SQLite format 3@ ~(Gh~(- ~`D~~`i%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT){UtablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT)=_tableinfoinfoCREATE TABLE info (name TEXT, value TEXT) ;}eN;regionColombia'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalselanguageCamsá)chapter_stringChapter9#cdescriptionBëngbe Bëtsa Cabëngaftaca Entsoyebuambna }&mO1~~~~~{~_~C~,~}}}}}}u}\}D}&##ff7c80ApoApocalipsis#00ff00JudJudas#00ff003Ju3 Juan#00ff002Ju2 Juan#00ff001Ju1 Juan#00ff002Pe2 Pedro#00ff001Pe1 Pedro#00ff00SanSantiago#ffff00HebHebreos#ffff00FlmnFilemón#ffff00vTitTito#ffff00l2Ti2 Timoteo#ffff00b1Ti1 Timoteo!-#ffff00X2Te2 Tesalonicenses! -#ffff00N1Te1 Tesalonicenses !#ffff00DColColosenses !#ffff00:FilFilipenses #ffff000EfeEfesios #ffff00&GálGálatas##ffff002Co2 Corintios##ffff001Co1 Corintios#ffff00RomRomanos#00ffffHecHechos#ff6600JuaJuan#ff6600LucLucas#ff6600MarMarcos#ff6600MatMateo=~C}wqke_YSMGA;5/)# ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~BA*@??[>r=<;%:B9787 6i5J4&321g0]/O.M-(,+b*Q)>(6'1&#% $#^"D!$ *Iq ,6IXQICC'!?V u   2 ACPeGF   E $D  . e=}G{{yy.x$vussDqpp4oo+mVl kisgfedcax`a_t_]\[[ ZDYX&VvTqSBR;QbPXOaMLK%JHFDD BA ?y>=;:)9 86432*0/.z-h,f, **B)'%#"J 06W9`E+kb ^ .)Pe Y chca ndoñe quetstétsebos̈e jáuyanana nÿa tondayama chas̈mondëtsoyebuambná nÿetsca chë quem luarents̈ënga boyabása o shembásaftaca bacna soye amë́ngaftaca, chë nÿe cachëngbiama bëtscá soyënga jtsebomnama ts̈a bos̈ë́ngaftaca y atbëbanë́ngaftaca, y chë cachëngbe pormana soyënga diosënga yomnama jtsejuabnayëse adorayë́ngaftaca ca; er nÿa chca jamamna, ts̈ëngaftanga cmattsamna quem luarents̈ana jë́ftsebocanana. d9 Chë inÿe ats̈be tsbuanáchañe tcbonjáuyana, chë boyabása o shembásaftaca bacna soye amë́ngaftaca tondayama chas̈mondëtsencuénta ca. c}Nts̈amo chë judiënga chë fiesta ora mondbamcá, nÿets levadura ojamnana cachcá jonÿayana, cachcá, bënga s̈ontsamna jtsajbanana oyenana bacna soyënga ínÿengbiama jamama jtsebos̈ëse, y ndaye bacna soye jtsamëse, nts̈amo tempo imojanamcá. Nts̈amo chë judiënga chë fiestiñe nÿe levadúraca ndëpormana tandës̈e mondbetsesaycá, cachcá, bënga s̈ontsamna jtsiyenana nÿetsca soyënga ainaniñe ndocna bacna juábnaca jtsamëse, y ndegombre yomncá jtsóyebuambnayëse y jtsamëse. jbMChíyeca, ts̈ëngaftanga cmontsamna, chca uabouana bacna soye tojamá jtabocnana, cha ya ndoñe más ts̈ëngaftangaftaca mo os̈buachiyacá chaondenútanama; y chora ts̈ëngaftanga s̈mochántsemna mo tsëm arninÿacá, ndocna levadúraca, chë bacna juabnë́ngaca ya ndëmandánënga s̈mojtsémnayeca. Ndegombre ts̈ëngaftanga chca s̈mondmëna, er Bëngbe Bëtsá tojama ts̈ëngaftanga tsëm vida chas̈motsebomnama. Bashco fiesta ora, oveshá tmojanóba, Israeloca ents̈anga perdonánënga chamotsemnama. Cachcá Cristo, mo chë oveshacá, tojanóbana bacna soyënguents̈ana bënga játsebacama. @ayTs̈ëngaftanga s̈mojtsejuabná puerte ts̈ábenga y uámanënga s̈momna ca, pero s̈mojtseleséncia canÿa ts̈ëngaftanguents̈e chca chaotsamama. Chca ndoñe ts̈abá quenátsmëna. Ts̈ëngaftanga ya s̈mondë́tats̈ëmbo, nts̈amo chë nÿe bats̈á levadura endbama, nÿets arninÿá chauábochema; cachcá, ts̈ëngaftanguents̈e canÿa ts̈a bacna soye chca tojama ora, nÿetscangbiama ndoñe ts̈abe soyënga jóbocnana. q`[Y chora ts̈ëngaftanga cmontsamna jamándana chë ents̈á ya ndoñe más ts̈ëngaftangaftaca mo os̈buachiyacá chaondenútanama, mo Satanasbe cucuats̈iñe cha cuafjaboshjoncá, chca, chë quem ents̈á nÿe cachá ts̈abá jtsomñama juabnënga chaotsopochocama, y chca, Bëngbe Utabná cachiñe chaojésabo ora, chabe espíritu atsbocaná chaotsemnama. G_Ts̈ëngaftanga chas̈mojénefjna ora, chents̈e ats̈be espíritoca ts̈ëngaftangaftaca ats̈e chántsemna, y ats̈be espíritu chents̈e echántsemna Bëngbe Utabná Jesusbe obenánaca. K^Y ats̈na, masque ts̈ëngaftangaftaca choca ndoñe quetsátsmëna, ats̈be juabna choca ts̈ëngaftangaftaca entsemna; y chca ats̈be espíritoca së́ntsemnayeca, Bëngbe Utabná s̈ojëftsanats̈etá mándoca, sënjajuabó y së́ntsetats̈ëmbo nts̈amo ts̈ëngaftanga cmojtsamnama, chë ents̈á chca tojamáftaca. u]cY ts̈ëngaftanga cabá s̈mojatsjuabná corente ts̈ábenga s̈momna ca, masque chca ts̈ëngaftangbeñe yojtsopasánëse. Ts̈ëngaftanga cmontsamna puerte ngménaca jtsemnana, ts̈a uabouana soye cha yojtsama causa. Canÿe ents̈á chca tojamáftacna, ts̈ëngaftanga cmontsamna jamana cha ndoñe más ts̈ëngaftangaftaca chaondenútanama mo os̈buachiyacá. ,\ SNdegombre nÿets luariñe entsótats̈ëmbo ts̈ëngaftanguents̈e yojtsemna canÿa, shembásaftaca bacna soye amá, y nts̈amo cha yojtsamcá puerte bacna soye yojtsemna; ni chë Bëngbe Bëtsábioye nduabuátmënga chca ntsamana: canÿe ents̈á cachabe mamamnáftaca bacna soye yojtsama. W['¿Ts̈ëngaftanga ndayá más s̈mattsebos̈e: ats̈e chayá ts̈ëngaftangbioye jaucácanama, o chayá ts̈ëngaftangbioye jánÿama puerte bonshanánaca y ntsets̈atjaycá ts̈ëngaftanga jauyanama?=ZsEr Bëngbe Bëtsá canÿe os̈buachiyabe ainaniñe tojtsemánda ora, chca jtsinÿnana ndoñe nÿe nts̈amo tojtsichámuama, ndayá Bëngbe Bëtsabe obenana chábeñe tojtsemnama. Y'Pero Bëngbe Bëtsá chas̈ojalesenciase, sëntsobátmana betsco ts̈ëngaftangbioye jama jánÿama. As chjinÿe ntsache obenana imobomna chë Bëngbe Bëtsabe ents̈angcá jtsiyenama ts̈a uámanënga imomna ca juabnayënga, y ndoñe nÿe nts̈amo jayanama imobencá. 1X[Ts̈ëngaftanguents̈e báseftanga ya s̈mojatsjuabná puerte uámanënga s̈mojtsemna ca, er s̈mojtsejuabná ats̈e stsauatja ts̈ëngaftangbioye jama jánÿama ca. WChama Timoteo ts̈ëngaftangbioye sëntsichamná, ats̈be bonshaná, canÿe aíñe ts̈abe palabra bomná; Bëngbe Utabnábeñe tojanos̈buachéyeca, ats̈e Cristbiama sënjanbuayiyná ora, mo ats̈be uaquiñacánaca cha endmëna, nts̈amo chabe os̈buáchiyana yomnama. Cha echanjama ts̈ëngaftanga chas̈muatenójuaboma nts̈amo ats̈e ts̈ëngaftangbeñe tsjoyenama, Crístbeñe os̈buachiyacá, ndayama ats̈e nÿets tempo os̈buáchiyënga sëndbetsabuatambaycá nÿets luare os̈buáchiyënga enefjuanenache. OVChíyecna, cbontsaimpadana nts̈amo ats̈e tijamcá chas̈motsamama. VU%Er masque ts̈ëngaftanga mallajta abuátambayënga chas̈motsóbomñe, jacúntama ntjobenaycá, Cristbiama chacmotsabuátambama, ndoñe banga ques̈mátabamna ts̈ëngaftangbiama mo taitangcá, Cristo Jesúsbeñe jtsos̈buáchiyama tcmojanë́jabuachama. Nÿe ats̈e sëndmëna mo taitacá ts̈ëngaftangbiama, mo os̈buachiyëngcá, er ats̈e natsana tcbonjanabuayená chë ts̈abe noticiënga Jesucristbiama, y ts̈ëngaftanga chiñe s̈montsanos̈buaché. -TSQuem soyënga ndoñe quecbatëbuabiamná ts̈ëngaftanga chas̈motsëuatjama, sinó ndayá jábuayenama mo cach ats̈be basengbioycá, ats̈be bonshánënga. kSO Inÿenga bëngbiama bacá tmojtsoyebuambná ora, jtsababuánÿeshanëse fsënduamana jtëjuana. Quem luarents̈a ents̈angbe bominÿiñe bënga jtsemnana chë puerte nduámanënga, mo chë quem luarents̈a basurëshëngcá, chë quem luarents̈a ents̈anga tondayama ndoservénënga, mo chë quem luarents̈a tsengacá; y chca endmëna më́ntscoñama. (RI Y bënga puerte jabuache fsëndëtrabája cach bëngbe cucuats̈ë́ngaca. Ents̈anga s̈ojóyanguango ora, Bëngbe Bëtsá fchandbétseimpadana cha chaoma chënga ts̈abe bendicionënga chamotsebomnama. Bënga chamosufrima ínÿenga tmojtsama ora, bënga chë soye fchandbétsoboyaye. 1Q[ Y më́ntscoñama, bënga s̈ontsabuashebebiana saná, ndayá jofs̈iyama y ents̈ayá. Ents̈anga bë́ngbioye bacá jtsaborlánana, y tondaye yebna queftsátsbomna. wPg Bënga, Cristbiama oservena causa, quem luarents̈a ents̈angbiama fsëntsinÿna mo corente juabna ndbomnëngcá; chë cuenta, ts̈ëngaftanga s̈mojtsejuabná Cristbe soyëngama corente osertánënga s̈momna ca. Bënga fsëndmëna chë ents̈angbe bominÿiñe ndocna obenana ndbomnënga; y ts̈ëngaftangna s̈mojtsejuabná puerte obenana bomnënga s̈momna ca. Ts̈ëngaftangbioye ínÿenga puerte uámanënga y bëtsë́tsanga jtsabiamnayana, pero chënga bë́ngbioye jtsë́buayënjana. gOG Ats̈e s̈ontsinÿana, bënga chë Cristbe ichmónënga Bëngbe Bëtsá s̈ojábiama mo chë nÿetscangbiama más nduamanëngcá, mo chë jóbanama yojtsamna ents̈angcá. Nÿetscanga chë Bëngbe Bëtsá tojábiamënga bë́ngbioye jtsë́nÿayana mo ndoñe cachca ents̈anga fstsemncá; angelënga y ents̈ángnaca cachcá bë́ngaftaca montsama. -NSTs̈ëngaftanga s̈mojtsejuabná ya lempe nts̈amo cmëjabotcá Bëngbe Bëtsábiocana s̈mojtsebomna ca, y lempe nts̈amo jtsebos̈ama s̈mojtsobencánaca ca. Mo reyënga cuaftsemnëngcá cmojtsabiona, bë́ngbents̈ana tondaye ntsëjabotcá. Malaye ts̈ëngaftanga mo reyëngcá s̈mojtsemna, Crístoftaca cánÿiñe jtsemándayëse; chca, bë́ngnaca ts̈ëngaftangaftaca jtsemnama, cánÿiñe jtsemándayëse. bM=Er, ¿nda chë ínÿengbiama más uámanënga ts̈ëngaftanga cmojtsabiamná? ¿Y ndayá s̈mobomna, Bëngbe Bëtsá ndoñe tcmonjats̈atá soye? Y ts̈ëngaftanga chca chas̈motsebomnama cha tojanmëse, ¿ndáyeca s̈mojtsenabotamná mo Bëngbe Bëtsabe ts̈etana soyënga ndoñe tontsemncá, y nÿe cach ts̈ëngaftangbeyeca s̈mojonÿencá? aL;Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, chë soyëngama ts̈abá jábuayenamna, ats̈e sënjama nts̈amo Apolos y ats̈e tifjatrabájama botamana chas̈minÿama, y chca sënjama ts̈ëngaftangbe ts̈abiama, nts̈amo bëndata tifjaments̈ana chas̈muatsjínÿama jtsiyenana nÿe nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe iuayancá, y ndocná ts̈ëngaftanguents̈á canÿe ents̈abiama chaotsenábotamnaye, y ínÿabiama ndoñe ts̈abá chauátoyebuambnama. K#Chíyeca, ts̈ëngaftanga ndoñe quecmátamna jinÿana y jayanana ínÿenga ndoñe ts̈abá tmonjama ca, chë nÿa chama tempo cabá ndóshjanguëntscuana, Bëngbe Utabná chama chaojésabo ora. Cha chaojésabo ora, puerte ts̈abá echanjínÿanÿiye chë iytëmencá yomna soyëngama, mo ibetiñe cuaftsemncá, y botamana echanjínÿanÿiye, mo binÿniñcá, ndayá jamama nÿe chëngbe ainanoca ents̈anga tmojajuabocá. Y chora Bëngbe Bëtsá cada ents̈abiama echanjayana ts̈abe soyënga, nts̈amo tbojtsomerecencá. XJ)Ats̈be ainaniñe ndocna juabna quetsátsbomna ats̈e chas̈uyanama bacna soye tijama ca, pero chca ndoñe quenátayana, ndegombre Bëngbe Bëtsabe delante ndocna bacna soye ndbomná ats̈e stsemna ca. Er Bëngbe Utabná endmëna nda ats̈be trabajo yonÿá y nda ndegombre yobena jayanama ats̈e ts̈abá o ndoñe ts̈abá tijamama. 9IkAts̈be bariëna, tondaye quenatámana, nts̈amo tijamcá s̈mojinÿe y ndoñe ts̈abá tijama ca s̈mojayanëse, o inÿe ents̈anga cachcá tmojayanëse mo canÿe tribunaliñcá. Ni cach ats̈e ndoñe chca quetsátama, jtsetats̈ëmbuana nts̈amo ats̈be trabajuama tijayancá ndegombre tayojtsemnama. HChca, nda canÿe trabajo tojtsebojanÿabiamna, chabe mandayá jtsobátmanana cha aíñe ts̈abe palabra bomná chaotsemnama. =G uEnts̈anga entsamna bëngbiama jtsejuabnayana bënga fstsemna Cristbe uajabuáchanënga y Bëngbe Bëtsabe soyëngama jtsabuátambayama trabajo bomnënga, chë Bëngbe Bëtsá baytentscuana ents̈ángbioye ndoñe tonjaninÿanÿé, pero mora aíñe tojinÿanÿé soyënga jtsabuátambayama trabajo bomnënga. XF)Y ts̈ëngaftanga Crístbenga s̈mondmëna, y Cristna Bëngbe Bëtsábia.EwLempe ts̈ëngaftangbe soye endëtsomñe: ndayá Páblëbeyeca yomncá, Apólosbeyeca, Pédrëbeyeca, ndayá quem luarents̈e yomncá, ndayá yomncá ainá tcojtsemna ora, tcojóbana ora, ndayá mora yomncá y chë más chcoye yochtsemncánaca. DChíyeca, ndocná chaondë́tsichamo corente uamaná yomna ca, ndaye ents̈abe ustoná tomnama, er lempe nts̈amo s̈mobomncá, Crístbeñe os̈buáchiyënga bétsemnama, ts̈ëngaftangbe ts̈abiama endmëna, y nÿetscanga chë tcmojujabuachë́ngnaca cachcá. CY mënts̈ánaca endayana: “Bëngbe Utabná endë́tats̈ëmbo chë ts̈a osertánëngbe juabnënga tondayama yondoservénama ca.” {BoEr chë quem luarents̈a ents̈anga ts̈a osertánënga imotáts̈ëmbo soyënga, Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe yomna mo chë corente juabna ndbomnabe soycá. Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Bëngbe Bëtsá chë ts̈a osertánënga jáyënjanana, ndayá cachënga ínÿenga jáingñama ts̈a osertanánaca tmojtsama soyë́ngaca ca.” A/Ndocná cachá chaondëtsenoíngña. Nderado nda ts̈ëngaftanguents̈á tojtsejuabná cha ts̈a osertaná yomna ca, nts̈amo quem luarents̈a ents̈anga mondbétsejuabnaye nts̈amo canÿe puerte osertaná inétsemnana, cha bontsemna jóbemama mo canÿa ndabiama quem luarents̈a ents̈anga chamuayana cha corente juabna ndbomná yomna ca, chca, ndegombre corente osertaná jtsemnama chaobenama. w@gNderado nda tojama, ts̈ëngaftanga nÿetscanga cánÿiñe Jesucrístbeñe os̈buachiyëngcá jtsemnana chaotsopochocama, Bëngbe Bëtsá chábioye bochantsepochóca, er chë Jesucrístbeñe os̈buachiyëngcá cánÿiñe imomnënga, jtsemnana mo chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebncá, chabe ents̈anga nÿe chábioye jasérviama; y ts̈ëngaftanga chca s̈mondmëna. l?Q¿O ts̈ëngaftanga ndoñe s̈mondë́tats̈ëmbo nÿetscanga cánÿiñe Jesucrístbeñe os̈buachiyëngcá, mo chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebncá s̈momnama, y ts̈ëngaftanguents̈e Bëngbe Bëtsabe Espíritu yomnama? x>iPero chë te cánÿabe trabajo nÿe bats̈á yojtsámanama Bëngbe Bëtsá íñesheca chaojinÿanÿese, chora chabe trabajo echántsemna mo chë jtsejuinÿama paselo tomna soyë́ngaca jebuanabe soyëngcá, chents̈ana nÿets yebna jtsejuinÿana. Chë jebuaná jtsachana, pero chabe trabajo lempe jobuéts̈ana. Cachcá, chë Bëngbe Bëtsabiama trabajo tojtsamá, nÿe bats̈á oservena trabajo, cha echanjobenaye atsbocaná jtsemnama, masque lempe nts̈amo tojamcá tondaye queochaisoquéda. t=aNts̈amo cada cánÿabe trabajo yojtsámanama jtsetats̈ëmbuama Bëngbe Bëtsá chaojinÿe ora, cha chabe trabajo aíñe yojtsámana ca queojayanëse, chë ts̈abe trabajayá Bëngbe Bëtsábiocana canÿe uacanana soye echanjóyëngacñe, er cha jtsemnana mo canÿe ents̈acá, nda canÿe yebna tojtsejebuana jtsejuinÿama ndoñe paselo tondmëna soyë́ngaca. < Y Cristo chaojésabo te, Bëngbe Bëtsá echanjínÿanÿiye nts̈amo cada cánÿabe trabajo yomnama. Cha chë te íñesheca chca echanjínÿanÿiye, y chë íñesheca, Bëngbe Bëtsá echanjinÿe y echanjínÿanÿiye ndaye trabajo cada ona tojamama. ;- Chë Jesucristbiama más uámana soyënga buatëmbayá jtsemnana mo chë castellano, midio y inÿe uámana soyë́ngaca yebna jebuanacá; y chë Jesucristbiama nÿe nduámana soyënga buatëmbayana mo chë niñëbenga, butsajë́sha y tëshenjnë́sheca yebna jebuanacá. i:K Mo chë cánÿabents̈ana inÿe trabajayacá, ndoñe ntsobenana chë yebna jajebuama tojanbojats̈é cha chë yebna chaotsë́cuatjonama tojanpormañe inÿe soye cachcá chaoservema jatspórmana, cachcá, ndocná chaondëtsabuatambá inÿe soyënga, nÿe nts̈amo Jesucristbe soyënga yomncá aíñe, chë nts̈amo ats̈e natsana sënjanabuatambacá. 9/ Er Bëngbe Bëtsá ats̈be ts̈abiama jtsejuabnayëse, chë trabajo s̈ojabonÿé, y ats̈e mo canÿe puerte ts̈abe jebuanacá, canÿe yebna ndayiñe chaotsë́cuatjonama tojapormacá, sënjanbojats̈é chë trabajo, Bëngbe Bëtsabe soyëngama ts̈ëngaftangbeñe jábuayenama. Chents̈ana inÿa, mo chë inÿe yebna jebuaná tojabojats̈é jajebuama chiñe más jatsjebuama nda tojatonts̈ecá, cach ats̈e sënjanbojats̈é trabajuiñe tojanonts̈é. Pero cada ona botamana chaotsantjes̈na nts̈amo chë trabajo yojtsamama. 8 Bëndata fsëndmëna trabájayata Bëngbe Bëtsabiama oservéniñe, y ts̈ëngaftanga s̈mondmëna mo Bëngbe Bëtsabe jajañcá, ndayents̈e cha yojtsebos̈e ts̈abe jaja saná chaóbocnama, y s̈mondmëna mo chë cha yojtsejebuana bëts yebncá. 97kChë jená y chë matiñe béjaye bues̈cjnayá cach trabajuiñe jtsents̈énana, y chatna mo trabajayatcá jtsámanana; y cada ona juácanana nts̈amo chabe trabajo tomncá. 6Nts̈amo, chë jená y chë matënguiñe béjaye bues̈cjnayá ndoñe yapa ntsámanana chiñe shajuanënga chaóbocnama, nÿe Bëngbe Bëtsá aíñe, cachcá, nda Bëngbe Bëtsabiama ents̈anga jábuayenama trabajo tojabojats̈é y nda chents̈ana tojáshjango cach trabajuiñe jónts̈ama, ndoñe ntjamana ents̈anga Jesucrístbeñe chamotsos̈buáchema; nÿe Bëngbe Bëtsá chca jamana. )5KAts̈na, mo nda jajañe jénaye cuafjuatbontsacá, ts̈ëngaftangbeñe sënjanbojats̈é chë trabajo, Bëngbe Bëtsabe soyëngama jábuayenama; y Apolos, mo nda chë jajañe matënguiñe béjaye cuaftsebues̈cjnacá, enjantrabája cach ats̈e sënjanbojats̈é chiñe; pero Bëngbe Bëtsá, nts̈amo matatémënga chauájuama endbetsamcá, tojama banga ts̈ëngaftanguents̈e Jesucrístbeñe chamotsos̈buáchema. O4Ts̈ëngaftanga chca s̈mojamama, ats̈e s̈ontsemna ts̈ëngaftanga játjayana: ¿Ndayá Apolos yomna? ¿Ndayá Pablo? Chatna co nÿe Bëngbe Bëtsábioye oservénata bondmëna, ndátbeyeca ts̈ëngaftanga Jesucrístbeñe s̈mojtsos̈buaché, y bëndata cada ona fsënjama chë Bëngbe Bëtsá s̈ojanÿanÿé trabajo. M3Er canÿa: “Ats̈e Páblëbe ustoná sëndmëna ca”, y ínÿana: “Ats̈e Apólosbe ustoná sëndmëna ca” tojayana ora, chca jtsamana mo chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈angcá. g2Ger ts̈ëngaftanga cabá s̈mojtsama, nÿe nts̈amo cach ts̈ëngaftanga ts̈abá jtsomñama ts̈ëngaftangbe juabnënga yomncá. Y ts̈ëngaftanga ínÿengaftaca cabá yapa s̈mojtsenánts̈abos̈e y nÿe ínÿengbioye jayë́njanama soyënga s̈mojtsamëntscuana, ts̈ëngaftanga s̈mojtsama nÿe nts̈amo cach ts̈ëngaftanga ts̈abá jtsomñama ts̈ëngaftangbe juabnënga yomncá, y chca, ts̈ëngaftanga s̈mojtsiyena mo chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈angcá. 1Mo canÿe bebmacá, chabe basetémbioye nÿe léts̈iye jafs̈iyana y paselo jabmuánama sananga, chë básetema chcana jasama cabá ndoñe ntsobenana causa, cachcá, ats̈e cbonjanabuatambá Bëngbe Bëtsabiama nÿe chë más paselo josértama soyëngama, y ndoñe inÿe soyënga más totcá josértama soyënga, er ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mënjatobena chca soyëngama josértana. Y ni mora, ts̈ëngaftanga ques̈mátobena Bëngbe Bëtsabe soyëngama josértana, chë josértama más totcá yomna soyëngama; A0 }Pero, Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, ats̈e ndoñe chiyatanobená jóyebuambayama, mo ts̈ëngaftanga chë Uámana Espíritoftaca mandánënga s̈mojatsmëncá, sinó nÿe cachënga ts̈abá jtsomñama juabnënga bomna ents̈angbioycá, mo basetemëngbioycá, Cristbe soyëngama josértama ndobenënga. / Er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Ndocná quenátabuatma Bëngbe Utabnabe juabna, chábioye jabuátëmbama chaotsobenama ca.” Pero bënga, chë os̈buáchiyënga, mondobena jajuaboyana nts̈amo Cristo yojuabnacá.].3Pero nda aíñe chë Espíritu tbojtsebomna jtsobenana nÿetsca soyënga ts̈abá jinÿama chabosertama, y ndocná chë Espíritu ndoñe tbondbomná ntsobenana josértana nts̈amo chë Espíritu bomná yomnama. B-}Bëngbe Bëtsabe Espíritu ndoñe tondbomná, chabe ainaniñe ndoñe ntjóyëngacñana chë Bëngbe Bëtsabe Espíritbiocana yóbocana soyënga, er chë ents̈abiama chë soyënga jtsemnana mo canÿe ndoñe corente juabna bomnabe soyëngcá, y chabosertama cach ndoñe ntsobenana. Chca endmëna, er ents̈á jobenayana quem soyëngama jtsetats̈ëmbuama y josértama, nÿe chabe ainaniñe chë Uámana Espíritu tbojtsájabuachanëse. ,! Bënga chë soyëngama fsëndoyebuambná, ndoñe chë quem luarents̈a ents̈ángbents̈ana tifjuatsjinÿe osertánana bomna palabrë́ngaca, sinó chë Bëngbe Bëtsabe Espíritu s̈ojabuatambá palabrë́ngaca. Chca, Bëngbe Bëtsábiocana soyëngama bënga fsëndabuayiyná, Bëngbe Bëtsabe Espíritbents̈ana yóbocana palabrë́ngaca, chë Uámana Espíritu ainaniñe imobomnë́ngbioye. t+a Y bëngna, Bëngbe Bëtsábiocana Espíritu tmojóyëngacñe, ndoñe canÿe quem luarents̈a espíritu, chca, bënga chas̈ósertama chë Bëngbe Bëtsá tojama bënga chamotsebomna soyëngama, bëngbe ts̈abiama cha jtsejuabnayëse. * Ents̈ángbeñe ndocná quenátobena jtsetats̈ëmbuana ndayá ents̈abe ainaniñe tomnama, sinó nÿe chë ents̈abe espíritu, chë chábeñe yomná. Cachcá, nÿe Bëngbe Bëtsabe Espíritu jtsetats̈ëmbuana ndayá Bëngbe Bëtsá tojuabnacá. V)% Pero Bëngbe Bëtsá quem soyënga chabe Espíritoftaca bënga s̈ojanÿanÿé, er chë Espíritu lempe jtsetats̈ëmbuana, chë Bëngbe Bëtsabe soyëngama puerte totcá josértama yomna soyëngámnaca. ( Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe quem Bëngbe Bëtsabe puerte osertánana bomna soyëngama mënts̈á endayana:Cha imobobonshánëngbiama Bëngbe Bëtsá tojaprontá soyënga,
ndocná tonjinÿe, ni tonjouena y ni mo tonjajuabó ca. ,'QQuem Bëngbe Bëtsabe puerte osertánana bomna soyënga endmëna canÿe soye ndayá quem luarents̈a amë́ndayënga ndoñe ntsësertánana, er chënga aíñe matënjanësértase, Bëngbe Utabnábioye chënga ndoñe matmënjancrucificá, Bëngbe Utabná nda puerte bëtsá y uamaná yomna. &}Y aíñe, chë bënga fsëndoyebuambná osertánana bomna soyënga endmëna chë Bëngbe Bëtsá quem luarents̈a ents̈ángbioye baytentscuana ndoñe tonjaninÿanÿé soyënga, y chca, ents̈anga baytentscuana chë soyënga ndoñe tmonjanábuatmana. Cha yojanjuabná chë soyënga chca yochtsanmënama, quem luare cabá cha ndëma ora, y yojanjuabná, chë soyë́ngaca bënga mochtsanobena puerte bëtsë́tsanga y uámanënga jtsemnana, cháftaca chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama. -%SPero, chë ya tmojashjáchënga Bëngbe Bëtsábeñe puerte jtsos̈buáchiyama y chabe soyëngama corente jtsosertánama, chë́ngbeñe bënga fchandóyebuambaye becá osertánana bomna soyënga. Pero ndoñe quenátsmëna quem luarents̈a ents̈anga quem tempo mondbétsichamo soyënga, ni mora quem luarents̈e amë́ndayëngbe soyënga, ndëmuanÿenga ndoñe bën y ndocna obenana bomnënga mochanjëftsoquéda. g$Gchca, ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsábeñe chas̈motsos̈buáchema, ndoñe nÿe ents̈angbe osertanánaca, sinó Bëngbe Bëtsabe obenanama. Uámana Espíritbeyeca, Bëngbe Bëtsá jamana ents̈anga cha chamotsábuatmama 1#[Nts̈amo cbonjanëtsëtsná y cbonjanabuayiynacá ats̈e sënjanoyebuambá ndoñe chë ts̈a osertánëngbe palabrë́ngaca, ts̈ëngaftanga jáyënjanama chiñe chas̈motsos̈buáchema; pero aíñe tcbonjanayënjaná, Bëngbe Bëtsabe Espíritu y chabe obenana ts̈ëngaftanga jinÿanÿiyëse, C"Ats̈e ts̈ëngaftangbeñe sënjamna, mo canÿa ba soyënga jamama ndobenacá, y mo canÿa puerte auatjacá y tbojtsengmëmnacá, chabe trabajo jamama ndoñe jobenayama juabnaye causa. 1![Y ts̈ëngaftangaftaca sënjamna ora, ndoñe quetstétsebos̈e nÿe ndayíñnaca jatsjuabnayana, ndayá nÿe Jesucrístbeñe, nda bëngbe ts̈abiama tmojancrucificá. p  [Pero, Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, Bëngbe Bëtsabe ndegombre soyëngama ts̈ëngaftanga jábuayenama sënjána ora, chca sënjanma ndoñe chë uámanëngbe palabrë́ngaca, ni chë ts̈a osertánëngbe palabrë́ngaca. f GY chca, nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá: “Nda tojtsebos̈e jayanama cha canÿe uamaná yomna ca, chamna más ts̈abá cha bontsemna jayanama Bëngbe Utabná puerte uamaná yomna ca.”q ]Bëngbe Bëtsá tojama bënga Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse chamotsiyenama, y chábeyeca tojama bënga chamóyëngacñama chabe osertánana bomna soyënga; chábeyeca tojama bënga ts̈ábenga chabe bominÿiñe chamotsemnama, chabe ents̈anga jtsemnama chamobenama, puerte ts̈ábenga cach Bëngbe Bëtsacá, y atsebácanënga chamotsemnama. d CY chca, Bëngbe Bëtsabe delante ndocná quenátobena jayanana ts̈a bëtsá cha yomna ca. j OBëngbe Bëtsá quem luarents̈ana tojanbocacá ndayá tondaye yonduamancá y ndayá ínÿenga imuabotencá; tojanbocacá ndayá tondaye yonduamancá, chca, ndayá quem luarents̈e ts̈a iuamancá tondaye chaondëtsámanama.  #Pero Bëngbe Bëtsá, quem luarents̈e ndoñe ts̈a osertánënga tojanabacacá, chca, cha jamama chë quem luarents̈a soyëngama ts̈a osertánënga chamotsëuatjama; y cha, quem luarents̈e ndobenënga tojanabacacá, chca, chë obenana bomnënga chamotsëuatjama.  Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, s̈mochtsejuabnaye nts̈amo yojamnama, Bëngbe Bëtsá chabe ents̈anga chas̈motsemnama tcmojánachembo ora. Ts̈ëngaftangbents̈e nÿe báseftanga ts̈a osertánënga s̈mojamna, nts̈amo chë osertánana bomnënga imomnama ents̈anga mondbetsejuabnaycá; y báseftanga s̈mojamna becá mando ats̈etanënga o uámana pamillents̈ënga. e Eer ndayá Bëngbe Bëtsá tojanmcá, Cristo cruzoca chaóbanama jalesénciase, banga jtsinÿanana mo canÿe ndoñe corente juabna bomnabe soycá, pero ndegombre endmëna canÿe puerte más osertaná tojama soye, lempe nts̈amo ents̈anga imotats̈ëmbuama. Y ndayá cha tojamcá masque bángbioye jtsinÿanana mo canÿe tondaye obenabe soycá, ndegombre chë soye jtsinÿanÿnayana Bëngbe Bëtsá puerte más obenana yobomnama, nÿets obenana nts̈amo ents̈anga imobomnama. V 'pero bëngbiama, nÿetscanga Bëngbe Bëtsá chabe ents̈anga chamotsemnama s̈ojáchembëngbiamna, masque judiënga o ndoñe judiënga, Crístbeñe endmëna nÿets Bëngbe Bëtsabe obenana y osertánana;   Pero bëngna Cristbiama ents̈anga fsëndabuayiyná, chë ínÿenga tmojancrucificabiama. Quem buayenánana chë judiënga ndoñe ts̈abá ntjëuénanana. Y ndoñe judiënga mondbétsejuabnaye chca yomna mo canÿe ndoñe corente juabna bomnabe soycá ca; g IJudiënga ts̈a jtsebos̈ana y Bëngbe Bëtsábioye jtsotjanañana bëts soyënga chaomama, chabe obenana jinÿanÿiyama; y ndoñe judiëngna ts̈a jtsenguayana chë puerte osertánëngbe soyënga jtsetats̈ëmbuama. : oBëngbe Bëtsá, nÿets osertánana bomná quetsomñecá y puerte ts̈abá jtsejuabnayëse, ndoñe tonjanalesenciá quem luarents̈a ents̈anga cha chamotsábuatmama, chë quem luarents̈ënga ts̈a osertánënga tmojánayana soyëngama. Chamna, cha ts̈abá tbojanínÿnana chábeñe os̈buáchiyënga játsebacana chë bënga fsëndabuayiyná soyëngama, masque ínÿengbioyna mo ndoñe corente juabna bomnabe soycá jtsinÿanana.  ¿Ntsachets̈á yojtsámana chë ts̈a osertaná y chë puerte uatsjinÿená tbojayana soyënga? ¿Ntsachets̈á yojtsámana chë ts̈a ts̈abá chë soyëngama juabnayá, morscá, y ínÿengaftaca enatsëtsnaye ora chëngbe ayënjanayá tojayana soyënga? Ndegombre Bëngbe Bëtsá tojinÿanÿé, chë quem luarents̈a bëts osertanánaca tmojayana soyënga tondaye yonduámanama.  Nts̈amo Bëngbe Bëtsá chabe uabemana palabrënguiñe tojanayancá:Ats̈e chanjama chë ts̈a osertánëngbe osertánana tondayama chaondëtsoservénama;
y chanjama chë ba soyëngama osertánëngbe osertánana tondayama chaondëtsámanama. I  Quem buayenánana, Cristo ents̈angbiama cruzoca tojanóbanama, chë pochocánënga jtsemnama tmojtsajnë́ngbioye jtsinÿanana mo ndoñe corente juabna bomnëngbe soycá; pero bëngbiama, chë Bëngbe Bëtsá nÿetsca tescama s̈ochjátsebacangbiamna, quem buayenánana jtsinÿanÿnayana Bëngbe Bëtsabe obenana. R Er Cristo ndoñe ches̈natanichmó ínÿenga jubáyama, ndayá chë chabe ts̈abe noticiëngama ents̈anga jábuayenama. Ndoñe ches̈natanichmó chë soyënga jayanama, corente osertana ents̈angbe soyënga jtsichámëse; chca, ents̈anga Crístbeñe chamotsos̈buáchema, ndoñe chë ats̈be osertánanents̈ana palabrëngama, sinó nÿe chë buayenánama, Cristo cruzoca bëngbiama tojanóbanama. Crístbeñe yomna Bëngbe Bëtsabe obenana y osertánana p [Estéfanasbe pamillents̈ë́ngnaca sënjanëbaye, pero ndoñe quetsatabouínÿna inÿa tijanábayama.  #Chca, ndocná quenátobena jayanana, ats̈e jóts̈ëmbonëse uabainá cha tojanoquedá ca, mo áts̈beñe os̈buáchiyënga cuaftsemncá.   ¡Bëngbe Bëtsá sëndbétsatschuanaye ats̈e ndocná ts̈ëngaftanguents̈á tijanábayama; nÿe Crispo y Gáybioye aíñe! $  C Chca s̈mojtsamama, jtsóbocanana mo cada básefta os̈buáchiyënga canÿe Cristo tmojtsebomncá. ¿Pablo yojamna nda tmojancrucificá ts̈ëngaftangbe ts̈abiama? ¿O ts̈ëngaftanga uabáinënga s̈momna, ats̈e jóts̈ëmbonëse, ts̈ëngaftanga ats̈be ústonënga bétsemnama? \  3 Nts̈amo sëntsichamcá entsemna ndayá ts̈ëngaftangbents̈e báseftanga s̈mojtsichamo: “Ats̈e Páblëbe ustoná sëndmëna ca”; ínÿengna imojtsichamo: “Ats̈na Apólosbe ustoná sëndmëna ca”; ínÿenga: “Ats̈na Pédrëbe ustoná sëndmëna ca”, y ínÿengna: “Ats̈na Cristbe ustoná sëndmëna ca” imojtsichamo. #  A Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, ats̈e chca sënjayana, er Cloebe yebnents̈ënga s̈monjabëuenaye, ts̈ëngaftangbeñe s̈mojtsenpenzentserama.   ' Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, ts̈a cbontsaimpadana, chë ndayá Bëngbe Utabná Jesucristo nÿetsca bëngbiama yomnama, ts̈ëngaftanga nÿetscanga cachcá chas̈motsejuabnama, y ts̈ëngaftangbeñe ndoñe más báseftanga canÿe soye y ínÿenga inÿe soye chamuatsjuabná. Y aíñe s̈mochtsiyena mo canÿacá, nÿetscanga cachcá jtsejuabnayëse y cachcá jamama jtsebos̈ëse.   ! Bëngbe Bëtsá nÿets tempo jtsamana nts̈amo tojas̈ebuachenacá, y cha endmëna nda tcmojánachembo cánÿiñe mo canÿacá chas̈motsemnama chabe Uaquiñá Jesucrístoftaca, Bëngbe Utabná. Choca os̈buachiyë́ngbeñe nÿetscanga ndoñe cachcá montsanjuabná   Cha echanjama ts̈ëngaftanga chábeñe corente chas̈motsos̈buáchema y ainaniñe bëts añemo chas̈motsebomnama, ndayá ts̈ëngaftangaftaca jamama cha yojuabnacá chaojapochocantscuana; chca, chë Bëngbe Utabná Jesucristo nÿetsca ents̈angbiama ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama yochjayana te, ndocná chaondobená jayanana ts̈ëngaftanga ndoñe ts̈abá s̈monjama ca.   Y chca, Bëngbe Bëtsá chabe ents̈anga inétsats̈atnaye ts̈abe soyënguents̈ana tondaye quecmochatabuáshebena, Bëngbe Utabná Jesucristo quem luarents̈e yochtónÿna tescama Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse chas̈mojtsobátmanëntscuana. G  Chca, nts̈amo cbonjanabuayiynacá mo Jesucristbe ndegombre soyëngcá, ts̈ëngaftángnaca ínÿengbioye ts̈abá s̈mojinÿanÿé ndegombre soyënga bétsemnama, chë nts̈amo jtsiyenama.  'Chca Crístoftaca s̈mómnayeca, Bëngbe Bëtsá tojama ts̈ëngaftanga chas̈motsebomnama chábents̈ana nÿetsca ts̈abe soyënga, ts̈ëngaftanga obenana chas̈motsebomnama cha jamëse, Bëngbe Bëtsabe soyëngama jóyebuambayama y chë soyëngama chacmë́sertama. k QBëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbiama sempre sëndbétsatschuanaye, er ts̈ëngaftanga cánÿiñe mo canÿacá Cristo Jesúseftaca s̈mómnayeca, Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbeñe tojajuabó, ts̈ëngaftangbe ts̈abiama. E Ats̈e sëntsaimpadana Bëngbe Bëtsá Bëngbe Taitá y Bëngbe Utabná Jesucristo, chaboma ts̈ëngaftangbeñe ts̈abe bendicionënga chaotsemnama, y ts̈ëngaftangbe ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama. Bëngbe Bëtsá Jesucrístbeyeca tojama ts̈ëngaftanga ba ts̈abe bendicionënga chas̈motsebomnama s aquem tsbuanácha sëntsabiamná ts̈ëngaftanga chë Corinto bëts puebloca Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngbiama; ndëmuanÿenga Cristo Jesúseftaca Bëngbe Bëtsá tojábiama chabe ents̈anga nÿe chábioye oservénënga, ndëmuanÿenga Bëngbe Bëtsá tojáchembo chabe ents̈anga chas̈motsemnama, chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈anguents̈ana luarénënga, Bëngbe Utabná Jesucrístbioye tmojots̈ëmbonë́ngaftaca, Jesucristo nda yomna Bëngbe Utabná y chëngbe Utabná. @ }Ats̈e Pablo, ndábioye Bëngbe Bëtsá tbojanchembo Jesucristbe ichmoná jtsemnama, Bëngbe Bëtsá chca yojánbos̈eyeca, cánÿiñe chë Jesucrístbeyeca cats̈ata Sósteneseftaca, k!~{zyuxwvvtt?rMqnmlk~i6ggQedchbbah`_^l]G\[[Z0YX)TSRQ{OO0NMLJJRHHLGFDCBAA`?{>t=-<(;{:=9766{5320}/x-+*(('&$$7#g"_! LqJx,g!l G,{!EP Masque chca, banga chënguents̈ënga nts̈amo tmojanmama Bëngbe Bëtsá ndoñe yontsóyejuaye; y chë causa, Bëngbe Bëtsá tojanma chënga chamóbanama chë ents̈anga ndoyenents̈e. (OI y nÿetscanga tmojanofs̈é chë Bëngbe Bëtsá tojanma chë peñës̈ents̈ana chaóbocna béjaye. Cristo chë́ngaftaca yojtsemna jtsanÿenama chënga imojtsajnëntscuana, y nts̈amo chë peñës̈ents̈e chë́ngaftaca tojanopasacá, yojaninÿanÿná Cristo chënga yojtsanÿenama. fNE Chënga nÿetscanga tmojanse cachca saná, chë Bëngbe Bëtsá celocana tojanichmó saná; M Chë jants̈etë́sheca Moisés imojanë́stonama, y chë mar bejayëjana tmojánama, chënga tmojanóbema Moisesbe ústonënga. iL M Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, ats̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga chas̈motsetáts̈ëmbo bëngbe tempsca bëts taitanga judiënga, chënga nÿetscanga Bëngbe Bëtsá canÿe jants̈etë́sheca benache yojaninÿanÿná, y chënga nÿetscanga, chë Buángana ca uabaina mar bejayëjana tmojánachnëjna, chiñe mo bojojuiñe cuaftsomñcá. -KS Mo canÿe ts̈abe peliayacá, chabe cuerpo játsets̈enana y chca chë cuerpo corente jtsemándayana, ats̈e ndoñe quetsatsleséncia chë ats̈e ts̈abá jtsomñama ats̈be ainanents̈a juabnënga chas̈otsemándama; y chca, Crístbioye jtseservénëse chamotsiyenama ínÿengbioye stjabuayená chents̈ana, Bëngbe Bëtsá chas̈otsaboté chabe uacanana soye josháchiñama, cha ndoñe ts̈abá tijaservé causa.RJ Y ats̈na, ats̈be bariëna sëndënts̈ena Bëngbe Bëtsá jtseservénama, ndoñe mo canÿa ínÿengbioye jáyënjanama tojotjajuacá, chë ndë́moye jashjanguama yomnama ntsetats̈ëmbcá; y cach ndoñe mo nda tojtsepeliá orcá, chora, cha nÿe ínÿoye chabe buacuats̈ënga tojtsëts̈ana y chë ínÿabe cuerpoye ndoñe. AI{ Nÿetscanga chë tmojótjajënga ínÿenga jáyënjanama, chënga jopróntana nÿetsca soyënguiñe jtsenomándayëse, chca, canÿe uacanana soye, tsbuanachë́ngaca uapormana coronë́sha juayëngacñama; y chësha betsco jtsanctana. Pero bënga ndoñe; bënga mondoyena Cristbiama soyënga jtsamëse, Bëngbe Bëtsábiocana ba ts̈abe soyënga mo uacanancá jóyëngacñama, y chë soyënga nÿetsca tescama bënga mochanjë́ftsebomna. YH+ Ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, canÿe luaroye jashjanguama ents̈anga tmojótjajo orna, banga jotjajuana, pero nÿe canÿa chë uacanana soye jóyëngacñana. Chcasna, mo chë uacanana soye jóyëngacñama tmojotjajëngcá, ts̈ëngaftanga cmontsamna jtsiyenana, chë Bëngbe Bëtsábiocana uacanana soye josháchiñama. G Ats̈e lempe chca sëndama, bëtscá ents̈anga chë ts̈abe noticiënguiñe chamotsos̈buáchema, y chca, ats̈e atsbocaná chaitsemnama y chëngcá ats̈e chayóyëngacñama, chë atsebácanënga Bëngbe Bëtsá yochjats̈ataye ts̈abe soyënga. 9Fk Chë nÿe bats̈atema os̈buáchiyëngbiama y Bëngbe Bëtsabe soyëngama nÿe bats̈atema osertánëngbiama, ats̈e sënjama chaitsiyena mo chëngcá jtsamëse y jtsejuabnayëse, chca, ats̈e jobenayama jamama chënga sempre Crístbeñe chamotsos̈buáchema. Y lempe chca, chë ats̈e jamana nts̈amo nÿetscanga imomncá ats̈e chaitsemnama, endmëna ats̈e jobenayama báseftanga jáyënjanama Crístbeñe chamotsos̈buáchema. E' Pero chë Moisesbe léyeca ndëmandánënga oyenëngbiamna, ats̈e chëngcá sënjóbema, chënga jáyënjanama Crístbeñe chamotsos̈buáchema, masque ndegombre endmëna, ats̈e s̈ontsemna jamana nts̈amo Bëngbe Bëtsá s̈omandacá y nts̈amo Cristo s̈omandacá. D% Chë judiëngbiamna ats̈e sënjama chaitsiyena mo chëngcá jtsamëse y jtsejuabnayëse, chca, ats̈e jobenayama chënga jáyënjanama Crístbeñe chamotsos̈buáchema. Y chë Moisesbe léyeca mandánënga imoyenëngbiamna, ats̈e chëngcá sënjóbema, masque ndegombre chë Moisesbe léyeca mandaná ndoñe quetsátiyena; chca sëndbama chënga jáyënjanama Crístbeñe chamotsos̈buáchema. BC} Ats̈e, masque ndocna ents̈ábeyeca nÿets tempo mandaná quetsátsmëna, puerte nduamaná sënjóbema, mo canÿa nÿets tempo ínÿabeyeca mandanacá, nÿetscanga jasérviama, chca, ats̈e chca jtsamëse, jobenayama becá ents̈anga, nts̈amo tojopodecá, jayë́njanama Crístbeñe chamotsos̈buáchema. RB Y chca, ats̈be uacanana soye endmëna ats̈e oyejuayá jtsemnana chë ts̈abe noticiënga abuayiynayama, os̈buachiyë́ngbents̈ana ats̈e vida jtsebomnama tondaye ntjatoyëngacñëcá; chca, ats̈e tondaye quetsátama chë ts̈abe noticiënga abuayiynayama tsbomna deréchoca, chë ats̈be trabajuents̈ana vida jtsebomnama. 2A] Chíyeca, ats̈e chë ts̈abe noticiënga stsabuayiyná nÿe ats̈e chca jamama stsebós̈eyeca, ats̈be uacanana soye ya stsebomna; pero ats̈e chca stjama, y ndoñe tontsemna nÿe ats̈e chca jamama stsebós̈eyeca, masque chca, ats̈e stsama, ndayá jtsamama Bëngbe Bëtsá s̈ojanbonÿecá. 5@c Ats̈e ndoñe quetsatsjuabná ats̈e canÿe bëts soye stsama ca, chë ts̈abe noticiënga stsabuayiynama, er ats̈e obligaciónaca së́ntsemna chca jtsamama, Bëngbe Bëtsá chama s̈ojanchémboyeca. ¡Ts̈a lastemcá ats̈biama nántsemna, chë ts̈abe noticiënga ndoñe sëntsabuayiynase! Q? Pero ats̈e ndocna te chiyaisemandá ínÿenga chca chas̈motsecuedánama, ats̈e chë ts̈abe noticiënga abuayiynayá bétsemnama chca derecho tsbómnayeca, y cach ndoñe mora quem soye quecbatëbuabiamná, ts̈ëngaftanga ndayánaca ats̈e chas̈muats̈etama. Ats̈biama más ts̈abá nántsemna jóbanana, y ndoñe ntjalesénciana inÿa chaoma ats̈e cach ats̈biama oyejuayá ndoñe ntjátsmënama, ínÿengbents̈ana soyënga stjóyëngacñe causa. H>  Cachcá, Bëngbe Bëtsá tojamandá, chë ts̈abe noticiënga abuayiynayëngna, vida jtsebomnamna lempe nts̈amo tojtsëjabotcá chamóyëngacñe ca, chë ts̈abe noticiënga abuayiynayama. '=G Ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca trabájayënga Bëngbe Bëtsabiama oservéniñe, mondbóyëngacñe chënga jasama, ndayá ents̈anga Bëngbe Bëtsá jadórama chabe bëts yebnoye tmojiyëbo sananguents̈ana. Y chë Bëngbe Bëtsá jadórama soyënga amënga, altaroca, chë juats̈ëmbonama luarents̈e, chënga jasana ndayá chents̈e tmojuáts̈ëmbona soyënguents̈ana. N< Inÿenga derecho tmojtsebomna ts̈ëngaftanga jótjañana chë s̈mobomnents̈ana chas̈muacaredadama, ts̈ëngaftangbeñe chëngbe trabajuama, as bënga más derecho fstsebomna chca jamama. Pero bënga tondaye checbatamëndá, bënga chë derecho bétsebomnayeca. Chca játamamna, bënga lempe fsëntsoboyá, chca, bënga tondaye ntjátamama, y chë causa ents̈anga ndoñe chas̈ondë́tsayaunana, bënga chë ts̈abe noticiënga fstsabuayiyná ora. #;? Y chca, bënga chë ts̈abe noticiëngama tcbojábuayenase, y chca, Bëngbe Bëtsábiocana ts̈abe bendicionënga chas̈motsebomnama bënga tifjama, ndoñe yapa tanandátsmëna ts̈ëngaftanga jótjañana, chë s̈mobomna soyënguents̈ana bënga jëftsiyenama chas̈cuats̈atama. Z:- sinó inÿe más bëts soye; chca endayana ndayá ndegombre bënga, chë Bëngbe Bëtsabiama soyëngama abuayiynayiñe trabájayënga cha s̈netsanÿena ca. Chca tmojanábema bëngbiama, er chë fshantse arayá y chë meshënga atbanayá, entsamna chca jamana jtsobátmanëse, chë tmojátabe shajuanents̈ana bats̈á jóyëngacñama. k9O er chabe leyiñe mënts̈á endayana: “Aca canÿe toróftaca shajuana tmojtsatbaná luariñe chacojtsetrabája ora, ndoñe catjuanguëtsenaye ca.” Y chca ndoñe quenátayana Bëngbe Bëtsá nÿe toronga inétsanÿena ca, 8  Nts̈amo ats̈e muents̈e sëntsichamcá ndoñe nÿe ents̈angbe juabna quenátsmëna; y Moisesbe leyíñnaca cachcá endayana, 27] ¿Ndëmua mo canÿe soldadcá tojtsoservená, ndayá tbojtsájabotama cachá nantsatopagana, vida jtsebomnama? Ndocná canÿe jajañe uvas betiyënga ntjájena, chents̈a uvasës̈angá ndoñe ntjuasama. Ndocná oveshënga ntsanÿenana, chë tojabuatëba léts̈iyents̈ana ndoñe ntjofs̈iyama. Y6+ ¿O nÿe Bernabé y ats̈e s̈ojtsëtocana cabëndatbe cucuáts̈eca jatrabájana vida jtsebomnama, y ndoñe derecho fsë́ntsebomna os̈buáchiyënga chas̈otsacuédanama, Bëngbe Bëtsabiama trabájayama? 5 Y bë́ngnaca derecho fsëndëtsóbomñe canÿe shema os̈buachiyá jtsebomnama y bë́ngaftaca cha jëftsbets̈ama inÿe luaroye fstsajna ora, nts̈amo chë Jesucristbe inÿe ichmónënga, Bëngbe Utabnabe cats̈átanga y Pédrënaca mondbetsamcá. L4 Ndegombre bënga nÿets derecho fsëndëtsóbomñe jtsobátmanama ts̈ëngaftangbents̈ana, chë tcbojujabuáchëngbents̈ana, bëngbe trabajuama saná o ndayá jofs̈iyama chas̈cuacaredadama. b3= Mënts̈á chanjayana chë ats̈e ndoñe ts̈abá tijama ca imojtsichámëngbiama: g2G Masque ínÿenga ats̈biama ndoñe quematsjuabná ats̈e canÿe Jesucristbe ichmoná tsmëna ca, ts̈ëngaftangbiamna aíñe chca endmëna; er ts̈ëngaftanga Crístbeñe os̈buáchiyënga s̈mondmënama y Bëngbe Utabnáftaca cánÿiñe mo canÿacá s̈mondmënama, puerte ts̈abá s̈montsinÿanÿná ats̈e Jesucristbe canÿe ichmoná tsmënama. w1 i Ndegombre endmëna, ats̈e ndayánaca jamana stselesenciánama y Moisesbe leyë́ngaca ndoñe más mandaná së́ntsemnama. Cach ndegombre endmëna, ats̈e canÿe Jesucristbe ichmoná tsmënama y Jesús Bëngbe Utabná tijinÿama; y cach ts̈ëngaftanga mora os̈buáchiyënga jtsemnëse, s̈mondmëna ndayá tojóbocna Bëngbe Utabnabiama ats̈be trabajuents̈ana. 80i Chíyeca, nderado ndayá ats̈e stsesama, ats̈e tsjama Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈ata chaoma canÿe soye y chca jamama chabiama canÿe bacna soye tojtsemnëse, más ts̈abá nántsemna ndocna te chë soye ats̈e ntjasana, chca, ats̈e ndoñe jatsmama cha canÿe bacna soyiñe chaótsats̈ama.f/E Jesucrístbeyeca acbe cats̈atbiama chca bacna soye tcojama ora, chca causa cha canÿe soye tojama, ndayama chabe juabnënga ainaniñe chabotsatsëtsná ndoñe chca chaondë́tsama ca; y chca, chents̈ana ts̈a tojesejuabná cha canÿe bacna soye tojamama, acna canÿe bacna soye jamana, ndoñe nÿe chë cats̈atbiama, ndayá cach Cristbiámnaca. !.; Y chca aca, chë soyëngama nts̈amo betats̈ëmbuama tcojamama, catjama chë Jesucrístbeyeca acbe cats̈ata, chë ndoñe corente os̈buachiyá, y ndoñe aquëcá chë soyëngama corente tats̈ëmbuá, cha pochocaná chaotsemnama, er chabe ainanents̈e echántsemna juabnënga canÿe bacna soye tojamama, chë saná tojasama. Chca nderado cánÿabioye catjama, ndabiama Cristo tojanóbana, cha jatsbocama. - Er, aca chë soyëngama tats̈ëmbuá, nderado tcojótbema jasama canÿe luarents̈e, canÿe soye ndayama ents̈anga dios yomna ca jtsejuabnayëse adórayents̈e, y canÿe Crístbeñe os̈buachiyá tojtsebomna ainaniñe juabnënga ndoñe ts̈abá tonjamama, chca tojáseyeca, aquëcá chë soyëngama ndoñe yondë́tats̈ëmbo causa, y cha nderado chents̈e cojtsesama tcmojinÿëse, chë soye nanjobenaye chábioynaca jañémuana chë saná jasana, chë tempo chë soyëngama tmojanáts̈ëmbona saná. ,9 Pero cuedado s̈mochtsebomna, ndayá jamana yolesenciánama ts̈ëngaftanga corente ts̈abá s̈motats̈ëmbuama, ndayánaca jatsmana, y chca causa ínÿenga, chë soyënguiñe más bats̈á os̈buáchiyënga y osertánënga, nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈mojtsamcá chamuatsmama, y chents̈ana, chëngbe ainaniñe juabnënga chamotsebomna y chë́ngbioye chaotsëtsëtsná ndoñe ts̈abá tmonjama ca. +{Ndegombre, ndayá bënga tmojtsesacá ndoñe ntjamana bënga Bëngbe Bëtsábioye más chamuatobéconama. Bënga Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ndoñe quemochátsmëna más ts̈ábenga aíñe tmojtsesama; ni ndoñe chcanga, ndoñe tmontsesá causa. :*mPero nÿetsca os̈buáchiyënga ndoñe chca quemátstats̈ëmbo. Básefta ents̈anga, Crístbeñe cabá ntsos̈buáchiye ora, imojanamana ndaye sanánaca juats̈ëmbonana, chë chënga imojanjuabná diosënga yojamna ca soyënga jadórama; chënga, chca uats̈ëmbonana tmojtsesá ora, jtsejuabnayana chca uats̈ëmbonana bétsemnama, y ainaniñe juabnënga jtsebomnana ndoñe ts̈abá tmonjamama, chana tmojase causa. Chënga, ndayá tempo imojánamama, ndoñe quemátobena ts̈ëngaftangcá jtsejuabnayana, chcana jasana bacna soye ndoñe yondmëna ca. ()Ibënga chë os̈buáchiyëngbiamna nÿe canÿa Bëngbe Bëtsá endmëna, Bëngbe Taitá, ndábents̈ana nÿetsca soyënga yóbocana, y nÿe nda jtseservénama bënga imoyena. Y nÿe canÿe Utabnánaca endmëna, Jesucristo, ndábeyeca nÿetsca soyënga yomna, y cach bë́ngnaca imomna. 4(aPero masque celoca y quem luarents̈e chamomna ents̈angbiama “diosënga ca” uabáinënga (nts̈amo ndegombre endmëncá, banga quem luarents̈a tsbanánoca obenánaca mondmëna, ents̈angbiama diosënga ca ubuátmënga, y banga bëts mándoca ents̈angbiama “utabnënga ca” uabáinënga), X')Y chë tempo ínÿenga cachëngbe pormana soyënga, diosënga yomna ca jtsejuabnayëse jadórama uáts̈ëmbona soyëngamna, ats̈e s̈cuayana: bënga corente mondë́tats̈ëmbo chë chënga imnétsadorana soyënga, diosënga yomna ca jtsejuabnayëse, ndegombre ndoñe dios quemátsmëna y nÿe canÿa Bëngbe Bëtsá endmëna. &wPero nderado nda Bëngbe Bëtsábioye tbojtsebobonshana, Bëngbe Bëtsá chábioye jtsabuatmana mo chabe ents̈acá. %#Nderado nda tojtsejuabná ndegombre canÿe soye yotáts̈ëmbo ca, cabá ndoñe yontsetáts̈ëmbo ndayá jtsetats̈ëmbuama ibojtsemncá. j$ OMora chanjóyebuambaye ndayá ts̈ëngaftanga ats̈e s̈mojatjama, ndayá jtsesayama, chë tempo ínÿenga cachëngbe pormana soyënga, diosënga yomna ca jtsejuabnayëse jadórama tmojanáts̈ëmbona soyëngama. Bënga mondë́tats̈ëmbo bënga nÿetscanga osertánënga imomnama. Canÿa tbojtsosertana ora, cha nderado nanjájuaboye, chca bétsemnama puerte uamaná cha yojtsemna ca, pero canÿa, ínÿenga tojtsababuánÿeshana ora, cha jtsobenana chënga becá jujabuáchana. 5#c(Pero ats̈e jayanamna, cha más oyejuayá nántsemna ndoñe tontóbouamase; y sëntsejuabná, áts̈naca tsbomna chë Bëngbe Bëtsabe Espíritu chas̈otsebuayiynama.:"m'Chë shembása bouamná jtsotocánana chabe boyáftaca sempre jëftsiyenana, chë boyá vida tojtsebomnëntscuana; pero chë boyá tojóbanëse, cha jtsobenana cachiñe jtobouamayana, nda cha tojtsebos̈áftaca, pero chca chaoma mo canÿa Bëngbe Utabnáftaca cánÿiñe mo canÿacá quetsomñecá. )!K&Chcasna, chë tobiás̈eftaca tojtsobouamá chana, canÿe ts̈abe soye jamana; pero chë ndoñe cháftaca tonjobouamá chana, canÿe más ts̈abe soye jamana.  {%Pero nderado inÿa, tondaye obligaciónaca tontsemna y lempe nts̈amo tojtsebos̈cá cha tojtsobena jamama, cha ts̈abá tojajuabó y chabe ainaniñe corente tojtsetáts̈ëmbo, ndoñe ntsobouamayana ts̈abá yomna ca, cha ts̈abá chca jtsamana. C$Nderado nda tojtsejuabná chabe uatsëtsnaye tobiás̈eftaca jtsobouamayama ibojtsemna ca, chca jamama chë tobias̈e ya bëtsá tojtsemnayeca, y chca jamama ts̈a ts̈abá yojtsemna ca tojtsejuabnase, cha bontsemna jamana nts̈amo tojtsebos̈cá. Chaotsobouamá. Chca tojama ora bacna soye ndoñe ntsamana. #Ats̈e chca cbontsëtsëtsná ts̈ëngaftangbe ts̈abiama, y ndoñe jamë́ndama ba soyënga jamama ndoñe chas̈mondëtsobenama, ndayá nts̈amo ts̈abá yomncá chas̈motsiyenama, y nÿe Bëngbe Utabná jtseservénama chas̈motsents̈énama. a;"y chca, cha uta soyiñe canÿe ora jtsents̈énana. Chë ndë́bouamna shembása y chë tobias̈e bontsobena jtsents̈énana Bëngbe Utabnabe soyënguiñe sempre jtsejuabnayama. Chënga mondobena jtsents̈énana Bëngbe Bëtsá jasérviama, ndayá chëngbe cuérpoca y chëngbe espíritoca tmojamama. Pero inÿets̈á, chë bouamna shembásana, nÿets tempo jesenócochinÿenana quem luarents̈e vida jtsebomnama soyëngama, y nts̈amo chabe boyá oyejuayá jtsebomnama. %!pero chë bouamná nÿets tempo jtsenócochinÿenana quem luarents̈a soyëngama, jtsiyenama, y nts̈amo chabe shema oyejuayá jtsebomnama; xi Ats̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga ndoñe chas̈mondë́tsenocochinÿenama. Canÿe ents̈á ndoñe bouamná tontsemna ora, jtsobenana jtsents̈énana Bëngbe Utabnabe soyëngama jtsejuabnayama, y nts̈amo oyejuayá cha jabemama; H Chë quem luarents̈a soyë́ngaca jtsiyenama imojtsents̈énënga entsamna jtsiyenana mo ndoñe chca tmontsamcá, er quem luare nts̈amo bënga mora monduabuatmcá, pronto echanjochnëngo. Cachcá, chë puerte ngménaca ts̈a os̈achiyiñe imomnënga, entsamna jtsiyenana mo ndoñe chca tmontsemncá; y chë puerte oyejuayënga, chamotsiyena mo ndoñe chca tmontsemncá; chë soyënga buamnayënga chamotsiyena mo tondaye chëngbe soye tontsemncá. 4aJesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, nts̈amo së́ntsebos̈e jayanamna mënts̈á entsemna: Cristo quem luaroye yochjésabo orscama ya nÿe bats̈á entsájamna. Chíyeca, morscana y nÿets tempo más chcoye, chë bouamnënga entsamna jtsiyenana mo ndoñe bouamnënga tmontsemncá, o mënts̈á, entsamna jtsents̈énana Bëngbe Bëtsabe soyënguiñe, y ndoñe nÿe chë bouamná bétsemnama tbojtsemna soyënguiñe. I Tcojobouamase, bacna soye ndoñe quecátama; y nderado canÿe tobias̈e tojobouamase, cach bacna soye ndoñe quenátama. Pero chë tmojtsobouamangna padecena soyënguiñe mochanjoyena quem luarents̈e chamojë́ftsemnëntscuana, y ats̈e së́ntsebos̈e chënga jujabuáchama chca jatiyenama ndoñe chaondë́tsamnama. pYShema tcobomnëse, ndoñe cachcá catjëftsonÿaye; y ndoñe tcondbomnësna, ndoñe catjátsënguaye. )Ats̈e s̈ontsinÿana, ents̈á ibojtsemna jtsomñana nÿe nts̈amo mora yotsomñcá, er bënga mora montsiyena puerte padecena soyënguiñe. fEY chë ndë́bouamna shembásengbiama, chënga aíñe o ndoñe yontsamna jobouamayamna, ats̈e chama ndoñe Bëngbe Utabnabe canÿe mando quetsátsbomna, pero chanjayana nts̈amo ats̈e tsjuabnacá. Bëngbe Bëtsá ats̈be ts̈abiama tojanjuabóyeca, ents̈anga montsobena jtsejuabnayana aíñe ts̈abe palabra bomná chiñe ats̈e tsmënama. &EChcasna, Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, cada ona bontsemna Bëngbe Bëtsáftaca jtsiyeñana, nts̈amo yojoyencá Bëngbe Bëtsá tbojanchembo ora. )Cristo bëngbiama tojanóbana ora, yojamna mo cha bëtscá cuafjopagacá, bënga Bëngbe Bëtsabe ents̈anga chamotsemnama. Ndoñe s̈matjaleséncia nÿe ents̈angbe juabnë́ngaca nÿets tempo mandánënga chas̈motsemnama, y Bëngbe Bëtsabiama chacmotsebnë́tjomba. )Er chë nÿe ínÿabiama nÿets tempo oservená yojamná, Bëngbe Bëtsá chabe ents̈á chaotsemnama tbojanchembo ora, cha mora os̈buachiyacá, jtsemnana canÿa ya ndoñe más bacna soyënga jamama juabnë́ngaca mandaná, sinó Bëngbe Utabnabiama oservená. Cachcá, chë nÿe cachabiama trabajayá yojamná, Bëngbe Bëtsá tbojanchembo ora, mora cha nÿets tempo Cristbe oservená jtsemnana. xiBëngbe Bëtsá tcmojanchembo ora, nÿets tempo ínÿabiama oservená cojamnëse, chama ndoñe cattsenócochinÿena. Pero nderado tojtsemna nts̈ámose jashjáchama ndoñe más chca ntsemnama, cach acbiama jatrabájama, as chca cochjama. }sCada ona bontsemna jtsiyeñana, nts̈amo yojoyencá, chabe ents̈á chaotsemnama Bëngbe Bëtsá tbojanchembo ora. Er ndayá iuámana, ndoñe quenátsmëna chca tëts̈ená jtsemnana o ndoñe, ndayá nts̈amo Bëngbe Bëtsá yomandacá jtsamana. 6 eNderado Bëngbe Bëtsá cánÿabioye tbojachembo, y cha ínÿengbeyeca chë más delicadents̈e base bobachtema tëts̈ená tojtsemna, nts̈amo chë judiënga monduamancá, cha ndoñe chaondëtsenobiamná mo ndoñe judío cuafjatsmëncá; y nderado Bëngbe Bëtsá cánÿabioye tbojachembo, y cha ndoñe chca tëts̈ená tontsemnëse, cha ndoñe chaondëtsejuabná tëts̈ená jatsmënana, nts̈amo chë judiënga monduamancá.  Masque nts̈ámnaca, cada ona chaotsiyena jtsamëse nts̈amo chë Bëngbe Utabná tbojats̈etá obenana yomncá, cada ona ndayá jamama Bëngbe Bëtsá tbojachembcá. Chca ats̈e nÿets luare os̈buáchiyënga enefjuanenache sëndbétsamëndaye. I  Chca s̈mochjama, er aca shema ¿nts̈amo cattsetáts̈ëmbo, tacuatjobenaye acbe boyá jayë́njanana Crístbeñe chaotsos̈buáchema, y chca, atsbocaná chaotsemnama? o aca boyá ¿nts̈amo cattsetáts̈ëmbo, tacuatjobenaye acbe shema jayë́njanana Crístbeñe chaotsos̈buáchema, y chca, atsbocaná chaotsemnama?  'Pero chë boyá o shema Crístbeñe ndos̈buachiyá cachcá jtsenónÿayama ts̈a tojtsebos̈ëse, chca chaboma. Chora, chë os̈buachiyá ndoñe ntsotocánana chë ínÿaftaca cachiñe jtëtenútanama, er Bëngbe Bëtsá tcmojáchembo natjë́mbana chas̈motsiyenama. 9 kEr Bëngbe Bëtsá tojama, canÿe shembása os̈buachiyá chabe ents̈á chaotsemnama, nÿe chábioye chabotseservénama, y chca, chánaca jtsejuabnayana chë shembásabe boyá Crístbeñe ndos̈buáchiyabiama mo chabiama oservena ents̈acá, cha chë́ngbeñe mo canÿe pamillëcá jatrabájama tojtsebos̈e ora; y cachcá, chë boyá os̈buachiyábeyeca Bëngbe Bëtsá jtsejuabnayana chabe shema Crístbeñe ndos̈buáchiyabiama mo chabiama oservena ents̈acá, cha chë́ngbeñe mo canÿe pamillëcá jatrabájama tojtsebos̈e ora. Er chca ndoñe tontsemnëse, chë básenga muántsemna ndos̈buachiyatbe básenga, Bëngbe Bëtsáftaca tondaye ndbomnënga. Ndoñe chca yondmë́nayeca, canÿa o nÿets uta bëtsë́tsatbe os̈buáchiyama, Bëngbe Bëtsá jtsejuabnayana chë básengbiama mo chabe ents̈angcá. [/ Nderado canÿe os̈buachiyá tbojtsebomna canÿe boyá Crístbeñe ndos̈buachiyá, pero chë boyá tojtsebos̈e cháftaca joquédana jtsiyenama, chë shema ndoñe chaondëtsejuabná cha cachcá jesonÿayana. $A Chë ínÿenga chjáuyana, ats̈be juabncá y ndoñe Bëngbe Utabnabe soycá, nderado canÿe os̈buachiyá tbojtsebomna canÿe shema Crístbeñe ndos̈buachiyá, pero chë shema tojtsebos̈e cháftaca joquédana jtsiyenama, cha chë shémbioye ndoñe cachcá chabondetsonÿá. ^5 Pero, shema cachcá chabe boyábioye tbojesonÿase, cha bontsemna ntjobouamaycá jtsomñana o chabe boyáftaca cachiñe jtenútanana. Y cachcá, chë boyá ndoñe quebnátsmëna chabe shema cachcá jesonÿayana. 4a Pero chë bouamnënga sëntsamë́nda shema chabe boyábioye ndoñe cachcá chabondetsonÿá. Chca ndoñe nÿe ats̈e quetsatamë́nda, ndayá cach Bëngbe Utabná. kO Pero chca jtsemnama cachënga jenomándama ndoñe tmontsobenëse, chënga entsamna jtsóbouamayana, er más ts̈abá endmëna jtsóbouamayana, y ndoñe nÿe boyabásabiama o shembásabiama ts̈a nÿets tempo jésejuabnayana.  Chë cabá ndbouamnënga y viudanga sëntsëtsëtsná, chëngbiama ts̈abá yojtsemna ntjobouamaycá joquédana, ats̈cá. !;Y ats̈be bariëna, ats̈be juabna entsemna malaye nÿetscanga chë soyënguiñe mo ats̈cá s̈mattsemna. Pero Bëngbe Bëtsá cada ona obenana tbojats̈etá ts̈abe soyënga jamama, Crístbeñe os̈buáchiyënga jujabuáchama, ínÿenga canÿe soyama, ínÿengna inÿe soyama. 5Ats̈e chca së́ntsichamo, ts̈ëngaftanga jábuayenama, ndayá jamama s̈mojtselesenciana, y chca ndoñe chas̈mondë́tsamama jamë́ndama. !Ni boyá, ni shema ndoñe chabondëtsejuabná jtsenbiáts̈buana. Aíñe chca copodena, pero nÿe chë útata chca básefta tescama tbojenóyeunase, Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama jtsents̈énama. Pero chents̈ana chë útata entsamna cachiñe cánÿiñe jtëtsmënana, chca, Satanás ndoñe chaondobená jamama bacna soye chaócochënguama, cachënga jenomándama ndoñe tmontsobena causa. ?wChë shembe cuerpo ndoñe nÿe cha cánÿabiama ntsemnana, sinó chabe boyabiámnaca. Cachcá, chë boyabe cuerpo ndoñe nÿe cha cánÿabiama ntsemnana, sinó chabe shembiámnaca. ~/Boyábioye bontsemna jamana chabe shembiama lempe nts̈amo jamama ibomncá, boyá bétsemnama; y chabe shémnaca cachcá chabe boyabiama chaoma. 7}gPero choca banga boyabása o shembásaftaca bacna soye amënga imojtsemna causa, ts̈abá entsemna cada boyabása chabe shema chabotsóbomñe, y cada shembása chabe boyá. %| EMora chanjóyebuambaye ndayá ts̈ëngaftanga áts̈bioye s̈mojuábobemama. Ndegombre, canÿe boyabásabiama más ts̈abá endmëna ndoñe chaondobouamá. @{yChca endmëna, er Cristo bënga játsebacama tojanóbana ora, yojamna mo cha bëtscá cuafjopagacá ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsábenga chas̈motsemnama. Chíyeca, chë ts̈ëngaftangbe cuerpë́ngaca chas̈mojtsama soyë́ngaca s̈mochtsinÿanÿnaye Bëngbe Bëtsá puerte uamaná y bëtsá bétsemnama.7zg¿Ts̈ëngaftanga ndoñe s̈mondë́tats̈ëmbo ts̈ëngaftangbe cuerpo yomna mo canÿe yebncá Uámana Espíritbiama, cha ts̈ëngaftangbe ainaniñe chaotsiyenama Bëngbe Bëtsá tojánmayeca? Ndegombre ts̈ëngaftangbe cuerpo ndoñe ts̈ëngaftangbe soye quenátsmëna, sinó Bëngbe Bëtsabe soye. iyKNÿa ndocna te canÿe boyabása o shembásaftaca bacna soyënga s̈mattsama. Nderado ndaye inÿe bacna sóynaca nda tojama ora, sempre jamana ndayánaca chabe cuerpents̈ana shjoye; pero boyabása o shembásaftaca bacna soye jamamna, lempe jamana nÿe cachabe cuérpoca, y chë causa, chca jamëse, cachabe cuerpama más bacna soyënga jtsamana. x-Pero canÿe ents̈á Bëngbe Utabnáftaca cánÿiñe mo canÿacá tojtsemna ora, jtsemnana mo chë útata cach canÿe espíritu tbojtsebomncá. Ew¿O ts̈ëngaftanga ndoñe s̈mondë́tats̈ëmbo, canÿe ents̈á canÿe bacna vida bomna shembásaftaca tbojéninÿena ora, chë útata jóbemana mo canÿacá? Er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe boyabása y shembása tbojéninÿenama mënts̈á endayana: “Chë útata mo canÿacá bochántsema ca.” Ev¿Ts̈ëngaftanga ndoñe s̈mondë́tats̈ëmbo, Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá s̈momnama yomna mo ts̈ëngaftangbe cuerpo chabe cuerpents̈a soye cuaftsemncá? Ts̈ëngaftangbe cuerpo Crístbioye jasérviama endmë́nayeca, ts̈ëngaftangbe cuerpo jtsemnana mo Cristbe cuerpents̈a soycá. ¿Nts̈amo ats̈e chjátobena ats̈be cuérpoca, chë ndayá yomna mo Cristbe cuerpents̈a soycá, canÿe bacna vida bomna shembásaftaca bacna soye jamana, y chca ats̈be cuerpo jabemana mo chë shembásabe cuerpents̈a soye cuaftsemncá? ¡Ndoñe, ndegombre ndoñe! uY Bëngbe Bëtsá, nda tojama Bëngbe Utabná cháuatayenama, bëngbiámnaca chabe obenánaca echanjama chámuatayenama. t' Mënts̈ánaca mondbétsichamo: “Saná uafsbiama y uafsbiá saná chaóyëngacñama ca.” Pero Bëngbe Bëtsá canÿe te echanjama chë uta soye chaotsopochocama. Bëngbe Bëtsá ents̈abiama cuerpo ndoñe tonjanma, boyabása o shembásaftaca bacna soye cha chaotsamama, sinó chë cuérpoca Bëngbe Utabná bënga chamoservema, y Bëngbe Utabná bëngbiama ts̈abe bendicionënga chaotsamama. Os Mondbétsichamo: “Ats̈biama entselesenciana ndayánaca jamama, ndayama Bëngbe Bëtsá ndocá tonjayana ca.” Pero básefta soyënga jtsamana ndoñe ats̈be ts̈abiama ntsemnana. “Ats̈biama entselesenciana ndayánaca jamama ca”, pero ndoñe quichatsleséncia ndaye sóyecnaca nÿets tempo mandaná jatsmënana. r7 Y tempo báseftanga ts̈ëngaftanguents̈ënga chca s̈mojamna, pero Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbe bacna soyëngama tcmojaperdoná, y chca entsemna mo bebénënga cuaftsemncá; cha tojama ts̈ëngaftanga chabe ents̈anga chas̈motsemnama, nÿe cha chas̈motseservénama, y tojama ts̈ëngaftanga mo ts̈abengcá chabe bominÿiñe chas̈motsemnama. Lempe chca Bëngbe Bëtsá, tojama ndayá Bëngbe Utabná Jesucristo tojanmama y ndayá Bëngbe Bëtsabe Espíritu tojamama. Bëngbe cuerpo chaotsemna Bëngbe Utabná jtseservénama 8qi ni chë atbëbanënga, ni chë nÿe cachëngbiama bëtscá soyënga jtsebomnama ts̈a bos̈ënga, ni chë ts̈a tmoyënga, ni chë uayátsenayënga, ni chë ínÿengbiama bacna soye jtsamëse imnétsatbëbanënga, chënga nÿetscanga ndoñe quemochatobenaye Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashjnama. opW ¿Ts̈ëngaftanga ndoñe s̈mondë́tats̈ëmbo, chë bacna soye amënga Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye ndoñe mochanjámashënguama? Ndoñe matenoíngñana. Ni chë boyabása o shembásaftaca bacna soye amënga, ni chë cachëngbe pormana soyënga diosënga yomna ca jtsejuabnayëse adórayënga, ni cachëngbe boyá o shema ínÿaftaca íngñayënga, ni chë boyabásenga mo shembasengcá jtsinÿnama bos̈ënga, ni chë boyabásenga inÿe boyabásengaftaca bacna soye amënga, 3o_Pero cach ts̈ëngaftangaftacna inÿets̈á copasana, ínÿengbioye bacá jtsaborlánana y jtsabiatbëbanana, y ts̈ëngaftangcá Crístbeñe os̈buachiyë́ngbioynaca. n9Y ts̈ëngaftangbeñe nÿe demandënga jájandmanama tojtsemna ora, ts̈ëngaftangbiama ya canÿe puerte bacna soye jtsemnana. ¿Ndáyeca ndoñe s̈mattsóboyaye ínÿenga bacá cmojtsaborlana ora? ¿Ndáyeca ndoñe cachcá s̈matjonÿaye ínÿenga cmojtsabiatbëbana ora? :mmPero ndoñe chca: os̈buachiyë́ngbeñe demandënga tojtsemna ora, mandadë́ngbioye jana chë soyënga chamojandmanama. Y chca jamana ndos̈buáchiyënga mandadë́ngaftaca. 7lgChca sënjayana ts̈ëngaftanga chas̈motsëuatjama: ¿O ts̈ëngaftanguents̈e ni mo canÿa yondmëna corente osertaná, os̈buachiyë́ngbeñe demandënga chaojandmanama? qk[Y chcase, ts̈ëngaftangbeñe chca demandënga chë quem luarents̈e jëftsiyenama soyëngama tojtsemna ora, ¿ndáyeca s̈matjátëbuayana chë os̈buáchiyëngbiama tondaye tmontsámana ents̈anga, chë soyënga chamojandmanama? ojWTs̈ëngaftanga ndegombre s̈mondë́tats̈ëmbo chë angelëngbiámnaca ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama bënga mochjayanama. Chcasna, bënga más jtsobenana chë quem luarents̈e jëftsiyenama soyëngama chca játayanana. ,iQTs̈ëngaftanga ndegombre s̈mondë́tats̈ëmbo, Bëngbe Bëtsabe ents̈anga mochjayanama quem luarents̈a ents̈angbiama ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama. Y chënga quem luarents̈a ents̈angbiama chca jayanama tmojtsobenëse, ¿ndoñe montsobena más base soyëngama chca jayanama? *h OCanÿe ts̈ëngaftanguents̈a os̈buachiyá inÿe os̈buachiyabiama canÿe demanda tojtsebomna ora, ¿cha nanjá chë ndos̈buáchiyënga mandadë́ngbioye chë soye chamojandmanama? ¿Ndáyeca chca nanjama, y ndoñe chë Bëngbe Bëtsabe ents̈ángbioye nanjá chabe demanda chamouenama? Gg Ats̈e ndoñe ques̈nátsmëna jayanana chë ndos̈buáchiyënga, chë bë́ngaftaca ndoñe mondbénutananga, aíñe o ndoñe ts̈abá tmonjamama. Bëngbe Bëtsá echántsemna nda chëngbiama yochjayana nts̈amo tmojamcá ts̈abá o ndoñe ts̈abá bétsemnama, ts̈ëngaftanga ndoñe. Ndegombre nÿe chë os̈buáchiyënga ts̈ëngaftangaftaca imnénutanangbiama cmontsamna chca jayanana. Chcasna, s̈mochjama nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá: “Ts̈ëngaftanga cmontsamna, chca bacna soye amá ts̈ëngaftangbents̈ana jtabocnana ca.”bf= Nts̈amo chora sënjanayancá endmëna ndayá tondayama ntsencuéntayana, chë Crístbeñe os̈buachiyá yomna ca tojayanáftaca, y boyabása o shembásaftaca bacna soye tojtsama, o nda nÿe cachabiama bëtscá soyënga jtsebomnama ts̈a tojtsebos̈e, o chë cachabe pormana soyënga diosënga yomnama jtsejuabnayëse tojtsadorana, o yapa tojtsayatsená, o yapa tojtsetmó, o tojtsatbëbana. Chca ents̈ángaftacna, ni mo s̈muatjótbema chë́ngaftaca cánÿiñe jasama. s9}v|{zyxvuus1rvq;pnl$ji5hgifed_bb a`-^]\[ZYXfWVV.UtTTJSsRQPSNMLKJHGGEDGBBA<@?>+=q<6;W98^776k5a4310/.K-,,+[**n*)K('Q&%L#" Xogu L 5 "zCm Ts̈ëngaftangaftácnaca cachcá jtsopasánana. Inÿenga paselo josértama jobenaycnana ts̈ëngaftanga ndoñe s̈monjóyebuambase, ndocná queochátstats̈ëmbo nts̈amo s̈mojtsichamcá. Nántsemna mo nÿe cánÿenga cuaftsoyebuambnacá. ]B3Y nderado nda trompetë́fjua tojuájatëta ora, soldadënga japéliama chamoprontama, chë uajatëtaná inÿets̈á, nÿa chama ndoñe tonjuájatëtëse, ndocná buanjosérta y jenpéliama ndoñe nanjoprónta. {AoEnts̈anga monduamana ndayánaca juénanana, mo flautëfja o arpa, vida ndbomna soyënga; cada sóyeca inÿets̈á juénanama ndoñe tontsopodénëse, ndocná nantsobena jtsetats̈ëmbuama ndayá canÿa chë soyë́ngaca yojtsénanama. }@sY mora, Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, ats̈e nderado tcbojábuache y nÿe inÿe biyañe tcbojáuyanëse, ¿chca nts̈amo cbatjújabuache? Ats̈e jtsobenana jujabuáchana, nÿe nts̈amo chë biyañe tijayancá áts̈naca s̈ojtsësertánëse, y ndayá Bëngbe Bëtsá s̈ojinÿinÿecá ents̈anga jábuayenama stjobenase, chë Bëngbe Bëtsá tojama ats̈e jtsetats̈ëmbuama soye, chë Bëngbe Bëtsabe juábnaca stsoyebuambná soye o chë ts̈ëngaftanga jabuátambama cha yobos̈e soye. ? Ats̈e së́ntsebos̈e nÿetsca ts̈ëngaftanga chë tempo ndoñe s̈monjanbiyañe mora jóyebuambayama obenana chas̈motsebomnama, pero chama ats̈e más së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga chë Bëngbe Bëtsabe juábnaca soyënga chas̈motsóyebuambnama. Chë Bëngbe Bëtsabe juábnaca soyënga oyebuambnayá más uamaná jtsemnana chë inÿe biyañe oyebuambnayabiama; chca ndoñe nántsemna, nts̈amo canÿe biyañe tojayancá chë biyañe oyebuambnayá tbojtsësertánëse y chë os̈buachiyëngcá enefjuanënga tojábuayenase, y chca, chë soyënga tmojouenama, chënga chamotsobena más jtsos̈buáchiyama y añemo jtsebomnama. >Chë tempo ndmabiyañe mora jóyebuambayama obenana bomná, jtsamana nÿe cha más jtsos̈buáchiyama y ainaniñe añemo jtsebomnama; pero chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayana jtsamana chë os̈buachiyëngcá enefjuanënga chca soyënga chamotsebomnama. =Pero chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayana ents̈anga jtsëtsëtsnayana, chënga más chamotsos̈buáchema y ainaniñe añemo chamotsebomnama, Bëngbe Bëtsabe soyëngama jábuayenama, y jamama padecena soyënguiñe tmojtsemna órnaca añemo chamotsebomnama. y<kEr chë tempo ndmabiyañe mora jóyebuambayama obenana bomná, Bëngbe Bëtsábioye jtsatsëtsnayana y ndoñe ents̈ángbioye, er ndegombre ents̈anguents̈e nts̈amo cha tojtsoyebuambnacá ndocná ntjosértana; chana chabe espíritoftaca jtsóyebuambnayana y ndoñe nÿe chabe juábnaca, chë tempo Bëngbe Bëtsá ndocna ents̈ábioye tbonjaninÿinÿé soyëngama. ; Bëtscá s̈mochtsama nÿetscanga jtsababuánÿeshanëse chas̈motsiyenama, y puerte s̈mochtsebos̈e jtsebomnama chë Bëngbe Bëtsabe ts̈etana obenana ts̈abe soyënga jamama; pero chents̈ana masna, chë Bëngbe Bëtsabe juabna jóyebuambayama obenana. :# Pero morna, Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyana, chábeñe jtsobátmanana, y chábioye y ínÿengbioye jtsababuánÿeshanana, chë soyëngna nÿetsca tescama jëftsemnana; pero chents̈ana chë más uámana soye endmëna ínÿenga jtsababuánÿeshanana.T9! Cachcá, mora bënga quem luarents̈e nÿe bats̈atema Bëngbe Bëtsabe soyëngama jtsetats̈ëmbuana, mo canÿe espejuiñe tmojtsonÿacá, pero ndoñe nÿa corente ts̈abá. Pero canÿe te bënga mochántsetats̈ëmbo lempe nÿetsca soyëngama, bënga Bëngbe Bëtsabe delante chamojtsemna ora. Mora ats̈e së́ntsetats̈ëmbo nÿe bats̈atema Bëngbe Bëtsabe soyëngama, pero chora lempe chanjuábuatmana, nts̈amo Bëngbe Bëtsá corente s̈uabuatmcá. k8O Ats̈e básetema ora, sënjanoyebuambná, sënjanjuabná, y soyëngama ts̈abá jtsetats̈ëmbuamna sënjanjuabná mo canÿe basetemcá; pero bëtsá sënjanóbema orna, sëntsanajbaná lempe amana mo canÿe basetemcá. 7 pero Jesucristo chaojésabo ora, y chaojama bënga chamotsemna lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá bëngbiama yojanjuabnacá, quem soyënga, chë nÿe bats̈atema bë́ngbioye jtsinÿanÿnayana Bëngbe Bëtsabe soyëngama, ya ndoñe más queochátsbinÿna. P6 er nts̈amo mora bënga imotats̈ëmbcá y Bëngbe Bëtsabe juábnaca jóyebuambayëse tmojayana soyënga, nÿe bats̈atema bë́ngbioye jtsinÿanÿnayana Bëngbe Bëtsabe soyëngama, ndoñe lempe; @5y Bonshánana nÿetsca tescama jëftsemnana. Canÿe te echántsemna, chora chë Uámana Espíritu ndoñe más queochátama ents̈anga Bëngbe Bëtsabe juabna chamotsóyebuambnama, ni chë ndocna te ndmabiyañe chamotsóyebuambnama, ni chë puerte jtsetats̈ëmbëse jóyebuambayama obenama chamotsebomnama; 4 Inÿenga ababuanÿeshaná, ainaniñe añemo jtsebomnana nÿetsca padecena soyënguiñe, lempe nts̈amo más ts̈abá yomna soyënguiñe jtsos̈buáchiyana, nÿetsca más ts̈abá yomna soyëngama jtsobátmanana, y jtsóboyayana nÿetsca toto soyënga. 3 Inÿenga ababuanÿeshaná ndoñe ntjóyejuayana chë ndoñe ts̈abá yondmëna soyëngama; chë ndegombre yomna soyëngamna aíñe. n2U ndoñe bacá mandbomná ínÿengaftaca ntsemnana, ni nÿets tempo ntsebos̈ana y lempe jtsamana nÿe chabiama ts̈abe soye jónÿenama; cha nÿe ndayámnaca ndoñe ntjetnana, nts̈amo ínÿenga tmojaborlá ora jtsaperdónayana. ]13 Canÿe ents̈á ínÿenga ababuanÿeshaná, uantado jtsemnana masque padecena soyënguiñe tmojtsemna órnaca, y ínÿengaftaca ts̈abe ainánaca mando jtsebomnana. Inÿenga ababuanÿeshaná ndoñe ntsánts̈abos̈ana nts̈amo inÿa tojatsbomncá, ni ntsenábotamnayana, ni cachá chë ínÿengbiama más uamaná ntjátenobiamnayana; k0O Y ats̈e lempe nts̈amo stsebomncá ndbomnëjémënga stsëjátaye, y ínÿengbioye stjenontréga ats̈be cuerpo chamojuinÿema, pero ínÿengbioye ndoñe sëntsababuánÿeshanëse, ats̈e ndocna uámana soye ntjashjáchana. 4/a Y ats̈e obenana stsebomna Bëngbe Bëtsabe juabna jóyebuambayama y nÿetsca soyëngama, y chë Bëngbe Bëtsá tempo ents̈anga ndoñe tonjaninÿanÿé soyënga s̈ojtsësertana, y Bëngbe Bëtsabe nÿetsca soyëngama stsetáts̈ëmbo, y Crístbeñe puerte stjesos̈buáchiye, chca betsos̈buáchema nÿa mo chë tjashënga chamobonjoma jamama, pero ínÿenga ndoñe sëntsababuánÿeshanësna, ats̈e tondaye së́ntsemna. . - Nderado ats̈e stjóyebuambaye ents̈angbe biyañe y angelëngbe biyañe, pero ínÿengbioye ndoñe sëntsababuánÿeshanëse, ats̈e stsemna canÿa tondayama uamaná, mo nÿe canÿe metalëshe tojtsenancá, o mo nÿe canÿe platillëshcá ndoñe ts̈abá tontsenanëshe. R- Pero ts̈ëngaftangna puerte s̈mochtsebos̈e, lempe nts̈amo chas̈mojobenacá s̈mochjama, chë Bëngbe Bëtsabe más uámana ts̈etana obenana jëftsashjáchama. Bonshánana jtsebomnana Y inÿe soye más, ats̈e cbochanjínÿanÿiye nts̈amo s̈mojtsobena cabá más ts̈abá jtsiyenana, Bëngbe Bëtsá jtseservénëse.r,] Nÿetscanga ndoñe s̈oquënga jáshnama obenana bomnënga; nÿetscanga ndoñe nÿetsca biyañe jtsóyebuambnayama obenana bomnënga, tempo ndmabiyañe; ni nÿetscanga ndoñe obenana bomnënga quemátsmëna, chë tempo ndmabiyañe nÿetsca biyañe jtsóyebuambnayama obenana bomnënga nts̈amo tmojtsichamcá josértama y ínÿengbioye chama jtsabuayiynayama. #+? Ndegombre, os̈buachiyëngcá enefjuanë́ngbeñe nÿetscanga ndoñe Jesucristbe ichmónënga ntsemnana, nÿetscanga ndoñe Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga, nÿetscanga ndoñe abuátambayënga, nÿetscanga ndoñe Bëngbe Bëtsabe obenana bomnënga, bëts soyënga jamama. i*K Nts̈amo Bëngbe Bëtsá cuerpents̈e soyënga tojancjá ndayents̈e inabos̈cá, cachcá, os̈buachiyëngcá enefjuanë́ngbeñe Bëngbe Bëtsá tojubuáyana, natsana báseftanga mo Jesucristbe ichmonëngcá, chorna Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga, chorna Bëngbe Bëtsabiama abuátambayënga, chorna chë bëts soyënga Bëngbe Bëtsabe obenánaca jamama obenana bomnënga, chë s̈oquënga jáshnama obenana bomnënga, chë ínÿengbioye puerte ujabuáchanënga, chë inÿe os̈buachiyë́ngbioye amë́ndayënga, y chë nÿetsca biyañe jtsóyebuambnayama obenana bomnënga, tempo ndmabiyañe. )} Cachcá, ts̈ëngaftanga Crístbeñe os̈buáchiyënga, cháftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse, mo chabe cuerpcá jtsemnana, y cada ona ts̈ëngaftanguents̈á mo chë cuerpents̈a soyëngcá, jtsemnana mo chabe cuerpents̈a soyëngcá. V(% Nderado canÿe cuerpents̈a soyama bacna soye tojopasá, chora nÿetsca chë cuerpents̈a soyëngámnaca chca ndoñe ts̈abe soye jtsebínÿnana; pero canÿe cuerpents̈a soyama tcojama más uámana soye chaotsemnama o ndaye ts̈abe soye tojopasase, chora nÿetsca chë cuerpents̈a soyëngámnaca chca ts̈abe soye jtsebínÿnana. ?'w Cha chca tojanma, cuerpents̈a nÿetsca soyënga chë cuerpama trabajo cánÿiñe chamotsamama, y chca, cada soye chaotsama trabajo chë cuerpents̈a nÿetsca soyëngbe ts̈abiama. >&u Pero chë cuerpents̈a soyë́ngaca, chë nÿetscanga jtsonÿayana y botamana jinÿama jtsemnana soyë́ngacna, ndoñe ntseytana chca játamana. Bëngbe Bëtsá cuerpo tojama, nts̈amo bënga chamotsamama chents̈a más nduámana soyënga, más chaotsámanama, nts̈amo chë soyënga bënga tmojtsinÿenama. V%% Chë cuerpents̈a soyëngama, ndayama bënga tmojtsejuabná más nduámana soyënga yomna ca, bënga jamana más chaotsámanama, chiñe ents̈ayaca jtichëtjëse. Y chë cuerpents̈a soyënga, ndayama bënga jtsëuatjana ínÿenga chamotsonÿama, bënga jamana ínÿenga ndoñe chamondëtsonÿama, chiñe ents̈ayaca jtichëtjëse. $1 Inÿets̈á, chë cuerpents̈a soyënga, chë tojtsinÿana mo obenana ndbomna y nduámana soyëngcá, jtsemnana chë cuerpama más iyta soyënga. 4#a Bominÿe quenátobena cucuats̈e jauyanana: “Ndoñe quecátsiyta ca”; y cachcá, bests̈as̈e quenátobena shecuats̈e jáuyanana: “Ndoñe quecátsiyta ca”. h"I Pero ndegombre endmëna, masque ba soyënga cuerpents̈e yomna, nÿe canÿe cuerpo jtsemnana. i!K Nÿetsca cuerpents̈a soyënga nÿe canÿe soye tojtsemnëse, ndoñe canÿe cuerpo nántsemna. ~ u Pero ndegombre endmëna, Bëngbe Bëtsá nÿetsca soye cuerpents̈e tojancjá ndayents̈e cha tojánbos̈enents̈e. /W Nÿets cuerpo bominÿe tojtsemnëse, bënga ndoñe muantsobena jouenama. Y nÿets cuerpo matscuas̈e tojtsemnëse, bënga ndoñe muanjobenaye jonguë́tsets̈iyana. gG Nderado matscuas̈e tojayana: “Bominÿe ndoñe quetsátsmëna causa, ats̈e cuerpents̈a soye ndoñe quetsátsmëna ca”. Chca tojayanamna, matscuas̈e chë cuerpents̈a soye ndoñe cuaftsemncá ndoñe ntjátsmënana. lQ Nderado shecuats̈e tojayana: “Cucuats̈e ndoñe quetsátsmëna causa, ats̈e cuerpents̈a soye ndoñe quetsátsmëna ca”. Chca tojayanamna, shecuats̈e mo chë cuerpents̈a soye ndoñe cuaftsemncá ndoñe ntjátsmënana. _7 Cachcá, canÿe cuerpo ndoñe nÿe canÿe soye ntsebomnana, ndayá ba soyënga. iK Er bënga nÿetscanga, judiënga o ndoñe judiënga, nÿe ínÿabiama nÿets tempo oservénënga o cachëngbiama trabájayënga s̈ojanëbaye, Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá, jtsemnama mo chabe cuerpcá, y chca yomna cach Espíritbeyeca; y Bëngbe Bëtsá tojama cach Espíritu nÿetscangbe ainanoye cháuamashënguama, bënga jtsamë́ndayama. :m Cuerpo nÿe canÿe soye endmëna y chë cuerpna ba soyënga jtsebomnana; masque chë cuerpo ba soyënga jtsebomnana, nÿe canÿe cuerpo jtsemnana. Bëngaftácnaca cachcá. Bënga banga mondmëna nÿetscanga Crístbeñe os̈buáchiyënga, pero Crístbeyeca, bënga cánÿiñe mo canÿacá jtsemnana. fE Pero cach Espíritu, chë nÿe canÿe Espíritu lempe chca jamana, nts̈amo ts̈abá bétsemnama cha tojtsejuabnacá cada ents̈ábioye jats̈tayëse. Nÿetsca os̈buáchiyënga cánÿiñe, mo Cristbe cuerpcá jtsemnana ta ínÿana, obenana ts̈abe soyënga Bëngbe Bëtsabe obenánaca jamama, y ínÿana, obenana Bëngbe Bëtsabe juabna jóyebuambayama. Inÿana, obenana corente jajuaboyama y jtsetats̈ëmbuama nts̈amo tmojayancá Bëngbe Bëtsabe Espíritbeyeca o bacna espiritë́ngbeyeca tojtsemnama, y ínÿana, obenana chë tempo ndmabiyáñnaca chaóyebuambama, y ínÿana, obenana josértama nts̈amo chë ndaye biyáñnaca jóyebuambayama obenana bomná tojtsichamcá, y ínÿengna chama jábuayenama. 5c ínÿana cach Espíritbeyeca, obenana Crístbeñe puerte chaotsos̈buáchema, y ínÿabiamna, cach nÿe canÿe Espíritbeyeca, obenana jats̈tayana s̈oquënga jáshnama; L Bëngbe Bëtsá, Espíritbeyeca, canÿa obenana jats̈tayana puerte osertanánaca chaóyebuambama, y ínÿana obenana cach Espíritbeyeca ndayámnaca corente jtsetats̈ëmbëse chaóyebuambama;  Bëngbe Bëtsá inétsama cada os̈buachiyá chaotsebomnama canÿe ts̈etana obenana ts̈abe soyënga jamama, y chë soye jtsinÿanÿnayana Bëngbe Bëtsabe Espíritu chabe ainaniñe yomnama; y chë ts̈etana obenana jtsemnana nÿetscangbe ts̈abiama. .U Nÿetsca soyënga Bëngbe Bëtsabe obenánaca fsëndbétsama, pero cach Bëngbe Bëtsá endmëna nda inétsama bënga chë soyënga jamama obenana chamotsebomnama.  Bënga, Bëngbe Bëtsá mondëservena, nÿetsca soyënguiñe jtsetrabájayëse, pero cach Utabná nÿets chë trabajënga s̈ojabanÿé. &E Espíritu jamana bënga ndoñe chamondë́tsebomnama cachca ts̈etana obenana ts̈abe soyënga jamama, pero lempe jobayana cach canÿe Espíritbeyeca. + Chíyeca, ats̈e mora së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga chas̈motsetáts̈ëmbo, ndocná ntsobenana jayanana: “Jesús ndoñe chë Cristo quenátsmëna, ni Bëngbe Utabná ca”, chë Bëngbe Bëtsabe Espíritbe obenánaca cha tojtsóyebuambnase. Y cach ndocná ntsobenana jayanana: “Jesús Bëngbe Utabná endmëna ca”, chë Bëngbe Bëtsabe Espíritbe obenánaca cha ndoñe tontsóyebuambnase. X) Ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, ts̈ëngaftanga Crístbeñe ndos̈buáchiyënga s̈monjamna ora, ínÿenga cmonjanabuatambá soyënga, y chora ts̈ëngaftanga s̈monjamna ínÿabeyeca uasjanëngcá, cach ents̈angbe pormana soyënga mo diosënga cuaftsemncá jadórama; y chë soyëngna ni mo jóyebuambayama ntsobenana. [ 1 Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, ats̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga chas̈motsetáts̈ëmbo Bëngbe Bëtsabe ts̈etana obenanama ts̈abe soyënga jamama, Crístbeñe os̈buáchiyënga jujabuáchama. 7g "Y nderado nda tbojtseshëntsana, cachabe yebnoca chauétsese, chca, Bëngbe Bëtsá ndoñe chabondë́tsemna ts̈ëngaftanga jácastigana chora ndoñe ts̈abá s̈monjama causa. Chë inÿe soyëngama ndayama ts̈ëngaftanga s̈monjatjá, chamna chanjamánda ts̈ëngaftanga jánÿama chaijá ora.6 e !Chca, Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, ts̈ëngaftanga chë Bëngbe Utabnabiama saná jasama chas̈mojénefjna ora, cánÿiñe nÿetscanga s̈mochjabojáts̈a. R  Pero, Bëngbe Utabná castígoca chca s̈ojabuayená ora, jtsemnana bënga más ts̈abá jtsamama chamuatsjínÿama, y chca, bayté chents̈ana, Bëngbe Bëtsá ndoñe chabondë́tsemna játayanana bënga s̈ojtsamna nÿetsca tescama castigánënga jtsemnama ca, cánÿiñe chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈ángaftaca.  # Pero bënga corente tmojajuabó jtsetats̈ëmbuama aíñe o ndoñe montseprontana nts̈amo s̈uamncá jasama y jofs̈iyama, cabá ndëse y ndofs̈é ora; chca, Bëngbe Bëtsá ndoñe buántsemna bënga játacastigana, nts̈amo ts̈abá yomncá ndoñe tmonjase causa.  5 Chíyeca, banga ts̈ëngaftanguents̈ënga s̈oquënga s̈mojtsemna, ínÿenga añemo ndbomnënga, y ínÿengna ndoñe nÿe báseftanga tmojóbana. R  Er nderado nda tojase y tojofs̈é, chë Bëngbe Utabnabiama jtenójuaboyama jasama ora, cach Bëngbe Utabnabe cuerpo yomnama ntjajuaboycá, cha chë sóyeca jamana Bëngbe Bëtsá chabotsecastigama. 'G Chíyeca, entsemna cada ona corente chauenojuabó jtsetats̈ëmbuama aíñe o ndoñe yontseprontana chca jasama y jofs̈iyama, cabá ndëse y ndofs̈é ora.  Chcasna, Bëngbe Utabnabiama jtenójuaboyama jasama ora, ndánaca tandës̈ents̈ana tojase y coptéments̈ana tojofs̈é, ndoñe chë nts̈amo chaotsemnama Bëngbe Utabná yojanjuabnacá, chabiama Bëngbe Bëtsá jayanana cha puerte bacna soye tojama ca. Chë ents̈á chca tojama ora, cha jtsinÿanÿnayana, Bëngbe Utabnabe cuerpo y buiñe chabiama tondaye yonduámanama. ;o Er ts̈ëngaftanga cada quemënts̈a tandës̈e chas̈mojtsesá ora y quem coptements̈aycá chas̈mojtsofs̈ës̈ná ora, Bëngbe Utabná chaojésabëntscuana ts̈ëngaftanga s̈mochántsinÿanÿnaye cha ents̈angbiama tojanóbanama. Nts̈amo yomna jamana, Bëngbe Utabnabiama jtenójuaboyama jasama ora zm Cachcá, chë saná tmojansents̈ana, coptema tojanaca y tojánayana: “Quem coptema vínoye ats̈be buiñe entsemna. Ats̈be buiñe echanjuábuashana ts̈ëngaftanga chas̈motsetats̈ëmbuama, nts̈amo Bëngbe Bëtsá ents̈anga tojanas̈ebuachenacá pronto yochtsemnama. Cada vínoye chas̈mojtsofs̈ës̈ná ora, chca s̈mochjama ats̈biama jtenójuaboyama ca.” q[ Bëngbe Bëtsábioye tbojtanchuá chents̈ana, tojanjatá y tojánayana: “Quem tandës̈e ats̈be cuerpo entsemna; ts̈ëngaftangbe ts̈abiama chanjóbana. Nts̈amo mora montsamcá s̈mochtsama, ats̈biama jtenójuaboyama ca.” D Er ats̈e cach Bëngbe Utabnábents̈ana nts̈amo cbontsabuatëmbacá sënjanóyëngacñe: Bëngbe Utabná cach uayayëngbe cucuats̈iñe tmojánboshjona ibeta, tandës̈e tojanca, U# ¿Ts̈ëngaftanga ndoñe yebna s̈mondbomna ndayents̈e jasama y jofs̈iyama? ¿Ndáyeca ts̈ëngaftanga s̈mojtsejuabná chë imnénefjna os̈buáchiyënga nduámanënga imomna ca, y s̈mojama chë chents̈e tmojtsemnënga, tondaye ndbomnënga, chamotsëuatjama? ¿Ts̈ëngaftanga s̈mojtsejuabná ats̈e cbochjáuyana ts̈abá s̈mojama ca, chë Bëngbe Utabnabiama jasama ora chca s̈mojamama? ¡Ndegombre ndoñe! Bëngbe Utabnabiama jtenójuaboyama saná  er chë jasama tojobuache ora, cada ona inónts̈a jasama ndayá tojiyëbcá, y ndoñe ntjatobátmanana nÿetscanga ndayánaca jasama chamotsebomnëntscuana; báseftanga shë́ntseca joquédana, y ínÿengna ts̈a jëftsesana y jofs̈iyana jëftsótmenantscuana. G Ts̈ëngaftanga tandës̈e jasama y vínoye jofs̈iyama s̈mojénefjna ora, nts̈amo bënga fsënduamancá, Bëngbe Utabná bëngbiama tojanóbanama jtenójuaboyama, ndayá chora ts̈ëngaftanga s̈mnetsamcá, ndoñe quenátsmëna nts̈amo ndegombre cmojtsamncá, chë Bëngbe Utabnabiama jtenójuaboyama jasama ora; {o Ndegombre jtseytana ts̈ëngaftangbeñe chamotsemna báseftanga canÿe soye juabnayënga y ínÿengna inÿets̈á, chca, nÿetscanga chamotsetats̈ëmbuama ndëmuanÿenga imojtsemna chë Bëngbe Bëtsá tojayana chënga ts̈abá tmojama ca. o~W Natsana cbochjáuyana, ats̈e sënjouena ts̈ëngaftanga os̈buachiyëngcá s̈mojénefjna ora, báseftanga canÿe soye imnétsejuabnaye y ínÿengna inÿets̈á ca, y ats̈e sëntsejuabná bats̈ana ndegombre chca yojtsemna ca. c}? Mora cbochanjamë́nda soyënguiñe ats̈e ndoñe quetsátobena ts̈ëngaftanga jáuyanana ts̈abá s̈mojama ca, er ts̈ëngaftanga Crístbeñe os̈buachiyëngcá s̈mojénefjna ora, Bëngbe Bëtsá jadórama, ats̈e s̈ontsinÿana chë soye yojtsoservena ts̈ëngaftanga más bacá chas̈motsemnama, y ndoñe ts̈ëngaftangbe ts̈abiama. D| Masque nts̈ámnaca, ndánaca tojtsebos̈e quem soyama más jatóyebuambayama, cha bontsemna jtsetats̈ëmbuana, ni bënga, ni Bëngbe Bëtsábeñe os̈buachiyëngcá enefjuanënga queftsatsleséncia chca ndoñe chaondétsemnama. Bëngbe Utabnabiama jtenójuaboyama jasama ora, chënga ndoñe ts̈abá imonjánama v{e Pero shembásabiamna, chë bën stjënë́sha jtsinÿanÿnayana chabe botamanana y uámanana, er Bëngbe Bëtsá tojanma shembása bën stjënë́sha chaotsábomnama, chca, cha chaotsebomna ndáyeca chabe bests̈as̈e jtsenátsbotsama. Zz- Nts̈amo ents̈anga sempre mondbetsejuabnaycá, ndayá ts̈abá bétsemnama, bë́ngbioye jtsabuátambayana, boyabása bën stjënë́sha chabuájuama tojalesenciase, cha jamana cachá chama chaotsëuatjama. Sy Cach ts̈ëngaftanga, yejuana chama s̈mochtsejuabnaye y s̈mochjayana ts̈abá o ndoñe ts̈abá yontsemna, canÿe shembásabiama Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntana, bests̈as̈e ntsenatsbotscá. )xK Er masque Bëngbe Bëtsá, shembása boyabásabents̈ana tbojanma, mora, shembásabents̈ana boyabása jóbocnana; y lempe Bëngbe Bëtsábiocana endóbocana. zwm Pero, Bëngbe Utabnábeñe os̈buachiyëngcá jtsiyenamna, boyabásenga y shembásenga cachcá jtseiytëtanana. 6ve Chíyeca, y chca jamama angelënga ts̈abá jtsinÿanánayeca, shembása jtsemnana chabe bests̈as̈e chaotsenátsbotsama, chca, chaotsinÿnama inÿa chábeñe yomándama. kuO Y Bëngbe Bëtsá, boyabása ndoñe tbonjanma shembásabeyeca, ndayá shembása boyabásabeyeca. tta er Bëngbe Bëtsá, boyabása ndoñe tbonjanma shembásabents̈ana, ndayá shembása boyabásabents̈ana. Os Boyabása ndoñe quebnátsmëna chabe bests̈as̈e jtsenátsbotsana, er Bëngbe Bëtsá tojanma nts̈amo cachá yomncá cha chaotsemnama, y chë boyabása chca jtsemnëse, jtsinÿanÿnayana Bëngbe Bëtsá chabe mandayá yomnama. Pero nts̈amo chë shembása yomncá, jtsinÿanÿnayana chë boyabása chabe mandayá yomnama; (rI Er, nderado canÿe shembása ndocna te tontsebos̈e chabe bests̈as̈e jtsenátsbotsana, chabiama más ts̈abá nántsemna lempe chaotsenójshetëts̈e. Pero tojtsejuabná utsbotjená o chca lempe jshetëts̈ená jtsemnama cha yochtsëuatja ca, as chabe bests̈as̈e chaotsenátsbotse. 6qe Pero nderado canÿe shembása chabe bests̈as̈e ndoñe tontsenátsbotse, inÿe os̈buáchiyëngaftaca cánÿiñe Bëngbe Bëtsáftaca tbojtsencuénta ora o Bëngbe Bëtsabe juabna tojtsoyebuambná ora, cha jamana chama cachá chaotsëuatjama; jtsëuatjana mo cha lempe jshetëts̈ená cuaftsemncá. p# Nderado canÿe boyabása chabe bests̈as̈e tojtsenátsbotse, inÿe os̈buáchiyëngaftaca cánÿiñe Bëngbe Bëtsáftaca tbojtsencuénta ora o Bëngbe Bëtsabe juabna tojtsoyebuambná ora, cha jamana cachá chaotsëuatjama, chabe bests̈ás̈eca chca tojama causa. loQ Pero ats̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga chacmësertá: nda nÿetsca ents̈anga iuamë́nda cha, Cristo endmëna; y nda shémbioye ibománda cha, boyá endmëna; y nda Crístbioye ibománda chana, Bëngbe Bëtsá endmëna. %nC Ats̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga jáuyanana ts̈abá s̈mojama ca, ts̈ëngaftanga nÿetsca soyënguiñe ats̈biama s̈mnétsenojuabnama, y ts̈ëngaftanga s̈mojtsabuátambama y s̈mojtsamama nts̈amo tcbonjanabuatambacá, cachcá nts̈amo ats̈e sënjëftsanboshjoncá. km Q Ts̈ëngaftanga s̈mochtsiyena nts̈amo ats̈e sëndamcá jtsamëse, cach nts̈amo ats̈e sëndoyencá, nts̈amo Cristo inetsamcá jtsamëse. Nts̈amo yomna shembásenga ts̈abá jtsemnama, os̈buachiyëngcá tmojénefjna ora ^k5 Tondaye s̈matjama ndayá chaobená jamana, ínÿenga Cristo chamotsábotema. Ndoñe chca s̈matjama, ni judiëngbiama, ni ndoñe judiëngbiama, ni chë Bëngbe Bëtsábeñe os̈buachiyëngcá enefjuanëngbiama. yjk Masque nts̈ámnaca, cachcá, chas̈mojtsesá, o chas̈mojtsofs̈ës̈ná, o ndaye inÿe soye chas̈mojtsama, ndayama Bëngbe Bëtsá ndocá tonjayana, lempe s̈mochtsama Bëngbe Bëtsá puerte bëtsá y uamaná yomnama jtsinÿanÿnayama. Mi Y ats̈e chë ndayá stsesama Bëngbe Bëtsá tijëtschuase, ¿ndáyeca inÿa s̈ochjauyana ats̈e ndoñe ts̈abá tijama ca, chë soye tijasama, chë ndayama Bëngbe Bëtsá tijëtschuá ca?” ~hu Ats̈e sëntsoyebuambná ndayá chë chca tcmojauyanabe ainaniñe juabnëngama, chë soye jasana ndoñe ts̈abá yondmënama, ndoñe chë ts̈ëngaftangbe ainanents̈a juabnëngama. Pero ts̈ëngaftanga s̈matjatjaye: “¿Ndáyeca ats̈e s̈ojtsemna jayanana ndayá ats̈e stsobena jamama, os̈buachiyá bétsemnama, nts̈amo chë ínÿabe ainaniñe juabna yobomnama ca? %gC Pero nderado nda tcmojáuyana: “Quem mënts̈ena cach ents̈angbe pormana soyënga mo diosëngcá jadórama tmonjanáts̈ëmbona ca”, as ndoñe chana s̈matjase, er canÿa chca tcmojáuyana, y ainanents̈e s̈mojtsebomna juabnënga, chë chca jamama ndoñe ts̈abá bétsemnama. 4fa Nderado canÿe ndos̈buachiyá tcmojúbuaja chábioca jasama, y ts̈ëngaftanga choye jama ts̈a s̈mojtsebos̈ëse, lempe nts̈amo cha chacmojonanjacá s̈mochjase, ndayents̈ana chë saná tojóbocnama ndocá ntjatstjanaycá, nts̈amo ts̈ëngaftangbe ainaniñe juabnënga s̈mojtsebomnama. %eC er nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá: “Quem luare Bëngbe Utabnabe soye endmëna, y lempe nts̈amo chiñe yomncánaca ca.” Lempe mercadoca tmojtsena soyënguents̈ana s̈mochjase, ntjatstjanaycá chë mënts̈ena aíñe o ndoñe tmonjuáts̈ëmbona chë cach ents̈angbe pormana soyënga, mo diosënga cuaftsemncá jadórama ca. Ndoñe chca s̈mattsetjanaye, nts̈amo ts̈ëngaftangbe ainaniñe juabnënga s̈mojtsebomnama; c  Ndocná chaondë́tsama lempe nts̈amo tojobenacá nÿe cachabe ts̈abiama, ndayá más chaotsama chë ínÿengbe ts̈abiama. )bK Mondbétsichamo: “Entselesenciana ndayánaca jamana, ndayama Bëngbe Bëtsá ndocá tonjayana ca”, pero básefta soyënga ats̈e stjama ora ndoñe nÿetscangbe ts̈abiama ntsemnana. “Entselesenciana ndayánaca jamama ca”, pero nÿetsca soyënga nts̈amo bënga tmojamcá, os̈buachiyë́ngbioye ndoñe ntjujabuáchana Jesucrístbeñe más chamotsos̈buáchema, y ainaniñe más añemo chamotsebomnama. >au Bënga chca tmojtsamama, bënga mochanjama Bëngbe Utabná puerte etonaná bë́ngaftaca chaotsemnama, er chë bayëjë́ngaftaca bënga chca jtsamana. ¿O imojtsejuabná bënga chabiama más obenana bomnënga imomna ca? Lempe s̈mochjama Bëngbe Bëtsá puerte bëtsá y uamaná yomnama jinÿanÿiyama t`a Ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mátobena chë vínoye coptéments̈ana jofs̈iyana, nts̈amo chë os̈buáchiyënga bétsemnama mondbetsamcá, y chents̈ana chë cach ents̈angbe pormana soyënga, mo diosënga cuaftsemncá jadórama vínoye coptements̈ánënaca. Chca s̈mojama ora jtsemnana mo chë diablë́ngaftaca cuaftsesangcá. Y cach ndoñe ques̈mátobena vínoye jofs̈iyana y tandës̈e jasana, nts̈amo os̈buáchiyënga bétsemnama mondbetsamcá, y chents̈ana cach ents̈angbe pormana soyënga mo diosënga cuaftsemncá jadórama fiestents̈a sanánaca jasana, y chca chë bayëjë́ngbioye jtsadoránana. {_o Pero aíñe, ents̈anga cach ents̈angbe pormana soyëngama mo diosënga cuaftsemncá, chca tmojuáts̈ëmbona ora, ndegombre chënga Satanás y chabe uajabuachanë́ngbioye jtsadoránana, y ndoñe Bëngbe Bëtsábioye. Y ats̈e ndoñe quetsátsbos̈e, ts̈ëngaftanga chca uats̈ëmbonana s̈mojasama, cánÿiñe mo canÿacá chë bayëjë́ngaftaca chas̈motsemnama. ^1 Y chca, ats̈e ndoñe quetsátsbos̈e jayanama chë ents̈angbe pormana soyënga mo diosënga cuaftsemncá, uámana soyënga yomna ca. Ni chë cach ents̈angbe pormana soyënga diosënga yomna ca jtsejuabnayëse jadórama uáts̈ëmbona saná inÿe sanama más iuámana ca. 7]g Ts̈ëngaftanga s̈mochtsejuabnaye ndayá chë Israeloca bachnanga monduamanama: chënga chë altaroca tmojóba y tmojuáts̈ëmbona bayënguents̈ana jasana, y chca chënga chora jtsinÿanÿnayana chënga cánÿiñe mo canÿacá imojtsemnama Bëngbe Bëtsáftaca, chë chca tmojtsadoranáftaca. 7\g Bënga os̈buáchiyënga masque banga mondmëna, chca orna nÿetscanga cach tandës̈ents̈ana bënga jasana, y chíyeca bënga jtsemnana mo canÿacá, mo Cristbe cuerpcá. P[ Nts̈amo Jesús chë coptema vinoyama Bëngbe Bëtsábioye tbojtanchuacá, bë́ngnaca cachcá Bëngbe Bëtsá chama fsëndbétsatschuanaye. Bënga chca tmojama ora, ndegombre, jtsinÿanÿnayana bënga Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá imomnama, chabe buiñe juabuáshanëse bëngbiama tojanóbanayeca. Y chë mondbajataye tandës̈e tmojase ora, jtsinÿanÿnayana bënga Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá imomnama, cha bëngbiama tojanóbanayeca. WZ' Ats̈e sëntsoyebuambná mo ts̈ëngaftanga corente osertánënga cuaftsemncá. Cach ts̈ëngaftanga s̈mochjenójuaboye y s̈mochjayana, nts̈amo cbojtsëtsëtsnacá aíñe o ndoñe ts̈abá bétsemnana. "Y= Chíyeca, ats̈be bonshánënga, ndocna te s̈mattsadorana cach ents̈angbe pormana soyënga, ndayama ínÿenga jtsejuabnayana diosënga yomna ca. OX Ndocna ents̈á jatócochënguana bacna soyënga jamama, nts̈amo tempo ínÿenga ndoñe tonjanocochëngcá cachca bacna soyëngama, pero ts̈ëngaftanga corente s̈mondë́tats̈ëmbo Bëngbe Bëtsá sempre cmochtsë́jabuachanama chë padecena soyënguiñe, y cha ndoñe yochanjalesénciama bacna soyënga jamama chacmócochënguama, ts̈ëngaftanga chca soyënga jamama jtsóboyayama obenana ntsebomncá; pero chë padecena soyënguiñe chas̈mojtsemna ora, cha cmochanjínÿanÿiye nts̈amo chë bacna soyënga ora ts̈abá jabocanama, y chca, jtsóboyayama chas̈motsobenama. ?Ww Chcasna, nda tojtsejuabná Bëngbe Utabnabiama ts̈abá yojtsama ca y bacna soyënga ndocna te yochanjama ca, cuedado chaotsebomna, bacna soyënga amiñe ndoñe chaondótsats̈ama. EV Lempe chca bëngbe tempsca bëts taitángaftaca tojanopasá, bënga jinÿanÿiyama nts̈amo jtsiyenana s̈ojtsamnama, y Moisés, Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe chca tojë́ftsanboshjona bënga jabuátambama, bënga, chë Jesucristo yochjésabo orscama ya bats̈atema yojtsájamna ora oyenëngbiama. 5Uc Bëngbe Bëtsabe contra ndoñe s̈mattsóyebuambnaye, nts̈amo báseftanga chënguents̈ënga tmojanmcá, y chë causa, chë ángel obanayá tojanma chënga chamóbanama. Tw Bacna soyënga ndoñe s̈mattsama, jinÿama buetatescama Bëngbe Utabná uantado yochjë́ftsemnama y ndoñe s̈ochanjacastígayama. Báseftanga chënguents̈ënga chca tmojanma, y chë causa tmojanóbana mëts̈cuayë́ngaca ftë́ts̈enënga. QS Boyabása o shembásaftaca bacna soyënga ndoñe s̈mattsama, nts̈amo báseftanga chënguents̈ënga tmojanmcá, y chë causa, nÿe canÿe te, uta bnë́tsana y unga uaranga ents̈anga tmojanóbana ?Rw Chíyeca, ts̈ëngaftanga ndoñe s̈mattsadorana ents̈angbe pormana soyënga, ndayama ínÿenga jtsejuabnayana diosënga yomna ca, nts̈amo báseftanga israeloquënga tmojanmcá. Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe chëngbiama endayancá, chënga canÿe ternerá castellánoca tmojanpormá ora, mo dios cuaftsemncá jadórama: “Ents̈anga tmojanotbiama jasama y jatmuama, y chents̈ana tmojantsbaná joboyejuama ca”. CQ Lempe chca tojanopasá bënga jinÿanÿiyama y jábuayenama nts̈amo inopása ents̈anga bacna soyënga jamama tmojtsebos̈e ora, bënga chca jamama ndoñe chamondë́tsebos̈ama. ~~Y}2|9{zxx0wvmutrhq:onkkihggfe#dca``K_L^]\[3ZfYYXWVUSSRR PPHOmNML>KuJIHHRGF%DCCA@?O==l<Bënga nts̈amo Bëngbe Bëtsá s̈ojtsamëndacá tmojtsamëse, ndegombre mochántsetats̈ëmbo bënga cha imuábuatmama. M@Jesucristo tonjanóbana ndoñe nÿe Bëngbe Bëtsá bënga chás̈uaperdonama bëngbe bacna soyëngama, ndayá quem luarents̈a nÿetsca ents̈ángnaca chëngbe bacna soyëngama cháuaperdonama. &? GTs̈ëngaftanga mo ats̈be basengcá, er ats̈e tcbonjanë́jabuache Jesucristbe ts̈abe noticiënguiñe chas̈motsos̈buáchema, quem soyënga cbontsëbuabiamná bacna soyënga ndoñe chas̈mondë́tsamama. Pero ndánaca Crístbeñe os̈buachiyënguents̈á bacna soye tojamëse, bënga canÿe obuauyayá Bëngbe Bëtsabe delante montsebomna, y cha endmëna Jesucristo, chë nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amá. d> C Bënga tmojtsichamo, bacna soyënga ndoñe chibiatsma ca, chca bënga muattsichamo mo Bëngbe Bëtsá canÿe bostero cuaftsemncá, y nts̈amo Bëngbe Bëtsá bënga s̈ojauyancá ainaniñe ndoñe tmonjóyëngacñe.Q=  pero bënga ndegombre bacna soye amënga fsëndmëna ca, Bëngbe Bëtsá tmojauyanëse, cha bënga s̈ochanjínÿanÿiye cachá chë nts̈amo s̈ojiytsas̈ebuachecá amá y nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amá yomnama; y chca, nÿetsca bëngbe bacna soyënga s̈ochanjáperdonaye y nÿetsca bacna soyënga s̈ochanjábuajuanaye. .< WBënga bacna soyënga ndoñe queftsátsbomna ca tmojtsichámëse, chca cabënga jtsenoíngñayana y ainaniñe chë ndegombre soyënga ndoñe tmonjóyëngacñe; h; KPero bënga chë binÿniñe tmojtsiyena, ts̈abe soye juabnayënga y amënga nts̈amo Bëngbe Bëtsá iuamcá, as nÿetscanga cánÿiñe mo canÿacá mochántsemna, y chabe uaquiñá Jesucristbe uabuáshanana buíñeca, Bëngbe Bëtsá bëngbe bacna soyënga sempre s̈ochántsabuajuanaye, y echanjama bënga chabe delante ts̈abá chamotsatsmënama. : 9Bënga tmojtsichamo cháftaca cánÿiñe mo canÿacá fsë́ntsemna ca, pero cabá ndoñe Bëngbe Bëtsabe cucuats̈iñe, chë binÿniñe tmontsemna, y chca, bacna soye juabnayënga y amënga tmojtsiyena, asna, bënga mojtsebostero y ndoñe montsama nts̈amo ndegombre yomncá. d9 CMënts̈á entsemna nts̈amo Jesucrístbents̈ana tifjouencá y chca ts̈ëngaftanga cbontsabuayiyná: Bëngbe Bëtsábeñe lempe binÿniñe, lempe ts̈abá endmëna, y chábeñe tondaye ndoñe chca quenátsmëna. ,8 SBënga quem soyënga ts̈ëngaftanga cbontsëbuabiamná, bëngbe oyejuayana corente bëtscá chaotsemnama. Bëngbe Bëtsá endmëna chë ents̈angbiama binÿnayá 7 Bënga ts̈ëngaftanga cbontsabuayiyná nts̈amo tifjinÿe y tifjouencá, ts̈ëngaftanga cánÿiñe mo canÿacá bë́ngaftaca chas̈motsemnama. Bënga cánÿiñe mo canÿacá fsëndmëna chë Taitá Bëngbe Bëtsáftaca y chabe uaquiñá Jesucrístoftaca. =6 uCha bë́ngbents̈e tonjanonÿná y fsënjáninÿe; chíyeca bënga chabiama cbontsëtsëtsná y cbontsabuayiyná, nda sempre vida yobomna y nda chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida ents̈anga chamotsebomnama iuama. Chana, chë Taitá Bëngbe Bëtsáftaca inamna, pero mora bë́ngbioye s̈ojinÿanÿé. *5 QBënga cbontsëbuabiamná chë Bëngbe Bëtsá ndabiajana inétsoyebuambnabiama, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida ents̈anga chamotsebomnama iuamabiama, chë Bëngbe Bëtsá cabá quem luare ndëma orscana ya yojamnabiama. Bëngbe matscuas̈ë́ngaca chabe oyebuambnayana fsënjouena y bëngbe bomínÿeca cha tonjama soyënga fsënjinÿe. Aíñe bënga cha fsënjinÿe y bëngbe cucuáts̈eca fsënjábojajo. 4/Ats̈e, nÿetsca ts̈ëngaftanga cbondábabuanÿeshana, canÿa mo ts̈ëngaftangcá, Cristo Jesúseftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse.3Ats̈e, Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, Bëngbe Utabná Jesús chaoma ts̈ëngaftangbeñe ts̈abe bendicionënga chaotsemnama. "2=Nderado nda Bëngbe Utabnábioye ndoñe tbontsebobonshana, Bëngbe Bëtsá nÿetsca tescama chabocastigá. ¡Bëngbe Utabná cachiñe cochjésabo! g1GQuem palabrënga ts̈ëngaftanga jacheuayama cach ats̈be cucuáts̈eca sëntsabiamná. m0SMuents̈a os̈buáchiyënga nÿetscanga cmontsacheuaná. Nÿetscanga s̈mochjenchuaye mo Jesucrístbeyeca cats̈atangcá, jtenámochëse, nts̈amo cach ts̈ëngaftangbe pamíllanga puerte bonshanánaca s̈mondbetsacheuanaycá. s/_Asia luaroca os̈buachiyëngcá enefjuanënga cmontsacheuaná. Aquila y Prisca y chatbe yebnents̈e mondbétsenefjuana os̈buáchiyënga cmontsacheuaná, Bëngbe Utabnábeñe os̈buachiyëngcá, ts̈ëngaftangcá bétsemnayeca. d.AEr chënga áts̈bioye tmonjabo y ts̈ëngaftangbiama s̈monjauyana, y chca chënga tmonjama, ats̈e y ts̈ëngaftanga natjë́mbana ainánaca chamotsomñama. Chënga s̈mochtsë́tabna mo puerte uámana ents̈angcá. - Ats̈e ts̈a oyejuayá së́ntsemna ts̈ëngaftangbe pueblents̈ana Estéfanas, Fortunato y Acaico moye tmojáshjajnama, er ats̈e sëntsobena oyejuayá chë́ngaftaca jtsemnana, ts̈ëngaftangaftaca choca jtsemnana cabá ndoñe sëntsobenëntscuana. {,oAts̈e cbaimpadá, ts̈ëngaftanga lempe s̈mochtsama nts̈amo cmojtsamëndacá, chca ents̈anga mo ts̈ëngaftangbe uanatsanëngcá, y nts̈amo nÿetsca chë ínÿenga mo bëngcá quemuiñe uajabuáchanëse trabájayënga cmojtsamëndacá. 4+aJesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, Estéfanas y chabe pamíllanga chë natsanënga monjamnama Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyama, Acaya luaroca, y bëtscá imojtsents̈ena Bëngbe Utabnabiama jtsetrabájayana, chabe ents̈anga jtsëjabuáchanëse. U*#Y nÿetsca soyënga nts̈amo chas̈mojtsamcá, bonshanánaca s̈mochtsama. )7 Sempre s̈mochtsenocuedana chë Bëngbe Utabná ndoñe chas̈mondë́tseservenama tojtsama soyëngama. Nÿets tempo, Crístbeñe y chabe soyënguíñnaca s̈mochtsos̈buáchiye. Ainaniñe puerte añemo s̈mochtsebomna, y bëtscá s̈mochtsama Bëngbe Bëtsabe obenánaca. 6(e Y Jesucrístbeyeca bëngbe cats̈ata Apólosna, ats̈e bëtscá cha sënjaimpadá, chë Jesucrístbeyeca cats̈átanga ts̈ëngaftanga jánÿama mochjángaftaca chaotsama, pero cha ndoñe chenátsbos̈ena choye mora jama. Cha choye caochjá, chaojobená ora ca. Pablo chënga jtadiós̈oftanama Y'+ Chcasna, ndocná chábioye chabondëtsáboyënja. Bëtscá s̈mochjama cha natjë́mbana áts̈bioye chauatábama, er ats̈e cha sëntsobátmana, chë ínÿenga muents̈e Crístbeñe os̈buáchiyëngaftaca. a&; Timoteo ts̈ëngaftangbioye chaojase, yejuana s̈mochtsantjes̈na cha tondayama chaondëtsauatjama, ts̈ëngaftangbeñe tojtsemnëntscuana, er cha Bëngbe Utabnabiama endëtrabája, nts̈amo ats̈e sëndamcá. G% Er Bëngbe Bëtsá tojama ats̈e jobenayama muents̈e chë ts̈abe noticiëngama banga jábuayenama, y chíyeca banga Crístbeñe montsos̈buaché; pero bángnaca ats̈be contra montsemna. U$#Pero Efesoca s̈ochanjajétana Pentecostés fiesta chaojobuáchëntscuana. A#{Ats̈e ndoñe quetsátsbos̈e nÿe betsco ts̈ëngaftanga jáftsanÿana, er ats̈e sëntsobátmana más bayté ts̈ëngaftangbeñe jaftsemnana, Bëngbe Utabná chca s̈ojalesenciase. J" Nderado baseftayté ts̈ëngaftangbeñe chas̈uétsejetana, o nderádose nÿets uaftena tempo; as ts̈ëngaftanga inÿe luaroye játama chas̈muájabuachama, ndë́moye jama chas̈ojtsemnoye. h!IAts̈e sëntsejuabná ts̈ëngaftangbioye jama jautsëtsayama, Macedonia luarëjana chaijachnëngüents̈ana, chents̈a os̈buáchiyënga jaftsanÿëse, er ats̈e sëntsejuabná natsana Macedonia luaroye jë́ftsana.  -Y nderado, áts̈naca chë́ngaftaca jama ts̈abá tojtsemnëse, chënga áts̈eftaca chamua. Nts̈amo Pablo yojanjuabná chë luarëngoye jama 5cY ats̈e choye chaijáshjango ora, Jerusalenoye chjichamuá chë ts̈ëngaftanga mo ts̈abengcá s̈mojubuáyana ents̈anga, chë Jerusalenoca os̈buachiyë́ngbioye ts̈ëngaftangbe crocénana chámuayents̈buachema, y tsbuanachangá chanjúyents̈buachiye ndayá imojtsamama chënga jábuayenama. jMCada tmengo, cmontsamna bats̈á crocénana jaluárana nts̈amo chë semaniñe s̈mojonÿencá, y s̈mochtsejuabaye; chca ats̈e choye chaijá ora, ndoñe chacmondë́tsamna quem uajabótama chora crocénana játatbanayana. + QMora chanjóyebuambaye chë Jerusalenoca Bëngbe Bëtsabe ents̈anga ndbomnëjémëngbiama ts̈ëngaftanga s̈mochjuíchmua crocenánama. Ats̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga chca chas̈moma nts̈amo chë Galacia luaroca os̈buachiyëngcá enefjuanenache chama ats̈e sënjanabuayenacá. N:Chíyeca, Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, ats̈be bonshánënga, Jesucrístbeñe sempre puerte s̈mochtsos̈buáchiye y ndocna te s̈matjaleséncia ndocná ni tondaye chaotsama chábeñe os̈buáchiyana chas̈motsajbanama. Sempre s̈mochtsents̈ena bëtscá jtsamana Bëngbe Utabnabiama trabájayiñe, er ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, Bëngbe Utabnabiama trabájayiñe ndayá s̈mojamcá, ndocna te nÿe bonamente ntsemnana.I 9¡Pero Bëngbe Bëtsá mochtsatschuanaye, bënga mo ayënjanayëngcá cha s̈ojábiamama, er ya ndoñe s̈ontsamna chca jtsemnama, chë Bëngbe Utabná Jesucristo bëngbiama tojanma sóyeca! 9k8Ents̈anga bacna soyënga tmojama causa, obenana endmëna ents̈anga jóbanama chaotsamnama. Ndayá leyiñe iuayanama, ents̈á jtsetats̈ëmbuana ndayá yomna bacna soyënga jamana, y chca táts̈ëmbo causa, chca bacna soyënga jamama juabnë́ngaca mandaná jtsemnana, y cabana, jóbanama jtsemnana. /7¡Mora ents̈anga chamuatóbanama chaotsama obenana ya ndoñe quenátsmëna;Bëngbe Bëtsá chë obenana nÿetsca tescama tojayënjaná ca! A{6Bëngbe Bëtsá chca bë́ngaftaca chaojama ora, chë cha jatrócana ndayá bë́ngbeñe yochjopochocacá, ndocna te yochanjopochóca soyiñe, y ndayá bë́ngbeñe yochjobancá, ndocna te yochanjóbana soyiñe, chora echanjochnëngo nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe chama endayancá:Bëngbe Bëtsá tojayënjaná chë ents̈anga chamóbanama endbétsama obenana;
ents̈anga ndoñe más quemochatóbana ca. J 5er jtseytana Bëngbe Bëtsá chaotrocá chë bë́ngbeñe jopochócama yomna soye, ndocna te yochanjopochóca soyiñe; y ndayá bë́ngbeñe yochjóbana soye, ndocna te yochanjóbana soyiñe. pY4Nÿe betsco, mo tcojofshetá y cachora tcojtafs̈nacá, quem luare ya jopochócama ora, canÿe ángel trompetë́fjua chaojuájatëta ora, er chora trompetë́fjua echanjuénana, Bëngbe Bëtsá echanjama obanënga chámuatayenama, nÿetsca tescama vida jtsebomnama; y bënga, chë ainënga mochtsemnëngna, cha s̈ochanjátrocaye mo tsmëmangcá jtsemnama; yk3S̈mochjouena, ats̈e canÿe soye cbochanjáuyana, y chë soye Bëngbe Bëtsá ents̈anga tempo ndoñe tonjaninÿanÿé: Bënga os̈buáchiyënga nÿetscanga ndoñe quemochatóbana, pero Bëngbe Bëtsá s̈ochanjátrocaye mo tsmëmangcá. 'G2Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, ats̈e cbochjáuyana, nÿe quem luarents̈e vida jtsebomnama cuerpë́ngaca, bënga ndoñe ntsobenana Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguana; ni ndayá yochjopochóca soye, ntsobenana ndayá ndoñe yochanjopochóca soye jtsebomnana. %C1Nts̈amo bënga jtsinÿnana chë Bëngbe Bëtsá fshántseca tbojánbema ents̈acá, cachcá bë́ngnaca mochtsinÿna nts̈amo chë celocá yomnacá. mS0Adánbents̈ana, chë natsana ents̈á, chë fshántseca tmojanmábents̈ana tmojábocanënga, nts̈amo cha yojamncá jtsemnana. Cachcá, chë mo tsmëmangcá tojábiamëngna, Cristcá jtsemnana; Cristo nda celocana tojánabo. I /Bëngbe Bëtsá, chë natsana ents̈á tbojanma fshántseca, y chca, cha fshantsents̈ana tojánbocna; Cristna, mo ents̈ángbents̈ana chë natsaná tsmacá bemanacá, celocana tojánbocna. I .Pero chë celoca nÿetsca tescama vida jtsebomnama cuerpna ndoñe natsana ntjóbocnana, ndayá chë quem luarents̈e vida jtsebomnama cuerpo; chents̈ana chë celoca vida jtsebomnama cuerpo. M-Chca Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayana: “Bëngbe Bëtsá, chë natsana ents̈á tbojanma chaotsainama ca.” Adánbents̈ana nÿetsca ents̈anga jabocanana, pero Crístbeyeca, Bëngbe Bëtsá tojama banga mo tsmëma ents̈angcá chamotsemnama; chca, Cristo jtsemnana mo chë ústonoye Adancá; pero Cristna canÿe espíritu endmëna, y chë espíritu jamana ents̈anga chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama. Q,Quem luarents̈e imobomna cuerpo endmëna cam luarents̈e vida chaotsebomnama; pero bënga chámuatayenama chaojama ora, chë bënga mochtsebomna tsëm cuerpo, puerte chë Espíritbeyeca echántsemandana. Canÿe cuerpo quem luarents̈e vida chaotsebomnama yómnayeca, canÿe cuérpënaca, jtsemnana celoca vida chaotsebomnama.  ++Chë óbana cuerpo tmojuatbontsá ora, chë cuerpo tondaye ntsámanana; pero chë obanënga chámuatayenama Bëngbe Bëtsá chaojama ora, chë tsëm cuerpo puerte echántsebuashinÿinÿana y echantsámana. Bënga quem luarents̈e imoyenëntscuana imobomna cuerpo, nÿe bats̈á obenana jtsebomnana; pero chë Bëngbe Bëtsá s̈ochjats̈ataye tsëm cuerpo, puerte obenana bomna cuerpo echántsemna. o W*Cachcá, chë obanënga chámuatayenama Bëngbe Bëtsá chaojama ora chamojtsebomna cuerpo, ndoñe queochátsmëna cachcá nts̈amo quem luarents̈e imojaniyena ora imojë́ftsebomna cuerpcá. Nts̈amo chë jénaye tcojuatbontsá ora chiye jóbanana, cachcá, quem luarents̈e bënga mondbomna cuerpo jóbanana, ínÿenga juatbontsana y jtsopochócana; pero bënga chámuatayenama Bëngbe Bëtsá chaojama ora, bënga tsëm cuerpo mochántsatsbomna y ndocna te queochatopochóca. * M)Cachcá, shinÿe ndoñe quenátsbomna cachca buashinÿinÿana juashconcá, ni estrellëngcá; y estrellënguents̈e cach ndoñe cachcá ntsebuashinÿinÿanana.  )(Chë celoca vida bomnënga inÿets̈á jtsinÿnana, y chë quem luarents̈e vida bomnëngna inÿets̈á. Pero chë buashinÿinÿanana y botamanana nts̈amo celoca vida bomnënga jtsinÿnancá, ndoñe cachcá ntsemnana chë quem luarents̈e vida bomnëngbe botamanancá. ( I'Nÿetsca cuerpënga ndoñe cachcá ntsemnana. Ents̈anga canÿe cuerpo mondbomna, bayënga inÿe cuerpo, shlofts̈ënga inÿe cuerpo, y beongna inÿe cuerpo. gG&Pero Bëngbe Bëtsá jamana chë jénayents̈ana mata chauábocnama, nts̈amo jamama cha tojajuabocá; y cha jamana cada jénayents̈ana canÿe mata chauábocnama, nts̈amo chë jénayents̈ana chauábocnama tojtsemncá. %Ndayá tcojajecá ndoñe ntsemnana chë juábocnama matatema, ndayá nÿe chë meshe, trigo meshe o ndaye mata méshnaca jtsemnana. }$¡Juabna ndbomna ents̈á! Ndayá tcojajé orna, jtseytana chë jénaye chaóbanama, chë matatema vida chaotsebomnama. {o#Pero nderado nda nanjatjaye: “¿Nts̈amo chë obanënga mochtayena ca? ¿Mocna cuerpo mochtsebomna ca?” a;"Ts̈abá s̈mochtenójuaboye, y juabna ndbomnacá ndoñe; y s̈mochtsajbaná bacna soyënga amana, chë obanënga ndoñe mochántayena ca juabnaye causa, er báseftanga ts̈ëngaftanguents̈e Bëngbe Bëtsabe soyënga ndoñe ques̈matábuatma. Ats̈e chca së́ntsichamo ts̈ëngaftanga chas̈motsëuatjama. Nts̈amo chë obanënga mochtayena B}!Ndoñe matenoíngñana. Nts̈amo canÿa tojanayancá: “Nderado nda bacna amiguë́ngaftaca tojtsenutaná, cha jtsajbanana chë ts̈abe soyënga, nts̈amo jtsamëse yojoyena.” U# Mo canÿa ts̈átjaye bayë́ngaca tojtsentsjaná orcá, ats̈biama puerte resjo enjamna jóbanama, Efeso puebloca; pero nÿe chë ents̈anga mondbétsejuabnaye jëftsashjáchama soyënga jtsebos̈ëse chca matsjamnëse, ¿ndaye ts̈abe soye matënjanóbocna, chca ats̈biama resjo jóbanama enjamna ora? Obanënga ndoñe mochántayenësna, mochtsama nts̈amo ents̈anga jayanana monduamancá: “¡Mochjase y mochjofs̈iye, nderado yëfse muatjóbana ca!” #Ats̈biama cada te resjo endmëna jóbanama. Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, ats̈e së́ntsichamo, chca ndegombre yómnayeca, ats̈e oyejuayá stsemna ca, mo Cristo Jesús Bëngbe Utabnabe canÿe oservenacá, ts̈ëngaftanga chábeñe s̈mojtsos̈buáchema. 'GObanënga chámuatayenama Bëngbe Bëtsá ndoñe tonjamëse, ¿ndáyeca bënga muántseprontana nÿets tempo resjuiñe jtsajnama, Cristbiama oservena causa? =sInÿets̈ánaca, báseftanga cachiñe uabáinënga imojtsemna, chë os̈buáchiyënga nduabáinënga obanëngbe cuenta. Chca chënga jamana mo chë obanënga uabáinënga chamotsemnama cuafjamcá. Chë obanënga chámuatayenama ndoñe tontsemnëse, ¿ndáyeca ents̈anga chëngbe cuenta muantenábaye? .~UY Cristo nÿetsca soyënguiñe chaojtsemánda ora, cach Cristo, chë Uaquiñá, echántsemna Bëngbe Bëtsábeyeca mandaná, Bëngbe Bëtsá chë Cristo nÿetsca soyënguiñe chaotsemándama tojanmá. Y chca, Bëngbe Bëtsá lempe echántsemna, lempe nts̈amo quem luarents̈e yobínÿniñe. (}IEr nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá: “Bëngbe Bëtsá tojama Cristo nÿetsca soyënguiñe chaotsemándama ca.” Pero “tojama Cristo nÿetsca soyënguiñe chaotsemándama ca” tojayana ora, jtsopodénana puerte ts̈abá jinÿama, chca ndoñe yontsayana, Bëngbe Bëtsá Crístbeyeca mandaná yojtsemna ca; Bëngbe Bëtsá nda tojanma Cristo nÿetsca soyënguiñe chaotsemándama. ~|uCanÿe uayayá inétsama ents̈anga jóbanama; pero Cristo último echanjama chabe obenana pronto chaotsopochocama. {'Er Cristo bontsemna ínÿenga mo reycá jtsamë́ndayana, chabe uayayënga chabe cucuats̈iñe chamoquedama Bëngbe Bëtsá tojamëntscuana. =zsY chents̈ana, Bëngbe Bëtsá chë Taitábioye, Cristo chabe amë́ndayana chabojants̈abuaché ora, nÿetsca mandadënga, mando y obenana bomnënga corente jtsayë́njanayëse. [y/Pero Bëngbe Bëtsá jamana cada ona cháuatayenama nÿa chama tempo tojtsemna ora. Natsana Cristo, y chents̈ana, Cristo cachiñe quem luaroye chaojésabo ora, nÿetscanga chë Cristbe ents̈anga imomnënga. dxAEr nts̈amo, Adánbents̈ana ents̈anga bétsemnayeca jóbanama jtsamnana, cachcá, Crístbeñe os̈buáchiyënga bétsemnayeca, Bëngbe Bëtsá jamana chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chënga chamotsebomnama. EwChca, ndayá canÿe ents̈á, Adán, tojanmama, nÿetscanga jóbanama yojtsamna, cachcá, nts̈amo inÿe ents̈á, Cristo, tojanmama, Bëngbe Bëtsá yochjama ents̈anga chámuatayenama. pvYPero chca ndoñe ndegombre quenátsmëna, er ndegombre Bëngbe Bëtsá tojanma Cristo cháuatayenama. Mo chë uanatsena shajuancá, jtsinÿanÿnayana más shajuanënga chents̈ana yochjóbocnama, cachcá, Cristo tojtanayena ora, cha tojaninÿanÿé Bëngbe Bëtsá yochjanma ínÿenga chábeñe os̈buáchiyënga chámuatayenama vida chamotsatsbomnama. muSBënga tmojtsobátmana Cristo bëngbiama ts̈abe soyënga chaotsamama, pero chca nÿe quem luarents̈e bënga vida tmojtsebomnëntscuana, as bënga nÿetscangbiama más muantsomerecena, nÿetscanga bëngbiama chaotsangménama. FtY chca, chë tmojanóbanënga, Crístbeñe os̈buáchiyënga, chënga cach ndoñe chëngbe bacna soyënguents̈ana atsebácanënga quemochátsmëna, sinó nÿetsca tescama castigánënga. Ws'Y Cristo cháuatayenama Bëngbe Bëtsá ndoñe matënjanmëse, ts̈ëngaftanga nÿe tondayama chábeñe s̈mojtsos̈buaché; ts̈ëngaftanga chë bacna soyëngama cabá ndoñe perdonánënga s̈montsemna. Wr'Pero chë obanënga ndoñe mochántayenasna, Cristo cach ndoñe tontanayena. eqCY canÿe más bëts soye: chca tojtsemnësna, bënga muanjábocna mo chë Bëngbe Bëtsabiama soyënga tmojinÿe ca ichamëngcá, pero ndoñe ndegombre chca tontsemna; er bënga fsëndbétsichamo, Cristo cháuatayenama Bëngbe Bëtsá tojanma ca. Pero chë obanënga ndoñe mochántayenasna, Bëngbe Bëtsá ndoñe tonjanma Cristo cháuatayenama. p1y Cristo ndoñe matenjésayenëse, bënga nÿe bonamente chabiama fstsabuayiyná, y ts̈ëngaftanga nÿe bonamente chábeñe s̈mojtsos̈buaché. goG Pero chca tojtsemna, chë obanënga ndoñe mochántayenasna, Cristo cach ndoñe tontanayena; enC Pero bëngbe buayenana soye endmëna, Bëngbe Bëtsá tojanma Cristo cháuatayenama; as ¿ndáyeca básefta ts̈ëngaftanga s̈mnétsichamo Bëngbe Bëtsá ndoñe yochanjama chë mora obanënga chámuatayenama ca? m1 Ndayá más yojtsámana ndoñe quenátsmëna, ats̈e o chënga, Jesucristbe soyëngama abuayiynayiñe más tojatrabajá, sinó ndayá chë soyënga bëngbe buayenana soye yojtsemna, y ts̈ëngaftanga chiñe s̈mojtsos̈buaché. Chë obanënga cachiñe vida mochtsatsbomnama $lA Pero Bëngbe Bëtsá ats̈be ts̈abiama yojanjuabná, y chíyeca ats̈e mora tsmëna nts̈amo sëndmëncá, y chabe ts̈abe juábnaca ats̈biama jtsamana, ndoñe nÿe bonamente quenátsmëna. Er ats̈e más sënjatrabajá, chë inÿe Jesucristbe ichmónëngbiama; pero ndegombre ats̈e ndoñe nÿe canÿa chca chiyatsma, sinó masna Bëngbe Bëtsá chë trabajo tojama, ts̈abe juabna ats̈biama jtsebomnëse. ykk Er ats̈e sëndmëna chë más bats̈á uamaná Jesucristbe ichmónëngbeñe; y ni merecido taitsatobuajoñe “chabe ichmoná ca” chas̈motsábobuatmama, er ats̈e ts̈a sënjánama Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga chamotsesufrínama. jjMY chents̈ana áts̈naca s̈onjánebëbocna. Mo canÿe s̈es̈ona cabá shbená tojonÿnacá, Cristo chabe ichmoná s̈onjánbema, chë tempo chama jopróntama ntsebomncá, ndayëntscuana ínÿenga cha tojanabuatambá. eiCChents̈ana Santiágbioye tbojánebëbocna, y chents̈ana nÿetsca chabe ichmónëngbioye. Vh%Chents̈ana mo shachna patsama más chábeñe os̈buáchiyënga tojánebëbuacna, chënga cánÿents̈e imojtsemna ora; chënguents̈anga banga cabá vida imotsóbomñe, masque báseftanga ya tmojóbana. pgYchë Pédrëbioye tbojánebëbocnama, y chents̈ana chë bnë́tsana útata ca uabobáinëngbioynaca. If chë Cristo tmojanatbontsá y unga tianoye cha cháuatayenama Bëngbe Bëtsá tojanmama, nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe chabe juabna oyebuambnayënga chama tmojanayancá; KeEr ats̈e ts̈ëngaftangbeñe sënjë́ftsanboshjona, Bëngbe Bëtsábiocana ats̈e tijanóyëngacñe más uámana buatëmbana soyënga. Ats̈e tcbonjabuatambá: Cristo tojanóbana bënga bacna soyënga tmojamama, nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe chabe juabna oyebuambnayënga chama tmojanayancá; d!Chca s̈mobómnayeca, ts̈ëngaftanga atsebácanënga s̈mojtsemna, pero ts̈ëngaftanga sempre chiñe s̈mojtsos̈buachese, nts̈amo cbonjanabuayiynacá; chca ndóñesna, nÿe ndoñe corente ts̈abá ntjajuaboycá chë buayenana soyënguiñe s̈mojtsanos̈buaché. {ao'Chcasna, Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, puerte s̈mochtsebos̈e Bëngbe Bëtsabe juábnaca soyënga jtsóyebuambnayama obenana jtsebomnama, y ndoñe s̈mattsama chë tempo ndmabiyañe ínÿenga ndoñe chamondëtsóyebuambnama; `&Pero cha ndoñe chca tontsetáts̈ëmbo y chca ndoñe yondmëna ca tojayanëse, ndayá cha tojayancá ndoñe s̈matjóyëngacñe. x_i%Nda tojtsejuabná cha Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá yomna ca, o chabe ainaniñe chë Espíritu jtsemándayama yojtsebomna ca, cha bontsemna ts̈abá jtsetats̈ëmbuana, nts̈amo Bëngbe Utabná s̈ojamandacá ats̈e stsabiamnama. 6^e$¿Ts̈ëngaftanga s̈mojatsjuabná, Bëngbe Bëtsabe ts̈abe noticiënga ts̈ëngaftangbeñe tojanobojats̈é ca, o nÿe ts̈ëngaftanga chë soyënga s̈mojanóyëngacñe ca? Ndegombre ndoñe chca; chíyeca ts̈ëngaftanga nÿe cánÿenga ndoñe ntsobenana jayanama ndayá jamama cmojtsamnama. o]W#Chënga ndayánaca jtsetats̈ëmbuama tmojtsebos̈ëse, cachëngbe boyángbioye yebnoca chamotjanga; er ndoñe corente ts̈abá ntsemnana canÿe shembása jtsóyebuambnayana ts̈ëngaftanga os̈buachiyëngcá s̈mojénefjna ora. \/"ts̈ëngaftangbénts̈naca, shembásenga entsamna iytëca jobiamëngana, os̈buachiyëngcá s̈mojénefjna ora, er ndoñe quenátslesenciana chënga chora chamuátoyebuambnama, y aíñe chënga entsamna chëngbe boyanga jtsayaunanana, nts̈amo Moisesbe leyiñe endayancá. [[/!er Bëngbe Bëtsá endmëna nda inétsama bënga natjë́mbana chamotsiyenama, y ndoñe chë bënga nÿetscanga cachcá ndoñe chamondëtsejuabnama, y nÿe nts̈amo cada ona tojtsebos̈cá chaotsamama. Nts̈amo nÿets luarënguenache, chë os̈buáchiyënga, chë Bëngbe Bëtsabe ents̈anga mondbénefjna luarënguenache endbetsemncá, Z Chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá endobena jtsemándayana nts̈amo tojtsichamcá, cha cachabe espíritoca tojtsoyebuambná ora; 9YkChca, nÿetscanga, canÿánÿa jtsobenana jayanana soyënga, Bëngbe Bëtsabe juábnaca jtsóyebuambnayëse, nÿetscanga chamuatsjínÿama y nÿetscanga añemo jats̈atayama. XPero canÿa Bëngbe Bëtsabe juabna tojtsóyebuambnantscuana, inÿa chents̈e ouenana tbemanábioye Bëngbe Bëtsá tbojinÿinÿé ndayánaca yojtsebomna jayanama, as chë natsana oyebuambnayá iytëca chaóbema, y chabolesenciá chë inÿa chaóyebuambama. yWkUtata o únganga entsamna jayanana soyënga, Bëngbe Bëtsabe juábnaca jtsóyebuambnayëse; y chë ínÿenga jtsamnana botamana jajuaboyana y jayanana nts̈amo chënga tmojayancá aíñe o ndoñe Bëngbe Bëtsábiocana tayojtsóbocanama. 0VYY chca chabosertama y nÿetscanga jábuayenama os̈buachiyë́ngbeñe ndocná tontsemnëse, as os̈buachiyëngcá chamojénefjna ora chë chca oyebuambnayá bontsemna ndoñe chca biyañe ntsóyebuambnayana, sinó nÿe canÿa tojtsemna ora cha jtsobenana chca Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntana. ]U3Nderado inÿe biyañe jóyebuambayama tojtsemnëse, útata o nÿa másese únganga chca chamoyebuambá, y canÿánÿa; y jtseytana ndánaca nts̈amo tmojtsichamcá chabosertá y nÿetscanga chama chauabuayená. T Chcasna, Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, s̈mojénefjna ora, cada ona ndayánaca jtsebomnana nÿetscangbiama: ínÿengna jtsobenana javérsiama, Bëngbe Bëtsá jëtschuayama, ínÿengna jtsobenana jabuátambana o jábuayenama ndayá Bëngbe Bëtsá tojinÿanÿecá, o tempo ndmabiyañe chora jtsóyebuambnayana, o ents̈anga jábuayenana nts̈amo inÿa inÿe biyañe tojayancá. Pero lempe s̈mochjama, os̈buáchiyënga más chamotsos̈buáchema y más añemo chamotsebomnama Cristo jasérviama. S Y Bëngbe Bëtsá chábioye bochanjinÿinÿiye nts̈amo cha ainaniñe tojajuabó y tojabos̈encá, ndayá ndocnábioye tbonjinÿinÿecá, y cha echanjoshë́ntsaments̈iye Bëngbe Bëtsá jadórama, y ts̈ëngaftangbe delante echanjayana Bëngbe Bëtsá ndegombre ts̈ëngaftangbeñe yojtsemna ca. Os̈buachiyëngcá s̈mojénefjna ora, nts̈amo ts̈abá yomncá lempe s̈mochtsama %RCPero nÿetscanga tmojtsichamo, Bëngbe Bëtsabe juábnaca jtsóyebuambnayëse, y choye tojámashëngo canÿa Bëngbe Bëtsábeñe ndos̈buachiyá o canÿa chca Bëngbe Bëtsabe ts̈etana obenanama ndosertaná, nts̈amo chas̈mojtsichamcá cha bochanjosérta; y chë soye cha bochanjayënjaná cha bacna soyënga tojamama, y ndayá cha tojamiñe corente echántsejuabnaye, nts̈amo nÿetscanga tmojtsichámuama. *QMEr ts̈ëngaftanga nÿetscanga os̈buachiyëngcá s̈mojénefjna ora, nÿetscanga ba biyañe s̈mojtsoyebuambná, y choye tojámashëngo canÿa chca Bëngbe Bëtsabe ts̈etana obenanama ndosertaná o chábeñe ndos̈buachiyá, cha nanjájuaboye ts̈ëngaftanga opënga s̈mojtsóbema ca. P!Chcasna, inÿe biyañe jóyebuambayama obenana jtsebomnana endmëna, Bëngbe Bëtsá ndayánaca chë chábeñe ndos̈buachiyë́ngbioye jinÿanÿiyama, y chábeñe os̈buachiyë́ngbioyna ndoñe. Pero, Bëngbe Bëtsabe juabna jóyebuambayama obenana jtsebomnana endmëna, Bëngbe Bëtsá ndayánaca chábeñe os̈buachiyë́ngbioye jinÿanÿiyama, y chábeñe ndos̈buachiyë́ngbioyna ndoñe. }OsBëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe, Bëngbe Utabná mënts̈á tojánayana:Ats̈e quem ents̈ángbioye chanjáuyana,ínÿenga inÿe luarëngocana ashjajnë́ngaftaca, chëngbiama canÿe ndosertana biyañe oyebuambnayënga;
y chanjáuyana ndayá chëngbe biyañe chamojtsichamo soyë́ngaca;
pero ni chca, chënga ndoñe ques̈mochatóyeunaye ca. hNIJesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, s̈mochtsajbaná basetemëngcá juabnayana. Mo s̈es̈onatemëngcá s̈mochtsemna, bacna soyënga jamama ntsetats̈ëmbcá; pero mo bëtsëtsangcá ts̈abá s̈mochtsejuabnaye. GMpero Crístbeñe os̈buachiyëngcá tmojénefjna ora, ats̈e más sëndbétsebos̈e nÿe mo shachna palabratémnaca jóyebuambayana, chënga aíñe catafjosertacá, chca, ínÿenga jabuátambama, y ndoñe bnë́tsana uaranga palabrënga jatóyebuambnayana inÿe biyañe, chënga chaósertama ndoñe tontsopodénëse. uLcAts̈e, Bëngbe Bëtsá sëntsatschuaná inÿe biyañe jóyebuambayama ts̈ëngaftangbiama más tsobenama; K9Aca jtsobenana chca puerte ts̈abá Bëngbe Bëtsá jëtschuayana, pero nts̈amo tcojtsamcá ndoñe ntjamana inÿa ndaye ts̈abe soye chaotsebomnama. 7JgNderado aca Bëngbe Bëtsá cojtsatschuaná nÿe espíritoca, y canÿa quem Bëngbe Bëtsabe ts̈etana obenanama ndosertaná tcmojóyeunase, cha ndoñe ntsobenana jayanana “chca chaotsemna ca”, cach aquëcá cha yojtsejuabnama jinÿinÿiyama, er nts̈amo cojtsichamcá cha ndoñe ntsësertánana. I Y asna, ¿nts̈amo ats̈e chtsemana? Bëngbe Bëtsáftaca chanjencuénta ats̈be espíritoca, pero nts̈amo stsichámuama jtsejuabnayë́snaca. Bëngbe Bëtsá jëtschuayama chanjavérsia ats̈be espíritoca, pero chca chanjama chíñnaca jtsejuabnayëse. H)Pero ats̈e Bëngbe Bëtsáftaca stjencuénta, chë ndmabiyañe jóyebuambayama cha obenana s̈ojanats̈etacá jtsóyebuambnayëse, ats̈be espíritu cháftaca nantsóyebuambnaye, pero ats̈be juabna ndoñe ntsetats̈ëmbuana nts̈amo chë espíritu tojtsoyebuambnacá. uGc Chíyeca, chë tempo ndmabiyañe mora jóyebuambayama obenana tojtsebomná, Bëngbe Bëtsá chabotseimpadana, cha chaoma nts̈amo chë inÿe biyañe tojayancá chabosertama y os̈buáchiyënga jábuayenama obenana chaotsebomnama. #F? Chcasna, chë Uámana Espíritu s̈ondinÿanÿná obenana jtsebomnama ts̈ëngaftanga puerte s̈mobós̈eyeca, lempe nts̈amo s̈mojobenacá s̈mochtsama chca ts̈etana obenana jóyëngacñama, chë os̈buáchiyënga más jtsos̈buáchiyama y añemo jtsebomnama inétsama obenana. >Eu Pero nts̈amo inÿa chabe biyañe s̈ojauyancá ats̈e ndoñe s̈ontsësertánëse, ats̈e stsemna canÿe chabiama ndosertana biyañe oyebuambnayá, y chánaca cachcá ats̈biama. aD; Ats̈e sëntsejuabná, ndegombre quem luarents̈e ba inÿe biyañe ents̈anga imnétsoyebuambnayana, y ndaye biyáñnaca tmojoyebuambá ora, sempre jtsemnana ínÿenga nts̈amo chënga tmojtsichamcá osertánënga. q~}[|zeyyww"utsqzpOomlkjBih gge;d>cBa`_^^:]1\z[nZ`Y+XpWVTSRQPO;N[MLL/JIHFEDsBAz@?>>9=U<;;598D66433 2;1S0:/4-->,+*A)_('3&Q%L"! A5 Vm (ebx2 kCrístbeyeca, ts̈ëngaftanga s̈mondos̈buaché Bëngbe Bëtsábeñe, nda tonjanma Cristo cháuatayenama y puerte uamaná tbonjánbema. Mënts̈á, ndábeñe ts̈ëngaftanga s̈mos̈buaché y s̈mobátmana, Bëngbe Bëtsábeñe endmëna. >1 wChama Bëngbe Bëtsá Crístbeñe tojanjuabó y tbojanábuayana, cabá quem luare ndë́tsemna ora; pero quem tempo, Cristo ents̈ángbeñe tonjábocna ts̈ëngaftangbe ts̈abiama. 0 yndayá cachá jóbanëse, chabe uámana buiñe juabuáshanëse. Cristo chë ndocna bacna soye ndbomná, tonjanóbana ora enjamna mo canÿe oveshatemcá, tondaye ndbemaná, ni tsengana ndbomná, Bëngbe Bëtsábioye jëtschuayama altaroca obaná. )/ MTs̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, Jesucristo, mo nda ínÿengbioye játsebacama crocénana cuafjëtsjajocá, tonjanóbana ts̈ëngaftanga játsebacama, chë nÿetsca soyënga nÿe bonamente jtsamëse oyenents̈ana, nts̈amo jtsiyenama ts̈ëngaftangbe bëts taitángbents̈ana s̈mojanatsjinÿcá. Cristo ndoñe checmatanatsebacá, yopodena jtsopochócama soyënga jëtsjájuase, mo crocénana o castellancá, . Ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsábioye s̈mondbuyana “Taita ca”, s̈mondbóts̈ëmbona ora. Bëngbe Bëtsabiama nÿetscanga cachcá mondmëna. Chíyeca, nts̈amo nÿetscanga tmojamama ts̈abá o ndoñe ts̈abá yontsemna ca cha yochjayana ora, cha chca echanjama nÿe nts̈amo chënga tmojamcá jtsonÿayëse. “Taita ca” chábioye s̈mondbuyánayeca, quem luarents̈e s̈mochtsiyenëntscuana sempre s̈mochtsejuabnaye cha nÿetscangbiama más bëtsá yomnama, chë s̈mojtsama sóyeca chca jtsinÿanÿnayëse. 2- _Er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsábeñe uámanënga s̈mochtsemna, er ats̈e uamaná sëndmëna ca.” D, Chamna, s̈mochtsiyena mo chë Bëngbe Bëtsabe ents̈angcá, puerte ts̈abe ents̈angcá jtsamëse, er Bëngbe Bëtsá, nda tcmojáchembo chca chas̈motsemnama, sempre uamaná endmëna. {+ qTs̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabe básenga uauenanënga quetsomñecá, ndoñe s̈mattsiyena nts̈amo cach ts̈ëngaftangbe bacna juabnënga yomncá nÿe ts̈abá jtsomñama, nts̈amo Bëngbe Bëtsábioye cabá nduabuatma ora s̈monjanbomncá. * + Chíyeca, botamana jtsejuabnayëse ts̈abá jatrabájama, y cach ts̈ëngaftanga jenomándama jtsobenëse, yejuana s̈mochtsobátmana, Bëngbe Bëtsá soyënga cmochjáts̈atayama ts̈ëngaftangbe ts̈abiama jtsejuabnayëse, Jesucristo quem luaroye yochjésabo ora. 3) a Pero tempo Bëngbe Bëtsá chë́ngbioye tojaninÿanÿé, chca jtsamana ndoñe cachëngbe ts̈abiama yonjamnama, ndayá chca jtsamana yojamna ts̈ëngaftangbe ts̈abiama. Chënga tmojanoyebuambá, nts̈amo chë ts̈abe noticiënga oyebuambnayënga ts̈ëngaftanga tcmojauyancá. Y chca tcmojáuyana chë Uámana Espíritbe obenánaca, nda Bëngbe Bëtsá celocana tbojichmó. Chë soyënga endmëna ndayá chë angelënga muantsebos̈e ts̈abá jinÿama, chënga chaósertama. Bëngbe Bëtsá ents̈anga jtsachembuanana chabe ents̈angcá chamotsiyenama (   Chëngbe ainaniñe yojtsemna Cristbe espíritu, y nts̈amo tojanëyancá, cabá chca ndochnëngo ora, yojamna Cristo jasúfriama y nts̈amo chents̈ana Bëngbe Bëtsá chábioye puerte bëtsá bochjánbemama, Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga imojanjuabná y imojanatsjendá jtsetats̈ëmbuama chë soyënga yochjanopása ora, ndaye tempo y nts̈amo chë tempo yochtsemnama. ' 1 Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga ya imojanatsjendá y imojanguá jtsetats̈ëmbuama, nts̈amo Bëngbe Bëtsá ents̈anga játsebacama, y tmojanoyebuambá ndayá Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftanga jats̈atayama, ts̈ëngaftangbiama ts̈abe juabna cha yobómnayeca. G&   Chca oyejuayana ts̈ëngaftanga s̈montsebomna, er ndayá ts̈ëngaftanga jtsos̈buáchiyëse s̈mobatmancá, ya s̈mojtsosháchichana, chë Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftanga jtsatsebacayana. A% }Ts̈ëngaftanga Jesucristo s̈mondbobonshana, y chábioye ndoñe ches̈mátaninÿe; masque mora cha ndoñe ques̈matonÿá, ts̈ëngaftanga chábeñe s̈montsos̈buaché, y s̈montsebomna canÿe puerte ts̈abe oyejuayana, y ntsachets̈á chana yomnana ndoñe ques̈mátobena jayanama, ts̈a bëtscá causa. $ ;Mo chë castellanama jtsetats̈ëmbuama aíñe o ndoñe ts̈abe castellano tomnama iñiñe fjuchnëngcá, padecena soyënguiñe ts̈abá chas̈mojachnënguse, Bëngbe Bëtsá echanjínÿanÿiye ts̈ëngaftanga ndegombre tais̈mos̈buáchema. Chë castellano pronto endbetsopochóca, masque chca, chana puerte endbetsámana. Y ts̈ëngaftangbe os̈buáchiyana chë castellanama puerte más enduámana. Ts̈ëngaftanga padecena soyënguents̈ana bëts os̈buachiyánaca chas̈mojábocnëse, Jesucristo chaojésabo ora, ents̈anga mochanjinÿe ts̈ëngaftanga s̈mojtsomerecena chacmotsatacheuanama, más bëtsë́tsanga y obenënga chácmabiamama y uámanëngnaca. -# UChíyeca ts̈ëngaftanga ts̈a oyejuayënga s̈mojtsemna, masque nderado jtseytana inÿe ora, nÿetsca padecena soyënguiñe jasúfriase chas̈muachnënguama. " yChë soyënga ts̈ëngaftangbiama entsemna, Bëngbe Bëtsábeñe s̈mos̈buáchema; cha chabe obenánaca cmondánÿena, ts̈ëngaftanga játsebacama. Cha chca jamama ya tojaprontá y echanjínÿanÿiye, Cristo jésabama tempo chaojóshjango ora. '! INdayá bënga s̈ochjats̈ataycá ndoñe quenátsmëna jëftsopochócama opodena soyënga, ndayá nÿets tempo ts̈abe soyënga. Y bënga mondobátmana jóyëngacñama ndayá Bëngbe Bëtsá chabe ents̈anga jats̈atayama tojas̈ebuachenacá, ndayá celoca bëngbiama cha yojtsinÿena. ~  wBëngbe Bëtsá y Bëngbe Utabná Jesucristbe Taitábioye matschuanga; cha puerte lastemado ínÿengaftaca yómnayeca, tojanma bënga tsëm juábnaca vida chamotsebomnama, bë́ngbioye bacna soyënga jabuajuánase, Jesucristo cháuatayenama tonjánmayeca. Chíyeca bënga montsobena chábeñe jtsobátmanana sempre y nÿetsca tescama, ndayá cha s̈ochjáts̈atayama.  Sëntsabiamná chë Bëngbe Bëtsá Bëngbe Taitá tojánabacacangbiama, nts̈amo cachá jamama yojanjuabnacá y nts̈amo jopásama yojantats̈ëmbcá, cabá chca ndochnëngo ora; Uámana Espíritbeyeca, Bëngbe Bëtsá tojama ts̈ëngaftanga chabe ents̈anga chas̈motsemnama, Jesucristo chas̈motseyeunanama y Bëngbe Bëtsabe delante ts̈abá chas̈motsatsmënama, bacna soyënga abuajuánënga. Y Bëngbe Bëtsá chca tojanma, Jesucristbe buiñe juabuáshanëse, cha tojanóbanayeca. Ats̈e bëtscá së́ntseimpadana Bëngbe Bëtsá, chaoma ts̈abe bendicionënga ts̈ëngaftangbeñe chaotsemnama, y chaoma ts̈ëngaftangbe ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama. Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse vida jtsebomnana, atsebácanënga jtsemnama d EAts̈e Pedro, Jesucristbe ichmoná, quem tsbuanácha sëntsabiamná chë cachëngbe luarents̈e ndoñe mondoyenëngbiama, chë Ponto, Galacia, Capadocia, Asia y Bitinia luarënguenache ujquë́shenënga imoyenëngbiama. )Ats̈be básenga, ndoñe s̈mattsadorana cach ents̈angbe pormana soyënga, chë ndayama ínÿenga mondbétsejuabnaye diosënga yomna ca.'GBë́ngnaca mondë́tats̈ëmbo Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá tojabama, y cha iuama bënga osertánana chamotsebomnama, chë ndegombre Bëngbe Bëtsá yomná jtsabuatmama. Bënga chë ndegombráftaca cánÿiñe mo canÿacá mondmëna, bënga chabe Uaquiñáftaca cánÿiñe bétsemnayeca. Cha chë ndegombre Bëngbe Bëtsá endmëna, y nda chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida ents̈anga chamotsebomnama iuamá. :mBënga mondë́tats̈ëmbo, bënga chë Crístbeñe os̈buáchiyënga Bëngbe Bëtsábenga imomnama, y chë quem luarents̈a inÿe ents̈anga Satanasbe cucuats̈iñe imomnama. 0YBënga mondë́tats̈ëmbo, nda Bëngbe Bëtsábioye mo taitacá tbojtsebomna, cha ndoñe ntsiyenana bacna soyënga jtsamëse, er chë Bëngbe Bëtsábents̈ana Onÿnaná chábioye jtsinÿenana, y Satanás, chë nÿetsca bacna soyënga amëndayá, tondaye ntsobenana chábioye jabórlana. J Nda tojtsama nts̈amo Bëngbe Bëtsá ndoñe yondëmandacá, cha bacna soye jtsamana; pero nÿetsca bacna soyënga nts̈amo canÿa tojtsamcá, ndoñe ntjamana cha ndëperdonaná chaotsemnama. 1Nda cachabe cats̈átbioye tbojinÿe canÿe bacna soye tojtsamama, pero chë bacna soye tojaments̈ana cha perdonaná jtsemnama cabá tojtsopodénëse, chábioye bontsemna Bëngbe Bëtsá jaimpádana, y chca, Bëngbe Bëtsá echanjama chë cats̈ata chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chaotsebomnama, cha chca tojaments̈ana perdonaná jtsemnama cabá tojtsopodénëse. Pero canÿe bacna soye endmëna, y chca tojamama canÿa ndoñe ntsobenana perdonaná jtsemnana, y chca, cha jabocnana canÿa nÿetsca tescama castiganá chaotsemnama, y ats̈e ndoñe quetsátichamo chë bacna soyama yojtsemna Bëngbe Bëtsá jtseimpadánana chaboperdonama ca. {Nderado ndayá chca Bëngbe Bëtsábioye tmojtsotjanañe ora, cha bënga joyaunayana; bënga mondë́tats̈ëmbo chca ndegombre yomnama, y chca, bë́ngnaca montsetáts̈ëmbo, ndayánaca chábioye bënga chamojotjañcá cha s̈ochjáts̈atayama. ^5Bënga bëts añémoca y ndauatjcá Bëngbe Bëtsabe delante mondmëna, er bënga mondë́tats̈ëmbo, nderado nts̈amo chaotsemnama cha tojtsebos̈cá bënga tmojotjañe ora, cha bënga s̈nétsayaunanama. ]3 Ts̈ëngaftanga, chë Bëngbe Bëtsabe Uaquiñábeñe s̈mos̈buachéngbioye quem soyënga cbontsëbuabiamná, ndegombre chas̈motsetats̈ëmbuama chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida s̈mojtsebomnama. G Nda Bëngbe Bëtsabe Uaquiñáftaca cánÿiñe mo canÿacá tojtsemna, cha chë ts̈abe vídnaca jtsebomnana; pero nda chë Bëngbe Bëtsabe Uaquiñáftaca cánÿiñe mo canÿacá ndoñe tontsemna, cha chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida ndoñe ntsebomnana ca. Inÿe soyëngama jábuayenama y jtadiós̈oftanama ^5 Nts̈amo Bëngbe Bëtsá chabe Uaquiñabiama tojayancá mënts̈á entsemna: Bëngbe Bëtsá bëngbiama tojama chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama; y quem vida chabe Uaquiñábeñe entsemna. X) Nda Bëngbe Bëtsabe Uaquiñábeñe tojtsos̈buaché, cha chca nÿets tempo chabe ainaniñe jtsejuabnayana; nda Bëngbe Bëtsábeñe ndoñe tontsos̈buaché, cha chca jtsamana mo Bëngbe Bëtsá canÿe bostero cuaftsemncá, er chë Bëngbe Bëtsá chabe Uaquiñabiama tojayana soyama cha jtsejuabnayana ndoñe ndegombre yontsemna ca. 1[ Bënga mondbétsejuabnaye, ndayá ents̈anga tmojinÿe ca tmojtsichámuama mo ndegombre cuaftsemncá, pero ndayá Bëngbe Bëtsá tojtsichamcá chë ndegombre soye jtsemnana y puerte jtsámanana, er chë ndegombre soye nts̈amo cha tojtsichamcá, endmëna ndayá chabe Uaquiñabiama iuichamcá. iKEspíritu, búyeshe y buiñe; y chë unga soyënga lempe cachcá Jesusbiama jtsinÿanÿnayana. ^5Endmëna unga soyënga, ndayá iuinÿanÿná nts̈amo ndegombre yomncá Jesusbiama: Cach Jesucristo endmëna nda quem luaroye tojánabo y mënts̈á tojanenonÿinÿé: búyesheca cha tmojanabaye ora, y buiñe juabuáshanëse cha tonjanóbana ora. Cha ndoñe tonjanenonÿinÿé nÿe búyesheca, ndayá búyesheca y buíñeca. Cach Uámana Espíritu entsobena jayanana chca ndegombre bétsemnama Jesusbiama, er chë Espíritu endmëna chë sempre ndegombre oyebuambnayá.  }Nÿe nda, Jesús Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá yomnama tojtsos̈buaché, cha jtsobenana chë ents̈anga y soyënga nts̈amo Satanás yomandacá jayë́njanana; ndocná más. Bëngbe Bëtsá tojinÿanÿé nts̈amo chabe Uaquiñabiama ndegombre yomncá  #Nda Bëngbe Bëtsabe uaquiñá tomna, chana jáyënjanana quem luarents̈a ents̈anga y soyënga nts̈amo Satanás yomandacá. Quem luarents̈a ents̈anga y soyënga nts̈amo Satanás yomandacá, Crístbeñe bënga imos̈buachéyeca montsobena bënga jayë́njanana. d ABënga Bëngbe Bëtsábioye imobobonshánama quem soyiñe jtsinÿnana: bënga nts̈amo Bëngbe Bëtsá tomandacá tmojtsamëse. Y ndayá Bëngbe Bëtsá yomandacá ndoñe yapa totcá quenátsmëna bënga chamotsamama. J  Bënga Bëngbe Bëtsá tmojtsebobonshana y nts̈amo cha tojtsemandacá tmojtsamëse, bënga ndegombre mochántsetats̈ëmbo, chë Bëngbe Bëtsabe basengbioynaca bënga imuababuánÿeshanama. _  9Nda tojtsos̈buaché Jesús chë Uámana Uabuayaná, chë Cristo yomnama, cha Bëngbe Bëtsabe uaquiñá jtsemnana; y nda canÿe taitábioye tbojtsebobonshana, chë taitabe uaquiñábioynaca cha jtsebobonshánana. #?Y bënga quem mando chábents̈ana tmonjanóyëngacñe: nda Bëngbe Bëtsábioye tbojtsebobonshana, cachabe cats̈átbioynaca chabotsebobonshana ca.nUNda tojayana: “Ats̈e Bëngbe Bëtsábioye së́ndbobonshana ca”, pero cachca ora cachabe cats̈átbioye tbojtsáboyënja, cha canÿe bostero jtsemnana. Canÿa aíñe jtsobenana chabe cats̈ata jinÿama; y cha chë cats̈átbioye ndoñe tbontsebobonshana, ndegombre cha Bëngbe Bëtsábioye ndoñe bondbobonshana, ndábioye jinÿama ndoñe ntsobenana. Natsana Bëngbe Bëtsá s̈ojánababuanÿeshana, y chíyeca bënga, cha y chë inÿe ents̈anga imuababuánÿeshana. 3_Nda Bëngbe Bëtsá y chë inÿe ents̈anga tojtsababuánÿeshana, tondayama ntsauatjana; bënga corente tmojtsebobonshana ora, ndoñe ntsopodénana uatjana jtsebomnana. Canÿe ents̈á tojtsauatja ora, jtsemnana mo chabe castigo ya cuafjobojats̈ecá. Chca, nda uatjana tojtsebomna, Bëngbe Bëtsábioye y chë inÿe ents̈anga cha ndoñe corente yondábabuanÿeshana, nts̈amo Bëngbe Bëtsá bënga s̈uababuanÿeshancá. oWChca, Bëngbe Bëtsabe bonshánana puerte bëtscá bë́ngbeñe echántsemna, bënga bëts añémoca y tondayama ntsauatjcá chamotsemnama, chë ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama ents̈angbiama jayanama Cristo yochjésabo orscama; er bënga Jesucrístoftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse, quem luarents̈e mondmëna nts̈amo Jesucristo endmëncá. zmChcase bënga montsetáts̈ëmbo y montsos̈buaché ndegombre Bëngbe Bëtsá bënga s̈uababuánÿeshanama. Bëngbe Bëtsá nÿetsca soyënga bonshanánaca jamana y nda Bëngbe Bëtsá y chë inÿe ents̈anga sempre tojtsababuánÿeshana, cha Bëngbe Bëtsáftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnana y Bëngbe Bëtsánaca sempre cháftaca cánÿiñe mo canÿacá. 9kNdánaca tojayana Jesús Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá yomna ca, cha Bëngbe Bëtsáftaca cánÿiñe echántsemna y Bëngbe Bëtsánaca sempre cháftaca cánÿiñe mo canÿacá. -Y cach bënga fsënjinÿe y ents̈anga fsëntsëtsëtsná, chë Taitá chabe Uaquiñá tbojichmoma, quem luarents̈a ents̈anga jabátsebacama. A{ Bënga mënts̈á montsobena ndegombre jtsetats̈ëmbuana bënga Bëngbe Bëtsáftaca imomnama y cha bë́ngaftaca: cha tonjanma chabe Espíritu bëngbe ainaniñe cháuamashënguama. `9 Ndocná ndocna te Bëngbe Bëtsábioye tbonjinÿe. Bënga nÿetscanga tmojtsenbobonshánëse, Bëngbe Bëtsá nÿets tempo bë́ngaftaca echántsemna, y chabe bonshánana puerte bëtscá bë́ngbeñe echántsemna. ~) Ats̈be bonshana ents̈anga, Bëngbe Bëtsá chca s̈uababuánÿeshana; chcasna, bë́ngnaca s̈ontsamna nÿetscanga jtsenbobonshánana. }+ Bëngbe Bëtsabe bonshánana mënts̈á endmëna: ndoñe quenátsmëna bënga Bëngbe Bëtsá imobobonshánayeca, ndayá cha bënga s̈ojánababuanÿeshanayeca, y chabe Uaquiñá tbojanichmó, cha jóbanëse, bënga bëngbe bacna soyëngama perdonánënga chamotsemnama. j|M Bëngbe Bëtsá s̈onjinÿanÿé bënga s̈uababuánÿeshanana, cha chë nÿe canÿe Uaquiñá ibobomná quem luaroye jíchmuase; cha tbojanichmó, bënga chábeyeca chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama. {%Nda ndoñe chca tontsebobonshana, cha Bëngbe Bëtsábioye ndoñe ntsábuatmana, er Bëngbe Bëtsá bonshanánaca nÿetsca soyënga jamana. 7zgAts̈be bonshana ents̈anga, chë bonshánana Bëngbe Bëtsábiocana endóbocana; chcase, bënga s̈ontsamna nÿetscanga jtsenbobonshánana. Nda Bëngbe Bëtsábioye y chë inÿe ents̈ángbioye tojtsababuánÿeshana, cha Bëngbe Bëtsabe uaquiñá jtsemnana y Bëngbe Bëtsábioye jtsabuatmana. :ymPero bënga Bëngbe Bëtsábenga mondmëna. Nda Bëngbe Bëtsábioye tbojtsabuatma, bë́ngbioye jtsayaunanana; pero nda Bëngbe Bëtsábioye ndoñe tbontsabuatma, cha bënga ndoñe ntsayaunanana. Chiñe bënga montsobena jtsetats̈ëmbuana nda chë ndegombre soyënga jóyebuambayama ama espíritu yobomnabiama, y nda chë ínÿengbioye jáingñama ama espíritu yobomnabiámnaca. Chë bonshánana Bëngbe Bëtsábiocana yóbocana xChë Bëngbe Bëtsabe ndoñe ndegombre juabna oyebuambnayëngna chë nÿe quem luarama enójuabnayënguents̈ana mondmëna, chíyeca chënga nÿe quem luarents̈a soyëngama jtsóyebuambnayana, y chë nÿe quem luarama enójuabnayënga chënga jtsayaunanana. hwIAts̈be básenga, ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsábenga s̈mondmëna y ndoñe s̈monjalesenciá chë Bëngbe Bëtsabe ndoñe ndegombre juabna oyebuambnayënga ts̈ëngaftangbioye chacmaingñema, er chë nÿets tempo ts̈ëngaftangbe ainaniñe vida endbomná, chë nÿe quem luarama enójuabnayëngbe ainaniñe mándayabiama más obená endmëna. v-Pero nda ndoñe chca Jesucristbiama tonjayana, cha Bëngbe Bëtsabe Espíritu ndoñe yontsebomna; inÿets̈á, chana chë Cristbe contra yomnabe espíritu yojtsebomna. Ts̈ëngaftanga s̈mojouena chë espíritu yochjabama; pero ndegombre cha ya quem luarents̈e entsemna. u}Chë Bëngbe Bëtsabe Espíritu ndegombre imobomnëngbiama ts̈ëngaftanga mënts̈á s̈montsobena jtsetats̈ëmbuana: nda tojayana Jesucristo quem luaroye aíñe ents̈acá tojánabo ca, cha ndegombre chë Bëngbe Bëtsabe Espíritu yojtsebomna. ;t qAts̈be bonshana ents̈anga, nÿetscanga chë Bëngbe Bëtsabe juábnaca imoyebuambná ca ichámëngbioye ndoñe s̈mattsayaunana; botamana s̈mochjuarrepára corente jtsetats̈ëmbuama chënga aíñe o ndoñe chë Bëngbe Bëtsabe juábnaca imóyebuambnama. Quem tempo banga Bëngbe Bëtsabe ndoñe ndegombre juabna oyebuambnayënga quem luarëjana mondajna. Chë causa ts̈ëngaftanga cmontsamna botamana chëngbiama juarrepárana. Xs)Nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojëftsemandacá amënga, Bëngbe Bëtsáftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnana, y cha sempre chë́ngaftaca cánÿiñe mo canÿacá echanjë́ftsemna. Y quem sóyeca bënga montsobena jtsetats̈ëmbuana cha bë́ngaftaca iuétsemnama: Uámana Espíritu bëngbe ainaniñe cháuamashënguama cha tojama.+rOY chabe mando endmëna: bënga chabe Uaquiñá Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyana, y bënga nÿetscanga jtsenbobonshánana nts̈amo Jesús s̈ojëftsamëndacá. +qOY cha lempe nts̈amo chamojotjañcá s̈ochanjáts̈ataye, er bënga montsama nts̈amo Bëngbe Bëtsá ibuamandacá y ndayá chabe bominÿiñe ts̈abá yomncá. Jp Ats̈be bonshana ents̈anga, bënga ndoñe bacna soye tmonjama ca bëngbe ainaniñe tmojtsejuabnase, jtsobenana añémoca jtsemnana y tondayama ntsauatjcá Bëngbe Bëtsabe delante jtsemnana. \o1Bënga chca bëngbe ainaniñe tmojtsejuabná ora, bënga montsobena natjë́mbana ainana jtsebomnana, er Bëngbe Bëtsá corente jtsotats̈ëmbñana nts̈amo bëngbe ainana yomnana, y cha lempe yotáts̈ëmbo. EnChcase bënga mochántsetats̈ëmbo, nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe ndegombre soyënga yomncá bënga imojtsamama. Y bënga ndoñe quemochátenocochinÿena, Bëngbe Bëtsábioca jtsemnama merecido ndoñe mondbuájona ca tmojtsejuabná ora; y bëngbe ainana natjë́mbana Bëngbe Bëtsabe delante echántsemna. Um#Ats̈be básenga, ndoñe ques̈nátamna nÿe bëngbe cats̈átanga imuababuánÿeshana ca jatichámuana, y nÿe chë bonshánama jatóyebuambnayana; pero ndegombre s̈ontsamna ndayánaca jamana, chca, jinÿanÿiyama, bënga ndegombre ínÿengbiama imuababuánÿeshanama. Bëngbe Bëtsabe delante natjë́mbana ainánaca ents̈anga Wl'Canÿa bomnana tojtsebomna y cats̈átbioye uajabotá tbojtsonÿá, pero chabiama ndoñe tbonjongmé y ndoñe tbonjuájabuache, cha ndoñe ntsobenana Bëngbe Bëtsabiama ainaniñe bonshánana jtsebomnana. *kMNdayá chë jtsenbobonshánana bétsemnama mënts̈á montsetáts̈ëmbo: Jesucristo chabe derecho vida jtsobomñama cachcá tojanonÿá y bëngbiama tojanóbana; cachcá bënga s̈ontsamna jtsemnama, sempre jtseprontánana chë Jesucrístbeyeca bëngbe cats̈átangbiama jóbanama. j{Nda cachabe cats̈átbioye tbojtsáboyënja, cha jtsemnana mo ents̈anga obanayacá. Y ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo ents̈anga obanayá ndoñe ntsobenana jtsiyenana, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chabe ainaniñe jtsebomnëse. i Bënga mondë́tats̈ëmbo, bënga tempo monjaniyena chë nÿe quem luarama enójuabnayënga mondoyencá, y chca, Bëngbe Bëtsabiama mo obanëngcá monjamna, er bënga monjaniyena nts̈amo Bëngbe Bëtsá ndoñe yondëmandacá. Pero Bëngbe Bëtsá tonjama mora bënga tsëm vida chamotsebomnama, y chca, mo ndegombre ainëngcá montsemna. Chca mondë́tats̈ëmbo, er bënga bëngbe cats̈átangbioye mondábabuanÿeshana. Nda chabe cats̈átbioye ndoñe tbontsebobonshana, cha cabá mo obanacá jtsiyenana. h Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, ndoñe s̈mattsenjnanaye chë nÿe quem luarama enójuabnayënga cmojtsë́buayënjama. bg= Ndoñe Caincá muatjama. Chabe ainaniñe Satanás yojamánda, y chíyeca, chabe uabentsábioye tbojtsanóba. ¿Y ndáyeca tbojtsanóba? Cha ndoñe ts̈abá yonjánama; chabe uabentsana aíñe; chíyeca tbojtsanóba. 7fg Quem buayenana entsemna nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈mojanuena, ts̈ëngaftanga Cristbe ústonënga s̈monjanobiama orscana: nÿetscanga s̈ontsamna jtsenbobonshánama. 1e[ Corente jtsotats̈ëmbuana ndëmuanÿenga Bëngbe Bëtsabe básenga imomnama y ndëmuanÿenga Satanasbe básenga; ndëmuanÿéngnaca nts̈amo ts̈abá yomncá ndoñe tmontsama o chabe cats̈ata ndoñe tmontsebobonshana, ndoñe ntsemnana Bëngbe Bëtsabe básenga. Nÿetscanga jtsenbobonshánana d  Ndocná Bëngbe Bëtsabe uaquiñá tojtsemná jtsiyenana bacna soyënga jtsamëse, er cha jtsebomnana chë Bëngbe Bëtsá tbojuánts̈ame ts̈abe vida, y Bëngbe Bëtsá chabe Taitá endmëna. Chíyeca cha ndoñe ntsiyenana bacna soyënga jtsamëse. c pero nda tojtsiyena bacna soyënga jtsamëse, chabe ainaniñe Satanás jtsemándayana, er Satanás quem luare jobojáts̈ama orscana bacna soyënga iuétsama. Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá nÿa quem soyama tojabo: chë Satanasbe soyënga jabétsepochocama. 3b_Ats̈be básenga, ndocná chacmondaingñé: nda nÿetsca soyënguiñe ts̈abá tojtsama, cha canÿe ts̈abá mándbomna ents̈á jtsemnana, nts̈amo Jesucristo yomncá; aChcasna, nda cánÿiñe mo canÿacá cháftaca nÿets tempo tojtsemna, ndoñe ntsiyenana bacna soyënga jtsamëse. Pero nda tojtsiyena bacna soyënga jtsamëse, Jesucristbiama ndoñe tbonjosertá y ndoñe yondë́tats̈ëmbo nts̈amo cha bétsemnama. 3`_Ts̈ëngaftanga ya s̈mondë́tats̈ëmbo Jesucristo quem luaroye tojánabo bëngbe bacna soyënga jabétsabuajuanama, y cha ni mo canÿe bacna soye ndoñe yondbomnama. A_{Pero nda bacna soye tojama, chana nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojëftsemandacá jtsaboténana; er bacna soye jamana endmëna, jtsabotena nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojëftsemandacá. I^ Y nda chca chábeñe puerte jtsos̈buáchiyëse tojtsobátmana, bacna soyënga amana jtsajbanana, más ts̈abia jtsemnama, nts̈amo cach Cristo yomncá, lempe ts̈abia y bacna soye ndbomná. L]Ats̈be bonshana ents̈anga, mora bënga ya Bëngbe Bëtsabe básenga montsemna. Y masque cabá ndoñe quemuátstats̈ëmbo nts̈amo más chcoye bënga mochjamnama, aíñe mondë́tats̈ëmbo, Jesucristo chaojabáisebocna ora bënga cachacá mochtsemnama, er bënga mochanjobenaye jinÿama nts̈amo cha ndegombre yomncá. k\ QMenójuabonga, ntsachets̈á Bëngbe Bëtsá chë Taitá s̈ondábabuanÿeshanama. Chabe bonshánana ts̈a bëtscá endmë́nayeca, bënga s̈ondëubuabuatma chabe básenga ca, y ndegombre bënga chca mondmëna. Chë causa chë nÿe quem luarama enójuabnayënga ndoñe quenátësertana nts̈amo bënga imomnama, er chënga cha ndoñe tmonjanábuatmana. x[iTs̈ëngaftanga s̈montsetáts̈ëmbo Jesucristo nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amá yomnama. Chcasna, cmontsamna jtsetats̈ëmbuana, nÿetscanga nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá tmojtsamëngna, Bëngbe Bëtsabe básenga imomnama.yZkY mora básenga, Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá s̈mochtsemna, chca, cha chaojabáisebocna ora, chábeñe jtsos̈buáchiyëse, bënga añémoca chamotsemnama y ndoñe chamondëtsëuatjama, bënga chabe delante chamojtsemna ora. DYPero Cristo tcmojanabacacá ora, Uámana Espíritu s̈mojanóyëngacñe, y mora ts̈ëngaftangbe ainaniñe Uámana Espíritu s̈montsebomna, y ndoñe quenátsiyta ndocná más chacmotsabuátambama, er chë Uámana Espíritu lempe cmontsabuatambá; y cha endabuatambá ndegombre soyënga, y bostero soyënga ndoñe. Mënts̈á, nts̈amo chë Uámana Espíritu tcmojabuatambacá jtsiyenëse, Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá s̈mochtsemna. XAts̈e chca cbontsëbuabiamná, chë ts̈ëngaftanga jáingñayama imojtsebos̈ëngbiama chas̈motsetats̈ëmbuama. WwY quem soye entsemna nts̈amo Cristo s̈ojëftsas̈ebuachená: chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnana. VTs̈ëngaftanga, chë Cristbe ústonënga s̈mojanóbiama orscana s̈mojanuena soye, ts̈ëngaftangbe ainaniñe s̈mochtsambaye. Chca chas̈mojtsamëse, ts̈ëngaftanga chë Uaquiñá y chë Taitáftaca cánÿiñe mo canÿacá s̈mochántsemna. *UMNda tojtsichamo Cristo Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá ndoñe yondmëna ca, cha chë Taitáftaca cánÿiñe mo canÿacá ndoñe ntsemnana. Pero nda ents̈ángbeñe tojayana, Cristo aíñe Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá endmëna ca, chana aíñe chë Taitáftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnana. ?TwNda tojayana Jesús chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná, chë Cristo ndoñe yondmëna ca, chana jtsebosterana. Cha jtsemnana chë Cristbe contra yomná, nda iuichamo Cristo Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá ndoñe yondmëna ca, y chca, cha Bëngbe Bëtsabiama ndoñe ntsejuabnayana cha chë Taitá bétsemnama. SAts̈e cbontsëbuabiamná, ndoñe chë ndegombre soyëngama ndoñe s̈mondëtats̈ëmbuama, ndayá aíñe s̈motats̈ëmbuama; er ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo chë ndegombre soyënga y ndoñe ndegombre soyënga cánÿiñe jtsemnama ndoñe yondopodénama. iRKPero Cristo, chë Uamaná, ts̈ëngaftanga tcmonjabacacá, y cha tonjama chë Uámana Espíritu ts̈ëngaftangbe ainaniñe cháuamashënguama; y nÿetsca ts̈ëngaftanga chë ndegombre soyënga s̈mondë́tats̈ëmbo. QChënga cach bë́ngbents̈ana tmonjábocana. Pero chënga Jesucrístbeñe ndoñe tmonjanos̈buachená nts̈amo bënga mondos̈buachecá, er chënga nts̈amo bënga montsos̈buachecá mamojtsos̈buachese, cach bë́ngaftaca matmënjoquedanga. Pero chca tonjopasá, ndegombre jtsotats̈ëmbuama nts̈amo bënga Jesucrístbeñe mondos̈buachecá, chënga nÿetscanga ndoñe mondos̈buáchema. -PSBásenga, quem luare jopochócama tempo ya entsobeco. Nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈monjouencá, quem tempo echanjabo chë Cristbe contra yomná. Pero morna banga Cristbe contra imomnënga tmonjábocana. Chca bënga montsetáts̈ëmbo chë quem luare jopochócama tempo ya yojtsobecuama. 'OGPero quem luare echanjopochóca y nÿetsca chents̈a soyënga, chë ents̈anga bacna juabnë́ngaca yapa imobos̈e jtsebomnama soyë́ngnaca. Pero nda nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá tojtsama, cha chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida echántsebomna. Chë Cristbe contra yomná N#Er chë nÿe quem luarama enójuabnayënga mënts̈á juabnënga mondbomna: yapa jtsebos̈ana jtsebomnama nts̈amo chë ainaniñe bacna juabnënga bomnënga mondbetsebos̈cá; yapa jtsebos̈ana nÿe ndayá tmojátinÿe soye; y yapa jtsenábotamnayana chë tmobomna soyëngama. Chë juabnënga Bëngbe Bëtsábiocana ndoñe ntsóbocanana, ndayá nÿe chë quem luarama enójuabnayëngbents̈ana. pMYNdoñe matsbos̈ana oyejuayënga jtsemnana nÿe quem luarents̈a soyë́ngaca, ni nÿe chë soyënga jtsebomnama. Nda yapa tojtsebos̈e quem luarents̈a bacna soyënga jtsebomnama, cha ndoñe chë Taitábioye bondbobonshana. qL[Básenga, ts̈ëngaftanga tcbonjubuábiama, er ts̈ëngaftanga chë Taitá ya s̈monjuábuatmana. Taitanga, ts̈ëngaftanga tcbonjubuábiama, er ts̈ëngaftanga ya s̈monjuábuatmana chë quem luare jobojáts̈ama orscana ya inamná. Bobontsënga, ts̈ëngaftángnaca tcbonjubuábiama, er ts̈ëngaftanga bëtscá añemo ainaniñe s̈mambá, y Bëngbe Bëtsabe palabrama sempre ts̈ëngaftangbe ainaniñe s̈mondëjuabná, y chë nÿetsca bacna soyënga mandayá s̈monjayënjaná. "K= Taitanga, ts̈ëngaftanga cbontsëbuabiamná, er ts̈ëngaftanga ya s̈monjuábuatmana chë quem luare jobojáts̈ama orscana ya inamná. Ts̈ëngaftanga bobontsë́ngnaca cbontsëbuabiamná, er ts̈ëngaftanga ya chë nÿetsca bacna soyënga mandayá Satanás s̈monjayënjaná. J! Básenga, ats̈e cbontsëbuabiamná Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbe bacna soyënga tcmojáperdonama, ndayá Jesús tojanma sóyeca. SI Pero nda chabe cats̈átbioye tbojtsáboyënja, cha bacna juabnënga jtsebomnëse jtsiyenana, mo canÿa ibetiñe oyenacá. Cha ndoñe ntsetats̈ëmbuana chë ndayá tojamama nts̈amo chents̈ana yochjopása, er chë bacna juabnënga jtsebomnëse jtsiyenana chábioye ndoñe ntjalesénciana nts̈amo ts̈abá yomncá chaotsamama. H Nda chabe cats̈átbioye tbojtsebobonshana, cha chë binÿnayáftaca jtsiyenana, y tondaye queochátsmëna cha bacna soye chaotsamama. ;Go Nda tojayana chë binÿnayáftaca yojtsemna ca, pero cha chabe cats̈átbioye tbojtsáboyënja, cha cabá tempcá, bacna juabnënga jtsebomnëse yojtsiyena, mo ibetiñcá. F+Pero masque chca endmënëse, quem cbontsëbuabiamná soye ts̈ëngaftangbiama echántsemna mo canÿe tsëm mandcá. Cristo enjëftsiyena nts̈amo quem Bëngbe Bëtsabe mando ndegombre yomncá y ts̈ëngaftángnaca cachcá s̈mondoyena, er chë bacna juabnënga jtsebomnëse mo ibetiñcá jtsiyenana tempo ya echanjochnëngo, y chë ents̈angbe juabna ndegombre binÿnayá ya entsebuashinÿinÿana. UE#Ats̈be bonshana ents̈anga, nts̈amo mora cbontsëbuabiamnacá, ndoñe canÿe tsëm mando quenátsmëna, pero aíñe canÿe tempsca mando; entsemna cach ts̈ëngaftanga Cristbe ústonënga s̈monjanobiama ora s̈monjanóyëngacñe mando. Quem tempsca mando entsemna nts̈amo ts̈ëngaftanga bë́ngbents̈ana s̈monjouencá. 5DcNda tojtsichamo Bëngbe Bëtsáftaca cánÿiñe mo canÿacá yojtsemna ca, bontsemna jtsiyenana soyënga jtsamëse nts̈amo Jesucristo yojëftsiyencá. Canÿe tsëm mando oCWPero nda nts̈amo Bëngbe Bëtsá ibuamëndacá tojtsama, jtsinÿanÿnayana chabe ainaniñe Bëngbe Bëtsabiama corente bonshánana yomnama, y chca, mochántsetats̈ëmbo bënga sempre cánÿiñe mo canÿacá cháftaca imomnama. uBcPero nda tojayana: “Ats̈e Bëngbe Bëtsá sënduábuatma ca”, pero ndoñe tontsama nts̈amo Bëngbe Bëtsá ibuamëndacá, cha canÿe bostero jtsemnana y ainaniñe chë Bëngbe Bëtsabe ndegombre soyënga ndoñe tonjóyëngacñe. e~}+{zyxwv)tVrlpoKmkiggf@dcbea0`A^]][Z)YWVUT!SR7P'OMhLJKJ8IHG]E~DC7B @y>=<< 98d7{544 32a0"/ ..-],+*)(&% $ "p `-+U? h < ;)1[NMasque bënga, Cristbe ichmónënga bétsemnama, matifjanobená ts̈ëngaftanga nÿe sempre jtsamë́ndayana, bënga ndoñe chca chibiátanma; bënga corente jtsababuánÿeshanëse cbonjánanÿena, nts̈amo canÿe mamá chabe básenga jtsabë́chayana y corente bonshanánaca jtsanÿenana. %NNdocna te bënga queftsatsnguá ents̈anga más uamanëngcá bënga chas̈otsabiamnama, ni ts̈ëngaftangbents̈ana, ni ínÿengbents̈ana. taNNts̈amo ts̈ëngaftanga corente s̈mondëtats̈ëmbcá, bënga ndocna te ts̈ëngaftangbiama ts̈abe soyënga tifjánayana, ts̈ëngaftanga bë́ngaftaca oyejuayënga chas̈motsemnama; y nts̈amo ts̈ëngaftanga cbonjanëtsëtsnacá ndoñe quenjatsmëna nÿe ts̈ëngaftangbents̈ana ba soyënga bëngbiama josháchiñama. Bëngbe Bëtsá chama yotáts̈ëmbo. !NBëngna inÿets̈á; Bëngbe Bëtsá yojanjuabná bënga chabe trabajo jamama obenënga ftsjamna ca, y chca, s̈onjanëbuáyana chabe ts̈abe noticiënga ents̈anga jabuátambama, y chca bënga fsëndoyebuambná; chíyeca bënga ndoñe nÿe ents̈angbe bominÿiñe ts̈abá chaotsinÿnama queftsátama, ndayá nÿe Bëngbe Bëtsabiama, nda chë ndayá bëngbe ainaniñe yomnama yotáts̈ëmbo. I NEr bënga ents̈ángbioye bostero soyënga ndoñe queftsjatanabuayiyná, ts̈ëngaftangbiama bacna soyënga ndoñe queftsjátanbos̈e, y ents̈anga jáingñama ndoñe queftsjatanoyebuambná. ?wNTs̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, bënga cabá ts̈ëngaftangbioye nda ora, Filiposoca s̈onjanëyánguango y bacá s̈onjánaborlama; y masque ts̈ëngaftangbioca bëngbe contra ents̈anga monjamna, Bëngbe Bëtsá tonjanma bënga fchayobená chë ts̈abe noticiënga bëtscá añémoca jabuátambama.  -NCach ts̈ëngaftanga, Jesucrístbeyeca cats̈átanga, s̈mondë́tats̈ëmbo bënga tcbonjánabuache ora ndoñe nÿe bonamente quenjatsmënama.  5N y chca, chabe Uaquiñá Jesús jobátmama; mua celocana echanjésabo; chabiama Bëngbe Bëtsá tojanma obanënguents̈ana cháuatayenama, y cha s̈ochanjátsebacaye chë uabouana castigüents̈ana, Bëngbe Bëtsá ents̈angbe bacna soyëngama chëngbiama yobomnents̈ana.h KN Cach ents̈anga montsoyebuambná chë bënga tcbonjánabuache ora ts̈a ts̈abá ts̈ëngaftanga s̈cojanë́buajama. Chë́ngnaca montsichamo nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈mojtsajbaná chë s̈mojanjuabná diosënga yojamna soyënga adórayana y s̈mojanonts̈é chë ts̈abe benache jtishachama, y chë Bëngbe Bëtsá ndegombrá y ainá jasérviama, v gNTs̈ëngaftanga s̈mojoyebuambá Bëngbe Utabná Jesucristbe palabrama. Mora, ndoñe nÿe Macedonia y Acaya luarents̈e ents̈anga chama quemátstats̈ëmbo —nÿets luarenache ents̈ángnaca montsetáts̈ëmbo nts̈amo ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsábeñe s̈mojtsos̈buáchema —y chca, bënga tondaye más ques̈nátëjaboto ts̈ëngaftangbiama jatichámuama. 1  ]NMënts̈á, ts̈ëngaftanga uánatsanënga s̈monjanobiama nts̈amo ndegombre jtsiyenama, nÿetsca Macedonia y Acaya luarents̈a Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngbiama. (  KNChora, nts̈amo bënga fsënjanamcá y nts̈amo Bëngbe Utabná enjaniyencá, ts̈ëngaftanga s̈monjanonts̈é amana; y chë buayenánana s̈monjanóyëngacñe chë Uámana Espíritu tcmojanats̈atá oyejuayánaca, masque ínÿenga tmojamna ts̈ëngaftanga puerte chas̈mosufrima. !  =NBënga chë ts̈abe noticiënga Jesucristbiama tcbonjanabuayená ora, ndoñe nÿe bënga jóyebuambayëse chca quenjatsmëna, ndayá chë Uámana Espíritbe obenanácnaca, y bënga corente jtsejuabnayëse chë buayenánana ndegombre soye bétsemnama. Ts̈ëngaftanga corente s̈mondë́tats̈ëmbo nts̈amo bënga ftsjamna ts̈ëngaftangaftaca fsënjamna ora, ts̈abe soyënga ts̈ëngaftangbiama nguayiñe.   7NJesucrístbeyeca cats̈átanga, bënga fsëndë́tats̈ëmbo Bëngbe Bëtsá cmababuánÿeshanama, y cha tcmojábacacama chábenga chas̈motsemnama.  NBënga, Bëngbe Bëtsá chë Taitáftaca ftsencuénta ora, fsëndbétsenojuabnaye nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈motrabájama, Jesucrístbeñe os̈buáchiyana s̈mobómnayeca; nts̈amo ts̈ëngaftanga ts̈a ínÿenga s̈mëjabuáchana, Jesucristo s̈mobobonshánayeca; y nts̈amo ts̈ëngaftanga, ndocna te ntjajbanacá, jtsos̈buáchiyëse Bëngbe Utabná Jesucrístbeñe s̈mobátmanama. " ?NBënga sempre Bëngbe Bëtsá fsëndëtschuaná ts̈ëngaftangbiama, y bënga cháftaca ftsencuénta ora, ts̈ëngaftangbiama fchandbétseimpadana. 2 aNAts̈e Pablo, Silvano y Timotéoftaca, quem tsbuanácha sëntsabiamná ts̈ëngaftangbiama, chë Tesalónica bëts puebloca Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngbiama, ts̈ëngaftanga chë Bëngbe Bëtsá chë Taitá y Bëngbe Utabná Jesucrístoftaca cánÿiñe mo canÿacá s̈momnënga. Ats̈e së́ntseimpadana Bëngbe Bëtsá, chaoma ts̈abe bendicionënga ts̈ëngaftangbeñe chaotsemnama, y ts̈ëngaftanga ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama. Pablo Bëngbe Bëtsábioye tbojtanchuá chë Tesalónica pueblents̈a ents̈angbe os̈buáchiyama 6eNÿetscanga Jesucrístbeyeca cats̈atangcá s̈mochjenchuaye, jtenámochëse ts̈a s̈mojtsenbobonshánama. Ats̈e, Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana cha chaoma ts̈ëngaftanga chë Jesucrístoftaca cánÿiñe mo canÿacá s̈momnënga, nÿetscanga ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama. Os̈buáchiyënga muents̈e áts̈eftaca montsemnënga cmontsacheuaná. Chënga quem bëts pueblents̈e mondoyena bacá uamana ents̈ángaftaca, mo chë tempo, Babilonia bëts puebloca imojoyena ents̈angcá, pero Bëngbe Bëtsá muents̈a os̈buáchiyënga tojabacacá cach ts̈ëngaftangbioycá. Marcos, chë ats̈biama mo uaquiñacá endmëná, chánaca cmontsacheuaná. W' Silvano, ndabiama sëndëjuabná ats̈biama canÿe ts̈abe palabra bomná Jesucrístbeyeca cats̈ata yomnama, cháftaca quem base tsbuanácha tcbonjubuábiama. Ats̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga añemo jats̈atayana y jáuyanana, ndegombre nts̈amo tcbonjubuabiamcá yojtsoyebuambná nts̈amo Bëngbe Bëtsá ts̈abe bendicionënga cmats̈atnama. Chíyeca, sempre s̈mochjëftsiyena jtsamëse nts̈amo chabe ts̈abe juabna ts̈ëngaftangbiama yomncá. oW Cha nÿets obenana nÿets tempo y nÿetsca tescama chaotsebomna. Chca chaotsemna. Jtadiós̈oftanama eC Pero ts̈ëngaftanga baseftayté chas̈mojasufrí chents̈ana, Bëngbe Bëtsá cmochanjábiama nÿetsca soyënguiñe puerte ts̈ábenga, puerte chas̈motsemorochama, bëtscá os̈buáchiyana y bonshánana bomnënga jtsemnëse, y ainaniñe corente añemo bomnënga chas̈motsemnama; Bëngbe Bëtsá, chë bëngbiama ts̈abe juabna bomná, bënga nÿetsca ts̈abe soyënga s̈onjats̈atá, y nda bënga s̈ojáchembo nÿetsca tescama bëtsë́tsanga jtsemnama, chca echanjama. # Puerte s̈mochtomorócha, Jesucrístbeñe bëtscá jtsos̈buáchiyëse, chë uayayá tondaye chaondobená ts̈ëngaftangaftaca jamama, cach ts̈ëngaftangcá Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga nÿets luarënguenache cachcá jasúfriama yojtsamnama jtsetats̈ëmbëse. /WCach ts̈ëngaftanga jenomándama chas̈motsobena y sempre s̈mochtseprontana, er ts̈ëngaftangbe uayayá Satanás, mo canÿe león tojtsejató, nda jtsósañama tojtsana orcá, chë diablo, sempre jtsebos̈ana jamama, ts̈ëngaftanga Jesucrístbeñe os̈buáchiyana chas̈motsajbanama. 1Nÿetsca soyënga ndayama s̈muenócochinÿenama Bëngbe Bëtsabe cucuats̈iñe s̈mochjáboshjona, er cha ts̈ëngaftanga yejuana cmondánÿena. ~ Sempre s̈mochtsejuabnaye Bëngbe Bëtsá chë más bëtsá nÿetscangbiama yomnama, y nÿets mando y obenana bomná yomnama, y chabe delante ndoñe uámanënga s̈mattsenobiamnaye, cha más uámanënga chácmabiamama, chama chë tempo chaojobuache ora. `}9Cachcá, ts̈ëngaftanga chë bobontsë́ngnaca cbabuayená, sempre s̈mochtsejuabnaye chë bëtsëjémënga ts̈ëngaftangbe amë́ndayënga imomnama, y chca s̈mochtsama. Cada ona ts̈ëngaftanguents̈á bontsemna jtsejuabnayana chë ínÿenga ts̈ëngaftangbiama más uámanënga cuaftsemncá, ínÿengbioye s̈mojtsaservena ora; er nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá:Bëngbe Bëtsá chë nÿe cachënga uámanënga tmojtsenobiamnangbe contra entsemna,
y chë ndoñe uámanënga montsenobiamnangbiamna, Bëngbe Bëtsá más ts̈abe juabna entsebomna ca. |%Chca, chë bënga nÿetscanga, mo chë ts̈abe abuajënÿacá s̈uanÿená, quem luaroye yochjésabo ora, mo canÿe uabuashinÿinÿana coronë́sha ndocna te tontsandbemëshacá, ts̈ëngaftanga canÿe bëts uacanana soye s̈mochanjóyëngacñe, y chë soye endmëna nÿetsca tescama; Bëngbe Bëtsá uámanënga y bëtsë́tsanga cmochanjábiama, cháftaca nÿets tempo oyejuayënga jtsemnëse. }{sChë cmojtsamna jtsanÿenama os̈buáchiyënga ndoñe nÿe bëtscá s̈mattsamë́ndaye, mo chëngbe nduiñënga cuafjatsmënëngcá, ndayá nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈mojtsiyenama, chënga s̈mochjínÿanÿiye nts̈amo yojtsamna jtsiyenana. PzOs̈buáchiyënga s̈mochtsanÿena; chënga chas̈otsanÿenama Bëngbe Bëtsá chca tcmojábiama. Chca, chents̈a os̈buachiyë́ngbeñe s̈mochtsama nts̈amo canÿe ts̈abe abuajë́nÿa chabe oveshë́ngaftaca endbetsamcá. Bëngbe Bëtsabe trabajo ndoñe s̈mattsama, nÿe cmojtsë́tocanama, ndayá chca jamama s̈mojtsebós̈eyeca. Chca ndoñe s̈matjama nÿe paselo crocénana juácanama, ndayá ínÿengbioye jujabuáchama ts̈a s̈mobós̈eyeca. +y QY mora, chë ts̈ëngaftangbents̈e os̈buachiyëngcá enefjuanë́ngbeñe bëtsëjemëngcá amë́ndayënga chanjabuayená, ats̈e cach ts̈ëngaftangcá bëtsëjema, canÿa nts̈amo Cristo tonjansufricá tonjaninÿá y chama ínÿenga tonjanë́yana, y canÿa ndábioye cach ts̈ëngaftangcá Bëngbe Bëtsá bochjábema más uámana y bëtsá, Cristo ents̈ángbeñe chaojtonÿná ora; ts̈ëngaftanga cbabuayená. .xUChcasna, chë imosufrínëngaftaca Bëngbe Bëtsá chca yobós̈eyeca, entsamna chë ts̈abe soyënga jtsamana y Bëngbe Bëtsabe cucuats̈iñe chëngbe espíritu chamoboshjona cha chaotsinÿenama, er cha chënga tojánabiama, y nÿetsca soyënguiñe ts̈abe palabra bomná cha endmëna.^w5Y chca, chë Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá amabiama ndoñe paselo atsbocaná jtsemnama tontsemnëse, ¿nts̈amo yochjopása chë Bëngbe Bëtsábioye ndoñe adórayënga y chë bacna soye amë́ngaftaca? SvEr chë tempo ya tojobuache, Bëngbe Bëtsá jayanama, cach Crístbeñe os̈buáchiyëngbiama, chabe ents̈angbiama, ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama. Cha chca bëngbiama jayanama tojonts̈ese, chë chabe palabra ndobedecenë́ngaftaca yochjanopasacá puerte uabouana echántsemna, cha chëngbiama chca chaojayana ora. $uAPero Cristbe ustoná tomnama tojasufrí, chama ndoñe chaondëtsëuatja; chamna, Bëngbe Bëtsábioye chabotsatschuaná, cha Cristbe ustoná bétsemnama. 8tiTs̈ëngaftanguents̈e ndocná chabondë́tsemna jasúfriama inÿa óbanaye causa, atbëbanama, bacna soyënga ínÿengbiama amama, o ínÿengbe soyënguiñe ontremeténama. MsPuerte s̈mochtsóyejuaye, nderado nda tcmojoyánguango Cristbiama bétsoservenayeca, er Bëngbe Bëtsabe Espíritu, chë corente bëtsá endmëná, sempre ts̈ëngaftangbe ainaniñe iuétsemna. Wr' chamna, s̈mochjóyejuaye chë nts̈amo Cristo tojansufricá s̈mojtsesufrina ora, chca, Cristo corente obenánaca y uamanacá ents̈ángbeñe chaojtonÿná te, ts̈ëngaftanga puerte chas̈motsóyejuama. q# Ats̈be bonshana ents̈anga, ndoñe s̈mattsenjnanaye padecena soyënguiñe s̈mojtsesufrínama; chiñe jtsinÿnana ntsachets̈á os̈buáchiyana s̈mobomnama. Chca ora ndoñe s̈mattsejuabnaye, ts̈ëngaftanga ndoñe cmondamna chca soyiñe jtsachnëjuanana ca; ;po Nda tojtsabuayiyná, Bëngbe Bëtsabe palabra chaotsabuayiyná mo Bëngbe Bëtsá chabiajana cuaftsoyebuambnacá; nda ínÿenga tojtsaservena, chca chaotsama chë Bëngbe Bëtsá yojtsama cha chaotsebomnama obenánaca. Nÿetsca soyënga nts̈amo s̈mojtsamcá chaotsinÿanÿná Bëngbe Bëtsá puerte uamaná y obená bétsemnama, Jesucrístbeyeca. Chca s̈mochtsama, er Bëngbe Bëtsá puerte uamaná endmëna y obenana endbomna nÿets tempo y nÿetsca tescama. Chca chaotsemna. Puerte ts̈abá endmëna, Crístbeñe tcos̈buáchema, jasúfriama tbojtsemnëse -oS Nÿetsca ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsá tcmojats̈atá obenana ts̈abe soyënga jamama; chca, chë obenánaca cmontsamna jtsamana soyënga chë ínÿengbe ts̈abiama, chë Bëngbe Bëtsá cmojats̈atá nÿets obenánaca ínÿengbioye jujabuáchama, nÿets tempo ts̈abe soyënga jtsamëse. vne Nÿetscanga s̈mochtsamana ts̈ëngaftangbe yebniñe jenofjana, chca jamama totcá yojtsemna ntjatichamcá. [m/Nÿetsca soyëngama, masna, sempre nÿetscanga puerte s̈mochtsenbobonshana, er nda ínÿenga puerte tojtsababuanÿeshaná, sempre jtseprontánana ínÿenga jáperdonama, chëngbiama bacna soyënga tmojamama. OlNdoñe bayté y nÿetsca soyënga echanjopochóca. Chíyeca, ts̈ëngaftanga cmontsamna botamana jtsejuabnayana y jenomándama jtsobenana, Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama chas̈motsobenama. :kmChíyeca, Crístbeñe os̈buáchiyënga, chë mora obanënga imojtsemnënga, ainënga monjamna ora, ínÿenga chë ts̈abe noticiëngama chë́ngbioye monjanabuayiyná, chënga chamobenama chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chëngbe espíritoftaca jtsebomnama, nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobomncá; masque mora quem luarents̈e, chëngbe cuerpo tojóbana, er Bëngbe Bëtsá tojayana nÿetsca ents̈anga yojtsamna jóbanama ca. ejCPero chënga echanjótocaye jayanama ndáyeca chca tmojamama, chë ents̈angbiama, chë ainënga y chë ya mochjóbanëngbiama, nts̈amo tmojamama, aíñe o ndoñe ts̈abá bétsemnama jayanama entseprontanabe delante. >iuMorna, chë Bëngbe Bëtsábioye nduabuátmënga montsenjnaná, ts̈ëngaftanga ya ndoñe más bacna soyënga jtsamëse s̈mojtsiyenama, nts̈amo tempo s̈monjaniyena, nts̈amo chënga jtsamëse mondoyena, jenomándama ntsobencá; y chë causa, chënga bacna soyënga ts̈ëngaftangbiama jtsóyebuambnayana. ch?Tempo, bayté enjamna, ndayëntscuana ts̈ëngaftanga s̈monjánama soyënga, mo chë Bëngbe Bëtsábioye nduabuátmënga mondbetsamcá; nÿa ndoñe más. Chë tempo, ts̈ëngaftanga s̈monjaniyena nÿetsca bacna soyënga jtsamëse, jenomándama ntsobencá; ts̈ëngaftanga s̈monjánama soyënga nÿe nts̈amo s̈mojanbos̈cá, nÿe ts̈ëngaftanga ts̈abá jtsomñama; s̈monjanamana jotmenangana y ba fiestënga jtsebomnana, y chora chë ófjanënga ts̈a jtsetmoyana y ts̈a jtseyoyana, y ba uabouana soyënga s̈monjanamana jtsamana chë diosënga yojamna ca s̈mojanjuabná soyënga jadórama. Kgchca, chabe vidiñe, morscana y jobanëntscuana, jëftsiyenama nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá, y ndoñe nÿe ents̈angbe bacna juabnë́ngaca, nÿe quem luarents̈e ts̈abá jëftsemnama. f %Chcasna, nts̈amo Cristo tojansufricá, chabe cuerpiñe mo ents̈acá játsets̈enëse, ts̈ëngaftángnaca cmontsamna jtseprontánana chca jasúfriama. Er chë Crístbeñe os̈buachiyá nda chabe cuerpiñe tojasufrí, chë bacna soyënga aments̈ana tojtsojuánañe, 6eeCristo celoye tojtantsjuá y Bëngbe Bëtsabe cats̈bioica yomna jamándama. Cha endmëna chë amëndayá angelëngbiama y espíritënga mando y obenana bomnëngbiama.FdChë chënga chamótsbocama tojanë́jabuache béjaye, enjamna mo chë mora jenábayama buyeshcá, chca, atsebácanënga bënga chamotsemnama. Pero tmojenábaye ora, bënga atsebácanënga jtsemnana, ndoñe chë cuerpents̈a tsengá tmojtsenóbolimpiama, ndayá bëngbe ainaniñe ndocna bacna juabnënga ntsebomnama Bëngbe Bëtsá tmojtseimpadánama; y bënga atsebácanënga mondmëna, Jesucristo cháuatayenama Bëngbe Bëtsá tojánmayeca. #c?Quem espíritënga bayté entsemna, Bëngbe Bëtsábioye ndoñe monjánëyeunana, Noebe yojëftsiyena ora, chë bacna soyënga amënga chca amama chamotsajbanama y ts̈abe benache chámuatishachama Bëngbe Bëtsá bën yojanobátmana ora, barquë́sha canduapormantscuana. Chents̈ana chë barquë́shañe báseftanga tmojanotsbocá, posufta ents̈anga, búyeshe juatsbuacá chë barquë́sha yojtsámnayeca. bPero Cristo cháuatayenama Bëngbe Bëtsá cabá ndëma ora, chabe espiritiñe cha tojána chë ndoñe ts̈abe ents̈anga imonjamnëngbe espíritënga utámenënga imojamnoye, chëngbiama castigo tojtsemnëntscuana; y cha tojanayë́njanama chënga tojanabuayená. ayEr Cristo nÿe canÿe tonjanóbana bënga bacna soyëngama jáperdonama; chë nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amá, chë Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ndoñe ts̈abá yondmëna soyënga amëngbiama, ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsáftaca chas̈motsatsmënama. Ents̈acá, Cristo tonjanóbana, pero Bëngbe Bëtsá tonjanma, cha cachiñe vida chabe espiritiñe chaotsatsbomnama. ?`wMás ts̈abá endmëna jasúfriana ts̈abe soyënga tcojamama, nderado Bëngbe Bëtsá chca chaotsemnama tojtsebos̈ëse, y ndoñe chë jasúfriana ndaye bacna soye tcojamama. [_/Pero chca s̈mochjama ts̈abe ainánaca jtsë́nÿayëse y Bëngbe Bëtsabiama respeto jtsebomnëse. S̈mochtsiyena ts̈abá jtsamëse, y chama ainaniñe ndoñe chas̈mondë́tsebomna juabnënga y chamuayana chca ndegombre ndoñe ts̈abá s̈montsama ca, chca, ínÿenga ts̈ëngaftangbiama podesca chamojtsoyebuambná ora, ts̈ëngaftanga Crístbeñe os̈buáchiyënga quetsomñecá ts̈abe soyënga s̈mojtsamama, chënga chamotsëuatja chca tmojtsóyebuambnama. "^=ndayá ainaniñe sempre s̈mochtsejuabnaye Cristbiama mo Bëngbe Utabnacá y chabiama respeto s̈mochtsebomna; y sempre s̈mochtseprontana jojuama ndëmuanÿenga tcmojtsatjaná ndáyeca ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse, chabiama ainaniñe s̈mobátmanama. ]%Pero masque ts̈ëngaftanga cmojtsamna jasúfriama ts̈abe soyënga s̈mojtsamama, Bëngbe Bëtsá chama ts̈abe soyënga cmochántats̈ataye. Chë ts̈ëngaftanga chas̈mosufrima amëngbiama ndoñe matauatjëngana, ni ainana tsets̈enánënga ndoñe matsmënëngana, \' ¿Nda nanjobenaye ts̈ëngaftangbiama bacna soyënga jamama, ts̈ëngaftanga chë ts̈abe soyënga jamama sempre s̈mojtsents̈énëse? J[  Chca bontsemna jamana, er Bëngbe Utabná, chabe bominÿiñe ts̈abe soyënga amë́ngbioye jtsanÿenana, chëngbiama sempre jtsantjes̈nëse;
y sempre chë́ngbioye jtsayaunanana, chábioye ndayámnaca tmojtsotjanañe ora;
pero chë bacna soyënga jamana uamanëngbe contra cha jtsemnana ca —chiñe endayana. @Zy Bacna soyënguents̈ana chaotsojuánañe y ts̈abe soyënga chaotsama,
natjë́mbana nÿetscángaftaca jtsiyenama chaotsebos̈e, y chca chaotsemnama sempre chaotsents̈ena. Y- Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá:Nda tobos̈e ts̈abe vida jëftsebomnama y puerte oyejuayá tempënga jtsebomnama,
yejuana chaochtsenojuabná bacna soyëngama ndoñe chaondëtsóyebuambnama,
y ndoñe chaondë́tsebosterama. X1 Inÿenga ts̈ëngaftangbiama nts̈amo tcmojaborlá ora, ndoñe s̈mattë́chenanguaye; ni chacmojtsëyanguá ora, chë́ngbioye ndoñe s̈mattoyánguango. Chca játamama cuentna, Bëngbe Bëtsá s̈mochjaimpáda, chë́ngbeñe ts̈abe bendicionënga chaotsemnama cha chaomama, er Bëngbe Bëtsá tcmojáchembo chca chas̈motsamama, y Bëngbe Bëtsábiocana ts̈abe bendicionënga chas̈mosháchiñama. W/Y morna, nÿetsca ts̈ëngaftanga cachcá s̈mochtsejuabnaye, ínÿenga s̈mochtsalastemana, chë Jesucrístbeyeca cats̈átangbioye s̈mochtsababuánÿeshana, ínÿengbiama chacmóngmiaye, y cada ona chaotsejuabná chë ínÿenga chabiama más uámanënga imomna ca. VCachcá, ts̈ëngaftanga boyanga, cada ona cachabe shémaftaca chaotsiyena, ts̈abá jtsenëyeunanëse, y cha respeto buajoná chaotsemnama jtsamëse; pero chca, ndoñe nÿe cha acbiama más bats̈á obenana bomná bétsemnama, ndayá Bëngbe Bëtsá chabiama ts̈abe juabna yobómnayeca, nts̈amo cach aca ts̈abe vida tcmojas̈buachenacá chábioynaca tbojas̈buáchenama. Chca s̈mochtsama, Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama totcá chaondë́tsemnama. Chë ts̈abe soyënga amama jasúfriama yojtsamnënga ZU-Chca yojamna Sara, Abrahámbioye ibnayeunana y chábioye “Taita ca” ibojanábobuatma. Ts̈ëngaftanga Sarabe bembiangcá jtsemnana, ts̈abe soyënga s̈mojtsamëse, y tondayama uatjana s̈montsebomnëse. T Tempo chca, chë puerte ts̈abe shembásenga, chë Bëngbe Bëtsabe bocacanënguents̈ënga, imojanamana jtenóbotamayana; chënga Bëngbe Bëtsábeñe imojtsanos̈buaché y chábeñe imojanobátmana, y nÿetscanga chëngbe boyángbioye imojánayaunana. S1ndayá chca chaotsemna, nts̈amo ts̈ëngaftanga chë Uámana Espíritbeyeca mandánënga jtsemnëse ainaniñe s̈mojuabnama, cmëbionama y s̈mobos̈ama; ndocna te ndopochócaye botamanana jtsebomnama, ainaniñe nÿe cach ts̈ëngaftanga uámanënga jenobiamama juabnënga ntsebomncá, pero aíñe ainaniñe ts̈abe ebionana jtsebomnëse. Chë soyënga Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe puerte enduámana. RCach ts̈ëngaftangbiama ndoñe mënts̈á s̈mattsejuabnaye: “Ents̈anga ats̈e botamaná tsmëna ca chamotsejuabnama ats̈e nÿa mo chca chantenochquëca, chantenóbotamaye ba castellano soyë́ngaca o ba uámana ents̈ayangá chantichëtjo ca”; BQ}er chënga mochanjinÿe ts̈ëngaftanga s̈mojtsiyena, Bëngbe Bëtsá nÿetscangbiama más bëtsá yomnama sempre jtsejuabnayëse, y nts̈amo s̈mojtsamcá chca yojtsinÿinÿnáyeca. yP mCachcá mo chë oservenëngcá, ts̈ëngaftángnaca shémanga, ts̈ëngaftangbe boyángbioye s̈mochtsayaunana, chca, chë Bëngbe Bëtsabe buayenana soyënguiñe ndos̈buáchiye boyángbioye chas̈mobená jáyënjanama, Jesucrístbeñe chamotsos̈buáchema, nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈mojtsiyenama. Ndoñe queochátsiyta chë buayenánama chënga jatëtsëtsnayana, O'Er ts̈ëngaftanga, tempo Bëngbe Bëtsábents̈ana bënoca s̈monjamna, mo óts̈ena oveshëngcá; pero mora Cristbe benache s̈mojtishache, y cha cmontsanÿena, mo oveshëngbe canÿe abuajënÿacá, y cha entsantjes̈na ts̈ëngaftanga ts̈abá chas̈motsemnama.CNCristo cruciñe tonjanóbana ora, cha tonjansufrí chë castigo, chë bëngbe bacna soyëngama cach bënga s̈ojánamna jasúfriama castigo, bënga chë bacna soyënga jamama juabnë́ngaca ndoñe más mandánënga chamondë́tsemnama, y bënga nts̈amo Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá yomncá jtsamëse chamotsiyenama. Er Crístbioye chënga tmonjanlisiá chaóbanama y tonjansufrí jobanëntscuana, y chca, bënga s̈onjanatsebacá. MChábioye tmojtsoyenguá ora, chë́ngbioye ndoñe ntëyánguanguana. Cha chaosufrima tmonjanma ora, cha ndocá ntjatëtsëtsnayana jaútatjayama, ndayá Bëngbe Bëtsábeñe jtos̈buáchiyëse, chábeñe yojanobátmana. Bëngbe Bëtsá nts̈amo nÿetscanga tmojamama ts̈abá o ndoñe ts̈abá yonjamna ca yochjayana ora, chca echanjama nÿe nts̈amo chënga tmojamcá jtsonÿayëse. \L1Cristo ndocna te ndocna bacna soye chenáisema, ni ndocnábioye chebnaiseingñé. KChca cmontsamna, er Bëngbe Bëtsá tcmojánachembo ts̈abe soyënga jamama y chca jasúfriama; chca ndegombre endmëna, er Cristo ts̈ëngaftangbiama tonjansufrí, y chca cha tcmonjaninÿanÿé, nts̈amo jamama cmojtsamna, ts̈ëngaftanga chca chas̈motsamama. KJEr nderado tcmojtsacastigá ndaye bacna soye s̈mojama causa, y chora ts̈a uantadënga chiñe s̈mojachnëngo, chë soye ndoñe yapa ntsámanana. Pero ts̈abe soyënga s̈mojtsama y chë causa s̈mojtsesufrina, y ts̈a uantadënga chiñe s̈mojachnëngo, chë soye cocayé Bëngbe Bëtsá corente ts̈abá jtsinÿanana. kIONderado nda, nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá jamama bos̈ama, tojoboyá chabe nduiño cha chaosufrima tojtsama ora, masque chama jasúfriama ndoñe tbondmëna, chca jamëse, Bëngbe Bëtsá corente ts̈abá jtsinÿanana. 1H[Ts̈ëngaftanga, chë nÿets tempo ínÿabiama canÿe yebnents̈e oservénënga, ts̈ëngaftangbe nduiñë́ngbioye s̈mochtsayaunana, puerte respeto chëngbiama jtsebomnëse; y ndoñe nÿe chë ts̈ábengbioye y nÿe ts̈abá mandbomnë́ngbioye, ndayá chë bacá mandbomnë́ngbioynaca. BG}Nÿetscangbiama respeto s̈mochtsebomna, chë Jesucrístbeyeca cats̈átangbioye s̈mochtsababuánÿeshana, sempre s̈mochtsiyena Bëngbe Bëtsabiama jtsejuabnayëse cha chë más bëtsá yomnama, y chë Romoca bëts mandado s̈mochtserrespetana. Cristo chabe ents̈anga tojinÿanÿé nts̈amo yomna jasúfriana PFS̈mochtsiyena ts̈abá jtsamëse, mo chë ya ndoñe más bacna soyë́ngaca y bacna juabnë́ngaca ndëmandanëngcá; pero chca s̈mojtsemnama ndoñe s̈mattsejuabnaye nÿe ndaye bacna soye jamama s̈mojtsobena ca, y nÿe chca s̈mochjátama. Más ts̈abá endmëna jtsiyenana, mo chë Bëngbe Bëtsá imoservenëngcá. =EsChë mando bomnë́ngbioye s̈mochtsobedecena, er Bëngbe Bëtsá endbos̈e ts̈ëngaftanga ts̈abe soyënga chas̈motsamama, chca, chë ndosertánënga chë ts̈ëngaftangbiama podesca ichámënga, nts̈amo ndegombre yomncá ntsetats̈ëmbcá, tondaye chamondë́tsebomna ts̈ëngaftangbe contra jayanama. KDy chë ts̈ëngaftangbeñe mandadëngbióynaca, ndëmuanÿenga cha jíchamuana chë bacna soyënga amënga jácastigama, y chë ts̈abe soyënga amëngbiama ts̈abá imojtsama ca chamuayanama. YC+ Bëngbe Bëtsá s̈moyeunanama, nÿetsca ents̈anga mando bomnë́ngbioye s̈mochtsobedecena; chë Romoca bëts mandádbioye, cha chë quem luarents̈a más uámana puesto jtsemándayama endbómnayeca; B Chë Bëngbe Bëtsábioye nduabuatmë́ngbeñe sempre s̈mochtsiyena ts̈abá jtsamëse; chca chënga, masque mora ts̈ëngaftangbe contra imojtsoyebuambná, ts̈ëngaftanga mo bacá uamana ents̈anga cuaftsemnëngcá, chë ts̈abe soyënga nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈mojtsamcá chamuinÿama, y chca, Bëngbe Bëtsá chë́ngbioye chaojenonÿinÿé te, chábioye chënga chamotsatschuanama. -AS Ats̈be bonshánënga, ndayents̈e ts̈ëngaftangbe ndegombre luare yomna, celoca endmëna, y muents̈e quem luarents̈e, ts̈ëngaftanga s̈mondmëna mo ínÿoicana ashjajnëngcá, y mo canÿe luarëjana nÿe achnëjuanëngcá, cach ts̈ëngaftangbe luaroye átayiñe. Chíyeca cbontsaimpadana, ndoñe chas̈mondë́tsama soyënga nts̈amo chë s̈mobomna bacna juabnënga tomncá, ainaniñe bacna soyënga bomna causa; chca juabnënga ainaniñe jtsenpenzéntsiayana, chents̈e jtsemándayama y Uámana Espíritu ndoñe chaondëtsemándama. X@) Tempo ts̈ëngaftanga ni mo cánÿents̈a ents̈angcá ndoñe ques̈mënjatsmëna, nÿe ujquë́shenënga; pero mora, Bëngbe Bëtsabe ents̈anga s̈montsemna; tempo s̈monjamna ents̈anga ndocná tonjánalastemanga, pero mora, Bëngbe Bëtsá aíñe lastemado ts̈ëngaftangaftaca entsemna. Bëngbe Bëtsá jtseservénama jtsiyenana 8?i Pero ts̈ëngaftanga s̈mondmëna Bëngbe Bëtsábeyeca bocacánënga, y mo canÿe rey tmojtseservena bachnangcá, y s̈mondmëna Bëngbe Bëtsabe ents̈anga nÿe chabiama jtsetrabájayama, y chë nÿe Bëngbe Bëtsábenga s̈momnënga. Y chca endmëna, ts̈ëngaftanga chë bëts soyënga nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojamcá chas̈motsabuayiynama. Cha endmëna nda tcmojáchembo chas̈motsajbanama oyenana mo ndoñe binÿniñcá jtsejuabnayëse y jtsamëse, cháftaca jtsemnama chas̈motsobenama, chë ts̈ëngaftangbe juabnënga puerte binÿnayáftaca. h>IInÿoca, Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈ánaca chabiama endayana:Cha endmëna mo ndëts̈bé ndayents̈e jtsojestjiyamcá;
y mo peñës̈cá yomna chënga chamotsótsats̈ama ca. Chënga Jesucristo jtsabotena, chabe buayenánana ndoñe ntjoyeunaycá; Bëngbe Bëtsá cabá chca ndopása ora tojanjuabó chca chaotsemnama. 1=[Ts̈ëngaftanga, chábeñe os̈buáchiyëngbiama, nda endmëna mo chë yebna jajebuáments̈e más bëts uashacuanës̈ents̈e jajona ndëts̈becá, cha puerte enduámana; pero chábeñe ndos̈buáchiyëngbiamna, entsopasana nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe Cristbiama endayancá:Chë yebna jebuanënga tmontsanaboté ndëts̈bé,
mora chë más bëts uashacuanës̈ents̈e entsejájona ca. f<EChca ndegombre endmëna, er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe, Bëngbe Bëtsá Jesucristbiama mënts̈á tojánayana:S̈mochjinÿe, ats̈e sënjama Jerusalenents̈e canÿa chaotsemna,
y cha endmëna mo chë canÿe yebna jajebuáments̈e chë más bëts uashacuanës̈ents̈e jajona ndëts̈becá.Cha ats̈be Uabuayaná endmëna, y ats̈biama puerte enduámana.Nda chábeñe tojtsos̈buaché, ndocna te nÿe bonamente chábeñe queochátobatmana ca. O;Chábioye s̈mochtobeconá, ts̈ëngaftanga chë ts̈abe vida s̈mojóyëngacñënga, cánÿiñe mo aina ndëts̈bengcá, Bëngbe Bëtsabiama jajebuama canÿe yebnents̈ama chas̈motsemnama; mo Bëngbe Bëtsabiama bachnangcá chas̈motsemnama, nÿe Bëngbe Bëtsábioye jtseservénama jtsents̈énëse, chábioye jtsatschuanayama. Nts̈amo Bëngbe Bëtsábioye jtseservénama s̈mojtsamcá, chábioye ts̈abá jtsinÿanana, ndayá Jesucristo tojanmama. :Bëngbe Utabnábioye s̈mochtobeconá, nda endmëna mo canÿe aina ndëts̈becá, ndëmuanÿëse tojtsama ents̈anga ts̈abe vida chamotsebomnama. Báseftanga cha tmojtsaboté, mo nts̈amo chë ndëts̈béngaca canÿe yebna tmojtsejebuana ora, luaroca tmojtsejajó ndëts̈becá; pero Bëngbe Bëtsá chábioye tbojuábuayana, y chabe bominÿiñe cha puerte uamaná endmëna. `99nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá: “Ts̈ëngaftanga s̈mojátats̈ëmbona Bëngbe Utabná puerte ts̈abia nÿetscángaftaca yomnama ca.” Cristo, chë mo aina ndëts̈becá endmëná 38_Mo cabá mora onÿnana s̈es̈oncá, ts̈a jtsebos̈ana chabe mamabe léts̈iye, cachcá ts̈ëngaftanga cmontsamna puerte jtsebos̈ana nÿets tempo Bëngbe Bëtsabe soyënga jtsebomnama, chë soyë́ngaca Jesucrístbeñe corente chas̈motsos̈buáchema, y chca, atsebácanënga chas̈motsemnama; 7 Chcáyecna, nÿetsca tescama s̈mochtsajbaná nÿetsca bacna soyënga amana, ínÿengbioye áingñayana, bacna ents̈anga chë nts̈amo ndegombre s̈mojuabnacá ndinÿinÿnayënga ntsemnana, ínÿengbioye unts̈abos̈ana, y ínÿengbiama uayátsenayana. R6 pero Bëngbe Bëtsabe palabra nÿets tempo echanjesomñe ca —chiñe endayana. Y chë palabra endmëna chë Jesucristbe ts̈abe noticiënga, chë buayenánana nts̈amo ínÿenga tcmojabuayenacá.w5 iNts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá:Nÿetsca ents̈anga mondmëna mo shacuancá,
y chënga imobomna ts̈abe soyënga, endmëna mo chë shacuanents̈a uants̈efjushangacá.Chë shácuana jtsanctana y chë uants̈efjushangá jtsatquë́cjanana;
ents̈anga cachcá, nÿets tempo quem luarents̈e ndoñe quemochátiyena; 4 -Bëngbe Bëtsá tojama ts̈ëngaftanga tsëm vida chas̈motsebomnama; pero ts̈ëngaftanga tsëm vida s̈montsebomna, ndoñe nÿe quem luarents̈a ents̈anga ndayá tmojamama, sinó ndayá Bëngbe Bëtsá chë ndocna te jobanamá tojamama. Cha chca tojama cachabe palábraca, ndayá endoyebuambná nts̈amo ents̈anga muantsobena ts̈abe vida jtsebomnama y chë palabra ndocna te queochaisopochóca. 43 cTs̈ëngaftanga s̈mojama ndocna bacna soyënga ainaniñe ntsebomnama, Jesucrístbeyeca cats̈átangbioye ndegombre jtsababuánÿeshanama, er ts̈ëngaftanga nts̈amo ndegombre yomncá jtsamëse, Bëngbe Bëtsá s̈moyeunana. Chcasna, sempre nÿets ainánaca nÿetscanga s̈mochtsenbobonshana. w~}v{z6xdvursKrq?p oCnmilAk|igffezd}cc2a`F_^^]s\[ZYY,X W6UTSRLQ@PPZON8ML"KJH{GGF9EDpCQBDB AA@@B?A>=<Ats̈e sëntsobátmana pronto chjobenaye jama aca jauatsëtsayama; pero chca cbontsabobiamná, ( Ib Chë uajabuáchanënga ts̈abá chiñe tmoservénëse, canÿe uámana puesto mochanjashjache, y chënga mochantsobena bëts añémoca jtsóyebuambnayama nts̈amo Cristo Jesúsbeñe tmos̈buáchema. Ndayá Bëngbe Bëtsá bënga s̈ojinÿanÿecá, canÿe bëts buatëmbana soye endmëna 0 Yb Canÿe uajabuachaná chaotsemna nÿe canÿe shembásabe boyá, y chaotsetáts̈ëmbo nts̈amo chabe básenga y nÿetsca chabe yebnents̈a oyenënga jtsamë́ndayana. f Eb Cachcá, chë shémanga mënts̈á entsamna: nÿetscangbiama mo uámana ents̈angcá utabnënga, ndoñe uayátsenayënga, cachënga nÿetsca soyënguiñe jenomándama obenënga, y nÿétscañe ts̈abe palabra bomnënga. ! ;b Natsana, chëngbiama botamana s̈mochjshauarrepára jtsetats̈ëmbuama chënga aíñe o ndoñe montsobena mo chë os̈buachiyë́ngbeñe mándayëngbe uajabuachanëngcá josérviama. Chënga nÿetsca soyënguiñe ts̈abá tmojtsemnëse, s̈mochjálesenciaye chiñe chamoservema. H  b Chënga entsamna ndegombre jtsos̈buáchiyana chë Bëngbe Bëtsá tojinÿanÿé soyënguiñe, chë ndayiñe bënga mondos̈buaché, chëngbe ainaniñe inÿets̈á juabnënga ntjatsbomncá. bCachcá, chë mándayëngbe uajabuáchanënga mënts̈á entsamna: uámana ents̈angcá nÿetscanga chamotsë́tabna, uta palabra ndbomnënga; ndoñe yapa vínoye chamondëtsetmó, y ndoñe chamondë́tsebos̈e nÿe paselo becá crocénana jtsebomnama. }sbChánaca bontsemna jtsiyenana jtsamëse, y chca chaojtsama ora, chë Jesucrístbeñe ndos̈buáchiyënga ts̈abá chabiama chamotsichamo. Chë ents̈á ndoñe chca tontsamëse, chënga chabiama mochanjayana ndoñe ts̈abá yontsama ca, y Satanás echanjama cha chabócochëngo bacna soyënga jamama. Nts̈amo ibojtsemna chë os̈buachiyëngcá enefjuanënga ujabuachaná eCbCha ndoñe chaondë́tsemna cabá mora cuenta Jesucrístbeñe os̈buachiyá; aíñe chca chë os̈buachiyëngcá enefjuanëngbe mandayá tojtsemnëse, nderado nÿe cachá uámana ents̈á nantsenobiamnaye, y nts̈amo Bëngbe Bëtsá Satanásbioye tbonjancastigacá, chca bétsemnama, cach soyama Bëngbe Bëtsá chë ents̈ábioye buanjacastíga. %Cber, nda cachabe yebnents̈a ents̈anga ndoñe tontsobena jtsamë́ndayama, chca, ¿nts̈amo nantsobena chë os̈buachiyëngcá enefjuanënga jtsanÿenama? SbChaotsetáts̈ëmbo nts̈amo nÿetsca chabe yebnents̈a ents̈anga botamana jtsamë́ndayama, y chaoma chabe básenga chë nts̈amo cha tojayancá chamotsamama, ndocna te stëts̈oye chamondëquedama; MbNdoñe yapa tmoyá o penzentsero chaondë́tsemna; pero chaotsemna ts̈abá mandbomná, ents̈anga natjë́mbana chamotsiyenama bos̈á, y ndoñe chaondëtsejuabná nÿe crocénana jésebomnama. 1bChíyeca, chë os̈buachiyëngcá enefjuanëngbe mandayá bontsemna jtsiyenana ba ts̈abe soyënga jtsamëse, chca, cha ndoñe ts̈abá yontsama ca ndocná chaondë́tsichamuama. Y mënts̈ánaca cha bontsemna jtsemnama: nÿe canÿe shembásabe boyá; nts̈amo jtsiyenama ts̈abá juabnayá chaotsemna, cachá nÿetsca soyënguiñe jenomándama chaotsobena, y chaotsetáts̈ëmbo ndayá ibomna ts̈abá jtsamana; chaotseprontana chabe yebnents̈e posada ents̈anga júyents̈amiama, y chaotsobena botamana abuatambayá jtsemnama. w ibMënts̈á ndegombre endmëna: nderado nda tojtsebos̈e canÿe trabajo jtsebomnama, cánÿents̈e os̈buachiyëngcá enefjuanents̈e chë inÿe os̈buáchiyënga jtsamë́ndayama, cha ndegombre yojtsebos̈e canÿe puerte ts̈abe trabajo. kObPero shembása atsbocaná echántsemna, básenga quem luaroye endbaúshejangoyeca, pero chamna, aíñe nÿets tempo Bëngbe Bëtsábeñe tojtsos̈buáchese, nÿetscanga tojtsababuánÿeshanëse, cachá nÿetsca soyënguiñe jenomándama tojtsobenëse, y nÿets tempo ts̈abe soyënga tojtsamëse, nts̈amo Bëngbe Bëtsabe ents̈anga mondbetsamcá.3_by er Satanás Adánbioye ndoñe tbonjaningñé, ndayá chë shémbioye; y chca tbojaningñé ora, chë shema tojanma nts̈amo Bëngbe Bëtsá ndoñe tbonjanlesenciacá. ]~3b Chca chaotsemna, er Bëngbe Bëtsá natsana Adán tbojanpormá, y chents̈ana Eva; K}b Ats̈e ndoñe quichatsleséncia, canÿe shembása boyabásenga chaotsabuatambá, ni chaotsamë́nda. Canÿe boyabása tojtsabuatambá o tojtsamë́nda ora, shembása ndocá chaondë́tsichamo. |7b Nderado nda tojtsabuatambá ora, shembása bontsemna jtsatsjéndayana, chca ora tondaye ntjatichamcá, y chents̈a mándayënga chaotsayaunana. }{sb Pero aíñe mo chë Bëngbe Bëtsá adóraye shembásenga mondbetsamcá jtsamëse, chë ts̈abe soyënga jtsamana. ozWb Y ats̈e së́ntsebos̈e shembásenga ents̈ayangá chamuatíchëtjo, mo chë ts̈abe shembásenga mondbetsichëtjoncá, ndoñe nÿe ents̈anga chamotsëbuáuatjama y nts̈amo tmojtsichë́tjonama chëngna uámanënga imomna ca ents̈anga chamotsejuabnama. Ndoñe quenátamna jtsenóbotamnayana, nÿa mo chca chquëcnënga jtsemnëse, ni castellano soyë́ngaca o uámana fjantse ndëts̈béngaca, o yapa uámana ents̈ayangaca, chca, nÿe ents̈anga jinÿama ts̈abá jtsemnama. y'bNts̈amo sënjayancá, ats̈e së́ntsebos̈e nÿetsca chë Jesucrístbeñe os̈buachiyëngcá enefjuana luarënguenache, boyabásenga Bëngbe Bëtsáftaca chamotsencuénta, y chora celoye, Bëngbe Bëtsábioye cucuats̈e chamatsbaná; pero chamna, ainaniñe bacna soyënga ntsebomncá, ínÿengaftaca ntjatentjayanaycá, y ínÿengaftaca jabuachana ntjatenatsëtsnaycá chënga chamotsemna. gxGbBëngbe Bëtsá chca nÿetsca ents̈angbiama yobós̈eyeca, Jesucristo s̈ojanábuayana chabe ichmoná jtsemnama, chabe soyënga ents̈anga jtsabuayiynayama; ndegombre soye sëntsoyebuambná, ndoñe quetsátsbostero. S̈onjanmandá chë ndegombre buayenánana chë ndoñe judië́ngbioye jabuátambama, y chënga entsamna chiñe jtsos̈buáchiyana. cw?bEr Jesucristo, mo canÿa ínÿenga játsebacama cuaftopagacá, chabe derecho vida jtsobomñama cachcá tojanonÿá y tojanóbana, chca, nÿetsca ents̈anga chamotsobenama atsebácanënga jtsemnama. Chë soye cha tonjaninÿanÿé, nÿa chama tempo yojtsemna ora, chë Bëngbe Bëtsá nÿetsca ents̈anga atsebácanënga chamotsemnama yobos̈ama. {vobChca nÿetsca ents̈angbiama endmëna, er nÿe canÿe Bëngbe Bëtsá nÿetscangbiama endmëna, y nÿe canÿa endmëna nda yobena jamama ents̈anga tempcá ts̈abá Bëngbe Bëtsáftaca chamotsemnama; cha endmëna Jesucristo, cach ents̈á. u#by chca jtsóyejuayana, er cha endbos̈e nÿetsca ents̈anga atsebácanënga chamotsemnama y chë ndegombre buayenánana chamotsábuatmama. itKbChca jtsamana ts̈abá endmëna, y Bëngbe Bëtsá, bëngbe Atsebacayá, chama jtsóyejuayana; QsbEntsemna, nÿetscangbe ts̈abiama Bëngbe Bëtsá jtseimpadánama, pero masna quem luarents̈a reyëngbiama y inÿe mándayëngbiama, chca, nÿetscanga puerte natjë́mbana jtsiyenama chamuetsobenama, y nÿetsca soyënguiñe ts̈abá jtsamëse, Bëngbe Bëtsá jtsatschuanayama, y ents̈angbe juabniñe ts̈abá chamotsemnama. r bNÿetsca soyama más cbontsaimpadana ndayá chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga Bëngbe Bëtsáftaca chamojtsencuénta ora, nÿetsca soyëngama nts̈amo tojtsëjabotcá cha chamotseimpadana, nÿetsca ents̈angbiama, y cha sempre chamotsatschuaná. Gq  bChca tonjopasá Himeneo y Alejándroftaca, y ats̈e sënjalesenciá Satanás chaoma chata chabosufrima; y chca, chata chabuatsjinÿe Bëngbe Bëtsabiama ndoñe bacá ntsóyebuambnayana.Ap }bTimoteo, aca mo ats̈be uaquiñacá condmëna. Ats̈e tcbonjaimpadá, nts̈amo tcbonjauyancá ents̈anga chacúyanama, nts̈amo báseftanga Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga acbiama tmojanayancá, y chiñe jtsejuabnayëse chë Jesucristbe soyëngama chacopeliá y nÿets tempo chca chacotsama, Jesucrístbeñe puerte jtsos̈buáchiyëse, y lempe nts̈amo tcojtsamama ts̈abá yojtsemnama ainaniñe jtsetats̈ëmbëse. Báseftanga, chënga ndoñe ts̈abá imonjétsama ca chë ainanoca juabnënga tmojánayana ora, chë soye ndoñe tmonjanuena y chë causa, Jesucristbe soyënguiñe os̈buáchiyana tmojtsanajbananga y tmojanonts̈é inÿe buatëmbana soyënguiñe jtsos̈buáchiyana. o #b¡Ents̈anga nÿets tempo chamotsinÿanÿná, chë Utabná nÿets tempo mandayá y puerte bëtsá y obená yomnama! Cha endmëna chë ndocna te echanjëftsobaná, chë ents̈anga ndoñe ntsobenana jinÿamá y chë nÿe canÿe Bëngbe Bëtsá yomná. Chca chaotsemna. ~n wbChíyeca, Bëngbe Bëtsá s̈onjanlastemá, jinÿanÿiyama cha puerte uantado ents̈ángaftaca yomnama. Y chë soye ínÿengbioye tojaninÿanÿé, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama, chë chábeñe mochtsanos̈buachéngbioye; chca tonjaninÿinÿé cachá áts̈eftaca uantado jtsemnëse, ats̈e nÿetscangbiama chë más bëts bacna soye amá jtsemnëse. ,m SbNts̈amo chanjayancá ndoñe nÿe bostero soye quenátsmëna, y nÿetscanga entsamna chca ndegombre bétsemnama jtsejuabnayama: Cristo Jesús quem luaroye tonjánabo, bacna soye amënga jabátsebacama, y chë bacna soye amënguents̈e ats̈e chë más bëts bacna soye amá sëndmëna. l 'bY chca, Bëngbe Utabná ba ts̈abe bendicionënga ats̈biama tonjanma, y chábeñe os̈buachiyá s̈onjánbema, y tonjanma ats̈e cha chaitsebobonshánama y ínÿengbioynaca. Cha chca bëngbiama tojama, bënga cánÿiñe mo canÿacá Cristo Jesúseftaca bétsemnayeca. tk cb Cha chca áts̈eftaca tonjanma, masque tempo ats̈e chabe contra ba soyënga sënjánichamo, chabe ústonënga sënjanë́camena, y chabiama tondaye respeto ntsebomncá sënjánenobuena. Pero Bëngbe Bëtsá s̈onjanlastemá, er ats̈e, Jesucrístbeñe os̈buachiyá cabá ndoñe quetsjátanmëna, y chca, ats̈e ndoñe quetsjátantats̈ëmbo ndayá tsjánamama. &j Gb Ats̈e, Bëngbe Utabná Jesucristo sëndëtschuaná, er cha tojanjuabó, nts̈amo cha s̈ojanmandacá jobedésama ats̈e tsjétseprontanama, y chíyeca s̈ojanábuayana ats̈e chabiama chaitrabajama; y cha endmëna nda inétsama ats̈e obenana chaitsebomnama chë trabajo jamama. Ji b Nts̈amo muents̈e chë leyëngama tijayancá, entsebuátëmbana chë Bëngbe Bëtsábiocana puerte ts̈abe noticiënguiñe, chë ndegombre buatëmbana soye; Bëngbe Bëtsá, chë corente bendición bomná, s̈onjichmó chë buayenánana ents̈anga jabuátambama. Pablo Bëngbe Bëtsábioye tbojtanchuá, tbojanlastemama h )b boyabásaftaca o shembásaftaca bacna soye amënga y boyabásenga cach boyabásengaftaca bacna soye amënga, ents̈anga enënga nÿe ínÿabiama nÿets tempo chamotseservénama, bosterënga y chë nÿe bonamente Bëngbe Bëtsabiama júrayënga; chca entsayana, chë leyënga yomna jácastigama nÿetscanga ndëmuanÿenga ndoñe tmontsama nts̈amo chë ndegombre buatëmbana soyënguiñe iuayancá. Sg !b Bë́ngnaca mondë́tats̈ëmbo, chë leyënga ndoñe tmonjuama chë nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amëngbiama. Chë leyënga tmonjuama quemënts̈a ents̈anga jácastigama: nts̈amo leyënguiñe ndoñe tontselesenciancá amënga y nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá ndámënga, chë Bëngbe Bëtsá ndoñe imondadoránënga y bacna soye amënga, Bëngbe Bëtsá ndoñe mondërrespetánënga y Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyana y Bëngbe Bëtsá jtsadoránana tondaye yondoservena ca juabnayënga, cachabe taitá o mamá obánayënga y ndëmuanÿenga imomna ents̈anga obánayënga, /f YbPero bënga mondë́tats̈ëmbo chë leyënga ts̈abá yomnama; ts̈abá endmëna, chë ndayama chë leyënga tmojuamcá ents̈á chë leyë́ngaca tojtsamëse. me UbChënga jtsebos̈ana Bëngbe Bëtsabe ley abuátambayënga jtsemnama, pero chënga ndoñe yontsósertana ni nts̈amo imojtsabuatambacá, ni mo ndayánaca nts̈amo chënga tmojtsichamcá, mo chë soyënga ndegombre cuaftsemncá. Chca mando entsemna nÿetscanga chamotsenbobonshánama, y chë bonshánana endóbocana nda chabe ainanents̈e ndocna bacna soyënga tondbomnábents̈ana, nts̈amo tojtsamcá ts̈abá yojtsemna ca ainaniñe tojtsejuabná y tojtsetats̈ëmbuábents̈ana, y Jesucrístbeñe ndegombre os̈buachiyábents̈ana. &b Gbni nÿets tempo ndoñe nÿe chamondetsejuabná anteungbe cuentëngama, ni chë ba uabemana uabáinënga chë tempsca bëts taitangbiama. Er nÿe chca yapa jesejuabnayanents̈ana, jóbocnana nÿe ínÿengaftaca jabuachana enatsëtsnayiñe, y chca chë́ngbioye tondayama ntjujabuáchana nts̈amo Bëngbe Bëtsá jamama yojuabnacá chaósertama. Chë soyna nÿe chábeñe jtsos̈buáchiyëse jobenayana josértana. a bNts̈amo chë Macedonia luaroye chocana sënjë́ftsanbocna ora tcbonjanimpadacá, mora cachiñe cbochtëtsimpáda. Efeso puebloca cochjoquéda, básefta ents̈anga chácuamëndama chë ndoñe ndegombre soyënga ndoñe chamondë́tsabuatambama, ` bTimoteo, ats̈e quem tsbuanácha cbontsabobiamná. Ats̈e Bëngbe Bëtsabe soyëngama ents̈anga sënjanabuayiyná ora, aca Jesucrístbeñe tconjanos̈buaché, y chca, aca mo ats̈be ndegombre uaquiñacá tconjanóbema. Ats̈e së́ntseimpadana, Bëngbe Bëtsá Bëngbe Taitá, y Cristo Jesús Bëngbe Utabná, chaboma aca ts̈abe bendicionënga chacotsebomnama, chata chacmolastemama y ainaniñe ts̈abiana ebionana chacotsebomnama. Pablo chë ndoñe ndegombre soyënga abuátambayëngbiama chënga tojanabuayená A_ bAts̈e Pablo, Jesucristbe ichmoná sëndmëna. Bëngbe Bëtsá bëngbe atsebacayá endmëna y Bëngbe Utabná Jesucristo endmëna ndábeñe bënga, puerte jtsos̈buáchiyëse mondobátmana ba soyënga bëngbiama cha yochjamama. Ats̈e Jesucristbe ichmoná sëndmëna, er chata tbojanmandá ats̈e chca jtsemnama. ^ NAts̈e së́ntseimpadana Bëngbe Utabná Jesucristo, chaoma ts̈abe bendicionënga ts̈ëngaftangbeñe chaotsemnama.2]]NCbontsamë́nda quem tsbuanácha nÿetsca Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga chas̈mëbuáliama, y chca së́ntsama, Bëngbe Utabná chca jamama s̈ojanmandáyeca. ?\wNNÿetscángbioye mo Jesucrístbeyeca cats̈atangcá s̈mochjácheuaye, jtenámochëse, nts̈amo cach ts̈ëngaftangbe pamíllanga puerte bonshanánaca s̈mondbetsacheuanaycá. m[SNJesucrístbeyeca cats̈átanga, Diosmanda, bëngbiámnaca Bëngbe Bëtsá s̈mochtseimpadana. )ZKNNda tcmojúbuaja chábenga chas̈motsemnama, cha sempre jtsamana nts̈amo tojayancá, y lempe cha echanjama. Inÿe rueguënga chëngbiama y jtadiós̈oftanama lYQNCach Bëngbe Bëtsá, chë bëngbe ainaniñe ts̈abe ebionana chamotsebomnama endamá, nÿetsca soyiñe ts̈ábenga chacá chacmabiama, y nÿets ts̈ëngaftangbe espíritu, ainana y cuerpo chaotsinÿena, Bëngbe Utabná Jesucristo chaojésabo orscama; y chora, nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈mojamama bacna soyënga yojtsemna ca ndocná chaondayanama. ?XyNNÿetsca bacna soyënguents̈ana s̈mochtsojuánañe. }WsNYejuana s̈mochjájuaboye y s̈mochjayana, chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá yomna ca tojtsichamuabe buayenánama ndegombre Bëngbe Bëtsábiocana tayóbocanama, y chents̈a ts̈abe soyënga s̈mochjobuajo y sempre chca s̈mochtsama. aV;NNdoñe s̈mattsábotena chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayëngbe buayenana soye. sU_NNdoñe s̈mattsama nts̈amo chë Uámana Espíritu ts̈ëngaftangbeñe yojtsamcá chaotsopochocama. +TONNÿetsca soyënguiñe Bëngbe Bëtsá s̈mochtsatschuanaye; er chca entsemna ndayá cha yojtsebos̈e, bënga Cristo Jesúsbeñe os̈buachiyëngcá chamotsamama. ;SqNSempre Bëngbe Bëtsáftaca s̈mochtsencuéntaye. 8RkNNÿets tempo oyejuayënga chas̈motsemna. Q NCuedado s̈mochtsebomna, nderado nda bacna soye tbojaborlase, ndocná ndoñe cachcá chabondëtachnënguama. Masna, nÿe s̈mochtsents̈ena nÿets tempo ts̈abe soyënga jtsamama cach ts̈ëngaftanguents̈ë́ngaftaca y nÿetsca ents̈angaftácnaca. P/NQuem soyënga chas̈motsamámnaca cbontsaimpadana: jatrabájama ndoñe tmontsebos̈ë́ngbioye s̈mochjucácana, añemo ndbomnë́ngbioye s̈mochjáñemuaye, bëtscá os̈buáchiyana ndbomnë́ngbioye s̈mochjújabuache, y uantadënga nÿetscángaftaca s̈mochtsemna. O/N Cmontsamna chënga jtsarrespetánana y jtsababuánÿeshanana, ndaye trabajo chënga imojtsamama. Natjë́mbana nÿetscángaftaca s̈mochtsiyena. &NEN Jesucrístbeyeca cats̈átanga, cbontsaimpadana chas̈motsarrespetana chë Bëngbe Bëtsabiama ts̈ëngaftangbeñe trabajayë́ngbioye, y chë Bëngbe Utabná ts̈ëngaftanguents̈e tojábacacanga uánatsanënga chamotsemnama y nts̈amo jtsiyenama cmojtsamnama chácmabuayenama. DMN Chíyeca, nÿetscanga s̈mochtsenañémuaye y s̈mochtsenájabuachana más jtsos̈buáchiyama, nts̈amo ts̈ëngaftanga mora ya s̈montsamcá. Pablo choca os̈buáchiyënga jábuayenama L7N Cha bëngbiama tojanóbana, bënga cháftaca cánÿiñe jtsiyenama chamotsobenama, masque ainënga o obanënga chamojtsemnëse, cha chaojésabo ora. SKN Er Bëngbe Bëtsá ndoñe s̈onjáchembo bënga chas̈otsamnama chë nÿetsca tescama castigo jtsebomnama. Ndayá Bëngbe Bëtsá s̈ojabacacá, Bëngbe Utabná Jesucrístbeyeca bënga chamótsbocama. 1J[Npero bënga, chë binÿnents̈ëngna, s̈ontsamna sempre bëngbe cuerpo jtsemándayana. S̈ontsamna Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyana y cha jtsebobonshánana, chë uayaná Satanasbiama jenë́uyanama y cha jayë́njanama, mo canÿe soldadcá, canÿe morocho soye cochaca jenácochjatsana jtsevalentiama y ndoñe chamondëyë́njanama. Y chë castigüents̈ana Bëngbe Bëtsá s̈ochjátsebacamnaca puerte jtsos̈buáchiyëse jtsobátmanana; y chca, bënga mochántsemna mo canÿe soldadcá, cha canÿe casquës̈e juabuchëtsana jenë́uyanama. `I9NIbeta ora ents̈anga jtsemangana, y cach ibeta tojtsemna ora ents̈anga jotmenangana; HNchíyeca bënga ndoñe ques̈nátamna jtsemnana mo chë cachëngbe cuerpo jenomándama ndobenëngcá, chë mo cuaftsemangcá oyenënga. Pero aíñe s̈ontsamna mo chë fs̈nëngcá jtsiyenana, bëngbe cuerpo jtsemándayëse y nÿets tempo jtseprontánëse. ^G5NNÿetsca ts̈ëngaftanga s̈mondmëna ents̈angbe juabna binÿnayabe básenga, y mo binÿniñcá s̈mondoyena. Bënga ndoñe chë ibetiñe mandayabe básenga quemuátsmëna, y mo ibetiñcá ndoñe quemuátiyena; 0FYNPero ts̈ëngaftanga cats̈átanga, ndoñe ques̈mátiyena mo ibetiñcá, bacna soyënga jtsejuabnayëse y jtsamëse; y chca, Bëngbe Utabná chaojésabo ora, ts̈ëngaftanga ndoñe auatjanánënga ques̈mochátsmëna, mo ndábioye canÿe atbëbaná tbojotbá ora, chábioye cuaftsauatjanacá. MENEnts̈anga chamojayana: “Lempe ts̈abá endëtsomñe y tondayama ques̈nátamna játauatjana ca”, chora nÿe ndeolpe chë ents̈angbiama ts̈a jasúfriama echanjóshjango, mo canÿe shembása s̈es̈ona jtsebomnama ora nÿe ndeolpe jasúfriama jónts̈ancá; y ndegombre, ents̈anga chca jasúfriama quemochatotsbocá. MDNCach ts̈ëngaftanga corente s̈mondë́tats̈ëmbo, Bëngbe Utabná yochjésabo chama ndocná chaondëtsejuabná ora, mo canÿe atbëbanacá jashjanguana ibeta ndocná chama tonjatsjuabná ora. yC mNJesucrístbeyeca cats̈átanga, ndoñe quenátsiyta ats̈e jubuábiamana mocna ora chë soyënga yochjopásama. gBGNQuem palabrë́ngaca nÿetscanga ndoñe más ngménana ainaniñe chas̈mondë́tsebomna.A Nchents̈ana, chë ainënga chamojtsemnënga chë́ngaftaca cánÿiñe Bëngbe Bëtsá s̈ochanjúyamba, Bëngbe Utabná yochtsemnoca jashjanguama, chë celoca jants̈etëshënga endmënoca; as chents̈ana nÿetsca tescama cháftaca bënga mochántsemna. 0@YNEr ents̈anga mochanjouena canÿe mando juayebuáchenana, chë angelëngbe amëndayabe oyebuambnayana y chë Bëngbe Bëtsabe trompetë́fjua juajatëtámnaca, y chora cach Bëngbe Utabná celocana echanjástjango. Y chë tmojóbanënga, Crístbeñe imojanos̈buachenga, natsana mochántayena; 6?eNChë soyama bënga cbontsëtsëtsná nts̈amo cach Bëngbe Utabná tojëftsanabuatambacá: Bëngbe Utabná chaojésabo ora, chë os̈buáchiyënga chë te cabá ainënga chamojtsemnënga, chábioye ndoñe quemochátinÿena tsbanánoca, más natsana chë ya obanënga chë te mochtayenëngbiama. 9>kNBënga fsëndos̈buaché Jesús tojanóbana y tojtanayenama, y cachcá bënga fsëndos̈buaché chë tmojóbanënga y Jesúsbeñe tmojtsos̈buáchese, Bëngbe Bëtsá chëngbiama yochjama chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida Jesucrístoftaca chamotsebomnama, y quem luaroye cháftaca chamuatábama. ;=oN Bëngbe cats̈átanga, bënga fsë́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga ndegombre chas̈motsetáts̈ëmbo nts̈amo chë obanë́ngaftaca yochjopásama, y chca, ts̈ëngaftanga ndoñe ngmenánaca chas̈mondë́tsemnama, mo chë inÿengcá, chë tcojóbanents̈ana ndoñe yontsemna jtayenama ca juabnayëngcá. Q<N chca s̈mochtsama, chë ínÿenga Jesucrístbeñe ndos̈buáchiyënga chacmotsarrespetánama, y ndocnábeñe ntjatobatmancá s̈mochantsobena jtsiyenana. Bëngbe Utabná quem luaroye yochjésabo ora ;3N Nÿa sempre quem soyënguiñe s̈mochtsents̈ena: natjë́mbana jtsiyenana, ínÿengbe soyënguiñe ndoñe ntsontremeténana, y ndoñe ntjatobátmanana nÿe ínÿenga ts̈ëngaftangbiama chamotsetrabájama, nts̈amo tcbonjanëyancá ts̈ëngaftangaftaca fsënjamna ora; N:N Y ndegombre, ts̈ëngaftanga chca s̈mondama nÿetsca Macedonia luarents̈e Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngaftaca. Pero cbontsaimpadana, Jesucrístbeñe cats̈átanga, más chca chas̈motsamama. d9AN Ats̈e ndoñe ques̈nátsmëna juabuábiamana nts̈amo cmojtsamna ínÿenga Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga jtsababuánÿeshanama, er cach Bëngbe Bëtsá tcmonjabuatambá nÿetscanga chas̈motsenbobonshánama. W8'NMënts̈á, nda quem buatëmbana soyënga tojtsábotena, cha ndoñe nÿe ents̈anga jtsëbátenana, ndayá Bëngbe Bëtsábioye, nda ts̈ëngaftangbe ainaniñe Uámana Espíritu cháuamashënguama tojama. =7sNEr Bëngbe Bëtsá ndoñe s̈onjánachembo bacna soyënga boyabása o shembásaftaca jtsamama, ndayá nts̈amo ts̈abá yomncá jtsamama, nts̈amo chabe ents̈anga mondbetsamcá. m6SNChë palabriñe ndocná chabe cats̈átbioye chabondëingñé, chë cats̈atbe shémaftaca bacna soye jamëse, er chca amë́ngbioye Bëngbe Utabná corente echanjácastigaye. Chíyeca bënga ya bëtscá chama tcbonjabuayená. 57Ny ndoñe chabondónguango nÿe cháftaca bacna soyënga chëngbe cuérpoca jamama, nts̈amo chë Bëngbe Bëtsábioye nduabuátmënga mondbetsamcá. >4uNy nÿetscanga chamotsobena nts̈amo canÿe shema jonguanguana, chë nts̈amo canÿa Bëngbe Bëtsábia yomná jamama ibomncá, y nts̈amo ents̈angbe bominÿiñe ts̈abá yomncá, %3CNBëngbe Bëtsá endbos̈e ts̈ëngaftanga chas̈motsiyenama mo Bëngbe Bëtsabengcá, ndocná bacna soyënga boyabása o shembásaftaca chaondë́tsamama, A2{NTs̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo ndayá tifjánayana nts̈amo ts̈ëngaftanga chas̈motsiyenama, y chca fsënjanma Bëngbe Utabná Jesús chca jamama s̈onjanamëndáyeca. 1 NY mora inÿe palabra s̈mochjatspaséncia. Jesucrístbeyeca bëngbe cats̈átanga, ts̈ëngaftanga bë́ngbents̈ana s̈monjanatsjinÿe nts̈amo jtsiyenana cmojánamna, nts̈amo Bëngbe Bëtsábioye oyejuayá jabemama yomncá, y ndegombre chca ts̈ëngaftanga s̈mondoyena. Y mora Bëngbe Utabná Jesusbe cuenta, cbontsaimpadana y becá cbontsëtsëtsná más chca chas̈motsamama. ]03N Chca, ts̈ëngaftangbe ainaniñe bëtscá añemo s̈mochántsebomna; y Bëngbe Utabná Jesús cachábengaftaca chaojésabo ora, Bëngbe Bëtsá Bëngbe Taitabe delante ndocná chaondayana, nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈mojamcá ndoñe ts̈abá yontsemna ca, er ts̈ëngaftanga s̈mondmëna Bëngbe Bëtsábenga, nÿe cha jtseservénama./+N Y Bëngbe Utabná chaoma más bëtscá chas̈motsenbobonshánama, y cachcá corente nÿetscángaftaca, nts̈amo bënga cbondababuanÿeshancá. *.MN Bënga, Bëngbe Bëtsá fsë́ntseimpadana, cachá y Bëngbe Utabná Jesús, chas̈újabuache bënga fchayobenama ts̈ëngaftangbioye jama jautsëtsayama. y-kN Cada te, bnëté y ibeta, ts̈a Bëngbe Bëtsá fsëndétseimpadana jobenayama ts̈ëngaftanga jautsëtsayama chas̈ualesenciama, Bëngbe Bëtsabe palabra ts̈abá chas̈mobedecema, chë buayenánana nts̈amo yojtsashbencá jabuátambama. ,5N Mora fchantsobena Bëngbe Bëtsá jtsatschuanayana ts̈ëngaftangbiama, y chë ts̈ëngaftangbeyeca chabe delante bënga oyejuayana ftsbomnámnaca. +NJtsetats̈ëmbuana ts̈ëngaftanga sempre puerte ts̈abá Bëngbe Utabnáftaca s̈moyenama, entsama bënga más añémoca chaftsiyenama. *7NQuem sóyeca, Jesucrístbeyeca cats̈átanga, y mora chë bënga nÿetsca chë padecena soyënga fstsebomna ora y ínÿenga bënga jasúfriama imojtsama ora, bëts añemo fsë́ntsebomna, nts̈amo ts̈ëngaftanga ts̈a Jesucrístbeñe s̈mojtsos̈buáchema jtsetats̈ëmbëse. d)ANPero mora, Timoteo ts̈ëngaftangbiocana tontashjango y tonjúshjango noticiënga, y bënga chama oyejuayënga fsë́ntsemna, nts̈amo ts̈ëngaftanga bëtscá Jesucrístbeñe s̈mojtsos̈buáchema y nÿetscanga s̈menbobonshánama. Cha s̈onjacuntá nts̈amo ts̈ëngaftanga corente oyejuayënga bëngbiama s̈muatenojuabnama, y nts̈amo ts̈ëngaftanga ts̈a s̈mojtsebos̈e bënga jánÿama, cachcá nts̈amo bënga ts̈ëngaftanga jánÿama ts̈a fsëntsebos̈cá. :(mNAs y chë ts̈ëngaftangbiama jtsetats̈ëmbuama más jatobátmanana ndoñe quetstétsobenayeca, sënjanjuabó s̈ojétsemna Timoteo jíchmuana. Sënjanichmó ats̈e jtsetats̈ëmbuama aíñe bëtscá o ndoñe ts̈ëngaftangbe os̈buáchiyana Jesucrístbeñe tayojamnama, er ats̈e yapa sënjanjuabná nderado Satanás tojanma ts̈ëngaftanga bacna soyënga chas̈motsamama, y chca, bëngbe trabajo tondayama chaondëtsoservénama. A'{NY cabá ts̈ëngaftangaftaca fsënjë́ftsemna ora, tcbonjanë́yana bënga s̈ojánamna jasúfriana; y ndegombre chca tonjopasá, nts̈amo ts̈ëngaftanga ya s̈mondëtats̈ëmbcá. $&ANy chca, ndocná Jesucrístbeñe os̈buáchiyana chaondájbanama, masque ts̈ëngaftanga Jesúsbeñe os̈buáchiyënga bétsemnama, ínÿenga imojtsama chas̈motsesufrínama. Er cach ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo bënga s̈ojtsamna chca quem luarents̈e jëftsepadecénana. ,%QNy jíchmuana Jesucrístbeyeca bëngbe cats̈ata Timoteo, chë bë́ngaftaca trabajayá, Bëngbe Bëtsábioye oservéniñe, ts̈abe noticiënga Cristbiama ents̈anga abuayiynayiñe. Fsënjanichmó chacmañémuayama y chaotsamama ts̈ëngaftanga Jesucrístbeñe más chas̈motsos̈buáchema; &$ GNChíyeca ya ndoñe chibiatanobená más jatobátmanana ts̈ëngaftanga jautsëtsayama; as fsënjanjuabó nÿe bëndata Atenas bëts pueblents̈e joquédana, E#NAíñe, ndegombre, nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈moyenama, bënga bëtscá añémoca nts̈amo ts̈ëngaftangbeñe tifjamama fsëndbétsoyebuambnaye, y ts̈a oyejuayënga fsë́ntsemna./"WNAts̈e së́ntsanbos̈e ts̈ëngaftanga jautsëtsayama, er ts̈ëngaftangbeyeca Bëngbe Utabná Jesusbe delante, cha yochjésabo ora, nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈moyenama, bënga puerte jtsos̈buáchiyëse fchantsobátmana, corente oyejuayënga fchtsemnama y más bëtsë́tsanga fchtsemnama. V!%NBënga fsënjánbos̈e ts̈ëngaftangbioye jésana; chíyeca cach ats̈e Pablo, ba soye sënjanóshenguënja jobenayama choye jésama, pero Satanás yojantrabája bënga ndoñe fchandobenama chca jamama. . UNJesucrístbeyeca cats̈átanga, bënga ts̈ëngaftangbents̈ana baseftayté jëftsebocnama s̈onjanotocá ora, masque ndoñe choca ts̈ëngaftangaftaca queftsjátanmëna, sempre ts̈ëngaftangbiama fsënjanenojuabná, y ts̈a fsënjánbos̈e ts̈ëngaftangbioye jtésana jautsëtsayama. #?NChë ndoñe judië́ngbioye, Bëngbe Bëtsá cháuatsebacama jábuayenama fstsebos̈e ora, chë judiënga bëtscá jtsamana bënga ndoñe fchandobenama chca jamama. Judiënga nÿets tempo bacna soyënga monjánama; pero chë ents̈anga jábuayenama bënga ndoñe fchandobenama jtsamana, entsemna chë último bacna soye nts̈amo chë judiënga jamama imojtsobencá, más ya ndoñe; y mora, cabana, Bëngbe Bëtsá ya puerte chë́ngaftaca tbojetna y echanjácastigaye. Pablo ts̈a yojánbos̈e, Tesalónica puebloca ents̈anga jánÿama iKNChë judiëngbe bëts taitanga, Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayë́ngbioye tmojtsanëbaye, y nts̈amo chëngbe bëts taitanga tmojanmcá, chë́ngnaca Bëngbe Utabná Jesúsbioye tmojanóba, y chënga mondama bënga chaftsesufrínama. Chënga ndoñe ts̈ábenga Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe quemátsmëna, y nÿetsca ents̈angbe contra montsemna. {NJesucrístbeyeca cats̈átanga, cach ts̈ëngaftangbe luarents̈a ents̈anga cmonjanëcamena ora y s̈monjansufrina, s̈monjanpasá nts̈amo chë Judeoca Bëngbe Bëtsábeñe os̈buachiyëngcá enefjuanënga tmonjanpasacá, y chëngna Cristo Jesusbe ents̈anga mondmëna. Chënga tmonjansufrí cach luarents̈a ents̈anga, chë judiënga, chë́ngbioye monjanë́camena ora. NN Bënga, Bëngbe Bëtsabe ts̈abe soyënga cbonjanabuayiyná ora, nts̈amo tcbonjanëyancá ts̈ëngaftanga s̈monjanuena y s̈montsanos̈buaché mo Bëngbe Bëtsábiocana buayenanancá, y ndoñe nÿe ents̈angbe oyebuambnayancá. Y ndegombre Bëngbe Bëtsabe buayenánana endmëna, y chë palábraca, ts̈ëngaftanga chë chábeñe os̈buachiyë́ngbeñe Bëngbe Bëtsá bëtscá soyënga yojtsama. Chama sempre Bëngbe Bëtsá fsëndëtschuaná. 9kN Ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, bënga bëtscá jóyebuambayëse cada ona ts̈ëngaftanguents̈á cbonjanë́jabuachanama y cbonjánañemuama, nts̈amo canÿe taitá chabe básengaftaca endbetsamcá. Bënga bëtscá cbonjanëtsëtsná nts̈amo Bëngbe Bëtsá ts̈abá tbojtsinÿancá chas̈motsiyenama; y Bëngbe Bëtsá cmontsëbuájajana chabe amë́ndayoye jamashënguama y chabe obenana y buashinÿinÿanana jinÿama. wN Cach ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo y Bëngbe Bëtsánaca, nts̈amo bënga ftsjamna ts̈ëngaftanga chë os̈buáchiyëngaftaca fsënjamna ora; fsënjaniyena nts̈amo Bëngbe Bëtsá ts̈abá tbojtsinÿancá, nÿetscángaftaca fsënjánama nts̈amo jamama s̈ojanamncá, y ndocná quenátobena jatichámuana nts̈amo fsënjanamcá ndoñe ts̈abá yonjamna ca. 9kN Jesucrístbeyeca bëngbe cats̈átanga, ts̈ëngaftanga s̈menabouínÿna nts̈amo bënga bëtscá y jabuache fsënjantrabajama, Bëngbe Bëtsabe ts̈abe noticiënga abuayiynayiñe y bëngbe vida onguayiñe, chca, ts̈ëngaftanga ndoñe chacmondë́tsamnama bëngbe uajabótama bënga jatats̈atnayama. I NTs̈a cbonjánababuanÿeshanayeca, bënga ndoñe nÿe chë Bëngbe Bëtsabe ts̈abe noticiënga checbënjatanabuayená, ts̈ëngaftanga chiñe chas̈motsos̈buáchema nts̈amo bënga fsëndos̈buachecá, ndayá bëngbe vidënga jáshbiamnaca fsënjanprontana ts̈ëngaftangbe ts̈abiama. ¡Ts̈a cbondábabuanÿeshana! g~X{yxnvuu/sTrppDnnlljlihogfAed2cKb]a`_^]&\t[PZ*YWVUATSPQP/ONML"IHFEDDNCA?=<;:98_6$5@3291/.--,R* ('[&w%M#! ZU# < d E I Vu%Er chë incienso tojtsejuínÿinÿana ora, ents̈ábioye ts̈abá juanguë́ts̈enana; cachcá Cristbe ts̈abe noticiënga fstsabuayiyná ora, Bëngbe Bëtsabiama bënga jtsemnana chë ndëmuanÿenga tmojtsama cha oyejuayá chaotsemnama. Incienso tcojtsejuinÿná ora, nÿetscángbioye juanguë́ts̈enana. Cachcá, Bëngbe Bëtsabe palabra fstsoyebuambná ora nÿetscanga jouenana, Cristo yojtsatsebacanga y chë pochocánënga jtsemnama imojtsajnë́ngnaca. ltQAts̈e Bëngbe Bëtsábioye sëndbétsatschuanaye, bënga bacna soyënga jamama juabnënga cha tojanëyë́njanama, tempo s̈ojanamë́nda juabnënga; y chë mora bënga Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse, nÿets tempo cha s̈netsënachayama, mo canÿe ayënjanayacá, y chë nÿets luarenache ents̈anga Cristbiama soyënga chamotsábuatmama bë́ngaftaca cha yojtsamama, mo nda canÿe botamana uanguëts̈e soye nÿets luarënguenache chauáshanama cuaftsamcá. }ss Masque chca enjamna, ats̈e ndoñe quetstétsobena natjë́mbana ainana jtsebomnana, er ats̈e sënjanjuabná Jesucrístbeyeca bëngbe cats̈ata Tito chents̈e jinÿenana, pero ndoñe chca. Chíyeca, Troas pueblents̈a ents̈anga sëntanadios̈oftaná, y Macedonia luaroye sënjána. Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse, bënga mo ayënjanayëngcá jtsemnana qr[ Ats̈e Troas puebloca sënjánashjango ora, Cristbe ts̈abe noticiënga jábuayenama, ats̈e sënjáninÿe Bëngbe Utabná tojanma chents̈e banga chë buayenana soye chamouenama y chëngbe ainaniñe chana chamóyëngacñama. ;qo Ats̈e ts̈ëngaftangcá, quem ents̈ábioye s̈coperdoná chë bëngbiama tojama bacna soye; chca, Satanás ndoñe chaondobenama bënga jáingñama, er bënga mondë́tats̈ëmbo cha inétsebos̈e ndaye bacna soye ents̈á chaotsamama. Ndáyeca Pablo ndoñe natjë́mbana Troas puebloca tontsanoquedañe xpi Chcasna, ndánaca ndayánaca ts̈ëngaftanga chas̈mojaperdoná ora, áts̈naca cha chantseperdóna. Y ats̈e cha chantseperdóna, ndayá japerdónama ndegombre tojtsemnëse. Y chca chanjama ts̈ëngaftangbe ts̈abiama y Cristbe delante. o7 Tempo ya chama tcbonjanëbuábiama, ats̈e jinÿama ts̈ëngaftanga aíñe o ndoñe s̈montsanprontánama, lempe nts̈amo tcbonjanamëndacá jamama. ynkChíyeca, ts̈ëngaftanga cbaimpadá cachiñe ts̈abá chas̈minÿinÿé chábioye corente s̈mobobonshánama. Tm!Chamna, ndayá mora cmojtsamna jamamna entsemna, cha jtseperdónana y jañémuana, chca, ndocna ts̈abe soye jamama ndobená ndoñe chaondë́tsemnama, chë castiguama puerte ngménaca bétsemna causa. lBanga ts̈ëngaftanguents̈ënga nts̈amo s̈mojamcá, chë ents̈abiama ya bëts castigo entsemna. Nÿe nÿets̈á ponto. Zk-Y mora, chë ts̈ëngaftangbeñe puerte ngménana chaotsemnama tojama boyabásabiamna, cha áts̈bioye ndoñe ngmená ches̈nátsbema, ntsachets̈á ts̈ëngaftanga tcmojabiamcá, ínÿengbioye ínÿengbiama más. Chca së́ntsichamo, er ats̈e ndoñe quetsátsbos̈e jayanama ntsachets̈á tojamama cha más bacna soye tojama ca. (jIPero chë tsbuanácha tcbonjanëbuábiama ora, ats̈e corente s̈onjanongmé y ainana s̈onjántsets̈ena chca jabuache soyënga ts̈ëngaftanga jubuábiamama, y chca jamama shëchbuíynaca sënjanoperdé. Pero ats̈e ndoñe checbátanëbuabiama ats̈e jatsmama ts̈ëngaftanga puerte ngménaca chas̈motsemnama, ndayá chas̈motsetats̈ëmbuama ats̈e ts̈a cbababuánÿeshanama. Perdón chë bacna soye amabiama iChíyeca tcbonjanëbuábiama chë nts̈amo s̈mojualiacá, chca, ats̈e choye stjáshjango ora, ts̈ëngaftanga áts̈bioye ndoñe ngmená chas̈mondë́bemama. Chca játamamna, ts̈ëngaftangbiama más ts̈abá endmëna oyejuayá ats̈e chas̈mobema. Ats̈e ts̈abá sënjántats̈ëmbo ndayá áts̈bioye oyejuayá s̈ojabemcá, ts̈ëngaftángnaca chca mas̈mënjánbos̈ena y oyejuayënga chë soye matcmënjánabiama. Chíyeca ats̈e ndoñe chiyataná, nÿetscanga oyejuayënga jtsemnama ndoñe quenjatopodena ora. 9hkTs̈ëngaftanga ngménaca chas̈motsemnama ats̈e stjamëse, ¿nda yochjama ats̈e oyejuayá chaitsemnama, sinó nÿe ts̈ëngaftanga, chë ats̈e ngménënga tijábiamënga? cg AChíyeca ats̈e ndoñe chiyjá jautsëtsayama, er ats̈e sënjanjuabó y sënjanéniyana choye ndoñe jama ca, bacna soyënga s̈mojtsanmama jábuayenama, y chca, ngménënga játabiamana, nts̈amo chanÿe sënjamcá. 4f cBënga ndoñe queftsátsbos̈e ts̈ëngaftanga jamë́ndana ndayiñe cmojtsamna jtsos̈buáchiyana; er ts̈a s̈mojtsos̈buachéyeca, ndoñe ques̈mochatajbaná Crístbeñe jtsos̈buáchiyana. Bëngbe fsë́ntsebos̈e ndayá ts̈ëngaftanga jujabuáchana, corente oyejuayënga chas̈motsemnama.ke QBëngbe Bëtsá entsonÿá ats̈e ndegombre stsichámuama. Ats̈e Corinto puebloye cabá ndoñe chiyjá, er ats̈e ndoñe quetsátsbos̈e ts̈ëngaftanga jas̈ëchnana, chë bacna soyënga s̈mojamama, tcbojaucácanëse. ed ECha tojama chë Uámana Espíritu bëngbe ainaniñe cháuamashënguama jtsemándayama, y chë soye jtsinÿanÿnayana bënga Bëngbe Bëtsabe ents̈anga imomnama. Y bëngbe ainaniñe chë Espíritu imobómnayeca, bënga corente jtsetats̈ëmbuana bënga mochjóyëngacñama lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá bënga jats̈atayama s̈ojas̈ebuachenacá. }c uPero Bëngbe Bëtsá endmëna nda inétsama bënga y ts̈ëngaftanga puerte Crístbeñe chamotsos̈buáchema, cháftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse; y Bëngbe Bëtsánaca endmëna nda bënga s̈ojabacacá chabe ents̈anga chamotsemnama. 7b iEr ndayá cha tojamiñe, lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojas̈ebuachenacá jocúmpliana, mo chë lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojás̈ebuachenama cha “aíñe ca” cuaftsichamcá. Chíyeca, Bëngbe Bëtsá bënga tmojtsatschuaná ora, Cristo Jesúsbeyeca bënga jayanana “chca chaotsemna ca”. 5a eEr Cristo Jesús, Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá, ndabiama Silvano, Timoteo y ats̈e ts̈ëngaftangbeñe fsënjanabuayiyná, ndoñe ntsejuabnayana canÿe soye jamama y chents̈ana jatsjuabnayana inÿets̈á jatsmama, mo canÿe ents̈á cachora canÿe soyama “aíñe” y “ndoñe ca” cuafjatichamcá, ndayá chana nÿets tempo nts̈amo tojtsejuabnacá jayanana y jamana nts̈amo ndegombre yomncá, chents̈ana ntjatstrocaycá. H`  Canÿe soye ndegombre endmëna: Bëngbe Bëtsá sempre endbama nts̈amo tojayancá, y chca puerte ndegombre endmë́nayeca, ats̈e ndayánaca chjama ca stjayana ora, chca ndoñe questsbatayana chents̈ana ats̈be juabna jatstrócama, mo canÿa cachora canÿe soyama “aíñe” y “ndoñe ca” cuafjatichamcá. 8_ kAts̈e chca jamama tsjanjuabná ora, ¿chca tijanma ndoñe corente ts̈abá ntjenojuaboycá? ¿Ts̈ëngaftanga s̈matjájuaboye, nts̈amo nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈anga monduamancá, cachora canÿe soyama “aíñe” y “ndoñe ca” jayanëse, ats̈e ndayánaca jamama snétsejuabnaye ca? ^ 'Ats̈e sënjanjuabná ts̈ëngaftanga jshaftsanÿana, Macedonioye ayiñe chëjana matijánachnëngo ora; y chents̈ana, ya camoye ataboye ora, ts̈ëngaftanga cachiñe jáftsanÿana. Chca, ts̈ëngaftanga mas̈mënjanobená ats̈e juajabuáchana Judea luaroye játama. n] WChca ndegombre yomnama ats̈e sëndë́tats̈ëmboyeca, ats̈e sënjanjuabná ts̈ëngaftangbioye jshétsana jánÿama, y chca, chë ts̈abe soye ts̈ëngaftangbiama uta soye jamana, ts̈ëngaftangbioye uta soye jánÿëse. B\ Mora ndayá ats̈e stsamama ndoñe lempe quecmátësertana. Pero ats̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga chama corente chacmósertama; chca, Bëngbe Utabná quem luaroye chaojésabo ora, ts̈ëngaftanga bëngbiama oyejuayënga chas̈motsemnama, nts̈amo bë́ngnaca ts̈ëngaftangbiama oyejuayënga fchantsemncá. S[ ! Er nts̈amo fsëntsabiamnamna ndoñe queftsátsbos̈e, nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈mojtsalía y cmojtsësertánents̈ana inÿets̈á játayanana, y sëntsobátmana puerte ts̈abá lempe chacmósertama. 0Z [ Canÿe soye endmëna ndayá oyejuayënga s̈ojtsabiamná: bënga bëngbe ainanents̈a juabnë́ngaca jtsetats̈ëmbuana puerte ts̈abá jtsamëse fstsiyena ca, nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe ents̈anga endbetsamncá, nÿetsca quem luarents̈a ents̈ángbeñe, y más ts̈ëngaftangbeñe, y bënga jtsetats̈ëmbuana nts̈amo ts̈abá tifjamcá nÿets ainánaca tifjamama. Bënga tondaye chibiatsma quem luarents̈a ents̈angbe osertanánaca, ndayá Bëngbe Bëtsá ts̈a ts̈abia bë́ngaftaca bétsemnayeca, s̈ojújabuache chca chamotsiyenama. VY ' Ts̈ëngaftángnaca cmontsamna bënga jujabuáchana, bëngbiama Bëngbe Bëtsá jaimpádase; chca, ba ents̈anga Bëngbe Bëtsá mochanjëtschuaye, er cha tojama bënga chábents̈ana ts̈abe bendicionënga fchayóyëngacñama, cha jamëse nts̈amo chënga bëngbiama tmojanimpadacá. Ndáyeca Pablo Corinto puebloye ndoñe tonjána &X G Cha s̈ojatsebacá bënga jóbanama puerte resjo enjamnents̈ana, y cachcá s̈ochjátsebacaye bëngbiama cachiñe cachcá ts̈a resjuiñe chamojtsemna ora. Bënga puerte chábeñe fsëndobátmana, puerte padecena soyënguiñe bënga chamojtsemna ora, cha cachiñe s̈ochjátsebacama. `W ; Bënga s̈ontsanë́nana mo jóbanama cuaftsamncá. Pero chë soye tonjanoservé, bënga jtsos̈buáchiyama Bëngbe Bëtsábeñe, nda inétsama obanënga chámuatayenama, y ndoñe cabë́ngbeñe ntsos̈buáchiyana. -V UJesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, bënga fsë́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga chas̈motsetáts̈ëmbo nts̈amo bënga Asia luaroca ts̈a fsënjansufrínama. Bënga puerte padecena soyënguiñe fsënjaniyena, nÿa ndoñe más jauantacá, chents̈ana vídaca jabocanama ntjatobatmancá. yU mBënga sempre fsëndobátmana y ts̈abá fsëndë́tats̈ëmbo chë padecena soyënguents̈ana ts̈abá s̈mochjábocanama, er bënga fsëndë́tats̈ëmbo, chë nts̈amo bënga fsënjasufricá ts̈ëngaftanga s̈mojasufrima; y cachcá, Bëngbe Bëtsá yochjama ts̈ëngaftanga ainaniñe puerte añemo chas̈motsebomnama, nts̈amo bënga fchaitsebomnama cha tojamcá. ET Er bënga tmojtsesufrínëse, jtsemnana bënga jobenayama ts̈ëngaftanga jañémuayama chë s̈mojtsesufrina ora, y atsebácanënga chas̈motsemnama, Bëngbe Bëtsabe soyëngama jouenëse. Chë padecena soyënguiñe tmojtsemna ora Bëngbe Bëtsá s̈ojáñemose, jtsemnana bënga fchayobenama ts̈ëngaftanga jañémuayama, padecena soyënguiñe s̈mojtsemna ora. Chca, bënga jobenayana ts̈ëngaftanga jujabuáchana, Bëngbe Bëtsábeñe chas̈motsobátmanama, chábeñe jtsos̈buáchiyëse, y lempe jtsóboyayama, nts̈amo bënga fsënjasufricá s̈mojtsesufrina ora. ?S yEr nts̈amo Cristo tojansufricá, bënga ts̈a fsëndësufrina chabiama oservéniñe; cachcá, Cristbeyécnaca Bëngbe Bëtsá jamana bënga puerte añemo ainaniñe fchaitsebomnama. OR Cha bënga jtsañémuayana padecena soyënguiñe tmojtsemna ora, chca, bënga chamotsobenama chë tmojtsesufrinënga jañémuayama, nts̈amo Bëngbe Bëtsá s̈ojujabuachcá chënga jujabuáchëse. ^Q 7Bënga mochtsatschuanaye Bëngbe Bëtsá, chë Bëngbe Utabná Jesucristbe Taitá, bëngbe Taitá, chë bëngbiama lastemado yomná, y ndaye padecena soyënguiñe tmojtsemna ora, bënga s̈ondbetsañemuayá. kP QAts̈e së́ntseimpadana Bëngbe Bëtsá Bëngbe Taitá y Bëngbe Utabná Jesucristo, chaboma ts̈ëngaftangbeñe ts̈abe bendicionënga chaotsemnama y ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama. Nts̈amo Pablo tojansufrí RO !Ats̈e Pablo, Jesucristbe canÿe ichmoná, Bëngbe Bëtsá ats̈e chca jtsemnama yojánbos̈eyeca, Jesucrístbeyeca bëngbe cats̈ata Timotéoftaca quem tsbuanácha sëntsabiamná, Corinto puebloca Bëngbe Bëtsábeñe os̈buachiyëngcá enefjuanëngbiama, y nÿets Acaya luarents̈e Bëngbe Bëtsabe nÿetsca ents̈angbiámnaca. &NEbAts̈e chca së́ntsichamo, er báseftanga chca osertánana imobomna ca ichámënga, Jesucrístbeñe os̈buáchiyana y chë bënga mondos̈buaché soyënguiñe os̈buáchiyana tmojtsajbaná. Ats̈e, Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, ácbeñe ts̈abe bendicionënga chaotsemnama.ZM-bTimoteo, ndayá Bëngbe Bëtsá tcmojabonÿecá, botamana cochtsinÿena. Ents̈anga nÿe quem luarents̈a soyëngama encuéntayana, ndoñe cattsuenana, ni chë ndoservena soyëngama jabuachana enatsëtsnayana, chë ndayama ents̈anga jtsichámuana becá osertánanents̈ana chca yóbocana ca, pero ndegombre chca ndoñe ntsemnana. %LCbMo nda bëtscá shajuana tojtsábuajo y jtsetats̈ëmbuana yochtsebomna más chcoye jasama, cachcá, quem bomnënga ba ts̈abe soyënga tmojtsamëse, mochántsetats̈ëmbo chënga bëtscá ts̈abe bendicionënga más chcoye mochtsebomnama. Y chënga chë soyënga tmojtsamëse, chënga chë ndegombre vida, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida mochanjë́ftsashjache. Inÿe soye Timotéobioye tbojanbonÿé `K9bNts̈amo ts̈abá yomncá chënga chamotsama, ba ts̈abe soyënga chamotsama, y sempre ts̈abe ainánaca chamotseprontana ents̈anga ba soyënga jats̈atayama, y ndaye tmobomna soye ents̈ángaftaca jenájatayama. 7JgbChë quem luarents̈a soyë́ngaca bomnënga imomnënga, cochjámëndaye enábotamnayënga ndoñe chamondë́tsemnama, ni lempe ts̈abá yochjóbocnama, bëtscá soyënga bétsebomnama ndoñe chamondëtsobátmana, er chë tcobomna soyëngama ndoñe ntsótats̈ëmbuana ndayëntscoñama chca mochtsebomnama; pero aíñe, Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse, chënga chábeñe chamotsobátmana. Cha endmëna chë sempre bëtscá soyënga s̈netsats̈atnayá; y chca, cha jamana bënga chamotsobena nÿetsca chë soyë́ngaca oyejuayënga jtsemnama. 7IgbNÿe cha ndoñe bondmëna ndocna te ntjóbanana, y cha canÿe bëts buashinÿinÿana luarents̈e endoyena y choye ndocná yondobena jobéconana. Cha ndocná tbonjinÿe y ndocná yondobena jinÿana. ¡Ents̈anga nÿets tempo chamotsinÿanÿná cha puerte bëtsá y obená bétsemnama! Chca chaotsemna. H3bY nÿa chë soyama chë tempo chaojóshjango ora, Bëngbe Bëtsá chca echanjínÿanÿiye, er cha endmëna chë corente bendición bomná y chë nÿe canÿe Mandado. Cha nÿetsca reyëngbiama, chë más uámana Rey, y nÿetsca amë́ndayëngbiama, chë más uámana Utabná. G blempe cochjama nts̈amo tcbonjauyancá, ndocna soye chacmondënts̈ashbe jamama, y cochtsiyena, nts̈amo ndocná tondaye chaondë́tsebomna jayanama aca bacna soye tcojama ca. Y chca cochtsama Bëngbe Utabná Jesucristo quem luaroye yochjésabëntscuana. ~Fub Y mora, Bëngbe Bëtsabe delante, nda endbama lempe nts̈amo quem luarents̈e yobinÿncá vida chaotsebomnama, y Jesucristbe delante, nts̈amo cachabiama ndegombre bemncá Poncio Pilatbe delante lempe tojanayaná, chatbe delante cbontsemánda, E%b Chë ts̈abe soyama, os̈buáchiyana joboguiyanama cochtsenojuerzana. Chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida cochjashjache; chama Bëngbe Bëtsá tcmojanchembo y bëtscá ents̈angbe delante tconjánayana ts̈abe soyënga Jesucristbiama, ndayiñe aca icos̈buaché. ODb Pero aca, Bëngbe Bëtsabiama oservená, chca benachents̈ana cochtsojuánañe. Nÿa cochtsents̈ena, chë Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá yomncá jtsamama, chë ndayá Bëngbe Bëtsá jadórama yomncá jtsamama, Jesucrístbeñe puerte jtsos̈buáchiyama, nÿetscanga jtsababuánÿeshanama, Bëngbe Bëtsábeñe jtsobátmanëse puerte uantado padecena soyënguiñe jtsemnama, y corente jtsababuánÿeshanëse nÿetscanga chacotsë́nÿayama. UC#b Crocénana jtsebomnama yapa jtsebos̈ana, jamana ents̈abe ainanents̈ana nÿetsca bacna juabnënga y soyënga chaóbocnama; y básefta ents̈anga, crocénana jtsebomnama yapa jtsebos̈ana causa, tmojtsajbaná os̈buáchiyana chë Bëngbe Bëtsabe soyënguiñe, chë bënga mondos̈buaché soyënguiñe, y chca cachëngbiama tmojama puerte chamosufrima y bëts ngménana jtsebomnama. Chë ts̈abe soyama jtsenojuerzánama, os̈buáchiyana sempre chaotsemnama AB{b Pero chë bomnënga jtsemnama tmojtsebos̈ënga, bacna soyënga jamama tojócochëngo ora, ndoñe ntsemorochana y pronto chiñe jotsats̈ana, mo bayá uachmaniñe cuafjotsats̈cá, chë ents̈anga Satanasbe cucuats̈iñe ndeolpe jotsats̈ana; chora chënga jtsamana soyënga mo chë juabna ndbomnëngcá, y chë cachëngbiama ndoñe ts̈abe soyënga tmojtsamëngbe juabnë́ngaca. Y mo chë uándbemana barco, bëts búyeshe asentoye tojtsenatjëmbcá, cachcá, chë bacna juabnënga bomnama, chë́ngbioye mochántsapochocaye y nÿetsca tescama mochántsacastigaye. vAebAs, bënga ndayá jasama y ndayá jtichëtjuama tmojtsebomnëse, chë soyë́ngaca oyejuayënga mochtsemna. @1bEr bënga tmojanonÿná ora, quem luaroye bë́ngaftaca tondaye tmonjániyëbo, y quem luarents̈ana cach tondaye quemochatobenaye jëftsocñama. Q?bNdegombre canÿe ents̈á bëtscá ts̈abiana jëftsashjáchana, cha tojtsiyena Bëngbe Bëtsábioye jadórama soyënga jtsamëse, y sempre oyejuayá nÿe chë tojtsebomna soyë́ngaca tojtsemnëse. >by ínÿengaftaca nÿe sempre jtsenpenzéntsiayana, er chëngbe juabniñe nÿe bacna soyënga jtsebomnana, chë ndegombre soyënga quematábuatma, y jtsejuabnayana chë soyënga Bëngbe Bëtsá jadórama jtsamana, nÿe más soyënga jóyëngacñama yoservena ca. b==bcha nÿe cachá puerte uámana ents̈á yojtsenobiamná, y tondaye ndosertaná yojtsemna. Cha ts̈a jtsogustánana ba soyëngama y palabrëngama jabuachana jtsenatsëtsnayana, y cha nÿe chama vida jésebomnana. Cha chca yomna causa, nÿe jtsebos̈ana chë inÿa tojashjache soyënga jtsebomnama, nÿetscanga ndoñe cachcá chamondë́tsejuabnama jtsamana, ínÿengbioye joyánguanguama jtsebos̈ana, bacna soyënga ndoñe ndegombre soyënga ínÿengbiama jtsejuabnayana, '<GbNderado nda inÿe soyënga tojtsabuatambá, y nts̈amo bënga mondëjuabnacá, chë Bëngbe Utabná Jesucristbiama ndegombre buatëmbana soyama, ni chë buatëmbánana nts̈amo jtsiyenama Bëngbe Bëtsábioye jadórama yomna soyënga jtsamëse, ndoñe cachcá bëngcá tontsejuabnase, 6;ebY chë imobomna Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga nduiñënga, chë́ngbioye nÿe bats̈á ndoñe chamondëtsarrespetana, er chënga Jesucrístbeyeca chëngbe cats̈átanga mondmëna, y entsamna más ts̈abá jtsaservénana, er chëngbe trabajuents̈a ts̈abe soyënga imóyëngacañe, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga mondmëna, y Bëngbe Bëtsabe bonshánënga. Jtsiyenana Bëngbe Bëtsá jadórama soyënga jtsamëse, endmëna chë ndegombre bomnana Quem soyënga cmontsamna ents̈anga jtsabuátambayana, y becá jtsëtsëtsnayana chca chacmóyaunama: r: _bChë nÿets tempo nÿe ínÿabiama oservénënga entsamna, chëngbe nduiñëngbiama jtsejuabnayana, chënga uámana ents̈anga imomnama y nÿets respeto jtsebomnama imomerecénama. Chca entsamna, Bëngbe Bëtsabe Uabainama y chabe soyëngama, ndayiñe bënga mondos̈buaché y ents̈anga mondbétsabuatambaye, ínÿenga podesca ndoñe chamondëtsóyebuambnama. 9bCachcá, báseftanga ents̈angbe delante ts̈abe soyënga jtsamana, y cachora chë soyëngama jtsotats̈ëmbuana; y ínÿengna iytëmncá ts̈abe soyënga jamana, pero masque chca, ndayténaca chë tmojanma ts̈abe soyëngama ínÿenga mochanjátats̈ëmbona.y8kbEnts̈anga mondobena ts̈abá jinÿana, básefta ents̈angbe bacna soyënga, cabá chë soyëngama chë́ngbioye botamana ntjátjaye ora; pero ínÿengbe bacna soyëngama, nÿe tcojátjayents̈ana ents̈anga chama jtsetats̈ëmbuana. 7ybAca ba soye uafsbiaca condbétses̈oca causa, ndoñe más nÿe ena búyeshe cattseftmana, sinó base vínoynaca. D6bNdocnabe bests̈as̈iñe cucuats̈ënga catjajájua, Bëngbe Bëtsábioye chabiama jaimpádama, jinÿinÿiyama cha mo canÿe bëtsëjema amëndayacá josérviama yojtsobenama, nÿe betsco, juabuáyanama botamana ntjenojuaboycá. Pero nÿe ntjenojuaboycá chca tcojamëse, y cha canÿe bacna soye amá tomnësna, ácnaca cochántsemna mo chabe bacna soyënga cuafjamcá. Cochtsantjes̈na ndocna bacna soyënga ainaniñe chacondë́tsebomnama. U5#bAts̈e cbontsemánda, Bëngbe Bëtsabe delante, Jesucristo y Bëngbe Bëtsabe bocacana angelëngbe delante, chë mandënga chacotsamama; pero ndoñe catjayana canÿe bëtsëjema ts̈abá o ndoñe ts̈abá tonjama ca, cabá ndoñe lempe botamana ndabonÿe ora, ni canÿe ents̈á ínÿengbiama más ts̈abá ntjatabacacnaycá. D4bChë bëtsëjémënga nÿe bacna soyënga tmojtsamënga, nÿetsca ents̈angbe delante cochjucácana, chca nÿetscanga uatjana chamuishache, bacna soye amama castigo mochtsebomnama. %3CbNderado nda tcmojáuyana canÿe bëtsëjema bacna soye tojama ca; pero útata o unga ents̈anga más ndoñe tmontsemna, chca tojamama tmojinÿe, y chë bëtsëjema mal quedayá ndegombre soye yojtsichamo ca ndoñe tmonjayana, ndoñe catjóyeunaye. Inÿe soyëngama jábuayenama h2IbEr Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayana, mënts̈á: “Aca canÿe toróftaca shajuana tmojtsatbaná luariñe chacojtsetrabája ora, ndoñe catjuanguëtsenaye ca”; ínÿoca: “Chë trabajayá merecido jtsebuájonana juácanama ca”. Chíyeca, chë bëtsëjemëngcá amë́ndayënga jtsomerecénana ents̈anga chamotsarrespetánama. 1bChë bëtsëjémënga, ts̈abá chë os̈buachiyëngcá enefjuanënga tmamë́ndangna, jtsomerecénana ents̈anga más chamotsarrespetánama, chca trabajo bétsamama, y más, chë sempre ents̈anga jtsabuayiynayama y jtsabuátambayama imonts̈enë́ngbioye. E0bCanÿe shembása, Jesucrístbeñe os̈buachiyá, nderado chabe pamíllangbeñe viudanga tojtsabamna, cha bontsemna chënga jujabuáchana, chca, chë os̈buachiyëngcá enefjuanënga ndoñe chaondë́tsamna chëngbiama játantjes̈nana; chca, chë os̈buáchiyënga mochanjobenaye chë ndegombre viudanga, chë chaújabuachama ndocná mondbomnë́ngbioye jujabuáchama. Nts̈amo cuantsemna chë os̈buachiyë́ngbeñe amëndayë́ngaftaca //bAts̈e chca së́ntsichamo, er básefta viudanga cabá tobias̈ënga tmojtsajbaná Jesucristo obedecénana, y tmojonts̈é Satanás joyeunayana. ".=bChíyeca, ats̈e së́ntsebos̈e, chë viudanga cabá tobias̈ëngna chamuatobouamá, básenga chamotsabamna, y chamotsobena cachëngbe yebnënguenache jtsemándayana; y tondaye chamondë́tsama, chca, bë́ngbioye uayayënga chamuayana, chënga chca ndoñe ts̈abá montsama ca. -9b Y cabá más, tondaye ntsamcá tmojtsemna ora, chënga juabouinÿana oyënjayënga jtsemnama, y yebnënguenache jtsanama; y ndoñe nÿe oyënjayënga, sinó oinÿanë́ngnaca, ínÿengbe soyënguiñe jtseyents̈bëtsjuanëse, y ndoñe yontsemna jayanama soyënga jtsichámëse. .,Ub y chca, ínÿenga chëngbiama mochanjayana ndoñe ts̈abá montsama ca, chënga chë nts̈amo tempo Bëngbe Bëtsá tmojans̈buachenacá chënga ndoñe tmonjamama. W+'b Pero chë lístañe, chë viudanga chnë́nguana bnë́tsana uata cabá ndbomnënga ndoñe catjúbiama; er chë chëfta uata ndbomnënga, yapa nÿe cachënga ts̈abá jtsemnama juabnënga jtsebomnana y soyënga jtsamana. Chcase, chënga Jesucrístbioye ya ndoñe ntseservénana, y chora jtsebos̈ana cachiñe jtëtóbouamayama; S*b Ents̈anga cha chamotsábuatma mo canÿe ts̈abe soyënga amacá: chabe básenga botamana tojabëché, áshjajnënga chabe yebnents̈e posada júyents̈amiama prontaná, Bëngbe Bëtsabe ents̈anga imomnënga tojushecjabebé, chë imosufrínënga tojújabuache; jayanana, nda sempre nÿetsca ts̈abe soyënga jamama yonts̈ená. -)Sb Chë jujabuáchama viudanga imuábemana lístañe, chaotsábemana chë viudá chnë́nguana bnë́tsana uatama más yobomná, y nÿe canÿe boyá ibnabomná. ,(QbEr, nda cachabe ents̈anga y más, cachabe pamíllanga ndoñe tontsacuedana, cha chca jtsinÿinÿnayana chë buatëmbana soyënga, ndayiñe bënga mondos̈buaché, ndegombre soyënga ndoñe yondmëna ca yojtsejuabnama, y cha chë ndoñe os̈buáchiyëngbiama más bacna ents̈á jtsemnana. '9bLempe chë soyënga chamotsamama os̈buáchiyënga cochtsamë́ndaye, chca, ndocná ndocna bacna soye chëngbiama jatichámuama chaondë́tsebomnama. j&MbPero canÿe viudá, nÿe quem luarents̈a ents̈ángaftaca oyejuayá jtsemnama soyënga tojtsamëse, cha masque ainá tojtsemna, Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe mo canÿe obanacá jtsemnana, er chábioye ndoñe ntseservénana. c%?bChë ndegombre viudá, chë juajabuáchama ndocná tbondbomná, Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse, cha bochjuájabuachama jtsobátmanana, y nÿets tempo jtseimpadánana, bnëté y ibeta, cha chabuájabuachama. $bPero canÿe viudá nderado básenga o nietënga tuabamna, chënga entsamna natsana jshauatsjínÿana ndayá chënga chamotsamama Bëngbe Bëtsá yobos̈cá, cachëngbe pamíllanga chamotsarrespetánama, chë́ngbioye jtsanÿenëse, y chëngbe bëtsë́tsangaftaca ts̈abá chamotsama, nts̈amo chënga chë́ngaftaca tmojanmcá, er chca jtsamama, Bëngbe Bëtsá jtsóyejuayana. #}bChë ndegombre viudanga, chë ndocná mondbomna chaújabuachama, chënga cochtsarrespetana y cochtsë́jabuachana. Y"+bChë bëtsanana shembásengaftaca ts̈abá cochtsemna, chënga mo cach acbe mamá cuaftsemncá; y chë tobias̈ë́ngaftaca cochjama, chënga mo acbe uabénanga cuaftsemncá; chë́ngaftaca cmontsemna puerte ts̈abia jtsemnana, chëngbiama ndocna bacna juabnënga ainaniñe ntsebomncá. Os̈buáchiyëngbenache viudanga tmojtsemna ora M! bBëtsëjémënga ndoñe catjucácana; chca játamamna, cochjábuayenaye, chënga mo cach acbe taitá cuaftsemncá; y chë bobontsë́ngaftaca cochjama, mo chënga acbe cats̈átanga cuaftsemncá.  +bBotamana cochtsantjes̈na, aca chë ts̈abe soyënga jtsamëse cojtsiyenama, y chë ts̈abe buatëmbana soye ínÿenga cojtsabuátambama. Cada te chca cochtsama, y chca, cach aca cochanjenájabuache atsbocaná jtsemnama y chë ácbioye ouenanë́ngnaca játsebacama.\1bAs, aca cmontsemna sempre jtsamana chë soyënga nts̈amo tcbonjauyancá. Cochtsents̈ena chë soyënga ts̈abá jtsamama, chca, ents̈anga chamobená jinÿama, aca cada te más ts̈abá lempe cojtsamama. !;bAcbioye Bëngbe Bëtsá obenana tcmojanats̈etá ts̈abe soyënga jamama chacotsobenama, os̈buáchiyënga jujabuáchama. Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga acbiama tmojanoyebuambá ora, y chë os̈buachiyënguents̈a bëtsëjémënga chëngbe cucuats̈ënga ácbeñe tmonjancjá y Bëngbe Bëtsá acbiama tmonjanimpadá ora, chca ts̈etana obenana tcojanóyëngacñe. Chë soye sempre cochtsinÿena. 9kb Ats̈e choca chaijashjanguëntscuana, cochtsents̈ena chë Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënga ents̈ángbeñe jtsalíayama, y chënga jtsabuátambayama y jtsabuayiynayama. <qb Ndoñe catjaleséncia, aca bobontse comnama, ndánaca chacmotsáboyënjama. Pero aíñe bëtscá cochtsama, chënga puerte chacmotserrespetánama, chca jtsamëse icoyenama jtsonÿayëse, cachcá chamotsamama: botamana jtsóyebuambnayëse, nÿets tempo ts̈abe soyënga jtsamëse, nÿetscanga jtsababuánÿeshanëse, Bëngbe Bëtsábeñe corente jtsos̈buáchiyëse, y puerte ts̈abia jtsemnëse, ainaniñe ndocna bacna soye ndbomná. jMb Nts̈amo quem soyëngama tcbonjauyancá ents̈anga cochtsamë́ndaye y cochtsabuátambaye. Eb Y chë soyama bënga puerte mondëtrabája y mondësufrina, er chë Bëngbe Bëtsá Ainábeñe puerte mondos̈buachéyeca, bënga mondobátmana cha yochjama soyënga bëngbe ts̈abiama. Cha endmëna chë nÿetsca ents̈angbe atsebacayá, pero ndegombre masna, chábeñe os̈buáchiyëngbe atsebacayá cha endmëna. tab Nts̈amo tijayancá ndegombre entsemna, y nÿetscanga entsamna jtsejuabnayana chca ndegombre bétsemnama. W'bcachabe cuérpoca ba soyënga jamana más añemo jtsebomnama, aíñe bats̈atema endoservena; pero jtsiyenana Bëngbe Bëtsábioye jadórama yomncá jtsamëse, puerte enduámana y juajabuáchana nÿetsca soyënga ts̈abá chaotsemnama; chca jtsamana puerte ts̈abá endmëna cachabe vidama quem luarents̈e, y chë inÿe vidócnaca. :mbPero ndoñe nÿe quem luarents̈a ents̈angbe cuentënga y ndoservena cuentënga cattsuenana. Ba soyënga cochjama aca bëts añemo ainaniñe chacotsebomnama, mo nda bëts añemo jtsebomnama cachabe cuérpoca ba soyënga cuaftsamcá, nts̈amo Bëngbe Bëtsá jadórama yomncá jtsiyenama jtsamëse; W'bAca, chë soyënga os̈buachiyë́ngbioye chacojtsabuátambase, aca Jesucristbiama trabájayiñe canÿe ts̈abe oservená cochántsemna. Y mo nda bëtscá añemo jtsebomnama botamana tojtsesacá, cachcá, ácnaca puerte os̈buáchiyana y ainaniñe bëts añemo cochántsebomna; chca echántsemna, chë bënga mondos̈buaché buayenana soye aca icuatsjendá y icoyeunánayeca, y nts̈amo chë ts̈abe buatëmbana soyënguiñe endayancá sempre icuámayeca. ?wber chca saná Bëngbe Bëtsábioye ts̈abá jtsinÿnana, cachá chca tojayánayeca, y bënga chë sanama cha mondbatschuayama. Jesucristbiama trabájayiñe canÿe ts̈abe oservená ]3bEr lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá ents̈anga chamosama tojamcá ts̈abá entsemna. Ndoñe ques̈nátamna ndaye saná jtsaboténana, bënga chë saná tmojuáyëngacñe ora, Bëngbe Bëtsá chama tmojëtschuase; 'bQuem ents̈anga ndoñe ntjalesénciana ínÿenga chamotsobouamama, y jtsemándayana básefta sananga ents̈anga ndoñe chamondë́tsesama. Nts̈amo chënga chiñe tmojtsebuatëmbacá ndoñe ndegombre soye ntsemnana, er Bëngbe Bëtsá chë sananga tojanma, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga y chë ndegombre soyënga uabuátmënga chamóyëngacñama, Bëngbe Bëtsábioye chama jtsatschuanayëse. s_bChca buatëmbana soye jtsóbocanana chë bacna ents̈anga nts̈amo ndegombre tmojuabnacá ndinÿinÿnayëngbents̈ana y chë bosterë́ngbents̈ana. Chënga chca bacna soye tmojtsama ora, ainanoca ndoñe ntsejuabnayana, nts̈amo tmojamcá ndoñe ts̈abá yontsemna ca, er yapa bacna soyënga tmojama causa, chënga nÿe chca chëngbe ainaniñe jésejuabnayana.  7bUámana Espíritu, nÿetscanga catafjosertaycá tojayana, quem luare jopochócama tempo chaojtsobeco ora, básefta ents̈anga camochtsajbaná os̈buáchiyana chë ndayiñe bënga Jesucristbiama mondos̈buaché soyënguiñe ca. Chëngna, espíritënga ents̈anga áingñayënga mochántsayaunana, y chë ndoñe ndegombre soyënga chë bacna bayëjënga ents̈ángbioye mochtsabuátambaye soyënguíñnaca. MbNÿa ndegombre endmëna, Bëngbe Bëtsá soyënga s̈ojinÿanÿé, y chë soyë́ngaca bënga montsobena jtsiyenana, chë Bëngbe Bëtsabe ents̈anga imomnëngcá; chë soyënga bëngbiama ndegombre bëts buatëmbana soye endmëna, y chë buatëmbana soye mënts̈á endmëna:Cristo quem luarents̈e cach ents̈acá ents̈ángbioye tojánebëbuacna.Chë Uámana Espíritu tonjinÿanÿé cha nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amá yomnama.Angelënga cha tmojáninÿe, y chabiama ba luarënguents̈a ents̈ángbioye tmojanabuayená.Ba ents̈anga quem luarents̈e chábeñe montsanos̈buaché, y Bëngbe Bëtsá celoye tbontanatsbaná, cha puerte bëtsá y obená yomnama jinÿanÿiyëse.$Abnderado ats̈e betsco jama ndoñe sënjobenase, chacotsetats̈ëmbuama nts̈amo canÿa ibojtsemna nÿetsca chë Bëngbe Bëtsábenga imomnë́ngaftaca. Chënga mondmëna chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga, chë Bëngbe Bëtsá Ainabe básenga. Chënga chë Bëngbe Bëtsabe ndegombre soyënga mondbomna chë más uámana puestoca quem luarents̈e, y ts̈a mondënts̈ena chama ínÿengbioye jáyënjanama. a}{zyuuNtuq^onlkj:i~hKfeAddac`^T][ZYdX!VUT{SzRQjPONMnKJHGG?ECC B}AA?=<;:-9f8v7;53210/'.\-,*U(&%$>##7"Z D9 n^*90oVTs̈a s̈onjánaimpadana chë́ngbioye jálesenciama ndayánaca jamama, Jerusalenoca os̈buachiyë́ngbioye jujabuáchama. =UsAts̈e sëndë́tats̈ëmbo y sëntsobena jayanama chënga ndegombre tmojats̈atá nts̈amo tmojobenacá, y ntsachets̈á imobenents̈ana cabá más, chënga chca imobós̈eyeca. TChënga puerte tmojasufrí, y chora chca, chënga tmojinÿanÿé becá imos̈buáchema y ts̈a imoyejuama; y masque puerte ndbomnëjémënga, chënga nÿets ainánaca bëtscá tmojanacaredadó Jerusalenents̈a os̈buáchiyënga ndbomnëjémëngbiama. mS UY mora, Jesucrístbeyeca cats̈átanga, bënga fsë́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga chas̈motsetáts̈ëmbo nts̈amo Bëngbe Bëtsá bëtscá ts̈abe bendicionënga tojama Macedonia luarents̈e os̈buachiyëngcá enefjuanëngbiama. #R?Ats̈e puerte oyejuayá së́ntsemna, er ats̈e sëndë́tats̈ëmbo ts̈ëngaftanga nts̈amo ts̈abá yomncá nÿetsca soyënguiñe s̈mochtsamama.iQKY mora Tito más cmontsababuánÿeshana, nts̈amo cha tcmojanamëndacá ndayá ts̈ëngaftanga s̈mojanmama, y nts̈amo puerte respétoca y mo uamaná cuaftsemncá chabiama jtsejuabnayëse s̈mojanofjama tojtenojuabó ora. P1Tito ts̈ëngaftanga jánÿama cabá nda ora, ats̈e cha sënjaniyana ts̈ëngaftanga s̈mochjanóyeunaye chë ats̈e tcbonjanë́buaja palabra ca; y ts̈ëngaftanga ndoñe ches̈matsma ats̈e chaitsëuatjama chca tijánayanama. Inÿets̈á, lempe nts̈amo tcbojauyancá ndegombre endmëna; cachcá, nts̈amo bënga Títbioye fsënjaniyancá ndegombre entsemna, chë ts̈ëngaftangbiama fstsóyejuama. O Chíyeca bënga más añemo ainaniñe fsë́ntsebomna. Pero ntsachets̈á añemo fstsbomnama, masna puerte oyejuayënga fsë́ntsemna, er bënga fsënjinÿe Tito ts̈a oyejuayá, er chabe ainaniñe lempe natjë́mbana yojtsemna nÿetsca ts̈ëngaftangbiama. N  Y chca, ats̈e chë tsbuanácha tcbonjanëbuábiama ora, ndoñe checbátanëbuabiama chë puerte bacna soye tojanmábeyeca, ni chë bacna soye tojanoyëngacñábeyeca; ndayá ts̈ëngaftanga, mo Bëngbe Bëtsabe delante cuaftsemnëngcá, chë s̈mojanma soyiñe bëtscá chas̈muenójuaboma, y chca, cha chas̈minÿanÿé ts̈ëngaftanga bëngbe ts̈abiama puerte s̈menójuabnama. >Mu S̈mochjinÿe ndayá tojóbocna, nts̈amo Bëngbe Bëtsá inabos̈cá ngménana bomnents̈ana: tojanma chë s̈mojanma soyiñe puerte chas̈muenójuaboma; y nts̈amo jájandmanana bëtscá chas̈monguanguama; tojanma ts̈ëngaftanga chacmetonama chë bacna soye tojanmáftaca; y castigánënga jtsemnama jtsauatjámnaca. Chents̈ana, ts̈ëngaftanga ts̈a s̈mojtsanbos̈e ats̈e jinÿama; y s̈mojtsanprontana lempe jamama chca bacna soye ndoñe más chaondë́tsemnama y chca tojanmábioye jacastígama. Nÿetsca chë soyënguiñe ts̈ëngaftanga s̈monjinÿanÿé chca bacna soye ndoñe s̈monjanmama; y chca, mora tondaye quenátsmëna ts̈ëngaftanga castigo jtsebomnama chacmotsamnama. ,LQ Nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojtsebos̈cá ngménana bomnents̈ana, jóbocnana chë bacna soyënga tcojamama jenójuaboyana y juabnënga jatrócana; y juabna jatrócana ents̈ábioye juanatsana atsbocaná chaotsemnama, y cha ndocna te ntjátsjuabnayana más ts̈abá yojamna ndoñe chca ntjatstrócana ca. Pero nts̈amo chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈anga mondbetsebomncá ngménana bomnents̈ana, ndoñe ntjóbocnana juabna jatrócana; chents̈ana jóbocnana nÿe nÿetsca tescama castiganá jtsemnana, mo nÿetsca tescama cuafjobancá. DK mora ats̈e puerte oyejuayá së́ntsemna, ndoñe ts̈ëngaftanga ngménënga s̈mojamnama, ndayá chë s̈mojánbomna ngménana tojanmama ts̈ëngaftanga chas̈muenójuaboma ndoñe ts̈abá s̈montsamama, y chca amana chas̈motsajbanama, ts̈ëngaftangbe juabnënga jatrócase. Chca enjamna, er ts̈ëngaftanga ngménana s̈mojánbomna nts̈amo Bëngbe Bëtsá inabos̈cá; chíyeca, bënga ndocna bacna soye ts̈ëngaftangbiama chibiatsma. DJEr masque ts̈ëngaftanga ts̈a ngménaca s̈mojamna chë tcbonjanëbuábiama tsbuanáchama, mora ndoñe quetsatsjuabná más ts̈abá yojamna chca ndoñe jatëbuabiamana ca; masque tempo ats̈e chca sënjanjuabná, er ats̈e së́ntsetats̈ëmbo chë tsbuanácha básefta tescama ngménënga tcmojánabiama, ~IuY cha tonjánabo ora, bënga ndoñe más añemo quefstétsebomna nÿe cha tojánashjanguama, sinó ts̈ëngaftanga s̈mojanájabuachama y ainaniñe añemo chaotsebomnama s̈mojanmama. Cha s̈onjanë́yana ts̈ëngaftanga ts̈a s̈mojánbos̈e bënga jánÿama ca, y s̈onjanacuntá nts̈amo ts̈ëngaftanga ngménaca s̈mojamna, ats̈biama ndoñe ts̈abá s̈monjanma causa, y nts̈amo ts̈ëngaftangbiama ats̈be ts̈abiana puerte iuámanana; y quem chabe noticië́ngaca, cabá más sëntsoyejuá. +HOPero Bëngbe Bëtsá, chë yapa añemo ndbomnë́ngbioye endbetsañemuayá, tojanma bënga ainaniñe más añemo fchaitsebomnama, Tito moye tonjánashjango ora. GMacedonia luaroye fsënjánashjajna orscana, ndoñe luare queftsátsbomna jóchnama, sinó nÿetsca soyënguiñe fsëndëpadecena: chë bëngbe buayenana soyama contra tmojtsemnë́ngaftaca jabuachana enatsëtsnayëse, y bëngbe ainaniñe jtsauatjëse. F Ats̈e puerte ts̈abá sëndë́tats̈ëmbo, nts̈amo ts̈abá yomncá s̈mochtsamama; y ts̈ëngaftangbiama puerte oyejuayá së́ntsemna. Lempe nts̈amo tsësufrincá tsiyenama, ats̈be ainaniñe bëts añemo sëndëtsóbomñe y corente sëntsoyejuá. HE Ats̈e chca ndoñe quetsátichamo, ndoñe ts̈abá s̈monjama ca ts̈ëngaftangbiama jayanama, er nts̈amo ya tcbonjauyancá, ats̈e ts̈ëngaftangbiama sempre ainaniñe puerte bonshanánaca sëndbétsenojuabnaye; y chca, mo áts̈eftaca canÿiñcá s̈mochántsemna, masque chayóbana o cabá vida chaitsóbomñëse. dDABëngbiama s̈mochtsenójuabnaye ts̈ëngaftangbe ainaniñe puerte bonshanánaca. Bënga ndocnabiama bacna soye chibiatsma, ndocnabiama chibiatsma más bacna ents̈á chaotsemnama, y ndocnábioye chibiatsingñé. {C qChcasna, ats̈be bonshánënga, chca endmëna nts̈amo Bëngbe Bëtsá s̈ojas̈ebuachenacá. Chíyeca s̈ontsamna, Bëngbe Bëtsabe delante nÿetsca soyënguiñe ts̈ábenga jtsemnana, bëngbe cuerpama o espíritbiama bacna soye ndoñe más ntsamcá; y Bëngbe Bëtsá nÿetscangbiama más uamaná yomna ca mondëjuabnáyeca, lempe nts̈amo tmojobenacá mochtsiyena mo chabe ents̈angcá, nÿetsca soyënguiñe puerte ts̈ábenga jtsemnëse. Nts̈amo chë Corintoca ents̈anga juabna tmojantrocá pBYy chántsemna mo canÿe taitacá ts̈ëngaftangbiama,
y ts̈ëngaftangna mo ats̈be uaquiñënga y bembiangcá.Chca së́ntsichamo ats̈e, ts̈ëngaftangbe Utabná, nÿets obenana bomná ca” —chiñe enduábemana.EAChíyeca mënts̈ánaca Bëngbe Utabná chabe ents̈anga tojanë́yana:“Chë bacna soye amë́ngbents̈ana s̈mochjésebocana, y chë́ngbents̈ana s̈mochtsojuánañe;
tondaye s̈mattsebana, ni s̈mattsama ndayá Bëngbe Bëtsabe ents̈angbiama ndoñe ts̈abá tontsemncá.As cbochanjúbuaja, Q@Ndocna soyiñe cachcá ntsemnana, Bëngbe Bëtsabe bëts yebna, chë nÿe canÿe Bëngbe Bëtsábioye jadórama yebna, y chë ents̈angbe pormana soyënga, mo diosënga cuaftsemncá jtsadoránana soyënga; chca endmëna, er bënga, nÿetscanga cánÿiñe Jesucrístbeñe os̈buachiyëngcá, mondmëna mo Bëngbe Bëtsá Ainabe bëts yebncá, nts̈amo Bëngbe Bëtsá chabe uabemana palabrënguiñe chabe ents̈angbiama tojanayancá:Chë́ngbeñe vida chántsebomna y chë́ngbenache chántsana;
ats̈e chëngbe Bëtsá chántsemna
y chëngna ats̈be ents̈anga ca. 2?]Cristo y Satanás, Belial cánaca uabainá, ndocna te tondayama cachcá ntsejuabnayana; y cachcá copasana, Crístbeñe os̈buachiyá y chábeñe ndos̈buachiyáftaca. >Crístbeñe ndos̈buáchiyëngaftaca ndoñe s̈matjenutaná ndayánaca jamama, er chca, chë́ngaftaca s̈matjábocana mo chë jaárama uacnata ndoñe cachë́nchechata tbontsemncá. Ndegombre, chë ts̈abe soyënga amá y Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abia mëná, nÿa tondayama cachcá ntsejuabnayana, chë Bëngbe Bëtsá tojamandacá ndoñe tontsamacá y bacna soyënga amacá. Ndegombre, chë ents̈angbe juabna binÿnayáftaca vida bomná, nÿa tondaye ntsebomnana chë nÿe mo ibetiñcá juabnayáftaca. Y=+ Ats̈e cbontsaimpadana, mo canÿe taitá chabe básenga cuaftsaimpadancá, ats̈e puerte chas̈motsebobonshánama, er ats̈e corente cbondábabuanÿeshana. Bënga mondmëna mo Bëngbe Bëtsabe bëts yebncá l<Q Bënga puerte cbondábabuanÿeshana, pero ts̈ëngaftangna ndoñe yapa ques̈cátababuanÿeshana. ;! Ts̈ëngaftangbiama, Corintoca ents̈anga, lempe fsënjayana, tondaye ntjaitëmcá; nÿets ainánaca, corente cbondábabuanÿeshana. E: Masque ngménënga fstsemna, ainaniñe sempre oyejuayënga fchandbétsomñe; masque ndbomnëjemëngcá, pero fchandbétsama banga Bëngbe Bëtsábiocana bëtscá chamotsebomnama; quem luarents̈a soyënga tondaye queftsátsbomna, pero Bëngbe Bëtsabe ents̈anga quetsomñecana, ndegombre lempe fsëndëtsóbomñe. `99 Mo nduamanëngcá bënga ents̈ángbeñe jtsë́nÿayana, pero banga corente ts̈abá bënga s̈ondë́ubuatma; bëngbiama sempre resjo endmëna jóbanama, pero s̈mochjinÿe, bënga sempre vídaca chents̈ana jatóbocañana; bënga juatsjínÿama jobenayama, Bëngbe Bëtsábeyeca castigánënga fchandbétsemna, pero nÿa jóbanana ndoñe. +8OBënga fsëntsinÿanÿná Bëngbe Bëtsabe oservénënga fstsmënama, ínÿenga bëngbiama ts̈abe soyënga tmojtsejuabná ora y bënga nduámanënga jtsemnama chënga tmojtsama ora; ínÿenga ts̈abe soyënga bëngbiama tmojtsoyebuambná ora y chënga bëngbiama podesca tmojtsichamo ora; bënga áingñayënga fstsmëna ca báseftanga tmojtsejuabná ora, pero bënga nts̈amo ndegombre yomncá jtsóyebuambnayëse. 77gnts̈amo Bëngbe Bëtsabiama ndegombre yomncá jtsabuayiynayëse; Bëngbe Bëtsabe obenánaca ba soyënga jtsamëse; y mo chë soldadëngcá, uayayënga jáyënjanama y chëngbiama jenë́uyanama soyënga jtsebomnana, chë Satanásbioye jayë́njanama y chabiama jenë́uyanama ndayá Bëngbe Bëtsá s̈ojats̈atacá jtsebomnëse; y Bëngbe Bëtsá chca tojama, er cha tojama bënga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama. :6mBë́ngnaca fsëntsinÿanÿná Bëngbe Bëtsabe oservénënga fstsmënama, puerte ts̈abe vídaca, ndocna bacna soye ntjamcá jtsiyenëse; Bëngbe Bëtsabe soyëngama corente jtsetats̈ëmbëse; ínÿenga nts̈amo s̈ojáborlaye ora puerte uantadënga jtsemnëse; ínÿengbioye puerte bonshanánaca jtsë́nÿayëse; Uámana Espíritu bëngbe ainaniñe jtsebomnëse; y ndegombre nÿets ainánaca nÿetscanga jtsababuánÿeshanëse; 5yínÿenga s̈ojtsatsets̈ená ora; cárceloye s̈ojautame ora; ents̈anga bëngbe contra tmojtsenbouénana ora; jabuache trabájayiñe puerte uamënts̈nayënga fstsemna ora; bayté ntsamanacá fstsemna ora; y jasama tondaye fsë́ntsebomna ora. A4{Inÿets̈á, bëngna nÿetsca soyënguiñe fsënjaniyena mo Bëngbe Bëtsabe oservenëngcá; Bëngbe Bëtsábeñe obatmancá puerte uantadënga jtsemnëse, fstsesufrina ora; puerte padecena soyënguiñe bétsemna causa, ndayá jamama ndoñe fsë́ntsetats̈ëmbo ora; y ainaniñe puerte ngménaca fstsemna ora; G3Bënga ndocna bacna soye queftsátama, ndayá chaoma ents̈anga chë ts̈abe noticiënga chamotsábotema, chca, ndocná podesca chaondëtsóyebuambnama bëngbe trabajuama, Cristbiama. 2Er Bëngbe Bëtsá chabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á tojánayana:Chë ts̈abe soye jamama ts̈abá s̈onjaninÿana ora, ats̈e tcbonjanoyeuná;
chë ácbioye jatsbocama te, tcbonjanájabuache ca. S̈mochjinÿe. Mora entsemna chë mocna ora Bëngbe Bëtsá ts̈abá ibojtsinÿana ts̈abe soye jamama; mora entsemna chë mocna ora Bëngbe Bëtsá yojtsebos̈e aca jatsbocama. p1 [Chcáyeca, bënga Bëngbe Bëtsáftaca cánÿiñe trabájayënga quetsomñecana, cbontsaimpadana ndoñe nÿe bonamente chas̈mondóyëngacñe chë Bëngbe Bëtsá yojtsama soyënga, ts̈ëngaftangbiama ts̈abe juabna jtsebomnëse. 00YCristo ndocna bacna soye tonjanma, pero bëngbe bacna soyënga jabuajuánamna, Bëngbe Bëtsá cháftaca tojanma mo cha canÿe bacna soyënga amá cuaftsemncá, chca, bënga Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse, Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈ábenga jtsemnama chamotsobenama.s/_Y chca, bënga jtsemnana Cristbe cuenta oyebuambnayënga y amënga, mo cach Bëngbe Bëtsá bë́ngaftaca cmojtsaimpadancá. Cristbe cuenta cbaimpadá, bëtscá s̈mochtsents̈ena Bëngbe Bëtsáftaca tempcá ts̈abá jtsatsmënama. P.O mënts̈á, Cristo tojanma sóyeca Bëngbe Bëtsá yojtsama ents̈anga chamotsobenama tempcá ts̈abá cháftaca jtsatsmënama, y chca, chënga chamotsobena chëngbe bacna soyëngama perdonánënga jtsemnama, y chë soyëngama nÿetsca tescama castigánënga jtsemnama ndoñe chaondë́tsamnama. Y bënga s̈onjanabanÿé chë trabajo, ents̈anga jtsabuayiynayama nts̈amo Bëngbe Bëtsá inama ents̈anga tempcá ts̈abá cháftaca chamotsatsmënama. - Bëngbe Bëtsá endmëna nda chca inétsama, ents̈anga mo tsëm ents̈angcá jábiamama; y cha Crístoftaca tojama bënga tempcá ts̈abá cháftaca chamotsatsmënama. Y cha bënga canÿe trabajo s̈onjanabanÿé, bënga ents̈anga jábuayenama, Bëngbe Bëtsá inétsama ents̈anga tempcá ts̈abá cháftaca chamotsatsmënama, y ents̈anga jujabuáchama chca chamotsemnama. 7,gChcasna, nderado nda Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá tojtsemna, Bëngbe Bëtsá tojama cha mo canÿe tsëm ents̈acá chaotsemnama. Nts̈amo chë Crístbioye cabá nduabuátmana ora cha yojamncá, mora ya ndoñe quenátsmëna. Morna cha jtsejuabnayana y jtsamana inÿe soyënga y tsëm soyënga. l+QChíyeca, bënga ya ndoñe ndocnabiama queftsatsjuabná nts̈amo ents̈anga quem luarents̈e jtsejuabnayama monduamancá; masque ndegombre bënga chca Cristbiama fsënjanjuabná, mora ya ndoñe chca chabiama queftsatsjuabná. C*Y Cristo nÿetscangbiama tojanóbana, chë quem luarents̈e vida bomnënga ndoñe más nÿe cachëngbiama chamondëtsiyenama, sinó chabiama, nda chëngbiama tojanóbana y tojtanayena. \)1Bënga chca fsëndmëna, Cristo s̈ondábabuanÿeshanayeca, y chë soye endama bënga nÿe cha fchaitseservénama, er bënga fsëndenojuabná y puerte ts̈abá fsëndë́tats̈ëmbo, canÿa, Cristo, nÿetscangbiama tojanóbanama; y cha nÿetscangbiama tojanóbanayeca, endmëna mo cha tojanóbana ora, nÿetscanga cháftaca cuafjobancá. q([ Er bënga mo chë ndoñe corente juabna ndbomnëngcá fstsamëse, nts̈amo báseftanga mondbetsichamcá, jtsemnana Bëngbe Bëtsá jasérviama; y bënga corente juabna bomnëngcá fstsamëse, jtsemnana ts̈ëngaftangbe ts̈abiama. d'A Bënga ndoñe cachiñe cabëngbiama queftsatoyebuambná; chca fsë́ntsichamo ndayá ts̈ëngaftanga oyejuayënga bëngbiama chas̈motsemnama, chca, ts̈ëngaftanga jojuama chas̈mobenama, chë uámana soyënga tmojtsebiamnángbioye ndayá ents̈anga canÿe ents̈ábeñe tmojtsonÿacá y ndoñe chca chë ents̈abe ainaniñe tomna soyë́ngaca. E& Chcasna, Bëngbe Utabná nÿetscangbiama chë más bëtsá yomnama jtsejuabnayëse, bënga bëtscá fsëndama ents̈anga jáyënjanama, bënga ts̈abá fstsamama chamotsejuabnama. Pero Bëngbe Bëtsá ya endë́tats̈ëmbo nts̈amo bënga fstsmënama, y ats̈e sëntsobátmana ts̈ëngaftángnaca chca ts̈abá chas̈motsetáts̈ëmbo, ts̈ëngaftangbe ainanents̈a juabnë́ngaca, chë bëngbiama aíñe ca cmojtsëtsëtsná juabnënga. [%/ Er nÿetscanga s̈ontsamna jashjanguana Cristbe puestoca tribunalents̈e, cada ona nts̈amo yomerecencá chaóyëngacñama, nts̈amo ts̈abá o ndoñe ts̈abá quem luarents̈e chabe cuerpiñe vida yojëftsebomnëntscuana tojëftsemcá. Jábuayenama nts̈amo Bëngbe Bëtsá inama ents̈anga tempcá ts̈abá cháftaca chamotsatsmënama '$G Chíyeca bënga bëtscá fsëndënts̈ena Bëngbe Utabná sempre oyejuayá jabemama, masque bënga quem luarents̈e quem cuérpoca tmojtsiyena, o ya ndoñe. <#qBëngbe fsë́ntsemna ainaniñe bëts añémoca, y más fsë́ntsebos̈e jájbanana quem cuerpiñe vida jtsebomnana, jama Bëngbe Utabnáftaca nÿetsca tescama vida jtsebomnama. " Er mora bënga fsëndoyena jtsamëse, nts̈amo Crístbeñe bënga imos̈buachecá, y ndoñe nÿe ndayá jinÿama tmojtsobenama. h!IY chca, bënga sempre ainaniñe bëts añemo fchandbétsebomna. Bënga fsëndë́tats̈ëmbo, quem cuerpiñe cabá vida bënga mochjë́ftsebomnëntscuana, bënga ndoñe mochántsemna Bëngbe Utabná yojtsemnents̈e.  )Y Bëngbe Bëtsá endmëna nda tojama bënga chamotseprontánama chë tsëm cuerpo jtsebomnama, y nda tojama Espíritu bëngbe ainaniñe cháuamashënguama, chca bë́ngbioye jinÿanÿiyama, bënga ndegombre mochjóyëngacñe ndayá Bëngbe Bëtsá tojas̈ebuachenacá. (IBënga quem cuerpiñe, chë quem luarents̈e vida jtsebomnama cuerpiñe chamojtsiyenëntscuana, yapa padecena soyënguiñe sufrina causa, bënga jabuache mochanjáshachna; chca echántsemna ndoñe nÿe chë espíritu ndocna cuérpoca jtsemnama bënga imojtsebós̈eyeca, ndayá masna, bënga chë tsëm cuerpo chamotsebomnama Bëngbe Bëtsá chaomama imojtsebós̈eyeca. Bënga fsë́ntsebos̈e chë bë́ngbeñe jopochócama yomna soye Bëngbe Bëtsá lempe chaotrocama, chca, bënga chamotsobenama celoca nÿetsca tescama vida jtsebomnama. }schca, Cristo yochjésabo ora, bënga chë tsëm cuérpoca chamotsemnama, y ndoñe nÿe espíritu ndocna cuérpoca. yChíyeca, bënga quem luarents̈e chca vida tmojtsebomnëntscuana, yapa tmojtsesufrina causa, bënga ts̈a jtsebos̈ana betsco Bëngbe Bëtsá celoye chas̈úyambama, y bënga nÿets tempo celoca jtsiyenama tsëm cuerpo jtsebomnama cha chaomama; = uBënga mora mondbomna canÿe cuerpo quem luarents̈e vida jtsebomnama. Quem cuerpo yomna mo chë jtsatsjacama yopodena yebncá, cánÿents̈e ndoñe nÿets tempo ntjë́ftsemnana. Bënga mondë́tats̈ëmbo, quem cuerpo canÿe te tojtsopochocase, Bëngbe Bëtsá yochjama bënga tsmëma cuerpënga chamotsatsbomnama, celoca nÿetsca tescama vida jtsebomnama, Bëngbe Bëtsabe pormana cuerpënga y ndoñe ents̈angbe pormana cuerpënga. EEr bënga nÿe chë tojtsopodena jinÿama soyënguiñe ndoñe nÿets tempo queftsatsjuabná, ndayá chë ndoñe yondopodena jinÿama soyënguiñe; er chë bënga imobena jinÿama soyënga ndoñe nÿetsca tescama ntsemnana; pero chë bënga ndoñe mondobena jinÿama soyënga cocayé nÿetsca tescama jtsemnana.3Nts̈amo bënga mora fsëndësufrincá endmëna nÿe quem luarents̈e vida tmojtsebomnëntscuana, y chca, chë soye jtsemnana mo canÿe nduámana soycá; pero nts̈amo bënga fsëndësufrincá josérviana bënga jtsebomnama chë Bëngbe Bëtsá s̈ochjats̈ataye puerte bëts uámanana y obenana, cháftaca nÿets tempo vida jtsebomnama, chë ndayá yomna nÿetsca soyëngama más bëts y uámana soye. 8iChíyeca bënga ndoñe ntjájbanana ainaniñe añemo bomnana. Masque quem luarents̈a bëngbe cuerpo cada te jtsopochócayana, Bëngbe Bëtsá jamana chë bë́ngbents̈ana nÿets tempo vida yochtsebomna soye, cada te más obenana chaotsebomnama; y chca, bënga jtsemnana mo tsmëma ents̈angcá. !;Lempe nts̈amo bënga fstsama y fstsesufrincá ts̈ëngaftangbe ts̈abiama endmëna; chca, más becá ents̈anga chábeñe chamojtsos̈buaché ora, ba ts̈abe bendicionënga Bëngbe Bëtsá ents̈angbiama jtsamëse, más becá ents̈ángnaca chábioye chamotsatschuaná, ndayá chëngbiama cha yochjamama; y lempe chca, Bëngbe Bëtsá puerte uamaná y obená yomnama nÿetsca ents̈anga chamotsichámuama. 'Er bënga fsëndë́tats̈ëmbo, Bëngbe Bëtsá, nda tojanma Bëngbe Utabná Jesús cháuatayenama, chánaca yochjama bënga Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse, bënga chámuatayenama, y ts̈ëngaftangaftaca cánÿiñe cha yochtsemnoye s̈ochjúshejango. (I Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayana: “Ats̈e sëntsanos̈buaché y chíyeca sënjanoyebuambá ca.” Bënga cachca os̈buáchiyana fsë́ndbomna chë chca tojanayanacá, y chíyeca bë́ngnaca Bëngbe Bëtsábeñe fsëntsos̈buaché y chabiama fsëntsoyebuambná. `9 Y chca, bënga ts̈a fsëndësufrina y jobanámnaca resjo endmëna; y ts̈ëngaftanga ts̈abe noticiënga s̈mojóyëngacñayeca, Bëngbe Bëtsá tojama chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chas̈motsebomnama. }s Er bënga vida fchabomnëntscuana, sempre puerte resjo bëngbiama jëftsemnana jóbanama, Jesúsbioye servena causa; y chca endmëna, ínÿenga chamobená jinÿama Jesús vida yobomnama bëngbe cuerpiñe, chë canÿe te yochjopochóca cuerpo. + Inÿenga sempre jtsamana bënga bëngbe cuerpiñe puerte fchaisufrima, y jobanámnaca resjo jtsemnana, nts̈amo Jesúseftaca tmojanmcá, cha chaosufrima y chaóbanama. Chca bë́ngaftaca endopasana, chca, ínÿenga chamobená jinÿama Jesús bë́ngbeñe vida yobomnama. 6e Inÿenga montsama bënga puerte fchaisufrima, pero Bëngbe Bëtsá ndoñe nÿe cachcá s̈ontsabashejuana; mo nda ínÿabioye cuafjuts̈encá tmojtsentsjaná ora, ya jóbama jtseprontánana, uayayënga bënga jtsëbáyama imojtsejuabnangbe cucuats̈iñe fsë́ntsemna, pero cabá ndoñe ntjobáyana. KY chca, bënga nÿetsca padecena soyënguiñe vida fsë́ndbomna, pero ndoñe queftsátsmëna ndobenënga chë padecena soyënguents̈ana ts̈abá jabocanama; ndoñe queftsátstats̈ëmbo ndayá jamama s̈ojtsamna, pero ndoñe queftsátsmëna ntsobencá jtsobátmanama quem padecena soyënguents̈ana ts̈abá jabocnama. ?wPero chë puerte ts̈abe y bëts soye, chë Cristbe buayenana soye, bënga mondbomna cuerpiñe, bëngbe ainaniñe; y chë cuerpënga jtsemnana nÿe mo matbajëngcá, ndoñe yapa obenana ntsebomnana, chca, jinÿanÿiyama ts̈a bëts obenana Bëngbe Bëtsábiocana yóbocanama, y ndoñe bë́ngbents̈ana. Er Bëngbe Bëtsá, nda quem luare jobojáts̈ama ora tojanmandá binÿniñe ibetents̈ana chaóbocnama, chánaca tojama bënga ainaniñe ts̈abá chabe soyëngama chas̈otsësertánama, chca bënga fchayobená juabuátmanana chë Bëngbe Bëtsabe uámanana y obenanents̈ana inétsobocana osertánana, ndayá Crístbeñe bënga mondonÿá. Bënga fsëndoyena Crístbeñe jtsos̈buáchiyëse wgBënga ndoñe nÿe cabëngbe soyama queftsatabuayiyná, ndayá Jesucristbiama mo Bëngbe Utabnacá. Bënga bëngbiama fsëndbáyana mo oservenëngcá fstsmëna ca, ts̈ëngaftanga jujabuáchama; y chca fsëndbétsama Jesús jasérviama.  Chëngbiama, chë Crístbeñe ndos̈buáchiyëngbiamna, chë quem luarents̈e mora mandayá, Satanás, tojama chë buayenana soye ndoñe chaondëtsësertánama; chca, chënga ndoñe chamondinÿama chë ts̈abe noticiënguents̈ana puerte bëts y ts̈abe soyënga, chë Cristo puerte bëtsá y obená yomnama ínÿanÿnaye soyënga, nda nÿetsca soyënguiñe Bëngbe Bëtsacá yomna. N Y nderado bënga chë ts̈abe noticiënga fstsabuayiyná ora, báseftanga chë soyënga chaósertama ndoñe tontsopodénëse, nÿe chë pochocánënga jtsemnama tmojtsajnëngbiama chca jtsemnana. ' GBënga fsëntsaboté chë ínÿenga iytëmencá imnétsama soyënga, chë ínÿenga tmojinÿe ora chama jtsëuatjana, y chë ínÿenga ents̈anga jáingñama imnétsama soyë́ngnaca, y Bëngbe Bëtsabe buayenana soye ndoñe queftsatstróca ndoñe ndegombre soyë́ngaca. Chamna, bënga sempre nÿe chë nts̈amo ndegombre yomncá fsëndbétsoyebuambnaye, mo Bëngbe Bëtsabe delante cuaftsemnëngcá jtsamëse; y chca, bënga fsëndbétsama cada ents̈abe ainanents̈a juabnënga chamuayanama, bënga ndegombre soyënga fstsoyebuambná ca. `  ;Y chca, Bëngbe Bëtsá bëngbiama lastemado yómnayeca, quem trabajo s̈ojabanÿé, jtsabuayiynayama chë Crístoftaca tojas̈ebuachená soyënga; y chíyeca bënga ndocna te ntjájbanana ainaniñe añemo bomnana. ) KMoisés chabe jubiañe Bëngbe Bëtsabe buashinÿinÿanana y uámanana tojaninÿanÿé, y chíyeca, canÿe ents̈ë́juaca yojtsenamochë́cjua, chca, chënga ndoñe chamondinÿama. Pero bënga os̈buáchiyënga nÿetscanga jtsinÿanÿnayana Bëngbe Utabnabe buashinÿinÿanana y uámanana, mo canÿe espejo canÿe soye tojtsinÿanÿnacá, y ndoñe queftsátsbos̈e nts̈ámnaca jamëse chë soye jatsëytamianana. Cha bë́ngaftaca yojtsama cada te más chë nts̈amo cha yomncá bënga chamotsemnama, cada te más bëtsë́tsanga chë nts̈amo cha yomncá jtsemnëse. Chca endmëna nts̈amo Bëngbe Utabná yojtsama; y Bëngbe Utabná y Espíritu canÿa bondmëna.2]Y Bëngbe Utabná y Espíritu canÿa bondmëna, y Bëngbe Bëtsabe Espíritu tojtsemnents̈e, chë bacna soyënga jamama juabnënga, ni chë ley ndoñe ntsemándayana. xiPero canÿe ents̈á chë Bëngbe Utabnabe benache tojishache ora, cha jtsobenana chë soyëngama josértana. KY më́ntscoñama, Moisesbe librës̈angá chënga tmojtsalía ora, ndoñe ntsësertánana Bëngbe Bëtsabe ndegombre soyëngama, nts̈amo chiñe tojtsayancá jamama ndoñe montsebos̈e causa. 7gPero Bëngbe Bëtsá tojanma chënga ndoñe chaondósertama nts̈amo Moisesbiajana cha tojanayancá. Y cabá quem tempo, nts̈amo Bëngbe Bëtsá Moisésbioye tbojans̈buachenacá chëngbiama jamama, Israeloca ents̈anga tmojtsalía ora, ndoñe ntsësertánana Bëngbe Bëtsabe ndegombre soyënga, mo chëngbiama iytë́mena soyënga cuaftsemncá, mo chë Moisés yojtsenamochë́cjua ents̈ëjuacá. Y chca endmëna, er nÿe Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse, chënga jtsobenana chë soyëngama jósertana, y iytëmencá ya ndoñe ntsemnana. /W Y chca, bënga ndoñe Moisescá queftsátama, chë chabe jubiá chaobuashinÿínÿenama Bëngbe Bëtsá tojanma ora, canÿe ents̈ë́juaca yojtsenamochë́cjua; cha chca tojanma, chë Israeloca ents̈anga ndoñe chamondobená jinÿama chë jubiá buashinÿinÿanana ya yojtsëchnëjuana ora. 8i Y chca, Bëngbe Bëtsá chca bëts soyënga yochjamama fsëndobatmánayeca, bënga fsëntsobena jóyebuambayama, nÿetsca soyëngama jayanëse, tondayama ntjatauatjcá. S Er chë leyama tempo, chë ya jochnënguama tempo entsemna ora, Bëngbe Bëtsá chabe buashinÿinÿanana y uámanana tojinÿanÿese; ndegombre chë Bëngbe Bëtsá tsëm soyënga ents̈angbiama jamama ora, chë ndocna te yochanjochnëngo tempo ora, Bëngbe Bëtsá más chabe buashinÿinÿanana y uámanana echántsinÿanÿnaye.  Er chë Bëngbe Bëtsá ley tojanayents̈buaché ora tojaninÿanÿé buashinÿinÿanana, mora jtsinÿnana mo ya tondaye cuabndëtsemncá, chë Bëngbe Bëtsá ents̈angbiama tsëm soyënga tojtsamama tcojtsonÿá ora, chë ts̈a buashinÿinÿanana yojtsemna ora. ta Bëngbe Bëtsá chë ley tojanayents̈buaché ora, chë ndáyeca ents̈anga jóbanama yojánamna, nts̈amo chiñe betsayancá ndoñe tmonjama causa, chora cha chca tojanma puerte chabe buashinÿinÿanana jinÿanÿiyëse; ndegombre más bën y uámana tempo entsemna chë mocna ora Bëngbe Bëtsá yojtsama ents̈anga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama. _7ndegombre, más bën y uámana tempo entsemna chë Bëngbe Bëtsá bënga s̈ojanas̈ebuachená tsëm soyënga yojtsama ora, chë Uámana Espíritu bëngbe ainaniñe cháuamashënguama Bëngbe Bëtsá tojama ora. Y~+Quem Moisesbe ley, chë ndoñe tmonjobedecema ents̈anga jóbanama jtsamnana, ndëts̈bé tablëbenguiñe letrë́ngaca tmojanábema, y Bëngbe Bëtsá Moisésbioye tbojanants̈abuaché ora, cha ts̈a buashinÿinÿaniñe tojánabo. Chë causa ents̈anga ndoñe imontsobena ni mo jinÿana Moisesbe jubiá, er ts̈a ibojtsanjuebëbuashinÿinÿana, Bëngbe Bëtsáftaca tbojánencuentents̈ana tojtanabo ora. Pero betsco tojanë́jbana chë jubiá chca buashinÿinÿanana. Chë ley, chë natsana trato, Bëngbe Bëtsá tojanayents̈buaché ora, ts̈a buashinÿinÿanánaca cha tojanmëse; }er cha tojama bënga fchayobenama quem trabajo jamama, chë ents̈anga jábuayenana Bëngbe Bëtsá chabe ents̈ángbioye tojanas̈ebuachená soyëngama, ndayá Cristo tojanma sóyeca, mo canÿe tsëm tratcá, Bëngbe Bëtsá y chabe ents̈ángaftaca. Quem soye ndoñe quenátsmëna mo chë Bëngbe Bëtsá tempo Israeloca ents̈ángbioye léyeca tojanas̈ebuachená soyëngcá. Inÿets̈á; ents̈anga mondama Bëngbe Bëtsabe tsëm trato, Uámana Espíritbeyeca. Chë natsana trato, chë uabemana ley, nts̈amo chiñe iuabemancá ndoñe tconjama causa, ents̈á jóbanama jtsemnana; pero Cristbe ts̈abe noticiënga, chë tsëm trato, ents̈anga ainaniñe tmojóyëngacñe ora, chë Uámana Espíritu jamana, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chënga chamotsebomnama. U|#Ndoñe quenátsmëna, nÿe bënga cánÿenga quem trabajo jamama fstsobena y játayanana bëngbe soye chë trabajo yojtsemna ca, er bënga jtsobenana chca jamama, nÿe Bëngbe Bëtsabe ujabuáchenanaca; {Crístbeyeca Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse, bënga corente fsëndë́tats̈ëmbo chca ndegombre bétsemnama. 8ziNÿetscanga ts̈abá mondë́tats̈ëmbo Cristo tojanma ts̈ëngaftanga chábeñe chas̈motsos̈buáchema, y bë́ngaftaca cha chca tojanmámnaca. Chca, ts̈ëngaftanga s̈mondmëna mo Cristbe canÿe tsbuanachacá, ndayë́cha quem luarents̈a ents̈ángbioye tojuyents̈buaché bë́ngaftaca. Ts̈ëngaftanga ndoñe ches̈matanobená Crístbeñe os̈buáchiyënga jtsemnama ents̈angbe trabájoca, er Crístbeñe s̈monjanos̈buaché chë Bëngbe Bëtsá Ainabe Espíritbeyeca; y chca, ts̈ëngaftanga s̈mondmëna mo canÿe tsbuanácha cháftaca uabemanëchacá, y ndoñe mo ents̈ángbeyeca uabemana tsbuanachacá. Bëngbe Bëtsá chë mandënga ndëts̈bé tablëbenguiñe tojanábema, ents̈anga chamotsobedecénama, pero ts̈ëngaftangna Cristbe buayenana soye ts̈ëngaftangbe ainaniñe s̈mojóyëngacñe. zymBënga bëngbe ainaniñe puerte ts̈abá fsëndë́tats̈ëmbo, nÿetsca ents̈anga, nts̈amo ts̈ëngaftanga jtsamëse s̈moyencá tmojinÿe ora, ts̈ëngaftanga jtsinÿanÿnayana bënga ndegombre nts̈amo ts̈abá yomncá fstsamama. Chca, ts̈ëngaftanga jtsemnana mo canÿe tsbuanachacá, nÿetscanga jtsabuatmana y jtsobenana jualíana, bënga ts̈abá fstsamama. 5x eChca bëngbiama fstsjayana ora, ts̈ëngaftanga cmojtsinÿana ¿bënga cachiñe tiftëtonts̈é cabënga bëtsë́tsanga enobiamnayana? ¿O bënga s̈ojtsamna, mo inÿengcá, ts̈ëngaftanga juyents̈buáchiyana o juátjañana tsbuanachangá, bënga ts̈abá fstsamama chë́changaca jinÿanÿiyama? lwQBënga chë ts̈abe noticiënga ndoñe queftsatabuayiyná, nts̈amo ba ents̈anga imojtsamcá, mo nÿe bats̈á uámana soyënga cuaftsemncá, y ndayánaca juácanama, mo nda ndaye nduámana soyënga cuaftsencá. Banga chca mondama; bënga ndoñe. Bënga, Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse, fsëndabuayiyná mo Bëngbe Bëtsabe delante cuaftsemnëngcá, ndegombre nÿe nts̈amo ts̈abá yomncá nÿets ainánaca jtsebos̈ëse, y mo Bëngbe Bëtsabe ichmonëngcá.@vyChë pochocánënga jtsemnama imojtsajnëngna, pochocánënga mochanjábocana, er nts̈amo bënga fsëndabuayiynacá y tmojouencá chënga tmojtsaboté; y chca, chëngbiama chë ts̈abe noticiënga jtsemnana mo canÿe obanabe uanguëts̈ancá. Pero chë Cristo yochjátsebacangna, ts̈abe noticiënga tmojóyëngacñeyeca, mochanjobenaye ts̈abe vida nÿets tempo jtsebomnama; y chca, chëngbiama chë ts̈abe noticiënga jtsemnana mo canÿe puerte botamana uanguëts̈ancá. Y asna, ¿nda obenana yojtsebomna chë ts̈abe noticiënga jábuayenama trabajo jtsamama? i~}{zxwvuuKsrr=q3pMnnm=l#jiig^fdbZa`_e^j]\[ZYYW\UU+RQ~PONNLKJILHF}EMDlCB@?V<<:99 7X6 5j4\3t2100%//8-+*)C('g%$#""!! Hko> RSC" j kz:lG? Er ats̈e sëntsauatja, ats̈e jánÿama chaijá ora, ndoñe chacbondánÿena nts̈amo tsbos̈cá, y ts̈ëngaftanga ats̈e ndoñe chas̈mondínÿena nts̈amo s̈mojtsebos̈cá. Sëntsauatja nderado bacna soyënga s̈mattsama: jtsenpenzentserana, ínÿengaftaca yapa jtsenánts̈abos̈ana, ndayánaca rábiaca jtsamana, nÿe ts̈ëngaftangbiama ts̈abe soyënga jtsebomnama jtsebos̈ana, ínÿengbiama podesca ichámuana, uayátsenayënga jtsemnana, ínÿengbiama cachënga más uámanënga jtsenobiamnayana, y nÿetscanga ndoñe cachcá ntsejuabnayana. Chca chacbojánÿenëse, ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mochátsbos̈ena jóyëngacñana nts̈amo ts̈ëngaftanga jucácanama ats̈e s̈ochtsemncá. J>  Nderado ts̈ëngaftanga s̈mojatsjuabná bënga jenë́uyanama chca cbojtsëtsëtsná ca; pero ndoñe chca quenátsmëna. Inÿets̈á, bënga Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá ents̈angcá, Bëngbe Bëtsabe delante fsëntsoyebuambná, y lempe nts̈amo tijayancá, Jesucrístbeyeca ats̈be bonshana cats̈átanga, ts̈ëngaftangbe ts̈abiama tijayana, Crístbeñe corente chas̈motsos̈buáchema y ainaniñe bëts añemo chas̈motsebomnama. <=q Tito sënjanimpadá ts̈ëngaftanga jánÿama chaotsama, y cháftaca sënjanichmó chë inÿa bëngcá Crístbeyeca bëngbe cats̈ata. ¿Nderado Tito tcmojaingñé? ¿Ndoñe ndegombre yondmëna, Tito y ats̈e cachcá fstsjuabná y fstsbos̈e y cachca soyënga jtsamëse fstsiyena? Ndegombre chca endmëna. j<M ¿O nderado ats̈e tcbojaingñé, canÿa chë ts̈ëngaftangbioye sënjichamó chents̈áftaca? ;y Ndoñe; ts̈ëngaftanga ts̈abá s̈mondë́tats̈ëmbo, ats̈e uajabotá sënjamna ora, ats̈e tondaye tcbonjanótjañama. Masque chca, báseftanga imojtsichamo nts̈amo ínÿenga ndayíñnaca jáingñama ats̈e tstáts̈ëmbo ca, chë́ngbents̈ana crocénana josháchiñama; y ats̈e catijama, ínÿenga jáingñase, nÿe nts̈amo ats̈e tsbos̈cá chamotsamama ca. {:o Y ats̈e corente oyejuayá lempe nts̈amo tsbomncá chanjáts̈ataye, y ats̈e jopochócantscuanënaca, ts̈ëngaftangbe ts̈abiama. Ats̈e cada te más cbojtsababuánÿeshanëse, ¿ts̈ëngaftanga más bats̈á ats̈e s̈mochtsebobonshana? z9m Ats̈e ya së́ntseprontana, móracna unga soyama jama ts̈ëngaftanga jánÿama, y mora ats̈e cach ndoñe quecbochataimpáda ats̈be opresidama chas̈muatájabuachama. Ats̈e ndoñe quetsátsbos̈e chë ts̈ëngaftanga s̈mobomna soye jatsbomnana, ndayá puerte së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga Cristo sempre chas̈motseservénama. Ats̈e chca jamama së́ntsebos̈e, er ats̈e ts̈ëngaftangbiama mo canÿe taitacá, Crístbeñe s̈montsanos̈buachéyeca, ats̈e chabiama tcbonjanabuayená ora; sëntsejuabná chë taitanga inétsamna crocénana jájuabana básenga jtsanÿenama, y ndoñe básenga chë taitangbiama. 8+ ¿Ndayá ts̈ëngaftanga ndoñe cachcá s̈monjanóyëngacñe chë inÿe luarenache os̈buachiyëngcá enefjuanëngbiama? Canÿe soye aíñe, er ts̈ëngaftangbioye tondaye ntjotjañcá, ats̈e ndoñe chiyatslesenciá ts̈ëngaftanga ats̈be opresidama chas̈muájabuachama, nts̈amo inÿe os̈buáchiyënga aíñe sënjalesenciacá. S̈mochtseperdóna chca bacna soye ts̈ëngaftangbiama tijamama. 7+ Canÿa Jesucristbe ndegombre ichmoná bétsemnama inÿinÿnaye soyënga, ts̈ëngaftangbeñe tonjanopasá ats̈e choca sënjamna ora. Chca, chë Bëngbe Bëtsabe obenana inÿinÿnaye soyënga y chë ts̈abe soyënga nts̈amo chora tonjanopasacá, puerte ts̈abá jtsinÿanÿnayana ats̈e canÿe ndegombre ichmoná tsmënama; y ats̈e chca sënjanma, padecena soyënguiñe puerte uantado jtsemnëse. 63 Ats̈e chca chë soyëngama sëntsenabotamná ora sënjoyebuambá mo canÿe opá tojtsoyebuambnacá, pero ndegombre ts̈ëngaftanga s̈monjama ats̈e chca chaimama. Er ts̈ëngaftanga s̈mondmëna ndëmuanÿenga yojtsamna ats̈biama puerte ts̈abá jtsichámuana, ats̈e chca jtsenábotamnayama ndoñe chas̈ondë́tsemnama. Ndegombre, ats̈e tondayiñe más bats̈á uamaná quetsátsmëna, chë Jesucristbe puerte uámana ichmónënga imomna ca juabnayëngbiama, masque ats̈e s̈ontsebiona mo ats̈e tondaye cuaftsamancá. 5 Chíyeca, Cristo jasérviama, oyejuayá chandbétsemna ats̈e mo obenana ndbomnacá stsemna ora, ínÿenga s̈mojtsoyenguá ora, puerte padecena soyënga causa ndayá jamama ndoñe së́ntsetats̈ëmbo ora, ats̈e puerte chaisufrima ínÿenga tmojtsama ora y puerte ts̈ets̈ena ainánaca stsemna ora; er chca soyënguiñe stsemna ora, mo canÿa obenana ndbomnacá, chora Bëngbe Bëtsá jamana ats̈e ainaniñe bëts añemo chaitsebomnama. Nderado ndayá Corintoca os̈buáchiyënga muanjamama Pablo yojánauatja 49 pero Bëngbe Utabná s̈onjauyana: “Nÿe ats̈be bonshánana endmëna lempe nts̈amo cmojtsajabotcá; nÿetscanga ats̈be obenana más ts̈abá jinÿana, chë obenana ndbomna ents̈ángbeñe ats̈be obenana stjínÿanÿiye ora ca.” Chcasna, ats̈e puerte oyejuayá chanjóyebuambaye chë ats̈e mo obenana ndbomnacá tsmënama inÿinÿnaye soyëngama, Cristbe obenana áts̈beñe sempre chaotsomñama. X3) Unga soye Bëngbe Utabná sënjaimpadá chca sufrínana chas̈otsebojuánama; f2E Chíyeca, ts̈a uamaná tsjamna ca ats̈e ntjátsjuabnayama, ats̈e chë Bëngbe Bëtsá ts̈a bëts soyënga tbojaninÿinÿé ents̈á bétsemnayeca, Bëngbe Bëtsá tojanma ats̈e chaitsebomna ndáyeca puerte chaisufrima, mo canÿe bëts uchmas̈ëfja ats̈be cuerpiñe tojtsashacuancá, mo Satanasbe ichmona soycá, ats̈e chaisufrima chaomama. K1 Y nderado jtsenábotamnayama ats̈e stsebos̈e, chca ora ats̈e ndoñe stsama mo canÿe opá tojtsoyebuambnacá, er nts̈amo ndegombre yomncá ats̈e stsichamo. Pero chca ndoñe quetsátama, chca, ndocná chaondëtsejuabná nts̈amo ats̈biama tbojtsinÿanama o nts̈amo ats̈biama cha tojouenama ats̈e más tsmëna ca. /0W Ats̈e chë ents̈á sëndmëna. Canÿe ents̈á ndáftaca chca tojopasabiama, ts̈abá nántsemna chama jtsenábotamnayana; pero cach ats̈biama jtsenábotamnayana ndoñe ts̈abá ntsemnana, ndayá nÿe chë ats̈e mo obenana ndbomnacá tsmënama inÿinÿnaye soyëngama chantsenábotamnaye. -/S Ats̈e sëndë́tats̈ëmbo Bëngbe Bëtsá chë ents̈ábioye celoye tbojanánatsama, nÿetscanga oyejuayënga imomnoye (ats̈e ndoñe quetsátstats̈ëmbo Bëngbe Bëtsá tbojanánatse chabe cuérpoca o nÿe chabe espiritiñe; nÿe Bëngbe Bëtsá chama yotáts̈ëmbo), y chents̈e cha tojanuena palabrënga, ndocná bontsemna jayanama palabrënga, chë ndayama ents̈angbiama ndoñe yontselesenciana jatichámuana. |.q Ats̈e canÿe ents̈á sënduábuatma, cha Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá endmëna y nda bnë́tsana canta uata entsemna, Bëngbe Bëtsá tbojanánatse, chë celoca más tsbanánoye, Bëngbe Bëtsá yomnoye. Ats̈e ndoñe quetsátstats̈ëmbo Bëngbe Bëtsá cha tbojanánatse chabe cuérpoca o nÿe chabe espiritiñe. ¡Nÿe Bëngbe Bëtsá chama yotáts̈ëmbo! x- k Ats̈e s̈ontsemna más jtsenábotamnayana, masque chca tcojaments̈ana ndocna ts̈abe soye ntjóbocnana. Mora chanjóyebuambaye, chë mo otjenayoquëcá sënjinÿe Bëngbe Bëtsabe soyëngama y Bëngbe Utabná s̈ojinÿinÿé soyëngama. Y,+ !pero básefta enutënga, canÿe sbarëcuiñe s̈montsanë́stjango chë pueblents̈a shë́conana tapiës̈iñe canÿe atëfjnëjana, y chca ats̈e sënjanobená chëngbe cucuats̈ents̈ana jótsbocana.U+# Ats̈e Damasco bëts puebloca sënjamna ora, chë rey Aretasbe uabuáyana mandado tojanmandá chë puebloye amashjuaniñe soldadënga chamotsebojanÿama, ats̈e chas̈mishachama chëjana stsebocana ora; ]*3 Bëngbe Bëtsá y Bëngbe Utabná Jesucristbe Taitá, ndábioye nÿetscanga nÿetsca tescama jtsatschuanayama entsamna, cha endë́tats̈ëmbo ats̈e ndegombre stsichámuama chë sëntsoyebuambná soyënguiñe. $)A Nderado nÿa tojátsiyta ats̈e ndayama jatenábotamnayama, as chë ats̈e tondaye obenana ndbomná tsmënama ínÿanÿnaye soyëngama chtsenábotamnaye. (+ Ndánaca ts̈abe soye jamama tondaye añemo tontsebomna ora, ats̈e chabiama s̈ochandbóngmia, mo áts̈naca cach tondaye añémoca cuabndëtsemncá. Nderado ínÿenga tmojama ndánaca bacna soyiñe chaótsats̈ama, ats̈e ndegombre puerte ngménaca chandbétsesufrina. l'Q Quem soyëngama y inÿe ndoñe chiyátayana soyëngama más, ats̈e cada te natjë́mbana ainánaca ndoñe queschbatsmëna, er ndoñe quetsátstats̈ëmbo nts̈amo nÿetsca os̈buachiyëngcá enefjuanënga imojtsiyenana. x&i Ats̈e bëtscá tijatrabajá empás uamënts̈nayá joquédantscuana; ba soye tijachnëngo ibeta ntsamanacá y ba soye tijachnëngo shë́ntseca y uajuendayá; ba soye ndayá jasama ntsebomncá; tijasufrí sësnama y tondaye ents̈ayama. 0%Y Ats̈e becá sënjánana, y chca ats̈biama resjo enjamna bëts fshajayënguiñe y uacucuats̈ënga chas̈muebiatbëbama; resjo cach ats̈be ents̈ángbents̈e, judiënga y ndoñe judië́ngbents̈e; resjo bëts pueblënguents̈e, ents̈anga ndoyenents̈e y mar béjayoca. Ats̈biámnaca resjo enjamna chë Jesucrístbeyeca ats̈biama cats̈átanga imomna ca jtsichámuana, pero ndegombre chca ndoñe mondmënë́ngbeñe. :$m Unga soye niñëbéngaca s̈monjanë́tsjanganja, y ndëts̈béngaca canÿe s̈monjanatëchë́nganja. Unga soye chë ats̈e sënjánenjaquena barco tontsanenatjëmba, y chca ora, canÿe s̈onjanotocá, chë mar béjayoca tsachocana bënoca canÿe ibeta jëftsebobínÿnana y canÿe te jëftsejétanana. #- Shachna soye judiënga s̈monjantsets̈ená chë unga bnë́tsana y esconëfta soye jasachënjëse, nts̈amo chënga jacastígana monduamancá. 9"k Chënga jtsichámuana Cristo imoservena ca. Ats̈e chëngbiama cabá más ts̈abe oservená sëndmëna. Chca stjayana ora, mo canÿe opá tojtsoyebuambnacá sëntsoyebuambná. Ats̈e chëngbiama más tijatrabajá, más s̈mojutame, más s̈mojatsets̈ená y ba soye ats̈biama resjo endmëna jóbanama. !9 Chënga jtsenábotamnayana hebreunga imomnama. Ats̈naca hebreo sëndmëna. Chënga jtsenábotamnayana Israeloquënga imomnama. Ats̈naca Israelocá sëndmëna. Chënga jtsenábotamnayana Abrahámbents̈ana ents̈anga imomnama. Ats̈naca Abrahámbents̈ana ents̈á sëndmëna. i K Ats̈e chca së́ntsichamo masque sëntsëuatja chca jayanama. Bënga fsënjamna corente obenana ndbomnënga, nts̈amo ts̈ëngaftanga bëngbiama s̈mojayancá, ts̈ëngaftangaftaca chca jamama. Inÿenga, chë ts̈ëngaftangbeñe imotrabájanga, ndayama jtsenábotamnayama tmojtsebomnëse, puerte uámana ichmónënga imomna ca jtsichámëse, áts̈naca añemo së́ntsebomna chama jtsenábotamnayama; chca stjayana ora, mo canÿe opá tojtsoyebuambnacá sëntsoyebuambná. #? Ats̈e sëndë́tats̈ëmbo ts̈ëngaftanga chë opë́ngbioye s̈mnetsëuantánama, er ts̈ëngaftanga s̈mondbétsëuantana chë nÿets tempo ts̈ëngaftanga mo chëngbe oservenëngcá tcmojtsamë́ndayënga, o chë ts̈ëngaftanga bëtscá tcmojtsabacanga, o tcmojtsaíngñanga, o chë uámanënga tmojtsenobiamnanga ts̈ëngaftanga mo nduamanëngcá jtsamë́ndayama, o chë tcmojtsajuebjants̈etayënga. `9 Ts̈ëngaftanga chë ts̈a osertánënga, oyejuayënga opë́ngbioye jtsëuantánana.  Banga mondmëna, cachënga jtsenábotamnayana ndayá quem luarents̈e chënga tmojamama, as áts̈naca chantsenábotamnaye. T! Chca jayanëse, ndoñe quenátsmëna nts̈amo Bëngbe Utabná endbetsamcá, ndayá canÿe opá inetsamcá; ats̈e ts̈abá jtsetats̈ëmbëse ndegombre stsebomna ndáyeca jobenayama jtsenábotamnayana. s_ Cachiñe cbochtëtë́yana: ndocná chaondëtsejuabná ats̈e opá stsemna ca, cach ats̈e stsenabotamná ora; pero chca s̈mojtsejuabnase, mo canÿe opabioycá s̈mochtsëuánta, chca, áts̈naca jtsenábotamnayama jobenayama. }s chíyeca, ndoñe muatjenjnaná, chabe oservenë́ngnaca tmojtsamama mo ts̈abe ents̈angcá jtsinÿnama. Pero chënga mochanjopochóca, nts̈amo tmojtsomerecencá, ndayá tmojamama. Nts̈amo Pablo tojansufrí, Cristbe ichmoná bétsemna causa |q Y chama ndoñe s̈matjenjnaná, er cach Satanásnaca endbétsama mo canÿe buashinÿinÿana angelcá jtsinÿnama; dA Er chënga ndoñe quemátsmëna Jesucristbe ndegombre ichmónënga, mondmëna chë ínÿenga jáingñama imotrabájanga, y mondama ents̈anga chaotsinÿanama chënga mo Jesucristbe ndegombre ichmónënga cuaftsemncá.   Pero ats̈e sempre chántsama nts̈amo sëndamcá, chca, chë ínÿenga, chë Jesucristbe puerte uámana ichmónënga imomna ca juabnayënga ndoñe chamondë́tsebomna ndáyeca jatenábotamnayama, nts̈amo bënga fstsamcá chënga imojtsetrabája ca. 5 ¿Y ndáyeca chca stsama? ¿Yojtsemna ndoñe cbondábabuanÿeshana causa? Ndoñe. Bëngbe Bëtsá endë́tats̈ëmbo ts̈a cbondábabuanÿeshanama. H  Serto, Cristbe ndegombre soyënga ats̈be ainaniñe së́ntsebomna; chíyeca, ats̈e corente së́ntsetats̈ëmbo ndocná Acaya luarents̈e yochjama ats̈e chayajbaná puerte oyejuayá jtsóyebuambnayama, chë ts̈abe noticiënga stsabuayiyná ora; y chca chanjama ats̈be opresidama chas̈moyema ínÿenga ntsamncá. 1[ Y ts̈ëngaftangaftaca sënjamna ora y ndayánaca s̈ojanájaboto ora, ats̈e ndoñe checbátantjañe ats̈be opresidama, chca, ts̈ëngaftangbiama totcá ndoñe chaondë́tsemnama; er chë Jesucrístbeyeca cats̈átanga Macedoniocana tmonjánashjajnënga, s̈monjanats̈etá nts̈amo s̈ojanbuashbencá. Chca, ats̈e sënjanma, ats̈be causa ts̈ëngaftangbiama totcá ndoñe chaondë́tsemnama; y sempre chca chántsama. A{ Mo ínÿenache os̈buachiyëngcá enefjuanënga crocénana cuafjabaquëcá, crocénana sënjanóyëngacñe chë os̈buachiyë́ngbents̈ana, ts̈ëngaftanga jujabuáchama jobenayama.  ¿O ats̈e ndoñe ts̈abá sënjama, ts̈abe noticiënga cbonjanabuayiyná ora, ts̈ëngaftangbents̈ana ats̈biama tondaye ntjotjañcá, nduamanacá jenóbemëse; chca, ts̈ëngaftanga puerte uámanënga chas̈motsemnama Bëngbe Bëtsá chaomama? #? Ats̈e ndoñe sënjuatsjinÿe nts̈amo corente ts̈abá ents̈ángaftaca jóyebuambayama; pero ats̈e puerte ts̈abá sëndë́tats̈ëmbo nts̈amo stsichámuama. Bënga puerte ts̈abá nÿetsca soyënguiñe ts̈ëngaftanga tcbonjanÿanÿé, ndegombre chca osertánana ftsbomnama. / Pero ats̈e sëntsejuabná tondayiñe más bats̈á uamaná tsmëna ca, chë Jesucristbe puerte uámana ichmónënga imomna ca juabnayëngbiama. /W Ats̈e chama sëntsauatja, er ndánaca jashjanguana y Jesusbiama tojtsabuayiyná, mo cha inÿe ents̈á cuaftsemncá, ndoñe nts̈amo bënga Jesusbiama fsëndabuayiynacá, y tojtsama ts̈ëngaftanga chas̈mobená canÿe espíritu jtsebomnana, pero ndoñe nts̈amo chë Bëngbe Bëtsá tojama ts̈ëngaftangbe ainaniñe cháuamashënguama espiritcá, chë Uámana Espíritu, ts̈ëngaftanga ts̈abá cha jtsëuántana. Y ats̈e sëntsauatja, ts̈ëngaftangbe ainaniñe inÿe buayenana chas̈móyëngacñama ndánaca tojtsamama, ndoñe cachcá chë ts̈abe noticiënga nts̈amo ya bë́ngbents̈ana s̈monjouencá, y chora ts̈ëngaftanga chábioye becá ts̈abá jtsëuántana. } Mëts̈cuaye Evábioye tbojaningñé, y cha tbojanínÿnana puerte osertanabe soyënga cuaftsatsëtsnacá, pero ndegombre ndoñe chca yonjamna. Ats̈e sëntsauatja nderado cachcá ínÿenga ts̈ëngaftangaftaca muanjama y ts̈ëngaftangbe juabna chas̈motrocá, y chca, ts̈ëngaftanga chas̈motsajbaná sempre jtsejuabnayana nÿe Cristo nÿetsca soyënguiñe jtseservénama. n U Bëngbe Bëtsábeyeca ats̈e ts̈a cbondábabuanÿeshana y cbondánÿena, ts̈ëngaftanga nÿe cha chas̈motsë́stonama y ndoñe ínÿengbioye. Er ats̈e Cristo sënjas̈buachená ts̈ëngaftanga sempre cha s̈mochtsë́stonama, y së́ntsebos̈e, cha quem luaroye yochjésabo ora, chábioye ts̈ëngaftanga júshejanguana, mo nÿe chábioye sempre ustonëngcá, nts̈amo canÿe taitá chabe bembe ndocna boyabása nduabuatmá nÿe canÿe boyabásaftaca chaóbuamama jushjanguancá. A  } Malaye ats̈e s̈mëntjëuánta, ats̈e básefta soyënga mo canÿe opá tojtsoyebuambnacá stsichámëntscuana, cach ats̈e stsenabotamná ora. Masque nts̈ámnaca s̈mochtsëuánta. U # Er Bëngbe Bëtsá jayanana canÿe ents̈á ndegombre ts̈abá tojama ca, ndoñe nÿe cachá tojtsenábotamnabiama, ndayá Bëngbe Bëtsá chca ndegombre tojama ca Bëngbe Bëtsá tojtsejuabnabiama.] 3 Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá: “Nda tojtsebos̈e jayanama cha canÿe uámana ents̈á yomna ca, más ts̈abá cha cháuayana Bëngbe Utabná puerte uamaná endmëna ca.” , Q Chca, fsëntsobátmana bënga jobenayama ts̈abe noticiëngama jábuayenama, chë ts̈ëngaftangbents̈ana más chcoye imoyena ents̈ángbioye; chca, bënga ndoñe yapa quifchatóyebuambaye ínÿengbe trabajuama, Cristbe soyënga jábuayenama, mo chë soye bëngbe trabajo cuafjatsmëncá. 5 Y ndoñe quifchatóyebuambaye ts̈a ts̈abá bëngbe trabajo yomna ca, chë ndayama ndoñe s̈ontsamna chca jatichámuana, chë trabajo ndoñe bëngbe soye, sinó ínÿengbe soye yómnayeca. Chamna, bënga fsëntsobátmana ts̈ëngaftanga Crístbeñe más chas̈motsos̈buáchema, y chca chaojtsemna ora, bënga fchayobená ba luariñe ents̈anga jábuayenana, nts̈amo ts̈ëngaftangbeñe fsëntsamcá. )K Chíyeca, bënga ndoñe queftsatoyebuambná chë bënga ndoñe derecho fsë́ntsebomnama, nts̈amo ndegombre nántsemna bënga tempo ts̈ëngaftangaftaca ndoñe mafsënjamnëse; er bënga chë natsanënga fsënjamna ts̈ëngaftangbioye jama, Cristbiama ts̈abe noticiënga jábuayenama. /W Bënga ndoñe yapa quifchatóyebuambaye cabëngbiama, chca, ts̈a ts̈ábenga bënga imomna ca jtsenábotamnayama; fchanjóyebuambaye ndayá chë bënga tifjama ts̈abe trabajuama, ndayá Bëngbe Bëtsá s̈ojabanÿecá, y chíñnaca entsemna nts̈amo ts̈ëngaftangbeñe Corintoca tifjamcá. _7 Ndegombre bënga ndoñe ts̈a añemo queftsátsbomna jayanama nÿets̈á uámanënga fstsmëna ca, mo chë cachënga jtsenábotamnayana uamanëngcá. Chënga jtsejuabnayana y jtsichámuana ts̈ábenga imomna ca, nÿe nts̈amo cachë́ngbeñe ínÿenga imomnama jtsonÿayëse; y chca tmojtsama ora, chënga juabna ndbomnënga jtsemnana. gG Chca ents̈anga entsamna jtsetats̈ëmbuana, nts̈amo bënga fstsichamcá, tsbuanachangá juíchmuase, ts̈ëngaftangaftaca cabá ndoñe fsë́ntsemna ora, ts̈ëngaftangaftaca fchaitsemna órnaca, bënga chca fchjamama. F Er báseftanga mënts̈á ats̈biama imojtsichamo: “Chabe tsbuanáchangañe cha s̈ontsamë́nda bëtscá soyënga jamama, y ts̈a obenacá cha jtsóyebuambnayana; pero cha bë́ngaftaca tojtsemna ora, cha jtsóyebuambnayana mo canÿe ndocna obenana ndbomnacá, y nts̈amo tojtsichamcá tondaye ntsámanana ca.” ,Q Ats̈e ndoñe quetsátsbos̈e ts̈ëngaftanga chacmotsinÿana, ts̈ëngaftanga jaútatjayama ats̈e stsebos̈e ca, ndayá ats̈be tsbuanáchangañe tijuábemama. +O Er ats̈e masque ts̈a sëndbétsoyebuambnaye chë Bëngbe Utabná s̈ojats̈atá mandama, chë ndáyeca bënga jamama ts̈ëngaftanga puerte chas̈motsos̈buáchema y ainaniñe bëts añemo chas̈motsebomnama, y ndoñe ts̈ëngaftanga ntjapochócama, chama ats̈e ndoñe quetsátëuatja. dA Ts̈ëngaftanga ndayánaca jtsonÿayana nÿe nts̈amo tbojtsabinÿnëcá. Nderado nda becá tojtsejuabná Cristbia yomna ca, cha bontsemna jtsejuabnayana bë́ngnaca Crístbenga fstsmënama, nts̈amo cha yomncá. 1 Bënga fsë́ntseprontana chë Cristbiama nduauenanënga jácastigama, lempe nts̈amo Cristo cmojtsamëndacá ts̈ëngaftanga chas̈mojtsama ora. 4~a y Bëngbe Bëtsabe osertánana jtsabotema juabnënga bomnëngbiama, bënga fsëndama nts̈amo chënga tmojtsichamcá tondaye chaondëtsámanama. Y chë japéliama fsë́ndbomna soyë́ngaca, bënga fsëndbétsama chca juabnayana chamotsajbanama, y chamotsobena nts̈amo Cristo yomandacá jtsamana. q}[ er chë ndaye sóyeca bënga Cristbe soyëngama fsëndëpélia, ndoñe quenátsmëna mo chë ndaye sóyeca chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈anga japéliama monduamancá, nts̈amo nÿe chënga ts̈abá jtsomñama juabnënga yomncá. Inÿets̈á, chë ndaye soyë́ngaca bënga fsëndëpélia, Bëngbe Bëtsá jtsinÿanana puerte obenana bomna soyënga yomna ca; y endmëna chë Satanás tojtsemánda soyënga jayë́njanama, puerte jabuache soyënga jayë́njanama. Mo nda canÿe uayayábioye jtsepochocancá, chë Bëngbe Bëtsabe osertánana ndoñe yonduámana ca jinÿanÿiyama soyënga ichámëngbiama, |! Ndegombre bënga quem luarents̈e fsëndoyena, pero ndoñe queftsátspelia Cristbiama, nts̈amo quem luarents̈a ents̈anga monduamancá; {# Ts̈ëngaftanga cbontsaimpadana, ts̈ëngaftanga jánÿama chaijá ora, ats̈e ndoñe chas̈ondë́tsemna puerte añemo bomná jtsemnana, jabuache soyënga ts̈ëngaftanga jáuyanama, ndoñe nts̈amo ats̈e puerte ts̈abá sëntsetats̈ëmbcá ndayá báseftangaftaca jamama s̈ojtsotocana, chë ndëmuanÿenga imojtsejuabná, nÿe bënga ts̈abá jtsomñama juabnë́ngaca bënga fstsiyena ca. 9z m Y mora, ats̈e Pablo, cbochanjáimpada, ts̈ëngaftangbioye puerte bonshanánaca jtsë́nÿayëse, y ts̈ëngaftangbiama ts̈abá jamama jtseprontánëse, nts̈amo cach Cristo endbetsamcá. Báseftanga ts̈ëngaftangbioquënga imojtsichamo ats̈e puerte nduamaná tsnenóbema ats̈e ts̈ëngaftangaftaca stsemna ora, pero corente añemo bomná tsnenóbema jabuache soyënga jayanama ts̈ëngaftangbents̈ana bënoca stsemna ora ca. ,yQ ¡Bëngbe Bëtsá s̈cuatschuá ndayá cha s̈ojáts̈atama, canÿe puerte uámana soye, ndocná jobenayana ts̈abá jayanama nts̈amo chë soye bétsemnana!Cha nÿets ainánaca ndbomnëjémënga bëtscá jats̈atayana;
y chë ts̈abe soyënga nts̈amo cha tojtsamcá nÿets tempo jëftsemnana. Mr Bëngbe Bëtsá endobena jamana chábents̈ana nÿetsca ts̈abe bendicionënga y bëtscá soyënga ts̈ëngaftanga chas̈motsebomnama; chca, nts̈amo nÿetsca soyënguiñe cmojtsëjabotcá sempre chas̈motsóbomñama, y cabá más bëtscá chas̈motsebomnama, nÿetsca ts̈abe obrënguiñe ínÿenga chas̈më́jabuachama. eqC Cada ona bontsemna jajájuana nts̈amo chabe ainaniñe tojajuabocá; ndoñe ngménaca o nÿe ínÿenga chca jamama tmojtsemándayeca. Chca chaotsemna, er nda oyejuayá tojajajóbioye, Bëngbe Bëtsá jtsebobonshánana. 7pg Quemuiñe s̈mochtsenójuabnaye: Nda nÿe bats̈á tojajé, cach bats̈á chents̈ana josháchiñana; y nda bëtscá tojajé, cach bëtscá chents̈ana josháchiñana. 2o] Chíyeca, ts̈abá s̈onjuínÿnana Jesucrístbeyeca quem cats̈átanga jáimpadana chënga ats̈be natsana chamotsama ts̈ëngaftanga jánÿama, y chacmë́jabuachama chë juabónana játbanama, ndayá ts̈ëngaftanga tempo s̈monjanas̈ebuachenacá. Chca, ats̈e choca chaijáshjango ora, ts̈ëngaftangbe juabónana chaotseprontana. Chca, ts̈ëngaftanga s̈mochanjínÿanÿiye ndbomnëjémëngbiama s̈mojacjá, chca jamama ts̈a s̈mobós̈eyeca, y ndoñe nÿe bats̈atema jats̈atayama y ts̈ëngaftangbiama bëtscá jobuájuama s̈mojtsebos̈e. rn] er nderado báseftanga Macedonioquënga áts̈eftaca tmojá y choca ndëprontánënga tcmojánÿena chë ndbomnëjémëngbiama ujabuáchenanaca, chë soye nanjama bënga fchaitsëuatjama, er ba soye fsënjayana bënga ndegombre fstsëtáts̈ëmbo ts̈ëngaftanga prontánënga s̈mochtsemna ca; y ndegombre, ts̈ëngaftangbiama cabá más ouatjcá nántsemna. Tm! Pero Jesucrístbeyeca quem cats̈átanga sëntsichamná, nts̈amo bënga oyejuayënga tifjayancá ts̈ëngaftanga chas̈motsamama, chë ts̈ëngaftanga quem trabajuiñe bëtscá s̈mochjama ca; chca, nts̈amo tijanayancá ndoñe nÿe bonamente chaondë́tsemnama, y nts̈amo sënjanayancá ts̈ëngaftanga chas̈motseprontánama; ,lQ er ats̈e ndegombre së́ntsetats̈ëmbo ts̈ëngaftanga ts̈a s̈mojtsebos̈e chca jujabuáchama. Macedonioca ents̈anga puerte oyejuayá sempre sëndbétsëtsëtsnaye, Acaya luaroquënga chë inÿe uatscana quem trabajuiñe jujabuáchama s̈moprontánama; y chë jujabuáchama ts̈ëngaftangbe bëtscá juabnënga tmojama banga quem luarents̈ënga bëtscá añemo chamotsebomnama, chë́ngnaca chë trabajo jamama. k  Chë Jerusalenoca Bëngbe Bëtsabe ents̈angbiama crocénana játbanamna ndoñe quenátsiyta ts̈ëngaftangbioye jatëbuabiamnayama, j5Chíyeca, chë́ngbioca os̈buachiyëngcá enefjuanënga chca chamotsetats̈ëmbuama, chë ichmona boyabásengbioye s̈mochjínÿanÿiye ts̈ëngaftanga ndegombre chënga s̈mojtsababuánÿeshanama, y bënga razón fstsebomnama ts̈ëngaftangbiama oyejuayënga jtsemnama.]i3Y Titbiamna, cha quem trabajuiñe ats̈be enutá endmëna, y ats̈cá ts̈ëngaftangbiama endëtrabája; y chë ínÿata Jesucrístbeyeca bëngbe cats̈atatbiamna, chata bontsemna quemuents̈a os̈buachiyëngcá enefjuanëngbe ichmónata, chëngbiama chabóyebuambama; y chë bontsama sóyecna, chata Crístbioye corente jtsatschuanayana. h%Chátaftaca inÿa Jesucrístbeyeca bëngbe cats̈átnaca fsëntsichamná; cha bënga ba soyiñe s̈onjinÿanÿé cha yojtsebos̈e bëtscá jamama, Cristo jasérviama, y mora más, er cha puerte bëtscá entsejuabná ts̈ëngaftanga puerte ts̈abá s̈mochjamama. Cger bënga fsëndama lempe nts̈amo fstsobencá, ndoñe nÿe nts̈amo Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá yomncá jamama, ndayá nts̈amo ents̈angbe bominÿiñe ts̈abá yomncánaca. Tf!Títoftaca cha fsëntsichamná, chca, ndocná chaondë́tsichamo bënga ndoñe ts̈abá tifjama ca, nts̈amo játbanama cmojtsamniñe, chë becá juabónana játbanama, ndbomnëjémënga jujabuáchama; meSY ndoñe nÿe chë soye, sinó quem luarents̈e os̈buachiyëngcá enefjuanënga cha tmonjuábuayana bë́ngaftaca Jerusalenoye jama, y jujabuáchama chë ndbomnëjémëngbiama trabajuiñe; chë trabajo endmëna bonshánana jinÿanÿiyama; chca fsë́ntsama, Bëngbe Utabná jtsatschuanayama y jinÿanÿiyama bënga chca jujabuáchama ts̈a fstsbos̈ama. bd=Títoftaca, canÿa Jesucrístbeyeca bëngbe cats̈ata fsëntsichamná; chabiama puerte ts̈abá os̈buachiyëngcá enefjuanë́ngbenache mondoyebuambná, chabe trabajuama chë ts̈abe noticiënga abuayiynayama. cEr ts̈ëngaftangbioye chaotsama bënga fsënjanimpadá ora, cha oyejuayá aíñe ca tonjánayana choye jama; y chabiama puerte enduámana ts̈ëngaftangbe ts̈abiana; chíyeca mora echanjá ts̈ëngaftanga jánÿama, chca jamama cachá yobós̈eyeca. *bMBëngbe Bëtsá s̈cuatschuá, ts̈ëngaftanga jtsanÿenama Tito ainaniñe juabnënga chaotsebomnama cha tojanmama, cachcá nts̈amo bënga fsëndbomncá. Za-Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá:Chë ts̈a bomnábioye ndoñe chebatanójama;
y chë nÿe bats̈á bomnábioye, ndoñe quebënjatanbuáshbena ca. Tito y chabe enutënga ~`uAts̈e së́ntsichamo ndayá nÿetscanga chamotsenajabuachana, chca tojtsë́jaboto ora ca. Mora, chë bëtscá s̈mobomnents̈ana s̈montsobena chënga jujabuáchana, ndayá tojtsabuáshebencá jats̈atayëse; y inÿe orna, chënga entsamna ts̈ëngaftanga jujabuáchana chë cmojtsabuáshebena soyë́ngaca. Chca, nÿetscanga jóyëngacñana ndayá tojtsë́jaboto ora. 0_Y Ndoñe quenátsmëna, ts̈ëngaftanga puerte ujabótënga chas̈moquedá, ínÿengbioye ats̈atnaye causa, chënga ndoñe yapa ujabótënga chamondë́tsemnama. N^ Er canÿe ents̈á, jats̈tayama ndegombre tojtsebos̈ëse, ndayá cha tojats̈tacá Bëngbe Bëtsábioye oyejuayá jabemana, nts̈amo cha tojtsobencá, y ndoñe nts̈amo cha ndoñe tontsobencá. ] Morna, chë ndbomnëjémëngbiama trabajo s̈mochjapochóca; chca, nts̈amo ts̈ëngaftanga becá s̈monjanprontana y jujabuáchama ts̈a s̈monjanbos̈cá, mórnaca cachcá chas̈momama chë trabajo japochócama, nts̈amo s̈mojobenacá jacjayëse. t\a Ts̈ëngaftangbe ts̈abiama mënts̈á cbabuayená, nts̈amo quem soyiñe s̈mochjamama. Chë inÿe uata ts̈ëngaftanga s̈monjanbojats̈é, ndoñe nÿe chë ndbomnëjémëngbiama jacjayama, ndayá chca jamama jtsebos̈ámnaca. 3[_ Er ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo nts̈amo Bëngbe Utabná Jesucristo puerte ts̈abe soyënga bëngbiama tojamama, bë́ngbioye puerte jtsababuánÿeshanëse. Celoca, cha cabá quem luaroye ndabo ora, cha bëtscá inabomna; pero ts̈ëngaftanga ababuánÿeshanayeca, mo canÿe puerte nduamanacá tojanóbema. Y mora, Cristo mo canÿe nduamanacá tojóbemayeca, Bëngbe Bëtsá puerte ts̈abe soyënga s̈ojats̈atá. PZChca ndoñe quecbatëtsëtsná mo canÿe mandcá; ats̈e së́ntsebos̈e ndayá nÿe ts̈ëngaftanga jáuyanana nts̈amo ínÿenga bëtscá tmojatrabajá chë ndbomnëjémëngbiama, ts̈ëngaftángnaca cachcá chas̈motsamama; y chca, chas̈minÿanÿema chë ts̈ëngaftanga s̈mobomna bonshánana ndegombre bétsemnama. ]Y3Y morna, nts̈amo ts̈ëngaftanga nÿetsca soyënguiñe ts̈a s̈momncá —puerte os̈buáchiyënga, becá obenënga Bëngbe Bëtsabe soyëngama jóyebuambayama, puerte osertánënga Bëngbe Bëtsabe soyëngama, corente juabnayënga bëtscá jamama Cristo jasérviama y bë́ngbioye corente ababuánÿeshanënga —cachcá, mórnaca bëtscá s̈mochjama quem trabajuiñe chë os̈buáchiyënga ndbomnëjémëngbiama, ts̈ëngaftangbe bonshánana jtsinÿanÿnayëse. $XANdayá Macedonioca os̈buáchiyënga tmojanmama bënga añemo fsënjanóyëngacñeyeca, bënga Tito fsënjaimpadá chë ts̈abe trabajo chaopochocama, chë ts̈ëngaftangbeñe crocénana játbanana, Jerusalenoca os̈buáchiyënga jujabuáchama, ndayá cha jamama tojanbojats̈ecá. W'Bënga ftsjanobatmanama cabá más chënga tmonjanma; natsana, chënga Bëngbe Utabná tmojaniyana lempe nts̈amo cha tojtsebos̈cá chënga jamama imojtsebos̈e ca, y chents̈ana bëngaftácnaca cachcá tmonjanma; y lempe enjamna nts̈amo Bëngbe Bëtsá inabos̈cá. b~*|zyexvusrpom=ll@jiigifedGcAb``,_^^\[WYWWUUTRQsPONN=MlLKJdGFEBA@>=-;:R976L5U310)..,#*J('a&%#"x!OaCO U9=e! EX Chënga Bëngbe Bëtsá echanjácastigaye, nÿetsca tescama jtsapochócase; y Bëngbe Utabnábents̈ana bënoca mochantsemnënga, y ndocna te quemochatobenaye jinÿama Bëngbe Utabná ts̈a bëtsá y obená bétsemnama. ?  yXCha echanjabo chë Bëngbe Bëtsábioye jtsabuatmama ndoñe montsebos̈ënga jabácastigayama, y chë ts̈abe noticiënga Bëngbe Utabná Jesusbiama ndoñe montsuenanë́ngbioynaca.  ;Xy echanjama ts̈ëngaftanga y bënga chë mondësufrinëngbiama, ndoñe más chamondë́tsesufrinama. Cha quem soyënga echanjama, Bëngbe Utabná celoca chaojábobocna ora. Cha chabe puerte obenana bomna angelë́ngaftaca echanjabo, y chora bëtscá iñets̈ënga echántsemna.  'XBëngbe Bëtsá echanjama nts̈amo jamama ibomncá; echanjama chë ts̈ëngaftanga chas̈mosufrima imojtsamënga bëtscá chamosufrima; x kXTs̈ëngaftanga chca Cristo s̈më́stonayeca, corente entsinÿinÿena Bëngbe Bëtsá nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amá yomnama, y ents̈anga nts̈amo tmojamama ts̈abá o ndoñe ts̈abá bétsemnama jayanama ora, cha chca echanjayana nts̈amo ents̈anga tmojtsomerecencá. Y chca entsayana ts̈ëngaftanga aíñe merecido s̈motsobuájoñe chabe amë́ndayoye jamashënguama ca; y mora, ts̈ëngaftanga choye jobenayama jashjanguama s̈mojtsamama, ínÿenga imojtsama chas̈motsesufrínama.  +XTs̈ëngaftangbe os̈buáchiyama y bonshánama, bënga nÿets tempo oyejuayënga fchandbétsemna, chë ínÿenache Bëngbe Bëtsábeñe os̈buachiyëngcá enefjuanë́ngbeñe ts̈ëngaftangbiama jóyebuambayama. Bënga fchandbétsoyebuambnaye nts̈amo ts̈ëngaftanga inÿets̈á ntjatsjuabnaycá Jesucristo s̈më́stonama, y nts̈amo ts̈ëngaftanga chábeñe ts̈a s̈mos̈buachémnaca, masque ínÿenga ts̈a cmë́camena y chas̈mosufrima bëtscá imojtsama, ts̈ëngaftanga Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga bétsemnama. S !XJesucrístbeyeca bëngbe cats̈átanga, s̈ontsamna nÿets tempo Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbiama jtsatschuanayana, nts̈amo ts̈ëngaftangbiama jamama s̈ojtsëtocancá, er ts̈ëngaftanga cada te más os̈buáchiyana s̈montsebomna, y nts̈amo ts̈ëngaftanga nÿetscanga s̈mojtsenbobonshana, tempscama más yojtsemna.   XAts̈e së́ntseimpadana Bëngbe Bëtsá, chaoma ts̈abe bendicionënga ts̈ëngaftangbeñe chaotsemnama, y ts̈ëngaftangbe ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama. Cristo chaojésabo ora, nts̈amo ents̈anga tmojamama Bëngbe Bëtsá echanjayana  =XAts̈e Pablo, Silvano y Timotéoftaca, quem tsbuanácha sëntsabiamná ts̈ëngaftangbiama, chë Tesalónica bëts puebloca Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngbiama, ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsá chë Taitá y Bëngbe Utabná Jesucrístoftaca cánÿiñe mo canÿacá s̈momnënga. pYPero ats̈na, Bëngbe Utabná y Atsebacayá Jesucristo së́ntseimpadana, ts̈ëngaftanga chas̈motsiyena jtsamëse, chë chábents̈ana s̈mojóyëngacñe ba soyënga nts̈amo tomnama jtsejuabnayëse, y chaoma ts̈ëngaftanga cada te más ts̈abá cha chas̈motsábuatmama. ¡Nÿetscanga cha chamotsatschuaná, mora y nÿetsca tescama! Chca chaotsemna.A{Chíyeca, ats̈be bonshánënga, ts̈ëngaftanga chë ya s̈mojtsetáts̈ëmbo chë ndoñe ndegombre soyënga abuátambayënga mochtsemnama, yejuana s̈mochtsantjes̈na; chca, chë Bëngbe Bëtsá nts̈amo yomandacá ndobedecenëngbe soyë́ngaca ínÿenga jáingñama, ts̈ëngaftanga ndoñe chas̈mondë́tsemna mo uambanëngcá, ndoñe chas̈mondë́tsajbanama jtsebomnana chë Bëngbe Bëtsabe soyënga nts̈amo s̈mojashjachcá. {oChë soyëngama, Pablo nÿetsca chabe tsbuanáchangañe tonjanoyebuambá. Chë́changañe endmëna soyënga totcá josértama; y chë soyëngama, chë Bëngbe Bëtsabe soyëngama ndoñe tmonjuatsjínÿënga, y chë mora canÿe soye jtsejuabnayana y chents̈ana inÿets̈á juabnayënga, jtsejuabnayana y ínÿengbioye jtsabuayiynayana ndoñe ndegombre yondmëna ca. Y cachcá jtsamana inÿe soyë́ngaca, Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe. Chca chënga montsajna pochocánënga jtsemnama. NQuem soye s̈mochtsejuabnaye: Bëngbe Atsebacayá ndoñe yapa betsco tonjésabësna, chca jtsemnana cha puerte uantado nÿetscángaftaca yómnayeca; chca cha yomna, ba ents̈anga chë bacna soyënga amana chámajbanama y chabe benache chámuatishachama y chca, atsebácanënga chamotsemnama. Cach quem soyëngámnaca, Jesucrístbeyeca bëngbe bonshana cats̈ata Pablo tcmonjanëbuábiama, chë Bëngbe Bëtsá tojanma cha chaotsebomnama osertanánaca. ?wChíyeca, ats̈be bonshánënga, chë soyënga chaotsemnama s̈mojtsobátmanëntscuana, nÿa chiñe s̈mochtsents̈ena, chca, cha yochjésabo ora, chacmanÿena oyeniñe ts̈abá Bëngbe Bëtsáftaca jtsatsmënëse, ínÿengaftaca natjë́mbana jtsiyenëse; chacmanÿena ainaniñe ndocna bacna soye ndbomnënga, y puerte ts̈abá jtsamëse oyeniñe; chca, ndocná chaondobená jayanama ts̈ëngaftanga ndaye bacna soye s̈mojama ca. oW Pero bënga mondobátmana nts̈amo cha s̈ojas̈ebuachenacá: canÿe tsëm luare, mo canÿe tsëm celoca y tsëm fshantscá, y chents̈e nÿetscanga mochantsiyena nts̈amo Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá yomncá jtsamëse. !; ts̈ëngaftanga chë Jesucristo quem luaroye jésabama chaóshjanguama s̈mojtsobátmanëntscuana; y nÿa s̈mochtsents̈ena cha más betsco cháuesabama. Chë te íñesheca celoca echántsejuinÿe, y ndaye soyënguents̈ana quem luare yomnana cach íñesheca echántsefjatëjo. {o Lempe chca japochócama entsémnayeca, ndegombre ts̈ëngaftanga cmontsamna jtsiyenana nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe ents̈anga jtsiyenana entsamncá, y nÿets tempo jtsamëse chë Bëngbe Bëtsábioye jtsatschuanayama yomna soyënga, y Pero Bëngbe Utabná echanjésabo ndocná chama chaondëtsejuabná ora, mo canÿe atbëbanacá jashjanguana, ndocná chama tontsejuabná ora. Chora celoca echanjopochóca, canÿe jabuache shauenanánaca, y quem luare ndaye soyënguents̈ana yomnana íñesheca echántsefjatëjo, y ndayá Bëngbe Bëtsá y ents̈anga quem luarents̈e tmojamcá, lempe echántsejuinÿe.  Ndoñe quenátsmëna, nts̈amo báseftanga jtsejuabnayana, nts̈amo tojas̈ebuachenacá cha ndoñe betsco yochanjama ca, chë cha quem luaroye jésabama, ndayá chana puerte uantado ts̈ëngaftangaftaca comna; er cha jtsebos̈ana ndocná nÿetsca tescama castigo chaondë́tsebomnama, ndayá nÿetscanga bacna soyënga amana jtsajbanase, Bëngbe Bëtsabe ts̈abe benache chamuashjáchama. Y+Pero, ats̈be bonshánënga, canÿe soye endmëna y chë soye ndoñe chacmondébnëtjomba: Bëngbe Utabnabe juabnama, canÿe te endmëna mo canÿe uaranga uatcá, y canÿe uaranga uata mo canÿe tecá. * MPero chë mora entsemna celoca y quem luare, cach Bëngbe Bëtsabe mándoca, ndoñe quenátopodena chamotsepochocama, chë Bëngbe Bëtsá jayanama chábioye ndoñe mondadoránënga nts̈amo tmojamcá ndoñe ts̈abá yonjamnama, y chë bacna soyënga tmojamama nÿetsca tescama castigo chamotsebomnama jamándama tempo candóshjanguëntscuana. Chora Bëngbe Bëtsá, celoca y quem luare íñesheca echantsepochóca.  'y cach búyeshecnaca, chë uabouana uaftenents̈a béjayeca, ya bayté yojtsemna, cha lempe quem luarents̈e yojanbinÿncá tojtsanpochocá. U #Chë ents̈anga ndoñe ntsebos̈ana jtsejuabnayana ya bayté yojtsemna, Bëngbe Bëtsá tojanmandá y chca tojanma celoca y quem luare chaotsemnama. Cha quem luare tojanma búyeshents̈ana y búyesheca; v eChënga mënts̈á mochántsichamo: “Cristo tcmojanas̈ebuachená quem luaroye jésabama. ¿Ndegombre chca? Chcase, ¿ndayents̈e cha yojtsemna? Bëngbe bëtsë́tsanga, ndë́muanÿengbioye cha tojanas̈ebuachená quem luaroye jésabama, ya tmonjóbana, y quem luarents̈e lempe cachcá endesomñe, nts̈amo quem luare tojanobojats̈é orscana enjamncá ca.” % CPero masna quem soye chacmotsë́sertana: Jesucristo quem luaroye jésabama tempo chaojtsobeco ora, mochántsemna ents̈anga y chënga mochantsiyena nÿe cachënga ts̈abá jtsomñama bacna juabnë́ngaca, y cmochantsë́buayajuana, chë Cristo yochjésabama s̈mos̈buáchema. Y+Ats̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga chas̈motsenojuabná, nts̈amo chë inÿe tempënga ora, chë nÿe Bëngbe Bëtsábioye jtsoservénëse, chabe juabna oyebuambnayënga tmojánayanama, y chë Bëngbe Utabná y Atsebacayabe buatëmbana soyëngama y mandëngama, ndayá chabe ichmónëngaftaca ts̈ëngaftanga s̈mojanóyëngacñe. . WJesucrístbeyeca ats̈be bonshana cats̈átanga, móraca ya uta soyama cbontsëbuabiamná. Quem uta tsbuanáchaca ats̈e sënjábos̈ena jamama ts̈ëngaftangbe juabna nÿe ena ts̈abe soyë́ngaca chaotsemnama, y chca chaotsemnamna ats̈e jtsabuayiynayëse chë tcmojanabuatambá soyëngama.  Pero chë́ngaftaca tojopasá nts̈amo ents̈anga mondënts̈ayancá chca ndegombre bétsemnama: “Chë ques̈e chabe ashconánana tojtsemnoye jesshë́conana ca” y “chë cots̈e cabá chora bebená, ngüichets̈oye jana jetsójanduouoyama ca”.H Chëngbiama más ts̈abá manjamna ndoñe ntjobenayana jtsetats̈ëmbuana nts̈amo Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá yomncá inétsamama, chë soye jatabuátmanana y chents̈ana játajbanana chë buatëmbana soyënga y chë abuayiynayë́ngaftaca chë́ngbioye Bëngbe Bëtsá tojanoyé mandënga jtsobedecénana.  Er ndëmuanÿenga, Bëngbe Utabná y Atsebacayá Jesucristo tmojtsábuatmama, tmojtsajbaná oyenana mo chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈angcá, nÿetsca bacna soye amana y ts̈a bacna juabnënga ainaniñe bomnana, pero mora cachiñe chë soyënguiñe tmojtésajna, y cachiñe mandánënga tmojtsemna chë bacna juabnë́ngaca, chënga mora más bacá tempscama jabocanana. Y+Chë abuátambayënga jas̈ebuachenana ts̈abe vida jónÿenama, nÿe nts̈amo chënga tmojtsebos̈cá jtsejuabnayëse y jtsamëse; pero cachënga mondoyena cachëngbe bacna juabnë́ngaca mandánënga, y chca, chënga montsajna pochocánënga jtsemnama, er ndaye ents̈ánaca mandaná jtsemnana, chë nÿets tempo tobedecena sóyeca. U#Chënga ba botamana palabrë́ngaca jtsenábotamnayana, pero tondayama ntsoservénana; y chë cabá mora Jesucrístbeñe tmojtsos̈buachéngbioye jtsaíngñayama, chënga nts̈amo chëngbe enutënga Bëngbe Bëtsábioye nduabuátmënga imoyencá jtsiyenama imojtsajbananga. Chë buátëmbayënga chë soye jtsamana, chë́ngbioye jáyënjanase, nÿe cachënga ts̈abá jtsomñama bacna juabnë́ngaca soyënga chamotsamama, cachënga jenomándama ntsobencá. [/Ents̈anga jtsobátmanana chënga bëtscá ts̈abe soyënga chamotsamama, pero chë tmojtsama soyënga tondayama ntsoservénana, y chca, chënga jtsemnana mo búyeshe obocanents̈e tojtsebuashjcá; y chënga mora canÿe soye jtsejuabnayana y chents̈ana inÿets̈á; chca chënga jtsemnana mo jants̈etëshënga bëts bínÿiaca bonjnëshëngcá. Chëngbiama Bëngbe Bëtsá tojayana castigo chamotsebomnama, chë más ibetoca, tondaye binÿniñe luarents̈e. Fy Bëngbe Bëtsá, chábioye chabe bacna soyëngama tbojanácacana, cachabe asno chábioye chabuatsëtsama jamëse; y chca, ndoñe tbonjanlesenciá jama chë ndocna juábnaca soye jamama. Y+Chënga chë ts̈abe benachents̈ana tmojtsojuánañe, y mora mo ots̈enëngcá montsemna. Chca chënga imojtsiyena jtsamëse, mo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Balaamcá, cha ndoñe ts̈abá tonjanma orcá; Balaam Beorbe uaquiñá. Cha yapa inabos̈e bëtscá crocénana juácanama ínÿengbiama bacna soyënga jtsamëse; ~3Chënga ndoñe ntsobenana canÿe shembása jinÿana, cháftaca bacna soye jamama ntsebos̈cá, y sempre jtsenguayana nts̈amo bacna soye jamama. Chënga chë Jesucrístbeñe nÿe bats̈á os̈buáchiyana bomnënga jtsaíngñayana, y sempre jtsents̈énana nÿe más soyënga jésebos̈ama y jésebomnama, ínÿenga tmobomnama más soyënga jashjáchama; chënga montsemna pochocánënga jtsemnama. p}Y Chënga mochanjasúfria, ínÿenga chamosufrima tmojama causa. Chëngbe oyejuayana endmëna nÿe chora chënga ts̈abá jtsemnana soyënga. Ts̈ëngaftangaftaca cánÿiñe mo os̈buachiyëngcá tmojtsesá ora, ts̈ëngaftangbiama ouatjcá jtsemnana y chëngbe causa, ínÿenga ts̈ëngaftangbiama podesca mochántsichamo, er chënga chents̈e oyejuayënga jtsemnana, nÿe chënga ts̈abá jtsemnama jtsamëse; y chënga ts̈ëngaftangbeñe jtsemnana, ts̈ëngaftangbioye jtsaíngñase. | Pero chë buátëmbayënga, chë cachënga ndoñe tontsë́sertana soyëngama puerte bacá jtsóyebuambnayana, y chca, chënga mondmëna mo tja bayëngcá, soyënga ts̈abá josértama juabna ndbomnënga; chënga jtsiyenana nÿe nts̈amo tojtsebiona y tmojtsebos̈cá, y chënga jónÿnana, chámuashebuayama y chamëbáyama. Chë buátëmbayënga mo chë bayëngcá mochántsapochocaye. s{_ Chamna chë angelënga, masque más añemo y obenana bomnënga mondmëna, ndoñe jenñémuana chë espíritënga obenana bomnëngbiama chca jayanama, chëngbiama ndoñe ts̈abe soyënga jtsóyebuambnayëse, Bëngbe Utabnabe delante. z! Chca ndegombre endmëna, y más chë ndëmuanÿenga nÿe cachëngbe cuerpëngama bacna juabnë́ngaca jtsamëse imoyenëngbiama, chënga chë Bëngbe Utabnabe mando jtsaboténana. Chënga bacá buátsenanënga mondmëna y jtsebos̈ana nÿe nts̈amo cachënga tmojtsejuabnacá chaotsemnama, y ndoñe ntsauatjana chë espíritënga obenana bomnëngbiama puerte bacna soyënga jtsóyebuambnayama. 0yY Chca, Bëngbe Utabná endobena chë Bëngbe Bëtsábioye adórayënga játsebacana padecena soyënguents̈ana y bacna soyënga jamama juabnënguents̈ana, y chë bacna soyënga jamama uamanëngna castigánënga jtsabamnama, chë nts̈amo chënga imojaniyenëntscuana imojanamcá ndoñe ts̈abá yonjamna ca Bëngbe Bëtsá yochjayana tescama, y chënga nÿetsca tescama chë bëts castigo chamotsebomnama jamándama. 6xeEr quem ts̈abe ents̈á, chë́ngbeñe oyená, chë ents̈anga imojtsama bacna soyënga cada te yojanonÿaye y yojanuenana ora, puerte chabe ts̈abe ainaniñe inasufrina. )wKPero Bëngbe Bëtsá Lótbioye tbojanatsbocá, chë bëts pueblënga pochócayents̈ana. Cha yojamna Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá amá, y nts̈amo chë luarents̈a ents̈anga imojaniyenama, nÿetscna bacna soye jtsamëse, jenomándama ntsobencá, cha puerte ngménana inabomna. *vMBayté entsemna, Bëngbe Bëtsánaca tojánayana chë Sodoma y Gomorra bëts pueblents̈a ents̈anga, yapa bacna ents̈anga imojamnama, bëts castigo jtsebomnama yojánamnama; y íñesheca tojtsanapochocá, chë pueblënga y chents̈a ents̈anga jatinÿá jtsabiamëntscuana. Y chë sóyeca Bëngbe Bëtsá tojaninÿanÿé nts̈amo bacna ents̈ángaftaca yochjama, chë chents̈ana mochtsiyena bacna ents̈angbiama. 6ueY cach ndoñe quem luarents̈a ents̈ángbioye tonjanaperdoná Noé yojëftsiyena ora, y chënga jácastigama aíñe tojanma chë uabouana uaftena chë́ngbeñe chaotsemnama, chë nduauenana y bacna ents̈anga jtsapochócama. Chents̈ana, nÿe Noébioye, tbojanatsbocá, nda ents̈anga yojanabuayiyná nts̈amo jtsiyenana, Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá yomncá jtsamëse; cha y inÿe canÿsë́ftangnaca tojanatsebacá. *tMBëngbe Bëtsá chë bacna soyënga tmojanma angelë́ngbioye ndoñe tonjanaperdoná, ndayá infiernoye tojtsanatsats̈e y puerte ibetiñe tojtsanabáshejuana, chë uabouana tboca chamoquedama, Bëngbe Bëtsá chëngbiama nÿetsca tescama castigo chamotsebomnama yochjayana orscama. sChënga bëtscá crocénana jtsebomnama yapa mochántsebos̈e causa, ba bostero soyë́ngaca cmochántsaingñaye; pero Bëngbe Bëtsá tempo chëngbiama tojánayana, ndoñe ts̈abá imojtsamama y chëngbiama castigo nÿetsca tescama chaotsemnámnaca. wrgBanga chë́ngbioye mochantsë́setona, nÿetscna bacna soye, jenomándama ntsobencá jtsamëse; y chëngbe causa, ínÿenga ndoñe ts̈abá quemochátoyebuambnaye chë ts̈abe benachama, chë ndegombre soyë́ngaca benache jtishachama. q Chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayëngbe tempo, Israeloca ents̈ángbeñe baseftángnaca imojamna, ndëmuanÿenga imojichamo chënga ndegombre chca juabna oyebuambnayënga imojamna ca, pero ndegombre ndoñe chcanga imonjamna; cachcá, ts̈ëngaftangbeñe abuátambayënga mochántsemna, y chënga ndoñe ndegombre soyënga mochántsabuatambaye, pero ndegombre soyë́ngaca cánÿiñe, chca, chënga chca imojtsabuátambama ents̈anga ndoñe chamondë́tats̈ëmbonama. Chë buatëmbana soyënga echanjama, ents̈anga ndoñe ndegombre soyënga y bacna soyënga chamotsamama. Nts̈amo chënga mochántsama y mochántsabuatambaye soyë́ngaca, mochántsama Jesucristo ndoñe chëngbe Utabná chaondë́tsemnama, cha nda chënga tojatsebacá, mo nda ínÿenga játsebacama crocénana cuafjëtsjajocá. Y chca, nÿe ndeolpe, chë Bëngbe Bëtsábiocana uabouana castigo nÿetsca tescama mochántsebomna. pp [er Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga ndoñe monjanoyebuambná nÿe chënga chca jamama imnabós̈eyeca, ndayá Bëngbe Bëtsabe cuenta tmojanoyebuambá, chë Uámana Espíritu chënga chca chamóyebuambama tojánmayeca.oo YPero natsana chacmësertá, ndocna palabra Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe tojayana canÿe soye yochjopása ca, cabá chca ndopása ora, nÿe cach Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayëngbe juabnents̈ana tojanóbocnama; Jn Chë sóyeca bënga fsëntsobena corente jtsetats̈ëmbuana, nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga tmojanayancá ndegombre bétsemnama, y ts̈ëngaftanga ts̈abá s̈mochántsama, nts̈amo chënga tmojanayancá s̈mojtseyeunanëse. Chca, chëngbe palabrë́ngaca entsopodena Bëngbe Bëtsabe soyëngama ts̈ëngaftanga jinÿanÿiyana, y echántsemna mo canÿe uajuinÿanë́sha canÿe ibetiñe luarents̈e tojtsebinÿnacá. Chë soyënga s̈mochtsuenana Jesucristo yochjésabëntscuana; chora, cha nÿetsca soyënga cmochanjínÿanÿiye, mo ts̈ëngaftangbiama canÿe tsëm te cuafjabinÿncá, y chë jabínÿnama ora bínÿnaye estrella tojábocna ts̈ëngaftanga jabuabinÿnamcá. m +Cach bënga chë oyebuambnayana fsënjanuena, chë celocana tonjanóbocnana, er bënga Bëngbe Utabnáftaca fsënjanmëna, chë uámana tjoca. l yBëngbe Bëtsá chë Taitá, Jesucristo puerte obenana bomná bétsemnama y cha corente bëtsá y uamaná bétsemnama tonjaninÿinÿé ora, bënga fsënjáninÿe. Chca fsënjáninÿe Bëngbe Bëtsá, chë puerte uámana y bëtsábiocana oyebuambnayana Jesúsbioye mënts̈á tbonjaniyana ora: “Mua ats̈be bonshana Uaquiñá endmëna, ats̈e chabiama sëntsoyejuá ca.” ek EBëngbe Utabnabe obenanama y cha yochjésabama nts̈amo tcbonjanabuatambacá, ndoñe quenjatsmëna ents̈angbe osertanánaca pormana cuentë́ngaca, er cach bënga botamana fsënjáninÿe chabe uámanana y obenana. Mj pero bëtscá chanjë́ftsema, ats̈e chaijóbana chents̈ánënaca ts̈ëngaftanga nÿets tempo chë soyëngama chas̈motsenójuabnama. Cristo corente uamaná y obená yojamnama tmojáninÿe ora !i =Ats̈e së́ntsetats̈ëmbo, ndoñe baytese y ats̈be ainana Bëngbe Bëtsábioye yochtá, nts̈amo Bëngbe Utabná Jesucristo s̈onjëftsanbuayenacá; :h o Sëntsejuabná, chaijë́ftsainëntscuana ts̈abá yojtsemna jamana, ainaniñe bëtscá añemo chas̈motsebomnama chë soyënga jtsamama, nts̈amo tijayancá jtsabuayiynayëse. "g ? Chcáyecna, ats̈e sëntsejuabná ts̈ëngaftangbioye sempre chë soyëngama jtsabuayiynayana, masque chë soyëngama ya s̈motáts̈ëmbo, y ts̈a s̈mojtsos̈buaché Bëngbe Bëtsabe ndegombre soyënguiñe y chca s̈mojtsiyena, chë mora s̈mojtsetáts̈ëmbo soyënguiñe. )f M Chca, Bëngbe Bëtsá oyejuayá ts̈ëngaftangbiama echanjama, Bëngbe Utabná y Atsebacayá Jesucristbe amë́ndayoye jamashënguama ndegombre chas̈mobenama. Ne  Chíyeca, Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, nÿa s̈mochtsents̈ena chca ts̈abe soyënga jtsamama, y chca, corente ts̈abá s̈mochanjátats̈ëmbona, Bëngbe Bëtsá chabe ents̈anga chas̈motsemnama tcmojáchembuama y tcmojábacacama; y chca jtsamëse, Jesucrístbeñe os̈buáchiyana ndocna te ques̈mochatajbaná. ;d q Pero nda quem soyënga ndoñe tontsama, Bëngbe Bëtsabe soyëngama ndoñe ntsosertánana; y chca, cha mo canÿe jtaná o nduabinÿnacá jtsemnana; cha tbojtsebnatjëmba Bëngbe Bëtsá chabe tempsca bacna soyënga tbojtsebojuánama, y Bëngbe Bëtsabe delante cachiñe ts̈abá chaotsatsmënama tojamama. c Ts̈ëngaftanga lempe chë soyënga s̈mojtsebomna, y bëtscá chca s̈mojtsamëse, s̈mochantsiyena becá oservena soyënga jtsamëse, y chents̈ana puerte ts̈abe soyënga echantsóbocana, corente ts̈abá Bëngbe Utabná Jesucristo chas̈motsábuatmama. b chca, nÿetsca ts̈ëngaftanga os̈buáchiyënga chas̈motsenbobonshana; y chca, nÿetsca ents̈anga chas̈motsababuánÿeshana. \a 3chora bëtscá s̈mochtsama cach ts̈ëngaftanga jenomándama chas̈motsobenama; y chca, ts̈ëngaftanga masque padecena soyënguiñe chas̈mojtsachnëjuana, ainaniñe puerte añemo jtsebomnëse, puerte uantadënga chas̈motsemnama; y chents̈ana bëtscá s̈mochtsama, ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsá s̈mojtsadoránama jinÿanÿiyama; y h` KChca, ndoñe quenátsmëna nÿe Jesucrístbeñe os̈buáchiyana jtsebomnana; chiñe s̈mochjenobuáshjache, bëtscá ts̈abe soyënga jtsamëse; chora bëtscá s̈mochtsama Bëngbe Bëtsabe soyëngama chacmotsësertánama; \_ 3Chca, Bëngbe Bëtsá s̈ojats̈atá nts̈amo bënga jats̈atayama tojanas̈ebuachenacá, bëts y uámana soyënga, chca, quem luarents̈a bacna soyënguents̈ana chas̈motsojuánañama. Chë bacna soyënga quem luarents̈e jtsebínÿnana, ents̈anga nÿe cachëngbe bacna juabnë́ngaca jtsiyenama yapa bos̈e causa. Chánaca chë ts̈abe soyënga s̈ojats̈atá, ts̈ëngaftanga cháftaca cánÿiñe mo canÿacá chas̈motsemnama, cachacá jtsemnama jashjáchëse. ^ Bëngbe Bëtsá chabe obenánaca tojama bënga chamobená jtsebomnama, lempe nts̈amo tmojtsëjabotcá ts̈abe vida jtsebomnama y jtsiyenama, Bëngbe Bëtsá jadórama soyënga jtsamëse. Cha chca tojama bënga chábioye chamotsábuatmama tojanma ora. Cha bënga s̈ojáchembo, cachá obená y uamaná bétsemnama y bëts soyënga jamëse, chabe ents̈anga chamotsemnama. U] %Ats̈e së́ntseimpadana, ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabiama y Bëngbe Utabná Jesusbiama cada te más jtsetats̈ëmbëse, Bëngbe Bëtsá chaoma ts̈abe bendicionënga ts̈ëngaftangbeñe chaotsemnama y chaoma ts̈ëngaftanga ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama. Chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngbe ts̈abe soyënga f\ IAts̈e Simón Pedro, Jesucristbe oservená y chabe ichmoná, quem tsbuanácha sëntsabiamná ts̈ëngaftangbiama, ndëmuanÿenga s̈mojashjache jtsebomnama canÿe os̈buáchiyana Jesucrístbeñe, cach bëngbe os̈buachiyancá uámanana, er Bëngbe Bëtsá y Atsebacayá Jesucristo, jtsebos̈ana ndánaca y nÿetscanga chábeñe chamotsos̈buáchema. n[ W Crístbeyeca acbe quenata, chë Bëngbe Bëtsabe bocacaná, chabe básenga cmontsacheuaná.*Z O Ats̈e ba soyënga së́ntsebomna ts̈ëngaftanga jáuyanama, pero ndoñe quetsátsbos̈e tsbuanáchañe jubuábiamama. Ats̈e sëntsejuabná aíñe chjobenaye ts̈ëngaftangbioye jama, jobenayama nÿetscángaftaca jencuéntama, chca, bëngbe oyejuayana puerte bëtscá chaotsemnama. pY [ Er nda chábioye tbojachuase, chábioye jtsajabuáchanana chë bacna soye chaomama. Jtadiós̈oftanama )X M Ndánaca ts̈ëngaftangbioye tojá jabuátambama, pero ndoñe ndayá Cristo tojanabuatambacá tojtsebuátëmbase, cha ndoñe s̈matjofja, ni mo s̈matjachuaye. :W o Ndánaca chë Cristo tojanabuatambá soyëngama inÿe soyënga tojatabuatambá, cha ndoñe Bëngbe Bëtsáftaca cánÿiñe mo canÿacá ntsemnana; pero nda sempre nts̈amo Cristo tojanbuatëmbacá tojtsabuatambá, cha aíñe chë Taitáftaca y chabe Uaquiñáftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnana. &V GChëngbiama cuedado s̈mochtsebomna. Ndoñe chcase, ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mochátsbomna chë Cristbiama cach ts̈ëngaftangbe trabajuents̈ana tojóbocna soyënga, y ndoñe ques̈mochatosháchiñe lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbioye jats̈atayama yojtsebos̈cá. U Quem luarëjana banga ents̈ángbioye áingñayënga mondajna, y chënga jtsejuabnayana Jesucristo quem luaroye ndoñe mo canÿe ndegombre ents̈acá tonjánabo ca. Nda chca tojtsejuabná, cha jtsemnana chë aingñayá y Cristbe contra yomná. tT cBënga, Bëngbe Bëtsá y chë inÿe ents̈anga imababuanÿeshanama jtsinÿnana, bënga nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojamandacá jtsamëse tmojtsiyenama. Y chabe mando, nts̈amo Cristbe ústonënga s̈monjanobiama ora s̈mojanuencá, mënts̈á endmëna: jtsiyenana Bëngbe Bëtsá y chë inÿe ents̈anga jtsababuánÿeshanëse. Chë ents̈ángbioye áingñayënga nS WY mora, uámana mamá, cbontseimpadana Diosmanda nÿetscanga chamotsenbobonshana. Chë cbontsëbuabiamná soye ndoñe canÿe tsëm mando quenátsmëna, ndayá cach Cristbe ústonënga tmonjanobiama ora tmonjanóyëngacñe mando. 4R cPuerte sënjoyejuá, er ats̈e acbe básenguents̈e báseftanga sënjánÿena chë ndegombre soyënga nts̈amo Bëngbe Bëtsá chë Taitá s̈ojamëndacá jtsamëse. Q !Ats̈e së́ntseimpadana Bëngbe Bëtsá chë Taitá, y Jesucristo chë Taitabe Uaquiñá, chaboma ts̈ëngaftangbeñe ts̈abe bendicionënga chaotsemnama, chata ts̈ëngaftangbioye chácmalastemama, y chaboma ts̈ëngaftangbe ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama. Quem soyënga, bënga chë ndegombre soyënga uabuátmënga y nÿetscanga mondenbobonshánëngaftaca echántsemna. P +Ats̈e cbontsababuanÿeshana, chë ndegombre soyënga bëngbe ainaniñe mondbómnayeca, y chë soyënga bëngbe ainaniñe sempre echántsemna. KO Ats̈e chë bëtsëjema, quem tsbuanácha sëntsabiamná, chë uámana mamá, chë Bëngbe Bëtsabe bocacaná y chabe basengbiámnaca, ndëmuanÿenga ats̈e ndegombre sëndábabuanÿeshana. Y ndoñe nÿe ats̈e chënga quetsátababuanÿeshana, ndayá nÿetscanga chë Bëngbe Bëtsabe ndegombre soyënga uabuatmë́ngnaca. QN Ats̈e, Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, Bëngbe Utabná Jesucristo chaoma, nÿetsca ts̈ëngaftangbeñe ts̈abe bendicionënga chaotsemnama. Bëngbe Bëtsabe bonshánana sempre chas̈motsóbomñe, y Uámana Espíritu sempre chas̈motsóbomñe, y chë Uámana Espíritoftaca cánÿiñe mo canÿacá chas̈motsomñe.BM Nÿetsca quem luaroca os̈buáchiyënga cmontsacheuaná. 4La Nÿetscanga s̈mochjenchuaye mo Jesucrístbeyeca cats̈atangcá, jtenámochëse, nts̈amo cach ts̈ëngaftangbe pamíllanga puerte bonshanánaca s̈mondbetsacheuanaycá. [K/ Morna, Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, ts̈abá chas̈motsomñe, s̈mochtsajbaná chca bacna soyënga amana y s̈mochtsemna lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá. S̈mochjouena nts̈amo tcbonjabuayenacá, nÿetscanga cachcá s̈mochtsejuabnaye, nÿetscángaftaca natjë́mbana s̈mochtsiyena, y Bëngbe Bëtsá, chë cmondababuanÿeshaná y ts̈ëngaftangbe ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama endamá, ts̈ëngaftangaftaca echántsemna. J# Quem tsbuanácha cbontsëbuabiamná ts̈ëngaftangaftaca cabá ndoñe së́ntsemna ora; chca, ats̈e choye chaijá ora ndoñe chas̈ondë́tsemna jabuache jucácanana, mo canÿa puerte mandayacá, nts̈amo Bëngbe Utabná s̈ojanbemcá, ts̈ëngaftanga jujabuáchama chábeñe corente chas̈motsos̈buáchema y ainaniñe bëts añemo chas̈motsebomnama, y ndoñe ts̈ëngaftanga jatapochócama. +IO Bënga fsë́ntsebos̈e nts̈amo ts̈abá yomncá ts̈ëngaftanga chas̈motsamama, er bënga oyejuayënga fchandbétsemna, bënga mo chë obenana ndbomnëngcá fstsemna ora, bëngbe mando jácastigama ntjatinÿanÿnaycá, y ts̈ëngaftanga ainaniñe bëts añémoca s̈mojtsemna ora y puerte ts̈abá s̈mojtsenománda ora. Bënga Bëngbe Bëtsá fchandbétseimpadana, chca bacna soyënga amana jtsajbanase, chas̈mobená jtsemnana nÿetsca soyënguiñe ts̈ábenga, y lempe nts̈amo ts̈ëngaftanga chas̈motsemnama Bëngbe Bëtsá yobos̈cá. H' er bënga queftsátobena tondaye jamana Bëngbe Bëtsabe ndegombre soyëngama contra; nÿe nts̈amo chabe ndegombre soyënga yomncá aíñe. G  Y Bëngbe Bëtsá fsë́ntseimpadana bacna soye ndoñe chas̈mondë́tsamama, ndoñe chë Jesucristbe ndegombre ichmónënga ftsmënama ts̈ëngaftanga jinÿanÿiyama, ndayá nts̈amo ts̈abá yomncá chas̈motsamama. Nÿetscanga chca tmojtsamëse, nántsinÿna mo Cristbe ndegombre ichmónënga bënga ndoñe cuabndmëncá, er chca ndoñe tas̈uatátëjaboto jinÿanÿiyana nts̈amo bënga bëngbe mándoca ftsmënama mo ichmonëngcá, ts̈ëngaftanga jábuayenama. Pero chë soye tondayana s̈attsents̈amna, F  Pero ats̈e sëntsobátmana ts̈ëngaftanga ndegombre chas̈motsejuabnama bënga Jesucristbe ndegombre ichmónënga ftsmënama. hEI Ts̈ëngaftanga cada ona s̈mochjshénojuaboye, ts̈abá jtsetats̈ëmbuama mocna ents̈anga bétsemnana, jtsetats̈ëmbuama aíñe o ndoñe sempre Crístbeñe puerte tas̈muetsos̈buáchema. S̈mochjshénojuaboye chca s̈mos̈buáchema nts̈amo s̈mojtsemnama y ts̈abá ínÿenga s̈mochjínÿanÿiye. ¿Ndoñe s̈mondë́tats̈ëmbo Jesucristo ts̈ëngaftangbe ainaniñe yoyenama? Ndóñesna, ts̈ëngaftanga ndegombre ndoñe Crístbeñe os̈buáchiyënga s̈montsemna. [D/ Er cha tmojancrucificá mo canÿa obenana ndbomnacá; pero mora, Bëngbe Bëtsá puerte obená betsómñeyeca, cha tojtayena. Cachcá bë́ngnaca, cháftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse, mo obenana ndbomnëngcá jtsemnana; pero cháftaca mochantsiyena, Bëngbe Bëtsá puerte obená betsómñeyeca, ts̈ëngaftanga jtsaservénama. ;Co Ats̈e chca chanjama, er ts̈ëngaftanga s̈montsenguá ndayánaca ts̈abá chacminÿanÿema Cristo ats̈biajana yoyebuambnama. Cristo ndoñe quenátsmëna mo canÿa obenana ndbomnacá, nts̈amo ts̈ëngaftangaftaca cha tojamama; ndayá chabe bëts obenana ts̈ëngaftangbeñe bëtscá jtsinÿanÿnayana. rB] Ats̈e tempo sënjanabuayená, chë ts̈ëngaftanguents̈ënga bacna soye tmojánamënga y chë ínÿenga, ats̈e s̈ojtsanmëna jácastigana, chca soyënga amana ndoñe tmonjájbananga. Mora, ts̈ëngaftangbents̈ana bënoca së́ntsemna ora, cachiñe cachcá cbëtëtabuayená, nts̈amo sënjanamcá chë ts̈ëngaftangaftaca uta soyama sënjamna ora: ats̈e cachiñe jánÿama chaijase, ndoñe quichatsleséncia bacna soyënga chas̈motsamama y chama ntjacastigacá jatabáshejuanana. A  Móraca ya unga soyama ts̈ëngaftanga jánÿama chanjá. Ats̈e chaijáshjango ora, tojtseiytëse chanjayana nts̈amo báseftanga tmojamcá ts̈abá o ndoñe ts̈abá bétsemnana. Nda bacna soye nts̈amo Moisesbe leyiñe endëmandancá tojama ora, ats̈e chanjayana cha ndoñe ts̈abá tonjama ca; pero útata o únganga tmojtsemnëse, chënga chamuayanama cha ndegombre chca tojamama. R@ Ats̈e sëntsauatja, cachiñe jánÿama chaijá ora, ats̈be Bëtsá chaoma ats̈e chaitsëuatja chca s̈mojtsamama, y chas̈otsemna puerte ngménaca jos̈achnama ba ts̈ëngaftangbiama, ndëmuanÿenga ya bayté bacna soyënga imojtsama y chca juabnayana ndoñe tmonjatrocá, y ndoñe tmonjajbaná chë bacna soyënga boyabása o shembásaftaca jtsamama juabnayana, y chca soyënga jtsamana y nÿetsca bacna soyënga jtsamana, jenomándama ntsobencá. u~o|{xvw-uu tTrqpon}mTkzjih{gfuedcba`_^^)]c\\I[ZYXXPVU>=<;u:d9s8o654r32*0w/V-+*)('''%-$"!WA3(S ~ JQ&L$~]Y+lAts̈be cuenta cochjácheuaye Prisca y Aquila, y Onesíforbe pamíllnaca. 3ly Bëngbe Utabná s̈ochanjatsbocá, bacna soye ndocná chas̈ondëborlama; y sempre jtsinÿenëse, celoye, chë ndayents̈e cha yománda luaroye s̈ochanjesbets̈e. ¡Nÿetscanga nÿetsca tescama cha chamotsatschuaná! Chca chaotsemna. Pablo Timotéobioye jadiós̈oftanama "=lPero Bëngbe Utabná aíñe s̈onjanájabuache y tonjanma ats̈e bëts añemo jtsebomnama, y chcase, ats̈e sënjanobená Jesucristbiama nÿetsca chabe ts̈abe noticiënga ents̈anga jábuayenama, y chë luarents̈a ndoñe judiënga tmonjanobená chë soye jouenama. Mënts̈á, Bëngbe Utabná canÿe uabouana resjuents̈ana s̈onjanatsbocá, mo canÿe león jtsosañáments̈ana ndábioye cuafjatsbocacá, velChë natsana soyama, mándayëngbe delante s̈onjanotocá jenë́uyanama ora, ats̈e ndocná ches̈nátanajabuache; nÿetscanga cachcá s̈monjésonÿaye. Pero ats̈e sëntsobátmana, Bëngbe Bëtsá chama chënga chaotsaperdoná. lChabiama cuedado cochtsebomna; cha tojobenase nts̈ámnaca cmatjabórla, er cha chë bënga mondabuayiyná soyëngama contra entsemna. #lAlejandro, chë cobre soyënga pormayá, puerte bacá s̈onjaborlá. Bëngbe Utabná bochanjacastíga, nts̈amo ats̈e s̈ojaborlama. V%l Chacojabo ora, uabonjanía s̈cochjesacñe, ats̈e Troas bëts puebloca, Carpbe yebnoca tijésaboshjona; chë librës̈angánaca, pero chë uámana uabemana tsbuanachangá ndoñe chacmondétsebnatjëmba. (Kl Tíquico, Efesoye sënjichmó. H l Nÿe Lucas, chë s̈monjanájabuachanënguents̈ana, mora áts̈eftaca entsemna. Marcos cochjaftsenguango y ácaftaca cochjëftsbets̈e, er cha ats̈be trabajuama puerte oservená endmëna. P l er Demas, cha yapa nÿe quem luarents̈a ents̈angbe soyënga bos̈á enjamna, cha cachcá s̈onjesonÿá y Tesalónica puebloye tojtsoñe. Crescente Galacia luaroye tonjá y Tito Dalmacia luaroye. V %l Lempe nts̈amo tcojobenacá cochjama betsco jabama ats̈e jabínÿama; 0 YlChcasna, ats̈biama canÿe uacanana soye echántsemna, er Bëngbe Bëtsá tojama ats̈e chabe bominÿiñe ts̈abia chaitsemnama. Bëngbe Utabná endmëna chë ndegombre ts̈abá ichamuá ents̈anga aíñe o ndoñe ts̈abá tmonjamama, y cha chë uacanana soye s̈ochántats̈etaye, ents̈anga nts̈amo tmojamama cha chaojabáyana ora. Pero cha nÿe ats̈e ndoñe chë uacanana soye ques̈ochtë́tats̈etaye, ndayá nÿetscángbioye chca, ndëmuanÿenga puerte imobos̈e cha cachiñe cháuesabama, cha imobobonshánayeca. Inÿe soyënga Timoteobiama $ AlCristo Jesusbe soyëngama corente sënjenojuerzá. Mo canÿe travisiayacá, chë jashjanguama yomna luaroye ya tojashjangcá, áts̈naca ya, nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá ats̈e jtsamëse, ats̈be trabajo ya tijapochocá. Ats̈e nÿets tempo Jesucrístbeñe sëndos̈buaché.  %lEr mo Bëngbe Bëtsábioye jëtschuayama, canÿe bayá obanáftaca tcojabues̈cja vínoye jtsopochocancá, cachcá ats̈be vídnaca ya jopochócama entsemna. Ats̈e jóbanama bécoñe entsemna; chanjóbana ora echántsemna Bëngbe Bëtsá oyejuayá chaotsemnama. 5lPero aca, sempre botamana cochtsejuabnaye; chë padecena soyëngama chacojtsesufrina ora, añemo cochtsebomna; chë Jesucristbiama ts̈abe noticiënga ents̈anga abuayiynayabe trabajo cochtsama; y nÿa cochtsents̈ena ndayá Bëngbe Bëtsá tcmojabonÿecá ts̈abá jtsamama. nUlChënga chë ndegombre soyënga ndoñe quemochátuenana, y nÿe ndaye cuentënga mochántseyeunana. RlChca cochtsama, er canÿe tempo echanjóshjango y chora ents̈anga chë ndegombre buatëmbana soye ndoñe quemochátuenana; chamna, nÿe chë último tsëm soyënga jtsetats̈ëmbuama bos̈e causa, ba abuátambayënga mochanjuánguango, y chënga mochántsichamo soyënga nÿe nts̈amo cach ents̈anga jouenama tmojtsebos̈cá. {olBëngbe Bëtsabe palabra ents̈anga chacotsabuayiynayama; sempre chca jamama cochtseprontana, masque ents̈anga aíñe o ndoñe jouenama tmojtsebos̈ëse. Cochjama, ínÿenga bacna soyënga tmojtsamama chamotsetáts̈ëmbo, chca tmojtsamama cochjucácana y cochjábuayenaye ndayá jamama yojtsamnana. Sempre chca cochtsabuátambaye, chca ora puerte uantado jtsemnëse.  lBëngbe Bëtsabe delante y Cristo Jesús, nda echanjabo mo reycá jabomándama y jabáyanama chë ainëngbiama y chë ya mochjóbanëngbiama, nts̈amo chëngbe vidënguiñe tmojëftsemcá ts̈abá o ndoñe ts̈abá bétsemnama, chatbe delante cbomandá, 3_lchca, canÿe ents̈á Bëngbe Bëtsabiama oservená y obená chaotsemnama, ts̈abá chaotsetáts̈ëmbo y sempre chaotseprontana nÿetsca ts̈abe soyënga jtsamama.}slBëngbe Bëtsá, Uámana Espíritbeyeca tonjama, lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe yobinÿncá ents̈anga chamuábemama. Chë uabemana palabra endoservena, bë́ngbioye chë ndegombre soyënga jabuátambama; nderado ndaye soye ndoñe ts̈abá tmonjamama bënga chamotsetats̈ëmbuama, jinÿanÿiyama nts̈amo más ts̈abá chë soyënga muanjobenaye jamama; y bë́ngbioye jabuátambama nts̈amo jtsiyenama chë Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá yomna soyënga jtsamëse; oWly aca, cabá básetema conjamna orscana, chë Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrëngama condë́tats̈ëmbo, chë ndaye sóyeca aca contsobena juatsjínÿana, Bëngbe Bëtsá chacmatsbocama, Cristo Jesúsbeñe jtsos̈buáchiyëse. KlPero aca, nÿets tempo cochtsejuabnaye y cochtsama lempe nts̈amo tcojuatsjinÿcá, chë ndegombre soyëngcá cojtsos̈buácheñe, er aca ts̈abá condëubuatma chë tcmojanbuátëmbanga; mSl pero chë bacna ents̈anga y chë ínÿenga áingñayënga, cada te más bacna ents̈anga mochántsemna, más bacna soyënga jtsamëse; chënga ínÿengbioye mochántsaingñaye, pero cachë́ngnaca ingñénënga mochántsemna. ~l Ndegombre endmëna, nÿetscanga chë Bëngbe Bëtsá jadórama soyënga jtsamëse jtsiyenama bos̈ënga, y Cristo Jesúseftaca cánÿiñe mo canÿacá imomnënga, puerte mochanjasúfria, chca bétsemnama, chënga chamosufrima ínÿenga chamojtsama ora; }!l ínÿenga s̈monjanacmena ora; y sënjansufrina ora, padecena soyënguiñe bëts añemo tsjánbomna. Acnaca condë́tats̈ëmbo nts̈amo ats̈e chama Antioquía, Iconio y Listra bëts pueblëngoca tsjansufrínama. Pero masque ents̈anga ts̈a s̈monjanacmena, ats̈e lempe sënjánauantana, Bëngbe Bëtsábeñe jtsobátmanëse, y cada ora, Bëngbe Utabná chë́ngbents̈ana s̈onjanatsbocá. v|el Pero acna, puerte ts̈abá condë́tats̈ëmbo nts̈amo ats̈e tijabuatambacá, nts̈amo jtsamëse ats̈e tsiyena, ndayá jamama tsjuabná, nts̈amo ats̈e Jesucrístbeñe puerte tsos̈buaché, nts̈amo ínÿengaftaca uantado tsmëna; nts̈amo ats̈e, Bëngbe Bëtsá y ínÿengbioye tsababuánÿeshana; nts̈amo ats̈e, Bëngbe Bëtsábeñe jtsobátmanëse, ?{wl Pero chënga ndoñe quemochatobenaye bëtscá ents̈anga jáyënjanama, er nÿetsca ents̈anga mochanjátats̈ëmbona chënga nÿe bacna soyënga juabnayënga imomnama, mo chë Israeloca ents̈anga tmojantats̈ëmboncá Janes y Jambres nÿe chca juabnayata bétsemnama. Inÿe soye Timotéobioye tbojanbonÿé Uz#lNts̈amo Janes y Jambres Moisesbe contra ibojamncá, cachcá, chë ínÿenga jáingñama abuátambayënga nÿetsca ndegombre soyëngama contra jtsemnana. Chë ents̈anga chëngbe juabniñe nÿe bacna soyënga jtsebomnana, y Bëngbe Bëtsá chënga tojtsëbaté, chënga chë ndegombre soyënguiñe ndoñe ntsos̈buáchiyana causa. y9lChënga nÿets tempo nÿe ndaye tsëm soye jatónts̈ana jatatsjínÿana, pero ndocna te ntjobenayana Bëngbe Bëtsabe ndegombre soyënga josértama. >xulChënguents̈e báseftanga mondmëna, y chëngna botamana palabrë́ngaca yebnënguenache jamashjnana, y chenache, chë paselo yomna jáingñama shembásenga jtsaíngñayana, chëngbe buatëmbana soyënguiñe chamotsos̈buáchema. Chë shembásenga bëtscá bacna soyënga tmojama, y chë causa ndoñe corente natjë́mbana montsiyena, y ba ndoñe ts̈abe soyënga imojtsama nÿe cachënga ts̈abá jtsemnama, nts̈amo tmojtsebos̈cá. wlInÿenga echantsinÿana mo ndegombre Bëngbe Bëtsá adórayënga chënga cuaftsemncá, pero chë mochántsama soyë́ngaca mochanjínÿanÿiye, Bëngbe Bëtsá obená bétsemnama chënga ndoñe mondos̈buáchema. Nÿa tondayama chë́ngaftaca cattsencuéntaye. >vulChënga, uayayëngbe cucuats̈iñe ents̈anga ayents̈báshejuanënga mochántsemna, mochántsama soyënga tondayama ntjatsrreparánëse, y cachënga uámana ents̈angcá mochántsenobiamnaye; chënga Bëngbe Bëtsá jatsbobonshana cuenta, cachëngbe cuerpiñe ts̈abá jtsomñama soyënga mochántsebos̈e. u%lni cachëngbe pamíllangbioye quemochátababuanÿeshana, mochántsebos̈e ndoñe natjë́mbana jtsiyenama, uayátsenayënga mochántsemna, cachënga jenomándama ndoñe quemochátobena, mo ainana ndbomnëngcá mochántsemna, y nÿetsca ts̈abe soyënga uaboténënga. vtelChca echántsemna, er ents̈anga, cada ona nÿe cachabe ts̈abiama echanjésenojuabnaye, crocénana jtsebomnama ts̈a mochántsebos̈e, mochántsemna enábotamnayënga y ínÿengbioye mo nduamanëngcá mochantsë́nÿaye. Bëngbe Bëtsabiama y ínÿengbiama bacá mochantsóyebuambnaye, chëngbe bëtsë́tsangbioye ndoñe quemochátayaunana, ni chëngbiama ts̈abe soyënga tmojtsamë́ngbioye quemochtëtacheuanaye, y Bëngbe Bëtsabiama y chabe soyëngama ndoñe respeto quemochátsbomna, s 1lPero aca cmontsemna jtsetats̈ëmbuana, Cristo jésabama tempo chaojtsobeco ora, ents̈anga echántsamna puerte padecena soyënguiñe jtsiyenana. Zr-lchënga botamana chamuatsjuaboma, y Bëngbe Bëtsá, Satanasbe cucuats̈ënguents̈ana cháuatsebacama. Satanás chënga tojanëtabá nts̈amo cha tojtsebos̈cá jamama, mo bayënga canÿe uachmaniñcá.+qOlCha bontsemna, chë chabe contra y chabe buayenánama contra imomnënga, chë ndegombre soyënga jabuátambama, pero ndoñe ntjatenabotamnaycá. Chca bontsemna, nderado Bëngbe Bëtsá nanjama chca juabnayana chamotrocama, y chca, chënga chë ndegombre soyëngama chamotsetats̈ëmbuama; zpmlPero chë Bëngbe Utabnabiama oservená ndoñe quebnátsmëna ínÿengaftaca jabuachana ntsenatsëtsnayana; chamna, cha bontsemna jtsababuánÿeshanëse nÿetscanga jtsë́nÿayana, jtsemnana ts̈abe buatëmbayá y ínÿengaftaca uantadá. Yo+lNdoservena soyëngama palabrënga y ndosertánents̈ana óbocana soyëngama ndoñe cattsuenana; aca corente condë́tats̈ëmbo chë soyënguents̈ana ents̈anga nÿe jabuachana enatsëtsnayiñe jabocanana. PnlChíyeca, nts̈amo básefta bobontsënga bacna soyënga jamama mondbos̈cá, ndoñe cattsama; pero aíñe cochtsiyena nts̈amo Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá yomncá jtsamëse, Jesucrístbeñe puerte cochtsos̈buáchiye, Bëngbe Bëtsá y ínÿenga cochtsababuánÿeshana y nÿetscángaftaca natjë́mbana cochtsomñe, chë chaújabuachama Bëngbe Utabná mondbetsots̈ëmbuanë́ngaftaca cánÿiñe, ndocna bacna soye ainaniñe ntsebomncá. PmlChca endmëna chë Jesucrístbeñe imojtsos̈buachéngbeñe, ndoñe nÿetscanga tmontsajbaná bacna soyënga juabnayana y amana, ni chë chca tmojtsama ents̈ángbents̈ana ndoñe tmontsojuaná. Pero, chca jtsojuánañama tojtsebos̈á, echántsemna canÿa Bëngbe Utabnabiama ts̈abe trabajayá; y chca, mo chë tsafjoca castellano y midio soyëngcá, canÿe uámana trabajuiñe echanjosérvia, y cha sempre echántseprontana ndaye ts̈abe soye jamama. l3lCanÿe uámana ents̈abe yebnents̈e, tsafjoca soyënga ndoñe nÿe castellano o midio soyënga ntsemnana, ndayá niñës̈e y fshantse soyë́ngnaca; chë natsana soyënga uámana tescama jtsebuájonana, pero chë inÿe soyëngna, nÿe nÿets tempo chauetsoservénama. /kWlPero Bëngbe Bëtsabe ndegombre buayenánana nÿets tempo cachcá endesomñe, y ndocná quenátobena chë soye jatrócama. Chca endmëna mo chë ndëts̈benga ndayiñe canÿe bëts yebna tojebncá, ndayiñe mënts̈á yojtsábemana: “Bëngbe Utabná endëubuatma chë chábenga imomnënga”, y “Nÿetscanga chë Bëngbe Utabnábenga imomnënga ca tmojtsichámënga, chamuajbaná nÿetsca bacna soyënga amana ca”. xjilChata chë ndegombre benachents̈ana tbojtsojuánañe, y ibojtsichamo chë obanënga chámuatayenama Bëngbe Bëtsá ya catënjama ca, y Jesús chaojésabo ora, nÿetscanga chámuatayenama Bëngbe Bëtsá ndoñe yochanjama ca. Chë causa, chata bontsama básefta ents̈anga chë nts̈amo Jesucrístbeñe imojanos̈buachecá, mora ya ndoñe chamondëtsos̈buáchema. Hi lChëngbe buatëmbana soyë́ngaca puerte bacá ínÿengbioye jáborlana, nÿa mo canÿe uabouana s̈ocana chamotsebomnama cuafjamcá. Chca buatëmbayënguents̈e Himeneo y Fileto bontsemna. h)lEnts̈anga nÿe quem luarents̈a soyëngama, ndoservena palabrënga tmojtsencuénta ora, chë soye ndoñe cattsuenana; er chë soye jamana ents̈anga puerte inÿets̈á chamobocanama, nts̈amo Bëngbe Bëtsá ndoñe yondmëncá, inÿets̈á jtsejuabnayëse y jtsamëse. Hg lLempe nts̈amo icobencá cochtsama, aca chacotsemnama mo canÿe ents̈á ndabiama Bëngbe Bëtsá cháuayana nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amá yomna ca; aca chacotsemnama mo canÿe trabajayacá, nda tondaye tontsebomna ndayama jatëuatjama; y chacotsemnama chë ndegombre buayenánana corente ts̈abá buatëmbayá. flChë tcbonjauyana soyëngama, cochjama chë ents̈anga chamotsenójuabnama, y Bëngbe Bëtsabe delante cochjábuayenaye chënga ndoñe yontsamna nÿe palabrëngama jabuachana enatsëtsnayana; er chca, ndocna ts̈abe soye ntjamana, y chca tmojtsenatsëtsná ora, jamana chë soye ouenanënga más bats̈á chamotsos̈buáchema, y jujabuáchana chëngbe ts̈abe juabnënga jtsondbiamama. eyl bënga chábeñe ndoñe tmontsos̈buáchese,
masque chca, cha cabá echanjama nts̈amo tbojas̈ebuachenacá,
er cha lempe jamana, nts̈amo sempre iuetsemncá jtsinÿanÿnayëse. Canÿe trabajayá, ndáftaca Bëngbe Bëtsá jtsóyejuayana mdSl bënga chë padecena soyë́ngaca tmojtsesufrina ora,
tmojtsemorochëse, bë́ngnaca Jesucrístoftaca mochántsemandaye.Bënga tmojayana, cha ndoñe monduabuatma ca,
as cha bëngbiámnaca cachcá echanjayana; cl Mënts̈á ndegombre endmëna:Cristo Jesús tojanóbana ora, enjamna mo bë́ngnaca cuafjobancá, er bënga tmontsajbaná oyenana nts̈amo tempo monjaniyencá y Jesucrístbeñe montsos̈buaché;
y chca, bë́ngnaca cháftaca mochantsiyena; !b;l Chíyeca ats̈e nÿetsca padecena soyë́ngaca sëndëtsóboyana, Bëngbe Bëtsabe bocacánëngbe ts̈abiama, chë́ngnaca atsebácanënga chamotsemnama, Crístbeñe jtsos̈buáchiyëse; y Cristo Jesús bëtsë́tsanga cháuabiamama, y cháftaca nÿetsca tescama chamotsiyenama. a l Chca abuayiynaye causa, ats̈e së́ntsesufrina, nÿa cadenëjuangácnaca utsbuaná, mo canÿe bëts bacna soye ochjajnayacá. Pero masque ats̈e chca së́ntsemna, chë Bëngbe Bëtsabe soyëngama buayenánana ínÿenga ents̈ángbioye montsabuatambá. f`ElSempre cochtsenójuabnaye Jesucristbiama, ndabiama Bëngbe Bëtsá tojanma cháuatayenama y enjamna canÿa rey Davídbents̈ana ents̈á, nts̈amo ats̈e chabiama sëndabuayiyná ts̈abe noticiënguiñe endmëncá. h_IlChë cbontsatsëtsnañe cochtsenójuabnaye, y Bëngbe Utabná echanjama lempe chacmósertama. L^lChë jajañe trabajayá derecho jtsebomnana chë natsaná jtsemnama, chë tmojatbaná sananguents̈ana ndayánaca jtsebomnama. Acaftaca cachcá echanjopása, chë trabajo ts̈abá chacojamëse. v]elY canÿe travisiayá, ínÿenga jáyënjanama, canÿe soye juácanama; pero nts̈amo chë uacanánana jocñama tomncá ndoñe tonjatravisiase, cha chë soye ndoñe ntjosháchiñama. Cachcá, acbe trabajo cochjama nts̈amo cmojtsemncá. F\lNdocna soldado ntjátanana shjoca soyënguiñe vida jtsebomnama o crocénana juácanama. Soldado chca jtsamana, chabe mandayá, chca chaotsemnama tbojabocacá cha, oyejuayá chaotsemnama. }[slAca, chë bënga fsë́ndbomna padecena soyëngama jasúfriama chacmojtsemna ora, Jesucristbe soyëngama ents̈anga abuayiynaye causa, ainaniñe bëts añemo cochtsebomna, mo canÿe ts̈abe soldadcá, cha chabe mándayabiama jasúfriana. DZlNts̈amo ba ents̈angbe delante s̈conjoyeunacá, cach buayenánana, boyabásenga nÿétscañe ts̈abe palabra bomnënga cochjábanÿiye, y chamotsobena ínÿenga cachcá jabuátambama. Y lY aca, ats̈be uaquiñá, chë Cristo Jesús acbiama ts̈abe juabna yobomnents̈ana, bëtscá añemo ainaniñe cochtsebomna. wX ilBëngbe Utabná lastemado cháftaca chaotsemna, nts̈amo nÿetscanga tmojamcá ts̈abá o ndoñe ts̈abá yontsemnama cha yochjayana ora. Aca corente condë́tats̈ëmbo ntsachets̈á Onesíforo Efeso puebloca s̈onjanë́jabuachama.]W 5lMasna, Romoye tojabánashjango ora, cha botamana s̈ojánguango y s̈onjáninÿena. "V ?lPero Bëngbe Utabná Onesíforbe pamíllanga chaotsalastemana, er cha ba soye s̈onjanañemó, y ats̈e cárceloye utámenama cha ndoñe quenjatëuatja. !U =lNts̈amo ya condëtats̈ëmbcá, nÿetsca os̈buáchiyënga Asia luaroquënga cachcá s̈monjesonÿá, y chents̈e bontsemna Figelo y Hermógenes. T %lChë Uámana Espíritu, chë bëngbe ainaniñe endoyenabe uajabuáchenanaca, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tcmojabonÿecá sempre cochtsinÿena. DS l Nÿets tempo, chë ndegombre buayenánana, ndayá áts̈bents̈ana tconjanuencá, ents̈anga cochtsabuayiynaye, ents̈anga jtsinÿanÿnayëse aca Jesucrístbeñe icos̈buáchema, y Bëngbe Bëtsá y nÿetscanga icuababuánÿeshanama, y chca yomna aca Cristo Jesúseftaca cánÿiñe mo canÿacá bétsemnayeca. .R Wl Chë causa, ats̈e mora cárceloca quem soyënga së́ntsesufrina; pero chama ats̈e ndoñe quetsátëuatja, er ats̈e sëndë́tats̈ëmbo ndábeñe ats̈e stsos̈buáchema, y corente sëndë́tats̈ëmbo cha yobena jtsinÿenana ndayá s̈ojabonÿecá, chë ndayté cha yochjésabëntscuana. Q )l Bëngbe Bëtsá s̈ojanábuayana ts̈abe noticiënga ents̈anga jábuayenama, Jesucristbe ichmoná jtsemnama y ents̈anga jabuátambama. *P Ol Y mora, Bëngbe Atsebacayá Jesucristo tojáboyeca, Bëngbe Bëtsá s̈ojinÿanÿé cha bëngbe ts̈abiama juabna yobomnama. Jesucristo tonjama, ents̈anga nÿetsca tescama obanënga ndoñe chamondë́tsemnama, y tonjama bënga chamotsetats̈ëmbuama, chë ts̈abe noticiënga chabiama jouenëse y joyeunayëse, bënga chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida mochjábomnama, ndoñe nÿe jopochócama cuerpënguiñe. 3O al Bëngbe Bëtsá endmëna nda bënga s̈ojatsebacá, y s̈ojáchembo jtsiyenama mo chábenga imomnëngcá jtsamëse. Y cha chca tojama, ndoñe nderado bënga ndaye ts̈abe soye tmojamama, ndayá cachá chca chaotsemnama inabós̈eyeca y bëngbe ts̈abiama juabna bómnayeca. Cha chca inajuabnaye, cabá quem luare ndmëna orscana; y chca jamama Bëngbe Bëtsá inajuabnaye, chë ndayá Cristo Jesús bëngbiama jamama sóyeca. #N AlChíyeca, ndoñe cattsëuatja ents̈anga jáuyanama, nts̈amo tcojinÿe y cojtsetats̈ëmbcá Bëngbe Utabnabiama ndegombre bétsemnama; ni ats̈biama ndoñe cattsëuatja, ats̈e cárceloye sëndutámenama, chabiama oservena causa. Chamna, chë Bëngbe Bëtsá cmochanjáts̈etaye obenánaca, sempre cochtseprontana jasúfriama, áts̈eftaca y ínÿengaftaca, ents̈anga ts̈abe noticiënga abuayiynaye causa. M  lEr Bëngbe Bëtsá tonjama bëngbe ainaniñe Uámana Espíritu chaotsemándama, uatjana ndoñe ntsebomnama, ndayá obenana bënga chamotsebomnama, bonshánana Bëngbe Bëtsabiama y nÿetscangbiama chamotsebomnama, y cabënga jenomándama chamotsobenama. L  lChíyeca sempre cochtsantjes̈na quem uámana soyama: Mo nda canÿe shinÿañe tojtsajuinÿinÿnacá, chents̈e sempre chaotsoiñama, cachcá aca, chë Bëngbe Bëtsá tcmojats̈etá obenana ts̈abe soyënga jamama, sempre cochtsinÿena. Chë obenana aca conjanóyëngacñe, ats̈be cucuats̈ënga acbe bests̈as̈iñe sënjanjajó y Bëngbe Bëtsá acbiama sënjanimpadá ora. ,K SlBëngbe Bëtsá acbiama sëndbatschuaye, er ats̈e sëndbátenojuaboye aca Jesucrístbeñe ndegombre os̈buáchiyana condbomnama. Natsana, acbe bëts mamá Loida, y chents̈ana acbe mamá Eunice chábeñe bontsanos̈buáchiye, y ácnaca cachcá tcojamama ats̈e puerte sëndë́tats̈ëmbo. VJ 'lAts̈e sëndbëtë́tenojuaboye nts̈amo aca, chocana ats̈e së́ntanabo ora shëchbuiye tconjanoperdema, y chíyeca ats̈e ts̈a së́ntsebos̈e aca jtë́tinÿama, ats̈e puerte oyejuayá chaitsemnama. UI %lSempre Bëngbe Bëtsáftaca stsencuénta ora, acbiama sëndbétsenojuabnaye, y acbiama sëndbétsatschuanaye bnëté y ibeta; y Bëngbe Bëtsá endmëna nda ats̈e sëndëservena, ainánaca jtsejuabnayëse y jtsetats̈ëmbëse, nts̈amo ats̈e stsamcá ts̈abá bétsemnama, cachcá nts̈amo ats̈be bëts taitanga tmojanmcá. -H UlAts̈e quem tsbuanácha cbontsabobiamná, acbiama Timoteo, aca mo ats̈be bonshana uaquiñacá, Crístbeñe condos̈buachema. Ats̈e së́ntseimpadana, Bëngbe Bëtsá, Bëngbe Taitá, y Jesucristo, Bëngbe Utabná, chaboma ácbeñe ts̈abe bendicionënga chaotsemnama, chata ácbioye chacmolastemama, y acbe ainaniñe ts̈abe ebionana chacotsebomnama. Ndoñe ntsëuatjana ents̈ángbeñe Jesucristbiama jóyebuambayama _G ;lAts̈e Pablo, Jesucristbe ichmoná sëndmëna, Bëngbe Bëtsá chca yobós̈eyeca. Jesucristo s̈onjichmó ents̈anga jábuayenama Bëngbe Bëtsabe s̈buachenánama, nts̈amo cha inétsamama ents̈anga chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama; y chca vida montsebomna Cristo Jesúseftaca cánÿiñe mo canÿacá bétsemnayeca. F+XAts̈e, Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, Bëngbe Utabná Jesucristo chaoma ts̈abe bendicionënga ts̈ëngaftangbeñe chaotsemnama.EXNÿe quem palabrënga ts̈ëngaftanga jacheuayama cach ats̈be cucuáts̈eca sëntsabiamná. Ats̈e chca sëndbauapochóca ats̈be tsbuanachangá juabemama; nts̈amo muents̈e entsabemancá entsinÿinÿná quem tsbuanácha ats̈biácha iuamnama. zDmXBëngbe Utabná fsë́ntseimpadana, cha, chë ents̈anga ts̈abe ebionana ainaniñe chamotsebomna iuamá, chaoma ts̈ëngaftanga nÿets tempo y nÿetsca tescama chca chas̈motsebomnama. Bëngbe Utabná ts̈ëngaftangaftaca chaotsemna. CXMo canÿe uayayacá ndoñe s̈mattsonÿaye; s̈mochjabuayená mo canÿe cats̈atcá, chca ndoñe chaondë́tsamama. Jtadiós̈oftanama Jesucrístbeyeca cats̈átanga, ndoñe chacmondëumants̈é ts̈abe soyënga amana. 0@YX Chca oyena ents̈ángbioye fsëntsabuayiyná y fsëntsamë́nda Bëngbe Utabná Jesucristbe mándoca, natjë́mbana cachëngbe vida onguayiñe chamotsotrabájañama. B?}X Chca fsë́ntsichamo, er bënga fsënjátats̈ëmbona, báseftanga ts̈ëngaftanguents̈ënga imojtsiyena tondaye ntsamcá, pero ts̈a chë ínÿengbe soyënguiñe jtsontremeténëse. >+X Bënga ts̈ëngaftangaftaca fsënjamna ora, mënts̈á tcbonjanamëndá: Nda ndoñe tontsebos̈e jatrabájama, cha cach ndoñe chaondëtsesá. w=gX Y ndegombre, bënga derecho fsënjánbomna ts̈ëngaftanga jamë́ndama chas̈cújabuachama; pero masque chca, bënga jabuache fsënjantrabája ts̈ëngaftanga chas̈motsetats̈ëmbuama nts̈amo yomna jtsiyenama, y chca chas̈motsamama. g<GXni ndocnabe saná chibiáisese, tondaye ntabuenaycá. Inÿets̈á enjamna; cada te bnëté y ibeta jabuache fsënjantrabája, chca, ts̈ëngaftanga ndoñe chacmondë́tsamnama bëngbe uajabótama bënga jatats̈atnayama. f;EXCach ts̈ëngaftanga ts̈abá s̈mondë́tats̈ëmbo nts̈amo cmojtsamna jtsiyenana, nts̈amo bënga fsënjoyencá: bënga ts̈ëngaftangbeñe fsënjaniyena ora, nÿe ntjatrabajacá oyënjayënga ndoñe queftsjatsmëna, :XJesucrístbeyeca cats̈átanga, Bëngbe Utabná Jesucristbe mándoca cbontsamë́nda, ndëmua Jesucrístbeñe os̈buachiyá jatrabájama ndoñe tontsebos̈e y ndoñe tontsiyena nts̈amo bënga tcbonjabuatambacá, cháftaca ndoñe s̈mattsóyebuambnaye. -9SXBënga, Bëngbe Bëtsá fsë́ntseimpadana, Bëngbe Utabná benache chacmanÿanÿé bonshánana jtsebomnama nts̈amo Bëngbe Bëtsá endbomncá, y chas̈mojtsesufrina ora, corente añemo chas̈motsebomnama, nts̈amo Cristo tojansufrí ora yojanbomncá. Nÿetscanga entsamna jtsetrabájayama +8OXY Bëngbe Utabná entsama bënga ndegombre ainaniñe fchaitsejuabnama, nts̈amo bënga tcbojanamëndacá mora s̈mojtsamama y cachcá sempre s̈mochtsamámnaca. {7oXPero Bëngbe Utabná sempre jtsamana nts̈amo tojayancá, y cha echanjama ts̈ëngaftanga más chábeñe chas̈motsos̈buáchema, y ndoñe nÿe cachcá quecmatë́nÿa chë bacna soyënga mandayá nÿe nts̈ámnaca ndoñe chacmondáborlama. l6QXBëngbe Bëtsánaca s̈mochtseimpadana cha chas̈otsëbuáuyayama, y chë puerte bacna ents̈anga ndoñe chamondobenama jamama bënga fchaisufrima, er nÿetscanga ndoñe quemochatos̈buáchiye chë fsëndbuayiyná palabriñe. A5 }XY morna, Jesucrístbeyeca bëngbe cats̈átanga, Diosmanda bëngbiama Bëngbe Bëtsá s̈mochtseimpadana, nÿetsca luarenache más ba ents̈anga chamotsobenama Bëngbe Bëtsabe buayenánana jouenama, y chënga chë soye chamóyëngacñama, y puerte chamotserrespetánama, nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈monjanmcá. =4sXchata chaboma ts̈ëngaftanga bëtscá añemo ainaniñe chas̈motsebomnama, y ts̈ëngaftanga nÿets tempo chas̈motsobena nts̈amo ts̈abá yomncá jtsichámuama y jtsamama.'3GXBëngbe Bëtsá puerte ts̈abia endmë́nayeca, cha s̈uababuánÿeshana y tojama bënga sempre añemo ainaniñe chamotsebomnama y chë mochjóyëngacñe ts̈abe soyëngama corente jtsos̈buáchiyëse chamotsobátmanama. Chábioye y Bëngbe Utabná Jesucrístbioye fsë́ntseimpadana, p2YXChcasna, ndocna te s̈mattsajbaná os̈buáchiyana chë ndegombre soyënguiñe nts̈amo tcbonjabuatambacá, cach ts̈ëngaftangbeñe jóyebuambayëse y tsbuanácha jubuábiamëse, y ndocna te inÿets̈á s̈matjátsjuabnaye. \11XChë ts̈abe noticiënga bënga cbondábuayiynayeca, Bëngbe Bëtsá tcmojúbuaja chábenga chas̈motsemnama. Cha tcmojúbuaja Bëngbe Utabná Jesucristbe obenana y buashinÿinÿanánënaca chas̈motsebomnama. V0%X Pero bënga s̈ontsamna nÿets tempo Bëngbe Bëtsá jtsatschuanayana ts̈ëngaftangbiama, Jesucrístbeyeca cats̈átanga, Bëngbe Utabnabe bonshánënga. Bënga, Bëngbe Bëtsá fsëndëtschuaná cha quem luare cabá ndobojáts̈a ora, atsebácanënga chas̈motsemnama tcmojánabacacama. Bëngbe Bëtsá tcmojatsebacá er chë Uámana Espíritu Bëngbe Bëtsabe ents̈anga tcmojábiama, y ts̈ëngaftanga chë ndegombre soyënguiñe s̈mojtsos̈buaché. %/CX Bëngbe Bëtsá chca echanjama, nÿetscanga chë ndegombre soyënguiñe Jesucristbiama ndoñe tmontsos̈buáchenga, chë bacna soyënga amama oyejuayënga tmojtsemnënga, chë nÿetsca tescama castigo chamotsebomnama jayanama. Bëngbe Bëtsá s̈ojabacacá atsebácanënga jtsemnama .)X Chca causa, Bëngbe Bëtsá entseleséncia ents̈anga ingñénënga chamotsemnama, y chë ndoñe ndegombre soyënguiñe chamotsos̈buáchema. /-WX Cha ba bacna soyënga echanjama nts̈amo Bëngbe Bëtsá ndoñe yondbos̈cá, chca, ba ents̈ángbioye nÿetsca soyënguiñe jáingñama. Y chënga ndegombre pochocánënga mochántsemna; Bëngbe Bëtsá chca echanjama, chënga chë ndegombre soyënga Jesucristbiama chëngbe ainaniñe ndoñe tmonjanóyëngacñe causa, y chë soyëngama mo uámana soyëngcá ndoñe tmonjanjuabó causa, chca, atsebácanënga jtsemnama. @,yX Chë Bëngbe Bëtsabe contra yomná, Satanasbe obenánaca echanjabo, y ents̈anga bëts obenana echanjínÿanÿiye, y chë bëts soyë́ngaca ents̈anga ingñénënga mochántsemna. m+SXChora chë Bëngbe Bëtsabe contra yomná echanjábocna; pero Bëngbe Utabná yochjésabo ora, echanjángouo y echanjama cha chaóbanama; y ts̈a buashinÿinÿanánaca y obenánaca echanjábocnama, chábioye bochantsepochóca. O*XMora ya mallajta ents̈anga puerte bacna soyënga tmojonts̈é amana, ndoñe nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojayancá chënga jamama yojtsamna ca, y bënga chë soyënga josértama ndoñe quemuátobena, ndayá nÿe Bëngbe Bëtsá chca s̈ojinÿanÿese; pero nts̈amo tcbonjauyancá chë Bëngbe Bëtsabe contra yomnabiama ndoñe queochatëchnëngo, nÿa nda chë soyënga ndoñe chaondë́tsemnama yojtsamábioye Bëngbe Bëtsá chabojtsejuaná ora aíñe. 2)]XY ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, nda mora yojtsama chë Bëngbe Bëtsabe contra yomná ndoñe chaondonÿnama, cabá chë tempo chca jopásama ndóshjango ora. (#X¿Chë soyama ts̈ëngaftanga ndoñe s̈mondenabouínÿna? Ats̈e cabá ts̈ëngaftangaftaca sënjamna ora, chama sënjanoyebuambná. 'XCha Bëngbe Bëtsabe contra echanjóyebuambaye, chë ndëmuanÿengbiama y ndaye soyëngama ents̈anga imojuabná diosënga imomnama contra echanjóyebuambaye. Chents̈ana cha echanjayana chëngbiama más obená yomna ca. Y Bëngbe Bëtsabe bëts yebnóynaca cha echanjámashëngo, choca echanjótbema y ents̈anga echantsë́tsëtsnaye ndegombre cha Bëngbe Bëtsá yojtsemna ca. E&XBëtscá s̈mochtsents̈ena ndocná tondáyeca chacmondáingñema. Er chë Bëngbe Utabnabe uámana te cabá ndóshjango ora, mallajta ents̈anga Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama contra mochántsemna, y chë Bëngbe Bëtsabe contra yomná echanjábocna. Y cha entsemna nda ibojtsemna infiernoca pochocaná jtsemnama. % XMora ats̈e së́ntsebos̈e Bëngbe Utabná Jesucristo jésabama orscama jáuyanama, chë bënga cháftaca tsbanánoca jteninÿenama ora. Básefta ents̈anga imojtsichamo chë bëts uámana te, chë Bëngbe Utabná jésabama te, ya tojóshjango ca; pero cbontsaimpadana, Jesucrístbeyeca cats̈átanga, bëtscá s̈mochtsents̈ena chënga ndoñe chamondobená jamana ts̈ëngaftanga inÿets̈á juabna ts̈ëngaftangbe ainaniñe chas̈mátsbomnama. Ndoñe s̈matjóyeunaye nderado nda mënts̈á chacmojtsëtsëtsná ora: “Canÿe Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá s̈onjáuyana chë Bëngbe Bëtsabe uámana te ya tojóshjango ca” o “canÿa chca s̈onjabuayená ca” o “Páblëbiocana tsbuanácha fsënjushache y chiñe entsayana chë te ya tojóshjango ca”. -$ UX Chca jtsamëse, ts̈ëngaftanga s̈mochanjínÿanÿiye Bëngbe Utabná puerte bëtsá y uamaná bétsemnama, y cha echanjama ts̈ëngaftanga más uámanënga chas̈motsemnama. Chca echanjopása, er Bëngbe Bëtsá y Bëngbe Utabná Jesucristo ts̈ëngaftangbiama ts̈abe juabna ibobomna.1# ]X Chíyeca, chca chaotsemnama, nÿets tempo Bëngbe Bëtsábioye ts̈ëngaftangbiama fsëndëimpadana merecido bomnënga chácmabiamama, chë vida chas̈motsebomnama, ndayama cha tcmojúbuaja, y chabe obenánaca bëtscá chaoma ts̈ëngaftanga chas̈mobená nÿetsca ts̈abe soyënga nts̈amo s̈mojtsejuabnacá jamama, y chas̈mobená jamama ndaye soyënga nts̈amo s̈mojtsamcá, Jesucrístbeñe s̈mojtsos̈buáchema. " X Quem puerte uámana te, Bëngbe Utabná chaojésabo ora, nÿetsca chabe ents̈anga, nÿetsca chábeñe os̈buáchiyënga cha mochántsatschuanaye y mochántsichamo: “¡Ts̈a obená cha yomna ca!” Y ts̈ëngaftanga chë́ngaftaca s̈mochántsemna, er ts̈ëngaftanga s̈montsanos̈buaché bënga ndegombre fsënjántats̈ëmbo soyënguiñe, chë bënga tcbonjanabuayená soyënguiñe. ~~}|V{azywvutrqp;ooInmmljjih1fee4dc=bas`__#]]D\8[ZZY[XwW7VqUUaTaSR]QQYPPNNNMbL!K^JHGGVFECBqA@h?>><<::U8776W53210/..G-,++))W(('n&%%'#"!Hy -k! 4  8"WGRkOEr bënga queftsátobena jtsajbanana oyebuambnayana chë tifjinÿe y tifjouena soyëngama ca.” q[Pero Pedro y Juan tbojánayana: “¿Nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈matjayana nts̈amo fchanjayanama ca? Ndegombre, Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ndoñe ts̈abá quenátsmëna ts̈ëngaftangbioye aíñe joyaunayana y chábioye ndoñe. $AAs chë mándayënga cachiñe chata tmojánachembo y tmojanamëndá ndoñe más Jesús jtsebáyanana, ni chabiama ents̈ángbeñe jtsabuátambayana. \1Pero ents̈anga chama ndoñe más chamondëtsencuéntamna, chata mochjáuyana: ‘Ndoñe más ents̈ángbeñe Jesús s̈mattsebáyana; y ndoñe chas̈monjouenëse, jabuache castigo s̈ochántsebomna ca.’ ” Chënga imojtsentjanaye: “¿Ndayá chátaftaca mochjama ca? Jerusalenents̈e oyenënga montsetáts̈ëmbo chata chë bëts soye Bëngbe Bëtsabe obenánaca tbojamama; chë causa, bënga ndoñe quemuátobena jayanana chata chca ndoñe tbonjama ca. ~uAs chora tmojanamëndá chents̈ana chábuaisebocnama y chents̈e tmojanoquedangna chë soyama imojtsenatsëtsnaye. (IY ents̈anga imojtsonÿaye chë tmojanshná cha chents̈e chátaftaca yojtsemnama; chë causa, chënga ndocá más tmonjanobená chatbe contra jatichámuana. / Chënga imojenjnaná Pedro y Juan ts̈a añémoca ibojtsóyebuambnama tmojáninÿe ora, y chata tempo nduatsjínÿenata y librë́s̈a nduabuatmata bétsemnama tmojántats̈ëmbona ora. Chca chë mándayënga tmojántats̈ëmbona chata Jesúseftaca bayté ibojamnama.  Nÿe cha yobena ts̈ëngaftanga játsebacama. Bëngbe Bëtsá ndocna inÿe ents̈ábioye tbonjats̈etá chabe obenana chca jamama; chíyeca quem luarents̈e ndocná más quenátobena bënga játsebacama. Nÿe Jesucristbe obenánaca aíñe ca —Pedro tojánayana. J  Jesusbiama Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Chë yebna jebuanënga tmontsanaboté ndëts̈bé, mora chë más bëts uashacuanës̈ents̈e entsejájona ca”. Ts̈ëngaftanga s̈mondmëna mo chë yebna jebuanëngcá, er Jesúsbioye s̈montsanaboté y mora cha chë más uamaná entsemna.  Chcasna, nts̈amo tojopasama cbochanjabuayená, chca, ts̈ëngaftanga y nÿetsca Israeloca ents̈anga chë soyënga chas̈motsetats̈ëmbuama. Quem boyabása, chë ts̈ëngaftangbe tsëntsaca entsemná, Jesucristo chë Nazaretocabe bëts obenánaca chca ts̈abá entsatsmëna. Y Jesús endmëna nda ts̈ëngaftanga s̈monjancrucificá y ndabiama Bëngbe Bëtsá tojanma cháuatayenama. wg mënté s̈conjatjá chë jama ndobenáftaca ts̈abe soye tifjamama y nts̈amo cha mora jama yojtsatobenama. 9As Pedro, chë Uámana Espíritu chabe ainaniñe corente jtsemándayëse, mënts̈á tojanë́jua: —Israeloca mándayënga y bëtsëjémënga, iKChora chënga tmojanmandá Pedro y Juan junatsama, y chëngbe tsëntsaca tojanatsá y mënts̈á tmojanatjá: —¿Ndabe obenánaca chë soyënga s̈ojtsama, o, nda derecho tcmënjats̈atá chë soyënga chas̈otsamama ca? A{Chénts̈naca imojtsemna, chë bachnangbe más uámana amëndayá Anás ca uabainá, Caifás, Juan, Alejandro y chë bachnangbe más uámana amë́ndayëngbe nÿetsca pamíllangnaca. $AYëfsana, chë judiëngbe amë́ndayënga, judië́ngbeñe bëtsëjemëngcá amë́ndayënga y ley abuátambayënga Jerusalenents̈e tmojánenefjna. wMasque chca, banga ents̈anguents̈ana, nts̈amo Pedro y Juan tbojanayancá tmojanuenënga, aíñe Jesucrístbeñe imojtsos̈buáchiye. Chë tentscuana shachna uaranga Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga imojtsemna, nÿe boyabásenga jacuéntase. s_As, Pedro y Juan tmojánishëche y ya jetiñe yojtsemna causa, cárceloye tojanëtame yëfsanëntscuana. C Chatna ents̈ángbioye imojtsabuátambaye Jesús tojtanayenama y chë soye yojánayana obanënga ndegombre mochtayena ca. Chë causa, chë tmojánashjajna amë́ndayënga tojánetëna. n  WPedro y Juan cabá ents̈anga imojtsë́tsëtsnaye; chorna chë chata ibojtsemnoye tmojánashjajna judiëngbe bachnanga, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈a soldadëngbe amëndayá y saduceo ca uabaina judiëngbe amë́ndayënga. Bëngbe Bëtsá tojama chabe oservená cháuatayenama y natsana ts̈ëngaftangbioye tbojanichmó, bacna soyënga amana chas̈motsajbanama. Y chca, Bëngbe Bëtsá jamama ts̈ëngaftangbeñe ts̈abe bendicionënga chaotsemnama ca” —Pedro tojánayana. 'Chabe juabna oyebuambnayë́ngaftaca Bëngbe Bëtsá tojanas̈ebuachená bëts soyënga ts̈ëngaftangbiama, y ts̈ëngaftangbe bëts taitángaftaca canÿe trato tojánbema; chë soyënga cabá ts̈ëngaftangbiama entsemna. Bëngbe Bëtsá Abrahámbioye mënts̈á tbojaniyana: ‘Chë ácbents̈ana ents̈ángbeyeca ts̈abe bendicionënga chanjama nÿetsca quem luarents̈a ents̈angbiama ca.’ > u“Y nÿetsca chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayë́ngnaca Samuel orscana, ents̈anga tmojanabuayená ndayá quem tempo yochjanchnënguama, nts̈amo mora montsonÿacá. -SNdánaca chábioye ndoñe chabonjoyeuná, cha bontsemna chë Bëngbe Bëtsabe ents̈ángbents̈ana luaroca jtsemnama y chamotsepochocama ca’ —cha tojánayana. -SMoisés bëngbe bëts taitanga tojanabuayená: ‘Chë Utabná Bëngbe Bëtsá canÿe chabe juabna oyebuambnayá nts̈amo ats̈e sëndmëncá, cmochanjayents̈íchmua. Cha ts̈ëngaftangbents̈ana echanjábocna y ts̈ëngaftanga cmontsamna nts̈amo chacmojtsëtsëtsnacá cha jtseyeunanana. veCanÿe te echanjóshjango, Bëngbe Bëtsá lempe tsmëmacá jëtsbemama. Chë tentscuana Jesús bontsemna celoca joquédana. Chca echanjochnëngo nts̈amo Bëngbe Bëtsá chabe juabna oyebuambnayëngbiajana ents̈anga tojanabuayenacá. xiy ts̈ëngaftangbioye bochanjíchmua Jesús, chë tempo chabe Uámana Uabuayaná Bëngbe Bëtsá tbojanbemá. :mChcasna, ngménaca menójuabonga bacna soyënga s̈mojtsamama, chca amana s̈mochtsajbaná y Bëngbe Bëtsabe benache s̈mochtishache, chca, ts̈ëngaftangbe bacna soyënga cha chacmabuajuánama. Chca chas̈mojamëse, Bëngbe Bëtsá echanjama ts̈ëngaftangbe ainaniñe oyejuayana chas̈motsóbomñama, ucTempo, Bëngbe Bëtsá chë chabe juabna oyebuambnayënga tojanamëndá ents̈anga jábuayenama, chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná puerte ngménana yochtsanbomnama. Morna, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanayancá ya tonjochnëngo. iK“Taitanga y mamanga, ats̈e sëndë́tats̈ëmbo ts̈ëngaftangbe causa y ts̈ëngaftangbe amë́ndayëngbe causa Jesús tojanóbanama. Pero ts̈ëngaftanga chca s̈mojanma, ndayá s̈mojétsamama ntsetats̈ëmbcá. 'Jesús puerte obená endmë́nayeca, quem cosheto añémoca entsatsmëna. Nts̈amo s̈monjinÿe y s̈monjatats̈ëmboncá ndegombre tonjopasá Jesúsbeñe betsos̈buáchema. Chë Jesúsbeñe jtsos̈buáchiyana tonjama cha ts̈abá ts̈ëngaftangbeñe chaotsatsmënama. [/Y chca, chë ndegombre ts̈abe vida chas̈motsebomnama amábioye ts̈ëngaftanga s̈monjanóba. Pero Bëngbe Bëtsá tojanma cha cháuatayenama y bënga chë soye fsënjáninÿe y chama fsëndë́tats̈ëmbo. SJesús uamaná y nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amá enjamna, pero ts̈ëngaftangna cha s̈montsanaboté y Pilato s̈monjanimpadá chabe cuenta canÿe boyabása, ents̈á obanayá, chabuatsboshjonama. K~ Bëngbe Bëtsá, ndábeñe Abraham, Isaac y Jacob imojanos̈buaché y ndábeñe bëngbe bëts taitanga imojanos̈buaché, cha tonjinÿanÿé chabe oservená Jesús chë más uamaná yomnama. Cha ts̈ëngaftanga chë mándayëngbe cucuats̈iñe s̈monjánboshjona chamóbama. Pilato enjétsebos̈e Jesús jëtsboshjonama, pero ts̈ëngaftanga Pilatbe delante s̈monjánayana chca ndoñe s̈montsanbos̈e ca, y chíyeca Pilato ndoñe tbontanboshjona. v}e Pedro chë ents̈anga tojánanÿe ora, tojanë́yana: “Taitanga y mamanga, Israeloquënga, ¿ndáyeca chë soyëngama ojnanánënga s̈mojtsemna? ¿Ndáyeca nÿe s̈cojtsëbuáutja? ¿S̈mojtsejuabná nÿe bëndatbe obenánaca quem boyabása tifjashná ca? ¿O s̈mojtsejuabná quem boyabása tifjashná bëndata Bëngbe Bëtsá puerte ts̈abá ftsadoránayeca? |! Chë cosheto ya shnaná ora, ndoñe yontsebos̈e Juan y Pédrëbents̈ana joluárana. As, nÿetsca ents̈anga ojnanánënga tmojanótjajo chë amashjuana otsbojebniñe, Salomonbe Amashjuana ca uabáinoye, chë Juan, Pedro y chë cosheto shnaná imojétsemnoye. I{  Chënga imnatáts̈ëmbo cha chë cosheto yojamnama, chë nda yojanamana Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca, chë Botamana Amashjuanents̈e jótbemana, ents̈anga lemos̈na jotejañama. Cha ts̈abá yojtsatsmënamna ents̈anga ojnanánënga imojtsemna. Nts̈amo Pedro tojanoyebuambá Salomonbe Amashjuana ca uabáinents̈e z% Chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e imojétsemnënga nÿetscanga cha tmojáninÿe ts̈abá jtsanana y Bëngbe Bëtsá jtsatschuanayana. tyaAs chë cosheto, canÿe jontsënjëse ts̈abá tojtantsá y tojanonts̈é ts̈abá jtsanana, y Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye Juan y Pédroftaca tojánamashëngo; yojtsayontsënjnaye y Bëngbe Bëtsá ibojtsatschuanaye, tbojanshnama. 1x[Pedro chca tbojaniyana ora, tbojanábuacueshache cats̈bióicats̈e y tbojtanatsbaná, y cachora chë cosheto shecuats̈iñe y shëmiabeñe añemo yojtsatsbomna. -wSChora Pedro tbojaniyana: “Quetsátsbomna ni crocénana, ni castellano aca jats̈etayama, pero ats̈e chanjama Jesucristbe obenánaca ndayá acbiama jamama ats̈e stsobencá: Jesús chë Nazaretocá obenana endbomna; chíyeca ats̈e cbëyana chabe mándoca, matëtsbaná y cochtsana ca.” RvAs cha yojtsë́nÿaye y yojtsejuabnaye ndayá chjóyëngacñe ca. `u9Chatna chë s̈ocá imojtsonÿaye, y Pedro tbojaniyana: “S̈cochtsë́nÿaye ca.” tPedro y Juan Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye jamashënguama chë cosheto tojánanÿe ora, canÿe lemos̈na chátbioye yojótejañe. 'sGBëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e canÿe cosheto yojtsemna; tojanonÿná orscana chca s̈ocá inamna. Ents̈anga imojanamana cada te cha juanatsana canÿe luaroye, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca, Botamana Amashjuana ca uabáinoye, chë tmojtsachnëjuanënga lemos̈na chaótejañama. (r KCanÿe te, Pedro y Juan Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye tbojánata bëts mos̈enana ora. Chca ora ents̈anga imojanamana Bëngbe Bëtsáftaca jtsencuéntayana. *qM/Chënga imojanamana Bëngbe Bëtsá jtsatschuanayana, y nÿetsca ents̈anga imojtsejuabnaye chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngbiama ts̈abe ents̈anga imojamna ca. Y cada te Bëngbe Bëtsá yojtsama más os̈buáchiyënga chamóbotema, chë ndëmuanÿenga cha yojtsatsebacayënga..pU.Cada te imojanamana Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e jénefjnana cha jëtschuayama, y yebnënguenache cánÿiñe imojtsesaye oyejuayënga y ndoñe ojéndayënga. $oA-Chënga imojanamana fshantsënga jtsatobuíyana y chë imojánbomna soyë́ngnaca, y chë crocénana jujátayana nts̈amo chë ínÿenga tojtsëjabotcá. "n=,Nÿetsca chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga sempre cánÿiñe mo canÿacá imojtsemna y nÿetsca chëngbe bomna soyënga nÿetscangbiama yojtsemna. #m?+Nÿetscanga imojtsenjnanaye, chë ichmónënga bëts soyënga y inÿe soyënga chabe obenana jinÿanÿiyama chamomama Bëngbe Bëtsá tojánmayeca. glG*Chënga corente imojtsebos̈e jtsamama chë Jesusbe ichmónënga imojtsabuatambá soyënga. Ts̈abá yojtsacochebiona nÿetscanga cánÿiñe jtsemnama y imojanamana mo chë Jesucrístbeñe os̈buachiyëngcá cánÿiñe jtsesayana y cánÿiñe Bëngbe Bëtsáftaca jtsencuéntayana. Nts̈amo chë natsana Crístbeñe os̈buáchiyënga vida imnabomna Kk)Ba ents̈anga imojtsanos̈buaché nts̈amo Pedro tojanë́yanama y tmojánenabaye. Cach te mo unga uaranga ents̈anga nÿets̈á tmojanoboté, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga jtsemnama. ljQ(Inÿe palabrë́ngnaca Pedro tojatanë́yana y bëtscá tojanabuayená mënts̈á: “¡Bëngbe Bëtsá chë Israeloca bacna ents̈anga echanjácastigaye. Chas̈mótsbocamna, chë́ngbents̈ana s̈mochtsojuánañe ca!” i'Bëngbe Bëtsá chë soyënga tcmonjanas̈ebuachená ts̈ëngaftangbiama, ts̈ëngaftangbe básengbiama y nÿets chë bën luarënguenache imomna ents̈angbiama, nÿetscanga chë Bëngbe Utabná Bëngbe Bëtsá chábioye jabama chaojubuáyanënga ca. Gh&As Pedro tojanë́jua: —Ngménaca s̈mochtenójuaboye bacna soyënga s̈mojtsamama, chca amana s̈mochtsajbaná y Bëngbe Bëtsabe benache s̈mochtishache. Chca chas̈mojama ora, cbochanjubaye mo chábeñe os̈buachiyëngcá, Jesucristo ats̈e jóts̈ëmbonëse. Chcase, Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbe bacna soyëngama cmochanjáperdonaye y echanjama chë Uámana Espíritu ts̈ëngaftangbe ainaniñe jtsemándayama cháuamashënguama. Ag{%Chë soyënga tmojanuena ora, ents̈anga cochtsets̈enánënga imojtsemna, y Pedro y chë inÿe ichmónëngbioye tmojanë́yana: —Baconga, ¿ndayá mora jamama s̈ojtsamna ca? 6fe$Chora Pedro tojatanë́yana: “Ts̈ëngaftanga nÿets Israeloquënga s̈mochtsetáts̈ëmbo, ats̈e ndegombre cach Jesusbiama sëntsóyebuambnama. Cha ts̈ëngaftanga s̈monjancrucificá, pero Bëngbe Bëtsá chábioye tbonjábema Bëngbe Utabná y chabe Uámana Uabuayaná, chë Cristo ca.” heI#acbe uayayënga acbe cucuats̈iñe chamoquedama ats̈be obenánaca chjamëntscuana ca.’ ” Bd}"David ndoñe Jesuscá celoye tonjána, pero mënts̈á tojëftsanábema:Bëngbe Bëtsá ats̈be Utabná Crístbioye tbonjaniyana:‘Ats̈be cats̈bioica cochtsetbemana, c!Bëngbe Bëtsá, Jesús celoye tbontanatsbaná chabe cats̈bioica jtsatsmënama jtsemándayama, y Bëngbe Bëtsá chë Uámana Espíritu Jesúsbioye tbojanënts̈abuaché nts̈amo chë Taitá tbojans̈buachenacá. Nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈montsonÿá y s̈montsuenancá entsemna, Jesucrístoftaca chë Uámana Espíritu bëngbe ainaniñe cháuamashënguama Bëngbe Bëtsá tojámayeca. b Bëngbe Bëtsá tojama Jesús cháuatayenama y bënga cha fsënjinÿe. Chíyeca bënga fsë́ntsetats̈ëmbo chca ndegombre bétsemnama. !a;David inatáts̈ëmbo chë Uámana Uabuayaná, chë Cristo, cháuatayenama Bëngbe Bëtsá yochjanmama. Chama cha tojánayana y tojë́ftsanabema, obanëngbe luarents̈e Cristo ndoñe ntjëftseboshjonana y Bëngbe Bëtsá ndoñe ntjalesénciana chabe cuerpo chaotsopochocama ca. ^`5Cach David canÿe Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá inamna. Cha ts̈abá inatáts̈ëmbo Bëngbe Bëtsá bëtscá tbojans̈buáchenama, Davidbe ents̈anguents̈ana canÿa, Cristo, cach Davidcá rey jabemama. _Chents̈ana Pedro tojatanë́yana: “Baconga y batanga, s̈ontsemna ndegombre ts̈ëngaftanga jábuayenana ts̈abá chacmë́sertama. Bëngbe tempsca bëts taitá David tojanóbana y tmojanatbontsá, y bënga montsemna cha tmojanatbontsá luare béconana. K^Aca chë ts̈abe benache s̈conjaninÿinÿé, nts̈amo ts̈abe vida jtsebomnama.Aca áts̈eftaca condbétsemnama, ats̈e puerte oyejuayá së́ntsemna ca —David tojë́ftsanabema ca.” -]SAca, Bëngbe Bëtsá, obanëngbe luarents̈e ndoñe ques̈cochátsboshjona,
y ndoñe quecochatsleséncia acbe uámana oservenabe cuerpo chaotsopochocama. ]\3Chíyeca ats̈e corente oyejuayá së́ntsemna,
y ats̈be uayás̈aca cbontsatschuaná.Ats̈e masque chanjóbana, ts̈abá sëndë́tats̈ëmbo aca ats̈be Bëtsá, ats̈e chaitayenama cochjamama. R[Chora Pedro tojatanë́yana: “Rey David tempo Jesusbiama mënts̈á tojë́ftsanabema, nts̈amo cha Bëngbe Bëtsábioye tbojaniyanama:Ats̈be Utabná, aca sempre áts̈eftaca condbétsemna,
y sempre áts̈eftaca condboquedá ats̈e juajabuáchama,
chíyeca ndocná queochatobenaye ats̈e jauátjanama. /ZWPero Bëngbe Bëtsá tojama cha cháuatayenama; y chë obanëngbe luarents̈ana tbojatsbocá, er ndoñe yonjopodena cha obaná chaoquedama ca” —cha tojánayana. mYSNdegombre ts̈ëngaftangbe cucuats̈iñe Jesús tmonjánboshjona, pero cabá ndë́boshjona ora, Bëngbe Bëtsá tojanjuabó nts̈amo jopásana yojamnama; y nts̈amo ts̈ëngaftanga cháftaca s̈mochjanmámnaca cha inatáts̈ëmbo. Ts̈ëngaftangna Jesús s̈monjanishache y s̈monjanma cha chamóbama y chamocrucificama, bacna ents̈angbe cucuats̈iñe. XChora Pedro tojatanë́yana: “Israeloquënga, s̈mochjouena nts̈amo cbochanjauyancá: Bëngbe Bëtsá ndegombre tcmonjaninÿanÿé, Jesúsbioye chabe trabajo biamnayá cha tbojánbemama. Chë soye Bëngbe Bëtsá tcmonjaninÿanÿé, Jesús chë Nazaretocáftaca cha tojanma bëts soyë́ngaca y ójnanana soyë́ngaca, Bëngbe Bëtsabe obenana jinÿanÿiyama. Cach ts̈ëngaftanga chë soyëngama s̈mondë́tats̈ëmbo, Bëngbe Bëtsabe obenánaca chë soyënga ts̈ëngaftangbeñe Jesús tonjánmayeca. WY as, ndánaca Bëngbe Utabná tbojtsots̈ëmbuaná, cha bochanjatsbocá.’ Chca Joel tempo tojanábema ca” —Pedro tojánayana. NVCabá chë puerte uámana te, chë Bëngbe Utabná bëts soyënga jamama ndobuache ora,
shinÿe ndoñe queochátsbuashinÿinÿana
y juashcona buánganëtema mo buiñcá echántsemna. %UCAts̈e chanjama bëts soyënga celoca;
y quem luariñe echántsemna buiñe, íñeshe y ngona mo jants̈etëshcá, ats̈be obenana jinÿanÿiyama. lTQChca ora, ats̈e chanjama nÿetsca ats̈be oservénëngbiama, boyabásenga y shembásenga,
chëngbe ainaniñe ats̈be Espíritu cháuamashënguama,
as chënga ats̈be soyëngama ents̈anga mochantsë́tsëtsnaye. wSgBëngbe Bëtsá mënts̈á tojánayana: ‘Quem luare jopochócama te chaojtsobeco ora, chë soyënga echanjochnëngo.Ats̈e chanjama, ats̈be Espíritu nÿetscangbe ainaniñe cháuamashënguama.Chents̈ana, ts̈ëngaftangbe uaquiñënga y bembianga ats̈be soyëngama ents̈anga mochantsë́tsëtsnaye;
ts̈ëngaftangbe bobontsëngna, ats̈e chanjama soyënga mochantsonÿaye mo otjenayoquëcá;
y ts̈ëngaftangbe bëtsëjémëngna ats̈be soyënga mochantsotjénaye. qR[Pero nts̈amo entsopasánamna, Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Joel mënts̈á tojanábema: ?QwTs̈ëngaftanga s̈montsejuabná ats̈e y ats̈be enutënga tëmiënga fstsemna ca, pero ndegombre, tëmiënga ndoñe queftsátsmëna; cabá cachëse, base mos̈enana ora ctsomñe. =PsChents̈ana, Pedro tojantsá chë inÿe bnë́tsana canÿe ichmónëngaftaca y jabuache tojanonts̈é chë ents̈anga jáuyanana, mënts̈á: “Ats̈be ents̈anga judiënga y nÿetscanga Jerusalenents̈e oyenënga, ts̈abá s̈mochjouena. Nts̈amo tojopasama cbochanjábuayenaye, as chacmë́sertama. ,OQ Pero ínÿengna, chë soyëngama chë́ngbioye imojtsëbayajuana y imojtsichamo: “Chënga tëmiënga montsemna ca.” Nts̈amo Pedro chora tojanoyebuambá (NI Chë causa nÿetscanga imojtsenjnanaye y nts̈amo jtsejuabnayama ntsetats̈ëmbcá imojtsemna y imojtsentjanaye: “¿Ndayá chë soye yojtsayana ca?” M chë́ngbeñe nderado judiënga camuents̈e onÿnánënga, pero ínÿengna ndoñe, y chënga Bëngbe Bëtsá mondbétsatschuanaye cach nts̈amo chë judiënga monduamancá. Inÿengna Cretocana y Arabiocánënaca tmojabo. ¡Y bënga montsobena chë Galileoca judiënga joyaunayana Bëngbe Bëtsá bëts soyënga tojamama cach bënga mondëbiyacá ca!” —chë ents̈anga imojtsichamo. |Lq Frigioquënga, Panfilia, Egiptó y Libia, chë Cirene béconana luaroquënga. Báseftangna Romoquënga montsemna; K  Muents̈e montsemna Partioquënga, Medioquënga, Elam, Mesopotamia y Judeoquënga, Capadocia, Ponto y Asia luaroquë́ngnaca, gJGChcase, ¿nts̈ámoyeca bënga imojtsobena chënga joyaunayana cach bënga mondëbiyacá ca? I%Chë soyëngama ents̈anga puerte imojenjnaná y mënts̈á imojtsenatsëtsnaye: “Chë chca montsóyebuambnanga Galileoquënga mondmëna. =HsEnts̈anga chë shauenanana tmojanuena ora, tmojanójoto y ndoñe imontsetáts̈ëmbo nts̈amo jtsejuabnayana ndayá yojtsopasánama, er chë inÿe luarocana áshjajnënga imojtsuenana chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga inÿets̈á biyangana jtsóyebuambnayana, nts̈amo cada ona chënga imojanbiyacá. ?GwChë tempo Jerusalenents̈e imojtsemna ba judiënga, Bëngbe Bëtsá puerte adórayënga, nÿets luarëngocana áshjajnënga; chënga tmojánabo Bëngbe Bëtsá jëtschuayama. |FqChca chë Uámana Espíritu tojánamashëngo chëngbe ainaniñe jtsemándayama; chora nÿetscanga tmojanonts̈é inÿets̈á biyangana, chënga tempo ndmabiyañe, nts̈amo chë Uámana Espíritu yojtsamcá chënga inÿets̈á chamotsebiyama. WE'Y chora bichtajënga mo iñeshcá yojónÿna y canÿánÿabeñe yojojátaye. 2D]Ndeolpe, celocana mo canÿe jabuache binÿiëcá yojtsaishauenana y chca, ts̈a jabuache shauenanana tojanóshjango nÿets yebnents̈e, chënga imojtsetbiámanents̈e. BC Pentecostés ca uabaina fiesta tojanobuache ora, chë jaja sananga tmojanobuátbanama fiesta te, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga nÿetscanga cánÿiñe canÿe luarents̈e imojtsemna. Y nda chë ichmoná yochtsemnama jtsotats̈ëmbuamna tsbanánoye tmojanë́ts̈ena y Matías tbojanobuache; as cach orscana, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga chabiama imojanjuabná mo canÿe Jesusbe ustonacá, cachcá nts̈amo chë bnë́tsana canÿe uatsjéndayëngbiama chënga imojanjuabnacá.`A ;canÿe ichmonacá Júdasbe cuenta chaotrabajama. Judas ya ndoñe canÿe ichmoná quenátsmëna, bacna soye tojama causa, y cha mora yojtsemna chë ndayents̈e jtsemnama ibomna luaroca ca” —chënga tmojánayana. ;@ qChora Bëngbe Bëtsáftaca mënts̈á tmojanencuentá: “Bëngbe Utabná, aca nÿetscangbe ainana icuabuatma; chcasna, s̈minÿanÿé nda quem útatents̈ana cochjuábuayanana, ? As chora útata tmojanabocacá: José, nda Barsabás ca imojanábobuatma y ínÿengna Justo ca; y chents̈ana Matías. }> uJuan Jesúsbioye tbonjanabaye orscana y Bëngbe Bëtsá Jesúsbioye bë́ngbents̈ana celoye tbontanatsbanantscuana. Y mora s̈ontsamna canÿa mënguents̈á juabuáyanama, Jesús tojtanayenama ents̈ángbioye bë́ngaftaca jábuayenama ca.” = “Chcasna, mora muents̈e montsemna taitanga bë́ngaftaca mondenutënga, Bëngbe Utabná Jesús bë́ngaftaca enjamnëntscuana, <  Salmos librë́s̈añe, Jesucristo uayayëngbe cucuats̈iñe boshjuanabiama mënts̈á enduábemana:Chabe yebna énañe chaotsemna
y ndocná chents̈e chaondëtsiyena ca. Y mënts̈ánaca endayana:Chabe cuenta inÿa chabe trabajo chaoma ca. -; UJerusalenents̈e oyenënga chë soyama tmojántats̈ëmbona ora, chë fshantse chëngbe biyañe Acéldama ca tmojanabaye. Acéldama endayana ‘Buiñe Luare ca’. *: OTs̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, chë Judas bacna soye tojanmama tmojtanabuená crocenánacna fshantse tmojánbuamema. Chents̈ana cha tojtsanótsats̈e y chabe bests̈as̈e tsëntsaca tbojtsanashtë́ts̈ena y chabe uafsbents̈ana nÿetsca chabe chunchullëjuangá tojtsanáshana. }9 uJúdasnaca bëngbe enutá enjamna y Jesús chábioynaca tbonjanábuayana bëngcá chabe trabajuiñe jtsoservénama. 38 a“Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, endánëyta nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe iuabemancá chaochnënguama, y tempo, David chë Uámana Espíritbeyeca chiñe tojanábema nts̈amo Júdaseftaca yochjanopásama; chcasna, Judas uayayënga tojanënatse Jesús chamuishachama. 7 %Chë tempo tmojánenefjna canÿe patse y uta bnë́tsana Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga, y canÿe, Pedro tojantsá y tojanë́yana: !6 =Chënga sempre imojanamana jtenefjnana Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama básefta shembásengaftaca, María Jesusbe mamá y Jesusbe cats̈átangaftaca. !5 = Jerusalenoye tmojtanashjajna orna, chë yebnents̈a tsbanánoca tsoye tmojtanás̈ëngo. Chents̈e yojánatana Pedro, Juan, Santiago, Andrés, Felipe, Tomás, Bartolomé, Mateo, Santiago chë Alfeobe uaquiñá, Simón chë Celote ca uabobainá, y Judas, chë Santiagbe uaquiñá. G4   Jesusbe ichmónënga chë Olivos tjashocana Jerusalenoye tmojtaná. Chë tjocana Jerusalenóntscoñna bécoñe inamna, ndayë́ntscoca canÿe ochnayté jama yojanlesenciana nÿets̈á. (3 K y chë́ngbioye tmojanë́yana: “Galileoca ents̈anga, ¿ndáyeca celoye s̈mojtsantjes̈ana? Jesús, chë ts̈ëngaftangaftaca enjamná celoye tontá y nts̈amo mora s̈monjinÿcá cha celoye jtama, cachcá quem luaroye cha echanjésabo ca.” Júdasbe cuenta Matías tmojanábuayana 12 ] Jesús celoye yojtsetsjuama chënga bën imojtserreparánëntscuana, nÿe ndeolpe, uta boyabásata uafjantse ents̈ayaca bopormánata chëngbe juachaca tbojabántsaye, c1 A Chë soyënga tojánayanents̈ana y chabe uatsjéndayënga imojtsonÿaye ora, Bëngbe Bëtsá, Jesúsbioye tbojtanatsbaná y canÿe jants̈etëshe chábioye ibojútsbotse y ndoñe más tmonjanobená cha jinÿama. ]0 5Chë Uámana Espíritu ts̈ëngaftangbe ainaniñe jtsemándayama chaojabo ora, ts̈ëngaftanga obenana s̈mochanjóyëngacñe. Chents̈ana, nts̈amo ats̈biama s̈motats̈ëmbcá, chë tcbonjabuatambá soyënga, ents̈anga s̈mochjáuyana Jerusalenents̈e, nÿets Judea luariñe, Samarioca y quem luarents̈a nÿets luarënguenáchnaca ca. Y/ -As Jesús tojanë́yana: —Ts̈ëngaftanga ndoñe quecmátamna chë soyëngama jtsetats̈ëmbuana. Nÿe ats̈be Taitá aíñe; y cha, chabe obenánaca echanjamánda mocna ora y ndayté chca chaopasama. s. aCanÿe, chë ichmónënga Jesúseftaca cánÿiñe imojtsemna ora, chënga tmojantjá: —¿César y chë Romoquëngbe amë́ndayents̈ana tas̈cochjatsebacá, y mora bënga, Israeloca ents̈anga, canÿe Rey quemochtsatsbomna ca? e- ENdegombre, Juan ents̈anga béjayeca tonjanëbaye; pero ndoñe baytesna, Bëngbe Bëtsá chë Uámana Espíritu bochanjíchmua, ts̈ëngaftangbe ainaniñe jtsemándayama cháuamashënguama ca. Jesús celoye tojtantsjuá , Canÿe, Jesús chabe ichmónëngaftaca yojétsemna ora, mënts̈á tojanamëndá: —Jerusalenents̈ana ndoñe s̈matjábocana. Camuents̈e s̈mochjobátma, nts̈amo ats̈be Taitá tcmonjanas̈ebuachenacá chaóshjanguëntscuana, ndayama ats̈e tcbonjáuyana. + Jesús cruciñe tojanóbana y tojtanayenents̈ana, ba soye chë ichmónënga yojánebëbuacana, chca, chënga jinÿanÿiyama cha ndegombre tojtanayenama. Canta bnë́tsana tentscuana cha yojánebëbuacana y Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama chënga yojanabuatambá. ^* 7y Bëngbe Bëtsá celoye tbojtanatsbanantscuana. Cabá celoye ndëta orna, chë chabe ichmonëngcá tojanabacacá boyabásengna Jesús tojëftsanamëndá, chë Uámana Espíritbiajana, ndayá jamama yojánamnama. ) 'Teófilo, ats̈be natsana librë́s̈añe tcbonjuábobema lempe nts̈amo Jesús tojanmama y tojánabuatambama, chca tojanbojats̈é orscana, 2( _Puerte ts̈abe ebionana ainaniñe chacotsebomna. Quem luarents̈a amiguënga cmontsechuaná. Diosmanda, bëngbe amiguë́ngbioye choca cada ona cochjácheuaye.t' cAts̈e sëntsejuabná betsco chjobenaye ácbioye jama jauatsëtsayama y jobenayana ácaftaca jencuéntama. x& k Ats̈e ba soyënga së́ntsebomna aca jauyanama, pero ndoñe quetsátsbos̈e tsbuanáchañe juábobemana. H%   Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga nÿetscanga ts̈abe soyënga Demetriëbiama montsichamo, y Jesucristbe ndegombre soyënga entsinÿna nts̈amo cha soyënga yojtsiyenama. Bë́ngnaca chabiama ts̈abá fsë́ntsichamo, y aca condë́tats̈ëmbo nts̈amo bënga fsëntsichamcá, ndegombre yomnama. Jadiós̈oftanama ;$ q Ats̈be bonshaná, ndoñe cattsama chë ndoñe ts̈abá yontsamacá, ndayá chë ts̈abe soyënga tmojtsamëngcá cochtsama. Nda nts̈amo ts̈abá yomncá tojtsama, cha Bëngbe Bëtsábia jtsemnana; pero nda ndoñe chca tontsama, cha cabá ndoñe yondë́tats̈ëmbo nts̈amo Bëngbe Bëtsá yomnama. q# ] Chíyeca ats̈e choye chaijá ora, ndayá cha yojtsamama chanjauácacana. Cha sempre bacá yojtsoínÿana y uayátsenaye soyënga bëngbe contra yojtsichamo. Y chë soye chábioye ndoñe bontsobastana; chana chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga chabe puebloye tmojáshjajnënga ndoñe ntjúbuajana, y chënga júbuajama tmojtsebos̈ë́ngbioye ndoñe yontsalesenciana chca chamomama, y chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga bétsemnama imnétsenefjuana luarents̈ana yojtsatëbuacana. "  Ats̈e canÿe tsbuanácha chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga chents̈e mondbénenefjnëngbioye sënjubuábiama, pero Diótrefes ndoñe yontsuenana nts̈amo ats̈e sëntsichamcá, er cha yojtsebos̈e chë ínÿengbioye nÿe jtsamë́ndayana. ! 3Chíyeca bënga s̈ontsamna chëngbiama jtsantjes̈nana y jtsëjabuáchanana, chca, bënga chamobená cánÿiñe chë́ngaftaca jatrabájana, ents̈ángbioye chë ndegombre soyëngama jábuayenama, ndayá chënga mondama. Diótrefes ndoñe ts̈abá tonjanma; Demetrio aíñe }  uChca cochjama, er chënga chëngbe pueblënguents̈ana tmojë́ftsebocana Jesucristbe soyëngama ents̈ángbioye jábuayenama, y chënga chama tondaye crocénana quematóyëngacañe chë Jesucrístbeñe ndos̈buáchiyëngbe cucuats̈ents̈ana. 5 eChë áts̈bioye tmonjabënga tmonjoyebuambá, chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga quem luarents̈e mondbenenefjnëngbe delante, aca ts̈a chënga icuababuánÿeshanama. Diosmanda, nts̈amo tojtsëjabotcá chënga cochjújabuache, chca, chënga chamobená ts̈abá inÿe luarëngoye játama. Chënga mondmëna Bëngbe Bëtsabiama trabájayënga; chcasna, chë́ngaftaca cochjama nts̈amo chënga chama merecido imobuajoncá.  }Ats̈be bonshaná, aca contsama nts̈amo Jesucristo tonjanbuatëmbacá, aca chë ínÿenga Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga jujabuáchama ndayánaca tcojama ora, y masna, chë inÿe luaroquëngocana ashjajnëngbiama ndayánaca tcojtsama ora. < sTondaye jamana ats̈e nÿets̈á oyejuayá chaitsemnama, ndayá nÿe jouenana chë ats̈be basengcá imoquedánënga nts̈amo chë ndegombre soyënga yomncá jtsamëse imoyenama. q ]Er báseftanga Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga áts̈bioye tmonjabo y s̈monjacuentá nts̈amo aca chë ndegombre soyënga yomncá icuamama, aca chë ndegombre soyënga jtsamëse icoyenama. Chíyeca ats̈e bëtscá sëntsoyejuá. 1 ]Ats̈be bonshaná y Crístbeyeca ats̈be cats̈ata, Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana aca ts̈abia nÿetsca soyënguiñe chacotsemnama y salud bomnánaca. Ats̈e së́ntsetats̈ëmbo aca ainaniñe ts̈abá cotsomñama, Bëngbe Bëtsabiama bëtscá ts̈abe juabnënga chents̈e jtsebomnëse.  Ats̈e chë bëtsëjema, quem tsbuanácha ats̈be bonshana amigo Gaybiama sëntsabiamná. Chábioye ats̈e ndegombre së́ndbobonshana. 0YlAts̈e së́ntseimpadana, Bëngbe Utabná Jesucristo ácaftaca chaotsemna, y Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbeñe ts̈abe bendicionënga chaotsemnama chaoma.9klLempe cochjama, uaftena tempo chaondóshjango ora moye jabama. Acnaca cmontsechuaná Eubulo, Pudente, Lino, Claudia y nÿetscanga muents̈e Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga. mSlErasto, Corinto puebloca tontsoquedañe, y Trófimo Mileto puebloca s̈ocá sënjë́ftseboshjona. ~~}| {zEy(xwvuhtMs7rrq=pp2onlkknjjih#g1feEdcbraaU`_^]W\l[ZYY:WW!VsU4SSxRQPONMMLVKIHGFE-DBB@@C?]>~=uChents̈ana Esteban tojanoshaments̈é y jabuache tojánayana: “¡Bëngbe Utabná, chëngbe bacna soye motsaperdoná ca!” Y chca tojánayana ora, tojanóbana.B$};Ndëts̈béngaca imojtsénanantscuana, Esteban Bëngbe Bëtsáftaca ibojtsencuéntaye y mënts̈á tojánayana: “Bëngbe Utabná Jesús, ats̈be espíritu s̈móyëngaca ca.” #:Chents̈ana, chënga chë pueblents̈ana tmojtsanábocna y ndëts̈béngaca tmojtsanatëchë́nganja. Chë Estébanbioye mal tmojanquedangna ents̈ayangá tmojtsanenátsejca y canÿe bobontse, Saulo ca uabainá, tmojesanábonÿiñe chaotsinÿenama. "w9Chora chënga jabuache imojtseyoye, imojtsenamatsachto ndoñe más ntsuenanama y Estébanbioye tmojanontsënja. ;!o8As, Esteban tojánayana: “¡Mouenënga, sëntsonÿá celoca entsatëfjna y Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá Bëngbe Bëtsabe cats̈bioica entsemna jtsamë́ndayama ca!” N 7Pero chë Uámana Espíritu Estébanbe ainaniñe corente yojtsemándaye. Celoye yojontjes̈iye y Bëngbe Bëtsabe buashinÿinÿanana yojinÿe, y Jesús, Bëngbe Bëtsabe cats̈bioica yojtsatsana. 6Chents̈a mándayënga chca tmojanuena ora, Estébanoftaca tmojanotjayaná y tmojanenaftës̈bonzentsé, rábiaca imojtsemnama. K5Bëngbe Bëtsabe mandënga angelë́ngaftaca ts̈ëngaftanga s̈monjanóyëngacñe, pero chë soyënga ndoñe ques̈mátsyeunana ca” —cha tojanë́yana. Esteban ndëts̈béngaca tmojanóba |q4¿Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënguents̈ana, ndábioye ts̈ëngaftangbe bëts taitanga ndoñe monjanacmena? Chë Bëngbe Bëtsá tojanichamó ents̈anga chënga tmojtsanëbaye, y mëngna ents̈ángbioye imojanabuayiyná Cristo, chë nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá amá yochjánabama. Pero morna, uayayëngbe cucuats̈iñe cha s̈mojáboshjona y s̈mojóba. -S3Esteban mënts̈ánaca tojanë́yana: “Ts̈ëngaftanga nÿets tempo josértama ndëbos̈ënga s̈mondmëna; s̈mondbomna ainana mo chë Bëngbe Bëtsábeñe ndos̈buáchiyëngbe ainancá, y Bëngbe Bëtsabe soyëngama nduauenanënga s̈mondmëna. Ts̈ëngaftanga ndocna te ques̈mátsbos̈e chë Uámana Espíritu joyeunayana. Nts̈amo ts̈ëngaftangbe bëts taitanga monjaniyencá, ts̈ëngaftángnaca cachcá. L2ndegombre cach ats̈e nÿetsca chë soyënga tijamëse ca?’ ” I 1‘Celoca endmëna chë luare ndayents̈ana ats̈e tsmánda,
y quem luare endmëna nÿe mo canÿe ts̈enëtemcá ndayents̈e ats̈be shecuats̈ënga chjacjaye.As, ¿nts̈amo ats̈biama jebna yebna s̈mochjajebo ca?’ —chë Utabná jayanana—;‘o ¿ndaye yebnents̈e ats̈e jóchnama chjobenaye, D0Masque chë celoca Bëngbe Bëtsá, ents̈angbe jebna yebniñe ndoñe quenatiyena. Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá tojanabemcá, ndayá Bëngbe Bëtsá tojanayancá: R/Pero Salomón inamna nda chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebna tojanjebuá. ]3.David ts̈abá mandbomná inamna, chíyeca Bëngbe Bëtsá cháftaca puerte yotsóyejuaye. David chábioye lesencia tbojanotjañe jajebuama, Bëngbe Bëtsá chë Jacob tbojanadorá cha, chents̈e chaotsiyenama. E-Bëngbe bëts taitangna chëngbe taitángbents̈ana chë jatsjacama opodena yebna chëngbiama tmojanóyëngacñe, y chënga chë Canaán luaroye Josuéftaca, chë inÿe luaroquë́ngaftaca jéntsjama tmojána ora, chë jebna soye tmojanamba y chocna, Bëngbe Bëtsábeyeca chents̈a ents̈ángbioye Israeloquë́ngbents̈ana tmojtanëbuacna; y chë jebna soyna chë tmojanayënjaná luarents̈e tojanoquedá, rey David yojëftsiyenëntscuana. =s,“Bëngbe tempsca bëts taitanga ents̈anga ndoyena luaroca, chë jatsjacama opodena yebna imnabomna; chë yebnents̈e Bëngbe Bëtsá chë́ngaftaca tojanoyebuambá. Inajebna nts̈amo Bëngbe Bëtsá Moisésbioye tbojanmandacá, y cha tojanma nts̈amo chaojebuama Bëngbe Bëtsá tbojaninÿinÿecá. +Ats̈e jadóra cuentna, chë Molocbiama jebna soye s̈monjanacutsá y cha s̈monjánadorana,
y chë Refánbe estréllacnaca cachcá s̈monjánama.Chë soyënga mo Bëngbe Bëtsá cuenta s̈monjánbomna y cach ts̈ëngaftanga s̈monjanobopormá jadórama.Mora chë causa ats̈e chanjama, Babilonients̈ana más chcoye ts̈ëngaftanga chacmotsë́natsama ca” —chiñe endayana. 5*Chë causa, Bëngbe Bëtsá chë́ngbents̈ana tojtsanojuánañe y cachcá tojesanë́nÿaye chëngbe bacna soyënga causa, estrellatémënga chamotsadoránama. Chca jochnënguama, Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambayëngbe librë́s̈añe mënts̈á endayana, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanayancá:Israeloca ents̈anga,¿Ats̈e jëtschuayama bayënga ches̈mënjanëbaye y chë soyënga ches̈mënjanáts̈ëmbona,
chë canta bnë́tsana uata ents̈anga ndoyena luarents̈e ts̈ëngaftanga s̈monjë́ftsemna ora? -S)As tmojanma canÿe buashinÿinÿana soye mo canÿe uacnabecá y cha jadórama ba bayënga tmojanëbaye, y tmojanóboyejuanga cachënga chë soye tmojanpormáyeca. ve(Moisés cabá chë tja tsjuanoca chë ángeloftaca yojtsemna ora, chëngbe bachnangbe más uámana amëndayá Aarónbioye mënts̈á tmojaniyana: ‘Bëngbe Bëtsabe cuenta s̈mayents̈pormá canÿe buashinÿinÿana soye jadórama, bënga chas̈únatsama. Er bënga quemátstats̈ëmbo ndayá yojtsopasana Moisés, chë Egiptocana s̈onjëftsëbuacnáftaca ca.’ -'“Pero bëngbe bëts taitanga ndoñe tmonjánbos̈ena joyeunayama, masna nÿe tmojtsanaboté y Egiptoye jesshë́conama imojtsaisebos̈e. 1&Moisés Israeloca ents̈ángaftaca yojë́ftsemna chë ents̈anga ndoyena luaroca. Choca chë ents̈anga tmojánenefjna Sinaí tjañe béconana. Chents̈na canÿe ángel Moisésoftaca tojanoyebuambá, bëngbe bëts taitángbioye chë buayenana soye Moisés chaóyebuambama, chë ents̈anga ts̈abe vida jónÿenama palabrënga; y Moisés chca tojanma, bë́ngnaca chë palabrënga jouenama jobenayama. =s%Cach Moisés Israeloca ents̈anga mënts̈á tojanë́yana: ‘Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftanguents̈ana canÿa bochanjábema ats̈cá Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá ca.’  +$As Moisés, bëngbe bëts taitanga Egiptocana tojésanëbuacna y bëts soyënga tojanma, y inÿe soyënga Bëngbe Bëtsabe obenana jinÿanÿiyama Egiptents̈e, chë Buángana ca uabaina mar béjayents̈e y ents̈anga ndoyena luarents̈e, canta bnë́tsana uatëntscuana. T !#Chents̈ana Esteban tojanë́yana: “Quem Moisés ents̈anga tmojtsanaboté y tmojaniyana: ‘¿Nda bë́ngbeñe tcmënjajayé mandado y chë ts̈abá o ndoñe ts̈abá fstsamama chacuayanama ca?’ Masque chca, Bëngbe Bëtsá mo mandayacá y atsebacayacá tbojesanichmó, chë zarzëshents̈e tojanobinÿná ángeloftaca. u c"Ndegombre sënjinÿe nts̈amo ats̈be ents̈anga Egiptoca montsesufrina y sënjouena chëngbe oyabojuayana, y ats̈e sënjabo chënga jabátsebacama. Chcasna, mabouena, Egiptoye cbochanjíchmua ca’ —Bëngbe Bëtsá tbojaniyana.”  5!As Bëngbe Utabná tbojaniyana: ‘Motsenóshecbotsca, er aca contsemnents̈e nÿe ats̈biama luare endmëna, er áts̈naca chents̈e së́ntsemna. J   ‘Ats̈e acbe bëts taitangbe Bëtsá sëndmëna, Abraham, Isaac y Jacobëbe Bëtsá ca.’ Moisés chama tojanëuatjaná, ibojtsengmëmnaye y añemo ndoñe yontsebomna choye jontjes̈iyama. Moisés yojenjnaná ndayá yojtsonÿama y ts̈abá jinÿama tojanobeconá ora, tojanuena Bëngbe Bëtsá mënts̈á ibojtsatsëtsnaye: 5c“Chents̈ana canta bnë́tsana uatëse, ents̈anga ndoyena luariñe, Sinaí tjañe béconana, canÿe ángel tbojánebëbocna zarzë́sha yojtsángbototjuanents̈e. 5Moisés chca tojanuena ora, Madián luaroye tojtsanachá y choca yojoyena inÿe luarocana ashjangonacá. Chents̈e uta uaquiñata yojë́ftsabamna. oW¿Cojtsebos̈e áts̈naca jóbama, nts̈amo tonjopasá yëfse chë Egiptocábioye tconjobacá ca?’ LAs, chë ínÿabioye ibojtsetsjanayá Moisésbioye tbojtsanajuatsënts̈e y tbojaniyana: ‘¿Nda bë́ngbeñe tcmënjajayé mandado y chë ts̈abá o ndoñe ts̈abá fstsamama chacuayanama ca? X)Yëfsana, Moisés tojánanÿena útata, cach Israelocata, ibojtsentsjanaye; chora cha betsco tojána jetsë́uyanama y tojanë́yana: ‘Tsëndata cats̈ata s̈ondmëna, ¿ndáyeca s̈ojtsentsjanata ca?’ fEMoisés yojtsanjuabnaye chë Israeloquënga yojtsósertana, Bëngbe Bëtsá yochjanma cach Moisesbe obenánaca chë Egiptoca mandents̈ana chë́ngbioye játsebacama ca. Pero chë Israeloquënga ndoñe yontsë́sertana. (ICanÿe, Moisés tojáninÿe canÿe Egiptocá canÿe Israelocábioye ibojtsejants̈etaye ora; as Moisés tbojanoboguiyaná y chë Egiptocábioye tbojtsanóba. !;“Canta bnë́tsana uata tojánashjache ora, tojanenojuabó jama jtsetats̈ëmbuama nts̈amo chë Israeloquënga, chabe ents̈anga imojtsemnama. !;Chca, chë Egiptoquënga imnatáts̈ëmbo soyënga Moisés tmojanbuatëmbá y canÿe uámana ents̈á tojánbocna jóyebuambayama y ndayánaca jamama. t~aCachcá jonÿayama yojtsamna orna, Faraonbe bembe tbojanocñe y mo cachabe uaquiñá cuenta tbojanboché. N}Chë tempo canÿe básetema tojanonÿná y cha Moisés ca tmojanabaye. Bëngbe Bëtsá Moisesbiama oyejuayá yojtsemna y chabe bëtsë́tsata cach yebnents̈e tmojanboché unga ishinÿëntscuana. _|7Chë reyna, bëngbe ents̈anga, chë bëngbe bëts taitángbioye tojanaingñé y tojanma chënga puerte chamosufrima; tojanamëndá, chë tmojtsónÿna s̈es̈onatémënga cachcá jtsë́nÿayana chamotsóbanama. \{1Cabana, Egiptoca inÿe rey tojanojayé y cha Josébioye ndoñe tbonjanabuátmana. 4za“Nts̈amo Bëngbe Bëtsá Abrahámbioye tbojans̈buachenacá jamama yojtsobeco ora, Egiptoca corente tmojanoboté Israeloca ents̈anga y banga chënga imojtsemna. y1Jacob y chabe básenga, nts̈amo imojtsobancá, chëngbe cuerpo Siquem bëts puebloye imojtsatambaye y tmojanëtebuantsá, Abraham tojëftsanbuamé cuevëshënguiñe. Abraham canÿe crocenánama Hamorbe uaquiñë́ngbioye, chëshënga yojtëyents̈buamiñe Siquem puebloca. |xqChcasna, Jacob Egiptoye tojána choca joyénanama. Choca cha tojanóbana y chë inÿe bëngbe bëts taitángnaca. 0wYChents̈ana, José tojanmandá chabe taitá Jacob y nÿetsca pamíllanga Egiptoye chamotsama. Canÿsëfta bnë́tsana shachnënga imojamna chë Egiptoye tmojánanga. Sv Uta soyama chënga tmojtesaná ora, José chabe cats̈átanga tojanë́yana: ‘Ats̈e José sëndmëna, ts̈ëngaftangbe uabentsá ca.’ Chca chë Faraón Josebe pamíllangbiama tojántats̈ëmbona. Cu Pero Jacob tojántats̈ëmbona Egiptoca saná yojtsemnama; asna, chabe uaquiñënga, chë bëngbe bëts taitanga choye tojanichamó. Chora yojamna chë natsanama chënga Egiptoye jama. 5tc “Chë tempo, Egiptó y Canaán luariñe bëts shëntsana tojanóshjango y puerte ngménana yojtsemna y bëngbe bëts taitanga ndoñe imontsobena saná jónÿenama. rs] chíyeca nÿetsca chabe ngmenënguents̈ana tbojanatsbocá y Bëngbe Bëtsá tojanma cha chaotsetats̈ëmbuama ts̈abá jóyebuambayama chë Egiptoca réybents̈e, Faraón ca uabainá. Bëngbe Bëtsá tojanma chë Faraón chaoyejuá nts̈amo José yojamnama; chíyeca Faraón Josébioye tbojánbema Egiptoca mandado y chabe yebnënguents̈e oyenëngbiámnaca. r “Quem uaquiñënga bëngbe bëts taitanga monjamna. Chëngna, chëngbe uabentsá Josébioye envidia imnabomna y tmojtsatanobuiye, Egiptoye canÿe oservenacá chamotsánatseñama. Pero Bëngbe Bëtsá Josébioye nÿets tempo ibnauájabuachana, qwBëngbe Bëtsá Abrahámbioye tbojans̈buachená nÿe cha y chabe básengbe Taitá cha jtsemnama y jamama ts̈abe bendicionënga chë́ngbeñe chaotsemnama, y chama, chaotsinÿnamna tbojanmandá chabe s̈es̈ona, boyabásetema tojonÿná ora, base bobachtema chë más delicadents̈e jatëts̈ana. Chíyeca, chabe uaquiñá Isaac tojanonÿná ora, posufta tianoye Abraham base bobachtema chë más delicadents̈e tbojantëts̈e. Isaac cachcá tojanma chabe uaquiñá Jacóboftaca y Jacob cachcá tojanma chë chabe bnë́tsana uta uaquiñë́ngaftaca. Chënga monjamna chë Israeloca bnë́tsana uta bëts pamíllangbe taitanga. p+Y mënts̈ánaca tbojaniyana: “Pero ats̈e chanjácastigaye chca oservénënga chacmojábiama luarents̈a ents̈anga; y as, chents̈ana chë ácbents̈ana ents̈anga mochanjésebocana y mora bontsemna luaroye mochanjésabo y muents̈e ats̈e s̈mochántsadorana ca.” o Y Bëngbe Bëtsá mënts̈á tbojaniyana: “Chë ácbents̈ana ents̈anga, ínÿengbe luaroca áshjajnënga mochántsemna, y choca oyenënga chëngbe oservénënga chë́ngbioye mochanjábiama y canta patse uatëntscuana jabuache mochanjasufrina ca.” 9nkPero quem luariñe ni mo base fshantse ndoñe tbonjëftsanats̈etá, ni mo ndayents̈e jtsiyenama. Pero aíñe Abrahámbioye tbojans̈buachená chë fshantse jats̈etayama, chabiama y chabe básengbiama, Abraham tojóbanents̈ana. Chca tbojans̈buachená ora, Abraham ni canÿe s̈es̈ona bonjánbomna. imKAs Abraham chabe luare Caldea tojë́ftsanboshjona y tojána Haránoca joyénanama. Chabe taitá tojanóbanents̈ana, Bëngbe Bëtsá Abrahámbioye chë luaroye tbojanánatse, chë mora ts̈ëngaftanga s̈montsiyenents̈e. l y Bëngbe Bëtsá tbojaniyana: “Metseboshjona acbe fshantse y acbe pamíllanga y cbochanjinÿinÿiye luaroye cochjá ca.” k{As Esteban tojanë́jua: —Taitanga y baconga, mouenënga. Bëngbe Bëtsá, chë corente uamaná endmëná, Abrahámbioye tbojánebëbocna, cha Mesopotamioca yojaniyena ora; tbojánebëbocna, Harán bëts puebloca joyénanama cabá nda ora, j Chora chë bachnangbe más uámana amëndayá, Estébanbioye tbojantjá: —¿Nts̈amo acbiama montsichamcá ndegombre yojtsemna ca? ?iwChë mándayënga y nÿetscanga chents̈e imojétsetbiamanënga Esteban tmojanonÿinÿé ora, tmojáninÿe chabe jubiá yojtsebuashinÿinÿana mo canÿe ángelbe jubiacá.hyY fsënjoyeuná cha jayanana, Jesús Nazaretocá Bëngbe Bëtsabe bëts yebna caochtsepochóca y caochjama bënga nÿe chabe mandë́ngaca mandánënga chamotsiyenama y ndoñe nts̈amo Moisés bëngbe bëts taitanga tojëftsanabuatambacá ca.” g Y tmojanënatse básefta ents̈anga, uayátsenaye soyënga y podesca soyënga Estébanbe contra chamuayanama; as chënga mënts̈á tmojánayana: “Mua bacna soyënga entsichamo chë Bëngbe Bëtsá jtsadoránama bëts yebnama y Moisesbe leyëngama. [f/ Chcase chënga tmojanma ents̈anga, bëtsëjemëngcá mándayënga y ley abuátambayënga Estébanbe contra chamónts̈a enbouenanana; y as, Esteban tmojanotbá y chë mándayënga imojtsemnoye imojuíchëmo. be= As chënga báseftanga tmojanëbuénaye Estébanbe contra podesca soye chamuayanama, mënts̈á: “Cha fsënjoyeuná Moisesbiama y Bëngbe Bëtsabiama ndoñe ts̈abá jtsóyebuambnayana, mo cuafjoyanguangcá ca.” d) Pero chë Uámana Espíritu tojanma Esteban chaóyebuambama bëtscá osertanacá, y chíyeca chënga ndoñe imontsobena nts̈amo cha jojuana. :cm Báseftanga “Ya Cachcá Atabashejuana Oservénënga ca” uabainëngna tmojanonts̈é Estébanoftaca enatsëtsnayana. Chënga imojamna judiënga Cirenoquënga, Alejandrioquënga, Cilicia y Asioquë́ngnaca, y chëngbe enefjuana luare yojanabaina “Ya Cachcá Atabashejuana Oservénëngbe Yebna ca”. bEsteban, Bëngbe Bëtsabe obenana y chábents̈ana ts̈abe bendicionënga yojtsebomnëse, ents̈ángbeñe bëts soyënga yojtsama. Xa)Más banga Bëngbe Bëtsabe palabra imojtsuenana, y chca, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga más imojtsóbotena, y Jerusalenents̈e más os̈buáchiyënga betsco imojtsóbotena. Y ba judiëngbe bachnángnaca tmojanonts̈é Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyana, nts̈amo chë ínÿenga imojtsanos̈buachecá. Esteban tmojánishache `-Chents̈ana chënga tmojanënatse Jesucristbe ichmónënga imojtsemnoye; chocna, chë Jesusbe ichmónënga Bëngbe Bëtsá tmojanimpadá chë ichmónëngbe trabajënguiñe chë ubuáyanënga chaújabuachama, chëngbe cucuats̈ënga chëngbe bests̈as̈ents̈e jajájuase. 0_YNÿetscanga tojanogusetá nts̈amo chë ichmónënga tmojanayancá; as, Esteban tmojanábuayana; canÿe boyabása puerte os̈buachiyá cha inamna y chë Uámana Espíritu chabe ainaniñe yojanmánda. Chents̈ana tmojanëbuáyana Felipe, Prócoro, Nicanor, Timón, Parmenas y Nicolás (cha inamna ndoñe judío ents̈á, Antioquía bëts pueblocá, y cha yojanamana Bëngbe Bëtsá jtsadoránana mo cach judiëngcá). )^KY bëngna s̈ontsamna nÿets tempo Bëngbe Bëtsáftaca jtsencuéntayana y Bëngbe Bëtsabe palabra ents̈anga jtsabuayiynayana ca” —chënga tmojánayana. (]IChcasna, baconga y batanga, ts̈ëngaftanguents̈ana canÿsë́ftanga mëbuáyana, ts̈abá mandbomnëngcá s̈mëbuátmënga, chamotsemna osertánënga y chë Uámana Espíritu chëngbe ainaniñe chaotsemánda, as chënga chë ujabótënga jtsëjabuáchanama trabajo fchanjábanÿiye. )\KAsna, chë bnë́tsana uta ichmónënga nÿetsca chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga tmojanë́buaja y tmojanë́yana: “Ndoñe ts̈abá quenátsmëna, bënga jtsajbanana Bëngbe Bëtsabe palabra oyebuambnayana nÿe chë viudanga jtsanÿenama chë tojtsë́jaboto soyënguiñe. [ #Chë tempo, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga betsco imojtsóbotena. Chora chë Jesucrístbeñe os̈buachiyë́ngbents̈e, chë judiënga griego biyanga bats̈á imojtsets̈átjaye y chë judiënga hebreo biyangbiama mënts̈á tmojánayana: “Chë griego biyangbe viudángbioye ndoñe cachcá quemnatëjabuáchana nts̈amo chë hebreo biyangbe viudángbioye cada te montsëjabuachancá ca.” SZ*Chents̈ana, chënga cada te imojanabuatambá y Jesús, chë Uámana Uabuayaná, chë Cristo bétsemnama ents̈ángbioye imojanabuayiyná, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e y yebnënguenáchnaca.DY)Chora chë ichmónënga chë amëndayë́ngbents̈ana puerte oyejuayënga tmojésanbocna, er Bëngbe Bëtsá tojanalesenciá jasúfriama, chënga Jesusbiama oservénënga bétsemnayeca. IX (Chcasna, chë ichmónëngbioye tmojánachembo, tmojtsanachebuánganja y tmojanë́yana Jesusbe uabáinaca ents̈ángbeñe ndoñe chamondëtsoyebuambná ca; y chents̈ana tmojtanabáshejuana. W}'Pero chca Bëngbe Bëtsabe soye tomnëse, ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mochatobenaye jáyënjanama. Cuedado s̈mochtsebomna, nderado mo Bëngbe Bëtsabe uayayënga s̈muatjanenobiama ca” —cha tojanë́yana. Y as chënga Gamaliel tmojanoyeuná. VV%&Chíyeca ats̈e cbë́yana, quem boyabásenga matabáshejuana y ndocá mataborlánana. Nts̈amo chënga montsamancá, nÿe ents̈angbe juabna y nÿe chëngbe trabajo tojtsemnëse, betsco echanjopochóca. ^U5%Chents̈ana, chë ents̈anga jenábemama enjamna ora, Judas chë Galileocá tonjánbocna y tonjanma báseftanga cha chamuastama; pero chánaca ínÿenga tmontsanóba y nÿetsca chabe ústonënga tmontsanáshana. *TM$Quem soyama s̈mochjenójuaboye: Ndoñe bayté quenátsmëna, Teudas tonjánbocna y cha enjánichamo canÿe uámana ents̈á canjamna ca, y mo canta patse ents̈anga cha tmojanasto. Pero chora ínÿenga cha tmontsanóba y chabe ústonënga tmontsanáshana, y chca lempe tontsanopochocá. "S=#Chents̈ana chë inÿe mándayënga tojanë́yana: “Israeloca taitanga, puerte cuedado s̈mochtsebomna nts̈amo quem boyabásengaftaca s̈mochjamama. sR_"Pero chë mándayënguents̈e yojtsemna canÿe fariseo, Gamaliel ca uabainá. Chana canÿe ley abuatambayá inamna y ents̈anga puerte imnarrespetana. As cha tojantsá y tojanmandá chë ichmónënga ratotema chents̈ana jubuacnama. Qw!Chë mándayënga chca tmojanuena ora, puerte tmojanotjayaná y tmojánbos̈ena chë ichmónënga jtsëbáyama. 6Pe Bënga fsë́ntsichamo ndayá bënga ndegombre tifjinÿe Bëngbe Bëtsá chca jtsamana ca; chë Uámana Espíritnaca chë soyëngama endbétsoyebuambnaye. Bëngbe Bëtsá endbétsama chë Uámana Espíritu cháuamashëngo chë tmojtseyeunanëngbe ainaniñe jtsemándayama ca —chënga tmojánayana. ;OoBëngbe Bëtsá tbontatsbaná y chabe cats̈bioica tbojë́tstbema, jtsamë́ndayama, y tbojábema ents̈angbe Unachayá y Atsebacayá, chca, Israeloca ents̈anga ngménaca chamuenójuaboma bacna soyënga imojtsamama y chca amana chamotsajbanama, y chëngbe bacna soyëngama perdonánënga chamotsemnama. *NMChë Taitá, nda bëngbe bëts taitanga monjánadorana, cha tojama Jesús cháuatayenama, chë nda ts̈ëngaftanga s̈monjanóba canÿe cruciñe juajabonjëse. M5Chorna, Pedro y chë inÿe ichmónënga tmojánayana: —Bënga s̈ontsamna natsana Bëngbe Bëtsá joyeunayana y chents̈ana ents̈ángbioye. sL_—Bënga jabuachana tcbontsëuyaná y tcbonjáuyana ndoñe s̈montselesenciana jtsóyebuambnayama chë boyabása Jesús tojánayana yojtsemna jabuátambama soyëngama ca. Masque chcasna, mora ts̈ëngaftanga nÿetsca chë Jerusalenents̈a oyenënga chabe soyëngama s̈mojtsabuatambá y s̈mojtsebos̈e, cha tojanóbanama castigo bë́ngbeñe chaotsemnama ca. K+Chë́ngbioca tmojanë́shejajna ora, mandayë́ngbioye tmojanënatse; chora chë bachnangbe más uámana amëndayá mënts̈á tojanë́yana: kJOChë soldadëngbe amëndayá tojána soldadë́ngaca, chë Jesusbe ichmónënga junatsama; pero nÿe ts̈abá tmojanënatse, er chënga ents̈angbiama imojtsauatja, nderado cachë́ngbioye ndëts̈béngaca muantsëbaye. RIChorna, chënga imojtsemnents̈e canÿe boyabása tojánashjango y mënts̈á tojanë́yana: “Chë s̈mojutámiënga mora Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca montsemna, ents̈anga montsabuatambá ca.” LHChë bachnangbe amë́ndayënga y chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈a soldadëngbe amëndayá chca tmojanuena ora, yojtsëtëmnana y imojtsentjanaye ndayá chents̈ana yochjanopásama. gGGY tmojánayana: “Chë utámenoca fsënjínÿena lempe ts̈abá endëtsëtámeñe y soldadëngna nÿetsca bës̈as̈angá monduabojanÿanga; pero fsënjatëfjo y tsoye fsënjámashjna orna ndocná chibiátinÿena ca.” -FSPero chë soldadënga chë utámenoye tmojánashjajna ora, chënga chents̈e ndoñe tmonjánanÿena. Chcasna, chënga tmojtaná chë mándayënga chca jaúnayama. $EANts̈amo tmojanuencá, yëfsana cabá cachëse Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye tmojána y tmojanonts̈é ents̈anga jabuátambana. Chëntscuana, chë bachnangbe más uámana amëndayá y chabe ústonënga, chë Israeloca bëtsëjemëngcá mándayënga y inÿe chents̈a amë́ndayënga tmojánachembo jénefjnama y jenóyeunayama; as chora chënga tmojanmandá chë utámenocana chë ichmónënga jobiats̈ama. oDW“Motsajna, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e s̈mochjámashjna, y ents̈anga s̈mochjabuayená nts̈amo cuanjama chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama, Jesucrístoftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse ca.” .CUPero ibetna, Bëngbe Utabná canÿe ángel tbojanichmó y chë utámenents̈a bës̈as̈angá cha tojánatëfjo, chënga tojtanëbuacna y mënts̈á tojanë́yana: gBGAs chë ichmónëngbioye tmojánishëche y chë bëts pueblents̈a cárceloye tojtsanëtame. /AWChë ichmónënga ts̈a ts̈abá imojtsamama, chë judío bachnangbe más uámana amëndayá y chabe ústonënga, chë saduceunga, puerte envidia imojtsebomna. &@EJerusalén chábuañe pueblënguents̈ana ba ents̈anga imojanamana jabana, y s̈oquënga y bacna bayëjbe juabna uambayënga imojtsëyabó; y nÿetscanga shnánënga imojtsatsmëna. Bëngbe Bëtsá tojanma Pedro y chë inÿe ichmónënga cárcelocana natjë́mbana chámuaisebocnama 3?_Ts̈a bëts soyënga chë ichmónëngaftaca yojtsebinÿna; chíyeca ents̈anga imojanamana jutsnëshangañe y tjuashënguiñe tsáshenoye s̈oquënga jubuacnana, chca, Pedro chëjana tojtsachnëjuana ora, nÿe mo chabe sómbrënaca chëngbe cuerpëjana chaochnënguama, shnánënga jtsatsmënama. o>WBëngbe Utabnábeñe os̈buáchiyënga más imojtsóbotena, bëtscá boyabásenga y shembásengnaca. M= Chë ínÿenga, chë Jesucrístbeñe ndos̈buáchiyëngna, imojtsauatja Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngaftaca jtsenutana; pero ents̈angna chë os̈buáchiyëngbiama ts̈abá imojtsencuéntaye. <' Chë Jesucristbe ichmónëngaftaca ba bëts soyënga ents̈ángbeñe yojtsebinÿna Bëngbe Bëtsabe obenana jinÿanÿiyama; y nÿetsca Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga imojanamana Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca jénefjnana, Salomonbe Amashjuana otsbojebnents̈e. n;U Y nÿetsca Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga chents̈e imojtsemnënga y nÿetscanga chë soye tmojántats̈ëmbonënga, corente imojtsauatja. Ba bëts soyënga chë ichmónënga tmojanma, Bëngbe Bëtsabe obenana jinÿanÿiyama ^:5 Cachora Safira Pédrëbe shecuats̈ents̈e obaná tojánshajaye. Chë bobontsënga tmojtanamáshjna ora, obaná Safira tmojáninÿena; asna, chents̈ana tmojanamba y cachabe boyabe juachaca tmojanatbontsá. 9 Pedro tbojaniyana: —¿Ndáyeca tsëndata s̈ojenoyeuná Bëngbe Utabnabe Espíritu jabuambayama, y cabá castigo jtsebomnama ndoñe s̈ontsobatmana ca? Acbe boyá jauátbontsama tmonjuambënga muents̈e bës̈oca montsemna y mora ácnaca cmochanjuamba ca. 88iChora Pedro tbojantjá: —Ndegombre s̈mëyana, ¿chë s̈monjayana nÿets̈nama chë fshantse s̈mojiye ca? As chë shema tbojanjuá: —Aíñe, nÿets̈nama fsënjiye ca. 7!Mo unga horëntscose, Ananíasbe shema Safira tojánashjango, pero ndoñe yontsetáts̈ëmbo nts̈amo chabe boyáftaca tojanopasama. 6Chents̈ana, básefta bobontsënga tmojánashjajna y Ananíasbe cuerpo ents̈ë́juaca tmojanandmaná y jauátbontsama tmojanamba. 5Ananías chë palabrënga tojanuena ora, obaná tojánshajaye. Y nÿetscanga chama tmojántats̈ëmbonënga corente imojtsauatja. k4OCabá ntsatobuiye ora, chë fshantse ácbeshe endánmëna y tcojtsatobuíyents̈ana chë crocénana acbiana y chánaca condánobena nts̈amo tcojtsebos̈cá jamama. ¿Ndáyeca acbe ainaniñe tcojajuabó chë crocenánama chca jobostérama? Chca jamëse, ndoñe nÿe ents̈ángbioye quecatabuambná, sinó Bëngbe Bëtsánaca ca” —Pedro tbojaniyana. 3#As Pedro tbojaniyana: “Ananías, ¿ndáyeca tcojalesenciá Satanás acbe ainaniñe bacna juabnënga chacmócochënguama, Uámana Espíritu chë crocenánama jabuambayama ca? Acna chë fshantsama tcmojtabuená crocenánents̈ana cach acbiama bats̈á tcontábojama. 2Ananías y Safirna tbojanenóyeunata; chcasna, bats̈á crocénana cachatbiama tbojanobuajó y chë tojanójama crocénana ichmónëngbioye Ananías tojanamba, pero tojanë́yana chana canjamna nÿets crocénana ntsachets̈á chë fshantsama tbojanosháchiñe ca. r1 _Inamna canÿe bacó, Ananías ca uabainá, y chabe shemna, Safira ca. Chatna canÿe fshantse tbojániye. 0%Chana, fshantse yojtsatobuiye, y chë crocénana Jesusbe ichmónëngbioye yojáyents̈buachiye, chë uajabótëngbiama chaoservema.W/'$Chca tojanma canÿa Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca trabajayá, José ca uabainá; cha chë ichmónënga imojanábobuatma Bernabé ca (y chca iuayana “Añemuayá ca”). Bernabé yojamna Chipre luarocá. h.I#chë ichmónëngbioye jayents̈buáchiyana, nts̈amo tojtsëjabotcá nÿetscanga jujátayama. 0-Y"Jesucrístbeñe os̈buachiyë́ngbeñe ndocná yonjamna ndayánaca uajabotá, er nÿetscanga fshantse o yebna bomnënga imojanamana jtsatobuíyana, y chë crocénana ,!Chë Jesusbe ichmónëngna puerte obenánaca mënts̈á imojtsichamo: “Fsënjinÿe y fsë́ntsetats̈ëmbo Bëngbe Utabná Jesús obanënguents̈ana tojtayenama ca.” Y Bëngbe Bëtsá yojtsama chë ichmónënga bëtscá ts̈abe bendicionënga chamotsebomnama. +' Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga, nÿetscanga canÿe juabna imojtsebomna y ainaniñe cach canÿe ebionana. Ndocná ntjatichamuana chabe soyënga nÿe chabiama yojtsemna ca, pero aíñe imojtsichamo, “ats̈e së́ndbomna soyënga nÿetscangbiama entsemna ca”. U*#Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama tmojanpochocá orna, chë tmojánenefjnents̈e tojanangmë́mana; y nÿetscangbe ainaniñe chë Uámana Espíritu tojanonts̈é más jtsemándayana, y chënga tmojanonts̈é más añémoca Bëngbe Bëtsabe soyëngama ents̈anga jábuayenama. Nÿetsca bomna soyënga nÿetscangbiama yojtsemna b)=y cochjama acbe obenánaca s̈oquënga ts̈abá chamotsatsmënama y cochjama bënga fchayobená bëts soyënga jamama, Jesús chë uámana oservenabe obenánaca y cha jóts̈ëmbonëse ca” —chënga tmojánayana. `(9Morna Bëngbe Bëtsá, mouena nts̈amo chënga montsichamo, bënga jasúfriama cas̈ojtsamna ca; chcasna, cochjama bënga fchayobená Jesusbe ts̈abe noticiënga bëts añémoca ents̈ángbeñe jtsóyebuambnayama, '+Tempo, Bëngbe Bëtsá, acbe obenánaca y nts̈amo icnabos̈cá tcojanmandá nts̈amo mora chaotsemnama, y chënga chca Jesúseftaca tmonjama. &+“Ndegombre chca tonjopasá. Rey Herodes y Poncio Pilato, quem bëts pueblents̈e, ndoñe judië́ngaftaca y israelitë́ngaftaca tmonjánenefjna, jenóyeunayama nts̈amo jamana, Jesús chë acbe uámana oservená y chë Uámana Uabuayaná tcojabemábioye jóbama. F%Quem luarents̈a reyënga y amë́ndayënga imoprontánënga,
nÿetscanga tmojenoyeuná Bëngbe Bëtsá y chabe Uámana Uabuayaná chë Cristbe contra jtsemnama ca —cha tojanábema. x$ichë Uámana Espíritbiajana tcojánayana y acbe oservená David, nts̈amo tcojanayancá tojanábema, mënts̈á:¿Ndáyeca ents̈anga yapa imojtsets̈átjaye ca?¿Ndáyeca imojtsejuabná nÿe bonamentiama soyënga jamana? q#[Chënga chca tmojanuenents̈ana, nÿetscanga cánÿiñe tmojanonts̈é Bëngbe Bëtsáftaca mënts̈á jencuéntama: “Bëngbe Utabná, aca chë nda tojama celoca, fshantse, nÿetsca béjayënga y lempe nts̈amo chenache yomncá, ~"uPedro y Juan ya tmojtanabáshejuana ora, tbojánata chë inÿe os̈buáchiyëngaftaca jateninÿenama y lempe nts̈amo chë bachnangbe amë́ndayënga y bëtsëjemëngcá mándayënga chátbioye tmojanëyancá, chë́ngbioye tmojanacuntá. c!?Chë boyabása, ndáftaca chata chë bëts soye Bëngbe Bëtsabe obenánaca tbojanma, inabomna canta bnë́tsana uatama más. Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga Bëngbe Bëtsá tmojanimpadá más añemo chauats̈atama  Chë mandayëngna chátbioye tojtsanautatjá, pero chents̈ana tmojtanabáshejuana. Nÿetsca ents̈anga Bëngbe Bëtsá imojtsatschuanaye nts̈amo tojanopasama; chíyeca, chë mándayënga ndoñe tmonjanobená tondaye ntjinÿenana nts̈amo chata jácastigama. ~x}}|){zzy}x`wivuu tdsvrrqZpoo-mlkkjihgfeekdicrbaa `a_/^^]O\\[>=<;:9998h87K66>55U433(2B11$0/.l-,,7++))('Q&$$>#"! #f4m !};1DLTWMM '  .hyCk Chë tempo, básefta Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga Jerusalenocana Antioquía luaroye tmojána. SB y tbojáninÿena ora, Antioquía luaroye tbojë́ftsanbets̈e. Antioquía luarents̈na canÿe uata nÿets̈á Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngaftaca cánÿiñe ibojë́ftsemna y ba ents̈anga tmojanabuatambá. Antioquioca inamna chë ndayents̈e natsanama Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga Cristbe ústonënga ca imojtsëbuatma. PA Chents̈ana, Bernabé Tarso puebloye tojána Saulo janguanguama, X@) Bernabé inamna canÿe ents̈á ts̈abe soyënga amá, chë Uámana Espíritu chabe ainaniñe yojtsemándaye y bëtscá os̈buachiyá inamna. Y banga tmojanonts̈é Bëngbe Utabnábeñe jtsos̈buáchiyana. ? Bernabé choye tojánashjango orna, tojáninÿe nts̈amo Bëngbe Bëtsá ts̈abe bendicionënga chë́ngbeñe tojanmama y chama corente tojanoyejuá. Nÿetscanga tojanabuayená chamotsiyena nÿets ainánaca Bëngbe Utabnábeñe jtsos̈buáchiyëse. > Jerusalenoca Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga chë soye tmojántats̈ëmbona ora, Antioquía luaroye Bernabé tmojanichmó. 0=Y Bëngbe Utabnabe obenana chë́ngaftaca yojtsemna, y chca, ba ents̈anga tmojanajbaná bacna soyënga amana y tmojanonts̈é Bëngbe Utabnábeñe jtsos̈buáchiyana. [</ Pero báseftanga imojamna Chipre y Cirene luaroquënga, y chënga Antioquía bëts puebloye tmojánashjajna orna, chë ndoñe judië́ngbeñnaca tmojanoyebuambá, Jesús, chë Utabnabe soyëngama jabuayenase. F; Esteban tmojanóba chents̈ana, tmojanonts̈é chë Jesucrístbeñe inÿe os̈buachiyë́ngnaca jatëcamiyama. As chents̈ana báseftanga yojtsamna bën luarëngoye jtsachetëngana Fenicioye, Chipre y Antioquía luarëngoye, y chenache chënga Jesucristbe soyëngama imojanoyebuambná, pero nÿe judiëngbiama. P: Jerusalenoca Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga chë soyënga tmojanuena ora, ndocá más tmonjantjá y Bëngbe Bëtsá tmojtanchuá, mënts̈á: —¡Asna, Bëngbe Bëtsá chë ndoñe judië́ngnaca tojalesenciá chëngbe bacna soyëngama ngménaca chamuatenójuaboma y chca amana chamotsajbanama, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama ca! Nts̈amo Antioquía puebloca tojanobojats̈é, ents̈anga Jesucrístbeñe os̈buáchiyana 89i Chcasna, chë́ngnaca Bëngbe Bëtsá chë Uámana Espíritu tonjats̈atá, nts̈amo bënga, chë Utabná Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga, s̈onjanats̈atacá. Y chca, ats̈e ndoñe quetsátsmëna canÿe ts̈a uamaná, Bëngbe Bëtsá jauyanama nts̈amo cha yobos̈cá ndoñe chaondë́tsemna ca.” 8  “Chora sënjanenojuabó nts̈amo Bëngbe Utabná tonjánayanama: ‘Ndegombre, Juan ents̈anga béjayeca tonjanëbaye; pero Bëngbe Bëtsá chë Uámana Espíritu bochanjíchmua, ts̈ëngaftangbe ainaniñe jtsemándayama cháuamashënguama ca.’ ;7o As, ats̈e jóyebuambayama sënjanbojats̈é orna, chë Uámana Espíritu tonjánamashëngo chëngbe ainaniñe jtsemándayama, nts̈amo bë́ngbeñe natsana tonjanamashëngcá. d6A y cha cmochanjabuayená nts̈amo aca y acbe yebnents̈a oyenënga s̈mochjotsbocá ca.” |5q y chana bënga s̈onjanacuntá nts̈amo tojáninÿe, cachabe yebnents̈e canÿe ángel ibojtsebiatsana y mënts̈á tbojaniyana: “Básefta boyabásenga Jope bëts puebloye michamó y moye chamuánatse Simón, chë Pedro ca monduabobuatmá, 4 Y chë Uámana Espíritu s̈onjanmandá ats̈e yapa ntjatenojuabnaycá chë́ngaftaca jama; y quem chnë́nguana Jesucrístbeñe os̈buachiyë́ngnaca áts̈eftaca tmonjána. Nÿetscanga canÿe ents̈á Cornelio ca uabainabe yebnoye fsënjánamashjna; 3 Y cachora unga boyabásenga Cesarea pueblocana ichmónënga, chë posada së́ndbomnents̈e tmonjánashjajna, ats̈e janguanguama. i2K Chë soye unga soyama chca tonjanopasá y chents̈ana chë ents̈ë́jua celoye tontanátsjua. t1a Chents̈ana cachiñe sëntëtanuena chë celocana oyebuambnayana mënts̈á: “Bëngbe Bëtsá tojalesenciá y canÿe bayá ts̈abá jasama yomna ca tojayanëse, ndoñe matsjuabnana chë bayá jasama ndoñe ts̈abá yontsemna ca.” H0  Chora ats̈e sënjánayana: “Bëngbe Utabná, ndoñe; ats̈e ndocna te chiyáisese chë Moisesbe leyiñe ndoñe yondëlesenciana jasama bayënga y jasama ndoñe ts̈abá imomnënga ca.” r/] Y sënjanuena canÿe oyebuambnayana mënts̈á: “Motsbaná, Pedro; mobaye y quem bayënga mose ca.” 3._ Y botamana sënjanrrepará ndayá chë tsoye bétsemnama y sënjáninÿe choye monjétsemna uamna y tjoca bayënga, ósjojnaye bayënga y nÿetscna shlofts̈ë́ngnaca. i-K —Ats̈e Jope puebloca sënjamna y Bëngbe Bëtsáftaca sënjencuénta ora, mo otjenayoquëcá sënjáninÿe celocana mo canÿe bëts ents̈ëjuacá áts̈bioye enjétsabeconaye y nÿets canta sibiocana enjétsëjonÿana. , Chora Pedro lempe chënga tojanacuntá nts̈amo chë ndoñe judië́ngbioye cha tojána orscana tojanopasama. Cha tojanë́yana: s+_ As Pedro tmojantjá: —¿Ndáyeca tcojá chë ndoñe judiënga jábuachama y chë́ngaftaca tcojase ca? * Pero Pedro Jerusalenoye tojesaná ora, báseftanga chabiama ndoñe ts̈abá tmonjánayana. Chënga imojamna chë juabnayënga, chë ndoñe judiënga os̈buáchiyënga boyabásenga canjánamna chë más delicadents̈e base bobachtema të́ts̈enënga jtsemnama ca, nts̈amo chë judiënga imojanamancá, as chënga jobenayama chë judiënga os̈buáchiyëngaftaca jenútanama ca. 5) e Jesucristbe ichmónënga y chë Judeoca Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga tmojántats̈ëmbona, chë ndoñe judië́ngnaca Bëngbe Bëtsabe palabriñe imojtsos̈buáchema. (9 0As Pedro tojanamëndá chënga jubáyama, Jesucristo jóts̈ëmbonëse. Chents̈ana chënga tmojanimpadá baseftayté chë́ngaftaca chaoquedama.f'E /Chora Pedro tojánayana: “Pero mëngna chë Uámana Espíritu tmonjóyëngacñe nts̈amo bënga tmonjoyëngacñëcá. Chcasna, ndocná queochatobenaye jamana chënga uabáinënga ndoñe chamondë́tsemnama ca.” &' .Chënga imojtsuenana chënga inÿets̈á jtsebiayangana, chënga tempo ndmabiyañe y jtsichámuana Bëngbe Bëtsá bëts soyënga tojanmama. C% -Chë judiënga Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga Pédroftaca tmojánabënga imojenjnaná, chë Uámana Espíritu ndoñe judië́ngbeñnaca cháuamashënguama Bëngbe Bëtsá tojanmama. ($I ,Pedro chë palabrënga cabá yojtsóyebuambnantscuana, chë Uámana Espíritu tojánamashëngo nÿetsca chë imojtsuenanëngbe ainaniñe jtsemándayama. #' +Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga nÿetscanga cach Jesusbiama tmojánayana, nda Jesúsbeñe tojtsos̈buaché, chábioye Bëngbe Bëtsá chabe bacna soyëngama bochanjaperdóna, Jesusbe obenánaca ca.” Ndoñe judiënga chë Uámana Espíritu tmojanóyëngacñe M" *Cha s̈onjichamó ents̈anga jábuayenama y jayanama ndegombre cha yomna chë Bëngbe Bëtsabe uabuayaná, chë nda obanëngbiama y ainëngbiama yochjayana ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama. v!e )Cha nÿetsca ents̈angbe delante ndoñe chenátanbocna, pero aíñe bë́ngbeñe, chë tempo Bëngbe Bëtsá s̈ojanëbuáyanënga, Jesús tojtanayenama chamuinÿama. Y tojtanayenents̈ana bënga cháftaca fsënjanse y fsënjanofs̈é. d A (Pero Bëngbe Bëtsá tonjanma unga tianoye cha cháuatayenama y bë́ngbeñe chaonÿnama. 9k '“Bënga fsënjáninÿe y fsëndë́tats̈ëmbo lempe nts̈amo Jesús tojanmcá Jerusalenoca y nÿets Judea luariñe; y cha tmonjanóba, canÿe cruciñe jacrucifícase. / &S̈mondë́tats̈ëmbo nts̈amo Bëngbe Bëtsá, Jesús Nazaretocábioye tbojanábuayanama y tojanma chë Uámana Espíritu chabe ainaniñe cháuamashënguama, y tojanma Jesús corente obená chaotsemnama; y s̈mondë́tats̈ëmbo nts̈amo Jesús enjánana ents̈angbiama ts̈abe soyënga amiñe y nÿetscanga chë Satanás yojánama chamosufrimënga áshnaye, er Bëngbe Bëtsá cháftaca yojtsemna. mS %Ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo nts̈amo nÿets Judeoca tonjanopasama. Chë soye Galilea luaroca tojanobojats̈é, Juan ents̈anga yojanabuayiyná orscana, chënga bacna soyënga amana chamotsajbanama y chamuenábayama.  $Ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, Bëngbe Bëtsá Israeloca ents̈anga tojánabuayenama, ts̈abe noticiënga jtsóyebuambnayëse, chënga nÿetscanga ainaniñe ts̈abe ebionana chamotsebomnama, Jesucrístbeyeca; y cha endmëna nÿetsca ents̈angbe Utabná. s_ #Nÿets luarënguenache Bëngbe Bëtsá júbuajana cha tmojtsatschuaná y ts̈abe soyënga tmojtsamënga. -S "Pedro chora tojanonts̈é mënts̈á jóyebuambayama: —Mora ats̈e s̈ontsosertana, ndegombre Bëngbe Bëtsabiama nÿetscanga cachcá uámanënga imomnama. %C !Chcasna, cachora sënjichamó aca jobets̈ama, y aslëpaye jabama tcojóyaunama. Y as morna, nÿetscanga Bëngbe Utabnabe delante fsë́ntseprontana jouenama lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá tcmojamandacá ca —cha tojánayana. Nts̈amo Pedro tojanoyebuambá Cornéliëbe yebnents̈e 5c Básefta boyabásenga Jope bëts puebloye michamó y Simón chë Pedro ca monduabobuatmá moye chamuánatse ca. Cha posada entsebomna inÿe Simónbents̈e, chë bobáchëshiñe trabajayabe yebnents̈e, y chabe yebna mar béjaye tsachañe endmëna. Cha cmochanjauyana ndayá jamama cmojtsemna ca.” ?w Cha s̈onjauyana: “Cornelio, Bëngbe Bëtsá condbétseimpadanama y chë ujabótënga condbétsëjabuachanama, Bëngbe Bëtsá ácaftaca entsoyejuá y lempe cmochanjóyeunaye ca. iK As Cornelio tojánayana: —Canta te entsemna, camënts̈a ora, muents̈e sëndánmëna Bëngbe Bëtsáftaca encuéntaye y ndeolpe sënjinÿe ats̈be delante canÿe boyabása uabuashinÿinÿana ents̈ayaca bopormaná.  Chíyeca, s̈monjobets̈e ora, ndocá ntjatichamcá nÿe sënjabo ca. Chora tojanatjá: —¿Ndáyeca s̈mojobets̈e ca?   Chora Pedro tojanë́yana: —Cach ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo chë judiëngbe leyënguiñe endayana ndoñe yondopodena canÿe judío ndoñe judío ents̈ángaftaca jenútanama y ni mo chëngbe yebnënguenache jábuachama ca. Pero Bëngbe Bëtsá s̈onjinÿinÿé ats̈e ndocna te s̈ondmëna ínÿabiama jatsjuabnayana cháftaca jenútanama ndoñe ts̈abá yondmëna ca.  Pedro Cornélioftaca encuéntaye chë yebnents̈e tojánamashëngo y ba ents̈anga tojánanÿena, chents̈e tmojanójotënga.  Pero Pédrëna tbojtanatsbaná y mënts̈á tbojaniyana: —Matëtsbaná, ats̈e cach aquëcá nÿe canÿe ents̈á sëndmëna ca.  Pedro tojánashjango ora, Cornelio tojánbocna jajébenguama y chabe shecuats̈ents̈e yojoshëntsaments̈iye cha jadórama. J  Chë inÿe yëfsana Cesarea puebloye tmojánashjajna. Chents̈e Cornelio Pédrëbiama yojtsobatmana, y Cornelio tojanë́buaja pamíllanga y ts̈abe amiguë́ngnaca chents̈e imojtsemna. X) As chënga tojanë́mashengo y posada tojanë́yents̈ame. Yëfsana Pedro chë unga boyabásengaftaca tojána. Básefta Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga Jope pueblents̈ënga Pedro tmojantjëmbambá.  Chora chënga tmojanjuá: —Cornelio s̈onjichamó. Cha endmëna chë soldadëngbe amëndayá, canÿe ts̈abá mándbomna ents̈á y Bëngbe Bëtsábioye adorayá, y nÿetsca judiënga chabiama ts̈abá mondbétsoyebuambnaye. Bëngbe Bëtsabe canÿe ángel chábioye tbojabuayená nts̈amo jamana aca chábioye chacotsama, as chë ndayá cha jauyanama cojtsebomncá cha jouenama ca.  3 As Pedro tojtanastjango y chë tmojánashjajnënga tojanë́yana: —Ats̈e sëndmëna chë s̈montsenguá cha. ¿Ndáyeca moye s̈mojabo ca? y Motsbaná, mocana matastjango y yapa ntjatenojuabnaycá chë́ngaftaca cochjá, er ats̈e chënga sënjichamó ca”. / W Pedro, ndayá tojáninÿama chabosertama yojtsenójuabnantscuana, chë Uámana Espíritu tbojaniyana: “Mouena, muents̈e mora unga boyabásenga cmontsenguá. h I Tmojanchembo ora, tmojanënoticiá Simón, chë Pedro ca uabobainá, chents̈e taibojatanama. b = Pero Pedro ndoñe yontsetáts̈ëmbo nts̈amo tojaninÿcá ndayá chabiama yojtsayanama. Chëntscuana, chë Cornéliëbe ichmónënga noticiánana Simónbe yebnoca tmojánashjajna y shjoca bës̈oca imojtsobátmana. nU Chë soye unga soyama chca tojanopasá chents̈ana, chë ents̈ayë́jua celoye tojtanátsjua. hI Y cachiñe tojtë́tanuena chë oyebuambnayana mënts̈á: —Bëngbe Bëtsá tojalesenciá y canÿe bayá ts̈abá jasama yomna ca tojayanëse, aca ndoñe matsjuabnana chë bayá jasama ndoñe ts̈abá yontsemna ca. L Chora Pedro tojánayana: —Ndoñe, ats̈be Utabná. Ats̈e ndocna te chiyáisese Moisesbe leyiñe ndoñe yondëlesenciana jasama bayënga y chë jasama ndoñe ts̈abá imomna bayënga ca. mS Y tojanuena canÿe oyebuambnayana mënts̈á: —Motsbaná, Pedro; mobaye y quem bayënga mose ca. ve Chë ents̈ayë́juañe imojtsemna nÿetscna bayënga, ósjojnaye bayënga y nÿetscna shlofts̈ë́ngnaca. |q Celoca yojtsatëfjna y mo canÿe bëts ents̈ayëjuacá yojtsabá y nÿets canta sibients̈ana yojtsë́jonÿana.   Becá tbojánishëntsena y jasama yojtsebos̈e; pero imojtsebopróntantscuana, Pedro mo otjenayoquëcá mënts̈á tojáninÿe: 2] Yëfsana mo nÿetsto ora, chënga benachiñe Jope béconana imojtsajnëntscuana, Pedro yebnents̈a tsbanánoye tojánas̈ëngo, Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama. dA lempe nts̈amo yojopasacá chënga tojanacuntá y chents̈ana Jope puebloye tojanichamó. M Chë Cornéliëbioye ibojuatsëtsaye ángel tojtsatanoñe ora, Cornelio chabe oservenënguents̈ana útata tojánachembo y canÿe soldádnaca, chabe uajabuachaná, Bëngbe Bëtsá adorayá; @~y Cha posada entsebomna inÿe Simónbents̈e, chë bobáchëshiñe trabajayabe yebnents̈e. Chabe yebna mar béjaye tsachañe endmëna. Cha cmochanjauyana ndayá jamama cmojtsemna ca. } Chcasna, mora básefta boyabásenga Jope bëts puebloye michamó y Simón, chë Pedro ca monduabobuatmá, moye chamuánatse. $|A Cornelio chë ángelbioye ibojtsonÿaye y auatjananá tbojaniyana: —Taita, ¿ndayá yojtsemna ca? Y chë ángel tbojaniyana: —Bëngbe Bëtsá condbétseimpadanama y chë ujabótënga condbétsëjabuachanama, Bëngbe Bëtsá ácaftaca entsoyejuá y lempe cmochanjóyeunaye. Q{ Canÿe te, mo bëts mos̈enana ora, cha botamana tojáninÿe mo otjenayoquëcá, mënts̈á: Bëngbe Bëtsabe canÿe ángel Cornelio yojtsemnoye yojtsamashjuana y tbojaniyana: —¡Cornelio ca! z  Cornelio Bëngbe Bëtsábioye ibnarrespetana y nÿetsca chabe yebnents̈a oyenë́ngaftaca Bëngbe Bëtsá puerte imojánadorana. Becá crocénana inaquëcjnaye chë judiënga ndbomnëjémënga jujabuáchama y sempre Bëngbe Bëtsáftaca ibnéncuentaye. y  Cesarea pueblents̈e inamna canÿe boyabása Cornelio ca uabainá; cha inamna chë Italiano ca uabaina soldadëngbe amëndayá. rx] +Y Pedro bayté Jope pueblents̈e tojanoquedá, Simón chë bobáchëshiñe trabajayabe yebnents̈e.twa *Chë soye nÿets Jope pueblents̈e tojanótats̈ëmbona y banga Bëngbe Utabnábeñe imojtsos̈buáchiye. Gv )Chora Pedro tbojanábuacueshache y tbojtanatsbaná. As Pedro tojánachembo nÿetsca chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga, chë viudanga y chë ínÿenga, y Dorcas ainá tojtaninÿanÿé. Bu} (Pedro tojanmandá nÿetscanga chents̈ana chamotsebocanama; chora Pedro yojoshëntsaments̈iye y Bëngbe Bëtsáftaca ibojencuentá. Chents̈ana, Pedro chë obanábioye tbojanonÿinÿé y tbojaniyana: “Tabita, matëtsbaná ca.” As Dorcas tojtanobuchatë́fjona y Pédrëbioye tbojáninÿe ora, tojanótbema. ftE 'As Pedro tojëftsantsbaná y chë uta boyabásaftaca tojána. Choye tmojánashjajna ora, tmojanánatse chë Dórcasbe cuerpo yojtsemnoye, tsbanánoca; chorna, nÿetsca viudanga s̈achénaca Pédrëbioye tmojanóbobuashcona y imojtsinÿinÿnaye chë Dorcas yojuajonaná ents̈ayangá y cmes̈ëjuangá, cabá chë́ngaftaca yojë́ftsemna ora. s &Jope inamna Lida béconana, y Lidents̈e Pedro yojtsemna; y chë Jope pueblents̈e Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga tmojántats̈ëmbona Pedro choca yojtsemnama. Asna, uta boyabásata tmojanichamó Pedro jauyanama: “Diosmanda, betsco Jope puebloye mabo ca.” r %Pero chora, s̈ocana tbojanshache y tojtsanóbana. Tmojtsanbebé chents̈ana, canÿe tsoye tsbanana tsañoca chabe cuerpo tmojtanajajó. vqe $Chë tempo, Jope puebloca yojaniyena canÿe shembása Jesucrístbeñe os̈buachiyá, Tabita ca uabainá, o griego biyañna Dorcas ca. Cha nÿets tempo ts̈abe soyënga yojánama y yojanamana chë tojtsë́jabotënga jujabuáchana. p #Nÿetscanga chë Lida pueblents̈e y Saronoca oyenënga chë ents̈á shnaná tmojáninÿe. Y as, chënga bacna soyënga amana tmojtsanajbaná y cach orscana tmojanonts̈é Bëngbe Utabnábeñe os̈buáchiyana. Pedro tojanma Dorcas cháuatayenama o1 "Pedro tbojaniyana: “Eneas, Jesucristo tcmonjashná. Matëtsbaná y acbe tjuashe motsejacaná ca.” Y cachora chë jama ndobená tojtantsbaná. n !Lida pueblents̈e canÿa tbojáninÿena, Eneas ca uabainá. Cha jama ndobená inamna y posufta uata jutsnë́shañe chca inajájona. $mA Pedro yojánabuache nÿetsca chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngbenache. Y chca, Lida puebloca Bëngbe Bëtsabe ents̈anga jabuachámnaca tojána. l5 Y chca, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga Judeoca, Galilea y Samaria luarents̈e chora ya ndoñe más montsansufrina y natjë́mbana imojtsemna, y nÿetscanga más os̈buáchiyana imojtsebomna. Nts̈amo Bëngbe Bëtsá yojanbos̈cá, imojtsaniyena cha jtsatschuanayëse; y chë Uámana Espíritbe uajabuáchenanaca, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga más tmojanoboté. Pedro Enéasbioye tbojanshná k/ Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga chca tmojántats̈ëmbona ora, Saulo Cesarea luaroye tmojanánatse, y chents̈ana Tarso puebloye tmojanichmó. j yojanoyebuambná y imojanenatsëtsná chë griego biyá judië́ngaftaca; pero chëngna imojtsenëyeunana Saulo jtsóbama. #i? As Saulo Jerusalenents̈e tojanototoná y chë Jesucristbe ichmónëngaftaca yojánana. Bëngbe Utabnabiama bëts añémoca ents̈anga yojanabuayiyná y .hU Chcasna, Bernabé Sáulëbioye tbojë́ftsanbets̈e y chë Jesucristbe ichmónëngbioye tbojanánatse, y tojanacuntá Saulo benachiñe Bëngbe Utabnábioye tbojáninÿama, nts̈amo Bëngbe Utabná tbojaniyanama y nts̈amo cha Damascoca ts̈a añémoca Jesusbiama ents̈anga tojánabuayenama. Vg% Saulo Jerusalenoye tojánashjango ora, yojtsebos̈e chë Jesucristbe ichmónëngaftaca jenútanama, pero nÿetscanga imojtsebiauatja y ndoñe imontsos̈buaché Saulo Jesucristbe ustoná yojtsemnama. _f7 pero chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga, ibeta, cha canÿe bëts sbarëcuiñe tmojtsanatsuamá, y chë pueblents̈a shë́conana tapiës̈ëjana tmojtsanë́stjango. Chca cha tojanotsbocá. Saulo Jerusalenoca e1 pero Saulo chë soye tojántats̈ëmbona. Bnëté y ibeta, chë bëts pueblents̈a bës̈as̈anguenache chënga chabiama imojananÿá, jtsóbama; ddA Bayté tojanochnëngo ora, judiënga tmojanenoyeuná nts̈amo jamëse Saulo jóbama, c1 Pero Saulo cada ora más añémoca yojtsóyebuambnaye y puerte ts̈abá yojaninÿanÿná Jesús Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná bétsemnama. Chíyeca chë Damascoca judiënga ndoñe imontsobena nts̈amo cha jojuana. Nts̈amo Saulo judië́ngbents̈ana tojtsanachá Saulo cachorscana tojanonts̈é jábuayenama judiëngbe enefjuana yebnënguenache, Jesús Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá bétsemnama. B`} Chents̈ana, Saulo tojanse y añemo yojtsatsbomna y baseftayté chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngaftaca tbojántotona, Damascoca. Damasco puebloca Saulo ents̈anga yojanabuayiyná _9 Cachora, Sáulëbe bominÿents̈ana mo beonbe bobachëshëngcá tojantquë́cjana, y chca, ibojtsatabinÿna; chora tojantsbaná y tojanenábaye. ^ As Ananías tojána Saulo yojtsanmëna yebnoye. Tojánamashëngo ora, Saulëbe bests̈as̈iñe chabe cucuats̈ënga tojanjajó y tbojaniyana: “Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈ata, Saulo, Bëngbe Utabná Jesús, chë benachëjana conjanabó ora cmonjanebëbocná, s̈onjichmó aca chacmatabínÿnama y chë Uámana Espíritu acbe ainaniñe jtsemándayama cháuamashënguama ca.” \]1 Ats̈e cha chanjinÿinÿiye ntsachets̈á ibojtsemna áts̈beyeca jasúfriama ca. y\k As Bëngbe Utabná tbojaniyana: —Motsa, er ats̈e cha sënjuábuayana ats̈biama chaotrabajama; chaóyebuambama ndoñe judië́ngbeñe, reyë́ngbeñe y Israeloca ents̈ángbeñnaca, y chca, chënga ats̈biama chamotats̈ëmbonama. |[q Y mora entsebomna mando chë bachnangbe amëndayë́ngbents̈ana, muents̈e aca ots̈ëmbuanënga jótabayama ca. ;Zo Ananías chca tojanuena ora, tojánayana: —Bëngbe Utabná, banga ba soyënga chabiama s̈monjacuentá; Jerusalenoca ts̈a bacá acbe ents̈anga imomnënga tojáborlaye. @Yy Saulo ya tonjinÿe mo otjenayoquëcá, canÿe ents̈á Ananías ca uabainá entsamashjuana y chabe cucuats̈ënga chabe bests̈as̈iñe entsejájua, chca, cha chabuatabínÿnama ca. X Y Bëngbe Utabná tbojaniyana: —Moprontá y motsa chë “Ndericho tsáshenañe ca” uabáinoye, y Júdasbe yebnents̈e cochjanotícia canÿe boyabásabiama, Saulo ca uabainábiama, Tarso pueblocá; cha mora Bëngbe Bëtsáftaca bentsencuénta. Wy Damascoca Jesucrístbeñe canÿe os̈buachiyá inoyena, Ananías ca uabainá. Cha Bëngbe Utabnábioye mo otjenayoquëcá tbojáninÿe y Bëngbe Bëtsá tbojaniyana: —Ananías ca. As cha tbojanjuá: —Bëngbe Utabná, ¿ndayá chjama ca? fVE Chents̈e yojë́ftsemna unga te, jinÿama ntsobencá, ni ntjascá y tondaye ntjofs̈iycá. CU As Saulo fshantsents̈ana tojtantsbaná y tojtanobuchatë́fjona ora, tondaye yontsobena jinÿana. Chcasna, chë ínÿenga tmojëftsanobuacuetënts̈é y chca, Damascoye tmojanánatse. MT Chë Sáuloftaca imojánajna boyabásenga ts̈a auatjanánënga imojtsemna y chíyeca ndoñe imontsobena jóyebuambayana; er nÿe chë oyebuambnayana tmojanuena, pero ndocná tmonjáninÿe. xSi Pero matëtsbaná y Damascoye mamáshëngo; chents̈e canÿa cmochanjabuayená ndayá jamama cmojtsemnama ca. ;Ro As Saulo tbojantjá: —¿Nda comna, Bëngbe Utabná ca? Y chë oyebuambnayana tbojanjuá: —Ats̈e sëndmëna Jesús y aca condama ats̈be ents̈anga chamotsesufrínama. Q Chora Saulo fshantsoye tojánshajaye y canÿe oyebuambnayana tojanuena, mënts̈á: —Saulo, Saulo, ¿ndáyeca chca s̈cojtsacmena ca? P Pero ya Damasco béconana yojtsaye orna, nÿe ndeolpe chabe juachañe celocana canÿe bëts tcuinÿe tojanbuashinÿínÿena. .OU uabemana tsbuanachangá jauátjañama, as chë́changaca jobenayama chë Damascoca judiëngbe enefjuana yebnëngoye jama, y chocna, chë Jesucristo tojaninÿanÿé Benache ustoniñe, boyabásenga o shembásenga tojánÿenëse, jótabayama y Jerusalenoye junatsama. Y chca jamama tojánbocna. &N G Saulo chëntscuana cabá Bëngbe Utabnábeñe os̈buáchiyënga yojanautatjná jtsëbáyama. Chama cha tojána chë bachnangbe más uámana amëndayábioye, GM(Felipe tojántats̈ëmbona Azoto bëts puebloca yojtsemnama, y chents̈ana tojána nÿetsca pueblënguenache chë ts̈abe noticiënga abuayiynaye, Cesarea puebloye jashjanguëntscuana.HL 'Chë béjayents̈ana tbojtanbocna ora, chë Uámana Espíritu Felipe ibojtsánatseñe y chë uajabuachaná ya ndoñe más Felípbioye ibontsonÿaye, pero corente oyejuayá yojtsatoñe. LK&As chë Etiopiocá tojanmandá chë cochë́sha chauátotonama. Chents̈ana, nÿets útata chë béjayoye tbojanashëbëbuástjango y Felipe, chë Etiopioca uajabuachanábioye tbojanabaye. sJ_%As Felipe tbojaniyana: —Jesucristbeñe nÿets acbe ainánaca tcojtsos̈buáchese, aíñe echanjopódia juabáyama ca. Y chë boyabása tbojanjuá: —Aíñe, sëntsos̈buaché Jesucristo Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá yomnama ca. ~Iu$Chents̈a bënëse, canÿe béjaye obëjniñe juachañe ibojtsachnëjuana. Chora chë uajabuachaná tojánayana: —Muents̈e béjaye entsemna. ¿Ndáyeca ndoñe nanjopódia ats̈e muents̈e uabainá jtsemnama ca? Diosmanda, s̈mabaye ca. H#As Felipe tojanonts̈é, chë Isaíasbe librë́s̈añe yojtsayana sóyeca, Jesusbe ts̈abe noticiënga jábuayenama. OG"Chora chë Etiopía luaroca uajabuachaná Felípbioye tbojaniyana: —Diosmanda, s̈mobuayená, ¿ndabiama Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá chca yojtsichamo, cachabiama o ínÿabiama ca? F !Ents̈anga tmonjanma cha puerte chaosufrima,
mo cha canÿe nduamaná cuaftsemncá y nts̈amo ndoñe betsomerecencá cháftaca tmonjanma.Ndocná nanjobenaye chabe básengbiama jacuéntana,
quem luarents̈a chabe vida tmontsanbojuaná causa ca. E Isaíasbe uabemana librë́s̈añe mënts̈á yojtsalíaye:Cha tmojanánatse mo canÿe oveshá jóbama cuafjuanatscá;
y chë mo canÿe oveshá tmojtsëtsbotjná ora, cha iytëca jtsemnana,
chánaca cachcá, chacá tondaye chenátanayana. \D1Y chë Etiopía luarocá tbojanjuá: —¿Nts̈amo s̈ochjosérta, ndocná s̈onjabuayenase ca? Y Felípbioye tbojaniyana: —Diosmanda, ats̈be cochë́shoye más̈ëngo y ats̈be juachaca mabótbema ca. ?CwAs Felipe betsco yojobeconá. Chora yojouena chë Etiopía luarocá, Isaíasbe uabemana librë́s̈a yojtsaiualíaye; as tbojantjá: —¿Chë contsalía soye quecmojtsosertana ca? BwChora chë Uámana Espíritu Felípbioye tbojaniyana: “Mobeconá y chë cochë́sha juachaca cochtsaye ca.” 4AaChora Etiopía luaroye yojtsataye, chabe cochë́shañe inayésenotbemañe, y chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Isaíasbe uabemana librë́s̈a yojtsaiualíaye. @%As Felipe yojëftsëtsbaná y tojána. Benachiñe tbojáneninÿena canÿa Etiopía luarocáftaca. Etiopía luaroca canÿe reiná inamna y chë boyabásana chabe uajabuachaná y chabe crocénana bojanÿá inamna. Chana Jerusalenoye tojánabo Bëngbe Bëtsá jadórama. ?Chents̈ana, Bëngbe Utabnabe canÿe ángel Felípbioye tbojaniyana: “Moprontá y tsmana luarëngoye motsa, Jerusalenents̈ana Gaza ca uabaina bëts puebloye benachëjana ca.” Chë benachna ents̈anga ndoyena luarëjana yojanachnë́ngona. B>}Pedro y Juan, nts̈amo Bëngbe Utabná Jesucristbiama tbojaninÿcá y ibnatats̈ëmbcá ents̈anga imojtsë́tsëtsnaye. Chents̈ana, Jerusalenoye tbojésanata y tbojánachnëngo ba Samarioca pueblënguëjana, ts̈abe noticiënga ents̈anga abuayiynaye. Felipe y chë Etiopía luaroca reinabe uajabuachaná =As chora Simón tojanë́yana: —Bëngbe Utabná ats̈biama s̈ochjaimpáda, nts̈amo s̈monjauyancá ndoñe chandëpasama ca. e<CAts̈e së́ntsetats̈ëmbo, acbe ainaniñe ts̈a bacna juabnënga ínÿengbiama yojtsemnama; y bacna soyënga amana jtsajbanama ndoñe quecátobena causa, aca mo canÿe ntsacjuanacá contsemna ca —Pedro tbojaniyana. -;SNgménaca cochjenójuaboye quem bacna soye tcojamama y chca amana cochtsajbaná y Bëngbe Bëtsá cochjaimpáda, aca chca tcojájuaboma nderádose cmatjaperdóna. >:uNdegombre, aca bë́ngaftaca ndoñe quecátsmëna, ni bëngbe trabajo acbiama quenátsmëna, Bëngbe Bëtsabe delante acbe ainaniñe ts̈abe juabnënga ndoñe quecátsbomna causa. 89iAs Pedro tbojaniyana: —¡Acbe crocénana infiernoye chaotsá y ácnaca, chë Bëngbe Bëtsabe ts̈etana soye crocenánaca jobuámiñama yopodena ca tcojajuabó causa! 8-y áts̈naca chë obenana s̈mats̈etá, y ndábeñnaca cucuats̈ënga chaijajajó ora, chábeñnaca chë Uámana Espíritu cháuamashëngo ca. j7MSimón tojáninÿe, chë ichmónënga ents̈ángbeñe cucuats̈ënga tmojacjá ora, chë Uámana Espíritu chë́ngbeñe jamashënguana. As chora Simón chë ichmónënga tojanë́yana: —Quem crocénana mosháchiñe, !6;As Pedro y Juan chëngbe bests̈as̈iñe cucuats̈ënga tbojancjá, y chca, chë Uámana Espíritu tojánamashëngo chëngbe ainaniñe jtsemándayama. K5Er cabá ni mo cánÿabeñe chë Uámana Espíritu tonjánamashëngo; chënga tmojánenabaye Bëngbe Utabná Jesús jóts̈ëmbonëse, chábeñe os̈buáchiyënga jtsemnama imojtsebós̈eyeca. P4Pedro y Juan Samarioye tbojánashjango ora, chents̈e Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngbiama Bëngbe Bëtsá tmojanimpadá, as chë Uámana Espíritu chë́ngbeñe cháuamashënguama jtsemándayama. 93kChë Jerusalenoca imojtsemna ichmónënga tmojántats̈ëmbona Samarioca ents̈anga Bëngbe Bëtsabe palabra tmojanóyeunama; as, chora Pedro y Juan choye tmojanichamó. s2_ Y cach Simónënaca Jesucrístbeñe yojtsos̈buáchiye y tojanenábaye, y chents̈ana cada te Felípeftaca cha yojtsanmëna. Cha tojáninÿe Felipe chë bëts soyënga Bëngbe Bëtsabe obenánaca jamana, y chama ojnananá yojtsemna. 1+ Pero chë luarents̈a ents̈angna, Felipe tmojanoyeuná chë cha yojtsëtsëtsná ts̈abe noticiënga Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama y chë Jesucristbiama ts̈abe soyënga. Chorna chënga Jesucrístbeñe imojtsos̈buáchiye, y boyabásenga y shembásenga tmojánenabaye. 05 Y ndegombre chënga corente imnayeunana, er cha chë bocjuanana soyë́ngaca bayté chë ents̈anga ingñénënga y ojnanánënga yojtsabamna. :/m Y chábioye corente imnayeunana nÿetscanga, uámanënga y nduámanëngnaca. Ents̈anga imojánichamo: “Mua entsemna chë Bëngbe Bëtsabe bëts obenana inÿanÿnayá ca.” z.m Pero canÿe pueblents̈e Samarioca inamna canÿe boyabása, Simón ca uabainá; cha tempo inamna canÿe bocjuaná y chë Samarioca ents̈anga chabe soyëngama imojánenjnanaye. Cha yojánichamo cha canÿe uámana ents̈á canjamna ca. K-Chë soyama chë pueblents̈a oyenënga corente imojtsóyejuaye. X,)Banga bayëjbe juabna uambayënga ts̈abá imojtsatsmëna y chë bacna bayëjënga jabuache jtsaiyoyëse chë́ngbents̈ana imojtsaisebocana; y banga jama ndobenënga y coshetënga ts̈abá imojtsatsmëna. Y++Ents̈anga imojánenefjuana Felipe joyeunayama y tmojáninÿe bëts soyënga cha jtsamana, Bëngbe Bëtsabe obenana jinÿanÿiyama. Chënga nÿetscanga nts̈amo Felipe yojtsichamcá ts̈abá imojtseyeunana. *Chca, Felipe Samarioye tojána y tojanonts̈é chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná, Cristbiama, chents̈a ents̈anga jábuayenama. )Y Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga tmojanáshanëngna nÿetsquénache imojánabuayiynaye Jesusbe ts̈abe noticiënga. z(mChëntscuana, Saulo yojtsents̈ena Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga jtsapochócama y yebnënguenache yojánamashjuana boyabásenga y shembásenga sjojónana ubuacana jutámiama. Felipe Samaria luaroca ts̈abe noticiëngama yojanabuayiyná ~~}N||{zyxwGvzutsr;qpp-onaml$jii=hgggedclba`_^^Q]X\b[ZZ$XWVVEUSRQzPPNMLKJJ~IIGvF3ED'CAAE?>=y<;:#877)6C5443c11)0//8.--(,L+h*('!&%$R""1!O "5LFC4 6D[xC#Er chë natsana tempënga orscana, nÿetsca pueblënguenache mondmëna chë Moisés tojë́ftsanayana soyënga ents̈ángbioye abuayiynayënga; y chabe leyënga, nÿetsca ochnayté mondbetsalíaye chë bënga judiëngbe enefjuana yebnënguenache ca” —cha tojanë́yana Chë Jerusalenoca ichmónënga y bëtsëjemëngcá mándayënga canÿe tsbuanácha tmojanichmó chë ndoñe judiëngbiama SBChamna, s̈ontsamna chënga juabuábiamana y jáuyanana ndoñe chamondëtsesá, sananga chë ndaye soyënga ents̈anga tmojuabná diosënga yomna ca jadórama tmojuiyëbana; bacna soyënga shembásenga o boyabásengaftaca ndoñe chamondë́tsama y ndoñe chamondëtsesá tses̈ana bayëngbe mënts̈ena, y buiñe cach ndoñe ca. PAChents̈ana Santiago mënts̈á tojanë́yana: “Chíyeca ats̈e sëntsejuabná, bënga ndoñe s̈ontsamna chë ndoñe judiëngbiama jamana más totcá chaotsemnama Jesucristo jtsë́stonama. .@UChca ats̈e, ts̈ëngaftangbe Utabná së́ntsichamo,
nda ya bayté entsemna tonjanma ents̈anga chë soyënga chamotsetats̈ëmbuama ca —chiñe endayana.” _?7chca, chë inÿe ents̈anga chamonguango ndayá jamana ats̈e, ts̈ëngaftangbe Utabná, más chas̈motsábuatmama,
nÿetsca ndoñe judiënga, chë ats̈be ents̈anga chamotsemnama ats̈e tijábacacanga. e>CChents̈ana ats̈e chanjésabo
y chë Rey Davidbe pamíllanga cachiñe uámanënga chantabiama;
mo nda canÿe uáshajayena yebna tojëtsjebcá, ats̈e, Davidbe pamíllanga cachiñe uámanënga chantabiama; n=UNts̈amo Simón s̈onjabuayenacá entsemna cachcá nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga tmojanayancá, nts̈amo yochjanopásama y nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá, mënts̈á: R<Simón s̈onjabuayená nts̈amo Bëngbe Bëtsá natsana tojaninÿanÿé, chë ndoñe judië́ngnaca cha iuanÿenama, y chíyeca cha chënguents̈ana banga tojubuáyana chabe ents̈anga chamotsemnama. ; Chë útata jóyebuambayama tbojanpochocá ora, Santiago mënts̈á tojánayana: “Jesucrístbeyeca cats̈átanga, s̈mochjouena: G: Chorna, chents̈e imojtsemna ents̈anga nÿetscanga iytëca tmojanobiama, y tmojanuena Bernabé y Pablo jtsóyebuambnayana, chë bëts soyëngama, Bëngbe Bëtsabe obenana ents̈anga jinÿanÿiyama, y inÿe soyëngama chabe obenánaca, nts̈amo chë ndoñe judië́ngbeñe Bëngbe Bëtsá chátaftaca tojanmcá. 9} Y chca ndoñe chaondë́tsemna. Bënga mondos̈buaché bënga atsebácanënga imomnama Bëngbe Utabná Jesús chabe ts̈abe juabna s̈ojaninÿanÿéyeca, y Bëngbe Bëtsá cachcá chë ndoñe judië́ngnaca tojatsebacá ca” —cha tojanë́yana. 8 Y mora, ¿ndáyeca ts̈ëngaftanga ndoñe s̈montsebos̈e nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojamcá? Pero ts̈ëngaftanga s̈montsebos̈e, chë ndoñe judiënga Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga lempe chë leyents̈a mandënga chamotsocumplínama, mo nda ínÿabioye uauta uasmanë́sha cuaftsasmëmnacá; pero lempe chë mandënga, ni bëngbe bëts taitanga ni bënga ntsobenana jocúmpliana. &7E Y chca, Bëngbe Bëtsabiama nÿetscanga cachcá monduámana, judiënga y ndoñe judië́ngnaca; y cha tojama chë ndoñe judië́ngnaca chëngbe bacna soyëngama perdonánënga chamotsemnama y ainaniñe ts̈abe juabna chamotsebomnama, Bëngbe Bëtsabe palabriñe jtsos̈buáchiyëse. J6 Bëngbe Bëtsá jtsetats̈ëmbuana lempe nts̈amo ents̈anga tmojtsejuabnacá. Y cha s̈onjaninÿanÿé, chë ndoñe judië́ngnaca imnobena chabe ents̈anga jtsemnama, chábeñe tmojtsos̈buáchese, chë Uámana Espíritu chëngbe ainaniñe cháuamashënguama cha tojanma ora, nts̈amo cha bëngbe ainaniñe tojanmcá. 5Bën y bëtscá chënga tmojanencuentá chents̈ana, Pedro tojantsbaná y mënts̈á tojanë́yana: “Jesucrístbeyeca cats̈átanga, ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, ya bayté entsemna Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbents̈ana ats̈e s̈onjanábuayana, Jesucristbe ts̈abe noticiënga chë ndoñe judiënga jábuayenama, chca, chënga Bëngbe Utabnábeñe chamotsos̈buáchema. 4As, chë Jesucristbe ichmónënga y bëtsëjemëngcá mándayënga tmojánenefjna jencuéntama, chë ndoñe judiënga aíñe o ndoñe yonjánamnama chë más delicadents̈e base bobachtema të́ts̈enënga jtsemnama, nts̈amo chë judiënga imojanamancá. _37Pero básefta fariseunga, chora ya Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga, tmojantsá y mënts̈á tmojánayana: “Chë ndoñe judiënga entsamna chë más delicadents̈e base bobachtema të́ts̈enënga jtsemnana, bënga judiëngcá; y ts̈ëngaftanga cmontsamna chënga jáuyanana, nts̈amo Moisesbe leyënguiñe iuayancá chamotsamama ca.” /2WPablo y chë ínÿenga Jerusalenoye tmojánashjajna ora, chents̈a Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga, Jesucristbe ichmónënga y bëtsëjemëngcá mándayënga chë́ngbioye tmojanë́buaja. Chents̈ana, Pablo y Bernabé tbojanacuntá lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá chátaftaca yojamcá. ;1oChcasna, chë Antioquioca imojánenefjuana Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga Jerusalenoye chënga tmojanichamó. Fenicia y Samaria luarëjana imojtsachnëjuana ora, chënga tmojanacuntá nts̈amo chë ndoñe judiënga chëngbe tempsca soyënguiñe os̈buáchiyana tmojtsanajbanama y chora Bëngbe Bëtsábeñe imojtsos̈buáchema. Jesucrístbeñe chents̈a os̈buáchiyënga chca tmojanuena ora, puerte oyejuayënga imojtsemna. L0Chíyeca, Pablo y Bernabé jabuachana chca buatëmbayë́ngaftaca imojánenatsëtsnaye. Cabana, tmojanëbuáyana Pablo, Bernabé y ínÿenga Jerusalenoye chamotsama, choca chë Jesucristbe ichmónëngaftaca y chë chents̈e Jesucrístbeñe os̈buachiyë́ngbeñe bëtsëjemëngcá mandayë́ngaftaca chama chamencuentama. _/ 9Chë tempo, báseftanga Judeocana áshjajnënga tmojanonts̈é, Antioquía pueblents̈e, chents̈a Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga mënts̈á jabuátambana: “Base bobachtema chë más delicadents̈e ndoñe s̈monjenotëts̈ëse, nts̈amo Moisesbe leyiñe endayancá, ndoñe quenátopodena ts̈ëngaftanga atsebácanënga jtsemnama ca.” i.KY Pablo y Bernabé bayté chents̈e tbojanototoná Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngaftaca.0-YChoye tbojtanashjango ora, nÿetsca Jesucrístbeñe os̈buachiyë́ngbioye tmojánachembo, y tmojanacuntá nts̈amo Bëngbe Bëtsá ts̈abe soyënga chátaftaca tojanmama, y nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojaninÿanÿé, chë ndoñe judië́ngnaca chamotsobenama Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyama. ,}Chents̈ana, Bernabé y Pablo, bejaycá tbojtanata Sirioca Antioquía puebloye. Chents̈a ents̈anga Bëngbe Bëtsá tmojanimpadá chata chabe cucuats̈iñe chabotsemnama, chë trabajuiñe chaotsanÿenama; y chorna, chë trabajo ya tbojanpochocá. + Perge pueblents̈e Jesucristbe ts̈abe noticiënga ents̈ángbioye tmojanabuayená, y chents̈ana Atalia puebloye tbojánata. Z*-Pisidia luarëjana tbojánachnëngo ora, Panfilia luaroye tbojánashjango. i)KNÿetsca os̈buachiyëngcá enefjuanenache, bëtsëjemëngcá mándayënga tmojanabacacá, chents̈a Jesucrístbeñe os̈buáchiyënguents̈ana, cachënga chents̈a os̈buachiyë́ngbioye jtsamë́ndayama. Bëngbe Bëtsá jëtschuayama tondaye ntjascá imojtsemna y cháftaca imojtsencuénta ora, cha tmojanimpadá, chë os̈buáchiyënga Bëngbe Utabnabe cucuats̈iñe chamotsemnama, ndábeñe chënga imojtsos̈buaché. Pablo y Bernabé, Sirioca Antioquía puebloye tbojtanata )(KChë luarënguenache chata ibojánana chë Jesucristbe ustonë́ngbioye atañémuaye, cada te chábeñe más chamotsos̈buáchema. Y ents̈ángbioye tmojanë́yana: “Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguamna, bënga s̈ontsamna quem luarents̈e bëtscá jëftsepadecénana ca.” ^'5Derbe puebloca Jesucristbe ts̈abe noticiënga ents̈anga tmojanabuayená, y chca, ents̈anga Jesucrístbeñe imojtsos̈buáchiye. Chents̈ana chata tbojésanshëcona Listra, Iconio y Pisidioca Antioquioye. ?&wPero Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga Pablo tmojanóbobuashcona orna, cha tojtantsbaná y cachiñe chë puebloye tojtesaná; y chë yëfsana, Bernabéftaca Derbe puebloye tojána. Z%-Chca ora, básefta judiënga tmojánashjajna Pisidioca, Antioquíocana y Iconiocana, y chents̈a ents̈ángbioye tmojanayënjaná, Jesucristbe ichmonatbe contra chamotsemnama. Chcasna, Pablo ndëts̈béngaca imojtsénanaye y chabe cuerpo chë pueblo chaboye tmojtsansjojó, er chënga imojtsejuabnaye Pablo ya obaná yojtsemna ca. ?$wMasque chë soyënga tbojánayana, nÿe bats̈atema más bën y ya ndoñe matbënjanobenata chë ents̈anga jtsë́uyanana uacnënga jashebuáyama, chca, chátbioye jadórama. p#YBëngbe Bëtsá ndocna te ntjájbanana ts̈ëngaftanga jtsinÿanÿnayana, cachá tojama ts̈abe soyë́ngaca, mocna Bëtsá cha yomnana. Cha endama ts̈ëngaftangbiama chauaftema y chë matënga botamana chaoshájonama, y becá saná cmondats̈atná; y cha endama ts̈ëngaftangbe ainaniñe corente oyejuayana chas̈motsebomnama ca” —chata tbojánayana. "!Masque tempo, Bëngbe Bëtsá ents̈anga tojanalesenciá cada ona chaoma nts̈amo tojtsejuabnacá, ts̈abá cachëngbiama yojtsémnayeca, Y!+“Baconga y batanga, ¿ndáyeca chca s̈mojtsama ca? Bëndata cach ts̈ëngaftangcá ents̈ata fsëndmëna. Muents̈e bëndata fsë́ntsemna nÿe jábuayenama Bëngbe Utabná Jesucristbe ts̈abe noticiënga, ts̈ëngaftanga chë quem ndoservena soyënga, vida ndbomna soyënga adórayana chas̈motsajbanama, y Bëngbe Bëtsá Ainabe benache chas̈matishachama. Ndegombre, cha tojanma celoca, fshantse, nÿetsca béjayënga y lempe nts̈amo chenache yobinÿncá.  Bernabé y Pablo chama tbojántats̈ëmbona ora, ents̈ayá tbojtsanenánts̈ajatanëca, ents̈anga jinÿanÿiyama, nts̈amo chënga imojtsamcá chata tondaye yonjógusetama, y tbojë́ftsanotjajo ents̈angbe tsëntsajana y mënts̈á ibojtsaychembumbuana: R Zeusbiama chents̈a bachna inabomna canÿe yebna chë pueblo chaboca, chábioye jadórama. Chë bachna, uacnënga tojanënatse y uants̈efjushangá tojanëyamba chë Zeus jadórama yebnents̈a amashjuanoye; y cha y chë ents̈anga imojtsebos̈e chë uacnënga jashebuáyana y jajuinÿiyana, chca, chë ichmonátbioye jadórama. `9 Bernabé imojtsábobuatma Zeus ca, mo chë chëngbe diosënga amëndayacá; y Páblëna Hermes ca, mo chë inÿe diosëngbiama oyebuambnayacá. Páblëbioye chca imojtsábobuatma, er cha más yotsoyebuambná. X) As chë ents̈anga, ndayá Pablo tojanmcá tmojáninÿe ora, tmojanonts̈é uayebuáchana chë Licaonia luarents̈a biyañe, mënts̈á: “¡Bëngbe diosënga bë́ngbioye tbojátsma mo ents̈atcá ca!” =s as Pablo, juayebuáchenëse tbojaniyana: “¡Motsbaná y acbe shecuats̈ë́ngaca ts̈abá motsa ca!” Chora chë boyabása, canÿe jontsënjëse tojantsá y yojónts̈a anana. *M ouenana nts̈amo Pablo yojtsichamcá. Y Pablo chábioye tbojanonÿinÿé ora, tojántats̈ëmbona chë s̈ocá ts̈a yojtsos̈buáchema, shnaná jtsatsmënama; 3Listra puebloca inamna canÿe boyabása jama ndobená. Ndocna te yondobena jana, chca cosheto inónÿna causa. Chë boyabásana yojtsetbemana 3_y chë luarënguenáchnaca, chata Jesucristbe ts̈abe noticiënga ents̈anga tmojanabuayená. Listra puebloca, ndëts̈béngaca Pablo tmojtsanatëchë́nganja jtsóbama 3Pero Pablo y Bernabé chama tbojántats̈ëmbona orna, tbojtsanëchañe Listra y Derbe puebloye, Licaonia luaroca, y choca chábuañe luarëngoye; #As, chë judiënga y ndoñe judiënga chents̈a mandayë́ngaftaca tmojanenoyeuná chata jtsatsets̈enama y ndëts̈béngaca jtsëbáyama. 0YPero nÿetsca chë pueblents̈a ents̈anga ndoñe cachcá imontsejuabnaye; ínÿenga chë judië́ngaftaca imojtsemna, y ínÿengna chë Jesucristbe ichmonátaftaca. }Chíyeca, Pablo y Bernabé bayté chents̈e tbojanototoná y ndauatjcá Bëngbe Utabná Jesucristbiama tbojanoyebuambá. Bëngbe Utabná obenana chata tojanats̈atá bëts soyënga jtsamama, y chë soyë́ngaca Bëngbe Utabná ents̈anga tojaninÿanÿé, ndayá chë ichmónata ibojtsoyebuambnacá ndegombre bétsemnama, chë Bëngbe Bëtsá nÿetscanga iuababuánÿeshanana. 9Pero chë judiënga Jesucrístbeñe ndos̈buáchiyënga, chë ndoñe judië́ngbioye tmojanayënjaná, Pablo y Bernabebiama podesca chamotsejuabnama. t cIconioca, Pablo y Bernabé cánÿiñe tbojánamashëngo chë judiëngbe enefjuana yebnents̈e y corente obenánaca Bëngbe Bëtsabe palabra tbojanoyebuambá. Chíyeca, ba judiënga y ndoñe judiënga Jesucrístbeñe imojtsos̈buaché. - 4Pero Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga corente oyejuayënga imojtsemna, y chë Uámana Espíritu chëngbe ainaniñe corente yojtsemándaye."= 3As, Pablo y Bernabé tbojésanshecstëtonata, judiënga jinÿanÿiyama chënga ndoñe ts̈abá tmojanmama; y chents̈ana, Iconio puebloye tbojtsanoñe. b= 2Pero chë judiënga tmojanoyebuambá, shembásengaftaca Bëngbe Bëtsá adórayënga y uámanënga, y chë pueblents̈a uámana taitángaftaca, jamama Pablo y Bernabé chabosufrima y chë luarents̈ana jtëbuacnama. ^5 1Y chca, nÿets chë luariñe más ents̈anga Bëngbe Bëtsabe palabra imojtsuenana. N 0Chë ndoñe judiënga chca tmojanuena ora, puerte imojtsóyejuaye y tmojanonts̈é mënts̈á ichámuana: “Bëngbe Utabnabe palabra ts̈abá bëngbiama entsemna ca.” Y chora, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama Bëngbe Bëtsá tempo tojánabacacanga, tmojanonts̈é Jesúsbeñe jtsos̈buáchiyana. C  /Er Bëngbe Bëtsá chama s̈janichamó, mënts̈á jauyanëse:Aca tcbonjuábuayana chë ndoñe judië́ngbioye ts̈abe noticiënga jábuayenama, chaósertama.Y chca, aca chëngbiama cochántsemna mo canÿe binÿnayacá.Chca, ácbeyeca nÿets luarënguenache ents̈anga ats̈e chanjatsebacá ca.” F  .As Pablo y Bernabé más añémoca mënts̈á tbojánayana: “Endánëyta, natsana ts̈ëngaftanga, chë judiënga s̈momnënga, Bëngbe Bëtsabe palabra jshabuayenana. Pero ts̈ëngaftangna chë palabra s̈montsaboté, y s̈montsejuabná ts̈ëngaftangbiama ndoñe ts̈abá yontsemna chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnana ca; chë causa, bënga fchantsoñe chë ndoñe judië́ngbeñe Bëngbe Bëtsabe palabra jóyebuambayama. r ] -Pero ba ents̈anga choye jouenama tmojánama chë judiënga tmojáninÿe ora, tmojanotjayaná, ba ents̈anga Pablo imojtseyeunanama; as chënga tmojanonts̈é mocá ichámuana ndayá cha yojtsóyebuambnama, y chábioye oyenguayana.   ,Chë inÿe semana, chë ochnaytena, nÿa mo nÿetsca chë pueblents̈e oyenënga tmojanobeconá Bëngbe Bëtsabe palabra jouenama. ; o +Chents̈e chë te jénefjnama tempo tojanopochocá ora, ba judiënga y ndoñe judiënga, chë Bëngbe Bëtsábioye imojánadorana mo chë judiëngcá, Pablo y Bernabé tmojanë́seto. Y chatna chënga tmojanabuayená nÿets tempo chamotsejuabnama, Bëngbe Bëtsá chëngbiama ts̈abe soyënga yojtsamama. W' *Pablo y chabe enutënga chë judiëngbe enefjuana yebnents̈ana tmojë́ftsanbocna ora, chë ndoñe judiënga chë́ngbioye tmojanaimpadá, chë inÿe ochnaytescama chë soyëngama más jábuayenama. .U )Bëngbe Bëtsá mënts̈á tojánayana:S̈mochjouena. Ts̈ëngaftanga chë nts̈amo ats̈e tijayancá s̈mojtsábotenga,
ojnanánënga s̈mochántsemna y s̈mochanjóbana.Ts̈ëngaftanga cabá vida s̈mobomnëntscuana, ats̈e bëts soyënga chanjë́ftsema,
y masque ndánaca chë soyëngama chacmojtsacúnta,
ts̈ëngaftanga chiñe ndoñe ques̈mochatos̈buáchiye ca” —Pablo tojanoyebuambá. ! (Cuedado s̈mochtsebomna, nts̈amo Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga tmojanayancá, ts̈ëngaftangaftaca ndoñe chaondochnënguama. fE &“Asna, baconga y batanga, ats̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga quem soye chas̈motsetáts̈ëmbo: Ndayá Jesús tojanmama, ents̈anga chëngbe bacna soyëngama perdonánënga montsemna. Jesúsbeyeca, nÿetsca chábeñe tmojtsos̈buáchenga, bacna soyëngama perdonánënga mochántsemna. Nts̈amo Moisesbe leyiñe iuayancá tmojanmama, chënga ndoñe tmonjanobená chca perdonánënga jtsemnama; nÿe Jesúsbeñe jtsos̈buáchiyëse chënga perdonánënga jtsemnana. ]3 %Pero chë Bëngbe Bëtsá tojanma chauatayenamabe cuerpna, ndoñe tonjanopochocá. kO $David, chabe tempo imojoyenëngbiama tojanma, ndayá cha chaomama Bëngbe Bëtsá tojanjuabocá. Cha tojanóbana y tmojanatbontsá chë chabe bëts taitángbioye tmojanëtabuantsá luarents̈e, y chabe cuerpo tojanopochocá. + #Inÿoca Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe, Salmos librë́s̈a uabiamnayá, mënts̈á tojanábema nts̈amo Jesús Bëngbe Bëtsábioye tbojaniyanama:Aca ndoñe quecochatsleséncia ats̈be cuerpo,
chë acbe Uámana oservenabe cuerpo chaotsopochocama ca. ?w "Y tempo Bëngbe Bëtsá chabe uabemana palabrënguiñe tojaninÿanÿé cachá jamama Jesús cháuatayenama y ndoñe cachiñe chaondóbanama, mënts̈á tojánayana ora:Chë ndegombre soyënga y chë ts̈abe bendicionënga nts̈amo David sënjans̈buachenacá,
ts̈ëngaftanga cbochanjáts̈ataye ca. 9 !cha tonjama, bënga chë chëngbe ents̈anguents̈ëngbiama, chca chaotsemnama. Y Bëngbe Bëtsá chca tojama, Jesús cháuatayenama cha jamëse. Rey David, Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe, segundo salments̈e mënts̈á tojanábema, nts̈amo Bëngbe Bëtsá Jesúsbioye tbojaniyanama:Aca ats̈be uaquiñá condmëna.Mënté ents̈anga sënjinÿanÿé aca ats̈be Uaquiñá comnama ca. + “Y chca, mora bënga chë ts̈abe noticiënga cbontsëtsëtsná. Nts̈amo Bëngbe Bëtsá bëngbe bëts taitanga tojanas̈ebuachenacá, C~ Chë Galileocana Jerusalenoye cháftaca tmojánanga, baytentscuana Jesús yojánebëbuacana; y morna, lempe nts̈amo Jesusbiama tmojaninÿcá, chënga ents̈ángbeñe montsoyebuambná. =}u Pero Bëngbe Bëtsá tojanma Jesús cháuatayenama. B|} Chents̈ana, lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe iuayancá Jesúseftaca tojanochnëngo ora, chabe ústonënga chë cruzocana tmojtanë́stjango y tmojanatbontsá. {  Y masque ndocna bacna soye tmonjáninÿena Jesús jóbanama chabotsemnama, Pilato tmojanimpadá chaomandá chábioye jóbama. ?zw Masque cada ochnayté, Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayëngbe uabemana palabra monjanalía chëngbe enefjuana yebnents̈e, Jerusalenents̈a oyenënga y chents̈a mándayënga ndoñe quenjátanësertana nda Jesús bétsemnama, y chë tmojtsalía soyëngama cach ndoñe. Y chca, chënga Jesús chamóbama tmojánboshjona ora, chë chca amënga tmojanma nts̈amo Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayëngbe librë́s̈angañe iuabemancá. Fy “Chcase morna, Abrahámbents̈ana ents̈anga y ndoñe judiënga Bëngbe Bëtsá adórayënga; bëngbiama entsemna quem buayenana soye, chë Bëngbe Bëtsá ents̈anga játsebacana. wxg Juanbe trabajo jopochócama yojtsobeco ora, cha tojánayana: ‘¿Nda ats̈e tsmënama ts̈ëngaftanga s̈mojuabná ca? Chë ts̈ëngaftanga s̈montsejuabná ats̈e tsmëna ca cha, ats̈e ndoñe quetsátsmëna. Pero áts̈bents̈ana echanjabo canÿa, y ats̈e merecido taitsatobuajoñe ni mo jotsejbiyama chabe shecochëtjonëshents̈a corriëja jajafjonama ca.’ w Cabá Jesús ndë́bocna ora, Juan nÿetsca Israeloquënga tojanabuayená bacna soyënga amana chamotsajbanama y chamuenábayama. Nv Davídbents̈ana canÿe ents̈á Jesús enjamna, nda Bëngbe Bëtsá tbojanichmó Israeloca ents̈anga jabátsebacama, nts̈amo cach Bëngbe Bëtsá chëngbe bëts taitanga tojanas̈ebuachenacá. xui Más chcoyna, Bëngbe Bëtsá Saúlbioye chë mándayents̈ana tbojtsanjuaná, y chents̈ana Davídbioye mo chëngbe reycá tbojánbema. Chabiama Bëngbe Bëtsá tojánayana: ‘Ats̈e sëndë́tats̈ëmbo, David, Isaíbe uaquiñá, canÿe ts̈abe ents̈á yomnama y chama ats̈e sëndoyejuá, y cha sempre endëprontana nts̈amo ats̈e stsebos̈cá jtsamama ca.’ ~tu Chents̈ana, Israeloquënga Samuel tmojanimpadá canÿe rey chabojayé chaotsamë́ndama; as Bëngbe Bëtsá Saúlbioye chëngbe rey tbojánbema, canta bnë́tsana uatëscama. Saúl inamna Cisbe uaquiñá y Benjaminbe bëts pamillanguents̈á. !s; Chë tempo, chë Bëngbe Bëtsá Abrahámbioye quem fshantse jats̈etayama tbojans̈buachená orscana, y chë tempo, chë bëngbe bëts taitanga chë fshantse tmojanóyëngacñëntscuana, canta patse y shachna bnë́tsana uata tojanochnëngo. “Chents̈ana, Bëngbe Bëtsá chëngbiama mandadënga tojánabiama, Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Samuel chëngbe mandayá yojë́ftsemna tempëntscuana. $rA y cha tojanma chë Canaán luaroca canÿsë́ftents̈a ents̈anga chamopochocama y bëngbe bëts taitanga chëngbe fshantsënga nduiñënga tojánabiama. pqY Canta bnë́tsana uata nÿets̈á, Bëngbe Bëtsá ents̈anga ndoyena luaroca chënga yojanëuantana, ,pQ Israeloca ents̈anga mondadorana Bëtsá, Bëngbe Bëtsá, bëngbe bëts taitanga tojanëbuáyana, y tojanma chënga corente bëtscanga chamotsemnama, chënga Egiptoca inÿe luarocana ashjajnëngcá imojoyena ora. Y chents̈ana, cachabe obenánaca chë luarocana chënga tojésanëbuacana. Lo As Pablo tojantsá y ents̈ángbioye cucuáts̈eca tojánefjats̈ëmbo iytëca chamobiamama, y tojánayana: —S̈mochjouena Israeloquënga y ndoñe judiënga Bëngbe Bëtsá adórayënga. hnI Moisesbe leyiñe y Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayëngbe uabemana librë́s̈angañe tmojanalía orna, chë enefjuana yebnents̈a mándayënga canÿa tmojanichmó chënga jáuyanama: —Israeloquënga, bënga fsë́ntsebos̈e ents̈anga chas̈mabuayená, nderado ndayá jayanama s̈mojtsebomnëse, muents̈a ents̈anga añemo chamotsebomnama ca. Bm} Pergents̈ana Antioquía puebloye tbojátanata; chë pueblo inamna Pisidia luare béconana. Chents̈na, ochnayté, chë judiëngbe enefjuana yebnoye tbojánamashëngo y tbojanótbema. -lS Pablo y chabe enutënga, Páfosocana, bejaycá Perge puebloye tmojátananga, Panfilia luaroca. Pero Juan tojésanabashejuana y Jerusalenoye tojésanshëcona. Ck Chë mandado chca tojáninÿe ora, Jesucrístbeñe yojtsos̈buaché y yojenjnaná Bëngbe Utabnabe soyënga tojanatsjínÿama. Pablo y Bernabé Antioquía pueblents̈e, Pisidia luaroca rj] Mora, Bëngbe Bëtsá cmochanjacastíga, jtaná cochanjoquéda y baseftayté jinÿama quecochatobenaye ca.” Cachora Elimas mo ibetiñcá yojoquéda y ibojtsonguaye canÿa buacuetënts̈nana chabuánatsama, jtaná yojtsemna causa. uic y tbojaniyana: “¡Abuambnayá, puerte bacna ents̈á, Satanasbe uaquiñá y ts̈abe soyënga ndoñe chaondëtsebínÿnama trabajayá! Bëngbe Utabnabe nÿetsca ndegombre soyëngama aca contsichamo uayátsenaye soyënga yojtsemna ca. %hC Chora, Saulo chë Pablo ca imojanábobuatmabe ainaniñe chë Uámana Espíritu corente yojtsemándaye; as chë tats̈ëmbuábioye yejuana ibojonÿinÿiye, bg= Pero chë tats̈ëmbuá, grieguiñe Elimas ca uabainá, Saulo y Bernabebe contra yojtsemna y yojtsama chë mandado ndoñe chaondëtsos̈buáchema, nts̈amo chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga imojanos̈buachecá. rf] Chë tats̈ëmbuá inatrabájaye chë Chipre luaroca mandadbiama, Sergio Paulo ca uabainá; y chë mandadna corente osertaná inamna. Cha yojtsebos̈e Bëngbe Bëtsabe palabra jouenama; as tojanmandá Bernabé y Saulo jobiats̈ana. e% Nÿets chë luarëjana tmojánachnëngo orna, Pafos puebloye tmojánashjajna; y chents̈e tmojáninÿena canÿe judío tats̈ëmbuá, Barjesús ca uabainá. Cha yojánichamo cha canjamna canÿe Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá ca, pero ndoñe chca yonjamna. ^d5 Salamina bëts puebloye tbojánashjango ora, tbojanonts̈é Bëngbe Bëtsabe palabrama ents̈anga jábuayenama, chents̈a judiëngbe enefjuana yebnënguenache. Juan Marcos mo chatbe uajabuachanacá ibojtsebomna. c% As Bernabé y Saulo, chë Uámana Espíritbeyeca ichmónata, Seleucia ca uabáinoye tbojánata y chents̈ana bejaycá, Chipre luaroye. Mb Bëngbe Bëtsá jëtschuayama tondaye ntjascá imojtsemnëntscuana y cháftaca imojtsencuéntantscuana, chëngbe cucuats̈ënga chatbe bests̈as̈e juatsboica tmojancjá, chatbe trabajuiñe chaújabuachama Bëngbe Bëtsá jtseimpadánëse. Y chents̈ana chátbioye tmojtanadios̈oftá. Bernabé y Saulo Chipre luaroca a  Canÿe te, Bëngbe Utabná imojtsatschuanaye y chama tondaye ntjascá imojtsemna ora, chë Uámana Espíritu tojánayana: “Mora s̈mochjaleséncia Bernabé y Saulo ts̈ëngaftangbents̈ana chabuétsebocnama; chatna canÿe trabajuama sënjabacacá ca.” N`  Antioquía luaroca Jesucrístbeñe os̈buáchiyënguents̈e imojtsemna Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga y os̈buachiyë́ngbioye abuátambayënga. Chënga imojanabaina Bernabé, Simón (chë S̈ibetá ca uabobuatmá), Lucio Cirenocá, Manaén (nda tojanoboché cánÿiñe Herodes, chë Galileoca réyeftaca) y Saulo. =_s Bernabé y Saulo chatbe trabajo tbojë́ftsanma ora, Jerusalenocana Antioquía luaroye tbojésanata y Juan, chë Marcos ca uabobuatmá, chátaftaca tmojë́ftsanbets̈e.^ Pero chë tempo más bëtscá ents̈anga Bëngbe Bëtsabe palabra imojtsuenana y Jesucrístbeñe imojtsos̈buáchiye. R] Cachora, Bëngbe Bëtsabe canÿe ángel tojanma Herodes s̈ocana chaboshachama, chabe cuenta Bëngbe Bëtsá chamuatschuama ents̈anga ndoñe yonjáuyana causa. Herodes tojanóbana mamángaca sasná. %\C Chora ents̈anga tmojanonts̈é mënts̈á uayebuáchana: “¡Chë entsoyebuambná cha ents̈á ndoñe quenátsmëna! ¡Chana canÿe dios entsemna ca!” E[ Chcasna, rey Herodes inÿe tescama tojánachembo. Chë tena, jóyebuambayama Herodes uámana ents̈ayaca yojtopórma y yojótbema chabe mándaye tbemanents̈e; chents̈ana tojanonguamé. qZ[ Herodes corente yojtsets̈átjaye Tiro y Sidonoquë́ngaftaca; as chënga tmojanenoyeuná Heródesbioye jama. Canÿe uámana uajabuachaná, Blasto ca uabainábioye tmojanayeuamaná, y chana tojanas̈ebuachená Herodes jauyanama ndoñe más entjayánanënga chamondë́tsemnama, er Tiro y Sidonoca ents̈anga vida imnabomna Heródesbe luaroca sanángaca. Y3 As Herodes tojanmandá Pedro chamotsenguanguama; pero jtsinÿenama ndoñe imonjobenaye orna, Herodes chë soldadënga tojanatjá ndayá Pédroftaca tojanopasana y chents̈ana tojanmandá chë cha imojanbojanÿá soldadënga jtsëbáyama. Chë soyënga tojanochnëngo chents̈ana, Herodes Judea luarents̈ana tojë́ftsanbocna y Cesarea luaroye tojtsanoñe, y choca tojtsanoquedañe. Herodes tojanóbana X) Tojanbinÿna ora, chë soldadënga puerte imojónts̈a enbouenanana, nts̈amo Pédroftaca tojanopasama ndoñe imontsetáts̈ëmbo causa. IW  Pero Pedro tojánefjats̈ëmbo iytëca chamobiamama y tojanacuntá nts̈amo Bëngbe Utabná utámenocana tbojánatsbocama. Chents̈ana tojanë́yana: “Nts̈amo tonjopasama Santiago y chë Jesucrístbeñe inÿe os̈buáchiyënga s̈mochjaúnaye ca.” Chora Pedro chë yebnents̈ana tojtáisebocna y ínÿoye yojáta. |Vq Chëntscuana Pedro cabá yojtsechembuana; tmojánebiatëfjo y tmojáninÿe ora, chënga puerte imojenjnaná. Pedro chë soyama juicio tojanca ora, tojána María, Juanbe mamabe yebnoye; Juan, Marcos ca imojanábobaina. Y chë yebnents̈e banga cánÿiñe imojtsemna, Bëngbe Bëtsáftaca encuéntaye. Q Nÿa chora Pedro tbojanosertá y tojánayana: “Mora ts̈abá s̈josertá, ndegombre Bëngbe Utabná chabe ángel tbojichmó ats̈e jatsbocama Heródesbe cucuats̈ents̈ana y lempe nts̈amo judiënga áts̈eftaca jamama imojuabnámnaca ca.” lPQ Y útents̈e chë soldadënga imojtsebojanÿajana chata tbojánachnëngo y yerë́s̈a bës̈ás̈oye tbojánashjango, chë ndayë́s̈a yojanamna tsáshenoye jabocnama; y chë bës̈ás̈ana nÿe cachabe ponto yojotëfjo. Chents̈ana tbojë́ftsanbocna ora, canÿe tsáshenëjana ibojtsaye, y nÿe ndeolpe chë ángel Pédrëbents̈ana yojtsojuánañe. qO[ Pedro utámenocana chë ángel ibojtsë́stona, pero ndoñe yontsetáts̈ëmbo aíñe ndegombre o ndoñe bentsemna chë ángel yojtsama cha chocana cháuaisebocnama; masna, ibojtsinÿana mo canÿe otjénayoca cuaftsemncá ca. IN  y chë ángel tbojaniyana: “Matichëtjo y matóshecochëtjo ca.” Pedro tojanma nts̈amo chë ángel tbojaniyancá, y chora chë ángel tbojátaniyana: “Mataquëfsayé y s̈masto ca.” 6Me Ndeolpe, Bëngbe Utabnabe canÿe ángel tojánbocna, y lempe chë utámeniñe yojtsebuashinÿinÿana. Chora chë ángel tëchañe Pédrëbioye tbojánbojajo, tbojanfs̈ená y tbojaniyana: “Betsco motsbaná ca.” Y cachora chë cadenëjuangá Pédrëbe buacuats̈ënguents̈ana tojanatquë́cjana, L Canÿe te yojtsájamna Herodes ents̈angbe delante Pedro juabocnama. Chë te ibetna, Pedro yojtsomañe y cátatoica canÿe soldado yojtsemna; uta cadenë́juaca yojtsabatsëcna y inÿe soldadëngna bës̈ócana chë utámeniñe imojtsebojanÿá. Kw Chcasna, Pedro yojtsëtámena y chë soldadëngna corente imojtsebojanÿá. Pero Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngna bëtscá Bëngbe Bëtsá imojtseimpadana Pédrëbiama. Bëngbe Bëtsá tojanma Pedro natjë́mbana cárcelocana cháuaisebocnama J7 Pedro tmojánishache orna, Herodes tojanmandá chamutámiama, y chë cárceloca soldadënga cantátanga tmojanenojatá cántents̈e cha chamotsebojanÿama. Herodes yojétsejuabnaye, Bashco fiesta tojochnëngo ora Pedro juabocnama, ents̈angbe delante jayanama cha chaóbanama. PI y Herodes tojántats̈ëmbona judiënga chë soye tojanogúsetama; as, cha tojanmandá Pédrënaca chamutámiama. Chca tojanopasá chë levadúraca ndëpormana tandës̈e sayté, Bashco fiesta ora. KH Tojanmandá espadë́jaca chamóbama Santiago, Juanbe cats̈ata; yG m Chë tempo, rey Herodes básefta Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga tojánishëche jutámiama y játsets̈enama. 0FY Chca tmojanma, y Bernabé y Sáuloftaca chë crocénana tmojanichmó chë Judeoca Jesucrístbeñe os̈buáchiyënguents̈e bëtsëjemëngcá amë́ndayëngbioye.kEO Chcasna, chë Antioquía bëts pueblents̈a Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga imojenóyeunaye ntsachets̈á crocénanënaca juíchmuana, nts̈amo cada ona tojobenacá, Judeoca Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga jujabuáchama. D Chënguents̈ana canÿa Agabo ca uabainá tojantsá y chë Uámana Espíritbeyeca tojánayana, mënts̈á: “Nÿets luariñe ents̈anga oyeniñe bëts shëntsana echanjóshjango ca.” Y ndegombre chca tojanopasá, Claudio Romoca bëts mandado inamna ora. ~i|{vzkyybxUvuut sbs qq poommlkjSi(h9g]ffSed6cca`__2]\[ZhYXWW7VUTSS~RRQmPP_ONNOLKJIHGFED+BAqA@j?>)=<;:987/554a3[2:1h0/.-:,*)G(J('&%v$#"x YYLR$&% o 2 )  u%Z=I) Ts̈a bëts soyënga tojanma; chíyeca, nÿetsca chë Pablo tojuabojajo ents̈ayá y pañuelëjuangá, ents̈anga imojanamana s̈oquë́ngbioye juyambana, y chca tmojama orna, chë s̈ocanënga juenatjëmbana y chë bacna bayëjënga ents̈ángbents̈ana jésebocanana. HH  Y Bëngbe Bëtsá puerte bëts soyënga Pábloftaca yojtsama. !G; y chca yojánama uta uatëntscuana; y chca, nÿetscanga Asia luaroca oyenënga Bëngbe Utabnabe palabra tmojanuena, judiënga y ndoñe judië́ngnaca. ~Fu Pero ba nduauenanënga ndoñe imontsos̈buaché y Bëngbe Utabná tojaninÿanÿé Benachama ents̈ángbeñe bacna soyënga imojtsichamo. Chcasna, Pablo chë́ngbents̈ana tojtsanojuánañe y nÿe chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga tojanë́buaja canÿe scueloye, canÿe ents̈á Tirano ca uabainabe yebnoye. Chents̈e cada te chë ouenanë́ngaftaca yojanoyebuambná, E+Unga shinÿëntscuana Pablo yojánaye chë judiëngbe enefjuana yebnoye y ndauatjcá Jesucristbe soyëngama yojanoyebuambná; ents̈ángaftaca imojánenatsëtsnaye y ents̈anga yojanëtsëtsná Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama, chënga chábeñe chamotsos̈buáchema. :DoChents̈e imojtsemna bnë́tsana uta ents̈anga. C}Pablo chëngbe bests̈as̈iñe chabe cucuats̈ënga tojanjajó ora, Uámana Espíritu chëngbe ainaniñe tojánamashëngo jtsemándayama; tmojanonts̈é inÿets̈á biyangana, chënga tempo ndmabiyañe, y Bëngbe Bëtsabe juabna imojtsoyebuambná. BChca tmojanuena ora, chënga tmojánenabaye Bëngbe Utabná Jesús jóts̈ëmbonëse, chábeñe imojtsos̈buáchema. LAAs Pablo tojanë́yana: —Juan tojanëbaye chë bacna soyënga amama ngménaca tmojanenojuabó, chca amana tmojanajbaná y chë Bëngbe Bëtsabe benache tmojánishachënga, y ents̈anga yojanëtsëtsná chë chábents̈ana yochjanashjanguábeñe chamotsos̈buaché ca; y cha Jesús endmëna ca —Pablo tojánayana. $@AY Pablo tojanë́yana: —As, ¿nts̈amo s̈mojánenabaye ca? Y chënga tmojanjuá: —Fsënjánenabaye nts̈amo Juan ents̈anga yojanëbayancá ca. ? Pablo chënga tojanatjá: —¿Uámana Espíritu chenjánabo ts̈ëngaftangbe ainaniñe jtsemándayama, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga s̈mojanóbiama ora ca? Chora chënga tmojanjuá: —Ni mo queftsátstats̈ëmbo chë Uámana Espíritu yomnama ca. > Apolos Corintoca yojtsemnëntscuana, Páblëna chë tjañe luarënguëjana tojánachnëngo y Efesoye tojánashjango; chents̈e básefta os̈buáchiyënga tojánanÿena, pero chëngna nÿe nts̈amo Juan chë Ubayaná tojanabuatambacá imnatáts̈ëmbo. 9=kEnts̈angbe delante chë judië́ngaftaca jabuachana imojánenatsëtsnaye y nÿetscanga tojaninÿanÿé, nts̈amo ndoñe ts̈abá inamncá chë judiënga imnatats̈ëmbuama; y Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrë́ngaca chënga tojaninÿanÿé, Jesús Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná bétsemnama.2<]Apolos Acaya luaroye jama yojtsebos̈e orna, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga bëtscá tmojanañemó y choca Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngbiama canÿe tsbuanácha tmojanichmó, chca, Apolos choca ts̈abá chamofjama. Acaya luaroye tojánashjango ora, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga bëtscá tojanë́jabuache. Bëngbe Bëtsá chëngbe ts̈abiama yojanjuabnáyeca, chënga Jesucrístbeñe corente imojtsos̈buáchiye. };sNdauatjcá Apolos tojanonts̈é jóyebuambayama chë judiëngbe enefjuana yebnents̈e. Pero Priscila y Aquila cha imojóyeunaye ora, barie tmojanchembo y más botamana tmojanbuayená, nts̈amo Bëngbe Bëtsabe inÿinÿena benache bétsemnama. z:mBëtscá tojánatsjinÿe chë Bëngbe Utabná tojaninÿanÿé benachama; añémoca yojanoyebuambná y Jesusbe soyëngama botamana yojanabuatambá, masque cha nÿe nts̈amo Juan ents̈anga tojánabuatambama y tojanëbáyama inatáts̈ëmbo. [9/Cach tempo, Efesoye tojánashjango canÿe judío, Apolos ca uabainá, Alejandría bëts pueblocá; cha puerte obená inamna jonguamiyama y corente inatáts̈ëmbo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrëngama. j8MChents̈e baseftayté yojë́ftsemna; y chents̈ana, Pablo tojesaná Galacia y Frigia luarënguenache, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga añemo ats̈atnaye. Apolos, Efeso puebloca Bëngbe Bëtsabe soyëngama yojanabuayiyná 7%Cesarea puebloye tojánashjango ora, tojána jacheuayama Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga Jerusalenoca; y chents̈ana Antioquioye tojána. z6mchents̈ana, chë́ngbents̈ana tojesanodios̈oftá, mënts̈á jëftsë́yanëse: “Nderádose cachiñe chantésabo ts̈ëngaftanga jabábuachama, Bëngbe Bëtsá s̈ojalesenciase ca.” Chora, Pablo bejaycá Efesocana tojë́ftsanbocna. v5eBáseftanga Pablo tmojanimpadá inÿe baseftayté chents̈e chauesomñama, pero chana ndoñe tonjanoyauná; o4WEfeso puebloye tmojánashjajna ora, Páblëna Priscila y Aquila tojésanabashejuana. Chents̈ana, cha tojána chë chents̈a judiëngbe enefjuana yebnoye y chents̈e chë judië́ngaftaca yojanoyebuambná y imojánenatsëtsnaye. Y3+Pablo cabá bayté Corintents̈e tbojántotona. Chents̈ana, Jesucrístbeñe os̈buachiyë́ngbents̈ana tojesanodios̈oftá y bejaycá Siria luaroye tojána, Priscila y Aquílaftaca. Cabá Sirioye nda ora, Cencrea puebloca nÿets stjënashe yojtsenátsbotje, Bëngbe Bëtsábioye jinÿinÿiyama canÿe soye tbojans̈buáchenama. @2yChorna, chë ents̈anga tmojánishache chë judiëngbe enefjuana yebnents̈a mandayá, Sóstenes ca uabainá, y Galionbe delante imojtsejants̈etaye. Pero Galión chë soye tondayana ibontsents̈amna. Pablo Antioquioye tojtaná y chents̈ana cachiñe inÿe luarëngoye tojána, Bëngbe Bëtsabe trabajo jamama a1;As Galión tojanamëndá chë tribunal luarents̈ana chë judiënga jtëbuacnama. N0pero nts̈amo s̈montsichamcá entsemna nÿe buatëmbana soyëngama, nÿe ts̈ëngaftanga s̈mëbuatma ents̈angbiama y cach ts̈ëngaftangbe leyëngama; chcasna, cach ts̈ëngaftanga cmontsamna jenóyeunayana y jamana nts̈amo chas̈mojenoyeunacá. Ats̈e quem base soyëngama ndoñe quetsátsbos̈e ngoberna jtsemnana ca. / Pablo jóyebuambayama uatajanónts̈a orna, Galión chë judiënga tojanë́yana: —Quem ents̈á nderado ínÿabioye matbënjóba o ndayánaca chca matënjobuachjanguá, as cocayé ats̈e matijótbema ts̈ëngaftanga judiënga yejuana joyaunayama; 9.k Chocna, chë mandado tmojaniyana: —Mua ents̈anga entsëtsëtsná y entsama chënga Bëngbe Bëtsá chamotsadorana, pero ndoñe nts̈amo bëngbe leyënguiñe endayancá ca. /-W Pero, Galión chë Acaya luarents̈a mandado inamna orna, chë judiënga imojenóyeunaye Páblëbe contra; cha tmojánishache y chë tribunaloye tmojanánatse. , Chcasna, Pablo Corintents̈e canÿe uata y chnë́nguana shinÿe tojanototoná, Bëngbe Bëtsabe palabra ents̈anga abuátambaye. "+= Er ats̈e ácaftaca së́ntsemna y ndocná quecmochátsbojajo nts̈ámnaca jáborlama; ats̈e bëtscá ents̈anga quem pueblents̈e sëndábamna ca.” ?*w Canÿe ibeta, Bëngbe Bëtsá Páblëbioye mo canÿe otjenayoquëcá tbojaniyana: “Ndoñe matauatjana; nÿe cochtsana ats̈be soyëngama oyebuambnaye y ndoñe iytëca cattsemana. )Y Crispo, canÿe chë enefjuana yebnents̈a mandayá, Bëngbe Utabná Jesucrístbeñe yojtsos̈buáchiye y nÿetsca chabe pamíllangnaca; y banga chë Corintents̈ë́ngnaca Jesucrístbeñe imojtsos̈buáchiye, Pablo yojtsoyebuambná ora; y chënga tmojánenabaye. f(EChorna, chë judiëngbe enefjuana yebnents̈ana tojë́ftsanbocna y canÿe boyabása, Ticio Justo ca uabainábioye tojtsanoñe. Cha Bëngbe Bëtsábioye ibojánadorana y chë enefjuana yebnents̈a juachaca inoyena. 1'[Pero chë judiënga Páblëbe contra imojtsemna y tmojanonts̈é podesca chabiama ichámuana. Asna, Pablo chabe uichëtjoniyangá yojtsenánts̈asjajaye, chënga jinÿanÿiyama chënga ndoñe ts̈abá tmonjánchjanguama, y tojanë́yana: “Ts̈ëngaftanga ndatsebácanënga chas̈mojóbanëse, cach ts̈ëngaftanga s̈mochtsótats̈ëmbñe; ats̈na ndoñe. Mëntescana chë ndoñe judiënga jábuayenama chantsoñe ca.” & Silas y Timoteo Macedoniocana choye tbojánashjango ora, Pablo nÿets tempo Bëngbe Bëtsabe soyëngama ents̈anga yojtsabuayiynaye y puerte ts̈abá chë judiënga yojaninÿanÿná, Jesús ndegombre Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná bétsemnama. %'Y nÿetsca ochnayté, Pablo yojanamana chents̈a judío ents̈angbe enefjuana yebnoye jana, Bëngbe Bëtsabe soyëngama jóyebuambayama, y puerte yojtsents̈ena judiënga y ndoñe judiënga chamotsos̈buáchema, nts̈amo cha yojtsanëtsëtsnacá ndegombre bétsemnama. S$y nts̈amo chata jamama Páblënaca jamama inatáts̈ëmboyecna, chátaftaca yojtsoquedañe y cánÿiñe chënga imnatrabájaye; chënga imnatáts̈ëmbo mo tambotemëngcá ents̈ë́juaca japórmana. 1#[Chocna, canÿe judío Ponto luaroca onÿnanáftaca tbojáneninÿena, Aquila ca uabainá. Cha y chabe shema Priscila, cabá chora cuenta Italia luarocana tbojánabo, nÿetsca judiënga Romocana chamuáisebocanama choca bëts mandado Claudio tojanmandá causa. Pablo tojána chata jautsëtsayama, h" KChë soyënga tojanochnëngüents̈ana, Pablo Aténasents̈ana Corinto bëts puebloye tojána. t!a"Pero báseftanga aíñe Jesucrístbeñe imojtsos̈buáchiye y Pablo tmojanasto más jatuenama; chënguents̈e imojamna Dionisio, canÿa chë Areopagoca tbiamanënguents̈á; canÿe shembásanaca, Dámaris ca uabaina, y ínÿenga.9 m!As Pablo chë́ngbents̈ana tojésanbocna. yk Chë obanënga mochtayenama ichámuana chë ents̈anga tmojanuena ora, báseftanga Pablo imojtsáboyejuana, y ínÿengna mënts̈á imojtsichamo: —Bënga fsë́ntsebos̈e chë contsichamo soyënga más chcoye cachiñe jatuenama ca. +Bëngbe Bëtsá canÿe te tojuinÿnaná, y chë tena, ndocnábioye ínÿabiama más ts̈abá ntjatonÿaycá, cha echanjayana ents̈anga ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama; lempe chca cha echanjama canÿa cachá tbojabocacá ents̈áftaca, Jesús; y chca yochtsemnamna, Bëngbe Bëtsá ents̈anga tojinÿanÿé, chë bocacaná Jesús cháuatayenama cachá tojánmayeca ca” —Pablo tojánayana. )KPero Bëngbe Bëtsá tojanjuabó ndoñe ntjatonÿayana chë ents̈angbe tempsca ndosertánana, y morna, nÿetsca luarënguents̈a ents̈anga entsamë́nda, ndaye bacna soyënga tmojtsamama ngménaca chamuenojuabó, chca amama chamotsajbaná y Bëngbe Bëtsabe benache chamuatishache ca. %CY chcasna, Bëngbe Bëtsabe pamíllanga bënga tmomnëse, ndoñe ques̈nátamna jtsejuabnayana Bëngbe Bëtsá yomna mo cach ents̈angbe castellano, midio o chë ndëts̈beca pormana soyëngcá ca, er chë soyëngna nÿe nts̈amo ents̈anga tmojajuabocá y tmojtsobencá japórmana. _7Nts̈amo canÿa tojanayancá: ‘Bënga Bëngbe Bëtsáftaca cánÿiñe mo canÿacá mondmëna; chábeyeca bënga vida mondbomna, jobónjuama mondobena y ainënga mondmëna ca’. Nts̈amo ts̈ëngaftanguents̈a báseftanga bëts soyëngama uabiamnayë́ngnaca tmojanayancá: ‘Bënga nÿetscanga Bëngbe Bëtsabe básenga mondmëna ca’. {ochca, Bëngbe Bëtsá chamonguanguama, masque chabiama ndoñe corente tmontsetáts̈ëmbo, y chamuinÿena y chábeñe chamotsos̈buáchema; pero ndegombre, Bëngbe Bëtsá bë́ngbents̈e cada cánÿabents̈ana ndoñe bënoca quenátsmëna. uc“Cha nÿe canÿe boyabásabents̈ana nÿets luarënguents̈a ents̈anga tojánabiama, nÿets quem luarents̈e chamotsiyenama; y cha quem soyënga cabá ndëma ora, tojanjuabó mocna ora y ndayents̈e ents̈anga chamuetsiyenama; Oni quebnatájaboto ndocná chabiama tondaye chaondë́tsama, er cha endmëna nda inétsama bënga vida chamotsebomnama y jtseshachnayama chamotsobenama, y cha nÿetsca soyënga s̈netsats̈atnaye. N“Chë Bëtsá quem luare y lempe nts̈amo chents̈e yomncá tojanma; cha endmëna quem luarents̈e y celoca Utabná, y cha ndoñe quenatiyena cha jadórama ents̈angbe jebna yebnënguiñe, 3Ats̈e sëndánrreparana ts̈ëngaftangbe diosënga s̈métsadorana luarënguenache y sënjínÿena canÿe altar y chents̈e mënts̈á iuábemana: “Chë Bëtsá nduabuatmabiama ca”. Y morna, chë Bëtsá chë nda ntsabuatmcá s̈madoránabiama, ats̈e cbontsabuayiyná. }As Pablo tojantsá chëngbe tsëntsaca chë Areópago ca uabáinents̈e y tojánayana: —Atenasents̈a ents̈anga: nts̈amo bominÿe sënjajajcá, ats̈e së́ntsetats̈ëmbo ts̈ëngaftanga ba diosënga puerte s̈mayaunana y s̈madoránama. 7gEr nÿetscanga Atenasents̈a oyenënga y inÿe luarëngocana áshjajnëngna, corente yojanogúsetana chë tojtsopasana tsëm soyëngama jtsuenanana y jtsencuéntayana. {Aca tsëm soyënga s̈contsëtsëtsná y bënga fsë́ntsebos̈e jtsetats̈ëmbuana ndayá chë soyënga bétsayanana.  Asna, chents̈a ents̈anga cha tmojanánatse canÿe luaroye, ents̈anga jénefjnama y oyebuambnayënga joyaunayama luare, Areópago ca uabáinoye. Chents̈e imojanamana uámanënga jénefjnana, nderado ndabiama jayanama ts̈abá o ndoñe ts̈abá tonjamama. Chora Pablo tmojantjá: —¿Chë aca contsabuatambá soyënga ndayá bétsayanana bënga quefstsobena jtsetats̈ëmbuama ca? 0YY báseftanga, nts̈amo jtsejuabnayama ents̈anga abuátambayënga, epicureunga y estoiquënga ca uabainë́ngnaca Pábloftaca imojánenatsëtsnaye. Inÿenga imojtsichamo: “¿Ndayama quem bostero yojtsoyebuambná ca?” Y ínÿengna: “Chana inÿe luarëngoca ents̈angbe diosëngbiama muents̈e entsabóyebuambnaye ca.” Chënga chca imojtsichamo, er Páblëna Jesusbiama y chë obanënga jtayenama yojanoyebuambná. jMChíyeca, chë judiëngbe enefjuana yebnents̈e, judiënga y ndoñe judiënga Bëngbe Bëtsá adorayë́ngaftaca imojánenatsëtsnaye, y cada te chents̈a plazoca chë ndëmuanÿenga chents̈e imojanashjajuanëngaftácnaca. ykPablo Atenas bëts puebloca Silas y Timoteo yojtsëbatmanëntscuana, puerte tbojanongmé, er cha tojáninÿe chents̈a ents̈anga imojtsadorana bëtscá cachëngbe pormana soyënga, ndayama chënga imojanjuabná diosënga yojamna ca.  Pablo tmojantjëmbambá ents̈angna, Atenas ca uabaina bëts pueblóntscoñe cháftaca tmojána. Chents̈ana, Pablo chënga tojanabuayená chamuaisshë́conama Silas y Timoteo jaúnayama betsco jtsayana, Pábloftaca jateninÿenama. Pablo Atenas puebloca E Chcasna, banga Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga tmojanma cachora Pablo chents̈ana chauétsebocnama y béjaye tsachoye chaotsoñama; chëntscuana, Silas y Timoteo Bereoca tbojanoquedá. b = Pero, Pablo Bereoca chë Bëngbe Bëtsabe buayenana soyama ents̈anga yojtsabuayiynama chë Tesalonicoca judiënga tmojántats̈ëmbona ora, chënga choye tmojána y tmojanma chents̈a ents̈anga chamuenbouénanama.  1 Y chca, ba chents̈a judiënga chatbe palábraca Jesucrístbeñe imojtsos̈buáchiye, y Grecia luaroca ba uámana shembásenga y boyabásengnaca. R  Chents̈a judiënga imojamna más ts̈abe ainana bomnënga chë Tesalonicoca judiëngbiama; chcasna, oyejuayënga chë buayenana soye Jesucristbiama tmojanóyëngacñe, y cada te Bëngbe Bëtsabe uabemana palabra imojanalía, jtsetats̈ëmbuama, nts̈amo Pablo y Silas ibojtsëtsëtsnacá aíñe o ndoñe ndegombre yojtsemnama. g G Ya ibeta yojtsemna orna, chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga tmojanma cachora Pablo y Silas Berea bëts puebloye chabuétsebocnama. Y chata choye tbojánashjango ora, chë judiëngbe enefjuana luaroye tbojánata.  Pero Jasón y chë ínÿenga, cháftaca imojtsemnënga, crocénana tmojtanjajó, y as tmojtanabáshejuana. Pablo y Silas Berea Puebloca nUChë ents̈anga y chë pueblents̈a mándayënga chca tmojanuena ora, corente imojenbouénana. =sy Jasón chabe yebnents̈e chata tojúbuaja ca! ¡Chënga montsama nts̈amo chë Romoca bëts mandadbe mandënguiñe ndoñe quenatslesenciancá, er chënga montsichamo inÿe rey canmëna, Jesús ca, y cha, César chë Romoca mandadbe cuenta nÿetscángbeñe yojtsemánda ca!” —chënga imojtsáyebuache. ucPero chents̈e ndocná tmonjáninÿena; as chë ents̈anga Jasón imojtsesjojoye y chents̈a mándayënga imojétsemnoye tmojanánatse y Jesucrístbeñe inÿe os̈buachiyë́ngnaca choye tmojanënatse, y mënts̈á imojtsáyebuache: “¡Chë boyabásata, chë ndëmuanÿata ibojtsama nÿetsca luarents̈a ents̈anga chamuenbouénanama, quem luaróynaca tbojabo, 5cPero chë judiënga ndos̈buáchiyënga chca tmojáninÿe ora, puerte envidia imojtsebomna. Asna, chënga tmojánachembo banga, tondaye amënga y bacna ents̈anga, y chënga tmojanenutaná jamama nÿetsca chë pueblents̈a ents̈anga chamotsenbouénanama; y canÿe ents̈á, Jasón ca uabainabe yebna chënga tmojtsanabuache, Pablo y Silas jtsanguanguama, chents̈ana jesëbuacnama y ents̈angbe cucuats̈iñe jabáshejuanama. gGJudiënguents̈ana báseftanga chiñe imojtsos̈buáchiye y Pablo y Silas tmojanë́seto más jouenama. Ba grieguënga, Bëngbe Bëtsá adórayënga, Jesucrístbeñe imojtsos̈buáchiye y ba uámana shembásengnaca. zmchënga yojanabuayiyná y ndegombre yojaninÿanÿná, Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná jóbanama y chents̈ana jtayenama ibojamnama. Y mënts̈á yojanëtsëtsná: “Chë Cristo, Jesús endmëna, ndabiama ats̈e cbontsabuayiyná ca.” wPáblëna, nts̈amo enjanamancá, cada ochnayté chë jénefjnama yebnoye yojánaye, unga semanëntscuana, y chents̈e chë judië́ngaftaca yojanoyebuambná y imojánëtsëtsnaye. Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe iuayana soyë́ngaca, z oPablo y Silas inÿe luaroye ibojtsaye ora, Anfípolis y Apolonia bëts pueblënguëjana tbojánachnëngo y canÿe bëts pueblo, Tesalónica ca uabáinoye tbojánashjango. Chents̈e, chë judiënga canÿe yebna imnabomna chënga jénefjnama. (As chata chë utámenents̈ana tbojë́ftsanbocna y Lídiëbe yebnoye tbojë́ftsanata. Chents̈na, Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngaftaca tmojánenefjna y chata tbojánayana soyë́ngaca chë́ngbioye tmojanañemó. Y chents̈ana, chata ínÿoye tbojtsanoñe.6~e'Chcasna, cach mándayënga tmojána chata perdón jatë́tejañama; chents̈ana tmojtanëbuacna y tmojanë́yana: “Diosmanda, muents̈ana inÿe luaroye motsoñata ca.” } &Chents̈ana, chë soldadëngna chë mandayë́ngbeñe tmojanobuambá nts̈amo Pablo y Silas tbojanayancá; chca chënga tmojántats̈ëmbona chatna mo Romoca onÿnanatcá derecho bomnata ibnamnama; chë causa, chë mándayënga puerte imojtsauatja. |9%Pero Pablo chë soldadënga tojanë́yana: —Bëndátnaca fsëndmëna mo Romoca onÿnanatcá derecho bomnata y s̈onjáchebuanganja ents̈angbe delante, bacna soyënga aíñe o ndoñe tatifjamama cabá ndinÿanÿiye ora, y cárceloye s̈monjautame. ¿Y mora imojtsebos̈e iytëcana jtabáshejuanama? Chca ndocna te chaondë́tsemna; cach mándayënga chamuabo jabátëbuacnama ca —cha tojánayana. '{G$Chë utamianá Páblëbioye tbojaniyana: —Chë mándayënga s̈monjamandá tsëndata jtabáshejuanama. Chcasna, s̈ontsobena natjë́mbana jtsatoñana ca. z#Yëfsana cachëse, chë mandayëngna soldadënga tmojanichamó, chë utamianá jamándama Pablo y Silas chauatabáshejuanama. Py"Chents̈ana, chë utamianá chata tojanënatse chabe yebnoye y saná tojanacaredadó. Cha y nÿetscanga chë yebnents̈e oyenënga oyejuayënga imojtsemna, Bëngbe Bëtsábeñe imojtsos̈buáchema. x+!Cach ora chë ibeta, chë utamianá chata tojanënatse chë lisianënguiñe jetsajabiama. Chents̈ana, cha y chabe pamíllanga tmojánenabaye. nwU Y cha y nÿetscanga chë yebnents̈e imojtsemnënga, Bëngbe Utabnabe palabra tmojanabuayená. *vMY chata tbojanjuá: —Bëngbe Utabná Jesúsbeñe cochtsos̈buáchiye, y chca, Bëngbe Bëtsá aca cmochanjatsbocá y acbe yebnents̈e oyenë́ngnaca ca. u{Chents̈ana tojtanëbuacna y tojanë́yana: —Señórata, ¿ndayá s̈ojtsemna jamama ats̈e atsbocaná jtsemnama ca? Zt-Asna, chë utámenents̈a shanÿá canÿe uajuinÿanë́sha tojanëyá y chë utámenoye ochamanana tojánamashëngo y auatja causa ngmëmnayá Pablo y Sílasbe shecuats̈ents̈e yojoshëntsaments̈iye. yskPero Pablo tbojánbochembo: —¡Acbe cuerpo ndocá matenábomana; nÿetscanga camuents̈e fsëndëtsomñe ca! ryPero chë utámenënga shanÿá tojanofs̈ená y chë utámenents̈a bës̈as̈angá yojtsatëfjnama tojáninÿe ora, cha tojanjuabó nÿetsca utámenënga tmojtsanacheta ca; chë causa, chabe espadëja yojenosëngbotë́nts̈ena jtsenóitanama. kqONdeolpe, corente jabuache yojtsëbánjua y chë utámena yebna fshantsocana yojtsábonjnaye. Cachora, nÿetsca chë utámenents̈a bës̈as̈angá tojantëfjo y nÿetsca utámenënga chë cadenëjuangá yojtsayents̈jafjona. /pWPero tsë́ntseto orna, Pablo y Silas ibnétsocantañe Bëngbe Bëtsá jëtschuayama, y cháftaca ibnéncuentaye; y chë inÿe utámenëngna chca imojtsuenana. oChca tmojanmandá ora, chë utamianá chata tojanënatse chë más tsoye utámenoye y shecuats̈ents̈ana tsbuanës̈iñe tojanatsebuá. nJabuache tmojanachebuánganjents̈ana, cárceloye tmojanautame y chë utámenënga shanÿá tmojanmandá yejuana chaotsabuajë́nÿama. 4maChora chë ents̈anga tmojanonts̈é uayebuáchana; as, chë mándayënga tmojanamëndá chata ents̈ayá jtsëtsejquëcana y niñëfjë́ngaca jtsachebuánganjana. ly bontsabuatambá soyënga jamama nts̈amo chë judiënga imuamancá y bëngbe leyënguiñe chë soyënga jamama ndoñe quenátslesenciana. Bënga ndoñe ques̈nátamna ni jouenana, ni jamana chë soyënga, romanënga bétsemnayeca ca” —chënga imojtsichamo. Jk Chë mandayë́ngbioye tmojanënatse ora, chënga mënts̈á imojtsichamo: “Quem boyabásata judío ents̈ata bondmëna, y muatbe causa bëngbe pueblents̈a ents̈anga montsenbouenana, j-Pero, chë bayëjbe juabna chábents̈ana tojésanbocnama y chëngbiama más crocénana jabemama chora chë tobias̈e ndoñe yontsobenama, chë tobias̈e nduiñënga tmojáninÿe ora, Pablo y Sílasbioye tmojánishëche y tmojtsanasjojoye plazoye, mandayë́ngbioye. Xi)Y bayté chca enjanchembumbuana; chë causa, Pablo bonjétsetana y cabana, tonjanobuértana y chë bacna bayë́jbioye mënts̈á tbonjaniyana: “¡Jesucristbe obenánaca y cha jóts̈ëmbonëse, cbontsemánda chë tobiás̈bents̈ana chacuaisebocnama ca!” Y cachora chë bacna bayëja chë tobiás̈bents̈ana tojésanbocna. h)Chë tobias̈e tonjanonts̈é Pablo y bënga usetonana y mënts̈á enjétsaychembumbuana: “¡Quem boyabásenga montsemna chë celoca Bëngbe Bëtsabe oservénënga y ts̈ëngaftanga cmontsabuayiyná nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobena ts̈ëngaftanga játsebacama ca!” 0gYCanÿe te, chë Bëngbe Bëtsáftaca encuéntaye luaroye fsënjétsajna orna, s̈onjanë́biats̈e canÿe tobias̈e, oservená, bacna bayëjbe juabna uambayá; chë causa cha malisiayá inamna. Chabe nduiñënga becá crocénana imojanójacañe, chë tobias̈e yojanmalísiaye soyëngama. )fKCha y chabe yebnents̈e oyenënga tmonjánenabaye ora, Lidia mënts̈á s̈onjanaimpadá: “Ts̈ëngaftanga s̈monjayana ats̈e Jesucrístbeñe ndegombre stsos̈buaché ca; chcasna, mabënga yebnoye, áts̈bents̈e chas̈moquedama ca.” Y s̈onjanëtarié bënga chents̈e joquédama. QeEnjamna canÿe shembása, Lidia ca uabainá, Tiatira pueblocá, y cha enjamna uámana uabuángana uafjatsenga ents̈ayá uená. Cha inamna Bëngbe Bëtsábioye adorayá y chents̈e Páblëbioye ibotseyeunana. Bëngbe Bëtsá tojanma cha chabosertá lempe nts̈amo Pablo yojtsoyebuambnacá, Jesucrístbeñe chaotsos̈buáchema. ad; Canÿe ochnaytena, chë pueblents̈ana fsënjë́ftsanbocna y chë fshájaye tsachoye fsënjána. Fsënjanuena chents̈e canjamna canÿe luare Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama ca, y fsënjána janguanguama. Fsënjáninÿena ora, chents̈e fsënjanotbiama y Bëngbe Bëtsabe palabra fsënjanoyebuambá chents̈e tmojanójoto shembásengbiama. -cS y chents̈ana Filíposoye. Filipos enjamna canÿe uámana bëts pueblo Macedonioca y bëtscá romanënga oyeniñe. Chë luarents̈e baseftayté fsënjanoquedanga. ibK As, Troasents̈ana bejaycá fsënjána Samotracia luaroye, y yëfsana Neápolis puebloye, Ta! Pablo chca tojáninÿe y cachora lempe tmonjanprontá Macedonioye jama. Ats̈naca, chë quem soyënga uabiamnayá, chënga sënjétsatjëmbambnaye. Bënga fsënjétsejuabnaye ndegombre Bëngbe Bëtsá s̈ojtsanachembuana choye jama ca, Jesucristbe ts̈abe noticiënga choca ents̈anga jábuayenama. Pablo y Silas Filipos puebloca A`{ Chë te ibeta, Pablo mo otjenayoquëcá tojáninÿe canÿe Macedonioca boyabása ibojtsebiatsana y mënts̈á ibojtseimpadana: “Diosmanda Macedonioye mabo y s̈mabëjabuache ca.” Q_Misia luarëjana tmojánachnëngo ora, Troas luaroye chënga tmojána. 2^]Y Misia luaroca enajébanoye tbojánashjango ora, tmojanjuabó tsjuana jana, Bitinia luaroye; pero chë Uámana Espíritu tojanabuayená choye ndoñe chabondë́tsama. X])Chë Uámana Espíritu, Pablo y Sílasbioye tojaninÿanÿé, chata ndoñe yontsanamna Asia luaroca Bëngbe Bëtsabe palabra ents̈anga jábuayenana; asna, tbojánachnëngo Frigia y Galacia luarëjana. k\ONÿets luarenache enefjuana os̈buáchiyënga, Jesucrístbeñe más imojtsos̈buáchiye, y cada te Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga más imojtsóbotena. Pablo mo otjenayoquëcá canÿe Macedonioca ents̈ábioye tbojáninÿe '[GChë ibojtsachnëjuana pueblënguenache chata ibojtsana Jesucrístbeñe os̈buachiyë́ngbioye abuayiynaye, nts̈amo Jerusalenoca Jesusbe ichmónënga y bëtsëjemëngcá mándayënga tmojanamëndacá, ndayá chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga ndoñe judiënga jamama yojtsamncá. RZPablo tojánbos̈ena Timoteo jëftsbets̈ama; pero cabá ndetsbets̈e orna, Pablo base bobachtema chë más delicadents̈e tbojantëts̈e, nts̈amo judiënga imojanamancá. Cha chca tojanma, jobenayama chë judiënga imojoyena luarëngoye cháftaca jama, er nÿetsca judiënga imnatáts̈ëmbo Timoteobe taitá griego inamnama. lYQChë Listra y Iconioca Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga Timoteobiama ts̈abá imojanoyebuambná. X Chents̈ana Pablo tojánashjango Derbe y Listra luaroye, y chents̈e tbojáninÿena canÿe Jesucrístbeñe os̈buachiyá, Timoteo ca uabainá; cha inamna canÿe judiá Jesucrístbeñe os̈buachiyabe uaquiñá y chabe taitana griego ents̈á inamna. 3W_)Siria, Cilicia luarënguëjana tojánachnëngo ents̈anga añemo ats̈atnaye, chë luarenache enefjuana os̈buáchiyënga Jesucrístbeñe más chamotsos̈buáchema.*VM(y Páblëna, Silas tbojanábuayana jëftsbets̈ama. Chë Antioquía pueblents̈a Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga Bëngbe Bëtsá tmojanimpadá Pablo y Silas Bëngbe Utabnabe cucuats̈iñe chabotsemnama, chatbe trabajuiñe chaotsanÿenama. Chents̈ana, Pablo Sílaseftaca tbojánbocna y ?Uw'Y chë palabrama tondaye tbonjanenóyeunata causna, Pablo y Bernabé cachcá tbojesanenonÿaye. Y chca, Bernabé, Marcos tbojë́ftsanbets̈e, y bejaycá Chipre luaroye tbojánata; TT!&Pero Páblëna ndoñe ts̈abá ibontsinÿana cha jëftsbets̈ana, er Juan chátbents̈ana tojtsanojuánañe Panfilia luarocana, y ndoñe tonjanatjëmbambá, Bëngbe Bëtsabe trabajo japochócantscuana. hSI%Bernabé yojtsebos̈e, Juan chë Marcos ca uabobuatmábioye chátaftaca jëftsbets̈ama. kRO$Chents̈ana baseftaytese, Pablo Bernabébioye tbojaniyana: “Bëngbe Utabnabe palabra tbonjanabuayená luarëngoye bochjésa, choca Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga jábuachama y jánÿama nts̈amo imojtsemnama ca.” Q#Pablo y Bernabé baseftayshinÿe Antioquía pueblents̈e tbojanototoná y ba ínÿengaftaca Bëngbe Utabná Jesucristbe ts̈abe noticiënga ents̈anga tmojanabuatambá y tmojanabuayená. Pablo cachiñe inÿe luarëngoye tojána, Bëngbe Bëtsabe trabajo jamama TP!"Pero Sílasna ts̈abá ibojtsinÿana cachents̈e más jëftsajë́tanama. #O?!Chents̈ana baseftaytese, chents̈a Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga chë́ngbioye tmojtanadios̈oftá, chë ndëmuanÿenga tmojanichamóngbioye jtama. yNk Judas y Silas Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayata ibnamna; as, chátnaca chë chents̈a Jesucrístbeñe os̈buachiyë́ngbioye ba soyënga tmojanë́yana, chënga añemo chamotsatsbomnama y Jesucrístbeñe corente chamotsos̈buáchema. 8MiChë Antioquía pueblents̈a Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga nts̈amo chë tsbuanáchañe yojtsabemancá tmojanalía ora, bëts añemo tmojtanca y corente imojtsóyejuaye. tLaChcasna, chë quem Jerusalenocana ichmónënga tmojésanodios̈oftanents̈ana, Antioquía puebloye tmojána; y chocna, nÿetsca chë Jesucrístbeñe os̈buachiyë́ngbioye tmojanë́buaja y chë tsbuanácha tmojanayents̈buaché K'Ndoñe s̈mattsesaye mënts̈ena, chë ndaye soyënga ents̈anga tmojuabná diosënga yomna ca jadórama tmojóba bayëngbiana; ndoñe s̈matjofs̈iye buiñe, ni s̈matjase tses̈ana bayëngbe mënts̈ena; y shembásenga y boyabásengaftaca bacna soyënga ndoñe s̈mattsama. Chë soyënga nts̈amcá, ts̈abá s̈mochanjama. Bëngbe Bëtsá salúdoca chacmotsábouamna ca —chiñe yojétsayana. J Chë Uámana Espíritu y bënga cachcá fsëntsejuabná, bënga ndoñe s̈ontsamna ts̈ëngaftanga jamë́ndana bëtscá jabuache mandënga Moisesbe leyënguiñe chas̈motsocumplínama. Nÿe quem uámana soyënga chiñe aíñe cmontsamna jtsobedecénana: I)Chátaftaca Judas y Silas fsënjichamó; y chatna cach ts̈ëngaftangaftaca bochanjóyebuambaye nts̈amo quem tsbuanáchañe yojtsábemanama. jHMChë útatna ba soye tbojotsbocá vida jáshbiama, Bëngbe Utabná Jesucristbiama oservéniñe. GChcasna, bënga fsënjenoyeuná y s̈onjúnÿnana ts̈abá yojtsemna báseftanga bënguents̈ana jabacacayana ts̈ëngaftangbioye jontjes̈iyama chamotsama, y Pablo y Bernabé, chë Jesucrístbeyeca bëngbe bonshana cats̈átataftaca, choye chamotsama. BF}Bënga fsë́ntsetats̈ëmbo bë́ngbents̈ana báseftanga choye tmojángama, bënga ntjamëndacá, y fsë́ntsetats̈ëmbo mocna soyënga cmojtsabuátambama y chë causa, ts̈ëngaftanga ndoñe s̈montsetáts̈ëmbo nts̈amo jtsejuabnayana ndayá jamama yomnana, Jesucristbe canÿe ndegombre ustoná jtsemnama. )EKY chë́ngaftaca canÿe tsbuanácha tmojanichmó, y chiñe mënts̈á yojétsayana: Bënga chë Jesucristbe ichmónënga y chë bëtsëjemëngcá mándayënga, cach ts̈ëngaftangcá Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga, fsë́ntsebos̈e Bëngbe Bëtsá salúdoca chacmotsábouamna, ts̈ëngaftanga chë ndoñe judiënga, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga, Antioquía puebloca y Siria y Cilicia luarëngoca oyenënga. DChents̈ana, chë Jesucristbe ichmónënga y bëtsëjemëngcá mándayënga, nÿetsca chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngaftaca tmojanenoyeuná chënguents̈ana báseftanga jabacacayama, Pablo y Bernabéftaca Antioquía puebloye jíchamuama. Chcasna, tmojanëbuáyana Judas, chë Barsabás ca uabobuatmá, y Silas; chata ibnamna uámanata chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyënguents̈e. ~W}|{{zhy,x}wvv@tsr.pp)o=nmlkjihh/g>fee?dncbaa`_D^]][[OZZ Y2WWCVzUTSSWRsQ(PXOOVMLKJI HGFIEEIDnCBA@??><<7;:O98776O554311 0l.$,*(&%$$O#B"n!^  3!5d10xs  F^GQChcasna, chë jatjanjama imojtseprontanënga, Páblëbents̈ana tmojanojuaná; y chë mandayánaca tojanojuaná y yojtsauatja, Pablo derecho bomná mo canÿa Romoca onÿnanacá yojamnama tojántats̈ëmbona ora, er cha tojanmandá Pablo chamotsebátsëcama. Pablo, Jerusalenents̈a uámana mándayëngbe delante 8PiChora chë amëndayá tojánayana: —Ats̈e becá crocénana sënjëtsjajó mo canÿa Romoca onÿnanacá derecho jtsebomnama ca. As Pablo tbojanjuá: —Y ats̈na derecho bomná mo canÿa Romoca onÿnanacá sëndmëna ats̈e tijanonÿná orscana, er ats̈be taitá chca derecho bomná inamna ca. 8OiAs chë amëndayá tojána Pablo yojtsemnoye y tbojaniyana: —S̈mëyana, ¿aca derecho bomná mo canÿa Romoca onÿnanacá comna ca? Y cha tbojanjuá: —Arseñor ca. vNeChë básefta soldadëngbe mandayá chë soye tojanuena ora, tojána y nÿetsca soldadëngbe amëndayábioye chama ibojuenaye, mënts̈á: —¿Ndayá cochjama? Chë ents̈á derecho bomna mo canÿa Romoca onÿnanacá canmëna ca. $MAPero jtsetjanjama ya tmojanbatsëca orna, chents̈e imojtsemna soldadëngbe amëndayábioye Pablo tbojantjá: —¿Ts̈ëngaftanga s̈mobena canÿe ents̈á derecho bomná mo canÿa Romoca onÿnanacá jatjanjana, ndegombre ts̈abá o ndoñe ts̈abá tonjamama cabá ndayana ora ca? KLchë causa, chë mandayá tojánayana chë soldadëngbe oyenoye Pablo chamotsë́mashëngo ca, y tojanmandá chamotsetjanja chaobuambama ndáyeca ents̈anga chca chabe contra imojtsáyebuache. K5Y chënga más imojtsáyebuache; puerte rábiaca chëngbe uichëtjonëjuangá tsbanánoye imojtsëbéntaye y tsbanánoye polvëshe imojtsëts̈ana; dJAChë ents̈anga chë́ntscoñe tmojanuena; pero chë ndoñe judiëngbiama tojanoyebuambá orna, chënga tmojanonts̈é uayebuáchana: “¡Ndoñe ts̈abá quenátsmëna cha vídaca chaotsemnama! ¡Motsóba ca!” @IyPero chca sënjánayana ora, Bëngbe Utabná s̈onjaniyana: ‘Motsa; ats̈e bën luarëngoye, ndoñe judië́ngbioye cbochanjíchmua ca.’ ” Pablo y chë soldadëngbe amëndayá H}y acbiama ndegombre oyebuambnayá Esteban tmonjanóba ora, áts̈naca chents̈e sënjamna y ts̈abá imojtsama ca chama sënjétsejuabnaye, y cabá chë monjanóbanangbe ents̈ayëjuangá ats̈e chora sënjanabojanÿá ca’ —ats̈e sënjanjuá. ZG-Ats̈e sënjanjuá: ‘Bëngbe Utabná, chënga mondë́tats̈ëmbo ats̈e sënjánana nÿetsca chëngbe enefjuana yebnënguenache y chë ácbeñe os̈buáchiyënga sënjanëtámiana y sënjánatsets̈enaye; FChca orna, Bëngbe Utabná sënjáninÿe y cha mënts̈á s̈onjaniyana: ‘Betsco motsa y cam ora Jerusalenents̈ana métsebocna; quemuents̈a ents̈anga ndoñe quecmochatóyeunaye nts̈amo ats̈biama condë́tats̈ëmbo y contsëtsëtsnacá ca.’ #E?“Jerusalenoye sëntaná ora, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye sënjána cháftaca jencuéntama, y ndeolpe ats̈e mo otjenayoquëcá sënjanoquedá. DY mora, ¡ndoñe más matobátmanana! Motsbaná y cochjenábaye Jesucristo jóts̈ëmbonëse, chca, acbe bacna soyëngama perdonaná chacotsemnama ca’ ” —cha s̈onjaniyana. Pablo tojanacuntá nts̈amo chë ndoñe judië́ngbioye tmojánichmoma JC Bëngbe Bëtsá chca tojama, aca chë chabe buayenana soyëngama ents̈ángbeñe chacóyebuambama, y chamna nÿets luarents̈a ents̈ángbeñe cochjacuénta, nts̈amo tcojinÿe y tcojouencá. B{“Chents̈ana cha tonjánayana: ‘Bëngbe bëts taitangbe Bëtsá aca tcmojuábuayana, nts̈amo cha acbiama yobos̈cá chacotsetats̈ëmbuama, chë nÿetsca soyënguiñe Ts̈abá Amá chacuinÿama y cachabe uayás̈ents̈ana chacóyeunama. 4Aa Cha tonjánabo ats̈e jinÿama y tonjánashjango ora, s̈onjaniyana: ‘Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈ata, Saulo, chacmotsatabinÿna ca.’ Cachora y cha sënjáninÿe. }@s “Chents̈e enjamna canÿe bacó Ananías ca uabainá; cha inoyena nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá y yojánama nts̈amo bëngbe leyënguiñe iuayancá, y nÿetsca chents̈a judiënga monjanamana chabiama ts̈abá jtsóyebuambnayana. 1?[ Chë tcuinÿe yapa tonjanbuashinÿínÿena causa, ats̈e jtaná sënjanoquedá. Chcasna, chë ínÿenga s̈montanobuacuetënts̈é y chca, Damascoye sënjánashjango. g>G Chora ats̈e sënjantjá: ‘¿Bëngbe Utabná, ndayá jamama s̈ojtsemna ca?’ Y cha s̈onjaniyana: ‘Matëtsbaná y mëtëtonts̈é Damascoye jama. Chents̈e canÿa cmochanjabuayená ndayá jamama cmojtsemnama ca.’ = Chë áts̈eftaca monjánajnënga chë bëts tcuinÿe tmojáninÿe y tmojanouatjananga, pero chë oyebuambnayana ndoñe tmonjanuena. M<Ats̈e sënjantjá: ‘¿Nda comna, Bëngbe Utabná ca?’ Y chë oyebuambnayana s̈onjanjuá: ‘Ats̈e sëndmëna Jesús Nazaretocá, y aca condama ats̈be ents̈anga chamotsesufrínama ca.’ ;Y fshantsoye sënjétseshajaye y canÿe oyebuambnayana sënjanuena mënts̈á: ‘Saulo, Saulo, ¿ndáyeca s̈cojtsacmena ca?’ 9:k“Pero canÿe te benachiñe Damasco béconana sënjétsaye orna, mo nÿetsto ora, nÿe ndeolpe ats̈be juachañe canÿe bëts tcuinÿe celocana tonjanbuashinÿínÿena. D9Chë judío bachnangbe más uámana amëndayá, nÿetsca chë judië́ngbeñe bëtsëjemëngcá mándayënga y inÿe muents̈a mándayënga mondobena jayanana nts̈amo sëntsichamcá ndegombre yomnama. Chënga uabemana tsbuanachangá s̈monjaniyé, bëngbe cats̈átanga judiënga chamotsetats̈ëmbuama ats̈e mando stsanbomnama, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga jótabayama; y Damascoye sënjána choca Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga jótabayama, moye Jerusalenoye junatsama jacastígayama.” Pablo tojanacuntá nts̈amo Jesucrístbeñe os̈buachiyá tojanóbema 68eAts̈e sënjánama chë Jesucristo tojaninÿanÿé Benache ústonënga chamosufrima y chamóbanama; boyabásenga y shembásenga sënjanëtabaye y cárceloye sënjanautame. 7%“Ats̈e judío sëndmëna. Tarso pueblents̈e, Cilicia luaroca sënjanonÿná, pero muents̈e Jerusalenents̈e sënjanoboché y sëndë́tats̈ëmbo soyëngna Gamaliélbeyeca chca botamana sënjanatsjinÿe. Cha corente ts̈abá s̈onjanbuatëmbá bëngbe bëts taitangbe leyënga; nÿets ats̈be ainánaca Bëngbe Bëtsá sëndëservena, nts̈amo nÿetsca ts̈ëngaftanga mora s̈montsamancá. 6+Pablo cachëngbe biyañe, hebreo biyañe yojtsóyebuambnama ents̈anga tmojanuena ora, más iytëca tmojanobiama. As Pablo tojanë́yana: d5 C“Baconga y taitanga, mora s̈mochjouena ats̈e jenë́uyanama nts̈amo chjayancá ca.” 4(As, chë soldadëngbe amëndayá chca tbojanlesenciá. Páblëna chë gradasbenguiñe tojantsá y cucuats̈e tojanatsbaná ents̈anga iytëca chamobiamama. Nÿetscanga iytëca imojtsemna orna, Pablo hebreo biyañe mënts̈á ents̈anga tojanë́yana:>3u'Chora Pablo tbojanjuá: —Ats̈e judío sëndmëna, Tarso puebloca onÿnaná, canÿe uámana pueblents̈e Cilicia luaroca; Diosmanda s̈molesenciá ents̈anga jáuyanama ca. 2&As, ¿aca ndoñe condmëna chë Egiptocá, chë ndoñe bayté quenátsmëna ents̈anga yojanëtsëtsná chë mándayëngbe contra chamotsemnama y chë canta uaranga podesca uamana ents̈anga puñálaca uajatë́ngaftaca, ents̈anga ndoyena luaroye tojanbocná ca? 1%Chë soldadëngbe oyenoye ya jamashënguama imojtsemna orna, Pablo chë soldadëngbe amëndayábioye tbojantjá: —¿Tas̈catjaleséncia ratotema ácaftaca jóyebuambayama ca? Y chë mandayá tbojanjuá: —¡Aca icobena griego biyañe jóyebuambayama! 0$er chënga ústonoye imojétsaye y “¡Chaóbana ca!” imojtsaiuáyebuache. Nts̈amo Pablo ents̈angbe delante tojanenëuyaná //W#Chë soldadëngbe oyenoca grádasbengoye tmojánashjajna ora, chë soldadënga tojanotocá Pablo cutsnana juambama, chë ents̈anga ts̈a rábiaca imojtsemna causa, ."Pero chë ents̈ángbeñe, ínÿenga canÿe soye imojtsáyebuache y ínÿengna inÿe soye; y chca, nts̈amo ndegombre tojanopasama jtsetats̈ëmbuama chë mandayá ndoñe tonjanobená; chcasna, cha tojanmandá Pablo chë soldadëngbe oyenoye chamuánatsama. P-!Chorna, chë soldadëngbe amëndayá tojanobeconá, Páblëbioye tbojánishache y tojanmandá uta cadenë́juaca cha chamotsebátsëcama y tojanatjá: “¿Nda mua yomna y ndayá tojama ca?” ,  Asna, chë mandayá chabe soldadënga y inÿe chents̈a amë́ndayënga tojánachembo y cánÿiñe chë ents̈anga imojtsemnoye tmojëftsanótjajo. Ents̈anga, chë mandayá y chë soldadë́ngbioye tmojánanÿe ora, tmojtsanajbaná Pablo jants̈etayana. #+?Jtsóbama ya imojtsebuachéta ora, chë Romoca soldadëngbe mandayá tojántats̈ëmbona nÿetsca chë bëts pueblents̈a ents̈anga imojtsenbouenanama. *}Nÿetsca chë pueblents̈a ents̈anga tmojánenbouenana, y ochamanana chë Pablo yojtsemnoye tmojánashjajna. Pablo tmojánishache y Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈ana shjoye tmojtsansjojó, y cachora chents̈a bës̈as̈angá tmojtanatame. H) Chca imojtsichamo, er ents̈anga Pablo tmojáninÿe chë bëts pueblents̈e Trófimo Efesocáftaca; y imojétsejuabnaye chábioye Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye Pablo tbojanánatse ca. (5mënts̈á jtsayebuáchëse: “¡Israeloca ents̈anga, s̈mabétsëjabuache ca! Quem boyabása entsemna chë nÿets luarënguenache iuana abuátambaye soyënga bëngbe ents̈angbe contra, y nts̈amo bëngbe leyënguiñe endayanama contra, y quem Bëngbe Bëtsabe bëts yebnama ndoñe ts̈abá yontsoyebuambná. Y cabana quem Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye grieguënga tojúmashengo, y chca cha tonjama chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebna Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ndoñe ts̈abá chaondë́tsemnama ca” —chënga imojtsichamo. #'?Chënga tmojanenoyeuná y tmojánayana canÿsëfta tentscuana chca jamana ca. Chë canÿsëfta te ya jochnënguama yojtsemna orna, básefta judiënga Asioquënga Pablo tmojáninÿe Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca y tmojanma ents̈anga chamuenbouénanama. Y cha tmojánishache, &As Pablo, yëfsana chë cántanga tonjanënatse y chë́ngaftaca tonjanma soyënga Bëngbe Bëtsabe delante ts̈ábenga jtsatsmënama. Chents̈ana, Pablo Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye tonjánamashëngo chë bachnanga júnayama, ndayténtscoñe yojamna chë cantangbiama soyënga jtsamama, Bëngbe Bëtsabe delante ts̈ábenga jtsatsmënama, y jayanama ndayté chëngbiama yojtsemna ndaye ora cada ona ibojtsemna ndayánaca Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye juambana, Bëngbe Bëtsabiama juats̈ëmbonama. %Y chë ndoñe judiënga Jesucrístbeñe imojtsos̈buachengbiamna, bënga ya fsënjubuábiama y fsënjáuyana ndayá jtsocumplínama chënga yojtsamnama, mënts̈á: ‘Ndoñe chamondëtsesá mënts̈ena, chë ents̈anga tmojtsejuabná diosënga imomna soyënga jadórama tmojiyëbana; ni buiñe, ni tses̈ana bayëngbe mënts̈ena; y ndoñe chamondë́tsama bacna soyënga shembásenga y boyabásengaftaca ca’ ” —chënga tmojánayana. Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e judiënga Pablo tmojánishache D$Acaftaca cochjunatse, chë́ngaftaca cochtsemna y chëngcá cochtsama Bëngbe Bëtsabe delante ts̈ábenga jtsatsmënama nts̈amo chamojtsama ora, y ntsachets̈á jëtsjájuama chaojtsamncá, aca cochjëtsjájua, as chënga chamobená nÿets stjënashe jtsenátsbotjiama, jinÿanÿiyama, nts̈amo Bëngbe Bëtsábioye tmojas̈buachenacá ya tmojamama. Y chca, nÿetsca judiënga mochanjinÿe ndoñe ndegombre yontsemna chë nts̈amo chë́ngbioye acbiama tmojacuntacá; masna, chënga mochanjátats̈ëmbona aca ndegombre nts̈amo Moisesbe leyiñe yomandancá icuamama. 0#YChcasna, nts̈amo cbochanjabuayenacá cochjama: Bë́ngbents̈e canta boyabásenga montsemna y chënga entsamna Bëngbe Bëtsabiama canÿe s̈buachenana soye jamama. y"kY morna, ¿nts̈amo chë soyëngama cochtsemana? Ndegombre, chënga mochanjátats̈ëmbona aca moye tcojabama. n!UY ents̈anga chë́ngbioye noticia tmojats̈atá, aca chë inÿe luarënguenache imoyena judiënga cojtsabuatambá, Moisés tojanmandá soyënga ndoñe ntseyeunanama y basetémënga base bobachtema chë más delicadents̈e ndoñe ntjatëts̈ama, nts̈amo bënga judiënga fsënduamancá, y nts̈amo bënga fsëndëtats̈ëmbcá ndoñe chamondëtsamana ca. r ]Chca tmonjanuena ora, Bëngbe Bëtsá tmontanchuá y Pablo mënts̈á tmonjaniyana: “Morna, Jesucrístbeyeca bëngbe cats̈ata, contsonÿá nts̈amo ba uaranga judiënga Jesucrístbeñe imojtsos̈buáchema, y chënga nÿetscanga montsantjes̈na nÿetsca Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga chë Moisesbe leyents̈a nÿetsca mandënga chamotsocumplínama. #Pablo tonjanacheuá y chents̈ana tonjanacuntá lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá Páblëbe trabájoca chë ndoñe judië́ngbeñe tojanmama. *MYëfsana, Pablo bë́ngaftaca tonjána Santiago jábuachama, y chents̈e, nÿetsca chë os̈buachiyë́ngbeñe bëtsëjemëngcá mandayë́ngnaca monjétsemna. yJerusalenoye fsënjánashjajna orna, chents̈a Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga oyejuayënga s̈onjanë́buaja. :mCesareoca, básefta Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga choye s̈onjanatjëmbambá y chocna, chënga s̈onjanënatse canÿe Chipre luaroca ents̈abe yebnoye, Mnasón ca uabainá, ndábents̈e bënga joquédama. Mnasón tempscana inamna Jesucrístbeñe os̈buachiyá. Pablo tojána Santiago jauatsëtsayama dAChë soyënga tonjanochnëngüents̈ana, fsënjanoprontá y Jerusalenoye fsënjána. 0YJáyënjanama ndoñe chibiatanobená ora, ndoñe más chibiatanimpadá; nÿe mënts̈á fsënjaniyana: —Nts̈amo Bëngbe Utabná yojtsebos̈cá chaotsemna ca. !; Chora Pablo tonjánayana: —¿Ndáyeca s̈mojtsos̈aché y s̈mojtsama ats̈be ainaniñe puerte ngménana chaotsemnama ca? Ats̈e së́ntseprontana y ndoñe nÿe chas̈mobatsëcama; Jerusalenoca jobanámnaca së́ntseprontana, Bëngbe Utabná Jesusbiama ca —cha tonjánayana. w Chca fsënjanuena ora, bënga y chents̈a ents̈anga Pablo fsënjanimpadá Jerusalenoye ndoñe chaondë́tsama. R Agabo bë́ngbioye tonjánashjango ora, Páblëbe uasnanëja tonjanca y cucuats̈ënga y shecuats̈ënga cachá tonjanenabatsëca y mënts̈á tonjánayana: “Uámana Espíritu entsichamo, Jerusalenoca quem uasnanëja nduíñbioye chë judiënga mënts̈á camochjama y ndoñe judiëngbe cucuats̈iñe camochjáboshjona ca.”  Ya bayté chents̈e fsënjétsemna orna, Judeocana tonjánashjango canÿa Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá, Agabo ca uabainá. yk Felipe enjánabamna canta ndë́bouamna bembianga y chënga monjamna Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga. LYëfsana, bënga chents̈ana fsënjë́ftsanbocna y Cesarea luaroye fsënjánashjajna. Chocna, bënga fsënjána Felipe chë Jesucristbiama ts̈abe noticiënga abuayiynayabe yebnoye y cháftaca fsënjanoquedanga. Felipe enjamna canÿa chë Jesucristbe ichmónëngbioye ujabuachanënguents̈á, Jerusalenoca ubuáyanënga.  Tirents̈ana fsënjë́ftsanbocna y Tolemaida puebloye fsënjánashjajna; y chents̈e tonjanopochocá bëngbiama bejaycá chë te ayana. Tolemaidents̈e Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga fsënjanacheuá y chë́ngaftaca canÿe te fsënjanoquedanga. 3Chents̈ana, fsënjesanodios̈oftá y chë barquë́shoye fsëntanás̈ëngo; chents̈ana chë os̈buáchiyënga cachëngbe yebnëngoye tmontaná. +Chë canÿsëfta te tonjanochnëngo ora, chents̈ana fsënjë́ftsanbocna y nÿetscanga parejo chëngbe shémangaftaca y básengaftaca s̈onjanatjëmbambá chë pueblo chabóntscoñe; y chents̈e, chë chënÿañe fsënjanoshaments̈é y Bëngbe Bëtsá fsënjanimpadá. Chents̈na, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga fsënjánanÿena y canÿsëfta te chë́ngaftaca fsënjanoquedá. Chënga Pablo tmonjaniyana cha ndoñe ibonjamna Jerusalenoye jtsayana ca, er chë Uámana Espíritu tojanabuayená ndayá choca cháftaca jopásama. !Fsëntsanachnëjuana ora, fsënjáninÿe Chipre luare; Chipre bëngbe uañicuayoica tonjanoquedá y bëngna Sirioye fsënjétsaye. Tiro pueblents̈e chë barquëshents̈a uasmanëshangá jëftsáboshjonama yojámnayeca, chë puebloye bënga fsënjë́ftsanamashjna. #?Pátara pueblents̈e canÿe barquë́sha fsënjáninÿena, Fenicioye enjétsaye; asna, chë́shañe fsënjanenojayé y chents̈ana fsënjë́ftsanbocna. K  Chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga fsënjë́ftsanabashejuana ora, barquë́shañe fsënjanenojayé y ndericho Cos luaroye fsënjána; chë yëfsana Rodasoye y chents̈ana Pátara puebloye. W '&Y ents̈anga corente ngménaca monjétsemna, chënga ndocna te más cha mochántinÿe ca Pablo tojanë́yana causa. Chents̈ana, chënga chë barquë́sha enjetsamnë́ntscoñe cha tmonjantjëmbambá.X )%Nÿetscanga tmonjánenobos̈achna y Pablo tmontanotsejcjuá y tmontanámocho. ! ;$Pablo chë soyënga tonjánayanents̈ana, tonjanoshaments̈é y nÿetscanga chents̈e monjétsemnëngaftaca Bëngbe Bëtsá tmonjanóts̈ëmbona. y#Ats̈e nÿets tempo sëndinÿanÿná ents̈á chca ibomnama, chë jabuache jatrabájana y chë ujabótënga jujabuáchana, quem Bëngbe Utabná Jesusbe palabrëngama sempre jtsejuabnayëse: ‘Canÿe ents̈á más oyejuayá jtsemnana ndayánaca ínÿabioye tbojtsats̈etná ora, y ínÿabioye tbojtseyëngacá ora ndoñe nÿa nÿets̈á ca’ ” —Pablo tonjanoyebuambá. W'"más inÿets̈á, y ts̈ëngaftanga lempe s̈mondë́tats̈ëmbo, ats̈e cach ats̈be cucuáts̈eca tijë́ftsetrabajama, ats̈biama y áts̈eftaca imojamnëngbiama opresido enjamna soyënga janguanguama. b=!Ats̈e ndocnabe crocénana, o castellano o ents̈ayá ats̈biama quetsatánts̈abos̈e; kO “Y morna, Jesucrístbeyeca cats̈átanga, Bëngbe Bëtsabe cucuats̈iñe cbétsabashejuana y nts̈amo ts̈ëngaftangbiama chabe ts̈abe juabna yomnama palabrë́ngaca, ts̈abá chas̈muesomñe. Cha endobena jamama ts̈ëngaftangbe ainaniñe más chas̈motsos̈buáchema, y endobena ts̈abe soyënga ts̈ëngaftanga jats̈atayama, ndayá jats̈atayama tojanas̈ebuachenacá mo ts̈ëngaftangcá ents̈ángbioye, ndëmuanÿenga cha tojáchembo chabe ents̈anga chamotsemnama. H Chcasna, sempre s̈mochtsantjes̈na; ndoñe chacmondébnëtjomba, ats̈e unga uatëntscuana, bnëté y ibeta, ts̈ëngaftanga cada ona cbondétsabuayiynama y chama ats̈e puerte tijasufrí. !Y ts̈ëngaftangbents̈ánënaca báseftanga mochanjábocana y ents̈ángbioye uayátsenaye soyënga mochanjabuatambá, chca, báseftanga Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga chë ínÿengbents̈ana chamotsoluarema y nÿe chë abuátambayëngbioye chamotsë́setonama. q[Ats̈e së́ntsetats̈ëmbo, ats̈e chaitsoñe orna, banga mochanjabo y chënga mochántsemna mo corente ts̈átjaye tjañe ques̈ëngcá, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga chábeñe os̈buáchiyana chamotsajbanama chënga jamama. }sChcasna, cach ts̈ëngaftangbiama s̈mochtsantjes̈na y nÿetscanga muents̈e Jesucrístbeñe os̈buachiyëngbiámnaca. Chë́ngbeñe mo chëngbe abuajënÿangcá Uámana Espíritu tcmonjajayé, Bëngbe Bëtsabe ents̈anga chas̈motsanÿenama, chënga Bëngbe Bëtsá chábenga tojábiama, chabe Uaquiñabe buiñe juabuáshanëse y jóbanëse, mo bëtscá cuafjopagacá. pYer ats̈e nts̈amo Bëngbe Bëtsá jamama yojuabnacá lempe tcbonjabuayená, tondaye ntsebuetamencá. Chíyeca, ats̈e ndegombre mënté cbetsë́yana: Ats̈e tondaye quetsátstats̈ëmbo nderado nda ndatsbocaná chaojóbanabiama, L“Y mora ats̈e ndegombre së́ntsetats̈ëmbo, ts̈ëngaftangbents̈ana, chë ndëmuanÿengbents̈e Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama sënjabuayená, ndocná ats̈e más ques̈mochátinÿe. G~Ats̈be vida cach ats̈biama ndoñe yapa quenatámana, chaitsaina o chayóbana. Pero ats̈biama iuámanana endmëna ndayá ats̈e jobenayana ats̈be trabajo jëftsepochócana, ndayá Bëngbe Utabná Jesús s̈ojanmandá jamama, chë ts̈abe noticiënga Bëngbe Bëtsá ents̈ángaftaca ts̈abia yomnama jábuayenama. `}9Nÿe mënts̈á aíñe sëndë́tats̈ëmbo: Nÿetsca bëts pueblënguenache ndayëjana ats̈e chandbétsana, Uámana Espíritu s̈ondbétsebuayiynaye ents̈anga cas̈mochjutame y puerte chaisufrima camochjama ca. |Y mora Jerusalenoye chanjá; Uámana Espíritu chca s̈ontsemánda y ndayá choca chjapásamna ndoñe quetsátstats̈ëmbo. }{sJudiënga y ndoñe judiënga Bëngbe Bëtsabe soyëngama sënjabuayená, bacna soyënga amama ngménaca chamuenójuaboma y chca amana chamotsajbanama, Bëngbe Bëtsabe benache chamuishachama y Bëngbe Utabná Jesúsbeñe chamotsos̈buáchema. 8ziY lempe nts̈amo ts̈ëngaftangbe ts̈abiama yomncá tcbonjabuayená; tondaye ntjatsbuetamencá. Nÿetscangbe delante sënjabuatambá y ts̈ëngaftangbe yebnënguenáchnaca. Xy)Nÿets tempo Bëngbe Utabná sëndëservena y cach ats̈e uamaná ndoñe quetsatenobiamná. Corente shëchbuiye tijëftsoperdé y ba soyënguiñe tijasufrí, chë judiënga ats̈e jóbama mondbos̈e causa. ExChënga tmonjánashjajna ora, Pablo tonjanë́yana: “Ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo nts̈amo ats̈e quem Asia luaroye sënjabánashjango orscana ts̈ëngaftangbeñe snetsamana. ~wuMiletocana Pablo tonjanmandá chë Efesoca os̈buachiyë́ngbeñe bëtsëjemëngcá mándayënga jobiats̈ana. jvMChca tonjanochnëngo er Pablo ndoñe chenátanbos̈ena Efesoye jama, Asia luariñe ndoñe yapa ndétsemnama. Chca tojánbos̈ena er cha enjétsebos̈e betsco Jerusalenoca jtsatsmënana, tojopodesna chë judiëngbe fiesta, Pentecostés ca uabaina fiestama. Nts̈amo Pablo chë Efesoca os̈buachiyë́ngbeñe bëtsëjemëngcá mándayënga tojanë́yana Wu'Chents̈ana fsënjë́ftsanbocna y yëfsana Quío luarëjana fsënjánachnëngo, y chë inÿe yëfsana Samos luaroye fsënjánashjajna. Chents̈ana fsënjána y yëfsana Mileto puebloye fsënjánashjajna. st_Asoca Pábloftaca fsë́ntaneninÿena ora, bë́ngaftaca barquë́shañe cha tonjána Mitilene puebloye. Hs  Bëngna fsënjanonatsé y barquë́shañe fsënjána Aso pueblóntscoñe, chents̈ana Pablo jtesbets̈ama, nts̈amo fsënjanenoyeunacá, er Pablo tonjánbos̈ena fshantscá choye jana. 'rG Y chë otsats̈ena bobontsna ainá imojtsatánatseñe, y chama chë ents̈anga corente oyejuayënga imojtsemna. Pablo Troasents̈ana Mileto puebloye tojána q Chents̈ana Pablo cach tsbanánoye tonjesaná y tandës̈e tonjanjatá, jtenójuaboyama ndayá Jesús jóbanëse tojanmama. Chora Pablo chë ents̈ángaftaca tonjanse y tontëtanonts̈é oyebuambnayana, jabinÿnëntscuana. Chora Pablo chents̈ana tontsanoñe. Dp As, Pablo tonjánastjango, chë bobóntsbioye tbonjanotsbuajó y tbonjanotsejcjuá. Y chë ents̈anga tonjanë́yana: “Ndoñe nÿets̈á matauatjëngana; ainá cha entsatsmëna ca.” o} y canÿe bobontse, Eutico ca uabainá, ventanents̈e enjántbemana. Pablo bën enjanoyebuambná causa, chë bobontse ocnayana tbojanábuache. Cabana, corente tojtsanomaná ora, chë unga tsañocana tontsanótsats̈e y obaná chora tmontanatsbaná. bn=Fsënjamna canÿe tsoye tsbanana tsañoca y chents̈e ba uajuinÿanëshangá enjanamna; ;moChë inÿe semana jobojáts̈ama te, fsënjánenefjna Jesucrístbeñe os̈buachiyëngcá tandës̈e jajátayama, cánÿiñe jasama; y Pablo ents̈anga enjétsëtsëtsnaye. Cha bonjamna yëfsana chents̈ana jë́ftsebocnana; chë causa, más bën chë́ngaftaca tonjanoyebuambá, tsëntsetëntscuana. lChë levadúraca ndëpormana tandës̈e saye fiestents̈ana, Filíposents̈ana barquë́shañe fsënjë́ftsanbocna y shachna tianoye, Troasoca chë tmonjanonatsenga fsëntanishëche, y chents̈e canÿe semana fsënjanoquedanga. Nts̈amo tojanopasá Troas puebloca fw)Y chca jayanëse, chë ents̈anga tojtanichamó. e(Ndayá mënté tojopasá causa, resjo entsemna bëngbiama chamuayana, nts̈amo leyënguiñe yomncá bënga ndoñe montsama ca; y bënga ndoñe quemuátobena ndayá jojuana, ndáyeca quem enbouenanana tojopasá ca s̈ojátjayëse ca” —cha tojanë́yana. +dO'Y ts̈ëngaftanga inÿe soye s̈mojtsenguasna, cmontsamna nts̈amo bëngbe leyënguiñe yomandancá, nÿetsca quem pueblents̈e oyenë́ngaftaca jenóyeunayana. mcS&Demetrio y cháftaca s̈motrabájanga, nderado ndabiama ndaye demanda s̈mojtsebomnësna, cabildoca endatëfjna y chents̈e mándayënga montsemna chë demandënga jouenama, y chë́ngbents̈e cada ona s̈mochjëftsendemánda. (bI%Ts̈ëngaftanga quem boyabásenga moye s̈mojunatse, masque Artemisbe yebnents̈e tondaye tmonjatbëba y bëngbe Artemisbiama ndoñe podesca tmonjoyebuambá. +aO$Ndocná quenátobena chama jayanama ndoñe ndegombre yondmëna ca. Chcasna, natjë́mbana motsomñënga y tondaye matamëngana corente ts̈abá ntjshajuaboycá. :`m#Chë pueblents̈a mándayëngbe uajabuachaná, ents̈anga iytëca jábiamama tojanobená ora, tojanë́yana: “Efesoquënga, nÿets luariñe endótats̈ëmbo, quem pueblents̈e oyenënga iuamna jtsinÿenana chë Artemisa jadórama bëts yebna y chë cha jadórama celocana otsats̈ena ndëts̈bé. M_"Pero, Alejandro judío bemnama chë ents̈anga tmojántats̈ëmbona ora, nÿetscanga tmojanáyebuachena uta horëntscuana, mënts̈á: “¡Efesoquëngbe Artemisa corente bëtsá endmëna ca!” D^!Pero básefta judiënga, canÿe ents̈á, Alejandro ca uabainá, chë ents̈angbe natsanoye tmojanajuatsënts̈e, y báseftanga cha tmojanbuayená nts̈amo yojtsopasánama. Asna, Alejandro tojánefjats̈ëmbo cucuáts̈eca iytëca chamobiamama, er cha yojtsebos̈e ents̈angbe delante chë judiënga jobuauyanama. ]{ Chëntscuana, ents̈anga imojtsejotonocna, ínÿenga imojtsechembumbuana canÿe soye y ínÿengna inÿe soye, chënga corente imojtsenbouenana causa, y banga chents̈e imojtsemnënga ndoñe imontsetáts̈ëmbo ndayama choye tmojanobéconama. 4\aChë Asioca mándayëngbents̈e báseftanga imnamna Páblëbe amiguënga, y chënga Páblëbioye palabra tmojanafja chë jénefjnama yebnoye ndoñe chaondámashënguama. [/Pablo tojánbos̈ena choye jamashënguama chë ents̈ángaftaca jóyebuambayama, pero Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga ndoñe tmonjanlesenciá. hZIY chca, nÿetsca chë pueblents̈a ents̈anga tmojánenbouenana. Tmojanotabá Gayo y Aristarquëbioye, Macedonioca boyabásata, Páblëbe tjëmbambnayata; y sjojónana tmojanënatse chëngbe enefjuana yebnóntscoñe. Y1Chca tmojanuena ora, chca pórmayënga puerte tojánetëna y tmojanáyebuachena: “¡Efesoquëngbe Artemisa corente bëtsá endmëna ca!” aX;Resjo entsemna; chca causa, ents̈anga bëngbe trabajuama ndoñe ts̈abá quemochátichamo y chë uámana Artemisa jadórama bëts yebnama mochántsichamo uámana yebna ndoñe yondmëna ca. Y chca, Artemisbe obenana ents̈anga mochantsábotena y Artemisa ndoñe bañe quemochátabuatma, nda Asients̈e y nÿets luaríñnaca mondadorana ca.” rW]Pero ts̈ëngaftanga s̈montsonÿá y s̈montsuenana nts̈amo chë Pablo ca uabainá yojtsichamcá. Cha entsichamo, chë ents̈angbe pormana soyënga ndoñe yontsemna jtsadoránana ca; y chca ba ents̈anga tojabuayená y chënga aíñe montseyeunana. Chë soyna ndoñe nÿe muents̈e Efesents̈e chca quenátopasana; nÿets Asia luaríñnaca chca entsopasana. VDemetrio tojanë́buaja cháftaca imojantrabájanga y ínÿenga cach mídioca soyënga pórmayënga, y mënts̈á tojanë́yana: “Baconga, ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, bënga bëtscá crocénana jtsebomnamna quem trabajuents̈ana chca jopódiana. UChë ents̈anga chca tmojanma, er canÿe ents̈á mídioca soyënga pormayá, Demetrio ca uabainá, chënga tojanayënjaná chca jamama. Cha yojanamana binche soyetémënga japórmana y chëtémënga yojáninÿna mo chë Efeso puebloquëngbe diosá Artemisa jadórama bëts yebncá. Demétrioftaca imojantrabájangna bëtscá crocénana imojanójacañe chë soyetémënga eniñe. T'Chë tempo, Efesoca ents̈anga corente tmojánenbouenana, chë Bëngbe Utabná yojtsinÿanÿná Benache imojtsisháchichanëngbe causa. QSAsna, chabe uajabuachanënguents̈ana útata, Timoteo y Erasto, Macedonioye cha tojanichamó. Chëntscuana Pablo baseftayté más Asia luarents̈e tbojanjétana. Efesoca ents̈anga tmojánenbouenana IR Chca tojanochnëngüents̈ana, Pablo tojanjuabó Macedonia y Acaya luarënguëjana jachnënguse, Jerusalenoye jésama. Y yojtsejuabnaye cha ibojtsemna Jerusalenents̈ana Romoye jama ca. +QOY chca, Bëngbe Utabnabe palabra más ba ents̈anga imojtsuenana y chiñe imojtsos̈buáchiye y Bëngbe Bëtsá chabe obenana ents̈ángbeñe yojtsinÿinÿnaye. 8Pibanga, chë bocjuanana soyënga jamama imojanënts̈énënga, chëngbe bocjuanana librës̈angá tmojaniyëbo y ents̈anga imojtsantjes̈na ora, chës̈angá imojtsajuinÿiye. Tmojanjuabó ntsachets̈á chë librës̈angá betsámanama y tojanóbocna shachna bnë́tsana uaranga crocénana nÿets̈á. "O=Jesucrístbeñe imojtsos̈buachiyënguents̈ana, banga imojánashjajuana y ents̈angbe delante imojtsecomps̈aye, tempo bacna soyënga tmojanmama; =NsNÿetscanga Efesoca oyenënga, judiënga y ndoñe judiënga, chca tmojántats̈ëmbona y corente imojtsanauatja. Y chca, Bëngbe Utabná Jesús ents̈anga más imojtsatschuanaye. MAs, cachora chë bacna bayëjbe juabna uambayá chë́ngbioye tojanontsënja y ts̈a añemo bomná bétsemnayeca chënga tojtsanayënjaná, jabuache jtsajants̈etayëse; chë causa, chënga chë yebnents̈ana tmojtsanacheta enas̈ënga y lisiánënga. tLaPero canÿe, Escévëbe uaquiñënga chca tmojánayana orna, chë bacna bayëja mënts̈á tojanë́jua: “Ats̈e Jesús sënduábuatma y sëndë́tats̈ëmbo nda Pablo yomnana; pero ts̈ëngaftanga, ¿ndëmuanÿenga s̈momna ca?” ~KuChca imojánama chë judío Esceva ca uabainabe canÿsëfta uaquiñënga. Esceva inamna bachnangbe amëndayá. %JC Pero básefta judiënga tsáshenañe bacna bayëjënga ents̈ángbents̈ana imojtanëbuacana. Chë judiënga imojtsebos̈e chë bayëjënga jtëbuacnana, Bëngbe Utabná Jesús jóts̈ëmbonëse. As, chë bacna bayëjë́ngbioye mënts̈á imojtsë́tsëtsnaye: “Bëngbe Utabná Jesús, Pablo bondbetsebayaná jóts̈ëmbonëse y chabe obenánaca cbontsamë́nda muabents̈ana chas̈muaisebocnama ca.” D~}}{zyxLwvutshrrcqooDncmQlkji-gg8ffse{dcbbEa``G_^V]2\\J[5ZYXX%VVHUDTRRQ:P2O7NMLKJ)I GGGF6EEEDDCWBgAu@?>=<;:}9877$6c54w321k0p/L.-,+*)) '&&$#"! {.K5c" C1 A GDD|Xq Chents̈ana tonjanonts̈é tsmanoicana bats̈á binÿiayana, chíyeca chë ents̈anga tmonjanjuabó ya yojtsanopodena jtëtónts̈ana jama ca. As, chents̈ana fsënjë́ftsanbocna y bejaycá fsënjána, Creta fshantsënga beconanëjana. Ww Ndoñe ts̈abá yonjamna, chë barco chora enjétsemnents̈e chë uaftena tempëntscuana jëftsemnana; chë causa, nÿa mo nÿetscanga tmonjanenoyeuná cachiñe bejaycá chents̈ana játama, nderado cuanjobenaye Fenice puebloye jashjanguama y chents̈e jëftsemnama chë uaftena tempo tojopochocantscuana. Chë pueblo Creta luaroca enjamna; y choye jamashënguamna enjamna shinÿe endbetsenatjëmbambana juachoica tsjuanoicajana y tsmanoicajana. Mar béjayiñe puerte uaftena y binÿia tojanóshjango V' Pero chë soldadëngbe amëndayá Páblëbioye ndoñe ntjoyeunayana; más, chë barcuents̈a mandayá y chë barco nduíñbioye aíñe. !U; Chíyeca Pablo chë ents̈anga mënts̈á tonjanabuayená: “Baconga, ats̈e s̈ontsinÿana mora puerte resjo entsemna bejaycá játama, y ndoñe ts̈abá queochátsmëna, ni chë uasmanëshangama, ni chë barcuama y bëngbiama cach ndoñe, mo nderado muanjanóbana ca.” T Chca, bayté tonjanochnëngo y chora chë bejaycá jama puerte resjo enjétsemna, er ya chë judiënga bayënga jobáyama te tonjanochnëngo, Bëngbe Bëtsá chëngbe bacna soyëngama cháuaperdonama, y chora chë uaftena tempo joshjanguama ya enjétsobeco. AS{Y chca, pordonto bejaycá fsënjánana, fshantsënga béconana; chents̈ana, canÿe pueblo, Ts̈abe Puertënga ca uabáinents̈e fsënjánashjajna, Lasea ca uabaina pueblo béconana. RBaseftaytentscuana uenana fsënjánana y pordonto fsënjanobená Gnido pueblents̈a ndirichiñe jashjanguana. Cabá bëngbe contra enjétsebinÿiaye causa, Salmón luarëjana fsënjánachnëjna, Creta fshantsënga béconana, ndoñe yapa quentétsebinÿiayëjana. 9QkChë soldadëngbe amëndayá, canÿe Alejandría puebloca barco chents̈e tonjáninÿena, Italia luaroye yojétsaye; asna, s̈onjanamëndá chë barcuiñe jenójayiyana. P Cilicia y Panfilia luarënga béconana mar bejaycá fsënjánachnëngo, y Mira bëts puebloye fsënjánashjajna, Licia luaroca. EOSidonocana fsënjë́ftsanbocnents̈ana, bëngbe contra corente enjétsebinÿiaye. Chíyeca, Chipre fshantsënga cats̈bioicajana, ndoñe yapa quentétsebinÿiayëjana bënga fsënjána. cN?Chë inÿe yëfsana, Sidón puebloye fsënjánashjajna. Chents̈e Julio, ts̈abá mandbomná Pábloftaca enjétsemna; tbonjanlesenciá chabe amiguë́ngbioye chauabuáchama, chënga chamofjama y chamóbocuedama. M Asna, fsënjánas̈ëngo canÿe Adramitio puebloca barcuiñe; ya chë Asioca bëts pueblëngoye juama enjétsamna. Cesarea pueblents̈ana fsënjánbocna y Aristárcnaca bë́ngaftaca enjétsemna; cha enjamna Tesalónica bëts pueblocá, Macedonia luaroca. .L WItalia ca uabaina luaroye Pablo jíchmuama tmojanenoyeuná ora, ats̈e, quem librë́s̈a uabiamnayá, cháftaca sënjána. Chora Pablo y chë inÿe utámenënga Julio ca uabainabe cucuats̈iñe tmonjánabashejuana. Julio enjamna canÿa chë Romoca bëts mandadbe soldadënguents̈a mandayá. NK Y Agripa Féstbioye tbojaniyana: —Chë Romoca bëts mandado, quem chabe soyama cháuayanama cachá ndoñe matënjábos̈enëse, bënga matmënjobená quem boyabása jëtsboshjonama ca.HJ y luaroye tmojána chë soyama jencuéntama. Mënts̈á imojtsichamo: —Quem boyabása ndocna bacna soye tonjama jóbanama chabotsemnama, ni mo utamená jtsemnama ndoñe quebnátsmëna ca. qI[Chorna, chë rey, chë mandado, Berenice y chë chë́ngaftaca imojantbiámanënga tmojantsbaná, GHAs Pablo tojánayana: —Nÿe bats̈atema más o bëtscama más, ats̈e Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, ndoñe nÿe bëndatbe barie, sinó nÿetscanga chë mora s̈mojtsuenanënga, ats̈cá Cristbe ústonënga chas̈mobiamama, pero utámenënga ndoñe chamondë́tsemna, nts̈amo mora ats̈e sëntsemncá ca. yGkChora Agripa tbojanjuá: —Bats̈atema más y mas̈cjayënjaná Jesucristbe ustoná ats̈e jóbemama ca. HF Bëts rey Agripa, ¿Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga tmojánayana soyënguiñe aca quecos̈buaché? Ats̈e së́ntsetats̈ëmbo aíñe chiñe cos̈buáchema ca —Pablo tbojaniyana. HE Chents̈e rey Agripa entsuenana, y cha puerte ts̈abá chë soyëngama endë́tats̈ëmbo, chíyeca, tondayama ntjatauatjcá, ats̈e chabe delante sëntsoyebuambná; ats̈e corente sëndë́tats̈ëmbo chánaca chë soyëngama yotats̈ëmbuama, er ndayá Jesús tojanmcá, ndoñe tonjopasá ndaye iytë́mena chaboye. 1D[Pero Pablo tbojanjuá: —Opá ndoñe quetsátsmëna, bëts uámana Festo; inÿets̈á entsemna; ats̈e sëntsoyebuambná nÿets juábnaca, y ndegombre soyënga. 8CiPablo, cachá jenë́uyanama chë soyënga tojánayana ora, Festo mënts̈á tojanáyebuachena: —¡Pablo, opá cojtsóbema! Yapa ualíaye causa, opá tcojtsóbema ca. LBChënga tmonjánayana: ‘Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná, Cristo jóbanama bontsemna; pero chaojóbanents̈ana, cha chë natsaná echántsemna obanënguents̈ana jtayenama, y cha judië́ngbioye y ndoñe judië́ngbioye echanjabuayená, y chca, chënga mochántsetats̈ëmbo nÿetscanga chábeñe tmojtsos̈buáchenga atsebácanënga mochtsemnama ca.’ ” Pablo tojanma rey Agrípbioye jáyënjanama, Jesucrístbeñe os̈buachiyá chaóbemama IA Pero Bëngbe Bëtsá sempre s̈onduájabuachana, y chca, cada te më́ntscoñama, nÿetscanga Bëngbe Bëtsabiama sëndabuayiyná, uámanëngbioye y nduámanëngbioynaca; nÿe nts̈amo Moisés y Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga tmojanayancá, nts̈amo yochjopásama ats̈e sëndoyebuambná; inÿets̈á ndoñe. @{Chca sënjánama causa, judiënga Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca s̈monjanishache y tmonjánbos̈ena ats̈e jtsóbana. ?y natsana, Damascoca ents̈anga chë ts̈abe noticiëngama sënjanabuayená; chents̈ana, Jerusalenoquënga y nÿetsca chë Judea luaroquënga y ndoñe judië́ngnaca; chënga sënjánaimpadana bacna soyënga amama ngménaca chamuatenójuaboma, chca amana chamuajbaná y Bëngbe Bëtsabe benache chámuatishachama, y soyënga chamotsama jinÿinÿiyama chca ndegombre tmojanmama. > “Chcasna, bëts rey Agripa, ats̈e sënjanma chë mo otjenayoquëcá sënjáninÿe ora nts̈amo Cristo s̈onjaniyancá; _=7chënga ats̈be soyëngama josértama aca chacomama. Chca, chënga bacna juabnënga ndoñe chamondë́tsebomna, mo ibetiñe cuaftsemnëngcá, sinó mo binÿniñcá chamotsemna áts̈eftaca, ats̈e chë ents̈angbe juabnënga binÿnayá. Satanasbe cucuats̈iñe ndoñe chamondë́tsemnama, sinó Bëngbe Bëtsabe obenánaca chamotsiyenama; chënga áts̈beñe chamotsos̈buáchema, y chca, chëngbe bacna soyëngama perdonánënga chamotsemnama y chënga chamotsebomnama canÿe luare ents̈ángaftaca, chë ndë́muanÿengbioye Bëngbe Bëtsá ts̈abe ents̈anga y chabe ents̈anga tojábiama, chënga áts̈beñe betsos̈buáchiyama ca’ ” —cha s̈onjaniyana. Pablo tojanma nts̈amo chë mo otjenayoquëcá tojaninÿcá <}Ats̈e chanjama judiënga y ndoñe judiënga tondaye chacmondëborlama; y morna, ndoñe judië́ngbioye cbontsichamná, ; Pero matëtsbaná y matëtsá. Ats̈e cbonjébëbocna jinÿinÿiyama aca tcbojuábuayanama ats̈e s̈cochjasérviama, y chacotsetats̈ëmbuama y ents̈anga chacuacuntama, mora tconjinÿe soyama y más chcoye ats̈biama cbochanjinÿinÿiye soyëngámnaca. 6:eAs ats̈e sënjánayana: ‘¿Nda comna, Bëngbe Utabná ca?’ Y chë Utabná s̈onjanjuá: ‘Ats̈e sëndmëna Jesús, y aca condama ats̈be ents̈anga chamosufrima ca. [9/Nÿetscanga fsënjánshajaye y ats̈e sënjanuena canÿe oyebuambnayana, hebreo biyañe, mënts̈á s̈onjétsatsaye: ‘Saulo, Saulo, ¿ndáyeca chca s̈cojtsacmena ca? Cach aca bacá contsenabomá, ats̈be ents̈anga chamosufrima tcojtsama ora, mo uacná ngmëche niñëfjiñe cha tojtsoscunjná orcá, cachá jenótsets̈enana ca.’ n8U Pero, uámana rey, chë benachëjana mo nÿetsto ora, sënjáninÿe canÿe bëts tcuinÿe celocana, shinÿama corente más enjétsebinÿnaye, y ats̈e y chë áts̈eftaca ajnëngbe shë́conana corente enjétsebuashinÿinÿana. ?7w “Y cachcá jamama canÿe te Damascoye sënjétsaye; chë bachnangbe amë́ndayënga uabemanëchangá s̈monjanënts̈abuaché chca jamama y, cachënga choye s̈monjanichmó. b6= Y ba soye, chë judiëngbe enefjuana yebnënguenache jabuache chënga sënjanatsets̈ená, chënga Jesucristo ústonana chamotsajbanama, y chë́ngaftaca ts̈a etonaná sënjétsemna causa, chë inÿe luarëngoca bëts pueblënguenáchnaca chënga sënjanë́camena.” Pablo tojanacuntá nts̈amo cha Jesucrístbeñe os̈buachiyá tojanóbema 5/ y chca Jerusalenents̈e ats̈e sënjanma. Chë bachnangbe amë́ndayënga mando s̈monjanats̈etá, y chca, banga Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga cárceloye sënjanëtame; y jtsëbáyama ca chëngbiama montsanichamo ora, áts̈naca aíñe chca chamoma ca sënjánichamo. ,4Q “Y cach áts̈naca sënjanjuabná ats̈e s̈ojamna lempe nts̈amo stjobenacá jamana, Jesús chë Nazaretocábeñe os̈buáchiyënga corente chamosufrima, 3w¿Ndáyeca ts̈ëngaftanga judiënga s̈mojtsichamo, chë obanënga chámuatayenama Bëngbe Bëtsá yochjamama jtsos̈buáchiyama ndoñe s̈montsobena ca? Pablo tojanacuntá, nts̈amo tempo cha Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga yojanaborlánama >2uBëngbe bnë́tsana uta Israeloca bëts pamíllanga mondobátmana chë s̈buachenana soye chëngbiama chaóshjanguama y chíyeca, cada te bnëté y ibeta chënga Bëngbe Bëtsá mondadorana y mondëservena. Y ats̈e cach soyama obatmana causa, bëts rey Agripa, judiënga mora ats̈be contra montsabíchamo. [1/Y mora, nts̈amo Bëngbe Bëtsá bëngbe bëts taitanga tojanas̈ebuachenacá, chë obanënga jtayenama cha yochjamama puerte jtsos̈buáchiyëse ats̈e obatmana causa, s̈mojuánatse ats̈be contra jayanama. 0Chë́ngnaca mondë́tats̈ëmbo y montsobena jayanana, chënga tmojtsebos̈ëse, chca ndegombre yomnama; ats̈e nÿets tempo fariseucá vida së́ndbomna, y chë fariseunga mondoyena más soyënga jtsamëse chë judiëngbe leyë́ngaca chë inÿe judiëngbiama. >/u“Nÿetsca judiënga mondë́tats̈ëmbo nts̈amo ats̈e tempscana chë́ngbeñe tsiyenama, bobontse sënjamna orscana, ats̈e sënjanonÿná luarents̈e y Jerusalenents̈e. |.qy más sëntsoyejuá, taitá conduábuatmama lempe nts̈amo judiënga monduamancá y condë́tats̈ëmbo chë judiënga ndayama imuenoboyebuambnama. Chcasna, Diosmanda uantádoca s̈motsoyeuná. Pablo tojanacuntá nts̈amo cha tempo inamnama Q-—Ats̈e ndegombre sëntsoyejuá mora chjobenaye acbe delante jóyebuambayama, uámana rey Agripa, chca, ats̈e jenë́uyanama nÿetsca soyëngama nts̈amo judiënga ats̈be contra montsichámuama; m, UChents̈ana, Agripa Páblëbioye tbojaniyana: —Jóyebuambayama contselesenciana, cach aca chacuenë́uyanama ca. As Pablo, chë réybioye jachuayama cucuats̈e tojanatsbaná y jenë́uyanama tojanonts̈é mënts̈á jayanama: C+Er ats̈e sëntsejuabná ndoñe corente juabnayabe soye yomna, canÿe utamená jíchmuana y ndayama chabe contra tmojtsichámuama ndoñe lempe ntjuabemana ca” —cha tojánayana. *9Pero ats̈e, ats̈be bëts uámana mandádbioye quem boyabásabiama juábobemama ndocna serto soye quetsátsbomna causa, ts̈ëngaftangbe delante cha tijatsá, y masna, acbe delante, bëts rey Agripa; chca, lempe chacojatjá chents̈ana, ndayá juabemama ats̈e chaitsebomnama. w)gpero ats̈e sëntsejuabná quem boyabása tondaye tonjama, jóbanama chabotsemnama ca. Y más, cachá s̈onjaimpadá chë Romoca bëts uámana mandado César chabe soyama cháuayanama; chcasna, chca chanjama, chábioye cha chanjíchmua. 6(ey chora cha tojánayana: “Rey Agripa y nÿetsca taitanga bë́ngaftaca s̈mojtsemnënga: Chents̈e entsemna chë boyabása. Nÿetsca judiënga chabe contra áts̈bents̈e montsabíchamo, Jerusalenoca y quem Cesarea pueblénts̈naca, y nÿa jtsayebuáchëse ts̈a s̈montseimpadana cha chaóbanama; 'wChë yëfsana, Agripa y Berenice corente uachuanents̈e chë tribunaloye tbojánamashjna y chátaftaca tmojánamashjna chë soldadëngbe amë́ndayënga y chë pueblents̈a uámana taitanga. Chents̈ana Festo tojanmandá Pablo jobets̈ana; K&Chca tbojanencuentá ora, Agripa Féstbioye tbojaniyana: —Ats̈naca së́ntsebos̈e chë boyabása joyeunayama ca. Y Festo tbojanjuá: —Cach yëfse oído chábioye cochanjabuájua ca. % Pero cha s̈onjaimpadá camuents̈e jaboshjonana, cach Romoca bëts uámana mandado chë soyama tojayanëntscuana ca. Chcasna, ats̈e sënjamandá cha chamotsebojanÿama, chë mandádbioye jíchmuama ats̈e jobenayëntscuana ca” —Festo tbojancuentá. [$/“Chora ats̈e ndoñe quetstétsetats̈ëmbo nts̈amo chë soyiñe jamana; asna, Pablo sënjantjá Jerusalenoye jama tayojétsebos̈e ca, choca ats̈e jayanama ts̈abá o ndoñe ts̈abá cha tonjanmama. =#sChënga chabe contra montsichamo, nÿe cachëngbe Dios nts̈amo jadórama yomnana y canÿa Jesús ca uabainábiama; cha tojanóbana, pero Pablo entsichamo cha ainá yotsomñe ca. D"Pero chabe contra ichámënga, nts̈amo ats̈e sëndanjuabnacá chënga mochjayanamna ni mo canÿe bëts soye chabe contra chemátayana, chënga jóyebuambayama tonjóyents̈buache ora. :!mChíyeca, chënga moye tmonjabo ora, ndoñe yapa bën ntjatenobiamnaycá cach yëfsana ats̈be puestents̈e tribunaloca sëntótbema y sënjamandá chë boyabása jobets̈ana. g GY ats̈e sënjáuyana: “Chë romanënga ndoñe quematamana ndocnabiama jayanana cha jóbanama ibojtsemna ca, chabe contra ichámënga chabe delante ndoñe tmontsemnëse, chca, chama jenë́uyanama cha chaobenama ca.” dAJerusalenoca sëndánmëna ora, chë bachnangbe amë́ndayënga y chë judië́ngbeñe bëtsëjemëngcá mándayënga Páblëbe contra demanda tmonjajajó y s̈monjaimpadá cha jóbanama ibojtsemna ca ats̈e jayanama. Bayté chata chents̈e tojanajë́tana; y chca, Festo chë réybioye tbojancuentá Páblëbe soyama. Cha mënts̈á tbojaniyana: —Muents̈e endmëna canÿe ents̈á, Pablo ca uabainá; Félix utamená tbonjë́ftseboshjona, ats̈e mandadcá sënjonts̈é ora. |q Chents̈ana baseftayté tojanochnëngo ora, Rey Agripa y Berenice Cesareoye tbojána, Festo jauatsëtsayama.  As Festo, chë soyama chabe buayiynayënga tojanatjá y chents̈ana tojánayana: —Chë Romoca bëts mandado quem soyama cháuayanama tcojábos̈enësna, chábioye cochjá ca. Festo, Rey Agrípaftaca tbojanencuentá nts̈amo Pábloftaca jamama "= Nderado ats̈e ndaye bëts soye tijobuachjanguá y chama ats̈e jóbanama s̈ojtsemnëse, ats̈e tondaye quichátayana ats̈e ndoñe chayóbanama; pero ats̈be contra montsichamo soyëngama tondaye ndegombre tontsemnëse, ndocná queochatobenaye chëngbe cucuats̈iñe ats̈e jaboshjonana. Chíyeca, Diosmanda chë Romoca bëts mandado cháuayana ts̈abá o ndoñe ts̈abá sënjama ca —Pablo tojánayana. 9 As Pablo tojánayana: —Ats̈e së́ntsemna chë Romoca bëts mandado tojichamó amë́ndayëngbe delante y chënga entsamna jayanama ats̈e ts̈abá o ndoñe ts̈abá sënjamama. Nts̈amo ndegombre contsetatsëmbcá, judiëngbe contra ats̈e ndocna bacna soye chiyatsma. =s Festo yojtsebos̈e chë judië́ngaftaca ts̈abá joquédama; as Páblëbioye tbojantjá: —¿Tacatjábos̈ena Jerusalenoye jama, choca ats̈e quem acbe soyama jayanama ca? NY Pablo, cachá jenë́uyanama mënts̈á yojtsichamo: —Ats̈e tondaye chiyatobuachjanguá, ni judiëngbe leyëngama, ni Bëngbe Bëtsabe bëts yebnama, ni Romoca bëts mandadbe contra ca. nUPablo choye tojánashjango ora, Jerusalenocana tmojánashjajna judiënga tmojanobobeconá y ba uabouana soyënga chabe contra imojtsichamo, pero ni canÿe chë soyëngama tmonjanobená jinÿanÿiyana chca ndegombre bétsemnama. lQFesto Jerusalenents̈e posufta o bnë́tsana te más chë́ngaftaca tbojëftsanjétana y chents̈ana Cesareoye tojtaná. Yëfsana, cha tojanótbema chabe puestents̈e tribunaloca y tojanmandá Pablo choye chamuánatsama. CY tojanë́yana: “Chamna, ts̈ëngaftangbe amë́ndayënga áts̈eftaca Cesareoye chamua y chë boyabása ndaye bëts soye tojobuáchjanguase, choca chabe contra s̈mochjayana ca.” nUPero Festo tojanë́yana, Páblëna Cesareoca utamená yojtsemna y baseftaytese cha choye jtama ca. 2]Y tmojanimpadá, mo chëngbiama canÿe bëts pavor cuenta, cha chaomandá Pablo Jerusalenoye chamuánatsama. Chëngna imojétsejuabnaye Pablo benachiñe chamotsóbama. wChocna, chë bachnangbe amë́ndayënga y chë más uámana judiënga Féstbioye tmojána Páblëbe contra jayanama. l SFesto chë luaroye tojánashjango y unga tianoye, Cesarea pueblents̈ana Jerusalenoye cha tojána. Y chca uta uata tojanochnëngo; chents̈ana, Félix ya ndoñe más chë mandado yontsemna y chabe cuentna Porcio Festo mandadcá tmojántbema. Félix yojtsebos̈e chë judiëngbe delante ts̈abá joquédama, chíyeca utamená Pablo tbojë́ftsanboshjona.Jëtsboshjonama Pablo crocénana chabuatabuenámnaca Félix inobátmana; y chca, ba soye ibojanófjajana cháftaca jencuéntama. .UPero, nÿetsca soyënguiñe ts̈abá jtsamama, cachá jenomándama jtsobenama y nts̈amo tmojamama nÿetsca ents̈angbiama Bëngbe Bëtsá yochjayanama Pablo tojanoyebuambá ora, Félix tojanëuatjaná y Páblëbioye tbojaniyana: “Mora, mata; luare quétstsebomna ora, cbochjachembo ca.”  )Chents̈ana baseftaytese, chë mandado Félix Cesareoye tojtanashjango, chabe shema Drusílaftaca, canÿe judiá. Chorna, cha tojanmandá Pablo jachembuana y tojanuena nts̈amo Pablo yojtsichamo, nts̈amo canÿa nanjobenaye Jesucrístbeñe os̈buachiyá jtsemnama. p YY chents̈a soldadëngbe amëndayábioye tbojanmandá Pablo jtsebojanÿama, pero nÿe utamená ndoñe chaondë́tsemna ca; y tojanmandá, Páblëbe amiguënga jalesénciayana nts̈amo tmojtsebos̈cá cha chamuauájabuachama.  Félix bëtscá inatáts̈ëmbo Bëngbe Utabná tojaninÿinÿé Benache ústonënga imojanos̈buaché soyëngama; as, Pablo chca yojtsoyebuambná ora, cha tojanmandá ndoñe más chë soyama chë te jatóyebuambnayana, y chë ents̈anga tojanë́yana: “Chë soldadëngbe amëndayá Lisias chaojáshjango ora, chanjayana nts̈amo quem ts̈ëngaftangbe sóyeca jamama ca.” | qo nderado nántsemna chë ats̈e chë́ngbents̈e së́ntsemna ora, mënts̈á tijuáyebuachenama: ‘Ats̈e chë obanënga mochtayenama puerte jtsos̈buáchiyëse sëndobátmana causa, ts̈ëngaftanga ats̈be contra s̈mochjayana ca.’ ”  O ndóñesna, cach quemënga, muents̈e montsemnënga chamuayana, chë judiëngbe amë́ndayëngbioye ats̈e s̈monjuánatse ora, ats̈e ndayá tijobuáchjanguama ches̈mënjínÿena, ats̈e castiganá jtsemnama s̈ojtsemna ca chënga chamuayanama; Chë s̈monjinÿenënga entsamna ácbioye jabana y acbe delante ats̈be contra chamuayana, nderado ndayá tmojtsebomnëse. wgAts̈e sënjama soyënga Bëngbe Bëtsabe delante ts̈abá jtsatsmënama; chents̈ana, básefta Asioca judiënga Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e s̈monjínÿena, pero ndoñe ches̈mátinÿena ni ba ents̈ángaftaca, ni enbouenaniñe. “Básefta uatama inÿe luarënguenache ats̈e sëndánana; ndoñe bayté quenátsmëna cach ats̈be luaroye sëntashjango, chents̈a ndbomnëjémënga jujabuáchama ndayánaca jats̈atayama y bayënga jobáyama, Bëngbe Bëtsá jëtschuayama. EChíyeca, ats̈e nÿets tempo puerte ts̈abá sëndama, tondayama ntjatenócochinÿenama y ats̈be ainana natjë́mbana chaotsomñama, Bëngbe Bëtsabe delante y ents̈angbe delántnaca. fEy ats̈e cach chëngcá, puerte jtsos̈buáchiyëse Bëngbe Bëtsábeñe sëndobátmana cha yochjama chë mochjóbanënga chámuatayenama, nÿetsca ents̈anga, lempe ts̈abá amënga y chë ndoñe ts̈abá amë́ngnaca. QPero ndegombre endmëna y chanjayana, ats̈e bëngbe taitangbe Bëtsá sëndëservena, jtsiyenëse nts̈amo Bëngbe Bëtsá s̈onjaninÿanÿé benache yomncá; y quem ents̈anga montsichamo, básefta soyënga nts̈amo bënga quem Tsëm Benache ústonënga fstsos̈buachecá, ndoñe ndegombre yondmëna ca. Pero ats̈na nÿetsca chë Moisesbe leyiñe y Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayëngbe uabemana librës̈anguents̈a soyënguiñe sëndos̈buaché; w Quem ents̈anga tondaye quemátsbomna nts̈amo jayanama, ats̈be contra montsichamo soyënga ndegombre yojtsemna ca. y Y quemënga ndoñe ches̈mátinÿena nderado ndáftaca jabuachana enatsëtsnayiñe, ni ents̈anga chamuenbouénanama amiñe, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca, ni chëngbe enefjuana yebnënguenache, ni inÿe luarënguenache chë bëts pueblents̈e. ' Nts̈amo cach aca jtsetats̈ëmbuama contsobencá, cabá bnë́tsana uta te entsemna ats̈e Jerusalenoye sënjá, Bëngbe Bëtsá jadórama. >u Chents̈ana, chë mandado Páblëbioye tbojánefjats̈ëmbo chaóyebuambama; as Pablo tojánayana: “Ats̈e sëndë́tats̈ëmbo aca ba uatama comna muents̈a ents̈angbiama ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama ichamuá; chcasna, tondayama ntsauatjcá y puerte oyejuayá acbe delante s̈cuenëuyaná. ~ Y chë judiënga chents̈e imojétsemnëngna imojtsanichamo aíñe chca tojanopasá y lempe ndegombre yojtsemna ca. f}Ey tonjayana chë chabe contra ichámëngna caojtsamna ácbioye chama jabana ca. Cach taitá chacojatjá ora, ndegombre soyënga cochántsetats̈ëmbo ndáyeca bënga muabe contra fstsichámuama ca” —cha tojánayana. ||qpero chë soldadëngbe amëndayá Lisias tonjontremeté y jabuachana bëngbe cucuats̈ents̈ana tbojtsánatseñe, {1Y tonjábos̈ena jamama Bëngbe Bëtsabe bëts yebna, Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ndoñe ts̈abá chaondë́tsemnama; chíyeca bënga cha fsënjotbá. Bënga fsënjábos̈ena chabiama jayanana ts̈abá o ndoñe ts̈abá tonjamama, nts̈amo bëngbe leyënguiñe endayancá; zBënga fsë́ntsetats̈ëmbo quem boyabása ents̈anguents̈e entsemna mo bacna shacuancá, nÿets luarënguenache yojtsana y yojtsama chë judiënga nÿetscanga cachca soye ndoñe chamondë́tsejuabnama, y cha yojtsemna chë Nazaretocabe ustonëngbe uanatsaná. Uy#Pero ndoñe yapa bën jatenbiamnayamna, Diosmanda ratotema s̈motsoyauná. xNÿets tempo y nÿetsquénache chë soyënga fsëndóyëngacañe, bëts uámana mandado, y bënga chama corente cbondetsechuaná. w9Pablo tmojanábocna ora, Tértulo tojanonts̈é chabe contra jayanama y Félixbioye tbojaniyana: “Aslëpaye, taita mandado, ácbeyeca bënga natjë́mbana fsëndoyena y aca puerte obiashjachá cómnayeca ba ts̈abe soyënga quem luarents̈a ents̈angbiama yojtsebinÿna. (v KShachna tianoye, Ananías, chë bachnangbe más uámana amëndayá, Cesareoye tojána báseftangaftaca chë judië́ngbeñe bëtsëjemëngcá mándayënguents̈ana y canÿa ents̈anga obuauyayáftaca, Tértulo ca uabainá; y chë mandádbioye chënga tmojána Páblëbe contra jayanama. Au{#tbojaniyana: “Acbe contra ichámënga chamobeconá ora, ácbioye oído cbochjabuájua ca.” Chents̈ana, cha tojanmandá Rey Heródesbe bëts yebnoca Pablo chamotsebojanÿama.4ta"As chë mandado chë tsbuanácha tojanalía; chents̈ana, cha tojanënoticiá ndaye luarocá Pablo inamnama, y Cilicia luarocá cha inamnama cha tojántats̈ëmbona ora, s3!Cesareoye chënga tmojánashjajna ora, chë tsbuanácha chë mandádbioye tmojanants̈abuaché, y Páblënaca chabe cucuats̈iñe tmojánboshjona. !r; Yëfsana, chë shecuáts̈eca tmojána soldadëngna cach soldadëngbe oyenoye tmojésanshëcuana, y chë couayiñe enjaquenënga Pábloftaca tmojána. q)Chents̈ana, chë soldadënga tmojanma nts̈amo tmojanamëndacá, ibeta Pablo tmojë́ftsanbets̈e y Antípatris puebloye tmojanánatse. xpiPero ats̈e sënjátats̈ëmbona chë judiënga tmojenoyeuná cha jtsóbama; chíyeca, cam ora cha ácbioye sëntsichamná, y chabe contra ichámëngna sënjáuyana, ndayá muabe contra jayanama imojtsebomncá acbe delante chamuayana ca. bo=y chents̈ana, ats̈e sënjátats̈ëmbona chënga chabe contra imojtsichamo ana cachëngbe leyents̈a soyëngama, pero cha tondaye tonjobuachjanguá, cha jóbama bënga chas̈otsamnama, ni mo cárceloye jutámiama. 4naAts̈e së́ntsebos̈e jtsetats̈ëmbuana ndaye soyama chënga chabe contra imojtsichámuama; as, cha sënjuánatse nÿetsca chë judiëngbe amë́ndayënga montsemnoye; tmaJudiënga quem boyabása tmojishache y montsebos̈e jtsóbama; pero cha mo canÿa Romoca onÿnanacá derecho bomná yomnama sënjátats̈ëmbona ora, ats̈be soldadë́ngaftaca sënjá y chëngbe cucuats̈ents̈ana cha sënjatsbocá. \l1Claudio Lisias, chë bëts uámana mandado Felixbiama: Salud bomná chacotsomñe. ck?Y canÿe tsbuanácha chë́ngaftaca tojanichmó y chë́chañe mënts̈á yojtsábemana: .jUy tojanamëndá couayënga chamoprontá Pablo chauenójayema. Y tojanmandá ts̈abá y ndocá ntjapasacá Pablo chamuánatsama, Félix chë Cesareoca mandádbioye. ?iwChents̈ana, chë soldadëngbe amëndayá tojánachembo útata chë inÿe soldadë́ngbioye mándayënguents̈ana, y tojanamëndá chamoprontama uta patse soldadënga, inÿe canÿsëfta bnë́tsanënga couayënguiñe y inÿe uta patse lanzë́s̈angaca, Cesarea puebloye ibeta, las nueve ora jabocanama; ah;Chents̈ana, chë soldadëngbe amëndayá chë bobóntsbioye tbojanmandá, ndayá ibojuenayama ndocnábeñe ntsecuéntayana, y chents̈ana tbojtanichmó. Pablo tmojanánatse Félix, chë Cesareoca mandádbioye gPero ndoñe catjóyaunaye; chënguents̈ana canta bnë́tsanëngama más ents̈anga iytë́menënga Pablëbiama montsanÿá. Chënga tmojajurá, bacna soye chë́ngbeñe chaotsemna ndoñe tmonjocumplise, tondaye ntjasana, ni ntjofs̈iyana, Pablo jóbantscuana. Mora chënga montseprontana y montsobátmana nts̈amo aca chë soyama cochjáuyanama ca —chë bobontse tbojaniyana. ~fuAs chë bobontse tbojaniyana: —Judiënga tmojenoyeuná taitá jaimpádama, yëfse chëngbe amë́ndayëngbioye Pablo chacuánatsama, y chënga cmochanjauyana chca yojtsemna ana chë ndayá yojtsopasánama más botamana cha jatjayama ca. 0eYChë soldadëngbe amëndayá chë bobóntsbioye tbojëftsanobuácuetënts̈iye, luaroye tbojanánatse y tbojantjá: —¿Ndayá cojtsebomna ats̈e jauyanama ca? dAs, cha chë bobontse tbojë́ftsanbets̈e, chë nÿetsca soldadëngbe amëndayábioye tbojanánatse y tbojaniyana: “Chë utamená Pablo s̈onjachembo y s̈onjaimpadá quem bobontse ácbioye juanatsana; mua caojtsebomna canÿe soye aca jauyanama ca.” ]c3Chorna, Pablo canÿe básefta soldadëngbe mandayábioye tbojanchembo y tbojaniyana: “Diosmanda quem basa mánatse chë nÿetsca soldadëngbe amëndayábioye; canÿe soye entsebomna chábioye juenayama ca.” bPero, Páblëbe uabenbe uaquiñá chë soye tojántats̈ëmbona; asna, tojána chë soldadëngbe oyenoye, chama Pablo jauenayama. >auMorna, ts̈ëngaftanga y chë inÿe muents̈a mandayë́ngaftaca chë soldadëngbe amëndayá s̈mochjaimpáda Pablo moye chabuánatsama; y s̈mochjauyana chca yojtsemna ana chë ndayá yojtsopasánama más botamana cha jatjayama ca; y bëngna fchtseprontana cha jtsóbama, cabá moye ndáshjango ora ca.” D`Chënga tmojána chë bachnangbe amë́ndayënga y judië́ngbeñe bëtsëjemëngcá mandayë́ngbioye y mënts̈á tmojánayana: “Bënga Bëngbe Bëtsá mënts̈á fsënjas̈buachená y bacna soyënga bë́ngbeñe chaotsemna chca ndoñe fsënjocumplise: Tondaye ntjasana, ni ntjofs̈iyana, Pablo jóbantscuana. U_# Chca jamama tmojanjuabó ents̈anga imojamna canta bnë́tsanëngama más. )^K Chë inÿe yëfsana, judiënguents̈ana báseftanga tmojanenoyeuná Pablo jtsóbama, y tmojanjurá tondaye ntjasana, ni ntjofs̈iyana, cha jóbantscuana. 3]_ Yëfsana ibeta, Bëngbe Utabná Páblëbioye tbojánebëbocna y tbojaniyana: “Pablo, ainaniñe añemo cochtsebomna. Nts̈amo aca ats̈biama condë́tats̈ëmbo y muents̈e Jerusalenents̈e condoyebuambnacá, cachcá cmontsemna Romoca jamama ca.” Judiënga tmojanenoyeuná Pablo jtsóbama \ Ents̈anga más imojtsáyebuache y chë soldadëngbe amëndayá yojtsauatja nderado ents̈anga Pablo muantsatcacaye; as, cha tojanmandá soldadënga chamua Pablo chë ents̈ángbents̈ana jaisábocnama y chë soldadëngbe oyenoye cachiñe jesánatsama. [9 Y nÿetscanga ts̈a imojtsáyebuache; asna, básefta fariseunga ley abuátambayënga tmojantsbaná y jabuachana mënts̈á imojtsáyebuache: “Quem boyabása ndocna bacna soye tonjama. Nderado mo Bëngbe Bëtsabe canÿe ángel o espíritu muábioye ndegombre tbojauyana ca.” HZ Er chë saduceunga jtsichámuana chë obanënga ndoñe ntayenana ca, y ni angelënga, ni espíritënga ndoñe mondmëna ca; pero chë fariseunga aíñe chë soyënguiñe jtsos̈buáchiyana. )YKPablo chca tojánayana ora, chë fariseunga y saduceunga tmojanonts̈é enatsëtsnayana, y chë causa nÿetsca ents̈anga ndoñe cachcá imontsejuabnaye. X}Pablo tojáninÿe chë mándayënguents̈e báseftanga saduceunga y ínÿengna fariseunga imojtsemnama; as, mënts̈á tojanáyebuachena: —Taitanga, ats̈e fariseo sëndmëna; ats̈be bëtsë́tsanga fariseunga mondmëna. Ats̈e, jtsos̈buáchiyëse chë obanënga mochtayenama tsobátmana causa, ats̈e ndoñe ts̈abá së́ntsama ca ts̈ëngaftanga s̈mochjayana ca. WChora Pablo tojánayana: —Taitanga, ats̈e ndoñe quetsátstats̈ëmbo cha chë bachnangbe más uámana amëndayá yomnama. Er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Ents̈angbe mandayabe contra ndoñe catjayana ca.” $VAAs, chabe béconana imojtsemna ents̈anga tmojánayana: —¿Chca chë Bëngbe Bëtsabe bachnangbe más uámana amëndayábioye cochjóyenguango ca? UwPero chora Pablo Ananíasbioye tbojanjuá: —¡Bëngbe Bëtsá ácnaca cmochanjëtsjants̈etá, bacna ents̈á, nts̈amo ndegombre tcojuabnacá ndinÿinÿnayá! Aca chents̈e contsetbemana ts̈abá o ndoñe ts̈abá tijamama jayanama, nts̈amo Moisesbe leyiñe yomandancá; as, ¿ndáyeca cojtsemánda chas̈mojants̈etama? Chca chë leyiñe ndoñe quenátslesenciana ca. TAs, Ananías, chë bachnangbe más uámana amëndayá, tojanmandá Páblëbe béconana imojtsemnënga cha chamotsáyejants̈etama. pS [Chora Pablo, nÿetsca chë mandayë́ngbioye tojanënÿanÿé y tojanë́yana: —Taitanga, ats̈e mënténtscoñe tsiyena jtsamëse nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá y chabe delante ats̈be ainana natjë́mbana endëtsomñe ca. jRMChë soldadëngbe amëndayá yojtsebos̈e ndegombre jtsetats̈ëmbuama ndaye soyama judiënga Páblëbe contra imojtsichámuama; asna, yëfsana tojanmandá cadenëjuangá jtsajafjonana y chë bachnangbe amë́ndayënga y nÿetsca chë judiëngbe amë́ndayënga chamobéconama. Chents̈ana, Pablo tbojanábocna y chëngbe delante tbojanatsá. q;~l}W{{zyx@ww-v/uusrqpoo*n@mlll*kihwff1e&d`cbb``A_^U]&\[ZZ#YHXyW7VcTSRQPP N#ML~KJ:IHHGFDD C3A?H><=;:Z977 643d2007.. ,i)'&%#!!e J+k"bq e4#I?DLempe chë mandënga, chë ndayá canÿa ndoñe bontsemna jamana, nÿe soyëngama jtsayanana, y tempo tojochnëngo ora, chë soyënga jtsopochócana y chora tondaye ntsámanana. Chë mandënga jtsemnana nÿe nts̈amo ents̈anga mondbetsamcá y ínÿengbioye mondbetsabuatambaycá. yHkD“Chë soye ndoñe matsbanana, chca soye ndoñe catjase, o chë soye acbe cucuáts̈eca ndoñe catjaca ca”? mGSDCristo tojanóbana ora enjamna mo ts̈ëngaftángnaca cuafjobancá, y Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftanga cmojatsebacá chë quem luarents̈e imománda espíritëngbe cucuats̈ents̈ana. As, ¿ts̈ëngaftanga ndáyeca s̈mojtsiyena jtsamëse mo chë nÿe quem luarama enojuabnayëngcá? ¿Ndáyeca ts̈ëngaftanga cabá s̈mobedecena chca mandënga, mo: 5FcDChënga Jesucrístoftaca cánÿiñe ndoñe tmonjoquedanga, y Cristo endmëna chë nÿetsca os̈buáchiyëngbe amëndayá, mo chë bests̈as̈e nÿets cuerpo jtsemandayancá. Canÿe cuerpiñe chë bests̈as̈e jtsamana nÿets cuerpo chaóbochema, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojtsebos̈cá, chë cuerpo ndayá jasama chaotsebomnama jtsamëse, y nÿetsca chë cuerpents̈a soyënga chamenefjnanama jtsamëse. Cachcá, Cristo jtsamana nÿetsca os̈buáchiyënga cánÿiñe mo canÿacá cháftaca chamotsemnama, y cada te más ts̈abá cha chas̈motsábuatmama. EDBáseftanga mondmëna y chënga mo nduamanëngcá ents̈ángbeñe jtsebínÿnana, pero tsoye cachënga corente uámanënga jtsenobiamnayana y angelënga jtsadórayana, mo Bëngbe Bëtsá cuaftsemncá. Ndoñe caso s̈mattsabiamnaye, ts̈ëngaftanga ndoñe ts̈abá s̈montsama ca chënga tmojtsichamo ora, nts̈amo chënga tmojtsichamcá ts̈ëngaftanga ndoñe s̈montsámayeca. Chënga jtsichámuana bëts soyënga mo otjenayoquëcá tmojinÿe ca, y nÿe cachënga puerte jtsenábotamnayana, pero chca chamotsamama razón ndoñe quemátsbomna, er nÿe nts̈amo inÿe ents̈anga imnetsejuabnaycá chë́ngnaca cachcá jtsejuabnayana. D-DBayté entsemna, Bëngbe Bëtsá ents̈angbe cucuats̈iñe chë mandënga tojánboshjona, chë soyëngama bënga jabuátambama. Chë mandë́ngaca Bëngbe Bëtsá yojaninÿanÿnaye ndayá más chcoye jopásama; ents̈ángbioye yojaninÿanÿnaye ndayá Cristo yochjanmama. Ndoñe caso s̈mattsabiamnaye, ndoñe ts̈abá s̈montsama ca ínÿenga ts̈ëngaftangbiama tmojtsichamo ora, ndayá ts̈ëngaftanga s̈métsesaye o s̈métsofs̈ës̈nayama, o ndayá aíñe o ndoñe s̈mondbétsamama Bëngbe Bëtsá jadórama fiestënga ora o shbojueta fiesta ora, o jóchnama tese. JB DJesucristo cruciñe tojanóbanayeca, Bëngbe Bëtsá tojanayënjaná Satanás y chabe bacna espíritënga obenana bomnënga y ínÿengbioye amë́ndayënga; y nÿetsca ents̈angbe delante tojaninÿanÿé cha chënga jtsamë́ndayama yobenama, mo canÿe reycá chë ínÿenga tojayënjaná ora, chabe ents̈ángaftaca natsana jtsayana y chë ayënjanánëngna ústonoye. Ainaniñe becá jtsebos̈ana chë os̈buáchiyëngbiama celoca yomna soyënga \A1DMo nda ba ndebénënga tojtsabamna y chama tsbuanachangá tojtsamna y chiñe tojtsayana chënga obligaciónaca imojtsemna chë ndebénana pronto jtobocana ca, pero chë ents̈á chëchangá tojtsandbiama chë ents̈anga cha ndoñe más chamondëtsendebénama, Bëngbe Bëtsá cachcá tojama, bacna soyëngama bënga s̈ojtsaperdoná ora. Jesús bëngbe bacna soyëngama cruciñe tojanóbana ora, enjamna mo Bëngbe Bëtsá bëngbe ndebénana tojtsanpochocá cuenta. m@SD Inÿe tempo ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabiama mo obanëngcá s̈mojamna, yapa bacna soyënga jtsamama s̈mojanamana causa y uinÿnanánënga mo Bëngbe Bëtsabe ents̈angcá ndoñe s̈monjámnayeca, pero aíñe s̈mojanamana bacna soyënga jtsamana nÿe nts̈amo s̈mojanbos̈cá. Morna Bëngbe Bëtsá tojama ts̈ëngaftanga ts̈abe vida chas̈motsebomnama, Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse, y Bëngbe Bëtsá bëngbe nÿetsca bacna soyënga s̈ojtsaperdoná. _?7D Ts̈ëngaftanga s̈mojánenabaye ora, enjamna mo nts̈amo cach Cristo tmojanatbontsacá ts̈ëngaftanga utebuantsánënga cuaftsemncá, er ts̈ëngaftanga s̈mojanajbaná jtsamana chë tempo s̈mojánama bacna soyënga; y nts̈amo Cristo cháuatayenama Bëngbe Bëtsá tojamcá, cachcá, ts̈ëngaftanga s̈mojánenabaye ora, enjamna mo ts̈ëngaftanga chas̈matayenama Bëngbe Bëtsá cuafjamcá, er mora ts̈ëngaftanga mo tsmëma ents̈angcá s̈mondoyena. Chca tojanopasá, Bëngbe Bëtsá obená bétsemnama ts̈ëngaftanga s̈mojtsos̈buáchema, y chë obenana tojama Cristo cháuatayenama. f>ED Ts̈ëngaftanga Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá bétsemnayeca, mo uinÿnananëngcá s̈montsemna, ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabe ents̈anga s̈momnama. Quem uinÿnanánana ndoñe quenátsmëna mo chë más delicadents̈e base bobachtema tmojatëts̈cá, cach ents̈ángbeyeca nts̈amo judiënga monduamancá, pero aíñe entsemna cach Cristo nda tcmojauinÿnaná; y chë uinÿnanánana entsemna, ts̈ëngaftangbe ainanents̈ana Cristo bacna juabnënga jabuajuánayana. f=ED y Bëngbe Bëtsá tojama ts̈ëngaftanga ndegombre ts̈abe vida chas̈motsebomnama, Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá bétsemnayeca; y Cristo, nÿetsca chë mándayënga y obenana bomnëngbiama más uamaná endmëna. <D Cristo endmëna cachcá nts̈amo Bëngbe Bëtsá yomncá, masque mo canÿe ents̈acá quem luarents̈e yojëftsiyena; E;DCuedado s̈mochtsebomna, ndoñe s̈matjaleséncia ndocná chaondë́tsamama ts̈ëngaftanga jtsajbanama Crístbeñe os̈buáchiyana jtsebomnana. Chca ents̈anga montsebos̈e juabnë́ngaca ts̈ëngaftanga jáingñama, nÿe básefta ents̈angbe juabnënga y tondayama ndoservena juabnënga. Chë juabnënga jtsóbocanana nts̈amo bëts taitanga básengbioye mondbetsabuátambayents̈ana y chë espíritëngbents̈ana, ndëmuanÿengbiama ents̈anga jtsejuabnayana chënga nÿetsca soyënguiñe imománda ca; pero Crístbents̈ana chë juabnënga ndoñe ntsóbocanana. ?:wDChca s̈montsobena jamana, cháftaca cánÿiñe mo canÿacá nÿets tempo jtsemnëse. S̈mochtsiyena jtsamëse nts̈amo cha tojabuatëmbacá y cada te más chca. Cabá más s̈mochtsos̈buáchiye chë Cristbiama buayenana soyëngama, nts̈amo tcmojabuatambacá; y Bëngbe Bëtsá sempre s̈mochtsatschuanaye. 9DTs̈ëngaftanga Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga s̈mojanóbiama ora, s̈mojanayana: “Cristo Jesús, Bëngbe Utabná entsemna ca”. Chcasna, ts̈ëngaftanga cmontsamna jtsiyenana soyënga jtsamëse mo chë cháftaca cánÿiñe mo canÿacá tojtsemnacá. d8ADEr masque choca ts̈ëngaftangaftaca ats̈e ndoñe quetsátsmëna, ats̈be ainana aíñe choca ts̈ëngaftangaftaca entsemna; y ats̈e puerte sëntsoyejuá ts̈ëngaftanga s̈matenëyeunanama y nÿets tempo Bëngbe Bëtsábeñe s̈mojtsos̈buáchema. Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse, ents̈anga ndegombre ts̈abe vida jtsebomnana [7/DAts̈e chca së́ntsichamo, botamana palabrë́ngaca ndocná chacmondáingñema. 66eDMo canÿe bëtscá bomnana iytë́mena soycá pero mora ya uínÿenana, cachcá Crístbeñe entsemna nÿets osertánana y obenana Bëngbe Bëtsá jtsabuatmama. Chë soye tempo Bëngbe Bëtsá ents̈anga ndoñe tonjaninÿanÿé, pero mora Cristo yojtsama bënga chë uámana soyënga chamotsebomnama. 5DAts̈e chca sëndama, ts̈ëngaftanga y chënga ainaniñe bëts añemo chas̈motsebomnama, y cánÿiñe mo canÿacá chas̈motsemanama, nÿetscanga jtsenbobonshánëse. Chca, nÿets osertánana ts̈ëngaftanga chas̈motsebomnama, y chë tempo Bëngbe Bëtsá ents̈anga ndoñe tonjaninÿanÿé buayenánama chas̈motsetats̈ëmbuama, y chë buayenánana Cristbe soye entsemna. 4 )DAts̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga chas̈motsetáts̈ëmbo, Bëngbe Bëtsá becá tsimpadánama, ts̈ëngaftangbioye jujabuáchama, chë Laodicea puebloquënga Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga y nÿetscanga chë ndocna te ats̈e s̈monjinÿe os̈buachiyë́ngnaca. 3 DChca chaotsemnama, ats̈e bëtscá sëndëtrabája; y chca së́ntsama, chë Cristo yojtsama ats̈e chaitsebomnama bëts obenánaca. 2 ;DBënga nÿetscángbioye Jesucristbiama fchandbétsabuayiynaye; fchandbétsëtsëtsnaye ndayá chënga ndoñe yontsamna jtsamana, y fsëndbétsabuatambaye nÿets osertanánaca ndayá chënga aíñe yojtsamna jtsamana, y chca, nÿetscángbioye Bëngbe Bëtsabe delante junatsama, puerte os̈buáchiyënga y osertánënga Bëngbe Bëtsabe soyënguiñe, chënga Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse. 81 kDBëngbe Bëtsá yobos̈e, chabe ents̈anga imomnënga chamotsábuatmama ndayá tempo chënga ndoñe tonjaninÿanÿecá; y yobos̈e chë ndoñe judiënga jinÿanÿiyama ts̈a bëts y ts̈abe soye yomna chë ndegombre buayenánana, ndayá tempo ínÿenga ndoñe tonjaninÿanÿecá. Chë tempo ndoñe yonjanótats̈ëmbo buayenánana entsemna, Cristo ts̈ëngaftangbe ainaniñe yojtsiyena, y chábeñe puerte jtsos̈buáchiyëse s̈mojtsobena jtsobátmanana, Bëngbe Bëtsá puerte bëtsë́tsanga y uámanënga chácmabiamama, bats̈á nts̈amo cachá yomncá. ^0 7DBëngbe Bëtsá nÿetsca ents̈anga ndoñe tonjanalesenciá, quem luare jobojáts̈ama orscana y nÿets tempo chë buayenánama chamotsetats̈ëmbuama; pero mora, chábenga imomnënga chë soye cha tojinÿanÿé. / +DBëngbe Bëtsá ats̈e s̈ojábema chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngbe canÿe ujabuachaná. Cachá chë trabajuama s̈ojanábuayana, chca jamëse, ts̈ëngaftangbe ts̈abiama chaotsemnama. Chë trabajo endmëna, lempe nts̈amo cha tojayancá ents̈anga jábuayenana. %. EDAts̈e corente sënjesoyejuá mora ts̈ëngaftangbiama jasúfriama stsobenama. Ba ents̈anga entsamna jasúfriana Cristo jasérviama, y ats̈e së́ntsesufrina nts̈amo Cristo tojansufricá, mora ats̈e jtsesufrinëse chabe cuenta, nts̈amo jasúfriama yomncá. Y nts̈amo sëntsesufrincá entsemna Crístbeñe os̈buáchiyëngbe ts̈abiama, chë chabe cuerpcá imomnënga, chënga Crístbenga bétsemnama. c- ADPero ts̈ëngaftanga cmontsamna chë bëtscá os̈buáchiyana s̈mondbomnana nÿets tempo jtsebomnana, Bëngbe Utabnábeñe jtsos̈buáchiyama ndocna te ntjajbanacá. Nÿets tempo chë ts̈abe noticiënguiñe s̈mochtsos̈buáchiye, y ndoñe s̈matjaleséncia ndocná ts̈ëngaftangbe os̈buáchiyana chaotrocama; y nÿe chca puerte jtsos̈buáchiyëse Bëngbe Bëtsábeñe s̈mochtsobátmana, nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈mojanmcá, Jesucristbiama buayenánama s̈mojanuena ora. Chë buayenánana endmëna nts̈amo ba ents̈anga nÿetsca quem luarents̈a ents̈ángbioye tmojabuayenacá, y ats̈be trabajo endmëna cach ts̈abe noticiëngama ents̈anga jtsabuayiynayana. Pablo, os̈buáchiyënga jasérviama trabajo tmojanbonÿé , 7Dpero mora chabe Uaquiñáftaca, cha mo canÿe ents̈acá jóbanëse, Bëngbe Bëtsá tojama ts̈ëngaftanga tempcá ts̈abá cháftaca chas̈motsatsmënama; y chca tojama, ts̈ëngaftanga chabe delante nÿets tempo chas̈motsemnama; chora ts̈ëngaftanga, chabe ents̈anga, ainaniñe ndocna bacna soye ndbomnënga chas̈motsemnama, y ndocná chaondayana nts̈amo s̈mojamcá ndoñe ts̈abá yontsemna ca. (+ KDTempo, ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsá stëts̈oye s̈mojanquedá y chábioye uayayënga s̈mojamna, bacna soyënga s̈mojanjuabná y s̈mojánama causa; |* sDy Bëngbe Bëtsá tojánbos̈ena, Crístbeyeca nÿetsca soyënga quem luarents̈e y celoca, cháftaca tempcá ts̈abá chaotsatsmënama. Bëngbe Bëtsá chë soye tojanma, chabe Uaquiñá cruciñe tojanóbana ora y chabe buiñe tojanábuashana ora; y chca, Bëngbe Bëtsá tojanma nÿetsca soyënga quem luarents̈e y celoca, cháftaca tempcá ts̈abá chaotsatsmënama. )  DEr Bëngbe Bëtsá yojanjuabná cachabiama ts̈abá yojamna, lempe nts̈amo cha yomncá, chabe Uaquiñábeñnaca chaotsemnama, w( iDCha endmëna nda nÿetscanga Bëngbe Utabnábeñe os̈buáchiyënga iuamë́nda, nts̈amo chë bests̈as̈e nÿetsca chë cuerpents̈a soyënga jtsemandayancá. Cha endmëna nda iuama os̈buáchiyënga tsëm ts̈abe vida chamotsebomnama, y cha endmëna chë Bëngbe Bëtsabe más bëts Uaquiñá. Bëngbe Bëtsá tojanma, chë cachiñe ainënga mochtsatsmënënguents̈ana, cha chë natsaná chaotsemnama; nÿe cha canÿa chë más uámana luare chaotsebomnama, nÿétscañe chaotsemándayama. "' ?DBëngbe Bëtsá cabá nÿetsca soyënga ndama ora, Cristo ya yojtsemna; y chábeyeca mora yomna, lempe nts̈amo quem luarents̈e chaotsemnama yojamncá. b& ?DChábeyeca Bëngbe Bëtsá tojama lempe nts̈amo celoca y quem luarents̈e yobinÿncá, lempe nts̈amo chë ents̈anga imobena o ndoñe mondobena jinÿama soyënga, y chë espíritëngnaca chë imobena ínÿengbioye jtsamë́ndayana y obenana imobomna. Bëngbe Bëtsá, chábeyeca y chabiama tojama, lempe nts̈amo quem luarents̈e yobinÿncá. H%  DCristo tmonjáninÿe ora, bënga tmojántats̈ëmbona nts̈amo Bëngbe Bëtsá yomnana; ents̈anga imojobena cha jinÿama, pero Bëngbe Bëtsábioye ndoñe. Cha, chë Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá, ya natsana yojtsemna lempe chë Bëngbe Bëtsá tojanma soyëngama; y cha lempe chë soyëngama más uamaná endmëna. r$ _Dchábeyeca Bëngbe Bëtsá Satanasbe cucuats̈ents̈ana s̈ojatsebacá; o mënts̈á, chábeyeca Bëngbe Bëtsá bëngbe bacna soyënga s̈ojtsaperdoná. Cristo tojanóbanayeca, ents̈anga Bëngbe Bëtsáftaca ts̈abá jtsatsmënana K# D Bëngbe Bëtsá bënga s̈ojatsebacá, Satanás, chë ibetiñe luarents̈a mandayabe cucuats̈ents̈ana, y tojama chë chabe bonshana Uaquiñabe amë́ndayana bëngbe ainaniñe chamotsebomnama; &" GD Y puerte oyejuayënga Bëngbe Taitá s̈mochántsatschuanaye, nda iuama bënga chamotsobena nts̈amo cha chabe ents̈anga jats̈atayama tojas̈ebuachenacá jtsebomnama. Ts̈ëngaftanga s̈mochanjóyëngacñe nts̈amo cmojtsëtocancá celoca, chë corente buashinÿinÿana luarents̈e. Q! D Ats̈e, Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, chabe puerte bëtscá obenánaca cha chaoma ts̈ëngaftangbe ainaniñe bëts añemo chas̈motsebomnama; y chca, ts̈ëngaftanga chë padecena soyënguiñe chas̈mojtsemna ora, puerte uantadënga chas̈motsemnama, y ainaniñe añémoca Bëngbe Bëtsábeñe becá chas̈motsobátmanama. k  QD Y chca, ts̈ëngaftanga s̈mochantsobena jtsiyenana jtsamëse nts̈amo Bëngbe Utabná yobos̈cá, y sempre s̈mochántsama nts̈amo chabiama ts̈abá yomncá. Nts̈amo ts̈ëngaftanga chas̈mojtsiyencá ts̈abe soyënga jtsamëse, chents̈ana nÿetsca ts̈abe soyënga echanjóbocna, y ts̈ëngaftanga más ts̈abá Bëngbe Bëtsá s̈mochantsábuatma. U %D Lempe nts̈amo ts̈ëngaftangaftaca tojopasama, chë natsana te ts̈ëngaftangbiama fsënjanuena orscana y më́ntscoñama, Bëngbe Bëtsá sempre ts̈ëngaftangbiama fchandbétseimpadana, cháftaca fstsencuénta ora. Bëngbe Bëtsá fsëndëimpadana, chabe Espíritu chaoma ts̈ëngaftanga chas̈motsobena jtsetats̈ëmbuana y jtsosertánana, chca, nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá chas̈motsamama, ts̈ëngaftanga ts̈abá chas̈motsetats̈ëmbuama.  'DCha s̈onjáuyana nts̈amo chë Uámana Espíritu yojtsama, nÿetscanga Jesucrístbeñe os̈buachiyë́ngbioye chas̈motsababuánÿeshanama.   DY chca Epafras ts̈ëngaftanga tcmojanabuatambá, Bëngbe Bëtsabe bonshánama y ts̈abiánama. Epafras endmëna canÿa bë́ngaftaca Cristbiama oservená, y cha bënga fsëndbobonshana; cha Cristbiama endëtrabája bëngbe cuenta ts̈ëngaftangbents̈e. Q DChë ts̈ëngaftanga tcmojanabuayená ts̈abe noticiënga más bëtscá ents̈anga montsuenana; y chca, nÿets quem luarents̈e ents̈anga montsiyena más ts̈abe soyënga jtsamëse. Chca entsemna nts̈amo ts̈ëngaftangbents̈e tojopasacá, chë natsana te chë ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabe ts̈abiánama s̈mojanuena orscana, y nts̈amo Bëngbe Bëtsá puerte bonshanánaca y ts̈abiánaca bë́ngbioye s̈uanÿenama ndegombre cmojanosérta orscana.  DNatsanama, chë ndegombre buayenánama, chë ts̈abe noticiënga, ts̈ëngaftanga tcmojanabuatambá ora, ts̈ëngaftanga botamana s̈mojanuena nts̈amo chë buayenániñe bejtsayancá, chë ts̈ëngaftanga s̈mojtsobena ts̈abe soyama jobátmana, Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse. Chë s̈montsobatmana soye entsama ts̈ëngaftanga Jesucrístbeñe puerte chas̈motsos̈buáchema y nÿetscanga chas̈motsababuánÿeshanama. Bëngbe Bëtsá celoca enduaquëcjná chë ts̈ëngaftanga s̈mojtsobatmana ts̈abe soye. V 'Der bënga fsënjátats̈ëmbona nts̈amo ts̈ëngaftanga Cristo Jesúsbeñe ts̈a s̈mojtsos̈buáchema, y nts̈amo ts̈ëngaftanga nÿetscanga chë Bëngbe Bëtsábenga imomnënga s̈mababuánÿeshanama.  DBëngbe Bëtsá, Bëngbe Utabná Jesucristbe Taitá ts̈ëngaftangbiama fstseimpadana ora, cha sempre fchandbétsatschuanaye, p [Dquem tsbuanácha sëntsabiamná chë Colosas puebloca Bëngbe Bëtsábenga imomnëngbiama. Ts̈ëngaftanga bëngcá Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga s̈mondmëna, y chca, Jesucrístbeyeca bëngbe cats̈átanga. Ats̈e së́ntseimpadana Bëngbe Bëtsá Bëngbe Taitá, chaoma ts̈abe bendicionënga ts̈ëngaftangbeñe chaotsemnama, y chaoma ts̈ëngaftangbe ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama. Pablo, Bëngbe Bëtsábioye tbojanimpadá Colosas puebloca os̈buáchiyëngbiama  DAts̈e Pablo, Jesucristbe ichmoná Bëngbe Bëtsá chca yobós̈eyeca, y Jesucrístbeyeca bëngbe cats̈ata Timotéoftaca, dANÿetscangbe delante puerte añémoca ents̈anga enjanabuayiyná Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama, y enjanabuatambá soyënga Bëngbe Utabná Jesucristbiama, y ndocna Romoca mandayá quebënjatanauyá chca jtsamama.!;Pablo uta uata chents̈e tonjanoquedá canÿe uánts̈amena yebnents̈e; y nÿetscanga cha jauatsëtsayama monjánajnënga cha enjanëbuájajana. oW(Pablo chca tojánayana ora, chë judiënga chents̈ana imojésebocana y ts̈a imojtsenatsëtsnaye.) 7Pablo chora mënts̈á tojanë́yana: “Ndegombre s̈mochtsetáts̈ëmbo, cach quem Bëngbe Bëtsabe buayenana soyënga ents̈anga bacna soyënguents̈ana játsebacama, chë ndoñe judië́ngbioye mochanjábuayenaye, y ndegombre chënga cocayé aíñe mochanjóyeunaye ca.” Muents̈a ents̈anga ainánaca josértama ndoñe quemátsbos̈e causa,
chënga nduauenanënga montsemna y nduabinÿnë́ngnaca;
chënga bomínÿeca ndoñe chamondobená jinÿama,
ni chëngbe matscuas̈eca jouenama,
ni chëngbe ainánaca josértama ndoñe chamondobená,
chca, ats̈be benache ndoñe chamondishachama,
ats̈e ndoñe ntjátsebacama ca.’ ” 5cMotsa chë ents̈anga jauyanama:‘Bëtscá s̈mochantsuenana, pero tondaye quecmochátësertana;
ts̈a s̈mochantsafs̈na, pero tondaye ques̈mochátinÿe. +Nÿetscanga ndoñe cachcá montsanjuabnaye causa, tmojanonts̈é chents̈ana jésebocanana. As Pablo tojanë́yana: “Nÿets razónaca chë Uámana Espíritu ts̈ëngaftangbe taitanga tojanë́yana, Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Isaíasbiajana, mënts̈á: Báseftanga aíñe imojtsos̈buáchiye nts̈amo Pablo yojtsanëtsëtsnacá ndegombre bétsemnama, pero ínÿengna ndoñe. dAAsna, canÿe tescama Pablo tmojaniyana chca chaotsemnama; y chë tena, ba ents̈anga chë Pablo posada inabomnoye tmojanobeconá. Y cachëscana tojanjétanëntscuana, Pablo ents̈anga yojanëtsëtsná Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama, ndayama cha ininÿe y inatáts̈ëmbo; y yojtsents̈ena chënga jáyënjanama Jesúsbeñe chamotsos̈buáchema, Moisesbe leyënguents̈a soyë́ngaca y Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayëngbe uabemana librë́s̈angañe soyë́ngaca. K Bënga fsë́ntsebos̈e jouenana nts̈amo aca cojuabnama, er nts̈amo Jesucristbe ustonëngbiama fstsëtats̈ëmbcá, entsemna ana nÿets luarenache chëngbe contra ents̈anga imojtsichamo ca. o WChora chënga tmojaniyana: —Bënga ni mo canÿe tsbuanácha Judeocana fchiyatáyëngaca acbiama noticië́ngaca, y ni canÿe cats̈ata judío, chocana moye ashjajnënguents̈á, ndocna bacna soye acbiama ches̈natacuntá. f EChíyeca, ats̈e tcbonjúbuaja jánÿama y jáuyanama, er ndayama chë Israeloca ents̈anga puerte jtsos̈buáchiyëse mondobátmanama, chë obanënga mochtayenama, ats̈e mora utamená së́ntsemna ca —tojanë́yana. 1 [Pero chë judiënga ndoñe quemtétsebos̈e ats̈e chas̈muatsboshjonama; chíyeca, s̈onjanotocá jáimpadana cach Romoca bëts uámana mandado cháuayana ats̈e ts̈abá o ndoñe tijanmama, masque ats̈e tondaye quetsátsbomna, cach ats̈be luarents̈a ents̈anga, judiëngbe contra jayanama. + OChë romanënga lempe s̈monjantjá chents̈ana, monjétsebos̈e ats̈e jëtsboshjonana, er ndocna bacna soye chemátaninÿena ats̈e jóbanama chas̈otsemnama. DChoye fsënjánashjajnents̈ana unga tianoye, Pablo tonjanmandá chents̈e imnoyena judiënga más uámanënga chamobéconama; y nÿetscanga ya tmojánenefjna ora, cha tojanë́yana: —Cats̈átanga judiënga, masque ats̈e tondaye chiyatsma bënga judiënga mondbétsama soyëngama contra, ni bëngbe bëts taitanga imojanamana soyëngama contra, judiënga Jerusalenoca s̈monjanishache y romanëngbe cucuats̈iñe s̈monjánboshjona. PRomoye fsënjánashjajna ora, soldadëngbe amëndayá Páblëbioye tbonjalesenciá cánÿabe yebnents̈e chaotsiyenama, y tonjanmandá canÿe soldado chabotsebojanÿama. Ndayá Pablo Romoca tojanma >uRomoca Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga ya imojétsetats̈ëmbo bënga choye fchjanashjajnama; chcasna, chënga tmonjánbocna bënga jajébenguama canÿe luare Foro del Apio y Unga Tabernënga ca uabainóntscoñe. Pablo chënga tonjánanÿe ora, Bëngbe Bëtsá tbontanchuá y puerte añémoca enjétsemna. KChents̈e básefta Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga fsënjánanÿena, y s̈onjanë́buaja chë́ngaftaca canÿe semana chents̈e jëftsajë́tanama; y chents̈ana Romoye fsënjë́ftsanbocna. W' y chents̈ana fshantse béconana bejaycá fsënjána, Regio puebloye jashjanguëntscuana. Yëfsana, tsmanoicana tsjuanoye enjétsebinÿiaye, y chca, chë inÿe yëfsana Puteoli puebloye fsënjánashjajna. hI Chents̈ana, Siracusa bëts puebloye fsënjánashjajna y chents̈e unga te fsënjë́ftsemna; *M Chë fshantsents̈e mar béjayoca unga ishinÿe fsënjë́ftsemna, y chents̈ana canÿe Alejandriocana yojanabá barcuiñe fsënjanenojayé; chë barco nÿets uaftena tempo chë luarents̈e yojëftsamna y enjanabaina Cástor y Pólux ca, mo chë romanëngbe uta diosata cats̈atcá. iK Bëtscá ts̈abe soyënga chents̈e bëngbiama tmonjanma, y cachiñe játama ya chë barcuiñe fsëntanenojayenga orna, lempe nts̈amo bejaycá jama s̈onjanëjabotcá chënga s̈onjanats̈atá. Pablo Romoye tojánashjango zm Chca tonjanopasá chents̈ana, chë luarents̈a inÿe s̈oquënga Páblëbioye monjánajna y cha enjánashnaye. +OChë tempo, Públiëbe taitá s̈ocá jutsnë́shañe inajájona, calentóraca y buíñeca buamachnëjuanánaca. Pablo tonjána cha jinÿama y tonjánamashëngo; Bëngbe Bëtsábioye tbonjanimpadá y chë s̈ocábeñe chabe cucuats̈ënga tonjanjajó, y chca, cha shnaná enjétsatsmëna. A~{Chents̈a béconana inamna chë luarents̈a mandayabe fshantsënga. Cha s̈onjanë́buaja y corente ts̈abá s̈onjanacuedá, unga tentscuana. Chë taitana Publio ca inauabaina. #}?Chë ents̈anga imojétsejuabnaye chábioye bochtsacuefshachá y nÿe ndeolpe obaná yochjashajaye ca. Pero bën tonjanochnëngo y ndocá chenátanopasama chënga tmonjáninÿe ora, ya ndoñe cachcá quemëntétsanjuabnaye y tmonjanonts̈é ichámuana Pablo canÿe dios inamna ca. |wPero Pablo tontsanenacuestëtoná y íñeshoye chë mëts̈cuaye tbontsantsats̈e y Pablo ndocá chenatanpasá. O{Chë luarents̈a ents̈anga, chë mëts̈cuaye Páblëbe cucuats̈iñe yojtsajonÿanama tmonjáninÿe ora, monjétsenatsëtsnaye: “Quem boyabása ndegombre inÿa obanayá cuanmëna; mar béjayoca jobanáments̈ana tojotsbocá, pero chca uamana causa, diosá Justicia ndoñe quebnatsleséncia cha vida chaotsebomnama ca.” cz?Pablo tojanatbaná básefta buashana chamesëfjënga y chë íñeshoye enjétseshacjnaye ora, canÿe mëts̈cuaye tojánbocna y enjetsachaye, chents̈e yapa obonÿaye causa, y Páblëbe cucuats̈iñe tontsanojonÿá. dyAChë luarents̈a ents̈anga bë́ngaftaca corente ts̈abá mándbomnënga monjétsemna; canÿe íñeshe tmonjanangbotjó y s̈onjanë́buaja choca bënga jatós̈boniyama, er ts̈a enjétsaftena y yapa enjétsesësna. xx kYa nÿetscanga fshantsoca ts̈abá fsënjétsemna ora; fsënjántats̈ëmbona chë luare Malta ca yojanabaina. Bw},y chë ínÿengna tablëshënguiñe o chë barcuents̈a pedazënguiñe chamoshbuets̈ama. Y chca, nÿetscanga fsënjanobená ts̈abá y ndocá ntjapasacá fshantsoye jashjanguama.v+Pero chë soldadëngbe amëndayá inabos̈e Pablo jatsbocama, y chíyeca chë soldadë́ngbioye ndoñe chenatanalesenciá chca jamana; y tojanmandá nÿetscanga chë jachbabama obenëngna natsana chë buyeshoye joshbuets̈ana tsachoye chamuashjanguama, u*Chora, chë soldadënga tmonjanjuabó chë utámenënga jtsëbáyana, jachbabëse chënga ndoñe chamondë́tsachetama. 7tg)Pero chë barco canÿe luaroye tonjánashjango, y chents̈e chë béjaye catatoicajana enjetsobuá y chë barco cánÿents̈e, bëtscá cascajo buyeshiñe binÿnents̈e tontsananjo. Chë barcuents̈a natsanoica lado chë cascajuiñe entsanajuena, ndócnoye juabónjuama ntsopodencá, y chë stëts̈oica lado puerte entsanashatiyiyná y lempe entsanandbiamná, yapa binÿia causa y búyeshe chents̈e enjétsojants̈etaye causa. s}(Asna, chë anclents̈a lazëjënga tmontsantë́tsets̈e y chë anclënga buyeshoye tmontsanboshjuana, y chë timón, chë barco juyambama oservena soyents̈a uabatsëcnëjë́ngnaca tmontsanjafjoná. Chorna, chë barcuents̈a natsanoica niñës̈iñe ents̈ë́jua tsbanánoye tmontanë́s̈ëngo, y chë binÿia tonjanma chë barco chaonts̈é chë chënÿoye juabéconama. r'Ya tonjanbinÿna ora, chë barcuents̈a trabájayënga ndoñe quemëntétsetats̈ëmbo ndaye fshantse chents̈e bétsemnama, pero tmonjáninÿe chë fshantsents̈e canÿe luare jachañe, chë béjaye chë luaroye omashjuanents̈e, y chiñe canÿe chënÿañe enjamna; as chënga tmonjanjuabó jarrepárana nderado cuanjobenaye chëjana chë barco chë fshantsoye juyambana. q9&Nts̈amo imnabos̈cá tmonjansents̈ana, buyeshoye trigo tmontsanashaná, chca, chë barco ndoñe yapa chaondëtsautama. Chë barco tojtsanenatjëmba npU%(Chë barcuents̈e nÿetscanga fsënjamna uta patse y canÿsëfta bnë́tsana y chnë́nguanënga.) Lo$Chents̈ana nÿetscanga tmonjanenñemó y chë́ngnaca tmonjanse. 3n_#Pablo, chca tonjánayanents̈ana, canÿe tandës̈e tonjanca y nÿetscangbe delante Bëngbe Bëtsábioye tbontanchuá. Chorna, tonjanjatá y tonjanonts̈é jasama. m/"Diosmanda, masque nÿe mo bats̈atémnaca s̈mochjase. Chca cmontsamna jamana ndoñe chas̈mondóbanama, er ndocná ndocá queochatspása ca.” flE!Enjétsebinÿana ora, Pablo nÿetscanga tonjanaimpadá ndayánaca chamosëngama, mënts̈á jáuyanëse: “Ya uta semana entsemna y ts̈ëngaftanga ni mo bats̈atema ches̈matamaná, y tondaye ches̈matsbmuananga. k As, chë soldadënga tmonjána y chë canous̈ents̈a lazëjënga tmontsantë́tsets̈e y buyeshoye chës̈e tmontsantsats̈e. /jWPero Pablo chë soye tojáninÿe, y chë soldadëngbe amëndayábioye y chë soldadë́ngbioye tonjanëná y mënts̈á tonjanë́yana: “Chë barcuents̈a trabájayënga cach quem barcuents̈e ndoñe chamonjoquedase, ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mochatobenaye muents̈ana jótsbocama ca.” |iqChëntscuana, chë barcuents̈a trabájayënga tmojánbos̈ena chents̈ana jtsachetana; chamna, chënga tmojanonts̈é chë canous̈e buyeshoye justjanguana, pero chca imojétsama, mo chë anclënga chë barco natsanoica cuaftsëstjajuancá. hChënga monjétsauatja nderado bëts ndëts̈béngaca nanjetsánts̈ëtjiama; asna, chë barco stëts̈oicajana canta ancla buyeshoye tmonjanashëbëúts̈ena, chë barco ndoñe más chaondëtsábonjnama, y ts̈a monjétsebos̈e betsco chaobínÿnama. ag;As chënga tmonjanmedidá ntsachets̈á chë búyeshe buatjoye inamnama y tonjanóbocna unga bnë́tsana y chnë́nguana metro; más chcoye cachiñe tmonjanmedidá y uta bnë́tsana canÿsëfta metro tonjanóbocna. 1f[Canÿe ibeta, uta semana fsënjánana chents̈ana chë Adriático ca uabaina mar béjayiñe fsënjétsemna, y nÿe ínÿoye y ínÿoye chë binÿia s̈onjétsëyambaye. Y mo tsë́ntseto yojétsemna orna, chë barcuents̈a trabájayënga tmojanjuabó ya fshantse béconana imojétsemna ca. meSPero mora entseyta canÿe fshantse mar béjayiñe chas̈úshejanguama ca” —cha tonjanë́yana. (dIChcasna, baconga, ndoñe matauatjëngana, er ats̈e Bëngbe Bëtsábeñe corente sëntsos̈buaché y lempe nts̈amo chë ángel s̈onjauyancá echanjóbocna. zcmy chë ángel mënts̈á s̈onjauyana: ‘Pablo, ndoñe matauatjana; entseyta aca chë Romoca bëts mandádbioye chacotsama, y aca Bëngbe Bëtsábia cómnayeca, nÿetsca quem barcuiñe ajnënga jobanáments̈ana cha echanjatsebacá ca.’ byIbeta canÿe ángel s̈onjébëbocna; Bëngbe Bëtsá, ndabia ats̈e sëndmëna y nda sëndëservena, cha tbojichmó; aPero mora ngménaca ndoñe matsmënëngana; masque chë barco echantsenatjëmba, ts̈ëngaftanguents̈á ndocná queochatóbana. U`#Ya bayté enjétsemna y chëntscuana tondaye saná ntjascá fsënjétsemna. Chents̈ana, Pablo bëngbe tsëntsaca tonjantsá y tonjánayana: “Baconga, ts̈abá manjamna ats̈e mas̈mënjanoyeuná y Creta luarocana ndoñe matmënjë́ftsanbocna; chca mora ndoñe mal mamojtsepasá y ndoñe nÿa nÿets̈á matmënjobuets̈e. h_IBaytentscuana bënga ndoñe chibiatanobená jinÿana ni shinÿe, ni estrellatémënga, ts̈a tonjétseibetata causa; y ts̈a jabuache enjétsebinÿiaye causa, bënga ya ndoñe quefstétsanobatmana chents̈ana jótsbocana. ^y unga tianoye bë́ngnaca s̈onjanotocá, cach bëngbe cucuáts̈eca, chë barcuents̈a soyënga buyeshoye jtsëts̈anana. $]AChë inÿe yëfsana y chë binÿiayana cabá jabuache enjétsemna causa, chënga tmonjanonts̈é chë barcuents̈a uasmanëshangá jtsëshbuétsets̈ana; \1Ya chë barquë́shoye fsëntanë́s̈ëngo orna, chë ents̈anga lazë́jangaca chë barquë́sha tmontsanabatsë́caca, más uamorochë́sha chaotsamnama. Pero chënga monjétsauatja nderado chë barco chë Sirte ca uabaina cascajuents̈e nanjetsánjua; asna, chë barcuents̈a ancla tmonjanashëbëúts̈ena, chë barco ndoñe betsco chaondëtsábonjnama, y nts̈amo enjetsanbinÿiaycá fsënjána. [Chents̈ana fsënjánachnëjna Cauda ca uabaina stëts̈oicajana, base fshantsënga mar béjayoca; chiñe ya ndoñe ts̈a jabuache quentétsebinÿiaye y pordonto fsënjanobená buyeshoicana jtabocnana chë barco enjanasjá canous̈e, ndoñe chaondëtsóndbemama. KZChë barcna nÿe chë bínÿiëbe ponto tonjanonts̈é uayana; chë binÿia enjétsobayëjana jama ndoñe quentétsopodena causa, s̈onjanotocá nÿe nts̈amo tojtsebinÿiacá chas̈úyambama. AY{Pero baseftayté chents̈ana, chë fshantsëngocana tonjanonts̈é corente jabuache binÿiayana y chë barquë́shoye enjétsoshjajuana. Chë binÿia yojanabaina Nordeste binÿia ca. m}|2{zxxvuuYtAsyromlkj4hngofkeeEdcbgaX`_^_\\ [YY X_WgVHURR#QPOO)NM2KJI~HHG;FEjDLBA?=w<';877k554(3\2'01/.k-[,e+3*('a%$#b"! MbM7M q ,]>6 w0As, ats̈e chë cárceloye utamená, Bëngbe Utabnabiama trabájaye causa, ts̈ëngaftanga cbontsaimpadana, ndëmuanÿenga Bëngbe Bëtsá tcmojáchembo chabe ents̈anga chas̈motsemnama, sempre chas̈motsiyena mo chë ents̈angcá ndëmuanÿenga Bëngbe Bëtsá cach soyama tojánachembo y chca imomerecena. <5q0¡Ents̈anga Bëngbe Bëtsá chamotsatschuaná nÿets tempo y nÿetsca tescama, ndayá Crístbeñe os̈buáchiyënga tmojtsamama y cach Cristo tojamámnaca! Chca chaotsemna.34_0Y mora, nÿetscanga Bëngbe Bëtsá chamotsatschuaná. Cha obenana yobomna nts̈amo bënga tmojtsotjanañe o tmojtsejuabnama más soyënga jamama, chabe puerte bëts obenánaca; y chë obenana bëngbe ainaniñe yojtsemánda y yojtsama bënga ainaniñe sempre os̈buáchiyana chamotsebomnama. 13[0Ats̈e së́ntseimpadana ts̈ëngaftanga chas̈mobená chë bonshánana juabuátmanana (chë bonshánana puerte bëtscá endmëna causa, bënga ndocna te quemochatobenaye josértama nts̈amo chë soye lempe yomnana). Pero së́ntsebos̈e, ts̈ëngaftangbe ainaniñe nÿe Bëngbe Bëtsabe soyënga chaotsemna y ts̈ëngaftanga chas̈motsiyena jtsamëse, nts̈amo ts̈ëngaftanga chas̈motsamama Bëngbe Bëtsá yojuabnacá. 32_0ts̈ëngaftanga y nÿetsca Bëngbe Bëtsabe ents̈ángnaca ts̈ëngaftangaftaca, chas̈motsobena josértama Cristbe bonshánana bëngbiama ts̈a bëtscá yomnama. Nderado nda tojonts̈é chabe bonshánana jats̈ëmbonana mo canÿe soye cuaftsemncá, cha ndocna te nanjobenaye jtsetats̈ëmbuana tënts̈oye ndayë́ntscoca yomna y nÿanëjoye ndayë́ntscoca, jashenoye ndayë́ntscoñe y tsbanánoye ndayë́ntscoñe yomna. K10y ts̈ëngaftanga Crístbeñe jtsos̈buáchiyëse, mua ts̈ëngaftangbe ainaniñe chaotsiyenama. Bëngbe Bëtsánaca së́ntseimpadana, cha y ínÿenga nÿets ainánaca jtsababuánÿeshanëse, "0=0së́ntseimpadana, chabe bëtscá uámana bomnánaca chaoma, ts̈ëngaftanga ainaniñe obenana y bëts añemo chas̈motsebomnama, chabe Espíritbeyeca, ,/Q0Y chca, Bëngbe Bëtsá, chë Taitá, ndábents̈ana nÿetsca pamíllanga celoca y quem luarents̈e uabaina imóyëngacañe, chabe delante joshaménts̈ase, .w0 Chíyeca ats̈e cbontsaimpadana ndoñe chas̈mondëtsajbaná ainaniñe añemo bomnana, ats̈e së́ntsesufrina causa, er chë ts̈ëngaftangbe ts̈abiama tsësufrinents̈ana, ts̈ëngaftangbiama ts̈abe soyënga endóbocana. Cristbe bonshánana h-I0 Bënga Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá mondmëna, y chábeñe mondos̈buachéyeca, bënga montsobena Bëngbe Bëtsábioye jobéconama tondayama ntjatauatjcá, y corente jtsetats̈ëmbëse cha ndoñe chas̈ondubatema. ,!0 Bëngbe Bëtsá chca tojama, nts̈amo cachá yojanjuabnacá nÿetsca tescama jamama, y chca cha tojama Jesucrístoftaca, Bëngbe Utabná. 9+k0 Chca, Crístbeñe os̈buachiyë́ngbeyeca, mora chë celoca mándayënga y obenana bomnënga, chamobená juabuátmanana nÿets osertánana nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobomncá. !*;0 Y chë trabajo s̈onjabonÿé jamama, nÿetscanga botamana jinÿama chamotsobenama ndayá Bëngbe Bëtsá yochjama, ndayá cachá, chë nÿetsca soyënga tojamá, tempscana yojanjuabnacá. Më́ntscoñama Bëngbe Bëtsá chë soye ndocnábioye tbonjinÿinÿé, pero mora aíñe. ^)50Ats̈e nÿetsca chë Bëngbe Bëtsabe ents̈anguents̈e sëndmëna chë más nduamaná; pero Bëngbe Bëtsá bëts pavor s̈ontsebema, s̈onjalesenciá chë Cristbe bëtscá ts̈abe soyënga chë ndoñe judiënga jábuayenama. Chë Cristbe soyënga ts̈a bëtscá endmëna, y chca, quenátopodena chë soyënguents̈ana lempe jtsabuatmana. f(E0Masque ndoñe s̈onjanomerecena, mo ndayá cuafjats̈etacá, Bëngbe Bëtsá s̈onjanábuayana cha jtseservénama, ts̈abe noticiënga ents̈anga jtsabuayiynayëse; y cha áts̈eftaca chca tojanma chabe obenánaca. '0Ndayá tempo Bëngbe Bëtsá ndoñe tonjaninÿanÿecá mënts̈á endmëna: chë ndoñe judiënga Jesucristbe ts̈abe noticiënguiñe chamojtsos̈buaché ora, cachcá nts̈amo chë judiënga os̈buáchiyënga Bëngbe Bëtsábiocana mochjoshachiñcá, chë́ngnaca chábiocana mo otocancá chë soye mochanjóyëngacñe. Chënga mo cach judiënga os̈buachiyëngcá, Cristo mondbomna mo chëngbe mandayacá. Y chca Cristo endmëna mo bests̈as̈cá y chënga nÿetscanga mondmëna mo cachabe cuerpents̈a soyëngcá. Chë ndoñe judiënga os̈buáchiyënga mochanjóyëngacñe lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá chë judiënga os̈buáchiyënga tojas̈ebuachenacá. Chca echántsemna chë ndoñe judië́ngaftaca, chënga Cristo Jesúseftaca cánÿiñe mo canÿacá bétsemnayeca. &0chë tempo Bëngbe Bëtsá ndocnábioye tbonjaninÿinÿé soyënga; pero mora cha tojinÿanÿé, Jesucristbe ichmónënga nÿe Bëngbe Bëtsabiama oservénëngbioye y Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayë́ngbioye; y cha chca tojama chabe Uámana Espíritoftaca. %0Chas̈mojualiá ora, s̈mochanjátats̈ëmbona Cristbe soyënga s̈osertánama, chë tempo ndocná yonjanábuatma soyënga, j$M0Ts̈ëngaftángnaca cmontsamna jtsetats̈ëmbuama ndayá Bëngbe Bëtsá s̈ojinÿinÿé, nts̈amo cha jamama tempo tojanjuabocá, pero ents̈anga chca ndoñe tonjaninÿanÿé, y chë soyama ya bats̈atema tcbonjubuábiama. L#0Er ts̈ëngaftanga ya cmontsamna jtsetats̈ëmbuama, Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbe ts̈abiama juabna yobomnama; y chca, chë trabajo ats̈e s̈ojabonÿé, ts̈ëngaftangbe ts̈abiama jamama. " 90Chca, ats̈e Pablo utamená së́ntsemna, Cristo Jesusbiama soyënga ents̈anga abuayiynaye causa, ts̈ëngaftanga chë ndoñe judiëngbe ts̈abiama. G!0Y ts̈ëngaftanga Efesoca os̈buachiyëngbiámnaca Cristo entsama, chë inÿe chábeñe os̈buáchiyëngaftaca mo canÿe ents̈angcá chas̈motsemnama. Y chë Uámana Espíritu bëngbe ainaniñe yojtsiyénayeca, bënga nÿetscanga cánÿiñe mondmëna, mo canÿe bëts yebncá ndayents̈e Bëngbe Bëtsá yoyena.f E0Quem más uámana luarents̈e uashacuana ndëts̈beñe, nÿetsca chë bëts yebnents̈a soyënga jtsëcuatjonana, y tsbanánoye más tmojatsjebëse, chë bëts yebnents̈e tsëm jebna sóynaca chiñe jtsëcuatjonana. Cachcá Cristo, mo chë más uámana luarents̈e uashacuana ndëts̈becá, jtsamana nÿetsca chábeñe os̈buáchiyënga cháftaca cánÿiñe mo canÿacá chamotsemnama, y ínÿengnaca cachcá chamotsemnama. Y nÿetsca os̈buáchiyënga Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá tmojtsemna ora, chënga jtsemnana mo Bëngbe Utabnabiama canÿe bëts yebna jebncá, chábioye jtsatschuanayama. zm0Jesucristo y chabe ents̈anga mondmëna mo canÿe jebna yebncá. Jesucristbe ichmónënga y chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga mondmëna mo chë ndëts̈benga ndayiñe chë yebna tojtsëcuatjoncá; ts̈ëngaftanga os̈buáchiyënga s̈mondmëna chë jebna yebnents̈a soyëngcá, y cach Jesucristo mo chë más uámana luarents̈e uashacuana ndëts̈becá. nU0Chíyeca ts̈ëngaftanga, Bëngbe Bëtsabe ents̈anguents̈e ndoñe ques̈mátsmëna mo inÿe luarocana ashjajnëngcá, y ni mo cachëngbe yebnents̈e ndoyenëngcá, tondayama derecho ndbomnënga. Inÿets̈á endmëna; ts̈ëngaftanga derecho s̈mondbomna cachcá nts̈amo Bëngbe Bëtsabe ents̈anga mondbomncá, y Bëngbe Bëtsabe básenga s̈mondmëna. 9k0Er chábeyeca, canÿánÿenga y ínÿenga montsobena chë Taitábioye jobéconana, er bënga nÿetscanga cachca espíritu bëngbe ainaniñe mondbomna, chë Uámana Espíritu. V%0Cristo quem luaroye tojánabo ts̈abe noticiënga jabábuayenama, tempcá ts̈abá Bëngbe Bëtsáftaca jtsatsmënama. Cha quem ts̈abe noticiënga tojanabuayená ts̈ëngaftanga chë ndoñe judië́ngbioye, chë Bëngbe Bëtsá ndoñe s̈monjanábuatmënga, y chë judië́ngbioynaca, chë Bëngbe Bëtsá imojanábuatmënga. ve0y Cristo cruciñe tojanóbanayeca, cha tojanma chë útoica ents̈anga enáyayana chamotsajbanama, y tojanma chë útoica ents̈anga mo canÿe ents̈angcá chamotsemnama, chënga tempcá ts̈abá Bëngbe Bëtsáftaca chamotsatsmënama. [/0Cristo chënga mo cachca ents̈angcá tojábiama, judiëngbe leyënga y mandënga ndocna obenana chamondë́tsebomnama jamëse. Chca tojama, cha jóbanëse, chë útoica ents̈anga mo nÿe canÿe tsmëma ents̈angcá jábiamama, cháftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse. Cha chca tojanma chënga nÿetscanga ts̈abá chamotsiyenama; 7g0Cach Cristo yojtsama bënga tempcá ts̈abá Bëngbe Bëtsáftaca chamotsemnama. Cha tojama judiënga y ndoñe judiënga nÿetscanga mo cachca ents̈angcá chamotsemnama, mo nda canÿe tapiës̈e tojtsendbemcá, chë ndayë́s̈eca canÿe luarents̈a ents̈anga tmojtsenjáta, chënga enáyaye causa. 10 Pero mora ts̈ëngaftanga Cristo Jesúseftaca cánÿiñe mo canÿacá s̈montsemna, chë tempo Bëngbe Bëtsá ndoñe s̈monjanábuatmënga, y cha tojama chábioye chas̈motsábuatmama; y chca yomna, er Jesús, chabe buiñe juabuáshanëse, ts̈ëngaftangbiama tojanóbana. 90 s̈mochjenójuaboye nts̈amo tempo s̈mojamnama, Crístbeñe cabá ndos̈buáchiye ora. Chora, ts̈ëngaftanga Cristo ndoñe s̈monjánbomna, Israeloca ents̈angbiama stëts̈oye s̈monjanquedana, y ndoñe s̈monjantáts̈ëmbo lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá chabe ents̈anga tojanas̈ebuachenacá. Ts̈ëngaftanga quem luarents̈e s̈monjaniyena ndocnábeñe ntsobatmancá y Bëngbe Bëtsá ntsabuatmcá. #0 Ts̈ëngaftanga ndoñe judiënga, ndëmuanÿenga judiënga cmondubuatma “chë más delicadents̈e base bobachtema ndëtëts̈enënga ca”, chëngcá uinÿnanánënga ndoñe s̈mondmënama; chënga cachënga jtsenábobuatmana “chë más delicadents̈e base bobachtema të́ts̈enënga ca”, y cachëngbe cuerpënguiñe chca jtsamana. Mënts̈á, ts̈ëngaftanga chë ndoñe judiënga, 0 Bëngbe Bëtsá s̈ojtabiama nts̈amo bënga mondmëncá, y Cristo Jesúseftaca cánÿiñe mo canÿacá bétsemnayeca, Bëngbe Bëtsá mo tsmëma ents̈angcá cuaftsatsmëncá s̈ojtabiama, ts̈abe soyënga jtsamëse jtsiyenama. Y ndayá bënga ts̈abá mondamcá, Bëngbe Bëtsá tempo tojanprontá bënga chamotsamama. Crístbeyeca tempcá ts̈abá Bëngbe Bëtsáftaca jtsatsmënana %C0 Atsebácanënga s̈mondmëna, ndoñe cach ts̈ëngaftanga ndayá s̈mojánmayeca; chíyeca ndocná quenátobena jtsenábotamnayana atsbocaná yojtsemnama. .U0Er Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbiama ts̈abe juabna yojánbomnayeca, tcmojatsebacá, Jesucrístbeñe s̈mojtsanos̈buáchema; pero atsebácanënga s̈mondmëna, ndoñe cach ts̈ëngaftanga ndayá s̈mojánmayeca, ndayá atsbocaná jtsemnana endmëna Bëngbe Bëtsabe canÿe ts̈etana soye. r]0Chca enjamna, Bëngbe Bëtsá ents̈anga cháuinÿanÿema nÿetsca joshjanguama tempënguiñe, nts̈amo cha bëngbe ts̈abiama bëtscá juabna bétsebomnama, cha Cristo Jesúseftaca bë́ngbioye ts̈abe juábnaca s̈ojánanÿe ora. 0Bënga Jesucrístoftaca cánÿiñe mo canÿacá bétsemnayeca, Cristo Jesús cháuatayenama Bëngbe Bëtsá tojanma ora y celoca tbojtantbema ora, enjamna mo bë́ngnaca chámuatayenama Bëngbe Bëtsá cuafjamcá y Cristo Jesúseftaca celoca cuaftatbiamcá. A{0y chíyeca, bënga cabá mo obanëngcá chabiama fsënjamna ora, bacna soyënga fsënjánama causa, chora cha tojanma bënga ts̈abe vida chamotsebomnama y Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá chamotsemnama. Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbe ts̈abiama juabna bómnayeca, bacna soyënguents̈ana tcmojatsebacá. ~u0Pero Bëngbe Bëtsá sempre ts̈a lastemado ents̈angbiama endmëna y sempre corente bënga s̈ondábabuanÿeshana; r]0Tempo bënga nÿetscanga fsënjaniyena nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈monjaniyencá. Bënga soyënga fsënjánama, nÿe nts̈amo ftsjanbos̈cá nÿe bëngbe cuerpëngbe ts̈abiama, y nÿe nts̈amo bëngbe juabna enjamncá bacna soyënga jamama. Bënga fsënjaniyena soyënga jtsamëse mo chë Bëngbe Bëtsábioye nduabuatma ents̈anga mondbetsamcá; chë causa bënga fsënjanomerecena jtsebomnana chë Bëngbe Bëtsabe uabouana castigo, cachcá chë Bëngbe Bëtsábioye nduabuatmëngcá. 1 [0Chca, ts̈ëngaftanga s̈monjánama mo chë nÿe quem luarama enójuabnayënga monduamancá, y s̈monjanëyeunana Satanás, chë bacna espíritënga obenana bomnënga y quem luarents̈a tsbanánoca imomnëngbe amëndayá, chë Bëngbe Bëtsábioye ndëyeunanëngbe ainaniñe yománda espíritu. H  0Tempo ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabiama mo obanëngcá s̈monjamna, er ts̈ëngaftanga s̈monjaniyena, nts̈amo Bëngbe Bëtsá yomandacá ntsamcá, y bëtscá bacna soyënga s̈mojánama. U  %0Cha endmëna nÿetsca chábeñe os̈buáchiyëngbe mandayá, y chënga mondmëna mo cachabe cuerpo cuaftsemncá. Chëngbe ainaniñe cha endoyena y nÿetsca luarënguíñnaca, y lempe cha endëmánda.0  [0Bëngbe Bëtsá tojama Cristo nÿetsca soyënguiñe chaotsemándama, y tbojanábuayana nÿetsca soyënguiñe chaotsemándama, chábeñe os̈buáchiyëngbe ts̈abiama. 2  _0Choca Cristo nÿetsca soyënguiñe yojtsemánda, y más bëtscá obenana y mando yojtsebomna nÿetsca mándayëngbiama, chë mando y obenana bomnëngbiama, y cha yomna más uamaná y bëtsá nÿetsca chë ents̈angbiama mo bëtsëtsangcá utabnëngbiama, chëngbe uabaina respétoca jtsichámëse. Cristo puerte bëtsá endmëna lempe nts̈amo quem luarents̈e yobínÿnama y Cristo yochjésabents̈ana yochtsebinÿnámnaca. { q0ndáyeca Bëngbe Bëtsá tojanma Cristo cháuatayenama, y chabe cats̈bioica celoca tbojtantbema chaotsemándama. } u0y chas̈motsetáts̈ëmbo ts̈a bëts soye y ndocna te ntjëftsopochócama chabe obenana yomnama, chë ndayá bëngbe ainaniñe ts̈abe soyënga yojtsama, bënga chë Crístbeñe os̈buachiyë́ngbeñe. Cach quem puerte bëts obenana endmëna,  +0Ats̈e, Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, cha chaoma ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabe soyënguiñe corente osertánana chas̈motsebomnama, ts̈ëngaftanga chas̈motsetats̈ëmbuama, ndayá Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse ts̈ëngaftanga s̈mojtsobatmancá cha cmochjáts̈atayama. Bëngbe Bëtsá tcmojáchembo chábeñe chca chas̈motsobátmanama. Ats̈e cha së́ntseimpadana, chaoma ts̈ëngaftángnaca chas̈motsetáts̈ëmbo ts̈a bëtscá y bëts soyënga yomna ndayá chabe ents̈anga cha tojas̈ebuachenacá;  50Bëngbe Bëtsá, Bëngbe Utabná Jesucristbe Taitá, nda corente iuámana, së́ntseimpadana cha chaoma Uámana Espíritu chacmë́jabuachama, corente osertánënga chas̈motsemnama, y chacminÿanÿé nda Bëngbe Bëtsá yomnana, chca, más ts̈abá cha chas̈motsábuatmama. L 0Chcáyeca, ats̈na, Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbiama stseimpadana ora, sempre cha sëndbétsatschuanaye, er ats̈e sënjátats̈ëmbona nts̈amo ts̈ëngaftanga Bëngbe Utabná Jesúsbeñe ts̈a s̈mojtsos̈buáchema, y nts̈amo ts̈ëngaftanga nÿetsca chë Bëngbe Bëtsábenga imomnënga s̈mababuánÿeshanama. l S0Bënga chë Uámana Espíritu bëngbe ainaniñe mondbómnayeca, corente mondë́tats̈ëmbo ndayá Bëngbe Bëtsá chabe ents̈anga tojas̈ebuachenacá bënga mochjóyëngacñama. Uámana Espíritbeyeca bënga montsobena chca puerte ts̈abá jtsetats̈ëmbuama, chë Bëngbe Bëtsá chabe ents̈anga nÿetsca tescama játsebacama y nts̈amo tojas̈ebuachenacá jats̈atayama tempo chaóshjanguëntscuana; y lempe nts̈amo cha bëngbiama inétsamama, nÿetscanga cha mochántsatschuanaye, cha bëtsá y obená bétsemnama. Pablo Bëngbe Bëtsábioye tbojanimpadá, os̈buáchiyënga osertánana chamotsebomnama. c A0 Y ts̈ëngaftángnaca, chë ndegombre buayenánana s̈mojanuena ora, chë Bëngbe Bëtsá bënga játsebacama buayenánana, y Crístbeñe s̈mojtsanos̈buaché ora, Bëngbe Bëtsá tojanma ts̈ëngaftanga Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá chas̈motsemnama y tcmojanainÿnaná ts̈ëngaftanga chabe ents̈anga bétsemnama. Bëngbe Bëtsá chca tojanma, Uámana Espíritu ts̈ëngaftangbe ainaniñe cháuamashënguama tojanma ora, nts̈amo tempo cha tojanas̈ebuachenacá. z o0 Y Bëngbe Bëtsá chca tojama, bënga chë Crístbeñe natsana imojtsanos̈buachenga, cha bënga s̈ochjánatsebacama, ts̈abe soyënga jtsamëse chamotsiyenama, chca, chë inÿe ents̈anga Bëngbe Bëtsabe obenanama cha chamotsatschuanama. | s0 Bëngbe Bëtsá sempre jamana nÿetsca soyënga nts̈amo tojtsejuabnacá y tojtsebos̈cá. Y Bëngbe Bëtsá bënga s̈ojabacacá, nts̈amo cabá chca ndama ora yojanjuabnacá; chca, bënga Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse, bënga chamóyëngacñama ndayá Bëngbe Bëtsá chabe ents̈anga jats̈atayama tojas̈ebuachená, mo chëngbe otocana soycá.  /0 Ndayá jamama Bëngbe Bëtsá yojuabnacá, lempe echanjochnëngo nÿa chama tempo chaojóshjango ora, y quem Bëngbe Bëtsabe juabna endmëna jamana, lempe nts̈amo cha tojamcá celoca y quem luarents̈e, Cristo chamotsebomna nÿetsca chë soyënguiñe mo chë mandayacá. /~ Y0 y tojama bënga chamotsetats̈ëmbuama ndayá jamama cha yobos̈cá, ndayá cachá tempscana yojanjuabná jamama, pero ents̈anga chca ndoñe tonjaninÿanÿé. Ndayá jamama Bëngbe Bëtsá tempo yojanjuabnacá, ndayá cha tojama bënga chamotsetats̈ëmbuama, cachá yojanjuabná chca jamama. } /0Bëngbe Bëtsá tojama bënga nÿets osertánana y becá juabna chamotsebomnama, cha becá bonshanánaca bëngbe ts̈abiama juabna yobómnayeca, Y| -0Bëngbe Bëtsá puerte bonshanánaca bëngbe ts̈abiama bëtscá yojuabnáyeca, cha bëngbe bacna soyëngama s̈ojtsaperdoná y s̈ojatsebacá, er Jesús bëngbiama tojanóbana, chabe buiñe juabuáshanëse. 9{ m0Chíyeca bënga Bëngbe Bëtsábioye sempre jtsatschuanayana, cha bëngbe ts̈abiama juabna yobómnayeca, ndayá chabe Bonshana Uaquiñáftaca bëngbe ts̈abiama cha tojamama. %z E0Bëngbe Bëtsá s̈uababuánÿeshanayeca, tempo cha tojanjuabó y tojánbos̈ena bënga mo cachabe basengcá jábiamama, chë Jesucristo yochjanma sóyeca. :y o0Bëngbe Bëtsá bënga s̈ojanabacacá Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá chamotsemnama, cabá quem luare cha ndama orscana, bënga chabe delante chamotsemnama chabe ents̈anga, bacna soyëngama perdonánënga y chabe oservénënga, y bënga ainaniñe bacna soye ndbomnënga imomna ca cha cháuayanama. x y0Bëngbe Bëtsá y Bëngbe Utabná Jesucristbe Taitábioye mochjëtschuaye, er bënga Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá mondmë́nayeca, Bëngbe Bëtsá tojama bënga nÿetsca ts̈abe soyënga chamotsebomnama, nts̈amo celoca yobinÿncá. ow Y0Ats̈e së́ntseimpadana Bëngbe Bëtsá Bëngbe Taitá y Bëngbe Utabná Jesucristo, chaboma ts̈ëngaftangbeñe ts̈abe bendicionënga chaotsemnama, y chata chaboma ts̈ëngaftangbe ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama. Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse, bënga mochántsebomna nÿetsca ts̈abe soyënga, nts̈amo celoca yobinÿncá Qv 0Ats̈e Pablo, Jesucristbe ichmoná Bëngbe Bëtsá chca yobós̈eyeca, quem tsbuanácha sëntsabiamná Efeso puebloca Bëngbe Bëtsabe ents̈anga y Cristo Jesúsbeñe os̈buáchiyënga imomnëngbiama. u5DAts̈e Pablo, nÿe quem palabrënga ts̈ëngaftanga jacheuayama cach ats̈be cucuáts̈eca sëntsabiamná. S̈mochtsenójuabnaye ats̈e utamená stsemnama. Ats̈e, Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, cha chaoma ts̈abe bendicionënga ts̈ëngaftangbeñe chaotsemnama. tDArquipo s̈mochjauyana yejuana chaotsantjes̈na chë Bëngbe Bëtsá tbojabonÿé trabajo sempre ts̈abá chaotsocumplínama. "s=DQuem tsbuanácha chas̈mojualiá chents̈ana, Laodiceoca os̈buachiyë́ngbioye s̈mochjuíchmua, chócnaca mëcha chamualiama; y ts̈ëngaftángnaca s̈mochjualía chë Laodiceoca os̈buachiyë́ngbioye tmonjanichmó tsbuanácha, chëcha ts̈ëngaftangbioye chaojuáshjango ora. qr[DChë Laodiceoca Jesucrístbeyeca cats̈átanga bëngbe cuenta s̈mochjácheuaye. Ninfábioynaca s̈mochjachuaye, y nÿetsca os̈buáchiyënga chë Bëngbe Bëtsá jëtschuayama chabe yebnents̈e jénefjnama imuamanë́ngnaca. KqDLucas, bëngbe bonshana ashnayá, cmontsacheuaná; y Démasnaca. >puD Cach ats̈e sënjinÿe y sëntsobena jayanama nts̈amo cha jabuache yotrabájama, ts̈ëngaftanga jujabuáchama, chë Laodicea puebloquënga y Hierápolis puebloca oyenë́ngnaca. %oCD Epáfrasnaca cmontsacheuaná, inÿe ts̈ëngaftangbiocá y cha Cristo Jesusbiama jatrabájama endoservena. Cha nÿets tempo ts̈ëngaftangbiama Bëngbe Bëtsábioye ts̈a bochandbétseimpadana, ts̈ëngaftanga Bëngbe Utabnábeñe os̈buáchiyana ndocna te chas̈mondájbanama, y nÿets tempo chas̈motsiyena lempe jtsamëse, nts̈amo chë Jesucrístbeñe corente os̈buáchiyënga jtsiyenana yojtsamncá; y chca, ts̈ëngaftanga corente s̈mochántsetats̈ëmbo nts̈amo s̈mojtsamcá ndegombre yomna nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá. 6neD Jesús, chë Justo cánaca uabainá, chánaca cmontsacheuaná. Quem pueblents̈a nÿetsca judiënga os̈buáchiyënguents̈ana, nÿe chë unga áts̈eftaca mondëtrabája, Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana ents̈ángbioye chaóshjanguama, y chënga mondama ats̈e ainaniñe bëts añemo chaitsebomnama. m/D Aristarco, muents̈e áts̈eftaca cárceloye utamená, cmontsacheuaná. Y Marcos, Bernabebe primo, chánaca cmontsacheuaná. Ts̈ëngaftanga ya buayenánënga s̈montsemna ndayá jamama cmojtsamnana, Marcos ts̈abá jofjama, cha ts̈ëngaftanga jautsëtsayama tojase. tlaD Cháftaca Onésimo echanjá, Jesucrístbeyeca bëngbe bonshana cats̈ata; cha canÿe ts̈abe palabra bomná endmëna, nda ts̈ëngaftangbiocana tonjánabo. Chata ts̈ëngaftanga cmochanjácuntaye lempe nts̈amo muiñe yojtsopasancá. 'kGDChíyeca cha ts̈ëngaftangbioye sëntsichamná, chca, ts̈ëngaftanga chas̈motsetats̈ëmbuama ndayá bë́ngaftaca yojtsopasana, y cha chacmañémuayama. ijKDJesucrístbeyeca bëngbe bonshana cats̈ata Tíquico, canÿe trabajayá ts̈abe palabra bomná y Bëngbe Utabnabiama bë́ngaftaca oservená, ts̈ëngaftangbioye noticiënga echanjuamba ndayá áts̈eftaca tojopasama. i7DInÿengaftaca chas̈mojtsencuénta ora, s̈mochtsama nts̈amo s̈mojtsoyebuambnacá chëngbiama ts̈abá chaotsemnama, y soyënga s̈mochtsichamo nÿetscanga oyejuayana chamotsebomnama; y s̈mochtsetáts̈ëmbo nts̈amo cmojtsamna cada cánÿabioye jojuana. Jtadiós̈oftanama khODS̈mochtsiyena nÿetsca soyënga osertanánaca jtsamëse chë Jesucrístbeñe ndos̈buáchiyëngaftaca, y chca, nÿets tempo ínÿenga s̈mochtsinÿanÿnaye ts̈ëngaftanga Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga bétsemnama. ogWDChcasna, Bëngbe Bëtsá ats̈biama s̈mochtseimpadana, ats̈e chayobenama chë buayenana soyënga ents̈anga jabuátambama, y chë soye ats̈e chaima chënga corente ts̈abá catafjosertaycá, er ats̈e s̈ontsemna chca jamana. _f7DBëngbe Bëtsáftaca cha s̈mojtsencuénta ora, bëngbiámnaca chas̈mochtseimpadana, cha chaoma bënga fchayobenama Bëngbe Bëtsabe palabra Cristbiama ents̈anga jábuayenama, chë buayenana soye ndayama tempo ents̈anga ndoñe monjántats̈ëmbo. Ats̈e chë buayenana soye ents̈anga abuátambaye causa, mora cárceloye sëntsëtámena. !e;DNÿets tempo Bëngbe Bëtsáftaca s̈mochtsencuéntaye, nts̈amo s̈mojtsichámuama botamana jtsejuabnayëse y Bëngbe Bëtsá jtsatschuanayëse. d DY ts̈ëngaftanga, ndëmuanÿengbiama ínÿenga nÿets tempo imoservena, nÿetsca soyënguiñe ts̈abá s̈mochtsama, y nÿetscangbiama cachcá s̈mochtsemna, chë nÿets tempo nÿe ts̈ëngaftangbiama oservenë́ngaftaca, er ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo celoca canÿa endmëna, ndabiama ts̈ëngaftángnaca oservénënga s̈mondmëna. Os̈buáchiyënga jábuayenama Jc DPero chë ndoñe ts̈abe soyënga tontsamábioye, Bëngbe Bëtsá bochanjacastíga, nts̈amo chë ents̈á bacna soyënga tojamcá, er Bëngbe Bëtsabiama nÿetscanga cachcá monduámana. bDTs̈ëngaftanga ya s̈mondë́tats̈ëmbo, nts̈amo cha chabe ents̈anga tojas̈ebuachenacá mo uacanancá, Bëngbe Utabná ts̈ëngaftanga cmochjáts̈atayama. Er Cristo, chë Utabná, endmëna ndábenga ts̈ëngaftanga s̈momnana, y cha s̈mondëservena. *aMDLempe nts̈amo chas̈mojtsamcá, nÿets ts̈ëngaftangbe añémoca s̈mochtsama, mo Bëngbe Utabná ndegombre cuaftseservencá, y ndoñe nÿe ents̈angbioycá. `'DTs̈ëngaftanga chë nÿets tempo nÿe ínÿabiama oservénënga, ts̈ëngaftangbe nduiñënga nÿétscañe s̈mochtsayaunana, y ndoñe nÿe chënga tcmojtsë́nÿa ora, mo nda nÿe ents̈angbe delante ts̈abá joquédama tojtsebos̈acá, ndayá chënga s̈mochtsayaunana nÿets ainaniñe ndegombre ts̈abe juabnë́ngaca, er ts̈ëngaftanga Bëngbe Utabnabiama corente respeto s̈mondbomna. _DTaitanga, ndoñe s̈mattsama ts̈ëngaftangbe básenga chauetënama, ainaniñe tondaye añémoca chënga ndoñe chamondëtsatsmënama. ^'DBásenga, ts̈ëngaftangbe bëtsë́tsanga nÿétscañe s̈mochtsayaunana; chca s̈mojtsamëse, Bëngbe Bëtsá oyejuayá echántsemna. ]DBoyanga, ts̈ëngaftangbe shémanga sempre s̈mochtsababuánÿeshana, y podesca palabrë́ngaca ndoñe s̈mattsëtsëtsnaye. \yDShémanga, s̈mochtsetáts̈ëmbo ts̈ëngaftangbe boyanga chë yebnents̈a mándayënga imomnama, y nÿets tempo chca jtsejuabnayëse s̈mochtsiyena, er ts̈ëngaftanga Bëngbe Utabnábeñe os̈buáchiyënga quetsomñecá, chca cmontsamna. {[oDY lempe nts̈amo chas̈mojtsama o chas̈motsichamcá, Bëngbe Utabná Jesúsbeñe os̈buáchiyënga quetsomñecá chca s̈mochjama, sempre Bëngbe Bëtsá Bëngbe Taitábioye, chábeyeca jtsatschuanayëse. Nts̈amo ínÿengaftaca jtsiyenama BZ}DChë Cristbe puerte ts̈abe buayenana soyënga ts̈ëngaftangbe ainaniñe nÿets tempo s̈mochtsambaye. Nÿets osertanánaca s̈mochtsenbuátëmbaye y s̈mochtsenbuayiynaye. Nÿets ainánaca s̈mochjacánta chë Salmos librë́s̈añe uabemana cantënga, chë Jesucristbe soyëngama cantënga, y chë Bëngbe Bëtsabe Espíritu iuama ts̈ëngaftanga chas̈motsobena jacántama soyënga; chca s̈mochjama Bëngbe Bëtsá jëtschuayama. 'YGDCristo endama ts̈ëngaftangbe ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama. Chë ts̈ëngaftangbe ainaniñe ts̈abe ebionánaca s̈mochtsiyena nÿetscanga natjë́mbana, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga quetsomñecá. Bëngbe Bëtsá tcmojáchembo ts̈ëngaftanga nÿetscanga cánÿiñe mo canÿe cuerpcá chas̈motsemnama, y chca, natjë́mbana chas̈motsiyenama. Bëngbe Bëtsá sempre s̈mochtsatschuanaye. XDLempe chë soyëngama más enduámana nÿetscanga jtsenbobonshánana. Nÿetscanga s̈mojtsenbobonshánëse, ts̈ëngaftanga s̈mochantsobena sempre lempe chë inÿe soyënga corente ts̈abá jtsamana, nts̈amo ndegombre chë soyënga jamama yomncá. WD Nÿetscanga s̈mochtsenëuantana y s̈mochjenperdóna, nderado nts̈amo nda ínÿabioye tbojaborlá y chama cha tbojtsatsëtsná ora. Nts̈amo Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftanga tcmojaperdonacá, ts̈ëngaftángnaca cachcá ínÿenga s̈mochjáperdonaye. zVmD Ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsábenga s̈mondmëna. Cha cmondábabuanÿeshana y tcmojabacacá chabe ents̈anga chas̈motsemnama; chíyeca, ts̈ëngaftanga cmontsamna ínÿenga jtsinÿanÿnayana nÿetscangbiama jóngmiama s̈muamanama, ts̈abe juabna ínÿengbiama sempre s̈mnétsebomnama, cada ona chë ínÿenga chabiama más uámanënga cuaftsemncá imnétsejuabnayama, nÿetscanga puerte bonshanánaca s̈mnétsënÿayama, y nÿetsca padecena soyënguiñe corente uantadënga s̈momnama. (UID Chíyeca, ndayá Bëngbe Bëtsá tojamama, ndoñe judiënga y judiënga cachcanga mondmëna; chë más delicadents̈e base bobachtema të́ts̈enënga ndoñe más uámanënga quemátsmëna chë ndoñe chca mondmënëngbiama; chë inÿe luarëngocana áshjajnënga, bën tjoye oyenënga, chë nÿe ínÿabiama nÿets tempo oservénënga y chë cachëngbiama trabájayënga, nÿetscanga cachcanga mondmëna. Chë nÿe ndayá iuámana endmëna Crístbeñe jtsos̈buáchiyana y nÿetsca os̈buáchiyëngbe ainaniñe cha yojtsemna jtsemándayama. ZT-D Y mora ts̈ëngaftanga s̈mojashjache jtsemnama mo tsmëma ents̈angcá, y nts̈amo tempo s̈mojanamcá ndoñe cachcá ques̈mátama. Bëngbe Bëtsá chca tsmëma ents̈angcá tcmojábiama; y cha nÿets tempo yojtsama, ts̈ëngaftanga cada te más nts̈amo cha yomncá chas̈motsemnama, chca, corente ts̈abá cha chas̈muábuatmanama. DSD Ndoñe s̈mattsenbuambnaye, er nts̈amo tempo s̈mojamncá mora ts̈ëngaftanga ya ndoñe cachcá ques̈mátsmëna, y mora ndoñe ques̈mátiyena jtsamëse nts̈amo tempo s̈mojanamcá. R!Dpero mora ts̈ëngaftanga cmontsamna lempe quem soyënga stëts̈oye jaquédana: ínÿengaftaca jetnana, ínÿengaftaca rábiaca jtsemnana, ínÿabioye nts̈amo jáborlama jtsebos̈ana, ínÿengbioye joyánguanguana, y ndoñe ts̈abe palabrënga jtsóyebuambnayana. cQ?DY tempo, ts̈ëngaftanga s̈mojaniyena jtsamëse, sempre nÿe chca bacna juabnë́ngaca, uPcDEr ents̈anga mondmëna y chënga chca soyënga jtsamama jtsebos̈ana, y Bëngbe Bëtsá ndoñe ntseyeunanana. Chca ents̈ángaftaca Bëngbe Bëtsá puerte bochanjetna, y echanjamánda chë uabouana castigo chë́ngbeñe chaotsemnama. ODTs̈ëngaftanga, nts̈amo chë nÿe quem luarama enójuabnayënga mondbetsebos̈cá bos̈ana lempe s̈mochtsajbaná. Ndocná chaondë́tsebos̈e ndaye bacna soye boyabása o shembásaftaca jtsamana, ni chca soyënguiñe ndoñe chaondëtsejuabná; ndoñe chaondëtsiyena nÿe ínÿengbiama bacna juabnënga jtsebomnëse, y ndoñe chaondë́tsebos̈e nÿe bëtscá soyënga ínÿengbiama más jtsebomnama, er chca jtsamana jtsayanana, chabiama más yojtsámana soyënga jtsebomnana, Bëngbe Bëtsá jatsbobonshánama. %NCDNdegombre, Cristo endmëna nda endama ts̈ëngaftanga ts̈abe vida chas̈motsebomnama; y quem luarents̈e cha cachiñe chaojtonÿná ora, ts̈ëngaftángnaca chents̈e cháftaca s̈mochántsemna, y chora nts̈amo Cristo corente uamaná y bëtsá yomnama Bëngbe Bëtsá yochjinÿanÿiycá, ts̈ëngaftangbiámnaca echanjínÿanÿiye más bëtsë́tsanga y uámanënga s̈mojtsemnama. Tempsca vida y morsca vida ,MQDTs̈ëngaftanga Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse, jtsemnana mo ts̈ëngaftanga ya cuafjobancá, er mora ya ndoñe ques̈mátiyena tempcá jtsamëse. Cristo, Bëngbe Bëtsáftaca cánÿiñe mo canÿacá endmëna, y Cristo endmëna nda mora ts̈ëngaftangbe vida yojtsinÿena. LDTs̈ëngaftanga nÿets tempo chë celoca soyëngama s̈mochtsejuabnaye, ndoñe chë nÿe quem luarents̈e yomna soyëngama. @K {DCristo cháuatayenama Bëngbe Bëtsá tojanma ora, enjamna mo ts̈ëngaftángnaca Crístbeñe os̈buáchiyënga, chas̈matayenama cha cuafjamcá. Chíyeca, ts̈ëngaftangbe ainaniñe puerte s̈mochtsebos̈e ndayá Bëngbe Bëtsá celoca ts̈ëngaftangbiama yobomncá; y choca, Cristo uámana puestents̈e endëtbemana, Bëngbe Bëtsabe cats̈bioica. Y s̈mochtsinÿinÿnaye chca s̈mojtsebos̈ama, nts̈amo jtsamëse mora s̈mojtsiyenama. JDNdegombre, ba ents̈anga jtsejuabnayana chë mandënga tmojamëngbiama, puerte osertanánaca chca tmojama ca, pero ndegombre chca ndoñe quenátsmëna; er chënga jtsichámuana, nts̈amo Bëngbe Bëtsá jadórama yomncá imojtsabuatambá ca, jtsabuátambayana ents̈á cabnmëna uamaná ndoñe ntsenobiamnayana ca, y jabuache cachabe cuérpoca jtsamana ca. Pero chë mandënga tondaye ntsámanana, er chë mandënga ents̈angbe ainanents̈ana ndoñe ntjajuánana chë bacna soyënga jtsamama juabnënga. v'~||#{@zy]xx5vutrpmljj"ihgfdcc8bb `_u^B]][LZXVUUT!SS#RHQPNMMLqKJXII*HjGwFEDQC-B#A}@@ ?e>>= <;:998365421/N.5,*i(']%$$"""=$V k  M ;L81u,c&Masna, chënga tmonjántats̈ëmbona, Bëngbe Bëtsá chë ts̈abe noticiënga ndoñe judiënga jábuayenama trabajo ats̈e jamama s̈ojanënts̈abuáchema, nts̈amo judiënga jábuayenama cachcá Pédrëbioye tbojanënts̈abuachecá. /+W&Pero chë ndëmuanÿengbiama ents̈anga monjánichamo chë uánatsanënga imojamna ca (ndayá chënga tempo imojamna ats̈biama ndoñe quenatámana; Bëngbe Bëtsabiama nÿetscanga cachcá monduámana), chëngna tondaye ches̈matanbuayená, nts̈amo tempo tijanmama inÿets̈á chaimama. *&Pero bënga ndocna ora fchiyátanayana aíñe ca chë nts̈amo chënga monjánichamo bënga s̈ojánamna jamama soyëngama, er bënga becá fsënjánbos̈e ts̈ëngaftanga nÿets tempo Jesucristbe ndegombre ts̈abe noticiënga chas̈motsóbomñama. )&Chca tonjanopasá, masque ínÿenga monjánbos̈e Tito base bobachtema chë más delicadents̈e tëts̈ená chaotsemnama. Chënga tmonjánayana bëngcá Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga imojamna ca, pero ndoñe chca quemënjatsmëna. Chënga chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngaftaca tmojanenutaná, ndayá yojtsanopasánama chë os̈buáchiyënga ntsetats̈ëmbcá, mo chë os̈buáchiyëngbiama bacna soyënga jamama cuafseitë́mena cuenta. Chënga tmojánabo jtsetats̈ëmbuama nts̈amo Jesucristo bënga atsebácanënga s̈ojánabiamama, chë judiëngbe leyë́ngaca ndëmandánënga, cháftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse. Chënga chca tmojanma, er chënga imojtsanbos̈e jamana, bënga chë judiëngbe leyë́ngaca nÿets tempo mandánënga chamotsiyenama. <(q&Pero chënga tmonjánayana ats̈e aíñe ts̈abá tijanma ca, y Tito, chë áts̈eftaca enjamná, masque Grecia luarocá enjamna, chënga ndoñe chematanmandá base bobachtema chë más delicadents̈e tëts̈ená chaotsemnama, nts̈amo judiënga monduamancá, Bëngbe Bëtsábenga imomnama chaotsinÿnama. +'O&Choye sënjána, choye jama s̈ojamnama Bëngbe Bëtsá s̈onjaninÿanÿéyeca. Ats̈e nÿe chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngbiama uámanënga imojamnë́ngaftaca sënjanencuentá, ínÿengaftaca ndoñe; y chë ts̈abe noticiëngama chë ndoñe judië́ngbeñe sëndabuayiynama chënga sënjanacuntá. Chca sënjanma ats̈e jtsetats̈ëmbuama, nts̈amo tijanma y sënjëftsamcá ndoñe nÿe bonamente yonjamnama. +& Q&Jerusalenoye sënjána orscana bnë́tsana canta uatëse, cachiñe choye sënjesaná. Bernabé s̈onjantjëmbambá, y Tito bëndátaftaca fsënjë́ftsanbets̈e. `% ;&Y ents̈anga Bëngbe Bëtsá imojtsatschuanaye, ndayá cha ats̈biajana tojanmama.7$ i&Nÿe ínÿengbioye imojtsayaunana: “Nda tempo bënga puerte chamotsesufrínama enjanamá, mora ents̈anga entsabuayiyná, Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyama caojtsamna ca. Y tempo cha ts̈a enjánbos̈e jamama ents̈anga Jesucrístbeñe ndoñe chamondëtsos̈buáchema ca” —chënga imojtsichamo. |# s&Pero chë tempo, chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga Judea luariñe bomínÿeca ndoñe ques̈mënjatanábuatma. a" =&Jerusalenocana sënjë́ftsanbocnents̈ana, Siria y Cilicia luarëngoye sënjána. l! S&Bëngbe Bëtsá s̈ontsonÿá, nts̈amo ts̈ëngaftanga cbontsëtsëtsnacá ndegombre bétsemnama. y  m&Y ndocna chë Jesucristbe inÿe ichmónënga chiyáisananÿe; nÿe Santiago aíñe, Bëngbe Utabnabe cats̈ata. 6 g&Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyama sënjanónts̈a orscana, unga uatëse Jerusalenoye sënjána Pédroftaca jencuéntama, y cháftaca nÿe uta semana sënjë́ftsemna. l S&y Jerusalenoye cach ndoñe chiyataná chë ats̈biama más natsana Jesucristbe ichmónënga imojamnë́ngaftaca jencuéntama. Chamna, cachora Arabia uabaina luaroye sëntsanoñe, y chents̈ana Damasco bëts puebloye sëntaná.  ;&Y cha tojánbos̈ena ora, s̈onjaninÿinÿé nts̈amo ndegombre chabe Uaquiñá yomnana, y s̈onjanchembo. Cha chca tojanma, ats̈e chë ts̈abe noticiënga ndoñe judië́ngbeñe chayábuayenama. Y ats̈e ndocnábioye chiyataná ndayá jamama s̈ojtsanmënama chas̈obuayenama;  &Pero Bëngbe Bëtsá ats̈be ts̈abiama yojanjuabná, y chíyeca, ats̈e cabá ndonÿna ora, canÿe bëts soyama cha s̈ojanbocacá.  3&Ats̈e inÿe judiënga cach ats̈cá uata bomnëngbiama más sënjánama Bëngbe Bëtsá adórayiñe, nts̈amo judiënga cha jadórama monduamancá, y ats̈e nÿets añémoca ts̈a sënjants̈ena jtsamama nts̈amo bëngbe bëts taitanga básenga jabuátambama monjanamancá. c A& Ts̈ëngaftanga s̈mojátats̈ëmbona nts̈amo ats̈e tempo tsjanamana jtsiyenana, nts̈amo judiënga Bëngbe Bëtsá mondadorancá ats̈e cha sënjanadorana ora, nts̈amo ats̈e becá tsjánamama chë os̈buachiyëngcá enefjuanënga puerte chamosufrima, y nts̈amo ats̈e becá tsjánamama ndocná Jesucrístbeñe chaondëtsos̈buáchema.  & Ndocna ents̈á chë ts̈abe noticiënga ches̈natanbuayená, ni ches̈natanbuatëmbá, ndayá cach Jesucristo s̈onjaninÿinÿé. m U& Ats̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga, Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, chas̈motsetáts̈ëmbo chë ts̈abe noticiënga nts̈amo sëndabuayiynacá quem luarents̈a ents̈angbe juabnents̈ana ndoñe yondóbocanama. M & Ats̈e chca stjayana ora, ¿ts̈ëngaftanga cmojtsinÿana ats̈e soyënga stsama ents̈anga oyejuayënga áts̈eftaca chamotsemnama? Ndoñe chca quenátsmëna. Ats̈e së́ndbos̈e ndayá Bëngbe Bëtsá áts̈eftaca oyejuayá chaotsemnama. Ents̈anga oyejuayënga chamotsemnama, ats̈e cabá soyënga stsamëse, ats̈e ya ndoñe Cristbe canÿe oservená stsemna. Nts̈amo Bëngbe Bëtsá Páblëbioye tbojanchembo, Jesucristbe ichmoná jtsemnama   & Tempo ya chca sënjánayana; mora cachiñe s̈cutë́tayana: Nderado nda soyënga cmojtsabuayiyná, y ndoñe tontsemna mo chë ts̈abe noticiënga, nts̈amo tempo s̈monjanoyëngacñëcá, ¡Bëngbe Bëtsá chabiama chaoma infiernoca puerte chaosufrima! m U&Nderado bënga o canÿe celoca ángel soyënga cmojtsabuayiyná, y ndoñe tontsemna mo chë ts̈abe noticiënga bënga tempo tcbonjanabuayenacá, as chë chca tojtsamabiama ¡Bëngbe Bëtsá chaoma infiernoca becá chaosufrima! E &Ndegombre, ndoñe quenátsmëna inÿe ndegombre buayenánana. Nts̈amo entsopasancá mënts̈á entsemna: báseftanga montsama ts̈ëngaftanga ndoñe natjë́mbana ainánaca chas̈motsiyenama, y becá montsama chë Cristbiama ts̈abe noticiënguents̈e, ba ndegombre soyënga jtsejuánama, inÿe soyënga jacjayama.  !&Ats̈be ainanoca inÿets̈á s̈ontsebiona, er nda nanjouena, ts̈ëngaftanga nÿe baseftayshinÿe y ya juabna s̈mojatstrocá y Bëngbe Bëtsá stëts̈oye s̈mojtsequedá, nda ts̈ëngaftanga tcmojáchembo chabe ents̈anga chas̈motsemnama. Cha chca tojanma Crístbeyeca, er mua puerte ts̈abia ts̈ëngaftangaftaca enjamna. Ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsá stëts̈oye s̈mojtsequedá, ínÿengbe buayenana soye jouenama, y chë ínÿenga jtsichámuana chë buayenana soyënga chë ts̈abe noticiënga canmëna ca.  )&Nÿetscanga nÿetsca tescama Bëngbe Bëtsá chamotsatschuaná. Chca chaotsemna. Nÿe canÿe ndegombre buayenana soyënga Cristbiama endmëna Z /&Cristo chabe derecho vida jtsobomñama cachcá tojanonÿá y tojanóbana, bëngbe bacna soyënguents̈ana játsebacama, y bënga chamotsobena jtsiyenama ndoñe nts̈amo quem tempo ents̈anga imoyencá, puerte bacna soyënga imojtsama ora. Cristo tojanóbana ora, tojanma nts̈amo Bëngbe Bëtsá, Bëngbe Taitá endmëná yojanbos̈cá. j O&Ats̈e së́ntseimpadana Bëngbe Bëtsá Bëngbe Taitá y Bëngbe Utabná Jesucristo, chaboma ts̈abe bendicionënga ts̈ëngaftangbeñe chaotsemnama, y chaboma ts̈ëngaftangbe ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama. D &Ats̈e Pablo, quem tsbuanácha sëntsabiamná Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngbiama, chë Galacia luaroca os̈buachiyëngcá enefjuanëngbiama. Jesucristo y Bëngbe Bëtsá, chë Taitá, nda tojanma Jesucristo cháuatayenama, chata s̈monjanchembo chatbe ichmoná jtsemnama. Ndocna ents̈á ches̈nátanabuayana ats̈e Cristbe ichmoná jtsemnama; ni Jesucristo, ni Bëngbe Bëtsá ndocna ents̈á tbonjanichmó ats̈e chatbe ichmonacá jabuábuayanama. Ats̈e y chë ínÿenga Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga áts̈eftaca montsemnënga, ts̈ëngaftanga cbontsacheuaná. B}0y chaboma, chë Bëngbe Utabná Jesucrístbioye bëts bonshanánaca imobobonshanë́ngbeñe ts̈abe bendicionënga chaotsemnama, canÿe ndocná yondobena jatrócama bonshanánaca.> u0Ats̈e së́ntseimpadana Bëngbe Bëtsá chë Taitá y Bëngbe Utabná Jesucristo, chaboma chë Jesucrístbeyeca cats̈átangbe ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama, y Bëngbe Bëtsábioye y ínÿengbioye puerte chas̈motsababuánÿeshanama, Jesucrístbeñe ts̈ëngaftangbe os̈buachiyánaca; $ A0Chama cha ts̈ëngaftangbioye sënjichmó, nts̈amo muents̈e fstsemnama chacmë́yanama, y ts̈ëngaftanga ainaniñe añemo chas̈motsebomnama chaomama. 0Tíquico, Jesucrístbeyeca bëngbe bonshana cats̈ata y canÿe ents̈á ts̈abe palabra bomná, Bëngbe Utabnabe trabajo jamama oservéniñe, nts̈amo ats̈e stsemnama y ndayá stsamama ts̈ëngaftanga chas̈motsetats̈ëmbuama, lempe cmochanjácuntaye. ~ u0Bëngbe Bëtsá s̈ojichmó mo canÿa chabe cuenta oyebuambnayacá, chë buayenánama ents̈ángbeñe jóyebuambayama, y chca bétsamama, mora ats̈e utamená së́ntsemna. Ats̈biama Bëngbe Bëtsá s̈mochtseimpadana, ats̈e chayobenama Cristbe buayenánama tondayama ntjatauatjcá jóyebuambayana, nts̈amo ats̈e jamama s̈ojtsemncá. Pablo chënga jtadiós̈oftanama G 0Ats̈biámnaca Bëngbe Bëtsá s̈mochtseimpadana, ats̈e jóyebuambayama chaijonts̈é ora, cha chë buayenana soye chas̈úyanama; y ats̈e chayobená tondayama ntjatauatjcá jóyebuambayana, y chca, ents̈anga chayinÿanÿé Jesucristbiama ts̈abe noticiënga, ndayá chënga tempo ndoñe monjántats̈ëmbo. =s0Nÿets tempo chë Uámana Espíritbe uajabuáchenanaca Bëngbe Bëtsáftaca s̈mochtsencuéntaye, lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama yomncá y chábioye jtseimpadánëse. Yejuana s̈mochtsenójuabnaye nts̈amo s̈mojtsichámuama, Bëngbe Bëtsáftaca chas̈mojtsencuénta ora, y chca s̈mochjama Bëngbe Bëtsábeñe sempre jtsobátmanëse, y Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngbiama nÿetscangbiama cha s̈mochtseimpadana. 5c0Mo chë soldadcá, canÿe morocho buchtsanës̈e tojtabuchëtsëse chabe bests̈as̈e jenë́uyanama, ts̈ëngaftángnaca cachcá, sempre s̈mochjésejuabnaye Bëngbe Bëtsá cmojátsebacama, y chë juabna cmochanjújabuache, mo canÿe morocho buchtsanës̈e cuaftsabuchëtsancá. Mo canÿe soldadcá, chë uayayábioye jayë́njanana, chabe espadë́jaca japéliase, cachcá ts̈ëngaftanga, Bëngbe Bëtsabe palabra s̈mochtsóyebuambnaye Satanás jayë́njanama. Uámana Espíritu jtsamana, ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabe palabra chas̈motsebomnama. 0Canÿe soldado escudo jtsebomnana chë uayayabe uajuinÿinÿana flechëjuangá chabe cuerpiñe ndoñe chaonduámashënguama. Cachcá, ts̈ëngaftanga cmontsamna Jesucrístbeñe puerte jtsos̈buáchiyana, mo escudo cuaftsebomncá, chca, chë bacna soyënga mandayá Satanás ts̈ëngaftangaftaca tondaye chaondobená jamama, ts̈ëngaftangbe os̈buáchiyana jabuajuánama cha tojtsama ora. #0Mo canÿe soldadcá jtoshecochëtjuana betsco jobónjuama jtseprontánama, ts̈ëngaftángnaca cachcá, Bëngbe Bëtsabe obenánaca sempre s̈mochtseprontana jtsabuayiynayama nts̈amo Bëngbe Bëtsá inétsama ents̈anga tempcá ts̈abá cháftaca chamotsatsmënama. A{0Mo canÿe soldadcá, jabuache jtasnayana y cochaca canÿe morocho soye jenácochjatsana jtsevalentiama y ndoñe chamondëyë́njanama, ts̈ëngaftángnaca cachcá, nts̈amo ndegombre yomncá jtsamëse s̈mochtsiyena, mo chë jabuache cuaftasnacá, y chë Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá yomna soyënga jtsamëse, mo chë morocho soye cochaca cuafjenacochjatscá, chca, Satanás ts̈ëngaftangaftaca tondaye chaondobená jamama. 30 Chíyeca, lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá cmojats̈atacá s̈mochjóyëngacñe y chë soyënga jtsamëse s̈mochtsiyena jtseprontánama, mo canÿe soldado jenë́uyanama y jáyënjanama bëtscá soyënga tojtochëtjcá. Chca s̈mochjama, chë uayayá Satanás ts̈ëngaftangbioye jáingñama chaojtsama ora ndoñe chacmondáyënjanama, y jenë́uyanama lempe jtsamëse, chas̈mobená cha jayë́njanama. kO0 Er bënga ndoñe quemuatenojuerzana cach quem luarents̈a ents̈ángaftaca jenëyë́njanama, ndayá bacna espíritënga mando bomnë́ngaftaca; bacna espíritënga obenana bomnë́ngaftaca; y quem luarents̈a ents̈anga, chë bacna juabna bomna causa y Bëngbe Bëtsabe soyënga nduabuatma causa, mo ibetiñe cuaftsoyencá oyena ents̈ángbioye amë́ndaye espiritë́ngaftaca; y chë tsbanánoca luarënguiñe imomna y bacna soyënga chaotsebínÿnama ama espiritëngaftácnaca. I 0 Mo canÿe soldadcá, ba soyënga jtochëtjuana chë tmojtsentsjananga ora uayayëngbiama jenë́uyanama, ts̈ëngaftángnaca cachcá, nÿetsca chë Bëngbe Bëtsá cmojats̈atá soyë́ngaca s̈mochtseprontana jenë́uyanama, ts̈ëngaftanga jáingñama Satanás nts̈ámnaca tojtsama ora, ndoñe chacmondáyënjanama. 6e0 Y morna, Bëngbe Utabnáftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse, ainaniñe bëts añemo s̈mochtsebomna, chë Bëngbe Utabnabe bëts obenanents̈ana óbocana añemo. 0 Y ts̈ëngaftanga, ndëmuanÿengbiama ínÿenga nÿets tempo imoservena, cachcá ts̈abá chë́ngaftaca s̈mochjamna, tondayama ntsaútatjnayëse. S̈mochtsenójuabnaye, Bëngbe Utabná chë celoca endmëná, ts̈ëngaftanga y chëngbe mandayá yomnama, y chabiama nÿetscanga cachcá monduámana. Ndayá Bëngbe Bëtsá ents̈anga tojats̈atá Satanasbiama jenë́uyanama \~10Er ts̈ëngaftanga ya s̈mondë́tats̈ëmbo, cada ona, nÿets tempo nÿe ínÿabiama trabajayá o nÿe cachabiama trabajayá tomna, nts̈amo ts̈abe soyënga tojamcá Bëngbe Utabnábiocana yochjóyëngacñe. }10Nÿetsca trabajotémënga s̈mochtsama nÿets ts̈ëngaftangbe añémoca, mo Bëngbe Utabnabiama cuaftsetrabajacá, y ndoñe nÿe ents̈angbiama. |#0Y chca chë nduiñë́ngbioye s̈mochtsaservena, ndoñe nÿe chënga chacmojtsë́nÿa ora, mo nda nÿe ents̈angbe delante ts̈abá joquédama cuaftsebos̈cá, ndayá Cristbe oservenëngcá, chënga nÿets ainánaca jtsamana nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojtsebos̈cá. {0Ts̈ëngaftanga, chë nÿets tempo nÿe ínÿabiama oservénënga, ts̈ëngaftangbe nduiñënga s̈mochtsayaunana; chca s̈mochtsama puerte respétoca, bëtscá cuedádoca y nÿets ainaniñe ts̈abe juabnë́ngaca, mo cach Crístbioye cuaftseservencá. Sz0Taitanga, ndoñe s̈mattsama ts̈ëngaftangbe básenga chauetënama; más ts̈abana, chënga s̈mochtsabë́chaye jtsabuátambayëse y jucácanëse, nts̈amo Bëngbe Utabná endbetsabuatambaycá. Wy'0ts̈abe vida chacuetsobomñama y quem luarents̈e bayté chacuetsiyenama.” oxW0Moisesbe leyiñe canÿe mando endmëna, y chents̈e endmëna chë Bëngbe Bëtsabe natsana mando, ndayents̈e cha tojas̈buachená ts̈abe bendicionënga jamama: “Acbe taitá y acbe mamá ndoñe stëts̈oye catjëftsaquédaye, )w M0Básenga, Bëngbe Utabnáftaca cánÿiñe mo canÿacá bétsemnayeca, ts̈ëngaftangbe bëtsë́tsangbioye s̈mochtsayaunana, er chca jamana ts̈abá endmëna. 4va0!Pero morna, ts̈ëngaftanga cada ona cachabe shémbioye chabotsebobonshana, nts̈amo cachá iuenobobonshancá, y shema boyábioye ndoñe stëts̈oye chabondëquedá.$uA0 Chë soyënga josértama puerte totcá comna, pero ats̈e s̈cuayana, chë soye entsoyebuambná nts̈amo Cristo chábeñe os̈buáchiyëngaftaca yomnama. _t70Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá: “Chíyeca, boyabása chabe taitá y chabe mamá echanjésabashejuana chabe shémaftaca jenútanama, y chë útata mo canÿacá bochántsemna ca.” s 0er bënga nÿetscanga cánÿiñe mondmëna mo chabe cuerpo cuaftsemncá, y bënga mo chabe cuerpents̈a soyënga cuaftsemncá. "r=0Er ndocná cachabe cuerpo jtsáboyënjana, ndayá saná janguangoñana y jtsinÿenana, nts̈amo Cristo bënga chë os̈buáchiyëngaftaca endbetsamcá; q0Nts̈amo canÿe boyá cachabe cuerpo endbetsebobonshancá, cachcá cha bontsemna chabe shémbioye jtsebobonshánana. Nda chabe shémbioye tbojtsebobonshana, cachábioye jtsenobobonshánana, er chata cánÿiñe jtsemnana mo nÿe canÿe ents̈á cuenta. p90Cha chca lempe tojanma, chë os̈buáchiyënga japróntayama corente ts̈ábenga y uámanënga cachabiama chamotsemnama, ndocna bacna soye ndbomnënga, ni ndocna ents̈á chaondobená jayanama chënga imomna chë ndoñe ts̈abá tmonjamënga ca, ni ndocna inÿe cachca sóyeca. ]o30Chca tojanma, chënga chabe ents̈anga y puerte ts̈ábenga jábiamama; y chënga tmojánenabaye ora, tmojaninÿanÿé Bëngbe Bëtsá chëngbe bacna soyënga tojánabuajuanama, y chabe delante ts̈ábenga chamotsemnama cha tojanmama. Cha chca tojanma, er chënga chábeñe imojtsanos̈buaché, chabiama buayenana soyënga tmojanuena ora. inK0Boyanga, ts̈ëngaftangbe shémanga s̈mochtsababuánÿeshana, nts̈amo Cristo chábeñe os̈buáchiyënga yojanababuanÿeshancá, y chca, chabe derecho vida jtsobomñama cachcá tojanonÿá y chëngbiama tojanóbana. Tm!0y chca, nts̈amo chë os̈buáchiyënga, Cristo chëngbe amëndayá yomnama imotats̈ëmbcá y chca jtsamana, cachcá, chë shemángnaca entsamna jtsemnana nÿetsca soyënguiñe chëngbe boyángaftaca. olW0Er boyá endmëna shembe mandayá y inÿená, nts̈amo Cristo chë os̈buáchiyëngbe mandayá y inÿená endmëncá. Cha chënga tojatsebacá y mora cha chënga entsamë́nda, mo chë bests̈as̈e nÿets cuerpo jtsemandayancá; Shémanga, s̈mochtsetáts̈ëmbo ts̈ëngaftangbe boyanga chë yebnents̈a mándayënga imomnama; y nÿets tempo chca s̈mochtsama, Bëngbe Utabná chas̈motsobedecénama. jjM0Nÿetscanga s̈mochtsenëyeunana, ts̈ëngaftanga Crístbioye puerte s̈morrespetánayeca. =is0Nÿets tempo y lempe nts̈amo cha tojamama Bëngbe Bëtsá chë Taitá s̈mochtsatschuanaye, Bëngbe Utabná Jesucristbiajana. Nts̈amo yomna canÿe yebnents̈ënga chamotsemnama Chcasna, s̈mochtsantjes̈na nts̈amo ts̈abá yomncá jtsamëse chas̈motsiyenama. Ndoñe s̈mattsiyena jtsamëse, mo chë Bëngbe Bëtsabe soyëngama ndosertanëngcá, pero aíñe chë chca soyëngama osertanëngcá. 2c]0er ndayánaca binÿniñe tojtsinÿinÿena, jtsopodénana jinÿama nts̈amo ndegombre chë soye tomncá. Cachcá, nts̈amo ents̈anga iytëmencá tmojtsamcá chë binÿnayá chaojinÿanÿé ora, chënga mochántsetats̈ëmbo bacna soyënga imojtsamama. Chíyeca mënts̈á jtsichámuana:Botamana cochjájuaboye, aca ndoñe quecátobena jenomándana, mo canÿa cuaftsomañcá;
chë bacna soyënga ama causa, Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe mo obanëngcá imomnënguents̈ana s̈mochtsojuánañe,
y Cristo acbe juabnënga echantsebínÿnaye ca. b0 pero nÿetsca soyënga binÿniñe tmojacjá ora jtsopodénana ts̈abá jinÿama nts̈amo ndegombre tomncá. Cachcá, nts̈amo ents̈anga tmojamcá chë binÿnayá chaojinÿanÿé ora, echantsopodena jtsotats̈ëmbuama nts̈amo chë soyënga yomnana; iaK0 Ndegombre, nÿe chë ndayá chënga mo iytëmencá tmojamama jóyebuambayama ya cuantsëuatja; W`'0 Chë mo ibetiñe cuaftsiyencá oyenëngbe bacna soyënga tondayama ntsoservénana, y ts̈ëngaftanga chca ndoñe s̈mattsama. Chamna, chë́ngbioye s̈mochjínÿanÿiye chënga ndoñe ts̈abá tmonjamama. [_/0 Nÿa s̈mochtsents̈ena soyënga jamama, Bëngbe Bëtsá oyejuayá chaotsemnama. ^10 Chë binÿnayábeyeca ents̈anga ts̈abe soyënga jtsamana, chë Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá yomna soyënga, y ndegombre soyë́ngnaca. ]w0Tempo ts̈ëngaftanga s̈mojaniyena bacna juabnënga jtsebomnëse y bacna soyënga jtsamëse, mo ibetiñe cuaftsiyencá, pero mora Bëngbe Utabnáftaca cánÿiñe mo canÿacá bétsemnayeca, chabe soyënga s̈montsetáts̈ëmbo y sempre s̈mondétsemna cháftaca, chë ents̈angbe juabnënga binÿnayáftaca. S̈mochtsiyena jtsamëse mo chë binÿnayabe ents̈angcá. ?\y0Chíyeca, chca amëngbe soyënga tondaye s̈mattsama. e[C0Ndocná chacmondaingñé ndoñe ndegombre tondmëna palabrë́ngaca, bacna soyënga chas̈motsamama, er chë causa chë uabouana castigo echanjobaye, ndáyeca Bëngbe Bëtsá chábioye ndëyeunanënga yochjácastigaye. Z+0Er ts̈ëngaftanga ya s̈mondë́tats̈ëmbo, ndocna chë shembása o boyabásaftaca bacna soye amá, ndocna chë nÿe chabe bacna juabnë́ngaca soyënga jtsamama oyená, o chë nÿe más soyënga ínÿengbiama jtsebomnama bos̈á y amá (chca jtsayanana chabiama más iuámana soyënga jtsebomnana, Bëngbe Bëtsábioye jatsbobonshánama), chca amënguents̈ana ndocná tondaye queochatóyëngacñe ndayá Bëngbe Bëtsá chabe ents̈ángbioye jats̈atayama tojas̈ebuachenants̈ana, Cristo y Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca. Y'0Bacna soye ndoñe s̈mattsóyebuambnaye, ni corente ntjenojuaboycá, ni nÿe nts̈ámnaca bacna soye jenbotats̈ëmbonana cach ndoñe, er chë soyënga ts̈ëngaftangbiama ndoñe ts̈abá ntsemnana. Chca játamamna, más ts̈abá, Bëngbe Bëtsá s̈mochtsatschuanaye. AX{0Ts̈ëngaftanga, Bëngbe Bëtsábenga s̈momnënga, ndoñe quecmátamna shembása o boyabásaftaca bacna soyënga jtsamana, ni chca játamama jtsejuabnayana y jtsebos̈ana, y chë nÿe yapa jésebos̈ana más soyënga ínÿengbiama jtsebomnama cach ndoñe. Ni chë soyëngama ndoñe s̈mattsóyebuambnaye. HW 0S̈mochtsiyena nÿetsca soyënga bonshanánaca jtsamëse, nts̈amo Cristo s̈ojanababuanÿeshancá; chca, cha chabe derecho vida jtsobomñama cachcá tojanonÿá y bëngbiama tojanóbana. Y nts̈amo Cristo tojanmcá, yojamna Bëngbe Bëtsábioye jëtschuayama, y chabe bominÿiñe ts̈a ts̈abá yojtsemna, mo ndaye ora Bëngbe Bëtsá oyejuayá jóyëngacñana ndayá tcojóba y altaroca tcojajuinÿese, y chë soye botamana jtsonguëts̈iyana. xV k0Ts̈ëngaftanga, Bëngbe Bëtsabe bonshana básenga quetsomñecá, nÿa s̈mochtsents̈ena cachacá jtsemnama. +UO0 Nÿetscángaftaca ts̈ábenga s̈mochtsemna, nÿetscanga s̈mochtsenlastemana y s̈mochjenperdóna, nts̈amo Bëngbe Bëtsá, Crístbeyeca tcmojaperdonacá./TW0Inÿengbiama bacna juabnënga ainaniñe ndoñe chas̈mondë́tsebomna, etonánënga ndoñe chas̈mondë́tsemna, ni ínÿengaftaca ndoñe chacmondetëna. Inÿengbioye ndoñe chas̈mondë́tsabuachembuana, ínÿengbioye ndoñe s̈matjoyánguango y ndaye bacna sóynaca ndoñe s̈mattsama. QS0Ndoñe s̈mattsama soyënga, Bëngbe Bëtsabe Uámana Espíritu chabongmema. Bëngbe Bëtsá tojama Uámana Espíritu ts̈ëngaftangbe ainaniñe cháuamashënguama, y chca, tcmojanainÿnaná chabe ents̈anga bétsemnayeca, chë yochjóshjango tescama, Bëngbe Bëtsá chabe ents̈anga nÿetsca tescama yochjatsebacaye orscama. Bacna palabrënga ndoñe s̈mattsichamo, pero aíñe ts̈abe palabrënga y nÿa chorsca uajabótama palabrënga, chë inÿe ents̈ángbioye jujabuáchama más Cristcá chamotsemnama, chënga Bëngbe Bëtsábiocana ts̈abe bendicionënga chamóyëngacñama, chë ndayá chas̈mojtsëtsëtsná sóyeca. QQ0Chë yojanatbëbaná chauajbaná atbëbanama y jatrabájama chaonts̈é; cachabe cucuáts̈eca ts̈abe trabajo chaotsóboma, chca, ndayánaca cha chaotsebomnama chë ujabótënga jats̈atayama. VP%0Ndoñe s̈matjaleséncia Satanás ndayánaca ts̈ëngaftangaftaca chaomama. ,OQ0Nderado chacmojetëna, tcmojetëna causa ndaye bacna soye ndoñe s̈matjama. Pero ndoñe s̈matjaleséncia bënama chacmetëna y ndoñe nÿets te chacmondetëna. UN#0Chcasna, ya ndoñe más s̈mattsebostero, ndayá cada ona cháuayana ndegombre soyënga cachacá Jesucrístbeñe os̈buachiyáftaca, er nÿetscanga cánÿiñe mondmëna mo nÿe canÿe ents̈angcá. fME0Ts̈ëngaftanga cmontsamna jashjáchana mo tsmëma ents̈angcá jtsemnama, y chë nts̈amo tempo s̈mojanamcá mora ndoñe cachcá chas̈mondë́tsamama. Chca, ts̈ëngaftanga s̈mochanjashjache jtsemnama nts̈amo Bëngbe Bëtsá yomncá. Bëngbe Bëtsá chca tsmëma ents̈angcá tcmojábiama, ts̈ëngaftanga chas̈motsiyenama jtsamëse Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá yomna soyënga y chábioye jadórama soyënga, chë ndegombre soyënguents̈ana óbocana soyënga. hLI0Ts̈ëngaftanga cmontsamna ts̈ëngaftangbe juabniñe tsëm y ts̈abe juabnënga jtsebomnana. 1K[0Chcasna, nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈mojanjuabná, s̈mojansentina y s̈mojanamcá Jesucrístbeñe cabá ndos̈buachená ora, mora lempe stëts̈oye s̈mochjaquéda; nts̈amo tempo ts̈ëngaftanga s̈mojanjuabná, s̈mojansentina y s̈mojanamcá, canÿe ondbiamnaye juabnents̈ana yojóbocana, ts̈ëngaftanga bacna soyëngama juabnë́ngaca mandánënga jtsemnëse, y chë juabnënga ts̈ëngaftangbioye cmojánaingñaye. 9Jk0Ndegombre ts̈ëngaftanga chabiama s̈mojanuena y ínÿenga tcmojanabuatambá mo chábeñe os̈buachiyëngcá y nts̈amo chë ndegombre soyënga Jesucrístbeñe endbinÿncá. I%0Pero chca ndoñe quenjatsmëna nts̈amo ts̈ëngaftanga Cristbe soyëngama s̈mojanatsjinÿe y nts̈amo chábioye s̈mojanabuatmancá. BH}0Chënga bacna soyënga tmojtsama ora, tondayama ntsenócochinÿenana; chënga nÿets tempo jesents̈énana nÿetsca bacna soyënga amana, y chca jtsamana tondayama ntjatenojuabnaycá. G10Chëngbe juabnoca obenana mondbomna nÿe ndoñe ndegombre soyëngama josértama. Chënga ndoñe quemátsbomna chë Bëngbe Bëtsábiocana yóbocana ts̈abe vida, er chënga ndoñe quematsleséncia chë Bëngbe Bëtsabe soyënga chëngbe ainaniñe chaómashënguama; y chca endmëna, er chënga tmojajuabó y tmojama chë Bëngbe Bëtsabe buayenana soye chëngbe ainaniñe tondaye chaondómashënguama. lFQ0Mënts̈á entsemna nts̈amo cbontsëtsëtsnacá, y Bëngbe Utabná endmëna nda tojama ats̈e mando chaitsebomnama ts̈ëngaftanga chca jáuyanama: Ndoñe más s̈mattsiyena bacna soyënga jtsamëse, mo chë Bëngbe Bëtsábioye nduabuátmënga mondbetsamcá; chënga jtsiyenana jtsamëse nts̈amo cachëngbe ndoservena juabnënga tojtsamëndacá. {Eo0Mo canÿe bests̈as̈cá, chës̈e jamana nÿetsca chë cuerpents̈a soyënga ndayents̈e chamuenefjnama y chiñe jobónjuama chamotsobenama, chë cuerpo saná chaotsebomnama jtsamëse, chca, nÿets cuerpo ts̈abá chaóbochema, cachcá Cristo, chë nÿetsca os̈buáchiyëngbe amëndayá, chabe obenánaca jamana chënga cada te más os̈buáchiyana y bonshánana chamotsebomnama. Cada cuerpents̈a soye tojtsama nts̈amo chë soye chaotsamama tomncá, as nÿets cuerpo ts̈abá jobóchana; cachcá, os̈buáchiyënguents̈e cada ona tojtsama nts̈amo jamama tbojtsemncá, as nÿetsca os̈buáchiyënga cada te más os̈buáchiyana mochántsebomna, puerte jtsenbobonshánëse. Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse tsëm vida s̈mochtsebomna D0Chamna, chë Bëngbe Bëtsabe ndegombre soyëngama bonshanánaca jtsóyebuambnayëse, s̈ontsamna jashjáchana jtsemnama lempe nts̈amo Cristo yomncá. Cha bëngbe amëndayá endmëna, cachcá nts̈amo bests̈as̈e chë cuerpents̈a soyënga jtsemandayancá. wCg0y ndoñe nÿe mo basengcá, Bëngbe Bëtsabe soyëngama jtsetats̈ëmbuama. Chë soyënguiñe ya ndoñe más nÿe mo basengcá quemochátsmëna, ndëmuanÿenga paselo jáingñama yomna. Mo canÿe barquë́sha nÿe ndaye bínÿiacnaca tojtsëyambancá, básefta ents̈anga nÿe ndaye buatëmbana soye tmojatuencá jatsyeunanana; bënga ndoñe chca quemochátsmëna, ya ndoñe más bëngbe juabna quemochatstróca, nÿe ndaye tmojatuena tsëm sóyeca, ínÿengbioye áingñayënga. Chënga becá montsetáts̈ëmbo nts̈amo ents̈anga jáingñana, y montsebos̈e chë montsabuatambá bostero soyënga bënga jtseyeunanama. (BI0 bënga nÿetscanga chamobenantscuana cachca os̈buáchiyana Jesucrístbeñe jtsebomnama, y Bëngbe Bëtsabe Uaquiñabiama nÿetscanga lempe cachcá jtsetats̈ëmbuama. Chca, bënga mochanjashjache jtsemnama lempe nts̈amo Cristo yomncá, mo bëtsë́tsanga bëtscá juabna bomnëngcá, A0 Cristo tojanabacacangna chabe ents̈ángbioye mochjanëjabuache, cha tojanabanÿé trabajo chënga chamotsamama, y nÿetsca os̈buáchiyënga, chë nÿetscanga cánÿiñe mondmëna mo Cristbe cuerpcá, cada te más os̈buáchiyana y bonshánana chamotsebomnama, n@U0 Y cachá, chë ts̈abe soyënga jamama obenana tojanats̈atá ora, tojanma chábeñe os̈buáchiyënguents̈e chamotsemna ínÿengna chabe ichmónënga, ínÿengna Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga, ínÿengna ts̈abe noticiënga Cristbiama abuayiynayënga, y ínÿengna os̈buáchiyënga anÿenënga y Bëngbe Bëtsabe soyëngama abuátambayënga. ?+0 Y Cristo, chë tojanastjanguá, cachá endmëna nda celoca chë más tsbanánoye tojtantsjuá; chca, canÿe ora nÿétscañe cha chaotsemnama. >0 ¿Y ndayá yojtsayana chë “cha tontantsjuá ca”? Chca entsayana co Cristo natsana, quem luaroye tojánastjango ca. =90Chíyeca, Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe Jesucristbiama mënts̈á endayana:Cha celoye tontantsjuá, y cháftaca tonjanë́yamba nÿetsca chabe uayayënga, chë tojánayënjananga,
y chabe ents̈ángbioye obenana tonjanats̈atá, ts̈abe soyënga jamama ca. ;<o0Pero bënga, cada ona ts̈etana obenana tojóyëngacñe, ts̈abe soyënga jamama, nts̈amo Cristo jats̈atayama tojanbos̈encá, chábeñe os̈buáchiyënga jujabuáchama. _;70Bënga os̈buáchiyënga nÿetscangbiama cach Bëngbe Bëtsá y Taitá endmëna. Cha bëngbe amëndayá endmëna, chabe obenana nÿetscángbeñe jtsinÿnana, y nÿetsca bëngbe ainaniñe chabe Espíritu endmëna. -:S0Bënga nÿetscanga cach Utabná mondbomna, cachca os̈buáchiyana Jesucrístbeñe mondbomna, y bënga nÿetscanga uabáinënga mondmëna chca betsos̈buáchiyama. 99k0Bënga Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga bétsemnayeca mondmëna mo cach cuerpents̈ëngcá, chë Cristbe cuerpo, y cachca Espíritu bënga nÿetscanga ainaniñe mondbomna. Bëngbe Bëtsá s̈ojáchembo, bënga chábeñe jtsos̈buáchiyëse, nÿetscanga cachcá s̈ochjáts̈atayama chamotsobátmanama. 80sempre s̈mochtsejuabnaye y s̈mochtsents̈ena ts̈ëngaftanga nÿets tempo cánÿiñe mo canÿacá chas̈motsemnama, nÿetsca ts̈ëngaftanga natjë́mbana jtsemnëse. Y ts̈ëngaftanga s̈montsobena cánÿiñe mo canÿacá jtsemnana chë Uámana Espíritbeyeca. U7#0Cada ona chamotsenojuabná mo chë ínÿenga chabiama más uámanënga tmojtsemncá, y nÿetscángbioye puerte bonshanánaca s̈mochtsobátmana, y bëtscá bonshánana jtsebomnëse s̈mochtsenëuantana; ]7}|{yxavu;rp{oldkihgnf_ed`c\bg`_][Z7XVUS:=[Nts̈amo ents̈anga, nÿe ents̈angbe juábnaca tmojtsamcá, nÿetscanga paselo jtsonÿayana: chënga bacna soye boyabása o shembásaftaca jtsamana, nÿe chca soyëngama jésejuabnayana, y ndoñe ntsobenana cachënga jenomándama, chca soyënga jtsamëse. /&Ts̈ëngaftanga, nts̈amo chë Uámana Espíritu cmojtsamëndacá s̈mojtsamëse, ndoñe quecmátamna nts̈amo chë leyiñe iuayancá játamama. r]&Er ndayá bënga, nÿe ents̈angbe juábnaca jamama mondbos̈cá, jtsemnana ndayá chë Uámana Espíritu bënga chamomama yobos̈cá contra; y ndayá chë Uámana Espíritu bënga chamomama yobos̈cá, jtsemnana ndayá bënga, nÿe ents̈angbe juábnaca jamama imobos̈cá contra. Chca endmë́nayeca, nts̈amo chë Uámana Espíritu chas̈momama yobos̈cá s̈mojtsamëse, ndoñe ques̈mátobena jamana, ndayá cach ts̈ëngaftanga, nÿe ents̈angbe juábnaca jamama s̈mojatsbos̈cá. mS&Chíyeca cbochjáuyana: Nÿets tempo s̈mochtsiyena nts̈amo chë Uámana Espíritu cmojtsamëndacá, y chca, ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mochátama soyënga, nÿe cach ts̈ëngaftanga ts̈abá jtsomñama juabnë́ngaca. 3&Pero ínÿenga chamotsesufrínama jtsamëse ts̈ëngaftanga s̈mojtsiyenëse, mo ts̈átjaye bayënga tmojtsenashantsná y tmojtsenobanacá, cuedado s̈mochtsebomna. Ndóñese, nÿetscanga s̈matjánenpochocaye. Nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe Espíritbeyeca vida jtsebomnama a;&Er nts̈amo Moisesbe leyents̈a nÿetsca mandënguiñe endayancá, nÿe canÿe mandiñe lempe chca entsayana. Y chë mando endmëna: “Ndëmua ents̈ánaca cochtsebobonshana nts̈amo cach aca cuenobobonshancá.” /W& Pero ts̈ëngaftanga, Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, Bëngbe Bëtsá tcmojáchembo chë judiëngbe léyeca ndëmandánënga chas̈motsemnama. Pero chca bétsemnama, mora ndoñe s̈matjátsjuabnaye s̈mojtsobena jalesénciana, nÿe ts̈ëngaftangbe cuerpënga ts̈abá chamotsemnama juabnë́ngaca mandánënga jatiyenama. Chamna, ts̈ëngaftanga s̈muenbobonshánayeca, nÿetscanga s̈mochtsenájabuachana. |q& Pero chë natjë́mbana ainánaca ndoñe chas̈mondëtsiyenama imojtsamëngna, ¡malaye cachënga muanjenocbóna! -S& Y ats̈biama chanjayana, Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga base bobachtema chëngbe más delicadents̈e të́ts̈enënga chamotsemnama ents̈anga cabá stsabuayiynase, ents̈anga ya ndoñe muantsama ats̈e chaitsesufrínama. Ats̈e chca stsamëse, Cristo cruciñe tojanóbanama nts̈amo iuayancá ents̈anga stsabuayiyná ora, chënga ya ndoñe áts̈eftaca nanjósentiaye. & Bënga Bëngbe Utabnáftaca cánÿiñe mo canÿacá bétsemnayeca, ats̈e corente së́ntsetats̈ëmbo, nts̈amo ats̈be juabna yomncá ts̈ëngaftángnaca cachcá s̈mochtsejuabnayama; y áts̈naca corente së́ntsetats̈ëmbo Bëngbe Bëtsá puerte bochjacastíga, nda ts̈ëngaftanga natjë́mbana ainánaca ndoñe chas̈mondëtsiyenama tojtsamábioye, masque ndánaca cha chaotsomñe. & Nts̈amo ents̈anga mondënts̈ayancá: “Nÿe base levadura jamana nÿetsana chauabochama ca”; cachcá, ts̈ëngaftanga chë judiëngbe básefta leyë́ngaca mandánënga jtsemnama s̈mojabojáts̈ese, s̈muatjábocna nÿetsca leyë́ngaca mandánënga. ~&Ndegombre, Bëngbe Bëtsá ndoñe quenátsmëna, er cha ts̈ëngaftanga tcmojáchembo chabe ents̈anga chas̈motsemnama. u}c&Ts̈ëngaftanga ts̈abá s̈monjánama, chë jtsiyenana nts̈amo Bëngbe Bëtsabe ndegombre soyënga yomncá jtsamëse. Y mora, ¿nda tojama ts̈ëngaftanga chas̈motsajbanama chë Bëngbe Bëtsabe ndegombre soyënga jtsuenanama? =|s&Er Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá tmojtsemna ora, aíñe base bobachtema të́ts̈enënga tmojtsemna o ndoñe, tondaye ntsámanana; ndayá puerte enduámana endmëna chë Jesucrístbeñe bënga mondbomna os̈buáchiyana, y chca bétsebomnamna bënga montsinÿanÿná ínÿenga jtsababuánÿeshanëse. 0{Y&Pero bënga, Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse, mondobátmana cha yochjama bënga chabe bominÿiñe ts̈ábenga nÿets tempo chamotsemnama. Y bënga chca mondobátmana, Jesucrístbeñe os̈buáchiyana bómnayeca, y chë os̈buáchiyana chë Uámana Espíritbiajana bë́ngbioye endobá. az;&Ndëmuanÿenga ts̈ëngaftangbents̈ana s̈mojtsenguá, Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈ábenga jtsemnama, nts̈amo leyiñe jamama yomna ca iuayancá jtsamëse, ts̈ëngaftanga chca s̈mojtsamama, s̈mojama Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá ndoñe chas̈mondë́tsemnama; Bëngbe Bëtsábents̈anënaca s̈mojtsoluaré, y chca, s̈montsinÿanÿná ts̈ëngaftanga ndoñe s̈montsebos̈e, Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbe ts̈abiama jtsejuabnayëse, chácmatsebacana. jyM&Ndëmuanÿe ents̈ánaca, nda tojalesenciá ínÿenga chabe más delicadents̈e base bobachtema chamotëts̈ama, cachiñe cha s̈cobuayená: Mora aca cmontsemna nÿetsca chë judiëngbe leyents̈a mandënga jtsobedecénana. Ts̈abá s̈mochjouena. Ats̈e Pablo cbë́yana: Nderado ts̈ëngaftanga ndoñe judiënga, s̈mojalesenciá ínÿenga chë ts̈ëngaftangbe más delicadents̈e base bobachtema chamotëts̈ama, nts̈amo judiënga monduamancá, asna, ndayá Cristo ts̈ëngaftangbiama tojanmcá tondayama nantsoservena. Jw &Cristo bënga s̈ojatsebacá, ndoñe más mo chë nÿets tempo nÿe ínÿabiama oservenëngcá chamondëtsiyenama, chë léyeca mandánënga. Nÿa s̈mochtsents̈ena nÿets tempo chca atsebácanënga chas̈moquedama, y ndoñe s̈matjaleséncia ts̈ëngaftanga cachiñe chë léyeca mandánënga ínÿenga chácmabiamama. v&Chcasna, Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, bënga ndoñe quemuátsmëna mo canÿa nÿe ínÿabiama nÿets tempo oservenabe básenga cuaftsemncá, er mora ya ndoñe más quemuátsmëna chë léyeca nÿets tempo mandánënga. Y aíñe montsemna mo canÿe shema ndoñe nÿe ínÿabiama nÿets tempo oservenabe básenga cuaftsemncá, er Bëngbe Bëtsabe básenga bënga mondmëna.Ou&Pero, ¿ndayá Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe Abrahambe básatbiama iuayana? Mënts̈á endayana: “Moma, chë nÿets tempo nÿe ínÿabiama oservená y chabe basa acbe yebnents̈ana chábuaisebocnama, er chë nÿets tempo nÿe ínÿabiama oservenabe s̈es̈ona ndoñe quenátobena chabe taitabe soyënga jtsebomnama. Nÿe chë propio shembe s̈es̈ona aíñe, er chë shemna ndoñe nÿe ínÿabiama nÿets tempo oservená quenátsmëna.” t&Nts̈amo chë tempo tojanopasacá, chë Isaac chaosufrima Ismael tojanmcá (Ismael, Abrahambe uaquiñá Agárbeñe, chë nÿe chata chca tbojánbos̈enayeca onÿnaná; Isaac, chë Bëngbe Bëtsabe Espíritbeyeca onÿnaná), mórnaca cachcá entsopasana: chë ndoñe ndegombre soyënga buátëmbayënga judiënga montsama bënga chamosufrima, nts̈amo Isaac chaosufrima Ismael yojanamcá. 'sG&Chcasna, Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, nts̈amo Isaac Abrahambe uaquiñá tojanobemcá, Bëngbe Bëtsá chca Abrahámbioye tbojans̈buachenáyeca; cachcá, ts̈ëngaftángnaca s̈mojobená Bëngbe Bëtsabe básenga jtsemnama, Bëngbe Bëtsá chca tojans̈buachenáyeca. drA&Chë celoca Jerusalén endmëna chë ndegombre bëts pueblo chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngbiama, y chca endmëna mo canÿe shembása s̈es̈onga ndabamná y aíñe chaotsabamnama Bëngbe Bëtsá cuafjamcá. Quem luarents̈a Jerusalén endmëna chë uámana luare chë léyeca mandánënga imomnëngbiama, y chca endmëna mo canÿe shembása aíñe boyaftaquëcá, er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe chë shembásatbiama mënts̈á endayana:Shembása s̈es̈onga ndabamná, y ndocna te tsets̈anënga ndbomná s̈es̈ona jtsebomnama,
moyejuá y moyó oyejuayá cojtsemnama.Chca moma, er aca, chë shembása chabe boyabiama uts̈ená, chë shembása boyá bomnabiama más básenga cochántsabamna ca. !q;&Ndayá Sáraftaca tojanopasacá, chë nÿe cachabiama trabájaye shembása, entsinÿinÿná chë trato, chë ts̈abe bendicionënga Abrahambiama jamama chábioye tbojans̈buachená ora. Chánaca entsinÿinÿná chë Bëngbe Bëtsabe bëts pueblo celoca, Jerusalén ca uabaina pueblo, er chë chents̈e mochjoyénananga, mora ndoñe quemuátiyena chë leyë́ngaca mandánënga. Chë Crístbeñe os̈buáchiyënga mondmëna chë celoca bëts pueblo Jerusalenents̈e joyénanama, y chca, ndegombre chënga mondmëna celocama ents̈anga. Ap{&Ndayá Agáraftaca tojanopasacá entsinÿinÿná chë Sinaí batsjoca tmojánbema trato, Arabia luaroca; y chë morsca bëts pueblo Jerusalénënaca entsinÿinÿná, er chents̈a ents̈anga montsemna chë leyë́ngaca mandánënga. Nts̈amo Agar y chabe básenga nÿe ínÿabiama nÿets tempo oservénënga monjamncá, Jerusalenents̈a ents̈ángnaca cachcá chëngcá mondmëna, chë leyë́ngaca nÿets tempo mandánënga bétsemnayeca. ;oo&Nts̈amo Agar y Sara, y chatbe s̈es̈ónataftaca tojanopasacá, bënga canÿe uámana soye s̈ontsabuatambá. Ndayá chë uta shembásataftaca tojanopasacá, uta trato entsinÿinÿná: chë shembása Agar, chë nÿets tempo nÿe ínÿabiama oservená yojamná, entsinÿinÿná chë trato Bëngbe Bëtsá y Israeloca ents̈ángaftaca, chë Moisésoftaca Bëngbe Bëtsá leyënga ents̈angbe cucuats̈iñe tojanáboshjona ora. Agar básenga yojtsabamna ora, chë́ngnaca tmojanonÿná nÿe ínÿabiama nÿets tempo oservénënga jtsemnama, y chë tratents̈a leyiñe soyë́ngaca mandánënga jtsemnama tmojtsebos̈ë́ngnaca jtsemnana mo nÿe ínÿabiama nÿets tempo oservenëngcá. |nq&Chë chabe shembiama nÿets tempo oservenabe s̈es̈ona, tojanonÿná nÿe Abraham y Agar chca chaotsemnama tbojánbos̈enayeca; y cachabe shembe s̈es̈ona tojanonÿná, Bëngbe Bëtsá chë soye jamama Abrahámbioye tbojans̈buachenáyeca. fmE&Chiñe endayana, Abraham uta uaquiñata yojánabamna ca; cánÿana Agárbeñe, canÿa chabe shembiama nÿets tempo oservená; y chë ínÿana, cachabe shémbeñe, Sara, y mua ndocnabiama nÿets tempo oservená yonjamna. 5lc&Canÿe soye s̈mochjauyana, ts̈ëngaftanga chë Moisesbe léyeca mandánënga jtsemnama s̈mojtsebos̈ënga. ¿Nts̈amo chë leyiñe endayancá tacmojtsë́sertana? k1&Malaye ats̈e, mora ts̈ëngaftangaftaca stsemna, ats̈e jobenayama jinÿanÿiyama, cach ts̈ëngaftanga jáuyanëse, nts̈amo ndegombre ats̈e ts̈ëngaftangbiama tsësentínana. Ats̈e ts̈a s̈ontsecochëngmena ts̈ëngaftangbiama. Nts̈amo Agar y Sáraftaca tojanopasá j&Ts̈ëngaftanga, chë ats̈biama mo ats̈be basengcá s̈mondmënënga, Jesucrístbeñe chas̈mos̈buáchema tcbonjanëjabuácheyeca; ats̈e cachiñe së́ntsesufrina ts̈ëngaftangbe causa, nts̈amo canÿe s̈es̈ona jtsebomnama ora canÿe shembása jtsesufrinancá; y ats̈e chca chanjë́ftsesentina, nts̈amo Cristo endmëncá ts̈ëngaftangbe vidiñe ndegombre chaojtsebínÿnëntscuana. i&Puerte ts̈abá endmëna ats̈e y ínÿenga chafstsebos̈e ts̈ëngaftangaftaca amiguënga jtsemnama, canÿe ts̈abe soye jamama tojtsemnëse; y sempre chca chauétsemna, ts̈abiama tojtsemnëse, y ndoñe nÿe ats̈e chents̈e ts̈ëngaftangaftaca stsemna ora. ^h5&Chë ndoñe ndegombre soyënga buátëmbayënga montsinÿinÿná mo ts̈ëngaftangbiama ndegombre ts̈abá chas̈motsiyenama cuaftsebos̈cá, pero chca ndoñe quenátsmëna; ndayá jamama imojtsebos̈cá, ts̈ëngaftangbiama ndoñe ts̈abá quenátsmëna. Chënga montsebos̈e ats̈be contra y ats̈be buatëmbana soyëngama contra chas̈motsemnama, chents̈ana ts̈ëngaftanga chë́ngaftaca jtsemnama chas̈motsebos̈ama y chënga chas̈motsababuánÿeshanama. g&Y morna, ¿nts̈amo ndegombre yomncá cbojtsëtsëtsnama, ats̈biama s̈mojtsejuabná mo ts̈ëngaftangbe uayayá cuaftsemncá ca? f9&Ndayá chora ts̈ëngaftangaftaca enjanopasancá, puerte oyejuayënga tcmonjánabiama. ¿Y mora ndayá tojopasá? Ndegombre, ats̈e sëndë́tats̈ëmbo y sëntsobena jayanama, ts̈ëngaftanga ndaye sóynaca ats̈biama mas̈mënjanmama. Chë más uámana s̈mojánbomna soyënga ats̈be cucuats̈iñe mas̈mënjánboshjona, y nÿa mo chë bominÿë́ngnaca masmënjánenobuchjatsëca ats̈e jats̈etayama. se_&Ats̈e canÿe s̈ocana sënjánbomna causa, ts̈ëngaftangbiama ndoñe paselo quenjatsmëna ts̈ëngaftangbeñe ats̈e jofjana; pero masque chca, ts̈ëngaftanga ndoñe ches̈matanaboté, ni ques̈matanáboyënja; masna, ts̈ëngaftangbeñe ts̈abá s̈monjanofja; s̈monjanofja mo canÿe ángel Bëngbe Bëtsabe ichmoná s̈mojofjcá, o cach Jesucristbioycá. Ad{& Ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, ats̈e sënjanobená chë natsana soyama ts̈ëngaftanga chë ts̈abe noticiënga jábuayenama, canÿe s̈ocana s̈onjanonts̈áshjango causa. c!& Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, bëtscá cbontsaimpadana, s̈mochtsiyena jtsamëse nts̈amo ats̈e sëndamcá, er áts̈naca sënjóbema nts̈amo ts̈ëngaftanga ndoñe judiënga s̈mondmëncá. Ts̈ëngaftanga ndocna bacna soye ats̈e ches̈atsborlá. lbQ& Ats̈e corente s̈ontsengmena, nderado ats̈be trabajo ts̈ëngaftangbeñe tondayama tonjoservé. ^a5& Ts̈ëngaftanga ts̈a jtsejuabnayana diënguiñe, shinÿënguiñe, canÿe uatents̈a tempënguiñe y uatënguiñe, mo uámana tempëngcá Bëngbe Bëtsá ts̈abá jadórama, y chama bëts fiestënga jtsebomnana. ;`o& Pero mora, Bëngbe Bëtsábioye s̈montsábuatma ora, o ts̈abá jayanama, Bëngbe Bëtsá cmojtsëbuatma ora, ¿nts̈ámoyeca ts̈ëngaftanga cachiñe chë quem luarents̈e imománda espíritënga s̈mojtsayaunana? Chënga ndocna obenana quemátsbomna, y nduámanënga mondmëna. ¿Ndáyeca ts̈ëngaftanga s̈mojtsebos̈e cachiñe jtsemnana mo chë nÿets tempo nÿe ínÿabiama oservenëngcá, chë espiritë́ngaca mandánënga? T_!&Tempo, Bëngbe Bëtsá ndoñe s̈monjanábuatma ora, ts̈ëngaftanga s̈mojamna mo nÿets tempo nÿe ínÿabiama oservenëngcá, ndoñe ndegombre diosënga mondmëna espiritë́ngaca mandánënga. )^K&Mënts̈á, cada ona ts̈ëngaftanguents̈á ya ndoñe quenátsmëna mo chë nÿets tempo nÿe ínÿabiama oservenëngcá, quem luarents̈e imománda espiritë́ngaca mandánënga, y aíñe Bëngbe Bëtsabe basa tojoquedá. Y chabe basa tojoquedáyeca, lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá chabe básenga jats̈atayama tojas̈ebuachenacá cha echanjóyëngacñe. Pablo, Galacia luaroquëngbiama ngménaca yojtsanjuabnaye ]&Y chca, ts̈ëngaftanga ya chabe básenga s̈mojtsemnama jinÿanÿiyama, Bëngbe Bëtsá chabe Uaquiñabe Espíritu tbojanichmó, nÿetscangbe ainaniñe cháuamashënguama, y chë Espíritu endama bënga Bëngbe Bëtsá chamochembo, “Ats̈be Taita ca”. .\U&Quem luaroye chca tojánabo bënga jabátsebacama, y chamotsobenama Bëngbe Bëtsabe basengcá jtsemnama, bënga chë tempo s̈onjánamna chë ley jtsobedecénana. [&Pero Bëngbe Bëtsá chabe Uaquiñá quem luaroye tbojanichmó, nÿa chama tempo tojanóshjango ora; cha mo nÿetsca ents̈angcá, canÿe shembásabents̈ana tojanonÿná, y yojoyena jtsamëse nts̈amo judiëngbe leyiñe jamama ibojamna ca yojanayancá jtsamëse. [Z/&Mo cachcá cuaftsemncá, bënga chë ndegombre soyëngama cabá ndosértaye ora, bë́ngnaca mandánënga monjamna mo nÿets tempo nÿe ínÿabiama oservenëngcá, quem luarents̈e imománda espiritë́ngaca. Y3&Chë uaquiñá tojtsobóchantscuana, ents̈anga jtsemnana ndëmuanÿenga nts̈amo cha tbojtsajabotcá jtsoinayana, y ínÿenga jtsejuabnayana ndayá chë taitabe soyë́ngaca jamama, chë uaquiñá otocana soyë́ngaca. Y chca jtsemnana, chë taitá tojayana tempëntscuana. #X A&Ats̈naca së́ntsebos̈e jayanama, chë uaquiñá nda yochjóyëngacñe nts̈amo tbojtsotocancá, nts̈amo chabe taitá jats̈etayama tbojas̈buachenacá, cha cabá mo canÿe basacá tojtsemnëntscuana, ndocna derecho chë soyënguiñe ntsebomnana; y chca, cha jtsemnana mo canÿa nÿets tempo nÿe ínÿabiama oservenacá, masque lempe nts̈amo chabe taitá tbojas̈buachenacá chë uaquiñabiama tojtsemna. mWS&Ts̈ëngaftanga Cristbe ents̈anga s̈mondmë́nayeca, s̈montsemna mo Abrahámbents̈ana ents̈anga cuaftsemncá; y chca, nts̈amo Bëngbe Bëtsá Abrahámbioye tbojas̈buachenacá, ts̈ëngaftanga s̈mochanjóyëngacñe.UV#&Chíyeca, ndayá Bëngbe Bëtsá tojamama, judiënga y ndoñe judiënga cachcanga mondmëna; nÿets tempo nÿe ínÿabiama oservénënga y chë nÿe cachëngbiama trabájayënga cachcanga, y boyabásenga y shembásengnaca. Nÿetsca ts̈ëngaftanga mo canÿacá s̈mondmëna, Cristo Jesúseftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse. U#&Ts̈ëngaftanga tcmonjanëbaye, y chca, Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá s̈montsemna. Y mora s̈mojobená mo cach Cristcá jtsemnama. 7Tg&Cristo Jesúsbeñe s̈mojtsos̈buáchema, nÿetsca ts̈ëngaftanga s̈mojobená Bëngbe Bëtsabe básenga jtsemnama, Cristo Jesúseftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse. XS)&Pero Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyama bënga chamotsobenama mora ya tonjóshjangoyeca, chë ley ya ndoñe más quenátsmëna mo canÿe ents̈acá, ndayá ts̈abá yomncá bënga chamotsamama cuaftsamcá. bR=&Cristo jabama tempo tonjanoshjanguëntscuana, chë ley bëngbiama enjamna mo canÿe pamillents̈a oservenacá, cha jtsamana chents̈a básenga chamotsamama nts̈amo ts̈abá tojtsemncá. Chë ley chca yojamna, bënga Crístbeñe jtsos̈buáchiyama chamobenama, y chca, Bëngbe Bëtsá chaoma bënga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama. oQW&Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyama ents̈anga chamobenama tempo joshjanguëntscuana, bënga monjamna corente mandánënga chë léyeca, y chca enjamna mo presënga cuaftsemncá, cárceloca utámenënga. Chë ley chca enjamna, nts̈amo ents̈anga Jesucrístbeñe muanjobenaye jtsos̈buáchiyama Bëngbe Bëtsá jinÿanÿiyama tempo joshjanguëntscuana. P &Pero Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayana, nÿetsca quem luarents̈a ents̈anga cachëngbe bacna soyënga jamama juabnë́ngaca mandánënga imomna ca, chca, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga chamobenama ndayá Bëngbe Bëtsá tojas̈buachenacá jóyëngacñama. Y chënga, Jesucrístbeñe imojtsos̈buáchema imojtsebomna ndayá Bëngbe Bëtsá tojanas̈ebuachenacá. MO&¿Chca nántsayana, nts̈amo Moisesbe leyiñe iuayancá, chë Bëngbe Bëtsá tojans̈buachená soyëngama contra yomna ca? ¡Ndoñe, ndegombre ndoñe! Bëngbe Bëtsá ents̈angbe cucuats̈iñe canÿe ley tojanáboshjona, y chë ley tojtsobena jamana ents̈anga ndegombre ts̈abe vida chamotsebomnama, as Bëngbe Bëtsá nanjama ents̈anga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama, nts̈amo chë leyiñe jamama yomna ca iuayancá tmojtsamama. CN&Uta ents̈ata canÿe trato jénbemamna, jtseytana inÿe ents̈á chë uta ents̈átaftaca chaóyebuambama; pero Bëngbe Bëtsá Abrahámbioye ba ts̈abe soyënga jamama tbojans̈buachená ora, nÿe canÿa chca tojanma, y ndoñe bonjanájaboto inÿa chabiama Abrahánoftaca chaóyebuambama. Ndayama chë ley yomna M&Asna, ¿ndayama chë Moisesbe ley nantsoservena? Bëngbe Bëtsá chë leyënga tojanáboshjona, ba ts̈abe soyënga jamama Abrahámbioye tbojans̈buáchenants̈ana baytese. Bëngbe Bëtsá yojanjuabná chë ley chaoservé ents̈anga jinÿanÿiyama ndayá ts̈abá o ndoñe ts̈abá jamama bétsemnama, chë Abrahámbents̈ana Uámana Ents̈á jashjanguëntscuana, ndabiama Bëngbe Bëtsá Abrahámbioye tbojans̈buachená ba ts̈abe bendicionënga jamama. Bëngbe Bëtsá angelë́ngaftaca chë ley Moisesbe cucuats̈iñe tbojanánts̈aboshjona, y chë ents̈á Moisés enjamna chë oyebuambnayá Bëngbe Bëtsáftaca y ents̈ángaftaca. L#&Er ndayá Bëngbe Bëtsá chabe ents̈anga tojats̈atacá, tojtsemna chënga nts̈amo chë leyiñe jamama yomna ca iuayancá tmojtsamama, chca, chë ts̈etana soyënga ya ndoñe nantsóbocana ndayá Bëngbe Bëtsá jamama tojanas̈ebuáchenants̈ana. Pero ba ts̈abe bendicionënga Abrahambiama jamama, Bëngbe Bëtsá tbojans̈buachenáyeca, Bëngbe Bëtsá chë soyënga Abrahambiama tojanma. K!&Ats̈e ndayá mënts̈á cbontsëtsëtsná: Natsana, Bëngbe Bëtsá Abrahánoftaca canÿe trato tojánbema, y tbojaniyana “aíñe ca”, nts̈amo tbojans̈buachenacá jamama. Chents̈ana canta patse y unga bnë́tsana uatëse, Bëngbe Bëtsá Moisesbe cucuats̈iñe chë leyënga tbojanánts̈aboshjona; chíyeca, chë leyënga ndoñe ntsobenana jamana chë Bëngbe Bëtsá Abrahánoftaca tojánbema trato ndoñe chaondëtsoservénama, ni jamana ndayá Bëngbe Bëtsá tojans̈buachenacá ndoñe chaondëtsoservénama. YJ+&Chcasna, Bëngbe Bëtsá ba soye Abrahámbioye tbojans̈buachená puerte ts̈abe bendicionënga chabiama jamama, y chabe ents̈anguents̈ana canÿabiámnaca. Y Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe ndoñe quenátayana: “chabe ents̈anguents̈ëngbiámnaca ca”, mo Bëngbe Bëtsá ba ents̈angbiama cuaftsichamcá; sinó mënts̈á endayana: “acbe ents̈anguents̈ana cánÿabiama ca”. Y chca entsayana, nÿe canÿe ents̈á ca; y cha endmëna Cristo. $IA&Jesucrístbeyeca cats̈átanga, chë ndayá sëntsichamcá endmëna nts̈amo nÿets tempo ents̈ángbeñe endbetsopasancá. Uta ents̈ata tbojenoyeuná canÿe trato jénbemama, y nts̈amo tbojens̈buachenacá chaotsinÿnama chatbe uabaina tsbuanáchañe tbojuábemëse, ndocná inÿa más ntsobenana jayanana nts̈amo tbojentratacá ndoñe yontsoservena ca; y inÿe soyënga chiñe jacjayama cach ndoñe. ;Ho&Chca tojopasá, Bëngbe Bëtsá chaomama, chë ts̈abe bendicionënga nts̈amo cha Abrahámbioye tbojans̈buachenacá, ndoñe judië́ngnaca chamotsebomnama, Cristo Jesúsbeyeca; y Jesucrístbeñe os̈buachiyánaca, Bëngbe Bëtsá chaomama chë Uámana Espíritu bëngbe ainaniñe cháuamashëngo jtsemándayama, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanas̈ebuachenacá. Ndocna ley quenátobena Bëngbe Bëtsabe s̈buachenana soye jatrócama 3G_& Pero, Cristo jóbanama ibojamna ca tmojánayanama, y cha bëngbe causa chca chamomama chënga tojanalesénciayeyeca, Cristo tojama bënga nÿetsca tescama castigánënga ndoñe chamondë́tsemnama, nts̈amo chë leyiñe iuayancá ndoñe tmontsama causa. Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá: “Nÿetsca tescama castigo chaotsebomna, nda canÿe niñës̈iñe tmojajonÿá chaóbanama cha ca.” `F9& Jtsamana nts̈amo chë leyënguiñe jamama yomna ca iuayancá, ndoñe quenátsmëna mo Bëngbe Bëtsábeñe cuaftsos̈buachecá. Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá: “Nda tojtsama nÿetsca mandënga nts̈amo chë leyënguiñe endayancá, ts̈abe vida echántsebomna, nÿets tempo chë leyë́ngaca mandaná ca.” sE_& Ndegombre, puerte ts̈abá entsinÿinÿena, Bëngbe Bëtsá ndoñe yochanjama ndocná chabe bominÿiñe ts̈abia chaotsemnama, nts̈amo chë leyiñe jamama ibomna ca iuayancá tojtsobedecénëse. Chca ndegombre endmëna, er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Nÿe ndabiama Bëngbe Bëtsá tojama chabe bominÿiñe ts̈abia chaotsemnama, cha Bëngbe Bëtsábeñe betsos̈buáchema, cha ndegombre chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida echántsebomna ca.” Dw& Chë Bëngbe Bëtsá chabe bominÿiñe ts̈ábenga yochjábiama ca juabnayënga, nts̈amo leyiñe jamama yomna ca iuayancá lempe tmojtsobedecénama, chënga nÿets tempo jtsiyenana jtsetats̈ëmbëse Bëngbe Bëtsá nÿetsca tescama chënga yochjácastigayama. Er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Bëngbe Bëtsá jayanana nÿetsca tescama castigo chaotsebomna ca, nda nÿets tempo ndoñe tontsama nÿetsca mandënga nts̈amo chë leyënguiñe iuabemancá ca.” C& Bëngbe Bëtsá tojanma Abraham ba ts̈abe bendicionënga chaotsebomnama, cha chábeñe yojtsos̈buáchema. Chca, Bëngbe Bëtsá, chábeñe os̈buachiyëngbiámnaca ba ts̈abe soyënga jamana, cachcá nts̈amo Abrahambiama ts̈abe soyënga tojanmcá. DB&Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endopodena jualíama, Bëngbe Bëtsá yochjanma chë ndoñe judiënga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama, chábeñe tmojtsos̈buáchema ca. Y Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe, cabá chca ndëma ora, Bëngbe Bëtsá Abrahámbioye quem ts̈abe noticiënga tbojanbuayená: “Acbeyeca, ats̈e chanjama nÿetsca quem luarents̈a ents̈anga ts̈abe bendicionënga chamotsebomnama ca.” qA[&Chíyeca ts̈ëngaftanga cmontsamna jtsetats̈ëmbuana, Bëngbe Bëtsábeñe os̈buáchiyënga mondmëna mo Abrahámbents̈ana ents̈angcá, cachcá os̈buáchiyana bétsebomnama, chë chábents̈ana ndegombre ents̈angbiama más. @y&Menójuabonga nts̈amo Abraham tojanpasama. Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Cha Bëngbe Bëtsábeñe yojtsos̈buáchiye, y chíyeca Bëngbe Bëtsá tonjánayana cha chabe bominÿiñe ts̈abia yojamna ca.” r?]&Bëngbe Bëtsá, chë Uámana Espíritu ts̈ëngaftangbe ainaniñe cháuamashënguama tojanma ora, y ts̈ëngaftangbeñe bëts soyënga chaopasama tojama ora, ¿ndáyeca chca nanjama? ¿Ts̈ëngaftanga nts̈amo chë leyiñe jamama yomna ca iuayancá s̈mojtsamama, o ts̈ëngaftanga Jesucristbe ts̈abe noticiënga s̈mojanuena y chiñe s̈mojtsos̈buáchema? >&¿Nÿetsca soyënga ndayëjana ts̈ëngaftanga s̈mojachnëjna, tondayama tonjoservé? Ndegombre chca ndoñe taiuatsmëna. =&¿Ndáyeca ts̈a ndenójuabnayënga s̈momna? Bëngbe Bëtsabe Espíritbeyeca ts̈ëngaftanga s̈monjanonts̈é mo tsmëma ents̈angcá jtsemnana. ¿Y mora s̈mojtsebos̈e ts̈ëngaftangbe vidënga jachnënguama nÿe ents̈angbe juabnë́ngaca jtsiyenëse? =<s&Ats̈e së́ntsebos̈e nÿe canÿe soye ats̈e chas̈mëyana: ¿Uámana Espíritu ts̈ëngaftangbe ainaniñe tojánamashëngo jtsemándayama, ts̈ëngaftanga nts̈amo chë leyiñe jamama yomna ca iuayancá s̈mojamama, o ts̈ëngaftanga chë ts̈abe noticiënga s̈mojanuena y chiñe s̈mojtsos̈buáchema? ; 3&¡Ts̈ëngaftanga Galacients̈a ents̈anga, yapa ndenójuabnayënga! Entsemna mo nda tcmojtsabocjuanacá, ts̈ëngaftangbe juabna tojtsetrocá. Ndoñe ques̈nátësertana nts̈amo chca nanjopása, er cach ats̈e botamana cbonjanabuayiyná, Jesucristo cruciñe tojanóbanama. 0:Y&Ats̈e ndoñe quetsatábotena nts̈amo Bëngbe Bëtsá ents̈angbe ts̈abiama juabna yobomncá. Nderado Bëngbe Bëtsá tojama canÿe ents̈á chabe bominÿiñe ts̈abia chaotsemnama, nts̈amo chë leyiñe jamama yomna ca iuayancá cha tojtsamama, as Cristo nÿe tondayama matënjanóbana.]93&y mora entsemna mo nÿe ats̈e ya ndoñe cuaftsiyencá, Cristo becá vida ats̈be ainaniñe entsebómnayeca. Y nts̈amo mora ats̈e vida sëntsebomncá, entsemna ats̈e chë Bëngbe Bëtsabe Uaquiñábeñe betsos̈buáchiyama, nda s̈ojánbobonshana, y chabe derecho vida jtsobomñama cachcá tojanonÿá y ats̈be ts̈abiama tojanóbana. 85&Chë judiëngbe leyë́ngaca ats̈e sëndë́tats̈ëmbo, nts̈amo chë leyënguiñe iuayancá stsamëse, Bëngbe Bëtsá ndoñe yochanjama ats̈e chabe bominÿiñe ts̈abia chaitsemnama; y chca, ats̈e jtsemnana mo obanacá chë castígoca, er chë leyents̈a mandënga stsamëse, ndoñe quetsátobena atsbocaná jtsemnama. Chë léyeca ndoñe más mandaná ntsemnama jtsebos̈ëse, ats̈e cachcá chë ley sënjanonÿá, Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyama; y chca, ats̈e chaitsobena jtsiyenana Bëngbe Bëtsá jtseservénëse. Ats̈e Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá sëndmë́nayeca, Cristo cruciñe tojanóbana ora enjamna mo áts̈naca cuafjobancá; q7[&Ats̈e, nts̈amo Bëngbe Bëtsá s̈ojaninÿinÿecá, chë s̈ojtsemna jájbanama soyënga, cachiñe jajuaboyama y jamama stëtonts̈ese, mo chë Moisesbe ley jtsocumplínana perdonánënga jtsemnama, ats̈e stsemna mo nda ndayá cachá tojtsendbema y cachiñe tojtëtsjebuanacá; y ndegombre, ats̈e stsemna canÿa nts̈amo ndoñe ts̈abá yondmëncá amá. 6&Pero, bënga bëtscá mondënguá, Bëngbe Bëtsá chaomama bënga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama, bënga Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse, chábeñe imos̈buáchema. Chca mondos̈buaché, bënga chë bacna soyëngama perdonánënga chamotsemnama. Pero inÿe ents̈anga jtsichámuana bënga bacna soyënga amënga imomna ca, nts̈amo chë Moisesbe leyiñe iuayancá ndoñe montsama causa. ¿Y chca, Cristo bacna soye amënga s̈uabiamná ca nántsayana? ¡Ndoñe, ndegombre ndoñe! +5O&Y bënga mondë́tats̈ëmbo, canÿe ents̈á Jesucrístbeñe tojtsos̈buáchema, Bëngbe Bëtsá jamana cha chabe bominÿiñe ts̈abia chaotsemnama, y Bëngbe Bëtsá ndoñe chca ntjamana, nts̈amo chë judiëngbe leyënguiñe jamama yomna ca iuayancá chë ents̈á tojamama. Y bë́ngnaca Jesucrístbeñe imojtsos̈buaché, Bëngbe Bëtsá chaomama bënga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama, pero ndoñe nts̈amo chë judiëngbe leyënguiñe jamama yomna ca iuayancá bënga tmojamama. Er Bëngbe Bëtsá ndocna ora ntjamana canÿe ents̈á chabe bominÿiñe ts̈abia chaotsemnama, nts̈amo chë judiëngbe leyënguiñe iuayancá jamama ibomna ca cha tojamama. Z4-&Bënga judiënga fsëndmëna, bëngbe bëtsë́tsanga judiënga monjámnayeca, y nts̈amo judiënga chë ndoñe judië́ngbioye mondubobuatmcá, chë “bacna soye amënga ca”, ndoñe queftsátsmëna. D3&Chënga ndoñe quemënjátaniyena jtsamëse nts̈amo yojanamncá, nts̈amo chë Jesucristbe ts̈abe noticiënguents̈a ndegombre soyënga endmëncá. Chca sënjáninÿe ora, Pédrëbioye nÿetsca os̈buáchiyëngbe delante sënjaniyana: “Aca canÿe judío, mo ndoñe judío bendmëncá cojtsiyena, y ndoñe nts̈amo chë judiënga jamama monduamancá; chcasna, ¿nts̈amo catjobenaye jamana chë ndoñe judiënga os̈buáchiyënga mo chë judiëngcá chamotsiyenama ca?” Bëngbe Bëtsá judiënga y ndoñe judiënga játsebacana, Jesucrístbeñe tmojtsos̈buáchema U2#& Chë inÿe judiënga os̈buachiyë́ngnaca tmojanonts̈é amana cachcá nts̈amo Pedro yojtsamcá, jtsamëse nts̈amo chënga imojántats̈ëmbo chca jamama ndoñe yonjanamncá. Y Bernabénaca, nts̈amo chënga imojtsamcá jtsonÿayëse, chëngcá yojtsama, jtsamëse nts̈amo cha yojántats̈ëmbo chca jamama ndoñe ibonjamncá. 1& Mënts̈á tonjanopasá: Santiago básefta ents̈anga Antioquioye tojanichmó, pero chënga cabá choca ndáshjajna ora, Pedro yojanamana chë ndoñe judiënga os̈buáchiyëngaftaca jtsesayana. Pero chë ents̈anga tmojánashjajnents̈ana, Pedro tojtsanajbaná chë́ngaftaca sayana y encuéntayana. Cha chca tojanma, nts̈amo chë ndoñe judiënga os̈buáchiyënga, chë base bobachtema chë más delicadents̈e të́ts̈enënga jtsemnama yojánamna ca tmojánayanënga, chabiama muanjájuaboyama yojtsauatja causa. 70g& Pero Pedro Antioquía bëts puebloye tonjánabo ora, chabe delante sënjánayana cha ndoñe ts̈abá tonjanma ca, er nts̈amo enjanamcá ndoñe ts̈abá quenjatsmëna. {/o& Chënga nÿe s̈onjanaimpádaye chë os̈buáchiyënga ndbomnëjémënga Jerusalenoquëngbiama jtsenójuabnayama; y ats̈e bëtscá së́ntsama chënga jujabuáchama. Pablo Antioquioca Pédrëbiama tojánayana cha ndoñe ts̈abá tojanma ca *.M& Santiago, Pedro y Juan, chë os̈buachiyënguents̈a uánatsanënga, ats̈e canÿe bëts trabajo chaitsebomnama Bëngbe Bëtsá tojanmama tmonjántats̈ëmbona ora, cucuats̈e s̈ontanats̈ataye ats̈e y Bernabébioye, jinÿinÿiyama chënga s̈ojanë́buajama mo cachëngbe trabajo amatcá. Y fsënjanenoyeuná bëndata jama, masna ndoñe judiënga jtsabuayiynayama trabajo jamama, y chëngna judië́ngbeñe. E-&Er Bëngbe Bëtsá ats̈e chabe ichmoná s̈onjánbema, ndoñe judiënga chabiama jábuayenama, nts̈amo cachá Pédrëbioye chabe ichmoná tbojanbemcá, judiënga chabiama jábuayenama. h~}!{zyxwvSuZtsrrkq&oinCmJljizgfe\dcc(b _^]\[<<;;699b8^553b2"1 02.-O,1*)(''%%$"! +1F6+vo- 8 9 q# Ts̈ëngaftanga ya bayté Jesucristbe soyëngama s̈motáts̈ëmboyeca, ts̈ëngaftanga cmontsamna ya jtsobenana ínÿengbioye chë soyënga jtsabuátambayana; pero ts̈ëngaftanga cmontsëjaboto ndánaca Bëngbe Bëtsabe soyëngama cachiñe chacmëtëtabuayená, chë jtsos̈buáchiyama s̈mojonts̈é ora natsana jshauatsjínÿana soyëngama. Y chca, ts̈ëngaftanga s̈mojobiama mo s̈es̈onatemëngcá, jtsëjabótana léts̈iye jofs̈iyana y ndoñe jobenayana jasana chë jabmuánama ndoñe paselo tontsemna soyënga. mpS Bëtscá entsemna quem palabrama jóyebuambayama, pero chë soyënga jayanama nts̈amo ts̈ëngaftanga catafjosertaycá, ndoñe paselo quenátsmëna, er ts̈ëngaftangna nÿa uenana Bëngbe Bëtsabe soyëngama jósertana. zom y Bëngbe Bëtsá tbojanábuayana, chë chabe delante sempre bëngbiama impadaná, mo bachnangbe canÿe más uámana amëndayacá chaotsemnama, canÿe bëts bachna nts̈amo Melquisedec yojamncá. Resjo endmëna, os̈buáchiyana jtsajbanana Cn Chca, Bëngbe Bëtsá chábioye tbojánbema lempe nts̈amo ents̈anga tmojtsajabotcá, nda chëngbe bacna soyëngama cháuatsebacama; chents̈ana cha, Cristo, tojanma lempe nts̈amo yojaniytcá, nÿetscanga chë ents̈anga chábioye imojánëyeunanënga chamotsobenama nÿetsca tescama atsebácanënga jtsemnama; m!Chca, Cristo masque Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá inamna, jasúfriase tojanábouinÿe nts̈amo jamana ndayá Bëngbe Bëtsá tojtsebos̈cá. FlJesús quem luarents̈e yojëftsiyenëntscuana, cha juayebuáchëse y shëchbuíyeca Bëngbe Bëtsáftaca ibnéncuentaye y ibnaimpadana, cha chë jobanáments̈ana jatsbocama yojanobená; y Jesús nts̈amo Bëngbe Bëtsá yojanbos̈cá tojánmayeca y ts̈a respeto chabiama bómnayeca, chábioye tbojanoyeuná. Hk Y ínÿocnaca, Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á tbojaniyana:Aca nÿetsca tescama canÿe bachna condmëna,
canÿe bëts bachna nts̈amo Melquisedec yojamncá ca. j/Cachcá, Cristo ndoñe cachá tonjanenábuayana jtsemnama chë Bëngbe Bëtsabe delante sempre bëngbiama impadaná, mo bachnangbe canÿe más uámana amëndayacá, ndayá Bëngbe Bëtsá tbojanábuayana chë uámana trabajo jtsebomnama. Cha endmëna nda Jesúsbioye mënts̈á tbojaniyana:Aca ats̈be Uaquiñá condmëna.Mënté ents̈anga sënjinÿanÿé aca ats̈be Uaquiñá comnama ca. {ioNdocná quenátobena cachá quem uámana trabajo jents̈etayana, bachnangbe más uámana amëndayá jtsemnama; cha jtsemnana, Bëngbe Bëtsábeyeca uabuayaná chca uámana trabajo jamama, nts̈amo ndegombre Aarónoftaca tempo cha tojanmcá. ;hoY chíyeca cha jtsemnana bayënga jobáyama Bëngbe Bëtsá juats̈ëmbonama, ndoñe nÿe ents̈ángbioye bacna soyëngama cháuaperdonama, ndayá chábioye chaboperdonámnaca. 2g]Chë bachna jtsobenana jóngmiana, chë bacna soyënga amëngbiama chama ntsetats̈ëmbcá, y chë bacna soyënga jamama ingñénënga imomnënga, mo ots̈enëngcá imomnëngbiama, er cachánaca inÿe ora ndoñe yapa obenana ntsebomnana, chë bacna soyënga jamama juabnëngama jtocochbuáchama. >f wNdëmuanÿe bachnangbe más uámana amëndayánaca jtsemnana ents̈anguents̈ana bocacaná, y uabuayaná chëngbe cuenta Bëngbe Bëtsá jasérviama, chábioye juats̈ëmbonama y bayënga jobáyama Bëngbe Bëtsá jëtschuayama, chca, Bëngbe Bëtsá chë bacna soyënga ents̈anga tmojamama cháuaperdonama. 1e[As, ndauatjcá Bëngbe Bëtsá mochjóts̈ëmbona, mo chábioye cuaftsobecocnangcá; cha canÿe uámana tbemaniñe yojtsetbemana canÿe bëts reycá; chca mochjama, bënga chás̈ualastemama, y bëngbiama ts̈abe juabna jtsebomnëse, chas̈újabuachama bënga chca chas̈ojtsë́jaboto ora.`d9Er chë bëngbiama impadaná, mo bachnangbe canÿe más uámana bëngbe amëndayacá, Jesús, yobena bëngbiama jóngmiana, bënga inÿe ora ndoñe yapa obenana tmontsebomna ora, ts̈abe soye o ndaye sóynaca jamama. Chca endmëna, er Satanás ts̈a yojtsents̈ena Jesúsbioye ba juabnënga chabotsonts̈áshjajuanama, jayë́njanama bacna soye chaomama, nÿetsca juabnënga nts̈amo bë́ngnaca mondbetsebomncá, pero Jesús ndocna te ndocna bacna soye tonjë́ftsema. vceJesús, Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá celoye tojámashëngo, y mora cha endmëna nda chabe delante sempre bëngbiama ibuétseimpadana, mo chë bachnangbe canÿe más uámana amëndayacá. Chíyeca, bënga s̈ontsamna sempre chábeñe jtsos̈buáchiyana, nts̈amo bëngbe ndegombre os̈buáchiyana yomncá, chë ndayama bënga nÿetsca ents̈ángbeñe tmojayana. pbY Nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojaments̈ana tondaye quenátopodena chabiama iytëmenana jtsemnama. Bëngbe Bëtsá lempe bominÿe iuetsequëcjná, y nÿetsca soyëngama y nÿetscangbiama lempe yotáts̈ëmbo; Bëngbe Bëtsá, ndábioye s̈ojtsamna sempre jojuana ndáyeca canÿe soye chca tmojamama. Jesús endmëna chë más uámana bachnangbe bëts amëndayá 1a[ Er Bëngbe Bëtsabe palabra endmëna mo canÿe aina soycá, nÿets tempo ents̈ángbioye ndayánaca jtsabuátambayana, y bëtscá jamana corente obenánaca, y ndocna te nÿe bonamente chë palabra jóyebuambayana. Mo chë nÿets utoicajana más efs̈ana espadëjaquëcá, jobenayana puerte jashenoye jatëts̈ana canÿe cuerpo tcojatëts̈e ora, cachcá y cabá puerte más Bëngbe Bëtsabe palábraca, cha bënga jinÿanÿiyana nts̈amo bënga nÿe bëngbe ainaniñe tmojtsejuabná y tmojtsebos̈cá, y chë ndocnábioye tmonjinÿinÿé sóynaca; y chë palábraca cha endobena jáuyanana nts̈amo bënga tmojajuabó y tmojabos̈encá aíñe o ndoñe ts̈abá bétsemnana. ` Chíyeca, s̈ontsamna lempe nts̈amo tmojobenacá jamana chë jóchnama uámana luare jëftsashjáchama, nts̈amo chë Bëngbe Bëtsábioye ndoñe tmonjanoyeunangcá ndocná chaondë́tsamama, y chë causa chënga chë soye ndoñe tmonjë́ftsashjache. _ er nda tojashjache chë Bëngbe Bëtsáftaca jóchnama uámana luaroye jashjanguama, cha jóchnana chë Bëngbe Bëtsá tbojanmandá jamama trabajëngama, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanochnacá, chë quem luare jamama nÿetsca trabajënga tojanpochocá ora. g^G Y chca, cabá endmëna canÿe uámana luare ndayents̈e Bëngbe Bëtsabe ents̈anga mochjobenaye cháftaca jóchnama, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanochnacá, chë quem luare jamama nÿetsca trabajënga tojanpochocá ora; n]UJosué, Israeloca ents̈anga Canaán fshantsëngoye yojtsënachaye ora, chë Bëngbe Bëtsáftaca jóchnama uámana luare jtsebomnama cha choca matënjanmëse, Bëngbe Bëtsá bayté chents̈ana, David yojëftsiyena ora, inÿe tempuama ndoñe matënjanoyebuambá, chë ndaye ora ents̈anga muanjobenaye chë cháftaca jóchnama uámana luare jashjáchama. \Chë ents̈anga ndoyena luaroca, Bëngbe Bëtsá ents̈anga tojánachembo chë cháftaca jóchnama uámana luaroye chámuamashjnama, y chents̈ana ba uatëse cha cachiñe canÿe tempo tojuinÿnaná, chora ents̈anga chamobenama chë cháftaca jóchnama uámana luaroye jashjajnama, chë cha “mënté ca” tojanabaye tempo. Cha chca tojanma Davidbiajana jóyebuambayëse, David Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á tojánayana ora:Mënté ts̈ëngaftanga, ndayá Bëngbe Bëtsá tojtsichamcá s̈mojouenëse,
ndoñe s̈mattsama, Bëngbe Bëtsabe buayenana soyënga ainaniñe ndoñe chaondómashënguama ca. 7[gChë ents̈anga monjamna chë natsanënga chë ts̈abe noticiënga jouenama, pero chë Bëngbe Bëtsáftaca jóchnama uámana luare ndoñe tmonjë́ftsashjache, nts̈amo cha inabos̈cá chënga ndoñe tmonjanma causa. Chcasna, cabá ndegombre endëtsomñe báseftanga, chë Bëngbe Bëtsá tojánayana soyënguiñe tmojtsos̈buáchenga, mochjë́ftsashjache chë Bëngbe Bëtsáftaca jóchnama uámana luaroye jashjanguama. dZAY cachents̈e Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayana, chë tempo chábioye chca tmojtsanábotengbiama:Chënga ndocna te quemocháisashjache chë áts̈eftaca jóchnama uámana luaroye jashjanguama ca. ^Y5er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe cánÿents̈e mënts̈á endayana, chë canÿsëfta tianoye ndayá cha tojanmama:Bëngbe Bëtsá nÿetsca trabajëngama tonjanochná chë canÿsëfta tianoye ca. hXIPero bënga, chë Jesucrístbeñe tmojos̈buachengna, mochanjobenaye chë jóchnama uámana luaroye jashjanguama, chë ndayama Bëngbe Bëtsá tojánayana, chë tempo chábioye chca tmojtsanábotengbiama cha mënts̈á tojánayana ora:Chíyeca, ats̈e chë́ngaftaca etonaná, sënjánayana mo nda cuafjajuracá,
ndegombre chënga ndoñe mochjë́ftsashjache chë jóchnama uámana luaroye jashjanguama ca. Pero cha chabe trabajo tojanpochocá, quem luare tojanma ora; [W/Er bë́ngnaca chë ts̈abe noticiënga tmonjouena, cachcá chë Bëngbe Bëtsabe buayenana soyënga chëngbe ainaniñe ndoñe chaondómashënguama tmojanmëngcá; pero chënga chë buayenana soyënga tmojanuena ora, ndocna ts̈abe soye chë́ngbeñe tonjanopasá, er chca tmojanuena ora, chë palabrënguiñe ndoñe montsanos̈buaché. &V GChíyeca, bënga chë Bëngbe Bëtsáftaca jóchnama uámana luare jashjáchama cabá imobenëntscuana, nts̈amo cha s̈ojanas̈ebuachenacá cachcá më́ntscoñama iuétsemna, puerte cuedado mochtsebomna, nderado ndánaca ts̈ëngaftanguents̈á ndoñe nanjobenaye chca jashjáchama. HU Y ndegombre, bënga montsobena jinÿama chënga ndoñe tmonjë́ftsanashjache chë cháftaca jóchnama uámana luaroye jashjanguama, Bëngbe Bëtsábeñe ndoñe imontsos̈buaché causa.mTS¿Y ndëmuanÿenga tojanë́yana, mo nda cuafjajuracá, chënga ndocna te mochjë́ftsanashjache chë cháftaca jóchnama uámana luaroye jashjanguama ca? Co chë ndëmuanÿenga nts̈amo cha tojanmandacá ndoñe tmonjanmënga. tSa¿Y ndëmuanÿéngaftaca Bëngbe Bëtsá etonaná canta bnë́tsana uatëntscuana yojtsemna? Co chë bacna soyënga tmojanmë́ngaftaca, ndëmuanÿenga ents̈anga ndoyena luaroca tmojanóbana y chëngbe cuerpo chents̈e tojanoquedá. DR¿Y ndëmuanÿenga imojamna, chë Bëngbe Bëtsá tojanëyancá tmojanuenents̈ana, nÿetsca soyënguiñe chabe contra imojtsanmëna? Co chë Moisésbeyeca Egiptocana tmojánbocanënga. QNts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá:Mënté ts̈ëngaftanga nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojtsichamcá s̈mojouenëse,
ndoñe s̈mattsama, Bëngbe Bëtsabe buayenana soyënga ainaniñe ndoñe chaondómashënguama,
mo chë ents̈anga ndoyena luaroca Moisésoftaca imojëftsemnëngcá, Bëngbe Bëtsabe contra nÿetsca soyënguiñe imojtsemna ca. P-Er, ndayá Jesús chabe amë́ndayoca yobomnents̈ana bënga chamóyëngacñamna, bënga s̈ontsamna sempre ainaniñe corente jtsetats̈ëmbuana Jesusbe soyënga ndegombre soyënga bétsemnama, nts̈amo bënga chábeñe jtsos̈buáchiyama tmonjanonts̈é ora monjanamcá. "O= Chamna, nÿetscanga añemo s̈mochtsatenats̈etnaye cada te, chë bënga imobena Bëngbe Bëtsá joyeunayama tempo imoyenëntscuana, chë Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe “mënté ca” uabaina tempo. Chca cmontsamna, ndocná ts̈ëngaftanguents̈á chaondë́tsamama, Bëngbe Bëtsabe buayenana soyënga ainaniñe ndoñe más chaondómashënguama, bacna soyënga jamama juabnë́ngaca ingñená. 9Nk Jesucrístbeyeca cats̈átanga, yejuana s̈mochtsantjes̈na ndocná ts̈ëngaftanguents̈á chaondë́tsebomna canÿe ainana bëtscá bacna juabnë́ngaca, y chë causa chaotsemna Bëngbe Bëtsábeñe ndos̈buachiyá, y Bëngbe Bëtsábents̈ana, chë sempre iuetsemnábents̈ana chaotsojuánañe. VM% Chíyeca, ats̈e chë́ngaftaca etonaná sënjánayana, mo nda cuafjajuracá,
chënga ndocna te mochjë́ftsashjache chë áts̈eftaca jóchnama uámana luaroye jashjanguama ca” —cha tojánayana. L Chíyeca, ats̈e chorsca ents̈ángaftaca s̈onjánetna y sënjánayana:‘Ts̈ëngaftanga mora áts̈eftaca ndoñe ques̈mátajna, mo chë ots̈enënga tmojtsemnëngcá,
y ndoñe s̈monjábos̈ena jtsiyenana nts̈amo ats̈e tsbos̈cá jtsamëse.’ chca chënga tmonjanma, masque canta bnë́tsana uatëntscuana chënga chents̈e tmonjáninÿe chë ats̈e sënjánama bëts soyënga. 5Jcndoñe s̈mattsama, Bëngbe Bëtsabe buayenana soyënga ts̈ëngaftangbe ainaniñe ndoñe chaondómashënguama,
mo chë ents̈anga ndoyena luaroca Moisésoftaca imojëftsemnëngcá, Bëngbe Bëtsabe contra nÿetsca soyënguiñe imojtsemna.Chënga bëtscá bacna soyënga tmojanma, mo ndayá cuaftsamcá jinÿama ntsachets̈á más muanjobenaye jamana y Bëngbe Bëtsá cabá uantado chë́ngaftaca tayojtsemnama. FIChcasna, nts̈amo chë Uámana Espíritu Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe tojanayancá:Mënté ts̈ëngaftanga ndayá Bëngbe Bëtsá tojtsichamcá s̈mojouenëse, uHcPero Cristo, ndayá Bëngbe Bëtsá tobos̈cá jamana, chë Bëngbe Bëtsabe ents̈ángbeñe Uaquiñacá jtsemándayëse, nts̈amo canÿe uaquiñá jtsemándayana ndayá nÿetsca chabe pamíllanga tmojtsamiñe; cha, chë Uaquiñacá y chënga chë Bëngbe Bëtsabe pamillents̈ëngcá. Bënga chë pamillents̈a ents̈anga jtsemnana, bënga chë ndayá tmos̈buáchema bëts añémoca sempre tmojtsóyebuambnase, y sempre Bëngbe Bëtsá ts̈abe soyënga bëngbiama yochjamama tmojtsobátmanëse, y bënga chca jtsebomnama puerte oyejuayënga tmojtsemnëse. Chë jóchnama uámana luare Bëngbe Bëtsabe ents̈angbiama GyMoisés yojtsama ndayá chaotsamama Bëngbe Bëtsá tbojanmandacá, ts̈abe oservenacá nÿetsca Bëngbe Bëtsabe ents̈ángbeñe, y yojamna canÿa corente tats̈ëmbuá ndayá más chcoye yochjanopásama, ndayá Bëngbe Bëtsá yochjánayanama. FNdëmuanÿe yébnënaca canÿe jebuaná jtsebomnana, pero Bëngbe Bëtsá endmëna nda tojanma lempe nts̈amo yobinÿncá. GECanÿe yebna jebuaná chë yebnama más uamaná jtsemnana; cachcá Jesús, nda inétsama ents̈anga Bëngbe Bëtsábenga chamotsemnama, más jtsomerecénana Bëngbe Bëtsá cha puerte bëtsá y uamaná bétsemnama cháuinÿanÿema, nÿe nts̈amo Moisés, canÿa Bëngbe Bëtsabe ents̈anguents̈á yojanomerecénama. D{Er Jesús nÿets tempo tojanma ndayá chaotsamama Bëngbe Bëtsá tbojaniyancá, Bëngbe Bëtsá, nda tbojanábuayana chca chaoservema, cachcá nts̈amo Moisés tojanma nts̈amo Bëngbe Bëtsá tbojanmandacá, chabe ents̈ángbioye cháuaservema. }C uChíyeca, Jesucrístbeyeca cats̈átanga, Bëngbe Bëtsábenga, ndëmuanÿenga Bëngbe Bëtsá tojáchembo chabe ents̈anga chamotsemnama, corente Jesucrístbeñe s̈mochjésejuabnaye. Cha endmëna nda Bëngbe Bëtsá bë́ngbioye tbojanichmó, y nda bëngbiama yomna mo chë más uámana bachnangbe amëndayacá, Bëngbe Bëtsábioye jtseimpadánama bacna soyëngama chas̈otsaperdonama. Cha chca endmëna chë bënga mondos̈buaché soyënguiñe y chë mondbáyana ndegombre yomna ca soyënguiñe. QBY mora cha entsobena, ndëmuanÿenga bacna soye jamama tojócochenguënga jujabuáchana; cha chca entsobena, er cachánaca tojansufrí, cha bacna soye chaomama Satanás ts̈a yojtsents̈ena ora.AY chama cha ibojamna jtsemnana nÿetsca soyënguiñe cachcá mo chabe uabentsëngcá, chë ents̈anga, chca, jobenayama jtsemnama chëngbiama mo bachnangbe canÿe más uámana amëndayacá, Bëngbe Bëtsá jtseimpadánama chë́ngbioye chëngbe bacna soyëngama cháuaperdonama, puerte lastemado mëná y sempre nts̈amo Bëngbe Bëtsá tbojauyancá amá. Chca, cha jóbanëse jamama ents̈anga chamobenama perdonánënga jtsemnama, y chca, jobenayama Bëngbe Bëtsáftaca ts̈abá tempcá jtsemnëngama. @wEr ndegombre, cha ndoñe tonjánabo chë angelënga jabújabuachama, ndayá chë Abrahámbents̈ana ents̈ángbioye. A?{Y chca, cha tojama chë jóbanama y ndayá chents̈ana yochjopásama auatjënga ndoñe chamondë́tsauatjama; chënga nÿets tempo corente ngménaca imnoyena, jóbanama auatja causa. u>cQuem Bëngbe Bëtsabe básenga nÿetsca ents̈angcá mondmë́nayeca, Jesúsnaca canÿe ents̈á chëngcá tojanóbema. Cha chca tojanma, jóbanëse, chë ents̈anga jóbanama chaotsamnama obenana bomná Satanás, jayë́njanama. !=; Y mënts̈ánaca cha Bëngbe Bëtsabiama tojánayana:Ats̈e ats̈be Bëtsábeñe chantsos̈buáchiye ca. Y más chcoye mënts̈á tojánayana:Muents̈e Bëngbe Bëtsabe básengaftaca së́ntsemna, chë ats̈be cucuats̈iñe tojábashejuanënga, ats̈e jtsanÿenama ca. e<C Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe Bëngbe Bëtsábioye cha mënts̈á tbojaniyana:Ats̈be uabentsë́ngbeñe acbiama chanjóyebuambaye,
y jacántase cbochanjëtschuaye, ácbioye adórayënguents̈e ca. ,;Q Er Bëngbe Bëtsá cach Taitá nÿetscangbiama endmëna: Jesús, chë ents̈anga Bëngbe Bëtsábenga chamotsemnama iuamabiama, y chë ents̈anga chca chamojtsemnëngbiámnaca. Chíyeca Jesús, Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá, ndoñe ntsëuatjana chë́ngbioye cats̈átanga ca jtsachembuanama. 8:i Nÿetsca soyënga yobinÿna Bëngbe Bëtsabiama y chábeyeca. Ts̈abá enjamna, Bëngbe Bëtsá jamana Jesucristo chaotsemnama lempe nts̈amo ents̈anga tmojtsajabotcá, nda chëngbe bacna soyënguents̈ana cháuatsebacama. Bëngbe Bëtsá chca tojanma, Jesús, chë ents̈anga atsebácanënga jtsemnama unachayá, chaosufrima jamëse, chca, ba ents̈anga celoca, mo chabe basengcá, cháftaca bëtsë́tsanga chamotsemnama. 9 Pero bënga mondë́tats̈ëmbo y corente mondonÿá Jesús aíñe chca tojanmama. Bëngbe Bëtsá tojanma cha nduamaná chaotsemnama, mo canÿe ents̈acá, baseftayté chë angelëngbiama más bats̈á uamaná. Bëngbe Bëtsá, ents̈angbe ts̈abiama jtsejuabnayëse, yojánbos̈e Jesús chaóbanama, corente jasúfriase; Bëngbe Bëtsá yojánbos̈e cha chca chaomama, nÿets luarents̈a ents̈angbe ts̈abiama. Y Jesús ya chca tojánmayeca, Bëngbe Bëtsá ya tojinÿanÿé cha puerte bëtsá y uamaná bétsemnama. w8gy cha chaotsemándama nÿetsca chë inÿe soyënguiñe, chë quem luarents̈e aca tcojamiñe —chiñe canÿa tojánayana. Ents̈á lempe chaotsemándama Bëngbe Bëtsá tojanma ora, tondaye tonjánboshjona ents̈áftaca ndëmandana soye ca. Pero më́ntscoñama ndoñe nÿa chca quemëntinÿe, chë ents̈á lempe nts̈amo quem luarents̈e yomncá jtsemándayana. U7#Aca tcojama ents̈á puerte uamaná chaotsemnama, y chë angelëngna nÿe bats̈atema chabiama más uámanënga mondmëna.Aca tcojama cha puerte uamaná y respeto merecido bomná chaotsemnama, K6Chamna, ínÿoca Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana, nts̈amo chábioye canÿa tbojaniyancá tojánayana:Ents̈anga ndoñe yapa uámanënga quemátsmëna, as ¿ndáyeca ts̈a chë́ngbeñe cuanjésejuabnaye?Chënga ents̈anga mondmëna. ¿Ndáyeca ts̈a chënga cuanjésanÿena? _57Bëngbe Bëtsá angelënga ndoñe tonjubuáyana chamotsemándama ndayá quem luarents̈e yochtsemniñe, lempe mo tsmëcá chaotsemnama Bëngbe Bëtsá chaojama ora, chë ndayama mora bënga montsoyebuambná. (4IY Bëngbe Bëtsánaca tonjaninÿanÿé, ndayá chënga tmojanabuayenacá ndegombre bétsemnama, chabe obenana jinÿanÿiyama soyë́ngaca, ents̈anga chamenjnaná soyë́ngaca, bëts soyë́ngaca, y ents̈anga chë Uámana Espíritu ainaniñe chamotsebomnama cha jtsamëse. Chca jamëse, cada ona chaotsobena jamama nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá. Bëngbe Bëtsá tojanma Jesucristo ents̈angcá chaotsemnama _37bënga chca bacna soyënga tmojtsamëse, ¿nts̈amo mochjobenaye jtsejuabnayana Bëngbe Bëtsá chama ndoñe s̈ochanjacastígaye ca? Ndegombre cha chca echanjama, bënga chábeñe ndoñe tmontsos̈buáchese, chë bëts soye jëftsashjáchama, atsebácanënga jtsemnama. Bëngbe Utabná chë natsaná yojtsemna nda ents̈anga tojanabuayená Bëngbe Bëtsá ents̈anga yochjánatsebacama; y ínÿenga bënga s̈onjanabuayená cachcá nts̈amo chábioye tmojanoyeunacá. 02YNdayá Bëngbe Bëtsá tempo angelë́ngaca ents̈anga tojanamëndacá, canÿe ndegombre soye endmëna, y ents̈anga entsamna chca jtsobedecénana; y chë bacna soye tmojanmënga y nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanmandacá ndoñe tmonjanmënga castigo tojanats̈atá, chca tmojanma causa; y chca, +1 QChíyeca, bënga s̈ontsamna sempre Bëngbe Bëtsabe soyënga jtsuenanana, chë bënga tmonjouena soyënga, chë ts̈abe benachents̈ana ndoñe chamondojuánama. J0 Ndegombre, nÿetsca angelënga espíritënga mondmëna Bëngbe Bëtsá jasérviama, ndëmuanÿenga cha tojanichamó bënga jabújabuachama, chë atsebácanënga mochtsemnëngbe ts̈abiama./ { Bëngbe Bëtsá ndocna te ndocna ángelbioye mënts̈á tbonjaniyana, nts̈amo chabe Uaquiñábioye tbojaniyancá:Ats̈be cats̈bioica cochtsetbemana,
acbe uayayënga acbe cucuats̈iñe chamoquedama ats̈be obenánaca chjamëntscuana ca. . - Aca chë luarënga cochanjátrocaye, mo tsmëcá cuafjabiamcá.Chca, chë luarë́ngaca cochanjama, mo ents̈ayá tcojtenëjonëtse y tcojenotrocacá.Pero aca nÿets tempo cach aca cochandesomñe,
y nÿets tempo vida cochandesóbomñe ca —cha tojánayana. 8- k Lempe chë soyënga nÿets tempo ndoñe queochátsmëna;
aca nÿetsca tescama cochántsemna.Lempe chë soyënga echanjopochóca, mo tojuatanguaná ents̈ayacá. 6, g Bëngbe Bëtsá mënts̈ánaca chabiama tojánayana:Utabná, quem luare jobojáts̈ama ora, aca quem luare tconjanma,
y lempe chë celoca yomna soyë́ngnaca. + # Aca iconts̈ena nts̈amo ts̈abá yomncá nÿetsca soyënguiñe jtsamama, y sempre chca jtsamama ts̈a icobos̈e,
pero nÿa tondayama cmondogustana bacna soyënga jtsamana, chë ndayá Bëngbe Bëtsá ndoñe yondbos̈e soye;
chíyeca Bëngbe Bëtsá tcmojabocacá,
y tojama aca puerte oyejuayá chacotsemnama,
chë ínÿengbiama más oyejuayá ca —Bëngbe Bëtsá tojánayana. [* 1Pero chabe Uaquiñabiama Bëngbe Bëtsá tojánayana:Utabná, acbe amë́ndayana nÿetsca tescama echántsemna,
y aca nÿetsca soyënguiñe condbétsemandaye, nts̈amo ts̈abá yomncá jtsamëse. Y) -Y chabe angelëngbiama, mënts̈á tojánayana:Ats̈e sëndama ats̈be angelënga, chë ats̈be buayiynayënga, mo binÿiëngcá chamotsemnama,
y chënga, ats̈be oservénënga, mo iñëjëngcá ca. |( sQuem Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá endmëna nÿetscangbiama más uamaná. Chca Bëngbe Bëtsá tojánayana, chabe natsana Uaquiñá quem luaroye cháuashjanguama cha tojanma ora:Bëngbe Bëtsabe nÿetsca angelënga cha chamotsatschuaná ca. 7' iNdegombre chca endmëna, er Bëngbe Bëtsá ndocna te ndocna ángelbioye mënts̈á tbonjaniyana, nts̈amo chabe Uaquiñábioye tbojaniyancá:Aca ats̈be Uaquiñá condmëna.Mënté ents̈anga sënjinÿanÿé aca ats̈be Uaquiñá comnama ca. Ni ndocna angelbiama mënts̈á tojánayana, nts̈amo chabe Uaquiñabiama tojanayancá:Ats̈e canÿe taitá chabiama chántsemna,
y cha canÿe Uaquiñá ats̈biama ca. Z& /Y chca, Bëngbe Bëtsá tbojánbema chë angelëngbiama más uamaná y obená, er Bëngbe Bëtsá tbojanbuajó canÿe más uámana uabaina y chë angelëngbiama canÿe más uámana trabajo tbojanbonÿé. S% !Cha endinÿanÿná Bëngbe Bëtsabe corente buashinÿinÿanana y uámanana, y cha endmëna cach Bëngbe Bëtsacá, y chábeñe bënga mondobena jinÿama nts̈amo Bëngbe Bëtsá yomncá. Chabe bëts obenánaca endútabna lempe nts̈amo quem luarents̈e yobinÿncá; cha tojayana y chca jtsemnana. Cha tojanóbana bëngbe bacna soyënga jabuajuánama, y chents̈ana Bëngbe Bëtsá tojaninÿanÿé cha puerte bëtsá y uamaná bétsemnama, celoca játbemëse, Bëngbe Bëtsabe cats̈bioica, nÿetscanga jtsamë́ndayama. Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá chë angelëngbiama más bëtsá yomna $ 1Pero quem tempo bë́ngaftaca tojoyebuambá, chabe Uaquiñá jíchmuase, bë́ngbioye cha chas̈úyanama. Bëngbe Bëtsá tojama, lempe nts̈amo chabe soye yomncá, chabe Uaquiñabiama chaotsemnama, y chábeyeca Bëngbe Bëtsá quem luare y nÿetsca inÿe luarënga tojama. # Tempo, Bëngbe Bëtsá ba soye y ba soyë́ngaca bëngbe bëts taitángbioye tojanë́yana, chë chabe juabna oyebuambnayë́ngaftaca. @"y&Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, ats̈e së́ntseimpadana Bëngbe Utabná Jesucristo chaoma ts̈abe bendicionënga ts̈ëngaftangbeñe chaotsemnama. Chca chaotsemna.Y!+&Y mora, nÿe canÿe soye cbochjáuyana: morscana ndocná chaondë́tsama ats̈e jasúfriama chas̈otsemnama; er ats̈be cuerpiñe endëtinÿna nts̈amo ats̈e tijasufrí, Jesusbe oservená bétsemnama. G &Chë quem buatëmbana sóyeca jtsamëse s̈moyenëngbiama, ats̈e, Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, cha chaoma ts̈ëngaftangbe ainana natjë́mbana chas̈motsebomnama y becá chacmotsalastemánama; y ndoñe nÿe chëngbiama chca quetsatsimpadana, ndayá nÿetscanga Bëngbe Bëtsabe ents̈anga imomnëngbiámnaca. yk&Chë más delicadents̈e base bobachtema aíñe tëts̈ená o ndoñe, tondaye quenatámana. Ndayá puerte iuámana endmëna, Bëngbe Bëtsá mo tsmëma ents̈angcá bënga s̈ojábiama, Uámana Espíritu bëngbe ainaniñe jtsemándayëse. R&Ats̈eftacna ndocna te chca chaondopasá. Ats̈e nÿets tempo y becá chanjëftsóyebuambnaye ndayá ats̈biama Bëngbe Utabná Jesucristo tojanmama, cha cruzoca tojanóbana ora; er ndayá choca tojanma sóyeca, ats̈biama tondaye quenatámana nts̈amo ents̈anga quem luarents̈e imojuabnacá y chëngbiama puerte iuámana; y ndayá ats̈biama puerte iuámana, ents̈angbiama tondaye quenatámana; y chë causa, ats̈e chëngbiama mo obanacá sëndmëna. Y+& Pero ni mo chë más delicadents̈e base bobachtema të́ts̈enënga imomnënga, ndoñe quemátama lempe nts̈amo chë leyiñe iuayancá. Pero chënga jtsebos̈ana ts̈ëngaftanga chca të́ts̈enënga chas̈motsemna, chënga jtsenábotamnayama jobenayama, ínÿenga base bobachtema chacmatëts̈ama ts̈ëngaftanga s̈mojalesenciama. ~u& Ndëmuanÿenga imojtsebos̈e, ts̈ëngaftanga chë ndoñe judiënga jamë́ndama ts̈ëngaftangbe más delicadents̈e base bobachtema të́ts̈enënga chas̈motsemnama, nts̈amo judiënga monduamancá, chënga chca jtsamana nÿe chë judië́ngaftaca ts̈abá joquédama. Y chca jtsamë́ndayana, chënga chamosufrima ínÿenga chamotsamama ndoñe mondbós̈eyeca; er judiënga muanjama chënga chamosufrima, Cristo cruzoca jóbanana ents̈angbiama puerte iuámana ca chënga tmojtsabuayiynase. nU& ¡S̈mochjinÿe, ts̈a bëts letrë́ngaca cach ats̈be cucuáts̈eca mora cbontsëbuabiamná! uc& Chíyeca, tmojtsobena ora, nÿetscangbiama ts̈abe soyënga mochjama, pero masna chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyana bómnayeca, bëngcá Bëngbe Bëtsabe básenga imomnëngbiama. Quem tsbuanácha juapochócama cach Pablo tojanábema "=& Chcasna, ndoñe chas̈ondëmants̈é ts̈abe soye jtsamama; er masque s̈ojtsëmants̈nasna, pero chë ts̈abe soyënga jtsamama ndoñe tmonjajbanase, canÿe bëts te echanjóshjango, bënga bëtscá ts̈abe soyënga josháchiñama, mo ts̈a ts̈abe shajuanënga tmojashaquëcá. 9k&Mo nda ndoñe ts̈abe fshantsiñe tojajecá, ts̈abe shajuana ndoñe ntjoshachiñana, cachcá, nda tojtsiyena nÿe cachá ts̈abá jtsomñama bacna juabnë́ngaca, cha echanjábocna jabuache castiganá nÿetsca tescama. Pero mo nda uaba fshantsiñe tojajecá, ts̈abe shajuana josháchiñana, cachcá nda tojtsiyena nts̈amo chë Uámana Espíritu tojtsemandacá jtsamëse, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida echántsebomna. A{&Ndoñe matenoíngñana; ndoñe s̈mattsejuabnaye ts̈ëngaftanga s̈mojtsobena nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojamandacá ndoñe ntjamana, castigo ntjoyëngacñëcá, er ndocná quenátobena Bëngbe Bëtsá jaíngñana. Nts̈amo ents̈anga mondënts̈ayancá: “Ndayá tcojajé y cachcá josháchiñana ca.” &Nda Bëngbe Bëtsabe soyëngama tojtsatsjendá, cha bontsemna chabe buatëmbayáftaca nÿetsca ts̈abe soyënga jenájatayana. y&Er cada ona bontsemna jtsenójuabnayana, jtsetats̈ëmbuama nts̈amo tojamcá ts̈abá o ndoñe ts̈abá bétsemnama. D&Cada ona chauenojuabó, nts̈amo tojamcá ts̈abá o ndoñe ts̈abá bétsemnama. Nts̈amo tojamcá ts̈abá tojtsemnëse, chca tojamama oyejuayá chaotsemna; pero cha ndoñe quebnátsmëna jayanana nts̈amo tojamcá ts̈abá yojtsemna ca, chë ndayá ínÿenga tmojamama más ts̈abá yojtsemna ca jatichámëse. &Nderado nda tojtsejuabná, cha canÿe uámana ents̈á yomna ca, pero ndoñe chca cha tondmënëse, cachá jtsenoíngñayana. uc&Chë soyënguiñe chas̈mojtsepadecena ora, s̈mochtsenájabuachana, mo chë uauta uasmanëshangá s̈mojtsëyambá ora, juyambama s̈mojtsenajabuachancá. Y chca chas̈mojtsama ora, nts̈amo Cristo tojanmandacá s̈mochantsocumplina. ( K&Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, nderado ndánaca bacna soye tojamama s̈mojinÿe, ts̈ëngaftangbents̈e nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe Espíritu tojtsemandacá tmojtsamënga cmontsamna cha juajabuáchana, chë ndoñe ts̈abe soye amana chaotsajbanama; pero chca s̈mochjama becá bonshanánaca jtsonÿayëse. Cuedado s̈mochtsebomna, er ndóñese, ts̈ëngaftángnaca cmatjócochëngo cachcá soye jamama. W'&Ndoñe s̈mattsenábotamnaye, uámanënga jatenobiamnayëse, ndoñe soyënga mattsama ínÿenga bë́ngaftaca chaoséntiayama, y ndoñe nÿe mochjátsbos̈e nts̈amo inÿa tojatashjachcá jatsbomnama.*M&Bënga ndegombre ts̈abe vida chamotsebomnama Uámana Espíritu yojtsámayeca, bënga mochtsiyena jtsamëse lempe nts̈amo Uámana Espíritu s̈ojtsamëndacá. 2]&Jesucrístbenga imomnënga tmojama, chënga chë nÿe ents̈angbe juabnë́ngaca mandánënga ndoñe ntsemnama; ya ndoñe más, chë nÿe cachënga ts̈abá jtsomñama bacna juabnë́ngaca mandánënga quemátsmëna, y chë nÿe cachëngbiama soyënga jamama bëtscá juabnë́ngaca cach ndoñe. c ?&jtsejuabnayana chë ínÿenga mo chabiama más uámanënga cuaftsemncá, y cachá nÿetsca soyënguiñe jenomándama jtsobenana. Y ndocna ley quenátsmëna, chca soyënga tmojtsama ents̈angbiama contra cháuayanama. x i&Pero, Uámana Espíritu ainaniñe tojtsemánda ora, quem soyënga chents̈ana jóbocnana: nÿetscanga jtsababuánÿeshanana, jtsóyejuayana, natjë́mbana ínÿengaftaca jtsiyenana, puerte uantado nÿetsca padecéniñe jtsemnana, nÿetscanga corente bonshanánaca jtsë́nÿayana, ts̈abe ainana jtsebomnana, y nÿétscañe ts̈abe palabra bomnënga jtsemnana, c ?&Nÿe jtsebos̈ana nts̈amo inÿa tojatashjachcá jtsebomnama, yapa tmoyënga jtsemnana, fiestënguiñe ndoñe ts̈abe soyënga jtsamana, y inÿe soyë́ngnaca mo chë soyëngcá jtsamana. Y mora ats̈e cbabuayená, cach nts̈amo tempo sënjanmcá: chca soyënga jtsamëse oyenënga, Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca ndoñe luare quemochátsbomna. t a&Ba uabouana soyënga jtsamana, diosënga yomna ca tmojtsejuabná soyënga jadórama, jtsencjuanayana, ínÿengaftaca jtsenáyayana, nÿetscanga ndoñe cachcá chamondëtsejuabnama jtsamana, ínÿengaftaca yapa jtsenánts̈abos̈ana, soyënga nÿe rábiaca jtsamana, ínÿengaftaca ts̈a jesenaleganana, y cánÿenga ínÿengaftaca contra chamotsemnama jtsamana. X+~{z y{xwrvtsQriqKpnmll*kinfdba:_^]}[Z}YwXcW6UoS;RSQ3PhOONaMMKJIGFEECEA>=;:z9X6{4_3E1/.J,,>**'((%I"! ?+ W x +IO Chë bachnangbe más uámana amë́ndayana chë “más uámana luaroye” jamashënguana canÿe cada uata, bayëngbe buíñeca, ndoñe cachabe buíñeca, chca, ndayánaca jamama ents̈anga bacna soyënga tmojamama perdonánënga chamotsemnama. Pero Cristo chë luaroye celoca ndoñe tonjánamashëngo, chents̈ana jtésebocnama, y chabe buiñe juabuáshanëse cachiñe jatóbanama, y ba soye cachcá chauétsemnama. ^H5 Er Cristo ndoñe tonjánamashëngo canÿe luarents̈e Bëngbe Bëtsá jadórama nÿe ents̈angbe pormánents̈e, ndaye luare nÿe bats̈atema jtsinÿanÿnayana nts̈amo chë celoca luare Bëngbe Bëtsabe delante chábioye jadórama yomnana; ndayá cach celoye tojánamashëngo, Bëngbe Bëtsabe delante luaroye, bëngbiama jtseimpadánama. G# Chíyeca jtseytana chë Bëngbe Bëtsábioye quem luarents̈e jadórama soyënga, chë bachnanga chamoma, Bëngbe Bëtsábioye jadórama ts̈abá chaoservema, chë Bëngbe Bëtsábioye jëtschuayama tmojóba bayëngbe buíñeca. Chë soyënga bats̈atema jtsinÿanÿnayana nts̈amo chë celoca luare yomnana Bëngbe Bëtsabe delante, ndayents̈e Jesús yoservena. Lempe nts̈amo chë Bëngbe Bëtsábioye jadórama luarents̈e yomncá, chabe delante celoca, Jesucristo tojanma, chábioye jadórama ts̈abá chaoservema; pero chca tojanma más uámana soyënga jamëse, chë tmojóba bayë́ngaca bachnanga quem luarents̈e imnétsama soyëngama. uFc Er nts̈amo leyiñe iuayancá, yojtsemna nÿa mo nÿetsca soyënguiñe buiñe jabués̈cacjana, Bëngbe Bëtsábioye jadórama ts̈abá chaoservema; y buiñe ndoñe tonjuábuashanësna, ndoñe ntsopodénana ents̈anga bacna soyëngama perdonánënga chamotsemnama. Cristo jasúfriase y jóbanëse, tojanma ents̈anga bacna soyëngama perdonánënga chamotsemnama 3E_ Moisésnaca buiñe tojanbués̈cacja chë jatsjacama opodena yebniñe, y lempe chents̈a soyënguiñe, chë ndaye soyënga Bëngbe Bëtsábioye jadórama yojanoservena. 5Dc Y mënts̈á tojánayana: “Quem buiñe entsinÿinÿná, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojamandacá ndegombre yochtsemnama, y ts̈ëngaftangbiama puerte yochtsámanama ca.” JC  Moisés chë leyents̈a nÿetsca mandënga nÿetsca ents̈anga tojánabuayenants̈ana, tojanca buángana boboshëshe y hisopo betiyents̈a buacuafja, chë ternerënga y chivëngbe buiñe búyesheca enajuabnëyiñe tojanfchecuacuá, y chora chë leyënga librë́s̈añe tojanbués̈cacja, y nÿetsca ents̈ángbeñnaca. B Chíyeca chë Bëngbe Bëtsabe natsana trato, ents̈ángbeñe tojanobojats̈é, chora tmojanóba bayëngbe buiñe jabués̈cjëse. A' Canÿe testamento tondaye ntsámanana, chë chca jamama tojas̈buachená cha cabá ainá totsomñëntscuana; nÿa cha tojóbana orna aíñe. @) Nts̈amo canÿe testamentiñe tojtsayancá chaopasamna, jtseytana chaotsótats̈ëmbo chë chca jamama tojas̈buachená cha tojóbanama. +?O Chíyeca, Cristo jóbanëse tojama ents̈anga Bëngbe Bëtsáftaca cánÿiñe mo canÿacá chamotsemnama, nts̈amo Bëngbe Bëtsabe tsëm trato yomncá; y chca cha tojama, Bëngbe Bëtsá chabe ents̈anga chamotsemnama tojáchembënga perdonánënga chamotsemnama, chë Bëngbe Bëtsabe tempsca tratents̈a ley jtsocumplínama inamna ora imojoyenëntscuana bacna soyënga tmojanmama; y chë́ngnaca chamotsobenama chë nÿetsca tescama mochtsebomna soyënga jóyëngacñama, nts̈amo Bëngbe Bëtsá chabe ents̈anga tojanas̈ebuachenacá. 1>[ Ndayá bachnanga tmojanmcá yojanámana ents̈anga cachiñe mo ts̈abengcá Bëngbe Bëtsabe delante imojtsatsmëna ca jayanama; y chca, chë ínÿengaftaca Bëngbe Bëtsábioye jadórama tmojanobenase, ¡ntsachets̈á más yojtsámana Cristbe buiñe, ndë́muanÿeye tojanábuashana bëngbiama cha tojanóbana ora! Chë nÿets tempo vida bomná Espíritbe obenánaca, Cristo, chabe derecho vida jtsobomñama cachcá tojanonÿá y bëngbiama tojanóbana. Cha, chë ndocna bacna soye ndbomná, tojanóbana ora yojamna mo canÿe bayá tondaye ndbemaná chë bachnanga cuafjobacá juats̈ëmbonama, ents̈angbe bacna soyëngama; cachcá Cristo, chë ndocna bacna soye ndbomná, bëngbe bacna soyëngama jáperdonama tojanóbana. Bëngbiama tojanóbanayeca, Cristo yobena jamama bënga ainaniñe corente ts̈abá chamotsetáts̈ëmbo, bacna soyënga bënga tmojamama, chë ndoñe vida jtsebomnama bënga junatsana soyënga, chama bënga perdonánënga imojtsemnama, y chca, bënga montsobena jtsiyenana, Bëngbe Bëtsá, chë ndegombre ainá yomná, jtseservénëse. %=C Ndëmuanÿenga ndayámnaca chë leyama tmojanoquedá mo chë Bëngbe Bëtsabe delante ndoñe ts̈abengcá, chë bachnanga imojuamana chë́ngbioye toronga y chivëngbe buiñe jabués̈cacjana, y chë altaroca tcojajuinÿé ternerabe jatinÿá chë́ngbioye jatbótotana, chca, chënga jábiamama Bëngbe Bëtsabe delante mo ts̈abengcá. Chca tmojaments̈ana, chë bachnanga tmojánayana chënga imojtsobena chë ínÿengaftaca jabama, Bëngbe Bëtsá jadórama, y cachiñe mo ts̈abengcá Bëngbe Bëtsabe delante imojtsatsmëna ca. < Cha, canÿe y nÿetsca tescama chë luaroye Bëngbe Bëtsabe delante tojánamashëngo ora, cha ndoñe chivo o ternerbe buiñe tonjanabuyamba, nts̈amo chë inÿe bachnanga imojuamancá; ndayá jóbanëse, chabe buiñe juabuáshanëse, cha tojanma ents̈anga atsebácanënga jtsemnama chamotsobenama; y chca tojanmëse, cha tojanobená chë luaroye Bëngbe Bëtsabe delante jamashënguama. Y Cristo chca choye tojanamashënguëse, tojanma bënga chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama chamotsobenama. w;g Pero Cristo ya tojánabo, y cha yomna chë Bëngbe Bëtsabe delante bëngbiama impadaná mo chë bëngbe bachnangbe más uámana amëndayacá, chca, bëngbiama chaotsemnama chë ts̈abe soyënga nts̈amo mochjoyëngacñëcá. Chë luare celoca ndayents̈e cha Bëngbe Bëtsabe delante mo bachnëcá yotrabája, puerte ts̈abe luare yomna, y chents̈e cha, ndoñe chë quem luarents̈e bachnanga imomnëngcá, cha yobena jamana lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá ents̈angbiama jamama inajuabnaycá. Chë luare ndoñe ents̈angbe cucuáts̈eca yondëpormana, y chca jtsayanana, quem luarents̈a soye ndoñe yondmëna ca. :y Chënga, chë uáts̈ëmbona soyë́ngaca y tmojanóba bayë́ngaca tmojanma nÿe nts̈amo Moisesbe leyiñe yojanayancá, ndayá chiñe yojanlesenciancá, ndayá jasama o jofs̈iyama, y chë cuerpo jabebiana mo ts̈abe ents̈angcá Bëngbe Bëtsabe delante jtsatsmënama; nÿetsca mandënga nÿe cuerpama, pero ainanama tondaye ntjamana. Pero chë ents̈anga chca yojánamna jtsamana, nÿe Bëngbe Bëtsá inÿe soyënga, más ts̈abe soyënga jamama tojamandantscuana, chë tsëm trato tojábema ora. p9Y Chë soyë́ngaca jtsopodénana bë́ngbioye jinÿanÿiyana, chë tempo, chë Bëngbe Bëtsábioye jadórama yebnents̈e ents̈anga uta luare imojábomna ora, ndoñe yonjopodena Bëngbe Bëtsabe delante nÿetscanga jatsmënana, mo chë bachnangbe más uámana amëndayacá. Y chë soyë́ngnaca jtsayanana, chë Bëngbe Bëtsabiama uáts̈ëmbona soyë́ngaca y bachnanga tmojanóba bayë́ngaca, ndoñe tonjanopodé jamana canÿa Bëngbe Bëtsábioye adorayá, Bëngbe Bëtsáftaca tempcá ts̈abá chaotsatsmënama y Bëngbe Bëtsá chabe bacna soyëngama tbojaperdonama ainaniñe corente chaotsetats̈ëmbuama. 83 Chca, chë Uámana Espíritu jamana bënga chas̈ósertama, chë natsana luare cabá tojtsemnëntscuana y chë bachnanga cabá chë soyënga chents̈e tmojtsamëntscuana, nÿetscanga cabá ndoñe tmonjanobená chë inÿe luaroye jamashjnama, chë “más uámana luaroye”. 7% Pero nÿe chë bachnangbe más uámana amëndayá yojobena chë inÿe luaroye jamashënguana, y nÿe canÿe cada uata. Choye jamashënguama orna, cha ibojamna bayëngbe buiñe juabuyambana, Bëngbe Bëtsábioye juats̈ëmbonama, chca, chë bachnangbe más uámana amëndayá tojanma bacna soyënga Bëngbe Bëtsá chaboperdonama, y chë ntsetats̈ëmbcá ents̈anga tmojanma bacna soyë́ngnaca. 46a Lempe chca tmojanprontants̈ana, chë bachnanga sempre chë natsana luaroye imojánamashjuana, jamama nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanamëndacá, chábioye jadórama. 45a Chë cajontema juatsboca imnamna chë juatëngmiásha uabomnënga, mo angelëngcá, “querubinënga ca” uabáinënga, y chënga imojaninÿanÿná chë Bëngbe Bëtsabe buashinÿinÿanana chénts̈naca bétsemnama. Chënga, chë juatëngmiáshangaca chë cajontéments̈a nÿets ústonëtema imojanë́tsbotsana; chë ústonëtema inauabaina “ents̈anga bacna soyënga tmojamama Bëngbe Bëtsá perdonaye luare ca”, er chents̈e, chë cajontema juatsboca chë bachnangbe más uámana amëndayá jtsamanana buiñe jabués̈cjana, chë Bëngbe Bëtsábioye cha ibnaimpadana te, ents̈anga cháuaperdonama. Pero mora ndoñe quenátsiyta chë soyëngama lempe jatóyebuambnayama. 74g Chents̈e inamna chë castellano altar, incienso jajuinÿiyama, y chë cajontema nÿetsiñe castellánoca pormánëtema. Quem cajontema yojaninÿanÿná nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanas̈ebuachenacá, chë Israeloca ents̈anga chabe uámana ents̈anga yochjánabiamama, y inauabaina “Bëngbe Bëtsabe s̈buachenana soye inÿinÿnaye cajontema ca”; y chë tsoye quem soyënga inabomna: canÿe castellano jarrëtema, maná ca uabaina tandë́s̈eca, chë Bëngbe Bëtsá tojanma celocana chabe ents̈angbiama chaótsats̈ama saná; Aaronbe varëfja, chë tojanants̈éfjonëfja; y chë ndëts̈bé tablëbenga ndayiñe Bëngbe Bëtsá tojanábema chë bnë́tsana uámana mandënga. {3o Inÿe ujonÿana ents̈ë́jua chents̈ana, inÿe luare inamna; inauabaina “chë más uámana luare ca”. !2; Chíyeca, Bëngbe Bëtsá tojanmandá chaotsemna canÿe jatsjacama opodena yebna chábioye jadórama, mënts̈á: Chë natsana tsañe quem Bëngbe Bëtsabiama yebnents̈e inauabaina “chë uámana luare ca”; chents̈e inamna chë canÿsëfta quinÿenëfjuangá castellano candelerës̈iñe, y canÿe mesë́sha ndayiñe yojacjana chë luarents̈e Bëngbe Bëtsá bétsemnama inÿinÿnaye tandës̈ënga. 81 k Y morna, ndayá Bëngbe Bëtsá tojanas̈ebuachenama y tojanmandá soyama, mandënga yojamna nts̈amo cha jtsadoránama, y nÿa chabiama pormana yebnents̈e quem luarents̈e. W0' Bëngbe Bëtsá, chë ents̈angbiama mora jamama tojás̈ebuachenama tojtsichamo ora, chca jtsemnana, er cha tojama chë tempo ents̈angbiama jamama tojanas̈ebuachená soye, mora ya ndoñe chaondëtsoservénama; ndayá mo tanguá soycá tojtsemna y ya ndoñe tontsoservena, chë soyna nÿe bats̈atema más y ya jtsopochócana.5/c Chënga chanjálastemaye y chëngbe bacna soyëngama chanjáperdonaye,
y ndocna te más chë bacna soyënga chënga tmojamama quichátsjuabnaye ca —cha tojánayana. O. Chë tempo ndoñe queochátsiyta cánÿenga ínÿenga chamotsabuátambama,
cachabe luariñe oyenábioye o cachabe pamillents̈a ents̈ábioye, ats̈e chë chëngbe Utabná chas̈motsábuatmama.Ndoñe queochátsëyta, er nÿetscanga uámanënga y nduámanënga,
corente ts̈abá ats̈be s̈mochantsábuatma. -# Chë Israeloca ents̈angbiama ndayá jamama canÿe tempo chents̈ana chanjas̈ebuachená soye,
mënts̈á entsemna ca, Bëngbe Utabná tojánayana:Ats̈e chanjama chë chëngbe juabniñe chaitsemánda soyama chënga chamotsejuabnama,
y chamotsebos̈e jtsamana ndayá chëngbe ainaniñe chaitsemánda soye.Ats̈e chëngbe Bëtsá chántsemna, y chënga ats̈be ents̈anga. 3,_ Chë chanjas̈ebuachená soye ndoñe queochátsmëna cachcá nts̈amo chë chëngbe bëts taitanga sënjanas̈ebuachená soye enjamncá,
ats̈e chënga sënjanënatse ora, Egiptó luarocana sënjésanëbuacna ora;
pero chëngna, nts̈amo jamama enjanamncá, chë sënjanas̈ebuachená soye jóyëngacñama ndoñe chemátanma causa,
ats̈e cachcá chënga sënjesanë́nÿaye ca, Bëngbe Utabná tojánayana. '+GPero Bëngbe Bëtsá tojáninÿe nts̈amo yojanamncá ents̈anga ndoñe tmonjanmama, nts̈amo cha tojanas̈ebuachenacá jóyëngacñama, y Bëngbe Utabná Bëngbe Bëtsá chëngbiama mënts̈á tojánayana:Canÿe tempo echanjóshjango, y chora Israel y Judabe pamillents̈a ents̈angbiama básefta soyënga jamama chanjas̈ebuachená,
chënga áts̈eftaca tempcá ts̈abá jtsemnama chamotsobenama. *%Chë Bëngbe Bëtsá natsana tojanas̈ebuachená soyë́ngaca matënjanopodé ents̈anga chamotsamama nts̈amo yojanamncá, nts̈amo tojanas̈ebuachenacá jóyëngacñama, as ndoñe manjanëyta Bëngbe Bëtsá cachiñe canÿe trato chauátsbemama ents̈angbiama. ))Pero bëngbe bachnangbe más uámana amëndayá Cristo, tojashjache canÿe más bëts trabajo jtsebomnama, nts̈amo chë inÿe bachnanga imobomna trabajuama; cachcá, ndayá Bëngbe Bëtsá tojayancá Crístoftaca bëngbiama jamama, bënga tempcá ts̈abá Bëngbe Bëtsáftaca jtsemnama jtsamëse, puerte más ts̈abá endmëna, chë ndayá tempo chabe ents̈angbiama jamama tojanas̈ebuachená soyama. Nts̈amo mora cha tojayancá puerte más ts̈abá entsemna, er tojas̈ebuachená más ts̈abe soyënga bëngbiama jamama. Y(+Chë inÿe bachnanga imobomna luarënga Bëngbe Bëtsá jadórama, y ndaye soyë́ngaca chënga Bëngbe Bëtsá imoservena, ndoñe cachcá yontsemna chë ndayents̈e Jesucristo celoca yoservena luarcá, ni nts̈amo cha yoservencá; nÿe bats̈atema bë́ngbioye s̈uinÿanÿná nts̈amo chë celoca luare yomnama, ndayents̈e Cristo mo bachnëcá yoservena. Y bënga mondë́tats̈ëmbo quem luarents̈e chë soyënga chca yomnama, er chë Bëngbe Bëtsábioye jadórama yebna, chë jatsjacama opodena yebna Moisés japórmama ora, Bëngbe Bëtsá mënts̈á tbojaniyana: “Cuedado cochtsebomna chë ats̈biama yebniñe nÿetsca soyënga jamama, nts̈amo tcbonjaninÿinÿecá chacomama, chë tjoca bonjamna ora ca.” '5Cha quem luarents̈e tojtsetrabájase, cha ni mo bachna ndoñe nántsemna, er muents̈e ba bachnanga mondmëna, y chënga ba soyënga jamana Bëngbe Bëtsábioye jëtschuayama, nts̈amo jamama Moisesbe leyiñe yomandancá. Y chca, ndoñe nantseyta cha chca chauatoservénama. F&Nÿetscanga chë bachnangbe más uámana amë́ndayënga tmojanëbuáyana, ents̈angbiama soyënga y tmojóba bayënga Bëngbe Bëtsábioye juats̈ëmbonama, chëngbe bacna soyëngama perdonánënga chamotsemnama; chíyeca, jtseytana Jesucristo ndayánaca chaotsebomnama, Bëngbe Bëtsábioye juats̈ëmbonama. O%Chë inÿe bachnanga Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e tmojánamashjna chë “más uámana ca” uabaina luaroye, Bëngbe Bëtsabe delante jtsemnama; pero chë luare celoca ndayents̈e nÿets tempo Cristo mo chë bachnangbe más uámana amëndayacá yoservena, ents̈anga ndoñe chca tmonjanpormá, ndayá Bëngbe Bëtsá. $ Chë más uámana soye ndayama bënga montsichamo, chë Cristo mo bachnëcá yomnama montsoyebuambná ora, entsemna: Bënga chábeñe imojtsebomna canÿa nÿetsca tescama Bëngbe Bëtsabe delante bëngbiama impadaná, mo chë bëngbe bachnangbe más uámana amëndayacá, Bëngbe Bëtsabe cats̈bioica yojtsetbemana jtsemándayama, y Bëngbe Bëtsá chë más uámana tbemanents̈e. ]#3Nts̈amo Moisesbe leyiñe yojanmandacá, chëngbiama mo chë bachnangbe más uámana amëndayëngcá tmojanëbuáyana ents̈anga inÿe ora bacna soye amënga; pero Bëngbe Bëtsá cabá chë ley ents̈angbe cucuats̈iñe tojanáboshjonents̈ana baytese, cha chabe Uaquiñábioye chë bachnangbe más uámana amëndayacá tbojanábuayana, cachabiama jajúrase, nts̈amo tojanayancá ndegombre chaotsemnama. Bëngbe Bëtsá tojanma chë Uaquiñá chaotsemnama lempe nts̈amo ents̈anga tmojtsajabotcá, nda cháuatsebacama, ndocna te bacna soye ndamá, ni ainaniñe bacna juabnënga ndbomná.="sCha ndoñe bonjanájaboto canÿe te y inÿe te bayënga jtsebánayana, Bëngbe Bëtsá chabe bacna soyëngama chaboperdonama y chë bacna soyënga ents̈anga tmojanmámnaca, mo chë inÿe bachnangbe más uámana amë́ndayënga mondbetsamcá, cachëngbiama y chë judiëngbiámnaca. Cha tojanma lempe nts̈amo yojaniytcá canÿe soye y nÿetsca tescama, ents̈anga bacna soyënga tmojanmama perdonánënga chamotsemnama. Cha chca tojanma, chabe derecho vida jtsobomñama cachcá tojanonÿná ora; y tojanóbana ents̈anga chamotsobenama perdonánënga jtsemnama. U!#Chcasna, Jesús ndegombre endmëna lempe nts̈amo bënga imuajabotcá nda Bëngbe Bëtsábioye bëngbiama chabotseimpadánama, mo chë bëngbe bachnangbe más uámana amëndayacá. Cha sempre uamaná endmëna, ndocna te ni mo canÿe juabna ínÿabe contra yonjábomna, ainaniñe ndocna bacna juabna yonjábomna, chë bacna soyënga amënguents̈ana luaroca mëná, y Bëngbe Bëtsá tojanma celoca más bëtsá y obená nÿetscangbiama cha chaotsemnama. U #Chíyeca, cha yobena nÿetsca tescama játsebacana ndëmuanÿenga chábeyeca Bëngbe Bëtsábioye tmojobeconá, er nÿetsca tescama cha echanjëftsiyena Bëngbe Bëtsábioye chëngbiama jtseimpadánama. nUPero Jesús ndocna te ntjobanámayecna, cha mo bachnëcá Bëngbe Bëtsábioye nÿetsca tescama bochjë́ftseservena, y ndocna te chabe trabajo ínÿabioye bochanjë́ftsinÿinÿiye, chë inÿa cachcá jtsamama chauatonts̈ema. mSChë inÿe bachnanga banga imojamna, er ndocná yonjanobena Bëngbe Bëtsábioye nÿetsca tescama chca jtseservénana; cada ona básefta uatëngama tojëftsanoservé, tojanóbana y ínÿabioye chë trabajo jatonts̈abuáchana. ?wBëngbe Bëtsá chca tojánayanama, Jesúsbeyeca bënga corente mondë́tats̈ëmbo, ndayá Bëngbe Bëtsá bëngbiama jamama tojanas̈ebuachenacá, chë Jesúsbioye bëngbe bachna chaotsemnama juabuáyanana, más ts̈abá yojtsemna chë ndayá tempo cha chabe ents̈angbiama tojanas̈ebuachená soyama. Rpero mo bachnëcá chaoservema Bëngbe Utabnábioye tbojanábuayana ora aíñe; cach Bëngbe Bëtsabiama jajúrase, Bëngbe Utabná canÿe bachna yochtsemna ca tojánayana. Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá:Bëngbe Utabná Bëngbe Bëtsá, Jesucrístbioye tbojaniyana, cachabiama jajúrase, nts̈amo tojanayancá ndegombre chaotsemnama,
y juabna ndoñe ntjatrócama:“Aca bachna nÿetsca tescama condmëna ca.” ~uY Bëngbe Bëtsá lempe chca tojanma, cachabiama jajúrase, lempe nts̈amo cha tojanayancá ndegombre chaotsemnama. Chë inÿe bachnanga, chë Aaronbe pamillents̈ë́ngbioye tmojanëbuáyana ora, Bëngbe Bëtsá ndoñe chca tonjánayana, T!Er Moisesbe léyeca, ents̈anga ndoñe tmonjanobená Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈ábenga jtsemnama, pero mora chama canÿe corente más uámana soye montsebomna: Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyëse, chábeñe montsobátmana Bëngbe Bëtsáftaca ts̈ábenga chás̈uabiamama, y chca, Bëngbe Bëtsábioye bënga jtobéconama. Cha tojánabo ora, Bëngbe Bëtsá tojanma chë nda bachna jtsemnama y nts̈amo josérviama mandënga chaotsopochocama, er chë mandënga ndoñe ntjobenayana ents̈anga jujabuáchama atsebácanënga jtsemnama, y chca, chëngbiama ndoñe bëtscá yonjanoservena. 5cEr mënts̈á endmëna, ndayá Bëngbe Bëtsá chabiama tojánayana:Aca bachna nÿetsca tescama condmëna,
canÿe bëts bachna nts̈amo Melquisedec yojamncá ca. 6eCha bachna yojamna, ndoñe chë bachnanga chabe pamillents̈ana jabocanama yojánamnama canÿe ley tojánayanayeca, ndayá nÿetsca tescama jëftsiyenama cha inobénayeca. Y nts̈amo tmojayancá montsobena más ts̈abá josértana, er chë tsëm bachna Cristo yojamna canÿa mo Melquisedec yojamncá. GEr nÿetscanga mondë́tats̈ëmbo Bëngbe Utabná Judabe pamillents̈ana bétsemnama, y chë pamíllama Moisés ndocá tonjánayana, Bëngbe Bëtsá mo bachnangcá chënga jtseservénama. 1 Bëngbe Utabná, ndabiama quem soyënga jtsóyebuambnayana, ndoñe Aaronbe pamillents̈á quenjatsmëna, ndayá inÿe pamillents̈á, y quem pamillents̈a ents̈anga ndocna te bachnangcá Bëngbe Bëtsá tmonjanservé, chë altar ndirichiñe Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca. dA Er, canÿe bachnanga Bëngbe Bëtsábioye jtseservénama tmojajbaná y inÿe bachnanga chábioye jasérviama tmojatonts̈é ora, jtseytana chë natsana bachnanga imojanoservena ora mándaye leyë́ngnaca jtsetrócama. 0Y Israeloca ents̈anga Moisesbe ley tmojanáyëngaca, chë bëts taitá Levibe pamillents̈ënga bachnanga imojamnënga Bëngbe Bëtsá imojtseservena ora, y chënga monjamna Aarónbents̈ana ents̈anga. Nts̈amo chë leyiñe yomandancá imojánamënga perdonánënga jtsemnama y Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈ábenga jtsemnama quem bachnanga jamama matmënjanobenase, ndoñe manjanëyta Bëngbe Bëtsá inÿe bachna chabuatschembuama, nda ndoñe yonjamna mo chë bëts bachna Aaroncá, ndayá nts̈amo chë bëts bachna Melquisedec yojamncá. C er cha Abrahambe pamillents̈á inamna. Melquisedec yojtsabó ora y chábioye chë lempe tojanosháchiñents̈ana bnë́tsanents̈ana canÿe soye Abraham tbojanats̈etá ora, yojamna mo nÿetscanga, chë Abrahámbents̈ana ents̈anga más chcoye mochtsaniyenënga, chë́ngnaca chë bnë́tsanents̈ana canÿe soye cuafjajajocá, masque Abraham chca tojanma ora, Leví y chë Abrahámbents̈ana inÿe ents̈anga cabá ndoñe tmonjanonÿná. )K Y bënga montsobena jayanama, Abraham Melquisedécbioye chë nÿetsca soyënguents̈ana bnë́tsanents̈ana canÿe soye tbojanoyé ora, yojamna mo Leví, chë nÿetscángbioye nÿetsca soyënguents̈ana bnë́tsanents̈ana canÿe soye ayëngacayá, Melquisedécbioye chca cuaftopagacá; Quem tempo, bachnanga mochjóbanënga, ents̈ángbioye jtsayëngacayana nÿetsca chë tmobomna soyënguents̈ana bnë́tsanents̈ana canÿe soye, pero chë Bëngbe Bëtsabe uabemana palabra, Melquisedecbiama endoyebuambná cha mo canÿa cabá ainá totsomñcá. }Y ndocná quenátobena jayanama ndoñe ndegombre yondmëna ca, chë Bëngbe Bëtsábioye impadaná ínÿabiama ts̈abe soyënga chaomama, más uamaná inétsemna chë chca tojóyëngacñabiama, inÿa chabiama Bëngbe Bëtsábioye tbojaimpadá ora. ] 3Pero Melquisedec, masque Aaronbe pamillents̈á ndoñe yonjamna, Abraham, chë nts̈amo Bëngbe Bëtsá tbojans̈buachenacá tojanóyëngacñabents̈ana, cha tojanóyëngacñe nÿetsca soyënguents̈ana bnë́tsanents̈ana canÿe soye, y Bëngbe Bëtsábioye tbojanimpadá, Abraham bëtscá ts̈abe bendicionënga chaotsebomnama chaomama.  /Nts̈amo Moisesbe leyiñe endëmandacá, chë bachnangbe más uámana amëndayá Leví, Aarónënaca ca uabainabe pamillents̈ana tmomna bachnanga, jtsamnana chë Israeloca ents̈ángbioye nÿetsca chë tmobomna soyënguents̈ana bnë́tsanents̈ana canÿe soye jtsayëngacayana; y chca jtsamnana masque chë ents̈anga cachëngbe pamillents̈ënga tmomna y Abrahámbents̈ana pamillents̈ë́ngnaca.  wY mora, s̈mochjájuaboye ts̈a uamaná Melquisedec inamnama, er bëngbe tempsca uámana bëts taitá Abraham chábioye tbojanats̈etá, chë reyë́ngaftaca imojentsjaná ora lempe tojanosháchiñents̈ana bnë́tsanents̈ana canÿe soye. Q Chabe pamíllangbiama tondaye quenatótats̈ëmbo; chca cha endmëna mo ni taitá ni mamá ndoñe endbomnacá, ni bëts taitanga. Tondaye quenatótats̈ëmbo ntseco tojanonÿnama, ni ntseco tojanóbanama; chca, inÿe soyënguiñe cha yojamna mo Bëngbe Bëtsabe Uaquiñacá, y endmëna mo nÿetsca tescama bachna cuaftsemncá. a ;Chora Abraham chábioye tbojanats̈etá, chë reyë́ngaftaca imojentsjaná ora, lempe tojanosháchiñents̈ana, bnë́tsanents̈ana canÿe soye. Chë palabra Melquisedec endayana “nÿetsca soyënguiñe ts̈abá ama rey ca”; y chánaca yojamna Salem puebloca rey, y chca endayana “nÿetscanga natjë́mbana chamotsiyenama ama rey ca”.  3Quem Melquisedec yojamna Salem puebloca rey y bachna chë celoca Bëngbe Bëtsabiama; Bëngbe Bëtsá, chë nÿetscangbiama más uamaná. Abraham chë reyënga y chëngbe soldadë́ngaftaca imojentsjaná y tojanayënjaná chents̈ana yojtsatabó ora, Melquisedec tojánbocna cha jajébenguama, y chora Bëngbe Bëtsábioye tbojanimpadá, Abraham bëtscá ts̈abe bendicionënga chaotsebomnama chaomama. 2]ndayents̈e Jesús celoca, Bëngbe Bëtsabe delante tojámashëngo bëngbe ts̈abiama soyënga jamama, bë́ngnaca chamobenama chabe delante jamashënguama; chca, Jesús tojanóbema chë bachnangbe más uámana amëndayá nÿetsca tescama, canÿe bëts bachna nts̈amo Melquisedec yojamncá.~uMo nts̈amo chë béjaye asentoca cuedádoca tcojajajo anclama, chë barcuiñe enjaquenënga ts̈abá jtsetats̈ëmbuana chë barco ndoñe yochántsashatiyiynama, cachcá bë́ngnaca, Bëngbe Bëtsábeñe imobátmanama, montsobena ainanoca jtsetats̈ëmbuana lempe ts̈abá yotsomñama. Bënga Jesucrístbeñe mondobátmana, y Bëngbe Bëtsá yojtsemnoye celoca cha tojámashëngo y chabe delante entsemna mo chë bachnangbe más uámana amëndayacá. Chana jamashënguana chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca, “chë más uámana ca” uabaina luaroye, ents̈ë́jua ujonÿana stëts̈oica, Bëngbe Bëtsabe delante jtsemnama, X)Bëngbe Bëtsabe s̈buachenana soye y chama jinÿanÿiyama nts̈amo tojanayancá, nts̈amo tojanas̈ebuachenacá ndegombre yochjamnama, chë uta soye ndocná ntsobenana jatrócama; y chca tojayana ora, ndoñe ntsopodénana Bëngbe Bëtsá chaobená jobostérama. Y chca, chë uta soyama, bënga bëtscá añemo ainaniñe jóyëngacñana, bënga chë Bëngbe Bëtsábioye tmojobéconanga, cha chás̈uatsebacama y chas̈otsanÿenama, mo canÿe bëts resjuents̈ana tmojtsachetëngcá, nts̈amo chents̈ana atsebácanënga jtsemnama cuaftsenguacá. Bëngbe Bëtsá s̈ojáuyana bënga imojtsobena chábeñe jtsobátmanama ca, y bëts añémoca chábeñe jtsos̈buáchiyëse, cha yejuana s̈ochtsanÿenama mondobátmana. 1Y chca, Bëngbe Bëtsá tojánbos̈ena botamana jinÿanÿiyana, nts̈amo cha tojanas̈ebuachenacá mochjanoyëngacñë́ngbioye, nts̈amo tojanas̈ebuachenacá cha ndegombre yochjanmama, y ndocna te chë nts̈amo jamama yojanjuabnacá yochjantrócama. Chíyeca, botamana tojaninÿanÿé cha chca yochjanmana, cachabiama jajúrase, chë nts̈amo tojanas̈ebuachenacá yochjanmama ndegombre bétsemnama. )Ents̈anga tmojajurá ora, chca jamana chëngbiama canÿe puerte más uámanabe uabaina jayanëse, y chca chëngbiama más uamanabiama tmojajurá ora, jtsayanana nts̈amo tmojas̈buachenacá pronto mochjamama, y chcasna, chama ya ndoñe más ntjatenátsëtsnayana. A{Y chca, Abraham Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse, puerte uantadiñe yojanobátmana nts̈amo tbojans̈buachenacá Bëngbe Bëtsá yochjanmama, y pronto chca tojanóyëngacñe. Lcha mënts̈á tbojans̈buachená: “Aíñe, ats̈e chanjama aca bëtscá ts̈abe bendicionënga chacotsebomnama, y chanjama acbents̈a pamillents̈ana mallajta ents̈anga chamotsemnama ca.” kO Bëngbe Bëtsá Abrahámbioye tbojans̈buachená ora, chca tbojaniyana cachabe uabaina jayanëse, er inÿa chabiama más uamaná ndoñe yontsemna ndabiama jajúrama, nts̈amo tbojans̈buachenacá ndegombre chaotsemnama; mS Ndoñe queftsátsbos̈e ts̈ëngaftanga oyënjayënga chas̈motsobiama chë Bëngbe Bëtsá tcmojabanÿé trabajo jtsamama, ndayá Jesucrístbeñe os̈buáchiyana bomnëngcá y padecena soyënguiñe uantado mënëngcá s̈mochtsama. Chca, chënga mochanjóyëngacñe ndayá Bëngbe Bëtsá jats̈atayama tojas̈ebuachenacá, chabe ents̈anga bétsemnama. (~I Pero bënga fsë́ntsebos̈e, cada ona ts̈ëngaftanguents̈á, nÿets tempo y Jesús chaojésabëntscuana chaotsinÿanÿná corente yobos̈e chca jtsamama, Bëngbe Bëtsábeñe chca jtsos̈buáchiyëse, chábeñe sempre chas̈motsobátmanama, ts̈ëngaftangbe ts̈abiama cha chaomama. }- Er Bëngbe Bëtsá sempre nts̈amo ts̈abá yomncá nÿetsca soyënguiñe jtsamana, cha ndegombre echántsejuabnaye ndayá ts̈ëngaftanga s̈mojamama, y chë chabiama s̈mojinÿinÿé bonshánama, chabe ents̈ángbioye jtsëjabuáchanëse, nts̈amo mórnaca s̈mojtsama. d|A Pero masque chca montsoyebuambná, ats̈be bonshánënga, bënga ts̈abá fsëndë́tats̈ëmbo ts̈ëngaftangbeñe chë más ts̈abe soyënga echántsemna, chë atsbocaná jtsemnama tojtsá cha yobomna soyënga. "{=Pero nÿe uchmas̈ëshangá y matënga uchmë́fjangaca chiñe tojuábocnëse, chë fshantse tondaye ntsámanana; y nderado Bëngbe Bëtsá nanjama chiñe ndocna ts̈abe mata chaonduábocnama, y cabana, ents̈anga chiñe mochantsashaniñá. Cachcá, chë os̈buáchiyana tmojtsajbananga castigánënga mochántsemna. Bëngbe Bëtsábeñe sempre chamotsobátmanama y ainaniñe bëtscá añemo chamotsebomnama z S̈mochjinÿe: fshantse jamana chë ba uafténënga chiñe chaómashënguama, y chë chiñe trabájayëngbiama bëtscá jaja sananga tojóbocnëse, Bëngbe Bëtsá jamana, chë fshantsents̈ana bëtscá ts̈abe soyënga ents̈angbiama chaotsebínÿnama. kyOchënga Jesucrístbeñe os̈buáchiyana lempe tmojtsajbanase, tondaye quenátsmëna ndayá jamama cachiñe Bëngbe Bëtsábioye jtobéconama; er Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá chca stëts̈oye jaquédana, y jtsemnana mo Bëngbe Bëtsabe Uaquiñábioye cachiñe chënga tmojtsecrucificacá, y ents̈anga cachiñe cha chamotsáboyejuanama chënga cuafjamcá. xy chë Bëngbe Bëtsá nts̈amo tojas̈ebuachenacá sempre inétsamama tmojinÿe, y ndëmuanÿenga tmojáninÿe Cristo jtsamana bëts soyënga chabe bëts obenánaca, chë ndaye obenánaca cha puerte bëts soyënga yochjama cha quem luaroye yochjésabo ora, uwcNdëmuanÿenga, canÿe ya chë Bëngbe Bëtsabe ndegombre soyënga tmojanóyëngacñe, y chë Bëngbe Bëtsabe ba ts̈abe soyë́ngnaca, chábenga bétsemnama, y chë Uámana Espíritu chëngbe ainaniñe chaotsemándama imobomna, vY bënga chca fchanjama, chë más totcá yomna josértama soyënga jtsabuátambayana, Bëngbe Bëtsá chca chas̈ojálesenciase. yukchë juabáyana ndayá yomna; chë ínÿabe bests̈as̈iñe cucuats̈ënga jacjayana Bëngbe Bëtsábioye chabiama jaimpádama; chë obanënga jtayenama Bëngbe Bëtsá yochjamama; y mocna ora nts̈amo ents̈anga tmojamama Bëngbe Bëtsá yochjayanama, chënga chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama o nÿetsca tescama castigánënga chamotsemnama. t Chcasna, bënga s̈ontsamna jtsajbanana nÿe jésebos̈ana jtsatsjéndayana Cristbe buatëmbana soyënga, chë bënga chábeñe jtsos̈buáchiyama tmojanonts̈é ora tmojanatsjinÿe soyënga, y s̈ontsamna jtsatsjéndayana chabiama nÿetsca soyënga, más totcá josértama yomna soyënga. Chca, bënga mochántsemna mo chë bëtsëtsangcá, ndayánaca jtsesayana. Ndoñe más nÿe chë natsana buatëmbana soyëngama mattsatsjéndaye, mo chë ndayá yomna bacna soyënga jtsamana y chë bënga ndoñe vida ntsebomnama junatsana soyënga amana jtsajbanana, y chë ts̈abe benache jtishachana; o nts̈amo Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyana; sPero chë tmojtsobena jajuaboyana y jtsetats̈ëmbuana ndayá ts̈abá yomna o ndayá ndoñe ts̈abá jamama, chca jtsamëse tmoyenamna, chënga jtsemnana mo bëtsëtsangcá, ndëmuanÿenga ndayánaca jasana, chë ndoñe paselo jabmuánama soyë́ngnaca.Qr Chë nÿetsca soyënguiñe nts̈amo ts̈abá yomncá jtsamama buatëmbana soyënga ndoñe tontsabuatmá cha, jtsemnana mo canÿe s̈es̈onatemcá, nda vida jtsebomnana nÿe léts̈iye jtseftmanëse. a]~9}#{ywvvfu[tsr&pqoQnJmlxkjihgfddMa`_^][[ X'V^UTSRQPONMILUKJHFEC%A@>=mLempe nts̈amo chas̈mojobenacá s̈mochjama nÿetscángaftaca natjë́mbana jtsiyenama, y nts̈amo Bëngbe Bëtsabe ents̈anga mondbetsamcá jtsamëse chas̈motsiyenama, cha jtseservénëse; er chca ntjamcá, canÿa ndoñe ntsobenana Bëngbe Utabnábioye jinÿama. ( Mo chë canÿe benache ts̈abá y ndericho chaotsemnama tmojtsamëngcá, chca, chë coshetënga chiñe jama chamotsobenama y más ts̈abá jtsatanama chamuatatsjínÿama, y chë benachents̈ana ndoñe chamondëtsebocanama; cachcá ts̈ëngaftanga, chë bëtscá os̈buáchiyana y Cristo jasérviama corente añemo s̈mobomnënga, chë nÿe bats̈atema os̈buáchiyana y chca jatrabájama nÿe tondaye añemo ndbomnënga s̈mochjújabuache; chë soye s̈mochjama, nts̈amo Cristo ts̈abá jasérviama yomncá jinÿanÿiyëse, y ntjalesenciacá ndocna soye chaotsama chë ts̈abe benachents̈ana ts̈ëngaftanga chas̈motsojuánañama. '- Mo nda puerte uamënts̈nayacá, jatrabájama tondaye añemo ntjtsebomncá, tsáts̈ena buacuats̈ë́ngaca y puerte uamë́nts̈ena ntsamias̈ë́ngaca, ts̈ëngaftangbents̈e báseftanga ya uamënts̈nayënga s̈mojtsemna Bëngbe Utabnabiama trabájayiñe, y ainaniñe ndoñe añemo s̈montsebomna. Cachiñe bëts añemo s̈mochtishache, y Bëngbe Bëtsabe obenana cachiñe s̈mochtsatsbomna. .&U Sempre bënga ndaye castigo tmojtsebomna ora, chora bënga chama ndoñe oyejuayënga ntsemnana, pero aíñe cochtsets̈enánënga. Pero bënga chë castigüents̈ana tmojuatsjinÿe ndayá Bëngbe Bëtsá chë sóyeca tbojtsabuayiynacá, as chents̈ana jóbocnana natjë́mbana oyenana, nÿetsca soyënguiñe nts̈amo ts̈abá yomncá jtsamëse. Bëngbe Bëtsábioye jtsabotena, ents̈angbiama ndoñe ts̈abá ntsemnana. X%) Bëngbe bëtsë́tsanga quem luarents̈e, nÿe básefta tescama, bënga jëftsabuayiynayana, y chca jamana chënga ts̈abá tojtsinÿana ora; pero Bëngbe Bëtsá bënga s̈ojtsabuayiyná ora, sempre chca jtsamana bëngbe ts̈abiama, bënga chabe ents̈anga jábiamama, cachacá puerte ts̈ábenga, nts̈amo cha nÿets tempo yomncá. w$g Y bënga básenga monjamna ora, bëngbe bëtsë́tsanga quem luarents̈e monjanamana bënga jácastigana, y bënga chë́ngbioye ndoñe stëts̈oye ntjaquédana. Y mora, bënga más s̈ontsamna, jtsobedecénana y más bëts respeto jtsebomnana celoca Bëngbe Taitabiama, nda tojama ents̈anga espíritu chamotsebomnama, y chca, bënga ts̈abe vida chamotsebomnama. @#y Nderado Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftanga ndoñe tcmonjabuayená, nts̈amo nÿetsca chabe básengaftaca cha endbetsamcá, as ts̈ëngaftanga ndoñe ntsemnana ndegombre chabe básenga. N" Padecena soyënguiñe chas̈mojtsesufrina ora, s̈mochtsejuabnaye chë soye yojtsemna ts̈ëngaftangbioye jábuayenama, y chca, Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangaftaca jtsamana mo chabe básenga quetsomñecá. ¿Nderado nántsemna canÿe uaquiñá, y chábioye chabe taitá ndocna te buanjuácacana, más ts̈abá chaotsamama? !- Er Bëngbe Utabná jábuayenana nda cha tbobobonshanábioye,
y jacastígana chë mo chabe uaquiñacá tbojofjábioye ca —chiñe endayana. ` 9 y tcmojtsébnëtjomba ndayá Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbioye, chabe básenga quetsomñecá tcmojábuayenama. Chë Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana:Ats̈be uaquiñá, Bëngbe Utabná aca jábuayenama tojtsebos̈e ora, aca jasúfriase y padecena soyënga jauántase,
chora ndoñe catjátsjuabnaye chiñe mo canÿe nduámana soye cuaftsemncá;
y cha chacmojuácacana ora, ndoñe cattsajbaná ainaniñe añemo jtsebomnana. B} Ts̈ëngaftanga padecena soyënguiñe s̈mojachnëngo, ents̈anga bacna soyënga imojtsama causa, pero më́ntscoñama ndoñe cmontsamna jóbanama, Cristbe soyëngama enojuerzániñe; ^5 Chíyeca, s̈mochtsejuabnaye nts̈amo Jesús Bëngbe Bëtsábeñe jtsobátmanëse, puerte uantado yojamnama, chë bacna soye amënga corente chabe contra imojtsemna ora. Chca chábeñe s̈mochtsejuabnaye, ts̈ëngaftanga Cristbiama oservéniñe ndoñe chacmondëumants̈ema, ni ainaniñe añemo jtsebomnana ndoñe chas̈mondájbanama. "= Jesusbiama mochtsejuabnaye, nda s̈uebënatsana bënga os̈buáchiyana chamotsebomnama, y s̈uinÿanÿná nts̈amo nÿets tempo nÿetsca soyënguiñe Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyama. Cha chë cruzoca jóbanama sufrínana lempe tojanoboyá, er cha yojanobátmana chë chents̈ana yochtsanbomna bëts oyejuayánama; y yojanjuabná, chë más bacá uamana ents̈angcá jóbanana, chabiama ndoñe canÿe uámana soye yonjamna ca; y chents̈ana chë uámana puestents̈e tojtanótbema, Bëngbe Bëtsabe cats̈bioica, jtsemándayama. f G Chíyeca, bënga mochtsejuabnaye ba ents̈angbiama, chë bëngbiama más natsana imojaniyenënga, ndëmuanÿenga puerte ts̈abá bënga jtsinÿanÿnayana nts̈amo ndegombre yomnana Bëngbe Bëtsábeñe os̈buáchiyana jtsebomnana, mo chënga ndayá bënga tmojtsamama cuaftsonÿangcá. Chcasna, mo chë tmochamanëngcá, ínÿengaftaca jenëyë́njanama, chë jashjanguama tojtsemna luaroye natsana jashjanguama, chënga jotjajuamna, chë chorscama nduaservena ents̈ayá jtsenátsejcana, y lempe ndayá tojtsama más uenana chamotjajuama soyë́ngnaca jtsenójacana; bë́ngnaca cachcá, ndoñe matjaleséncia bënga Crístbioye ndoñe ts̈abá ndëtsoservénama, ni chë bacna soyënga jamama juabnënga, chë bë́ngbioye paselo jáyënjanama juabnënga cachcá chamotsamama. Chamna, s̈ontsamna sempre Bëngbe Bëtsá jtseservénana, puerte uantadënga jtsemnëse masque padecena soyënguiñe tmoyena, bënga chamobená chë trabajo jamama, chë ndayama Bëngbe Bëtsá s̈ojáchembo. =s (Bëngbe Bëtsá, bë́ngbeñe jtsejuabnayëse, tojanjuabó canÿe más ts̈abe soye bëngbiama jamama, chca, Bëngbe Bëtsá canÿe ora jamama, bënga nÿetscanga, chënga y bënga chamotsemnama lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanas̈ebuachenacá jóyëngacñëse.K 'Nÿetsca quem ents̈anga, ndëmuanÿengbiama muents̈e tmonjoyebuambá, Bëngbe Bëtsá ts̈abá chëngbiama tojánayana, os̈buáchiyana imojánbomna ca; pero ni canÿa chënguents̈á tonjanóyëngacñe, ndayá Bëngbe Bëtsá chëngbe ents̈anga jats̈atayama tojanas̈ebuachenacá, nÿetsca tescama jtsebomnama.  &Chë nÿe quem luarama enójuabnayënga ndoñe monjanomerecena chënga më́ngaftaca jtsiyenama, chënga chë vida imojábomna cánÿents̈ana ínÿecnoye aniñe, ents̈anga ndoyena luarënguenache, tjañenache, fshantsiñe atëbëfjniñe y cuevëshënguiñe. 8i %Inÿengbioye ndëts̈béngaca tmojtsanatëchë́nganja, serruchë́shaca tmojtsanëjátcacaye, espadë́jaca tmojtsanëbaye. Inÿenga imojánajna cánÿents̈ana ínÿecnoye nÿe oveshá y chivëbe bobácheca uichë́tjonënga, ujabótënga, ainana tsets̈anënga, y ínÿengbeyeca mocá borlánënga. b= $Os̈buáchiyana bómnayeca, ínÿenga corente tmojansufrí, ínÿenga chë́ngbioye tmojanoyánguango ora y tmojanatsets̈ená ora; y ínÿenga tmojansufrí y cárceloye cadenë́juangaca utámenënga joquédamnaca. Q #Os̈buáchiyana bómnayeca, básefta shembásenga chëngbe óbana pamíllangbioye cachiñe ainënga tmojtananÿe, chënga ainënga chamotsatsmënama Bëngbe Bëtsá tojanma ora. Os̈buáchiyana bómnayeca, ínÿenga tmojanma básefta os̈buáchiyënga, puerte chamosufrima, y jobanámnaca; er chënga más tmojánbos̈ena jashjáchana chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnana, y ndoñe nÿe chë jótsbocana bats̈atema más vida jtsebomnama. { "Os̈buáchiyana bómnayeca, Bëngbe Bëtsá tojanma lempe chaotsefsanama, chë́ngbioye íñeshiñe tmojanacjá ora, chënga ndocá chamondëpasama; tmojanotsbocá espadë́jaca jobanáments̈ana; ya tondaye añemo béntsebomna ora, Bëngbe Bëtsá tojanma bëts obenana y puerte añemo chamotsebomnama; tmojánashjache bëts obenana jtsebomnama ínÿenga jáyënjanama, chë́ngaftaca imojtsentsjaná ora; y tmojanobená inÿe mandadënga y chëngbe soldadënga jáyënjanama, chamotsachetama jamëse. D !Chënga Bëngbe Bëtsábeñe imojanos̈buachéyeca ínÿengbe mandadëngbe ents̈ángbioye tmojanayënjaná, bëtscá imojánama nÿetsca ents̈ángaftaca nts̈amo ts̈abá yomncá jtsamama y nÿetscanga cachcá chamotsámanama, ndayá Bëngbe Bëtsá chënga tojanas̈ebuachenacá tmojanóyëngacñe; y Bëngbe Bëtsá tojanma chënga leóngaca imojtsemna ora, chënga chamuatenáyebengoma, chents̈ana báseftangbioye ndocá chamondámama.  Ats̈e sëntsobena bangbiama más jóyebuambayama, Bëngbe Bëtsábeñe os̈buáchiyëngbiama, pero luare s̈attsëshbe chcangbiama jóyebuambayama, mo Gedeoncá, Barac, Sansón, Jefté, David, Samuel y Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayëngcá. ?w Rahab, chë pueblents̈a bacna vida bomna shembása, Bëngbe Bëtsábeñe yojanos̈buachéyeca, ndoñe tonjanóbana chë ínÿengaftaca, chë bëts pueblents̈e oyenënga, chë nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanmandacá ndoñe tmonjanmënga; y ndoñe tonjanóbana, er chë Israeloca ents̈anguents̈ana ichmónënga ts̈abá tojanë́buaja, chë jarrepárama tmojánanga nts̈ámose chë luarents̈e oyenënga jáyënjanama jobenayama. ]3 Israeloca ents̈anga Bëngbe Bëtsábeñe imojanos̈buachéyeca, chë Jericó bëts pueblents̈a tapiës̈ënga shë́conana canÿsëfta tentscuama chënga imojánajnents̈ana, chës̈ënga yojtsáshajaye. 4a Moisés y Israeloca ents̈anga Bëngbe Bëtsábeñe imojanos̈buachéyeca, chë “Buángana ca” uabaina mar bejayëjana tmojánenachnëngo, mo chiñe bojojo fshantse cuaftsomñcá; chents̈ana, chë Egiptoca ents̈anga cachcá jamama tmojánbos̈ena ora, nÿetscanga chiyiñe tojtsanatajo. dA Bëngbe Bëtsábeñe yojanos̈buachéyeca, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tbojanmandacá, Moisés chë judiënga tojanabuayená Bashco fiesta jamama, y chë Israeloca ents̈ángaftaca yebnëngoye amashjuaniñe buíñeca tojanbués̈cacja, chca, chë ángel obanayá, chë Israeloca pamíllangbeñe Egiptoca chë mayor uaquiñënga ndocá chaondámama. *M Bëngbe Bëtsábeñe yojanos̈buachéyeca, Moisés Egiptocana tojë́ftsanbocna, chë luarents̈a rey cháftaca chábuetnama ntjatauatjcá. Cha ainaniñe nÿets tempo añemo yojtsebomna, y chca yojáninÿna mo chë ndocná jinÿama tondobenacá, Bëngbe Bëtsábioye cuaftsonÿacá. 4 a Chamna, cha yojanjuabná, chë padecena soyënguiñe jasúfriana nts̈amo Cristo tojansufricá, más ts̈abá yojamna chë Egiptoca uámana soyëngama, er cha Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse chábeñe yojanobátmana, ba ts̈abe soyënga mo canÿe uacanana soycá cha ibochjanats̈etayama.    Chamna, tojánbos̈ena cha jasúfriama ínÿenga chamotsamama, cánÿiñe chë Bëngbe Bëtsabe ents̈ángaftaca, y ndoñe nÿe baseftayté ts̈abá jatsmënana, bacna soyënga jtsamëse, nts̈amo cachá tojtsejuabnacá, nÿe cachá ts̈abá jtsomñama. / W Moisés Bëngbe Bëtsábeñe yojanos̈buachéyeca, ya bëtsá yojtsemna ora, ndoñe tonjánbos̈ena chë Egiptoca reybe bembëbe uaquiñacá chamotsábuatmama. K  Moisesbe bëtsë́tsata Bëngbe Bëtsábeñe ibojanos̈buachéyeca, cha tojanonÿná ora, unga shinÿëntscuana cha tmojtsaniytëme, er chata tbojáninÿe cha canÿe botamana básetema bétsemnama, y ndoñe tbonjanëuatjaná chë reybe mandama, chë nÿetsca judiëngbe basetémënga boyabásetemënga jtsëbáyana. i K José Bëngbe Bëtsábeñe yojanos̈buachéyeca, ya jóbanama ora, tojánayana más chcoye chë Israeloca ents̈anga Egiptó luarents̈ana mochjëftsanbocna ca, y tojëftsanmandá ndayá jamana chabe óbana cuérpoca. ;o Jacob Bëngbe Bëtsábeñe yojanos̈buachéyeca, ya jóbanama ora, tbojanimpadá cada ona chë Josebe básengbiama, Bëngbe Bëtsá chaoma bëtscá ts̈abe bendicionënga chamotsebomnama. Cha chca tojanma, jotsejbénase Bëngbe Bëtsábioye jadórama, y chabe jatjonëfjiñe tsbanánoca jojuáchase. [/ Isaac Bëngbe Bëtsábeñe yojanos̈buachéyeca, Bëngbe Bëtsábioye tbojanimpadá chabe uaquiñátbiama, Jacob y Esaú, bëtscá ts̈abe bendicionënga chabotsebomnama, chë joshjanguama tempënga ora. 1 Abraham corente yojanjuabná y yojátats̈ëmbo, Bëngbe Bëtsá ndegombre obenana bomná bétsemnama, chë obanënga chámuatayenama jamama. Chíyeca, Bëngbe Bëtsá Abrahámbioye tbojtsanauyaná Isaac jóbama ora, yojamna mo Abraham obanënguents̈ana chábioye cuaftoyëngacñëcá. Y chca, nts̈amo Isaácaftaca tojanopasacá, bats̈á yojtsinÿanÿnaye nts̈amo Jesucrístoftaca yochjanopasacá. O “Chë ácbents̈ana ents̈anga nÿe Isaacbiajana mochanjabo ca.” Y+ Bëngbe Bëtsá Abrahámbioye jinÿama, ndegombre aíñe o ndoñe Bëngbe Bëtsábeñe tayojtsanos̈buachema, tbojanmandá chabe uaquiñá Isaac chabuánatse jóbama, chábioye jëtschuayama, nts̈amo Abraham chë tojóba bayë́ngaftaca jamama yojanamancá. Cha Bëngbe Bëtsábeñe yojanos̈buachéyeca, yojtseprontana chë nÿe canÿe uaquiñá ibnabomná jóbama, Bëngbe Bëtsábioye jëtschuayama, masque Bëngbe Bëtsá mënts̈á tbojans̈buachená:  Pero chëngna canÿe más ts̈abe luare imnabos̈e, canÿe luare celoca. Chíyeca Bëngbe Bëtsá ndoñe yonjanëuatja, chëngbe Bëtsá ca chënga chamotsechembuanama, er celoca canÿe bëts luare, mo canÿe bëts pueblëcá chëngbiama tojanprontá.   Chënga nÿe chë ndayents̈ana tmojë́ftsanbocna luarama manjánjuabnase, matmënjanobená ts̈abá cachoye jesshë́conama.  Y chca tmojtsichámëngna, puerte jtsinÿanÿnayana chënga ts̈a imojtsebos̈e inÿe luaroca joyénanama, canÿe luare cachëngbiama. U# Nÿetsca quem ents̈anga imojëftsiyena jtsamëse nts̈amo chëngbe os̈buáchiyana yojamncá, y chca tmojanóbana, masque cabá ndoñe tmonjanóyëngacñe chë Bëngbe Bëtsá tojanas̈ebuachená soyënga. Pero chëngbe os̈buachiyánama corente imojtsetáts̈ëmbo, Bëngbe Bëtsá chents̈ana baytese nts̈amo tojanas̈ebuachenacá yochjánats̈atayama y chë soyënga ndegombre yochtsemnama, y chama oyejuayënga chënga imojtsemna. Chënga tmojánayana quem luarents̈e chënga imojoyena mo cachëngbe luarents̈e ndoyenëngcá, y quem luarëjana mo nÿe achnëjuanëngcá ca.  Y chca, quem ents̈á Abraham, chë s̈es̈onga jtsabamnama ya ndobenábents̈ana, ba básenga tmojanonÿná, ts̈a mallajta mo chë celoca estrellëngcá, y ts̈a chë́ftanga mo chë mar béjayoca chënÿañents̈a cascajcá, ndocná jacúntama ntjobenayana. t~a Sara, Bëngbe Bëtsábeñe yojanos̈buachéyeca, Bëngbe Bëtsá tojanma cha canÿe s̈es̈ona chabotsebomnama, masque chora ya bëtsanánëjema yojtsemna, s̈es̈ona jtsebomnama. Bëngbe Bëtsá chca tojanma, er Sara corente yojanjuabná, cha chë canÿe s̈es̈ona yochtsanbomnama tbojans̈buachená cha, nÿets tempo nts̈amo tojayancá amá yojamna ca. ,}Q Er Abraham corente uantadá yojanobátmana chë canÿe luaroye celoca jamashënguama tempo; chë luare inamna canÿe bëts pueblo, puerte ts̈abe ucuatjoniñe pormana pueblo, canÿe luare chë ndayents̈ama Bëngbe Bëtsá tojanjuabó nts̈amo chaotsemnama, y cachabe pormana luare inamna. 0|Y Bëngbe Bëtsábeñe yojanos̈buachéyeca, yojobena mo inÿe luarocana ashjangonacá jtsiyenana, cachabe luarents̈e ndoyená, chë Bëngbe Bëtsá tbojans̈buachená luarents̈e. Ents̈ë́juaca pormana tambënguiñe yojoyena, cachcá nts̈amo chë chábents̈ana básenga Isaac y Jacob ibojëftsiyencá; y chátnaca Abrahamcá ibojanobátmana jóyëngacñama nts̈amo Bëngbe Bëtsá Abrahámbioye tbojans̈buachenacá. X{) Bëngbe Bëtsá Abrahámbioye tbojanchembo, inÿe luaroye cháuama; Abraham Bëngbe Bëtsábeñe yojanos̈buachéyeca, tojanma nts̈amo Bëngbe Bëtsá tbojanmandacá, y tojánbocna chë luaroye jama, chë Bëngbe Bëtsá tbojans̈buachená jats̈etayama luaroye, masque Abraham ndoñe yontsetáts̈ëmbo ndë́moye yochjánama. nzU Bëngbe Bëtsá Noébioye tbojanbuayená uabouana soyënga yochjanopásama, cachora ndopodena jinÿama soyënga, y cha Bëngbe Bëtsábeñe yojanos̈buachéyeca, tojanma nts̈amo Bëngbe Bëtsá tbojanmandacá y barquë́sha tojanapormá chabe pamíllanga játsebacama. Cha chca tojanma ora, os̈buáchiyana bómnayeca, cha tojaninÿanÿé ents̈anga ts̈a bacna soyënga tmojanmama y chë causa castigánënga jtsemnama yojtsamnama. Chabe os̈buachiyanámnaca Noé tojánashjache Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abia jtsemnama, y chca ents̈á jashjáchana, nÿe Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse. ^y5 Pero Bëngbe Bëtsábeñe ntsos̈buachiycá, ndoñe quenátopodena cha oyejuayá bë́ngaftaca jabemama, er chábioye jobéconamna, ents̈á jtsemnana jtsos̈buáchiyana cha ndegombre bétsemnama, y cha inétsamama chë cha jtsabuatmama ts̈a tmobos̈ëngbiama bëtscá ts̈abe soyënga chamotsebomnama, mo chábiocana uacanana soyëngcá. x Enoc Bëngbe Bëtsábeñe puerte yojanos̈buachéyeca, Bëngbe Bëtsá celoye tbojesanbéts̈eñe, ntjobancá. Chents̈ana ndocná tonjanobená cha jtsinÿenana, Bëngbe Bëtsá tbojesanbéts̈eñe causa. Y Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayana, Bëngbe Bëtsá Enócaftaca oyejuayá canjamna ca, nts̈amo jtsamëse yojoyenama, y chents̈ana celoye tbojtsanámbañe. $wA Abel Bëngbe Bëtsábeñe yojanos̈buachéyeca, oveshatémënga chábioye tbojanáts̈ëmbona, y chë soye Bëngbe Bëtsabiama más ts̈abá yojtsemna, chë ndayá Caín, chabe cats̈ata, Bëngbe Bëtsá jëtschuayama tbojanáts̈ëmbonama. Chíyeca, Bëngbe Bëtsá tojánayana Abel chabe bominÿiñe ts̈abia yojtsemna ca, ndayá Abel chábioye jëtschuayama tojanmcá oyejuayá tojanóyëngacñeyeca. Nts̈amo Abel Bëngbe Bëtsábeñe yojanos̈buachecá, masque cha ya obaná yojtsemna, chë soye cabá bënga s̈ontsabuatambá. v9 Bënga, Bëngbe Bëtsábeñe mondos̈buachéyeca, mondë́tats̈ëmbo cha quem luare y nÿetsca luarënga tojanmama, chca chaotsemnama cha tojanmandá ora; chcasna, chë ndayá mora bënga jinÿama imobencá, cha tojanma bënga ndoñe mondobena jinÿama soyënguents̈ana. ~uu Bëngbe Bëtsá tojánayana bëngbe bëts taitanga ts̈abá imojánama ca, chënga chábeñe imojtsos̈buachéyeca. pt [ Os̈buáchiyana jtsebomnana endmëna corente jtsetats̈ëmbuana, ndayá tmojtsobatmancá ndegombre chca yochjopásama; endmëna ainaniñe corente jtsetats̈ëmbuana, ndayá bënga mora ndoñe tmontsonÿacá ndegombre chca yomnama. Bs} 'Pero bënga ndoñe quemátsmëna chë uatjana causa Bëngbe Bëtsábeñe os̈buáchiyana tmojtsajbananga, y chca, nÿetsca tescama pochocánënga jtsemnama imojtsajnënga; pero aíñe mondmëna chë Bëngbe Bëtsábeñe ndegombre os̈buáchiyënga, y chca, chë atsebácanënga jtsemnama mochjashjáchënga.Ir  &Nÿe chë ndabiama ats̈e chaijama ats̈be bominÿiñe ts̈abia chaotsemnama,áts̈beñe cha betsos̈buáchema, cha ndegombre chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida echántsebomna;
pero uatjana causa, áts̈beñe os̈buáchiyana tojtsajbanase, ats̈e cháftaca ndoñe quichátoyejuaye ca —cha tojánayana. 3q_ %Er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe cha mënts̈á tojánayana:Betsco, ndoñe bën, y chë jabama ibomná echanjabo.Ndoñe bën quebochatóbema. ~pu $Ts̈ëngaftanga cmontsamna corente uantadënga jtsemnana, padecéniñe chas̈mojtsachnëjuana ora, chca, nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá ts̈ëngaftanga chas̈motsamama, y ndayá Bëngbe Bëtsá tojanas̈ebuachenacá chas̈móyëngacñama. ow #Chcasna, ndoñe s̈matjajbaná ainaniñe bëtscá añemo jtsebomnana, ni Bëngbe Bëtsábeñe sempre jtsobátmanana; er chca s̈mobatmánayeca, Bëngbe Bëtsá echanjama ts̈ëngaftanga bëtscá uacanana soyënga chábiocana chas̈motsebomnama. Sn "Ts̈ëngaftanga s̈mojánalastemana chë chënguents̈ënga cárceloye imojanëtámenënga; y oyejuayënga s̈mojanlesenciá nts̈amo s̈mojanbomncá ínÿenga chacmotsabacama, er ts̈ëngaftanga s̈mojátats̈ëmbona Bëngbe Bëtsábiocana más ts̈abe soyënga s̈mojtsebomnama, chë nÿetsca tescama s̈mochtsebomna soyënga. {mo !Báseftanga ts̈ëngaftanguents̈ë́ngbioye ents̈angbe delante tcmojanoyánguango, y ínÿenga tmojanma puerte chas̈motsesufrínama; y ínÿenga ts̈ëngaftanguents̈ënga chca imojansufrinë́ngaftaca s̈mojanama, chënga jujabuáchama. tla Pero nts̈amo tempo yojamnama s̈mochtsenójuabnaye, chë ndegombre soyënga Jesucristbiama cabá chora s̈monjanábuatmana ora, y chora ts̈a jenojuérzana cmonjanotocá padecena soyënguiñe, y chë causa ts̈a s̈mojansufrí. ukc ¡Ts̈a uabouana, Bëngbe Bëtsá chë nÿets tempo ainabe cucuats̈iñe joquédana, castiganá jtsemnama! Ej Bënga nÿetscanga mondë́tats̈ëmbo Bëngbe Bëtsá mënts̈á tojánayanama: “Ats̈e chanjama chënga chamosufrima, ínÿenga chamosufrima tmojama causa; y chënga chanjácastigaye, ínÿengbioye bacá tmojaborlá causa ca.” Y mënts̈ánaca tojánayana: “Bëngbe Utabná chabe ents̈angbiama echanjayana nts̈amo tmojëftsemcá ts̈abá o ndoñe ts̈abá bétsemnama, y chë́ngaftaca echanjama nts̈amo chora chaojajuabocá ca.” ai; Canÿa, nÿets ainánaca Bëngbe Bëtsabe Uaquiñábioye tbojtsaboté; y tojayana Cristbe buiñe, chë ndë́muanÿeye tojanábuashana bëngbiama tojanóbana ora, tondaye yonduámana ca, ndayá nÿe ndaye ents̈abe buiñcá ca, chë buiñe chë ndë́muanÿeye s̈ojtsinÿanÿná ndayá Bëngbe Bëtsá tbojas̈ebuachenacá bëngbiama jamama, y ndáyeca Bëngbe Bëtsá chabe ents̈anga s̈ojábiama, cha jasérviama; chë ents̈á Uámana Espíritbioye tbojóyenguango, nda inétsama bënga ts̈abe soyënga chamotsebomnama; y canÿa chca amá, ¿ts̈ëngaftanga ndoñe s̈montsejuabná cha ibojtsomerecena Bëngbe Bëtsábiocana canÿe puerte más uabouana castigo, chë Moisesbe leyama tondaye yondovalena ca tojayanabiama? `h9 Ndánaca chë Moisesbe leyama tojayana tondaye yondovalena ca, y útata o únganga chca tmojouena y aíñe cha chca tojayana ca chënga tmojayanëse, jtsemnana chë ents̈ábioye jtsóbana, tondaye ntjalastemacá. g7 Y chca, ndayá bënga muattsobena jobátmana soye nántsemna nÿe chë Bëngbe Bëtsábiocana castigo, chë ndayama s̈ojtsamna uatjana jtsebomnana; y nÿe jobátmana chë tempo, ndaye ora Bëngbe Bëtsá puerte etonaná chabe uayayënga bëtscá íñesheca yochtsapochócaye. mfS Er chë ndegombre soyëngama ts̈abá tmojátats̈ëmbonents̈ana y chë soyënga tmojoyeuná chents̈ana, bacna soyënga jtsamëse tmojtsiyena, nÿe chca jamama tmojtsebos̈e causa, muattsaboté ndayá Cristo bëngbiama tojanmcá, bëngbe bacna soyëngama cha tojanóbana ora, y ya tondaye nántsemna nts̈amo Bëngbe Bëtsá bënga jtsaperdónama. re] pero ndoñe ques̈nátamna játajbanana, Bëngbe Bëtsábioye jadórama enefjuanana mo Crístbeñe os̈buáchiyënga quetsomñecá, nts̈amo báseftanga imojtsamcá. Chamna, nÿetscanga añemo mochtsenats̈etnaye Cristo nÿets tempo jtseservénama, y más mora, chë ndayá imojtsonÿama, Bëngbe Utabná yochjésabama ya yojtsobecuama montsetáts̈ëmbo ora. d5 Bënga s̈ontsamna janguanguana nts̈amo muatjobenaye añemo jenats̈etayana, nÿetscanga jtsenbobonshánana, y nts̈amo ts̈abá yomncá jtsamana; Kc Bënga s̈ontsamna nÿets tempo Bëngbe Bëtsábeñe puerte jtsos̈buáchiyana, y ndocna te nÿe ndayámnaca játajbanana ents̈ángbeñe ichámuana, chë Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse bënga imobatmana soyënga cha yochjamama, er chë soyënga s̈ojas̈ebuachená cha, sempre jamana nts̈amo tojayancá. ^b5 Chíyeca, Bëngbe Bëtsá jasérviama ndegombre ainaniñe corente jtsebos̈ëse, y chábeñe puerte jtsos̈buáchiyëse, s̈ontsamna Bëngbe Bëtsábioye jobéconana. Nts̈amo chë bachnángbioye buíñeca tmojanabues̈cacjcá, Bëngbe Bëtsabe delante ts̈abengcá chamotsemnama cha jasérviama, cachcá, Cristbe buiñe juabuáshanëse y bëngbiama jóbanëse, bënga ainaniñe corente montsetáts̈ëmbo Bëngbe Bëtsá nÿetsca tescama bëngbe bacna soyëngama s̈ojtsaperdonama. Y bënga béjayeca uabainë́ngnaca mondmëna; chíyeca bënga jtsobenana Bëngbe Bëtsábioye chca jobéconana. a! Bënga mondbomna canÿe bëts bachnangbe más uámana amëndayá, Bëngbe Bëtsabe ents̈ángbeñe jtsemándayama, y cha endmëna Jesús. ` Bënga montsobena jamashënguama chë tsëm benachëjana, Cristo bëngbiama tojamëjana; cha nda inétsama chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama. Mo chë quem luarents̈e chë bachnangbe más uámana amëndayacá, chë ujonÿana ents̈ë́juajana jamashënguana chë “más uámana ca” uabaina luaroye, Bëngbe Bëtsabe delante jtsemnama, cachcá, Cristo bëngbe bacna soyëngama mo ents̈acá tojanóbanayeca, bë́ngnaca montsobena Bëngbe Bëtsabe delante luaroye jamashënguama. g_G Y chca, Jesucrístbeyeca cats̈átanga, Jesusbe buiñe tojanábuashanama y bëngbiama tojanóbanama, chábeñe jtsos̈buáchiyëse, bënga montsobena, tondayama ntjatauatjcá Bëngbe Bëtsabe delante jamashënguama. ^/ Chcasna, Bëngbe Bëtsá nÿetsca tescama ents̈anga bacna soyëngama tojaperdoná ora, ya ndoñe ntjátsiytana inÿe soyënga más játamama, mo bayënga cuafjobaycá, ents̈anga bacna soyëngama perdonánënga chamotsemnama. S̈ontsamna Bëngbe Bëtsábioye jtobéconana @]y Y chents̈ana mënts̈á tojánayana:Ndocna te más quichátsjuabnaye chënga bacna soyënga tmojamama,
y nts̈amo ats̈e stsebos̈cá contra soyënga chënga tmojamama ca. 9\k Ndayá ents̈angbiama chjama, canÿe tempo chents̈ana chanjas̈ebuachená soye mënts̈á entsemna ca, Bëngbe Utabná tojánayana:Ats̈e chanjama chënga chamotsebos̈e jtsamana ndayá chëngbe ainaniñe chaitsemánda soye,
y chamotsejuabnama chë chëngbe juabniñe chaitsemánda soyama ca. [1 Y Uámana Espíritnaca, Bëngbe Bëtsabe uabenana palabrënguiñe s̈ontsinÿanÿná chca ndegombre bétsemnama, mënts̈á tojánayana ora: ]Z3 Er nÿe canÿe, ents̈angbe bacna soyëngama cruzoca jóbanëse, Jesucristo lempe tojama, ents̈anga chë Bëngbe Bëtsábenga jtsemnama chémbonënga, chabe delante nÿetsca tescama ts̈abengcá chamotsemnama. Y Chents̈e cha yobátmana, Bëngbe Bëtsá chabe obenánaca Cristbe uayayënga chabe cucuats̈iñe chamoquedama yochjamëntscuana. >Xu Pero Jesucristo ents̈angbe bacna soyëngama tojanóbana ora, yojamna mo canÿe tmojóba bayacá, Bëngbe Bëtsá ents̈anga bacna soyëngama cháuaperdonama; nÿe canÿe y nÿetsca tescama chca tojanma, y chents̈ana Bëngbe Bëtsabe cats̈bioica tojtanótbema, canÿe uámana puestents̈e, jtsemándayama. W Judiëngbe nÿetsca bachnanga nÿets tempo ba soye altarents̈a natsanoica Bëngbe Bëtsá jtseservénana, y ba soye cachcá jtsamana tmojóba bayë́ngaca, pero chë soyë́ngaca ndocna te ntjopódiana ents̈anga bacna soyënga jabuajuánama. V1 Bëngbe Bëtsá tojama, bënga chabe ents̈anga y chabe delante ts̈ábenga chamotsemnama, nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá Jesucristo tojánmayeca, chabe derecho vida jtsobomñama cachcá jonÿayëse y ents̈angbe bacna soyëngama jóbanëse, canÿe y nÿetsca tescama. 1U[ Y chents̈ana, Cristo Bëngbe Bëtsábioye tbojátaniyana: “Muents̈e sënjabo, chë nts̈amo aca icobos̈cá ats̈e chaimama ca.” Chca, Cristo tojinÿanÿé chë jtsamana soyënga tmojóba bayë́ngaca, tondaye yonduámana ents̈anga bacna soyënga jabuajuánama, y ents̈angbe bacna soyëngama jóbanëse tojaninÿanÿé chë nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá jtsamana, más iuámana chë inÿe soyënga játamama. -TS Natsana, Cristo tojánayana, Bëngbe Bëtsá ndoñe tonjánbos̈ena, ni ts̈abá tbonjanínÿnana ents̈anga chamuáts̈ëmbona soyënga, ni Bëngbe Bëtsábioye jëtschuayama tmojóba bayënga, ni tmojóba ni tmojajuinÿé bayënga, ents̈anga bacna soyëngama cha chaotsaperdonama ca, masque chënga chë Bëngbe Bëtsábioye jadórama soyë́ngaca jamana, nts̈amo leyiñe iuayancá ndayá chënga jamama yojtsamna. rS] As ats̈e Bëngbe Bëtsá sënjaniyana: “Bëngbe Bëtsá, muents̈e së́ntsemna,
nts̈amo aca icobos̈cá ats̈e chaimama,
nts̈amo acbe uabemana palabrënguiñe ats̈biama endayancá, chë ndayá ats̈e chjanmama ca.” R  Ndoñe ts̈abá quecmátinÿana chë tmojóba y tmojajuinÿé bayënga,
ents̈anga bacna soyëngama chacotsaperdonama. Q Chíyeca, Cristo quem luaroye tojánabo ora, Bëngbe Bëtsábioye mënts̈á tbojaniyana:Ndoñe tconjábos̈ena ents̈anga chacmáts̈ëmbona soyënga, ni tmojobaye bayënga,
pero aíñe tcojama ats̈e canÿe ents̈acá chaitsemnama. P er chë toronga y chivënga tmojóbanëngbe buíñeca ndoñe ntsopodénana ents̈ángbioye bacna soyënga jabuajuánama. O Pero juats̈ëmbonama ents̈anga bayënga tmojóba ora, josérviana ents̈anga bacna soyënga tmojamama cada uata chamuatenójuaboma; |Nq Er ndayá tcojtsamama Bëngbe Bëtsabiama uáts̈ëmbona soyë́ngaca y chábioye jëtschuayama tmojóba bayë́ngaca, ents̈anga Bëngbe Bëtsábioye adórayënga, chabe delante ts̈ábenga jtsemnama matmënjanobenase, chënga chë bacna soyënga tmojanmama ainaniñe ngménaca ya ndoñe mamënjétsemna, y matmëntsanajbaná soyënga amana chë tmojóba bayë́ngaca. GM  Chë Moisesbe leyents̈a mandënga, nts̈amo chë bachnanga yojánamnama Bëngbe Bëtsá jadórama tmojóba bayë́ngaca y inÿe soyë́ngaca, ndoñe ntsinÿanÿnayana lempe chë Bëngbe Bëtsá chabe ents̈anga jats̈atayana puerte ts̈abe soyënga, pero aíñe bats̈atema jtsinÿanÿnayana nts̈amo chë soyënga yochtsemnama. Chíyeca chë mandënga, chë uáts̈ëmbona soyë́ngaca y Bëngbe Bëtsábioye jadórama tmojóba bayë́ngaca, ndocna te ntjopódiana jamana chë Bëngbe Bëtsábioye jobéconama tmojtsebos̈ënga, chca soyënga tmojtsamama cada uata nÿets tempo, chënga ainaniñe corente chamotsetats̈ëmbuama chëngbe bacna soyëngama nÿetsca tescama perdonánënga imojtsemnama. SL cachcá, Crístnaca, nÿe canÿe chabe derecho vida jtsobomñama cachcá tojanonÿá, chabe buiñe juabuáshanëse jóbanama, ba ents̈anga bacna soyëngama jáperdonama; y chents̈ana cachiñe yochjésabo, ndoñe bacna soyëngama ents̈anga jabáperdonama, ndayá chë cha cháuesabama ts̈a tmobátmanënga jabátsebacama.K Cachcá, nts̈amo nÿetsca ents̈anga jtsamnana nÿe canÿe jóbanama, y chents̈ana Bëngbe Bëtsá chëngbiama jayanana chë imojëftsiyenëntscuana nts̈amo tmojanmcá ts̈abá o ndoñe ts̈abá bétsemnama, y chë́ngaftaca jamana nts̈amo chora tojajuabocá, CJ Chca tojtsemnëse, Cristbiama manjanmëna jasúfriana y jóbanana ba soye, chë Bëngbe Bëtsá quem luare tojanma orscana. Pero nts̈amo tojopasacá entsemna, mora chë quem luare jopochócama tempo yojtsobeco ora, Cristo canÿe y nÿetsca tescama tojenonÿinÿé quem luarents̈a ents̈anga bacna soyënga jabuajuánama, chëngbiama jóbanëse, mo ents̈angbe bacna soyëngama canÿe tmojóba bayá, Bëngbe Bëtsábioye uats̈ëmbonacá. o~|v{^zyxwJtTq(oin3lkjjmihgfe2ccman_^`]{\[ZYrW5V^U{SR:QUPNOjNMLKyJXIGGFFOEDCYA@@?R>=Pero chë Bëngbe Bëtsábiocana óbocana osertánana bomnënga, nÿetsca soyamna, natsana puerte ts̈abe vídaca jtsiyenana, bacna soyë́ngaca ndëmandánënga; y chënga jtsemnana chë ínÿenga ndoñe chamondë́tsentsjanama amënga, ts̈ábenga y sempre jtseprontánana ínÿenga joyaunayama. Y cach quemënga jtsemnana ínÿengbiama ngménana bomnënga, sempre ts̈abe soyënga jtsamana, cachcá nÿetsca ents̈ángbioye jtsë́nÿayana, y nts̈amo ndegombre tojtsemncá jtsichámuana y jtsamana. ENdayents̈e ents̈anga yapa tmojtsenánts̈abos̈e, y nÿe ínÿenga chamotjáyanama soyënga tmojtsama, chents̈e tondayama quemochátenëyeunana y nÿetsca bacna soyënga mochántsama. DEr chca osertánana, Bëngbe Bëtsábiocana ndoñe ntsóbocanana, ndayá nÿe quem luarama enójuabnayëngbents̈ana, nÿe ents̈angbe juabnents̈ana, y canÿe bacna bayë́jbents̈ana. "=Pero ts̈ëngaftangbe ainaniñe yapa ínÿabioye s̈mojtsánts̈abos̈e y nÿe ínÿenga chamotjáyanama soyënga s̈mojtsama, as ndoñe s̈mattsenábotamnaye osertánënga y ts̈ábenga s̈momnama, er ndegombre Bëngbe Bëtsabe osertánana ts̈ëngaftanga ndoñe s̈montsebomna. / Nderado ts̈ëngaftanguents̈e tojtsemna canÿe puerte tats̈ëmbuá y osertaná, cha bontsemna, chca yomnama ents̈anga jinÿanÿiyana, ts̈abe soyënga amana jtsiyenëse y chë ntjatosoberbnaycá tojama soyë́ngaca; y cha chca jamana, puerte osertaná bétsemnama. @y Nts̈amo canÿe higo betiyents̈ana ndoñe ntsopodénana olivosës̈ënga jashacama, y canÿe uvas betiyents̈ana ndoñe ntsopodénana higuëbenga jashacama, cachcá, ats̈be cats̈átanga, tamona búyeshents̈ana ndoñe ntsopodénana ts̈abe búyeshe chaóbocnama. Bëngbe Bëtsábiocana óbocana osertánana w Canÿe béjaye obocanents̈ana ndoñe ntsopodénana ts̈abe búyeshe chaóbocnama y cachents̈ana untja búyeshnaca. A{ Cach uayás̈ents̈ana jtsóbocanana Bëngbe Bëtsabiama ts̈abe palabrënga y ents̈angbiama bacna palabrënga. Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, chca ndoñe chaondë́tsemna. eC Bichtájaca bënga puerte ts̈abá Bëngbe Bëtsá y Taitabiama jtsichámuana, y cach bichtájaca bënga puerte bacá ents̈angbiama mondbétsichamo, masque Bëngbe Bëtsá cachacá enoparecénënga chënga tojábiama.  pero ndocná tonjobená chë bichtaja jtsemándayana, chca, bacna soyënga amana chaotsajbanama. Chë bichtaja jtsamana bëtscá bacna soyënga cada te chauétsebinÿnama, y mo canÿe mëts̈cuaycá veneno jtsebomnana jóbama, chë bichtájnaca cachcá endmëna. ' GEnts̈á endobena jtsamë́ndayana nÿetsca tjoica bayënga, shlofts̈ënga, osjojnayënga y buyeshiñe oyena bayënga; y ndegombre mora entsamë́nda; ~ uY chë bichtaja endmëna mo canÿe iñeshcá, mo canÿe luare ndayents̈e puerte bacna soyënga tobinÿncá. Chë bichtaja jtsobenana bëngbe cuerpents̈e puerte bacna soyënga bëngbiama jamama. Mo canÿe íñeshe becá tojtsendbiamnacá, chë bichtájaca tcojtsichamo ndoñe ts̈abe soye, jtsobenana bacna soyënga bëngbiama jamama nÿets tempo quem luarents̈e tmuetsiyenëntscuana; y mo nda ndayá tojtsangbotjuacá, Satanás jtsobenana chë bichtaja jtsemándayana, bacna soyënga chaotsamama. j MCachcá, chë bichtaja cuerpiñe canÿe base soyetema endmëna, pero chë bichtájaca ents̈anga jtsenábotamnayana bëts soyënga tmojamama. S̈mochjouena, canÿe base íñeshe jtsobenana canÿe bëts tjañe juangbotjuama.  /Barquë́shamnaca s̈mochjenójuaboye. Masque ts̈a bëtsëtsacuemëngá y ts̈a jabuache binÿiënga chë barco jtsëjuatsënts̈nayana, chë uamanéjayënga chë barco juyambana ndayëjana tmojtsebos̈cá, y chca, nÿe canÿe base soyetémaca, timón ca uabainëtémaca. taChë couayë́ngbioye freno tmojuayashbé ora, nts̈amo bënga tmojtsebos̈cá chënga mochántsama, y bënga cachora jtsobenana nts̈amo nÿets chëngbe cuérpoca tmojtsamcá jtsemándayana, y ndoñe nÿe chëngbe bests̈as̈e. Bënga nÿetscanga nÿetsca bacna soyënga mondbétsama. Nderado nda oyebuambnayiñe ni mo canÿe bacna soye tonjama, chë ents̈á puerte ts̈abia jtsemnana, nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá jtsiyenëse, y cha yojtsobena cachá sempre jtsenomándayama. x kJesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, ndoñe yapa buátëmbayënga ts̈ëngaftangbeñe chamondë́tsemna; er ts̈ëngaftanga ya s̈mondë́tats̈ëmbo, bënga, chë ents̈anga abuátambayëngbiama, chë castigo más bëtscá yochtsemnama, Bëngbe Bëtsá ndoñe tmonjóyeunase, nts̈amo ents̈anga tmojamama aíñe o ndoñe ts̈abá bétsemnama cha chaojayana ora. |qLempe básefta palabrënguiñe jayanamna mënts̈á entsemna: nts̈amo canÿe cuerpo, espíritu ndbomna cuerpo, pronto jóbanana, cachcá chë os̈buáchiyana, ndocna soyë́ngaca tontsemna, chca chaotsinÿnama, tondayama ntsoservénana.oWCachcá tojanopasá Rahab, chë bacna vida bomna shembásaftaca; Bëngbe Bëtsá tojánayana chabe bominÿiñe cha ts̈abia yojamna ca, er cha canÿe ts̈abe soye tojanma. Cha chë noticia uambaye judiënga posada tojanë́yents̈ame, y chents̈ana tojanë́jabuache inÿe benachëjana chamuáisebocanama, chë pueblents̈a soldadëngbiama chamotsachetama. zmY ts̈ëngaftanga s̈montsetáts̈ëmbo, Bëngbe Bëtsá ináyana canÿe ents̈á chabe bominÿiñe ts̈abia yomna ca, chë ents̈á ndayá tojtsamama, chabe os̈buáchiyana chaotsinÿnama, y ndoñe nÿe os̈buáchiyana tojtsebomnama. 5Chca tojanopasá nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá, mënts̈á: “Abraham Bëngbe Bëtsábeñe yojtsos̈buáchiye, y chama Bëngbe Bëtsá tojánayana chabe bominÿiñe cha ts̈abia yojamna ca.” Y Abraham entsanabaina Bëngbe Bëtsabe amigo ca. b=Aca contsobena Abrahámbeñe jinÿama, cha Bëngbe Bëtsábeñe yojanos̈buáchema, y soyënga yojánama chca chaotsinÿnama; y ndayá cha tojanmama entsinÿinÿena, cha ndegombre puerte bëtscá yojanos̈buáchema. Bëngbe Bëtsá tojánayana chabe bominÿiñe Abraham, bëngbe tempsca bëts taitá, ts̈abia yojamna ca; chca tojánayana, er Bëngbe Bëtsá tbojanmandá ora, yojtseprontana chabe uaquiñá altariñe jóbama, cach Bëngbe Bëtsábioye jëtschuayama. LNdoñe obëjema cattsemna; ndegombre cbochanjinÿinÿiye nderado nda Jesucrístbeñe tojtsos̈buaché, pero tondaye tontsama chca chaotsinÿnama, chabe os̈buáchiyana tondayama ntsoservénana. U~#Aca condos̈buaché nÿe canÿe Bëngbe Bëtsá yomnama y chca ts̈abá contsama; pero chë bacna bayëjë́ngnaca chiñe jtsos̈buáchiyana, y chë causa chënga uatjana jtsebomnama y jtsangmëmnayana. z}mPero nderado ndánaca mënts̈á echanjayana: “Aca Jesucrístbeñe icos̈buaché, pero ats̈na ínÿengbiama ts̈abe soyënga së́ntsama ca.” Chora ats̈e stjojuá: “S̈minÿinÿé nts̈amo canÿa nantsobena Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyana, chca chaotsinÿnama tondaye ntsamcá, y chora, ndayá tijamama ats̈be os̈buáchiyana cbochjinÿinÿiye ca.” U|#Cachcá, nda tojayana Jesucrístbeñe yos̈buaché ca, pero ndocna ts̈abe soyënga tontsama, chë os̈buáchiyana bomnama jinÿanÿiyama, nÿe chca os̈buáchiyana jtsebomnana tondayama ntsoservénana. n{Uy canÿa ts̈ëngaftanguents̈á tbojauyana: “Dios̈oftá, sësnama ndoñe chacondë́tsepadecena y becá chacuatoshachá ca”, pero chca chaotsemnama chábioye tondaye tbonjats̈etase, ¿ndayama nantsoservena chca jayanana? z Nderado canÿe boyabása o shembása os̈buachiyá ents̈ayá tbojtsabuáshbena y saná chë te jasámnaca tbojtsebuáshbena, ry]Ats̈be cats̈átanga, ¿ndayama cánÿabioye buanjosérvia jayanana aíñe Jesucrístbeñe sëntsos̈buaché ca, pero cha ínÿengbiama ts̈abe soyënga ndoñe tontsama, y chca, nts̈amo cha tojtsamcá ndoñe tontsinÿanÿná cha Jesucrístbeñe yos̈buáchema? Ndegombre, cha nÿe chca tojtsichámëse, ndoñe ntsopodénana cha atsbocaná chaotsemnama. x1 Er chë ínÿengbiama ndoñe ngménana bomnëngbiama, Bëngbe Bëtsá ntjongmiacá echanjayana nts̈amo tmojamcá aíñe o ndoñe ts̈abá bétsemnama; pero chë ínÿengbiama aíñe ngménana bomnëngbiama, nts̈amo tmojamcá aíñe o ndoñe ts̈abá bétsemnama Bëngbe Bëtsá chaojayana ora, chënga ts̈abá chents̈ana mochanjábocana. Chë ndegombre os̈buáchiyana, soyë́ngaca jinÿanÿiyana Zw- Ts̈ëngaftanga cmontsamna jtsóyebuambnayana y jtsamana ndayá Cristo s̈ojanamëndacá, atsebacana ents̈angcá, er Bëngbe Bëtsá echanjayana nts̈amo tmojamcá aíñe o ndoñe ts̈abá bétsemnama. vy Cach Bëngbe Bëtsá, chë “acbe shema o boyábioye ínÿaftaca ndoñe cattseíngñaye ca” tojanayaná, cachá mënts̈ánaca tojánayana, “ínÿabioye ndoñe catjóba ca”. Chca, nda cachabe shémbioye ínÿaftaca ndoñe tbonjaingñé, pero aíñe ínÿabioye tbojóba, chca, Bëngbe Bëtsabiama cha jtsemnana canÿa nÿetsca chë leyents̈a mandënga ndocumpliná. u# Y mora, canÿe ents̈á nÿetsca chë leyents̈a mandënga tojtsobedecena, pero ndoñe tontsama nts̈amo nÿe mo canÿe mando nts̈amo iuayancá, cha Bëngbe Bëtsabiama jtsemnana canÿa nts̈amo nÿetsca chë leyents̈a mandënguiñe ndoñe yondëlesenciancá amá. *tM Pero ts̈ëngaftanga ndoñe cachcá s̈montsenonÿase, chcana bacna soye jtsamana y s̈mojama nts̈amo Bëngbe Bëtsabe leyënguiñe ndoñe yondëlesenciancá. s-Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Ndëmua ents̈ánaca cochtsebobonshana nts̈amo cach aca cuenobobonshancá ca.” Ts̈ëngaftanga nts̈amo chë Bëngbe Utabnabe mandiñe endayancá ndegombre s̈mojtsamëse, ts̈abá s̈mochántsama. 3r_Y cach bomnë́ngnaca mondmëna chë Cristbiama podesca oyebuambnayënga, ndábenga ts̈ëngaftanga s̈mondmëna, y chabe uabaina ts̈ëngaftangbiama puerte enduámana. q-pero ts̈ëngaftanga chë cuenta, mo ndoñe cach ts̈ëngaftangcá ents̈anga bendmëncá chë́ngbioye jtsë́nÿayana. Ndegombre, chë bomnënga mondmëna chë nÿe sempre cmondbétsamëndayënga y chë sjojónana chë pueblents̈a mandadë́ngbioye cmondbáunatsënga. zpmAts̈be bonshana cats̈átanga, quem soye s̈mochjouena: Bëngbe Bëtsá quem luarents̈e ndbomnënga imomnënga tojabacacá, chënga canÿe puerte uámana soye chamotsebomnama, Jesucrístbeñe puerte chamotsos̈buáchema; y mo otocana soycá Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama chamosháchiñama. Cha imobobonshánëngbioye chë soye jats̈atayama tojas̈ebuachená; CoChca ts̈ëngaftanga ya s̈montsama cach ts̈ëngaftanguents̈e báseftanga más uámanënga ínÿengbiama chamotsemnama, y chca s̈mojtsama, ana bacna juabnënga s̈mojtsebomna causa. GnNderado ts̈ëngaftanga cánÿents̈e s̈mojénefjna, y chora canÿe bomna ents̈á tojáshjango castellano nts̈abuchë́tjonëfjangaca y uámana ents̈ayë́juangaca bopormaná, cha botamana s̈mojúmashëngo y mënts̈á s̈mojauyana: “Moca quëfseroca mabesótbema ca”. Pero cachca ora, canÿe ndbomnëjema tojáshjango uandocuenta ents̈ayá uichëtjoná, y cha s̈mojauyana: “Acna choca tsanana cochtsemna o chafjoca mótbema ca”. km QTs̈ëngaftanga, Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, s̈mondos̈buaché Bëngbe Utabná Jesucristo, chë puerte bëtsá y uamanábeñe; chíyeca ts̈ëngaftanga cmontsamna nÿetsca ents̈anga cachcá jtsatenonÿayëngana. 6l gBëngbe Bëtsá chë Taitabe bominÿiñe, chë puerte ts̈abe y ndegombre soyënga, ndayá ents̈á ibojtsemna jamana endmëna: chë uajchonga y viudanga corente ngménënga tmojtsemna ora jujabuáchana, y ndoñe bacna soyënga játamana, mo chë nÿe quem luarama enójuabnayënga mondbetsamcá.Mk Nderado nda tojtsejuabná Bëngbe Bëtsábioye ibojtsadorana ca y chë Bëngbe Bëtsábioye adorayá nts̈amo ibomncá cha yojtsama ca, pero ndoñe tontsobena bacna soye oyebuambnayana jtsajbanana, cachá yojtsenoíngña, y nÿetsca soyënga nts̈amo tojtsamcá Bëngbe Bëtsá jadórama, chabiama tondaye ntsámanana. 3j aPero nda nts̈amo tojouencá ndoñe tbonjebnatjëmba, y sempre tojtsejuabná chë ents̈anga játsebacama Bëngbe Bëtsabe puerte ts̈abe mando chabosertama, y tojtsiyena nts̈amo chë mandënguents̈e endayancá, lempe nts̈amo chë ents̈á chaojtsamiñe oyejuayá Bëngbe Bëtsá bochanjábema. vi gchana cachá jtsenónÿayana, pero chë espejo tojabuertaná ora, jtsebnatjëmbana nts̈amo cha bétsemnama. Fh Nda nÿe chë buayenánana tojouena, pero betsco tbojtsebnatjëmba y ndoñe tontsama nts̈amo chiñe tojtsayancá, cha jtsemnana mo canÿe ents̈á chabe jubiá espejuiñe tojtsenonÿacá: Ig  Ndoñe quecmátamna nÿe chë Bëngbe Bëtsabe buayenánana jouenana, ndayá nts̈amo cha tojayancá aíñe jtsamana; ndoñe chca s̈montsamëse, cach ts̈ëngaftanga s̈montsenoíngña. lf SChcasna, s̈mochtsajbaná bacna soyënga jtsamëse oyenana, y amana nÿetsca soyënga ndoñe nts̈amo Bëngbe Bëtsá yomandacá; y chë Bëngbe Bëtsá tojama ts̈ëngaftangbe ainaniñe chaómashënguama buayenánana, ntjatosoberbnaycá s̈mochjóyëngacñe. Chë buayenánana chas̈mojóyeunase, echanjopódia ts̈ëngaftanga atsebácanënga jtsemnama. e %Inÿaftaca tbojetna ora, canÿe ents̈á ndoñe ntsamana nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá, chë nÿetsca soyënguiñe ts̈abá jtsamana. Ud %Ats̈be bonshana cats̈átanga, quem soyama s̈mochtsenójuabnaye: nÿetsca ts̈ëngaftanga cmontsamna sempre jtseprontánana jouenama; pero jóyebuambayamna jobátmana y ínÿengaftaca jetnámnaca. =c uCachá jamama tojánbos̈enayeca, bënga chábenga s̈ojánabiama, bënga chabe ndegombre palabrënga jouenëse. Cha chca tojama, lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá quem luarents̈e tojaments̈ana, bënga chë natsanënga chábenga chamotsemnama. Nts̈amo ndegombre yomna Bëngbe Bëtsábioye ts̈abá jadórama b /Nÿetsca ts̈abe soyënga y chë puerte ts̈abe soyënga tsbanánocana endobá, Bëngbe Bëtsá chë Taitábiocana. Y cha chë shinÿe, juashcona, y nÿetsca chë celoca yobuashinÿinÿana soyënga tojamá, nÿets tempo nÿe cachá iuesomñe y ndoñe inÿa ntjátsmënana. "a ?Ats̈be bonshana cats̈átanga, ndoñe matenoíngñana, jtsejuabnayëse Bëngbe Bëtsá yojtsama ts̈ëngaftanga bacna soyënga chas̈motsamama ca. 8` kNda yapa bacna soyënga tojtsebos̈e, cabana cha pronto chë bacna soye jamana; y nda sempre bacna soyënga tojtsama, chama Bëngbe Bëtsá nÿetsca tescama bochanjacastíga. 4_ cInÿets̈á endmëna, canÿa bacna soye jamama jócochënguana, bacna juabnënga tojtsebomna ora; cha chiñe nÿe jésejuabnayana y chë soye jtsasjayana cha chca jamama. ^  Nderado nda bacna soye jamama tbojócochëngo, ndoñe chaondëtsejuabná Bëngbe Bëtsá chca cháftaca yojtsama ca; er Bëngbe Bëtsá ndocna te bacna soye jamama jócochënguana, y cha ndoñe ntsamana ínÿenga bacna soye jamama chaócochënguama. ]   Oyejuayá chaotsemna chë ents̈á chë padecena soyënguents̈ana ts̈abá tojëtsbocná, cabá Jesucrístbeñe os̈buachiyá; chama Bëngbe Bëtsá chabiama oyejuayá echántsemna y echanjama chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida cha chaotsebomnama, mo uacananancá chabe os̈buáchiyama. Chë soye Bëngbe Bëtsá tojas̈ebuachená nÿetscanga cha imobobonshánëngbioye. D\  Shinÿe tojábocna y becá tojojënÿana ora, chë shácuana jtsebuashana, chë uants̈efjúsha jtsátsats̈ana y chabe uabótamanana ya ndoñe más ntsebínÿnana. Cachcá chë bomná, echanjóbana nÿe cachabiama más becá crocénana onguayiñe chaojtsemna ora. Bacna soye ocochënguents̈ana ts̈abá jabocnana [[ 1 y chë bomnánaca puerte oyejuayá chaotsemna, Bëngbe Bëtsá chábioye nduámana ents̈á chabojábema ora, er mo chë shacuaniñe uants̈efjushacá, cha ndoñe nÿets tempo quem luarents̈e ntjëftsiyenana. KZ  Chë Jesucrístbeñe os̈buachiyá, ndbomnëjema y ndoñe yapa uámana ents̈á tomná, corente oyejuayá chaotsemna, er Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe cha canÿe uámana ents̈á jtsemnana; sY aCha jtsemnana canÿe ents̈á, mora canÿe soye juabnayá, pero chents̈ana inÿets̈á jatójuabnañana. Chca, cha jtsiyenana nÿetsca soyëngama uta soye jtsejuabnayëse, y chca cha ndoñe ntsobenana tondaye puerte ts̈abá jamama. nX WChca ama ents̈á ndoñe chaondëtsejuabná, Bëngbe Utabnábents̈ana ndayánaca jatóyëngacñama. \W 3Pero cha bontsemna, Bëngbe Bëtsábeñe puerte jtsos̈buáchiyëse chama cha jaimpádana, y cha nderado ndoñe bochanjóyeunayama ntjatatëmnancá. Nda mënts̈á tojtsamëse, inÿe ora aíñe Bëngbe Bëtsábeñe cuaftsos̈buachecá y inÿe ora ndoñe, cha entsemna mo canÿe olëshcá, mar béjayoca binÿia nÿe cátatoye jtsambayana. =V uNderado nda ts̈ëngaftanguents̈ana ndoñe tontsobena corente osertánana jtsebomnama, cha bontsemna Bëngbe Bëtsá jaimpádana cha chaoma aíñe chana jtsebomnama, y Bëngbe Bëtsá chana bochanjáts̈etaye; er Bëngbe Bëtsá nÿetscanga bëtscá endbétsats̈atnaye y ndocnábioye jatáboyënjana. U 5Pero chca chas̈mojtsemnëse, s̈mochtsents̈ena jashjáchama nts̈amo canÿe ents̈á Bëngbe Bëtsabe soyëngama corente osertaná yomncá chas̈motsemnama, nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá chas̈motsiyenama, chiñe ni mo canÿe soye jamama chacmondë́tsabuashebenëse. aT =er ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, chcañe chas̈mojtsajna ora, s̈mochtsetáts̈ëmbo cach ts̈ëngaftanga Jesucrístbeñe puerte s̈mos̈buaché o ndoñe. Chca ora bëts os̈buáchiyana chas̈mojtsebomnëse, s̈mochanjobenaye, Bëngbe Bëtsábeñe jtsobátmanëse añémoca jtsemnana, masque padecena soyënguiñe chas̈motsomñëse. WS )Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, ts̈ëngaftanga ndaye padecena soyënguiñe chas̈mojtsiyena ora, chiñe s̈mochjájuaboye mo chca ts̈ëngaftangbe ts̈abiama cuaftsemncá y s̈mochjóyejuaye; 'R KAts̈e Santiago, Bëngbe Bëtsá y Bëngbe Utabná Jesucristbe canÿe oservená, ts̈ëngaftanga cbontsëbuabiamná, ts̈ëngaftanga chë bnë́tsana uta Israeloca bëts pamíllangbioye nÿets luarëjana ujquë́shenënga. Ats̈e cbontsacheuaná. Chë Bëngbe Bëtsábiocana osertánana Q} Ats̈e, Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, cha chaoma ts̈abe bendicionënga ts̈ëngaftangbeñe chaotsemnama.`P9 Ts̈ëngaftanga os̈buachiyë́ngbeñe nÿetsca amë́ndayënga s̈mochjácheuaye, y nÿetsca Bëngbe Bëtsabe ents̈ángnaca choca. Chë Italia luaroquënga os̈buáchiyënga ts̈ëngaftanga cmontsacheuaná. O Ats̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga chas̈motsetáts̈ëmbo, Timoteo Jesucrístbeyeca bëngbe cats̈ata, ya ndoñe utamená yontsemnama, y cha betsco áts̈bioye chaojtabëse, áts̈eftaca chanjëftsbets̈e ts̈ëngaftanga jánÿama chaijá ora. aN; Jesucrístbeyeca cats̈átanga, ts̈ëngaftanga cbontsaimpadana, jábuayenama nts̈amo tcbonjauyancá, puerte uantádoca ts̈abá chas̈móyëngacñama, er nÿe básefta palabrë́ngaca chama tcbonjubuábiama. bM= Cha së́ntseimpadana chaoma ts̈ëngaftanga chas̈motsebomnama nÿetsca ts̈abe soyënga nts̈amo cmojtsëjabotcá, chca, lempe nts̈amo cha yobos̈cá ts̈ëngaftanga chas̈motsamama; y cha Jesucrístoftaca chaboma bë́ngaftaca nts̈amo cha ts̈abá tbojtsinÿancá. ¡Nÿetscanga nÿetsca tescama Cristo chamotsatschuaná! Chca chaotsemna. WL' Ats̈e, Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, cha chë nda endbétsama bënga natjë́mbana chamotsiyenama, y nda tojanma Bëngbe Utabná Jesús cháuatayenama, nda bënga s̈ondánÿena mo oveshëngbe ts̈abe abuajënÿacá; y Bëngbe Bëtsá chca tojanma, Jesús, chabe buiñe juabuáshanëse tojanóbanayeca, chca, ents̈anga jinÿanÿiyama ndegombre bétsemnama nts̈amo Bëngbe Bëtsá chabe ents̈angbiama tojanas̈ebuachenacá nÿetsca tescama jamama. _K7 Ts̈ëngaftanga bëtscá cbontsaimpadana, Bëngbe Bëtsá chas̈moimpadama, ats̈e chas̈olesenciama ts̈ëngaftangaftaca cachiñe jtsatsmënama. Bëngbe Bëtsábioye chëngbiama jaimpádama y chënga jacheuayama SJ Bëngbe Bëtsá bëngbiama s̈mochtseimpadana, er bënga ainaniñe corente fsëndë́tats̈ëmbo ts̈abá tifjamama, y ts̈a fsë́ntsebos̈e jtsiyenana nts̈amo ts̈abá yomncá lempe jtsamëse. 9Ik Sempre s̈mochtsama nts̈amo chë ts̈ëngaftanga os̈buachiyëngcá enefjuanë́ngbeñe amë́ndayënga tmojayancá, y sempre s̈mochtsiyena jtsamëse nÿe nts̈amo chënga tmojtsebos̈cá. Chënga sempre ts̈ëngaftangbioye jtsanÿenana, ts̈ëngaftangbe ts̈abiama, nts̈amo cmojánanÿenama Bëngbe Bëtsábioye jojuama yojtsamnama chënga jtsetats̈ëmbëse. Jtsayaunanëse, s̈mochjama chënga chëngbe trabajo oyejuayánaca y ndoñe ngménaca chamotsamama, er ndoñe chca s̈monjamëse, chë trabajo ts̈ëngaftangbe ts̈abiama ndoñe nántsemna. "H= Sempre nts̈amo ts̈abá yomncá s̈mochtsama, y chë s̈mobomncá inÿengbiámnaca chaotsemna. Chca s̈mochtsama, er chca tcojama ora, Bëngbe Bëtsá oyejuayá jtsejuabnayana chca chabiama tcojama ca, y jtsinÿnana bënga Bëngbe Bëtsá imojtsatschuanama, ndayá cha tojamama. Gw Chíyeca, s̈ontsamna sempre Bëngbe Bëtsábioye jtsatschuanayana, Jesucristbiajana. Bëngbe Bëtsá chca tmojtsadorana ora, jtsemnana mo chábioye jëtschuayama canÿe soye cuafjuats̈ëmboncá. Chcasna, jtsóyebuambnayëse cha mochtsadorana. F Er quem luarents̈e bënga ndoñe quemátsbomna canÿe bëts pueblo bëngbiama, nÿets tempo chauesomñe bëts pueblo, ndayá bëngna ts̈a mondbos̈e y puerte mondobátmana bënga joyénanama chë celoca yochtsemna Bëngbe Bëtsabe bëts pueblents̈e. QE Chíyeca bënga s̈ontsamna Jesúsbioye jobéconana, nda ents̈anga tmojtsanaboté y bëts pueblents̈ana chaboca tojanóbana. Cha mochjuasto, y nts̈amo cha tojansufricá bë́ngnaca mochjasúfria. aD; Cachcá, Jesúsnaca tojansufrí y tojanóbana bëts pueblents̈ana chaboca, chabe buiñe tojanábuashana ora jóbanëse, ents̈anga Bëngbe Bëtsábenga chamotsemnama, y chabe delante mo ts̈abengcá chamotsemnama. -CS Er chë judiëngbe más uámana bachnangbe amëndayá, chë tmojóba bayëngbe buiñe chë “más uámana ca” uabaina luaroye juabuyambana, Bëngbe Bëtsá ents̈angbe bacna soyëngama cháuaperdonama, y chë bayëngbe cuerpënga jtsejuinÿiyana ents̈anga tmoyena luarents̈ana chaboca. YB+ Bënga chë Jesucrístbeñe mondos̈buáchenga, canÿe soye mondbomna mo chë Bëngbe Bëtsábioye jëtschuayama altaroca juinÿena soycá, bacna soyëngama perdonánënga jtsemnama. Bënga mondbomna chë Jesucristo bëngbiama tojanma soye, cruzoca tojanóbana ora, bëngbe bacna soyëngama; y chë nÿe tmojóba bayë́ngaca soyënga tmojtsama bachnanga ndoñe ntsebomnana, chë Cristo tojanóbana ora, ndayá tojanments̈ana tojanóbocna ts̈abe soyënga. {Ao Ndoñe s̈matjaleséncia ínÿenga chamotsamama ts̈ëngaftanga chë benachents̈ana chas̈motsojuánañama, ndayá chënga tmojtsabuátambama, y chë Cristo tojánabuatambama contra soyë́ngaca. Más ts̈abá endmëna bënga ainaniñe añemo jtsebomnana, Bëngbe Bëtsá ts̈abe juabna bëngbiama yobómnayeca, y ndoñe chë sanama, chë ndayá aíñe o ndoñe s̈ontsamna jtsesayana soyëngama mandënga tcojtsamëse. Chca mandënga ndocna te chë Israeloca ents̈angbiama tempo tonjanoservé. Z@- Jesucristo cachá nÿets tempo iuétsemna, tempo, mora y nÿetsca tescama. d?A Ts̈ëngaftangbe amë́ndayëngbiama, chë Bëngbe Bëtsabe buayenana soyënga tcmojábuatambangbiama, sempre s̈mochtsenójuabnaye. Sempre s̈mochtsenójuabnaye chë nts̈amo chënga imojaniyenents̈ana tojanóbocna ts̈abe soyëngama, y s̈mochtsiyena jtsamëse nts̈amo chënga imojanamcá, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga bétsemnama. X>) Y chca, bënga montsobena corente añémoca jayanama:Bëngbe Utabná endmëna nda ats̈e s̈onduájabuachana; tondayama quichátauatja.¿Ndayá canÿe ents̈á nanjobenaye áts̈eftaca jamama ca? = Ndoñe s̈mattsiyena jtsejuabnayëse nÿe mallajta crocénana jëftsebomnama. Nÿe chë s̈mobomna soyë́ngaca oyejuayënga s̈mochtsomñe, er Bëngbe Bëtsá tojánayana: “Ndocna te cachcá quecbochatonÿaye, ni canÿa quecbocháiseboshjona ca.” p<Y Boyabása y shembása tbojanobouamá ora, nts̈amo tbojanens̈buachenacá nÿetscanga chamotserrespetana; y chë útata chabotsama nÿe ndayá y nÿe nts̈amo Bëngbe Bëtsá bouamnátbioye tojanamëndacá, er Bëngbe Bëtsá echanjácastigaye chë shembása o boyabásaftaca bacna soye amënga, y chë shema o boyábioye ínÿaftaca ingñayë́ngnaca. ; Chë utámenëngbiama sempre s̈mochtsenójuabnaye, mo ts̈ëngaftángnaca chë́ngaftaca utámenënga cuaftsemncá. Chë ínÿenga tmojtsama chamotsesufrinëngbiama s̈mochtsenójuabnaye, er ts̈ëngaftángnaca nderado cachcá s̈matjatspása. P: Sempre ts̈abá chë ts̈ëngaftangbe yebnoye inÿe luarëngocana tmojáshjajnënga s̈mochjúbuaja, er chca jamëse, ntsetats̈ëmbcá báseftangna angelënga chëngbe yebnents̈e tmojanë́buaja. a9 = Sempre nÿetscanga s̈mochtsenbobonshana, Jesucrístbeyeca cats̈átanga quetsomñecá. *8M Er Bëngbe Bëtsá puerte etonaná chë chabiama nduauenanënga jabuache echanjácastigaye, y chca, cha jtsemnana mo canÿe íñeshe lempe jtsepochocamcá.^75 Chcasna, Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca, chë cha yochjama bënga chamuamashënguama luare, yomna cachcá nÿetsca tescama y ndocna te ntjotrócana. Bëngbe Bëtsá chama mochjëtschuaye, y nts̈amo cha ts̈abá tbojtsinÿancá mochtsadorana, chabiama bëts respeto jtsebomnëse, y nÿetscangbiama más bëtsá cha yomnama jtsejuabnayëse. N6 Bëngbe Bëtsá “cachiñe ca” tojánayana ora, chë sóyeca yojtsichamo, chë ndayté lempe chaongmë́manama cha cachiñe yochjama ora, chë quem luarents̈e tmojama soyënga y chë jatrócama yopodena soyënga yochtsejuána ca, chca, nÿe chë nÿetsca tescama yomna soyënga y ndoñe jatrócama soyënga chaoquedama. 25] Bëngbe Bëtsá Sinaí tjoca chë ents̈ángbioye tojanoyebuambá ora, chabe oyebuambnayánaca tojanma quem luare chauangmë́manama, pero mora cha chabe uabemana palabrënguiñe tojas̈ebuachená: “Ats̈e cachiñe chanjatsma chauangmë́manama, ndoñe nÿe quem luare, sinó celócnaca ca.” ;4o Cuedado s̈mochtsebomna, bë́ngbioye tojtsoyebuambná ora cha joyeunayama. Chë Israeloca ents̈anga ndoñe tmonjánbos̈ena Bëngbe Bëtsá joyeunayama, chë Sinaí tjoca quem luarents̈e tojanabuayená ora; chë́ngbioye cha tojanacastigá. Y mora más, Bëngbe Bëtsá, chë celocana bënga abuayiynayá, ndoñe cachcá ndëcastigánënga ques̈ochátabashejuana, nts̈amo cha s̈ojtsëtsëtsnacá ndoñe tmontseyeunanëse. (3I Ts̈ëngaftanga Jesúsbioye s̈mojobeconá, chë jóbanëse, ents̈anga Bëngbe Bëtsáftaca mo canÿacá chamotsemnama tojanmá, nts̈amo Bëngbe Bëtsabe tsëm trato yojamncá; y endmëna mo chë bëngbiama cha tojanóbana ora tojanábuashana buiñoye ts̈ëngaftanga cuafjobeconacá; chca tojanábuashana, bë́ngbioye Bëngbe Bëtsabe delante mo ts̈abengcá jábiamama, mo nts̈amo ents̈ángbeñe buiñe jabués̈cacjama chë bachnanga imojuamancá. Caín chabe cats̈ata Abélbioye tbojanóba ora, yojamna mo chë Abelbe uabuáshanana buiñe Bëngbe Bëtsábioye cuaftseimpadancá, chë bacna soyama castigo chaotsemnama; pero Jesucristbe buiñe ndoñe chca ntsamana, ndayá chíyeca bënga más ts̈abe soyënga jashjáchana; Jesusbe buíñeca, bënga montsobena atsebácanënga jtsemnama. r2] Endmëna mo ts̈ëngaftanga chë Bëngbe Bëtsabe ents̈ángbioye cuafjobeconangcá, chents̈e enefjuanënga mo Bëngbe Bëtsabe basengcá, chënga ndayá chë Taitá tojas̈ebuachenacá jóyëngacñama, ndëmuanÿenga Bëngbe Bëtsá chabe librë́s̈añe tojúbiama. Ts̈ëngaftanga s̈mojobeconá Bëngbe Bëtsábioye, nts̈amo nÿetsca ents̈anga tmojamcá ts̈abá o ndoñe ts̈abá bétsemnama yochjayanábioye. Endmëna mo ts̈ëngaftanga cuafjobeconacá, chë ents̈anga mora ya obanënga y nts̈amo ts̈abá yomncá jtsamëse imojëftsiyenëngbe espiritë́ngbioye, chë ents̈anga ndëmuanÿengbiama Bëngbe Bëtsá tojanma chamotsemnama lempe nts̈amo chabe ents̈angbiama yojanjuabnacá, chca, cháftaca sempre vida jëftsebomnama. 1  Pero ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsábioye s̈mojobeconá, y chca endmëna mo ts̈ëngaftanga canÿe Sión ca uabaina tjoye celoca cuafjobeconacá, chë Bëngbe Bëtsá nÿets tempo vida bomnabe bëts puebloye, mo celoca Jerusalén cuenta; y ba uaranga angelë́ngbioye s̈mojobeconá, cánÿiñe oyejuayënga enefjuanënga imojtsemnë́ngbioye, Bëngbe Bëtsá jtsatschuanayama. 00Y Ndegombre, nts̈amo tmojaninÿcá ts̈a uabouana yojtsemna, cach Moisésnaca mënts̈á tojánayana: “Ts̈a s̈ontsengmëmná auatjananá së́ntsemna causa ca.” s/_ Chca tmojanma, jauántama ndoñe tmonjanobená causa, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanamëndacá: “Nda quem tjoca chaojoyená, masque canÿe bayá chaotsomñe, entsemna chana ndëts̈béngaca chamotsatëchë́njanga jtsóbama ca.” W.' ni ches̈matuena chëngcá, canÿe trompetë́fjua uajatëtanana, ni Bëngbe Bëtsabe oyebuambnayana. Chë oyebuambnayana tmojanuenënga, imojtseimpadana ndoñe más chë́ngbioye chaondëtsóyebuambnama. -! Ts̈ëngaftanga ndoñe ches̈matobeconá, mo chë ents̈anga Israeloca Sinaí ca uabaina tjoye tmojanobeconacá, ndayá chënga imojobena jabojajuama, y íñesheca yojtsángbototjuana, tondaye binÿniñe luare, ts̈a ibetiñe y puerte jabuache binÿië́ngaca; ,,Q Y ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, chca tojanopasá chents̈ana, Esaú tojánbos̈ena chabe taitá Bëngbe Bëtsábioye chaboimpadama, chabiama ts̈abe bendicionënga chaomama, chë mayor uaquiñá bétsemnama yojanobena jtsebomnama soyënga; pero chora chabe taitá ndoñe tbonjanoyeuná, er masque Esaú chora juabna tojantrocá, cha ndoñe tonjanobená nts̈amo yojtsopasancá jëtsjandmanana. Masque cha ts̈a tojánbos̈ena, shëchbuíyeca chabe taitábioye jaimpádase, ya ndoñe yontsopodena nts̈amo tojanopasacá jëtsjandmanana. V+% Yejuana s̈mochtsantjes̈na ndocná ts̈ëngaftanguents̈e shembása o boyabásaftaca bacna soye amá chaondë́tsemnama, ni canÿa ndabiama Bëngbe Bëtsabe soyënga tondaye chaondëtsámana. Esaú chca tojanma, chë lempe yochjanashjachcá, mayor uaquiñá bétsemnama, chabe uabentsábioye canÿe s̈cnena sanama tbojtaname ora. c}m|\zzxw,vstdrqp+onnmolkCjAhgfedc1a\_^]\[nZpYXWWVV2UTT;StRRQQJPON)M0LKJII GGE`ED$CBB @??>,<<;::9887>65u533?2L1k00/ .i.-- ,+4**('&%$#"l! P=4[ =9kq * v c"$=Cach ts̈ëngaftanga ts̈abá s̈monjanuena y s̈montsobena ndegombre yomnama jayanana, ats̈e ndoñe chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná tsjanmëna ca sënjánayanama; sinó, Bëngbe Bëtsá ats̈e s̈ojanichmó chë Uabuayanabe natsana, chabiama ents̈anga jabábuayenama. {#oAs Juan tojanë́yana: —Ndocná quenátobena tondaye ntsebomnana, Bëngbe Bëtsá ndoñe tbonjats̈etase. k"OChora, chënga Juánbioye tmojánabo y tmojaniyana: —Buatëmbayá, chë Jordán chenguánoica ácaftaca enjamná, ndabiama ts̈a ts̈abá conjanoyebuambná, mora ents̈anga entsëbayana y nÿetscanga cha montsë́stona ca. *!MChë tempo, básefta Juanbe ústonënga tmojanonts̈é inÿe judíoftaca enatsëtsnayana nts̈amo tempo judiënga chë jtsacuénts̈abiama imojanámanama. P Chca tojanopasá, chë Heródesbe soldadënga Juan cabá ndutame ora. 9kCach tempo, Juanënaca ents̈anga yojanëbáyana Enonoca, Salim béconana, er choca bëtscá béjaye inabinÿna. Ba ents̈anga choye imojtsaye, y Juan chënga yojanëbáyana. PChca tojanopasá chents̈ana, Jesús chabe uatsjéndayëngaftaca básefta Judeoca pueblëngoye tojtsanoñe. Chiñe, baseftatescama chë uatsjéndayëngaftaca tojanoquedá, ents̈anga ubáyana. ?wPero nda sempre tojtsiyena nts̈amo ndegombre yomncá jtsamëse, chana aíñe chë binÿnayábioye jabana, chë binÿnayá chabiama chabuinÿinÿema, chë tojama soyëngna, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojtsebos̈cá tojamama ca” —Jesús tojánayana. Juan chë Ubayaná cachiñe Jesucristbiama tojanabuayená 3Chë bacna soyënga tojtsamá ndoñe ntsebos̈ana, chë binÿnayá chabe bacna soyënga chabuinÿinÿema, ni chabe bacna soyëngama chabuácacanama. Chíyeca, chë bacna soyënga jtsamëse oyená, chë binÿnayábioye jtsáboyënjana, y chë binÿnayábioye ndoñe ntjabana. Chca, chë ndoñe tmontsos̈buáchengbiamna cha ya tojayana, nts̈amo tmojamama castigánënga chamotsemna ca; er chë ents̈angbe juabnënga binÿnayá quem luaroye tojabo, pero ba ents̈anga tmojábos̈ena jtsomñana, chë ents̈angbiama bacna juabnë́ngaca chamotsebomnama amáftaca. Chënga sempre bacna soyënga jtsamana; chíyeca chënga jtsebos̈ana cháftaca jtsomñama. “Nda Bëngbe Bëtsabe Uaquiñábeñe tojtsos̈buáchebiama, Bëngbe Bëtsá ndoñe queochátayana nts̈amo cha tojamama, castiganá chaotsemna ca. Pero chë Uaquiñábeñe ndoñe tontsos̈buáchebiama, mora Bëngbe Bëtsá ya tojayana, nts̈amo tojamama cha castiganá chaotsemna ca, chë Bëngbe Bëtsá nÿe canÿe Uaquiñá ibobomnábeñe ndoñe yontsos̈buaché causa. b=Er Bëngbe Bëtsá chabe Uaquiñá quem luaroye ndoñe tbonjichmó quem luare ents̈angbiama jabáyanama nts̈amo tmojamama castigánënga chaotsamnama ca, sinó, ents̈anga chábeyeca atsebácanënga chamotsemnama. @yMënts̈ánaca Jesús tojánayana: —Bëngbe Bëtsá quem luare ents̈ángbioye ts̈a yojánababuanÿeshanayeca, chë nÿe canÿe Uaquiñá ibobomná, bë́ngbioye tbojichmó, nÿetsca chábeñe os̈buáchiyënga ndoñe chamondóbanama, y aíñe chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama. \1chca, nÿetscanga chábeñe tmojtsos̈buáchenga, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama ca” —Jesús Nicodémbioye tbojaniyana. Ntsachets̈á Bëngbe Bëtsá ents̈anga iuababuánÿeshana jMY chcase, nts̈amo Moisés ents̈anga ndoyenoca bronce mëts̈cuaye tsbanánoca tbojananguësëtjcá, s̈oquënga ts̈abá chamotsatsmënama; cachcá entsemna, Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá ents̈anga chamuatsbanama; 3 “Ndocná, nÿe cachábeyeca Bëngbe Bëtsábioye tonjátsjua. Nÿe chë celocana tojabá aíñe, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá. T! Ats̈e, quem luarents̈a soyëngama sënjoyebuambá y ts̈ëngaftanga áts̈beñe ndoñe ches̈matos̈buaché. Y as, ¿nts̈amo áts̈beñe s̈mochtsos̈buáchiye, celoca soyëngama cbojtsëtsëtsnase? ve Ndegombre cbëyana, bëngna chë fststáts̈ëmbo soyëngama fsëntsoyebuambná, y chë tifjinÿe soyëngama ndegombre bétsemnama fsë́ntsichamo. Pero ts̈ëngaftangna, chë cbontsëtsëtsná soyënguiñe ndoñe ques̈matos̈buaché. |q Y Jesús tbojanjuá: —Aca, canÿe Israeloca abuatambayá, ¿chë soyëngama ndoñe condë́tats̈ëmbo ca? L Chora Nicodemo tbojantjá: —¿Nts̈amo chca nántsemna ca? #Chë binÿia ndëmuajana tojtsebos̈e jtsemnama, chëjana jtsanana. Masque ents̈anga, chë binÿiayama jtsuenanana, ndoñe ntsetats̈ëmbuana ndë́mocana yobama y ndë́moye yojtsoma. Cachcá, ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mátstats̈ëmbo nts̈amo ents̈anga chë Uámana Espíritbeyeca tmojtsónÿnama; pero ts̈ëngaftanga s̈montsetáts̈ëmbo aíñe chca yomnama ca —Jesús tbojaniyana. hINdoñe matenjnanana nts̈amo tcbonjauyanama: “Nÿetscanga entsamna cachiñe jtónÿnama”. KNda bëtsë́tsabents̈ana tojonÿná cha, quem luarents̈a ents̈angcá jtsemnana; pero chë Uámana Espíritbeyeca tojonÿná chana, jtsemnana canÿa chë Uámana Espíritu ainaniñe bomná. 9 kChora Jesús tbojanjuá: —Ndegombre cbëyana, béjayeca y chë Uámana Espíritbeyeca ntjonÿnacá, ndocná quenátobena Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguama. f EY Nicodemo tbojantjá: —¿Nts̈amo, canÿe ents̈á ya bëtsá tojtsemna ora, nantsobena cachiñe jtónÿnama ca? Ndegombre, cha ndoñe ntsobenana cachabe mamabe cuerpiñe jtamashënguana cachiñe jtónÿnama ca. $ AChora Jesús tbojanjuá: —Ndegombre cbëyana, nda ndoñe cachiñe tontonÿná, cha ndoñe quenátobena Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana jinÿama ca. \ 1Chana ibeta Jesúsbioye tojána y tbojaniyana: —Buatëmbayá, bënga fsë́ntsetats̈ëmbo aca canÿe buatëmbayá comnama, Bëngbe Bëtsabe ichmoná. Ndocná quenátobena jamana quem bëts soyënga, aca contsama soyënga, Bëngbe Bëtsá cháftaca ndoñe tontsemnëse. Chíyeca bënga chca fsë́ntsetats̈ëmbo ca —cha tbojaniyana. v  gInamna canÿe boyabása Nicodemo ca uabainá. Cha yojamna fariseunguents̈á y judiëngbe canÿe amëndayá. 9Y Jesús ndoñe bonjanájaboto chë ents̈angbe soyëngama chabotsebuayiynama, er cachá ents̈angbe ainaniñe nÿetsca juabnënga yojanábuatma.b=Pero Jesús chë́ngbeñe ndoñe yontsos̈buaché, cha nÿetscanga yojanëbuatma causa. SJesús Jerusalenoca chë Bashco fiestama yojtsemnëntscuana, ents̈anga tmojáninÿe Jesús jamana bëts soyënga Bëngbe Bëtsabe obenánaca. Chíyeca, ba ents̈anga chábeñe imojtsos̈buaché. 8iChama, Jesús obanënguents̈ana tojtanayena ora, chabe uatsjéndayënga tmojanenojuabó nts̈amo muents̈e cha tojanë́yanama. Chca ora, Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe y Jesús chora tojánayana palabrënguiñe más chënga imojtsos̈buaché. Jesús nÿetsca ents̈angbe juabna iuábuatma }Pero Bëngbe Bëtsabe yebna, ndayama chora cha chca tojánayana, cachabe cuerpo yojtsemna, ndoñe chë jebna soye. 7gChora chë judiënga tmojaniyana: —Canta bnë́tsana chnë́nguana uatiñe, quem Bëngbe Bëtsabe yebna tmojanjebo. ¿Y aca, nÿe unga tese lempe cochtë́tsjebo ca? zmAs Jesús tojanë́jua: —Quem Bëngbe Bëtsabe yebna menásatajchca, y ats̈e unga tese chtëtsbaná ca. 'GChora, judiënga Jesús tmojantjá: —¿Ndaye bëts soye cochjama bënga chas̈cuinÿanÿema, aca ndaye deréchoca bë́ngaftaca chca cojtsobenama ca? NY as, chabe uatsjéndayënga tmojanenojuabó nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe iuayanama: “Bëngbe Bëtsabe yebna jtseboguianama juabna, nÿets áts̈beñe entsemna ca.” ]3Chë paloma enëngna Jesús tojanë́yana: —¡Quem soyënga lempe muents̈ana matábocana! ¡Ndoñe matsbuamnana ni mátenana ats̈be Bëtsabe yebnents̈e, mo cánÿents̈e jiyama luarents̈e cuaftsemncá ca! p~YJesús chca tojánanÿe ora, biajënga tojanaca, tjanjanëja tojanobopormá, y Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈ana nÿetscanga tojtanëbuacna, chëngbe oveshënga y uacnë́ngaca. Chents̈ana Jesús, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈ama yojanoservena crocénana atrocayëngbe crocénana tojtsanëjquë́sheshe, y chë mesëshangá tojtsanenásatajchquëca. P}Jerusalenoca, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e, Jesús tojánanÿena uacnënga, oveshënga y paloma enënga, y ents̈ángbioye crocénana atrócayënga, chëngbe luarënguenache imojtsetbiámana. a|; Ya canÿe judiëngbe bëts fiesta, chë Bashco fiesta yojétsobeco, chë nts̈amo Bëngbe Bëtsá chëngbe bëts taitanga Egiptocana tojánatsebacama jtenójuaboyama. Chë fiestama Jesús Jerusalenoye tojána. 3{_ Chca tojanopasá chents̈ana, Jesús canÿe pueblo, Capernaum ca uabáinoye tojtsanoñe. Chorna, chabe mamá, chabe cats̈átanga y chabe uatsjéndayënga cha tmojantjëmbambá, y choca baseftatescama tmojanoquedá. Jesús Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈ana bacna ents̈anga tojtanëbuacna }zs Nts̈amo Jesús tojanmcá Caná pueblents̈e, Galileoca, yojamna chabe natsana bëts soye Bëngbe Bëtsabe obenánaca. Y chca, chabe bëts obenana y uámanana cha tojaninÿanÿé; y as, chabe uatsjéndayënga chábeñe imojtsos̈buaché. oyW y tbojaniyana: “Nÿetscanga monduamana natsana chë más uámana vínoye jushebëcana, y chë ófjanënga becá tmojatëmo ora, chë más bats̈á uámaniye. Pero acna, chë más uámana vínoye morscama tcojtsabofjajó ca.” @xy Chora, chë fiesta otocaná, chë béjaye Jesús vínoye tojanbemiye tojanftantiá, ndë́mocana yojóbocnama ntsetats̈ëmbcá. Pero chë oservénëngna aíñe imojtsetáts̈ëmbo ndë́mocana, er cachënga chë béjaye tmojanbuatsjo. As, chë fiesta otocanana, chë bobontse bouamnábioye tbojanchembo, w Y Jesús tojanë́yana: “Morna, báseye mobuatsjo y chë fiesta otocanábioye mabuyamba ca.” Y chënga chca tmojanma. v/Chora Jesús chë oservénënga tojanamëndá: “Quem matbajënga béjayeca mobuajutetjé ca.” Y chënga, chora lempe tmojanbuajutetjé. Hu Chocna, chnë́nguana ndëts̈bé matbaja inamna. Chca matbajënguents̈a béjayeca, judiënga imojanamana jtsacuénts̈abiana cabá ndëse ora, nts̈amo tempo ents̈anga imojanamancá, Bëngbe Bëtsabe delante ts̈ábenga jtsatsmënama. Cada matbajiñe, mo shachna o canÿsëfta bnëtsanájua béjaye yojanába. tChents̈ana, chabe mamá, chents̈a oservénënga tojanë́yana: —Lempe s̈mochjama, nts̈amo cha chacmojauyancá ca. s{As, Jesús tbojanjuá: —Mama, ¿ndáyeca chca ats̈e s̈cojtsatsá? Ats̈be ora cabá ndoñe ntjoshjanguana ca. }rsChë oboyejuayents̈e, vínoye yojtsopochóca y Jesusbe mamá tbojaniyana: —Ya tondaye vínoye quemátsbomna ca. Vq%Jesús y chabe uatsjéndayëngnaca chë casamentoca ófjanënga imojtsemna. p 9Chents̈ana unga tianoye, canÿe casamento inamna, canÿe pueblents̈e Caná ca uabáinents̈e, Galileoca. Chë oboyejuayoca Jesusbe mamá yojtsemna. xo k3Chents̈ana Jesús tojanë́yana: —Ndegombre s̈cuayana: Ts̈ëngaftanga s̈mochanjinÿe celoca atëfjniñe, y Bëngbe Bëtsabe angelotémënga jtsetsjuajnana y jtsastjajuanana Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemabe tatsëtsoca.Kn 2Chora Jesús tbojanjuá: —¿Aca áts̈beñe cojtsos̈buaché, nÿe chë higo betiye tëchets̈oye tcbojinÿe ca tcbojauyanama? Ndegombre, chë soyama más bëts soyënga cochanjinÿe ca. m 1As, Natanael tbojaniyana: —Buatëmbayá, ¡aca chë Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá comna! ¡Aca, chë Israeloca ents̈angbe Rey ca! ]l 50Chora Natanael Jesúsbioye tbojantjá: —¿Nts̈amo ats̈e s̈cuabuatma ca? Y Jesús tbojanjuá: —Felipe cabá aca ndëchembo ora, ats̈e tcbonjinÿe, chë higo betiye tëchets̈oye condëtsomñe ora ca. ok Y/Natanael yojtsebéconama, Jesús tbojáninÿe ora tojánayana: —Moye canÿe ents̈á entsabó; cha ndegombre endomerecena Israelbents̈ana ents̈á jtsemnama. Cha ts̈abe ents̈á endmëna; ndocnábioye quebnatsíngña ca. j +.Chora Natanael tbojaniyana: —¿Ndaye ts̈abe soye Nazaretocana nanjopódia jóbocnama ca? Y Felipe tbojanjuá: —Mabo y cochjinÿe ca. &i G-Chents̈ana Felipe tojána Natanael janguanguama; y tbojaniyana: —Chë ndabiama leyënga librë́s̈angañe Moisés tojanábema cha fsënjínÿena ca. Cachabiama, Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayë́ngnaca tmojanábema. Cha Jesús entsemna, Josebe uaquiñá, chë Nazaretocá ca. mh U,Chë boyabása Felipe, Betsaida pueblocá inamna. Andrés y Pédrëna cach pueblocata ibnamna. g  +Yëfsana, Jesús tojanjuabó Galilea luaroye jama. Benachiñe Felípbioye tbojáninÿena y tbojaniyana: “S̈masto ca.” 8f k*Chents̈ana Andrés, Simónbioye tbojanánatse Jesús yojtsemnoye. Jesús, Simónbioye tbojáninÿe ora, tbojaniyana: “Aca condmëna Simón, Jonasbe uaquiñá, pero Cefas ca cochantsabaina ca.” (Chcana endayana “Pedro o ndëts̈bé ca”.) Jesús, Felipe y Natanael tojánachembo chamuastama ]e 5)Andrés, cabá ndocna inÿe soye ndëma ora, tojána chabe cats̈ata Simón janguanguama. Y tbojáninÿena ora, Simónbioye tbojaniyana: “Chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná, Cristo, fsënjínÿena ca.” 5d e(Chë Jesusbiama oyebuambnayana Juánbioye tbojanóyeunata y Jesús tbojanasto útatents̈ana cánÿana Andrés ca yojanabaina; cha yojamna Simón Pédrëbe cats̈ata. ]c 5'Chora Jesús tojanë́jua: —Mabo y s̈ochjinÿe ca. As chata tbojána y tbojáninÿe ndayents̈e cha yojaniyenana. Y chents̈e cháftaca tojë́ftsanajëtana, ya jetiñe mo las cuatro ora yojtsemna causa. Xb +&Jesús tojesanontjes̈é y tojánanÿe chata imojétsëstonama. As, tojanatjá: —¿Ndayá s̈ojtsenguá ca? Y chata tbojaniyana: —¿Rabí, ndayents̈e icoyena ca? (Rabí endayana “Buatëmbayá ca”.) \a 3%Chora chë Juanbe uta uatsjéndayata, chca tbojanuena ora, Jesús tmojanasto. 7` i$Jesús yojtsachnëjuanama, Juan tbojáninÿe ora, tojanë́yana: “S̈ochjinÿe. Mua entsemna nda Bëngbe Bëtsá tbojichmó y iytanana Oveshatemcá entsobiamná cha ca.” ^_ 7#Yëfsana, Juan chabe uatsjéndayënguents̈ana útataftaca cachoca yojtésemna. A^ }"Y morna, ats̈e aíñe chca tijinÿe, y ndegombre ts̈ëngaftanga cbë́yana, cha chë Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá entsemna ca” —cha tojanë́yana. Chë Jesusbe natsana ústonënga S] !!Ats̈e cabá ndoñe quetsjátantats̈ëmbo nda cha bétsemnana, pero chë béjayeca jubáyama s̈onjanichmó cha, mënts̈á s̈onjaniyana: ‘Nda chacojinÿe, chë Uámana Espíritu jastjanguana y chabe juatsbuañe jototonana, chábeyeca ats̈e chanjíchmua chë Uámana Espíritu ents̈angbe ainaniñe cháuamashënguama ca.’ c\ A Chents̈ana Juan mënts̈ánaca tojanobuambá: “Chabiama mënts̈á bominÿe sënjanjajó: chë Uámana Espíritu, mo canÿe palomatemcá, celocana tonjánastjango y quem boyabásabe juatsbuañe tonjanototoná. X[ +Tempna, cach ats̈e ndoñe quetsjátantats̈ëmbo nda cha bétsemnana. Pero ats̈na ínÿenga béjayeca ubáyana sëndabó, Israeloca ents̈anga quem boyabása chamuábuatmanama ca” —Juan tojanë́yana. QZ Ats̈e chabiama cbonjutsëtsná, mënts̈á sënjánayana ora: ‘Ats̈be ústonoye canÿa echanjáshjango. Cha ats̈biama más uamaná endmëna, er ats̈e cabá ndonÿna ora, cha ya yojtsemna ca.’ EY Yëfsana, Juan yojtsemnoye Jesús yojtsebéconaye, y chë cháftaca imojtsemna ents̈anga tojanë́yana: “S̈mochjinÿe. Chë nda Bëngbe Bëtsá tbojichmó y iytanana Oveshatemcá entsobiamná cha, entsashjajuana ca. Cha jóbanëse, quem luarents̈a ents̈anga bacna soyëngama perdonánënga mochántsemna. IX  Chca tojanopasá, canÿe pueblo Betania ca uabáinents̈e, Jordán béjaye chenguana. Cach béjayiñe, Juan ents̈anga yojanëbáyana. Jesús chë Bëngbe Bëtsabe Oveshatema ca uabainá !W =y cha ats̈be ústonoye echanjáshjango. Ats̈e merecido taitsatobuajoñe, ni mo jotsejbiyama, chabe shecochëtjonëshents̈a corriëja jajafjonama ca. !V =Chora Juan tojanë́jua: —Ats̈na, béjayeca ents̈anga sëndëubáyana. Pero ts̈ëngaftangbeñe canÿa entsemna; cha ndoñe ques̈matábuatma; kU QJuan tmojantjá: —Chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná, Cristo ca uabainá, ndoñe tcontsemnësna, ni Elías, ni chë Bëngbe Bëtsabe juabna jabóyebuambayama jabamá ndóñesna, ¿ndáyeca ents̈anga cojtsëbayana ca? JT Chorna, báseftanga chë fariseungbe ichmónënguents̈ana, S 7Y Juan mënts̈á tojanë́jua: —Ats̈e së́ntsemna chë ndabiama Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Isaías mënts̈á tojanábema: “Ents̈anga ndoyenoca canÿe abuayiynayá echántsemna, y ents̈anga mënts̈á echántsabuayiynaye: Bëngbe Utabná echanjabo ca. Mo nda canÿe benache tojtseprontacá, ts̈ëngaftángnaca cachcá, cha jabama ts̈abe juabnë́ngaca s̈mochtseprontana ca.” YR -Chora chënga tmojaniyana: —Asna, ¿aca ndase cojtsemna? Bënga s̈ontsamna nda aca cojtsemnama jtsetats̈ëmbuana, as chë s̈onjadespachenga jacúntama. ¿Ndayá cojtsobena cach acbiama jayanama ca? =Q uAs chora, cachiñe tmojantjá: —As, ¿ndase cojtsemna? ¿Chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Elías ca? Y Juan tojanë́jua: —Ats̈e cha ndoñe quetsátsmëna ca. Chora chënga tmojantjá: —As, ¿chë Bëngbe Bëtsabe juabna jabóyebuambayama jabamá ca? Y Juan tojanë́jua: —Ndoñe ca. P Chocna, Juan chë́ngbeñe ndegombre tojanobuambá: —Ats̈e, chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná ndoñe quetsátsmëna ca. QO Canÿe te, Jerusalenoca judiënga tmojanichamó básefta chëngbe bachnanga y levitënga, chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca trabájayënga, Juan yojtsemnoye, cha nda bétsemnama chamuatjayama. PN Ndocná, ndocna te Bëngbe Bëtsábioye tbonjinÿe. Chë nÿe canÿe Uaquiñá ibobomná, cach Bëngbe Bëtsá yomna; y cha, Bëngbe Bëtsá chë Taitáftaca cánÿiñe mo canÿacá yomna. Mua, chë Uaquiñá, bëngbiama tojama, Bëngbe Bëtsá juabuátmanama chaotsopodénama. Juan chë Ubayaná Jesucristbiama tojanabuayená YM -Moisesbiajana tifjanóyëngacñe chë Bëngbe Bëtsá tojanmandá soyënga. Pero Jesucrístbeyeca, Bëngbe Bëtsá ts̈abe bendicionënga bëngbiama tojama y chë ndegombre soyënga bënga tmojëftsashjache. xL kCha ts̈a ts̈abe ainana bómnayeca, bënga nÿetscanga mallajta ts̈abe bendicionënga tmojóyëngacñe. uK eJuan mënts̈á chabiama yojanáyebuache: “Chabiama sënjanoyebuambná, chë ndabiama chora ats̈e sënjánayana, chë áts̈bents̈ana jabamana ats̈biama más uamaná endmëna, er ats̈e cabá ndonÿna orna, cha ya yojtsemna ca.” J %Cha, chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Oyebuambnayana, ents̈á tojanóbema, y quem luare bë́ngaftaca yojëftsiyena. Cha yomna chë Bëngbe Bëtsabe nÿe canÿe Uaquiñá; chíyeca bënga tifjáninÿe chabe bëts obenana y chabe ts̈abe juabna, chë Bëngbe Bëtsábents̈ana tojanóyëngacñana. Cha corente jtsababuánÿeshanëse s̈ojánanÿena y yojëftsiyena nts̈amo ndegombre inamncá. SI ! Quem os̈buáchiyëngna, chca jtsemnama ndoñe tmonjanobená ents̈angbe buiñents̈ana tmojanonÿnáyeca, o ndaye ents̈abe juabnents̈ana. Nÿe Bëngbe Bëtsábeyeca chca chabe básenga imojtsabaina. -H U Nÿetscanga, ndëmuanÿenga cha tmojanë́buaja y chábeñe tmojtsos̈buáchenga, cha derecho tonjanats̈atá jtsobenama Bëngbe Bëtsabe básenga ca jtsabáinama. eG E Cachabe luare ents̈ángbioye tonjánabo, y ents̈anga ndoñe tmonjánbos̈ena cha jofjana. MF  Chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Oyebuambnayana quem luariñe yojtsanmëna; masque cháftaca Bëngbe Bëtsá quem luare tojanma, nda cha yojamnama muents̈a oyenënga ndoñe monjántats̈ëmbo. `E ; Chë ndegombrá quem luaroye tonjánabo chë ents̈angbe juabnënga jabuábinÿnayama. D Juan ndoñe yonjamna chë binÿnayá. Cha inamna canÿe ichmoná, chë nda binÿnayá yomnabiama ents̈ángbeñe chauabáyanama. CC binÿnayabiama chaóyebuambama; ents̈ángbeñe binÿnayabiama cháuayanama, chca, nts̈amo Juan chë binÿnayabiama tojayana soyë́ngaca, nÿetscanga Jesúsbeñe chamotsos̈buáchema. YB -Inamna canÿe boyabása, Juan ca uabainá; y Bëngbe Bëtsá tbojanichmó, A )Cha tonjánabo moye, chë ents̈angbe juabnënga ndoñe binÿniñe yonjamnoye, chiñe jabobínÿnayama. Cha sempre chca yobínÿna, y Satanás chë ents̈angbe juabnënga ndoñe binÿniñe chaondë́tsemnama amá, ndoñe yondobena chë binÿnayabe obenana jtsejuánana. }@ uCachábeñe nÿets vida inamna, y quem vídaca tojánabo quem luarents̈a ents̈angbe juabnënga jabuábinÿnayama. ? Cháftaca, Bëngbe Bëtsá lempe tojanma; cháftaca ndóñesna, lempe nts̈amo mora yomncá, Bëngbe Bëtsá tondaye matënjanma. J> Ndegombre cha, chë tempscana Bëngbe Bëtsáftaca yojtsanmëna. L= Quem luare ndobojáts̈a ora, Cristo, chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Oyebuambnayana ya yojtsemna; chora cha, chë chca uabainá, Bëngbe Bëtsáftaca yojtsanmëna, y cachá Bëngbe Bëtsá inamna. <+ts̈ëngaftanga s̈mochtsetáts̈ëmbo, ndánaca chë bacna soye amábioye tbojuájabuache chabe ndoñe ts̈abe vidents̈ana cháuaisebocnama, cha chë nÿetsca tescama castigüents̈ana chábioye jatsbocana, y jamana ba bacna soyëngama cha perdonaná chaotsemnama.N;Ats̈be cats̈átanga, nderado nda ts̈ëngaftanguents̈á tojtsajbaná chë ndegombre soyënga jtsamana, pero inÿa chábioye tbojuájabuache cachiñe chë ts̈abe benache cháuatishachama, :7Chents̈ana, Bëngbe Bëtsábioye cachiñe tbojtanimpadá ora, quem luariñe tojanafté y cachiñe chë jajañenache bëtscá saná yojtsatsbinÿna. z9mBëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Elías, mo cach bëngcá canÿe ents̈á inamna, y puerte jtsos̈buáchiyëse ndoñe chaonduaftema Bëngbe Bëtsábioye tbojanimpadá ora, quem luariñe mo unga uata y tsë́ntsañe ndoñe tonjanafté. n8UChíyecna, chë bacna soyënga s̈mojtsamama s̈mochjobuambaye, y Bëngbe Bëtsá nÿetscangbiama s̈mochtseimpadana, chca, ts̈abá mo shnanëngcá chas̈motsemnama. Canÿa ndabiama Bëngbe Bëtsá tojayana chabe bominÿiñe ts̈abia yomna ca, cháftaca tbojencuentá ora, chánaca ba ts̈abe soyënga jóyëngacñana, y jobenayana bëts soyënga jamama. 7Y ts̈ëngaftanga, puerte jtsos̈buáchiyëse Bëngbe Bëtsá chas̈mojaimpadá ora, chë s̈ocá salud echántinÿena, y Bëngbe Utabná echanjama cha ts̈abá cachiñe chaotsatsmënama; y nderado cha bacna soyënga tojamëse, Bëngbe Bëtsá bochantseperdóna. 6Nderado nda s̈ocá tojtsemna, cha bontsemna chents̈a os̈buachiyëngcá enefjuanë́ngbeñe bëtsëjemëngcá amë́ndayënga jáchembuana, chënga Bëngbe Bëtsá chabiama chamoimpadama, y Bëngbe Utabná jóts̈ëmbonëse aceitiye chamuanëtjuama. [5/ Nderado nda ts̈ëngaftanguents̈á puerte ngménaca tojtsemna, cha bontsemna Bëngbe Bëtsá chama jaimpádama. Y nderado nda oyejuayá tojtsemna, cha bontsemna jacántana Bëngbe Bëtsá jëtschuayama. z4m Pero masna, ats̈be cats̈átanga, ndayá jamama chas̈mojas̈buachená ora, chca ndoñe s̈matjama jajúrase ni celocama, ni quem luarama, ni ndocna inÿe soyama. Ts̈ëngaftanga aíñe ca jayanama s̈mojtsebos̈ëse, nÿe aíñe ca s̈mochjayana, y ndoñe casna nÿe ndoñe; chca, Bëngbe Bëtsá ndoñe chaondayana ndoñe ts̈abá s̈monjama ca júraye causa. Q3 Bënga chëngbiama fsëndbétsejuabnaye oyejuayënga imojamna ca, chë tmojansufrí ora Bëngbe Bëtsábeñe imojanobátmana ainaniñe añemo jtsebomnëse. Ts̈ëngaftanga s̈mojouena nts̈amo Job ainaniñe añémoca Bëngbe Bëtsábeñe yojanobátmana, puerte padecena soyënguiñe yojasufrina ora; y s̈mondë́tats̈ëmbo nts̈amo Bëngbe Bëtsá cabana chábioye tbojancuedama, y chca yojamna Bëngbe Utabná ents̈angbiama puerte ngmená yómnayeca. ^25 Ats̈be cats̈átanga, chë tempsquënga Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga, ndëmuanÿenga ents̈anga tmonjanabuayená Bëngbe Utabná jóts̈ëmbonëse, chënga bë́ngbioye s̈onjë́ftsaninÿanÿiye nts̈amo tmojansufrima, nts̈amo s̈ojtsamna uantadënga jtsemnana tmojtsesufrina ora; y chca ts̈ëngaftanga cmontsamna jtsamana. G1 Jesucrístbeyeca cats̈átanga, nts̈amo ínÿenga tmojtsamama ndoñe nÿe s̈mattsoquejana, Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbiama ndoñe chaondayanama, nts̈amo s̈mojóyebuambama ndoñe ts̈abá s̈monjama ca. Y nda yochjayana nts̈amo ents̈anga tmojamcá aíñe o ndoñe ts̈abá bétsemnama, ya entsebeconá. )0KTs̈ëngaftángnaca uantadënga s̈mochtsemna, y ts̈ëngaftangbe ainaniñe añemo chaotsemna, er Bëngbe Utabná mëntescana ndoñe bën y moye echanjésabo. "/=Pero ts̈ëngaftanga, cats̈átanga, uantádoca s̈mochjobátma Bëngbe Utabná yochjésabo orscama. Chë jajañe trabajayá tojtsobátmana bëtscá ts̈abe shajuanënga jobuátbanama, jtsotocánana natsana uantádoca jobátmana chë jajañama uaftena tempo chaóshjanguama. v.eTs̈ëngaftanga, chë puerte ts̈abá amëngbiama s̈mojayana jóbanama yojtsamna ca y s̈mojtsëbaye, chca ndoñe chaondë́tsemnama chënga ndocá jamama ntsobencá. Chë uantado jtsemnana y chë Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama ora -Quem luarents̈e ts̈ëngaftanga s̈mondoyena ba botamana soyë́ngaca y nÿe nts̈amo cach ts̈ëngaftanga s̈mobos̈cá jtsamëse. Nts̈amo canÿe uacná jóbana, minÿicá tojtsemna ora, cachcá ts̈ëngaftangbiama entsobeco chë te, ndaye ora Bëngbe Bëtsá echanjama castigánënga chas̈motsemnama, er puerte bacna soyënga s̈mojama. ¡Chë castigo jtsebínÿnama tempo ya entsobeco! ~,uTs̈ëngaftanga chë ts̈ëngaftangbe fshantsënguiñe tmojëftsetrabajanga ndoñe s̈montanëbuénaye, y mora s̈mochjouena, chënga chama cmontsachembuanama. Bëngbe Utabná nÿets obenana bomná, chë trabajayëngbe chembuanana ya tojouena. +%Ts̈ëngaftangbe castellano y midio tojtsengúsheshe; y chë ngúsheshna echántsinÿinÿnaye ts̈ëngaftanga chë crocenánaca ndoñe s̈monjanmama nts̈amo ínÿenga jujabuáchama yojamncá; chë causa, nÿetsca tescama cmochántsapochocaye, nts̈amo chë íñeshe canÿe soye endbetsepochocacá. Ts̈ëngaftanga quem tempo bomnana s̈mojtsejuabá, y mora quem luare jopochócama ya entsobeco. *Ts̈ëngaftangbe bomnana buajónana janguánana entsemna, tondayama quenátoservena, y chë ents̈ayëjuangá mejëjonga montsasá. ') I¡Quem soye s̈mochjouena, ts̈ëngaftanga chë bomnënga! ¡Chë ts̈ëngaftanga s̈mochtsesufrínama s̈mochjenóbos̈achna y uatjananënga s̈mochtseyoye! y(kNda tojtsobena nts̈amo ts̈abá yomncá jamama, pero ndoñe chca tonjama, cha canÿe bacna soye jtsamana.l'QPero chë cuenta, ts̈ëngaftanga bëts soyënga s̈mochjamama sempre jtsenábotamnayana, ndayá ts̈ëngaftanga chas̈momama Bëngbe Bëtsá yochjalesenciacá ntsetats̈ëmbcá; y chca jtsamana ndoñe ts̈abá quenátsmëna. !&;Ts̈ëngaftanga mënts̈á cmontsamna jayanama: “Bëngbe Bëtsá ques̈ojalesenciase, ainënga fchántsemna y quem soye o chë soye fchanjama ca.” h%I¡Pero ni mo ndayá yëfse ts̈ëngaftangaftaca yochjochnënguama ndoñe ques̈mátstats̈ëmbo! Ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mátstats̈ëmbo ndayëntscuana vida s̈mochjë́ftsebomna, y chca, ts̈ëngaftanga s̈mondmëna mo canÿe jants̈etëshcá, chëshe mora jónÿnana y nÿe ndeolpe jatenatjëmbana. Ts̈ëngaftangaftaca cachcá echanjopása. $ Y mora quem soye s̈mochjouena, ts̈ëngaftanga chë s̈mondbétsichamo: “Mënté o yëfse quemoye o chë inÿe bëts puebloye fchanjanga, y chents̈e canÿe uata fchanjë́ftsemna ba soyënguiñe trabájayiñe, y ndegombre becá fchanjónÿena ca.” 8#i Chë ley tojuapormá cha nÿe canÿa endmëna, Bëngbe Bëtsá, y cachá endmëna nts̈amo ents̈anga tmojamcá aíñe o ndoñe ts̈abá bétsemnama ichamuá, y cachánaca entsobena ents̈anga játsebacama o nÿetsca tescama jácastigama. Y acna, ¿ndase cmëna ndëmua ents̈abiámnaca jobenayama jatichámuama nts̈amo tojamcá aíñe o ndoñe ts̈abá bétsemnama? Ndayá yëfse yochjatëchnënguama ndoñe ntsótats̈ëmbuana " Jesucrístbeyeca cats̈átanga, ínÿengbiama bacna soyënga ndoñe s̈mattsóyebuambnaye. Nda cachabe cats̈atbiama bacna soye tojtsichamo o tojayana nts̈amo cha tojamcá ndoñe ts̈abá yontsemna ca, cha chora chë leyents̈a mandënga ndoñe ntsocumplínana y jtsichámuana chë leyents̈a mandënga tondayama yontsoservena ca. Y chë leyama chca tcojtsichámëse, cach ley jocúmplia cuenta, contsobiamná canÿe ichamuá chë ley aíñe o ndoñe yondoservénama, y chca ndoñe quecmátsmëna jtsamana. 5!c Bëngbe Bëtsabe delante bëtsë́tsanga ndoñe s̈mattsenobiamnaye, y cha más uámanënga cmochanjábiama. Inÿengbiama ndoñe ntsichámuana ndoñe ts̈abá tmonjama ca a ; Ts̈ëngaftangbe bacna soyëngama ngménaca s̈mochtsemna, s̈mochjenóbos̈achna y cochtsets̈enánënga s̈mochjóyebuambaye. Jatenbiajuayamna, s̈mochjenóbos̈achna; y joyejuayëngamna, ngménaca s̈mochtsemna.  Bëngbe Bëtsábioye s̈mochtobeconá, y cha echanjama ts̈ëngaftanga nts̈amo cha yomnama chacmotsësertánama. Ts̈ëngaftanga bacna soye amënga, cach ts̈ëngaftangbe cucuats̈ë́ngaca ts̈abe soyënga s̈mochtsama, bacna soyënga ndoñe. Ts̈ëngaftanga chë inÿe ora jtsejuabnayana Bëngbe Bëtsá jtsebobonshánama, y inÿe orna, nÿe quem luarents̈a soyënga jtsebomnama, s̈mochtsajbaná bacna soyënga jamama bos̈ana, chca, nÿe ts̈abe juabnënga ts̈ëngaftangbe ainaniñe chas̈motsebomnama. OAsna, ts̈ëngaftanga s̈mochtseprontana nÿe Bëngbe Bëtsá chacmotsamë́ndama; nts̈amo Satanás tcmojtsamëndacá ndoñe s̈mattsama, y cha cachora ts̈ëngaftangbents̈ana echantsachá. hIPero Bëngbe Bëtsá, bëngbe ts̈abiama jtsejuabnayëse bënga jtsëjabuáchanana, chíyeca Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana:Bëngbe Bëtsá chë nÿe cachënga uámanënga tmojtsenobiamnangbe contra entsemna,
y chë ndoñe uámanënga montsenobiamnangbiamna, Bëngbe Bëtsá más ts̈abe juabna entsebomna ca. Ndoñe nÿe bonamente Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Chë Bëngbe Bëtsá tbojanichmó bëngbe ainaniñe chaotsiyenama Uámana Espíritu, puerte entsebos̈e nÿe Bëngbe Bëtsá canÿa bëngbe amëndayá chaotsemnama ca.” 9¡Ts̈ëngaftanga, Bëngbe Bëtsá bobonshánana s̈mojtsajbananga! ¿Ndoñe s̈mondë́tats̈ëmbo, chë jtsebos̈ana nÿe quem luarama enójuabnayëngbe amigo jtsemnama y nÿe quem luarents̈a soyënga jtsebomnama, chca, canÿe ents̈á Bëngbe Bëtsabe uayayá jtsemnana? Ndánaca tojajuabó nÿe quem luarama enójuabnayëngbe amigo jtsemnama, chca, canÿe Bëngbe Bëtsábioye uayayá jóbemana. kOy chë soye s̈mojotjañe ora, ts̈ëngaftanga ndoñe ntjóyëngacñana, ndoñe botamana chë soye s̈mondbotjañe causa, er ts̈ëngaftanga chë soye jtsebos̈ana nÿe chaoservema oyejuayënga bacna soyënguiñe jtsomñama. ~}||9{zwyxx3ww1vv3uNtgsZrPqUpWonmmqll5kjiihgDf[edd^ccFbb,aa`]]Q\>[YZZ*XXcWVUUTPSS R}QQPONN"MQLL=KAJJ0IHHqGFF@EECBBAU@?9==<1;o:986W544f3k21z00/..'-,+*1)(( ''5&& %s$$C#"!P  fL*1V  T S O y1D4Chora chë judiënga tmojanonts̈é enatsëtsnayana: —¿Nts̈amo cha yochjobenaye cachabe cuerpo jats̈atayana bënga jasama ca? C3Ats̈e së́ntsemna ents̈anga chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama tandës̈e, chë celocana tojóshjanguës̈e. Nda quem tandës̈e tojase, nÿetsca tescama nÿe ainá echanjesomñe. Chë chanjáts̈ataye tandës̈na, cach ats̈be cuerpo entsemna. Chca chanjama quem luare ents̈anga chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama ca” —Jesús tojánayana. B2Pero ats̈e sëntsoyebuambná ndayá chë celocana tojóshjango tandës̈ama. Nda chë tandës̈e tojase, ndoñe queochatóbana. A}1Masque ts̈ëngaftangbe bëts taitanga, ents̈anga ndoyenoca chë maná ca uabaina saná tmojanse, pronto tmojanóbana. l@Q0Ats̈e sëndmëna ents̈anga chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama tandës̈e. {?o/Ndegombre s̈cuayana: Nda áts̈beñe tojtsos̈buaché, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida echántsebomna. f>E.“Ndocná ats̈be Taitá tbonjinÿe. Nÿe chë Bëngbe Bëtsábiocana tojabá aíñe. =/-Chë tempsquënga Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga mënts̈á tmojanábema: “Cach Bëngbe Bëtsá nÿetscanga echanjabuatambá ca.” Chcasna, nda ats̈be Taitábioye tbojoyeuná, y nts̈amo chë Taitá tbojabuatëmbacá tojuatsjinÿe, cha ats̈e s̈ochanjuasto. O<,Ndocná quenátobena ats̈e juastana, chë Taitá, chë s̈ojichmó cha, ainaniñe chca chaotsebos̈ama ndoñe tbonjuajabuáchëse; y ats̈e chanjama cha cháuatayenama quem luare jopochócama te. T;!+As Jesús tojanë́yana: —Ats̈biama ndoñe podesca matichámuana. N:*Chënga mënts̈á imojtsichamo: —¿Mua ndoñe Jesús yondmëna, chë Josebe uaquiñá? Chabe bëtsë́tsata bënga tmotsábuatmñe. ¿Nts̈amo cha mora yochjátichamo celocana tojástjango ca? )9K)“Ats̈e së́ntsemna chë celocana tojóshjango tandës̈e ca” Jesús tojanë́yana causa, chë judiënga tmojanonts̈é chabiama podesca ichámuana. 8y(Er ats̈be Taitá entsebos̈e, nda chabe Uaquiñábioye tbojinÿe y chábeñe tojtsos̈buaché, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chaotsebomna, y quem luare jopochócama tena, cha cháuatayenama ats̈e chaimama ca —Jesús tojanë́yana. }7s'Y chë s̈ojichmó cha entsebos̈e, ni mo canÿa chë ats̈biama tojabacacá chents̈ana, ats̈e chailesenciá pochocaná chaotsemnama; y quem luare jopochócama tena, nÿetscanga ats̈biama tojábacacangbiama chámuatayenama ats̈e chaimama. 6 &Er ats̈na celocana sënjabo chë s̈ojichmó cha nts̈amo yojtsebos̈cá jamama, y ndoñe nÿe nts̈amo ats̈e stsebos̈cá. 5/%Nda ats̈be Taitá ats̈biama tbojabocacá, cha ats̈e s̈ochantsë́stona; y nda áts̈bioye s̈ojtsëstona, áts̈bents̈ana quichtëtábocna. 4y$Pero nts̈amo ya tcbonjauyancá, ts̈ëngaftanga ats̈e s̈monjinÿe y cabá ndoñe áts̈beñe ques̈matos̈buaché. O3#Y Jesús tojanë́jua: —Ats̈e sëndmëna ents̈anga chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama tandës̈e. Nda ats̈e chas̈ojtsë́stona, sempre oyejuayá echanjë́ftsemna y Bëngbe Bëtsabe soyënga nÿets tempo echanjesóbomñe, mo nda nÿets tempo saná totsobomñcá, y ndocna te tbontsishëntsancá. f2E"Chora chënga tmojanimpadá: —Taita, chë tandës̈e sempre s̈cochtsats̈atnaye ca. O1!Er Bëngbe Bëtsábiocana tandës̈e entsemna chë celocana tojastjanguá; y cha quem luare ents̈angbiama entsama chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama ca —cha tojanë́yana. A0{ Chora Jesús tojanë́yana: —Ndegombre cbë́yana, Moisés chënga ndoñe chë celoca tandës̈e tonjanats̈atá; Bëngbe Bëtsá Bëngbe Taitá chë́ngbioye tojanats̈atá chë maná ca uabaina tandës̈e; y cha endmëna nda celocana chë ndocna te ndmopochócaye tandës̈e ndegombre cmondats̈atná. p/YBëngbe tempsca bëts taitanga ents̈anga ndoyenoca maná ca uabaina saná tmojanse. Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Cha celoca tandës̈e tonjanats̈atá chamosama ca” —chënga tmojánayana. I. Chora chënga tmojaniyana: —¿Ndaye ts̈abe soye cochjama acbe obenana bënga jinÿanÿiyama ca? Chë soye chaftsjinÿëse, ácbeñe fchantsos̈buáchiye. ¿Bëngbiama taicochjama ca? -#Chca tmojantjá ora, Jesús tojanë́yana: —Chë Taitá entsebos̈e ts̈ëngaftanga chabe ichmonábeñe chas̈motsos̈buáchema ca. ~,uChora chë ents̈anga tmojantjá: —¿Ndayá fchjama nts̈amo Bëngbe Bëtsá yojtsebos̈cá chaotsemnama ca? t+aNdoñe matenángmenana chë nÿe ndoñe bën y jopochócana sanama; chë ndmopochócaye saná, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama saná s̈mochjánguango. Chë saná, Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá cmochanjáts̈ataye, er Bëngbe Bëtsá chë Taitá tonjinÿanÿé, ts̈abe soyë́ngaca, cha chábioye tbojuábuayanama ca —tojánayana. L*Y Jesús tojanë́yana: —Ndegombre cbë́yana, ts̈ëngaftanga ndoñe ats̈e ques̈matsnguá, chë bëts soyënga tijamama, sinó nÿe chë jtoshachaye nÿets̈á tandës̈e s̈mojasama. ,)QChë uafjajónaye chenguánoye tmojánashjajna ora, Jesús tmojáninÿena y mënts̈á tmojantjá: —¿Buatëmbayá, ntseco ora muents̈e tcojáshjango ca? (Asna, ni Jesús ni chabe uatsjéndayënga chents̈e ndoñe montsemnama chë ents̈anga tmojáninÿe ora, chë barquë́shangañe tmojtanenojayé y Capernaumoye tmojána Jesús jetsenguanguama. Jesús, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama tandës̈e `'9Pero chëntscuana, Tiberias pueblents̈ana inÿe barquëshangá tojanáshjajna canÿe luarents̈e, chë Bëngbe Utabná Jesús chabe Taitábioye tbojtanchuá chents̈ana, ents̈anga saná tmojanse luare béconana. &Yëfsana, nÿetsca ents̈anga, chë uafjajónaye chenguánoica tmojanoquedanga tmojáninÿe, chë inÿe yëfsana chë nÿe canÿe barquë́sha yojuamnë́shañe Jesusbe uatsjéndayënga tmojtsanoñama, y Jesús chë́ngaftaca ndoñe tonjánama. N%Chora chë uatsjéndayënga oyejuayënga imojtsebos̈e Jesús chë barquë́shoye jofjana, y ndoñe bënë́ntscose ya chë imojtsaye luaroye tmojánashjajna. Ents̈anga Jesús tmojánguango Y$+pero Jesús tojanë́yana: “Ats̈e sëndmëna; ndoñe matauatjëngana ca.” N#Shachna o chnë́nguana kilómetro chënga tmojána ora, tmojáninÿe Jesús chë́ngbioye yojtsebéconaye, béjaye juatsbuacá yojtsaye. Chënga chca tmojáninÿe ora ts̈a tmojanocochauatjaná, "/Chca imojtsenashbuachnëjuana orna, chë béjayiñe jabuache binÿia tojanóshjango y bëts olëshënga chë barquë́shoye yojtsójants̈etaye. 7!gbarquë́shañe tmojtanenojayé, y tmojanonts̈é jenashbuachénguana, chca, Capernaumoca jenbocnama. Ya ibeta yojtsemna, y Jesús cabá ndoñe chë́ngbioye ntashjanguana. \ 1Tojanibétata ora, Jesusbe uatsjéndayënga chë uafjajónayoye tmojantsmá; 6eJesús yojtsetáts̈ëmbo ents̈anga chëngbe rey jabemama imojetsebos̈ama. Chíyeca cach tjoye tojtsaisanoñe canÿa jtsomñama. Jesús béjaye juatsbuacá yojtsaye KChë ents̈anga quem bëts soye Jesús jamama tmojáninÿe ora tmojánayana: “Ndegombre quem boyabása, chë quem luaroye jabama Bëngbe Bëtsabe juabna jabóyebuambayama cha entsemna ca.” 5 As chënga tmojanatbaná, y chë tmojanse shachna cebada tandës̈ents̈ana tojanójamëtemëngaca, bnë́tsana uta sbarë́cua tmojanajutjé. ;o Nÿetscanga tmojanse y tmojtanoshachá ora, Jesús chabe uatsjéndayënga tojanë́yana: —Chë ojamnëtémënga s̈mochtsatbananga, tondaye nÿe cachcá ntjëftsonÿayama ca. R Chora Jesús, chë tandës̈e chabe cucuats̈iñe tojanca, y Bëngbe Bëtsábioye chë tandës̈ama tbojtanchuá; y chabe uatsjéndayënga tojanëjatá, y chë uatsjéndayëngna nÿetsca ents̈anga imojtsetbiámanënga tmojanats̈atá. Cachcá Jesús chë beónaca tojanma, y nts̈amo ents̈anga imojanbos̈cá tmojanats̈atá. kO As Jesús tojánayana: —Ents̈anga më́yana chamotbiama ca. Becá shácuana chë luariñe inamna, y nÿetsca ents̈anga chiñe tmojanoshë́ntsjatbiama. Chë ents̈anguents̈e shachna uaranga boyabásenga imojtsemna. *M —Muents̈e entsemna canÿe básetema y cha shachna cebada tandës̈e y uta beónata entsebomna. Pero, ¿ndayase nÿe nÿets̈atema chëfta ents̈angbiama ca? ~uChorna, Jesusbe canÿe uatsjendayá, Andrés ca uabainá, Simón Pédrëbe cats̈ata, Jesúsbioye tbojaniyana: +OY Felipe tbojanjuá: —Ni mo uta patse denario crocenánaca nanjopódia tandës̈e jabuámiyama, nÿetsca ents̈anga nÿe mo bats̈atémnaca chamuétsesama ca. !Jesús chca tbojaniyana, ana Felípbioye jinÿama nts̈amo cha tabuanjojuama; er cach Jesús ts̈abá inatáts̈ëmbo ndayá jamama. Z-Jesús tojanótbema ora, tojanontjes̈é y tojánanÿe ba ents̈anga chábioye imojetsebéconaye. As Felípbioye tbojaniyana: —¿Ndayents̈e saná cuanjabuámiye nÿetsca quem ents̈anga chamosama ca? I Ya judiëngbe canÿe fiesta, chë Bashco fiesta, yojétsobeco. Y+As Jesús tjoye tojántsjua, y choca chabe uatsjéndayëngaftaca tojanótbema. ykBa ents̈anga imojtsë́stona, er chënga tmojáninÿe cha bëts soyënga jtsamana, s̈oquënga jtsashnayëse. + QChë soyënga tojanopasá chents̈ana, Jesús chabe uatsjéndayëngaftaca tojána Galilea uafjajónaye chenguana. Chë uafjajónayna Tiberias cánaca inauabaina. P/Pero chë tojanábema soyiñe ts̈ëngaftanga ndoñe s̈montsos̈buachesna, ¿nts̈amo s̈mochjobenaye chë ats̈e së́ntsichamo soyënguiñe jtsos̈buáchiyana ca?” —Jesús tojanë́yana.3.Ts̈ëngaftanga, chë Moisés tojë́ftsanabema soyiñe s̈mojtsos̈buachese, áts̈beñnaca s̈mattsos̈buáchiye, er cha ats̈biama tojanábema. X)-Ndoñe s̈mattsejuabnaye, ats̈be Taitabe delante ts̈ëngaftangbe contra ats̈e chjayana ca nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈mojtsamama. Ts̈ëngaftanga ts̈a jtsobátmanana atsebácanënga jtsemnama, chë nts̈amo Moisesbe leyiñe endayancá s̈mojtsamama; pero ndegombre, nts̈amo cha tojayancá, cach ts̈ëngaftangbe contra entsemna. S ,Ts̈ëngaftanga corente jésebos̈ana, ínÿenga ts̈ëngaftangbiama ts̈abá chamotsichámuama, y ínÿengbiama ts̈abá jtsichámuama; pero ndoñe ntsebos̈ana chë nÿe canÿe Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbiama cachcá chaotsichámuama. Chca s̈mojtsamëse, ¿nts̈amo s̈mochtsobena Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyana? 2 ]+Ats̈na ats̈be Taitabe cuenta sënjabo, y ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mátsbos̈e ats̈e jofjana. Pero inÿa, cachabe cuenta tojabábioye cocayé aíñe s̈matjofja.  *Y inÿe soye, ats̈e puerte cbondëbuatma, y sëndë́tats̈ëmbo ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsá ndoñe s̈mondbobonshánama. g G)“Ats̈e ndoñe quetsátsbos̈e ents̈anga yapa ts̈abá ats̈biama chamotsichámuama. ~ u(pero masque chca, ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mátsbos̈e ats̈e jtsë́stonana, y chca, ts̈abe vida jtsebomnama. }'Ts̈ëngaftanga, Bëngbe Bëtsabe palabra ts̈a jtsatsjéndayana, er s̈mondobátmana, chca jtsamëse chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jónÿenama. Y Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe ats̈biama endayana nts̈amo ndegombre yomncá; %&Pero ts̈ëngaftangbe ainanoye chabe palabra ndoñe tonjómashëngo, cha tbojichmóbeñe ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈matos̈buaché causa. D%Ats̈be Taitá, chë s̈ojichmó chánaca entsichamo nts̈amo ats̈biama ndegombre yomncá, masque ndocna te chabe oyebuambnayana ches̈matuena, ni nts̈amo cha yomncá ches̈mátinÿe. )$Pero chë ats̈e sënjama soyë́ngacna más entsinÿinÿena nts̈amo ats̈biama ndegombre yomncá, chë nts̈amo Juan ats̈biama tojánayanama. Ndayá ats̈be Taitá s̈ojabonÿé jamama, nts̈amo ats̈e sëntsamcá, entsinÿinÿná ndegombre chë Taitá s̈ojichmoma. Q#Juan enjamna mo canÿe uajuinÿanë́sha tojtsajuinÿana y tojtsabuashinÿinÿancá. Ts̈ëngaftanga chabe buashinÿinÿanana s̈monjinÿe, y s̈monjábos̈ena rato cháftaca oyejuayënga jtsemnama. wg"Masque chë soyënga cha tcmojáuyana, ndoñe ques̈natájaboto ndocna ents̈á ats̈biama chaotsichamo ‘cha aíñe chca endmëna ca’. Ats̈e quem soyënga së́ntsichamo ndayá nÿe ts̈ëngaftanga atsebácanënga chas̈motsemnama. y!Ts̈ëngaftanga ínÿenga s̈mojanichamó ats̈biama Juan jatjayama; y nts̈amo cha tcmojauyancá ndegombre endmëna. N Pero inÿa entsemna. Cha endë́tats̈ëmbo y entsichamo nts̈amo ndegombre ats̈biama yomncá; y së́ntsetats̈ëmbo nts̈amo cha ats̈biama yojtsichamcá, nÿetscangbiama aíñe yojtsámanama. '“Nts̈amo cach ats̈biama tijayanama, ndegombre entsemna ca stsichámëse, nts̈amo stsichamcá, nÿetscangbiama tondaye ntsámanana. >uMënts̈ánaca Jesús cachatbiama tojánayana: “Nÿe áts̈beyeca tondaye quetsátobena jamama. Chë Taitá s̈ontsemánda nts̈amo nÿetscangbiama jayanama ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmontsamama. Nÿe chca ats̈e sëntsobena chë soye jamama. Ndoñe quetsátsbos̈e jamana nÿe nts̈amo cach ats̈e stsebos̈cá; pero sempre sëndbétsebos̈e jamama, nts̈amo Taitá, chë s̈onjichmó cha tojtsebos̈cá. Chíyeca ats̈e nÿetscangbiama së́ntsichamo ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmontsamama; y nts̈amo nÿetscangbiama sëntsichamcá, ndegombre endmëna. H~ Ts̈abe soyënga tmojëftsemënga, obanënguents̈ana mochántayena, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama. Pero bacna soyënga tmojëftsemëngna obanënguents̈ana mochántayena nÿetsca tescama castigánënga jtsemnama ca” —Jesús tojanë́yana. Jesús, ndegombre Bëngbe Bëtsabe ichmoná inamna @}yChama ndoñe matenjnanana. Er canÿe tempo echanjobuache, y chora chë Uaquiñá obanënga echántsachembuana; chënga mochanjouena y cach ora, chëngbe oyenocana mochanjésebocana. B|}Chë Uaquiñá endmëna nda Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojánbema; chíyeca chë Taitá chábioye obenana tbojats̈etá nÿetscangbiama jayanama ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmontsamama. >{uEr nts̈amo Bëngbe Taitá obenana endbomncá, cachá jamama ents̈anga vida chamotsebomnama, chabe Uaquiñábioynaca obenana tbojats̈etá ents̈anga vida chamotsebomnama jamama. z “Ndegombre s̈cuayana: Chë jobuáchama te ya tocjobuache. Chë te, chë Bëngbe Bëtsabiama mo obanëngcá imomnënga mochanjouena Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá jtsóyebuambnayana. Nda chca ts̈abá chas̈ojoyeuná cha, ts̈abe vida echántsebomna. xyi“Ndegombre s̈cuayana: Nda nts̈amo ats̈e sëntsichamcá s̈ojoyeuná, y chë muents̈e s̈onjichmó chábeñe tojtsos̈buaché, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnana. Chabiama chë Uaquiñá ndoñe queochátayana castiganá chaotsemna ca. Chca, Bëngbe Bëtsabiama cha ya ndoñe más mo obanacá queochátsmëna, chábeñe ndos̈buáchiye causa; y ya ndoñe nÿetsca tescama castiganá queochátsmëna. Y aíñe, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida echántsebomna. Hx Chca, chënga chamuinÿinÿé Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá puerte uamaná yomnama, nts̈amo Bëngbe Bëtsá puerte uamaná yomnama nÿetscanga mondbetsinÿinÿnaycá. Nda chë Uaquiñábioye ndoñe más uamaná tbontsebiamná, cach ndoñe más uamana ntsebiamnayana chë Taitábioye, nda chë Uaquiñá tbojichmóbioye. LwChë Taitá ndocnabiama jatichámuana ts̈abá o ndoñe ts̈abá yontsama ca. Chabe Uaquiñábioye nÿets obenana tbonjats̈etá nÿetscangbiama jayanama ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmontsamama. 8viChë Taitá endama obanënga chámuatayenama y ts̈abe vida chamotsebomnama; cachcá, chë Uaquiñá entsama ts̈abe vida chamotsebomnama, ndëmuanÿenga cha tojtsebos̈cá. Xu)Er Bëngbe Taitá chabe Uaquiñábioye bondbobonshana, y lempe nts̈amo cha tojtsamcá chábioye bondinÿinÿná; y más bëts soyënga bochanjinÿinÿiye, chë soyëngama ts̈ëngaftanga chas̈menjnanama. t Chents̈ana Jesús tojanë́yana: “Ndegombre s̈cuayana: Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá, nÿe cachabe cuenta tondaye quenátobena jamana. Cha jtsonÿayana nts̈amo chabe Taitá tojtsamcá. Nts̈amo chë Taitá tojtsamcá, chë Uaquiñánaca jtsamana. s/Jesús tojanma nts̈amo ochnayté ndoñe yonjanapodencá, y Bëngbe Bëtsabiama tojánayana “Ats̈be Taitá ca”. Mënts̈á Jesús yojtsanobiamná cach Bëngbe Bëtsacá. Chama, chë judiënga más imojtsebos̈e Jesús jóbama. Bëngbe Bëtsabe Uaquiñabe obenana r-Pero Jesús tojanë́yana: “Ats̈be Taitá nÿets tempo ts̈abe soyënga endbétsama; cachcá, áts̈naca ts̈abe soyënga së́ntsama ca.” qChë causa, chë judiënga imojtsenguaye nts̈amo Jesús ndayánaca jabórlana, cha ochnayté chë soyënga tojanmama. wpgChë boyabása tojtsanoñe y chë judiënga tojanë́yana: —Chë s̈onjashná cha Jesús entsemna ca. oChents̈ana, Jesús Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e chë boyabásabioye tbojáninÿena y tbojaniyana: —Mouena; mora aca ya ndoñe s̈ocá quecátsmëna; bacna soyënga ndoñe cachiñe cattsama. Aíñese, acbiama puerte mal echanjopása ca. +nO Pero chë shnaná ndoñe yontsetáts̈ëmbo nda tbojanshnama. Chocna bëtscá ents̈anga imojtsemna; chcasna, Jesús chëngbe tsëntsajana tojanenatjëmba. m As chënga tmojantjá: —¿Nda yojtsemna chë “acbe tjuashe mesocñe y monts̈é jóyenana ca” tcmojauyaná ca? l' Y chë boyabása tojanë́yana: —Chë s̈onjashná cha mënts̈á s̈onjauyana: “Acbe tjuashe mesocñe y monts̈é jóyenana ca”. k) Chíyeca, chë tbojanshnábioye chë judiënga tmojaniyana: —Mëntena ochnayté. Mënté ndoñe quenátopodena aca tjuashe jtsecutsnana ca. "j= Cach ora chë boyabása ts̈abá yojtsatsmëna, chabe tjuashe tojésanocñe y tojanonts̈é jtsanana. Chca tojanopasá ora, chë ochnayté inamna. hiIY Jesús tbojaniyana: —Matëtsbaná, acbe tjuashe mesocñe y matonts̈é jóyenana ca. xhiY chë s̈ocá tbojanjuá: —Taita, ndocná quetsátsbomna nda chas̈uájabuache béjayoye jamashënguama, chë béjaye tojtsobonjná ora. Y ats̈e béjayoye jamashënguama stsebos̈e ora, inÿa ats̈be natsana jtsamashënguana ca. $gAJesús chë jajonábioye tbojáninÿe ora y ba uatama chca yojamnama tojántats̈ëmbona ora, tbojantjá: —¿Quecojtsebos̈e ts̈abá jtsatsmënama ca? ifKChë s̈oquënguiñe canÿe boyabása inamna, unga bnë́tsana y posufta uatama jama ndobená. Me(Nderado nderado, Bëngbe Bëtsábioca canÿe ángel yojanamana jastjanguana chë béjaye jabónjuama. Chca ora, chë béjayoye natsana tojamashënguá, chabe s̈ocanama ts̈abá jtsatsmënana.) dChiñna ba s̈oquënga jtanënga, coshetënga y jama ndobenënga imojtsecjana; chë béjaye chamobonjoma imojtsobátmana. tcaChoca, chë Oveshëngbe amashjuana ca uabáinents̈e yojamna canÿe binche uafjajónaye, ents̈angbe pormániñe. Chë béjayna judiëngbe biyañe Betzata ca inauabaina. Chë béjaye juachañe shachna amashjuana otsbojebniñe inamna. ub eBaseftayté chents̈ana, chë judiënga canÿe oboyejuaye te imojtsebomna ora, Jesús Jerusalenoye tojána. ba=6Nts̈amo Jesús chora, chë uajabuachanabe uaquiñabiama tojanmcá, Judeocana Galileoye yojtsataye orna, yojamna chabe utama chca bëts soye jamama, Bëngbe Bëtsabe obenana jinÿanÿiyama, Galilea luaroca.M`5Chora chë taitá tojanenojuabó, cachca ora Jesús tbojaniyana: “Acbe uaquiñá ainá endëtsomñe ca”. Y cha y nÿetscanga chabe yebnents̈e oyenënga Jesúsbeñe imojtsanos̈buaché. (_I4As cha tojanatjá: —¿Ntseco orscana tbënjatëcja ca? Y chënga tmojanjuá: —Tonjopasá yëfse, mos̈enana orscana chë calentora tbonjábosana ca. ^ 3Cha yojtsataye orna, chabe oservénënga tmojánbocana jajébenguama y tmojaniyana: —Acbe uaquiñá ts̈abá entsatsmëna ca. 2]]2As Jesús tbojaniyana: —Acbe yebnoye motsatá. Acbe uaquiñá ainá endëtsomñe ca. Chë boyabásana tojanos̈buaché nts̈amo Jesús tbojaniyancá y tojtaná. \1Chora, chë mandadbe uajabuachaná Jesúsbioye tbojaniyana: —Taita, betsco mabo, ats̈be uaquiñá cabá ndóbana ora ca. ?[w0As Jesús tbojaniyana: —Ts̈ëngaftanga, Bëngbe Bëtsabe obenana jinÿanÿiyama bëts soyënga ats̈e jamama ndoñe s̈monjinÿëse, áts̈beñe ndocna te ntsos̈buáchiyana ca. ]Z3/Jesús Judeocana Galileoye tojánashjanguama, chë uajabuachaná tojanuena ora, Jesúsbioye tojána y ibojtseimpadana chabe yebnoye cháuama, chabe uaquiñá chabuetseshnáñama, er ya jtsóbanama yojtsemna ca. eYC.Galileocna, Jesús cachiñe Caná puebloye tojésanashjango, chë béjayeca vínoye cha tojánbements̈e. Choca yojtsemna canÿe mandadbe uajabuachaná, y chabe uaquiñana Capernaum puebloca s̈ocá yojtsejájona. \X1-Galileoca oyenënga Jerusalenoye tmojána, y tmojáninÿe nÿetsca bëts soyënga nts̈amo Jesús Bashco fiesta ora choca tojanmcá. Chíyeca, Jesús Galileoye tojtanashjango ora, chënga ts̈abá tmojtanofja. "W=,Cach Jesús mënts̈á tojánayana: “Canÿa Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá, cachabe luarents̈e oyenënga ndoñe bëtsá ntjabemëngana ca.” \V1+Uta te chents̈ana, Jesús Samariocana tojáisanbocna y Galileoye tojataná. dUA*Y chë shembása chë ents̈anga tmojaniyana: “Mora cocayé fsëntsos̈buaché, ndoñe nÿe nts̈amo aca s̈cojáuyanama, sinó cach bënga chábioye oído fsënjabuajóyeca; y mora fsë́ntsetats̈ëmbo ndegombre cha yojtsemna chë quem luare ents̈angbiama Atsebacayá ca.” Jesús, canÿe mandado uajabuachanabe básabioye tbojanshná wTg)Y más ents̈anga, cach nts̈amo Jesús yojtsanëtsëtsnacá tmonjanuena ora, chábeñe imojtsanos̈buaché. 1S[(As chë samaritanënga, Jesús yojtsemnents̈e tmojánashjajna ora, tmojanimpadá chë́ngaftaca chaotsoquedáñama. Y as Jesús, uta te chents̈e tbojëftsanjétana. aR;'Bëtscá ents̈anga, Samarioca pueblents̈ënga Jesúsbeñe imojtsanos̈buaché, nts̈amo chë shembása tojanë́yanama. Chë shembása tojanë́yana: “Lempe nts̈amo ats̈e tijamcá cha s̈onjauyana ca.” Q&Ats̈e ts̈ëngaftanga cbonjichamó canÿe soye játbanama, y ts̈ëngaftanga tondaye ches̈matsma chca chaotsebínÿnama. Inÿenga chiñe bëtscá tmonjëftsetrabája, y ts̈ëngaftangna, chëngbe trabajënguents̈ana s̈mojolograñe ca —Jesús tojánayana. P{%Quem ents̈angbe ichámuana, canÿe ndegombre soye endmëna: “Chë jená canÿa jtsemnana, y atbanayana inÿa ca.” 'OG$Ts̈ëngaftanga s̈montsemna mo chë saná atbanayëngcá. Chëngna jajañe jtsetrabájayana, y chëngbe uacanánana jtsësháchiñana. Cachcá, ts̈ëngaftanga cmontsamna ats̈biama ents̈anga júbuajana, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama. Chë jaja saná átbanaye ora, jenënga y chë atbanayënga cánÿiñe oyejuayënga jtsemnana. Cachcá, chë ents̈anga áts̈beñe chamojtsos̈buaché ora, nÿetscanga, chë ats̈biama obuájajanënga y chë ats̈biama trabájayëngnaca cánÿiñe oyejuayënga mochántsemna. ~Nu#Ts̈ëngaftanga s̈mondbétsichamo: “Cabá canta ishinÿe entsashbena jaja saná chaotsebínÿnama ca”; pero ats̈e cbë́yana: Minÿënga ts̈a ents̈anga moye montsabëbana; chënga montsemna mo jajañe saná játbanama tojtseprontancá. ,MQ"Y Jesús tojanë́yana: —Chë s̈onjichmó cha nts̈amo yojtsebos̈cá jamana, y chabe trabajo japochócana, chë soyënga mo sanacá ats̈biama entsemna. vLe!Chora chë uatsjéndayënga tmojanonts̈é entjanayana: —¿Nderado nda jasama chabiama tojiyëbo ca? K Pero cha tojanë́yana: —Ats̈e canÿe soye jasama së́ntsebomna. Ts̈ëngaftanga chë soyama ndoñe ques̈mátstats̈ëmbo ca. JyChca yojtsopasánëntscuana, chë uatsjéndayënga Jesúsbioye imojtseimpadana: —Buatëmbayá, bats̈atema mose ca. fIEAs chë ents̈anga chë pueblocana tmojánbocana y Jesús yojtsemnoye tmojánashjajna. +HO“Mabënga canÿe boyabása jinÿama ca. Cha ats̈e s̈onjauyana lempe nts̈amo tijamcá. ¿Chë boyabása, chë Cristo tanántsemna ca?” —cha yojtsichamo. GChorna, chë shembása chabe uafcanëja tojésanboshjona, y chë puebloye betsco tojtaná. Chocna, ents̈anga tojanë́yana: FyChëntscuana, Jesusbe uatsjéndayënga tmojtanashjajna, y tmojtsanëuatjaná, Jesús canÿe shembásaftaca yojtsoyebuambná causa. Pero ndocná Jesús tbonjantjá: ¿Ndayá cháftaca cojtsebos̈e? o ¿Ndáyeca cháftaca cojtsoyebuambná ca? fEEAs Jesús tbojaniyana: —Ats̈e, chë ácaftaca entsoyebuambná cha, cha entsemna ca. eDCChora chë shembása tbojaniyana: —Ats̈e sëndë́tats̈ëmbo, canmëna chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná, chë Cristo jabana ca; y cha chaojáshjango orna, cha nÿetsca soyëngama cas̈ochjabuayená ca. :CmBëngbe Bëtsá, Espíritu endmëna; y chë chábioye adórayënga entsamna, chë Uámana Espíritbeyeca y ndegombre juabnë́ngaca cha jtsadoránana ca —Jesús tbojaniyana. B+Pero ora entsoshjajuana, ya chë tempo tocjobuache, ndaye ora chë Bëngbe Bëtsá chë Taitá ndegombre atschuanayënga, chë Espíritbeyeca y ndegombre juabnë́ngaca chábioye mochántsadorana. Er chë Taitá entsebos̈e chë chábioye adórayënga chca chamotsamama. -ASTs̈ëngaftanga samaritanënga ndoñe ques̈matábuatma nda s̈metsadoránama; pero bënga aíñe fsënduábuatma, er chë atsebacayá judiënguents̈ana endabó. W@'Chora Jesús tbojanjuá: —Shembása, s̈moyeuná; canÿe tempo echanjóshjango y chora ts̈ëngaftanga ndoñe quecmochátamna Bëngbe Bëtsá jadóramna, ni quem tjoye jabana, ni Jerusalenoye jana. P?Bëngbe tempsca bëts taitanga quem tjoca Bëngbe Bëtsá monjánadorana; pero ts̈ëngaftanga, judiënga s̈mondbétsichamo, bënga Bëngbe Bëtsá jadóramna, Jerusalenoca chë luare canmëna ca. 2>]Chë shembása chca tojanuena ora, Jesúsbioye tbojaniyana: —Señor, mora ats̈e së́ntsetats̈ëmbo, aca canÿa Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá comnama. =-Er, aca shachna boyanga conjánabamna, y chë mora contsebomnana, acbe boyá ndoñe quenátsmëna. Nts̈amo tconjayancá ndegombre entsemna ca. <-Chora chë shembása tbojanjuá: —Boyá ndoñe quetsátsbomna ca. As Jesús tbojaniyana: —Ts̈abá tcjayana boyá ndoñe condbomna ca. X;)As Jesús tbojaniyana: —Motsa acbe boyá jachembuama y cochjésabo ca. S:Chora chë shembása tbojaniyana: —Señor, chca búyeshe s̈mabuats̈etá, as ats̈e ndoñe cachiñe chas̈ondetsajuendama, ni búyeshe juafcama moye jtsaboyama ndoñe chas̈ondë́tsemnama ca. &9EPero chë chanjuabuáts̈etaye búyeshents̈ana tojofs̈é chana ndocna te cachiñe quebochë́tajuendaye. Cha chanjuabuáts̈etaye búyeshna, chábeñe echántsemna mo cánÿents̈e béjaytema obocaniñcá, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama ca —cha tbojaniyana. 8 As Jesús tbojanjuá: —Nÿetscanga chë quem búyeshents̈ana tmojofs̈enga, chënga cachiñe echantë́tëjuendaye. z7m Bëngbe tempsca bëts taitá Jacob, quem atëfjóniñe bëngbiama tojë́ftsanboshjona. Cachá, chabe básenga y chabe bayënga muents̈ana búyeshe tmojëftsanofs̈é; y ¿aca chabiama más bëtsá comna ca? —chë shembása yojtsichamo. w6g Y chë shembása tbojaniyana: —Señor, tondaye quecátsbomna nÿe mo ndayecnaca búyeshe jabuatsjuama, y chë atëfjóniñe corente tboca endmëna; y as, ¿ndayents̈ana cochjobenaye béjaye vida bomniye ats̈e juabuats̈etayama? 5 Chora Jesús tbojanjuá: —Aca mo cojtsetáts̈ëmbo nÿe nts̈amo Bëngbe Bëtsá aca jats̈etayama yojtsebos̈cá, y nda chë búyeshe cmojtsábuatjanañama, acna más cha catjuábuatjañe, y chana béjaye vida bomniye cmatjuabuáts̈etaye ca. 4  Y chë shembása tbojanjuá: —Aca canÿe judío condmëna y ats̈na canÿe samaritaná. ¿Nts̈amo cojtsobena ats̈e búyeshe juabuátjañama ca? (Cha chca tojánayana, er canjanopasana, judiëngna samaritanë́ngaftaca ndoñe monjanenatsëtsná.) c3?Chabe uatsjéndayëngna chë puebloye tmojána saná jobuámiñama. Chora, canÿe shembása Samariocá, chë atëfjónoye tojánashjango, búyeshe jauafcama; as Jesús tbojaniyana: —Búyeshtema s̈mabuats̈etá ca. a2;Choca yojamna cánÿents̈e atëfjóniñe, búyeshe jobuatsjuama, Jacobëbe atëfjóniñe ca uabáiniñe. Mo nÿetsto ora, chents̈e Jesús yojtsemna, aniñe uamënts̈nayá, chë atëfjóniñe batsjaca yojótbema. 01YSamariocna, canÿe pueblo Sicar ca uabáinoye Jesús tojánashjango. Chë pueblo yojamna, chë Jacob chabe uaquiñá Josébioye tbojëftsanlargá fshantse béconana. G0Choye jtamna ibojamna Samaria luarëjana jachnënguana. /+Bëngbe Utabná Jesús, nts̈amo chë fariseunga tmojanuenama tojántats̈ëmbona ora, Judea luarocana tojë́ftsanbocna y Galileoye tojtaná. b.=Pero ndegombre, cach Jesús ndocnábioye bonÿanábayana, sinó chabe uatsjéndayënga. z- oChë fariseunga tmojanuena Jesús, Juanbiama más ústonënga yojtsabamnama, y más ents̈anga yojtsëbáyanama. 8,i$Nda chë Uaquiñábeñe tojtsos̈buaché, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida echántsebomna; y nda chë Uaquiñábioye ndoñe tbontsas̈buaché, chana chë vida ndoñe queochátsbomna, y chë Bëngbe Bëtsabe uabouana castigo nÿetsca tescama chábeñe echántsemna ca” —cha tojánayana.+#Chë Taitá Uaquiñábioye bondbobonshana, y chë Uaquiñábioye obenana tbojats̈etá nÿetsca soyënguiñe jtsemándayama. #*?"Chcasna, Bëngbe Bëtsabe ichmonana, jtsóyebuambnayana nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojtsichamcá. Bëngbe Bëtsana chë ichmonábioye tbojichmó chë Uámana Espíritu, nÿets tempo corente chabotsájabuachanama, nts̈amo cach Bëngbe Bëtsá tojtsichamo y cachcá chaotsichámuama. )'!Nda nts̈amo cha tojtsóyebuambnañe tojtsos̈buaché y chca tojtsama, jtsinÿanÿnayana Bëngbe Bëtsá ndegombre soyënga inetsichámuama. ~(u Cachá nts̈amo tojinÿe y tojouencá entsoyebuambná, pero chë entsichamo soyënguiñe ndocná quenatos̈buaché. 5'cMënts̈ánaca Juan tojánayana: “Chë tsbanánocana tojabá, nÿetsca ents̈angbiama más uamaná endmëna. Chë quem luare oyená quem luare ents̈angcá jtsemnana y quem luarents̈a soyëngama jtsóyebuambnayana, pero chë celocana tojabana, nÿetsca ents̈angbiama más uamaná endmëna. &9Cha bontsemna más uamaná jtsemnana, pero ats̈e s̈ontsemna más nduamaná jtsemnana ca —Juan tojanë́yana. Nts̈amo yomna chë celocana tojabá e%CChë tobias̈e tojtsobouamá ora, chë bobontse chábioye jtsebomnana; y chabe amigna, chabiama jtsobátmanana y chë bobontse bouamnabe oyebuambnayana jtsuenanana; y chca tojtsuenana ora, ts̈a oyejuayá cha jtsemnana. Cachcá, nts̈amo chë Uabuayaná yojtsamama y yojtsóyebuambnama sëntsuenana ora, áts̈naca corente oyejuayá së́ntsemna. O~S}}`|{*zpyxx\whuutss$rqqpPoon%mmlk{jjeii$hhgCfedccGba0`>^^_]\ZZnYXWW2VU{TfSRQDPONNN M;LL>KK'JIHGGFEEeDDC:BAAB@>><f&eIF S :  Z )AOV^% chíyeca tmojanë́yana: “Cha ya bëtsá entsemna. Cachá motjanga ca”. h]I Tempo, chë judiënga imojenóyeunaye, chëngbe enefjuana yebnënguents̈ana jtëbuacanana chë Jesús ndegombre chë Uámana Uabuayaná, chë Cristo yojamna ca tmojayanënga. Chë bëtsë́tsatna chama ibojtsauatja; \ Pero ndoñe queftsátstats̈ëmbo nts̈ámoyeca mora chca ibojtsabinÿnama, ni bëndatbe uaquiñá chabotsabinÿnama nda tojamama cach ndoñe. Cachá motjanga. Ya bëtsá entsemna, y cachá entsobena ts̈ëngaftanga razón jats̈atayama ca —chata tbojánayana. [! Chora chë bëtsë́tsata tmojanë́jua: —Aíñe fsëndë́tats̈ëmbo cha bëndatbe uaquiñá endmënama y jtaná tonjanonÿnama. dZA Chë bëtsë́tsata tbojánashjango ora, chë judiënga tmojanatjá: —¿Quem boyabása tsëndatbe uaquiñá yomna ca? ¿Ndegombre tas̈ojtsichamo cha jtaná inonÿnama? Chcase, ¿nts̈amo mora cha ibojtsabinÿna ca? CY Pero chë judiënga ndoñe montsanos̈buaché, cha chë jtaná inamnama y chora ibojtsabinÿnama. As chënga, ínÿenga tmojanichamó chë boyabásabe bëtsë́tsata jobiats̈ama. sX_ Chama chënga cachiñe chë jtaná inamná tmojtëtantjá: —Er aca mora chacmotsabinÿnama cha tojamëse, ¿chabiama nts̈amo catjayana ca? Chora cha tojanë́jua: —Chana canÿa Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá entsemna ca. -WS As chora básefta fariseunga imojtsichamo: —Chë jtaná chabotsabinÿnama tojamá ndoñe tonjochná, y ochnayté tojatrabajá. Chíyeca cha Bëngbe Bëtsabe ents̈á ndoñe quenátsmëna ca. Inÿenga imojtsichamo: —Cha canÿe bacna soyënga amá tojtsemnëse, ¿nts̈amo nantsobena canÿe bëts soye Bëngbe Bëtsabe obenánaca jamama ca? Y chca, ínÿenga Jesusbe pavor imojtsemna, y ínÿengna chabe contra. mVS As chë fariseunga chë boyabása tmojantjá: —¿Nts̈ámoyeca mora cmojtsabinÿna ca? Chora cha tojanë́jua: —Cha ngüiche yebuáyeca tonjábema y s̈onjabuchanëtjo. Sënjetsobúchjabebiye, y cachora s̈onjuabinÿna ca. rU] Chë Jesús bats̈á yebuáyeca ngüiche tojánbema, y chë jtaná tojanma te, canÿe ochnayté inamna. YT+ Chora chë ents̈anga, chë jtaná inamná fariseúngbioye tmojanánatse. AS{ Chora chënga tmojantjá: —¿Ndayents̈e cha yojtsemna ca? Y chana: —Ats̈e ndoñe quetsátstats̈ëmbo ca —tojanë́jua. Chë jtana shnanábioye fariseunga imojtsetjanaye R' Y cha tojanë́jua: —Chë boyabása, Jesús ca uabainá, ngüiche yebuáyeca tonjábema, s̈onjabuchanëtjo y s̈onjauyana: “Motsa y Siloé uafjajónayiñe metsobúchjabebiye ca”. Chcasna, ats̈e sënjá, sënjetsobúchjabebiye y cachora s̈ontsabinÿna ca. YQ+ As chë ents̈anga tmojantjá: —¿Nts̈amo chca mora cmojtsabinÿna ca? 9Pk Inÿenga imojtsichamo: —Cha entsemna ca. Y ínÿengna: —Cha ndoñe quenátsmëna, pero chacá entsábona ca. Y cach shnaná yojtsichamo: —Ats̈e cha sëndmëna ca. ?Ow Chë juachañe oyenënga y chë jtaná tempo lemos̈na otjanañana tmojáninÿënga, imojtsentjanaye: —¿Mua ndoñe yondmëna chë enjanamana jótbemana lemos̈na jótjañama ca? ,NQ Chora chë jtaná tbojaniyana: —Motsa y metsobúchjabebiye, chë binche uafjajónaye ents̈angbe pormániñe, Siloé ca uabáiniyoca ca. (Siloé, judiëngbe biyañe endayana “Ichmoná ca”.) Y chë jtaná tojána; choca yojetsobúchjabebiye, y yebnoye tojtaná ora, ya ibojtsabinÿna. /MW Chca tojánayanents̈ana, Jesús fshantsiñe tojanbuashëtjo, y chë yebuáyeca bats̈á ngüiche tojánbema, y chë jtaná chë ngüícheca tbojanbuchanëtjo. L  Quem luariñe chjëftsemnëntscuana, ats̈e quem luare ents̈angbe juabnënga binÿnayá chanjë́ftsemna ca —tojanë́yana. ?Kw Cabá yojtsësháchena ora, s̈ontsamna jamana nts̈amo chë s̈onjichmó cha yojtsebos̈cá. Ndoñe usháchena tempo echanjóshjango; chora ndocná tondaye jamama queochatobenaye. NJ Chora Jesús tojanë́jua: —Ni cachabe bacna soyëngama, y ni chabe bëtsë́tsangbe bacna soyënga causa. Chca endmëna ndayá ents̈anga jinÿanÿiyama nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobencá. DI Chë uatsjéndayënga Jesús tmojantjá: —Buatëmbayá, ¿ndáyeca quem boyabása jtaná inónÿna? ¿Camuá bacna soyënga tojamama, o chabe bëtsë́tsangbe bacna soyënga causa ca? H y Canÿe luarëjana yojtsachnëjuana ora, Jesús canÿe boyabásabioye tbojáninÿe. Chë boyabásana jtaná inónÿna. =Gs;Jesús chca tojanë́jua ora, chënga ndëts̈benga tmojanájaca cha jtsatëchë́nganjama. Pero Jesusna oitanánana, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈ana tojésanbocna. F:Chora Jesús tojanë́jua: —Ndegombre cbë́yana, Abraham cabá ndoñe ainá quenjatsmëna ora, ats̈e ya sënjétsemna ca. +EO9Chora chë judiënga tmojaniyana: —Aca cabá ndoñe shachna bnë́tsana uata quecátsbomna; y as, ¿nts̈amo cochjátichamo, Abraham tcojë́ftsinÿe ca? TD!8Ts̈ëngaftangbe uámana bëts taitá Abraham, chë ats̈e jabama te jinÿama yojtsejuabnaye ora, puerte oyejuayá yojtsemna. Y pronto tojë́ftsaninÿe, y puerte tojanoyejuá ca —Jesús tojánayana. 7Cg7Pero ts̈ëngaftanga cha ndoñe ques̈matábuatma; ats̈e aíñe. Y ats̈e, “cha ndoñe quetsatabuatma ca” stsichámëse, áts̈naca cach ts̈ëngaftangcá canÿe bostero stsemna. Pero ndegombre ats̈e cha sënduábuatma, y nts̈amo cha tojtsichamcá, ats̈e sëndouenana y cachcá sëndbétsama. B56Chora Jesús tojanë́jua: —Ats̈e nÿe cach ats̈e más bëtsá stsenobiamnasna, chë soye tondaye nantsámana. Pero chë más bëtsá s̈ojtsebiamná cha, ats̈be Taitá endmëna, cach ndabiama ts̈ëngaftanga s̈mondbétsichamo ts̈ëngaftangbe Bëtsá canmëna ca. RA5¿O aca, bëngbe bëts taitá Abrahambiama más bëtsá comna? Cha tojanóbana, y Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayë́ngnaca. ¿Ndase cojátsmëna ca aca cojatsjuabná ca? —chënga imojtsichamo. g@G4Chora chë judiënga tmojaniyana: —Mora cocayé fsë́ntsetats̈ëmbo aca ndegombre bacna bayëjbe juabna uambayá comnama. Abraham tojanóbana, y cachcá, nÿetscanga Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayë́ngnaca. ¿Y mora aca cochjátichamo, “Nda nts̈amo ats̈e sëntsichamcá tojouena y chca tojama, cha ndocna te queochatóbana ca”? ?3Ndegombre s̈cuayana, nda nts̈amo ats̈e sëntsichamcá tojouena y chca tojama, ndocna te queochatóbana ca —Jesús tojánayana. >2Ats̈e ndoñe quetsátsbos̈e ínÿenga ats̈e más uamaná chas̈mobemama. Pero inÿa endmëna; cha aíñe endbos̈e ats̈e bëtsá bétsemnama chaminÿanÿema. Y chánaca endmëna chë ínÿengbiama ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmontsamama endbetsichamuá. = 1Y Jesús tojanë́jua: —Ats̈e ni mo canÿe bayëjbe juabna quetsatambá. Nts̈amo ats̈e sëntsamcá, endmëna jinÿanÿiyama ats̈be Taitá Bëngbe Bëtsá uamaná yomnama; pero ts̈ëngaftangna, ats̈e chca tsmënama ndoñe ques̈matinÿinÿná. +<O0Chora chë judiënga tmojaniyana: —Ajá, bënga co ndegombre fstsichamo, aca nÿe samaritano y bacna bayëjbe juabna uambayá comna ca fstsichamo ora ca. J; /Nda Bëngbe Bëtsabe ents̈á tomna, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojtsichamcá jtsuenanana. Pero ts̈ëngaftangna ndoñe Bëngbe Bëtsabe ents̈anga ques̈mátsmëna. Chíyeca, nts̈amo Bëngbe Bëtsá entsichamcá ndoñe ques̈mátsbos̈e jouenama ca —Jesús tojanë́yana. Cristo Abrahambiama más natsana ya yojtsemna V:%.¿Nda ts̈ëngaftanguents̈á nanjobenaye jinÿanÿiyana ats̈e ndaye bacna soye tijamama? Y ats̈e, nÿe nts̈amo ndegombre yomncá stsichámëse, ¿ndáyeca chë tijayaniñe ndoñe s̈montsos̈buaché? 9)-Ats̈na sempre nts̈amo ndegombre yomncá cbondutsëtsná; chíyeca, chë së́ntsichamo soyiñe ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈matos̈buaché. 68e,Ts̈ëngaftangbe taitá Satanás endmëna. Ts̈ëngaftangna chabe ents̈anga s̈mondmëna; chíyeca, ts̈ëngaftanga s̈montsebos̈e jamama cachcá nts̈amo cha tojtsebos̈cá. Quem luare jobojáts̈ama orscana, Satanás ents̈á obanayá endmëna. Satanasbe juabnoca, ndocna ts̈abe soyënga ni ndegombre soyënga ntsebínÿnana. Chíyeca, ndocna te cha nts̈amo ndegombre yomncá ntsamana. Cha canÿe bostero endmëna, y chábents̈ana nÿetsca bostero soyënga jtsóbocanana. Chíyeca, cha tojtsebostero ora, nÿe nts̈amo cachá yomnama jtsichámuana. ,7Q+¿Ndáyeca ts̈ëngaftanga ndoñe s̈montsobena ats̈be palabrënga josértana? Co, nts̈amo cbontsëtsëtsnacá joyeunayama ndoñe ques̈mátsbos̈e causa chca. %6C*Chora Jesús tojanë́yana: —Bëngbe Bëtsá ndegombre ts̈ëngaftangbe taitá tojtsemnëse, ts̈ëngaftangna ats̈e s̈mattsebobonshana. Er ats̈na, Bëngbe Bëtsábiocana sënjabo y muents̈e së́ntsemna. Nÿe ats̈be ponto ndoñe chiyátabo; Bëngbe Bëtsá s̈onjichmó. 5!)Ts̈ëngaftangna, nts̈amo ts̈ëngaftangbe taitá tojëftsemcá y cachcá jtsamana ca —Jesús tojánayana. Chora chënga tmojaniyana: —Bënga nÿe enaquë́cana básenga ndoñe queftsátsmëna. Chë nÿe canÿe taitá fsëndbomná, Bëngbe Bëtsá endmëna ca. V4%(Ats̈na nts̈amo ndegombre yomncá sëndoyebuambná, nts̈amo Bëngbe Bëtsábents̈ana tsouenancá. Pero mora ts̈ëngaftanga s̈montsebos̈e ats̈e jóbama; Abraham ndocna te chca chenaisobuachjanguá. 3)'Chora chënga tmojanjuá: —Bëngbe uámana bëts taitá, Abraham endmëna ca. As Jesús tojanë́yana: —Ts̈ëngaftanga Abrahambe básenga ca jtsabáinama merecido s̈mojtsebuajónëse, chë nts̈amo Abraham tojë́ftsema y cachcá ts̈ëngaftanga s̈mattsama. T2!&Nts̈amo ats̈be Taitábioca tijinÿcá, cach soyëngama ats̈e sëntsoyebuambná. Ts̈ëngaftángnaca, cachcá nts̈amo ts̈ëngaftangbe taitábents̈ana s̈mojouencá s̈montsama ca —tojanë́yana. t1a%Ats̈e sëndë́tats̈ëmbo ts̈ëngaftangna Abrahámbents̈ana ents̈anga s̈momnama; pero ts̈ëngaftanga s̈montsebos̈e ats̈e jóbama, nts̈amo ats̈e cbontsëtsëtsnacá ainaniñe jóyëngacñama ndoñe ques̈mátsbos̈e causa. 09$Y chca, Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá chacmojátsebacase, ts̈ëngaftanga ndegombre atsebácanënga s̈mochántsemna bacna soyënga juabnënguents̈ana. /)#Canÿe oservená ndoñe nÿets tempo chë pamillents̈á ntjë́ftsemnana, nts̈amo canÿe uaquiñá sempre chë pamillents̈á jesomñancá. &.E"Chora Jesús tojanë́yana: —Ndegombre s̈cuayana: Nda bacna soyënga tojtsama, cha nÿe bacna soyënga jamama juabnë́ngaca mandaná jëftsemnana. z-m!Chora chënga tmojanjuá: —Bëngna Abrahámbents̈ana ents̈anga fsëndmëna, y ndocná ndocna te ches̈náisishëche nÿe chabiama nÿets tempo jtsoservénama. As, ¿ndáyeca s̈cojtsëtsëtsná bënga atsebácanënga fchtsemna ca? ,# Nts̈amo ndegombre yomncá s̈mochántsetats̈ëmbo; y nts̈amo ndegombre yomncá jtsetats̈ëmbëse, atsebácanënga s̈mochántsemna ca. S+Chora Jesús, chë chábeñe imojtsos̈buaché judiënga tojanë́yana: —Nts̈amo cbontsëtsëtsnacá ts̈ëngaftanga sempre s̈mojtsamëse, ndegombre ats̈be uatsjéndayënga s̈mochántsemna. *-Jesús chca tojánayana ora, banga chábeñe imojtsanos̈buaché. Bëngbe Bëtsabe básenga y chë nÿe bacna soye jtsamama vida bomnënga ?)wY chë s̈onjichmó cha ndoñe nÿe canÿa ques̈nátsboshjuana. Chca endmëna, er ats̈e sempre sëndbétsama nts̈amo cha oyejuayá jabemama tojtsemncá ca —Jesús tojánayana. Y(+As Jesús tojanë́yana: —Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá chas̈mojatsbaná ora, s̈mochántsetats̈ëmbo nda sëndmëná ats̈e bétsemnama. Cachcá, ts̈ëngaftanga s̈mochántsetats̈ëmbo, nÿe cach ats̈be juábnaca ats̈e tondaye jamama sëndobenama. Nÿe ndayá ats̈be Taitá s̈ojabuatëmbacá ats̈e sëndoyebuambná. b'=Pero chënga ndoñe tonjanësertá Jesús cachabe Taitabiama chca tojanë́yanama. +&OAts̈e ba soyënga së́ntsebomna ts̈ëngaftangbiama jayanama, ts̈ëngaftangbe contra jayanama; pero chë s̈onjichmó cha nÿetsca soyëngama ndegombre endbétsichamo, y ats̈na nts̈amo chábents̈ana tijouencá, cachcá quem luare oyenënga sëntsëtsëtsná ca —cha tojanë́yana. )%KChora chënga tmojantjá: —¿As aca ndase cmëna ca? Y Jesús tojanë́yana: —Ents̈anga jabuátambama sënjanbojats̈é orscana chama tcbonjáuyana. $Chíyeca ats̈e chca tcbonjáuyana, chë “ts̈ëngaftangbe bacna soyëngama ndëperdonánënga s̈mochanjóbana ca”. Er, nda ats̈e ndegombre bétsemnama ndoñe chas̈montsos̈buachese, ts̈ëngaftangbe bacna soyëngama ndëperdonánënga s̈mochanjóbana ca. \#1Chora Jesús tojanë́yana: —Ts̈ëngaftanga quem luaroquënga s̈mondmëna; ats̈na tsbananocá, celocá sëndmëna. Ts̈ëngaftanga nÿe quem luarama enójuabnayënga s̈mondmëna, pero ats̈e ndoñe. D"Chora chë judiënga tmojanonts̈é enatsëtsnayana: —¿Mo nderado yojtsejuabná jtsenóitanama, y chíyeca yojtsichamo chë cha yochjá luaroye bënga ndoñe montsobena jama ca? 3!_Chora Jesús yojtëtónts̈a oyebuambnayana: —Ats̈e chantá, y chora ts̈ëngaftanga ats̈e s̈mochántsenguaye. Masque chca, s̈mochanjóbana ts̈ëngaftangbe bacna soyëngama ndëperdonánënga. Chë chanjá luaroye, ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mátobena jama ca —Jesús tojánayana. ? wBëngbe Bëtsabe bëts yebnoca, chë crocénana jacjayama luarents̈e yojtsabuátambaye ora, Jesús chca tojánayana. Pero masque cha chents̈e yojtsemna, ndocná tbonjánishache, er chca japásama cabá ndoñe ora tonjanóshjango. “Chë chanjá luaroye, ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mátobena jama” ykChora chënga tmojantjá: —¿Ndayents̈e acbe Taitá yojtsemna ca? Y Jesús tojanë́jua: —Ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈matábuatma ni ats̈e ni ats̈be Taitá. Ats̈e s̈mojtsábuatmësna, ats̈be Taitánaca s̈mattsábuatma ca. RY morna, ats̈e së́ntsichamo chë nts̈amo cach ats̈biama ndegombre yomncá, y ats̈be Taitá, chë s̈onjichmó chánaca entsichamo nts̈amo ats̈biama ndegombre yomncá ca —Jesús tojánayana. Ts̈ëngaftangbe leyiñe enduábemana, uta ents̈ata ndayámnaca cachcá tbojayanëse, nts̈amo chata tbojayancá puerte jtsámanana ca. 5cAts̈e ndoñe nÿe canÿa quetsátsmëna ínÿabiama jayanama ts̈abá o ndoñe ts̈abá tontsamama; ndayá ats̈be Taitá, chë s̈onjichmó cha, áts̈eftaca chca jayanana. Chíyeca, ats̈e ínÿabiama ts̈abá o ndoñe ts̈abá tonjama ca stsichamo ora, nts̈amo stsichamcá ndegombre jtsemnana. ETs̈ëngaftanga s̈mondbétsichamo ínÿengbiama ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmontsamama, chca, nÿe nts̈amo ents̈anga mondbetsejuabnaycá. Pero ats̈na ndocnabiama chca quetsátichamo. 0YAs chora Jesús tojanë́jua: —Nts̈amo cach ats̈biama sëntsichamcá aíñe entsámana, masque nÿe ats̈e stsichamo nts̈amo ats̈biama ndegombre yomncá. Er ats̈e sëndë́tats̈ëmbo ndë́mocana tijabo y ndë́moye tstsá. Pero ts̈ëngaftanga ndoñe chca ques̈mátstats̈ëmbo. &E Chora chë fariseunga Jesús tmojaniyana: —Aca nÿe cach acbiama chca contsoyebuambná; chcana, chë nts̈amo contsichamcá tondaye quenatámana ca. R Jesús cachiñe Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e yojtsabuátambaye, y ents̈anga mënts̈á tojanë́yana: —Ats̈e sëndbínÿna quem luare ents̈angbe juabnënga. Nda ats̈e chas̈ojtsë́stona, cha echantsiyena ats̈e chë binÿnayáftaca; y ndoñe mo ibetiñcá queochátaye, y chca, ts̈abe vida echántsebomna ca. 9 Ndoñe, Taita, ndocná ca —chë shembása tbojanjuá. Chora Jesús tbojaniyana: —Ats̈e cach ndoñe acbiama quichátayana castiganá chacotsemna ca. Morna, motsatoñe, pero ndoñe más bacna soye cattsama ca. Jesús yomna quem luarents̈a ents̈angbe juabna binÿnayá *M As, Jesús tojtantsá y tbojantjá: —¿Shembása, ndayents̈e chë acbe contra ichámënga imojtsemna? ¿Ndocná acbiama tonjayana castiganá chacotsemna ca? Q Chca tmojanuena ora, ents̈anga tmojanonts̈é canÿánÿa chents̈ana jésebocanana; natsana chë más bëtsanánënga y chë ínÿengna ústonoye. Canÿa Jesús tonjanoquedá y chë shembásanaca. r]Chents̈ana Jesús cachiñe fshantsoye yojtotsejbéna, y yojtëtónts̈a fshantsiñe jtëtabemama. CChënga nÿe imojtsetjanaye causa, Jesús tojantsbaná y tojanë́yana: —Nda ts̈ëngaftanguents̈á tondaye bacna soyënga tondbomná, chaobojats̈é ndëts̈beca jatëchënjama ca. U#Jesús chca tmojaniyana ana jisháchichiyama, chca chënga jtsebomnama ndáyeca chabe contra jayanana. Pero Jesús nÿe fshantsoye yojotsejbéna y yojónts̈a nts̈abuáfjaca fshantsiñe juabemama. Leyiñe Moisés s̈onjanamëndá mënts̈á uamana shembásengna ndëts̈béngaca jtsëbáyama. ¿Aca nts̈amo catjayana ca? y Jesús tmojaniyana: —Buatëmbayá, quemuá fsënjínÿena chabe boyábioye ínÿaftaca bondëtsoíngñañëntscuana. pYChorna, báseftanga ley abuátambayënga y fariseunga tmonjánashjajna, y canÿe shembása tmojanë́shjango. Chana tmojáninÿena chabe boyábioye ínÿaftaca ibnetsoíngñañëntscuana; nÿetscangbe tsëntsaca tmojanatsá, @yY chë yëfsana cachëse, Jesús cachiñe Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye tojesaná. Nÿetsca ents̈anga tmojanobeconá jouenama, y Jesús tojanótbema y tojanonts̈é jabuátambama. F  Pero Jesusna canÿe tjoye, Olivos ca uabáinoye tojtsanoñe.  )5Fariseunga y bachnangbe amë́ndayënga chë josticië́ngbioye tmojanëcácanents̈ana, cada ona cachabe yebnoye imojtsatóñënga.K 4Chora chënga Nicodemo tmojanjuá: —¿Acnaca chábeñe cojtsos̈buaché y mo canÿe Galileoca ents̈acá cojtsejuabná ca? Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe cochjuatsjinÿe, y cochanjinÿe ni canÿa Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Galileocana yochjabo ca. Chë shema boyábioye ínÿaftaca ingñayá O 3—Nts̈amo bëngbe leyiñe endayancá, bënga ndoñe quemuátobena jayanana canÿe ents̈á castiganá jtsemnama ibojtsemna ca, cha cabá ntjoyeunaycá, ndayá cha tojamama jtsetats̈ëmbuama ca. y k2Chora Nicodemo, canÿa fariseunguents̈á, chë Jesúseftaca jencuéntama ibeta tojána cha, tojánayana: #1Pero quem ents̈anga, nts̈amo leyiñe iuayancá nduabuátmënga, bacna soyë́ngaca sempre mochanjë́ftsemna ca —chënga imojtsichamo. {o0¿Nderado bëngbe amëndayënguents̈á o bënga fariseunguents̈á nÿe mo canÿa chábeñe tayojtsos̈buaché? ve/Chora chë fariseunga tmojanë́yana: —¿Ts̈ëngaftángnaca s̈mojalesenciá cha chacmaingñema ca? y.Chora chë josticiënga tmojanë́jua: —Ndocná quenatoyebuambná nts̈amo chë boyabása tonjoyebuambacá ca. L-Chë fariseunga y bachnangbe amë́ndayënga imojtsemnoye chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca josticiënga tmojtanashjajna ora, tmojanatjá: —¿Ndáyeca ndoñe Jesús s̈monjuánatse ca? ,Inÿenga imojtsebos̈e Jesús jishachama, pero ndocná tbonjánishache. Chë amë́ndayënga Jesúsbeñe ndoñe montsanos̈buaché W'+Y chca, ínÿengna Jesusbe pavor imojtsemna, y ínÿengna chabe contra. _7*Ndegombre, Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayana, chë Cristna rey Davídbents̈ana ents̈á canmëna, y Belenocana caochjabo ca, cach pueblocana ndayents̈á David inamna ca —chënga imojtsichamo. 5c)Inÿenga imojtsichamo: —Ndegombre cha chë Cristo, chë Uámana Uabuayaná entsemna ca. Pero ínÿengna: —Ndoñe, er chë Cristo Galileocana ndoñe queochátabo. .U(Chca tmojanuena ora, ínÿenga imojtsichamo: —Quem boyabása ndegombre chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá entsemna, chë Cristbe natsana jabamá ca. >~u'Chë sóyeca, Jesús yojtsebos̈e jayanana, chábeñe os̈buáchiyënga chë Uámana Espíritu mochjanóyëngacñe ca; er chë Uámana Espíritu cabá ndoñe tonjánabo, Jesús corente bëtsá yojamnama cabá ndoñe tmonjaninÿinÿé causa. Nÿetsca ents̈anga ndoñe cachcá Jesusbiama imontsejuabnaye }&Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá: ‘Nda áts̈beñe tojtsos̈buaché, cha echántsemna mo ndabe ainanents̈ana vida bomna béjayënga tojtsobocancá.’ Chca echántsemna áts̈beñe os̈buáchiyëngbiama ca” —cha tojánayana. I| %Chë fiesta jopochócama te yojamna chë más uámana te. Chë te, Jesús ents̈ángbents̈e tojantsá y jabuache tojánayana: “¡Nda tbojtsajuendá, áts̈bioye chauabo y chaofs̈é! {$¿Nts̈amo yojtsents̈áyana cha s̈onjauyancá, chë ‘ts̈ëngaftanga ats̈e s̈mochántsenguaye, pero ndoñe ques̈mochátinÿena; y ndayents̈e chántsemnoca ndoñe ques̈mochatobenaye jashjanguama ca’?” —chënga imojtsichamo. Béjayënga vida bomniye z#Chora chë judiënga tmojanonts̈é entjanayana: “¿Ndë́moye quem boyabása yochjá, y bënga ndoñe mochanjobenaye jinÿenama ca? ¿Inÿe fshantsëngoye, judiënga tmojuashanë́ngbioye yochjá, y choca chë ndoñe judiënga yochjabuatambá? )yK"Chora ts̈ëngaftanga ats̈e s̈mochántsenguaye, pero ndoñe ques̈mochátinÿena; y ndayents̈e chántsemnoca ndoñe ques̈mochatobenaye jashjanguama ca.” %xC!Chora Jesús tojánayana: “Muents̈ana nÿe baseftayté ts̈ëngaftangaftaca chanjë́ftsemna; chents̈ana, chë s̈ojichmó chábioye chanjëtspadésa. |wq Chë fariseunga tmojántats̈ëmbona nts̈amo ents̈anga Jesusbiama iytëcana imojtsencuéntaye. As, chënga y chë bachnangbe amë́ndayënga tmojanichamó báseftanga Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca josticiënga, Jesús chamuishachama. av;Banga chents̈e Jesúsbeñe imojtsanos̈buaché y tmojánayana: “Chë Uámana Uabuayaná chaojabo ora, ¿quem boyabásabiama más ts̈abe soyënga yochjama ca?” Chë fariseunga tmojánbos̈ena Jesús jishachama *uMJesús chca tojánayana ora, chënga tmojánbos̈ena cha jishachama, pero ndocná tbonjánishache, er cha chca japásama cabá ndoñe ora tonjanóshjango. t Ats̈na aíñe cha sënduábuatma, er ats̈e chábents̈ana sënjabo y cha quem luaroye s̈onjichmó ca —Jesús tojánayana. >suChca tojanuena ora, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e Jesús yojtsabuátambayëntscuana, cha jabuache tojánayana: —¡Ts̈ëngaftanga s̈mojtsejuabná ats̈e ndegombre s̈mabuatma, y ndë́mocana tijabama s̈mojtsetáts̈ëmbo ca! Pero nÿe ats̈be cuenta, ndoñe chiyátabo, ndayá canÿa s̈ojichmóyeca, nda nts̈amo ndegombre yomncá nÿetsca soyëngama endbétsoyebuambnaye; y ts̈ëngaftanga cha ndoñe ques̈matábuatma. KrPero bënga mondë́tats̈ëmbo ndëmocá quem boyabása yomnana; y chë cuenta, chë Cristo chaojabo ora, ndocná queochátstats̈ëmbo ndë́mocana cha yochjabama ca —chënga imojtsichamo. OqMasque ba ents̈angbe delante entsoyebuambná, ndocná chábioye ndocá ntjauyanana. ¿Nderado mo chë bëngbe amë́ndayënga imojtsejuabná cha chë Cristo, chë Uámana Uabuayaná yojtsemna ca? pChora báseftanga Jerusalenoca oyenënga tmojanonts̈é ichámuana: —¿Mua ndoñe yontsemna chë jóbama montsenguá cha ca? Io Nÿe bats̈á jinÿëse, ínÿengbiama ndoñe matichámëngana ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjama ca. Nts̈amo chë soyënga ndegombre bétsemnama natsana lempe ts̈abá jshétsetats̈ëmbëse, s̈mochjayana ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjama ca —Jesús tojánayana. Jesús tojánayana ndë́mocana cha tojánabama nnUY mora, nts̈amo Moisés tcmojëftsanamëndacá ndoñe cachcá ntjonÿayama, canÿe básetema chca jatëts̈ana masque ochnayté; as, ¿ndáyeca ats̈e s̈mojtsayaná, ats̈e ochnayté canÿe ents̈abe nÿets cuerpo tijashnama? omWPero, Moisés tcmonjanamëndá básetema base bobachtema chë más delicadents̈e jatëts̈ana, chaotsinÿnama (ndoñe nÿe Moisésbeyeca chca, sinó Moisesbiama más tempsca bëts taitanga chca jamama imojanamánayeca); y ts̈ëngaftanga canÿe básetema base bobachtema chë más delicadents̈e jatëts̈ana, masque chë te canÿe ochnayté totsomñëse. l9Chora Jesús tojanë́yana: —Nÿetsca ts̈ëngaftanga ojnanánënga ats̈e s̈montsonÿá, ats̈e canÿe ochnayté canÿe ents̈á tijashnama. kChora ents̈anga tmojanjuá: —¡Ndegombre aca bacna bayëjbe juabna contsambá! ¿Nda yojtsebos̈e aca jóbama ca? yjk“Ndegombre, Moisés ts̈ëngaftangbiama ley tojëftsanaboshjona. Pero masque chca, ts̈ëngaftanguents̈á ndocná quenátama nts̈amo cha tojëftsanmandacá. Y ¿ndáyeca s̈mojtsebos̈e ats̈e jóbama ca?” —Jesús tojanatjá. i-Nda nÿe cachabe juábnaca tojtsoyebuambná, jtsebos̈ana ents̈anga más bëtsá chamobemama; pero nda bëtscá tojtsama, chë tbojichmóbioye ents̈anga más bëtsá chamobemama, cha cocayé nts̈amo ndegombre yomncá jtsóyebuambnayana, y ndocnábioye ntseíngñayana. ;hoNda tojtsebos̈e jamama nts̈amo chë s̈ojichmó cha yojtsebos̈cá, cha echántsetats̈ëmbo ats̈be buatëmbayana Bëngbe Bëtsábiocana yóbocanama o nÿe áts̈bents̈ana. g%As Jesús tojanë́jua: —Ats̈be buatëmbayana ndoñe nÿe áts̈bents̈ana quenatóbocana, ndayá chë s̈onjichmó chábents̈ana. Chë fiesta semana tsë́ntsañe yojtsó ora, Jesús Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e tojánamashëngo, y tojanonts̈é jabuátambana. d{ Pero ndocná Jesusbiama becá añémoca yontsoyebuambná, chë judiëngbe amë́ndayëngbiama imojtsauatja causa. Cc Ents̈ángbeñe ba soyënga chabiama iytëcana imojtsichamo. Inÿenga chabiama imojtsichamo: “Cha ts̈abia endmëna ca”; pero ínÿengna: “Cha ents̈anga entsaíngña ca”. wbg Chë fiestocna, judiënga Jesús imojtsenguaye y imojtsichamo: —¿Ndayents̈e chë boyabása yojtsemna ca? a# Chabe cats̈átanga chë fiestoye tmojána chents̈ana, Jesúsnaca tojána, masque ndoñe ents̈ángbeñe, sinó mo iytëcana cuenta. z`m Jesús chë soyënga tojanë́yana y cach Galileoca tojtsanoquedañe. Chë tambënguiñe jtsiyenama fiesta _/Ts̈ëngaftanga chë fiestama s̈mochjá. Ats̈be ora cabá ndoñe quentóshjango. Chíyeca ats̈e choye ndoñe quicháta ca —cha tojánayana. q^[Chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈anga ndoñe quemátobena ts̈ëngaftanga jtsë́buayënjana, pero áts̈bioyna aíñe, er ats̈e puerte ts̈abá sëntsinÿanÿná nts̈amo chënga imojtsamcá ndoñe ts̈abá yontsemnama. ]!Chora Jesús tojanë́jua: —Ats̈be ora cabá ndoñe quentóshjango, pero ts̈ëngaftangbiama mocna órnaca ts̈abá endëtsomñe. {\oEr ni mo cach Jesusbe cats̈átanga chábeñe ndoñe montsanos̈buaché. Chíyeca chënga chca tmojaniyana. ^[5Er nda tojtsebos̈e chamotsábuatmama, chabe soyënga ndoñe iytëcana ntsamana. Aca bëts soyënga Bëngbe Bëtsabe obenánaca contsamësna, motsa y nÿetscangbe delante chca cochjama ca —chënga tmojaniyana. .ZUAs chora Jesusbe cats̈átanga tmojaniyana: —Muents̈e ndoñe catjoquéda; Judeoye motsa, choca condbomna ústonënga, nts̈amo contsamcá chócnaca chaminÿama. YChora, judiëngbe canÿe bëts fiesta semana yojtsobeco. Quem fiestënguëntscuana, chë judiënga imojanamana tambënguiñe jtsiyenana. >X wChë soyënguents̈ana, Jesús Galilea luarëjana yojánana. Chë tempo, judiënga imojtsanjuabnaye nts̈amo jamëse cha jóbama. Chíyeca, Jesús ndoñe yontsebos̈e Judeoye jama. dWAGJudas Iscariote, chë Simonbe uaquiñabiama chca Jesús tojánayana. Er chana masque canÿa chabe bnë́tsana uta uatsjendayënguents̈á inamna, Jesús uayayëngbe cucuats̈iñe yochjáftsayents̈bashejuana.2V]FChora Jesús tojanë́yana: —Ats̈e tcbonjabacacá, chë bnë́tsana útata; pero canÿa ts̈ëngaftanguents̈ana, mo Satanasbe canÿe trabajayacá entsemna ca. qU[EAcbeñe fsëntsos̈buaché, y mora fsë́ntsetats̈ëmbo aca chë Bëngbe Bëtsabe Uamaná comnama ca. IT DChora Simón Pedro tbojanjuá: —Bëngbe Utabná Jesús, ¿chcasna ndábioye fchjanga ca? Nÿe aca s̈contsëtsëtsná chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama palabrënga. S9CChora Jesús, chë bnë́tsana uta uatsjéndayënga tojanë́yana: —¿Y ts̈ëngaftángnaca, jtsoñama y ats̈e jéseboshjonama s̈mojtsebos̈e ca? wRgBChë causa, chents̈ana, ba chabe ústonënga cachcá tmojesanonÿá, y cháftaca ya ndoñe imontsajna. aQ;AY Jesús yojtëtónts̈a oyebuambnayana: —Chíyeca, ats̈e ts̈ëngaftanga tcbonjáuyana: “nda ats̈e juastama ainaniñe chaotsebos̈ama ats̈be Taitá ndoñe tbonjuájabuache, cha ndoñe ques̈ochatasto ca”. pPY@Pero masque chca entsemna, ts̈ëngaftangbents̈ana banga áts̈beñe ndoñe ques̈matos̈buaché ca —Jesús tojánayana. Er Bëngbe Bëtsabe soyëngama ents̈anga jábuayenama Jesús tojanbojats̈é orscana, cha inatáts̈ëmbo ndëmuanÿenga chábeñe ndoñe mochanjanos̈buáchiye, y nda chë uayayëngbe cucuats̈iñe yochjë́ftsayents̈bashejuanana. pOY?Bëngbe Bëtsabe Espíritu entsama ents̈anga chë ts̈abe vida chamotsebomnama. Chë cuerpo ndoñe uámana soye quenátsmëna; chë tcbonjáuyana soyënguiñe entsemna chë Uámana Espíritbe uajabuáchenana y chë ts̈abe vida. N)>Y chcasna, Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá, chë cha tempo inamna luaroye tojë́tstsjuama s̈mojinÿëse, ¿nts̈amo s̈mattsejuabnaye? 2M]=Jesús yojtsetáts̈ëmbo chënga ndoñe ts̈abá imontsichámuama; as, chënga tojanatjá: —¿Nts̈amo cbontsëtsëtsnacá ndoñe ts̈abá cmontsë́uenana ca? >Lu<Chca tmojanuena ora, banga Jesusbe ústonënga imojtsichamo: —Nts̈amo cha entsichamcá yapa totcá entsemna mo ndegombre cuaftsemncá joyeunayama. ¿Nda buanjóyeunaye ca? 6Ke;Chë soyëngna Jesús tonjanabuatambá Capernaum pueblents̈e, chë judiëngbe enefjuana yebnents̈e. Chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnana palabrënga Jw:Chë ndaye soyama ats̈e sëntsoyebuambná, ats̈be cuerpo y ats̈be buiñe, entsemna chë celocana tojóshjango tandës̈e. Masque ts̈ëngaftangbe bëts taitanga chë maná ca uabaina tandës̈e tmojanse, pronto tmojanóbana; pero quem tandës̈e ndoñe cachcá quenátsmëna. Nda quem tandës̈e tojase, nÿe nÿets tempo vida echanjesóbomñe ca —Jesús tojánayana. /IW9Ats̈be Taitá, chë s̈ojichmó cha, vida endbomna, y ats̈e chábeyeca vida së́ndbomna; cachcá, nda ats̈be cuerpo tojase, chana áts̈beyeca vida jtsebomnana. H8Nda ats̈be cuerpo tojase y ats̈be buiñe tojofs̈é, áts̈eftaca cánÿiñe mo canÿacá echántsemna, y áts̈naca cháftaca. `G97Ats̈be cuerpo ndegombre saná endmëna, y ats̈be buiñe ndegombre ofs̈ës̈nayiye. ;Fo6Nda ats̈be cuerpo tojase y ats̈be buiñe tojofs̈é, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida echántsebomna, y quem luare jopochócama te ats̈e chanjama cha cháuatayenama. jEM5As Jesús tojanë́yana: —Ndegombre s̈cuayana: Ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemabe cuerpo ndoñe s̈monjase y chabe buiñe ndoñe s̈monjofs̈ese, ndegombre ts̈abe vida ndoñe ques̈mochátsbomna. .~#}||*{]zyy6xwevv,uu$rrFpKoqommGlskk8jihhff ewdcnbaa0`_}^^ ]<\O[[Z:YxY)XWVBUTSSQQEPOOdNN MLLBKKPJ}HmGGdFF~EDD9CCGBB)AAS@??>=W<<;T:9979877@6c554.3211r0/..,,&+*)(($'&%$$9#."Z!! RmJb(>-; o   ^..3 .Ats̈e quem luaroye tijabo ents̈angbe juabnënga jabobínÿnama, chca, nda áts̈beñe tojtsos̈buaché, mo ibetiñcá ndoñe chaondë́tsemnama. \1 -Cachca, nda ats̈e s̈ojtsonÿá, chë s̈ojichmó chábioynaca cha jtsonÿayana. H~  ,Chora Jesús mënts̈á jabuache tojánayana: “Nda áts̈beñe tojtsos̈buaché, ndoñe nÿe áts̈beñe ntsos̈buáchiyana; chë nda s̈ojichmó chábeñnaca cha jtsos̈buáchiyana. u}c +Chëngbiama más yojanámana, ents̈anga chëngbiama chamotsichamo ts̈a uámanënga imojamna ca, y ndoñe, Bëngbe Bëtsá chca chaotsamama. Jesusbe palabrë́ngaca yochtsótats̈ëmbo ents̈anga ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama g|G *Pero masque chca iuábemanëse, ba judiënga imojtsanos̈buaché, y banga judiëngbe amëndayë́ngnaca Jesúsbeñe imojtsanos̈buaché. Pero chëngna, Jesúsbeñe imojtsos̈buáchema ents̈ángbeñe ndoñe montsichamo. Chca imojánama chë fariseungbiama auatja causa, chë judiëngbe enefjuana yebnënguents̈ana ndoñe chamondëtëbuacnama. { )Isaías chca tojánayana, er tojáninÿe Jesús puerte bëtsá y obená yojamnama, y chca chë uabemaniñe Jesusbiama yojanoyebuambná. z (Bëngbe Bëtsá tojama chënga chabe soyëngama ndoñe botamana chamondëtsejuabnama
y chabe soyënga ainaniñe ndoñe chamondóyëngacñama,
as ndoñe chaondëtsësertánama ca.Y Bëngbe Bëtsá entsichamo: “Chca entsemna, chënga ats̈be benache ndoñe chamondishachama,
y ats̈e ndoñe ntjátsebacama;
y chca, chënga mochántsemna mo ndëshnana ents̈angcá ca.” yw 'Chíyeca chënga ndoñe montsobena Jesúsbeñe jtsos̈buáchiyama, er Isaías mënts̈ánaca tojë́ftsanabema: x  &nts̈amo Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Isaías tojanabemcá, cachcá chaotsemnama. Isaías mënts̈á tojánayana:Bëngbe Utabná, ¿nda bëngbe buayenana soyiñe yojtsos̈buaché?Y ¿nda tbojosertá, acbe obenana tcojinÿinÿé ora ca? w/ %Masque Jesús, judiëngbe delante ba bëts soyënga Bëngbe Bëtsabe obenánaca tojë́ftsema, chënga ndoñe chábeñe ntsos̈buáchiyana, Sv $Chë binÿnayá cabá ts̈ëngaftangaftaca endétsemnëntscuana, chábeñe s̈mochtsos̈buáchiye; as, ts̈ëngaftangbe juabnënga binÿniñe echántsemna ca —Jesús tojánayana. Chë soyënga tojánayanents̈ana, Jesús tojtsanoñe y ents̈angbiama yojetsóitana. Ndáyeca chë judiënga Jesúsbeñe ndoñe montsanos̈buaché \u1 #Y Jesús tojanë́yana: —Nÿe baseftatescama chë ents̈angbe juabnënga binÿnayá ts̈ëngaftangbeñe entsemna. Chë binÿnayá cabá ts̈ëngaftangbeñe yojtsemnëntscuana, cháftaca s̈mochtsajna. Chca, mo ibetiñcá ndoñe ques̈mochátajna. Nda ndoñe binÿniñe tojtsana, cha ndoñe ntsetats̈ëmbuana ndëmuajana yojtsana. ntU "Chora chë ents̈anga tmojanjuá: —Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayana, y chíyeca bënga fsëndë́tats̈ëmbo chë Cristo nÿetsca tescama vida yochtsebomna ca. As, ¿ndáyeca cojtsichamo, Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá chamuatsbanama yojtsemna ca? ¿Nda yojtsemna Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá ca? —chënga imojtsichamo. Ws' !Chca cha yojtsichamo, ana jinÿanÿiyama nts̈amo jóbanama ibojamnama. r Pero ats̈e fshantsocana atsbananá chaitsemna ora, nÿetsca ents̈anga áts̈bioye chanjúbuaja ca —Jesús tojánayana. ^q5 Mora chë tempo entsemna, chë quem luare ents̈anga tmojë́ftsema bacna soyënga jinÿanÿiyama y chëngbe castiguama jayanama. Y mora, chë nÿetsca bacna soyënga mandayá, quem luarents̈ana mochantábocna. p Chora Jesús tojanë́yana: —Nts̈amo s̈monjouencá, ats̈biama ndoñe quenátsmëna, sinó ts̈ëngaftangbiama. *oM Ents̈anga chca tmojanuena ora, ínÿenga imojtsichamo nÿe tojanjuésase ca; pero ínÿengna imojtsichamo: —Canÿe ángel chábioye tbonjuatsëtsá ca. wng Taita, s̈minÿanÿé aca puerte bëtsá y obená comnama ca.” Y cachora, celocana canÿe oyebuambnayana tojanóbocna mënts̈á: “Ya tcbonjinÿanÿé ats̈e puerte bëtsá y obená tsmënama, y mora cachiñe cachcá chanjama ca.” imK Y más Jesús tojánayana: “¡Mora ts̈a cochtsets̈enaná së́ntsemna! ¿Ats̈e chjayana: ‘Taita, chë áts̈eftaca echanjopása soyënga s̈motsebojuaná ca?’ Ndoñe; er más chama ats̈e quem luaroye tijabo. Tl! Nda nts̈amo stsemandacá jamama tojtsebos̈e, ats̈e chas̈otsë́stona. Chca, ndayents̈e ats̈e chaitsemna, chánaca, chë ats̈e oservená, chents̈e chaotsemna. Ats̈e s̈ojtseservénabiama, ats̈be Taitá Bëngbe Bëtsá echanjínÿanÿiye bëtsá yomnama ca” —Jesús tojánayana. Jesús tojánayana cha yochjanóbanama k7 Cachcá, nda nÿe cachá tojtsenóbobonshana, cha chabe vida echanjëftsobuets̈e. Pero nda nÿe cachá ndoñe tontsenóbobonshana y nts̈amo ats̈e stsemandacá, quem luariñe vida tojtsebomnëntscuana cha tojtsamëse, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida echántsebomna. Uj# Ndegombre s̈cuayana: Canÿe trigo jénaye ndoñe fshantsiñe tmonjuatbontsá y ndoñe tonjóbanëse, nÿe cach canÿe trigo jénaye jesomñana. Pero tmojuatbontsá y tojóbanase, bëtscá jashájonana. i Jesús chata tojanë́yana: “Chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá corente bëtsá yomnama jinÿanÿiyama te ya tocjobuache. }hs Chora Felipe tojána Andrés jauyanama, y chë útatna Jesúsbioye tbojána, chë grieguëngbiama jauenayama. *gM Chëngna, Felipe chë Galilea luarocá, chë Betsaida pueblocábioye, tmojanobeconá y tmojanimpadá: “Señor, bënga fsë́ntsebos̈e Jesús jinÿama ca.” f  Bashco fiestama, chë Bëngbe Bëtsá jadórama Jerusalenoye tmojánangbeñe, básefta griego ents̈ángnaca imojtsemna. deA Pero chë fariseunga imojtsenatsëtsnaye: “Ts̈ëngaftanga s̈montsonÿá bënga tondaye jamama quemuátobenama y más, ¡nÿetscanga cha montsë́stona ca!” Básefta Grecia luaroca ents̈anga Jesús tmojánguango d Chíyeca, ba ents̈anga tmojánbocana Jesús jajébenguama, chë bëts soye Bëngbe Bëtsabe obenánaca cha tojanmama tmojanuénayeca. 5cc Chë Jesúseftaca imojtsemna ents̈anga, Lázarbioye uatbontsánoye tbojanchembo ora y chents̈ana tbojtanayená ora, nts̈amo tmojáninÿama chora imojtsecuéntaye. @by Chca orna, Jesusbe uatsjéndayënga chë soyëngama ndoñe tonjanësertá; pero chents̈ana, Jesús corente bëtsá yomnama Bëngbe Bëtsá tojaninÿanÿé ora, chë uatsjéndayënga chama tmojanenojuabó, lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe iuayancá y cachcá Jesúseftaca tojanopasama. a Sión bëts puebloca oyenënga, ndoñe matauatjëngana.Minÿënga, ts̈ëngaftangbe Rey burrotémiñe enjaquená entsabó ca. a`; Jesús canÿe burrotema tbojáninÿena y chábeñe tojanenojayé. Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe iuayancá, cachcá tojanopasá. Chiñe mënts̈á endayana Jerusalenoca ents̈angbiama: 0_Y As chëngna palma betiye buacuafjënga tmojanatë́tsets̈e, y Jesús jajébenguama tmojánbocana, y mënts̈á imojtsáyebuache: “¡Bëngbe Bëtsá matschuanga! ¡Corente bendición bomná chë Bëngbe Utabnabe obenánaca tojabá! ¡Corente bendición bomná chë Israeloquëngbe Rey ca!” ^# Chë yëfsana, mallajta ents̈anga, Jerusalenoca fiestama tmojánashjajnënga, tmojántats̈ëmbona Jesús choye yochjánashjanguama. ] Chabe causa, ba judiënga chë́ngbioye cachcá tmojesanë́nÿa y Jesúsbeñe imojtsos̈buaché. Jesús Jerusalenoye tojánashjango Q\ As chë bachnangbe amë́ndayënga tmojanenoyeuná Lázarnaca jóbama. /[W Ba judiënga tmojántats̈ëmbona Jesús Betanioca yojtsemnama, y choye tmojána, ndoñe nÿe Jesús jinÿama, sinó Lázarnaca, chë Jesús tbojtanayená cha. Z3 Chë ndbomnëjémëngna ts̈ëngaftangbeñe sempre mochanjesomñe, pero ats̈e ndoñe ca —tojánayana. Judiënga tmojanenoyeuná Lázaro jóbama PY As Jesús tbojanjuá: —Cachcá monÿá. María më́ntscoñe chë botamana uanguëts̈iye iuabofjájona, cha jobenayama áts̈beñe jabués̈cjama, er ndoñe bën y ats̈e s̈mochanjaitëme. X Pero Judas chca tojánayana, chë ndbomnëjémëngbeñe ntsejuabnaycá, sinó cha atbëbaná inamna causa. Judas chëngbe crocénana shecnës̈iñe yojánatbëna, y ba soye, chë shecnës̈oye imojanatsuáma crocenánents̈ana cha yojánatbëbana. /WW —Quem botamana uanguëts̈iye unga patse denario crocénana enduámana. ¿Ndáyeca ndoñe s̈monjuiye y ndbomnëjémënga chë crocénana mas̈mëntsats̈atá ca? V5 Chora, canÿa Jesusbe uatsjendayënguents̈á, Judas Iscariote, chë Jesús uayayëngbe cucuats̈iñe yochjanayents̈bashejuaná, tojánayana: FU As María canÿe jarrëtema tojanaca; chiñe yojanaftsuamna canÿe botamana uanguëts̈iye, bëtscá uámaniye, ena nárdoca pormániye. Chë uanguëts̈iye, María, Jesusbe shecuats̈ënguiñe tbojanáshecbues̈cja, y cachabe stjënashaca tbojtanshecbojó. Chora, chë yebnents̈e ena nardiyana yojtsonguëts̈iye. *TM Chents̈na bëts saná Jesusbiama tmojanábua. Marta tojanëjuats̈é, y Lázaro yojtsemna chë Jesúseftaca juasama mesë́shañe imojtsetbiámanënguents̈e. S / Chnë́nguana te chë Bashco fiestama yojtsájamna ora, Jesús Betania puebloye tojtaná. Lázaro, chë Jesús tbojtanayená cha, choca inoyena. ;Ro 9Chë fariseunga y chë bachnangbe amë́ndayënga tmojanmandá, nderado nda Jesús ndayents̈e tojtsemnama tojtsetats̈ëmbësna, chaobuambá ca, as Jesús jishachama.5Qc 8Chocna, judiënga Jesús imojtsenguaye, y Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e imojtsentjanaye: “¿Nts̈amo s̈mojtsejuabná, cha tayochjabo o ndoñe quem fiestama ca?” P 7Judiëngbe Bashco fiestama bats̈á yojtsájamna, y ba ents̈anga pueblënguents̈ana Jerusalenoye imojtsajna, soyënga choca jamama nts̈amo tempo inamncá, chca, Bëngbe Bëtsabe bominÿama ts̈ábenga jtsemnama, chë Bashco fiesta cabá ndobuache ora. O% 6Chíyeca Jesús ents̈ángbeñe, Judea luariñe ya ndoñe yontsana. Chë luarents̈ana tojë́ftsanbocna y canÿe luaroye tojtsanoñe, ents̈anga ndoyeniñe béconana, canÿe pueblo Efraín ca uabáinoye. Y chents̈e chabe uatsjéndayëngaftaca tojtsanoquedañe. [N/ 5Chcasna, cach tescana judiëngbe amë́ndayënga tmojanenoyeuná Jesús jóbama. SM 4Y ndoñe nÿe Israeloca ents̈angbiama, sinó chë inÿe luarënguiñe Bëngbe Bëtsabe básenga tmojanáshanënga chamuatábama, as chca, nÿetscanga nÿe canÿe luarents̈a ents̈anga chamotsemnama. L 3Pero Caifás chë soye nÿe cachabe juábnaca ndoñe chca tonjánayana. Cha, chë uata chë bachnangbe más uámana amëndayá inámnayeca, Bëngbe Bëtsabe Espíritbe obenánaca tojánayana Jesús ibojamna Israeloca ents̈angbiama jóbanama ca. TK! 2Y ndoñe ques̈matsjuabná, ts̈ëngaftangbiama más ts̈abá yojtsemna nÿe canÿe boyabása Israeloca ents̈angbiama chaóbana, y ndoñe nÿets bëngbe luare chamotsepochocá ca —cha tojanë́yana. >Ju 1Pero canÿa chënguents̈á, Caifás ca uabainá, chë uata chë bachnangbe más uámana amëndayá inamná, tojanë́yana: —Ts̈ëngaftanga tondaye ques̈mátstats̈ëmbo. rI] 0Nÿe cachcá chamojonÿase, nÿetsca ents̈anga chábeñe mochantsos̈buáchiye; chë romanëngbe amë́ndayënga mochanjabo y lempe mochantsepochóca, Bëngbe Bëtsabe bëts yebna y bëngbe luare Israel ca —chënga imojtsichamo. XH) /As, chë fariseunga y chë bachnangbe amë́ndayënga tmojánenefjna inÿe judiëngbe amëndayë́ngaftaca, y tmojánayana: —¿Ndayá mochjobenaye cháftaca jamama? Quem boyabása bëts soyënga entsama. gGG .Pero inÿe judiënga fariseúngbioye tmojána, nts̈amo Jesús tojanmama chënga jacúntama. 1F[ -Chë soyëngama, banga chë judiënguents̈ana, María jatjëmbambayama tmojánanga, y nts̈amo Jesús tojanmcá tmojáninÿënga, Jesúsbeñe imojtsos̈buaché. ,EQ ,Y cachora chë obaná tojtanbocna, cucuats̈ënga y shecuats̈ënga ents̈ë́juaca batsëcná, y chabe jubiá base ents̈ë́juaca uamochëcjuaná. As Jesús tojanë́yana: “Motsejafjoná y jama chaotsobena ca.” Chë judiëngbe amë́ndayënga tmojanenoyeuná Jesúsbioye jóbama jDM +Chca tojánayanents̈ana, jabuache tojánayana: “¡Lázaro, chents̈ana matsbocna ca!” SC *Ats̈e sëndë́tats̈ëmbo aca sempre s̈condbétseyeunanama; ats̈e chca tcbonjauyana, muents̈e montsemna ents̈angbe ts̈abiama, chca, aca ats̈e s̈cojichmoma, chënga chamotsos̈buáchema ca.” (BI )Chora chë ndëts̈bé tmojanjuaná; Jesús celoye yojontjes̈iye y Bëngbe Bëtsábioye tbojaniyana: “Taita, cbatschuá ats̈be opresido tcojouenama. .AU (Y Jesús tbojanjuá: —Ndegombre, ya tcbonjauyana, aíñe áts̈beñe tcojtsos̈buáchese, cochjinÿe Bëngbe Bëtsá puerte obená y bëtsá bétsemnama ca. Y@+ 'Chora Jesús tojanë́yana: —Chë ndëts̈bé mojuánanga ca. Chora Marta, chë obanabe uabena tbojaniyana: —Bëngbe Utabná, mora ya bacá yojtsonguëts̈é, er ya canta te entsemna cha tontsóbana ca. 7?g &Jesús, cachiñe puerte cochtsets̈enaná, chë uatbontsánoye tojanobeconá. Chë luarna cuevëshe inamna, y amashjuanents̈e canÿe bëts ndëts̈beca yojtsatámena. .>U %Pero inÿe judiënga imojtsichamo: —Chë jtaná chabuabínÿnama tojamá, ¿tondaye tonjobená jamama, Lázaro ndoñe chaondóbanama ca? Lázaro tojtanayena T=! $As chë judiënga tmojánayana: —¡Minÿënga, ts̈a ibnabobonshana ca! 0<[ #Chora Jesús tojánenobos̈achna. ; "Chora Jesús tojanatjá: —¿Ndayents̈e cha s̈mojuatbontsá ca? Y chënga tmojanjuá: —Bëngbe Utabná, mabo y cochjinÿe ca. ;:o !María y cháftaca tmojánashjajna judiënga, nÿetscanga imojetsenóbos̈achiye; y Jesús chca tojáninÿe ora, corente tbojancochtsets̈ena y puerte ngménaca yojtsemna. I9  Jesús yojtsemnents̈e María tojánashjango ora, chábents̈e tojanoshaments̈é y tbojaniyana: —Bëngbe Utabná, aca muents̈e macmënëse, ats̈be uafts̈e ndoñe matënjóbana ca. 08Y Chë yebnents̈e imojtsemna judiënga, María ts̈a ngménaca ndoñe chaondë́tsemnama tjëmbambnayënga, tmojánbocana María juastama; er chë tojëftsantsbaná y tojë́ftsanbocna ora, chë judiënga imojtsejuabnaye, Lázaro yojtsátbontsana luaroye María yojtsaye, choca jos̈achnama ca. m7S Jesús cabá ndoñe chë puebloye tonjánamashëngo; yojétsemna Marta tbojanjébengo luarents̈e. \61 María chca tojanuena y cachora tojë́ftsanbocna y tojána Jesús jinÿama. 35_ Chca tojánayanents̈ana, Marta tojtaná chabe quenata María jachembuama, y iytëcana tbojaniyana: “Buatëmbayá tonjáshjango y entsebos̈e aca jinÿama ca.” 4 Chora Marta tbojaniyana: —Aíñe, Bëngbe Utabná, ats̈e ácbeñe sëntsos̈buaché, aca chë Cristo, chë Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá y chë quem luaroye jabamá comnama ca. Jesús, Lázaro yojtsátbontsana cuevëshents̈e yojenóbos̈achna )3K Y nda cabá ainá totsomñe y áts̈beñe tojtsos̈buaché, ndocna te queochatóbana. ¿Chë cbontsatsá soyiñe quecojtsos̈buaché ca? —Jesús tbojantjá. a2; As Jesús tbojaniyana: —Ats̈e sëndmëna chë ents̈anga chámuatayenama y chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama endamá. Nda áts̈beñe tojtsos̈buaché, masque chaóbana, echántayena. (1I Chora Marta tbojaniyana: —Aíñe, ats̈e sëndë́tats̈ëmbo cha yochtayenama, pero quem luare jopochócama te, nÿetsca obanënga mochtayena ora ca. F0 Y Jesús tbojanjuá: —Acbe uafts̈e echántayena ca. /  Pero ats̈e së́ntsetats̈ëmbo, masque ndayánaca mora Bëngbe Bëtsá chacojotjañe, y cha lempe chca cmochjáts̈etaye ca. .  Chora Marta Jesúsbioye tbojaniyana: —Bëngbe Utabná, aca muents̈e macmënëse, ats̈be uafts̈e ndoñe matënjóbana. - Jesús yojtsashjajuanama Marta tojántats̈ëmbona ora, tojánbocna cha jajébenguama, pero María cach yebnents̈e tojanoquedá. ,5 Ba judiënga tmojána Marta y María jautsëtsayama y jatjëmbambayama ndoñe ts̈a ngménaca chabondëtsemnama, chatbe uafts̈e tojanóbana causa. M+ Betania pueblo yojamna Jerusalén béconana, mo unga kilómetroca. {*o Jesús chë béconana tojánashjango ora, tojántats̈ëmbona Lázaro ya canta te uatbontsána yojtsemnama. z)m Chora Tomás, chë Gemelo ca uabobainá, chë inÿe uatsjéndayënga tojanë́yana: “Bë́ngnaca cuajna, cháftaca mochjóbana ca.” Jesús iuama ents̈anga chámuatayenama y chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama E( Ats̈e sëntsoyejuá choca ats̈e ndoñe tsmënama, ts̈ëngaftangbe ts̈abiama chaotsemnama; chca, ts̈ëngaftanga más áts̈beñe chas̈motsos̈buáchema. Pero cuajna cha jinÿama ca. D' As Jesús ts̈abá tojanë́yana: —Lázaro tontsóbana. &/ Pero Jesús yojtsanëtsëtsná ndayá Lázaro tojtsanóbana ca, y chabe uatsjéndayëngna imojtsejuabnaye Lázaro ndegombre yojtsomáñama. % Chora chë uatsjéndayënga tmojanjuá: —Bëngbe Utabná, tojtsomanase yojtsayana chana ts̈abá yochtsatsmëna ca. }$s Chents̈ana tojanë́yana: —Bëngbe amigo Lázaro tojtsomaná, pero ats̈e choye chanjá jetsefs̈enama ca. # Chora Jesús tojanë́yana: —Bnë́tsana uta hora bnëté endmëna. Nda bnëté tojtsana, ndoñe ntjojéstjiana, binÿniñe bétsemnayeca. Cachcá áts̈eftaca endmëna, tondaye quenátopodena áts̈eftaca jopásana, ats̈e jóbanama cabá ndoñe tonjobuache ora. Pero ibeta tojtsanëse, cha jtsojéstjiana, ndoñe binÿniñe causa. Cachcá, bënga s̈ontsamna yojtsësháchenëntscuana jatrabájana. Ats̈be jóbanama tempo chaojóshjango ora, ya ndoñe queochátëshachena jatrabájama ca —tojánayana. O" As chë uatsjéndayënga tmojaniyana: —Buatëmbayá, baseftayté entsemna chë luaroca judiënga cmonjanbuachetá ndëts̈béngaca jtsóbama; y mora, ¿cabá choye jtésama cojtsebos̈e ca? \!1 Chents̈ana, chabe uatsjéndayënga tojanë́yana: —Judeoye cachiñe cuajna ca.   Masque chcasna, Lázaro s̈ocá yojtsemna ca Jesús tmojaniyana ora, cabá uta te más cha yojétsemna luarents̈e tojtsanoquedañe. ]3 Jesús corente yojánababuanÿeshana Marta, María y chatbe uafts̈e Lázaro. kO Jesús chca tojanuena ora, tojánayana: —Quem s̈ocana ndoñe quenátsmëna Lázaro chaóbanama. Pero aíñe entsemna Bëngbe Bëtsabe obenana ents̈anga jinÿanÿiyama, y Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá chamuatschuama ca.  Chë uta uabénatna ínÿenga tmojanichamó Jesús jauenayama: —Bëngbe Utabná, chë aca condbobonshaná s̈ocá entsemna ca. "= Quem María inamna nda Bëngbe Utabná Jesusbe shecuats̈iñe botamana uanguëts̈iye tbojanáshecbues̈cja, y chabe stjënashaca tbojtanshecbojó cha.  / Inamna canÿe boyabása s̈ocá, Lázaro ca uabainá. Cha inoyena canÿe pueblo Betania ca uabáinents̈e, Marta y Maríaftaca, chabe uabénata. J  *Y chents̈e, ba ents̈anga Jesúsbeñe imojtsanos̈buaché.{o )Ba ents̈anga tmojána Jesús jinÿama, y mënts̈á imojtsichamo: “Ndegombre, masque Juan ni mo canÿe bëts soye Bëngbe Bëtsabe obenánaca tonjë́ftsema, lempe nts̈amo quem boyabásabiama tonjanoyebuambacá, ndegombre yojamna ca.”  (Chents̈ana, Jesús Jordán béjaye chenguana tojesaná y choca tojtsanoquedañe. Chents̈e Juan tempo ents̈anga yojanëbáyana. ta 'Chora chënga cachiñe tmojánbos̈ena Jesús jishachama, pero cha chë́ngbents̈ana tojanotsbocá. Q &Pero, nts̈amo ats̈be Taitá endamcá ats̈e aíñe stsamëse, masque ndoñe áts̈beñe s̈montsos̈buaché, nÿe chë Taitabe obenánaca soyënga tijamama s̈mochtsos̈buáchiye. As, canÿe ora chas̈motsetáts̈ëmbo y chacmësertá, chë Taitá áts̈beñe yomnama y ats̈e chábeñe tsmënama ca —Jesús tojanë́yana.  %Nts̈amo ats̈be Taitá endamcá ats̈e ndoñe së́ntsamëse, ts̈ëngaftanga áts̈beñe ndoñe s̈mattsos̈buáchiye.  $Y ats̈biama, Bëngbe Bëtsabiacá uabuayaná y quem luare ichmoná, ¿nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈mojtsobena jayanama, “aca Bëngbe Bëtsabiama ndoñe ts̈abá quecátichamo ca”, chë Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá sëndmëna ca ats̈e tijayanama? oW #Bëngbe Bëtsá chca tojánayana chë chabe palábraca y cha chamotseservénama tojánamandangbiama; ndocná quenátobena jinÿanÿiyana ni mo canÿe soye Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe, ndoñe ndegombre soye yomnama. ,Q "Chora Jesús tojanë́yana: —Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Ats̈e sënjayana ts̈ëngaftanga diosënga s̈momna ca.” *M !Chora chë judiënga tmojanjuá: —Ni canÿe quem bëts soyëngama bënga queftsátsbos̈e aca jtsatëchë́nganjama. Aca Bëngbe Bëtsabiama ndoñe ts̈abá quecátichamo; mo chábioye cuafjoyenguangcá entsemna. Aca nÿe canÿe ents̈á condmëna, pero acna contsichamo cach aca Bëngbe Bëtsá comna ca; chíyeca bënga fsë́ntsebos̈e ndëts̈béngaca aca jtsatëchë́nganjama ca —chënga tmojaniyana. K Pero Jesús tojanë́yana: —Ats̈e ts̈ëngaftangbeñe, ba bëts soyënga sënjama ats̈be Taitá Bëngbe Bëtsabe obenánaca. ¿Ndëmua chents̈a soyama ats̈e s̈mochtsatëchë́nganja ca? gG Chora, chë judiënga cachiñe ndëts̈benga tmojanájaca Jesús jtsatëchë́nganjama. L Chë Taitá y ats̈e canÿa fsëndmëna ca —Jesús tojánayana. > u Ats̈be Taitá Bëngbe Bëtsá, chë ents̈anga ats̈e chas̈muastama tojamá, nÿetscangbiama más bëtsá endmëna, chíyeca ndocná quenátobena chábents̈ana chënga jefcana. Q  Ats̈e chanjama, quem ents̈anga chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama; chënga ndocna te pochocánënga quemochátsmëna, y ndocná quenátobena áts̈bents̈ana chënga jefcana. u c Chë ats̈e s̈mondústonënga, ats̈e s̈mondbóyeunaye y s̈mondbëuasto. Ats̈e chënga sëndëubuatma. D  Pero ts̈ëngaftanga áts̈beñe ndoñe ques̈matos̈buaché, er ts̈ëngaftanga ats̈e ndoñe ques̈matë́stona, nts̈amo chë oveshënga chë ts̈abe abuajë́nÿa mondbetsëstoncá. i K As Jesús tojanë́jua: —Ya tcbonjáuyana y ts̈ëngaftanga áts̈beñe ndoñe ntsos̈buáchiyana. Chë ats̈e sëndama soyënga, ats̈be Taitá Bëngbe Bëtsabe obenánaca, cmontsinÿanÿná nda ats̈e bétsemnana. `9 Chora, chë judiënga tmojanóbobuashcona, y tmojantjá: —¿Buetaytentscuana bënga fchjë́ftsemna acbiama ndegombre soye ntsetats̈ëmbcá? Aca chë Cristo cojtsemnëse, chama lempe ts̈abá s̈manÿanÿé ca.  Jesús Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca yojétsana, canÿe amashjuana otsbojebniñe, Salomonbe Amashjuana ca uabáinents̈e. P Canÿe uaftena tempo inamna, y Jerusalenents̈e canÿe fiesta imojtsebomna. Chë fiesta inamna cada uata, Bëngbe Bëtsabe bëts yebna tempo cachiñe tmojtanjebuama ents̈anga jtenójuaboyama. ) Pero ínÿengna imojtsanichamo: —Ndocna bacna bayëjbe juabna uambayá ntsobenana chca jóyebuambayama. ¿Canÿe bayëja nantsobena jamama canÿe jtaná chabotsabinÿnama ca? Chë judiënga ndoñe imontsos̈buáchiye Jesús Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá bétsemnama  Banga imojtsichamo: —Chana bacna bayëjbe juabna uambayá y corente juicio ndbomná entsemna. Y as ¿ndáyeca cha mochjátsyeunana ca? { Chë soyënga chë judiënga tmojanuena ora, cachiñe banga Jesusbe contra y ínÿengna Jesusbe pavor imojtsemna. <q Ndocná ats̈be vida ques̈ochatsbojuána, pero chënga sëndababuanÿeshánayeca sempre sëndétseprontana jóbanama, cach ats̈e chca së́ndbos̈eyeca. Derecho sëndëtsóbomñe chëngbiama jóbanama, y chora jtayenama. Chca endmëna nts̈amo ats̈be Taitá s̈onjamandacá ca” —Jesús tojánayana. ve “Ats̈e sempre sëndétseprontana jóbanama, chora jtayenama. Chíyeca chë Taitá s̈ondbobonshana. M Ats̈e inÿe oveshënga sëndábamna, pero chënga ndoñe quem luariñe oveshënga quemátsmëna. Ats̈e s̈ontsemna chë́ngnaca moye junatsana. Chë́ngnaca ats̈be oyebuambnayana mochanjouena, y muents̈a oveshë́ngaftaca cánÿiñe mochántsemna, y ats̈na nÿetsca chë oveshëngbiama chë abuajë́nÿa chántsemna. 4a Cachcá, chë Taitá Bëngbe Bëtsá ats̈e s̈onduábuatma y ats̈e chábioye. Ats̈e sempre sëndétseprontana jóbanama, ats̈be oveshënga sëndababuanÿeshánayeca. ~ “Ats̈e sëndmëna chë oveshënga ts̈abe abuajë́nÿa. Ats̈e chënga sëndëubuatma, y chë́ngnaca ats̈e s̈monduábuatma. ;}o Cha jtsemnana nÿe crocenánama trabajayá; chabiama nÿe chë uacanánana más uámana soye jtsemnana, y chë oveshëngbiama tondayana ntsents̈amnana; chíyeca cha jtsachana. >|u Pero nda nÿe crocenánama totrabája y chë oveshënga ndoñe chábenga tmontsemna, cha nderado tojinÿe canÿe tjañe ques̈e chë oveshë́ngbioye tojtsobécocnama, cachora nÿe cachcá jesë́nÿayana y jtsachana. Chë tjañe ques̈e oveshënga jtsacamiyana, y chë oveshëngna nÿe cátoye jtsachetana. F{ “Ats̈e sëndmëna chë oveshënga ts̈abe abuajë́nÿa. Chë oveshënga ts̈abe abuajë́nÿa sempre jtseprontánana chëngbiama jóbanama, chabe oveshënga ababuánÿeshanayeca. Ez “Chë atbëbaná jabana nÿe jatbëbama, jóbama y lempe jtsepochócama; pero ats̈na, ents̈anga vida chamotsebomnama y áts̈eftaca bëtscá ts̈abe vida chamotsebomnama tijabo. uyc Ats̈e chë bës̈ásha sëndmëna. Nda quem bës̈áshajana tojamashënguá, atsbocaná echántsemna. Canÿe oveshá jamashënguana y jabocnana, y shácuana jónÿenana. Cachcá, chë quemëjana tojamashënguá, lempe echanjónÿena. x- Nÿetscanga chë ats̈be natsana tmojánabënga, atbëbanënga y abacayënga imnamna, pero chë oveshënga ndoñe chë́ngbioye ntjóyaunayana. w As Jesús cachiñe tojanë́yana: “Ndegombre cbë́yana: Ats̈e sëndmëna chë bës̈ásha oveshënga mondbétsamashjuanëjana. !v; Jesús ents̈anga chca tonjanacuntá, pero chënga ndoñe ntjosértana nts̈amo yojtsents̈ayancá. Jesús, chë oveshënga ts̈abe abuajë́nÿa Pu Pero chë tmonduabuatmábioyna chë oveshënga ndoñe ntjuastana; nÿe chábents̈ana jtsachetëngana, chë oveshënga chabe oyebuambnayana ndoñe ntjoyátëmbana causa ca” —Jesús tojánayana. .tU Nÿetsca oveshënga tmojábocana ora, chë abuajë́nÿa chënga jtsebënatsanana, y chë oveshënga jtsë́stonana, er chabe oyebuambnayana chënga joyátëmbana. s' Chë bës̈ásha ebtafjuaná, chë bës̈ásha jebëtafjuana, y chë oveshënga abuajë́nÿa nts̈amo cada ona tmabaincá chë oveshënga jáchembuana. Y chë oveshënga jtsetats̈ëmbuana chëngbe abuajë́nÿa yojtsachembuanama; y chë luarents̈ana cha jubuacnana. Zr- Pero chë bës̈áshajana tojamashënguana, chë oveshënga anÿená jtsemnana. Vq ' As Jesús tojanë́yana: “Ndegombre s̈cuayana: Nda chë oveshëngbe luaroye bës̈áshajana ndoñe tonjámashëngo, pero aíñe inÿajana tojtsamáshëngo, chana canÿe atbëbaná y abacayá jtsemnana. wpg )Chora Jesús tojanë́jua: —Ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabe soyëngama ndëtats̈ëmbënga s̈mojtsemna ca, y ndegombre chë soyëngama ndoñe cmontsë́sertana ca s̈mojobuambase, ndayá s̈mojtsamcá Bëngbe Bëtsá mo bacna soyënga cuenta ndoñe queochátonÿaye. Pero ts̈ëngaftanga corente Bëngbe Bëtsabe soyëngama cmojtsë́sertana ca s̈mojtsichámësna, Bëngbe Bëtsá ndoñe queochatobenaye ts̈ëngaftangbe bacna soyëngama jáperdonana ca —Jesús tojanë́yana.#o? (Básefta fariseunga Jesúseftaca imojtsemnënga chca tmojanuena ora, cha tmojaniyana: —Ndegombre bënga ndoñe mo jtanëngcá queftsátsmëna ca. 3n_ 'Chora Jesús chë ents̈anga tojanë́yana: —Ats̈e quem luaroye tijabo ndayá ents̈anga jinÿanÿiyama nts̈amo cachënga Bëngbe Bëtsabe soyëngama imojuabnama. Chë Bëngbe Bëtsabe soyëngama ndosertánënga, chë soyënga ats̈e chanjínÿanÿiye ora, mo jtanëna shnanëngcá mochántsemna; y chë Bëngbe Bëtsabe soyëngama corente imotáts̈ëmbo ca juabnayëngna chanjínÿanÿiye, nÿe bats̈á Bëngbe Bëtsabe soyëngama imotats̈ëmbuama. Y chca, chënga, masna mo jtanëngcá mochántsemna y ndoñe mo chë jinÿama obenëngcá. m# &Chora, chë boyabása Jesúsbents̈e tojanoshaments̈é jëtschuayama y tbojaniyana: —Ats̈be Utabná, aíñe sëntsos̈buaché ca. llQ %As Jesús tbojaniyana: —Aca ya tconjinÿe; chë ácaftaca entsoyebuambná cha entsemna ca. kkO $Y cha tbojanjuá: —¿Taita, nda cha yojtsemna, as ats̈e chábeñe jtsos̈buáchiyama ca? Gj #Chë jtaná tmojtanábocnama Jesús tojanuena ora, tojána cha janguanguama. Tbojáninÿena ora tbojaniyana: —¿Aca Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemábeñe quecojtsos̈buaché ca? /iW "As chë fariseunga tmojaniyana: —¡Ndayá! Aca tcojanonÿná orscana, corente bacna soyënga amá tcomnëse, ¿nts̈amo mora bënga s̈cochjátabuatambaye ca? Y chora chë judiëngbe enefjuana yebnents̈ana cha tmojtanábocna. Chë Bëngbe Bëtsabe soyëngama mo jtanëngcá imomnënga h- !Quem boyabása, Bëngbe Bëtsabe ichmoná chabe soyënga jamama ndoñe tontsemnëse, tondaye nantsobena jamama ca —chë ents̈á tojánayana. g' Quem luare jobojáts̈ama orscana ndocna te quenaisótats̈ëmbo canÿe jtaná onÿnanabiama ndánaca cha chabotsabinÿnama tojë́ftsemama. Gf Bënga ts̈abá mondë́tats̈ëmbo, bacna soyënga amënga Bëngbe Bëtsá ndoñe queondbátayaunanama. Chana, nÿe chábioye adorayá y nts̈amo cha tojtsebos̈cá amábioye joyeunayana. =es Chora chë boyabása tojanë́jua: —¡Nts̈amo chca nántsemna! Ts̈ëngaftanga ndoñe s̈montsetáts̈ëmbo ndë́mocana cha tojabama; pero chas̈uabinÿnama cha tonjama. Id  Bënga fsëndë́tats̈ëmbo, Bëngbe Bëtsá Moisésbioye tbojanatsëtsama, pero chë boyabásabiama ndoñe queftsátstats̈ëmbo ni mo ndë́mocana cha tojabama ca —chënga imojtsichamo. *cM Chora chënga cha tmojtsanóyenguango y tmojaniyana: —Acna canÿe chabe ustoná cojtsemna, pero bënga ndoñe; bëngna Moisesbe ústonënga fsëndmëna. Gb Y cha tojanë́jua: —Ya tcbonjáuyana y ndoñe ches̈matoyeuná. ¿Ndáyeca cachiñe s̈mojtsebos̈e jatuenama? ¿Ts̈ëngaftángnaca s̈mojtsebos̈e chabe ústonënga jtsemnama ca? }as Chora chënga cachiñe tmojatantjá: —¿Nts̈amo tcmënjama? ¿Nts̈amo cha tënjama chacmotsabinÿnama ca? j`M Chora cha tojanë́jua: —Cha canÿe bacna soyënga amá o ndoñe tondmënama, ats̈e ndoñe quetsátstats̈ëmbo. Ats̈e nÿe mënts̈á së́ntsetats̈ëmbo: Ats̈e jtaná sënjanmëna, pero mora s̈ontsabinÿna ca. k_O As cachiñe chë judiënga chë jtaná inamná tmojanchembo y tmojaniyana: —Bëngbe Bëtsabe delante cach acbiama ndegombre mobuambá. Bënga fsëndë́tats̈ëmbo chë boyabása canÿe bacna soyënga amá yomnama ca. ~}|{zyyx^ww&vuuCts&rPqq&pponBmel^kjjjihggSffedcbb1a1`E_^^]\F[[YXXWiVJUYTfSURUQPONMjLJIHHGFEhDaCBAA?>=;:C9l876655<43i100!.t,,R+b+*)K''&J%"$#""! &$x=rO b n  [*cUq [Chíyeca chënga mondë́tats̈ëmbo, lempe nts̈amo ats̈e tsbomncá ácbents̈ana tijóyëngacñama. L “Aca quem luarents̈a ents̈anguents̈ana quem boyabásenga tconjabacacá y ats̈biama s̈conjinÿinÿé. Ats̈e chënga sënjanÿanÿé nts̈amo ndegombre aca comnama. Chënga acbe ents̈anga mondmëna; y acna, chë ats̈biama chënga s̈conjinÿinÿiyá. Chënga acbe palabra tmonjouena y ts̈abá tcmonjoyeuná. : mTaita, quem luare cabá ndoñe quenjatsmëna ora, aca tconjaninÿanÿé ats̈e corente bëtsá y obená ácaftaca bétsemnama. Mora moma ats̈e cachcá ácaftaca chaitsemnama.  1“Lempe nts̈amo s̈conjamandacá ats̈e sënjapochocá, y chca quem luariñe sënjama aca corente bëtsá y obená comnama jinÿanÿiyama. ,QChë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnana endmëna aca, chë nÿe canÿe y ndegombre Bëngbe Bëtsá jtsabuatmana, y ats̈e Jesucristo, acbe ichmoná. CMora aca nÿets obenana s̈conjats̈etá nÿetsca ents̈ángbeñe, nÿetscanga chë ats̈biama tcojábacacanga chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama ats̈e chaimama. - UJesús chë soyënga tojánayanents̈ana, celoye tojanontjes̈é y Bëngbe Bëtsábioye tbojaniyana: “Taita, ats̈be te ya tocjobuache. Minÿanÿé, ats̈e acbe Uaquiñá, corente bëtsá y obená bétsemnama. As, ats̈e acbe Uaquiñá, aca corente bëtsá y obená comnama chainÿanÿema. B}!Ats̈e lempe quem soyënga cbontsëtsëtsná, ts̈ëngaftangbe ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama, áts̈eftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse. Quem luarents̈e s̈mochanjasufrina; pero añemo s̈mochtsebomna, ats̈e ya chë quem luarents̈a mandayá sënjayënjaná ca —Jesús tojánayana.jM Ya tempo tocjobuache y cam ora entsemna, ts̈ëngaftanga nÿetsquénache s̈mochanjuáshana y ats̈e nÿe canÿa s̈mochanjéseboshjona. Pero ats̈e ndoñe nÿe canÿa quichátsmëna, chë Taitá áts̈eftaca entsémnayeca. QAs Jesús tojanë́yana: —¿Mora chiñe s̈mojtsos̈buaché ca? 0YMora fsë́ntsetats̈ëmbo aca nÿetsca soyëngama cotats̈ëmbuama, y ndoñe quenátsiyta ndocná aca chacmátstjanama, er aca chëngbe juabnënga jtsabuatmana, chënga cabá aca ndëtjaye ora. Chíyeca bënga fsëntsos̈buaché aca Bëngbe Bëtsábiocana tcojabama ca —chënga tmojaniyana. #?Chora chabe uatsjéndayënga tmojaniyana: —Mora ya ndoñe cuentë́ngaca quecatoyebuambná, chíyeca lempe paselo josértama bëngbiama entsemna. ,QAts̈e chë Taitábiocana sënjábocna y quem luaroye sënjabo. Pero mora quem luare chanjë́ftseboshjona ats̈be Taitábioye jtama ca” —Jesús tojánayana. pYAts̈e ndoñe quichatsimpadana, er cach Taitá ts̈ëngaftanga cmondábabuanÿeshana. Ts̈ëngaftanga ats̈e s̈mondbobonshánama, y Bëngbe Bëtsábiocana ats̈e tijabama s̈mojtsos̈buáchema, chë Taitá cmondábabuanÿeshana. i~KChë tena, ats̈e jóts̈ëmbonëse, áts̈beñe s̈mos̈buachéyeca, ats̈be Taitábioye s̈mochanjotjañe. Y ats̈e cbë́yana; chca, chë te ndoñe ques̈ochatájaboto ts̈ëngaftangbiama ats̈be Taitá jatsimpadánana. }7Mënts̈ánaca Jesús tojánayana: “Chë soyëngama lempe cuentë́ngaca ts̈ëngaftanga tcbonjáuyana; pero tempo echanjobuache, chora ats̈e ya ndoñe más cuentë́ngaca quecbochátëtsëtsnaye; chë cuentna, puerte botamana lempe ats̈be Taitabiama cbochanjáuyana. |Më́ntscoñama, ats̈be Taitá tondaye ches̈matotjañe ats̈e jóts̈ëmbonëse. Cha motjañënga y s̈mochanjóyëngacñe, y chca, bëtscá oyejuayana s̈mochántsebomna ca” —Jesús tojanë́yana. Jesucristo, quem luarents̈e mandayábioye yënjanayá {“Chë te chaojóshjango ora, ts̈ëngaftanga ndocá ats̈e ques̈mochatstjaye. Ndegombre s̈cuayana, lempe nts̈amo ats̈be Taitá s̈mojotjañcá, y chca s̈mojama ats̈e jóts̈ëmbonëse, áts̈beñe s̈mos̈buachéyeca, cha lempe cmochanjáts̈ataye. zNdegombre, ts̈ëngaftángnaca cachcá, chora ts̈a ngménaca s̈mochántsemna. Pero ats̈e ts̈ëngaftangbioye chaijésabo ora, ats̈e s̈mochantë́tinÿe y corente oyejuayënga s̈mochántsatsmëna. Y ndocná queochatobenaye chë oyejuayana jabuajuánana. Yy+Canÿe shembása tbojonts̈abuache s̈es̈ona jónÿnama ora, ts̈a ngménaca cha jésemnana, puerte tbojtsetsets̈e causa. Chë s̈es̈ona ya tojonÿná ora, cha ndoñe ntsenójuabnayana chë ts̈a ibuántsets̈ama. Canÿe s̈es̈ona quem luaroye cháuashjanguama chë shembása tojámayeca, chora cha ts̈abá y oyejuayá jtsemnana. 4xaNdegombre s̈cuayana: Ts̈ëngaftanga s̈mochanjenóbos̈achna y puerte ngménënga s̈mochántsemna, pero chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈anga corente oyejuayënga mochántsemna. Masque ts̈a ngménënga s̈mochántsemna, chents̈ana ts̈ëngaftangbe ngménana, oyejuayana echanjóbema. 7wgJesús yojtsetáts̈ëmbo chënga chca jatjayama imojtsebos̈ama, y tojanë́yana: —Ats̈e tcbonjáuyana: “Baseftayté y ats̈e ya ndoñe más ques̈mochátinÿe, y inÿe baseftayté y cachiñe ats̈e s̈mochantë́tinÿe ca.” ¿Chë soyëngama s̈mojtsentjaná nts̈amo stsents̈áyanama? v)¿Nts̈amo yojtsents̈áyana, chë “baseftayté ca”? Ndoñe quemuátstats̈ëmbo nts̈amo yojtsents̈áyanama ca —chënga imojtsichamo. uChora Jesusbe básefta uatsjéndayënga imojtsentjanaye: —¿Nts̈amo yojtsents̈áyana, chë “baseftayté y ats̈e ndoñe más ques̈mochátinÿe, y inÿe baseftayté y cachiñe ats̈e s̈mochantë́tinÿe, er ats̈e chë Taitábioye chanjá ca”? Rt“Baseftayté y ats̈e ndoñe más ques̈mochátinÿe. Inÿe baseftayté y cachiñe s̈mochantë́tinÿe ca” —Jesús tojanë́yana. “Ts̈ëngaftangbe ngménana, oyejuayana echanjóbema” ]s3Lempe nts̈amo chë Taitá endbomncá, ats̈be soyë́ngnaca endmëna. Chíyeca ats̈e tcbonjáuyana, chë Uámana Espíritu ats̈be soyënguents̈ana yochjóyëngacñe y cach soyëngama cmochjabuatambá ca.” 'rGAts̈be soyënguents̈ana cha echanjóyëngacñe, y cach soyëngama cmochanjabuatambá. Chcase cha cmochanjínÿanÿiye ats̈e bëtsá y obená bétsemnama. vqe Pero chë Uámana Espíritu, chë nÿetsca soyënguiñe nts̈amo ndegombre yomncá oyebuambnayá, chaojáshjango ora, lempe nts̈amo ndegombre yomncá cmochanjabuatambá. Cha ndoñe nÿe cachabe juábnaca queochátoyebuambnaye. Nts̈amo chë Taitá chábioye tbojauyancá, ts̈ëngaftanga cachcá cmochanjáuyana, y cha cmochanjábuayenaye nts̈amo yochjopásama. .pU “Ats̈e cabá ba soyënga së́ntsebomna ts̈ëngaftanga jáuyanama. Masque chcasna, mora ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mátobena chë soyëngama josértana. poY Quem luarents̈a bacna soyënga mándayabiama Bëngbe Bëtsá ya tonjayana, nts̈amo cha tojamama ndoñe ts̈abá yontsemna ca y nÿetsca tescama castiganá chaotsemna ca. Chíyeca chë Uajabuachaná echanjama ents̈anga corente chamotsetáts̈ëmbo, ndayá ndegombre yomna chë Bëngbe Bëtsá ents̈angbiama jayanana ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama. _n7 Chë Taitábioye chanjá y ats̈e ndoñe más ques̈mochátinÿe. Chíyeca chë Uajabuachaná echanjama chënga corente chamotsetáts̈ëmbo ndayá ndegombre yomna Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abia jtsemnana. ;mo Ents̈anga áts̈beñe ndoñe quematos̈buaché. Chíyeca chë Uajabuachaná echanjama chënga corente chamotsetáts̈ëmbo ndayá ndegombre yomna chë bacna soyënga jtsamana. ElCha chaojáshjango ora, echanjama quem luarents̈a ents̈anga corente chamotsetáts̈ëmbo ndayá ndegombre yomna bacna soyënga jtsamana, ndayá ndegombre yomna chë Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abia jtsemnana, y ndayá yomna chë Bëngbe Bëtsá ents̈angbiama jayanana ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama. k Pero ndegombre s̈cuayana: Ats̈e chanjá y chca ts̈ëngaftangbe ts̈abiama echántsemna. Ats̈e ndoñe quetsjase, chë Uajabuachaná y añemuayá ndoñe ts̈ëngaftangbioye queochátabo. Pero aíñe chanjá, y chora cha ts̈ëngaftangbioye chanjíchmua. ]j3Mora, ts̈ëngaftangbe ainana ngménaca entsemna, ats̈e chca tcbonjáuyana causa. iPero morna, chë s̈ojichmó cha yomnoye chantá; y ts̈ëngaftanguents̈á ndocná s̈ochanjatjaye, ‘¿ndë́moye cojtsá ca?’ hAts̈e chca ts̈ëngaftanga cbontsëtsëtsná, nts̈amo tcbonjáuyanama chas̈muenójuaboma, chca tempo chaojobuache ora ca” —Jesús tojánayana. Ndayá chë Uámana Espíritu inétsama Mënts̈ánaca tojánayana: “Ents̈anga jábuayenama sënjanbojats̈é orscana, chë echanjopása soyëngama ndoñe quecbënjatanëtsëtsná, er ats̈e ts̈ëngaftangaftaca sënjétsemna. gChënga, chë Taitá Bëngbe Bëtsá ndoñe quematábuatma, y áts̈bioye cach ndoñe. Chíyeca, chca cmochanjáborlaye. $fAChëngna, chë judiëngbe enefjuana yebnënguents̈ana cmochantë́buacana. Chca tempo chaojobuache ora, chë ts̈ëngaftanga chacmojtsëbáyënga mënts̈á mochántsejuabnaye: ‘Bënga ts̈abá tmonjama ca. Nts̈amo Bëngbe Bëtsá yojtsebos̈cá, cachcá bënga tmonjama ca.’ Fe Mënts̈ánaca Jesús tojánayana: “Ats̈e quem soyënga cbontsëtsëtsná, ts̈ëngaftanga áts̈beñe os̈buáchiyana ndoñe chas̈mondájbanama, ats̈be causa chas̈mojtsesufrina ora. edCChorscana, ts̈ëngaftángnaca ats̈biama ents̈anga s̈mochantsë́tsëtsnaye, er ts̈ëngaftanga áts̈eftaca s̈mondétsemna, ents̈anga jábuayenama ats̈e sënjanbojats̈é orscana ca” —Jesús tojánayana.Jc “Ats̈e, ats̈be Taitábents̈ana chë Uajabuachaná y añemuayá ts̈ëngaftangbioye chanjíchmua. Cha chë Uámana Espíritu endmëna, chë nÿetsca soyënguiñe nts̈amo ndegombre yomncá oyebuambnayá. Cha endmëna chë Taitábents̈ana ichmoná; y cha lempe ats̈be ts̈abe soyënga cmochantsë́tsëtsnaye. 3b_Chca chënga montsama, nts̈amo chëngbe leyënguiñe enduabemancá cachcá chaopasama. Chiñe mënts̈á endayana: ‘Nÿe tondayama chënga s̈monjanáboyënja ca.’ a Ats̈e chë bëts soyënga Bëngbe Bëtsabe obenánaca chë́ngbeñe ndoñe matijamëse, ndegombre chënga ndoñe bacna soyënga mattsebomna. Pero mora, masque nts̈amo sënjamcá tmonjinÿëse, chënga ats̈e s̈montsáboyënja y ats̈be Taitábioynaca. P`Nda ats̈e s̈ojtsáboyënja, ats̈be Taitábioynaca jtsáboyënjana. l_Q“Ats̈e ndoñe matijabo y chënga ndoñe matijáuyanëse, ndegombre ndoñe bacna soye mattsebomna. Pero mora, chëngbe bacna soyëngama chënga ndoñe quemátobena jayanana, ‘¡Chca fsënjama ntsetats̈ëmbcá ca!’ ^#Chë chacmojtsë́buayënjënga, chë s̈ojichmó cha ndoñe quematábuatma. Chíyeca chënga lempe chca cmochanjáborlaye, ats̈be causa. ]S̈mochjenójuaboye nts̈amo tcbonjáuyanama: ‘Chë oservená chabe nduiñbiama ndoñe más uamaná quenátsmëna ca’. Chënga monjánama ats̈e chaisufrima; ts̈ëngaftángnaca chas̈motsesufrínama mochántsama. Ents̈anga nts̈amo ats̈e tijayanents̈ana ntsachets̈á tmojtsamcá, cachcá chënga mochántsama nts̈amo ts̈ëngaftanga chas̈mojtsëtsëtsná chents̈ana. )\KTs̈ëngaftanga, chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈anguents̈ana s̈mojtsemnëse, chënga cmattsababuánÿeshana cachëngbengbioycá. Pero ts̈ëngaftanga ndoñe chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈anguents̈ana ques̈mátsmëna, y ats̈na, chë quem luare oyenënguents̈ana ts̈ëngaftanga tcbonjabacacá. Chíyeca chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈anga ts̈ëngaftanga cmontsë́buayënja. C[Mënts̈ánaca Jesús tojánayana: “Pero chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈anga tcmojtsëbuayënjëse, s̈mochjenójuaboye, natsana chënga ats̈e s̈monjanáboyënjama. :ZmMënts̈á ats̈e cbetsamëndá: S̈mochtsenbobonshana ca” —Jesús tojanë́yana. Jesús y chabe ents̈anga, chë nÿe quem luarama enójuabnayëngbiama uaboyë́njanënga ?YwTs̈ëngaftanga ndoñe ats̈e ches̈matábuayana, pero ats̈e aíñe ts̈ëngaftanga tcbonjabacacá y tcbonjubuáyana, Bëngbe Bëtsabe trabajo jamama; y chca, mo canÿe betiye sempre tojtseshajuana y chë shajuana ndocna te tontsopochocacá, ts̈ëngaftanga chas̈motsemnama. Chca, lempe nts̈amo ats̈be Taitá s̈mojotjañcá, y chca s̈mojama ats̈e jóts̈ëmbonëse, áts̈beñe s̈mos̈buachéyeca, cha lempe cmochanjáts̈ataye. `X9Chë oservená ndoñe ntsetats̈ëmbuana ndayá chabe nduiño tojtsamama. Chíyeca ats̈e ts̈ëngaftanga oservénënga ca ndoñe quecbatëtsëtsná. Morscana mënts̈á cbontsëtsëtsná: ‘Ts̈ëngaftangna ats̈be amiguënga s̈montsemna ca’, er lempe nts̈amo ats̈be Taitábents̈ana tijuatsjinÿcá, ts̈ëngaftanga tcbonjinÿanÿé. lWQNts̈amo ats̈e tijamandacá ts̈ëngaftanga s̈mojtsamëse, ats̈be amiguënga s̈mochántsemna. oVW Chë chabe amiguëngbiama tojóbanabiama, ndocna quenátobena chabiama más bonshánana jtsebomnana. kUO Mënts̈á cbetsamëndá: Nts̈amo ats̈e cbondababuanÿeshancá, cachcá s̈mochtsenbobonshana. -TS “Ats̈e chca cbontsëtsëtsná, chë ats̈e së́ntsebomna oyejuayana ts̈ëngaftángnaca chas̈motsebomnama, y ts̈ëngaftanga puerte chas̈motsóyejuama. S Ats̈e sëndama nts̈amo ats̈be Taitá s̈ondëmandacá. Chíyeca ats̈e sëndoyena chabe bonshánama jtsejuabnayëse. Cachcá ts̈ëngaftángnaca, nts̈amo ats̈e cbontsamëndacá s̈mojtsamëse, ats̈be bonshánama jtsejuabnayëse s̈mochantsiyena. +RO Nts̈amo chë Taitá s̈ondbobonshancá, áts̈naca cachcá ts̈ëngaftanga cbondábabuanÿeshana. Chíyeca, s̈mochtsiyena ats̈be bonshánama jtsejuabnayëse. bQ=Chë shajuana buacuafjëngcá ts̈ëngaftanga chas̈mojtsemna ora, s̈mochanjínÿanÿiye ats̈be Taitá corente bëtsá y obená yomnama. Y chca, ts̈ëngaftanga ats̈be ndegombre uatsjéndayënga s̈mochántsemna. SP“Ts̈ëngaftanga áts̈eftaca cánÿiñe mo canÿacá s̈mojtsemna y nts̈amo ats̈e tijayancá s̈mojtsamëse, lempe nts̈amo s̈mojtsebos̈cá s̈mochjotjañe, y lempe s̈mochanjóyëngacñe. ~OuCanÿa áts̈eftaca cánÿiñe mo canÿacá ndoñe tontsemnëse, cha jtsemnana mo canÿe buacuetë́ts̈ena buacuafja, uts̈enëfja y buashánëfjcá. Chca buacuafjënga, ents̈anga jtsatbanana, íñeshoye jtsëts̈enana y chents̈e jtsejuinÿiyana. Cachcá, nda ndoñe áts̈eftaca cánÿiñe mo canÿacá tontsemna, ndoservená jtsemnana y luaroca cha mochantsesegóra. 6Ne“Ats̈e chë ts̈abe uvas betiycá sëndmëna y ts̈ëngaftanga chë buacuafjëngcá. Nda áts̈eftaca cánÿiñe mo canÿacá tojtsemna y ats̈e cháftacnaca, cha Bëngbe Bëtsabiama bëtscá soyënga echanjama, mo canÿe buacuafja becá tojtseshajuancá. Er, ts̈ëngaftanga ats̈be uajabuáchenana ndoñe s̈montsebomnëse, áts̈eftaca cánÿiñe mo canÿacá ndoñe s̈montsemna causa, tondaye s̈mattsobena jamama. [M/Ats̈eftaca cánÿiñe mo canÿacá s̈mochtsemna y ats̈e ts̈ëngaftangaftácnaca. Chë buacuafja uvas betiyents̈ana juanánëfja ndoñe ntsobenana nÿe cachabe ponto jashájonana. Cachcá, ts̈ëngaftanga áts̈eftaca ndoñe cánÿiñe mo canÿacá s̈montsemnëse, ndoñe s̈mattsobena Bëngbe Bëtsabiama bëtscá soyënga jamama. /LWTs̈ëngaftanga s̈monjouena nts̈amo tijayancá; bëtscá chca s̈montsama. Chíyeca mora ts̈ëngaftanga s̈montsemna mo chë limpiana y shajuana buacuafjëngcá. K}Chë inÿená, chë uvas betiyents̈a buacuafjënga ndëshajuanëfjënga jtsebuácuetëtsets̈ana; pero chë uvas betiyents̈a buacuafjënga shajuanëfjënga jtsobolímpiana, bëtscá chaotseshájuanama. Nda ndoñe tontsama nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojtsebos̈cá, jtsemnana mo chë ndëshajuana buacuafjëngcá; y chë causa, chë Taitá chábioye corente bochantsecastíga. &J GMënts̈ánaca Jesús tojánayana: “Ats̈e sëndmëna mo chë ts̈abe uvas betiycá, y ats̈be Taitá Bëngbe Bëtsá chë ts̈abe uvas betiye inÿenacá. -ISMasque cha chca endmëna, chca entsemna, ats̈e chë Taitábioye tsbobonshánama quem luarents̈a ents̈anga chamotsetats̈ëmbuama. Nts̈amo ats̈be Taitá s̈ojamandacá, ats̈e cachcá tsámama chamotsetats̈ëmbuama. “Motsbananga. Muents̈ana cuajna ca” —Jesús tojanë́yana.HH “Chë quem luarents̈a bacna soyënga mandayá endabó; chíyeca ats̈e ya ndoñe bëtscá ts̈ëngaftangaftaca quichaisóyebuambaye. Pero cha tondaye quenátobena ats̈e jabórlana. G7Quem soyënga tcbonjáuyana, cabá ndoñe chca tonjopasá ora; as, chca chaojopasá ora, chiñe jenójuaboyëse áts̈beñe chas̈motsos̈buáchema. FYa s̈monjouena nts̈amo tcbonjauyancá: ‘chanjá y ts̈ëngaftangbioye chanjésabo’. Ts̈ëngaftanga ats̈e s̈mojtsebobonshánëse, s̈mattsóyejuaye ats̈e chë Taitábioye jama s̈ojtsemnama, er chë Taitá ats̈biama más bëtsá endmëna. ]E3“Chë ats̈be ainaniñe puerte ts̈abe ebionana ts̈ëngaftangbiama s̈cuétseboshjona, cbetsats̈atá. Chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈anga cmondbétsats̈atnaye soyëngcá ndoñe quenátsmëna, chë ats̈e cbontsats̈atná ainaniñe puerte ts̈abe ebionana. Ainana tsets̈anënga ndoñe matsmënana, ni matauatjëngana. VD%Chë Uajabuachaná, chë Uámana Espíritu, ats̈be impadanánaca ats̈be Taitá bochanjíchmua. Cha lempe cmochántsabuatambaye, y echanjama nÿetsca chë tcbonjáuyana soyëngama chas̈muatenójuaboma. tCa“Ats̈e cabá ts̈ëngaftangaftaca së́ntsemnëntscuana, lempe quem soyëngama sëntsoyebuambná. [B/Nda ndoñe s̈ontsebobonshana, ndoñe queochátama nts̈amo sëntsoyebuambnacá. Nts̈amo sëntsoyebuambnacá ndoñe nÿe ats̈be juábnaca quenátsmëna, sinó chë Taitá, chë s̈onjichmó chabe juábnaca. kAOChora Jesús tbojanjuá: —Nda ats̈e s̈ojtsebobonshana, nts̈amo ats̈e sëntsoyebuambnacá echanjama. Ats̈be Taitánaca chábioye bochántsebobonshana, y bëndata chábioye fchanjabo y chábeñe vida fchantsebomna. u@cChora, inÿe Judas, ndoñe Judas chë Iscariote, Jesúsbioye tbojaniyana: —Bëngbe Utabná, ¿nts̈amo chca yojtsemna, nÿe bënga s̈cochjínÿanÿiye nts̈amo cach aca comnama, y nÿetsca quem luarents̈ë́ngbioye ndoñe ca? 6?eNda totáts̈ëmbo nts̈amo ats̈e tijamandacá y sempre chca tojtsama, cha ndegombre s̈ojtsebobonshana. Nda áts̈bioye s̈ojtsebobonshana, chábioye ats̈be Taitánaca bochántsebobonshana. Ats̈naca cha chántsebobonshana, y nda ats̈e tsmënama cha chanjinÿinÿiye ca” —Jesús tojánayana. K>Chë Uámana Espíritu ts̈ëngaftangbe ainaniñe chas̈mojóyëngacñe ora, ts̈ëngaftanga s̈mochántsetats̈ëmbo, ats̈e ats̈be Taitábeñe nÿe canÿacá tsmënama; cachcá, ts̈ëngaftanga s̈mochántsetats̈ëmbo, ts̈ëngaftanga áts̈eftaca cachcá nÿe canÿacá s̈momnama y áts̈naca ts̈ëngaftangaftaca. =%Muents̈ana baseftaytese, chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈anga ndoñe más ques̈mochátonÿaye; pero ts̈ëngaftangna aíñe, ats̈e cachiñe s̈mochántinÿe. Ats̈e ainá chántsemna, chíyeca ts̈ëngaftanga áts̈eftaca ts̈abe vida s̈mochántsebomna. <y“Ats̈e ndoñe quecbocháisabashejuana, mo uajchonga cuenta chas̈motsemnama. Ts̈ëngaftangbioye chanjésabo. 6;eCha, chë Uámana Espíritu endmëna chë nÿetsca soyënguiñe nts̈amo ndegombre yomncá oyebuambnayá. Chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈anga, chë áts̈beñe ndos̈buáchiyënga ndoñe quematonÿá, ni quematábuatma. Chíyeca chënga ndoñe quemátobena cha jóyëngacñana. Pero ts̈ëngaftanga aíñe cha s̈montsábuatma. Cha ts̈ëngaftangaftaca entsemna, y ts̈ëngaftangbe ainaniñe sempre echanjëftsiyena. u:cChca chas̈mojamëse, ats̈be Taitá Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbiama chanjaimpáda, ts̈ëngaftanga jabújabuachama y jabáñemuayama inÿa cha chabuichmoma, chë Uajabuachaná nÿetsca tescama ts̈ëngaftangaftaca chauétsemnama. 9%Mënts̈ánaca Jesús tojánayana: “Ts̈ëngaftanga ats̈e s̈mojtsebobonshánëse, nts̈amo cbontsamëndacá cachcá s̈mochanjama. |8qTs̈ëngaftanga ndaye sóynaca ats̈e s̈mojotjañe, y chca s̈mojama ats̈e jóts̈ëmbonëse, áts̈beñe s̈mos̈buachéyeca, ats̈e chë soye chanjama ca —Jesús tojánayana. Jesús tojanas̈ebuachená chë Uámana Espíritu jíchmuama 7 Ts̈ëngaftanga ndaye sóynaca Bëngbe Bëtsábioye s̈mojotjañe, y chca s̈mojama ats̈e jóts̈ëmbonëse, áts̈beñe s̈mos̈buachéyeca, lempe s̈mochanjóyëngacñe; chca, chë Uaquiñá echanjínÿanÿiye chë Taitá corente bëtsá y obená yomnama. o6W Ndegombre s̈cuayana, nda áts̈beñe tojtsos̈buaché, nts̈amo ats̈e tijamcá y cachcá cha echántsama. Ats̈be Taitá entsemnoye ats̈e chanjá, chíyeca, chë áts̈beñe os̈buachiyá, chama más bëts soyënga echanjama. m5S Muiñe s̈mochtsos̈buáchiye: Ats̈be Taitá áts̈beñe endmëna, y áts̈naca chábeñe mo nÿe canÿacá sëndmëna. Chama ndoñe s̈montsos̈buachese, as nÿe chë tijama soyëngámnaca áts̈beñe s̈mochtsos̈buáchiye. 4/ ¿Ndoñe condos̈buaché, ats̈be Taitá áts̈beñe y áts̈naca chábeñe nÿe canÿacá ftsmënama? Chë cbontsëtsëtsná soyënga, ndoñe nÿe ats̈be juábnaca chca quetsatoyebuambná. Ats̈be Taitá, chë áts̈beñe vida endbomná jtsamana lempe nts̈amo stsamcá. 3# Chora Jesús tbojaniyana: —Chëfta te ts̈ëngaftangaftaca së́ntsemna, y ¿cabá ndoñe ats̈e s̈contsábuatma, Felipe? Nda ats̈e s̈ojinÿe, chë Taitá Bëngbe Bëtsábioynaca jinÿana. As, ¿nts̈amo ats̈e s̈cojtsatsá, chë Taitá s̈manÿanÿé ca? n2UPero Felipe tbojaniyana: —Ats̈be Utabná, nÿe chë Taitá s̈manÿanÿé, ndayama más ca. $1ATs̈ëngaftanga ats̈e s̈mojtsábuatmëse, ats̈be Taitánaca s̈mattsábuatma. Morscana ya cha s̈montsábuatma y cha s̈montsonÿá ca —tbojaniyana. u0cChca tbojaniyana ora, Jesús tbojanjuá: —Ats̈e sëndmëna benachcá; chëjana tcojtsase, pronto jashjanguana. Ats̈e sëndmëna nts̈amo ndegombre yomncá sempre oyebuambnayá, y ents̈anga chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama endamá. Nÿe áts̈beyeca endopodena ndayëjana jama, y ats̈be Taitá Bëngbe Bëtsábioca jashjanguama. Chora Tomás Jesúsbioye tbojaniyana: —Bëngbe Utabná, ndë́moye cochjama ndoñe queftsátstats̈ëmbo. As, ¿nts̈amo bënga fchtsetáts̈ëmbo nts̈amo choye jama ca? o.WAts̈e chanjá choye nts̈amo jama y jashjanguama ya s̈montsetáts̈ëmbo ca —Jesús tojánayana. H- Ats̈e chaijá y chë luare chacbojabuaprontá ora, cachiñe moye chanjésabo, ts̈ëngaftanga áts̈eftaca junatsama. As, ats̈e chaitsemnoye, ts̈ëngaftángnaca chas̈motsá joyénanama. r,]Ats̈be Taitá Bëngbe Bëtsá endmënoca, ba luarënga joyénanama endmëna. Ndoñe chca tontsemnëse, ats̈e chca matcbënjáuyana. Morna, cha endmënoye ats̈e chanjá ts̈ëngaftangbiama canÿe luare joyénanama jabuáprontama. 9+ mMënts̈ánaca Jesús tojánayana: —Ndoñe ainana tsets̈anënga matsmënana. Ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsábeñe s̈mondos̈buaché; áts̈beñnaca s̈mochtsos̈buáchiye. ]*3 &Chora Jesús tbojaniyana: —¿Ndegombre cojtseprontana ats̈biama jóbanama? Ndegombre cbëyana, cabá ngallo ndëcánta ora, aca unga soye ats̈biama cochanjayana: “Cha ndoñe quetsatabuatma ca”.)/ %As Pedro tbojaniyana: —Ats̈be Utabná, ¿ndáyeca ndoñe sëntsobena mora aca juastama? ¡Ats̈e së́ntseprontana acbiama jóbanama ca! h(I $Chora Simón Pedro tbonjantjá: —Bëngbe Utabná, ¿ndë́moye cochjá ca? As Jesús tbojanjuá: —Ats̈e sëntsá luaroye, mora aca ndoñe quecátobena ats̈e juastana, pero más chcoye aíñe s̈cochanjuasto ca. |'q #Ts̈ëngaftanga s̈mojtsenbobonshánëse, nÿetsca ents̈anga mochántsetats̈ëmbo, ts̈ëngaftanga ats̈be uatsjéndayënga s̈momnama ca —Jesús tojanë́yana. Jesús tojánayana, chábioye ndoñe bonjanabuátma ca Pedro yochjánayanama 4&a "Canÿe tsëm soye cbetsamëndá: Nÿetscanga s̈mochtsenbobonshana. Nts̈amo ats̈e ts̈ëngaftanga cbondábabuanÿeshana, cachcá ts̈ëngaftanga s̈mochtsenbobonshana. %w !Ats̈be básenga, baseftatescama ts̈ëngaftangaftaca së́ntsemna. Chora s̈mochántsenguaye, pero nts̈amo judiënga sënjauyancá, mora cachcá ts̈ëngaftanga cbë́yana: Chë chanjá luaroye, ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mátobena jama ca. a$; Cha echanjínÿanÿiye Bëngbe Bëtsá chca yomnama, chíyeca Bëngbe Bëtsánaca echanjínÿanÿiye corente bëtsá y obená yomnama, y mora entsemna chë ndaye ora Bëngbe Bëtsá chca chabiama yochjínÿanÿiye. y#k Judas tojë́ftsanbocnents̈ana, Jesús tojánayana: —Ora tocjobuache, Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá corente bëtsá y obená yomnama jinÿanÿiyama; y mua echanjínÿanÿiye Bëngbe Bëtsá corente bëtsá y obená yomnama. "! Júdasna chë base tandëtema tojanóyëngacñe, y cachora chents̈ana tojë́ftsanbocna. Chora ya ibeta yojtsemna. Chë tsëm mando i!K Judas inamna chëngbe crocénana shecnës̈iñe uambayá; chíyeca ínÿenga tmojanjuabó Jesús chca ibojtsatsaye, ana ndayá yojtseita soye chë fiestama chauabuámiyama, o ndbomnëjémënga ndayánaca chauats̈atama ca. ~ u Pero ni canÿa chë jasama imojtsetbiamanënguents̈á tbojanësertá, ndayama Júdasbioye chca tbojaniyanama. 6e Tandës̈e tojanóyëngacñe y cach ora, Satanás Júdasbe ainaniñe bacna juabnënga tbojáncochëngo. As Jesús tbojaniyana: “Chë cochanjama soye, cam ora moma ca.” nU Chora Jesús tbojanjuá: —Ats̈e canÿe base tandëtema chanjafchécuacuaye y ndábioye chajoyé, cha entsemna ca. As Jesús canÿe base tandëtema tojanfchecuacuá, y Judas, Simón Iscariotbe uaquiñábioye, tbojanoyé.  Chë puerte bonshana uatsjendayá, Jesúsbioye bats̈atema más tojanosjoná y tbojantjá: —Bëngbe Utabná, ¿nda cha yojtsemna ca? ve As, Simón Pedro chábioye tbojánefjats̈ëmbo, ndabiama Jesús chca tojánayanama Jesúsbioye chabotjama. `9 Canÿe uatsjendayá, chë Jesús puerte ibnabobonshaná, Jesusbe juachaca inatbemana.  Chora, chabe uatsjéndayënga tmojanonts̈é enonÿinÿnayana, y ndoñe montsetáts̈ëmbo ndabiama Jesús chca tojánayanama. W' Chë soyënga tojánayanents̈ana, Jesús corente cochtsets̈enaná yojtsemna, y tojánayana: —Ndegombre s̈cuayana, canÿa ts̈ëngaftanguents̈á uayayëngbe cucuats̈iñe s̈ochanjáboshjona ca.  Ndegombre s̈cuayana: Nda ats̈e tijichmóbioye tbojofja, cha ats̈e s̈ochanjofja; y nda ats̈e s̈ojofja, cha chë nda s̈ojichmóbioye bochanjofja ca” —Jesús tojánayana. Jesús tojánayana uayayëngbe cucuats̈iñe Judas bochjánboshjonama Y+ Mora, cabá ndoñe chca tonjopasá ora, lempe chë soyënga së́ntsichamo. As, chca chaojopasá ora, áts̈beñe s̈mochantsos̈buáchiye, y as s̈mochántsetats̈ëmbo ats̈e tsmëna chë nda sëndmëná. G “Ats̈e sëndë́tats̈ëmbo chë tijábacacangbiama, chíyeca ats̈e nÿetscangbiama ndoñe chca quetsatoyebuambná. Y nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá cachcá chaotsemnama, chë ‘canÿa áts̈eftaca tandës̈e tonjasá, ats̈be contra echántsemna ca’, cachcá echanjopása.  Quem soyënga chas̈mojuatsjinÿe y chca chas̈mojamëse, ts̈ëngaftanga puerte oyejuayënga vida s̈mochanjë́ftsebomna. .U Ndegombre s̈cuayana, chë oservená chabe nduiñbiama ndoñe más uamaná ntsemnana. Cachcá, chë ichmoná chë tbojichmobiama ndoñe más uamaná quenátsmëna. Z- Nts̈amo quem sóyeca tcbonjanÿanÿecá, ts̈ëngaftanga cachcá s̈mochtsama.  Ats̈e, ts̈ëngaftangbe Buatëmbayá y Utabná, tcbonjushecjabebé; chcasna, ts̈ëngaftángnaca cmontsamna jenáshecjabebiyana. % Ts̈ëngaftanga ats̈e s̈mondbauyana Buatëmbayá y Bëngbe Utabná ca; ts̈abá chca s̈montsichamo, er ats̈e ndegombre chca sëndmëna. R Jushecjabebiyama tojanpochocá ora, chabe juatsboye uichëtjoníya tojtaníchëtjo, y mesë́shents̈e tojtanótbema. Chora tojanë́yana: —¿Chë tcbonjábiama soyama quecmojtsë́sertana ca? W' Jesús yojtsetáts̈ëmbo nda chë uayayëngbe cucuats̈iñe boshjuaná yochtsanmënama, chíyeca tojánayana: “Ts̈ëngaftanguents̈á canÿa entsemna, cha mo bebenacá ndoñe quenátsmëna ca”. >u Pero Jesús tbojanjuá: —Nda bebená tojtsemna, nÿe shecuats̈e jtsashecjabiama jtsajabótana, ndoñe nÿets̈á cachiñe. Nda tojtsobebé, ndoñe tsengá ntsemnana. Cachcá, mo bebénënga cuenta ts̈ëngaftanga s̈montsemna; pero canÿa muents̈e entsemna, y cha mo bebenacá ndoñe quenátsmëna.  5 Y Simón Pedro tbojaniyana: —¡Ats̈be Utabná, as nÿe ats̈be shecuats̈ënga ndoñe, ndayá ats̈be cucuats̈ënga y bests̈ás̈naca ca! + O As Pedro tbojaniyana: —¡Ndocna te s̈catjuashecjabiá ca! Pero Jesús tbojaniyana: —Ndoñe chacbonjuáshecjabese, ats̈bia ndoñe quecochátsmëna ca.   Chora Jesús tbojanjuá: —Ats̈e së́ntsama soye mora ndoñe quecmátësertana; pero más chcoye aíñe cmochanjosérta ca.  { Pero, Simón Pedro tbojanobuache ora, Jesúsbioye tbojaniyana: —Ats̈be Utabná, ¿aca s̈cochjuashecjabiá ca? / W Chents̈ana, canÿe baches̈iñe búyeshe tojanbues̈cja y tojanonts̈é chabe uatsjéndayënga jushecjabebiyana y jtë́shecbojuana cha yojtsasnana tuallë́juaca. -S Chcasna, chë ibeta jasama tmojanpochocá ora, mesë́shents̈ana tojantsbaná, chabe juatsboye uichëtjoníya tojanenátsejca y canÿe tuallë́jua tojanenasná. P Jesús yojtsetáts̈ëmbo chabe Taitá Bëngbe Bëtsá nÿets obenana tbojánats̈etama. Cachcá, Jesús yojtsetáts̈ëmbo, Bëngbe Bëtsábiocana cha tojánabama y cachábioye jtama ibojtsemnama. +O Pero Satanás, Júdasbe ainaniñe bacna juabnënga tojanjajó, uayayëngbe cucuats̈iñe Jesús jayents̈báshejuanama. Judas Iscariote, Simonbe uaquiñá. < s Bashco fiesta cabá ndobuache ora, Jesús yojtsetáts̈ëmbo chabe tempo tojanóshjanguama, quem luarents̈ana jëftsebocnama y chabe Taitábioye jtama. Nts̈amo Jesús chábenga yojanababuanÿeshancá, chë quem luare imojamnënga, chórnaca yojtsebos̈e chë bëts bonshánana puerte más jinÿanÿiyana. 3 2Ats̈e sëndë́tats̈ëmbo, ats̈be Taitá tojamandá orna, cha jamándana ents̈anga chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama. Chíyeca, ndayá sëntsichamcá, endmëna nts̈amo ats̈be Taitá Bëngbe Bëtsá s̈ojamandacá ca” —Jesús tojánayana."= 1Er ats̈e ndoñe nÿe ats̈be juábnaca quetsatoyebuambná. Chë Taitá, chë s̈onjichmó cha, s̈onjamandá nts̈amo jayanana y ndayá jabuátambana. y 0Nda ats̈e s̈ojtsaboté y ats̈be palabrëngama ndoñe s̈onjoyeuná, ya entsebomna nda chabiama yochjayana bëts castigo jtsebomnama ibojtsemna ca. Ats̈e tijanoyebuambá palabrë́ngaca, quem luare jopochócama te chabiama chca echántsayana. _7 /Pero nda ats̈be soyëngama tojouena, pero nts̈amo sëntsichamcá ndoñe tontsama, ats̈e chabiama ndocá quichátayana ts̈abá o ndoñe ts̈abá tonjama ca. Ats̈e ndoñe chiyátabo, nts̈amo quem luarents̈a ents̈anga tmojamama ts̈abá o ndoñe ts̈abá yontsemna ca jatichámuama; quem luaroye sënjabo ndayá chënga jabátsebacama. ~~}={zyxwwXvutsrqpCnmlkkiiQhgggfedccDba`__B^=]\m[ZYY.X&W7VU_TTsSbRRqQQONNMhLLdKKJ#IAGGFFOEDCBB@@W??5>==<;99T87655#33=221Q0/..-G,++))s((^''&s%%D$##*"!X S.E6/jxpt y  ~ i=+#OChca tojánayana, ana jtsotats̈ëmbuama nts̈amo Pedro jóbanama ibojamnama, y chë chca jóbanëse, Bëngbe Bëtsá corente bëtsá y obená bétsemnama Pedro yochjáninÿanÿiyama. Y chca tojánayanents̈ana, Pédrëbioye tbojaniyana: —S̈masto ca. Jesusbe bonshana uatsjendayá A"{Ndegombre cbëyana: Más bobontse conjamna ora, conjanamana cach aca jtichëtjuana y ndë́moye jama cojtsebos̈e choye jtsoñana; pero tanguá chacojtsemna orna, buacuats̈ënga cochanjatsbaná, y inÿa cmochantichëtjo y ndë́moye jama ndoñe chacontsebos̈e choye cmochanjuánatse ca —Jesús tbojaniyana. !Y unga soyama tbojtëtantjá: —Simón, Juanbe uaquiñá, ¿ques̈cbobonshana ca? Pedro puerte tbojanongmé, ya unga soyama “ques̈cbobonshana ca” tbonjantjá causa; y tbojanjuá: —Ats̈be Utabná, aca lempe condë́tats̈ëmbo. Aca condë́tats̈ëmbo ats̈e aíñe cbondbobonshánama ca. As Jesús tbojaniyana: —Ats̈be ents̈anga, mo oveshëngcá imomnënga, cochtsanÿena. ( IChora cachiñe tbojantjá: —Simón, Juanbe uaquiñá, ¿ques̈cbobonshana ca? Y Pedro tbojanjuá: —Ats̈be Utabná, aíñe. Aca condë́tats̈ëmbo ats̈e aíñe cbondbobonshánama ca. As Jesús tbojaniyana: —Ats̈be ents̈anga, mo oveshëngcá imomnënga, cochtsanÿena ca. gGJasama tmojanpochocá ora, Jesús, Simón Pédrëbioye tbojantjá: —Simón, Juanbe uaquiñá, ¿quemëngbiama más ques̈cbobonshana ca? Y Pedro tbojanjuá: —Ats̈be Utabná, aíñe. Aca condë́tats̈ëmbo ats̈e aíñe cbondbobonshánama ca. As Jesús tbojaniyana: —Ats̈be ents̈anga, mo oveshatemëngcá imomnënga, cochtsanÿena ca. .UChóracna, Jesús ya unga soyama chabe uatsjéndayënga yojtsanebëbuacana, obanënguents̈ana tojtanayenents̈ana. Jesús, Simón Pédroftaca tojanoyebuambá |q Chora Jesús tojanobeconá, chë tandës̈e tojanca y chënga tojanats̈atá, y chë beónacnaca cachcá tojanma. `9 Chora Jesús tojanë́yana: “Mabënga, s̈mochjase ca.” Chë uatsjéndayënguents̈ana ni canÿa yontsenñémua cha jatjayama nda cha yojamnama, er nÿetscanga imojtsetáts̈ëmbo cha chë Utabná bétsemnama. #? Simón Pedro chë barquë́shoye tojánamashëngo, y chë atarraië́sha jútjena bëts beóngaca, uasjojónana tsachóntscoñe tojanëyamba. Mo canÿe patse y shachna bnë́tsana y unga beóngaca; pero masque nÿets̈á beonga, chë atarraië́sha ndoñe ntjuatanë́canana. kO Chora Jesús tojanë́yana: “Chë s̈monjáshebuaye beonguents̈ana báseftanga miyëbo ca.” 3 Fshantsoye tmojánastjajna ora, chënga tmojáninÿena canÿe chebániñe pormániñe, y chents̈na canÿe beona y tandë́s̈naca yojtsesegorana. A{Chë inÿe uatsjéndayëngna chë barquë́shañe tmojána, y chë atarraië́sha jútjena beóngaca imojtsásjaye, er chë tsachocama bécoñe imojtsemna, nÿe canÿe patse metroca. wgAs chë Jesusbe bonshana uatsjendayá, Pédrëbioye tbojaniyana: “¡Bëngbe Utabná entsemna ca!” Simón Pedro chca soye tojanuena y cachora ents̈ayá tojtaníchëtjo, er nduichëtjoná yojtsemna, y chë béjayoye tojanoshbuets̈e. xiAs Jesús tojanë́yana: —Barquësha cats̈bioica chë atarraië́sha më́ts̈ena y beonga s̈mochanjáshebuaye ca. As chënga chca tmojanma, y chora chësha jtabocnama ndoñe imontsobena, nÿets̈á beonga tmojánishëche causa. r]Chora Jesús tojanatjá: —Básenga, ¿tondaye s̈monjashbuá ca? Y chënga tmojanjuá: —Tondaye ca. Ya yojtsebínÿana orna, Jesús chë tsachoca yojtsemna, pero chë uatsjéndayënga ndoñe imontsetáts̈ëmbo cha Jesús yojamnama. nUSimón Pedro chënga tojanë́yana: —Sëntsá beonga jashebuáyama ca. As chënga tmojanjuá: —Bë́ngnaca ácaftaca fchanjá ca. As tmojána y canÿe barquë́shoye tmojánamashjna; pero chë ibeta tondaye tmonjáninÿena. A{Cánÿents̈e imojétsemna Simón Pedro; Tomás, chë Gemelo ca uabobainá; Natanael, chë Galilea luarocá, Caná pueblocá; Zebedeobe uaquiñata y Jesusbe inÿe uta uatsjéndayata.  ;Chca tojanopasá chents̈ana, Jesús inÿe soye chabe uatsjéndayënga tojánebëbuacna, Tiberias mar béjaye tsachañe. Chora mënts̈á tojanopasá: +Y quem librë́s̈añe soyëngna, entsábemana ts̈ëngaftanga chas̈motsos̈buáchema, Jesús, chë Cristo y Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá bétsemnama; y chcase, chábeñe chas̈mojtsos̈buachese, chábeyeca chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chas̈motsebomnama.)KJesús, chabe uatsjéndayëngbe delante inÿe bëts soyënga Bëngbe Bëtsabe obenánaca tonjë́ftsema, pero quem librë́s̈añe ndoñe quenatábemana. hIChora Jesús tbojaniyana: —Tomás, nÿe s̈conjínÿeyeca cojtsos̈buaché. ¡Bëngbe Bëtsá chaoma puerte oyejuayënga chamotsemna chë nÿe ntjinÿcá tmojos̈buachenga ca! Ndayama quem librë́s̈a tmojanábema Q As Tomás tbojaniyana: —¡Ats̈be Utabná y ats̈be Bëtsá ca! } sChora Tomásbioye tbojaniyana: —Acbe nts̈abuafja muents̈e mojué y ats̈be cucuats̈e minÿe; acbe cucuats̈e miyëbo y ats̈be costillaca mojué. Y ndos̈buachiyá ndoñe matsmënana, sinó ats̈e tijtayenama cochtsos̈buáchiye ca. T !Canÿe semana tojanochnëngo ora, chë uatsjéndayënga cachiñe canÿe luarents̈e tmojánenefjna. Y Tomásnaca chë́ngaftaca yojtsemna. Masque chents̈e atámeniñe yojtsemna, Jesús tojánamashëngo, chëngbe tsëntsaca tojantsá y tojanë́yana: —Ats̈be ainaniñe ts̈abe ebionana ts̈ëngaftangaftaca chaotsemna ca. S Chíyeca, “bënga chë Utabná fsënjinÿe ca”, chë inÿe uatsjéndayënga tmojaniyana ora, Tomás tojanë́jua: “Ats̈e chabe cucuats̈iñe chë uajabonjana uinÿniñe ndoñe sënjinÿe, y chiñe ats̈be nts̈abuafja ndoñe sënjajué y ats̈be cucuats̈e chabe costillaca ndoñe, ndoñe quichátos̈buachiye ca.” 4 aPero Tomás, chë Gemelo ca uabobainá, canÿa chë bnë́tsana uta uatsjendayënguents̈á, chë uatsjéndayëngaftaca ndoñe yontsemna, Jesús tojánashjango ora. eCNdëmuanÿenga chëngbe bacna soyëngama chas̈mojáperdonanga, perdonánënga mochántsatsmëna; y ndoñe chas̈monjáperdonasna, ndëperdonánënga mochántsemna ca.” Tomás, Bëngbe Utabnábioye ainá tbojáninÿe ~uChca tojánayana ora, chë́ngbioye tojangouo y tojanë́yana: “Chë Uámana Espíritu s̈mochjóyëngacñe. jMAs Jesús cachiñe tojanë́yana: “Chë ats̈be ainaniñe ts̈abe ebionana ts̈ëngaftangaftaca chaotsemna. Nts̈amo ats̈be Taitá Bëngbe Bëtsá s̈ojichmocá, áts̈naca cachcá ts̈ëngaftanga cbonts̈achamná ca.” 2]Y chca tojanë́yana ora, chabe cucuats̈ënga y costillaca tojaninÿanÿé. Chora chë uatsjéndayënga oyejuayënga imojtsemna, chëngbe Utabná tmojáninÿama. Y+Tojanibétata ora, cach semana bojats̈enté, chë uatsjéndayënga tmojánenefjna canÿe luarents̈e, pero lempe tmojtanatame, chë judiëngbiama auatja causa. Chora Jesús tojánamashëngo, chëngbe tsëntsaca tojantsá y mënts̈á tojanacheuá: “Chë ats̈be ainaniñe ts̈abe ebionana ts̈ëngaftangaftaca chaotsema ca.” PAs María Magdalena tojána y Jesusbe uatsjéndayënga tojanë́yana cha chë Utabnábioye tbojáninÿe ca y cha chë palabrënga tojánayana ca. Jesús chabe uatsjéndayënga tojánebëbuacna -Chora Jesús tbojaniyana: —Ndoñe s̈catábojajo, er ats̈e cabá ndoñe ats̈be Taitábioye quetstë́tstsjua. Pero motsa ats̈be cats̈átangbioye y cochjáuyana, ats̈e stsetsjuá ats̈e y ts̈ëngaftangbe Bëtsábioye, ats̈e y ts̈ëngaftangbe Taitábioye ca. 2]As Jesús tbojaniyana: —¡María ca! Chora María chábioye tojanontjes̈é y tbojaniyana: —¡Rabuni ca! (hebreo biyañe chca endayana “Buatëmbayá ca”.) $AChora Jesús tbojaniyana: —Shembása ¿ndayama cos̈aché? ¿Nda conguá ca? María yojtsejuabnaye chë boyabásana yojtsemna chents̈a base jajañe uaishanÿá ca; chíyeca tbojantjá: —Bacó, aca tcojuambësna, s̈mëyana ndayents̈e cojtsejajó, as ats̈e cha jesocñama ca. &EChca tojánayana ora, tojanostëts̈antjes̈é y tojáninÿe chents̈e Jesús yojtsemna, pero María ndoñe yontsetáts̈ëmbo cha Jesús bétsemnama. <~q Chora chata tmojaniyana: —Shembása, ¿ndayama cos̈aché ca? As cha tojanjuá: —Ats̈be Utabná tmojtsámbañe, y ndayents̈e tmojtsejájoma ndoñe quetsátstats̈ëmbo ca. ;}o Y tojáninÿe uta angelotémata uafjantsë́jua uichë́tjonata, Jesusbe cuerpo yojëftsejajónents̈e ibojtsetbemana. Canÿa tsënts̈énëshoica y chë ínÿana matsëscoica. |' Pero María chents̈e tojanoquedá, chë cuevëshe juachaca s̈achénaca; yojtsos̈achentscuana tojanotsejbé cuevëshoye jarrepárama. s{_ Chents̈ana chë uatsjéndayata chatbe oyenoye tbojtaná. Jesús, María Magdalénbioye tbojánebëbocna 5zc Chë́ntscoñe chë útata cabá ndoñe yontsósertana nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá, chë Jesús obanënguents̈ana jtayenama ibojamnama. "y=Chora chë inÿe uatsjendayá, chë cuevëshoye natsana tojanashjanguá, choye tojánamashëngo. Tojáninÿe y Jesús tojtanayenama yojtsanos̈buaché. x/Y chë Jesús juabests̈ëntsacjuama tojanaservé ents̈ë́juana ndoñe chë inÿájuangaca yontsamna, sinó ínÿoca botamana uandmanánëjua. "w=Chents̈ana, Simón Pedro chabe ústonoye tojánashjango y chë cuevëshoye tojánamashëngo, y tojáninÿe chë chents̈e tmojanacjá ents̈ëjuangá. wvgTojanotsejbé y chë chents̈e tmojanacjá ents̈ëjuangá tojáninÿe, pero choye ndoñe tonjánamashëngo. u'Nÿets útata ibojtsëchamana, pero chë inÿe uatsjendayá Pédrëbiama más betsco tojanótjajo y natsana chë cuevëshoye tojánashjango. st_Chora Pedro y chë inÿe uatsjendayá chents̈ana tbojë́ftsanbocna y chë cuevëshoye tbojánata. #s?Asna, tojëftsanótjajo y tojána chë Simón Pedro y chë inÿe uatsjendayá, ndábioye Jesús ts̈a ibnabobonshana ibojtsemnoye. Chora tojanë́yana: “Bëngbe Utabnabe cuerpo chë cuevëshents̈ana tmojtsámbañe y ndayents̈e tmotsejájoma ndoñe queftsátstats̈ëmbo ca.” Kr Chë inÿe semana bojats̈enté, cabá cachëse, cabá ndëbinÿna ora, María Magdalena chë cuevëshoye tojána y tojáninÿe ínÿoca yojtsemna chë cuevëshoye amashjuanents̈a ndëts̈bé. !q;*Asna, nÿe chents̈e Jesusbe cuerpo tmojansegorá, chë Bashco fiestama canÿe te yojtsájamna causa, y chë cuevëshe chë béconana inámnayeca.?pw)Jesús tmojancrucificá luarents̈e canÿe base jajañe inamna, y chiñe canÿe tsëm cuevëshe, ents̈angbe pormánëshe, obanëngbiama; chëshiñe cabá ndocna obaná mondëjajo. Co(As José y Nicodemo Jesusbe cuerpo tbojanca y tmojanandmaná chë botamana uanguëts̈e soyë́ngaca unë́tjona ents̈ë́juangaca. Judiënga chca imnauamana, obaná juatbontsama ora. n'Nicodemo, chë ibeta Jesúsbioye tbojanbuachá, chánaca tojánashjango y tojanëyamba unga bnë́tsana kilo mirra y áloe enájuabnana. ;mo&Chë soyënga tojanopasá chents̈ana, José Arimateocá, Pilátbioye tbojanimpadá Jesusbe cuerpo jesocñama chabolesenciama. José inamna Jesusbe canÿe ustoná, masque nÿe iytëcana, chë judiëngbiama auatja causa. Pilato aíñe tbojanlesenciá; as José tojána y Jesusbe cuerpo yojtsámbañe. l/%Y ínÿoca, Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayana: “Chë tmojenachents̈á bominÿe mochanjabuájua ca.” Jesús tmojanatbontsá Jk $Chë soyënga chca tojanopasá, nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá cachcá chaotsemnama. Chiñe endayana: “Ni mo canÿe betas̈e cha quemochatsënts̈átca ca.” Jj #Chë mënts̈á cuentayá chents̈e enjamna y tonjáninÿe, y ndegombre entsichamo; cha endë́tats̈ëmbo ndegombre yojtsichámuama, chca, ts̈ëngaftángnaca chiñe chas̈motsos̈buáchema. i-"Masque chca, canÿe soldado Jesúsbioye costillaca canÿe lanzë́s̈aca tbojanashacuá. Y cachora buiñe y búyeshe chents̈ana tonjanóbocna. }hs!Pero Jesúsbioye tmojanobeconá ora, ya obaná tmojáninÿe; chíyeca chabe shecuats̈ënga ndoñe tmonjanatcacá. g As chë soldadënga tmojána y shecuats̈ënga imojtsatcacaye, natsana canÿa y chents̈ana chë inÿa, Jesúseftaca yojtsecrucificaná. KfBashco fiestama canÿe te yojtsájamna, y chë judiënga ndoñe imontsebos̈e chë crucificánënga cachents̈e chë ochnayté chamotsemnama, chë te puerte uámana te bétsemnayeca. As Pilato tmojanimpadá chë crucificánënga shecuats̈ënga jetsatcacayama y chë cuerpënga chents̈ana jtsejuánama chaomandama. KeChë untja vínoye Jesús tojanofs̈é ora, tojánayana: “Ya lempe tocjochnëngo ca.” Tojanotsejbé y tojanóbana. Canÿe soldado chabe lanzë́s̈aca costillaca Jesúsbioye tbojanashacuá vdeChents̈e inamna canÿe matbaja buajútjena untja vínoyeca. As, chë soldadënga canÿe esponjëshe chë vínoyeca tmojanfchecuacuá, canÿe hisopo niñëfjiñe tmojananguësëtjo y játsbanase, Jesusbe uayás̈oye tmojanbeconá. Vc%Jesús yojtsetáts̈ëmbo ya lempe tojanchnënguama, chíyeca chents̈ana y nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá cachcá chaotsemnama, tojánayana: “S̈ontsajuendá ca.” EbY chë bonshana uatsjendayá tbojaniyana: “Chents̈e acbe mamá entsemna ca.” Cach orscana, chë uatsjendayá chabe yebnents̈e Jesusbe mamábioye tbojanofja. Jesús tojanóbana Aa{Jesús chabe mamábioye tbojáninÿe, y chabe juachacna chë Jesusbe bonshana uatsjendayá yojtsemna. Chora chabe mamá tbojaniyana: “Mama, chents̈e acbe uaquiñá entsemna ca.” ~`uJesusbe cruz juachaca imojtsemna chabe mamá; chë mamabe quenata María, Cleofasbe shema; y María Magdalena. R_As chë soldadënga tmojáneniyana: “Ndoñe matjuátanëca; más ts̈abana tsbanánoye mochjúts̈ena, ndabiama yochjuáquedama chaotsotats̈ëmbuama ca.” Chca tojanopasá ana nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá cachcá chaotsemnama, chë “Ats̈be ents̈ayangá tmojatenájataye; ats̈be cmes̈ë́juamna tsbanánoye tmonjanë́ts̈ena, ndabiama juaquédama jtsotats̈ëmbuama ca.” Y lempe chca chë soldadënga tmojanma. ^Chë soldadënga Jesús tmojancrucificá chents̈ana, chabe ents̈ayangá tmojanájaca y cántañe tmojanajatá, nÿetsca canta soldadëngbiama. Chabe cmes̈ë́jua tmojanaca; chë́juana yojanamna nduajonanë́jua, nÿetsë́jua uabianánëjua. []/Pero Pilato tojanë́jua: —Nts̈amo tijuábema cachcá chaotsábemana ca. W\'Chca juabemama tojanmandáyeca, chë bachnangbe amë́ndayënga Pilato tmojaniyana: —Ndoñe matabiamnana “Judiëngbe Rey” sinó nts̈amo cachá tojayancá, “Judiëngbe Rey ats̈e sëndmëna ca”. -[SY ba judiënga chë uabemana soye tmojanalía, er chë Jesús tmojancrucificá luare Jerusalenó béconana inamna, hebreo, latín y griego biyañe yojetsábemana. ZPilato tojanmandá canÿe uabemana soye chë cruciñe chamuanjuama. Chiñe yojetsábemana: JESÚS NAZARETOCÁ, JUDIËNGBE REY ca. mYSChents̈e cha tmojancrucificá y inÿe útatnaca cátatoica tmojanacrucificá; Jesusna tsëntsaca. .XUJesús tojánbocna chabe cruz tants̈ajónana y tmojanánatse canÿe luaroye, “Obanabe Bests̈ashe ca” uabáinoye (hebreo biyañe Gólgota ca inauabaina). W5Chents̈ana Pilato, chëngbe cucuats̈iñe Jesús tbojánboshjona chamocrucificama y chë judiënga cha tmojanánatse. Jesús tmojancrucificá VPero chënga tmojanáyebuachena: —¡Chaóbana! ¡Chaóbana! ¡Motsecrucificá ca! As Pilato tojanatjá: —¿Ts̈ëngaftangbe rey ats̈e chjacrucifíca ca? Y chë bachnangbe amë́ndayënga tmojanjuá: —Bëngbe rey nÿe César endmëna, ndocná más ca. +UOBashco fiestama canÿe te yojtsájamna, y mo nÿetsto ora yojtsemna. Chora Pilato chë judiënga tojanë́yana: —¡Muents̈e ts̈ëngaftangbe rey entsemna ca! {To Pilato chë soyënga tojanuena ora, chashjoye Jesús tbojanábocna. Pilato tojanótbema chabe puestents̈e tribunaloca. Chë tribunaloca chashjañna hebreo biyañe Gabata ca inauabaina, y endayana “ndëts̈béngaca pormániñe ca”. S Cach orscana Pilato yojtsenguaye nts̈amo jamana, jobenayama Jesús jëtsboshjonama; pero chë judiënga imotsáyebuache: —¡Chacojëtsboshjonësna, Césarbe amigo ndoñe condmëna! ¡Nda rey tojtsenobiamná chana, Césarbe uayayá jtsemnana ca! dRA As Jesús tbojanjuá: —Acbe obenana Bëngbe Bëtsá ndoñe macmënjánats̈etase, tondaye cattsobena áts̈eftaca jamama; chíyeca, acbe cucuats̈iñe s̈onjaboshjoná, acbiama más bëts bacna soye tonjama ca. Q1 Chora Pilato tbojaniyana: —¿Ndoñe s̈cochanjojuá ca? ¿Ndoñe condë́tats̈ëmbo, aca jacrucifícama o jëtsboshjonama ats̈e tsobenama ca? P Cachiñe chabe yebnoye tojtanamáshëngo y Jesús tbojantjá: —¿Ndëmocá aca cmëna ca? Pero Jesús ndocá tbonjanjuá. ;OqPilato chca tojanuena ora, más yojtsauatja. JN Chora chë judiënga tmojanjuá: —Bëngna canÿe ley fsë́ndbomna, nts̈amo chiñe endayancana, quem boyabása jóbanama bontsemna, Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá entsenobiamná causa ca. XM)Chë bachnangbe amë́ndayënga y chëngbe josticiënga cha tmojáninÿe ora, tmojanonts̈é uayebuáchana: —¡Motsecrucificá! ¡Motsecrucificá ca! Chora Pilato tojanë́yana: —Cach ts̈ëngaftanga mánatse y s̈mochjacrucifíca; ats̈e ni mo canÿe soye chiyátinÿena quem boyabása castiganá chaotsemna ca jayanama ca. ^L5As Jesús tojánbocna chë uchmas̈ë́fjangaca coronë́sha uabests̈ajoná y chë shbuenda uafjatsenga ents̈ayá mo reycá uichëtjoná. Y Pilato tojanë́yana: —¡Muents̈e chë boyabása entsemna ca! kKOPilato cachiñe tojánbocna y ents̈anga tojanë́yana: —S̈mochjouena; cha chanjuábocna, chë boyabása castiganá chaotsemna ca jayanama ats̈e ni mo canÿe soye ndoñe sënjínÿenama chas̈motsetats̈ëmbuama ca. J%Chorna chënga imojtsóbobecocnaye y jtsafchayama imojtsatsëtsnaye: “¡Bayté judiëngbe Rey cochtsemna ca!” Y imojtsejuebants̈etaye. 4IaY canÿe coronë́sha uchmas̈ë́fjangaca chë soldadënga tmojanapormá y Jesús tmojanabests̈ajó; y canÿe shbuenda uafjatsenga ents̈ayá mo reycá tmojanichëtjo. LH Chora Pilato, Jesús tbojanánatse y tojanmandá chamotsetjanjama. 1G[(Chorna nÿetsca ents̈anga cachiñe tmojanáyebuachena: —¡Ndoñe, cha ndoñe! ¡Barrabás matsboshjona ca! Barrabasna canÿe bacá uamana ents̈á inamna.1F['Pero ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, Bashco fiestama ats̈e canÿe utamená cachcá jëtsboshjonama. ¿S̈mojtsebos̈e chë judiëngbe Rey chjëtsboshjona ca? {Eo&Chora Pilato tbojaniyana: —¿Y ndayase chë ndegombre soye yomna ca? Jesusbiama tmojánayana chaóbana ca /DW%As Pilato tbojaniyana: —¿As aca rey cojtsemna ca? Y Jesús tbojanjuá: —Ts̈abá tcjayana; ats̈e rey sëndmëna. Chama ats̈e tijonÿná y quem luaroye tijabo; y ats̈e sënjabo ndegombre soyëngama jabóyebuambayama. Y chca soyënga jtsamëse tmoyenënga, ats̈e jtseyeunanana ca. CC$Chora Jesús tbojanjuá: —Ats̈be jamándama luare ndoñe quem luarents̈e quenátsmëna. Aíñe tojtsemnësna, ats̈be ústonënga muantsatsejaye ats̈e chë judiëngbe cucuats̈iñe ndoñe chas̈mondboshjonama. Pero ats̈be jamándama luare ndoñe quem luarents̈e quenátsmëna ca —Jesús tbojanjuá. 6Be#Chora Pilato tbojaniyana: —¿Mo ats̈e judío quetsmëna? Cach ácbioca ents̈anga y chë bachnangbe amë́ndayënga muents̈e tcmonjúshjango. ¿Ndayá tcojama ca? A5"Y Jesús tbojanjuá: —¿Nts̈amo s̈conjatjacá, cach aca chca cojtsejuabnáyeca chca yojtsemna o ínÿenga ats̈biama tcmojacuentáyeca ca? @{!As Pilato cach yebnoye tojtanamáshëngo, Jesús tbojanchembo y tbojantjá: —¿Aca chë judiëngbe Rey cojtsemna ca? i?K Chca tojanopasá, ana nts̈amo Jesús cachá jóbanama tojanayancá cachcá chaotsemnama. >As Pilato tojanë́yana: —Ts̈ëngaftanga matánatse, y nts̈amo cach ts̈ëngaftangbe leyiñe iuayancá muabiama s̈mochjayana ts̈abá o ndoñe ts̈abá tonjamama ca. Y chë judiënga tmojanjuá: —Bënga derecho queftsátsbomna ndocná jóbama ca. q=[Chora chë ents̈anga tmojanjuá: —Bacá uamaná ndoñe tontsemnëse, ndoñe matifjuánatse ca. u<cChíyeca Pilato tojánbocna y chënga tojanë́yana: —¿Ndayá quem boyabásabe contra s̈mochjayana ca? [;/Chents̈ana, Caifasbe yebnents̈ana Jesús tmojanánatse chë romano mandadbe yebnoye. Ya yojtsebínÿana, y chë bëts yebnoye chë judiënga ndoñe tmonjánamashjna, er chënga imojtsebos̈e chë Bashco saná jasama. Judiënga ndoñe imonjobena Bashco saná jasana, chca tempo canÿe ndoñe judiëbe yebnoye nda tojámashënguse. v:eY Pédrëna cachiñe ndoñe ca tojánayana, y cachora canÿe ngallo yojacánta. Jesús Pilatbe delante k9OChora, chë bachnangbe más uámana amëndayabe canÿe oservená Pédrëbioye tbojaniyana: —¿Ats̈e ndoñe cháftaca chë tjashetémoca tcbonjinÿe ca? Chë oservená inamna chë Pedro tbojtsanmatstëts̈abe pamillo. 8Chëntscuana, Pedro yojtses̈bonena, tsanana chë iñe juachaca. Chora chë ents̈anga tmojantjá: —¿Aca ndoñe chabe uatsjendayënguents̈á condmëna ca? Y Pedro ndoñe ca tojánayana: —Ats̈e ndoñe quetsátsmëna ca —cha tojánayana. K7Chents̈ana, Anás tojanmandá, chë bachnangbe más uámana amëndayá Caifasbe yebnoye, Jesús batsëcná chamuánatsama. Pedro cachiñe tojánayana Jesúsbioye ndoñe bonjanabuátma ca ?6wY Jesús tbojanjuá: —Ndoñe ts̈abá tijayanësna, s̈mëyana ndayents̈e chë podesca palabra yojtsemna; y ts̈abá tijóyebuambasna, ¿ndáyeca s̈cojajuebjants̈etá ca? M5Jesús chë soyënga tojánayana ora, canÿe josticio chents̈e yojtsemná, Jesúsbioye tbojanjuebjants̈etá y tbojaniyana: —¿Chca chë bachnangbe más uámana amëndayá cuanjojuá ca? X4)¿Ndáyeca chca s̈cojtsetjaná? Ats̈be palabra tmojouenënga mátjaye, as chënga chacmëyana nts̈amo ats̈e tijáuyanama. Chënga mondë́tats̈ëmbo nts̈amo ats̈e tijayancá ca —Jesús tbojanjuá. 3/Y Jesús tbojanjuá: —Ats̈e nÿetsca ents̈angbe delante sënjoyebuambá. Sempre chë ents̈angbe enefjuana yebnënguenache sëndabuatambá, y Bëngbe Bëtsabe bëts yebnócnaca, nÿetsca judiënga mondbétsenefjuanents̈e; y chca, iytëmencá tondaye chiyatoyebuambá. -2SChora, chë bachnangbe más uámana pasado amëndayá tojanonts̈é Jesús jatjayama chabe uatsjéndayëngbiama y ndayá cha ents̈anga yojánabuatambamnaca. 1{Ts̈a yojtsesësna causna, chë oservénënga y chë josticiënga shjoca tmojanniñé y chents̈e imojtós̈boniye. Y Pédrënaca chë́ngaftaca yojtses̈bonena. Nts̈amo chë bachnangbe más uámana pasado amëndayá, Jesúsbioye tbojantjá 90kAs chë shembása Pédrëbioye tbojaniyana: —¿Acnaca ndoñe chë boyabásabe uatsjendayá condmëna ca? Y Pedro tbojanjuá: —Ndoñe; ats̈e cha ndoñe quetsatabuatma ca. R/Pero Pédrëna nÿe shjoca, amashjuanents̈e tojanoquedá. Chcasna, chë inÿe uatsjendayá tojánbocna y chë bës̈ás̈a ebtafjuana shembásaftaca tojanoyebuambá. Chora Pedro tbojanë́mashëngo. z.mSimón Pedro y inÿe uatsjendayá Anasbe yebnoye Jesús imojtsë́stona. Chë inÿe uatsjendayábioyna, chë bachnangbe más uámana amëndayá ibnauábuatma; chíyeca, cha tojanobená Jesúseftaca chabe chashjóntscoñe jashjanguana. W-'Caifás yojamna nda judiënga tojanë́yana: “Ts̈ëngaftangbiama más ts̈abá entsemna canÿe boyabása Israeloca ents̈angbiama chaóbana ca.” Pedro tojánayana Jesúsbioye ndoñe bonjanabuátma ca , Natsanëna, Anás, Caifasbe uambén taitábioye Jesús tmojanánatse. Caifás chë uata inamna chë bachnangbe más uámana amëndayá. +3 Chents̈ana chë soldadënga, chëngbe amëndayá y Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca josticiënga Jesús tmojánishache y tmojanëcuébatsëca. t*a As Jesús, Pédrëbioye tbojaniyana: “Acbe espadëja matosëngbuajonÿá. Nts̈amo ats̈be Taitá Bëngbe Bëtsá tojanmandacá, chë ats̈e puerte ngménana jtsebomnama, ¿ndoñe chca chaondë́tsemna ca?” Jesús, Anasbe yebnoca y)k Simón Pedro canÿe espadëja inasëngbuájonÿana; asna, tojanenosë́ngbotënts̈ena y chë bachnangbe más uámana amëndayabe canÿe oservenábioye cats̈bioica matscuas̈e tbojtsanë́stjango. Chë oservená Malco ca inauabaina. Y(+ Chca tojanopasá, ana nts̈amo Jesús tojanayancá cachcá chaotsemnama, chë “Ats̈be Taitá Bëngbe Bëtsá, chë s̈conjínÿinÿiye ents̈anguents̈ana ni canÿa pochocaná queochátsmëna ca”. ,'QAs Jesús tojanë́yana: —Ya tcbonjáuyana: “Ats̈e cha sëndmëna ca.” Ats̈e s̈mojtsenguasna, mënga cachcá s̈mochjónÿaye chamotsóñengama ca. &Chora Jesús cachiñe tojanatjá: —¿Nda s̈mojtsenguá ca? Y chënga tmojanjuá: —Jesús, chë Nazaretocá ca. %Jesús tojanë́yana: “Ats̈e cha sëndmëna ca”, y cachora chë ents̈anga tmojtanostëts̈ánanga y fshantsoye tmojánshajaye. L$Y chënga tmojanjuá: —Jesús, chë Nazaretocá fsëntsenguá ca. As Jesús tojanë́jua: —Ats̈e cha sëndmëna ca. Y Judas, chë boshjuaná, chánaca chë ents̈ángaftaca yojtsemna. *#MJesusna yojtsetáts̈ëmbo lempe nts̈amo cha yochjanpásama; chíyeca, natsanoye tojánbocna y chë ents̈anga tojanë́yana: —¿Nda s̈mojtsenguá ca? "/Chora Judas tojánashjango, y cháftaca ba soldadënga y básefta Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca josticiënga; chënga imojamna chë bachnangbe amë́ndayënga y fariseungbe ichmónënga; nÿetscanga uajuinÿanë́shangaca, lamparëshangaca y espadë́jangaca uajátënga. /!WY Judas, chë Jesús uayayëngbe cucuats̈iñe boshjuaná, ts̈abá chë luare yojanábuatma, er Jesús y chabe uatsjéndayënga ba soye chents̈e imojánenefjuana.   yChë soyënga Jesús tojë́ftsanayanents̈ana, chabe uatsjéndayëngaftaca tojë́ftsanbocna, chë binche béjaye Cedrón ca uabáiniye chenguana jama. Chents̈e inamna canÿe tjashetema; y Jesús chabe uatsjéndayëngaftaca choye tojánamengo. }sAts̈e chënga sënjinÿanÿé nts̈amo ndegombre aca comnama, y más chanjínÿanÿiye; chca, nts̈amo s̈condbobonshancá, chë́ngnaca cachcá chamotsenbobonshánama y ats̈e chëngbe ainaniñe chaitsemnama ca” —Jesús tojánayana.kOTaita, nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amá, masque chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈anga ndoñe quecmatábuatma, ats̈e aíñe cbonduábuatma, y quem boyabásenga montsetáts̈ëmbo, aca comna chë s̈cojichmó cha. {o“Taita, ats̈biama chënga s̈conjínÿinÿiye. Ats̈e mënts̈á së́ntsebos̈e: chë ats̈e chántsemnoca, chë́ngnaca chamotsemna, y chents̈e, chë s̈conjats̈etá obenana y uámanana chënga chámuinÿe. Quem luare cabá ndoñe quenjatsmëna orscana, s̈conjánbobonshana; chíyeca, cachora tconjaninÿanÿé ats̈e corente bëtsá y obená bétsemnama. kOAts̈e chëngbe ainaniñe së́ntsemna, y aca áts̈eftaca cánÿiñe mo canÿacá bondmëna; as, chë́ngnaca nÿetsca soyënguiñe cánÿiñe mo canÿacá chamotsemnama. Y chca, quem luarents̈a ents̈anga chamotsetáts̈ëmbo aca s̈cojichmoma, y chamotsetáts̈ëmbo nts̈amo ats̈e s̈condbobonshancá, chë́ngnaca cachcá condábabuanÿeshanama. `9Nts̈amo chë obenana y uámanana s̈conjats̈etacá, cachcá áts̈naca chënga sënjats̈atá. As, nts̈amo bëndata cánÿiñe mo canÿacá bondmëna, chë́ngnaca cachcá cánÿiñe mo canÿacá chamotsemnama. X)as chënga nÿetscanga cánÿiñe mo canÿacá chamotsemnama. Nts̈amo aca, Taita, áts̈eftaca cánÿiñe mo canÿacá bondmëna y áts̈naca ácaftaca, cachcá chë́ngnaca cánÿiñe mo canÿacá bëndátaftaca chamotsemnama cbontseimpadana. Y chca, quem luarents̈a nÿetsca ents̈anga, ats̈e s̈cojichmoma chamotsos̈buáchema. ]3“Pero nÿe chëngbiama ndoñe quecbátsimpadana, sinó chë áts̈beñe mochtsos̈buáchiyëngbiamnaca, chë ats̈biama s̈conjínÿinÿiyënga, chë́ngbioye ats̈biama ínÿenga chamojtsabuayiyná ora; 5Chëngbiama ats̈e cachiñe mënts̈á cbëyana: Ats̈e nÿe acbiama sëndmëna. Y chca, chë́ngnaca, nts̈amo acbiama ndegombre yomncá jtsóyebuambnayëse acbe ents̈anga chamotsemna, y chca, nÿe acbiama vida chamuétsebomna, nts̈amo ndegombre yomncá chënga imoyenama. Nts̈amo aca quem luaroye s̈conjanichmocá, cachcá áts̈naca chënga sëntsachamná, quem luare ents̈anga jábuayenama. U#Cochjama chënga acbe ents̈anga chamuétsemnama, y chca, nÿe acbiama vida chamotsebomna. Chca cochjama, nts̈amo ndegombre yomncá chënga imoyenama. Nts̈amo aca condbetsichamcá, ndegombre endmëna. !Nts̈amo ats̈e ndoñe quetsátsmëna chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈anguents̈á, cachcá, chënga cach ndoñe quemátsmëna. %Ats̈e ndoñe quecbátsimpadana, chënga quem luarents̈ana chacúbuacanama; pero aíñe, nÿetsca bacna soyënguents̈ana chacuatsebacama. !;Ats̈e chënga sënjáuyana nts̈amo aca s̈conjauyancá. Nts̈amo ats̈e ndoñe quetsátsmëna chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈anguents̈á, cachcá, chënga cach ndoñe quemátsmëna. Chíyeca, chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈anga chënga montsëbuayënja. fE “Morna chë aca condmënoye chantá; pero ats̈e cabá quem luariñe së́ntsemnëntscuana chca chënga sëntsëtsëtsná, chca, chë ats̈e së́ntsebomna puerte bëtscá oyejuayana chë́ngnaca chamotsebomnama. I  Ats̈e chë́ngaftaca së́ntsemnëntscuana, chënga sëntsanÿena, aca s̈conjats̈etá obenánaca. Ats̈e chënga sëndánÿena, y ni canÿa queochátsmëna infiernoca pochocaná, nÿe chë infiernoca pochocaná jtsemnama ibomná chana aíñe, nts̈amo acbe uabemana palabrënguiñe endayancá, cachcá chaotsemnama. S “Ats̈e ndoñe quem luarents̈e ques̈ocháisetotona, pero chënga aíñe cabá camuents̈e mochanjë́ftsemna. Ats̈e chantá ácaftaca jtsatsmënama. Uámana Taitá, chë ats̈biama s̈conjínÿinÿiyënga acbe obenánaca cochtsanÿena. Chca nts̈amo bëndata mo canÿacá bondmëna, chë́ngnaca cachcá chamotsemnama. U# Lempe nts̈amo ats̈e tsbomncá, acbiámnaca endmëna; y cachcá, lempe nts̈amo cobomncá, ats̈biámnaca endmëna. Acbengbe vidë́ngaca aca tcojinÿanÿé ats̈e corente bëtsá y obená bétsemnama. `9 “Ats̈e chëngbiama cbontseimpadana. Chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈angbiama ndoñe quecbátsimpadana, pero aíñe chë ats̈biama s̈cojinÿinÿiyëngbiama, er chënga acbe ents̈anga mondmëna.  }Ats̈e chënga sënjáuyana nts̈amo aca s̈cojauyancá, y chënga montsos̈buaché chë ats̈e sënjauyaniñe. Chíyeca, chënga ndegombre mondë́tats̈ëmbo ats̈e acbiocana tijabama, y montsos̈buaché aca chë ats̈e s̈cojichmó cha comnama. ~~[}|H{pztypxv%svr&pynmJkjh dbap_^9]\[ZY5XVT9SRQYPOaNNLwKKKJ5IHHaFJEfDCBAA@b?x>>=S<Chénts̈naca yojtsemna canÿe shembása Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá, Ana ca uabainá; cha yojamna Fanuelbe bembe y Aserbe pamillents̈á; ya bëtsananá cha inamna. Nÿe canÿsëfta uata cha yojë́ftsebouamna; r0]"Chents̈ana, Simeón Bëngbe Bëtsábioye tbojanimpadá ts̈abe bendicionënga chata chabotsebomnama chaomama; y María, chë Jesusbe mamábioye tbojaniyana: “Quem soyënga corente cmochanjacochtsets̈enaná, mo ainana espadë́jaca cuafjenëchnëngcá. Cha Israeloca banga echanjápochocaye y banga echanjátsebacaye; y chca, nts̈amo banga ainaniñe imojuabnacá echantsótats̈ëmbo. Israeloca banga quem básetema mochantsábotena y chabe palabrë́ngnaca ca” —cha tbojaniyana. Y/+!José y María ibojenjnanata nts̈amo Simeón Jesusbiama yojtsichámuama. R. Cha chë ndoñe judiëngbe juabnënga binÿnayá echántsemna;
y chábeyeca, nÿets quem luarents̈e mochanjátats̈ëmbona, chë acbe ents̈angbiama, Israeloquëngbiama ca” —cha tojánayana. D-Aca cha tcojichmó nÿets luarenache ents̈angbiama. >,wats̈e chë ents̈angbe Atsebacayá sënjinÿe. +1“Bëngbe Utabná, mora s̈molesenciá, ats̈e acbe oservená natjë́mbana jóbanana,
er ya tconjama nts̈amo s̈conjans̈buachenacá; f*ESimeón tbojanocutsá y Bëngbe Bëtsábioye tbojtanchuá. Cha mënts̈á tojánayana: T)!Chë Uámana Espíritu tbojanmandáyeca, Simeón Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye tojána; y Jesusbe bëtsë́tsata chë básetema tmojanamba ora, nts̈amo Moisesbe leyiñe iuayancá chabiama jamama ora, (9chíyeca, cabá lempe chca ndopása ora, cha yojtsetáts̈ëmbo cha ndoñe yochjanóbanama, chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná ntjëftsinÿcá. Q'Jerusalenoca inamna canÿe bacó, Simeón ca uabainá; cha inamna nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amá, y yojaniyena nts̈amo Bëngbe Bëtsá yomandacá. Cha yojanobátmana chë tempo ndaye ora, Bëngbe Bëtsá bochjanichmuá canÿa Israeloca ents̈anga cháuatsebacama. Y chë Uámana Espíritu chabe ainaniñe yojtsemna; R&Y tmojanamba janshana uta shlofts̈e, Bëngbe Bëtsá jëtschuayama, nts̈amo Bëngbe Utabnabe leyiñe yomandancá. Chiñe mënts̈á endayana: “Chë natsana s̈es̈ona chaojonÿná ora, boyabásetema tojtsemnëse, janshana s̈mochjuamba uta fchetnatémata o uta s̈es̈ona palomatémata, Bëngbe Bëtsá jëtschuayama ca.” :%mnts̈amo chë Bëngbe Utabná Moisésbioye tbojaniyé leyënguiñe iuayancá, mënts̈á: “Canÿe yebnents̈e chë natsana s̈es̈ona boyabása tojtsemnësna, Bëngbe Bëtsábioye cha jinÿinÿiyana chábioye chabotseservénama ca.” Chcasna, chë básetema Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye tmojanamba. k$OY chë tempo tojanóshjango, ndaye ora José y María yojtsamna jamana nts̈amo Moisesbe leyiñe iuayancá, ndayá jamama yojanmëncá, canÿe shembása Bëngbe Bëtsabe delante ts̈abia jtsatsmënama, canÿe s̈es̈ona tbojtsebomnents̈ana. Asna, Jerusalenoye tbojánata y chë básetema tmojanamba, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca jinÿinÿiyama, =#sPosufta te tojánashjache ora, chë basetémbioye chë más delicadents̈e base bobachtema tmojantëts̈e, Bëngbe Bëtsabe ents̈á bétsemnama chaotsinÿnama, nts̈amo judiënga imojanamancá; y Jesús ca tmojanabaye, nts̈amo chë ángel tbojaniyancá, María cabá ndoñe ngomamaná yontsemna ora. |"qChents̈ana, chë oveshënga abuajë́nÿanga tmojtaná Bëngbe Bëtsá atschuanaye, ndayá tmojáninÿama y tmojanuenama. Nÿets̈á tojanopasá lempe nts̈amo chë ángel tojanëyancá. Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye Jesús tmojanamba [!/Pero Mariyna nÿe cachabe ainanoca quem soyëngama más bën inétsenojuabnañe. r ]Nÿetscanga chë tmojanuenënga tmojanenjnaná ndayá chë oveshënga abuajë́nÿanga imojtsacúntama. 'GChë s̈es̈ona tmojáninÿe ora, chënga tmojanacuntá Jesusbe bëtsë́tsata y chë ínÿengbioye, nts̈amo chë s̈es̈onbiama chë ángel tojanëyancá. nUAs betsco tmojána y tmojánanÿena María, José y chë s̈es̈onatema bachetémiñe jajoná. }sChents̈ana chë angelënga celoye tmojésanshëcuana. Y chora chë oveshënga abuajë́nÿanga tmojanonts̈é jeniyanana: “Belenoye cuajna, chë quem tojopasá soye jinÿama. Ndegombre, Bëngbe Bëtsá chë soye s̈ojanÿanÿé ca.” K“¡Bëngbe Bëtsá, celoca entsemná matschuanga!Bëngbe Bëtsábioye yeunanëngbiama, Bëngbe Bëtsá corente entsoyejuá; quem luariñe chë́ngbeñe puerte ts̈abá chaotsemna ca.” + Cachora, celocana mallajta angelënga chë natsana ángelbents̈e tmojánbocana y Bëngbe Bëtsábioye mënts̈á imojtsatschuanaye: :m Ndegombre chca entsemnama mënts̈á s̈mochanjátats̈ëmbona: canÿe s̈es̈ona ntsacjuaná y uacnëngbe bachetémiñe jajoná s̈mochanjínÿena ca” —cha tojanë́yana.  Mora chë David tonjanonÿná pueblents̈e canÿe s̈es̈ona tonjonÿná. Cha ts̈ëngaftangbe atsebacayá echántsemna y ts̈ëngaftangbe ents̈angbiámnaca. Cha endmëna chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná, Cristo ca uabainá, y Bëngbe Utabná. - Chora chë ángel tojanë́yana: “Ndoñe matauatjëngana. Sënjabo ts̈abe soyënga tonjopasama jábuayenama, nÿetscanga chamóyejuama. L Nÿe ndeolpe, Bëngbe Bëtsábiocana canÿe ángel tojánebëbuacna, y Bëngbe Bëtsábents̈ana corente yojtsebuashinÿinÿana chëngbe shëconániñe. Chama chënga puerte imojocochauatjaná. ~uBelén béconana, chë ibeta, oveshënga abuajë́nÿanga shëntsjoca cachëngbe oveshë́ngaftaca imojtsemna. NY chents̈e María ibojtsebomna chabe natsana s̈es̈ona, canÿe boyabásetema. Posadoca tondaye luare yontsemna causna, chata nÿe uacnëngbe átana tambuents̈e tbojanoquedá. Y Jesús tojanonÿná orna, María tbojtanëntsacjuá y canÿe bachetémiñe tbojanjajó. Chë angelotémënga y chë oveshënga abuajë́nÿanga Y+y Belenoca ibojtsemnëntscuana, chë ora tbojanónts̈abuache jtses̈ócanama. |qMaríaftaca tojána jenábemama, y muana tbojans̈buachená Joséftaca jobouamayama. María ngomamaná yojtsemna, |qAs, Josénaca Galilea luarents̈ana Nazaretocana yojë́ftsebocna y Judeoye, Belén puebloye, tojtaná. Tempo, Josebe bëts taitá rey David, Belenoca inoyena. Y José, Davídbents̈ana ents̈á inámnayecna, choye jenábemama tojtaná.  Chamna, nÿetscanga tojanotocá jtangana jenábemëngama, cada ona ndë́moca chëngbe bëts taitanga imojëftsiyena puebloye. T!Chë soye tojanochnëngo Cirenio ca uabainá Sirioca mandado yojamna ora.  %Chë tempo yojamna canÿe Romoca bëts mandado, Augusto ca uabainá; y cha, chë natsanama tojanmandá nÿetsca ents̈anga chamuenábemama. 3 aPChë básetema yojonts̈é jobóchana y chabe espíritnaca puerte. Bayté, ents̈anga ndoyena luarënguenache cha yojëftsiyena, Bëngbe Bëtsá Israeloca ents̈ángbioye cha tojáninÿanÿentscuana. Chents̈ana, chamuábuatmanamna tojanonts̈é Israeloca ents̈ángbeñe jóyebuambayana.8  kMBëngbe Bëtsá bënga puerte s̈ualastemánayeca,
canÿa bëngbe juabnënga binÿnayá bochanjíchmua,
bënga chë bacna soyënga causa mo ibetiñcá y obanëngbe luarents̈cá vida bomnë́ngbioye jabátsebacama,
y jabuátambama nts̈amo natjë́mbana jtsiyenana ca” —cha tojánayana. h  KLY aca, ats̈be básetemna, Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá ca cmochantsábobuatma,
ents̈ángbioye Bëngbe Bëtsabe soyëngama cochtsabuayiynama,Bëngbe Utabná cabá ndáshjango ora, bacna soyënga amana chamuajbanama;
as Bëngbe Bëtsá chëngbe bacna soyënga echanjáperdonaye, y Bëngbe Utabná jabama mochantsopróntaye.   %Ky chabe ents̈angcá, nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amënga, Bëngbe Bëtsabe delante nÿetsca te bëngbe vidënguiñe jëftsiyenama.  JCha tbojans̈buachená bëngbe uayayëngbiama bënga jabátsebacama,
chca, bënga ndauatjcá Bëngbe Bëtsá jasérviama, Y  -Ints̈amo Bëngbe Bëtsá, bëts taitá Abrahámbioye tbojans̈buachenacá. k QHbëngbe bëtsë́tsangbioye jálastemama,
y jenójuaboyama y jamama chabe uámana trato, p [GCha canÿa bochjanichmuá bëngbe uayayënga y nÿetsca uaboyënjëngbiama bënga jabátsebacama; 2 _Fnts̈amo Bëngbe Bëtsá bayté entsemna, chë chabe juabna oyebuambnayëngbiajana,
chë chábenga imomnëngbiajana bënga s̈ojanas̈ebuachenacá, mënts̈á:  +ECha bochanjíchmua canÿe atsebacayá puerte obenana bomná,
y cha echántsemna Bëngbe Bëtsabe oservená Davídbents̈ana ents̈á;  )D“¡Chë Utabná, chë Israeloca ents̈angbe Bëtsá matschuanga,
er cha tonjabo chabe ents̈anga jabújabuachama y jabátsebacama! % ECChë Uámana Espíritu tbojanmandá ora, Zacarías, chë basetembe taitá, Bëngbe Bëtsabe mándoca jtsóyebuambnayëse, mënts̈á tojánayana: % EBNÿetscanga chë soyëngama tmojántats̈ëmbona ora, chë́ngnaca corente chama imojtsejuabnaye y mënts̈á imojtsichamo: “¿Chë básetema, bëtsá ora nda yochtsemna ca?” Y ndegombre, Bëngbe Bëtsabe obenana cháftaca yojtsemna. Zacarías, Bëngbe Bëtsábioye jëtschuayama  1AChë juachañe oyenënga nÿetscanga tmojanëuatjaná, y Judeoca nÿetsca chë tjañenache luariñe ents̈anga chë soyëngama imojtsencuéntaye. l S@Y cachora Zacarías jóyebuambayama yojtobenaye, y yojonts̈é Bëngbe Bëtsábioye jëtschuayana. , S?Zacaríasna jats̈ëmbombonana canÿe tablëbé tojanëyá y chiñe tojanábema: “Cha entsabaina Juan ca”. Y chë causa, nÿetscanga ojnanánënga imojtsemna. ~  >Chora chënga jats̈ëmbombonana Zacaríasbioye tmojantjá, nts̈amo chë s̈es̈ona chaotsabainama cha yojtsebos̈e ca. i} M=As chënga Isabélbioye tmojaniyana: —Acbe pamíllangbeñe ndocná chca quenatabaina ca. [| 1Isabel jtses̈ócanama tojanónts̈abuache ora, canÿe s̈es̈ona boyabásetema tojanonÿná. x  8Mariyna unga ishinÿe Isabélaftaca tojanoquedá, y chents̈ana cachabe yebnoye tojtaná. Juan chë Ubayaná tojanonÿná -w U7nÿetsca tescama chë Abraham y chábents̈ana ents̈ángbioye,
nts̈amo bëngbe bëts taitanga Bëngbe Bëtsá tojanas̈ebuachenacá ca” —cha tojánayana. v  6Cha tojanë́jabuache chabe ents̈anga Israeloca, chabe oservénënga,
y ndoñe tbonjánebnatjëmba jtsalastemánana, u 5Chë shë́ntseca imomnë́ngbioye, chamosama bëtscá cha tojats̈atá,
pero chë bomnë́ngbioyna tondaye tonjats̈atá. %t E4reyë́ngbioye chëngbe mándayents̈ana tojtsatsats̈e;
pero chë nÿe cachënga bëtsë́tsanga ndenobiamnayë́ngbioye, uámanënga tojábiama. s 3Cha, chabe obenánaca bëts soyënga tojama,
y chë nÿe cachënga bëtsë́tsanga enobiamnayëngbe juabna tojtsepochocá; mr U2¡Morsca ents̈anga y más chcoyënga, chábioye yeunanëngbiama, cha sempre bochántsengmena! #q A1Bëngbe Bëtsá, chë nÿets obenana bomná, chabe obenánaca bëts soyënga ats̈biama tonjama.¡Bëngbe Bëtsá puerte Uamaná ca entsabaina! 1p ]0Bëngbe Bëtsá ats̈biama tojtenojuabó, ats̈e chabe oservénëjema.Er morscana muents̈a ents̈anga nÿetscanga puerte oyejuayá ca s̈mochantsábobuatma. Po /y Bëngbe Bëtsá, ats̈be Atsbocayabiama corente chanjóyejuaye. dn C.Chora María tojánayana:“Nÿets ainánaca Bëngbe Utabná chantsadorana, .m W-¡Aca Bëngbe Bëtsábeñe tcojos̈buaché; cojtsetáts̈ëmbo Bëngbe Bëtsá nts̈amo tcmojas̈buachenacá yochjamama; chíyeca puerte oyejuayá cochántsemna ca! |l s,er ats̈e sënjouena nts̈amo s̈conjachuá, y cachora ats̈be s̈es̈ona oyejuayá ats̈be uafsbioye tonjobonjó. Wk )+Ats̈e merecido taitsatobuajoñe, ats̈be Utabnabe mamá chas̈uabobuáchama; >j w*Chcasna, Isabel jabuache tojánayana: —¡Bëngbe Bëtsá acbiama más ts̈abe bendicionënga entsama nÿetsca shembásengbiama, y chë cochántsebomna s̈es̈onbiámnaca cachcá! Ei )Isabel nts̈amo María tbojanchuama tojanuena ora, Isabelbe s̈es̈ona chabe uafsbioye tojanobonjó, y chë Uámana Espíritu Isabélbeñe tojánamashëngo chabe ainaniñe jtsemándayama. Zh /(Chocna cha, Zacaríasbe yebnents̈e tojánamashëngo y Isabélbioye tbojanchuá. ng W'Chents̈ana, María tojanoprontá y tojanochëmo canÿe puebloye, Judeoca tjañenache luariñe. wf i&Chora María chë ángelbioye tbojaniyana: —Bëngbe Bëtsabe oservená ats̈e së́ntsemna. Bëngbe Bëtsá áts̈eftaca chaoma nts̈amo s̈cojauyancá ca. Y chents̈ana chë ángel tojtsatanoñe. María tojána Isabel jabuáchama Ie  %er Bëngbe Bëtsá lempe jamama endobena ca —cha tojánayana. Ud %$Mouena, Isabel, acbe primá, canÿe s̈es̈ona bochántsebomna, masque ya bëtsananá cha entsemna; chë “s̈es̈ona ndbomná ca” monjanabobuatmá, mora ya chnë́nguana ishinÿe ngomamaná entsemna, Ic  #Y chë ángel tbojanjuá: —Chë Uámana Espíritu echanjabo nÿets ácbeñe, y Bëngbe Bëtsabe obenánaca ngomamaná cochanjoquéda. Chabe obenana mo jants̈etëshcá cmochanjaboútsbotse; chíyeca chë echanjónÿna s̈es̈ona Uamaná echántsemna, y chábioye Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá ca mochantsábobuatma. b "Chents̈ana María chë ángelbioye tbojantjá: —¿Nts̈amo chca yochjopása, cabá ndoñe boyá sëntsebomnëse ca? a 3!y Jacóbëbents̈ana ents̈anga nÿetsca tescama echántsamëndaye, y chabe mándayana ndocna te queochaisopochóca ca —chë ángel tbojaniyana. K`  Cha puerte echantsámana, y ents̈angna Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá ca chábioye mochantsábobuatma. Y Bëngbe Bëtsá chë Utabná, chábioye canÿe rey bochanjábema, nts̈amo David yojamncá, y_ mAca ngomamaná cochanjoquéda y canÿe s̈es̈ona boyabásetema cochántsebomna, y chana Jesús ca cochjuabaye. ^ Chora chë ángel tbojaniyana: —María, ndoñe matauatjana, Bëngbe Bëtsá entsama ts̈abe bendicionënga chacotsebomnama. {] qChca tojanuena ora, María yojenjnaná chë soyama, y yojtsejuabnaye ndáyeca chë ángel chca tbojanchuama. -\ UChë ángel Maríybioye tojána y mënts̈á tbojanchuá: —¡Mouena. Bëngbe Bëtsá ts̈abe bendición acbiama tonjama! ¡Bëngbe Utabná ácaftaca entsemna ca! K[ canÿe shembása María ca uabainá jauatsëtsayama. Mariyna cabá boyabása nduabuatmá inamna, pero Joséftaca jobouamayama tbojans̈buachená. Y Josena, rey Davídbents̈ana ents̈á inamna. !Z =Isabel chnë́nguana ishinÿe ngomamaná yojtsemna ora, Bëngbe Bëtsá, ángel Gabriel tbojanichmó Galilea luaroye, Nazaret ca uabaina puebloye, fY GCha mënts̈á yojtsichamo: “Bëngbe Utabná mora ats̈biama tojtenojuabó, ents̈ángbents̈e ats̈be ngménana jtsebojuánama, básenga tondaye béntsabamna causa ca.” Canÿe ángel tojanabuayená Jesús jónÿnama X 3Chents̈ana baseftaytese, chabe shema Isabel ngomamaná yojoquéda, y chë causa, chë shema shachna ishinÿe cach tsoca yebnents̈e totanoquedá. W Chabe tempo, chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e jtsetrabájayama tojanpochocá ora, Zacarías cachabe yebnoye tojtaná. AV }Zacarías tojtanbocna ora, ndoñe yontsobena chë ents̈ángaftaca jóyebuambayana. Chënga tmojántats̈ëmbona, chë Bëngbe Bëtsábioye atschuanayents̈e Zacarías mo otjenayoquëcá Bëngbe Bëtsábiocana canÿe soye tojáninÿama, er chë́ngbioye jats̈ëmbombonana yojáuyana, ndëbiá yojoquéda causa. fU GChë ángel Zacaríaseftaca yojtsóyebuambnantscuana, ents̈anga shjoca Zacaríasbiama imojtsobátmana, y mënts̈á imojtsejuabnaye: “¿Ndáyeca ts̈a bën Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e ibojtsobiamná ca?” RT Morna, chë cbontsatsá soyiñe ndoñe quecatos̈buaché causa, ndëbiá cochanjoquéda, y nts̈amo cbontsatsacá chaojopasá ora, chama tempo chaojtsemna ora, chora jóyebuambayama cochantobenaye ca. LS Chora chë ángel tbojanjuá: —Zacarías, ats̈e ángel Gabriel sëndmëna; ats̈e Bëngbe Bëtsábioca sëndoservena. Cha s̈onjichmó chë ts̈abe noticiënga aca jauyanama y juenayama. `R ;As Zacarías chë ángelbioye tbojantjá: —¿Nts̈amo ats̈e stjobenaye jtsetats̈ëmbuana chë s̈contsatsá soye ndegombre bétsemnama? Er ats̈e ya bëtsëjema së́ntsemna y ats̈be shémnaca cachcá ca. Q !Cha echanjáshjango chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayanabe natsana, y echántsebomna obenana y canÿe espíritu nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Elías inabomncá. Chabe natsana echanjáshjango, bëtsë́tsanga chëngbe básengaftaca ndoñe chamondë́tsentsjanama, y chë nduauenanënga cachiñe chamotsatsjuabnama nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá amënga mondbetsejuabnaycá. Y chca, ents̈anga cha echantsapróntaye Bëngbe Utabná jabama orscama ca —chë ángel tbojaniyana. ~P wBanga Israeloca ents̈anga, nts̈amo cha chaojayanama mochanjonts̈é joyeunayana Bëngbe Bëtsá, chëngbe Utabná. UO %Er cha, Bëngbe Bëtsabiama canÿe uámana ents̈á echántsemna. Ndocna te queochaisofs̈iye vínoye, ni jabuáchiye. Chë Uámana Espíritu chabe ainaniñe echantsemándaye, cha cabá ndonÿna orscana. wN iChama aca corente oyejuayá cochántsemna, y bëtscá ents̈anga mochanjóyejuaye acbe uaquiñá tojonÿnama. dM C Chora chë ángel tbojaniyana: —Zacarías, ndoñe matauatjana. Bëngbe Bëtsá tonjouena nts̈amo tconjaimpadacá. Acbe shema Isabel canÿe s̈es̈ona bochántsebomna, boyabásetema, y chana Juan ca cochjuabaye. _L 9 Zacarías chábioye tbojáninÿe ora, tojanenjnaná y corente uatjana tbojanábuache. zK o Nÿe ndeolpe, Bëngbe Utabnabe canÿe ángel tojanonÿná chë incienso jajuinÿiyama altarents̈a cats̈bioica. xJ k Zacarías, incienso yojtsejuinÿnantscuana, ba ents̈anga shjoca imojtsemna, Bëngbe Bëtsáftaca encuéntaye. !I =Chë bachnanga Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e tmojtsoservena ora, sempre imojanamana jabocacayana, nda ts̈abá tbojtsonÿená, Bëngbe Bëtsábioye atschuanaye luaroye cháuama incienso jajuinÿiyama. Canÿe, Zacaríasbe ents̈anga Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca, Bëngbe Bëtsábents̈e imojtsoservena orna, Zacaríasbioye ts̈abá ibojonÿena; y chca, cha ibojotóca jana incienso jajuinÿiyana. }H uBásenga tondaye ibonjánabamna, Isabel s̈es̈ona jtsebomnama ndobena causa, y chatna ya bëtsanánata ibojtsemna. AG }Chatna ts̈abá amata ibnamna Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe, y nts̈amo Bëngbe Bëtsá yomandacá ibojoyena; y chca, ndocná yonjanobena jayanana chata ndoñe ts̈abá ibonjánama ca. %F EHerodes Judea luaroca rey inamna ora, yojamna canÿe judiëngbe bachna, Zacarías ca uabainá. Cha yojamna Abíasbe bachnanguents̈a pamillo. Chabe shemna, Isabel ca yojanabaina, y chana Aarónbents̈ana ents̈á inamna (Aarón, chë más uámana bachnangbe natsana amëndayá). KE Ba soyënga Jesusbiama tcmojabuátëmbanga, y ats̈e së́ntsebos̈e aca chacotsetáts̈ëmbo, nts̈amo tcojouencá ndegombre yomnama. Canÿe ángel tojanabuayená Juan chë Ubayaná jónÿnama JD As, áts̈naca sënjonts̈é cuedádoca juanotíciana lempe nts̈amo Jesusbiama imojtsichamcá, tojanobojats̈ents̈ana më́ntscoñe. Mora s̈ontsinÿana ts̈abá yojtsemna acbiama juabemana nts̈amo ndegombre yomncá, uámana taitá Teófilo, chë tijuanoticiá soyëngama, nts̈amo ndegombre bë́ngbeñe tojopasacá. *C OChë historia juabemamna, chënga tmojanuena nts̈amo Jesusbe uatsjéndayënga y inÿe ents̈anga chabiama imnencuentaycá. Chë ents̈angna tmojáninÿe y tmojanuena ndayá Jesús tojanmama y nts̈amo tojanayancá, y chents̈ana chabe ts̈abe noticiënga ents̈ángbioye tmojanabuayená. aB ?Ba ents̈anga Jesusbe historia tmojuábema, nts̈amo bë́ngbeñe ndegombre tojopasacá. A Chë nÿe canÿe Bëngbe Bëtsá, bëngbe Atsebacayá obenana endbomna ts̈ëngaftanga jtsanÿenama, chca, tondaye chaondëma ts̈ëngaftanga Jesucrístbeñe os̈buáchiyana chas̈motsajbanama; y obenana endbomna ts̈ëngaftanga ainaniñe ndocna bacna soye ndbomnënga chas̈motsemnama y puerte oyejuayënga cachabe delante chas̈motsemnama, cha canÿe puerte uamaná y obená bétsemnama chaojinÿanÿé ora. Bëngbe Utabná Jesucrístbeyeca, nÿetscanga Bëngbe Bëtsá chamotsatschuaná; y cha puerte bëtsá chauesomñe, nÿets obenana bomná y nÿets mando bomná, nÿets tempscana, tempo, mora y nÿetsca tescama. Chca chaotsemna.l@ SBëtscá s̈mochtsama, báseftanga chë uabouana castigüents̈ana atsebácanënga chamotsemnama, mo chënga íñeshents̈ana cuaftëbuacancá. Inÿengbiama chacmotsangmena, pero cuedado s̈mochtsebomna, chënga chas̈mojtsëjabuachana ora, nts̈amo chënga bacna soyënga tmojtsamcá ndoñe chas̈mondë́tsamama; y chë bacna soyënga nts̈amo chënga tmojtsiyena jtsamëse, chëngbe bacna juabnë́ngaca, nÿa tondaye chacmondë́tsogusetana. Judas, Bëngbe Bëtsá jëtschuayama v? gChë inÿe ora aíñe y inÿe ora ndoñe Jesucrístbeñe os̈buáchiyana bomnënga s̈mochtsalastemana. J> Yejuana s̈mochtsantjes̈na ts̈ëngaftanga nÿets tempo chas̈motsiyenama, Bëngbe Bëtsá cmababuánÿeshanama jtsejuabnayëse, y s̈mochtsobátmana chë tempo ndaye ora Bëngbe Utabná Jesucristo, ts̈ëngaftanga jtsalastemánëse, yochjama ts̈ëngaftanga chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chas̈motsebomnama. = +Pero ts̈ëngaftanga, ats̈be bonshánënga, nÿets tempo, cada te más Jesucrístbeñe os̈buáchiyana s̈mochtsebomna, chë Bëngbe Bëtsábiocana endóbocana os̈buáchiyana, y Bëngbe Bëtsáftaca s̈mochjencuénta, nts̈amo Uámana Espíritu tcmojtsamëndacá. ~< wChënga mondmëna chë os̈buáchiyënguents̈e nÿetscanga ndoñe cachcá chamondë́tsejuabnama amënga; chënga mondoyena jtsamëse cachëngbe bacna juabnë́ngaca y ndoñe quemátsbomna Uámana Espíritu, chëngbe ainaniñe chaotsemándama. j; O“Jesucristo quem luare jésabama tempo chaojtsobeco ora, mochántsemna ents̈anga, y chënga mochantsiyena jtsamëse nÿe cachënga ts̈abá jtsomñama bacna juabnë́ngaca, y ts̈ëngaftanga cmochantsë́buayajuana ca.” &: GPero ts̈ëngaftanga, ats̈be bonshánëngna, s̈mochtsenójuabnaye ndayá chë Bëngbe Utabná Jesucristbe ichmónënga tcmojanë́yanama, mënts̈á: <9 sChënga mondmëna chë ts̈abe soyëngama nÿets tempo podesca ichámënga, y ndocna te tondáyeca oyejuayënga ntsemnana. Chënga jtsiyenana bacna soyënga jtsamëse nÿe cachënga ts̈abá jtsomñama, y puerte botamana palabrënga jtsichámuana uámanënga jtsenobiamnayëse, y ts̈abe soyënga ínÿengbioye jtsëtsënayana, chënga ts̈abá joquédama y chë́ngbents̈ana ndayánaca josháchiñama. Os̈buáchiyënga jábuayenama s8 anÿetsca ents̈angbiama jabáyanama nts̈amo tmojamcá ts̈abá o ndoñe ts̈abá bétsemnama; y cha echanjamánda chë Bëngbe Bëtsábioye ndoñe adórayënga nÿetsca tescama castigánënga chamotsemnama, ts̈a bacna soyënga chabe contra tmojamama, y bacna soyënga chabe contra tmojayanama, chënga, chë puerte bacna soyënga amënga ca” —tojánayana. /7 YAdánbents̈ana chnë́nguana pamillo ents̈anga tmojánachnëjna chents̈ana Enoc tojánashjango. Chánaca Bëngbe Bëtsabe juabna tojanoyebuambá chë bacna buátëmbayëngbiama, mënts̈á tojánayana ora: “S̈mochjinÿe, Bëngbe Utabná echanjabo bëtscá uaranga angelë́ngaftaca, L6  Chënga nÿets tempo bacna soyënga jtsamana cachëngbe bacna juabnë́ngaca, y chë bacna soyënga nts̈amo tmojtsamcá jtsinÿanÿnayana chënga chë bacna juabnënga imobomnama. Chca, chënga jtsemnana mo mar béjayoca oleshëngcá, chents̈ana espumushënga bëtscá tsenguë́sheca jtsóbocanana. Y cabana, chënga jtsemnana mo estrellëngcá chëtemëngbe benachents̈ana tmojtsebocna, y chents̈ana jtsefsanana. Bëngbe Bëtsá tojamandá, chë buátëmbayënga nts̈amo tmojamamna, chë más ibetoca, tondaye binÿniñe luarents̈e nÿetsca tescama chënga chamoquedama. 5 ! Chëngna ts̈ëngaftangbiama jtsemnana mo canÿe ndëtsenga luarents̈e canÿe bëts tsengacá, ts̈ëngaftangaftaca tmojenutaná ora, cánÿiñe jasama mo Jesucrístbeñe os̈buachiyëngcá. Chënga chca jtsemnana, er chca fiestënguiñe chënga oyejuayënga jtsemnana, nÿe chënga ts̈abá jtsomñama soyënga jtsamëse, y chënga chama ndoñe ntsëuatjana. Chënga nÿe cachëngbiama jtsantjes̈nana, ínÿengbiama ndoñe. Chënga ts̈a jtsas̈ebuachiyana, pero chëngbe buatëmbana soyënga ínÿengbiama tondayama ntsoservénana; y chca, chënga jtsemnana mo chë ts̈a jënÿá ora jants̈etëshëngcá, tondaye ntjuaftena, bínÿiaca ochnëjuanëshënga; y mo betiyeshënga jashtsnëshenga y buashanëshëngcá, chë jashacama tojtsemna ora tondaye shajuana causa. 4  ¡Ts̈a lastema quem buátëmbayëngbiama! Er chënga ndoñe ts̈abá tmojanma, mo Caincá; cha tojanaboté nts̈amo Bëngbe Bëtsá inétsama bacna soyënga japerdónama, y cabana chabe cats̈átbioye tbojanóba. Chënga crocénana juácanama, mo Balaam yojanamcá, Bëngbe Bëtsabe ts̈abe benachents̈ana tmojtsojuánañe, bacna soyënga jamama. Chënga chë amëndayëngcá Bëngbe Bëtsá tojanabacacángbioye ndoñe ntsayaunanana, nts̈amo Coré, Moisés y Aarónbioye joyaunayama ndoñe tonjanbos̈encá; y chë causa chënga pochocánënga mochántsemna, nts̈amo Coré pochocaná chaotsemnama Bëngbe Bëtsá tojanmcá. U3 % Pero quem buátëmbayëngna, chë ndoñe tontsë́sertana soyëngama podesca jtsichámuana, y nts̈amo tojtsebionama y tmojtsebos̈ama, nÿe mo bayëngcá, chë soyëngama ts̈abá josértama juabna ndbomnënga, ndayá chents̈ana tmojtsësertancá jtsamëse, jamana chënga nÿetsca tescama castigánënga jtsemnama chamotsajnama. \2 3 Pero ni mo chë angelëngbe mandayá Miguel quem buatëmbayëngcá tojanma. Cha chë diábloftaca ibojentsjaná ora, Moisesbe cuerpama cháftaca jabuachana ibojanenatsëtsnaye ora, ndoñe tonjanenñemó jayanama chë diablëbiama podesca soyënga, jóyenguanguse, ndayá nÿe mënts̈á ibojauyana: “Bëngbe Utabná chacmácacana ca.” `1 ;Cachcá, chë ndoñe ndegombre soyënga buátëmbayëngnaca chë mo otjenayoquëcá tmojáninÿe soyëngama jtsichámuana, y chë causa cachëngbe cuerpëngama bacna soyënga jtsamana, chë mando bomnë́ngbioye jtsëbátenana, y chë espíritënga obenana bomnëngbiama ndoñe ts̈abá ntsichámuana, mo chë́ngbioye cuafjoyanguangcá. G0  Y chë Sodoma y Gomorra, y chë béconana pueblënguents̈e ents̈angbiámnaca; chë́ngnaca cach angelëngcá ndoñe ts̈abá monjánama, y nÿetsca bacna soyënga imojánama boyabása o shembásaftaca, y ínÿengaftaca y bayëngaftácnaca. Chíyeca chënga tmonjansufrí chë íñesheca castigo nÿetsca tescama, y chca, nÿetsca ents̈ángbioye tmojaninÿanÿé, ndayá yochjopása chë chca Bëngbe Bëtsábioye ndoñe tbontsobedecenáftaca. )/ My cachcá chë angelëngbiámnaca, ndëmuanÿenga ndoñe tmonjanoquedá chë tmojanóyëngacñe mándoca, pero aíñe chëngbe luarënga cachcá imojëftsonÿaye. Chë causa, Bëngbe Bëtsá tojanmandá cadenë́juangaca nÿetsca tescama chamoquedama, chë más ibetiñe, tondaye binÿniñe luarents̈e, chënga bacna soyënga tmojanmama nÿetsca tescama castigánënga jtsemnama yojtsamna ca, cha jayanama tescama. L. Masque ts̈ëngaftanga lempe quem soyama ya s̈mondë́tats̈ëmbo, ats̈e së́ntsebos̈e jamama ts̈ëngaftanga chas̈motsenojuabná, Bëngbe Utabná, Israeloca ents̈anga Egiptoquëngbe cucuats̈ents̈ana tojanatsebacá chents̈ana, cachá chë Israeloquënguents̈e chábeñe ndos̈buáchiyënga tojánapochocama; +- QEr ts̈ëngaftanga nts̈amo ínÿenga imomnama ntjatats̈ëmboncá, básefta ents̈anga ts̈ëngaftangaftaca tmojenutaná. Chënga mondmëna Bëngbe Bëtsá ndoñe adórayënga, y chë buatëmbana soyënga tmojtsetrocá. Bëngbe Bëtsá bëngbe ts̈abiama juabna yobómnayeca, chënga jtsichámuana ts̈ëngaftanga s̈mojtsobena nÿetsca bacna soyënga jtsamëse jtsiyenana, jenomándama ntsobencá ca; y chca, chënga montsebos̈e jinÿanÿiyama, Jesucristo ndoñe bëngbe canÿe Nduiño y Bëngbe Utabná chëngbiama yondmëna ca. Y bayté, Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe tmojanábema, chë chca amëngna jtsamnana nÿetsca tescama castigánënga jtsemnama ca. t, cAts̈be bonshánënga, ats̈e ts̈a së́ndbos̈e ts̈ëngaftanga jubuábiamama, nts̈amo Jesucristo bëngbe bacna soyënguents̈ana s̈ojátsebacama, ts̈ëngaftangbioye y bë́ngbioynaca; pero ats̈e sëntsejuabná ats̈e s̈ojtsemna ts̈ëngaftanga jubuábiamana, jáimpadama bëtscá chas̈motsama Jesucristbe soyëngama, chë mondos̈buaché soyëngama jenojuérzama, ndoñe chaondopochocama. Chë soyënga Bëngbe Bëtsá chabe ents̈anga canÿe tojats̈atá, y nÿetsca tescama. O+ Ats̈e, Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, cha puerte lastemado ts̈ëngaftangaftaca chaotsemnama, cha chaoma ts̈ëngaftanga ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama, y chaoma ts̈ëngaftanga cada te más Bëngbe Bëtsábioye y ínÿengbioye chas̈motsababuánÿeshanama. Chë ndoñe ndegombre soyënga buátëmbayënga * }Ats̈e Judas, Jesucristbe oservená y Santiagbe cats̈ata, quem tsbuanácha sëntsabiamná, ndë́muanÿengbioye Bëngbe Bëtsá, chë Taitá chabe ents̈anga chamotsemnama tojáchembo, chabe bonshánënga, y ndëmuanÿenga Jesucristo endánÿena. x)iJesús inÿe ba soyënga tonjë́ftsema; ts̈a bëtscá soyënga endmëna, nderado lempe cada canÿe soye tcojuábema y librës̈angá tcojuapormá, ats̈e sëntsejuabná, nÿetsca chës̈angá quem luarents̈e ndoñe nanjuába.T(!Mua endmëna chë uatsjendayá; cha entsichamo quem soyënga ndegombre yojamnama, y camuá quem librë́s̈añe lempe tonjuábema. Y bënga mondë́tats̈ëmbo cha ndegombre soye endóyebuambnama. K'Chíyeca, chents̈ana, Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngbenache nÿetscanga imojánichamo, chë uatsjendayá ndoñe yochanjanóbana ca. Pero Jesusna ndoñe chca tonjánayana, sinó “ats̈e quem luaroye jesabámëntscuana cha ainá chauesomñama ats̈e stsebos̈ëse, ¿aca ndayá chama cmatjátsënts̈amna? ca”. @&yChora Jesús tbojanjuá: —Ats̈e quem luaroye jesabámëntscuana cha ainá chauesomñama ats̈e stsebos̈ëse, ¿aca ndayá chama cmatjátsënts̈amna? Acna nÿe s̈masto ca. %yPedro chábioye tbojáninÿe ora, Jesúsbioye tbojantjá: —Ats̈be Utabná, y cháftaca, ¿nts̈amo yochjopása ca? $3Pedro tojesanenostëts̈antjes̈é y tojáninÿe, Jesusbe bonshana uatsjendayá ústonoye yojtsaye. Cha enjamna chë monjansá ora, Jesús cabá ndóbana ora, chë Jesúsbioye más tonjanosjoná y tbonjantjá: “Bëngbe Utabná, ¿nda chë boshjuaná yochtsemna ca?” p~}k|{{zzy2xwwav~uu|tt*sAruq o@mm+lTjifih7ggeeb``_^^]%RkQPP*ONNMLKK^JJIPHH"G#FfDDUCBB @?X>V=Chë tempo, Jesús tjoye tojána Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama; y nÿets ibeta cháftaca tbojanencuentá. A5{ Pero chë ínÿengna puerte tmojanotjayaná, y tmojanonts̈é enatsëtsnayana ndayá muanjobenaye Jesusbe contra jamana ca. Jesús chë bnë́tsana uta uatsjéndayënga tojanabacacá i4K Y nÿetscanga chabe chabuajana imojtsemnënga tojanënÿanÿé, y chë buashana cucuats̈e bomnábioye tbojaniyana: “Macuenÿanëjaná ca.” Y chë boyabása tojanacuenÿanëjaná, y ts̈abá chëts̈a yojtsatamna. ?3w Chora Jesús chë ínÿengbioye tojanë́yana: “¿Ndayá yojtselesenciana ochnayté jamana, canÿe ts̈abe soye o canÿe ndoñe ts̈abe soye? ¿Jatsbocana o jtsepochócana ca?” m2SPero Jesús chëngbe juabna yojtsetáts̈ëmbo; asna chë buashana cucuats̈e bomna boyabásabioye tbojaniyana: “¡Motsbaná y chents̈e tsëntsaca motsa ca!” Y chë ents̈á yojotsbaná y ents̈angbe tsëntsaca yojotsaye. J1 y chë ley abuátambayënga y fariseunga chiñe imojtserrondana jinÿama nderado Jesús chë ochnayté chábioye tabuanjashna, as chca chënga jtsebomnama ndaye sóyeca Jesús mal jaquédana. O0Inÿe ochnayté, chë judiëngbe enefjuana yebnoye Jesús tojánamashëngo y tojanonts̈é jabuátambana. Y chents̈e yojtsemna canÿe ents̈á, cats̈bioica cucuats̈e buashanëts̈e bomná; B/}Y Jesús más tojanë́yana: “Chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá, chë ents̈á ochnayté tojtsama sóynaca jtsemándayana ca.” Chë buashana cucuats̈e bomna ents̈á .Chca orna, David Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e yojámashëngo y chë Bëngbe Bëtsá chents̈e yojamnama inÿinÿnaye tandës̈ënga yojase, y chë cháftaca imojánajna ents̈ángnaca yojáts̈ataye. Y chë tandës̈na nÿe bachnanga belesenciana jasama. Masque David chca yojama, Bëngbe Bëtsá chora ndoñe tonjánayana David canÿe bacna soye tojanma ca —Jesús tojanë́jua. C-Y Jesús tojanë́jua: —¿Ndoñe s̈mëndualía y s̈mondë́tats̈ëmbo, nts̈amo rey David y chabe enutënga tmojanmama shë́ntseca imojtsemna ora y jasama yojtsëjaboto ora? ,Chë causa, básefta fariseunga tmojanatjaye: —¿Ndáyeca s̈mojtsama chë ochnayté jamama ndoñe quenátslesenciana soye ca? + #Canÿe ochnayté, Jesús canÿe jajajana yojtsaye; chabe uatsjéndayënga trigo imojtsaiuatabnaye, imojtsaiúshenëcaye, y imojtsaiuasaye. >*u'Ndocná, chë bóchena vínoye tojatëmo y chents̈ana játsbos̈ana chë tojtseshayana vínoye jatofs̈iyana; cha jayanana: ‘Chë bóchena vínoye ts̈a ts̈abeye ca’.”V)%&Chíyeca co, chë tojtseshayana vínoyna tsëm jasabenguiñe juaftsuámana. s(_%Y cach ndoñe, chë tojtseshayana vínoye tanguá jasabenguiñe ntjataftsuámayana. Tcojuaftsuamasna, chë jasabenga jtseshébëfjuana y chë vínoye jtsabuáshanana; y chca, chë vínoye y chë jasabenga tondayama ntjatoservénana. ''G$Jesús mënts̈ánaca tojanacuntá jabuátambama: “Ndocná queonÿbatatëts̈e basájua tsëm ents̈ayañe, tanguá ents̈ayá jtarméndama. Chca tcojamëse, chë tsëm ents̈ayá jtsandbemana, y chë tcojuatëts̈e ents̈ë́jua chë tanguájuañe ndoñe ts̈abá ntsinÿnana. m&S"Chora Jesús tojanë́jua: —Chë boyabása bouamná chë ofjanë́ngaftaca tojtsemnëntscuana, chë́ngbioye saná ndoñe ntsabuáshebenana. ¿Nts̈amo chca ndoñe nántsemna? Chë tojobouamá cha chë́ngaftaca tojtsemnëntscuana, chë ófjanënga bëtscá jasana y cháftaca oyejuayënga jtsemnana. Pero ora echanjóshjango y chë boyabása chë́ngbents̈ana mochantsánatseñe; chora cocayé chë ófjanënga echántsamna tondaye ntjascá jtsemnana. Nts̈amo chë tojobouamá cha y chë ofjanë́ngaftaca endmëncá, cachcá endmëna ats̈e, ats̈be uatsjendayë́ngaftacnaca ca —cha tojanë́jua. 7%g!Chora chënga Jesúsbioye tmojaniyana: —Juan chë Ubayanabe uatsjéndayënga y chë fariseungbe usetonënga monduamana ba soye Bëngbe Bëtsáftaca jtsencuéntayana, y chama ba soye tondaye ntjascá jtsemnana; pero acbe uatsjéndayënga nÿe nÿets tempo jesosañana y jesofs̈ës̈nañana ca. $ Y ats̈e ndoñe chiyátabo chë Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá amënga jabáchembuama, sinó chë bacna soye amënga imomna ca juabnayënga Bëngbe Bëtsábioye jabáchembuama ca. Jesús tmojantjá chë Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama tondaye saytescama s#_Y Jesús tojanë́jua: —Salud bomnënga ashnayá ndoñe ntsëjabótana, pero s̈oquëngna aíñe. 1"[Chora, chë fariseunga y chë ley abuátambayënga tmojanonts̈é chë Jesusbe uatsjéndayëngbiama podesca oyebuambnayana; y chë́ngbioye mënts̈á tmojanë́yana: —¿Ndáyeca ts̈ëngaftanga impuesto atjanayë́ngaftaca y bacna soye amë́ngaftaca s̈mojtsesá y s̈mojtsofs̈ës̈ná ca? K!Chents̈ana, Levina bëts fiesta chabe yebnents̈e Jesusbiama yojama. Y chë fiestents̈e imojtsemna banga impuesto atjanayënga; y inÿe ents̈ángnaca mesë́shents̈e imojtsetbiámana. Q Y Leví lempe tojésanboshjona, tojantsbaná y Jesús tbojanasto. }sChca yojochnëngüents̈ana, Jesús chents̈ana tojë́ftsanbocna y canÿe ents̈ábioye tbojáninÿe, Leví ca uabainá, chë ents̈ángbioye impuesto Romocama atjanayents̈e inétsotbemañe. Chora Jesús tbojaniyana: “S̈masto ca.” X)Chama nÿetsca ents̈anga imojénjnanaye y Bëngbe Bëtsá imojtsatschuanaye. Y corente auatjanánënga imojtsichamo: “Mënté bëts soyënga tmonjinÿe ca.” Jesús, Levíbioye tbojanchembo chabuastama 0YCachora chë jama ndobená tojtantsbaná ents̈angbe delante, chë cha inajájona tjuashe yojesocñe y Bëngbe Bëtsábioye atschuanaye chents̈ana yojtsatoñe. I Y chca, morna ats̈e cbochanjínÿanÿiye, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá quem luariñe obenana yobomnama, ents̈anga bacna soyëngama jáperdonama ca” —Jesús tojánayana. As Jesús chë jama ndobenábioye tbojaniyana: “Ats̈e cbëyana, matëtsbaná, tjuashe mesocñe y acbe yebnoye motsatoñe ca.” 8i¿Ts̈ëngaftangbiama ndayá más paselo nántsemna ts̈ëngaftangbe delante jayanama: ‘Acbe bacna soyënga tcbontseperdoná’, o jayanana: ‘Matëtsbaná y motsa ca’? $APero Jesús yojtsetáts̈ëmbo nts̈amo chënga imojtsejuabnayama; as tojanë́yana: “¿Ndáyeca ts̈ëngaftangbe ainaniñe chca s̈mojtsejuabná? :mChora chë ley abuátambayënga y chë fariseunga mënts̈á tmojanonts̈é juabnayana: “Quem boyabása ndoñe ts̈abá Bëngbe Bëtsabiama quenátichamo; mo chábioye cuafjoyenguangcá entsemna. Ndocna ents̈á quenátobena bacna soyëngama inÿa japerdónana; nÿe Bëngbe Bëtsá aíñe ca.” J Jesús tojáninÿe cha chë s̈ocá jáshnama bétsobenama chënga puerte imojtsos̈buáchema. As, chë jama ndobenábioye tbojaniyana: “Bacó, acbe bacna soyënga tcbontseboperdoná ca.” -Spero jamashjnama ndoñe tmonjanobená, ts̈a ents̈anga causa. Chcasna, gradasës̈ënguëjana chë yebnents̈a tsbanánoye tmojánas̈ëngo y bats̈á tejëshe tmojtsanjuaná. Chorna, chë atëfjnëjana chë s̈ocá tjuashiñe tmojanë́stjango, ents̈angbe tsëntsaca, Jesusbe natsanoica. .UChora tojanopasá, básefta boyabásenga canÿe s̈ocá, jama ndobená, tjuashiñe choye imojuamba. Chënga imojétsebos̈e tsoye cha juambana, Jesús yojtsemnoye, /Canÿe te, Jesús yojtsabuatambá ora, chents̈e básefta fariseunga y ley abuátambayënga imojtsetbiámana, Galileoca nÿetsca pueblënguents̈ana áshjajnënga, Judeoquënga y Jerusalenoquënga. Y chora Jesús s̈oquënga yojtsashnaye, Bëngbe Bëtsabe obenánaca. %CPero Jesús yojanamana jtsoñana ents̈anga ndoyena luarëngoye y choca Bëngbe Bëtsáftaca ibnéncuentaye. Jesús, canÿe jama ndobenábioye tbojanshná .UPero ndayá Jesús yojtsamama más ents̈anga imojátats̈ëmbona, y ba ents̈anga imojtsójotoye chábioye joyeunayama y chëngbe s̈ocanëngama chauashnama. zmChora Jesús tbojanmandá: —Ndocnábeñe chë soye cattsecuéntaye; nÿe Jerusalenoca báchnëbioye motsa, y cha cochjinÿinÿiye aca mora ya ts̈abá cojtsatsmënama; y chora cochjuáts̈ëmbona nts̈amo Moisés chabe leyiñe tojanmandacá, Bëngbe Bëtsábioye chama jëtschuayama, chca, nÿetsca ents̈anga chamotats̈ëmbona mora ya ts̈abá cojtsatsmënama ca. ,Q As Jesús cucuáts̈eca tbojánbojajo y tbojaniyana: —Aíñe, së́ntsebos̈e. ¡S̈ocana cbotsebojuaná ca! Y cachora chë s̈ocana tbojtsanóbojuanañe. [/ Jesús canÿe pueblents̈e yojtsemna ora, chents̈e tojánashjango canÿe ents̈á bacna nguayanánaca s̈ocá. Chë s̈ocá Jesúsbioye tbojáninÿe ora, tojanoshëntsaments̈é y jubiaca fshantsóntscoñe yojotsejbéna y tbojanimpadá: —Bëngbe Utabná, aca tcojtsebos̈ëse, aca catjobenaye ats̈be s̈ocana jtsebojuánana ca. -S As chora chë barquëshangá tsachoye tmojtanëyamba y lempe jéseboshjonëse, Jesús tmojanasto. Jesús, canÿa bacna nguayanánaca s̈ocábioye tbojanshná / Santiago y Juan, chë Zebedeobe uaquiñata y Simonbe enutata, chátnaca auatjanánata ibojtsemna. Chora Jesús Simónbioye tbojaniyana: —Ndoñe matauatjana. Morscana, ents̈anga Bëngbe Bëtsabiama cochántsanguaye, y nÿe beonga ashebuanayá ndoñe quecochátsmëna ca. w g Chë ts̈a beonga jashebuáyama Jesús tojanmama, Simón y chë cháftaca imojtsemnënga imojouatjaná. C Simón Pedro chca tojáninÿe ora, Jesúsbents̈e tojanoshëntsaments̈é y tbojaniyana: —¡Bëngbe Utabná, ats̈e bacna soye amá sëndmëna, chíyeca áts̈bents̈ana mojuaná ca!  )As, chë inÿe barquë́shañe imojtsemna enutë́ngbioye tmojánefjats̈ëmbo, jabújabuachama chamuábama. Chora chënga tmojánabo, y nÿets uta barquë́sha beóngaca tmojanajutjé. Ts̈a chë́ftanga causa, tojanonts̈é chë uta barquë́sha jtsenatjë́mbambana.  Tmojanëshbuets̈e orna, bëtscá beonga tmojánishëche y chëngbe atarraiëshangá tojanonts̈é jtsatanë́canana. > uPero Simón tbojanjuá: —Buatëmbayá, nÿets ibeta fsëndanguá y tondaye chibiátashebuaye. Pero aca chca tcjayánayecna, cachiñe atarraië́sha chantëtëshbuets̈e ca. 3Tojanótbema ora, Jesús chë barquë́shoicana tojanonts̈é ents̈anga jabuátambama. Jabuátambama tojanpochocá orna, Simónbioye tbojaniyana: —Shbuatsëntsoye barquë́sha mëyamba y ts̈ëngaftangbe atarraiëshangá s̈mochjushbuets̈e, beonga jashebuáyama ca. 4aJesús canÿe barquë́shañe tojánamashëngo; chësha Simónbesha inauamna. Chora Simónbioye mënts̈á tbojaniyana: “Quem tsacháñents̈ana chcoye mëyamba ca.” FJesús, chë uafjajónaye tsachañe bécoñe tojáninÿe uta ena barquë́sha; chë beonga ashebuánayëngna barquë́shanguents̈ana tmojë́ftsanbocna atarraiëshangá jetsáboshabiama. C Canÿe te, Jesús, Genesaret ca uabaina uafjajónaye tsachañe yojtsemna ora, ba ents̈anga tmojánashjajna, y chënga ts̈a imojtsenajuatsënts̈naye Bëngbe Bëtsabe palabra jouenama. ',Y chents̈ana, Jesús yojánana Bëngbe Bëtsabiama ents̈ángbioye abuayiynaye, chë judiëngbe enefjuana yebnënguenache Judeoca.F+pero Jesús tojanë́yana: “Ats̈e s̈ontsemna chë ts̈abe noticiënga Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama inÿe pueblënguenáchnaca jábuayenana. Chama Bëngbe Bëtsá s̈onjichmó ca.” "=*Yëfsana tojanbinÿna ora, Jesús chë pueblents̈ana tojë́ftsanbocna, y canÿe luaroye, ents̈anga ndoyenoye tojtsanoñe. Pero ents̈anga tmojána cha jetsenguanguama, y cha yojtsemnoye tmojánashjajna. Chënga imojétsebos̈e Jesús cach pueblents̈e chaotsoquedáñama, 1)Chora, ba s̈oquëngbents̈ana bacna bayëjënga imojtsaisebocana y mënts̈á imojtsanchembumbuana: “¡Aca chë Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá condmëna ca!” Pero Jesusna yojtsëcácana y ndoñe tonjanalesenciá chamóyebuambama, er chë bayëjënga imnatáts̈ëmbo cha chë Cristo bétsemnama. Chë judiëngbe enefjuana yebnënguenache, Bëngbe Bëtsabe soyëngama Jesús ents̈anga yojanabuayiyná 7g(Shinÿe yojuenatjëmba ora, banga inÿe y inÿe s̈ocana bomnënga Jesúsbioye tmojanënatse, y cha nÿetsca s̈oquë́ngbeñe cucuats̈ënga tojanjajó y tojanashná. r]'Chora Jesús chë s̈ocábioye yojotsejbéna y tojánayana: “¡Calentora mojuaná ca!” Y chë calentora tbojtsanóbojuanañe. Y cachora, cha tojtantsbaná y tojanonts̈é chënga jobuácuedana. Jesús ba s̈oquënga tojanashná ~&Chents̈ana, Jesús chë judiëngbe enefjuana yebnents̈ana tojë́ftsanbocna y Simonbe yebnents̈e tojánamashëngo. Simonbe uambén mamá s̈ocá inajájona jabuache calentóraca, y chë chents̈e imojtsemna ents̈anga chabiama Jesúsbioye tmojanimpadá. } %Y Galileoca nÿetsca pueblënguiñe Jesusbiama yojtsótats̈ëmbo. Jesús, Simón Pédrëbe uambén mamábioye tbojanshná _|7$Chë soyama nÿetsca ents̈anga imojénjnanaye y mënts̈á imojtsenatsëtsnaye: “¡Ts̈a chca palabrënga! ¡Quem ents̈á mandayacá y obenacá chë bayëjënga entsamë́nda, y chënga montsaisebocana ca!” { #Chora Jesús chë bacna bayë́jbioye tbojtsanácacana y tbojaniyana: —¡Iytëca móbema y chábents̈ana maisebocna ca! As chora chë bayëja ents̈anguents̈e chë boyabásabioye tbojanshajayé, y ndocá ntjëftsemcá chábents̈ana yojésebocna. Oz"—¡Cachcá s̈monÿá! ¿Ndayama bë́ngbioye tëcjabo, Jesús Nazaretocá? ¿Tcojabo bënga jabétsapochocama? Ats̈e sëndë́tats̈ëmbo nda aca comnama, aca chë Bëngbe Bëtsabe Uamaná ca. #y?!Chë enefjuana yebnents̈e, canÿe boyabása bacna bayëja uambayá yojtsemna, y chabe causa chë boyabása tojanonts̈é mënts̈á uayebuáchana: xw Ents̈anga imojtsenjnanaye nts̈amo Jesús yojtsabuátambama, er chamna mo canÿe mando bomnacá yojtsóyebuambnaye. 8wiChents̈ana, Jesús cach Galileoye tojesaná, Capernaum puebloye, y choca tojanonts̈é, chë ochnayté, chë judiëngbe enefjuana yebnents̈e ents̈anga jabuátambana. v Pero Jesusna chëngbe tsëntsajana tojánachnëngo y ínÿoye tojtsanoñe. Jesús, bayëjbe juabna cánÿabioye tbojanbojuaná vueAs, chora chënga tmojantsbaná, chë pueblents̈ana Jesús imojtábocna y más tsjuanoye canÿe peñës̈ëjana imojuánatse. Chënga imojanajebna cach peñës̈iñe, y chë ents̈anga imojtsebos̈e Jesús chocana jtsajuatsënts̈ana. utcChë judiëngbe enefjuana yebnents̈e imojtsemna ents̈anga chca tmojanuena ora, puerte tojánetëna. 5scEliseo, chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá, Israeloca inamna ora, chents̈e banga imojamna bacna nguayanánaca s̈oquënga, y ni mo canÿa chents̈a s̈ocábioye tbonjanshná, pero aíñe canÿe s̈ocábioye, Naamán ca uabainá, cach bacna nguayanánaca, Siriocá ca” —cha tojánayana. PrPero Bëngbe Bëtsá, Elíasbioye ndoñe tbonjanichmó ni mo canÿe Israelents̈a viudábioye, y aíñe tbojanichmó ínÿoye, Sarepta ca uabáinoye, Sidón béconana, canÿe chents̈a viudábioye. ~quNdegombre cbë́yana, Elías, chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá, Israeloca inamna ora, ba viudanga chents̈e imojamna. Chë tempo, unga uata y tsë́ntsañe nÿets̈á ndoñe tonjanafté y bëts shëntsana chë luariñe yojtsebinÿna. Y cachora Jesús más tojanoyebuambá, mënts̈á: “Ndegombre cbë́yana, ni canÿe Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayábioye cachabe pueblents̈e ts̈abá quematonÿá. qo[Jesús yojtsetáts̈ëmbo nts̈amo cha tojánayaniñe chënga ndoñe tmonjanós̈buachema. As tojanë́yana: —Ndegombre ts̈ëngaftanga nts̈amo ents̈anga mondënts̈ayancá ats̈e s̈mochanjauyana: “Ashnayá, cach aca menoshná ca”. Y ts̈ëngaftanga s̈mojtsejuabná ats̈e jauyanama: “Bënga fsënjouena chë bëts soyënga Bëngbe Bëtsabe obenánaca Capernaumoca tcojamama. Nts̈amo contsichamcá ndegombre tojtsemnëse, cach acbe pueblénts̈naca cachcá moma ca”. Xn)Nÿetscanga Jesusbiama ts̈abá imojtsencuéntaye y ojnanánënga imojtsemna ts̈a botamana cha yojtsóyebuambnama. Y chënga imojtsentjanaye: —¿Quem boyabása ndoñe Josebe uaquiñá yondmëna ca? m!Chora Jesús tojanonts̈é mënts̈á jayanana: —Camënté ts̈ëngaftangbeñe tonjopasá nts̈amo quem librë́s̈añe iuabemancá ca. PlJesús jualíama tojanpochocá y chora chë uajabuachanábioye chës̈a tbojtaniyé y tojtanótbema. Nÿetsca ents̈anga chë enefjuana yebnents̈e imojtsemnënga Jesúsbioye imojtsobuáuatja. ck?y ents̈anga jáuyanama ndëmua ora chë Utabná chabe ents̈anga yochjatsebacaye ca.” 'jG“Chë Utabnabe Espíritu áts̈eftaca entsemna,
er ats̈e uabuayaná stsemna chë Bëngbe Bëtsabe ts̈abe noticiënga chë ndbomnë́ngbeñe jóyebuambayama.Cha s̈onjichmó jábuayenama, chë utámenënga chents̈ana ya chamuáisebocanama;
jamama chë jtanënga chamobenama ts̈abá jubínÿnama;
jamama chë ínÿengbe causa imosufrínënga, tempcá cachcá ts̈abá chamotsatsmënama; 9ikChë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Isaíasbe librë́s̈a tmojaniyé chaualiama. Chë librë́s̈a yojutë́fjona orna, tojáninÿena mënts̈á uábemanents̈e: {hoChents̈ana Jesús Nazaretoye tojtanashjango, chë pueblents̈e cha tojanoboché, y ochnayté, nts̈amo cha yojanamancá, chë judiëngbe enefjuana yebnents̈e tojánamashëngo. Y chocna tojantsbaná Bëngbe Bëtsabe palabra jualíama. gJesús yojtsabuátambaye chë judiëngbe enefjuana yebnënguenache, y nÿetscanga cha imojtsatschuanaye. Jesús Nazaret puebloca f/Chents̈ana, Jesús Galileoye tojesaná chë Uámana Espíritbe obenánaca, y nÿetsca ents̈anga chë luariñe chabiama imojtsencuéntaye. Ee Cabana, Satanás tojanajbaná bos̈ana Jesúsbioye bacna soyëngama jacochënguama, y bënama Jesúsbents̈ana tojtsanojuánañe. Jesús tojanonts̈é Galileoca chabe trabajo jamana Bd} Chora Jesús tbojanjuá: —Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Ndoñe matsbos̈ana acbe Bëtsá chë Utabná bacna soyëngama jacochënguama ca.” |cq Chënga buacuats̈ë́ngaca cmochanjishache, shecuats̈e ndocá ndëts̈beñe chacondomama ca —cha tbojaniyana. b er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayana:Bëngbe Bëtsá chabe angelënga echanjichamuá, chacmotsinÿenama. qa[ Chents̈ana, Satanás Jerusalenoye tbojanánatse y Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e chë más tsbanánoca tbojanatsá, y tbojaniyana: —Aca ndegombre Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá tcomnëse, muents̈ana fshantsoye montsënja, 7`gChora Jesús tbojanjuá: —Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Acbe Bëtsá, chë Utabná cochtsadorana y nÿe cha cochtseservena ca.” e_CAca chacojoshëntsaments̈é y chas̈cojadorase, lempe nÿets̈á acbiama echántsemna ca. a^;Chora Satanás tbojaniyana: —Ats̈e nÿets obenana cbochjáts̈etaye y lempe quem amëndayëngbenache yobinÿna soyë́ngnaca. Ats̈e lempe chca sënjóyëngacñe y sëntsobena jats̈etayama nda stsebos̈ábioye. ]Chents̈ana, Satanás canÿe bëts tjoye tbojanánatse y betsco nÿetsca quem luarents̈a amëndayëngbenache tbojaninÿinÿé. &\EAs Jesús tbojanjuá: —Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Ents̈á nÿe tandë́s̈eca ndoñe vida ntsebomnana ca.” %[CChora Satanás tojésanabo y tbojaniyana: —Aca ndegombre Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá tcomnëse, momandá quem ndëts̈benga tandës̈e chaobiama ca. >ZuChents̈e canta bnë́tsana te tbojanjétana, y Satanasna yojanabó Jesús jisháchichiyama. Chë canta bnë́tsana tentscuana Jesús tondaye tonjanse, y cabana ibojeshë́ntsena. RY Juan, Jesúsbioye tbojanabáyents̈ana, chë Uámana Espíritu Jesusbe ainaniñe yojtsemándaye. Jesús Jordán bejayoicana tojtaná y chë Uámana Espíritna ents̈anga ndoyena luaroye tbojanánatse. 6XeJesús unga bnë́tsana uata yojtsebomna, ents̈ángbeñe Bëngbe Bëtsabe soyëngama jóyebuambayama yojonts̈é ora. Ents̈anga imojanjuabná Jesús Josebe uaquiñá yojamna ca.José yojamna Elibe uaquiñá.Elí Matatbe uaquiñá
y Matatna Levibe uaquiñá.Leví yojamna Melquibe uaquiñá,Melqui Janabe uaquiñá
y Jana Josebe uaquiñá.José yojamna Matatíasbe uaquiñá,Matatíasna Amosbe uaquiñá.Amós Nahumbe uaquiñá,Nahúm Eslibe uaquiñá
y Esli yojamna Nagaibe uaquiñá.Nagai yojamna Maatbe uaquiñá,Maatna Matatíasbe uaquiñá.Matatías Semeibe uaquiñá,Semei Josecbe uaquiñá
y Josec yojamna Judabe uaquiñá.Judá yojamna Joananbe uaquiñá
y Joanán Resabe uaquiñá.Resa Zorobabelbe uaquiñá,Zorobabel Salatielbe uaquiñá,
y Salatielna Neribe uaquiñá yojamna.Neri yojamna Melquibe uaquiñá,Melqui Adibe uaquiñá.Adi Cosambe uaquiñá,Cosam Elmadambe uaquiñá,
y Elmadamna yojamna Erbe uaquiñá.Er yojamna Jesusbe uaquiñá
y Jesús Eliezerbe uaquiñá.Eliezer Jorimbe uaquiñá
y Jorimna Matatbe uaquiñá.Matat yojamna Levibe uaquiñá,Leví Simeonbe uaquiñá
y Simeón Judabe uaquiñá.Judá Josebe uaquiñá,José Jonambe uaquiñá,
y Jonamna yojamna Eliaquimbe uaquiñá.Eliaquim yojamna Meleabe uaquiñá,Melea Menabe uaquiñá.Mena Matatbe uaquiñá,
y Matata yojamna Natanbe uaquiñá.Natán yojamna Davidbe uaquiñá,David Isaíbe uaquiñá
y Isaína Obedbe uaquiñá.Obed Boozbe uaquiñá,Booz Salabe uaquiñá
y Sala yojamna Naasonbe uaquiñá.Naasón yojamna Aminadabëbe uaquiñá,Aminadab Adminbe uaquiñá
y Admin Arnibe uaquiñá.Arni Esrombe uaquiñá,Esrom Fáresbe uaquiñá
y Fáresna yojamna Judabe uaquiñá.Judá yojamna Jacobëbe uaquiñá,Jacob Isaacbe uaquiñá
y Isaacna Abrahambe uaquiñá.Abraham Tarebe uaquiñá
y Taré yojamna Nacorbe uaquiñá.Nacor yojamna Serugbe uaquiñá,Serug Ragaube uaquiñá
y Ragauna Pelegbe uaquiñá.Peleg Heberbe uaquiñá,
y Heber yojamna Salabe uaquiñá.Sala yojamna Cainanbe uaquiñá,Cainán Arfaxadbe uaquiñá
y Arfaxadna Sembe uaquiñá.Sem Noebe uaquiñá
y Noé yojamna Lamecbe uaquiñá.Lamec yojamna Matusalenbe uaquiñá,Matusalén Enocbe uaquiñá
y Enocna Jaredbe uaquiñá.Jared Mahalaleelbe uaquiñá,
y Mahalaleelna yojamna Cainanbe uaquiñá.Cainán yojamna Enosbe uaquiñá,Enós Setbe uaquiñá,Set Adanbe uaquiñá
y Adán Bëngbe Bëtsabe uaquiñá.iWKy chë Uámana Espíritu mo canÿe palomatemcá Jesúsbioye yojtsastjajuana; y celocana Bëngbe Bëtsá tbojaniyana: “Acna ats̈be bonshana Uaquiñá condmëna. Acbiama corente sëntsoyejuá ca.” Jesusbe bëts taitanga `V9Pero Herodes Juánbioye cabá ndutame ora, Juan ba ents̈anga tojanëbaye, y Jesúsnaca tojánabo jenábayama. Ibojtsabayanëntscuana, Jesús Bëngbe Bëtsáftaca ibojtsencuéntaye; y chora celoca yojotëfjo, )UKPero Herodes Juánbioye joyeunaye luariñna, cabá inÿe más bëts bacna soye tojátanma: Juánbioye cárceloye tbojtsanëtame. Juan, Jesúsbioye tbojanabaye nTUTempo, Juan Heródesbioye tbojanácacana, cha tojanobouamama cachabe cats̈ata Felipbe shémaftaca, Felipe cabá oyena ora; chana Herodías ca uabainá. Chama Juan tbojanácacana y nÿetsca bacna soyënga Herodes tojanmámnaca. ]S3Chca y inÿe palabrë́ngaca Juan chë ts̈abe noticiëngama yojanabuayiyná. UR#Canÿe ents̈á chabe mëts̈tá cucuats̈iñe jiyëbana, chabe trigo jtsóbobemama, y chë ndoservena shácuanënga jtsejashtsëtsana. Chabe trigo chë grano uaquëcjnaye tsañe jtsabuájuana, y chë ndoservena shácuanëngna íñeshoye jtsatmets̈ana. Cachcá, chë áts̈bents̈ana echanjabá, chë ts̈abe ents̈anga echanjúbuaja, y chë bacna ents̈angna íñeshiñe echantsacastígaye, y chë iñe ndocna te queochátsfsana ca” —cha tojanë́yana. =Qspero Juan tojanë́yana: “Ndegombre, ats̈e béjayeca cbondubáyana. Pero chë echanjabá ats̈biama corente más obenana endbomna, y ats̈e merecido taitsatobuajoñe ni mo jotsejbiyana chabe shecochëtjonëshents̈a corriëja jajafjonama. Chë Bëngbe Bëtsabe benache chamojtishachëngbiama, Bëngbe Bëtsá echanjama chë echanjabábeyeca, chë Uámana Espíritu chëngbe ainaniñe cháuamashënguama. Pero chë ndoñe chamontishachëngbiamna, Bëngbe Bëtsá echanjama chë echanjabábeyeca, chënga corente castigánënga chamotsemnama, mo iñeshequëcá. AP{Ents̈anga chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayanabiama imojtsobátmana, y chëngna Juanbiama imojétsejuabnaye nderado cha chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná nanjamna ca; )OKBásefta soldadë́ngnaca chábioye tmojantjá: —¿Ndayá jamama s̈ojtsamna ca? Y Juan tojanë́yana: —Ndocnábioye tondaye s̈matjáboca, ni jauátjanase, ni nÿe ndayámnaca bonamente jobuáchëse; y nÿe ntsachets̈á s̈macaná crocenánaca oyejuayënga s̈mochtsomñe ca. N Y Juan tojanë́yana: —Nÿe nts̈amo chë leyiñe yomandancá ents̈ángbioye crocénana s̈mochtsayëngacaye ca. +MO Romocama ents̈ángbioye impuesto atjanayë́ngnaca jenábayama tmojánabo. Chënga Juánbioye tmojantjá: —Buatëmbayá, ¿ndayá jamama s̈ojtsamna ca? KL Y Juan tojanë́jua: —Chë uta quëfsaíya uabomná bontsemna canÿiyá juts̈tayana chë tondaye tonduabomná. Saná bomná bontsemna juajatayana chë tondaye saná tondbomnábioye ca. ]K3 —¿Y as, ndayá jamama s̈ojtsamna ca? —chora chë ents̈anga tmojantjá. ?Jw Tats̈nía ya entsaprontana chë betiyeshënga tbëtëjëngocana jtseshatë́tsets̈ama. Ndaye betiye ndoñe tonjashájona, jtseshatëts̈ana y iñoye jtsatmets̈ana; ts̈ëngaftangaftácnaca cachcá, ts̈abe soyënga ndoñe s̈montsamëse, Bëngbe Bëtsá cmochanjácastigaye ca” —cha yojanëtsëtsnaye. 'IGBëngbe Bëtsábeñe ndegombre os̈buáchiyënga s̈mochtsemna, as chca chaotsinÿna, ts̈ëngaftanga chë bacna soyënga amana ndegombre s̈mojtsajbanama. Y ndoñe s̈mattsejuabnaye cach ts̈ëngaftangbiama jayanama: ‘Bëngna Abrahámbents̈ana ents̈anga, Bëngbe Bëtsabe ents̈anga fsëndmëna ca’. Er ats̈e chanjayana, Bëngbe Bëtsá quem ndëts̈béngacnaca Abrahámbents̈ana ents̈anga nanjábiama. SHChë ents̈anga Juan chaubáyama imojánbocana ora, Juan yojanëtsëtsnaye: “¡Mëts̈cuaye ents̈anga! ¿Nda tcmënjáuyana chë echanjóshjango uabouana castigüents̈ana s̈mochjotsbocá ca? yGkY nÿetsca ents̈anga mochanjinÿe chë Atsebacayá Bëngbe Bëtsábents̈ana jabana ca” —cha tojanábema. F#Nÿetsca jachañe echantojútjia, y tjañe y batsjabenga mochantenájachibiaye.Chë scundma benachënga ndirichëjënga echántsatsmëna, y chë bacá mana benachënga mochantenájachibiaye.Mo chë chca tmojtsamëngcá, canÿe benache japróntana canÿe rey cháuashjanguama,
ts̈ëngaftángnaca bëtscá s̈mochtseprontana ts̈ëngaftangbe ainaniñe, Bëngbe Utabná jabama. EEChë soye tojanopasá, cachcá nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Isaías chabe librë́s̈añe yojëftsabemcá. Cha mënts̈á tojanábema:Ents̈anga ndoyena luaroca canÿa enduáyebuache:“Bëngbe Utabná echanjabo ca; mo nda canÿe benache tojtseprontacá canÿe uámana ents̈á jashjanguama,
cachcá, ts̈ëngaftángnaca, Bëngbe Utabná jabama ainanents̈e ts̈abe juabnë́ngaca s̈mochtseprontana. hDIAs Juan nÿetsca luarënguëjana Jordán béjaye béconana tojánachnëngo, ents̈anga mënts̈á utsëtsnaye: “Ts̈ëngaftangbe bacna soyëngama ngménaca s̈mochtenójuaboye, chca amana s̈mochtsajbaná y Bëngbe Bëtsabe benache s̈mochtishache. Chora cbochjúbaye, y Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbe bacna soyëngama cmochanjáperdonaye ca.” HC Anás y Caifás chë bachnangbe más uámana amëndayata ibojamna. Cach tempo, canÿe luare ents̈anga ndoyenents̈e Bëngbe Bëtsá tbojanatsëtsá Juánbioye; Juan, Zacaríasbe uaquiñá. eB EBnë́tsana shachna uatama Tiberio César Romoca bëts mandado yojamna ora, Poncio Pilato yojamna Judeoca mandado, Heródesna Galileoca rey, chabe cats̈ata Felipe Iturea y Traconitoca rey, y Lisániasna Abilinioca rey. A4Jesús yojtsobóchaye y más juabna yojtsebomna; y Bëngbe Bëtsá y nÿetsca ents̈anga corente oyejuayënga chabiama imojtsemna.9@k3Chents̈ana Jesús chë bëtsë́tsataftaca Nazaretoye tojtaná y chata yojtsayaunana. Y chabe mamana nÿe cachabe ainanoca chë soyëngama más bën inétsenojuabnañe. Z?-2Pero chë bëtsë́tsata ndoñe tonjanësertá nts̈amo cha tojanëyancá. !>;1As Jesús tojanë́yana: —¿Ndáyeca ats̈e s̈monguá? ¿Ndoñe s̈ondë́tats̈ëmbo ats̈e s̈omna ats̈be Taitabe yebnents̈e jtsemnana ca? _=70Chabe bëtsë́tsata chca tbojáninÿe ora, chátnaca ibojenjnaná. Chora, chabe mamá tbojaniyana: —Uaquiñá, ¿ndáyeca chca bëndátaftaca tcojama? Taitá y ats̈e corente enócochinÿenata cbondënguá ca. {<o/Nÿetsca ouenanënga imojtsenjnanaye Jesús ts̈a osertaná inamnama, y ts̈a ts̈abá jojuama cha yojtsobenama. Q;.Unga tianoye chata tbojanobená Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e cha jetsinÿenana. Chana chë Moisesbe ley abuátambayëngbe tsëntsaca inétsotbemañe, chë́ngbioye inayaunana, inatjanaye. {:o-pero ndoñe ibonjobenaye jtsinÿenana. As, chata chora Jerusalenoye tbojésanshëcona choca cha jetsenguanguama. Z9-,Chata ibojétsejuabnaye Jesús chë inÿe ents̈ángaftaca yojtsataboye ca; chcasna, canÿe te nÿets̈á benachëjana tbojánata ora, tbojanonts̈é chabe pamíllangbeñe y ubuatmë́ngbeñe jtsenguanguana, 81+Chë fiesta tojanopochocá chents̈ana, chabe bëtsë́tsata yebnoye ibojtsataye, y chata ntsetats̈ëmbcá, Jesusna Jerusalenoca yojtsoquedañe. i7K*Jesús bnë́tsana uta uata tojánashjache ora, Jerusalenoye tmojána, nts̈amo imojanamancá. J6 )Chabe bëtsë́tsata ibojanamana cada uata Jerusalenoye jana Bashco fiestama, chë Bëngbe Bëtsá chë judiëngbe bëts taitángbioye Egiptocana tojánatsebacama jtenójuaboyama fiesta. \51(Y chë básetema yojtsobóchaye, y más añemo yojtsejacana y más osertánana yojtsebomna. Y Bëngbe Bëtsá yojánama cha bëtscá ts̈abe bendicionënga chaotsebomnama. Jesús Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca 43'José y María lempe nts̈amo chë Utabnabe leyënguiñe iuayancá tbojanma ora, Galilea luaroye tbojtanata, cachëngbe puebloye, Nazaretoye. Y3+&Simeón, María y Josébioye yojtsëtsëtsnaye ora, Ana chë́ngbioye yojobeconá, y chë Atsebacayá tojanonÿnama Bëngbe Bëtsábioye tbojtanchuá chents̈ana, Jerusalenoca ents̈ángbioye, chë canÿe atsebacayá Israeloca ents̈angbiama imojanobatmanë́ngbioye tojanë́yana, chana Jesús yojétsemna ca. Jesús Nazaret puebloca 42a%y chabe boyá tojanóbanents̈ana, cha posufta bnë́tsana y canta uata viudá inamna. Ndocna te Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈ana yonjábocana, y chents̈e tojanoquedá bnëté y ibeta, Bëngbe Bëtsáftaca encuéntaye y cha atschuanaye; y chama, ba soye yojanamana tondaye ntjascá jtsemnana. 4~~C}|'{zyxwwvutxsrqqopp7oinqlkj^hhgxcsbb``H_^]T\\G[YZZXX2VUUTdS^RRQPUOO N]MqLK JWHGFEDC|BBA@.>==s2Pero Jesús chë soye tojanuena; as chë mandayábioye tbojaniyana: —Ndoñe matauatjana. Nÿe Bëngbe Bëtsábeñe cochtsos̈buáchiye y acbe bembe ts̈abá echántsatsmëna ca. {=o1Jesús cabá yojtsóyebuambnantscuana, chë judiëngbe enefjuana yebnents̈a mandayábiocana canÿa tojánashjango, y chë mandayábioye tbojaniyana: —Acbe bembe ya tontsóbana; ndoñe más chë Buatëmbayábioye matébëyabomana ca. < 0Chora Jesús tbojaniyana: —Bembe. Bëngbe Bëtsábeñe icos̈buachéyeca shnaná contsatsmëna. Natjë́mbana motsatoñe ca. ;+/Chë shembása tojáninÿe Jesús yojtsetáts̈ëmbo cha tbojánbojajuama. As chora, ngmëmnayá tojána y Jesusbe shecuats̈ents̈e yojoshëntsaments̈iye; y nÿetscangbe delante tojanobuambá, ndáyeca tbojánbojajuama, y nts̈amo cachora ts̈abá tojtanoquedama. $:A.Pero Jesús cachiñe tojánayana: —Pronto nda s̈ojábojajo, er ats̈e sënjasenté obenana áts̈bents̈ana jóbocnana, mo nda stjashna orcá ca. I9 -Chora Jesús tojanatjá: —¿Nda s̈jabojajo ca? Nÿetscanga imojtsichamo ndoñe ca; as Pedro tojánayana: —Buatëmbayá, ents̈anga cmontsatsënts̈ená y cmontsayájuatsënts̈enaye ca. 83,Chë shembásana stëts̈oicana Jesúsbioye yojobeconá y chabe ents̈ayá sibuájua tojanábojajo. Y cachora chë oboftjajuanana ibojtsobojuána. v7e+Chë ents̈anguents̈e yojtsaye canÿe shembása, oboftjajuanánaca s̈ocá; cha ya bnë́tsana uta uata chca inapadecena. Lempe nts̈amo yojanbomncá ashnayë́ngbioye atóbocayiñe yojtsepochóca, y ndocná yonjobenaye cha jáshnana. A6{*er chë nÿe canÿe bembe cha ibnabomná, bnë́tsana uta uata bomná, chora ya jóbanama yojtsemna. Y Jesús yojtsayëntscuana, chë ents̈anga chábioye imojtsojuatsë́nts̈enaye. k5O)Chora tojánashjango canÿe ents̈á, Jairo ca uabainá. Cha inamna chë pueblents̈e chë judiëngbe enefjuana yebnents̈a mandayá. Jesusbe shecuats̈ents̈e yojoshëntsaments̈iye y ibojtseimpadana chabe yebnoye cháuama; !4;(Jesús chë uafjajónaye chenguánoica tojtanashjango ora, nÿetsca ents̈anga oyejuayënga tmojtanofja, er nÿetscanga chabiama imojanobátmana. /3W'“Acbe yebnoye motsatoñe y cochjácuntaye lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá acbiama tojamcá ca.” Chents̈ana chë boyabása yojtsatoñe, y nÿets pueblëjana tojanacuntá nts̈amo Jesús chabiama tojanmcá Jesús canÿe shembásabioye tbojanshná y tojanma Jairëbe bembetema cháuatayenama f2E&Chë ents̈á chë ndábents̈ana bacna bayëjënga tmojtanbocana, Jesúsbioye tbojanimpadá cháftaca jama chabolesenciama; pero cha ndoñe tbonjanlesenciá. Jesús tbojanmandá chauatoquedama y mënts̈á tbojaniyana: w1g%Chents̈ana, nÿetscanga chë Gerasa luarents̈e oyenënga Jesúsbioye imojtseimpadana chë luarents̈ana ínÿoye chaotsoñama, er chënga corente imojtsauatja. As Jesús chë barquë́shoye tojtanamáshëngo y chents̈ana tojtsanoñe. $0A$Nts̈amo yojopasacá tmojáninÿëngna ents̈ángbioye tmojanacuntá nts̈amo chca chë bacna bayëjbe juabna uambayá chora ya ts̈abá yojtsatsmënana. A/{#Ents̈anga tmojánbocana ndayá tojanopasacá jinÿama, y Jesús yojtsemnoye tmojánashjajna ora, tmojáninÿe chë ents̈á chë ndábents̈ana bayëjënga tmojtanbocna, Jesusbe shecuats̈ents̈e yojtsótbemañe, ents̈ayá uichëtjoná y chabe nÿets juábnaca. Y chë ents̈anga chama corente imojouatjaná. ..U"Chë cots̈ënga anÿenënga chca yojopásama tmojáninÿe ora, chents̈ana tmojtsanacheta y tmojána chë soye jacuéntama chë puebloca y chiñe luarenache. Z--!As chë bayëjënga chë ents̈ábents̈ana tmojésanbocana y chë cots̈ë́ngbeñe tmojánamashjna; y chents̈ana, chë cots̈ënga batsjocana peñës̈ëjana uafjajónayoye imojtsoshbuets̈e y yojtsatajo. O, Chents̈a béconana ba cots̈ënga imnajena, tjoca imnétsosañe; as chë bayëjënga Jesús tmojanimpadá chë cots̈ë́ngbeñe jamashjnama chaualesenciama, y Jesús aíñe chca tojanalesenciá. h+IY chë bayëjënga Jesús tmojanimpadá, chë corente uabouana tboye ndoñe chaondíchamuama. I* Jesús chë boyabásabioye tbojantjá: —¿Nts̈amo cabaina ca? Y cha tbojanjuá: —Ats̈e sënduabaina Legión ca. Cha chca tojánayana, er chábeñe ba bacna bayëjënga tmojánamashjna. )Chca tbojaniyana, er Jesús tojanmandá chë bacna bayëjbe juabna chábents̈ana chauesebocnama. Ba soye chë bayëja yojánama chë ents̈á ndoñe ts̈abá chaotsemnama. Chë ents̈anga imojuamana cucuats̈ents̈ana y shecuats̈ents̈ana cha jtsëtsbuayana bonguana chaotsemnama, pero chana jtsatabebiana, y chë bacna bayëjbe mándoca ents̈anga ndoyena luarëngoye yojánachana. ~(uChë ents̈á, Jesúsbioye tbojáninÿe ora, chabe natsanoica yojoshëntsaments̈iye y mënts̈á yojtsáyebuache: —¿Ndayá áts̈eftaca cojtsebos̈e, Jesús chë celoca Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá? ¡Diosmanda ndoñe s̈catjatsets̈ená ca! {'oJesús fshantsoye tojánastjango ora, chë pueblocana canÿe ents̈á chábioye tojánabo. Cha ya bayté bayëjbe juabna yojtsebomna, ndocna ents̈ayá yonjanichë́tjona; y yebniñe ndoñe yonjaniyena, sinó obanëngbe cuevëshënguenache. [&/Chents̈ana Gerasa ca uabaina luaroye tmojánashjajna, Galilea ndirichiñe. % Chents̈ana Jesús chabe uatsjéndayënga tojanë́yana: —¿Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftanga jujabuáchama yobenama, cabá ndoñe s̈montsos̈buaché ca? Y chënga auatjanánënga y ojnanánënga mënts̈á imojtsenatsëtsnaye: —¿Nda quem boyabása yomna? ¡Cha tojamandá ora, masque chë binÿia y chë béjaynaca joyeunayana ca! Chë Gerasa luaroca bacna bayëja uambayá R$Chora chë uatsjéndayënga tmojána Jesús jetsefs̈enama y mënts̈á tmojaniyana: —¡Buatëmbayá! ¡Buatëmbayá! ¡Montsenatjë́mbambana ca! Chora Jesús tojantsbaná y chë binÿia y chë bëts olëshëngoye tojanmandá: “Bonguana s̈ochtsemna ca.” Y chë binÿiayana tojanë́jbana y lempe bonguana yojtsatsmëna. d#Ay imojtsenachnëjuanëntscuana Jesús yojtsomaná. Ndeolpe, chë béjayiñe corente jabuache binÿia yojóshjango y yojonts̈é béjaye chë barquë́shoye jtsobuajútjiana. Y chca, chëngbiama puerte resjo yojtsemna. 2"]Canÿe te, Jesús chabe uatsjéndayëngaftaca canÿe barquë́shoye tojánamashëngo y chënga tojanë́yana: “Uafjajónaye chenguana cuajna ca.” As tmojána; !As Jesús tojánayana: —Chë Bëngbe Bëtsabe palabra tmojouenënga y nts̈amo tmojouencá tmojtsamënga jtsemnana ats̈be mamá y ats̈be cats̈átanga, ats̈be ndegombre pamíllanguents̈ënga ca. Jesús chë binÿia y chë béjaye bonguana yojë́tsbema As canÿa Jesúsbioye mënts̈á tbojaniyana: —Acbe mamá y acbe cats̈átanga shjoca montsemna y montsebos̈e aca jinÿama ca. +OChora, chabe mamá y chabe cats̈átanga chë Jesús yojtsemnents̈e tmojánashjajna, pero ndoñe imontsobena chábioye jobéconana, yapa ents̈anga causa. c?“Chcasna, botamana s̈mochjouena, er nda Bëngbe Bëtsabe soyëngama ts̈abá tbojosertá, Bëngbe Bëtsá echanjama cha más ba soyëngama chabosertama; pero nda chë soyëngama ndoñe tontsebos̈á, chë nÿe bats̈á ibosertana soyëngama bochántsebnatjëmba ca” —Jesús tojánayana. Chë Jesusbe ndegombre pamíllanguents̈ënga #Er ndocna yoiytë́mena soye, ntjinÿcá queochaisoquéda, y chë ents̈angbiama ndótats̈ëmbo soye, ntsotats̈ëmbcá queochaisoquéda. }s“Ndocná canÿe uajuinÿanë́sha juajuínÿenana, chents̈ana ndaye sóyeca chësha jtsëstama o jutsnë́sha tajsoye jtsajájuama; juajuínÿenana ndayá tsbanánoca juajájuama, chë luarents̈e amashjuanëngbiama chaotsebínÿnama. Inÿe ents̈angna mondmëna mo chë uanguaniñe yojuatquë́cjana jenaycá. Chëngna Bëngbe Bëtsabe palabra botamana mochanjouena; ts̈abe ainánaca Bëngbe Bëtsabe palabriñe jtsos̈buáchiyama jtseprontánëngana. Mo canÿe betiye puerte ts̈abá tojtseshajuancá, chënga bëtscá ts̈abe soyënga Bëngbe Bëtsabiama mochántsama. Chca mochántsama, Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse y nÿetsca soyënguiñe puerte uantadënga jtsemnëse ca” —Jesús tojanabuayená. Chë uajuinÿanë́shama cuento <qInÿe ents̈anga mondmëna mo chë uchmë́shangañe yojuatquë́cjana jenaycá. Chëngna Bëngbe Bëtsabe palabra jouenana, pero quem luarents̈a soyë́ngaca oyejuayënga jtsemnama yapa jesenójuabnayana, y mallajta crocénana y ba soyënga jtsebomnama yapa jésebos̈ana; chama y ba soyëngama yapa enócochinÿena causa, Bëngbe Bëtsabe soyëngama echantsebnë́tjomba y ndoñe quemochátama nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojayancá. c? Inÿe ents̈anga mondmëna mo chë ndëts̈benguiñe yojuatquë́cjana jenaycá. Chë ents̈angna Bëngbe Bëtsabe palabra jouenana y oyejuayënga jtsemnana. Pero ndoñe nÿets tempo chana jocochájuana; y chca, ndoñe bayté Bëngbe Bëtsáftaca ntjëftsemnëngana, cha ndoñe yapa tmontsas̈buaché causa. Inÿenga mochantsë́buayënja y Bëngbe Bëtsábeñe betsos̈buáchiyama mochanjasúfrianga; chë causa, Bëngbe Bëtsabe palabra cachcá chënga mochanjesonÿaye. R Chë benache juachañe yojuatquë́cjana básefta jénaye endayana chë básefta ents̈anga Bëngbe Bëtsabiama soyënga tmojouenënga; pero chora Satanás betsco jabana chënga Bëngbe Bëtsabe palabra jabétsabuajuanama, chca, chënga ndoñe chamondëtsos̈buáchema y bacna soyënguents̈ana ndatsebácanënga chamotsemnama. c? “Chë cuento mënts̈á endayana: Chë jénaye Bëngbe Bëtsabe palabra entsemna. M Y Jesús tojanë́yana: —Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftanga cmontsinÿanÿná nÿetsca chë mo iytëmencá yomna soyënga chabe amë́ndayama, pero chë ínÿengbioyna ndoñe; chë soyëngama chënga lempe cuentë́ngaca sëntsëtsëtsná. Chca, masque corente chamotsafs̈na, ndoñe chamondobená Bëngbe Bëtsabe soyënga jinÿama; y masque becá quem soyënga chamouena, ndoñe queochátësertana ca. Jesús chë jenabe cuentama tojanabuayená dA As chora chabe uatsjéndayënga tmojantjá: —¿Nts̈amo chë cuento yojtsayana ca? J Inÿe meshëngna, uanguaniñe yojuatquë́cjana. Yojuájua orna, bëtscá yojuashájona; canÿe jénayents̈ana nÿa mo patse meshënga yojuashájona.” Jesús chca jacuéntama tojanpochocá ora, tojanáyebuachena: “Chë jouenama tmojtsobenënga, s̈mochjouena ca.” Ndáyeca Jesús cuentë́ngaca yojánabuatambaye Inÿe meshëngna uchmë́shangañe yojuatquë́cjana y chë uchmëshangá lempe yojtsatscué, chë jénayeca cánÿiñe yojuábocna ora. 1Inÿe meshëngna ndëts̈benguiñe yojuatquë́cjana. Yojuábocna orna, betsco yojtsábojo, chë fshantsiñe ndoñe yapa búyeshe yonjamna causa. r]“Canÿe, canÿe jená jénaye jaujquëshama yojë́ftsebocna. Yojtsëjquëshaye orna, básefta jénaye benache juachañe yojuatquë́cjana; chiñna ents̈anga imojtsebotájaye, y jaja shlofts̈ënga imojástjajna y imojtsósañe. $ABa pueblënguents̈ana mallajta ents̈anga tmojánbocana Jesús jinÿama. Ba ents̈anga jouenama tmojanobeconá ora, Jesús mënts̈á tojanacuntá: LJuana, Cuzbe shema (Cuza yojamna rey Heródesbe canÿe uajabuachaná); Susana y inÿe shembásenga; chëngna chë imojánbomna soyë́ngaca chë́ngbioye imojanëjabuáchana. Chë jenabe cuento Básefta shembásengnaca imojtsetjëmbambnaye; chë́ngbents̈ana Jesús bacna bayëjënga tojtanëbuacna y s̈ocanëngama tojanashná. Chënga imojamna, María chë Magdalena ca uabobainá, ndábents̈ana Jesús canÿsëfta bacna bayëjënga tojtanëbuacna; n  WChca tojanopasá chents̈ana, Jesús bëts y base pueblënguëjana yojánana, ts̈abe noticiënga Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama ents̈anga abuátambaye y abuayiynaye. Chë bnë́tsana uta uatsjéndayëngna cháftaca imojtsajna. " =2Y Jesús más chë shembásabioye tbojaniyana: “Aca áts̈beñe icos̈buachéyeca, atsbocaná cochántsemna; natjë́mbana motsatoñe ca.”G 1Chora chë ófjanënga chents̈e imnatbiámanëngna tmojanonts̈é enatsëtsnayana: “¿Nda quem ents̈á yojtsemna, chë bacna soyëngámnaca ents̈ángbioye jtsaperdónayana ca?” t a0Y chora Jesús chë shembásabioye tbojaniyana: “Acbe bacna soyëngama perdonaná contsemna ca.” /Chcasna ats̈e cbëyana, cha s̈onjinÿanÿé ats̈biama corente bonshánana yojtsebomna, er ats̈e chabe bëtscá bacna soyënga sëntseboperdoná; pero nda nÿe básefta bacna soyëngama stjaperdóna chana, nÿe bats̈atema bonshánana jtsebomnana ca.” .“Aca bests̈as̈iñe aceitiye ndoñe ches̈catsbues̈cja, y chana aíñe botamana uanguëts̈e béjaye s̈onjashecbues̈cja. -Ndoñe ches̈catámocho, pero cha tonjámashëngo orscana ndoñe ntjájbanana ats̈be shecuats̈ënga onguëtsënts̈naye. B},Jesús, chë shembásabioye jontjes̈iyëse, Simónbioye tbojaniyana: —Minÿe quem shembása. Ats̈e acbe yebnoye sënjámashëngo y aca búyeshe ndoñe ches̈catabuats̈etá ats̈be shecuats̈ëngama. Y quem shembásana, cachabe shëchbuíyeca s̈ontseshecjabebé y chabe stjënashaca s̈ontseshecbojó. "=+Y Simón tbojanjuá: —Ats̈e s̈ontsinÿana chë más bëtscá ndebená ca. Y Jesús tbojaniyana: —Ndegombre, nts̈amo endmëncá tcjayana ca. -S*Pero chë útata tondaye ibontsebomna ndayents̈ana cha jëtsënts̈abuáchiyama; as chë uyents̈amianá nÿets útata chë ndebénana yojtsaperdónaye. Chora chë fariséobioye tbojaniyana: —Mora s̈mëyana, ¿chë útatents̈ana nda más chë uyents̈amianábioye buantsebobonshana ca? M)Y Jesús tojánayana: —Canÿe ents̈á crocénana uyents̈amianá, uta ndebénata yojánabamna. Canÿa shachna patse denario crocénana ibojandebena, y chë ínÿana, shachna bnë́tsana. 1(As Jesús chë fariséobioye tbojaniyana: —Simón, cuentado palabra s̈motsoyeuná ca. Y chë fariseo tbojanjuá: —Arseñor, Buatëmbayá ca. &E'Chë fariseo Jesúsbioye ofjaná chca tojáninÿe ora, mënts̈á Jesusbiama yojtsejuabnaye: “Cha ndegombre canÿe Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá tojtsemnëse, nantsetáts̈ëmbo nda y mocna shembása yomna chë bontsebana shembása: canÿe bacna vida bomna shembása ca.” +&Jesusbe shecuats̈ents̈e yojoshëntsaments̈iye, s̈achénaca; shëchbuíyeca chabe shecuats̈ënga yojtsefchecuacná y cachabe stjënashaca ibojtsatsshécbojuaye. Chabe shecuats̈ënga yojtonguëtsënts̈iye y chë botamana uanguëts̈e béjaye ibojtashecbués̈cacja. )%Chë pueblents̈e yojamna canÿe shembása, bacna vida bomná. Jesús chë fariseobe yebnents̈e yojtsesama chë shembása yojátats̈ëmbona; as cha chë yebnoye tojánashjango y tojanamba canÿe alabastro botellës̈e, jútjena canÿe botamana uanguëts̈e béjayeca. ~$Canÿe fariseo Jesúsbioye tbojanofja saná jauasama, y Jesús chabe yebnoye tojána y mesë́shents̈e yojótbema. b}=#Pero Bëngbe Bëtsá endbétsinÿinÿnaye cha nÿets osertánana bomná yomnama, chë ndayá cha tojama ora ndayá chents̈ana inobocna soyë́ngaca ca” —cha tojánayana. Jesús, chë fariseo Simonbe yebnents̈e J| "Morna, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá tonjabo y chana aíñe entsamana bëtscá ents̈ángbeñe jtsesayana y jtsofs̈ës̈nayana, y ts̈ëngaftanga chabiama s̈montsichamo: ‘Chana yapa uasayá y vínoye tmoyá entsemna y Romocama ents̈ángbioye impuesto atjanayënga y bacna soyënga amëngbe amigo ca’. a{;!Juan chë Ubayaná tonjánabo y ndoñe quenjatamana bëtscá ents̈ángbeñe jtsemnana, ni tandës̈e jasana, ni vínoye jofs̈iyana; y ts̈ëngaftanga s̈montsichamo chana bacna bayëjbe juabna uambayá inamna ca. z} Chënga mondmëna mo chë plazëngoca mondbetsetbiámana basetemëngcá; chëngna mënts̈á jabuache jtsenatsayana: ‘Ts̈ëngaftangbiama fsënjaflautá y ndoñe ches̈matslantsá; ngménaca fsënjaversiá y ndoñe ches̈matenóbos̈achna ca.’ yJesús mënts̈ánaca tojánayana: “Cbochanjáuyana ndayacá morsca ents̈anga imomna, y ndayëngcá chënga imomna. Ux#Pero chë fariseunga y ley abuátambayënga, nts̈amo jubáyama Juan yojanamancá jóyëngacñama ndoñe tmonjánbos̈ena ora, tmojtsanaboté ndayá Bëngbe Bëtsá chëngbiama jamama yojanjuabnacá.” w'“Nÿetsca ents̈anga chca Juánbioye tmojanóyeunanga y chë Romocama ents̈ángbioye impuesto atjanayë́ngnaca, nÿets ainánaca tmojánayana Bëngbe Bëtsá nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amá yomna ca; er tmojánenabaye nts̈amo jubáyama Juan yojanamancá. v'Ndegombre cbë́yana: Nÿets tempo ents̈ángbeñe, ndocná quenátsmëna Juan chë Ubayanabiama más bëtsá; masque chca, Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca chë más bats̈á uamaná, cha más bëtsá echántsemna nts̈amo mora Juan yomnama ca” —Jesús tojánayana. =usCha, Juan, endmëna ndabiama Bëngbe Bëtsá chabe uabemana palabrënguiñe tojánayana mo chabe ichmonacá, mënts̈á tojánayana ora:Cristo, ats̈be ents̈á natsana sënjichmó acbiama chaóyebuambama,
ents̈anga jábuayenama aca jabama ainaniñe ts̈abe juabnë́ngaca chamotseprontánama ca. At{Asna, ¿ndayá jinÿama choye s̈mojánbocana? ¿Canÿa Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá? Ndegombre; y cbë́yana, canÿa Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayabiama más bëtsá. As{Y ndóñese, ¿ndayá jinÿama choye s̈mojánbocana? ¿Canÿe boyabása uámana ents̈ayaca bopormaná? Ndoñe. Ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo chë uámana ents̈ayaca bopormánënga y chë bëtscá bomnánaca nÿe tondayama ntsecochinÿencá vida bomnëngna, reyëngbe yebnënguiñe mondbétsiyenama. Vr%Chë Juanbe ichmónata chents̈ana tbojésanbocnents̈ana, Jesús tojanonts̈é Juanbiama ents̈anga jáuyanana, mënts̈á: “Juan jinÿama s̈mojánbocna ora, ¿ndayá jinÿama s̈mojánbocana ents̈anga ndoyena luaroye? ¿Canÿe ents̈á ainaniñe tondaye añemo ndbomná, mo canÿe s̈ës̈e bínÿiaca shatiyeynës̈cá? 2q]¡Puerte oyejuayá chaotsemna, nda ats̈e ndoñe bacna soye stsama ca jtsejuabnayëse, áts̈beñe os̈buáchiyana ndoñe tontsajbaná cha ca! —Jesús tojanë́yana. p Chora Jesús mënts̈á tojanë́jua: —Motsata y Juánbioye s̈ochjauyana nts̈amo s̈ojinÿe y s̈ojouencá: Chë jtanënga ts̈abá entsatëbinÿna, chë coshetënga ts̈abá montsatana, chë bacna nguayanánaca s̈oquënga shnánënga montsatsmëna, chë tësmënga montsuenana, chë obanënga tmontayena, y chë ndbomnëjémëngbioye chë ts̈abe noticiënga montsabuayiyná. To!Chë ichmónata tbojánashjango ora, Jesús banga yojtsashnaye, s̈ocanëngama y tsets̈anëngama; bacna bayëjbe juabna uambayënga ts̈abá imojtsatsmëna, y jtanënga ts̈abá yojtsatëbinÿna. hnIAs chë Juanbe ichmónënga Jesúsbioye tmojanobeconá y tmojaniyana: —Juan chë Ubayaná s̈onjichamo jatjayama, aca ndegombre cojtsemna chë Cristo, chë jabama ibojanmëná, o s̈ojtsamna ínÿabiama jatobátmana ca. )mKy Jesúsbioye yojichamuá jatjayama cha tayojamna chë Cristo, chë jabama ibojanmëná, chë Uámana Uabuayaná, o ínÿabiama jatobátmama tayojétsamna ca. $lAJuan, lempe nts̈amo Jesús yojtsamama yojátats̈ëmbona; er chabe ústonënga chama tmojancuentá. As Juan, chënguents̈ana útata tojánachembo, k7Y nÿets Judea luarëjana y chë chábuañe luarenache ents̈anga imojátats̈ëmbona ndayá Jesús tojanmama. Juan chë Ubayanabe ichmónënga 4jaNÿetsca ents̈anga ts̈a uatjana yojubuache chca tmojáninÿe ora, y Bëngbe Bëtsá imojtsatschuanaye, mënts̈á jayanëse: “Bë́ngbents̈e canÿe Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá cuatënjonÿná ca.” Y mënts̈ánaca: “Bëngbe Bëtsá tojabo chabe ents̈anga jabújabuachama ca.” iChora chë obaná tojtantsbaná y tojanonts̈é oyebuambnayana; y chabe mamábioye Jesús chë bobontse tbojtanánatse. =hsY jobéconase, chë ataús̈e tojánbojajo, y chë obaná atambayënga tmojantsá. Y Jesús chë obanábioye tbojaniyana: “Bobontse, ats̈e cbëyana: ¡Matëtsbaná ca!” g{ Bëngbe Utabná chë viudábioye tbojáninÿe ora, chabiama tbojanongmé y tbojaniyana: “Ndoñe matos̈achena ca.” f} Chë pueblo amashjuanoye yojtsebeconá orna, ents̈anga chë pueblents̈ana canÿe obaná imojtsábocana jauátbontsama; chë obaná canÿe viudabe uaquiñá inamna y nÿe cha uaquiñá. Bëtscá ents̈anga chë obanabe mamá imojtsetjëmbambnaye. e) Chca tojanopasá chents̈ana, Jesús yojétsaye Naín ca uabaina puebloye, y cháftaca chabe uatsjéndayënga y ba ents̈anga imojtsaye. .dU Y chë ichmónënga yebnoye tmojtaná orna, tmojáninÿena chë bochichnayá ya ts̈abá yojtsatsmëna. Jesús tojanma canÿe viudabe uaquiñá cháuatayenama c Jesús chca tojanuena ora, chë mándayabiama yojenjnaná, y jobuértanëse chë ba ents̈anga cha ustonë́ngbioye tojanë́yana: “Ndegombre cbë́yana, ni mo nÿets Israelents̈e, ni canÿa quem boyabasacá ts̈a os̈buachiyá chiyátinÿena ca.” lbQEr ats̈e sëndábamna áts̈bioye mándayënga y áts̈naca soldadëngbe amëndayá sëndmëna. Ats̈e canÿe soldádbioye stjauyana ‘motsa ca’, cha cachora jana; y ínÿabioye stjauyana ‘mabo ca’, cha cachora jabana; y nderado ats̈be bochichnayábioye ndayánaca chaomama stjamánda, chánaca cachora chë soye jamana ca” —cha yojáuyana. achíyeca ni mo añemo chiyatents̈etá jama aca jajébenguama. Morna nÿe cochjayana y ats̈be bochichnayá ts̈abá echántsatsmëna. T`!Jesús chë́ngaftaca tojána. Pero chë mandayabe yebnoye imojtsebeconá ora, chë soldadëngbe amëndayá básefta amiguënga yojichamuá, Jesúsbioye mënts̈á chamuauyanama: “Ats̈be Utabná, ndoñe yapa matenócochinÿenana áts̈bioye jabama. Ats̈e merecido taitsatobuajoñe aca ats̈be yebnoye chacuamashënguama; _er cha bëngbe luarents̈a ents̈ángbioye corente endábabuanÿeshana, y cachá chë bëngbe enefjuana posada s̈onjayents̈jebo ca.” ^7Chënga Jesúsbioye tmojánashjango y ts̈a imojtseimpadana, mënts̈á: “Quem soldadëngbe amëndayá merecido entsebuájona chacotsájabuachama; j]MJesús ba s̈oquë́ngbioye yojáshnama encuéntayana chë amëndayá yojouena ora, báseftanga bëtsëjemëngcá amë́ndayënga cha tojanichamó, chauábama Jesús jaimpádama y chabe bochichnayábioye chabotseshnáñama. '\GChents̈e yojoyena canÿe romano soldadëngbe amëndayá. Cha ibnabomna canÿe bochichnayá puerte bonshaná, y chora cha s̈ocá yojtsemna, ya jtsóbanama. _[ 9Ents̈ángbioye chca jáuyanana tojanpochocá ora, Jesús Capernaum puebloye tojána. GZ1Pero nda ats̈be palabra tojouena y nts̈amo stsichamcá ndoñe tontsama, endmëna mo canÿe ents̈acá, nda canÿe yebna yojajebo nÿe fshantsiñe, tondayiñe ntjucuatjoycá. Béjaye yojóftjango y jabuache chë yebnoye yojobuá ora, chë yebna yojtsáshajaye y lempe yojtsopochóca ca” —Jesús tojánayana.)YK0Cha endmëna mo canÿe ents̈acá, nda canÿe yebna jajebuamna becá fshantse jashenoye yojajutjo y ndëts̈benguiñe yojúcuatjoye. Béjayënga yojtsóftjajna ora, chë yebnëjana yojobuachnëngo, pero ndoñe yonjobenaye juashajayana, er chë ndëts̈benguiñe jabuache yojaúcuatjona. yXk/Cbochanjáuyana ndacá yomna nda áts̈bioye tojabo, ats̈be palabra tojouena y nts̈amo stsichamcá tojtsama: W.“¿Ndáyeca ts̈ëngaftanga ats̈e s̈mnétsatsaye, ‘Utabná, Utabná ca’, y nts̈amo ats̈e stsichamcá ndoñe ntsamana? 9Vk-Chë ts̈abe ents̈ana, chabe ainanoca ts̈abe juabnënga bomnents̈ana jtsóyebuambnayana; y chë bacna ents̈ana, chabe ainanoca ndoñe ts̈abe juabnënga bomnents̈ana jtsóyebuambnayana. Er ndayá becá ainanoca tomnama ents̈á jtsóyebuambnayana ca” —Jesús tojánayana. Chë uta ucuatjoniñe 1U[,Betiyënga jtsabuatmana nts̈amo cada betiye tojtseshajcá. Uchmas̈ëshents̈ana quenátopodena higuëbé jocñana; ni uvas̈ë́s̈a, shëshënts̈a betiyents̈ana. "T=+“Ndoñe queonÿbatsmëna, chë canÿe ts̈abe betiyiñe podesca soye jashájonana; ni canÿe ndoñe ts̈abe betiyiñe ts̈abe soye jashájonana. S{)“Canÿa chabe bominÿiñe canÿe niñëfja tojtsebomnëse, cha ndoñe ntsobenana chabe cats̈átbioye jauyanana: ‘Acbe bominÿents̈ana canÿe polvështema jtsebuchjátsëcama s̈molesenciá ca’. Natsana cha bontsemna cachabe bominÿents̈ana chë niñëfja jtsenobuchjátsëcana, ts̈abá jinÿama jobenayama, chabe cats̈atbe bominÿents̈ana chë polvotema jtsebuchjátsëcama. ¡Cachcá entsemna acbiama, bacna ents̈á chë nts̈amo ndegombre tcojuabnacá ndinÿinÿnayá! Chë ts̈a bacna soye cojtsama ca acbe cats̈átbioye tcojauyana ora, cach aca ts̈a bëts bacna soyënga cojtsamama ntjenojuaboycá; y chca, aca jamana canÿe bacna soye. Natsana cmontsemna chë cach aca ndoñe ts̈abe soyënga cojtsamama ngménaca jshatenójuaboyana y chca amana jshétsajbanana, y chents̈ana cocayé cochantsobena acbe cats̈ata juajabuáchana nts̈amo ts̈abá yomncá chaotsamama ca” —Jesús tojánayana. Ts̈abe betiye o ndoñe ts̈abe betiye tondmënama, jtsotats̈ëmbuana nts̈amo tojashajoncá R5(Chë uatsjendayá ndoñe ntsemnana chë buatëmbayabiama más bëtsá. Pero chabe uatsjéndayana chaojapochocá ora, cach buatëmbayacá jtsemnana. ;Qo'Jesús quem cuéntnaca tojánayana jabuátambama: “¿Canÿe jtaná nantsobena inÿe jtaná jtsanachayama? ¿Chca ndoñe nÿets útata ndaye tbuabents̈e buanjótsats̈e? P{&Inÿengbioye s̈mochjats̈ataye y Bëngbe Bëtsá cmochántats̈ataye. Mo nda canÿe biaco medidiñe bëtscá tojajutjé, uashëshe y cmojtiyecá, Bëngbe Bëtsá cachcá cmochántats̈ataye. Nts̈amo ts̈ëngaftanga ínÿengbioye chas̈mojábiama, uabouana o ndoñe jabuache soyënga, Bëngbe Bëtsá cachcá ts̈ëngaftangbioye cmochanjábiama ca” —Jesús tojánayana. O%“Ndocá ínÿengbiama s̈mattsichamo chë ndoñe ts̈abá tmontsamama, y Bëngbe Bëtsá ndoñe queochátichamo ts̈ëngaftanga ndoñe ts̈abá s̈monjama ca. Inÿengbiama ndoñe s̈mattsichamo ndoñe ts̈abá tmonjama ca, y Bëngbe Bëtsá ndoñe queochátichamo ts̈ëngaftanga ndoñe ts̈abá s̈monjama ca. Inÿenga s̈mochjáperdonaye y Bëngbe Bëtsá cmochanjáperdonaye. DN$Inÿengbiama lastemadënga s̈mochtsemna, nts̈amo ts̈ëngaftangbe Taitá yomncá ca” —Jesús tojánayana. Ndoñe ntsichámuana chë ínÿenga ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama 7Mg#Pero ts̈ëngaftangna cmontsamna chë uayayënga jtsababuánÿeshanana; y ts̈abe soyënga chëngbiama jtsamana y júyents̈amiana, chë́ngbents̈ana ndayánaca jtóyëngacñama ntjatobatmancá. Chca, ts̈ëngaftanga uacanánana cuenta canÿe bëts soye s̈mochanjóyëngacñe, y celoca endmëna Bëngbe Bëtsabe básenga s̈mochántsemna; Bëngbe Bëtsá chë ndochuanayë́ngaftaca y bacna ents̈angaftácnaca ts̈abia comna. tLa"O nÿe chë cmochtëchenanguama s̈mojtsejuabnángbioye s̈mojúyents̈amëse, ¿ndaye ts̈abe soye chca s̈mattsama?; er chë bacna ents̈ángnaca mondbetsenánts̈amiana, chë́ngbents̈ana cachcá jtóyëngacñama jtsobátmanëse. JK !O nderado, nÿe chë ts̈ëngaftangbiama ts̈abe soyënga tmojtsamëngbiama ts̈abe soyënga s̈mojtsamëse, ¿ndaye ts̈abe soye chca s̈mattsama?; er bacna ents̈ángnaca chca mondbétsama. >Ju “Ts̈ëngaftanga, nÿe chë tcmojtsababuánÿeshanënga s̈mojtsababuánÿeshanëse, ¿ndaye ts̈abe soye chca s̈mattsama?; er chë bacna ents̈ángnaca chca mondbétsama. sI_Inÿengaftaca s̈mochtsama, nts̈amo chë ínÿenga ts̈ëngaftangaftaca chamotsamama s̈mojtsebos̈cá. HNdánaca chacmojotjañábioyna, jats̈etayana; y nda ndayánaca chacmojefcábioyna, ndoñe catjonts̈ínÿena chacmatoyema. [G/Nderado ndánaca cánÿoica tcmojajuebjants̈etase, cochjomiye chë ínÿoica cachcá chacmomama; nderado ndánaca quëfsaíya tcmojuábocana, cachcá cochjonÿaye acbe shabuanguanë́juanaca chauetsácñama. TF!chë ts̈ëngaftangbiama bacna soyënga bos̈ëngbiama, Bëngbe Bëtsá s̈mochtseimpadana ts̈abe bendicionënga chamóyëngacñama; chë tcmojóyanguanguëngbiama, Bëngbe Bëtsá s̈mochtseimpadana. DE“Pero ts̈ëngaftanga, áts̈bioye ouenanënga cbë́yana: Ts̈ëngaftangbe uayayënga s̈mochtsababuánÿeshana; chë tcmojtsë́buayënjëngbiama ts̈abe soyënga s̈mochtsama; ,DQ“¡Ts̈a lastema ts̈ëngaftangbiama nÿetsca ents̈anga ts̈abá chamojtsoyebuambná ora; er cachcá chëngbe bëts taitanga monjánama chë Bëngbe Bëtsabe ndoñe ndegombre juabna oyebuambnayë́ngaftaca ca!” —Jesús tojanë́yana. Chë uayayëngbiama bonshánana jtsebomnana \C1“¡Ts̈a lastema ts̈ëngaftanga chë mora shachanëngbiama, er shëntsana s̈mochántsebomna ca! “¡Ts̈a lastema ts̈ëngaftanga chë mora oyejuayëngbiama, er ngménama s̈mochanjenóbos̈achna ca! B “Pero ¡ts̈a lastema ts̈ëngaftanga bomnëngbiama, er mora oyejuayënga jtsemnama ya bëtscá s̈mojóyëngacñe ca! GAChë te puerte s̈mochjóyejuaye, er celoca canÿe bëts uacanánana s̈mochántsebomna. Chëngbe bëts taitanga, cachcá chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayë́ngaftaca tmonjanma ca. @“Puerte oyejuayënga s̈mochtsemna, ents̈anga chacmojtsë́buayënja ora, chacmojtsatë́buacana ora, chacmojtsëyanguá ora, y ts̈ëngaftanga ndoñe ts̈abá s̈montsama ca chënga chamojtsichamo ora, ts̈ëngaftanga ats̈be ústonënga bétsemnama. a?;“Puerte oyejuayënga ts̈ëngaftanga chë mora oshëntsiyënga, er becá s̈mochantóshachaye ca. “Puerte oyejuayënga ts̈ëngaftanga chë mora s̈mos̈achenga, er chents̈ana s̈mochántsatenbiajuaye ca. v>eJesús chabe uatsjéndayëngbioye tojanontjes̈é y tojanë́yana: “Puerte oyejuayënga ts̈ëngaftanga, chë quem luarents̈a soyënga ndbomnënga, er Bëngbe Bëtsabe amë́ndayents̈a soyënga ts̈ëngaftangbiama entsemna ca. y=kNÿetsca ents̈anga ts̈a imojtsebos̈e y ndayánaca imojtsama Jesús jabojajuama, er chábents̈ana bëts obenana yojtsóbocana y nÿetscanga yojtsashnaye. Chë ndegombre oyejuayana bomnënga y ndëmuanÿengbiama ts̈a lastema yochtsemna W<'Y chábeyeca chë bacna bayëjbe juabna uambayënga ts̈abá imojtsatsmëna. a;;Chents̈ana, Jesús chë́ngaftaca chë tjocana tojtantsmá y canÿe jachañe tojanoquedá ba chabe ustonë́ngaftaca y ba inÿe ents̈ángaftaca. Ba ents̈anga choye tmojánabo Judeocana, Jerusalenocana y Tiro y Sidón, chë mar béjaye béconana pueblënguents̈ana, Jesúsbioye oído jabuájuama y chëngbe s̈ocanëngama chauashnama. 3:_Judas, Santiagbe uaquiñá; y Judas Iscariote, chë más chcoye, Jesús uayayëngbe cucuats̈iñe bochjanboshjoná. Jesús ba ents̈anga yojanabuatambá y yojánashnaye Z9-Mateo y Tomás, Santiago, Alfeobe uaquiñá; Simón, chë celote ca uabobainá; 8Chënga imojamna: Simón, chë Pedro cánaca Jesús tbojanabobayá; Andrés, Simonbe cats̈ata; Santiago y Juan, Felipe y Bartolomé, H7  Tojanbinÿna ora, chabe ústonënga tojánachembo, y chënguents̈ana tojanëbuáyana bnë́tsana uta uatsjéndayënga, chë ndëmuanÿenga “chabe ichmónënga cánaca” tojanë́bobaye. SI~}}||Y{{+zryxxw1v@tts1qpp&onn2mclkk@ihg"^"! l "7L< q taS/QW %Jesús chca jayanama tojanpochocá ora, chábioye canÿe fariseo tbojanofja chabe yebnoye jauasama. As Jesús tojánamashëngo y mesë́shents̈e tojanótbema. P $Chcasna, lempe nts̈amo s̈mojtsamcá ts̈abá tojtsemnëse y ndocna bacna sóyesna, ts̈ëngaftanga bëtscá ts̈abe soyënga s̈mochántsama; y chca, ts̈ëngaftanga s̈mochántsemna mo canÿe uajuinÿanë́sha puerte ts̈abá tojtsebinÿnacá ca” —Jesús tojánayana. Jesús chë fariseungbiama y ley abuátambayëngbiama tojánayana, chënga ndoñe ts̈abá montsama ca OO #Cuedado s̈mochtsebomna, ts̈ëngaftangbe ainaniñe nÿe ts̈abe juabnënga chaotsemnama, chca, lempe nts̈amo chas̈mojtsamcá ts̈abá chaotsemnama, y bacna juabnënga ndoñe chaondë́tsemnama. N3 "Acbe bominÿe ts̈abá totsomñëse, acbe cuerpama mo canÿe uajuinÿanëshacá jtsemnana; chíyeca aca jtsobenana, nts̈amo tcojtsamcá chë bomínÿeca jtsonÿayana. Chë bominÿe ndoñe ts̈abá tontsemnësna, chë bominÿe tondaye ntsobenana jamana, nts̈amo tcojtsamcá chacobená jinÿama. Cachcá, acbe ainaniñe ts̈abe juabnënga tcojtsebomnëse, lempe nts̈amo chacojtsamcá ts̈abá echántsemna. Y acbe ainaniñe ndocna ts̈abe juabnënga tcontsebomnësna, lempe nts̈amo chacojtsamcá ndoñe ts̈abá queochátsmëna. nMU !“Ndocná canÿe uajuinÿanë́sha juajuínÿenana, canÿe iytë́mena luaroye juajájuama, ni canÿe cajonëshe tajsoye, sinó canÿe tsbanana luaroca juajájuama, chca, chë luaroye amashjuanëngbiama chaotsebínÿnama. "L= Chë ents̈anga ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama jayanama te, chë Nínive bëts puebloca ents̈ángnaca mochanjotsaye y mochanjayana morsca ents̈anga ndoñe ts̈abá tmonjama ca; er chënga, Jonás yojtsabuayiynaye ora, tmojanoyeuná y chë ts̈abe benache tmojtanishache, y chë mora muents̈e entsemnana, Jonasbiama más uamaná endmëna ca” —Jesús tojánayana. Chë cuerpama uajuinÿanë́sha cK? Bëngbe Bëtsá nts̈amo morsca ents̈anga tmojanmama yochjayana te, chë Sur luaroca reiná echanjotsaye y morsca ents̈angbiama echanjayana ndoñe ts̈abá tmonjama ca; er chana chë quem luare iuajbana luarëngocana tojánabo Salomonbe osertanánaca palabrënga jouenama, y chë mora muents̈e entsemnana, Salomonbiama más uamaná endmëna. J5 Er chca, nts̈amo Jonás Nínive puebloca ents̈anga canÿe bëts soye tojaninÿanÿé Bëngbe Bëtsá obená yomnama chamotsetats̈ëmbuama, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemánaca entsinÿanÿná morsca ents̈ángbioye, Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana tojóshjanguama. PI Ents̈anga más imojtsójotoye Jesús yojtsemnents̈e, y Jesús tojanonts̈é jáuyanana: “Morsca ents̈anga puerte bacna ents̈anga; chënga montsotjanañe ats̈e canÿe bëts soye chaima ats̈be obenana jinÿama, pero ndoñe chca quemochátinÿe, sinó nÿe chë ndayá yomna mo chë Jonásoftaca tojanopasá soycá. bH= As Jesús tbojaniyana: —Más oyejuayana bomnëngna, chë Bëngbe Bëtsabe palabra tmojouena y chca tmojtsamënga ca. Chë bacna ents̈anga Jesús tmojanimpadá canÿe bëts soye chaoma, chabe obenana jinÿama HG  Jesús chë soyënga yojtsichamëntscuana, ents̈anguents̈e canÿe shembása yojuayebuáchena: —¡Puerte oyejuayá chë quem luaroye tcmojúshjango y tcmojëftseboché shembása ca! VF% Chora chë bayëja jana y inÿe canÿsëfta bayëjënga, chabiama más opëjënga jobiats̈ana, nÿetscanga choye jamashjnama, chë boyabásabeñe joyénanama. Y chca, chë boyabása tempscama más bacna ents̈á jtoquédana, chora chë natsanama más bayëjënga abamna causa ca” —Jesús tojánayana. Chë ndegombre oyejuayana Ey Y choye tojtashjango ora, jinÿenana lempe ts̈abá cha jtesamashënguama, mo tsjajniñe y prontániñe cuaftsemncá. D7 “Canÿe bacna bayëja canÿe ents̈ábents̈ana tojésebocna ora, bojojo luarënguenache chë bayëja jtsanana, ndayents̈e jóchnama onguayiñe. Ndoñe tonjínÿena ora, jenójuaboyana: ‘Ats̈be oyenoye, chë ndayents̈ana sënjëftsebocnoye chanjesshë́cona ca.’ jCM “Nda ndoñe áts̈eftaca tontsemná, ats̈be uayayá jtsemnana. Y nda áts̈eftaca ndoñe tontsetrabája, chana ats̈be contra jtsetrabájayana ca” —Jesús tojánayana. Ndayá inopása chë bacna ents̈ángaftaca UB# Pero inÿa chabiama más añemo bomná tojabo y tbojabetseyënjaná, chë cha yojanas̈buaché armangá jtsabocana y chë tobomna sóynaca; y nts̈amo chë inÿa tojtsebos̈cá chë soyë́ngaca jamana. A' “Canÿe corente añemo bomna ents̈á, bëtscá ármangaca chabe yebna tojtsinÿenëse, chë tsoca tomna soyënga ndoñe ntjots̈ana. K@ Y ats̈na, Bëngbe Bëtsabe obenánaca ents̈ángbents̈ana chë bayëjënga sëndëtëbuacana; y chë soye entsinÿinÿná, Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana ts̈ëngaftangbioye tojóshjanguama. ? pero chca ndegombre tojtsemnëse, ¿ndábeyeca ts̈ëngaftangbe usetonënga obenana imojtsebomna chë bacna bayëjënga jtëbuacnama? Chíyecna, cachënga montsinÿinÿná nts̈amo ndegombre yomnana, y ts̈ëngaftanga ndoñe ndegombre soye s̈montsichámuama. >} Cachcá, Satanás tojtsenojatá y cachabe contra tojtsemnëse, ¿nts̈amo nantsobena chabe mándayana quem luarents̈e jëftsebomnana? Chca së́ntsichamo, er ts̈ëngaftanga s̈montsichamo Beelzebube obenánaca chë bayëjënga stsatëbuacana ca; E= Pero Jesús yojtsetáts̈ëmbo nts̈amo chëngbe juabna bétsemnana. As tojanë́yana: “Canÿe amëndayábents̈e ents̈anga tmojtsenojatá y tmojtsenáyase, cachënga jtsenpochócana; y canÿe yebnents̈e oyenënga tmojtsenojatá y tmojtsenáyase, chë pamíllanga ts̈abá nÿets tempo ndoñe quemochátsmëna. < Y ínÿenga, Jesús jisháchichiyamna tmojanimpadá canÿe bëts soye chaoma, jinÿanÿiyama cha celoca obenana inabomna o ndoñe. =;s pero báseftanga imojtsichamo: “Beelzebú, cach Satanás, chë bacna bayëjëngbe amëndayá, quem boyabásabioye obenana tbojats̈etá chë bayëjënga chauatëbuacnama ca.” :} Jesús canÿe ents̈ábents̈ana canÿe bacna bayëja tbojtanábocna. Chë bayëja ndëbiá chë ents̈ábioye tbojánbema, y chábents̈ana tojésanbocna ora, chë ndëbiá tojtanonts̈é oyebuambnayana. Y chë ents̈anga chama imojenjnaná; a9; Y chca, ts̈ëngaftanga, bacna soyënga amënga, ts̈ëngaftangbe basetemë́ngbioye ts̈abe soyënga jats̈atayama s̈mojtsamanëse, ¡más chë celoca Taitá, chë Uámana Espíritu echanjáts̈ataye, chca tmojtsotjanañë́ngbioye ca!” —Jesús tojánayana. Fariseunga tmojánayana Jesús Satanásbents̈ana obenana tojanóyëngacñe ca K8 o canÿe alacránashe joyiyana, shëmnëbé tbojtsotjanañe ora? &7E “¿Nda ts̈ëngaftanguents̈ana nantsobena, taitá tojtsemnëse, cachabe uaquiñábioye canÿe mëts̈cuaye jats̈tayana, beona tbojtsotjanañe ora; 6 Er ndánaca ndayá tojtsotjanañá, jóyëngacñana; y tojtsenguá cha, jónÿenana; y nda tojtsechembuanábioye jebiatëfjuana ca. +5O Chcasna, ats̈e cbë́yana: S̈mochjotjañe y Bëngbe Bëtsá cmochanjáts̈ataye; s̈mochjánguango y s̈mochanjínÿena; s̈mochjachembo y cmochanjébëtafjo. g4G Ndegombre, chë bacó ndoñe tonjotsbaná chë tandës̈e jámnama, cháftaca s̈uenatsëtsnámase, cha pronto jotsbanana chca uébëyabomana ndoñe tconjajbaná causa, y lempe nts̈amo cmojtsajabotcá cha cmochanjoyiye. \31 Ndegombre, cha tsocana tcmojojuá: ‘Ndoñe s̈matébeyabomana. Bës̈ás̈a ya entsatámena y ats̈e y ats̈be básenga ya fsëntsocjá; ndoñe quetsátobena mora jotsbanana y chë tandës̈e jámnana ca.’ g2G er canÿe ats̈be amigo yebnoca tonjáshjango y tondaye quetsátsbomna cha jonánjama ca.’ +1O Jesús mënts̈ánaca tojanë́yana: “Nderado aca acbe bacóbioye tsë́ntseto ora tcojá y tcojauyana: ‘Bacó, Diosmanda unga tandës̈e s̈motsemná, p0Y Bacna soyënga fsënjama: s̈motsaperdónaye;
er bë́ngnaca nÿetscanga chë bëngbiama bacna soyënga amë́ngbioye fsëndbetsaperdónaye.Bacna soyënga jamama s̈ojocochëngo ora, s̈cochjujabuache chca ndenobuíyama. L/ Mënté s̈miyats̈atá, cada te s̈netsëjaboto tandës̈e. \.1 Y Jesús tojanë́yana: —Bëngbe Bëtsáftaca chas̈mojtsencuénta ora, s̈mochjayana:Bëngbe Taitá, acbe uabaina chë más uámana uabainana chauesomñe.Acbe amë́ndayana chaóshjango. - ) Canÿe, Jesús Bëngbe Bëtsáftaca ibojtsencuéntaye canÿe luarents̈e. Tojanpochocá orna, canÿa chabe uatsjendayënguents̈á tbojaniyana: —Bëngbe Utabná, Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama s̈mabuatambá, nts̈amo Juan chabe uatsjéndayëngaftaca tojanmcá ca. ,,Q *pero nÿe canÿe soye endmëna chë yoiyta soye jamama. María chca jamama tojobuáyana, chë más ts̈abe soye, y ndocná queochatsma cha chaotsajbanama ca.x+i )Chora Jesús tbojanjuá: —Marta, Marta, bëtscá soyëngama contsenócochinÿena y contsenomants̈ná; d*A (y chëntscuana Marta ba soyënga yojtsama. Cha Jesúsbioye tojanobeconá y tbojaniyana: —Utabná, ¿tondayana cmontsents̈amna, ats̈be quenata nÿe canÿa chas̈onÿá lempe jamama ca? Mëyana chas̈uájabuache ca. )y 'Martna canÿe quenata ibnabomna, María ca uabainá. Cha Jesusbe shecuats̈ents̈e yojótbema chabe palabra jouenama; 1([ &Chents̈ana, Jesús benachëjana yojtsaye y canÿe base pueblotémoye tojë́ftsanamashëngo; y canÿe shembása Marta ca uabainá, chabe yebnents̈e tbojanofja. ='s %Y chë ley abuatambayá tbojanjuá: —Chë ents̈abiama tbojanongmé cha ca. Y Jesús tbojaniyana: —Asna, motsa y cachcá cochjama ca. Jesús, María y Martbe yebnents̈e & $Y chcasna, ¿chë unganguents̈ana nda cmojtsinÿana chë ents̈abiama yojtsejuabnaye cha cachacá ents̈á inamnama ca?” _%7 #Yëfsana, chë samaritano uta denario crocénana yojenóbojatsëca, chë mo uta tesca trabajuama crocénana nÿets̈á, y chë posada nduíñbioye ibojesabuenaye, y mënts̈á ibojauyana: ‘Quem boyabása cochtsinÿena, y nderado más crocénana muabiama chacojenábojafjonasna, mëjana chaitísachnëjuana ora, cbochjabáisabuenaye ca.’ u$c "Chábioye yojobeconá, aceitiye y vínoyeca ibojáshna, y lisianënguiñe ents̈ë́juaca ibojuantsacjuá. Chabe couayiñe ibojëftsenjayiye, canÿe yebnoye posada uyents̈amianoye ibojuánatse, y chents̈e chábioye ibojëftsinÿena. x#i !“Chorna, cach benachëjana canÿe samaritano ináboye. Chë ents̈ábioye ibojinÿe orna, ibojóngmia. >"u Cachcá, canÿe Levita, chë canÿe Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca trabajayá chëjana yojtsachnëjuana; y chë ents̈ábioye ibojinÿe orna, nÿe chabuacá yojtsëchnë́nguañe. !) Ndeolpe, chë benachëjana canÿe judiëngbe bachna yojtsachnëjuana. Chë ents̈ábioye ibojinÿe ora, nÿe chabuacá yojtsëchnë́nguañe. $ A As Jesús tbojanjuá: —Canÿe, Jerusalenocana Jericó benache canÿe ents̈á yojtsetsmá, y básefta salteadorënga imojébëbocna. Lempe imojtsefca, chë ents̈ayánaca; imojtsejants̈etaye y chents̈ana imojtsatóñënga, y chë ents̈á bats̈á obaná imojéseboshjona.   Pero chë ley abuatambayá ts̈abá jenoquédamna Jesúsbioye tbojantjá: —Y ¿ndase chë ndëmua ents̈ánaca yomna ca?  Chora Jesús tbojaniyana: —Ts̈abá s̈conjojuá. Chca cochtsama y chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida cochántsebomna ca.  Chë ley abuatambayá tbojanjuá: —“Chë Utabná Bëngbe Bëtsá cochtsebobonshana nÿets ainánaca, nÿets espíritoca, nÿets añémoca y nÿets juábnaca”; y “ndëmua ents̈ánaca cochtsebobonshana, nts̈amo cach aca cuenobobonshancá ca.” jM Y Jesús tbojanjuá: —¿Nts̈amo leyiñe iuábemana? ¿Ndayá chiñe condbétsaliaye ca? mS Canÿe judiëngbe ley abuatambayá yojonts̈é Jesúseftaca jóyebuambayama, y jisháchichiyamna mënts̈á tbojantjá: —Buatëmbayá, ¿ndayá s̈ojtsemna jamana chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama ca? R Er ats̈e cbë́yana, banga Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga y reyënga tmojánbos̈ena chë ts̈ëngaftanga s̈montsonÿá soyënga jinÿana, pero ndoñe tmonjáninÿe; y tmojánbos̈ena chë s̈montsuenana soyënga jouenana, pero ndoñe tmonjanuena ca” —cha tojánayana. Chë Samarioca ts̈abe ents̈abiama cuento T! Chents̈ana, Jesús chabe uatsjéndayëngbioye tojanobuértana y nÿe chë́ngbioye tojanë́yana: “¡Puerte oyejuayënga chë nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈montsonÿacá jinÿama tmojtsobenënga! lQ “Ats̈be Taitá lempe chca s̈onjats̈etá. Chë Uaquiñábioye ndocná corente quebnatábuatma; nÿe chë Taitá aíñe. Y chë Taitábioye ndocná corente quebnatábuatma; nÿe chë Uaquiñá aíñe, y ndë́muanÿengbioye chë Uaquiñá tojtsebos̈e nda chë Taitá yomnama jinÿanÿiyama, chë́ngnaca chë Taitábioye mochantsábuatma ca.” fE Chora Jesús, chë Uámana Espíritbeyeca, corente oyejuayá tojánayana: “Ats̈e cbatschuá, Taita, celoca y quem luarents̈a Utabná. Aca, chë nÿe bats̈á tats̈ëmbënga tconjanÿanÿé, chë ts̈a tats̈ëmbënga y osertánëngbiama tcojaiytëme soyënga. Aíñe, chama cbontsadorana, Taita, aca chca chaotsemnama tcojábos̈enayeca. 9 Pero móyejuanga, ndoñe chë bacna bayëjënga chacmóyaunama obenana s̈mojtsebomnama, sinó ts̈ëngaftangbe uabaina celoca ya yojtsábemanama, er ts̈ëngaftanga chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida s̈mochántsebomna ca —cha tojanë́yana. Jesús puerte tojanoyejuá @y Ats̈na obenana tcbonjats̈atá mëts̈cuayënga y alacranë́ngbeñe chas̈motsajnama, y bëngbe uayayá Satanasbe nÿets obenana jáyënjanama, ts̈ëngaftanga ndocá ntjapasacá. =s Y Jesús tojanë́yana: —Ndegombre. Y ts̈ëngaftanga Satanásbioye chca s̈montseyënjaná ora, entsemna mo Satanás celocana canÿe tcuinÿcá jtsotsats̈ana stjinÿcá. nU Chë canÿsëfta bnë́tsana y útatna Jesús yojtsemnoye tmojtanashjajna, puerte oyejuayënga; y chábioye mënts̈á tmojaniyana: —¡Bëngbe Utabná, aca jóts̈ëmbonëse, chë bacna bayëjë́ngnaca s̈onjoyauná ca! / “Nda ts̈ëngaftanga tcmojoyauná, chana ats̈e joyeunayana; y nda ts̈ëngaftanga tcmojtsëbaté, chana ats̈e jtsabotena; y nda ats̈e s̈ojtsaboté, chana chë nda s̈ojichmó chábioye jtsabotena.” Chë canÿsëfta bnë́tsana y uta ents̈anga tmojtanashjajna 6e Y ts̈ëngaftanga, Capernaum pueblents̈a ents̈anga, ¿celóntscoca atsebánanënga s̈mochtsemna ca s̈mojtsejuabnanga? ¡Chë uabouana infiernoye cmochantsë́setjango! Z- Pero nts̈amo ents̈anga tmojamama, ts̈abá o ndoñe ts̈abá bétsemnama jayanama chaojobuache ora, ts̈ëngaftanga más bëts castigo s̈mochántsebomna, chë Tiro y Sidonoca bacna ents̈angbe castiguama. xi “¡Ts̈a lastema Corazín puebloca ents̈angbiama! ¡Ts̈a lastema Betsaida puebloca ents̈angbiama! Er chë muents̈e Bëngbe Bëtsabe obenánaca sënjama soyënga, chë bëts pueblënga Tiro y Sidonoca chca matënjochnënguse, chents̈a bacna ents̈anga ya tempo chëngbe bacna soyëngama ngménaca matmëntenójuabonga y Bëngbe Bëtsabe benache matmë́ntishache, y chca tmojamama chaotsótats̈ëmbuama, uajojësha ents̈ayangaca matmëntopormanga y jatinÿashiñe matmënjotbiama.  Ndegombre cbë́yana, quem luare jopochócama te, chë luarents̈a ents̈ángbioye Bëngbe Bëtsá puerte jabuache echantsacastígaye, y Sodoma puebloca bacna ents̈ángbioye ndoñe nÿa nÿets̈á jabuache ca” —Jesús tojánayana. Chë nduauenana ents̈anga N  ‘¡Chë ts̈ëngaftangbe pueblents̈a polvëshe, chë bëngbe shecuats̈ënguiñe tojuanjëshe, camuents̈e fs̈cuesenstëtoná, chca, ts̈ëngaftanga chas̈motsetats̈ëmbuama ndoñe ts̈abá s̈monjamama! Pero masque chca, s̈mochtsetáts̈ëmbo chë Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana ts̈ëngaftangbeñe entsemnama ca.’  # Pero canÿe pueblents̈e chas̈mojáshjango y ndoñe chacmonjúbuaja, chents̈a tsashenangoye s̈mochjábocana y mënts̈á s̈mochjayana:   chents̈a s̈oquënga s̈mochjáshnaye y s̈mochjáuyana: ‘Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana ts̈ëngaftangbeñe entsemna ca’.   “Ndaye pueblents̈e chas̈mojámashjna y ts̈abá chacmojúbuajents̈e, s̈mochjase nts̈amo chents̈e chacmojacaredadaycá; } s Canÿe yebnents̈e s̈mochjoquéda, y s̈mochjase y s̈mochjofs̈iye nts̈amo chents̈e chacmojacaredadaycá; er chë trabajayá merecido jtsebuájonana chca juácanama. Canÿe pueblents̈e nÿe inÿe y inÿe yebnënguenache ndoñe matajnana. :m Y chë yebnents̈e chca juabna bomna ents̈anga tmomnësna, chë ts̈abiana ndegombre chents̈e echántsemna; pero ndóñese, chca ts̈abiana chents̈e ndoñe queochátsmëna.   “Ndaye yebnents̈e chas̈mojámashjna ora, natsana s̈mochjayana: ‘Lempe ts̈abá quem yebnents̈e chaotsomñe ca’. 2] Ndoñe s̈mattsambaye shecnaja, ni crocénana s̈mattsaiuábuenana, ni shecochëtjonëshe; y nda chacmojacheuá ora, ndoñe yapa bën chents̈e s̈matjáisenobiamnaye. yk Motsajna; s̈mochjinÿe, ats̈e ts̈ëngaftanga cbontsichamná mo oveshënga cuenta, tjañe ques̈ë́ngbeñe. c? Mënts̈á chënga tojanë́yana: “Canÿe bëts jajañe bëtscá játbanama entsemna, pero peonga báseftanga; chíyeca, chents̈a nduíñbioye jaimpádana ba peonga chauichamó chë jaja saná játbanama. Cachcá, quem luarents̈e bëtscá ents̈anga montsemna Bëngbe Bëtsábioye nduabuátmënga, y chë́ngbioye chabiama abuayiynayënga nÿe báseftanga. Chíyeca, Bëngbe Bëtsá moimpadanga ba abuayiynayënga chauichamó quem ents̈anga chábioye júbuajama. N  Chë soyënga chents̈ana, Bëngbe Utabná Jesús inÿe canÿsëfta bnë́tsana y útatnaca tojanabacacá, y utáta chabe natsana tojanichamó, chë cha ibojtsemna jama pueblëngoye y luarëngoye. nU >As Jesús tbojaniyana: —Nda cachabe soyëngama tbojtsengmena, Bëngbe Bëtsabe amë́ndayocama ndoñe ntsoservénana; er cha jtsemnana mo canÿe arayacá, chë tojtsetrabája ora, stëts̈oye tojtsaisantjes̈ncá ca.4a =Inÿana Jesúsbioye tbojaniyana: —Ats̈be Utabná, ats̈e së́ntsebos̈e aca juastama, pero s̈molesenciá natsana ats̈be pamíllangbiama jaisodiós̈oftama ca. - <As Jesús tbojaniyana: —Chë Bëngbe Bëtsabiama mo obanëngcá imomnënga, nts̈amo Bëngbe Bëtsá yomandacá ndoñe tmontsama causa, chënga cachëngbe obanënga chamotsë́tebuantsañe. Acna, motsa y Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama ents̈anga cochjabuayená ca. 'G ;Jesús inÿe ents̈ábioye tbojaniyana: —S̈masto ca. Pero cha tbojanjuá: —Ats̈be Utabná, s̈molesenciá ats̈be taitá chjshesabotbontsañe ca. q~[ :Y Jesús tbojanjuá: —Chë zorrënga cuevëshënga mondbomna ndayents̈e jtsiyenama y chë shlofts̈etémëngna uajajonëshangá; pero chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá ndoñe quenátsbomna ndayents̈e jóchnama ca. .}U 9Benachëjana imojtsajna ora, canÿe boyabása Jesúsbioye tbojaniyana: —Ats̈be Utabná, ats̈e së́ntsebos̈e aca juastana ndë́moye chacojtsá choye ca. `|9 8Chents̈ana chënga inÿe pueblotémoye tmojtsanoñe. Chë Jesús juastama bos̈ënga a{; 7Pero Jesús yojobuértana y chátbioye tojtsanëcácana, chca juabna bomna causa. ezC 6Chabe uatsjéndayata, Santiago y Juan, chë soye tbojáninÿe ora, Jesús tmojaniyana: “Bëngbe Utabná, ¿quectsebos̈e bëndata fchaimandá celocana íñeshe chaótsats̈e y quem ents̈anga chaotsapochócaye ca?” =ys 5pero chë luarents̈a ents̈anga ndoñe tmonjánbos̈ena posada juants̈amiana, er tmojántats̈ëmbona cha Jerusalenoye yojétsayama, chë chëngbe uayayëngbe uámana puebloye. x  4Natsana báseftanga tojanichamó, y chënga tmojána canÿe base pueblotémoye Samaria luaroca, posada chabiama janguangoñama; jwM 3Jesús celoye jtama yojtsobeco ora, nÿets añémoca cha yojtsejuabnaye Jerusalenoye jama. 1v[ 2As Jesús tbojanjuá: —Ndoñe s̈matjuauyaná; er nda bëngbe contra ndoñe tontsemná, bë́ngaftaca jtsemnana ca. Santiago y Juánbioye Jesús tojanëcácana u  1Juan, Jesúsbioye tbojaniyana: —Buatëmbayá, bënga fsënjinÿe canÿe boyabása y cha aca jóts̈ëmbonëse, ents̈ángbents̈ana bacna bayëjbe juabna endëtëbuacana; pero cha bë́ngaftaca ndoñe quenátsmëna causa, chama fsënjesauyaná ca. mtS 0y chë́ngbioye tojanë́yana: “Nda áts̈beñe os̈buachiyá bétsemnama, quem basetémbioye tbojofja, chana ats̈e jofjana; y nda ats̈e s̈ojofja, chana chë nda s̈ojichmó chábioynaca jofjana. Chíyeca, ts̈ëngaftanguents̈e chë más nduamaná, cha chë más uamaná entsemna ca.” Nda bëngbe contra ndoñe tontsemná, bë́ngaftaca jtsemnana s /Jesús yojtsetáts̈ëmbo nts̈amo chënga imojtsejuabnayama; asna, canÿe básetema tbojánishache, chabe juachaca tbojántbema, tra .Chë tempo, chë uatsjéndayënga tmojanonts̈é enatsëtsnayana, nda chë más uamaná bétsemnama. lqQ -Pero chënga ndoñe yontsósertana nts̈amo Jesús yojtsëtsëtsnacá, er Bëngbe Bëtsá ndoñe tonjanalesenciá chama chaósertama; y imojtsauatja Jesús jaimpádana chama chauabuayenama. ¿Nda chë más uamaná yomna? *pM ,“Quem soye ts̈abá s̈mochjouena y ndoñe chacmondébnëtjomba: Chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá ents̈angbe cucuats̈iñe mochanjáboshjona ca.” *oM +Y nÿetscanga puerte ojnanánënga imojtsemna, Bëngbe Bëtsá ts̈a obenana bomná inamnama. Jesús cachiñe tojánayana cha ibojamna jóbanana y jtayenana ca knO *Chë basa yojtsebeconá ora, chë bacna bayëja chábioye tbojanshajayé y inÿe ataque tbojanëshache. Pero Jesús chë bayë́jbioye tbojanácacana, chë basetémbioye tbojanshná y chabe taitábioye tbojtanëntregá. ymk )As Jesús tojánayana: —¡Nÿets̈á ndos̈buáchiyënga y bacna ents̈anga! ¿Buetayté s̈ojtsemna ts̈ëngaftangaftaca jëftsemnana y jtsëuantánana ca? Chora chë boyabásabioye tbojaniyana: —Moye chë uaquiñá mánatse ca. ylk (Acbe uatsjéndayënga sënjaimpadá chë bayëja chábents̈ana chamuatábocnama, pero ndoñe chematobená ca. k 'y mora, bayëjbe juabna chábioye bontsësháchichana, y nÿe ndeolpe jónts̈ana yoyana, ataque joshachana y uayoicana shashiye jtsabocanana. Y chábents̈ana chë bayëja ndoñe betsco ntjésebocnana, y cuerpiñe corente maltrataná jeseboshjonana. =js &Chora, chë ents̈anguents̈ana canÿe boyabása tojanonts̈é mënts̈á uayebuáchana: —Buatëmbayá, Diosmanda ats̈be uaquiñá minÿe. Nÿe cha ats̈be uaquiñá endmëna; jiM %Yëfsana, chë tjocana tmojtantsmá ora, ba ents̈anga tmojánbocana Jesús jajébenguama. xhi $Chë oyebuambnayana tmojanuenents̈ana, tmojáninÿe Jesús canÿa yojtsemna. Chë uatsjéndayënga iytëca imojtsemna, y chë tempo ndocnábioye chama imonjuenaye. Jesús, canÿe basa bacna bayëjbe juabna uambayábioye tbojanshná -gS #Chora chë jants̈etëshoicana canÿe oyebuambnayana tojanóbocna, mënts̈á: “Mua ats̈be Uaquiñá endmëna, ats̈be uabuayaná; cha s̈mochtseyeunana ca.” If  "Y chca yojtsóyebuambnantscuana, canÿe jants̈etëshe yojóbema, y chë́ngbioye yojáutsbotse, y chënga chë tsoye imojtsemnama tmojáninÿe ora, chë uatsjéndayënga chama imojtsauatja. deA !Chë uta boyabásata Jesúsbents̈ana ibojoluára ora, Pedro, Jesúsbioye tbojaniyana: “Buatëmbayá, ¡ts̈a ts̈abá bëngbiama cuanmëna muents̈e jtsemnana ca! Mora fchanjapórma unga tambotémënga: cánÿetema acbiama, ínÿetema Moisesbiama y ínÿetemna Elíasbiama ca.” Pero Pedro ndoñe yontsetáts̈ëmbo nts̈amo yojtsichámuama. Bd} Masque Pedro y chabe enutata ts̈a ocnayënga imojtsemna, nÿe imojtsefs̈na y tmojáninÿe Jesusbe juachañe ts̈a yojtsebuashinÿinÿana y chë uta boyabásata cháftaca ibojtsemna. c corente buashinÿinÿaniñe ibojtsemna, y chënga imojtsencuéntaye nts̈amo Jesús Jerusalenoca jasúfriana y jóbanana. pbY Chora uta boyabásata tbojanonÿná, Jesúseftaca ibojtsencuéntaye. Chata ibojamna Moisés y Elías; Mënts̈á tojanopasá: Chca palabrënga tojanoyebuambá chents̈ana posuftaytese, Jesús tojë́ftsanëbiats̈e Pedro, Santiago y Juan, y canÿe tjoye tojántsjua, Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama. f_E Ndegombre cbë́yana, báseftanga muents̈e montsemnënga quemochatóbana, Bëngbe Bëtsá chabe obenánaca ents̈ángbeñe jabomándama jabana ntjëftsinÿcá ca” —cha tojánayana. Jesús inÿets̈á tojanobinÿná ^3 Er ndëmuanÿe ents̈á, ats̈biama o ats̈be buayenana soyëngama tojtsëuatja, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemánaca chabiama echantsëuatja, cha chabe bëts buashinÿinÿaniñe chaojésabo ora, chabe Taitabe bëts obenánaca y chabe angelotémëngaftaca adoraná. 9]k Er ¿ndayama ents̈á buanjosérvia nÿetsca quem luarents̈a soyënga jtsebomnana, cha pochocaná jtsemnama tojtsá y chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida tojtsoperdese? F\ Nda tojtsama quem luarents̈e bëtscá soyënga jtsebomnama y ats̈biama jasúfriama ndoñe tontseprontana, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida echanjobuets̈e. Pero nda quem luarents̈a soyënga cachcá tojëftsonÿá ats̈e juastama, masque chaóbana, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida echántsebomna. Q[ Chents̈ana nÿetsca ents̈anga tojanë́yana: “Nda ats̈be uatsjendayá jtsemnama tojtsebos̈e, cháuayana nÿe Bëngbe Bëtsá yobena sempre chabe vidiñe jtsemándayama, chabe quem luarents̈a soyënga cachcá chauesonÿá ats̈e juastama, y cada te chaotseprontana áts̈beyeca jasúfriama, y cruciñe jobanámnaca. aZ; Y mënts̈á cachabiama tojánayana: —Chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá bontsemna puerte jasúfriana, chë judië́ngbeñe bëtsëjemëngcá amë́ndayëngbiama, chë judiëngbe bachnangbe más uámana amë́ndayëngbiama y ley abuátambayëngbiama uabotená jtsemnana. Ents̈anga mochanjóba, pero unga tianoye cha echántayena ca. ]Y3 Pero Jesús corente chënga tojanamëndá ndocnábeñe chama ntsecuéntayana. X As Jesús tojanatjá: —Y ts̈ëngaftangna, ¿nda ats̈e bétsemnama nts̈amo s̈mochjayana ca? Y Pedro tbojanjuá: —Acna chë Cristo condmëna, chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná ca. Jesús tojánayana cha ibojamna jóbanana y jtayenana 5Wc Y chënga tmojanjuá: —Báseftanga montsichamo Juan ca, ínÿengna Elías ca, y ínÿengna canÿe Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá tempscá mora tojtayena ca. KV Canÿe te, Jesús canÿa Bëngbe Bëtsáftaca ibojtsencuéntaye ora, chabe uatsjéndayënga cháftaca imojtsemna. Chora tojanatjá: —¿Nda ats̈e bétsemnama ents̈anga imojtsichamo ca? 9Uk Nÿetsca ents̈anga tmojanse jtoshachaye nÿets̈á, y cabá bnë́tsana uta sbarëco tmojanajutjé chë ojamnëtémëngaca. Pedro tojánayana, Jesús chë Cristo bétsemnama cT? Chora, Jesús chë shachna tandës̈e y chë uta beónata tojanca, y celoye tojanontjes̈é, Bëngbe Bëtsábioye chama tbojtanchuá, tojanjatá y chabe uatsjéndayënga tojanantregá ents̈ángbioye chamuats̈atama. MS As chënga chca tmojanma y nÿetsca ents̈anga tmojanotbiama. 3R_ Er mo shachna uaranga boyabásenga imnamna. Pero Jesusna chabe uatsjéndayënga tojanë́yana: —Mamëndá nÿetscanga chamotbiamama shachna bnëtsátsanënga ca. Q! Jesús chora tojanë́yana: —Ts̈ëngaftanga saná chë́ngbioye s̈mochjacaredádaye ca. Pero chënga tmojanjuá: —Nÿe shachna tandës̈e y uta beónata fsë́ntsebomna; nÿetscangbiama saná jabuámiyama nderado nda tojasna, aíñe cuanjacaredádaye ca. 8Pi Ya jetiñe yojtsobiamná orna, chë bnë́tsana uta uatsjéndayënga Jesúsbioye tmojanobeconá y mënts̈á tmojaniyana: —Chë ents̈anga cuantichamuá, jóchnama y saná jonguangoñama chamotsama chë béconana pueblotémënguenache y luarënguenache; er quem luariñe ndocná quenatiyena ca. dOA Pero chë ents̈anga chë soye tmojántats̈ëmbona, y as tmojanasto; y Jesusna ts̈abá chënga tojanë́buaja, y Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama yojtsëtsëtsnaye, y chë s̈oquënga imojtsemnë́ngbioye tojanashná. YN+ Chë Jesús tojánichamonga chábioye tmojtanashjango ora, lempe nts̈amo chënga tmojanmama tmojancuentá. Y Jesús, nÿe chënga jëftsëbiats̈ese ínÿoye tojtsanoñe, Betsaida ca uabaina puebloye. FM Pero Heródesna tojánayana: “Cach ats̈e sënjanmandá Juanbe bests̈as̈e chamotsë́stjanguama. ¿As, nda cha nántsemna, chë ndabiama chca soyënga jtsóyebuambnayana sëntsuenana ca?” Chíyeca Herodes yojtsenguaye nts̈amo jamëse Jesús jinÿama. Jesús shachna uaranga boyabásenga saná tojanacaredadó mLS ínÿenga imojtsanichamo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Elías cachiñe tojánbocna ca, y ínÿengna canÿa chë tempo imojanmëna Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënguents̈á obanënguents̈ana tojtanayena ca. aK; Jesusbiama y nts̈amo yojtsanopasánama rey Herodes tojántats̈ëmbona; y ndoñe yontsetáts̈ëmbo nts̈amo jtsejuabnayana, er báseftanga imojtsanichamo Juan chë Ubayaná obanënguents̈ana tojtanayena ca, OJ Asna chë uatsjéndayënga tmojë́ftsanbocana y tmojána, nÿetsca chë base pueblotémënguenache chë ts̈abe noticiënga abuayiynaye y ents̈anga s̈ocanëngama áshnaye. Herodes y Jesús I Nderado ndayents̈e posada ndoñe chacmonjuyents̈ame, chents̈ana s̈mochjésebocana y shecuats̈ents̈a polvëshe s̈mochjésenstoto, chca, chë́ngbioye jinÿanÿiyama chënga ndoñe ts̈abá ts̈ëngaftangaftaca tmonjamama ca” —Jesús tojanabuayená. uHc Canÿe yebnents̈e posada chacmojúyents̈ame ora, chents̈e s̈mochjoquéda inÿe puebloye játantscuana. 5Gc Y mënts̈á tojanë́yana: “Benachiñama tondaye s̈mattsambaye: ni jatjonëfja, ni shecnaja, ni saná, ni crocénana; ni inÿe ents̈ë́jua jenotrócama cach ndoñe. aF; Tojanichamó Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama jábuayenama y ents̈ángbioye jashnayama. FE  Chents̈ana, Jesús chabe bnë́tsana uta uatsjéndayënga tojánachembo, y mando y obenana tojanats̈atá bacna bayëjënga ents̈ángbents̈ana jtëbuacanama y s̈ocanëngama jashnayama. D-8Chë shembásetembe bëtsë́tsata puerte ojnanánata ibojtsemna; y Jesús tojanamëndá, ndayá tojanopasama ndocnábeñe ntsecuéntayana.C7Y cha tojtanayena y cachora tojtantsbaná; y Jesús tojanamëndá chë shembásetema saná chamuajuats̈é, chaosama. vBe6Chora Jesús chábioye tbojanábuacueshache y jabuache tbojaniyana: “¡Shembásetema, matëtsbaná ca!” A 5Chë ents̈anga Jesúsbioye nÿe imojtsáfchaye, er chënga imojtsetáts̈ëmbo chë shembásetema obaná yojétsemnama. @@y4Nÿetscanga imojtsenóbos̈achiye y ngménaca imojtsóyebuambnaye, pero Jesús tojanë́yana: “Ndoñe matenóbos̈achengana. Cha ndoñe chenatóbana; cha nÿe endëtsomañe ca.” 3?_3Chë yebnoye tmojánashjajna ora, Jesús ndoñe tonjanalesenciá banga choye jamashjnama, nÿe Pedro, Juan y Santiago y chë shembásetembe bëtsë́tsatna aíñe. =}|A{nyxwGvtsHr6q/pyo-mlliiFgffeNdcb7a]`V_^^l][\\'[HZYYXWVUUeTOSRQPPLK JIHHIG3FF?E_DiCB9AAS@w?>==H;;\:,987654322@1102/..-,:+|*))?(('&%r$$!""2!D 98;PyxLA K G .0sZmb"“Tamó ts̈abe soye endmëna; pero chë tamó fténana tojtsóbemëse, ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mátobena jamana tempcá sanana cachiñe chaotsatsmënama, ni saná jatamuama. Chë ftena tamó tondayama ntsoservénana, cachcá, chë ats̈be uatsjéndayënga jtsemnama tmojtsebos̈ënga, pero lempe jéseboshjonama ndoñe tmontsebos̈e, cach ndoñe chama ntsoservénana. iaK!“Chcasna, ndánaca ts̈ëngaftanguents̈á, lempe nts̈amo tobomncá ndoñe cachcá tonjesonÿá, cha ndoñe ntsobenana ats̈be uatsjendayá jtsemnama ca” —Jesús tojánayana. Chë tamó fténana tojtsebocna ora %`C Y ndóñesna, chë inÿe rey cabá bënoca tojtsemna ora, básefta ents̈anga echanjichamuá, cha jauyanama más ts̈abá yomna ndoñe jatentsjanayana ca. _“O ¿ndaye rey inÿe réyeftaca jéntsjama tbojotocase, natsana ndoñe nanjótbema jajuaboyama, nderado nanjobenaye bnë́tsana uaranga soldadë́ngaftaca chë ínÿabioye jayë́njanana, chë inÿa uta bnë́tsana uaranga soldadë́ngaftaca tojtsabose? Z^-‘Quemëjema jajebuama tonjonts̈é, y japochócama ndoñe chenatobená ca.’ 9]kChca ndóñese, nderado chë uajatsana ucuatjoniñe tojapormá y lempe jajebuama ndoñe tonjobenase, nÿetscanga chca tmojinÿënga, muantsáfchaye y mënts̈á muantsichamo: z\m“Nderado nda ts̈ëngaftanguents̈á tojtsejuabná canÿe tsbanana jebna soye japórmama, ¿cha natsana ndoñe nanjótbema jinÿama ntsachets̈á crocénana chents̈e yochjuába, y japochócama nÿets̈á crocénana tayojtsebomnama? [[/Y nda, ats̈biama ndoñe tontseprontana jasúfriama y cruciñe jobanámnaca, y nÿetsca chabe quem luare soyënga ndoñe tonjéseboshjona ats̈e juastama, cha ndoñe ntsobenana ats̈be uatsjendayá jtsemnama. 6Ze“Nderado nda áts̈bioye tojabo, y nts̈amo chabe taitá, chabe mamá, chabe shema, chabe básenga, chabe cats̈átanga y uabénanga tuababuánÿeshanama, y nts̈amo cachá tuenobobonshánama, ats̈e ndoñe más corente s̈ontsebobonshánëse, cha ndoñe ntsobenana ats̈be uatsjendayá jtsemnana. cY?Mallajta ents̈anga Jesús imojtsë́stona; as cha tojanobuértana y tojanë́yana: X-er ndegombre cbë́yana, chë natsana sënjobuajënguents̈á ndocná ats̈be saná queochatsse ca.” Nts̈amo yomna Cristbe ustoná jtsemnama /WWAs chë nduiño ibojauyana: “Motsa benachëngoye y betiyetemë́ngaca jetjaniñëngoye, y ents̈anga cochjautáriaye moye chamuábama, ats̈be yebna chaojutjiama; /VWChents̈a bënë́ntscose, chë oservená chë nduíñbioye ibojauyana: “Bacó, ya sënjama nts̈amo s̈conjamandacá, y cabá ínÿengbiama luare entsemna ca.” U7Chora chë oservená yojesshë́cona y lempe chabe nduíñbioye ibojauenaye. Chë nduiño ts̈a ibojtsetna, y chë oservenábioye ibojauyana: “Cam ora motsa tsashenangoye y benachëngoye, y moye cochjunatse ndbomnëjémënga, jama ndobenënga, jtanënga y coshetënga ca.” jTMY inÿa yojayana: “Cabá mora sëntsobouamá, y chë causa, ndoñe quichatobenaye jama ca.” 'SGInÿa yojayana: “Bnë́tsana toronga sënjobuámiñe, y s̈ontsemna jana jánÿama, jaárama taimochjosérvia. Chcasna, aslëpaye s̈motsepacenciá ca.” QRPero chorna nÿetscanga imojonts̈é jtsoyáts̈ëmbuana. Canÿa yojayana: “Cabá mora canÿe fshantse sënjobuámiñe, y s̈ontsemna jana jarrepárama. Chcasna, aslëpaye s̈motsepacenciá ca.” QJuasama ya yojobuache ora, canÿe oservená ibojíchmua chë ófjanënga jáuyanama chamotsajna, ya lempe yojtseprontana ca. tPaChora Jesús tbojaniyana: —Canÿe bacó canÿe bëts saná yojaprónta y ba ents̈anga yojúbuaja. 1O[Chca tojanuena ora, canÿa chë mesë́shents̈e tbemaná tojánayana: —¡Puerte oyejuayá echántsemna Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca juasama chaojtsemná ca! N)y aca corente oyejuayá cochántsemna; er chënga ndoñe quemochatobenaye cachcá aca jtëtofjana, pero acna acbe uacanana soye cochántsebomna, chë Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈ábenga imomnënga chamojtayena ora ca” —cha tbojaniyana. Chë bëts sanama cuento zMm Chamna, canÿe fiesta chacojama ora, cochjúbuaja ndbomnëjémënga, jama ndobenënga, coshetënga y jtanënga, dLA Y chë tbojanofja ents̈ábioynaca Jesús mënts̈á tbojaniyana: “Fiesta chacojama o sananga chacojtsebomna ora, ndoñe cattsëbuájajana acbe amiguënga, cats̈átanga, ni pamíllanga, ni acbe juachañe oyenënga bomnënga; er chë́ngnaca, fiesta chamojtsebomna ora, aca cmochantë́tofja, y chca ya acbe uacanana soye cochántsebomna. K' Er nda cachá bëtsá tojtsenobiamná, nduamaná mochántsebema; y nda cachá nduamaná tojtsenobiamná, aíñe bëtsá mochanjábema ca.” iJK Chamna, nda chacmojofja ora, chafjoca cochjótbema, chca, chë ofjajaná chaojabo ora chacmëyana: ‘Taita, quëfseroye motsëchnë́ngoñe ca’. Y chca, aca chë chents̈e tmojtsetbiámanëngbiama uamaná cochántsemna. /IW y nderado chë tsëndatbe ofjajaná nanjabo y cmatjauyana: ‘Mua chents̈e chaótbema, maluaré ca’, y chora cmatjotóca ouatjents̈e chafjoca jana jatótbemana. H)“Canÿe casamentama nda chacmojofja ora, quëfseroca ndoñe catjótbema, er nderado inÿe ofjaná acbiama más uamaná ústonoye nandaboye; GJesús tojáninÿe nts̈amo chë ófjanënga quëfseroye imojtsachnëjuana jotbiamama; as mënts̈á chënga tojanabuayená: XF)Y chënga ndocá tmonjanobená cha jojuana. Chë casamentoye ófjanënga YE+Y chë fariseunga tojanë́yana: “¿Nda ts̈ëngaftanguents̈á, nderado chabe uaquiñá o uacná canÿe tboye tojtsótsats̈e, cachora ndoñe nanjá jetsejátsëcama, masque ochnayté totsomñëse ca?” DChëngna ndocá tmonjanjuá. As Jesús chë s̈ocábioye tbojánishache, tbojanshná y tbojaniyana chaotsatoñe ca. C#As Jesús chë ley abuátambayënga y fariseunga tojanatjá: “¿Quenlesenciana canÿe ochnayté canÿe s̈ocá jáshnama o ndoñe ca?” [B/Chénts̈naca, chabe delante yojtsemna canÿe ents̈á uafshachanánaca s̈ocá. A 9Canÿe ochnayté, Jesús tojána jasama fariseungbe canÿe amëndayabe yebnoye; y chë fariseunga yejuana imojtserreparana, er ndayá Jesús nanjama. )@K #Y s̈mochjinÿe, mora ats̈e cachcá cbochanjesë́nÿaye, y chca, ats̈na enánanga cbochanjésabashejuana, mo canÿe yebna cachcá tcojesonÿá y énañe tcojeseboshjoncá. Y ndegombre, ts̈ëngaftanga morscana ndoñe más ats̈e ques̈mochátinÿe; y ats̈e s̈mochántinÿe, chë: ‘¡Corente bendición bomná, Bëngbe Utabnabe obenánaca tojabá ca!’ chas̈mojtsichamo ora ca” —Jesús tojánayana.D? "“¡Jerusalenents̈a ents̈anga, Jerusalenents̈a ents̈anga, ts̈ëngaftanga chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga jtsëbáyana, y chë Bëngbe Bëtsabe ichmónëngbioye ndëts̈béngaca jtsatëchë́nganjana jtsëbáyama! ¡Bueta soye ats̈e sënjábos̈ena ts̈ëngaftanga áts̈bioye júbuajama, mo canÿe tuamba chabe bolletotémënga juatëngmiásha tajsoye cuaftajayecá, pero ts̈ëngaftanga ndoñe ches̈mátsbos̈ena! T>! !Pero ats̈e s̈ontsemna mënté y yëfse jtsayana, y baseftaytesna Jerusalenoye jana, er ndoñe ts̈abá ntsemnana canÿa Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Jerusalenents̈a chábuañe chaóbana ca. = Y Jesús tojanë́jua: —Motsajna y s̈mochjauyana chë corente studio bomná, mo tjañe mesetcá: “Minÿe, mënté y yëfse ents̈ángbents̈ana bacna bayëjënga sëndëtëbuacana y s̈oquënga sëndáshnaye, y baseftaytesna chanjapochóca ca.” +<O Jesús chë soyënga tojanë́yana ora, básefta fariseunga tmojánashjajna y tmojaniyana: —Muents̈ana motsatoñe; Herodes entsebos̈e aca jtsóbama ca. j;M Y banga mora nduámanënga imomnënga, chora uámanënga mochántsemna; y banga mora uámanënga imomnënga, chora nduámanënga mochántsemna ca” —Jesús tojánayana. Jesús tbojanongmé Jerusalenents̈a ents̈angbiama ):K Y shinÿe bocanoicana y uenatjë́mbambanoicana, tsmanoicana y tsjuanoicana ents̈anga mochanjabo y juasama mochanjotbiama Bëngbe Bëtsabe amë́ndayents̈e. >9u “Chora chents̈e puerte s̈mochanjenóbos̈achna y tsets̈anama juatsas̈ënga s̈mochantsenoftë́s̈jojnaye, Abraham, Isaac, Jacob y nÿetscanga Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca imojtsemnama chas̈mojinÿe ora, y ts̈ëngaftanga chents̈ana cmochtëbuacanama. &8E Pero cha cmochanjójuaye: “Ya tcbonjáuyana, ndëmoquënga s̈momnama ndoñe tstáts̈ëmbo ca. ¡Ats̈bents̈ana mojuánanga, bacna soyënga amënga ca! #7? Chora ts̈ëngaftanga s̈mochanjonts̈é ichámuana: “Acaftaca cánÿiñe fsënjase y fsënjofs̈é, y aca bëngbe tsáshenañe tconjabuatambá ca.” O6 Chë yebnents̈a nduiño chaojotsbaná y chë bës̈ás̈a chaojtatáments̈ana, ts̈ëngaftanga chë shjoca chas̈mojtsemnënga, s̈mochántsechembuana, mënts̈á jtsichámëse: “Utabná, s̈mebëtafjo ca.” Pero cha cmochanjáuyana, “Ats̈e ndoñe quetsátstats̈ëmbo ndëmoquënga ts̈ëngaftanga s̈momnama ca.” ?5w —Puerte s̈mochtsents̈ena chë base utënts̈á bës̈ás̈ajana jamashjnama; er ndegombre cbë́yana, banga mochántsebos̈e chëjana jamashjnama, pero ndoñe quemochatobenaye. 4 Canÿa chábioye tbojantjá: —Bëngbe Utabná, ¿nÿe báseftanga imomna chë atsebácanënga mochtsemnënga ca? Y Jesús tbojanjuá: z3m Jerusalenoye benache, Jesús ents̈anga yojtsabuátambaye bëts pueblënguiñe y base pueblotémënguiñe. 29 Endmëna mo levadurcá; canÿe shembása chana jenájuabana unga medida arninÿañe, nÿetsana chauabochama ca.” Chë base utënts̈á bës̈ás̈a 1y Mënts̈ánaca Jesús tojánayana: “¿Ndaye sóyeca chjobenaye Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama jábuayenama ca? 0) Endmëna mo canÿe mostaza jénaye, canÿe ents̈á jajañe tojajecá; chiyna jójuana y canÿe bëts betiye jóbemana; ts̈a bë́tsashe jóbemana, chíyeca chë jaja shlofts̈ënga chë buacuashënguiñe uajajonëtemëngá jauábopormana ca.” Chë levadurama cuento /+ Jesús mënts̈ánaca tojánayana: “¿Ndayacá Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana yomna, o ndaye sóyeca nanjopódia chama jábuayenana ca? :.m Jesús chca tojánayana ora, chabe uayayënga imojtsëuatja, y nÿetsca ents̈anga imojtsóyejuaye Jesús ts̈a bëts soyënga yojtsamama. Chë mostaztiye jenayama cuento R- Chcasna, quem shembása, canÿa Abrahámbents̈ana ents̈á, y Satanasbe causa bnë́tsana posufta uata s̈ocá yojtsemna, ¿ndoñe ts̈abá yondmëna canÿe ochnayté chë bayëja jtsebojuánana ca? {,o Y Bëngbe Utabná tbojanjuá: —¡Bacna ents̈anga, nts̈amo ndegombre s̈mojuabnacá ndinÿinÿnayënga! ¿Ts̈ëngaftanguents̈á ndocná chë ochnayté chabe uacná o chabe burrotema buanjuajafjoná, juanatsama béjaye chaofs̈ema? i+K Pero chë enefjuana yebnents̈a mándayana tbojánetna, Jesús chë shembása ochnayté tbojanshnama, y ents̈anga tojanë́yana: —Chnë́nguana te comna jatrabájama; chora s̈mochjabo jenóshnama; ochnaytese ndoñe ca. $*A Chora Jesús chabe cucuats̈ënga chábeñe tojanjajó, y cachora chë shembása yojtondirícha, y tojanonts̈é Bëngbe Bëtsábioye jëtschuayama. )  Jesús chábioye tbojáninÿe ora, tbojanchembo y mënts̈á tbojaniyana: “Batá, mora ya ndoñe s̈ocá quecátsmëna ca.” Y(+ y chents̈e yojtsemna canÿe shembása; cha ya bnë́tsana posufta uata yojtses̈oca. Canÿe bacna bayëja chábeñe tojánamashëngo y chca tses̈tjoná tbojtsanbema, y tondayama yontsobena jtondiríchana. |'q Canÿe, canÿe ochnayté Jesús yojonts̈é ents̈anga jabuátambana, chë judiëngbe enefjuana yebnents̈e, .&U Nderado chca jamëse, nanjashájona; y ndóñesna, chora cocayé cuantsetëts̈e ca.’ ” Jesús canÿe ochnayté, canÿe tsés̈tjona shembásabioye tbojanshná % Pero chë jajañe inÿená ibojauyana: ‘Bacó, inÿe uata cachcá monÿá, fshantse chanjáboplojua y uanguanëshe chanjabotboto. $ Chcasna, chë jajañe bojanÿábioye cha ibojauyana: ‘Mouena, ya unga uata tsabó quem higo betiyoye jaborrepárama, nderado nantseshájonama, pero ndocna te tondaye chiyátinÿena; chíyeca, motsetëts̈e. ¿Ndayama quem jajañe yochjátsjena ca?’ 1#[ Jesús mënts̈á tojanacuntá jabuátambama: “Canÿe ents̈á jajoca canÿe higo betiye inabomna, y yojá nderado nantseshájonama, pero tondaye yonjínÿena. " Ndegombre cbë́yana, ndoñe. Y cach ts̈ëngaftanga, bacna soyënga amama ndoñe s̈montsajbaná y Bëngbe Bëtsabe benache ndoñe s̈montishachëse, ts̈ëngaftángnaca s̈mochanjóbana ca” —Jesús tojanë́yana. Chë ndëshajona higo betiyama cuento :!m O, ¿ts̈ëngaftanga s̈mnétsejuabnaye, chë Jerusalenents̈a bnë́tsana posufta ents̈anga tmojanóbanënga, chë Jerusalenoca binche uafjajónaye Siloé béconana tsbanana jebna soye tojtsanáshajaye ora, chënga imojamna chë ínÿenga Jerusalenents̈e oyenëngbiama más bacna soyënga amënga ca? G  Ndegombre cbë́yana, ndoñe. Y cach ts̈ëngaftanga, bacna soyënga amama ndoñe s̈montsajbaná y Bëngbe Bëtsabe benache ndoñe s̈montishachëse, ts̈ëngaftángnaca s̈mochanjóbana. \1 Y Jesús chënga tojanë́yana: “¿Ts̈ëngaftanga s̈mojtsejuabná, chë Galileoca ents̈anga chca tmojapasá, chë luarents̈a inÿe boyabásengbiama chënga más bacna soye amënga imojamna causa ca?   Cach ora, báseftanga tmojána Jesús jinÿama, y tmojancuentá ndayá chë mandado Pilato tojanmama; chana básefta Galileoca boyabásenga tojtsanëbaye, y chëngbe buiñe yojenajuabó chë Bëngbe Bëtsábioye jëtschuayama tmojanóba bayëngbe buíñeca.  ;Ndegombre cbë́yana, chents̈ana ndoñe quecochtë́tsbocna, nÿets ndebénana candesopagantscuana ca” —Jesús tojánayana.,Q :Nderado nda tcmojtsedemandá y cabildoye jotsánama cmojtsemna, cabá choye ndáshjango ora, betsco cháftaca cochtenoyántsia. Chca ndóñese, chë demandayá mandádbioye cmochanjúshjango, chë mandadna josticiëngbe cucuats̈iñe cmochanjáboshjona, y chënga cárceloye cmochanjutame. eC 9“¿Ndáyeca cach ts̈ëngaftanga ndoñe s̈mondbáyana ndayá ts̈abá bétsemnana? y 8¡Bacna ents̈anga, chë nts̈amo ndegombre s̈mojuabnacá ndinÿinÿnayënga! Nts̈amo quem luarents̈e yochtsemnama, ndayá celoca s̈mojinÿama ts̈a ts̈abá s̈mojtsetats̈ëmbëse, ¿ndáyeca ndoñe s̈montsobena jtsetats̈ëmbuana ndaye bëts soye quem tempo Bëngbe Bëtsá cmojtsinÿanÿnama ca?” —Jesús tojánayana. Chë uayayáftaca natjë́mbana jtenbemana  7Y tsmanoicana tojtsebínÿia orna, ts̈ëngaftanga s̈mondbétsichamo ‘echanjojënÿana ca’, y ndegombre chca jopásana. nU 6Mënts̈ánaca Jesús ents̈anga tojanë́yana: “Ts̈ëngaftanga, chë jants̈etëshënga shinÿe uenatjë́mbambanoicana tojóbocnama s̈mojinÿe ora s̈mondbétsichamo ‘echanjuafté ca’, y ndegombre chca jopásana.  5Taitá uaquiñabe contra echántsemna, y uaquiñá taitabe contra; bebmá, bembëbe contra, y bembe bebmabe contra; uambén mamá, bebincuabe contra, y bebincuá uambén mamabe contra ca” —cha tojánayana. Ndaye tempo yochtsemnama nts̈amo inétsotats̈ëmbo + 4Er mëntescana, canÿe yebnents̈e, shachnënga ndoñe quemochátenëyeunana, únganga útatbe contra y útata úngangbe contra mochántsemna. X) 3¿Ts̈ëngaftanga s̈mojtsejuabná ats̈e tijabo quem luarents̈e ents̈anga natjë́mbana chamotsiyenama? Ndegombre ndoñe chca queochátsmëna; ats̈e sënjabo causa, ents̈anga más mochántsentsjanaye. iK 2Ats̈e s̈ontsemna puerte jasúfriana, y ¡puerte ngménaca sëntsobátmana chca chaotsemnama! wg 1“Ats̈e sënjabo quem luariñe jabojuinÿiyama, y ¡ts̈a së́ntsebos̈e malaye ya ctsangbototjuana! yk 0Y chë oservená, ntsetats̈ëmbcá nts̈ámnaca tojabuachjuanguá, y chë causa chamotsetjanjama tbojtsemnësna, chana más bats̈á mochántsetjanja. Nda bëtscá soyënga tmojats̈tábioye jauyanana, bëtscá soyënga chaoma ca; y nda bëts trabajo tmojabonÿébioyna jauyanana, más bëts trabajo chaoma ca.” Jesusbe causa, ents̈ángbeñe más jtsentsjanayana /W /“Chë oservená, nda tojtsetáts̈ëmbo ndayá chë nduiño tojtsebos̈ama, pero ndoñe tontseprontana y ndoñe tontsobedecena, cha ba soye mochántsetjanja. r] .cha ndoñe tontsejuabná te y tontsetáts̈ëmbo ora, chabe nduiño echántashjango y puerte jabuache bochantsecastíga, y echanjama cha jasúfriama chabotsemnama, mo chë Bëngbe Bëtsábeñe ndos̈buáchiyënga mochanjasufriacá. \1 -Pero chë oservená, chabe nduiño betsco ndoñe yochantabo ca tojtsejuabná, y tojonts̈é chë inÿe oservénënga, boyabásenga y shembásenga jtsajants̈etayana, becá jtsesana, jofs̈iyana y jtsótmenana, r] ,Ndegombre cbë́yana, chë nduiño chábioye bochanjaimpáda nÿetsca chabe soyënga chabotsinÿeñama. | q +Puerte oyejuayá chë oservená, chë nduiño tojtashjango ora, cha tbojínÿena jtsamëse nts̈amo tbojtsemncá.   *Y Bëngbe Utabná tbojanjuá: —¿Nda yomna chë oservená, nts̈amo chë nduiño tojtsebos̈cá amá y nÿets juábnaca amá? Cha jtsemnana nda chë nduiño bochjë́ftseboshjona chë yebnents̈ënga chaotsanÿenama, y jasama tojtsemna ora chaújuats̈ema.   )Pedro, Jesúsbioye tbojaniyana: —Utabná, ¿chë tconjayana cuento nÿe bëngbiama o nÿetscangbiama yochtsemna ca? d A (Ts̈ëngaftángnaca s̈mochtseprontana, er chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá echanjésabo, ents̈anga chama tondaye tmontsejuabná ora ca” —Jesús tojánayana. Chë ts̈abe oservená y chë bacna oservená d A 'Quem soye ts̈abá chacmësertá: chë yebnents̈a nduiño, ntseco ora atbëbaná yochjabama tojtsetats̈ëmbëse, cha ndoñe nanjaleséncia ndocná jushañe chaondbemama, chë yebnoye jtsamashënguama y jtsatbëbama. {o &Puerte oyejuayënga chënga, chë tmojtsefs̈nënga cha tojtashjango ora, masque tsë́ntseto ora o bínÿanoye. xi %Puerte oyejuayënga chë oservénënga, chë nduiño tojtashjango ora tmojtsefs̈nënga. Ndegombre cbë́yana, chora chë mandayá sëndorëche echantásnaye, mesë́shents̈e chë oservénënga echanjátbiama, y saná echanjujuats̈iye. 5 $Chca, ts̈ëngaftanga s̈mochántsemna mo chë oservénënga, ts̈abe ents̈ayaca bopormánënga y uajuinÿananë́shangaca chëngbe amëndayá casamentocana yochtashjanguama cuaftsobatmancá; y chca, chë nduiño tojabochembo ora, cachora chë oservénënga jtebiatëfjuama. \1 #“Mo chë oservénënga, chë ents̈ayá uichë́tjonënga y uajuinÿananë́shangaca chëngbe nduiño yochtashjanguama cuaftsobatmancá, ts̈ëngaftanga s̈mochtseprontana Bëngbe Utabná yochjésabama. N "er chë ndayents̈e ts̈ëngaftangbe bomnana tojtsemnents̈a soyëngama, ainánaca ts̈ëngaftanga s̈mochántsejuabnaye ca” —Jesús tojánayana. Bëngbe Utabná yochjésabama jtseprontánana H  !Lempe nts̈amo s̈mobomncá s̈mochtsatobuiye y chë ujabotë́ngbioye s̈mochtsats̈ataye. Mo ndotanguánaye shecnajiñe crocénana cuafjacjacá, celoca ts̈abe soyënga s̈mochjobuajo. Choca ndocna te queochaisopochóca, atbëbanënga choye ndoñe quemochátamashjna jatbëbama, y mejojón ndoñe queochatspochóca; :m “Ndoñe matauatjëngana ats̈be ústonënga, ats̈be básefta oveshënga, er Bëngbe Bëtsá ts̈abá tbonjuínÿnana chabe amë́ndayana ts̈ëngaftanga jats̈atayama. c? Más ts̈abana, ts̈ëngaftanga s̈mochtsebos̈e Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbe ainaniñe chaotsemándama, y chë cmojtsëjaboto soyënga nÿe s̈mochanjóyëngacñe ca” —Jesús tojánayana. Chë celoca bomnana K er chë soyëngama quem luarents̈a ents̈anga mondbétsenocochinÿena, pero ts̈ëngaftanga ndoñe. Ts̈ëngaftangna canÿe Taitá s̈mondbomna, y cha endë́tats̈ëmbo ndayá cmëjabótama. [/ Chíyeca, ndoñe s̈mattsenócochinÿena ndayá jasama o jofs̈iyama onguayiñe; =~s Bëngbe Bëtsá ts̈a botamana shácuana tojuama, y chë shácuana mënté jajoca jtsamnana y yëfsana iñoca. Cha chë shácuanaca chca tojamëse, ndegombre ts̈ëngaftangbiámnaca Bëngbe Bëtsá echanjama ents̈ayá chas̈motsábomnama, ¡ents̈anga Bëngbe Bëtsábeñe nÿe bats̈á os̈buáchiyënga! } “S̈mochjuinÿe chë lirio uants̈efjushangá jtsajuajnana: ndoñe ntsetrabájayana, ni ntseshabiamnayana. Pero ats̈e cbë́yana, ndegombre ni mo rey Salomón, nÿetsca chabe bomnánaca, chë lirio uants̈efjushangacá nÿets̈á botamana quenjatspormana. |} Chcasna, nÿe chë base soye jamama ndoñe s̈montsobenëse, ¿ndayama chë inÿe soyëngama s̈mochjatenócochinÿena? 8{i Masque chca endmëna, masque canÿa ts̈a tojesenócochinÿena, ¿nts̈amo nanjobenaye jamana, chë ntsachets̈á vida yochtsebomnents̈ana canÿe hora vida más jabotiyana? z% Chë ftsenga shlofts̈ënga s̈mochjanÿe: tondaye ntjájena, ni jaja saná ntjátbanana, ni grano uaquëcjnaye yebnënga ntsebomnana; pero Bëngbe Bëtsá chënga saná jtsats̈atnayana. ¡Y ts̈ëngaftanga chë ftsenga shlofts̈ëngbiama puerte más s̈monduámana! Vy% Ndegombre, vida chë sanama más enduámana y cuerpo chë ents̈ayama más. pxY Chents̈ana, Jesús chabe uatsjéndayënga tojanë́yana: “Quem soye cbë́yana: Ndoñe s̈mattsenócochinÿena ndayá s̈mochjase o s̈mochjofs̈iye vida jtsebomnama, ni ndaye ents̈ayá s̈mochjuíchëtjuama cach ndoñe. ]w3 Y Jesús chora tojánayana: “Chca endbopása chë nÿe chabiama bomnana tojtsejuabá y bëtscá Bëngbe Bëtsabe soyënga ndoñe tonjëftsashjacháftaca ca.” Bëngbe Bëtsá chabe básenga jtsanÿenana #v? Pero Bëngbe Bëtsá chábioye ibojauyana: ‘Obëjema, cach quem ibeta cochanjóbana; y asna, chë contsebocjana soye, ¿ndabiama yochtsemna ca?’ ” .uU Y chora ats̈e chjeniyana: Bacó, bëtscá soyënga contsebocjana, ba uatama cmochanjuáshjache. Morna, cochjóchna, cochjase, cochjatëmo, cochjóboyejuaye ca.’ [t/ Y mënts̈á yojeniyana: ‘Chë grano uaquëcjnaye yebnënga chantsendbiama, y inÿe más bëts yebnënga chanjëtsjebo, y chiñe nÿetsca ats̈be jaja saná chantsóbocjaye y nÿetsca ats̈be soyë́ngnaca. #s? Chë bomná chora mënts̈á yojtsejuabnaye, ‘¿Y morna, nts̈amo chjama? er ndoñe quetsátsbomna ndayents̈e ats̈be jaja saná jtsobocjayama ca.’ r  Y chora mënts̈á tojanacuntá: “Inamna canÿe bomna ents̈á, y chabe fshantsënguiñe ts̈a jaja saná yojtsopodena. q Y ents̈ángbioye tojanë́yana: —S̈mochjinÿe y cuedado s̈mochtsebomna chë nÿe yapa soyënga jtsebomnama bos̈ama; er masque bëtscá soyënga chas̈motsóbomñe, chca ndoñe ques̈mochátstats̈ëmbo aíñe ts̈abe vida tais̈mochjónÿenama ca. bp= Y Jesús tbojaniyana: —Bacó, ¿nda ats̈e s̈ojábema tsëndatbe ujatanayá ca? /oW Chents̈ana, canÿa ents̈anguents̈á Jesúsbioye tbojaniyana: —Buatëmbayá, ats̈be cats̈ata momandá chë áts̈bioye otocana soyënga chas̈uatoyé ca. Nn er chë Uámana Espíritu cmochanjabuayená nts̈amo jayanama tojtsemncá, jóyebuambayama chacmojtsamna ora ca” —Jesús tojánayana. Ents̈abiama resjo yomna, nÿe yapa bomnana jesejuabayana m “Ts̈ëngaftanga chë judiëngbe enefjuana yebnëngoye, nts̈amo ents̈anga bétsamama ichámëngbioye y mandadë́ngbioye chacmojunatse ora, ndoñe s̈mattsenócochinÿena nts̈amo o ndáyeca s̈mochjenë́uyanama, o ndayá s̈mochjayanama; Vl% “Bëngbe Bëtsá bochanjaperdóna, nda chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemabiama ndoñe ts̈abá tontsichamuábioye, pero chë Uámana Espíritbiama ndoñe ts̈abá tontsichamuábioyna ndoñe. ak; pero nda ents̈angbe delante, ats̈be ents̈á ndoñe yondmëna ca tojayanabiama, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá, Bëngbe Bëtsabe angelëngbe delante echanjayana, cha chabe ents̈á ndoñe yondmëna ca. ejC “Ats̈e cbë́yana, nda ats̈be ents̈á yomna ca ents̈angbe delante tojayanabiama, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemánaca, Bëngbe Bëtsabe angelëngbe delante echanjayana chë ents̈á chabia yomna ca; Ei Y ts̈ëngaftangbiama Bëngbe Bëtsá lempe endë́tats̈ëmbo, y bueta stjënëjënga ts̈ëngaftangbe bests̈as̈iñe yomnámnaca. As ndoñe matauatjëngana; ts̈ëngaftanga ba jaja shlofts̈ëngbiama corente más s̈monduámana ca” —Jesús tojánayana. Ndabiama Jesucristo yochjayana chabe ents̈á yomna ca 0hY “¿Shachna jaja shlofts̈etémënga ndoñe nÿe uta denario crocenánama mondbétsena? Pero masque chca, Bëngbe Bëtsá chëngbiama sempre jesenójuabnayana. Zg- Cbochanjabuayená ndábioye cmojtsamna jtsebiauatjana: s̈mochtsebiauatja chë nda vida jtsabuajuánama y chents̈ana infiernoye jtsichámuama obenana endbomnábioye; chábioye cocayé s̈mochtsebiauatja ca. Mf “Ts̈ëngaftanga, ats̈be amiguënga, cbochjáuyana: Ndoñe matauatjëngana nÿe chë ts̈ëngaftangbe cuerpo japochócama imobenëngbiama, pero chents̈ana más jamana ndoñe ntsobenana. e Chíyeca, chë mora nÿe ts̈ëngaftangbiama s̈mojtsichamo soyënga, chë ents̈angbiama mo ibetiñcá cuaftsemna soyënga, ents̈anga chama botamana mochanjátats̈ëmbona. Y chë iytëcana s̈mojtsichamo soyënga, nÿetsca ents̈ángbioye mochántsabuayiynaye, mo nda canÿe yebnents̈a tsbanánocana noticiënga tojtsayebuachcá ca” —cha tojanë́yana. Nda ndegombre cuantsebiauatja d Er ndocna yoiytë́mena soye, ntjinÿcá queochaisoquéda; y chë ndótats̈ëmbo soye, ntsotats̈ëmbcá queochaisoquéda. Kc  Chëntscuana, ba uaranga ents̈anga chents̈e tmojanójoto; ts̈a ents̈anga causa, nÿetscanga imojtsenatsë́nts̈enaye. Chora Jesús tojanonts̈é jóyebuambayama, y natsana chabe uatsjéndayëngbioye tojanë́yana: “Chë fariseungbe buatëmbana soyëngama cuedado s̈mochtsebomna, chënga mondmëna bacna ents̈anga, nts̈amo ndegombre tmojuabnacá ndinÿinÿnayënga. Nts̈amo chë levadura jamana nÿetsana chauábochema, cachcá chëngbe buatëmbana soyë́ngaca, chë fariseunga montsobena jamana bëtscá ents̈anga nts̈amo ndoñe ts̈abá tontsemncá chamotsamama. b 6chca, jisháchichiyama jtsebos̈ëse, cachá nts̈amo tojayana sóyeca chënga jtsebomnama ndáyeca chábioye mal jaquédana.kaO 5Jesús chë soyënga tojánayanama, chë ley abuátambayënga y fariseunga puerte tojánetëna, y cha chents̈ana yojtsaisebocana ora, tmojanonts̈é chábioye becá tjanayana, y imojtsama ba soyëngama chaóyebuambama, ` 4“¡Ts̈a lastema ts̈ëngaftangbiama, chë ley abuátambayënga! Ts̈ëngaftanga jtsamana, Bëngbe Bëtsabe soyëngama jtsetats̈ëmbuama ents̈angbiama yapa totcá chaotsemnama. Cach ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mátobena chë soyëngama ts̈abá jtsetats̈ëmbuana, y chama jtsetats̈ëmbuama tmojtsebos̈ë́ngbioyna ndoñe ques̈matalesénciaye ca” —Jesús tojánayana. H_  3Abélbioye tbojanóba orscana, Zacarías tmojanóbantscoñe. Zacaríasna Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e tmojanóba, altar y chë ents̈anga Bëngbe Bëtsábioye imojánadorana luariñe. Chcasna, Bëngbe Bëtsá echanjama chë oyebuambnayënga tmojanóbanama, morsca ents̈ángbeñe nÿets castigo chaotsemnama ca. 2^] 2Y chca, nÿets castigo morsca ents̈ángbeñe echántsemna, nÿetsca Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga tmojóbanama, Bëngbe Bëtsá quem luare tojanma orscana; ] 1“Chíyeca, Bëngbe Bëtsá chabe bëts osertanánaca tojánayana: ‘Ats̈e chë́ngbioye chanjichamuá ats̈be juabna oyebuambnayënga y ats̈biama abuayiynayënga, y báseftangbioye mochantsëbaye y ínÿengbioyna mochantsë́camiye ca.’ \ 0Chca jtsamëse, ts̈ëngaftanga s̈montsinÿanÿná, nts̈amo chë bëts taitanga tmojanmcá ts̈abá yomna ca ts̈ëngaftanga s̈mojtsejuabnama, er chënga chë oyebuambnayë́ngbioye tmojtsanëbaye y ts̈ëngaftangna chëngbe cuevëshënga jtsatspórmayana. [ /“¡Ts̈a lastema ts̈ëngaftangbiama! Ts̈ëngaftanga jtsamana chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga tempsquënga bëtsëtsa ents̈anga chamotsemnama, chëngbe cuevëshënga jtsatspórmayëse; pero chë mo chëngcá, canÿe buayenana sóyeca tmojabë́ngbioye ndoñe ntsayaunanana. Y chë tempsquënga chca oyebuambnayë́ngbioye ts̈ëngaftangbe bëts taitanga tmojtsanëbaye. &ZE .Pero Jesús tojánayana: —¡Ts̈a lastema ts̈ëngaftangbiámnaca, chë ley abuátambayënga! Mo canÿe ents̈á, couáybioye canÿe uauta uasmanë́sha tbojuasmá, y chësha ndoñe yapa chaondëtsautama tondaye tontsamcá, ts̈ëngaftanga ents̈ángbioye jtsamë́ndayana bëtscá mandënga chamotsocumplínama, pero cach ts̈ëngaftanga ni mo bats̈atémnaca jtsamana chë mandënga jtsocumplínama ca. :Ym -Jesús chca tojánayana ora, canÿe ley abuatambayá tbojaniyana: —Buatëmbayá, chca palabrënga contsoyebuambná ora, bëngbiámnaca ndoñe ts̈abá quecátichamo ca. “¡Ts̈a lastema ts̈ëngaftangbiama! S̈mondmëna mo obanënga uatbontsaniñcá, ndoñe ntsinÿnana, y ents̈anga ntsetats̈ëmbcá chiñe jtsebotájayana. Chca s̈mondmëna, er ts̈ëngaftangbe ainana entsemna jútjena bacna juabnë́ngaca, pero ents̈angbiama ndoñe chca ques̈mátinÿna ca.” Wy +“¡Ts̈a lastema ts̈ëngaftangbiama fariseunga! Ts̈ëngaftanga ts̈a jtsebos̈ana chë judiëngbe enefjuana yebnënguenache chë más uámana luarënga jtsebomnama, y benachiñe nÿa puerte respétoca ents̈anga chacmotsacheuanayama ca. _V7 *“¡Ts̈a lastema ts̈ëngaftangbiama fariseunga! Ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabiama jtsequëcjnayana chë jajañents̈a sananga bnë́tsanents̈ana canÿe soye nÿets̈á, y chë binche matatémënguents̈ana menta, ruda y nÿetsca binche matatemënguents̈ánënaca; pero nÿe bats̈á jtsamana chë nÿetscanga cachca derechënga chamotsebomnama y cha jtsebobonshánama. Quem soyënga cocayé cmontsamna jtsamana, chë inÿe ts̈abe soyënga ntjajbanacá ca. OU )Ts̈ëngaftanga cmontsamna, chë soyënguiñe ndayá ainaniñe yomnents̈ana ínÿengbioye jats̈atayana, y chca, lempe nts̈amo chas̈mojtsamcá Bëngbe Bëtsabe delante ts̈abá echántsemna ca. ]T3 (¡Juabna ndbomnënga! Ts̈ëngaftanga ndoñe s̈mondë́tats̈ëmbo, chë ts̈ëngaftangbents̈ana ents̈anga ndayá jinÿama imobencá tojamá, chë ts̈ëngaftangbe tsoye yomna soyë́ngnaca tojamama; y chíyeca, chabiama cachcá enduámana ndayá ts̈ëngaftangbe ainanoye yomna soyënga, y chë ents̈angbe delante s̈mojama soyënga. S' 'Pero Bëngbe Utabná tbojaniyana: “Ts̈ëngaftanga fariseunga s̈mondmëna mo ents̈angcá ndëmuanÿenga chë tazës̈ënga y s̈cnenënga shjoicajana jtsóbojabiana, pero tsoyna nÿe cachcá jonÿayana. Ts̈ëngaftanga becá jtsamana ents̈angbiama mo ts̈abengcá jtsinÿnama; pero ts̈ëngaftangbe ainanents̈e jútjena entsemna nÿe jtsatbëbanama y bacna soyënga jtsamama juabnë́ngaca. ?Rw &Chë fariseo tojanëuatjaná, Jesús ntsacuents̈abiacá jasama yojonts̈é causa, ndoñe nts̈amo chë judiënga imojanamancá, Bëngbe Bëtsabe delante ts̈ábenga jtsatsmënama. wF~}}||8{kzxxw#vutt_ssHr^qqonnTmll*kjj&i/hagfedcbb@a]`^_6^](\][ZPYXpW)UTSSFRQQ&PHO,NKJnIHH1G FEhDCC]B%AA@??>c==-<^;Y:9t88$7765c44R3]311 00/K.-- ,6+~**(''%$#"z!x suGFAHSDPT] kN% 6 > S`hMw]3Y chë rey ibojauyana: ‘Acnaca shachna pueblents̈a mandado cochántsemna ca.’ s_Chents̈ana inÿa yojáshjango y yojayana: ‘Taita, acbe crocénana shachna soye más tonjoboté ca.’ J Y chë rey ibojojuá: ‘Ts̈a ts̈abá, ts̈abe oservená. Aca quem base soyiñe nts̈amo tcbojamandacá ts̈abá tcojámayeca, bnë́tsana pueblents̈a mandado chacotsemnama cbojayé ca.’ s_Chë natsaná yojáshjango y yojayana: ‘Taita, acbe crocénana bnë́tsana soye más tonjoboté ca.’ nU“Pero pronto chë luarents̈a rey cha imojábema. Y chë luaroye yojtá orna yojamánda chë crocénana yojëftsayents̈buáchenga chamobéconama, jtsetats̈ëmbuama ntsachets̈á cada ona chë crocenánaca yojongánama. a;Pero cachabe luarents̈a ents̈anga cha imojuáya, as chëngna básefta ents̈anga imojichamuá chë inÿe bën luaroca mënts̈á chamuayanama: ‘bënga ndoñe queftsátsbos̈e cha bëngbe rey chaotsemnama ca’. t~a Cabá nda ora, chabe bnë́tsana oservénënga yojáchembo y bëtscá crocénana cada cánÿabioye yojë́ftsayents̈buachiye, y mënts̈á yojëftsë́yana: ‘Quem crocenánaca trato s̈mochjábema ats̈e candëtabëntscuana ca.’ +}O Jesús tojanë́yana: “Canÿe luarents̈a uámana ents̈á inÿe bën luaroye yojá, cachabe luarents̈a rey chamobemama y chents̈ana cachábioye jtama. i|K Ents̈anga chë soyënga imojtsuenana, y Jesús inÿe soye tojanacuntá jabuátambama, er cha ya Jerusalén béconana yojtsemna, y ents̈anga imojtsejuabnaye chë Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana ya yochjanóshjango ca. ,{Q Er chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá tojabo chë pochocánënga jtsemnama imojtsajnënga jabétsanguanguama y jabátsebacama ca. Chë crocenánama cuento #z? As Jesús tbojaniyana: —Mënté, aca acbe bacna soyënguents̈ana atsbocaná contsemna, er Zaqueo, ácnaca Abrahámbents̈ana ents̈á condmëna. ;yoChora Zaqueo tojantsá, Bëngbe Utabná Jesúsbents̈e, y mënts̈á tbojaniyana: —Mouena, ats̈be Utabná, ats̈be bomna soyënguents̈ana tsë́ntsañe ndbomnëjémënga chanjáts̈ataye y nda más crocénana tijëftseyëngacá, chë ntsachets̈á tijë́ftsefcama canta soye más chantoyiye ca. (xIEnts̈anga chca tmojáninÿe ora, tmojanonts̈é Jesusbe contra mënts̈á ichámuana: “Jesús tonjá canÿe bacna soyënga amabe yebnents̈e jatema ca.” iwKChora Zaqueo betsco tojtanastjango y chents̈ana puerte oyejuayá Jesúsbioye tbojanofja. [v/Jesús chë betiyeshoye tojánashjango ora, tsbanánoye tojanontjes̈é y Zaquéobioye tbojáninÿe. As Jesús tbojaniyana: “Betsco chocana matastjango, Zaqueo, er mënté chanjá acbe yebnoye jatema ca.” )uKChcasna, cha betsco natsanoye tojaftsanótjajo y canÿe sicomoro betiyeshoye tojánas̈ëngo, chca, Jesús chëjana tojtsachnëjuana ora, jinÿama jobenayama. ktOChora, canÿe bomna ents̈á, chë Romocama ents̈anga impuesto atjanayëngbe amëndayá, Zaqueo ca uabainá, yojtsebos̈e Jesús jinÿama. Pero ndoñe yontsobena jinÿama, bëtscá ents̈anga causa y cha becua inamna causa. \s 3Jesús Jericó puebloca tojánashjango ora, chë pueblëjana cha yojtsachnëjuana. Fr+Y cachora cha ts̈abá ibojtabinÿna, y Jesúsbioye ibojtsë́stona, Bëngbe Bëtsá atschuanaye. Y nÿetsca ents̈anga, chca tmojáninÿe ora, Bëngbe Bëtsá imojtsatschuanaye.yqk*Chora Jesús tbojaniyana: —Matinÿe, Bëngbe Bëtsábeñe betsos̈buachéyeca shnaná contsatsmëna ca. p3)—¿Ndayá cojtsebos̈e ats̈e acbiama chjamama ca? Y chë jtaná tbojanjuá: —Ats̈be Utabná, ats̈e së́ntsebos̈e chas̈uatabínÿnama ca. wog(As Jesús tojantsá y tojanmandá cha chamobets̈ama. Cha ya bécoñe yojtsemna ora, Jesús tbojantjá: 0nY'Chë natsana imojtsajnënga chë jtaná imojtsácacana, iytëca chaóbemama; pero cha más yojtsáyebuache: —¡Davídbents̈ana Ents̈á, s̈motselastemá ca! nmU&As cha yojonts̈é uayebuáchana: —¡Jesús, Davídbents̈ana Ents̈á, s̈motselastemá ca! Pl%y chë ents̈anga tmojaniyana, —Jesús Nazaretocá entsebeconá ca. fkE$Ents̈anga chëjana imojtsachnëjuanama tojanuena ora, yojanotícia ndayá yojtsopasana ca, j #Tojanopasá, Jesús Jericó puebloye yojtsebéconaye ora, canÿe jtaná benache juachañe inatbemana, lemos̈na otjanañe. xii"Chë uatsjéndayënga tondaye tonjanësertá, ni montsetáts̈ëmbo ndayá bétsemnana nts̈amo Jesús yojtsëtsëtsnacá, er chëngbiama yojamna josértama ndopodena soyënga. Jesús, Jericó puebloca canÿe jtanábioye tbojanshná [h/!y chamojátjanjents̈ana, mochanjóba, pero unga tianoye cha echántayena ca.” g er choca cha chë ndoñe judiëngbe cucuats̈iñe mochanjáboshjona, y mochantsáboyejuana, mochanjóyenguango, mochántsebuashëtotjo; @fyJesús chabe bnë́tsana uta uatsjéndayënga barie tojánachembo, y mënts̈á tojanë́yana: “S̈montsetáts̈ëmbo mora Jerusalenoye bënga montsajnama, y choca lempe echanjochnëngo nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemabiama tmojanabemcá; Gecha mora quem luarents̈e chë soyëngama más echanjóyëngacñe, y chë inÿe luarocna, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida ca. Jesús cachiñe tojánayana cha jóbanama y jtayenama qd[Jesús chora tojanë́yana: —Ndegombre cbë́yana, ndánaca Bëngbe Bëtsábioye jasérviama, chabe amë́ndayama jtsabuayiynayëse, cachcá tojë́ftseboshjona chabe yebna, shema, cats̈átanga, bëtsë́tsanga o básenga, 3c_Chora Pedro, Jesúsbioye tbojaniyana: —Bëngbe Utabná, aca contsonÿá, bënga lempe chë fsë́ndbomna soyënga fsënjéseboshjona, y ácaftaca fsëntsajna ca. bwY Jesús tojanë́jua: —Ndayá ents̈anga ndoñe mondobena jamana, Bëngbe Bëtsá aíñe endobena jamana ca. naUChora, chë chca imojouenënga tmojánayana: —¿As nda yochjobenaye atsbocaná jtsemnana ca? 3`_Ndegombre, más paselo endmëna canÿe camello chë coshufjents̈a atëfjnëjana chauachnëngo, y ndoñe canÿe bomná Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguana ca. _!Chca ngmená tbojáninÿe ora, Jesús tojánayana: —¡Yapa totcá bomnëngbiama entsemna Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguama! k^OChë ents̈á chca tojanuena ora, puerte ngménaca yojtsemna, er cha corente bomná inamna. &]EJesús chca tojanuena ora, tbojaniyana: —Cabá canÿe soye cmontsebuáshbena jamana: lempe nts̈amo icobomncá cochjetsatobuiye, y chë crocénana, ndbomnëjémënga cochtsats̈ataye; chca, celoca canÿe bëts bomnana cochántsebomna. Chents̈ana, cochjabo y s̈cochjuasto ca. j\MChora chë boyabása tbojanjuá: —Ats̈e lempe chca básetema orscana sëndocumplina ca. }[sAca condë́tats̈ëmbo nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanmandacá: “Acbe shema ínÿaftaca ndoñe cattseíngñaye, inÿa ndoñe catjóba, ndoñe catjatbëba, ndoñe catjuaboínÿena y acbe bëtsë́tsata ndoñe stëts̈oye catjáquedaye ca.” Z{Y Jesús tbojanjuá: —¿Ndáyeca s̈cjauyana “ts̈abia ca”? Ts̈abia nÿe canÿa endmëna: Bëngbe Bëtsá. %YCCanÿe mandayá Jesúsbioye tbojantjá: —Ts̈abe Buatëmbayá, ¿ndayá s̈ojtsemna jamana chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama ca? zXmNdegombre cbë́yana, nda Bëngbe Bëtsabe soyënga ndoñe tonjóyëngacñe mo canÿe basetemcá jtsos̈buáchiyëse, cha ndoñe queochatobenaye Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguama ca.” Canÿe bomna ents̈á Jesúsbioye tojána W{Pero Jesusna chë basetémënga tojánachembo, y mënts̈á tojánayana: “Cachcá mónÿaye chë basetémënga áts̈bioye chamuabo, y ndoñe matë́uyanana; er Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana endmëna chë mo quem basetemëngcá imomnëngbiama. ~VuEnts̈anga imojanamana Jesúsbioye basetémënga junatsana chauabájajuama, y Bëngbe Bëtsábioye chëngbiama chaboimpadama; pero chë uatsjéndayënga chca tmojáninÿe ora, tmojanonts̈é chë basetémënga unachayënga jtsëcácanana. U{Chents̈ana Jesús tojánayana: “Ats̈e cbë́yana, quem Romocama impuesto atjanayá chabe yebnoye tojtaná chabe bacna soyëngama perdonaná, pero chë fariseo ndoñe. Er nda cachá bëtsá tojtsenobiamná, nduamaná mochántsebema; y nda cachá nduamaná tojtsenobiamná, aíñe bëtsá mochanjábema.” Jesús, basetémëngbiama Bëngbe Bëtsábioye tbojanimpadá qT[ Pero chë Romocama impuesto atjanayana, bënoca yojtsemna, ni celoye ntjontjes̈iycá, yojtsenócochjants̈etaye y mënts̈á yojtsichamo: ‘¡Ats̈be Bëtsá, s̈motselastemá, ats̈ajema bacna soye amá tsmëna causa ca!’ ” IS  Ats̈e sënduamana, ácaftaca jencuéntamna, canÿe semaniñe uta soye tondaye ntjascá jtsemnana; y lempe stjonÿenents̈ana, bnë́tsanents̈ana canÿe soye acbiama sëndëquëcjná ca.’ >Ru Chocna chë fariseo, tsanana Bëngbe Bëtsábioye mënts̈á ibojtsecuéntaye: ‘Bëngbe Bëtsá, cbontsatschuaná ats̈e chë inÿengcá ndoñe quetsatsmënama: atbëbanënga, puerte bacna soye amënga y shémbioye ínÿaftaca íngñayënga; y ni quem Romocama impuesto atjanayacá ndoñe quetsatsmënama. EQ “Uta boyabásata Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye tbojána Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama: canÿa yojamna fariseo, y chë ínÿana, canÿe Romocama ents̈ángbioye impuesto atjanayá. 4Pa Báseftanga imojtsanjuabná chënga ts̈abe ents̈anga imnamna ca, pero chë ínÿengbioye imojtsëbuayënja; chíyeca Jesús mënts̈á tojanacuntá jabuátambama: OAts̈e cbë́yana, Bëngbe Bëtsá betsco ts̈ëngaftanga cmochanjátsebacaye, ts̈ëngaftanga chë ínÿengbe causa mora s̈mojtsesufrínënga. Pero chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá chaojésabo ora, ¿cabá Bëngbe Bëtsábeñe os̈buáchiyënga quem luarents̈e ents̈anga yochjánÿena ca?” —Jesús tojánayana. Chë fariseo y chë Romocama impuesto atjanayabiama cuento dNAY chca, ¿Bëngbe Bëtsá chabe bocacánënga ndoñe yochanjátsebacaye? Chënga mora ínÿengbe causa montsesufrina y cada te Bëngbe Bëtsá mondbétseimpadana chaújabuachama. ¿Más chamuatobatmá ca yochjáuyana? ~MuChents̈ana Bëngbe Utabná tojánayana: “S̈monjouena nts̈amo chë ndoñe ts̈abá ama mandado yojayancá. 4Lapero quem viudá cada ora endabó causa, aíñe chanjóyeunaye, chabe uayayá chanjacastíga; ndóñesna cada te nandaboye y cabana ya s̈ochanjanamë́nts̈a ca.’ ” RKBayté chë mandado ndoñe yonjábos̈ena chë viudábioye joyeunayama; pero chents̈ana cha yojenójuaboye: ‘Masque Bëngbe Bëtsá ndoñe quetsátebiauatja, ni ents̈anga ndoñe quetsátayaunana, YJ+Chë pueblents̈e canÿe viudánaca inamna; chana canÿe demanda yojánbomna. As chë mandádbioye yojobeconá y mënts̈á ibojauyana: ‘Diosmanda ats̈be uayayá motsecastigá ndayá s̈ojaborlama ca.’ &IEMënts̈á tojánayana: “Canÿe pueblents̈e canÿe mandado inamna; chana ni Bëngbe Bëtsábioye ndoñe bonjánebiauatja, ni ents̈anga yonjánayaunana. 4H cJesús mënts̈á tojanacuntá, ents̈anga jabuátambama, Bëngbe Bëtsáftaca nÿets tempo jtsencuéntayana yomnama, ainaniñe añemo jtsebomnama ndocna te ntjajbanacá. HG %Chora chë uatsjéndayënga Jesús tmojantjá: —Utabná, ¿ndë́moca chca yochjopása ca? Y cha tojanjuá: —Chë obanabe cuerpo tojtsemnents̈e chë gallinacënga jojotana ca.F{$Uta boyabásata jajoca bochántsetrabajaye; canÿa mochanjesbets̈e y chë ínÿana ndoñe ca” —cha tojanë́yana. jEM#Uta shembásata cánÿiñe bochántsejanÿcoye; canÿa mochanjesbets̈e y chë ínÿana ndoñe. KD"“Ats̈e cbë́yana, chë ibeta, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá chaojtonÿná ora, útata canÿe jutsnë́shañe bochántsemna; canÿa mochanjesbets̈e y chë ínÿana ndoñe. >Cu!Nda tojtsents̈ena quem luarents̈e bëtscá jtsebomnama y ats̈biama jasúfriama ndoñe tontseprontana, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida echanjobuets̈e. Pero nda quem luarents̈a soyënga cachcá tojonÿá ats̈e juastama, masque chaóbana, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida echántsebomna. @B{ Menójuabonga nts̈amo Lotbe shémaftaca tojanopasama. qA[“Chë tena, nda cachabe yebnents̈a tsbanánoca chaojtsemna, y chabe soyënga cach tsoca tojtsebomnëse, chocana ndoñe chaondë́tastjango chë soyënga jesabobocnama; y nda jajoca chaojtsemna, yebnoye ndoñe chaondë́ta. \@1Cachcá echántsemna chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá chaojtonÿná ora. .?Upero Lot Sodoma bëts pueblents̈ana tojë́ftsanbocna ora, Bëngbe Bëtsá tojanma celocana íñeshe y azufre chauaftema, y chents̈a ents̈anga tojtsanapochocá. >9Cachcá nts̈amo Lot yojaniyena ora tojanopasacá: ents̈anga imnasaye, imnofs̈ës̈naye, imnóbouamnaye, imojtsena, sananga imnajena y imnajebuana; =Chë tempo, ents̈anga imnasaye, imnofs̈ës̈naye, imnóbouamnaye; natjë́mbana imojtsiyeñe, y chca, natjë́mbana imojtsomñe, Noé chë barquë́shoye tojánamashënguëntscuana; pero chora uabouana uaftena tojánashjango y chë ents̈anga tojtsanapochocá. </“Nts̈amo Noé yojaniyena ora tojanopasacá, cachcá echanjopása chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá quem luaroye chaojésabo ora. f;EPero natsana cha bontsemna puerte jasúfriana, y morsca ents̈angbiama uabotená jtsemnana. 8:iEr chë tojatcuinÿe ora, nts̈amo celoca catoica juachoica tojabuashinÿinÿenacá, chca echántsemna chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá quem luaroye chaojésabo te. 9Chora báseftanga mochántsichamo: ‘Muents̈e entsemna’ o ‘Choca entsemna ca’; pero choye ndoñe s̈matjá, ni s̈matjúseto. %8CJesús chabe uatsjéndayënga tojanë́yana: “Canÿe tempo echanjóshjango, y chora ts̈ëngaftanga s̈mochántsebos̈e canÿe te jtsebomnana, nts̈amo chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá ts̈ëngaftangbeñe enjëftsemna orcá; pero chora ndoñe chca queochatóshjango. 87iChora ndoñe quemochátichamo ‘Muents̈e entsemna’ o ‘Choca entsemna ca’; er Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana ya ts̈ëngaftangbeñe entsemna ca” —cha tojánayana. 6{Canÿe, chë fariseunga Jesús tmojantjá, mocna ora chë Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana yochjanóshjanguama; y cha tojanë́jua: “Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana chaojóshjango ora, ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mochatobenaye chca jinÿana. K5Y chë ents̈ábioye tbojaniyana: —Matëtsbaná y motsatoñe; Bëngbe Bëtsábeñe aca icos̈buachéyeca shnaná contsatsmëna ca. Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana yochjóshjango 4¿Nÿe quem boyabása, inÿe luarocana ashjangoná, tojesshë́cona Bëngbe Bëtsá jëtschuayama? ¿Ndáyeca chë ínÿenga ndoñe ca? 31Chora Jesús tbojaniyana: —Bnë́tsanënga mondmëna chë shnánënga tmontoquedanga. ¿Ndayents̈e chë inÿe esconë́ftanga imojtsemna? *2My Jesusbe delante yojoshëntsaments̈iye, jubiaca fshantsóntscoñe yojotsejbéna, y chábioye ibojtsatschuanaye; y chë boyabásana Samarioca ents̈á inamna. 1}Canÿa chënguents̈á, shnaná yojtsemnama tojáninÿe ora, yojesshë́cona Bëngbe Bëtsábioye jabuache atschuanaye; 03Jesús chënga tojánanÿe ora, tojanë́yana: —Jerusalenoca bachnángbioye motsajna, y chënga s̈mochjínÿanÿiye ts̈ëngaftanga mora ndës̈oquënga s̈mojtsemnama ca. Y tojanopasá, chë bnë́tsanënga cabá imojétsayëntscuana, ya shnánënga imojtoquédaye. Y/+ y mënts̈á imojtsáyebuache: —¡Jesús, Buatëmbayá, s̈motsalastemá ca! 0.Y Y canÿe pueblotémoye tojánashjango ora, bnë́tsana boyabásenga bacna nguayanánaca s̈oquënga chábioye tmojána; chábents̈ana bënoca chënga tmojanoquedá, Z-- Jerusalenoye benache, Jesús tojánachnëngo Samaria y Galilea luarëjana. 4,a Ts̈ëngaftángnaca cachcá, lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá tcmojutariecá chas̈mojama ora, cmontsamna jayanana: ‘Nduámana oservénënga fsëndmëna; er nÿe nts̈amo jamama s̈uamncá tifjama ca’ ” —Jesús tojánayana. Jesús, bnë́tsanënga bacna nguayanánaca s̈oquënga tojanashná c+? Y chë bochichnayábioye ndoñe quebochtë́tschuaye ndayá tbojuatariecá cha tojamama. J* Ndoñe, chamna mënts̈á bochanjauyana: ‘Jetiñe juasama cochjuábua, y moprontá ats̈e jasérviama ats̈e candëse y candofs̈entscuana; y chents̈ana aca cochjase y cochjofs̈iye ca.’ S)“Nderado canÿa ts̈ëngaftanguents̈á canÿe bochichnayá tbojtsebomna, cha jajocana tojtashjango jajañe arayocana o uacnënga anÿenocana, ¿chábioye bochjauyana: ‘Matabo y mabose ca’? 1([Y chë Utabná tojanë́jua: —Ts̈ëngaftanga os̈buáchiyana, bats̈atema masque nÿe mo mostaza jenaycá s̈mojtsebomnëse, quem sicomoro betiyoye s̈matjauyana: “quemuents̈ana mojashtse y mar béjayoca mojé ca”, y quem betiye chca nanjama ca. Chë oservená ndayá ibomna jamana l'QChë uatsjéndayënga Bëngbe Utabnábioye tmojaniyana: —Os̈buáchiyana s̈mababuaté ca. !&;Masque nÿe canÿe te, canÿsëfta soye nts̈ámnaca tcmojaborlá, y canÿsëfta soye ‘chca ndoñe más quecbochatsbórla ca’ tcmojauyanëse, aca cmontsemna cha jtseperdónana ca” —Jesús tojánayana. Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse, corente obenana jtsebomnana %Cuedado s̈mochtsebomna. “Acbe cats̈ata bacna soye tojamëse, cochjuácacana; y yochtsajbaná ca cha tojayanëse, cochtseperdóna. W$'Más ts̈abá chabiama nántsemna canÿe nantsnëbé chamotsetamos̈ë́nts̈bua y mar béjayoye chamotsashbuets̈e, y ndoñe chë canÿa Bëngbe Bëtsábeñe os̈buachiyá bacna soye chaomama juanatsana. J# Jesús chabe uatsjéndayënga tojanë́yana: “Sempre echanjë́ftsemna juabnënga bacna soyënga jamama; pero, ¡ts̈a lastema chë ents̈abiama ndabe causa ínÿenga bacna soyënga tmojama! %"CPero Abraham ibojauyana: ‘Chënga ni mo Moisés, ni chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayë́ngbioye ndoñe tmonjóyaunase, Bëngbe Bëtsábeñe ndoñe quemochatos̈buáchiye, masque canÿe obaná chauatayenëse, chë́ngbioye jábuayenama ca’ ” —Jesús tojancuentá.#!?Chë bomná ibojojuá: ‘Ndoñe, Taita Abraham; nderado obanënguents̈ana canÿa chë́ngbioye tojase, aíñe chë ts̈abe benache muantishache ca.’ : mChora Abraham ibojauyana: ‘Chënga ya mondbomna ndayá Moisés y chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga tmojëftsanábema soyënga; ¡chë́ngbioye chamoyauná ca!’ ;ochoca sëndábamna shachna cats̈átanga; as chaúyana nts̈amo moca ats̈e stsepasana y nts̈amo jamëse chënga ndoñe chaondë́tsamna quem ngménënga luaroye jabama ca.’ ~u“Y chë bomná ibojauyana: ‘Masque chca, Taita Abraham, Diosmanda Lázaro michmó ats̈be taitabe yebnoye; lQY inÿe soye, canÿe bëts tbuañe entsemna ts̈ëngaftangbiocana më́ntscoñe; chca, chë ts̈ëngaftangbioye muents̈ana jenachnënguama tmojtsebos̈ënga ndoñe chamondëtsobena, ni chocana bë́ngbioye cach ndoñe ca.’ )Pero Abraham ibojauyana: ‘Uaquiñá, menojuabó, aca fshantsoca vida conjánbomna ora, lempe nts̈amo icojabos̈cá tconjanóyëngacñe, y Lázaro chë cuenta tondaye quenjátsbomna; pero morna, cha ts̈abá y oyejuayá entsemna, y aca jabuache ngménana contsebomna. Z-As chë bomná yojuayebuáchena: ‘¡Taita Abraham, s̈molastemá! Lázaro michmó chabe nts̈abuafja chaofchecuacuá y ats̈be bichtaja chauabofchecuacuaye, er quem íñeshoca ts̈a së́ntsesufrina ca.’ %C“Chë bomná infiernoca puerte ngméniñe yojtsesufrina ora, tsbanánoye yojontjes̈iye y bënoca Abraham ibojinÿe, y Lázaro cháftaca yojtsemna. A{Canÿe te Lázaro yojtsóbana, y Bëngbe Bëtsabe angelënga Abrahámbioye cha imojtamba, chë nÿetscanga oyejuayënga mondmëna luaroye. Chë bomnánaca yojóbana y imojuátbontsa. .UQuem ndbomnëjema yojtsebos̈e chë bomná yojtsesayents̈ana yojatquëcjana sanángaca jtoshachayana; y chë ques̈ënga imnaboye chabe nguaye cuerpo jajáfjuama. %CCanÿe ndbomnëjémnaca inamna, Lázaro ca uabainá, bacna nguayanánaca s̈ocá; y cha yojanamana chë bomnabe bës̈ás̈ents̈e fshantsiñe jótbemana. 1[“Canÿe bomna ents̈á inamna; cha yojanamana uámana y botamana shbuenda uafjatsenga y lino ents̈ayangá jtichëtjuana, y cada te bëts fiestënga yojánama. V%“Nda chabe shémbioye cachcá tbojesonÿá y ínÿaftaca tojtóbouamase, cha chë natsana shémbioye ínÿaftaca jtseíngñayana; y nda chë úts̈ena shembásaftaca tojobouamá chana, canÿe uabuatmá jtsebomnana, y chca, chana canÿe bacna soye jtsamana ca” —Jesús tojánayana. Chë bomná y chë ndbomnëjema Lázaro 'G“Más paselo endmëna, celoca y quem luare chaopochocá, y ndoñe chë nts̈amo leyiñe iuayancá, chë ndayá jopásama yomnama, ni mo canÿe punto ndoñe chca chaondë́tsemnama ca” —Jesús tojánayana. Ndayá Jesús tojanabuatambá chë bouamnënga tmojtsenë́ts̈enama C“Moisesbe ley y chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga ts̈ëngaftanga cmonjanabuayiyná, Juan chë Ubayaná quem luaroye tonjánabëntscuana. Cha tonjánabo orscana montsabuayiyná chë ts̈abe noticiënga Bëngbe Bëtsabe amë́ndayocama, y nÿetscanga ts̈a montsebos̈e choye jamashënguama ca. GAs Jesús tojanë́yana: “Ts̈ëngaftanga ents̈angbe delante mo ts̈ábenga cuaftsemncá jtsenobiamnayana, pero Bëngbe Bëtsá endë́tats̈ëmbo ndayá ts̈ëngaftangbe ainaniñe yomnama; er ndayá ents̈anga más tojtsebos̈cá, Bëngbe Bëtsá jtsáboyënjana ca. Moisesbe ley y Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana Chë fariseunga, becá crocénana jtsebomnama bos̈ënga imnamna, lempe chca chënga tmojanuena, y Jesúsbioye imojtsáboyejuana. q[ “Ndocná ntsobenana uta mandayata jtsaservénana; er cánÿabioye bochantsáboyënja y chë ínÿabioyna bochántsebobonshana, o cánÿabiama ts̈abá echántsetrabajaye, y chë ínÿabiamna ndoñe ts̈abá. Ndoñe quecátobena Bëngbe Bëtsá jtsebobonshánana, nÿe quem luarents̈a soyënga jtsebomnama tcojtsebos̈ëse ca” —Jesús tojánayana. ! Y chë ndoñe ts̈ëngaftangbe sóyeca ndoñe ts̈abá s̈monjamëse, ¿nda cmochjants̈abuáchiye ndayá ts̈ëngaftangbiama yomncá ca? G Chcasna, quem luarents̈e, chë bacna soyënga amëngbe luarents̈a bomnánaca ndoñe ts̈abá s̈monjamëse, ¿nda chë ndegombre bomnana, chë Bëngbe Bëtsabe soyënga cmochjábanÿiye? h I “Nda básefta soyënguiñe lempe ts̈abá tojama, bëtscá soyënguíñnaca lempe ts̈abá echanjama; y nda básefta soyënguiñe ndoñe ts̈abá tonjama, bëtscá soyënguíñnaca cach ndoñe ts̈abá queochatsma.  5 “Ats̈e cbabuayená, quem luarents̈e, chë bacna soyënga amëngbe luarents̈a bomnánaca amiguënga s̈mochjábiama, ínÿenga jtsëjabuáchanëse. Chca, chë bomnana tojtsopochocá ora chas̈motsabamna ndëmuanÿenga chë nÿetsca tescama oyenoye chacmúbuajama ca. $ AChents̈ana, chë nduiño ts̈abá yojayana chë ndoñe ts̈abá ama mayordombiama, cha stúdioca yojamama. Chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈anga, cachëngbe soyë́ngaca puerte studio bomnënga mondmëna; y chë ents̈angbe juabnënga binÿnayábenga ndoñe nÿa yapa ca. { oChents̈ana ínÿabioye ibojatjaye: ‘Y acna, ¿Ntsachets̈á icondebena ca?’ Y cha ibojojuá: ‘Canÿe patse medida trigo ca.’ As cha ibojauyana: ‘Muents̈e acbe recibë́cha entsamna; chiñe nÿe posufta bnëtsanama mábema ca.’ _ 7Y cha ibojojuá: ‘Canÿe patse barrilës̈angá aceitiye ca.’ As cha ibojauyana: ‘Muents̈e acbe recibë́cha entsamna; mora mótbema y inÿácha nÿe shachna bnë́tsana barrilës̈angama matapormá ca.’ +O“Chents̈ana, canÿánÿa chë chabe nduíñbioye ndebénënga yojáchembo. Cánÿabioye ibojatjaye: ‘¿Ntsachets̈á ats̈be nduiño icondebena ca?’ 2]Ya së́ntsetats̈ëmbo ndayá chjama, chca, ats̈be trabajuents̈ana chas̈ojtábocna ora, ats̈e jtsabamnama ndëmuanÿenga chëngbe yebnents̈e chas̈mofjama ca.’ Chë uajabuachaná yojonts̈é jenójuaboyana, y mënts̈á yojeniyana: ‘¿Y mora nts̈amo chtsemana, chë nduiño ats̈be trabajuents̈ana s̈ojtabocna ora? Ndoñe añemo quetsátsbomna fshantse jatrabájama, y lemos̈na jótjañamna sëntsëuatja. Asna, chë nduiño ibojachembo y mënts̈á ibojauyana: ‘¿Nts̈amo acbiama s̈montsatsëtsnacá ndegombre yojtsemna ca? Mora cuenta s̈matats̈tá nts̈amo ats̈be soyë́ngaca tcojamama, er morscana ya ndoñe ats̈be soyënga inÿená quecochátsmëna ca.’  Jesús mënts̈ánaca chabe uatsjéndayënga tojanacuntá: “Inamna canÿe bomna ents̈á, y cha ibnabomna canÿe uajabuachaná chabe soyënga chaotsinÿenama; y chë nduiño imojuenaye chë uajabuachaná chabe soyë́ngaca ndoñe ts̈abá yontsamama. jM Pero mora ts̈abá entsemna joboyejuayama y joyejuayëngama; er acbe uabentsá mo obanacá endánmëna, y mora bënga montsetáts̈ëmbo cha ainá yotsomñama; mo ots̈enacá endánmëna, y mora tmontsinÿena ca.’ ”!;“Chora chë befta ibojojuá: ‘Ats̈be uaquiñá, aca sempre áts̈eftaca condétsemna y lempe nts̈amo ats̈e tsbomncá acbiámnaca endmëna. J Y masna, acbe uaquiñá chë bacna vida bomna shembásengaftaca acbe crocénana pochocayá tojtashjango ora, chë más minÿica uacná chabiama tcojáshbua ca’ —chë uaquiñá ibojauyana. s_Chora cha chë taitábioye ibojauyana: ‘Taita, aca condë́tats̈ëmbo bueta uata cbetsajabuáchanama, nÿets tempo cbetseyeunanama, pero ndocna te ni mo canÿe chivotema ches̈caisats̈tá ats̈be amiguë́ngaftaca joboyejuayama. 8iPero chë uabóchena cats̈atna corente ibojtsetna y ndoñe yontsebos̈e tsoye jtamashënguana. As cach befta yojábocna chë cats̈átbioye jaimpádama chauatamashënguama. :~m“As chë oservená ibojojuá: ‘Acbe uabentsá tontashjango y chama acbe taitá s̈onjutarié chë más minÿica uacná jáshbuama, cha ts̈abá tojtashjanguama ca.’ }As chora cha canÿe oservenábioye ibojachembo y mënts̈á ibojatjaye: ‘¿Ndayá bëngbe yebnents̈e yojtsopasana ca?’ G|“Chë yebnoca fiesta yojtsemnëntscuana, chë mayor uaquiñana jajoca inétsomñe. Yebnoye yojtsataye y ya béconana yojtsemna orna, cha yojouena imojtsabuastoye y imojtselántsaye. i{KQuem ats̈be uaquiñá mo obanacá endánmëna y mora bënga montsetáts̈ëmbo cha ainá yotsomñama. Quem ats̈be uaquiñá mo ots̈enacá endánmëna y mora tmontsinÿena ca.’ Y chents̈ana imojonts̈é joboyejuayama. ozWMora chë más minÿica uacná s̈mochjuánatse y s̈mochjáshbua. ¡Mochjase y mochjóboyejuaye ca! $yAPero chë Taitana chabe oservénënga yojámëndaye: ‘Betsco chë más ts̈abe ents̈ayá mauaca y matspormanga, monts̈abuechëtjo y matsshecochëtjo. jxMChora chë uaquiñá ibojauyana: ‘Taita, s̈motseperdoná. Ats̈e tijama ndayá Bëngbe Bëtsá ndoñe yondbos̈cá, y nts̈amo aca ndoñe condbos̈cá; mora ya merecido taitsatobuajoñe acbe uaquiñá jtsabáinama ca.’ &wEChca jëftsenójuaboyëse, yojonts̈é cachabe yebnoye jtana. “Cabá bënoca yojtsemna ora, chabe taitá chábioye ibojinÿe, y chabe uaquiñabiama ibojóngmia, y jajébenguama betsco yojá; ibojajebengo, ibojtotsejcjuá y ts̈a yojtsóyejuayayama chë uaquiñábioye ibojtámocho. vMora ya merecido taitsatobuajoñe acbe uaquiñá jtsabáinama; nÿe canÿe acbe trabajayacá Diosmanda s̈matofja ca.’ ?uwChantá ats̈be taitabe yebnoye y mënts̈á cha chanjauyana: Taita, s̈motseperdoná. Ats̈e tijama ndayá Bëngbe Bëtsá ndoñe yondbos̈cá, y nts̈amo aca ndoñe condbos̈cá. ftE“Cabana, botamana yojinÿe nts̈amo yojtsepasacá, y mënts̈á yojenójuaboye: ‘¡Bueta trabájayënga ats̈be taitabe yebnents̈e bëtscá saná mondëtsóbomñe, y ats̈e muents̈e shëntsama chanjóbana ca! osWChë bobontsna yojtsebos̈e chë cots̈be saná jtsesana, pero ndocná tondaye ibonjanájuats̈naye. !r;As, cha yojá trabajo jonguangoñama y yojínÿena chë luarents̈a canÿe ents̈ábents̈e; chana, chabe jajoye ibojíchmua cots̈ënga jtsanÿenama. q%Lempe crocénana yojtsoshañe orna, bëts shëntsana chë luarents̈e yojóshjango, y chë causa cha ibojotóca shë́ntseca jtsejétanana. pw “Chents̈ana baseftaytesna, chë más bobontse uaquiñá lempe nts̈amo ibojobuachcá yojtsatobuiye y chë crocenánaca bën luaroye yojtsoñe, y choca, cha nÿe nts̈amo ibojocochëngcá, mocá yojenobuiye, y chca, lempe yojtsepochóca. =os y canÿe, chë ngomënche uaquiñá chabe taitábioye ibojauyana: ‘Taita, ats̈be otocana soyënga s̈matats̈etá ca.’ As chë befta lempe chë uta uaquiñata yojtëjátaye. cn? Jesús mënts̈ánaca tojanacuntá: “Canÿe ents̈á uta uaquiñata yojánabamna; sm_ Ats̈e cbë́yana, cachcá, chë Bëngbe Bëtsabe angelotémëngbeñe oyejuayana jtsebínÿnana, nÿe canÿe bacna soyënga amá chë ts̈abe benache tojtishachabiama ca” —Jesús tojánayana. Chë uaquiñá bacna benachiñe ayá Ml Y tojtsinÿena ora, chabe amiguënga y juachañe oyena shembásenga jáchembuana, y mënts̈á jáuyanana: ‘Ats̈eftaca móyejuanga, er chë sëntsanobuets̈e crocénana së́ntsinÿena ca.’ "k=“O mënts̈á, ¿ndëmua shembása, bnë́tsana uámana crocénana tojtsebomna y cánÿana tojtsobuéts̈ëse, chora ndoñe canÿe uajuinÿanë́sha nanjuajuinÿená, y cuedádoca chë yebna nantsetsjajo y botamana chë crocénana nantsenguango candëtsónÿeñëntscuana? Vj%Ats̈e cbë́yana, cachcá, celócnaca más oyejuayana jtsebínÿnana, canÿe bacna soyënga amá ts̈abe benache tojtishachabiama, y ndoñe nÿa yapa, esconëfta bnë́tsana y esconëfta ts̈abe soyënga amëngbiama, chë ndoñe yondujaboto bacna soyënga amana jtsajbanana ca. Chë crocénana tojetsónÿena shembásabiama cuento Ii y yebnoye tojtashjango orna, chabe amiguënga y juachañe oyenënga jáchembuana y mënts̈á jáuyanana: “Ats̈eftaca móyejuanga, er chë sëntsanobuets̈e oveshá së́ntsinÿena ca.” Jh Y tbojtsinÿena ora, oyejuayá chë oveshá jesotants̈ájuana; g/—¿Nda ts̈ëngaftanguents̈á, canÿe patse oveshënga tojtsabamna, y canÿa tbojtsobuéts̈ëse, chë inÿe esconëfta bnë́tsana y esconëfta oveshënga shëntsjañe ndoñe cachcá nanjesë́nÿaye, y nanjá chë ots̈ená jetsenguanguama candëtsónÿeñëntscuana? If As Jesús mënts̈á tojanacuntá, chënga jabuátambama: 8eiy chë fariseunga y ley abuátambayënga chama Jesusbiama podesca imojtsoyebuambná, mënts̈á: —Mua bacna soyënga amë́ngaftaca entsenuta y chë́ngaftaca entsesá ca. d 'Nÿetsca chë Romocama impuesto ents̈ángbioye atjanayënga y inÿe bacna soyënga amënga, Jesúsbioye imojánajna chabe palabra jouenama; 6ce#Chë ftena tamó ndoñe ntsoservénana ni fshantsama, ni uanguanëshama. Nÿe jtsëts̈enana. Chë jouenama tmojtsobenënga, s̈mochjouena ca” —Jesús tojánayana. Y~}v||{zz y"x1wwHvvcuuUtWsrrNLMM`LLKJJJHGFFEDCBB&A ?? ><<`<;:F9988R7|6543i211 00//.,+**~))+(}''Q&g%%$$#""Y!!  qBIABG1ZI+ j " 8 &f[v(e4Chents̈ana, chë bachnangbe amë́ndayënga, chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈a soldadëngbe amë́ndayënga y chë judië́ngbeñe bëtsëjemëngcá amë́ndayënga, chë cha juanatsama tmojánabënga, Jesús tojanë́yana: “¿Ndáyeca espadë́jangaca y ngarotbéngaca s̈mojabo ats̈e jishachama, mo ats̈e canÿe bacá uamana ents̈á cuaftsemncá ca? '/3Chora Jesús tojanë́yana: —Cachcá monÿá; nÿe nÿets̈á ponto ca. Y chë bochichnayábioye chë matscuas̈e tbojánbojajo y tbojanshná. &&E2Y canÿa chënguents̈á, chë bachnangbe más uámana amëndayabe bochichnayábioye cats̈bioica matscuas̈e tbojtsantëts̈e, y tbojtsanë́stjango. &%E1Chë Jesúseftaca imojtsemnënga tmojáninÿe nts̈amo chora yochjanopásama; as tmojaniyana: —Bëngbe Utabná, ¿espadë́jaca fs̈cotsatsejaye ca? $10pero Jesús tbojaniyana: “Judas, ¿canÿe juamochëse chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá uayayëngbe cucuats̈iñe cochjaboshjona ca?” s#_/Jesús cabá yojtsóyebuambnantscuana, ba ents̈anga chents̈e tmojánashjajna. Chë Judas ca uabainá, canÿa chë bnë́tsana uta uatsjendayënguents̈á, chë ents̈angbe natsana yojtsaye. Cha yojobeconá Jesús juamóchama; F".Chora tojanë́yana: “¿Ndáyeca s̈motsomañe? Motsbananga y Bëngbe Bëtsá s̈mochtseimpadana, bacna soye jamama ndoñe chacmondócochënguama ca.” Uayayënga Jesús tmojánishache Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama tojanpochocá ora, tojtantsbaná y chabe uatsjéndayënga imojtsemnoye tojána; y chënga imnétsomañe, ts̈a ngménaca imojtsemna causa. # ?,Jesús ts̈a ngméniñe yojtsemna, y Bëngbe Bëtsáftaca más ibojtsencuéntaye. Y chabe bosese yojtsemna mo fshantsiñe buiñe cuaftsebuastëtjuancá. hI+Chca orna celocana canÿe ángel tbojánebëbocna, añemo chaotsebomnama juajabuáchama. fE*Jesús mënts̈á tojánayana: “Taita, aca tcojtsebos̈ëse, moma ats̈e ndoñe chas̈ondë́tsemna chca jasúfriana. Pero nts̈amo ats̈e stsebos̈cá ndoñe chaondë́tsemna, sinó nts̈amo aca cojtsebos̈cá ca.” .U)Y chë uatsjéndayëngbents̈ana yojoluára, mo canÿe ndëts̈bé juts̈enë́ntscoca nÿets̈á, y yojoshëntsaments̈iye Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama. (Choca tmojánashjajna ora, Jesús tojanë́yana: “Bëngbe Bëtsá moimpadanga, bacna soye jamama ndoñe chacmondócochënguama ca.” 'Chents̈ana, Jesús tojánbocna y nts̈amo yojanamancá Olivos tjashoye tojána, y chabe uatsjéndayënga tmojanasto. b=&As chënga tmojaniyana: —Bëngbe Utabná, muents̈e uta espadëja entsemna ca. Y japochócamna cha tojánayana: —Nÿe nÿets̈á ponto ca. Getsemaní luarents̈e, Jesús Bëngbe Bëtsáftaca tbojanencuentá N%Er cbë́yana, entseyta áts̈eftaca chaopasá, nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe ats̈biama iuayancá, mënts̈á: “Y chábioye tmonjáninÿe mo chë puerte bacna soye amënguents̈á canÿa cuaftsemncá ca.” Y lempe nts̈amo ats̈biama iuabemancá, mora ya echanjochnëngo ca —Jesús tojanë́yana. gG$Chora tojanë́yana: —Mora ndoñe chca; shecnaja tobomná, chëja chauesocñe y crocenánama shecnëbénaca; y nda ndoñe espadëja tondbomna, chabe quëfsaíya chaotsatábuiye y canÿe espadëja chauatobuámiñe. T!#Chents̈ana Jesús tojanatjá: —¿Chë ni shecnájaca, ni crocenánaca, ni shecochëtjonë́sheca tcbonjanichamó ora, nderado ndayá tcmojanabuáshebena ca? Y chënga tmojanjuá: —Tondaye ca. L"Y Jesús tbojaniyana: —Pedro, ats̈e cbëyana, cam ibeta bínÿanoye, ngallo cabá ndëcánta ora, aca unga soye cochanjayana ndoñe s̈conduabuatma ca. Chë más jabuache ora yojtsobeco !Chora Simón tbojaniyana: —Bëngbe Utabná, ats̈e së́ntseprontana ácaftaca cárceloye jámnaca y jobanámnaca ca.  pero ats̈na Bëngbe Bëtsá sënjaimpadá, áts̈beñe os̈buáchiyana ndoñe chacmondëtsebuáshbenama. Y aca, nÿets os̈buáchiyana áts̈beñe chacojtsatsbomna ora, chë inÿe os̈buáchiyënga cochjújabuache áts̈beñe sempre chamotsos̈buáchema ca. SJesús mënts̈ánaca tojánayana: —Simón, Simón; cochtsetáts̈ëmbo, Satanás obenana tonjotjañe ts̈ëngaftangaftaca nÿe nts̈ámnaca jamama, mo chë trigo matënga tcojtsashatiyeynacá; ychca, ats̈be amë́ndayoca mesë́shents̈e áts̈eftaca s̈mochanjase y s̈mochanjofs̈iye, y uámana tbemaniñe mo reyëngcá s̈mochanjotbiama, chë Israeloca bnë́tsana uta pamíllanga ents̈angbiama chas̈muayanama ts̈abá o ndoñe ts̈abá chënga tmonjamama ca” —Jesús tojánayana. Jesús tojánayana, chábioye ndoñe bonjanabuátma ca Pedro yochjánayanama Chíyeca, ats̈be bariëna, canÿe amë́ndayana cbochanjáts̈ataye, nts̈amo ats̈be taitá canÿe amë́ndayana s̈ojats̈tacá; \1“Ats̈be padecéniñe ts̈ëngaftanga sempre áts̈eftaca s̈mondétsemna. `9Er, ¿ndase chë más uamaná yomna, chë mesë́shents̈e jasama tojotbemá o chë uajuats̈nayá? Ndegombre co chë mesë́shents̈e tojotbemá; pero ats̈na ts̈ëngaftangbeñe së́ntsemna mo chë oservenacá. 4aPero ts̈ëngaftangbeñe ndoñe chca chaondë́tsemna; chamna, ts̈ëngaftangbeñe chë más uamaná mo chë más basacá chaóbema, y chë mandayá mo chë oservenacá. { oAs Jesús tojanë́yana: “Chë ndoñe judië́ngbeñe, chë reyënga chëngbe ents̈ángbioye nÿe nts̈ámnaca jtsamë́ndayana, y chents̈a amë́ndayënga jtsamana, ents̈anga chë́ngbioye ts̈abe soye amënga ca chamotsëbobuátmama. l QChë uatsjéndayënga imojtsenatsëtsnaye chënguents̈á nda chë más uamaná bétsemnana.  #Chorna chë uatsjéndayënga tmojanonts̈é entjanayana, chënguents̈á nda chë boshjuaná bétsemnana. Nda chë más uamaná yomna P Ndegombre, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemáftaca echanjopása, nts̈amo Bëngbe Bëtsá chabiama tojanjuabocá. ¡Pero ts̈a lastema chë bochjáboshjonabiama ca!” —Jesús tojánayana. i KPero chë uayayëngbe cucuats̈iñe s̈ochjaboshjoná, mesë́shents̈e áts̈eftaca entsemna. 5cTmojansents̈ana, chë coptémaca tojanma cachcá nts̈amo chë tandë́s̈eca tojanmcá y mënts̈á tojánayana: “Quem coptema vínoye entsemna chë Bëngbe Bëtsabe tsëm trato ents̈ángaftaca. Ats̈be buiñe echanjuábuashana, ts̈ëngaftanga chas̈motsetats̈ëmbuama nts̈amo Bëngbe Bëtsá ents̈anga tojanas̈ebuachenacá ndegombre yochjochnënguama. Chë buiñe ts̈ëngaftangbe ts̈abiama echanjuábuashana. +OChents̈ana, tandës̈e tojanca y Bëngbe Bëtsábioye tbojtanchuá; tojanjatá, tojanats̈atá y mënts̈á tojánayana: “Quem soye, ats̈be cuerpo entsemna, y chanjóbana ts̈ëngaftangbe ts̈abiama. Nts̈amo mora bënga montsamcá s̈mochtsama, ats̈biama jtenójuaboyama ca.” 'chë uvas betiyents̈a shajuanents̈ana obocniye ndoñe más quichaisofs̈iye, Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana candóshjanguëntscuana ca.” *MChorna canÿe coptema vínoyeca tojanaca, Bëngbe Bëtsábioye tbojtanchuá y mënts̈á tojánayana: “Quem coptema vínoye menáfs̈enga; y cbë́yana, FMuents̈ana ndoñe más quemënts̈a saná quicháisese, Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana candóshjanguëntscuana. Chora echantsótats̈ëmbo nts̈amo quem fiesta ndegombre iuayancá ca.” !Chora Jesús tojanë́yana: “Ts̈a sëndánbos̈e quem Bashco saná ts̈ëngaftangaftaca jasama, ats̈e cabá ndoñe chandësufrí ora. )KJasama tojanobuache ora, Jesús mesë́shents̈e tojanótbema chabe uatsjéndayëngaftaca, chë cachënga más chcoye chabe ichmónënga ca uabáinënga.  As chë útata tbojána, y tbojáninÿena lempe nts̈amo Jesús tojanëyancá, y chents̈e chë Bashco saná tbojanprontata. 7 As cha cmochanjínÿanÿiye canÿe bëts tsañe, tsbanana pisoca; ya lempe echántseprontana, y chents̈e, Bashco fiestama saná s̈ochjaprónta ca. K y chents̈a nduiño s̈ochjauyana: “Chë Buatëmbayá s̈onjichamó aca jauyanama: ‘¿Ndayents̈e chë tsañe yojtsemna, Bashco saná ats̈e ats̈be uatsjéndayëngaftaca jasama ca?’ ” p~Y Y Jesús tojanë́jua: —Jerusalenents̈e chas̈ojámashëngo ora, canÿe bacó cmochanjóbiats̈e, matbajiñe búyeshe echantsabuyambaye. Cha s̈ochjuasto, y s̈ochtsonÿaye ndëmuanÿe yebnents̈e cha yochjámashënguama; b}= Chora chata tbojantjá: —¿Ndë́moca cojtsebos̈e chë saná fchjapróntama ca? |yAs Jesús, Pedro y Juánbioye tojanë́yana: —Motsata y saná s̈ochjaprónta Bashco fiestama bënga mochjasama ca. ;{oChë Bashco fiesta ora tojanóshjango, chë levadúraca ndëpormana tandës̈e sayté; chë te yojamna, Bëngbe Bëtsá jëtschuayamna canÿe oveshá jóbana chora jasama. fzEY Júdasna aíñe ca tojánayana; y cach orscana cha yojtsenguaye nts̈amo jamana y ndëmua ora Jesús chë́ngbioye jayents̈báshejuanama, ndocna ents̈anga ora. Jesús chabe uatsjéndayëngaftaca Bashco saná tojanse `y9As chënga imojóyejuaye, y Judas tmojans̈buachená crocénana chama jtats̈etayana. Exy tojána, chë bachnangbe amë́ndayënga y Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca soldadëngbe amëndayë́ngaftaca jencuéntama, nts̈amo Jesús chëngbe cucuats̈iñe jayents̈báshejuanama. *wMChora Satanás, Judas chë Iscariote ca uabobuatmabe ainaniñe bacna juabnënga tojanjajó. Chánaca yojamna chë bnë́tsana uta uatsjendayënguents̈á; vChë bachnangbe amë́ndayënga y ley abuátambayënga imojtsenguaye nts̈amo jamëse Jesús jóbana, pero ents̈angbiama imojtsauatja. 9u mYa yojétsobeco Bashco fiesta, chë levadúraca ndëpormana tandës̈e saye fiesta, chë Bëngbe Bëtsá Egiptocana judiëngbe bëts taitanga tojánatsebacama jtenójuaboyama. rt]&Y nÿetsca ents̈anga cabá cachëse Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye imojánajna Jesús joyeunayama. s%Jesús, bnëté Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e yojánabuatambaye, y ibetna, Olivos uabaina tjashoye yojánaye joquédama. r9$Cuedado s̈mochtsebomna y yejuana s̈mochtsantjes̈na; nÿe ntseco órnaca Bëngbe Bëtsáftaca s̈mochtsencuéntaye, chca, chë echanjopása soyëngama jótsbocama chas̈mobenama, y chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemabe delante jashjanguama ca” —Jesús tojanë́yana. q}"“Cuedado s̈mochtsebomna y ndoñe s̈matjaleséncia ts̈ëngaftangbe ainana bacna juabnë́ngaca chaotsemnama, jenomándama ntsobencá mocá enobuena causa, tmoye causa y nÿe quem luarents̈a soyëngama enócochinÿena causa; y ts̈ëngaftanga prontánënga s̈mochtsemna, nÿe ndeolpe chë te chaojobuache ora; y ts̈ëngaftanga ndëprontánënga ndoñe chas̈mondë́tsemna, mo ts̈ëngaftangbiama canÿe uachmaniñe cuaftsemncá. Er nÿetsca quem luarents̈a ents̈angbiama chca echántsemna. bp=!Celoca y quem luare echanjopochóca, pero ats̈be palabra ndocna te queochaisopochóca. joM “Ndegombre cbë́yana, lempe chca echanjochnëngo, morsca ents̈anga cabá ndóbana ora. n%Cachcá, chë soyënga yojtsëchnëjuanama chas̈mojinÿe ora, s̈mochtsetáts̈ëmbo chë Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana ya yojtsobecuama. lmQTojtsaisë́jotsanama s̈mojinÿe ora, jtsetats̈ëmbuana chë ts̈abe tempo ya yojtsaisobecuama. lyMënts̈ánaca Jesús tojanë́yana jabuátambama: “S̈mochjinÿe canÿe higo betiye o ndaye inÿe betíynaca. [k/Chë soyënga jochnënguama chaojobojats̈é ora, añemo s̈mochjents̈etaye y bests̈as̈e játsbanase s̈mochjarrepára, er chora echántsemna chë ts̈ëngaftangbe atsebacayana ca” —Jesús tojánayana. 'jGY chora ents̈anga mochanjinÿe, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá jants̈etëshiñe echántsaboye, puerte obenánaca y corente buashinÿinÿaniñe. NiEnts̈anga echantsabuatëcja ts̈a auatja causa y ndayá quem luariñe yochjopásama enócochinÿena causa; er chë quem luarents̈a tsbanánoca espíritënga obenana bomnënga echanjángmëmana. h1Mënts̈ánaca Jesús tojánayana: “Chora bëts soyënga echantsinÿna shinÿiñe, juashconiñe y estrellënguiñe; y quem luarents̈a ents̈anga ts̈a mochántsauatja, ndayá jamama ntsetats̈ëmbcá, chë mar béjaye y olëshënga corente echantsefshauenana causa. cg?Inÿenga espadë́jaca mochanjóbana, y ínÿengbioye nÿetsca luarënguëjana utámenënga mochanjunatse; y chë ndoñe judiëngna, Jerusalenoca ents̈ángbioye mochántsatsejaye y mochantsëbaye, chca chaotsemnama Bëngbe Bëtsá tojalesenciantscuana ca” —Jesús tojánayana. Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá quem luaroye echanjésabo ffE¡Ts̈a lastema chë tempo shembásenga ngomámanëngbiama o ochóchaye básenga chamojtsabamnëngbiama! Er chora corente ngménana quem luarents̈e echántsemna, y quem luarents̈a ents̈angbiama chë uabouana castigo. e5Er chora echántsemna chë ents̈angbe jabuache castigo; lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá chora echanjochnëngo. RdChorna, chë Judeoca oyenënga batsjabengoye chamotsacheta; Jerusalenents̈e chamojtsemnënga, chents̈ana chamuaisebocana; y chë jajenache chamojtsemnëngna, Jerusalenoye ndoñe chamondésamashjna. c“Jerusalén nÿets shë́conana soldadënga chas̈mojanÿe ora, s̈mochtsetáts̈ëmbo Jerusalén jopochócama tojobuáchama. b+Ts̈ëngaftanga nÿets tempo áts̈beñe os̈buáchiyënga chas̈mojtsemnëse, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida s̈mochántsebomna ca. aa;Pero ts̈ëngaftangbe bests̈as̈ents̈ana ni mo canÿe stjënëja quecmochátabajajo. ]`3Y nÿetsca ents̈anga cmochantsë́buayënja, ats̈be ústonënga bétsemna causa. F_Pero uayayëngbe cucuats̈iñe cmochanjábashejuana cach ts̈ëngaftangbe bëtsë́tsanga, cats̈átanga, pamíllanga y amiguënga; y ts̈ëngaftanguents̈ana báseftanga cmochantsëbaye. m^Ser ats̈e chanjama puerte ts̈abá y osertanánaca ts̈ëngaftanga chas̈móyebuambama; y chca, ts̈ëngaftangbe uayayënga ndoñe quemochatobenaye jayanana ndoñe ts̈abá s̈montsichamo ca, y ndocá jojuama quemochatobenaye. \]1Natsana ndoñe s̈matjátsjuabnaye jenë́uyanama nts̈amo chora jóyebuambayana, c\? Chca s̈mochanjapása, nts̈amo ats̈biama s̈motats̈ëmbcá chënga chas̈më́yanama. >[u “Pero cabá ndoñe chca chaondochnëngo ora, ts̈ëngaftanga cmochanjíshëche y chas̈mosufrima mochántsama; bënga judiëngbe enefjuana yebnëngoye cmochanjunatse játsets̈enama y cárceloynaca cmochanjáutame, y reyënga y mandadëngbióynaca cmochanjunatse, ats̈be ústonënga bétsemna causa. }Zs Ba luarënguiñe jabuache echanjuangmë́mana, bëts shëntsana, y ents̈anga pochócaye s̈ocanënga echanjóshjango; y celoca echántsemna puerte uabouana soyënga y bëts soyënga, ents̈anga jinÿanÿiyama quem luare ya yochtsopochócama. _Y7 Y mënts̈ánaca Jesús tojanë́yana: “Canÿe luarents̈a ents̈anga, inÿe luaroca ents̈ángaftaca mochántsentsjanaye; y canÿe amëndayábents̈a ents̈anga, inÿe amëndayábioca ents̈angaftácnaca. X/ Y ts̈ëngaftanga, ents̈anga imojtsentsjanama y ents̈anga mandadëngbe contra imojtsemnama chas̈mojtsuenana ora, ndoñe s̈mattsauatja, er entseyta natsana chë soyënga chaochnëngo; pero masque chca, chë quem luare jopochócama tempo cabá ndoñe queochátsmëna ca. W'Y Jesús tojánayana: —Cuedado s̈mochtsebomna ndocná chacmondáingñema. Er banga mochanjabo y mochantsabíchamo chënga ats̈e imomna ca. Mochántsichamo: “Ats̈e chë Cristo sëndmëna”, y “Mora chë tempo entsemna ca”. Pero ndoñe s̈matjóyaunaye. =VsChora chënga tmojantjá: —Buatëmbayá, ¿ntseco chca yochjopása? ¿Y ndayá Bëngbe Bëtsá yochjama, chca jopásama yojtsobecuama ents̈anga chamotsetats̈ëmbuama ca? ~Uu—Canÿe tempo echanjóshjango, y lempe nts̈amo mora muents̈e s̈montsonÿacá tondaye queochatoquéda, ni mo canÿe ndëts̈bé inÿebé juatsboye. Lempe mochantsepochóca ca. Nts̈amo yochtsemna quem luare jopochócama te chaojtsobeco ora wTgBáseftanga imojtsichamo chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnama, ts̈a yojtsebotamanana puerte uámana ndëts̈béngaca y chë ents̈anga imojanamana juambana Bëngbe Bëtsábioye uáts̈ëmbona soyë́ngaca ca. As Jesús tojánayana: S er nÿetscanga tmonjëftsesegorá chë yojtsóyents̈jaments̈ana, pero chana, masque ts̈a ndbomnëjema, cha vida jtsebomnama lempe ntsachets̈á yobomncá tonjëftsesegorá ca.” Jesús tojánayana Bëngbe Bëtsabe bëts yebna lempe mochjánpochocama R+Chora Jesús tojánayana: “Ndegombre cbë́yana, quem viudá ndbomnëjema, Bëngbe Bëtsabiama nÿetscangbiama más becá tonjëftsesegorá; fQEy canÿe viudá ndbomnëjémnaca tbojáninÿe, uta crocénana chëtémiñe yojaftsesegóra. P #Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e, Jesús yojtsë́nÿaye chë bomnënga crocénana jtsequëcjnayana chë crocénana quëcjnayëtémiñe; OO/Pero chë viudángbioye chë tmobomna soyënga jtsabacayana; y ents̈angbe delante ts̈abá chacmotsë́nÿama y chënga imojtsaíngñama ndoñe chaondëtsótats̈ëmbuamna, Bëngbe Bëtsáftaca ts̈a jtsencuéntayana. Chë causa, Bëngbe Bëtsá ínÿengbiama más chënga echanjácastigaye ca” —Jesús tojánayana.eNC.“Cuedado s̈mochtsebomna, y ndoñe s̈mattsama chë ley abuatambayëngcá; chënga jtsogusetánana bënëna ents̈ayangaca jtsajnana, y jtsebos̈ana tsáshenañe ents̈anga becá respétoca chamotsacheuanayama. Chënga chë judiëngbe enefjuana yebnënguenache chë más uámana luarënguiñe jtsetbiámanana, y fiestënguiñe nÿa quëfseroca. `M9-Nÿetsca ents̈anga imojtsuenana, y Jesús chabe uatsjéndayënga tojanë́yana: gLG,¿Nts̈ámose, Cristo, Davídbents̈ana nántsemna, cach David ‘Utabná ca’ chábioye tbojtsabobuátmëse ca?” —cha tojanatjá. Jesús chë ley abuátambayëngbiama tojánayana chënga ndoñe ts̈abá montsama ca eKC+ats̈be obenánaca, acbe uayayënga acbe cucuats̈iñe chamoquedama chjamëntscuana ca.’ BJ}*Er cach David, chabe librë́s̈añe Salmos ca uabainë́s̈añe, tojánayana:Bëngbe Bëtsá, ats̈be Utabná Crístbioye tbojaniyana:‘Ats̈be cats̈bioica mótbema, I%)Jesús tojanatjá: “¿Ndáyeca ts̈ëngaftanga s̈mnétsichamo chë Uámana Uabuayaná, chë Cristo, Rey Davídbents̈ana iuabó ca? xHi(Y ya ndoñe más montsenñémua inÿe soyëngama jatstjanayana. ¿Cristo ndabe ents̈ábents̈ana yomna? nGU'Chora básefta ley abuátambayënga Jesús tmojaniyana: —Buatëmbayá, ts̈abá tcjayana ca. nFU&Bëngbe Bëtsá chca tojánayana ora, entsichamo cha ndoñe yondmëna obanëngbe Bëtsá, sinó aina ents̈angbe Bëtsá ca, er masque chënga tmojanóbana, chënga cabá Bëngbe Bëtsáftaca mondoyena ca —Jesús tojánayana. bE=%Y Moisésnaca, chë yojtsángbototjuana betiyetémama tojanábements̈e, bënga s̈ontsinÿanÿná chë obanënga imnátayenama; chents̈e Bëngbe Bëtsá tojánayana cha yomna Abraham, Isaac y Jacobëbe Bëtsá ca. 2D]$ni queochátopodena chënga chamóbanama, y chca, chënga mochántsemna mo angelëngcá, y Bëngbe Bëtsabe básenga mochántsemna, obanënguents̈ana mochtayénayeca. =Cs#pero chë echanjóshjango luaroye jama y obanënguents̈ana jtayenama merecido jtsebuájonama chamojobenangna, masque boyabásenga o shembásenga, ya ndoñe quemochatóbouamnaye, oBW"Chora Jesús tojanë́jua: —Quem luarents̈e boyabásenga y shembásenga mondbétsobouamnaye; GA!Y chcasna, chë obanënga chamojtayena ora, ¿ndabe chë canÿsëfta cats̈atanguents̈abe shema chë shembása yochtsemna, nÿetscanga cháftaca tmojanobouamase ca? —chënga tmojantjá. 3@a Cabana, chë shembásanaca tontsanóbana. t?aChë inÿe uabentsá chora cháftaca tonjanobouamá, pero tontsanóbana básenga ntjëftsabashejuancá; y cachcá, chë inÿe uabentsë́ngnaca cháftaca tmonjanobouamá, pero nÿetscanga tmonjanóbana básenga ntjëftsabashejuancá. Z>-chents̈ana chë inÿa chë shémaftaca tonjanobouamá, y cachcá tonjanopasá. =/Chcase, canÿe bë́ngbents̈e canÿsëfta cats̈átanga monjamna. Chë natsaná tonjanobouamá y tontsanóbana, básenga ntjëftsabashejuancá; <—Buatëmbayá, Moisés bëngbe leyënguiñe tojë́ftsanabema, nderado canÿe boyá tojtsóbana y básenga ndoñe tonjëftsabáshejuanësna, canmëna chë uabentsá chë shémaftaca jtobouamayana, chca, chë chabe uabochená obanabiama básenga jtsabamnama ca. 6;eChents̈ana, báseftanga saduceo ca uabaina ents̈anga tmojána Jesús jinÿama. Chënga imojanjuabná obanënga ndocna te ntayenana ca. Jesús mënts̈á tmojantjá: c:?Y chca, chë ichmónënga ndoñe imonjobenaye jisháchichiyana, ndayá cha ents̈angbe delante tojayaniñe. Masna, nts̈amo tojanë́juama, ojnanánënga iytëca imojobiama. Obanënga jtayenama Jesús tmojantjá }9sY Jesús tojanë́yana: —César s̈mochtoyiye cha ibotocana soye; y Bëngbe Bëtsana cha ibotocana soye ca. k8O—Chë s̈matsquëcjná crocénana s̈minÿinÿenga ca; ¿ndabe jubiá chë crocenániñe yojtsemna, y nts̈amo muents̈e entsabemancá nda chca iuabaina ca? Y chënga tmojanjuá: —Césarbe jubiá; cha chca enduabaina ca. 7wJesús yojtsetáts̈ëmbo, nts̈amo cha tojayaniñe jisháchichiyama chënga imojtsebos̈ama; as tojanë́yana: 6Chcasna, s̈më́yana, ¿ts̈abá tayojtsemna bënga, César, chë Romoca bëts mandadbiama, impuesto jtsatsquë́cjnayana o ndoñe ca? n5UAs chënga tmojantjá: —Buatëmbayá, bënga fsë́ntsetats̈ëmbo nts̈amo aca cojtsoyebuambná y cojtsabuatambacá ndegombre ts̈abá yomnama, nts̈amo ndegombre Bëngbe Bëtsá yobos̈cá, y acbiama tondaye quenatámana nda más uamaná o nduamaná tomnana. Aca contsabuatambá ndegombre ts̈abe vida jtsebomnama, nts̈amo Bëngbe Bëtsá yomandacá. 4yChents̈ana chënga báseftanga tmojanichamó, mo ndegombre ts̈abe ents̈anga cuaftsemncá chamobiamëse, Jesús jisháchichiyama, nderado ndayá cha tojayaniñe; y chca chënga jobenayama cha jishachana y chëngbe mandádbioye juanatsama. G3Chë bachnangbe amë́ndayënga y ley abuátambayënga tmojanenótats̈ëmbona Jesús chca tojanacuntá jinÿanÿiyama, chënga mo chë puerte bacna trabajayëngcá imojamnama; asna tmojánbos̈ena cachora jishachana, pero ents̈angbiama imojtsauatja. Chë Romoca bëts mandadbiama impuesto jtsatsquë́cjnayama 62eNdánaca chë ndëts̈beñe chaojotsats̈á, chëbé bochántsatcacaye; y chë ndëts̈bé ndábeñnaca chaojótsats̈e, polvëshe bochántsebema ca —Jesús tojánayana. v1ePero Jesús tojanënÿanÿé y tojánayana: —As ¿ndayama Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe iuayana?:Chë yebna jebuanënga tmojtsanaboté ndëts̈bé,
mora chë más bëts uashacuanës̈ents̈e entsejájona ca. p0YCha co echanjá y chë trabájayënga echanjetsëbaye, y chë uvas betiyënga jajañe inÿe trabájayënga echanjárrendaye ca. Chë ents̈anga chca tmojanuena ora, tmojánayana: —¡Bë́ngaftaca ndocna te chca chaondopasá ca! T/!Chcasna, chë uvas jajañents̈ana cha imojtsábocna y imojtsóba.” Chora Jesús tojanatjá: —Y asna, ¿nts̈amo s̈mojtsejuabná, ndayá chë jajañe nduiño chë trabajayë́ngaftaca yochjama ca? |.qPero chë trabájayënga, chë uaquiñá imojinÿe orna imojeniyana: ‘Mua chë fshantse nduiñbe uaquiñá entsemna. Lempe chabe soyënga mua echanjóyëngacñe; motsóbanga y nÿetsca chabe otocana soyënga bëngbiama echanjoquéda ca.’ --S “Chora chë nduiño yojeniyana: ‘¿Y mora nts̈amo chjama ca? Cach ats̈be bonshana uaquiñá chanjíchmua; nderádose cha aíñe mochanjóyeunaye ca.’ ,} Chë nduiño inÿa ibojatichmuá; pero chánaca chënga imojtsejants̈etaye, imojtselísia, y chents̈ana imojtábocna. + Chents̈ana inÿa ibojíchmua; pero chë trabájayënga cha imojtsejants̈etaye, imojtsóyenguango, y tondaye ntoyiycá imojtichmuá. ~*u Chë uvasës̈angá juashacama tempo yojobuache orna, chë jajañe nduiño canÿe oservená ibojíchmua chë trabájayënga jáuyanama ntsachets̈á cha ibojtsotocánama. Pero chëngna cha imojtsejants̈etaye, y tondaye ntoyiycá imojtichmuá. o)W Chents̈ana Jesús tojanonts̈é ents̈anga jáuyanana, y quem cuéntoca tojanabuatambá: “Canÿe ents̈á uvas betiyënga yojáje y chë fshantse inÿe trabájayënga yojúyents̈ame, y baytescama bën luaroye yojtsoñe. "(=Y Jesús tojanë́yana: —Asna ats̈e cach ndoñe quecbochatë́yana ndaye deréchoca chca stsama ca. Chë puerte bacna trabájayëngbiama cuento o'WChcasna, chënga tmojanjuá ndoñe monjántats̈ëmbo nda Juan tbojanichmó ents̈anga jubáyama ca. Q&Y ndoñe quemuátobena jayanana ‘ents̈anga ca’; ents̈anga ndëts̈béngaca buattsë́baye, er nÿetscanga becá mondëjuabná Juan ndegombre Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá yojamnama.” <%qChora chënga tmojanonts̈é enatsëtsnayana: “ ‘Bëngbe Bëtsá ca’ chamojojuase, cha s̈ochanjáuyana: ‘As ¿ndáyeca chábeñe ndoñe s̈monjanos̈buaché ca?’ g$G¿Nda Juan chë Ubayaná tbojanichmó ents̈anga jubáyama, Bëngbe Bëtsá o ents̈anga ca? ~#uChora Jesús tojanë́jua: —Ats̈naca canÿe soye së́ntsebomna ts̈ëngaftanga jatjayama. S̈mochjojuanga. "7y Jesús tmojaniyana: —S̈më́yana; ¿ndaye deréchoca chë contsama soyënga aca cojtsama ca? o ¿chca jtsamama nda obenana tcmënjats̈etá ca? ! Canÿe te, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e Jesús yojtsabuátambaye, y chë ts̈abe noticiëngama yojtsabuayiyná ora, tmojánashjajna bachnangbe amë́ndayënga, ley abuátambayënga, judië́ngbeñe bëtsëjemëngcá mandayë́ngaftaca cánÿiñe;  0Pero ndoñe tmonjáninÿena nts̈amo, er nÿetsca ents̈anga corente imojtseyeunana nts̈amo cha yojtsoyebuambnacá.fE/Y cada te, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e Jesús ents̈anga yojtsabuátambaye; y bachnangbe amë́ndayënga, ley abuátambayënga y chë pueblents̈a mandayë́ngnaca imojtsenguaye nts̈amo jamëse cha jóbana. pY.y tojanë́yana: “Bëngbe Bëtsá chabe uabemana palabrënguiñe tojayana: ‘Ats̈be bëts yebna echántsemna áts̈eftaca encuéntaye yebna ca’, pero ts̈ëngaftangna, atbëbanëngbe oyeniñe chë yebna s̈mojtsebema ca.” --Chents̈ana, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye Jesús tojánamashëngo y tojanonts̈é chë chents̈e imojtsenënga chents̈ana jtëbuacnana, Z-,y lempe mochantsepochóca. Muents̈a oyenënga mochantsëbaye, y ni mo canÿe ndëts̈bé inÿebé juatsboca quemochaiseboshjona, chë Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftanga játsebacama tojabo ora, ndoñe ches̈matoyeuná causa ca” —Jesús tojánayana. Jesús, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈ana enënga y obuámnayënga tojtanëbuacna Z-+Er Jerusalenoca bacna tenga echanjóshjango; chora uayayënga chents̈a shëconánëjana canÿe tapiës̈e mochantsepórma, mochantsejétja y nÿetsca juachoicana mochanjonts̈é ts̈ëngaftanga jtsatsejana, b=*Y mënts̈á tojánayana: “¡Malaye s̈mëntsetáts̈ëmbo, nÿe mo mënténaca, ndayá yojtseita ts̈ëngaftangbeñe lempe ts̈abá chaotsomñama! Pero mora chë soye ts̈ëngaftangbe bominÿama entsëitë́mena. )Jesús Jerusalén béconana tojánashjango, y chë bëts pueblo tojáninÿe ora, chents̈a ents̈angbiama tojánenobos̈achna. #(Pero Jesús mënts̈á tojanë́jua: —Ndegombre cbë́yana, mënga iytëca tmojobiamëse, chë ndëts̈benga muanjuayebuáchena ca. 3_'Chë ents̈anguents̈e básefta fariseunga imojtsemnënga, Jesús tmojaniyana: —Buatëmbayá, acbe ústonënga mëcácana chca ndoñe chamondëtsáyebuachama ca. G&Chënga mënts̈á imojtsichamo: “¡Corente bendición bomná chaotsemna, chë Bëngbe Utabnabe obenánaca tojabo Rey ca! ¡Celoca ts̈abá entsemna! ¡Bëngbe Bëtsá matschuanga ca!” zm%Olivos tjashe tsmanoye yojtsebeconá ora, chë bëtscá ents̈anga, Jesúsbeñe os̈buáchiyënga, tmojanonts̈é uayebuáchana y Bëngbe Bëtsá oyejuayënga jëtschuayana, Bëngbe Bëtsabe obenánaca bëts soyënga Jesús tojanmama. iK$Y cha yojtsachnëjuana ora, ents̈anga chëngbe ents̈ayá benachëjana imojtsëtë́tsatsana. 5#Chents̈ana Jesúsbioye chë burrotema tmojanánatse, y chë burrotémbeñe chatbe ents̈ayá tbojanájatse, y chábeñe Jesús tmojanenjayé. R"Chora chata tbojánayana: —Bëngbe Utabná bontsajabótoyeca ca. !Y chë burrotema imojtsajafjná orna, chë burrotema nduiñënga tmojanë́yana: —¿Ndáyeca chë burrotema s̈ojtsajafjná ca? b= Chë uatsjéndayata tbojána y lempe nts̈amo Jesús tojanëyancá tbojáninÿena. yY nderado nda ndáyeca s̈ojtsajafjná ca chacmojátjasna, s̈ochjauyana: ‘Bëngbe Utabná bontsájaboto ca.’ ” mSmënts̈á jáuyanëse: “Tsëndatbe natsana entsemna base pueblotémoye motsata. Chas̈ojáshjango ora, canÿe burrotema utsbuaná s̈ochanjínÿena. Chábeñe cabá ndocná tonjenojayé. S̈ochjuajafjoná y s̈ochjuánatse. e CChca tojë́ftsanayana chents̈ana, Jerusalenoye yojétsaye ora, Jesús tojánashjango canÿe tjashoye, Olivos ca uabáiniñe, Betania y Betfagé pueblënga béconana. Chora, uta chabe uatsjéndayata tojanichamó, Y +Y chë ats̈e uayayënga, chë chëngbe rey ats̈e chaitsemnama ndoñe monjánbos̈ëngna, moye mënatse y ats̈be delante s̈mochtsëbaye ca’ ” —cha chora yojayana. Jesús Jerusalenoye tojánashjango J  Y chë rey yojójua: ‘Ats̈e cbë́yana, nda tojtsebomnábioye, más mochanjáts̈etaye; pero nda tondaye tondbomnábioye, chë tojtsejuabná bats̈atema yobomna sóynaca mochántseboca ca. Y +As chënga imojojuá: ‘¡Pero cha ya bnë́tsana soye más entsebomna ca!’ ! ;Y chë chents̈e imojtsemna ents̈anga yojáuyana: ‘Chë crocénana motseboca y chë bnë́tsana soye más tojabotébioye chana motsats̈etá ca.’ ;o¿ndáyeca ndoñe tconjá chë crocénana bancoca jetsobuájuama, y ats̈e camoye matijtabo ora, mas̈ctoyé chë crocénana y chë chents̈ana tojoboté crocénanënaca ca?’  As chë rey ibojauyana: ‘Bacna oservená, cach acbe palabrë́ngaca chanjínÿanÿiye aca ndoñe ts̈abá tconjamama. Ats̈e chë ndoñe sëndbuajonents̈ana jocñana y chë ndoñe sënjajé luarents̈ana jobuátbanana tsuamanama icojátats̈ëmbëse, SAts̈e acbiama uatjana s̈onjuábuache, er aca canÿe ts̈átjaye ents̈á condmëna; aca chë ndoñe condbuajonents̈ana jocñana y chë ndoñe tconjajé luarents̈ana jaja saná jobuátbanana ca.’ #?“Chorna inÿa yojobeconá y mënts̈á yojayana: ‘Taita, muents̈e acbe crocénana entsatsmëna; canÿe pañuelë́juañe bonguana sëntsejajo. ~~}i||{Lzzxxx)wwFvuuStss5rq>ponncmllikjjihsgghffeee+dAchc aa `S_x^v]\\%[KZKYXX:WVUU0TSSrRRQ-PONN)MML~KKJ7IIQHGG6FnFE}DCBBAAE@@?>==#yKkArquelao Judeoca yojanmánda chabe taitá Heródesbe cuentiñe, y José chca tojántats̈ëmbona orna, yojtsauatja choye jama. Pero otjénayoca Bëngbe Bëtsá Josébioye tbojanbuayená; chíyeca Josena Galilea ca uabaina luaroye tojána. mJSAs José tojantsbaná y chë s̈es̈onatema y chabe mamá Israel luaroye tojtésanëbiats̈e. $IA“Motsbaná, chë s̈es̈onatema y chabe mamá mesë́biats̈e y Israeloye cochtá. Chë s̈es̈onatema jóbama bos̈ënga ya obanënga montsemna ca.” 7HgJosé cabá Egiptoca yojtsomñe ora, Herodes tojanóbana. Chents̈ana, otjénayoca José canÿe Bëngbe Bëtsabe ángelbioye tbojáninÿe y cha mënts̈á tbojaniyana: .GURamá ca uabaina pueblents̈e canÿe oyebuambnayana tmojanuena,
ngménaca os̈achiyana y becá tsets̈anánaca oyebuambnayana.Raquel yojamna chabe básengbiama os̈achiyiñe,
pero ndoñe yontsebos̈e chamuatebiajuama,
chabe básenga ya obanënga causa ca —cha tojanábema. xFiNts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Jeremías tojanoyebuambacá, cachcá tojanochnëngo: [E/Chë maguënga tmojtsaningñema Herodes tojántats̈ëmbona ora, puerte tbojánetna, y tojanmandá lempe jtsëbáyama base boyabásetemënga uta uata bomnënga y cabá uta uata ndbomnënga, Belén y chë juachañe pueblënguents̈ënga. Uta uatama cha tojanjuabó, er uta uata yojtsemna chë maguënga chë estrella tmojáninÿama. As José tojantsbaná, chë s̈es̈onatema y chabe mamá tojesanë́biats̈e y ibeta Egiptó benache tojë́ftsanbocna. iBK Chë maguënga tmojtsatanoñe ora, otjénayoca José canÿe Bëngbe Bëtsabe ángelbioye tbojáninÿe y cha mënts̈á tbojaniyana: “Motsbaná, chë s̈es̈onatema y chabe mamá mesë́biats̈e y Egiptoye motsachá. Herodes chë s̈es̈onatema bochanjánguango jtsóbama, chíyeca choca cochtsoquedañe ats̈e chacbochjábuayenantscuana ca.” A} Chents̈ana, mo canÿe otjenayoquëcá Bëngbe Bëtsá chë maguënga tojanabuayená rey Herodesbiajana ndoñe chamondesshëcuanama. As chënga chents̈ana inÿe benachëjana cachëngbe luarëngoye tmojésanshëcuana. Egiptó luaroye tmojtsanachá 3@_ Chë yebnoye tmojánamashjna ora, chë s̈es̈ona tmojáninÿe chabe mamá Maríaftaca. Chorna, tmojanoshaments̈é y chë s̈es̈onatema tmojanadorá. Chora chëngbe cajontémënga tmojanëtsë́caca y tmojanats̈tá castellano, incienso y canÿe botamana uanguëts̈e soye, mirra ca uabáiniye. [?/ Chë maguënga chë estrella tmojáninÿe orna, corente oyejuayënga imojtsemna. >! Rey Herodes chë soyënga tojánëyanents̈ana, chë maguënga tmojtsatanoñe. Chora cachiñe tmojtaninÿe chë chëngbe luarëngoca tmojáninÿe estrella y yojtsanebnatsana chë s̈es̈ona yojtsemnë́ntscoñe. Chents̈a juatsbuacá chë estrella yojójayiye. $=AHerodes chë soyënga yojtsetáts̈ëmbo ora, Belenoye chë maguënga tojanichamó, y mënts̈á tojanë́yana: “Choye motsajna y ts̈abá chë s̈es̈ona s̈mochjánguango. Chas̈mojínÿena ora, s̈mochjabëuenaye, as áts̈naca chayobená jama chë s̈es̈ona jadórama ca.” <Chora Herodes iytëcana chë maguënga tojánachembo y cuedádoca tojanatjá ntseco ora chë estrella tmojáninÿama. N;Y ts̈ëngaftanga, Judeoca Belenents̈e oyenënga,
canÿe mandayá ts̈ëngaftangbents̈ana echanjabo.Cha nÿetsca chë Judeoca mándayëngbiama más uamaná echántsemna,
y ats̈be ents̈anga Israeloca echántsanÿena.Chíyeca ts̈ëngaftangbe pueblo ndoñe nÿe bats̈á uámana pueblo quenátsmëna ca. ':GChënga tmojanjuá: —Judeoca, Belén pueblents̈e ca. Bayté entsemna chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Miqueas mënts̈á tojanábema: 91Chents̈ana chë rey tojánachembo nÿetsca chë judiëngbe bachnangbe amë́ndayënga y chë judiëngbe ley abuátambayënga jenoyeunayëngama. Mënts̈á tojanatjá: —¿Ndayents̈e chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná, chë Cristo ca uabainá, jónÿnama ibomna ca? ~8uRey Herodes chca tojanuena ora, corente yojtsenócochinÿena, y nÿetsca chë Jerusalenents̈e oyenë́ngnaca. 7Jerusalenocna chënga, Heródesbioye tmojána y tmojanënoticiá: “¿Ndayents̈e yojtsemna chë judiëngbe rey jtsemnama tojonÿná cha ca? Bëngbe luarëngoca shinÿe bocanoye chabe onÿnana estrella fsënjinÿe y as muents̈e cha jaboadórama tifjabo ca.” 56 eHerodes judiëngbe rey yojamna ora, canÿe pueblo Judeoca, Belén ca uabáinents̈e Jesús tojanonÿná. Chents̈ana, báseftanga, estrellënga uatsjéndayënga, magos ca uabáinënga, canÿe bëts puebloye Jerusalén ca uabáinoye tmojánashjajna. Chënga tmojánabo shinÿe bocanoye luarëngocana. 65 gPero ndoñe cánÿiñe ibontsaniyena, sinó nÿe chë s̈es̈onatema tojanonÿná orscana. Chë s̈es̈onatema tojanonÿná orna, José chábioye Jesús ca tbojanabaye.4 -José chë otjénayents̈ana tojanofs̈ená ora, tojanma nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe ángel tbojanmandacá y Maríaftaca tojanobouamá. Y3 -Chë cabá boyabása nduabuatmá ngomamaná echanjoquéda
y canÿe s̈es̈ona boyabásetema bochántsebomna,
y cha mochanjuabaye Emanuel ca. (Emanuel endayana “Bëngbe Bëtsá bë́ngaftaca ca”.) 92 mLempe chca tojanochnëngo, cachcá chaotsemnama nts̈amo Bëngbe Bëtsá chabe juabna oyebuambnayëngbiajana tojanayancá. Chë oyebuambnayá mënts̈á tojánayana: O1 María canÿe s̈es̈ona bochántsebomna y cha Jesús ca cochjuabaye. Chca echantsabaina er cha chabe ents̈anga chëngbe bacna soyënguents̈ana echanjátsebacaye ca” —chë ángel tbojaniyana. ;0 qY chca yojtsejuabnantscuana, mo otjenayoquëcá canÿe Bëngbe Bëtsabe ángel tbojáninÿe y chana Josébioye tbojaniyana: “José, Davídbents̈ana ents̈á, ndoñe matenócochinÿenana Maríaftaca jobouamayama, er chë bochántsebomna s̈es̈ona chë Uámana Espíritbe obenánaca cha bochántsebomna. c/ AJosé, Mariybe boyá, canÿe nÿetsca soyënguiñe ts̈abá jamama bos̈á inamna. Cha ndoñe yontsebos̈e ents̈angbe delante cha mal jaquédana; chíyecna tojanjuabó nÿe iytëcana Maríybents̈ana jtsojuánañana. n. WJesucristo jónÿnanamna mënts̈á tojanopasá: María tbojans̈buachená Joséftaca jobouamayama, pero cabá ndoñe cánÿiñe ibontsiyena ora, tojanopasá Mariyna ngomamaná yojoquéda chë Uámana Espíritbe obenánaca. z- oChcasna, Abrahámbents̈ana Davidbentscoñe bnë́tsana canta bëts pamíllanga imojëftsemna. Davídbents̈ana y chë israelitënga Babilonioca imojanëtamenëntscuana inÿe bnë́tsana canta bëts pamíllanga; y inÿe bnë́tsana canta bëts pamíllanga chë Israeloca ents̈anga imojanëtamenents̈ana, chë Cristo tojanonÿnántscoñe. Jesucristo tojanonÿná , Ya Babilonioca ndutámenënga ora;Jeconías Salatielbe taitá;Salatiel Zorobabelbe taitá.Zorobabel Abiudbe taitá;Abiud Eliaquimbe taitá
y Eliaquimna Azorbe taitá.Azor Sadocbe taitá;Sadoc Aquimbe taitá
y Aquimna Eliudbe taitá.Eliud Eleazarbe taitá;Eleazar Matanbe taitá
y Matán Jacobëbe taitá.Jacob Josebe taitá yojamna y Josena Mariybe boyá.María Jesusbe mamá, Jesús chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná, chë Cristo ca uabainá. + ;Salomón Roboambe taitá;Roboam Abíasbe taitá
y Abíasna Asabe taitá;Asa Josafatbe taitá;Josafat Jorambe taitá
y Joramna Uzíasbe taitá.Uzías Jotambe taitá,Jotam Acazbe taitá
y Acazna Ezequíasbe taitá.Ezequías Manasesbe taitá;Manasés Amonbe taitá
y Amón Josíasbe taitá.Josíasna Jeconías y chabe cats̈átangbe taitá yojamna. Chë Babilonioca ents̈anga chë israelitënga tmojánishëche y choca imojanëtámena ora, Josías chë básenga yojánabamna. ;* qAbraham yojamna Isaacbe taitá;Isaacna Jacobëbe taitá
y Jacob, Judá y chabe cats̈átangbe taitá.Judá, Fares y Zarabe taitá; y chatbe mamá Tamar yojamna;Fares Esrombe taitá
y mua Arambe taitá.Aram Aminadabëbe taitá;Aminadab Naasonbe taitá
y Naasón Salmonbe taitá.Salmón Boozbe taitá y muabe mamá Rahab yojamna;Booz Obedbe taitá y muabe mamá Rut yojamna;
y Obedna Isaíbe taitá.Isaí Rey Davidbe taitá;David Salomonbe taitá y muabe mamá yojamna chë Uríasbe shema inamná. r) aQuemënga imnamna Jesucristbe bëts taitanga: Jesucristna Rey David y Abrahámbents̈ana ents̈á inamna. d(A5y cada te, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye imojánajna, Bëngbe Bëtsá jëtschuayama.i'K4Chë uatsjéndayëngna, Jesús tmojtanadorá chents̈ana, Jerusalenoye oyejuayënga tmojtaná; i&K3Chca yojtsamëntscuana, cha chë́ngbents̈ana tojanoluaré y tojanonts̈é celoye játsjuana. o%W2Chents̈ana, Jesús chabe uatsjéndayënga ínÿoye tojanënatse, Betania pueblo béconana. Y chabe buacuats̈ënga játsbanase, Bëngbe Bëtsá tbojanimpadá chë uatsjéndayënga ts̈abe bendicionënga chamóyëngacñama. m$S1Ats̈be Taitabe s̈buachenaná, ts̈ëngaftangbiama chanjíchmua. Pero morna camuents̈e Jerusalenents̈e moquedanga, Bëngbe Bëtsabe obenana chas̈móyëngacñëntscuana ca” —cha tojanë́yana. Jesús celoye tojtantsjuá U##0Ts̈ëngaftanga ats̈biama soyënga s̈monjinÿe y s̈mondë́tats̈ëmbo. 0"Y/Y morna ats̈be uabaina jayanëse, áts̈beñe betsos̈buáchema, nÿets quem luarents̈e s̈mochjónts̈a ents̈anga ats̈biama jábuayenama, bacna soyënga amana chamuajbanama, as chca, Bëngbe Bëtsá chëngbe bacna soyëngama cháuaperdonama; chë soyënga Jerusalenents̈e chaobojats̈é. +!O.Chents̈ana Jesús tojanë́yana: “Nts̈amo ats̈biama iuabemancana yomna, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá chaosufrí y unga tianoye chauatayena ca.  {-Y chora chë uatsjéndayënga, Jesúsbeyeca tmojanobená chë Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrëngama josértana. M,Chents̈ana Jesús tojanë́yana: “Quem palabrënga entsemna nts̈amo cabá ts̈ëngaftangaftaca sënjamna ora tcbonjanëyancá: Entsemna, lempe chaopasá nts̈amo ats̈biama iuabemancá, Moisesbe leyënguiñe, chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayëngbe uabemana librë́s̈angañe y Salmos librë́s̈añnaca ca.” 7i+Jesús tojanocñe y chë́ngbents̈e tojanse. ;q*As canÿe tabena buana beonbiana tmojanoyé; M)Y chënga cabá ndoñe montsanos̈buaché, chca noticiama corente imojtsóyejuama y ts̈a ojnanánënga imojtsemna causa; as Jesús tojanatjá: “¿Muents̈e ndayá jasama ques̈mëbomna ca?” c?(Chca yojtsichámëse, chabe cucuats̈ënga y chabe shecuats̈ënga tojaninÿanÿé. 'Ats̈be cucuats̈ënga y ats̈be shecuats̈ënga minÿënga; s̈mobojajo y s̈mochanjinÿe. Cach ats̈e së́ntsemna. Canÿe añemësna, ni mënts̈ena ni betas̈ënga ntsebomnana; pero ts̈ëngaftanga s̈montsonÿá, ats̈na aíñe ca” —tojanë́yana. &Pero Jesús tojanë́yana: “¿Ndáyeca auatjanánënga s̈mojtsemna? y ¿ndáyeca ts̈ëngaftangbe ainaniñe chca s̈mojtsejuabná ca? uc%Pero chënga ts̈a auatjanánënga imojtsemna, y canÿe añemëse imojétsonÿaye ca imojtsejuabnaye. kO$Chë uatsjéndayënga chë soyëngama cabá imojtsencuéntantscuana, Jesús chëngbe tsëntsaca tojabántsaye y mënts̈á tojanë́yana: “Chë ats̈be ainaniñe ts̈abe ebionana ts̈ëngaftangaftaca chaotsemna ca.” J #As chata tbojanonts̈é jacúntana, nts̈amo benachiñe tbojanpasacá, y nts̈amo Jesúsbioye imojótëmba, chë tandës̈e tojanjatá ora. Jesús chabe uatsjéndayënga tojánebëbuacna nU"y mënts̈á imojtsichamo: —¡Ndegombre Bëngbe Utabná tojtayena; Simónbioye tbojébëbocna ca! <q!As, cachora tbojëftsantsbanata y Jerusalenoye tbojtanata; choca tmojáninÿena chë bnë́tsana canÿe uatsjéndayënga cánÿents̈e imojtsemna y chëngbe enutë́ngnaca; ^5 Chora chata ibojtsenatsëtsnaye: “Chë benachiñe Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrëngama s̈ondabuayiyná ora, ndegombre bëngbe ainaniñe más bontsebos̈e cha más chas̈otsabuayiynama, ¿ndoñe chca ca?” pYAs, chora chë uatsjéndayata ibojobenaye Jesús jótëmbana; pero chana nÿe ndeolpe yojuenatjëmba. I Chents̈ana tojanopasá, juasama mesë́shents̈e imojtsetbiámana ora, Jesús chë tandës̈e tojanca, Bëngbe Bëtsábioye tbojtanchuá, chë tandës̈e tojanjatá, y chata tojanats̈atá. OPero chatna tmojanatarié chents̈e chaotsoquedáñama, mënts̈á jauyanëse: —Bëndátaftaca motsoquedañe; ya jetiñe entsemna y ya echanjaibétata ca. As Jesús chátaftaca tojtsanoquedañe. gGChë ibojétsaye puebloye imojtsebeconá ora, Jesús tojanma mo más chcoye cuaftsacá. Chents̈ana Jesús tojanonts̈é chata jábuayenana, lempe nts̈amo chabiama yojanoyebuambnacá chë Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe; yojonts̈é Moisesbe librë́s̈angañe y chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayëngbe librës̈angáñnaca.  ¿Mo ndoñe yonjamna chë Uámana Uabuayaná chë soyënga chaosufrima, y chents̈ana nÿetsca ents̈anga corente cha chamuatschuama ca? 4 aAs Jesús chata tojanë́yana: —¡Ts̈a juabna ndbomnënga y ts̈a uenana jos̈buáchiyama, chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga tmojánayana soyëngama! H  Bë́ngbents̈ana baseftángnaca chents̈ana chë cuevëshoye tmonjá, y tmojínÿena nts̈amo chë shembásenga tmonjayancá, pero Jesús ndoñe tmonjë́ftsinÿe ca —chata ibojtsichamo. 7 gy chabe cuerpo ndoñe tmonjínÿena; as chora chënga bë́ngbioye tmontabo y montsabíchamo angelënga tmojë́ftsanÿe y chënga catmënjayana cha ainá yojtsatsmëna ca. 0 YY mora ndayá, básefta shembásenga bëngbe enutënga ójnanana soyënga s̈onjáuyana. Chënga cabá cachëse chë Jesusbe cuerpo tmonjanjajó cuevëshoye tmonjá, )KBënga chabiama fsënjanobátmana, Césarbe cucuats̈ents̈ana Israeloca ents̈angbe atsebacayá chaotsemnama; pero morna ya unga te entsemna chca tonjopasá. <qY nts̈amo, chë bachnangbe amë́ndayënga y chents̈a mandadënga ínÿengbe cucuats̈iñe tmonjáboshjona, jóbanama ibojtsemna ca ents̈anga chamuayanama y chamocrucificama. /WChora cha tojanë́yana: —¿Ndaye soyënga ca? Y chata tbojaniyana: —Chë Jesús Nazaretocáftaca tonjopasá soyëngama. Cha enjamna canÿe Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá, puerte obenana bomná ndayá jamama y jayanama, Bëngbe Bëtsabe delante y nÿetsca ents̈angbe delante. Ey canÿa, Cleofás ca uabainá, tbojaniyana: —¿Nÿe aca cojtsemna, inÿe luarocana ashjangoná Jerusalenents̈e oyená, ndayá chents̈e quem diënga yopasánama ndëtats̈ëmbuá ca? oWJesús tojanë́yana: —¿Ndayama benachiñe s̈uabanencuéntaye ca? As chata ngménaca ibojotsaye, Dmasque imojtsonÿaye, ndoñe ibontsobena cha jótëmbana.  Y tojanopasá, ibojtsencuéntaye y ibojtsenatsëtsnayëntscuana, cach Jesús tojanobeconá y chátaftaca cánÿiñe yojtsaye; @{Chata ibojtsayencuéntaye lempe nts̈amo tojanopasama.  Cach te, uta uatsjéndayata Emaús puebloye ibojtsaye. Emaús yojamna Jerusalenocana bnë́tsana canÿe kilómetroca. O Pero chents̈ana, Pedro tojëftsantsbaná y ochamanana chë Jesús tmojanjajó cuevëshoye tojána. Y choca yojtsemna ora, yojotsejbéna tsoye jontjes̈iyama, pero nÿe ena ents̈ëjuangá yojuinÿe, chë Jesús tmojanbochmëjuangá. As Pedro ojnananá yebnoye yojtá, chca tojanopasama. Chë Emaús puebloye benachiñe U~# Pero chë uatsjéndayëngna mënts̈á chë shembásengbiama imojétsejuabnaye: “Chënga montsoyebuambná mo corente juabna ndbomnëngcá ca.” Y chca, chënga chë soyiñe ndoñe montsanos̈buaché. 0}Y Chë uatsjéndayëngbioye chca cuentayëngna imojamna María Magdalena, Juana, y María, chë Santiagbe mamá, y chë inÿe shembásenga chë́ngaftaca imojamnënga. |/ y chë cuevëshents̈ana tmojtaná ora, chë ts̈abe noticiënga chë bnë́tsana canÿe uatsjéndayënga y inÿe ents̈ángbioye tmojanacuntá. O{Chora chë shembásenga Jesusbe palabrëngama imojtenójuaboye, Dz‘Chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá bontsemna bacna soye amëngbe cucuats̈iñe chamoboshjonama, chamocrucificama y unga tianoye cháuatayenama ca’ ” —chata tbojánayana. #y?Muents̈e cha ndocná quenátsmëna, er cha ya tontayena. Menójuabonga ndayá cha tcmojanë́yanama, cha cabá Galileoca enjamna ora. Cha tonjánayana: 2x]Y chë shembásenga tmojanëuatjanama y fshantsoye imojtsatsejbénama, chata tbojanë́yana: “¿Ndáyeca obanë́ngbents̈e chë vida totsobomñá s̈mojtsenguá ca? :wmChë shembásengna ndoñe imontsetáts̈ëmbo nts̈amo jajuaboyana chë soyama; chora, uta boyabásata, uabuashinÿinÿana ents̈ayá uichë́tjonata chents̈e tbojabántsaye. ^v5y choye tmojánamashjna ora, Bëngbe Utabná Jesusbe cuerpo ndoñe tmonjáninÿena. u{Pero choye tmojánashjajna orna, tmojáninÿena chë cuevëshoye amashjuanents̈a ndëts̈bé chents̈ana juanániñe, Et Y tmengo, chë inÿe semana bojats̈éntena, cabá cachëse, Jesús tmojanatbontsá cuevëshoye chë shembásenga tmojána, y tmojanamba chë tmojanprontá botamana uanguëts̈e soyënga. Ms8Yebnoye tmojtaná orna, tmojanprontá botamana uanguëts̈e béjayënga y soyënga chë cuerpiñe janëtjuama. Chë ochnaytena chënga tmojanochná, nts̈amo Moisesbe leyiñe yojanmandancá.)rK7Chë shembásenga, Galileocana Jesús tmojantjëmbambanga, tmojána y chë cuevëshe tmojáninÿe, y tmojanrrepará nts̈amo Jesusbe cuerpo tmojanjajoma. q6Yëfsana ochnayté bétsemnayecna, cach te yojanotocana saná japróntana chë yëfsana jasama; y chë ochnayté ya yojtsebínÿana. Pp5José chë cruzocana Jesusbe cuerpo tbojtanë́stjango, canÿe lino ents̈ë́juaca tbojanandmaná y canÿe cuevëshiñe, peñës̈iñe pormániñe, tbojanjajó. Chents̈e cabá ndocná mondëjajo. Ao}4Cha Pilátbioye tojána y Jesusbe cuerpo tbojanotjañe. Yojanmëna canÿe boyabása, José ca uabainá, canÿe Judeoca pueblocá, Arimatea ca uabaina; cha inamna canÿa chë pueblents̈a uámana amëndayënguents̈á y canÿe ts̈abe ents̈á y nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amá. %lC1Pero Jesusbe nÿetsca ubuátmënga y chë shembásenga Galileocana tmojanastëngna, chaboca tmojanoquedá chë soyënga onÿayiñe. Jesús tmojanatbontsá "k=0Nÿetsca ents̈anga chë soye jinÿama tmojánabënga, chca tojanopasama tmojáninÿe ora, tmojanonts̈é jtangana enocochjants̈etaye, ngménama. Rj/Chë romano soldadëngbe amëndayá chca tojáninÿe ora, Bëngbe Bëtsábioye tbojtanadorá, mënts̈á jayanëse: “Ndegombre, quem boyabása ainaniñe ts̈abe juabnënga bomná inamna ca.” i/.As Jesús tojanáyebuachena: “Taita, ats̈be espíritu acbe cucuats̈iñe s̈coboshjona ca.” Y chca jayanama tojanpochocá ora, tojanóbana. Lh-Y shinÿe yojtsajbaná binÿnayana, y Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e yojújonÿana ents̈ë́jua tsëntsaca yojtsenájataye. Chëjua bënë́jua inauamna y chë tsatsëntsaca inaújonÿana. Wg',Nÿetsto orscana las tresë́ntscoñe nÿets quem luare yojtseibétata. 2f]+Y Jesús tbojanjuá: —Ndegombre cbëyana, mënté áts̈eftaca celoca, chë nÿetscanga oyejuayënga mondbetsemnoca, aca cochantsatsmëna ca. Jesús tojanóbana *eM*Y chorna, quem bëts bacna soyënga ochjajnayá Jesúsbioye tbojaniyana: —Jesús, ats̈biama cochtenójuaboye aca reycá jabomándama chacojtabo ora ca. Hd )Ndegombre bëndata muents̈e bontsemna bëts bacna soyënga ochjajnaye causa, y chíyeca chca jasúfriama bontsamna. Pero quem boyabása ni mo canÿe bacna soye ndoñe tonjobuachjanguá ca. 9ck(Pero chë inÿe bëts bacna soyënga ochjajnayana mënts̈á tbojanácacana: —¿Ni mo Bëngbe Bëtsá ndoñe condërrespetana? Bëndátnaca bontsamna chacá jóbanama. Yb+'Canÿe bëts bacna soyënga ochjajnayá yojtsecrucificaná, Jesúsbioye mënts̈á tbojanóyenguango: —Chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná tcomnësna, mentsbocá y bëndátnaca s̈matsebocá ca. a9&Jesusbe bests̈as̈e juatsboicna canÿe uabemana soye tmojananjo; chiñe mënts̈á yojtsanábemana: MUA CHË JUDIËNGBE REY ENDMËNA ca. e`C%y mënts̈á imojtsatsaye: “¡Chë judiëngbe Rey tcomnësna, cach aca mentsbocá ca!” o_W$Soldadë́ngnaca Jesús imojtsáboyejuana; tmojanobeconá y untja vínoye imojtsefs̈ës̈naye, 3^_#Ents̈anga chents̈e imojtsemnënga chca imojtsonÿaye, y chë pueblents̈a mandayë́ngnaca Jesús imojtsáboyejuana y mënts̈á imojtsenatsëtsnaye: “Inÿengna aíñe tojëftsatsebacá; mora cachá chauentsbocá, cha ndegombre Cristo, chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná tomnëse ca.” |]q"Chora Jesús mënts̈á tojánayana: “Taita, mëngbe bacna soye motsaperdónaye, er nts̈amo montsamama chënga ndoñe quemátstats̈ëmbo ca.” Chë soldadënga Jesusbe ents̈ayamna, tsbanánoye tmojanë́ts̈ena, chënga jtenájatayama. V\%!Chë “Obanabe Bests̈ashe ca” uabaina luaroye tmojánashjajna ora, Jesús tmojancrucificá y chë bëts bacna soyënga ochjajnayátnaca, canÿa chabe cats̈bioica y chë ínÿana chabe uañicuayoica. n[U Jesúseftaca cruciñe jóbanama, útata bëts bacna soyënga ochjajnayátnaca imojtsënachaye. 9ZkAts̈e, chë ndocna bacna soye amá, chíyeca puerte obená, chca s̈mojaborlase, ¿nts̈amo mochjama chë ndegombre bacna soye amë́ngaftaca, chíyeca ndobenënga? O mënts̈á, ¿chë nguëfshna betíyeca chca tmojtsamëse, nts̈amo chë tojtsebuashá betíyeca mochjama ca?” —cha tojanë́yana. Y7Chora ents̈anga jetsóitanama mochántsebos̈e y mochanjonts̈é ichámuana: ‘¡Tjashënga s̈motsëtebuantsá y batsjabenga s̈motsaitame ca!’ ~XuCanÿe te echanjóshjango y chë te s̈mochántsichamo: ‘Ts̈a ts̈abá chë shembásenga s̈es̈ona ndbomnëngbiama, chë quem luaroye s̈es̈onga ndoñe tmonjëftsëshejajnëngbiama, y chë s̈es̈onga ndoñe tmonjëftsabachengbiama ca.’ WW'As Jesús chë́ngbioye tojanobuértana y tojanë́yana: “Jerusalenents̈a shembásenga, ats̈biama ndoñe matos̈achena; cach ts̈ëngaftangbiama y ts̈ëngaftangbe básengbiama s̈mochjenóbos̈achna. 4VaY banga chë pueblents̈a ents̈anga imojtsë́stona; y chë shembásenga imojtsëstonëngna imojtsayos̈achiye y ngménaca imojtsanioye, Jesús chca yojtsepásama. IU As jacrucifícama Jesús tmojanánatse. Chora jajocana inátaboye canÿe boyabása, Simón ca uabainá, Cirene luarocá; y cha Jesusbe cruz tmojancutsá, Jesusbe ústonoye chaotsambama. 0TYas chora Pilato, Barrabásbioye cachcá tbojtanboshjona, chë nda inautámena mandadë́ngbioye ndëtsayaunanama ents̈ángbioye tojánenautanama y ents̈á óbanaye causa. Y Jesusna ents̈angbe cucuats̈iñe tbojánboshjona, nts̈amo chënga tmojtsebos̈cá chamomama. Jesús tmojancrucificá YS+As Pilato tojanmandá nts̈amo chë ents̈anga imojtsotjanañcá chaotsemnama; UR#Pero chëngna más imojtsechembumbuana Jesús chamotsecrucificama. Cabana, chë bachnangbe amë́ndayënga y chë ents̈angbe jabuache chembumbuanánaca, Pilato tmojanëyënjaná Jesús chamóbama. fQEPilato ya unga soyama tojtë́tanayana: —¿Nts̈amo bacna soye mua tojobuachjanguá ca? Ni mo canÿe bacna soye chiyátinÿena, mua jóbanama chabotsemnama. Chcasna, chanjacastíga y chora chanjë́tsboshjona ca. ePCpero ents̈angna más tmojtë́tanayebuachena: —¡Motsecrucificá! ¡Motsecrucificá ca! TO!Pilato cachiñe tojánayana Jesúsbioye jëtsboshjonama yojtsanbos̈e ca; N)Barrabás inautámena, mandadë́ngbioye ndëtsayaunanama chë bëts pueblents̈e ents̈anga tojánenautanama y ents̈á óbanaye causa. sM_Pero chora ents̈anga cánÿiñe tmojanáyebuachena: —¡Jesús chaóbana! ¡Barrabás matsboshjona ca! iLKYojamna canÿe utamená jëtsboshjonana, nts̈amo Bashco fiesta ora jamana imojanamancá. fKEChcasna, jabuache chamotsecastigá y chents̈ana chanjë́tsboshjona ca —cha tojánayana. J5Herodes cach ndoñe, chíyeca cachiñe bë́ngbioye cha tbojesichmó. Quem boyabása ni mo canÿe ndoñe tonjobuachjanguá jóbanama chabotsemnama. {Ioy mënts̈á tojanë́yana: —Ts̈ëngaftanga quem ents̈á áts̈bioye s̈mojuánatse, mo bacna soye ents̈ángbeñe abuatambayacá, mandadënga ndëtsayaunanama ca; ts̈ëngaftangbe delante lempe sënjatjá, ts̈ëngaftanga ba soyënga muabiama s̈monjayana, pero ats̈na ni mo canÿe soye chiyátinÿena, quem boyabása castiganá jtsemnama ibojtsemna ca jayanama. H Chents̈ana Pilato, chë bachnangbe amë́ndayënga, chë pueblents̈a amë́ndayënga y nÿetsca ents̈anga tojánachembo, xGi Cach te Herodes y Pilato tbojtanenatsëtsaye; tempna chata ibojenáyata. Jesusbiama chaóbana ca tmojánayana VF% Chora, Herodes y chabe soldadënga Jesúsbioye corente imojtsáboyënja, y jtsaboyejuanamna, botamana ents̈ayangá tmojanichëtjo, mo canÿe reycá; chents̈ana cachiñe Pilátbioye tmojesanichmó. E Y chénts̈naca, chë bachnangbe amë́ndayënga y judiëngbe ley abuátambayënga imojtsemna, y Jesús corente mal imojtsequédaye. JD  Heródesna ba soyënga tbojantjá, pero cha ndocá tbonjanjuá. mCSHerodes Jesúsbioye tbojáninÿe ora, corente tojanoyejuá. Chana tempscana inabos̈e Jesús jinÿama. Cha ba soyënga Jesusbiama tojanuena, y yojtsebos̈e jinÿama Jesús jamana canÿe bëts soye, Bëngbe Bëtsabe obenánaca. 8BiY Jesús aíñe Galileoca yojamnama cha tojántats̈ëmbona ora, Rey Heródesbioye cha tbojanichmó. Herodes inamna Galileoca mandado y chora Jerusalenents̈e cha yojtsemna. bA=As Pilato, Galilea luarama yojouena ora, tojanatjá Jesús Galileocá tayojamnama. @Pero chënga más tmojanáyebuachena: —Nÿets Israel luarëjana entsabuatambá, Galilea ents̈angbe amë́ndayëngbe contra jtsemnama. Galilea luaroca chca tonjabojats̈é y mora moca Judeócnaca cachcá entsama ca. Jesús Rey Heródesbe delante 6?eAs Pilato, chë bachnangbe amë́ndayënga y ents̈anga tojanë́yana: —Ats̈e ni mo canÿe soye chiyátinÿena, quem boyabása castiganá chaotsemnama jayanama ca. ->SChora Pilato Jesúsbioye mënts̈á tbojantjá: —¿Aca chë judiëngbe Rey cojtsemna ca? Y Jesús tbojanjuá: —Aíñe, aca ndegombre yomncá tcjayana ca. ~=uY chents̈e tmojanonts̈é cha mal jaquédana, mënts̈á: —Bënga fsënjínÿena mua entsabuatambá bacna soyënga, quem luarents̈a ents̈angbe amë́ndayëngbioye ndëtsayaunanama. Cha entsichamo bënga ndoñe s̈ontsamna Césarbiama impuesto jtsatsquë́cjnayana ca; y entsichamo cha yomna chë Cristo, chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná, mo canÿe reycá ca. r< _Nÿetsca mándayënga tmojëftsantsbaná, y Pilátbioye, chë Judeoca mandádbioye Jesús tmojanánatse. :;mGAs chora chënga tmojánayana: —¿Ndayama más ents̈anga s̈ochjátëjaboto Jesusbe contra chamuayanama? Er cach bënga chabe uayás̈ents̈ana chca tmonjouena ca.B:}FChora nÿetscanga tmojantjá: —¿As, aca chë Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá comna ca? Y Jesús tojanë́jua: —Cach ts̈ëngaftanga chca s̈montsichamo; ats̈e cha sëndmëna ca. 9%EPero cam orscana, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá, chë Bëngbe Bëtsá nÿets obenana bomnabe cats̈bioica echántsatsbemana ca. P8DY nderado tcbojátjasna, ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mochatojuá ca. U7#C—S̈më́yana, ¿aca Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná, chë Cristo comna ca? Y Jesús tojanë́jua: —Aíñe ca tcbojáuyanëse, ts̈ëngaftanga chama áts̈beñe ndoñe ques̈mochatos̈buáchiye. C6BTojanbinÿna ora, chë bëtsëjemëngcá amë́ndayënga, bachnangbe amë́ndayënga y ley abuátambayënga tmojánenefjna, y chë́ngbioye Jesús tmojanánatse. Choca tmojantjá: {5oAY imojtsóyenguaye, nÿe mocá soyënga jtsatsëtsnayëse. Jesús, chë judiëngbe uámana mándayëngbe delante b4=@y jtsabuchëntsacjuase, imojtsetjanaye: “¡Momalisiá, nda tcmënjajants̈etá ca!” d3A?Chë Jesús imojtsebojanÿá ents̈anga cha imojtsáboyejuana y imojtsejants̈etaye; i2K>As Pedro shjoye tojánbocna, y corente ngménaca yojtsenóbos̈achna. Jesús imojtsáboyejuana 1=Chora Bëngbe Utabná yojobuértana y Pédrëbioye tbojanonÿinÿé; y Pedro chora yojenójuaboye nts̈amo Bëngbe Utabná tbojaniyanama: “Cam ibeta bínÿanoye, ngallo cabá ndëcánta ora, aca unga soye cochanjayana ndoñe s̈conduabuatma ca.” 10[<Y Pedro tojánayana: —Bacó, ndayama cojtsichámuama ndoñe quetsátstats̈ëmbo ca. Cachora, y Pedro cabá yojtsóyebuambnantscuana, canÿe ngallo yojacánta. /;Chents̈a benë́ntscosna, inÿa más yojátayana: —Ndegombre, muánaca cháftaca enjánana; muánaca Galileocá entsemna ca. G.:Ndoñe yapa bën y inÿa chábioye tbojátaninÿe y tbojaniyana: —Acnaca chë uatsjendayënguents̈á condmëna ca. Pero Pedro tbojanjuá: —Bacó, ats̈e ndoñe quetsátsmëna ca. -9Pero Pedro ndoñe ca tojánayana, y chë shembásabioye mënts̈á tbojaniyana: —Sobrená, ats̈e cha ndoñe quetsatabuatma ca. 9,k8Chora, canÿe shembása chents̈a oservená, Pédrëbioye tbojáninÿe chë iñe juachaca yojtsetbemana; tbojanonÿinÿé y tojánayana: —Muánaca cháftaca endánmëna ca. )+K7Choca, chashja tsëntsaca, canÿe íñeshe tmojanangbotjó y ents̈anga chë shë́conana imojtsetbiámana; y Pédrënaca chents̈e chë́ngaftaca yojótbema. *'6Chents̈ana Jesús tmojánishache, y chë bachnangbe más uámana amëndayabe yebnoye tmojanánatse. Y Pedro bënocana ibojtsë́stona. K)5Ats̈e cada te ts̈ëngaftangaftaca sënjamna Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e, y ni ches̈mátanbojajo. Pero ora tocjobuache ts̈ëngaftanga chca chas̈momama, y Satanás nts̈amo yojtsebos̈cá ts̈ëngaftangbeñe echantsemándaye ca” —Jesús tojanë́yana. Pedro tojánayana Jesúsbioye ndoñe bonjanabuátma ca * }^||"{zFyxwuBsGrr7qpoomnn?m3lsjj i`hh gQffedcjb1a`Q_^^K]@\[zZZ|YY XZW-VVUnTSRPGO;NeMKJI3GFEDDC^B*Ac@?>n<;:*9`887l6G44,332T11/..K-,}*C)y(\&$##-"c!! \ Fro/ :Y%z*MO ¿O canÿe mëts̈cuaye buanjats̈taye, beona tbojtsotjanañe ora? 'NG “¿Ndëmuanÿe boyabása ts̈ëngaftanguents̈á, canÿe tandës̈e chabe uaquiñá tbojtsotjanañe ora, canÿe ndëts̈bé chábioye buanjats̈taye? M Er ndánaca tojtsotjanañá, jóyëngacñana; y nda tojtsenguá cha, jónÿenana; y nda tojtsechembuanábioye jebiatëfjuana. $LA“S̈mochjotjañe y Bëngbe Bëtsá cmochanjáts̈ataye; s̈mochjánguango y s̈mochanjínÿena; s̈mochjachembo y bës̈ás̈a cmochanjébëtafjo. ]K3“Chë Bëngbe Bëtsabe soyëngama josértama ndë́bos̈e ents̈anga ndoñe s̈mattsabuayiynaye. Aíñese nántsemna mo chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca uáts̈ëmbona mënts̈ena ques̈ënga cuaftsëbuajocá; chorna chënga jobuértanana, jobotjajuana y jtsáshantsana. O mo chë uámana ndëts̈ëtémënga cots̈ë́ngbioye cuaftsëts̈ancá, chënga nÿe jtsebotájayana ca” —Jesús tojánayana. S̈mochjotjañe, s̈mochjánguango y s̈mochjachembo }Js“Nderado canÿa chabe bominÿiñe canÿe niñëfja tojtsebomnëse, cha ndoñe ntsobenana chabe cats̈ata jauyanama: ‘Acbe bominÿents̈ana canÿe polvështema jtsebuchjátsëcama s̈molesenciá ca’. Natsana cha bontsemna cachabe bominÿents̈ana chë niñëfja jtsenobuchjátsëcana ts̈abá jinÿama jobenayama, chabe cats̈atbe bominÿents̈a polvështema jtsebuchjátsëcama. Cachcá entsemna acbiama, ¡bacna ents̈á chë nts̈amo ndegombre tcojuabnacá ndinÿinÿnayá!, chë ts̈a bacna soye cojtsama ca acbe cats̈ata tcojauyana ora, cach aca ts̈a bëts bacna soyënga cojtsamama ntjenojuaboycá; y chca, aca jamana canÿe bacna soye. Natsana cmontsemna chë cach aca ndoñe ts̈abe soyënga cojtsamama ngménaca jshatenójuaboyana y chca amana jtsajbanana, y chents̈ana cocayé cochantsobena acbe cats̈ata juajabuáchana nts̈amo ts̈abá yomncá chaotsamama. RIChë nts̈amo ts̈ëngaftanga ínÿengbiama s̈mojtsichamcá ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmontsamama, cachcá Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbiama chë nts̈amo s̈mojamama echántsichamo. Y nts̈amo ínÿengbioye chas̈mojábiama, uabouana o ndoñe jabuache soyënga, cachcá Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbioye cmochanjábiama. .H W“Ndocá ínÿengbiama s̈mattsichamo chë ndoñe ts̈abá tmontsamama. Chca, Bëngbe Bëtsá ndoñe queochátichamo ts̈ëngaftanga ndoñe ts̈abá s̈monjama ca. cG?"Ndoñe matenócochinÿenana ndayá yëfse yochjochnënguama. Yëfse luare cochántsebomna chë soyënga jinÿama y jamama. Cada tescama endbétsemna yapa totcá soyënga jájandmanama ca” —Jesús tojánayana.F!Chíyeca, ts̈ëngaftangna natsana s̈mochjshétsebos̈e Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbe ainaniñe chaotsemándama y lempe nts̈amo cha tojamandacá s̈mochtsama. Chca s̈mojamëse, Bëngbe Bëtsá lempe nts̈amo cmojtsëjabotcá cmochanjáts̈ataye. SE Chë soyëngama, chë Bëngbe Bëtsábioye nduabuátmënga mondbétsenocochinÿena, pero ts̈ëngaftanga ndoñe. Ts̈ëngaftangbe Taitá, Bëngbe Bëtsá, ndayá cmojtsë́jabotama endë́tats̈ëmbo. D9Ndoñe s̈mattsenócochinÿena, mënts̈á jtsichámëse: ‘¿Ndayá mochjase?’ o ‘¿Ndayá mochjofs̈iye?’ o ‘¿Ndayá mochtichëtjo ca?’ “Y ndayá s̈mochjuíchëtjuama, ¿ndáyeca s̈mojtsenócochinÿena? S̈mochjinÿe chë jajañe lirio uants̈efjushangá jtsajuajnana: ndoñe ntsetrabájayana, ni ntseshabiamnayana. 8@iMasque chca endmëna, canÿa masque ts̈a tojtsenócochinÿena, ¿nts̈amo nanjobenaye jamana chë ntsachets̈á vida yochtsebomnents̈ana, canÿe hora vida más jabotiyana? G?S̈mochjanÿe chë shlofts̈ënga jtsongüefjnayana. Chënga tondaye ntjájena, ni jaja saná ntjátbanana, ni chë grano uaquëcjnaye yebnënguiñe quemnatsquëcjná; pero Bëngbe Bëtsá, celoca endmëná, chënga saná jtsats̈atnayana. ¡Y ts̈ëngaftanga chë shlofts̈etémëngbiama puerte más s̈monduámana! >“Chcasna ats̈e s̈cuayana: Ndoñe s̈mattsenócochinÿena ndayá s̈mochjase o s̈mochjofs̈iye vida jtsebomnama, ni ndaye ents̈ayá s̈mochjuíchëtjuama cach ndoñe. Ndegombre, vida chë sanama más enduámana y cuerpo chë ents̈ayama más. =5“Ndocná ntsobenana uta mandayata jtsaservénana: cánÿabioye bochantsáboyënja y chë ínÿabioyna bochántsebobonshana, o cánÿabiama ts̈abá echántsetrabajaye y chë ínÿabiamna ndoñe ts̈abá. Ndoñe quecátobena Bëngbe Bëtsá jtsebobonshánana, nÿe quem luarents̈a soyënga jtsebomnama yapa tcojtsebos̈ëse ca” —Jesús tojánayana. Bëngbe Bëtsá chabe básenga jtsanÿenana [</“Acbe bominÿe ts̈abá totsomñëse, mo canÿe uajuinÿanëshacá acbe cuerpama jtsemnana, chíyeca aca jtsobenana nts̈amo tcojtsamcá chë bomínÿeca jtsonÿayana. Chë bominÿe ndoñe ts̈abá tontsemnësna, chë bominÿe tondaye ntsobenana jamana, nts̈amo tcojtsamcá chacobená jinÿama. Cachcá, acbe ainaniñe ts̈abe juabnënga tcojtsebomnëse, lempe nts̈amo chacojtsamcá ts̈abá echántsemna. Y acbe ainaniñe ndocna ts̈abe juabnënga tcontsebomnësna, lempe nts̈amo chacojtsamcá ndoñe ts̈abá queochátsmëna. Y chca, aca cochantsiyena soyënga jtsamëse mo puerte ibetiñcá ca” —Jesús tojánayana. Chë Bëngbe Bëtsabiama bonshánana o chë nÿe quem luarents̈a soyënga jtsebos̈ana %;CEr chë ndayents̈e acbe bomnana tojtsemnents̈a soyëngama acbe ainánaca cochántsejuabnaye ca” —Jesús tojánayana. Chë cuerpama uajuinÿanë́sha ':GMás ts̈abá ts̈ëngaftangbiama entsemna, mora quem luarents̈e ts̈abe soyënga s̈mojtsamamna, uacanana soyënga celoca chaotsójuabaye. Chents̈e ni chë mejojón, ni chë inÿe pochócaye soyënga acbe soyënga quemochatspochóca, ni atbëbanënga quemochátamashjna jatbëbama. V9%“Bomnana quem luarents̈e ndoñe s̈mattsëjuabaye. Muents̈na chë mejojón y inÿe pochócaye soyënga lempe jtsendbiamana, chë atbëbanënga jtsamashjnana y chë juabana soyënga jesatbëbana. c8?as chca, ents̈anga ndoñe chamondë́tsetats̈ëmbo aca tondaye ntjascá cojtsemnama. Nÿe acbe Taitá, lempe chë mo iytëmencá yomna soyëngama tats̈ëmbuá, chama echántsetats̈ëmbo. Y cha, chë iytëmencá tcojama soye bominÿe endbetsequëcjnayá, acbe uacanana soye cmochántats̈taye ca” —Jesús tojánayana. Chë celoca bomnana e7CAca nderado tcojtsayúna ora, cochtsojuebjabebiye y aceitíyeca botamana cochtenochquëca, D6“Y nderado ts̈ëngaftanga inÿe ora tondaye ntjascá s̈mojtsemna Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama, juebëngménënga ndoñe s̈mattsemna, nts̈amo chë bacna ents̈anga chë ndegombre tmojuabnacá ndinÿinÿnayënga mondbetsamcá, as chca, chënga imojtsayúnama ents̈anga chamuinÿama. Ndegombre s̈cuayana, chëngbe uacanana soye ya tmojóyëngacñe, chënga tmojayunáyeca ents̈anga ts̈abá chëngbiama tmojtsoyebuambná ora. v5ePero chë ts̈ëngaftangbiama bacna soyënga amënga ndoñe s̈montsaperdónasna, Bëngbe Taitá cachcá, ts̈ëngaftanga ndoñe quecmochátaperdonaye ca” —Jesús tojánayana. Chë Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama tondaye ntjascá '4G“Chë ts̈ëngaftangbiama bacna soyënga amënga s̈mojtsaperdónasna, Bëngbe Taitá chë celoca endëtsomñá, ts̈ëngaftanga cmochanjáperdonaye. 3 Bacna soyënga jamama s̈ojocochëngo ora, s̈cochjujabuache chca ndenobuíyama.Nÿetsca bacna soyënguents̈ana s̈matsebacaye. 2) Bacna soyënga bënga fsënjama: s̈motsaperdónaye;
cachcá nts̈amo chë bëngbiama bacna soyënga amënga fsëndbetsaperdonaycá. K1 Mënté s̈miyats̈atá cada te s̈netsëjaboto tandës̈e. 0 Acbe amë́ndayana chaóshjango.Celoca yojtsemna nts̈amo icobos̈cá;
quem luaríñnaca cachcá chaotsemna. F/ Chamna ts̈ëngaftanga mënts̈á cmontsë́tocana Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntana:Bëngbe Taitá, celoca icotsomñe.Acbe uabaina chë más uámana uabainana chauesomñe. .Ndoñe chëngcá s̈mattsemna. Cabá nduyana ora, Bëngbe Bëtsá ya jtsetats̈ëmbuana nts̈amo ts̈ëngaftanga cmojtsëjabotcá. #-?“Bëngbe Bëtsáftaca s̈mojtsencuénta ora, ndoñe nÿe cachcá ndoservena palabrënga ba soye s̈mattsichamo. Chca mondbétsama chë Bëngbe Bëtsábioye nduabuátmënga. Chënga jtsejuabnayana becá chca tmojtsichámësna, Bëngbe Bëtsá chënga más yochjóyaunaye ca. ,-Pero aca Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama orna, acbe tsoye cochtamáshëngo, bës̈ás̈a cochtatame y cháftaca cochjencuénta. Chánaca chë iytë́menents̈e ácaftaca echántsemna. Bëngbe Taitá lempe bominÿe endetsequëcjná, masque cánÿenga s̈mojtsemna ora s̈mojtsama soyë́ngnaca. As Bëngbe Bëtsá, chca cháftaca chacojtsencuénta ora, cachá acbe uacanana soye cmochántats̈taye. U+#“Bëngbe Bëtsáftaca s̈mojtsencuénta ora, ndoñe s̈mattsama chë bacna ents̈anga nts̈amo ndegombre tmojuabnacá ndinÿinÿnayëngcá. Chënga corente jtsogusetánana chë judiëngbe enefjuana yebnënguenache tsanana y tsashená tsëntsaca Bëngbe Bëtsáftaca jtsencuéntayana, chca, nÿe ents̈anga chë soye chamuinÿama. Ndegombre s̈cuayana: chënga nÿe morscama ya montsábouacanana, chënga ts̈abá imojtsama ca ents̈anga tmojayana ora. *+chca, acbe caridá iytëcana chaotsemnama. As, ts̈ëngaftangbe Taitá, nda bominÿe endbétsequëcjnaye chë iytëmencá tcojtsama soye, acbe uacanana soye cmochántats̈taye ca” —Jesús tojánayana. Jesús tojanabuatambá nts̈amo Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntana F)Chcasna, nda caridá tcojábema ora, ndocná más chaondë́tsetats̈ëmbo, mo chë uañicuayoica cucuats̈e ndoñe queondbatstats̈ëmbcá ndayá chë cats̈bioica cucuats̈e tojtsamama, 6(e“Chcasna, nderado nda caridá tcojábemëse, chca ndoñe s̈matjama chë nts̈amo s̈mojtsamama nÿetscanga chamotsetats̈ëmbuama, mo canÿe trompetë́fjua cuaftsajatëtancá, chë caridá s̈mojábemama chaotsótats̈ëmbuama; chca monduamana chë bacna ents̈anga chë nts̈amo ndegombre tmojuabnacá ndinÿinÿnayënga, chë judiëngbe enefjuana yebnënguenache y tsáshenañe. Ndegombre cbë́yana, chë chca amënga ya chëngbe uacanana soye tmojóyëngacñe, nts̈amo chënga tmojamama ents̈anga ts̈abá chëngbiama tmojtsoyebuambná ora. ' “Cuedado s̈mochtsebomna ndoñe ntsamama ents̈ángbeñe ts̈ëngaftangbe ts̈abe soyënga, nÿe chënga chca chamuinÿama. Chca s̈mojamëse, ts̈ëngaftangbe Taitá, Bëngbe Bëtsá, celoca endmëná ndocna uacanana soye quecmochtë́tats̈ataye. B&}0Ts̈ëngaftangbe Taitá, Bëngbe Bëtsá celoca endmëná, nÿetsca ts̈abe soyënga bomná y amá endmëna. Ts̈ëngaftángnaca cachcá s̈mochtsemna ca” —Jesús tojánayana. % /Y nÿe chë amiguë́ngbioye s̈mojtsacheuanase, ¿ndaye bëts soye s̈mojtsama? Chë ndoñe judië́ngnaca chca mondbétsama. e$C.Ts̈ëngaftanga nÿe chë ts̈ëngaftanga tcmojtsababuánÿeshanënga s̈mojtsababuánÿeshanëse, ¿Bëngbe Bëtsábiocana ndayá s̈mochjuacaná? Romocama crocénana ents̈ángbioye atjanayë́ngnaca chca monduamana. <#q-Chca ts̈ëngaftanga, chë Taitá, Bëngbe Bëtsá, chë celoca endmënabe básenga s̈mochántsemna; Bëngbe Bëtsá endbétsama ts̈abe y bacna ents̈ángbeñe chabe shinÿe chaotsebinÿnayama, y endbétsama chë nÿetsca soyënguiñe ts̈abá jamama bos̈ënga y ndoñe chca ents̈ángbeñe chauaftema. "+,Pero ats̈e cbë́yana: Ts̈ëngaftangbe uayayënga s̈mochtsababuánÿeshana, y chë cmë́camenëngbiama Bëngbe Bëtsá s̈mochtseimpadana. 2!]+“Ts̈ëngaftanga s̈mojouena nts̈amo ts̈ëngaftangbe bëts taitángbioye tmojanëyancá: ‘Acbe amigo cochtsebobonshana y acbe uayayá cochtsaboyënja ca.’ F *Nda ndaye soye tcmojotjañëse, cochjats̈taye; y nda ndaye soye tcmojuátjase, cha ndoñe stëts̈oye catjaquéda ca” —Jesús tojánayana. Chë uayayëngbiama bonshánana jtsebomnana wg)Nderado nda tcmojuasmá y tcmojamandá bnë́tsana cuadroca juyambama, inÿe bnë́tsana cuadra cochjuyamba. (Nderado nda tcmojademandá y tojtsebos̈e acbe shabuanguanë́jua jtsabocñama, cha molesenciá acbe quëfsaíyanaca chauetsácñama. N'Pero ats̈e cbë́yana: Ndoñe matsbos̈ana chë ndayánaca tcmojaborlábioye jtachnë́nguama; chamna, ndánaca cats̈bioica tcmojajuebjants̈etase, cochjomiye chë ínÿoica cachcá chacmomama. E&“Ts̈ëngaftanga s̈mojouena nts̈amo ts̈ëngaftangbe bëts taitángbioye tmojanëyancá: ‘Nderado nda tcmojtsebuchjatsëca, ácnaca derecho contsebomna canÿebé cha jëtsbuchjátsëcama ca; y nderado nda canÿe juatsas̈e tcmojtsás̈iye, ácnaca derecho contsebomna cánÿës̈e cha jtas̈iyama ca.’ !;%Ts̈ëngaftanga aíñe ca jayanama s̈mojtsebos̈ëse, nÿe aíñe ca s̈mochjayana, y ndoñe casna nÿe ndoñe. Ndayá chents̈ana más s̈mojatichamo soye, Satanásbiocana jtsóbocanana ca” —Jesús tojánayana. Chë ents̈anga mondbátenachnënguama Jesús tojanabuatambá !;$Ni ts̈ëngaftangbe bests̈as̈ama cach ndoñe, er ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mátobena ni mo canÿe stjënashe ftsenguëshe o fjantsëshe jabemana. N#Ni quem luarama, er Bëngbe Bëtsabiama mo ts̈enëtemcá endmëna, chiñe chabe shecuats̈ënga jacjayama; ni Jerusalenama, er chë pueblo endmëna Bëngbe Bëtsá chë Bëts Reybe bëts pueblo. zm"Pero ats̈e cbë́yana: Tondayama s̈mattsejúraye; ni celocama, er choca Bëngbe Bëtsabe tbemaniñe endmëna. F!“Ts̈ëngaftanga s̈mojouena nts̈amo ts̈ëngaftangbe bëts taitángbioye tmojanëyancá: ‘Nderado tcojayana: De Dios chë soye chanjama ca; ojal chë soye ndoñe catjama ca.’ <q Pero ats̈e cbë́yana: Nda chabe shémaftaca tbojtsenë́ts̈ena y chca tojopasá ndoñe chë shema ínÿaftaca tbontseingñé causa, as chë boyá jtsamana cha chabotseingñema, chë shema ínÿaftaca tojtóbouamase. Y nda chë úts̈ena shémaftaca tojtobouamá, chana canÿe uabuatmá jtsebomnana, y chca, chë tsëm boyánaca canÿe bacna soye jamana ca” —Jesús tojánayana. Chë ents̈anga júrayama Jesús tojanabuatambá xi“Mënts̈ánaca leyiñe enduábemana: ‘Ndëmuanÿe boyá chabe shémaftaca tbojtsenë́ts̈ena, chë boyá bontsemna chabe shema canÿe tsbuanácha juiyiyana, ndayë́chañe chaotsayana cha ya ndoñe chabe shema yontsemna ca.’ Nderado acbe cats̈bioica cucuáts̈eca bacna soye tcojamëse, más ts̈abá nántsemna chë cucuats̈e cochtsenástjango y cochtsë́ts̈ena. Nÿets cuerpo jtsebomnana y lémpeca infiernoye chacmotsë́ts̈enamna, acbiama más ts̈abá nántsemna nÿe canÿe soye acbe cuerpents̈ana chacoperdé ca” —Jesús tojánayana. Chë bouamnata enëts̈anama Jesús tojanabuatambá c?“Chíyeca, nderado acbe cats̈bioica bomínÿeca bacna soye tcojinÿe y cachca soye tcojamëse, más ts̈abá nántsemna chë bominÿe cochtsenobuchjatsëca y cochtsë́ts̈ena. Nÿets cuerpo jtsebomnana y lémpeca infiernoye jama chacmotsë́ts̈enamna, acbiama más ts̈abá nántsemna nÿe canÿe soye acbe cuerpents̈ana chacoperdé. lQPero ats̈e cbë́yana: Nderado canÿe boyabása ndëmuanÿe shembásabioye tbojinÿe y tojajuabó ‘malaye cha ca’, chë boyabása chca tojajuabose, ainanoca ya chë inÿe shembásaftaca cachabe shémbioye tbojtseingñé. -“Ts̈ëngaftanga s̈mojouena nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanmandacá: ‘Acbe boyá o acbe shémbioye ínÿaftaca ndoñe catjaíngña.’ CNdegombre cbëyana: Chents̈ana ndoñe quecochtë́tsbocna lempe candesopagantscuana ca” —Jesús tojánayana. Chë boyá o shémbioye ínÿaftaca íngñayama Jesús tojanabuatambá 0Y“Nderado nda tcmojademandá y cabildoye jotsánama cmojtsemna, cabá choye ndáshjango ora, betsco cháftaca cochtenoyántsia. Chca ndóñese, chë demandayá mandádbioye cmochanjúshjango, chë mandado josticiëngbe cucuats̈iñe cmochanjáboshjona y chënga cárceloye cmochanjutame. b=as chë tcojiyëbo soye chë altarents̈a natsanoica cochjéseboshjona, cochtá y acbe cats̈átaftaca cochtenoyántsia. Chents̈ana cocayé altaroye cochjá y chë tcojuamba sóyeca Bëngbe Bëtsá cochjëtschuaye. 8 i“Chíyeca, nderado ndayá Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye tcojuamba Bëngbe Bëtsá jëtschuayama y chora tcojenojuabó acbe cats̈ata ácaftaca etonaná yojtsemna ca, R Pero ats̈e s̈cuayana, nda cachabe cats̈átaftaca tbojetna, chánaca bontsemna jobuambayana chë ents̈angbiama ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama endbayanabe delante, ndáyeca chca ca. Nda cachabe cats̈átbioye puerte tbojtsáboyënja, cha bontsemna chë Sanedrín ca uabaina mándayëngbe delante jobuambayana ndáyeca chca ca; y nda cachabe cats̈atbiama opjema ca tojayana, nts̈amo cha bétsamama, cha bontsemna chë infiernoca íñeshoye jama.  /“Ts̈ëngaftanga s̈mojouena nts̈amo Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbe bëts taitanga tojanamëndacá: ‘Ndoñe catjóba ca. Chca ochjajnayá bontsemna jobuambayana chë ents̈angbiama ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama endbayanabe delante, ndáyeca chca ca.’ : mChë soyëngamna mënts̈á s̈cuayana: Ts̈ëngaftanga chë ley abuátambayënga y fariseúngbioye ndoñe s̈montsayënjanase, jtsamama nts̈amo Bëngbe Bëtsá tcmojamëndacá, ndocna te Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye ques̈mochátamashjna. Ndayá chë ínÿengaftaca tbojetnama Jesús tojanabuatambá 3 _Chíyeca, nda nÿe mo canÿe mando chë leyënguiñe ndoñe tonjoyeuná cha, masque nÿe base soye chë mando tojtsemna, y chë ínÿenga cachcá tojtsabuatambá, cha Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca chë más nduamaná echántsemna. Pero ndëmuanÿenga tmojtsama nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojamëndacá y chë ínÿenga cachcá chamotsamama tmojtsabuátambase, chënga Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca uámanënga mochántsemna. fENdegombre s̈cuayana: Celoca y quem luare chaojëftsemnëntscuana, ndocná queochatobenaye ni canÿe punto, ni canÿe letra chë leyënguents̈ana jtsejuánana, lempe nts̈amo jochnënguama yomncá chaojtsemnëntscuana. .U“Ndoñe s̈mattsejuabnaye, nts̈amo Moisesbe leyiñe iuayancá y chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga tmojanayancá jabétsepochocama ats̈e tijabo ca. Ats̈e ndoñe chiyátabo chë soyënga jabétsepochocama, sinó jabábuayenama ndayá chë soyënga ndegombre bétsayanama. [/Cachcá ts̈ëngaftanga, ents̈angbe delante mo binÿnayëngcá s̈mochtsemna, as chënga ts̈ëngaftanga ts̈abe soyënga s̈muamama chamuinÿama, y chca, chënga chamuinÿanÿé chë Taitá, Bëngbe Bëtsá celoca endmëná, corente uamaná y obená bétsemnama ca” —Jesús tojánayana. Chë Moisesbe leyama Jesús tojanabuatambá RCanÿe uajuinÿanë́sha tcojuajuínÿena ora, ndoñe cajonëshe tajsoye jtsabuájuama, sinó tsbanánoca juajájuama, chca, nÿetsca ents̈anga chë yebnents̈e tmojtsemnëngbiama chaotsebínÿnama.  “Ts̈ëngaftanga, nts̈amo ts̈abá yomncá s̈mojtsiyenëse, as quem luarents̈a ents̈angbiama s̈mochántsemna mo chë ibetiñe tojtsebínÿna soycá. Canÿe bëts pueblo batsjo juatsbuañe tomnëse, ndoñe ntsopodénana iytëmencá jtsemnama. I  “Ts̈ëngaftanga, quem luarents̈a ents̈anga jtsëjabuáchanëse s̈mojtsiyena, Bëngbe Bëtsabe soyënga chamotsetats̈ëmbuama, as chëngbiama s̈mochántsemna mo chë mënts̈ena ndoñe chaondóndbemama tcojatboto tamocá. Pero chë tamó fténana tojtsóbemëse, ndoñe ntsopodénana tempcá sanana cachiñe jtëtsmënana. Chca, ya tondayama ntsoservénana; chíyeca chë tamó tsáshenoye jtsëts̈enana y ents̈anga jtsebotájayana. % Móyejuanga, puerte móyejuanga, ts̈ëngaftanga celoca becá s̈mochanjóyëngacñe. Er nts̈amo ents̈anga ts̈ëngaftanga cmë́camena, cachcá chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayë́ngbioye, chë ts̈ëngaftangbe natsana monjaniyenë́ngbioye ents̈anga monjanë́camena ca” —Jesús tojánayana. Os̈buáchiyënga jtsemnana mo tamocá y binÿnayënga quem luarents̈a ents̈angbiama T! “Puerte oyejuayënga ts̈ëngaftanga s̈mochtsemna, ents̈anga chacmojoyánguango y chacmojtsë́camena ora y nÿetscna soyë́ngaca chacmojtsëbuayatsenaye ora, ats̈be ústonënga bétsemnama. dA “Puerte oyejuayënga mochántsemna chë ínÿenga tmojama chamotsesufrínënga, nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá bétsamama; chca ents̈anga mochántsemna chë Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca mochtsiyenënga. #? “Puerte oyejuayënga mochántsemna chë nÿetscanga natjë́mbana chamotsiyenama amënga, er chënga Bëngbe Bëtsabe básenga ca mochantsabaina. ~“Puerte oyejuayënga mochántsemna chë nÿe ts̈abe juabnënga ainaniñe bomnënga; chënga Bëngbe Bëtsá mochanjinÿe. }“Puerte oyejuayënga mochántsemna chë ínÿengbiama ongmiayënga, er Bëngbe Bëtsá chëngbiama bochanjóngmia. )|K“Puerte oyejuayënga mochántsemna chë nÿetsca soyënguiñe ts̈abá jamama bos̈ënga. Chëngbe bos̈ana entsemna mo chë oshëntsiyá y uajuendayabe bos̈ancá. Chë nÿetsca soyënguiñe ts̈abá jamama bos̈ënga mochanjobenaye jëftsinÿana lempe nts̈amo tmojtsebos̈cá. ,{Q“Puerte oyejuayënga mochántsemna chë uámanënga ndoñe mondbétsenobiamnayënga, er chënga mo chëngbe otocana soycá quem luare mochanjóyëngacñe. "z=“Puerte oyejuayënga mochántsemna chë mondbétsos̈achiyënga; chënga Bëngbe Bëtsá entsëjabuáchana ngménaca ndoñe chamondë́tsemnama. Hy “Puerte oyejuayënga mochántsemna chë Bëngbe Bëtsabe soyënga ts̈a imuajaboto ca juabnayënga. Chca ents̈anga mochántsemna chë Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca mochtsiyenënga. sx_Jesús tojanonts̈é mënts̈á jabuátambana: Ndëmuanÿenga imomna chë ndegombre oyejuayana bomnënga w Jesús chë mallajta ents̈anga tojánanÿe ora, batsjoye tojántsjua y tojanótbema. Chabe ústonënga tmojanobobeconá y v5Mallajta ents̈anga Galileocana, Decápolis luarocana, Jerusalenocana, Judeocana y chë Jordán béjaye chenguanoicana Jesús imojústona. u9Nÿets Siria luarëjana ents̈anga cha imojtsebáyana. As ents̈anga nÿetsca s̈ocana bomnënga Jesúsbioye imojtsënachaye: s̈oquënga y tsets̈anana bomnënga, bacna bayëjbe juabna uambayënga, ataque osháchichanënga y jama ndobenënga. Jesús nÿetscanga yojánashnaye. tJesús nÿets Galilea luarëjana yojánana, chents̈e judiëngbe enefjuana yebnënguenache abuátambaye. Chë ts̈abe noticiënga Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama ents̈anga yojanabuayiyná y nÿetsca s̈ocanëngama y tsets̈anëngama yojánashnaye. -sSy cachora chë barquë́sha tbojésanaboshjona, chë taitá cachents̈e imojéseboshjona y Jesús tmojanasto. Jesús ba ents̈anga yojanabuatambá y yojánashnaye sr_Y más chcoye, Jesús inÿe uta cats̈átata tojánanÿe: Santiago y Juan, chë Zebedeobe uaquiñata. Chata ibojtsomñe canÿe barquë́shañe, chatbe taitáftaca, chëngbe atarraiëshangá atapórmayiñe. Jesús tojánachembo, [q/Cachora chatbe atarraiëshangá cachcá tbojésanaboshjuana y Jesús tmojanasto. Bp}Jesús tojanë́yana: “Ats̈eftaca mabata; ats̈e cbochanjábiama Bëngbe Bëtsabiama ents̈anga anguayata, y morscana nÿe beonga ashebuánayata ya ndoñe ques̈ochátsmëna ca.” o%Canÿe te, Jesús chë Galilea uafjajónaye tsachajana yojtsaye y ndeolpe uta boyabásata tojanÿe: canÿa yojamna Simón, chë Pedro cánaca uabainá, y chabe uabentsá Andrés. Chatna atarraiëshangá ibnetsashbuétsets̈añe, er beonga ashebuánayata ibnamna. 5ncCach orscana Jesús tojanonts̈é ents̈anga jábuayenama: “Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana ya echanjóshjango. Ngménaca s̈mochtenójuaboye ts̈ëngaftangbe bacna soyëngama y chca amana s̈mochtsajbaná ca.” Jesús tojánachembo canta boyabásenga beonga ashebuánayënga cha chamuastama qm[Chë mo ibetiñe cuaftsiyencá imojoyena ents̈anga, Bëngbe Bëtsabe soyënga nduabuatma causa, tmojinÿe canÿa ents̈angbe juabnënga binÿnayá.Chë chëngbe juabnënga binÿnayá entsebuashinÿinÿana chë Bëngbe Bëtsábioye nduabuatmëngbiama,
y chë causa chabiama imomna mo obanëngcá, ndoñe binÿniñe jtsiyenëse ca —cha tojanábema. l5Zabulón y Neftalibe luare, Jordán béjaye chenguánoica, uafjajónaye tsachañe;Galilea luariñe, ndoñe judío ents̈anga oyenents̈e. k)Chca tojanochnëngo, cachcá chaotsemnama nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Isaías tojanayancá. Isaías tojánayana: ;jo Pero ndoñe tonjanoquedá Nazaret pueblents̈e, sinó Capernaumoca, uafjajónaye tsachañe; choye tojána joyénanama, chë uámana bëts taitata Zabulón y Neftalibe luariñe. ri] Juan chë Ubayaná cárceloye tmojanëtámiama Jesús tojanuena ora, Galilea luaroye cha tojtaná. 6he As Satanás cachcá tbojanonÿá. Cachora Bëngbe Bëtsábiocana angelotémënga tmojánabo Jesús jtseservénama. Jesús tojanonts̈é Galileoca chabe trabajo jamana Og Y Jesús tbojanjuá: —¡Satanás, áts̈bents̈ana mojuaná! Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Bëngbe Bëtsá cochtsadorana y nÿe cha cochtseservena ca.” fw As Satanás tbojaniyana: —Aca chacojoshëntsaments̈é y chas̈cojadorase, lempe chë soyënga cbochjats̈taye ca. Cabana, Satanás tbojanánatse canÿe bëts tjoye y betsco nÿetsca quem luarents̈a amëndayëngbenache y chents̈a nÿetsca uámana soyënga Jesúsbioye tbojaninÿinÿé. GdChora Jesús tbojanjuá: —Cach Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Ndoñe matsbos̈ana acbe Bëtsá chë Utabná bacna soyëngama jacochënguama ca.” cChents̈e Satanás mënts̈á tbojaniyana: —Aca ndegombre Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá tcomnëse, muents̈ana fshantsoye montsënja, er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayana:Bëngbe Bëtsá chabe angelënga echanjichamuá, chacmotsinÿenama.Chënga buacuats̈ë́ngaca cmochanjishache, shecuats̈e ndëts̈beñe ndocá chacondomama ca —cha tbojaniyana. Chents̈ana Satanás, Jerusalén, chë uámana bëts pueblo ca uabáinoye Jesús tbojanánatse, y chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e chë más tsbanánoca tbojanatsá. a Pero Jesús tbojanjuá: —Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Ents̈á nÿe tandë́s̈eca ndoñe vida ntsebomnana, sinó ents̈á endobena jtsiyenana lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojayancá tbojtseyeunanëse ca.” "`=As Satanás tbojanobobeconá y tbojaniyana: —Aca ndegombre Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá tcomnëse, momandá quem ndëts̈benga tandës̈e chaobiama ca. _Chents̈e canta bnë́tsana te y canta bnë́tsana ibeta ntjascá tbojanjétana; chíyeca chora tbojaneshë́ntsena. ^ Chents̈ana chë Uámana Espíritu ents̈anga ndoyena luaroye Jesús tbojanánatse, as Satanás chauábama cha jisháchichiyama. ]'Chora celocana Bëngbe Bëtsá mënts̈á tojánayana: “Mua ats̈be bonshana uaquiñá endmëna. Chabiama corente sëntsoyejuá ca.”n\UJesús ya uabainá yojtsemna ora, chë buyeshoicana tojtanshë́bëbocna. Chorna Jesús tsbanánoye yojontjes̈iye y tojáninÿe chë celoca atëfjniñe y chë Uámana Espíritu mo canÿe palomatemcá chábioye yojtsastjajuana. +[OChora Jesús tbojanjuá: —Morna chca chaotsemna. Entsemna lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojamandacá jobedésana ca. As Juan yojouena Jesús juabáyama. #Z?Pero Juan ndoñe yontsebos̈e Jesús juabáyama, y mënts̈á tbojaniyana: —Ats̈e s̈ontsemna aca chas̈cuabaye, y ¿más ats̈e aca cbochjuabaye ca? fYE As Jesús, Galileocana tojána Jordán béjayoye, Juan yojtsemnoye, cha chabuábayama. wXg Canÿe ents̈á chabe mëts̈tá cucuats̈iñe jiyëbana, chabe trigo jtsóbobemana y chë ndoservena shácuanënga jtsejashtsëtsana. Chabe trigo chë grano uaquëcjnaye tsañe jtsabuájuana, y chë ndoservena shácuanëngna iñoye jtsatmets̈ana. Cachcá, chë ats̈be ústonoye echanjabana, chë ts̈abe ents̈anga echanjúbuaja, y chë bacna ents̈angna canÿe íñeshiñe echantsacastígaye, y chë iñe ndocna te queochátsfsana ca” —cha tojanë́yana. Juan, Jesúsbioye tbojanabaye FW “Ndegombre, ats̈na béjayeca cbondubáyana Bëngbe Bëtsabe benache chas̈muatishachama. Pero chë ats̈be ústonoye echanjabá, ats̈biama más obenana bomná comna, y ats̈e merecido taitsatobuajoñe ni mo chabe shecochëtjonëshe jtsámbañama. Chë chabe benache aíñe chamojtishachëngbiama Bëngbe Bëtsá echanjama chë echanjabábeyeca, chë Uámana Espíritu chëngbe ainaniñe cháuamashënguama. Pero chë benache ndoñe chamontishachëngbiamna, Bëngbe Bëtsá echanjama chë echanjabábeyeca, corente castigánënga chamotsemnama, mo iñeshequëcá. #V? Chë tats̈nía ya entsaprontana chë betiyeshënga tbëtëjëngocana jtseshatë́tsets̈ama. Ndaye betiye ndoñe tontseshajo, jtseshatëts̈ana y iñoye jtsatmets̈ana. Ts̈ëngaftangaftácnaca cachcá, ts̈abe soyënga ndoñe s̈montsamëse, Bëngbe Bëtsá cmochanjácastigaye. fUE Y ndoñe s̈mattsejuabnaye cach ts̈ëngaftangbiama jayanama: ‘Abrahámbents̈ana ents̈anga fsëndmëna ca’. Er ats̈e s̈cuayana, Bëngbe Bëtsá quem ndëts̈béngacnaca Abrahámbents̈ana ents̈anga nanjábiama. %TCBëngbe Bëtsábeñe ndegombre os̈buáchiyënga s̈mochtsemna, as chca chaotsinÿna chë bacna soyënga amana ts̈ëngaftanga ndegombre s̈mojtsajbanama. OSPero Juan tojáninÿe ba fariseunga y saduceunga cha chaubáyama tmojánama. Chënga imojamna chë judië́ngbeñe uánatsanënga Bëngbe Bëtsá ndoñe corente ntseyeunanama; as chora tojanë́yana: “¡Mëts̈cuaye ents̈anga! ¿Nda tcmënjáuyana chë echanjóshjango uabouana castigüents̈ana s̈mochjotsbocá ca? RBëngbe Bëtsábioye chëngbe bacna soyëngama jaimpáda chents̈ana, Juan chë Jordán béjayiñe chënga yojanëbáyana. Q7Jerusalenoca ents̈anga, nÿetsca Judea luarents̈a ents̈anga y chë Jordán ca uabaina béjaye béconana oyenënga imojánbocana Juan joyeunayama. P#Juanbe ents̈ayá inauapormana camellbe stjënasheca y bobache yojanasnana. Cha inasaye chapulinatémënga y tjoca tjouangbe méloye. (OIJuan yojamna canÿa ndabiama chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Isaías mënts̈á tojánayana:Ents̈anga ndoyena luaroca canÿa enduáyebuache:“Bëngbe Utabná echanjabo ca;
mo nda canÿe benache tojtseprontacá canÿe uámana ents̈á jashjanguama,
ts̈ëngaftángnaca cachcá, Bëngbe Utabná jabama ainaniñe ts̈abe juabnë́ngaca s̈mochtseprontana ca” —cha tojánayana. rN]Mënts̈á cha yojanëtsëtsnaye: “Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana ya echanjóshjango. Ngménaca s̈mochtenójuaboye ts̈ëngaftangbe bacna soyëngama y chca amana s̈mochtsajbaná y Bëngbe Bëtsabe benache s̈mochtishache ca.” v~}|| {zyyxwwuutQsrr2qqpoo-mUllkjihgf}exddc aan`__*^]\\:ZYXWWfVUTTSiR'QHPONNUMLuKJJ GFDDB"@@?<>;=e<;;>:99"877-6F5b4@3^271*0L/{..,,d+**\)('&%$;#q"! "1J,TQ` ` jv=]s Cha, Juan, endmëna ndabiama Bëngbe Bëtsá chabe uabemana palabrënguiñe tojánayana mo chabe ichmonacá, mënts̈á tojánayana ora:Cristo, ats̈be ents̈á natsana sënjichmó acbiama chaóyebuambama,
ents̈anga jábuayenama aca jabama ainaniñe ts̈abe juabnë́ngaca chamotseprontánama ca. c\? Y asna, ¿ndayama choye s̈mojánbocana? ¿Canÿe Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá jinÿama? Ndegombre, aíñe; y cbë́yana, ndegombre cha canÿe Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayabiama más bëtsá endmëna. [ Y ndóñese, ¿ndayá jinÿama choye s̈mojánbocana? ¿Canÿe boyabása uámana ents̈ayaca bopormaná? Ndoñe. Ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo chë boyabásenga uámana ents̈ayaca bopormánëngna chë mándayëngbe yebnënguiñe mondbétsiyenama. BZ} Chënga tmojtsatanoñe ora, Jesús tojanonts̈é Juanbiama chë ents̈anga jáuyanana, mënts̈á: “Juan jinÿama s̈mojánbocana ora, ¿ndayá jinÿama chë ents̈anga ndoyena luaroye s̈mojánbocana? ¿Canÿe ents̈á ainaniñe tondaye añemo ndbomná, mo canÿe s̈ës̈e bínÿiaca shatiyeynës̈cá? 6Ye ¡Puerte oyejuayá chaotsemna chë nda ats̈e bacna soye ndoñe stsama ca jtsejuabnayëse, áts̈beñe os̈buáchiyana ndoñe tontsajbaná cha ca! —Jesús tojanë́yana. 1X[ Cha s̈mochjacuénta: Chë jtanënga ts̈abá entsatëbinÿna, chë coshetënga ts̈abá montsatana, chë bacna nguayanánaca s̈oquënga shnánënga montsatsmëna y chë tësmënga montsuenana, chë obanënga tmontayena y chë ndbomnëjémëngbioye chë ts̈abe noticiënga montsabuayiyná ca. W Chca tmojantjá orna, Jesús tojanë́jua: —S̈mochjá y Juan s̈mochjauyana nts̈amo s̈mojouena y s̈mojinÿcá. V/ mënts̈á jatjayama: —¿Aca ndegombre cojtsemna chë jabama ibojanmëná, chë Uámana Uabuayaná, o s̈ojtsamna ínÿabiama jatobátmama ca? 6Ue Chë tempo Juan chë Ubayaná cárceloye tmojanëtame. Choca cha yojouena ndayá Jesús yojtsamama. Y as, Jesús yojtsemnoye, básefta chabe ústonënga tojanichamó, TT # Jesús tojanpochocá chabe bnë́tsana uta uatsjéndayënga jábuayenama, y chents̈ana tojtsanoñe chë luariñe pueblënguenache oyena ents̈anga Bëngbe Bëtsabe palabra jabuátambama y jábuayenama. S *Y ndánaca, ts̈ëngaftanguents̈á canÿe nduamanábioye masque nÿe mo base búyeshtema tbojuabuats̈etá, ats̈be ustoná bétsemnayeca, ndegombre Bëngbe Bëtsá canÿe uacanana soye chábioye bochántats̈etaye ca” —Jesús tojánayana.:Rm )Nda canÿe Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayábioye tbojoyeuná, cha chca bétsemnama, chábioye Bëngbe Bëtsá canÿe uacanana soye bochántats̈etaye, mo cach Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayabe uacanana soycá. Y nda canÿe nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amábioye tbojofja, cha chca uamanama, chábioye Bëngbe Bëtsá canÿe uacanana soye bochántats̈etaye, mo cach nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amabe uacanana soycá. Q3 (“Nda ts̈ëngaftanga chacmojúbuaja, áts̈naca cha s̈ochanjofja; y nda ats̈e chas̈ojofja, chë nda s̈ojichmóbioynaca cha bochanjofja. |Pq 'Nda tojtsents̈ena quem luarents̈e bëtscá soyënga jtsebomnama y ats̈biama jasúfriama ndoñe tontseprontana, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida echanjobuets̈e. Pero nda quem luarents̈a soyënga cachcá tojesonÿá ats̈e juastama, masque chaóbana, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida echántsebomna ca” —Jesús tojánayana. Chë uacanana soyënga [O/ &Y nda nÿetsca chabe quem luare soyënga ndoñe tonjéseboshjona ats̈e juastama, y ats̈biama jasúfriama ndoñe tontseprontana y cruciñe jobanámnaca, cha ndoñe ntsomerecénana ats̈be ents̈á jtsemnama. mNS %“Nda cachabe taitá o mamábioye ats̈biama más tbojtsebobonshánëse, cha ndoñe ntsomerecénana ats̈be ents̈á jtsemnama. Nda cachabe uaquiñá o bémbëbioye ats̈biama más tbojtsebobonshánëse, cha cach ndoñe. RM $Y chca, ba ents̈angbe uayayënga cachëngbe pamíllanga mochántsemna. *LM #Ats̈e sënjabo chë uaquiñá cachabe taitabe contra chaotsemnama, chë bembe cachabe mamabe contra y chë bebincuá chabe uambén mamabe contra chaotsemnama. TK! "“Ndoñe s̈mattsejuabnaye ats̈e quem luaroye tijabo nÿetsca ents̈anga natjë́mbana chamotsiyenama. Ats̈e chama ndoñe chiyátabo; ats̈e sënjabo causa, ents̈anga más mochántsentsjanaye. J- !Pero nda ents̈angbe delante ats̈be ents̈á ndoñe yondmëna ca tojayanabiama, áts̈naca, ats̈be Taitá, chë celoca endmënabe delante chanjayana cha ats̈be ents̈á ndoñe yondmëna ca” —Jesús tojanë́yana. Jesusbe causa, ents̈ángbeñe más jtsentsjanayana 8Ii “Nda ats̈be ents̈á yomna ca ents̈angbe delante tojayanabiama, áts̈naca, ats̈be Taitá, chë celoca endmënabe delante chanjayana cha ats̈be ents̈á yomna ca. KH Chíyeca ndoñe matauatjëngana, ts̈ëngaftanga ba jaja shlofts̈etémëngbiama corente más s̈monduámana ca” —Jesús tojánayana. Ndabiama Jesucristo yochjayana chabe ents̈á yomna ca HG  Y ts̈ëngaftangbiama, Bëngbe Bëtsá botamana jtsantjes̈nana, y chca, cha lempe ts̈ëngaftangbiama jtsetats̈ëmbuana, bueta stjënashënga ts̈ëngaftangbe bests̈as̈iñe yomnámnaca. \F1 “Uta jaja shlofts̈etémata nÿe canÿe denario crocenánama mondbétsena. Masque chca, ni cánÿetema obanatema fshantsoye jotsats̈ana, ts̈ëngaftangbe Taitá, Bëngbe Bëtsá ndoñe tontsebos̈ëse. E! Ndoñe matauatjëngana nÿe chë ts̈ëngaftangbe cuerpo japochócama imobenëngbiama y ainana jtsepochócama ndoñe ntsobenana. Más s̈mochtsebiauatja chë nda endobena ts̈ëngaftangbe cuerpo y ts̈ëngaftangbe ainana jtsepochócama, nÿetsca tescama infiernoca. QD Chë mora cbontsëtsëtsná soyënga, chë ents̈angbiama mo ibetiñe cuaftsemncá soyënga, ts̈ëngaftanga s̈mochjama ents̈anga botamana chama chamotsetats̈ëmbuama. Y chë iytëcana cbontsëtsëtsná soyënga nÿetsca ents̈anga s̈mochtsabuayiynaye, mo nda canÿe yebnents̈a tsbanánocana noticiënga tojtsayebuachcá. HC  “Chíyeca ents̈angbiama ndoñe matauatjëngana. Chë yoiytë́mena soyents̈ana tondaye ntjinÿcá queochaisoquéda, y chë ndótats̈ëmbo soye, ntsotats̈ëmbcá queochaisoquéda. eBC Chë uatsjendayá ya cachabe buatëmbayacá jtsemnama tojashjáchëse, ndayá más nanjátsbos̈e. Cachcá endmëna chë oservenáftaca, cachabe nduiñcá tojtsemnëse. Ats̈e sëndmëna mo canÿe yebnents̈a taitacá y ts̈ëngaftangna mo cach yebnents̈a basengcá. Ents̈anga jtsichámuana ats̈na Beelzebú o chë bacna bayëjëngbe amëndayá tsmëna ca. ¿Nts̈amo chënga ts̈ëngaftanga cmochtsëbobuatma ca?” —Jesús tojanë́yana. Nda ndegombre cuantsebiauatja A  “Ni canÿe uatsjendayá chabe buatëmbayabiama más uamaná ntsemnana, ni chë oservená chabe nduiñbiama más uamaná. m@S Canÿe pueblents̈e chacmojtsë́camena ora, inÿe puebloye s̈mochtsacheta. Ndegombre cbë́yana, Israelents̈a nÿetsca pueblëngoye cabá nda ora, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá ya quem luaroye echanjabáshjango. >?u Ts̈ëngaftanga ats̈be ústonënga bétsemnama, nÿetsca ents̈anga cmochantsë́buayënja; pero nda nÿets tempo áts̈beñe os̈buachiyá chaotsomñá, atsbocaná echántsemna. ">= “Y canÿe ents̈á cachabe cats̈átbioye uayayëngbe cucuats̈iñe bochanjáboshjona chamotsóbama; y canÿe taitá cachabe uaquiñábioynaca. Y chë básenga chëngbe bëtsë́tsangbe contra mochántsemna y uayayëngbe cucuats̈iñe mochanjábashejuana chamotsëbáyama. 8=i Ts̈ëngaftanga ndoñe chë oyebuambnayënga ques̈mochátsmëna, sinó chë ts̈ëngaftangbe Taitá, Bëngbe Bëtsabe Espíritu, ts̈ëngaftangbiajana echantsóyebuambnaye. j<M Pero chë mandadëngbe cucuats̈iñe chacmojábashejuana ora, nts̈amo o ndayá s̈mochjayanama ndoñe s̈mattsenócochinÿena. Chca orna, Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftanga cmochanjabuayená nts̈amo o ndayá jóyebuambayama. l;Q Ats̈be ústonënga bétsemnama, mandadë́ngbioye y reyë́ngbioye cmochanjunatse. Y chca, ts̈ëngaftanga s̈mochanjobenaye chë́ngbeñe y chë ndoñe judië́ngbeñe nts̈amo ats̈biama s̈motats̈ëmbcá jóyebuambayama. I:  Ents̈angbiama cuedado s̈mochtsebomna, chëngbe pueblents̈a amë́ndayëngbe cucuats̈iñe ts̈ëngaftanga cmochanjábashejuana y chëngbe enefjuana yebnënguenache cmochanjátsets̈enaye. F9 “S̈mochjouena. Ats̈e cbontsachamná mo oveshënga cuenta tjañe ques̈ë́ngbeñe. Chíyeca studio bomnënga mo mëts̈cuayëngcá s̈mochtsemna y uamanënga mo palomatemëngcá. f8E Ndegombre s̈cuayana, quem luare jopochócama te, chë ndoñe chacmonjúbuaja y ndoñe chacmonjoyauná ents̈anga Bëngbe Bëtsá puerte jabuache echantsacastígaye, y chë bacna ents̈anga Sodoma y Gomorra luaroquëngna ndoñe nÿa nÿets̈á jabuache queochatacastígaye ca” —Jesús tojánayana. Nts̈amo chë uatsjéndayënga mochjansúfria 77g Y nderado canÿe pueblents̈e o bëts pueblents̈e chë ents̈anga ndoñe tcmonjúbuaja y ndoñe tcmonjóyaunase, chents̈ana s̈mochjésebocana y chë shecuats̈ents̈a polvëshe s̈mochjésenstoto. Chca, chë ents̈anga mochántsetats̈ëmbo chënga ts̈ëngaftangaftaca ndoñe ts̈abá tmonjamama. m6S Chë yebnents̈a ents̈anga ainaniñe ts̈abe ebionana jtsebomnama merecido tmojtsebuajonëse, chë ts̈ëngaftangbe ainaniñe ts̈abe ebionana chë́ngaftaca chaotsemna. Ndóñesna, nÿe cach ts̈ëngaftangaftaca chaotsomñe. D5 Canÿe yebnoye chas̈mojámashjna ora, nÿetsca chents̈a oyenënga mënts̈á s̈mochjácheuaye: ‘Chë bëngbe ainaniñe ts̈abe ebionana ts̈ëngaftangbe ainaniñe chaotsemna ca.’ m4S “Nderado canÿe bëts pueblents̈e o base pueblents̈e chas̈mojáshjajna ora, s̈mochjánguango canÿe ts̈abe ents̈á, ínÿengbioye ndaingñayá, y chabe yebnents̈e s̈mochtsoquedañe, inÿe puebloye játantscuana. N3 Ni shecnaja sanaca benachiñama, ni inÿe ents̈ayá jtsenomódama, ni shecochëtjonëshënga, ni jatjonëfja, er chë ts̈abe trabajayá jtsomerecénana nts̈amo tbojtsajabotcá jóyëngacñama. B2 “Ndoñe s̈mattsambaye crocénana uasnanëchiñe. S1 Chë s̈oquënga s̈mochjáshnaye, s̈mochjama chë obanënga chámuatayenama, bacna nguayanánaca s̈oquënga s̈mochjáshnaye y bacna bayëjëngbe juabna ents̈ángbents̈ana s̈mochtábocna. Chë obenana s̈monjóyëngacñe tondaye ntjëtsjajuacá; cachcá, chë soyënga s̈mojtsamama tondaye ents̈anga s̈mattsayëngacaye. i0K S̈mochjá y ents̈anga s̈mochjábuayenaye Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana echanjóshjanguama. /' Nÿe Israeloca pueblëngoye s̈mochjá. Choca ents̈anga mo óts̈ena oveshëngcá montsemna, Bëngbe Bëtsábioye corente nduabuatma causa. . Jesús chë bnë́tsana uta boyabásenga tojanichamó chë ts̈abe noticiënga ents̈anga jabuátambama, y mënts̈á tojanabuayená: “Chë ndoñe judië́ngbeñe ndoñe s̈mattsana y ndaye pueblents̈e Samaria luaroca ndoñe s̈matjë́ftsamashjna. _-7 Simón, chë celote ca uabobainá y Judas Iscariote, chë uayayëngbe cucuats̈iñe Jesúsbioye boshjuaná. Jesús, chabe bnë́tsana uta uatsjéndayënga tojanichamó, Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama jábuayenama , Felipe y Bartolomé; Tomás y Mateo, chë Romocama impuesto ents̈ángbioye atjanayá; Santiago, Alfeobe uaquiñá y Tadeo; M+ Chë bnë́tsana uta uatsjéndayënga mënts̈á imojanabaina: chë natsaná Simón, Pedro cánaca uabainá y chabe uabentsá Andrés; Santiago y chabe uabentsá Juan, Zebedeobe uaquiñata; Z* / Chents̈ana Jesús tojánachembo chabe bnë́tsana uta uatsjéndayënga, y obenana tojanats̈atá bacna bayëjëngbe juabna ents̈ángbents̈ana jtabocnama y nÿetsca s̈ocanëngama y tsets̈anama jashnayama. )  &Peonga tmojtsashbenëse chë nduíñbioye jaimpádana ba peonga chauichamoma chë jaja saná játbanama. Cachcá, Bëngbe Bëtsábioye moimpadanga ba abuayiynayënga chauichamoma, quem ents̈anga chábioye chamúbuajama ca” —Jesús tojanë́yana.#(? %Chora chabe uatsjéndayënga tojanë́yana: “Canÿe bëts jajañe bëtscá játbanama entsemna, pero peonga nÿe báseftanga. Cachcá quem luarents̈e, bëtscá ents̈anga Bëngbe Bëtsábioye nduabuátmënga montsemna, y chë́ngbioye chabiama abuayiynayënga nÿe báseftanga. ^'5 $Y chë ents̈anga tojánanÿe ora, puerte tbojanongmé. Er chënga imojtsemna mo abuajë́nÿa ndbomna oveshëngcá, puerte uamënts̈nayënga ba soyëngama padecena causa, y chaújabuachama ndocná ntsebomncá. &5 #Jesús nÿetsca pueblënguëjana y luarënguëjana yojtsachnëjuana y chë judiëngbe enefjuana yebnënguenache ents̈anga yojtsabuátambaye. Yojanabuayiyná chë ts̈abe noticiënga Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama, y nÿetsca s̈ocanëngama y tsets̈anama yojánashnaye. `%9 "Pero chë fariseunga imojtsichamo: “Cach bacna bayëjëngbe amëndayá, Satanás, muábioye obenana tbojats̈tá chë bayëjënga ents̈ángbents̈ana jtëbuacanama ca.” Jesús ents̈angbiama tbojanongmé c$? !Jesús chë bacna bayëja chábents̈ana tbojtanábocna y cachora chë ndëbiá tojtanonts̈é oyebuambnayana. Ents̈anga ojnanánënga imojtsichamo: “¡Ndocna te Israelents̈e chca bëts soye chemuáisinÿe ca!” # Chë jtanata ibojtsebocanëntscuana, básefta ents̈anga canÿe ndëbiá, bacna bayëjbe juabna uambayá, Jesúsbioye tmojanamba. B"} Pero chata chents̈ana tbojë́ftsanbocna y cachora tbojanonts̈é ndayá Jesús chátaftaca tojanmama nÿets chë luarëjana jacúntana. Jesús, canÿe ndëbiábioye tbojanshná !% Y cachora jinÿama ibojtsobena. Jesús bëtscá chata mënts̈á tojanamëndá: —Ndocná más quem soye chaondë́tsetats̈ëmbo ca.   Chora Jesús tojánabuchbojajo y tojanë́yana: —Nts̈amo tsëndatbe os̈buáchiyana yomncá, cachcá chaotsemna ca. Z- Jesús chë yebnoye tojánamashëngo ora, chë jtanata tbojanóbobeconata. As Jesús tojanatjá: —¿Tsëndata s̈ojtsos̈buaché ats̈e chca jamama chjobenaye ca? Y tmojanjuá: —Arseñor. Aíñe ca. 0Y Jesús chents̈ana tojë́ftsanbocna ora, uta jtanata tbojanasto y mënts̈á ibojtsaiuáyebuache: —¡Davídbents̈ana Ents̈á, bëndata s̈motsalastemá ca! } Y nÿets chë luarëjana ndayá Jesús yojamama nÿetsca ents̈anga imojátats̈ëmbona. Jesús uta jtanata tojanashná Q Pero Jesús pronto chënga chë yebnents̈ana tojanëbuacna. Chora Jesús tojánamashëngo chë shembásetema yojtsemnoye; cucuats̈e tbojanábuacueshache y cachora chë shembásetema tojtantsbaná. H  Chora Jesús tojanë́yana: “Muents̈ana mobocnënga. Chë shembásetema cabá ndoñe obaná quenátsmëna; nÿe endëtsomañe ca.” Pero chë ents̈anga Jesúsbioye nÿe imojtsáfchaye. R Chënga tmojtëtanonts̈é ayana y chora chë mandayábioca chënga tmojánashjajna. Chents̈e Jesús tojánanÿe, ínÿengna chë veloriama imojtsanflautaye y ínÿengna ts̈a imojtsos̈achiye. }s Tojanábojajo ora, Jesús tojanobuértana, chë shembásabioye tbojáninÿe y tbojaniyana: “Añemo matsca, shembása. Bëngbe Bëtsábeñe icos̈buachéyeca, mora ts̈abá contsatsmëna ca.” Y cach orscana cha ts̈abá yojtsatsmëna. X) Imojtsaye ora, canÿe shembása stëts̈oicana Jesúsbioye yojobeconá. Bnë́tsana uta uatama oboftjajuanánaca cha inapadecena. Chë s̈ocá Jesúsbioye yojobeconá ora, yojtsejuabnaye: “Masque nÿe mo chabe ents̈ayá sibiájua chaijuábojajo, salud chantinÿena ca.” Chents̈ana chë s̈ocá Jesusbe ents̈ayá tojanábojajo. U# Chents̈ana Jesús y chabe uatsjéndayënga chë mandayá tmojanasto. .U Jesús ents̈anga yojtsëtsëtsnantscuana, chë judiëngbe enefjuana yebnents̈a canÿe mandayá tojánashjango y Jesusbe shecuats̈ents̈e yojoshaments̈iye. Chë mandayá tbojaniyana: “Ats̈be bembe tontsóbana. Diosmanda ats̈be yebnoye mabo; cochjabojajo y cha echántayena ca.” b= Y cach ndoñe chë tojtseshayana vínoye tanguá jasabenguiñe ntjataftsuámayana. Tcojuaftsuamasna, chë jasabenga jtseshébëfjuana y chë vínoye jtsabuáshanana, y chë vínoye y chë jasabenga tondayama ntjatoservénana. Chíyeca comna, chë tojtseshayana vínoyna tsëm jasabenguiñe juaftsuámana; y chca, chë jasabenga y chë vínoye jtsoservénana ca” —Jesús tojánayana. Jesús canÿe shembásabioye tbojanshná y tojanma Jairëbe bembetema cháuatayenama s_ “Ndocná canÿe uatanguá ents̈ayá base tsëm ents̈ë́juaca jtarméndana. Er chë tsëm ents̈ë́jua jtsabéconana y chë uatanguá ents̈ayá más jtsatanë́canana, y chca chë uátanëcniñe más bëtsiñe jtsabemana. gG As Jesús tojanë́jua: —Chë casamentoye ófjanënga chë boyabása bouamná chë́ngaftaca tojtsemnëntscuana, chë́ngbioye saná ndoñe ntsabuáshebenana y ngménaca ndoñe ntsemnëngana. Pero ora echanjobuache y chë boyabása bouamná chents̈ana mochantsánatseñe; chora cocayé chë ófjanënga tondaye más jasama quemochátsbomna. Nts̈amo chë tojobouamá cha y chë ofjanë́ngaftaca endmëncá, cachcá endmëna ats̈e y ats̈be uatsjendayë́ngaftacnaca. { Chents̈ana, Juan chë Ubayanabe ústonënga tmojanobeconá y Jesús tmojantjá: —Bënga y chë fariseunga fsënduamana ba soye tondaye ntjascá jtsemnana, Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama. ¿Ndáyeca acbe uatsjéndayënga ndoñe chca ca? ' S̈mochjá y nts̈amo ndegombre iuayancá s̈mochjuatsjinÿe quem Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe:Ats̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga lastemadënga chas̈motsemna,
y ndoñe nÿe bayënga chas̈motsëbánaye Bëngbe Bëtsá jëtschuayama ca. Ats̈e ndoñe chiyátabo chë Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá amënga jabáchembuama, sinó chë bacna soye amënga imomna ca juabnayënga jabáchembuama ca —Jesús tojánayana. Jesús tmojantjá chë Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama tondaye saytescama 1 Jesús chca tojanuena y chë fariseunga tojanë́yana: —Chë salud bomnënga ashnayá ndoñe ntsëjabótana, pero chë s̈oquënga aíñe. [/ Chë fariseunga chca tmojáninÿe ora, Jesusbe uatsjéndayëngbioye tmojanatjá: —¿Nts̈amo chca yojtsemna, ts̈ëngaftangbe buatëmbayá chë impuesto atjanayënga y bacna soye amë́ngaftaca entsesá ca? hI Jesús cach Mateobe yebnents̈e yojtsesaye ora, banga Romocama impuesto ents̈ángbioye atjanayënga y ínÿenga bacna soye amënga tmojánashjajna y mesë́shents̈e Jesús y chabe uatsjéndayëngaftaca imojotbiama.   Jesús chents̈ana tojtsanoñe y canÿe ents̈ábioye tbojáninÿe, Mateo ca uabainá, chë Romocama impuesto ents̈ángbioye atjanayents̈e inétsotbemañe. Chora Jesús tbojaniyana: “S̈masto ca.” As Mateo chents̈ana tojëftsantsbaná y tbojanasto. I   Chca tmojáninÿama chë ents̈anga auatjanánënga imojtsemna y Bëngbe Bëtsá imojtsatschuanaye, cha chca obenana ents̈anga tojánats̈atama. Jesús, Matéobioye tbojanchembo chabuastama V % Chorna chë jama ndobená tojtantsbaná y cachabe yebnoye yojtsatoñe. 3 _ Ats̈e cbochanjínÿanÿiye nts̈amo chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá quem luarents̈e mando yobomnama, ents̈anga bacna soyëngama jáperdonama ca” —Jesús tojanë́yana. As chë jama ndobenábioye tbojaniyana: “Matëtsbaná, acbe tjuashe mesocñe y acbe yebnoye motsatoñe ca.” / W ¿Ts̈ëngaftangbiama ndayá más paselo nántsemna ts̈ëngaftangbe delante jayanama: ‘Acbe bacna soyënga tcbontseboperdoná’ o ‘Matëtsbaná y motsa ca’? ,Q Pero Jesús yojtsetáts̈ëmbo nts̈amo chënga imojtsejuabnaycá; chíyeca tojanë́yana: “¿Ndáyeca nÿets̈á bacna juabnënga ainaniñe s̈mojtsebomna ca? [/ Chca causa, báseftanga ley abuátambayënga chents̈e imojtsemnënga imojtsejuabnaye: “Chca jayanëse, ndoñe ts̈abá quenátichamo Bëngbe Bëtsabiama; mo chábioye cuafjoyenguangcá entsemna ca.” >u Chora, canÿe jama ndobená, tjuashiñe jajoná, Jesús yojtsemnoye básefta boyabásenga tmojanamba. Jesús tojáninÿe chënga ts̈a imojtsos̈buáchema chë s̈ocábioye jáshnama cha bétsobenama; as chë s̈ocábioye tbojaniyana: “Sobreno, añemo matsca; acbe bacna soyënga tcbontseboperdoná ca.” % E Chca tojanopasá chents̈ana, Jesús canÿe barquë́shoye tojánamashëngo, uafjajónaye chenguana tojána y cachabe puebloye Capernaumoye tojtanashjango. C"Chora nÿetsca ents̈anga chë pueblents̈ana tmojánbocana y Jesús yojtsemnoye tmojána. Chë ents̈anga Jesús tmojáninÿe ora, tmojanimpadá chë luarents̈ana chauesebocnama.b=!Chora chë cots̈ënga anÿenënga tmojtsanacheta, y chë puebloye tmojánashjajna ora, tmojanonts̈é lempe nts̈amo yojochnëngcá jacuéntana y nts̈amo chë bayëjbe juabna uambayátaftaca tojanopasámnaca.  Y Jesús tojanë́yana: —Motsajna ca. Chora chë bayëjënga chë boyabásatbents̈ana tmojésanbocana y chë cots̈ë́ngbeñe tmojánamashjna; cachora chë cots̈ënga batsjocana penës̈ëjana uafjajónayoye imojtsoshbuets̈e y yojtsatajo. /Y chë bayëjënga Jesús tmojanimpadá: —Muents̈ana jésebocanama aca tcojamëse, cochjama bënga chë cots̈ë́ngbeñe fchayamashjnama ca. T!Chents̈a béconana ba cots̈ënga imnajena y chënga imnétsosañe. xiy chora tbojanonts̈é chë bacna bayëjë́ngbeyeca mënts̈á uayebuáchana: —¿Ndayá bë́ngaftaca cojtsebos̈e, Jesús, Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá? ¿Moye tcojabo bënga chafsufrima, chama cabá ndoñe chë tempo yontsemna ora ca? ;~oJesús uafjajónaye chenguana tojánashjango, canÿe luare Gadara ca uabáinents̈e. Chorna chë utabuantsánëngbents̈ana útata, bayëjbe juabna uambayata, tbojánbocna y Jesúsbioye tbojanobobéconata. Puerte ts̈atjayata ibnamna, chíyeca ents̈anga ndoñe ntsobenana chëjana jtsachnëjuanana; t}aChabe uatsjéndayënga ojnanánënga imojtsemna y mënts̈á imojtsichamo: “¿Nda quem boyabása yomna? Cha tonjayana y chë binÿia y chë búyeshe tmonjoyeuná ca.” Chë Gadara luaroca ents̈ata, bacna bayëjbe juabna uambayata F|Chora Jesús tojanë́yana: —¿Ndáyeca ts̈a s̈mojtsauatja? ¿Ts̈a bats̈atema s̈mojtsos̈buaché, Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftanga jujuabuáchama yobenama ca? Chca tojanë́yana y tojantsbaná. Chora tojanmandá chë binÿia y chë búyeshe bonguana chaotsatsmënama, y lempe natjë́mbana yojtsatsmëna. {As chabe uatsjéndayënga tmojána Jesús jetsefs̈enama y tmojaniyana: —¡Bëngbe Utabná, s̈matsebacá. Montsenatjë́mbambana ca! EzNdeolpe ts̈a jabuache binÿia chë uafjajónaye béjayiñe yojóshjango; nÿets̈á jabuachana yojtsemna, chë olëshënga barquë́sha imojtsë́tsbotsana. Y Jesús chora inétsomañe. xyiChents̈ana Jesús canÿe barquë́shoye tojánamashëngo y chabe uatsjéndayënga imojtsetjëmbambnaye. xChora Jesús tbojanjuá: —Nÿe s̈masto. Chë Bëngbe Bëtsabiama mo obanëngcá, nts̈amo Bëngbe Bëtsá yomandacá ndoñe tmontsama causa, chënga cachëngbe obanënga chamotsë́tebuantsañe ca. Jesús chë binÿia y chë béjaye bonguana yojë́tsbema w5Chora inÿa, cach uatsjendayënguents̈á, Jesúsbioye tbojaniyana: —Bëngbe Utabná, s̈molesenciá ats̈be taitá chjshesabotbontsañe ca. nvUAs Jesús tbojaniyana: —Chë zorrënga mondbomna cuevëshënga ndayents̈e jtsiyenama y chë shlofts̈ëngna uajajonëshangá, pero chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá ndoñe quenátsbomna ndayents̈e jóchnama ca. ,uQChorna, canÿe ley abuatambayá Jesúsbioye tbojanobobeconá y tbojaniyana: —Buatëmbayá, ats̈e së́ntsebos̈e aca juastama, ndë́moye chacojtsá choye ca. vteJesús tojánanÿe mallajta ents̈anga chabe shë́conana; as tojanmandá uafjajónaye chenguana jama. "s=Chca Jesús tojanma, cachcá chaotsemnama nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Isaías tojanayancá. Cha mënts̈á tojánayana: “Cha bëngbe s̈ocanënga tonjaftsanca y bëngbe nÿetsca tsets̈anana chábeñe tonjanoquedá ca.” Chë Jesús juastama bos̈ënga urcChë te jaibétatama ora, Jesús yojtsemnoye banga bacna bayëjëngbe juabna uambaye ents̈anga tmojanënatse. Chora, nÿe canÿe Jesús jóyebuambayëse chë bacna bayëjënga imojtsaisebocana y nÿetsca s̈oquënga tojanashná. cq?Chora Jesús chë uambén mamabe cucuats̈e tojánbojajo y cachora chë calentora tbojtsanóbojuanañe. Chorna chë uambén mamá tojtantsbaná y tojanonts̈é chënga jobuácuedana. Jesús ba s̈oquënga tojanashná pChents̈ana Jesús, Pédrëbe yebnoye tojána. Chents̈e Pédrëbe uambén mamá s̈ocá calentóraca yojtsejutsnajona. o{ Chora Jesús chë soldadëngbe amëndayábioye tbojaniyana: —Acbe yebnoye motsatá y chë nts̈amo cojtsos̈buachecá cachcá chaotsemna ca. Cachora chë bochichnayá ts̈abá yojtsatsmëna. Jesús, Pédrëbe uambén mamábioye tbojanshná 0nY Ba Israeloca ents̈anga, chë ndëmuanÿengbiama Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana natsana yochtsanmëna, chocana mochantëbuacana chë ndëbinÿna luaroye, infiernoye. Chents̈e puerte mochanjenóbos̈achna y chë tsets̈anama juatsas̈ënga mochantsenoftë́s̈jojnaye ca —Jesús tojánayana. my Y s̈cuayana, shinÿe bocanoicana y shinÿe uenatjë́mbambanoicana bëtscá ents̈anga mochanjabo, y Abraham, Isaac y Jacob, chë judiëngbe tempsca uámana bëts taitángaftaca mochanjotbiama Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca, cánÿiñe juasama. glG Jesús chca tojanuena ora, tojanenjnaná y chë ústonënga tojanë́yana: —Ndegombre cbë́yana, ni mo nÿets Israelents̈e ni canÿa quem boyabasacá Bëngbe Bëtsábeñe nÿets̈á os̈buachiyá chiyátinÿena. Vk% Ats̈bioye mándayënga ats̈e sëndábamna y áts̈naca soldadëngbe amëndayá sëndmëna. Ats̈e canÿe soldado stjauyana “motsa ca”, cha cachora jana; y inÿa stjauyana “mabo ca”, cha cachora jabana; y nderado ats̈be bochichnayá ndayánaca chaomama stjamánda, chánaca cachora chë soye jamana ca —cha tojánayana. NjAs chë soldadëngbe amëndayá tbojaniyana: —Señor, ats̈e merecido taitsatobuajoñe ats̈be yebnents̈e chacuamashënguama; nÿe mayana y ats̈be bochichnayá ts̈abá echántsatsmëna. EiChora Jesús tbojanjuá: —Cha jáshnama chanjá ca. #h?Jesúsbioye tbojaniyana: —Utabná, ats̈be bochichnayá yebnoca s̈ocá entsemna, jama ndoñe quenátobena y jabuache tsets̈anánaca entsobësná ca. g%Jesús Capernaumoye tojánamashëngo ora, canÿe Romano soldadëngbe amëndayá Jesúsbioye tojanobeconá canÿe pavorama jaimpádama. Tf!Jesús chë shnanábioye tbojaniyana: —Mouena, ndocnábeñe cattsecuéntaye; nÿe chë Jerusalenoca báchnëbioye motsa, y cha cochjinÿinÿiye mora aca ya ts̈abá cojtsatsmënama. Bayá cochtsambaye, Bëngbe Bëtsá chama jëtschuayama, nts̈amo Moisés tojëftsanmandacá, as chca nÿetscanga chamotats̈ëmbona mora aca ya ndoñe s̈ocá contsemnama ca —Jesús tbojaniyana. Jesús canÿe Romano soldadëngbe amëndayabe bochichnayábioye tbojanshná He As Jesús tojanacuenÿanëjaná, chë boyabásabioye tbojánbojajo y tbojaniyana: —Aíñe, së́ntsebos̈e. S̈ocana cbotsebojuaná ca. Y cachora chabe s̈ocana tbojtsanóbojuanañe. Yd+Chora canÿe boyabása bacna nguayanánaca s̈ocá Jesúsbioye tojanobeconá, chabe delante yojoshaments̈iye y tbojaniyana: —Utabná, aca tcojtsebos̈ëse, catjobenaye ats̈be s̈ocana jtsebojuánana ca. Dc Jesús tjoicana tojtantsmá ora, ba ents̈anga tmojanasto. ~buJesús tojanabuatambá nÿets obenánaca, mo canÿa mando bomnacá y ndoñe nÿe mo chë ley abuatambayëngcá.aJesús chë soyënga jóyebuambayama tojanpochocá ora, chë ents̈anga ojnanánënga imojtsemna nts̈amo cha tojánabuatambama. (`IUaftena yojuáshjango, chë béjayënga yojóftjajna, chë yebnoye puerte yojtsebinÿiaye y chë yebna uabouancá yojtsáshajaye ca” —Jesús tojánayana. 7_gPero nda ats̈be palabra tojouena y nts̈amo sëntsichamcá ndoñe tontsama, endmëna mo canÿe ndëjuabnaye boyabasacá. Chë boyabásana chabe yebna cascajuiñe yojajebo. 4^aUaftena yojuáshjango, chë béjayënga yojóftjajna, chë yebnoye puerte yojtsebinÿiaye, pero chë yebna ndoñe ntjuáshajayana, chë yebna ndëts̈beñe inajéboyeca. C]“Chcasna, nda ats̈e s̈ojoyeuná y chë nts̈amo sëntsichamcá tojtsama, endmëna mo canÿe ts̈abá juabnaye boyabasacá. Chë boyabásana ndëts̈beñe chabe yebna yojajebo. 5\cChora ats̈e chanjójuaye: ‘Ndocna te checbaisëbuátmana. Ats̈bents̈ana mojuánanga, bacna soye ama ents̈anga ca’ ” —Jesús tojánayana. Chë uta ucuatjoniñe 3[_Quem luare jopochócama te banga ats̈e s̈mochanjauyana: ‘¡Bëngbe Utabná! ¡Bëngbe Utabná! Aca jóts̈ëmbonëse, ácbeñe betsos̈buáchema, bënga fsëndoyebuambná, y ácbeyeca bacna bayëjëngbe juabna ents̈ángbents̈ana fsëndëtabocana, y ácbeyeca bëts soyënga fsëndama ca.’ iZK“Ndoñe nÿetscanga chë ‘¡Utabná! ¡Utabná ca!’ ats̈e s̈mojtsatsëtsnanga, Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye quemochátamashjna. Nÿe nts̈amo ats̈be Taitá, celoca endmëná, tojtsebos̈cá amëngna aíñe. 5YcAs chca ts̈ëngaftanga chënga s̈mochantsëbuatma, ndayá chënga mochtsamama ca” —Jesús tojánayana. Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye ndoñe nÿetscanga jamashjnana WX'Ndaye betiye podesca shajuanëshe jtseshatëts̈ana y iñoye jtsatmets̈ana. WCanÿe ts̈abe betiyiñe quenátopodena podesca soyënga jashájonana, ni canÿe ndoñe ts̈abe betiyiñe ts̈abe soyënga jashájonana. qV[Chca, nÿetsca ts̈abe betiyiñe ts̈abe soye jashájonana; y chë ndoñe ts̈abeshiñna podesca soye. U{Ts̈ëngaftanga betiyënga jtsabuatmana nts̈amo cada ona tojtseshajcá; cachcá ts̈ëngaftanga chcanga s̈mochantsëbuatma, ndayá chënga mochtsamama. Uchmas̈ëshe betiyents̈ana ndoñe uvas ntjuátabebiana, ni higuëbé cardo betiyents̈ana. mTS“Cuedado s̈mochtsebomna chë Bëngbe Bëtsabe ndoñe ndegombre juabna oyebuambnayëngbiama. Chëngna mo oveshëngcá ts̈ëngaftangbioye mochanjabo, pero ndegombre chënga mondmëna mo ts̈átjaye tjañe ques̈ëngcá. ]S3Chë ts̈abe vida binÿnoye jamna base utënts̈á bës̈ás̈ajana endmëna y ndoñe paselo jóyenama benache, y chiñe báseftanga mondbínÿena. Chë Bëngbe Bëtsabe ndoñe ndegombre juabna oyebuambnayënga MR “Chë base utënts̈á bës̈ás̈ajana s̈mochjámashjna. Chë utënts̈á bës̈ás̈ajana y chë paselo jóyenama benache, infiernoye cmochanjuánatse y banga chëjana mondámashjuana. 7Qg “Inÿengaftaca s̈mochtsama nts̈amo chë ínÿenga ts̈ëngaftangaftaca chamotsamama s̈mojtsebos̈cá. Chca endmëna nts̈amo Moisesbe leyiñe y chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayëngbe buatëmbana soyënguiñe endayancá ca” —Jesús tojánayana. Chë base utënts̈á bës̈ás̈a P Y chca, ts̈ëngaftanga, bacna soye amënga, ts̈ëngaftangbe basetémënga ts̈abe soyënga jats̈atayama s̈mojtsamanëse, ¡más ts̈ëngaftangbe Taitá, Bëngbe Bëtsá celoca endmëná, chë tmojtsotjanañënga ts̈abe soyënga echanjáts̈ataye! @}}I||J{rzzxvtsrTq;pJonmlukjQihgMf[escc?ba``_A^]]\[ZYX^WVVTSRcQPgONM;L(KJJIHtGF^EDBWAR@U>==T<<;-:: 9g88776 5K433E2>1C// --?,+M)(~&/%%$##/" @/q(PU.2F p ;)w;gg:@ag; Y as tojanmandá chë Juan yojanëtámenoca chabe bests̈as̈e chamuetsë́stjanguama. f Herodes chë soyama tbojanongmé, pero chë ófjanëngbe delante jajúrase tbojans̈buachená causa, yojamánda chca chaotsemnama. :emY Herodíasna lempe bémbëbioye ibojabuayená nts̈amo Herodes jojuama. As chë bembe tbojaniyana: “Canÿe s̈cneniñe Juan chë Ubayanabe bests̈as̈e s̈mats̈etá ca.” ldQChíyeca Herodes, jajúrase, tbojans̈buachená ndayánaca jats̈etayana, nts̈amo tbojotjañcá. cPero Heródesbe cumpleaño oboyejuaye ora, Herodíasbe bembe ents̈angbe delante tojanlantsá y Herodes puerte chama yojtsóyejuaye. 3b_Y chama Herodes yojtsebos̈e Juan jóbana, pero ents̈angbiama yojtsauatja, er chënga imnajuabnaye Juan ndegombre Bëngbe Bëtsabe obenánaca yojanoyebuambná ca. 2a]Juan Heródesbioye mënts̈á ibnauácacana: “Ndoñe quenátslesenciana aca acbe cats̈atbe shémaftaca jobouamayama, acbe cats̈ata cabá ainá yotsomñe ora ca.” P`Juan cabá ainá ora, Herodes tojanmandá cha chamishache, cadenë́juangaca chamobátsëca y chca cárceloye jutámiama. Herodes chca tojanma Herodíasbe causa, chabe cats̈ata Felipbe shema. 4_aAs cha chabe oservénënga tojanë́yana: “Mua Juan chë Ubayaná ctsemna, obanënguents̈ana tojtayena, chíyeca chca obenana bëts soyënga jamama yojtsebomna ca.” ^ {Chë tempo, Rey Herodes, chë Galileoca mandayá tojanuena nts̈amo nÿetsca ents̈anga Jesucristbiama imojtsichamcá. .]U :Chíyeca chents̈e Jesús ndoñe tonjë́ftsanma ba bëts soyënga Bëngbe Bëtsabe obenánaca, chë ents̈anga chábeñe ndoñe montsanos̈buaché causa.\ 9Y chë causa chë ents̈anga tmojanotjayaná y ndoñe imontsebos̈e cha joyeunayana. Pero Jesús tojanë́yana: —Nÿetsquénache canÿe Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá bëtsá jabemëngana, pero cachabe luarents̈e, cachabe yebnents̈e ndoñe ca. [ 8y chabe uabénanga ndoñe muents̈e bë́ngaftaca mondoyena? ¿Ndayents̈ana lempe chca mua yojtsebomna ca? —chënga imojtsichamo. Z5 7¿Mua ndoñe yondmëna chë calpinterbe uaquiñá y chabe mamá ndoñe María? ¿Mua ndoñe yondmëna Santiago, José, Simón y Júdasbe cats̈ata, Y% 6Y cachabe luaroye tojtanashjango y chents̈a judiëngbe enefjuana yebnents̈e tojanonts̈é jabuátambama. Ents̈anga ojnanánënga imojtsichamo: —¿Chë lempe yojtsetats̈ëmbcá ndë́moca mua tojuatsjinÿe ca? ¿Nts̈amo nantsobena chca bëts soyënga jamama ca? \X1 5Jesús chë soyënga jacuéntama tojanpochocá ora, chents̈ana tojtsanoñe. YW+ 4As Jesús tojanë́yana: —Canÿe ley abuatambayá jtsetats̈ëmbuana ndayá Bëngbe Bëtsá tempo Moisesbiajana yojanoyebuambná soyëngama. Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana bétsemnama cha tojtsatsjendá orna, mo canÿe yebnents̈a nduiñcá cha jtsemnana. Chë nduiñna chabe grano uaquëcjnaye yebnocana anteo y tsëm uámana bomnana juabocnana. Cachcá chë ley abuatambayá, Bëngbe Bëtsabe soyëngama jtsabuátambayana chë tempo Bëngbe Bëtsá tojanoyebuambá soyëngama y chë tsëm soyë́ngnaca Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama ca —tojanë́yana. Jesús Nazaretoca V' 3Chora chabe uatsjéndayënga Jesús tojanatjá: —¿Lempe chama quecmojtsë́sertana ca? Y chënga tmojanjuá: —Arseñor, aíñe ca. vUe 2y chë bacna ents̈angna chë uabouana íñeshoye mochántsatquëcjaye, y chents̈e puerte mochanjenóbos̈achna y chë tsets̈anama juatsas̈ënga mochantsenoftë́s̈jojnaye ca” —Jesús tojanacuntá. Anteo y tsëm uámana bomnana 6Te 1Cachcá echanjochnëngo quem luare jopochócama tempo chaojobuache ora. Chë angelotémënga mochanjábocana chë ts̈abe ents̈ángbents̈ana bacna ents̈anga jaluárama, S  0Chë atarraië́sha jútjena tojtsamna orna, chë beonga ashebuánayënga jtsashëbjátsëcana, tsachoye juyambana y chents̈e juatbemana chë beonga jabocacayama; chë ts̈ábenga sbarëquënguiñe juatsuámana y chë ndoñe ts̈ábengna jtsëts̈anana. R /“Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana endmëna mo canÿe atarraiëshacá, buyeshoye juts̈enana y nÿetsca beonga jashebuáyana. \Q1 .Chana, canÿe corente uámana ndëts̈ëtema yojínÿena ora, yojtá y lempe chë inabomna soyënga yojetsatobuiye y chë ndëts̈ëtema yojtobuámiñe ca” —Jesús tojánayana. Chë atarraië́shama cuento P  -“Mo canÿe ents̈á uámana fjantse ndëts̈ëtémënga obuamnañacánaca endmëna chë Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana. O ,“Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana endmëna mo chë fshantsiñe uaiytë́mena bomnancá. Canÿe boyabása chë bomnana yojuínÿena y chents̈ana iytëcana cachents̈e yojesatbontsá. Corente oyejuayá yojtá, nÿetsca chabe bomna soyënga yojetsatobuiye y chents̈ana chë fshantse yojtobuámiñe ca” —Jesús tojánayana. Chë corente uámana fjantse ndëts̈ëtémama cuento #N? +Chora, chë nts̈amo Bëngbe Bëtsá yomandacá amëngna corente mo shinÿcá mochantsebuashinÿinÿana chëngbe Taitá, Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca. Chë jouenama tmojtsobenënga, s̈mochjouena ca” —chora Jesús tojánayana. Chë fshantsiñe uaiytë́mena bomnanama cuento 7Mg *Y chora chë́ngbioye chë uabouana íñeshoye mochantsë́setjango y chents̈e puerte mochanjenóbos̈achna y chë tsets̈anama juatsas̈ënga mochantsenoftë́s̈jojnaye. XL) )Chorna, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá chabe angelotémënga echanjichamuá chë ínÿenga bacna soye chamomama amënga y chë bacna soyënga amënga chabe amë́ndayents̈ana chamotsajuanayama. K! (Nts̈amo chë bacna shácuana jtsejashtsëtsana y iñoye jtsatmets̈ana jtsejuinÿiyama, cachcá echántsemna quem luare jopochócama te. HJ  'y chë uayayá, chë bacna shácuana yojáje chana, Satanás. Chë jaja saná atbanayana entsemna chë quem luare jopochócama chaojobuache ora, y chë trabájayëngna chë angelotémënga. TI! &y chë jajañna, quem luare. Chë ts̈abe jénaye entsemna chë Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye mochjámashjna ents̈anga, y chë bacna shácuana entsemna chë bacna bayëjëngbe amëndayabe ents̈anga, uHc %As Jesús tojanë́yana: “Chë ts̈abe jénaye jená endmëna chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá, MG $Chents̈ana Jesús chë ents̈anga tojtanichamó y yebnoye tojtanamáshëngo. Chents̈na chabe uatsjéndayënga tmojanimpadá ndayá chë bacna shacuanama cuento betsayancá chauabuayenama. :Fm #Chca yojamna ndayá cachcá chaochnënguama nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá tojanayancá, mënts̈á:Jabuátambamna cuentë́ngaca chanjóyebuambaye;
chanjayana chë iytë́mena soyëngama y chë ents̈anga ndoñe mondë́tats̈ëmbo soyëngámnaca;Bëngbe Bëtsá quem luare tojanma orscana chë soyënga yomna ca —cha tojánayana. Chë tríguañe bacna shácuana cuentama Jesús tojanabuayená E) "Jesús nÿetsca chë soyëngama lempe cuentë́ngaca ents̈anga jtsëtsëtsnayana, y cuentë́ngaca ndóñesna ndoñe yonjanoyebuambná. D !Quem inÿe cuéntnaca tojanë́yana: “Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana endmëna mo levadurcá; canÿe shembása chana jenájuabana unga medida arninÿañe, nÿetsana chauabochama ca.” Ndáyeca Jesús ents̈anga cuentë́ngaca yojanabuayiyná jCM Ndegombre, nÿetsca jenayëngama chë mostaza jénaye chë más básetema endmëna, pero tojójua orna, chë jajañents̈e chë más bëts betiye jóbemana. Ts̈a bëts betiye jtsemnana, chíyeca ba buacuashangá jtsabomnana y chë jaja shlofts̈ënga jana y chiñe uajajonëtemëngá jauábopormana ca” —Jesús tojánayana. Chë levadurama cuento )BK Jesús mënts̈ánaca tojanacuntá: “Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana endmëna mo canÿe mostaza betiye jenaycá, canÿe boyabása chabe jajañe yojáje. 2A] Más ts̈abana, cachcá mochjonÿaye cánÿiñe chaójuama, chë jaja saná játbanama tempo chaojobuáchëntscuana. Chora chë trabájayënga chanjichamuá y chanjámëndaye natsana chë bacna shácuana chamotsejashtsëtse y chamotsentsacuacjuá jtsejuinÿiyama, y chents̈ana chë shajuana chamuatbaná y ats̈be grano uaquëcjnaye yebniñe chamotsatsuamá ca’ ” —Jesús tojánayana. Chë mostaztiye jenayama cuento @  Pero chë nduiño yojáuyana: ‘Ndoñe. Chë bacna shácuana s̈mojtsejashtsëtsana ora, chë trígnaca s̈mattsejashtse ca. :?m Y chë nduiño yojáuyana: ‘Ats̈be uayayá chca tojama ca.’ Chora chë peonga imojatjaye: ‘¿Quectsebos̈e bënga fchayá chë bacna shácuana jetsejashtsëtsama ca?’ *>M As chë peonga imojá chë nduiño jauyanama: ‘Bacó, chë jajañe ts̈abe jénaye tconjanjé y as, ¿ndáyeca chë bacna shácuana chiñe tojuábocna ca?’ b== Y chë trigo yojuájua y ya yojtseshajuana orna, chë bacna shácuanënaca yojuábocna. < Pero nÿetscanga imojtsomañe orna, chabe uayayá yojáshjango y chë trigo jeniñe bacna shácuana yojesejé y yojtsatoñe. ;9 Jesús mënts̈ánaca tojanacuntá: “Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana endmëna mo chë ts̈abe jenaycá, canÿe boyabása chabe jajañe yojáje. K: Pero chë uanguanëshiñe yojuatquë́cjana jénaye entsemna mo chë Bëngbe Bëtsabe palabra tmojouena y botamana jósertana ents̈angcá. Mo canÿe betiye puerte ts̈abá tojtseshajuancá, chënga bëtscá ts̈abe soyënga Bëngbe Bëtsabiama mochántsama. Inÿengna ínÿengbiama más bëtscá soyënga mochántsama, y chca, ínÿenga jtsemnana mo chë patse meshënga tojanshajo jenaycá, ínÿenga mo chë chnë́nguana bnëtsancá y ínÿengna mo chë unga bnë́tsana meshënga tojanshajo jenaycá ca” —Jesús tojanabuayená. Chë tríguañe bacna shacuanama cuento {9o Chë uchmë́shangañe yojuatquë́cjana jénaye entsemna mo chë Bëngbe Bëtsabe palabra tmojouena ents̈angcá, pero quem luarents̈a soyë́ngaca oyejuayënga jtsemnama yapa mochántsenojuabnaye y mallajta crocénana y ba soyënga jtsebomnama mochántsebos̈e. Chíyeca chënga Bëngbe Bëtsabe palabra jtsebnë́tjombana y nts̈amo cha tojayancá ndoñe ntsamana. L8 pero ndoñe nÿets tempo chana jocochájuana, y chca, ndoñe bayté Bëngbe Bëtsáftaca ntjëftsemnëngana, ndoñe yapa tmontsas̈buaché causa. Inÿenga chë́ngbioye mochantsë́buayënja y Bëngbe Bëtsábeñe betsos̈buáchiyama mochanjasúfrianga; chíyeca chënga Bëngbe Bëtsabe palabra cachcá mochanjesonÿaye. H7  Y chë ndëts̈benguiñe yojuatquë́cjana jénaye entsemna mo chë aíñe Bëngbe Bëtsabe palabra tmojouena y Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyama oyejuayënga tmojtsemna ents̈angcá; "6= Chë Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama tmojouena y ndoñe tontsë́sertana ents̈anga mondmëna mo chë benache juachañe yojuatquë́cjana jenaycá; Satanás jabana Bëngbe Bëtsabe palabra chëngbe ainanents̈ana jabétsabuajuanama, chënga chiñe ndoñe chamondëtsos̈buáchema. X5) “Chcasna, oído s̈mochjajajo; chë jenabe cuento mënts̈á endayana: 4} Ndegombre cbë́yana, banga Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga y nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amënga tmonjánbos̈ena chë ts̈ëngaftanga s̈montsonÿá soyënga jinÿama, y ndoñe chemátaninÿe; tmonjánbos̈ena chë ts̈ëngaftanga s̈montsuenana soyënga jouenama, y ndoñe chemátanuena ca” —Jesús tojanë́yana. Jesús chë jenabe cuentama tojanabuayená 3/ “Ts̈ëngaftangna oyejuayënga s̈mochanjoyena, er s̈mondbomna bominÿe y matscuas̈ënga Bëngbe Bëtsabe soyënga jinÿama y jouenama. 2y Quem ents̈anga ndoñe quemátsbos̈e botamana jajuaboyana;
chënga uamatsáchtonënga montsemna
y chëngbe bomínÿnaca cachcá.Chca ndóñesna, chënga muantsobena jinÿama, jouenama y ainaniñe josértama;
y chca, chënga bacna soyënga amana muantsajbaná y ats̈be benache muantishache,
as ats̈e chënga chayatsebacama ca —cha tojë́ftsanbema. w1g Chcáyecna, chë́ngbeñe entsemna cachcá nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Isaías tojanayancá:Masque becá chamouena, ndoñe queochátësertana.Masque puerte chamotsantjes̈na, ndoñe quemochátinÿe 0 Chíyeca ats̈e cuentë́ngaca chënga sëntsëtsëtsná. Chca, masque corente chamotsafs̈na, ndoñe chamondobená Bëngbe Bëtsabe soyënga jinÿama; y masque becá chë soyënga chamouena, ndoñe ts̈abá quemochátuenana, ni queochátësertana. 1/[ Nda tojtsebomnábioye más jats̈tayana y chca cha corente bëtscá jtsebomnana; pero chë tondaye tondbomnábioyna, chë bats̈atema tobomna sóynaca mochántseboca. >.u As Jesús tojanë́jua: —Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftanga cmontsinÿanÿná nÿetsca chë mo iytëmencá yomna soyënga chabe amë́ndayama, pero chë ínÿengbioyna ndoñe. - Chora chë uatsjéndayënga tmojanobeconá y Jesús tmojantjá: —¿Ndáyeca ents̈anga cuentë́ngaca cojtsabuatambá ca? :,m Jesús chca jacuéntama tojanpochocá ora, mënts̈á tojánayana: “Chë jouenama tmojtsobenënga, s̈mochjouena ca.” Ndáyeca Jesús cuentë́ngaca yojánabuatambaye +  Y inÿe meshëngna, uanguanëshiñe yojuatquë́cjana y puerte botamana chiñe yojuashajo: ínÿenache nÿe canÿe jénayents̈ana mo patse meshënga yojuashájona, ínÿeñna mo chnë́nguana bnë́tsana meshe y ínÿeñna mo unga bnë́tsana meshe.” y*k Inÿe meshëngna uchmë́shangañe yojuatquë́cjana, y chë uchmëshangá yojuájua orna, lempe yojtsatscué. )y pero shinÿe yojábocna ora, puerte yojojënÿána y yojtsancta; y yojtsábojo, bëtscá tbëtëjënga tondaye causa. /(W Inÿe meshëngna ndëts̈benguiñe yojuatquë́cjana, ndoñe yapa fshantse binÿnents̈e. Chiñna betsco yojuábocna, fshantse ndoñe jashenocana yonjanmëna causa, '/ Yojtsëjquëshaye orna, básefta jénaye benache juachañe yojuatquë́cjana, pero chë jaja shlofts̈ënga imojástjajna y lempe imojtsósañe. &5 Chorna ba soyëngama cuentë́ngaca chënga tojanabuatambá. Mënts̈á tojanë́yana: “Canÿe jená chë jénaye jaujquëshama yojë́ftsebocna. >%u Mallajta ents̈anga choye tmojanobeconá; as Jesús, chë uafjajónayents̈e yojanamna canÿe barquë́shoye tojánas̈ëngo, tojanótbema; y chë ents̈angna tsachoca imojtsemna. _$ 9 Cach te, Jesús yebnents̈ana tojë́ftsanbocna y uafjajónaye tsachoca tojanótbema. V#% 2Er ndánaca, nts̈amo ats̈be Taitá, celoca endmëná yobos̈cá tojtsama, jtsemnana ats̈be cats̈ata, ats̈be uabena y ats̈be mamá, ats̈be ndegombre pamillanguents̈á ca —Jesús tojánayana.7"g 1Y cachora chabe cucuats̈e tojanatsbaná, chabe uatsjéndayënga tojanënÿanÿé y tojánayana: —Quemënga montsemna mo ats̈be mamacá y mo ats̈be cats̈atangcá. ! 0Pero Jesús chë jauenayama tojánabioye tbojaniyana: —¿Nda ats̈be mamá yomna, y ndëmuanÿenga ats̈be cats̈átanga ca?  5 /asna, canÿe boyabása Jesúsbioye tbojanbuayená: —Acbe mamá y acbe cats̈átanga shjoca montsemna y montsebos̈e ácaftaca jóyebuambayama ca. 0Y .Jesús cabá ents̈anga yojtsëtsëtsnaye ora, chabe mamá y cats̈átanga tmojánashjajna y imojtsebos̈e Jesúseftaca jóyebuambayama. Nÿe shjoca imojtsemna; 'G -Chorna chë bayëjna jana y inÿe canÿsëfta bayëjënga chabiama más opëjënga jobiats̈ana y nÿetscanga choye jamashjnana chë boyabásabeñe joyénanama. Y chca, chë boyabása tempscama más bacna ents̈á jtsemnana, chora chë natsanama más bayëjënga abamna causa. Morsca puerte bacna ents̈ángaftaca cachcá echanjochnëngo ca” —Jesús tojánayana. Chë Jesusbe ndegombre pamíllanguents̈ënga yk ,‘Ats̈be oyenoye, chë ndayents̈ana sënjëftsebocnoye chanjesshë́cona ca’. Y choye tojtashjango orna, jinÿenana lempe ts̈abá cha jtesamashënguama, mo chents̈e ndocná tontsiyencá, tsjajniñe y lempe botamaniñe cuaftsemncá. { +Jesús mënts̈ánaca tojánayana: “Canÿe bacna bayëja canÿe ents̈ábents̈ana tojésebocna ora, chë bayëjna bojojo luarënguenache jtsanana ndayents̈e jóchnama onguayiñe, y canÿe luare ndoñe tonjínÿena ora cha jenójuaboyana: >u *Morsca ents̈anga ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama Bëngbe Bëtsá yochjayana te, chë Sur luaroca reinánaca echanjotsaye y morsca ents̈angbiama echanjayana ndoñe ts̈abá tmonjama ca; er chana chë quem luare iuajbana luarëngocana tojánabo Salomonbe osertanánaca palabrënga jouenama, y chë mora muents̈e entsemnana, Salomonbiama más uamaná endmëna ca —Jesús tojánayana. Ndayá inopása chë bacna ents̈ángaftaca uc )Morsca ents̈anga ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama Bëngbe Bëtsá yochjayana te, Nínive bëts puebloca ents̈anga mochanjotsaye y morsca ents̈angbiama mochanjayana ndoñe ts̈abá tmonjama ca; er chënga, Jonás yojtsabuayiynaye ora, tmojanoyeuná y chë ts̈abe benache tmojtanishache, y chë mora muents̈e entsemnana, Jonasbiama más uamaná endmëna. H  (Nts̈amo Jonás unga te y unga ibeta chë bëts beonbe uafsbioye yojëftsemncá, cachcá chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá unga te y unga ibeta fshantse jashenoye echanjë́ftsemna. >u 'As Jesús tojanë́jua: —Quem puerte bacna ents̈anga y ndos̈buáchiyënga montsebos̈e ats̈e canÿe bëts soye chaima, ats̈be obenana jinÿanÿiyama; pero chca soye ndoñe quemochátinÿe, sinó nÿe chë ndayá yomna mo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Jonásoftaca tojanopasá soycá. P &Chents̈ana, básefta fariseunga y Moisesbe ley abuátambayënga Jesús tmojantjá: —Buatëmbayá, bënga fsë́ntsebos̈e aca canÿe bëts soye chacoma, acbe obenana chas̈cuinÿanÿema ca. 'G %Er nts̈amo tcojtsóyebuambnama Bëngbe Bëtsá echanjayana ts̈abá o ndoñe ts̈abá tconjamama, y cmochanjauyana aíñe o ndoñe cmontsemna castiganá jtsemnama ca” —Jesús tojánayana. Chë bacna ents̈anga Jesús tmojanimpadá canÿe bëts soye chaoma, chabe obenana jinÿama eC $Y ndegombre cbë́yana, chë ents̈angbiama ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama jayanama tempo chaojobuache ora, ndaye ndoservena palabra s̈mojóyebuambama, Bëngbe Bëtsabe delante s̈mochanjayana ndáyeca chca ca. >u #Chë ts̈abe ents̈á, chë ainanoca ts̈abe juabnënga bomnents̈ana jtsóyebuambnayana, y chë bacna ents̈ana chë ainanoca bacna juabnënga tobomnents̈ana jtsóyebuambnayana. Z- "¡Mëts̈cuaye ents̈anga! ¿Nts̈amo s̈mattsobena ts̈abe soyëngama jtsóyebuambnayana, cach ts̈ëngaftanga bacna ents̈anga s̈mojtsemnëse? Er ndayá ainanoca becá tomnama ents̈á jtsóyebuambnayana.  !“Canÿe betiye ts̈abá mobocuedanga y botamana echanjashájona; ndoñe ts̈abá matscuedánana y ts̈abe shajuana ndoñe queochátsbomna. Chë betiye ts̈abe betiye o ndoñe ts̈abe betiye tondmënama, jtsotats̈ëmbuana nts̈amo chëshe tojashajoncá. \1 Bëngbe Bëtsá bochanjaperdóna chë Cha Ents̈á tbojanbemabiama ndoñe ts̈abá ichamuábioye; pero chë Uámana Espíritbiama ndoñe ts̈abá ichamuábioyna, ni quem luarents̈e, ni ndocna te quebochatsperdóna ca” —Jesús tojánayana. Ts̈abe betiye o ndoñe ts̈abe betiye tondmënama, jtsotats̈ëmbuana nts̈amo tojashajoncá "= “Chíyeca cbë́yana, Bëngbe Bëtsá ents̈anga echanjáperdonaye nÿetsca chëngbe bacna soyënga y chë Bëngbe Bëtsabiama puerte bacá oyebuambnayana, mo chábioye cuafjoyenguangcá; pero ndoñe queochátaperdonaye chë Uámana Espíritbiama puerte bacá ichámënga. "= “Nda ndoñe áts̈eftaca tontsemná, ats̈be uayayá jtsemnana. Y nda áts̈eftaca ndoñe tontsetrabája, chana ats̈be contra jtsetrabájayana. !; “¿Nts̈amo nda nanjobenaye canÿe corente añemo bomna ents̈abe yebnoye jamashënguana y chabe soyënga jtsebocana, ndoñe natsana chábioye tconjshétsebatsëquëse? Nÿe tcojshétsebatsëquësna aíñe cuanjobenaye cha jefcana. Ats̈e ya chca Satanásoftaca sënjama. S  Y ats̈na, chë Bëngbe Bëtsabe Espíritbeyeca chë bayëjënga ents̈ángbents̈ana sëndëtëbuacana; y chë soye entsinÿinÿná Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana ts̈ëngaftangbioye tojóshjanguama. k O Ts̈ëngaftanga s̈montsichamo ats̈e Beelzebube obenánaca chë bayëjënga stsatëbuacana ca; pero chca ndegombre tojtsemnëse, ¿ndábeyeca ts̈ëngaftangbe usetonënga obenana imojtsebomna chë bacna bayëjënga jtëbuacnama? Chíyecna, chënga montsinÿinÿná nts̈amo ndegombre yomnana y ts̈ëngaftanga ndoñe ndegombre soye s̈montsichámuama. N  Cachcá, Satanás cachabe bayëjënga jtëbuacnama tojtsebos̈ëse, chana tojtsenojatá y cachabe contra yojtsemna. Y chca, ¿nts̈amo nantsobena chabe mándayana quem luarents̈e jëftsebomnana? v e Y Jesús yojtsetáts̈ëmbo nts̈amo chënga imojtsejuabnayama; as tojanë́yana: “Canÿe amë́ndayents̈e ents̈anga tmojtsenojatá y tmojtsenáyase, cachënga jenpochócana. Cachcá, canÿe bëts pueblents̈a ents̈anga o canÿe yebnents̈a pamíllanga tmojtsenojatá y ndoñe tmontsenëyeunanëse, chënga ndoñe ts̈abá nÿets tempo quemochátsmëna. Z - Pero chë fariseunga chca tmojanuena ora, imojtsichamo: “Beelzebú, cach Satanás, chë bacna bayëjëngbe amëndayá, quem boyabásabioye obenana tbojats̈tá chë bayëjënga chauatëbuacnama ca.”   Y nÿetsca ents̈anga ojnanánënga imojtsichamo: “¿Mua yojtsemna chë Davídbents̈ana Uámana Ents̈á, chë Cristo ca?” P Chora, Jesús yojtsemnoye canÿe boyabása jtaná y ndëbiá tmojanánatse. Chana bacna bayëjbe juabna uambayá inamna; y Jesús chábioye tbojanshná, chabuatabínÿnama y chabuatauénanama. 5c Y nÿetsca luarënguents̈ana ents̈anga chábeñe mochantsobátmana ca —cha tojánayana. Fariseunga tmojánayana Jesús Satanásbents̈ana obenana tojanóyëngacñe ca dA Mo nda chë atcana s̈ës̈e ndoñe más jatsndbemana,
chë ndobenënga cha ndoñe queochátapochocaye.Mo nda chë quinÿenë́fjua nÿe uabojáts̈ena uajuinÿnë́fjua ndoñe ntsafsanana,
chë Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyama imojtsebojáts̈angbe obatmanana chábeñe, cha ndoñe queochátabuajuanaye.Cha nÿets añémoca echanjëftsetrabája,
ents̈anga chëngbe ainaniñe Bëngbe Bëtsabe ndegombre soyënga chamóyëngacñëntscuana.  Cha ndoñe queochátayajuatsana, ni queochátschembumbuana.Chabe oyebuambnayana tsáshenañe ndocná queochatuena. kO Muents̈e ats̈be oservená entsemna. Ats̈e cha sënjabocacá,
ats̈be bonshaná, y ats̈e corente chabiama sëntsoyejuá.Ats̈e chanjama ats̈be Espíritu chabe ainaniñe chaotsemnama
y ents̈anga echanjabuayená, Bëngbe Bëtsá nÿetsca luarënguents̈ana ents̈angbiama yochjayanama chënga ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama. 5 Chca tojanamëndá, cachcá chaotsemnama nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Isaías tojanayancá. Cha mënts̈á tojánayana: T! y tojanamëndá chabiama ents̈ángbeñe ndoñe chamondëtsóyebuambnama.  Jesús chë soye tojántats̈ëmbona ora, chents̈ana tojtsanoñe y ba ents̈anga tmojanasto. Nÿetsca s̈oquënga tojanashná, 8i Pero chë fariseunga tmojésanbocana ora, tmojanonts̈é juabnayana nts̈amo jamëse Jesús jóbama. Ndayá chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Jesusbiama tojánayana R~ Chora Jesús chë buashana buacuats̈e bomnábioye tbojaniyana: “Macuenÿanëjaná ca.” Y chë boyabásana tojanacuenÿanëjaná y chora chëts̈a ts̈abá yojtsatamna mo cach inÿets̈acá. }' ¡Ents̈á oveshabiama puerte más uamaná endmëna! Chcasna, entselesenciana chë ochnayté ts̈abe soye jamama ca —Jesús tojanë́yana. y|k Y Jesús tojanë́jua: —¿Nda ts̈ëngaftanguents̈á, canÿe oveshá tbojtsebomna y nÿa chë ochnayté canÿe fshantsents̈e atëfjnoye chë oveshá tojtsótsats̈e, chora chë boyabása nanjá o ndoñe chë oveshá jatábocnama? {9 Chents̈e yojtsemna canÿe boyabása buashana buacuats̈e bomná. Chë fariseunga imojtsenguaye ndayánaca, as chca chënga jtsebomnama ndaye sóyeca Jesús mal jaquédama. Chcasna, chora chënga Jesús tmojantjá: —¿Queojtselesenciana canÿe ochnayté s̈ocá jáshnama ca? izK Chents̈ana Jesús tojtsanoñe y chents̈a judiëngbe enefjuana yebnoye tojánamashëngo. 0yY Chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá, chë ents̈á ochnayté tojtsama sóynaca jtsemándayana ca —Jesús tojánayana. Chë buashana cucuats̈e bomna ents̈á |xq Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana:Ats̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga lastemadënga chas̈motsemna,
y ndoñe nÿe bayënga chas̈motsëbánaye Bëngbe Bëtsá jëtschuayama ca. Nts̈amo chiñe entsayancá ndegombre cmojtsësertánëse, ts̈ëngaftanga ndoñe chëngbe contra s̈mattsichamo, chë ochnayté chca tmojtsamëngbiama. dwA Y ats̈e s̈cuayana: Muents̈e canÿa entsemna, cha chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈a bachnangbiama más uamaná endmëna y chabe amë́ndayoca soyënga más entsámana chë bachnangbe mándayents̈a soyëngama. nvU ¿O ndoñe s̈mëndualía y s̈mondë́tats̈ëmbo, Moisesbe leyiñe, chë bachnanga ochnayté Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e jtsetrabájayana, pero ndoñe bacna soye ntsemnana chë bachnanga ochnayté ndoñe mondbóchnama? u5 Chca orna, David, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye yojámashëngo y chë Bëngbe Bëtsá chents̈e yojamnama inÿinÿnaye tandës̈ënga yojase. Chë tandës̈e nÿe ndánaca jasama ndoñe yonjalesenciana, ni Davidbiama, ni chabe enutëngbiama. Nÿe bachnangbiama belesenciana chë tandës̈e jasama. Masque David chca tojanma, Bëngbe Bëtsá chora ndoñe tonjánayana David canÿe bacna soye tojanma ca. $tA As Jesús tojanë́yana: —¿Ndoñe s̈mëndualía y s̈mondë́tats̈ëmbo ndayá David y chabe enutënga tmojanmama, shë́ntseca imojtsemna ora? 6se Chë fariseunga chca tmojáninÿe ora, Jesús tmojaniyana: —Minÿe, acbe uatsjéndayënga canÿe soye montsama y chë soye ochnayté jamama ndoñe quenátslesenciana ca. Dr  Chë tempo, Jesús canÿe ochnayté canÿe jajajana yojtsachnëjuana. Chabe uatsjéndayëngna shë́ntseca imojtsemna, chíyeca tmojanonts̈é trigo juatabebiana y chë meshënga jasana. Xq) Mo canÿe uacnacá, ndoñe tishuta yuguës̈eca o ndoñe uauta uasmanë́shaca, paselo jama jobenayana, cachcá ts̈ëngaftanga s̈mochántsemna ats̈e cbojtsabnatsana y cbojtsabuátambase; y chca, ts̈ëngaftanga más oyejuayënga s̈mochántsemna y más paselo nÿetsca soyënga jamama echántsemna ca” —Jesús tojánayana.vpe Nts̈amo canÿe ents̈á, uacná yuguës̈iñe juabatsëcana juanatsama, cachcá, ts̈ëngaftanga ats̈e s̈mochjaleséncia jobnatsayama y jabuátambama. Ats̈bents̈ana s̈mochjuatsjinÿe: ats̈e uantado mëná sëndmëna y ndoñe quetsatamana yapa uamaná jatenobiamnayana. Y chca, ts̈abá jóchnama s̈mochantsobena y ainaniñe más añemo s̈mochántsebomna. &oE “Ats̈bioye mabënga nÿetsca ts̈ëngaftanga uamënts̈nayënga y bëtscá trabajo uangménënga, y ats̈e chanjama ts̈ëngaftanga chas̈mochnama. Vn% “Ats̈be Taitá lempe chca s̈onjats̈tá. Chë Uaquiñábioye ndocná corente quebnatábuatma; nÿe chë Taitá aíñe. Y chë Taitábioye ndocná corente quebnatábuatma; nÿe chë Uaquiñá aíñe, y ndábioye chë Uaquiñá tojtsebos̈e nda chë Taitá yomnama jinÿanÿiyama, chánaca chë Taitábioye bochantsábuatma. Tm! Aíñe, chama cbontsadorana, Taita, chca chaotsemnama tcojábos̈enayeca. mlS Chë tempo, Jesús tojánayana: “Ats̈e cbatschuá, Taita, celoca y quem luarents̈a Utabná. Aca, chë nÿe bats̈á tats̈ëmbënga tcojanÿanÿé, chë ts̈a tats̈ëmbënga y osertánëngbiama tcojaiytëme soyënga. k# Pero ndegombre cbë́yana, quem luare jopochócama te, Bëngbe Bëtsá puerte jabuache cmochantsacastígaye, y chë Sodoma luaroca ents̈ángbioye ndoñe nÿets̈á jabuache quemochatacastígaye ca” —Jesús tojánayana. “Ats̈bioye mabënga y s̈mochjóchna” &jE Y ts̈ëngaftanga, Capernaumoca ents̈anga, ¿s̈mojtsejuabná celóntscoca atsebánanënga s̈mochtsemna ca? ¡Chë uabouana infiernoye cmochantsë́setjango! Chë muents̈e sënjama bëts soyënga Sodomoca matënjochnënguse, choca ents̈anga ya tempo ngménaca chëngbe bacna soyëngama matmëntenojuabó y Bëngbe Bëtsabe benache matmë́ntishache, y chë bëts pueblo cabá cachcá mëntscuana mantsomñe. piY Pero ndegombre cbë́yana, nts̈amo ents̈anga tmojamama, ts̈abá o ndoñe ts̈abá bétsemnama jayanama chaojobuache ora, ts̈ëngaftanga más bëts castigo s̈mochántsebomna, chë Tiro y Sidonoca bacna ents̈angbe castiguama. ohW “¡Ts̈a lastema, Corazín puebloca ents̈angbiama! ¡Ts̈a lastema, Betsaida puebloca ents̈angbiámnaca! Chë chents̈e sënjama bëts soyënga, Tiro y Sidón bëts pueblënguents̈e matënjochnënguse, chents̈a bacna ents̈anga ya tempo ngménaca matmëntenojuabó chëngbe bacna soyëngama y Bëngbe Bëtsabe benache matmë́ntishache; y chca tmojamama chaotsótats̈ëmbuama uajojësha ents̈ayangaca matmëntopormanga y chëngbe bests̈as̈iñe jatinÿá matmënjenotbótoto. 'gG Chents̈ana Jesús tojanonts̈é jucácanana chë ents̈anga, ndëmuanÿenga imojoyena chë pueblënguiñe ndayenache ba chabe bëts soyënga tojanma, chënga bacna soyënga amana ndoñe tmontsanajbanama y Bëngbe Bëtsabe benache ndoñe tmontanishachama. Mënts̈á yojtsichamo: f{ Morna, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá tonjabo, y chana aíñe entsamana bëtscá ents̈ángbeñe jtsesayana y jtsofs̈ës̈nayana, y ents̈anga montsichamo chana yapa uasayá y vínoye tmoyá entsemna ca y Romocama impuesto ents̈ángbioye atjanayënga y bacna soye amëngbe amigo ca. Pero Bëngbe Bëtsá endbétsinÿanÿnaye cha nÿets osertánana bomná yomnama, chë ndayá cha tojama ora ndayá chents̈ana tojóbocna soyë́ngaca ca” —Jesús tojánayana. Chë nduauenana ents̈anga 1e[ Juan tonjánabo, y bëtscá ents̈ángbeñe ndoñe quenjatamana ni jasana, ni jofs̈iyana, y ents̈anga montsanichamo chana bacna bayëjbe juabna uambayá yojamna ca. $dA y mënts̈á jtsichámuana: ‘Ts̈ëngaftangbiama fsënjaflautá y ndoñe ches̈matslantsá; ngménaca fsënjaversiá y ndoñe ches̈matos̈achna ca.’ Tc! Mënts̈ánaca Jesús tojánayana: “¿Ndayacá morsca ents̈anga imomna? Chënga mondmëna mo chë plazëngoca mondbetsetbiámana basetemëngcá; chënga chëngbe enutë́ngbioye jtsayebuáchana Pb Chë jouenama tmojtsobenënga, chamouena ca” —Jesús tojánayana. (aI Y ts̈ëngaftanga chë soyënga jóyëngacñama s̈mojtsebos̈ëse, Juan entsemna chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Eliascá, chë jabama ibojamná. `' Juan candabëntscuana, nÿetsca Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga y Moisesbe Ley nÿe Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama tmonjanobuambá. _3 “Juan chë Ubayaná tojánabo orscana më́ntscoñama, bëtscá ents̈anga ts̈a mondbos̈e Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguama, y chë Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama contra imomnëngna, chëngbe nÿets añémoca montsebos̈e chë mándayana jtsepochócama. w^g Ndegombre cbë́yana: Nÿets tempo ents̈ángbeñe, ndocná quenátsmëna Juan chë Ubayanabiama más bëtsá; masque chca, Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca chë más bats̈á uamaná, más bëtsá echántsemna nts̈amo mora Juan yomnama. Gs~p}~|{{ zzZyxwwvbuuZtt2srrqmpp onnmmlVkjihogfeeodzcbbaaA``_+]]\[ZZHY Xf=|<';?:!876/5D4}33210U//&.--,+d**()g(''K&%$0#d"!3rfumI} 9 ; TwG!; As chë rey yojamánda chë boyabása jobets̈ana, y ibojauyana: ‘¡Puerte bacna oservená! S̈conjaimpadáyeca, nÿets ndebénana tcbontseperdoná. ~Chë inÿe oservénënga chca imojinÿe ora, puerte yojóngmia y imojá lempe nts̈amo yojopasacá chëngbe rey jacuéntama. "}=Pero chë oservená ndoñe yonjábos̈ena, sinó yojama chë inÿe oservenábioye cárceloye chamotsëtámiama, chë ndebénana candëtsjájëntscuana. .|UChora cha chë oservenabe shecuats̈ents̈e yojoshaments̈iye y ibojtseimpáda: ‘Diosmanda s̈motsëuantajema. Ats̈e lempe cbochanjëtsë́nts̈abuachiye ca.’ {{“Chë oservenana chents̈ana yojésebocna y benachiñe inÿe oservenáftaca ibojenbets̈e, cach mandadbiama trabajayá. Chë inÿe oservenana nÿe bats̈atema crocénana chábioye ibnandebena. Chora chë oservená chë enutábioye tamos̈ajents̈ana ibojishache y ibojónts̈a jtsëtajuashbebiana y mënts̈á ibojauyana: ‘¡Ndebénana s̈matsënts̈abuaché ca!’ ozWChë reyna chë boyabásabiama ibojóngmia; as chë ndebénana ibojtseperdóna y ibojë́tsboshjona. ;yoChora chë oservená chë reybe shecuats̈ents̈e yojoshaments̈iye y ibojtseimpáda: ‘Taita, Diosmanda s̈motsëuantajema. Ats̈e lempe cbochanjëtsë́nts̈abuachiye ca.’ xChë oservená tondaye yonjábomna chë ndebénama jëtsjájuama; asna chë rey yojamánda cha chamotsiye nÿets tempo nÿe ínÿabiama chaotsoservénama, chabe shema y chabe básengnaca, y lempe nts̈amo yojanbomncánaca, y chca chë ndebénama jtopágama. ywkJtsëtjañama yojónts̈a orna, canÿe boyabása imojuánatse, chë réybioye mallajta crocénana ibnandebena. kvOMënts̈ánaca Jesús tojanë́yana: “Cbochanjáuyana nts̈amo Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana yomnana. Endmëna nts̈amo canÿe réyeftaca tojanopasacá. Cha yojábos̈ena chabe oservénënga crocénana jtsëtjañana. DuY Jesús tbojanjuá: —Ndoñe nÿe canÿsëfta soyama quecbatatsëtsná, sinó canÿsëfta bnë́tsana soye canÿsëfta ca. Ndayá inopása chë japerdónama ndëbos̈ë́ngaftaca As Pedro tojána y Jesúsbioye tbojantjá: —Bëngbe Utabná, ¿ats̈be cats̈ata bacna soye s̈ojaborlase, bueta soye s̈ojtsemna cha japerdónana? ¿Canÿsëfta soye ca? /sWNdayents̈e útata o únganga tmojénefjna, áts̈beñe os̈buáchiyënga bétsemnama, chents̈e ats̈e chëngbe tsëntsaca chántsemna ca” —Jesús tojánayana. zrm“Mënts̈ánaca cbë́yana: Nderado útata ts̈ëngaftanguents̈ana quem luarents̈e tbojenoyeuná Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama ndayánaca jótjañama, Bëngbe Bëtsá chë celoca endmëná pronto chë soye cmochanjáts̈ataye. Qq“Ndegombre cbë́yana: Ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsáftaca chas̈mojtsencuénta ora, chas̈mojayana canÿe soye ndoñe chaondë́tsemna ca, Bëngbe Bëtsá cachcá echanjayana. Y cháftaca chas̈mojtsencuénta ora, chas̈mojayana canÿe soye aíñe chaotsemna ca, Bëngbe Bëtsá echanjayana aíñe chca chaotsemna ca. >puY chata ndoñe tonjóyaunase, chents̈a Bëngbe Bëtsábeñe os̈buáchiyënga macuntá. Y chënga ndoñe tonjóyaunasna, cochjayana cha yomna mo canÿa Bëngbe Bëtsábioye nduabuatmacá, mo canÿe ndoñe judiycá ca o canÿe bacna ents̈á mo canÿa Romocama impuesto ents̈ángbioye atjanayacá yomna ca. )oKPero ndoñe tcmonjóyeunasna, inÿe útata cochjáchembo chacmotjëmbambama, chca, chata chabouena nts̈amo cochjauyanama y chamuayana ndegombre chca yomnama. ny“Nderado acbe cats̈ata, bacna soye tcmojaborlase, cochjá, cánÿata s̈ochjencuénta y cochjama cha chauenójuaboma, ndegombre bacna soye tcmojaborlama. Cha chacmojóyeunasna, acbe cats̈ata cachiñe ts̈abá ácaftaca echántsatsmëna. mCachcá, ts̈ëngaftangbe Taitá, Bëngbe Bëtsá, chë celoca endmëná, ndoñe quenátsbos̈e ni canÿa quem basenguents̈ana mo ots̈enacá chaotsemna, bacna soyënga jtsamëse oyena causa ca” —Jesús tojánayana. Nts̈amo cuanjama inÿa japerdónama ulc Y chë oveshá jetsinÿenama tojobenase, ndegombre chë boyabása más oyejuayá jtsemnana chë óts̈ena oveshabiama, y ndoñe nÿa chca chë inÿe esconëfta bnë́tsana y esconëfta oveshëngbiama chë ndoñe tmonjanots̈ëngbiama. “¿Nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈matjájuaboye? Canÿe boyabása patse oveshënga tojtsabamna y ndeolpe canÿe chents̈a oveshá tojtsots̈e. ¿Chë boyabása ndoñe chë inÿe esconëfta bnë́tsana y esconëfta oveshënga tjoca cachcá nanjesë́nÿaye, jama chë óts̈ena oveshá jetsenguanguama? |jq Er chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá tonjabo chë pochocánënga jtsemnama imojtsajnënga jabátsebacama. i9 Mënts̈ánaca Jesús tojánayana: “Ni mo cánÿabioye quem tsëm os̈buáchiyënguents̈ana, chë mo basetemëngcá mondmënënga, mo nduamanacá s̈mattsonÿaye. Ndegombre cbë́yana, chëngbe angelotémënga celoca, sempre ats̈be Taitá celocáftaca mondétsemna ca. vhe Nderado acbe bomínÿeca bacna soye tcojinÿe y cachca soye tcojama, chë bominÿe cochtsenobuchjatsëca y bënoye cochtsë́ts̈ena. Acbiama más ts̈abá nántsemna, celoye jamashënguana nÿe canÿe bomínÿeca, y ndoñe nÿets uta bomínÿeca infiernoye chacmotsë́stjango, chë bëts íñeshoye ca” —Jesús tojánayana. Chë óts̈ena oveshabiama cuento g “Chíyeca, acbe cucuáts̈eca o acbe shecuáts̈eca bacna soye tcojamëse, cochtsenástjango y bënoye cochtsë́ts̈ena. Acbiama más ts̈abá nántsemna celoye jamashënguana chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama, cucuats̈e ndbomná o cosheto, y ndoñe nÿets uta cucuáts̈eca o shecuáts̈eca chë nÿets tempo echanjesomñe íñeshoye chacmotsë́stjango. mfS¡Ts̈a lastema quem luarents̈a ents̈angbiama, chë ínÿenga bacna soye jamama chaócochënguama tmojtsamëngbiama! Nÿets tempo chca amënga mochanjë́ftsemna. Pero, ¡payajema chë inÿa bacna soye chaomama tojtsamá ca! e “Nda canÿe básetema áts̈beñe os̈buachiyábioye tbojaingñé bacna soye jamama, chabiama más ts̈abá nántsemna canÿe bëts nantsnëbé chamotsetamos̈ë́nts̈bua y chë mar béjaye shbuatsëntsoye chamotsashbuets̈e chabotsenatjëmbama. =dsY nda áts̈beñe os̈buachiyá bétsemnayeca, tbojofja canÿa mo quem basetembioycá, chana ats̈e jofjana ca —Jesús tojánayana. Resjo yomna, nderado bacna soyënga cuanjama c3Chca, nda tojtsejuabná canÿe nduamaná yomna y quem basetemcá yomna ca, cha chë Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca chë más uamaná echántsemna. _b7Y tojánayana: —Ndegombre cbë́yana, nda mo basetemcá ndoñe tontóbema y ndoñe chacá Bëngbe Bëtsabe soyënga tonjóyëngacñe, cha ndocna te queochatobenaye Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguama. aa;Chora Jesús canÿe basetémbioye tbojanchembo y chëngbe tsëntsaca tbojanatsá. %` EChents̈ana chë uatsjéndayënga Jesúsbioye tmojanobeconá y tmojantjá: —¿Chë Bëngbe Bëtsábeyeca mandánëngbeñe nda chë más uamaná yomna ca? O_Pero ndocná mal chabonduínÿnanamna uafjajónayoye motsa, anzuelë́fjua cochjúts̈ena y chë natsana chaojuásjana beona cochjuábocna. Cochjuayetëfjoná y choye crocénana cochanjínÿena y chánaca echanjoshjache ats̈biama y acbiama jëtsjájuama. Cochjëftsejatsëca y cochjatsboshjona ca —Jesús tbojaniyana.R^As Pedro tbojanjuá: —Chë inÿe luarocana ashjajnë́ngbioye ca. Y Jesús tbojaniyana: —Chcasna, ndoñe ques̈nátsmëna chë ats̈be Taitabe bëts yebnama impuesto jtsatsquë́cjnayana ca. ]Y Pedro tojanë́jua: —Aíñe, cha endbetsatsquëcjnaye ca. Chents̈ana, Pedro chë yebnoye tojánamashëngo ora, Jesús natsana mënts̈á chábioye tbojaniyana: —Simón, ¿nts̈amo catjájuaboye? ¿Quem luarents̈a reyënga ndë́muanÿengbioye impuesto imnétsayëngacaye y crocénana imnétsatjanaye: cach luarents̈e oyenë́ngbioye o chë inÿe luarocana ashjajnë́ngbioye ca? \/Jesús y chabe uatsjéndayënga Capernaumoye tmojánashjajna ora, chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnama ents̈ángbioye impuesto atjanayënga Pédrëbioye tmojána y tmojantjá: —¿Acbe buatëmbayá Bëngbe Bëtsabe bëts yebnama impuesto queonÿbetsatsquëcjnaye ca? =[smochanjóba, pero unga tianoye echántayena ca.” Chë causa chë uatsjéndayënga puerte ngménaca imojtsemna. Chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnama impuesto jtsatsquë́cjnayama HZ Jesús y chabe uatsjéndayënga cánÿiñe Galilea luaroye imojétsaye ora, cha tojanë́yana: “Chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá ents̈angbe cucuats̈iñe mochanjáboshjona, bY=Pero chca bayëjënga jtëbuacnamna jobenayana nÿe Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntase y chama tondaye ntjascá jtsemnëse ca —Jesús tojanë́yana. Jesús cachiñe tojánayana cha ibojamna jóbanana y jtayenana ca {XoY Jesús tojanë́yana: —Ts̈ëngaftanga ts̈a bats̈atema os̈buáchiyana bomna causa. Ndegombre s̈cuayana: ts̈ëngaftanga bats̈atema os̈buáchiyana s̈mojtsebomnëse, masque nÿe mo canÿe mostaza betiye jenaycá, quem tjoye s̈matjayana: “Muents̈ana mojuaná y choye motsa ca”, quem tjañe chca nanjama, y ts̈ëngaftanga lempe jamama s̈mattsobena. 2W]Chents̈ana, chë uatsjéndayënga luaroca Jesúseftaca tmojanoyebuambá y tmojaniyana: —¿Ndáyeca bënga ndoñe fsënjobená chë bacna bayëja jtabocnama ca? +VOChora Jesús, chë basetémbeñe bacna bayë́jbioye tbojanácacana y chábents̈ana cha tojésanbocna. Cach orscana chë básetema ts̈abá yojtsatsmëna. vUeAs Jesús tojánayana: —¡Nÿets̈á ndos̈buáchiyënga y bacna ents̈anga ca! ¿Buetayté s̈ojtsemna ts̈ëngaftangaftaca jëftsemnana? ¿Buetayté uantado ts̈ëngaftangaftaca chjë́ftsemna? Moye chë básetema mánatse ca. pTYAcbe uatsjéndayëngbioye cha sënjuánatse y ndoñe chematobená jtseboshnama ca —cha tbojaniyana. =Ss—Utabná, ats̈be uaquiñá motselastemá. Cha ataque bontsësháchichana y puerte entsesufrina, er cha inÿe ora iñoye jtseshajayana y inÿe orna, buyeshoye jtsoshbuets̈ana. R)Ents̈anga imojtsemnoye chënga tmojtanashjajna ora, canÿe boyabása tojanobeconá, Jesusbe natsanoica yojoshaments̈iye y tbojaniyana: Q1 Chora chë uatsjéndayënga tojanësertá, Juan chë Ubayanabiama Jesús chca yojtsëtsëtsnama. Jesús, canÿe bacna bayëja tbojanbojuaná P5 Pero ats̈e cbë́yana, canÿa mo Eliascá ya tonjabo, ents̈anga ndoñe chematanotëmbá y cháftaca ents̈anga tmonjanma lempe nts̈amo tmojanbos̈encá. Y cachcá, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá ents̈angbe cucuats̈iñe echanjasúfria ca —Jesús tojánayana. O Chora Jesús tojanë́jua: —Ndegombre canÿa Eliascá natsana echanjabo y nts̈amo jtsemnama yomncá, lempe echánjabatsma ca. AN{ As chë uatsjéndayënga Jesús tmojantjá: —¿Ndáyeca chë ley abuátambayënga mondbétsichamo, canmëna Elías jabana chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayanabe natsana ca? XM) Chë tjocana imojtsatstsmaye ora, Jesús tojanamëndá: —Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá obanënguents̈ana candë́tayenëntscuana, ndocnábeñe chë s̈monjinÿe soyama s̈mattsecuéntaye ca. hLIY tsbanánoye tmojanontjes̈é ora, Jesús nÿe canÿa tmojáninÿe, ndocná inÿa más. KChora Jesús chabe uatsjéndayëngbioye tojanobeconá, tojánabojajo y tojanë́yana: “Matëtsbananga; ndoñe matauatjëngana ca.” J%Y chë uatsjéndayënga chca tmojanuena ora, tmojanoshaments̈é y jubiaca fshantsóntscoñe tmojanotsejbéna, puerte auatjanánënga. &IEPedro chca yojtsóyebuambnantscuana, canÿe buashinÿinÿana jants̈etëshe nÿetscanga yojáutsbotse. Y chë jants̈etëshoicana canÿe oyebuambnayana tmojanuena mënts̈á: “Mua ats̈be bonshana Uaquiñá endmëna, ats̈e chabiama sëntsoyejuá. Cha s̈mochtseyeunana ca.” HChora Pedro, Jesúsbioye tbojaniyana: “Bëngbe Utabná, ¡ts̈a ts̈abá bëngbiama cuanmëna muents̈e jtsemnana ca! Tcojtsebos̈ëse, unga tambotémënga ats̈e chjapórma: cánÿetema acbiama, ínÿetema Moisesbiama y ínÿetemna Elíasbiama ca.” uGcChca orna, chabe uatsjéndayënga tmojáninÿe Moisés y Elías tbojanobinÿná, Jesúseftaca encuéntaye. AF{Chents̈e, chëngbe delante inÿets̈á cha tojanobinÿná. Chabe jubiá shinÿcá yojtsebuashinÿinÿana, y chabe uichëtjonë́juangana mo binÿniñcá uafjantsëjuangá yojtsamna. ,E SChents̈ana chnë́nguana tianoye, Jesús tojë́ftsanëbiats̈e Pedro, Santiago y chabe cats̈ata Juan, y ínÿoye tojanënatse nÿe chënga, canÿe bëts tjoye. CDNdegombre s̈cuayana: Báseftanga muents̈e montsemnënga ndoñe quemochatóbana, Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá amëndayacá jabana ntjëftsinÿcá ca —Jesús tojánayana.gCGChë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá, chabe Taitabe obenánaca y puerte buashinÿinÿaniñe echanjabo chabe angelotémëngaftaca, y chora cada cánÿabioye bochántats̈etaye cachcá nts̈amo cada ona tojëftsemcá. NB¿Ndayama ents̈á buanjosérvia nÿetsca quem luarents̈a soyënga jtsebomnana, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida tojtsoperdese? Ndegombre, canÿe ents̈á chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida tojtsoperdese, ndocna soye quenátsmëna cha chaobená joyiyama, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama. EANda tojtsama quem luarents̈e bëtscá soyënga jtsebomnama y ats̈biama jasúfriama ndoñe tontseprontana, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida echanjopérdia. Pero nda quem luarents̈a soyënga cachcá tojëftsonÿá ats̈e juastama, masque chaóbana, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida echántsebomna. S@Chents̈ana Jesús chabe uatsjéndayënga tojanë́yana: —Nda ats̈be uatsjendayá jtsemnama tojtsebos̈e, cháuayana nÿe Bëngbe Bëtsá yobena sempre chabe vidiñe jtsemándayana ca, chabe quem luarents̈a soyënga cachcá chauesonÿá ats̈e juastama, y ats̈biama jasúfriama chaotseprontana y cruciñe jobanámnaca. ?-As Jesús tojanobuértana y Pédrëbioye tbojaniyana: —¡Satanás, áts̈bents̈ana mojuaná! ¡Aca contsebos̈e ats̈e canÿe bacna soye chas̈ócochënguama! Pedro, acbe juabnënga Bëngbe Bëtsábiocana ndoñe quenatóbocana, sinó nÿe ents̈ángbents̈ana ca. d>AChora Pedro, Jesúseftaca tojanoluaré y tojanonts̈é mënts̈á uatsëtsnayana: —¡Ats̈be Utabná, Bëngbe Bëtsá ndoñe chaondëlesenciá chca chaopasama! ¡Ndocna te quenaisopodena chca ácaftaca jopásana ca! Q=Chorscana Jesús tojanonts̈é chabe uatsjéndayënga jábuayenana cha ibojtsemna Jerusalenoye jama, y chocna chë bëtsëjemëngcá mándayënga, chë judiëngbe bachnangbe amë́ndayënga y chë ley abuátambayënga mochjanma cha puerte chaopadecema ca. Tojanë́yana cha mochjanóba, pero unga tianoye yochtanayena ca. f<EChents̈ana chabe uatsjéndayënga tojanamëndá ndocnábeñe ntsecuéntayana cha, Jesús, chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná, chë Cristo bétsemnama. Jesús tojánayana cha ibojamna jóbanana y jtayenana ca -;SAts̈e cbochanjáts̈etaye obenana, mo llavëfjcá, ents̈anga Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguama chamobenama. Bëngbe Bëtsáftaca chacojtsencuénta ora, canÿe soye ndoñe chaondë́tsemna ca chacojayanëse, Bëngbe Bëtsá cachcá echanjayana. Y cháftaca chacojtsencuénta ora, canÿe soye aíñe chaotsemna ca chacojayanëse, Bëngbe Bëtsá echanjayana aíñe chca chaotsemna ca —Jesús tbojaniyana. ^:5Y mënts̈ánaca cbëyana: Mora acna Pedro o chë ndëts̈becá contsemna, y chë ndëts̈beñe ats̈be bëts yebna chanjajebo, y ni Satanás, chabe obenánaca ents̈á jóbanama, queochatobenaye jtsepochócama. A9{Y Jesús tbojaniyana: —Simón, Jonasbe uaquiñá, oyejuayá cochanjoyena. Ndocna quem luarents̈a ents̈á chë soye checmatinÿinÿé, sinó ats̈be Taitá, celoca endmëná. 8!Chora Simón Pedro tbojanjuá: —Acna chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná condmëna, chë Bëngbe Bëtsá Ainabe Uaquiñá ca. p7YAs Jesús tojanatjá: —Y ts̈ëngaftangna, ¿nda ats̈e bétsemnama nts̈amo s̈mochjayana ca? E6Chënga tmojanjuá: —Báseftanga montsichamo Juan chë Ubayaná ca, ínÿengna Elías ca, ínÿengna Jeremías y ínÿengna tempsca inÿe Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá ca. D5 Jesús, Cesarea de Filipo luaroye tojánashjango ora, chabe uatsjéndayënga tojanatjá: —¿Nda ca ents̈anga imojtsichamo chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá yojtsemna ca? 4 As chora chë uatsjéndayënga tojanësertá, Jesús ndoñe tonjánayana chë tandës̈ents̈a levadurama cuedado jtsebomnana ca, sinó ndayá chë fariseunga y saduceungbe buatëmbana soyëngama. Pedro tojánayana, Jesús chë Cristo bétsemnama 63e ¿Ndáyeca ndoñe cmontsë́sertana ats̈e tandës̈ama ndoñe sëntsóyebuambnama? Cuedado s̈mochtsebomna fariseunga y saduceungbe levadurama ca —Jesús tojanë́yana. (2I ¿Y ndoñe s̈montsabouínÿna chë canÿsëfta tandës̈ents̈ana canta uaranga ents̈anga sënjanëjuats̈ema y canÿsëfta sbarë́cua s̈monjánajutjema? I1  ¿Cabá ndoñe cmontsë́sertana y ndoñe s̈montsabouínÿna chë shachna tandës̈ents̈ana shachna uaranga ents̈anga sënjanëjuats̈ema y bnë́tsana uta sbarë́cua s̈monjánajutjema? ;0oJesús chë soye yojtsetáts̈ëmbo; chíyeca mënts̈á tojanë́yana: —¿Ndáyeca tandës̈ama s̈mojtsenatsëtsná ca? ¡Ts̈a bats̈atema os̈buáchiyana s̈mobomna! /yPero chë uatsjéndayëngna imojtsenatsëtsnaye: —Chca entsichamo, bënga tandës̈e ndoñe tmonjesocñama ca. .Chora Jesús tojanë́yana: —S̈mochtsantjes̈na; cuedado s̈mochtsebomna chë fariseunga y saduceungbe levadurama ca. -Chë uafjajónaye chenguanoicana chënga tmojtanabo ora, chë uatsjéndayënga yojésebnëtjomba tandës̈e jesocñana. ',GQuem puerte bacna ents̈anga y ndos̈buáchiyënga montsebos̈e ats̈e canÿe bëts soye chaima, obenana jinÿanÿiyama; pero ndoñe chca quemochátinÿe, sinó nÿe chë ndayá yomna mo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Jonásoftaca tojanopasá soycá ca” —Jesús tojánayana. Chora Jesús tojésanabashejuana y chents̈ana tojtsanoñe. Jesús tojanabuayená chë fariseungbe buatëmbana soyëngama Z+-Y cachëse s̈mondbétsichamo: ‘Mënté echanjuafté, er celoca buánganiñe y ibetiñe entsemna ca.’ Ts̈ëngaftanga celoye jontjes̈iyëse, nts̈amo chë tempo yochtsemnama ts̈a ts̈abá jayanama s̈mojtsobenëse, ¿ndáyeca ndoñe s̈montsobena jtsetats̈ëmbuana ndaye bëts soye Bëngbe Bëtsá quem tempo cmojtsinÿanÿnama? $*APero Jesús tojanë́jua: “Ts̈ëngaftanga jetiñoye s̈mondbétsichamo: ‘Yëfse ts̈abe te echántsemna, er celoca buánganiñe entsemna ca.’ O) Fariseunga y saduceunga tmojána Jesús jinÿama, y jisháchichiyama imojtseimpadana canÿe bëts soye chaoma, as jtsetats̈ëmbuama Jesusbe obenana ndegombre Bëngbe Bëtsábiocana tainóbocanama. ({'Chents̈ana Jesús, chë ents̈anga tojtanichamó, barquë́shoye tojánamashëngo y Magadán luaroye tojtsanoñe.g'G&Chë tmojansënga imojamna canta uaranga boyabásenga, shembásenga y básenga ntjacuntacá. &1%Nÿetsca ents̈anga tmojanse jtoshachaye nÿets̈á. Y chents̈ana cabá canÿsëfta bëts sbarë́cua tmojanajutjé chë tojanójamëtemëngaca. e%C$As chë canÿsëfta tandës̈e y chë beonatémënga tojanca; Bëngbe Bëtsábioye chama tbojtanchuá, chë saná tojanjatá y chabe uatsjéndayënga tojanëjatá. Chents̈ana nÿetsca ents̈ángbioye tmojanacaredadó. Y$+#Chora Jesús tojanamëndá nÿetsca ents̈anga fshantsiñe chamotbiamama. #/"Y Jesús tojanatjá: —¿Bueta tandës̈e s̈mojtsebomna ca? Y chënga tmojanjuá: —Canÿsëfta tandës̈e y básefta beonatémënga ca. -"S!As chabe uatsjéndayënga tmojantjá: —¿Nts̈amo muatjobenaye quem luarents̈e, ndocna ents̈á ndoyenents̈e, chëfta ents̈angbiama saná jinÿenama ca? S! Chents̈ana Jesús, chabe uatsjéndayënga tojánachembo y tojanë́yana: —Quem ents̈angbiama s̈ontsengmena, er ya unga te chënga áts̈eftaca muents̈e montsemna y jasama tondaye quemátsbomna. Ats̈e ndoñe quetsátsbos̈e ntjascá cachëngbe yebnoye chënga jtichamuana, er benachiñe shëntsama nantsabuatëcja ca. 4 aY chca orna, chë ents̈anga tmojáninÿe: chë ndëbianga imojtsatoyebuambná, chë ts̈abá jobónjuama ndobenënga ts̈abá imojtsatsmëna, chë coshetënga ts̈abá imojtsatana y chë jtanëngna yojtsëbinÿna; y chama chënga corente ojnanánënga imojtsemna. Chora chënga tmojanonts̈é jëtschuayana chë Israelents̈a ents̈anga imojánadorana Bëngbe Bëtsá. Jesús canta uaranga boyabásenga saná tojanacaredadó }Mallajta ents̈anga Jesús yojtsemnents̈e tmojánashjajna, y coshetënga, jtanënga, ts̈abá jobónjuama ndobenënga, ndëbianga y ba s̈ocana bomnënga imojtsënachaye. Jesusbe shecuats̈ents̈e tmojanë́shejango y cha nÿetscanga tojanashná. !;Jesús chents̈ana tojë́ftsanbocna y chë Galilea uafjajónaye tsachoye tojána. Chents̈ana, canÿe batsjoye tojántsjua y choca tojanótbema. jMChora Jesús tbojaniyana: —¡Shembása, Bëngbe Bëtsábeñe ts̈a os̈buachiyá comna! Nts̈amo cojtsebos̈cá chca chaotsemna ca. Y cach orscana chabe bembe ts̈abá yojtsatsmëna. Jesús ba s̈oquënga tojanashná `9As cha tbojanjuá: —Arseñor. Pero chë ques̈ë́ngnaca chëngbe nduiñëngbe mesë́shents̈ana tmojatquë́cjanatemënga mondbase, chë nduiñënga tmojtsesá ora. Chcasna, Diosmanda s̈motsajabuache ca. $AY Jesús tbojanjuá: —Chë judiënga mondmëna mo Bëngbe Bëtsabe basengcá y ats̈e ácbioye tcbojuajabuache y chë́ngbioye ndóñesna, nántsemna mo chë básengbe saná chënga cuaftsëbaquëcá y ques̈ënga ftsëbuajocá. Chca jamana ndoñe ts̈abá quenátsmëna ca. +OPero chë shembása tojána, Jesusbe shecuats̈ents̈e tojanoshaments̈é y tbojaniyana: —¡Utabná! Diosmanda pavor s̈motsebema. ¡S̈motsajabuache ca! NAs Jesús tojánayana: —Bëngbe Bëtsá ats̈e s̈onjichmó jtsanÿenama nÿe chë ents̈anga, chë mo óts̈ena oveshëngcá imomnënga Israeloquënga, y chë ndoñe judiëngna ndoñe ca. 8iJesús ndocá tbonjanjuá. As chabe uatsjéndayënga tmojanobobeconá y tmojanimpadá: —Chë shembása mëyana chaotsatoñe; bëngbe ústonoye yapa entsáyebuache ca. Canÿe shembása Caná luarocá chents̈e inoyena; cha Jesúsbioye yojobeconá y mënts̈á yojtsáyebuache: —¡Utabná, Rey Davídbents̈ana Ents̈á, s̈motselastemá! ¡Ats̈be bembe puerte entsesufrina, bacna bayëjbe juabna entsebomna causa ca! J Jesús chents̈ana, Tiro y Sidón luarëngoye tojtsanoñe. KChë soyënga cocayé jtsobenana ents̈ábioye Bëngbe Bëtsabe delante ndoñe ts̈abia jabemama; pero chë ndoñe ntsacuents̈abiana ndayá jasama ora, ndoñe ntsobenana Bëngbe Bëtsabe delante ndoñe ts̈abia jabemama ca —Jesús tojánayana. Canÿe shembása inÿe luarocana ashjangoná Jesúsbeñe yojtsos̈buaché SAinanocana jtsóbocanana bacna juabnënga: jenóbama, shema o boyábioye ínÿaftaca jaíngñama, shembása o boyabásaftaca bacna soye jamama, jatbëbama, jobostérama y ínÿabiama jtsayátsenayama. /WPero nts̈amo s̈mojtsoyebuambnacana lempe ainanocana jtsóbocanana y chë soye endobena ts̈ëngaftangbioye Bëngbe Bëtsabe delante ndoñe ts̈ábenga jábiamana.  ¿Cabá ndoñe cmontsë́sertana lempe nts̈amo s̈mojascá uafsbioye jomashënguana y chents̈ana cuerpents̈ana jtabocnana? c?As Jesús tojanë́jua: —¿Ts̈ëngaftángnaca cabá ndoñe cmontsë́sertana ca? lQChora Pedro, Jesúsbioye tbojaniyana: —Nts̈amo chë cuento bétsayanama s̈mabuayená ca. [/Cachcá mónÿaye; chënga montsemna mo jtanënga inÿe jtanënga unachayëngcá. Y canÿe jtaná inÿe jtaná tbojtsánachase, nÿets útata canÿe tbuabents̈e bochanjetsótsats̈e ca —Jesús tojánayana. D As Jesús tojanë́jua: —Ndaye betiye ats̈be Taitá celocá ndoñe tonjájese, tbëtëjocana mochántsejashtse. Cachcá echanjama chë nÿe ents̈angbe buatëmbana soyë́ngaca. 9 k Chora chë uatsjéndayënga Jesúsbioye tmojanobeconá y tmojaniyana: —¿Quéctsetats̈ëmbo, nts̈amo tconjayanama chë fariseunga ndoñe ts̈abá chenatëuénana ca? q [ Ndayá ents̈á tojtsesacá, ndoñe quebochátsbema Bëngbe Bëtsabe delante ndoñe ts̈abia. Inÿets̈á comna: ndayá ents̈á tojtsejuabná y tojtsoyebuambnacá endobena cha jabemana Bëngbe Bëtsabe delante ndoñe ts̈abia ca. n U Chents̈ana Jesús ents̈anga tojánachembo y tojanë́yana: —S̈mochjouena y chacmësertá. R  Chënga nÿe bonamente mondbétsichamo: Bëngbe Bëtsá ts̈a ts̈abia yomna ca;
chënga nÿe ents̈angbe mandënga jtsabuátambayana y Bëngbe Bëtsabe mandënga ndoñe ca” —cha tojánayana. V %Bëngbe Bëtsá tonjayana: “Quem ents̈anga mondbétsichamo Bëngbe Bëtsá ts̈a ts̈abia yomna ca; chca nÿe uayás̈aca,
pero chëngbe ainanents̈e ats̈biama ndocna ts̈abe juabnë́ngaca. [/¡Bacna ents̈anga, nts̈amo ndegombre s̈mojuabnacá ndinÿinÿnayënga! Nÿe ts̈abá chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Isaías ts̈ëngaftangbiama tojanoyebuambá, mënts̈á tojánayana ora: My s̈mondbétsichamo nÿe ndánaca chca tojayanëse, ya ndoñe ntsemnana chabe taitá o chabe mamá stëts̈oye ndoñe ntjaquédana, ni ntjuajabuáchana ca. Y chca, ts̈ëngaftangbiama tondaye ntsámanana nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanmandacá, y aíñe s̈montsama nts̈amo ts̈ëngaftangbe bëtsë́tsanga imojanamancá. pYPero ts̈ëngaftanga s̈mondbétsichamo canÿe ents̈á canobena chabe taitá o chabe mamá jauyanana: “Lempe nts̈amo sëndbomncá Bëngbe Bëtsá jasérviama entsemna, chíyeca tondaye quetsátsbomna aca juajabuáchama ca”; LBëngbe Bëtsá mënts̈á tojanmandá: “Acbe bëtsë́tsata stëts̈oye ndoñe catjáquedaye”, y “nda cachabe bëtsë́tsatbiama podesca tojóyebuambase, chana jóbanama jtsemnana ca.” NAs Jesús tojanë́jua: —¿Y ndáyeca ts̈ëngaftanga ndoñe s̈montsama nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanmandacá, nÿe cach ts̈ëngaftangbe bëtsë́tsanga imnétsama soyënga jtsamama ca? —¿Ndáyeca acbe uatsjéndayënga ndoñe montsama chë nts̈amo bëngbe bëts taitanga monjanamancá ca? ¿Ndáyeca ndoñe ntsacuents̈abiana ndayá jasama ora, nts̈amo bënga chë judiënga fsënduamancá, Bëngbe Bëtsabe delante ts̈ábenga jtsatsmënama ca?  Chora básefta fariseunga y judiëngbe ley abuátambayënga, Jerusalenocana tmojánabënga, Jesúsbioye tmojanobeconá y tmojaniyana: R$Y imojtseimpadana nÿe mo chabe ents̈ayá sibiájuanaca juabojajuama chë s̈oquënga chaualesenciama. Y nÿetscanga chabe ents̈ayá sibiájua tmojanábojajënga, shnánënga imojtsatoquédaye.=s#Chents̈a ents̈anga Jesús tmojantëmbá ora, chë luarents̈a nÿetsca ents̈anga chama tmojántats̈ëmbona. As chë ents̈anga chëngbe s̈oquënga Jesúsbioye tmojanënatse. oW"Chë uafjajónaye tmojánenashbuachengo y canÿe luare Genesaret ca uabáinoye tmojánashjajna. f~E!Y chora, chë barquë́shoye imojtsemnënga Jesusbe shecuats̈ents̈e tmojanoshaments̈é y tmojaniyana: —¡Aca ndegombre Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá comna ca! Genesaret ca uabáinoca, Jesús ba s̈oquënga tojanashná w}g Chents̈ana chë barquë́shoye chata tbojtanamáshëngo y cachora chë binÿia bonguana yojtsatsmëna. ,|QY cachora Jesús tbojtanobuácuetënts̈iye y tbojaniyana: —¡Ts̈a bats̈atema os̈buachiyá! ¿Ndáyeca ndoñe bëtscá áts̈beñe contsos̈buaché ca? R{Pero chë binÿia ts̈a jabuache yojtsemnama tojáninÿe ora, Pedro puerte yojtsauatja y tbojanonts̈é jtsenatjë́mbambana. Chíyeca cha jabuache tojanchembo: —¡Bëngbe Utabná, s̈matsbocá ca! z+Y Jesús tbojaniyana: —Mabo ca. Chora Pedro chë barquë́shoicana tojánastjango y tojanonts̈é béjaye juatsbuacá Jesúsbioye jama. y5Chora Pedro, Jesúsbioye tbojaniyana: —Bëngbe Utabná, ndegombre aca tcojtsemnëse, momandá ats̈e béjaye juatsbuacá ácbioye chayá ca. x}Pero chora Jesús tojanë́yana: —¡Añemo s̈mochtsebomna, ats̈e Jesús sëndmëna; ndoñe matauatjëngana ca! w5Chabe uatsjéndayënga chca cha tmojáninÿe orna, ts̈a imojocochauatjaná y puerte auatjanánënga tmojanoyó: —¡Canÿe añemëse entsemna ca! [v/Ya bínÿanoyna, Jesús chë́ngbioye yojobeconá; béjaye juatsbuacá yojtsaye. &uEy chë barquë́shana tsachocana bënoca yojtsamna. Y chë olëshënga chë barquë́sha yojtsájants̈etaye, chë binÿia chëngbe contra yojtsemna causa. 1t[Nÿetscanga tojtanichamó orna, Jesús canÿe tjoye tojántsjua canÿa jtsemnama, Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama. Yojaibétata ora, cha canÿa chents̈e yojtsemna, SsChents̈ana, Jesús chabe uatsjéndayënga tojanamëndá chë barquë́shoye jtamashjnama y chë uafjajónaye chenguánoica chabe natsana jashjajnana. Chëntscuana Jesús ents̈anga yojtichamuá. rChë tmojansënga imojamna mo shachna uaranga boyabásenga, shembásenga y básenga ntjacuntacá. Jesús béjaye juatsbuacá yojtsaye q Nÿetsca ents̈anga tmojanse jtoshachaye nÿets̈á y cabá chë ojamnëtémëngaca bnë́tsana uta sbarë́cua tmojanajutjé. GpChents̈ana Jesús tojanmandá ents̈anga chamoshë́ntsjatbiamama. Chorna, chë shachna tandës̈e y chë uta beónata tojanca, celoye tojanontjes̈é y Bëngbe Bëtsábioye chama tbojtanchuá. Chora chë saná tojanjatá, chabe uatsjéndayënga tojanëjátaye, y chëngna nÿetsca ents̈anga tmojanacaredadó. Jo As Jesús tojanë́yana: —Chë soyënga moye miyëbo ca. vneY chënga tmojanjuá: —Muents̈e tondaye queftsátsbomna; nÿe shachna tandës̈e y uta beónata ca. mAs Jesús tojanë́jua: —Ndoñe quenátsiyta chënga chamotsatoñama. Ts̈ëngaftanga saná s̈mochjacaredádaye ca. {loYa jetiñe yojtsemna, chíyeca chë uatsjéndayënga Jesúsbioye tmojanobeconá y tmojaniyana: —Ya jetiñe entsemna y quem luariñe ndocná quenatiyena. Ents̈anga cuantichamuá, pueblotémëngoye chamotsoñama, saná chamobuámiñama ca. QkChents̈ana, chë barquë́shoicana tojtanastjango ora, Jesús ba ents̈anga tojánanÿe, chë cha tmojánguanguënga. Chëngbiama tbojanongmé y chë ents̈anguents̈ana ba s̈oquënga tojanashná. njU Jesús chca tojanuena ora, canÿe barquë́shañe tojtsanoñe canÿe bën luaroye, ents̈anga ndoyena luaroye. Pero ents̈anga chama imojátats̈ëmbona y chë pueblënguents̈ana tmojánbocana shecuáts̈eca cha juastama. iw Chents̈ana, Juanbe ústonënga tmojánashjajna, chabe cuerpo tmojésanocñe y tmojána jauátbontsama. Y chora, Jesús yojtsemnoye chënga tmojána y chë soyëngama tmojancuentá. Jesús shachna uaranga boyabásenga saná tojanacaredadó h  Chents̈ana, canÿe s̈cneniñe chë bests̈as̈e tmojanamba y chë tobias̈e tmojanënts̈abuaché y chana, chabe mamábioye. q~~}v}+|_{hzyyxvv`ut3sLrtqqp o7nnll~kjjOixhfeedcTbba`__^]]?\:[iZYYX{WfVsUTSRR"POOYN%MLL,KKKJIIHnGFFAEDCCKBf@??!=<+;M:99>76543m21001/.+*)J(''(&#%$#"S 2~ 4v% ~ " . C k f %+"='Y quem inÿe soye, chë natsana mandcá endenoparecena. Endayana: “Ndëmua ents̈ánaca cochtsebobonshana, nts̈amo cach aca cuenobobonshancá ca.” kO&Chë soye endmëna chë más bëts uámana mando y nÿetsca mandëngama chë natsanoca entsemna. %%As Jesús tbojanjuá: —“Utabná Bëngbe Bëtsá cochtsebobonshana nÿets acbe ainánaca, nÿets espíritoca y nÿets juábnaca.” ]3$—Buatëmbayá, ¿Moisesbe leyiñe ndayá chë más bëts uámana mando yomna ca? _7#y canÿa chënguents̈á, ley abuatambayá, Jesúsbioye jisháchichiyama tbojantjá: w"Jesús chë saduceúngbioye iytëca tojánabiamama fariseunga tmojántats̈ëmbona ora, chënga tmojánenefjna, !Chë ents̈anga chca tmojanuena ora, ojnanánënga imojtsemna nts̈amo Jesús yojtsabuátambama. Chë más bëts uámana mando &E “Ats̈e sëndmëna Abraham, Isaac y Jacobëbe Bëtsá ca.” Bëngbe Bëtsá chca jayanëse entsichamo cha ndoñe yondmëna obanëngbe Bëtsá, sinó aina ents̈angbe Bëtsá ca, er masque chënga tmojanóbana, chënga cabá Bëngbe Bëtsáftaca mondoyena ca —Jesús tojánayana. 3Y chë obanënga jtayenamna, ¿ndoñe s̈mëndualía nts̈amo cach Bëngbe Bëtsá chabe uabemana palabrënguiñe tojánayanama? Cha tonjánayana: 1Chë obanënga chamojtayena ora, ni boyabásenga, ni shembásenga quemochatóbouamnaye, y chca, chënga mochántsemna mo celoca angelotemëngcá. G As Jesús tojanë́jua: —Nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈monjayancá ndmëncá s̈montsoyebuambná, Bëngbe Bëtsabe uabemana palabra, ni chabe obenanama ndoñe quecmátësertana causa. E Y morna, chë obanënga chamojtayena ora, ¿ndabe chë canÿsëfta cats̈atanguents̈abe shema chë shembása yochtsemna, nÿetscanga cháftaca tmojanobouamase ca? —chënga tmojantjá. 9 mY chents̈ana chë shembásanaca tontsanóbana.  Y cháftaca cachcá tonjanopasá, chë inÿe uabentsáftaca cachcá, y cachcá chë ínÿengaftaca y chë ústonoca uabentsáftacnaca. T !Chcase, canÿe bë́ngbents̈e canÿsëfta cats̈átanga monjamna. Chë natsaná tonjanobouamá y tontsanóbana. Básenga ndoñe quenjátabamna, chíyeca chë shemna chë uabentsáftaca tontanobouamá. gG—Buatëmbayá, Moisés tojánayana nderado canÿe boyá tojóbana básenga ntjëftsabashejuancá, ana chabe uabentsá jtsemnana chë shémaftaca jtobouamayana, chca, chabe uabochená obanabiama básenga jtsabamnama ca. pYBáseftanga judiëngbe amë́ndayënga, saduceos ca uabáinënga, imojanjuabná chë obanënga ndocna te ntayenana ca. Cach te, chë impuestama Jesús tojanoyebuambá te, básefta saduceunga tmojána y mënts̈á tmojantjá: %CChënga chca tmojanuena ora, ojnanánënga imojtsemna. As chënga cachcá Jesús tmojanonÿá y tmojtsatanoñe. Obanënga jtayenama Jesús tmojantjá EY chënga tmojanjuá: —Césarbe jubiá; cha chca enduabaina ca. As Jesús tojanë́yana: —Césarbioye s̈mochtoyiye cha ibotocana soye; y Bëngbe Bëtsana cha ibotocana soye ca. Jesús tojanatjá: —¿Ndabe jubiá quem crocenániñe yojtsemna, y nts̈amo muents̈e entsabemancá nda chca iuabaina ca? _7Chë s̈matsquëcjná crocénana s̈minÿinÿé ca. As canÿe crocénana tmojanoyé. zmJesús yojtsetáts̈ëmbo chëngbe bacna juabnëngama; chíyeca tojanë́yana: —Bacna ents̈anga, nts̈amo ndegombre s̈mojuabnacá ndinÿinÿnayënga. ¿Ndáyeca ts̈ëngaftanga s̈mojtsebos̈e chë sóyeca ats̈e jisháchichiyama? 5Chcasna, ¿nts̈amo catjájuaboye? ¿Ts̈abá tayojtsemna, César, chë Romoca bëts mandadbiama, bënga impuesto jtsatsquë́cjnayana o ndoñe ca? 3_Chama chënga tmojanichamó básefta cachëngbe usetonënga y ínÿengna Heródesbe ústonënga, Jesús jauyanama: —Buatëmbayá, bënga fsëndë́tats̈ëmbo aca ndegombre soyënga cnetsabuátambama y contsabuatambá ndegombre ts̈abe vida jtsebomnama, nts̈amo Bëngbe Bëtsá yomandacá, y ndoñe jatuenanana nÿe nts̈amo ents̈anga tmojatichamcá, er acbiama tondaye quenatámana nda más uamaná o nduamaná tomnana. -SChents̈ana chë fariseunga tmojtsatanoñe y tmojanenoyeuná nts̈amo Jesús tojayaniñe cha jisháchichiyana, as chca, mandadë́ngbeñe cha mal jaquédama. q~[Jesús chca jacuéntama tojanpochocá ora, mënts̈á tojánayana: “Chë fiestama ófjanënga banga montsemna, pero chë bocacánënga choca jtsemnama nÿe báseftanga. Er Bëngbe Bëtsá banga jáchembuana chabe amë́ndayoye jamashënguama, pero nÿe báseftanga choca mochántsemna ca.” Chë Romoca bëts mandadbiama impuesto jtsatsquë́cjnayama $}A As chë rey chë fiestents̈e ujuats̈nayënga yojámëndaye: ‘Shecuats̈e y cucuats̈e motsebatsëca y chë ndëbinÿna luaroye, infiernoye motsábocna. Chents̈e puerte echanjenóbos̈achna y chë tsets̈anama juatsas̈ënga echantsenoftë́s̈jojnaye ca’ —cha yojayana.” T|! As chë rey ibojauyana: ‘Sobreno, nts̈amo canÿe casamento fiestama endbetsemncá ndoñe quecatichë́tjona. ¿Nts̈amo chca moye tcojamáshëngo ca?’ Pero chë boyabásana nÿe iytëca yojtsemna. C{ “Chë ófjanënga jánÿama chë rey yojámashëngo ora, chents̈e cánÿabioye ibojinÿe y chana ndoñe yontsemna nts̈amo canÿe casamento fiestama endbetsemncá uichëtjoná. Kz As chë oservénënga tsashenangoye imojábocana y nÿetscanga imojánÿenënga imojáchembo, cánÿiñe ts̈abe y bacna ents̈anga, y chca, chë tsbocnanoica jútjena yojtsemna ents̈ángaca. |yq Motsajna tsashenangoye y ndëmuanÿéngnaca chas̈mojánÿenënga, chë casamento fiestama s̈mochjúbuaja ca.’ x1Chora chabe oservénënga yojáuyana: ‘Lempe entseprontana chë casamento fiestama, pero chë ófjanënga ndoñe quenjatëmerecena moye jabama. @wyY chë rey chë soyama yojouena ora, corente ibojtsetna. As chabe soldadënga yojichamuá chë oservénënga obánayënga chamuetsëbáyama y chëngbe bëts pueblo jetsángbotjuama. lvQy ínÿengna, chë reybe oservénënga imojishëche, jabuache imojtsatsets̈enaye y imojtsëbaye. u3“Pero chë ófjanënga ndoñe imonjouena. Canÿa, cachabe fshantse inabomnoye yojtsoñe; ínÿana chabe obuámnayiñe trabajuama yojtsoñe; t7As chë rey inÿe oservénënga yojichamuá y mënts̈á yojámëndaye: ‘Chë ófjanënga s̈mochjáuyana, ya saná stseboprontana ca. Sënjamandá, ats̈be uacnënga y uamna bayënga minÿicánënga jobáyama y lempe entseprontana; y chamuabo chë casamento fiestama ca.’ sChora chë rey chabe oservénënga yojichamuá chë ófjanënga jobiats̈ama, pero chë ófjanëngna ndoñe imonjouena jama. Rr“Cbochanjáuyana nts̈amo Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana yomnana. Endmëna mo nts̈amo canÿe réyeftaca tojanopasacá. Chë rey yojamánda canÿe bëts fiesta jamama, chabe uaquiñabe casamentama. qq ]Chents̈ana Jesús tojanonts̈é cachiñe cuentë́ngaca chënga jabuátambana. Mënts̈á tojánayana: 0pY.Chora chënga tmojánbos̈ena Jesús jishachana, pero ents̈angbiama imojtsauatja; chënga imojanjuabná Jesús Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá yojamna ca.2o]-Chë bachnangbe amë́ndayënga y fariseunga, Jesús chë jabuátambama cuentënga yojtsëtsëtsnama, tmojanenótats̈ëmbona chëngbiama chca yojtsóyebuambnama. 6ne,Ndánaca chë ndëts̈beñe chaojotsats̈á, chëbé bochántsatcacaye; y chë ndëts̈bé ndábeñnaca chaojótsats̈e, polvëshe bochántsebema ca —Jesús tojánayana. -mS+Nts̈amo chë nduiño chë arréndayënga chë fshantse echántsabaca y ínÿenga echantsats̈ataye y chënga chabiama bëtscá shajuana mochanjatbanacá, cachcá, Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana ts̈ëngaftangbents̈ana mochantsejuána y ínÿengbioye mochántsats̈ataye. Chënga Bëngbe Bëtsabe soyëngama mochanjouena y chë soyëngama ínÿengbioye mochanjabuayená, Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguama. ylk*Chora Jesús tojánayana: —¿Ts̈ëngaftanga ndocna te Bëngbe Bëtsabe uabemana palabra s̈mëndualía? Chiñe mënts̈á endayana:Chë yebna jebuanënga tmojtsanaboté ndëts̈bé,
mora chë más bëts uashacuanës̈ents̈e entsejájona.Chë soye Bëngbe Utabná, Bëngbe Bëtsá chca tojama,
y bënga chama ojnanánënga fsë́ntsemna ca. k3)Y chënga tmojanjuá: —Chë puerte bacna arréndayënga ni mo bats̈atema ntjalastemaycá echantsëbaye. Chë jajañe ínÿenga echanjárrendaye y chë uvasës̈angá juashacama tempo chaojobuache ora, nts̈amo chë nduiño chabojtsotocancá chënga mochantíyiye ca. >ju(Chca jacuéntama tojanpochocá orna, Jesús tojánayana: —Y morna, chë jajañe nduiño chaojabo ora, ¿nts̈amo s̈mojtsejuabná chë arrendayë́ngaftaca cha yochjama ca? miS'As chë uaquiñá imojishache, chë uvas betiyënga jajañents̈ana imojtsábocna y imojtsóba.” h{&Pero chë arréndayënga chë uaquiñá imojinÿe orna, imojeniyana: ‘Mua chë fshantse nduiñbe uaquiñá entsemna. Lempe chabe soyënga mua echanjóyëngacñe. Cuajna, motsóbanga y lempe chabe otocana soyënga bëngbiama echanjoquéda ca.’ !g;%“Cabana, chë jajañe nduiño cachabe uaquiñá ibojíchmua; as mënts̈á yojtsejuabnaye: ‘Ats̈be uaquiñá cocayé mochanjóyeunaye ca.’ 2f]$As chë jajañe nduiño chë natsanama más ba oservénënga yojichamuá. Pero chë arréndayëngna, nts̈amo chë natsanë́ngaftaca imojamcá, cachcá chora imojama. Ce#Pero chë arréndayëngna chë oservénënga imojishëche: ínÿengbioyna imojtsajants̈etaye, ínÿengbioye imojtsëbaye y chë ínÿengbioyna ndëts̈béngaca imojtsatëchë́nganja. Dd"Chë uvasës̈angá juashacama tempo yojobuache orna, chë jajañe nduiño básefta oservénënga yojichamuá chë arréndayënga jáuyanama ntsachets̈á chë nduiño ibojtsotocánama. c1!Mënts̈ánaca Jesús tojánayana: “Inÿe cuento s̈mochjatuena chas̈muatsjínÿama: Canÿe jajañe nduiño uvas betiyënga yojáje y chë shë́conana yojajétja. Chë uvasës̈angá juants̈ë́tetjiamna canÿe base luare yojajutjo y canÿe tsbanana jebna soye yojapórma chents̈e jtsaishanÿama. Chents̈ana, inÿe trabájayënga chë jajañe yojárrendaye y chana inÿe luaroye yojtsoñe. Xb) Juan chë Ubayaná tonjánabo ts̈ëngaftanga jábuayenama nts̈amo jtsiyenana cmamnama, nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá, y ts̈ëngaftanga chë tcmojanabuayená soyënguiñe ndoñe ches̈matanos̈buaché; y chë cuenta, chë Romocama ents̈ángbioye impuesto atjanayënga y bacna vida bomna shembásengna aíñe chábeñe montsanos̈buaché. Y ts̈ëngaftanga, masque nts̈amo chënga Bëngbe Bëtsábeñe imojtsos̈buáchema lempe s̈mojinÿëse, chë juabnayana ndoñe s̈monjatrocá, chábeñe jtsos̈buáchiyama ca —cha tojanë́yana. Chë puerte bacna trabájayëngbiama cuento a}¿Chë útatents̈ana ndëmuanÿá tojanma nts̈amo chë taitá yojabos̈cá ca? —Jesús tojanatjá. Y chënga tmojanjuá: —Chë natsaná ca. Chora Jesús tojanë́yana: —Ndegombre cbë́yana, chë Romocama ents̈ángbioye impuesto atjanayënga y chë bacna vida bomna shembásenga, ts̈ëngaftangbiama más montseprontana Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguama. `+Chents̈ana chë taitá chë inÿe uaquiñábioye cachcá ibojauyana. As cha ibojojuá: “Arseñor, aíñe chanjá ca.” Pero ndoñe yonjá. _wChë uaquiñá ibojojuá: “¡Jama ndoñe quetsátsbos̈e ca!” Pero botamana yojenójuaboye y pronto choye yojá. ^Chora Jesús ents̈anga tojanatjá: —¿Nts̈amo ts̈ëngaftanga quem soyama s̈matjayana? Canÿe boyabása uta uaquiñata yojánabamna, y cánÿabioye ibojauyana: “Uaquiñá, mënté motsa ats̈be uvas betiyënga jajoye jatrabájama ca.” ]]3Chcasna chënga Jesús tmojanjuá: —Bënga ndoñe queftsátstats̈ëmbo ca. Y as Jesús tojanë́yana: —Ats̈e cach ndoñe quecbochatë́yana ndaye deréchoca chca stsama ca. Chë uta uaquiñátbiama cuento N\Pero ndoñe quemuátobena jayanana ‘ents̈anga ca’; muents̈a ents̈angbiama bënga montsauatja, er nÿetscanga mondëjuabná Juan ndegombre Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá yomna ca.” R[¿Nda Juan chë Ubayaná tbojanichmó ents̈anga jubáyama, Bëngbe Bëtsá o ents̈anga ca? —Jesús tojanë́yana. Chama chënga tmojanonts̈é mënts̈á enatsëtsnayana: “ ‘Bëngbe Bëtsá ca’ chamojojuase, cha s̈ochanjáuyana: ‘As, ¿ndáyeca chë tcmojanabuayená soyënguiñe ndoñe s̈monjanos̈buaché ca?’ FZAs Jesús mënts̈á tojanë́jua: —Ats̈naca canÿe soye së́ntsebomna ts̈ëngaftanga jatjayama, y ques̈mojojuase, áts̈naca cbochjáuyana ndaye deréchoca ats̈e chca stsama. bY=Chca tojanopasá chents̈ana, Jesús Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye tojánamashëngo. Chents̈e yojtsabuátambantscuana, bachnangbe amë́ndayënga y judië́ngbeñe bëtsëjemëngcá amë́ndayënga tmojanobobeconá y tmojantjá: —¿Ndaye deréchoca chë contsama soyënga aca cojtsama ca? ¿Chca jtsamama nda mando tcmënjats̈tá ca? =XsY Bëngbe Bëtsáftaca chas̈mojtsencuénta ora, chábeñe jtsos̈buáchiyëse, lempe nts̈amo chas̈mojotjañcá s̈mochanjóyëngacñe ca —Jesús tojánayana. Jesusbe obenana WY Jesús tojanë́jua: —Ndegombre cbë́yana, ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsábeñe os̈buáchiyana s̈mojtsebomna y chabiama ainaniñe ndoñe inÿets̈á s̈monjátsjuabnase, s̈mochantsobena jamama ndoñe nÿe nts̈amo ats̈e quem higo betíyeca sënjamcá, sinó quem tjoye, “muents̈ana mojuaná y uafjajónayoye moshbuets̈e ca” s̈mojayanëse, chca jochnënguana. V7Chë uatsjéndayënga chca tmojáninÿe ora, imojenjnaná y Jesús tmojantjá: —¿Nts̈amo chca chë higo betiye canÿe ora tojtsebuashá ca? UChora canÿe higo betiye benache juachaca yojinÿe; as choye yojobeconá, pero nÿe ena tsbuanáchënga chiñe yojínÿena. As Jesús chë higo betiyoye tojánayana: “¡Ndocna te más chacondëshájona ca!” Y betsco chë higo betiye tojtsanbuashá. ^T5Chë te cachëse, Jesús cach bëts puebloye yojtésa ora, tbojánishëntsena. ZS-Chora Jesús chënga tojésanabashejuana y Jerusalenents̈ana Betania puebloye tojtsanoñe; y chents̈e chë ibeta tbojánbobinÿna. Jesús tojánayana canÿe higo betiye ndoñe más chaondëshájona ca RAs Jesús tmojaniyana: —¿Nts̈amo chë basetémënga montsichamcá quectsuenana ca? Y Jesús tojanë́jua: —Aíñe, sëntsuenana. Pero, ¿ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe chë soyama ndoñe s̈mëndualía? Chiñe mënts̈á endayana:Chë basetémënga y ochóchaye s̈es̈onatémëngbe cantë́ngaca
aca tcojama ents̈anga chacmotsatschuanama ca. bQ=Chë bachnangbe más uámana amë́ndayënga y ley abuátambayënga, Jesús bëts soyënga yojtsamama tmojáninÿe ora, y chë basetémënga Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e imojtsayebuáchama tmojanuena ora, ts̈a tmojanotjáyananga. Chë basetémënga mënts̈á imojtsáyebuache: “¡Chë Rey Davídbents̈ana Ents̈á matschuanga ca!” PChents̈ana, Jesús yojtsemnoye Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e, jtanënga y coshetënga tmojanobeconá, y cha tojanashná. O% Y tojanë́yana: “Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe cha mënts̈á tojánayana: ‘Ats̈be bëts yebna echantsabaina áts̈eftaca encuéntaye yebna ca’; pero ts̈ëngaftangna, atbëbanëngbe oyeniñe chë yebna s̈mojtsebema ca” —Jesús tojanë́yana. N# Chents̈ana Jesús, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye tojánamashëngo y chë ents̈anga chents̈e imojtsena y imojtsobuámnañënga chents̈ana tojtanëbuacna. Chénts̈naca imojtsemna ents̈anga canÿe crocénana enënga, y chë crocénana nÿe Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈ama inoservena. Chëngbe mesëshangá tojtsanenásatajchquëca y chë palomatema enëngbe ts̈enës̈ë́ngnaca. aM; Y chë ents̈anga imojtsëjuana: —Chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Jesús, chë Galileoca pueblo Nazaretocá ca. Jesús, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈ana enënga y obuámnayënga tojtanëbuacna L! Jesús Jerusalenoye tojánamashëngo ora, nÿetsca ents̈anga imojtsenbouenana y banga imojtsenotíciaye: —¿Nda mua yojtsemna ca? K Y chë natsana imojtsajnënga y chë ústonoyënga mënts̈á imojtsaiuáyebuache: “¡Rey Davídbents̈ana Ents̈á matschuanga ca! ¡Corente bendición bomná, chë Bëngbe Utabnabe obenánaca tojabá! ¡Bëngbe Bëtsá celocá matschuanga ca!” 0JYBëtscá ents̈anga chëngbe ents̈ayá chë benachëjana imojtsëtë́tsatsana, y ínÿengna betiyeshënguiñe buacuafjënga imojtsetcoye y chiñe imojtsequëcjná. I5Chë uatsjéndayatna chë burrá y chë burrotema tmojanënatse, ents̈ayëjuangá chátbeñe tbojanájatse y chora Jesús chábeñe tojanenojayé. ^H5Chora chë uatsjéndayata tbojána y tbojanma nts̈amo Jesús tojanamëndacá. +GOJerusalén bëts pueblents̈e oyenënga më́yana:“Minÿënga, ts̈ëngaftangbe Rey chents̈e ts̈ëngaftangbioye entsabó,
ndoñe mo canÿa cachá bëtsá enobiamnayacá; canÿe búrrbeñe enjaquená;
canÿe burrotémiñe, canÿe uatrabájaye bayabe s̈es̈ónbeñe ca.” F+Chca tojanopasá, cachcá chaotsemnama nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá tojanayancá. Cha mënts̈á tojanábema: !E;Nderado nda ndayánaca chacmojáuyanëse, s̈ochjauyana: ‘Bëngbe Utabná bontsájaboto y chents̈ana camuents̈e echanjabáisabashejuana ca.’ ” cD?y mënts̈á tojanë́yana: “Tsëndatbe natsana entsemna base pueblotémoye motsata. Cachora canÿe burrá utsbuaná s̈ochanjínÿena y cháftaca canÿe burrotema echántsemna. S̈ochjuajafjoná y s̈ochjuánatse. BC Ya Jerusalenoca béconana imojtsemna y canÿe pueblo Betfagé ca uabáinoca tmojánashjango, canÿe tjashe Olivos ca uabáinents̈e. Chora Jesús uta chabe uatsjéndayata tojanichamó, B"Jesús chatbiama tbojanongmé y tojánabuchbojajo. Cachora chë jtanata ts̈abá yojtëbinÿna y Jesús tmojanasto.PA!Y chata tbojanjuá: —Utabná, bëndata chabuatëbínÿnama ca. @  As Jesús yojotsaye, chë jtanata tojánachembo y tojanatjá: —¿Ndayá s̈ojtsebos̈e ats̈e tsëndatbiama chjamama ca? 6?eEnts̈anga chë jtanátbioye tmojtsanëcácana iytëca chabotsemnama, pero chatna más ibojtsáyebuache: —¡Utabná, Davídbents̈ana Ents̈á, s̈motsalastemá ca! J> Uta jtanata benache juachañe ibnatbemana. Jesús chëjana yojtsachnëjuanama chata tbojanuena ora, tbojanonts̈é uayebuáchana: —¡Utabná, Davídbents̈ana Ents̈á, s̈motsalastemá ca! n=UChënga, Jericó bëts pueblents̈ana tmojánbocana ora, ba ents̈anga Jesús imojtsë́stona. 0<YCachcá, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá ndoñe chenátabo cha chamotseservénama, ndayá ínÿenga jabáserviama. Y mo nda ínÿenga játsebacama cuafjëtsjajocá, cha echanjóbana, ba ents̈anga atsebácanënga chamotsemnama ca —Jesús tojánayana. Jesús uta jtanata tojanashná ;+Y ndánaca ts̈ëngaftanguents̈á chë más uamaná jtsemnama tojtsebos̈á bontsemna jtsemnana mo nÿe ínÿabiama nÿets tempo oservenacá. D:Pero ts̈ëngaftangbeñna ndoñe chca chaondë́tsemna. Inÿets̈á; masna, nda ts̈ëngaftanguents̈e chë más uamaná jtsemnama tojtsebos̈á bontsemna chë ínÿenga jtsaservénana. `99Chora Jesús chë uatsjéndayënga tojánachembo y tojanë́yana: —Ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, chë ndoñe judië́ngbeñe chë reyënga lempe jtsemándayana nÿa mo nduiñënga cuaftsemncá; y chë bëtsëtsa ents̈angna chëngbe obenánaca jtsemándayana, ndayánaca jtsamëse, chë inÿe ents̈anga sempre chamotsayaunanama. v8eChë inÿe bnë́tsana uatsjéndayënga chca tmojanuena ora, chë uta cats̈átaftaca tmojanotjayaná. 7+Chora Jesús tojanë́jua: —Ndegombre, tsëndátnaca ats̈cá s̈ochanjasúfria, pero ats̈e ndoñe quetsátobena jamándana ats̈be cats̈bioica o ats̈be uañicuayoica chas̈ótbemama. Chë útents̈e entsemna ndëmuanÿengbiama ats̈be Taitá tojaprontacá ca. {6oY Jesús tojanë́jua: —Nts̈amo s̈montsotjanañama, tsëndata ndoñe ques̈nátstats̈ëmbo ca. Nts̈amo ats̈e chjasufriacá, ¿tsëndátnaca cachcá jasúfriama tas̈atjobenaye ca? Y chata tbojanjuá: —Aíñe, fchanjobenaye ca. 5As Jesús tbojantjá: —¿Ndayá cojtsebos̈e ca? Y chë shembása tbojaniyana: —Aca reycá chacojtsemánda ora, cochjamánda ats̈be uaquiñata chabótbema canÿa acbe cats̈bioica y chë inÿa acbe uañicuayoica, ácaftaca chabotsemándama ca. 14[Chents̈ana, Zebedeobe uaquiñatbe mamá chabe uaquiñátaftaca Jesúsbioye tojanobeconá, chabe shecuats̈ents̈e yojoshaments̈iye canÿe pavorama jaimpádama. o3Wy chë ndoñe judiëngbe cucuats̈iñe mochanjáboshjona chënga chamotsáboyejuanama, chamotjanjama y chamocrucificama. Pero unga tianoye cha echántayena ca” —Jesús tojánayana. Chë Santiago y Juanbe mamabe impadana soye 2“Ts̈ëngaftanga s̈montsonÿá mora bënga Jerusalenoye montsajnama. Chocna chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá, chë bachnangbe amë́ndayënga y ley abuátambayëngbe cucuats̈iñe mochanjáboshjona, y chënga mochanjayana jóbanama cha ibojtsemna ca, 1Chënga Jerusalenoye imojtsaye ora, Jesús barie tojánachembo chabe bnë́tsana uta uatsjéndayënga y tojanë́yana: q0[Chora Jesús tojánayana: “Y chca, chë mora nduámanënga imomnënga, uámanënga mochántsemna; y chë mora uámanënga imomnëngna, nduámanënga mochántsemna ca.” Jesús cachiñe tojánayana cha jóbanama y jtayenama ./UChca entsemna, er ats̈e sëndobena ats̈be crocenánaca nÿe ndayánaca jamana. ¿O aca envidia cojtsebomna, ats̈e ts̈abia tsmënama ca?’ ” —cha yojayana. 9.kChcasna, acbe uacanana crocénana mesocñe y motsatoñe. Ats̈e së́ntsebos̈e chë ústonoye jatrabájama tojashjanguá jtabuénayana, cachcá nts̈amo aca tcbojtabuenacá. M- “Pero chë nduiño canÿa chca yojtsichamuábioye ibojojuá: ‘Sobreno, acbiama ndocna ndoñe ts̈abe soye chiyatsma. ¿Ndoñe canÿe denario crocénana canÿe tescama tbonjenoyeuná ca? ,{ mënts̈á: ‘Quemënga chë ústonoye tmonjáshjajnënga nÿe canÿe horatema tmonjatrabajá; nts̈amo bënga s̈contëbuenacá, cachcá chënga contëbuená y bëngna nÿets día jabuache fsënjatrabajá y corente jënÿá fsënjauantá ca.’ ^+5 Chca imojóyëngacñe orna, chënga imojónts̈a chë nduiñbiama bacá ichámuana, ^*5 Chents̈ana, chë natsana jatrabájama imojáshjajnënga yojtsamna jobéconama y chënga imojétsejuabnaye más crocénana mochjanóyëngacñe ca. Pero chë́ngnaca cach canÿe denario crocénana yojtëbuénaye. })s Y chë mo la cinco ora imojáshjajnënga imojobeconá, y cada ona canÿe denario crocénana yojtáyents̈buachiye. w(g“Y ya bien jetiñe yojtsemna orna, chë nduiño chabe caporálbioye ibojauyana: ‘Peonga metsachembo y cochtëbuénaye. Chë ústonoye tmojáshjajnënguents̈ana cochjabojáts̈a y chë natsana tmojáshjajnënga ústonoye ca.’ R'Y chënga imojojuá: ‘Ndocná bënga ches̈nataimpadá causa ca.’ As chë nduiño yojáuyana: ‘Ts̈ëngaftángnaca ats̈be uvas betiyënga jajoye motsajna jatrabájama y cbochtëbuénaye ca.’ V&%Mo la cinco ora, chë nduiño cachiñe yojábocna y chenache ínÿenga yojánÿena, tondaye ntsamcá. As yojátjaye: ‘¿Ndáyeca ts̈ëngaftanga nÿets día ntjatrabajacá muents̈e s̈motsomñe ca?’ n%UNÿetsto ora y bëts mos̈enana ora, chë nduiño cachiñe yojábocna y cachiñe cachcá yojopása. 1$[As yojáuyana: ‘Ts̈ëngaftángnaca ats̈be uvas betiyënga jajoye motsajna jatrabájama y nts̈amo chas̈mojamcá cbochtëbuénaye ca.’ Y chë ents̈anga imojá. ~#uMo base mos̈enana ora, chë nduiño cachiñe yojábocna y plazoca atsanënga ínÿenga yojanÿe, tondaye ntsamcá. 8"iChë nduiño peonga yojánÿena orna, imojenóyeunaye canÿe tescama canÿe denario crocénana jtëbuénayama. As chora yojichamuá chë uvas betiyënga jajoye jatrabájama. o! YMënts̈ánaca Jesús tojánayana: “Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana endmëna mo canÿe bëts jajañe nduiñcá. Chë nduiñna canÿe te cabá cachëse yojábocna peonga janguanguama, chabe uvas betiyënga jajañe chamotrabajama. / WPero banga mora uámanënga imomnënga, nduámanënga mochántsemna; y banga mora nduámanënga imomnëngna, uámanënga mochántsemna ca —Jesús tojánayana.wY ndëmuanÿenga, ats̈e jasérviama tmojë́ftseboshjona cachëngbe yebna, cats̈átanga o uabénanga, befta o bebmá, básenga o fshantsënga, chë soyëngama patse soye más mochanjóyëngacñe y chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vídnaca. }sAs Jesús tojanë́yana: —Ndegombre cbë́yana, nÿetsca quem luarents̈a soyëngama mo tsmëcá jtsemnama tempo chaojobuache ora, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá chabe buashinÿinÿana bëts ts̈enës̈iñe reycá echanjótbema jtsemándayama; y ts̈ëngaftanga, chë ats̈e s̈mëstonëngna, chora bnë́tsana uta uámana tbemaniñe s̈mochanjotbiama mo reyëngcá, chë Israeloca bnë́tsana uta bëts pamillents̈a ents̈angbiama jayanama ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama. :mChora Pedro tbojaniyana: —Aca contsonÿá, bënga lempe chë fsë́ndbomna soyënga fsënjéseboshjona y ácaftaca fsëntsajna. As, ¿ndayá bënga fchjóyëngacñe ca? SJesús chënga tojanënÿanÿé y tojanë́yana: —Ents̈anga ndoñe quemátobena jamama canÿa atsbocaná chaotsemnama, pero Bëngbe Bëtsá aíñe, er cha nÿetsca soyënga jamama endobena ca. 5Chabe uatsjéndayënga chca tmojanuena ora, puerte ojnanánënga imojtsemna y imojtsichamo: —As, ¿nda yochjobenaye atsbocaná jtsemnama ca? OChë bomnabiama cachiñe s̈cuatayana: Más paselo entsemna canÿe camello chë coshufjents̈a atëfjnëjana chauachnëngo, y ndoñe canÿe bomná Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguana ca. 6eChora Jesús chabe uatsjéndayënga tojanë́yana: —Ndegombre cbë́yana, puerte totcá entsemna canÿe bomnabiama Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguama ca. hIChë bobontse chca tojanuena ora, ngménaca yojtsatoñe, cha corente bomná bemna causa. As Jesús tbojaniyana: —Aca lempe ts̈abá jamama tcojtsebos̈ëse, motsa, acbe bomna soyënga cochjetsatobuiye y chë crocénana, ndbomnëjémënga cochtsats̈ataye; chca, bëts uacanana soye celoca cochántsebomna. Chents̈ana cochjabo y s̈cochjuasto ca. Chora chë bobontse tbojanjuá: —Ats̈e lempe chca nÿets tempo sëndocumplina. ¿Ndayá más s̈ojtsebuáshbena ca? )KAcbe bëtsë́tsata stëts̈oye ndoñe catjáquedaye y ndëmua ents̈ánaca cochtsebobonshana nts̈amo cach aca cuenobobonshancá ca” —Jesús tbojaniyana. PChora chë bobontse tbojantjá: —¿Ndaye mandënga ca? Y Jesús tbojanjuá: —“Ndoñe catjóba, acbe shema ínÿaftaca ndoñe cattseíngñaye, ndoñe catjatbëba, ndoñe catjuaboínÿena. Y Jesús tbojanjuá: —¿Ndáyeca chë ts̈abe soye ndayá bétsemnama s̈cojtsetjaná ca? Ts̈abia nÿe canÿa endmëna: Bëngbe Bëtsá. Aca chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama tcojtsebos̈ëse, mandënga cochtsobedecena ca. DChents̈ana, canÿe boyabása tojána Jesús jinÿama y mënts̈á tbojantjá: —Buatëmbayá, ¿ndaye ts̈abe soye chjama chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama ca? #As chë basetémënga tojánabojajo, Bëngbe Bëtsá jaimpádase; y chents̈ana cha tojtsanoñe. Canÿe bomna bobontse Jesúsbioye tojána T!Chora Jesús tojanë́yana: “Cachcá mónÿaye chë basetémënga áts̈bioye chamuabo y ndoñe matë́uyanana; er Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana endmëna mo quem basetemëngcá imomnëngbiama ca.” c? Ents̈anga basetémënga Jesúsbioye tmojanënatse, cha chauabojajuama y Bëngbe Bëtsábioye chëngbiama chaboimpadama. Pero chë uatsjéndayëngna tmojanonts̈é chë basetémënga unachayënga jtsëcácanana. jM Ba soyënga comna ndaye causa chë boyabásenga ndoñe ntsobenana jobouamayana. Inÿenga jónÿnana jobouamayama ndobenënga, ínÿengbioye cach ents̈anga jábiamana jobouamayama ndobenënga y ínÿengna, nÿets tempo nÿe Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama oservena causa ca —tojanë́yana. Jesús, basetémëngbiama Bëngbe Bëtsábioye tbojanimpadá ; o Y Jesús tojanë́yana: —Nÿetscanga ndoñe quemátobena chë palabrënga jóyëngacñana, nÿe chë Bëngbe Bëtsá tojama jóyëngacñama chamobenama, chëngna aíñe.  ! Chora chabe uatsjéndayënga tmojaniyana: —Chca chë boyá y shémaftaca tojtsemnësna, ndoñe ts̈abá yontsemna jobouamayana ca.  + Ats̈e cbë́yana, nda chabe shémaftaca tbojtsenë́ts̈ena y chca tojopasá ndoñe chë shema chabe boyábioye ínÿaftaca tbontseingñé causa, y chë boyá ínÿaftaca tojtóbouamasna, cha chë natsana shémbioye ínÿaftaca jtseíngñayana ca —Jesús tojánayana. | qY Jesús tojanë́yana: —Ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabe mandënga jóyëngacñama ndoñe ques̈mátsbos̈e causa, Moisés tcmojanalesenciá shémbioye jesë́ts̈enana. Pero quem luare jobojáts̈ama orna, ndoñe chca quenjatsmëna. = sChora chë fariseunga tmojaniyana: —¿As, ndáyeca Moisés tojanmandá, chë shémbioye canÿe uabemana tsbuanácha juiyiyana jtsenë́ts̈enama y cachcá jesonÿayana ca? KY chca, ya ndoñe útata quebochátsmëna, sinó mo nÿe canÿacá. Chcasna, ents̈á ndoñe chaondë́ndbema ndayá Bëngbe Bëtsá mo canÿiñcá tojë́ftsema soye ca —Jesús tojánayana. ?wY Bëngbe Bëtsá tojánayana: “Chíyeca boyabása chabe taitá y chabe mamá echanjésabashejuana, chabe shémaftaca jenútanama, y chë útata mo canÿacá bochántsemna ca.” s_As Jesús tojanë́jua: —¿Ts̈ëngaftanga ndoñe chë Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe s̈mëndualía, Bëngbe Bëtsá, chë ents̈anga tojanabiamá, quem luare jobojáts̈ama ora “boyá y shema tojánabiamama”? H Básefta fariseunga Jesúsbioye tmojanobeconá y jisháchichiyama mënts̈á tmojantjá: —¿Queojtselesenciana canÿe boyá nÿe ndayámnaca chabe shémbioye cachcá jesonÿayama ca? H Ba ents̈anga tmojanasto y chents̈e s̈oquënga tojanashná.  Chë soyënga tojánayanents̈ana, Jesús Galilea luarents̈ana tojtsanoñe y Judeoye tojánashjango, Jordán chenguánoica. P#Chora Jesús tojánayana: “Ats̈be Taitá, celoca endmëná, cachcá ts̈ëngaftangaftaca echanjama, ts̈ëngaftangbe cats̈ata ndoñe ndegombre nÿets ainánaca s̈monjaperdonase ca.”+"Y ts̈a chë rey ibojtsetna; as yojamánda jabuache chamotsetsets̈ená nÿets ndebénana candëtsjájuantscuana ca” —Jesús tojanacuntá. !Acnaca cachcá cmondmëna chë cach aquëcá muents̈a trabájayabiama jóngmiana, nts̈amo ats̈e acbiama s̈onjongmecá ca.’ i~~}8|r{{DzzpyxvvQutssrrp@nnlkj hgg%fmeb`^]\[>Y`X0WVV TSR^PtONMLKJJHGGFEEwDDCB/AA[@@v??*>*=w<-;:987V6 54c33I211h0/n/.--,+*y*))('W&%p$$/## "! pncv1uX L w -4KYil&Q.“Chëngna infiernoye nÿetsca tescama mochantsë́setjango, y chë Bëngbe Bëtsá chabe bominÿiñe ts̈ábenga tojábiamëngna chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida mochántsebomna ca” —Jesús tojánayana.n%U-“Y chë Utabná echanjójua: ‘Ndegombre cbë́yana, ts̈ëngaftanga nts̈amo chë ats̈be cats̈átanguents̈ana chë más bats̈á uámanëngaftaca, ndoñe s̈monjanmcá, áts̈eftaca cach ndoñe ches̈mátanma ca.’ e$C,“As chënga mochanjatjaye: ‘Bëngbe Utabná, ¿ntseco tcbënjáninÿe shë́ntseca o uajuendayá, o inÿe luarocana ashjangonacá, o enas̈á, o s̈ocá o cárceloca utamená y ndoñe tcbënjanajabuache ca?’ u#c+inÿe luarocana ashjangonacá sënjánana y ndoñe posada ches̈matanánts̈ame. Enas̈á sënjánana y ndoñe ents̈ayá ches̈matanëts̈etá; s̈ocá sënjanjájona y cárceloca sënjanëtámena y ndoñe ches̈matanatsëtsá ca.’ "*Er ats̈e shë́ntseca sënjánana y ts̈ëngaftanga saná ndoñe ches̈matancaredadó; s̈onjanajuendá y ndoñe ches̈matanafs̈é; !-)“Chents̈ana chë Utabná chabe uañicuayoica chamojtsemna ents̈anga echanjáuyana: ‘Ats̈bents̈ana mojuánanga ats̈be Bëtsabe uaboténënga. Infiernoye motsajna, chë ndocna te queochátsfsana íñeshoye; choca endëprontana Satanás y chabe ustonëngbiama. Q (“As chë Utabná echanjójua: ‘Ndegombre cbë́yana, lempe nts̈amo chë ats̈be cats̈átanguents̈ana chë más bats̈á uámanëngaftaca s̈mojamcá, cach áts̈eftaca s̈monjanma ca.’ eC'¿O ntseco s̈ocá o cárceloca utamená tcbënjáninÿe y jauatsëtsayama tifjána ca?’ 1&¿O ntseco inÿe luarocana ashjangonacá tcbënjáninÿe y posada tcbënjanánts̈ame, o enas̈á y ents̈ayá jtichëtjuama tcbënjanëts̈etá? pY%“As chë Bëngbe Bëtsá chabe bominÿiñe ts̈ábenga tojábiamënga mochanjatjaye: ‘Bëngbe Utabná, ¿ntseco shë́ntseca tcbënjáninÿe y tcbënjanajuats̈é? ¿Ntseco uajuendayá tcbënjáninÿe y tcbënjanafs̈é? C$Enas̈á sënjánana y ents̈ayá s̈monjanëts̈etá jtichëtjuama; s̈ocá sënjanjájona y s̈monjanatsëtsaye; cárceloca sënjanëtámena y jabëuatsëtsayama s̈monjánabo ca.’ Q#Er ats̈e s̈onjanishëntsana y ts̈ëngaftanga saná s̈monjancaredadó; s̈onjanajuendá y ts̈ëngaftanga s̈monjanafs̈é; inÿe luarocana ashjangonacá sënjánana y posada s̈monjanánts̈ame. Y+"“Chorna chë Rey, Bëngbe Utabná, chabe cats̈bioica chamojtsemna ents̈anga echanjáuyana: ‘Ts̈ëngaftanga, Ats̈be Taitá ts̈ábeñe cmë́tabna, mabënga ca; ats̈be amë́ndaye luare mo ts̈ëngaftangbiama otocana soycá mosháchiñënga; ts̈ëngaftangbiama endëprontana, Bëngbe Bëtsá quem luare tonjanma orscana. '!Chë abuajë́nÿana, oveshënga chabe cats̈bioica echanjáchembo y chivëngna chabe uañicuayoica. Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá cachcá echanjama: chë ubuáyanënga chabe cats̈bioica echanjúbuaja y chë bacna ents̈angna chabe uañicuayoica echanjátsaye. ]3 Chora nÿets luarëngoca ents̈anga chabe natsanoica mochanjénefjna, y cha, ents̈anguents̈ana ínÿenga echanjábacacaye, mo chë oveshënga abuajë́nÿa oveshënga chivë́ngbents̈ana endbetsabacacnaycá. |qMënts̈ánaca Jesús tojánayana: “Chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá chabe obenánaca, buashinÿinÿaniñe y nÿetsca chabe angelotémëngaftaca chaojésabo ora, chë reybiama puerte buashinÿinÿana tbemaniñe echanjótbema. 2]“Y chora cha yojayana: ‘Quem ndoservena trabajayá shjoca ibetoye matábocna; choca puerte echanjenóbos̈achna y chë tsets̈anama juatsas̈ënga echantsenoftë́s̈jojnaye ca’ ” —Jesús tojanë́yana. Nts̈amo chë quem luare jopochócama ora, nÿetsca ents̈angbiama mochjayana 4aEr nda tojtsebomnábioye, más jats̈etayana, y chca cha corente bëtscá jtsebomnana; pero tondaye tondbomnábioyna, chë bats̈atema tobomna sóynaca jtsebocana ca.’ {oY as yojamë́nda: ‘Chë uaranga motseboca y chë bnë́tsana uaranga entsebomnábioye chana motsats̈etá ca. 4aaca cmonjamna ats̈be crocénana bancoca jetsobuájuana y ats̈e matijtabo ora, ats̈be crocénana matijtóyëngacñe y chë chents̈ana tojoboté crocénanënaca ca.’ _7As chë mandayá ibojojuá: ‘¡Bacna oservená y oyënjayá! Chë ndayents̈e ndoñe tijajé chents̈e saná jocñana y chë ndoñe tijujquëshe luarents̈e jobuátbanana ats̈e tsuamanama icojátats̈ëmbëse, (IChama ats̈e uatjana s̈juábuache, chíyeca ats̈e sënjá y fshantsiñe chë crocénana sënjetseitëme. Pero muents̈e acbe crocénana entsatsmëna ca.’ 2]“Pero chë canÿe uaranga yojoyëngacñe oservená yojáshjango orna, chabe mandayábioye ibojauyana: ‘Taita, ats̈e sëndë́tats̈ëmbo aca canÿe ts̈átjaye ents̈á comnama; acna chë ndoñe tconjajé chents̈e saná jocñana y chë ndoñe tconjujquëshe luarents̈e jobuátbanana. )As chë mandayá ibojauyana: ‘Ts̈a ts̈abá, ts̈abe oservená y nts̈amo tsbos̈cá amá. Aca quem base soyiñe lempe nts̈amo tcbojamandacá tcojámayeca, ats̈e cbochanjaimpáda más bëtscá chas̈cotsinÿeñama. Mamáshëngo y áts̈eftaca cochjóyejuaye ca.’ GChents̈ana chë uta uaranga yojoyëngacñá yojáshjango y chë mandayábioye ibojauyana: ‘Taita, aca uta uaranga s̈conjanoyé y muents̈e entsemna inÿe uta uaranga sënjaboté ca.’  )As chë mandayá ibojauyana: ‘Ts̈a ts̈abá, ts̈abe oservená y nts̈amo tsbos̈cá amá. Aca quem base soyiñe lempe nts̈amo tcbojamandacá tcojámayeca, ats̈e cbochanjaimpáda más bëtscá chas̈cotsinÿeñama. Mamáshëngo y áts̈eftaca cochjóyejuaye ca.’  Natsana yojáshjango chë shachna uaranga yojoyëngacñá y chabe mandayábioye inÿe shachna uaranga crocénana ibojánts̈abuachiye y mënts̈á ibojauyana: ‘Taita, aca shachna uaranga s̈conjanoyé y muents̈e entsemna inÿe shachna uaranga sënjaboté ca.’  “Chents̈ana baytese chë oservénëngbe amëndayá yojtashjango y yojónts̈a chë crocenánama chënga jatjayana.  Pero chë canÿe uaranga yojoyëngacñana, yojá, fshantsiñe yojajutjo y chabe mandayabe crocénana chents̈e yojtseitëme. [ /Chë uta uaranga yojoyëngacñá cachcá yojama y inÿe uta uaranga yojábotiye. Cachora chë shachna uaranga yojoyëngacñá yojá trato jabemama, y chca, inÿe shachna uaranga crocénana yojábotiye. QCánÿabioye ibojánts̈abuachiye shachna uaranga crocénana, ínÿabioyna uta uaranga y ínÿabioyna canÿe uaranga. Chca yojamna nts̈amo cada ona ibojobiashjachcá. Y as chë boyabása yojtsoñe. iK“Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana endmëna mo nts̈amo canÿe boyabásaftaca tojanopasacá. Cha ibojtsemna inÿe luaroye jtsoñama; as chabe oservénënga yojáchembo y yojaimpádaye chabe crocénana chamotsinÿenama.  “Cachcá echántsemna Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá chaojésabo ora; chíyeca s̈mochtseprontana, ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mátstats̈ëmbo ndayté, ni mocna ora chca yochjopásama ca” —Jesús tojánayana. Chë crocenánama cuento {o Pero chë casamentero boyabása yojójua: ‘Ndegombre cbë́yana, ts̈ëngaftanga ndoñe quecbatëbuatma ca.’ y Chents̈ana chë inÿe tobias̈ënga imojáshjajna y mënts̈á imojtsichamo: ‘¡Taita, Taita, s̈mebëtafjo ca!’ + “Chorna, chë shachna ndenójuabnaye tobias̈ënga imojá chë querosine jauabuámiyama; pero chëntscuana chë casamentero boyabása yojáshjango y chë sempre enójuabnayënga cháftaca chë casamento fiestoye imojámashjna, y chents̈a bës̈ás̈a imojtatame.  Pero chë sempre enójuabnayëngna imojayana: ‘Ndoñe. Tcbojubuats̈atase, ts̈ëngaftangbiama y bëngbiámnaca querosine echántsashbe. Más ts̈abá entsemna, chë querosine mondbétsenoye chas̈ma y ts̈ëngaftangbiama chas̈mauábuamiñe ca.’ Chorna, chë shachna ndenójuabnaye tobias̈ënga chë inÿe shachnënga sempre enójuabnayëngbioye imojáuyana: ‘Diosmanda ts̈ëngaftangbe querosinents̈ana baseytema s̈mëbuats̈atá, bëngbe uajuinÿanëshangá tojonts̈é jtsafsanana ca.’ lQAsna, nÿetsca tobias̈ënga imojotsbaná y imojónts̈a chë uajuinÿanëshangá juabopróntana. ~)Mo tsë́ntseto orna, chënga imojouena mënts̈á uayebuáchana: ‘¡Chë casamentero boyabása ya endabó! ¡Jajébenguama mobocana ca!’ }}Chë casamentero boyabásana ndoñe betsco yonjabo, chíyeca nÿetsca tobias̈ënga ocnayana yojubuache y imojtsomaná. |Pero chë sempre enójuabnayëngna chëngbe uajuinÿanëshangá imojëftsájaca y querosínënaca botellës̈ënguiñe imojuabuyamba. ){KChë ndenójuabnayëngna chëngbe uajuinÿanëshangá imojëftsájaca, pero querosine ndoñe imonjuabuyamba chë uajuinÿanëshangañe cachiñe jtaftsuámama. zChë bnë́tsana tobias̈ënguents̈ana, shachnënga sempre enójuabnayënga imnamna, y chë inÿe shachnëngna, ndenójuabnayënga. Py Mënts̈ánaca Jesús tojánayana: “Chë te chaojóshjango ora, Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana echántsemna mo nts̈amo canÿe casamento fiestents̈e tojanopasacá. Mënts̈á yojopása: Bnë́tsana tobias̈ënga chëngbe querosine uajuinÿanëshangá imojëftsájaca y imojábocana chë casamentero boyabása jajébenguama. vwe2Y chabe nduiño jtashjanguama ndoñe tontsejuabná te y ndoñe tontsetáts̈ëmbo ora, cha echántashjango. v}1y as, cha jónts̈ana chë inÿe oservénënga jtsajants̈etayana, becá jtsesana y jtsetmuana inÿe tëmië́ngaftaca. nuU0Pero chë oservená bacna ents̈á tomnësna, jajuaboyana chë nduiño ndoñe betsco yochantabo ca, otW/Ndegombre cbë́yana, chë nduiño chábioye bochanjaimpáda lempe chabe soyënga chabotsinÿeñama. s#.Chë nduiño tojtashjango ora, chë oservenábioye tbojínÿena nts̈amo ibomncá jtsamëse, chë oservená puerte oyejuayá echántsemna. rr]-“¿Nda yomna chë oservená nts̈amo chë nduiño tojtsebos̈cá amá y nÿets juábnaca amá? Cha jtsemnana nda chë nduiño bochjë́ftseboshjona chë yebnents̈ënga chaotsanÿenama y jasama tojtsemna ora chaújuats̈ema. tqa,Chíyeca, ts̈ëngaftángnaca s̈mochtseprontana, er Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá echanjésabo, ents̈anga chama tondaye chamontsejuabná ora ca” —Jesús tojánayana. Chë ts̈abe oservená y chë ndoñe ts̈abe oservená xpi+Pero quem soye ts̈abá chacmësertá: Chë yebnents̈a nduiño, ntseco ora ibeta atbëbaná yochjabama tojtsetats̈ëmbëse, cha nantsefs̈na y ndocnábioye buanjaleséncia jushañe chaotsendbemama tsoye jtsamashënguama y jtsatbëbama. #o?*“Chíyeca cuedado s̈mochtsebomna y yejuana s̈mochtsantjes̈na, er ndoñe ques̈mátstats̈ëmbo ndayté ts̈ëngaftangbe Utabná yochjésabama. _n7)Uta shembásata bochántsejanÿcoye; canÿa mochanjesbets̈e y chë ínÿana ndoñe. fmE(Chora uta boyabásata jajoca bochántsemna; canÿa mochanjesbets̈e y chë ínÿana ndoñe. l'Chënga tondaye imonjántats̈ëmbo, nÿe chë uabouana uaftena tojánashjango y nÿetscanga tojtsanë́yamba ora cocayé. Cachcá echántsemna Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá chaojésabo ora; ya chaojochnëngo ora, ents̈anga chama mochanjátats̈ëmbona. bk=&Noebe tempo, chë uabouana uaftena cabá nduáshjango ora, ents̈anga imnasaye, imnofs̈ës̈naye y imnóbouamnaye; natjë́mbana imojtsiyeñe, y chca imojtsomñe Noé chë barquë́shoye tojánamashënguëntscuana. j%“Nts̈amo Noé yojëftsiyena ora tojanopasacá, cachcá echanjopása chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá chaojésabo ora. ci?$“Pero ndayté y ntseco ora Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá yochjésabama, ndocná quenátstats̈ëmbo, ni chë celoca angelotémënga, ni Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá. Nÿe chë Taitá chama yotáts̈ëmbo. bh=#Celoca y quem luare echanjopochóca, pero ats̈be palabra ndocna te queochaisopochóca. bg="Ndegombre cbë́yana, lempe chca echanjochnëngo, morsca ents̈anga cabá ndóbana ora. 1f[!Cachcá, lempe chë ndayama ts̈ëngaftanga tcbonjauyancá chas̈mojinÿe ora, s̈mochántsetats̈ëmbo Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá ya jésabama yojtsemnama. 8ei “Nts̈amo higo betíyeca endbétsopasanama s̈mochjuatsjinÿe: Tojtsaisabuacuana y tojtsaisë́jotsana ora, chë ts̈abe tempo ya tojtsaisobecuama jtsotats̈ëmbuana. hdIY canÿe trompetë́fjua jabuache chaojuénana ora, cha chabe angelotémënga echanjichamuá Bëngbe Bëtsabe ubuáyanënga júbuajama, nÿets luarëngocana, celoca cánÿoica juachoicana y chë ínÿoica juachóntscoñe. GcChora canÿe soye celoca echanjónÿna ents̈anga jinÿanÿiyama Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá ya iuaisaboma, y nÿets luarenache ents̈anga mochanjenóbos̈achna, y Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemábioye mochanjinÿe celoca jants̈etëshiñe echántsaboye, puerte obenánaca y corente buashinÿinÿaniñe. 8biMënts̈ánaca Jesús tojánayana: “Chë puerte ngménana tempo chaojochnëngüents̈ana, shinÿe ndoñe queochátsbuashinÿinÿana, juashcona ndoñe queochátsbinÿnaye, celocana estrellënga echanjatquë́cjana y quem luarents̈a tsbanánoca espíritënga obenana bomnënga echanjángmëmana. a/Canÿe obanabe cuerpo tojtsemnama chë gallinacënga tmojátats̈ëmbona y cachora chë béconana jojotana. Cachcá, chë castigo echántsemna nÿa chama chë tempo chaojtsemna ora ca” —Jesús tojánayana. Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá quem luaroye echanjésabo 9`kEr nts̈amo chë tojatcuinÿe ora, shinÿe bocanoicana y shinÿe uenatjëmbambanë́ntscoñe jabuashinÿinÿenancá y ba luarënguenache ents̈anga jobenayana jinÿama, cachcá, Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá quem luaroye chaojésabo te, ents̈anga nÿets luarents̈e mochanjobenaye cha jinÿama. l_QChíyeca, nderado chënga chacmojáuyana: ‘Minÿënga, chents̈e chë Cristo entsemna, ents̈anga ndoyenoca ca’, choye ndoñe s̈matjá; o chacmojáuyana: ‘Cha canÿe tsoca entsemna ca’, chama ndoñe s̈mattsayaunana. L^Ats̈e ya chama tcbonjabuayená chë tempo cabá ndóshjango ora. F]Chora mochanjábocana ndoñe ndegombre uámana ubuáyanënga, chënga Cristo imomna ca jtsichámëse, y Bëngbe Bëtsabe ndoñe ndegombre juabna oyebuambnayë́ngnaca; y chënga mochanjama bëts soyënga chëngbe obenana jinÿanÿiyama, ents̈anga jáingñama, y tmojobenase, chë Bëngbe Bëtsabe bocacánëngnaca. /\W“Chora nderado nda cmochanjáuyana: ‘Minÿënga, muents̈e chë Cristo entsemna’, o ‘Choca cha entsemna ca’, chë soyëngama ndoñe s̈mattsayaunana. |[qChë puerte ngménana tempo yapa bën ndoñe chaondë́tsemnama Bëngbe Bëtsá ndoñe tonjalesenciase, ndocná quentatsbocá; pero chabe ubuáyanënga cha corente endábabuanÿeshanayeca, echanjama yapa bën tempo ndoñe chaondë́tsemnama. 7ZgChca, chora puerte ngménana echántsemna. Ts̈a jabuache ngmenancá, quem luare jabojáts̈ama orscana y më́ntscoñama y más chcoye, cachcá ngménana ndoñe ntjamnana. YBëngbe Bëtsá s̈mochtseimpadana chë ts̈ëngaftanga jachetama, uaftena tempo ora o canÿe ochnayté ndoñe chaondë́tsemnama. zXm¡Ts̈a lastema chë tempo ngomámanënga chamojtsemnëngbiama o ochóchaye s̈es̈onga chamojtsabamnëngbiama! eWCY nda jajoca chaojtsemna, yebnoye ndoñe chaondë́ta ni mo chabe quëfsaíya jesácñama. V{Y nda cachabe yebnents̈a tsbanánoca chaojtsemna, chaotsachá chocana ntjtastjangcá ndayá tsoicana jëftsábocnama. LUents̈anga Judeoca chamojtsemnënga, batsjabengoye chamotsacheta. NT“Chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Daniel chë puerte uabouana soye tojë́ftsanabema chë pochócaye soyama. Ts̈ëngaftanga chë puerte uabouana soye chë uámana ca uabaina luarents̈e chas̈mojinÿe ora (nda tojtsalía, chabosertá), s̈mochántsetats̈ëmbo chë puerte ngménana tempo tojóshjanguama; SY quem ts̈abe noticiënga Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama nÿets quem luariñe ents̈ángbioye mochántsabuayiynaye, chca, chë ndegombre soyënga Bëngbe Bëtsabiama chënga chamotsetats̈ëmbuama. Chents̈ana cocayé quem luare jopochócama tempo echántsemna. ^R5 Pero nda nÿets tempo áts̈beñe os̈buachiyá totsomñe, atsbocaná echántsemna. }Qs Nÿets̈á bacna juabnënga ents̈angbe ainaniñe echanjésemna, y chë causa banga ndoñe quemochátenbobonshana. }Ps Banga Bëngbe Bëtsabe ndoñe ndegombre juabna oyebuambnayënga mochanjábocana y ba ents̈anga mochanjáingñaye. 2O] Chë tempo, banga mora áts̈beñe os̈buáchiyënga, os̈buáchiyana mochantsajbaná y mochantsenáboyënja y jóbanama ínÿengbe cucuats̈iñe mochántsenboshjuana. YN+ “Chora, ents̈anga ínÿengbe cucuats̈iñe cmochanjábashejuana chacmatsets̈enama y cmochantsëbaye; y ats̈be ústonënga bétsemnayeca nÿetsca luarënguents̈a ents̈anga cmochantsë́buayënja. MMMasque chca jasúfriase, más chcoye cabá más mochanjatssúfria. L Canÿe luarents̈a ents̈anga inÿe luaroca ents̈ángaftaca mochántsentsjanaye, y canÿe amëndayábents̈a ents̈anga inÿe amëndayábioca ents̈angaftácnaca; y ba luarënguiñe shëntsana echanjóshjango y chents̈a fshantsënga echanjuangmë́mana. K'Ts̈ëngaftanga s̈mochanjouena canÿe luarents̈a ents̈anga inÿe luaroca ents̈ángaftaca imojtsentsjanama y nderado mochjentsjámnaca. Ndoñe matauatjëngana, er chca jochnënguama endmëna; pero masque chcase, quem luare jopochócama cabá ndoñe queochátsmëna. /JWBanga mochanjabo y mochantsabíchamo chënga ats̈e imomna ca. Mochántsichamo: “Ats̈e chë Cristo sëndmëna ca” y chca, ba ents̈ángbioye mochanjáingñaye. [I/As Jesús tojanjuá: —Cuedado s̈mochtsebomna ndocná chacmondáingñema. H Chents̈ana chënga Olivos tjashoye tmojána. Jesús choca yojtsetbemana; as, chë uatsjéndayënga tmojanobobeconá nÿe chëngbiama jatjayama, mënts̈á: —S̈më́yana. ¿Mocna ora chë soyënga Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca yochjochnëngo ca? ¿Ndayá yochjochnëngo bënga jinÿanÿiyama aca jésabama ora ya yojtsemnama y quem luare jopochócama tempo yojtsobecuama ca? =GsChora Jesús tojanë́yana: “Ts̈ëngaftanga lempe s̈montsonÿá. Ndegombre s̈cuayana, quem Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e ndoñe queochaisoquéda ni mo canÿe ndëts̈bé inÿe ndëts̈bé juatsboye. Lempe mochantsepochóca ca.” Nts̈amo yochtsemna quem luare jopochócama tempo chaojtsobeco ora TF #Jesús Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈ana tojë́ftsanbocna y ya yojtsaye. Chorna chë uatsjéndayënga chábioye tmojanobeconá y tmojanonts̈é nÿetsca chents̈a bëts yebnënga cha jinÿinÿiyana. xEi'Y ats̈e cbë́yana, ndegombre ts̈ëngaftanga morscana ats̈e ndoñe más ques̈mochátinÿe; y ats̈e s̈mochántinÿe mënts̈á chas̈mojtsichamo ora: ‘¡Corente bendición bomná, Bëngbe Utabnabe obenánaca tojabá ca!’ ”9Dk&Y s̈mochjinÿe, ats̈e mora cachcá cbochanjesë́nÿaye, y chca, ats̈na enánanga cbochanjésabashejuana, mo canÿe yebna cachcá tcojesonÿá y énañe tcojeseboshjoncá. fCE%Mënts̈ánaca Jesús tojánayana: “¡Jerusalenents̈a ents̈anga, Jerusalenents̈a ents̈anga! Ts̈ëngaftanga chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga jtsëbáyana y chë Bëngbe Bëtsabe ichmónënga ndëts̈béngaca jtsatëchë́nganjana jtsëbáyama. Bueta soye ats̈e sënjábos̈ena ts̈ëngaftanga áts̈bioye júbuajana, mo canÿe tuamba chabe bolletotémënga chabe juatëngmiásha tajsoye cuaftajayecá, pero ts̈ëngaftanga ndoñe ches̈mátsbos̈ena. 0BY$Ndegombre cbë́yana, lempe chë soyëngama castigo morsca ents̈angbiama echántsemna ca” —Jesús tojánayana. Jesús tojanos̈achna Jerusalenoca ents̈angbiama A#Chíyeca, ts̈ëngaftangbiama nÿets castigo echántsemna chë nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amënga tmojëftsóbanama; Abel, chë jóbanama chabotsemnama tondaye tonjanmá, tmojanóba orscana y Zacarías tmojanóbantscoñe. Zacarías, Berequíasbe uaquiñana, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e tmojanóba, altar y chë ents̈anga Bëngbe Bëtsábioye imojánadorana luariñe. n@U"Chíyeca ats̈e ts̈ëngaftangbioye chanjichamuá Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga, ts̈abe soye tats̈ëmbënga y abuátambayënga. Pero ts̈ëngaftangna, ínÿengbioye s̈mochantsëbaye y s̈mochanjácrucificaye; ínÿengbioyna chë enefjuana yebnënguenache s̈mochanjátsets̈enaye y nÿetsca bëts pueblënguenache chënga s̈mochandúcamena. ?!“¡Mëts̈cuayënga, mëts̈cuaye ents̈anga! ¿Ndayá s̈mochjama chë infiernoca uabouana castigüents̈ana jótsbocama? |>q ¡Mopochocanga jamama chë bacna soyënga, chë ts̈ëngaftangbe bëts taitanga tmojanbojats̈é jamama soyënga! =Pero nts̈amo s̈mojtsamcá jtsamëse, ts̈ëngaftanga s̈montsinÿanÿná ndegombre chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayë́ngbioye tmojanëbayëngbe ents̈anguents̈ana s̈momnama. Y mora cach ts̈ëngaftangbe bëts taitangcá ts̈ëngaftanga s̈montsama. ,<Qy chents̈ana s̈mondbétsichamo: ‘Bënga chë bëngbe bëtsëjémëngbe tempo maftsjaniyenëse, chë́ngbioye ndoñe matmënjanë́jabuache chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga jobáyama ca.’ Pero mo chëngcá canÿe buayenana sóyeca tmojabë́ngbioyna ndoñe ntsayaunanana. Z;-“¡Ts̈a lastema ts̈ëngaftangbiama, bacna ents̈anga nts̈amo ndegombre s̈mojuabnacá ndinÿinÿnayënga fariseunga y ley abuátambayënga! Ts̈ëngaftanga jtsamana chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga tempsquënga bëtsëtsa ents̈anga chamotsemnama, chëngbe cuevëshënga jtsatspórmayëse. Ts̈ëngaftanga cachcá jtsamana chë nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amë́ngaftaca, chë chëngbiama jtenójuaboyama pormániñe jtsatsbótamnayëse; E:Ts̈ëngaftanga chca s̈mondmëna: ents̈angbe delante ts̈ëngaftanga jtsinÿnana mo nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amëngcá, pero ndoñe chca ques̈mátsmëna. Ts̈ëngaftangbe ainanents̈na chë bacna ents̈anga nts̈amo ndegombre tmojuabnacá ndinÿinÿnayëngcá y chë bacna soye amëngcá s̈montsejuabná. g9G“¡Ts̈a lastema ts̈ëngaftangbiama, bacna ents̈anga nts̈amo ndegombre s̈mojuabnacá ndinÿinÿnayënga fariseunga y ley abuátambayënga! Ts̈ëngaftanga s̈mondmëna mo obanëngbe cuevëshënga botamana uafjantsenëshëngcá; shjoicajana puerte botamanëshënga, pero tsoyna jútjena obanëngbe betashë́ngaca y janjuana soyë́ngaca. `89¡Nduabinÿna fariseo! Cochjshetsajbaná ainaniñe bacna soyënga bomnana. Chamna nÿe ts̈abe juabnënga chents̈e cochtsebomna, y lempe nts̈amo chacojtsamcá y ents̈anga chamojtsonÿacá ts̈abá echántsemna. 7“¡Ts̈a lastema ts̈ëngaftangbiama, bacna ents̈anga nts̈amo ndegombre s̈mojuabnacá ndinÿinÿnayënga fariseunga y ley abuátambayënga! Ts̈ëngaftanga s̈mondmëna mo ents̈angcá ndëmuanÿenga platillëjënga y tazës̈ënga shjoicajana jtsóbojabiana, pero tsoyna nÿe cachcá jonÿayana. Ts̈ëngaftanga ts̈a jtsents̈énana ents̈angbiama mo ts̈abengcá jtsinÿnama, pero ts̈ëngaftangbe ainanents̈e jútjena entsemna nÿe jtsatbëbanama y nÿe bëtscá soyënga jésebomnama juabnë́ngaca. 6¡Jtanënga ents̈anga unachayënga! Ts̈ëngaftanga chë base soyënga jamama puerte jtsenócochinÿenana, pero jtsebnë́tjombana uámana soyënga jamama, Bëngbe Bëtsá tojanmandá soyënga. Y chca, ts̈ëngaftanga s̈montsemna mo canÿe ents̈á ndayá tojtsabuchetjcá bayëfja jtsejuánama, ndoñe ntjasama, jasama ndoñe yondëlesenciana ca chë leyiñe iuayana causa. Pero s̈mondmëna mo ents̈angcá ndëmuanÿenga camellbe mënts̈ena jasana, y chë leyiñe endayana chcana jasama ndoñe yondëlesenciana ca. D5“¡Ts̈a lastema ts̈ëngaftangbiama, bacna ents̈anga nts̈amo ndegombre s̈mojuabnacá ndinÿinÿnayënga fariseunga y ley abuátambayënga! Ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabiama jtsequëcjnayana chë jajañents̈a sananga bnë́tsanents̈ana canÿe soye; chë binche matatémënga menta, anis y chë cominents̈a sanángnaca. Pero ts̈ëngaftanga nÿe bats̈á jtsamana chë leyents̈a más uámana soyënga, mo chë nÿetsca ents̈anga cachca derechënga chamotsebomnama, ínÿenga jtsalastemánana y chë ts̈abe soyënguiñe jtsiyenana, chca, ents̈anga ts̈ëngaftangbeñe chamotsos̈buáchema. Chë soyënga cocayé cmontsamna jtsamama, chë inÿe ts̈abe soyënga amana ntjajbanacá. "4=Y nda celocama tojajurá, chents̈e reycá Bëngbe Bëtsabe tbemaniñama cha jtsejúrayana y cachora Bëngbe Bëtsabiámnaca, chents̈e yotbemanabiama. 43aNda Bëngbe Bëtsabe bëts yebnama tojajurá, ndoñe nÿe Bëngbe Bëtsabe bëts yebnama ntsejúrayana. Bëngbe Bëtsabiama cha jtsejúrayana, cha chë chents̈e oyená. 2Nda chë altarama tojajurá, ndoñe nÿe chë altarama ntsejúrayana. Lempe chë altar juatsboca tojtsemnámnaca cha jtsejúrayana. m1S¡Nduabínÿnënga! ¿Ndayá más uámana soye yomna, chë Bëngbe Bëtsabiama tmojacjá soyënga o chë altar? Chë tmojacjá soyënga Bëngbe Bëtsabiama josérviama jtsemnana, nÿe chë altaroca chë soyënga tmojacjáyeca. a0;Ts̈ëngaftanga mënts̈ánaca s̈mondbétsichamo: ‘Nda ínÿabioye tbojas̈buachená ndayánaca jamama y tojayana chë altarama chca jamama ca, cha ndoñe ntsemnana chë tbojas̈buachená soye jamama ca. Pero chë Bëngbe Bëtsabiama altaroca tojtsejájona soyëngama tojajurasna, aíñe jtsemnana chë tbojas̈buachená soye jamama ca.’ ~/u¡Obëjémënga y nduabínÿnënga! ¿Ndayá más uámana soye yomna, chë castellano o Bëngbe Bëtsabe bëts yebna? Chë castellano Bëngbe Bëtsabiama josérviama jtsemnana, nÿe Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca chë castellano tojtsemnayeca. X.)“¡Ts̈a lastema ts̈ëngaftangbiama; ts̈ëngaftanga s̈mondmëna mo jtanënga ents̈anga unachayëngcá! Ts̈ëngaftanga s̈mondbétsichamo: ‘Nda ínÿabioye tbojas̈buachená ndayánaca jamama y tojayana chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnama chca jamama ca, cha ndoñe ntsemnana chë tbojas̈buachená soye jamama ca. Pero chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈a castellanama cha tojajurasna, aíñe jtsemnana chë tbojas̈buachená soye jamama ca.’ -w“¡Ts̈a lastema ts̈ëngaftangbiama, bacna ents̈anga nts̈amo ndegombre s̈mojuabnacá ndinÿinÿnayënga fariseunga y ley abuátambayënga! Ts̈ëngaftanga ba luarënguenache jtsajnana canÿa ts̈ëngaftangbe ustoná onguayiñe, y s̈mojínÿena ora, ts̈ëngaftanga jamana cha chaotsemna ts̈ëngaftangbiama uta soye más merecido buajoná infiernoye chaotsama. N,¡Ts̈a lastema ts̈ëngaftangbiama, nts̈amo ndegombre s̈mojuabnacá ndinÿinÿnayënga fariseunga y ley abuátambayënga! Ts̈ëngaftanga chë viudángbioye chë tmobomna soyënga jtsabacayana, y ents̈angbe delante ts̈abá chacmotsë́nÿama y chënga s̈mojtsaíngñayama ndoñe chamondëtsetats̈ëmbuamna, Bëngbe Bëtsáftaca ts̈a jtsencuéntayana. Chë causa, Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftanga más jabuache ínÿengbiama cmochanjácastigaye. A+{ “¡Ts̈a lastema ts̈ëngaftangbiama, bacna ents̈anga nts̈amo ndegombre s̈mojuabnacá ndinÿinÿnayënga fariseunga y ley abuátambayënga! Ts̈ëngaftanga s̈montsama ents̈angbiama puerte totcá chaotsemna Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguama, mo bës̈ás̈a cuaftsebiatamiancá. Pero ni cach ts̈ëngaftanga choye ques̈mátamashjuana, ni ínÿenga choye jamashënguama bos̈ë́ngbioye chama ques̈mátalesenciana. * Nda cachá bëtsá tojtsenobiamná, nduamaná mochántsebema; y nda cachá nduamaná tojtsenobiamnana, más bëtsá mochanjábema. h)I Nda ts̈ëngaftangbeñe chë más uamaná tojtsemná bontsemna chë ínÿenga jtsaservénana. ( Ndoñe s̈mattsebos̈e ents̈anga ‘mándayënga ca’ chacmotsachembuanama; er nÿe canÿe Mandayá endmëna y cha Cristo endmëna. v'e Ts̈ëngaftanga ‘taitá ca’ chë ley abuátambayënga s̈mondbétsachembuana, pero ts̈ëngaftanga ndocna quem luarents̈á ‘taitá ca’ s̈mattsechembuana; ts̈ëngaftanga nÿe canÿe Taitá s̈mondbomna, chë celoca endmëná. &%“Pero ts̈ëngaftangna ndoñe s̈mattsebos̈e ents̈anga ‘abuátambayënga ca’ chacmotsachembuanama, er nÿetsca ts̈ëngaftanga mo cats̈atangcá s̈mondmëna, Bëngbe Bëtsábeñe betsos̈buachéyeca, y nÿe canÿa endmëna ts̈ëngaftangbe Buatëmbayá. $%AChënga jtsebos̈ana tsáshenañe ents̈anga nÿa respétoca chamotsacheuanama, y ‘abuátambayënga ca’ chamotsachembuanámnaca chënga jtsebos̈ana. "$=Chënga jtsebos̈ana chë fiestënguiñe nÿa quëfseroca jtsetbiámanama, y chë judiëngbe enefjuana yebnënguenache chë más uámana luarënguiñe. #Chënga lempe jtsamana nÿe ents̈anga chamotsë́nÿama. Chënga chë ínÿengbiama más Bëngbe Bëtsá imobobonshana ca chamotsejuabnama, chënga monduamana tënts̈a sëndachëjënguiñe juabemana nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá, y juentsaca y buacuats̈iñe chëjënga jenábatsëcana y sibiajana nÿa tënts̈a uasebtotonanëjuangá jtsichë́tjonana. "wMo canÿe ents̈á, couáybioye uauta uasmanë́sha juasmayana y cachá tondaye tontsasmancá, chënga ents̈anga jtsamë́ndayana bëtscá mandënga chamotsocumplínama, pero cachënga ni mo bats̈atema ntsamana chë mandënga jtsocumplínama. `!9Chcasna, ts̈ëngaftanga cmontsamna chënga joyaunayana y nts̈amo tcmojauyancá, cachcá jtsamana. Pero ndoñe s̈mattsama nts̈amo chënga mondbetsamcá, er chënga ndoñe ntsamana nts̈amo mondbetsabuatambacá. y k“Chë fariseunga y chë ley abuátambayënga cmondbétsabuatambaye nts̈amo Moisesbe leyënguiñe iuayancá. U %Chora Jesús, ents̈anga y chabe uatsjéndayënga mënts̈á tojanë́yana: .Chora ndocná tonjanobená ni mo canÿe palabra jojuana. Y chë tescana ndocná yonjenñémua Jesús más jatstjanayama.--¿Nts̈ámose Cristo, Davídbents̈ana Ents̈á nántsemna, cach David “Utabná ca” chábioye tbojtsabobuátmëse ca? —Jesús tojanatjá. B},Bëngbe Bëtsá, ats̈be Utabná Crístbioye tbojaniyana:
ats̈be cats̈bioica mótbema,
ats̈be obenánaca acbe uayayënga acbe cucuats̈iñe chamoquedama chjamëntscuana ca. D+As Jesús tojanë́yana: —¿Nts̈amo chca nántsemna, cach David, chë Uámana Espíritbe mándoca, Crístbioye Utabná ca tbojtsabobuátmëse? David mënts̈á tojánayana: E*Jesús tojanatjá: —¿Nts̈amo s̈mojtsejuabná chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayanabiama, chë Cristo? ¿Ndábents̈ana cha iuabó ca? Y chënga tmojanjuá: —Davídbents̈ana ca. F)Chë fariseunga cabá cachents̈e imojtsemnëntscuana, jM(Chë uta mandents̈ana endóbocana lempe nts̈amo Moisesbe leyiñe endayancá y nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga mondbetsabuatambacá ca —Jesús tbojaniyana. ¿Cristo, ndabe ents̈ábents̈ana yomna? ~l}}C|y{zzyxxBwvNutt;s6r%qq1poo!n!m}lkjyi6hgDffeqdlcbbJ`_^]]n\[[yZ$YWXX=<“Bëngbe Utabná echanjabo ca;
mo nda canÿe benache tojtseprontacá canÿe uámana ents̈á jashjanguama,
cachcá ts̈ëngaftanga, cha jabama ainaniñe ts̈abe juabnë́ngaca s̈mochtseprontana ca” —cha tojanábema. CI Nts̈amo bayté entsemna, chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Isaías chabe librë́s̈añe yojëftsayancá, nts̈amo Bëngbe Bëtsá chabe Uaquiñábioye ibojauyanama cha tojanábema ora:Minÿe, ats̈be abuayiynayá acbe natsana sëntsichamná,
chë aca jabama lempe echanjaprónta cha. hH MMënts̈á tojanobojats̈é chë ts̈abe noticiënga Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá Jesucristbiama. dGAy s̈mochjabuatambá lempe nts̈amo ats̈e tcbojamëndacá chënga chamóyeunama. Y ndegombre ats̈e nÿets tempo ts̈ëngaftangaftaca chanjë́ftsemna, quem luare jopochócantscuana ca” —Jesús tojanë́yana.vFeChcasna, motsajna, nÿets luarënguenache oyenënga ats̈be uatsjéndayënga s̈mochjábiama. Ents̈anga s̈mochjubaye ats̈be Taitá, ats̈e chabe Uaquiñá y chë Uámana Espíritbe uabaina jayanëse, áts̈beñe s̈mos̈buachéyeca, EJesús chë́ngbioye tojanobeconá y tojanë́yana: “Bëngbe Bëtsá nÿets mando ats̈e s̈onjats̈etá celoca y quem luarents̈e. DyY Jesús tmojáninÿe ora, tmojtanadorá. Pero báseftangna imojétsejuabnaye nderado cha ndoñe Jesús yontsemna ca. CChents̈ana, chë bnë́tsana canÿe uatsjéndayënga Galileoye tmojána, chë ndëmua tjoye Jesús chënga tojanabuayená choye. =BsAs chë soldadënga chë crocénana tmojanóyëngacñe y tmojanma nts̈amo chë mándayënga tmojanabuayenacá. Ba ents̈anga chë cuento tmojanuena y më́ntscoñama judiënga cachcá mondbétsichamo. Jesús chë uatsjéndayënga tojanichamó, Bëngbe Bëtsabe soyëngama nÿetsquénache jábuayenama 7AgY chë mandado chë soyama chaojátats̈ëmbonëse, bënga lempe cháftaca fchjenóyeunaye, chca, ts̈ëngaftangaftaca ndocá chaondopasama ca” —chënga tmojanë́yana. /@W y mënts̈á tmojanabuayená: “Ts̈ëngaftanga s̈mochjayana, ibeta s̈motsomáñëntscuana, Jesusbe uatsjéndayënga tmojabo y chabe cuerpo tmojabétsatbëba ca. M? As chë bachnangbe amë́ndayënga, chë judië́ngbeñe bëtsëjemëngcá mandayë́ngaftaca tmojánenefjna jenóyeunayama. Chëngna chë soldadë́ngbioye bëtscá crocénana tmojtanats̈atá, 9>k Chë shembásata ibojtsayëntscuana, básefta soldadënga chë bëts puebloye tmojána y nts̈amo tojanopasacá lempe chë bachnangbe amëndayë́ngbeñe tmojanobuambá. t=a Y Jesús tojanë́yana: “Ndoñe batauatjana. Motsata ats̈be uatsjéndayënga, ats̈be cats̈átanga jáuyanama Galileoye chamotsá y choca ats̈e s̈mochjinÿe ca.” Nts̈amo chë soldadënga tmojánayana ndayá tojanochnënguama &<E Y ndeolpe Jesús chata tojánebëbuacna y tojanacheuá. Chatna, chábioye tbojanobéconata, tbojtanadorata y chabe shecuats̈e shë́conana imojtobojcjuá. >;uCachora chë shembásata chë cuevëshents̈ana tbojésanbocna, auatjanánata pero puerte oyejuayata, y tbojë́ftsanotjajo chë soye chë uatsjendayë́ngbeñe jobuambayama. s:_Betsco motsata y chë uatsjéndayënga s̈ochjáuyana: ‘Jesús tontayena y ts̈ëngaftangbe natsana Galileoye echanjá; choca s̈mochanjinÿe ca.’ ” Y chora cha tojánayana: “Chca s̈ondmëna ts̈ëngaftanga jauyanana ca.” 9Cha muents̈e ndoñe quenátsmëna; cha tontayena, nts̈amo cachá tonjanayancá. Mabata y s̈ochjinÿe cha endétsesegoranents̈e. <8qChora chë ángel chë shembásatbioye tojanë́yana: “Ndoñe batauatjana. Ats̈e së́ntsetats̈ëmbo ts̈ëngaftanga Jesús, chë tmonjancrucificá cha s̈mojtsenguama. j7MChë soldadënga chca tmojáninÿe ora, de auatja yojtsangmëmnaye y mo obanëngcá imojtsemna. 6#Chë ángelna mo canÿe tcuinÿëjcá yojtsebuashinÿinÿana, y chabe uichëtjonëjuangá uafjantsëjuangá mo jants̈etëshcá yojtsamna. D5Ndeolpe fshantse tojanangmë́mana, er Bëngbe Bëtsabe canÿe ángel celocana tojántsma, chë cuevëshoye tojanobeconá, chë atamiana ndëts̈bé tojtsanjuaná y chiñe tojanótbema. 4 5Ochnayté chents̈ana, chë inÿe semana bojats̈enté yojtsebínÿana ora, María Magdalena y chë inÿe María tbojána cuevëshoye jarrepárama. c3?BChora chënga tmojána chë cuevëshe jtsashanÿama; chë ndëts̈bena, tsengájas̈eca imojuinÿnaná, ntsotats̈ëmbcá ndocná choye chaondámashënguama, y soldadënga chents̈e tmojë́ftsanabashejuana.M2AAs Pilato tojanë́yana: —Ts̈ëngaftanga cach ts̈ëngaftangbiama soldadënga s̈mondábamna. Motsajna y chë cuevëshe cuedádoca s̈mochtsashanÿá, nts̈amo s̈mondëtats̈ëmbcá ca. }1s@Chíyeca, momandá chë cuevëshe soldadënga chamotsashanÿá unga tentscuana. Chca, chabe uatsjéndayënga ndoñe ibeta chamondabo chabe cuerpo jabétsatbëbama, y chents̈ana chënga ents̈anga chamúyana, Jesús tojtayena ca. Y chca, chabiama quem ústonoye bostero soye, chë cachabiama tojánayana soyëngama puerte más bacá nántsemna ca —chënga tmojaniyana. 0?Tmojaniyana: —Taita, bënga fsëntsejuabná nts̈amo chë bostero cabá ainá ora tonjánayanama, chë unga tianoye cha jtayenama ca. /y>Yëfsana, chë ochnayté, chë bachnangbe amë́ndayënga y chë fariseunga cánÿiñe tmojána Pilato jinÿama. ?.w=Pero María Magdalena y chë inÿe Mariyna chents̈e tbojtsanoquedañe y chë cuevëshe ndirichiñe tbojanótbema. Soldadënga tmojána Jesús yojtsatbontsánents̈e jtsebojanÿama t-aYa yojtseibétatana ora, canÿe bomna boyabása, José ca uabainá, tojánashjango. Cha inamna Arimatea luarocá y Jesusbe ustoná. )!8Chë shembásengbeñe imojtsemna María Magdalena; María, Santiago y Josebe mamá; y Zebedeobe uaquiñatbe mamá. Jesús tmojanatbontsá ('7Ba shembásengnaca chents̈e imojtsemna y bënocana imojtserreparana. Chëngna, Galileocana Jesús tmojanasto y cha imojanájabuachana. H' 6Chë soldadëngbe amëndayá y chë ínÿenga, Jesús jtsebojanÿama cháftaca tmojanoquedanga, chë fshantse yojuangmë́manama tmojáninÿe ora, y nÿetsca chë yojtsëchnëjuana soyëngama, puerte auatjanánënga imojtsemna y tmojánayana: “¡Ndegombre quem boyabása Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá yomna ca!” K&5Y chënga, Jesús tojtanayenents̈ana, chë cuevëshënguents̈ana tmojánbocana, y Jerusalén, chë uámana bëts pueblo ca uabáinoye tmojánamashjna y ba ents̈ángbioye tmojánebëbuacana. m%S4y chë cuevëshënga obanë́ngaca yojtsëtëfjo y banga Bëngbe Bëtsabe ents̈anga tmojtanayena. $3Y cachora, Bëngbe Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca yojújonÿana ents̈ë́jua tsëntsaca yojtsenájataye, tsbanánocana fshantsoye. Chëjua bënë́jua inauamna y chë tsatsëntsaca inaújonÿana. Fshantse yojuangmë́mana, ndëts̈benga yojtsashtëts̈ana, F#2Pero Jesús cachiñe jabuache tojanoyó y tojanóbana. k"O1Pero ínÿengna tmojánayana: “Cachcá mochjonÿaye, er Elías tayochjabo jabátsbocama ca.” U!#0As chora, chents̈a canÿa tojëftsanótjajo canÿe esponjëshe janguanguama, untja vínoyeca chëshe tojanfchecuacuá, canÿe niñëfjiñe tojananguësëtjo y Jesúsbioye tojanbeconá chaofs̈ema. 9 k/Chca tmojanuena ora, báseftanga chents̈e imojtsemna ents̈anguents̈ana imojtsichamo: “Cha Elías, chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá, bontsechembuana ca.” @y.Chca orna, Jesús chabe biyañe tojanáyebuachena: “Elí, Elí, ¿lema sabactani ca?” (Chca endayana “Ats̈be Bëtsá, ats̈be Bëtsá, ¿ndáyeca cachcá s̈cojonÿá ca?”) X)-Nÿetsto orscana las tresë́ntscoñe, nÿets quem luare yojtseibétata. },Y chë bacna soye ochjajnayata, Jesúseftaca ibojtsecrucificanátnaca cachcá ibojtsóyenguaye. Jesús tojanóbana q[+Cha tojayana Bëngbe Bëtsábeñe puerte yojtsos̈buaché ca. ¡Mora Bëngbe Bëtsá chabuatsbocá, cha ndegombre muábioye tbobobonshánëse!, er cha tonjánayana Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá canmëna ca” —chënga imojtsichamo. T!*“Cha ínÿenga tojëftsatsebacá, pero cachá jéntsbocama ndoñe quenátobena. Cha Israeloca ents̈angbe Rey tojtsemnëse, chë cruzocana chauatastjango, y chca, bënga chábeñe fchtsos̈buáchiye. .U)Chë bachnangbe amë́ndayënga, ley abuátambayënga y chë judië́ngbeñe bëtsëjemëngcá mándayënga cachcá imojtsóyenguaye. Mënts̈á imojtsichamo: hI(y imojtsatsaye: “¡Aca chë icobena Bëngbe Bëtsabe bëts yebna jtsenásatajchcana y nÿe unga tese jëtsjebuana, cach aca mentsbocá! ¡Ndegombre Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá tcomnëse, chë cruzocana matastjango ca!” fE'Y chëjana imojtsachnëjuana ents̈angna, Jesús imojtsóyenguaye, imojtsobests̈fshanenaye '&Utata bacna soye ochjajnayátnaca chënga chents̈e tmojanacrucificá, canÿa Jesusbe cats̈bioica y chë ínÿana chabe uañicuayoica. @y%Y chabe bests̈as̈e juatsboicna canÿe uabemana soye tmojananjo. Chiñe yojétsayana ndáyeca cha tmojancrucificama, mënts̈á: MUA JESÚS ENDMËNA, CHË JUDIËNGBE REY ca. I $Y chora chënga chents̈e tmojanotbiama Jesús jtsebojanÿama. #?#Ya tmojancrucificá orna, chë soldadënga Jesusbe ents̈ayamna, tsbanánoye tmojanë́ts̈ena, chca, jtsetats̈ëmbuama ndabiama yochjanáquedama. "Jesúsbioye vínoye hiéloyeca enájuabniye tmojanabuiyé chaofs̈ema; pero yojaftántia y ndoñe yonjábos̈ena chiye jofs̈iyama.  !Canÿe luare Gólgota ca uabáinoca tmojánashjajna ora (hebreo biyañe chca endayana “Obanabe Bests̈ashe Luare ca”), ;o Chë ents̈anga chents̈ana tmojánbocana ora, tmojánenbets̈e canÿe bacóftaca, Simón ca uabainá, Cirene pueblocá. As, cha tmojanmandá Jesusbe cruz chauetsocutsama. GY chca imnaftsáboyejuanents̈ana, chë shbuenda uafjatsenga ents̈ayá tmojtsanabotsca y cachabe ents̈ayá tmojtanichëtjo, y chora, jacrucifícama tmojanánatse. Jesús tmojancrucificá pYChë́ngnaca imojtsanbuashëtjnaye y cach niñë́fjaca bests̈as̈ents̈e imojtsë́tsjanjnaye. 7Canÿe coronë́sha tmojanapormá uchmas̈ë́fjangaca y tmojanabests̈ajó, y cats̈bioica cucuats̈iñe canÿe niñëfja. Chorna, chabe shecuats̈ents̈e imojtsofshëntsaménts̈enaye y imojtsáboyejuana. Mënts̈á imojtsichamo: “¡Bayté judiëngbe Rey cochtsemna ca!” i KChorna, ents̈ayá tmojtsanabotsca y shbuenda uafjatsenga ents̈ayá mo reycá tmojanichëtjo. 3 _Chents̈ana, chë mandadbe soldadënga Jesús tmojanánatse chë mandadbe bëts yebnents̈a chashjoye y choca nÿetsca soldadënga chabe shë́conana tmojanójoto. < qAs Pilato, Barrabás tbojtanboshjona; tojanmandá soldadënga Jesús jabuache chamotsetsets̈enama y chents̈ana ents̈angbe cucuats̈iñe tbojánboshjona chamocrucificama.  Chora nÿetsca ents̈anga tmojanjuá: —¡Quemuá yochjóbanama, bënga y bëngbe básengbiama castigo chaotsemna ca! X )Ndocá jamama yontsobenama y ents̈anga más jabuache enbouenanama tmojanonts̈ema Pilato tojáninÿe ora, cha tojanmandá búyeshe juabuíyëboñana y nÿetscangbe delante yojtsenacuents̈abiá. Mënts̈á tojánayana: —Ats̈e ndocá chiyátayana, ni chiyatsma quem boyabása chaóbanama. Ts̈ëngaftanga lempe s̈monjama ca. "=Chora Pilato tojtëtanatjá: —¿Ndáyeca? ¿Nts̈amo cha tojobuachjanguá ca? Pero chënga cachiñe tmojanáyebuachena: —¡Motsecrucificá ca! 7Pilato tojanatjá: —¿As, ndayá Jesús, chë Cristo ca uabobuatmáftaca ats̈e chjama ca? Y nÿetscanga tmojanjuá: —¡Motsecrucificá ca! 'GChora chë mandado cachiñe tojanatjá: —¿Chë útatents̈ana nda s̈mojtsebos̈e ats̈e chjëtsboshjonama ca? Y chënga tmojánayana: —¡Barrabás ca! 'GPero chë bachnangbe amë́ndayënga y chë bëtsëjémënga ents̈anga tmojanayënjaná, Barrabás jëtsboshjonama y Jesús chaóbana ca chamuayanama. Pilato chë tribunal ca uabáinents̈e yojtsetbemanëntscuana, chabe shema canÿa tbojanichmó mënts̈á cha jauyanama: “Chë nÿetsca soyënguiñe ts̈abá ama ents̈ábioye ndocá matsborlánana; chabe causa ibeta otjénayoca puerte sënjasufrí ca.” {oEr chë mandado yojtsetáts̈ëmbo, ents̈angna envidia causa Jesús chabe cucuats̈iñe tmojánboshjonama. ONÿetsca ents̈anga chents̈e imojtsemna ora, Pilato tojanatjá: “¿Ts̈ëngaftanga nda s̈mojtsebos̈e ats̈e chjëtsboshjonama, Jesús Barrabás o Jesús, chë Cristo ca monduabobuatmá ca?” T!Chë tempo canÿe uachuana utamená inamna, Jesús Barrabás ca uabainá. zmBashco fiesta ora, chë mandado yojanamana canÿe utamená jëtsboshjonana, nda ents̈anga tmojuabuayaná. )KPero Jesús ni canÿe palabra ndoñe ntjojuana. Chë causa, chë mandado ndoñe yontsetáts̈ëmbo nts̈amo jajuaboyana. Jesús chaóbana ca tmojánayana k~O Chíyeca Pilato tbojantjá: —¿Ndoñe contsuenana lempe nts̈amo acbe contra montsichamcá ca? }w Chë bachnangbe amë́ndayënga y chë bëtsëjémënga Jesús mal imojtsequédantscuana, cha ndocá ntjojuana. U|# Chents̈ana Jesús, chë mandado Pilátbioye tmojanánatse y cha mënts̈á tbojantjá: —¿Aca chë judiëngbe rey cojtsemna ca? Y Jesús tbojanjuá: —Aíñe, aca ndegombre yomncá tcjayana ca. {{ y chánaca chë Alfarerbe Luare tmonjanbuamé, nts̈amo Bëngbe Bëtsá s̈onjanmandacá ca.” Jesús Pilatbe delante z1 Chca, tojanochnëngo nts̈amo Jeremías, chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá, tempscá tojanayancá, ndayá yochjanchnënguama. Chana mënts̈á tojánayana: “Y chë unga bnë́tsana ralbenga tmonjanca, ntsachets̈á chë Israeloca ents̈anga cha tmojanamananacá, LyChíyeca, chë fshantse më́ntscoñama Buiñe Luare ca iuabaina. ixKChcasna, chënga tmojanenoyeuná, chë crocenánacna chë Alfarerbe Luare ca uabaina fshantse jabuámiyana, y chca, canÿe luare jtsebomnama ndayents̈e chë inÿe luarëngocana ents̈anga áshjajnënga jutabuantsama. wChë bachnangbe amë́ndayëngna chë ralbenga tmojtanatbaná y tmojánayana: —Quem crocenánama buiñe echanjuábuashana; nts̈amo leyiñe endayancá, bënga ndoñe quemuátobena chë Bëngbe Bëtsabiama soyënga quëcjnayëtémiñe chana jasegórana ca. wvgAs Judas chë ralbenga Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e yojesëts̈ana, y yojá y yojétsentses̈aye. uyy mënts̈á tojanë́yana: —Puerte bacna soye tijama. Ats̈e canÿe bacna soye ndbomná ts̈ëngaftangbe cucuats̈iñe tijáboshjona chaóbanama ca. Pero chënga tmojanjuá: —¿Chë soye ndayá bëngbiama? Cach aca cochátotats̈ëmbñe ca. ptYJudas, chë boshjuaná, Jesús jóbanama ibojtsemnama tojanuena ora, puerte yojtsenócochinÿena nts̈amo tojánchjanguama, y chë unga bnë́tsana ralbenga chë bachnangbe amë́ndayënga y bëtsëjemë́ngbioye tojtanamba, "s=As, Jesús tmojanëcuébatsëca y tmojanánatse, y chca, Pilato, chë Judeoca Romano mandadbe cucuats̈iñe tmojánboshjona. Nts̈amo Judas tojanóbana ;r qTojanbinÿna ora, nÿetsca chë bachnangbe amë́ndayënga y judië́ngbeñe bëtsëjemëngcá amë́ndayënga tmojánenefjna jenóyeunayama nts̈amo jamëse Jesús chaóbanama. ~quKY Pedro yojenójuaboye nts̈amo Jesús tbojaniyanama. Cha mënts̈á tbojaniyana: “Cabá ngallo ndëcánta ora, aca unga soye cochanjayana ndoñe s̈conduabuatma ca.” Y chents̈ana tojésanbocna y corente ngménaca yojtsenóbos̈achna.opWJChora Pedro tojanonts̈é ichámuana, Bëngbe Bëtsá chas̈otsecastigá ndoñe ndegombre soye stsichámëse ca; yojtsejúraye y yojtsichamo: —¡Chë boyabása ndoñe quetsatabuatma ca! Y cachora canÿe ngallo yojacánta. QoIChents̈ana, chë chents̈e imojtsemnënga Pédrëbioye tmojanobeconá y tmojaniyana: —Ndegombre, ácnaca chë uatsjendayënguents̈á condmëna. Chë contsoyebuambnacá contsoyátëmbana ca. nHPedro cachiñe tojánayana ndoñe bonjanabuátma ca, y mënts̈á yojtsejúraye: —¡Chë boyabása ndoñe quetsatabuatma ca! Hm GChora Pedro bës̈oye yojábocna. Chents̈na, inÿe shembása oservená chábioye tbojáninÿe y chë inÿe ents̈anga tojanë́yana: —Cha, Jesús chë Nazaretocáftaca enjánana ca. 4laFPero Pédrëna, nÿetscangbe delante tojánayana chábioye ndoñe bonjanabuátma ca, mënts̈á jayanëse: —Nts̈amo contsichamcá, ndoñe ques̈nátësertana ca. SkEChëntscuana Pédrëna shjoca yojtsemna, chashjoca yojtsetbemana. Chora, canÿe shembása chents̈a oservená tbojanobobeconá y tbojaniyana: —Acnaca, Jesús chë Galileocáftaca conjánana ca. LjDy imojtsatsëtsnaye: “Cristo, aca ndegombre Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá tcomnëse, ¡momalisiá nda tcmënjajants̈etá ca!” Pedro tojánayana Jesúsbioye ndoñe bonjanabuátma ca i{CChora tmojanonts̈é Jesús juebëbuashëtjnayana, jabuache jants̈etayana y ínÿengna imojtsejuébjants̈etaye, h5B¿Nts̈amo s̈matjayana ca? —cha tojanatjá. As chë ents̈anga tmojanjuá: —Ndegombre cha bëts bacna soye entsebomna; jóbanama bontsemna ca. zgmAChora chë bachnangbe más uámana amëndayá chabe uichëtjonëjuangá yojtsenánts̈ajatanëca, puerte ibojtsetna causa, y tojánayana: —¡Nts̈amo quem boyabása tonjoyebuambacá, Bëngbe Bëtsabiama entsemna mo cha cuafjoyenguangcá, chë chabe Uaquiñá yomna ca cha tonjayana ora! ¿Ndayama más ents̈anga s̈ochjátëjaboto Jesusbe contra chamuayanama? f'@Chora Jesús tbojanjuá: —Aca ndegombre yomncá tcjayana. Y quem sóynaca cbë́yana: Ts̈ëngaftanga s̈mochanjinÿe, ats̈e, Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá, chë nÿets obenana bomnabe cats̈bioica jtsetbemanana y celoca jants̈etëshiñe jtsaboyana ca. yek?Pero Jesús nÿe iytëca yojtsemna. Chíyeca chë bachnangbe más uámana amëndayá tbojaniyana: —Bëngbe Bëtsá Ainabe mándoca cbomandá chas̈cuyana aca ndegombre chë Cristo, chë Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá comna o ndoñe ca. 2d]>As chë bachnangbe más uámana amëndayá tojantsá y Jesúsbioye tbojantjá: —¿Ndocá cochanjayana? ¿Ndayase yojtsemna chë acbe contra montsichamo soye ca? c/=y chata tbojánayana: “Quem boyabása tonjayana canobena Bëngbe Bëtsabe bëts yebna jtsenásatajchcana y nÿe unga tese jtëtsjebuana ca.” bChë bachnangbe amë́ndayënga, chë bëtsëjemëngcá amë́ndayënga y ínÿenga judiëngbe amë́ndayënga imojtsenguaye ndánaca masque uayátsenaye soye Jesusbe contra cháuayanama, as chënga jobenayama cha chaóbana ca jayanama, v`e:Pedro bënocana Jesús tbojanasto, chë bachnangbe más uámana amëndayabe chashjóntscoñe; choye tojánamashëngo y chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca josticië́ngaftaca yojótbema, chca, jtsetats̈ëmbuama nts̈amo yochjopásama. e_C9Chë Jesús tmojánishachënga, tmojanánatse, Caifás chë bachnangbe más uámana amëndayabe yebnoye. Chents̈e chë ley abuátambayënga y chë judië́ngbeñe bëtsëjemëngcá amë́ndayënga tmojánenefjna. ^/8Pero lempe quem soyënga chca entsopasana, cachcá chaotsemnama nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga tmojanayancá ca” —Jesús tojánayana. Cachora nÿetsca uatsjéndayënga tmojtsanëuatjaná y tmojtsanacheta, y Jesús chë uayayë́ngaftaca cachcá tmojesanonÿá. Jesús tmojanánatse chë judiëngbe más uámana amë́ndayëngbioye ?]w7Cachora Jesús ents̈anga tojanatjá: “¿Ndáyeca s̈mojabo espadë́jangaca y ngarotbéngaca ats̈e jishachama, mo ats̈e canÿe bacá uamana ents̈á cuaftsemncá ca? Ats̈e cada te Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca ts̈ëngaftangaftaca sënjántbemana abuátambaye, y choca ndoñe ches̈mátanishache. 3\_6Pero chcasna, ¿ndayá Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá nts̈amo nanjochnëngo? Chiñe endayana nts̈amo entsopasancá jochnënguama canmëna ca.” 2[]5¿Aca ndoñe condë́tats̈ëmbo, ats̈e ats̈be Taitábioye stjaimpádase, cha cachora ats̈biama nanjichamuá bnë́tsana utama más ejércitënga angelotémëngaca? Z4As Jesús tbojaniyana: “Espadëja matosëngbuajonÿá. Nda espadë́jaca tbojóba chana, cach espadë́jaca echanjóbana. QY3Chca orna, canÿe enutá Jesúseftaca yojtsemná, chabe espadëja tojanenosë́ngbotënts̈ena, y chë bachnangbe más uámana amëndayabe oservenábioye canÿe matscuas̈e tbojtsanë́stjango. #X?2Jesús tbojaniyana: —Enutá, moma chë ndayá jabomama tcojabo ca. Chorna, chë ents̈anga tmojanobeconá, Jesús tmojánishache y tmojanánatse. qW[1Cachora Judas Jesúsbioye tojanobeconá y tbojanchuá: —Buajtana, Buatëmbayá ca. Y tbojtanámocho. IV 0Judas, chë boshjuaná, tojanjuabó nts̈amo jamana ents̈anga jinÿanÿiyama ndëmua Jesús bétsemnana. Chíyeca yojáuyana: “Nda chaijauámocho, cha echántsemna. S̈mochjishache ca.” QU/Jesús cabá yojtsóyebuambnantscuana, Judas, canÿe chë bnë́tsana uta uatsjendayënguents̈á, tojánashjango, y cháftaca imojtsemna ba ents̈anga espadë́jangaca y ngarotbéngaca prontánënga. Chënga imojamna chë bachnangbe amë́ndayënga y chë judië́ngbeñe bëtsëjemëngcá amë́ndayëngbe ichmónënga. sT_.Motsbananga, cuajna. Minÿënga, chë boshjuaná ya entsebeconá ca.” Uayayënga Jesús tmojánishache gSG-Chora chë uatsjéndayëngbioye tojtanabo y tojanë́yana: “¿Cabá s̈motsomañe y s̈motsochnañe ca? Ya ora tocjobuache, Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá bacna soye amëngbe cucuats̈iñe mochanjáboshjona. R,As Jesús cachcá yojëftsë́nÿaye, y ungama cachiñe tojtesaná Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama, y cach palabrënga tojánayana. wQg+Y tojtanabo ora, chë uatsjéndayënga cachiñe imnétsomañe; yapa ocnaye causa nÿe imojtsefshétana. lPQ*Uta soyama tojtesaná y mënts̈á Bëngbe Bëtsáftaca tbojanencuentá: “Ats̈be Taitá, ats̈e japadésama ndoñe chas̈ondë́tsemnama jamama ndoñe jopódianësna, nÿe nts̈amo aca cojtsebos̈cá chaotsemna ca.” O7)S̈mochtsefs̈na y Bëngbe Bëtsáftaca s̈mochtsencuéntaye, chca, bacna soye jamama ndoñe chacmondócochënguama. Ts̈ëngaftanga ndegombre s̈montsebos̈e espíritoca Bëngbe Bëtsá joyeunayama, pero cuerpiñe añemo ndoñe ques̈mátsbomna ca” —Jesús tojanë́yana. pNY(Chents̈ana, Jesús chabe unga uatsjéndayëngbioye tojtanabo y chëngna imnétsomañe. Chca tojánanÿena ora, Pédrëbioye tbojaniyana: “¿Ni mo canÿe horatema ts̈ëngaftanga s̈monjobená áts̈eftaca jtsefs̈nana ca? WM''Chora Jesús más natsanoye tojána, tojanoshaments̈é y fshantsóntscoca yojotsejbéna, y mënts̈á Bëngbe Bëtsáftaca tbojanencuentá: “Ats̈be Taitá, jopódianëse moma ats̈e japadésama ndoñe chas̈ondë́tsemnama. Pero nts̈amo ats̈e stsebos̈cá ndoñe chaondë́tsemna, sinó nts̈amo aca cojtsebos̈cá ca.” L)&Jesús tojanë́yana: “Ats̈be ainana puerte ngménaca entsemna, mo jobanamcá. Muents̈e moquedanga y áts̈eftaca s̈mochtsefs̈na ca.” K+%Y Pedro y chë Zebedeobe uta uaquiñata tojë́ftsanëbiats̈e. Choca yojónts̈a puerte ngménaca y corente cochtsets̈enaná jtsemnama. eJC$Chents̈ana, Jesús chabe uatsjéndayëngaftaca canÿe luare Getsemaní ca uabáinoye tojána. Choca tojanë́yana: “Muents̈e motbiama, chëntscuana ats̈e choye chanjá Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama ca.” I{#Pero Pedro tbojaniyana: —Masque chas̈otsemna ácaftaca jóbanama, ats̈e ndoñe quichátayana ndoñe cbonduabuatma ca. Y nÿetsca uatsjéndayëngnaca cachcá imojtsichamo. Getsemaní luarents̈e Jesús Bëngbe Bëtsáftaca tbojanencuentá H/"As Jesús tbojaniyana: —Ndegombre cbëyana, cam ibeta, ngallo cabá ndëcánta ora, aca unga soye cochanjayana ndoñe s̈conduabuatma ca. 3G_!Chora Pedro tbojanjuá: —Masque nÿetscanga ácbeñe os̈buáchiyana chamotsobuets̈e y chamotsacheta, nts̈amo ácaftaca yochjopása causa, ats̈e ndocna te ca. zFm Pero obanënguents̈ana chaitayenents̈ana, ts̈ëngaftangbe natsana Galileoye chanjá ca —cha tojanë́yana. EwChoca Jesús tojanë́yana: —Ts̈ëngaftanga nÿetscanga quem ibeta áts̈beñe os̈buáchiyana s̈mochantsobuets̈e y s̈mochántsacheta, er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe, cha mënts̈á tojánayana: “Chë oveshëngbe abuajë́nÿa chanjóba y chë oveshënga mochantsáshana ca.” Chca ts̈ëngaftangaftaca echanjopása, uayayënga chas̈mojishache ora. lDQBëngbe Bëtsá jëtschuayama tmojancantá chents̈ana, Olivos tjashoye tmojë́ftsanbocana. ?CwY ndegombre cbë́yana, morscana ats̈e ya ndoñe más chë uvasents̈ana obocniye quichaisofs̈iye. Chë tsëm vínoye ts̈ëngaftangaftaca chanjofs̈iye, ats̈be Taitabe amë́ndayoca chamojtsemna ora ca” —Jesús tojánayana. Jesús tojánayana, chábioye ndoñe bonjanabuátma ca Pedro yochjánayanama 6BeQuem vínoye ats̈be buiñe entsemna. Ats̈be buiñe echanjuábuashana ents̈anga chamotsetats̈ëmbuama nts̈amo Bëngbe Bëtsá ents̈anga tojanas̈ebuachenacá aíñe yochjochnënguama. Chë buiñe bëtscá ents̈angbiama echanjuábuashana, chëngbe bacna soyëngama perdonánënga chamotsemnama. WA'Chents̈ana, canÿe coptema vínoyeca tojanaca, Bëngbe Bëtsábioye tbojtanchuá y chë uatsjéndayënga tojanëfs̈as̈é. Y mënts̈á tojánayana: “Nÿetscanga quem coptéments̈ana mofs̈enga. k@OImojtsesantscuana, Jesús tandës̈e tojanca, Bëngbe Bëtsábioye chama tbojtanchuá, tojanjatá y chë uatsjéndayënga tojanats̈atá. Y mënts̈á tojánayana: “Mocñënga, mosënga. Ats̈be cuerpo entsemna ca.” ?9As Judas, chë boshjuaná, Jesúsbioye tbojantjá: —Buatëmbayá, ¿nderado ats̈e chtsemna ca? Y Jesús tbojanjuá: —Ndegombre tcjayana ca. |>qNdegombre, Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemáftaca echanjopása nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe chabiama iuayancá; pero, ¡ts̈a lastema chë bochjáboshjonabiama! Más ts̈abá chabiama manjamna ndoñe ntjónÿnana ca. 9=kAs Jesús tojanë́jua: —Canÿa nda chabe tandës̈e entsefchecuacná cach ats̈e sëntsefchecuacná s̈cnenents̈e, cha uayayëngbe cucuats̈iñe s̈ochanjáboshjona. ,<QChora chë uatsjéndayënga puerte ngménaca imojtsemna y tmojanonts̈é canÿánÿa Jesús jatjayama: —Bëngbe Utabná, ¿nderado ats̈e cha chtsemna ca? ;7Y imojtsesantscuana, Jesús tojanë́yana: —Ndegombre cbë́yana, canÿa ts̈ëngaftanguents̈á uayayëngbe cucuats̈iñe s̈ochanjáboshjona ca. s:_Y tojanibétata orna, Jesús chë bnë́tsana uta uatsjéndayëngaftaca mesë́shents̈e yojtsemna. {9oAs chë uatsjéndayënga tmojanma nts̈amo Jesús tojanamëndacá y chë Bashco fiesta saná tmojanprontá. 8Y Jesús tojanë́yana: —Chë bëts puebloye motsajna canÿe bacobe yebnoye y cha s̈mochjauyana: “Buatëmbayá tonjayana: ‘Ats̈be ora ya echanjobuache, y ats̈e acbe yebnoye sëntsá, Bashco fiesta jamama ats̈be uatsjéndayëngaftaca ca.’ ” 7{Chë Bashco fiesta bojats̈enté, chë levadúraca ndëpormana tandës̈e jasama fiestëntscuana, chë uatsjéndayënga Jesúsbioye tmojanobeconá y tmojantjá: —¿Ndë́moca aca cojtsebos̈e bënga fchaiprontama Bashco saná chacosama ca? 46aY cach orscana Judas yojtsenguaye nts̈ámose y ntseco ora, Jesús chëngbe cucuats̈iñe jayents̈báshejuanama. Jesús chabe uatsjéndayëngaftaca Bashco saná tojanse <5qY tojanatjá: “¿Ntsachets̈á s̈matjtabuénaye y Jesús ts̈ëngaftangbe cucuats̈iñe cbochjayents̈bashejuana ca?” As chëngna, unga bnë́tsana ralbenga tmojtanabuená. 4'Canÿa chë bnë́tsana uta uatsjendayënguents̈á, Judas Iscariote ca uabainá, tojána bachnangbe amëndayë́ngaftaca jencuéntama. K3 Ndegombre cbë́yana, quem luariñe ndayénts̈naca Bëngbe Bëtsabe soyëngama chamojtsabuayiyná chents̈e, nts̈amo quem shembása tojamámnaca becá mochanjëftsóyebuambaye, chca, ents̈anga chabiama chamotsenójuabnama ca —Jesús tojanë́yana. Judas tojána bachnangbe amë́ndayëngbioye, Jesús chamuishachama !2; Nts̈amo chë shembása tojamcá, chë botamana uanguëts̈e béjaye ats̈be cuerpiñe jabués̈cjëse, cha s̈ontseprónta ats̈e juatbontsa tescama. 15 Er chë ndbomnëjémëngna nÿets tempo ts̈ëngaftangbeñe mochanjë́ftsemna, pero ats̈e ts̈ëngaftangaftaca ndoñe nÿets tempo quicháisemna. %0C Jesús chë soye tojanuena; as tojanë́yana: —¿Ndáyeca ndoñe cachcá quem shembása s̈mochanjonÿaye ca? Nts̈amo tonjamcá ts̈abá entsemna. /w Chamna, matmënjobenanga chë béjaye becá crocenánama juiyana y chánaca ndbomnëjémënga matmënjújabuache ca. $.AChë uatsjéndayënga chca tmojáninÿe orna, tmojanotjayaná y tmojanonts̈é ichámuana: —¿Ndáyeca nÿe bonamente chë soye chca yojtsemna ca? @-yChëntscuana canÿe shembása Jesúsbioye tojanabeconá. Chë shembásana tojanamba canÿe alabastro jarrëtema, jútjena canÿe puerte uámana botamana uanguëts̈e béjayeca. Jesús mesë́shents̈e yojtsemnëntscuana, chë shembása chabe bests̈as̈iñe chë botamana uanguëts̈e béjaye tbojanbues̈cja. {,oJesús Betania pueblents̈e yojtsemna, Simón chë bacna nguayanánaca s̈ocá ca uabobuatmabe yebnents̈e. F+Pero imojtsichamo: “Quem fiestëntscuana ndoñe, ents̈anga yapa muanjónts̈a enbouenanana ca.” Canÿe shembása botamana uanguëts̈e béjaye Jesusbe bests̈as̈iñe tbojanbues̈cja Z*-Tmojanenojuabó y tmojanenoyeuná jtseíngñase Jesús jishachama, y jtsóbama. H) Chëntscuana, chë bachnangbe amë́ndayënga y chë judië́ngbeñe bëtsëjemëngcá mándayënga tmojánenefjna, Caifás, chë bachnangbe más uámana amëndayabe bëts yebnents̈e. 7(g“Ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, uta te y chë Bashco fiesta echántsemna y Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá ínÿengbe cucuats̈iñe mochanjáboshjona chamocrucificama ca.” Chë fiesta inamna jtenójuaboyama Bëngbe Bëtsá chë judiëngbe bëts taitanga Egiptocana tojánatsebacama. V' 'Lempe chca tojánayanents̈ana, Jesús chabe uatsjéndayënga tojanë́yana: ~E}L|{zzJyxxwqvu+tXss+rcq|poon`mmLl$kjjihhgYffHee@d1cPbbdb `_ ^]]=\@[lZYYX4WJVUTTRQP%=l<;;.:9998w77(6e54w3p22^10// .u--,,+R*.))z(()''%%7$|#"C!!` 1J W -fV Q bKVi Y Jesús aíñe tojanalesenciá; as chë bacna bayëjënga chë ents̈ábents̈ana tmojésanbocana y chë cots̈ë́ngbeñe tmojánamashjna. Cachora chë mo uta uaranga cots̈ënga batsjocana peñës̈ëjana uafjajónayoye imojtsoshbuets̈e y yojtsatajo. h as chë bacna bayëjënga Jesúsbioye tmojanimpadá: —Chë cots̈ë́ngbioye s̈michamó, chë́ngbeñe fchayamashjna ca. Og Chents̈a béconana ba cots̈ënga imnajena, batsjoca imnétsosañe; \f1 Y ts̈a Jesús ibojtserruana chë luarents̈ana ndoñe chaondëtëbuacanama. Ae{ Chents̈ana Jesús tbojantjá: —¿Nts̈amo cabaina ca? Y chë bacna bayëjëngbe juábnaca cha tbojanjuá: —Ats̈na Legión ca sënduabaina, bëtscanga fsëndmëna causa ca. |dqChca tbojaniyana, er Jesús chábioye tbojaniyana: —¡Bacna bayëjbe juabna, chábents̈ana maisebocna ca! @cyy mënts̈á yojtsáyebuache: —¿Ndayá áts̈eftaca cojtsebos̈e, Jesús, celoca Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá? ¡Bëngbe Bëtsabe delante cboimpadá, ndoñe s̈catjatsets̈ená ca! tbaJesúsbioye bënocana tbojáninÿe ora, chábioye tojanótjajo y chabe natsanoica yojoshëntsaments̈iye; a Nÿets tempo, bnëté y ibeta, obanëngbe cuevëshënguenache y tjañenache yojánana yoye, y ndëts̈béngaca enotsets̈enaye. @`yer ba soye cadenë́juangaca y inÿe soyë́ngaca cha nÿetsá tmojanbatsëca, pero cha nÿetsca soye yojtsátabebe y yojtsenájaca, y ndocná yonjobenaye cha bonguana chaotsemnama. _Chë boyabásana, obanëngbe cuevëshënguenache inoyena, y ndocná yonjobena cha jtsebátsëcana, ni mo cadenë́juangaca; 4^aJesús barquë́shoicana tojánastjango, y cachora, chë obanëngbe cuevëshënguents̈ana canÿe ents̈á, bacna bayëjbe juabna uambayá, tojánbocna y tbojanjébengo. k] QChents̈ana, uafjajónaye chenguánoica tmojánashjajna, Geraseno ca uabaina ents̈angbe luaroye. E\)Chama, chënga puerte auatjanánënga imojtsemna y mënts̈á imojtsenatsëtsnaye: “¿Nda quem boyabása yomna? Cha tonjayana y chë binÿia y chë béjaye tmonjoyeuná ca.”8[i(Chora chabe uatsjéndayënga tojanë́yana: —¿Ndáyeca ts̈a s̈mojtsauatja? ¿Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftanga jujabuáchama yobenama cabá ndoñe s̈montsos̈buaché ca? aZ;'As Jesús tojantsbaná, chë binÿia tbojanácacana, y chë bëts uafjajónayoye tojánayana: —¡Natjë́mbana cochtsemna! ¡Bonguana ca! Y cachora chë binÿia yojëtstëcja, y lempe bonguana yojtsatsmëna. mYS&Y chëntscuana, barquë́sha stëts̈oica, tsënts̈enë́shañe Jesús yojtsomañe. Chora chë uatsjéndayënga tmojtsanfs̈ená y tmojaniyana: —¡Buatëmbayá! ¿Tondayana cmontsents̈amna bënga chas̈otsënatjëmbama ca? TX!%Chents̈ana, chë uafjajónaye béjayiñe ts̈a jabuache binÿia yojóshjango; olëshënga chë barquë́sha imojtsë́tsbotsana, y chë causa chë barquë́sha yojónts̈a búyesheca jtsobuajútjiana. NW$Chorna, chë ents̈anga jesabáshejuanëse, chë uatsjéndayënga Jesús tmojtsanánatseñe, cach yojánenjaquena barquë́shañe; y inÿe ents̈ángnaca inÿe barquë́shangañe tmojanasto. V#Cach te, yojtseibétatana ora, Jesús chabe uatsjéndayënga tojanë́yana: “Uafjajónaye chenguana cuajna ca.” OU"Tondaye yonjanabuatambá ndoñe cuentë́ngaca ntsemëncá; pero chabe uatsjéndayëngna lempe yojanabuayiyná, cánÿenga tmojtsemna ora. Jesús chë binÿia y chë béjaye bonguana yojë́tsbema ?Tw!Chca Jesús Bëngbe Bëtsabe soyëngama ents̈anga yojanabuatambá, ba cuentënguents̈ana, mo chë tmonjouena cuentcá, ntsachets̈á chë ents̈anga josértama tmojobenacá. S pero tcojajé orna, jójuana, y jajañe chë más bëts betiye jóbemana, ba bëts buacuashë́ngaca; chíyeca chë jaja shlofts̈ënga jana y chiñe uajajonëtemëngá jauábopormana ca.” Ndáyeca Jesús cuentë́ngaca ents̈anga yojanabuayiyná !R;Endmëna mo canÿe mostaza jénaye jajoca tcojajecá. Ndegombre, nÿetsca quem luarents̈a jenayëngama, mostaza jénaye chë más básetema endmëna; Q)Jesús mënts̈ánaca tojanë́yana: “¿Ndayacá Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana yomna, o ndaye sóyeca nanjopódia chama jábuayenama? 9PkY chë meshënga ya tojtsebóchichna orna, játbanama jabocnana, chë saná josháchiñama ora ya tojobuácheyeca ca” —Jesús tojánayana. Chë mostaztiye jenayama cuento 3O_Chë fshantse cachabe ponto jamana ndayánaca chiñe chaójuama; natsana tsbuanachëtema jóbocnana, chents̈ana chë espiga, y chents̈ana chë meshënga jashájonana. CNmasque cha cada ibeta jtsojájuana y bnëté jotsbanama, ibeta o bnëté, chë jénayents̈ana juabocnana y juájuana, nts̈amo chca yojtsájuajnama chë boyabása ntjatstats̈ëmbcá. 'MGJesús mënts̈ánaca tojanë́yana: “Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana endmëna mo nts̈amo canÿe boyabása jénaye tojuatbontsá ora echandbopasacá: 1L[Er nda Bëngbe Bëtsabe soyëngama ts̈abá tbojosertá, Bëngbe Bëtsá echanjama cha más ba soyëngama chabosertama; pero nda chë soyëngama josértama ndoñe tontsebos̈á, chë nÿe bats̈á ibosertana soyëngama bochántsebnatjëmba ca” —cha tojánayana. Chë ojuajna jenayama cuento FKY mënts̈ánaca Jesús tojanë́yana: “Ts̈abá s̈mochjájuaboye nts̈amo s̈mojtsuenanama. Nÿe bats̈atema s̈mojouenëse, nÿe bats̈atema cmochanjósertaye; pero aíñe ts̈abá s̈mojouenëse, chama corente cmochanjósertaye; y Bëngbe Bëtsá echanjama ts̈ëngaftanga más soyëngama chacmósertama. =JuChë jouenama tmojtsobenënga, s̈mochjouena ca.” INdocna yoiytë́mena soye ntjinÿencá queochaisoquéda, y chë ndótats̈ëmbo soye ntsotats̈ëmbcá queochaisoquéda. gHGMënts̈ánaca Jesús tojánayana: “Ndocná juiyëbana canÿe uajuinÿanë́sha cajonëshe o jutsnë́sha tajsoye juajájuama. Ndoñe; uajuinÿanë́sha juiyëbana tsbanánoca juajájuama, lempe chaotsebínÿnama. rG]Pero ínÿenga mondmëna mo chë uanguaniñe yojuatquë́cjana jenaycá. Chëngna Bëngbe Bëtsabe palabra botamana mochanjouena; nÿets ainánaca mochántseprontana chiñe jtsos̈buáchiyama. Mo canÿe betiye becá ts̈abá tojtseshajuancá, chënga bëtscá ts̈abe soyënga Bëngbe Bëtsabiama mochántsama. Inÿenga ínÿengbiama más bëtscá soyënga mochanjama; y chca, ínÿenga mochántsemna mo chë unga bnë́tsana meshe tojanshajo jenaycá, ínÿenga mo chë chnë́nguana bnëtsancá, y ínÿengna mo chë patse meshënga tojanboté jenaycá ca” —Jesús tojánayana. Chë uajuinÿanë́shama cuento AF{pero quem luarents̈a soyë́ngaca oyejuayënga jtsemnama yapa mochántsebos̈e, y nÿe bomnana jëftsebomnama yapa mochanjésenojuabnaye. Chë soyama y inÿe ba soyëngama yapa enócochinÿena causa, Bëngbe Bëtsabe soyëngama echantsebnë́tjomba, y ndoñe quemochátama nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojayancá. E}Inÿenga mondmëna mo chë uchmë́shangañe yojuatquë́cjana jenaycá. Chënga Bëngbe Bëtsabe palabra mochanjouena, ?Dwpero ndoñe nÿets tempo chana jocochájuana; y chca, ndoñe bayté Bëngbe Bëtsáftaca ntjëftsemnëngana, ndoñe yapa tmontsas̈buaché causa. Inÿenga mochantsë́buayënja, y Bëngbe Bëtsábeñe betsos̈buáchiyama mochanjasúfrianga; chíyeca chënga Bëngbe Bëtsabe palabra cachcá mochanjesonÿaye. C9Inÿe ents̈anga mondmëna mo chë ndëts̈benguiñe yojuatquë́cjana jenaycá; chëngna Bëngbe Bëtsabe palabra jouenana y oyejuayënga jtsemnana; +BOBásefta ents̈anga mondmëna mo chë benache juachañe yojuatquë́cjana jenaycá. Chëngna Bëngbe Bëtsabiama soyënga jouenana; pero chora Satanás betsco jabana, chëngbe ainaniñe yojtsemna Bëngbe Bëtsabe palabra jabétsabuajuanama, chënga chiñe ndoñe chamondëtsos̈buáchema. GAChë jená endmëna chë ts̈abe noticiëngama abuayiynayá. @# Chents̈ana, Jesús tojanë́yana: “¿Quem cuentama ndoñe tcmonjósertase, nts̈amo chcase nÿetsca cuentëngama cmochjóserta ca? 9?k Chca, masque becá chamotsafs̈na, ndoñe chamondobená chë Bëngbe Bëtsabe soyënga jinÿama; y masque becá chë soyënga chamouena, ndoñe queochátësertana, chënga Bëngbe Bëtsábioye ndoñe chamondëtobéconama, y cha ndoñe chaondáperdonama ca.” Jesús chë jenabe cuentama tojanabuayená x>i As Jesús tojanë́jua: “Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftanga cmontsinÿanÿná nÿetsca chë mo iytëmencá yomna soyënga chabe amë́ndayama, pero chë ínÿengbioye ndoñe; chë soyëngama chënga lempe cuentë́ngaca sëntsëtsëtsná. 7=g Chents̈ana, Jesús canÿa yojoquéda ora, chë chabe béconana imojtsemnënga chabe bnë́tsana uta uatsjéndayëngaftaca, tmojantjá ndayá chë cuento bétsayanama. <7 Y chents̈ana, Jesús más tojánayana: “Chë jouenama tmojtsobenënga, s̈mochjouena ca.” Ndáyeca Jesús cuentë́ngaca yojánabuatambaye (;IPero inÿe meshëngna, uanguaniñe yojuatquë́cjana, y bëtscá ts̈abe shajuanënga chiñe yojóbocna: ínÿenache, canÿe meshents̈ana unga bnë́tsana meshënga yojóbocna; ínÿenachna, chnë́nguana bnë́tsana meshënga; y ínÿenachna patse meshënga ca” —cha tojánayana. ':GInÿe meshëngna uchmë́shangañe yojuatquë́cjana; chë uchmashá yojuájua ora, lempe yojtsatscué, y chca, chë jénayents̈ana tondaye yonjuashájona. u9cpero yojuábocna orna, puerte yojojënÿána y yojtsancta; y yojtsábojo yapa tbëtëjënga tondaye causa. 38_Inÿe meshëngna ndëts̈benguiñe yojuatquë́cjana, ndoñe yapa fshantse binÿnents̈e. Chiñna betsco yojuábocna, ndoñe yapa jashenocana fshantse yojanmëna causa; 7%Yojtsëjquëshaye orna, básefta jénaye benache juachañe yojuatquë́cjana; pero jaja shlofts̈ënga imojástjajna y lempe imojtsósañe. V6%“S̈mochjouena; canÿe jená chë jénaye jaujquëshama yojë́ftsebocna. X5)Chora cuentë́ngaca ba soyëngama tojanabuatambá. Mënts̈á tojanë́yana: 4 ;Chents̈ana, uafjajónaye tsachoca Jesús tojtëtanonts̈é Bëngbe Bëtsabe soyëngama jabuátambama. Mallajta ents̈anga tmojanobeconá causa, chë uafjajónayents̈e yojanamna canÿe barquë́shoye Jesús tojánas̈ëngo y tojanótbema; y chë ents̈anga tsachoca imojtsemna. 03Y#Er ndánaca, nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá tojtsamá, jtsemnana ats̈be cats̈ata, ats̈be uabena y ats̈be mamá, ats̈be ndegombre pamillanguents̈á ca. 29"Chents̈ana, chë chabe shëconanana tbiamanë́ngbioye jarrepárase, tojánayana: —Quemënga mondmëna ats̈be mamá y ats̈be cats̈átanga. p1Y!Chora cha tojanë́jua: —¿Nda ats̈be mamá yomna, y ndëmuanÿenga ats̈be cats̈átanga ca? :0m Chë ba ents̈anga chents̈e chabe shë́conana imojtsetbiámanëngna, chora tmojaniyana: —Acbe mamá, acbe cats̈átanga y uabénanga shjoca montsemna; aca cmontsenguá ca. /%Chëntscuana, Jesusbe mamá y cats̈átanga choye tmojánashjajna, pero nÿe shjoca imojtsemna; y canÿa tmojanichmó cha jachembuama. .Jesús chca tojanë́yana, er chënga imojtsichamo cha bacna bayëja ibojtsambá ca. Chë Jesusbe ndegombre pamíllanguents̈ënga B-}pero chë Uámana Espíritbiama ndoñe ts̈abá ichámëngna ndocna te queochátaperdonaye, er nÿetsca tescama castigánënga jtsemnama chënga jtsamnana ca” —Jesús tojánayana. J, “Ndegombre cbë́yana, Bëngbe Bëtsá ents̈angbe nÿetsca bacna soyënga echanjáperdonaye, y nts̈amo Bëngbe Bëtsabiama y ínÿengbiama ndoñe ts̈abá tmontsichamo soyë́ngnaca; i+K“Ndocná quenátobena canÿe corente añemo bomna ents̈abe yebnoye jamashënguana y chabe soyënga jtsebocana, ndoñe natsana tconjshétsebatsëquëse. Nÿe tcojshétsebatsëquëse cocayé cuanjobenaye cha jefcana. N*Y cachcá, Satanás y chábenga ndoñe tmontsenëyeunana y cachabe contra tojtsemnëse, chabe amë́ndayana ndoñe más queochátstotona; y cha ya ndoñe más chëngbe amëndayá queochátsmëna. )Cachcá, canÿe yebnents̈e pamíllanga tmojtsenojatá y tmojtsenáyase, chë pamíllanga ndoñe ts̈abá nÿets tempo quemochátsmëna. x(iCanÿe amëndayábents̈e ents̈anga tmojtsenojatá y tmojtsenáyase, chë amë́ndayana ndoñe ntjatotonana. 'Chënga chca imojtsichámuama, Jesús chënga tojánachembo, y cuentë́ngaca tojanonts̈é jáuyanana, jinÿanÿiyama chënga canÿe ndoñe ndegombre soyiñe imojtsemnama, mënts̈á: “¿Nts̈amo Satanás nantsobena cachá jtenábocnama ca? <&qY chë ley abuátambayënga Jerusalenocana tmojánashjajnëngna Jesusbiama mënts̈á imojtsichamo: “Chabe ndegombre mandayá Beelzebú, cach Satanás yojtsemna. Cha, chë bacna bayëjënga amëndayá, Jesúsbioye obenana tbojats̈etá ents̈ángbents̈ana bacna bayëjënga chauatëbuacnama ca.” *%MJesusbe pamíllanga nts̈amo cha yojtsepásama tmojántats̈ëmbona ora, tmojána cha jetsbets̈ama, er ents̈anga imojtsencuéntaye cha opá tojtsanóbema ca. ?$wChents̈ana, Jesús yebnoye tojtanamáshëngo, y ts̈a ents̈anga chents̈e tmojanójoto; chë causa, ni cha ni chabe uatsjéndayënga, ni mo jasama luare ndoñe imontsebomna. L#y Judas Iscariote, chë chents̈ana ndoñe baytesna, Jesús uayayëngbe cucuats̈iñe bochjanboshjoná. Ley abuátambayënga tmojánayana, Jesús Satanásbents̈ana obenana tojanóyëngacñe ca |"qAndrés, Felipe, Bartolomé, Mateo, Tomás, Santiago, Alfeobe uaquiñá; Tadeo, Simón chë celote ca uabobainá; !)Santiago y chabe uabentsá Juan, Zebedeobe uaquiñata, chata tojanëbaye “boanerges ca”, y chca endayana “uajuesayabe uaquiñata ca”; s _Mënga mondmëna chë bnë́tsana uta bocacánënga: Simón, chë ndábioye Pedro ca Jesús tbojanabaye; a;y chënga obenana tojanats̈atá ents̈ángbents̈ana bacna bayëjënga jtëbuacanama. 'Chora, chënguents̈ana bnë́tsana útata tojanëbuáyana, chamotsetjëmbambnama, y Bëngbe Bëtsabe soyëngama ents̈anga chámabuayenama; "= Chents̈ana, Jesús canÿe batsjoye tojántsjua, y ndëmuanÿenga ts̈abá tbojanínÿnanënga tojánachembo. Y chëngna chábioye tmojanobeconá. 2] Pero Jesús puerte tojanamëndá, nda cha bétsemnama ents̈angbe delante ndoñe chamondëtsichámuama. Jesús chë bnë́tsana uta uatsjéndayënga tojanabacacá |q Y chë bacna bayëjënga uambayëngna, Jesús tmojinÿe ora, betsco chabe shecuats̈ents̈e imojtsofshëntsaménts̈enaye, y chë bacna bayëjë́ngbeyeca mënts̈á imojtsáyebuache: “¡Aca Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá condmëna ca!”  Er cha banga tojanashná, y chë causa, nÿetscanga s̈ocana bomnënga chábioye tmojanojuatsënts̈ená cha jabojajuama. 5c Jesús chabe uatsjéndayënga tojanë́yana: “Motsajna y canÿe barquë́sha ats̈biama s̈mochjuaprónta, ts̈a ents̈anga ndoñe chas̈mondë́tsatsënts̈nama ca.” }sInÿe ents̈ángnaca chábioye tmojanobeconá Judeocana, Jerusalenocana, Idumea ca uabaina luarocana, Jordán béjaye chenguanoicana, Tiro y Sidón pueblëngocana. Chënga tmojanobeconá, Jesús ts̈a bëts soyënga yojtsamama tmojanuena ora. Chents̈ana, Jesús chabe uatsjéndayëngaftaca tojanoluaré mar béjaye tsachoye, y Galileocana bëtscá ents̈anga tmojanasto. oWPero chë fariseungna, chents̈ana tmojésanbocana ora, Rey Heródesbe ustonë́ngaftaca tmojanenoyeuná Jesusbe contra, y tmojanonts̈é juabnayana nts̈amo jamëse Jesús jóbama. Mallajta ents̈anga Jesúsbioye tmojanobeconá 7gChora Jesús rábiaca y ngménaca chë fariseunga tojanënÿanÿé, chënga ainaniñe josértama ndoñe montsebos̈e causa; y chë buashana cucuats̈e bomnábioye tbojaniyana: —Macuenÿanëjaná ca. As chë boyabása tojanacuenÿanëjaná, y chora ts̈abá chëts̈a yojtsatamna cach inÿets̈acá. \1Y chë fariseunga tojanatjá: —¿Ndayá yojtselesenciana ochnayté jamama, ts̈abe soye o ndoñe ts̈abe soye? ¿Jatsbocama o jtsepochócama ca? Pero chënga ndocá tmonjanjuá, nÿe iytëca imojobiama. ucChora Jesús chë buashana cucuats̈e bomnábioye tbojaniyana: —Chents̈e, ents̈angbe delante motsa ca. 0YChë fariseunga chiñe imojtserrondana jinÿama nderado Jesús chë ochnayté chábioye tabuanjashnama, as chca chënga jtsebomnama ndaye sóyeca cha mal jaquédana.  ;Chents̈ana, Jesús cachiñe chë judiëngbe enefjuana yebnoye tojésanamashëngo; y chents̈e canÿe boyabása yojtsemna, buashana cucuats̈e bomná. }sChíyeca, Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá, ndayá ents̈á ochnayté tojtsama sóynaca jtsemándayana ca.(IY Jesús más tojánayana: —Bëngbe Bëtsá ochnayté ents̈abiama tojama y ents̈á ndoñe tbonjánbema nÿe chë ochnayté ndoñe chaondëtrabajama. 5cChca ora, Abiatar chë judiëngbe bachnangbe más uámana amëndayá inamna ora, David Bëngbe Bëtsabe yebnoye yojámashëngo, y chë luarents̈e Bëngbe Bëtsá yojamnama inÿinÿnaye tandës̈ënga yojase; y chë cháftaca imojánajna ents̈ángnaca yojáts̈ataye. Y chë tandës̈na nÿe bachnangbiama belesenciana jasama. Masque David chca tojanma, Bëngbe Bëtsá ndoñe tonjánayana David canÿe bacna soye tojanma ca. B }Pero cha tojanë́jua: —¿Ndoñe s̈mëndualía y s̈mondë́tats̈ëmbo nts̈amo Rey David y chabe enutënga tmojanmama shë́ntseca imojtsemna ora y jasama yojtsëjaboto ora? 0 YChë fariseunga chca imojinÿe ora, Jesúsbioye tmojaniyana: —Minÿe. ¿Nts̈amo acbe uatsjéndayënga montsamcá, ndoñe quenátslesenciana ochnayté jtsamama ca?  5Canÿe ochnayté, Jesús canÿe jajajana yojtsaye; y chabe uatsjéndayënga chëjana imojtsachnëjuana ora, tmojanonts̈é trigo juatabebiana. 9 kY cach ndoñe, chë tojtseshayana vínoye tanguá jasabenguiñe ntjataftsuámayana; er chë jasabenga jtseshébëfjuana y chë vínoye jtsabuáshanana, y chë vínoye y chë jasabenga tondayama ntjatoservénana. Chíyeca comna, chë tojtseshayana vínoyna tsëm jasabenguiñe juaftsuámana; chca, chë jasabenga y chë vínoye josérviana ca” —Jesús tojánayana. Jesusbe uatsjéndayënga canÿe ochnayté trigo tmojanátabebe y“Ndocná, canÿe tanguá ents̈ayá, base tsëm ents̈ë́juaca jtarméndana; chca tcojamëse, chë tsëm ents̈ë́jua jtsabéconana y chë tanguá ents̈ayá más jtsatanë́canana, y chca, chë uátanëcniñe más bëtsiñe jtsabemana. 'GPero ora echanjobuache y chë boyabása chë́ngbents̈ana mochantsánatseñe; chora cocayé chë ófjanënga echántsamna tondaye ntjascá jtsemnana. Nts̈amo chë tojobouamá boyabása y chë ofjanë́ngaftaca endmëncá, cachcá endmëna ats̈e y ats̈be uatsjendayë́ngaftacnaca. 3As Jesús tojanë́jua: —Chë casamento fiestents̈e, chë ófjanënga saná ndoñe ntsabuáshebenana. ¿Nts̈amo chca ndoñe nántsemna? Chë tojobouamá ents̈á chë́ngaftaca tojtsemnëntscuana, chë ófjanënga bëtscá jasana y cháftaca oyejuayënga jtsemnana. Canÿe, Juan chë Ubayanabe ústonënga y chë fariseungbe usetonënga, Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama tondaye ntjascá imojtsemna ora, básefta ents̈anga Jesúsbioye tmojanobeconá y mënts̈á tmojaniyana: —Juanbe ústonënga y chë fariseungbe usetonënga monduamana tondaye ntjascá jtsemnana Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama. ¿Ndáyeca acbe uatsjéndayënga ndoñe chca ca? 9Jesús chca tojanuena; as mënts̈á tojanë́jua: —Chë salud tmotsobomñënga, ashnayá ndoñe ntsëjabótana, pero chë s̈oquëngna aíñe. Y ats̈e ndoñe chiyátabo chë Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá amënga jabáchembuama, ndayá chë bacna soye amënga imomna ca juabnayënga áts̈bioye jabáchembuama ca. Jesús tmojantjá chë Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama tondaye saytescama )Chë fariseunga y chë ley abuátambayënga, chë ents̈ángaftaca Jesús yojtsesama tmojáninÿe ora, chabe uatsjéndayëngbioye tmojanatjá: —¿Ndáyeca ts̈ëngaftangbe buatëmbayá, ents̈anga impuesto atjanayë́ngaftaca y bacna soye amë́ngaftaca yojtsesá ca? Tojanopasá, Jesús Levibe yebnents̈e yojtsesaye, y banga Romocama ents̈anga impuesto atjanayënga y inÿe bacna ents̈anga, mesë́shents̈e cánÿiñe imojtsetbiámana, Jesús y chabe uatsjéndayëngaftaca; er ba ents̈anga cha imojústona. oWChents̈ana yojtsataye orna, Jesús tbojáninÿe Levíbioye, Alfeobe uaquiñá, yojtsanotbemañe, ents̈anga impuesto atjanayacá inétsotrabajañe. Chora Jesús tbojaniyana: “S̈masto ca.” Y Leví tojantsbaná y tbojanasto. ! Chents̈ana, Jesús cachiñe chë uafjajónaye tsachoye tojesaná; ba ents̈anga chábioye imojobeconá, y Jesús yojtsabuátambaye. Q Cachora chë jama ndobená tojtantsbaná, chabe tjuashe yojesocñe, y ents̈angbiajana chents̈ana yojésebocna. Chama nÿetsca ents̈anga imojenjnaná y Bëngbe Bëtsábioye imojtsatschuanaye, y mënts̈á imojtsichamo: “Nÿa ndocna te ts̈a bëts soye chemuáisinÿe ca.” Jesús, Levíbioye tbojanchembo chabuastama c? “Ats̈e cbëyana, matëtsbaná, acbe tjuashe mesocñe y acbe yebnoye motsatoñe ca.” f~E Y chca, mora ats̈e cbochanjínÿanÿiye Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá quem luariñe obenana yobomnama, ents̈anga bacna soyëngama jáperdonama ca” —Jesús tojánayana. Y chë jama ndobenábioye tbojaniyana: g}G ¿Ts̈ëngaftangbiama ndayá más paselo nántsemna ts̈ëngaftangbe delante chë jama ndobenábioye ats̈e jauyanana: ‘Acbe bacna soyënga tcbontseboperdoná’, o ‘Matëtsbaná, acbe tjuashe mesocñe y motsa ca’? 9|kPero Jesús cachora lempe yojtsetáts̈ëmbo nts̈amo chënga ainanoca imojtsejuabnacá; as tojanë́yana: “¿Ndáyeca chca ts̈ëngaftanga ainaniñe s̈mojtsejuabná? {“¿Nts̈ámoyeca quem boyabása chca yojtsichamo? Jesús ndoñe ts̈abá Bëngbe Bëtsabiama quenátichamo; mo chábioye cuafjoyenguangcá entsemna. Ndocna ents̈á quenátobena ínÿabioye bacna soyëngama japerdónana; nÿe Bëngbe Bëtsana aíñe ca.” |zqChents̈e báseftanga judiëngbe ley abuátambayënga imnatbemana; chënga chora mënts̈á imojtsejuabnaye: PyJesús tojáninÿe chënga ts̈a imojtsos̈buaché chë s̈ocá jáshnama cha yojanobenama; as chë jama ndobenábioye tbojaniyana: “Sobreno, mouena; acbe bacna soyënga tcbontseboperdoná ca.” yxkPero ndoñe tmonjanobená Jesús yojtsemnoye cha juambana, ts̈a ents̈anga causa. Chcasna, chë canta boyabásenga yebna tsbanánoca, Jesusbe tatsëtsoca bats̈á tmojánatëfjo y chëjana chë jama ndobená tjuashiñe tmojanë́stjango. nwUChora tojanopasá, canta boyabásenga tmojánashjango, canÿe ents̈á jama ndobená imojtsaismana. Vv%Mallajta ents̈anga chents̈e tmojanójoto; chë causa chë yebnents̈e ya tondaye más luare ents̈angbiama yontsemna, ni mo chë amashjuanents̈e, y Jesús Bëngbe Bëtsabe soyëngama yojtsabuayiynaye. u {Chents̈ana, Jesús Capernaumoye tojtanashjango; y ents̈anga imojátats̈ëmbona, Jesús yebnents̈e yojtsatsmënama. t '-Pero chë boyabásana, chents̈ana tojë́ftsanbocna y cachora yojónts̈a nÿetsquénache ents̈anga yapa acúntayana Jesús tbojanshnama. Chë causa, Jesús ndoñe yontsobena ents̈angbe delante pueblënguenache jtsanana, ndayá nÿe chë pueblënga béconana y nÿetsca chë ents̈anga ndoyena luarënguiñe yojánana; pero nÿets luarëngocana chábioye ents̈anga imojánashjajuana.cs A,—Mouena; ndocnábeñe quem soye cattsecuéntaye; nÿe Jerusalenoca báchnëbioye motsa y cha cochjinÿinÿiye aca mora ya ts̈abá cojtsatsmënama. Chora cochjuáts̈ëmbona nts̈amo Moisés chabe leyiñe tojanmandacá, Bëngbe Bëtsábioye chama jëtschuayama, chca, nÿetsca ents̈anga chamotats̈ëmbona mora ya ts̈abá cojtsatsmënama ca. Tr #+Chora Jesús chábioye tbojtanichmó, pero puerte mënts̈á tbojanmandá: Uq %*Y cachora chë s̈ocana tbojtsanóbojuanañe y ts̈abá yojtsatsmëna. p )Jesús chabiama tbojanongmé; cucuáts̈eca tbojánbojajo y tbojaniyana: —Aíñe së́ntsebos̈e. ¡S̈ocana cbotsebojuaná ca! ]o 5(Chents̈ana, canÿe boyabása bacna nguayanánaca s̈ocá Jesúsbioye tojanobeconá; y joshaménts̈ase mënts̈á tbojanimpadá: —Aca tcojtsebos̈ëse, aca catjobenaye ats̈be s̈ocana jtsebojuánama ca. n 'Y chents̈ana, Jesús yojánana Bëngbe Bëtsabiama ents̈anga abuayiynaye chë judiëngbe enefjuana yebnënguenache, nÿets Galileiñe, y ents̈ángbents̈ana bacna bayëjënga yojtëbuacana. Jesús, canÿa bacna nguayanánaca s̈ocábioye tbojanshná 5m e&Y Jesús tojanë́yana: —Inÿoye cuajna, cam béconana pueblëngoye, chíñnaca Bëngbe Bëtsabe soyëngama ents̈anga chayábuayenama; er chama ats̈e sënjabo ca. Ll %y tmojtsaninÿena ora tmojaniyana: —Nÿetscanga cmontsenguá ca. Ak $Pero Simón y chabe enutëngna tmojána jetsenguanguama; Ij  #Yëfsana cabá cachëse, cabá ibetcá, Jesús tojëftsantsbaná, chë pueblents̈ana tojë́ftsanbocna y ents̈anga ndoyena luaroye tojtsanoñe, choca Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama. Ni "Jesús banga tojanashná, nÿetsca s̈ocana bomnënga, y ba bacna bayëjënga ents̈anguents̈ana tojtanëbuacna; y ndoñe tonjanalesenciá chë bayëjënga chamóyebuambama, er chënga imnatáts̈ëmbo cha chë Cristo bétsemnama. Chë judiëngbe enefjuana yebnënguenache Bëngbe Bëtsabe soyëngama Jesús yojanabuayiyná 6h i!y nÿetsca ents̈anga bës̈oye imojobeconá. g 9 Chë te jetiñe, shinÿe ya yojuenatjëmba ora, chë luarents̈a nÿetsca s̈oquënga y bacna bayëjënga uambayënga Jesúsbioye tmojanënatse; tf cAs chora, Jesús tojanobeconá, chë s̈ocábioye tbojanábuacueshache y tbojanatsbaná. Cachora chë calentora tbojtsanóbojuanañe; y cachora cha tojtantsbaná y tojanonts̈é chënga jobuácuedana. Jesús ba s̈oquënga tojanashná ve gSimonbe uambén mamá s̈ocá inajájona, jabuache calentóraca, y Jesúsbioye chë s̈ocabiama tmojaniyana. d Chents̈ana, chë enefjuana yebnents̈ana tmojánbocana y Santiago y Juánoftaca Jesús tojána, Simón y Andresbe yebnoye. c /Y betsco nÿets Galilea luarents̈a pueblënguenache Jesusbiama yojtsótats̈ëmbo. Jesús, Simón Pédrëbe uambén mamábioye tbojanshná $b CChama, nÿetsca ents̈anga ojnanánënga imojtsemna, y mënts̈á imojtsentjanaye: “¿Ndayá chca yojtsemna? ¿Canÿe tsëm buatëmbana soye? ¡Quem boyabása mando bomnacá y obenacá entsabuatambá, y chca, chë bayëjënga cha jtsamë́ndayana y chë́ngnaca joyeunayana ca!” a  Chora chë bacna bayëjna tojanma chë boyabása ataque chaboshachama, jabuache tojanoyó y chábents̈ana tojésanbocna. ` Chora Jesús chë bayë́jbioye tbojtsanácacana, y tbojaniyana: —¡Iytëca móbema y chábents̈ana maisebocna ca! 8_ k—¿Ndayama bë́ngbioye tëcjabo, Jesús Nazaretocá? ¿Tcojabo bënga jabétsapochocama? Ats̈e sëndë́tats̈ëmbo nda aca comnama, aca chë Bëngbe Bëtsabe Uamaná ca. 0^ [Chë pueblents̈e judiëngbe enefjuana yebnents̈e yojtsemna canÿe ents̈á bacna bayëja uambayá, y chábeyeca chë boyabása yojónts̈a mënts̈á uayebuáchana: D] Ents̈anga imojtsenjnanaye nts̈amo Jesús yojtsabuatambacá, er chama mo canÿe mando bomnacá yojtsóyebuambnaye, ndoñe nÿe nts̈amo Moisesbe ley abuátambayënga imojanabuatambacá. `\ ;Chents̈ana, Jesús y chabe uatsjéndayënga Capernaum ca uabaina puebloca tmojánashjajna. Chë ochnayté, Jesús chë judiëngbe enefjuana yebnents̈e tojánamashëngo y yojónts̈a ents̈anga jabuátambama. c[ AChora Jesús chë útata tojánachembo; as chatna, chatbe taitá Zebedeo chë barquë́shañe tmojésanboshjona chabe peóngaftaca y Jesúseftaca tbojtsanoñe. Jesús, bacna bayëjbe juabna cánÿabioye tbojanbojuaná DZ Más chcoye yojátaye orna, Jesús tojánanÿe Santiago y chabe uabentsá Juan, Zebedeobe uaquiñata; chatna barquë́shañe ibnetsotbemañe, chatbe atarraiëshangá atapórmayiñe. aY =Y cachora chatbe atarraiëshangá cachcá tbojésanaboshjuana y Jesús tmojanasto. EX Chora Jesús tojanë́yana: “Ats̈eftaca mabata. Ats̈e cbochanjábiama Bëngbe Bëtsabiama ents̈anga anguayata; y morscana, nÿe beonga ashebuánayata ndoñe ques̈ochátsmëna ca.” OW Galilea uafjajónaye tsachajana Jesús yojtsaye ora, cha tojánanÿe Simón y chabe uabentsá Andrés; chatna atarraiëshangá ibnetsashbuétsets̈añe, er beonga ashebuánayata chata ibnamna. "V ?Jesús ents̈anga yojanëtsëtsnaye: “Ora tocjobuache, Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana echanjóshjango. Ts̈ëngaftangbe bacna soyëngama ngménaca s̈mochtenójuaboye, y chca amana s̈mochtsajbaná y Bëngbe Bëtsabe benache s̈mochtishache; y ainaniñe chë ts̈abe noticiënga Bëngbe Bëtsabiama s̈mochjóyëngacñe ca.” Jesús tojánachembo canta boyabásenga beonga ashebuánayënga cha chamuastama U 3Juan cárceloye tmojanëtáments̈ana, Jesús Galileoye tojesaná; y chiñe cha yojanabuayiyná chë ts̈abe noticiënga Bëngbe Bëtsabiama. T ' Canta bnë́tsana te chë ents̈anga ndoyena luaroca tbojanjétana, y Satanasna yojanabó jisháchichiyama. Chë luarents̈e ts̈átjaye bayënga imnajena; chents̈ana, Bëngbe Bëtsabe angelënga cha imojtseservena. Jesús tojanonts̈é Galileoca chabe trabajo jamana gS I Chents̈ana chë Uámana Espíritu Jesúsbioye ents̈anga ndoyena luaroye tbojanánatse. :R o Y celocana Bëngbe Bëtsá mënts̈á tbojaniyana: “Acna ats̈be bonshana Uaquiñá condmëna; acbiama corente sëntsoyejuá ca.” Jesús tojanobená Satanás jayë́njanama Q ! Bejayoicana yojtashë́bëbocna orna, tojáninÿe celoca atëfjniñe, y chë Uámana Espíritu chábioye mo palomatemcá yojtsastjajuana. *P O Chë tempo, Galilea luarocana Nazaret pueblents̈ana Jesús yojë́ftsebocna, y Juan yojtsemnoye tojána; y Jordán béjayiñe Jesúsbioye cha tbojanabaye. SO !Ats̈na búyesheca cbondëubáyana, pero chë echanjabábeyecna, Bëngbe Bëtsá bochanjíchmua chë Uámana Espíritu ts̈ëngaftangbe ainaniñe cháuamashënguama ca.” Juan, Jesúsbioye tbojanabaye nN WY mënts̈á ents̈anga yojanëtsëtsnaye: “Ats̈be ústonoye inÿa echanjabo, ats̈biama más obenana bomná; chíyeca ats̈e merecido taitsatobuajoñe, ni mo jotsejbiyana chabe shecochëtjonëshents̈a corriëja jajafjonama. M  Juanbe ents̈ayá inauapormana camellbe stjënasheca y bobache yojanasnana; chapulinatémënga y tjañe méloye inasaye. uL eNÿets Judea luarocana chábioye ents̈anga imojánbocana, y Jerusalenents̈ana nÿetsca ents̈ángnaca, y Bëngbe Bëtsábioye chëngbe bacna soyëngama jaimpáda chents̈ana, Juan Jordán ca uabaina béjayiñe chënga yojanëbáyana. 7K iChcase, Bëngbe Bëtsá Juan tbojanichmó, y cha tojánbocna ents̈anga ndoyena luaroca, Bëngbe Bëtsabe soyëngama abuayiynaye y ents̈anga ubáyana. Cha ents̈anga yojanëtsëtsnaye: “Ts̈ëngaftangbe bacna soyëngama ngménaca s̈mochtenójuaboye, chca amana s̈ochtsajbaná, y Bëngbe Bëtsabe benache s̈mochtishache. Chora cbochjúbaye, y Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbe bacna soyëngama cmochanjáperdonaye ca.” 6~O}}B|{zyy7xvwwvvvurtt-ss/r7qp}onn>milkkMjj9hgfedd$ctcbaS`_^^]+\[[YXWVV*UPTT{=|Chents̈ana, Jesús chabe uatsjéndayënga y chë inÿe ents̈anga tojánachembo chamouenama, y tojanë́yana: “Nda ats̈be uatsjendayá jtsemnama tojtsebos̈e, cháuayana nÿe Bëngbe Bëtsá yobena sempre chabe vidiñe jtsemándayana ca, chabe quem luarents̈a soyënga cachcá chauesonÿá ats̈e juastama, y ats̈biama jasúfriama chaotseprontana y cruciñe jobanámnaca. !Pero Jesús yojobuértana, chabe uatsjéndayënga tojanënÿanÿé, y Pédrëbioye mënts̈á tbojtsanbochembo: “¡Satanás, áts̈bents̈ana mojuaná! Pedro, acbe juabnënga Bëngbe Bëtsábiocana ndoñe quenatóbocana, sinó nÿe ents̈ángbents̈ana ca.”  Nÿetscanga catafjosertaycá chama yojtsóyebuambnaye. As Pedro, Jesúsbioye luaroye tbojanánatse, y tojanonts̈é jtsáuyanana. ~uY Jesús tojanonts̈é chabe uatsjéndayënga jabuátambana, cha, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá, ibojamna puerte jasúfriana ca; chë judië́ngbeñe bëtsëjemëngcá amë́ndayëngbiama, chë judiëngbe más uámana bachnangbe amë́ndayënga y ley abuátambayëngbiama uabotená jtsemnana ca. Ents̈anga mochjanóba, pero unga tianoye yochtanayena ca. 0YChents̈ana Jesús corente chënga tojanamëndá, chë nda cha yojamnama ndocnábeñe ntsecuéntayana. Jesús tojánayana cha ibojamna jóbanana y jtsayenana ca PAs Jesús tojanatjá: —Y ts̈ëngaftangna, ¿nda ats̈e bétsemnama nts̈amo s̈mochjayana ca? Y Pedro tbojanjuá: —Acna chë Cristo condmëna, chë Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayaná ca. *MY chënga tmojaniyana: —Inÿenga montsichamo Juan chë Ubayaná ca, ínÿengna Elías ca, y ínÿengna, canÿe Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá ca. ^5Chents̈ana, Jesús tojánbocna chabe uatsjéndayëngaftaca Cesarea de Filipo luaroca pueblëngoye, y benachiñe chabe uatsjéndayënga tojanatjá: —¿Nda ats̈e bétsemnama ca ents̈anga imojtsichamo ca? :~mChents̈ana, Jesús cachabe yebnoye tbojtanichmó y mënts̈á tbojaniyana: —Chë puebloye ndoñe catjë́ftsamashëngo ca. Pedro tojánayana, Jesús chë Cristo bétsemnama Z}-Chora Jesús, chë jtanabe fs̈nëbeñe cachiñe cucuats̈ënga yojajájua. Y chë boyabása yojtsobena lempe ts̈abá jinÿama; ya shnaná yojtoquéda. Y yojtsobena nÿetsca soyënga botamana jinÿana. | As chë jtaná yojontjes̈iye y tojánayana: —Boyabásenga sëntsë́nÿa; mo betiyëngcá montsemna, pero montsobonjná ca. ^{5As, chë jtanábioye tbojanábuacueshache, y chë pueblo chaboye tbojanánatse. Chorna, yebuáyeca ibojabuchanëtjo, y chábeñe cucuats̈ënga yojajájua, y tbojantjá nderado ndayá jinÿama tayojtsanobena ca. 5zcChents̈ana tmojánashjajna Betsaida puebloca; y chora, ents̈anga canÿe boyabása jtaná Jesúsbioye tmojanánatse, y tmojanimpadá cha jabojajuana chabotseshnama. yAs Jesús tojanë́yana: —¿Y cabá ndoñe cmontsë́sertana ca? Jesús canÿe jtanábioye tbojanshná, Betsaida puebloca bx=—Y chë canÿsëfta tandës̈ents̈ana canta uaranga ents̈anga sënjanëjatá chents̈ana, ¿bueta bëts sbarë́cua chë ojamnëtémëngaca s̈mënjanajutjé ca? Y chënga tmojanjuá: —Canÿsëftácua ca. gwGChë shachna uaranga ents̈anga shachna tandës̈ents̈ana sënjanëjatá chents̈ana, ¿bueta sbarë́cua chë ojamnëtémëngaca s̈mënjanajutjé ca? —cha tojanatjá. Y chënga tmojanjuá: —Bnë́tsana utácua ca. %vCBominÿe s̈mondbomna, pero ndoñe ques̈mátobena jinÿana; jouenama s̈mondobena, y ndoñe ques̈mátuenana, y ndayá tijamama ndoñe ques̈matsjuabná. 0uYJesús yojtsetáts̈ëmbo, chabe uatsjéndayënga imojtsejuabnaye chana tandës̈ama yojtsëtsëtsnaye ca; pero ndegombre chana yojtsóyebuambnaye ndayá nts̈amo fariseunga y Herodes bacna soyënga jtsamëse imojoyenama. Chcasna, mënts̈á tojanë́yana: —¿Ndáyeca tandës̈ama s̈mojtsoyebuambná? ¿Cabá ndoñe cmontsë́sertana, ni s̈montsetáts̈ëmbo? ¿Ainanoca ndoñe s̈montsebos̈e chacmë́sertama? tChora chë uatsjéndayënga tmojanonts̈é enatsëtsnayana: —Chca entsichamo, bënga tandës̈e ndoñe tmonjesocñama ca. wsgJesús tojanë́yana: —S̈mochtsantjes̈na; cuedado s̈mochtsebomna fariseunga y Heródesbe levadurama ca. rChë uatsjéndayënga yojésebnëtjomba ndaye soye jasama jesocñama, y chë barquë́shoye nÿe canÿe tandës̈e imojtsebomna. @qy Chorna chë ents̈anga cachcá tojesanënÿá, chë barquë́shoye yojtamáshëngo, y uafjajónaye chenguana yojtsoñe. Jesús tojanabuayená fariseungbe buatëmbana soyëngama 0pY Y Jesús ngménaca, jabuache yojáshachnëse, mënts̈á tojánayana: “¿Ndáyeca ts̈ëngaftanga, chë mora oyenënga, s̈mojtsebos̈e canÿe bëts soye chaimama ts̈ëngaftanga ats̈be obenana jinÿanÿiyama ca? Ndegombre cbë́yana, quem ents̈anga ndocna chca soye quemochátinÿe ca.” voe Chents̈ana, fariseunga tmojánabo y tmojanonts̈é Jesúseftaca enatsëtsnayana. Y jisháchichiyama, imojtseimpadana canÿe bëts soye chaoma, as jtsetats̈ëmbuama Jesusbe obenana Bëngbe Bëtsábiocana ndegombre tainóbocanama. dnA Chora Jesús barquë́shañe tojánenojayiye chabe uatsjéndayëngaftaca, y tmojtsanoñe Dalmanuta ca uabaina luaroye. Chë fariseunga tmojánbos̈ena, Jesús chaoma canÿe bëts soye, chabe ndegombre obenana jinÿama ymk Chë tmojansënga imojamna mo canta uaranga nÿets̈á. Chents̈ana Jesús chë ents̈anga tojtanadios̈oftá. lNÿetscanga tmojanse jtoshachaye nÿets̈á. Chents̈ana cabá canÿsëfta bëts sbarë́cua tmojanajutjé chë ojamnëtémëngaca. "k=Básefta beonatémëngnaca imnabomna; as Jesús, Bëngbe Bëtsábioye chama tbojtanchuá y chabe uatsjéndayënga tojanamëndá ents̈anga jujátayama. jChents̈ana, Jesús tojanamëndá ents̈anga chamoshë́ntsjatbiamama. Chorna, chë canÿsëfta tandës̈e tojanca y Bëngbe Bëtsábioye chama tbojtanchuá. Chents̈ana tojanjatá, chabe uatsjéndayënga tojanëjatá, y chëngna chë ents̈ángbioye. }isChora cha tojanatjá: —¿Bueta tandës̈e s̈mojtsebomna ca? Y chënga tmojanjuá: —Canÿsë́ftas̈e ca. 1h[As chabe uatsjéndayënga tmojaniyana: —¿Nts̈amo nda nanjobenaye quem luarents̈e, ndocna ents̈á ndoyenents̈e, chëfta ents̈angbiama saná jinÿenama ca? gCachëngbe yebnoye tondaye ntjascá stichamuase, shëntsama benachëjana nantsabuatëcja; y báseftanga bën luarocana tmojabo ca. {fo—Quem ents̈angbiama s̈ontsengmena, er ya unga te áts̈eftaca montsemna y mora jasama tondaye quemátsbomna. 'e IChë tempo, ba ents̈anga Jesúsbioye cachiñe tmojanobeconá, y jasama tondaye imontsebomna. As Jesús chabe uatsjéndayënga tojánachembo y tojanë́yana: Cd%Chama chë ents̈anga puerte imojtsenjnanaye, y mënts̈á imojtsichamo: “¡Lempe ts̈abá entsama! Chë tësmënga chamouenama, y chë ndëbianga chamóyebuambama entsama ca.”+cO$Y Jesús chë ents̈anga tojanamëndá chama ndocnábeñe ntsecuéntayana. Pero masque ts̈a chama yojtsamë́ndaye, ents̈anga más chabiama imojtsencuéntaye. %bC#Cachora, chë boyabásabe matscuas̈e ts̈abá yojtsatsmëna y ts̈abá yojtsuenana; chë bichtaja ts̈abá yojtóbema y ts̈abá yojtsóyebuambnaye. ,aQ"Chents̈ana, Jesús celoye tojanontjes̈é, jabuache yojáshachna, y hebreo palabriñe tbojaniyana: “¡Efata ca!” (Chca endayana “¡Chacmotsauenana ca!”) P`!Chorna Jesús ents̈ángbents̈ana luaroye tbojanánatse, cánÿata. Chora chë s̈ocabe matscuas̈oye nts̈abuafjënga yojajué, cucuats̈iñe yojabuashëtjo, y chë s̈ocabe bichtaja yojábojajo. 4_a Cha chents̈e yojtsemna ora, chábioye tmojanánatse canÿe ents̈á tësmá y ndëbiá, y tmojanimpadá chabe cucuats̈ënga chë s̈ocábeñe chaojájoma, chaboshnama. %^CTiro pueblents̈ana Jesús tojë́ftsanbocna, y Sidón y Decápolis luarents̈a pueblënguëjana jachnënguse, Galilea uafjajónayoye tojánashjango. w]gChents̈ana, chë shembása chabe yebnoye tojtaná, y tbojáninÿena chë bembetema jutsnë́shents̈e yojtsojájoñe, y chë bacna bayëja ya ndoñe chábeñe yontsemna. Jesús, canÿe boyabása tësmá y ndëbiábioye tbojanshná \1As Jesús tbojaniyana: —Ts̈abá tcjayana; chcasna, acbe yebnoye motsatoñe. Chë bacna bayëja acbe bembetémbents̈ana tonjésebocna ca. M[Y cha tbojanjuá: —Arseñor, chca jtsemnana. Pero chë ques̈ë́ngnaca mondbase chë básenga tmojtsesá ora tmojatquë́cjanatemënga. Chcasna, Diosmanda áts̈naca s̈motsajabuache ca. .ZUPero Jesús tbojaniyana: —Ats̈e s̈ondmëna natsana judío ents̈angbiama chë soyënga jamana; chents̈ana cocayé chanjobenaye chca inÿe ents̈angbiama jamana. Ats̈e acbiama, canÿe ndoñe judiá, soyënga stjamëse, nántsemna mo chë básengbe saná ques̈ënga cuaftsëbuajocá ca. -YSChë shembása ndoñe yonjamna judiá, sinó Sirofenicia luarocá. Tojánabo y Jesúsbioye tbojanimpadá chabe bembetémbents̈ana bacna bayëja chabuatábocnama. MXY betsco, canÿe shembása, canÿe bembe bacna bayëjbe juabna uambayá ibnabomná, Jesusbiama oyebuambnayana yojouena ora, chábioye tojánabo y chabe shecuats̈ents̈e tojanoshëntsaments̈é. \W1Jesús chents̈ana, Tiro ca uabaina luaroye tojtsanoñe, y canÿe yebnents̈e tojánamashëngo. Cha yojtsebos̈e ndocná chama chaondë́tsetats̈ëmbuama; pero ndoñe yonjobenaye iytëmenana jatsmënana. dVANÿetsca quem bacna soyënga ents̈abe ainanocana jóbocnana, y cha jabemana ndoñe ts̈abia Bëngbe Bëtsabe delante ca” —cha tojánayana. Canÿe shembása inÿe luarocana ashjangoná Jesúsbeñe yojtsos̈buaché /UWbacna juabnënga boyá o shémbioye ínÿaftaca jaíngñama, jtsatbomnayama, nÿetsca bacna soyënga jamama, ínÿenga jáingñama, nÿe cachá jenomándama ntsobencá jtsiyenama, ínÿabioye jtsánts̈abos̈ama, ínÿabiama jtsayátsenayama, jtsenábotamnayama y nÿe opënga jtsobiamnayama. TyEr ainanocana jtsóbocanana bacna juabnënga: shembásaftaca o boyabásaftaca bacna soye jamama, jatbëbama, jóbama, =SsY mënts̈ánaca tojánayana: “Nts̈amo chë ents̈á tojtsejuabná y tojtsoyebuambnacá, chë soye cocayé endobena ents̈á jabemana ndoñe ts̈abia Bëngbe Bëtsabe delante. }Rser ainanoye ndoñe ntjómashënguana, sinó uafsbioye, y chents̈ana cuerpents̈ana jtabocnana ca?” Y chca, Jesús tojánayana nÿetsca sananga ts̈abá jasama yomna ca y chë saná ndoñe ntjamana canÿe ents̈á bacna soye chaotsamama ca. nQUAs cha tojanë́yana: “¿Ts̈ëngaftángnaca cabá ndoñe cmontsë́sertana ca? ¿Cabá ndoñe cmontsë́sertana, lempe nts̈amo ents̈á tojascá ndoñe ntsobenana chábioye jabemana ndoñe ts̈abia Bëngbe Bëtsabe delante; P)Jesús ents̈anga tojë́ftsanabashejuana y yebnoye tojtanamáshëngo ora, chabe uatsjéndayënga tmojantjá nts̈amo cha tojánayanama. QOChë jouenama tmojtsobenënga, s̈mochjouena ca” —cha tojánayana. hNINdayá ents̈á tojtsesacá, ndoñe ntjábemana ndoñe ts̈abia Bëngbe Bëtsabe delante. Inÿets̈á comna: nts̈amo ents̈á tojtsejuabná y tojtsoyebuambnacá endobena jabemana ndoñe ts̈abia Bëngbe Bëtsabe delante. ~MuChora Jesús, cachiñe ents̈anga tojtanachembo y tojanë́yana: “Nÿetscanga s̈mochjouena y chacmësertá. ML Chca, ts̈ëngaftanga s̈montsama ents̈anga Bëngbe Bëtsabe palabra stëts̈oye chamoquedama, mo tondaye tontsamancá, chë cuenta jtsamama nts̈amo anteunga imojanamancá, nts̈amo ents̈ángbeñe tempscana y më́ntscoñama yochnëjuancá. Y ba soyënga ts̈ëngaftanga cachcá s̈montsama ca” —Jesús tojánayana. K% Ts̈ëngaftanga s̈mondbétsichamo, nda chca tojayanëse, ya ndoñe obligaciónaca ntsemnana chabe taitá o mamabiama ndayánaca jamama ca. J5 Pero ts̈ëngaftanga s̈mondbétsichamo, canÿe ents̈á yobena chabe taitá o chabe mamá jáuyanana: ‘Lempe së́ndbomna soyënga corbán entsemna, chíyeca ndoñe quetsátobena juajabuáchana ca’ (corbán endayana “Bëngbe Bëtsabiama uáts̈ëmbona soyënga ca”). ?Iw Moisés tonjánayana: ‘Acbe bëtsë́tsata ndoñe stëts̈oye catjáquedaye’, y ‘nda chabe bëtsë́tsatbiama ndoñe ts̈abá tonjoyebuambá chana, jóbanama jtsemnana ca.’ H Y mënts̈ánaca tojanë́yana: “Ts̈ëngaftanga nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanmandacá stëts̈oye jtsequédana, nÿe nts̈amo ts̈ëngaftangbe anteunga imojanamancá jtsamama. Ts̈ëngaftanga jtsejuabnayana ts̈abá s̈mojtsama ca chca s̈mojtsama ora. 0GYChora Jesús tojanë́yana: —Nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanmandacá stëts̈oye ts̈ëngaftanga s̈mojtsequedá, nÿe nts̈amo ents̈anga monduamancá jtsamama ca. TF!Pero chënga nÿe bonamente mondbétsichamo Bëngbe Bëtsá ts̈a ts̈abia yomna ca;
chënga nÿe ents̈angbe mandënga jtsabuátambayana, y Bëngbe Bëtsabe mandënga ndoñe ca —cha tojánayana. $EAChora Jesús tojanë́yana: —Nÿe ts̈abá chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Isaías ts̈ëngaftangbiama tojánayana, bacna ents̈anga chë nts̈amo ndegombre s̈mojuabnacá ndinÿinÿnayënga ca, mënts̈á enduabemanents̈e:Quem ents̈anga mondbétsichamo Bëngbe Bëtsá ts̈a ts̈abia yomna ca; chca nÿe uayás̈aca,
pero chëngbe ainanents̈e ndocna ts̈abe juabnë́ngaca. >DuChë causa, chë fariseunga y chë ley abuátambayënga Jesús tmojantjá: —¿Ndáyeca acbe uatsjéndayënga ndoñe montsama nts̈amo bëngbe bëts taitanga monjanamancá, y montsesá ntsacuénts̈abiase, ndoñe nts̈amo bënga judiënga fsënduamancá, Bëngbe Bëtsabe delante ts̈abá jtsatsmënama ca? $CAChë sananga enocana tmojtashjango ora, ba soye ndoñe tmontsácuents̈abese, tondaye ntjasana; y ba soyë́ngnaca imojánama, pero nÿe chëngbe bëts taitanga chca jamana imojanamánayeca, mo chë béjayeca juabáyana tazës̈ënga, matbajënga, calderëshënga y jutsnëshangá. {BoEr chë fariseunga y nÿetsca judiënga imojanamana jtsacuénts̈abiana ba soye, ndayá jasama ora, nts̈amo chëngbe bëts taitanga imojanamancá. Chënga imojanjuabná, chca jtsamëse Bëngbe Bëtsabe delante ts̈ábenga jtsatsmënama ca. A#Chënga tmojáninÿe básefta Jesusbe uatsjéndayënga, cabá ndase ora, ndoñe montsacuents̈abiá nts̈amo chë judiënga imojanamancá. @ }Chents̈ana, fariseunga Jesúsbioye tmojanobeconá y báseftanga ley abuátambayëngnaca, Jerusalenocana áshjajnënga. T?!8Y ndayents̈e cha tojámashëngüents̈e, pueblënguiñe, bëts pueblënguiñe y base pueblotémënguiñnaca, chë s̈oquënga benachoye imojtsëbuacana, y Jesús corente imojtseimpadana chë s̈oquënga chaualesenciá, nÿe mo chabe ents̈ayá sibuájua juabojajuana. Y nÿetscanga tmojuábojajënga ts̈abá imojtsatsmëna.=>s7Chíyeca, chë luariñe yebnënguenache betsco chënga tmojána, y tmojanonts̈é chë s̈oquënga tjuashënguiñe juyambana, chë ndë́moye tmojanuena Jesús yojtsemna luaroye. \=16Chë barquë́shoicana tmojánastjajna y cachora ents̈anga Jesús tmojantëmbá. *<M5Chë uafjajónaye tmojánenashbuachengo ora, Genesaret ca uabaina luaroye tmojánashjajna, y chë uafjajónaye tsachoca chë barquë́sha tmojanë́tsbua. h;I4Chënga tmojáninÿe chëfta ents̈anga tandës̈e jujátayana, pero chëngbe ainanoca cabá ndoñe imontsobena josértana, Jesús lempe jamama obená bétsemnama. Genesaret ca uabáinoca Jesús ba s̈oquënga tojanashná 7:g3Chorna, chënga imojtsemna barquë́shoye cha tojánas̈ëngo, y chë jabuache binÿia tojanë́jbana, y nÿetscanga puerte auatjanánënga y ojnanánënga imojtsemna. E92er nÿetscanga chca tmojáninÿe y cochauatjanánënga imojtsemna. Pero Jesús cachora tojanë́yana: “¡Añemo s̈mochtsebomna; ats̈e Jesús sëndmëna; ndoñe matauatjëngana ca!” 8)1Y chënga, chë béjaye juatsbuacá cha yojtsayama tmojáninÿe ora, tmojanjuabó cha canÿe añemëse yojtsemna ca, y tmojanonts̈é yoyana; 70Jesús tojáninÿe chëngbiama totcá yojtsemna, chë barquë́shaca natsanoye jtsayana, er binÿia chëngbe contra yojtsemna. Ya binÿana ora, chë́ngbioye yojobeconá, béjaye juatsbuacá yojtsaye, y ya chëngbiajana nÿe ndericho jachnënguama yojtsemna. w6g/Yojtseibétatana ora, chë barquë́sha uafjajónaye tsëntsaca yojtsamna, y Jesús, canÿa fshantsoca. g5G.Nÿetscanga tojtanadios̈oftá ora, tjoye cha tojtsanoñe Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama. 4-Chents̈ana, Jesús chabe uatsjéndayënga tojanamëndá chë barquë́shoye jtas̈jnama, chë uafjajónaye chenguana jangana y chabe natsana Betsaida ca uabaina puebloca jashjajnana. Chënga imojtsebocanëntscuana, Jesús chë ents̈anga yojtichamuá. 3,Chë saná tmojansënga imojamna shachna uaranga boyabásenga, shembásenga y básenga ntjacuntacá. Jesús béjaye juatsbuacá yojtsaye 2+Y chents̈ana, chë tandës̈e y chë beonents̈ana ojamnëtémënga tmojanatbaná, y bnë́tsana uta sbarë́cua tmojanajutjé. 61g*Nÿetscanga tmojanse jtoshachaye nÿets̈á. :0m)Chora Jesús chë shachna tandës̈e y chë uta beónata tojanca, y celoye jontjes̈iyëse, Bëngbe Bëtsábioye chama tbojtanchuá. Chents̈ana chë tandës̈ënga tojanjatá y chabe uatsjéndayënga tojanayents̈buaché chë ents̈anga jats̈atayama. Y chë uta beónatnaca nÿetscanga tojanëjátaye. P/(As chënga tmojanotbiama patse patsënga y shachna bnëtsátsanënga. a.;'Chora Jesús ents̈anga tojanamëndá ínÿoca ínÿoca chamoshë́ntsjatbiamama. B-}&As Jesús tojanë́yana: —¿Bueta tandës̈e s̈mojtsebomna? Marrepáranga ca. Ya imojtsetáts̈ëmbo ora, tmojaniyana: —Shachna tandës̈e y uta beónata fsë́ntsebomna ca. m,S%Y Jesús tojanë́yana: —Ts̈ëngaftanga saná chë́ngbioye s̈mochjacaredádaye ca. Chora chënga tmojaniyana: —Crocénana queftsátsbomna, uta patse denario nÿets̈á, chëfta ents̈angbiama saná jabuámiyama ca. +y$Ents̈anga cuantichamuá, pueblotémëngoye y inÿe luarëngoye chamotsoñama, ndayánaca jasama chamobuámiñama ca. *5#Ya jetiñe yojtsemna orna, chabe uatsjéndayënga tmojanobobeconá y tmojaniyana: —Ya jetiñe entsemna, y quem luariñe ndocná quenatiyena. `)9"Chents̈ana, chë barquë́shoicana tojánastjango ora, Jesús ba ents̈anga tojánanÿe; chëngbiama tbojanongmé, er imojtsemna mo abuajë́nÿa ndbomna oveshëngcá; y tojanonts̈é ba soyëngama jabuátambana. o(W!Pero chënga imojtsoñama ents̈anga tmojánanÿe, y ndëmuanÿenga imojamnama imojtsetáts̈ëmbo; chcasna, chë ents̈anga shecuáts̈eca betsco tmojána, nÿetsca pueblënguents̈ana, y chëngbe natsana choye tmojánashjajna. V'% As cánÿenga barquë́shañe tmojtsanoñe, ents̈anga ndëbínÿnoye. a&;Chora Jesús tojanë́yana: “Cuajna ínÿoye, ents̈anga ndoyena luaroye, bats̈atema jóchnama ca.” Cha chca tojánayana, er ts̈a ents̈anga imojtsaye y imojtsabëbana; ni mo jasama ndoñe luare imontsebomna. %Chë Jesús tojánichamonga chábioye tmojtanashjajna ora, lempe nts̈amo tmojanmama y tmojanabuatambama cha tmojancuentá. I$ Juanbe ústonënga chama imojátats̈ëmbona ora, choye tmojánashjajna, chabe cuerpo tmojésanocñe y jauátbontsama tmojána. Jesús shachna uaranga boyabásenga saná tojanacaredadó F#As chë soldado cárceloye tojána, Juánbioye bests̈as̈e tbojtsanë́stjango, y canÿe s̈cnenës̈iñe tojanamba. Chë tobiás̈bioye tbojanënts̈abuaché, y chana, chabe mamábioye. Y"+Cachora chë rey canÿe soldado ibojíchmua, Juanbe bests̈as̈e chauiyëbama. 4!aHerodes chama corente tbojanongmé, pero chë ents̈angbe delante y jajúrase tbojans̈buachená causa, ndoñe yonjobenaye nts̈amo tbojaniyancá jebëbuetámenana. V %Cachora chë tobias̈e betsco chë rey yojtsemnoye tojtanamáshëngo, y tbojaniyana: —Ats̈e së́ntsebos̈e, cam ora Juan chë Ubayanabe bests̈as̈e canÿe s̈cnenës̈iñe chas̈cuats̈etá ca. 7gChents̈ana, chë tobias̈e yojë́ftsebocna y chabe mamábioye ibojatjaye: —¿Ndayá chjotjañe ca? Y chabe mamá ibojojuá: —Juan chë Ubayanabe bests̈as̈e ca. 3_Y jajúrase, mënts̈á tbojans̈buachená: —Nts̈amo chas̈cojotjañcá cbochjáts̈etaye, masque ats̈be amë́ndayents̈a bomnanents̈ana tsë́ntsañnaca ca. yChora, chë oboyejuaye luaroye Herodíasbe bembe tojánamashëngo, tojanlantsá, y Herodes y nÿetsca ófjanënga chama ts̈a imojtsóyejuaye. As chë rey, chë tobiás̈bioye tbojaniyana: —Ndayánaca s̈motjañe y ats̈e cbochjáts̈etaye ca. oWPero Herodías tojáninÿena mocna ora Juan chamóbama. Heródesbe cumpleaño oboyejuaye ora, bëtscá saná tmojanprontá, y Herodes yojúbuaja chabe amë́ndayënga, soldadëngbe amë́ndayënga y Galileoca uámana ents̈anga. zmer Herodes yojántats̈ëmbo, Juan canÿe nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amá, nÿe Bëngbe Bëtsábioye sempre oservená inamnama. Chama cha yojánauatja y ndoñe yonjanaleséncia cha chamóbama. Y Juan Bëngbe Bëtsabe soyëngama Heródesbioye tbojtsebuayiyná ora, nts̈amo jajuaboyana ndoñe yontsetáts̈ëmbo, pero masque chca, oyejuayá Juánbioye ibnayeunana. taChë causa, Herodías Juánbioye puerte ibojuáya, y yojánbos̈e jtsóbama; pero ndoñe yontsobena, Y chama, Heródesbioye Juan ibojánbuayiynaye: “Ndoñe quenátslesenciana acbe uabentsabe shema acbe shema chaotsemnama ca.” Juan cabá ainá ora, Herodes tojanmandá cha chamishache, cadenë́juangaca chamobátsëca y chca cárceloye jutámiama. Herodes chca tojanma Herodíasbe causa, chabe uabentsá Felipbe shema. Herodes chë shémaftaca tojanobouamá, Felipe cabá ainá ora. `9Heródesna nts̈amo ents̈anga Jesusbiama imojtsichamcá tojanuena ora, tojánayana: “Mua Juan entsemna, chë ats̈e sënjanmandá bests̈as̈e chamotsëstjanguamá, mora obanënguents̈ana tojtayena ca.” SInÿengna imojtsichamo: “Cha entsemna chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Elías ca.” Y ínÿengna: “Muana canÿa Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá, mo chë tempsquëngcá ca.” Rey Herodes Jesusbiama yojátats̈ëmbona, er nÿetsquénache nÿetsca ents̈anga chabiama imojtsóyebuambnaye. Ents̈anga Jesusbiama imojtsichamo: “Juan chë Ubayaná obanënguents̈ana tojtayena, chíyeca cha chca obenana yojtsebomna ca.” ,Q Ents̈ángbents̈ana ba bacna bayëjënga tmojtanëbuacna, y ba s̈oquënga aceitíyeca tmojananë́totjo y tmojanashná. Nts̈amo Juan chë Ubayaná tojanóbana 1[ Chents̈ana, chë uatsjéndayënga tmojë́ftsanbocana y ents̈anga imojánabuayiynaye, chë ts̈abe benache chámuatishachama, bacna soyënga amana jtsajbanase. /W Canÿe luaroye chas̈mojáshjajna y ndocná posada chacmonjuyents̈ame, y joyeunayama ndoñe chamontsebos̈ëse, chents̈ana s̈mochjésebocana, y shecuats̈ents̈a polvëshe s̈mochjésenstoto, chca, chë́ngbioye jinÿanÿiyama chënga ndoñe ts̈abá ts̈ëngaftangaftaca tmonjamama ca.”   Mënts̈ánaca tojanë́yana: “Posada chacmojúyents̈ame yebnents̈e s̈mochtsoquedañe inÿe puebloye játantscuana. _7 Nduámanëshe s̈mochjesóshecochëtjo, y nÿe canÿájua s̈mochjesíchëtjo ca.” ,Qy mënts̈á yojáuyana: “Benachiñama tondaye s̈mattsambaye, nÿe canÿe jatjonëfja; ndoñe s̈mattsambaye saná, ni shecnaja, ni crocénana uasnanëchiñe. 4aY chë bnë́tsana uta uatsjéndayënga Jesús tojánachembo, y utáta ínÿoye tojanichamó, ents̈ángbents̈ana bacna bayëjënga jtëbuacnama obenana jats̈atayëse; B }Jesús ojnananá yojtsemna cachábents̈a ents̈anga chábeñe ndoñe montsanos̈buaché causa. Jesús, chabe uatsjéndayënga tojanichamó Bëngbe Bëtsabe amë́ndayama jábuayenama yChë ents̈anga chents̈e chábeñe ndoñe montsanos̈buaché causa, Jesús ndoñe tonjanobená ni canÿe bëts soye Bëngbe Bëtsabe obenánaca chents̈e jëftsemana; nÿe básefta s̈oquë́ngbeñe cucuats̈ënga tojanjajó y tojanashná. e CAs Jesús tojanë́yana: “Nÿetsca luarënguenache canÿe Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayábioye bëtsá jabemana, pero ndoñe chca cachabe luarents̈e, ni cachabe pamíllangbenache, ni cachabe yebnents̈e ca.” 3 _¿Mua ndoñe chë calpintero yondmëna, Mariybe uaquiñá, y chabe cats̈átanga ndoñe mondmëna Santiago, José, Judas y Simón; y chabe uabénangnaca muents̈e ndoñe bë́ngaftaca mondoyena ca?” —chënga imojtsichamo. Chë causa chënga tmojanotjayaná, y ndoñe montsebos̈e joyeunayana. o WOchnayté tojanobuache ora, Jesús tojanonts̈é chë judiëngbe enefjuana yebnents̈e ents̈anga jabuátambana. Chë ba ents̈anga cha jóyebuambayama tmojanuenënga, imojenjnaná y tmojánayana: “¿Ndë́moca quem boyabása lempe chca tojuatsjinÿe? ¿Ndaye osertánana mua tmojats̈etá, y nts̈ámoyeca cha yojtsobena chca bëts soyënga jtsamana ca? } uChents̈ana Jesús tojë́ftsanbocna y cachabe luaroye tojtanashjango, y chabe uatsjéndayënga cháftaca tmojána. +Pero Jesús corente tojanamëndá ndocnábeñe chama ntsecuéntayana ca, y tojanamëndá chë básetema saná chamuiyé chaosama.*Cachora, chë bnë́tsana uta uata bomna shembásetema tojtantsbaná y yojtsobena jama. Y chë ents̈anga chama imojtsenjnanaye. -)Chora Jesús tbojanábuacueshache y cachëngbe biyañe tbojaniyana: “Talita, cum ca.” (Chca endayana “Shembásetema, matëtsbaná ca”.) fE(Pero ents̈anga nÿe imojtsáfchaye. As Jesús nÿetsca ents̈anga shjoye tojtanëbuacna, y tojë́ftsanëbiats̈e chë basetembe bëtsë́tsata y chabe enutënga; y chë shembásetema yojtsemnoye tojánamashëngo. Q'As chë yebnoye tojánamashëngo y chë ents̈anga tojanë́yana: “¿Ndayama ts̈a s̈mojtsenbouenana y ts̈a s̈mojtsendëntjana? Chë shembásetema ndoñe chenatóbana, nÿe endëtsomañe ca.” 5c&Chents̈ana, chë mandayabe yebnoye tmojánashjajna ora, Jesús tojánanÿe ents̈anga ts̈a imojtsenbouenana, ents̈anga imojtsos̈achiye y puerte ngménaca imojtseyoye. %Y Jesús ndoñe tonjanalesenciá Jairëbe yebnoye banga chamuastama; nÿe Pedro, Santiago y Juan, Santiagbe uabentsana, aíñe. oW$Y Jesús, nts̈amo chënga imojtsichamcá ntjatuenancá chë judiëngbe enefjuana yebnents̈a mandayábioye tbojaniyana: —Ndoñe matauatjana. Nÿe Bëngbe Bëtsábeñe cochtsos̈buáchiye cha ts̈abá chaotsatsmënama ca. #Jesús cabá yojtsóyebuambnantscuana, báseftanga tmojánashjajna chë judiëngbe enefjuana yebnents̈a mandayabe yebnocana, y chë shembásetembe taitá tmojaniyana: —Acbe bembe tontsóbana; ¿ndayama más Buatëmbayá chama cochjátebëyaboma ca? '~G"Chora Jesús tbojaniyana: —Bembe, Bëngbe Bëtsábeñe icos̈buachéyeca shnaná contsatsmëna. Natjë́mbana motsatoñe; acbe s̈ocana tontsopochocá ca. t}a!As chë shembása, chë nts̈amo cháftaca yojopásama jtsetats̈ëmbëse, tojanobeconá ngmëmnayá y auatjananá, chabe natsanoica tojanoshëntsaments̈é, y lempe nts̈amo ndegombre cháftaca tojanopasacá Jesúsbioye tbojaniyana. R| Pero Jesús cátoye yojtserreparana jinÿama nda tbojánbojajuama. %{CChabe uatsjéndayënga tmojanjuá: —Aca contsonÿá chë ents̈anga cmontsatsënts̈ená, y cabá cochjátsnoticiaye nda ents̈ayá tojuabojajo ca. Hz Chora Jesús yojaséntia chábents̈ana obenana yojóbocnama, mo ndábioye tbojashná orcá; as cha tojanobuértana ents̈ángbeñe y tojanatjá: —¿Nda ats̈be ents̈ayá tojuabojajo ca? vyeY cachora chë oboftjajuanana ibojtsobojuána; y chabe cuerpiñe ibojebiónana ya ts̈abá yojtsatsmënama. x Cha chca tojanma, er yojtsejuabnaye: “Masque nÿe mo chabe ents̈ayá sibiájua chaijuábojajo, y salud chantsatsbomna ca.” .wUChë shembása yojouena nts̈amo Jesús ba s̈oquënga tojánashnama, y as stëts̈oicana ents̈angbe tsëntsajana yojobeconá, y Jesusbe ents̈ayá yojauábojajo. @vyCha puerte tojansufrí, ba ashnayëngbe cucuats̈iñe, y lempe ntsachets̈á inabomncá tojanpochocá jenóshnama; pero ndoñe ibontsatstë́cacjana, nÿe más peor ibojtsobiamnaye. uwChë ents̈anguents̈e yojtsaye canÿe shembása s̈ocá; cha ya bnë́tsana uta uata oboftjajuanánaca inapadecena. {toAs Jesús cháftaca tojána; pero bëtscá ents̈anga imojtsë́stona, chábioye imojtsenatsë́nts̈enaye. =ssy ts̈a ibojtseimpadana, mënts̈á: —Ats̈be bembetema ya echantsóbana; Diosmanda mabo, acbe cucuats̈ënga chábeñe cochjajájua, salud chauatinÿenama y cháuatayenama ca. /rWChorna, tojánashjango chë judiëngbe enefjuana yebnents̈a canÿe mandayá, Jairo ca uabainá. Jesúsbioye tbojáninÿe ora, chábents̈e tojanoshëntsaments̈é, ;qoChents̈ana, Jesús cachiñe chë uafjajónaye chenguana tojesaná barquë́shañe. Chocna ba ents̈anga tmojanobuashconá, y Jesús chë uafjajónaye tsachañe yojtsemna. pChents̈ana, chë ents̈á yojtsatoñe y tojanonts̈é Decápolis uabaina pueblënguenache jacúntana lempe nts̈amo Jesús cháftaca tojanmcá; y nÿetscanga imojtsenjnanaye. Jesús canÿe shembásabioye tbojanshná y Jairëbe bembetémbioye tbojtanayená co?Pero ndoñe tbonjanlesenciá, sinó mënts̈á tbojaniyana: “Acbe yebnoye motsatoñe, acbe pamíllangbioye, y cochjácuntaye ndayá Bëngbe Utabná ácaftaca tojamama, y nts̈amo cha ácbioye tcmojalastemama ca.” n-Jesús chë barquë́shoye tojtanás̈ëngo ora, chë tempo bacna bayëjbe juabna uambayá tbojanimpadá chabolesenciá cháftaca jama ca. emCChora chë ents̈anga tmojanonts̈é Jesús impadánana chë luarents̈ana chaotsatoñama. !l;Chë tmojáninÿënga imojtsecuéntaye, nts̈amo chë bayëjbe juabna uambayáftaca tojanopasama, y chë cots̈ë́ngaftaca nts̈amo tojanopasámnaca. ck?Jesús yojtsemnoye chë ents̈anga tmojánashjajna ora, tmojáninÿe chë tempo bacna bayëjënga uambayá, inétsotbemañe, ents̈ayá uichëtjoná y chabe nÿets juábnaca. Y chë ents̈anga chama imojtsëuatjaná. FjChora, chë cots̈ënga anÿenënga tmojtsanacheta auatjanánënga, y tmojána chama jacuéntama chë puebloca y chabuenache; y ents̈anga tmojánabo nts̈amo tojanopasacá jinÿama. v~}||{zz y$xwvv>ussrrDqpp#o:nJmll3kjziiChgg f eedd cbab`T_w_ ^ \[}ZYXWVUT~SRR{QPPHOOSNN`MLtKJIHGG3F EDBCBAA?@??D>R=6Chents̈ana chënga, básefta fariseunga y Heródesbe ústonënga Jesúsbioye tmojanichamó, ndayá cha tojayaniñe jisháchichiyama, as chca jtsebomnama ndaye sóyeca mandadë́ngbeñe cha mal jaquédana. 3 Chora, chë bachnangbe amë́ndayënga y chë bëtsëjemëngcá mándayënga tmojánbos̈ena Jesús jishachana, er chënga tmojanenótats̈ëmbona cha chca tojancuentá jinÿanÿiyama chënga mo chë puerte bacna trabajayëngcá imojanmënama. Pero ents̈angbiama imojtsauatja, chíyeca cachcá tmojanonÿá y chents̈ana imojtsóñenga. Chë Romoca bëts mandadbiama impuesto jtsatsquë́cjnayama ta Chë soye Bëngbe Utabná, Bëngbe Bëtsá chca tojama, y bënga chama ojnanánënga fsë́ntsemna ca.” uc “¿Ts̈ëngaftanga ndocna te Bëngbe Bëtsabe uabemana palabra s̈mëndualía? Chiñe mënts̈á endayana:Chë yebna jebuanënga tmojtsanaboté ndëts̈bé,
mora chë más bëts uashacuanës̈ents̈e entsejájona. {o Jesús chca jacuéntama tojanpochocá ora, tojánayana: “Y asna, ¿ndayá chë fshantse nduiño yochjama ca? Cha co echanjá y chë trabájayënga echanjetsëbaye, y inÿe trabájayënga chë uvas betiyënga jajañe echanjárrendaye.  Chcasna, cha imojishache, imojtsóba y chë uvas betiyënga jajañents̈ana más chcoye imojetsë́ts̈ena ca” —Jesús tojancuentá. ve Pero chë arréndayënga cha imojinÿe ora, imojeniyana: ‘Mua chë fshantse nduiñbe uaquiñá entsemna. Lempe chabe soyënga mua echanjóyëngacñe. Cuajna, motsóbanga, y lempe chabe otocana soyënga bëngbiama echanjoquéda ca.’ N “Chë nduiño cabá canÿa ibojtsábojamna jíchmuama: cachabe bonshana uaquiñá. Cabana, cha ibojíchmua y mënts̈á yojtsejuabnaye: ‘Ats̈be uaquiñá cocayé mochanjóyeunaye ca.’ 5c Chents̈ana inÿa ibojatichmuá, y chana chë arréndayënga imojtsóba. Y bángnaca yojichamuá; pero chëngna, ínÿengna imojtsajants̈etaye y ínÿengna imojtsëbaye.  Chents̈ana, chë nduiño inÿe oservená ibojíchmua; pero chana, bests̈as̈e imojtselísia y podesca imojtsóyenguango. b= Pero chëngna, cha imojishache, imojtsejants̈etaye, y tondaye ntajatacá imojtichmuá. >u Chë uvasës̈angá juashacama tempo yojobuache orna, chë jajañe nduiño canÿe oservená ibojíchmua chë arréndayënga jáuyanama ntsachets̈á chë nduiño ibojtsotocánama.  ) Chora Jesús tojanonts̈é cuentë́ngaca jabuátambana. Mënts̈á tojanë́yana: “Canÿe ents̈á bëtscá uvas betiyënga yojáje, y chë shë́conana yojajétja. Chë uvasës̈angá juants̈ë́tetjiamna canÿe base luare yojajutjo; y canÿe tsbanana jebna soye yojapórma chiñe jtsashanÿama. Chents̈ana, inÿe trabájayënga chë jajañe yojúyents̈ame, y chana inÿe luaroye yojtsoñe. B} !Chcasna, chënga tmojanjuá: —Bënga ndoñe queftsátstats̈ëmbo ca. Y Jesús tojanë́yana: —As ats̈e cach ndoñe quecbochatë́yana ndaye deréchoca ats̈e chca stsama ca._7 Pero ndoñe quemuátobena jayanana ‘ents̈anga ca’.” Chca tmojánayana, er chënga ents̈angbiama imojánauatja, er nÿetscanga imojanjuabná, Juan ndegombre Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá yojamnama. dA Chora chënga tmojanonts̈é mënts̈á enatsëtsnayana: “ ‘Bëngbe Bëtsá ca’ chamojojuase, cha s̈ochanjáuyana: ‘As ¿ndáyeca chë cha tcmojanabuayená soyënguiñe ndoñe s̈monjanos̈buaché ca?’ s_ ¿Nda Juan chë Ubayaná tbojanichmó ents̈anga jubáyama, Bëngbe Bëtsá o ents̈anga? S̈mëyana ca. : m As Jesús tojanë́yana: —Ats̈naca së́ntsebomna canÿe soye ts̈ëngaftanga jatjayama. Chas̈mojojuase, áts̈naca cbochjáuyana ndaye deréchoca ats̈e chca stsama.   y mënts̈á tmojantjá: —¿Ndaye deréchoca chë contsama soyënga aca cojtsama ca? ¿Chca jtsamama nda obenana tcmënjats̈etá ca?  ! Chca tojanopasá chents̈ana, Jerusalenoye chënga tmojesaná. Jesús Bëngbe Bëtsabe bëts yebnëjana yojtsobuertanëntscuana, chábioye tmojanobeconá bachnangbe amë́ndayënga, ley abuátambayënga y chë judië́ngbeñe bëtsëjemëngcá amë́ndayënga, + O Pero inÿa ndoñe s̈monjaperdonasna, Bëngbe Taitá, celoca endmëná, cach ndoñe ts̈ëngaftanga quecmochátaperdonaye ca —cha tojánayana. Jesusbe obenana - S Y Bëngbe Bëtsáftaca chas̈mojtsencuénta ora, s̈mochjenójuaboye nderado nda ndaye bacna soye ts̈ëngaftangbiama tojamama, y cháftaca cabá etonánënga s̈mojtsemnëse, s̈mochtseperdóna; chca, Bëngbe Bëtsá, celoca endmëná, ts̈ëngaftangbe bacna soyëngama chacmotsaperdonama. ]3 Chíyeca cbochanjáuyana, lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsáftaca chas̈mojtsencuénta ora chas̈mojtsotjanañama, ainaniñe corente s̈mochtsejuabnaye ya s̈mojóyëngacñe ca, y ndegombre chca s̈mochántsebomna. 8i Ndegombre cbë́yana, nderado nda quem tjoye tojayana, “¡chents̈ana mojuaná y bëts uafjajónayoye motsëshbuets̈e ca!” y chca tojayana ainaniñe inÿets̈á juabna ntjatsbomncá, y ainaniñe puerte tojtsos̈buaché nts̈amo tojayancá aíñe yochjochnënguama, ndegombre chca echanjochnëngo. U# Y Jesús tbojaniyana: —Bëngbe Bëtsábeñe s̈mochtsos̈buáchiye. F Chora Pedro yojenójuaboye nts̈amo yojopásama; as Jesúsbioye tbojaniyana: —¡Buatëmbayá, minÿe; chë tconjayana ndocna te más ts̈abe betiye chaotsemnama betiye tojtsebuashá ca!  Yëfsana cachëse, cachëjana imojtésachnëjuana ora, tmojáninÿe chë higo betiye parejo tbëtëjë́ngaca yojtsebuashá.  Pero yojtseibétatana ora, Jesús chabe uatsjéndayëngaftaca chë bëts pueblents̈ana yojesóbocñe. Chë higo betiye tojtsanbuashá +O Chë bachnangbe más uámana amë́ndayënga y chë ley abuátambayënga tmojántats̈ëmbona nts̈amo yojochnënguama; as tmojanonts̈é enójuabnayana nts̈amo jobenayana cha jóbana, cha imojtsebiauatja causa, er nÿetsca ents̈anga imojtsenjnanaye nts̈amo cha yojanabuátambama. hI Y tojanonts̈é ents̈anga mënts̈á jabuátambana: “Ndegombre, Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe cha mënts̈á tojánayana: ‘Ats̈be bëts yebna echantsabaina nÿetsca luarents̈a ents̈angbiama áts̈eftaca encuéntaye yebna ca’; pero ts̈ëngaftangna atbëbanëngbe oyeniñe chë yebna s̈mojtsebema ca” —Jesús tojanë́yana. r] y ndoñe tonjanalesenciá ndocná Bëngbe Bëtsabe bëts yebnëjana chë soyënga chaotsëchnëjuanama. V% Jerusalenoye tmojánashjajnents̈ana, Jesús Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye tojánamashëngo, y tojanonts̈é chents̈ana jtëbuacnana chë chents̈e imojtsena y imojtsobuámnañënga. Chénts̈naca imojtsemna ents̈anga canÿe crocénana enënga, y chë crocénana nÿe Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈ama inoservena. Chë ents̈anga crocénana atrocayëngbe mesëshangá tojtsanenásatajchquëca, y chë palomatémënga enëngbe ts̈enës̈ë́ngnaca; ~  As Jesús chë higo betiyoye tojánayana: “¡Ndocna te más chacondëshájona ents̈anga chamosama ca!” Y chabe uatsjéndayënga imojouena nts̈amo cha tojanayancá. Jesús, Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈ana enënga y obuámnayënga tojtanëbuacna 8}i Bënocana canÿe higo betiye yojinÿe; as tojána jontjes̈iyama tainashajo o ndoñe. Pero nÿe tsbuanáchënga chiñe yojínÿena, chora ndoñe shajo tempo bétsemna causa. g|G Yëfsana, Betaniocana Jerusalenoye chënga imojtésajna ora, Jesús tbojánishëntsena. C{ Jesús Jerusalenoye tojánashjango, y Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye tojánamashëngo. Chabe shë́conana lempe yojëftserrepárase, y ya yojtseibétatana causa, chabe bnë́tsana uta uatsjéndayëngaftaca tojë́ftsanbocna, Betania puebloye. Jesús tojánayana canÿe betiye ndoñe más chaondëshájona ca z5 ¡Ts̈a ts̈abá chë echanjóshjango amë́ndayana, bëngbe bëts taitá David yojëftsemánda orcá! ¡Bëngbe Bëtsá celocá matschuanga ca!” Fy Y chë natsana imojtsajnënga y chë ústonoyënga mënts̈á imojtsaiuáyebuache: “¡Bëngbe Bëtsá matschuanga! ¡Corente bendición bomná, chë Bëngbe Utabnabe obenánaca tojabá! ,xQ Bëtscá ents̈anga chëngbe ents̈ayá chë benachëjana imojtsanëtë́tsatsana, y ínÿengna chë jajoca imojuatë́tsets̈e buacuashangá chiñe imojuacjaye. w) Chents̈ana, chë burrotema Jesúsbioye tmojanánatse; chë burrotémbeñe chatbe ents̈ayá tbojanájatse, y Jesús chábeñe tojanenojayé. v As chata tbojanjuá nts̈amo Jesús tojanëyancá; y chë ents̈anga tmojanalesenciá chë burrotema chamuánatsama. u9 Y básefta ents̈anga chiñe imojtsemnënga, chátbioye tmojanë́yana: “¿Ndayá s̈ojtsama? ¿Ndáyeca chë burrotema s̈ojtsajafjná ca?” t As chata tbojána, y tbojáninÿena chë burrotema tsáshenañe, canÿe bës̈ás̈añe utsbuaná, y imojuajafjoná. s7 Nderado nda, ¿ndáyeca s̈mojtsanachá ca? chacmojátjase, s̈ochjojuá: ‘Bëngbe Utabná bontsájaboto y chora bochantabáiseboshjona ca.’ ” vre y mënts̈á tojanë́yana: “Tsëndatbe natsana entsemna base pueblotémoye motsata. Chas̈ojáshjango y cachora s̈ochanjínÿena canÿe burrotema utsbuaná; chábeñe cabá ndocná tonjenojayé. S̈ochjuajafjoná y s̈ochjuánatse. (q K Ya Jerusalenoye imojtsebeconá ora, Betfagé y Betania pueblënga béconana, Olivos ca uabaina tjashe juachañe, Jesús uta chabe uatsjéndayata tojanichamó, epC 4As Jesús tbojaniyana: —Motsatoñe. Ts̈abá jtsatsmënama Bëngbe Bëtsábeñe icos̈buachéyeca, ts̈abá contsatsmëna ca. Y cachora cha ts̈abá ibojtabinÿna, y Jesúsbioye benachëjana ibojtsë́stona.Fo 3Chora, Jesús chë jtanábioye tbojantjá: —¿Ndayá cojtsebos̈e ats̈e acbiama chjamama ca? Y chë jtaná tbojanjuá: —¡Buatëmbayá, s̈molesenciá ats̈e chas̈uatabínÿnama ca! knO 2Y chë jtaná, quefsaíya jtsenátsejquëse, yojontsënja y betsco Jesúsbioye yojobeconá. Zm- 1Chora Jesús tojantsá y chë ínÿenga tojanë́yana: —Chë jtaná mochembo ca. As chë jtaná tmojanchembo, y mënts̈á tmojaniyana: —¡Añemo cochtsebomna; motsbaná! Jesús cmontsechembuana ca. !l; 0Chorna, banga chë jtaná imojtsácacana iytëca chaóbemama. Pero cha más yojtsáyebuache: —¡Davídbents̈ana Ents̈á, s̈motselastemá ca! Chents̈ana, Jesús y chabe uatsjéndayënga Jericó uabaina puebloye tmojánashjajna. Y Jesús chabe uatsjéndayëngaftaca y bëtscá ents̈ángaftaca Jericó pueblents̈ana yojtsaisebocana ora, Timeobe uaquiñá, Bartimeo ca uabainá, canÿe jtaná lemos̈na otjanañá, benache juachañe yojtsetbemana. /iW -Cachcá, Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá ndoñe chenátabo cha chamotseservénama, ndayá ínÿenga jabáserviama. Y mo nda, ínÿenga játsebacama cuafjopagacá, cha echanjóbana ba ents̈anga atsebácanënga chamotsemnama ca” —cha tojánayana. Jesús canÿe jtanábioye tbojanshná +hO ,y ndánaca ts̈ëngaftanguents̈á chë más uamaná jtsemnama tojtsebos̈á, bontsemna jtsemnana nÿetscangbiama, mo nÿe ínÿabiama nÿets tempo oservenacá. Dg +Pero ts̈ëngaftangbeñe ndoñe chca chaondë́tsemna. Inÿets̈á; masna, nda ts̈ëngaftangbeñe chë más uamaná jtsemnama tojtsebos̈e, cha bontsemna chë ínÿenga jtsaservénana; \f1 *Pero Jesús nÿetsca uatsjéndayënga tojánachembo y tojanë́yana: “Ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, quem luarents̈a amë́ndayënga lempe jtsemándayana, nÿa mo nduiñënga cuaftsemncá; y chë bëtsëtsa ents̈anga chëngbe obenánaca jtsemándayana, nts̈ámnaca jtsamëse, chë inÿe ents̈anga sempre chamotsayaunanama. ey )Chë inÿe bnë́tsana uatsjéndayënga chca tmojanuena ora, tmojanonts̈é Santiago y Juánoftaca jotjáyanana. Bd} (Pero ats̈e ndoñe quetsátobena jamándana nda ats̈be cats̈bioica y ats̈be uañicuayoica chaótbemama. Chë útents̈e entsemna ndëmuanÿengbiama ats̈be Taitá tojaprontacá ca. Oc 'Y chata tbojaniyana: —Aíñe fchanjobenaye ca. Y Jesús tojanë́yana: —Ndegombre tsëndátnaca ats̈cá s̈ochanjasúfria, y ats̈be causa cmochántsamna bëtscá soyëngama jasúfriana. 0bY &As Jesús tojanë́jua: —Nts̈amo s̈montsotjanañama tsëndata ndoñe ques̈nátstats̈ëmbo. ¿Nts̈amo ats̈e chaitsesufrincá, tsëndátnaca cachcá jasúfriama tas̈atjobenaye? ¿Y ents̈anga puerte bacá chacmojtsëbuatsená ora, tas̈ochjauánta, nts̈amo ats̈e chjauantacá ca? 0aY %Y chata tbojaniyana: —Aca reycá chacojtsemánda ora, cochjaleséncia bëndata fchayobená jótbemana, canÿa acbe cats̈bioica y inÿa acbe uañicuayoica ca. a`; $Y Jesús tojanatjá: —¿Ndayá s̈ojtsebos̈e ats̈e tsëndatbiama chjamama ca? H_  #Chora, Santiago y Juan, Zebedeobe uaquiñata, Jesúsbioye tbojanobeconá y tmojaniyana: —Buatëmbayá, bëndata fsë́ntsebos̈e pavor chas̈cuabiamama nts̈amo chacbojaimpadacá ca. V^% "Chënga mochantsáboyejuana, mochántsebuashëtotjo, mochántsetjanja y mochanjóba, pero chents̈ana unga tianoye cha echántayena ca.” Santiago y Juan, Jesús tmojanimpadá canÿe pavor cháuabiamama W]' !Mënts̈á tojanë́yana: “Ts̈ëngaftanga s̈montsonÿá, Jerusalenoye bënga mora montsajnama. Chocna, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá, chë bachnangbe amë́ndayënga y ley abuátambayëngbe cucuats̈iñe mochanjáboshjona, y chënga mochanjayana cha chaóbana ca; y ndoñe judiëngbe cucuats̈iñe mochanjáboshjona. |\q Chents̈ana Jerusalenoye imojtsaye, y Jesús yojtsebnatsana. Chë uatsjéndayënga puerte ojnanánënga imojtsemna, Jesús ndauatjcá choye yojtsayama; y inÿe becá ents̈anga ústonoye imojtsajnëngna, imojtsayáuatja. Jesús cachiñe chabe bnë́tsana uta uatsjéndayënga barie tojánachembo y tojanonts̈é jáuyanana nts̈amo cháftaca jopásama yojtsemnana. c[? Pero banga, mora uámanënga imomnënga, nduámanënga mochántsemna; y banga, mora nduámanënga imomnëngna, uámanënga mochántsemna ca —Jesús tojánayana. Jesús cachiñe tojánayana cha jóbanama y jtayenama Z) cha mora quem luarents̈e echanjóyëngacñe chama patse soye más yebnënga, cats̈átanga, uabénanga, bebmanga, básenga y fshantsënga, masque puerte chaosufrima ínÿenga mochántsama; y chë inÿe luarocna, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida echanjónÿena. nYU As Jesús tojánayana: —Ndegombre cbë́yana, ndánaca áts̈bioye jasérviama y chë ts̈abe noticiënga jábuayenama, tojéseboshjona chabe yebna, cats̈átanga o uabénanga, bebmá o befta, o básenga, o fshantsënga, X! Chora Pedro tbojaniyana: —Aca contsonÿá, bënga lempe chë fsë́ndbomna soyënga fsënjéseboshjona y ácaftaca fsëntsajna ca. QW Chora Jesús tojanënÿanÿé y tojanë́yana: —Ents̈anga ndoñe quemátobena jamana canÿa atsbocaná chaotsemnama, pero Bëngbe Bëtsá aíñe; er Bëngbe Bëtsá lempe jamama endobena ca. V  Pero chë uatsjéndayënga nÿe más imojtsenjnanaye y imojtsentjanaye: —¿As, nda yochjobenaye atsbocaná jtsemnana ca? 3U_ Ndegombre, más paselo endmëna chë coshufjents̈a atëfjnëjana canÿe camello chauachnëngo, y ndoñe canÿe bomná Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguana ca. qT[ Chca imojouena ora, chë uatsjéndayënga ojnanánënga imojtsemna, pero Jesús cachiñe tojanoyebuambá y mënts̈á tojanë́yana: —Ats̈be básenga; ¡puerte totcá entsemna Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguama! 6Se Chora Jesús cátoye tojanrrepará y chabe uatsjéndayënga tojanë́yana: —¡Puerte totcá entsemna bomnëngbiama Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguama ca! R+ Pero chë bobóntsbioye inÿets̈á ibojtsínÿnana Jesús chca tbojaniyanama; y puerte ngménaca yojtá, cha puerte bomná inamna causa. ?Qw Jesús bonshanánaca tbojanonÿinÿé y mënts̈á tbojaniyana: —Canÿe soye cmontsebuáshbena jamana: Motsa, lempe nts̈amo icobomncá cochjetsatobuiye, y chë crocénana, ndbomnëjémënga cochtsats̈ataye; chca, celoca canÿe bëts bomnana cochántsebomna. Chents̈ana, cochjabo y s̈cochjuasto ca. P} Chora chë boyabása tbojanjuá: —Buatëmbayá, ats̈e lempe chë mandënga básetema orscana sëndocumplina ca. $OA Aca icotáts̈ëmbo Bëngbe Bëtsá tojanmandacá: “Ndoñe catjóba, acbe shema ínÿaftaca ndoñe cattseíngñaye, ndoñe catjatbëba, ndoñe catjuaboínÿena, ínÿengbioye ndoñe catjáingñaye ndayánaca jabacama, y acbe bëtsë́tsata ndoñe stëts̈oye catjáquedaye ca.” N{ Y Jesús tbojanjuá: —¿Ndáyeca “ts̈abia ca” s̈cjauyana? Ts̈abia nÿe canÿa endmëna: Bëngbe Bëtsá. M Jesús jama tojtëtanonts̈é ora, canÿe boyabása chábioye tojanótjajo, chabe shecuats̈ents̈e tojanoshëntsaments̈é, y mënts̈á tbojantjá: —Ts̈abe Buatëmbayá, ¿ndayá s̈ojtsemna jamana chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama ca? \L1 Y chë basetémënga tojanchebá, y chë́ngbeñe cucuats̈ënga jajájuase, Bëngbe Bëtsábioye tbojanimpadá ts̈abe bendicionënga chë́ngbeñe chaotsemnama. Canÿe bomna ents̈á Jesúsbioye tojána PK Ndegombre cbë́yana, nda Bëngbe Bëtsabe soyënga ndoñe tonjóyëngacñe mo canÿe basetemcá jtsos̈buáchiyëse, cha ndoñe queochatobenaye Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguama ca.” J Jesús chca tojáninÿe ora, tbojánetna y chë uatsjéndayënga tojanë́yana: “Cachcá mónÿaye chë basetémënga áts̈bioye chamuabo y ndoñe matë́uyanana; er Bëngbe Bëtsabe amë́ndayana endmëna chë mo quem basetemëngcá imomnëngbiama. bI= Ents̈anga, basetémënga Jesúsbioye tmojanënatse, chauabájajuama y Bëngbe Bëtsábioye chëngbiama chaboimpadama; pero chabe uatsjéndayëngna tmojanonts̈é chë basetémënga unachayënga jtsëcácanana. H Y chë shema chabe boyábioye cachcá tbojesonÿá, y ínÿaftaca tojtóbouamase, chánaca chë natsana boyábioye ínÿaftaca jtseíngñayana; canÿe uabuatmá jtsebomnana ca” —Jesús tojánayana. Jesús, basetémëngbiama Bëngbe Bëtsábioye tbojanimpadá SG Y Jesús tojanë́yana: “Nda chabe shémbioye cachcá tbojesonÿá y ínÿaftaca tojtóbouamase, cha chë natsana shémbioye inÿe shembásaftaca jtseíngñayana; chana canÿe uabuatmá jtsebomnana. hFI Ya cach yebnoca imojtsatsmëna ora, chabe uatsjéndayënga cach soyama imojtë́tstjaye. E Chcasna, ents̈á ndoñe chaondë́ndbema ndayá Bëngbe Bëtsá mo canÿiñcá tojë́ftsema soye ca —cha tojánayana. |Dq y chë útatna mo canÿacá bochántsemna.” Y chca, ya ndoñe útata quebochátsmëna, sinó nÿe mo canÿacá. sC_ Chíyeca, chë boyabása chabe taitá y chabe mamá echanjésabashejuana, chabe shémaftaca jenútanama, uBc Pero quem luare jobojáts̈ama orna, “Bëngbe Bëtsá canÿe boyabása y canÿe shembása tonjánabiama. FA Chora Jesús tojanë́yana: —Ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabe mandënga ainaniñe jóyëngacñama ndoñe ques̈mátsbos̈e causa, Moisés chca ts̈ëngaftanga tcmojëftsanamëndá. m@S Y chënga tmojánayana: —Moisés tojanalesenciá chë boyá chabe shémbioye chabuiyé canÿe tsbuanácha, ndayë́chañe chaotsayana cha ya ndoñe chabe shema yontsemna ca, y chora cachcá chabe shema chabuesonÿá ca. f?E Chora cha tojanë́jua: —¿Nts̈amo Moisés chë soyëngama tcmënjanamë́ndaye ca? 5>c Básefta fariseunga chábioye tmojanobeconá, y jisháchichiyama mënts̈á imojtsetjanaye: —¿Queojtselesenciana canÿe boyá chabe shémbioye cachcá jesonÿayama ca? ]= 5 Chents̈ana, Jesús chë luarents̈ana tojë́ftsanbocna y tojána Judea luaroye y Jordán chenguana. Ents̈anga cachiñe chábioye tmojánabo, y cha chënga yojtsabuátambaye, chë nts̈amo jamana yojanamancá. q<[ 2Tamó ts̈abe soye endmëna. Pero chë tamó fténana tojtsóbemëse, ndoñe ques̈mátobena jamana cachiñe chabe tempsca sanana chaotsatsbomnama, ni saná jatamuama. Mo ts̈abe tamocá ents̈angbiama s̈mochtsemna, chë́ngbeñe jtsiyenëse nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá, y nÿetscángaftaca natjë́mbana s̈mochtsiyena ca” —cha tojánayana.;{ 1“Tamó ts̈abe soye endmëna. Nts̈amo chë tamó canÿe ts̈abe soye endmëncá, Bëngbe Bëtsá echanjama nÿetsca ts̈ëngaftangbiama ts̈ábenga chas̈motsemnama, chë áts̈beñe betsos̈buáchema s̈mojtsepadecena ora s̈mojauantase. /:W 0choca úts̈enënga puerte nÿetsca tescama mochanjasúfria. Chë́ngbioye mochtsasaye mamanga ndocna te quemochatóbana, y chë íñeshe ndocna te queochátsfsana. :9m /“Nderado acbe bomínÿeca bacna soye tcojinÿe y cachca soye tcojama, más ts̈abá nántsemna chë bominÿe chacotsenobuchjátsëca. Acbiama más ts̈abá endmëna Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguana nÿe canÿe bominÿe bomná, y ndoñe nÿets útabeca infiernoye chacmotsë́ts̈ena; /8W .choca úts̈enënga puerte nÿetsca tescama mochanjasúfria. Chë́ngbioye mochtsasaye mamanga ndocna te quemochatóbana, y chë íñeshe ndocna te queochátsfsana. *7M -“Nderado acbe shecuáts̈eca bacna soye tcojama, acbiama más ts̈abá nántsemna chë shecuats̈e chacotsenashecuástjango. Acbiama más ts̈abá endmëna cosheto celoye jamashënguana nÿetsca tescama vida jtsebomnama, y ndoñe nÿets útats̈eca infiernoye chacmotsë́ts̈ena; /6W ,choca úts̈enënga puerte nÿetsca tescama mochanjasúfria. Chë́ngbioye mochtsasaye mamanga ndocna te quemochatóbana, y chë íñeshe ndocna te queochátsfsana. S5 +Nderado acbe cucuáts̈eca bacna soye tcojama, más ts̈abá nántsemna chë cucuats̈e chacotsenacuéstjango. Acbiama más ts̈abá endmëna celoye jamashënguana nÿetsca tescama vida jtsebomnama, nÿe canÿe cucuats̈e bomná, y ndoñe nÿets útats̈eca infiernoye chacmotocá jama, chë ndocna te yochanjáfsana íñeshoye; 54c *Chents̈ana Jesús tojánayana: “Canÿa áts̈beñe os̈buachiyábioye mo quem basetemcá, nda tbojaingñé ats̈e ustonama chaotsajbanama, más ts̈abá chabiama nántsemna canÿe bëts nantsnëbé chamotsetamos̈ë́nts̈bua y mar béjayoye asentoye chamotsashbuets̈e chabotsenatjëmbama. 3 )Y ndánaca, masque nÿe búyeshtema ts̈ëngaftanga tcmojubuats̈atá, ts̈ëngaftanga áts̈benga bétsemnayeca, chábioye Bëngbe Bëtsá canÿe uacanana soye bochántats̈etaye, cha chë ts̈abe soye tojamama ca. Resjo yomna, nderado bacna soyënga cuanjama T2! (Ndegombre, nda ndoñe bëngbe contra tontsemná, bë́ngaftaca jtsemnana. Y1+ 'As Jesús tbojanjuá: —Ndoñe s̈matjuauyaná; er ndocná quenátobena canÿe bëts soye jamana Bëngbe Bëtsabe obenánaca, ats̈e jóts̈ëmbonëse, y chents̈ana ats̈be contra jatóyebuambnayana. 0  &Juan, Jesúsbioye tbojaniyana: —Buatëmbayá, bënga fsënjinÿe canÿe boyabása, y cha aca jóts̈ëmbonëse, bacna bayëjbe juabna ents̈ángbents̈ana endëtëbuacana; pero cha bë́ngaftaca ndoñe quenátsmëna causa, chama fsënjesauyaná ca. +/O %“Ndánaca, áts̈beñe os̈buachiyá bétsemnayeca, tbojofja canÿa mo quem basetemcá, chana ats̈e jofjana; y nda ats̈e s̈ojofja, chora cha nÿe ats̈e ndoñe ntjofjana, sinó chë s̈ojichmó chábioynaca jofjana ca.” Nda ndoñe bëngbe contra tontsemná, bë́ngaftaca jtsemnana }.s $Chora Jesús canÿe básetema tbojánishache, chëngbe tsëntsaca tbojanatsá, tbojantbá y chënga tojanë́yana: w-g #As Jesús tojanótbema, chabe bnë́tsana uta uatsjéndayënga tojánachembo y tojanë́yana: “Ndánaca nÿetscangbiama chë más uamaná jtsemnama tojtsebos̈ëse, cha chë más nduamaná chaóbema y nÿetscanga chaotsaservena ca.” , "Chëngna nÿe iytëca tmojanobiama, er benachëjana chënga imnayénatsëtsnaye, chënguents̈á nda chë más uamaná bétsemnama. C+ !Chora Capernaum puebloye chënga tmojánashjajna; y cach yebnents̈e imojtsemna ora, Jesús chë uatsjéndayënga tojanatjá: “¿Ndayama benachiñe s̈mabáyenatsëtsnaye ca?” $*A Pero chënga ndoñe yontsósertana nts̈amo Jesús yojtsanëtsëtsnacá, y chama jatstjanayamna chënga imojtsauatja. ¿Nda chë más uamaná yomna? x)i er cha chabe uatsjéndayënga yojtsabuátambaye. Mënts̈á cachabiama yojanëtsëtsnaye: “Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá ents̈angbe cucuats̈iñe mochanjáboshjona; mochanjóba, pero chents̈ana unga tianoye echántayena ca.” ( Chents̈ana tmojë́ftsanbocna ora, Galilea luarëjana imojtsajna; y Jesús yojtsebos̈e chama ndocná chaondë́tsetats̈ëmbuama, `'9 Y Jesús tojanë́jua: —Chca bayëjënga jtëbuacanamna jobenayana nÿe Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntase, chabuájabuachama jaimpádase ca. Jesús cachiñe tojánayana cha ibojamna jóbanana y jtayenana ca ;&o Chents̈ana, Jesús canÿe yebnoye tojánamashëngo, y chabe uatsjéndayëngna luaroca cha tmojantjá: —¿Ndáyeca bënga ndoñe fsënjobená chë bayëja jtabocnana ca? Z%- Pero Jesús tbojanábuacueshache y tbojtanatsbaná; y chë básana yojtëtsaye. V$% Y chë bayëja chábents̈ana yojésebocna, yojtseyoye y chë básabioye jabuache ibojeseshatiyiyé; y chë básana mo obanacá tojanoquedá, y chë causa banga imojtsichamo cha obaná yojtsemna ca. #  Y bëtscá ents̈anga imojtsójotoma Jesús tojáninÿe ora, chë bacna bayëja tbojtsanbochembo mënts̈á: —¡Bacna bayëja, chë básetema tësmá y ndëbiá biamnayá; chábents̈ana maisebocna y ndocna te más chábeñe catjésamashëngo ca! )"K Y cachora chë básabe taitá tojanáyebuachena: —Aíñe, Bëngbe Bëtsábeñe sëntsos̈buaché; Diosmanda, ¡más jtos̈buáchiyama s̈majabuache ca! .!U Chora Jesús tbojaniyana: —¿Ndáyeca “ndayá jamama tcojtsobenëse ca” s̈cjauyana? Nda Bëngbe Bëtsábeñe tojtsos̈buáchebiama lempe endopodena ca. S  ba soye, chë bayëja chábioye iñoye jtsatmets̈ana y buyeshoye jtashbuets̈ana, jtsóbama. Chíyeca, nderado ndayá chabiama jamama tcojtsobenëse, bënga s̈motsalastemá y s̈motsë́jabuache ca.   As Jesús chë básabe taitábioye tbojantjá: —¿Buetayté chca yojtsepása ca? Y cha tbojanjuá: —Básetema orscana chca; lQ Chora chë básetema chábioye tmojanánatse; y chë bayëja Jesúsbioye tbojáninÿe ora, tojanma chë basa ataque chaboshachama, y chë basa fshantsoye yojashajaye, yojtsojanduounaye y uayoicana shashiye yojtsábocana. eC As Jesús tojánayana: —¡Nÿets̈á ndos̈buáchiyënga ca! ¿Buetayté s̈ojtsemna ts̈ëngaftangaftaca jëftsemnana? ¿Buetayté uantado ts̈ëngaftangaftaca chjë́ftsemna? ¡Moye chë básetema mánatse ca! I  Nÿe ndayénts̈naca cha tojtsemnents̈e, chë bayëja chábioye jishachana y jtsenajuáchesënjana; chents̈e uayoicana shashiye jtsabocanana, jtsenoftë́s̈fjojnayana y obanacá jtsatsjájonana. Acbe uatsjéndayënga sënjaimpadá chë bacna bayëja chamuatábocnama, pero ndoñe chematobená ca —cha tbojaniyana. P Y canÿa ents̈anguents̈á tbojanjuá: —Buatëmbayá, muents̈e ácbioye sënjuánatse ats̈be uaquiñá; bacna bayëjbe juabna entsambá, y chë causa, jóyebuambayama ndoñe quenátobena. \1 Chora Jesús chënga tojanatjá: —¿Ndayama chë́ngaftaca s̈menatsëtsná ca? a; Nÿetsca ents̈anga cha tmojáninÿe ora, imojenjnaná y tmojanótjajo cha jachuayama. nU Chents̈ana, chënga tmojtaná chë inÿe uatsjéndayëngbioye. Chora, Jesús tojáninÿe ba ents̈anga chë uatsjéndayëngbe shë́conana imojtsemnama, y básefta ley abuátambayëngna chë́ngaftaca imojtsenatsëtsnaye.   Ndegombre cbë́yana, canÿa Eliascá ya tonjabo, y cháftaca ents̈anga tmonjanma lempe nts̈amo tmojabos̈encá, nts̈amo chaochnënguama Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá. Jesús, canÿe basa bayëjbe juabna uambayábioye tbojanshná 3_ As cha tojanë́jua: —Ndegombre, canÿa Eliascá natsana echanjabo, y nts̈amo jtsemnama yomncá lempe echánjabatsma. Pero nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancana, Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá puerte caochjasúfria, y ínÿenga puerte camochtsáboyënja ca. )K Y Jesúsbioye imojtsetjanaye: —¿Ndáyeca chë ley abuátambayënga mondbétsichamo, canmëna Bëngbe Bëtsabe Uámana Uabuayanabe natsana Elías jabana ca? !; Chë uatsjéndayënga aíñe chca tmojanuena; pero chënga imojtsentjanaye ndayá cha yojtsents̈áyana, cha yochtanayena ca cha tojánayana ora. |q Chë tjocana imojtsatstsmaye ora, Jesús chë uatsjéndayënga tojanamëndá: —Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá obanënguents̈ana candë́tayenëntscuana, chë mënté tjoca s̈monjinÿe soyama ndocnábeñe s̈mattsecuéntaye ca.  Y ndeolpe, chëngbe shë́conana tmojanrrepará ora, ya ndocná más tmonjáninÿe; nÿe Jesús canÿa chë́ngaftaca yojtsemna. dA Chora canÿe jants̈etëshe yojóbema, y chë́ngbioye yojáutsbotse; y chë jants̈etëshoicana canÿe oyebuambnayana tojanóbocna, mënts̈á: “Mua ats̈be bonshana Uaquiñá endmëna; cha s̈mochtseyeunana ca.”  Chca tojánayana, chë uatsjéndayënga yapa auatjanánënga imojtsemna causa, y Pedro ndoñe yontsetáts̈ëmbo nts̈amo jayanana. xi Chora Pedro, Jesúsbioye tbojaniyana: “¡Buatëmbayá, ts̈a ts̈abá bëngbiama cuanmëna muents̈e jtsemnana ca! Mora fchanjapórma unga tambotémënga: cánÿetema acbiama, ínÿetema Moisesbiama y ínÿetema Elíasbiama ca.” ta Chca orna, chë uatsjéndayënga tmojáninÿe, Moisés y Elías tbojanobinÿná Jesúseftaca encuéntaye. ' G chabe uichëtjonëjuangá ts̈a yojtsabuashinÿinÿana; corente uafjantsëjuangá yojtsamna; nÿa chca juafjantsama ndocná quem luarents̈e quentatobenaye. X ) Chents̈ana chnë́nguana tianoye, Jesús tojë́ftsanëbiats̈e Pedro, Santiago y Juan, y ínÿoye tojanënatse nÿe chënga, canÿe bëts tjoye. Y chëngbe delante Jesús inÿets̈á tojanobinÿná;   } Mënts̈ánaca Jesús tojanë́yana: “Ndegombre cbë́yana, báseftanga muents̈e montsemnënga ndoñe quemochatóbana, Bëngbe Bëtsá ents̈ángbeñe chabe obenánaca jabomándama jabana ntjëftsinÿcá ca.” Jesús inÿets̈á tojanobinÿná Z -&Chcasna, nda mora ats̈biama y ats̈be buayenana soyëngama tojtsëuatja ents̈ángbeñe, chënga chë Bëngbe Bëtsabiama nduauenanënga y bacna soye amënga, chë Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemánaca chabiama echantsëuatja, chabe Taitabe bëts obenánaca y chabe angelë́ngaftaca chaojésabo ora ca” —cha tojanë́yana. ~}||5{TTRRQQ PQONNTMLLKKUJsIHGOFFDCB7A@@#?7>|=(<[;N9877966,5^44"3 2#1v0P/.-(,,+i*o)) (w'&%$$6#""3 ?td{ [  o blOEF7 Y chënga tmojanáyebuachena: —¡Motsecrucificá ca! o6W Y Pilato tojanatjá: —¿Y nts̈amo chjama chë “judiëngbe Rey ca” s̈monduabobuatmáftaca ca? 5+ Pero chë bachnangbe amë́ndayëngna ents̈anga tmojanañemó chamuenbouénanama, Pilato jauyanama chëngbiama Barrabás chabuatsboshjona ca. 41 Chca tojánayana, er Pilato yojtsetáts̈ëmbo, chë bachnangbe amë́ndayëngna envidia causa Jesús chabe cucuats̈iñe tmojánboshjonama. v3e Y Pilato tojanë́jua: —¿Ts̈ëngaftanga s̈mojtsebos̈e ts̈ëngaftangbe rey ats̈e chjëtsboshjona ca? 2Chora, ents̈anga tmojánashjajna y tmojanonts̈é Pilátbioye jauyanana, nts̈amo Bashco fiesta ora jamama yojanamancá chaomama. ?1wChë tempo yojamna canÿa Barrabás ca uabainá; cárceloye inautámena chabe enutë́ngaftaca. Chëngna ents̈anga tmojtsanëbaye, mandadëngbe ents̈ángaftaca imojentsjaná ora. ~0uCada Bashco fiesta ora, Pilato yojanamana canÿe utamená jëtsboshjonana, ndánaca ents̈anga tmojuabuayaná. /)Pero Jesús ndoñe más tbonjanjuá; chë causa, Pilato ndoñe yontsetáts̈ëmbo nts̈amo jajuaboyana. Jesús chaóbana ca tmojánayana .chíyeca Pilato cachiñe Jesúsbioye tbojantjá: —¿Ndocá s̈cochanjojuá ca? Minÿe; bëtscá soyënga acbe contra montsichamo ca. ^-5Chë bachnangbe amë́ndayënga bëtscá soyënga Jesusbe contra imojtsichamo; ,1Pilato Jesúsbioye tbojantjá: —¿Aca chë judiëngbe rey cojtsemna ca? Y Jesús tbojanjuá: —Aíñe, aca ndegombre yomncá tcjayana ca. + yTojanbinÿna ora, chë bachnangbe amë́ndayënga, chë judië́ngbeñe bëtsëjemëngcá amë́ndayënga y ley abuátambayënga cánÿents̈e tmojánenefjna, nÿetsca chë luarents̈a más uámana mandayë́ngaftaca, jenóyeunayama nts̈amo jamëse Jesús jóbama. Jesús tmojanëcuébatsëca y tmojanánatse, y Pilato, chë Judeoca mandadbe cucuats̈iñe tmojánboshjona. {*oHY cachora chë ngallo uta soyama yojacánta, y Pedro yojenójuaboye nts̈amo Jesús tbojaniyanama: “Ngallo cabá uta soye ndëcánta ora, aca unga soye cochanjayana ndoñe s̈conduabuatma ca.” Y tojanonts̈é enóbos̈achiyana.)yGPero Pedro tojanonts̈é ichámuana: —¡Bëngbe Bëtsá chas̈otsecastigá ndoñe ndegombre soye stsichámëse ca! —y yojónts̈a júrayana— ¡Ats̈e chë ents̈á ndoñe quetsatabuatma, ndabiama ts̈ëngaftanga s̈montsatsëtsná ca! c(?FPero chana cachiñe tojánayana Jesúsbioye ndoñe bonjanabuátma ca. Chents̈ana, chë chents̈e imojtsemnënga Pedro tmojátaniyana: —Ndegombre aca chënguents̈á contsemna; ácnaca Galileocá contsemna ca. '7EChë oservená cachiñe Pédrëbioye tbojáninÿe y tojanonts̈é chë ínÿenga jauyanana: —Muánaca Jesusbe uatsjendayënguents̈á entsemna ca. &DPero Pedro tojánayana chábioye ndoñe bonjanabuátma ca; y mënts̈á tojánayana: —Ndayama cojtsichámuama ndoñe quetsátstats̈ëmbo, ni ques̈nátësertana ca. Y shjoye, amashjuanóntscoñe yojábocna; y chora canÿe ngallo yojacánta. (%ICy Pédrëbioye tbojáninÿe ora, cha iñe juachaca yojtsans̈bonena, yejuana ibojonÿinÿiye y tbojaniyana: —Acnaca, Jesús Nazaretocáftaca conjánana ca. $BPédrëna, tsmanoca yojtsemna chashjoca. Chora, canÿe shembása, chë bachnangbe más uámana amëndayabe oservená yojáshjango; 8#iAChorna báseftanga tmojanonts̈é Jesús buashëtjnayana; jubiá imojútsbotse, imojtsejants̈etaye y imojtsetjanaye: “¡Momalisiá nda tcmënjajants̈etá ca!” Y chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca josticiëngna imojtsajuebjants̈etaye. Pedro tojánayana Jesúsbioye ndoñe bonjanabuátma ca Y"+@Ts̈ëngaftanga s̈monjouena nts̈amo chë ents̈á entsichamcá, y chca Bëngbe Bëtsabiama entsemna mo cha cuafjoyenguangcá, chë chabe Uaquiñá yomna ca cha tonjayana ora. ¿Nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈matjayana ca? —cha tojanë́yana. Y nÿetscanga tmojánayana, cha ndegombre bacna soye yojtsebomna y jóbanama ibojtsemna ca. j!M?Chora, chë bachnangbe más uámana amëndayá chabe uichëtjonëjuangá yojtsenánts̈ajatanëca, puerte ibojtsetna causa, y tojánayana: —¿Ndayama más ents̈anga s̈ochjátëjaboto Jesusbe contra chamuayanama ca? ~ u>Y Jesús tbojanjuá: —Arseñor, ats̈e cha sëndmëna; y ts̈ëngaftanga s̈mochanjinÿe, ats̈e, Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá, chë nÿets obenana bomnabe cats̈bioica chantsetbemana, y celoca jants̈etëshiñe chántsaboye ca. hI=Pero cha nÿe iytëca yojtsemna y ndocá ibontsëjuana. Chë bachnangbe más uámana amëndayá cachiñe tbojtëtantjá, mënts̈á: —¿Aca chë Cristo icomna, Bëngbe Bëtsá chë nda fsëndadoranabe Uaquiñá ca? ]3<Chorna, chë bachnangbe más uámana amëndayá yojotsbaná, nÿetscangbe tsëntsaca yojotsaye, y Jesúsbioye tbojantjá: —¿Ndocá cochanjayana? ¿Ndayase yojtsemna chë acbe contra montsichamo soye ca? \1;Pero masque chca imojtsichamo, nÿetscanga ndoñe cachca soye montsanichamo. wg:“Bënga cha fsënjoyeuná mënts̈á: ‘Ats̈e quem Bëngbe Bëtsabe bëts yebna, ents̈angbe pormana yebna, chantsepochóca; y unga tese inÿe Bëngbe Bëtsabe bëts yebna, ents̈ángbeyeca ndëpormana yebna chanjëtsjebo ca.’ ” mS9Báseftanga imojotsaye y mënts̈á Jesusbe contra, ndoñe ndegombre betsemncá tmojánayana: {o8Er masque banga Jesusbe contra uayátsenaye soyënga imojtsichamo, nÿetscanga ndoñe cachca soye montsanichamo. [/7Chë bachnangbe amë́ndayënga y chë judiëngbe uámana mándayënga imojtsenguaye canÿa, nda ndayánaca Jesusbe contra cháuayana, as jobenayama cha chaóbana ca jayanama; pero ndoñe montsaninÿana. ta6Pedro bënocana Jesús tbojanasto, chë bachnangbe más uámana amëndayabe yebnents̈a chashjóntscoñe; y chents̈e tojanoquedá. Chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca josticië́ngaftaca yojtsetbemana; iñe juachaca yojtses̈bonena. \15Chents̈ana, Jesús tmojanánatse chë bachnangbe más uámana amëndayábioye; y chocna, nÿetsca chë bachnangbe amë́ndayënga, bëtsëjemëngcá amë́ndayënga y ley abuátambayënga tmojánenefjna. 0Y4pero chëngbe cucuats̈iñe chë ents̈ë́jua jesáboshjonëse, chë bobontsna enas̈á yojtsachá. Jesús tmojanánatse chë judiëngbe uámana amë́ndayëngbioye 3Canÿe bobontse Jesúsbioye ibojtsë́stona, nÿe canÿe uafjantse ents̈ë́jua uichëtjoná. Cha chë ents̈anga tmojánishache, 2Chorna, nÿetsca uatsjéndayënga tmojtsanëuatjaná y tmojtsanacheta, y Jesús cachcá chë uayayë́ngaftaca tmojesanonÿá. ,Q1Ats̈e cada te ts̈ëngaftangbeñe sëndétsemna Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca abuátambaye, y ndocna te choca ches̈mátanishache. Pero ts̈ëngaftanga chca áts̈eftaca s̈montsama, cachcá nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá chaotsemnama ca” —tojánayana. 9k0Y Jesús chë ents̈anga tojanatjá: “¿Ndáyeca s̈mojabo espadë́jangaca y ngarotbéngaca ats̈e jishachama, mo ats̈e canÿe bacá uamana ents̈á cuaftsemncá ca? G/Pero canÿa chents̈e Jesúseftaca yojtsemná, chabe espadëja yojenosëngbotë́nts̈ena, y chë bachnangbe más uámana amëndayabe oservená canÿe matscuas̈e tbojtsanë́stjango. ?y.Chora chë ents̈anga tmojánishache y tmojanánatse. lQ-Chcasna, Judas Jesúsbioye tojanobeconá y tbojaniyana: “¡Buatëmbayá ca!” Y tbojanámocho. hI,Judas, chë boshjuaná, tojanjuabó nts̈amo jamana ents̈anga jinÿanÿiyama ndëmua Jesús bétsemnana. Chíyeca, yojáuyana: “Nda chaijauámocho, cha echántsemna; s̈mochjishache y cuedádoca s̈mochjuánatse ca.” S +Jesús cabá yojtsóyebuambnantscuana, Judas, canÿe chë bnë́tsana uta uatsjendayënguents̈á, tojánashjango y cháftaca ba ents̈anga espadë́jangaca y ngarotbéngaca prontánënga. Chënga imojamna chë bachnangbe amë́ndayënga, ley abuátambayënga y judië́ngbeñe bëtsëjemëngcá mándayëngbe ichmónënga. u c*Motsbananga, cuajna. Minÿënga, ats̈e boshjuaná ya entsebeconá ca.” Uayayënga Jesús tmojánishache o W)Chents̈ana, tojtesaná y tojtanabo ora tojanë́yana: “¿Cabá s̈motsomañe y s̈motsochnañe? Nÿe nÿets̈á; hora tocjobuache, Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá bacna soye amëngbe cucuats̈iñe mochanjáboshjona.  !(Yojtabo orna, chë uatsjéndayënga cachiñe imnétsomañe; chënga imojtsefshétana ocnaye causa, y ndoñe imontsobena nts̈amo jojuana. m S'Jesús cachiñe tojesaná y Bëngbe Bëtsáftaca tbojanencuentá, cach palabrënga jayanëse. {&S̈mochtsefs̈na y Bëngbe Bëtsáftaca s̈mochtsencuéntaye, bacna soye jamama ndoñe chacmondócochënguama. Ts̈ëngaftanga ndegombre s̈montsebos̈e espíritoca Bëngbe Bëtsá joyeunayana, pero cuerpiñe ndoñe añemo ques̈mátsbomna ca.” fE%Chents̈ana, chabe unga uatsjéndayëngbioye tojtanabo, y chëngna imnétsomañe. Chca tojánanÿena ora, Pédrëbioye tbojaniyana: “Simón, ¿cotsomañe? ¿Ni mo nÿe canÿe hora jtsefs̈nama ndoñe tconjobená? {o$Mënts̈á yojtsichamo: “Ats̈be Taitá, aca lempe jamama condobena; tojopodese, cochjama ats̈e japadésama ndoñe chas̈ondë́tsemnama. Pero nts̈amo ats̈e stsebos̈cá ndoñe chaondë́tsemna, sinó nts̈amo aca cojtsebos̈cá ca.” _7#Chents̈ana, Jesús más natsanoye tojána, tojanoshëntsaments̈é y fshantsóntscoca tojanotsejbéna y Bëngbe Bëtsábioye tbojanimpadá, jopódianëse, chë ts̈a japadésa ora ndoñe chaondóshjanguama. "Chë́ngbioye tojanë́yana: “Ats̈be ainana puerte ngménaca entsemna, mo jobanamcá. Muents̈e moquedanga y s̈mochtsefs̈na ca.” !Y tojë́ftsanëbiats̈e Pedro, Santiago y Juan. Choca cha yojónts̈a puerte ngménaca jtsemnama y corente cochtsets̈enaná. L Chents̈ana, canÿe luare Getsemaní ca uabáinoye tmojána. Chocna Jesús tojanë́yana: “Muents̈e motbiama, chëntscuana ats̈e choye chanjá, Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntama ca.” vePero Pedro más yojtsichamo: —Masque chas̈otsemna ácaftaca jóbanama, ats̈e ndoñe quichátayana ndoñe cbonduabuatma ca. Y nÿetscanga cachcá imojtsichamo. Getsemaní luarents̈e Jesús, Bëngbe Bëtsáftaca tbojanencuentá 'GChora Jesús tbojaniyana: —Ndegombre cbëyana, cam ibeta, ngallo cabá uta soye ndëcánta ora, aca unga soye cochanjayana ndoñe s̈conduabuatma ca. Chora Pedro tbojaniyana: —Masque nÿetscanga ácbeñe os̈buáchiyana chamotsobuets̈e y chamotsacheta, ats̈e nÿa ndocna te ca. z~mPero obanënguents̈ana chaitayenents̈ana, ts̈ëngaftangbe natsana Galileoye chanjá ca —cha tojanë́yana. u}cJesús tojanë́yana: —Nÿetsca ts̈ëngaftanga quem ibeta áts̈beñe os̈buáchiyana s̈mochantsobuets̈e y s̈mochántsacheta, er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe, cha mënts̈á tojánayana: “Chë oveshënga abuajë́nÿa chanjóba y chë oveshënga mochantsáshana ca.” Chca ts̈ëngaftangaftaca echanjopása, uayayënga chas̈mojishache ora. q|[Bëngbe Bëtsábioye jëtschuayama tmojancantá chents̈ana, Olivos tjashoye tmojë́ftsanbocana. 7{gY ndegombre cbë́yana, morscana ya ndoñe más chë uvasës̈ents̈ana obocniye quichaisofs̈iye. Chë tsëm vínoye ts̈ëngaftangaftaca chanjofs̈iye, Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoca chamojtsemna ora ca” —tojánayana. Jesús tojánayana, chábioye ndoñe bonjanabuátma ca Pedro yochjánayanama "z=Mënts̈á tojánayana: “Quem vínoye ats̈be buiñe entsemna. Ats̈be buiñe echanjuábuashana ents̈anga chamotsetats̈ëmbuama nts̈amo Bëngbe Bëtsá ents̈anga tojas̈ebuachenacá ndegombre yochjochnënguama. Chë buiñe bëtscá ents̈angbe ts̈abiama echanjuábuashana. )yKChents̈ana, canÿe coptema vínoyeca tojanaca, Bëngbe Bëtsábioye tbojtanchuá, chabe uatsjéndayënga tojanëfs̈as̈é, y nÿetscanga tmojanofs̈é. dxAImojtsesantscuana, tandës̈e tojanca, Bëngbe Bëtsábioye chama tbojtanchuá, tojanjataye y chabe uatsjéndayënga tojanëjatá, y mënts̈á tojánayana: “Mocñënga, mosënga, ats̈be cuerpo entsemna ca.” wNdegombre, Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemáftaca echanjopása nts̈amo chabiama Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá. Pero, ¡ts̈a lastema chë bochjáboshjonabiama! Chabiama más ts̈abá manjamna ndoñe ntjónÿnana ca —Jesús tojánayana. -vSY Jesús tojanë́jua: —Canÿa chë bnë́tsana utatents̈á entsemna. Chabe tandës̈e cach ats̈e sëntsefchecuacná s̈cnenents̈e cha entsefchecuacná. uChorna chë uatsjéndayënga ngménaca imojtsemna, y tmojanonts̈é canÿánÿa cha jatjayana: —¿Ats̈e chtsemna ca? Jt Y mesë́shents̈e imojtsesaye ora, Jesús tojanë́yana: —Ndegombre cbë́yana, canÿa ts̈ëngaftanguents̈á, áts̈eftaca entsesá cha, uayayëngbe cucuats̈iñe s̈ochanjáboshjona ca. ss_Tojanibétata ora, Jesús chë yebnoca tojánashjango, chabe bnë́tsana uta uatsjéndayëngaftaca. rAs chë uatsjéndayata tbojána y tbojáninÿena lempe nts̈amo Jesús tojanëyancá; y chents̈e chë Bashco saná tbojanprontata. qAs cha cmochanjínÿanÿiye canÿe bëts tsañe, tsbanana pisoca, lempe prontániñe; chents̈e s̈ochjaprónta bënga mochjasama ca. .pUy chë yebna nduiño s̈ochjauyana: “Buatëmbayá tonjayana: ¿Ndayents̈e chë tsañe yojtsemna, Bashco saná ats̈e ats̈be uatsjéndayëngaftaca jasama ca?” -oS As Jesús uta chabe uatsjéndayata tojanichamó y mënts̈á tojanë́yana: —Chë bëts puebloye motsata. Chas̈ojáshjango ora, canÿe bacó cmochanjóbiats̈e, matbajiñe búyeshe echantsabuyambaye; cha s̈ochjuasto y s̈ochtserreparana ndëmuanÿe yebnents̈e yochjámashënguama; n- Chë Bashco fiesta bojats̈enté, chë levadúraca ndëpormana tandës̈e sayté, chë uatsjéndayënga Jesús tmojantjá: —¿Ndë́moca cojtsebos̈e bënga fchaiprontama, Bashco saná chacosama ca? Chca te chë judiënga imojanamana, Bëngbe Bëtsá jëtschuayamna canÿe oveshá jóbana chora jasama, chë Egiptocana chëngbe bëts taitanga Bëngbe Bëtsá tojánatsebacama jtenójuaboyama. m  Chca tmojanuena ora, chënga imojóyejuaye y tmojans̈buachená crocénana jtabuénayana. Y cach orscana Judas yojtsenguaye nts̈amo jamana y ndëmua ora, Jesús chëngbe cucuats̈iñe jaboshjonana. Jesús chabe uatsjéndayëngaftaca Bashco saná tojanse Il  Chents̈ana, Judas Iscariote, canÿe chë bnë́tsana uta uatsjendayënguents̈á, tojána chë bachnangbe amëndayë́ngaftaca jencuéntama, Jesús chëngbe cucuats̈iñe jaboshjonama. Pk Ndegombre cbë́yana, quem luaroca ndayénts̈naca Bëngbe Bëtsabe ts̈abe noticiënga chamojtsabuayiyná chents̈e, nts̈amo quem shembása tojamámnaca becá mochanjëftsóyebuambaye, chca, ents̈anga chabiama chamotsenójuabnama ca —cha tojanë́yana. Judas tojána bachnangbe amë́ndayëngbioye, Jesús chamuishachama 7jgQuem shembása lempe nts̈amo tojobenacá ats̈biama tonjama. Chca tonjama ora, ats̈be cuerpo tonjaprontá ats̈e juatbontsa tescama, cabá ndoñe obaná së́ntsemna ora. hiIEr ndbomnëjémënga nÿets tempo ts̈ëngaftangbeñe mochanjë́ftsemna, ndayténaca s̈mojábos̈ena ora, s̈matjobenaye ts̈abe soye chëngbiama jamana; er ats̈e ts̈ëngaftangaftaca ndoñe nÿets tempo quicháisemna. "h=Chora Jesús tojanë́yana: —¿Ndáyeca quem shembása ndoñe cachcá s̈mochanjonÿaye ca? ¡Ndocá matatsana! Ats̈biama ts̈abe soye tonjama. 9gkChamna, matmënjobenanga chë béjaye unga patse denario crocenánama juiyana, y chánaca ndbomnëjémënga matmënjújabuache ca. Y chë shembásabiama podesca imojtsichamo. -fSChca tmojáninÿe ora, báseftanga chents̈e imojtsemnënga tmojanotjayaná y mënts̈á imojtsenatsëtsnaye: —¿Ndáyeca nÿe bonamente chë soye yojtsemna ca? %eCJesús Betanioca yojtsemna, Simón chë bacna nguayanánaca s̈ocá ca uabobuatmabe yebnents̈e; mesë́shents̈e Jesús yojtsemna ora, canÿe shembása tojánashjango. Chë shembása yojúshjango canÿe alabastro jarrëtema jútjena canÿe becá uámana y botamana uanguëts̈e béjayeca, ena nardana uanguëts̈iye; chana chë jarrëtema yojátsba y chë béjaye Jesusbe bests̈as̈iñe tbojanbues̈cja. Xd)Báseftanga imojtsichamo: “Quem fiestëntscuana ndoñe, er nderado ents̈anga yapa muanjónts̈a enbouenanana ca.” Canÿe shembása botamana uanguëts̈e béjaye Jesusbe bests̈as̈iñe tbojanbues̈cja Nc Bashco fiestama uta te yojetsájamna, chë Bëngbe Bëtsá Egiptocana judiëngbe bëts taitanga tojánatsebacama jtenójuaboyama fiesta, chë levadúraca ndëpormana tandës̈e sayora. Chë judiëngbe bachnangbe amë́ndayënga y chë ley abuátambayënga imojtsenguaye nts̈amo Jesús jishachana jtseíngñase, y jtsóbama. b1 %Chíyeca, nts̈amo ts̈ëngaftanga cbochanjauyancá, nÿetscanga chanjáuyana: ¡Puerte cuedado s̈mochtsebomna ca!” —Jesús tojánayana.a3 $ndoñe cuedado s̈montsebomnëse, nderado cha nÿe ndeolpe nántashjango, ts̈ëngaftanga ndëprontánënga s̈mojtsemna ora, mo ftsomañe cuenta. T`! #Chcasna, cuedado s̈mochtsebomna, s̈mochtsantjes̈na, er nts̈amo chë trabajayëngcá chë yebna nduiño ntseco jtashjanguama, ndoñe ntsetats̈ëmbuana, mo nderado jétatana, tsë́ntseto ora, bínÿanoye o cachëse, ts̈ëngaftanga cachcá, Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá ntseco jésabama ndoñe ques̈mátstats̈ëmbo; _ "Echántsemna mo canÿe ents̈acá; chana inÿe luaroye ya jëftsebocnama ora, chabe oservénënga jëftsamë́ndana chabe yebna chamotsinÿenama. Cada ona canÿe trabajo jëftsebónÿiyana, y chë shanÿá jëftsemándana botamana chaotsantjes̈nama. ?^w !“Chíyeca, cuedado s̈mochtsebomna y yejuana s̈mochtsantjes̈na, er ndoñe ques̈mátstats̈ëmbo mocna ora yochtsemna Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá jésabama tempo. ^]5 “Pero Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá ndayté y ntseco ora yochjésabama, ndocná quenátstats̈ëmbo, ni chë celoca angelënga, ni Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá. Nÿe chë Taitá chama yotáts̈ëmbo. b\= Celoca y quem luare echanjopochóca, pero ats̈be palabra ndocna te queochaisopochóca. b[= Ndegombre cbë́yana, lempe chca echanjochnëngo, morsca ents̈anga cabá ndóbana ora. 4Za Cachcá, chë soyënga ndayama ts̈ëngaftanga tcbonjauyancá chas̈mojinÿe ora, s̈mochántsetats̈ëmbo Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá ya jésabama yojtsemnama. /YW “Chë higo betiyama s̈mochjuatsjinÿe: Tsëm buacuafjënga tojtsebomna ora y tojtsaisë́jotsana, jtsotats̈ëmbuana chë ts̈abe tempo ya tojtsaisobecuama. FX Chora cha chabe angelënga echanjámëndaye chë Bëngbe Bëtsabe ubuáyanënga júbuajama, nÿets luarëngocana, quem fshantsoca cánÿoica juachoicana, celoca ínÿoica juachóntscoñe. $WA Y chora, ents̈anga mochanjinÿe, Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá jants̈etëshiñe echántsaboye, corente obenánaca y corente buashinÿinÿaniñe. V celocana estrellënga echanjatquë́cjana, y quem luarents̈a tsbanánoca espíritënga obenana bomnënga echanjángmëmana. FU Mënts̈ánaca Jesús tojanë́yana: “Pero chë tempo, ents̈anga puerte chamojasufrí chents̈ana, shinÿe ndoñe queochátsbuashinÿinÿana, juashcona ndoñe queochátsbinÿnaye, 5Tc ¡Cuedado s̈mochtsebomna! Cabá chca ndochnëngo ora, lempe tcbonjabuayená ca” —Jesús tojanë́yana. Bëngbe Bëtsá Ents̈á tbojanbemá quem luaroye echanjésabo CS Er mochanjábocana ndoñe ndegombre uámana ubuáyanënga, chënga Cristo imomna ca jtsichámëse, y Bëngbe Bëtsabe ndoñe ndegombre juabna oyebuambnayë́ngnaca; y chënga mochanjama bëts soyënga chëngbe obenana jinÿanÿiyama, ents̈anga jáingñama, y tmojobenase, chë Bëngbe Bëtsabe bocacánëngnaca. *RM “Chora nderado nda chacmojáuyana: ‘Minÿe, muents̈e chë Cristo entsemna’, o ‘Choca cha entsemna ca’, chë soyëngama ndoñe s̈mattsayaunana. Q Chë puerte ngménana tempo, yapa bën ndoñe chaondë́tsemnama Bëngbe Bëtsá ndoñe tonjalesenciase, ndocná quentatsbocá; pero cha, chabe ubuáyanënga, chabe bocacánënga corente endábabuanÿeshanayeca, echanjama yapa bën tempo ndoñe chaondë́tsemnama. 5Pc er chora puerte ngmenancá echántsemna. Ts̈a jabuache ngmenancá, quem luare jobojáts̈ama orscana y më́ntscoñama y más chcoye, cachcá ngménana ndoñe ntjamnana. lOQ Bëngbe Bëtsá s̈mochtseimpadana chë ngménana tempo ndoñe chaondóshjango uaftena tempo ora, nNU ¡Ts̈a lastema chë tempo ngomámanënga o ochóchaye s̈es̈onga chamojtsabamna shembásengbiama! eMC y nda jajoca chaojtsemna, yebnoye ndoñe chaondë́ta ni mo chabe quëfsaíya jesácñama. L3 chama, nda cachabe yebnents̈a tsbanánoca chaojtsemna, chocana ndoñe chaondë́tastjango, ni chaondë́tamashëngo tsoicana ndayá jesábocnama; K “Chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Daniel, chë puerte uabouana soye quem luare jopochócama tojë́ftsanabema. Chë puerte uabouana soye, chca jtsemnama ínÿoca ts̈ëngaftanga chas̈mojinÿe ora (nda tojtsalía, chabosertá), s̈mochántsetats̈ëmbo chë puerte ngménana tempo tojóshjanguama; chorna, chë Judeoca chamojtsemna ents̈anga, batsjabengoye chamotsacheta; @Jy Ats̈be ústonënga bétsemna causa, nÿetsca luarënguents̈a ents̈anga cmochantsë́buayënja; pero nda nÿets tempo áts̈beñe os̈buachiyá totsomñe, atsbocaná echántsemna. #I? “Canÿe cats̈ata cachabe cats̈ata ínÿengbe cucuats̈iñe bochanjáboshjona chamotsóbama, y bëtsë́tsanga cachëngbe básenga mochanjábashejuana chamotsëbáyama; y chë básengna chëngbe bëtsë́tsangbe contra mochántsemna y chamotsëbáyama mochanjábashejuana. tHa Y ínÿengbe cucuats̈iñe jabáshejuanama chacmojtsënachá ora, ndoñe s̈mattsenócochinÿena nts̈amo chora s̈mochjayanama. Chora s̈mochjayana nts̈amo Bëngbe Bëtsá yochjamcá ts̈ëngaftanga chas̈muayanama, er ts̈ëngaftanga cánÿenga ndoñe chora ques̈mochátoyebuambnaye, ndayá chë Uámana Espíritu ts̈ëngaftangbiajana echantsóyebuambnaye. G+ Er entseyta, quem luare cabá ndopochóca ora, Bëngbe Bëtsabe ts̈abe noticiënga nÿetsca luarënguents̈a ents̈ángbioye chaóshjanguama. F “Pero ts̈ëngaftangna cach ts̈ëngaftangbiama s̈mochtsantjes̈na; ents̈anga cmochanjíshëche y amë́ndayëngbe cucuats̈iñe cmochanjábashejuana, judiëngbe enefjuana yebnënguenache cmochanjátsets̈enaye. Ats̈be ústonënga bétsemna causa, mandadë́ngbioye y reyë́ngbioye cmochanjunatse, choca, chëngbe delante nts̈amo ats̈biama s̈motats̈ëmbcá chas̈muayanama. EE Canÿe luarents̈a ents̈anga inÿe luaroca ents̈ángaftaca mochántsentsjanaye, y canÿe amëndayábents̈a ents̈anga inÿe amëndayábioca ents̈angaftácnaca; ba luarënguenache fshantse echanjuangmë́mana y bëts shëntsana echanjóshjango. Masque chca jasúfriase, más chcoye cabá más mochanjatssúfria. Dy “Ents̈anga tmojtsentsjanama y nderado mochjentsjámnaca ts̈ëngaftanga chas̈mojouena ora, ndoñe s̈mattsauatja; er chca chaochnënguama entsemna, pero masque chca, chora chë quem luare jopochócama tempo cabá ndoñe queochátsmëna. +CO Banga mochanjabo y mochantsabíchamo chënga Jesús imomna ca. Mochántsichamo: ‘Ats̈e chë Cristo sëndmëna ca’, y chca, ba ents̈anga mochanjáingñaye. aB; Chora Jesús tojanë́jua: “Cuedado s̈mochtsebomna ndocná chacmondáingñema. &AE nts̈amo cha tojanayancá ntseco yochjanopásama, y chca jopásama ya tojtsobecuama ents̈anga chamotsetats̈ëmbuama, ndayá Bëngbe Bëtsá yochjanma ca. G@ Chents̈ana, Olivos tjashoye chënga tmojána. Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈a ndirichiñe yojamna; y Jesús tojanótbema ora, Pedro, Santiago, Juan y Andrés iytëcana tmojantjá, ? Chora Jesús tbojaniyana: —Ts̈abá cochjinÿe ts̈a botamana bëts yebnënga. Pero muents̈e ndoñe queochaisoquéda ni mo canÿe ndëts̈bé inÿebé juatsboye. Lempe mochantsepochóca ca. Nts̈amo yochtsemna quem luare jopochócama te chaojtsobeco ora N>  Jesús Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈ana tojë́ftsanbocna ora, canÿe chabe uatsjendayá tbojaniyana: —Buatëmbayá, minÿe, ¡ts̈a bëts ndëts̈benga, y ts̈a botamana bëts yebnënga ca! =+ ,Chë bomnëngna chë yojtsóyents̈jaments̈ana tmonjëftsesegorá, y cabá bomnana imotsóbomñe; y chë viudana tonjëftsesegorá lempe ntsachets̈á yobomncá; masque ts̈a ndbomnëjema, chë vida jtsebomnama lempe ntsachets̈á yobomncá tonjëftsesegorá ca.”W<' +Chora Jesús chabe uatsjéndayënga tojánachembo chamobéconama, y mënts̈á tojanë́yana: “Ndegombre cbë́yana, quem viudá ndbomnëjema, Bëngbe Bëtsabiama nÿetscangbiama más tonjëftsesegorá. p;Y *Chora, canÿe viudá ndbomnëjémnaca yojobeconá y nÿe uta crocénana chëtémiñe yojaftsesegóra. :w )Jesús jabuátambama tojanpochocá ora, tojanótbema Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e, chë crocénana quëcjnayëtema ndirichiñe; y chë crocénana quëcjnayënga yojtsë́nÿaye. Bëtscá bomnëngna becá crocénana imojtsequëcjnaye. 9 (Pero chënga, viudángbioye chë tmobomna soyënga jtsabacayana, y ents̈angbe delante ts̈abá chamotsë́nÿama, y chë́ngbioye imojtsaíngñama ndoñe chaondëtsótats̈ëmbuamna, Bëngbe Bëtsáftaca ts̈a jtsencuéntayana. Chë causa, Bëngbe Bëtsá ínÿengbiama más chënga echanjácastigaye ca” —Jesús tojánayana. Jesús yojtsë́nÿaye chë crocénana quëcjnayënga 8 'Chë judiëngbe enefjuana yebnënguenache, chë más uámana luarënguiñe jtsetbiámanana, y chë fiestënguenache nÿa quëfseroca. 7 &Mënts̈ánaca Jesús chënga yojtsabuátambaye: “Cuedado s̈mochtsebomna y ndoñe s̈mattsama chë ley abuatambayëngcá. Chënga jtsogusetánana bënëna ents̈ayangaca jtsajnana y jtsebos̈ana tsáshenañe ents̈anga nÿa respétoca chamotsacheuanama. )6K %¿Nts̈ámose Cristo Davídbents̈ana Ents̈á nántsemna, cach David ‘Utabná ca’ chábioye tbojtsabobuátmëse ca?” —cha tojanë́yana. Y chë bëtscá ents̈anga, oyejuayënga imojtsuenana. Jesús chë ley abuátambayëngbiama tojánayana, chënga ndoñe ts̈abá montsama ca 5 $Cach David, chë Uámana Espíritbe mándoca mënts̈á tojánayana:Bëngbe Bëtsá, ats̈be Utabná Crístbioye tbonjaniyana:
ats̈be cats̈bioica mótbema,
ats̈be obenánaca, acbe uayayënga acbe cucuats̈iñe chamoquedama chjamëntscuana ca. I4  #Jesús Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈e yojtsabuátambaye ora, tojánayana: “¿Ndáyeca chë ley abuátambayënga mondbétsichamo chë Uámana Uabuayaná Davídbents̈ana iuabó ca? 83i "Cha nÿets juábnaca tbojanjuama Jesús tojáninÿe ora, tbojaniyana: —Bats̈atema cmontsebuáshbena jtseprontánama, Bëngbe Bëtsá chacolesenciama acbe ainanents̈e jtsemándayama ca. Y chents̈ana, ya ndocná yonjenñémua Jesús más jatstjanayama. ¿Cristo ndabe ents̈ábents̈ana yomna? 25 !Y cha jtsebobonshánana nÿets ainánaca, juábnaca y añémoca, y ndëmua ents̈ánaca jtsebobonshánana cachá cuenobobonshancá, puerte cuámana. Cach nÿets̈á ndoñe quenatámana bayënga jtsëbánayana, ni chë uáts̈ëmbona soyënga Bëngbe Bëtsá jëtschuayama ca. <1q Chora, chë ley abuatambayá Jesúsbioye tbojaniyana: —Buatëmbayá, puerte ts̈abá tcjayana. Ndegombre yomncá contsichamo, nÿe canÿe Utabná endmëna y ndocná más. K0 Y chents̈ana quem inÿe mándnaca: “Ndëmua ents̈ánaca cochtsebobonshana, nts̈amo cach aca cuenobobonshancá.” Ndocna mando quem uta mandama más quenatámana ca —Jesús tojánayana. / Utabná Bëngbe Bëtsá cochtsebobonshana nÿets acbe ainánaca, nÿets espíritoca, nÿets juábnaca y nÿets añémoca.” N. Y Jesús tbojanjuá: —Chë más uámana mando mënts̈á endmëna: “Israeloquënga s̈mochjouena, Utabná, Bëngbe Bëtsá endmëna, y nÿe canÿe Bëngbe Utabná endmëna, ndocná más. - Chents̈e yojtsemna canÿe ley abuatambayá. Cha yojouena nts̈amo Jesús y chënga imojtsenatsëtsnayana, y yojtsetáts̈ëmbo Jesús ts̈abá tojanë́juama. As, tojanobeconá y Jesúsbioye tbojantjá: —¿Ndayá chë más bëts uámana mando yomna ca? E, Bëngbe Bëtsá chca tojánayana ora, entsichamo cha ndoñe yondmëna obanëngbe Bëtsá, sinó aina ents̈angbe Bëtsá ca, er masque chënga tmojanóbana, chënga cabá Bëngbe Bëtsáftaca mondoyena. Ts̈ëngaftanga canÿe ndoñe ndegombre soyiñe s̈montsemna ca —tojanë́yana. Chë más bëts uámana mando + Y chë obanënga jtayenama, ¿Moisesbe librë́s̈añe ndoñe s̈mëndualía nts̈amo Bëngbe Bëtsá tbojaniyanama, chë betiyetema yojtsángbototjuana ora? Bëngbe Bëtsá mënts̈á tbojaniyana: “Ats̈e sëndmëna Abraham, Isaac y Jacobëbe Bëtsá ca.” *+ Er obanënga chamojtayena ora, ni boyabásenga ni shembásenga quemochatóbouamnaye, y chca, chënga mochántsemna mo celoca angelotemëngcá. S) As Jesús tojanë́yana: —Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá ndoñe tcmonjosertá, ni Bëngbe Bëtsabe obenanama. Chíyeca nts̈amo ndoñe yondmëncá s̈montsichamo. E( Y morna, chë obanënga chamojtayena ora, ¿ndabe chë canÿsëfta cats̈atanguents̈abe shema chë shembása yochtsemna, nÿetscanga cháftaca tmojanobouamase ca? —chënga tmojantjá. *'M Chca, nÿetsca canÿsëfta cats̈átangaftaca cha tonjanobouamá, pero ndocná básenga ntjëftsabáshejuanana. Y chents̈ana chë shembásanaca tontsanóbana. 9&k Chents̈ana, chë ústona uabentsá chë shémaftaca tonjanobouamá, pero chana tontsanóbana, básenga ntjëftsabashejuancá; chë inÿe uabentsáftaca cachcá tonjanopasá. % Y chcase, canÿe, canÿsëfta cats̈átanga monjamna. Chë natsaná tonjanobouamá y tontsanóbana básenga ntjëftsabashejuancá. u$c —Buatëmbayá, Moisés tojë́ftsanabema, nderado canÿe boyá tojóbana y básenga ndoñe tonjëftsabáshejuanësna, canmëna chë uabentsá chë shémaftaca jtobouamayana, chca, chabe uabochená obanabiama básenga jtsabamnama ca. A#{ Chents̈ana, báseftanga saduceo ca uabaina ents̈anga tmojána Jesús jinÿama. Chënga imojanjuabná obanënga ndocna te ntayenana ca. Chíyeca, Jesús mënts̈á tmojaniyana: R" Chora Jesús tojanë́yana: —Chcasna, César s̈mochtoyiye cha ibotocana soye; y Bëngbe Bëtsana cha ibotocana soye ca. Y nÿetscanga chama imojenjnaná. Obanënga jtayenama Jesús tmojantjá r!] As canÿe crocénana tmojanoyé y Jesús tojanë́yana: —¿Ndabe jubiá quem crocenániñe yojtsemna, y nts̈amo muents̈e entsabemancá nda chca iuabaina ca? Y chënga tmojanjuá: —Césarbe jubiá; cha chca enduabaina ca. 6 e Jesús yojtsetáts̈ëmbo, chënga bacna ents̈anga nts̈amo ndegombre tmojuabnacá ndinÿinÿnayënga imojamnama; chíyeca tojanë́yana: —¿Ndáyeca ts̈ëngaftanga s̈mojtsebos̈e chë sóyeca ats̈e jisháchichiyama? Canÿe denario crocénana s̈miyëboñe, ats̈e chayobená jinÿama ca. H~M}} || {9zVyysxxwwJv^uuBtgss=ryqppyonnmHlkjj&hhdgg7ff-eXddcbaa3`^_^][\\ZYYWVUwT[SS QPOoNMM^LLJJHGGnFpEDCBBiA@X?->>>=\<"9876]5/473f2v00.-,*p)(('&&+#"c!q &Xr8j$nIr  e g 5n7aB;:er bats̈atema más y matënjétsobana, Cristbiama trabajayiñe uajabuachaniñe. Cha chë trabajo tonjanma ats̈e juajabuáchama, nts̈amo cach ts̈ëngaftanga ndoñe ches̈matanobenacá, ats̈e juajabuáchama.+AO:S̈mochjofja nÿets oyejuayánaca, Bëngbe Utabnábeyeca cats̈átanga quetsomñecá; y nÿets tempo chacá amë́ngbioye mo bëtsëtsangcá s̈mochtsë́tabna, E@:Chíyeca ats̈e más së́ntsebos̈e cha pronto jíchmuana, as ts̈ëngaftanga cha chas̈mojtinÿe ora, puerte oyejuayënga chas̈motsemnama, y ats̈e ndoñe yapa chas̈ondëtsengmenama. n?U:Y ndegombre cha s̈ocá enjamna, y enjétsinÿna mo jtsobanamcá; pero Bëngbe Bëtsá tbonjalastemá, y ndoñe nÿe chábioye sinó áts̈bioynaca, ats̈e ndoñe más ngmenanënga chayátsbomnama, nts̈amo mora sëntsebomnama. >):Cha chanjíchmua; cha puerte entsebos̈e ts̈ëngaftanga jánÿama, y yapa ngménaca entsemna, cha s̈ocá enjamnama s̈mojátats̈ëmbonama. ;=o:Ats̈e sëntsejuabná yojtsemna, Jesucrístbeyeca bëngbe cats̈ata Epafrodítnaca choye jíchmuana, nda áts̈eftaca cánÿiñe endëtrabája y chë ts̈abe noticiënga ndegombre soyënga bétsemnama jinÿanÿiyama endenojuerzana, nda ts̈ëngaftanga s̈mojanichmó ats̈e chas̈uabëuájabuachama. <3:pero bëtscá os̈buachiyánaca sëntsobatmánayeca, sëntsejuabná, Bëngbe Utabná chas̈ojtábocnëse, pronto áts̈naca chjobenaye choye jama. y;k:Chcasna, ats̈e sëntsobátmana cha jíchmuana, nts̈amo áts̈eftaca jopásama chaitsetáts̈ëmbo y cachora; G::Pero cach ts̈ëngaftanga ya s̈mondë́tats̈ëmbo, nts̈amo Timoteo chë padecena soyënguents̈ana ts̈abá tonjétsobocñama, y nts̈amo Timoteo y ats̈e, mo canÿe uaquiñá chabe taitábioye cuaftsajabuachancá, cánÿiñe fsënjantrabája, más bëtscá ents̈anga chë ts̈abe noticiënga chamóyëngacñama. 9:chë ínÿengna nÿetscanga nÿe cachëngbe ts̈abiama ndayánaca jamama jtsejuabnayana, y tondaye ntsebos̈ana Jesucristbiama jamama. 8+:Er nÿe cha endmëna canÿa cach ats̈cá ainaniñe juabnayá, y cha ndegombre puerte entsebos̈e ts̈ëngaftanga ts̈abá chas̈muetsiyenama; z7m:Ats̈e becá os̈buachiyánaca Bëngbe Utabná Jesúsbeñe jtsobátmanëse, sëntsejuabná pronto chjobenaye Timoteo ts̈ëngaftangbioye jíchmuama, ts̈ëngaftangbiama chas̈uabocuéntama, y chca, ats̈e más añemo chaitsatsbomnama. 65:Chca, ts̈ëngaftanga cmontsamna oyejuayënga jtsemnana, y s̈mochjama áts̈naca oyejuayá ts̈ëngaftangaftaca chaitsemnama. Timoteo y Epafrodito g5G:Mo chë altaroca canÿe bachna buiñe tojuabuashanacá, Bëngbe Bëtsá jëtschuayama tmojóba ovesháftaca, cachcá nderado echántsemna ats̈be buiñe, ats̈e s̈mojóbase, chca, Bëngbe Bëtsábioye oyejuayá jabemama. Ts̈ëngaftanga bëtscá s̈mojalemos̈ná, Crístbeñe ts̈a s̈mos̈buachéyeca, y ts̈ëngaftangbe os̈buachiyánënaca endmëna Bëngbe Bëtsábioye oyejuayá jabemama. Chë uta soye echántsemna mo chë buiñe y chë oveshacá, Bëngbe Bëtsábioye oyejuayá jabemama. Ats̈e chca stjobanëse, puerte oyejuayá stsemna, y stjama ts̈ëngaftángnaca cachcá chas̈motsóyejuama. S4:Chë ts̈abe soyë́ngaca ents̈ángbioye chauinÿanÿé nts̈amo muanjobenaye ts̈abe vida jtsebomnama. Chca chas̈mojamëse, Cristo cachiñe yochjésabo ora, ats̈e chantsobena ts̈ëngaftangbeyeca puerte oyejuayá jtsemnana, er nts̈amo chas̈mojamcá echanjínÿanÿiye ats̈e ndoñe nÿe bonamente jabuache tijatrabajá. Chca ats̈e chántsemna mo nda bëtscá tojoprontá, y chents̈ana ínÿengaftaca tojótjajo ora, chë́ngbioye tojtsayënjanacá. !3;:Chca cmontsamna, chca, ts̈ëngaftanga s̈mojtsama soyënguiñe ndocná ndocna bacna soye chaondínÿenama, y puerte ts̈abe vida chas̈motsebomnama. Bëngbe Bëtsabe puerte ts̈abe basengcá s̈mochtsiyena, ts̈ëngaftanga chë s̈mojtsemnënga canÿe luarents̈e puerte bacna ents̈ángbeñe y sempre bëtscá bacna soyënga jtsamana uamanë́ngbeñe. Chíyecna, ts̈ëngaftanga s̈mochtsiyena puerte ts̈abe soyënga jtsamëse, y chca ts̈ëngaftanga s̈mochántsemna mo canÿe ibetiñe luarents̈e buashinÿinÿana estrellëngcá. 22]:Ndayánaca jamama chacmojtsë́jaboto ora, chë soye s̈mochjama, chca jamama yapa totcá comna ca ntjatichamcá y ínÿengaftaca jabuachana ntjatenatsëtsnaycá. C1: er Bëngbe Bëtsá nÿets tempo ts̈ëngaftangbe ainaniñe inétsama ts̈ëngaftanga ndayánaca chas̈motsebos̈ama y chas̈motsamama, nts̈amo cha yojuabná y yobos̈cá chaotsemnama. G0: Chcasna, ats̈be bonshana cats̈átanga, nts̈amo ats̈e ts̈ëngaftangaftaca sënjamna ora, ats̈e sempre s̈monjanëyeunancá, mora más s̈mochtsatënëyeunana, mora ats̈e ts̈ëngaftangbiama bënoca stsemna ora. Bëtsë́tsanga ntjatenobiamnaycá y Bëngbe Bëtsá jtserrespetánëse s̈mochtsama soyënga, chca, ts̈ëngaftangbe ts̈abe vidents̈e, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga quetsomñecá, tondaye chacmondëtsabuáshebenama; i/K: y chca, nÿetscanga chamuayana Jesucristo chëngbe Utabná yomna ca,
chca, Bëngbe Bëtsá chë Taitá nÿetscanga chamotsatschuanama. Crístbeñe os̈buáchiyënga entsamna mo buashinÿinÿana estrellëngcá jtsemnana C.: y chca, celoca imomnënga, y quem luarents̈e y fshantse jashenoye imomnë́ngnaca nÿetscanga chamóshaments̈ema,Jesúsbioye jëtschuayama, chabe uámana uabaina jayanëse; J- : Ndayá cha tonjanmama, Bëngbe Bëtsá, chë celoca más uámana luare tbojaninÿinÿé
y chë más uámana uabaina, chë más bëtsë́tsangbe uabainënguents̈a uabaina tbojabuajo; ,:Cachá tojanlesenciá nduamaná jtsemnama,
y sempre Bëngbe Bëtsábioye ibnayeunana, y jobanámnaca, cruciñe jóbanëse. +y:Pero cha mo nduamanacá tonjanóbema, nÿetsca chabe bomna soyënga jë́ftseboshjonëse,
y ndegombre, mo canÿe oservenacá tojanóbema.Cha canÿe ents̈acá tojanonÿná,
y ents̈anga canÿe ndegombre ents̈acá tmojáninÿe. -*S:Cha nÿets tempo yomna cach Bëngbe Bëtsacá y uamaná cach Bëngbe Bëtsacá,
pero masque chca, ndocna te yonjanjuabná:“Ats̈e së́ntsebos̈e nÿetsca ents̈anga nÿets tempo ats̈e chas̈motserrespetana, nts̈amo ats̈be Taitá Bëngbe Bëtsá mondërrespetancá ca.” p)Y:Ts̈ëngaftanga cmontsamna jtsemnana nts̈amo cach Cristo Jesús yojanjuabná y yojanamcá: &(E:Y ndocná tondaye chaondë́tsama, nÿe chabiama ts̈abe soyënga jónÿenama, sinó ndayánaca chaotsama nÿetscangbiámnaca ts̈abe soyënga jónÿenama. 8'i:Tondaye s̈mattsama nÿe ínÿenga chë sóyeca chamotjáyanama, o nÿe ts̈ëngaftanga ts̈a bëts soyënga amënga s̈momna ca ents̈anga chamotsejuabnama; pero ndoñe yapa uámanënga s̈mojtsemna ca s̈mochtsejuabnaye, y cada ona chaotsejuabná chë ínÿenga bëngbiama más uámanënga imomnama. #&?:Ts̈ëngaftanga lempe chca s̈mobómnayeca, ats̈e corente oyejuayá s̈mochjábema, er ts̈ëngaftanga nÿetscanga cachcá cánÿiñe s̈mondëjuabná, cachcá nÿetscanga s̈mondénbobonshana, nÿetscanga mo canÿe ainancá s̈mondbomna, y nÿetscanga cachca soye s̈mondbos̈e. #% A:Ts̈ëngaftanga, Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse, ainaniñe bëtscá añemo s̈montsebomna. Cristo cmondábabuanÿeshana, y chë soye ts̈ëngaftanga cmontsë́jabuachana nÿetsca trabajënguents̈ana ts̈abá jabocanama. Y ts̈ëngaftanga Cristbe Espíritoftaca cánÿiñe mo canÿacá s̈montsemna; ts̈ëngaftanga nÿetscanga s̈mondénbobonshana y nÿetscangbiama jóngmiama s̈monduamana. G$  :Ts̈ëngaftanga y ats̈e cachca soyama montsenojuerzana. Ts̈ëngaftanga ya s̈monjinÿe nts̈amo ats̈e sënjánenojuerzana, ents̈anga jinÿanÿiyama chë ts̈abe noticiënga ndegombre soyënga bétsemnama. Y mora, ts̈ëngaftanga noticiënga s̈mochanjóyëngacñe nts̈amo ats̈e cach soyama cachcá stsamama.n# W:Chca echanjopása, er Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangaftaca puerte ts̈abia endmëna, Cristbiama oservénënga Bëngbe Bëtsá tcmojábiama, pero ndoñe nÿe chábeñe chas̈motsos̈buáchema, ndayá chabiama chas̈mosufrímnaca. N" :Ts̈ëngaftangbe uayayëngbiama tondayama s̈mattsauatja, sempre bëtscá añemo s̈mochtsebomna. Chca ts̈ëngaftanga s̈mochanjínÿanÿiye chënga pochocánënga mochtsemnama, y ts̈ëngaftangna atsebácanënga s̈mochtsemnama. Y chë soye Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbiama echántsama, Crístbeñe s̈mos̈buachéyeca. r! _:Morna, chë más uámana soye entsemna, ts̈ëngaftanga chas̈motsama nts̈amo jtsiyenama nts̈amo chë Cristbiama ts̈abe noticiënguiñe endayancá. Y mënts̈á, cachcá, jutsëtsayama chaijá o ndoñe, ats̈e chántsetats̈ëmbo ts̈ëngaftanga Jesucrístbeñe os̈buáchiyama ndoñe s̈montsajbanama, y aíñe becá os̈buáchiyana chábeñe s̈motsobomñama; nÿetscanga cachcá s̈mojtsejuabnáyeca y nÿetscanga cach soye s̈mojtsebós̈eyeca, cánÿiñe nÿetscanga enutanánënga jtsenojuerzánëse, ndocná chë ts̈abe noticiënguiñe ts̈ëngaftanga s̈mobomna os̈buáchiyana chacmondábuajuanama.   :Chca, ats̈e ts̈ëngaftanga jutsëtsayama choye chaijá ora, chas̈mobená inÿe soyama más Cristo Jesús jëtschuayama.  :Ats̈e corente së́ntsetats̈ëmbo chca ndegombre yochtsemnama, y chíyeca së́ntsetats̈ëmbo ats̈e cabá ainá chjëftsemnama, ts̈ëngaftanga jujabuáchama más Jesucrístbeñe chas̈motsos̈buáchema, y chiñe bëtscá oyejuayana chas̈motsebomnama. O :pero, ínÿoicana ts̈ëngaftangbiama s̈ontsemna ainá jëftsemnana. f G:Ndegombre mora puerte s̈ontsëtëmnana nts̈amo jobuáyanana: ats̈e ts̈a së́ndbos̈e ndoñe más quem luarents̈e ntjë́ftsemnana, Crístoftaca jtsatsmënama, y ndegombre chca ats̈biama puerte ts̈abá nántsemna; L :Pero ats̈e ainá stsemnëse, chanjobenaye más uámana trabajo Cristbiama jëftsemama. Chíyeca, ats̈e ndoñe corente quetsátstats̈ëmbo nts̈amo mora jobuáyanana, ainá jtsemnama o ndoñe.  9:Chca entsemna, er ats̈be vida Cristo jtseservénama endmëna, y nderado ats̈e chaijóbanëse, nÿetscanga puerte bëts soye mochanjë́ftsashjache. ) M:Ats̈e corente jtsos̈buáchiyëse Bëngbe Bëtsábeñe sëndobátmana, ats̈e ndocna te tondaye chanjë́ftsema y chama chjaisëuatjama, pero aíñe nÿetscangbe delante becá añémoca chayoyebuambá, y nÿets tempo pero más mora, lempe nts̈amo stsamama y stsichámuama, ats̈e chaima ents̈anga chaminÿanÿema Cristo puerte bëtsá y uamaná bétsemnama, y chca chántsama masque ainá o obaná chaitsemnëse. v g:er ats̈e së́ntsetats̈ëmbo quem utámenents̈ana ats̈e chjésebocnama. Ats̈e së́ntsetats̈ëmbo muents̈ana chjésebocnama, ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsá s̈moimpadánayeca y Jesucristbe Uámana Espíritu s̈uajabuachánayeca. z o:Pero ¿ndayase chë soye ats̈biama? Masque nts̈ámnaca, ts̈abe soyënga ínÿengbiama tmojtsebos̈e o ndoñe, Cristbiama montsoyebuambná, y Cristbiama chënga montsoyebuambnama ats̈e oyejuayá së́ntsemna. Y cabá más chanjóyejuaye, y m:pero chë ínÿengna chca imojtsama, ndoñe ts̈abe soyënga ínÿengbiama imojtsebós̈eyeca, ndoñe chënga chë ínÿengbiama ts̈abe soyënga imojtsebós̈eyeca. Chënga Jesucristbiama imojtsoyebuambná nÿe ents̈anga chënga chamotsarrespetánama, y nÿe cachëngbiama ts̈abe soyënga jtsebomnama imojtsebós̈eyeca. Chënga jtsejuabnayana mochjobenaye jamama ats̈e más chas̈otsengménama ca, muents̈e utamená chjëftsemnëntscuana, chënga ents̈ángbioye chca tmojtsabuatambá ora. e E:Mënga chca montsama, ats̈e s̈mondbobonshánayeca y Bëngbe Bëtsá chë trabajo s̈ojanënts̈abuáchema mondë́tats̈ëmboyeca, Jesucristbiama ts̈abe noticiënga ndegombre bétsemnama ents̈anga jtsinÿanÿnayana; w i:Ndegombre entsemna, báseftanga Cristbiama ents̈ángbioye imojtsabuayiyná, pero chëngna nÿe nts̈amo tijashjachcá s̈mojtsánts̈abos̈ama chca, y chënga imojtsebos̈e, bëtscá jtsamëse, ats̈e chayotjáyanama; chíyeca chca imojtsama. Pero ínÿengna, ents̈ángbioye montsabuayiyná ts̈abe soyënga ínÿengbiama jamama ndegombre imojtsebós̈eyeca. l S:Ats̈e utamená së́ntsemnayeca, os̈buáchiyënguents̈ana banga ainaniñe más añemo montsebomna, y chíyeca chënga Bëngbe Bëtsabe palabra más y más añémoca y tondayama ntjatauatjcá ents̈ángbioye montsabuayiyná. M : Chca, nÿetsca chë romanëngbe mandadbe bëts yebna bojanÿá soldadënga y chë inÿe ents̈anga quem luarents̈e montsetáts̈ëmbo ats̈e utamená stsemna, ats̈e Cristbiama tstrabája causa. t c: Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, ats̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga chas̈motsetáts̈ëmbo, nts̈amo ats̈e tijapasama, más bëtscá ents̈anga Jesucristbiama ts̈abe noticiënguiñe chamotsos̈buáchema tojoservema. * O: Y lempe nts̈amo chas̈mojtsamcá ndegombre ts̈abá echántsemna, y nÿe Jesucristo endobena jamama ents̈anga chca chamotsamama. Nÿetsca chë ts̈abe soyënga echántsemna, Bëngbe Bëtsá puerte bëtsá y uamaná bétsemnama jinÿanÿiyama. Ats̈be vida endmëna Cristo jtseservénama G  : y chca, chas̈motsobena sempre jabocacayama chë puerte ts̈abá yojtsemna jamama soye. Chca, Cristo yochjésabo ora, ts̈ëngaftanga puerte ts̈abe vida s̈mochántsebomna, bacna soyë́ngaca ndëmandánënga; y tondaye ques̈mochátama, chora chë ents̈anga chca ndoñe ts̈abá quenátsmëna ca chamuátichamuama. 6 g: Ats̈e, Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana ts̈ëngaftanga cada te más cha chas̈motsebobonshánama y chë ínÿengbioynaca, chca, osertánana chas̈motsebomnama ndayá chë ndegombre soye bétsemnama jtsetats̈ëmbuama, y chas̈motsetáts̈ëmbo ndayá ts̈abá o ndayá ndoñe ts̈abá tondmënama; ` ;:Bëngbe Bëtsá yotáts̈ëmbo nts̈amo sëntsichamcá ndegombre bétsemnama. Ats̈e ts̈a së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga jánÿama y cbontsababuanÿeshana cachcá nts̈amo Cristo Jesús ats̈e s̈ondbobonshancá. X  +:Ats̈e ts̈ëngaftangbiama sempre ainaniñe sëndbétsenojuabnaye, chíyeca ats̈biama puerte ts̈abá entsemna chca ts̈ëngaftangbiama jtsejuabnayana. Ts̈ëngaftanga nÿetscanga ats̈e s̈monjuájabuache jamama chë Bëngbe Bëtsá ts̈a ts̈abia bétsemnayeca s̈onjanënts̈abuaché trabajo. Ats̈e chë Bëngbe Bëtsabe trabajo së́ndbomna jamama, mora sëntsëtámena ora o natjë́mbana shjoca stsana ora, nÿetscángbioye ts̈abá inÿinÿnayiñe chë ts̈abe noticiënga ndegombre soyënga bétsemnama, y bëtscá amiñe ents̈anga chë soyënguiñe corente chamotsos̈buáchema. 6  g:Ats̈e corente së́ntsetats̈ëmbo, Bëngbe Bëtsá tojanbojats̈é ts̈ëngaftangbe ainaniñe ts̈abe soyënga jtsamama, y más ts̈abe soyënga yochtsamama. Y chca yochtsama, lempe nts̈amo ts̈ëngaftangbiama cha yojtsejuabnacá chaochnënguëntscuana, y chca, Cristo Jesús yochjésabëntscuana. ^  7:nts̈amo ts̈ëngaftanga ats̈e s̈mojuájabuachama, ts̈abe noticiënga Jesucristbiama ents̈anga abuayiynayiñe, ts̈ëngaftanga Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyama s̈monjanbojats̈é orscana y më́ntscoñama. v  g:y Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbe ts̈abiama stseimpadana ora, ats̈e corente oyejuayá chca sëndbétsama, s  a:Cada ts̈ëngaftangbiama stenojuabó ora, Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbiama sëndbétsatschuanaye; ' I:Ats̈e së́ntseimpadana Bëngbe Bëtsá Bëngbe Taitá y Bëngbe Utabná Jesucristo, chaboma ts̈ëngaftangbeñe ts̈abe bendicionënga chaotsemnama, y chaboma ts̈ëngaftanga ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama. Pablo Bëngbe Bëtsábioye tbojtanchuá os̈buáchiyëngbiama  :Pablo y Timoteo, Jesucristbiama oservénata, quem tsbuanácha fsëntsabiamná Filipos bëts puebloca Bëngbe Bëtsabe ents̈anga imomnënga, y Jesucrístoftaca cánÿiñe mo canÿacá imomnëngbiama. Fsëntsabiamná nÿetsca chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyëngbiama, nÿetsca chents̈a uanatsanë́ngaftaca y chë inÿe os̈buáchiyënga ujabuáchaniñe trabajayë́ngaftaca.   Ats̈e së́ntseimpadana Bëngbe Utabná Jesucristo, chaoma ts̈abe bendicionënga ts̈ëngaftangbeñe chaotsemnama. Y Marcos, Aristarco, Demas y Lucas, chë bë́ngaftaca mondëtrabájanga Cristo jasérviama, chë́ngnaca cmontsechuaná.  Epafras, muents̈e áts̈eftaca cárceloye utamená, Cristo Jesusbiama ents̈anga abuayiynaye causa, chánaca cmontsechuaná. i MY mora inÿe soye, Diosmanda posada s̈cochjaboprónta, ats̈e jánÿama chaijábocna orscama, er ats̈e puerte jtsos̈buáchiyëse Bëngbe Bëtsábeñe sëndobátmana, cha ts̈ëngaftangbiama yochjama lempe nts̈amo ats̈biama chas̈mojotjañcá, y chca, cha s̈ochjaleséncia ats̈e ts̈ëngaftangbioye jésama. Pablo Filemónbioye jadiós̈oftanama  5Ats̈e chca cbontsabobiamná, er ats̈e ts̈abá sëndë́tats̈ëmbo, nts̈amo cbontseimpadancá cochjamama, y cabá más chama cochjatsmama. ^ 7Chcasna, Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈ata, Bëngbe Utabnáftaca cánÿiñe mo canÿacá quetsomñecá, Diosmanda chë pavor s̈cochtsebema. Diosmanda cochjama ats̈be ainana ngménaca ndoñe chaondë́tsemnama. z oAts̈e Pablo, cach ats̈be cucuáts̈eca quem soye sëntsabiamná. Ats̈e chama cbochanjëtsë́nts̈abuachiye. Ndegombre, ndoñe quenátsiyta ats̈e chacbëyana becá s̈condebena ca, nts̈amo atsbocaná jtsemnama ats̈e tcbojánbuayenama. q ]Nderado nts̈amo cha tcmojanborlá o ndayánaca tcmondebena, ats̈e chama cbochjëtsë́nts̈abuachiye. &~ GChca, aca ats̈biama condëjuabná mo ácaftaca cánÿiñe Bëngbe Utabnabiama trabajayacá; chíyecna cmontsemna cha jtofjana, mo ats̈e s̈cojofjcá. } y ndoñe nÿe acbiama mo nÿets tempo canÿe oservenacá, ndayá chama más uamanacá, mo Jesucrístbeyeca canÿe bonshana cats̈atcá. Ats̈e puerte Onésimo së́ndbobonshana, y acna cmontsemna más cha jtsebobonshánana, er cha mora ndoñe quenátsmëna canÿa nÿe acbiama nÿets tempo oservená, ndayá Bëngbe Utabnábeyeca canÿe cats̈ata, nts̈amo cach aca condmëncá. | Ats̈e sëntsejuabná nderado Onésimo ácbents̈ana básefta tescama tojanoluaré, mora ácaftaca nÿets tempo jtsatsmënama ca, o{ YPero ats̈e ndoñe chiyatsma cha chaoquedama ats̈e chas̈uájabuachama, er ats̈e ndoñe quetsátsbos̈e aca obligaciónaca chacotsemnama, ats̈e juajabuáchama ndayánaca chacomama; y së́ntsebos̈e aca ndayánaca chacoma, cach aca chca jamama puerte tcojtsebos̈ëse. Chcasna, tondaye quichatsma, chë soye chca chaotsemnama aca cabá ndocá ntjayancá. Tz # Ats̈biama puerte ts̈abá manmëna cha áts̈eftaca matënjoquedase, acbe cuenta ats̈e chas̈oservema, cárceloye utamená së́ntsemnëntscuana, chë ts̈abe noticiënga ents̈anga abuayiynaye causa. my U Mora ácbioye sëntsatichamná, y ats̈e sempre chabiama sëndbétsenojuabnaye y së́ndbobonshana. yx m Tempo, cha ácbioye tondayama quecmënjátanservena, pero mora cha becá entsámana, acbiama y ats̈biama. aw = canÿe ruego cbochanjábema, Onésimo chacuájabuachama. Ats̈e utamená tsmënëntscuana, Jesucristbe soyëngama cha sënjanbuayiyná. Cha Crístbeñe tonjanos̈buachéyeca, cha mo ats̈be uaquiñacá tonjanóbema. ,v S Y cbondbobonshánayeca, chca játamamna, aca cbochanjaimpáda. Ats̈e Pablo, Jesucristbe cuenta ichmoná jóyebuambayama y mora utamená, chabiama oservena causa, u ;Y chca, ats̈e Cristbe ichmoná quetsomñecá sëntsobena, aca nÿe jamándana nts̈amo yomncá chacotsamama, pero ats̈e chca ndoñe quichatsma. t Jesucrístbeyeca ats̈be bonshana cats̈ata, aca chë Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga ts̈a condábabuanÿeshanama, ats̈e corente oyejuayá së́ntsemna y bëts añemo së́ntsebomna. Y aca tcojama, nÿetscanga chë Bëngbe Bëtsábenga imomnënga chëngbe ainaniñe ngménaca ndoñe chamondë́tsemnama, chënga jujabuáchëse. Pablo, Filemónbioye Onésimbiama tbojanimpadá ks QBënga, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga quetsomñecá, ácaftaca mo canÿacá fsëndmëna. Chca endmë́nayeca ats̈e Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, ts̈ëngaftanga chas̈mobená más botamana josértana nÿetsca chë Bëngbe Bëtsábiocana tmojóyëngacñe ts̈abe bendicionënga, bënga Cristo Jesúseftaca cánÿiñe mo canÿacá bétsemnayeca. Bëngbe Bëtsáftaca stsencuénta ora, acbiama sëndbétsenojuabnaye, y sempre acbiama Bëngbe Bëtsá sëndbétsatschuanaye, p +Ats̈e së́ntseimpadana Bëngbe Bëtsá Bëngbe Taitá y Bëngbe Utabná Jesucristo, chata chaboma ts̈abe bendicionënga ts̈ëngaftangbeñe chaotsemnama, y chaboma ts̈ëngaftangbe ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama. Filemonbe bonshánana y os̈buáchiyana o Ats̈e sëntsacheuaná, Jesucrístbeyeca bëngbe uabena Apia y Arquípnaca, nda bë́ngaftaca cánÿiñe Jesucristbe soyëngama endenojuerzana; y nÿetsca os̈buachiyë́ngnaca, ndëmuanÿenga imuamana acbe yebnents̈e jénefjnama Bëngbe Bëtsá jëtschuayama. xn mAts̈e Pablo, mora utamená Cristo Jesusbiama oservena causa, quem tsbuanácha sëntsabiamná, Jesucrístbeyeca bëngbe cats̈ata Timotéoftaca, acbiama Filemón, bëngbe bonshaná y nda bë́ngaftaca condëtrabája Jesucristo jasérviama. vmeY chë uatsjéndayëngna tmojánbocana y Bëngbe Bëtsabe soyëngama nÿetsquénache ents̈anga tmojanabuayená. Cach Bëngbe Utabná chënga yojanëjabuáchana, y yojánama ents̈anga chamotsetats̈ëmbuama chë buayenana soye ndegombre Bëngbe Bëtsabe soyënga bétsemnama, chë uatsjéndayënga bëts soyënga jamama obenana chamotsebomnama cha jtsamëse.>luBëngbe Utabná Jesús jóyebuambayama tojanpochocá chents̈ana, celoye cha tmojtanatsbaná, y uámana luarents̈e, Bëngbe Bëtsabe cats̈bioica yojtótbema jtsemándayama. kMasque nderado cucuats̈iñe mëts̈cuayënga tmojishache o veneno tmojofs̈enga, ndocá quemochatspása; y s̈oquë́ngbeñe cucuats̈ënga chamojacjá ora, chënga shnánënga mochántsatsmëna ca” —Jesús tojanë́yana. Jesús Bëngbe Bëtsábioye tojtaná +jOChë áts̈beñe os̈buáchiyënga ndegombre soyënga imojtsabuayiynama, ents̈anga mënts̈á mochántsetats̈ëmbo: ats̈e jóts̈ëmbonëse, áts̈beñe betsos̈buachéyeca, ents̈ángbents̈ana bacna bayëjëngbe juabna mochantábocna; tempo chënga ndmabiyañe mochantsóyebuambnaye. 4iaNda chiñe chaojtsos̈buaché y ts̈ëngaftanga chas̈mojuabaye, cha atsbocaná echántsemna; pero nda ndoñe tontsos̈buaché, cha nÿets tempo castiganá echántsemna. h)Chents̈ana Jesús tojanë́yana: “Nÿets luarëngoye motsajna, y nÿetsca ents̈anga chë ts̈abe noticiëngama s̈mochtsabuayiynaye. g}Cabana, Jesús chë bnë́tsana canÿe uatsjéndayënga tojánebëbuacna, chënga imojtsesaye ora; y tojanëcácana chë cha ainá yojtsemnama ndoñe ndegombre yontsemna ca tmojánjuaboma y nÿets ainánaca chábeñe ndoñe montsanos̈buachema, er cha ainá tmojáninÿënga chama tmojanacuntá ora, chca ndoñe ndegombre yontsemna ca chë uatsjéndayënga tmojánayana. bf= Chora chata tbojésanshëcona chë ínÿenga chama jacúntama; pero chëngna cach ndoñe ndegombre ca tmojanjuabó. Jesús chë uatsjéndayënga tojanichamó, Bëngbe Bëtsabe soyëngama nÿetsquénache jábuayenama e Chents̈ana, uta ustonátbioye, básefta yebnënga yojamna luaroye ibojétsaye ora, Jesús tojánebëbuacna, mo inÿa cuaftsemncá. Qd Pero chënga tmojanjuabó nderado mo ndoñe ndegombre yontsemna ca, chë Jesús ainá yojtsemna ca, y María Magdalena chábioye tbojáninÿe ca tmojanuena ora. Uta ustonata Jesúsbioye tbojáninÿe c/ Cha Jesúsbioye ainá tbojáninÿents̈ana, tojána Jesúseftaca imojánajnënga chama jaúnayama; chëngna ngménaca y s̈achénaca imojtsemna. Jb  Jesús tojtanayenents̈ana, chë semana bojats̈enté, Jesús natsana María Magdalénbioye tbojánebëbocna. Tempo Jesús chábents̈ana canÿsëfta bacna bayëjënga tojtanë́buacana. taaAs chë shembásenga betsco chë cuevëshents̈ana tmojésanbocana, er puerte auatjanánënga imojtsemna y ngmëmnayënga imojtsemna; y chë causa, chë soyama ndocná tmonjaniyana. Jesús, María Magdalénbioye tbojánebëbocna H` Motsajna, y Pedro y chë inÿe uatsjéndayënga s̈mochjáuyana: ‘Jesús ts̈ëngaftangbe natsana Galileoye echanjá. Choca cha s̈mochanjinÿe, nts̈amo cachá tcmojanëyancá ca.’ ” p_YPero chë bobontse tojanë́yana: “Ndoñe matauatjëngana; ts̈ëngaftanga s̈mondënguá Jesús Nazaretocá, chë tmonjancrucificá cha. Cha ya tontayena; muents̈e ndoñe quenátsmëna. Minÿënga cha enjë́ftsejajonents̈e. Q^As chënga choye tmojánamashjna y choye tmojáninÿe canÿe bobontse bën uafjantse ents̈ë́jua uichëtjoná, chë cuevëshents̈a cats̈bioica inétsotbemañe; y chë shembásenga imojouatjaná. ]Pero imojontjes̈iye ora, tmojáninÿe chë cuevëshoye amashjuanents̈a bëts ndëts̈bé, chents̈ana juanániñe. \wImojtsaye ora imojtsayénatsëtsnaye: “¿Chë cuevëshoye amashjuanents̈a ndëts̈bé nda bochtsabuajuána ca?” v[ey tmenguse, chë semana bojats̈éntena, cabá cachëse, shinÿe yojábocna ora, chë cuevëshoye tmojána. 0Z [Ochnayté tojanopasá ora, María Magdalena, María Santiagbe mamá, y Salomé, botamana uanguëts̈e béjaye tmojanabuamé, chíyeca jama Jesusbe cuerpo janëtjuama; ~Yu/María Magdalena y María, chë José y Santiagbe mamá, tbojáninÿe ndayents̈e Jesusbe cuerpo tbojanjájoma.=Xs.Chora, José canÿe uafjantse lino ents̈ë́jua tojanabuamé, Jesusbe cuerpo cruzocana tbojanë́stjango, chë lino ents̈ë́juaca tbojanandmaná, y canÿe cuevëshiñe ndëts̈beñe pormánëshiñe tbojanjajó; chents̈ana canÿe ndëts̈bé tojansjoná, y chë cuevëshoye amashjuanents̈e tojánachto. )WK-Chë soldadëngbe amë́ndayana Pilátbioye ibojauyana Jesús ya obaná yojtsemna ca; y as chora, Josébioye tbojanlesenciá Jesusbe cuerpo chabotsámbañama. )VK,Pilato yojenjnaná Jesús ts̈a betsco yojóbanama; as tojanmandá chë soldadëngbe amëndayá chamuachembo, jatjayama Jesús ya bën obaná tayojétsemnama. 5Uc+Pilato yojtsemnoye tojána canÿe boyabása, José ca uabainá, Arimatea pueblocá; cha inamna canÿe chë luarents̈a uámana mandayënguents̈á. Cha Bëngbe Bëtsábeñe yojtsos̈buáchiye y yojanobátmana chabe amë́ndayana chaóshjanguama. Ndauatjcá Pilátbioye Jesusbe cuerpo tbojanotjañe. T*Chë yëfsana ochnayté yojtsémnayeca, cach te yojánamna saná japróntana chë yëfsana jasama. Ya yojtseibétatana ora, NS)Chë shembásengna Jesús tmojanasto y tmojanájabuache cha Galileoca yojamna ora; y inÿe ba shembásengnaca chents̈e imojtsemna, chë cháftaca Jerusalenoye tmojánanga. Jesús tmojanatbontsá AR{(Básefta shembásengnaca chents̈e imojtsemna, bënocana imojtserreparana; chënguents̈e imojtsemna María Magdalena; María, Santiago chë más basa y Josebe mamá; y Salomé. OQ'Chë romano soldadëngbe amëndayá, Jesusbe ndirichiñe yojtsemna; y nts̈amo cha tojanobancá tbojáninÿe ora, tojánayana: “¡Ndegombre quem boyabása Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá yomna ca!” CP&Y chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoca yojújonÿana ents̈ë́jua tsëntsaca yojtsenájataye, tsbanánocana fshantsoye. Chëjua bënë́jua inauamna y chë tsatsëntsaca inaújonÿana. >Ow%Pero Jesusna, jabuache tojanoyó y tojanóbana. N $As chora, canÿa tojanótjajo, untja vínoyeca canÿe esponjëshe tojanfchecuacuá, canÿe niñëfjiñe tojananguësëtjo y Jesúsbioye tojanbeconá chaofs̈ema; y tojánayana: “Cachcá mochjonÿaye, er Elías tayochjabo jabátëstjanguama ca.” /MW#Chca tmojanuena ora, báseftanga chents̈e imojtsemnënga imojtsichamo: “Mouenënga, chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Elías bontsechembuana ca.” @Ly"Chca orna, Jesús chabe biyañe tojanáyebuachena: “Eloi, Eloi, ¿lema sabactani ca?” (Chca endayana “Ats̈be Bëtsá, ats̈be Bëtsá, ¿ndáyeca cachcá s̈cojonÿá ca?”) ZK-!Nÿetsto orscana y las tresë́ntscoñe, nÿets quem luare yojtseibétata. IJ  ¡Chë Cristo, chë Israeloca Rey! ¡Cruzocana chauatastjango, bënga jinÿama y chábeñe chaftsos̈buachema ca!” Y cháftaca ibojtsecrucificanátnaca ibojtsóyenguaye. Jesús tojanóbana WI'Cachcá chë bachnangbe amë́ndayënga y chë ley abuátambayënga imojtsáboyejuana, y chënga imojtsenatsëtsnaye: “Cha ínÿenga tojëftsatsebacá, pero cachá jéntsbocama ndoñe quenátobena. Y chëjana imojtsachnëjuana ents̈anga, Jesús imojtsóyenguaye, imojtsobests̈fshanenaye y imojtsatsaye: “¡Aca chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebna cochtsánenasatajchca y nÿe unga tese cochtanjebo, hFIChca cháftaca tmojanma, chaochnënguama nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe chabiama iuayancá, mënts̈á: “Y chábioye tmonjáninÿe mo chë puerte bacna soye amënguents̈á canÿa cuaftsemncá ca.” EY cháftaca útata bacna soye ochjajnayátnaca tmojanacrucificá, canÿa chabe cats̈bioica, y ínÿana chabe uañicuayoica. 8DiY chabe bests̈as̈e juatsboicna canÿe uabemana soye tmojananjo. Chiñe yojétsayana ndáyeca cha tmojancrucificama, mënts̈á: MUA CHË JUDIËNGBE REY ENDMËNA ca. FCCachëse, base mos̈enana ora Jesús tmojancrucificá. BY chents̈ana tmojancrucificá; y chabe ents̈ayangamna, tsbanánoye tmojanë́ts̈ena jinÿama ndayá cada ona yochjëftsanácñama. _A7y tmojanabuiyé vínoye mírraca enájuabniye, pero Jesús ndoñe yonjuáyëngacñe. ~@uJesús tmojanánatse Gólgota ca uabaina luaroye (hebreo biyañe endayana “Obanabe Bests̈ashe Luare ca”); _?7Chora, canÿe ents̈á chëjana yojtsatashjajuana, Simón ca uabainá, Cirene pueblocá, Alejandro y Rufbe taitá; jajocana yojtsatachnëjuana; y chë soldadëngna imojuatária Jesusbe cruz jëftsocutsayama. O>Y chca imnaftsáboyejuanents̈ana, chë shbuenda uafjatsenga ents̈ayá tmojtsanabotsca y cachabe ents̈ayá tmojtanichëtjo, y pueblo chaboye tmojanánatse jacrucifícama. Jesús tmojancrucificá =%Canÿe niñë́fjaca Jesús bests̈as̈iñe imojtsë́tsjanjnaye, imojtsebuashëtjnaye, y chabe delante imojtsofshëntsaménts̈enaye. `<9Y chents̈ana tmojanonts̈é jachuayana: “¡Bayté judiëngbe Rey cochtsemna ca!” ;+Shbuenda uafjatsenga uinÿna ents̈ayá mo reycá tmojanichëtjo; canÿe coronë́sha tmojanapormá uchmas̈ë́fjangaca y tmojanabests̈ajó. #:?Chents̈ana, chë soldadënga Jesús tmojanánatse chë mandadbe bëts yebnents̈a chashjoye, y nÿetsca soldadënga tmojánachembo chamobéconama. w9gAs Pilato, ents̈ángaftaca ts̈abá joquédama yojtsebós̈eyecna, Barrabás tbojtanboshjona. Yojámëndaye soldadënga jabuache Jesús chamotsets̈enama; y chents̈ana soldadëngbe cucuats̈iñe tbojánboshjona, chamocrucificama. 48aY Pilato ents̈anga tojanë́yana: —¿Ndáyeca? ¿Nts̈amo cha tojobuachjanguá ca? Pero chëngna más añémoca tmojtë́tanayebuachena: —¡Motsecrucificá ca! c+~}|E{1yx%w,ut'rrppoGmllFk|j2hygfe2dbbOa`_]#[YY'WlWVTT-SQ[PPOMNN,LL JHFbEED1B@?>> =Mënts̈ánaca cha s̈onjaniyana: “Filadelfia bëts puebloca os̈buachiyëngcá enefjuanë́ngbeñe chaotsemándama uámana ichmonábioynaca mënts̈á mabobema: Mënts̈á entsichamo chë uamaná y ndegombre oyebuambnayá, chë jtsemándayama puerte obenana bomná, nts̈amo Rey David enjanbomncá, chë nda ndayá chaotsemnama tojamandá ora, ndocná ntsobenana jamama chca ndoñe chaondë́tsemnama, y ndayá ndoñe chaondë́tsemnama tojamandá ora, ndocná ntsobenana jamama aíñe chaotsemnama: _$7Chë jouenama tmojtsobenënga, chamouena ndayá Espíritu chë ndayenache os̈buachiyëngcá enefjuanënga yojtsëtsëtsnacá ca” —cha s̈onjaniyana. Filadelfioca os̈buachiyëngcá enefjuanënga jábuayenama #wChë padecena soyënguents̈ana ts̈abá chamojábocana mo ayënjanayëngcá, chca uafjantsëjuangá uichë́tjonënga mochántsemna, y chëngbe uabaina ndoñe quichatsjuána chë ts̈abe vida mochjónÿenëngbe uabaina enduábemana librë́s̈ents̈ana, ndayá ats̈e, Bëngbe Bëtsabe delante y chabe angelëngbe delante, chënga ats̈be ents̈anga imomna ca chanjayana. &"EMasque chca, Sardisents̈e ts̈ëngaftangbeñe básefta ents̈anga mondmëna, chënga ndoñe chematajbaná oyenana ts̈abe soyënga jtsamëse, bacna soyënga játamama. Chëngna áts̈eftaca mochántsajna uafjantsëjuangá uichë́tjonënga, chënga chca merecido montsebuajónayeca. B!}Asna, s̈mochtsenójuabnaye ndayá Bëngbe Bëtsábiocana s̈mojóyëngacñama, y chabiama s̈mojouena soyënguíñnaca. Nts̈amo chë soyënga yomncá s̈mochtsiyena, juabnayana s̈mochjatróca y s̈mochjónts̈a bëtscá jtsamana Bëngbe Bëtsá jasérviama. Ndoñe ts̈abá cach ts̈ëngaftanga chas̈monjenójuabose y juabnayana ndoñe chas̈monjatrocase, nÿe ndeolpe chanjá ts̈ëngaftangbioye, mo canÿe atbëbanacá, chabiama ndocná tontsejuabná ora, y ndegombre ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mochátstats̈ëmbo mocna ora ats̈e ts̈ëngaftangbioye chjama. ] 3Botamana s̈mochjenóbobonÿe y más s̈mochtsama chë Bëngbe Bëtsá jasérviama cabá s̈mondama básefta soyënga. Ndoñe yapa quenatájamna chë ts̈abe soyë́ngnaca chas̈motsajbanama, er ats̈e sënjinÿe chë Bëngbe Bëtsábioye jasérviama nts̈amo jtsamëse s̈moyencá, ats̈be Bëtsabiama ndoñe yapa ts̈abá quenátsmëna. Q Mënts̈ánaca cha s̈onjaniyana: “Sardis bëts pueblents̈e os̈buachiyëngcá enefjuanë́ngbeñe chaotsemándama uámana ichmonábioynaca mënts̈á mabobema: Mënts̈á entsichamo chë Bëngbe Bëtsabe canÿsëfta espíritënga y chë canÿsëfta estrellënga bomná: Ats̈e lempe sëndë́tats̈ëmbo nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈moyenama; ats̈e sëndë́tats̈ëmbo ts̈ëngaftangbiama ínÿenga ts̈a jtsichámuana Bëngbe Bëtsá jasérviama bëtscá s̈mojtsama ca, pero ndegombre ts̈ëngaftanga nÿe bats̈atema s̈montsama, y chca, chabiama mo obanëngcá s̈mondmëna. (IChë jouenama tmojtsobenënga, chamouena ndayá Espíritu chë ndayenache os̈buachiyëngcá enefjuanënga yojtsëtsëtsnacá ca” —cha s̈onjaniyana.LY chë jabínÿnama ora bínÿnaye estréllnaca chanjáts̈ataye. nts̈amo ats̈be Taitá chabe obenana s̈ojats̈etacá; y chënga ents̈ángbioye puerte obenánaca mochántsamëndaye, mo canÿe hierro varëfjaquëcá, y chëngbe contra chamojtsemnë́ngbioye mochántsapochocaye, mo nÿe matbajënga tmojtsëtsjanjnacá. )KChë padecena soyënguents̈ana ts̈abá chamojábocana mo ayënjanayëngcá y nts̈amo ats̈e sëndëmandacá chamojtsamënga, chë quem luarents̈e ya ndoñe más vida jesebomnámëntscuana, ats̈be obenana chanjáts̈ataye nÿetsca mándayëngbents̈a ents̈ángbeñe jtsemándayama, H Pero nÿe sempre s̈mochtsama nts̈amo mora s̈mojtsamcá, y s̈mochtsiyena nts̈amo chë Bëngbe Bëtsábiocana s̈mojóyëngacñe soyënga yomncá, ats̈e quem luaroye jesabámëntscuana. hIPero ts̈ëngaftangbents̈e, ínÿenga Tiatira pueblents̈e s̈mojtsemnënga, chë shembásabe buatëmbana soyënguiñe ndoñe s̈montsos̈buachenga, y chë ínÿenga imuábuatma Satanasbe soyënga, chë ndoñe paselo josértama soyënga ndoñe s̈monjuabuátmanënga, ts̈ëngaftanga ndoñe quecbochatamë́nda inÿe más toto soye chas̈motsamama. ?wy chë shembásabe básenga chantsëbaye. Chca, nÿetsquénache os̈buachiyëngcá enefjuanënga mochántsetats̈ëmbo, ndayá ents̈anga juabniñe y ainaniñe tmojuabnacá ats̈e tsuábuatmama; y cada ona ts̈ëngaftanguents̈á, chca bacna soye cháftaca tojamá, nts̈amo ibojtsomerecencá chanjacastíga. Z-Mora ats̈e chanjama bëts s̈ocana cha chaboshachama, y chë cháftaca bacna soye tmojamënga, juabnayana ndoñe tmonjatrocá y chca jtsamana ndoñe tmontsajbanase, chëngbiama chanjama puerte chamosufrima; ~uCha sënjuená ats̈e chjacastíga ca, chca juabnayana ndoñe tonjatrocase, y canÿe boyabásaftaca bacna soyënga amana ndoñe tontsajbanase. Cha jacastígama bats̈á sënjobatma, nderado chca amana nanjatróca, pero ndoñe chenátsbos̈ena. nUPero canÿe soye së́ntsebomna ts̈ëngaftangbe contra jayanama: Ts̈ëngaftangbeñe s̈mondëuantana chë shembása, mo chë bacna reiná Jezabelcá endmënábioye. Chë shembása entsichamo Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá canmëna ca; pero chabe buatëmbana soyë́ngaca ats̈be oservénënga entsaíngña, shembása o boyabásaftaca bacna soyënga chënga chamotsamama, y chë ínÿenga diosënga yojamna ca imojanajuabná soyënga jadórama uáts̈ëmbona saná chamosama. U#Ats̈e sëndë́tats̈ëmbo nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈moyenama; sëndë́tats̈ëmbo ntsachets̈á ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsábioye y nÿetscángbioye s̈mababuánÿeshanama, nts̈amo ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsábeñe puerte s̈mos̈buáchema, nts̈amo chábioye s̈moservénama, nts̈amo ts̈ëngaftanga ínÿenga s̈mojujabuache y nts̈amo Bëngbe Bëtsábeñe jtsobátmanëse becá s̈mojoboyá padecena soyënguiñe; y së́ntsetats̈ëmbo mora más bëtscá ts̈abe soyënga s̈mojtsama, nts̈amo ts̈ëngaftanga áts̈beñe jtsos̈buáchiyama s̈monjanbojats̈é orscama. Z-Mënts̈ánaca cha s̈onjaniyana: “Tiatira bëts puebloca os̈buachiyëngcá enefjuanë́ngbeñe chaotsemándama uámana ichmonábioynaca mënts̈á mabobema: Mënts̈á entsichamo Bëngbe Bëtsabe Uaquiñá, chë mo iñeshcá uafs̈ná y mo ents̈ë́juaca jojona puerte chaotsebuashinÿinÿanama bronce shecuats̈ënga bomná: Chë jouenama tmojtsobenënga, chamouena ndayá Espíritu chë ndayenache os̈buachiyëngcá enefjuanënga yojtsëtsëtsnacá. Chë padecena soyënguents̈ana ts̈abá chamojábocana mo ayënjanayëngcá, chë́ngbioye maná chanjáts̈ataye chamosama, chë celoca tandës̈e, ndayá Bëngbe Bëtsá tempo ents̈ángbioye ndoñe tonjinÿanÿé; y canÿe fjantse ndëts̈ëtema chanjáyents̈buachiye, chënga oyejuayënga s̈mojábemama. Chiñe canÿe tsëm uabaina echantsábemana; ndocná chë uabaina quenátabuatma, ndayá nÿe chë chamojóyëngacñënga ca” —cha s̈onjaniyana. Tiatiroca os̈buachiyëngcá enefjuanënga jábuayenama X)S̈mochtsejuabnaye nts̈amo s̈mojtsamama, chë́ngbioye ts̈ëngaftangbeñe s̈mojtsëuantana ora, y chca jtsamana s̈mochjajbaná; er ndóñese, ats̈e betsco ts̈ëngaftangbioye chanjá, y chë chca buatëmbana soyënguiñe os̈buáchiyana ndoñe tmonjajbanángaftaca chanjéntsja chë ats̈be uayoicana endóbocana espadë́jaca. 1[Chénts̈naca ínÿenga montsemna, y chëngna chë nicolaitëngbe buatëmbana soyënguiñe mondos̈buaché, y chca buatëmbana soyënga ndoñe ts̈abá quenátsmëna. 9kPero básefta soyënga së́ntsebomna ts̈ëngaftangbe contra jayanama: Chents̈e ts̈ëngaftangbeñe báseftanga montsemna, soyënga montsabuatambá nts̈amo bayté entsemna Balaam enjanabuatambacá. Cha rey Balácbioye tbojanbuayená nts̈amo jamana Israeloca ents̈ángbioye jáingñama, chënga chë nts̈amo ndoñe ts̈abá yomncá chamotsamama; y chca, Balac tojanma chë ínÿenga diosënga yojamna ca imojanajuabná soyënga jadórama uáts̈ëmbona saná chë Israeloca ents̈anga chamosama, y shembása o boyabásaftaca bacna soyënga chamotsamama. {o Ats̈e sëndë́tats̈ëmbo nts̈amo yomna ts̈ëngaftangbe oyenents̈e, canÿe luare ndayents̈e Satanás ents̈ángbioye puerte iuamë́nda. Masque chca, ts̈ëngaftanga sempre nÿe ats̈e s̈mondétseservena, y ndocna te ches̈máisayana áts̈beñe ndoñe s̈mondos̈buaché ca, ni mo Antipas, chë canÿe nÿets tempo ats̈be ustoná y ats̈biama ndegombre oyebuambnayá, ínÿenga tmonjanóba ora. Y lempe chca tojopasá ts̈ëngaftangbe pueblents̈e, ndayents̈e Satanás bëtscá entsana.   Mënts̈ánaca cha s̈onjaniyana: “Pérgamo bëts pueblents̈e os̈buachiyëngcá enefjuanë́ngbeñe chaotsemándama uámana ichmonábioynaca mënts̈á mabobema: Mënts̈á entsichamo chë nÿets utoicajana puerte efs̈ana espadëja entsatbëná:  Chë jouenama tmojtsobenënga, chamouena ndayá Espíritu chë ndayenache os̈buachiyëngcá enefjuanënga yojtsëtsëtsnacá. Chë padecena soyënguents̈ana ts̈abá chamojábocana mo ayënjanayëngcá, ndegombre chënga ndoñe queochátamna játauatjana nÿetsca tescama castigánënga jatsmënama ca” —cha s̈onjaniyana. Pérgamoca os̈buachiyëngcá enefjuanënga jábuayenama e C Ndoñe matauatjëngana chë ndoñe yapa bën y ts̈ëngaftanga s̈mochjasufrima, er Satanás echanjama ts̈ëngaftanguents̈ënga báseftanga cárceloye ínÿenga chacmëtámiama, jinÿama ntsachets̈á Crístbeñe os̈buáchiyana s̈mobomnama, padecena soyënguiñe s̈mojtsemna ora; y entsamna baseftayté jasúfriana. Sempre bëtscá os̈buáchiyana, y ainaniñe bëts añemo s̈mochtsebomna, masque jobanámnaca chacmotsamna, Cristbiama trabájaye causa. Chca chas̈mojtsamëse, ats̈e chanjama ts̈ëngaftanga chas̈motsebomnama mo canÿe uacanana soycá, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida. b = Ats̈e sëndë́tats̈ëmbo ts̈ëngaftanga ts̈a jabuache s̈mojasufrima y ndbomnëjémënga s̈momnama, pero ndegombre Bëngbe Bëtsábiocana bëtscá ts̈abe soyënga s̈mondëtsóbomñe. Y sëndë́tats̈ëmbo ts̈a bacá ts̈ëngaftangbiama mondoyebuambná chë judiënga imomna ca ichámënga, pero ndoñe ntsamana mo chë Bëngbe Bëtsabe bocacana ents̈angcá; chca, chënga mondmëna mo Satanasbe ents̈angcá, nÿe chábioye jtseservénëse y jtsatschuanayëse. A {Mënts̈ánaca cha s̈onjaniyana: “Esmirna bëts pueblents̈e os̈buachiyëngcá enefjuanë́ngbeñe chaotsemándama uámana ichmonábioynaca mënts̈á mabobema: Mënts̈á entsichamo chë nÿetsca soyënga bojats̈ayá y pochocayá, chë tonjanobaná y ndabiama Bëngbe Bëtsá tonjama cháuatayenama: "=Chë jouenama tmojtsobenënga, chamouena ndayá Espíritu chë ndayenache os̈buachiyëngcá enefjuanënga yojtsëtsëtsnacá. Chë padecena soyënguents̈ana ts̈abá chamojábocana mo ayënjanayëngcá, chëngbiama chanjama chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama, y chca chënga mochántsemna mo chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama betiyeshents̈ana cuaftsesacá, chë ents̈anga sempre oyejuayënga mondbetsemnoca ca” —cha s̈onjaniyana. Esmirnoca os̈buachiyëngcá enefjuanënga jábuayenama MPero ts̈ëngaftangbe pavor quem ts̈abe soye s̈montsebomna: Ts̈ëngaftanga s̈monduábotena lempe nts̈amo chë nicolaíta ca uabaina ents̈anga tmojtsamcá, ndayá áts̈naca sënduábotena. ?wMenójuabonga nts̈amo chë tempo s̈monjánbobonshanama, juabnayana motrocanga y cachiñe s̈mochtsama nts̈amo chë áts̈beñe jtsos̈buáchiyama s̈monjanbojats̈é orcá. Ndoñe chcase, ats̈e ts̈ëngaftangbioye chanjá jabuache jetsacastígama, jtsapochócantscuana, mo chë ts̈ëngaftangbe cuenta entsemna candelerës̈e chabe puestents̈ana cuaftsejuanacá. Chca chanjama, ts̈ëngaftanga juabnayana ndoñe chas̈monjatrocase. |qPero canÿe soye së́ntsebomna ts̈ëngaftangbe contra jayanama: Ts̈ëngaftanga mora ya ndoñe cachca bonshánana ques̈mátsbomna ni ats̈biama ni nÿetsca ents̈angbiama, nts̈amo áts̈beñe jtsos̈buáchiyama s̈monjanbojats̈é orcá. yPadecena soyënguiñe becá s̈mojoboyá y chca ora, Bëngbe Bëtsábeñe s̈mobátmana. Chë soyënguiñe s̈mojasufrí, ts̈ëngaftanga ats̈e s̈moservénama; y ts̈ëngaftanga chca s̈mondëservena, ainaniñe añemo jtsebomnama ntjajbanacá. PAts̈e lempe sëndë́tats̈ëmbo nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈moyenana; ats̈e corente sëndë́tats̈ëmbo ts̈ëngaftanga jabuache s̈motrabájama, y nts̈amo ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsábeñe jtsobátmanëse s̈mnétsauantana padecena soyënguiñe s̈mojtsemna ora. Y áts̈naca sëndë́tats̈ëmbo ts̈ëngaftanga ndoñe s̈montsobena jtsëuantánana nts̈amo bacna ents̈anga tmojtsamcá. Ats̈naca sëndë́tats̈ëmbo ts̈ëngaftanga yejuana s̈mojarrepará y becá s̈mojenojuabó jinÿama chë Jesucristbe ichmónënga imomna ca tmojtsichamëngbiama; pero ndegombre chënga ndoñe chca quemátsmëna; y chca s̈mojámayeca, ts̈ëngaftanga mora s̈montsetáts̈ëmbo chënga bosterënga imomnama. E Mënts̈ánaca cha s̈onjaniyana: “Mënts̈á mabobema chë Efesoca os̈buachiyëngcá enefjuanë́ngbeñe chaotsemándama uámana ichmonábioye: Mënts̈á entsichamo chë chabe cats̈bioica cucuats̈iñe canÿsëfta estrellënga entsatbëná y chë canÿsëfta castellano candelerës̈ënga luarëjana entsaná:  3Mënts̈á endmëna chë ats̈be cats̈bioica cucuats̈iñe tconjinÿe canÿsëfta estrellë́ngaca y chë canÿsëfta castellano candelerës̈ë́ngaca: chë canÿsëfta estrellënga montsinÿinÿná chë canÿsë́ftañe os̈buachiyëngcá enefjuanë́ngbeñe chamotsemándama uámana ichmónënga, y chë canÿsëfta candelerës̈ëngna chë canÿsë́ftañe os̈buachiyëngcá enefjuanënga.”x kNts̈amo tconjinÿcá mábema, chë quem tempo endmëna soyëngama y chë más chcoye echántsemna soyëngama.  chë sempre vida bomná. Ats̈e obaná sënjamna, pero mora nÿetsca tescama vida së́ntsebomna. Ats̈e obenana së́ndbomna, y chë obenánaca ents̈ángbioye ndoñe quenátamna infiernoca nÿetsca tescama castigánënga jtsemnana, mo nÿets tempo cuaftsobancá. ~ Cha sënjáninÿe ora, chabe shecuats̈ents̈e mo obanacá sënjánshajaye. Pero cha, chabe cats̈bioica cucuats̈e áts̈beñe jajájuase, s̈onjaniyana: “Ndoñe matauatjana; ats̈e sëndmëna chë nÿetsca soyënga bojats̈ayá y pochocayá, .} WChabe cats̈bioica cucuats̈iñe enjétsatbëna canÿsëfta estrellënga, y chabe uayoicana enjétsobocana canÿe espadëja, nÿets utoicajana puerte efs̈ánëja, y chabe jubiá ts̈a enjétsebuashinÿinÿana, mo chë shinÿe corente, lempe nts̈amo tojobenacá tojtsebuashinÿinÿana orcá. -| UChabe shecuats̈ënga enjétsebuashinÿinÿana mo bronscá, ndaybé natsana iñëjana tcojuchnëngo enabé chaotsemnama y chents̈ana ents̈ë́juaca becá tcojajojó corente chaotsebuashinÿinÿanama; y chabe oyebuambnayana jabuache enjétsenana mo bëtscá béjaye cuaftsebuachquëcjancá. { +Chabe stjënashana uafjantsë́sha, puerte uafjantsë́sha mo canÿe oveshabe boboshëshacá, y chabe fs̈nëbenga mo iñeshcá enjétsinÿna. Wz ) y chë canÿsëfta castellano candelerës̈ënguiñe tsëntsaca canÿa sënjáninÿe, mo ents̈acá inÿná, canÿe bën ents̈ayá uichëtjoná, y cochóntscoca canÿe tënts̈a castellano uasnanë́jaca. y ' Sënjanobuértana jinÿama nda chca s̈ojtsanatsëtsná, y chca sënjanma ora, sënjáninÿe canÿsëfta castellano candelerës̈ënga; x + mënts̈á s̈ontsanatsëtsná: “Canÿe librë́s̈añe mábema lempe nts̈amo contsonÿacá y cochjuíchmua chë Asia luaroca canÿsë́ftañe os̈buachiyëngcá enefjuanë́ngbioye: Efeso, Esmirna, Pérgamo, Tiatira, Sardis, Filadelfia y Laodiceoquë́ngbioye ca.” Rw  Y tonjanopasá, canÿe tmengo, chë os̈buáchiyënga Bëngbe Utabnábioye cánÿiñe jëtschuayama te, ats̈e sënjanoquedá chë Uámana Espíritbeyeca corente mandaná, mo otjenayoquëcá soyënga sënjétsonÿaye, y ats̈be stëts̈oica canÿe jabuache oyebuambnayana sënjanuena, mo canÿe trompetë́fjua cuafjuajatëtcá; &v G Ats̈e Juan, Jesucrístbeyeca ts̈ëngaftangbe cats̈ata, cháftaca cánÿiñe mo canÿacá bétsemnama, cach ts̈ëngaftangcá sëndëpadecena, ts̈ëngaftangcá chanjë́ftsashjache Bëngbe Bëtsabe amë́ndayoye jamashënguama, y ts̈ëngaftangcá Bëngbe Bëtsábeñe jtsobátmanëse, uantado sëndmëna chë padecena soyënguiñe. Bëngbe Bëtsabe palabra sënjánabuayiynama y Jesusbiama nts̈amo ndegombre endmëncá sënjanóyebuambnama, ats̈e s̈monjetsanë́ts̈ena mar béjayoca canÿe fshantsents̈e, Patmos ca uabáinoca. u “Ats̈e sëndmëna chë nÿetsca soyënga bojats̈ayá y pochocayá ca,” Bëngbe Utabná Bëngbe Bëtsá tojayana. Cha chë sempre endmëná, enjamná, nÿets tempo echantsemná, chë nÿets obenana bomná. Juan mo otjenayoquëcá Cristbiama tojáninÿe t -Mouenënga. Cristo jants̈etëshënguiñe echanjésabo.Chábioye nÿetscanga mochanjinÿe,
chë tmonjancrucificángnaca;
y quem luarents̈a nÿetsca ents̈anga puerte ngménaca mochántsemna
y mochantsos̈achna chábeyeca.Ndegombre, chca chaotsemna. s -y Jesucristo, chë nts̈amo Bëngbe Bëtsabiama yotats̈ëmbcá ndegombre oyebuambnayá, chë natsaná ndabiama Bëngbe Bëtsá tojama obanënguents̈ana cháuatayenama, y nÿetsca quem luarents̈a mandadëngbe amëndayá. Cristo s̈ondábabuanÿeshana y bëngbe bacna soyënguents̈ana s̈ojatsebacá, cha tonjanóbanayeca, chabe buiñe juabuáshanëse. Cha tojama bënga chamotsobena cháftaca jtsemándayana y uámanënga chamotsemnama, y Bëngbe Bëtsá chabe Taitá mo bachnangcá chamotseservénama. ¡Nÿetscanga nÿets tempo chamotsinÿanÿná Cristo puerte bëtsá y uamaná bétsemnama y obenana nÿetsca tescama yobomnama! Chca chaotsemna. zr oAts̈e Juan, sëntsabiamná chë Asia luaroca canÿsë́ftañe os̈buachiyëngcá enefjuanëngbiama. Ats̈e, Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, ts̈abe bendicionënga chábiocana chas̈mosháchiñe y ainaniñe puerte ts̈abe ebionana chas̈motsebomna, Bëngbe Bëtsábents̈ana, chë canÿsëfta espíritëngbents̈ana y Jesucrístbents̈ana. Bëngbe Bëtsá, chë mora endmëná, enjamná y sempre echantsemná; chë canÿsëfta espíritënga, chabe uámana puesto natsanoica mondmënënga; q Oyejuayá nda tojtsalía, y oyejuayënga ndëmuanÿenga botamana tmojtsuenana quem yochjopása soyëngama, chë muents̈e entsabemancá ndegombre tmojóyeunanga, er chca jopasa tempo entsobeco. Asia luaroca os̈buachiyëngcá enefjuanënga jacheuayama Ip  Y ats̈e sënjayana lempe nts̈amo ndegombre yomncá lempe chë tijinÿe soyëngama, chë Bëngbe Bëtsabe buayenana soyëngama y chë Jesucristo s̈onjaniyana ndegombre bétsemna soyëngama. Po Quemuents̈e entsábemana ndayá Bëngbe Bëtsá Jesucrístbioye tbojaninÿinÿé, chë Bëngbe Bëtsabe oservénënga cha cháuinÿanÿema, ndayá jopásama yojtsobecuama chënga chamotsetats̈ëmbuama. Jesucristo chama chabe ángel tbojichmó, chë soyëngama ats̈e, Juan, chë Jesucristbe oservenábioye chas̈uinÿinÿema. n :Ats̈e së́ntseimpadana Bëngbe Utabná Jesucristo, chaoma ts̈ëngaftangbeñe ts̈abe bendicionënga chaotsemnama.m:Nÿetscanga chë muents̈e Bëngbe Bëtsábenga imomnënga, y más chë romanëngbe mandadbe bëts yebnoca oyenënga, cmontsacheuaná. =ls:Ats̈be cuenta, nÿetscanga chë Jesucrístbeyeca Bëngbe Bëtsábenga imomnënga s̈mochjácheuaye. Ats̈eftaca montsemna Jesucrístbeyeca cats̈átangnaca cmontsacheuaná. k5:Ents̈anga nÿets tempo chamotsinÿanÿná Bëngbe Bëtsá y Bëngbe Taitá puerte uamaná bétsemnama. Chca chaotsemna. Chënga jtadiós̈oftanama 'jG:Ats̈be Bëtsá, chabe bëtscá uámana y bëts bomnánaca, echanjama ts̈ëngaftanga lempe nts̈amo cmëjabotcá Cristo Jesusbiajana chas̈móyëngacñama. =is:Er ats̈e ya lempe sënjóyëngacñe, y chë s̈uajabótama cabá más së́ntsebomna. Ats̈e chë nts̈amo s̈juajabotcá lempe së́ntsebomna, chë ts̈ëngaftanga Epafrodítoftaca s̈monjanichmó soyë́ngaca. Ndayá ats̈e s̈mojanichmocá, Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe puerte ts̈abá entsemna, mo juats̈ëmbonama ndayá tcojóba y altaroca tcojajuinÿé y botamana tojtsonguëts̈ecá, chora cha oyejuayá chca jóyëngacñana. h:Chca ndoñe quenátayana ats̈e tsjuabná nÿe ts̈ëngaftangbents̈ana ndayánaca jóyëngacñama ca; chë sóyeca ats̈e së́ntsebos̈e ndayá ts̈ëngaftanga más ts̈abe soyënga chas̈motsamama, Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbiama más chaotsóyejuama. +gO:Ba soye ats̈e Tesalónica puebloca sënjamna ora, y chas̈muájabuachama s̈onjanájaboto ora, ts̈ëngaftanga ats̈be opresidëngama crocénana s̈monjanafja. )fK:Ts̈ëngaftanga, chë Filipos puebloca Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga, corente s̈mondë́tats̈ëmbo, Macedonia luarents̈ana sënjë́ftsanbocna ora, nÿe ts̈ëngaftanga ats̈e s̈monjanájabuachama; inÿe os̈buáchiyënga ndoñe. Chora enjamna ats̈be bojats̈ena tempo ts̈ëngaftangbe luarents̈e chë ts̈abe noticiënga ents̈anga abuayiynayiñe; y nÿe ts̈ëngaftanga ats̈e s̈monjanájabuache. e{:Masque chcasna, ts̈ëngaftanga ts̈abá s̈monjama, ats̈e padecena soyënguiñe sënjamna ora ats̈e juajabuáchana. [d/: Ats̈e lempe chca sëndobena, ats̈e obenana jtsebomnama Cristo endbétsamayeca. 7cg: Ats̈e sëndë́tats̈ëmbo nts̈amo yomna jtsiyenana chë vida jtsebomnama uajaboto soyënga tojtsashbenëse, y nts̈amo yomna jtsiyenana chë tcuajabótama más bëtscá jtsebomnëse. Ats̈e tijuatsjinÿe oyejuayá jtsemnana masque nÿe ndaye soyënguíñnaca stsemna ora, jasama bëtscá stsebomna ora o masque nÿe shë́ntseca jtsemnama s̈ojtsemna ora, ats̈e jtsiyenama bëtscá soyënga stsebomnëse o masque ndóñnaca. 4ba: Ats̈e chca, ndoñe quetsátichamo uajabotá stsemna ca, er ats̈e sënjuatsjinÿe sempre oyejuayá jëftsemnana, nÿe ndaye soyiñe masque bats̈atémnaca stsebomnëse. ?aw: Ats̈e corente sëndoyejuá Bëngbe Utabnáftaca cánÿiñe mo canÿacá tsmënama, er ts̈ëngaftanga ba ishinÿe chents̈ana, cachiñe s̈mojatobená ats̈e jatinÿinÿiyana ntsachets̈á ats̈be ts̈abiana ts̈ëngaftangbiama iuámanana. Chca, ats̈e ndoñe quetsátichamo ts̈ëngaftanga ats̈biama cmojtsanebnë́tjomba ca, ndayá nts̈amo ts̈ëngaftanga ts̈abá s̈mojuabnacá ats̈e jinÿinÿiyama ndoñe yonjanopodena ca. }`s: Sempre s̈mochtsama chë áts̈bents̈ana s̈mojuábouinÿe soyënga, chë ats̈biajana s̈mojóyëngacñe soyënga, chë ats̈e s̈mojoyeuná soyënga y nts̈amo s̈mojinÿcá ats̈e jtsamana. Chca s̈mochtsama y Bëngbe Bëtsá, chë bënga ainaniñe ts̈abe ebionana chamotsebomnama amá, ts̈ëngaftangaftaca echántsemna. Pablo tojtanacheuá tmojanájabuachama Y_+:Cabana, ats̈be cats̈átanga, lempe nts̈amo ndegombre yomncá soyënguiñe s̈mochtsejuabnaye, lempe chë respeto yomerecéniñe, nÿetsca soyënguiñe ents̈angbe bominÿiñe ts̈abá yomniñe, nÿets tempo corente ts̈abá yomniñe, nÿetsca soyënga ents̈anga yogusetániñe, y lempe chë ndayama ents̈anga tmojtsejuabná ts̈a iuámana ca soyënguiñe. Lempe chë ts̈abá yomna soyënguiñe y jtsatschuanayama yomna soyënguiñe s̈mochtsejuabnaye. `^9:Chca, Bëngbe Bëtsá echanjama chë chabe ainaniñe ts̈abe ebionana ts̈ëngaftanga chas̈motsebomnama; chë ts̈abe ebionana puerte bëtscá endmëna, y bënga ents̈anga quetsomñecá ndoñe ntsobenana chama jósertana; y chca ts̈abe ebionánaca, ts̈ëngaftangbe juabnënguiñe y ainaniñe tondayama ques̈mochátenocochinÿena, er ts̈ëngaftanga cánÿiñe mo canÿacá Cristo Jesúseftaca s̈mondmëna. Lempe nts̈amo ts̈abá yomncá soyëngama jtsejuabnayana T]!:Tondayama s̈mattsenócochinÿena, pero cada Bëngbe Bëtsáftaca chas̈mojtsencuénta ora, ndayá cmojtsë́jabotama cha s̈mochjaimpáda. Y chca chas̈mojtsama ora, chánaca s̈ochtsatschuanaye. \:Nÿetscanga chamotsetáts̈ëmbo, ts̈ëngaftanga ts̈abe juabna bomnënga s̈momnama. Bëngbe Utabná jésabama tempo ya entsobeco. [':Sempre oyejuayënga s̈mochtsemna, Bëngbe Utabnáftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse, y cachiñe s̈cutë́tayana: ¡Móyejuanga! 7Zg:Y ácnaca, nda puerte ts̈abá áts̈eftaca tconjatrabajá, cbontseimpadana chama chë shembásata chacújabuachama, er chata bëtscá áts̈eftaca tbonjatrabajá ts̈abe noticiënga ents̈anga abuayiynayiñe. Clemente y inÿe ents̈anga áts̈eftaca tmonjatrabajá cach soye amiñe. Nÿetsca chëngbe uabaina entsábemana chë librë́s̈añe, ndayents̈e yojtsábemana chë ts̈abe vida mochjónÿenëngbe ents̈angbe uabaina. Y :Evodia së́ntseimpadana y Síntiquenaca, chata chabuatenóyeunama, mo Bëngbe Utabnábeñe os̈buachiyata quetsomñecá. $X C:Chcasna, Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, Bëngbe Utabnábeñe os̈buáchiyana ntjajbanacá, y puerte chábeñe jtsos̈buáchiyëse, cháftaca cánÿiñe mo canÿacá s̈mochtsemna. Corente cbondábabuanÿeshana y ts̈a së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga jánÿama. Ts̈ëngaftangbeyeca ats̈e puerte oyejuayá së́ntsemna, y ats̈e corente sëndbétsoyejuaye ts̈ëngaftangbiama ínÿengbioye jáuyanama. pWY:Cha bëngbe cuerpënga, chë pronto jopochócama cuerpënga echanjátrocaye, jtsemnama mo chabe cuerpcá, chë obanënguents̈ana tojtayenabe cuerpcá; y cha chca echanjama, cha puerte obenana lempe jtsemándayama bómnayeca.'VG:Chë cuenta bëngna, ndegombre celocama ents̈anga mondmëna, y mora montsobátmana, chë luarocana chauabo bëngbe atsebacayá, Bëngbe Utabná Jesucristo. 5Uc:y chë́ngbioye nÿetsca tescama infiernoca mochántsapochocaye. Chëngbiama chë más uámana soye yojtsemna jtsamana nts̈amo cachënga tmojtsebos̈cá, nÿe cachëngbe cuerpiñe ts̈abá jtsomñama. Chënga nÿa mo bëts soye cuafjamcá jtsemnana chë soyënga tmojtsama ora, pero ndegombre chënga entsamna cach soyëngama jtsëuatjama; y chënga sempre jésejuabnayana chë nÿe quem luarama enójuabnayëngbe soyëngama. FT:Nts̈amo cbochanjauyancá, ya ba soye tcbonjáuyana y mora cachiñe chca chanjayana, pero chca jayanamna ats̈e puerte ngménaca sëndbétsemna. Banga mondmëna, y chënga nts̈amo vida imojtsebomnama montsinÿinÿná, lempe nts̈amo Cristo chë cruciñe jóbanëse bëngbiama iuayancá contra chënga imojtsemnama, FS:Jesucrístbeyeca cats̈átanga, nts̈amo ats̈e sëndmëncá ts̈ëngaftanga s̈mochtsemna, y chë nts̈amo jtsiyenama tcbonjaninÿanÿecá imojtsiyenë́ngbioye s̈mochtsë́nÿaye. qR[:Pero morna s̈ontsamna jtsiyenana nts̈amo më́ntscoñama Bëngbe Bëtsabe soyëngama s̈ojosertacá. Q :Chca bënga s̈ontsamna jtsejuabnayana, chë Jesucrístbeñe puerte os̈buáchiyana y nÿets tempo cha ústonënga; y nderado ts̈ëngaftanga ndayíñnaca inÿets̈á s̈mojatsjuabná ora, Bëngbe Bëtsá chë sóynaca ts̈abá cmochanjínÿanÿiye. |Pq:chë ndë́moca yojtsemna jashjanguama luaroye jobenayama jashjanguama, mo nda canÿe luaroye jashjanguama ndayánaca juácanama bëtscá jenojuérzase cuaftsëchamancá. Cachcá, áts̈naca sëntsá chë Bëngbe Bëtsá s̈ojtsachembuana uacanánana josháchiñama, Cristo Jesúsbeyeca; y chë uacanánana entsemna chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnana. %OC: Ats̈be cats̈átanga, ats̈e ndoñe quetsátichamo chca ya tijashjache ca. Pero chama canÿe soye së́ntsama: chë tempo ats̈e sënjánbomna y sënjánama soyënga, mora lempe stëts̈oye sënjaquedá, y bëtscá së́ntsama jobenayama chë jashjanguama yojtsemnoye jashjanguama, )NK: Pero ats̈e ndoñe quetsátichamo lempe chca ya tijashjache ca, o ats̈e ndocna bacna soye ndamá y puerte ts̈abia Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe stsemna ca, pero sempre natsanoye sëntsá, mo nda canÿe luaroye jashjanguama cuaftsëchamancá; y puerte jtsos̈buáchiyëse sëntsobátmana ats̈e chjobenaye jtsemnama, chë ndayama Cristo s̈ojanchembo, er Cristo Jesús ya tonjama ats̈e chabiama chaitsemnama. +MO: y nts̈ámnaca, ats̈e jëftsashjáchama Bëngbe Bëtsá chaoma ats̈e chaitayenama. Yejuana jtsents̈énëse, Bëngbe Bëtsábiocana uacanánana josháchiñama WL': Ats̈e së́ntsebos̈e ndayá cha jtsabuatmana, chë obanënguents̈ana tojtanayenama cha tojaninÿanÿé obenana ats̈e chaitsebomnama, ats̈e cháftaca cánÿiñe mo canÿacá chaitsemna ora; y nts̈amo bënga játsebacama ora cach Cristo tojansufricá, áts̈naca cachcá chaisufrima. Y cha tojanóbana orcá ats̈e chaitsemnama; *KM: y cháftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnama. Ats̈e ya ndoñe quetsatsnguá Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abia jtsemnama, nÿe nts̈amo ats̈e tijamama chë judiëngbe ley jtsocumplínëse, pero Crístbeñe jtsos̈buáchiyëse aíñe; Bëngbe Bëtsá entsama ats̈e chabe bominÿiñe ts̈abia chaitsemnama, ats̈be bacna soyëngama jtseperdónase, y lempe chca entsemna ats̈e Crístbeñe sëndos̈buachéyeca. SJ:Y cabá más, tondaye ats̈biama quenatámana, chë bëts soye jtsonÿayëse, Cristo Jesús, Bëngbe Utabná jtsabuatmana. Chábeyeca, lempe chë nÿe quem luarents̈a soyënga sënjéseboshjona, y lempe chë soyënga ats̈biama tondayama quenátoservena; y chca entsemna, chë bëts soye jëftsashjáchama, Cristo jtsabuatmama, uIc:Pero lempe chca nts̈amo ats̈e sënjamnama y ndayá sënjánamama, puerte sënjanjuabná ats̈biama puerte yojanámana ca; pero mora, Cristo ats̈be ainaniñe tonjámashëngoyeca, chë soyënga ats̈biama ya ndoñe quenatámana. `H9:Ats̈e ts̈a sënjánbos̈e Bëngbe Bëtsá jtseservénama, chíyeca Jesúsbeñe os̈buáchiyënga bëtscá sënjanë́camena; y ndayá canÿe ents̈á ibnétsemna jtsamama, Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abia jtsemnama, judiëngbe ley jtsocumplínëse, chama ndocná tondaye quenjátsbomna jayanama, ats̈e ndoñe ts̈abá sëntsanama ca. $GA:Sënjanonÿná y posufta tianoye base bobachtema chë más delicadents̈e s̈mojantëts̈e; ats̈be nÿets uta bëtsë́tsata Israeloca ents̈anguents̈ata bonjamna, y ats̈na Benjaminbe bëts pamillents̈á sëndmëna; ats̈be tempsca bëts taitanga nÿetscanga hebreunga imnamna. Ats̈na fariseo sënjamna. Ats̈e sënjánama, lempe nts̈amo judiëngbe leyënguiñe endayancá, ndayá jamama s̈ojanmëncá. F:Masque ats̈e razón sëndëtsóbomñe, ndayá ats̈be cuerpiñe tmojamcá ndegombre iuámanama jtsejuabnayama; nderado nda tojtsejuabná razón yojtsebomna chë soyënga yoservena ca jtsejuabnayama, ndegombre ats̈e chabiama más razón chama stsóbomñe. 5Ec:er bënga mondmëna y ndoñe ínÿenga, chë ndegombre uinÿnanánana bomnënga, bënga Bëngbe Bëtsabe ents̈anguents̈ënga bétsemnama, bënga chë Uámana Espíritbe uajabuáchenanaca Bëngbe Bëtsá mondadoránama, bënga chë Cristo Jesúseftaca cánÿiñe mo canÿacá bétsemnama mondbétsoyejuama, y bënga chë nts̈amo ínÿenga monduamancá bëngbe cuerpiñe jamama tondayama yondoservénama mondbétsejuabnayama. [D/:Cuedado s̈mochtsebomna chë ndoñe ts̈abe ents̈angbiama, mo ques̈ëngcá imomnënga, chë puerte bacna soyënga mondbétsamënga, y ents̈angbe más delicadents̈e base bobachtema jatëts̈ana uamanënga; C 9:Y morna, ats̈be cats̈átanga, ndayá Bëngbe Utabná tojamama móyejuanga. Ndoñe bacá ques̈natámana, nts̈amo chë inÿe tsbuanáchañe tcbonjanëbuabiamcá cachcá cachiñe jtëtë́yanama; y chë soye bëtscá cmochanjújabuache ndoñe resjuiñe chas̈mondë́tsemnama. p}|zxvutFr7qo;kj~hgDfe9d_cTb?a__][Z&Y,XWWWUTSeQOO MLFJXIHGFF DCCwA@?>==<_;2:9X8 6554Y3210Z/.,,*)(''&e$#"" 3'maiJT S :"' Chora chë ángel, chë mar béjayoca y quem fshantsents̈e atsaná sënjaninÿá, chabe cats̈bioica cucuats̈e celoye tonjanatsbaná, `9 Chë canÿsëfta juesasana chca tmonjanoyebuambá ora, ats̈e sënjanoprontá nts̈amo chënga tmonjanayancá juabemama; pero canÿe oyebuambnayana celocana sënjanuena, mënts̈á s̈onjétsatsaye: “Nÿe aca cochtsójuabnañe nts̈amo chë canÿsëfta juesasana tmonjayancá, ndocnábioye catjauyana, y chë soye ndoñe catjuábema ca.”  Y jabuache tonjanoyó, mo canÿe león cuaftseyocá; y tonjanoyó ora, canÿsëfta juesasanents̈a jabuache shauenanana sënjanuena. S Chabe cucuats̈iñe enjétsëtbëna canÿe base uándmanana y utëfjna tsbuanácha. Chabe cats̈bioica shecuáts̈eca chë mar béjayoca tonjantsá, y chë uañicuayóicats̈ecna, quem fshantsents̈e. F  Chents̈ana sënjáninÿe inÿe ángel, puerte obenana bomná; celocana enjétsastjajuana, y chabe shë́conana canÿe jants̈etëshe enjétsemna; chabe bests̈as̈e tatsëtsacá canÿe tsëfcuácuatjo. Chabe jubiá shinÿcá enjétsebuashinÿinÿana, y chabe shecuats̈ënga mo úcuatjona niñëbenga cuaftsoiñcá. 5c Juabna ndoñe chematantrocá y ndoñe chematanajbaná ents̈anga obanayana, encjuanayana, bacna soyënga boyabása o shembásaftaca jtsamëse oyenana, ni atbëbanana.ta Pero chë inÿe ents̈anga, chë uabouana pochócaye soyë́ngaca ndoñe tmonjanopochocanga, juabna ndoñe chematantrocá, y ndoñe chematanajbaná amana chë bacna soyënga nts̈amo monjanamcá; ndoñe chematanajbaná adórayana chë bacna bayëjënga, ni chë mo diosënga cuaftsemncá jtsejuabnayëse imojánadorana castellano soyënga, midio soyënga, bronce soyënga, ndëts̈bé y niñëbé soyënga; y chca soyënga ndoñe quemënjatobena ni jinÿama, ni jouenama, ni jtsanama. mS Er chëngbe obenana ents̈anga japochócama monjánbomna uayáshañe y uascuats̈ë́juañe; er chëngbe uascuats̈ë́jua enjuamna mo mëts̈cuayëngcá, bests̈as̈ë́ngaca, y chëjuanga causa ents̈anga mal montsanpásaye. : m Y chë úngañents̈ana cánÿents̈e ents̈anga tmonjanóbana quem unga uabouana pochócaye soyë́ngaca, chë couayëngbe uayoicana enjétsobocanana: iñe, ngona y azufrana. 5 c Mënts̈á sënjánanÿe mo otjenayoquëcá chë couayënga y chë chë́ngbeñe enjaquenënga: Chë enjaquenënga monjánbomna morocho soyënga cochaca, jenë́uyanama, y chë soye buanganana enjáninÿna, mo iñcá, y fchendana mo chë uámana ndëts̈bé jacintcá y tsës̈iyana inÿnana mo azufrcá; y chë couayënga monjánbomna mo leonbe bests̈as̈cá, y chëngbe uayoicana enjétsobocana iñe, ngona y azufrana.   Ats̈e sënjanuena buétanga imojamna chë angelë́ngaftaca tmojána soldadënga, couayënguiñe: uta patse millonënga ca. _ 7 Y chë canta angelënga tmonjanëjafjoná; y nÿa chë ora, chë te, chë shinÿe y chë uatama chë́ngbioye tmojanaprontá, chë quem luarents̈a ents̈ángbeñe úngañents̈ana cánÿents̈ënga jtsëbáyama. R  Y chë oyebuambnayana, chë trompetë́fjua tonjanájatëto y enjétsëtbëna ángelbioye tbonjaniyana: “Chë canta angelënga chë Eufrates bëts fshájaye tsachoca utsbuanënga mëjafjoná ca.” ve Chents̈ana chë inÿe ángel chabe trompetë́fjua tonjanájatëto, y canÿe oyebuambnayana sënjanuena, chë Bëngbe Bëtsabe delante enjétsemna castellano altarents̈a juatsboica lado sibienache obocanents̈ana enjétsobocana.   Chë natsana pochócayana ya tocjochnëngo, pero más chcoye cabá inÿe uta soye más pochócayana cachcá echántsemna. ;o Chë ts̈átjaye chapulinga canÿe amëndayá monjánbomna, chë uabouana tboca mándaye ángel; hebreo biyañna cha uabainá Abadón ca y grieguiñna Apolión o pochocayá ca. @y Chënga monjanábomna mo alacranbe uascuats̈ëjuacá, ba uetotjë́fjangaca, y chë uascuats̈ë́juaca obenana monjánbomna shachna shinÿëntscuana ents̈anga mal chamotsepasama. 6e Chëngbe cuerpënga jenë́uyanama cochaca monjánbomna morocho soyënga, mo hierro soyëngcá, y chëngbe juatëngmiashangá tmojtsabonjná ora, chë shauenanana bëtscá enjamna, mo ba cochëshangá couayënga cuaftsasjojnacá, chë inÿengaftaca jéntsjama tmojëftsátjajo ora tojtseshauenancá. ve Stjënashe monjánbomna mo shembásabe stjënashacá, y chëngbe juatsas̈ënga mo leonbe juatsas̈ëngcá. r] Chë ts̈átjaye chapulinga monjétsinÿna mo couayëngcá prontánënga jama ents̈ángaftaca jéntsjama; chëngbe bests̈as̈iñe monjanábomna mo castellano coronëshangacá, y chëngbe jubiá enjamna mo ents̈abe jubiacá. U# Chca tempo chaojtsemna ora, ents̈anga mochántsenguaye nts̈amo jtsóbanama, chë tsets̈anënga jauántama ndoñe quemochátobena causa, pero ndoñe quemochátinÿena nts̈amo jamëse jtsóbanama; y masque ts̈a mochántsebos̈e jóbanama, chora chë́ngaftaca ndoñe chca queochatopása, mo jóbanama ndoñe tmontsobencá. wg Pero ndoñe chematanalesenciá ents̈ángbioye jobáyana, ndayá nÿe jamama chënga shachna shinÿëntscuana tsets̈anana chamotsebomnama; y chë chënga monjánama chamotsebomnama tsets̈anana enjamna mo canÿe alacranbe uetjoniñcá. eC Chë́ngbioye tmonjanamëndá tondaye ntjándbemana chë shacuanënguiñe, ni ndocna nguëfshna matënguiñe, ni ndocna betiyeshiñe; nÿe chë juentsaca chë Bëngbe Bëtsabe sélloca nduinÿnanana ents̈angna aíñe. ^~5 Chë ngonents̈ana ba ts̈átjaye chapulinga tmonjánbocana, y nÿets quem fshantsëjana tmonjanáshana; y chë́ngbioye obenana tmonjanats̈atá, chánaca jándbemama, mo chë juetjuama alacranëngbe obenancá. t}a Chë uabouana tboca atëfjnents̈e tonjánatëfjo, y chents̈ana becá ngona tonjanótsjua, mo bëts hornents̈a ngoncá; y chë uabouana tboye atëfjnents̈e ngona causa shinÿe tontsanibétata y nÿets celoca ena ngona enjétsemna. *| O Chents̈ana chë inÿe ángel chabe trompetë́fjua tonjanájatëto, y sënjáninÿe canÿe ángel quem luaroye jastjanguana y enjétsinÿna mo canÿe estrella celocana quem luaroye cuaftsotsats̈ancá; y moye tonjánashjango ora, tmonjanoyé chë uabouana tboca atëfjnents̈a llavëfja. ={s Chents̈ana, sënjanrrepará y sënjanuena canÿe águila, tsbanánoca celoca enjetsongüefjná, jabuache mënts̈á enjétsichamo: “¡Ts̈a lastema, ts̈a lastema, ts̈a lastema quem luarents̈a ents̈angbiama, chë inÿe trompetëfjuangá chë inÿe unga angelënga chamojuájatëto ora ca!”z+ Chë inÿe ángel chabe trompetë́fjua tonjanájatëto, y chora tontsanóndbema chë úngañents̈ana cánÿents̈e shinÿiñe, y chë úngañents̈ana cánÿents̈e juashconiñe y chë estrellënguíñnaca. Chca, nÿetsca chents̈a úngañents̈ana cánÿents̈e ibetiñe tonjanoquedá, y chë causa ndoñe quemëntétsebinÿnaye posufta horëntscuana, bnëté canta hora y ibeta canta hora. 6ye Chë estrella enjanabaina Untjana ca; y chë úngañents̈ana cánÿents̈e buyeshënguiñe untjiye tontsanóbema, y chë untja búyeshe causa ba ents̈anga tmonjanóbana. x  Chents̈ana chë inÿe ángel chabe trompetë́fjua tonjanájatëto, y canÿe bëts estrella, mo canÿe uajuinÿanëshacá enjétsangbototjuana, celocana tonjanótsats̈e chë úngañents̈ana cánÿents̈e béjayënguiñe, y béjaye óbocanenache. $wA Chë mar béjayiñe vida imobomnë́ngbeñe úngañents̈ana cánÿents̈e tontsanopochocá, y chë barquënguénts̈naca úngañents̈ana cánÿents̈e. xviChë inÿe ángel chabe trompetë́fjua tonjanájatëto, y chora chë mar béjayoye tmonjanëts̈ana canÿe soye mo canÿe bëts tjañe tojtsangbototjuancá, y chë mar béjayiñe úngañents̈ana cánÿents̈e buiñe tontsanóbema. 2u]Chë natsana ángel chabe trompetë́fjua tonjanájatëto, y quem luaroye tmonjanëts̈ana bëntstá y íñeshe, cánÿiñe buíñeca. Ungañents̈ana cánÿents̈e quem luarents̈e tontsanjuinÿe, úngañents̈ana cánÿents̈e betiyeshënguiñe y nÿetsca nguëfshna shacuanënguíñnaca. tChora chë canÿsëfta angelënga, chë canÿsëfta trompetë́fjua uabomnënga, tmonjanoprontá chëfjuangá juajatëtama. -sSChents̈ana chë ángel chë incienso jajuinÿiyama matbëtema tonjanca, chë altarents̈a chebánbengaca tonjanajutjé, y quem luaroye tonjanëts̈ana. Chora enjétsemna ts̈a juesasanana, corente shauenanana, bëtscá tcuinÿënga, y quem luare tontsanangmë́mana. Chë trompetëfjuangá MrY chë incienso juinÿnents̈a ngona, chë ángelbe cucuats̈ents̈ana Bëngbe Bëtsabe delante tonjanótsjua, cánÿiñe chë Bëngbe Bëtsabe ents̈anga cháftaca jencuéntama palabrë́ngaca. CqChents̈ana inÿe ángel tonjánashjango, canÿe castellano matbëtémaca incienso jajuinÿiyama, y altar natsanoica tonjantsá; chábioye bëtscá incienso tmonjanoyé chaojuinÿema chë castellano altaroca, chë uámana tbemana natsanoica enjétsemnoca. Chë ángel incienso tonjanjuinÿé Bëngbe Utabná jëtschuayama, cánÿiñe nÿetsca chë Bëngbe Bëtsabe ents̈anga tmojoyebuambá palabrë́ngaca, cháftaca jencuéntama ora. +pOChora sënjánanÿe chë canÿsëfta angelënga, chë Bëngbe Bëtsabe delante monjétsatsanënga; chë́ngbioye canÿsëfta trompetëfjuangá tmonjaniyé. o 9Chë Oveshatema chë uándmanana tsbuanáchañe chë ústonoca sello tonjanëtsëcá ora, celoca ndocá quentétsënëna mo tsëntsa hora nÿets̈á. 7nger chë Oveshatema, chë uámana puestents̈a natsana tsëntsaca entsemná,
chë́ngbioye mo oveshëngcá echantsabuajë́nÿa,
y echanjunatse béjaye vida bomniye yóbocana luaroye,
y Bëngbe Bëtsá echanjama ya ndoñe más ngménana chamondë́tsebomnama ca” —cha s̈onjanjuá.mYa ndoñe más shëntsana, ni uajuendayana quemochátsbomna;
shinÿama, ni yapa jënÿama ya ndoñe más quemochátssufrina; l)Chíyeca chënga chë Bëngbe Bëtsabe uámana puestents̈a natsanoica montsemna,
y chábioye nÿets tempo chabe delante mondëservena,
y chë uámana puestents̈e entsetbemaná,
chë́ngbenache jtsemnëse, chënga echántsanÿena, mo cuafjutsebotscá. ykk“Taita, aca chëngbiama cotáts̈ëmbo ca” —ats̈e sënjanjuá. Y cha s̈onjaniyana: “Chënga montsemna chë jabuache ngmenënguents̈ana ts̈abá tmojábocanënga; chë Oveshatema chëngbiama tojóbana y chëngbe bacna soyëngama perdonánënga montsemna; chëngbe uichëtjonëjuangá tmojtsaboshabé y chë Oveshatembe buíñeca tmojtabofjantsé. Dj Chents̈ana, canÿa chë bëtsëjemënguents̈á tonjanoyebuambá y s̈onjantjá: “¿Ndëmuanÿenga imomna chë uafjantsëjuangá uichë́tjonënga, y ndë́mocana tmojabo ca?” i' mënts̈á jayanëse:¡Chca chaotsemna!Bëngbe Bëtsábioye nÿets tempo y nÿetsca tescama chamotsadorana
y nÿets ainánaca cha chamotsatschuaná.Ents̈anga chamotsinÿanÿná cha puerte bëtsá y uamaná bétsemnama;
cha endmëna nÿets osertánana bomná, y nÿets respeto buajoná, y nÿets obenana y añemo bomná.¡Chca chaotsemna ca! —chënga monjétsichamo. h Y nÿetsca angelënga, chë uámana puesto y chë bëtsëjémënga amë́ndayënga y chë canta ainëngbe shë́conana monjétsatsanënga, chë uámana puestents̈a natsanoica tmonjanoshaments̈é, fshantsóntscoñe jotsejbénase, y Bëngbe Bëtsá tmonjanadorá, >gu Nÿetscanga ts̈a monjétsayebuache:¡Bënga atsebacayana endobá, Bëngbe Bëtsá,
chë uámana puestents̈e entsetbemanábents̈ana,
y chë Oveshatémbents̈ana ca! f/ Chents̈ana, sënjanrrepará y mallajta ents̈anga sënjánanÿe, ndocná quentaisobenaye jacúntana, nÿetsca mándayënguents̈ana, nÿetsca cachca buiñe bomnënguents̈ana, nÿetsca canÿe ents̈anguents̈ana, y nÿetsca biyana bomnënguents̈ana; chënga monjétsatsana chë uámana puesto chë Oveshatembe natsanents̈e, uafjantsëjuangá uichë́tjonënga y ramëshangá monjétsëtbëna. veeZabulonbe pamillents̈ana, bnë́tsana uta uaranga;Josebe pamillents̈ana, bnë́tsana uta uaranga;
y Benjaminbe pamillents̈ana, bnë́tsana uta uaranga ents̈anga. Chë mallajta ents̈anga uafjantsëjuangá uichë́tjonënga .dUSimeonbe pamillents̈ana, bnë́tsana uta uaranga;Levibe pamillents̈ana, bnë́tsana uta uaranga;Isacarbe pamillents̈ana, bnë́tsana uta uaranga; 0cYAserbe pamillents̈ana, bnë́tsana uta uaranga;Neftalibe pamillents̈ana, bnë́tsana uta uaranga;Manasesbe pamillents̈ana, bnë́tsana uta uaranga; ;boJudabe pamillents̈ana, bnë́tsana uta uaranga uinÿnanánënga;Rubenbe pamillents̈ana, bnë́tsana uta uaranga;Gadbe pamillents̈ana, bnë́tsana uta uaranga; SaY sënjanuena buétanga chë sélloca tmojánauinÿnanayama: canÿe patse, canta bnë́tsana y canta uaranga ents̈anga uinÿnanánënga nÿetsca Israeloquents̈a bëts pamíllanguents̈ana. c`?“¡Tondaye s̈matjapochóca, ni fshantsoca, ni mar béjayoca, ni betiyeshënguiñe, chë Bëngbe Bëtsabiama oservénëngbioye chë sélloca juentsaca fchayauínÿnanantscuana, ndoñe chamondë́tsapochocama ca!” F_Inÿe ángelnaca sënjáninÿe, shinÿe bocana luaroicana enjetsabó, y chë Bëngbe Bëtsá Ainabe sello enjétsiyëboye. Chë ángelna chë inÿe canta angelë́ngbioye, ndë́muanÿengbioye obenana tmojanats̈atá chë fshantsents̈e y mar béjayoca lempe jtsepochócama, chë́ngbioye jabuache tonjánabachembo: 4^ cChca tonjanopasá chents̈ana, canta angelënga sënjánanÿe, monjétsatsana chë quem luarents̈a canta opochócayenache; chënga ndoñe quemënjatanleséncia chë canta binÿiënga jtsebínÿnama, ndoñe chaondë́tsebinÿiayama, ni fshantsents̈e, ni mar béjayoca, ni ndocna betiyeshënguiñe. 6]eEr chë uachuana te chabe castigo jtsebínÿnama te tojóshjango; y mora ¿nda nanjobenaye chë sóyeca ndoñe chamondë́tsepochocama ca?” —chënga montsanichamo.\1y chë tjañëngoye y chë ndëts̈bengoye montsanichamo: “¡Bë́ngbioye s̈motsëtebuantsá y s̈motsaitame, chë uámana puestents̈e tbemanabe bominÿents̈ana, y chë Oveshatembe uabouana castigo, cha bë́ngaftaca tbojetnama, bë́ngbeñe ndoñe chaondë́tsemnama! )[Ky nÿetscanga, fshantsoca reyënga, uámanënga, soldadëngbe amë́ndayënga, bomnënga, obenana bomnënga, y nÿetscanga chë nÿets tempo nÿe ínÿabiama oservénënga y chë cachëngbiama trabájayëngnaca, chë cuevëshënguiñe y bëts ndëts̈benguenache tjañe tmontsanóitana; 0ZYY celoca luare tontsanenatjëmba mo canÿe tsbuanácha cuafjuandmanacá, y nÿetsca tjañe y béjayoca fshantsënga, chë ndayents̈e enjamnents̈ana tontsanojuaná; 8Yi y estrellatémënga celocana fshantsoye tontsantquë́cjana, mo canÿe higo betiye jabuache bínÿiaca tojtseshatíyeyna ora, chë nguëfshna higuëbenga cuafjatquëcjancá. wXg Y más sënjáninÿe; chë inÿe sello cha tonjanëtsëcá ora, jabuache fshantse tontsanangmë́mana; shinÿe tontsanftsénganga, mo chë obaná tojtsemnama juichëtjuama ents̈ayacá, y nÿets juashcona mo buiñcá enjétsinÿna, W Chents̈ana nÿetscángbioye uafjantse ents̈ayá tmonjaniyé y tmonjanë́yana bats̈atema más chamobatmá ca, chë cachëngcá Crístbeyeca cats̈átanga y oservénënga, chë cachëngcá mochjanóbanënga, nÿetscanga choca chamojtsemnëntscuana. V  Chora chënga tmonjanonts̈é ts̈a uayebuáchana: “Uamaná y nts̈amo tojas̈ebuachenacá lempe amá bëngbe Nduiño, ¿ntseco quem luarents̈a ents̈angbiama cochjayana ndoñe ts̈abá tmonjamama, y chë bë́ngbioye obanayama cochjácastigaye ca?” LU Chë inÿe sello tonjanëtsëcá ora, sënjáninÿe chë altarents̈a tajsoye chë tmojanóbanëngbe espíritënga, chë Bëngbe Bëtsabe palabra ents̈anga abuayiynayama tmojanóbanënga. CTSënjanontjes̈é y canÿe shatsës̈iye couaye sënjáninÿe; chë enjetsenjaquená Obanana ca enjanabaina, y stëts̈oica bonjétsëstona canÿa, Obanënga imomna luare ca uabainá; y chátbioye obenana tmonjanats̈atá cántañents̈ana cánÿents̈e quem luarents̈e jtsepochócama, chents̈a ents̈anga jtsapochócase, ents̈anga tmojtsentsjanama, bëts shëntsanë́ngaca, s̈ocanë́ngaca y quem luarents̈a ts̈átjaye bayë́ngaca. zSmChë Oveshatema chë inÿe sello tonjanëtsëcá ora, chë ústonoca Ainá enjétsichamo: “¡Mabo ca!” vReY chë canta Ainë́ngbeñe canÿe oyebuambnayana mënts̈á sënjanuena: “Nÿe canÿe kilo trigo canÿe tesca trabajuama, y unga kilo cebadá canÿe tesca trabajuama; pero chë aceitiye y chë vínoyna ndoñe cattsepochócaye ca.” Q/Chë Oveshatema chë inÿe sello tonjanëtsëcá ora, sënjanuena chë inÿa chë canta Ainënguents̈ana mënts̈á enjétsichamo: “¡Mabo ca!” Sënjanontjes̈é y canÿe ftsenga couaye sënjáninÿe, y chë enjetsenjaquená canÿe romanë́s̈a enjétsëtbëna. nPUY inÿe couaye tonjánbocna, canÿe buanganá; y chë enjetsenjaquená obenana tonjanóyëngacñe jamama chë fshantsents̈a natjë́mbana vida chaotsopochocama, ents̈anga chamotsenóbama; y canÿe bëts espadëja tmonjanoyé. $OAChë Oveshatema chë inÿe sello tonjanëtsëcá ora, sënjanuena chë inÿa chë canta Ainënguents̈ana mënts̈á enjétsichamo: “¡Mabo ca!” {NoSënjanrrepará y sënjáninÿe canÿe fjantse couaye, y chábeñe enjetsenjaquená canÿe arquëja enjétsatbëna. Chábioye canÿe coronë́sha tmonjaniyé, y mo canÿe ayënjanayacá tonjë́ftsanbocna, y cabá más jatsyë́njanámnaca. uM eChents̈ana más sënjáninÿe; chë Oveshatema chë canÿsëftents̈ana natsana sello tonjanëtsëcá ora, sënjanuena canÿa chë canta Ainënguents̈ana puerte jabuache, mo cuafjajuesascá, mënts̈á enjétsichamo: “¡Mabo ca!” 5LcY chë canta Ainëngna monjétsichamo: “Chca chaotsemna ca.” Y chë bëtsëjémënga amë́ndayëngna tmonjanoshaments̈é y chátbioye monjétsatacheuanaye.jKM Y sënjanuena, lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanmcá aina soyënga, celoca, quem luarents̈e, quem luarents̈a jashenoye y chë mar béjayoca, chë́ngnaca mënts̈á monjétsichamo:¡Chë uámana puestents̈e tbemanábioye y chë Oveshatema nÿetscanga nÿets tempo y nÿetsca tescama chamótsatacheuanaye
y chamotsichamo chata puerte uámanata y nÿets respeto buajonata ibomna ca,
y chamotsinÿanÿná chata puerte bëtsë́tsata y obenata bétsemnama ca! +JO y chënga mënts̈á monjétsayebuache:¡Chë Oveshatema cuafjobacá endmëná,
merecido endëtsobuájoñe, nÿets obenana, nÿets bomnana,
nÿets osertánana y nÿets añemo chaotsebomnama,
y ents̈anga chabiama chamotsichamo cha nÿets respeto buajoná yomna ca,
y chamotsinÿanÿnama cha puerte bëtsá y uamaná yomnama,
y nÿetscanga chamotsatschuanama ca! —chënga monjétsayebuache. I Y chca sënjétsonÿaye ora, mallajta angelëngbe oyebuambnayana sënjanuena, y chënga monjétsemna chë uámana puestents̈e, chë Ainënga y chë bëtsëjémënga amë́ndayëngbe shë́conana. Nÿets̈á bëtscá angelënga monjétsemna, corente mallajta; jHM Aca tcojama chënga chamotsobena ácaftaca jtsemándayama
y uámanënga chamotsemnama, Bëngbe Bëtsábioye mo bachnangcá chamotseservénama,
y quem luarents̈e chënga montsemánda ca —chënga monjétseversiaye. [G/ Y quem tsëm canto montsancántaye:Aca merecido condëtsobuájoñe, chë uándmanana tsbuanácha chacuacama y chë sellënga chacutsëcama;
er acbe buiñe juabuáshanëse tconjanóbana, y chca enjamna mo crocénana cuafjëtsjajocá, Bëngbe Bëtsabiama chamotsemnama,
ents̈anga nÿetsca cachca buiñe bomnënguents̈ana, nÿetsca biyana bomnënguents̈ana, nÿetsca canÿe ents̈anguents̈ana, y nÿetsca mándayëngbents̈a ents̈anguents̈ana. F y chabe cucuats̈iñe tonjanaca ora, chë canta Ainënga y chë uta bnë́tsana y canta bëtsëjémënga amë́ndayënga chë Oveshatembe shecuats̈ents̈e tmonjanoshaments̈é. Nÿetscanga monjétsëtbëna arpangá y castellano copbenga jútjena inciensíyeca; chë copbenga inciensíyeca enjamna chë Bëngbe Bëtsabe ents̈anga tmojayana palabrënga, cháftaca jencuéntama ora. E)Chë Oveshatema tonjanobeconá y chë uándmanana tsbuanácha tonjanaca, chë uámana puestents̈e tbemanabe cats̈bioica cucuats̈ents̈ana; D7Chora sënjáninÿe, chë uámana puesto y chë canta Ainënga y chë bëtsëjémëngbe tsëntsaca, canÿe Oveshatema tsanana, pero enjétsinÿna mo cuaftsobacá. Chë Oveshatema enjánbomna canÿsëfta tsëtjonës̈e y canÿsëfta fs̈nëbé. Chë canÿsëfta fs̈nëbé monjaninÿinÿná chë Bëngbe Bëtsabe canÿsëfta espíritënga, chë Bëngbe Bëtsá nÿets quem luarëjana tojánichamonga. ]C3Pero canÿa chë bëtsëjemënguents̈á s̈onjaniyana: “Ndoñe más matenóbos̈achena; mouena, chë Judabe pamillents̈á, León ca uabobainá, mando y obenana bétsebomnama, chë rey Davídbents̈ana Ents̈á, tonjayënjaná; cha entsobena chë uándmanana tsbuanácha jutë́fjonama, y chë canÿsëfta sellënga jutsë́cama ca.” B-Y ats̈e puerte sënjánenobos̈achna, er ndocná ntjónÿnana merecido buajoná chë uándmanana tsbuanácha chautë́fjonama, ni chauinÿama. 0AYPero, ni celoca, ni quem luarents̈e, ni quem luarents̈a jashenoye, ndocná quenjatsmëna obenánaca chë uándmanana tsbuanácha jutë́fjonama, ni juinÿama. Q@Y canÿe ángel puerte obenana bomná sënjáninÿe, y cha mënts̈á enjétsayebuache: “¿Nda merecido yobuájona, quem uándmanana tsbuanácha jutë́fjonama y chë sellënga jutsë́cama ca?” v? gChë uámana puestents̈e enjetsetbemanabe cats̈bioica cucuats̈iñe canÿe uándmanana tsbuanáchanaca sënjáninÿe, y nÿétsañe enjétsabemana tsoicajana y shjoicajana, y canÿsëfta tsengájas̈e sellë́ngaca enjétsajandmanana. \>1 Aca nÿets merecido condëtsobuájoñe, Bëngbe Utabná y Bëngbe Bëtsá,
ents̈anga chamotsinÿanÿnama, aca puerte bëtsá comnama, y chamotsichamo aca nÿets respeto buajoná comna, y nÿets obenana bomná comna ca,
er aca nÿetsca soyënga tcojama;
aca icnabós̈eyeca chë soyënga yojtsemna y aca chca tcojanma ca.= Chca chë Ainënga Bëngbe Bëtsá bëtscá tmontanchuá, Bëngbe Bëtsá chë uámana puestents̈e tbemaná, chë nÿets tempo y nÿetsca tescama oyená. Chënga puerte respeto chabiama monjétsebomna y bëtscá tmontanchuá. Cada ora chënga chca tmonjanma ora, chë uta bnë́tsana y canta bëtsëjémënga amë́ndayënga, chë uámana puestents̈e tbemanabe shecuats̈ents̈e joshaments̈iyana y chábioye jtsatschuanayana, chë coronëshangá chë natsanoica juts̈anana, y mënts̈á jtsichámuana: k<OChë canta Ainënga, cada ona chnë́nguana juatëngmiásha enjanábomna, y tsoicajana y shjoicajana nÿétsañe fs̈nëbenga monjánbomna. Y chënga nÿets tempo, ntjochnacá mënts̈á monjánichamo:¡Uamaná, Uamaná, Uamaná, Bëngbe Utabná,Bëngbe Bëtsá nÿets obenana bomná,
nda enjamná, endmëná y sempre echanjëftsemná ca! S;Chë natsana Ainá enjamna mo canÿe leoncá, chë inÿe Ainá mo canÿe toros̈cá, chë inÿe Ainá enjánbomna mo canÿe ents̈abe jubiacá, y chë inÿe Ainá mo canÿe águila tojtsongüefjnacá. =:sY chë uámana puestents̈a natsanoica enjétsemna mo canÿe mar bejaycá, tëshínÿniye mo canÿe cristal ca uabaina ndëts̈becá. Chë luariñe tsëntsaca, chë uámana puesto enjétsemnents̈e y chë shëconánëjana monjétsemna canta Ainënga, nÿétsañe fs̈nëbéngaca, natsanoica y stëts̈oica. 91Chë uámana puestents̈ana enjétsobocana tcuinÿëjënga, becá shauenanana y juesasanana; y chë uámana tbemaniñents̈a natsanoicna, canÿsëfta uajuinÿanë́sha enjétsangbototjuana; chë uajuinÿanëshangá entsayana chë Bëngbe Bëtsabe canÿsëfta espíritënga. 8Chë reybe uámana puesto juachajana, inÿe uta bnë́tsana y canta puesto sënjáninÿe, y chiñe uta bnë́tsana y canta bëtsëjémënga amë́ndayënga monjétsetbiamana, uafjantsëjuangá uichë́tjonënga, y castellano coronëshangá monjétsabests̈ajona. 7Chents̈e enjetsetbemaná enjamna, puerte tëshinÿná mo jaspe ndëts̈becá, puerte buanganá mo cornalina ndëts̈becá, y chë uámana puesto shë́conana canÿe tsëfcuácuatjo enjamna, y enjétsebuashinÿinÿana mo canÿe esmeralda ndëts̈becá. V6%Cachora, chë Uámana Espíritbeyeca, mo ats̈be ainana celoca cuaftsemncá ats̈e sënjanoquedá, y sënjáninÿe celoca enjétsemna canÿe reybe uámana puesto, y chents̈e canÿa enjétsetbemana. ^5 7Chents̈ana mo otjenayoquëcá sënjáninÿe. Sënjanrrepará y sënjáninÿe celoca canÿe bës̈ás̈a enjétsatëfjna, y chë natsana sënjanuena oyebuambnayana, chë enjamna mo canÿe trompetë́fjua cuafjuajatëtcá, mënts̈á s̈onjétsatsaye: “Moye más̈ëngo, ats̈e cbochanjinÿinÿiye nts̈amo más chcoye yochjopasacá ca.” %4CChë jouenama tmojtsobenënga, chamouena ndayá Espíritu chë ndayenache os̈buachiyëngcá enefjuanënga yojtsëtsëtsnacá” —cha s̈onjaniyana.z3mChë padecena soyënguents̈ana ts̈abá chamojábocana mo ayënjanayëngcá, ats̈e chanjama chënga puerte bëtsë́tsanga chamotsemnama nts̈amo ats̈e sëndmëncá, y áts̈eftaca chamótbemama, ats̈be uámana tbemanents̈e jtsemándayama, nts̈amo ats̈e ats̈be uayayë́ngbioye sënjayënjanacá, y ats̈be Taitáftaca chabe uámana tbemanents̈e tijotbemcá. 82iNderado canÿe ts̈abe amigo yebnoye tojabo y tojachembo, ts̈ëngaftanga s̈mojouenëse y bës̈ás̈a s̈mojebiatëfjëse, cha jamashënguana, y cánÿiñe cháftaca joyejuayana y jasana. Cachcá, ats̈e ents̈anga sëntsachembuana chas̈molesenciá chëngbe ainaniñe jtsiyenama. Nderado nda s̈ojóyeunase, ats̈e chanjámashëngo chabe ainaniñe jtsiyenama, y nÿets tempo cháftaca cánÿiñe mo canÿacá chanjë́ftsemna. 1Ats̈e chë sëndábabuanÿeshanënga sëndbaucácana y sëndbábuayenaye. Chíyeca, lempe nts̈amo s̈mojobenacá s̈mochtsama Bëngbe Bëtsá jasérviama, y juabnayana s̈mochjatróca, y nÿets tempo puerte s̈mochtsebos̈e Bëngbe Bëtsá jtseservénana. )0KChíyeca cbabuayená, áts̈bents̈ana chas̈muatsjinÿe chë Bëngbe Bëtsabe soyënga y uámana soyënga, mo chë ena castellano jabemama, iñëjana fjëchnënguëse castellano áts̈bioye s̈mojtsonts̈abuamnañcá. Ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabe delante mo enas̈ëngcá s̈mondmëna, er cha endonÿá chë ba bacna soyënga nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈mojtsamcá. S̈mochjaleséncia ats̈e chacbë́jabuache ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈ábenga chas̈motsemnama, mo juichëtjuama uafjantse ents̈ayá áts̈bioye s̈mojtsants̈abuamnañcá. Chca s̈mochjama, ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabe delante ndoñe chas̈mondëtsëuatjama. S̈mochjaleséncia ats̈e chacbë́jabuache ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabe soyëngama chacmósertama, mo ts̈ëngaftanga bominÿe s̈ocanama shnana áts̈bioye s̈mojtsonts̈abuamnañcá. Chca s̈mochjama, Bëngbe Bëtsabe soyëngama puerte ts̈abá chacmósertama. Q/Er ts̈ëngaftanga jtsichámuana bomnënga s̈momna ca, puerte ts̈abá s̈mojábocana y tondaye cmontsabuáshebena ca, pero ndoñe ques̈mátstats̈ëmbo Bëngbe Bëtsabe soyënga bëtscá cmojtsabuáshebenama. Chca, ts̈ëngaftanga s̈montsemna nÿa ndoñe ts̈abá, ínÿenga ngménana chacmotsabamna, mo ndbomnëjemëngcá, mo jtanëngcá, Bëngbe Bëtsabe soyëngama ntsosertancá, y mo enas̈ëngcá, bëtscá Bëngbe Bëtsabe soyënga ntsebomncá. #.?Chca, ts̈ëngaftanga tibiye buyeshcá s̈mondmëna, y ndoñe ques̈mátsbos̈e bëtscá jamama, pero Bëngbe Bëtsabe soyënga ndoñe lempe s̈montsaboté. Chíyeca ats̈e sëntsejuabná jtsë́batena, mo nda tibiye búyeshe tojëtsbuashëtjcá, chcaye ndoñe bondogustana causa. -Ats̈e lempe sëndë́tats̈ëmbo nts̈amo s̈moyenama. Ats̈e së́ntsetats̈ëmbo ts̈ëngaftanga ndoñe yapa s̈montsebos̈e Bëngbe Bëtsá jasérviama, pero Bëngbe Bëtsabe buayenana soyënga ndoñe lempe s̈montsaboté. Y chca, nÿe bats̈atema s̈mojtsebos̈e Bëngbe Bëtsá jasérviama; chca, ts̈ëngaftanga s̈montsemna mo tibiye buyeshcá, ni nts̈niñiye, ni shécbaniye. ¡Ats̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga chas̈motsemna mo nts̈niñiye o shécbaniye buyeshcá, ts̈abá jtsamëse o tondaye! Z,-Mënts̈ánaca cha s̈onjaniyana: “Laodicea bëts puebloca os̈buachiyëngcá enefjuanë́ngbeñe chaotsemándama uámana ichmonábioynaca mënts̈á mabobema: Mënts̈á entsichamo chë sempre Ndegombrá endmëná, chë Bëngbe Bëtsabe soyëngama ndegombre oyebuambnayá, y chë ndábeyeca Bëngbe Bëtsá quem luare tojanmá: ]+3 Chë jouenama tmojtsobenënga, chamouena ndayá Espíritu chë ndayenache os̈buachiyëngcá enefjuanënga yojtsëtsëtsnacá ca” —cha s̈onjaniyana. Laodiceoca os̈buachiyëngcá enefjuanënga jábuayenama q*[ Chë padecena soyënguents̈ana ts̈abá chamojábocana mo ayënjanayëngcá, chëngbiama ats̈e chanjama sempre Bëngbe Bëtsabe delante chamuesomñama, y chca, chënga mochántsemna mo chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈a ucuatjoniñcá; ndocna te Bëngbe Bëtsábents̈ana quemocháisebocana; y chë́ngbeñe ats̈be Bëtsabe uabaina chanjuábema y ats̈be Bëtsabe bëts pueblents̈a uabaina, chë tsëm pueblo Jerusalén, chë celocana yobá pueblo, Bëngbe Bëtsábiocana. Y chë́ngbeñnaca chanjuábema ats̈be tsëm uabaina. Lempe chca chanjama jinÿanÿiyama chënga Bëngbe Bëtsábenga mochtsemnama. )! Cachiñe quem luaroye betsco chanjésabo. Sempre s̈mochtsama nts̈amo mora s̈mondamcá, y Bëngbe Bëtsábiocana s̈mojóyëngacñe soyënga s̈mochtsinÿena; chca ndocná chaondobená ndayá jamana, y chë sóyeca chaoma ts̈ëngaftanga ndoñe chas̈mondóyëngacñe ndayá Bëngbe Bëtsá chë chábioye jtseservénama ndoñe tmontsajbanángbioye yochjats̈ataycá, chëngbe uacanana soye. (y Ats̈e tcbonjanamëndá, Bëngbe Bëtsábeñe jtsobátmanëse, lempe chas̈motsoboyá padecena soyënguiñe, y ts̈ëngaftanga chca s̈monjama. Chíyeca, ats̈e puerte ts̈abá cbochántsanÿena, chë quem luarents̈e oyenënga nÿetscanga jasúfriama y padecena soyënguiñe jtsemnama chaojtsemna ora, Bëngbe Bëtsábeñe aíñe o ndoñe mondos̈buáchema jinÿanÿiyama. 1'[ Ats̈e chanjama, chë mo Satanasbe ents̈angcá imomnënga, nÿe chábioye jtseservénëse y jtsatschuanayëse, chë judiënga imomna ca ichámënga, pero chë Bëngbe Bëtsabe bocacana ents̈angcá ndámënga y bosterënga, chënga ts̈ëngaftangbioye chamua y ts̈ëngaftangbe delante chamoshaments̈é, ts̈ëngaftangbiama respeto jinÿanÿiyama, y chca, chënga chamotsetáts̈ëmbo ats̈e sempre cbababuánÿeshanama. 1&[Ats̈e lempe sëndë́tats̈ëmbo nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈moyenama. Minÿënga, ats̈e sënjama ts̈ëngaftanga bëtscá ts̈abe soyënga chas̈motsebomnama, y ndocná quenátobena jamama chca ndoñe chaondë́tsemnama; y chca entsemna mo ats̈e ts̈ëngaftangbiama canÿe bës̈ás̈a cuafjatëfjcá, y chës̈a jtatámiama ndocná quenátobena. Ats̈e sëndë́tats̈ëmbo ts̈ëngaftanga bats̈atema obenana s̈mobomnama, pero s̈mojouena nts̈amo jtsamama tcbonjauyancá, y ndocna te ches̈mátayana ats̈be ents̈anga ndoñe s̈mondmëna ca. q%~}Q|<{z&xwvuStqsXr q$onmlkjihgfdba`_^]~\[[VZVXVU}TSS"RmQPON}MLvKK$IHXH#FEDD&BA@?>=<;x99B76"483410/-N,(**M)(Y'C&N$#!k0=  NK%%)Chents̈ana chë ángel, ats̈e chë Uámana Espíritbeyeca corente mandaná jtsemnëse, s̈onjanánatse ents̈anga ndoyena luaroye. Choca sënjáninÿe canÿe shembása, canÿe uabouana buángana bayábeñe enjaquená; chë bayabe cuerpiñe nÿétsañe Bëngbe Bëtsabiama puerte bacá oyebuambnaye uabaina enjétsabemana, y enjánbomna canÿsëfta bests̈as̈e y bnë́tsana tsëtjonës̈e. veQuem luarents̈a mandadënga cháftaca puerte bacna soyënga tmojama, y quem luarents̈a oyenënga puerte tmojóyejuanga chë cháftaca bacna soyënga amama, mo chë bacna vida bomna shembásabe vínoyeca puerte cuafjotmenangcá ca.”  Canÿa chë canÿsëfta angelënguents̈á, chë canÿsëfta copbenga monjanatbënënguents̈á, tonjánabo y s̈onjaniyana: “Mabo; cbochanjinÿinÿiye nts̈amo yochtsemna chë puerte bacna vida bomna shembása, chë béjayënguiñe entsetbemanabe castigo. V%Celocana bëtsëtsa bëntstbenga ents̈ángbeñe tonjantquë́cjana, chëbenga canta bnë́tsana kilama más utbenga; y ents̈anga Bëngbe Bëtsabe contra ba soyënga tmonjánayana, er chënga ts̈a montsansufrina chë bëts pochócaye bëntstá causa, y chë pochócaye bëntstá chëngbiama puerte jabuache castigo enjamnama.dAMar béjayoca nÿetsca fshantsënga y quem luarents̈a nÿetsca tjañe tontsanenatjëmba. ;oChë puerte bëts pueblo úngañe tontsanojatá, y nÿets luarents̈a bëts pueblënga tontsanáshajaye, y Bëngbe Bëtsá tojanenojuabó chë puerte bëts pueblama, Babilonia ca uabaina pueblama, chents̈a ents̈anga chë uabouana castigo chamotsebomnama, Bëngbe Bëtsá ts̈a tbojánetna causa, ts̈a bacna soyënga chents̈e tmojanmama. Y chca, chë chëngbe bëts pueblo úngañe tontsanojatá ora, cha chënga tonjanacastigá. wChora enjétsemna tcuinÿënga, shauenanana y juesasanana, y quem luariñe tontsanangmë́mana, yapa jabuache quem luare tontsanëbanjó causa; quem luarents̈e ents̈anga imobinÿna orscana, ndocna te nÿa chca quem luare tontsanëbanjó. 5cChents̈ana, chë ústonoye ángel chabe copbé quem luarents̈a tsbanánoca tonjanbuashcja, y chë celoca Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈a uámana puestents̈ana canÿe jabuache oyebuambnayana tonjanóbocna, mënts̈á enjétsichamo: “¡Chë jopásama enjamna soye ya tocjochnëngo ca!” |~qY chë bacna espíritëngna chë reyë́ngbioye tmonjanënatse canÿe luare, hebreuiñe Armagedón ca uabáinoye. }+Bëngbe Utabná Jesucristo mënts̈á tojayana: “S̈mochjinÿe, ats̈e nÿe ndeolpe chanjabo, mo canÿe atbëbanacá, chabiama ndocná tontsejuabná ora; chíyeca oyejuayënga mochántsemna ats̈e jabama tmojtseprontanënga, mo nda tojtsefs̈na y chabe ents̈ayá totsaboprontañacá, nÿe enas̈á ndoñe chaondë́tsemnama, y ents̈anga chca tmojinÿe ora ndoñe chaondëtsëuatjama ca.” U|#Chënga monjamna bayëjëngbe espíritënga; bëts soyënga monjánama obenana jinÿanÿiyama, y montsanbocana nÿets luarents̈a reyënga jáchembuama, chë uámana te, ndayté Bëngbe Bëtsá, chë nÿets obenana bomná yochjabo ents̈angbiama jabáyanama nts̈amo chënga tmojamama, chë te chënga chabe contra chamotsetsjama. x{i Ats̈e sënjáninÿe, chë dragonbe uayáshoicana, chë uabouana bayabe uayáshoicana y chë ndoñe ndegombre Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayabe uayoicana tmonjánbocna unga bacna espíritënga; mo sapos̈ëngcá monjétsinÿna. z Chents̈ana chë inÿe ángel chabe copbé chë bëts fshájaye Eufrates ca uabáiniyiñe tonjanbuashcja y chë béjaye tontsanbuashjo, japróntama chë shinÿe bocanoica luarënguents̈a reyënga y chëngbe soldadënga chëjana chámuachnëjnama. ^y5 pero ni chca, chë ents̈anga chematanajbaná bacna soyënga jtsamana, ndayá chë yapa tsets̈ama y chë chëngbe cuerpiñe bacna nguayanana causa, chë celoca Bëngbe Bëtsabe contra ba soyënga montsanichamo. kxO Chents̈ana chë inÿe ángel chabe copbé chë uabouana bayabe uámana puestiñe tonjanbuashcja, y nÿets chabe amë́ndayiñe ibetiñe tonjanoquedá. Chë ents̈anga bichtaja montsanenójantsnaye, yapa tsets̈e causa; ewC Y nÿetscanga uabouancá juinÿnënga tmonjanoquedá; pero chënga ndoñe chemátanbos̈ena bacna soyënga amana jtsajbanana, ni Bëngbe Bëtsabe benache jtishachana, ni chábioye quemëntétsatschuanaye, más chabe contra ba soyënga montsanichamo; cha nda obenana yobomna chë́ngbioye chë pochócaye soyënga jíchmuama, chënga chamosufrima. 5vcChents̈ana, chë inÿe ángel chabe copbé shinÿiñe tonjanbuashcja; chë shinÿe corente tontsanobonÿaná y chíyeca ents̈ángbioye íñesheca tontsanajuinÿé. xuiAltarocánënaca canÿe oyebuambnayana sënjanuena, mënts̈á enjétsichamo: “Aíñe, Bëngbe Utabná, Bëngbe Bëtsá, nÿets obenana bomná condmëna, y nts̈amo ents̈anga contsacastigacá, ndegombre y ts̈abá entsemna ca.” ytker chënga tmonjama, chë acbe ents̈anga
y acbe juabna oyebuambnayëngbe buiñe chauábuashanama, jtsëbáyëse;
y mora tconjama chënga buiñe chamofs̈ema.Nÿets merecido imobuájona chca japásama ca —cha enjétsichamo. =ssChents̈ana sënjanuena, chë béjayënguiñe mando bomna ángel mënts̈á enjétsichamo:Aca nÿetsca soyënguiñe ts̈abá amá condmëna,
er aca tcojayana chë quem luarents̈a ents̈anga chca castigánënga chamotsemnama.Bëngbe Bëtsá, Uamaná, mora chca condmëna y chca conjamna; rChora chë inÿe ángel chabe copbé béjayënguiñe y béjaye obocanënguiñe tonjanbuashcja, y buiñe tontsanobiama. gqGChents̈ana, chë inÿe ángel chabe copbé mar béjayoca tonjanbuashcja, y choca búyeshe buiñcá tontsanóbema, mo canÿe ents̈á obanabe buiñcá, y nÿetscanga chë mar béjayoca vida bomnënga tmontsanóbana. !p;Chora chë natsana ángel tonjána y chabe copbé quem luariñe tonjanbuashcja, y nÿetsca ents̈anga chë uabouana bayabe uinÿnanana soye bomnënga y chë chábioye jadórama pormana soye adórayëngbe cuerpiñe bañe bacna nguayanana tonjanóbocna, puerte tsets̈énana. Qo Chents̈ana, canÿe jabuache oyebuambnayana sënjanuena, chë celoca Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈ana enjétsobocana, y chë canÿsëfta angelë́ngbioye mënts̈á enjétsëtsëtsnaye: “Motsajna y quem canÿsëfta copbenga, chë Bëngbe Bëtsábiocana endóbocana uabouana castígoca, fshantsoca s̈mochjabuashcja ca.” jnMChorna, chë Bëngbe Bëtsabe bëts yebna celoca becá ngónaca tonjanojutjé, y chë ngona enjétsobocana Bëngbe Bëtsábents̈ana, chabe buashinÿinÿanana y obenana jtsinÿanÿnayëse; y Bëngbe Bëtsabe bëts yebnoye ndocná quenjátanobena jamashënguana, chë canÿsëfta angelëngbe canÿsëfta pochócaye soyënga candochnënguëntscuana.}msChents̈ana, canÿa chë canta Ainënguents̈á chë canÿsëfta angelë́ngbioye tonjanoyé canÿsëfta castellano copbenga jútjena chë Bëngbe Bëtsabe uabouana castígoca; Bëngbe Bëtsá chë nÿets tempo y nÿetsca tescama vida bomná. l#Y Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈ana tmonjánbocna chë canÿsëfta angelënga, chë canÿsëfta pochócaye soyënga uambayënga, uafjantse lino ents̈ëjuangá uabuashinÿinÿanëjuangá uichë́tjonënga, y tënts̈a castellano uasnanë́jëngaca cochóntscoñe. @kyChca chents̈ana sënjanontjes̈é y sënjáninÿe chë celoca Bëngbe Bëtsabe bëts yebna tonjantëfjo, chë Bëngbe Bëtsá Moisésbioye tbojaniyé leyënga uajajónents̈e. .jUBëngbe Utabná, ¿nda nanjájuaboye aca nÿetscangbiama ndoñe más bëtsá condmëna ca,
o ndoñe cmantsatschuanaye?Nÿe aca uamaná condmëna;
nÿetsca mándayëngbents̈a ents̈anga ácbioye mochanjabo,ácbents̈e mochanjoshaments̈iye aca jadórama,
er nts̈amo tcojamcá lempe ents̈ángbioye mora tcojinÿanÿé,
y lempe nts̈amo aca tcojamcá ts̈abá jtsemnana ca —monjétsecantaye. `i9Chënga, canÿe canto monjétsecantaye nts̈amo Moisés, chë Bëngbe Bëtsabe oservená tojancantacá, y nts̈amo chë Oveshatema tojancantacá. Mënts̈á monjétsecantaye:Puerte bëts soyënga y ts̈abe soyënga entsemna lempe nts̈amo aca tcojanmcá,Bëngbe Utabná Bëngbe Bëtsá nÿets obenana bomná;
lempe nts̈amo jtsamëse aca icoyena, acbe bominÿiñe puerte ts̈abe y ndegombre soyënga yomna,
nÿets luarënguenache ents̈angbe Rey. :hmCanÿe mar béjaynaca sënjáninÿe, mo cristalcá enjétsinÿna íñeca enájuabniye; y chë béjaye juachaca monjétsatsana chë ts̈abá tmojanbocnënga, y ni chë uabouana bayá, ni chë chábioye jadórama pormana soye ndoñe tmonjánadoranga, y chë uabouana bayabe uabainama yomna número chë́ngbeñe chaotsemnama ndoñe tmonjanlesencianga. Nÿetscanga chënga monjétsabomna Bëngbe Bëtsá tojanëts̈atá arpangá. g Chents̈ana, inÿe bëts soye ents̈anga inÿe soyama jinÿanÿiyama, celoca sënjáninÿe, canÿe puerte bëts soye: canÿsëfta angelënga canÿsëfta pochócaye soyë́ngaca, chë ústonoye pochócaye soyënga. Chë soyënga chaojtsemnents̈ana ya ndoñe inÿe pochócaye soye yochántsemna, er chë́ntscoñe Bëngbe Bëtsá yochjacastíga, lempe nts̈amo cha jamama tojanjuabocá. qf[Chë uvasës̈angana, chë bëts pueblents̈ana chaboye tmonjanants̈ë́tetje, y chë luarents̈ana ts̈a buiñe tonjanóbocna; tonjanojutjé couayëngbe uayashbenëshantscoñe y mo unga patse kilómetrënga tonjanábuashana.eY chë ángelna chabe mëts̈taca quem luariñe tonjánachbonja, y nÿetsca quem luarents̈a uvasës̈angá tonjanátabe, y lempe chë juants̈ë́tetjiama luaroye tonjanëts̈ana. Chë soye entsinÿinÿná nts̈amo yochtsemnana Bëngbe Bëtsabe uabouana castigo. Xd)Y chë altarents̈ana inÿe ángel tonjánbocna, chë mando bomná íñesheca castigo ents̈angbiama jamama; y chë puerte efs̈ana mëts̈tá bomna ángelbioye jabuache tbonjaniyana: “¡Acbe mëts̈taca machbonja y chë fshantsoca nÿetsca uvas betiyeshënguents̈a uvasës̈angá mátabe, er ya uabochenës̈angá entsamna ca!” c!Chents̈ana inÿe ángel chë celoca Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈ana tonjánbocna; chánaca canÿe puerte efs̈ana mëts̈taca. b)Y chë jants̈etëshiñe enjantbemaná chabe mëts̈taca quem luariñe tonjánachbonja, y nÿets quem luarents̈e atbanániñe tonjanoquedá. ;aoChents̈ana, chë celoca Bëngbe Bëtsabe bëts yebnents̈ana inÿe ángel tonjánbocna, y jabuache bonjétsatsaye chë jants̈etëshiñe tbemanábioye: “¡Acbe mëts̈taca machbonja y shajuanënga matbaná, er chë játbanama tempo ya tonjóshjango; chë quem luarents̈a shajuana ya tonjaboche ca!” "`=Chora más sënjáninÿe; sënjáninÿe canÿe fjantse jants̈etëshe, y chëshiñe canÿa enjétsetbemana. Cha enjamna mo canÿe ents̈acá; chabe bests̈as̈iñe enjanábomna canÿe castellano coronë́sha, y cucuats̈iñe canÿe puerte efs̈ana mëts̈tá enjétsatbëna. Q_ Chents̈ana canÿe oyebuambnayana celocana sënjanuena, mënts̈á s̈onjétsatsaye: “Mënts̈á mábema: ‘Ts̈a oyejuayënga mochántsemna chë mëntescana mochjóbanënga, Bëngbe Utabnáftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsomñëse ca.’ ” “Aíñe ca” —chë Uamana Espíritu tonjayana—, “chënga ya ndoñe más queochátamna jatrabájana, ni jasúfriana, er chënga tmojama ts̈abe soyënga Jesús jasérviama, y chë soyëngama chënga ts̈abe bendicionënga mo uacanancá celoca mochanjóyëngacñe ca.” Ndayá chë angelënga quem luarents̈e tmojanatbaná t^a Chíyeca quem luarents̈e entseyta, chë Bëngbe Bëtsabe mandënga obedecénënga y Jesúsbeñe puerte os̈buáchiyana bomnënga, chë Bëngbe Bëtsabe ents̈anga, padecena soyënguiñe tmojtsemna ora, puerte uantana jtsemnana. 5]c Chca chamojtsesufrina ora, becá ngona echantsóbocana, y chë ngona nÿets tempo chca echantsótsjuaye; y chënga, chë uabouana bayá y chábioye jadórama pormana soye adórayënga, y chabe uinÿnanana soye bomnëngbiama, ndocna te chë tsets̈anana queochatë́jbana ca” —cha enjétsichamo. \\1 chánaca bontsemna, chë Bëngbe Bëtsabe uabouana castigo jasúfriana. Ents̈anga puerte bacna soye tmojamama, Bëngbe Bëtsá puerte tbojetna, y chë causa echanjama chë castigo chë́ngbeñe chaotsemnama. Y chë uámana angelënga y chë Oveshatembe delante, chë bayá adorayábioye puerte mochanjatsets̈ená, íñeshe y azúfreca. [y Chë útatbents̈ana inÿe ángel jabuache mënts̈á enjétsichamo: “Nderado nda chë uabouana bayábioye y chë chábioye jadórama pormana soye tojtsadorana, y tojalesenciá chabe uinÿnanana soye juentsaca o cucuats̈iñe chamojajoma, fZEChábents̈ana inÿe ángel mënts̈á enjétsichamo: “¡Ya bëts castigo, ya bëts castigo chë Babilonia bëts puebloca ents̈ángbeñe echántsemna!, ndëmuanÿenga tmojinÿanÿé nts̈amo puerte bacna soyënga shembása o boyabásaftaca jtsamama y inÿe corente bacna soyë́ngnaca, y chents̈ana nÿets quem luarents̈a ents̈anga mo cach Babilonioquëngcá tmojama. Chë causa, Bëngbe Bëtsá echanjama chëngbiámnaca chabe uabouana castigo chaotsemnama ca.” !Y;Y jabuache mënts̈á enjétsichamo: “¡Bëngbe Bëtsabiama s̈mochjájuaboye cha nÿetscangbiama chë más uamaná endmënama, y cha s̈mochtsatschuanaye, er ya tonjóshjango chë tempo nts̈amo ents̈anga tmojamama ts̈abá o ndoñe ts̈abá bétsemnama cha cháuayanama! ¡Chë celoca y quem luare, chë mar béjaye y nÿetsca chë fshantsents̈ana óbocana béjayënga tojamá s̈mochtsadorana ca!” wXgChents̈ana inÿe ángel sënjáninÿe, tsbanánoca celëjana enjétsongüefjnaye. Cha enjánbomna canÿe nÿets tempscama oservena buayenana soye, ents̈ángbioye jáuyanama, nÿets quem luarents̈e oyenënga, nÿetsca mándayëngbents̈a ents̈anga, nÿetsca cachca buiñe bomna ents̈anga, nÿetsca biyañe bomnë́ngbeñe y nÿetsca canÿe ents̈angbiama. W'Chënga ndocna te tmonjanobosteró; ndocná quenátobena jayanama chënga bacna soye tmojanma ca. Nts̈amo chë unga angelënga tmojánayana V'Chënga monjanmëna chë shembásaftaca ndocna bacna soye tmonjanmënga, er chënga imojanenománda chca bacna soyënga ndoñe ntsamama; chë Oveshatema ndë́moye tojtsá y chë́ngnaca choye jtsë́stonana. Chënga imojamna chë natsanënga chë quem luarents̈a ents̈anguents̈e atsebácanënga jtsemnama, y chënga atsebácanënga imojtsemna Bëngbe Bëtsá y chë Oveshatema jtsaservénama. hUIChënga canÿe tsëm canto montsancánta Bëngbe Bëtsabe delante, chë chabe uámana puesto y chë cháftaca canta Ainënga y chë bëtsëjémënga amë́ndayëngbe natsanents̈e. Y ndocná quenjátanobena chë canto juatsjínÿana, nÿe chë canÿe patse y canta bnë́tsana y canta uaranga quem luarents̈ë́ngbents̈ana atsebácanëngna aíñe. UT#Chora sënjanuena celocana canÿe shauenanana, mo bëtscá béjayënga y bëts juesasana shauenanancá; y chë shauenanana enjamna mo chë arpë́sha uenanayënga chëngbe arpëshangá tmojtsabuastocá. S Y más sëntsanonÿá. Sënjáninÿe, chë Oveshatema, enjétsatsjabna Sión ca uabaina tjoca, y cháftaca monjétsemna canÿe patse y canta bnë́tsana y canta uaranga ents̈anga, y chëngbe juentsaca enjétsabemana chë Oveshatembe y chabe Taitabe uabaina. *RM Chë número jinÿenamna bëtscá osertánana jtseytana. Chë becá osertánana bomná cháuinÿena nts̈amo chë uabouana bayabe número iuayancá, er canÿe ents̈abe número endmëna. Chë número endmëna chë chnë́nguana patse y chnë́nguana bnë́tsana y chnë́nguana./QW Y ndocná quenjátanobena ni jiyama, ni jobuámiñama, chë uinÿnanánana ndoñe tontsebomnëse; chë uabouana bayabe uabaina o chë chabe uabainama yomna número. bP= Y tonjanma, nÿetscángbioye, básenga y bëtsë́tsanga, bomnënga y ndbomnënga, cachëngbiama trabájayënga y nÿe ínÿabiama nÿets tempo oservénënga, cats̈bioica cucuats̈iñe o juentsaca chamuínÿnanama. $OA Y chë inÿe uabouana bayábioye tmonjanlesenciá obenana chaotsebomnama jamama, chë natsana uabouana bayábioye jadórama ents̈anga tmonjanma soye vida chaotsebomnama, y chë soye jóyebuambayama chaotsobenámnaca, y jamama chë chábioye ndoñe tmontsadoránënga chamóbanama. fNE Y cha tbonjanlesenciá chaoma chabe obenana jinÿanÿiyama chë natsana uabouana bayabe delante. Chë soyë́ngaca ents̈anga tonjanaíngñé, y quem luarents̈a ents̈anga tonjanë́yana canÿe soye chamopormá, y chë soye cháotsinÿna mo chë natsana uabouana bayacá, chë espadë́jaca tëts̈ená enjamná, y chora ts̈abá enjetsatsmëná. M9 Cha ba bëts soyë́ngnaca enjánama chabe obenana ents̈anga jinÿanÿiyama, ents̈angbe delante jamana iñe celocana fshantsoye chaótsats̈amnaca. Ly Y enjánama soyënga chë natsana uabouana bayabe nÿets obenánaca, chabe delante. Chë fshantsents̈a bayá tonjanma nÿetsca luarents̈e oyenënga chamotsadoránama chë natsana uabouana bayábioye, chë jóbanama tëts̈eniñe tbontanobemá. jKM Chents̈ana inÿe uabouana bayá sënjáninÿe, quem fshantsents̈ana enjétsebocana; uta tsëtjonës̈e mo oveshabes̈cá enjánbomna, pero mo canÿe dragoncá, mo canÿa Satanásbeyeca mandanacá enjétsoyebuambnaye. cJ? Chë cárceloye jama ibomná, cárceloye bochanjotóca jama;
chë espadë́jaca jobanamá, espadë́jaca echanjóbana. Chíyeca quem luarents̈e entseyta, chë Bëngbe Bëtsábenga imomnënga padecena soyënguiñe tmojtsemna ora, puerte uantadënga jtsemnana y Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyana, mo chë Bëngbe Bëtsabe ents̈angcá. 2I_ Chë jouenama obenënga, chamouena. H  Chë uabouana bayá nÿetsca quem luarents̈a ents̈anga mochántsadorana. Chë ents̈anga mondmëna ndëmuanÿengbe uabaina ndoñe yontsábemana, chë Bëngbe Bëtsábioye jëtschuayama mo canÿe oveshatemcá, tojanóbanabe librë́s̈añe. Bëngbe Bëtsá quem luare cabá ndëma ora, quem librë́s̈añe tojanábema nÿetscanga chë ts̈abe vida mochjónÿenëngbe uabaina. ;Go Chábioynaca tbonjanlesenciá chë Bëngbe Bëtsábenga imomnënga játsjayama, jáyënjanantscuana; y obenana tbonjanats̈etá chaotsemándama nÿetsca cachca buiñe bomna ents̈ángbeñe, nÿetsca canÿe ents̈ángbeñe, nÿetsca biyañe bomnë́ngbeñe, y nÿetsca mándayëngbents̈a ents̈ángbeñe. F} Y podesca Bëngbe Bëtsabiama tonjánayana, soyënga chabe contra, chabe bëts yebnama y chë celoca oyenëngbe contra. HE  Chë uabouana bayábioye tbonjanlesenciá corente podesca Bëngbe Bëtsabiama chaotsóyebuambnama, y obenana tbonjanats̈etá, canta bnë́tsana y uta shinÿëntscuana chaotsemándama. D Y chë dragón montsanadorana, chë uabouana bayábioye obenana tbojánats̈etama; y chë uabouana bayábioynaca montsanadorana, mënts̈á jayanëse: “Ndocná obenana quenátsbomna quem uabouana bayacá, y ndocná quenátobena chábioye jayë́njanama ca.” oCW Canÿe chabe bests̈as̈ënguents̈e enjétsinÿna mo jóbanama tëts̈eniñcá; pero chents̈e tbontanóbema; y chora quem luarents̈a nÿetsca ents̈anga ojnanánënga monjétsemna, y chë uabouana bayábioye montsanëyeunana. B Chë uabouana bayá sënjaninÿá enjamna mo canÿe leopardcá, mo osbe shecuás̈angaca, y chë uayáshana mo leonbeshacá. Chora chë dragón tonjanma chë uabouana bayá chaotsebomnama chabe obenana, y chabe uámana puesto jtsemándayama, y chabe bëts mando. @A { Chents̈ana ats̈e sënjáninÿe, canÿe uabouana bayá chë mar bejayoicana tonjánbocna; enjánbomna canÿsëfta bests̈as̈ënga y bnë́tsana tsëtjonës̈ënga, y chës̈ënguiñe bnë́tsana coronëshangá, y chë bests̈as̈ënguiñe bañe enjétsabemana Bëngbe Bëtsabiama contra oyebuambnaye uabaina. D@ Y chë dragón chë mar béjaye tsachañe tonjantsá.L? Y chë dragón chë shembásabioye tondaye jamana chenatanobená causa, corente cacháftaca tbonjánetna, y tonjána chë ínÿenga, chë shembásabe basengcá mondmënënga játsjayama, nts̈amo Bëngbe Bëtsá yomandacá imobedecénënga, y nts̈amo Jesucristo tonjanabuayená ndegombre soyë́ngaca sempre imoyenënga. 1>[ pero quem fshantse chë shembásabioye tbonjanájabuache, er chë fshantse mo uayas̈acá tonjantëfjo, y chë dragonbe uayoicana béjaye obocniye tontsanobmuánañe. = Chora chë dragón, chabe uayoicana bëts béjaye tonjanbuashëtjo chë shembásabe stëts̈oica, chaobuama y chabotsambama; (<I Pero uta juatëngmiásha, chë bëts aguilbeshá, chë shembásabioye tmonjaniyé, chabiama tmojanprontá luaroye chaongüefjoma, ents̈anga ndoyena luaroca, chë dragónbents̈ana bënoca; y chents̈e enjamna chë shembásabioye saná chamuájuats̈ema, unga y tsëntsa uatëntscuana. ;9 Chë dragón quem fshantsoye tmojtsantsats̈ama tonjáninÿe ora, chë s̈es̈ona boyabásetema tbonjanë́shjango shembásabioye tbontsanacmé. v:e ¡Chcasna, celoca corente oyejuayana chaotsemna,
y ts̈ëngaftanga chë choca oyenë́ngbeñnaca!¡Pero ts̈a lastema chë fshantsoca y mar béjayoca oyenëngbiama,
er chë diablo ts̈ëngaftangbioye tonjástjango, corente ts̈atjayá,
er cha entsetáts̈ëmbo ya nÿe bats̈á yojtsábojamna chë chábioye mochjacastígama ca! —enjétsichamo. 9  Bëngbe cats̈átanga cha tmonjayënjaná,
er Cristo, chë mo tmojóba Oveshatemcá, Bëngbe Bëtsá bacna soyëngama ents̈anga cháuaperdonama,
tonjanóbana, chabe buiñe juabuáshanëse,
y chë ndegombre soyëngama chënga monjanóyebuambnáyeca;
er chëngbe vida chëngbiama ndoñe quenjatámana;Jesucristo jasérviama jóbanama chënga monjanprontana. N8 Chora canÿe jabuache oyebuambnayana celoca sënjanuena, mënts̈á enjétsichamo:Chë Bëngbe Bëtsá ents̈anga játsebacama tempo ya tonjóshjango.Mora Bëngbe Bëtsá echanjínÿanÿiye chabe obenana y mándayana,
y chabe Uámana Uabuayaná Jesucristbe obenana jtsemándayama;
er chë Cristbe delante bëngbe cats̈átanga mal aquedayá ya tmontábocna,
nda nÿets tempo Bëngbe Bëtsabe delante mal enjanaquedayá. |7q Chcase, chë uabouana dragón chocana tmontanábocna, chë tempsca mëts̈cuaye, chë Diablo y Satanás ca uabainá, y chë bëtscá ents̈ángbioye aingñayá; quem fshantsoye cha tmontsantsats̈e, y chë cha yojanamë́nda angelë́ngnaca. m6S pero ndoñe chematanobená jáyënjanama, y chëngbiama ya ndoñe más luare celoca quentétsemna. U5# Chents̈ana celoca canÿe entsjanayana enjétsemna: Miguel, chë angelëngbe amëndayá, y chabe angelënga chë dragónaftaca monjétsentsjanaye. Chë dragón y chabe angelënga monjétsatsjanaye, [4/ Chë shembásana ents̈anga ndoyena luaroye tontsanachá, Bëngbe Bëtsá canÿe luare ibojaboprónta choye, chents̈e saná chamocaredadoma, canÿe uaranga y uta patse y chnë́nguana bnë́tsana tentscuana. 3/ Chora chë shembása canÿe s̈es̈ona boyabásetema bontsanbomna, nda nÿets luarenache ents̈ángbioye yochtsamë́ndaye mo canÿe hierro varëfjaquëcá. Pero chë s̈es̈ona chábents̈ana tmontsanjuaná y Bëngbe Bëtsábioye, chabe uámana puestoye tmontsanámbañe. *2M Chabe uascuats̈ë́juaca úngañents̈ana cánÿents̈e chë estrellatémënga celocana tontsansjojó, y quem fshantsoye chëtémënga tontsanëts̈ana. Y chë dragón chë s̈es̈ona jtsebomnama shembásabe delante tonjantsá, chë s̈es̈onatémbioye jtsósañama, cha tojonÿná ora. 1 Y chora inÿe bëts soye celoca tonjanonÿná, ents̈anga inÿe soye jinÿanÿiyama: canÿe uabouana dragón buanganá, canÿsëfta bests̈as̈ë́ngaca y bnë́tsana tsëtjonës̈ë́ngaca y chë bests̈as̈ënguiñe enjanábomna canÿsëfta coronëshangá. 70g Chë shembása ngomamaná enjétsemna, y chë s̈es̈ona jónÿnama yojétsobecuama jabuache enjétseyoye, chë s̈es̈ona jónÿnama cha puerte jasúfriama ibojamna causa. /  Chents̈ana, canÿe bëts soye celoca tonjanonÿná ents̈anga canÿe soye jinÿanÿiyama: canÿe shembása, shinÿe mo chabe uichëtjoniacá, juashcona chabe shecuats̈ents̈a tajsoye, y chabe bests̈as̈iñe canÿe coronë́sha bnë́tsana uta estrellë́ngaca. c.? Chora, Bëngbe Bëtsabe bëts yebna celoca tonjantëfjo, y choye enjétsebinÿna chë cajontema, ndayëtema yojaninÿanÿná nts̈amo Bëngbe Bëtsá chabe ents̈ángbioye tojanas̈ebuachenacá; y chora enjétsemna tcuinÿënga, ts̈a shauenanana, juesasanana, quem fshantse tontsanangmë́mana y bëtscá bëntstá tonjantquë́cjana.{-o Ba luarents̈a ents̈anga ácaftaca tmonjanots̈atjayená;
pero chë́ngaftaca cmojetnama chë uabouana castigo jtsebínÿnama te tocjóshjango,
chë tempo tmojanóbanëngbiama jayanama ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjë́ftsemama.Tonjóshjango chë hora, uacanánana jtats̈atayama chë acbiama oservénëngbioye,
chë acbe juabna oyebuambnayë́ngbioye, chë acbe ents̈ángbioye,
y chë acbe uabaina nÿetscangbiama más bëts uabainana yomnama juabnayë́ngbioye,
uámanënga y nduámanënga;
y chë tempo tonjóshjango, quem luare pochocayënga jtsapochócayama ca —chënga tmonjánayana. ,  mënts̈á jayanëse:Bëngbe Utabná, Bëngbe Bëtsá nÿets obenana bomná,
aca chë mora cha condmëná y chë tempo cha conjamná cbontsatschuaná,
er nÿa mora acbe bëts obenánaca soyënga cochjama, acbe amë́ndayana jónts̈ama. s+_ Y chë uta bnë́tsana y canta bëtsëjémënga amë́ndayënga, chë chëngbe uámana puestiñe Bëngbe Bëtsabe delante monjétsetbiamanënga, tmonjanoshaments̈é, fshantsóntscoñe jotsejbénase, y Bëngbe Bëtsá tmonjanadorá, N* Chë ústonoye ángel chabe trompetë́fjua tonjanájatëto ora, celoca ts̈a monjétsayebuache, mënts̈á monjétsichamo:Ora tocjobuache, Bëngbe Utabná y chabe Uámana Uabuayaná Jesucristbe amë́ndayana quem luarents̈e chaotsemnama,
y chë amë́ndayana echántsemna nÿets tempo y nÿetsca tescama ca. D) ¡Chë inÿe uabouana soye quem luare japochócama, mora tocjochnëngo, pero betsco chë ústonoye uabouana pochócaye soye echanjóshjango! Chë ústonoye ángelbe trompetë́fjua $(A Cachora quem fshantse jabuache tontsanangmë́mana, y chë bëts pueblents̈e bnë́tsanents̈ana cánÿents̈e tontsanáshajaye, y canÿsëfta uaranga ents̈anga tmonjanóbana. Chë ainënga tmonjanoquedanga, ts̈a auatjanánënga, chë celoca Bëngbe Bëtsábioye montsanadorana. ]'3 Chora canÿe jabuache oyebuambnayana tbonjanuena, celocana mënts̈á enjétsëtsëtsnaye: “Moye mas̈ënguata ca.” Y chatna canÿe jants̈etëshiñe tbonjántsjua, y chatbe uayayënga chca monjétsonÿaye. N& Pero chë unga y tsëntsa te tonjanochnëngo ora, Bëngbe Bëtsá tonjanma chë obanata chábuatayenama; chents̈ana tbontantsata, y chë monjétsantjes̈nënga ts̈a uatjana tonjanëbuache. % Chata bochjóbanama, quem luarents̈e oyenënga mochanjóyejuaye; ts̈a oyejuayënga mochántsemnama, ndayánaca mochanjénats̈ëtaye, er nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayata tbojanayancá, tojanma quem luarents̈e oyenënga puerte chamosufrima. $' Y unga y tsëntsa tentscuana, chë obanatbe cuerpo mochantsonÿaye, nÿetsca canÿe luarents̈a ents̈anga, nÿetsca cachca buiñe bomna ents̈anga, ba biyana bomna ents̈anguents̈ana y ba mándayëngbents̈a ents̈anga; ndoñe quenátslesenciana chata jutabuantsama. e#C Y chatbe óbana cuerpo, chë corente bëts pueblents̈a tsáshenañe echanjoquéda, chë chatbe Utabná tmojancrucificá luarents̈e, y chë bëts pueblo inÿets̈á juabáyamna nántsemna mo chë Sodoma y Egiptó luaroycá. Chents̈e endmëna mo chë bëts pueblënga Sodoma y Egiptcá, er chents̈e chë ents̈anga yapa bacna soyënga jtsamana. x"i Pero nts̈amo Bëngbe Bëtsabiama ibotats̈ëmbcá ents̈ángbioye jábuayenama chata chabojapochocá ora, chë uabouana bayá, chë corente bëts tboicana chaojabocná, chátbioye echántsatsjaye, echantsayënjaná y echantsëbaye. 4!a Chë útata obenana bondbomna celoca jtsachtama, ndoñe chaonduaftema, ents̈ángbioye Bëngbe Bëtsabiama chabojtsabuayiyná tese; obenana béjayënga buiñe jtsebiamama, y jamama quem luarents̈e chaotsóndbemama, nÿetscna pochócaye soyë́ngaca, bueta sóynaca nts̈amo chata tbojtsebos̈cá.  # Nderado nda tojtsebos̈e chatbiama bacna soye jamama, ndoñe quentatobenaye nts̈ámnaca jáborlana, er uayoicana íñeshe nanjóbocna y chë uayayë́ngbioye nantsapochócaye; nderado nda tojábos̈ena chatbiama bacna soye jamama, cachcá cha buántsemna jóbanama. ^5 Quem útata ats̈biama tats̈ëmbuata y oyebuambnayata bontsinÿinÿena chë uta olivos betíyeca y chë uta candelerë́s̈eca, nts̈amo Bëngbe Bëtsá, chë quem luarents̈e mandayabe delante endmëncá. H  Pero ats̈e, útata ats̈biama tats̈ëmbuata y oyebuambnayata chanjichamuá ats̈be cuenta ents̈ángbioye jábuayenama, canÿe uaranga y uta patse y chnë́nguana bnë́tsana tentscuana. Chatna uajojësha ents̈ayangá uichë́tjonata bochántsemna, chca, ngmena bomnama jinÿanÿiyama ca” —chata tbonjánayana. >u Pero chë Bëngbe Bëtsabe yebnents̈e más shjoica luarna cachcá cochjonÿaye, ndoñe catjamedída, er chiñe chë ndoñe judiëngbiama endmëna; y chënga, chë uámana ca uabaina bëts pueblama, canta bnë́tsana y uta shinÿëntscuana soyënga mochántsama chiñe jtsepochócama, mo cuaftsebotajnaycá.   Chents̈ana canÿe medídaye niñëfja s̈monjanoyé, mo jats̈ëmbonëfjcá, y s̈monjaniyana: “Motsa y Bëngbe Bëtsabe bëts yebna y chents̈a altar cochjamedída, y cochjácuntaye bueta ents̈anga chents̈e Bëngbe Bëtsábioye imojtsadorana. ;o Chora s̈monjaniyana: “Aca cmontsemna cachiñe jtë́tabuayenana, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojayancá chë nts̈amo yochjopásama, ba canÿe luarents̈a ents̈ángaftaca, ba mándayëngbents̈a ents̈ángaftaca, ba biyana bomna ents̈anguents̈ë́ngaftaca y quem luarents̈a reyë́ngaftaca ca.”iK As chë base uándmanana tsbuanácha chë ángelbe cucuats̈ents̈ana sënjanaca, y sëntsanásañe; y ats̈be uayoye meloycá enjétsamna, pero sënjanabmuaná y ats̈be uafsbioyna puerte uauntjë́cha tontsanábema. %C As ats̈e chë ángelbioye sënjána; chë base uándmanana tsbuanácha chas̈uíyema sënjaniyana, y cha s̈onjanjuá: “Quemë́cha, motsásañe. Acbe uayoye uames̈quénëcha mo tjouangbe meloycá echántsamna, pero acbe uafsbioyna puerte uauntjë́cha echantsábema ca.”  Chë ats̈e sënjanuena oyebuambnayana celocana enjétsobocanana, cachiñe s̈onjanatsëtsá y s̈onjaniyana: “Motsa y mauaca chë mar béjayoca y quem luarents̈e ángel entsemnabe cats̈bioica cucuats̈iñe base uándmanana y utëfjna tsbuanácha ca.” {o er chë tempo chaojóshjango, chë ústonoye ángel chabe trompetë́fjua juajatëtama chaojonts̈é ora, chora ya echanjochnëngo nts̈amo Bëngbe Bëtsá jamama yojuabnacá; chë soye nÿetsca ents̈ángbioye cha ndoñe chenatinÿanÿé, nts̈amo tempo cha chabe oservénëngbioye, chë chabe juabna oyebuambnayë́ngbioye tojanabuayenacá ca” —cha tonjánayana. ,Q y tonjanjurá Bëngbe Bëtsabiama, chë nÿets tempo y nÿetsca tescama oyenabiama, chë celoca, quem luare, chë mar béjaye, y lempe chë luarënguiñe yobinÿncá tojanmabiama. Tonjánayana: “Ya ndoñe más quemochatobatma; mora Bëngbe Bëtsá echanjama nts̈amo tojas̈ebuachenacá, l~}a|r{Uylxiwvuu,sNr%poo&n|mPk ihgGed[c!a`_\^#\[ZVYXSVU SRQONLL#JIHGFfEjBA@@A?=<;:977%654f11//.-,y+ *1(M'4%%$-#5! xFj{8  * -rSChents̈ana chë ángel s̈onjaniyana: “Quem palabrënga endmëna nts̈amo ndegombre yomncá, y nÿetscanga mondobena chiñe corente jtsos̈buáchiyana. Bëngbe Utabná, cach Bëngbe Bëtsá, nda endbama chabe juabna oyebuambnayënga, chëngbe ainaniñe osertánana y añemo chamotsebomnama jóyebuambayama, chabe ángel tbojichmó chabe oservénëngbioye jinÿanÿiyama ndayá betsco yojtsemna jopásama ca.” qwChents̈e ndocna ora ibeta queochátsmëna, y chents̈a oyenënga ndoñe queochátëjaboto canÿe uajuinÿanë́sha o shinÿe chaotsebínÿnaye, er Bëngbe Bëtsá Bëngbe Utabnabe buashinÿinÿanana chëngbiama echantsebínÿnaye, y chënga mochántsemna mo reyëngcá uámanënga, y Bëngbe Bëtsáftaca nÿetsca tescama mochántsemandaye. Jesucristo jésabama entsobeco kpOChënga mochanjinÿe Bëngbe Bëtsabe jubiá, y chabe uabaina chëngbe juentsaca mochantsambaye. $oAChoca ndocna soye queochátsmëna chë ndayama Bëngbe Bëtsá tojayana ndoñe ts̈abá yondmëna ca, y ndaye bacna soye japásama chaotsemna soye. Chë Bëngbe Bëtsá y chë Oveshatembe uámana puesto chë bëts pueblents̈e echántsemna, y chatbe oservénënga mochántsadorana. _n7y chë más bëts tsashená tsëntsajana enjanobëjna. Chë fshajayents̈a catoica lado enjanójuajna betiyeshënga chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama, canÿe uatiñe bnë́tsana uta soye jashájonana, canÿe cada shinÿe; chë betiyeshents̈a tsbuanáchënga josérviana nÿetsca mándayëngbents̈a ents̈anga jáshnama. ^m 7Chë ángel s̈onjaninÿinÿé chë enjanobëjna béjaye vida bomniye. Chë búyeshe enjamna ndëtsenguiye y tëshínÿniye mo cristalcá. Enjanóbocana chë Bëngbe Bëtsá y chë Oveshatembe uámana puestocana, Wl'Pero ndocna te queochatómashëngo ndayánaca, y chë soye chaotsama ents̈anga ndoñe ts̈ábenga chamotsemnama Bëngbe Bëtsá jadórama; ni ndocná queochátamashëngo, Bëngbe Bëtsabiama nÿa tondayama ogustana soyënga amá o ínÿengbioye jáingñama soyënga amá. Choye mochanjámashjna nÿe chë ndëmuanÿengbe uabaina yojtsábemana chë Oveshatembe librë́s̈añe, chë nÿetsca tescama ts̈abe vida mochjónÿenëngbe uabaina uábemanents̈e.Zk-Chë bëts puebloye mochanjiyëbo chë nÿetsca luarënguents̈a ents̈angbe uámana y bëts soyënga, y chë nÿetsca luarënguents̈a ents̈ángbeñe bëtsë́tsanga y uámanënga iuabiamná soyë́ngnaca. }jsChë bëts pueblents̈a bës̈ashangá ndocna te quemochtë́tatame, y chents̈e ndocna ora ibeta queochátsmëna. ?iwChents̈a binÿnayánaca, ents̈anga nÿetsca mándayëngbents̈e mochantsiyena, y quem luarents̈a mandadënga chëngbe uámana y bëts soyënga chë bëts puebloye mochanjiyëbo. zhmChë bëts pueblents̈e ndoñe quenjatsiyta shinÿe o juashcona chaotsebínÿnaye, er Bëngbe Bëtsabe buashinÿinÿanana chents̈e enjétsebinÿnaye, y chë Oveshatembe buashinÿinÿanana mo uajuinÿanëshacá enjamna chë bëts pueblama. g+Chë bëts pueblents̈e ndocna Bëngbe Bëtsabe bëts yebna chiyátaninÿe, er Bëngbe Utabná, chë Bëngbe Bëtsá nÿets obenana bomná y chë Oveshatema chents̈e bonjamna, y chata nÿetscangbiama chë bëts pueblents̈e ndayénts̈naca adoránata bonjétsemna. qf[Chë bnë́tsana uta bës̈ashangá enjuamna bnë́tsana uta perlënga; cada bës̈ásha nÿe canÿe pérlaca uapormanë́sha. Y chë más bëts tsáshenëjana enjamna ena castellánoca; mo cristalcá tëshínÿniñe enjáninÿna. e7chë inÿebé ónice ndëts̈beca, chë inÿebé cornalina ndëts̈beca, chë inÿebé crisólito ndëts̈beca, chë inÿebé berilo ndëts̈beca, chë inÿebé topácioca, chë inÿebé crisoprasa ndëts̈beca, chë inÿebé jacíntoca y chë inÿebena amatista ndëts̈beca. {doChë ndëts̈benga ndayiñe chë tapiës̈e enjanë́cuatjona enjánbotamanana nÿetsca uámana botamana ndëts̈béngaca: canÿebé jaspe ndëts̈beca, chë inÿebé zafíroca, chë inÿebé ágata ndëts̈beca, chë inÿebé esmeráldaca, #c?Chë tapiës̈e enjanpormana jaspe ndëts̈beca, y chë bëts pueblo ena castellánoca, ts̈a chca nÿa mo cristalcá tëshínÿniñe enjáninÿna. MbChents̈ana chë tapiës̈e tonjanmedidá, enjánbomna chnë́nguana bnë́tsana y shachna metrënga; nts̈amo ents̈anga chca soyënga jamedídama mondëtats̈ëmbcá chë ángel tonjanmedidá. +aOChë bëts pueblo cach medida enjánbomna nÿets cantoica, cach medida tënts̈oye y nÿanëjoye. Chë ángel chabe juinÿnanës̈ë́fjaca chë bëts pueblo tonjanmedidá: enjánbomna uta uaranga y uta patse kilómetrënga; tënts̈oye, tsbanánoye y nÿanëjoye cach medida enjánbomna. :`mChë ángel áts̈eftaca oyebuambnayá canÿe castellano juinÿnanës̈ëfja enjánatbëna jamedídama chë bëts pueblo, chents̈a bës̈ashangá y chents̈a tapiës̈e. 0_YChë tapiës̈e enjanë́cuatjona bnë́tsana uta ndëts̈benguiñe, y chëbenguiñe enjanábemana Jesucristo chë Oveshatembe bnë́tsana uta ichmónëngbe uabaina. ^ Shinÿe bocanoica unga bës̈ashangá, shinÿe uenatjë́mbambanoica ungashá, tsjuanoica unga bës̈ashangá, y tsmanoica ungashá. ] Chë bëts pueblo shë́conana canÿe bëts y tsbanana tapiës̈e enjamna, chë tapiës̈iñe bnë́tsana uta bës̈ashangá y cada bës̈áshents̈e canÿe ángel, y chë bës̈áshangañe enjanábemana chë Israeloca bnë́tsana uta bëts pamíllangbe uabaina. \\1 Chë bëts pueblo enjétsebuashinÿinÿana Bëngbe Bëtsabe buashinÿinÿanánaca; enjétsebuashinÿinÿana mo canÿe uámana botamana ndëts̈becá, mo jaspe ndëts̈becá, pero mo cristalcá tëshínÿniñe. [+ Y ats̈e chë Uámana Espíritoftaca corente mandaná jtsemnëse, chë ángel s̈onjanánatse canÿe bëts y tsbanana tjoye, y s̈onjaninÿinÿé chë tsëm bëts pueblo Jerusalén, chë “uámana ca” uabaina pueblo, celocana Bëngbe Bëtsábiocana enjétsostjajuana. Z/ Chents̈ana canÿa chë angelënguents̈á, chë canÿsëfta copbenga bomnënga jútjena chë canÿsëfta ústonoye pochócaye soyë́ngaca, áts̈bioye tonjánabo y s̈onjaniyana: “Mabo, cbochanjinÿinÿiye chë tojobouamá shembása, chë Oveshatembe shema ca.” {YoPero chë auatja causa Crístbioye ndoñe mondëservénënga, chábeñe ndos̈buáchiyënga, chë bacna soyënga causa Bëngbe Bëtsabiama puerte uaboyë́njanënga imomnënga, chë ínÿengbioye obánayënga, chë shembása o boyabásaftaca bacna soye amënga, chë bocjuana soyënga amënga, chë soyënga adórayënga diosënga yomna ca jtsejuabnayëse, y nÿetscanga bosterënga imomnëngbiamna, chënga entsamna chë íñesheca uafjajónayoca jasúfriana, chë azufre yojuínÿinÿanents̈e. Chents̈e puerte castigánënga sempre mochanjë́ftsemna, mo uta soyama cuafjobancá ca.” Chë tsëm bëts pueblo Jerusalén kXONda nÿetsca soyënguents̈ana ts̈abá chaojabocná mo ayënjanayacá, lempe echanjóyëngacñe nts̈amo ats̈be ents̈ángbioye jats̈atayama tijas̈ebuachenacá, y ats̈e chabe Bëtsá chántsemna y cha ats̈be uaquiñá. XW)Chents̈ana s̈onjaniyana: “Lempe tonjochnëngo. Ats̈e sëndmëna chë nÿetsca soyënga bojats̈ayá y pochocayá, chë natsaná y chë ustonoyá. Mo nda ts̈a uajuendayana tojtsebomná canÿe béjaye fshantsiñe obocanents̈ana cuafjofs̈ecá, cachcá nda ts̈a tojtsebos̈e ats̈be soyënga jtsebomnama, ats̈e chanjama cha chë soyënga chaotsebomnama, y chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vídnaca, chca jtsebomnama chábioye tondaye ntsotjañcá. .VUChë uámana puestents̈e enjantbemaná s̈onjaniyana: “Ats̈e lempe mo tsëm soyëngcá sëndbama ca.” Y mënts̈ánaca tonjánayana: “Chë soyënga mábema, er chë palabrënga endmëna nts̈amo ndegombre yomncá, y nÿetscanga mondobena chiñe corente jtsos̈buáchiyana ca.” iUKCha echanjama chënga ndocna te más ngménënga chamondë́tsemnama, y ndoñe más chamondóbanama, ndoñe más chamondos̈achema, ni ngménaca ndoñe chamondëtsóyebuambnama y ndoñe más tsets̈anana chamondë́tsebomnama; er nts̈amo chënga ents̈angcá fshantsoca tempo imojëftsiyena ora enjamncá, chora ya ndoñe chca queochátsmëna ca.” LTY chora canÿe jabuache oyebuambnayana Bëngbe Bëtsabe uámana puestents̈ana sënjanuena, mënts̈á: “Mouena. Bëngbe Bëtsá ents̈ángaftaca echántsemna y cha chë́ngbeñe echantsiyena. Chënga chabe ents̈anga mochántsemna, cach Bëngbe Bëtsá chë́ngaftaca echántsemna, y cha chëngbe Bëtsá echántsemna. tSaSënjáninÿe chë “uámana ca” uabaina bëts pueblo, chë tsëm bëts pueblo Jerusalén, Bëngbe Bëtsábiocana celocana enjétsostjajuana, puerte botamaniñe, mo canÿe shembása puerte botamananacá, chabe boyá jábocnabiama. jR OChents̈ana ats̈e sënjáninÿe canÿe celoca tsmiñe y canÿe fshantse tsmiñe, ndoñe nts̈amo tempo enjamncá, er chë tempo enjamna celoca y fshantse chora ya ndoñe quentétsemna, y chë mar béjaye chora cach tondaye. 8Qiy ndëmuanÿengbe uabaina chë ts̈abe vida mochjónÿenëngbe uabaina iuábemana librë́s̈añe ndoñe yonjanabemana, chë íñesheca uafjajónayoye tmontsanatmets̈e.YP+Chents̈ana ya ndoñe más obenana quentétsemna ents̈anga chamóbanama chaomama, mo chë obenana chë íñesheca uafjajónayoye cuaftsëts̈encá; quem íñesheca uafjajónaye endmëna chë nÿetsca tescama castigo jtsebomnama luare; chë choca castigánënga jtsamnama yojtsamnëngbiama entsemna mo chënga cachiñe cuafjatobancá; O# Chë mar béjayoye tmojanóbanënga choicana tmontanbocna, y chë obanënga tmojanoquedanga luarënguents̈ana tmontanbocna, y cada cánÿabiama tmonjánayana nts̈amo cháftaca jamama yojtsemnana, cachënga vida imojábomna ora nts̈amo tmojë́ftsema soyë́ngaca. `N9 Y chë obanënga sënjánanÿe, bëtsë́tsanga y básesenga, chë uámana puestents̈a natsanoica monjétsatsana; y chë librës̈angá tmonjanëtëfjo, y inÿe librë́s̈anaca, ndëmuanÿenga nÿetsca tescama ts̈abe vida mochjónÿenëngbe uabaina uabemana librë́s̈a. Chë obanëngbiama tmonjánayana nts̈amo chë́ngaftaca jamama yojtsemnana, cachënga vida imojábomna ora nts̈amo tmojë́ftsema soyë́ngaca, nts̈amo chë librë́s̈angañe yojanabemancá. XM) Chents̈ana sënjáninÿe canÿe bëts uámana fjantse puesto jamándama y nda chiñe enjetsetbemaná. Celoca y quem luare chabe delante lempe tonjanenatjëmba, y ndócnents̈e más chenatanobinÿná. hLI Y Satanás, chë aingñayá, mochántsatmets̈e chë íñeshe y azúfreca uafjajónayoye, ndayents̈e chë uabouana bayá y chë Bëngbe Bëtsabe ndoñe ndegombre juabna oyebuambnayá tmontsanatmets̈e. Chents̈e bëts castigo nÿets tempo, bnëté y ibeta mochanjasufrina. Chë obanëngbiama tmonjánayana nts̈amo chë́ngaftaca jamama yojtsemnana #K? Chënga nÿetscanga nÿets luarëjana mochanjátsjua, y chë Bëngbe Bëtsabe ents̈anga oyenents̈e y chabe bonshana ents̈angbe bëts pueblo shë́conana mochanjotsaye. Pero celocana iñe echanjatquë́cjana y chë Bëngbe Bëtsabe contra imomnënga lempe echántsajuinÿe. J y cha echanjábocna nÿets luarents̈a ents̈ángbioye, chë Bëngbe Bëtsabe soyëngama contra imomnë́ngbioye jáingñama, chë nts̈amo Bëngbe Bëtsabe contra Gog y Magog tempo ibojamncá imomnënga. Satanás, chë ents̈anga echanjáchembo Bëngbe Bëtsabe contra jéntsjama, y ts̈a chë́ftanga cha echanjáchembo, nÿa mo chë mar béjaye chënÿoca cascajcá mochántsemna. hIIChë uaranga uata chaojochnëngo ora, Satanás chabe utámenocana mochanjë́tsboshjona; kHO¡Oyejuayënga y Bëngbe Bëtsabe ents̈anga, chë tmojtanayenënga chë obanënga chámuatayenama Bëngbe Bëtsá tojanma ora! Chënga ndoñe quenátamna chë nÿetsca tescama castigo jtsebomnana, ndayá Bëngbe Bëtsá y Crístbioye mo bachnangcá chënga mochántseservena, y Crístoftaca chë uaranga uatama mochántsemandaye. Satanás japochócama 4GaChë ents̈anga mondmëna chë natsanënga jtayenama, pero chë tempo chë inÿe obanënga ndoñe chemëntë́tanayena, ndayá nÿe chë canÿe uaranga uata chents̈ana. "F=Uámana puestënga sënjáninÿe, y chiñe tmonjanotbiama chë ents̈anga ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama jayanama obenana tmojanóyëngacñënga. Chë bests̈as̈e jtsëstjanguëse tmojanóbanëngbe espíritëngnaca sënjánanÿe. Chënga chca tmojanóbana, Jesús tojánayana soyënguiñe y chë Bëngbe Bëtsabe buayenana soyënguiñe sempre os̈buáchiye causa. Chënga ndoñe tmonjanadorá ni chë uabouana bayá, ni chë chábioye jadórama pormana soye, y ndoñe tmonjanlesenciá chë bayabe uinÿnanana soye juentsaca o cucuats̈iñe chamuayents̈jajoma. Y sënjáninÿe chëngna tmontanayena y Crístoftaca canÿe uaranga uatama montsanmánda. tEaChë corente asentoye tboye tbontsantsats̈e, chents̈e tbontsanëtame, y chents̈e bës̈ás̈a tsengájas̈eca tonjaninÿnaná, ndotats̈ëmbcá jatëfjuama ndocná chaondobenama; y chca, chë dragón ndoñe chaondobená jabocnama ents̈anga jáingñama, chë uaranga uata candochnënguëntscuana; y chora, básefta tescama chë dragón mochanjë́tsboshjona. D5Chë ángel tbontsantbá chë dragónbioye, chë tempsca mëts̈cuaye, chë Diablo y Satanás endmëná, y canÿe uaranga uatama tbontsanbátsëca. !C =Chents̈ana canÿe ángel sënjáninÿe celocana entsanastjajuana chë corente asentoye tboca llavë́fjaca, y canÿe bëts cadenë́jua entsanëtbena. FBChë ínÿengbioyna tmontsanapochocá chë fjantse couayiñe enjaquenabe uayoicana enjanóbocana espadë́jaca, y nÿetsca shlofts̈ënga chëngbe mënts̈énaca yapa tmontanoshachá.XA)Chë uabouana bayá tmonjanotbá, y cháftaca chë Bëngbe Bëtsabe ndoñe ndegombre juabna oyebuambnayá, chë bayabe delante ba bëts soyënga tonjanmá obenana jinÿanÿiyama; y cha chë soyë́ngaca tojanaingñé chë uabouana bayabe uinÿnanana soye chamuayents̈jajoma tmojanlesencianga, y chë chábioye jadórama pormana soye adórayënga. Y chë útatbioyna ainata tmontsanatmets̈e chë íñesheca uafjajónayoye, chë azufre endëjuinÿinÿanents̈e. O@Chora ats̈e sënjáninÿe chë uabouana bayá y quem luarents̈a reyënga chëngbe soldadë́ngaftaca tmojánenefjna, chë fjantse couayiñe enjaquená y chabe soldadë́ngaftaca jéntsjama. F?chas̈mosama reyëngbe mënts̈ena, soldadënga amë́ndayëngbe mënts̈ena y valente ents̈angbe mënts̈ena, couayënga y chë́ngbeñe enjaquenëngbe mënts̈ena, y nÿetsca ents̈angbe mënts̈ena, cachëngbiama trabájayënga y nÿe ínÿabiama nÿets tempo trabájayënga, básesenga y bëtsë́tsanga ca!” > Chents̈ana canÿe ángel sënjáninÿe, shinÿiñe enjétsatsana, chë celoca tsbanánoca nÿetsca monjanongüefjná shlofts̈ënga jabuache mënts̈á enjétsëtsëtsnaye: “¡Mabënga, menefjna chë Bëngbe Bëtsá tojaprontá bëts saná jasama; @=yChabe uabonjaníyañe y chabe mëntjoca canÿe uabaina enjanábemana: “Nÿetsca reyëngbiama chë más uámana Rey, y nÿetsca amë́ndayëngbiama chë más uámana Utabná ca”. L<Chë enjétsebnatsanabe uayoicana enjanóbocana canÿe puerte efs̈ana espadëja, chë Bëngbe Bëtsábeñe ndos̈buáchiyënga játatsets̈ama. Cha puerte obenánaca echántsamëndaye, mo canÿe hierro varëfjaquëcá. Cha echanjama ents̈ángaftaca mo nda uvasës̈angá juants̈ë́tetjiama tojtsabotajná ora cuafjamcá; y echanjama chënga chamotsebomnama chë puerte uabouana castigo, Bëngbe Bëtsá chë nÿets obenana bomná tbojetna causa. 3;_Y chabe ústonoye monjétsajna mallajta soldadënga celoquënga, nduatsenga uafjantse y uámana lino ents̈ayá uichë́tjonënga, fjantse couayënguiñe enjaquenënga. |:q Cha enjanichë́tjona buíñeca unë́tjona ents̈ayá y chabe uabaina enjamna “Bëngbe Bëtsabe palabra ca”. J9  Chabe fs̈nëbenga mo iñeshcá enjáninÿna, bests̈as̈iñe ba uabuashinÿinÿana coronëshangá enjanábomna, y canÿe uabaina chábeñe enjanábemana; nÿe cha chë uabaina yojanábuatma. H8  Chora sënjáninÿe celoca atëfjniñe; canÿe fjantse couaye enjétsemna y chë chábeñe enjaquená enjanabaina “Nts̈amo tojas̈ebuachenacá amá” y “Ndegombre oyebuambnayá ca”, er nts̈amo ts̈abá yomncá cha tojanjuabó y tojanma ents̈ángaftaca; y chca chabe uayayë́ngaftaca monjánentsjanaye. 7 As chabe shecuats̈ents̈e sënjanoshaments̈é cha jadórama, pero cha s̈onjaniyana: “Ndoñe, áts̈eftaca ndoñe chca mátamana, er ats̈e Bëngbe Bëtsabe canÿe oservená sëndmëna, nts̈amo aca condmëncá, y chë Crístbeyeca acbe cats̈átanga, nts̈amo chabiama motats̈ëmbcá y chabe ndegombre palabrënga nÿets tempo imabuayiynanga mondmëncá. Aca cmontsemna Bëngbe Bëtsá jadórama ca.” Ndayá Jesús tojanma y tojanayancá, endama chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga chëngbe ainaniñe osertánana y añemo chamotsebomnama, chë soyëngama ents̈ángbioye jábuayenama. Chë fjantse couayiñe enjaquená x6i Chents̈ana chë ángel s̈onjaniyana: “Mënts̈á mábema: ‘Oyejuayënga chë Oveshatembe casamento fiestama ófjanënga ca.’ ” Y mënts̈ánaca s̈onjaniyana: “Chca, ndegombre Bëngbe Bëtsabe palabrënga endmëna ca.” K5tmojalesenciá cha chauatíchëtjo uámana, nduatsenga uafjantse y uabuashinÿinÿana lino ents̈ayá.Chë shema entsinÿinÿná chë Bëngbe Bëtsabe ents̈anga;
y chë lino ents̈ayá jtsichë́tjonana entsinÿinÿná
chënga lempe nts̈amo ts̈abá yomncá jtsamëse imoyena ca —chënga monjétsichamo. k4OPuerte móyejuanga y mochjínÿanÿiyeBëngbe Bëtsá puerte bëtsá y uamaná bétsemnama,
er mora entsemna mo chë Oveshatembe casamento te cuafjoshjangcá;
chabe shema yochjabocná puerte tojtenobotamá; +3OY sënjanuena mo mallajta ents̈angbe oyebuambnayancá, mo bëtscá béjaye cuaftsobonjnacá y mo bëts juesasanana shauenanancá; mënts̈á monjétsichamo:¡Bëngbe Utabná matschuanga!Er Bëngbe Utabná, Bëngbe Bëtsá nÿets obenana bomná tojonts̈é jamándana. #2?Y chë uámana puestents̈ana canÿe oyebuambnayana tonjanóbocna, mënts̈á:Bëngbe Bëtsá matschuanga, nÿetsca chabe oservénënga
y chë nÿetscangbiama cha chë más uamaná yomnama juabnayënga,
básenga y bëtsë́tsanga ca. Chë Oveshatembe casamento fiesta %1CY chora, chë uta bnë́tsana y canta bëtsëjémënga amë́ndayënga y chë canta Ainënga tmonjanoshaments̈é, y Bëngbe Bëtsá, chë uámana tbemanents̈e enjétsetbemanabioye tmonjanadorá, mënts̈á jayanëse: “¡Chca chaotsemna! ¡Bëngbe Utabná matschuanga ca!” A0{Y cachiñe mënts̈á tmonjánayana:¡Bëngbe Utabná matschuanga!¡Chë bëts pueblo japochócama uangbototjuanents̈a ngona nÿetsca tescama chca echanjótsjuaye ca! T/!er ndayama cha tojayancá ndegombre jtsemnana,
y nts̈amo ts̈abá chama tojtsemncá.Cha chë uachuana bacna vida bomna shembásabioye tbojacastigá.Chë shembásabe puerte bacna soyënga causa,
nÿets luarents̈a ents̈ángnaca bacna soyënga tmojama.Chábioye chca jacastígase,Bëngbe Bëtsá tojama nts̈amo jamama ibomerecencá,
chábioye oservénënga chë shembásabeyeca tmojóbana causa ca —chënga monjétsichamo. . Chents̈ana celoca sënjanuena mo mallajta ents̈anga cuaftsayebuachcá, mënts̈á monjétsichamo:¡Bëngbe Utabná matschuanga!Bëngbe Bëtsá endmëna nda chabe ents̈anga tojatsebacá;
cha puerte uámanana, buashinÿinÿana y mando endbomna, .-UBëngbe Bëtsá chca chë bëts pueblents̈e echanjama, er chents̈e tmojínÿena chë Bëngbe Bëtsabiama trabájaye causa tmojanóbanëngbe buiñe; chë chabe juabna oyebuambnayënga, chabe ents̈anga, y chë chábioye oservénama nÿets quem luarents̈e tmojtsëbayëngbe buiñe.,'Chents̈e, ndocna te más ndocna uajuinÿanë́sha queochátsbinÿnaye,
ni casamento fiestents̈a enbouenanana quemochátuenana.Er chë bëts pueblo chca mochantsepochóca,
masque chents̈a obuámnañënga y enënga nÿets quem luarents̈e chë más bomnënga monjamna,
y chents̈a bocjuanánaca nÿetsca luarënguents̈a ents̈anga ingñénënga monjamna ca —cha tonjánayana. }+sChents̈e, ndocna te más quemochátuenana
arpangá uabuástoyana, ni cantayana, flautëfjënga y trompetëfjuangá cach ndoñe;
ndocna te más quemochátsmëna obrerënga,
ni chë nantsnëbeñe trabájayana quemochátuenana. b*=Chents̈ana, canÿe ángel puerte obenana bomná, canÿe ndëts̈bé tonjanatsbaná, mo canÿe bëts nantsnëbé ndëts̈becá, mar béjayoye tonjanashbuets̈e y mënts̈á tonjánayana:Mënts̈á, nÿe ndeolpe y jabuache, Babilonia chë uámana bëts pueblo mochántsetsats̈e,
y ndocna te más quem pueblo queochátsmëna. s)_¡Celoca oyenënga móyejuanga
chë pueblo chca tojapasama;
y ts̈ëngaftángnaca móyejuanga, Bëngbe Bëtsabe ents̈anga, Jesucristbe ichmónënga y Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga,
er chca jacastígase, Bëngbe Bëtsá tojama chënga chamosufrima,
nts̈amo ts̈ëngaftanga chas̈mosufrima chënga tmojanmcá ca! —cha tonjánayana. N(Chca chamojinÿe ora, ngménama bests̈as̈iñe polvëshe mochántsenotboto, y mënts̈á mochántseyona os̈achiyënga y puerte cochtsets̈enánënga:¡Ts̈a lastema, ts̈a lastema ts̈ëngaftanga chë uámana bëts pueblents̈e oyenëngbiama!Chents̈a bomnánaca bomnënga tmojanobiama nÿetscanga chë mar béjayoca barco bomnënga.¡Canÿe ora lempe tojtsopochocá ca! —chënga mochántseyona. Chora chë ángel tonjánayana: ;'oy chë bëts pueblo chaojtsangbototjuanents̈a ngona chamojinÿe ora, jabuache mochanjayana: “¡Quem uámana bëts pueblëcá ndocna inÿe pueblo cachcá quenátsmëna ca!” @&y¡Y canÿe ora chabe ts̈a bomnana lempe tojtsopochocá ca! —mochanjayana. Nÿetsca chë barquënguents̈a mándayënga, chents̈a ents̈anga inÿe luaroye ajnënga y chents̈a trabájayënga, y nÿetscanga chë vida onguayiñe mar béjayoca trabájayëngnaca, chents̈ana bënoca mochanjoquéda antjes̈na, %Y mënts̈á chents̈a ents̈angbiama mochanjayana:¡Ts̈a lastema, ts̈a lastema ts̈ëngaftanga chë uámana bëts pueblents̈e oyenëngbiama!Chë enjáninÿna mo canÿe shembasacá, uámana lino ents̈ë́jua uichëtjoná,
uámana shbuenda uafjatsenga y uabuángana ents̈ayá uichëtjoná,
botamananá castellánoca, perlënga y uámana botamana ndëts̈béngaca. $Chë soyënga enënga, chë bëts pueblents̈a ents̈ángbeyeca bomnënga tmojanobiamënga, bënoca mochanjoquéda antjes̈na, chë bëts pueblents̈a ents̈angbiama ts̈a bëts castiguama auatja causa; mochanjos̈achna, puerte ngmenánaca mochántsemna. "#=Y chë pueblents̈a ents̈angbiama mochanjayana:¡Chë ts̈a cmonjanogúsetana jtsebomnama soyënga, mora ya ndoñe ques̈mátsbomna;
chë uámana y buashinÿinÿana soyënga y ts̈a bomnana lempe s̈mojobuets̈e,
y ndocna te más cachca soye ques̈mochátsbomna ca! 5"c bëtscá canela y inÿe botamana uanguëts̈e y tamna soyënga, botamana uanguëts̈e béjayënga, incienso y mirra; vínoye, aceitiye, uámana arninÿá, trigo; bayënga ndayánaca uasmëmnayënga, oveshënga, couayënga, cochëshangá y ents̈anga nÿets tempo nÿe ínÿabiama oservenë́ngnaca. h!I tmojúshjango castellano soyënga, midio soyënga, uámana y botamana ndëts̈benga, perlënga, uámana lino y shbuenda uafjatsenga ents̈ayá y sedë́jua y uámana uabuángana ents̈ayá; nÿetsca botamana uanguëts̈e betiyënga, marfíloca pormana soyënga, uámana niñës̈ë́ngaca pormana soyënga, bronce soyënga, hierro y marmol soyënga; m S Chë quem luarents̈a obuámnañënga y enë́ngnaca mochanjos̈achna y ngmenánaca mochántsemna chë pueblents̈a ents̈angbiama, er chora ya ndocná queochátsmëna chë chënga tmojúshjango soyënga chamobuámiñama: dA Chents̈ana bënoca mochanjoquéda antjes̈na, chë uabouana castiguama auatja causa, y chents̈a ents̈angbiama mochanjayana:¡Ts̈a lastema, ts̈a lastema ts̈ëngaftanga chë uámana bëts pueblo, Babilonients̈e oyenëngbiama, chë ts̈a obenana binÿnents̈e!Canÿe ora ts̈ëngaftangbe castigo tojóshjango ca —mochántsichamo. 6e Quem luarents̈a mandadënga, chents̈a ents̈ángaftaca puerte bacna soyënga tmojamënga, y chë́ngaftaca nÿe ndayíñnaca yapa crocénana, ntsejuabnaycá tmojagastanga, mochanjos̈achna y puerte ngmenánaca mochántsemna, chë bëts pueblo chaojtsangbototjuanents̈a ngona chamojinÿe ora. b=Chíyeca, canÿe ora pochócaye soyënga chëngbiama echanjóshjango:
jóbanama s̈ocanënga, puerte ngménana y jabuache shëntsana,íñesheca lempe chë́ngbeñe echántsejuinÿe;
er Bëngbe Bëtsá corente obenana bomná endmëna,Bëngbe Utabná chë chënga chca castigo chamotsebomnama tojayaná ca —cha enjétsichamo. }Chënga corente jtsenábotamnayana y yapa crocénana nÿe ndayíñnaca ntsejuabnaycá jtsegástayana;
chë causa, chënga entsamna puerte jasúfriama y becá tsets̈anana jtsebomnama.Er chëngbe ainaniñe mënts̈á jtsejuabnayana:“Muents̈e mo reyëngcá mondëtbiámana.Viudacá ngménaca ndoñe quemuátsmëna; tondayama quemochátssufrina ca.” ONts̈amo chents̈a ents̈anga ínÿengbiama ndoñe ts̈abá tmonjamcá,
chë ents̈angbiámnaca cachcá chaotsemna;
nts̈amo tmojamama, cabá uta soye más cachca soye chëngbiama chaotsemna;
nts̈amo chents̈a ents̈anga ínÿenga chamosufrima tmojamcá,
chë́ngnaca cachcá uta soye más chamosufrí. c?Chënga ts̈a bacna soyënga tmojama, ts̈a bëtscá nÿa mo celóntscoñe cuafjojutjecá,
y Bëngbe Bëtsá mora entsejuabná chënga ts̈a puerte bacna soyënga tmojama causa, chë soyëngama jácastigama. Chents̈ana, celocana inÿe oyebuambnayana sënjanuena, mënts̈á enjétsichamo:¡Chë bëts pueblents̈ana maisebocana!, ts̈ëngaftanga chë ats̈be ents̈anga s̈momnënga,
chë chents̈a ents̈anga mondbétsama bacna soyënga ndoñe chas̈mondë́tsamama,
ni chë chë́ngbioye japochócama soyënga ts̈ëngaftangbiama cach ndoñe chaondë́tsemnama. A{Er nÿetsca quem luariñe mándayëngbents̈a ents̈anga puerte bacna soyënga tmojama chents̈a ents̈angbe causa,
mo chë bacna vida bomna shembásaftaca bacna soyënga cuafjamcá,
mo puerte cuafjotmenangcá chë bacna vida bomna shembásabe vínoyeca.Nÿetsca luarënguents̈a mandadënga puerte bacna soyënga tmojama,
mo chë shembásaftaca bacna soye cuafjamcá,
y quem luarents̈a obuámnañënga y enënga, bomnënga tmojobiama chents̈a ents̈anga yapa crocénana nÿe ndayíñnaca ntsejuabnaycá gástaye causa ca —cha enjétsichamo. (IChë ángel jabuache mënts̈á enjétsichamo:¡Ya mochantsepochóca, ya mochantsepochóca chë uámana pueblo Babilonia!¡Chents̈e tojtsóbema diablëngbe oyeniñe,
nÿetsca bacna espíritëngbe oyeniñe,
y ndoñe ts̈abe y uaboyënja shlofts̈ëngbe oyeniñe! & GChents̈ana inÿe ángel sënjáninÿe, celocana enjétsastjajuana, puerte obenana bomná, y chabe buashinÿinÿanánaca nÿets quem luariñe entsanbinÿna. >uChë tconjinÿe shembása chë puerte bëts pueblo endmëna, chë ndayents̈a mandadënga nÿets quem luarents̈a mandadë́ngbeñe mando mondbomna ca” —cha s̈onjaniyana.Bëngbe Bëtsá tojama chë bnë́tsanënga ainaniñe ts̈a chamotsebos̈e, nts̈amo cha yobos̈cá chamotsamama. Chca, chënga mochanjenóyeunaye chëngbe mando chë uabouana bayábioye jants̈abuáchiyana, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojayancá chaojopasantscuana. #?Y chë uabouana bayábeñe tcojinÿe bnë́tsana tsëtjonës̈e y chë uabouana bayá, chë bacna vida bomna shembásabioye mochantsáboyënja; enas̈á cachcá mochanjesonÿaye; chabe cuerpents̈a mënts̈ena mochantsósañe y íñesheca mochántsejuinÿiye, chaopochocantscuana. %CChë ángel mënts̈ánaca s̈onjaniyana: “Chë tconjinÿe béjayënga, ndayiñe chë bacna vida bomna shembása entsetbemana, mondmëna nÿetsca canÿe luarents̈a ents̈anga, enutanana ents̈anga, nÿetsca biyañe oyebuambnayënga y nÿetsca mándayëngbents̈a ents̈anga. Z-Chë Oveshatembe contra mochántsentsjanaye; pero chë Oveshatema echantsayënjaná, er chë Oveshatema endmëna nÿetsca amë́ndayëngbiama chë más uámana Utabná y nÿetsca reyëngbiama chë más uámana Rey. Chë bnë́tsana mandadënga cháftaca mochántsentsjanaye ora, cha chents̈e chabe ents̈ángaftaca cánÿiñe echántsemna. Chënga mondmëna chë cha tojáchembo y tojubuáyanënga y chábeñe sempre os̈buáchiyënga ca” —cha s̈onjaniyana.  Quem bnë́tsanënga nÿetscanga cachcá mochántsejuabnaye, y chë uabouana bayábioye chëngbe obenana y mando mochanjáts̈etaye. nU “Chë tconjinÿe bnë́tsana tsëtjonës̈e mondmëna bnë́tsana mandadënga, jamë́ndama cabá ndoñe tmonjójayenga; pero básefta tescama cánÿiñe chë uabouana bayáftaca, mando mo reyëngcá mochanjóyëngacñe. Z- Chë tempo enjaniyena uabouana bayá pero mora ya ndoñe, endmëna chë canÿsëfta mandadënguents̈ana inÿe mandado, pero chánaca chë inÿe canÿsëftangcá endmëna y lempe pochocaná jtsemnama entsá. V % Chents̈ana, shachnëngbe amë́ndayana ya tonjochnëngo, canÿa mora entsetbemana jtsamë́ndayama y chë inÿa cabá ndoñe tonjáshjango. Y cha chaojáshjango ora, ndoñe bënama cha queochaisemánda.  w “Muents̈e canÿe soye entsemna chë chca josértama chamojobenangbiama: chë bayabe canÿsëfta bests̈as̈e endmëna canÿsëfta tjañe ndayiñe chë shembása entsetbemana; chë bests̈as̈ë́ngnaca mondmëna canÿsëfta mandadënga. e CChë tconjinÿe uabouana bayá, tempo chca enjamna, pero mora ya ndoñe. Chë corente bëts tboicana cha echanjesetsjuá, pero lempe pochocaná jtsemnama chca echántsaye. Quem luarents̈e oyenënga, ndëmuanÿengbe uabaina quem luare jobojáts̈ama orscana ndoñe yonduábemana, chë ts̈abe vida mochjónÿenëngbe uabaina iuábemana librë́s̈añe, chënga mochanjenjnaná, chë bayá chë tempo enjaniyená y mora ya ndoñe, pero cachiñe yochjésabama chamojinÿe ora.  +Chora chë ángel s̈onjaniyana: “¿Ndáyeca tcojenjnaná ca? Ats̈e cbochanjauyana nts̈amo yojtsayana chë shembása y chë chábioye bontsambá uabouana bayá, chë canÿsëfta bests̈as̈e bomná y bnë́tsana tsëtjonës̈e; chë soye ndocná quenátstats̈ëmbo. k OAts̈e sënjáninÿe chë shembása tëmiá, er cha tojanofs̈é chë Bëngbe Bëtsábenga imojamnëngbe buiñe, ndë́muanÿengbioye tmojanëbaye Jesusbiama oyebuambnaye causa. Chca sënjáninÿe ora, ts̈a sënjanenjnaná. >uY chabe juentsaca canÿe uabaina enjétsabemana, ndoñe josérta soye, mënts̈á: “Chë puerte bëts pueblo Babilonia, ts̈a bacna ents̈anga chents̈e, mo chë puerte bacna vida bomna shembásengbe bebmá cuaftsemncá; chents̈ana tojanóbocna quem luarents̈a nÿetsca puerte uaboyënja soyënga ca.” Y+Chë shembása enjanichë́tjona uámana shbuenda uafjatsenga y buángana ents̈ayá, y entsanbotamana castellánoca, uámana botamana ndëts̈ëtémëngaca y pérlaca. Chabe cucuats̈iñe canÿe castellano copbé enjétsatbëna, jútjena puerte uaboyënja soyë́ngaca, y chë boyabásengaftaca cha tojanma puerte bacna soyë́ngaca. i!~~|{zfynxwutmrqpo@nmmkjYhgf edVcba`C^\[!ZBXQVV9UTR\PO^N%LqK0JIzGGFMDBeA@?`>X=<;;::86d5-4:3g2_1 0.-,+ *'&#""6!k?pFK0\kY A @ WB>![+Chcasna, Bëngbe Bëtsá jamana ents̈anga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama, Jesucrístbeñe tmojtsos̈buáchema; ¿chca yojtsayana chë ley nÿe tondayama yondoservena ca? ¡Ndoñe, ndegombre ndoñe! Inÿets̈á, chca jamana chë ley más chaotsámanama.Zyer nÿe canÿe Bëtsá nÿetscangbiama endmëna, y cha echanjama chë más delicadents̈e base bobachtema të́ts̈enënga imomnëngbiama y ndoñe chcangbiámnaca, chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama, Jesucrístbeñe tmojtsos̈buáchema. #Y?¿O Bëngbe Bëtsá nÿe judiëngbe Bëtsá yomna? ¿Ndoñe judiëngbe Bëtsánaca cha ndoñe yondmëna? Aíñe, chëngbe Bëtsánaca cha endmëna; wXgY chca jayanëse, mora bënga ts̈abá montsetáts̈ëmbo, Bëngbe Bëtsá inétsama canÿe ents̈á ts̈abia chabe bominÿiñe chaotsemnama, nÿe Jesucrístbeñe tojtsos̈buáchema, y ndoñe nts̈amo leyiñe yomandancá cha tojtsamama. }WsChcáyeca, ents̈á ndoñe ntsobenana tondayama ntsenábotamnayana. Chca endmëna, er Bëngbe Bëtsá ts̈abia chabe bominÿiñe jabemana, ndoñe nts̈amo leyiñe tomandancá cha tojtsamama, sinó nÿe Jesucrístbeñe tojtsos̈buáchema. MVCha lempe chca tojanma, jinÿanÿiyama cha sempre nts̈amo ndegombre yomncá inétsamama, y nÿetscanga Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama inétsamama. +UOBëngbe Bëtsá cha tbojanábuayana, chabe buiñe juabuáshanëse y jóbanëse, cha chaotsemna ndábeyeca Bëngbe Bëtsá ents̈anga bacna soyëngama jáperdonama; Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyëse ents̈anga jobenayana perdonánënga jtsemnama. Bëngbe Bëtsá chca tojanma, jinÿanÿiyama cha inétsama ents̈anga ts̈ábenga chabe bominÿiñe chamotsemnama, chë ents̈anga bacna soyënga tmojanmama chë tempo ntjatonÿaycá, er cha chë tempo corente uantado chë́ngaftaca yojtsemna y chëngbe bacna soyëngama ndoñe yonjánacastigaye. nTUPero Bëngbe Bëtsá chëngbiama corente ts̈abe juabna bómnayeca, mo ndayá cuafjats̈atacá, cha jamana chënga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama. Bëngbe Bëtsá chca tojanma, Cristo Jesúsbeyeca, ents̈anga atsebácanënga chamotsemnama y ya ndoñe más bacna soyënga jamama juabnë́ngaca mandánënga chamondë́tsemnama cha tojanma ora. eSCer nÿetscanga bacna soye tmojama, y chë causa, ndocna ents̈á tonjobená jashjáchana ndocna bacna soye ndbomná jtsemnama y puerte bëtsá jtsemnama, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanjuabocá ents̈anga chamotsemnama. }RsBëngbe Bëtsá jamana ents̈anga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama, chënga Jesucrístbeñe tmojtsos̈buáchema. Bëngbe Bëtsá nÿetscanga Crístbeñe os̈buáchiyëngbiama chca jamana, y chabiama nÿetscanga cachcá monduámana; ZQ-Pero mora, Bëngbe Bëtsá tonjinÿanÿé nts̈amo cha inama ents̈anga ts̈ábenga chabe bominÿiñe chamotsemnama; y Bëngbe Bëtsá ndoñe ntjamana canÿa chabe bominÿiñe ts̈abia chaotsemnama, nts̈amo ibomncá cha tojtsamama, nts̈amo chë leyënguiñe y mandënguiñe yomncá. Pero masque mora chca, Bëngbe Bëtsá tonjinÿanÿé, Moisesbe leyiñe y Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayëngbe librë́s̈angañe yopodena jinÿenana chca yochtsemnama. 6PeEr, Bëngbe Bëtsá ndoñe queochatsma ndocná chabe bominÿiñe ts̈abia chaotsemna, nts̈amo leyiñe yomandancá cha tojamama; chë ley bëngbiama jamana, nÿe bënga bacna soye tmojamama chamotsetats̈ëmbuama. Nts̈amo Bëngbe Bëtsá inama ents̈anga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama OEr bënga mondë́tats̈ëmbo, lempe nts̈amo leyiñe iuabemancá, chë leyë́ngaca mandánënga imoyenëngbiama yomnama. Chcasna, chë ley endmëna, Bëngbe Bëtsabe delante ndocná chaondobená jayanama, cha ndoñe ts̈abá tonjama, chama ndoñe yonjátats̈ëmbo causa ca; y endmëna jinÿanÿiyama, nts̈amo tmojamcá ts̈abá o ndoñe ts̈abá bétsemnama Bëngbe Bëtsá nÿetscangbiama yochjayana ora, nÿetscanga yojtsamna chabe delante jayanama, ndáyeca nts̈amo ts̈abá yomncá ndoñe tmonjama ca. NChënga ndoñe ntsiyenana Bëngbe Bëtsabiama jtsejuabnayëse, cha chë más bëtsá nÿetscangbiama yomnama ca —chiñe endayana. \M1Chënga ndocna te tondaye ntjamana nÿetscanga natjë́mbana chamotsiyenama; uLcChënga sempre jtsiyenana ínÿenga chamotsesufrínama jtsamëse, y nÿe nts̈ámnaca jtsaborlánana. YK+Sempre jtseprontánana ínÿengbioye nts̈ámnaca jáborlama y jobáyama. JChënga, nÿets tempo ínÿengbiama podesca jtsichámuana, y sempre jtsóyebuambnayana chë ínÿenga nts̈ámnaca jáborlama. I Nts̈amo tmojtsichamcá puerte bëts bacna soye jtsemnana, mo canÿe obanabe cuevëshe atëfjnëshe puerte bacá tojtsonguëts̈ecá.Chënga tmojtsoyebuambná soyë́ngaca ínÿengbioye jtsaíngñayana.Chë tmojtsichamo soyë́ngaca puerte bacna soye ínÿengbiama jtsamana, mo canÿe mëts̈cuaye tbojtseftëts̈e orcá, chë veneno canÿe ents̈ábioye jóbana. wHg Nÿetscanga ndoñe ts̈abe benache tmojishache y chiñe montsajna.Chënga nÿetscanga Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe tondayama quemátoservena.Ndocná quenátsmëna nts̈amo ts̈abá yomncá chaotsamama, ¡ni canÿa ndoñe! "G= Ndocná quenátsmëna nts̈amo ndegombre yomncá chabotsosertánama;¡Ndocná quenátsmëna nda chaotsebos̈e Bëngbe Bëtsáftaca jtsemnama! qF[ Er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana:Nts̈amo ents̈á tojtsamama, ndocná Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abia quenátsmëna.¡Ndoñe, ndegombre ndoñe, ni mo canÿa chca quenátsmëna! zEm Y asna, ¿Bëngbe Bëtsá bënga judiënga ínÿengbiama más ts̈abá s̈onÿa? ¡Ndoñe, ndegombre ndoñe! Ats̈e ya sënjinÿinÿé judiënga y ndoñe judië́ngnaca, chë bacna soyënga jamama juabnë́ngaca mandánënga imomnama. ID Y chcase, ndánaca mënts̈á nanjátayana: “Nts̈amo ndoñe ts̈abá yondmëncá mochjama, chca, ents̈anga chámuinÿe Bëngbe Bëtsá puerte ts̈abia yomnama ca.” Ndegombre, ats̈e mal jaquédama báseftanga tmojayana ats̈e chca stsabuatambá ca; Bëngbe Bëtsá chca abuátambayënga echanjácastigaye, nts̈amo castigánënga jtsemnama imomerecencá. Nts̈amo ents̈á tojtsamama, Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ndocná ts̈abia ntsemnana @CyNderado nda tojayana: “Ats̈e ndaye bacna soye stjama y ndoñe nts̈amo ndegombre yomncá tojtsemna, y chë soye tojoservé Bëngbe Bëtsá puerte uamaná y bëtsá yomnama jinÿanÿiyama, y Bëngbe Bëtsá sempre nts̈amo ndegombre yomncá tojtsamama jinÿama ents̈anga tmojtsobenëse, ¿ndáyeca Bëngbe Bëtsá cabá iuichamo nts̈amo ats̈e tijamcá ndoñe ts̈abá yontsemna ca y ats̈e canÿe bacna soye amá stsemna ca?” %BC¡Ndoñe, ndegombre ndoñe! Ndoñe quemuátobena chca jayanama. Bëngbe Bëtsá nÿets tempo nts̈amo ndegombre yomncá ndoñe tontsamëse, ndegombre cha ndoñe nanjobenaye jayanama nÿetsca quem luarents̈a ents̈angbiama, nts̈amo tmojamcá ts̈abá o ndoñe ts̈abá bétsemnama. "A=Pero bënga ndoñe ts̈abe soye montsama ca báseftanga tmojayana ora, Bëngbe Bëtsá sempre ts̈abá inétsamama ents̈anga más ts̈abá jinÿama tmojtsobenëse, ¿nts̈amo bënga mochjayana? ¿Bënga imojtsobena jayanana Bëngbe Bëtsá ndoñe ts̈abá tonjama ca, bëngbiama castigo chaotsemna ca cha tojayana ora? (Morna ats̈e sëntsoyebuambná nts̈amo ents̈anga jóyebuambayama monduamancá.) (@I¡Ndoñe, ndegombre ndoñe! Chca ndoñe cha queochatsma; ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo Bëngbe Bëtsá sempre endbétsama ndayá jamama tojas̈ebuachenacá, masque nÿetsca ents̈anga bosterënga chamotsomñe. Er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe Bëngbe Bëtsabiama mënts̈á endayana:Aca nts̈amo chacojayana ora, nÿetscanga mochanjinÿe aca nts̈amo ndegombre yomncá cnétsamama;
y chacojtsenëuyaná ora, sempre cochanjínÿanÿiye acbe contra tmojtsoyebuambnángbioye, chënga ndoñe ts̈abá montsamama ca. G?Y morna, ¿ndayá yochjopása nderado judiënguents̈e báseftanga ya ndoñe chca tmontsents̈énëse? Y chë causa, ¿Bëngbe Bëtsánaca yochtsajbaná nts̈amo tojas̈ebuachenacá amana? 9>kAíñe, chca jtsemnana corente enduámana y nÿetsca soyënguiñe; natsana chjayana, Bëngbe Bëtsá, judiënga chabe palabra tojanabanÿé, nÿetscangbiama chamotsinÿenama. p= [Chcase, ndánaca s̈uatjatjaye, as ¿Bëngbe Bëtsabe ents̈á jtsemnama jëftsashjáchama, más ts̈abá yojtsemna canÿe judío jtsemnana ca? ¿Base bobachtema chë más delicadents̈e tëts̈ená jtsemnana becá yojtsámana ca? <'Y canÿe ents̈á ndegombre judío jtsemnana, nts̈amo chabe ainaniñe tomncá, cha Bëngbe Bëtsabe ents̈á yomnama tojtsinÿanÿnase. Y chca, canÿe ndegombre judío, Bëngbe Bëtsabe ents̈á yomnama chaotsinÿnamna ndoñe quenátsmëna chë más delicadents̈e base bobachtema jtsetë́ts̈enana, sinó nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojamcá chabe ainaniñe chaotsebínÿnama. Bëngbe Bëtsabe Espíritu jamana ents̈á chca ainana chaotsebomnama, ndayá inétsinÿanÿnaye cha canÿe ndegombre judío yomnama; y chë uabemana ley ndoñe quenátobena chca jamana. Bëngbe Bëtsá endmëna chë ts̈abe soye ents̈abiama ichamuá; ents̈anga ndoñe.;'Chcasna, nda chë más delicadents̈e base bobachtema tmojatëts̈e ora, chábioye chë soye ndoñe ntjábemana canÿe ndegombre judío. Y canÿe ents̈á ndoñe Bëngbe Bëtsábia ntsemnana nÿe ínÿenga chë más delicadents̈e base bobachtema tmojatëts̈ama. g:GY chca, ts̈ëngaftanga judiëngbiama Bëngbe Bëtsá echanjayana ndoñe ts̈abá s̈monjama ca, nts̈amo leyiñe yomandancá ndoñe s̈montsama causa. Cha chca echanjama, er bëtscá ndoñe judiënga mondmëna y chënga nts̈amo leyiñe yomandancá mondocumplina, pero chënga ndoñe quemátsmëna ts̈ëngaftangcá të́ts̈enënga, jtsinÿnama Bëngbe Bëtsábenga s̈momnama. Ts̈ëngaftanga, masque Bëngbe Bëtsabe uabemana ley s̈monduábomna y chë más delicadents̈e base bobachtema të́ts̈enënga s̈mondmëna, cabá ndoñe s̈montsama nts̈amo leyiñe iuayancá, ndayá jamama cmojtsamnama. 9yY chë ndoñe judiënga chë más delicadents̈e base bobachtema të́ts̈enënga, judiëngcá ndoñe quemátsmëna; pero chënga nts̈amo leyiñe yomandancá tmojtsamëse, ndegombre Bëngbe Bëtsá chënga echanjúbuaja mo cachabe ents̈angcá. ,8QTs̈ëngaftanga nts̈amo leyiñe yomandancá s̈mojtsamëse, Bëngbe Bëtsábenga s̈momnama jinÿanÿiyama, chë más delicadents̈e base bobachtema të́ts̈enënga jtsemnana ts̈abá nántsemna; pero nts̈amo chiñe tomandancá ndoñe s̈montsamëse, chca të́ts̈enënga jtsemnana, tondayama ntsoservénana, y chca, ts̈ëngaftanga jtsemnana mo chë más delicadents̈e base bobachtema ndëtëts̈enëngcá. I7 Chama, Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Ts̈ëngaftanga judiëngbe causa, ndoñe judië́ngbeñe Bëngbe Bëtsabiama ndoñe ts̈abá quematoyebuambná ca.” z6mTs̈ëngaftanga ts̈a jtsenábotamnayana chë ley s̈mobomnama; as, ¿ndáyeca s̈monÿbétsama ínÿenga Bëngbe Bëtsabiama podesca chamotsóyebuambnama, ts̈ëngaftanga chë leyents̈a mandënga jobedésama ndocna te ntsebos̈ana causa? u5cTs̈ëngaftanga jtsichámuana, acbe shema o boyábioye ndoñe ínÿaftaca cattseíngñaye ca; as, ¿ndáyeca ts̈ëngaftanga cachcá s̈mnétsama? Ts̈ëngaftanga jtsáboyënjana soyënga chë ndayama ínÿenga tmojtsichamo diosënga yomna ca y jtsadórayana; as, ¿ndáyeca chë soyënga chënga jadórama yebnënguents̈ana uámana soyënga s̈mnétsatbëbana? 4 Y chcasna, ts̈ëngaftanga chë ínÿenga abuátambayënga, ¿ndáyeca ndoñe cach ts̈ëngaftanga s̈mondëtsánatsana? Ts̈ëngaftanga ínÿengbioye jtsabuayiynayana ndoñe chamondëtsatbëbanama; as, ¿ndáyeca cach ts̈ëngaftanga s̈mnétsatbëbana? N3ts̈ëngaftanga jtsejuabnayana chë nts̈amo ts̈abá yomncá ndosertánëngbiama abuayiynayënga s̈momna ca, y mo chë basengcá tondaye nduatsjínÿenëngbiama abuátambayënga ca. Ts̈ëngaftanga ts̈a jésejuabnayana chë ley s̈mobomnama, lempe s̈motáts̈ëmbo ca y nts̈amo s̈mojtsichamcá ndegombre yojtsemna ca. 2Ts̈ëngaftanga ts̈a jésejuabnayana, s̈mobena ínÿenga chë nts̈amo ts̈ëngaftanga cmësertancá ndosertánënga jujabuáchama ca, mo jtanënga unachayënga cuaftsemnëngcá, o mo chë ndoñe binÿniñcá oyenëngbe juabnënga binÿnayëngcá; O1ts̈ëngaftanga chë nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá ts̈ëngaftanga chas̈motsamama tats̈ëmbënga, y chë leyents̈ana s̈mojuatsjinÿe jobocacayana ndayá más ts̈abá jamama tojtsemncá. o0WY mora ts̈ëngaftangbiama, chë judiënga s̈momna ca ichámënga, y ts̈a s̈mojtsejuabná Moisesbe léyeca ts̈ëngaftanga ts̈abe vida jtsebomnama, y jtsenábotamnayana Bëngbe Bëtsabe ubuáyana ents̈anga s̈momna ca; 3/_Chë te, Bëngbe Bëtsá nÿetscangbiama echanjayana chëngbe juabnëngama y nts̈amo tmojamama, ndayá ents̈anga tempo ndoñe tmonjáninÿama; cha chca echanjama Jesucrístoftaca; y chë ats̈e sëndabuayiyná ts̈abe noticiënga entsichamo ndegombre chca yochtsemnama. Judiënga y Moisesbe ley D.Nts̈amo tmojtsiyencá chënga jtsinÿanÿnayana, ndayá leyiñe yomandánama chënga ainaniñe cachcá imojuabnama. Nts̈amo chënga ainaniñe imotáts̈ëmbo y imojuabnacá ndayá cachënga tmojamama, jtsinÿanÿnayana chënga nts̈amo chë leyiñe yomandánama cachcá imojuabnama. Inÿe ora, chëngbe juabnënga echantsë́tsëtsnaye aíñe o ndoñe ts̈abá tmonjama ca; y ndayté, Bëngbe Bëtsá nÿetscangbiama nts̈amo tmojamama yochjayana ora, cachëngbe ainaniñe tmojajuabó soyë́ngaca, cha echanjínÿanÿiye ndayá ts̈abá o ndoñe ts̈abá tmonjamama. - Chë ndoñe judiënga chca leyënga ndoñe quematábomna, pero chëngbe ainanents̈a juabnënga tojtsëtsëtsná ndayánaca jamana, y ndayá chamotsamama nts̈amo chë leyënguiñe tomandancá chënga tmojamëse, chënga jtsinÿanÿnayana ts̈abá imotáts̈ëmbo ndayá aíñe o ndoñe inétsamna jamama, masque leyënga ndoñe tmonduábomnëse, ndayá yojtsamna jamama chaúyanama. },s Chca endmëna, er Bëngbe Bëtsá ndoñe queonÿbatsma ents̈anga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama, nÿe nts̈amo chë leyiñe iuayancá tmojtsuenanama, sinó nts̈amo leyënguiñe iuayancá, ndayá jamama yojtsamncá tmojtsamëse. y+k Chë Moisesbe ley ndoñe monduábomnënga, bacna soye tmojamamna castigo mochántsebomna, masque leyënga ndoñe tmonduábomnëse, ndayá yojtsamna jamama chaúyanama; y chë Moisesbe leyënga imuabomnëngbiamna, bacna soye tmojamama, Bëngbe Bëtsá echanjayana chënga ndoñe ts̈abá tmonjama ca y castigo chamotsebomna ca, chë leyënguiñe iuayana soyë́ngaca. G* Er Bëngbe Bëtsabiama nÿetscanga cachcá monduámana. R) Pero chë te, Bëngbe Bëtsá echanjama, nts̈amo ts̈abá yomncá amëngna puerte uámanënga chamotsemnama, chëngbiama corente ts̈abá echanjóyebuambaye, y echanjama chënga cháftaca ts̈abá tempcá chamotsatsmënama; y chca echántsemna chë chcángbeñe judiënga imomnëngbiama natsana, pero ndoñe judiëngbiámnaca. ( Bëngbe Bëtsá echanjama, chca amëngna puerte chamosufrima y lastemcá chëngbiama chaotsemnama, er yapa tsets̈énana chëngbiama echanjë́ftsemna; chca echántsemna chë chcángbeñe judiënga imomnëngbiama natsana, y ndoñe judiëngbiámnaca. Z'-Inÿenga imoyena, nÿe cachëngbe juabnë́ngaca cachënga ts̈abá jtsomñama; y nts̈amo ndegombre ts̈abá yomncá tmojtsaboté, nts̈amo ndoñe ts̈abá yomncá jtsamama. Y Bëngbe Bëtsá chë te, ndoñe ts̈abá tmonjëftsobuachjanguamna puerte etonaná echanjayana nÿetsca tescama castigánënga jtsemnana chënga yojtsamna ca. 6&eNdëmuanÿenga nÿets tempo ts̈abá jtsamëse imoyena, y chca imonguá Bëngbe Bëtsá más uámanënga chauabiama, cha chëngbiama ts̈abá chaotsoyebuambná y ts̈abe vida jtsebomnama chaoma; chë te chëngbiama Bëngbe Bëtsá echanjama, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama. j%MChca, chë te, nts̈amo cada ona tojë́ftsemama, Bëngbe Bëtsábents̈ana echanjóyëngacñe. E$Er ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mátsbos̈e chacmotsësertánama, y bacna soyënga amama jtsajbanama ndoñe ques̈mátsbos̈e causa, s̈montsama más bëts castigo chas̈motsebomnama, chë ndayté Bëngbe Bëtsá nts̈amo ents̈anga tmojamcá ts̈abá o ndoñe ts̈abá bétsemnama yochjayana ora; chë te, Bëngbe Bëtsá echanjamánda chë ndoñe ts̈abe soye amënga bëts castigo chamotsebomnama, y chë ts̈abe soye amëngna, uacanana soye; y chca echanjama nts̈amo ndegombre yomncá, y echanjínÿanÿiye cha ts̈a tbojetna, ents̈anga ndoñe ts̈abá tmonjamama. #/Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbiama corente ts̈abe juabna endbomna; mora ndoñe quecmátacastigaye, y ts̈ëngaftangaftacna puerte uantado nÿe chca endétsemna. ¿Chama ts̈ëngaftanga cha s̈mojtsábotena? ¿Ndoñe s̈mondë́tats̈ëmbo Bëngbe Bëtsá chca corente jtsababuánÿeshanëse cmojtsë́nÿa, ts̈ëngaftanga juabna chas̈motrocama y chabe benache chas̈muishachama cha yobós̈eyeca? G"Y ts̈ëngaftanga, chë ínÿenga ndoñe ts̈abá montsama ca s̈mojtsichámënga, y cachca soyënga s̈mojtsama, ¿s̈mojatsjuabná Bëngbe Bëtsabe castigüents̈ana s̈mochjotsbocá ca? J! Bënga mondë́tats̈ëmbo, Bëngbe Bëtsá nts̈amo ndegombre yomncá inétsamama, chë chca amëngbiama ndoñe ts̈abá tmonjama ca y castigánënga jtsemnama yojtsamna ca cha tojayana ora.   Chcasna ts̈ëngaftanga, chë ínÿenga ndoñe ts̈abá montsama ca s̈mojtsichámënga, ndoñe ques̈mátobena jayanana ndáyeca chca cach ts̈ëngaftanga s̈mojama soyëngama. Ts̈ëngaftanga chca ínÿengbiama s̈mojtsichamo ora, jtsinÿanÿnayana cach ts̈ëngaftángnaca ndoñe ts̈abá s̈monjamama, y castigánënga jtsemnama cmontsamna, er ts̈ëngaftanga cachëngcá s̈mojtsiyena.    Y chënga corente mondë́tats̈ëmbo chca soyënga amëngbiama, Bëngbe Bëtsá chabe leyiñe tojayana jóbanama yojtsëmerecena ca; pero masque chca, chënga nÿets tempo chca jtsamana, y oyejuayënga jtsë́nÿayana ínÿenga cachcá tmojtsama ora.% EChënga ndoñe ntsebos̈ana chë ts̈abe soyëngama chaósertama, tondayama palabra ndbomnënga, ndocnábioye ntsebobonshánana y ndocnabiama ntjóngmiana. = uChënga ínÿengbiama podesca jtsóyebuambnayana, Bëngbe Bëtsá jtsáyayana, ínÿenga jtsóyanguayana, nÿe cachëngbe soyënga más iuámana ca jésejuabnayana, ts̈a jtsenábotamnayana, jésejuabnayana nts̈amo muanjobenaye más bacna soyënga jamana; chëngbe bëtsë́tsangbioye ndoñe ntsayaunanana. 0 [Chënga nÿetscna bacna soye jtsamana: ainaniñe nÿetscna bacna juabna jtsebomnana, nÿe cachëngbiama bëtscá soyënga jtsebomnama ts̈a jésebos̈ana, y ínÿengbioye nts̈ámnaca jáborlama jtsebos̈ana; chënga nÿe játsbos̈ana inÿa tojtsebomna soyënga jtsebomnama, ínÿenga jtsëbánayana. Mondmëna penzentserënga, ínÿenga áingñayënga, puerte bacna soyënga ínÿengbiama bos̈ënga, y uayátsenayënga. 5 eChënga ndoñe tmonjábos̈ena jtsiyenana jtsejuabnayëse, nts̈amo ents̈anga Bëngbe Bëtsabiama imotats̈ëmbcá ndegombre bétsemnama. Chíyeca Bëngbe Bëtsá cachcá tojónÿa, cachëngbe ndbémana juábnaca chamotsiyenama; y chca, chënga ba soyënga jtsamana, jamama ndoñe yontsamncá.  !Cachcá, boyabásenga tmojtsajbaná shembásengaftaca jtsamana nts̈amo ts̈abá yomncá; y ts̈a imojtsebos̈e inÿe boyabásengaftaca bacna soyënga jtsamama. Chënga chë inÿe boyabásengaftaca bacna soyënga imojtsama causa, entsamna jtsëuatjana, y chë soyëngama castigánënga mochántsemna, cachëngbe cuerpënguiñe jasúfriase, nts̈amo chëngbe bacna soyëngama yojtsëmerecencá. c AEnts̈anga chca ndoñe ts̈abá tmonjámayeca, Bëngbe Bëtsá cachcá tojónÿa, chënga ínÿengaftaca bacna soyënga jtsamama chamotsebos̈ama; chë soyëngamna jtsëuatjana chënga entsamna. Y chca, chë shembásengnaca tmojtsajbaná boyabásengaftaca jtsamana nts̈amo ts̈abá yomncá, inÿe shembásengaftaca bacna soyënga jtsamama. > wChënga chca jtsemnana, er ndoñe tmonjábos̈ena Bëngbe Bëtsabe ndegombre soyënguiñe jtsos̈buáchiyana, pero chë ndoñe ndegombre soyënguiñe cocayé jtsos̈buáchiyana; chënga jtsadoránana y jtseservénana, Bëngbe Bëtsá quem luarents̈e tojama soyënga; pero ndoñe ntsadoránana, ni ntseservénana cach Bëngbe Bëtsá, chë nÿetsca chë soyënga tojanmá. Ents̈anga nÿets tempo cha chamotsatschuaná. Chca chaotsemna. o YChíyeca, Bëngbe Bëtsá cachcá tojónÿa, cachëngbe ainaniñe puerte bacna juabnë́ngaca mandánënga chamotsiyenama, y chca, bacna soyë́ngnaca ínÿengaftaca imojtsama; chë soyëngamna jtsëuatjana chënga entsamna. $ CChënga ndoñe ntsadoránana Bëngbe Bëtsá, chë ndocna te yochjëftsobaná; chë cuenta, soyënga tmojobopormá mo ents̈angcá, y chëngna aíñe jóbanana; o soyënga shlofts̈ëngcá o bayëngcá, o osjojnayëngcá, y chënga diosënga imomna ca jtsejuabnayëse jtsadoránana. n WChënga jtsichámuana corente osertánënga imomna ca, pero ndegombrna juabna ndbomnënga mondmëna. # AChënga Bëngbe Bëtsabiama mondë́tats̈ëmbo, pero ndoñe ntsebos̈ana chábioye jadórana, “aca ndegombre Bëngbe Bëtsá condmëna ca” jtsichámëse, ni cha ntsatschuanayana. Pero, nts̈amo chënga tmojtsejuabnacá tondaye ntsámanana; ndoservena juabnë́ngaca y bacna juabnë́ngaca montsiyena, y chca, chënga montsiyena, jtsamëse nts̈amo cachëngbe juabnënga yomncá, mo ibetiñe cuaftsajncá. m UBëngbe Bëtsá quem luare tojanma orscana, ents̈anga mondetsobena botamana josértana, Bëngbe Bëtsabe obenana ndocna te yochjëftsopochócama y cha ndegombre Bëngbe Bëtsá yomnama. Chë soyënga Bëngbe Bëtsabiama ents̈anga quemuátobena jinÿana; nÿe jtsetats̈ëmbuamna aíñe. Ents̈anga mondobena chë soyënga Bëngbe Bëtsabiama jtsetats̈ëmbuana, cachá tojanma soyë́ngaca. Chcasna, chënga ndoñe quemátobena jayanana bacna soye tmojama, cha nduabuatma causa ca. [ 1Bëngbe Bëtsá echanjácastigaye, er nts̈amo ents̈anga imobencá Bëngbe Bëtsabiama jtsetats̈ëmbuama soye, chë́ngaftaca sempre endétsemna. Y chca endmëna, Bëngbe Bëtsá chë soye tojinÿanÿéyeca.  Bëngbe Bëtsá celocana tojinÿanÿé, chë uabouana castigo, ts̈a tbojetnama ents̈angbiama chaotsemnama, ainaniñe bacna juabnënga bomnëngbiama y chë bacna soyënga amëngbiama y ndëmuanÿengbiama, masque Bëngbe Bëtsabe ndegombre soyënga jtsotats̈ëmbñana, ts̈a bacna soyënga tmojtsama causa, ndoñe ntjalesénciana cachënga jtsiyenama nts̈amo ndegombre yomncá. > wEr chë ts̈abe noticiënga jtsinÿanÿnayana nts̈amo Bëngbe Bëtsá inétsama ents̈anga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama. Y ents̈anga chabe bominÿiñe ts̈ábenga jábiamana, chënga Jesucrístbeñe tmojtsos̈buáchema. Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá: “Nÿe ndabiama Bëngbe Bëtsá tojama chabe bominÿiñe ts̈abia chaotsemnama, cha Bëngbe Bëtsábeñe betsos̈buáchema, cha ndegombre chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida echántsebomna ca.” Bëngbe Bëtsabe delante nÿetscanga culpa bomnënga mondmëna N Ats̈e ndoñe quetsátëuatja chë ts̈abe noticiënga jtsabuayiynayama, er chë noticiënga jtsinÿanÿnayana Bëngbe Bëtsabe obenana; y chë obenánaca, nÿetscanga Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga jtsobenana atsebácanënga jtsemnama, natsana chë judiënga chca os̈buáchiyënga, pero chë ndoñe judië́ngnaca. I  Chíyeca ats̈e ts̈a së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga chë Romoca s̈moyenë́ngnaca chë ts̈abe noticiënga jábuayenama. Chë ts̈abe noticiënga Bëngbe Bëtsabe obenana jtsinÿanÿnayana r  _Ats̈e Jesucristbiama canÿe oservená sëndmëna, y chíyeca nÿetscángaftaca obligaciónaca së́ntsemna, chë pueblënguiñe oyenë́ngaftaca y bën tjoye oyenë́ngaftaca, chë uatsjinÿenë́ngaftaca y ndoñe chcangaftácnaca.    Y morna, Jesucrístbeyeca cats̈átanga, së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga chas̈motsetáts̈ëmbo ats̈e ba soye jama tijájuaboma, ts̈ëngaftanga jautsëtsayama, pero më́ntscoñama ndoñe tsjobenaye. Ats̈e së́ntsebos̈e ndayá chayobená jamana ínÿenga ts̈ëngaftangbioca Jesucrístbeñe chamotsos̈buáchema, nts̈amo ínÿengbeñe ndoñe judië́ngbeñe tonjopasacá. ?  y o más ts̈abá jayanamna, ts̈ëngaftanga y áts̈eftaca mochjenájabuache ainaniñe bëts añemo jtsebomnama, ts̈ëngaftanga y áts̈naca Jesucrístbeñe ts̈a imos̈buachéyeca. 8  k Er ats̈e ts̈a sënjésebos̈e ts̈ëngaftanga jánÿama, chca, ats̈e chayobená jamama chë Uámana Espíritbents̈ana yóbocana ts̈abe soyënga ts̈ëngaftanga chas̈motsebomnama; y chca, ts̈ëngaftanga ainaniñe bëts añemo chas̈motsebomnama, y Jesucrístbeñe corente chas̈motsos̈buáchema;   y mora Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, nÿa mora y cha tojtsebos̈ëse, chas̈olesenciá jama ts̈ëngaftanga jautsëtsayama. o Y Bëngbe Bëtsá, nda nÿets ainánaca sëndëservena, ts̈abe noticiënga chabe Uaquiñabiama abuayiynayiñe, endë́tats̈ëmbo ats̈e nÿets tempo Bëngbe Bëtsáftaca stsencuénta ora, ts̈ëngaftangbiama sëndétseimpadanama; q ]Jabojáts̈amna, Bëngbe Bëtsá, Jesucristbiajana s̈cuatschuá, cada ona ts̈ëngaftanguents̈abiama, er nÿets quem luariñe ents̈anga ts̈a monjesoyebuambná ts̈ëngaftanga Jesucrístbeñe bëtscá s̈mojtsos̈buáchema. M Ts̈ëngaftángnaca chë́ngbeñe s̈montsemna, ts̈ëngaftanga chë Romoca s̈moyenënga, ndëmuanÿenga Bëngbe Bëtsá tcmojáchembo Jesucrístbenga chas̈motsemnama. Ats̈e ts̈ëngaftangbiama sëntsabiamná, ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabe bonshánënga y chabe ents̈anga chas̈motsemnama chémbonënga. Ats̈e sëntsaimpadana Bëngbe Bëtsá Bëngbe Taitá y Bëngbe Utabná Jesucristo, chaboma ts̈ëngaftangbeñe ts̈abe bendicionënga chaotsemnama, y chaboma ts̈ëngaftanga ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama. Pablo ts̈a inabos̈e Roma bëts puebloye jama & GChábeyeca, Bëngbe Bëtsá ats̈e canÿe bëts soyama s̈ojanábuayana, Jesucristbe ichmoná jtsemnama, chabe soyëngama ents̈anga jábuayenama, y nÿets luarënguenache Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga chamotsemnama, y chca, nts̈amo cha yomandacá chënga chamotseyeunanama.  Chë ts̈abe noticiëngna, chabe Uaquiñá Bëngbe Utabná Jesucristbiama jtsóyebuambnayana. Ents̈á quetsomñecana, tojanonÿná canÿe rey Davídbents̈a ents̈ábents̈ana; pero chabe espíritu sempre uamanáyecna, Bëngbe Bëtsá chabe obenánaca ents̈anga tojaninÿanÿé Jesucristo chabe Uaquiñá bétsemnama. Cha chca tojaninÿanÿé chë Uaquiñá cháuatayenama cha tojanma ora. \ 3Ya bayté entsemna, Bëngbe Bëtsá chabe juabna oyebuambnayë́ngaftaca chë ts̈abe noticiënga ents̈anga tojanas̈ebuachená, y chënga chca tmojëftsanábema Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe. W +Ats̈e Pablo, Jesucristbe oservená, quem tsbuanácha sëntsabiamná. Bëngbe Bëtsá s̈onjanchembo Jesucristbe ichmoná jtsemnama, y s̈onjanbocacá chabe ts̈abe noticiëngama ents̈anga chayábuayenama. jMBëngbe Utabná Jesús chaoma ts̈abe bendicionënga ts̈ëngaftangbeñe chaotsemnama.T!Quem soyënga oyebuambnayá, chë lempe ndegombre echantsemnama tonjayaná, ats̈e, Jesús së́ntsichamo: “Aíñe, betsco chanjésabo ca.” Chca chaotsemna. ¡Cochjabo, Bëngbe Utabná Jesús! gGY nderado nda nts̈amo quem librë́s̈añe entsabemancá, chë ndegombre echanjopásama soyënguiñe ndayánaca tojajuaná, Bëngbe Bëtsá chábioye bochantsebojuána nts̈amo chabiama yomncá chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama betiyeshents̈ana y chë tsëm bëts pueblents̈ana, chë ndayama quem librë́s̈añe entsábemana. ~7Nÿetscanga nts̈amo quem librë́s̈añe entsabemancá, chë ndegombre echanjopásama chamojouenë́ngbioye s̈cuabuayená. Nderado nda chë soyëngama más chaojaboté, Bëngbe Bëtsá echanjama cha chaosufrí chë quem librë́s̈añe entsábemana pochócaye soyënga. C}Chë Uámana Espíritu y chë Oveshatembe shema bondbétsichamo: “¡Mabo ca!” Y nda chca chaojouená cháuayana: “¡Mabo ca!” Y mo nda ts̈a uajuendayana tojtsebomna, tojabo y bëtscá béjaye cuafjofs̈ecá, cachcá nda ts̈a tojtsebos̈e Jesusbe soyënga jtsebomnama, chábioye chaobeconá y cha echanjama chë soyënga cha chaotsebomnama y chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vídnaca, chca jtsebomnama tondaye ntsotjañcá. M|Chora Jesús cachiñe tonjánayana: “Ats̈e Jesús, ats̈be ángel tijichmó chë nts̈amo ats̈e sëntsejuabnacá ndayenache os̈buachiyëngcá enefjuanë́ngbioye lempe chámabuayenama. Ats̈e sëndmëna chë Rey Davídbents̈ana Ents̈á. Ats̈e sëndmëna mo chë bínÿanoye puerte bínÿnaye estrellcá ca.” \{1Pero ndoñe quemochatobenaye jamashjnana chë ba ndoñe ts̈abe juabnënga ainaniñe bomnënga, chë bocjuanënga, chë shembása o boyabásaftaca bacna soye amënga, chë ínÿenga obánayënga, chë soyënga adórayënga diosënga yomna ca jtsejuabnayëse, y nÿetscanga chë bostero soyënga ogusetánënga y chca jtsamëse oyenënga. z9Oyejuayënga chë bacna soyëngama perdonánënga imojtsemnënga, mo chënga chëngbe ents̈ayá botamana cuaftsaboshabecá. Chca chënga mochantsobena chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama uacanánana jashjáchama, mo chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama betiyeshents̈ana cuaftsesacá, y mochanjobenaye chë tsëm bëts puebloye bës̈ás̈ajana ts̈abá jamashjnama. (yI Ats̈e sëndmëna chë nÿetsca soyënga bojats̈ayá y pochocayá, chë natsaná y ustonoyá, chë ndábeyeca y ndabiama lempe yomna ca” —s̈onjaniyana. txa Chora Jesús cachiñe tonjánayana: “Mouena. Ats̈e quem luaroye betsco chanjésabo, y áts̈eftaca chanjiyëbo chë uacanana soye, y cada ona ts̈ëngaftanguents̈ábioye chanjoyiye ndayá tojamama nts̈amo tbojtsomerecencá. Gw Cachcá monÿá chë bacna ents̈á bacna soyënga chaotsama; chë puerte bacna soyënguiñe jtsiyenama bos̈á, cachca soyënga chaotsama; pero chë ts̈ábiana nts̈amo ts̈abá yomncá chaotsama, y chë Bëngbe Bëtsabe ents̈á, nÿets tempo nÿets ainánaca chábioye chabotseservena ca” —cha s̈onjaniyana. Xv) Chora mënts̈ánaca s̈onjaniyana: “Ndoñe mo iytëmencá catjáboshjona ndayá quem librë́s̈añe entsabemancá, chë ndegombre jochnënguama soyënga, er chca jopásama chë tempo ya entsobeco. u  Pero cha s̈onjaniyana: “Ndoñe, áts̈eftaca ndoñe chca mátamana, er ats̈e canÿe Bëngbe Bëtsabe oservená sëndmëna, nts̈amo aca condmëncá, y nts̈amo chë Crístbeyeca acbe cats̈átanga, chë Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga y nÿetscanga chë ndayá quem librë́s̈añe endayanama tmojóyeunanga mondmëncá. Aca cmontsemna Bëngbe Bëtsá jadórama ca.” LtAts̈e Juan, chë soyënga sënjanuena y sënjáninÿe. Y chca sënjanuena y sënjaninÿents̈ana, chë chca s̈onjaninÿinÿé ángelbe delante ats̈e sënjanoshaments̈é, cha jadórama. sChora Jesús tonjánayana: “Mouena. ¡Ats̈e cachiñe betsco chanjésabo! Oyejuayá nda quem buayenana soyënga, nts̈amo ndegombre jopásama, chë Bëngbe Bëtsabe juábnaca oyebuambana soye tojoyeuná, chë ndayama quem librë́s̈añe entsábemana ca.” dW~}}|{ozay|ywvtrqIp(o2ljmhgffee#d4c6bT`_m]\[ZYXWV^U`TiS PMKjIHGVErDC&B@?l=g<7Chë nÿe cachënga ts̈abá jtsomñama cachëngbe juabnë́ngaca imoyenënga, nÿe sempre jésejuabnayana bacna soyënga jtsamama, chca bacna juabnë́ngaca mandánënga; pero nts̈amo chë Uámana Espíritu ainaniñe iuamëndacá oyenëngna, sempre jésejuabnayana ts̈abe soyënga jamama, nts̈amo chë Uámana Espíritu yobos̈cá. =Bëngbe Bëtsá chca tojanma, bënga chë mora oyenënga jtsamëse nts̈amo chë Uámana Espíritu ainaniñe yomandacá y ndoñe nÿe nts̈amo bënga ents̈anga tmojtsebos̈cá, chamobenama ts̈abá jamana nts̈amo chë leyiñe yomandancá, nts̈amo s̈ojtsamncá. L<Bëngbe Bëtsá tojanma ndayá Moisesbe ley ndoñe tonjanobenacá, er ents̈anga mondoyena nÿe nts̈amo cachënga imobos̈cá, y nÿe cánÿenga ndoñe ntsobenana jamana nts̈amo tojtsamncá. Bëngbe Bëtsá tojánayana ents̈ángbeñe bacna juabnëngbe mando jtsepochócama ca, y chama chabe Uaquiñá tbojanichmó. Cha quem luaroye mo canÿe ents̈acá tojánabo, canÿe ainánaca, mo chë ents̈anga bacna soye amëngbe ainancá, pero ndocna te ni mo canÿe bacna soye ndoñe tonjë́ftsema; y tojánabo, chábeyeca ents̈anga bacna soyëngama perdonánënga chamotsemnama. 2;]Er, chë Uámana Espíritoftaca mandánënga mondmë́nayeca, Bëngbe Bëtsá s̈ojatsebacá, bënga chë bacna soye jamama juabnë́ngaca mandánënga ndë́tsemnama, y nÿetsca tescama castigánënga ndë́tsemnama, mo Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe nÿetsca tescama obanënga cuaftsemncá. Chë Uámana Espíritu jamana bënga ndegombre ts̈abe vida chamotsebomnama, cánÿiñe mo canÿacá Cristo Jesúseftaca jtsemnëse. >: wY chca, Bëngbe Bëtsá ndoñe ntjayanana, Cristo Jesúseftaca cánÿiñe mo canÿacá imomnënga, chëngbe bacna soyëngama nÿetsca tescama castigánënga jtsemnama yojtsamna ca. 9Nÿe Bëngbe Bëtsá endmëna nda yobena ats̈e jatsbocama, Bëngbe Utabná Jesucrístbeyeca. Chábioye chama mochtsatschuanaye. Ats̈be ainanoca ats̈e aíñe sëntsejuabná chë ley puerte ts̈abe soye yomna ca, y jobedésama së́ntsebos̈e; pero chë bacna soye jamama áts̈beñe yomna juabnë́ngaca, ats̈e bacna soyënga së́ntsama, nts̈amo chë juabnënga s̈ontsemandacá.#8?¡Ts̈a lastema ats̈biama! Chë bacna soye jamama juabnënga áts̈beñe entsemánda, y entsama ats̈e chas̈otsemna nÿetsca tescama castiganá jtsemnama, mo Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe nÿetsca tescama obaná cuaftsemncá. ¿Nda nanjobenaye chents̈ana ats̈e jatsbocama? 7Pero ats̈e sënjínÿena inÿe soye áts̈eftaca yojtsopasánama; chë bacna soye jamama ats̈be ainaniñe yomna juabnënga yojtsama ats̈e ndoñe ntjamama nts̈amo ats̈be juabnoca yomna mo ndegombre soycá, mo chë bacna soyë́ngaca mandaná cuaftsemncá. _67Ats̈be ainanoca puerte sëntsoyejuá, Bëngbe Bëtsábiocana yóbocana mandëngama. L5Chca, ats̈e tijátats̈ëmbona ndayá áts̈eftaca yojtsopasánana; masque, nts̈amo ts̈abá yomncá jamama stsebos̈e, bacna juabnënga sempre jtsemándayana ats̈e bacna soye chaimama. M4Chë ndayá ndoñe jamama sëntsebos̈cá stsamëse, chca jtsayanana, ats̈e ya ndoñe stsemna chë chca yojtsamá, sinó chë bacna soye jamama ats̈be ainaniñe yomna juabnënga chca yojtsama. 37Ats̈e ndoñe quetsátama chë ts̈abe soye ndayá jamama sëndbos̈cá, pero aíñe së́ntsama chë bacna soye ndayá jamama ndoñe sëndbos̈cá. O2Ats̈e sëndë́tats̈ëmbo, ats̈be ainaniñe tondaye yontsemna nts̈amo ts̈abá yomncá ats̈e jamama. Masque së́ntsebos̈e nts̈amo ts̈abá yomncá jamama, ndoñe quetsátobena chca jamama. !1;Chcasna, ats̈e ya ndoñe ntsemnana chë chca tojtsamá, ndayá chë bacna soye jamama ats̈be ainaniñe yomna juabnënga jtsamana ats̈e chca jamama. Y0+Pero chë ats̈be ainaniñe stsejuabná ndoñe ts̈abá tontsemna soye stsamëse, ndayama leyiñe iuayana ndoñe candmëna ntsamana ca, chca ats̈e jtsinÿanÿnayana chë ley ndegombre ts̈abe soye yomnama. 1/[Ndegombre ndoñe ques̈nátësertana nts̈amo sëntsamcá, er ndoñe ntsamana ndayá jamama stsebos̈cá, pero aíñe jtsamana ndayá jamama ndoñe s̈ontsogustancá. G.Bënga mondë́tats̈ëmbo chë ley Bëngbe Bëtsabe ley yomnama, pero ats̈na nÿe canÿe ents̈á sëndmëna, canÿa nÿets tempo nÿe bacna soyënga jamama juabnë́ngaca mandaná. G- Y asna, ¿quem ts̈abe soye tojanma ats̈e chas̈otsemna nÿetsca tescama castiganá jtsemnama, mo Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe nÿetsca tescama obaná cuaftsemncá? ¡Ndoñe, ndegombre ndoñe! Chë bacna soyënga jamama juabnënga ats̈e bomna causa, chca áts̈eftaca tonjanopasá. Chë ts̈abá yomna sóyeca, chë bacna soyënga jamama juabnënga tmonjanma ats̈e chas̈otsemna nÿetsca tescama castiganá jtsemnama. Chca chë juabnë́ngaca tonjanopasá, ents̈anga jobenayama jtsetats̈ëmbuama ndayá yomna bacna soye jamana; y chë mando, bacna soye jamama ndoñe yondmëna ca jtsichámuana causa, nÿetsca ents̈anga mondobena jinÿana canÿe bacna soye, mo canÿe puerte bëts bacna soycá. ,} Pero bënga mënts̈á mochjayana: chë leyna ts̈abe soye endmëna, er Bëngbe Bëtsábiocana tojanóbocna, y chë mandë́ngnaca Bëngbe Bëtsábiocana tojanóbocna ca; chiñe endayana ndayá ts̈abá yomna jamana y chca ts̈abá jtsemnana. +  Chë leyents̈a mandiñe inÿe soyënga ndoñe s̈onjétsemna jamama ca yojtsayánayeca, chë bacna soyënga jamama juabnënga áts̈beñe, s̈monjaningñé bacna soyënga jamama; y chë mando bétsemnama, chë bacna soyënga jamama juabnënga tmonjanma ats̈e chas̈otsemna nÿetsca tescama castiganá jtsemnama, mo Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe nÿetsca tescama obaná cuaftsemncá. 1*[ y chora ats̈e sënjántats̈ëmbona, chë causa s̈ojtsanmëna nÿetsca tescama castiganá jtsemnama, mo Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe nÿetsca tescama obaná cuaftsemncá. Bëngbe Bëtsá chë mando tojanma, ats̈e chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama chayobenama, chë ley jtseyeunanëse; pero ndoñe chiyatanobedecé causa, chë mando tonjanma ats̈e chas̈otsemna nÿetsca tescama castiganá jtsemnama. ) Canÿe tempo enjamna, chora ats̈e sënjaniyena leyëngama ntsetats̈ëmbcá, pero nts̈amo leyiñe iuayancá sënjanabuátmana ora, ndayá jamama ndoñe yonjamnama, ats̈e sënjanonts̈é chë bacna soyënga jamama juabnë́ngaca mandaná jtsemnama; _(7Pero bacna soyënga jamama juabnënga ats̈e bomna causa tonjanma, ats̈e puerte chaitsebos̈ama chë ndoñe s̈onjamna jtsebos̈ana soyënga; y chca chë juabnë́ngaca tonjanopasá, ats̈e chë leyënguiñe ndayá iuayanama jtsejuabnayëse. Er ndocna ley tondmëna ora, ents̈á ndoñe ntsetats̈ëmbuana ndayá yomna bacna soye jtsamana. }'sBáseftanga muanjayana cach ley bacna soye yomna ca; ndegombre, chë ley ndoñe chca quenátsmëna. Chë léyeca ats̈e ts̈abá sëndë́tats̈ëmbo ndayá yomna bacna soye jamana. Ats̈e ndocna te matijántats̈ëmbona ndayá yomna chë “ínÿabioye jtsánts̈abos̈ana”, “ínÿabioye ndoñe cattsants̈abos̈e ca” chë leyiñe ndoñe matmënjanábemëse. y&kPero mora Bëngbe Bëtsá s̈ojatsebacá chë léyeca ndëmandánënga chamotsemnama; chë ley tempo enjamna bëngbiama mo canÿe amëndayacá. Pero mora bënga chë leyama mo obanëngcá montsemna; chca, bënga ndoñe chamondëtsiyenama nts̈amo tempo enjamncá, chë uabemana leyë́ngaca mandánënga, y aíñe tsmëcá chamotsiyenama, nts̈amo chë Uámana Espíritu iuamcá bënga vida chamotsebomnama. Bacna soye jamama juabna tcojtsebomnëse, chë ley jamana ents̈á bacna soye chaomama %Bënga chë nÿe nts̈amo cabënga imnabos̈cá monjaniyena ora, chë ley enjanoservena bëngbe ainaniñe chamotsebomnama bacna soyënga jamama puerte bëts juabnënga, nÿe bënga ts̈abá jtsomñama. Ba bacna soyënga tmonjanma, y chë causa bënga s̈onjánamna nÿetsca tescama castigánënga jtsemnama, mo Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe nÿetsca tescama obanënga cuaftsemncá. 2$]Ts̈ëngaftanga chë os̈buachiyëngaftácnaca cachcá endmëna; ya ndoñe más chë léyeca mandánënga ques̈mátsmëna, er Cristo tojanóbana ora s̈mojánbocna, mo chë soyëngama obanënga cuafjoquedangcá, ínÿabe ents̈anga jtsemnama, Crístbenga, ndabiama Bëngbe Bëtsá tojanma cháuatayenama; y chca jtsemnëse, bënga bëtscá soyënga nts̈amo ts̈abá yomncá chamotsamama, Bëngbe Bëtsá jasérviama. (#IY chca, chë shema inÿe boyabásaftaca chabe boyábioye tbojaingñé, chë boyá cabá vida totsóbomñe ora, chë shemna jtsabáinana chabe boyábioye ínÿaftaca ingñayá ca. Pero chabe boyá tojtsóbanëse, chë leyiñe endayana chë shemna canÿa jtoquédana, chë boyabiama ndëmandaná ca, y cha jtsobenana ínÿaftaca jtobouamayana; y chca tojama ora, boyábioye ínÿaftaca íngñayana ndoñe ntsemnana. "Chcasna, canÿe bouamna shembása, nts̈amo chë leyiñe endayancá bontsemna chabe boyáftaca jëftsemnana, chë boyá tuainëntscuana; pero chë boyá tojtsóbanësna, chë leyiñe endayana, chë shemna canÿa jtoquédana, chë boyabiama ndëmandaná ca. #! AJesucrístbeyeca cats̈átanga, ts̈ëngaftanga s̈motáts̈ëmbo nts̈amo chë leyënga ents̈angbiama inétsemnama; ts̈ëngaftanga s̈motáts̈ëmbo, nts̈amo chë leyiñe tojtsayancá canÿe ents̈á chaotsamamna, nÿe chë ents̈á tojtsainëntscuana chábioye jtsemándayana. y kBacna soyënga tcojtsaments̈ana jóbocnana ents̈á nÿetsca tescama castiganá chaotsemnama, mo Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe nÿetsca tescama obanënga cuaftsemncá; pero, Bëngbe Bëtsá s̈ojtsats̈atná soyënguents̈ana, jóbocnana chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnana, Cristo Jesús Bëngbe Utabnáftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse.mSPero mora, ndoñe ques̈mátsmëna bacna soyënga jamama juabnë́ngaca mandánënga, y mora bëtscá s̈mojtsents̈ena Bëngbe Bëtsá jtseyeunanana y jtseservénana. Chca jtsamana, ts̈ëngaftangbiama puerte ts̈abá entsemna, er chca, Bëngbe Bëtsabe ents̈anga s̈mochántsemna, y cabana, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida s̈mochántsebomna. >u¿Ndaye ts̈abe soye ts̈ëngaftanga s̈mojosháchiñe chë tempo s̈mojánama soyënga amiñe? Tondaye; y mora chë soyëngama s̈mojtsëuatja. Chca soyënga tcojaments̈ana jóbocnana, ents̈á nÿetsca tescama castiganá chaotsemnama, mo Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe nÿetsca tescama obaná cuaftsemncá. \1Ts̈ëngaftanga, cabá bacna soyënga jamama juabnë́ngaca mandánënga s̈monjamna ora, ts̈ëngaftanga ndoñe obligaciónaca ques̈mënjatsmëna nts̈amo Bëngbe Bëtsabiama ts̈abá yomncá játamama. T!Muents̈e sënjoyebuambá nts̈amo ents̈anga mondbetsichamcá, er ts̈ëngaftanga ndoñe corente juabna ques̈mátsbomna toto palabrënga chacmósertama. Tempo, ts̈ëngaftanga s̈monjanamana jalesénciana, lempe nts̈amo s̈mojamncá mandánënga jtsemnama, bacna soyënga shembásaftaca o boyabásaftaca jamama juabnë́ngaca, y nÿe ndaye bacna soyënga jamama juabnë́ngaca. Cachcá, mora ts̈ëngaftanga cmontsamna jalesénciana ts̈ëngaftanga chas̈motsemnama juabnë́ngaca mandánënga ts̈abe soyënga jtsamama, chca, ndegombre Bëngbe Bëtsabe ents̈anga chas̈motsemnama. PBëngbe Bëtsá ts̈ëngaftanga cmojatsebacá, bacna soyë́ngaca ndëmandánënga chas̈motsemnama, y morna mo Bëngbe Bëtsabiama oservenëngcá s̈mojábocna, nts̈amo ts̈abá yomncá jtsamama. &EPero s̈ontsamna Bëngbe Bëtsá jtsatschuanayana, er tempo ts̈ëngaftanga mo nÿe ínÿabiama oservenëngcá s̈mojamna, bacna soyënga jamama juabnë́ngaca mandánënga; pero mora nÿets ainánaca s̈mojoyeuná, nts̈amo chë tcmojanabuatambá soyënguiñe s̈mojoyëngacñëcá. %CTs̈ëngaftanga ts̈abá s̈mondë́tats̈ëmbo, ínÿabe cucuats̈iñe mo nÿets tempo nÿe ínÿabiama oservenëngcá s̈mojoquedá ora, cha jtsobedecénama, ndegombre ts̈ëngaftanga chë nduiñbiama nÿets tempo oservénënga jtsemnana. Chcasna, cachcá jtsemnana, chë ts̈ëngaftanga s̈mojabocacá bacna soyë́ngaca mandánënga jtsemnama, y chca jtsemnana mo Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈ëngaftanga nÿetsca tescama obanënga cuaftsemncá, o Bëngbe Bëtsá jtsobedecénama, y chca, chabe bominÿiñe ts̈ábenga jabocanana. dAY asna, ¿bënga imojtsobena bacna soyënga jamana, chë leyiñe iuayana soyë́ngaca ndëmandánënga imomnama, y Bëngbe Bëtsá bëngbiama ts̈abá jtsejuabnayëse bënga imoyenama? ¡Ndoñe, ndegombre ndoñe! 3_Ndoñe quecmátamna bacna soyë́ngaca mandánënga jtsemnana, er ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mátiyena leyiñe iuayana soyë́ngaca mandánënga, y s̈mondoyena Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangbiama ts̈abá jtsejuabnayëse. Os̈buachiyá obligaciónaca jtsemnana nts̈amo ts̈abá yomncá jamama ta Ts̈ëngaftanga ndoñe quecmátamna jalesénciana ndaye ts̈ëngaftangbe cuerpents̈a soye, bacna soyënga jamama chaoservema. Chamna, ts̈ëngaftanga cmontsamna Bëngbe Bëtsá jauyanana, lempe nts̈amo ts̈ëngaftanga s̈momncá, cha jasérviama chaotsemna ca, ts̈ëngaftanga chë s̈momna mo ya ndoñe más obanëngcá Bëngbe Bëtsabiama, y tojanma ts̈abe vida chas̈motsebomnama; y jauyanana nÿetsca ts̈ëngaftangbe cuerpents̈a soyëngna Bëngbe Bëtsá jasérviama yojtsemna ca. 5 Ts̈ëngaftanga cmontsamna, chë bacna soyënga jamama ainanents̈e s̈mobomna juabnë́ngaca ndoñe más mandánënga ntsemnana, chca, ts̈ëngaftanga ndoñe chas̈mondë́tsamama juabnë́ngaca nÿe cach ts̈ëngaftanga, ts̈ëngaftangbe cuerpiñe ts̈abá jtsomñama. 1 Cachcá, ts̈ëngaftanga cmontsamna jtsejuabnayana, chë ya ndoñe más bacna soyë́ngaca mandánënga s̈mojtsemnama, pero vida s̈mobomna lempe jtsamëse Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftangaftaca oyejuayá chaotsemnama, Cristo Jesúseftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse. hI Cha tojanóbana, y chë bacna soye jamama juabnënga ndocna te ntjobenayana chábioye jamándana, y ínÿenga ndoñe imontsobena nts̈amo cha jabórlana; y nts̈amo mora cha yoyencá, Bëngbe Bëtsá jtseservénama yomna. 5c Bënga mondë́tats̈ëmbo Cristo cháuatayenama y ndocna te cha cachiñe jatóbanama Bëngbe Bëtsá tojanmama; y ndocna obenana queochatsma cha cachiñe chauatóbanama. Er Cristo tojanóbana ora, mo bë́ngnaca cháftaca cuafjobancá endmë́nayeca, cháftaca jtsiyenámnaca bënga montsos̈buaché. iKEr canÿe ents̈á tojóbana ora, chë bacna soyënga chábioye ya ndoñe más ntsemándayana. {Y bënga mondë́tats̈ëmbo, chë nts̈amo bëngbe vida enjamncá, bacna juabnë́ngaca mandánënga, Jesucrístbeñe cabá ntsos̈buáchiye ora, mora ya ndoñe chca yontsemnama; y chca entsemna mo chë tempsca vida chaóbanama cuafjamcá, Cristo tmojancrucificá ora. Chca yojamna, Bëngbe Bëtsá jobenayama chë bacna soyënga jamama bëngbe juabnënga jtsepochócama; y chca, ya ndoñe más chë bacna soyë́ngaca mandánënga chamondë́tsemnama, mo nÿets tempo nÿe ínÿabiama oservenëngcá. RBënga Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá jtsemnëse, cha tojanóbana ora mo bë́ngnaca cháftaca cuafjobancá enjámnayeca, ndegombre bënga cánÿiñe mo canÿacá cháftaca mochántsemna, bënga cachiñe vida nÿetsca tescama chamotsatsbomnama Bëngbe Bëtsá jtsamëse, nts̈amo Cristo cháuatayenama cha tojanmcá. < qBënga uabáinënga tmonjanoquedá ora, enjamna mo bë́ngnaca cháftaca cuafjobancá, y cháftaca uatabuantsanëngcá. Chca yojamna, bënga chamotsobenama mo tsëm ents̈angcá jtsiyenama, nts̈amo Crístoftaca tojanopasacá, cha cháuatayenama Bëngbe Bëtsá tojanma ora, chabe puerte bëts obenánaca. 9Er ndegombre ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, bënga uabáinënga tmojanoquedá ora, tmonjaninÿanÿé bënga Cristo Jesúseftaca cánÿiñe mo canÿacá bétsemnama; y bënga uabáinënga tmonjanoquedá ora, enjamna mo bënga cuafjobancá, nts̈amo Cristo tojanobancá. g G¡Ndoñe, ndegombre ndoñe! Tempo bënga monjaniyena bacna soyënga jamama juabnë́ngaca mandánënga, pero mora bënga montsobena jtsiyenana chë juabnënga tondaye bë́ngbioye ntsamcá, y chca, bënga montsobena mo obanëngcá chë soyëngama jtsemnana; y as, ¿ndáyeca bënga muatjátsjuabnaye nts̈amo ndoñe ts̈abá tontsemncá jatiyenana? ]  5Y asna, ¿nts̈amo mochjayana? ¿S̈ojtsamna jtsiyenana sempre bacna soyënga jtsamëse, chca, Bëngbe Bëtsá s̈uababuánÿeshanama más chas̈otsinÿanÿnama, cha más bacna soyënga bënga jtsaperdónayëse? ` 9Chcasna, mora mochjayana, ents̈anga bacna soyë́ngaca puerte mandánënga imojamna, y chca, nÿetscanga jóbanama yojamna ca. Pero mora, ya ndoñe chca quenátsmëna, er Bëngbe Bëtsá tojama ents̈anga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama, Bëngbe Utabná Jesucrístbeyeca chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsebomnama; chíyeca mora bënga montsobena jtsiyenama, Bëngbe Bëtsá s̈ojats̈atá ts̈abe soyënga lempe bë́ngaftaca jtsemnëse.%CChë ley ents̈angbe cucuats̈iñe tmojanáboshjona, jinÿanÿiyama nts̈amo ndegombre yomna bacna soyënga jtsamana; pero ents̈anga más bacna soyënga imojtsama ora, Bëngbe Bëtsá cabá más chëngbe ts̈abiama yojtsanjuabnaye y más ts̈abe soyënga chëngbiama yojtsama. QY nts̈amo Bëngbe Bëtsá tbojanmandacá ndoñe chaondëmama canÿe ents̈á tojanma causa, nÿetsca ents̈anga bacna soye amënga tmojanobiama; cachcá, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tbojanmandacá canÿe ents̈á, Jesucristo, tojánmayeca, Bëngbe Bëtsá tojanma bëtscá ents̈anga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama. Y chca, nts̈amo canÿe ents̈á, Adán, canÿe bacna soye tojanmama, Bëngbe Bëtsá tojánayana nÿetscanga bacna soye tmojanma y castigánënga chamotsemna ca; cachcá nts̈amo canÿe ents̈á, Cristo, puerte ts̈abe soye tojánmayeca, Bëngbe Bëtsá jayanana nÿetscanga imojtsobena chabe bominÿiñe ts̈ábenga jtsemnama y chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama ca. #?Ndegombre endmëna, canÿe ents̈á bacna soye tojanma causa, nÿetsca ents̈anga jóbanama yojtsamna. Pero puerte más, canÿe ents̈á Jesucristo tojanma. Ndëmuanÿengbiama Bëngbe Bëtsá tojama bëtscá ts̈abe soyënga chamotsebomnama, ndëmuanÿengbiama Bëngbe Bëtsá tojama chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama, y Bëngbe Bëtsábiocana chca tmojóyëngacñënga, chënga nÿetscanga mochantsiyena bacna soyënga jtseyë́njanayëse y nÿetsca tescama mo bëtsëtsangcá; y chca echántsemna ndayá Cristo tojánmayeca. ~uChë ba ents̈anga bëtscá ts̈abe soyënga chamotsebomnama Bëngbe Bëtsá tojaments̈ana endóbocana soye, puerte inÿets̈á comna, chë ents̈á Adán, canÿe bacna soye tojanments̈ana tojanóbocna soyama. Adán bacna soye tojanments̈ana, Bëngbe Bëtsá tojánayana chana bacna soye tojanma y castigo jtsebomnama ibojtsemna ca, y nÿetsca ents̈ángnaca chë causa; pero masque nÿetscanga bacna soyënga tmojama, Bëngbe Bëtsá ents̈angbe ts̈abiama ndoñe bëndëtsebnatjë́mbayeyeca, tojanma ents̈anga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama y chë bacna soyëngama castigánënga ndoñe chamondë́tsemnama. r]Pero nts̈amo chë útata tbojanmcá ndoñe cachca soye quenátsmëna; er Bëngbe Bëtsá ents̈angbe ts̈abiama jtsejuabnayëse ts̈abe soyënga chëngbiama tojanma ora, ndoñe yonjamna mo nts̈amo Bëngbe Bëtsá tbojanmandacá ndoñe chaondëmama Adán tojanma orcá. Ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo, nÿe canÿe ents̈á canÿe bacna soye tojanma causa, cha tojanma nÿetsca ents̈anga jóbanama chaotsamnama, pero Bëngbe Bëtsá ents̈angbe ts̈abiama yojuabnáyeca, más bëts soyënga jamana, chë Adanbe bacna soye ents̈angbiama bacna soyënga tojanmama. Chca, Bëngbe Bëtsá tojanma ba ents̈anga bëtscá ts̈abe soyënga chamotsebomnama; y chca tojama, nÿe canÿe ents̈á, Jesucristo, ts̈abe soyënga tojánmayeca. \1Nÿetsca ents̈anga, Adánbents̈ana Moisésbentscoñe, nÿetscanga yojánamna jóbanama, nts̈amo cach Adán tojanmcá ndoñe tmonjanmë́ngnaca, nts̈amo cha ndoñe chaondëmama Bëngbe Bëtsá tbojanmandacá cha tojanma ora. Y Adánbeñe ents̈anga mondobena jinÿama, nts̈amo chë jabama ibojamná canÿe soyënguiñe yochtsanmëna. s_ Bëngbe Bëtsá Moisésbioye chë leyënga cabá nduánts̈aboshjona ora, ents̈anga quem luarents̈e bacna soyënga tmojanma. Pero ndocna ley tontsemna ora, Bëngbe Bëtsá ndoñe ntjatonÿayana ents̈anga bacna soyënga tmojamama. zm Canÿe ents̈á bacna soye tojanma causa, nÿetsca ents̈anga bacna soyënga amënga tmojábocana; y cha tojanóbana, bacna soyënga tojanma causa. Y chca, nÿetsca ents̈anga entsamna jóbanama, er nÿetscanga bacna soyënga tmojama. 3 Y ndoñe nÿe chca, ndayá bënga cháftaca puerte oyejuayënga chamotsemnámnaca Bëngbe Bëtsá jamana, ndayá Bëngbe Utabná Jesucristo bëngbiama tojánmayeca. Y mora, chábeyeca Bëngbe Bëtsá tojama bënga cháftaca tempcá ts̈abá chamotsatsmënama. Adán y Cristo )~K Bënga tempo Bëngbe Bëtsá imojanáya; pero cha tojanma bënga cháftaca tempcá ts̈abá chamotsatsmënama, chabe Uaquiñá tojanóbanayeca. Y mora, bënga natjë́mbana cháftaca chamotsemnama ya tojama ora, ndegombre atsebácanënga mochántsemna, chabe Uaquiñá ainá yómnayeca. A}{ Cristo, chabe buiñe juabuáshanëse bëngbiama tojanóbanayeca, Bëngbe Bëtsá tojanma bënga chabe bominÿiñe ts̈ábenga jtsemnama. Y chca endmë́nayeca, ndegombre Cristo s̈ochanjátsebacaye, ents̈anga ndoñe ts̈abá tmonjama ca y castigo chëngbiama chaotsemna ca Bëngbe Bëtsá chaojayana ora. *|MPero Bëngbe Bëtsá bënga s̈ojanÿanÿé ts̈a s̈uababuánÿeshanama, er bënga cabá bacna soyënga ntsamcá imojoyena ora, Cristo bëngbiama tojanóbana. '{GNdoñe paselo quenátsmëna jajuaboyana, ndáyeca canÿa nantseprontana jóbanama canÿa nts̈amo chë leyiñe yomandancá jamama tojtsamanabiama; pero, canÿa bëtscá jtsababuánÿeshanëse ts̈abe soyënga ínÿengbiama tojtsamabiama, nderádose chabiama jóbanama cuantseprontana. \z1Tempo bënga tondaye chemuatanobená jamana Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈ábenga jtsemnama, y chora Cristo tojanóbana bënga chë bacna soyënga tmojamëngbe ts̈abiama, nÿa chama tempo yojamna ora. =ysBënga chca tmojtsobátmanëse, ndocna te nÿe bonamente quemochatobátmana, er Bëngbe Bëtsá s̈ojinÿanÿé ts̈a bëtscá cha s̈uababuánÿeshanama. Bëngbe Bëtsá chca tojama chë Uámana Espíritbeyeca, y cha endmëna nda Bëngbe Bëtsá tbojanichmó bëngbe ainaniñe chaotsemnama jtsemándayama. ~xuBënga padecena soyënguiñe tmojtsemna ora, más ts̈abá uantadënga jtsemnama mondobénayeca, Bëngbe Bëtsá oyejuayá bë́ngaftaca jtsemnana, padecena soyënguents̈ana ndegombre ts̈abá tmojachnëngo ora. Bëngbe Bëtsá oyejuayá bë́ngaftaca chaotsemnama bënga tmojama ora, bënga jtsobenana más jtsobátmanana, nts̈amo s̈ojas̈ebuachenacá cha yochjamama. Uw#Y ndoñe nÿe chama bënga oyejuayënga jésemnana, ndayá bënga tmojtsesufrina y padecena soyënguiñe tmojtsajna órnaca. Chca mondbama, er bënga mondë́tats̈ëmbo bënga tmojtsesufrina orna, bënga juatsjínÿana nts̈amo uantadënga jtsemnama padecena soyënguiñe tmojtsemna ora, Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse. v Bënga Crístbeñe mondos̈buáchema, cha tojama bënga chamotsetats̈ëmbuama Bëngbe Bëtsá ts̈a ts̈abia yomnama, y Bëngbe Bëtsábiocana ts̈abe soyënga jtsebomnëse mora chamotsiyenama. Bënga ts̈a oyejuayënga jésemnana, er Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse mondobátmana cha puerte uámanënga y bëtsë́tsanga s̈ochjábiamama, bats̈á nts̈amo cachá yomncá. ^u 7Er Bëngbe Bëtsá tojama bënga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama, bënga chábeñe imos̈buachéyeca; mora tempcá ts̈abá Bëngbe Bëtsáftaca bënga montsatsmëna, Bëngbe Utabná Jesucrístbeyeca. ztmBëngbe Bëtsá tojanalesenciá ents̈anga Jesús chamóbama, bënga bacna soyënga tmojanma causa, y Bëngbe Bëtsá tojanma cha cháuatayenama. Bëngbe Bëtsá chca tojanma jobenayama, bënga chabe bominÿiñe ts̈ábenga jábiamama.ksOndayá bëngbiámnaca, ndëmuanÿengbiama Bëngbe Bëtsá yochjayana chabe bominÿiñe ts̈ábenga imomna ca, bënga Bëngbe Bëtsábeñe imos̈buachéyeca; Bëngbe Bëtsá, nda tojanma Bëngbe Utabná Jesús cháuatayenama. rPero, chabe bominÿiñe ts̈abia yojamna ca Bëngbe Bëtsá tojánayana ora, ndoñe nÿe Abrahambiama chca ntsóyebuambnayana; [q/Chíyeca, Bëngbe Bëtsá tojánayana cha chabe bominÿiñe ts̈abia yojamna ca. |pqer cha ts̈abá inatáts̈ëmbo, nts̈amo tbojans̈buachenacá jamama, ndegombre Bëngbe Bëtsá obená inamnama. o5Abraham ndocna te tonjanajbaná Bëngbe Bëtsábeñe os̈buáchiyana, y ni mo canÿe ndoñe yonjanjuaboye chë nts̈amo Bëngbe Bëtsá tbojans̈buachenacá ndoñe joparéjana ca; sinó más corente chábeñe yojtsanos̈buaché, y chca Bëngbe Bëtsábioye ibojtsatschuanaye, n7Abraham yojanobatmanëntscuana, cha puerte chábeñe yojtsanos̈buaché, nts̈amo tbojans̈buachenacá jóyëngacñama, masque Abraham yojtsonÿaye ya bëtsanánëjema yojtsemnama, er ya mo patse uata yojtsebomna, y chabe shema, Sara, ndoñe yonjobena s̈es̈onga jtsabamnama. mAbraham Bëngbe Bëtsábeñe yojtsos̈buáchiye y yojtsobatmana nts̈amo tbojans̈buachenacá chaotsemnama, masque ents̈abe juabniñe ndoñe chca ntjátsjuabnayana; y chca, cabana cha tojánashjache jtsemnana “ba luariñe ents̈angbe taitá”, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tbojaniyancá: “Acbents̈ana ents̈anga ts̈a mallajta mochántsemna, ndocná queochatobenaye jacúntana ca”. l'Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá, Bëngbe Bëtsá Abrahámbioye ibojtsatsëtsnaye ora: “Ats̈e sënjama aca ba luariñe ents̈angbiama ats̈be bominÿiñe taitá chacotsemnama ca.” Chë nts̈amo tojanas̈ebuachenacá ndegombre ts̈abe soye endmëna, er Bëngbe Bëtsá chca Abrahambiama yojanjuabná; y Bëngbe Bëtsá endmëna ndábeñe Abraham yojtsanos̈buaché, y nda inétsama ents̈anga chámuatayenama, y nda inamánda y ents̈anga jobenayana jinÿama ndayá ndocna te tmonjaninÿcá. &kEY chca, Bëngbe Bëtsá Abrahámbioye tbojans̈buachená, cha yojtsanos̈buachéyeca, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanas̈ebuachenacá, ndegombre chaotsemnama chë Bëngbe Bëtsábeñe imos̈buáchema mo Abrahámbents̈ana ents̈angcá imomnëngbiama; y Bëngbe Bëtsá chca tojanas̈ebuachená, cha chëngbe ts̈abiama iuantjés̈nayeca. Chë mo Abrahámbents̈ana ents̈angcá imomnë́ngbeñe, ndoñe quemnatsmëna nÿe chë nts̈amo ley yomandacá imnétsamënga, sinó nÿetscanga chë nts̈amo Abraham tojanos̈buachecá Bëngbe Bëtsábeñe imos̈buachéngnaca. Y Abraham nÿetscanga bëngbiama, Bëngbe Bëtsábeñe os̈buáchiyënga, mo taitacá endmëna. rj]Chë ley juabocnana, Bëngbe Bëtsá puerte etonaná ents̈anga cháuacastigama, chënga nts̈amo chiñe iuayancá ndoñe tmontsamama; pero ndocna mandënga tontsemnëse, ndocná ntsobenana chë ndoñe tontsayancá ndoñe ntjamana. i3Pero, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanas̈ebuachenacá, bënga nts̈amo chë leyiñe yomandancá tmojtsamëngbiama yojtsemna ca tmojayanëse, Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyana tondayama nantsoservena, y nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanas̈ebuachenacá tondaye ntsámanana. nhU Bëngbe Bëtsá tojanas̈ebuachená Abrahambiama y chábents̈ana ents̈angbiama, quem luare chëngbiama yochjë́ftsemna ca. Y chca tojanas̈ebuachená, ndoñe Abraham nts̈amo leyiñe yomandancá betsobedecénama, sinó cha Bëngbe Bëtsábeñe yojtsanos̈buáchema, y chíyeca Bëngbe Bëtsá tojánayana cha chabe bominÿiñe ts̈abia yojamna ca. Zg- Y Abrahámnaca endmëna mo chë taitacá, chë más delicadents̈e base bobachtema të́ts̈enënga imomnëngbiama, pero aíñe Bëngbe Bëtsábeñe corente jtsos̈buáchiyëse imoyenëngbiama, cachcá nts̈amo bëngbe bëts taitá Abraham Bëngbe Bëtsábeñe yojtsos̈buachecá. Y cha cabá chë más delicadents̈e base bobachtema ntsetë́ts̈ena ora, ya chca yojtsos̈buáchiye. Jtsos̈buáchiyëse, nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojas̈ebuachenacá jóshjanguana @fy Y cabá chents̈ana, Abraham base bobachtema chë más delicadents̈e tëts̈ená yojtsemna; y chca yojamna jinÿanÿiyama, Bëngbe Bëtsá tempo ya chabiama tojánayana cha chabe bominÿiñe ts̈abia yojamna ca, cha Bëngbe Bëtsábeñe yojtsos̈buáchema. Lempe chca tojanopasá, jinÿanÿiyama Abraham mo taitacá yomnama Bëngbe Bëtsábeñe imos̈buachéngbiama, masque ndoñe base bobachtema chë más delicadents̈e të́ts̈enënga mondmëna. Y cachcá Bëngbe Bëtsá chë os̈buáchiyëngbiama tojánayana, chënga chabe bominÿiñe ts̈ábenga imomna ca. [e/ Y ¿ntseco chca tojanopasá? ¿Abraham ya chë más delicadents̈e base bobachtema tëts̈ená yojtsemna ora, o cabá ndoñe chca yontsemna ora? Ndegombre, Abraham cabá ndoñe chca tëts̈ená yontsemna ora. Cd ¿David tojánayana nÿe chë más delicadents̈e base bobachtema të́ts̈enënga imomnëngbiama oyejuayana yomna ca? Ndoñe; ndoñe chca mondmënëngbiámnaca. Y muents̈e tmonjayana, Abraham Bëngbe Bëtsábeñe yojtsos̈buachéyeca, Bëngbe Bëtsá tojánayana cha chabe bominÿiñe ts̈abia yojamna ca. vce¡Puerte oyejuayá jtsemnana chë Bëngbe Bëtsá mo ndoñe bacna soye cuafjama cuenta tbojtsonÿá cha ca! ab;Chabe librë́s̈añe mënts̈á tojanábema:¡Ts̈a oyejuayënga jtsemnana chë Bëngbe Bëtsá chëngbe bacna soyënga tojáperdonanga,
chë Bëngbe Bëtsá chëngbe bacna soyënga tojabuajuánanga! a Rey David cachcá chabe librë́s̈añe tojánayana, chë ndabiama Bëngbe Bëtsá jayanana chabe bominÿiñe ts̈abia chaotsemna ca, masque chabiama chca cháuayanama tondaye tonjamëse. David chca ents̈abiama tojánayana, cha puerte echantsoyejuaye ca. g`GEr menójuabonga, nda tondaye tontsama Bëngbe Bëtsá cháuayanama cha chabe bominÿiñe ts̈abia yomna ca, pero aíñe tojtsos̈buaché Bëngbe Bëtsábeñe, nda endbáyana chë bacna soye tmojamënga mora mo ndoñe chca cuafjamcá chamotsemna ca, chabiama Bëngbe Bëtsá echanjama chabe bominÿiñe ts̈abia chaotsemnama, chabe os̈buáchiyama. D_Canÿe ents̈á trabajayá, crocénana josháchiñana ndayá tojamama, pero chë crocénana ndoñe nÿe ts̈etánana ntsemnana, sinó chana jtsemnana nts̈amo cha tojtsomerecencá. W^'er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Abraham, Bëngbe Bëtsábeñe yojtsos̈buáchiye, y chíyeca Bëngbe Bëtsá tonjánayana cha chabe bominÿiñe ts̈abia yojamna ca.” V]%Abraham chabe bominÿiñe ts̈abia chaotsemnama, ndayá cha tojanmama Bëngbe Bëtsá matënjanmëse, cha matënjanobená ents̈ángbeñe ndayama jtsenábotamnayana, pero Bëngbe Bëtsabe delante ndoñe; %\ EMorna Abrahambiama mochjóyebuambaye, bëngbe tempsca bëts taitá, y mochjinÿe ndayá tojánatsjinÿe Bëngbe Bëtsábeñe os̈buáchiyana bomnents̈ana. k~r|{z)y;wwduu7svrqoqn@ljihfedcba``^o\[[YWVUTRQzPONrMMJJ-IHH]G@FEDCA@@>=<;9886A44310/:--Y+*))(C'&%$$"U,>qFI _ !  S|a*; Er Bëngbe Bëtsá, chë Jesucrístbeñe ndoñe montsanos̈buaché judiënga, ndoñe tonjanaperdoná, y chënga chabe ents̈anga bétsemnamna, monjamna mo cach betiyents̈a buacuafjëngcá; ts̈ëngaftanga, chë mo betiyiñe jena buacuafjëngcá s̈momnënga, cha cach ndoñe quecmochátaperdonaye, chábeñe os̈buáchiyana s̈mojtsajbanase. [)/ Ndegombre, chënga Jesucrístbeñe ndoñe montsanos̈buaché causa, mo buacuetëts̈enëfjëngcá tmonjanoquedá, pero Jesucrístbeñe s̈mojtsos̈buáchema, ts̈ëngaftanga s̈mojoquedá Bëngbe Bëtsábents̈ana ts̈abe bendicionënga jtsoyëngacañcá. Chcasna, chama ndoñe s̈mattsenábotamnaye; más ts̈abana cuedado jtsebomnana. ;(o Pero ts̈ëngaftanga s̈muatjayana: “Aíñe, pero Bëngbe Bëtsá básefta judiënga tojanëbaté, Jesucrístbeñe ndoñe montsanos̈buaché causa; chíyeca bënga fsënjanobená mo buacuafjënga betiyiñe jenëfjëngcá chca ts̈abe bendicionënga Bëngbe Bëtsábents̈ana jóyëngacñana ca.” '! Ndoñe s̈mattsenábotamnaye, ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsabe ts̈abe soyënga s̈mojtsebomnama, chë Jesucrístbeñe ndoñe montsanos̈buaché judiëngbiama yojamna soyënga. S̈mochtsejuabnaye, buacuafjëngna chë tbëtëjë́ngayeca vida jtsebomnana, y ndoñe tbëtëjënga chë buacuafjë́ngayeca; cachcá, ts̈ëngaftanga nÿe Bëngbe Bëtsábeyeca chë ts̈abe soyënga s̈mojtsebomna. _&7 Chë judiënguents̈e báseftanga Jesucrístbeñe ndoñe montsanos̈buaché ora, ts̈ëngaftanga chë ndoñe judiënga s̈monjanobená chábeñe jtsos̈buáchiyana. Y chca, judiënga monjamna mo canÿe jena olivo betiyents̈ana ents̈anga tmojatëts̈e buacuafjëngcá, y ts̈ëngaftangna mo tjoca olivo betiyents̈a buacuafjënga, chë jena olivo betiyeshiñe jenëfjëngcá. Mora ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsábents̈ana cachca ts̈abe soyënga chë judië́ngaftaca s̈montsebomna, mo chë jena buacuafjënga y cachents̈a buacuafjënga cach tbëtëjents̈ana lempe cuaftsoyëngacañcá. J%  Nda canÿe arninÿents̈ana chë natsana tandës̈e Bëngbe Bëtsabiama josérviama yojtsemna ca tojayanëse, jtsemnana mo nÿetsana chabiama cuaftsemncá. Canÿe betiyents̈a tbëtëjënga Bëngbe Bëtsabiama yojtsemna ca canÿa tojayanëse, nÿetsca chë betiyents̈a buacuafjë́ngnaca Bëngbe Bëtsabiama jtsemnana. $+ Er chë judiënga Bëngbe Bëtsá tojtsanëbaté ora, cha tojanma inÿe ents̈anga quem luarents̈e cháftaca tempcá ts̈abá chamotsatsmënama; y chënga cha chamojoyeuná ora, corente ts̈abá echántsemna, nÿa chënga mo obanënga cuabmëncá y cuaftsatayanëngcá. :#m Ats̈e sëntsobátmana, quem trabájoca ats̈e jobenayana jamama chë cach ats̈cá buiñe bomna ents̈anguents̈ënga, ndayá chë ndoñe judiënga Bëngbe Bëtsábents̈ana tmojoshachiñcá chamotsíyents̈buas̈e, y chca, ndayá tijamama, Bëngbe Bëtsá chënguents̈ana báseftanga cháuatsebacama. f"E Nts̈amo mora chanjayancá, ts̈ëngaftanga ndoñe judiëngbiama entsemna. Bëngbe Bëtsá s̈ojichmó chabe soyëngama chë ndoñe judiënga jábuayenama; ats̈e sëntsejuabná puerte uámana trabajo stsebomna ca. P! Judiënga bacna soyënga tmojanma causa, inÿe ents̈anga quem luarents̈e tmojobená ba ts̈abe soyënga jtsebomnama. Chë judiënga tmonjanorrebajá causa, chë ndoñe judiënga ba ts̈abe bendicionënga Bëngbe Bëtsábents̈ana tmojosháchiñe. Y chca, chë bëtscá judiënga Bëngbe Bëtsá játsebacama, chënga atsebácanënga chamojtsemna ora, más bëtscá ts̈abe bendicionënga Bëngbe Bëtsábents̈ana nÿetsca ents̈angbiama echántsemna.   As mora s̈cotjá: ¿Israeloca ents̈anga Bëngbe Bëtsá ndoñe tmonjanoyeuná ora, cha tojánayana chënga nÿetsca tescama castigánënga jtsemnana yojtsamna ca, ndocna inÿe soye chëngbiama ntsemncá? ¿Chëngbiama yojamna mo chë ndëts̈beñe jojéstjiana y jtëtsbanama ndoñe más ntjobenayancá? ¡Ndoñe, ndegombre ndoñe! Chca ndoñe quenátsmëna. Chënga Bëngbe Bëtsá ndoñe chematanoyeuná causa, ndoñe judiënga tmonjántats̈ëmbona ndayá bétsemnana Bëngbe Bëtsábeyeca atsbocaná jtsemnana; y chë causa, mora, judiënga, ndayá chë ndoñe judiënga Bëngbe Bëtsábents̈ana tmojoshachiñcá montsíyents̈buas̈e. w Bëngbe Bëtsá chaoma nts̈amo mochjapásama chënga ndoñe chamondobená jtsetats̈ëmbuana,
y chaoma puerte chamosufrima, nÿets tempo padecena soyënguiñe jtsiyenëse ca —cha tojánayana. Bëngbe Bëtsá ndoñe judiënga tojatsebacá {o Davídnaca chëngbiama mënts̈á tojánayana:Mo chë ents̈anga canÿe fiestents̈e oboyejuayënga, chëngbe uayayë́ngbeyeca nÿe ndeolpe ishëchenëngcá,
y mo chë bayëngbiama uachmaniñe ishëchenëngcá, chënga mal chamopasama chaomama Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, mo nda ndëts̈beñe cuaftsojestjcá.Chca Bëngbe Bëtsá chaoma, chëngbe bacna soyëngama;
y cha cháuayana chënga puerte castigánënga jtsemnana yojtsamna ca, bacna soyënga tmojama causa; 9k nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá: “Bëngbe Bëtsá tojama chënga chabe soyëngama jósertama ndoñe chamondëtsobenama, y më́ntscoñama chënga ndoñe quemátobena chabe soyëngama ni jinÿana ni josértana, mo nduabínÿnënga o nduauenanënga cuaftsemnëngcá ca.” P ¿Y asna? Israeloca ents̈anga ndoñe chemátaninÿena nts̈amo Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈ábenga jtsemnana, pero chënguents̈ënga básefta bocacánëngna aíñe tmojanobená. Bëngbe Bëtsá tojanalesenciá chë ínÿenga Israeloquënguents̈ana chabe buayenana soyënga ainaniñe ndoñe chamondóyëngacñama; 'G Bëngbe Bëtsá ents̈anga jabacacayana chëngbiama ts̈abe juabna bómnayeca; y ndoñe chca ntjamana ndayá ents̈anga tmojamama. Er ndayá tmojamama Bëngbe Bëtsá ents̈anga tojábacacase, cha nanjínÿanÿiye cha chca inétsama, ndoñe nÿe chëngbiama ts̈abe juabna bómnayeca. I  Mórnaca cachcá entsemna, judiënguents̈e báseftanga monduájamna Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga, ndëmuanÿenga Bëngbe Bëtsá tojabacacá, cha chëngbiama ts̈abe juabna bómnayeca. \1 Y mënts̈á Bëngbe Bëtsá tbojanjuá: “Ats̈e canÿsëfta uaranga boyabásenga ats̈biama sënjacuedá, Baal ndoñe tmonjadoranga, ndayá ents̈anga tmojobopormá y imojtsejuabná canÿe dios yomna ca.” G “Bëngbe Utabná, acbe juabna oyebuambnayënga tmojtsëbaye y acbiama pormana altarënga tmojtsepochocá; nÿe ats̈e vídaca tijoquedá, y chënga montsebos̈e áts̈naca jóbama ca.” ?w Bëngbe Bëtsá chabe ents̈anga ndoñe tonjubaté, chë tempscana tojánabacacanga. Ts̈ëngaftanga s̈mondë́tats̈ëmbo nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá, Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayá Elías, Israeloca ents̈angbe contra Bëngbe Bëtsábioye cha ibojanatsëtsná ora: ` ; Y as mora s̈cotjá: ¿Bëngbe Bëtsá chabe ents̈anga tojtsanëbaté? ¡Ndoñe, ndegombre ndoñe! Cach ats̈e canÿe Israelocá sëndmëna, Abrahámbents̈ana ents̈á y Benjaminbe bëts pamillents̈ana ents̈á. ~u Pero Israeloca ents̈angbiama mënts̈á tojánayana:Nÿets tempo ats̈e ts̈a sënjánama, chënga áts̈eftaca ts̈abá tempcá chamotsatsmënama,
pero chënga ndoñe chemátanbos̈ena jouenama, y ats̈be contra monjétsemna ca.fE Isaíasnaca, Bëngbe Bëtsabiama tojanoyebuambá ora, puerte añémoca tojánayana:Chë ats̈e ndoñe s̈mondënguanga, s̈monjínÿena;
y chë ats̈biama ndoñe mondënotíciangbioye sënjenonÿinÿé ca. U# Pero cachiñe s̈cotjá: ¿Israeloca ents̈anga chë buayenánana ndoñe tonjanësertá ca? Natsana, Moisés mënts̈á tojánayana, chë ndoñe judiënga Jesucrístbeñe tmojtsos̈buaché ora, nts̈amo chë judiënga mochtsanjuabnayama tojanoyebuambá ora:Ats̈e, Bëngbe Bëtsá, chanjama, ndayá chë ndoñe judiënga chamojashjache soyëngama ts̈ëngaftanga chas̈motsíyents̈buas̈ama, chënga chë ndoñe monjamna mo ts̈ëngaftangcá ats̈be ents̈anga.Ats̈e chca chanjama chë́ngaftaca, chënga chë tempo Bëngbe Bëtsabe soyëngama ndoñe tonjanësertá ca. (I Pero ats̈e s̈cotjá: ¿ndegombre nandmëna judiënga chë buayenánana ndoñe tmonjanuena ca? ¡Aíñe, chënga aíñe tmonjanuena! Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá, chë Bëngbe Bëtsabe buayenana soyëngama oyebuambnayëngbiama:Chëngbe oyebuambnayana nÿets quem luariñe tojóshjango,
y chëngbe palabrënga nÿets luarënguents̈a ents̈angbenache tojuáshana ca. <q Chcasna, chë ts̈abe noticiënga jouenëse, ents̈anga jobenayana Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyana; y nda Cristbiama tojtsabuayiynase, ents̈anga chabe buayenánana jouenana. ?w Pero nÿetscanga chë ts̈abe noticiënga ndoñe ntjoyeunayana. Cach Isaías mënts̈á tojánayana: “Utabná, ¿nda chë mondabuayiyná soyënguiñe yojtsos̈buaché ca?” }s ¿Y nts̈amo chabe buayenánana mochtsabuátambaye, chë́ngbioye jíchamuama ndocná tontsemnëse? Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá: “¡Ts̈a ts̈abá chë buayenánana abuátambayënga tmojáshjajna ora ca!” ) Pero, ¿nts̈amo cha mochjóts̈ëmbona, chábeñe ndoñe tmontsos̈buáchese? ¿Y nts̈amo chábeñe mochtsos̈buáchiye, chabiama jóyebuambayama ndoñe tmonjouenëse? ¿Y nts̈amo chabiama mochjouena, chabe buayenana soyënga chënga jáuyanama ndocná tontsemnëse?  5 Er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Ndánaca Bëngbe Utabná tbojtsots̈ëmbuanábioye, cha bochanjatsbocá ca.” : m Judiënga y ndoñe judiënga atsebácanënga mondmëna cach sóyeca, er canÿe Utabná nÿetscangbe Utabná endmëna, y cha tmojtsots̈ëmbuanëngbiama, cha bëtscá jtsamana. 1 [ Er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á endayana: “Nda Bëngbe Bëtsábeñe tojtsos̈buaché, ndocna te nÿe bonamente queochátobatmana ca.”   Er ainanoca bënga Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyana y Bëngbe Bëtsá jamana cachabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama; palabrë́ngaca bënga jinÿanÿiyana ndegombre Jesucrístbeñe imojtsos̈buáchema, y Bëngbe Bëtsá bënga játsebacana. l Q Chë buayenana soyënguiñe endayana, Jesús ndegombre Bëngbe Utabná yomna ca aca tcojayanëse, y Jesucristo cháuatayenama Bëngbe Bëtsá tojanmama, nÿets ainánaca tcojtsos̈buáchese, Bëngbe Bëtsá cmochjatsbocá ca. 'G Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe iuayancá mënts̈á endmëna: “Ts̈ëngaftanga paselo s̈montsobena nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojabuayenacá jouenama, ts̈ëngaftanga ya chama palabrë́ngaca s̈mojoyebuambá y ts̈ëngaftangbe ainaniñe chama s̈mojtsejuabná.” Chë buayenánana endmëna ndayá bënga ftsabuayiynacá, y chiñe endayana Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyama s̈ojtsamna ca. # o, ‘¿Chë obanënga imomna luaroye yochjátsma ca?’ (chca endmëna ndayá Cristo chë obanënga imomna luarents̈ana chaotsjuama).” D Mënts̈á endmëna nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe iuayana, ents̈anga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama nts̈amo cha inétsamama, Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyëse: “Ndoñe cattsetjanaye: ‘¿Nda celoye yochjátsjua ca?’ (chca endmëna ndayá Cristo quem luaroye chaotsmama); K Chë Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈ábenga jtsemnama bos̈ëngbiama, nts̈amo leyiñe iuayancá jtsamëse, Moisés mënts̈á tojánayana, chëngbiama tojanábema ora: “Nda tojtsama nÿetsca mandënga nts̈amo leyënguiñe endayancá, ts̈abe vida echántsebomna, nÿets tempo chë leyë́ngaca mandaná ca.” r] Er Cristo tojama ents̈anga ndoñe chamondë́tsama nts̈amo leyiñe iuayancá, Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈ábenga jtsemnama, chca, chënga chamobenama chabe bominÿiñe ts̈ábenga jtsemnama, Crístbeñe jtsos̈buáchiyëse.  Chënga ndoñe tonjanësertá nts̈amo Bëngbe Bëtsá inétsama ents̈anga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama, y cachënga tmojánguango nts̈amo jamëse jobenayama Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈ábenga jtsemnama; pero ndoñe chca tmonjanobená, chë ents̈anga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama nts̈amo Bëngbe Bëtsá inetsamcá ainánaca ntjoyëngacñëcá.  Ats̈e sëndë́tats̈ëmbo y sëntsobena chëngbiama jayanama, chënga puerte mondbos̈e Bëngbe Bëtsá jasérviama, pero nts̈amo chënga yojtsësertancá, nts̈amo Bëngbe Bëtsá jasérviama yojtsamnamna, ndoñe quenátsmëna nts̈amo ndegombre yomncá.  ; Jesucrístbeyeca cats̈átanga, ats̈e nÿets ainánaca së́ntsebos̈e y Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, cha Israeloca ents̈anga cháuatsebacama. zm !Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe cha chca tojánayana:S̈mochjinÿe, ats̈e sënjama Jerusalenents̈e canÿa chaotsemna, y cha endmëna mo ndëts̈becá ndayents̈e chënga mochjojestje,
y canÿe peñës̈cá ndayës̈e yochjama chënga chamotsótsats̈ama;
pero nda chábeñe tojtsos̈buaché, ndocna te nÿe bonamente queochátobatmana ca.C ¿Y ndáyeca chca? Co chë Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈ábenga jtsemnama, chábeñe jtsos̈buáchiyëse, chënga tondaye monjánama causa chca, sinó chca jtsemnama imojánbos̈e nÿe nts̈amo leyiñe iuayancá jtsamëse. Y chca, chëngna Jesús tmojtsanaboté, nts̈amo chë Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe chë tmojtsanábotengbiama endayancá, chëngbiama cha yomna mo chë ndëts̈bé ndayiñe chënga jtsojestjiamcá ca. 2~] Pero, Israeloca ents̈anga imojánbos̈e Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈ábenga jtsemnama, nts̈amo chë leyiñe iuayancá jtsamëse; pero ndoñe chca tmonjanobená. {}o Chcasna, mora mënts̈á mochjayana: ndoñe judiënga tondaye monjánama Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈ábenga jtsemnama, pero cha tojanma chënga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama, chënga chábeñe imojtsos̈buáchiyama. | Nts̈amo Isaías tojanayancá, Bëngbe Bëtsá Israeloca ents̈ángaftaca nts̈amo jamama tojanoyebuambá ora:Bëngbe Utabná, nÿets obenana bomná,ínÿenga bënga jtsapochócama cha tojanalesenciá ora,
báseftanga bëngbe ents̈anguents̈ënga ainënga chamotsomñama ndoñe matënjanmëse,
bënga mora pochocánënga mamojtsemna, mo chë Sodoma y Gomorra pueblëngoca ents̈angcá ca,
cha nÿetscanga y nÿetsca tescama tojtsanapochócaye ca. Israeloca ents̈anga y chë ts̈abe noticiënga { er, ndoñe bën y Bëngbe Utabná canÿe y nÿetsca tescama echanjayana,
nÿets quem luarents̈a ents̈angbiama ndayá chënga tmojamama ts̈abá o ndoñe ts̈abá bétsemnama,
y chë́ngaftaca echanjama nts̈amo chaojayancá ca —cha tojánayana. yzk Israeloca ents̈angbiama, Isaías jabuachana tojánayana:Masque Israeloca ents̈anga puerte banga chamotsemna, nÿa mo chë mar béjayoca chënÿañe cascajcá,Bëngbe Bëtsá nÿe báseftanga chents̈ana echanjátsebacaye; \y1 Y cach luare ndayents̈e Bëngbe Bëtsá tojánayana: “Ts̈ëngaftanga ats̈be ents̈anga ndoñe ques̈mátsmëna ca”,
cachents̈e Bëngbe Bëtsá ainá chënga echanjáuyana “ats̈be básenga ca”. \x1 Nts̈amo chabe uabemana palabrënguiñe, Oséasbe librë́s̈añe Bëngbe Bëtsá tojanayancá:Ents̈anga ndoñe áts̈benga mondmënënga, chënga “ats̈be ents̈anga ca” chantsë́bobuatma;
y canÿe luarents̈a ents̈anga ndoñe sënjánababuanÿeshanënga, chëngna “ats̈be bonshánënga ca” chantsë́bobuatma. 'wG Bënga mondmëna chë ndëmuanÿenga Bëngbe Bëtsá chama s̈ojánachembo, ínÿengna judío ents̈anguents̈ana, y ínÿengna ndoñe judië́ngbents̈ana. v1 Y chánaca yojábos̈e jinÿanÿiyama cha puerte uamaná y bëtsá yomnama. Cha tojama, bënga chë ndëmuanÿenga cha s̈ojanalastemá, chabe obenanents̈ana y uámananents̈ana chamotsebomnama; y cha tempo chca tojanjuabó bënga uámanënga y bëtsë́tsanga jábiamama. u+ Bëngbe Bëtsá yojábos̈e jinÿanÿiyama ents̈ángaftaca tbojánetnama, chëngbe bacna soyëngama; y yojábos̈e cha puerte obená yomnama jinÿanÿiyama. Chíyeca, chënga ts̈a yojanëuantana, chënga chë ndëmuanÿengbiama Bëngbe Bëtsá yochjánayana chëngbe bacna soyëngama castigánënga jtsemnama yojánamna ca, chë ndëmuanÿenga jtsapochócama Bëngbe Bëtsá yojtsanprontana. ~tu Chë fshantse soyënga pormayá jtsobenana canÿe fshantsents̈ana jamana, canÿe matbaja uámana tescama, y inÿajna cada te chaotsoservénama. Cachcá, Bëngbe Bëtsá jtsobenana jamana nts̈amo cha tojtsebos̈cá, ndayá cha tojama sóyeca. s Pero, nÿe ents̈á quecotsemñecá, ¿nts̈amo catjobenaye ts̈a uamaná comna ca jtsejuabnayana, Bëngbe Bëtsá jatstjanayama ndáyeca canÿe soye chca yojtsama ca? ¿Chë pormana soye chë chca tojamábioye buanjauyana: “¿ndáyeca chca s̈cojama ca?”? r Pero ndánaca ts̈ëngaftanguents̈á s̈uatjatjaye: “Bëngbe Bëtsá chca tojtsamëse, ¿nts̈amo cha nantsobena jayanana canÿe ents̈á bacna soye tojama ca? ¿Nda nanjobenaye chë ndayá Bëngbe Bëtsá tojtsebos̈ama corente contra jtsemnana?” q Y chca, Bëngbe Bëtsá jalastémana nda tojtsebos̈ábioye, y nda tojtsebos̈ábioye jalesénciana chabiama nduauenaná chaotsomñama. p+ Er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe, Faraón chë Egiptoca réybioye cha tbojaniyana: “Ats̈e rey tcbonjábema, ts̈a bëtscá ats̈be obenana yomnama nÿetscanga ácbeñe chayinÿanÿema, y nÿets luarents̈a ents̈anga ats̈biama chamotats̈ëmbonama ca.” o5 Y chca, Bëngbe Bëtsá canÿe ents̈á jabocacayana, ndoñe ndayá chë ents̈á tojtsebos̈ama o tojamama, ndayá Bëngbe Bëtsá tbojalastemama. n' Er Bëngbe Bëtsá Moisésbioye tbojaniyana:Ats̈e s̈ochanjóngmia nda chaitsebos̈abiama,
y nda chaitsebos̈á chanjalastéma ca. m Y asna, ¿nts̈amo mochjayana? ¿Bëngbe Bëtsá ndoñe cachcá nÿetscángaftaca endë́tsemna ca? ¡Ndoñe, ndegombre ndoñe! l Nts̈amo Bëngbe Bëtsá chabe uabemana palabrënguiñe tojanayancá: “Jacob sënjánbobonshana, y Esaú sënjanáboyënja ca.” Kk Bëngbe Bëtsá, Rebécbioye tbojaniyana: “Acbe mayor uaquiñá, acbe ngomënche uaquiñábioye bochanjasérvia ca.” Cha chca tojánayana jinÿinÿiyama chë básatbents̈ana canÿa cha tbojánbocacama, Jacob, y ndoñe chë inÿe basa, Esaú, chca jamama tempo cha tojanjuabóyeca. Rebécbioye chca tbojaniyana chë básata cabá ndonÿna ora, y ni canÿe basa cabá ndocna soye ndama ora. Y chca, nts̈amo tojanopasacana, tojanopasá chë básatbents̈ana canÿa y ndoñe chë inÿa chca chaotsemnama Bëngbe Bëtsá tbojanábuayanayeca, y ndoñe ndayá chata tbojanmama. j Pero nÿe nÿets̈á ndoñe quenátsmëna. Chë Rebecbe uta básatna canÿe taitá ibnabomna, bëngbe tempsca bëts taitá Isaac. Ki Er mënts̈á endmëna nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojánayana, Abrahámbioye tbojans̈buachená ora: “Camënts̈a tempo entsba uata chanjésabo, y Sara canÿe s̈es̈ona bochántsebomna ca.” Dh Chca entsayana, bëngna ndoñe s̈ontsamna jtsejuabnayana Abrahámbents̈ana nÿetsca ents̈angbiama mo Bëngbe Bëtsabe basengcá; inÿets̈á, nÿe chë Bëngbe Bëtsá tbojans̈buachenáyeca Abraham yojánabamna básengbiama cocayé entsemna jtsejuabnayana, Abrahámbents̈ana ndegombre ents̈anga bétsemnama. [g/ Ni nÿetsca Abrahámbents̈ana ents̈anga, ndoñe chabe ndegombre básenga quemátsmëna; er Bëngbe Bëtsá Abrahámbioye tbojaniyana: “Chë ácbents̈ana ents̈anga nÿe Isaácbents̈ana mochanjabo ca.” ]f3 Ats̈e ndoñe quetsátichamo, ndayá jamama tojanas̈ebuachenacá ndoñe Bëngbe Bëtsá tonjama ca; er, nÿetsca Israeloca ents̈angbents̈ënga ndoñe Bëngbe Bëtsabe ndegombre ents̈anga quemátsmëna. 7eg Chënga mondmëna chë bëngbe tempsca uámana bëts taitangbents̈ánënga, y Crístnaca mo canÿe ents̈acá, mo canÿe Israeloca ents̈angbents̈acá tojánabo; y cha endmëna Bëngbe Bëtsá, nÿetsca soyënguiñe mandayá. Nÿetsca ents̈anga nÿets tempo cha chamotsatschuaná. Chca chaotsemna. "d= Chënga mondmëna chë Israeloca ents̈anga, chë Bëngbe Bëtsabe bocacana ents̈anga. Bëngbe Bëtsá chënga chabe basengcá tojánabiama y chë ts̈a bëtsá y uamaná cha yomnama chënga tojaninÿanÿé. Bëngbe Bëtsá ba soye chënga tojanabuayená ndayá cha chëngbiama yojánbos̈e y ndayá chëngbiama jamama, y chë ley chëngbe cucuats̈iñe tojanáboshjona. Chënga monjántats̈ëmbo nts̈amo Bëngbe Bëtsábioye ndegombre jadórana, y chënga mondbomna chë Bëngbe Bëtsabe s̈buachenánana: chënga cha játsebacana. rc] Ts̈abá tojtsemnëse, ats̈e stjobenaye jtsebos̈ana cach ats̈e Bëngbe Bëtsábeyeca nÿetsca tescama castiganá y Crístbents̈ana luaroca jtsemnama, ats̈be ents̈anga, chë cach ats̈cá buiñe bomna ents̈anga jujabuáchama. [b/ Ndegombre, ats̈e puerte ngménaca ats̈be ents̈angbiama, chë Israeloquëngbiama së́ntsemna y ats̈be ainana ts̈a s̈ontsetsets̈e, chënga Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyama ndoñe quemátsbos̈e causa. Aa } Ats̈e, Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá quetsomñecana, nts̈amo sëntsichamcá ndegombre endmëna; ats̈e ndoñe quetsátsbostero. Ats̈be ainanoca juabnënga, Uámana Espíritbeyeca jtsemandánëse, chë s̈monybëuyana ts̈abá o ndoñe ts̈abá tijamama, s̈montsatsëtsná ats̈e ndoñe stsebosterama. `'ndocna quem luarents̈a tsbanánoca soye, ni quem luarents̈a tajsoica soye; ni ndocna inÿe soye nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojamcá, quenátobena chca bënga jtsajuánayama. ¡Ndocna soye quenátobena bënga Bëngbe Bëtsábents̈ana, chë bënga s̈ondababuanÿeshanábents̈ana jtsajuánayana, chë Cristo Jesús Bëngbe Utabnáftaca Bëngbe Bëtsá s̈ojanÿanÿé bonshánents̈ana!y_k&Er ats̈e ts̈abá sëndë́tats̈ëmbo tondaye yondobena, bënga Bëngbe Bëtsábents̈ana, chë ts̈a s̈ondababuanÿeshanábents̈ana jtsajuánayana: masque ainënga o obanënga tmojtsemna; ni angelënga, ni amë́ndayënga chca jamama quemátobena; ni chë mora yojtsëchnëjuana soyënga, ni chë más chcoye yochjopása soyënga; ni ndocna obenana cach ndoñe; ^%Pero ndoñe; nÿetsca chë soyënguents̈ana bëngna ayë́njanayëngama más tmonjábocana, cha bënga s̈uababuánÿeshanayeca. X])$Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá, canÿe ents̈á Bëngbe Bëtsábioye ibojauyana ora:Acbe causa ents̈anga cada te s̈ontsëtsëtsná bënga jtsëbáyama ca;
ents̈anga bë́ngbioye nÿe nts̈ámnaca jtsaborlánana;
bë́ngaftaca jamana mo chë jobáyama oveshë́ngaftaca mondbetsamcá ca. s\_#¿Ndayá nanjobenaye Crístbents̈ana, chë ts̈a s̈ondababuanÿeshanábents̈ana bënga jtsajuánayana? ¿Padecena soyënguiñe jtsemnana, ts̈a jtsetsets̈ana, bënga chamosufrima ínÿenga tmojtsama ora, tondaye saná shëntsana ora, tondaye ents̈ayá tmontsábomna ora, o resjo bëngbiama tojtsemna ora, o bënga jtsëbáyama ínÿenga tmojtsebos̈e ora? ["Y asna, ¿nda nanjobenaye jayanama bënga castigánënga jtsemnama s̈ojtsamna ca? ¿Cristo Jesús cha yojtsemna? Ndoñe. Cristo, nda bëngbiama tojanóbana, pero cabá más, ndabiama Bëngbe Bëtsá tojanma cháuatayenama, y mora Bëngbe Bëtsabe cats̈bioica yojtsetbemana, jamándama y puerte bëtsá chents̈e jtsemnama; y choca, chánaca bëngbiama Bëngbe Bëtsábioye ibotjanañe. hZI!¿Nda nanjobenaye jayanama chë Bëngbe Bëtsá tojábacacanga bacna soyënga tmojama y castigánënga chamotsemna ca? Ndocná; er cach Bëngbe Bëtsá endmëna nda tojayana bënga chabe bominÿiñe ts̈ábenga imomna ca. Y  Cha tondaye tonjanma chabe Uaquiñá jasúfriama ndoñe chabondëtsemnama, sinó tojanalesenciá ents̈anga chamóba, nÿetsca bëngbe ts̈abiama. Bëngbe Bëtsá chabe Uaquiñáftaca chca tojanmëse, ndegombre Bëngbe Bëtsá lempe s̈ochanjáts̈ataye. X5Y asna, ¿chë soyëngama nts̈amo mochjayana? Co Bëngbe Bëtsá bë́ngaftaca tojtsemnëse, bënga jáyënjanama ndocná queochatobenaye ca. xWiY chë Bëngbe Bëtsá chca tojánabacacangnaca, tojánachembo chabe ents̈anga chamotsemnama; chëngbiama tojanma chabe bominÿiñe ts̈ábenga chamotsemnama, y chëngbiámnaca yochjama chabe uámanana y obenanents̈ana chamotsebomnama. 0VYJesucrístbeñe imos̈buachéngbiamna, Bëngbe Bëtsá quem luare tojanma orscana yojanjuabná y chënga tojanabacacá chca chamotsemnama, y chë tempscana tojaninÿnaná chënga chabe Uaquiñacá chamotsemnama; chca, chabe Uaquiñá chë bëtscá cats̈átangbeñe chë natsaná chaotsemnama. dUAY bënga mondë́tats̈ëmbo, Bëngbe Bëtsá nÿetsca soyënguiñe inétsama cha imobobonshánëngbe ts̈abiama, ndëmuanÿenga cha tojáchembo chabe ents̈anga chamotsemnama, nts̈amo cha jamama yojanjuabnacá. T1Y Bëngbe Bëtsana, nts̈amo ents̈anga ainanoca tmojtsebos̈cá yonÿá, y nts̈amo chë Espíritu jayanama tojtsebos̈cá yotáts̈ëmbo, er chë Espíritu chabe ents̈angbiama ibotjanañe, nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá. Bënga ayë́njanayëngama más tmojábocana JS Uámana Espíritnaca bënga s̈ochandbétsëjabuachana, er bënga ainaniñe ndoñe corente ntsos̈buáchiyana. Bënga ndoñe quemuátstats̈ëmbo Bëngbe Bëtsáftaca jencuéntana nts̈amo ndegombre ts̈abá yomncá; pero cach Espíritu Bëngbe Bëtsábioye bëngbiama jtsotjanañana, mo chca ora chabe ainanoca ts̈a cuaftsobësnacá; y ndayá chca ora tbojtsotjanañamna, bënga ndoñe ntjobenayana bëngbe palábraca chama jóyebuambayama. dRAPero ndayama bënga tmobatmancá, cabá ndoñe jinÿama tmontsobena soye tojtsemnëse, bënga jtsamnana Bëngbe Bëtsábeñe jtsobátmanana, uantadënga jtsemnëse, nts̈amo tojayancá Bëngbe Bëtsá chaomëntscuana. FQBënga, Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse monjobátmana nts̈amo cha tojanayancá chaomama, y chíyeca cha bënga s̈ojatsebacá; pero ndayama tmobatmancá, ya tojtsëchnëjuanama bënga tmojtsonÿase, chora chama ya ndoñe ntjátobatmanëngana. Er ndocná jatobátmanana chë ndayá jinÿama ya tojobenacá. PPero ndoñe nÿe chë lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanmcá yojtsemna mo chë shembasacá, sinó bë́ngnaca; y bënga ainaniñe mondbomna chë Uámana Espíritu, y chë soye endmëna ndayá natsana bënga tmojanóyëngacñe, chë Bëngbe Bëtsá bëtscá soyënga s̈ochjáts̈atayents̈ana; bënga bëngbe ainanoca ts̈a jesobësnayana, bënga chabe básenga chamotsemnama Bëngbe Bëtsá chaomama mondobátmanëntscuana, y chca, Bëngbe Bëtsá chaoma bënga ndocna te ndopochócama cuerpënga chamotsebomnama. UO#Er bënga mondë́tats̈ëmbo lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanmcá më́ntscoñama yomna mo canÿe shembása s̈es̈ona jtsebomnama ora tbojtsetsets̈ama tojtsobësnacá; er lempe nts̈amo cha tojanmcá entsemna mo ts̈a cuaftsebos̈cá Bëngbe Bëtsá chaomama, chë soyënga chaoservema ndayama cha tempo tojanjuabocá. -NSBëngbe Bëtsá canÿe te yochjama lempe ya ndoñe más chaondetsopochocama. Y chora, nts̈amo Bëngbe Bëtsá yochjamcá chabe básenga chamotsemnama, lempe nts̈amo cha yojanjuabnacá, chabe uámanana y buashinÿinÿanana jtsebomnama, cachcá yochjama lempe chë cha tojanma soyë́ngaca. xMiEr lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojamcá, mora ndoñe yontsoservena nts̈amo chaotsemnama cha tojanjuabocá. Chca tojanopasá, ndoñe chë lempe nts̈amo cha tojanmcá chca chaotsemnama tojánbos̈enayeca, ndayá cabá chë soyënga tojanments̈ana, Adán bacna soye tojanments̈ana, Bëngbe Bëtsá tojanjuabó nts̈amo cha tojanmcá josérviama ndoñe ndayama nts̈amo cha tempo tojanjuabocá. Pero lempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojanmcá entsemna mo cuaftsobatmancá canÿe te, ndëmua ora chë soyënga chaoservema cha yochjamama jtsetats̈ëmbëse, nts̈amo quem luare jobojáts̈ama ora chama cha yojanjuabnacá; +LOLempe nts̈amo Bëngbe Bëtsá tojamcá endmëna mo ts̈a cuaftsobatmancá, chaobuache chë Bëngbe Bëtsá nts̈amo chabe básenga imomnama jinÿanÿiyama ora. VK%Ats̈e ndegombre sëndë́tats̈ëmbo, nts̈amo quem tempo bënga imosufrincá, puerte bats̈atema yomna chë bëngbe ts̈abiama uámanana y buashinÿinÿanana Bëngbe Bëtsá s̈ochjínÿanÿiyama. =JsY Bëngbe Bëtsabe básenga mondmë́nayeca, bë́ngnaca mochanjóyëngacñe ndayá cha chabe básenga jats̈atayama tojas̈ebuachenacá; bënga y Cristo cánÿiñe chë soyënga mochanjóyëngacñe, er bënga inÿe soyënguiñe tmojasufrí cachcá nts̈amo Cristo tojansufricá, Bëngbe Bëtsá uámanënga y bëtsë́tsanga chás̈uabiamama, nts̈amo cach Cristo yomncá. Bëngbe Bëtsá bëtsë́tsanga y uámanënga s̈ochjábiama wIgY chë Uámana Espíritu y bëngbe espíritu canÿe ora jayanana bënga Bëngbe Bëtsabe básenga imomna ca. /HWEr Bëngbe Bëtsá ndoñe tonjama bënga ainaniñe canÿe espíritu chamotsebomnama, mo nÿe ínÿabiama nÿets tempo oservenëngcá chas̈otsamë́ndama, y chca cha chaoma bënga cachiñe chamotsëuatjama; sinó chë Bëngbe Bëtsá tojama bënga chamotsebomnama Espíritu jamana bënga Bëngbe Bëtsabe básenga chamotsemnama, y chë Espíritu endama “Ats̈be Taitá ca” bënga Bëngbe Bëtsá chamotsechembuanama. oGWNts̈amo chë Uámana Espíritu yomandacá tmojtsamëngna, Bëngbe Bëtsabe básenga jtsemnana. aF; er nÿe bënga ts̈abá jtsomñama cabëngbe bacna juabnë́ngaca s̈mojtsiyenëse, castigánënga s̈mochántsemna, mo Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe obanënga cuaftsemncá; pero Uámana Espíritbeyeca, chca juabnë́ngaca nÿetsca bacna soyënga jtsamana jtsajbanama s̈mojobenase, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida s̈mochántsebomna. jEM Chcasna, Jesucrístbeyeca cats̈átanga, s̈ontsamna jtsiyenana nts̈amo chë Uámana Espíritu ainaniñe s̈uamëndacá; ndoñe ques̈nátamna jtsiyenana nÿe bënga ts̈abá jtsomñama cabëngbe bacna juabnë́ngaca; hDI Y Bëngbe Bëtsabe Espíritu, Jesús cháuatayenama tojamabe Espíritu, sempre ts̈ëngaftangbe ainaniñe tojtsemnëse, Bëngbe Bëtsá, chë Cristo cháuatayenama tojamá, echanjama chë ts̈ëngaftangbe yochjóbana cuerpo, cachiñe vida chaotsatsbomnama. Cha chca echanjama chabe Espíritoftaca, y mua sempre ts̈ëngaftangbe ainaniñe iuétsemna. XC) Pero Cristo sempre ts̈ëngaftangbe ainanents̈e vida totsóbomñëse, masque ts̈ëngaftangbe cuerpënga yochjopochóca, quem luarents̈e ents̈anga bacna soyënga jtsamana causa, ts̈ëngaftangbe espíritu nÿets tempo vida echanjesóbomñe, er Bëngbe Bëtsá tojama ts̈ëngaftanga chabe bominÿiñe ts̈ábenga chas̈motsemnama. }Bs Pero ts̈ëngaftanga ndoñe ques̈mátiyena nÿe cach ts̈ëngaftanga ts̈abá jtsomñama cach ts̈ëngaftangbe juabnë́ngaca, sinó s̈mojtsiyena nts̈amo chë Uámana Espíritu ts̈ëngaftangbe ainaniñe cmamëndacá, er chë Uámana Espíritu sempre ts̈ëngaftangbe ainaniñe iuétsemna. Nda ndoñe quem Cristbe Espíritu tondbomná, ndoñe Cristbia ntsemnana. Ay chca, chë nÿe chca bacna juabnë́ngaca oyenënga, ndoñe ntsobenana jamana nts̈amo Bëngbe Bëtsá ts̈abá tbojtsinÿancá. y@kChë nÿets tempo oyenënga nÿe nts̈amo tmojtsebos̈cá nÿe cachënga ts̈abá jtsomñama jtsejuabnayëse, Bëngbe Bëtsabe uayayënga jtsemnana, er chënga ndoñe ntsamana nts̈amo cha tojtsamëndacá, y chca jamama ndoñe ntsobenana; l }|fz-wEuuCsrr+qiponnmgkBibgffdca``_P^;]\[ZZ8YX(VUTT$RQPOMLKrJIFECCEB0@?><< ;L:87654`21 /A.-,0+D)('N&,$#J" oF} f {Sj\ Ats̈be cuenta Prisca y Aquila s̈mochjácheuaye, chë áts̈eftaca tbonjatrabajata, Cristo Jesusbiama oservéniñe. veTs̈abá cha s̈mochjofja, mo canÿa Bëngbe Utabnábia quetsomñecá, nts̈amo Bëngbe Bëtsabe ents̈anga entsamncá ínÿengaftaca jenofjana. S̈mochjuájabuache nts̈amo tbojtsajabotcá, er cha banga tonjújabuache; áts̈bioynaca. M Ats̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga jáuyanana Febe, Jesucrístbeyeca bëngbe uabena, canÿe ts̈abe ents̈á endmënama; cha chë Cencrea puebloca enefjuana os̈buáchiyënga endújabuachana. 7g!Ats̈e, Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, nda inétsama bënga ainaniñe ts̈abe ebionana chamotsebomnama, nÿetsca ts̈ëngaftangaftaca chaotsemnama. Chca chaotsemna.kO Y chents̈ana, y Bëngbe Bëtsá chca chaojábos̈enëse, ats̈e chayobená bëtscá oyejuayá ts̈ëngaftangbioca jashjanguana ts̈ëngaftanga jánÿama, y ts̈ëngaftangaftaca chaitsemna ora, bats̈á jóchnama chayobená. lQCha s̈mochtseimpadana chë Judea luaroca ndos̈buáchiyënga ndocá chas̈mondëborlama, y chë Jerusalenoquënga Bëngbe Bëtsábenga, ts̈abá chamóyëngacñama ndayá chënga jujabuáchama chaijáftsayents̈buachiye ora. pYJesucrístbeyeca cats̈átanga, Bëngbe Utabná Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga quetsomñecá, y bënga bonshánana chamotsebomnama chë Uámana Espíritu inétsamayeca, ts̈ëngaftanga cbontsaimpadana, bëtscá chas̈motsents̈ena Bëngbe Bëtsá nÿets ainánaca jtseimpadánama, nts̈amo ats̈e sëndbetseimpadancá, cha ats̈e chas̈otsinÿenama. eCAts̈e corente së́ntsetats̈ëmbo ts̈ëngaftangbioye chaijá ora, chjáshjango y chjama ts̈ëngaftanga bëtscá ts̈abe bendicionënga Crístbents̈ana chas̈motsebomnama, tondaye chacmondëtsabuáshebenëntscuana. $AY chca, quem trabajo chaijapochocá ora, y chë ndoñe judiënga os̈buáchiyënga lempe tmojátbanana chaijáftsayents̈buachiye ora, chanjonts̈é Españoye jama, y ts̈ëngaftangbiajana chanjachnëngo ts̈ëngaftanga jáftsanÿama, ts̈ëngaftangaftaca baseftayté jëftsemnama. g GCachënga chca tmonjajuabó, y chca jamana ts̈abá endmëna, er judiënga tmonjanma, chë Bëngbe Bëtsábiocana tmojanóyëngacñe soyënga ndoñe judië́ngnaca chamotsebomnama; chíyeca ndoñe judiënga entsamna chë Jerusalenoca judiënga os̈buáchiyënga jujabuáchana, ndaye soyënga jats̈atayëse, chënga vida jtsebomnama chamotsobenama.  er Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga Macedonia y Acaya luarents̈ënga, tmonjajuabó ts̈abá yojtsemna crocénana jájuabana chë Jerusalenoca ents̈anga, Bëngbe Bëtsábenga imomnënga y ndbomnëjémënga imomnënga jujabuáchama; y oyejuayënga chca tmonjama. g GMorna Jerusalenoye chanjá, choca ents̈anga Bëngbe Bëtsábenga imomnënga jaujabuáchama;  sëntsejuabná mora aíñe chjobenaye choye jama, ts̈ëngaftanga jautsëtsayama, chëjana chaijachnëngo ora, España luaroye chaitsá ora. Y baseftayté ts̈ëngaftangaftaca chjë́ftsemna, cbochjánÿama ts̈ëngaftangaftaca oyejuayá; chents̈ana Diosmanda s̈mochjuájabuache, y lempe nts̈amo chas̈ojtsajabotcá s̈mochjáts̈etaye jobenayama Españoye ayana jtëtónts̈ama.  Pero mora ats̈be trabajo quem luarënguiñe sënjapochocá y tempscana ts̈ëngaftanga jánÿama ts̈a sëndánbos̈eyeca, +Y nÿa chë causa, ats̈e ndoñe chiyjobená ts̈ëngaftangbioye jana ts̈ëngaftanga jánÿama, masque ba soye tsjenojuabná choye jama. nUNts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá, chë tempo Cristbiama ndoñe tmonjanuenëngbiama:Chë ndëmuanÿenga tempo ndocná chabiama tonjanabuayená, chënga ts̈abá mochanjinÿe nts̈amo cha yomnana;
y chë ndocna te chabiama tmonjouenënga, chabe soyëngama echanjósertaye ca. Pablo yojanjuabná Roma bëts puebloye jama SAts̈e sempre canÿe soye inÿe soyëngama más sënjánbos̈e, y enjamna chë ts̈abe noticiëngama jábuayenana, ents̈anga ndocna te Cristbiama oyebuambnayana tmonjanuena luarënguenache; y chca sënjanma, ats̈e ndoñe játamama inÿa tojanbojats̈é trabajo, mo ínÿabe bojats̈ena yebnents̈e jajebuama cuafjatonts̈ecá. _7chë Bëngbe Bëtsabe obenana jinÿanÿiyama bëts soyëngama, chë chabe obenánaca tojopasá ts̈abe soyëngama, y chë Uámana Espíritu bëts obenánaca tojama soyëngama. Y chca, Jerusalenocana jabojáts̈ase, nÿetsca luarënguëjana Iliria luaróntscoñe, Cristbe ts̈abe noticiëngama nÿets luarënguenache ents̈anga tijabuayená. EAts̈e añemo së́ntsebomna nÿe chë ndayá Cristo áts̈eftaca tojamama jóyebuambayama, ndoñe judiënga Bëngbe Bëtsá chamóyeunama. Chca tonjopasá, ndayá tijayanama y tijamama, H Chca, ats̈e Cristo Jesúseftaca cánÿiñe mo canÿacá quetsomñecá, ndegombre sëntsobena jtsejuabnayana nts̈amo Cristo jasérviama ats̈e sëndamcá, puerte uámana soye yomnama. yQuem tsbuanáchañe básefta soyëngama sënjuábema, nts̈amo s̈matjátsjuabnayama ats̈e ntjatauatjcá; chca sënjama, básefta soyëngama chas̈muatenójuaboma; y chca sëntsobena juabemana, er Bëngbe Bëtsá tojama ats̈e chaitsebomna chë uámana trabajo, Cristo jtseservénana, chë ndoñe judiënga jtsëjabuáchanëse. Ats̈e bachnëcá sëntsoservena, Cristo stseservena ora, ents̈anga ts̈abe noticiëngama jtsabuayiynayëse; ats̈e chca sëndama chë ndoñe judiënga Jesucrístbeñe chamotsos̈buáchema, y ndayánaca chamotsamama Bëngbe Bëtsá oyejuayá chë́ngaftaca chaotsemnama, mo chabiama canÿe uats̈ëmbonancá. Chcánaca ats̈e sëndama, ndoñe judiënga ndegombre Bëngbe Bëtsábenga chamotsemnama, chë Uámana Espíritbeyeca. \1Jesucrístbeyeca ats̈be cats̈átanga, ats̈e corente sëndë́tats̈ëmbo ts̈ëngaftanga puerte ts̈ábenga s̈momnama, ndayá cmamnama corente s̈motats̈ëmbuama, y jtsenbuayiynayama s̈mobenámnaca. A{ Ats̈e, Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, nda inétsama bënga chábeñe chamotsobátmanama ts̈abe soyënga bëngbiama chaomama, cha chaoma ts̈ëngaftanga ainaniñe puerte oyejuayënga chas̈motsemnama y ainaniñe ts̈abe ebionana chas̈motsebomnama, chábeñe jtsos̈buáchiyëse; y Bëngbe Bëtsá chca ts̈ëngaftangbiama chaoma, ts̈ëngaftanga cada te más chábeñe chas̈motsobátmanama, chë Uámana Espíritbe obenánaca. nU Y Isaíasnaca Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe mënts̈á tojanábema:Canÿa Isaíbe ents̈anguents̈ana echanjabo,
y Bëngbe Bëtsá chábioye uamaná bochanjábema, nÿets luarënguenache ents̈anga chaotsamë́ndama,
y chënga chábeñe jtsos̈buáchiyëse, chábeñe mochantsobátmana ts̈abe soyënga chëngbiama chaotsamama ca. S~ Y ínÿoca mënts̈á endayana:Bëngbe Utabná s̈mochtsatschuanaye ts̈ëngaftanga ndoñe judiënga,
y cha s̈mochtsatschuanaye nÿetsca ts̈ëngaftanga nÿets luarënguenache ents̈anga ca. }5 Inÿoca mënts̈á endayana:Puerte oyejuayënga chë ndoñe judiënga s̈mochtsemna, Bëngbe Bëtsabe bocacana ents̈ángaftaca cánÿiñe ca. | y Bëngbe Bëtsá puerte bëtsá yomna ca chë ndoñe judië́ngnaca chamuayanámnaca, cha chënga inétsalastemanama, nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá, y chca tojanocumplí:Chíyeca, ats̈e chë ndoñe judië́ngbeñe chaitsemna ora, aca cbochantsatschuanaye, Bëngbe Bëtsá;
y jacántase chanjayana aca puerte bëtsá y uamaná comna ca. #{?Ats̈e së́ntsebos̈e ndayá jayanana, Cristo tojánabo judiënga jabáserviama ca, chca, jinÿanÿiyama Bëngbe Bëtsá sempre inétsamama nts̈amo tojas̈ebuachenacá; tojánabo nts̈amo Bëngbe Bëtsá bëngbe tempsca uámana bëts taitanga tojanas̈ebuachenacá chaocumplima; @zyNÿetscanga oyejuayënga s̈mochjenofja, nts̈amo Crístnaca ts̈ëngaftanga tcmojanëbuajcá, chca, ents̈anga chamuinÿanÿé Bëngbe Bëtsá puerte bëtsá y obená yomnama. &yEcha chca chaoma, nÿetsca ts̈ëngaftanga mo cánÿiñe cuaftsemncá, y mo nÿetscanga canÿe ora cuafjayancá, Bëngbe Bëtsá, Bëngbe Utabná Jesucristbe Taitá, puerte bëtsá y uamaná yomnama chas̈muinÿanÿema. Chë ndoñe judiëngbiámnaca chë ts̈abe noticiënga jtsemnana 9xkAts̈e, Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, nda inétsama bënga padecena soyënguiñe uantadënga chamotsemnama, y nda inétsama bënga ainaniñe más añemo chamotsebomnama, cha chaoma nÿetscanga canÿe juabna chas̈motsebomnama, nts̈amo Cristo Jesús yojanjuabnacá ts̈ëngaftanga jtsejuabnayëse; wEr lempe nts̈amo tempo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe tmojanabemcá, bënga jabuátambama endmëna. Ndayá bënga chiñe tmojuatsjínÿama, bënga jtsobenana padecena soyënguiñe tmojtsachnëjuana ora uantadënga jtsemnama, y ainaniñe más añemo jtsebomnama; y chíyeca bënga montsobena, chábeñe jtsos̈buáchiyëse, chábeñe jobátmana, nts̈amo tojanayancá chaomama. KvEr Cristo, nts̈amo tojanmcá cach ndoñe tonjanma nÿe cha oyejuayá jtsemnama. Inÿets̈á, cháftaca tojanopasá nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá, mo Cristo Bëngbe Bëtsáftaca cuaftsoyebuambnacá: “Nts̈amo ents̈anga montsichamcá aca joyenguanguama, ats̈e s̈montsatsëtsná ca.” u5Cada ona bënga s̈ontsamna jamana nts̈amo cach bëngcá Jesucrístbeñe os̈buachiyabiama ts̈abá tojtsemncá, y ndayá cha oyejuayá chaotsemnama tojama soye. Chca s̈ontsamna, cha más bëtscá Jesucrístbeñe chaotsos̈buáchema, y ainaniñe más añemo chaotsebomnama. .t WBënga, chë Jesucrístbeñe corente os̈buáchiyënga, s̈ontsamna chë nÿe bats̈atema os̈buáchiyënga jujabuáchana, chënga bacna soyënga tmojtsama ora, nÿe bats̈á os̈buáchiyana bomna causa; y ndoñe nÿe jatsënguayana nÿe ndaye soyë́ngaca yopodena bënga ts̈abá jtsemnama. \s1Pero canÿe ents̈á ndayá tojaments̈ana tojayana, bacna soye tojama ca chë ndayá tojasama o tojamama, as Bëngbe Bëtsánaca echanjayana cha ndoñe ts̈abá tonjama ca, er nts̈amo tojamcá ndoñe tonjama chë soye aíñe ts̈abá yomnama jtsos̈buáchiyëse; y ndayánaca chca ora tojtsamëse, chca jamana bacna soye jtsemnana.`r9Asna, nts̈amo ts̈ëngaftanga chë soyëngama ndegombre s̈mos̈buachecá, nÿe Bëngbe Bëtsá y ts̈ëngaftangaftaca chaotsemna. Canÿe ents̈á ndegombre oyejuayá jtsemnana, canÿe soye jamama ts̈abá yomna ca tojtsejuabnase, y chë soye tojaments̈ana, ndoñe ts̈abá chca yonjamna ca juabnënga ainaniñe ndoñe tontsebomnëse. hqITs̈abá endmëna mënts̈ena ndoñe ntjasana, vínoye ndoñe ntjofs̈iyana o ndayánaca ndoñe ntjamana, pero chë soye aíñe tcojama ora, Jesucrístbeyeca canÿe cats̈ata chaojuaboma y bacna soye chaomama tojoservese. PpTs̈ëngaftanga ndaye sanánaca jasama s̈mobénayeca, ndoñe s̈matjama chaotsopochocama ndayá Bëngbe Bëtsá ainaniñe tojamcá. Ndegombre, nÿetsca sananga ts̈abá jasama endmëna; pero ndayá ts̈ëngaftanga s̈mojasama, inÿa bacna benachiñe chaótsats̈ama s̈mojamëse, chë soye cocayé ndoñe ts̈abá ntsemnana. o3Sempre s̈ontsamna ts̈abe soyënga jtsamana y chë soyë́ngaca chaopodé jamana nÿetscanga natjë́mbana chamotsiyenama, y ndaye sóynaca s̈mochtsama, ndayá ínÿenga chaújabuache Jesucrístbeñe corente jtsos̈buáchiyama y ainaniñe bëtscá añemo jtsebomnama. n)Y nda Crístbioye chca tbojtseservena, jamana Bëngbe Bëtsá cháftaca oyejuayá chaotsemnama, y ents̈angbe bominÿiñe ts̈abia jtsemnama. DmBëngbe Bëtsabe amë́ndayana bë́ngbeñe ndoñe quenátsmëna inÿe soyënga aíñe jasana o inÿe soyënga ndoñe, canÿe soye aíñe jofs̈iyana o inÿe soye ndoñe. Pero chabe amë́ndayana bë́ngbeñe aíñe endmëna jtsamana soyënga ndayama Bëngbe Bëtsá tojayana aíñe ts̈abá jamama yomna ca, cháftaca tempcá ts̈abá jtsatsmënana y ainaniñe oyejuayana jtsebomnana; y Uámana Espíritbeyeca bënga jobenayana chca jamana. lNdoñe s̈matjaleséncia ndayá ts̈ëngaftanga ts̈abá s̈métsamama, ínÿenga ndoñe ts̈abá ts̈ëngaftangbiama chamotsóyebuambnama. Chca s̈mochanjobenaye, nts̈amo s̈mojtsamcá jtsajbanase, ínÿenga ndoñe ts̈abá tmontsoyebuambná ora. LkTs̈ëngaftanga inÿa becá s̈mojtsatsëtsná, inÿe soyënga ts̈abá endmëna jasama ca, y cha tojtsejuabná, chca soyënga jasama ndoñe ts̈abá yondmëna ca, pero ts̈ëngaftanga ts̈a s̈mojtsatsá causa, cha chca soyënga tojase, y chents̈ana tbojtsebiona puerte bacna soye tojamama, chca, ts̈ëngaftanga jtsinÿanÿnayana ndoñe s̈mondoyena jtsamëse chë ínÿenga jtsababuánÿeshanëse. Nÿe ts̈ëngaftanga inÿe soyënga s̈métsesayama ndoñe s̈matjaleséncia chë soye chaoma inÿa, ndabiama Cristo tojanóbana, chë ndoñe ndegombre benachiñe chaoquedama. ljQAts̈e sëndë́tats̈ëmbo, mo canÿa Bëngbe Utabnáftaca cánÿiñe mo canÿacá quetsomñecá, ndocna soye yondmëna, nÿe cachabe ponto chaotsemna ndoñe ts̈abe soye. Pero canÿe ents̈á tojtsejuabná ndayánaca ndoñe ts̈abe soye yondmëna ca, ni jasama, ni jabojajuama, chabiama cocayé chë soye nÿets tempo jëftsemnana ndoñe ts̈abe soye. i  Chíyeca, ya ndoñe ques̈nátamna ínÿengbe contra jtsóyebuambnayana. Chca játamamna, s̈mochtsejuabnaye y yejuana s̈mochtsantjes̈na ndocna te tondaye ntjamana, ndayá chaoma Jesucrístbeyeca acbe cats̈ata, chaojuabó y bacna soyënga chaoma. :hm Chcasna, cada ona bënga s̈ontsamna Bëngbe Bëtsá jauyanana nts̈amo tmojamama ndáyeca chca ca. Ndoñe s̈matjama inÿe os̈buáchiyënga bacna benachiñe chamótsats̈ama Jg  Er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe Bëngbe Utabná mënts̈á tojánayana:Ndegombre ats̈e ainá sëndëtsomñe, y chíyeca ats̈e s̈cojurá,
nÿetscanga ats̈be delante mochanjoshëntsaménts̈a ats̈e jadórama,
y nÿetscanga s̈mochanjauyana, “ndegombre aca Bëngbe Bëtsá condmëna ca”. +fO As, ¿ndáyeca ts̈ëngaftanguents̈e báseftanga, cats̈átangbe contra jtsóyebuambnayana, ndayá chënga tmojtsamama? ¿Y ndáyeca ínÿenga ts̈ëngaftanguents̈e jtsichámuana, cats̈átanga ndoñe uámanënga montsemna ca, ndayá chënga tmojtsamama? Er nÿetscanga s̈ontsamna Bëngbe Bëtsabe delante jashjanguana, nts̈amo cada ona tojëftsemcá ts̈abá o ndoñe ts̈abá bétsemnama cha cháuayanama. 0eY Chama Cristo tojanóbana y Bëngbe Bëtsá tojanma cha cháuatayenama, cha Bëngbe Utabná chaotsemnama, ainë́ngbeñe y chë ya tmojóbanëngbeñe chaotsemándama. Bënga os̈buáchiyënguents̈ana ndocná ainá ntsemnana nÿe cachabiama, ni jóbanana nÿe cachabiama. |bqNda tojtsejuabná canÿe te inÿe tescama más uámana te yomna ca, chca jamana Bëngbe Utabnábiama jtenójuaboyama. Y nda nÿetsca saná tojtsesá, chca jamana Bëngbe Utabnábiama jtenójuaboyama, er cha Bëngbe Bëtsábioye chë sanama jëtschuayana; y nda tojtsejuabná sananga yomna y os̈buáchiyënga chcana chamotsesama Bëngbe Bëtsá ndoñe yondbos̈e ca, cha chë soyënga ndoñe ntjasana, Bëngbe Utabnabiama jtenójuaboyama, y chánaca Bëngbe Bëtsábioye chë sanama jëtschuayana. aBáseftanga mondmëna, chënga jtsejuabnayana canÿe te inÿe tescama más uámana te yomna ca; pero ínÿengna jtsejuabnayana cada te cachcá iuámana ca. Y entsemna ndayá cada ona corente ts̈abá chaotsetáts̈ëmbo, nts̈amo yojuabnacá ndáyeca chca ca. ,`QTs̈ëngaftanga ndoñe quecmátamna chë ínÿabe oservená ndoñe ts̈abá tonjama ca jatichámuana. Cachabe nduiño jtsemnana nda yochjayana cha ts̈abá o ndoñe ts̈abá tonjamama. Y chë oservená jamana nts̈amo tbojtsemncá, er Bëngbe Utabná obenana endbomna cha chca chaotsamama. ^_5Chë nÿetsca saná sayënga ndoñe chamondëtsejuabná chë inÿe soyënga ndoñe mondëtsesayëngbiama, chë causa chënga más bats̈á uámanënga imomna ca; y chë ndaye soyënga ndoñe mondëtsesayëngna, chë nÿetsca saná sayëngbe contra ndoñe chamondëtsoyebuambná, er Bëngbe Bëtsá chënga tojúbuaja mo chabe ents̈angcá. ^Er básefta os̈buáchiyënga corente imotáts̈ëmbo chënga nÿe ndayánaca jasama imobenama, pero chë Jesucrístbeñe nÿe bats̈atema os̈buáchiyëngna, ndocna mënts̈ena ntsesayana, er chënga jtsejuabnayana aíñe jasana canÿe bacna soye nántsemna ca. 4] cChë Jesucrístbeñe nÿe bats̈atema os̈buáchiyënga ts̈abá s̈mochjúbuaja, y chë́ngaftaca ndoñe s̈mattsenatsëtsnaye ndayá aíñe o ndoñe jamana yontsamnama. \/ Chca játamamna, s̈mochtsiyena jtsamëse nts̈amo Bëngbe Utabná Jesucristo endbetsamcá, y ndoñe nÿe s̈matjésejuabnaye jtsamana nÿe cach ts̈ëngaftanga ts̈abá jtsomñama juabnë́ngaca, ndayá ts̈ëngaftanga chas̈motsamama chë juabnënguiñe tojtsemncá.^[5 Nts̈amo s̈ojtsamncá mochtsiyena, nts̈amo ents̈anga ndaye ts̈abe sóynaca jamama monduamancá, ínÿengbiama lempe chaotsinÿnëse. Chcasna, ndoñe ques̈nátamna yapa tmoyënga ntsemnana, ndoñe fiestënguenache ndoñe ts̈abe soyënga ntsamana, ndoñe bacna soye boyabása o shembásaftaca ntsamana y jenomándama ntsobencá chca soyënga ndoñe ntsamana, nÿetscanga ndoñe cachcá ntsejuabnayama ndoñe ntsamana y ndoñe ínÿenga yapa ntsíyents̈buas̈ana. Z} Mora bënga mondoyena canÿe luarents̈e bëtscá bacna soyë́ngaca y ngmenánaca, y chca jtsemnana mo bënga nÿets tempo ibetiñe cuaftsajncá. Pero ya entsobeco chë Bëngbe Bëtsá bënga játsebacama te, mo chë ibetiñe ya jtsopochócama y binÿniñe ya jonts̈amcá. Chíyeca mochtsajbaná bacna soyënga amana, y mochtsiyena ts̈abe soyënga jtsamëse, Satanás játsjama y jáyënjanama bënga jtseprontánëse, mo canÿe soldado jenë́uyanama y inÿa jayë́njanama ba soyënga tojenocjacá. 3Y_ Chë soyënga cmontsamna jtsamana, er bënga mondë́tats̈ëmbo ya chë uámana tempiñe imojtsiyenama, chë mocna ora s̈ojtsamna prontánënga jtsemnana, mo ocnayents̈ana cuafjofs̈enangcá, Jesucristo jasérviama jtsents̈énëse. Chca cmontsamna jamana, er chë Bëngbe Bëtsá bënga játsebacama te, mora ya más bécoñe entsemna, nts̈amo chë Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyama tmonjanonts̈é ora enjamnama. 3X_ Nda ndëmua ents̈ábioye tbojtsebobonshana, chábioye ndoñe bacá ntjabórlana; chca, ndánaca jtsebobonshánëse, ents̈á jamana lempe nts̈amo leyiñe yomandancá. BW} Quem mandënga, “acbe shema ínÿaftaca ndoñe cattseíngñaye, inÿa ndoñe catjóba, ndoñe catjatbëba, inÿa tojtsebomna soye ndoñe nÿe acbiama cattsebos̈e”, y chë inÿe mandënga leyiñe lempe quem mandiñe entsemna: “Ndëmua ents̈ánaca cochtsebobonshana nts̈amo cach aca cuenobobonshancá”. +VO Crocénana inÿa jëtsënts̈abuáchiyama chacmojtsamnëse, nÿe ntoyiycá ndoñe s̈matjoquéda, nÿets tempo ndebénënga; nÿe quem soye sempre s̈mochtsama: nÿetscanga s̈mochtsenbobonshana; er nda ndëmua ents̈ábioye tbojtsebobonshana, ya tojama nts̈amo leyiñe yomandancá. -US Chcasna, ts̈ëngaftanga s̈mochjáyents̈buachiye nts̈amo chënga jtsebomnama tojtsamncá. Chë crocénana ents̈anga ayëngacayë́ngbioye, ndaye impuéstnaca s̈mochtëbuénaye; chëngna s̈mochtsarrespetana nts̈amo yomncá, y chënga uámanënga chamotsemnama s̈mochtsejuabnaye. dTA Cachca soyëngama, amë́ndayëngbiama impuesto ts̈ëngaftanga jtsatsquë́cjnayana; er chë amë́ndayënga Bëngbe Bëtsabe oservénënga mondmëna, nts̈amo chiñe jtsamama tojtsamncá corente tmojtsents̈ena ora. S Chíyeca, jtseytana nts̈amo chë amë́ndayënga tmojtsichamcá jtsamana, pero ndoñe nÿe chë castigo ndoñe chas̈mondë́tsebomnama, ndoñe chca s̈montsama causa, sinó chë ainanents̈a ts̈abe juabnënga nts̈amo tbojtsëtsëtsnacá joyeunayama yómnayeca. R er chë amë́ndayëngna Bëngbe Bëtsabe trabajo amënga mondmëna, ts̈ëngaftangbe ts̈abiama. Pero bacna soyënga s̈mojtsamësna, cmontsamna jtsiyenana chë amë́ndayënga jtsebë́uatjëse, er chënga jacastígama obenana mondbomna, y chca mondbétsama. Chënga, Bëngbe Bëtsabe mándoca jayanana chë bacna soye amënga ndoñe ts̈abá tmonjama ca, y jamana chënga chamosufrima. vQe er nts̈amo ts̈abá yomncá amënga, ndoñe quenátamna ndayama chë amë́ndayënga jatebë́uatjana, nÿe chë bacna soye amëngna aíñe. Ts̈ëngaftanga s̈mojtsebos̈e jtsiyenama chë amë́ndayëngbioye ntjatebëuatjcá; chcasna, nts̈amo ts̈abá yomncá s̈mochtsama, y chë amë́ndayëngna ts̈abe bomínÿeca mochantsonÿaye nts̈amo chas̈mojtsamcá; FP Chca, chë amë́ndayëngbe contra tmojtsemnëngna, nts̈amo chaotsemnama Bëngbe Bëtsá tojayancá contra chënga jtsemnana; y chca contra tmojtsemnëngna, castigánënga mochántsemna; tO c Nÿetsca ents̈anga entsamna jtsamana nts̈amo chë amë́ndayënga tmojtsamëndacá, er ndocná obenana ntsebomnana, Bëngbe Bëtsá ndoñe chca tbonjalesenciase, y nÿe Bëngbe Bëtsá tojama amë́ndayënga obenana chamotsebomnama. KN Ndoñe s̈matjaleséncia, nts̈amo ndoñe ts̈abá tontsemncá ts̈ëngaftanga chacmayë́njanama. Chamna, nts̈amo ts̈abá yomncá jtsamëse, chë ndoñe ts̈abe soye s̈mochjayënjaná.oMW Chca játamamna, mënts̈á s̈mochjama, nts̈amo cachánaca tojanayancá:Acbe uayayá tbojtseshëntsanëse, saná cochjacaredáda,
y tbojtsajuendase, cochjuáfs̈iye.Chca chacojamëse, cochanjama cha puerte chaotsëuatja nts̈amo tcmojaborlama,
y ainana corente chabotsets̈ena, mo chebana iñbenga chabe bests̈as̈iñe cuafjacjacá ca. L- Ats̈be bonshánënga, ínÿenga bacá chacmojtsaborlana ora, ndoñe s̈matjama chënga chë causa chamotsesufrínama, ndayá Bëngbe Bëtsá s̈mochjaleséncia chënga cháuacastigama; er Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe cha tojánayana: “Ats̈e chanjama chënga chamosufrima, ínÿenga chamosufrima tmojama causa; y chënga chanjácastigaye, ínÿengbioye bacá tmojaborlá causa ca.” oKW Ntsachets̈á s̈mojobenacá, lempe s̈mochtsama natjë́mbana nÿetsca ents̈ángaftaca jtsiyenama. -JS Inÿenga bacá chacmojtsaborlana ora, ndoñe s̈mattsatëchénanguaye; corente s̈mochtsents̈ena nts̈amo nÿetsca ents̈angbiama ts̈abá yomncá jtsamama. I  S̈mochtsiyena nÿetscanga jtsenëyeunanëse. Nÿe cach ts̈ëngaftanga uámanënga ndoñe s̈mattsenobiamnaye, sinó chë nduámanënga imomnë́ngaftaca ts̈abá mándbomnënga s̈mochtsemna. Ndoñe s̈mattsejuabnaye yapa osertánënga s̈momna ca. !H; Oyejuayënga ínÿengaftaca s̈mochtsemna, chënga oyejuayënga chamojtsemna ora; ngménaca s̈mochtsemna, ínÿenga ngméniñe chamojtsemna ora. pGY Bëngbe Bëtsá s̈mochtseimpadana, chë ts̈ëngaftanga chas̈mosufrima amëngbiama ts̈abe bendicionënga cha chaotsamama; aíñe, cha s̈mochjaimpáda ts̈abe bendicionënga chëngbiama chaotsamama, bacna soyënga ndoñe. 'FG Bëngbe Bëtsabe ents̈anga opresido bomnënga s̈mochjújabuache, y s̈mochtseprontana ts̈ëngaftangbe yebnents̈e posada ínÿenga júyents̈amiama. E Ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse, chábeñe s̈mobatmánayeca, puerte oyejuayënga s̈mochtsemna; padecena soyënguiñe chas̈mojtsachnëjuana ora, puerte uantadënga s̈mochtsemna, y sempre Bëngbe Bëtsáftaca s̈mochtsencuéntaye. =Ds Ndoñe oyënjayënga s̈mattsemna, ndayá bëtscá Bëngbe Utabnabiama s̈mochtsetrabájaye; ainaniñe corente añemo jtsebomnëse, Bëngbe Utabná sempre s̈mochtseservena. 0CY Cmontsamna nÿetscanga puerte jtsenbobonshánana, Jesucrístbeyeca cats̈átanga quetsomñecá, chë ínÿenga bëngbiama más uámanënga imomna ca jtsejuabnayëse. `B9 Inÿa chas̈mojtsebobonshana ora, nÿets ainánaca chca s̈mochtsama. Ndayá yomna ndoñe ts̈abe soye s̈mochtsaboté y chents̈ana s̈mochtsojuánañe; s̈mochtsents̈ena nts̈amo ts̈abá yomncá jtsamama. 2A] Inÿenga jañémuama bënga chamotsobenama Bëngbe Bëtsá tojamëse, chca s̈ontsamna. Lempe nts̈amo bënga tmobomncá inÿengbiámnaca chaotsemnama bënga jamama chamotsobenama Bëngbe Bëtsá tojamëse, nÿets ainánaca chca s̈ontsamna. Amë́ndayënga jtsemnama bënga chamotsobenama Bëngbe Bëtsá tojamëse, s̈ontsamna bëtscá jamana ts̈abá jtsamë́ndayama. Inÿenga jálastemama bënga chamotsobenama Bëngbe Bëtsá tojamëse, s̈ontsamna oyejuayënga chca jamana. Nts̈amo bënga Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga jtsamana s̈ojtsamna N@ Os̈buáchiyënga bëtscá jasérviama bënga chamotsobenama Bëngbe Bëtsá tojamëse, chca mochtsama. Ts̈abá jtsabuátambayama bënga chamotsobenama Bëngbe Bëtsá tojamëse, chca mochtsama. K? Bëngbe Bëtsá tojama bënga cada ona chamotsebomnama ndoñe cachca chabe ts̈etana obenana, nts̈amo Bëngbe Bëtsá cada ona bëngbe ts̈abiama inajuabnaycá. Y chabe juábnaca bënga jtsóyebuambnayama jtsobenama Bëngbe Bëtsá tojamëse, chca mochtsama ntsachets̈á chábeñe bëngbe os̈buáchiyana yomncá. a>; cachcá bënga os̈buáchiyënga, masque bëtscanga imomna, Crístoftaca cánÿiñe mo canÿacá mondmë́nayeca, bënga mondmëna mo chabe cuerpo cuaftsemncá, y cada ona cánÿiñe mo canÿacá nÿetscángaftaca. *=M Er, nts̈amo bënga cada ona mondbomna canÿe cuerpo y chë cuerpiñe ba soyënga jtsebomnana, y nÿetsca soyënga ndoñe cach soyama cuerpiñe ntsoservénana, K< Ndayá Bëngbe Bëtsá ats̈biama ts̈abá jtsejuabnayëse s̈ojats̈etama, nÿetsca ts̈ëngaftanga cbochjáuyana, ndocná cachabiama chaondëtsejuabná más uamaná yomna ca, nÿe ntsachets̈á jtsenójuabnayana ibomna nÿets̈á. Más ts̈abá, cada ona cachabiama ts̈abá chaotsenojuabná, y chca chaotsenojuabná nts̈amo chabe os̈buáchiyana yomncá, chca, chë Bëngbe Bëtsá tbojats̈etá os̈buáchiyana chabiama chaotsetrabájama. \;1 Ndoñe s̈mattsiyena jtsamëse nts̈amo chë nÿe quem luarama enójuabnaye ents̈anga monduamancá, y s̈mochjaleséncia Bëngbe Bëtsá mo tsëm ents̈angcá chácmabiamama, ts̈ëngaftangbe ainana y juabna mo tsëmcá chaomëse. Chca, ts̈ëngaftanga s̈mochanjobenaye jtsejuabnayana y s̈mochántsetats̈ëmbo nts̈amo Bëngbe Bëtsá yobos̈cá: ndayá ts̈abá yomna, chë ndayá cha oyejuayá ibnabema, y ndayá ya ndoñe yondopodena más ts̈abá jtsemnama. !: = Chcasna, Jesucrístbeyeca cats̈átanga, Bëngbe Bëtsá bënga ba soye s̈ojalastemáyeca, puerte cbontsaimpadana, ts̈ëngaftanga Bëngbe Bëtsá chas̈mëyana ts̈a s̈mojtsebos̈e lempe jamana chábioye jadórama ca, Bëngbe Bëtsá jadórama mo ndayá cuafjobacá y cuafjuats̈ëmboncá, mo cabá ainá cuaftsomñcá. S̈mochjauyana ts̈ëngaftanga sempre s̈mochtsents̈ena cha servénana y jtsamëse cha ts̈abá bë́ngaftaca chaotsemnama. As, chca chas̈mojtsama ora, ndegombre oyejuayá Bëngbe Bëtsá s̈mochántsebiamnaye. 9/ $Er lempe cha tojama, lempe cha iútabna, y lempe chabiama yomna. ¡Nÿetscanga nÿetsca tescama cha chamotsatschuaná! Chca chaotsemna.58c #Ndocná quenátobena ndayánaca cha natsana jshats̈etayana, chë tbojats̈etabiama ndebená cha jatsmënama,
y chë ndebénama ndayánaca jtoyiyama chabotsemnama ca. [7/ "Nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá:Ndocná quenátstats̈ëmbo nts̈amo Bëngbe Bëtsá inetsejuabnaycá;
ndocná quenátobena cha jábuayenama ndayá jamana ibomnama. 63 !¡Ndegombre, Bëngbe Bëtsá nÿetscangbiama puerte ts̈abia endmëna, puerte osertaná y puerte obiashjachá! Ndocná quenátobena ínÿenga jábuayenama ndayá Bëngbe Bëtsá jamama inetsejuabnaycá, y ndocná quenátobena corente josértana nts̈amo cha inetsamcá. &5E Er Bëngbe Bëtsá tojinÿanÿé, cha ndoñe ntjoyeunayama juabnë́ngaca nÿetscanga mandánënga imomnama, chca, nÿetscanga jálastemama cha jobenayama. >4u Cachcá, Bëngbe Bëtsá ts̈ëngaftanga tcmojálastemama, judiënga montsemna chë Bëngbe Bëtsá ndoñe montsobedecénënga, chca, Bëngbe Bëtsá chë́ngnaca cháualastemama. I3  Ts̈ëngaftanga ndoñe judiënga tempo ndoñe s̈monjánama nts̈amo Bëngbe Bëtsá inabos̈cá; y mora, Bëngbe Bëtsá tcmojalastemá, judiënga Bëngbe Bëtsá ndoñe tmonjoyeuná causa. p2Y Chca endmëna, er Bëngbe Bëtsá ndocna te juabna ntjatrócana; nÿetscanga chabe ents̈anga chamotsemnama tojáchembënga, nÿets tempo cha echántsababuanÿeshana, y echanjama chë́ngbeñe ts̈abe bendicionënga chaotsemnama. S1 Chë ts̈abe noticiënga tmojtsanaboté causa, judiënga Bëngbe Bëtsabe uayayënga mondmëna, chca, ts̈ëngaftangbe ts̈abiama chaotsemnama. Pero Bëngbe Bëtsá tojánabacacayeca, chë́ngnaca Bëngbe Bëtsabe bonshánënga mondmëna, er Bëngbe Bëtsá chëngbe tempsca uámana bëts taitanga chca tojanas̈ebuachená. (0I Y mënts̈á endmëna nts̈amo chëngbiama chjas̈ebuachená:
chënga játsebacana, chëngbe bacna soyëngama chaijaperdónaye ora ca —chiñe endayana. R/ Chca chaojopasá ora, nÿetsca Israelents̈a ents̈anga atsebácanënga mochántsemna; nts̈amo Bëngbe Bëtsabe uabemana palabrënguiñe endayancá:Ents̈angbe atsebacayá Israelocana echanjabo,
y echanjama nÿetsca Jacóbëbents̈ana ents̈anga ndoñe más vida chamondë́tsebomna, bacna soyënga jtsamëse ca. d.A Jesucrístbeyeca cats̈átanga, ats̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga chas̈motsetáts̈ëmbo chë tempo Bëngbe Bëtsá ents̈anga ndoñe tonjaninÿanÿé soyëngama. Ats̈e së́ntsebos̈e ts̈ëngaftanga quem soyëngama chas̈motsetáts̈ëmbo, chca, ts̈ëngaftanga ndoñe judiënga chë judiëngbiama más uámanënga s̈momna ca ndoñe chas̈mondë́tsejuabnama. Ndayá Bëngbe Bëtsá tempo ents̈anga ndoñe tonjaninÿanÿecá, quem soye endmëna: Bëngbe Bëtsá tojalesenciá, nÿe baseftatescama banga Israeloquënga Bëngbe Bëtsabe soyënga ainaniñe ndoñe chamondóyëngacñama; pero chca echántsemna, chë ndoñe judiënguents̈e atsebácanënga jtsamnama imomnënga, atsebácanënga chamojtsemnëntscuana. 5-c Chcasna, más paselo jtsemnana canÿe jena olivo betiyents̈a buacuatë́ts̈enëfja cach betiyiñe jë́tsjena, y ndoñe, chë tjoca olivos betiyents̈a buacuafja canÿe jena olivos betiyiñe chaójuama jájena. Cachcá, más paselo jtsemnana chë Jesucrístbeñe ndoñe montsos̈buaché judiëngbiama, jónts̈ana jtos̈buáchiyana y ts̈abe bendicionënga Bëngbe Bëtsábents̈ana jóyëngacñana, ts̈ëngaftanga ndoñe judiënga chë tempo Bëngbe Bëtsá ndoñe s̈monjanábuatmëngbiama. Bëngbe Bëtsá nÿetscángaftaca puerte ts̈abia endmëna , Y nts̈amo mora imojtsejuabnacá chë judiënga tmojatrocá y tmojonts̈é Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyana, chë́ngnaca cachiñe chë ts̈abe bendicionënga Bëngbe Bëtsábents̈ana mochanjóyëngacñe, y mochántsemna mo betiyiñe jena buacuafjëngcá, er Bëngbe Bëtsá becá obenana endbomna jamama nts̈amo chë judiënga tempo imojanbomncá cachiñe chamotsatsbomnama. + Bëtscá s̈mochtsejuabnaye Bëngbe Bëtsá puerte ts̈abia yomnama, pero cha ts̈atjayá yomnámnaca s̈mochtsejuabnaye; ts̈atjayá endmëna chë bacna soyënga tmojtsamë́ngaftaca, pero ts̈ëngaftangaftacna puerte ts̈abia. Cha ts̈ëngaftangaftaca chca echántsemna, ts̈ëngaftanga chca chas̈mojtsomerecénëntscuana; pero ndóñesna, Bëngbe Bëtsá echanjama ts̈ëngaftángnaca mo buacuetëts̈enëfjëngcá chas̈moquedama, chë ts̈abe bendicionënga Bëngbe Bëtsábents̈ana ntsoyëngacañcá. F4~}||${zzeyy xfwvuWtrkqpVonLmfkOihgfbeDcFb.`h^].\ZYqX!WAVTSvSQPP+NNbMtLKJIH>GAEDD*CAO@?e>=J<:98h765M4F\vNÿetscanga chë áts̈eftaca montsemnë́ngnaca cmontsechuaná. Ats̈be cuenta cochjácheuaye nÿetscanga chë bënga imuababuanÿeshanë́ngbioye, cach bëngcá Jesucrístbeñe os̈buáchiyana bómnayeca. Ats̈e, Bëngbe Bëtsá së́ntseimpadana, cha chaoma ácbeñe ts̈abe bendicionënga chaotsemnama.2[]vAts̈e së́ntsebos̈e, bëngbe ents̈anga, chë bëngcá Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga, chamotsents̈ena chë ts̈abe soyënga jtsamama y chë puerte ujabótënga jtsëjabuáchanama, chca, chënga tondayama ndoservena vidënga ndoñe chamondë́tsebomnama. Pablo Títbioye jadiós̈oftanama {Zov Lempe nts̈amo chacojobenacá, cochjuájabuache chë ínÿenga obuauyayá Zenas, y Apólosnaca; lempe nts̈amo chata ibojtsëjabotcá cochjáts̈ataye, ínÿoye jama jatónts̈ama chamobenama y benachëjana tondaye chaondëtsabuáshebenama. bY=v Ats̈e, Artemas o Tíquico ácbioye chaijichmó y choca chaojáshjango ora, ndayánaca cochjama Nicópolis puebloye aca jama ats̈e jinÿama, er ats̈e sënjajuabó chents̈e chë uaftenëntscuana jëftsemnana. X-v Chca cochjama, er aca cochanjátats̈ëmbona canÿa chca tojtsemná, chabe juabna tojatrocá bacna soyënga jtsejuabnayama. Chë soye y chë inÿe bacna soyënga nts̈amo cha tojtsamcá, jtsinÿanÿnayana cha ibojtsemna castiganá chama jtsemnama. Inÿe soyënga Titbiama W v Nderado nda tojtsama ents̈anga ndoñe cachcá nÿetscanga chamondë́tsejuabnama y chamotsenpéliama, canÿe o uta soye cochjabuayená ndoñe ts̈abá tonjamama; pero cha ndoñe tcmonjóyeunase, chents̈ana cháftaca ndoñe más cattsóyebuambnaye. lVQv Inÿenga nÿe ndoservena soyëngama jabuachana tmojtsenatsëtsná ora, y anteungbe cuentëngama chamojtsoyebuambná ora, ndoñe cattsontremetena; ndoñe cattsama cach ts̈ëngaftanga ndoñe ts̈abá jtsenëyeunanamcá, y judiëngbe leyëngama ndoñe ínÿengaftaca cattsenpéliaye. Chca jtsamana tondayama ntsoservénana, y nÿe bonamente chca jtsamana. CUvChca, lempe nts̈amo tijayancá nÿa ndegombre endmëna, y ats̈e së́ntsebos̈e chë soyëngama bëtscá chacotsabuatambá, chca, chë Bëngbe Bëtsábeñe tmos̈buachenga chamotsents̈ena chë ts̈abe soyënga jtsamama. Chë buatëmbánana puerte ts̈abá endmëna y nÿetscangbiama bëtscá endoservena. fTEvchca bënga, Bëngbe Bëtsá bacna soyëngama s̈ojaperdónanga y bëngbe ts̈abiama juabna bómnayeca tojayana chabe bominÿiñe ts̈ábenga imomnënga, chamotsobena cha yobomna soyënguents̈ana bënga mo ndayá cuaftsëtocancá jóyëngacñama, y chca, chábeñe jtsos̈buáchiyëse, chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida chamotsobátmanama. -SSvBëngbe Atsebacayá Jesucrístbeyeca, Bëngbe Bëtsá tojanma Uámana Espíritu bëngbe ainaniñe nÿets tempo chaotsemándama y bënga chas̈otsë́jabuachanama, ORvcha s̈onjanatsebacá, pero ndoñe nderado bënga ndaye ts̈abe soye tmojanmama, ndayá cha bëngbiama tbojanongméyeca. Cha s̈onjanatsebacá, bëngbe bacna soyënga jabuajuánase, y chë Uámana Espíritu jujabuáchëse, bënga mo tsmëma ents̈angcá chamotsemnama, nts̈amo tempo yojamncá ntjatsjuabnaycá y ntjatamcá. QvPero Bëngbe Bëtsá, bëngbe Atsebacayá, bëngbe ts̈abiama juabna yobómnayeca y ts̈a s̈uababuánÿeshanama s̈onjaninÿanÿé ora, DPvEr bë́ngnaca tempo monjamna Bëngbe Bëtsabe soyëngama ndosertánënga, nts̈amo Bëngbe Bëtsá endëmandacá ndoñe quemjátanama, ingñénënga y mandánënga monjamna nÿetsca bacna soyënga jamama juabnë́ngaca y nÿe quem luarents̈e ts̈abá jtsemnama juabnë́ngaca. Bënga monjaniyena nÿe bacna soyënguiñe juabnaye, ínÿenga uants̈abos̈e. Inÿenga bënga s̈onjanë́buayënja y bënga nÿetscanga monjanenáboyënja. OvNdocnabiama ndocna bacna soye chamondëtsoyebuambná, penzentserënga ndoñe chamondë́tsemna, ndayá nÿetscángaftaca natjë́mbana jtsiyenama bos̈ënga, ts̈abá mándbomnënga, nÿetscanga ts̈abe ainánaca imojtsë́nÿama ents̈anga jtsinÿanÿnayëse. 2N _vCochtsama chënga chamuatenójuaboma chë mandadënga y inÿe mándayënga chamotsayaunanama, chamotsobedecénama, y ts̈abá yomncá jamama sempre chamotseprontánama. MvChca cmontsemna jtsabuátambayana, chënga becá añemo jtsats̈atnayëse, y jtsinÿanÿnayëse chënga bacna soye tmojamama, chë nÿets condbomna mándoca jucácanëse. Ndoñe catjaleséncia ndocná chaondayana aca mando ndoñe condbomna ca.RLvCha chabe derecho vida jtsobomñama cachcá tojanonÿá y bëngbiama tojanóbana, chë nts̈amo Bëngbe Bëtsá bemandacá ndoñe yondmëncá jtsamëse oyenents̈ana bënga játsebacama, ainaniñe ndocna bacna soye ndbomnënga jábiamama, bënga chábenga chamotsemnama, sempre prontánënga nts̈amo ts̈abá yomncá jtsamama. yKkv Y chca jtsamëse, y Bëngbe Bëtsábeñe os̈buachiyánaca jtsiyenëse, jtsobátmanana chë puerte oyejuayana jtsebomnama te, Bëngbe Bëtsá obená y Atsebacayá Jesucristo, buashinÿinÿaniñe y canÿe corente uamanacá yochjésabo ora. J3v Chë Bëngbe Bëtsabe juabna bëngbe ts̈abiama, s̈ontsabuatambá jtsajbanama oyenana soyënga jtsamëse mo chë Bëngbe Bëtsá ndoñe mondadoranëngcá, quem luarents̈a bacna soyënga bos̈ana jtsajbanama; y nts̈amo mora quem luarents̈e jtsiyenámnaca s̈ontsabuatambá, cabënga jenomándama jtsobenëse, nts̈amo Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá yomncá y cha jadórama soyënga jtsamëse. 6Iev Er Bëngbe Bëtsá bënga s̈onjinÿanÿé cha bëngbe ts̈abiama juabnënga yobomnama, y chca, cha tojama nÿetsca ents̈anga chamotsobena atsebácanënga jtsemnama. Hv Ndoñe chamondëtsatbëbana, pero aíñe nÿétscañe ts̈abe palabra bomnënga chamotsemna. Chënga chca entsamna, chca, ínÿenga chámuinÿe y chamojuabó ts̈a botamana chë buatëmbana soyënga, Bëngbe Bëtsá bëngbe Atsebacayabiama yomna ca. ]G3v Chë nÿets tempo nÿe ínÿabiama oservénënga cochjábuayenaye, chëngbe nduiñë́ngbioye chamotsobedecénama, soyënga chamotsama chënga chamotsóyejuama, y yajuatsanënga ndoñe chamondë́tsemnama. nFUvchë ndegombre soyënga jtsóyebuambnayëse; chca, ndocná chaondobená jayanana aca ndoñe ts̈abá tconjayana ca, y chca, chë acbe contra ichámënga chamotsëuatja, er ndocna bacna soye quemochatobenaye bëngbiama jayanama. jEMvy chënga cochjínÿanÿiye nts̈amo yomna jtsiyenana, cach aca nÿetsca soyënguiñe ts̈abá jtsamëse. Chca chacojtsabuatambá ora, nÿe chë ndegombre buayenánana cochtsabuátambaye y corente respétoca chca cochtsama, jDMvCachcá, chë bobontsënga añemo cochtsats̈atnaye cachënga jenomándama chamotsobenama, XC)vnts̈amo cachënga jenomándama jtsobenana, ainaniñe ndocna bacna soye ntsebomnana, yebnents̈a soyënga jtsamama jtsents̈énana, nÿetscángaftaca ts̈ábenga jtsemnana, cachëngbe boyángbioye jtsayaunanana, chca, ndocná chaondëtsobena Bëngbe Bëtsabe palabrama bacá jatóyebuambnayana, nts̈amo chë tobias̈ënga tmojamama. Byvchë tobias̈ënga chamotsinÿanÿná y chamotsabuatambá nts̈amo chëngbe boyanga y básenga jtsababuánÿeshanana, TA!vCachcá, chë bëtsanana shembásenga chamotsiyena mo Bëngbe Bëtsábioye adorayëngcá, uayátsenayënga ndoñe chamondë́tsemna, ni tmoyënga. Entsamna chamotsiyena ts̈abe soyënga jtsamëse; {@ovCochjayana chë bëtsëjémëngna chamotsemna cachënga nÿetsca soyënguiñe jenomándama obenënga, nÿetscangbiama mo uámana ents̈angcá utabnënga, nts̈amo jtsiyenama ts̈abá juabnayënga, nÿets tempo chë ndegombre soyënguiñe chamotsos̈buaché, Bëngbe Bëtsá y nÿetscanga chamotsababuánÿeshana, y padecena soyënguiñe puerte uantadënga chamotsemna. m? UvNts̈amo chacojtsoyebuambnacá sempre chaotsemna nts̈amo chë ndegombre buatëmbánana endmëncá. P> vChënga jtsichámuana Bëngbe Bëtsá imuábuatma ca, pero nts̈amo tmojtsama soyë́ngaca jtsinÿinÿnayana chca ndoñe ndegombre yondmënama. Chënga Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe puerte bacna ents̈anga mondmëna, y nts̈amo cha tomandacá ndoñe ntsamana; chë causa chënga ndoñe ntsobenana ndaye ts̈abe soye jamama.|= svChë ainaniñe bacna juabnënga ndbomnënga y chca juabnë́ngaca ndëmandánënga, nÿetsca soyëngama jtsejuabnayana mo ndegombre ts̈abe soyënga cuaftsemncá; pero chë bacna soyë́ngaca mandánënga y Jesucrístbeñe ndos̈buáchiyënga, nÿe ndayámnaca jtsejuabnayana mo bacna soye cuaftsemncá. Chca entsemna, er chëngbe juabnoca nÿe ena bacna soyënga jésebomnana, y ndaye bacna soye tmojama ora, chëngbe ainaniñe juabnënga ndoñe ntsebomnana, bacna soye tmojamama chaúyanama. t< cvy cach judiëngbe cuentënga ndoñe chamondëtsuenana, ni chë ndegombre soyënga uabotenëngbe mandënga. \; 3v Y chca ndegombre cha tonjánayana; chíyeca chënga jabuache cochjucácana, chca, chënga Jesucrístbeñe chamotsos̈buáchema y chamotsobedecena chë buatëmbana soyënga, chë ndayiñe bënga mondos̈buaché; L: v Enjamna canÿa, ndabiama ents̈anga jtsichámuana cach Creta luarents̈a diosëngbiama oyebuambnayá canjamna ca, y cha cachabe luarents̈a oyenëngbiama mënts̈á tonjánayana: “Creta luarents̈e oyenënga, nÿets tempo bosterënga mondmëna, ainana ndbomnënga y oyënjayënga nÿe becá jasama bos̈ënga ca.” 9 -v Y entseyta chë́ngbioye jtayáchetana, er chënga jamana ba pamíllanguents̈e nÿetscanga Jesucrístbeñe os̈buáchiyana chamotsajbanama. Chënga chca mondbétsama, chë ndoñe yontsamna jtsabuátambayama soyënga jtsabuátambayëse, nÿe paselo crocénana jongánama. s8 av Cha chca bontsemna, banga nÿe ndëmandánënga jtsiyenama bos̈ënga mondmëna causa, y chënga mondmëna, nÿe ndaye ndoservena soyëngama yapa oyebuambnayënga y ínÿenga áingñayënga, y chcanga más mondmëna chë nÿetsca os̈buáchiyënga base bobachtema chë más delicadents̈e të́ts̈enënga jtsemnama yojtsamna ca mondbétsichamënguents̈e. %7 Ev Cha bontsemna nÿets tempo jtsos̈buáchiyana y jtsobedecénana chë ndegombre buayenana soye, nts̈amo tmojabuatëmbacá, chca, chë ndegombre buatëmbana soyë́ngaca ínÿenga añemo chaotsats̈atnama, y chë soyama contra tmojtsemnënga jáyënjanama, ndoñe ts̈abá montsamama. d6 CvPero chabe yebnents̈e posada ents̈anga júyents̈amiama sempre chaotseprontana, ts̈abe soyënga chaotsebínÿnama sempre chaotsents̈ena, botamana juabnayá chaotsemna, nts̈amo Bëngbe Bëtsabe bominÿiñe ts̈abá yomncá chaotsiyena, nÿets tempo Bëngbe Bëtsábioye chabotsadorana, y cachá nÿetsca soyënguiñe jenomándama chaotsobena. N5 vEr cánÿents̈e os̈buachiyëngcá enefjuanëngbe mandayá, Bëngbe Bëtsabe trabajo jamama tmojabonÿéyeca, cha bontsemna jtsiyenana, nts̈amo ndocná chaondayana cha ndoñe ts̈abá yontsama ca; ntjajuaboycá, nÿe nts̈amo cha tojtsebos̈cá ndoñe chaondë́tsama; ndoñe chaondëtsiyena nÿe rábiaca jtsemnama; ndoñe chaondë́tsetmó; penzentsero ndoñe chaondë́tsemna; y ndoñe chaondë́tsebos̈e nÿe paselo becá crocénana jtsebomnama. B4 vCanÿa bëtsëjémama uabuayaná mënts̈á bontsemna: chaotsiyena nts̈amo chabiama ndocná chaondë́tsichamo ndoñe ts̈abá yontsama ca; nÿe canÿe shembásabe boyá; chabe básengna, Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga chamotsemna, y chamotsiyena, nts̈amo ndocná chaondayana chënga nÿe jenomándama ntsobencá y nÿe nts̈amo tmojtsebos̈cá imojtsiyena ca, o chënga chëngbe bëtsë́tsanga o mándayënga ndoñe montsayaunana ca. 3 #vAts̈e Creta luaroca tcbonjë́ftsanboshjona, nts̈amo chents̈e jamama enjetsashbencá chacomama, y nÿetsca pueblënguenache chë os̈buachiyëngcá enefjuanë́ngbeñe bëtsëjemëngcá amë́ndayënga jtsemnama chacubuáyanama, nts̈amo tcbonjaftsemandacá. z2 ovTito, quem tsbuanácha cbontsabobiamná. Ats̈e Jesucristbe soyëngama ents̈anga sënjanabuayiyná ora, aca chábeñe contsanos̈buaché y nÿets útata cachca os̈buáchiyana Jesucrístbeñe bondbomna, y chca, aca mo ats̈be ndegombre uaquiñacá condmëna. Ats̈e së́ntseimpadana, Bëngbe Bëtsá Bëngbe Taitá y Jesucristo Bëngbe Atsebacayá, ácbeñe ts̈abe bendicionënga chaotsemnama chata chaboma, y chaboma aca ainaniñe ts̈abe ebionana chacotsebomnama. Titbe trabajo Creta luaroca 1 /vy nÿa chama tempo tojóshjango ora, chë ents̈anga jábuayenama, soyë́ngaca Bëngbe Bëtsá chabe palabra s̈ojinÿanÿé, ndayá Jesucristo ents̈angbiama yochjanmama; y chca jábuayenama ats̈e palabra s̈monjabonÿé, Bëngbe Bëtsá, bëngbe Atsebacayabe mándoca. 0 3vLempe chca sëndama, er Bëngbe Bëtsábeñe jtsos̈buáchiyëse, ats̈e sëntsobátmana chë nÿetsca tescama yomna ts̈abe vida jtsebomnama. Bëngbe Bëtsá, chë ndocna te obosterayá, quem luare cabá ndmëna orscana tojanas̈ebuachená ents̈anga chca vida jtsebomnama; m/ WvAts̈e Pablo, Bëngbe Bëtsabe oservená sëndmëna y Jesucristbe ichmoná ents̈anga jábuayenama, chë Bëngbe Bëtsá chabe ents̈anga chamotsemnama tojábacacanga, Jesucrístbeñe chamotsos̈buáchema y chë ndegombre soyëngama chamotsetats̈ëmbuama; chë soyënga endmëna nts̈amo bënga, Bëngbe Bëtsabe básenga bétsemnama, mondoyena jtsamëse. Q.Nÿe canÿe Bëngbe Bëtsá endmëna, y cha nÿets osertánana endbomna. ¡Nÿetscanga chamotsinÿanÿná cha puerte bëtsá y uamaná yomnama, ndayá Jesucristo tojanmama! Chca chaotsemna.-Pero morna, nts̈amo Bëngbe Bëtsabe juabna oyebuambnayënga tmojanabemcá, tojama bëtscá ents̈anga chë ndegombre soyëngama chamotsetats̈ëmbuama; Bëngbe Bëtsá, chë nÿets tempo vida bomná, tojanmandá ents̈anga nÿets luarënguenache chë ndegombre soyëngama chamotsetats̈ëmbuama, chënga chábeñe chamotsos̈buáchema y nts̈amo cha yobos̈cá chamotsamama. ,Bënga sempre mochtsinÿanÿnaye Bëngbe Bëtsá puerte uamaná yomnama. Cha endobena jamama ts̈ëngaftanga puerte chas̈motsos̈buáchema; y chca, cha echanjama nts̈amo chë bënga fsëndabuayiyná ts̈abe noticiënguiñe yomncá, nts̈amo chë Jesucristbe buayenana soyënga yomncá, y nts̈amo chë Bëngbe Bëtsá s̈ojinÿanÿé ndegombre soyënga yomncá. Nÿets tempo më́ntscoñama, Bëngbe Bëtsá chë soyënga ents̈anga ndoñe tonjinÿanÿé, y chë causa chënga chë soye ndoñe ntsetats̈ëmbuana. b+=Ats̈e, Bëngbe Utabná Jesucristo së́ntseimpadana, cha chaoma ts̈ëngaftangbeñe ts̈abe bendicionënga chaotsemnama. Chca chaotsemna. Quem tsbuanácha juapochócama, Pablo Bëngbe Bëtsábioye tbojtanchuá 3*_Gayo cmontsacheuaná; ats̈e Pablo chabe yebnents̈e posada së́ntsebomna, y cha enduamana nÿetsca chë muents̈a os̈buáchiyënga ts̈abá júbuajana. Erasto, chë quem pueblents̈a crocénana bojanÿá, ts̈ëngaftanga cmontsacheuaná, y Jesucrístbeyeca bëngbe cats̈ata Cuártënaca. O)Ats̈naca Tercio, chë Páblëbe cuenta quem tsbuanácha uabiamnayá, ts̈ëngaftanga cbontsacheuaná, ts̈ëngaftanga y áts̈naca Bëngbe Utabnáftaca cánÿiñe mo canÿacá quetsomñecá. ?(wTimoteo, chë áts̈eftaca trabajayá, ts̈ëngaftanga cmontsacheuaná; y Lucio, Jasón y Sosípater, cach ats̈cá Judeoquënga, chë́ngnaca ts̈ëngaftanga cmontsacheuaná. N'Y Bëngbe Bëtsá, nda inétsama bënga ainaniñe ts̈abe ebionana chamotsebomnama, ndoñe bën y echanjama ts̈ëngaftanga Satanás chas̈moyë́njanama, mo cha ts̈ëngaftangbe cucuats̈iñe cuafjaboshjoncá. Ats̈e së́ntseimpadana Bëngbe Utabná Jesús, chaoma ts̈abe bendicionënga ts̈ëngaftangbeñe chaotsemnama. !&;Nÿetsca ents̈anga tmojouena, chë Bëngbe Bëtsabe soyëngama nts̈amo ínÿenga tcmojabuatambacá, ts̈ëngaftanga corente s̈mnétsayaunanama, y chíyeca ats̈e puerte oyejuayá ts̈ëngaftangaftaca së́ntsemna. Ats̈e së́ntsebos̈e, ts̈ëngaftanga ts̈abá chas̈motsetáts̈ëmbo jtsamana nts̈amo ts̈abá yomncá, y nts̈amo bacna soyënga jamamna chas̈motsemna mo ndoñe cuaftsetats̈ëmbcá. C%Er chca amënga, ndoñe ntsents̈énana Cristo Bëngbe Utabná jtseservénana, sinó jtsamana ndayá cachënga tmojtsebos̈cá, nÿe cachëngbe cuerpama ts̈abá tojtsemncá; y ts̈abe y botamana palabrë́ngaca chë paselo jáingñama yomna ents̈anga jáingñana, chëngbe ainaniñe chëngcá chamotsejuabnama. i$KJesucrístbeyeca cats̈átanga, ats̈e cbontsaimpadana ts̈abá s̈mochjuáfs̈na y cuedado s̈mochtsebomna chë cánÿenga ínÿengaftaca contra chamotsemnama y ínÿenga Jesucrístbeñe os̈buáchiyana chamotsajbanama imnétsamëngbiama; chëngna, chë ts̈ëngaftanga ndaye s̈mojóyëngacñe buatëmbana soyëngama contra jtsóyebuambnayana. #Nÿetscanga mo Jesucrístbeyeca cats̈atangcá s̈mochjenchuaye, jtenámochëse, nts̈amo cach ts̈ëngaftangbe pamíllanga puerte bonshanánaca s̈mondbetsacheuanaycá. Nÿets luarenache enefjuana Crístbeñe os̈buáchiyënga cmontsacheuaná. "%Filólogo y Julia, Nereo y chabe uabena, Olimpas y nÿetsca Bëngbe Bëtsabe ents̈anga chë́ngaftaca imnénutanangnaca s̈mochjácheuaye. "!=Asíncrito, Flegonte, Hermes, Patrobas y Hermas s̈mochjácheuaye, y chë ínÿenga Jesucrístbeñe os̈buáchiyënga chë́ngaftaca imnénutanangnaca.  } Rufo, chë Bëngbe Utabnabiama uámana trabajayá, s̈mochjachuaye, y chabe mamánaca; cha mo ats̈be mamacá endmëna. O Trifena y Trifosa s̈mochjácheuaye; chata Bëngbe Utabnabiama puerte bondëtrabája; y bëngbe bonshaná Pérsidnaca s̈mochjachuaye; cha bëtscá endëtrabája, Bëngbe Utabnabiama oservéniñe.  Chë cach ats̈cá judeocá Herodión s̈mochjachuaye, y chë Narcisbe pamillents̈ana Bëngbe Utabnábeñe os̈buachiyë́ngnaca. / Apeles s̈mochjachuaye; cha ba soye tonjinÿanÿé Jesucrístbeñe puerte yos̈buáchema; y Aristóbulbe yebnents̈ë́ngnaca s̈mochjácheuaye.  Urbano s̈mochjachuaye, chë bë́ngaftaca Cristbiama oservéniñe trabajayá; y ats̈be bonshana Estáquisnaca s̈mochjachuaye. Ampliato s̈mochjachuaye, ats̈be bonshaná, er ats̈cá cha Bëngbe Utabnáftaca cánÿiñe mo canÿacá bondmëna. %Chë cach ats̈cá judeocata Andrónico y Junias s̈mochjácheuaye. Chata canÿe ora áts̈eftaca cárceloye bonjanëtámëna, y Jesucristbe ichmónëngbiama chata puerte uámanata bonjamna, y ats̈biama más natsana tbojanonts̈é Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyama. QMaría s̈mochjachuaye; cha ts̈ëngaftangbeñe bëtscá tojatrabajá. yChë os̈buáchiyënga, chë Bëngbe Bëtsá jëtschuayama chatbe yebnents̈e jénefjnama imuamanë́ngnaca, s̈mochjácheuaye. Ats̈be bonshana Epeneto s̈mochjachuaye; cha endmëna chë natsaná Asia luaroca Jesucrístbeñe jtsos̈buáchiyama. ^5Jobanámnaca bonjanprontana, ats̈e jatsbocama, ndoñe chas̈mondóbama. Ats̈e chama chata sëntsatacheuaná; y ndoñe nÿe ats̈e, sinó nÿets luarenache enefjuana ndoñe judiënga os̈buachiyë́ngnaca chca. 1t}rg[OC7+~~~~~~~~~~~~w~k~_~T~H~<~0~$~~ ~}}}}}}}}}}}}}q}e}Y}M}A}5})}}}||||||||||||u|i|^|R|F|:|.|"|| {{{{{{{{{{{{z{n{b{V{J{>{2{&{{{zzzzzzzzzzz~zrzfzZzNzBz6z*zzzyyyyyyyyyyyywyky_ySyGy;y/y#yy xxxxxxxxxxxx|xpxdxXxLx@x4x(xxxwwwwwwwwwwwwtwhw\wQwEw9w-w!ww vvvvvvvvvvvvyvmvavUvIv=v1v%vv vuuuuuuuuuuu~urufuZuNuBu6u*uuuttttttttttttvtjt^tRtFt:t.t"tt ssssssssssss{soscsWsKs?s3s'sssrrrrrrrrrrrrsrgr[rOrCr7r+rrrqqqqqqqqqqqqxqlq`qTqHqn2n&nnnmmmmmmmmmmm~mrmfmZmNmBm6m*mmmllllllllllllvljl^lRlFl:l.l"ll kkkkkkkkkkkk{kokckWkKk?k3k'kkkjjjjjjjjjjjjsjgj[jOjCj7j+jjjiiiiiiiiiiiixili`iTiHif2f&fffeeeeeeeeeeeesege[eOeCe7e+eeeddddddddddddwdkd_dSdGd;d/d#dd cccccccccccc|cpcdcXcLc@c4c(cccbbbbbbbbbbbbubib]bQbEb9b-b!bb aaaaaaaaaaaayamaaaUaIa=a1a%aa a```````````~`r`f`Z`N`B`6`*```____________v_j_^_R_F_:_._"__ ^^^^^^^^^^^^{^o^c^W^K^?^3^'^^^]]]]]]]]]]]]s]g][]O]C]7]+]]]\\\\\\\\\\\\x\l\`\T\H\<\0\$\\ \[[[[[[[[[[[|[p[d[X[L[@[4[([[[ZZZZZZZZZZZZuZiZ]ZQZEZ9Z-Z!ZZ YYYYYYYYYYYYyYmYaYUYIY=Y1Y%YY YXXXXXXXXXXX}XqXeXZXNXBX6X*XXXWWWWWWWWWWWWvWjW^WRWFW:W.W"WW VVVVVVVVVVVVzVnVbVVVJV>V3V'VVVUUUUUUUUUUUUsUgU[UOUCU7U+UUUTTTTTTTTTTTTwTkT_TSTGT;T/T#TT SSSSSSSSSSSS{SoScSWSKS?S3S'SSSRRRRRRRRRRRRtRhR\RPRDR8R,R RRQQQQQQQQQQQQxQlQ`QTQHQH2H&HHHGGGGGGGGGGGGsGgG[GOGCG7G+GGGFFFFFFFFFFFFwFkF_FSFGF;F/F#FF EEEEEEEEEEEE|EpEdEXELE@E4E(EEEDDDDDDDDDDDDtDhD\DPDDD8D,D DDCCCCCCCCCCCCxClC`CTCHC=C1C%CC CBBBBBBBBBBB}BqBeBYBMBAB5B)BBBAAAAAAAAAAAAvAjA^ARAFA:A.A"AA @@@@@@@@@@@@z@n@b@V@J@>@2@&@@@????????????s?g?[?O?C?7?+???>>>>>>>>>>>>w>k>_>S>G>;>/>#>> ============{=o=d=X=L=@=4=(===<<<<<<<<<<<828&88877777777777~7r7f7[7O7C777+777666666666666w6k6_6S6G6;6/6#66 555555555555|5p5d5X5L5@545(555444444444444t4h4\4P4D484,4 44333333333333x3l3`3T3H3<303$33 322222222222|2p2d2X2L2A252)222111111111111u1i1]1Q1E191-1!11 000000000000y0m0a0U0I0=010%000///////////~/r/f/Z/N/B/6/*/ // .............{.p.e.Z.O.D.9...#.. .------------~-s-h-]-R-G-<-1-&---,,,,,,,,,,,,,v,k,`,U,J,?,4,),,,++++++++++++}+q+e+Y+M+A+5+)+++************u*i*]*Q*E*9*-*!** ))))))))))))y)n)b)V)J)>)2)&)))(((((((((((~(r(f([(O(C(7(+(((''''''''''''w'k'_'S'G';'/'#'' &&&&&&&&&&&&{&o&c&W&L&@&4&(&&&%%%%%%%%%%%%t%h%\%P%D%8%,% %%$$$$$$$$$$$$y$m$a$U$I$=$1$%$$ $###########}#q#e#Y#M#A#5#)###""""""""""""u"i"]"Q"F":"."""" !!!!!!!!!!!!z!n!b!V!J!>!2!&!!! ~ r f Z N B 6 *   wk_SG;/# {ocWK?3'sg[PD8, xl`TH<0$ |pdXL@4(ti]QE9-! ymaUI=1% }rfZNB6*vj^RF:." znbVJ>2&sg[OC7+wk_SG;/# {ocWK?3(t  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !         ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   >  =  <  ;  :~  9}  8|  7{  6z  5y  4x  3w  2v  1u  0t  /s  .r  -q  ,p  +o  *n  )m  (l  'k  &j  %i  $h  #g  "f  !e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F   E 8D 7C 6B 5A 4@ 3? 2> 1= 0< /; .: -9 ,8 +7 *6 )5 (4 '3 &2 %1 $0 #/ ". !-  , + * ) ( ' & % $ # " !                           2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        1 0 / . - , + ) ( ' & % $ # " !                                        ' & % $ " !                                        , + * ) ( ' &~ %} $| #{ "z !y  x w v u t s r q p o n m l k j i h g f  e  d  c  b  a ` _ ^ ] \ [ Z  Y X W V U T S R Q P O  N  M  L  K  J I H G F E D C  B 4A 3@ 2? 1> 0= /< .; -: ,9 +8 *7 )6 (5 '4 &3 %2 $1 "0 !/  . - , + * ) ( ' & % $ # " !                          P  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                              / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !      ~ } | { z y x w v u t s r q p  o  n  m  l  k j i h g f e d  c  %b  $a  #`  "_  !^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?   >  ,=  +<  *;  ):  (9  '8  &7  %6  $5  #4  "3  !2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                 !                                                                   4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                  & % $ # " !        ~ } | { z y x w v u t s r  q  p  o  n  m l k j i h g f  e %d $c #b "a !`  _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R Q P O N M  L  K  J  I  H G F E D C B A  @ 8? 7> 6= 5< 4; 3: 29 18 07 /6 .5 -4 ,3 +2 *1 )0 (/ '. &- %, $+ #* ") !(  ' & % $ # " !                                + * ) ( ' & % $ # " !                                        ) ( ' & % $ # " !                                        # " !                                                              ~  } | { z y x w v  u  -t  ,s  +r  *q  )p  (o  'n  &m  %l  $k  #j  "i  !h   g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U   T   S   R   Q   P  O  N  M  L  K  J  I  H G F E D C B A  @  ?  >  =  < ; : 9 8 7 6 5  4 B3 A2 @1 ?0 >/ =. <- ;, :+ 9* 8) 7( 6' 5& 4% 3$ 2# 1" 0! / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        K J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                 ~ } | { z  y 3x 2w 1v 0u /t .s -r ,q +p *o )n (m 'l &k %j $i #h "g !f  e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S  R  Q  P  O  N M L K J I H G  F 'E &D %C $B #A "@ !?  > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - ,  +  *  )  (  ' & % $ # " !    . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        " !                                                                            # " !   ~ } | { z y x w v u t s r q p o n m  l  k  j  i  h g f e d c b a  ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R  Q  P  O  N  M L K J I H G F  E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6  5  4  3  2  1 0 / . - , + *  ) '( &' %& $% #$ "# !"  !                                      $ # " !                                         :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                        ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s   r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U   T  *S  )R  (Q  'P  &O  %N  $M  #L  "K  !J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +   *  &)  %(  $'  #&  "%  !$  #  "  !                                                          " !                                                                         " !                                       0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                               ~ } | { z y x  w v u t s r q p o n m l k  j  i  h  g  f e d c b a ` _  ^ ] \ [ Z  Y  X  W  V  U T S R Q P O N  M L K J I H G F E D C  B  A  @  ?  > = < ; : 9 8 7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  ) -l|pdXL@4(~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}y}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz|zpzdzXzLz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyDy8y,y yyxxxxxxxxxxxxyxmxaxUxIx=x1x%xx xwwwwwwwwwww}wqwewYwMwAw5w)wwwvvvvvvvvvvvvvvjv^vRvFv:v.v"vv uuuuuuuuuuuuzunubuVuJu>u2u&uuuttttttttttttstgt[tOtCt7t+tttsssssssssssswsks_sSsGs;s/s#ss rrrrrrrrrrrr{rordrXrLr@r4r(rrrqqqqqqqqqqqqtqhq\qPqDq8q,q qqppppppppppppypmpapUpIp=p1p%pp pooooooooooo}oqoeoYoMoAo5o)ooonnnnnnnnnnnnunin]nQnEn9n-n!nn mmmmmmmmmmmmymmmamVmJm>m2m&mmmlllllllllll~lrlflZlNlBl6l*lllkkkkkkkkkkkkvkjk^kRkFk:k.k"kk jjjjjjjjjjjj{jojcjWjKj?j3j'jjjiiiiiiiiiiiisigi[iOiCi7i+iiihhhhhhhhhhhhwhkh_hShGh=h2h'hhhgggggggggggggwglgagVgKg@g5g*ggg fffffffffffffzfofdfYfNfCf8f-f"ff feeeeeeeeeee|epedeXeLe@e4e(eeeddddddddddddudid]dQdEd9d-d!dd ccccccccccccycmcacUcIc=c2c&cccbbbbbbbbbbb~brbfbZbNbBb6b*bbbaaaaaaaaaaaavaja^aRaFa:a.a"aa ````````````{`o`c`W`K`?`3`'```____________s_g_[_O_C_7_+___^^^^^^^^^^^^x^l^`^T^H^<^0^$^^ ^]]]]]]]]]]]|]p]d]X]L]@]4](]]]\\\\\\\\\\\\t\h\\\P\D\8\,\ \\[[[[[[[[[[[[x[l[`[T[H[<[1[%[[ [ZZZZZZZZZZZ}ZqZeZYZMZAZ5Z)ZZZYYYYYYYYYYYYuYiY]YQYEY9Y-Y!YY XXXXXXXXXXXXzXnXbXVXJX>X2X&XXXWWWWWWWWWWW~WrWfWZWNWBW6W*WWWVVVVVVVVVVVVvVjV^VRVFV:V.V"VV UUUUUUUUUUUU{UoUcUWUKU?U3U'UUUTTTTTTTTTTTTsTgT[TOTCT7T+TTTSSSSSSSSSSSSxSlS`STSHSM2M&MMMLLLLLLLLLLLLsLgL[LOLCL7L+LLLKKKKKKKKKKKKwKkK_KTKHKH2H&HHHGGGGGGGGGGG~GrGfGZGNGBG6G*GGGFFFFFFFFFFFFwFkF_FSFGF;F/F#FF EEEEEEEEEEEE|EpEdEXELE@E4E(EEEDDDDDDDDDDDDtDhD\DPDDD8D,D DDCCCCCCCCCCCCyCmCaCUCIC=C1C%CC CBBBBBBBBBBB}BqBeBYBMBAB5B)BBBAAAAAAAAAAAAvAjA^ARAFA:A.A"AA @@@@@@@@@@@@{@o@c@W@K@?@3@'@@@????????????s?i?^?S?H?=?2?'???>>>>>>>>>>>>>w>l>a>V>K>?>3>'>>>============s=g=[=O=C=7=+===<<<<<<<<<<<121&11100000000000~0r0f0Z0N0B060*000////////////w/k/_/S/G/;///#// ............{.o.c.W.K.?.3.'...------------t-h-\-P-D-8-,- --,,,,,,,,,,,,x,l,`,T,H,<,0,%,, ,+++++++++++}+q+e+Y+M+A+5+)+++************v*j*^*R*F*:*.*"** ))))))))))))z)n)b)V)J)>)2)&)))((((((((((((s(g([(O(C(7(+(((''''''''''''w'k'_'S'H'<'0'$'' '&&&&&&&&&&&|&p&d&X&L&@&4&(&&&%%%%%%%%%%%%t%h%]%Q%E%9%-%!%% $$$$$$$$$$$$y$m$a$U$I$=$1$%$$ $###########~#r#f#Z#N#B#6#*###""""""""""""v"j"^"R"F":"."""" !!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!3!'!!! t h \ P D 8 ,  xl`TH<0$ }qeYMA5)ui]QE9-! znbVJ>2&~rfZNB6*wk_SG;/# |pdXL@4(th\PD8, ymaUI=1% ~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3'th\PD8, xl " !                                                                                                                                       ~ } | { z y x w  v #u "t !s  r q p o n m l k j i h g f e d c b a `  _  ^  ]  \  [ Z Y X W V U T  S R Q P O N M L K J I H G F E D C B  A  @  ?  >  = < ; : 9 8 7 6  5 (4 '3 &2 %1 $0 #/ ". !-  , + * ) ( ' & % $ # " !                           & % $ # " !                                        ) ( ' & % $ # " !                                                                          " !                                        ( '~ &} %| ${ #z "y !x  w v u t s r q p o n m l k j i h g f e  d  c  b  a  ` _ ^ ] \ [ Z Y  X )W (V 'U &T %S $R #Q "P !O  N M L K J I H G F E D C B A @ ? > = <  ;  :  9  8  7 6 5 4 3 2 1 0  / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                      4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                   0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                      ~  }  |  {  z   y  +x  *w  )v  (u  't  &s  %r  $q  #p  "o  !n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O   N (M 'L &K %J $I #H "G !F  E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3  2  1  0  /  . - , + * ) ( '  & <% ;$ :# 9" 8! 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                             * ) ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                                      ~  }  |  {  z y x w v u t s  r /q .p -o ,n +m *l )k (j 'i &h %g $f #e "d !c  b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R Q P  O  N  M  L  K J I H G F E D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6   5   4   3   2   1  0  /  .  -  ,  +  *  )                                                   ~  }  |  {  z y x w v u t s  r *q )p (o 'n &m %l $k #j "i !h  g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U  T  S  R  Q  P O N M L K J I  H (G 'F &E %D $C #B "A !@  ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . -  ,  +  *  )  ( ' & % $ # " !                                   !                                                                                                               &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,~  +}  *|  ){  (z  'y  &x  %w  $v  #u  "t  !s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T   S  9R  8Q  7P  6O  5N  4M  3L  2K  1J  0I  /H  .G  -F  ,E  +D  *C  )B  (A  '@  &?  %>  $=  #<  ";  !:  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !               *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                             )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                           ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) (  ' ~ & } % | $ { # z " y ! x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y   X G W F V E U D T C S B R A Q @ P ? O > N = M < L ; K : J 9 I 8 H 7 G 6 F 5 E 4 D 3 C 2 B 1 A 0 @ / ? . > - = , < + ; * : ) 9 ( 8 ' 7 & 6 % 5 $ 4 # 3 " 2 ! 1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                 /  .  -  , + * ) ( '  &  %  $  #  "  !                                    6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                 $ # " !                                              ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q   p  3 o  2 n  1 m  0 l  / k  . j  - i  , h  + g  * f  ) e  ( d  ' c  & b  % a  $ `  # _  " ^  ! ]   \   [   Z   Y   X   W   V   U   T   S   R   Q   P   O   N   M   L   K   J   I   H   G   F   E   D   C   B   A   @   ?   >   = 5( 4' 3& 2% 1$ 0# /" .! - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                            ~  } | { z y x w v  u &t %s $r "q !p  o n m l k j i h g f e d c b a ` _ ^ ]  \  [  Z  Y  X W V U T S R Q  P /O .N -M ,L +K *J )I (H 'G &F %E $D #C "B !A  @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / .  -  ,  +  *  ) ( ' & % $ # "  ! 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                      + * ) ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                                                                   ~ } | { z y x w v u t s r q  p  o  n  m  l k j i h g f e  d #c "b !a  ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R Q P O N  M  L  K  J  I H G F E D C B  A  #@  "?  !>  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  / #  J}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ ~}}}}}}}}}}}}}}r}g}\}Q}F};}0}%}}}||||||||||||y|m|a|U|I|=|1|%|| |{{{{{{{{{{{}{r{f{Z{N{B{6{*{{{zzzzzzzzzzzzvzjz^zRzFz:z.z"zz yyyyyyyyyyyy{yoycyWyKy?y3y'yyyxxxxxxxxxxxxtxhx\xPxDx8x,x xxwwwwwwwwwwwwywmwawUwIw=w1w%ww wvvvvvvvvvvv~vrvfvZvNvBv6v*vvvuuuuuuuuuuuuwuku_uSuGu;u/u#uu tttttttttttt{totctWtKt?t3t'tttsssssssssssstshs\sPsDs8s,s ssrrrrrrrrrrrrxrlr`rTrIr=r1r%rr rqqqqqqqqqqq}qqqeqYqNqBq6q*qqqppppppppppppvpjp^pRpFp:p.p"pp oooooooooooo{ooocoWoKo?o3o'ooonnnnnnnnnnnntnhn\nPnDn8n,n nnmmmmmmmmmmmmymmmamUmIm=m1m%mm mlllllllllll~lrlflZlNlBl6l*lllkkkkkkkkkkkkvkkk_kSkGk;k/k#kk jjjjjjjjjjjj{jojcjWjKj?j3j+j!jj jiiiiiiiiiiiiiiwimiciYiOiEi;i1i'iii hhhhhhhhhhhhh|hqhfh[hPhFh;h0h%hhhgggggggggggggugjg_gTgJg?g4g)gggfffffffffffffyfnfdfYfNfCf8f-f"ff feeeeeeeeeeee~esehe]eReGeW2W&WWWVVVVVVVVVVV~VrVhV]VRVGVP2P&PPPOOOOOOOOOOO~OrOfOZONOBO7O+OOONNNNNNNNNNNNxNlN`NTNHNK3K'KKKJJJJJJJJJJJJwJlJaJVJKJ@J5J*JJJ IIIIIIIIIIIIIxIlI`ITIHIF2F&FFFEEEEEEEEEEEEsEgE[EOECE7E+EEEDDDDDDDDDDDDxDlD`DTDHD>>>>>>>>>>>{>o>c>W>K>?>3>'>>>============t=h=\=P=D=8=,= ==<<<<<<<<<<<<~828&888777777777777~7s7h7]7R7G7<717&777666666666666}6q6e6Y6M6A656)666555555555555v5j5^5R5F5:5.5"55 444444444444z4o4c4W4K4?434'444333333333333x3m3b3W3L3A363+333222222222222w2k2_2S2H2<202$22 211111111111}1q1e1Y1M1A151)111000000000000v0j0^0R0F0:0.0"00 ////////////}/r/g/\/Q/F/;/0/%///............t.h.\.P.E.9.-.!.. ------------y-o-d-Y-N-C-8---"-- -,,,,,,,,,,,,z,n,b,V,J,>,2,&,,,++++++++++++s+g+[+O+C+7+,+ ++************x*m*a*U*I*=*1*%** *)))))))))))})q)e)Y)M)B)6)*)))((((((((((((v(j(^(R(H(=(2('((('''''''''''''v'j'^'R'F':'.'"'' &&&&&&&&&&&&z&n&b&V&K&?&3&'&&&%%%%%%%%%%%%t%h%\%P%D%8%,% %%$$$$$$$$$$$$z$o$d$Y$N$C$8$-$"$$ $############v#j#^#R#F#:#.#"## """"""""""""{"o"e"Z"O"D"9"."#"" "!!!!!!!!!!!!~!s!h!]!S!H!=!2!'!!! } q e Y M A 5 )   vj^RF:." {ocWK@4(ui]QE9-! znbVJ>2&~rf[OC7+xl`TH<0$ |qeYMA5)ui]QE9-! znbVJ>2&~rfZNB6*wk_SG;/# {odXL@4(th\PD:/$                                                                                                                                  (  '  &  %  $  #  "  !                                          ~  }  |   {   z   y   x   w   v   u   t  ' s  & r  % q  $ p  # o  " n  ! m  l   k   j   i   h   g   f   e   d   c   b   a   `   _   ^   ]   \   [   Z  Y  X  W  V  U   T   S   R   Q   P   O   N   M   L   K   J   I   H   G   F   E   D   C   B   A   @   ?   >  =  <  ;  :  9   8   7   6   5   4   3   2   1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %   $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                    v v v  v  v  v  v  v v v v v v v  v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v  v  v  v  v  v   v   v   v   v   v  v  v  v  v  v  v  v l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l  l  l  l  l  l  l   l   l   l   l   l  l  l  l  l  l  l  l bN bM bL bK bJ bI bH bG b F b E b D b C b B bA b@ b? b> b= b< b;  b: b9 b8 b7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0 b/ b. b - b , b + b * b ) b( b' b& b% b$ b# b"  b! b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b  b  b  b  b  b  b  b   b   b   b   b   b  b  b  b  b  b  b  b X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X  X  X   X   X   X   X  X  X  X  X  X  X  X N N N N N N N N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N N N  N  N  N  N N N N N N N  N  N   N   N  N  N  N  N  N  N  N D u D t D s D r D q D p D o D n D m D l D k D j D i D h D g D f D e  D d D c D b D a D ` D _ D ^ D ] D \ D [ D Z D Y D X D W D V D U D T D S D R D Q D P D O D N D M D L  D K D J D I D H D G D F D E D D D C D B D A D @ D ? D > D = D < D ; D : D 9 D 8 D 7 D 6 D 5  D 4  D 3  D 2  D 1  D 0  D /  D .  D -  D ,  D +  D *  D )  D (  D '  D &  D %  D $  D #  D "  D !  D  D   D   D   D   D   D   D   D   D  :n :m :l :k :j :i :h :g :f :e : d : c : b : a : ` :_ :^ :] :\ :[ :Z :Y  :X :W :V :U :T :S :R :Q :P : O : N : M : L : K :J :I :H :G :F :E :D  :C :B :A :@ :? :> := :< :; :: :9 :8 :7 :6 :5 :4 :3 :2 : 1 : 0 : / : . : - :, :+ :* :) :( :' :&  :%  :$  :#  :"  :!  :  :  :  :  :  :  :  :  :  :  :  :  :  :   :   :   :   :   :  :  :  :  :  :  :  : 0  0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0! 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0 ~  0 }  0 |  0 {  0 z  0 y  0 x  0 w  0 v & & & & & & & & & & & & & & & & &  & & & & & & & & & & & & & & & & & & &  & ~ & } & | & { & z & y & x  & w & v & u & t & s & r & q & p & o & n & m & l & k & j & i & h & g & f & e & d & c & b & a & ` & _ & ^ & ] & \ & [ & Z & Y  & X & W & V & U & T & S & R & Q & P & O & N & M & L & K & J & I & H & G & F & E & D & C & B & A & @ & ? & > & = & <  & ; & : & 9 & 8 & 7 & 6 & 5 & 4 & 3 & 2 & 1 & 0 & / & . & - & , & + & * & ) & ( & '  & &  & %  & $  & #  & "  & !  &  &   &   &   &   &   &   &   &   &   &   &   &   &   &   &   &   &   N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B   A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .   -  !,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                                               ~ } | { z y  x w v u t  s  r  q  p  o n m l k j i h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \   [   Z   Y   X   W  V  U  T  S  R  Q  P  O                               : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !      ~ } | { z y x w v u t s r q p  o  n  m  l  k j i h g f e d  c (b 'a &` %_ $^ #] "\ ![  Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J I H  G  F  E  D  C B A @ ? > = <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /   .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                       "  !                                                             !                                                                                                                          ( ' & % $ # " !                              ~ }  | { z y x w v u  t  s  r  q  p o n m l k j i  h  g  f  e  d c b a ` _ ^ ]  \ [ Z Y X W V U T  S  R  Q  P  O N M L K J I H  G F E D C B A @ ? > =  <  ;  :  9  8 7 6 5 4 3 2 1  0 / . -  ,  +  *  )  ( ' & % $ # " !                                                                                                 !                         ~  }  | { z y x w v u  t s r q p o n m l k j  i  h  g  f  e d c b a ` _ ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P   O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;   :  $9  #8  "7  !6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                    !                                                                ' & % $ # " !                                                                                                                   ~  } | { z y x w v  u t s r q p o n m l k j i  h  g  f  e  d c b a ` _ ^ ]  \ [ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J  I  H  G  F  E D C B A @ ? >  = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . -  ,  +  *  )  ( ' & % $ # " !                                                                                                                      , + * ) ( ' & % 1Zh|pdXL@4(~~~~~~~~~~~~t~h~\~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}||||||||||||s|g|[|O|C|7|+|||{{{{{{{{{{{{{t{i{^{S{H{={2{'{{{zzzzzzzzzzzz~zrzfzZzNzBz6z*zzzyyyyyyyyyyyywyky_ySyGy;y/y#yy xxxxxxxxxxxx|xpxdxXxLx@x4x(xxxwwwwwwwwwwwwuwiw]wQwEw9w-w!ww vvvvvvvvvvvvvzvovdvYvNvCv8v-v"vv vuuuuuuuuuuu|upuduXuLu@u4u(uuuttttttttttttutit]tQtEt9t/t$tttssssssssssssysmsasUsIs=s1s%ss srrrrrrrrrrr}rqrfrZrNrBr6r*rrrqqqqqqqqqqqqvqjq^qRqGq;q/q#qq pppppppppppp{popcpWpLp@p4p(pppooooooooooootoho\oRoGo  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0   /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                                      ~  }  |  {   z   y   x   w   v  u  t  s  r  q  p  o                                                       (  '   &   %   $   #   "  !                 [   Z   Y   X   W  V  U  T  S  R  Q  P  O                                                                                                                                                                              ~  }  |  {  z  y x w v u t s r  q  p  o  n  m  l  k  j  i   h   g   f   e   d  c  b  a  `  _  ^  ]  \              ~ } | { z  y x w v u t s  r  q  p  o  n m l k j i h g  f e d c b a ` _ ^ ]  \  [  Z  Y  X W V U T S R Q  P O N M L K J I H G F E D  C  B  A  @  ? > = < ; : 9 8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +   *   )   (   '   &  %  $  #  "  !        <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *   )  (  '  &  %  $  #  "  !