SQLite format 3@ ~+Dj~+- }D~~+}i%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse) tablebooks_allbooks_allCREATE TABLE "books_all" ("book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT, "book_color" TEXT, "is_present" NUMERIC)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT){UtablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT)=_tableinfoinfoCREATE TABLE info (name TEXT, value TEXT) NiN-regionPapua New Guinea'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalse#languageHanga Hundi)chapter_stringChapter##descriptionGodna Hundi }9v`F,~~~~~~k~P~7~~}}}}}}s}]}9"/#ff7c80WafWafukandén hundi#00ff00JutJut#00ff003Jo3 Jon#00ff002Jo2 Jon#00ff001Jo1 Jon#00ff002Pi2 Pita#00ff001Pi1 Pita#00ff00JemJems#ffff00HibHibru#ffff00FlmnFilemon#ffff00vTaiTaitus#ffff00l2Ti2 Timoti#ffff00b1Ti1 Timoti'#ffff00X2Te2 Tesalonaika'#ffff00N1Te1 Tesalonaika #ffff00DKolKolosi #ffff00:FilFilipai #ffff000EfeEfesus #ffff00&GalGalesia #ffff002Ko2 Korin#ffff001Ko1 Korin#ffff00RomRom#00ffffApoAposel#ff6600JonJon#ff6600LukLuk#ff6600MarMak#ff6600MatMatyu#ffff99JonJona9~@|vpjd^XRLF@:4.(" ~~~~~~~~~~~~~~~?I>X=` 1Jn1 John#00ff00= 2Pet2 Peter#00ff00< 1Pet1 Peter#00ff00; JamJames#00ff00: HebHebrews#ffff009 PhlmPhilemon#ffff008 vTitTitus#ffff007 l2Tim2 Timothy#ffff006 b1Tim1 Timothy#ffff00"5+ X2Ths2 Thessalonians#ffff00"4+ N1Ths1 Thessalonians#ffff003! DColColossians#ffff002# :PhilPhilippians#ffff001 0EphEphesians#ffff000 &GalGalatians#ffff00 /' 2Cor2 Corinthians#ffff00 .' 1Cor1 Corinthians#ffff00- RomRomans#ffff00, ActsActs#00ffff+ JohnJohn#ff6600* LukLuke#ff6600) MarMark#ff6600( MatMatthew#ff6600'MalMalachi#ffff99&ZechZechariah#ffff99%HagHaggai#ffff99$ZephZephaniah#ffff99#HabHabakkuk#ffff99"NahNahum#ffff99!MicMicah#ffff99  JonaJonah#ffff99|ObaObadiah#ffff99rAmAmos#ffff99hJoelJoel#ffff99^HosHosea#ffff99TDanDaniel#ff9fb4JEzekEzekiel#ff9fb4%6LamLamentations#ff9fb4,JerJeremiah#ff9fb4"IsaIsaiah#ff9fb4"+SongSong of Solomon#66ff99%EcclEcclesiastes#66ff99ProvProverbs#66ff99PsPsalms#66ff99JobJob#66ff99EsthEsther#ffcc99NehNehemiah#ffcc99EzrEzra#ffcc99%2Chr2 Chronicles#ffcc99 %1Chr1 Chronicles#ffcc99 x2Kin2 Kings#ffcc99 n1Kin1 Kings#ffcc99 d2Sam2 Samuel#ffcc99 Z1Sam1 Samuel#ffcc99PRuthRuth#ffcc99FJudgJudges#ffcc99{J 7 i J ?n68)  Takwa léka du yatakataka ye, lé baka retalé. Nak duré yamba humbwikélé. Lé baka renjoka hélék yata, lé léka duka wambula ye, natafa mawuli wambula héraata, jémba retambér. Du akwi déka takwaré yamba wakéndé, lé déré yatakataka yiléte. B} Wuni du wali rekwa takwaka, takwa wali rekwa duka akwi, guniré wuni ané hundi we. Ané wuna hundi yingafwe. Ané Néma Duna hundi dé. Takwa léka du yatakataka yamba yikélé. (I Nak hundi akwi wuni we: Du nak hési takwaré héranjoka némafwimbu mawuli yandét, wu métaka hérandé. Takwa hési nak duré humbwinjoka némafwimbu mawuli yalét, wu métaka humbwilé. Bér wungi hurumbét, wu yikafre dé. Bér wungi hurunjoka némafwimbu mawuli yata, wungi huruhafi yata, baka rembét, wafewana bérka mawulimbu ya maki yanéta jémba téhafi yandét bér haraki saraki sémbut hurutambér?  Wuni hawindu, hawitakwa, du hiyandé takwaka wuni angi we: Di wuni rewuka maki hawindu hawitakwa rendat, wu yikafre dé. 4aAtéfék du takwa wuni maki hawindu hawitakwa rendate, wuni mawuli ya. God dé nanika nak maki nak maki hambuk dé hwe, nani nak maki nak maki jémba yambete. Dé hwendéka du nawulak takwa hérandaka takwa nawulak di du humbwi. God nawulak du takwaka nak hambuk hwendéka di hawindu hawitakwa re. pYGuni wuniré wakwexékénguka wuni yawundu na. Guni hafu xe. Wun jooka hambuk hundi wahambawuni. {Guni du guna takwa wali natafambu reta hwaata, guni léré hu hwehafi yata guna séfika yamba hulukikénguni. Guni takwa guni guna duré akwi hu hwehafi yata guna séfika yamba hulukikénguni. Béni natafa mawuli héraata Godka male sarékénjoka, béna séfi nawula nukwa hulukimbét, wu yikafre dé. Hukémbu béni natafambu reta wambula hwatambéni. Wambula hwahafi yambét, wafewana, Satan yae béna mawuliré haraki hurundét, béni nak du hési takwa wali haraki saraki sémbut hurutambéni wana? U#Takwa léka séfika néma takwa yamba rekélé. Léka du néma du dé re, léka séfika. Du akwi déka séfika néma du yamba rekéndé. Déka takwa néma takwa lé re, déka séfika. Déka takwa dé wali hwanjoka mawuli yalét, dé yingafwe yamba nakéndé. Léka du lé wali hwanjoka mawuli yandét, lé yingafwe yamba nakélé. ~1Du nak takwa wali hwanjoka mawuli yata dé haraki saraki sémbut huruhafi yanjoka mawuli yata dé takwa hési hératandé, lé déka hafu takwa reléte. Takwa akwi lé haraki saraki sémbut huruhafi yanjoka mawuli yata lé du nakré humbwitalé, dé léka hafu du rendéte. o} YGuni nyingambu hayingun hundi hasa watawuni. Du, takwa hérahafi yata hawindu rendat, wu yikafre dé. [|/God guniré Satanéna tambambu héranjoka dé déka nyanré wa, dé gaye gunika hiyandéte. Dé guniré wungi hérandénka sarékéta guni guna séfimbu yikafre sémbut huruta Godna ximbu harékétanguni.E{God déka Hamwinya gunika hwendéka dé guna mawulimbu wulaaye téndéka guna séfi dé Godna Hamwinyana tempel dé. Wun jooka guni xékélaki, o yingafwe? Guna séfi guna male yingafwe. ?zwWungi maki guni du takwa hési wali haraki saraki sémbut yamba hurukénguni. Guni takwa du nak wali haraki saraki sémbut yamba hurukénguni. Guni wungi haraki saraki sémbut huruta guni guna séfina ekombu haraki huru. Guni nak maki haraki saraki sémbut huruta guni guna séfina hafwambu haraki huru. sy_Ané hundika akwi mé saréké. Du takwa Néma Du Jisas wali reta di dé wali natafa mawuli héraata re. QxDu yambumbu tékwa takwa wali hwaata bér natafa séfi ye retambér. Wun jooka guni xékélaki, o yingafwe? Du bér takwaka God déka nyingambu angi dé wa: “Bér natafa séfi hérae retambér.” wwgNani Kraisna man tamba séfi maki nani re. Wun jooka guni xékélaki, o yingafwe? Guni Kraisna man tamba séfi maki reta, wafewana, Kraisna séfi yambumbu tékwa takwa wali hwatandé, o yingafwe? Wu yingafwe. Wungi yamba hurukéme. {voGod nana Néma Du Jisas Kraisré male husaraméhambandé. Hukémbu dé hambuk yata naniré akwi husaramétandé. 2u] Hénoo biya sukwekénjoka dé re. Biya hénoo sanjoka dé re. Hukémbu God wandét hénoo, biya akwi, hényitambér. Guna séfi bér maki yingafwe. Guna séfi haraki saraki sémbut hurunjoka rehambandé. Guna séfi Néma Duna jémba yanjoka dé re. Néma Du guna séfika jémba hatinjoka dé re. 4ta Guna du nawulak di wa, “Godna hambuk hundi haraki nahafi yandén joo atéfék hurutame.” Wungi wandaka wuni wa, “Yingafwe. Nanika yikafre huruhafi yakwa joo akwi yamba hurukéme. Joo nak nana mawuliré haraki huruta néma du maki rendét, wun joo akwi yamba hurukéme.” Wungi wuni we. Ys+ Hanja guna du takwa nawulak wungi renguka nana Néma Du Jisas Krais gunika hiyandénka God guna haraki saraki mawuli wundé yakwanyindé. Yakwanyindéka guni déka du takwa guni re. Reta Godna Hamwinya guna mawulimbu wulaaye téndéka dé God gunika wa, “Di yikafre sémbut hurukwa du takwa di.” Nana séfi Godna Hamwinyana ge dé .rU sélé héraakwa du takwa, nak duna jonduka mawuli ramékwa du takwa, wangété yandaka hulingu sata wangété yakwa du takwa, nak du takwaka haraki hundi wakwa du takwa, nak duna jondu baka héraakwa du takwa, wungi hurukwa du takwa di Godna néma du rendéka getéfaré yamba wulayikéndi. @qy Haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di God néma du rendéka getéfaré yamba wulayikéndi. Wun jooka guni xékélaki, o yingafwe? Guni guna mawuliré yéna yamba yakénguni. Takwa wali haraki saraki sémbut hurukwa du, du wali haraki saraki sémbut hurukwa takwa, yénataka godka wakwa du takwa, nak duna takwa wali haraki saraki sémbut hurukwa du, hési takwana du wali haraki saraki sémbut hurukwa takwa, du wali hwaakwa du, ?pwGuni wungi huruhambanguni. Yingafwe. Guni hafu guna nyama bandiré haraki hura deka jondu sélé guni héra. Guni guna nyama bandiré wungi huruta, wungi némafwi haraki guni huru. o#Guni guna du takwa wali waruta diré duna makambu takata guni wundé xakringu. Guna du nawulak guniré haraki hurundat, guni waruhafi yata baka téngut, wu yikafre dé. Guna du nawulak guna jondu sélé hérandat, guni waruhafi yata baka rengut, wu yikafre dé. nMétaka guni guna nyama bandi wali waruta diré duna makambu taka? Métaka guni Kraisna hundi xékéhafi yakwa duna makambu wungi té? mWuni wun hundi wa, guni hurungunka roongute. Wafewana, duna jémbaka hundi wanjoka xékélakikwa du di guni wali re, o yingafwe? 8liGuni hukémbu watengukaka sarékéta guni némbuli guna duna jémbaka hundi wanjoka huruta, métaka guni Godna hundi xékéhafi yakwa duka yi? Dika nani Godna hundi xékékwa du nani saréké, “Di baka du di.” Wungi sarékémbeka métaka guni diré wa, di guna kot xékékwa néma du rendate? dkAHukémbu nani Godna enselna hurundan sémbutka hundi watame. Wun jooka akwi guni xékélaki o yingafwe? Wungi tékwa jooka watembekaka sarékéta, métaka guni némbuli rekwa duna yikama jémbaka akwi hundi wahafi ye? |jqHukémbu nani Godna du takwa néma du takwa reta kot xékéta ané héfana du takwa hurundan sémbutka hundi watame. Wun jooka guni xékélaki o yingafwe? Guni wungi watengukaka sarékéta, métaka guni yikama jooka némbuli hundi wahafi ye? i 1Guna du nawulak Krais Jisasna hundi xékékwa du nak wali waruta di Godna hundi xékéhafi yata kot xékékwa duka di yi, wun néma du deka hundi xékéta deka jémbaka wandéte. Wu haraki dé. Métaka we di wungi huru? Di Godna duka male yitandi, di deka jémbaka wandate. .hU God hafu dé nani wali rehafi yakwa du takwana sémbutka watandé. Wungi maki, guni guna nyéndékmbu reta haraki saraki sémbut hurundé duré hérekitanguni.7gg Yingi maki nae wuni Kraisna hundi xékéhafi yakwa duna sémbutka watawuni? Wu yingafwe. Nani nani wali rekwa Kraisna hundi xékékwa du takwana sémbutka male watame. "f= Wun hundi wata wuni nawulak duka wuni wa. Wunde du di wa, “Nani Krais Jisasna hundi xékékwa du nani.” Wungi wata di angi haraki saraki sémbut huru. Nawulak di takwa wali haraki saraki sémbut huru. Nawulak di nak duna jonduka mawuli ya. Nawulak di yénataka godka wa. Nawulak di nak duka haraki hundi wa. Nawulak di wangété yandaka hulingu sata wangété ya. Nawulak di nak duna jondu sélé héra. Wungi huruta Krais Jisaska yéna yakwa duka wuni wa. Guni di wali rehafi yata di wali bulékénguni. Di wali hénoo sakénguni. e! Wungi hayita wuni ané héfambu rekwa haraki sémbut hurukwa du takwaka wahambawuni. Nawulak du di takwa wali haraki saraki sémbut huru. Nawulak nak duna jonduka di mawuli ya. Nawulak di nak duna jondu sélé héra. Nawulak di yénataka godka wa. Dika wahambawuni. Guni di wali rehafi yanjoka mawuli yata, yimbu retanguni? Di wali rehafi yanjoka guni ané héfa atéfék yatakataka yitanguni. dw Hanja wuni gunika hayi, guni haraki saraki sémbut hurukwa du takwa wali rehafi yata di wali buléhafi yangute. cNani wun hénoo hura sanjoka nani wun nyo yis wali yamba sakéme. Nani wun nyo sémbutna yis, haraki mawulina yis, haraki saraki sémbutna yiska akwi yatakatame. Nani huli bret maki retame. Wungi reta nani yikafre mawuli yata mwi hundi male watame. gbGGuni huli bret maki renjoka guni wun yisngala hurundén sémbut mé guni héreki. Pasovana nukwambu Judana du takwa sipsip baliré xiyae sandaka maki, Krais guna yiska hérekinjoka hiyandéka guni huli bret maki guni re. a'Wun du guna nyéndékmbu rendéka guni guna ximbu guni haréké. Hurungun sémbut, wu haraki dé. Wungi hurukénguni. Ané sataku hundi mé xéké. Nawulak yis bretmbu takataka hurundaka dé wun bret atéfék némafwi dé ya. Wun jooka guni xékélaki o yingafwe? h`Idé guniré yatakataka Satanka yindéte. Yindét Satan déka néma du reta déka séfi haraki hurundét, wafewana wun du hurundén haraki saraki sémbutka hu hwendét dé Néma Du Jisas wun duré Satanéna tambambu hératandé. Hérandét Néma Du yatendéka nukwa, wun du jémba retandé. Korin wandat wun haraki saraki sémbut hurundé du yitandé }_sWuni nana Néma Du Jisasna ximbu guniré wuni we. Guni Jisasna hundi xékékwa du takwa atéfék hérangwanda rengut, wuna hamwinya guni wali téndét, guni nana Néma Du Jisasna hambuk wali wun haraki saraki sémbut hurundé duré watanguni, I^ Wuna séfi guni wali rehafi yata wuna hamwinya guni wali dé re. Wungi reta wuni wun jooka sarékéta wuni wun duna hurundén haraki saraki sémbutka wundé wawu, guni wali rewuka maki. U]#Dé guna nyéndékmbu reta wungi hurundéka métaka we guni guna ximbu haréké? Guni wun haraki sémbutka géraata wun haraki saraki hurundé duré guna nyéndékmbu hérekingut, wu sékérékétandé. ,\ SNawulak du di gunika angi wa, “Deka nyéndékmbu rekwa du nak dé haraki saraki sémbut huru.” Wandaka wuni xéké. Guna du nak dé déka yafana takwaré héra. Godna hundi xékéhafi yakwa du takwa di hurundén haraki saraki sémbut huruhambandi. Wu némafwi haraki saraki sémbut dé. y[kMéta guni mawuli ye? Wuni gunika yae guniré rékambambu wata guniré xiyawute guni mawuli ye o yingafwe? Wuni gunika yae gunika némafwimbu mawuli yata guni wali jémba reta guna mawuliré yikafre huruwute guni mawuli ye o yingafwe?7ZgDu takwa Godna hémna jémba yanjoka di hundi watandi male o yingafwe? Wu yingafwe. Di Godna hémna jémba yanjoka di Godmbu hambuk héraata wun hambuk wali jémba yatandi. cY?Néma Du, dé gunika bari yawute mawuli yandét, wuni gunika bari yatawuni. Yae xéta dika xékélakitawuni. Wuni deka hafu ximbu harékékwa du takwana hundika sarékéhafi yata wuni deka hambukré hurukwexétawuni. XGuna du takwa nawulak di wunika wa, “Dé nanika yamba yakéndé.” Wungi wata di deka ximbu harékéta wuna hundi xékéhafi ye. vWeWungi hurungute wuni Timotiré wa, dé gunika yindéte. Kraisna hundi déré wawuka dé jémba xéka dé wuna nyan maki rendéka wuni déka némafwimbu mawuli ye. Dé Néma Duna jémba jémba male dé ye. Dé ye xaakwa guniré Kraiska jémba sarékéta huruwuka sémbutka watandé. Wuni atéfék getéfambu yita Godna du takwaré wawuka maki dé guniré watandé. UV#Yafa maki xaakwa wuni guniré hambukmbu wa, wuni huruwuka maki, hurungute. MUSéfélak du gunika yae Krais Jisaska guniré wakweta, di guna yafa maki yamba xakukéndi. Wuni Krais Jisaska guniré tale wawuka guni wawun hundi xékénguka wuni hafu guna yafa maki wuni xaku. HT Guna haraki saraki mawulika roongute, wun hundi hayihambawuni. Guni wuna mawuli yawuka nyangwal maki renguka wuni gunika wun hundi hayi, guni hurungun haraki sémbutka xékélakingute. [S/ Di yéna yata nanika haraki hundi wandaka nani diré yikafre hundi wa. Nani safwahérafwa maki, ané héfana nyambem maki nani deka makambu re. Némbuli akwi nani wungi re. Korin Pol hurundéka maki hurutandi lRQ Nani weséka jémba yata, nana tambambu jémba ya. Du nawulak naniré haraki hundi wandaka nani Godré wakwexéké, dé diré yikafre hurundéte. Di naniré haraki hurundaka nani diré hasa haraki huruhafi yata baka nani té. bQ= Némbuli akwi nani angi re. Nani hénooka, hulinguka akwi nani hiyae. Nani yikafre nukwa wur yingafwe. Nawulak du di naniré haraki huru. Nani atéfék getéfaré yitaka yatakata nani jémba re getéfa nak yingafwe. cP? Nani Kraisna hundi wambeka nawulak di nanika wa, “Di wangété du di.” Guni gunika guni wa, “Nani Kraismbu xékélakikwa du takwa nani.” Naniré xéta di wa, “Di hambuk yahambandi.” Guni gunika guni wa, “Nani hafu nani némafwi hambuk ya.” Du nawulak guna ximbu harékéndaka guni néma du takwa guni re. Nani baka du nani. O% Rehafi yambekaka, wuni angi saréké, “God dé wa, nani Jisas Kraisna aposel baka du maki rembete. Wungi reta nani hiyambete wandan du maki nani re. Rembeka God naniré dé hwiya hafwambu taka, atéfék naniré xéndate, du akwi, ensel akwi.” Wungi wuni saréké. N}Guni guna mawulimbu guni wa, “Nani mawuli yamben jondu atéfék bu hérakwa. Nani xérénjuwi mama du takwa maki nani re. Nani Kraisna jémba yakwa duré sarékéngwanda nani néma du takwa nani.” Guni wungi sarékénguka wuni angi saréké, “Guni néma du takwa rengut, nani guni wali néma du reta jémba retame. Wu yikafre dé.” Némbuli nani wungi rehambame. UM#Guni atéfék du takwa male guni. Métaka guni angi wa? “Nani néma du takwa reta nak du takwaré nani sarékéngwandé.” God gunika atéfék jondu hwendéka guni démbu atéfék jondu héra. Méta jondu guni hafu guni baka héra? Guni wungi héraata, métaka guni guna ximbu haréké, God wun jondu hwehafi yandén maki? IL Guni wuna nyama bandi, wun hundi wata wuni Apoloska akwi wunika akwi wuni wa, guni guna néma duka jémba sarékéngute. Guni aniré xéta Godna nyingambu rekwa hundi male jémba xékétanguni. Xékéta guni guna ximbu harékéhafi yata yamba wakénguni, “Nana néma du guna néma duré dé sarékéngwandé.” .KUDé watendékaka sarékéta guni nak duna jémbaka haraki hundi yamba wakénguni. Néma Du yatendéka nukwa yahafi yandét, guni nak duna jémbaka hundi wakénguni. Néma Du yae dé halékingambu fakundan atéfék jondu larékombu takatandé. Dé atéfék duna mawuli sarékéka xékélake dé wakwetandé. Wakwendét God hafu yamben jémbaka nani nak nakré yikafre hundi watandé. Korin di hafu deka ximbu di haréké kJOWuni wuna jémbaka sarékéta wuni huruwun haraki joo nakéka xékélakihambawuni. Wungi sarékéta wuni Kraiska yikafre jémba wuni ya, o yingafwe? Wafewana. Nana Néma Du Krais hafu dé wuna jémbaka hurukwexéta watandé. BI}Guni akwi kot xékékwa du nak akwi wuna jémbaka xékélakinjoka hurukwexéngut, haraki mawuli yamba xékékéwuni. Wu baka joo dé. Wuni hafu wuna jémbaka hurukwexéhambawuni. [H/Du nak nak duna jémba yata déka jémba yanjoka dé déka jonduka hatita, dé wun jonduka jémba hatitandé, déka néma du mawuli yandéte. Wungi maki, nani wun hanja fakundén hundika jémba male hatitame. 8G kGuni nanika watanguni, “Di Kraisna jémba yakwa du di. Krais diré hundi wandéka di God hanja fakundén hundika jémba hate naniré wakwe.” Wungi wangute wuni mawuli ye. 1F]Guni Kraisna guni. Krais Godna dé.(EIWuni Pol, Apolos akwi, Pita, ané héfa, ané héfambu renguka nukwa, hiyatenguka nukwa, némbuli rekwa joo, hukémbu xakutekwa joo, atéfék jondu guna dé. bD=Wun hundika sarékéta guni duna ximbu yamba harékékénguni. Atéfék jondu guna dé. +COWungi hayindéka nak du akwi hanja dé dika angi hayi: “Néma Du xékélelakikwa duna mawuli sarékéka dé xékélaki. Wu yikafre mawuli saréka yingafwe.” B#Ané héfana jonduka xékélakikwa du takwa di Godna makambu xékélakihafi yakwa du takwa di re. Rendakaka Godna nyingambu déka du nak hanja angi dé hayi: “Xékélakikwa du di deka mawuli sarékémbu di jémba yanjoka di huru. Hurundaka God diré dé huluki.” 1A[Ané hundi mé xéké. Yénataka hundika xékélaki natanguni. Du nak guni wali reta angi wandét, “Wuni némbuli rekwa duré sarékéngwanda wuni xékélelakikwa du wuni.” Wungi wandét, déka mawuli jémba yamba tékéndé. Déka mawuli jémba téndéte, dé déka ximbu harékéhafi yata déka xékélelaki yatakataka dé wangété du maki retandé. Reta God hwendén mawuli hérae xékélelakikwa du retandé. k@OGodna tempel wu Godna yikafre joo dé. Du nak Godna tempelré haraki hurundét, God wun duré hasa haraki hurutandé. Haraki hurundét, wun du fakutandé. Guni hafu Godna tempel guni. Nani nana duna ximbu yamba harékékéme ~?uGuni Godna tempel renguka Godna Hamwinya guna nyéndékmbu dé té. Guni wun jooka guni xékélaki o yingafwe? />WNak du haraki jondumbu ge tondét, wun jondu yanéndét, dé yandén jémba atéfék fakutandé. God wun du hafuré hératandé. Hérandét, déka ge yana atéfék jondu yanéndéka wun du dé yambu wambula hérandén du maki retandé. Jisasna hundi xékékwa du takwa di Godna tempel maki di q=[Ya yanéndét nak du yandén jémba wungi téndét, God wun yikafre jémba yakwa duré hasa hwetandé. S< Hukémbu God, atéfék du takwana jémbaka hurukwexétendéka nukwa, dé ya maki yanéta deka jémbaka hurukwexéndét, di atéfék du takwa xéta xékélakitandi, deka jémbaka. Di yikafre jondumbu ge tondat, ya yanéndét, ge tondan jondu wungi tétandé. Di haraki jondumbu ge tondat, ya yanéndét, wun jondu ya yanétandé. ?;w Nawulak du di wun yikafre hwaarmbu ge tonjoka di gol motumbu, silva motumbu, glas maki yikafre motumbu di wun ge to. Nawulak di mimbu, wi warambu, nungwe warambu di wun ge to. q:[ Du nak yae nak maki hwaar yamba bakétakakéndé. Jisas Krais hafu dé bakétakawun yikafre hwaar dé. ^95 God wuniré yikafre huruta wunika hambuk hweta wandéka wuni déka jémba ya. Yata wuni jémba xékélakita yikafre ge tokwa du maki wuni yikafre hwaar wuni bakétaka, ge jémba téndéte. Bakétakawuka nak du yae dé wun hwaarmbu ge to. Atéfék du ge tonjoka jémba sarékéndaka maki, nani Godna jémba akwi yanjoka jémba sarékétame. =8s God dé wun jémba anika hwendéka ani wun jémba ani yituku ani ya. Guni God sék sendéka héfa maki guni. Godna jémba yakwa du di ge tokwa du maki di Guni Godna ge maki guni. M7Hénoo sekwa du tale jémba yandéka héfambu hulingu blekékwa du dé hukémbu jémba yandéka bér natafa jémba male bér ya. Hukémbu God yambén yikafre jémbaka nak nakéka hasa hwetandé. 6/Hénoo sekwa du akwi héfambu hulingu blekékwa du akwi ani néma du yingafwe. God hafu wandéka dé sék takélaka wara. God hafu Néma Du dé. U5#Ani ané sataku hundi maki ani. Wuni sék wuni se héfambu. Sewuka dé Apolos wun héfambu hulingu bleké, wun sék takélakéndéte. Wungi hurunaka God hafu wandéka dé wun sék jémba takélaka wara. h4IMé saréké. Apolos yingi maki du dé? Wuni Pol akwi yingi maki du wuni? Ani yituku ani Godna jémba yakwa du male ani. Néma Du anika nak nak jémba hwendéka ani déka jémba yanaka guni déka hundi jémba xéké. 33Guni nawulak angi wa, “Wuni Polna du wuni.” Nawulak guni wa, “Wuni Apolosna du wuni.” Wungi wata guni du male du maki guni re, o yingafwe? #2?Guni du takwaka haraki mawuli xékéta guni di wali waruta guni ané héfambu rekwa du takwa maki male guni re. Métaka we guni du male du maki guni re? V1%Wawuka guni yikama nyangwal maki reta Godna néma hundi xékénjoka guni hurufatiké. Hurufatikénguka wuni yikama nyangwal sandaka munya maki hundi wuni guniré wa. Wun hundi néma du takwa sandaka hénoo maki yingafwe. Némbuli akwi guni ané héfambu rekwa du takwa maki reta guni Godna néma hundi xékénjoka guni hurufatiké. 0 Wuna nyama bandi, wuni Godna Hamwinya hura tékwa duka néma hundi wawuka maki wuni guniré wanjoka wuni hurufatiké. Hurufatikéwuka guni Kraismbu yikama nyangwal maki renguka wuni Godna Hamwinya hura téhafi yakwa du takwaka wawuka maki wuni guniré wa. L/Hurufatikéndakaka, Godna nyingambu angi dé wa: “Héndé Néma Duna mawuli xékélaki, déré déka jémbaka wakwenjoka?” Wungi wandéka Kraisna mawuli saréké dé nana mawulimbu té..Godna Hamwinya hura tékwa du takwa di xékélakitandi. Méta joo yikafre joo dé? Méta joo haraki saraki joo dé? Wungi xékélakindaka Godna Hamwinya hura téhafi yakwa du takwa di Godna Hamwinya hura tékwa du takwana mawulika xékélakinjoka di hurufatiké. >-uGodna Hamwinya hura téhafi yakwa du takwa Godna Hamwinya wandén hundi xékéhambandi. Xékéhafi yata di wa, “Wun hundi dé wangété duna hundi dé.” Wungi wata di wun hundika yamba xékélakikéndi. Godna Hamwinya hura tékwa du takwa male Godna Hamwinya wandén hundika jémba xékélakitandi. ,  Nani wun hwendén jonduka nani we. Nani ané héfambu rekwa xékélakikwa duna hundi xékétaka wahambame. Godna Hamwinya naniré wakwendéka nani guniré we. Nani Godna Hamwinyana hundi xékéta nani déka Hamwinya hura tékwa du takwaré déka hundi wa. -+S Nani ané héfana hamwinya hérahambame. God wandéka déka Hamwinya nana mawulimbu wulaaye dé té, nani God nanika baka hwendén jonduka jémba xékélakimbete. B*} Héndé nak duna mawuli sarékéka xékélaki? Wun duna hamwinya hafu dé déka mawulika xékélaki, dé wumbu rendénka. Wungi maki Godna Hamwinya hafu dé Godna mawulika xékélaki. -)S God wun jonduka dé naniré wakwe, déka Hamwinyambu. Déka Hamwinya dé atéfék jonduka xéfuke. God fakundén mawulika akwi dé Godna Hamwinya xékélaki. (% Hanja Godna du nak Godna nyingambu angi dé hayi:God méta jondu dé huru, Godka némafwimbu mawuli yakwa du takwaka?Du takwa wun jondu xéhambandi. Wun jonduka xékéhambandi.Deka mawuli sarékémbu xékélakihambandi, wun jonduka.Wungi dé hayi. Y'+Ané héfambu rekwa néma du di God fakundén xékélelaki hundika xékélakihambandi. Di wun hundika xékélakita di nana Néma Duré xiyae mimbu yamba hatekakéndi. Nana Néma Du dé nukwa maki dé hanyi. I& Nani God fakundén xékélelaki hundi nani wa. Hanja God ané hundi dé faku. Hanja God ané héfa huratakahafi yata dé wa, nani fakundén hundika jémba xékélakita dé wali resékembete. ]%3Wungi wata nani Godna hundi jémba xékékwa du takwaré nani xékélelaki hundi wa. Wun xékélelaki hundi dé némbuli rekwa duna hundi némbuli rekwa néma duna hundi yingafwe. Wunde du hiyae fakutandi. s$_Guni angi wangute, “Xékélakikwa duna hundi xékéta nani xékélakihambame. God hambuk yandéka xémbenka nani xékélaki. Wun hundi mwi hundi dé.” Wungi wangute wuni wun hundi wa. Godna Hamwinya dé nanika yikafre mawuli hwe #!Reta xékélelakikwa du jémba wandaka maki wahambawuni. Wuni hundi wawuka Godna Hamwinya wuni wali téta dé Godna hambuk guniré wakwe. S"Wungi wata guni wali re wuni hambuk yahafi yata wungi roota généta re. 6!eWuna mawulimbu angi wuni wa, “Wuni guni wali reta wuni nak jooka yamba sarékékéwuni. Wuni Jisas Kraiska male sarékétawuni. Mimbu hiyandénka sarékéta watawuni.” G  Guni wuna nyama bandi, mé xéké. Wuni guni Néma Duna ximbu male harékéngute mawuli yata, wuni guniré God fakundén hundi wanjoka yae, wuni xékélelakikwa du wandaka maki wahambawuni. K Nani nak du hayindén maki hurumbete dé God wungi huru. Wun du dé angi hayi, “Du takwa nak jooka deka mawuliré xiyanjoka mawuli yata di Néma Duna ximbu harékétandi.” Wungi dé we.$ CGod wandéka guni Krais Jisasmbu guni re. Krais dé Godna yikafre xékélelaki dé wakwe. Nani Kraismbu reta nani Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa reta nani déka du takwa nani re. Kraismbu dé God naniré Satanéna tambambu hérandéka nani Krais wali jémba re. g IAtéfék du takwa Godna makambu téta di deka ximbu harékéhafi yandate, God dé wungi huru.  Ané héfana du takwa di gunika wa, “Di néma du takwa yingafwe. Di baka du takwa di. Di wali yamba rekéme.” Wungi wandaka God guniré dé waséke, déka hundi xékéngute. God baka du takwaré dé waséke, ané héfana néma du takwa baka du takwa rendate. \ 3Guni ané héfana du takwana makambu wangété du takwa maki renguka God guniré dé waséke, ané héfana jonduka xékélakikwa du takwa deka ximbu harékéhafi yata roondate. Guni ané héfana du takwana makambu hambuk yahafi yakwa du takwa maki renguka God guniré dé waséke, hambuk du takwa di deka ximbu harékéhafi yata roondate. : oWuna nyama bandi, guni mé jémba saréké. Guni déka hundi xékéngute God guniré wasékendén nukwa, guni ané héfana du takwana makambu yingi maki guni re? Guna du takwa nawulak male xékélakikwa du takwa di. Guna du takwa nawulak male hambuk di. Guna du takwa nawulak male néma du takwa di. ' IGodna wangété maki hundi dé xékélakikwa duna hundiré sarékéngwandé. Godna hambuk yahafi yandén jémba dé atéfék duna hambukré sarékéngwandé. I  Nani Juda nawulak, nak téfana du takwa nawulak God naniré wasékendéka xékéta nani nani xékélaki. Krais mimbu hiyae dé Godna hambuk, Godna yikafre xékélelaki akwi dé naniré wakwe. g INani Krais mimbu hiyandénka nani hundi wa. Judana du takwaka wun hundi dé man xatukwendaka maki joo dé. Di wun hundi yamba xékékéndi. Wun hundika nak téfana du takwa di wa, “Wun hundi wangété duna hundi dé.” 1 ]Juda nawulak di wa, “God hanja xéhafi yamben hambuk jémba yandét, nani guna hundi jémba xékétame.” Wungi wandaka di Grikna du takwa, nak téfambu yandé du takwa akwi di nawulak wa, “Guni jémba xékélakita guni xékélakikwa duna hundi wandat, nani guna hundi jémba xékétame.” ! =God atéfék jonduka xékélakita wandéka ané héfana jonduka xékélakikwa du deka mawulimbu di Godka xékélakinjoka di hurufatiké. Hurufatikéndaka nani Godna nyanka hundi wambeka di ané héfana jonduka xékélakikwa du di wa, “Wu wangété duna hundi dé.” Di wungi wandaka dé God du takwa nawulakré angi yikafre hurunjoka dé némafwimbu mawuli ya. Mawuli yandéka di wungi wandan wangété duna hundi xéka Kraiska jémba sarékéndat, God diré Satanéna tambambu hératandé, di wungi re wungi re jémba rendate. 4 cGod wungi wata dé du takwa Godna yikafre sémbutka xékélakihafi yandakaka dé wa. Xékélelakikwa duna mawuli yingi maki dé? Hambuk hundika xékélakikwa duna mawuli yingi maki dé? Ané nukwa reta séfélak hundi bulékwa duna mawuli yingi maki dé? Godna makambu wangété du maki di re. - UWun jooka du nak Godna nyingambu angi dé hayi:Xékélelakikwa duna mawuliré haraki hurutawuni.Xékélelakikwa du deka mawulimbu yamba xékélakikéndi.   Hukémbu hiyae fakutekwa du takwa di wa, “Krais mimbu hiyandén hundi wu wangété duna hundi dé.” Nani God Satanéna tambambu hérandén du takwa nani wa, “Krais mimbu hiyandén hundi wu yikafre hundi dé. Dé Godna hambuk naniré wakwe.” r _Wuni yitaka yatakata du takwaré guré husandawute, Krais wuniré wahambandé. Wuni yitaka yatakata déka yikafre hundi wawute, dé wuniré wa. Guni Krais gunika mimbu hiyandénka sarékéhafi yata wuna xékélelakika male sarékéngumboka wuni xékélakikwa du wandaka maki wahambawuni. Wuni Kraisna yikafre hundi male wa. Krais dé Godna hambuk naniré wakwe X +Xéxé, némbuli wuni wambula saréké. Wuni Stefanas déka gembu rekwa du takwaré akwi wuni Kraisna ximbu guré husanda. Husandataka nakré akwi wuni Kraisna ximbu guré husanda, o yingafwe? Yike wuni ye. z oWungi huruwuka du nawulak angi yamba wakéndi, “Wuni Polna ximbu wuni guré nandi.” Di wungi yamba wakéndi. m UWuni Krispus bér Gaiusré male wuni Krais Jisasna ximbu guré husanda. Guna du takwa nawulakré akwi guré husandahambawuni. Wuni wumbére duré male guré husandawunka, wuni Godka diména naata déka ximbu wuni haréké. ,  S Métaka we guni wungi wa? Krais dé watémbéra té wana yingafwe wana? Wuni Pol gunika wuni mimbu hiya wana? Guni Polna ximbu guni guré nandi wana? Wu yingafwe. 0  [ Wuni ané hundika wuni we. Guni atéfék nak nak guni nak maki nak maki hundi bulé. Buléta nawulak guni wa, “Nani Polna du takwa nani.” Nawulak guni wa, “Nani Apolosna du takwa nani.” Nawulak guni wa, “Nani Pitana du takwa nani.” Nawulak guni wa, “Nani Kraisna du takwa nani.” $  C Wuna nyama bandi, takwa hési, léka xi Kloe, léka hém di wuniré wa, guni guna du takwa wali warungukaka. Guni guna du takwa wali warungumboka wuni we. l  S Wuna nyama bandi, wuni guniré Nana Néma Du Jisas Kraisna ximbu wuni hambukmbu we. Guni guna du takwa wali warukénguni. Waruhafi yata guni natafa mawuli héraata natafa hundi buléta natafa jémba yata jémba retanguni. e  E God wandén maki male hurutandé. Hanja dé guniré waséke, guni déka nyan nana Néma Du Jisas Kraisna hundika xéka dé wali natafa mawuli héraata rengute. Jisasna du takwa hémémbu hémémbu reta jémba rehambandi C Nana Néma Du Jisas Krais gunika hatindét, guna mawuli hambuk ye jémba tétandé. Téndét wambula yatendéka nukwa guni Godna makambu yikafre sémbut male hurukwa du takwa retanguni.  %Hwendéka guni Godna Hamwinya hwendéka hambuk nakéka fatikéhafi yata guni nana Néma Du Jisas Krais yatendékaka haxéta guni jémba re.  Guni Kraiska wamben hundi jémba xékénguka wun hundi guna mawuliré yikafre hurundéka maki, Krais guniré dé yikafre jondu hwe.  %dé gunika atéfék yikafre jondu dé hwendéka guni Kraismbu xérénjuwi du takwa re. Reta guni yikafre hundi wata jémba guni xékélaki. w iGunika sarékéta wuni atéfék nukwambu Godka diména na. God Krais Jisasmbu dé guniré yikafre huruta ) MNana yafa God nana Néma Du Jisas Krais akwi guniré yikafre huruta, yikafre mawuli hwendét, guni jémba rengute ani Godré wa. Pol dé Godka diména nae 9 mGuni Korinmbu reta Godna hundi jémba xékékwa du takwaka ani ané nyinga hayi. Hanja God guniré wasékendéka Krais Jisasna hundi xéka guni hurungun haraki saraki sémbut yatakataka guni Godna du takwa re. Guni male wungi rehambanguni. Atéfék getéfambu rekwa séfélak du takwa di wa, “Jisas Krais dé nana Néma Du dé.” Wungi wata di akwi Godna du takwa di re. Jisas Krais deka Néma Du reta nana Néma Du akwi dé re. 4 eGod wuniré wasékendéka wuni Pol Krais Jisasna aposel wuni re. Reta guniré wuni we nyingambu. Nana nyayika Sostenes akwi dé wuni wali reta ani ané nyinga hayi gunika. e~~ {eZdTc}ba`&__C^]\ZYXVVZU[T}SRfR QPDOaNdMLKJHGwFDCBAE@Q?=<;:9f8x765544&3]2%1u0/.l-+~**P((('&%$#"6! _:Uk7Cw iq"o ^ ; 0 +}e ! Wungi hurundamboka, di tale jémba sarékéta nak nak deka mawulimbu watandi, “Nani haraki saraki mawuli nani xéké, o yingafwe? Haraki saraki mawuli xékéta, nani wun haraki saraki mawuli yatakatame.” Wungi wata yikafre mawuli yata bret wain hulingu satandi. ! Wun jooka sarékéta, wuni ané hundi akwi wuni we. Nawulak du takwa jémba sarékéhafi yata, haraki saraki mawuli yata, bret sata wain hulingu akwi baka sata di Néma Du Jisasna séfi déka nyékika akwi di hu hwe. Wungi huruta di haraki saraki sémbut huru. 9 Wandénka wuni guniré we. Guni Néma Duka sarékéta bret wain hulingu sata, guni dé guna Néma Du gunika hiyandénka, guni wakwe. Dé wambula yatendékaka haxéta, guni wungi hurutanguni. Néma Duka sarékéhafi yata bret wain hulingu baka sata di haraki saraki sémbut huru nU Wungi wandéka hénoo sandaka dé bret hurundén maki dé hanyandé wali wain hulingu akwi dé héra. Héraata dé diré angi wa, “Ané hanyandémbu Godna huli wasékérékéndén hundika dé guniré wakwe. Wuna nyéki blekéndét guni xéta xékélakitanguni, déka hundi mwi hundi yatendékaka. Guni ané hulingu sata wun nukwa wunika mé saréké.” R Hérae dé Godka diména nataka bret fukae dé déka duré angi wa, “Ané wuna séfi dé. Guniré yikafre hurunjoka wuni wuna séfi hwe. Guni wunika wambula wambula mé sarékéta wungi hura sa.” 6e Mé xéké. Guniré wakwewun hundi tale Néma Du Jisas dé wuniré wakwe. Wun hundi angi dé: Judas dé Jisasré déka mamaka hwendén nukwa dé Jisas bret nak héra. B} Wu haraki dé. Guni hénoo hulingu sanjoka mawuli yata, métaka we guni guna gembu sahafi ye? Guni Godna hundi xékékwa du takwaré haraki hurunjoka guni wungi huru o yingafwe? Hénoo héra yahafi du takwa guna makambu roondate guni wungi huru o yingafwe? Hurungun sémbutka yingi watawuni? Wuni guna ximbu harékétawuni wana? Yingafwe. Wungi haraki saraki sémbut guni huru. Néma Du Jisas dé déka duka bret wali wain hulingu wali hwe +O Jémba sahafi yata guni guni hafuka sarékéta guna hénoo wain hulingu hérae hura sa. Sanguka nak du hénooka hiyandéka nak dé wain hulingu se wangété ya. c? Wungi maki guni hérangwanda reta guni Néma Du Jisasna hénoo jémba sahambanguni. !; Wuni xékélaki. Guni wungi hérangwanda reta Godna hundi buléta guni yikafre mwi hundi wakwa duka xékélakitanguni. Xékélakingut, wu yikafre dé. 7 Tale ané jooka watawuni. Du takwa nawulak di gunika angi wa: “Di Godna hundi buléta hérangwanda reta, di natafa mawuli hérahafi yata hémémbu hémémbu reta, jémba rehambandi.” Wungi wandaka xékétaka wuni deka hundi nawulakéka “Wu mwi hundi dé” wuni na. !~; Némbuli guniré hambuk hundi nawulak wanjoka wuni mawuli ye. Mawuli yata hurunguka sémbutka guna ximbu yamba harékékéwuni. Guni Godna ximbu harékénjoka yata hérangwanda renguka nukwa, guni guna du takwaré yikafre huruhafi yata guni deka mawuliré haraki guni huru. }/ Guni nawulak wun jooka warunjoka mawuli yangut, wuni guniré angi watawuni: Nani atéfék nukwambu wun sémbut male huru. Nak getéfambu rekwa Godna hundi jémba xékékwa du takwa akwi di wun sémbut male huru. Korin hénoo wain hulingu sata di Néma Duka sarékéhafi ya I|  Takwa hési léka némbé séményi téndét, du takwa léka némbéré xéta angi watandi, “Wu yikafre takwa lé.” God takwaka dé séményi némbé hwe, deka anéngambaré saméndéte. /{W Nani du takwana sémbutka sarékéta nani xékélaki. Du nak déka némbé séményi téndét, du takwa déka némbéré xéta angi watandi, “Wu haraki du dé.” 7zg Guni hafu hundi buléta sarékétanguni. Takwa anéngamba saméhafi yata, Godna hundi buléndaka gembu téta, Godka wandat, wu yikafre wana haraki wana? Wu haraki dé. y God tale dé duna séfimbu dé takwaré hurataka. Huratakandéka némbuli takwa di dunya héra. God hafu dé atéfék jonduna mo dé. txa Nak hundi akwi mé xéké. Nani Néma Du Krais Jisasmbu reta takwa di du atéfék yatakataka jémba yamba tékéndi. Du akwi di takwa atéfék yatakataka jémba yamba tékéndi. Du wali takwa wali jémba yata di jémba tétandi. w5 Wungi maki, takwa léka du léka néma du rendékaka wakwenjoka lé léka anéngamba samétalé. Godna enselka akwi sarékéta lé wungi hurutalé. yvk God takwaré yikafre hurunjoka dé duré huratakahambandé. Dé duré yikafre hurunjoka dé takwaré hurataka. ^u5 Hanja du dé takwana séfimbu xakuhambandé. Takwa lé duna séfimbu lé xaku. bt= God déngala dé du huratakandéka di du Godna hambuk nawulak wakwe. Wungi maki du Godka wata profetna hundi wata di deka anéngamba yamba samékéndi. Takwa di duna hambuk nawulak wakweta di deka duna ekombu di re. %sC Lé léka anéngamba saménjoka hélék yata lé léka némbé atéfék sékétalé. Lé léka némbé sékénjoka roota, lé léka anéngamba samétalé. Hr  Takwa hési lé léka anéngamba saméhafi yata Godka wata profetna hundi wata, wu lé léka humbuna ximbu harékéhambalé. Lé wungi huruta lé atéfék némbé sékéndé takwa maki lé. q  Du nak dé déka anéngamba samétaka téta dé Godka wata profetna hundi wata, wu dé déka humbuna ximbu harékéhambandé. p Guni ané jooka xékélakingute wuni mawuli ye. Guna humbu guna séfimbu atéfék tékwa jonduré sarékéngwanda dé néma du re. Wungi maki, Krais dé atéfék duna humbu maki dé. Du nak déka takwana humbu maki dé. God dé Kraisna humbu maki dé. Ao{ Guni atéfék nukwambu wunika sarékéta Krais Jisasna hundi xékékwa du takwana sémbut guni huru, wakwewun maki. Wungi hurunguka wuni yikafre mawuli yata guna ximbu haréké. n % Wuni Krais Jisas hurundén maki wuni huru. Guni wuniré xéta wuni huruwuka maki hurutanguni. Takwa Godka wata deka anéngambaka samétandi 0mY !Guni wuni huruwuka maki huruta retanguni. Atéfék du takwaré yikafre hurunjoka sarékéta wuni atéfék nukwambu hambuk jémba ye. Wuni wuna séfiré yikafre hurunjoka hambuk jémba yahambawuni. Diré yikafre huruwut, di huli mawuli hérae God wali jémba rendate, wuni hambuk jémba ye.flE Guni Korin guni Judana du takwa, nak téfana du takwa, Krais Jisasna hundi xékékwa du takwaka akwi sarékétanguni. Sarékéta, di haraki saraki sémbut hurundamboka, guni yikafre sémbut huruta jémba male retanguni. ak; Guni wun hundika sarékéta angi hurutanguni. Guni hénoo, hamwi, hulingu sata, nak jémba yata guni Godna ximbu harékétanguni. Du takwa guniré xe Godna ximbu harékéndate guni yikafre sémbut male hurutanguni. ~ju Wuni wun hamwi sata Godka diména nawut, métaka we du nawulak wunika haraki hundi wa, Godka diména nawun hamwika? ]i3 Guni guna mawulika sarékéhafi yata déka mawulika sarékéta wun hamwi yamba sakénguni. Yingi guni saréké? Métaka we wuni nak duna mawuliré yikafre hurunjoka sarékéta wuni mawuli yawuka maki yahafi ye? ?hw Du nak guniré wandét, “Ané yénataka godka hwendan hamwi dé.” Wungi wandét, guni wun duka sarékéta, déka mawulika akwi sarékéta, guni wun hamwi yamba sakénguni. vge Krais Jisasna hundi xékéhafi yakwa du nak, déka gembu hénoo hamwi sangute wandét, guni mawuli yata yitanguni. Ye gunika hwendét, atéfék hénoo hamwi satanguni. Guni déré angi yamba wakwexékékénguni, “Wun hamwi yénataka godka hwendan hamwi dé, o yingafwe?” Wungi wakwexékéhafi yata sata guna mawulimbu wun jooka yamba sarékékénguni.” 9fk Guni xékélaki: “Ané héfa akwi atéfék héfambu tékwa jondu akwi Néma Du Godna jondu male dé.” Wun hundika sarékéta nani maketmbu hamwika yamba wakwexékékéme. e% Guni hamwi héranjoka maketré ye guni hamwi hwekwa duré angi yamba wakwexékékénguni, “Wun méta hamwi dé? Wun yénataka godka hwendan hamwi dé, o yingafwe?” Wungi wakwexékéhafi yata wun hamwi sata guni guna mawulimbu akwi wun jooka sarékékénguni. d} Guni guni hafuré male yikafre hurunjoka yamba sarékékénguni. Guni guna nyémayikaré yikafre hurunjoka hurutanguni. Kc Guna du nawulak di wa, “Godna hambuk hundi haraki nahafi yandén jondu atéfék hurutame.” Wungi wandaka wuni wa, “Yingafwe. Naniré yikafre huruhafi yakwa jondu akwi yamba hurukéme. Joo nak nana mawuli jémba téndéte nana mawuliré yikafre huruhafi yandét, wun joo akwi yamba hurukéme.” Wungi wuni we. b7 Yingi maki dé? Guni haraki hamwinya wali sata natafa mawuli hérangut, Néma Du gunika haraki mawuli xékéta mawuli windéte guni mawuli ye, o yingafwe? Guna hambuk Néma Duna hambukré dé sarékéngwandé o yingafwe? Wu yingafwe. Atéfék nukwambu Godna ximbu harékétame #a? Guni Néma Du Krais Jisas wali hénoo hulingu sata dé wali natafa mawuli guni héraata re. Reta yingi maki guni haraki hamwinya wali sata, di wali natafa mawuli héraata retanguni? Wu yingafwe. Guni Néma Du Jisas wali haraki hamwinya wali akwi natafa mawuli yamba hérakénguni. %`C Godna hundi xékéhafi yakwa du takwa yénataka godka hamwi hweta wu haraki hamwinyaka di hwe. Godka hwehambandi. Nak du wun hamwi sata dé haraki hamwinya wali natafa mawuli hératandé. Guni haraki hamwinya wali natafambu reta di wali natafa mawuli hérangumboka, hélék wuni ye. _ Wun hundika némbuli wuni we. Yénataka godka hwendan hamwimbu hambuk téhambandé. Yénataka godmbu hambuk téhambandé. $^A Guni Israelna du takwaka mé saréké. Godka hwendan hamwi di motu jambémbu taka. Take di wun hamwi sa. Sata di God wali natafa mawuli héraata re. ]9 Wun bret natafa male rendéka maki, nani akwi natafa séfimbu nani re. Nani séfélak du takwa nani natafa bretmbu sata nani natafa séfimbu nani re. \y Krais Jisas nanika hiyandénka sarékéta nani hérangwanda re. Reta Jisas déka du wali reta hurundén maki, nani atéfék wain hulingu sanjoka huruta andé hérae Godka diména nae wun wain hulingu sa. Sata nani atéfék Kraisna nyékimbu nani natafa mawuli héraata re, o yingafwe? Sataka bret fukae sata nani Kraisna séfimbu nani natafa mawuli héraata re, o yingafwe? v[e Wuni xékélelakikwa duka wawuka maki wuni guniré we, guni wuna hundika jémba sarékéta xékélakingute. 1Z[ Wungi maki, némafwimbu mawuli yawuka du takwa, guni yénataka godna ximbu harékékénguni. Guni yénataka godna ximbu harékéndaka sémbutka yaange yitanguni. 'YG Hurukwexé mawuli gunika dé ya. Gunika yae hurukwexé mawuli dé atéfék du takwaka yakwa hurukwexé mawuli maki dé. God mwi hundimbu dé wa, gunika jémba hatitendékaka. Wataka dé guniré yikafre hurundét, wun hurukwexé mawuli guna mawuliré haraki yamba hurukéndé. Hurukwexé mawuli guna mawuliré haraki hurundémboka, God nak yambu guniré wakwetandé. Guniré wakwendén yambumbu yingut, guna mawuli hambuk ye téndét, guni haraki saraki sémbut yamba hurukénguni. Godna ximbu harékéta, Satanéna ximbu yamba harékékéme ?Xw Guni angi wangut, “Nani haraki saraki sémbut huruhafi yambeka nana mawuli jémba dé té.” Wungi wata xékélaki natanguni, guni akwi haraki saraki sémbutmbu xakrinjoka. ?Ww Wun haraki saraki jondu dé nana mandékanguka ya, nani hurundan maki hurumbemboka. Yandéka dé du nak wun jonduka Godna nyingambu hayi, nani wun hundi xe wun haraki saraki sémbut huruhafi yata jémba rembete. Nani ané héfa bari hényitekwa nukwambu reta wun jonduka xékélakita jémba male retame. aV; Deka du takwa nawulak di Godré haraki hundi wa. Haraki hundi wandaka God wandéka dé déka du takwaré xiyaakwa ensel nak yae diré xiyandéka di hiya. Di hurundan maki, guni Godré haraki hundi yamba wakénguni. ]U3 Deka du takwa nawulak Néma Duna hundika hu hweta di wa, “Naniré yikafre hurutandé, o yingafwe?” Wungi wandaka God wandéka di hambwe diré tindaka di hiya. Hurundan maki, Godna hundika yamba hu hwekéme. ,TQ Guni nak du takwa wali haraki saraki sémbut hurukénguni, di nawulak deka du takwa wali hurundan maki. Hurundaka God wandéka di natafa nukwambu 23,000 di hiya. 4Sa Di nawulak yénataka godna ximbu di haréké. Harékéndanka ané hundi dé re Godna nyingambu: “Du takwa yénataka godna ximbu harékéta reta di hénoo hulingu sa. Sataka raama di hétihiyaata di haraki saraki sémbut huru.” Guni, hurundan maki, yénataka godna ximbu yamba harékékénguni. ER Nana mandéka wungi hurundanka, guni jémba sarékétanguni. Saréka xékélakita guni, di haraki saraki jonduka mawuli yandan maki, nani haraki saraki jonduka mawuli yamba yakéme. PQ God wunde yikafre jondu atéfék du takwaka hwendéka séfélak du takwa Godna hundi xékéhambandi. Xékéhafi yandaka God dika hélék yata wandéka di nak nak wundé hiyanda, du rehafi hafwambu. #P? Godna Hamwinya hwendén hulingu di atéfék sa. Godna Hamwinya jémba yandéka dé motu nak deka hukémbu yita dé dika hulingu hwe. Wun motu Krais dé. 8Ok Godna Hamwinya hwendén hénoo di atéfék sa. ?Nw Di Moses wali wun buwina ekombu yindaka dé wun néma xéri hutafélaké. Di atéfék wungi huruta Moses wali natafa mawuli hérandanka, God diré guré husandandén maki dé huru. |M s Guni wuna nyama bandi, guni mé jémba xéké. Guni ané hundi wambula sarékéngute wuni mawuli yata guniré we. Hanja nani Juda nana mandékangu atéfék di buwina ekombu yitaka yatakandaka God wandéka di atéfék néma xérimbu jémba yi. UL# Wuni Godna jémba jémba yanjoka, wuna séfi wuna mawulika akwi wuni hambuk ya. Krais Jisasna hundi du takwaré wundé wawu. God wunika hu hwendémboka, wuna séfi wuna mawulika akwi wuni hambuk ya.jKM Wungi maki, wuni baka yitaka yatakahafi yata wuni wun yikafre joo héranjoka wuni Godna yikafre yambambu hambukmbu fétékéra yi. Tambambu warekwa du di jémba sarékéta warendaka maki, wuni wuna tamba baka yakihambawuni. xJi Yikafre joo héranjoka fétékérékwa du di baka fétékéréhambandi. Di jémba fétékérénjoka, deka séfi deka mawulika akwi di hambuk ya. Yata di fétékéré. Wun baka joo héranjoka di fétékéré. Wun joo bari hényitandé. Nani hambuk yatame, God hukémbu hwetendéka joo héranjoka. Wun yikafre joo wungi re wungi re reséketandé. Yamba hényikéndé. |Iq Joo héranjoka fétékérékwa du atéfék hambuk yata di fétékéré. Fétékéra ye natafa male diré sarékéngwanda dé yikafre joo héra. Wungi hérandaka maki, guni akwi wun yikafre joo héranjoka hambukmbu fétékéra yitanguni. 7Hg Krais Jisasna jémba yata déka yikafre hundi wata wuni wungi huru, God wuni nak du takwa wali naniré yikafre hurundéte. Nani hambuk yambet God naniré yikafre hurutandé WG' Wuni hambuk yahafi yakwa du takwa wali reta wuni di rendaka maki wuni re, di Krais Jisasna hundi jémba xékéndate. Atéfék du takwa Krais Jisasna hundi jémba xékéndat, wawun hundimbu Krais diré Satanéna tambambu hérandéte wuni mawuli ye. Mawuli yata wuni di wali jémba yata, deka hundi xékéta, di wali wuni hundi bulé. F Wuni Mosesna hambuk hundika xékélakihafi yakwa nak téfana du takwa wali reta, wuni hafu Godna hambuk hundi yatakahafi yata Kraisna hambuk hundi xékéta wuni Mosesna hambuk hundika xékélakihafi yakwa du maki wuni re, di Krais Jisasna hundi jémba xékéndate. >Eu Wungi reta wuni Kraisna jémba yata Judana du takwa wali reta, di rendaka maki wuni re, di Krais Jisasna hundi jémba xékéndate. Wuni Mosesna hambuk hundina ekombu rekwa du takwa wali reta, wuni hafu wun hambuk hundina ekombu rehafi yata di rendaka maki wuni re, di Krais Jisasna hundi jémba xékéndate. pDY Wuni déka jémba baka yawute, nak du wunika hulukihambandé. Wuni hafu wataka wuni atéfék du takwaka jémba yakwa du wuni re. Métaka wuni wungi re? Séfélak du takwa Krais Jisasna hundi jémba xékéndate wuni wungi re. iCK Wuni God hwendén jémba yata méta jondu wuni héra? Wuni hérawuka joo angi dé: Wuni Krais Jisasna yikafre hundi wata dimbu Krais wandén jondu yéwa héranjoka wahambawuni. Hanja Krais dé wa, déka hundi wakwa du yéwa hératendakaka. Wungi wandéka wuni wun yéwa hérahafi yanjoka wuni mawuli ye. Pol atéfék du takwaka jémba yakwa du dé re B Wuna mawuli sarékémbu male wun jémba yawut, God yawun jémbaka wuniré yikafre jondu hasa hwetandé. Wuna mawuli sarékémbu ané jémba yahafi yata wuni God mawuli yandéka makimbu wun jémba yata, yak, wuni wunika hwendén jémba male wuni ya. GA Wuni Krais Jisasna hundi wata, wuna ximbu yamba harékékéwuni. God dé wunika wun jémba hwe. Wuni hwendén jémba yahafi yawut, God wuniré haraki hundi wandét, jémba yamba rekéwuni. %@C Wuni wunde jémba yakwa du hérandaka maki hérahambawuni. Némbuli akwi wuni di hérandaka maki gunimbu jondu héranjoka wuni ané hundi hayihambawuni. Wuni gunimbu jondu hérahafi yawukaka wuni wuna ximbu harékéta wuni angi wa, “Wuni Krais Jisasna jémba yata diré déka hundi wata wuni dimbu jondu nawulak hérahambawuni.” Wuni wun hundi wambula wahafi yawut, wu haraki dé. Wuni gunimbu jondu hérahafi yata hénooka hiyaata wun hundi wambula wawut, wu yikafre dé. Wuni wun hundi wungi re wungi re wanjoka wuni mawuli ye. F? Di jémba yata hénoo hérandakaka, dé Néma Du Krais ané hundi wa, “Wuna jémba yata wuna hundi watekwa du di jondu akwi yéwa akwi hératandi, deka hundi xékétekwa du takwambu.” > Godna tempelmbu jémba yakwa du di du takwa tempelré hura yandan hénoo nawulak di se. Hamwi tuta Godka hwendaka jambémbu jémba yakwa du di du takwa hura yandan hamwi nawulak di se. Wungi sata di yikafre sémbut huru. Guni wun jooka guni xékélaki. v=e Nawulak du Krais Jisasna jémba yata déka hundi guniré wandaka guni deka jémbaka sarékéta jondu akwi yéwa akwi hwe. Wu yikafre dé. Nani Krais Jisasna jémba yata déka hundi tale guniré wambenka, métaka guni nana jémbaka sarékéta nanika nawulak jondu hwehafi ya? Guni nanika hwengut, wu yikafre sémbut dé. Nani gunimbu jondu yéwa hérambet, wungi sékérékétandé. Nani wun jondu héraata, wafewana nani nak du takwana mawuliré haraki hurumbet di wun jooka hélék yata Krais Jisasna yikafre hundika hu hwetandi? Wun jooka sarékéta nani xak wali jémba yata gunimbu jondu yéwa nawulak hérahambame. G< Nani Krais Jisasna jémba yata déka hundi guniré wundé wakwa, guna mawuli jémba téndéte. Wungi yambenka, nana séfi jémba téndéte guni hénoo nawulak hasa hwengut, wu yikafre dé. z;m Dé wun hundi wata nanika akwi dé saréké, o yingafwe? Xéxé. Nanika akwi dé saréké. Héfa weekwa du dé wun yawimbu sendan hénoo nawulak sanjoka dé wun jémba ya. Hénoo héraakwa du di wun hénoo nawulak sanjoka di wun jémba ya. : Hanja Moses ané hambuk hundi angi dé hayi: Bulmakau bali jémba yata wit sék xakinukundat guni deka hundi séfi gikénguni. Di wit sék nawulak métaka sanda. God wun hundi Mosesré wata dé bulmakau balika male saréké, o yingafwe? Wu yingafwe. 9 Wuni du takwana hundi male xékéta wun hundi wa, o yingafwe? Wu yingafwe. Moseska God hwendén hambuk hundi akwi wun jooka dé wa. y8k Héndé xi warekwa du dé déka jémbana yéwa hérahafi yata hénoo hérahafi ye? Héndé du dé yawi hura hénoo setaka déka yawina hénoo hérahafi ye? Héndé du déka meme balika hatita dé déka meme balina munyambi sahafi ye? _77 Ani Barnabas wali jémba yata yéwa hérae, ana hénoo ana yéwambu ani héra. Ani hafu wungi ani huru. Krais Jisasna hundi hura yikwa nawulak du wungi huruhambandi. Ani di hurundaka maki hurunat, wu yikafre dé. H6  Pita akwi, Krais Jisasna aposel nawulak akwi, déka bandingu akwi, di takwa hérae, Jisasna jémba yata di deka takwaré hura yitaka yataka. Wuni di hurundaka maki huruta, Krais Jisasna hundi xékékwa takwa hésiré hérae, léré hura, nawulak du takwaka yinat, di léka akwi hénoo hulingu hwendat, wu yikafre dé. y5k Wuni nana Néma Du Krais Jisasna jémba yawuka di du takwa wunika hénoo hulingu akwi hwendat, wu yikafre dé. W4' Du nawulak wuna jémbaka haraki hundi wandaka wuni ané hundi diré wa. <3q Nawulak du takwa di angi wa, “Pol Krais Jisasna aposel yingafwe.” Wungi wandaka guni xékélaki. Wuni Krais Jisasna aposel wuni. Tale wuni guni wali reta guniré wun hundi wuni wa. Wawuka guni xékéta déka hundi wundé xékéngu. Xékéngunka, atéfék du takwa guniré xéta wunika xékélakitandi. S2 ! Wuni akwi nak duna jémba yakwa du yingafwe. Wuni Krais Jisasna aposel wuni. Wuni nana Néma Du Jisasré wundé xéwu. Wuni Néma Duna jémba yawuka guni déka hundi wundé xékéngu. Wu mwi hundi dé. Z1- Wungi maki, wuni hamwi sawut, wuna nyama bandi wuniré xe haraki sémbutmbu xakrindét, wuni wun hamwi wambula yamba sakéwuni. Deka mawuliré haraki huruhafi yanjoka wuni wun hamwi yamba sakéwuni.{0o Wunde du takwana mawuli hambuk yahafi ye jémba téhambandé. Guni deka mawuliré haraki huruta diré haraki saraki sémbut guni huru. Guni Kraisna hundi xékékwa du takwaré wungi huruta guni Kraisré akwi haraki saraki sémbut guni huru. /+ Di wungi hurundat, guna xékélelaki deka mawuliré dé haraki huru, di haraki saraki sémbut hurundate. Wunde du takwaka akwi Krais dé hiya. l.Q Wunde du takwa di Krais Jisasna hundi xékéndaka deka mawuli hambuk yahafi ye jémba téhambandé. Wunde du takwa di wa, “Nani wun hamwi sata, haraki saraki sémbut nani huru. Wun hamwika yakértame.” Wungi wandaka guni wun jooka “Baka joo dé” naata, wun jooka xékélakita, yénataka godka wandaka geré wulaaye, yénataka godka hwendan hamwi sangut, di xéta wafewana, di akwi wun hamwi satandi? Wungi sata di haraki saraki sémbut di huru, di wun hamwika yakérndanka. {-o Guni wun jooka xékélakita yénataka godka “Wu baka joo dé” naata, mé guni xékélaki na. Guni yénataka godka hwendan hamwi sangut, wafewana, guna hambuk yahafi yakwa nyama bandi nawulak guniré xe haraki sémbutmbu xakritandi. ^,5Yingi maki nani Godna makambu jémba retame? Wun hamwi sata Godna makambu jémba retame, o wun hamwi sahafi yata Godna makambu jémba retame? God samben hamwika sarékéhafi yata dé wun hamwika yamba wakéndé. `+9Du takwa nawulak di wun jooka xékélakihambandi. Hanja di nawulak gwalinyaka male sarékéndaka dé. Wungi sarékéta di wun yénataka godka hwendan hamwi sa. Sataka hukémbu nawulak di Krais Jisasna hundi xéké. Xékéndaka deka mawuli hambuk yahafi ye jémba téhambandé. Di némbuli di wa, “Nani wun hamwi sata nani yénataka godka hwendan hamwi nani sa. Wungi sata, wu haraki saraki sémbut nani huru.” Di wungi wataka sataka, wu haraki sémbut di huru. :*mWungi wandaka nani xékélaki. Nana God dé nana yafa God male dé. Dé atéfék jonduna mo dé. Nani déka jémba yanjoka nani re. Nana Néma Du natafa male dé. Dé Jisas Krais dé. Dé jémba yata atéfék jondu dé huratakandéka nani démbu huli mawuli hérae nani jémba re. Wungi nani xékélaki. %)CSéfélak héfambu rekwa jonduka akwi, séfélak nyirmbu rekwa jonduka akwi ané héfambu rekwa du takwa di wa, “Di nana néma du di. Di nana god di.” ,(QGwalinyaka hwendan hamwi sangukaka, angi wuni we. Wun yénataka god di mwi god maki yingafwe. Di baka joo di. Natafa God male dé re. Wungi nani xékélaki. M'Du takwa Godka némafwimbu mawuli yandat, God dika dé xékélaki. &Du deka mawulimbu wata, “Nani séfélak jonduka nani xékélaki.” Wungi wata di jémba xékélakikwa yambuka xékélakihambandi. |% sGuni yénataka godka hwendan hamwika wakwexékéngun hundika némbuli hasa watawuni. Guni wa, “Nani wun jooka nani xékélaki.” Wungi wata guni mwi hundi guni wa. Ané hundi akwi mé xéké. Guni wungi wata guni hafuka sarékéta guni baka guna ximbu haréké. Guni du takwaka némafwimbu mawuli yata deka mawuliré yikafre hurutanguni, deka mawuli jémba téndéte. X$)(Wuna mawulimbu angi wuni we: Léka du hiyandét lé baka relét, wu yikafre dé. Lé yikafre mawuli yatalé. Wungi sarékéta ané akwi wuni saréké, Godna Hamwinya wuna mawulimbu téta wunika dé wa.w#g'Takwa léka du hiyahafi rendét, lé léka du wali retalé. Déré yamba yatakakélé. Léka du hiyandét, lé nak duré humbwinjoka mawuli yalét, wun du Néma Duna hundi jémba xékéndét, wu yikafre dé. Lé déré humbwitalé. S"&Wunde duka sarékéta wuni angi wa. Du déka takwanyaré nak duka hwendét, wu yikafre dé. Nak du, déka takwanyaré hwehafi yata dé nak duna sémbutré sarékéngwanda dé yikafre sémbut dé huru. !}%Guni du, guni guna mawulimbu hambuk ye téngut nak du wun jooka wahafi yandat, guni guna mawuli sarékémbu natafa mawuli sarékéta angi wangut, “Wuna takwanya yamba humbwikélé. Lé baka reléte wuni mawuli ye.” Wungi wata jémba retanguni. ` 9$Hawitakwa nawulak di du humbwinjoka mawuli ye. Mawuli yandaka deka yafa. Nawulak xékélakikwa du di angi saréké. Wun hundi dé takwana yafaka wahambandé. Wun hundi dé wule takwana wasékéndan du dé wa. 6e#Guni jémba rengute wuni wun hundi wa. Guniré watéfinjoka wahambawuni. Guni yikafre sémbut huruta Néma Duna jémba yanjoka male mawuli yangute, wuni wun hundi wa. q["Sarékéta di deka mawulimbu di watémbéra re. Du yike takwa hawitakwa akwi di Néma Duna jémbaka male di saréké, dé dika yikafre mawuli yandéte. Sarékéta, deka mawuli deka séfi jémba téndéte mawuli yata, di déka jémba jémba yanjoka di saréké. Du humbwikwa takwa di ané héfana jonduka akwi di saréké, deka du dika yikafre mawuli yandate. oW!Takwa héraakwa du di ané héfana jonduka akwi di saréké, deka takwa dika yikafre mawuli yandate. mS Guni Néma Duna jémba male yanjoka sarékéngute wuni mawuli ye. Guni xak hérangumboka hélék wuni ye. Takwa hérahafi yakwa du di Néma Duna jémbaka male di saréké, dé deka yandan jémbaka yikafre mawuli yandéte. LGuni ané héfambu rekwa jondumbu jémba yakwa du takwa, wun jémba yata wun jonduka male sarékékénguni. Nani xékélaki. Némbuli rekwa héfa hényitandé. Wungi xékélakita wuni wungi wa. #Guni géraakwa du takwa, gérahafi yakwa du takwa hurundaka maki hurutanguni. Guni mawuli sawuli yakwa du takwa, mawuli sawuli yahafi yakwa du takwa hurundaka maki hurutanguni. Guni jondu héraakwa du takwa, jondu hérahafi yakwa du takwa hurundaka maki hurutanguni. ykWuna nyama bandi, angi hurungute wuni mawuli ye. Krais Jisasna jémba yatembeka nukwa nawulak male di re. Wunka sarékéta némbuli akwi hukémbu akwi guni takwa héraakwa du, guni takwa hérahafi yakwa du hurundaka maki hurutanguni. 0YGuni du, guni takwa hérangut, wu haraki sémbut yingafwe. Guni hawitakwa, guni du humbwingut, wu haraki sémbut yingafwe. Wun hundi wataka nak hundi akwi watawuni. Du humbwikwa takwa, takwa héraakwa du, guni wungi rengut, nawulak xak gunimbu xakutandi. Di gunimbu xakundamboka wuni wungi wa. |qGuni takwa hérae, léré yamba yatakakénguni. Guni takwa hérahafi yata guni takwa héranjoka sarékékénguni. #Ané nukwambu rekwa xakéngalika sarékéta guniré wuni we. Guni némbuli renguka maki male retanguni. Wungi rengut, wu yikafre dé. nUGuni wuniré hawitakwaka wakwexékéngun hundika Néma Du wuniré hundi wahambandé. God wunika saréfa naata wandéka wuni déka yikafre jémba jémba wuni ye. Wungi yata wuni wuna mawuli sarékémbu hawitakwaka hundi we. 1[Wuna nyama bandi, guni nak nak, God Krais Jisasna hundi xékéngute tale guniré wasékendén nukwa rengun maki, wungi retanguni. Hawindu hawitakwaka dé Pol hundi wa EKrais guniré Satanéna tambambu héranjoka dé hiyae déka nyéki hwe. Wun némafwi jooka sarékéta guni nak duna jémba baka yangute dé guniré hulukindéte yawundu yamba nakénguni. /WGuni nak duna jémba yakwa du takwa, guni wungi renguka God guniré wasékendéka guni Kraismbu jémba reta nak duna jémba yahafi yakwa du takwa maki re. Guni nak duna jémba yahafi yakwa du takwa, guni wungi renguka God guniré wasékendéka guni Kraisna jémba yakwa du takwa guni re. )KHanja Krais Jisasna hundi xékéngute God wasékendén nukwa, guni nak duna jémba yakwa du takwa guni re, o yingi maki dé? Reséndé. Nak duna jémba yangukaka, haraki mawuli yamba xékékénguni. Di guni diré yatakataka jémba yingute wandat, yak, diré yatakataka jémba yitanguni. Atéfék du takwa, God Krais Jisasna hundi xékéndate tale diré wasékendén nukwa rendan maki, wungi métaka renda. (ISéfi sékéndaka, wu baka joo dé. Séfi sékéhafi yandaka, wun akwi baka joo dé. Godna hundi jémba xékéta wandén maki hurundaka, wu némafwi joo dé. hIDu nak hanja Judana du rendéka di déka séfi sékéndaka hukémbu God wun du Kraisna hundi xékéndéte déré wasékendét, wun du séfi sékéhafi yandé du maki renjoka yamba hurukéndé. Nak téfana du nak déka séfi sékéhafi yandat, dé Kraisna hundi xékéndéte God déré wasékendét, wun du di déka séfi sékéndate yamba wakéndé. U #Wun hundi xékéta ané hundi akwi mé xéké. Néma Du wandéka guni méta jémba guni ya? Déka hundi xékéngute God guniré wasékendéka guni yingi maki guni re? Guni nak nak, wun nukwa rengun maki, némbuli akwi wungi retanguni. Wun hundi wuni atéfék getéfambu reta Krais Jisasna hundi xékékwa du takwaré wuni we. + OGuni takwa, guni guna du wali reta déré yikafre hurungut, wafewana hukémbu dé Kraisna hundi jémba xékéta huli mawuli hératandé wana yingi wana? Wun jooka xékélakihambanguni. Guni du, guni guna takwa wali reta léré yikafre hurungut, wafewana hukémbu lé Kraisna hundi jémba xékéta huli mawuli hératalé wana yingi wana? Guni akwi xékélakihambanguni. Nani God naniré wasékendén sémbutmbu retame < qKraisna hundi xékéhafi yakwa du Kraisna hundi jémba xékékwa takwaré hérae, léré yatakanjoka mawuli yandét, dé léré yatakakwandé. Kraisna hundi xékéhafi yakwa takwa Kraisna hundi jémba xékékwa du wali re, déré yatakanjoka mawuli yalét, lé déré yatakakwalé. Di guniré yatakataka yindat, guni hambuk hundika roohafi yata jémba retanguni. God déka du takwa nakélak huru mawuli hérandate dé mawuli ye. ` 9Guni guni xékélaki. Kraisna hundi xékéhafi yakwa du Kraisna hundi jémba xékékwa takwaré hérae, lé wali rendét, God wule takwaka sarékéta watandé, “Wule takwa wuna hundi xékéta wuna hémémbu xakutalé. Léka du akwi wuna dé.” Wungi maki Kraisna hundi xékéhafi yakwa takwa Kraisna hundi jémba xékékwa duré humbwe, dé wali relét, God wun duka sarékéta watandé, “Wun du wuna hundi xékéta wuna hémémbu xakutandé. Déka takwa akwi wuna lé.” God wungi wata bérka nyangwalka watandé, “Di wuna du takwana nyangwal di.” God wunde Kraisna hundi xékéhafi yakwa du takwaka wungi wahafi yandét, déka makambu deka nyangwal Kraisna hundi xékéhafi yakwa du takwana nyangwal maki retandi. " = Kraisna hundi jémba xékékwa takwa Kraisna hundi xékéhafi yakwa du wali relét, dé lé wali renjoka mawuli yandét, lé déré yamba yatakakélé. 6e Nawulak du takwaka wuni ané hundi we. Nana Néma Du ané hundi wahafi yandéka wuni ané hundi wa. Kraisna hundi jémba xékékwa du Kraisna hundi jémba xékéhafi yakwa takwaré hérandét, lé dé wali renjoka mawuli yalét, dé wule takwaré yamba wakéndé, lé déré yatakataka yiléte. ~e}|{zyxwNvvv(utsreqzponmmClkkk"j iShPgCf)e+dbaa _^]V\ZYY%WVV?UTSQPONMLJII H`GFF*EaDCBBSA@O>=;:98655J443D210//D.K-,,9+**)j(('&%v##" !  a*X[9 J 1 0 !.U2 y3Guni mé xéké. Wuni fakundéka rekwa hundi nak némbuli guniré watawuni. Nani Krais Jisasna du takwa atéfék yamba hiyakéme. Nani nawulak hiyae nawulak hiyahafi rembet, God wandét nani atéfék nana séfi yawuleka nak maki xakutandé. ta2Wuna nyama bandi, ané jooka watawuni. Du takwa ané héfana nyéki séfi hura téta, di God néma du rendéka hafwaré wulayihafi yandat, God dika yamba hatikéndé. Blarékwa joo dé blaréhafi yakwa jooré yamba hérakéndé. 1Nani ané héfambu reta nani héfambu huratakandén du maki nani re. Nani hukémbu Godna getéfambu gayandé du maki retame. +0Ané héfambu rekwa du takwa di héfambu huratakandén du maki re. Godna getéfambu rekwa du takwa di Godna getéfambu gayandé du maki di re. |q/Tale xakundé du dé héfambu xaakwa dé ané héfana du dé. Hukémbu xakundé du dé Godna getéfambu dé gaya. yk.Nani Godna getéfambu rekwa du takwana séfi tale hura te hukémbu nani ané héfana séfi hura té, o yingi maki dé? Tale nani ané héfana du takwa nani re. Hukémbu nani hiyae wambula raama Godna getéfambu rekwa du takwa retame. #?-Wun jooka du nak dé angi hayi: Tale xakundé du Adam dé hamwinya hérae jémba re. Hukémbu rendé Adam dé huli mawuli hwekwa hamwinya dé xaku. U#,Réméndaka fusa wu ané héfana séfi dé. Wambula ramétekwa séfi wu Godna getéfambu retekwa du takwana séfi dé. Héfana séfi dé nak maki séfi dé. Godna getéfana séfi dé nak maki séfi dé. o W+Héfambu rémémben séfi wu haraki saraki joo dé. Safwahérafwambu yakisandandan joo maki dé. Wambula ramétekwa séfi wu yikafre séfi male dé. Réméndaka séfi hambuk yahambandé. Wambula ramétekwa séfi hambuk yatandé. *Hiyandé du takwa wambula ramétendakaka wun jondu maki dé. Du takwa hiyandaka nani deka fusa rémé héfambu. Wun fusa bari blarétandé. Hiyandé du takwa raama nak maki séfi hura téndat, wun séfi wungi re wungi re retandé. Yamba blarékéndé. } s)Nukwa dé nak hambuk hérae jémba hanyi. Bafu lé nak maki hambuk hérae lé ganmbu hanyi. Hunkwari di nak maki hambuk hérae di akwi hanyi. Atéfék hunkwari natafa maki téhambandi. Nawulak di yikamambu hanyi. Nawulak di némafwimbu hanyi. I  (Nyirmbu di nak maki séfi hérae. Héfambu di nak maki séfi hérae. Nyirmbu rekwa jondu di nak maki hambuk hérae yikafre re. Héfambu rekwa jondu di nak maki hambuk hérae yikafre re. y k'Atéfék jondu di natafa séfi huruhambandi. Di nak maki nak maki séfi di hura té. Du takwa di nak maki séfi hura té. Hamwi bali di nak maki séfi hura té. Afwi di nak maki séfi hura té. Xéri hamwi di nak maki séfi hura té. 7g&Guni wun sék sengut, God déka mawuli yandékangalambu dé wun sékéka séfi nyinga dé hwe. God atéfék sék nak nakéka dé nak maki nak maki séfi hwe, di hérandate. %Senguka joo wun yikama sék male dé. Wu wit sék maké sék senguka maki dé. Guni wun sékna hératendéka nyinga afa sehambanguni. ?w$Wungi wandat wuni diré angi watawuni: Guni wangété du guni. Mé saréké. Guna sengun sék hiyandé sék maki héfa ekombu hwahafi yata, dé wambula raama huli yamba tékéndé. yk#Du nawulak angi watandi, “Hiyandé du takwa yingi maki ramétandi? Di yingi maki séfi hura retandi?” !"Guni wangété mawuli mé yatakataka jémba saréké. Sarékéta haraki saraki sémbut wambula yamba hurukénguni. Guna du takwa nawulak Godka xékélakihambandi. Guni wun jooka roongute wuni wun hundi we. Hiyandé du takwa raméndat, deka séfi nak maki xakutandé gG!Di guniré yéna yandamboka, ané hundi mé xéké: “Haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di wali yitaka yatakata yikafre sémbut hurukwa du takwana mawuliré di haraki huru, di akwi haraki sémbut hurundate.” M Wuni ané héfana jonduka sarékéta wuna mawuli sarékémbu male wun jémba yata haraki wasa maki Efesusmbu rekwa du wali wuni ware, hukémbu méta yikafre joo hératawuni? Hiyandé du takwa raméhafi yandat, angi hurutame: “Séri hiyatembekaka sarékéta nani séfélak yikafre hénoo séfélak wain hulingu satame.” Y+Wuna nyama bandi, guni nana Néma Du Jisas wali natafa mawuli héraata renguka, wuni gunika némafwimbu mawuli sawuli ye. Wu mwi hundi dé. Ané hundi akwi mwi hundi dé. Atéfék nukwambu wuni hiyawata re. |qMétaka we atéfék nukwambu Kraisna mama naniré haraki hurunjoka hurundaka nani Kraisna jémba wambula ya? 5Hiyandé du takwa raméhafi yandat, guna du takwa nawulak hiyandé du takwaka sarékéta, Néma Duna ximbu guré nandita, di yingi maki di? Hiyandé du takwa raméhafi yandat, métaka we guna du takwa nawulak hiyandé du takwaka sarékéta, Néma Duna ximbu guré nandi? y~kGod atéfék du takwa, atéfék jonduka akwi déka Nyanéna ekombu takandét, dé néma du reta dé dé hafuré déka ekombu takandé Godna ekombu takatandé. Rendét God hafu néma du retandé, atéfék du takwaka, atéfék jonduka akwi. J} Wun jooka Godna nyingambu angi dé wa: “God atéfék du takwa jondu déka man mombu takandéka dé atéfék du takwa jonduka néma du dé re.” Wungi dé wa. Nani wun hundi xéka, nani xékélaki. Wun hundi dé atéfék du takwa jondu Kraisna man mombu rendékaka wata dé déka man mombu takandé Godka wahambandé. t|aRamémbet hukémbu hukétéfi nukwa xakutandé. Wun nukwa Krais néma du retandé. Reta dé déka mama atéfékré xiyasandandét di déka man mombu hwatandi. Hukétéfi ané mamaré xiyatandé, du hiyana sémbut. Krais atéfék néma duré, atéfék gavman, atéfék hambukré sarékéngwanda dé déka du takwa déka atéfék jondu déka Yafa Godka hwetandé. {zGod wasékendén maki Krais Jisas dé tale wambula ramé. Hukémbu Krais wambula yatendéka nukwa nani déka du takwa wambula ramétame. Deka hundi yénataka hundi dé. Krais Jisas hiyandéka dé God déré wambula wundé husaraméndé. Wu mwi hundi dé. God Kraisré tale wungi husaraméndénka, nani xékélaki. Hukémbu God hiyandé du takwaré wambula husaramétandé. vNani ané héfambu reta Kraiska jémba sarékéta dé wali retembekaka haxéta hiyambet, God naniré husaraméhafi yandét, wu haraki dé. Nani haxéta témben joo hérahafi yata, nani atéfék saréfa du takwaré sarékéngwanda haraki male retame. uyGod hiyandé du takwaré husaraméhafi yandét, Krais Jisasna hundi jémba xéka hiyandé du takwa di wundé fakunda. &tEDé Kraisré husaraméhafi yandét, guni Kraiska baka guni saréké. Wungi baka sarékéta, guni Godna makambu guna haraki saraki sémbutmbu guni wungi re. {soDeka hundi mwi hundi yandét, God hiyandé du takwaré husaraméhafi yata dé, Kraisré akwi husaraméhambandé. PrDu nawulak di wa, “God hiyandé du takwaré wambula wambula husaramékéndé.” Deka hundi mwi hundi yandét, God Jisasré husaraméhambandé. Nani angi nani wa, “Krais Jisas hiyandéka God déré dé wambula husaramé.” Wungi wambenka, God Jisasré husaraméhafi yandét, nana hundi yénataka hundi xakutandé, Godka. GqKrais Jisas hiyae, dé wambula raméhafi yandét, nani Kraiska wamben hundi baka hundi xakutandé. Dé hiyae wambula raméhafi yandét, guni déka jémba sarékéta, wu baka guni saréké. ap; Hiyandé du takwa wambula raméhafi yandat, God Krais akwi wambula husaraméhambandé. toa Mé xéké. Krais Jisas hiyandéka God déré wambula husaraméndénka nani guniré wa. Wambeka guni jémba xéké. Xékéngunka yingi maki nae guna du nawulak némbuli angi wa, “Hiyandé du takwa wambula yamba ramékéndi.” enC Wungi maki, wuni guniré Kraisna hundi wa, nak du guniré Kraisna hundi wa, yak, nani atéfék Kraiska natafa hundi male nani wa. Wambeka guni wun hundi xéka mwi hundi dé guni na. Hiyandé du takwa wambula ramétandi m God huruwun sémbutka sarékéhafi yata wuniré yikafre hurundéka wuni némbuli rewuka maki wuni re. Dé wungi wuniré yikafre hurundéka dé déka jémba baka yihambandé. Wuni Kraiska weséka jémba yawuka wuna jémba atéfék aposelna jémbaré dé sarékéngwandé. Wuni wuna hambukmbu wun jémba yahambawuni. God wuniré yikafre huruta hambuk hwendéka wuni wun jémba ya. Kl Hanja wuni Kraisna hundi xékékwa du takwaré haraki huru. Huruwunka sarékéta du nawulak wunika angi wandat, “Nani Polka ‘Kraisna aposel dé’ yamba wakéme.” Wungi wandat, wu sékérékétandé. Wungi maki Kraisna aposel atéfék di wuniré sarékéngwanda di néma du re. Wuni Kraisna aposel baka du wuni re. KkHukétéfi wunika yandéka wuni déré xé. Ayiwa nyan jémba téhafi ye bari héraléka nyan yikafre yahafi yandéka maki, wuni jémba téhafi yawuka dé wunika yandéka wuni déré xé. |jqHukémbu dé Jemska yindéka dé déré xé. Hukémbu Krais dé déka aposel atéfékéka yindéka di déré xé. i5Hukémbu dé 500 nawulak akwi déka hundi xékékwa du takwaka yindéka di déré xé. Wunde du takwa séfélak di hiyahafi re. Nawulak di bu hiya. 1h[Husaraméndéka dé tale Krais Jisas Pitaka yindéka dé Pita déré xé. Xéndéka hukémbu dé déka du tamba yéti man yétékéka yindéka di atéfék déré xé. g+Hiyandéka di wekwambu rémé. Réméndaka nukwa yéték yindéka ganémbambu God déré dé wambula husaramé, Godna nyingambu hayindan maki. KfWuni Krais Jisasna hundi xékétaka wun némafwi hundi guniré wundé wawu. Wun hundi angi dé: Krais Jisas hurumben haraki saraki sémbutka dé hiya, hanja Godna nyingambu hayindan maki. %eCGuni wawun hundi hulukingut, God wun hundimbu guniré Satanéna tambambu hératandé. Guni wun hundi baka male xékéngut, God guniré yamba hérakéndé. 6d gWuna nyama bandi, mé xéké. Guniré wawun Kraisna yikafre hundika wambula sarékéngute wuni mawuli ye. Guni wun hundi xékénguka guna mawuli hambuk yata jémba dé té. @cy(Watéfihafi yata guni Godna ximbu harékéta jémba male retanguni. Yikafre mawuli xékéta guni hundi watanguni. Nak tale nak hukémbu nak hukémbu wungi wata jémba watanguni.|bq'Wuna nyama bandi, wun jonduka sarékéta angi hurutanguni. Guni Godna ximbu profetna hundi wanjoka némafwimbu mawuli yatanguni. Yangut guna du nawulak xékéhafi yanguka hundimbu wanjoka mawuli yandat, guni diré yamba watéfikénguni. Ka&Guna du nawulak wun hundika hu hwendat, guni dika hu hwetanguni. u`c%Guna du nawulak angi sarékéta, “Nani Godna profet nani. Godna Hamwinya nanika dé hambuk hwe.” Wungi sarékéta, angi akwi métaka sarékénda. Gunika hayiwuka hundi Néma Du wandén hambuk hundi dé. Wunka yawundu natandi. _$Guni yingi maki guni? Godna yikafre hundi tale gunimbu dé xaku o yingafwe? God gunika male dé déka hundi wa, o yingi maki dé? n^U#Takwa Godna hundi nakéka jémba xékélakinjoka mawuli yata, di ye deka gembu reta, deka duré wakwexékétandi. Guni Godna du takwa déka gembu reta déka ximbu harékéta, takwa hési hundi wata, lé haraki sémbut lé huru. ]'"Atéfék getéfambu reta Godna hundika xékékwa du takwa hérangwanda rendaka maki, guni Godna hundika bulénjoka hérangwanda reta, takwa nakélak retandi. Hundi yamba wakéndi. Di deka duna hundi xékétandi. Wun jooka Moses hayindén hambuk hundi akwi dé wa. y\k!Nani xékélaki. Guni Godna ximbu harékénjoka hérangwanda reta, nak maki nak maki hundi wata nak maki nak maki jondu hurungute God hélék dé ye. Guni déka ximbu harékéta nakélak huru mawuli yata jémba rengute, God dé mawuli ye. c[? Profet di deka hamwinyaka néma du reta di watendaka hundika akwi hatitandi, di hafuré. QZWungi huruta guni nak tale nak hukémbu nak hukémbu wungi guni Godna ximbu profetna hundi watanguni. Atéfék du takwa xékélakindat, deka mawuli hambuk yata jémba téndéte guni wungi watanguni. !Y;Du nak wata téndét, God nak duré nak hundi wandét dé raama tétandé. Téndét tale wandé du nakélak retandé. Rendét, dé wun hundi watandé. X Du yéték hufuk profetna hundi watandi. Wandat wumbu rekwa du takwa xékéta wun hundika sarékéta buléta xékélakitandi. &WEHundi yawulekékwa du nak rehafi yandét, xékéhafi yanguka hundimbu wakwa du wun hundi yamba wakéndé. Dé nakélak reta dé hafuré watandé, God wali. UV#Du nawulak xékéhafi yanguka hundi wanjoka mawuli yata du yéték hufuk male watandi. Natafa du tale wandét, nak du déka hukémbu watandé. Du nak wandét, nak du wun hundi yawuleka guniré watandé. AU{Wuna nyama bandi, wun jonduka sarékéta méta hurutame? Guni Godna ximbu harékénjoka hérangwanda reta guni atéfék angi hurutanguni. Du nak gwar watandé. Nak guniré Godna jémbaka wakwetandé. Nak fakundén jooka wafukatandé. Nak du xékéhafi yanguka hundimbu watandé. Nak wun hundi yawuleka guniré watandé. Wungi huruta di nak nak du takwana mawuliré yikafre hurunjoka hurutandi, deka mawuli hambuk ye jémba téndéte. T}Di déka mawulimbu fakundén jooka wafukandat, dé xakre hwaata déka saawi takatéfita Godna ximbu harékéta angi watandé, “God guni wali dé té. Wu mwi hundi dé.” Wungi watandé. Di hérangwanda Godna ximbu harékéta jémba male retandi SKraisna hundi xékékwa du takwa atéfék hérangwanda reta, profetna hundi wandat, Kraiska xékélakihafi yakwa du nak wulaaye dé deka hundi xékétandé. Di déka hurundén haraki saraki sémbutka wandat, dé déka haraki saraki sémbutka hélék yatandé. zRmKraisna hundi xékékwa du takwa atéfék hérangwanda reta, xékéhafi yandaka hundi wandat, Kraisna hundi xékéhafi yandé du nawulak wulaaye, wun hundi xékéhafi yata, di xékéta watandi, “Wunde du takwa di wangété di ye.” Q Wun hundika sarékéta nani xékélaki. God Kraiska jémba sarékéhafi yakwa du takwaka déka hambuk wakwenjoka dé Godna Hamwinya hambuk hwendéka di du takwa nawulak xékéhafi yandaka hundimbu wa. Kraiska jémba sarékékwa du takwaka wakwenjoka dé wun hambuk hwehambandé. God Kraiska jémba sarékékwa du takwaka déka hambuk wakwenjoka dé Godna Hamwinya hambuk hwendéka di du takwa nawulak profetna hundi wa. Kraiska jémba sarékéhafi yakwa du takwaka wakwenjoka dé wun hambuk hwehambandé. @PyNéma Du God wandéka Moses hayindén hambuk hundimbu ané hundi dé re:“Nak maki nak maki hundimbu wakwa duna tékalimbu akwi,
nak téfambu yandé duna hundimbu akwi wuni Judana du takwaré watawuni.Wungi diré wawut, wawun nukwambu akwi di wuna hundi yamba xékékéndi.”Wungi dé wa. SOWuna nyama bandi, mé xéké. Guni nyangwal sarékéndaka maki sarékékénguni. Ramunya haraki saraki sémbutka yike yandaka maki, guni akwi haraki saraki sémbutka yike yangute wuni mawuli ye. Yike yahafi yata guni némafwi du takwa jémba sarékéndaka maki, guni jémba sarékéta jémba xékélakingute wuni mawuli ye. CNNawuka Kraisna hundi xékékwa du takwa hérangwanda rendaka wuni di wali reta wuni nak hambukéka wuni mawuli ye. Wuni diré xékéndaka hundimbu nawulak hundi wawut, di wun hundi xéka Godka jémba xékélakindate, wuni mawuli ye. Wuni diré xékéhafi yandaka hundimbu séfélak hundi wanjoka hélék wuni ye. 9MkGodna Hamwinya wunika hambuk hwendéka wuni séfélak xékéhafi yawuka hundimbu wata wuni guni atéfékré sarékéngwandé. Wun hundimbu wawunka wuni Godka diména na. rL]Guni wungi Godka diména naata wun hundimbu jémba wata guni wun duna mawuliré yikafre huruhambanguni. {KoGuni wungi wahafi yata, guna hamwinyambu male Godka diména nangut, Godna Hamwinya hwendén hambuk hérahafi yakwa du guna hundi xéka guna hundina mo hundika xékélakihafi yata yingi maki nae dé guna hundika “Mwi hundi dé” natandé? TJ!Wun jonduka sarékéta métaki hurutame? Angi hurutame. Nani Godka wata nani nana hamwinya wali nana mawuli wali Godka watame. Nani gwar wata nani nana hamwinyambu akwi nana mawulimbu akwi gwar watame. >IuGuni mé saréké. Wuni xékéhafi yawuka hundimbu Godka wawut, wuna hamwinya God wali hundi bulétandé. Buléndét, wun hundika xékélakihafi yawut, wuna mawuli baka tétandé. EH Deka mawuliré yikafre hurunjoka sarékéta, xékéhafi yandaka hundi wakwa du di Godré wakwexékétandi, déka Hamwinya hambuk hwendét di deka hundi yawuleka du takwaré wandate. *GM Wungi maki, guni Godna Hamwinya hwendén hambuk héranjoka mawuli yata, guni Kraisna hundi xékékwa du takwana mawuliré yikafre hurunjoka hambukmbu mé huru. _F7 Du nak wunika wandét, wuni déka hundina mo hundika xékélakihafi yawut, dé wunika angi watandé, “Dé nak téfambu yandé du dé.” Wuni akwi wuni déka angi watawuni, “Dé nak téfambu yandé du dé.” !E; Ané héfambu rekwa du takwa di séfélak nak maki nak maki hundimbu di bulé. Buléta di deka hundi xékéta di wun hundina mo hundika di xékélaki. Wuni jondu nawulakéka sataku hundi watawuni. Du nak hama jémba yohafi yandét, du takwa déka gwar jémba yamba xékékéndi. Nak du mi jémba huruhafi yandét, du takwa wun mi jémba yamba xékékéndi. AWuna nyama bandi, mé xéké. Wuni gunika yae, xékéhafi yanguka hundi male guniré wata, yingi maki nae wuni guna mawuliré yikafre hurutawuni? Wuni gunika yae joo nakéka wafuka wata, joo nakéka xékélakita wun jooka wata, profetna hundi wata, Godna jémbaka guniré wakweta, wungi wata wuni guna mawuliré yikafre hurutawuni. Xékémbeka hundimbu du takwaré Godna hundi watame /@WGuni atéfék xékéhafi yanguka hundi wangute wuni mawuli ye. Guni atéfék profetna hundi wangute wuni némafwimbu mawuli ye. Profetna hundi wakwa du dé xékéhafi yandaka hundimbu wakwa duré dé sarékéngwandé. Du nak xékéhafi yandéka hundi wata dé wun hundi yawuleka wata, dé akwi profetna hundi wakwa du maki, dé Kraisna hundi xékékwa du takwaré wa, di Godna jémbaka nawulak akwi xékélakindate. 6?eXékéhafi yandaka hundi wakwa du di deka mawuliré male di yikafre huru. Profetna hundi wakwa du di Godna du takwana mawuliré yikafre huru, deka mawuli jémba téndéte. >Godna du takwa déka ximbu harékénjoka hérangwanda rendaka, profetna hundi wata, di du takwaré di wa. Wandaka deka hundi xékéndaka deka mawuli hambuk yata dé jémba té. Deka hundi xékéta di yikafre mawuli ya. Yata di yikafre jémba yata di roohafi ya. i=KAné jooka sarékéta wuni wungi we. Du takwa xékéhafi yandaka hundi wata, di nak du takwaré wahambandi. Di Godré di wa. Du takwa deka hundika xékélakihafi yandaka di deka hamwinyambu di God fakundén jooka hundi wa. D< Guniré wuni we. Guni hambuk yata némafwimbu mawuli yatanguni. Nak hundi akwi wuni we. Guni némafwimbu mawuli yata guni Godna Hamwinya hwendén nak maki nak maki hambuk héranjoka mawuli yatanguni. Profetna hundi wambete dé Godna Hamwinya hambuk nak hwe. Guni wun hambuk héranjoka némafwimbu mawuli yatanguni. k;O Wun nukwa némbuli rekwa yikafre sémbut hufuk reséketandi. Wunde sémbut angi di. Nani Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nani na. Nani God wali wungi re wungi re jémba retembekaka haxéta yikafre mawuli ye. Nani du takwaka akwi Godka akwi nani némafwimbu mawuli ye. Wunde sémbut hufuk yikafre di. Du takwaka akwi Godka akwi némafwimbu mawuli yambeka sémbut, dé yéték sémbutré sarékéngwandé. Wun sémbut dé némafwi yikafre joo dé.y:k Némbuli nani gukanyimbu hakiré xéta jémba xéhambame. Hukémbu déka saawiré jémba xétame. Némbuli nani nawulak jonduka male nani xékélaki. Hukémbu nani Godka jémba male xékélakitame, dé nanika jémba xékélakindéka maki. w9g Hanja wuni nyan rewun nukwa wuni nyangwal buléndaka maki wuni bulé. Nyangwal sarékéndaka maki wuni saréké. Nyangwal mawuli yandaka maki wuni mawuli ya. Némbuli némafwi ye wuni nyangwal reta xékéwun mawuli wundé yatakawu. 8  Hukémbu God déka jémba yasékendét, yikafre jondu male tétandé. Téndét nana nawulak male hurumben jémba hényitandé. 7 Némbuli nani nawulak jonduka male nani xékélaki. God nanika nawulak wakwendéka nani profetna hundi nawulak male nani wa. c6? Nani nak du takwaka némafwimbu mawuli yambet, wun yikafre mawuli wungi té wungi té tétandé. Profetna hundi hényitandé. Nak maki nak maki hundimbu wandan hundi hényitandé. Xékélelaki akwi hényitandé. p5Y Nawulak du takwa naniré haraki hurundat, nani diré haraki yamba hurukéme. Du takwa yikafre sémbut hurundate nani dika jémba male sarékétame. Yikafre joo xakutendékaka haxéta jémba male retame. Nanimbu xak xakundét, nani wendé nahafi yata nana mawulimbu hambuk yata jémba tétame. Nani nak du takwaka némafwimbu mawuli yata nani wungi hurutame. 54c Nak du takwa haraki saraki sémbut hurundat, nani wun jooka mawuli sawuli yamba yakéme. Di yikafre sémbut huruta mwi hundi wandat, nani wun jooka yikafre mawuli yatame. [3/ Nani du takwaré haraki yamba hurukéme. Nana séfika male yamba sarékékéme. Nani nak du takwaka bari mawuli yamba wikéme. Nak du takwa naniré haraki hurundat, nani wun jooka wambula yamba sarékékéme. N2 Nani nak du takwaka némafwimbu mawuli yata angi hurutame. Nani diré bari rékambambu yamba wakéme. Nani diré yikafre hurutame. Yikafre joo dika yae nanika yahafi yandét, nani dika haraki mawuli yamba xékékéme. Nani hurumben jooka mawuli yata nana mawuliré yamba xiyakéme. Nani nana ximbu yamba harékékéme. C1 Wuni jambangwe du takwaka hénoo hwenjoka wuni wuna jondu atéfék hweta, wuni Godna jémbaka male sarékéta di Godka hélék yakwa du wuna séfiré yambu tundate roohafi yata, du takwaka némafwimbu mawuli yahafi yawut, wu haraki dé. Wungi huruwut, huruwun joo Godna makambu wuniré yikafre yamba hurukéndé. ;0o Godna Hamwinya wunika hambuk hwendét, wuni profetna hundi wata, fakundén atéfék hundika xékélakita, atéfék jonduka jémba xékélakita, némburé hérekinjoka Godna hambukéka jémba male sarékéta, du takwaka némafwimbu mawuli yahafi yawut, wu haraki dé. Wungi reta wuni baka du maki wuni re. R/  Yingi maki dé? Godna Hamwinya wunika hambuk hwendét, wuni atéfék héfambu rekwa du takwana hundimbu wata, Godna enselna hundimbu akwi wuni wata, wuni du takwaka némafwimbu mawuli yahafi yawut, wu haraki dé. Wungi reta wuni néma ham maki wuni re. Wuni du takwaka mawuli yahafi yata wuni séféla hurundaka mi maki wuni re. .1 Wun hambuk atéfék wu yikafre hambuk dé. Nawulak di némafwi yikafre hambuk di. Guni wunde némafwi hambuk héranjoka némafwimbu mawuli yangute wuni mawuli ye. Némbuli jémba retenguka sémbutka wakwetawuni. Wun sémbut dé atéfék sémbutré dé sarékéngwandé.6-e Nani atéfék bar hiyaakwa du takwaré huréhaléké wana? Nani atéfék xékéhafi yambeka hundi nani wa wana? Nani atéfék wun hundi yawuleka nani wa wana? Wu yingafwe. W,' Yingi maki dé? God wungi wandéka nani atéfék aposel nani wana? Nani atéfék profet nani wana? Nani atéfék Godka wakwekwa du wana? Nani atéfék hanja xéhafi yandan hambuk jémba nani ya wana? x+i Renguka dé God guni déka du takwaré wa, guni nak nak déka jémba yangute. Wungi wandéka tale nawulak di aposel di re. Deka hukémbu nawulak di profet di re. Deka hukémbu nawulak di Godka wakwekwa du di re. Deka hukémbu nawulak di hanja xéhafi yandan hambuk jémba di ya. Deka hukémbu nawulak di bar hiyaakwa du takwaré huréhaléké. Deka hukémbu nawulak di du takwaré yikafre huru. Nawulak di Kraisna du takwana jémbaka hatikwa néma du re. Nawulak di xékéhafi yandan hundi wa. * Guni Krais Jisasna hundi xékékwa du takwa, guni Kraisna séfi guni re. Reta guni nak nak séfimbu tékwa nak joo guni re. z)m Nana séfimbu tékwa joo nak hangéli hérandét, nana séfimbu tékwa jondu atéfék di hangéli héra. Nawulak du wun séfimbu tékwa nak joona ximbu harékéndat, wun séfimbu tékwa jondu atéfék di wun joo wali mawuli sawuli yatandi. (% Nana séfimbu tékwa jondu hafu hafu téndate, wungi huruhambandé. Nana séfi natafambu reta jémba téndéte dé wungi huru. Wungi maki nana séfimbu tékwa joo dé nak séfimbu tékwa jooka jémba male hatita té. Di atéfék nak nakéka di jémba male hatita té. '  Nana séfimbu tékwa nak jooka nani wa, “Wu yikafre joo dé.” Wungi wata wun séfika nani joo nak sandahafi ye. God nana séfi hurataka dé nak joo nak joo nana séfimbu hurataka dé naniré wa, nani “Baka joo dé” nambeka jooka jémba hatimbete. &w Nana séfimbu tékwa nawulak jonduka nani wa, “Baka joo dé.” Wungi wata nani wun séfika nani nukwa wur gi. Nana séfimbu tékwa nak jooka nani wa, “Di wun jooré xéndamboka hélék wuni ye.” Wungi wata nani wun séfika joo nak sanda. 2%] Nana séfimbu tékwa jondu nawulakéka nani wa, “Hambuk yahafi yakwa joo dé.” Wungi wambeka joo nana séfimbu téhafi yandét, nana séfi jémba yamba tékéndé. $# Wungi maki dama tambaka yamba wakéndé, “Wuni hafu séfina jémba atéfék hali huruwu. Méni sa yi.” Wungi yamba wakéndé. Humbu akwi manka yamba wakéndé, “Wuni hafu séfina jémba atéfék hali huruwu. Méni sa yi.” Dé akwi wungi yamba wakéndé. t#a God wungi huruhambandé. Séfélak jondu dé té nana séfimbu. Téndéka nana séfi natafa male dé té. a"; God séfimbu tékwa natafa joo male huratakandét, nana séfi jémba yamba tékéndé. !' Wu yingafwe. God nana séfi wungi huratakahambandé. Dé déka mawuli yandékangalambu dé atéfék jondu nana séfimbu dé jémba hurataka. ' G Duna séfimbu dama male téndét, yingi maki nae dé joo nak xékétandé? Déka séfimbu waan male téndét, yingi maki nae dé yama nak sékétandé? ,Q Duna waan angi wandét, “Wuni dama yingafwe. Wungi maki wuni séfina joo nak yingafwe.” Wungi wandét, reséndé. Wandén nukwa akwi dé séfina joo nak dé. 0Y Duna man nak angi wandét, “Wuni tamba yingafwe. Wungi maki wuni séfina joo nak yingafwe.” Wungi wandét, reséndé. Wandén nukwa akwi dé séfina joo nak dé. r] Nani xékélaki. Duna séfimbu natafa joo male téhambandé. Duna séfimbu séfélak jondu di té. pY Nani yingi maki me? Nani Judana du takwa nani re, o nak téfana du takwa nani re? Nak duna hundi xékéta déka jémba yakwa du takwa nani re, o mawuli yambeka maki jémba yakwa du takwa nani re? Reséndé. Godna Hamwinyambu nani atéfék natafa mawuli héraata guré nandita nani natafa séfimbu nani re. Reta nani atéfék natafa male Hamwinya nani héra. fE Duna séfi dé natafa male téndéka di séfélak jondu di té, déka séfimbu. Wun séfélak jondu téndéka dé séfi natafa male dé té. Wungi male nani Kraisna hundika xékékwa du takwa nani Kraisna séfi me. gG Nani Godna du takwa wungi yambeka dé Godna Hamwinya male dé wun hambuk nani nak nakéka hwe. Godna Hamwinya male déka mawuli sarékémbu dé wun hambuk wungi hwe. Kraisna du takwa atéfék di natafa duna séfi maki di { Nawulak di hanja xéhafi yandan hambuk jémba ya. Nawulak di Godna ximbu profetna hundi wa. Nawulak di du takwana mawulimbu tékwa hamwinyaka di xékélaki. Méta hamwinya deka mawulimbu dé té, di wun hundi wandate? Wungi di xékélaki. Godna Hamwinya hambuk hwendéka nawulak di xékéhafi yandan hundi wa. Nawulak di wun xékéhafi yandaka hundi yawuleka du takwaré wa. lQ Godna Hamwinya hambuk hwendéka nawulak di Godka jémba sarékéta di hurutendéka jonduka “mwi hundi dé” di na, wun jondu xakundéte. Godna Hamwinya hambuk hwendéka nawulak di bar hiyaakwa du takwaré di huréhaléké. @y Godna Hamwinya hambuk hwendéka nawulak di xékélelaki hundi nawulak wa. Godna Hamwinya hambuk hwendéka nawulak di Godna jémbaka nawulakéka jémba xékélakita di hundi wa.  Godna Hamwinya dé nana mawulimbu téta dé nani nak nakéka hambuk hwe, nani Godna du takwa atéfékré yikafre hurumbete. lQ God natafa male reta dé nani déka du takwaka hambuk hwe, nani nak maki nak maki jémba yambete. U# Nana Néma Du natafa male rendéka nani déka nak maki nak maki jémba ya. \1 Godna Hamwinya natafa male reta dé nak maki nak maki hambuk dé nanika hwe. uc Wungi maki guni du takwana mawulimbu tékwa hamwinyaka xékélakingute wuni guniré we. Godna Hamwinya deka mawulimbu wulaaye téndét di du takwa angi yamba wakéndi, “Jisas dé haraki saraki sémbut hura dé haraki hafwaré yitandé.” Wungi yamba wakéndi. Godna Hamwinya deka mawulimbu tékwa du takwa male angi watandi, “Jisas dé nana Néma Du dé.”  Guni xékélaki. Hanja, guni Godna hundi xékéhafi yangun nukwa, di hundi buléhafi yakwa yénataka godka guniré témbéra hura yi, guna mawuli yike yandét, guni yénataka godna ximbu harékéngute. Di nak maki nak maki yambumbu guniré témbéra hura yi.  ; Wuna nyama bandi, némbuli hundi nawulak watawuni, Godna Hamwinya baka hwendén hambukéka. Guni wun hambukéka jémba xékélakingute wuni mawuli ye. W' "Du takwa nawulak hénooka hiyaata, di nak du takwaka haxénjoka hélék yata, di tale deka gembu hénoo satandi. Sataka yae guni wali retandi. God hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwendémboka, di tale deka gembu satandi. Hayingun hundi nawulak akwi dé re. Hukémbu wuni gunika yae wun hayingun jonduka hundi watawuni.jM !Guni wuna nyama bandi, wun jooka sarékéta guni angi hurutanguni. Guni hénoo hulingu sanjoka hérangwanda reta, tale guni guna atéfék du takwaka haxétanguni. Haxéngut yandat guni atéfék reta atéfék satanguni.   Némbuli God nana hurumben haraki sémbutka sarékéta nanika xak nawulak hwe, nani wun haraki sémbut wambula hurumbemboka. Nani wun haraki sémbut wambula huruhafi yambet, hukémbu God wun haraki sémbut naniré hasa yamba hwekéndé, ané héfana du takwa wali. y Guni guna mawuliré hurukwexéta yikafre mawuli wali wun bret wain hulingu sangut, God guniré hasa yamba hwekéndé. 3 _ Guna séfélak du takwa wungi bret wain hulingu baka sanguka God guniré hasa hwendéka guni nawulak hambuk yahafi yanguka nawulak bar hiyanguka nawulak wundé hiyanda. ` 9 Du takwa Néma Du Jisas dika hiyandénka sarékéhafi yata, déka séfika déka nyékika sarékéhafi yata, wun bret sata wain hulingu akwi baka sandat, hukémbu God wun haraki saraki sémbut diré hasa hwetandé. J~~y}`||{kzy3xw;vv&u*tsssrZq1poenmmSlkjj+ii.hhg&fe,ddc-ba^`m_L^]6\[ZZ(Y'X2WWV*UTcSR9PONMLKJIHHGF7EmDCVB=<;T:99G87.543c3R100/0.Q,o+g*B)(~&%%$""! a,ma&mH  B Q6>Jp [Hanja nana yafa God guniré dé waséke, guni déka hundi xékéta déka du takwa rengute. Déka Hamwinya guna mawulimbu wulaaye téta dé jémba ya, guni Jisas Kraisna hundi jémba xékéta wandén maki hurungut, Jisas déka nyéki guniré yaxérékéndéte. Wungi yaxérékéndéka guni déka du takwa guni re. God guniré yikafre huruta, nakélak biya mawuli hwendét, wun yikafre mawuli guna mawulimbu sukwekéndéte wuni déré wakwexéké. Nani jémba male retame Godna getéfambu C Wuni Pita, wuni Jisas Kraisna aposel, gunika wuni hayi. Guni Jisas Kraisna hundi xékénguka déka mama hambuk yata wandaka guna motéfa yatakataka yaange ye nak héfambu rekwa du takwa, gunika wuni hayi. Guni Pontus, Galesia, Kapadosia, Esia, Bitinia, wun héfaré yaange ye wun héfambu renguka gunika wuni hayi. nUWuna yikama nyangwal, gwalinyaka xékélaki natanguni. Dika hu hwetanguni. Wuna hundi yak.<qAngi akwi nani xékélaki. Godna nyan Jisas wundé gayandé. Gaye dé nanika yikafre mawuli hwe, nani mwi Godka jémba xékélakimbete. Nani déka nyan Jisas Kraismbu reta nani mwi Godmbu nani re. Jisas hafu dé mwi God dé. Dé hafu dé nanika huli mawuli hwe, nani wungi re wungi re jémba rembete. Nani xékélaki. Nani Godna nyangwal nani re. Ané héfana atéfék du takwa di Satanéna tambambu rendaka dé deka néma du re. ONani xékélaki. Godna nyangwal di haraki saraki sémbutmbu téhambandi. Godna nyan Jisas dé dika jémba hatindéka dé haraki saraki sémbut hurukwa du Satan diré haraki yamba hurukéndé. 0YAtéfék God mawuli yahafi yandéka sémbut dé haraki saraki sémbut dé. Nawulak haraki saraki sémbut dé du takwana mawuliré haraki huruhambandé, di hiyandate. 4aHaraki saraki sémbut nak dé du takwana mawuliré haraki huru, di hiyandate. Guna nyama bandi wun hiyandate mawuliré haraki hurukwa sémbut huruhafi yata nak haraki saraki sémbut hurundat, guni diré xe guni dika Godré wakwexékétanguni. Wakwexékéngut, God wun haraki saraki sémbut hurukwa nyama bandika huli mawuli hwetandé, di dé wali jémba rendate. Guna nyama bandi wun hiyandate mawuliré haraki hurukwa haraki saraki sémbut hurundat, guni dika Godré wakwexékéngute, wahambawuni. Di wun haraki saraki sémbut huruta di hiyatandi. 5cNani déré wakwexékémbeka hundi xékétendékaka xékélakita angi akwi xékélakitame. Déré wakwexékémben maki, naniré yikafre hurutandé. Wungi nani xékélaki. J Nani jémba xékélaki. Nani Godna hundi xékéta mawuli yandéka maki huruta déré wakwexékémbet, dé nana hundi xékétandé. Wungi xékélakita déka roohafi yata yikafre mawuli yatame. <q Guni Godna Nyanéna xika jémba sarékékwa du takwa, wuni wun hundi guniré wuni hayi, guni huli mawuli hérae wungi re wungi re jémba retengukaka jémba xékélakingute. 8i Godna nyan wali natafa mawuli héraakwa du takwa di huli mawuli wundé héranda. Hérae wungi re wungi re jémba retandi. Godna nyan wali natafa mawuli hérahafi yakwa du takwa di huli mawuli hérahafi yata, wungi re wungi re jémba yamba rekéndi. Huli mawuli hérae jémba retembekaka xékélakitame T! God déka Nyanka mwi hundi wata dé angi wa, “Wuni gunika huli mawuli wundé hwewu, guni wungi re wungi re jémba rengute. Guni wun huli mawuli wuna Nyanmbu hératanguni.” Wungi dé God naniré wa. `9 Du takwa Jisaska jémba sarékéndat, God wandén mwi hundi deka mawulimbu tétandé. God dé déka Nyanka mwi hundi wa, nani déka jémba xékélakimbete. Du takwa nawulak di God wandén hundika jémba sarékéhafi yata di deka mawulimbu angi wa, “Jisas Godna nyan yingafwe. God wungi wata dé yénataka hundi wa.” Wun hundi maki di wa. !; Du takwa angi wandat, “Nani mwi hundi nani we.” Wungi wandat, nani deka hundi xékétame. God mwi hundi male dé wa. Déka hundi deka hundiré dé sarékéngwandé. Dé déka nyan Jisaska mwi hundi dé wa. Nani du takwana hundi xékéta, God wandén hundi jémba xékétame. #?Ané jondu hufuk di Jisasna jémbaka mwi hundi wa. Godna Hamwinya akwi, wun hulingu akwi, déka nyéki akwi. Wun jondu hufuk di natafa hundi male di wa. s_Godna Hamwinya dé wun jooka angi wa, “Wu mwi hundi dé.” Godna Hamwinya dé hafu dé mwi hundi dé. Jisas Krais hafu dé gumbu nyékimbu dé xaku. Dé gumbu male xakuhambandé. Dé hulingu wali nyéki walimbu dé xaku. f EJisasna hundi xékékwa du takwa Kraiska jémba sarékéta di wa, “Dé Godna nyan dé. Wu mwi hundi dé.” Wungi wakwa du takwa male di ané héfana haraki saraki sémbutré sarékéngwanda wun sémbutka hu hwetandi. $ AGodna nyangwal di ané héfana haraki saraki sémbutré sarékéngwanda di wun sémbutka hu hwetandi. Yingi maki nae di wun sémbutré sarékéngwandétandi? Di Kraiska jémba sarékéta déka hundi “Mwi hundi dé” naata di ané héfana haraki sémbutré sarékéngwandétandi. % CNani Godka némafwimbu mawuli yata nani déka hambuk hundi jémba xékéta wandén maki hurutame. Wu mwi hundi dé. Wandén hundi nanika xak hwehambandé.  Nani Godka némafwimbu mawuli yata wandén maki huruta, nani xékélakitame. Nani déka nyangwalka akwi nani némafwimbu mawuli ye.   Du takwa deka mawulimbu wandat, “Jisas dé God wasékendén du Krais dé. Wu mwi hundi dé.” Wungi wandat, God deka yafa rendéka di déka nyangwal di re. Di deka yafa Godka némafwimbu mawuli yata di déka nyangwalka akwi némafwimbu mawuli yatandi. ;oJisas ané hambuk hundi dé naniré wa, “Guni Godka némafwimbu mawuli yakwa du takwa, guni guna nyama bandika akwi némafwimbu mawuli yatanguni.” Wungi dé naniré wa.X)Du takwa deka nyama bandika hélék yata angi wandat, “Nani Godka némafwimbu mawuli nani ye.” Wungi wandat, xékélakitame, di yénataka hundi wakwa du takwa di. Di xéndaka du takwaka némafwimbu mawuli yahambandi. Di wungi mawuli yahafi yata, yingi maki nae di xéhafi yandaka Godka némafwimbu mawuli yatandi? Wungi yingafwe.  Tale God dé nanika némafwimbu mawuli ya. Mawuli yandénka nani déka akwi nak nakéka akwi nani némafwimbu mawuli ye. oWGod nanika némafwimbu mawuli yandékaka xékélakita nani yamba rookéme. God dika némafwimbu mawuli yandékaka xékélakikwa du takwa di atéfék jonduka yamba rookéndi. Rookwa du takwa di angi wa, “God hurumben haraki saraki sémbut hasa hwetandé.” Wungi wata God dika némafwimbu mawuli yandékaka xékélakihambandi. Xékélakihafi yata di roo. iKGod nana mawulimbu rendét, nani dé mawuli yandéka maki du takwaka akwi Godka akwi némafwimbu mawuli yambet, dé némafwi kot xékékwa néma du retendéka nukwa yandét, nani déka makambu téta roohafi yata yikafre mawuli yatame. Nani ané héfambu reta nani Krais rendéka maki nani re. Rembekaka nani Godna makambu téta yikafre mawuli yatame. iKNani God nanika némafwimbu mawuli yandékaka xékélakita nani nana mawulimbu wa, “God nanika dé némafwimbu mawuli ya. Wu mwi hundi dé.” Wungi nani wa. God dé némafwimbu mawuli yambeka sémbutna mo dé. Nani atéfék du takwaka akwi, Godka akwi, némafwimbu mawuli yambeka sémbutmbu téta nani Godmbu rembeka dé God nana mawulimbu dé re.  Du takwa angi wandat, “Jisas Godna nyan dé. Wu mwi hundi dé.” Wungi wandat, God deka mawulimbu téndéka di Godmbu di re. 1God déka nyanré dé wa, dé gaye atéfék du takwaré Satanéna tambambu hérandéte. Wandéka gayandéka wundé xékwa. Xétaka nani hundi we. s_ God déka Hamwinya nanika hwendéka nani xékélaki. Nani Godmbu rembeka dé nana mawulimbu dé re. % Du takwa atéfék nani akwi Godré xéhambame, hanja akwi némbuli akwi. Xéhafi yata nani nak nakéka némafwimbu mawuli yambet, God nana mawulimbu retandé. Rendét nani déka némafwimbu mawuli yatame, dé nanika némafwimbu mawuli yandéka maki. Wu mwi hundi dé. %~C Némafwimbu mawuli yawuka du takwa, mé xéké. God wungi nanika némafwimbu mawuli yandékaka sarékéta nani nak nakéka némafwimbu mawuli yatame. P} Méta sémbutka wuni we? Nani Godka némafwimbu mawuli yambekaka wuni we wana, God nanika némafwimbu mawuli yandékaka wuni we wana? Wu God nanika némafwimbu mawuli yandékaka wuni we. Dé nanika némafwimbu mawuli yata déka nyanré wandéka dé gaya, dé hafuré Godka hweta hiyae nana haraki saraki sémbut hérekinjoka. c|? God nanika némafwimbu mawuli yata dé déka mawulika naniré wakwenjoka dé angi huru. Dé déka natafa male nyanré wandéka dé ané héfaré gaya, nani démbu huli mawuli hérae jémba rembete, wungi re wungi re. {1God dé némafwimbu mawuli yambeka sémbutna mo dé. Wungi maki, du takwaka némafwimbu mawuli yahafi yakwa du takwa di Godka xékélakihambandi. &zENémafwimbu mawuli yawuka du takwa, mé xéké. Du takwaka némafwimbu mawuli yambeka sémbut dé Godmbu dé xaku. Xakundékaka sarékéta nani nak nakéka némafwimbu mawuli yatame. Du takwaka némafwimbu mawuli yakwa du takwa di Godna nyangwal reta di Godka jémba xékélaki. -ySNani Godna du takwa nani re. Godka xékélakikwa du takwa di nana hundi xéké. Nawulak du takwa di Godna du takwa rehafi yata di nana hundi xékéhambandi. Xékéhafi yandaka nani angi xékélaki. Nana hundi xékékwa du takwana mawulimbu Godna Hamwinya dé mwi hundi wata dé té. Nana hundi xékéhafi yakwa du takwana mawulimbu Satan dé yénataka hundi wata dé té. God dé nanika némafwimbu mawuli yakwa du dé x+Di ané héfana du takwa di re. Wungi reta di ané héfana jonduka male di hundi wa. Wungi wandaka ané héfana du takwa di deka hundi xéké. #w?Wuna nyangwal, mé xéké. Guni Godna du takwa guni. Godna Hamwinya guna mawulimbu dé té. Satan dé ané héfana du takwana mawulimbu dé té. Godna Hamwinyana hambuk Satanéna hambukré sarékéngwandéndéka maki, guni ané héfana du takwaré wundé sarékéngwandéngu. !v;Di Kraiska wungi wahafi yandat, guni xékélakitanguni. Godna Hamwinya deka mawulimbu téhambandé. Wun hundi wahafi yakwa du takwa di Jisas Kraisna mama du wandéka hundi di xéké. Hanja guni hundi xéké, Jisas Kraisna mama du yatendékaka. Némbuli dé yae ané héfambu re. uGodna Hamwinya du takwana mawulimbu téndét, di watandi, “God wandéka déka nyan Jisas Krais héfambu rekwa duna séfi hura dé nana héfaré gaya. Wu mwi hundi dé.” Wungi wandat, guni xékélakitanguni. Godna Hamwinya deka mawulimbu dé té. ^t 7Némafwimbu mawuli yawuka du takwa, mé xéké. Némbuli séfélak yénataka hundi wakwa profet di ané héfambu yitaka yataka. Wun jooka sarékéta du takwa gunika yae wandat, “Godna Hamwinya nana mawulimbu wulaaye téndéka nani Godna ximbu hundi wa.” Wungi wandat, guni deka hundi bari yamba xékékénguni. Tale deka hundika sarékétanguni. Sarékéta xékélakitanguni. Godna Hamwinya deka mawulimbu dé té wana, haraki hamwinya deka mawulimbu dé té wana? [s/Godna hundi xékéta wandén maki hurukwa du takwa di Godmbu rendaka God dimbu dé re. God déka Hamwinya nanika hwendéka dé nana mawulimbu wulaaye téndéka nani xékélaki. God nana mawulimbu dé té.krOGodna hambuk hundimbu dé naniré angi wa, “Guni wuna nyan Jisas Kraiska jémba sarékéta déka hundika ‘Mwi hundi dé’ naata guni nak nakéka némafwimbu mawuli yatanguni.” Wungi dé God naniré hambuk hundimbu wa. 5qcMawuli yata déré wakwexékémbet, dé nani déka hambuk hundi jémba xékéta mawuli yandéka maki hurumbekaka sarékéta, dé wakwexékémben jondu atéfék hwetandé. kpONémafwimbu mawuli yawuka du takwa, guni mé xéké. Nana mawulimbu wun jooka sarékéta nani angi wata, “Nani Godna makambu jémba tétame.” Wungi wata nani Godna makambu téta, roohafi yata, yikafre mawuli yatame. oNani wungi huruta angi xékélakitame. Godna mwi hundi nana mawulimbu téndéka nani déka du takwa nani re. Reta nani déka makambu téta, nana mawulimbu hanja hurumben haraki saraki sémbutka sarékéta hélék yata, nani déka du takwa rembekaka sarékéta roohafi yata, yikafre mawuli yatame. God néma du reta nana mawuliré sarékéngwanda dé atéfék jooka dé xékélaki. nAm{Guni, wuna nyangwal, mé xéké. Nani du takwaka némafwimbu mawuli yambekaka hundimbu male yamba wakwekéme. Nani diré yikafre hurumbet, di xéta angi watandi, “Di nanika némafwimbu mawuli ye. Wu mwi hundi dé.” Wungi watandi. Nani Jisas Kraiska jémba sarékéta roohafi yata Godna makambu tétame ,lQXérénjuwi du takwa Jisasna hundi xéka Jisasna hundi xékékwa jambangwe du takwaré xéta, di dika saréfa nahafi yata diré yikafre huruhafi yata yingi maki nae wun xérénjuwi du takwa angi watandi, “Nani Godka nani némafwimbu mawuli ye.”? Wu yingafwe. Wungi yamba wakéndi. RkJisas Krais dé nanika némafwimbu mawuli yata dé nanika hiya. Hiyandénka sarékéta nani du takwaka némafwimbu mawuli yandénka nani xékélaki. Xékélakita, dé yandén maki, nani Jisasna hundi xékékwa du takwaka némafwimbu mawuli yatame. Yata diré yikafre hurutame. Diré yikafre hurunjoka hiyambet, wun yikafre dé. \j1Deka nyama bandika némafwimbu hélék yakwa du takwa di duré xiyaakwa du takwa di. Guni xékélaki. God hwendéka wungi re wungi re rekwa huli mawuli dé duré xiyaakwa du takwana mawulimbu yamba tékéndé. 5icNani Jisasna hundi xékékwa du takwaka némafwimbu mawuli yata nani xékélaki. Nani hiyandé du takwa maki rehafi yata nani huli mawuli bu hérakwa. Hérae God wali jémba retame, wungi re wungi re. Wungi nani xékélaki. Némafwimbu mawuli yahafi yakwa du takwa, di hiyandé du takwa maki di re. xhi Wungi maki wuna nyama bandi, ané héfana du takwa di gunika hélék yandat, guni yamba waréngénékénguni. xgi Nani Kein hurundén maki yamba hurukéme. Dé Satanéna du reta dé déka bandiré xiyandéka dé hiya. Métaka we dé déka bandiré xiya? Dé haraki saraki sémbut hurundéka déka bandi yikafre sémbut hurundéka dé Kein déré xiya. f Ané hundi mé xéké. Nani nak nakéka némafwimbu mawuli yatame. Guni Jisasna hundi tale xékéngun nukwa guni wun hundi xéké. 4ea Nani Godna nyangwalka akwi Satanéna nyangwalka akwi xékélakinjoka nani ané jooré xéta xékélakitame. Du takwa nawulak di yikafre sémbut huruhafi yata deka nyama bandika némafwimbu mawuli yahafi yata di Godna nyangwal yingafwe. Di Satanéna nyangwal di. Nani dika némafwimbu mawuli yatame odW God dé du takwaka huli mawuli hwendét, di déka nyangwal xaakwa di séfélak nukwambu haraki saraki sémbutmbu yamba tékéndi. God hwendén huli mawuli deka mawulimbu rendéka di haraki saraki sémbutmbu yamba tékéndi. >cuGod héfa huratakandén nukwa Satan dé haraki saraki sémbut huru. Némbuli akwi dé haraki saraki sémbut huru. Wungi hurundéka du takwa di atéfék nukwambu haraki saraki sémbut huruta di Satanéna du takwa di re. Ané moka dé Godna nyan ané héfaré gaya. Dé Satanéna jémba hérekinjoka dé gaya. b{Wuna nyangwal, du nawulak guniré yéna yandamboka guni xékélaki natanguni. Mé xéké. Jisas Krais yikafre sémbut hurukwa du rendéka maki, atéfék nukwambu yikafre sémbutmbu tékwa du takwa di yikafre sémbut hurukwa du takwa retandi. #a?Kraismbu rekwa du takwa di haraki saraki sémbutmbu téhambwe. Haraki saraki sémbutmbu tékwa du takwa di déré xéhafi yata déka xékélakihambandi. $`AGuni xékélaki. Dé du takwana haraki saraki sémbut hérekinjoka dé gaya. Démbu haraki saraki sémbut rehambandé. Dé yikafre sémbut male dé huru. "_=Haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di Godna hambuk hundi xékéhambandi. Haraki saraki sémbut dé Godna hundi xékéhafi yandaka sémbut dé. ~^uDé maki retembekaka haxékwa du takwa di yikafre sémbut male di huru, Krais yikafre sémbut male hurundéka maki. ]%Némafwimbu mawuli yawuka du takwa, mé xéké. Némbuli nani Godna nyangwal nani re. God nani hukémbu xakutembekaka naniré wakwehafindé. Angi male nani xékélaki. Jisas Krais wambula yandét, nani déré xéta déka jémba xékélakita nani dé maki retame. Z\ /Ané yikafre hundi mé xéké. Nana yafa God dé nanika némafwimbu némafwimbu mawuli ye. Némafwimbu mawuli yata dé nanika wa, “Guni wuna nyangwal guni.” Wungi wandéka nani déka nyangwal nani re. Wu mwi hundi dé. Nani wungi rembekaka ané héfana du takwa di Godka xékélakihafi yandaka maki di nanika akwi xékélakihafi ye. 5[cGuni xékélaki. Dé yikafre sémbut male dé huru. Wungi xékélakita angi akwi xékélakitanguni. Atéfék yikafre sémbut hurukwa du takwa di déka nyangwal di re.FZWuna nyangwal, guni Kraismbu reséketanguni. Wungi reta ané héfaré wambula yatendéka nukwa nani déré xéta yikafre mawuli yata roohafi yata déka fakunjoka yamba sarékékéme. gYGGuni di maki yingafwe. Krais dé yikafre joo gunika hwe. Hwendén joo guna mawulimbu dé té. Nak du guniré yamba wakwekéndé, mwi hundika xékélakingute. Godna Hamwinya guna mawulimbu téta dé hafu atéfék jonduka guniré wakwe. Dé mwi hundi dé wa. Yénataka hundi yingafwe. Wakwendén maki guni Krais wali natafa mawuli héraata retanguni. xXiDu nawulak di guniré yéna yanjoka di mawuli ye. Gunika wuni wun hundi hayi, guni dika xékélakingute. W/Dé hafu dé naniré wa, “Wuni huli mawuli hwetawuni, guni hérae wungi re wungi re jémba rengute. Wu mwi hundi dé.” Wungi dé naniré wa. wVgGuniré wuni we. Jisasna hundi tale xékéngun hundi guna mawulimbu tékwandé. Wungi wuni mawuli ye. Tale xékéngun hundi guna mawulimbu wungi téndét, guni Nyan déka Yafa wali natafa mawuli héraata bérka hémémbu retanguni. 1U[Godna Nyanka hu hwekwa du takwa di yafa Godka akwi hu hwendaka God deka mawulimbu téhambandé. Du takwa angi wandat, “Jisas dé naniré yikafre hurundéte God wasékendén du Krais dé.” Wungi wandat, Jisasna Yafa akwi deka mawulimbu tétandé. Godna Hamwinya dé naniré mwi hundika wakwe eTCYénataka hundi wakwa du héndé? Yénataka hundi wakwa du di angi wa, “Jisas dé God wasékendén du Krais yingafwe.” Wungi wata di Jisas Kraisna mama du di re. Reta di Godka akwi déka Nyanka akwi di hu hwe. S Guni mwi hundika xékélakihafi yanguka wungika ané nyinga hayihambawuni. Guni mwi hundika xékélakinguka wuni ané nyinga guniré wuni hayi. Guni xékélaki. Yénataka hundi dé mwi hundimbu xakuhambandé. Wungi xékélakinguka wuni ané nyinga hayi. &REGuni di maki yingafwe. Gunika Jisas Krais dé Godna Hamwinya dé hwe. Hwendéka dé guna mawulimbu wulaaye téndéka guni mwi hundika guni xékélaki. Q%Wunde du di tale nani wali di reta di nani wali natafa mawuli hérahambandi. Hérahafi yata di naniré yatakataka di yi. Di nani wali natafa mawuli héraata di nani wali retandi. Di naniré yatakataka yindaka nani xékélaki. Di nani wali natafa mawuli hérahambandi. 1P[Wuna nyangwal, mé xéké. Ané nukwa hukétéfi nukwa dé. Hanja Kraisna jémba yakwa du di Kraisna mama du yatendékaka guniré wandaka guni wun hundi wundé xékéngu. Xékéngun maki némbuli séfélak Kraisna mama du di xaku. Xakundaka nani xékélaki. Ande nukwa hukétéfi nukwa di. ]O3Ané héfa, ané héfana haraki saraki sémbut akwi, du takwana haraki saraki mawuli akwi bari hényitandé. God mawuli yandéka maki hurukwa du takwa retandi, wungi re wungi re. Jisas Kraisna mama wundé yanda zNmAné héfambu hurundan haraki saraki sémbut atéfék angi dé. Du takwa di haraki saraki mawuli xékéta haraki saraki sémbut hurunjoka mawuli yata, nak duna jondu xéta wun jondu héranjoka mawuli yata, deka jonduka sarékéta deka ximbu harékéta, wungi huruta di haraki saraki sémbut huru. Wun sémbut yafa Godna sémbut yingafwe. Dé ané héfana sémbut dé. YM+Ané héfaka ané héfambu rekwa jondu akwi némafwimbu mawuli yamba yakénguni. Du nak dé ané héfaka némafwimbu mawuli yata, dé déka mawulimbu dé nana yafa Godka némafwimbu mawuli yahambandé. IL Guni yafa, guni God héfa huratakahafi yandén nukwa rendé du Jisas Kraiska xékélakinguka gunika wuni hayi.Guni wayikana du, guni hambuk yanguka Godna hundi guna mawulimbu rendéka guni haraki saraki du Satanré sarékéngwandénguka guniré wuni hayi. Ané héfana haraki saraki sémbutka mawuli yamba yakéme +KO Guni yafa, guni God héfa huratakahafi yandén nukwa rendé du Jisas Kraiska xékélakinguka gunika andé hayiwi.Guni wayikana du, guni haraki saraki du Satanré sarékéngwandénguka gunika andé hayiwi.Guni nyangwal, guni nana yafa Godka xékélakinguka gunika wuni hayi. J! Yikama nyangwal, Jisas Kraisna ximbu dé God hurungun haraki saraki sémbut wundé yakwanyindé. Yakwanyindéka gunika andé hayiwi. ZI- Deka nyama bandika hélék yakwa du takwa di halékingambu reta halékingambu di féta yi. Wun halékinga dé deka damaré haraki hurundéka deka dama hiyandéka di yitendaka hafwaka xékélakihambandi. uHc Deka nyama bandika némafwimbu mawuli yakwa du takwa di larékombu di re. Wumbu reta di yamba xakrikéndi. .GU Du nawulak di angi wa, “Wuni déka larékombu wuni re.” Di wungi wata deka nyama bandika hélék yandat, nani xékélakitame. Di halékingambu male di re. qF[Wungi wata ané akwi wuni we. Hayiwuka hundi dé huli hambuk hundi dé. Wun hambuk hundi dé Kraismbu gunimbu akwi dé mwi hundi ya. Mé xéké. Halékinga némbuli male hényitandé. Némbuli male yikafre male ya dé hanyita té. }EsNémafwimbu mawuli yawuka du takwa, wuni huli hambuk hundi guniré hayihambwe. Hayiwuka hundi dé nyo hambuk hundi dé. Hanja guni tale Jisasna hundi xéka guni wun hambuk hundi xéké. Wun nyo hambuk hundi dé tale xékéngun hundi dé. PDDu nak angi wata, “Wuni Godna hémémbu wuni re.” Wungi wata dé Jisas Krais ané héfambu reta hurundén maki male hurutandé. Wungi hurundét, nani xékélakitame. Dé Godna hémémbu dé re. VC%Du takwa nawulak di déka hundi jémba xékéta wandén maki huru. Wunde du takwa di Godka némafwimbu mawuli ye. Wu mwi hundi dé. Yingi maki nae nani Godna hémémbu rembekaka xékélakitame? Angi dé. FBDu takwa nawulak di déka hundi xékéhafi yata wandén maki huruhafi yata di angi wa, “Wuni déka wundé xékélakiwu.” Wungi wata yéna di ya. Mwi hundi deka mawulimbu téhambandé. AYingi maki nae nani déka jémba xékélakitame? Nani déka hundi jémba xékéta wandén maki huruta nani déka jémba xékélakitame. a@;Dé dé hafuré dé Godka hwe, nana hurumben haraki saraki sémbutré hérekinjoka. Dé nana haraki saraki sémbut male hérekihambandé. Dé atéfék hafwambu rekwa du takwana haraki saraki sémbutré dé héreki. -? UWuna nyangwal guniré wuni ané hundi hayi, guni haraki saraki sémbut huruhafi yangute. Guni nawulak haraki saraki sémbut hurungut, nana sakumbu tékwa du Jisas Krais guniré yikafre huruta nana yafa Godré wakwexékétandé, gunika. Dé Godna hundi xékéta yikafre sémbut male dé huru. > 5 Nani angi wata, “Nani haraki saraki sémbut nawulak huruhambame.” Wungi wata ané hundi maki nani wa, “God haraki saraki sémbut hurumbenka wata yéna dé ya. God dé yéna yakwa du dé.” Wun hundi maki nani wa. Wungi wambet, Godna hundi nana mawulimbu téhambwe.m= U Nani hurumben haraki saraki sémbutka hélék yata hurumben sémbutka Godré wambet, God wandén maki huruta yikafre sémbut male huruta dé hurumben atéfék haraki saraki sémbut yakwanyita nana mawuliré huréhalékétandé. -< UNani angi wata, “Nani haraki saraki sémbut huruhambame.” Wungi wata nani nani hafuré yéna nani ya. Yéna yambeka mwi hundi nana mawulimbu téhambandé. ; /God dé hafu dé larékombu dé re. Nani wun larékombu féta yita, nani nak nak wali natafa mawuli héraata jémba retame. Wungi rembet, déka nyan Jisas Kraisna nyéki dé atéfék hurumben haraki saraki sémbut yakwanyitandé. Yakwanyindét, nani yikafre male xakutame. W: )Nani angi wata, “Nani God wali nani natafa mawuli héraata re.” Nani wungi wata halékingambu féta yimbet, nana hundi yénataka hundi male dé. Nani wungi huruta nani mwi hundina sémbutmbu rehambame. !9 =Hanja dé ané hundi wandéka nani xékétaka némbuli nani wandén hundi guniré we. God dé hanyikwa ya male dé. Godmbu halékinga rehambandé. |8 sNani wun jooka guniré nani hayi, yikafre mawuli nana mawulimbu sukwekéndéte. Nani déka larékombu féta yitame c7 ANani xémben jooka xékémben jooka guniré hambukmbu wa, guni nani wali natafa mawuli héraata nani wali jémba rengute. Nani nana yafa God déka nyan Jisas Krais wali natafa mawuli héraata bér wali nani jémba re. 6 God dé wun huli mawulika naniré wakwendéka nani déré xe déka nani mwi hundi wa, guni nana hundi xékéngute. Hanja wun huli mawuli dé God wali rendéka God dé déka naniré wakwendéka nani wun wungi re wungi re rekwa huli mawulika guniré hambukmbu wa. d5 ENani hanja tale xakundé jooka némbuli rekwa jooka, xékémben jooka, nana damambu xémben jooka, nani gunika hayi. Nani déré jémba xéta déka séfi huruta nani déka guniré hayi. Dé huli mawuli hwekwa Hundi dé. B4}Nani atéfék Krais Jisasna du takwa nani re. Reta wuni guni atéfékéka némafwimbu mawuli wuni ye. Wungi xékélakingute wuni guniré wa. Wu mwi hundi dé. Wuna hundi yak.W3'Nana Néma Du Jisas guniré yikafre hurundéte wuni déré wakwexéké. 2/Du takwa nana Néma Duka némafwimbu mawuli yahafi yata, di métaka fakunda. Di God wali yamba rekéndi. Nana Néma Du Jisas, méni mé ya. [1/Némbuli wuni hafu gunika dinguna naata wuna tambambu ané hundi hayi: Pol. J0 Ané getéfambu reta Néma Du Jisasna hundi xékékwa du takwa akwi di atéfék gunika dinguna nae. Nani Godna du takwa hurumbeka maki, guni guna du takwaka dinguna naata diré tamarutanguni. f/EEsiana hafwambu reta Krais Jisasna hundi xékékwa du takwa di gunika dinguna nae. Akwila bér déka takwa Prisila, bérka gembu hérangwanda reta Krais Jisasna hundi xékékwa du takwa akwi, di gunika dinguna nae. ).KDi yae wuna mawuliré akwi guna mawuliré akwi di yikafre huru. Di nana mawuliré yikafre hurundanka guni deka ximbu harékétanguni. Pol dika dé dinguna nae ?-wGuni wanguka di Stefanas, Fortunatus, Akaikus, wunika yandaka wuni mawuli sawuli ye. Guni wuniré yikafre hurunjoka hurufatikénguka di guna hafwa hérae wuniré yikafre huru. ,Dika guniré wuni we. Guni deka hundi xékéta di wali Néma Du Jisasna jémba yakwa duna hundi akwi xékéta, wandaka maki hurutanguni. +Wuna nyama bandi, némbuli guniré wuni we. Guni Stefanas déka hémka akwi guni xékélaki. Di Akaiambu rekwa du takwaré sarékéngwanda di tale Krais Jisasna hundi jémba xéké. Xéka di Godna du takwaré yikafre hurunjoka di Kraisna jémba male ya. g*GGuni du takwaka némafwimbu mawuli yata dika sarékéta guni guna jémba atéfék yatanguni. %)C Guni xékélaki natanguni. Guni tale sarékéngun maki Jisaska mé jémba saréké. Du téndaka maki guni roohafi yata hambuk yata jémba tétanguni. (7 Némbuli nana nyayika Apoloska hundi watawuni. Dé Krais Jisasna hundi xékékwa nak du wali gunika yindéte wuni déré hambuk hundimbu wuni wa. Wawuka dé wa, “Némbuli dika yinjoka hélék wuni ye. Hukémbu yikafre nukwa yandét, wuni dika yitawuni.” Wungi dé wa. %'C Dé guni wali rendét, guni déka hundi xékétanguni. Guni déka “Baka du dé” yamba nakénguni. Nahafi yata déré yikafre hurutanguni, dé hukémbu guniré yatakataka yikafre mawuli yata wunika wambula yandéte. Dé nana nawulak du wali wunika wambula yatendakaka wuni haxé. (&I Timoti, wuni yawuka maki, dé Néma Duna jémba ya. Yata dé gunika yandét, dé guni wali jémba reta roohafi yandéte guni déré yikafre hurutanguni. j%M Némbuli God wunika dé némafwi yambu nafwi, wuni ambu déka yikafre jémba yawute. Séfélak du di wun jémba hélék yata di wun jémbana mama du re. Di wun jémbaré sarékéngwandéndamboka némbuli wuni ambu retawuni. |$qTale Efesusmbu retawuni. Rewut Pentikos wambeka nukwa yandét wuni Efesus yatakataka yitawuni, Masedoniaré. 3#_Wuni guniré xétaka bari yinjoka hélék wuni ye. Wuni guni wali séfélak bafu renjoka wuni mawuli ye. Nana Néma Du Krais Jisas yawundu nandét, wuni wungi retawuni. x"iGunika yae nawulak nukwa guni wali retawuni, o séfélak bafu guni wali retawuni? Wafewana séfélak bafu re némafwi mur hurukwa nukwa akwi guni wali retawuni? Rewut guni wuniré yikafre hurungut, wuni yitewuka hafwaré jémba yitawuni. g!GWuni tale Masedoniana hafwambu ye hukémbu gunika yatawuni. Tale Masedoniambu yitawuni. ' GWafewana wuni akwi Jerusalemré yitawuni? “Wu yawundu” nandat, wuni akwi yitawuni. Yiwut, di wuni wali yitandi. Pol yita Korinré xénjoka dé mawuli ye QHunduwitenguka yéwa hura yindate, guni yikafre duré nawulak waséketanguni. Wasékengut wuni yae dika nyinga haaye dika hwewut, di wun nyinga, hunduwitenguka yéwa akwi hura yitandi, Jerusalemré. 7Atéfék Sande guni nak nak jémba yata héranguka yéwa nawulak hafu takatanguni. Guni séfélak yéwa héraata séfélak yéwa takatanguni. Guni hufuk yéwa héraata guni hufuk yéwa takatanguni. Guna gembu takangut, wuni yawut, dika hwetenguka yéwaka yamba hwakékénguni. a =Némbuli Kraisna hundi xékékwa du takwaka hunduwitenguka yéwaka hundi watawuni. Tale wuni Galesiambu reta Krais Jisasna hundi xékékwa du takwaré wuni wun jooka wa. Diré wawun maki, guni akwi angi hurutanguni. O:Némafwimbu mawuli yawuka du takwa, guni wun jooka sarékéngut guna mawuli hambuk yata jémba tétandé. Guni mwi hundi yamba yatakakénguni. Guni atéfék nukwambu Néma Du Krais Jisaska yikafre jémba yatanguni. Guni xékélaki, guna jémba baka yamba xakrikéndé. Néma du guna jémbaka guniré hasa hwetandé..U9Wu nani Godka diména naata déka ximbu harékétame. God wandéka, nana Néma Du Krais Jisas naniré yikafre hurundéka, nani nana mamaré bu sarékéngwandékwa. .U8Du hiyana sémbut hwendén hangéli angi dé, hurumben haraki saraki sémbut dé. Wun haraki saraki sémbutna hambuk angi dé, Moses wandén hambuk hundi dé. 7Yingi maki nae du hiyana sémbut du takwaré sarékéngwandétandé?Yingi maki nae wun sémbut du takwaka hangéli hwetandé? #6Blarékwa séfi blaréhafi yakwa séfi xakundét, hiyaakwa séfi hiyahafi yakwa séfi xakundét, wun nukwa ané hundi, hanja Godna nyingambu hayindén hundi mwi hundi yatandé:God du hiyana sémbutré ware wun sémbutré sarékéngwanda wundé hérekindé. xi5Wungi maki blarékwa séfi blaréhafi yakwa séfi xakutandé. Hiyaakwa séfi hiyahafi yakwa séfi xakutandé.  4Godna du hukétéfi fuli yondét nani nyir bari tulem nandéka maki, nana séfi bari hari yawuleka nak maki xakutandé. Fuli yondét hiyandé du takwa blaréhafi yakwa séfi hérae ramétandi. Raméndat nani akwi nana séfi yawuleka nak maki xakutandé. l~o}]|o{OxvvutsqponmljjiDgf`e]dd.caa`{_[^R\[YXVTTRQPONEM`LK4JIHoGFG:ENDqBB A >=<;:99C8 65d4!210.&-K,e+)('&m%$##"!-DaHwZ/ a , h   NHanja nani guni wali reta Godna hundi guniré nani wa. Hundimbu male guniré Godna yikafre hundi wakwehambame. Nani Godna hundi guniré wambeka dé Godna Hamwinya nana mawulimbu wulaaye téndéka nani hambuk yata angi wa, “Mwi hundi nani we.” Wungi wambeka guni xéké. Nani guni wali reta gunika sarékéta nani guni wali hambuk jémba ya. Nana nyama bandi, nani wungi yambeka xéngunka nani xékélaki, God gunika némafwimbu mawuli yata wasékendéka guni déka du takwa guni re. Wungi nani xékélaki.   NB  NGuni Godka jémba sarékéta guni yikafre jémba ya. Guni du takwaka némafwimbu mawuli yata guni hambuk jémba ya. Guni hambuk yata nana Néma Du Jisas Krais wambula yatendékaka guni jémba haxé. Wungi nani xékélaki. Xékélakita nani atéfék nukwambu gunika sarékéta nana yafa Godré gunika wakwexéké.  }NNani God wali hundi buléta guni atéfékéka sarékéta nani Godka atéfék nukwambu diména nambekandé, gunika. 4 eNWuni Pol, Sailas bér Timoti wuni wali rembéka wuni ané nyingambu hundi hayi. Guni Tesalonaikambu rekwa Jisasna hundi xékékwa du takwa, gunika wuni hayi. Guni nana yafa Godna du takwa guni. Guni Néma Du Jisas Kraisna du takwa guni. God gunika saréfa naata baka guniré yikafre huruta yikafre mawuli hwendét guni jémba rengute nani déré wakwexéké. Tesalonaika di Godka jémba sarékéta yikafre mawuli yata jémba re  Guni nak nakéka némafwimbu mawuli yata dinguna naata guni nak nakré tamarutanguni. Guni Jisas Krais wali natafa mawuli héraakwa du takwa, God gunika nakélak huru biya mawuli hwendét, guni jémba rengute wuni déré wakwexéké. Wuna hundi yak.I  Babilonmbu reta guni wali Jisas Kraisna hundi xékékwa du takwa di gunika dinguna nae. God diré akwi dé waséke, di déka du takwa rendate. Wuna nyan Mak akwi dé gunika dinguna nae. Q Wuna nyayika Sailaska wuna mawulimbu wuni wa, “Dé akwi Jisas Kraisna hundi jémba xéka dé Kraisna jémba jémba dé ya.” Wungi wawuka dé wuni wali jémba yandéka wuni gunika nawulak hundi wawuka dé wuna hundi xékétaka dé hayi. God guniré yikafre hurundékaka xékélakingute, wuni mwi hundi wungi wa. Guni wungi xékélakita guna mawulimbu hambuk yata Jisas Kraisna jémba yangute, wuni wungi wa. Wawun hundimbu hambukmbu mé guni té.  God atéfék néma duré sarékéngwanda dé atéfékéka néma du re, wungi re wungi re. Wu mwi hundi dé. Pita dika dé dinguna na  Guni nawulak nukwa male wun xak wali rengut, atéfék yikafre jondu hwekwa God gunika hambuk hweta guniré yikafre hurutandé. Dé guniré dé waséke, guni Jisas Krais wali natafa mawuli héraata dé wali wungi re wungi re jémba rengute. God hafu guniré huréhalékéta guniré yikafre huruta gunika hambuk hwetandé. Hurundét guni guna mawulimbu hambuk yata jémba male tétanguni. ! Guni Jisas Kraiska jémba sarékéta guna mawulimbu hambuk téta Satanka hu hwetanguni. Atéfék hafwambu reta Kraisna hundi xékékwa du takwa akwi di hangéli héra, guni hangéli héranguka maki. Hérandakaka sarékéta guni hambuk yata yikafre mawuli yatanguni. !;Guni sarékéta xékélaki natanguni. Layion bali hénooka hiyandéka hambukmbu wanjita hamwika hwakéta yindéka maki, guna mama Satan atéfék hafwambu yitaka yatakata du takwaka dé hwaké, diré haraki hurunjoka. Wungi hurundékaka sarékéta guni xékélaki natanguni. Dé gunika dé jémba hati. Hatindékaka sarékéta xak gunika yandét, guni déré wakwexékétanguni, dé guniré yikafre hurundéte. i~KWun hundika sarékéta guna ximbu harékéhafi yata Godna hundi xékéta guni déka tambambu retanguni. Dé némafwi hambuk yata gunika jémba hatitandé. Hukémbu dé mawuli yatendéka nukwa dé guna ximbu harékétandé. $}AGuni wayikana du, guniré akwi wuni we. Guni guna néma duna hundi xékéta wandaka maki hurutanguni. Guni atéfék du takwa, guna ximbu harékéhafi yata néma duna hundi xékéta nak nakré yikafre hurutanguni. Wungi hurukwa du takwaka ané hundi Godna nyingambu dé re: Deka ximbu harékékwa du takwaka God hélék yata dika dé hu hwe. Dé deka ximbu harékéhafi yakwa du takwaré dé yikafre huru. 1|[Guni hatikwa néma du wungi hurungut, atéfék sipsip balika hatikwa duna Néma Du wambula yae dé gunika néma du anéngambambu sandandaka yikafre joo hwetandé, guni dé wali nukwa hanyikwa maki hanyingute. Wun yikafre joo yamba hényikéndé. Nana ximbu harékéhafi yata jémba sarékétame d{AHatinguka du takwaré hambukmbu wahafi yata guna ximbu harékékénguni. Diré nakélak hurutanguni. Huruta guni yikafre mawuli yata jémba retanguni. Rengut, hatinguka du takwa guniré xe renguka maki jémba retandi. MzGuni Godna du takwaka jémba hatitanguni. Du déka sipsip balika jémba hatindéka maki, guni wunde du takwaka jémba hatitanguni. God guniré dé waséke, guni wun jémba yangute. Wungi wasékendénka sarékéta guni wun jémba jémba yatanguni. Haraki mawuli xékéhafi yata yikafre mawuli yata wun jémba jémba yatanguni. Wun jémba yata hératenguka yéwaka sarékéhafi yata, Godna jémba jémba yanjoka sarékéta, wun jémba jémba yatanguni. -y UNémbuli guna nyéndékmbu reta néma duré watawuni. Wuni akwi guni wali Jisas Kraisna hundi xékékwa du takwaka hatikwa néma du re. Wuni hafu Jisas Krais mimbu hangéli hérae hiyandénka xétaka wun jooka wuni hundi we. Jisas Krais wambula yatendéka nukwa dé hambuk yata nukwa hanyikwa maki rendét, wuni dé wali hambuk yata tétawuni. Wun jooka sarékéta, némbuli wuni guni hatikwa néma duré hundi wuni we. dxAWun jooka sarékéta guni angi hurutanguni. God mawuli yandét du nawulak guniré haraki hurundat, guni hangéli héraata guni Godka jémba sarékéta yikafre sémbut male hurutanguni. Huruta angi watanguni, “God dé naniré hurataka. Huratakataka dé nanika jémba hatitandé, wungi re wungi re. Wu mwi hundi dé.” Wungi watanguni._w7God yikafre sémbut hurukwa du takwaré hérae déka getéfaré hura yinjoka dé némafwi jémba ya.Yandénka yingi maki nae Godka hu hweta haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di Godna getéfaré yitandi? Wv'God némafwi kot xékékwa néma du retendéka nukwa andé yae. God tale déka du takwa hurundan sémbutka hundi wata hurundan haraki saraki sémbut hasa hwetandé. Wungi hasa hweta yingi maki nae déka hundi xékéhafi yakwa du takwa hurundan haraki saraki sémbut hukémbu hasa hwetandé? Diré hambukmbu hasa hwetandé. ouWGuni Jisas Kraisna jémba yangut, di hélék yata guniré haraki hurundat, guni hangéli héraata guni wun hangélika rookénguni. Guni Jisas Kraisna du takwa rengukaka sarékéta yikafre mawuli yata Godna ximbu harékétanguni. Jt Nawulak du takwa di ané haraki saraki sémbut huru. Di nak du takwaré xiyaata, sélé héraata, nak maki nak maki haraki saraki sémbut huruta, du takwa yandan jémbaré haraki huruta, wungi hurundaka nak du wun haraki saraki sémbut hasa hwendaka di hangéli héra. Guni wun haraki saraki sémbut yamba hurukénguni. 0sYGuni Jisas Kraisna jémba yangut, du takwa guniré haraki hundi wandat, guni yikafre mawuli yatanguni, Godna Hamwinya nukwa hanyikwa maki haanye gunimbu téndékaka. 9rk Wungi wahafi yata guni yikafre mawuli yatanguni. Krais hanja némafwi hangéli hérandén maki guni akwi hangéli héraata, guni yikafre mawuli male yatanguni. Yikafre mawuli yangut, hukémbu dé nukwa hanyikwa maki haanye wambula yandét, guni déré xéta yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatanguni. Xq) Némafwimbu mawuli yawuka du takwa, guniré wuni we. Guni Jisas Kraiska jémba sarékénguka God guna mawuli hurukwexénjoka yawundu nandéka xak gunika dé ya. Yandéka guni némafwi hangéli héra. Hérangukaka guni haraki mawuli xékéhafi yata waréngénékénguni. Angi wakénguni, “Métaka dé wun xak nanika male ya?” qp[ God gunika hundi wangute hambuk hwendét, guni déka hundi diré watanguni. God gunika diré yikafre hurungute hambuk hwendét, guni wun hambuk hérae diré yikafre huruta di wali jémba yatanguni. Atéfék jémba yata guni yikafre joo male hurutanguni, nak du takwa guniré xe Jisas Kraiska sarékéta Godna ximbu harékéndate. Dé némafwi hambuk héraata nukwa hanyikwa maki haanye dé néma du retandé, wungi re wungi re. Wu mwi hundi dé. Nani Kraisna du takwa hangéli hératame Jo  God gunika nak maki nak maki hambuk baka dé hwe. Guni wun hambukéka guni yikafre hatikwa du maki guni re. God hwendén maki, guni wun hambuk hérae guni nak nakré yikafre hurutanguni. n- Kraisna hundi xékékwa du takwa guna geré yandat, guni diré yikafre huruta di wali hénoo satanguni. Wun jooka haraki mawuli xékékénguni. mReta ané néma jooka mé saréké. Ané joo dé atéfék néma jonduré dé sarékéngwandé. Guni nak nakéka némafwimbu mawuli yatanguni. Guni wungi némafwimbu mawuli yangut, guna du nak guniré haraki hurundét, guni wun jooka yamba sarékékénguni. LlAtéfék jondu hényitekwa nukwa bari yatandé. Bari yatendékaka sarékéta guni yikafre mawuli yata jémba retanguni. Guni God wali hundi bulénjoka yikafre mawuli yata jémba retanguni. 7kgWungi maki dé Kraisna yikafre hundi dé hiyandé du takwaré wa. God hanja wunde du takwa hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwendéka deka séfi dé hiya. Di Kraisna yikafre hundi xékéta di deka hamwinyambu huli retandi, God rendéka maki. God hwendén hambuk hérae diré yikafre hurutame jWun jooka haraki mawuli xékékénguni. Mé saréké. Hukémbu di némafwi kot xékékwa néma du Godna makambu tétandi. Téta di hurundan haraki saraki sémbutka Godré watandi. Wandat God huli rekwa du takwa akwi, hiyandé du takwaré akwi hundi watandé. Wi'Némbuli guni wun haraki saraki sémbut huruhambanguni. Godka sarékéhafi yakwa du takwa di séfélak haraki saraki sémbut huruta, guni di maki huruhafi yangukaka waréngéna, di gunika haraki hundi wa. -hSHanja guni Godna hundi xékéhafi yakwa du takwa reta guni di hurundaka maki, guni nak maki nak maki haraki saraki sémbut huru. Wun haraki saraki sémbut angi dé: Du hési takwa wali hwaata, takwa nak du wali hwaata, haraki saraki mawuli xékéta haraki saraki sémbut huruta, wangété yandaka hulingu sata wangété yata, séfélak hénoo séfélak wangété yandaka hulingu akwi sata haraki saraki sémbut huruta, Godka sarékéhafi yata yénataka godna ximbu harékéta, wungi di haraki saraki sémbut huru. Hanja guni akwi wungi guni huru. g1Yahafi yata guni ané héfambu reta guni ané héfambu rekwa duna haraki saraki mawuli xékéhafi yata guni God mawuli yandéka maki hurutanguni. bf ?Wungi maki, guni Krais déka séfimbu hangéli hérandénka sarékéta guni dé wali natafa mawuli hératanguni. Guni akwi guna séfimbu hangéli héraata guni haraki saraki sémbut hurunjoka mawuli yamba yakénguni. We'Jisas Krais Godna getéfaré wara dé déka yika tamba sakumbu re. Wumbu reta dé néma du dé re, Godna enselka akwi atéfék néma duka akwi. Néma Du reta atéfék néma duré dé sarékéngwandé.tdaGod hanja gumbu diré yikafre hurundén maki, némbuli nani Jisas Kraisna ximbu guré nandimbeka wun hulingu naniré dé yikafre huru. Nani déka ximbu guré nandita nani du takwaré wakwe, dé hiyae raama dé wungi Satanéna tambambu naniré hérandénka. Nani Jisas Kraisna ximbu guré nandita nana séfimbu hwakwa téki yakwanyinjoka sarékéhambame. Nani déka ximbu guré nandita nani Godka nana haraki saraki mawuli huréhalékéndét nana mawuli jémba téndéte nani saréké. ]c3Wunde hamwinya di Godna hundika hu hwendé du takwana hamwinya di. Hanja Noa rendén nukwambu wunde du takwa di Godna hundika hu hwe. Noa némafwi gunjambé tondéka God wunde du takwa déka hundi jémba xékéndate haxéndéka di déka hundika hu hwetaka di hiya. Nawulak du takwa, du takwa angé tamba yétiyéti angé tamba yétiyéti male di Godna hundi jémba xékéta wun gunjambémbu wulayindaka God dé diré yikafre hurundéka di jémba re. Di hiyahambandi. bReta dé hiyandé du takwana séndé maki geré ye dé wumbu reta hanja hiyandé du takwana hamwinyaré dé Godka hundi wa. a!Jisas Krais akwi dé hangéli héra. Hangéli hérae dé hiya. Du takwa hurundan haraki saraki sémbut yakwanyinjoka dé hiya. Natafa nukwa male dé hiya. Wu yak. Yikafre sémbut male hurukwa du dé nani haraki saraki sémbut hurukwa du takwaka dé hiya. Godka yae déka hundi jémba xékémbete dé hiya. Di déré xiyandaka déka séfi dé hiya. Hiyandéka déka Hamwinya dé jémba re. ?`wMé xéké. Nani hangéli hérambete God mawuli yandét, nani wun jooka yikafre mawuli yatame. Nani hurumbeka haraki saraki sémbutka hangéli hérambet, wu baka joo dé. Nani hurumbeka yikafre sémbutka hangéli hérambet, wu yikafre joo dé. Krais hurumben haraki saraki sémbut yakwanyinjoka dé hiya %_CGuna mawuli jémba tétandé. Téndét guni Jisas Kraiska sarékéta yikafre sémbut male hurutanguni. Hurungut nak du guniré xéta, “Wu haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di” naata di yénataka hundi watandi. Wata hukémbu di gunika wandan yénataka hundika rootandi. x^iXékéhafi yata guni Jisas Kraiska jémba sarékéta guna mawulimbu watanguni, “Jisas Krais dé nana Néma Du dé. Dé nanika jémba dé hati.” Wungi wata Kraiska haxéngut, di guna yikafre mawulika guniré wakwexékéndat, guni yikafre hundi wata deka hundi nakélak hasa watanguni. Deka hundi jémba hasa wanjoka guni atéfék nukwambu jémba sarékétanguni. 6]eGuni yikafre sémbut male hurungut, di du takwa nawulak guna sémbutka hélék yata guniré haraki hurundat, guni hangéli héraata yikafre mawuli yatanguni, God guniré yikafre jondu hasa hwetendékaka. Mawuli yata guni di guniré haraki hurundakaka roohafi yata haraki mawuli yamba xékékénguni. m\S Guni yikafre sémbut male hurunjoka némafwimbu mawuli yangut, héndé guniré haraki hurute? .[U Néma Du God déka damambu dé yikafre sémbut hurukwa du takwaré xéta,Dé déka waanmbu dé déka wandan hundi jémba xéké, diré yikafre hurunjoka.Dé haraki saraki sémbut hurukwa du takwaka hélék yata dé dika hu hwe. Yikafre sémbut huruta nani hangélika yamba rookéme %ZC Di haraki saraki sémbutka hu hweta yikafre sémbut hurutandi.Di nakélak biya mawuli huruta du takwa wali jémba renjoka hambuk jémba yatandi. rY] Wunka ané hundi dé re Godna nyingambu:“Du takwa di séfélak nukwambu jémba renjoka mawuli yata,Di deka tékalimbu haraki saraki hundi wambula wahafi yata,Deka hundi séfimbu yénataka hundi yamba wakéndi. AX{ Nak du takwa guniré haraki hurundat, guni diré haraki hasa hurukénguni. Di guniré haraki hundi wandat, guni diré haraki hundi hasa wakénguni. Guni wungi wahafi yata Godré wakwexékétanguni, dé diré yikafre hurundéte. God guniré dé waséke, guni déka hundi xékéta wandén yikafre joo hérangute. 1W[Tale hayiwun hundika sarékéta wun hundika wambula watawuni. Guni Jisas Kraisna hundi xékéta, guni natafa mawuli héraata déka hundi xékékwa du takwaka sarékéta di wali xak sékéré yata dika némafwimbu mawuli yatanguni. Yata guni dika saréfa naata, guna ximbu harékékénguni. VGuni takwa héraakwa du, guni akwi yikafre mawuli yatanguni. Yata guna takwa wali jémba retanguni. Takwana séfi guna séfi maki hambuk yingafwe. Wun jooka sarékéta guni dika sarékéta dika jémba hatitanguni. Dika akwi God huli mawuli hwetandé, di akwi wungi re wungi re jémba rendate. Di wungi retendakaka sarékéta guni deka ximbu harékéta dika jémba hatitanguni. Wungi huruhafi yata Godré wakwexékéngut, God guna hundi bari yamba xékékéndé. Nani natafa mawuli héraata jémba retame UwSera akwi wungi huruta lé léka du Abrahamna hundi xékéta wandén maki lé huru. Huruta lé déka “Wuna néma du” lé na. Guni yikafre mawuli yata yikafre sémbut huruta nak jooka roohafi yata guni Serana takwanyangu maki guni retanguni. God guniré dé waséke, guni Krais ané héfambu rendén maki rengute. Krais guniré yikafre hurunjoka dé némafwi hangéli héra. Héraata dé guniré yikafre sémbut wakwe, guni dé hurundén maki hurungute. AJ{Guni haraki saraki sémbut hurungut, di guniré xiyandat, guni hangéli héraata wendé nahafi yata jémba rengut, wu néma joo yingafwe. Guni yikafre sémbut male hurungut, di guniré xiyandat, guni hangéli héraata yikafre mawuli yangut, wu némafwi joo dé. Guni wungi hurungut, God gunika mawuli yatandé. aI;Guni haraki saraki sémbut huruhafi yata, Godna hundi xékéta yikafre sémbut hurungut, di guniré haraki hurundat, guni hangéli hérangut, wu yikafre dé. Guni wungi hurungut, God gunika yikafre mawuli yatandé. iHKGuni nak duka baka jémba yakwa du takwa, guni gunika jémba hwekwa du takwana atéfék hundi jémba xékéta wandaka maki hurutanguni. Huruta deka ximbu harékétanguni. Gunika jémba hatita guniré nakélak hurukwa du takwa, gunika jémba hatihafi yata guniré haraki hurukwa du takwa akwi, deka hundi jémba xékéta wandaka maki hurutanguni. GGuni atéfék du takwana ximbu harékétanguni. Guni Jisas Kraisna hundi xékékwa du takwaka némafwimbu mawuli yatanguni. Guni Godka roota déka hundi jémba male xékétanguni. Guni gavmanéna néma duna ximbu harékétanguni. Nani Krais rendén maki retame eFCYoombu gindan du rendaka maki yamba rekénguni. Guni mawuli yanguka maki jémba retanguni. Wungi reta haraki saraki sémbut huruhafi yata yikafre sémbut male hurutanguni, guni Godna jémba yakwa du takwa maki renjoka. TE!Guni wungi huruta yikafre sémbut hurutanguni. Wungi hurungute dé God mawuli ye. Guni wungi hurungut, Godka xékélakihafi yakwa wangété du takwa guniré xéta di gunika haraki hundi yamba wakéndi. D Gavmanéna néma du wandéka yandén duna hundi akwi xékéta wandaka maki hurutanguni. Gavmanéna néma du wunde duré dé wa, di dé wali jémba yata nak téfambu rekwa du takwaka jémba hatindate. Wungi yata di du takwa hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hweta yikafre sémbut hurukwa du takwana ximbu harékétandi. Wungi hurutendakaka sarékéta wandaka maki hurutanguni. XC) Guni Néma Du Kraiska jémba sarékéta déka hundi xékéngukaka, guni ané héfambu rekwa du takwana néma duna hundi xékéta wandaka maki hurutanguni. Gavmanéna néma du wandaka maki hurutanguni. |Bq Guni yikafre sémbut hurunjoka xékélaki natanguni. Guni Godna hundi xékéhafi yakwa du takwa wali reta guni yikafre sémbut huruta jémba male retanguni. Némbuli wunde du takwa di guniré xe Kraiska jémba sarékéngukaka haraki hundi wata di angi wa, “Di haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di.” Di wungi wandat, guni yikafre sémbut male hurungut, di guna sémbutré xe hukémbu God némafwi kot xékékwa néma du retendéka nukwambu di Godna ximbu harékétandi, hurungun sémbutka. ,AQ Némafwimbu mawuli yawuka du takwa, guniré wuni hambukmbu we. Nani ané héfambu reta nak téfambu yandé du takwa maki retame. Godna getéfaré ye wumbu retembekaka sarékéta wuni guniré we. Guni ané héfana du takwa mawuli yandaka maki, guni haraki saraki sémbut hurunjoka mawuli yamba yakénguni. Guni haraki saraki mawulika hu hwetanguni. Wun haraki saraki mawuli guna hamwinya wali dé waru wareta té. t@a Hanja guni baka du takwa guni re. Némbuli guni Godna du takwa guni re. Hanja God gunika saréfa nandékaka xékélakihambanguni. Némbuli gunika saréfa nandékaka xékélakita guni jémba re. Nani Godna jémba yakwa du takwa retame i?K Guni wunde du takwa maki yingafwe. God guniré dé waséke, guni déka du takwa rengute. Guni Godna gembu prisna hafwa hérae guni Godka jémba yata déka ximbu haréké. Guni Godka jémba sarékéhafi yakwa du takwa yatakataka Godka male jémba sarékéta guni re. Guni Godna du takwa guni re. God guniré dé waséke, déka yikafre male jémbaka atéfék du takwaré wangute. God guniré dé waséke, halékingambu yatakataka déka yikafre male larékombu jémba rengute. >Dika nak hundi akwi dé re, Godna nyingambu:“Du takwa wun motumbu man xatukwe xakritandi.” Wunde du takwa di Godna hundi xékéhafi yata di wun motumbu xakri. Xakre di God hanja wasékendén maki di fakutandi. Nani Godna du takwa nani re ?=wWu mwi hundi dé. Guni déka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nakwa du takwa, guni déka guni wa, “Dé yikafre male dé. Déka nani némafwimbu mawuli ye.” Wungi wanguka déka jémba sarékéhafi yakwa du takwaka ané hundi dé Godna nyingambu re:“Ge tokwa du di yikafre motuka hwakéta natafa motuka hu hwe.Hu hwendaka wun motu dé gembu tale takandén motu dé xaku, wun ge jémba téndéte.” <Wun jooka ané hundi dé Godna nyingambu re:“Mé xéké. Saionmbu wuni wasékewun motu wuni taka.Wun némafwimbu mawuli yawuka motu takumbu ge totawuni.Wun motuka jémba sarékékwa du takwa déka yikafre mawuli male yatandi.” ;1Yae guni akwi wungi re wungi re rekwa motu maki renguka God guniré hérae dé déka Hamwinyana ge némbuli dé to. Tondéka guni Godna pris guni re. Reta Krais guniré yikafre hurundénka guni hamwinyana jondu Godka hwetanguni, dé hwengun jonduka yikafre mawuli yandéte. :Séfélak du di Jisas Kraiska hu hwe. God déka hu hwehambandé. God déka dé némafwimbu mawuli yata dé déré waséke, déka jémba yandéte. Wandéka dé wungi té wungi té téta dé ge tokwa yikafre motu maki dé té. Wungi téndéka guni déka ya. k9OGuni Néma Du Jisas Krais guniré yikafre hurundékaka xékélakingukaka guni wungi hurutanguni. 83Ramunya munya sanjoka némafwimbu mawuli yandaka maki, guni Godna yikafre male hundi xékénjoka némafwimbu mawuli yatanguni. Guni déka hundi xékéngut, guna Kraiska jémba sarékénguka mawuli némafwi yandét, guni huli mawuli hérae wungi re wungi re jémba retanguni. 7 Wun jooka sarékéta guni atéfék haraki saraki mawulika hu hwetanguni. Hu hweta yénataka hundi wahafi yata atéfék yénataka jondu akwi yatakatanguni. Séfélak jondu hura rendé du takwaka haraki mawuli xékékénguni. Du takwaka haraki hundi wakénguni. k6 QNéma Du Godna hundi wungi re wungi re dé re.” Wun hundi guniré wamben yikafre hundi dé.=5 uWunka ané hundi dé Godna nyingambu re:“Atéfék du takwa di wara maki di.Deka yikafre jondu dé waranji maki dé.Wara dé réka ya. Waranji dé baka xakri. 4 yGuni hanja guna ayiwana biyakombu xakunguka maki guni huli mawuli hérahambanguni. Guna ayiwana biyakombu hérangun séfi hiyatandé. Godna wungi re wungi re rekwa hundi guniré yikafre hurundéka guni huli mawuli hérae Godna hémémbu guni re. A3 }Guni Godna mwi hundika jémba sarékéta wandéka maki hurunguka guna mawuli jémba dé té. Téndéka guni Jisas Kraisna hundi xékékwa du takwaka némafwimbu mawuli guni ye. Mawuli yangukaka sarékéta, guniré wuni we: Guni yikafre mawuli yata hambuk yata guni nak nakéka némafwimbu mawuli yatanguni. 2 1Xaakwa hurungun haraki saraki sémbutka hiyandéka guni Godka jémba sarékéta déka hundika guni “Mwi hundi dé” guni na. Jisas Krais hiyandéka God déré dé husaramé. Husarama God dé déka hambuk hwe, dé néma du reta nukwa hanyikwa maki hanyindéte. God wungi hurundénka guni déka jémba sarékéta guni wasékérékéndén jonduka guni haxé. Nani nak nakéka némafwimbu mawuli yatame I1  Hanja God ané héfa huratakahafi ye dé xékélaki, Krais wun jémba yatendékaka. Xékélakindéka dé ande hukétéfi nukwambu male dé Krais ané héfambu xaku, guniré yikafre hurunjoka. i0 MGuni wungi renguka dé Krais déka yikafre male nyéki Godka hwe, dé guniré Satanéna tambambu hérandéte. Di hanja yikafre male sipsip balina nyan xiyae déka nyéki Godka hwendan maki, Krais déka nyéki dé Godka hwe. / Guni xékélaki. Guni ané héfana hényitekwa gol motu akwi silva motu akwi Godka hwehambanguni, dé guniré Satanéna tambambu hérandéte. Hanja guni guna mandékana hukémbu ye guni di rendan maki guni guniré yikafre huruhafi yatekwa sémbutmbu guni re. 1. ]Guni God wali buléta déka “Nana yafa” naata, ané jooka akwi mé saréké. Hukémbu dé némafwi kot xékékwa néma du reta du takwa yandan jémbaka watandé. Guni nawulak néma du takwa renguka nawulak baka du takwa renguka, reséndé. Dé guna jémbaka male sarékéta watandé. Wungi watendékaka sarékéta guni ané héfambu nak téfambu yandé du takwa maki reta Godka roota yikafre jémba male yatanguni. i- MGuni wungi hurungute ané hundi Godna nyingambu dé re: God dé wa, “Wuni yikafre mawuli yata yikafre sémbut male wuni huru. Huruwuka maki, guni akwi yikafre mawuli yata yikafre sémbut male hurutanguni.” Wungi dé wa. m, Uguni guniré wasékendé Godna hundi xékétanguni. Xékéta dé yikafre sémbut male hurundéka maki guni akwi yikafre sémbut male hurutanguni. Guni guna atéfék jémba yata yikafre sémbut male huruta jémba male retanguni. {+ qHanja guni Godka xékélakihafi yata guni nak maki nak maki haraki saraki mawuli xékéta wun mawuli wandén maki guni huru. Wun haraki mawuli wambula yamba xékékénguni. Némbuli yikafre nyangwal deka yafana hundi jémba xékéndaka maki, 1* ] Wun jooka sarékéta du nawulak jémba yanjoka sanda wur hérekindaka maki, guni wangété yandaka hulingu sahafi yata jémba sarékétanguni. Sarékéta guni Jisas Krais wambula yatendéka nukwambu God guniré yikafre hurutendékaka sarékéta, guni jémba reta Jisas Kraiska haxétanguni. ]) 5 Mawuli yandaka God diré dé wakwe, wun joo rendan nukwambu xakuhafi yata hukémbu renguka nukwambu xakutendékaka. Némbuli Kraisna yikafre hundi wakwa du di guniré wun yikafre jooka wa. God wandéka déka Hamwinya Godna getéfambu gaye deka mawulimbu wulaaye téndéka di guniré wun yikafre hundi wa, Jisas Kraiska. Godna ensel di wun hundika jémba xékélakinjoka mawuli yata di hurufatiké. Nani yikafre sémbut hurukwa du takwa rembete dé God naniré waséke ( 5 Jisas Kraisna Hamwinya deka mawulimbu wulaaye téta dé diré wa, Krais némafwi hangéli hérandét God hukémbu wandét dé néma du reta nukwa hanyikwa maki hanyitendékaka. Wandéka di wun duka akwi hangéli hératendéka nukwaka akwi jémba xékélakinjoka di mawuli ya. ' / God guniré Satanéna tambambu hératendékaka, hanja Godna profet di hundi wa. Di God guniré yikafre hurutendékaka hundi wata di wun jooka jémba xékélakihambandi. Xékélakihafi yata di wun jooka jémba xékélakinjoka di hambuk jémba yata di nyingambu hwaké. <& s Guni wungi Jisas Kraiska jémba sarékénguka, dé God guna hamwinyaré Satanéna tambambu dé héra. Guni Godmbu huli mawuli hérae dé wali jémba retanguni, wungi re wungi re. 8% kGuni Jisas Kraisré xéhafi yata guni déka némafwimbu mawuli ye. Guni déré némbuli xéhafi yata guni déka jémba sarékéta guni wa, “Jisas dé naniré yikafre hurundéte God wasékendén du dé. Wu mwi hundi dé.” Wungi wata guni déka yikafre mawuli yata némafwimbu mawuli sawuli guni ye. Yata guni guna mawulika hundi wanjoka guni hurufatiké. God wun yikafre mawuli gunika hwendéka guni mawuli sawuli guni ye. U$ %Wunde xak guna mawuliré hurukwexénjoka dé gunika ya. Yae guna mawuliré hurukwexéndat, guni hambuk yata jémba téngut, du takwa guniré xéta xékélakitandi, guni Kraiska jémba sarékéngukaka. Guna Kraiska jémba sarékénguka mawuli yikafre male joo dé. Gol motu dé ané héfana yikafre joo dé. Ya dé gol moturé yamba yanékéndé. Ané héfambu gol wungi hambuk yata hukémbu hényitandé. Godka jémba sarékénguka mawuli dé yikafre male joo dé gol moturé dé sarékéngwandé. Guni Godka jémba sarékéngut xak gunika yandét guna mawuli hambuk yata jémba téndét, Jisas Krais wambula yatendéka nukwa dé gunika yikafre mawuli yata guna yikafre mawulika wata guna ximbu harékétandé. # 3Guni dé wali jémba retengukaka sarékéta yikafre mawuli yata mawuli sawuli guni ye. Guni ané héfambu nawulak nukwa renguka séfélak nak maki nak maki xak gunika di ya. Yandaka guni hangéli hérae. Wun hangélika haraki mawuli xékékénguni. Yikafre mawuli yatanguni. j" OGuni Kraiska jémba sarékénguka dé God hambuk yata gunika dé jémba hati. Guni déka getéfaré ware dé wali jémba rengute dé gunika jémba hati. Hukétéfi nukwambu God déka getéfaré waritenguka yambu wakwetandé. ! Nani dé wali déka getéfambu reta wasékérékéndén yikafre jondu hératame. Wun jondu yikafre male dé, yamba blarékéndé. Wun jondu wungi male retandé, wungi re wungi re. God wun jondu déka getéfambu dé taka, guni hukémbu yae wun jondu hérangute.  Nani nana Néma Du Jisas Kraisna yafa Godna ximbu harékétame. Dé nanika némafwimbu dé saréfa na. Wu mwi hundi dé. Hanja Jisas Krais hiyandéka God déré dé wambula husaramé. Husaraméta God dé wa, nani huli mawuli hérae déka du takwa rembete. Wandéka huli mawuli hérae God naniré wambula hérae hura yindét, nani déka getéfambu reta jémba retembekaka nani haxé. F~w}|{zfyxwvuuju t+sPr-qpoPml8k"iggNgBedcbb;`^]]A\^['ZYXoVVUMTSRQQIP2NNLKcJ_IWHYG\FF&E{DYCC B{A?C>#=<;:9c88O8&777-66;44@43|22B1l/.-,,s+*)U(Y'i&%$#! ZWf.L$2E  7  :WQzF0YbWuni bari yahafi yawut, méni hayiwun hundi xéta xékélakitaméni, Godna gembu rekwa du takwa wali reteméka sémbutka. Wunde du takwa di wungi re wungi re rekwa Godna hundi xékékwa du takwa di. Di téréndan hwaar hambuk téndéka maki di Godna mwi hundi hambuk huruta wun hundi haréké. dAbWuni bari ménika yanjoka wuni mawuli ye. Mawuli yata wuni ané nyinga hayi ménika. lQb Hatikwa du wali jémba yakwa du yikafre jémba yandat, Krais Jisasna hundi xékékwa du takwa dika angi watandi, “Di Kraiska yikafre jémba di ya.” Wungi watandi. Krais akwi dika yikafre mawuli yata diré yikafre mawuli hwetandé. Hwendét di déka du reta Kraiska jémba sarékéta hambuk yata du takwaré déka yikafre hundi watandi. Godna sémbut 7b Hatikwa du wali jémba yakwa du di nak nak natafa takwa male hératandi. Deka takwa nyangwalka jémba hatitandi. Hatindat di deka hundi xékétandi. 4 ab Takwa akwi yikafre sémbutka male sarékétandi. Sarékéta du takwaka yamba wanyambékéndi. Jémba retandi. Atéfék jonduka mwi hundi wata wandan maki male hurutandi. ' Gb Tale guni deka jémba hurukwexétanguni. Hurukwexéngut, di yikafre mawuli yata yikafre jémba yata jémba rendat, wangut di hatikwa du wali jémba yatandi. 4 ab Di Krais wafukandén hundi jémba xékéta Kraiska jémba sarékéta di di hafuka angi sarékétandi, “Nani haraki sémbut nawulak huruhambame.” Wungi sarékétandi. ' GbDu nawulak Krais Jisasna hundi xéka wun jémbaka hatikwa du wali jémba yatandi. Wunde du angi retandi. Di yikafre sémbutka sarékéta mwi hundi watandi. Hundi yéték yamba bulékéndi. Séfélak wain hulingu yamba sakéndi. Di séfélak yéwa héranjoka yamba sarékékéndi.  %bHatikwa du renjoka mawuli yakwa du dé yikafre mawuli yata jémba retandé. Rendét di, Krais Jisasna hundi xékéhafi yakwa du takwa akwi déka wandat, “Dé yikafre du dé.” Wungi wandat, dé wun du jémba rendét, du takwa déka, “Haraki saraki sémbut hurukwa du dé,” yamba nakéndi. Nahafi yandat, dé bari Satanéna xakifékémbu yamba xakrikéndé. Hatikwa du wali jémba yakwa du ?wbDé némbuli male Krais Jisasna hundi xékéta Kraisna hémémbu huli du reta dé deka hatikwa du yamba rekéndé. Dé huli du reta, hatikwa du reta dé dé hafu déka ximbu harékéta haraki saraki sémbut hurundét, God déré hurundén haraki saraki sémbut hasa hwetandé, Satanré hasa hwetendéka maki. bDu nak déka takwa nyangwalka jémba hatihafi yata yingi maki nae dé Godna hundi xékékwa du takwaka jémba hatitandé? Wu yingafwe. bDé déka takwa nyangwalka jémba hatitandé. Dé wandét déka nyangwal déka hundi jémba xékéta wandén maki hurutandi. _7bDé wangété yandaka hulingu sata wangété yamba yakéndé. Dé nak du takwaka hambuk yahafi yata diré nakélak hurutandé. Dé nak du wali warunjoka mawuli yamba yakéndé. Dé yéwaka mawuli yamba yakéndé. jMbDu nak Krais Jisasna hundi xékékwa du takwaka hatikwa du renjoka mawuli yata angi retandé. Atéfék du takwana makambu yikafre sémbut hurukwa du retandé. Dé sétafa takwa male hératandé. Déka mawuli jémba tétandé. Dé déka séfika déka mawulika jémba hatitandé. Dé yikafre sémbut male hurutandé. Du nawulak nak téfambu yandat, dé diré yikafre huruta hénoo hweta watandé, di déka gembu hwandate. Dé Godna jémbaka atéfék du takwaré jémba wakwetandé.  5bAné hundi mwi hundi dé. Du nak Krais Jisasna hundi xékékwa du takwaka hatikwa du renjoka mawuli yata, dé yikafre jémba yanjoka dé mawuli ye. bWungi maki, takwa Godka jémba sarékéta, déka némafwimbu mawuli yata, haraki saraki sémbut huruhafi yata, di wungi yikafre sémbut hurundat, God diré yikafre hurutandé, nyan hératendaka nukwambu. Diré yikafre hurundét, di jémba retandi.vebAdam Satanéna yénataka hundi xékéhambandé. Iv hafu lé Satanéna yénataka hundi xékétaka, Godna hundi xékéhafi yata, lé haraki saraki sémbut huru. Wun jooka sarékéta nani xékélaki. Takwa duka néma takwa yamba rekéndi. mSb Métaka we wuni wungi wa? Tale God dé Adamré hurataka. Huratakataka hukémbu dé Ivré hurataka. %Cb Wuni angi wuni we. Takwa Godna jémbaka duré yamba wakwekéndi. Takwa duka néma takwa yamba rekéndi. Di buléhafi yata nakélak retandi. Wungi wuni we. |~qb Du nawulak Godna hundi wandat takwa nakélak reta wun hundi jémba xékétandi. Xékéta hundi yamba bulékéndi. &}Eb Di “Nani Godna takwa nani” wata di nak maki nak maki sandandaka jondu sarékéhafi yata di yikafre jémba yatandi. Wungi yandat, wu sékérékétandé. ?|wb Takwa angi hurundate akwi wuni mawuli ye. Di nukwa wur sandawu nae di yikafre nukwa wur sandatandi, deka séfi jémba samétéfita yikafre sémbut hurunjoka. Du takwa diré xéta deka ximbu harékéndate di deka némbé lékita yéwasé waréta séfélak yéwa hweta yikafre sanda wur yamba sandakéndi. n{UbWungi maki atéfék getéfambu atéfék du yikafre sémbut huruta deka tamba harékéta Godré watandi. Di mawuli wihafi yata, haraki hundi wahafi yata, dé wali hundi bulétandi. Wungi wuni mawuli ye. Takwa angi hurutandi $zAbMawuli yata dé wuniré waséke, wuni Godna hundi wata Kraisna aposel reta nak téfana du takwaré Godka wakwewute. Di Jisaska jémba sarékéta mwi hundika xékélakindate, wuni diré wungi wakwe. (Wuni yénataka hundi wahambawuni. God hafu dé wuniré waséke. Wu mwi hundi dé.) ^y5bDé wumbu reta God wandén nukwambu dé dé hafuré dé hwe, nani atéfékré Satanéna tambambu héranjoka. Hwendéka angi nani xékélaki. Atéfék du takwa huli mawuli hérae jémba rembete God dé mawuli ye. x-bGod natafa male dé re. God angé sakumbu rendéka du takwa angé sakumbu rendaka dé du nak nyéndékmbu re. Wun duna xi Krais Jisas dé. w%bAtéfék du takwa déka hundi xékéndat, God diré Satanéna tambambu hérandét, di déka mwi hundika xékélakindate, God dé mawuli ye. v5bGuni déré wungi wangut, wu yikafre dé. Guni déré wungi wakwexékéngut, dé naniré Satanéna tambambu héraakwa God xékéta mawuli yatandé. ubAtéfék néma duka akwi, atéfék gavmanka akwi, déré wakwexékétanguni. Dé wunde néma duré yikafre hurundét, di deka jémba jémba yandat, nani atéfék God mawuli yandéka maki yikafre sémbut huruta déka jémba sarékéta nakélak huruta jémba retame. 4t cbAné hundi méniré watawuni. Ané jémba atéfék jémbaré dé sarékéngwandé. Guni Krais Jisasna hundi xékékwa du takwa, hérangwanda reta Godka diména naata Godré wakwexékétanguni, atéfék du takwaka. Dika sarékéta mawuli yata Godré wakwexékétanguni, dé diré yikafre hurundéte. \s 3bHimeneus bér Aleksander wungi bér re. Reta bér Godka haraki hundi wa. Haraki hundi wambéka wuni wa, “Béni naniré mé yatakataka yi. Satan béna néma du reta bénika hatitandé. Béni Godka wambula haraki hundi yamba wakémbéni.” Wungi wuni wa, bér Godka wambula haraki hundi wahafi yambét bérka mawuli yikafre yandéte.*r ObTéta méni yikafre mawuli yata Krais Jisaska jémba sarékéta God hwendén mawuliré hulukitaméni. Du nawulak di God hwendén yikafre mawulika xékéhafi yata di Krais Jisaska hu hwe. Déka hu hwetaka, déka jémba sarékéhafi yata, di gumbu haraki yandé gunjambé maki di haraki re. qq ]bWuna nyan Timoti, mé xéké. Hanja nani Godna ximbu profetna hundi méniré wa, hukémbu yateméka jémbaka. Wun hundika sarékéta némbuli wuni méniré wambula we, wun jémbaka. Méni hanja wamben hundika sarékéta Godna jémba jémba yataméni. Xi warekwa du hambuk yata jémba téndaka maki, méni Godna jémba yata, hambuk yata jémba tétaméni. (p KbGod dé nana Néma Du dé. Wungi re wungi re retandé. Dé yamba hiyakéndé. Nani déré xéhambame. Dé hafu dé God dé. Wungi maki nani déka ximbu harékéta déka némafwi hambukéka watame, wungi re wungi re. Wu mwi hundi dé. Timoti hambuk yata Godna jémba jémba yatandé o ;bSarékéngwandéndéka dé Krais Jisas wuniré bari xiyahambandé. Xiyahafi yata wunika saréfa naata dé wuniré yikafre huru, du takwa nawulak akwi déka yikafre mawulika xékélakindate. Du takwa wuniré xéta angi watandi, “Krais Jisas wun haraki saraki sémbut hurukwa duré dé yikafre huru, dé huli mawuli hérae jémba rendéte. Naniré akwi yikafre hurutandé. Yikafre hurundét, nani huli mawuli hérae jémba retame, wungi re wungi re. Krais Jisas déré yikafre hurundénka nani wungi nani xékélaki.” Wungi watandi. 7n ibHanja Krais Jisas nana héfaré dé gaya, haraki saraki sémbut hurukwa du takwaré Satanéna tambambu héranjoka. Wu mwi hundi dé. Atéfék du takwa wun hundi jémba xékéndat, wu sékérékétandé. Hanja wuna haraki saraki sémbut atéfék duna haraki saraki sémbutré dé sarékéngwandé. 0m [bSaréfa naata Néma Du Krais Jisas wunika jémba hatita wuniré baka yikafre hurundéka, wuni Kraismbu reta, wuni déka jémba sarékéta déka némafwimbu mawuli ye. cl Ab Hanja wuni Kraiska haraki hundi wata déka du takwaré héle nambwe diré wuni haraki huru. Wungi huruwuka dé xékélaki, wuni déka yike yata déka jémba sarékéhambawuni. Wungi xékélakita dé wunika saréfa na. ek Eb Nana Néma Du Krais Jisas angi dé wa, “Pol wuna jémba jémba male yatandé.” Wungi wataka wuniré waséketa wunika hambuk hwendéka wuni déka jémba ya. Néma Du wungi hurundéka wuni déka diména wuni nae. lj Sb Wun wakwemben yikafre hundi dé Godna yikafre nukwa hanyikwa maki hanyikwa hundika dé. Hanja harékémbeka God wuniré dé waséke, wuni wun yikafre male hundi wawute. Néma Du déka saréfa nandénka Pol déka diména dé na xi kb nawulak du takwa wali haraki saraki sémbut huruta, du nak du wali hwaata, du takwaré sélé ye hura yita, yéna yata, yénataka hundi Godna ximbu wata, wungi huruta di Godka wakwemben yikafre hundika hu hwekwa sémbut nawulak akwi huru. h b Hambuk hundi hweta God dé yikafre sémbut hurukwa du takwaka dé saréké, o yingafwe? Wu yingafwe. Hambuk hundi hweta dé haraki saraki sémbut hurukwa du takwaka dé saréké. Wunde du takwa di hundi xékéhafi yata, haraki saraki mawuli xékéta, Godna hundi xékéhafi yata, Godna hundika hu hweta, Godka haraki hundi wata, yafa ayiwaré xiyaata, nawulak du takwaré xiyaata, g 9bNani xékélaki. God hambuk hundi du takwaka dé hwe. Di wun hambuk hundi xékéta yikafre jémba yandat, wu yikafre dé. Wungi nani xékélaki. mf UbBuléta di du takwaré Godna hambuk hundika wakwenjoka mawuli yata di wa, “Nani jémba nani xékélaki. Nana hundi mé xéké.” Wungi wata di Godna hundika jémba xékélakihafi yata, wandan hundika akwi xékélakihambandi. \e 3bDu nawulak yikafre mawulika hu hwetaka wangété yata di baka hundi male di bulé. Ld bNana wamben hundi deka hundi maki yingafwe. Nani du takwaré Kraiska nani wakwe, deka mawuli jémba téndét di yikafre mawuli yata Godka jémba sarékéta du takwaka némafwimbu mawuli yandate. c bWunde du di sarsaf, mandékana xika akwi, némafwi hundi di buléta re. Di wun jooka buléndat, du takwa deka hundi xéka wun jooka waruta di Godna jémbaka xékélakihafi yata déka jémba yahafi ye. Du takwa wun jémba yanjoka di Kraiska jémba sarékétandi. >b wbHanja wuni Masedoniana héfaré yinjoka huruta wuni méniré wa, méni Efesusmbu reméte. Némbuli akwi méni wun getéfambu reméte wuni mawuli ye. Du nawulak di Kraiska yénataka hundi du takwaré wakwe. Méni diré hambukmbu wataméni, di ména hundi xéka wun yénataka hundi wambula wahafi yandate. qa ]bReta wuni méni Timoti, ménika wuni hayi. Hanja méni wuna hundi xékétaka méni Krais Jisaska jémba saréké. Sarékéta wuna nyan maki reméka méniré wuni we. Nana yafa God wali nana Néma Du Krais Jisas wali méniré yikafre huruta ménika saréfa naata ménika nakélak huru mawuli hwembéte wuni Godré wakwexéké. Yénataka hundi yamba xékékéme R` !bWuni Pol ané nyinga hayi. Hanja naniré Satanéna tambambu héraakwa God wali, wambula yae naniré hura yitekwa du Krais Jisas wali, wuniré hambuk hundimbu wambéka wuni Krais Jisasna aposel wuni re. _NNana Néma Du Jisas Krais gunika saréfa naata guniré yikafre hurundéte nani Godré wakwexéké. Wuna hundi yak.,^QNNéma Du wuniré wandéka wuni déka ximbu wuni hambukmbu angi we. Guni ané nyinga xéta ané hundi watanguni, Jisasna hundi xékékwa atéfék du takwaka. ]{NGodna du takwaré tamarundaka maki, guni Jisasna hundi xékékwa atéfék du takwaka dinguna naata tamarutanguni. <\sNNana nyama bandi, Godré mé guni wa, nanika. [ NGod déka hundi xékéngute dé guniré waséke. Dé mwi hundi wakwa du reta, wandéka maki huruta, guniré yikafre hurutandé. iZKNNakélak huru mawuli hwekwa God guniré yikafre hurundét, guni yikafre mawuli yata yikafre sémbut hurukwa du takwa retanguni. Dé guna mawuli, guna hamwinya, guna séfika, jémba hatindét, guni jémba retanguni. Wungi rengut, nana Néma Du Jisas wambula yae gunika watandé, “Yikafre du takwa guni.” Wungi guniré wandéte nani mawuli ye. ZY-NGuni atéfék haraki saraki sémbutka talékata wun sémbut yamba hurukénguni. XNTale guni atéfék hundi atéfék jonduka sarékétanguni. Sarékéta xékélakita yikafre hundi xékéta yikafre sémbut hurutanguni. QWNDu Godna ximbu profetna hundi wandat, guni wun hundika hu hwekénguni. 5VeNGodna Hamwinyaka yamba tatafikénguni. jUMNatéfék jonduka Godka diména natanguni. Guni Krais wali reta wungi wangute dé God mawuli ye. &TGNGod wali hundi buléta reta, 5SeNAtéfék nukwambu yikafre mawuli yata, XR)NAné hundi mé xéké. Guna du takwaré, atéfék du takwaré akwi, guni yikafre hurutanguni. Du nawulak guniré haraki saraki sémbut hurundat, guni wun haraki saraki sémbut hasa yamba hurukénguni. qQ[NNana nyama bandi, guniré nani hambukmbu angi we. Jémba yanjoka wendé naakwa du takwaré guni hundi watanguni, di wambula jémba yandate. Rookwa du takwaré yikafre hundi watanguni, di hambuk yata jémba téndate. Hambuk yahafi yakwa du takwaré yikafre hurutanguni. Atéfék du takwaré yikafre hundi nakélak watanguni, deka mawuli jémba téndéte. QPN Huruta deka jémbaka sarékéta dika “Yikafre du di” naata, dika némafwimbu mawuli yatanguni. Mawuli yata guni Jisasna hundi xékékwa atéfék du takwa natafa mawuli héraata jémba retanguni. $OAN Nana nyama bandi, mé xéké. Néma Du wandéka du nawulak guna néma du reta guna nyéndékmbu hambuk jémba yata di guniré hundi wa, guna mawuli jémba téndéte. Nani guniré nani angi we, dika. Guni wun duna hundi xékéta, wandaka maki huruta, diré yikafre hurutanguni. 4NaN Guni nak nak wun yikafre hundi guna du takwaré watanguni, némbuli wanguka maki. Wangut, deka mawuli guna mawuli akwi hambuk ye jémba tétandé. Polna hukétéfi hundi MN Déka hundi xéka hiyandé du takwa, déka hundi xékéta héfambu rekwa du takwa akwi, nani Jisas wali jémba rembete, dé Jisas hiya. L1N God naniré dé waséke, nani déka du takwa rembete, wungi re wungi re. Naniré rékambambu wata hurumben haraki saraki sémbut hasa hwenjoka dé wasékehambandé. Nana Néma Du Jisas Krais naniré yikafre hurundét, nani wungi re wungi re jémba rembete dé waséke. K5NNani larékombu rekwa du takwa, wungi yamba hurukéme. Nana mawuli jémba téndét, nani jémba retame. Xi warekwa du di hambuk nukwa wur sanda, mama xiyandat deka xi deka séfiré wulayindamboka. Anéngambambu sandandaka joo di sandataka, mama deka anéngambaré xiyandamboka. Wungi huruta jémba tétandi. Godka jémba sarékéta du takwaka némafwimbu mawuli yambeka sémbut wun xi warekwa duna hambuk nukwa wur maki dé. God naniré yikafre hurutendékaka haxéta re. Haxéta rembeka sémbut dé xi warekwa duna anéngambambu sandandaka joo maki dé. Xi warekwa du wun jondu sandataka jémba téndéka maki, nani wun yikafre sémbut huruta jémba tétame. JNXéndi hwanjoka du takwa gan di xéndi hwa. Wangété yandaka hulingu sakwa du di wangété yandaka hulingu sataka gan di wangété ye. INXéndi hwaakwa du démbu xakutendéka jooka xékélakihafi yandéka maki, nani xéndi hwahafi yata nani huli reta jémba haxétame. uHcNGuni atéfék guni nukwambu reta guni larékombu guni re. Nani ganmbu rehafi yata halékingambu rehambame. PGNNana nyama bandi, guni Godna hundi xékéta guni jémba re. Guni di maki rehambanguni. Néma Du yatendéka nukwa sélé héraakwa du yandéka maki, wun nukwa bari yandét waréngénékénguni. F5NDu takwa nawulak angi watandi, “Ané yikafre nukwa dé. Nani jémba nani re.” Wungi wandat némafwi xakéngali dimbu bari xakutandé. Nyan héranjoka hangéli héraakwa takwa maki, wunde du takwa hangéli bari hératandi. Wun xakéngalika yaange yinjoka hurufatikétandi. 'EGNGuni xékélaki. Néma Du yatendéka nukwa sélé héraakwa du gan yandéka maki yatandé. Guni wun nukwaka yamba xékélakikénguni. Wungi guni xékélaki. }D uNNana nyama bandi, guni Néma Du wambula yatendékaka xékélakinguka nani wun nukwaka gunika hundi yamba hayikéme. 2C]NGuni wun hundika mé saréké. Guna du nak hiyandét, guna du takwa déka némafwimbu saréfa nandat, guni wun hundi diré watanguni, deka mawuli jémba téndéte.yBkNRaméndat nani hiyahafi yandé du takwa nani di wali atéfék waritame. Nani Néma Duré nyirmbu xémbet, dé di wali naniré buwimbu hura yitandé. Hura yindét nani atéfék wara, déré xéta, dé wali jémba retame, wungi re wungi re. zAmNGod hambukmbu wandét, déka enselna néma du akwi hundi wandét, dé Godna fuli maki joo némafwimbu yotandé. Yondét Néma Du Jisas Godna getéfambu gayatandé. Gayandét Néma Duna hundi xéka hiyandé du takwa tale wambula ramétandi. @NNéma Du hundi wandéka nani déka hundi xékétaka, nani guniré déka hundi angi we. Hukémbu Néma Du wambula yandét, déka hundi xékéta héfambu rekwa du takwa déka hundi xéka hiyandé du takwaré sarékéngwanda tale yamba warikéndi. ?yNHanja Jisas hiyae dé wambula ramé. Wungi hurundénka nani “Mwi hundi dé” na. Jisasna hundi xékékwa du takwa hiyandat, hukémbu God wandét di wambula raama Jisas wali wambula yatandi. Wungi yatendakaka akwi nani “Mwi hundi dé” nae. r>]N Nana nyama bandi, mé xéké. Jisaska sarékéhafi yakwa du takwa di dé wali wungi re wungi re retendakaka sarékéhambandi. Sarékéhafi yata di du takwa hiyandaka di hambukmbu géra. Guni Jisaska jémba saréka hiyandé du takwaka xékélakingute, nani mawuli ye. Guni Jisaska sarékéhafi yakwa du takwa maki hambukmbu gérangumboka, hélék nani ye. 5=cN Guni wungi huruta guna jémba yata guni hafu guna jondu hératanguni. Héraata nak du takwaka yamba haxékénguni, di gunika jondu hwendate. Guni wungi rengut di Jisasna hundi xékéhafi yakwa du takwa xéta gunika watandi, “Di yikafre du takwa di.” Néma Du wambula yae naniré hura waritandé Z<-N Guni angi hurutanguni. Guni nakélak huruta jémba reta nak duna jémbaka sarékéhafi yata guna jémbaka male sarékéta guni hafu guna tambambu guna jémba yatanguni. Hanja nani wun jooka guniré hundi wa. >;uN Guni wungi xékélakita guni Masedoniana héfambu reta Jisasna hundi xékékwa atéfék du takwaka guni némafwimbu mawuli ye. Mawuli yanguka némbuli guniré nani angi we. Guni hambuk yata dika némafwimbu mawuli yatanguni, guna hukémbu yatenguka mawuli guna hanja yangun mawuliré sarékéngwandéndéte. :N Guni Jisasna hundi xékékwa atéfék du takwaka némafwimbu mawuli yatanguni. Di guna nyama bandi maki di. Guni nak nakéka némafwimbu mawuli yangute God guniré wundé wakwendé. Wakwendéka xékélakinguka wuni wun jooka guniré wambula yamba hayikéwuni. *9MNWun hundika sarékéta du takwa nawulak nana hundi xékénjoka hélék yata di duna hundika male hu hwehambandi. Di déka Hamwinya hwekwa Godka akwi di hu hwe. 83NGod naniré dé waséke, nani déka jémba yata yikafre sémbut male hurumbete. Nani haraki saraki sémbut hurumbete dé naniré wasékehambandé. F7NGuni guna nyayikaka sarékéta diré yéna yahafi yata déka takwa wali haraki sémbut yamba hurukénguni. Hanja nani guniré angi wa, “Du wun haraki saraki sémbut hurundat, Néma Du hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwetandé. Guni wun haraki saraki sémbut yamba hurukénguni.” Wungi nani guniré wa. <6qNGodka xékélakihafi yakwa du di takwa wali haraki sémbut hurunjoka némafwimbu mawuli ye. Guni yikafre sémbutka xékélakita guni mawuli yandaka maki mawuli yamba yakénguni. '5GNGuni wungi huruhafi yata guni guna séfiré hurutenguka yikafre sémbutka xékélakitanguni, guna séfimbu Godna ximbu harékéta yikafre sémbut hurunjoka. 14[NGuni angi hurungute dé God mawuli ye. Guni Godna du takwa reta yikafre sémbut male hurutanguni. Guni nawulak du takwa wali haraki saraki sémbut yamba hurukénguni. 3{NNéma Du Jisas naniré hambuk hundi wandéka wun hundi guniré wambeka xéka guni wun hundi wundé xékélakingu. d2 CNNana nyama bandi, némbuli wuna hukétéfi hundi watawuni. Guni mé xéké. Nani Néma Du Jisasna ximbu nani guniré hambuk hundimbu we. Nani hanja gunika wamben maki nani gunika wambula we. Guni yikafre sémbut huruta yikafre jémba yatanguni, God gunika yikafre mawuli yandéte. Hanja nani wungi wambeka guni wun hundi xéka yikafre sémbut huru. Nani guniré wambula we, guna hukémbu hurutenguka yikafre sémbut guna némbuli hurunguka sémbutré sarékéngwandéndéte. -1SN Néma Du Jisas wandét guna mawuli hambuk ye jémba tétandé. Nana Néma Du Jisas déka du takwa wali yandét guni nana yafa Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa téngut dé watandé, “Di yikafre du takwa di.” Wungi watandé. God wungi hurundéte nani déré wakwexéké.0}N Néma Du hafu guniré yikafre hurundét, guni nak nakéka mawuli mawuli yata, guni atéfék du takwaka mawuli mawuli yatanguni. Mawuli yata hambuk yata hukémbu dika némafwimbu mawuli mawuli yatanguni, nani gunika némafwimbu mawuli yambeka maki. ~/uN Nana yafa God hafu nana Néma Du Jisas akwi naniré yikafre huruta yambu hurumbét nani gunika wambula yitame. 3._N Nani gan nukwa déré wakwexéké, nani ye guna saawiré wambula xénjoka. Guni Kraisna hundi nawulakéka yike yangut nani yikafre hundi nawulak akwi guniré wanjoka nani mawuli ye, guni jémba xékéta rengute. Wun jooka nani Godré atéfék nukwambu wakwexéké. Pol dé angi Godré wakwexéké _-7N God guna mawulimbu jémba yandéka guni déka jémba sarékénguka nani Godna makambu reta gunika némafwimbu mawuli sawuli nani ye. Yingi maki nae nani Godka diména natame, dé guna mawulimbu jémba yandékaka? {,oNGuni Néma Duka jémba sarékéngut déka mawuli guna mawulimbu rendét, nani yikafre mawuli yata jémba retame. S+NWungi wandéka, guna mawuli jémba téndékaka hundi xékénaka, ana mawuli yikafre dé ya. Du nawulak di aniré haraki hurundaka ani hangéli héraata guna hundi xékénaka ana mawuli yikafre dé ya. *NTimoti gunika ye re némbuli dé anika wambula ya. Wambula yae dé aniré ané yikafre hundi gunika wa: “Di Jisaska jémba sarékéndaka deka mawuli jémba dé té. Di du takwaka némafwimbu mawuli di ye. Di atéfék nukwambu bénika sarékéta yikafre mawuli di ye. Di béniré xénjoka di némafwimbu mawuli ye, béni diré xénjoka némafwimbu mawuli yambéka maki.” ))NHangéli hérangukaka sarékéta wuni rengukaka xékélakinjoka yamba haxékéwuni. Guni Jisaska jémba saréké o yingafwe? Satan guna mawuliré haraki hurunjoka guniré hurukwexé wana o yingi wana? Guni déka hundi guni xéké, o yingafwe? Hanja guni wali reta nani hambuk jémba ya, guni Godna hundi xékéngute. Nani wun jémba baka nani ya wana? Wun jooka xékélakinjoka mawuli yata, guna hundika haxénjoka hélék yata, wuni Timotiré wawuka dé gunika yi. Timoti wambula yae hundi wandéka dé Pol yikafre mawuli ya ('NHanja guni wali reta naniré haraki hurutendakaka séfélak nukwambu nani wa. Wamben maki di naniré haraki huru. Wun jooka guni xékélaki. >'uNdu nawulak guniré haraki hurundat, guni wun jooka haraki mawuli xékéngumboka. Guni xékélaki, hanja God naniré dé waséke, nani déka hundi xékéta wun hangéli hérambete. &'NWungi we ani Timotiré wa, gunika yindéte. Nana bandi Timoti dé ani wali yitaka yatakata dé akwi Godna jémba yata yikafre hundi dé wa Kraiska. Déré wanaka dé gunika ye guniré hundi wa, guni Jisaska jémba sarékéngut, guna mawuli hambuk yata jémba téndét, m% UNNani wungi sarékéta gunika hundi nawulak xékénjoka mawuli yata haxénjoka hélék yata ani wuni Sailas wali ani angi wa, “Ani hafu Atensmbu haxéta renat, Timoti aniré yatakataka dika yitandé, deka hundi xékénjoka.” $-NNana Néma Du Jisas wambula yandét nani déka makambu téta, gunika sarékéta, yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatame. Méta jooré xéndét déka mawuli nanika yikafre yatandé? Guniré xéndét déka mawuli yikafre yatandé. Guni nana hundi xékéta déka jémba sarékéta déka hundika guni “Mwi hundi dé” na. Gunika sarékéta nani yikafre mawuli yata némafwimbu mawuli sawuli ye. #N)"KNSaréfa naata nani gunika wambula yinjoka nani mawuli ye. Wuni Pol séfélak nukwa ye guniré xénjoka mawuli yawuka, Satan yambu tatafindéka nani yihambame. !%NNana nyama bandi, mé xéké. Guniré yatakataka ye, nani nyan hiyandéka yafa haraki mawuli xékéndaka maki guna saawiré wambula xénjoka nani némafwimbu mawuli ye. Ambu reta gunika sarékéta, guniré xéhafi yata, nani gunika atéfék nukwambu saréfa nae.  NNani Godna hundi nak téfana du takwaré wanjoka nani mawuli ye, God diré yikafre hurundét di déka hundi xékéta jémba rendate. Mawuli yambeka di Juda atéfék du takwana mama du reta di naniré haraki hundi wa, nani nak téfana du takwaré wun hundi wambemboka. Di wungi wata séfélak haraki saraki sémbut di huru. Hurundan haraki saraki sémbut deka mawulimbu dé sukweka té. Di wungi hurundaka Godna mawuli wi bu yae dimbu dé té. Pol Tesalonaikambu rekwa du takwaré wambula xénjoka dé mawuli ya NHanja di Juda Godna profetré di xiya. Diré xiyataka di Néma Du Jisasré xiya. Xiyataka di naniré haraki hurundaka nani deka héfa yatakataka nani yi. Wunde du wungi hurundaka God dika hélék dé ya. Wunde du wungi huruta di atéfék du takwana mama du di re. NHanja nana getéfa Judana du di deka getéfana du takwaré haraki huru. Haraki hurundaka di Krais Jisasna hundi xékékwa du takwa, Godna du takwa, Judiambu hérangwanda reta di hangéli héra. Guni wuna nyama bandi, guna getéfana du di guniré haraki huru. Haraki hurundaka guni hangéli guni héra. Guniré wungi haraki hurundaka guni Judiana héfambu rekwa Jisasna du takwa maki guni re. ~uN Hanja nani guni wali reta Godna hundi wambeka guni wun hundi xékétaka guni wa, “Wu Godna hundi dé. Ané héfambu rekwa duna hundi yingafwe.” Wungi wata mwi hundi guni wa. Atéfék nukwa nani God wali hundi buléta gunika sarékéta, déka hundi xékéngunka nani Godka diména nae. Guni Godna hundi jémba xékénguka déka hundi guna mawulimbu dé jémba ya. U#N Hatita nani guniré hambukmbu wa, God guniré wasékendénka sarékéta guni mawuli yandéka maki huruta yikafre mawuli yata, yikafre sémbut huruta jémba rengute. God guniré dé waséke, guni dé wali déka getéfambu rengute, wungi re wungi re. Di Tesalonaikaré haraki hurundaka di Jisaska jémba sarékéta di hambuk yata re r]N Yafa déka nyangwalka jémba hatita rendéka maki, nani gunika jémba hatita re. Wungi guni xékélaki. N Guni Jisaska jémba sarékékwa du takwa nani guni wali reta nani Godna jémba yata guniré yikafre hundi nani wa. Wata yikafre sémbut male huruta yikafre mawuli yata guni wali nani jémba re. Wun jooka guni xékélaki. God akwi wungi dé xékélaki. 7N Wuna nyama bandi, guni xékélaki. Nani guni wali reta jémba yata Godna hundi wata hambuk jémba nawulak akwi nani ya. Gan nukwa hambuk jémba nani ya, jondu hweta yéwa héranjoka. Guniré xak hwenjoka hélék yata, nani wun hambuk jémba ya. Wun jooka guni xékélaki. W'NNani gunika némafwimbu mawuli yata nani gunika Godna hundi male wahambame. Nani nana hamwinya akwi atéfék séfi akwi gunika hwenjoka nani mawuli ya. Nani gunika némafwimbu mawuli yata nani wungi huru. ^5NNani Kraisna hundi hura yikwa du déka jémba nani ya. Yambekaka, nani guni naniré yikafre hurungute hali wakwa. Wungi wahambame. Nani gunika nakélak hatita nani re, ayiwa léka nyangwalka hatiléka maki. Z-NGuni akwi, nawulak du takwa akwi, nana ximbu harékéngumboka, hélék nani ye. NNani guni wali reta yénataka hundi wahambame, guni nanika yikafre mawuli yangute. Nani guni wali rembeka nana mawuli guna jonduka mawuli yahafi yandéka yénataka hundi wahambame, guni jondu nanika hwengute. God dé xékélaki. Nani mwi hundi nani we. 1[NHanja God nanika dé wa, “Deka mawuli wu yikafre dé. Di wuna hundi watandi.” Wungi wandéka nani mawuli yandéka maki jémba ya. God nana mawuliré hurukwexéta dé nanika xékélaki. Dé nanika yikafre mawuli yandéte nani hundi we. Du takwa nanika yikafre mawuli yandate hundi wehambame. wgNDu nawulak di nanika angi wa, “Di haraki hundi xéka di wun hundi wa.” Nawulak di wa, “Di haraki saraki mawuli xéka di wun hundi wa.” Nawulak di wa, “Guniré yéna yanjoka di wun hundi wa.” Wungi wandan wu yéna yata di wa. B}NHanja Filipaimbu rembeka di naniré haraki hundi wata naniré haraki hurundaka nani némafwi hangéli héra. Filipai yatakataka nani gunika yi. Yimbeka nana Néma Du God yikafre mawuli nanika hwendéka nani séfélak mama duka roohafi yata hambuk yata nani Godna yikafre hundi guniré wa. Wungi guni xékélaki. x kNWuna nyama bandi, guni xékélaki. Hanja nani gunika ye guni wali reta Godna hundi wamben nani baka wahambame. 5 eN Wungi wata di hundi nawulak akwi gunika angi wa, “Godna nyan Godna getéfambu gayatendékaka di haxé.” Wungi di gunika wa. Godna nyan Jisas hanja hiyandéka God wandéka dé wambula ramé. Jisas naniré yikafre hurundéka Godna hukémbu xakutekwa mawuli wi naniré haraki yamba hurukéndé.w iN Wunde du takwa xékétaka di hundi bulé, nani ye guni wali rembenka. Buléta di gunika wa, “Wunde du takwa hiyandé yénataka god yatakataka waleka némbuli mwi Godna hundi xéké. Dé wungi re wungi re rendéka di déka jémba ya.” 3 aNGuni Néma Duka hundi wanguka di wun héfambu rekwa du takwa xéké. Guni Godka jémba sarékénguka di wun héfambu rekwa du takwa, atéfék getéfambu rekwa du takwa akwi, di xéké. Atéfék du takwa guni Godka jémba sarékéngukaka xékélakindaka nani hundi nawulak akwi diré yamba wakéme. "  ?NRenguka di Masedoniambu akwi Akaiambu akwi rekwa Jisasna hundi xékékwa du takwa atéfék xékéndaka guni diré yikafre mawulina sémbutka guni wakwe.   NNaniré xéta guni hurumbeka maki guni huru. Huruta guni Néma Du hurundéka maki wungi guni huru. Huruta Godna hundi jémba xékénguka di Godna hundika hélék yakwa du guniré séfélak haraki saraki sémbut huru. Hurundaka Godna Hamwinya guna mawulimbu wulaaye téta, yikafre mawuli gunika hwendéka, guni yikafre mawuli yata mawuli sawuli ya. Wungi yata guni jémba re. y~}||6zyyCBmA&@D??==B<*;k:987A6U5321070,.L.<,+*o)(g'&%$P##D" @  N{vQm^ ?- i ?(="~ 9Wun Néma Du dé wun Hamwinya dé. Néma Duna Hamwinya du takwana mawulimbu wulaaye téndét di yoombu gindan du takwa maki rehafi yata di jémba re.  Du takwa hurundan haraki saraki jooka hu hwetaka nana Néma Duka jémba sarékéndat, dé wun nukwa wur maki joo hérekitandé. Némbuli akwi di Moses wandén hambuk hundi nyingambu xéta wandat, wun nukwa wur maki joo deka mawuliré dé samétéfi. Moses dika Godna hundi wandéka, deka mawuli haraki téndéka di Israelna du takwa Moses wandén hundika xékélakihambandi. Némbuli akwi Israelna du takwa di God wandéka Moses wandén hambuk hundi xéta wandat, nukwa wur maki joo deka mawuliré samétéfindét, di wun hundika jémba xékélakinjoka dé hurufatikétandi. Kraismbu male di wun nukwa wur hali hérekinda. r] Nani Moses hanja hurundén maki huruhambame. Déka saawi tale némafwi ya maki hanyita hukémbu yalefu ya maki hanyindéka dé wunde du takwa wun hényikwa yaré xéndamboka hélék yata dé déka saawi nukwa wurmbu dé samétéfi. jM God wandén huli hundi wungi re retendékaka xékélakita, nani roohafi yata hambukmbu wa. A{ Wun hényitekwa hundi Godna hambuk wali yandét, nani xékélaki. Déka wungi re wungi re retekwa huli hundi némafwi hambuk wali yata dé tale wandén hundiré dé sarékéngwandé. }s Hanja nani tale wandén hundika angi saréké, “Wun hundi yikafre hundi dé.” Wungi wataka nani Godna huli hundi xéka némbuli nani wa, “Wun huli hundi tale wandén hundiré sarékéngwanda dé male yikafre hundi dé.” Wungi nani wa. M Wun hundi dé nani Godna makambu haraki saraki sémbut hurukwa du takwa rembekaka wakweta dé Godna hambuk wali dé xaku. Wun hundi wungi xakundénka, nani Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa retembeka hundi yingi maki dé xaku? Dé Godna némafwi hambuk wali xaakwa dé tale xakundé hundiré sarékéngwandé. -SGod hiyatendaka yambu wakwenjoka wungi hura dé Déka Hamwinyana jémbaka wakwenjoka dé némafwi ya maki haanye dé tale hanyindén yaré sarékéngwandétandé. %Hanja God némafwi ya maki haanye yae dé déka hambuk hundi dé motumbu hayi. Moses Godmbu wun hundi hérandéka déka saawi akwi némafwi ya maki dé hanyi. Tale némafwimbu hukémbu yalefumbu dé wungi hanyi. Hanyindéka Moses Israelna du takwaré Godna hambuk hundi wandéka di déka saawiré xéséfu xéséfunjoka di hurufatiké. Wun hambuk hundi du takwa hiyatendaka yambu dé wakwe. [/God dé naniré waséketa nanika hambuk hwe, nani déka jémba yata déka huli bulésékérékéndén hundi du takwaré wambete. Nani Mosesna hayindén hambuk hundika jémba yahambame. Nani Godna Hamwinyaka nani jémba ye. Du takwa di Moses hayindén hambuk hundika male sarékéta Godna makambu yikafre du takwa renjoka di hurufatikétandi. Hurufatika hiyatandi. Godna Hamwinya du takwana mawulimbu wulaaye téndéka di God wali jémba retandi, wungi re wungi re. @~yNani nana mawulimbu angi wahambame, “Nani nana hambukmbu déka yikafre jémba hali yakwa.” Wungi wahafi yata God déka hambuk nanika hwendéka nani déka yikafre jémba nani ye. '}GNani Kraiska jémba sarékémbeka dé naniré yikafre hurundéka nani Godna makambu jémba reta Godka yikafre mawuli yata wun hundi wanjoka roohafi ye. c|?Du takwa hurungun jonduka xéta di xékélaki, guni Kraisna nyinga guni. Nani gunika hatimbeka Krais wun nyinga dé hayi. Dé waka hayi bangi hérae wun nyinga hayihambandé. Dé wungi rekwa Godna Hamwinyambu wun nyinga hayi. Hanja Moses Godna hundi dé hayi motu yétékmbu. Krais wungi hayihafi yata dé du takwana mawulimbu déka hundi hayi. {+Guni hafu nana nyinga maki guni. Wun nyinga nana mawulimbu rendéka atéfék du takwa xéta di gunika akwi yamben jémbaka akwi di xékélaki. @z {Wungi wata, nani nana ximbu nani haréké, o yingafwe? Wafewana, guni nanika jémba xékélakingute nani du nakéka watame, dé guniré yamben jémbaka nyingambu hayindéte? Yingafwe, guni nanika guni xékélaki. Wafewana, guni akwi nyinga nak hayitanguni, nawulak du takwa nanika xékélakindate? Wu yingafwe. :ymSéfélak du takwa di yéna yata yéwa héranjoka di atéfék getéfaré yita Godna hundi wa. Nani wunde du takwa maki yingafwe. God déka jémba yambete dé naniré wasékendéka nani Krais wali natafa mawuli héraata, Godna makambu reta, yikafre mawuli yata, mwi hundi wata, nani Kraisna hundi wa. xFakutekwa du takwa di nana hundi xéka hélék yandaka nani deka makambu fusambu xalendé haraki yama maki nani re. Di nana hundika xékélakita Kraiska hu hweta di xékélaki, hukémbu di hiyae fakutandi. God hératendéka du takwa di naniré xéta nana hundi xékéndaka nani yikafre yama xaakwa hulingu maki deka makambu rembeka di Kraiska sarékéta di xékélaki. Di dé wali jémba retandi, wungi re wungi re. Héndé du déka hambukmbu wun hundi wata Kraisna jémba yanjoka dé hali hurundé? Wu yingafwe. `w9Nani Krais wali natafa mawuli héraata nani Krais Godka hwendéka yikafre yama xaakwa hulingu maki nani re. Rembeka di God hératendéka du takwa akwi, fakutekwa du takwa akwi di naniré xéta Kraiska di saréké. !v;Nani Godna ximbu harékétame. Nani Krais wali natafa mawuli héraata déka hambuk hérae témbeka God dé naniré hura yi. Nana Néma Du Jisas Kraisna hambuk déka mamana hambukré sarékéngwandéndéka nani dé wali hambuk yata dé wali nani jémba yi, yikafre yambumbu. Nani atéfék getéfaré yita Kraisna hundi wambeka séfélak du takwa di déka xékélaki. Yikafre yama xaakwa hulingu yama yitaka yatakandéka séfélak du takwa xékéndaka maki, séfélak du takwa di Kraiska wambeka hundi xékéta di déka xékélaki. u{ Xékéndaka wuni wuna bandi Taituska wumbu hwakéfatikéwuka wuna mawuli jémba téhambandé. Téhafi ye wumbu rekwa du takwaré yatakataka déka hwakéta wuni yi, Masedoniana héfaré. God hambuk hwendéka di déka jémba yakwa du hambuk yata re t3 Hanja wuni Kraisna yikafre hundi wanjoka Troasré yiwuka dé nana Néma Du wunika dé yambu nafwi, séfélak du takwa wuna hundi xékéndate. .sU Nani xékélaki. Satan naniré yéna yata naniré haraki hurunjoka dé mawuli ye. Wungi xékélakita, dé naniré wungi haraki hurundémboka, di hurundan haraki saraki sémbut yatakandat, nani hurundan haraki saraki sémbutka wambula yamba sarékékéme. Taitusré xénjoka Pol dé mawuli ya :rm Du hurundan haraki saraki sémbutka hélék yata wun sémbut yatakandat, guni “Yak” naata hurundan haraki saraki sémbutka wambula yamba sarékékénguni. Wungi hurungut, wuni akwi wungi hurutawuni. Di wuniré haraki saraki sémbut hurundat, wuni hurundan haraki saraki sémbutka wambula yamba sarékékéwuni. Kraisna makambu téta guniré yikafre hurunjoka wuni hurundan haraki saraki sémbutka wambula yamba sarékékéwuni. q  Guniré hurukwexénjoka wun nyinga hanja wuni hayi. Guni wuna hundi atéfék xékéta wawun maki hurutanguni, o yingafwe? pWungi maki guniré wuni we. Guni déré ané hundi watanguni, “Ménika nani némafwimbu mawuli ye.” Wungi watanguni. o1Némbuli déré wambula hambuk hundimbu yamba wakénguni. Déka mawulimbu némafwi xak yandét wun xak déka mawuliré haraki hurundémboka, guni hurundén haraki saraki sémbutka wambula sarékéhafi yata déka mawuliré yikafre huruta guni déré yikafre hundi watanguni. n!Guni séfélak du takwa wun haraki saraki sémbut hurundé duré hambuk hundimbu wata déka hu guni hwe. Wungi hurungun, bu sékéréké. mWun du haraki saraki sémbut huruta dé nanika xak dé hwe. Wunika male hwehambandé. Dé guni atéfékéka yalefu xak dé hwe. Wuni déka haraki hundi wanjoka hélék yata wuni “Némafwi xak dé” nahafi yata, “Yalefu xak dé” wuni na. .lUWun nyinga gunika hayiwuka wuna mawuli xak dé ya. Xak yandéka wuni séfélak nukwa géra. Wun nyinga hayita, wuni gunika némafwimbu mawuli yawukaka xékélakingute, wuni mawuli ya. Guna mawuli xak yandéte, wuni mawuli yahambawuni. Hurundén haraki saraki sémbutka wambula sarékékéndi /kWWungi maki wuni wun nyinga gunika hayi, wuni guniré ye guniré xéta wuna mawulimbu xak hérahafi yanjoka. Wuni guniré xe yikafre mawuli yawut, wu yikafre dé. Wuni gunika sarékéta wuni xékélaki. Wuni yikafre mawuli yawut, guni akwi yikafre mawuli yatanguni, yikafre mawuli yawuka maki. gjGWuni guniré hambuk hundimbu wawut, guni xak hérangut, héndé wunika yikafre mawuli hwete? i 7Wuni wa, “Dika némbuli yamba yikéwuni. Diré wambula xéta diré wambula hambuk hundimbu yamba wakéwuni.” Wungi wata wuni gunika yahambawuni. Eh Nani guna mawuli sarékéka néma du renjoka hélék nani ye. Guni Krais Jisaska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nanguka guna mawuli jémba dé té. Wungi téngukaka xékélakita, nani guna mawuliré yikafre hurumbet guni yikafre mawuli yata guna du takwa wali jémba rengute nani mawuli ye.yg mGod wuna mawuli xékélakita dé angi akwi xékélaki. Wawuka hundi wu mwi hundi male dé. Wungi xékélakita dé guniré watandé. Wuni rengukaka sarékéta, gunika némafwi xak hwenjoka hélék yata, wuni gunika wambula yahambawuni. f yWun God dé nani Kraisna hundi xékékwa du takwaré dé wa, nani déka du takwa reta yikafre sémbut male hurumbete. Dé déka Hamwinya nanika hwe, nani dé hukémbu akwi naniré yikafre hurutendékaka xékélakimbete. Pol dika bari yihambandé Je Wun God dé nanika hambuk hwe. Hwendéka nani guni wali hambuk yata Kraiska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nani na. Wun God dé naniré waséke, déka jémba yambete. ,d SHanja séfélak nukwambu God dé nana mandékaré wa, “Guniré yikafre hurutawuni. Wu mwi hundi dé.” Wungi wandéka déka nyanmbu wun hundi atéfék mwi hundi dé ya. Wungi yandéka nani atéfék Kraisna ximbu Godka wata Godna ximbu harékéta nani wa, “Ména hundi mwi hundi dé.” Tc #Wuni, Sailas, Timoti, wungi nani Godna nyan Jisas Kraiska guniré hundi wa. Dé “yawundu” akwi “yingafwe” akwi wahafindé. Dé natafa hundi male wata dé gunika angi male we, “yawundu.” "b ?God wungi maki du yingafwe. Dé wandékangalambu male dé huru. Hurundéka maki nani angi wahambame, “Xéxé yingafwe.” Nani wambeka maki nani huru. }a uYingi guni wa, guna mawulimbu? Wungi yanjoka wataka, wungi yahafi yata, wuni yénataka hundi wakwa du wuni re, o yingi maki dé? Wungi yanjoka wata wuni wuna mawuli sarékémbu male wuni wungi wa, o yingi maki dé? Deka mawuli sarékémbu hurukwa du di yéna yata di wa, “Xéxé.” Wungi wataka yahambandi. Di yéna yata di wa, “Yingafwe.” Wungi wataka di ya. "` ?Guni nanika yikafre mawuli yangukaka xékélakita, wuni Masedoniaré yinjoka yita tale guniré xénjoka wuni wa. Guniré xétaka Masedoniaré ye yatakataka wambula yae guniré wambula xénjoka wuni wa. Wungi wata yambu yéték guniré xéta guniré yikafre hurunjoka wuni mawuli ya. Guniré wambula xéwut guni wuniré yikafre huruta wunika nawulak jondu hwengut wuni Judiana héfaré jémba yinjoka wuni wa. _ \^ 3 Gunika hayimben hundiré guni xéta jémba xékélakingute nani hayi. Hundi nawulak fakuhambame. Hayimben hundiré xéta guni wun hundika jémba xékélakitanguni. Némbuli guni nana atéfék jémbaka akwi nanika akwi xékélakihambanguni. Nawulak male guni xékélaki. Nana Néma Du Jisas wambula yatendéka nukwa guni nanika jémba xékélakingute nani mawuli ye. Wun nukwa nani gunika yikafre mawuli male yatembeka maki, guni nanika yikafre mawuli male yatanguni. ] \ 5 Nani ané jooka xékélakita nani yikafre mawuli ye. God naniré yikafre hurundéka nani guni wali reta, nak hafwambu rekwa du takwa wali reta, nani yikafre sémbut huruta yikafre mawuli male yata, yéna yahafi yata nani jémba re. Nani nana mawuli sarékémbu nani wungi rehambame. God hwendén yikafre mawuli xékéta nani wungi huruta jémba re. Wungi xékélakimbeka nana mawuli yikafre dé ye. [ ' Guni anika Godré wata guni akwi aniré yikafre huru. Séfélak du takwa God aniré yikafre hurundékaka sarékéta Godka diména naata déka ximbu harékéndate dé God guna hundi séfélak du takwana hundi xéka aniré yikafre hurutandé. Pol diré yéna yahambandé yZ m Yandéka ani hiyawata renaka dé God aniré hérae yikafre hurundéka ani jémba re. Renaka dé hukémbu akwi dé aniré hérae yikafre hurutandé. Aniré yikafre hurundénka ani God aniré wambula yikafre hurutendékaka haxéta jémba re. Y  Wungi wata angi akwi ani wa, “Kot xékékwa néma du di wa, du nawulak bari hiyandate. Ani wunde du maki ani re. Bari hiyataani.” Wungi ani wa. Ani ana hambukéka sarékéhafi yata hiyandé du takwaré husaramékwa Godka male haxénate dé wun xak anika ya. OX Wuna nyama bandi, ani Esiana héfambu renaka anika yandan xakéka xékélakingute, ani mawuli ye. Némafwi xak yae dé aniré haraki hurunjoka huru. Hurundéka ani némafwi hangéli héranaka wun xak ana hambukré dé sarékéngwandé. Sarékéngwandéndéka ani ana mawulimbu angi wa, “Wafewana ani bari hiyataani?” hW KAni xékélaki. Hangéli héranaka maki, guni akwi hangéli héra. Héranguka God ana mawuliré yikafre hurundéka maki, guna mawuliré akwi dé yikafre huru. Wungi xékélakita gunika sarékéta ana mawuli yikafre dé ya. 5V eDu nawulak aniré haraki hurundaka ani hangéli héra gunika. Guniré yikafre hurunat, guni God wali jémba rengute, ani wun hangéli héra gunika. Hangéli héranaka God dé ana mawuliré yikafre huru. Guni akwi ani hangéli héranaka maki hangéli héraata, guni aniré xéta wendé nahafi yata Kraisna jémba yatakahafi yata jémba rengute, God dé ana mawuliré yikafre huru. Hurundét ani guna mawuliré yikafre hurutaani. QU Hanja séfélak xak Kraiska yandén maki, némbuli séfélak xak di anika ya. Séfélak xak yandaka maki, ani Krais wali natafa mawuli héranaka God séfélak nukwambu dé ana mawuliré yikafre huru. hT KXak nawulak du takwaka yandét ani diré yikafre hurumbete, dé ana mawuliré wungi yikafre huru. Xak anika yandéka dé aniré yikafre hurundéka maki, ani wungi diré yikafre hurunate, God ana mawuliré dé yikafre huru. ,S SNani nana Néma Du Jisas Kraisna Yafa Godna ximbu harékétame. God dé du takwaka saréfa naakwa yafa dé. Dé du takwana mawuliré yikafre hurukwa God dé. ;R qNana yafa God nana Néma Du Jisas Krais akwi guniré yikafre huruta, nakélak huru mawuli hwembét, guni jémba rengute ani Godré wakwexéké. Pol Godna ximbu dé haréké Q %God wuniré wasékendéka wuni Pol Krais Jisasna aposel wuni re. Nana bandi Timoti, wuni wali reta ani ané nyinga hayi gunika. Guni Korinmbu reta Kraisna hundi xékékwa du takwa, guni Akaiana hafwambu rekwa Godna du takwa atéfék, gunika akwi ani ané nyinga hayi. 4PabDu takwa nawulak wun hundi xéka wun hundika sarékéta di Kraisna hundika hu wundé hwenda. God méniré yikafre hurundéte wuni déré wakwexéké. Wuna hundi yak.AO{bTimoti, méni mé xéké. God ménika hwendén jémba jémba yataméni. Déka jémbaka jémba hatita déka hundi jémba xékétaméni. Méni Godka sarékéhafi yakwa du takwana baka hundi yamba xékéméni. Di wun hundi buléta wun hundika waruta yéna yata di wa, “Wu xékélelakikwa duna hundi dé.” N{bDi wungi huruta di hukémbu xakutekwa nukwambu jémba renjoka di yikafre jondu taka. Wun nukwa xakundét, God dika yikafre jondu diré hasa hwetandé. Hwendét di God wali jémba retandi, wungi re wungi re. Méni Godna jémbaka jémba hatitaméni ^M5bGuni du takwaré yikafre hurutanguni. Diré yikafre huruta séfélak yikafre jémba yatanguni. Guni yikafre mawuli yata guna jondu mune hwetanguni, nawulak du takwaka.” Wungi wataméni xérénjuwi du takwaré. CLbMéni ané héfambu rekwa xérénjuwi du takwaré angi wataméni: “Guni guna ximbu yamba harékékénguni. Guni jémba renjoka mawuli yata, ané héfambu reta hényitekwa jonduka sarékéhafi yata Godka male sarékétanguni. God atéfék jondu nanika baka dé hwe, nani yikafre mawuli yata jémba rembete. #K?bDé hafu wungi re wungi re reta dé larékombu rendéka nani rendénmbu yamba xakukéme. Hanja akwi némbuli akwi du takwa déré xénjoka hurufatikétandi. Déka ximbu harékétame. Dé hambuk yata nana Néma Du retandé, wungi re wungi re. Wu mwi hundi dé. Xérénjuwi du takwa &JEbGod hafu wandét Jisas Krais wambula yatandé. Wun harékémbeka God dé atéfék néma duré sarékéngwanda dé hafu atéfék néma duka dé néma du re. jIMbMéni Kraisna yikafre hundi xékéta wandén maki hurutaméni. Déka hundi yatakahafi yata haraki sémbut nawulak yamba hurukéméni. Yikafre sémbut huruta nana Néma Du Jisas Krais wambula yatendéka nukwaka haxétaméni. *HMb God atéfék jondu huratakataka dé hamwinya dika hwe, di rendate. Hanja Krais Jisasna mama déré xiyanjoka hurundaka dé Pontius Pailatna makambu téta dé déka jémbaka yikafre hundi wa. Némbuli God bér Krais rembéka ani bérka makambu téta wuni méniré ané hundi hambukmbu wa. G b Fétékérékwa du hambukmbu fétékéréndaka maki méni hambuk yata, Godka jémba sarékéta déka jémba yataméni. God méniré dé waséke, méni déka hundi xéka huli mawuli hérae jémba reméte, wungi re wungi re. Méni wun huli mawuli mé huluki. God méniré wasékendéka méni du takwana makambu téta Krais Jisas ména Néma Du rendékaka méni yikafre hundi méni wa. dFAb Méni Godna du reta méni wungi yamba hurukéméni. Méni hambuk yata angi retaméni. Yikafre sémbut huruta Godna hundi xékéta jémba retaméni. Méni Godka jémba sarékéta du takwaka némafwimbu mawuli yataméni. Xak ménika yandét, méni hambuk yata jémba tétaméni. Méni du takwaka yikafre mawuli yata dika nakélak hurutaméni. 3E_b Du takwa di yéwaka némafwimbu mawuli yata di séfélak nak maki nak maki haraki saraki sémbut hurutandi. Du takwa nawulak yéwa héranjoka némafwimbu mawuli yata, Godna hundika hu hwendaka dika némafwi xak yandéka di hambuk hangéli héra, deka mawulimbu. Méni hambuk yata jémba retaméni tDab Du takwa di séfélak jondu héranjoka mawuli yandat, deka mawuli haraki ye tétandé. Téndét wangété yandat deka haraki mawuli diré hulukindét, di haraki saraki sémbut huruta fakutandi, hamwi biyamimbu wulaaye hiyandaka maki. iCKbNani hénoo nukwa wur hura témbet, wu yak. Nawulak jondu akwi héranjoka yamba sarékékéme. .BUbAyiwa naniré héraléka nani jondu nawulak hura yahambame. Baka nani ya. Hukémbu nani hiyae jondu nawulak hura yamba yikéme. Baka yitame. Wungi nani xékélaki. AbMé xéké. Nani Godna hundi jémba xékéta nak duna jooka mawuli yahafi yata, nani xérénjuwi du maki nani re. Wu mwi hundi dé. f@Ebwungi di atéfék nukwambu du takwa wali waruta ware. Wunde duna mawuli haraki téndéka di mwi hundika yike ye. Yike ye di deka mawulimbu wa, “Nani Godna hundi xékéta nani séfélak jondu hératame.” Wungi di wa. W?'bwunde du di atéfék jonduka xékélakihafi yata di di hafu deka ximbu baka di haréké. Deka mawuli haraki ye téndéka di nak maki hundi wata yalefu hundina mo hundika warunjoka di mawuli ye. Wungi yata nak duka yandén jooka haraki mawuli xékéta, rékambambu wata, nak duré haraki hundi wata, deka mawulimbu haraki hundi wata, 2>]bDu nawulak di nak maki hundi wata, yikafre hundika hélék yata, nana Néma Du Jisas Kraisna hundika hu hweta, Godna sémbut wakwekwa hundika xékéhafi yata, wu, ~=ubWunde néma du Krais Jisaska jémba sarékéndat, jémba yakwa du takwa angi watandi, “Nani atéfék Krais Jisasna hundi nani xéké. Xéka nana néma duka némafwimbu mawuli yata deka hundi jémba xékétame. Wungi huruta nani Kraisna hundi xékékwa duré nani yikafre huru.” Wungi wata yikafre jémba yatandi, deka néma duka. Di yamba wakéndi, “Nana néma du akwi Krais Jisasna hundi di xéké. Xéka di nana nyama bandi maki rendaka némbuli nani deka hundi yamba xékékéme.” Wungi wakéndi. Méni Godna hundika du takwaré wakweta, wawuka hundi jémba wataméni, atéfék du takwaré. Angi huruta jémba retame l< SbKrais Jisasna hundi xékékwa du takwa nawulak di nak duna jémba baka yata di wun néma duna ekombu re. Di deka néma duka angi watandi: “Di nana néma du di. Nani deka hundi xékéta yikafre jémba yatame, dika.” Wungi wata hurundat, dika hatikwa du takwa diré xéta di Godna xika, Krais Jisaska wakwemben hundika akwi haraki hundi yamba wakéndi. h;IbDu nawulak yikafre jémba yandaka di atéfék du takwa xéta dika xékélaki. Nawulak yikafre jémba yandaka di du takwa xéhafi yata dika xékélakihambandi. Hukémbu atéfék du takwa deka yikafre jémba xéta xékélakitandi dika. Haraki saraki sémbut hurundé duka xékélakindaka maki, yikafre jémba yakwa duka akwi wungi xékélakitandi.Y:+bDu nawulak haraki saraki sémbut hurundaka di atéfék du takwa xéta dika di xékélaki. Nawulak haraki saraki sémbut hurundaka du takwa xéhafi yata di dika xékélakihambandi. Hukémbu atéfék du takwa wun haraki saraki sémbutka xékélakitandi. Xékélakindat God wunde duré hurundan haraki saraki sémbut hasa hwetandé. p9YbSéfélak nukwa ména biya hangéli yandéka méni nak maki nak maki bar méni hiyae. Bar hiyaménka, méni hulingu male yamba sakéméni. Nawulak wain hulingu akwi sataméni. Samét ména biya jémba téta bar hényitandé. [8/bMéni du nakéka jémba xékélakihafi yata méni deka makambu tamba bari yamba takakéméni, méni dé wali haraki saraki sémbut huruhafi yanjoka. Méni yikafre mawuli yata yikafre sémbut male hurutaméni. -7SbMéni wun hundi mé xéké. Wuni God, Krais Jisas, Godna enselna makambu téta méniré wuni hambukmbu we. Méni wawun hundi jémba xékéta wawun maki mé huru. Méni atéfék du takwaré natafa hundi wataméni. Ména du takwaré nak hundi, nak du takwaré nak hundi yamba wakéméni. 6bHatikwa néma du nawulak haraki saraki sémbut hurundat, méni diré hambukmbu wataméni, atéfék du takwana makambu. Atéfék hatikwa néma du xékéta di haraki saraki sémbut hurunjoka roondate, méni haraki saraki sémbut hurundé duré hambukmbu wataméni. Z5-bWafewana du nak angi watandé? “Wun néma du dé haraki saraki sémbut huru.” Wungi wandét, méni wun duna hundi yamba xékékéméni. Du yéték hufuk wungi wandat, méni deka hundi xékétaméni. K4bGodna nyingambu rekwa hundi wun jooka angi dé wa, “Bulmakau bali jémba yata wit sék akinjinyindat, guni deka hundi yamba gikénguni. Di wun jémba yata wit sék nawulak sakwandi.” Wungi wandéka nak hundi akwi dé re, “Jémba yakwa du jémba yataka yéwa hératandi.” Wungi dé Godna nyingambu rekwa hundi wa. *3MbKrais Jisasna hundi xékékwa du takwaka hatikwa néma du nawulak di wunde du takwaka jémba hatindat, guni deka ximbu harékéta dika yéwa hwetanguni. Di hambuk jémba yata Krais Jisasna hundi wata, déka jémbaka guniré jémba wakwendat, guni dika yéwa nawulak akwi hwetanguni. w2gbTakwa hési Krais Jisaska jémba sarékélét, léka hémémbu rekwa takwana du hiyandét, lé wule takwaka jémba hatitalé. Wu léka jémba dé. Krais Jisasna hundi xékékwa nak du takwa wun jémba yamba yakéndi. Du hiyandé takwa nyan hérahafi ye baka relét, Krais Jisasna hundi xékékwa du takwa léka jémba hatitandi. Kraisna du takwaka hatikwa néma du 1bDu hiyandé takwa nawulak némbuli Godna hundi yatakataka di Satanéna hundi xéké. Wun jooka sarékéta wuni wun hundi méniré we. A0{bWun jooka sarékéta wuni du hiyandé takwa angi hurundate wuni mawuli ye. Di wayikana takwa reta di du nakré humbwe nyangwal hérae geka hatita jémba retandi. Wungi wuni mawuli ye. Di wungi hurundat, nana mama du diré xéta, Krais Jisasna hundi xékékwa du takwaka haraki saraki hundi yamba wakéndi. (/Ib Du hiyandé takwa wayikana takwa reta, jémba yanjoka wendé naata, di atéfék geré wulaaye yita, jémba yahambandi. Yahafi yata baka reta di hundi hungalimbu wa, nak du takwaka. Hungalimbu wata nak du takwana jémbaka sarékéta di bulé. Wungi buléta haraki saraki hundi di bulé. L.b Du hiyandé takwa wayikana takwa rendat, guni deka xi nyingambu hayihafi yata dika yamba hatikénguni. Di tale watandi, “Nani hawi takwa retame. Hawi takwa reta Krais Jisasna jémba male yatame. Mwi hundi nani wa.” Wungi wataka wafewana hukémbu nak mawuli yata, du humbwinjoka wambula mawuli yata Krais Jisaska wasékérékéndan hundi yatakatandi? Yatakataka Kraiska hu hwendat, watandi, “Wu yénataka hundi wakwa takwa di.” Wungi watandi. -b r,]b Lé yikafre mawuli yata du takwa wali yikafre jémba yalét, di léka watandi, “Wu yikafre takwa lé.” Wungi wandat guni léka jémba hatitanguni. Lé nyangwalka hanja jémba hatita, nak téfambu yandé du takwaka hénoo hweta, lé Godna du takwana man yakwanyilét, guni léka jémba hatitanguni. Du takwa xak wali rendat, lé deka mawuliré yikafre huruta di wali jémba yata, nak maki nak maki yikafre jémba yalét, guni léka xi nyingambu hayitaka guni léka jémba hatitanguni. n+Ub Du hiyandé takwa dumi gwongofu (60) héki hwari yindét gwalefa ye relét méni léka xi hayitaméni, nyingambu. Hayitaka guni léka jémba hatitanguni. Lé hanja natafa du wali male relét, guni léka jémba hatitanguni. *wbGodna hundi xékékwa du takwa deka hémka jémba hatihafi yata di Godna hundi xékéhafi yata wun hundika hu hwe. Wungi hu hwendaka deka haraki saraki mawuli Godna hundi xékéhafi yakwa du takwana haraki saraki mawuliré dé sarékéngwandé. t)abMéni du hiyandé takwaré wun hundi wataméni, atéfék du takwa deka sémbutka haraki hundi wandamboka. "(=bDu hiyandé takwa léka séfika male sarékéta haraki sémbut hurulét, léka séfi hiyahafi rendét, léka mawuli bu hiya, haraki sémbut hurulénka. <'qbDu hiyandé takwa nyan hérahafi ye hawi takwa re, lé angi watalé, “God wunika jémba hatitandé.” Wungi wata dé wali hundi buléta lé gan nukwa déré wakwexékétalé. ;&obDu hiyandé takwana nyangwal gwalungu re, di Godna hambuk hundika sarékéta wandén maki hurunjoka di léka jémba hatitandi, lé nyangwal rendaka dika jémba hatilén maki. Wu deka jémba dé. Atéfék du takwa deka yafa ayiwa maambunguka akwi jémba hatitandi. Hatindat God xéta dika mawuli yatandé. u%cbNyan hérahafi takwana du hiyandat, di hawi takwa hafu rendat, guni wunde takwaka jémba hatitanguni. c$?bMéni gwalefa takwaré yikafre hundi wataméni, ména ayiwaré waméka maki. Méni wayikana takwaré yikafre hundi wataméni, ména nyangeré waméka maki. Di wali haraki sémbut yamba hurukéméni. Du hiyandé takwa # bMéni gwalefa duré haraki hundi yamba wakéméni. Méni ména yafaré yikafre hundi waméka maki, méni gwalefa duré yikafre hundi wataméni, deka mawuli jémba téndéte. Méni wayikana duré yikafre hundi wataméni, ména bandinguré waméka maki. r"]bMéni méni hafuka wakwemén hundika akwi xékélaki nataméni. Xékélaki naata wun jémbaka wendé nahafi yata wawun hundi xékémét, God méniré akwi ména hundi xékétekwa du takwaré akwi Satanéna tambambu hératandé.! bMéni wun jémba jémba yata, wawun hundi jémba xékémét, di du takwa xéta angi watandi, “Hanja yikafre mawuli yata dé jémba re. Némbuli yandéka mawuli hanja yandén mawuliré dé sarékéngwandé. Yikafre mawuli male dé ya.” Wungi watandi. 2 ]bHanja du nawulak Godna ximbu profetna hundi wandaka di Kraisna du takwaka hatikwa néma du ména makambu tamba hurundaka God déka hambuk dé ménika hwe, déka jémba yaméte. Hwendéka méni hambuk hérae hwendén hambukéka hu yamba hwekéméni. Hu hwehafi yata déka jémba jémba yataméni. a;b Yatewukaka haxéta méni hambuk yata angi hurutaméni. Méni Godna nyingambu xéta du takwaka hambukmbu wataméni. Méni diré Godna hundi wataméni, deka mawuli jémba téndéte. Godna jémbaka diré wakwetaméni. fEb Du nak méni wayikana du remékaka haraki hundi yamba wakéndé. Méni yikafre hundi wata, yikafre sémbut male huruta, du takwaka némafwimbu mawuli yata, Godka jémba sarékéta, atéfék haraki sémbutka hu hwetaméni, atéfék Kraisna hundi xékékwa du takwa méniré xéta wayikana du remékaka sarékéhafi yata di huruméka maki hurundate. >wb Méni wun hundi wata diré jémba wakwetaméni. Sb Wun hundika sarékéta nani hambuk yata weséka jémba ya. Wungi re wungi re rekwa God dé atéfék du takwaré Satanéna tambambu héra. Hérae déka jémba sarékékwa du takwaré yikafre hurundét nani dé wali jémba retame. Wungi xékélakita nani haxé, God wungi hurutendékaka. Haxéta nani hambuk yata hambuk jémba ye. ucb Wun mwi hundi dé. Méni wun hundi jémba xékéta wun hundika jémba sarékémét, wu sékérékétandé. ^5bMéni hambuk yata nak maki nak maki séféru gélimét ména séfi hambuk tétandé. Wungi yata jémba retaméni. Méni Godka jémba sarékéta wandén maki hurumét, ména mawuli jémba tétandé. Wungi yata jémba male retaméni. Ména mawuli jémba téndét, némbuli méni jémba reta hukémbu akwi jémba retaméni, wungi re wungi re. 6ebMéni ané héfana du takwa saféndan sarsaf yamba xékékéméni. Wu baka hundi male dé. Wun hundika hu hwetaka méni méni hafuré Godna yikafre sémbutka wakwetaméni. X)bMéni wun hundi Krais Jisasna hundi xékékwa du takwaré wata méni Kraisna jémba jémba yakwa du retaméni. Reta méni Krais Jisaska jémba sarékéndan hundi jémba xékéta, wakwemben yikafre hundi xékémét, wun hundi ménika hambuk hwetandé, yikafre hénoo hambuk hwendéka maki. Hwendét ména mawuli jémba tétandé. 'GbNani Godna nyingambu xéta wata God wali hundi bulémbet, God satembeka hénooka “Yikafre dé” natandé. Timoti Kraisna yikafre jémba yakwa du retandé .UbGod huratakandén atéfék hénoo wu yikafre dé. Huratakandén hénooka nawulak yamba yakérkéme. Yikafre mawuli yata Godka diména naata atéfék hénoo satame. +bWunde du di ané yénataka hundi watandi: “Guni takwa yamba hérakénguni. Guni nawulak hénoo yamba sakénguni.” Wungi watandi. Guni deka hundi xékékénguni. God atéfék hénoo hamwi dé hurataka, nani sambete. Nani Godka jémba sarékékwa du takwa mwi hundi xékélakita atéfék hénooka yikafre mawuli yatame. Yikafre mawuli yata hwendén hénooka déka diména naata wun hénoo satame. 4abWun haraki hamwinyana hundi wakwa du di yéna yata yénataka hundi wandaka hurundan sémbut deka mawulimbu ya maki yanéndéka dé deka mawuli hambuk motu maki dé xaku.  }bGodna Hamwinya angi dé wa, “Mé xéké. Hukémbu xakutekwa nukwambu du nawulak di yéna yakwa hamwinyana hundi akwi, haraki hamwinyana wakwendan hundi akwi xékétandi. Xékéta Krais Jisasna hundika hu hwetandi.” Wungi dé Godna Hamwinya wa.  bNani atéfék nani xékélaki. God hanja fakutaka némbuli naniré wakwendén hundi wu némafwi hundi dé. Wun hundi Godna sémbutka angi dé wa:Dé duna séfi hura rendéka du takwa déré di xé.Dé yikafre sémbut hurukwa du rendéka Godna Hamwinya déka dé naniré wa.Godna ensel déré di xé.Déka du di atéfék getéfambu rekwa du takwaré hundi wa déka.Wandaka di déka jémba saréké.God déré hura warindéka dé nukwa hanyikwa maki dé hanyi.Wungi dé wa. sh~P}|{zyx^vvutjsqrqpobnpmglGkljjvi^hhgfecba"_^^\\EZYJX)WVFTT SRPONML,KKIHGF"DDKBAA??>d<|;n: 8(54*310//Y.5-T,~+f* (L&%e$#! {' rFQb U v Oph} Wuni yae guniré hambukmbu wanjoka hélék yata, némbuli guniré wuni we. Guna du nawulak di angi wa, “Pol déka du wali di deka séfika male sarékéta mawuli yandaka maki di huru.” Wungi wandat, wuni yae roohafi yata diré hambukmbu watawuni. V| ' Guni Korinmbu rekwa du takwa guni nawulak wunika angi wa, “Pol afakémbu reta dé naniré hundi hambukmbu wa. Dé yae nana makambu téta roota hundi nakélak male dé wa.” Wungi wanguka Krais déka ximbu harékéhafi yata hundi nakélak wandén maki, wuni Pol wuni guniré nakélak hundi wa. Wawut guni wuna hundi xékétanguni. 7{g God nanika némafwi yikafre joo hwendéka wun joo atéfék jonduré dé sarékéngwandé. Hwendénka sarékéta, nani déka diména naata déka ximbu harékétame.Fz Wungi wata di God guniré yikafre huruta yikafre mawuli hwendénka xékélakitandi. Xékélakita di gunika némafwimbu mawuli yata Godré wakwexékétandi, dé guniré yikafre hurundéte. Xy) Guni wungi hwengut, Judiambu rekwa séfélak du takwa guniré xéta angi watandi, “Korinmbu rekwa du takwa di Jisas Kraisna hundi jémba xékéta déka jémba di jémba huru. Huruta di nani jondu yike séfélak du takwaka akwi nawulak du takwaka akwi di séfélak yéwa hwe. Hwendakaka sarékéta, nani Godna ximbu harékétame.” sx_ Guni wungi hweta guni jonduka fatikékwa Godna du takwaré yikafre hurutanguni. Nak yikafre joo akwi guni hurutanguni. Guni wungi hwengut, yikafre mawuli wunde du takwana mawulimbu sukwekéndét, di Godna ximbu jémba harékétandi. hwI Dé wungi gunika hwetandé, guni yikafre mawuli yata jambangwe du takwaka hwengute. Guni wungi hurungut nani hunduwingun yéwa hérae hura ye Jerusalemémbu reta jambangwe du takwaka hwembet, di Godna ximbu harékétandi. -vS God dé sék sekwa duka dé sék hwe. God hénoo dé hwe, du takwa sandate. God wungi huruta dé sengun sék hasa hweta dé nawulak sék akwi gunika hwetandé. Hwendét guna sengun sékmbu séfélak hénoo xakétandé. Wuni sengun sékéka wata wuni hurungun yikafre sémbutka wuni wa. Uu# Wun jooka du nak Godna nyingambu angi dé hayi:Dé yawulalama yaake dé jambangwe du takwaka hwe.Dé atéfék nukwambu yikafre sémbut male hurundéka déka sémbut wungi re wungi re retandé. Zt- God guniré yikafre huruta gunika atéfék jondu hwenjoka dé hali hurundé. Wungi hwendét atéfék nukwambu guni jonduka fatikéhafi yangut, séfélak jondu retandé, guni séfélak yikafre jémba yangute. :sm Guni atéfék nak nak guna mawulimbu tale sarékétanguni. Saréka mawuli yanguka maki yéwa hwetanguni. Hwengunka haraki mawuli yamba xékékénguni. Guni nak duna hundi xékéhafi yata guna mawuli yanguka maki male hwetanguni. God yikafre mawuli yata jondu hwekwa du takwaka dé némafwimbu mawuli ye. r3 Ané hundi mé xéké. Yalefu hénoo sekwa du dé yalefu hénoo male hératandé. Séfélak hénoo sekwa du dé séfélak hénoo hératandé. q  Nani wungi roohafi yanjoka, wuni wunde du hufukré wuni wa, di tale gunika yandate. Hanja guni wa, “Nani Judiambu reta Jisas Kraisna hundi xékékwa jondu yike du takwaka séfélak yéwa hunduwe hwetame.” Wungi wangunka wunde du hufuk wun yéwa héranjoka yatandi. Yandat guni natafambu hunduwingut, wun nukwa wuni yatawuni. Guni wungi hurungut, nak du takwa xéta xékélakitandi. Guni guni hafuka sarékéhafi yata guni guna mawuli sarékémbu male guni wunde du takwaré yikafre hurunjoka wun yéwa hwe. @py Hanja wuni Masedoniana héfambu reta gunika wa, “Di wun yéwa di jémba hunduwi.” Wungi wawunka, di Masedoniana héfambu rekwa du takwa nawulak wuni wali yandat, guni wawun maki huruhafi yata wun yéwa jémba hunduwihafi yangut, di xéndat, wuni wun jooka rootawuni. Di wungi xéndat guni akwi rootanguni. o Wun hundi gunika wataka, wuni wunde duré wa, di gunika yae guniré xéndate. Wawun maki guni wun yéwa atéfék hunduwinguka dé jémba re, o yingi maki dé? Hunduwingun yéwa jémba rehafi yandémboka, wuni wunde du hufukré wa, di gunika yae guniré xéndate. `n9 Guni dika yéwa hunduwinjoka mawuli yangukaka, wuni xékélaki. Xékélakita wuni Masedoniana héfambu rekwa du takwaré gunika wuni wa, “Akaiana héfambu rekwa du takwa di yikafre jémba di ya. Yindé héki hwari di Godna nawulak du takwaka hwenjoka huruta di yéwa hunduwinjoka huru.” Wungi wawuka ambu rekwa séfélak du takwa di wa, “Wu yikafre sémbut di huru. Nani akwi Godna nawulak du takwaka hwenjoka, yéwa hunduwitame.” Wungi wataka di yéwa hunduwi. .m W Guni guni xékélaki. Nani Judiaré ye wumbu rekwa Godna du takwaka yéwa hwetame. Wungi xékélakingunka némbuli wuni wun jooka séményi hundi yamba hayikéwuni. ql[Wungi wawunka wunde du hufuk yandat, guni Godna du takwaka némafwimbu mawuli yangukaka diré wakwetanguni. Wakwengut atéfék Kraisna hundi xékékwa du takwa xékélakitandi, guna ximbu harékéta wamben hundi mwi hundi dé.(kIWuni Taituska wuni angi we. Dé wuni wali Godna jémba yata dé wuni wali guniré yikafre huru. Dé wali yitekwa du yétékéka wuni angi we. Nak téfambu reta Kraisna hundi xékékwa du takwa di bérré wa, bér deka hundi hura yimbéte. Wungi huruta bér Kraisna ximbu bér haréké. yjkJisas Kraisna hundi xékékwa du nakré akwi nani wa, dé wumbére du wali gunika yindéte. Séfélak nukwambu wun du nanika jémba yandéka nani xékélaki, dé séfélak yikafre jémba yandéka. Dé gunika angi wa, “Wuni xékélaki. Di Korin ména hundi jémba xékéta wun yéwa hunduwitandi.” Wungi wata dé wun jémba yanjoka dé némafwimbu mawuli ye. i)Nani yikafre sémbut male hurunjoka nani mawuli ye. Nani yikafre sémbut hurumbet, nana Néma Du xétandé. Dé male yingafwe. Nani yikafre sémbut hurumbet, nawulak du takwa xéndate nani mawuli ye. Mawuli yata ané du nani wali yitendékaka nani yikafre mawuli me ye. h)Wafewana du nawulak nanika haraki hundi wata ané hundi nanika watandi? “Di hunduwimben yéwaka jémba hatihambandi.” Di wungi wandamboka hélék yata, nani hafu wun yéwa hérae hura yamba yikéme. Wasékendan du akwi wun yéwa hérae hura nani wali yitandé. ogWWungi male yingafwe. Wun duré di atéfék getéfambu reta Kraisna hundi xékékwa du takwa di waséke, dé nani wali Jerusalemré yita nani wali hunduwindan yéwa wumbu rekwa du takwaka hwendéte. Nani wun jémba yambet, du takwa xéta xékélakitandi, nani du takwaré yikafre hurunjoka mawuli yambekaka. Xékélakita nana Néma Duna ximbu harékétandi. kfONani Kraisna hundi xékékwa du nakré akwi nani wa, dé gunika yindéte. Dé Kraisna hundi jémba wandéka di Kraisna hundi xékékwa séfélak du takwa di déka xékélaki. Xékélakita di déka “Yikafre du dé” di na. e{Taitus guniré yikafre hurunjoka némafwimbu mawuli yandéka nani déré wa, dé gunika yandéte. Wambeka dé yawundu na. Tale déka mawuli sarékémbu gunika yinjoka dé mawuli ya. Yata hukémbu nana hundi xékéta gunika yinjoka dé yawundu na. sd_God dé yikafre mawuli Taituska hwe, dé guniré yikafre hurunjoka némafwimbu mawuli yandéte, nani guniré yikafre hurunjoka némafwimbu mawuli yambeka maki. God wungi hwendénka nani Godka diména naata déka ximbu haréké. rc]Wun jooka du nak Godna nyingambu angi hayi: Du takwa nawulak di séfélak hénoo hérae séfélak hénoo hura rehambandi. Du takwa nawulak di hufuk hénoo hérae di hénooka fatikéhambandi. Jémba yakwa du nawulak Korinré yitandi nbUAngi wuni we: Ané nukwa guni séfélak yéwa séfélak jondu guni hura re. Di jonduka hurufatikéta baka di re. Guni némbuli dika hwengut, wu yikafre dé. Hukémbu guni jonduka hurufatikéngut, di séfélak jondu séfélak yéwa hura re gunika hwendat, wu yikafre dé. Guni atéfék wungi hurungut, guni atéfék natafa mawuli héraata jémba retanguni. kaO Wun hundi wata wuni angi wahafi ye: Guni séfélak yéwa hwetaka jonduka hurufatikéta baka rengut, di guna yéwa hérae séfélak jondu wali retandi. Wungi wuni wahafi ye. Guni atéfék nata maki rengute wuni wungi we. /`W Mé xéké. Du takwa yikafre mawuli yata yéwa hwendat, God dika dé yikafre mawuli yatandé. Dé hwendan yéwaka sarékéhambandé. God deka yikafre mawulika dé saréké. Dé xékélaki. Nawulak yéwa hérandé du takwa di séfélak yéwa hwenjoka di hurufatikétandi. Wungi dé xékélaki. p_Y Némbuli guni yéwa hunduwitenguka jémba yaséketanguni. Guni tale wun yéwa hwenjoka mawuli yanguka maki, némbuli wun jémba yasékenjoka, guni yikafre mawuli yatanguni. Mawuli yata guni yéwa héranguka maki yéwa hwetanguni. ^^5 Wuni wun jooka angi wuni saréké. Nak héki hwari guni Jisas Kraisna hundi xéka jambangwe du takwaka yéwa hwenjoka mawuli ya. Guni atéfék Kraisna hundi xékékwa du takwaré sarékéngwanda guni tale hwenjoka mawuli yata guni tale yéwa hunduwitaka. Hunduwinguka nawulak du takwa xe di akwi hwenjoka mawuli yata di yéwa hunduwi. E] Nana Néma Du Jisas Krais naniré yikafre hurundékaka guni xékélaki. Dé tale xérénjuwi mama du maki dé re. Re guniré yikafre hurunjoka dé déka séfélak xérénjuwi yatakataka ané héfaré gaye jambangwe du maki dé re. Guni xérénjuwi du takwa maki rengute, dé ané héfaré gaye jambangwe du dé re. \-Guni wuni mawuli yawuka maki hurungute, wuni guniré hambuk hundi wahambawuni. Guni guna mawuli sarékémbu wungi hurungute, guniré wuni wungi we. Kraisna hundi xékékwa du takwa nawulak di nak du takwaré yikafre hurunjoka mawuli yandakaka, guniré wuni we. Guni di hurundaka maki jambangwe du takwaka séfélak yéwa hunduwingut, nani xékélakitame, guni dika némafwimbu mawuli yangukaka. <[qWungi wataka némbuli guniré nani we. Guni séfélak jonduka guni jémba huru. Guni Jisas Kraiska jémba sarékéta déka hundika guni “Mwi hundi dé” na. Guni déka hundi jémba guni we, nawulak du takwaka. Guni Godka jémba guni xékélaki. Guni déka jémba jémba yanjoka yikafre mawuli guni ye. Guni nanika guni némafwimbu mawuli ye. Guni wun jémba jémba yanguka maki, dika saréfa naata dika séfélak yéwa hwetanguni. VZ%Di wungi hurundaka nani Taitusré wa, “Méni Korinmbu rekwa du takwa Godna nawulak du takwaka yéwa hwendate diré tale méni wa. Waméka di hunduwi. Némbuli méni wambula ye xétaméni. Di yéwa nawulak akwi di bu hunduwinda, o yingafwe? Di hunduwihafi yandat, di wun yikafre jémba bari yasékendate, méni diré wataméni.” Y!Hanja nani nana mawulimbu dika nani wa, “Nawulak yéwa male hwetandi.” Wungi wambeka di séfélak yéwa di hwe. Wu yikafre dé. Ané joo akwi yikafre dé. Wun yéwa hwenjoka di tale God mawuli yandéka maki di di hafuré Néma Duka akwi nanika akwi di hwe. RXWun yéwa hunduwe di naniré wambula wambula wakwexéké, di akwi Judiambu rekwa Godna du takwaré yikafre hurunjoka hunduwindan séfélak yéwa naniré hwendat, nani wun yéwa Judiaré hura yimbete. ]W3Di wungi hwendanka wuni mwi hundi we. Di yéwa hérandaka maki di yéwa hunduwi. Wungi male yingafwe. Di wunde jondu yike du takwaka hwenjoka mawuli yata di séfélak yéwa hunduwi, di hafu mawuli yandaka maki. V9Némafwi xakéngali dika yandéka di jambangwe du takwa di re. Rendaka God diré yikafre hurundéka di haraki mawuli xékéhafi yata di yikafre mawuli male ye. Mawuli yata di Jisas Kraisna hundi xékékwa nak jondu yike du takwaka yéwa hwenjoka di séfélak yéwa hunduwe hwe. "U ?Guni nana nyama bandi, guni God Jisas Kraisna hundi xékéta Masedoniana héfambu rekwa du takwaré yikafre hurundékaka xékélakingute nani mawuli ye. 0TYDé wuniré gunika wandéka némbuli wuni xékélaki. Guni yikafre sémbut male hurutanguni. Wungi xékélakita wuni gunika yikafre mawuli yata mawuli sawuli ye.S5Hanja Taitus gunika ye wuna hundi wandéka guni atéfék wun hundi xékéta, guni haraki saraki sémbut hurunjoka roota, wandén maki hurunjoka mawuli yanguka dé xé. Xéta gunika dé mawuli ya. Némbuli wunika wambula yae gunika sarékéta gunika dé némafwimbu mawuli ye. ;RoHanja wuni gunika Taitusré wa, “Di ména hundi xékétandi. Di yikafre sémbut hurunjoka di mawuli ye.” Wungi wawuka dé ye guniré xéndéka wuna hundi mwi hundi dé ya. Nani tale guniré mwi hundi male wambeka maki némbuli nani Taitusré wata guna ximbu harékémbeka nana hundi mwi hundi dé ya. Q Hayiwuka guni xéta wawun maki hurunguka némbuli wun jooka nani yikafre mawuli ye. Ané jooka akwi nana yikafre mawuli ye. Taitus gunika yae guni atéfék yikafre sémbut hurunguka xéta dé gunika yikafre mawuli dé ye. Mawuli yandékaka nani yikafre mawuli ye. P3 Wuni wun nyinga hayita wuni wun haraki saraki sémbut hurundé duka sarékéhambawuni. Wuni wun nyinga hayita wuni haraki hurundén duka sarékéhambawuni. Wun nyinga hayita gunika wuni saréké. Guni wun nyinga xéta, wuna hundi xékéta wawun maki huruta, angi wangute, “Nani Godna makambu reta némbuli nani xékélaki. Polka nani némafwimbu mawuli ye.” Wungi wangute wuni wun nyinga hayi. YO+ God mawuli yandéka maki guni hurungun sémbutka guna mawuli xak yandéka wun xak guniré dé yikafre huru. Hurundéka guni yikafre sémbut hurunjoka mawuli yata wun haraki saraki jooka hu hwenjoka guni mawuli ya. Mawuli yata guni wun haraki saraki sémbut hurundé duré guni haraki hundi wata, hurundénka roota, guni wun haraki saraki jooka guni hu hwe. Hu hwetaka némbuli jémba guni re. Reta guni wuniré wambula xénjoka guni mawuli ye. Guni wungi hurunguka atéfék du takwa di xékélaki, guni wun hurundén haraki sémbutka yawundu nahafi yata guni yikafre sémbut male guni huru. ]N3 Nani xékélaki. God mawuli yandét, du takwa hurundan haraki saraki sémbutka deka mawuli xak yandét, di wun haraki saraki sémbutka hu hwendat, God diré Satanéna tambambu hératandé. Hérandét di haraki sémbutka hu hwendanka haraki mawuli yamba xékékéndi. Hu hwendanka yikafre mawuli male yatandi. Ané héfana du takwa di haraki saraki sémbut hurundat, deka mawuli xak yandét, di wun sémbutmbu rendat, wun sémbut diré haraki hurundét, di hiyatandi. aM; mawuli sawuli wuni ye. Guna mawuli xak yangunka mawuli sawuli yahambawuni. Guna mawuli xak yandéka guni hurungun haraki saraki sémbutka hélék yata wun sémbutka hu hwengunka wuni mawuli sawuli ye. God mawuli yandéka maki guni wungi xak héra, hurungun haraki saraki sémbutmbu. Wungi maki, nani nana nyingambu guniré haraki huruhambame. L Hanja wuni gunika nyinga nak hayiwuka guni wun nyinga hérae xénguka guna mawulimbu xak dé ya. Guni wuna nyinga xéta nawulak nukwambu xak wali renguka wuni xéka tale hayiwunka haraki mawuli wuni xéké. Némbuli hayiwunka wuni yikafre mawuli yata dKATaitus yandéka nani yikafre mawuli ya. Wun jooka male yikafre mawuli yahambame. Ané jooka akwi nani yikafre mawuli ya. Dé gunika ané hundi wuniré dé wa. Guni wuniré xénjoka guni némafwimbu mawuli ye. Guni hurungun haraki saraki sémbutka hélék yata guni gérae. Guni wunika némafwimbu mawuli ye. Guni wungi hurunguka dé yikafre mawuli ya gunika. Wun hundi wata dé nana mawuliré yikafre huru. Hurundéka wuni yikafre mawuli male yata mawuli sawuli ye, gunika. +JORoombeka rookwa duna mawuliré yikafre hurukwa God dé Taitusré dé wa, dé nanika yandéte. Dé yae gunika hundi wandéka God dé nana mawuliré yikafre huru. MIHanja nani Masedoniana héfaré ye nani jémba resétohambame. Wu yingafwe. Nak maki nak maki xak nanika dé ya. Nana taku séfimbu séfélak du nani wali warundaka nana mawulimbu nani roo. H-Mawuli yata angi wuni xékélaki. Guni yikafre sémbut hurutanguni. Wuni nawulak du takwaré gunika wata wuni guna ximbu haréké. Wuni gunika sarékéta wuna mawuli jémba dé té. Téndéka séfélak xak nanika yandéka wuni gunika yikafre mawuli yata mawuli sawuli ye. WG'Wuni wungi wata wuni guniré haraki hundi wahambawuni. Wuni angi wuni wa: Nani gunika némafwimbu mawuli ye. Wungi wawunka, nani hiyanjoka huruta, nani hiyahafi reta nani gunika némafwimbu mawuli yatame. iFKNani guniré haraki joo nak huruhambame. Guna mawuliré haraki huruhambame. Guniré yéna yata guna jondu hérahambame. Nani guni nak nakré yikafre male nani huru. Hurumbenka guni nanika némafwimbu mawuli yatanguni. }E uNémafwimbu mawuli yambeka du takwa, nani God naniré wasékérékéndén hundika sarékéta nani nana hamwinyaré haraki hurukwa jonduka akwi, nana séfiré haraki hurukwa jonduka akwi hu hwetame. Hu hwetaka “God nana Néma Du dé” naata déka roota yikafre sémbut male huruta déka du takwa retame. Korin haraki saraki sémbut yatakandaka Pol dé yikafre mawuli ya DWataka wuni guna yafa rewut, guni wuna dunya takwanya retanguni.”Wungi dé atéfék hambuk héraakwa Néma Du God wa.DCWungi maki guni deka nyéndékmbu gwandita diré yatakataka yita guni guni hafu retanguni. Di wali yamba rekénguni.”Wungi wataka dé Néma Du angi wa.“Guni wuna hambuk hundi watéfindén jooka yamba séngétakékénguni.Wungi huruhafi yangut wuni guniré watawuni, guni wuni wali rengute. mBSNani wungi reta Godna yikafre ge maki nani re. Wungi reta yingi maki nae nani gwalinya wali natafa mawuli héraata retame? Wu yingafwe. Nani Godna yikafre ge maki rembekaka Godna nyingambu angi dé wa:“Wuni deka mawulimbu wulaaye tétawuni. Wuni deka nyéndékmbu féta yitawuni.Wuni deka néma du God retawuni. Di wuna du takwa retandi. AYingi maki dé? Krais Satan wali dé natafa mawuli héraata re, o yingafwe? Wu yingafwe. Kraisna hundika “Mwi hundi dé” naakwa du takwa Kraisna hundika “Yénataka hundi dé” naakwa du takwa wali di natafa mawuli héraata retandi, o yingafwe? Wu yingafwe. <@qGuni Krais Jisasna hundi xékékwa du takwa, guni déka hundi xékéhafi yakwa du takwa wali yamba rekénguni. Yingi maki nae yikafre sémbut hurukwa du takwa wali haraki saraki sémbut hurukwa du takwa wali natafa mawuli hératandi? Yingi maki nae gan wali nukwa wali yituku tétambér? Wu yingafwe. "?= Yafa déka nyangwalré wandaka maki, némbuli wuni guniré we. Guni yikafre hérangun jondu hasa hwetanguni. Nani gunika némafwimbu mawuli yambeka maki, guni akwi nanika némafwimbu mawuli yatanguni. Nani larékombu rekwa du takwa halékingambu rekwa du takwa wali yamba rekéme > Yambeka guni nani wali natafa mawuli hérahambanguni. Nani gunika mawuli yambeka maki, guni nanika némafwimbu mawuli yahambanguni. = Guni Korin, guniré atéfék hundi nani wa. Hundi nawulak fakuhambame. Fakuhafi yata gunika nani némafwimbu mawuli ye. _<7 Séfélak xak nanika yandéka nani saréfa naata nani Godka yikafre mawuli yata mawuli sawuli ya. Nani jambangwe du nani re. Reta nani du takwaré yikafre huru, di God wali xérénjuwi du takwa maki rendate. Nani ané héfana jondu hérahafi yambeka God nanika atéfék jondu dé hwe. Kraisna jémbaka haraki huruhafi yanjoka nani wungi re. n;U Du nawulak nanika “Di baka du di” nandaka séfélak du takwa nanika xékélakindaka nani néma du maki re. Séfélak nukwa du nani hiyambete naniré xiyanjoka hurundaka nani jémba re. Di naniré xiyandaka nani hiyahambame. P:Du nawulak di nanika wa, “Yikafre sémbut hurukwa du di.” Wungi wandaka nawulak di nanika wa, “Haraki saraki sémbut hurukwa du di.” Wungi wandaka nawulak di nanika haraki saraki hundi wa. Nawulak di nanika yikafre hundi wa. Nawulak di nanika wa, “Di yéna yakwa du di.” Wungi wandaka nani mwi hundi male nani wa. }9sNani mwi hundi male nani wa. God nanika hambuk hwendéka nani déka jémba ya. Nani yikafre sémbut male hurumbeka wun sémbut nana xi ware jondu maki dé. Nani wun xi ware jondu nana yika tambambu nani aki tambambu nani hura nani jémba té. >8uNani yikafre mawuli yata yikafre sémbut male huruta nani God déka nyanka akwi jémba xékélaki. Du takwa naniré haraki hurundat nani diré bari haraki hundi wahafi yata dika nani saréfa na. Godna Hamwinya nana mawulimbu wulaaye téndéka nani du takwaka némafwimbu mawuli yata diré nani yikafre huru. s7_Séfélak nukwa di naniré xiya. Di naniré séndé gembu taka. Séfélak du takwa hérangwanda nanika haraki hundi hambukmbu di wa. Nani weséka jémba yata, séfélak gan Godna jémba yanjoka xéndi hwahafi ya. Nani hénooka hiya. w6gNawulak du takwa naniré xéta, “Godna yikafre jémba yakwa du di” nandate, nani yikafre jémba yata jémba male nani angi re. Nani xak wali jémba yata wendé nahafi ya. Du takwa naniré di haraki huru. Xakéngali nanimbu dé xaku. -5SDu takwa naniré xéta hurumben sémbutka hélék yata Godka hu hwendamboka, nani atéfék nukwa yikafre jémba yata yikafre mawuli yata jémba male nani re. 4Wun jooka God dé angi wa:Wuni gunika saréfa nanjoka wawun nukwa wuni wakwexékéngun hundi wuni xéké.Wuni guniré Satanéna tambambu héranjoka wawun nukwa wuni guniré yikafre huru.Wungi wandéka guni ané hundi mé xéké. Gunika saréfa nanjoka wandén nukwa wu némbuli male dé. God guniré Satanéna tambambu héranjoka wandén nukwa wu némbuli male dé. K3 God naniré wungi wandéka nani dé wali jémba yata guniré nani angi wa: Mé xéké. God guniré baka dé yikafre huru. Guni wun jooka baka yamba hérakénguni, déka jémba baka yindémboka. 2Krais haraki saraki sémbut nawulak huruhafi yandéka God Kraiska wandéka dé Krais nana hafwa hérae dé Godna makambu haraki saraki sémbut hurundé du dé re, nani Krais wali natafa mawuli héraata Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa rembete.13God nanika wandéka nani guniré Kraisna hundi wa. Guni Godna du takwa rengute God dé mawuli ye. Mawuli yata naniré wandéka nani guniré wa. Kraisna ximbu nani guniré wa, guni Godna mama renguka sémbut yatakataka, dé wali natafa mawuli héraata déka du takwa rengute. 0Déka hundi angi dé. God dé Kraisré wa, dé gaye ané héfambu rekwa du takwaka hiyandét, di God wali natafa mawuli héraata déka du takwa rendate. Wandéka Krais hiyae hurundan haraki saraki sémbut yakwanyindénka, God deka haraki saraki sémbutka sarékéhafi yata dé naniré wa, nani dika wun hundi wambete. Wun hundi dé God wali natafa mawuli hératendaka yambu dé wakwe. h/IGod wandéka nani huli du takwa nani re. Hanja nani Godna mama nani re. Rembeka God wandéka Krais gaye nanika dé hiya. Nani God wali natafa mawuli héraata, déka du takwa rembete dé Krais hiya. Nani Godna du takwa rembeka God naniré dé wa, nani nak du takwaré déka hundi wambet di akwi dé wali natafa mawuli héraata déka du takwa rendate. 2.]Wungi maki du takwa Kraiska jémba sarékéta di huli mawuli hérae huli du takwa di re. Deka nyo mawuli wundé hiyandé. Mé xéké. Deka huli mawuli wundé xakundé. -/Wungi maki némbuli nani du takwaka xékélakinjoka nani deka séfika deka yéwaka deka jémbaka sarékéhambame. Tale nani Kraiska wungi sarékéta déka jémba sarékéhambame. Némbuli nani wungi sarékéhafi yata nani déka jémba sarékéta wundé xékélakikwa. J, Du takwa hiyahafi reta di hafuré yikafre hurunjoka sarékéhafi yata Kraisna jémba yanjoka sarékéndate Krais di atéfékéka dé hiya. Dé diré yikafre hurunjoka dé hiyae wambula ramé. c+?Nani Krais nanika némafwimbu mawuli yandékaka xékélakita nani mawuli yandéka maki male nani wungi huru. Nani xékélaki. Krais atéfék du takwaré yikafre hurunjoka dé hiya. Wungi maki nani atéfék nani hiya. O* Wafewana guni nanika angi watanguni? “Di wangété yata di wungi wa.” Wungi wangut, nani angi watame, “Nani Godka jémba yata wungi nani wa.” Wungi wambet wafewana guni nanika angi watanguni? “Deka mawuli jémba téndéka di wungi wa.” Wungi wangut nani angi watame, “Nani guniré yikafre hurunjoka nani wa.” $)A Nani guniré angi wahambame, “Nani yikafre sémbut hurukwa du me.” Wungi wahafi yata nani hambuk jémba ya, guni yambeka jémba yambeka mawulika akwi xékélakita wun jonduka yikafre mawuli yangute. Du nawulak di duna séfika male sarékéta duna mawulimbu sarékéhafi yata di deka ximbu harékéta nanika haraki hundi wa. Di wungi wandat guni deka hundi hasa wangute nani nana jémbaka guniré hundi wa. (w Wungi xékélakita nani Godka roota du takwa Godna hundi jémba xékéndate, nani hambuk jémba ye. God nanika akwi yamben jémbaka akwi dé jémba xékélaki. Guni akwi guna mawuli sarékémbu nanika jémba xékélakingute wuni mawuli ye. '# Nani xékélaki. Hukémbu Krais némafwi kot xékékwa néma du retendéka nukwa nani atéfék déka makambu tétame. Témbet dé ané héfana séfimbu téta hurumben jondu nani nak nakéka hasa hwetandé. Nani yikafre jondu hurumbet, dé naniré yikafre jondu hasa hwetandé. Nani haraki jondu hurumbet, dé naniré hurumben haraki jondu hasa hwetandé. Wungi xékélakita nani nana Néma Duna jémba male yanjoka nani mawuli ye, dé nanika yikafre mawuli yandéte. Di God wali natafa mawuli héraata rendate dé hundi wa &  Mawuli yata nani angi wa: Nana Néma Du mawuli yandéka jémba male yatame. Nani déka getéfambu dé wali reta nani mawuli yandéka jémba male yatame. Nani dé wali rehafi yata nani mawuli yandéka jémba male yatame. Wungi wata wun jémba male yatame. %Wungi xékélakita nani roohafi yata nana séfi yatakataka nana Néma Du wali déka getéfambu renjoka nani némafwimbu mawuli ye. y$kNani dé wandén maki wambula yatendékaka sarékéta xémben jonduka sarékéhafi yata nani wungi xékélaki. 9#kWun jooka sarékéta nani roohafi yata nana mawulimbu hambukmbu téta nani xékélaki. Nani ané héfana séfimbu reta nani nana Néma Du wali déka getéfambu rehafime. "3Nani wungi male rembete God dé naniré wungi hurataka. Huratakataka nanika déka Hamwinya dé hwe, nani wungi jémba retembekaka xékélakimbete. !!Nani wun boro gembu reta némafwi xak héraata wanjita re. Wungi reta nani nukwa wur sandahafi baka renjoka hélék nani ye. Nani huli ge sandanjoka nani mawuli ye. Mawuli yata sandambet, wun wungi té wungi té tékwa ge wun hiyatekwa geré sarékéngwandétandé. Y +Nani hukémbu wun huli ge sandata baka yamba tékéme, nukwa wur yike du maki. %Nani ané boro gembu reta nani xak héranjoka hélék ye. Nani Godna getéfambu hératembeka huli ge sandanjoka nani némafwimbu mawuli ye. W )Nani angi wundé xékélakikwa. Nana séfi dé boro ge maki dé. Di nana boro ge glaréndat nani Godmbu huli ge hératame. Du takwa wun ge tohambandi. Wun ge Godna getéfambu wungi té wungi té tétandé. 1Wungi maki nani du takwa xéndaka jonduka sarékéhambame. Du takwa xéhafi yandaka jonduka nani saréké. Du takwa xéndaka jondu di héfambu reta wungi re rehafi yakwa jondu di. Du takwa xéhafi yandaka jondu di Godna getéfambu reta wungi re wungi re rekwa jondu di.Nanika yandan xak yalefu male di. Wun xak bari hényitandi. Wun bari hényitekwa xak tale yandét hukémbu nani God wali jémba retame, wungi re wungi re. Wun joo wu némafwi joo dé. Wun joo dé nanika yandaka atéfék xakré sarékéngwandétandé. nUWun jonduka sarékéta nani Godna jémba yanjoka “wendé” nahambame. Nana séfi yalefu yalefu hiyanjoka huruta hambuk yahambandé. Nana mawuli hiyahafi yata atéfék nukwa Godna Hamwinyambu hambuk héraata dé huli re. 'GGuniré yikafre hurunjoka wun jondu atéfék di re. Rendat séfélak du takwa Godna hundi xékéta diré yikafre hurundékaka xékélakitaka hukémbu séfélak séfélak du takwa Godka diména naata déka ximbu jémba harékétandi. Nani aposel Godna Hamwinyambu hambuk hérae huli re 9kNani xékélaki. God Néma Du Jisasré wambula dé husaramé. God wungi husaramétaka hukémbu naniré akwi wambula husaramétandé, nani Jisas wali rembete. God naniré hérae guniré akwi hérae nani atéfékré hura yindét, nani déka makambu jémba tétame. Wungi xékélakita nani Godna hundi wa. 7 Hanja du nak ané hundi dé Godna nyingambu hayi: “Wuni Godka jémba sarékéta déka hundika ‘Mwi hundi dé’ wuni naata wuni wungi wa.” Wungi hayindéka nani dé maki reta, nani akwi Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naata déka hundi wa. y Nani Jisas Kraisna hundi wataka hiyawata rembeka guni huli mawuli hérae God wali jémba retanguni wungi re wungi re. uc Nani hiyahafi reta Jisasna jémba yambeka nawulak du takwa hélék yata naniré xiyanjoka hurundaka nani hiyaakwa du maki nani re. Wun xak dé nanika ya, nak du takwa naniré xéta Jisas nanika huli mawuli hwendékaka xékélakindate. )K Hanja Jisas hiyandén maki nani atéfék nukwambu Jisasna jémba yata déka hundi hura yimbeka di naniré xiyanjoka hurundaka nani hiyaakwa du maki nani re, nana séfimbu. Wungi reta hiyahafi rembeka du takwa naniré xe di xékélaki, Krais naniré huli mawuli hwendéka nani jémba re.  Séfélak du takwa nana mama rendaka God naniré yatakahambandé. Séfélak du takwa naniré xiyandaka nani hiyahambame. DDi nak maki nak maki yambumbu naniré haraki huruta di naniré sarékéngwandéhambandi. Nani naniré hurundan haraki joona moka xékélakihafi yata nani Kraisna jémbaka hu hwehambame. taNani wungi xékélakimben, wu yikafre male joo dé. Nana séfi héfa aki maki rendéka wun yikafre male joo dé wun akimbu re. Wungi rendét nani Godna jémba yambet, du takwa naniré xéta nanika sarékéhafi yata di Godna némafwi hambukéka male sarékétandi. Wungi sarékéta angi xékélakitandi. Godna hambuk atéfék hambukré dé sarékéngwandé. GHanja gan male hunye téndé nukwa God dé wa, “Halékingambu nukwa métaka hanyindé.” Wungi wandé God dé nana mawulimbu dé hanyi. Hanyindéka nani hanja halékingambu reta Godka xékélakihafi ye, némbuli déka larékombu reta nani Kraisna saawiré xéta God déka némafwi hambukéka akwi nani xékélaki. {Nani du takwa nana ximbu harékéndate nani Godna hundi wahambame. Nani Godna hundi wata diré angi nani wa: Jisas Krais dé nana Néma Du dé. Nani Jisasna ximbu harékéta nani guna jémba yakwa du re, dé nanika mawuli yandéte. Wungi nani wa. 'Ané héfana néma du, Satan, dé Kraisna hundi xékéhafi yakwa du takwana mawuliré haraki huru, di deka mawulimbu dama hiyandé du takwa maki rendate. Wungi reta di nana yikafre hundiré xéhafi yata di God maki rekwa du Kraisna hanyikwa hambukré akwi xéhambandi. :mDu takwa nawulak nukwa wur maki joo deka mawuliré saméndéka di nana yikafre hundi yamba xékékéndi. Wun nukwa wur dé hiyae fakutekwa du takwana mawuliré dé samétéfi. G Nahafi yata nani haraki saraki sémbutka akwi, roomben sémbutka akwi nani hu hwe. Nani yéna yahafi yata nani Godna hundi jémba wa. Wata nani nak maki hundi wahambame. Nani Godna makambu reta mwi hundi male nani atéfék du takwaré wa, di deka mawuli sarékémbu wamben hundi mwi hundi yandékaka xékélakindate. {  qGod nanika saréfa naata dé nanika wun jémba dé hwe. Hwendéka nani wun jémba yanjoka “wendé” nahambame. , QWungi reta nani atéfék nana saawi samétéfihafi yata nani gukanyimbu xémbeka maki nani xé, nana Néma Duna némafwi hambuk yata ya maki hanyindéka. Xémbeka dé naniré yikafre huruta naniré yawulekéndéka nani déka maki yalefu nani xaku. Hukémbu némafwi ye dé maki male retame. Wungi reta nani akwi némafwi ya maki hanyitame. Nana Néma Du Godna Hamwinya naniré yikafre hurundét nani wungi retame. ob~}]|wzyy!xXwvQtsqpSon9ml j^hCgf:ed#bra`_?^^ \s[aZZFYX?VUsSRQ6NMLvKoJJ$HGF}EDCYBj@?>= ;P987x654322$0d-+*)l'%$$!!/ ]e/8G ?U * l *l O Wuni xékélaki. Ané héfana séfiré yatakatewuka nukwa bari yatandé. Nana Néma Du Jisas Krais wun jooka wuniré wandéka wuni xékélaki. Xékélakita wuna séfimbu hura ané héfambu reta guni wawun hundika yike yangumboka, wuni wun hundi atéfék nukwambu guniré wambula watawuni. k j  Guni wawun hundika jémba xékélakita, Godka wandan mwi hundi xékéta, yikafre mawuli yata guna mawulimbu hambuk yata jémba guni re. Wu mwi hundi dé. Guni wawun hundika yike yangumboka wuni wun hundi atéfék nukwambu guniré wambula watawuni. i ! Wunde yikafre sémbut hurungut, God wandét, guni déka yikafre yambumbu yita déka getéfaré wulayitanguni. Wulayingut dé naniré Satanéna tambambu héraakwa du nana Néma Du Jisas Krais gunika jémba hatindét, guni dé wali wungi re wungi re jémba retanguni. .h W Wuna nyamangu bandingu, wun jooka sarékéta guniré wuni we. God guniré dé waséke, guni déka du takwa rengute. Wasékendénka guni hambuk yata jémba male retanguni, guni hukémbu dé wali renjoka. Guni wunde yikafre sémbut huruta guni haraki saraki sémbutmbu yamba xakrikénguni. 'g I Wun yikafre sémbut huruhafi yakwa du takwa di dama hiyandé du takwa maki di. Di God hanja hurundan haraki saraki sémbut yakwanyindénka wundé yike yanda. lf SWunde yikafre sémbut guna mawulimbu téta némafwi yandat, guna mawuli jémba male tétandé. Téndét guni nana Néma Du Jisas Kraiska nawulak akwi xékélakita guni baka rehafi yata déka séfélak yikafre jémba yatanguni. Ae }Huruta angi akwi hurutanguni. Guni Jisas Kraisna hundi guni wali xékékwa du takwaré yikafre hurutanguni. Huruta angi akwi hurutanguni. Guni du takwaka némafwimbu mawuli yatanguni. id MXékélakita angi akwi hurutanguni. Guni guna mawulika guna séfika jémba hatitanguni, guni haraki saraki sémbut huruhafi yanjoka. Hatita angi akwi hurutanguni. Xak gunika yandét, guni bari wendé nahafi yata Kraisna hundi yatakahafi yata jémba tétanguni. Téta angi akwi hurutanguni. Guni Godna ximbu harékéta yikafre sémbut male hurutanguni. cc AGuni wun jooka sarékéta, Godka jémba sarékéta, déka hundika “Mwi hundi dé” naata, guni hambuk jémba yata yikafre sémbut male hurutanguni. Huruta angi akwi hurutanguni. Godka jémba xékélakitanguni. fb GGod wungi yikafre sémbut male huruta nukwa hanyikwa maki haanye dé nanika déka wasékérékéndén yikafre male jondu hwe, guni wun jondu hérae ané héfana du takwa hurundaka maki huruhafi yata God rendéka maki rengute. Ané héfana du takwa di nak maki nak maki haraki sémbut hurunjoka némafwimbu mawuli yata di haraki saraki sémbut huru. ya mGod dé némafwimbu hambuk yata dé naniré yikafre huru, nani déka jémba xékélakimbete. Wun yikafre xékélelakimbu dé nanika atéfék yikafre jondu hwe, nani Godna ximbu harékéta yikafre sémbut male huruta jémba male rembete. God hafu dé yikafre sémbut male huruta nukwa hanyikwa maki haanye dé naniré waséke, nani dé wali rendéka maki rembete. 4` cGuni atéfék God bér nana Néma Du Jisaska jémba xékélakingute wuni mawuli ye. Guni Godka nawulak akwi jémba xékélakingut, God guniré yikafre huruta nakélak huru mawuli hweta nawulak akwi hwendét guni jémba male rengute, wuni déré wakwexéké. God wandéka nani déka du takwa re r_ aWuni Saimon Pita gunika wuni hayi. Wuni Jisas Kraisna jémba yakwa du déka aposel wuni gunika wuni hayi. Nana God Jisas Krais dé naniré Satanéna tambambu héraakwa du dé. Dé yikafre sémbut male huruta dé guniré yikafre huru, guni nani Jisaska jémba sarékémbeka maki, guni akwi Kraiska jémba sarékéngute. Guni wungi sarékénguka wuni gunika hayi. o^ Y God nyéna nyangeré akwi dé waséke. Léka nyangwal di gunika dinguna nae. Wuna hundi yak.]  Guniré séfélak hundi wanjoka wuni mawuli ye. Wun hundi nyingambu hayinjoka hélék wuni ye. Hélék yata gunika yae guna saawiré xéta guni wali hundi bulénjoka wuni mawuli ye. Wungi buléta nani atéfék yikafre mawuli yata jémba retame. n\ W Guni dika dinguna naata guni di wali deka haraki saraki sémbut hurutanguni. Jon dika dé dinguna na I[   Du takwa nawulak gunika yae Krais wakwendén hundi male xékéhafi yata, nak hundi wandat, guni di wali guna gembu yamba bulékénguni. Buléhafi yata guni dika dinguna yamba nakénguni. 7Z i Du takwa nawulak Kraisna hundi xéka di nak hundi akwi xéké. Wungi xéka di Krais wakwendén hundimbu rehafi yandaka God deka mawulimbu téhambandé. Du takwa nawulak Krais wakwendén hundi male xéka di wun hundimbu re. Wungi rendaka Yafa God akwi déka Nyan akwi bér deka mawulimbu bér té. IY  Guni xékélaki natanguni, guni deka hundi xékéngut, yamben yikafre jémba baka xakrindémboka. Guni wun jémba yatakahafi yangut, hukémbu God yangun yikafre jémba guniré hasa hwetandé. }X uNémbuli séfélak yéna yakwa du di atéfék getéfaré yitaka yataka. Wunde du di wa, “Jisas Krais héfambu rekwa duna séfi huruhafi yata dé ané héfaré gayahambandé.” Wungi wata di yéna yakwa du reta di Kraisna mama du di re. W 9Nani angi Godka némafwimbu mawuli yatame. Nani déka hambuk hundi jémba xékéta wandén maki hurutame. Hanja guni Jisasna hundi tale xéka guni wun hundi xéké, guni wandén maki huruta nani nak nakéka némafwimbu mawuli yanjoka. Nani Jisas Kraisna hundi jémba xékétame EV Yika takwa, nyéniré wuni ané hundi we. Nani nak nakéka némafwimbu mawuli yatame. Hayiwuka hundi huli hambuk hundi yingafwe. Hanja nani Jisasna hundi tale xéka nani wun hundi xéké. U -Guna nyangwal nawulak mwi hundi jémba xékéta Yafa God hambuk hundimbu wandén maki hurundaka wuni xéké. Xéka wuni yikafre mawuli ye. T Nani Godna mwi hundi xékélakita nak nakéka némafwimbu mawuli yambet, Yafa God akwi déka nyan Jisas Krais akwi nanika saréfa naata naniré yikafre huruta nanika nakélak biya mawuli hwembéte wuni Godré wakwexéké. Nani dika némafwimbu mawuli yatame zS oGodna mwi hundi nana mawulimbu téta wungi re wungi re tétandé. Téndékaka nani gunika némafwimbu mawuli ye. VR )Wuni Jisasna hundi xékékwa du takwaka hatikwa néma du nak reta wuni ané nyinga hayi. Nyéni, God wasékendén takwa, nyéna nyangwal akwi, gunika wuni ané nyinga hayi. Gunika wuni némafwimbu mawuli ye. Wu mwi hundi dé. Wuni male yingafwe. Atéfék Godna mwi hundika xékélakikwa du takwa akwi di gunika némafwimbu mawuli ye. wQg Néma Du Jisas Krais guniré yikafre hurundét, God gunika némafwimbu mawuli yandét, Godna Hamwinya guna mawulimbu wulaaye téndét, guni atéfék natafa mawuli héraata jémba rengute wuni Godré wakwexéké. Wuna hundi yak.MP Ané hafwambu rekwa Godna du takwa atéfék gunika dinguna di nae. O Nani Jisas Kraisna hundi xékékwa du takwa hurundaka maki, guni guna du takwaka dinguna naata guni nak nakré tamarutanguni. fNE Wuna nyama bandi, némbuli wuna hukétéfi hundi watawuni. Yikafre mawuli yatanguni. Guni wawun hundi xékéta wawun maki hurutanguni. Guni yikafre sémbut male hurutanguni. Guni atéfék natafa mawuli héraata waruhafi yata jémba retanguni. Guni wungi rengut némafwimbu mawuli yakwa God, nakélak huru mawuli hwekwa God guni wali retandé. M  Némbuli wuni afakémbu reta wuni guniré hambuk hundimbu wuni we, nyingambu. Wuni yae, haraki saraki sémbut némbuli hurungut, xéta guniré hambukmbu haraki hundi wanjoka hélék yata, wuni wungi wa. Wuni guna néma du reta gunika jémba hatita wuni guna mawuliré haraki huruhafi yata guna mawuliré yikafre huruwute, nana Néma Du wunika dé hambuk hwe. Pol dika dé dinguna nae NL Huruta, nani hambuk yahafi yambet, guni Godmbu hambuk hérae hambuk yangut, nani wun jooka yikafre mawuli yatame. Nani Godré nani wakwexéké, guni yikafre sémbut male hurukwa du takwa rengute. yKk Nani Godna mwi hundiré haraki yamba hurukéme. Déka mwi hundiré yikafre hurunjoka nani atéfék jondu huru. hJI Nani Godré nani wakwexéké, dé guniré yikafre hurundét guni haraki saraki sémbut nawulak huruhafi yangute. Nak du guna yikafre sémbutré xe nani Kraisna du rembekaka xékélakindate nani wungi wahambame. Guni yikafre sémbut male hurungute nani mawuli ye. Nani wun hambuk hérae guniré hambukmbu wambet, nak du xékélakitandi, nani Godna aposel rembekaka. Guni yikafre sémbut hurungut, nani gunika yae guniré nakélak wambet, nak du takwa God nanika hwendén hambukré xéhafi yata nani Kraisna du rembekaka xékélakihafi yandat, wu baka joo dé. Guni yikafre sémbut hurungute nani mawuli ye. $IA Nani nana mawuliré hurukwexétaka nani xékélaki, nani déka du nani re. Wu mwi hundi dé. Guni nani déka du rembekaka xékélakingute wuni mawuli ye. H Guni hafu guna mawuliré mé hurukwexé. Guni Krais Jisaska jémba sarékéta déka jémba guni ya, o yingi maki dé? Dé guna mawulimbu téndékaka guni xékélaki, o yingafwe? Dé guna mawulimbu téhafi yandét, guni déka du takwa rehambanguni. cG? Hanja Krais hambuk yahafi yakwa du maki hurundéka déka mama déré xiyae mimbu di hateka. Hatekandaka God némafwi hambuk yata wandéka Krais wambula raama dé God wali hambuk yata re. Dé ané héfambu reta hambuk yahafi yandén maki, nani akwi hambuk nawulak yahambame. Yahafi yambeka God nanika hambuk hwendéka nani Krais wali natafa mawuli héraata re. Reta guni haraki saraki sémbut yatakataka yikafre sémbut hurungute, nani hambuk yata guniré hambukmbu watame. 7Fg Guni wunika guni wa, “Jisas Krais wun hundi Polré wandéka dé Pol naniré wa, o Pol déka mawuli sarékémbu male dé naniré wungi wa?” Guni wun jooka xékélakingute wuni wambula yae hurundan haraki sémbut diré hasa hwetawuni. Xékélakingut anéka akwi xékélakitanguni. Krais dé hambuk yahafi yakwa du maki guniré huruhambandé. Dé némafwi hambuk hérae guna nyéndékmbu dé jémba ya. Wungi xékélakitanguni. ^E5 Hanja guniré xétaka ye wambula yae guni wali reta wuni guniré wa, guni wali reta haraki saraki sémbut hurukwa du takwa wun haraki saraki sémbut yatakandate. Némbuli wuni afakémbu reta wuni guniré wambula we. Di wun haraki saraki sémbut yatakatandi. Yatakahafi yandat, wuni wambula yae hurundan haraki sémbut diré hasa hwetawuni. D + Hanja yambu yéték gunika wuni ya. Wuni wambula yatawuni. Yawut, guni ané hundika sarékétanguni, “Du yéték hufuk, nak du haraki saraki sémbut hurundét xétaka, di wun jooka kot xékékwa néma duré watandi.” Guni wun hundi xékéta wandén maki hurutanguni. Cy Wafewana wuni gunika yae guniré xéta wuni hurungun sémbutka roowut God guna makambu wuna xiré husandatandé, o yingafwe? Guni nawulak, hanja hurungun maki, némbuli akwi haraki saraki mawuli xékéta guni du nak duna takwa wali hwaata, guni takwa hési takwana du wali hwaata, nak maki haraki saraki sémbut huruta, nawulak haraki saraki sémbut akwi hurunjoka mawuli yata, o yingi maki dé? Guni wuna hundi xékéhafi yata haraki saraki sémbut némbuli akwi hurungut, wuni roota gératawuni.rB] Wuni gunika yae guni mawuli yawuka maki rehafi yangut xénjoka hélék wuni ye. Wuni wungi yae wuni mawuli yanguka maki rehafi yawut guni wuniré xéngumboka hélék wuni ye. Wafewana guni nawulak waru wareta, nawulak guni nak du takwana jonduka mawuli yata, guni du takwaka mawuli wita, guni nak du takwaré yikafre huruhafi yata guna séfika male sarékéta, guni nak du takwaka hungalimbu yénataka hundi wata, nak du takwaka hungalimbu wata, guna ximbu harékéta, guni guna du takwa wali jémba rehafi yata, wungi guni haraki saraki sémbut huru, o yingi maki dé? Guni wungi hurungut xénjoka hélék wuni ye. Guni hayiwuka nyinga xéta guni angi wakénguni, “Pol déka haraki wandan hundi hasa wanjoka dé wun nyinga hayi, nani déka ‘Yikafre sémbut hurukwa du dé’ nambete.” Wungi wakénguni. Wuni wungi huruhambawuni. Némafwimbu mawuli yawuka du takwa, guniré wuni we. Nani Godna makambu reta Jisas Krais wali natafa mawuli hérae nani guniré wun hundi wa, nani guna mawuliré yikafre hurumbet guna mawuli jémba téndéte. @  Taitus, Jisas Kraisna hundi xékékwa nak duré akwi wawuka bér gunika ya. Yae Taitus yéna yata guna yéwa jondu baka dé héra, o yingi maki dé? Wu yingafwe. Dé wuni wali natafa mawuli hérandéka ani natafa male jémba ye. Ani wungi yanaka guni xé. Q? Wungi wanguka wuni guniré wakwexéké: Yingi maki nae wuni wungi héra? Wuni wuna duré wawuka di gunika yae guniré yéna yata guna yéwa jondu hérae wunika di hwe, o yingi maki dé? Wu yingafwe. {>o Guni nawulak angi guni wa, “Pol nani wali reta dé nanimbu yéwa jondu héranjoka wahambandé. Wu mwi hundi dé.” Wungi wanguka guni nawulak angi guni wa, “Dé nani wali reta naniré yéna yata nana yéwa jondu baka dé héra.” }=s Guniré yikafre huruwut, guna mawuli jémba téndéte wuni takawun atéfék jonduré akwi wuni hafuré akwi gunika hwenjoka wuni mawuli ye. Mawuli yata gunika némafwimbu mawuli yawut, guni wunika yalefumbu mawuli yatanguni, o yingi maki dé? m<S Hanja nukwa yéték gunika wuni ya. Bari wambula yatawuni. Wuni yae gunimbu yéwa jondu héranjoka yamba wakéwuni. Guna jondu héranjoka hélék wuni ye. Wuni guniré male hératawuni. Guni xékélaki. Yikama nyangwal di deka yafa ayiwaré yikafre hurunjoka di jondu takahambandi. Yafa ayiwa deka yikama nyangwalré yikafre hurunjoka di jondu taka. I;  Wungi huruta méta jémba wuni nak getéfambu yata wuni guna nyéndékmbu yahafi ye? Ané male wuni huruhafi ye. Wuni jonduka fatikéta wuni gunimbu wun jondu héranjoka wahambawuni. Wuni wungi huruta haraki saraki sémbut guniré huruwut, guni wun jooka mawuli wihafi yata wambula sarékéhafi yangute wuni mawuli ye. ]:3 Wuni Kraisna aposel jémba yandaka maki wuni guni wali reta Kraisna jémba yawuka guni xé. Wuni déka jémba yata wendé nahafi yata nak maki nak maki hambuk jémba hanja xéhafi yangun jémba yawuka guni xé. &9E Wuni xékélaki. Wuni wuna ximbu harékéta wangété du maki wuni hundi wa. Guni hafu guni we, wuni wungi wawute. Guni wuna ximbu harékéngut, wu sékérékétandé. Guni wungi huruhambanguni. Guni wunde yéna yakwa duka guni wa, “Di Jisas Kraisna aposelna néma du di.” Wuni hafu baka du rewuka Krais wunika hambuk hwendéka wuni hambuk jémba yawuka wuna jémba deka jémbaré dé sarékéngwandé. 98k Wungi xékélakita wuni Kraisna jémba yata yikafre mawuli wuni ye. Wuna séfi hambuk yahafi yandéka du nawulak wunika haraki hundi wandaka xakéngali wunika yandéka wuni yikafre mawuli wuni ye. Mama wuniré xiyandaka nak maki nak maki xak wunika yandaka wuni yikafre mawuli wuni ye. Wuni wuni hafu hambuk yahafi yata Kraismbu hambuk hérae wuni hambuk ya. Pol Korinmbu rekwa du takwana mawuliré yikafre hurunjoka dé mawuli ya |7q Wakwexékéwuka dé wa, “Yingafwe. Wuni méniré yikafre huruta ménika hambuk hwetawuni. Hwewut méni hafu hambuk yahafi yata wunimbu hambuk hérae hambuk jémba yamét, du takwa xéta watandi, ‘Xéxé, Jisas Krais dé wun hambuk hwe.’ Wungi watandi.” Wungi wandéka wuni hambuk yahafi yawukaka mawuli yata wuna ximbu haréké, Kraisna hambuk wunimbu rendéte. r6] Hangéli hérawuka jooka nukwa hufuk wuni Néma Duré wakwexéké, wun joo wuniré yatakataka yindéte. B5} Wuni Godna getéfaré wariwuka dé wuniré séfélak huli jonduka dé hundi wa. Wuni wuna ximbu harékéta wun yikafre jonduka némafwimbu mawuli sawuli yawumboka, God yawundu nandéka dé Satan déka jémba yakwa duré wa, dé wuni wali téta wuniré xiyandéte. Xiyandéka wuni wuna séfimbu némafwi hangéli héra. Du nak némafwi ramimbu man xiyae némafwi hangéli hérandéka maki, wuni wun joombu némafwi hangéli wuni héra. 45 Wuni wuna ximbu harékénjoka mawuli yata, wuni wangété du maki yamba wakéwuni, mwi hundi wawukaka. Du takwa wuna jémba xéta wuna hundi xékéta wunika jémba xékélakindate wuni mawuli ye. Wuni hundi wawut, di wun hundi male xékéta, wunika “Yikafre du dé” nandamboka hélék wuni ye. Hélék yata wuni wun jooka wahafi yata wuna ximbu yamba harékékéwuni. Pol némafwi hangéli dé héra k3O Wuni wun duka God déré hurundénka akwi sarékéta wuni wun duna ximbu harékétawuni. Wuni wuni hafuka sarékéta wuna ximbu yamba harékékéwuni. Wuni wuna ximbu harékénjoka wuni hambuk yahafi yawuka jonduka watawuni. @2y God déré wungi hérae hura warindéka dé némafwi yikafre hundi dé xéké. Ané héfambu rekwa du wun jooka wanjoka di hurufatiké. Du nak wun hundi wandémboka God dé watéfi. e1C Angi male wuni xékélaki. Dé Godna yikafre getéfaré dé wari. Wun jooka xékélakita ané jooka xékélakihambawuni. Déka hamwinya male dé wari, o séfi akwi hamwinya akwi wungi dé wari? God hafu dé xékélaki. s0_ Wuni du nakéka wuni xékélaki. Séfélak (14) héki hwari hanja wun du dé Kraisna hundi xékékwa du reta dé janji maki hwandéka God déré hérae hura dé wari, déka anwarmbu tékwa getéfa hufukré. Xékélakihambawuni. Déka hamwinya déka séfi akwi dé hérae hura wari, o déka hamwinya male dé hérae hura wari? God hafu wun jooka dé xékélaki. (/ K Wunde du deka ximbu harékéndat wuni akwi wuna ximbu harékétawuni, wuni Jisas Kraisna aposel rewukaka guni xékélakingute. Wungi huruta wun hundi wuniré yikafre yamba hurukéndé. Reséndé. Wuni wungi wata wuni Néma Du hwendén janji maki jooka wafukandén hundika akwi watawuni. @.y !Haxéta téndaka wuna du di némafwi wasarambu yoo léki. Lékitaka wuniré wandaka wuni wasarambu rewuka di mur wulayindéte takandan yambumbu reta yoombu huruta di wuniré hafwaré husanda. Husandandaka wuni wasara yatakataka wuni yaange yi. Yaange yiwuka wun getéfana néma du wuniré hulukihambandé.3-_ Hanja wuni Damaskusmbu rewuka deka néma du wuniré huluke séndé gembu takanjoka dé huru. Néma du Aretas dé wun duré dé wa, dé wun getéfaka néma du rendéte. Wuniré hulukinjoka dé xi warekwa duré wandéka di némafwi getéfana némafwi séndémbu téndé yambumbu di wunika haxa té. , Wuni yénataka hundi wahafi yawuka nana Néma Du Jisasna Yafa God dé xékélaki. Nani déka ximbu wungi re wungi re harékétame. 6+e Yawun jondu nawulak di wuni hambuk yahafi rewukaka di wakwe. Guna mawuliré yikafre hurunjoka wuni wuna ximbu harékéta wuni wun hambuk yahafi yawuka jooka watawuni. * Du takwa nawulak Jisas Kraisna hundi xékéndaka deka mawuli hambuk yahafi ye jémba téhambandé. Wunde du takwaka wuni saréfa na. Du nawulak diré yénataka hundi wandat, di xékéta haraki saraki sémbut hurundat, wuni wun jooka wuni mawuli wi. ) Wun xakéngali wunika yandéka wuni Jisas Kraisna jémba yata atéfék nukwa ané jooka akwi wuni saréké waréké. Jisas Kraisna hundi xéka nak getéfa nak getéfambu rekwa du takwa di déka jémba sarékéta jémba di re, o yingafwe? Wungi wuni saréké. 0(Y Wuni Jisas Kraisna jémba yata wuni weséka jémba ya. Yata séfélak gan wuni xéndi hwahambawuni. Séfélak nukwa wuni hénooka akwi hulinguka akwi hiya. Séfélak nukwa wuni hénoo sahambawuni. Séfélak nukwa wuniré yifa yandéka wuni yikafre ge yikafre nukwa wurka akwi wuni hurufatiké. w'g Séfélak nukwa wuni afaké yambumbu yi. Yiwuka nak nukwa hwe gwandéléka nak nukwa sélé héraakwa du wuniré xiyaata jondu baka héranjoka di huru. Wuna du takwa Juda di wuniré haraki hurunjoka huru. Nak téfana du takwa akwi di wuniré haraki hurunjoka huru. Wuni getéfambu rewuka di wuniré haraki hurunjoka huru. Wuni du rehafi hafwambu yiwuka di wuniré haraki hurunjoka huru. Wuni néma xérimbu yiwuka néma xéri raama wara dé rewuka gunjambéré haraki hurunjoka dé huru. Du nawulak yéna yata di wuniré wa, “Nani akwi Jisas Kraisna hundi xéké.” Wungi wataka di akwi wuniré haraki hurunjoka huru. S& Nukwa hufuk di Romna du wuniré bangimbu xiya. Natafa nukwambu di Judana du wuniré motumbu naake xiya. Nukwa hufuk wuni gunjambémbu yiwuka némafwi néma xéri raama waréta wunde gunjambéré di haraki huru. Natafa nukwambu gunjambéré wungi haraki huruléka wuni gan nak nukwa nak néma xérimbu xéréta dé yitaka yataka. q%[ Natamba nukwambu di Judana du wuniré yoombu xiya. Xiyaata di séfélak (39) yambu wuna séfiré xiya. n$U Di angi wa, “Nani Kraisna jémba yakwa du nani.” Wungi wandaka wuni akwi Kraisna jémba yakwa du wuni. Kraiska yawun jémba deka yandan jémbaré dé sarékéngwandé. Wuni wun hundi wata wangété du maki wuni wa. Mé xéké. Wuni Kraisna jémba yata séfélak weséké jémba wuni ya. Di séfélak jémba yahambandi. Yawuka séfélak nukwa Kraisna mama wun jémbaka hélék yata séndé gembu wuniré di taka. Wun yénataka aposel séfélak nukwa séndé gembu rehambandi. Séfélak nukwa Kraisna mama wuna jémbaka hélék yata di wuniré xiya. Séfélak nukwa di wuni hiyawute wuniré xiyanjoka di huru. '#G Wunde du di wa, “Nani Hibruna du nani.” Wungi wandaka wuni akwi Hibruna du wuni. Di angi wa, “Nani Israelna hémémbu nani re.” Wungi wandaka wuni akwi Israelna hémémbu wuni re. Di angi wa, “Nani Abrahamna mandéka nani.” Wungi wandaka wuni akwi Abrahamna mandéka wuni. "3 Di guniré haraki hurundaka guni hambuk yata jémba té. Guni ténguka maki nani baka téhambame. Wungi téta nani hambuk yahafi yakwa du maki nani té wana? Némbuli di deka ximbu harékéta hurundan sémbutka wandaka maki, wuni akwi wuna ximbu harékéta huruwun sémbutka watawuni. Wuni xékélaki. Wuni wungi wata wangété du maki wuni wa. Xékélakita, guni wunika jémba xékélakingute wuni wa. H!  Di guniré di témbéré, guni deka hundi xékéta wandaka maki deka jémba yangute. Di guna jondu hérae guniré haraki huruta deka ximbu harékéta di wa, “Nani néma du nani. Guni baka du takwa guni.” Wungi wata di guna saawimbu xiya. Wungi hurundaka guni diré haraki hundi wahafi yata deka hundi guni xéké. 7 g Guni guna mawulimbu guni wa, “Nani xékélelakikwa du takwa nani.” Wungi wanguka wangété du gunika yae guniré haraki hurundat guni diré hasa huruhafi yata baka té. / Séfélak du deka ximbu harékéta di wa, “Nani yikafre du reta ané yikafre jémba nani ye.” Wungi wandaka wuni, di wandaka maki, watawuni. yk Wuni wungi wawute dé Néma Du wuniré wahambandé. Wuni wuna ximbu harékéta wuni wangété du maki wuni wa.  Tale wawun maki wuni wambula watawuni. Wuna ximbu harékéwut, guni nawulak wunika “Wangété du dé” natanguni. Guni wungi naata guni nahafi yata guni wuna hundi xékétanguni. Xékéngut, wuni wangété du hurundaka maki, wuna ximbu harékétawuni. # Wungi rendéka déka jémba yakwa du akwi, dé yéna yandéka maki, yéna di ya. Guni diré xéta angi wangute di mawuli ye, “Wunde du di Godna yikafre jémba yakwa du di.” Wungi wangute mawuli yata di guniré yéna ye. Di haraki saraki sémbut wungi hurundaka God diré xéta hukémbu diré hurundan haraki saraki sémbut hasa hwetandé. Pol wun jémba yandéka séfélak xakéngali dé ya ! Yéna yakwa du di hafu wungi huruhambandi. Deka néma du Satan akwi yéna dé ya. Yéna yata nak maki xaakwa dé Godna ensel maki dé re. ' Wunde du wu yéna yakwa du di. Yéna yata di guniré wa, “Nani Kraisna aposel nani.” Wungi wata di yénataka jémba yakwa du maki di re. xi Huruwun maki wambula hurutawuni. Gunimbu yéwa héranjoka yamba wakéwuni. Yéna yakwa du wunika hundi buléndamboka, wungi wakéwuni. Di angi wa, “Nani akwi Kraisna aposel nani. Nani akwi yikafre du nani. Pol yandéka maki nani akwi Kraisna jémba nani ya.” Wungi wata yéna di ya. Di gunimbu di yéwa héra. Wungi héraata di wuni yawuka maki yahambandi. [/ Yingi guni saréké? Métaka wuni gunimbu yéwa hérahambawuni? Wuni gunika hélék yata wuni gunimbu yéwa hérahambawuni, o yingafwe? Wu yingafwe. Wuni gunika némafwimbu mawuli yawukaka God dé xékélaki. T! Jisas Kraisna mwi hundi wuna mawuli dé té. Hukémbu akwi wumbu téndét, wuni gunimbu yéwa hérahafi yawukaka wambula wata wun hundika wuna ximbu harékétawuni. Du nak wuniré yamba watéfikéndé. -S Guni wali reta Godna jémba yata wuni jonduka wuni fatiké. Fatikéta guni wuniré yikafre hurungute gunimbu yéwa héranjoka wahambawuni. Jisas Kraisna hundi xéka Masedoniambu rekwa du takwa wunika sarékéta yéwa hunduwindaka deka du nawulak wun yéwa hura yae di wunika hwendaka wuni joo nakéka fatikéhambawuni. Hanja gunimbu yéwa héranjoka wahambawuni. Hukémbu akwi gunimbu yéwa héranjoka yamba wakéwuni. mS Wuni guni wali reta Godna jémba yawuka Jisas Kraisna hundi xéka nak téfambu rekwa du takwa di wunika yéwa hwe. Hwendaka wuni sélé héraakwa du maki deka yéwa baka héra, wuni Godna jémba yata guniré yikafre hurunjoka. "= Wuni guni wali reta Godna hundi guniré wata wuni wun jémba yata yéwa gunimbu héranjoka wahambawuni. Gunika sarékéta guniré wuni Godna hundi wa. Wuna séfika sarékéhambawuni. Yingi maki dé? Wungi huruta wuni haraki saraki sémbut wuni huru, o yingafwe? Wu yingafwe. J  Wuni di wandaka maki hundi jémba wahafi yawuka deka hundi wuna hundiré dé sarékéngwandé, o yingi maki dé? Reséndé. Wuni Jisas Kraiska jémba wuni xékélaki. Xékélakiwuka wuna xékélelaki deka xékélelakiré dé sarékéngwandé. Nani séfélak nukwa Kraiska wata déka jémba jémba yambeka wundé xéngu. 7g Mé xéké. Guni wunde duka guni wa, “Di Jisas Kraisna aposelna néma du di.” Wungi wanguka wuni guniré angi wa: Di wuniré sarékéngwandéhambandi. Wu yingafwe. ' Guni nak maki nak maki hundi bari xékénjoka mawuli yanguka wuni gunika wungi roo. Nani hanja gunika yae guniré mwi hundi nani wa Jisaska. Du nawulak gunika yae di nak maki hundi di wa. Nani Jisasna hundi guniré wambeka Godna Hamwinya guna mawulimbu dé wulaaye té. Di nak maki hundi guniré wandaka guni xékénguka dé haraki hamwinya nak guna mawulimbu wulaaye té. Nani Godka yimbeka yambuka guniré wakwembeka guni “Mwi hundi dé” na. Di yéna yata Godka yindaka nak yambuka guniré wakwendaka guni bari xéké. >u Gunika wungi hatita wuni roo, Satan yae yéna yata guna mawuliré haraki hurundémboka. Hanja Satan hambwena mawulimbu wulaaye téta tale relé takwa Iv léré yéna yandéka lé Godna hundika hu hwe. Satan wungi léka mawuliré haraki hurundén maki, guna mawuliré akwi haraki hurundémboka wuni roo. Dé guna mawuliré haraki hurundét, guni Jisas Kraiska jémba sarékéhafi yata, déka jémba yahafi yata guni déka hu hwetanguni. uc God gunika dé jémba hati, guni déka du takwa male rengute. Hatindéka maki wuni akwi gunika hati, guni Kraisna du takwa male rengute. Guni du hératendéka wayikana takwa maki guni. Hanja wuni natafa duka male guniré hwenjoka wuni bulésékéréké, wuni hukémbu guniré Kraiska hwenjoka. Hwewut guni déka yikafre sémbut male hurukwa takwa maki retanguni.  3 Hundi nawulak akwi wanjoka wuni mawuli ye. Wawut guni xékétanguni. Wuni wangété du maki hundi wawut, guni xékétanguni. Wungi wuni mawuli ye.  Wun hundi xékéta nani xékélaki. Du takwa, yandan jémbaka sarékéta, deka ximbu harékéta angi wandat, “Nani yikafre sémbut hurukwa du takwa nani.” Wungi wandat, God dika yikafre mawuli yamba yakéndé. Nana Néma Du dé du takwa yandan jémbaka sarékéta dika angi wandét, “Di yikafre sémbut hurukwa du takwa di.” Wungi wandét, God dika yikafre mawuli yatandé.  Godna nyingambu ané hundi dé re: Du takwa duna ximbu harékénjoka mawuli yata, nana Néma Duna ximbu harékétandi. s _ Guni jémba téngut, nani guna héfa yatakataka afaké téfaré ye wumbu rekwa du takwaré Jisas Kraisna yikafre hundi watame. Nani Kraisna jémba yakwa du nakna hukémbu ye déka hafwambu Kraisna jémba yata wun jémbaka nana ximbu harékénjoka hélék nani ye. Wungi maki nani Godka xékélakihafi yakwa du takwaka male ye, diré Jisas Kraisna hundi watame. E  Nani nawulak du yandan yikafre jémbaka ané nyinga haaye nana ximbu harékéhambame. Nani hafu wun jémba yata nani God hwendéka yamben jémbaka male nani wa. Nani guna nyéndékmbu jémba yata nani nana mawulimbu angi wa, “Némbuli dika jémba hatitame. Hatimbeka di Kraiska jémba sarékéndat, deka mawuli hambuk ye jémba téndét, nani Krais mawuli yandéka maki nawulak téfaré akwi yitame, Kraisna hundi wanjoka.” Wungi nani wa. 5 c Nani guniré déka hundi wata nani God nak duka hwendén jémba yahambame. Hanja, du nawulak Jisas Kraisna hundi gunika wahafi yandan nukwa, nani tale yae God naniré wandén jémba yata, nani guniré wun hundi wa. Wataka némbuli nani God hwendén jémba yambenka guni wali wambet, wu yikafre dé. { God dé naniré wa, “Wuni gunika ané jémba wuni hwe. Guni ané jémba male yatanguni.” Wungi wandéka nani hwendén jémba male nani ye. Yata hwendén jémbaka male sarékéta nani yikafre mawuli yata hwendén jémbaka nana ximbu nani haréké. Nak duka hwendén jémbaka nani nana ximbu yamba harékékéme. Nani hwendén jémba yata nani guniré déka hundi we. 5c Du nawulak angi di wa, “Wunde du jémba di re. Nani diré sarékéngwanda jémba male nani re.” Wungi wakwa du maki nani wahambame. Di di hafuka sarékéta di deka ximbu haréké. Nani di hurundaka maki, nana ximbu harékénjoka hélék nani ye. Wunde du wungi huruta di xékélakihafi ye. J  Wungi wakwa du, guniré wuni angi wa: Nani afakémbu reta guniré nyingambu nani hundi wa. Nani guni wali reta nani nyingambu hayimbeka maki male nani hurutame. Wun jooka mé jémba saréké. E Guni nawulak angi guni wa, “Pol déka nyingambu naniré hambuk hundi dé hambukmbu wa. Dé nanika yae nani wali reta dé hambuk nawulak yahambandé. Déka hundi baka hundi male dé.” -S Wun hundi wuni wa, guni jémba sarékéngute. Sarékéta guni angi wakénguni, “Nani roombete dé wun hundi nanika hayi.” Wungi wahafi yangute wuni mawuli ye. + Nana Néma Du naniré dé wa, nani gunika jémba hatita guniré yikafre hurumbet, guni jémba téngute. Nani guniré haraki hurumbet, guna mawuli haraki téndéte dé naniré wungi wahambandé. Wuni God naniré wandénka wambula wata wuni wawun hundika yamba rookéwuni.  Guni wuna saawiré xéta guni guna mawulimbu guni wa, “Pol dé hambuk yahafi yakwa du dé. Yingi maki dé Kraisna du retandé?” Wungi wanguka guniré wuni wa: Wafewana guna du nak angi watandé? “Wuni Kraisna du wuni.” Wungi wandét, wuni déré angi watawuni: Méni Kraisna du reméka maki nani akwi Kraisna du re. Wun jooka yike yamba yakéméni. Wungi watawuni. b= Wungi huruta guni nana hundi xékéta wambeka maki male hurungute nani mawuli ye. Guni wungi hurungut nani hambuk yata nana hundi xékéhafi yakwa du takwaré hurundan haraki saraki sémbutka hambukmbu hasa hwetame. gG Du nawulak di deka mawuli sarékémbu Godka wata di deka hafu ximbu harékéta di Godka xékélakinjoka hélék di ya. Hélék yandaka nani God hwendén hambuk hérae hundi wambeka nana hundi deka hundiré dé sarékéngwandé, di Godka xékélakindate. Nani deka atéfék mawuli saréké nani huluki, di Kraisna hundi xéka wandén maki hurundate. % Nani ané héfambu rekwa duna xi ware jondu hura warehambame. God nanika hambuk dé hwe, nani wareta mama rendaka hambuk geré glarémbete. ~- Nani ané héfana séfimbu nani re. Wu mwi hundi dé. Wungi reta nani ané héfana séfimbu rekwa du xi warendaka maki, nani wungi warehambame. uA~ ~{z5z*xvut&rq+onmEk^jhgedGcbaa_^1\[ZYXWVlUU:SRPOFNMLxKI`GtF2DCBA@N>>=*<;:8775543m22 0/.-p,+*g)(('0%%$e#"! .8J%1'V H 1YAa!lDu nak fétékérénjoka mawuli yata dé tale fétékérétendaka hambuk hundi xékétandé. Xékétaka dé di wali fétékéra ye diré sarékéngwandétaka dé tale ye yikafre joo hératandé. Dé deka hundi xékéhafi yata dé wun yikafre joo yamba hérakéndé. T`!lXi warekwa du warenjoka huruta di déka néma duna hundi xékénjoka dé mawuli ye. Mawuli yata déka néma duna hundi xékéta dé xi warekwa jémba male ya. Nak maki nak maki jémba yahambandé. `_9lXi warekwa du hambuk yata jémba téndaka maki, méni akwi Krais Jisasna yikafre xi warekwa du méni. Wungi remét nawulak xak ménika yandét, méni nani wali hangéli héraata hambuk yata jémba tétaméni. g^GlHanja séfélak duna makambu téta wuni yikafre hundi wa. Wawuka méni xéké. Xékétaka némbuli méni wun hundi wandan maki hurukwa duré wataméni. Wamét di ména hundi jémba xékéta du takwaré jémba wakwetandi. %] ElWungi maki, wuna nyan, méni mé xéké. Krais Jisas naniré yikafre hurundéka nani dé wali natafa mawuli héraata re. Méni wungi reta hambuk yataméni. X\ +lHurundénka sarékéta wuni Néma Duré wa, wun xakutekwa nukwambu Néma Du déka saréfa naata déré yikafre hurundéte. Méni xékélaki. Hanja dé Efesusmbu reta dé séfélak yikafre jémba dé ya.n[ WlYingafwe. Dé Romémbu rendén nukwambu dé wunika hwaka hwaka hukémbu dé wuniré xe wuni wali re. }Z ulDi hurundan maki, Onesiforus huruhambandé. Hurundénka wuni Godka wa, dé Onesiforusna hémka saréfa naata diré yikafre hurundéte. Séfélak nukwambu wunika yae wuna mawuliré dé yikafre huru. Dé wuni séndé gembu rewukaka roohambandé. 1Y ]lEsiana héfambu rekwa du takwa atéfék di wunika hu wundé hwenda. Wun héfambu rekwa du Figelus bér Hermogenes akwi bér wunika hu hwe. Wungi wundé xékémé. hX KlGod déka yikafre mwi hundi dé méniré wa, méni wun hundika hatita du takwaré waméte. Méni nana mawulimbu tékwa Godna Hamwinyambu hambuk hérae wun hundika jémba mé hati, du takwa wun hundiré haraki hurundamboka. 7W il Hanja wuni yikafre mwi hundi méniré wawuka méni wun hundi jémba méni xéké. Hanja xékémén maki méni wun hundi jémba xékéta wawun maki hurutaméni. Krais Jisaska jémba sarékéta dé wali natafa mawuli héraata du takwaka némafwimbu mawuli yataméni. Wun hundi yamba yatakakéméni. qV ]l Déka jémba yawunka xak nawulak wunika yandaka wuni hangéli héra. Wuni jémba sarékéwun Godka wuni xékélaki. Xékélakita wuni angi wuni saréké. Dé wunika akwi hukémbu wunika hwetendéka jonduka akwi jémba hatitandé. Hatindét hukétéfi nukwa yandét dé wuniré yikafre huruta wunika wun jondu hwetandé. Hwendét wuni dé wali jémba retawuni. jU Ol God wuniré dé waséke, wuni déka aposel reta déka hundi wata déka jémbaka diré wakwewute. T 5l Hanja God wandén hundi faakwa rendéka Krais Jisas dé ya, naniré Satanéna tambambu héranjoka. Yandéka nani déré xétaka God hanja wandén hundika nani xékélaki. Krais Jisas yae dé du hiyana sémbutré sarékéngwandéndéka nani Kraismbu huli mawuli hérae jémba retame. Dé yae Godna yikafre hundi wandénka, nani déka hundi xékéta wungi re wungi re jémba retame. Wungi nani xékélaki. &S Gl God naniré Satanéna tambambu wundé hérandé. Hérataka dé naniré wa, nani déka du reta yikafre sémbu male hurumbete. Dé yamben yikafre jémba xéta naniré dé wungi wa, o yingafwe? Wu yingafwe. Déka mawuli sarékémbu nanika saréfa naata jémba hatita dé naniré baka yikafre huru. Hanja ané héfa huratakahafi yandén nukwa God dé wa, Krais Jisas naniré yikafre hurundét, nani déka du rembete. #R AlWungi maki méni roohafi yata yikafre mawuli yata hundi wataméni, nana Néma Duka akwi wunika akwi. Wuni déka jémba yata séndé gembu rewukaka wanjoka yamba rookéméni. God hambuk hwendét, méni hambuk yata déka yikafre hundi wata méni wuni wali hangéli hérataméni. UQ %lNani roota baka rembete dé God déka Hamwinya nanika hwehambandé. Nani hambuk yata du takwaka némafwimbu mawuli yata nana séfika nana mawulika akwi jémba hatimbete dé God déka Hamwinya nanika hwe. yP mlXékélakita wuni ané hundi méniré we: Hanja ména anéngambambu tamba huruwuka God ménika hambuk nak dé hwe, déka jémba yaméte. God hwendén hambukéka wambula sarékéta déka jémba jémba male yataméni. Wungi wuni méniré we. 0O [lMéni Godka jémba sarékéméka wuni ménika saréké. Hanja ména maambu léka xi Lois yikafre mawuli yata lé Godka jémba saréké. Ména ayiwa Yunis akwi yikafre mawuli yata lé Godka jémba saréké. Méni akwi, bér sarékémbén maki, déka méni jémba saréké. Wungi wuni xékélaki. 0N [lWuni hanja wunika géraménka sarékéta wuni méniré wambula xénjoka wuni némafwimbu mawuli ye. Méniré wambula xéta yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatawuni. {M qlHanja wuna mandékangu yikafre mawuli yata di Godna jémba di ya. Yandan maki wuni yikafre mawuli yata Godna jémba wuni ye. Jémba yata ménika sarékéta wuni déka diména naata gan akwi nukwa akwi wuni dé wali hundi bulé, ménika. 2L alMéni Timoti, ménika wuni Pol ané nyinga hayi. Kraismbu méni wuna nyan maki reméka wuni ménika némafwimbu mawuli ye. God mawuli yandéka maki wuni Krais Jisasna aposel wuni re. Reta wuni Kraisna yikafre hundi wuni wa, du takwa Kraiska jémba sarékéta di God wasékérékéndén maki huli mawuli hérae jémba rendate, wungi re wungi re. Nana yafa God akwi nana Néma Du Krais Jisas akwi méniré yikafre huruta ménika saréfa naata, nakélak huru mawuli hwembét, méni jémba reméte wuni Godré wakwexéké. Godna hundi wanjoka yamba rookéme K lJ}XNana Néma Du Jisas Krais guni atéfékré yikafre hurundéte wuni déré we. Wungi wuni mawuli ye. Wuna hundi yak.I'XNémbuli wuni Pol wuni nyinga hayindé dumbu nyinga hérae wuni hafu ané hundi wuni hayi, wuna tambambu. Guni hayiwun waka xéta angi xékélakitanguni, Pol hafu dé wun nyingambu hayi. Guni wungi xékélakingute wuni ambu hayi, atéfék nyingambu hayiwuka maki. \H1XYak. Nakélak huru mawuli hwekwa Néma Du gunika nakélak huru mawuli hwendét, xak yandét, yikafre joo yandét, guni jémba male rengute wuni Godré wa. Néma Du guni wali téndéte akwi wuni déré wa. eGCXWun duka angi watanguni, “Wun du dé nana bandi dé. Déré hambukmbu watame, dé yikafre mawuli yata yikafre jémba yandéte.” Wungi wata wun duka, “Nana mama du dé” yamba nakénguni. Pol dika dinguna dé nae 7FgXDu nak ané nyingambu wawun hundi xékéhafi yandét, guni déka xékélakita, déka afakémbu tétanguni. Afakémbu téngut, dé nana hundi xékéhafi yandénka rootandé. WE'X Nana nyama bandi, mé xéké. Yikafre jémba yanjoka wendé nakénguni. tDaX Wun hundi xékétaka nani Néma Du Jisas Kraisna ximbu nani wunde du takwaré hambukmbu angi we. Guni nak du takwana jémbaka wahafi yata jémba yata guni hafu guna hénoo hératanguni. Baka rekénguni. Wungi nani diré hambukmbu we. oCWX Hundi nawulak nani xéké, gunika. Guna du takwa nawulak jémba yanjoka hélék yata jémba nawulak yahafi yata di nak du takwana jémbaka male di saréké. Sarékéta di nak du takwana jémbaka wanyambéta wata di baka re. %BCX Wun hundi huli hundi yingafwe. Hanja nani guni wali reta nani angi wa, “Du takwa jémba yanjoka hélék yata di hénoo yamba sakéndi.” Wungi nani wa. rA]X Nani guna nyéndékmbu Godna jémba yata gunimbu jondu baka héranjoka wambet, wu sékérékétandé. Wungi wahambame. Guni yamben jémba xéta hurumben maki hurungute, nani mawuli ya. Gunimbu jondu baka héranjoka hélék nani ya. L@Xnani gunimbu hénoo baka hérahambame. Guni nanika jondu hwenguka nani gunika yéwa hwe. Nani gunimbu hénoo baka héraata guniré xak hwenjoka hélék yata nani gan nukwa wesékéta jémba ya. ?XGuni hurumben maki hurutanguni. Wun jooka guni xékélaki. Hanja nani guni wali reta nani jémba yanjoka nani wendé nahafi yata t>aXNana nyama bandi, mé xéké. Nana Néma Du Jisas Krais wandéka nani déka ximbu ané hundi we. Guna du takwa nawulak jémba yanjoka hélék yata, guniré jémbaka wamben hundi xékéhafi yandat, guni dika afakémbu tétanguni. =!XNéma Du wandét guna mawuli jémba tétandé. Téndét guni xékélakitanguni, God gunika némafwimbu mawuli yandékaka. Krais gunika déka mawuli hwendét guni yikafre mawuli yata hambuk yata tétanguni. Wungi nani Godré we. Atéfék du takwa jémba yatandi D<XNéma Du naniré wandéka nana mawuli yikafre dé ye, gunika. Nani xékélaki. Guni nana hundi atéfék xékéta wamben maki hurutanguni, némbuli hurunguka maki. Wungi nani xékélaki. ;'XNéma Du mwi hundi wata, wandén maki hurutandé. Dé gunika hambuk hweta gunika jémba hatitandé, Satan guniré haraki hurundémboka. l:QXAné jooka akwi Godka watanguni. Séfélak du déka hundi xékéhafi yata haraki saraki sémbut huruta di naniré haraki hurunjoka di huru. Guni Godré wangut, dé naniré yikafre hurundét di naniré haraki yamba hurukéndi. <9 sXNana nyama bandi, némbuli wuna hukétéfi hundi watawuni. Guni mé xéké. Godka mé guni wa, dé naniré yikafre hurundét nani Néma Duna hundi jémba wambete. Wambet, séfélak du takwa jémba xékéta watandi, “Wun hundi yikafre hundi dé. Wu mwi hundi dé.” Wungi watandi, guni hanja wangun maki. 8-XNana yafa God naniré yikafre huruta nanika dé némafwimbu mawuli ye. Mawuli yata naniré yikafre hundi wandéka, nana mawuli wungi té wungi té jémba téndéka, nani dé wali jémba retembekaka nani haxé. Nana yafa God nana Néma Du Jisas Krais wali wambét, guna mawuli hambuk ye jémba téndét, guni hambuk yata yikafre jémba yata, yikafre hundi male bulétanguni. Wungi nani Godré wa.7X67XGuniré wakwemben sémbutka mé huluke wakwemben sémbut male huru. Wamben hundi akwi, nyingambu hayimben hundika akwi sarékéta jémba tétanguni. a5;XGuni wungi rengute God guniré dé waséke, guniré wamben Kraisna yikafre hundika. Wungi rengut, hukémbu nana Néma Du Jisas Krais nukwa hanyikwa maki rendét, guni dé wali reta nukwa hanyikwa maki hanyitanguni. o4WX Nana nyama bandi, Néma Du gunika dé némafwimbu mawuli ye. Hanja God guniré wasékendéka déka Hamwinya guniré yikafre hurundéka, guni déka mwi hundi guni jémba xéké, Néma Du Jisaska. Xékénguka God guniré Satanéna tambambu dé héra, guni dé wali rengute. Guniré wasékendénka sarékéta, nani atéfék nukwambu Godka diména natame. X3)X Wungi wandat God wandét di déka mwi hundi xékéhafi yata haraki saraki sémbut hurunjoka mawuli yandé du takwa atéfék fakutandi. God dé wa guniré Satanéna tambambu hérandét guni dé wali rengute 62eX Wunde du takwa déka hundika hu hwendanka God deka mawuliré haraki hurutandé, di yénataka hundi male xékéndate. Xékéta di watandi, “Wun hundi wu mwi hundi dé.” =1sX Yata haraki saraki sémbut hurundét, di fakutekwa du takwa déka yénataka hundi xékétandi. Wunde du takwa Godna mwi hundika mawuli yahafi yandat, God diré Satanéna tambambu yamba hérakéndé, di dé wali jémba rendate. God diré hérahafi yandét, di fakutandi. God diré yikafre yamba hurukéndé. 0!X Hundi nawulak akwi watawuni, haraki saraki sémbut hurukwa duka. Tale Satan déka hambuk hwendét, wun haraki saraki sémbut hurukwa du yae némafwimbu hambuk yata, yéna yata, nak maki nak maki huli jondu akwi hanja xéhafi yandan hambuk jémba akwi yatandé. 1/[XTatafihafi yandét haraki saraki sémbut hurukwa du xakundét du takwa déré xétandi. Hukémbu Néma Du Jisas nukwa hanyindéka maki hanyita yae déka yanambi yota, wun haraki saraki sémbut hurukwa duré xiyatandé, déka hundina yanambimbu. Xiyandét hiyandét wun duna jémba hényitandé. . XWun duna haraki saraki sémbut némbuli akwi dé faakwa jémba ye. Jémba yandéka dé wun jémba tatafikwa du wun jémbaré wungi tatafita tétandé. God wasékendén nukwa dé wun tatafikwa du hérandét, dé wun jémbaré wambula yamba tatafikéndé. j-MXNémbuli guni wun haraki saraki sémbut hurukwa duna jémbaré tatafikwa jooka guni xékélaki. Dé wungi tatafita téndét, God wasékendén nukwambu male wun haraki saraki sémbut hurukwa du xakundét, di déré xétandi. r,]XHanja wuni guni wali reta wuni wun jonduka hundi wa. Guni wawun hundika guni saréké, o yingafwe? :+mXWun haraki saraki sémbut hurukwa du atéfék duna yikafre jémbaka hu hwetandé. Hu hweta dé atéfék mawuli yandaka godka haraki hundi watandé. Haraki hundi wata déka ximbu male harékétandé. Harékéta dé Godna tempelré wulaaye reta dé watandé, “Wuni hafu wuni God wuni.” Wungi watandé. 2*]XWuni wun hundi hayihambawuni. Wu yéna dé ya. Déka hundi yamba xékékénguni. Ané hundi mé xéké. Tale séfélak du takwa Godka hu hwetendaka nukwa yatandé. Yandét, haraki saraki sémbut huruta haraki hafwaré yitekwa du nak xakutandé. Hukémbu Néma Du Jisas yatendéka nukwa yatandé. P)XDu nak angi dé wa, “Néma Du yatendéka nukwa wundé yandé.” Wungi wandéka guni wun hundi xékéngut, guna mawuli yike yatanguni. Métaka we guni wun hundi xéké? Nak hamwinyana hundi xékéta dé wungi wa, o nak du dé hafu sarékéta dé wun hundi wa? Wuni nyingambu wungi hayiwunka du nak dé wa, o yingi maki dé? 0( [XNana nyama bandi, mé xéké. Guniré wuni we. Nana Néma Du Jisas Krais yae wandét nani hérangwanda dé wali retembekaka sarékéta, guni yikafre mawuli yatanguni. s' aX Guni wungi huruta déka du takwa reta guni nana Néma Du Jisas Kraisna ximbu harékétanguni. Harékéngut, dé guna ximbu harékétandé. God akwi Néma Du Jisas akwi guniré yikafre huruta bér wungi guna ximbu harékétambér.W& )X Nani wun jooka sarékéta, nani God wali atéfék nukwambu hundi bulé, gunika. God guniré dé waséke, guni déka hundi xékéta déka jémba yangute. Dé gunika yikafre hurundét, guni déka jémba jémba yangute nani Godré wa. Guni déka jémba sarékéta yikafre mawuli yata yikafre jémba yanjoka guni mawuli ye. God hambuk yata guniré yikafre hurundét, guni jémba reta, yikafre mawuli yata, yikafre jémba jémba yatanguni. Wungi nani déré wa. &% GX Wun nukwa Jisasna du takwa déka ximbu harékéndate dé yatandé. Dé yandét, déka du takwa déka jémba sarékéta, déka ximbu harékétandi. Guni déka wamben hundi xéka guni akwi déré xéta déka ximbu harékétanguni. Pol dé Godré wa Tesalonaikana mawuli jémba téndéte 3$ aX Hasa hwendét, di wungi re wungi re fakutandi. Di afakémbu tétandi. Godna makambu yamba tékéndi. Téhafi yata di déka nukwa hanyikwa maki hambukré yamba xékéndi. # Xdé Jisasna yikafre hundi xékéhafi yata Godka xékélakihafi yakwa du takwaré, hurundan haraki saraki sémbut hasa hwetandé. f" GXHérandat, God guni hangéli héraakwa du takwaré nani wali yikafre hurutandé, nani atéfék hangéli wambula hérambemboka. Wun nukwa nana Néma Du Jisas déka hambuk ensel wali ya maki hanyita Godna getéfambu gayata '! IXGod angi hurutendékaka nani “Wu yawundu” natame. Hukémbu dé guniré haraki hurukwa du takwaré haraki hasa hurundét, di némafwi hangéli hératandi.  XGuni hangéli hérangukaka sarékéta nani xékélaki, God atéfék du takwa hurundan sémbutka diré hasa hwetandé. Hukémbu dé néma du reta gunika jémba hatitandé, déka getéfambu. Hangéli hérangukaka God watandé, “Wuna jémba jémba yata di hangéli hérandaka deka mawuli hambuk yata dé jémba té. Jémba téndét, di wuna getéfaré waritandi.” Wungi watandé. c AXNéma Duna hundika hélék yakwa du guniré haraki hurundaka guni hangéli héra. Hangéli héraata guni hambuk yata Néma Duka jémba sarékénguka guna mawuli jémba dé té. Téndékaka sarékéta nani guna ximbu harékéta nani nak getéfambu reta Godna hundi xékékwa du takwaré gunika nani hundi wa. Hurumben sémbutka God hasa hwetandé - UXNana nyama bandi, guni Kraiska jémba sarékéta guni nak nakéka némafwimbu mawuli guni ye. Guna némbuli yangun mawuli guna tale yangun mawuliré sarékéngwandéndéka xéka nani Godka diména na. Nani atéfék nukwambu gunika sarékéta Godka diména nambet, wu sékérékétandé. C XNana yafa God akwi nana Néma Du Jisas Krais akwi guniré yikafre huruta nakélak huru mawuli hwendét, guni jémba rengute nani Godré wa. Pol dika sarékéta dé Godka diména na u gXWuni Pol, Sailas bér Timoti wuni wali rembéka, wuni ané nyinga hayi. Guni Tesalonaikambu reta Néma Du Jisasna hundi xékékwa du takwa, gunika wuni hayi. Guni nana yafa Godna du takwa guni. Guni Néma Du Jisas Kraisna du takwa guni.  Guni jémba male renjoka sarékéta xékélaki natanguni. Nangut, naniré Satanéna tambambu héraakwa nana Néma Du Jisas Krais guniré yikafre hurundét, guni déka nawulak akwi xékélakitanguni. Dé néma du reta nukwa hanyikwa maki hanyindéka nani déka ximbu harékétame. Némbuli harékéta wungi re wungi re déka ximbu harékétame. Wu mwi hundi dé. Wuna hundi yak.>uNémafwimbu mawuli yawuka du takwa, di wungi hurutendakaka xékélakita, guni xékélaki natanguni. Wun yénataka hundi wata haraki saraki sémbut hurukwa du takwa yae guniré yénataka hundi wandat, guni deka hundi xéka hambuk téhafi yata Kraisna hundi yatakahafi yanjoka, guni xékélaki natanguni. hIDé déka atéfék nyingambu hayindén maki dé gunika wun jooka hayi. Déka hayindén hundi nawulak xak dé. Nani wun hundi jémba xékélakinjoka nani hambukmbu jémba ya. Jémba xékélakihafi yakwa du takwa nawulak deka mawulimbu hambuk yahafi yata di wun hundi xékéta wun hundika yénataka hundi wa, mawuli yandaka makimbu. Atéfék Godna nyingambu rekwa hundika yénataka hundi wandaka maki di Pol hayindén hundika yénataka hundi di wa. Wungi wata di hiyae fakutandi. 5cYata guni guna mawulimbu angi watanguni, “Atéfék du takwa hurundan haraki saraki sémbutka hu hwendate, nana Néma Du Jisas Krais dé haxé. Di huli mawuli hérae déka hundi xékéndate dé haxé. Haxéta dé bari wambula yahambandé.” Wungi watanguni. Wun jooka Jisas Kraisna hundi xékékwa némafwimbu mawuli yambeka du Pol, dé nyinga hayi gunika. God déré yikafre xékélelaki hwendéka dé wun jooka wungi hayi. [/Némafwimbu mawuli yawuka du takwa, guniré wuni we. Guni wun xakutekwa huli jonduka haxéta, guni wendé nahafi yata hambuk jémba yatanguni, God guniré xéta angi wandéte, “Di nakélak huru mawuli héraata yikafre sémbut male huru. Deka sémbutka haraki hundi yamba wakéwuni.” Wungi wandéte guni hambuk jémba yatanguni. ! Wun jooka yamba rookéme. Hanja God huli nyir huli héfa akwi xakundéte dé hundi wa. Wun huli nyir huli héfambu akwi yikafre sémbut male retandé. Nani déka hundika sarékéta nani huli nyir huli héfaka haxétame. Nani yikafre mawuli yata Néma Duka haxétame s_ God wungi hurutendékaka sarékéta guni wun nukwaka haxétanguni. Haxéta guni wun nukwa bari yandéte guni yikafre jémba male yatanguni. Wun nukwa nyir ya yanésékendét nyirmbu rekwa atéfék jondu némafwi ya yanéséketandé. ;o God atéfék jonduré haraki hurutendékaka sarékéta guni méta maki sémbut hurutanguni? Guni Godna hundi xékéta wandén maki huruta yikafre sémbut male hurutanguni. 9 Mé xéké. Nana Néma Du Jisas Krais wambula yatandé. Wu mwi hundi dé. Sélé héraakwa du yatendéka nukwaka xékélakihafi yandaka maki, di atéfék du takwa nana Néma Du wambula yatendéka nukwaka yamba xékélakikéndi. Wun nukwa némafwi ham wandét, nyir akwi nyirmbu rekwa atéfék jondu akwi ya yanéta hényitandé. Héfa akwi, héfambu rekwa atéfék jondu akwi ya yanéta hényitandé. "= Du takwa nawulak di nana Néma Du Jisaska wa, “Dé bari wambula yatendékaka wataka dé bari wambula yahambandé. Wayika yakéndé.” Wungi wata di xékélakihambandi. Nana Néma Du Jisas dé du takwa fakundamboka hélék dé ye. Atéfék du takwaka saréfa naata, di haraki saraki sémbut yatakataka déka jémba sarékéndate dé mawuli ye. Mawuli yata dé dika haxé. Ané nyir héfa akwi hényitandé 3Némafwimbu mawuli yawuka du takwa, guni ané jooka sarékétanguni. Ané jooka yike yamba yakénguni. Nana Néma Du Godna mawulimbu natafa nukwa dé séfélak séfélak (1,000) héki hwari maki dé. Séfélak séfélak (1,000) héki hwari di natafa nukwa male maki di. God wungi wandén, némbuli tékwa nyir, héfa, wumbu rekwa atéfék jondu akwi, hukémbu ya yanétandé. God némafwi kot xékékwa néma du retendéka nukwa, dé haraki saraki sémbut hurundé du takwaré hurundan haraki saraki sémbut hasa hweta wandét nyir, héfa, wumbu rekwa atéfék jondu akwi, ya yanétandé. Guniré haraki hundi wakwa du wun jonduka sarékéhambandi. b=Hukémbu God dé wun hulingu hura dé némafwi hwe takata dé wun héfaré haraki huru. I Wungi wata di ané jooka sarékéhambandi. Hanja tale God hundi wandéka dé atéfék nyirmbu rekwa jondu xakundaka dé God hulingu hérae dé héfa huratakandéka dé héfa hulingumbu xaku. h IWungi huruta angi watandi, “Yingi maki dé? Hanja Krais dé wambula yatendékaka dé wa. Dé yimbu dé re? Yinga nukwa yatandé? Hanja tale God nyir héfa atéfék jondu huratakandéka dé atéfék jondu wungi re. Nana mandéka rendan nukwa atéfék jondu wungi male dé re. Némbuli akwi atéfék jondu wungi male dé re. Nak maki yahambandé.” I  Tale guni ané jooka xékélakingute wuni mawuli ya. Hukétéfi nukwambu séfélak bangwa hundi wakwa du yae di bangwa hundi wata mawuli yandaka maki di haraki saraki sémbut hurutandi.  7guni Godna profet hanja wandan hundika wambula sarékéngute. Hanja nani Jisas Kraisna aposel nani nana Néma Du wandén hambuk hundi guniré wa. Dé naniré Satanéna tambambu dé héra. Guni déka hambuk hundika akwi wambula sarékéngute wuni wun hundi gunika wambula hayi. 8  kNémafwimbu mawuli yawuka du takwa, némbuli wuni gunika nyinga nak akwi hayi. Wun nyinga yéték hayita wuni wun hundi wambula wata guna yikafre mawuliré wuni yikafre huru,  'Wungi hurundakaka sarékéta wambeka hundi yétékéka sarékétame. Angi nani wa, “Wasa gwiyataka ye wambula yatandé, gwiyandan joo wambula sanjoka.” Nak hundi angi, “Bali gu yakétaka lé gukaré xakriléka hafwaré wambula yitalé, gukaré xakrinjoka.”wgMé xéké. Di Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du retendaka yambuka xékélakihafi yandat, wu haraki dé. Di wun yambuka xékélakitaka hukémbu God wandéka dika hwemben hambuk hundika hu hwendat, wu némafwi haraki joo dé. Wunde du di naniré Satanéna tambambu héraakwa Néma Du Jisas Kraiska xékélakita, ané héfana haraki saraki sémbutka hu hweta yatakataka hukémbu haraki saraki sémbutmbu wambula xakre rendat, wun haraki saraki sémbut deka mawuliré sarékéngwandéndét, di haraki male retandi. Tale di Kraiska xékélakihafi ye di haraki re. Hukémbu di Kraiska hu hweta di haraki saraki male di re. b=Wunde yéna yakwa du di yéna yata angi wa, “Guni nana hundi xéka guni atéfék mawuli yanguka jondu huruta jémba retanguni.” Wungi wata di hafu di haraki saraki sémbutna jémba yakwa du reta di yoombu gindan du maki re. Nak duré sarékéngwandéndé joo dé wun duka néma du re. Rendéka wun du dé wun joona jémba yakwa du re. taHurundan haraki sémbut angi dé. Di deka ximbu harékéta di baka hundi bulé. Haraki saraki mawuli xékéta di hési takwa wali haraki saraki sémbut hurunjoka mawuli yata di wun haraki saraki sémbutka wa. Wungi wata di haraki saraki sémbutka hu hwetaka Jisas Kraisna hundi xékékwa huli du takwaré, di témbéré, di akwi haraki saraki sémbut hurundate. NNémafwi nukwa xéndéka hutémbu hulingu téhafi yakwa maki, wunde du di yikafre jooka wata di wun joo hwehambandi. Némafwi mur yandéka buwi bari yitaka yatakandéka maki, wunde duna mawuli dé baka yitaka yataka. God hurundan haraki sémbutka sarékéta dika dé wa, némafwi halékingambu tékwa hafwaré yindate. -Mawuli yandéka God wandéka dé Balamna donki dé du buléndaka maki dé Balamré hambuk hundimbu wa. Guni xékélaki, donki di hundi buléhafindi. Hambuk hundimbu wandéka dé wun profet Balam dé déka wangété mawuli yatakata dé haraki saraki sémbut huruhambandé. DWunde du di yikafre yambu yatakataka di baka yitaka yatakata di Beorna nyan Balam hanja yindén yambumbu di yi. Balam haraki saraki sémbutna yéwa héranjoka dé némafwimbu mawuli ya. Di haraki saraki mawuli xékéta di atéfék nukwa nak duna takwaré xéta di wali hwanjoka di mawuli ye. Di atéfék nukwambu haraki saraki sémbut hurunjoka di mawuli ye. Di mawuli hambuk yahafi yakwa du takwaré témbéré, di akwi haraki saraki sémbut hurundate. Di nak duna jonduka mawuli yata di wun jondu héranjoka di saréké. Wungi hurukwa duka God dé wa, di hiyae fakundate. a; Di haraki hurundanka God diré dé haraki hasa huru. Di nukwambu séfélak hénoo séfélak wangété yandaka hulingu sata nak maki nak maki jondu akwi di huru. Wungi hurundakaka di yikafre mawuli ye. Géli joo wama nukwa wurré haraki hurundéka maki, di guna nyéndékmbu reta di guna xiré di haraki huru. Di guniré yéna yata Kraiska sarékémbeka hénoo guni wali sata di séfélak hénoo séfélak wain hulingu sa. Sata di guniré yéna yandanka mawuli sawuli ye.  Wunde yénataka hundi wakwa du di wangété yata di bali maki di. Bali mawuli yandaka maki yita, jémba sarékéhafi yata hafekwambu naande hiyandaka maki, wun yénataka hundi wakwa du di xékélakihafi yandaka jonduka haraki hundi wata di hiyae fakutandi. 3~_ Wunde du wandaka maki Godna ensel di diré haraki hundi hasa wahambandi. Di némafwi hambuk yandaka deka hambuk dé yénataka hundi wakwa duna hambukré dé sarékéngwandé. Sarékéngwandéndéka di wun ensel di Néma Du Godna makambu téta di hurundan haraki sémbutka haraki hundi wahambandi. V}% Haraki saraki sémbut angi hurukwa duré hambukmbu hasa hwetandé. Di deka haraki saraki mawuli xékéta séfélak du takwa wali hwaata, néma duna hundika hu hwendaka, God wunde duré hambukmbu hasa hwetandé. Wunde du di deka ximbu harékéta mawuli yandaka maki male huruta di Godna enselka haraki hundi wata di dika roohafi ye. c|? Nana Néma Du God wungi hurundénka nani xékélaki. Nana mawuliré hurukwexé joo nani déka du takwaka yandét, dé nani jémba rembete naniré yikafre hurunjoka dé xékélaki. Anéka akwi God dé xékélaki. Déka hundi xékéhafi yakwa du takwaré hurundan haraki saraki sémbut hasa hwenjoka dé xékélaki. Xékélakita diré hasa hweta hukémbu dé némafwi kot xékéta néma du retendéka nukwa dé diré hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwetandé. F{(Lot dé deka nyéndékmbu rendéka bér xéndén haraki sémbut bér xékéndén haraki hundi akwi bér déka yikafre sémbut hurukwa mawulika némafwi xak hwe. Wumba rekwa du takwa di atéfék nukwambu Godna hambuk hundi xékéhafi yata haraki saraki sémbut hurundaka dé Lot déka mawulimbu némafwi xak héra.) zWumbére getéfa tusandata dé God yikafre sémbut hurukwa du Lotré male dé yikafre huru. Wumbu rekwa du di Godna hambuk hundika xékéhafi yata di séfélak du takwa hwaata di wungi haraki saraki sémbut huru. Hurundan sémbut dé Lotka némafwi xak hwe. y Hanja Sodomémbu rendé du takwa akwi, Gomorambu rendé du takwa akwi di Godna hundika hu hwendaka God hurundan haraki saraki sémbut diré dé hasa hwe. Hasa hweta wumbére getéfa tusandandéka wun hafwambu bo male dé re. God diré dé wungi hasa hwe, hukémbu du takwa nawulak deka héfaré xe di God déka hundika hu hwekwa du takwaré hasa hwetendékaka xékélakindate. x)Hanja Noa rendén nukwa du takwa Godna hundika hu hwendaka God wahambandé, “Reséndé. Hurungun sémbut baka joo dé.” Wungi wahafi yata dé wandéka lé némafwi hwe deka héfambu gwandéléka di atéfék hiya. God dé di yikafre sémbut male hurundate diré wandé du Noaré male yikafre huru, wali déka du takwa angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk male hiyahafi re di jémba rendate. [w/Hanja Godna ensel nawulak haraki saraki sémbut hurundaka God diré wahambandé, “Reséndé. Hurungun sémbut baka joo dé.” Wungi wahafi yata dé wandéka di ya yanékwa hafwaré yi. Ye di halékingambu wumbu re. Di wun hafwambu reta séndé gembu re maki reta, God némafwi kot xékékwa néma du retendéka nukwaka di haxé. Zv-Wun yénataka hundi wakwa du di guna jonduka mawuli yata di guniré yénataka hundi watandi, guni yéwa dika baka hwengute. Hanja God dé wa, dé némafwi kot xékékwa néma du reta hurundaka haraki saraki sémbut diré hasa hwendét, di fakundate. Wataka diré dé xé. Xéta hurundan haraki saraki sémbut diré bari hasa hwetandé. ~uuDi nak maki nak maki haraki saraki sémbut hurundat nawulak du takwa diré xéta, haraki saraki sémbut hurundaka maki, di akwi wun haraki saraki sémbut hurutandi. Hurundat nak du takwa diré xéta di mwi hundina yambuka haraki hundi watandi. t Hanja yénataka profet di Israelna du takwana nyéndékmbu xakundaka maki, némbuli akwi yénataka hundi wakwekwa du guna nyéndékmbu xakutandi. Xaakwa di Godka nak maki nak maki yénataka hundi nakélak nakélak wata di du takwana mawuliré haraki hurutandi. Di wungi wata ané haraki saraki sémbut akwi hurutandi. Di nana Néma Du Jisas Krais diré Satanéna tambambu hérandénka jémba sarékéhafi yata déka hu hwetandi. Di wungi hurundat, God wun haraki saraki sémbut diré bari hasa hwetandé. s /Ané hundika mé jémba saréké. Hanja Godna nyingambu Godna profet di Godna hundi hayi. Wunde du deka mawuli sarékémbu wun hundi hayihambandi. Godna Hamwinya deka mawulimbu wulaaye téndéka di Godna hundi xékéta di wun hundi hayi. Wungi hayindanka sarékéta nani xékélaki. Nani nana mawuli sarékémbu male Godna nyingambu rekwa profetna hundika jémba xékélakinjoka nani hurufatiké.r 6q gWun hundi xékétaka wun joo xétaka nani jémba xékélaki. Godna profet hanja Jisas Kraiska hundi wata di mwi hundi di wa. Xékélakimbeka guni deka hundi jémba xékétanguni. Deka hundi dé téméngara maki dé. Téméngara halékingambu yanéta hanyindéka nani jémba xémbeka maki, guni deka hundiré xéta jémba sarékétanguni. Sarékéngut, guna mawulimbu xitélakénjoka ganémbambu xalekwa hunkwari xaletandé. p Nani Jisas wali yitaka yatakandé du nani Jisas wali God gayandé némbumbu té. Téta nani hafu nani xéké, Jisasna yafa God déka nyan Jisasna ximbu harékéndéka. God nukwa hanyikwa maki reta némafwi hambuk yata déka hambuk Jisaska hwendéka dé akwi nukwa hanyikwa maki rendéka nani xé. Nani nana waanmbu nani xéké, némafwi hambuk yakwa Godna hundi Godna getéfambu gayandéka. God angi wandéka nani xéké: “Ané wuna nyan dé. Déka wuni némafwimbu mawuli ye. Déka wuna mawuli yikafre dé ye.” o n yNani nana Néma Du Jisas Kraisna hambukéka guniré wundé wakwa. Wambula yatendékaka akwi guniré wundé wakwa. Nani nana yikafre xékélelakimbu sarsaf nawulak wahambame. Nani nana damambu déka némafwi hambuk xétaka mwi hundi nani wa. nm WSéfélak nukwa guniré wun hundi watawuni. Wuni hiyawut guni wawun hundika wambula sarékéngute, némbuli hambuk jémba yata séfélak nukwa guniré wun hundi wambula watawuni. Jisas Krais nukwa hanyikwa maki rendéka nani xé RK~}}{{3z,ylwvutsrqonmlkkjiQhg f@edcOas_^^ \[ZXXlVUSSnRQMPlNN\MMLKjJJI!GFFEDD.CvBA@@>=<<9877K55O4`2100C/_.-{,+*))6(''-&5%o$-$!!T!IE 9@9z:L 0 3 U7R4ka&Wungi wakwexékéndaka dé Pita wa, “Guni nak nak guna haraki saraki sémbut yatakangut nani Jisas Kraisna ximbu guniré guré husandatame. Guni wungi hurungut God guna haraki saraki sémbut yakwanyitaka déka Hamwinya hwetandé, gunika. Hwendét déka Hamwinya guna mawulimbu wulaaye tétandé. )jK%Wandéka di du takwa wun hundi xékéndaka xi maki xiyandéka di Pitaré akwi Jisasna aposelré akwi di wakwexéké, “Gunawa, nana du, méta yatame?” fiE$”Guni, israelna du takwa, mé xéké. Xékéta jémba xékélakitanguni. Wun du Jisaska wuni we. Jisasré guni xiyae mimbu hatekanguka dé hiya. Hiyandéka God wandéka dé Jisas Néma Du dé re. Wun du God wasékendén du Krais dé.” Wungi dé Pita wa. Séfélak du takwa Jisaska jémba sarékéndaka di Jisasna ximbu diré guré husanda ohW#Remét wuni wawut ména mama ména manéna ekombu retandi.Wun hundi wandén, wu Jisaska dé wa. .gU"Hanja Devit Godna getéfaré warihambandé. Warihafi ye dé hafu dé angi wa:Néma Du God wuna Néma Duré dé wa, ‘Méni wuna yika tambambu retaméni. f!God wandéka dé Jisas Godna getéfaré wara dé Godna yika tamba sakumbu re. Hanja déka yafa God dé Jisasré wa, ‘Wuna Hamwinya ménika hwetawuni.’ Wungi wataka déka Hamwinya hwendéka hérae dé nanika bleka yakindéka xe xéka andé xékélakingwi. |eq Jisas hiyandéka dé God déré wambula husaraméndéka nani Jisasna du wundé xékwa. Xémbenka guniré wuni we. (dIXékéta God yatendéka jémbaka xékélakita dé wa, ‘God wandét dé hiyandé duna getéfambu yamba rekéndé. Déka fusa yamba yama xakéndé.’ Wungi wata Devit God wasékendén du Krais hiyae ramétendékaka dé hayi. Guni wun hundika sarékéta némbuli ané hundi mé xéké. 9ckDevit wun hundi hayita dé hafuka hayihambandé. Wun hundi hayindén wu nak duka dé hayi. Godna hundi wanjoka hukémbu yate yakwa duka dé hayi. Hanja God dé déré wa, ‘Ména mandéka nak ména hafwa hérae dé néma du retandé. Mwi hundi wuni méniré we.’ Wungi God wandéka dé Devit xéké. b'Wun hundi wataka dé Pita wambula wa, “Nyama bandi, guni mé xéké. Wuni wawut, guni jémba xékélakitanguni, ané hundi. Nana mandéka Devit wundé hiyandé. Hiyandéka di déré wundé réménda. Déré réméndan hwandafu ané getéfambu némbuli andé re. 7agMéni wuniré wunde wakwemé, huli hamwinya héra yambu.Wakweméka wuni méni wali téta yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatawuni.Wungi dé Devit hanja hayi.” `/Méni God, méni wa, wuna hamwinya hiyandé duna getéfambu rehafi yandéte.Méni wamét ména yikafre duna fusa yamba yama xakéndé. I_ Xéwuka dé wuna mawuli yikafre yandéka wuni mawuli sawuli yata wuna hundimbu wuni déka ximbu haréké.Wuni wamén hundika sarékéta wuni hiyanjoka roohafi yata jémba retawuni. ,^QHanja Devit angi dé wa, déka:Wuni atéfék nukwambu wuni xé, Néma Du wuni wali téndéka.Dé wuna yika tambambu té, wuni roota généwumboka. }]sHiyandéka God du hiyana sémbut hérekindéka dé wambula ramé. Hiya sémbut déré hulukinjoka dé hurufatiké. Y\+Wun duré du nak dé guna tambambu taka, God hanja sarékéta xékélakindén maki. Takandéka guni déré Godna hundi xékéhafi yandé duna tambambu takanguka di Jisasré xiyae mimbu hatekandaka dé hiya. ;[oWun hundi wataka dé Pita wambula wa, “Israelna du, guni mé xéké ané hundi. Nasaretna du Jisaska watawuni. God wandéka dé Jisas nak maki nak maki hanja xéhafi yangun hambuk jémba dé ya, guna nyéndékmbu. Yandéka guni ambu reta wun jémba xétaka guni xékélaki, ‘Dé Godna du dé.’ .ZUWun nukwa du takwa dika yikafre hurundéte di Godka wandat, dé diré yikafre hura satanéna tambambu hérandét, di jémba retandi.’Wungi dé God hanja wa. ZY-Wawut nukwa hiyandét gan hunyitandé. Wungi yandét bafu akwi nyéki maki xakutalé.Xakulét hukémbu Néma Duna némafwi nukwa xakutandé. Wun nukwambu Néma Du déka némafwi hambuk wakwetandé. 4XaNak maki joo hurutawuni, nyirmbu akwi, héfambu akwi.Huruwut, du takwa xéta waréngénétandi.Nyéki wali, ya wali, yaki wali huruwut xakundét xétandi. WWun nukwambu wuni wuna Hamwinya blekétawuni, wuna jémba yakwa du takwaka.Blekéwut di profetna hundi watandi. V-God dé wa, ‘Hukétéfi nukwa walémba téndét, wuni wuna Hamwinya blekétawuni, atéfék du takwaka.Hwewut guna dunya, takwanya, wuna hundi xékéta, profetna hundi watandi.Guna wayikana du janji maki joo xéndat,
di guna gwalefa du janji hwatandi. \U1Hanja Godna profet Joel dé wun huli jémbaka Godna nyingambu angi dé hayi: ]T3Guni séféla guni we. Némbuli ganémba male dé. Nani Judana du wain hulingu ganémbambu sahafime. Yingafwe. Guni wungi guni xékélaki. Wunde du wangété yandaka hulingu sahambandi. Di wangété yahambandi. S!Wandaka dé Pita Jisasna du tamba yéti angé man natafa di wali téta dé atéfék du takwaré hambukmbu wata dé wa “Gunawa, Judana du takwa, Jerusalemémbu rekwa du takwa, waan mé nakélak take wuna hundi xéké. Xékéta xéngun jooka xékélakitanguni. #R? Wungi wandaka di nawulak Jisasna duré bangwa hundi wata di wa, “Séfélak huli wain hulingu sataka di wangété ye.” Wungi di wa. Pita dé hundi wa Q Wungi wata di waréngéné. Waréngénéta saréké waréké xékéta di di hafu buléta di wa, “Owa. Ané yingi maki joo dé?” P Nawulak nani Kritna héfambu nani ya. Nawulak nani Arebiana héfambu nani ya. Nani atéfék nana getéfana hundimbu nani xéké. Di nana getéfana hundimbu buléta God hurundén hambuk jémbaka wandaka nani xéké. Yingi maki nae di nana hundimbu bulé?” rO] Frigia, Pamfilia, Isip, Libiana hafwa Sairini wali walémbambu tékwa, wun héfambu nani ya. Nani nawulak Romémbu yae nawulak nukwa male ambu re. Nawulak nani Judana du. Nawulak nani nak téfana du nani Judana hambuk hundi xéké. mNS Nani séfélak héfambu nani ya. Partia, Midia, Elam, Mesopotemia, Judia, Kapadosia, Pontus, Esia, MWunde du nana hundi yike di ye. Yingi maki nae di nana getéfana hundimbu bulé? Buléndaka nani nak nak nana getéfana hundimbu xéké. _L7Saréka waréngéna nae di wa, “Owa. Wun hundi bulékwa du di Galilina du di wana? MKWun ham xékétaka di séfélak du di Jisasna du téndanmbu hérangwanda té. Téta nak nak di xéké Jisasna du nak nak deka getéfana hundimbu buléndaka. Xékéta di saréké waréké xéké. J Hanja séfélak Judana du di atéfék getéfambu ya. Yae di Jerusalemémbu re. Wunde du di Godna ximbu harékékwa du di. IwXéndaka dé Godna Hamwinya deka mawulimbu wulaaye téta dika hambuk hwendéka di nak nak téfana hundimbu di bulé. HXékéta di xé séfélak yalefu ya maki jondu natafambu te mutala ye di nak nak duna anéngambambu xérékéta téndaka. G9Reta di xéké, némafwi ham Godna getéfambu bari gayandéka. Wun ham némafwi hambuk mur maki dé ya. Wun ham rendan geré wulaaye dé sukweka té. cF APentikosna néma nukwa xakundéka di Jisasna du atéfék di natafa gembu hérangwanda re. jE OWungi wakwexékétaka di motumbu bérka xi hayi. Hayitaka motu take di xé Matiasna xi hayindan motu xalendéka. Xéndaka dé Matias Jisasna aposel tamba yéti angé man natafa wali yitaka yatakata dé Jisasna jémba ya.,D SWataka di Jisaska angi wakwexéké, “Nana Néma Du, méni xékélaki. Judas dé ména jémba yatakataka hiyae dé déka hafu hafwaré yi. Yindéka némbuli nani méniré we. Méni atéfék duna mawulika méni xékélaki. Wungi xékélakita némbuli méni ambére du yétékré xe wasékemén duré nanika wakwetaméni. Wakwemét, wun du ména aposel reta ména jémba yatandé. Yata dé Judasna hafwa hératandé.” C  B Wungi wandéka di du yétékna xi wa, josep, déka nak xi Basabas. Nawulak déka angi di wa, Jastus. Nakémba du akwi, Matias dé. 5A e”Wungi maki, némbuli wambet Jisasna jémbaré xéndé du nak nani wali yitaka yatakata dé akwi du takwaka watandé, ‘Néma Du Jisas hiyae dé wambula ramé. Wungi wuni xé.’ Wungi watandé. Hanja guré husandakwa du Jon dé du takwaré yikafre hundi wa. Wandén nukwa du nawulak di nani wali yitaka yataka. Yitaka yatakata di nani wali nana Néma Du Jisas wali jémba ya. Yambeka God wandéka Jisas Godna getéfaré warindéka di nani wali té. Wunde duka sarékétame. Sarékéta wunde du nakré wasékembet, dé nani wali yitaka yatakatandé.” @ >? wPita Judaska sarékéta dé dé wali rekwa du takwaré angi wa, “Devit hayindén gwar angi dé wa:Déka rendén hafwa baka retandé.Nak du wumbu yamba rekéndé.Wungi dé hayi. Nak hundi akwi angi dé wa:Nak du déka jémba hérae du takwaka hatitandé.Wungi dé hayi Judaska. B> Hiyandéka di Jerusalemémbu rekwa atéfék du takwa di wun hundi xéké. Hibru hundimbu wun héfaka di wa, “Akeldama.” Wun hundina mo hundi angi dé, “Nyéki rekwa héfa dé.” t= cJudas haraki saraki sémbut hura Jisasré mamaka hwetaka dé yéwa nawulak héra. Hérae hwetaka dé héfa nak héra. Hérae dé wun héfambu dé xakri. Xakre dé déka biya fukandéka dé di jamuneka gwandendéka dé wungi hiya. "< ?Wun hundi mwi hundi dé ya, Judas yandén jémbaka. Hanja Jisas wandéka dé wun du Judas nani wali yitaka yatakata dé jémba ya.” Wungi dé Pita wa. 9; m”Wuna nyama bandi, hanja Godna Hamwinya wandéka dé Devit Judaska hundi hayi, Godna nyingambu. Wun hundi mwi hundi yandéte dé Judas Jisasré hura dé wakwe, déka mamaka. ": ?Nukwa nawulak yindéka Jisasna hundi xékékwa séfélak (120 maki) du takwa gembu hérangwandéndaka dé Pita deka nyéndékmbu téta dé angi wa, !9 =Wunde du atéfék di du takwa nawulak akwi, Jisasna ayiwa Maria akwi, Jisasna bandingu akwi, wungi di atéfék nukwa hérangwanda God wali hundi bulé. 8 3 Jerusalemré wulaaye di rendan gena taku geré wari. Pita, Jon, Jems, Andru, Filip, Tomas, bartolomyu, Matyu, alfiusna nyan Jems, nak Jemsna nyan Judas, Saimon, wungi di wara re. Wumba du Saimon nak héfana du déka getéfana duka néma du rendémboka hélék yandé du dé. ?7 y Wumbére du wungi wambéka di Jisasna du Oliv némbu yatakataka ye di Jerusalemré wambula wulayi. Wun némbu Jerusalem wali walémbambu dé té. Yindaka yambu afaké yingafwe. )6 M Téta bér wa, “Gunawa, Galilina du, métaka guni wumbu téta nyirré yasawara xé? God wandéka dé Jisas guniré yatakataka dé Godna getéfaré wari. Warindéka guni xé. Xéngun maki male Jisas wambula gayatandé.” Wungi bér wa. Jisasna du di wa nak du Judasna hafwa hérandéte 5  Xéhafi yandaka yindéka di yasawara xéta hwakéndaka bér wama nukwa wur sandandé du yéték bari hari gwande bér di wali té. 4 ' Jisas wungi wandéka God wandéka dé wari, Godna getéfaré. Warindéka xéta téndaka buwi nak takatéfindéka di déré xéhambandi. F3 Godna Hamwinya guna mawulimbu wulaaye téta gunika hambuk hwendét, guni wunika hundi watanguni. Jerusalemémbu rekwa du takwaka, Judiana héfambu samariana héfambu rekwa du takwaka, atéfék héfambu rekwa du takwaka akwi hundi watanguni, wunika.” Wungi dé Jisas wa. God wandéka dé Jisas Godna getéfaré wari `2 ;Wungi wakwexékéndaka dé Jisas diré wa, “Yingafwe. Hanja wuna yafa God hafu wundé wetakandéka dé re, hukémbu xakute yakwa joona nukwaka. Wun déka jémba dé. Guni wandén nukwaka yamba xékélakikénguni. 61 gJisasna du dé wali hundi buléta di déré wakwexéké, “Néma Du, némbuli méni nani israelna du takwaka néma du retaméni, hanja Devit néma du rendén maki?” I0  Hanja Jon dé du takwaré guré dé husanda, Godna ximbu. Guré husandandéka maki, nawulak nukwa yindét, God wandét, Godna Hamwinya guna mawuliré wulaaye tétandé.” Wungi dé Jisas wa. / -Wataka dé di wali reta dé wambula diré wa, “Guni Jerusalem yatakakénguni. Guni wumbu reta guni wuna yafana Hamwinyaka haxétanguni. Hanja wuna yafa dé wa, déka Hamwinya hwetendékaka. Wuni akwi guniré wundé wawu, déka Hamwinya hwetendékaka. Guni haxétanguni. u. eGuni xékélaki, hanja Jisas hangéli hérae dé hiya. Hiyae hukémbu raama dé déka duka yi. Dumi yétiyéti nukwa dé dika yi. Ye di wali reta nak maki nak maki hambuk jémba yandéka xéndaka hundi wandéka xékéta di wa, “Dé hiyae dé wambula ramé. Wu mwi hundi dé.” Wungi wandaka dé diré hundi wa, God néma du reta du takwaka hatitendékaka. k- QHanja Jisas déka duré dé waséke, di déka aposel rendate. Hukémbu Godna Hamwinyambu dé déka duré wa, di déka jémba yandate. Wandéka hukémbu God wandéka dé Jisas wari, Godna getéfaré. Wun jonduka wundé hayiwu. , #Méni Tiofilaska, wuni ané nyinga hayi. Hanja nak nyingambu Jisas yandén atéfék jémbaka wali wandén atéfék hundika wali wuni hayi. a+ =Bari yae méniré xénjoka wuni mawuli ye. Ména saawiré xéta sékéré reta hundi bulétaani. God ménika nakélak huru mawuli hwendét méni jémba reméte wuni déré wakwexéké. Nana nyayikangu di ménika diména nae. Wuni méni wali rekwa nyayikanguka wuni dinguna nae. Wungi nawukaka méni di nak nakré wataméni. Wuna hundi yak.d* C Méniré séfélak hundi wanjoka wuni mawuli ye. Nyingambu hayinjoka hélék wuni ye. p) [ Atéfék du takwa akwi mwi hundi akwi di Demitriuska yikafre hundi wa. Wungi wandaka nani akwi déka yikafre sémbutka xékélakita déka yikafre hundi nani wa. Guni xékélaki. Wamben hundi mwi hundi dé. Jon déka dé dinguna na ( 7 Némafwimbu mawuli yawuka du, mé xéké. Méni Diotrefes hurundéka maki, haraki saraki sémbut yamba hurukéméni. Méni yikafre jémba male yataméni. Haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di Godka xéhafi ye. Yikafre sémbut hurukwa du takwa di Godna du takwa di re. N'  Xékéhafi yandékaka wuni yae dé hurundén atéfék sémbutka watawuni. Dé guniré yénataka hundi wata nanika dé haraki hundi baka wa. Wun haraki saraki sémbut male yingafwe. Angi akwi dé huru. Jisasna hundi xékékwa du takwa yandat, dé diré yikafre huruhambandé. Huruhafi yata dé wunde duré yikafre hurunjoka mawuli yakwa du takwaré dé watéfi. Watéfita dé diré wa, “Nani Godna hundi bulénjoka hérangwanda rembet, guni nani wali yamba rekénguni, guni wunde duré yikafre hurunjoka mawuli yangunka.” Wungi dé Diotrefes wa. Demitrius dé yikafre jémba ya _& 9 Hanja wuni ména getéfambu reta Kraisna hundi xékékwa du takwaka nyinga nak wuni hayi. Hayiwuka dé Diotrefes, déka ximbu male harékéta dika néma du renjoka mawuli yata, dé wuna hundi xékéhambandé. <% sDimbu hérahafi yandakaka sarékéta nani diré yikafre huruta dika jondu yéwa hwetame. Wungi huruta nani di wali Godna mwi hundina jémba yatame. Diotrefes dé haraki jémba ya ?$ yDi Jisas Kraisna ximbu hundi wanjoka di yitaka yatake. Di Kraisna du takwambu male jondu hérae. Di Jisasna hundi xékéhafi yakwa du takwambu hénoo yéwa héranjoka hélék di ye. # Méni diré yikafre huruméka di naniré ménika hundi wa. Wandaka nani Jisasna hundi xékékwa du takwa, ané getéfambu hérangwanda reta, nani xéké, méni dika némafwimbu mawuli yata diré yikafre huruméka. Di nak hafwaré yinjoka yandat diré wambula yikafre hurutaméni, di yambumbu jémba yindate. Di Godna jémba yandakaka sarékéta, méni diré yikafre hurumét, wu yikafre dé. ]" 5Némafwimbu mawuli yawuka du, méni Jisasna hundi xékékwa du takwaré yikafre huruta méni yikafre jémba male méni ye. Méni dika tale xékélakihafi yata méni diré wungi yikafre huru. Wu yikafre dé. n! WWuna nyangwal Godna mwi hundi jémba xékéta wandén maki hurundat, wuni deka yikafre sémbutka xéka wuni yikafre mawuli yata mawuli sawuli wuni ye. Nak hundi xékéta wuni wungi mawuli yahambawuni. Gaius yikafre jémba dé ya U  %Jisasna hundi xékékwa du nawulak yae di wuniré wa, Godna mwi hundi ména mawulimbu rendékaka. Di méni Godna mwi hundi jémba xéka wandén maki hurumékaka wandaka wuni xéka yikafre mawuli wuni ya. 1 ]Némafwimbu mawuli yawuka du, wuni Godré wakwexéké, dé méniré yikafre hurundét, méni bar hiyahafi jémba male reméte, ména mawuli jémba téndéka maki. 4 eWuni Jisasna hundi xékékwa du takwaka hatikwa néma du reta wuni ané nyinga hayi. Méni, Gaius, ménika wuni hayi. Ménika wuni némafwimbu mawuli ye. Wu mwi hundi dé. zmlNéma Du ména hamwinya wali téta guniré yikafre hurundéte wuni déré wakwexéké. Wuna hundi yak.kOlMéni bari hari yataméni. Méni tale yamét, hukémbu wali giyaakwa nukwa yandéte wuni mawuli ye. Yubulus, Pudens, Linus, Klodia, Krais Jisasna hundi xéka ané getéfambu rekwa du takwa atéfék di ménika diména di nae. jMlErastus dé Korinmbu re. Trofimus bar hiyae Miletusmbu rendéka wuni déré yatakataka wuni yi. #lHundi nawulak akwi watawuni. Wuni Prisila bér Akwilaka dimbéna wuni nae. Onesiforusna gembu rekwa du takwaka akwi wuni dinguna nae. /WlDi wuniré haraki hurunjoka hurundat, Néma Du wuniré yikafre huruta wuniré hérae hura yitandé, déka anwarmbu rekwa getéfaré. Wungi wuni xékélaki. Déka getéfambu dé néma du reta déka du takwaka dé jémba hati. Nani déka ximbu harékétame, wungi re wungi re. Wu mwi hundi dé. J lNéma Du Jisas hafu dé wuni wali té. Téta wunika hambuk dé hwe, wuni hambuk yata roohafi yata Godna hundi atéfék hambukmbu wawute. Atéfék nak téfana du takwa wun hundi xékéndate dé wunika wun hambuk hwe. Hwendéka wawuka di wuniré wekwambu yakisandahambandi, wun wekwambu rekwa layion bali wuniré sandate. s_lWuni tale Romna duna makambu téwuka Romna néma du wunika wandaka du nak wuni wali téta buléhambandé. Di atéfék wuniré yatakataka di yaange yi. Yindaka wuni Godré wakwexéké, wun haraki joo diré hasa hwehafi yandéte. /WlMéni akwi, wun du méniré haraki hurundémboka, xékélaki nataméni. Séfélak nukwa wuni Krais Jisaska hundi wawuka dé hambuk yata wun hundika haraki hundi wa. /lKapambu yatakakwa du nak déka xi Aleksander dé wuniré némafwimbu haraki huru. Hurundén haraki saraki jooka God déré hasa hurutandé. W'l Méni yata, méni wuna yifa yandéka némafwi sanda wur hérae hura yataméni. Troasmbu wuni wun sanda wur taka, nana nyayika Karpusna gembu. Wuna nyinga akwi hérataméni. Meme bali séfimbu hurundan nyinga hura yaméte wuni némafwimbu mawuli ye. Wun séfimbu hurundan nyinga, wuna nawulak nyinga akwi, hérae hura yataméni. Gl Tikikus wuni wali rehambandé. Wuni wawuka dé Efesusré yi. 3l Luk male dé wuni wali re. Méni yanjoka huruta méni Makré hérae dé wali yatambéni. Dé yae wuniré yikafre huruta wuni wali jémba yatandé. (Il Demas ané héfambu rekwa jonduka némafwimbu mawuli yata wuniré yatakataka dé Tesalonaikaré dé yi. Kresens Galesiaré dé yi. Taitus Dalmesiaré dé yi. ;ql Méni bari hari yataméni, wuniré xénjoka. NlHuruwunka hukémbu Néma Du wuniré yikafre hurutandé. Wambula yatendéka nukwa dé kot xékékwa néma du reta yikafre sémbut male huruta dé atéfék du takwa yandan jémbaka hundi watandé. Wata dé ané yikafre joo wunika hwetandé. Dé wuniré watandé, “Méni wuna makambu yikafre sémbut hurukwa du méni re.” Wunika male yingafwe. Dé bari yandéte mawuli yata haxékwa du takwaka akwi, dé wun joo hwetandé. Timoti bari yatandé, Polka ]3lXi warekwa du hambukmbu warendaka maki, wuni Godna jémba hambukmbu wundé yawu. Fétékérékwa du maki wuni God wunika hwendén jémba wuni yaséke. Wuni Kraiska jémba sarékéta Godna hundi yatakahambawuni. 3 _lNémbuli wuniré xiyatandi. Xiyandat wuna nyéki blekétandé, Godka hwenjoka jambémbu blekéndan wain hulingu maki. Wuni ané héfa yatakatewuka nukwa andé yae. f ElMéni di hurundaka maki yamba hurukéméni. Méni atéfék jondu hurunjoka jémba sarékéta yikafre mawuli yataméni. Di méniré haraki hurundat, méni mawuli wihafi yata jémba retaméni. Krais Jisaska yikafre hundi wataméni, di wun hundika jémba sarékéndate. Wata God ménika hwendén jémba jémba yataméni. Wuna jémba bari hényitandé ^ 5lWungi huruta di Godna mwi hundi yatakataka deka mandékana sarsaf male xékétandi. 3 _lHukémbu nukwa nak xakutandé. Wun nukwa du takwa Godna mwi hundika hélék yata di huli hundi male xékénjoka mawuli yatandi. Mawuli yata di mawuli yandan hundika wakwekwa duka hwakétandi. Hwaka xétaka di séfélak duka watandi, wunde du dika wakwendate, wunde du takwana mawuli yandaka maki. p YlAngi wuni we: Atéfék nukwa méni Godna hundi wataméni. Yikafre nukwa yandét, haraki nukwa yandét, méni Godna hundi wataméni, di wun hundika jémba sarékéndate. Di haraki saraki sémbut hurundat, méni diré hambukmbu wataméni, wun haraki saraki sémbut yatakandate. Diré yikafre hundi wataméni, deka mawuli jémba téndéte. Méni wun jémba yamba yatakakéméni. Di ména hundi xékéhafi yandat, méni diré haraki hundi wahafi yata diré yikafre hundi wambula wataméni. n WlHukémbu Krais Jisas wambula yae kot xékékwa néma du reta dé hiyandé du takwa akwi hiyahafi rekwa du takwa akwi deka jémbaka watandé. Xétaka yandan jémbaka hundi watandé. Dé yae néma du reta nanika hatitendékaka wuni saréké. Sarékéta némbuli Godna makambu, Krais Jisasna makambu téta méniré wuni hambuk hundimbu we, yateméka jémbaka. }lNani Godna du wun yikafre hundi jémba xékéta hambuk yata jémba xékélakita atéfék yikafre jémba hali yakwa.(IlHanja Godna Hamwinya wandéka di Godna hundi hayi, déka nyingambu. Atéfék hayindan hundi du takwaré yikafre hali hurundé. Wun hundi Godka akwi hurumben haraki saraki sémbutka akwi dé naniré wakwe. Nani wun hundi xékéta haraki mawuli yatakata yikafre sémbutka xékélakitame. 3_lMéni yalefu nyan reméka di du takwa méniré wakwe, Godna nyingambu hanja hayindan hundika. Wakwendaka wun hundi méni tale jémba xéké. Némbuli akwi wun hundi méni jémba xéké. Du takwa wun hundi jémba xékéta di Godna jémbaka xékélakitandi. Xékélakita di Krais Jisaska jémba sarékétandi. Déka jémba sarékéndat, God diré yikafre hurundét di jémba retandi, wungi re wungi re. Wungi méni xékélaki. &ElMéni hurundaka maki yamba hurukéméni. Hanja nani méniré yikafre hundi wambeka méni xéka wun hundika méni “Mwi hundi dé” méni na. Méni wun yikafre hundi wakwendé du takwaka méni xékélaki. Xékélakita wamben hundi hulukitaméni. Wun hundi yamba yatakakéméni.  l Haraki saraki sémbut hurukwa du takwa, yéna yakwa du takwa akwi haraki saraki sémbut hurutandi. Huruta di haraki saraki sémbut nawulak akwi hurutandi. Huruta di yénataka hundi wata yénataka hundi xékétandi, du takwana mawuliré haraki hurundate. $Al Ané hundi mwi hundi dé. Du takwa Krais Jisas wali natafa mawuli héraata yikafre sémbut hurunjoka mawuli yandat, déka mama du diré haraki hurutandi. %Cl Di wuniré haraki hurundaka wuni hangéli hérawuka wundé xémé. Hanja wuni Antiok, Aikoniam, Listrambu akwi rewuka wuniré séfélak xak yandéka wuni némafwi hangéli hérawuka wundé xékélakimé. Di wuniré wungi hurundaka Néma Du wuniré yikafre hurundéka wuni jémba re. l Méni wungi yamba hurukéméni. Méni wuni wali yitaka yatakata jémba yawuka wundé xémé. Wuni diré yikafre hundi wakwewuka wundé xékémé. Wuni Godka yikafre jémba yanjoka mawuli yawuka wundé xékélakimé. Godka jémba sarékéta, jémba haxéta wuni du takwaka némafwimbu mawuli yawuka wundé xémé. Wuni hambuk yata Godna hundi yatakahafi yata jémba téwuka wundé xémé. X)l Hanja Janes bér Jambres bér Mosesna hundika hélék yandaka hukémbu atéfék du takwa déka yénataka sémbutka xékélake di bérka hundi wambula xékéhambandi. Di bérka jémbaka xékélakindaka maki atéfék du takwa wunde duna jémbaré xéta angi watandi, “Haraki saraki mawuli xékéta di haraki jémba ya.” Wungi wata deka hundi wambula xékéhafi yandaka deka jémba némafwi yamba xakukéndé. Méni hambuk yata Godna hundi jémba xékétaméni <~qlHanja du yéték Janes bér Jambres bér Mosesna hundika hélék bér ya. Mosesna hundika hélék yambén maki, wunde takwaré wakwa du di mwi hundika hélék ye. Hélék yandaka deka mawuli haraki téndéka di yéna yata angi wa, “Nani Godka jémba nani saréké.” Wungi wata jémba sarékéhambandi. |}qlMawuli yata atéfék nukwambu di huli jooka xékélakinjoka huruta di mwi hundika xékélakinjoka di hurufatiké. .|UlWunde du nawulak di nakélak yita di geré wulaaye di jémba sarékéhafi yakwa takwaré di témbéra, di deka hundi xékéndate. Wunde takwa di séfélak haraki sémbut hurundaka wun sémbut dika xak dé hwe. Di deka mawuli sarékémbu nak maki nak maki hundi xékénjoka di mawuli ye. I{ lDi Godna ximbu harékéndaka sémbut maki huruta di wun sémbutka angi saréké, “Wun sémbut hambuk yingafwe.” Wungi di saréké. Wunde haraki saraki sémbut hurukwa duka hu hwetaméni. z}lDi deka du takwaré mamaka hwetandi. Di jémba sarékéhafi yata, mawuli yandaka maki bari hurutandi. Di watandi, “Nani hafu néma du nani re.” Wungi watandi. Di Godka hélék yata nak maki nak maki haraki sémbutka némafwimbu mawuli yatandi. :ymlDi deka hémka akwi mawuli yamba yakéndi. Di mawuli wita, du takwa wali wambula jémba yamba rekéndi. Di du takwaka hungalimbu watandi, diré haraki hurunjoka. Di haraki saraki mawuli xékéta haraki saraki sémbut hurutandi. Di hambuk yata du takwaré xiyatandi. Di yikafre sémbutka hélék yatandi. Bx}lDu di hafuka, deka yéwaka male némafwimbu mawuli yatandi. Di deka mawuliré xiyaata deka ximbu male harékétandi. Di nak duka, Godka akwi haraki hundi watandi. Di deka yafa ayiwana hundi yamba xékékéndi. Nak du diré yikafre hurundat, di wun duka diména yamba nakéndi. Di Godna hundi yamba xékékéndi. hw KlMéni ané jooka xékélakiméte wuni mawuli ye. Hukétéfi nukwambu séfélak xak xakutandé. 5vclDi wungi xékélakita yikafre mawuli yata di Satanéna xakiféké lukwa jémba yitandi. Tale wun xakiféké diré dé huluki, di Satan mawuli yandéka maki hurundate.uylDu takwa nawulak déka hundi xékéhafi yandat, dé diré yikafre hundi nakélak watandé, di déka hundi xékéndate. Dé wungi wandét, wafewana God diré yikafre hurundét, di deka haraki mawulika hu hwetaka Godna mwi hundika xékélakitandi. ztmlNéma Duna jémba yakwa du angi hurutandé. Dé warunjoka hélék yata, atéfék du takwaré yikafre hurutandé. Dé du takwaré jémba wakwetandé, Godna jémbaka. Du nak déré haraki hurundét, dé mawuli wihafi nakélak tétandé. Zs-lDu nawulak wangété yata yike yata di baka hundi bulé. Méni xékélaki, buléndan hundi dé du takwana mawuliré haraki huru, di waruta warendate. Xékélakiménka méni di wali hundi yamba bulékéméni. Ir lWungi maki, méni wayikana duna haraki mawulika hu hweta angi hurunjoka hurutaméni. Méni yikafre sémbut huruta, Godka jémba sarékéta, du takwaka némafwimbu mawuli yata, nakélak huru biya mawuli yata jémba retaméni. Méni yikafre mawuli yata di Néma Duré wakwexékékwa du takwa wali wungi hurutaméni. q)lWungi maki du nak haraki saraki sémbut yatakataka yikafre sémbut huruta dé yikafre jondu takandan andé maki retandé. Dé deka Néma Du Godna du reta, déka jémba yanjoka mawuli yata, déka hundika dé haxé. Haxéta dé wandét, dé déka yikafre jémba yatandé. ypklAné sataku hundi mé xéké. Nak maki nak maki andé di taka, némafwi gembu. Andé nawulak di gol motumbu yataka. Nawulak di silva motumbu yataka. Séfélak yéwa hwetaka di wun yikafre male andé yataka. Nawulak yéwa hwehafi yataka di mimbu andé ta. Nawulak di héfambu yataka. Yikafre andémbu di yikafre jondu taka. Nawulak andémbu di haraki jondu taka. (oIlWu yak. God téréndén hwaar dé hambukmbu té. Wun hwaarmbu dé ané hundi hayi, “Néma Du déka du takwaka dé xékélaki.” Ané hundi akwi dé hayi: “Du nak angi wata, ‘Wuni Néma Duna du wuni.’ Wungi wata dé haraki saraki sémbutka hu hwetandé.” Wungi dé hayi. Gnlbér mwi hundina yambu wundé yatakambér. Bér yéna yata angi bér wa, “Nani huli mawuli hérambeka God naniré wundé husaraméndé. Nani hiyambet, dé naniré wambula yamba husaramékéndé.” Wungi wambéka Néma Duna hundi xékékwa du takwa nawulak bérka hundi xékéta, Godna hundi jémba xékéhambandi. am;lYikama wasi némafwi yata duna séfi haraki hurutandé. Deka hundi wasi yandéka maki némafwi yandét, nak du takwa xékéndat, wun hundi deka mawuliré haraki hurutandé. Himeneus bér Filetus bér wun hundi wata GllDu nawulak Godka sarékéhafi yata di baka hundi bulé. Wungi bulékwa du takwa di Godka di hu hweta di nawulak haraki saraki sémbut akwi hurutandi. Méni deka hundi yamba xékékéméni. GklMéni Godna makambu téta yikafre jémba yata, God ména jémba xéta ménika yikafre mawuli yandéte, méni hambuk jémba yataméni. Yata diré Godna hundika jémba wakwetaméni. Mwi hundika jémba xékélakindate, méni diré jémba wataméni. Wata Godna makambu téta méni yamén jémbaka yamba rookéméni. ujclMéni Krais Jisasna hundi xékékwa du takwaré wun hundi wataméni, di wun hundika yike yandamboka. Méni diré angi wataméni, “Guni Godna makambu téta, hundi buléta, nak maki yikama hundika yamba warukénguni.” Wungi wataméni. Du takwa warundat deka mawuli jémba yamba tékéndé. Du takwa warundaka hundi xékéndat, deka mawuli haraki yatandé. Nani angi wambet, “Déka xékélakihambame.” Wungi wambet, dé nanika watandé, “Dika xékélakihambawuni.” Wungi watandé. g9l Ané hundi wu mwi hundi dé. Ané hundika mé saréké:Nani dé wali hiyataka, hukémbu nani dé wali wungi re wungi re jémba retame. ;fol Di wuniré haraki hurundaka wuni hangéli héraata wuni roohafi yata jémba re. God du takwaré dé waséke, di déka du takwa rendate. Di akwi Krais Jisaska jémba sarékéndat, dé diré Satanéna tambambu hérandét, di dé wali wungi re wungi re jémba rendate, wuni hangéli héraata hambuk yata re. be=l Wawuka déka mama wuniré haraki huruta wuniré séndé gembu husolotaka, haraki saraki sémbut hurukwa duré husolotakandaka maki. Wungi husolotakandaka dé Godna hundi séndé gembu rehambandé. Dé jémba dé yi. 5dclJisas Kraiska wambula mé saréké. Dé hiyandéka God déré wambula husaraméndéka dé wungi re. Dé Devitna mandéka dé. Wungi wuni Kraisna yikafre hundimbu wa. clWun sataku hundi hufukéka mé saréké. Sarékémét Néma Du yikafre mawuli hwendét méni atéfék hundika jémba xékélakitaméni. 1b[lDu nak déka yawimbu hambuk jémba yata hénoo setaka hukémbu dé atéfék du takwaré sarékéngwanda dé tale wun yawimbu hénoo hérandét, wu sékérékétandé. y~}|{{z&y{xwGvu5tt)srr?qiqonmlkjPhh'gff"dccOba``_'^~]\\ZZDYX$WhVU@TTBS=<};;;"9877W6h55 32q11?0/.k.-7,+**)(u''<&G%$$A#!!edOqu  8 U*7RJyx Hwakéfatika Jekop dé xéké, hénoo Isipmbu rendéka. Xékétaka dé déka nyambali nana mandékaré wandéka di tale wun héfaré yi. Tw! ”Hukémbu dé hénooka hiyatendaka nukwa dé xaku, kenanéna héfambu Isipna héfambu akwi. Xakundéka di séfélak du takwa di hénooka hiya. Hiyae di nana mandéka akwi hénooka hwakéfatiké. ^v5 Téta dé déré yikafre huruta wandéka hukémbu atéfék haraki saraki joo déka yahambandé. God josepré yikafre huruta yikafre xékélelaki hwendéka dé josep yikafre hundi wa. Wandéka xékétaka dé Isipna néma du Fero déré xéta josepka mawuli yata dé wa, josep néma du reta dé Isipna héfaka akwi Ferona geka akwi dé hati. u ”Jekopna nyambali deka bandi josepka haraki mawuli xékéta di déré nawulak duka hwetaka di yéwa héra. Hérandaka di wunde du di josepré hura yi, Isipré. Hura yindaka josep wun héfambu rendéka dé God dé wali té wungi té wungi té. at;Wungi wataka dé God Abrahamré wa, ‘Méni wuna mwi hundi sarékéta méni ména du wali guna séfi sékétanguni.’ Wungi God wandéka dé Abraham xékétaka wungi huruta déka nyan Aisak hérae dé déka séfi akwi dé séké. Aisak angé yétiyéti angé yétiyéti nukwa rendéka dé déka yafa déka séfi séké. Hukémbu dé Aisak Jekopna yafa xaku. Xakundéka Jekop dé tamba yéti angé man yéték duna yafa xaku. Wungi xakundéka di nana mandékangu di re. osWYandat hukémbu wuni wun némafwi jémba dika hwendé duré hasa hwewut, di némafwi hangéli hératandi. Némafwi hangéli hérandat, di ména mandéka wun héfa yatakataka di yae ané héfambu reta wuna ximbu harékétandi.’ 'rGGod ané hundi akwi dé Abrahamré wa: ‘Ména mandéka nak héfambu retandi. Rendat wun héfana du hambuk yata diré haraki huruta watandi, ména mandéka deka némafwi jémba baka yandate. Yéwa yamba hérakéndi. Séfélak séfélak (400) héki hwari reta wun jémba male yatandi. 4qa”Abraham ané héfaré yandéka dé God déka héfa hwehambandé, wun nukwambu. Wun nukwa Abraham nyan hérahafi yandéka dé God déré wa, ‘Hukémbu wuni ané héfa hwetawuni ménika. Hwewut méni ména mandéka guni yafa yatanguni, ané héfaka. Mwi hundi wuni we.’ Wungi dé God wa. 'pGAbraham wungi Kaldiana héfa yatakataka ye dé Haranmbu rendéka déka yafa wumbu hiyandéka God wandéka dé Abraham némbuli ané rembeka héfaré dé ya. To!Dé wungi wakwexékéndéka dé Stiven angi wa, “Yafa, nyama, bandi, wuna hundi mé xéké. Hanja nana mandéka Abraham Mesopotemiana héfambu rendéka dé hambuk yakwa Néma Du God déka yae dé déré wa, ‘Ména hém ména héfa yatakataka méniré wakwetewuka héfaré yitaméni.’ Wungi wandéka dé Abraham Haranré yi. nlm SAtéfék prisna néma du dé Stivenré wakwexéké, “Deka hundi mwi hundi wana yingafwe wana?” zlmYéna yandaka di atéfék néma du Stivenré xéséfwa xe di xé déka saawi enselna saawi maki xakundéka.dkAAngi dé wa, ‘Nasaretna du Jisas tempelré haraki hurutandé. Haraki hurutaka dé Moses hwendén sémbut yatakataka huli sémbut hérambete dé naniré wa.’ Wungi Stiven wandéka nani xéké.” Wungi di yéna ya. xji Hura yindaka Stiven néma duna makambu téndéka wandaka di yéna yakwa du nawulak di wulayi, wun geré. Wulaaye di wa, “Wun du atéfék nukwambu dé Godna tempelka dé haraki hundi wata dé Mosesna hambuk hundika akwi haraki hundi wa. Zi- Di wungi wata yéna yandaka di du takwa wali, getéfana du wali, xékélelakikwa du akwi wungi xékéta di rékambambu wata Stivenka ye di déré témbéra hura yi, néma du reta hundi buléndaka geré. h Hurufatikéta di yéna yakwa duka nakélak hwaké. Hwaka xétaka di dika yéwa hwe, yénataka hundi wandate. Hwendaka wun yéna yakwa du di wa, “Wun du Stiven dé nana mandéka Moseska wali, Godka wali dé haraki hundi wa. Haraki hundi wandéka nani xéké.” g- Warundaka dé Godna Hamwinya hambuk hwendéka dé Stiven jémba xékélakita dé diré wa. Wandéka di déka hundi hasa wanjoka di hurufatiké. f Waréngénéndaka di Judana du nawulak di Stivenka hélék ye di mama wa. Wunde du di Godna hundi buléndaka ge nakmbu di ya. Wun gena xi angi dé, “Dé dé hafuka jémba yakwa duna ge dé.” Wunde du di Sairinina héfambu, Aleksandriana héfambu, Silisiana héfambu, Esiana héfambu akwi yae di Jerusalemémbu re. Wunde du atéfék di Stivenka hélék yata di dé wali waru. Ve%God wun du Stivenré némafwimbu yikafre huruta hambuk hwendéka dé Stiven dé séfélak nak maki hanja xéhafi yandan hambuk jémba dé ya. Yandéka du takwa déka jémbaré xéta di waréngéné. 3d_Wataka di Jisasna aposel di Godna hundi wa saafa yi. Wa saafa yindaka di Jerusalemémbu rekwa séfélak du takwa deka hundika xéka di Jisaska jémba saréké. Sarékéndaka di Jisasna du takwa di séfélak xaku. Séfélak pris akwi di Jisaska jémba saréké. Juda di Stivenré duna makambu taka cc?Wunde duna xi wandaka di wunde du angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk Jisasna aposelna makambu té. Téndaka di Jisasna du deka anéngambambu nak nak tamba takata di Godka wa, di jondu jémba mune hwendate. b'Di wungi wandaka di atéfék du takwa xékétaka di deka hundika mawuli ya. Mawuli yata di ande duré wa, di jondu mune hwendate:Stiven. Dé Jisaska hambukmbu jémba saréké. Déka mawulimbu Godna Hamwinya hambuk ye dé té.Filip, Prokorus, Nikanor, Timon, Pamenas.Nikolas. Dé nak téfana du reta dé Judana hambuk hundi xékéta dé deka sémbut huru. Dé Antiokmbu dé ya. jaMDi wun jémba yandat, nani God wali hundi buléta Godna hundi wakwetame. Wu nana jémba dé.” &`ENyama bandi, wungi maki guni wali rekwa du angé tamba yétiyéti angé tamba hufukéka hwakétanguni, jondu mune hwendate. Di xékélakikwa du di. Godna Hamwinya deka mawulimbu hambuk ye tékwa du di. Guni hwaka xétaka wunde duna xi wangut nani diré watame, di wun jémba yandate. ._UWungi wandaka di aposel tamba yéti angé man yéték wandaka di Jisasna hundi xékékwa du takwa atéfék di hérangwandé. Hérangwandéndaka di wa, “Mé xéké. Nani Godna hundi wambeka jémba yatakataka hénoo mune hwembet, wungi haraki dé. Jondu mune hwe jémba nana jémba yingafwe. u^ eWun nukwambu séfélak du takwa akwi di Jisaska jémba saréké. Jisaska jémba sarékékwa du nawulak di Grikna hundi xéké. Nawulak di Hibruna hundi xéké. Nak nukwa di Grikna hundi xékékwa Judana du di Hibruna hundi xékékwa Judana du wali di waru. Waruta di Grikna hundi xékékwa du di wa, “Atéfék nukwa guni nawulak jondu male guni mune hwe, nana getéfana du hiyandé takwaka. Guna du hiyandé takwaka guni séfélak jondu mune hwe. Nani wungina sémbutka hélék nani ye.” G]*Atéfék nukwambu di tempelmbu akwi, du takwana gembu akwi di Godna hundi wambula wa. Wata di wa, “Jisas wu God wasékendén du Krais dé.” Wungi wata di wun jémba yatakahambandi.\5)Wungi wandaka di Jisasna aposel wun ge yatakataka di wungi yi. Ye di wa, “God nani Jisasna jémba yambekaka yikafre mawuli yata dé wa, wunde du naniré xiyandat, nani hangéli héraata Jisasna ximbu harékémbete. Wu yikafre dé.” Wungi wataka yandan jooka di mawuli ya. [7(Néma du déka hundi xékétaka wandaka di Jisasna aposelré wambula hura xale. Hura xalendaka wandaka di deka séfimbu témbéré, rami yoombu. Témbéréta di néma du diré wa, “Jisaska wambula yamba wakénguni. Wun duna ximbu wakénguni. Némbuli guni yitanguni.” Z/'Di Godna hundi xékéta déka jémba yandat, deka jémba reséketandé. Resékendét guni di wali waru diré yamba sarékéngwandékénguni. Wafewana guni God wali warutanguni?” Wungi wandéka di néma du Gamalielna hundi xéké. Jisasna aposel yikafre mawuli yata di re DY&Némbuli Jisasna duka guniré watawuni. Wunde duré yamba xiyakénguni. Mé takangut yinda! Di héfambu rekwa duna hundi male xékéta déka jémba yandat, deka jémba baka xakritandé. 6Xe%Hukémbu gavman di atéfék du takwana xi hayindaka dé nak du déka xi Judas Galilina héfambu dé ya. Yandéka di séfélak du déka hundi xéké. Xékéta di déka jémbambu wulayi. Wulayindaka hukémbu du nawulak di déré xiya. Xiyandaka hiyandéka di déka du di yaange yi atéfék getéfaré. ,WQ$Hanja du nak déka xi Teudas yae dé wa, ‘Wuni néma du wuni. Guni wuna hukémbu mé guni ya.’ Wungi wandéka di 400 maki du di déka hukémbu yi. Yindaka hukémbu di déré xiyandaka di déka du yaange yi atéfék getéfaré. Yindaka déka jémba yambumbu yihambandé, baka dé xakri. V#Hura gwandindaka dé Gamaliel néma duré wa, “Guni, nana getéfana du, israel, guni mé jémba saréké. Wunde duré méta yatanguni? U "Xiyanjoka hurundaka dé néma du nak déka xi Gamaliel dé té. Dé Farisina du reta dé deka hambuk hundika wakwe sakwe séfélak duré. Dé atéfék du takwana makambu yikafre du dé re. Gamaliel téta wandéka di Jisasna aposelré hura gwandi hafwaré. ^T5!Wandaka di néma du xékétaka di rékambambu wata di diré xiyanjoka di huru. qS[ God wandéka Jisas wungi yandéka nani atéfék xétaka nani wun jooka hundi we. Godna Hamwinya akwi dé wun hundi we. God dé déka Hamwinya hwe, déka hundi xékékwa du takwaka.” Wungi di wa. Gamaliel dé hundi wa néma duré 4RaHusaraméndéka dé Jisas Godna yika tambambu reta Néma Du re, nani atéfék israel, nana haraki saraki mawuli yatakambet, God nana haraki saraki mawuli yakwanyindéte. ~QuHanja guni Jisasré mimbu xiyae hatekanguka dé hiya. Hiyandéka nana mandékana Néma Du God déré dé husaramé. P5Wungi wandéka dé Pita wali, Jisasna nawulak du wali di wa, “Nani Godna hundi male xékétame. Nani héfambu rekwa duna hundi yamba xékékéme. lOQ”Nani gunika hambukmbu nani watéfi, guni wun duna ximbu wakwengumboka. Guni nana hundi xékéhambanguni. Guni wun duka hundi guni we, Jerusalemémbu rekwa atéfék du takwaré. Nani déré xiyambeka hiyandénka guni we.” N Diré hura ye wandaka di Jisasna aposel néma duna makambu di wambula té. Téndaka dé atéfék prisna néma du diré wa, 7MgWungi wandéka di néma geka hatikwa du deka néma du wali di Jisasna aposelka yi. Ye xaakwa di wumbu tékwa du diré rékambambu wata diré motumbu xiyandamboka di roo. Roota di Jisasna aposelré di nakélak hura yi. Hambukmbu diré hundi wahambandi. Jisasna du néma duré hundi wanjoka roohambandi FLSarékéta rendaka dé du nak wulaaye dé diré wa, “Mé xéké. Nalika wanguka di du nawulak di séndé gembu re. Wunde du némbuli di tempelmbu téta di hundi andé we, du takwaka.” K+Di wungi wandaka dé tempelna gélinduna néma du, prisna néma du wali di xékétaka di Jisasna du yindanka di saréké waréké xéké. UJ#Hwakéfatika wambula yae di wa, “Nani séndé gembu xaakwa nani xé gena yambu jémba téfindaka séndé geka hatikwa du jémba téndaka. Xétaka gena yambu nafwitaka nani wunde duka hwakéfatiké.” XI)Wandaka di deka du ye séndé gembu xaakwa di Jisasna aposelka hwakéfatiké. HWungi wandéka di Jisasna aposel xékétaka ganémbambu di tempelré wulaaye di du takwaré Godna hundi wa. Wun jooka xékélakihafi yata, atéfék prisna néma du déka du wali wandaka di deka getéfana du, israelna néma du atéfék, wungi di ya. Yae hérangwanda di atéfék di hundi bulé. Bulétaka, di gélinduré wa, di séndé geré ye Jisasna aposelré dika hura yandate. 3G_Hura gwande dé diré wa, “Guni ye guni tempelré wulayitanguni. Wulaaye guni guni huli mawuli hérae jémba reséketendaka atéfék hundika du takwaré watanguni.” FGan hunyindéka dé Néma Duna ensel nak dé gaya. Gaye dé séndé gena yambu nafwe dé Jisasna aposelré hura gwande yi hafwaré. rE]Hundi bulétaka wandaka di Jisasna aposelré huluke di hura yi séndé geré. Hura yindaka di wumbu re. 9DkJisasna aposel wungi hurundaka dé atéfék prisna néma du déka du wali hélék di ya. Wunde du di Sadyusina du di. Hélék yata haraki mawuli xékéta di hundi bulé. 1C[Atéfék Jerusalem walémbambu rekwa getéfambu séfélak du takwa di yi Jerusalemré. Ye di bar hiyaakwa du takwa, haraki hamwinya hura téndé du takwaré akwi di hérae hura yi. Wungi hurundaka di Jisasna aposel wandaka di atéfék di yikafre ya. Ensel gayandéka di séndé ge yatakataka yi aB;Jisasna aposel séfélak nak maki hambuk jémba yandaka di bar hiyaakwa du takwaré jambémbu take di yate hura yi. Yate hura ye di diré yambumbu taka. Takata angi di wa, “Wafewana Pita wandét di yikafre yatandi wana? Wahafi yata yambumbu yindét wafewana déka haki bar hiyaakwa duré hérandét di yikafre yatandi?” Wungi di saréké. A3Séfélak du takwa roohafi yata di akwi Néma Du Jisaska jémba di saréké. Sarékéta di séfélak séfélak du takwa akwi Jisasna hundi xéké. 8@i Téndaka di atéfék du takwa diré xéta di wa, “Wunde du takwa yikafre di.” Wungi wata Jisaska jémba sarékéhafi yakwa du takwa di di wali yitaka yatakanjoka di roo. k?O Jisasna aposel di séfélak nak maki hanja xéhafi yandan hambuk jémba yandaka di du takwa xé. Séfélak nukwa Jisasna hundi xékékwa du takwa atéfék di tempelré wulaaye hérangwanda di Solomonéna tafékambu té. !>; Jisasna hundi xékékwa du takwa akwi wun hundi xékéndé du takwa atéfék akwi di némafwimbu roo. Jisasna du di nak maki nak maki hambuk jémba ya ,=Q Wungi wandéka lé bari téndénmbu xakre lé wungi hiya. Hiyaléka di wayikana du gwande yae di léré xétaka hérae hura ye di léka du wali sékéré rémé. K< Yéna yaléka dé Pita wa, “Nyéna du wali béni béna mawulimbu béni wa, ‘Ani nawulak yéwa fakutaani, Néma Duna Hamwinya yamba xékélakikéndé.’ Wungi wataka déka yéna béni ya. Wungi haraki saraki sémbut béni huru. Mé xéké. Nyéna duré réméndé du fétémbu di té. Nyéniré akwi hura yitandi.” #;?Xékéhafi yaléka dé Pita léré wakwexéké, “Nyéna du wali héfa hwetaka hérambén yéwa atéfék béni nanika hwe, o yingafwe? Wuniré mé wa.” Wungi wakwexékéndéka lé wa, “Xéxé. Wu mwi hundi dé. Wun yéwa atéfék ani wundé hwena.” Wungi wata lé yéna ya. e:CHukémbu lé Ananaiasna takwa gwande. Gwande léka du hiyandénka xékélakihambalé. l9QWayikana du nawulak yae di Ananaiasna fusa nukwa wur samétaka hérae hura ye di wekwambu rémé. 8yWungi wandéka dé Ananaias xékétaka dé bari xakre dé wungi hiya. Hiyandéka xékéndé du takwa atéfék di roo. 07YTale méni wun héfa hwehafi yaméka wun héfa ména ximbu dé re. Méni wun héfa hwetaka yéwa héramén wu ména yéwa dé. Métaka we méni wungi hurunjoka méni saréké. Wungi huruta méni duka male yéna yahambaméni. Méni Godka akwi méni yéna ya. Wungi haraki sémbut méni huru.” A6{Ananaias wun yéwa hwendéka dé Pita déré wa, “Yinga maki naméka satan ména mawulimbu wulaaye téndéka méni ména héfa hwetaka héramén yéwa nawulak méni faku? Fakutaka méni wa, ‘Wuni hérawun yéwa atéfék wuni hwe.’ Wungi wata méni Godna Hamwinyaka méni yéna ye. Métaka méni wungi we? }5sHérae dé wun yéwa nawulak hura reta dé nawulak hura ye dé Jisasna aposelré wa, “Wuna héfa hwetaka wuni ané yéwa héra. Hérae némbuli atéfék yéwa gunika andé hwewi.” Wungi wataka hura yae yéna yata dé hérandén yéwa nawulak dika hwe, mune hwendate. Hérandén yéwa atéfék hwehambandé. Hwendéka lé déka takwa akwi lé xékélaki, wun yéwaka. |4 sDu nak déka xi Ananaias dé déka takwa Safaira wali bér re. Bér bérka héfa hwetaka bér yéwa nawulak héra. e3C$Du nak déka xi josep dé akwi wungi huruta déka héfa hwetaka yéwa hérae dé wun yéwa Jisasna duka hwe, di mune hwendate. Dé Livaina hémémbu yandé du dé. Saiprusna héfambu dé ya. Jisasna du di déka huli xi hwe, Barnabas. Wun deka hundimbu wandaka maki dé. Wun xina mo hundi angi dé: “Deka mawuliré yikafre hurukwa du dé.”2%q1[#Hwendaka di aposel yéwa mune hwe, jonduhafi rendé du takwaka. Wungi huruta di atéfék jémba di re. )0K"Yikafre hurundéka di atéfék jémba di re. Jambangwe du yingafwe. Du nawulak deka ge héfa hwetaka yéwa hérae di aposelka wun yéwa hwe, di mune hwendate. R/!Séfélak nukwa Jisasna aposel di hambukmbu di wa, “Néma Du Jisas hiyae wundé raméndé. Wu mwi hundi dé.” Wungi wa saafa yindaka dé God Jisasna du takwa atéfékré némafwimbu yikafre huru. p.Y Jisasna hundi xékékwa du takwa di natafa mawuli héra. Héraata di deka jonduka wa, “Ané jondu atéfék duna jondu dé. Wun nana baté jondu yingafwe.” Wungi wataka di deka jondu mune hweta di atéfék wun jondu taka. -}Wakwexékéndaka dé wun hundi buléta téndan ge huséngéné. Huséngénéndéka Godna Hamwinya deka mawulimbu sukweka téndéka di atéfék, néma duka roohafi yata di Godna hundi wa. Jisasna hundi xékékwa du takwa di natafa mawuli héra ,Méni hambuk hwemét di bar hiyaakwa du takwa yikafre yatandi. Méni wamét ména yikafre jémba yakwa du Jisas hambuk naniré hwendét, nani déka ximbu wata nak maki nak maki hanja xéhafi yandan hambuk jémba yatame.” Wungi di Godré wakwexéké. -+SNéma Du, némbuli wandan haraki hundika sarékéta nanika hambuk mé hwe, nani ména jémba yakwa du takwa dika roohafi yata, ména yikafre hundi jémba wambete. K*Wunde du hundi bulétaka di haraki saraki sémbut di huru, Jisasré. Hanja méni hambuk ye mawuli yata méni wa, di wun sémbut hurutendakaka. Talembu xe méni wa, hukémbu di wungi hurundate. D)”Devit wungi hayindéka déka hundi mwi hundi dé ya. Néma du Herot bér pontius Pailat bér nak téfana du israelna du akwi bér di wali hérangwanda ané getéfambu té. Di ména yikafre jémba yakwa du Jisasré xiyanjoka di hérangwanda hundi bulé. Hanja méni Jisasré waséke, ména jémba yandéte. |(qNéma Du déka wasékendén du wali, bér wali warenjoka di atéfék héfambu rekwa néma du di hérangwanda té. 4'aHanja méni waméka ména Hamwinya dé nana mandéka Devitré wa. Wandéka dé ména jémba yandé du Devit dé ména nyingambu angi hayi:Métaka di nak téfana du di rékambambu we?Métaka di nana du deka mawuli haraki yandéka di Néma Du wasékendén duré xiyanjoka hundi bulé? s&_Wambéka di du takwa xékétaka natafa mawuli héraata di angi Godré wa: “Méni nana Néma Du méni. Hanja tale méni atéfék jondu méni hurataka. Nyir, héfa, gu, méni hurataka. Wumbu rekwa atéfék jondu akwi méni hurataka. B%}Pita bér Jon bér Jisasna hundi xékékwa du takwaka bari wambula yi. Wambula ye bér prisna néma du israelna néma du bérré wandan atéfék haraki hundika bér safé, diré. /$WWun man haraki yandé du dumi yétiyéti nawulak héki hwari akwi rendéka bér Jisasna ximbu wambéka dé yikafre ya. Jisasna hundi xékékwa du takwa di Godré wa #Bér wungi wambéka di néma du bérré hambukmbu wata di wa, “Mé xéké. Hundi yamba wakéméni, Jisaska. Nana hundi xékéta baka tétambéni.” Wungi di wa. Wun hundi wata di bérré xiyanjoka di roo, du takwaka. Man haraki yandé du yikafre yandénka di atéfék du takwa Godna ximbu di haréké. Harékéndaka di néma du Pita bér Jonré xiyanjoka roo wandaka bér baka yi. 3"_Ani angi yataani. Jisas yandé jémbaré xétaka ani wun jémbaka wataani. Jisas wandéka xékénan hundika wataani. Wungi male wataani. Ani nakélak yamba rekéani.” 4!aDi wungi wandaka bér Pita bér Jon wa, “God dé aniré wa, atéfék du takwaré déka hundi wanate. Guni aniré guni watéfi, wun hundi wahafi yanate. Némbuli guni mé wa aniré. God yingika dé mawuli ye? Yingi maki yikafre joo yataani? Guna hundi xékétaani, o Godna hundi xékétaani? 8 iWungi wataka di wandaka bér wambula wulayi. Wambula wulayimbéka di wa, “Béni mé xéké. Jisasna ximbu wambula wakémbéni. Du takwaré Jisaska yamba wakwekémbéni.” 9Du takwa nawulak akwi wun jooka xékéndamboka hélék nani ye. Hélék yata nani bérré hambukmbu watame, Jisasna ximbu wambula wahafi yambéte.” }Buléta di wa, “Bérré méta yatame? Bér yikafre male hambuk jémba bér ya. Yambéka wun du yikafre yandéka di Jerusalemémbu rekwa atéfék du takwa di xékélaki. Nani yamba wakéme, “Bér wun jémba yahambambér.” Wungi yamba wakéme. hIWahafi yata di bérré wa, hafwaré gwandimbéte. Wandaka gwandimbéka di di hafu bulé. Xékélakita di xé man haraki yandé du yikafre ye Pita bér Jon wali téndéka. Xéta di bérka hundi hasa wanjoka di hurufatiké. I  Pita wungi wandéka di néma du xékétaka di waréngéné. Waréngénéta di wa, “Owa. Wun du yéték roohafi téta bér naniré hundi wa. Bér xékélakikwa du yingafwe. Nana xékélelakikwa du bérré wakwehambandi, nyinga hayimbéte.” Wungi wataka di xékélaki. Bér Jisas wali yitaka yatakandé du bér. W' Wungi rendéka némbuli guniré wuni we déka. Dé hafu dé naniré yikafre hurundét, nani huli mawuli hérae jémba reséketame. Jisas dé hafu naniré wungi yikafre hurutandé. Nak du yingafwe.” 8i Jisaska ané hundi Godna nyingambu dé re:Ge tokwa du di motu nakéka hélék yata di wun motu yaki.Yakindaka nak dé wun motu hérae takandéka dé ge jémba té.  Guni mé xéké. Guniré némbuli wuni we. Wawut guni akwi israelna atéfék du takwa akwi xékéta xékélakitanguni. Nasaretna du Jisas Kraisna hambuk hwendéka ani déka ximbu wanaka dé ané man haraki yandé du dé yikafre ya. Yikafre ye némbuli dé ané du guna makambu dé té. Guni Jisasré xiyae mimbu hatekanguka dé hiya. Hiyandéka God wandéka dé wambula wundé raméndé.   némbuli guni aniré wakwexéké, ané man haraki yandé du yikafre yandénka. Aniré guni wakwexéké, yikafre jémba yananka. 7Di wungi wakwexékéndaka dé Godna Hamwinya Pitana mawulimbu hambuk ye téndéka dé Pita wa, “Gunawa, israelna néma du, atéfék néma du, 0YReta di Pita, Jon, man haraki ye yikafre yandé duré akwi séndé gembu hura yandaka di deka makambu té. Téndaka di Pita bér Jonré wakwexéké, “Méta yambéka dé wun man haraki yandé du yikafre ya? Yingi maki béni wun hambuk jémba ya? Héna ximbu wambéka dé wun du yikafre ya?” B}Hérangwandéndaka dé prisna néma du Anas dé wumbu re. Kaiafas akwi, Jon akwi, Aleksander akwi, atéfék prisna néma duna hémna du akwi wungi di hundi bulénjoka hérangwanda re. 9Gan hwae ganémbambu di israelna néma du, deka néma du akwi, xékélelakikwa du akwi, wungi di Jerusalemémbu hérangwandé, hundi bulénjoka. ucWandaka bér tale tempelmbu téta bér hundi wambéka di séfélak du takwa xéké. Bérka hundi xékétaka di Jisaska jémba saréké. Wun nukwa di 5,000 du takwa di Jisaska jémba saréké. Néma du di bérré duna makambu taka %CXakundaka nukwa nandindéka di bérré huluke di hura yi séndé geré. Hura ye di wa, “Séri bérka hundi xékétame, némbuli gan dé.” Wungi di wa. kOTale di xéké bér angi wambéka, “Jisas hiyae wambula wundé raméndé. Raméndén maki, hiyandé du takwa ramétandi.” Wungi wambéka xékétaka di bérka hundika hélék yata mawuli wita yae di bér témbénmbu xaku.  Pita bér Jon du takwaka wata témbéka di pris, tempelka hatikwa duna néma du, Sadyusina du yae di bér témbénmbu xaku. _7Wungi wataka God hukémbu wandéka dé déka jémba yakwa du Jisas tale dé gunika ya, guniré yikafre hurunjoka. Yikafre hurundét guni guna haraki saraki sémbut nak nak yatakatanguni.” Wungi dé Pita wa. ”Guni God déka profetré wandén hundi akwi, guna mandékanguré wasékérékéndén hundi akwi némbule wundé hérangu. Hanja God guna mandéka Abrahamré dé wa, ‘Wuni ména mandékambu atéfék héfambu rekwa du takwaré yikafre hurutawuni.’ 9 kWungi Moses wandéka dé Godna profet Samuel dé ané nukwambu xakundé jooka dé hayi. Samuelna hukémbu yandé profet atéfék akwi di ané nukwambu xakundé jooka di hayi.  Wun profetna hundi xékéhafi yakwa du takwaré God xiyae haraki hurutandé. Di israelna du takwa wali yamba rekéndi.’  {”Hanja nana mandéka Moses dé wa, ‘Guna Néma Du God wandéka wuni déka profet wuni xaku. God wuniré wandén maki hukémbu wambula wandét guna hémémbu du nak xakutandé. Xakundét guni déka hundi atéfékéka jémba xékétanguni. B }Némbuli Jisas Godna getéfambu dé re. Hanja God atéfék jondu huratakandéka dé atéfék jondu yikafre male dé té. Te dé wun jondu haraki ya. Wun jondu wambula yikafre téndéte God wandét, Jisas wambula yatandé. Hanja God wandéka di déka profet déka hundi xéka di wambula yikafre tétendékaka wa. }sTéndét God wandét Jisas Krais wambula yatandé. Hanja God dé Jisasré waséke, dé guniré yikafre hurundéte. b=Guni guna haraki saraki sémbut mé yatakataka Godna hundi xékéngut, God guna haraki saraki sémbut hérekitandé. Hérekitaka dé Néma Du God gunika hambuk hweta guni wali téndét, guna mawuli jémba tétandé. /Hanja God wandéka atéfék profet di wa, God wasékendén du Krais hangéli hératendékaka. Wandaka God wandén maki dé Jisas hangéli héra. *M”Wuna nyama bandi, guni mé xéké. Guni guna néma du wali guni Jisaska jémba xékélakihafi ye guni déré xiyanguka dé hiya. Wungi wuni xékélaki. wgJisasna hambukmbu dé wun man haraki yandé du yikafre ya. Wun hambuk wu Jisasna hambuk dé. Ana hambuk yingafwe. Ani Jisaska jémba sarékénaka dé déka hambuk aniré hwendéka ani déka ximbu wanaka dé wun du yikafre ye dé yikafre male té. Yikafre téndéka guni téta xéta guni xékélaki. Ani Jisaska jémba sarékénaka dé Jisas hafu dé wun jémba ya. <qWungi wataka guni du takwa jémba resékendate huli hamwinya hwekwa duré guni xiyanguka dé hiya. Hiyandéka God wandéka dé Jisas wambula ramé. Raméndéka ani wundé xéna. nUJisas haraki saraki sémbut huruhambandé. Yikafre sémbut huruta Godna hundi xékékwa du dé. Guni déka hu hweta guni Pailatré wa, ‘Méni Jisasré yamba takamét yikéndé. Du nakré xiyandé duré mé takamét yindé.’  Abrahamna néma du, Aisakna néma du, Jekopna néma du, nana atéfék mandékana néma du God dé wandéka déka jémba yakwa du Jisas dé néma du re. Guni Jisasré guni hwe, guna néma duka. Hwenguka di Jisasré haraki sémbut hurundate dé néma du Pailat hélék dé ya. Jisas baka téndéte dé Pailat mawuli ya. Mawuli yandéka guni Pailat rendénmbu téta guni Jisaska guni hu hwe. >u Hérangwanda téndaka dé Pita diré xéta dé wa, “Gunawa, israelna du, métaka guni wun jooré xe waréngéna guni aniré wungi xéséfu? Guni angi guni saréké ani hafu ani wun hambuk jémba ya. Ani Godna makambu yikafre te wanaka dé ané du féta yi. Wungi sarékékénguni. Wun ana jémba yingafwe. kO Wun du Pita bér Jonré hulukindéka atéfék du takwa hundi xékéta waréngéna di di téndanré di fétékéré yi. Ye di di wali hérangwanda té, gena tafékambu. Wun tafékana xi angi dé, Solomonéna taféka dé. D~ Xéta di déka xékélaki. Dé yéwa héranjoka wata tempelré wulayindaka yikafre yambumbu rendé du dé. Dé wungi yikafre yandéka xéta di waréngéné. Waréngénéta saréké waréké xékéta di wa, “Owa. Wun man haraki yandé du némbuli yikafre dé ya.” Wungi di wa déka. Pita hundi dé wa tempelmbu X}) Atéfék du takwa di xé, wun du wungi féta yita Godna ximbu harékéndéka. R|Wun du yikafre ye dé wuréféka xale xayitéka te dé, wungi féta yi. Féta ye dé bér wali tempelré wulayi. Wulaaye dé mawuli sawuli yata dé wuréféka gweréfékéta dé Godna ximbu haréké. {#Wungi wataka dé déka yika tambambu hura dé husaraméndéka dé déka man wali déka wulanyima wali bari hambuk yandéka dé yikafre ya. ?zwWungi wandéka dé Pita déré wa, “Wuni yéwa yingafwe. Hura téwuka joo male méniré hwetawuni. Nasaretna du Jisas Kraisna ximbu wuni méniré we: Méni sé raama féta yi.” y Wungi wandéka dé bérré xéséfu. Xéséfwa xe dé wa déka mawulimbu, “Wafewana yéwa nawulak wuniré hwetambér wana?” mxSWandéka Pita bér Jon dama xéféke hambukmbu xe dé Pita wa, “Méni mé yakite xé, aniré.” w)Pita bér Jon akwi wara wulayinjoka yambéka dé wun man haraki yandé du bérré xétaka dé bérka wakwexéké, bér déka yéwa hwembéte. v9Man haraki yandé duré akwi di nawula du tempelré yate hura yi, yambumbu. Déka ayiwa déré héralén nukwambu dé déka man haraki ye wungi té. Téndéka di atéfék nukwa déré yate hura yi, tempelna wulayi gwande yambumbu takanjoka. Wun yambuna xi angi dé, “Yikafre yambu dé.” Di yate hura yindaka dé wun yambumbu reta dé tempelré wulayikwa du takwaka yéwaka wakwexéké, déka hwendate. ku QGérambu nak Pita bér Jon tempelré yinjoka bér yambumbu wari, atéfék gérambu yimbéka maki. Mt/Wungi huruta Godna ximbu harékéndaka di séfélak du takwa xe di wa, “Wunde yikafre du takwa di. Jémba male di re.” Atéfék nukwa Néma Du dé du takwa nawulakré akwi dé wa, déka hundi xékéndate. Wandéka déka hundi xékéta di, di akwi Jisaska jémba saréké. Sarékéta di Jisasna du takwa wali di re._s7.Atéfék nukwa tempelmbu hérangwanda reta di God wali hundi bulé. Bulétaka wun ge yatakataka di nak du nak duna geré wulaaye di nata mawuli hérandaka dé deka mawuli yikafre téndéka di hénoo sékéré sa. 'rG-Wungi wataka di nawulak du takwa deka jondu deka héfa akwi hwetaka, yéwa hérae di wun yéwa mune hwe, jondu yike reta Jisasna hundi xékékwa du takwaka. eqC,Jisasna hundi xékékwa du takwa natafa mawuli héraata di atéfék jémba re. Reta di deka jondu hura yae di wa, “Ané Jisaska jémba sarékékwa atéfék du takwana jondu dé. Ané nana jondu male yingafwe.” %pC+God wandéka di Jisasna aposel di nak maki nak maki, hanja xéhafi yandan hambuk jémba di ya. Yandaka di atéfék du takwa xéta waréngéna di roo. foE*Wungi reta di atéfék nukwambu di Jisasna aposel wakwendan hundi xékéta di Jisasna du takwa wali jémba reta di Jisaska sarékéta bret fukae sata di God wali hundi bulé. Jisasna hundi xékékwa du takwa wungi di re fnE)Wungi Pita wandéka di séfélak du takwa déka hundi xéké. Xékéta di Jisaska jémba saréké. Sarékéta mawuli yandaka di diré Kraisna ximbu guré husanda. Wun nukwambu 3,000 du takwa di Jisasna du takwa wali re. Cm(Wun hundi wataka dé Pita wambula hundi nawulak wata dé wa, “Ambu rekwa du takwa séfélak haraki saraki sémbut hurundanka God wun sémbut diré hasa hwendét, di hangéli hératandi. Guni guna haraki saraki sémbut mé yataka. Yatakataka yikafre mawuli yata di wali wun hangéli yamba hérakénguni.” )lK'Hanja God dé wa, ‘Wuni guniré akwi, guna mandékaré akwi yikafre hurutawuni. Mwi hundi wuni we.’ Wungi wataka dé afakémbu rekwa du takwaka akwi déka Hamwinya hwenjoka dé mawuli ye. Nana Néma Du God wasékendén du takwa atéfékéka déka Hamwinya hwenjoka dé mawuli ye.” |~v}||){{ zRyy*xwvuttlsrr5q|qonUml7kjhhgfpdcbaa``>_^]4\~\[8ZZXX=WV)UTT#SRQQePONMLL9KK?JJ)I.HJGwFF8EuDCBvAAa@}?s>S=I<<<;O:l988(6s55!433C22(1[0/e.-,,*))?('y&)%$#"!k @Hs;.R$RAd G T   8 >J}|+ Wungi wandéka dé Kornilius raama bér Pita wali hundi bula bér geré wulayi. Wulaaye dé Pita xé, séfélak du takwa hérangwanda rendaka. a; Hwati séndéka dé Pita hélék yata dé wa, “Sé ramé. Wuni akwi du male wuni.”  Haxéndaka Pita yae wulayinjoka hurundéka dé Kornilius gwande déré xe mawuli ye hwati se dé wandé da, déka man mombu. 3 Yindaka nukwa nak yindéka di Sisariambu xaku. Kornilius déka hém déka du takwaré wandéka yae di hérangwanda reta di Pitaka haxéta re. zm Wungi wandaka dé Pita wa, “Mé gwande. Ambu hwatanguni.” Wungi wandéka di wulaaye di wumbu hwa. Hwae ganémbambu dé Pita di wali yi. Jopambu reta Jisasna hundi xékékwa du nawulak akwi di Pita wali yi. Pita dé Korniliusna geré yi +O Wungi wandéka di wa, “Xi warekwa duna néma du Kornilius wandéka nani ya. Dé yikafre du dé. Godna ximbu harékékwa du dé. Judana du atéfék di déka wa, ‘Dé yikafre du dé.’ Wungi di wa. Godna ensel nak dé Korniliusré wa, méni déka geré ye hundi wamét xékéndéte.” q[ Wungi wandéka dé Pita naande ye dé diré wa, “Hwakéngun du, wuni andu. Méta yanjoka guni ya?” a; Sé raama naande yi, di wali. Wuni hafu wawuka yandaka di wali yinjoka rookéméni.”  Wungi wandaka dé Pita xéndén jooka sarékéta rendéka dé Godna Hamwinya déré wa, “Mé xéké. Du hufuk ménika hwaka ya. _ 7 Téta di wa, “Du nak déka xi Saimon déka nak xi Pita ambu dé re, o yingafwe?”  / Pita saré waré xékéta dé déka mawulimbu wa, “Ané xéwun joona mo yingi dé?” Dé wungi sarékéta rendéka di Korniliusna du nawulak duré angi wakwexéké, “Saimonéna ge yimbu dé té?” Wungi wakwexékétaka xéka ye di Saimonéna gena fétémbu té. v e Yambu hufuk Pita wun jooré xéta dé wun hundi xéké. Xékéndéka dé wun joo bari nyirré wambula wari. W ' Wungi wandéka dé God wambula wa, “Wuni wunde jonduré wundé huréhalékéwu. Wun huréhalékéwun jonduka angi yamba wakéméni, ‘Wun haraki joo dé.’ Wungi yamba wakéméni.” Wungi dé God wa. l Q Pita wun hundi xékétaka dé wa, “Néma Du, wungi yingafwe. Ména hambuk hundi dé naniré watéfi, wunde hamwi sambemboka. Watéfindéka wuni wunde haraki hamwi hanja sahambawuni. Némbuli haraki hamwi yamba sakéwuni.” N Rendaka dé Pita ané hundi xéké, “Méni sé raama xiyae sa.” ?y Wun joombu nak maki nak maki hamwi hambwe afwi di re. -S Hwae dé xé, nyir télaméndéka némafwi nukwa wur maki joo gayandéka. Gayandéka di nukwa wurna yétiyéti wambumbu hura di Pita rendénmbu husanda, héfaré. { Warindéka hénoo yandéka dé hénoo sanjoka dé mawuli ya. Mawuli yandéka di hénoo humbwindaka dé janji maki hwa. ! Yindaka nukwa nak yindéka di Jopambu xakunjoka yandaka nukwa dawimbu téndéka dé Pita dawi geré wari, God wali hundi bulénjoka.  Wunde du hufuk yandaka dé Kornilius Godna enselna hundi diré wa. Wataka diré wandéka di yi, Joparé. Pita dé janji maki hwa c? Wungi wataka dé Godna ensel dé yi. Yindéka dé Kornilius wandéka bér jémba yakwa du yéték bér ya. Xi warekwa du nak akwi dé ya. Dé akwi Godna ximbu harékéndékandé. Dé akwi Kornilius wali rendékandé. dA Dé bulmakau balina séfimbu jémba yakwa du Saimon wali dé re, néma xéri tufwambu.”  Némbuli wamét di ména du nawulak Joparé yitandi. Ye di du nakéka hwakétandi. Déka xi Saimon. Déka nak xi Pita dé. (I Wungi wandéka dé déré xe roota dé wa, “Néma du, métaka méni mawuli ya?” Wungi wandéka dé Godna ensel wa, “Méni Godka waméka dé ména hundi wundé xékéndé. Méni jambangwe du takwaka yéwa baka hweméka God wundé xékélakindé. Xékélakita dé ménika saréké. ~ Gérambu nak dé God wali wata dé janji maki hwa. Hwae dé xé Godna ensel nak déka gaye angi wandéka, “Ménawa, Kornilius.” F} Kornilius Godka dé jémba saréké. Sarékéta yikafre mawuli yata dé déka hém wali wungi di Godna ximbu haréké. Dé Judana jambangwe du takwaka yéwa baka hweta Godka wandékandé. N|  Du nak déka xi Kornilius dé re Sisariambu. Dé Romna du dé. Dé Judana du yingafwe. Dé 100 Romna xi warekwa duna dé néma du re. Déka duka di wa, “Italina xi warekwa du di.” Wungi di wa. {5 +Séfélak nukwa Pita dé Jopambu re. Du nak déka xi Saimon wali dé re. Saimon dé bulmakau balina séfi ruwa dé wun séfimbu jémba ya.z  *Wungi wandéka di wun jooka hundi wa saafa yi, Jopambu. Wa saafa yindaka di séfélak du takwa di Néma Duka jémba saréké. ;yo )Reléka dé tambambu hurundéka lé raama té. Téléka wandéka di Godna du takwa wali duke takwa akwi wungi di xale. Xalendaka dé diré wa, “Némbuli lé jémba lé re.” x (Wakwendaka Pita wandéka di atéfék du takwa wun hafwa yatakataka di gwandi. Gwandindaka dé Pita hwati se dé Néma Duré wa. Wataka waleka léka fusaré xéta dé wa, “Tabita, sé ramé.” Wungi wandéka lé dama lae déré xe lé wungi raama re. w 'Wungi wambéka dé Pita bér wali wungi yi Joparé. Ye xakundaka di Pitaré hérae hura di wari, Dorkasna fusa rendé hafwaré. Warindaka di duke takwa atéfék Pita téndénmbu téta di géra. Géraata di Dorkas reta hundafana hwelén nukwa wur wakwe, déka. v  &Lida Jopa walémbambu dé re. Jisasna hundi xékékwa du Jopambu reta di xéké, Pita Lidambu téndéka. Xékétaka wandaka bér du yéték Jopa yatakataka bér yi Pitaka. Ye bér déré wa, “Méni bari hari ani wali yitaméni. Wungi nani mawuli ye.” u} %Wun nukwa bar hiyae lé wungi hiya. Hiyaléka di léka fusaka guyateke hura ware di taku gembu taka. Takandaka lé hwa. ^t5 $Takwa hési léka xi Tabita Jopambu lé re. Grikna hundimbu léka xi angi di wa, Dorkas. Tabita lé Jisaska jémba saréké. Sarékéta lé yikafre jémba yata lé jondu yike rekwa du takwaré yikafre huru. Ls #Saronéna héfambu rekwa du takwa, Lidambu rekwa atéfék du takwa akwi di atéfék di xé, dé yikafre ye téndéka. Xétaka di Néma Du Jisaska jémba saréké. Pita wandéka lé Tabita ramé Qr "Dé wungi hwandéka dé Pita déré xéta dé wa, “Ménawa Einias. Jisas Krais méniré wundé huréhalékéndé. Méni sé raama ména tafu wura taka.” Wungi wandéka Einias bari raama dé té. 5qc !Ye dé du nakré xé. Wun duna xi Einias dé. Déka matamba hiyandéka dé héki hwari angé yétiyéti angé yétiyéti wungi dé hwa, jambémbu. Yitaka yatakahambandé. p7 Hukémbu Pita dé wumbu rekwa atéfék téfaré dé yitaka yataka. Yitaka yatakata dé nukwa nak dé Godna du takwaré xénjoka dé Lidaré yi. o) Jisasna hundi xékékwa du takwa di jémba re, Judiana héfambu, Galilina héfambu, samariana héfambu akwi. Du nawulak diré haraki huruhambandi. Godna Hamwinya di wali jémba yandéka di séfélak du takwa Jisasna hundika di xéké. Xéka di atéfék yikafre mawuli yata, hambuk yata, di Néma Duka roota déka hundika jémba xéka di némafwi hém xaku. Pita wandéka dé Einias yikafre ya Wn' Hurundaka di Jisasna hundi xékékwa du wun jooka xékéta di Jerusalem yatakataka di Solré hura ye Sisariaré. Hura ye di déré wa, “Méni Tarsusré yitaméni.” Wungi wandaka dé wun getéfaré yi. m Dé Grikna hundi xékékwa Judana duré akwi dé hundi wa. Wata di wali hundi buléndéka hélék yata, di déré xiyanjoka huru. Sol Jerusalemré dé yi. Ye xaakwa dé Jisasna hundi xékékwa du takwa wali renjoka dé mawuli ya. Mawuli yandéka di atéfék du déka roota angi di wa, “Dé yéna dé ye. Dé Jisaska jémba sarékéhambandé.” Ti! Haxéta téndaka di Solna hundi xékétaka Jisasna hundi xékékwa du nawulak yoo di léki, némafwi wasarambu. Lékitaka gan nak di getéfana séndémbu wara reta wandaka Sol wun wasarambu rendéka di yoombu hura di séndé tékwa wekwa nakmbu husangwanda husande di héfambu takandaka te dé wungi yi. Sol Jerusalemémbu dé re ;ho Buléndaka di xékétaka di Solré wa, wun jooka. Gan nukwa Judana du di wun getéfaka motumbu gindan séndémbu tékwa atéfék yambumbu téta déré xiyanjoka di haxéta té. hgI Séfélak nukwa rendéka di Damaskusmbu rekwa Judana du déré xiyanjoka di hundi bulé. Lf Di wungi sarékéndaka dé Sol hambuk yata dé yikafre hundi hambukmbu wa. Dé wa, “Jisas dé God wasékendén du Krais dé. Wu mwi hundi wuni we.” Wungi wata hambuk yandéka di Damaskusmbu rekwa Judana du déka hundi hasa wanjoka di hurufatiké. Judana du Solka hélék yandaka dé Damaskus yatakataka yaange yi Ce Wungi wandéka di xékétaka waréngéna di wa, “Owa. Yingi maki dé? Tale wun du dé hambuk yata dé Jisasna hundi xékékwa du takwaré dé haraki huru, Jerusalemémbu. Wun du angiré dé ya, Jisasna hundi xékékwa du takwaré yoombu giya prisna néma duka hura yinjoka.” Wungi wata di wun jooka saréké. |dq Dé bari Godna hundi buléndaka geré wulaaye dé tale Jisaska ané hundi dé wa, “Jisas dé Godna Nyan dé.” +cO Guré husandandéka dé hénoo se dé déka hambuk wambula héra. Sol dé Jisaska hundi wa Damaskusmbu Nawulak nukwa dé Sol Jisasna du wali dé Damaskusmbu re. Yb+ Wungi wandéka dé xéri hamwina haar maki joo Solna damambu dé xakri. Xakre déka dama yikafre yandéka dé wambula jémba xé. Xe dé raama té. Téndéka dé Ananaias Jisasna ximbu déré guré husanda. @ay Wandéka dé Ananaias raama ye Judasna geré wulaaye dé déka tamba Solna anéngambambu taka. Takata dé wa, “Wuna bandi Sol, méni yambumbu yae Néma Du Jisasré wundé xémé. Xéménka wandéka wuni andé yawu, ména dama wambula jémba téndét Godna Hamwinya ména mawulimbu wulaaye téndéte.” *`M Wandét nawula du wuna ximbu wandén hundi hélék yata déré xiyandat, dé némafwi hangéli hératandé. Wuni déré wakwetawuni wun jooka.” Wungi dé wa. _y Dé wungi wandéka dé Néma Du wa, “Yingafwe. Méni yitaméni, Solka. Wuni wundé wasékewu, dé wuna jémba yatekwa du dé. Dé wunika hundi watandé, nak téfana du takwaka, deka néma duka akwi, ména getéfa israelna du takwaka akwi. V^% Prisna néma du déka nyinga hwendaka dé Damaskusré dé ya, ména du takwaré huluke hura yinjoka. Nani ména ximbu wata Godré wakwexékékwa atéfék du takwaré huluke hura yinjoka dé mawuli ya.” F] Néma Du Jisas wungi wandéka dé Ananaias wa, “Néma Du, séfélak du di hundi wa, wun du haraki saraki sémbut ména du takwaré hurundénka, Jerusalemémbu. Wandaka wuni xéké. +\O Dé janji maki hwandéka wuni ané joo déré wuni wakwe. Du nak déka xi Ananaias déka yae déka dama wambula jémba yandéte dé déka damambu tamba taka.” C[ Wungi wandéka dé Néma Du wa, “Méni sé raama ané watewuka yambu nakmbu yi. Wun yambuna xi angi dé, Huritéké Yambu dé. Du nak déka xi Judas dé re wun yambumbu. Judasna gembu Tarsusmbu yandé du déka xi Sol dé re. Méni déka hwakétaméni, Judasna gembu. Wun du Sol némbuli dé wunika wata dé re. IZ  Jisasna du nak dé re Damaskusmbu. Déka xi Ananaias. Janji makimbu dé Néma Du Jisas déré wa, “Ménawa, Ananaias.” Wungi wandéka dé Ananaias wa, “Néma Du, wuni andé re.” nYU Wulaaye nukwa hufuk rendéka déka dama lahambandé. Wungi yandéka dé hénoo hulingu sahambandé. &XE Buléhafi yandaka dé Sol raama dé dama lanjoka hurufatiké, déka dama gan hunye téndéka. Wungi téndéka di déka tambambu hura di Damaskusré wulayi. -WS Wandéka di Sol wali yindé du hundi nawulak xékétaka wun hundi buléndé duka di hwakéfatiké. Hwakéfatika di nakélak té. Hundi nawulak buléhambandi. V Sé raama ané getéfaré wulayi. Wulayimét du nak wandét méni déka hundi xékétaka dé wandén maki hurutaméni.” Wungi dé wa. U Wungi wandéka dé wakwexéké, “Néma Du, méni héndé?” Wungi wakwexékéndéka dé wa, “Wuni Jisas. Wuniré méni haraki huru. T Gayandéka dé Sol héfambu xakri. Xakrita dé xéké ané hundi wandéka, “Sol Sol, métaka méni wuniré haraki huru?” CS Wun hundi wataka nyinga hérae Jerusalem yatakataka dé Sol Damaskusré yi. Ye wun getéfambu xakunjoka yandéka dé némafwi ya nyirmbu tulem nae dé wungi gaya, Sol téndénmbu. 1R[ Ye dé déré wa, “Méni wuna jémbaka akwi wunika akwi nyingambu hayiméte wuni ya. Haaye wunika hwetaméni. Hwemét wuni Damaskusré ye wuni wun nyinga hwetawuni, Godna hundi buléndaka gena néma duka. Hwewut di nyinga xétaka wunika xékélakita yawundu nandat, wuni wuna jémba yatawuni. Yata wuni Jisasna hundi xékékwa du takwaka hwakétawuni. Hwaka xétaka wuni diré yoombu giya hura yatawuni, Jerusalemré.” 4Q c Filip wungi huruta téndéna nukwambu Sol rékambambu wata dé Néma Du Jisasna du takwaré xiyandat hiyandate dé hambukmbu wa. Wataka dé atéfék prisna néma duka yi. YP+(Wun du yikafre mawuli yata mawuli sawuli ye dé yi, déka getéfaré. Yindéka Filip dé Asdotmbu dé té. Te dé atéfék getéfaré yita dé yikafre hundi we, Jisaska. Wa saafa ye dé Sisariambu xaku.+OO'Guré husandandéka bér wambula xale. Xalembéka dé Néma Duna Hamwinya dé Filipré bari hura yi. Hura yindéka dé Itiopiana du déré wambula xéhambandé. _N7&Wun du wungi wataka dé wun karisré hurukwa duré wa, karis hulukindéte. Wandéka wun karis hulukindéka bér Itiopiana du Filip wali guré nandi. Naande ye dé Filip Jisasna ximbu wun duré guré husanda. @My$Wata yambumbu bér yi. Ye bér gu rekwa hafwambu xaakwa dé Itiopiana du wa, “Mé xé. Xéri andé re. Héndé wuniré watéfite, méni Jisasna ximbu wuniré guré husandamét?” L%xKi#Wungi wandéka dé Filip déka wa. Tale wun hundina mo hundi dé wa. Wungi wata hukémbu akwi dé Jisaska wa. +JO"Itiopiana du wun nyinga xétaka dé Filipré wakwexéké, “Héndéka dé Godna profet hayi? Déka hafu dé hayi, o héndéka dé hayi? Wuniré mé wa.” I!Di déka wa, ‘Haraki saraki sémbut dé huru.’ Wungi wataka di déka hundi xékéhafi yata di yéna ya.Di déré xiyandaka dé ané héfambu téhambandé.Déka hémka héndé xékélake wate?Wungi dé Godna profet Aisaia hanja hayi. H1 Wara reta bér Aisaia hayindén hundiré xé, Godna nyingambu. Aisaia hanja angi dé hayi:Hura ye xiyatendaka sipsip bali maki nakélak téndéka di déré hura yi.Sipsip bali nyanéna yuwi sékéndaka nakélak téndéka maki, dé té. Hundi nak wahambandé. GDé wungi wakwexékéndéka dé wa, “Yingafwe. Du nak wuniré wun hundika wahambandé. Wahafi yandét, yingi maki nae xékélakitawuni.” Wungi wataka dé Filipré wa, dé wara dé wali rendéte. Wungi wandéka dé Filip yawundu nae dé waré. `F9Wungi wandéka dé Filip fétékéra ye dé xéké, Itiopiana du Aisaia hayindén nyingaré xéta wandéka. Xékétaka dé déré wakwexéké, “Méni hayindén hundina mo hundika méni xékélaki, o yingafwe?” qE[Nyingaré xéta wata rendéka dé Godna Hamwinya Filipré wa, “Méni sa ye dé wali sékéré yi.” D3Harékétaka dé déka getéfaré wambula yinjoka ye karis tokumbu re. Reta dé Aisaia hanja hayindén nyingambu rekwa hundiré xéta dé wata re. ;CoFilip Godna enselna hundi xékétaka raama dé yi. Ye dé xé Itiopiana néma du nak yambumbu yandéka. Hanja di déka mandé héreki, dé atéfék Itiopiana du takwana néma takwa Kandasika jémba yandéte. Dé wun jémba yata dé léka yéwaka hati. Tale dé Jerusalemré yi, Godna ximbu harékénjoka. GBNéma Du Godna ensel dé Filipré wa, “Yambu nak Jerusalem yatakataka dé Gasaré yi. Méni raama méni wun yambumbu yitaméni.” Wungi dé wa. Wun yambu du rehafi hafwambu dé yi. qA[Pita bér Jon Néma Du Jisaska hundi wataka bér Jerusalemré wambula yinjoka bér yambumbu yi. Ye bér samariambu rekwa séfélak getéfambu bér Néma Duna hundi wa saafa yi. Filip dé Jisaska hundi wa Itiopiana néma duré ?@wWungi wandéka Saimon dé Pita bér Jonré wa, “Béni Néma Duré watambéni, wunika. Wambét dé wuniré yikafre hurundét wambén joo wunika yamba xakukéndé.” Wungi dé wa. ? Wuni xé, méni haraki mawuli xékéméka haraki sémbut ména mawuliré hulukindéka méni yoombu gindan du maki méni re.” .>UMéni mena haraki saraki sémbut mé yatakataka Godka wa. Wamét, wafewana, dé ména mawuli sarékémén joo yakwanyita wun joo wambula yamba sarékétandé wana. O=Méni yéwambu héranjoka waméka ména mawuli haraki dé té. Haraki téndéka God ména mawulika hélék dé ye. Méni wun hambuk yamba hérakéméni. Méni ani wali wun jémba yamba yakéméni. `<9Dé wungi wandéka Pita déré dé angi wa, “Wungi yingafwe. Wungi hura, méni ména yéwa wali haraki hafwaré yitaméni. God déka Hamwinya baka hwendéka dé. Yéwa héranjoka déka Hamwinya hwehafindé. w;gXétaka dé yéwa nawulak hérae hura yae dé bérré wa, “Wuni yéwa bénika hwewut béni wun hambuk wuniré hwetambéni. Wuniré hwembét wuni akwi duna anéngambambu tamba takawut Godna Hamwinya deka mawulimbu wulaaye tétandé.” :{Saimon dé xé Pita bér Jon deka anéngambambu tamba takambéka Godna Hamwinya deka mawulimbu wulaaye téndéka. 9Hukémbu Pita bér Jon yae Godré wakwexékéta deka anéngambambu tamba takambéka dé Godna Hamwinya deka mawulimbu wulaaye té. #8?Tale wunde du takwa Jisaska jémba sarékéndaka dé Filip Jisasna ximbu diré guré husanda. Guré husandandéka dé Godna Hamwinya dika gayahambandé. P7Ye xaakwa bér Godré wakwexéké, dé déka Hamwinya dika hwendéte. )6KJisasna aposel Jerusalemémbu reta di xéké, samariana du takwa Godna hundi xékéndaka. Xékétaka wandaka Pita bér Jon bér yi, samariana du takwaka. 5 Saimon akwi dé Jisaska jémba saréké. Sarékéndéka dé Jisasna ximbu déré guré husanda. Guré husandandéka dé Filip wali yitaka yatakata dé xé, Filip nak maki hanja xéhafi yandén hambuk jémba akwi yandéka. Xéta waréngénéta dé saré waréké. ~4u Hukémbu Filip yae dé diré yikafre hundi wa, God néma du reta du takwaka hatitendékaka. Jisas Kraiska akwi dé wa. Wandéka xékéta di Jisaska jémba saréké. Sarékéndaka dé Jisasna ximbu diré guré husanda, duré akwi takwaré akwi. 73g Wungi wataka waréngéna di wa, “Owa. Séfélak nukwambu dé laku yaata dé wungi hambuk jémba dé ye.” Wungi wataka di deka mawuli déka takata di déka hundi xéké. \21 Wungi wandéka di wun getéfambu rekwa atéfék néma du, baka du akwi, wungi di déka hundi jémba xéké. Xékéta di wa, “Wun du Godna hambuk dé héra. Hérae dé némafwi hambuk yata dé néma du re.” I1  Du nak déka xi Saimon wun getéfambu dé re. Hanja foo tuta laku yakwa du dé. Yandéka di samariana du takwa xéta di déka saré waréké. Saimon dé wa, “Wuni némafwi du wuni.” \01Yikafre yandaka di atéfék du takwa mawuli yata di mawuli sawuli ya, samariambu. "/=Séfélak du takwana mawulimbu haraki hamwinya di té. Téndaka Filip wandéka di haraki hamwinya hambukmbu waanje di diré yatakataka di yaange yi. Man haraki yandé séfélak du takwa, man tamba lékémbandé séfélak du takwa akwi di re. Rendaka Filip wandéka di yikafre ya. -.SWandéka di séfélak du takwa Filipna hundi xékéta di xé, Filip hanja xéhafi yandan hambuk jémba yandéka. Xéta déka hundika mawuli yata di jémba xéké. -Wa saafa yindaka dé deka du nak Filip samariana getéfa nakré ye dé du takwaré hundi wa, God wasékendén du Kraiska. u,cJerusalem yatakataka yaange yindé du takwa di atéfék getéfaré yita di Jisasna hundi wa saafa yi. +/Gérandaka dé Sol Jisasna hundi xékékwa du takwaré haraki hurunjoka dé mawuli ya. Mawuli yata dé atéfék geré wulaaye dé hambuk yata Jisasna hundi xékékwa du takwaré huluke hura yi. Huluke hura ye séndé gembu takandéka di hwa. Jisasna hundi di wa samariambu l*QGodna hundi jémba xékékwa du nawulak di Stivenré rémé. Réméta di déka némafwimbu géra. T) #Di Stivenré xiyandaka dé Sol xétaka dé mawuli ya. Wun nukwa di Jerusalemémbu reta Jisasna hundi xékékwa du takwaré tale di haraki huru. Hurundaka di Jisasna hundi xékékwa du takwa atéfék Jerusalem yatakataka di Judiana hafwaré samariana hafwaré akwi di yaange yi. Yindaka di Jisasna aposel male di Jerusalemémbu re. 8(i';Hate téndéka di Stivenré motumbu naake xiyandaka dé Stiven Néma Duka wa, “Néma Du Jisas, wuna hamwinya mé héra.” 6&e:Ye di déré huluke hura getéfa yatakataka di déré hafwaré hura gwandi. Gwande di motumbu naake déré xiya. Stivenka haraki hundi wandé du motumbu nakinjoka di yifa yandéka sandandan nukwa wur lafe di wayikana du nak déka xi Sol déka man mombu taka. Takandaka dé deka nukwa wurka hate té. !%;9Dé wungi wandéka di déka hundi xékénjoka hélék yata hambukmbu wanjita di deka waan géféti. Géféti ye di atéfék déka fétékéra yi. $8Xéta dé Stiven wa, “Mé xé. Wuni yasawara wuni xé Godna getéfa nafwe téndéka, Duna Nyan Godna yika tambambu téndéka.” V#%7Némbi tindaka dé Godna Hamwinya Stivenéna mawulimbu hambuk ye téndéka dé Stiven Godna getéfaré yasawara xé. Xéta dé xé God nukwa hanyikwa maki hanyindéka Jisas déka yika tambambu téndéka. i"K6Stiven wungi wandéka néma du xékéta di némafwimbu mawuli wita deka némbi ti, déka. 2!]5Godna ensel déka hambuk hundi Mosesré wandéka guni wun hambuk hundi hérae wandén maki huruhambanguni.” Wungi dé Stiven wa. Stivenré motumbu xiyandaka dé hiya a ;4Guna mandéka di haraki saraki sémbut di huru, Godna profet atéfékré. Hanja Godna profet di wa, Godna yikafre male sémbut hurutekwa du yatendékaka. Wun jooka wandaka guna mandéka di diré xiyandaka di hiya. Hiyandaka hukémbu wun yikafre male sémbut hurukwa du yandéka guni déré déka mamaka hwetaka guni déré xiyanguka dé hiya. 2]3”Némbuli guni mé xéké. Guni guna waanmbu Néma Duna hundi xékéhafi yata guna mawulimbu guni séfi sékéhafi yandé du guni. Guni mawuli yanguka maki male hurukwa du guni. Guna mandéka hurundan maki huruta guni Godna Hamwinyana hundi xékénjoka hélék guni ye, atéfék nukwambu. lQ2Wu yingafwe. Wuni wun jondu atéfék wuni hafu wuni hurataka.’God wungi wandéka dé hayi. 7g1Néma Du dé wa, ‘Nyir wuni néma du rewuka jambé dé. Héfa wuna man takawuka jambé dé.Métakina ge wunika totanguni?Méta hafwambu wuni resétotawuni? +0”Yandénka mé saréké. Atéfék duna Néma Du God dé du tondan gembu yamba rekéndé. Godna profet nak wun jooka dé angi hayi: K/Wandéka hukémbu Devitna nyan Solomon dé yikafre ge to, Godka. (I.God Devitka dé mawuli ya. Mawuli yandéka dé Devit Godré wakwexékéta dé wa, dé Jekopna Godna ge tonjoka. Wakwexékéndéka dé God wa, ‘Yingafwe.’ A{-Hukémbu di wun ge di hwe, deka nyangwalka. Hwendaka di Josuana ekombu reta di wun ge hura ye di deka héfa héra. Hura yandaka dé God nana mandékana makambu dé deka mamaré hérekindéka di ané héfaré ya. Yae di wun ge totaka di ané héfambu re. Hukémbu Devit néma du xakundéka dé wun ge wungi té. $A,”Wungi hurundaka dé God Mosesré wakwe, déka ximbu harékéndaka ge meme balina séfimbu totendakangalaka. Wandéka Moses xe wandéka di xéndén maki ge di to. Totaka di hérae hura yitaka yataka, du rehafi hafwambu. Di wun geré xéta di wa, ‘God nani wali dé té.’ oW+Guni yénataka god Molekna ge meme balina séfimbu totaka guni hura yi.Guni yénataka god Refanéna hunkwariré guni hura yi. Guni wumbére yénataka godré guni ta, bérka ximbu harékénjoka.Wungi hurunguka némbuli wawut di guniré Babilonéna angé saku hafwaré hura yitandi.’ Wungi dé God wa.Wandéka wungi dé hayi Godna nyingambu.  *Yandaka dé God hu hwe dika. Hu hwendéka di nukwa, bafu, hunkwarina ximbu di haréké. Hukémbu Godna profet nak dé wun jooka angi hayi Godna nyingambu:God dé wa, ‘Gunawa, israelna du, mé xéké.Hanja guni dumi yétiyéti héki hwari du rehafi hafwambu yitaka yatakata guni hamwi xiyae hwe.Hamwi hwengun héndéka guni hwe? Wunika hwehambanguni. Yingafwe. K)Wungi wataka di némafwi yénataka god ta, bulmakau balina nyan maki. Tataka di hamwi xiyae di déka hwe. Hwetaka di némafwi hénoo sata deka tambambu tandan jooré xéta di mawuli sawuli ya. +(Mawuli yata hanja hurundan sémbutka sarékéta di Mosesna nyama aronré wa, ‘Tale wun du Moses naniré dé hura ya, Isipmbu. Hura yandéka nani ambu rembeka dé wun némburé wari. Wara wambula gayahambandé. Wambula gayatandé, o yingafwe? Métaki nae déré xétame? Méni gwalinya nak tataméni nanika. Wun gwalinya nana néma du retandé. Reta dé tali yindét nani déka hukémbu yitame.’ 'G'”Moses wun némbumbu téndéka di nana mandékangu Mosesna hundi xékéhafi yata di Moseska hu hwe. Hu hweta di Isipré wambula yinjoka di mawuli ya. 9&Wun du Moses israelna du wali wungi di hérangwanda du rehafi hafwambu. Moses nana mandékangu wali dé re. Re dé Sainai némburé wara dé Godna ensel wali téndéka wun ensel déré hundi wa. Wandéka dé huli mawuli hérae jémba retembeka hundi dé héra, nanika hwenjoka. T!%Wun du Moses dé nana mandéka israelna duré wa, ‘God wandéka wuni déka profet wuni xaku. God wuniré wandén maki hukémbu wambula wandét guna hémémbu du nak xakutandé.’ Wungi dé Moses wa. B}$Wandéka dé wumba du Moses nak maki nak maki hanja xéhafi yandan hambuk jémba yataka dé diré hura ye di Isip yatakataka di yi. Ye di Moses dé nawulak hambuk jémba akwi dé ya, Waka Xérimbu akwi du rehafi hafwambu akwi. Dé wun du rehafi hafwambu dumi yétiyéti héki hwari dé diré hura yitaka yataka. zm#”Tale israelna du di Moseska hu hweta di déré wakwexéké, ‘Héndé wa méni nana néma du reméte?’ Wungi wakwexékétaka hukémbu God dé hu hwendan du Mosesré dé wa, dé déka jémba yata deka néma du rendéte. Godna ensel gaye ya yanékwa yikama mimbu téndéka dé God Mosesré wa, dé deka néma du reta diré hura gwandendét di jémba rendate. E"Wungi wataka dé God wambula wa, ‘Wuni xé, wuna du takwa Isipmbu reta némafwi hangéli hérandaka. Wuni wundé xékéwu, némafwi hangéli héraata gérandaka. Xékétaka wuni gaya, diré hura gwandenjoka. Méni mé xéké. Méni wuna jémba yanjoka méni raama wambula yitaméni, Isipré.’ Wungi dé God wa. ] 3!Roondéka dé Néma Du wa, ‘Ména su mé futi. Téméka hafwa wuna héfa dé.’ 5 c Néma Du dé déré wa, ‘Wuni ména mandékana God wuni. Wuni Abrahamna God, Aisakna God, Jekopna God wuni.’ Wungi wandéka xéka dé Moses généta xénjoka dé roo.  Xéta waréngéna dé saréké waréké xéké. Sarékéta dé jémba xe xékélakinjoka dé yi. Yindéka dé Néma Duna hundi dé xaku. P ”Moses dumi yétiyéti héki hwari wumbu re dé nak nukwa Moses du rehafi hafwambu Sainai némbu tékwambu téta dé xé, Godna ensel nak gaye dé ya xérékékwa yikama mi ekombu téndéka. H  Wungi wakwexékéndéka dé Moses xékétaka roo dé yaange yi. Yaange ye Isip yatakataka dé Midianmbu dé nak téfambu yandé du maki dé re. Wumbu re takwa hérae dé nyan yéték héra. NWafewana wuniré xiyataméni, nalika Isipna duré xiyamén maki?’ U#Wungi wandéka dé warendé du nak Mosesré xasémekindéka dé Moses hu hu yi. Yindéka déré haraki hundi wata dé wakwexéké, ‘Héndé wa méni nana néma du reméte. Héndé wa nanika hatiméte? &EWun du hiyandéka nukwa nak yindéka dé Moses wambula yi, israelna duka. Ye dé xé israelna du yéték warembéka. Xétaka bér warehafi yata jémba rembéte dé mawuli ya. Mawuli yata dé bérré wa, ‘Bénawa. Béni nyama bandi béni. Métaka béni ware? Béni warekémbéni.’  Moses déka mawulimbu angi dé saréké, ‘Di wun duré xiyawukaka xékélake xékélakitandi, God wuniré dé waséke, wuni diré yikafre huruta ané héfa yatataka yimbete. Wungi xékélakitandi.’ Wungi sarékéndéka di wun jooka xékélakihambandi. @yWungi wataka ye dé xé, Isipna du nak israelna du nakré xiyandéka. Xéta dé déka hémna du wali téta dé wun haraki sémbut hasa hwenjoka dé Isipna duré xiyandéka dé hiya. !”Hukémbu Mosesna héki hwari dumi yétiyéti yandéka dé wa, ‘Wuni wuna nyama bandi israelna duka yitawuni, diré xénjoka.’ 'GHatiléka di Isipna hambuk hundi di Mosesré wakwe sakwe. Wakwendaka dé xékélaki. Xékélakita hambuk hérae dé yikafre hundi wata dé hambuk jémba ya. zmHafwambu takaléka rendéka lé Ferona takwanya déré xétaka hérae hura ye lé déré hati, léka nyan maki. J Wun nukwa Mosesna ayiwa lé déré héra. Dé Godna makambu yikafre nyan dé. Héraléka dé déka yafana gekombu male dé munya sata re. Bafu hufuk rendéka lé roo lé déré hafwambu taka. Wun néma du yéna yata dé nana mandékaré dé haraki huru. Huruta dé wa, di deka huli nyan hérae hafwambu takandat re hiyandate. r~]Xakundaka dé nak néma du Fero dé re Isipmbu. Dé josep akwi déka jémbaka akwi xékélakihambandé. +}O”God hanja Abrahamré wasékérékéndénéngala hurutendéka nukwa walémbambu téndéka israelna du takwa nana mandéka némafwi hém di xaku, Isipmbu. P|Hiyandaka di deka fusa hura yi Sekemna héfaré. Hura ye di diré Abrahamna wekwambu rémé. Hanja deka mandéka Abraham dé yéwa hwe, Hamorna hémka. Hwetaka dé wun wekwa téndé héfa héra.” F{Wungi wandéka ye déka hundi wandaka dé Jekop déka hém atéfék wungi di Isipré yi. Séfélak (75) du takwa di yi. Hukémbu Jekop, déka nyambali nana mandéka akwi, di Isipmbu hiya. zXékétaka wandéka dé josep déka nyama bandiré wa, ‘Guni ye wuna yafa Jekop déka hémré akwi watanguni, Isipré yandate.’ tya Hukémbu di wambula Isipré yi. Ye xaakwa josepka xékélakihafi yandaka dé josep diré wa, ‘Guni wuna nyama bandi guni. Wuni josep wuni.’ Wungi wandéka di déka xékélaki. Xékélakindaka dé Fero hundi xéké josepna hémka. !~.}||{/yy\xxPwvvultsqqvqjpPo6nsmml_kkjjQi{hh-gfee(dvc;b `_-^a]]N\m[[4YYX=W?VV UTS;RHPONN LZJJ>IHGGNEE-CAAB@??H>=<;;3:9877&6(433 2500..-h,+*)J('&2$#""!!G +cV6la v ,*;n!`&9Hanja God atéfék du takwaka dé wa, ‘Tékwandi. Mawuli yandaka maki hurutandi.” A%{“Gunawa, métaka guni wungi huru? Wungi hurukénguni. Ani du male ani, guni maki ani. Ani God yingafwe. Ani yikafre hundi guniré wanat guni wun haraki saraki sémbut yatakataka wungi re wungi re rekwa Néma Du Godna hundi xékéngute ani ya. Dé nyir héfa, hulingu, atéfék ambu rekwa jondu, dé hurataka. !$;Mawuli yandaka bér Pol bér Barnabas wun jooka hundi xéké. Xékéta hélék yata bérka nukwa wur haléngataka dika fétékéra ye wanjita bér wa: ,#Q Susna ximbu harékéndaka ge dé getéfa tékwa hafwambu dé té. Susna pris dé bulmakau bali nawulak akwi mawe nawulak akwi dé hura yi, wun getéfana yamburé. Dé wun getéfana du takwa wali di bulmakau bali xiyae bérka hwenjoka wungi di mawuli ya, “Bér nana God bér,” nandanka. "+ Wungi wataka di Barnabaska wa, “Dé God Sus dé.” Wataka di Polka wa, “Dé hundi wakwa néma du dé. Dé God Hermes dé.” Wungi di wa. Man haraki yandé du nak dé re Listrambu. Déka ayiwa déré héraléka dé wungi re. Yitaka yatakanjoka dé hurufatiké. q[Ye bér wumbu rekwa du takwaré bér yikafre hundi wa, Néma Du Jisaska. Bér Listrambu bér jémba ya :mWungi wandaka bér wun hundi xékétaka bér Aikoniam yatakataka bér yaange yi, Likoniana héfambu rekwa getéfaré, Listraré akwi, Derberé akwi, wumbu rekwa hafwaré akwi. CHukémbu di nak téfana du nawulak, Judana du nawulak, deka néma du nawulak, wungi di hafu buléta di wa, “Nani bérré haraki hurutame. Nani bérré motumbu naake xiyatame.” A{Wungi yambéka di wun getéfambu rekwa du takwa di watémbéré re. Nawulak di Jisaska jémba sarékéhafi yakwa Judana du wali té. Nawulak di bérka hundika xéka di bér wali té. pYWungi maki séfélak nukwambu Pol bér Barnabas wun getéfambu bér re. Reta bér roohafi yata bér hundi wa, Néma Duka. Bérka hundi angi dé, God atéfék du takwaré dé yikafre huru. Wumbu rekwa du takwa bérka hundika mwi hundi dé nandate dé Néma Du bérka hambuk hwendéka bér nak maki hanja xéhafi yandan hambuk jémba bér ya, bérka tambambu. ykSarékéndaka di Judana du nawulak Jisaska jémba sarékéhafi yata di nak téfana du takwaré Pol bér Barnabaska akwi haraki hundi wa. Wandaka di nak téfana du takwa deka hundi xékéta di Jisasna hundi xékékwa du takwaka hélék ya. b ?Pol bér Barnabas Aikoniamémbu reta Judana Godna hundi buléndaka geré wulaaye yikafre hundi jémba wambéka di Judana du takwa séfélak, wumbu rekwa séfélak nak téfana du takwa akwi di Jisaska jémba saréké.  4Antiokmbu rekwa Jisasna hundi xékékwa du takwa di yikafre mawuli yandaka dé Godna Hamwinya deka mawulimbu wulaaye sukweka té.P 3Haraki hundi wandaka bér angi bérka mawulimbu wa, “Wun getéfana du takwa aniré haraki sémbut hurundaka God hurundan haraki sémbut diré hasa hwetandé.” Wungi wata wunde du takwa xéta wun jooka xékélakindate bér bérka manmbu hwandé harki létéké. Létékétaka bér wun héfa yatakataka bér Aikoniamré yi. Z- 2Wa saafa yindaka di Judana du nawulak wun jooka hélék yata di Pol bér Barnabaska haraki saraki hundi wa. Wata di wun getéfana néma du Godka jémba sarékékwa néma takwaré akwi di wa, wun jooka. Wandaka di bérka hélék yata di bérré tale haraki huru. Haraki huruta di bérré haraki hundi wa, deka héfa yatakataka yimbéte. V% 1Wun héfambu di séfélak du takwaré di Néma Duna hundi wa saafa yi. uc 0Pol bér Barnabas wungi wambéka di wumbu rekwa nak téfana du takwa yikafre mawuli yata mawuli sawuli di ya. Yata di wa, “Néma Duna hundi wu yikafre hundi dé.” Wungi di wa. God wasékendén du takwa di Jisaska jémba sarékéta di déka hundika “Mwi hundi dé” di na. Hanja God wunde du takwaré dé waséke, di huli mawuli hérae jémba rendate. M /Néma Du ani nak téfana du takwaka yitenakaka hanja angi dé wa:Hanja wuni méniré wa, méni yanékwa hama ya maki reméte.Wungi reta wuna hundi nak téfana du takwaré wamét di xékélakitandi.Méni wamét atéfék héfambu rekwa du takwaré wuni satanéna tambambu hératawuni.Wungi God dé wa.” nU .Haraki hundi wandaka bér Pol bér Barnabas hambuk ye roohafi yata angi wa, “Ani yikafre sémbut hurunjoka sarékéta ani tale guni Judana du takwaré Godna hundi wa. Wanaka guni wun hundika guni hu hwe. Hu hweta guni huli mawuli hérae jémba renjoka hélék guni ye. Némbuli ani guniré yatakataka nak téfana du takwaré Godna hundi wanjoka yitaani. *M -Rendaka di Judana du nawulak wunde du takwaré xéta hélék yata di haraki mawuli xéké. Xéka di Polna hundika bangwa wata di Polka akwi di haraki hundi wa.  ,Baka hwa nukwa yandéka wun getéfambu rekwa séfélak séfélak du takwa Néma Duna hundi xékénjoka di yae hérangwanda re. ) K +Wungi wataka di Godna hundi buléndaka ge yatakataka di gwandi. Gwande di séfélak Judana du takwa, séfélak Judana sémbutka xékékwa nak téfana du takwa akwi, wungi di Pol bér Barnabas bérka hukémbu di yi. Yindaka bér diré hundi wa, di Godna saréfanambu wungi male téndate. * M *Wun hundi wataka Pol bér Barnabas gwandinjoka yimbéka di du takwa bérka wata té, bér nak baka hwa nukwa wambula yae wambén jonduka wambula wambéte. V % )Guni bangwa hundi wakwa du, guni yatewuka jémbaré mé xé.Wuni renguka nukwambu wuni némafwi jémba wuni ye.Du nak dé wuna jémbaka guniré wandét, guni déka hundika ‘mwi hundi dé’ yamba nakénguni.Wuna jémbaré xe saréké warékéta guni hiyatanguni.Wungi di Godna hundi hayi.” Wungi dé Pol wa.   (Wun hundika sarékéta guni xékélaki na, Godna profet hayindé joo gunimbu xakundémboka. Profetna hundi angi dé:  - 'Guni wun du Jisaska jémba sarékéngut, God guna haraki sémbut atéfék yakwanyindét guni déka makambu yikafre sémbut hurukwa du retanguni. Guni Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du renjoka sarékéta Moses wandén hambuk hundika xékéta, wu hurufatikétanguni. 1 &Wuna nyama bandi, mé xéké. Wun dumbu God guna haraki saraki sémbut dé héreki. God guna haraki sémbut hérekitendékaka guniré andé wawi. V% %Devitna fusa blaréndéka dé God husaraméndén duna fusa blaréhambandé. Q $“Nani xékélaki. Devit ané héfambu rendén nukwambu dé Devit God mawuli yandéka maki dé jémba ya. Jémba yataka hiyandéka déka mandéka wali déré réméndaka déka fusa dé blaré. % #Wungi God wataka dé gwar nakmbu akwi angi dé wa:‘Méni God, méni wamét ména yikafre male duna fusa yamba blarékéndé.’ kO "“Nak nukwa God wandét Jisas raméndét déka fusa blaréhafi yatendékaka, dé hundi wa. Wandéka dé du nak Godna nyingambu angi hayi: ‘Guniré Devitka hanja wasékérékéwun yikafre male joo gunika hwetawuni.’ )K !God hanja wasékérékéndén maki dé Jisasré husaraméta dé nani deka nyangwalré yikafre huru. Dé Jisasré husaramétendékaka dé wa Godna nyingambu rekwa Gwar nakmbu. Dé angi wa: “God dé wa, ‘Méni wuna nyan méni. Némbuli wuni ména yafa wuni xaku.’ ” Dé wungi wa. ! “Hanja God dé nana mandékanguré diré yikafre hurutendékaka dé wasékéréké. Némbuli ani wun yikafre hundi guniré ani we. C Husaraméndéka hukémbu Jisas wali Galilina héfa yatakataka Jerusalemré yindé du takwa di séfélak nukwambu di déré xé. Xétaka némbuli di israelna du takwaré hundi we déka. 7i Réméndaka God déré dé wambula husaramé. ta Godna profet hanja di Jisasré haraki saraki sémbut hurutendakaka di hayi. Hayindaka hukémbu di Jerusalemémbu rekwa du wun atéfék jondu di Jisasré huru. Hurundaka dé déka fusa mimbu téndéka lukwa hura ye di wekwambu rémé. 5~c Di Jisasré xiyanjoka mawuli yata di hurundén haraki saraki sémbutka hwakéfatiké. Hwakéfatika di yéna yata di néma du Pailatré wa, déka du di Jisasré xiyandate. }3 Wandéka dé Jisas diré yikafre hurunjoka yandéka di Jerusalemémbu rekwa du takwa deka néma du akwi déka xékélakihambandi. Atéfék baka hwa nukwa di xéké, néma du nawulak Godna nyingambu xéta Godna profet hayindan hundi xéta hambukmbu wandaka. Xékéta di wun hundika xékélakihambandi. Xékélakihafi yata di wa, Jisasré xiyandate. Wungi wandaka Godna profetna hundi mwi hundi dé xaku. [|/ Wataka dé angi wa, “Nyama bandi, Abrahamna mandéka, guna nyéndékmbu reta Godka rookwa nak téfana du akwi, mé xéké. God dé naniré satanéna tamba hératendéka hundi dé naniré wundé wandé. r{] Wungi wataka déka jémba yasékenjoka yata dé wa, ‘Guni yingi guni saréké wunika? Wuni héndé? Wuni néma du yingafwe. Nak duka guni haxé. Wunika haxékénguni. Mé xéké. Wuna hukémbu dé yatandé. Dé néma du dé. Wuni baka du wuni. Wuni yikafre du yingafwe, déka su hérekiwute.’ Wungi Jon wandéka hukémbu Jisas dé ya.” Wungi dé Pol wa. ?zw “Tale guré husandakwa du Jon dé israelna atéfék du takwaré angi hundi wa, ‘Guni guna haraki saraki mawuli yatakangut, wuni Godna ximbu guniré guré husandatawuni.’ Ky Wungi wataka God dé mwi hundi wata dé Devitré wa, Devitna mandéka nak israelna du takwaré satanéna tambambu hérandéte. Wungi wataka hukémbu wandéka dé Devitna mandéka Jisas dé ya. sx_ Rendéka God déré hérekitaka wandéka dé Devit deka néma du re. God dé Devitka angi wa, ‘Jesina nyan Devitré wuni xé. Dé wuna mawuli yawukangala hurunjoka dé mawuli ye. Dé wuna mawuli yawuka maki atéfék hurutandé.’ w} “Hukémbu di israelna du Godré wa, ‘Méni wamét dé néma du nak nanika hatitandé.’ Wungi wandaka God wandéka dé Kisna nyan Sol dé deka néma du re. Dé Benjaminéna hémna du dé. Dumi yétiyéti héki hwari dé deka néma du re. Nv Di Isipré ye yatakataka deka héfaré hérandan héki hwari angi dé 450 héki hwari. Deka héfambu rendaka hukémbu God wandéka di du nawulak di kot xékékwa néma du maki reta di israelna du takwaka di hati. Hatindaka hukémbu Godna profet Samuel dé akwi kot xékékwa néma du maki reta dé israelna du takwaka hati. %uC Hatita dé angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk kenanmbu rendé hémna getéfaré xiyasandataka dé wun héfa diré mune hwe, di wun héfambu rendate. t) Diré hura gwande dumi yétiyéti héki hwari dé deka hurundan haraki sémbutka wendé nahafi yata dika dé jémba hati, du rehafi hafwambu. Ws' Hanja israelna duna God dé nana mandékaré waséke, di déka hundi xékéndate. Wasékendéka di nana mandéka israelna du takwa deka getéfa yatakataka nak Isipré ye wumbu rendaka dé God diré yikafre huru, di némafwi hém xakundate. Xakundaka dé God déka tamba harékéta déka hambuk wakweta dé diré hura gwandi Isipmbu. r1 Wungi wandéka dé Pol raama téta tamba harékéta dé ané hundi wa: “Gunawa, israelna du akwi, Godka rookwa nak téfana du akwi, mé xéké. q  Rembéka di wun gena néma du Godna nyingambu xéta Moses hayindén hambuk hundi nawulak xéta wataka di profet hayindén hundi nawulak akwi xéta wataka di néma du nawulak du nakré wandaka dé Pol bér Barnabaska yae dé deka hundi angi wa, “Nyama yéti, béni du takwaré yikafre hundi wanjoka mawuli ye némbuli watambéni. Wambét xékéndat deka mawuli yikafre yatandé.” Pp Wambula yindéka Pol bér Barnabas Perga yatakataka bér Antiokré yi. Wun getéfa Pisidiana héfambu dé re. Ye wumbu reta baka hwa nukwa bér Godna hundi buléndaka geré wulayi. Wulaaye bér re. Io  Pol déka nyayikangu wali gunjambémbu wara Pafos yatakataka di Pergambu xaku. Wun getéfa Pamfiliana héfambu dé re. Xaakwa dé Jon Mak bérré yatakataka dé Jerusalemré wambula yi. nw Yandéka dé Saiprusna néma du Sergius Paulas xe Néma Du Jisasna hundi xéka wun hundika waréngénéta dé Jisaska jémba sarékéta déka hundika dé “Mwi hundi dé” na. Pol bér Barnabas bér hundi wa Pisidiambu rekwa getéfa Antiokmbu Km Mé xéké. Némbuli Néma Du méniré xiyatandé. Xiyandét ména dama hiyatandé. Hiyandét séfélak nukwambu méni nukwaré yamba xékéméni.” Wungi Pol wandéka dé géli buwi maki joo gaye déka dama saméndéka elimasna dama dé hiya. Hiyandéka yitaka yatakata dé du takwaré wa, déka tambambu hura yindate. zlm ”Méni satanéna nyan méni. Méni atéfék yikafre sémbutka mama wakwa du méni. Yénataka sémbut haraki sémbut ménimbu sukweka dé té. Néma Duna yikafre yambu méni haraki huru. Méta nukwa huruméka haraki sémbut yatakataméni? *kM Wungi elimas wandéka dé Godna Hamwinya Solna mawulimbu wulaaye hambuk ye dé té. Téndéka dé Sol déka nak xi Pol elimasré némafwimbu xéséfuta dé wa, gjG Wungi wandéka dé wun hundi sufu wakwa du, Saiprusna néma du dé Jisaska jémba sarékéndémboka hélék yata, dé wa, “Méni bérka hundi xékékéméni.” Wun du Grikna hundimbu déka xi angi di wa, “Elimas.” iy Dé Saiprusna néma du wali dé re. Wun néma duna xi Sergius Paulas dé. Dé xékélelakikwa du dé. Dé wandéka bér Barnabas bér Sol yambéka dé bérré wa, “Wuni Godna hundi xékénjoka wuni mawuli ye. Béni wuniré mé wa wun hundi.” [h/ Barnabas bér Sol héfambu yita bér Saiprusna atéfék getéfaré yita bér Pafosmbu xaku. Ye xaakwa bér xé, hundi sufu wakwa du nakré déka xi Bar-Jisas. Dé Judana du dé. Dé yénataka profet dé. g Ye bér Salamismbu xaku. Xaakwa bér Godna hundi wa, Judana Godna hundi buléndaka gembu. Jon Mak bér wali dé Jisasna jémba ya. ~fu Godna Hamwinya wandéka bér Barnabas bér Sol Selusiaré yi. Ye gunjambémbu wara bér Saiprusna héfaré yi. Ke Wungi wandéka di hénoo sahafi yata reta Godré wakwexékétaka bérka makambu tamba takata di wa, bér wun jémba yanjoka yimbéte. Barnabas bér Sol bér Jisasna hundi wa Saiprusna héfambu d Nak nukwa Antiokmbu reta Jisasna hundi xékékwa du takwa Néma Duna ximbu harékéta hénoo sahafi yata Néma Du wali buléndaka dé Godna Hamwinya diré wa, “Guni wangut bér Barnabas bér Sol wuna jémba yatambér. Wuni waséke, bér wawun jémba yambéte.” c  Antiokmbu reta Jisasna hundi xékékwa du nawulak di profetna hundi wa. Nawulak di du takwaré wakwe Jisasna jémbaka. Wunde duna xi angi di: Barnabas, simeon déka nak xi Niger, Sairinimbu yandé du Lusius, néma du Herotna nyayika du Manain, Sol. $bA Barnabas bér Sol bérka jémba yata wun yéwa hwetaka bér Jonré hura di Jerusalem yatakataka di wambula yi Antiokré. Jonéna nak xi Mak dé.~au Wun xak xakundéka nukwambu séfélak du takwa nawulak akwi Godna hundi xékétaka di Jisaska jémba saréké. ` Wungi wandaka dé Herot deka hundi xékéta mawuli sawuli dé ya. Mawuli yata déka ximbu dé haréké. Godna ximbu harékéhambandé. Harékéhafi yandéka dé Néma Du Godna ensel déré bari xiyandéka dé hawe déka biyambu tindaka dé wungi hiya. l_Q Wata rendéka di du takwa angi wa, “Duna hundi maki yingafwe. Ané God nakna hundi maki dé.” ^) Herot wandén nukwambu dé déka yikafre nukwa wur sandataka dé néma duna yikafre jambémbu reta dé du takwaka némafwi hundi dé wa. +]O Hanja akwi némbuli akwi Herot dé tairna du takwaka Saidonéna du takwaka dé mawuli wi. Mawuli windéka di du nawulak wumbére getéfambu di ya, Herot wali hundi bulénjoka. Di deka hénoo Herotna héfambu héraata wungi maki Herot wali jémba renjoka di mawuli ya. Yae tale di Herotna geka hatikwa du Blastus wali hundi buléndaka dé diré yikafre hurundéka di Herot wali hundi bulénjoka hérangwanda té. \1 Wungi wandaka dé Herot wandéka di Pitaka hwaké. Hwaka déré xéhambandi. Xéhafi yandaka dé Herot séndé gembu Pitaka hatindé xi warekwa duré hambukmbu wakwexéké, Pitaka. Wakwexékéndéka di Pita yindénka xékélakihafi yandaka dé déka du diré xiyandat hiyandate dé wa. Wataka dé Herot Judiana héfa yatakataka dé Sisariaré yi. Ye xaakwa séfélak nukwa dé wumbu re. Herot dé hiya '[G Ganémbambu di séndé gembu Pitaka hatindé xi warekwa du di Pitaka hwakéfatika némafwimbu roota waréngéna di wa, “Owa. Pita yingiré dé yi?” rZ] Waréngénéndaka dé Pita tamba haréké, hundi buléhafi yandate. Harékéndéka hundi buléhafi yandaka dé séndé gembu hwandéka Néma Du Jisas déré hafwaré hura gwandendénka dé hundi wa. Wataka dé diré wa, “Wun jooka Jisasna hundi xékékwa du atéfékré wata Jemsré akwi watanguni.” Wungi wataka Mariana ge yatakataka dé nak hafwaré yi. }Ys Wata rendaka dé Pita gena fétémbu wambula wambula xiya. Xiyandéka yae ge nafwe déré xe di waréngéné. aX; Wungi waléka di wa, “Nyéni wangété nyéni ye.” Wungi wandaka lé wambula wambula wa, “Mwi hundi wuni we. Dé andé té, hafwambu.” Wungi waléka di wa, “Wu Pitana ensel wana.” Wungi male di wata re. ZW- Yae Pitana hundi xékétaka lé xékélaki, wun du Pita dé. Xékélakitaka mawuli sawuli yata lé bari wambula wulayi. Gena yambu nafwihambalé. Wambula wulaaye lé diré wa, “Pita andé té, hafwambu.” )VK Godka wandaka dé Pita yae dé hafwambu téta dé gena fétémbu xiya. Xiyandéka lé jémba yakwa takwa hési léka xi Roda lé gena yambu nafwinjoka lé ya. 7Ug Wungi wataka wun jooka xékélakita dé Mariana geré yi. Maria lé Jonéna ayiwa lé. Déka nak xi Mak dé. Mariana gembu séfélak du takwa hérangwanda reta di Godka wa. ]T3 Wun ensel yindéka Pitana mawuli laréndéka dé xékélakita dé angi wa, “Némbuli andé xékélakiwu. Néma Du wandéka dé Godna ensel wunika gaya. Gaye wuniré dé séndé gembu hura gwande, Herotna tambambu. Hura gwandindéka di Judana du sarékéndan joo wuniré yamba hurukéndi. Wungi wuni xékélaki. Wu mwi hundi dé.” BS} Wungi wata dé Godna enselna hukémbu yi. Ye bér tale xi warekwa du yétékré tenangéré. Tenangérétaka hukémbu bér téndé xi warekwa duré akwi tenangérétaka bér séndé gena ainmbu xiyandan yambumbu xaku. Du wun yambu nafwitaka dé néma getéfaré yitandé. Gena yambumbu xakumbéka dé wun gena yambu hafu nafwi, gwandimbéte. Nafwindéka gwande bér yambu nakmbu yi. Ye dé Godna ensel Pitaré bari yatakataka dé wungi yi. AR{ Wungi wandéka dé Pita wun ge yatakataka dé enselna hukémbu yi. Pita Godna ensel hurundén jooka xékélakihambandé. Déka mawulimbu dé wa, “Wuni baka janji maki wuni hwae.” yQk Xakrindéka dé Godna ensel wa, “Ména nukwa wur sandata ména su akwi mé sanda.” Wungi wandéka dé Pita wandén maki huru. Hurundéka dé wambula wa, “Yifa yandéka sama téméka nukwa wur akwi sandataka mé ya, wuna hukémbu.” jPM Hatindaka dé Néma Duna ensel bari xakundéka dé séndé ge nukwa maki hanyi. Hanyindéka dé wun ensel Pitana bélangaré xiyaata dé wa, “Sé ramé, bari.” Wungi wandéka dé wun sen Pitana tambambu lukwa dé xakri. tOa Nawulak nukwa yindéka Herot angi dé wa, “Séri Pitaré hura xalendat, dé Judana duna makambu tétandé, tale wawun maki.” Wungi wandéka wun gan dé Pita séndé gembu xéndi hwa. Xi warekwa du yéték bér sen yétékmbu Pitana tambambu gimbéka dé bérka nyéndékmbu dé xéndi hwa. Hwandéka xi warekwa du nawulak di séndé gena yambumbu hati. oNW Pita séndé gembu rendéka di xi warekwa du déka hate té. Téndaka di Jisasna hundi xékékwa du takwa di nukwambu héndék Godka hambukmbu wa, dé Pitaré yikafre hurundéte. Godna ensel dé Pitaré hura gwandi séndé gembu vMe Rendéka Herot wandéka di xi warekwa du tamba yéti man gwongofu di déka hatita té, dé yaange yindémboka. Tale yétiyéti hukémbu yétiyéti di wungi male Pitaka hatita té. Herot angi dé wa, “Pasovana hénoo sa nukwa hényindét, wawut Pitaré hura yandat dé Judana duna makambu tétandé. Téndét hundi bulétaka di déré xiyatandi.” Wungi dé wa. {Lo Hiyandéka di Judana du xéta di mawuli ya. Mawuli yandaka dé Herot wungi xékélakita wandéka di Pitaré huluke hura yi, séndé geré. Yis takahafi bret sandaka nukwambu Herot wandéka di Pitaré wungi hura yindaka dé séndé gembu re. iKK Haraki huruta wandéka di Jonéna nyama Jemsré xiya, xi warendaka yarmbu. Xiyandaka dé hiya. tJ c Wun nukwa dé néma du Herot dé Jisasna hundi xékékwa du takwa nawulakré huru, diré haraki hurunjoka. $IA Wungi wataka yéwa hérae di Sol bér Barnabaska hwe. Hwetaka wandaka bér Jerusalemré wara bér hwe, Jisasna hundi xékékwa du takwana néma duka.zHm Agabus wun jooka wandéka di Jisasna du takwa xékéta di wa, “Nani nak nak Jisasna hundi xékéta Judiambu rekwa du takwaka sarékéta nani yéwa hunduwe dika hwetame. Nani yéwa hérambeka maki dika hwetame, diré yikafre hurunjoka.” >Gu Wun du nak déka xi Agabus. Godna Hamwinya déka mawulimbu sukweka téndéka dé téta wa, “Hénooka hiyatendaka nukwa xakutandé. Xakundét atéfék héfambu rekwa du takwa hénooka hiyatandi.” Wungi dé Agabus wa. Hukémbu Klodius Romna néma du dé re. Rendéka wun hénoo hiyatendaka nukwa dé xaku. TF! Wun nukwa profet nawulak di Jerusalem yatakataka di Antiokré nandi. ZE- Ye hwaka xétaka dé déré hura bér yi Antiokré. Hura ye héki hwari natafa bér Antiokmbu reta bér Jisasna hundi xékékwa du takwa wali hérangwanda bér hundi bulé. Séfélak du takwaré bér wakwe sakwe, Jisaska. Antiokmbu di Jisasna du takwaka di ané xi tale hwe, “Kristen.” Wun xina mo angi dé, “Kraisna du takwa.” HD  Hukémbu Barnabas Solka hwaka xénjoka dé Tarsusré yi. jCM Barnabas dé yikafre du dé. Godna Hamwinya déka mawulimbu wulaaye hambuk ye dé té. Téndéka dé Jisaska jémba male saréké. Wun nukwa séfélak du takwa Barnabasna hundi xékétaka di akwi di Jisaska jémba saréké. ]B3 Ye xaakwa dé xé, God wun du takwaré yikafre hurundéka jémba rendaka. Xéta yikafre mawuli yata mawuli sawuli yata dé diré yikafre hundi wa, di deka mawulimbu hambuk yata Néma Duna jémba yatakandamboka. }As Jerusalemémbu reta Jisasna hundi xékékwa du di wun jooka hundi xékéta wandaka dé Barnabas yi Antiokré. @ Wandaka dé Néma Du dika hambuk hwendéka di séfélak du takwa deka haraki saraki mawuli yatakataka di Néma Duka jémba saréké. H?  Saiprusna héfambu yandé du Sairinimbu yandé du akwi Jisaska jémba sarékéta Antiokré ye di Judana du takwaré akwi, nak téfambu yandé du takwaré akwi, di Néma Du Jisaska hundi wa. > Tale di Stivenré xiya motumbu. Xiyandaka hiyandéka di Jisasna hundi xékékwa du takwaré haraki hurunjoka hurundaka di atéfék getéfaré yaange yi. Yaange yita nawulak afakéré ye di Fonisiana héfambu re. Nawulak di Saiprusna héfambu re. Nawulak di Antiokmbu re. Reta di Judana du takwaré male di Jisaska hundi wa. Nak téfana du takwaré déka hundi wahambandi. h=I Pita wungi wandéka di Judana du wambula déré haraki hundi wahambandi. Wahafi yata di Godna ximbu harékéta di wa, “God yikafre dé. Dé nak téfana du takwaka akwi dé wa. Di deka haraki saraki mawuli yatakataka huli mawuli hérae jémba retandi, wungi re wungi re.” Wungi di wa. Antiokmbu rekwa du takwa akwi di Jisaska jémba saréké <' Nani Néma Du Jisas Kraiska tale jémba sarékémbeka dé God déka Hamwinya nanika dé hwe. God déka Hamwinya dé wunde nak téfana du takwaka akwi dé hwe. God wungi hwendéka, wuni héndé, wuni déka jémba takatéfitewuka. Wungi yingafwe, wu déka jémba dé.” 7;g Godna Hamwinya deka mawulimbu wulaaye téndéka wuni Néma Duna hundika wuni saréké. Hanja dé Néma Du wa, ‘Guré husandakwa du Jon dé Godna ximbu diré guré husanda. God déka Hamwinya hwetandé gunika. Hwendét Godna Hamwinya guna mawulimbu wulaaye tétandé.’ Wungi dé Néma Du Jisas wa. .:U Wandéka dé Kornilius wun jooka wandéka wuni diré wayika wata téwuka dé Godna Hamwinya deka mawulimbu wulaaye té, nana mawulimbu tale wulaaye téndéka maki. B9} Dé yae méniré hundi watandé. Wandét guni guna hém wali xékéngut, God guna haraki saraki sémbut yakwanyindét, guni jémba retanguni.’ Wungi dé Godna ensel wa Korniliusré. q8[ Wulayimbeka dé naniré wa, Godna ensel nakré xéndénka. Wun ensel Korniliusna gembu téta dé déré wa, ‘Méni wamét di ména du nawulak yitandi Joparé. Ye di du nakéka hwakétandi. Déka xi Saimon. Déka nak xi Pita dé. M7 Xakundaka dé Godna Hamwinya wuniré wa, wuni roohafi yata bari di wali yiwute. Ande Jisaska jémba sarékékwa du gwongofu di wuni wali yi Sisariaré. Ye nani atéfék Korniliusna geré wulayi. v6e Hura warindaka di Sisariambu yandé du hufuk deka néma duna hundi xékétaka yae di rewun gembu bari xaku. t5a Yambu hufuk wuni wun jooré xéta wuni wun hundi xéké. Xékéwuka di wun joo nyirré wambula hura wari. S4 Wungi wawuka dé God wambula wa, ‘Wuni wun jonduré wundé huréhalékéwu. Wun huréhalékéwun jonduka angi yamba wakéméni, ‘Wun haraki joo dé.’ Wungi yamba wakéméni.’ Wungi dé God wa. R3 Wun hundi xékétaka wuni wa, ‘Néma Du, wungi yingafwe. Ména hambuk hundi naniré dé wunde hamwi sambemboka. Watéfindéka wuni wunde haraki hamwi hanja sahambawuni. Némbuli yamba sakéwuni.’ e2C Xéta wuni ané hundi xéké, ‘Méni Pita, sé raama méni wun tékwa hamwi xiyae sa.’ b1= Téndéka wuni jémba xéta wuni xé nak maki nak maki hamwi hambwe afwi wumbu rendaka. [0/ “Wuni Jopambu reta God wali hundi buléta wuni janji maki hwa. Hwae wuni xé némafwi nukwa wur maki joo nyirmbu gayandéka. Gayandéka di nukwa wurna wambu yétiyétimbu hura husandandaka dé rewunmbu té. _/7 Wandaka dé Pita Kornilius wali reta hurundan atéfék jooka dé diré angi wa: .3 Wungi sarékéta waruta di angi wa, “Méni nak téfana duna geré wulaaye méni di wali hénoo sa. Wungi sata haraki méni huru.” Wungi di wa. Y-+ Hukémbu Pita dé Jerusalemré wambula yi. Ye xakundéka di Jisaska jémba sarékékwa du nawulak di Pita wali waru. Wunde du di angi saréké, atéfék du Godna hundi xékénjoka di tale séfi sékétandi. ,  Jisasna aposel, Jisasna hundi xékékwa du wali di Judiana héfambu reta di xéké, nak téfana du takwa Godna hundi jémba xékéndaka. ?+w 0Wungi wataka Pita wandéka di dé wali yandé du Jisas Kraisna ximbu wata di diré guré husanda. Guré husandandaka di Pitaré wakwexéké, dé di wali nukwa nawulak rendéte.*% /Wungi wandaka dé Pita wa, “Godna Hamwinya wunde du takwana mawulimbu dé wulaaye té, nana mawulimbu hanjambu wulaaye téndéka maki. Héndé naniré haraki hundi wate, Jisasna ximbu diré guré husandambet? Yingafwe. Nani Jisasna ximbu diré guré husandatame.” )% -Wulaaye téndéka di Jisaska jémba sarékékwa Judana du Pita wali Jopambu yae di xéké, wunde du takwa xékéhafi yandaka hundimbu wata Godna ximbu harékéndaka. Xékéta waréngénéta di wa, “Owa. God déka Hamwinya dé bleké, nak téfana du takwaka akwi.” ( .u'c ,Pita diré wata téndéka dé Godna Hamwinya Pitana hundi xékékwa du takwana mawulimbu wulaaye té. &9 +Hanja Godna profet atéfék di Jisaska hundi wa. Wata di wa, ‘Du takwa déka jémba sarékéta déka hundika ‘mwi hundi dé’ nandat, God deka haraki saraki sémbut yakwanyitandé.’ Wungi di wa.” Wungi dé Pita wa. God déka Hamwinya dé nak téfana du takwaré bleké %{ *Jisas naniré dé wa, ‘Guni du takwaré hundi watanguni, wunika. God wuniré wasékendéka wuni jémba ya. Hukémbu wuni kot xékékwa néma du reta wuni hiyandé du takwana hundi, rekwa du takwana hundi akwi, xékétawuni. Xékéta deka haraki saraki mawuli deka yikafre mawulika akwi diré hundi watawuni. Wun jémbaka akwi guni watanguni.’ Wungi dé Jisas naniré wa. Q$ )Atéfék du déré xéhambandi. Nani God hanja wasékendén du male nani xé. Hanja God naniré dé waséke, nani Jisaska hundi wambete. Jisas wambula raama rendéka nani dé wali hénoo hulingu sa. # (Hiyandéka nukwa yéték yindéka nukwa hufukmbu God déré wambula husaramé. God déré husarama wandéka nawulak du di déré xé. ") 'Nani wundé xékwa, Jisas Jerusalemémbu akwi, nana héfambu akwi déka jémba yandéka. Hukémbu di déré xiyae mimbu hatekandaka dé hiya. !{ &Husandandéka God déka Hamwinya dé Nasaretna du Jisaska hwendéka dé némafwi hambuk héra. God wungi dé wali téndéka dé Jisas atéfék getéfaré yita du takwaré dé yikafre huru. satan haraki hurundé du takwaré wandéka di yikafre ya. + O %Guni wundé xékélakingu, Galilina héfambu akwi Judiana atéfék héfambu akwi xakundé jonduka. Tale Jon du takwaré wandén maki dé Jisasré guré husanda. ! $God hundi wandéka dé Jisas Krais wun hundi wa, nani israelna duré, nani God wali jémba rembete. Jisas dé atéfék duna néma du dé. q[ #Atéfék getéfana du takwa Godka roota yikafre sémbut hurundat, God di atéfékéka mawuli yatandé. ~u "Pita hundi angi dé wa, “Némbuli wundé xékélakiwu. God natafa hémna du takwaka male mawuli yahambandé. N !Wungi wandéka bari wawuka di wuna du yi, ménika hwakénjoka. Ye méniré xétaka wandaka méni naniré yikafre huruta méni ya. Wungi yikafre dé. Némbuli nani atéfék Godna makambu nani ambu re, Néma Du méniré wandén hundi wamét xékénjoka.” Wungi dé Kornilius Pitaré wa. Pita dé hundi wa, Korniliusna gembu \1 Méni wamét di ména du nawulak Joparé yitandi. Ye di du nakéka hwakétandi. Déka xi Saimon dé. Déka nak xi Pita. Dé bulmakau balina séfimbu jémba yakwa du Saimon wali dé re, néma xéri tufwambu.’ J  Téta dé wa, ‘Kornilius. Méni Godka waméka dé ména hundi wundé xékéndé. Méni jambangwe du takwaka yéwa baka hweméka God wundé xékélakindé. Xékélakita dé ménika saréké. F Wandéka dé Kornilius wa, “Nukwa hufuk yindéka angina nukwambu wuni gembu reta wuni Godka wa. Wawuka dé du nak nukwa hanyikwa maki nukwa wur sandataka dé wuna makambu bari té.  God huli hundi wuniré wandéka wuni hundi buléhafi ye wuni ya. Métaka guni wunika wa, gunika yawute?” Wungi dé wa. N Xéta dé diré wa, “Nana hambuk hundimbu di wa, ‘Judana du nak téfana duna geré yamba wulayikéndi. Judana du nak téfana du wali yamba yitaka yatakakéndi. Nak téfana du di Godka xékélakihafi yata di haraki du di re.’ Wungi wandaka guni xékélaki. Wuni Judana du wuni. Nanga janji maki hwawuka God dé wuniré huli hundi wa, nak téfana duka. Déka hundi xékétaka wuni dika angi yamba wakéwuni, Di haraki du di. Wungi yamba wakéwuni. ~~?|{{ez^yvxwwcvEu tsrpwoMmmpl4k'jAiLhCgegff.eDdzdba`l^]v\[[EZZ XWWwVUU~TT SRR0Q`POO"MML3KoJJJ HHGFDCTAv@?V>===<;::+9>87665p443:21/.-,, +)(t&6$##u"[! S"L8GP K o 4 C z{(x0i Wungi wandéka dé Pol re. Séfélak (18) bafu dé re Korinmbu. Reta dé atéfék du takwaré Godna hundi wa. /{ Wuni méni wali wuni té. Wuna du takwa séfélak di re, ané getéfambu. Du nak méniré haraki yamba hurukéndé.” J.  Gan nak Pol janji maki dé hwa. Hwandéka dé Néma Du déré wa, “Wun getéfambu rekwa duka rookéméni. Atéfék du takwaré hundi wataméni, wuna hundika. Wun jémba yatakakéméni. -5Du nak déka xi Krispus néma du dé re Godna hundi buléndaka gembu. Dé déka hém wali di Néma Duka jémba saréké. Korinmbu rekwa séfélak du takwa akwi di Polna hundi xékéta di Néma Duka jémba saréké. Sarékéndaka di Néma Du Jisasna ximbu diré guré husanda. Y,+Wungi wataka dé Pol Judana du takwaré yatakataka dé nak téfambu yandé duna geré yi. Wun duna xi Titius Jastus. Dé Godna ximbu harékékwa du dé. Déka ge Godna hundi buléndaka ge tékwambu dé té. d+AWungi wandéka di déka hundika hélék yata di haraki hundi wa déka. Wandaka dé déka nukwa wurmbu hwandé boinjo yakuté. Yakutéta dé wa, “Guna nyéki guna anéngambambu retandé. Wuna anéngambambu yingafwe. Tale wuni guni Judana du takwaré Jisasna hundi wataka némbuli wuni nak téfana du takwaka ye wuni diré wun hundi watawuni.” *wHukémbu Sailas bér Timoti Masedoniana héfa yatakataka bér yi Korinré. Ye xakumbéka dé Pol du takwaré Jisasna hundi wata dé nak jémba yahambandé. Wata Judana du takwaré dé angi wa, “Jisas dé God wasékendén du Krais dé.” 5)cAtéfék baka hwa nukwa Pol dé Godna hundi buléndaka geré wulayi. Wulaaye dé di Jisaska jémba sarékéndate dé Judana du takwa Grikna du takwa wali dé hundi bulé. m(SYae dé bér wali reta dé bér wali hanja yandén jémba wambula ya. Di meme balina yuwimbu yatindan nukwa wur hundafané. Hundafanéndaka di du nawulak yéwa hwetaka hundafanéndan nukwa wur hérae di wun nukwa wurmbu ge to. v'eYe xaakwa dé xé, Judana du nakré. Wun duna xi Akwila dé. Déka motéfa Pontus dé. Hanja wun du Romémbu rendéka hukémbu Romna néma du Klodius dé wa, atéfék Judana du takwa Rom yatakandate. Wungi wandéka dé Akwila déka takwa Prisila wali bér Rom yatakataka Italina hafwa yatakataka ye bér Korinmbu re. Nawulak nukwa male rembéka dé Pol bérka ya. 7& kHukémbu Pol Atens yatakataka dé yi Korinré. m%S"Du takwa nawulak déka hundi xékéta di Jisaska jémba saréké. Areopagusna némbumbu hundi bulékwa néma du nak, déka xi Dionisius, takwa hési léka xi Damaris, du takwa nawulak akwi wungi di Jisaska jémba saréké.8$k!Wungi wandaka dé Pol diré yatakataka dé yi. X#) Pol wungi wandéka di du nawulak du hiyae raméndén hundika xékéta di déka hundika haraki hundi wata di wangi. Wangindaka di du nawulak wa, “Nani wun hundi wambula xékénjoka nani mawuli ye.” "Dé nukwa nak dé waséke. Wun nukwa dé wandét dé déka du nak néma kot xékékwa néma du reta atéfék héfambu rekwa du takwa hurundan sémbutka hundi watandé. Dé yikafre sémbutmbu male dé deka hurundan sémbutka watandé. Wun hundi watekwa duré God dé waséke. Wun du hanja dé hiya. Hiyandéka God déré dé husaramé, nani wun duré wasékendénka xékélakimbete.” !Hanja du takwa di wungi Godka xékélakihafi yandaka dé God hurundan haraki saraki sémbutka sarékéhambandé. Némbuli dé atéfék héfambu rekwa atéfék du takwaré dé angi wa, ‘Guni guna haraki saraki sémbut mé guni yataka.’ Wungi dé wa.   “Wungi maki nani Godna nyangwal nani re. Wungi reta nani déka angi yamba sarékékéme, dé gol silva motumbu tandan gwalinya maki dé. Wungi yamba sarékékéme. Wun gwalinya du nawulak di ta, deka mawuli sarékémbu. Nak du Godré tahambandé. $ADé wandéka nani yitaka yatakata hambuk yata nani re. Guna du nawulak di akwi angi déka hayi: ‘Nani akwi déka nyangwal nani re.’ Wungi di hayi.” 3_God atéfék du takwa déka hwaka xétaka déka ximbu harékéndate wungika dé hurataka. Dé nani nak nakmbu afakémbu téhambandé. Dé nani wali walémbambu dé té. 2]Hanja dé du nakré hurataka. Huratakataka wandéka wun duna mandéka séfélak yata atéfék du takwa di xaku. Xaakwa di nak maki nak maki hundi buléta ye di atéfék getéfambu re. Hanja dé di retendaka héfaka héki hwarika akwi dé wa. Wandéka hukémbu di wun héki hwari wun héfambu re. )Dé hafu Néma Du dé re, atéfék jonduka. Du jémba yata wun jondu nawulak déka hwenjoka hurufatikétandi, wu déka jondu dé. Dé hafu dé atéfék duka dé hamwinya, yanambi, atéfék jondu dé hwe. Dé hafu wandéka nani re. Dé wahafi yandét nani yamba rekéme. !;“God dé nyir héfa atéfék jondu dé hurataka. Huratakandén atéfék jonduka dé Néma Du re. Néma Du reta dé du tondan gembu rehambandé. I Tale wuni guna getéfambu yitaka yatakata wuni xé deka ximbu harékénguka hafwaré. Xéta wuni xé hayingun motu jambé nakré. Wun motu jambémbu guni angi hayi, ‘Ambu nani xékélakihafi yambeka Godka we.’ Wungi hayinguka wuni xé. Guni déka xékélakihafi yata guni déré we. Némbuli déka wuni guniré we. mSDi wungi Polré Areopagusna némburé hura yindaka Pol dé wumbu hérangwanda rekwa duna makambu téta dé wa: “Atensmbu rekwa du, guni nak maki nak maki Godna ximbu harékénjoka guni hambukmbu jémba yanguka wuni xé. }sAtéfék Atensna du, atéfék nak téfambu yae wun getéfambu rekwa du wali, di atéfék nukwa hérangwanda hundi bulénjoka male di mawuli ya. Di nak jémba yanjoka hélék di ya. Di huli hundi wata huli hundi xékéta wungi male di wata re. ucHanja wun hundi xékéhambame. Méni wamét nani xékéta wun hundina moka xékélakitame.” Wungi di wa. !;Wataka di Polré hura wari, Areopagusna némburé. Hura wara di Polré wa, “Huli hundi méni wa. Némbuli nani wun hundi xékénjoka nani mawuli ye. Epikurianéna hundika xékélakikwa du nawulak, Stoikna hundika xékélakikwa du nawulak akwi di Pol wali hundi bulé. Nawulak di wa, “Dé baka reta baka hundi bulékwa du dé. Yingi watandé?” Nawulak di wa, “Dé nak téfana Godka dé wa, o yingi maki dé?” Pol Jisaska hundi wata Jisas wambula raméndénka akwi wandéka xéka di déka hundika xékélakihafi yata di wun hundi wa. Hélék yata dé wun jooka hundi bulé, Godna hundi buléndaka gembu. Dé Judana du wali, Godna ximbu harékékwa nak téfana du wali dé wungi hundi bulé. Atéfék nukwa du takwa hérangwandéndaka hafwambu akwi dé wun jooka hundi bulé, wumbu rekwa du wali. I Pol Sailas bér Timotika dé haxé Atensmbu. Haxéta re dé xé séfélak yénataka god wun getéfambu rendaka. Xétaka dé di wun yénataka godna ximbu harékéndamboka hélék dé ya. Pol wali yindé du di Polré Atensmbu takandaka Pol dé diré wa, “Guni Sailas bér Timotiré watanguni, bér angiré bari yae wuni wali rembéte.” Wungi wataka wumbu rendéka di déré yatakataka di wambula yi Beriaré. Pol dé hundi wa Atensmbu -Wandaka di Jisasna hundi xékékwa du bari Polré taka, dé bari néma xérina tufwaré yindéte. Yindéka Sailas bér Timoti Beriambu bér re. a; Tesalonaikambu rekwa Judana du di xéké Pol Godna hundi Beriambu wandéka. Xékéta hélék yata di yi Beriaré. Ye xaakwa di du takwa Pol bér Sailaska haraki hundi wa, wunde du takwa bérka hélék yandate. *M Wungi huruta séfélak Judana du takwa di Jisaska jémba saréké. Séfélak Grikna néma takwa akwi séfélak Grikna du akwi wungi di Jisaska jémba saréké. F Beriambu rekwa Judana du takwa di yikafre mawuli yata jémba re. Deka mawuli Tesalonaikambu rekwa du takwana mawuliré dé sarékéngwandé. Di Polna hundi xékéta di némafwimbu mawuli ya. Yata angi di wa, “Polna hundi mwi hundi, o yingafwe?” Wungi sarékéta di Godna nyingambu jémba xé, atéfék nukwambu. : m Gan hunyindéka di Jisasna hundi xékékwa du wandaka, Pol bér Sailas Tesalonaika yatakataka bér yi Beriaré. Ye xaakwa bér Judana Godna hundi buléndaka geré wulayi.  % Wandaka di néma du di Jeson dé wali tékwa duré akwi angi wa, “Guni nanika yéwa nawulak hwetanguni. Hwetaka yikafre sémbut hurungut, nani guna yéwa gunika wambula hwetame.” Wungi wandaka di yéwa hwetaka di jémba yi. Pol bér Sailas jémba bér ya Beriambu y kWungi wandaka di wumbu tékwa du takwa getéfana néma du akwi di wun hundi xéka waréngéna di hambukmbu wa. N Yae bér ané du Jesonéna gembu bér re. Wun du atéfék di Romna néma duna hambuk hundi xékéhambandi. Xékéhafi yata di wa, ‘Du nak déka xi Jisas wu nana Néma Du dé.’ Wungi di wa.” o WMawuli yata bérka hwakéfatika di Jeson akwi Jisasna hundi xékékwa du nawulakré akwi huluke di diré hura yi, wun getéfana néma duka. Hura ye di hambukmbu wa, “Du yéték bér haraki saraki hundi wa, atéfék getéfambu. Wambéka du takwa bérka hundi xékéta di haraki saraki sémbut huru. Némbuli wumbére du nana getéfaré bér wundé yambé. :mWunde Judana du takwa nawulak Jisaska jémba sarékéndaka nawulak Jisaska sarékéhambandi. Sarékéhafi yata di xé, séfélak du takwa Polna hundi xékéndaka. Xéta di haraki mawuli xékéta di jémba yahafi yata getéfambu baka rekwa haraki du nawulakré wa. Wandaka di raama di séfélak du takwaré akwi wa, di akwi raama Pol bér Sailaska mawuli windate. Wandaka séfélak du takwa wungi raama Pol bér Sailasré hurunjoka di Jesonéna geré bari yi. Di Pol bér Sailasré wun getéfana néma duna hérangwanda hafwaré hura yinjoka di mawuli ya. EWandéka xékéta di wunde Judana du takwa nawulak di déka hundika wa, “Wu mwi hundi dé.” Wungi wataka di Pol bér Sailas wali Jisasna hundi jémba xéké. Godna ximbu harékékwa Grikna du takwa séfélak akwi, wun getéfambu rekwa néma takwa séfélak akwi, wungi di bér wali Jisasna hundi jémba xéké. A{Hukémbu wun hundi angi mwi hundi dé xaku. Wun du Krais dé yae némafwi hangéli hérae dé hiya. Hiyandéka God déré dé husaramé. Némbuli guniré wuni we. Wun du Jisas dé. Jisas dé God wasékendén du Krais dé.” Wungi wataka dé hundi nawulak akwi di wali bulé, God wasékendén du Jisas Kraiska. -Pol dé wun geré wulayi, atéfék getéfambu tékwa Godna hundi buléndaka geré wulayindén maki. Baka hwa nukwa hufuk wun geré wulaaye dé Judana du takwa wali dé hundi bulé. Buléta dé diré wa, “Hanja di Godna nyingambu hundi hayi, God wasékendén du Kraiska. R Pol bér Sailas héfambu ye bér Amfipolismbu xaku. Amfipolis yatakataka bér yi Apoloniaré. Apolonia yatakataka bér Tesalonaikambu xaku. Wun getéfambu Judana Godna hundi buléndaka ge nak dé té. pY(Wungi wandaka bér Pol bér Sailas séndé ge yatakataka bér Lidiana geré yi. Ye Jisasna hundi xékékwa du takwaré xe bér diré yikafre hundi wa. Wambéka deka mawuli jémba téndéka bér wun getéfa yatakataka bér yi.'Roota di Pol bér Sailaska yi. Ye di wa, “Nani haraki saraki joo nani huru béniré. Wun jooka nani saréfa nae. Némbuli séndé ge yatakataka béni nani wali gwande yitambéni. Ye nana getéfa yatakataka nak getéfaré yitambéni. Wungi nani mawuli ye.” 9&Dé wungi wandéka di gélindu ye bérka hundi wa néma duré. Wandaka wun néma du Pol bér Sailasna hundi xékéta di roo, bér Romna du bér. .U%Wungi wandéka dé Pol gélinduré wa, “Ani Romna du ani. Romna néma du hatindaka deka ekombu ani re. Ani haraki saraki joo huruhambaani. Huruhafi yanaka di guna néma du di du takwana makambu di aniré baka xiya. Xiyataka di aniré séndé gembu takandaka ani re. Di wungi hurutaka némbuli anika fakuta di wa, ani nakélak yinate. Wungi yinat du takwa aniré yamba xékéndi. Wungi yingafwe. Wun néma du wungi yamba hurukéndi. Di hafu yae aniré yikafre hundi wata aniré yikafre hurundat, ani di wali yita séndé ge yatakataka yitaani.” =s$Wungi wandaka dé séndé geka hatikwa du ye dé Polré wa, “Néma du di wa, béni yimbéte. Némbuli séndé ge yatakataka jémba yitambéni. Béna mawuli jémba tétandé.” #~?#Ganémba di deka néma du deka gélinduré wandaka di séndé geré yi. Ye di séndé geka hatikwa duré wa, “Wumbére du mé takamét yimbé.” J} "Guré husandambéka dé bérré hura yi, déka geré. Hura ye dé bérka hénoo hwe. Hwendéka bér sa. Wun du déka hém wali Godka jémba sarékéta yikafre mawuli yata di mawuli sawuli ya. ^|5!Wambéka wumba gan male dé bérka séfimbu tékwa wasi bangimbu xiyandan dé yakwanyi. Yakwanyindéka bér Jisasna ximbu déré guré husanda. Déka hém atéfékré akwi bér Jisasna ximbu diré guré husanda. {} Wungi wataka bér déré Néma Duna hundi wa. Wambéka dé xéké. Déka gembu rekwa du takwaka akwi bér wun hundi wa. $zAWungi wakwexékéndéka bér wa, “Néma Du Jisaska jémba sarékémét, God méniré yikafre hurundét, méni ména hém akwi jémba reséketanguni.” y/Hwati sétaka raama dé bérré hafwaré hura gwande dé wa, “Yika du, méta yawut God wuniré yikafre hurundét wuni jémba reséketawuni?” exCWungi wandéka dé séndé geka hatikwa du dé hama yaka wandéka di fétékéra hura ya. Hura yandaka dé fétékéré wulaaye némafwimbu roondéka dé déka séfi géné. Généndéka dé Pol bér Sailaska hwati se. uwcHurundéka dé Pol hambukmbu wata dé wa, “Méni hafuré haraki hurukéméni. Nani atéfék andé re.” "v=Lukundaka séndé geka hatikwa du waréngéna raama dé xé, séndé gena atéfék gena yambu nafwi téndaka. Xe dé wa, “Séndé gembu rendé atéfék du bu yaange yinda.” Wungi wataka dé xi warendaka yar hérae dé déka tambambu hura dé hafuré xiyae hiyanjoka dé huru. iuKRendaka dé némafwi nono hurundéka bari dé séndé ge hambukmbu séngéné. Séngénéndéka di atéfék gena yambu di hafu di nafwi. Nafwindaka dé séndé gembu rekwa atéfék duna tambambu gindan sen di hafu di luku. +tONyéndék gan Pol bér Sailas God wali hundi buléta bér Godna ximbu harékéndaka gwar bér wa, Godka. Wambéka di séndé gembu rekwa du xékéta di re. GsWungi wandaka dé séndé geka hatikwa du wun hundika xékétaka dé Pol bér Sailasré hura ye dé nyéndék gembu takataka dé bérka man mina wekwambu husolotaka gindéka bér wungi re. Yr+Wandaka di bérré séfélak yambu di xiya. Xiyataka di bérré séndé gembu taka. Takandaka di wunde néma du séndé geka hatikwa duré wa, “Méni bérka jémba hatitaméni, bér yaange yimbémboka.” 7qgWungi wandaka di séfélak du takwa bérré xiyanjoka di ramé. Raméndaka wunde néma du di wa, Pol bér Sailasna nukwa wur hangérika yakitaka bérré bangimbu xiyandate. 2p]Bér nak maki sémbut nanika wakwe. Nani Romna du reta nani Romna néma duna hundi xékénjoka nani bér wambén hundi xékéhafi yata wambén maki yamba hurukéme.” o Bérré hura ye di deka néma duré wa, “Ambére du Judana du bér. Bér nana getéfambu rekwa du takwaré bér haraki huru. RnWule takwana néma du di xé, yéwa hérandaka yambu hényindéka. Xéta di Pol bér Sailasré huluki. Huluke hambuk ye di hérangwandéndaka hafwaré hura yi, deka néma duna makambu takanjoka. :mmSéfélak nukwa lé wungi male huruléka hukémbu dé Pol wun jooka wendé naata hélék yata waleka dé wun haraki hamwinyaré wa, “Wuni Jisas Kraisna ximbu wuni méniré we, méni léré mé yatakataka gwande yi!” Wungi wandéka dé wun haraki hamwinya wule takwaré bari yatakataka dé yaange yi. ^l5Pol wali yimbeka lé nana hukémbu yita lé wanjita lé wa, “Wun du di Néma Du Godna jémba yakwa du di. Di God guniré yikafre huruta satanéna tambambu hératendéka yambu di guniré wakwe.” Wungi lé wa. Zk-Nak nukwa nani wambula yi, God wali hundi buléndaka hafwaré. Yimbeka lé jémba yata yéwa hérahafi yakwa takwa hési naniré yambumbu xé. Wule takwana mawulimbu haraki hamwinya nak dé té. Téta wandéka lé hukémbu xakutekwa jonduka wa. Séfélak du takwaré lé wa, diré hukémbu xakutekwa jonduka. Léka hatikwa du nawulak léré wandaka lé haraki hamwinyana hundi xékéta lé wun hundi wa. Wun jémba yaléka di wun du séfélak yéwa di héra. &jEXékéléka nani léré Jisasna ximbu guré husandataka léka gembu rekwa du takwa atéfékré akwi nani Jisasna ximbu guré husanda. Guré husandambeka lé naniré wa, “Néma Duka jémba wuni saréké. Wu mwi hundi dé. Guni wuna hundi mwi hundi dé naata yae guni wuna gembu retanguni.” Wungi wata hambuk yaléka nani léka hundi xéka nani léka geré yi. Pol bér Sailas Filipaimbu bér séndé gembu re i{Hundi bulémbeka lé takwa hési léka xi Lidia lé nana hundi xéké. taiatairambu hanja yae lé waka maki nukwa wur hweta lé yéwa héra. Lé Godna ximbu harékélékandé. Néma Du God léka mawuli nafwindéka lé Polna hundika jémba xéké. h# Baka hwa nukwa getéfa yatakataka nani xériré yi. Yita angi nani saréké, “Wafewana Judana du takwa ambu hérangwanda retandi, God wali hundi bulénjoka?” Wungi sarékéta ye nani xé, takwa nawulak hérangwanda rendaka. Xétaka nani di wali reta hundi bulé. pgY Ye xaakwa gunjambé yatakataka nani Filipairé nani yi. Hanja séfélak Romna du deka héfa yatakataka ye di wun getéfambu re. Wun getéfa Masedoniana héfambu dé re. Dé néma getéfa dé. Nawulak nukwa nani wun getéfambu re. >fu Gunjambémbu wara nani Troas yatakataka nani néma xérimbu ye nani Samotresré male wungi yi. Ye hwae ganémbambu raama Samotres yatakataka nani Neapolisré yi gunjambémbu. 4ea Wungi wandéka dé Pol wun hundi xékétaka raama wandéka nani xékélaki, God naniré dé wa, nani ye diré Jisasna hundi wambete. Xékélakita bari nani Masedoniana héfaré yinjoka nani yambuka hwaké. Wuni ané nyinga hayindé du wuni di wali yambuka hwaké. Lidia lé Jisaska jémba saréké %dC Ye gan Pol dé janji maki hwae dé xé, Masedoniana héfana du nak téndéka. Téta dé Polré wa, “Méni bari yae méni naniré yikafre hurutaméni.” ?cyWungi wandéka di Misiana héfambu ye di Troasré yi. wbgMisiana héfambu xaakwa di Bitiniana héfaré yinjoka di huru. Hurundaka dé Jisasna Hamwinya diré watéfi. @ayTale Pol déka du wali di Esiana héfaré yita Jisasna hundi wanjoka hurundaka dé Godna Hamwinya diré tatéfi. Tatafindéka di Frigiana héfambu, Galesiana héfambu akwi yita f`EDi diré hundi wandaka di Jisasna hundi xékékwa du takwa xéké. Xékéta Jisasna hundi yatakahafi yata di hambuk ye re. Atéfék nukwa séfélak du takwa akwi di Jisaska jémba saréké. Masedoniana duré dé Pol xé *_MAtéfék getéfaré yita di Jisasna hundi xékékwa du takwaré wa, Jerusalemémbu reta Jisasna aposel, néma du akwi wandan hundika, di wandan maki hurundate. S^Pol dé mawuli ya, Timoti dé wali yindéte. Mawuli yata dé wun héfambu rekwa Judana duka sarékéta dé Timotina séfi séké. Wumbu rekwa Judana du atéfék di xékélaki, Timotina yafa Grikna du dé. Xékélakindaka dé Pol di Timotika mawuli yandate dé déka séfi séké. Sékéndéka di Pol, Sailas, Timoti wungi di yi. ]%Jisaska jémba sarékéta Listrambu rekwa du takwa, Aikoniamémbu rekwa du takwa akwi di Timotika wa, “Wu yikafre du dé.” Wungi di wa. `\ ;Pol dé yi, Derberé. Ye hukémbu dé Listraré yi. Jisasna hundi xékékwa du nak déka xi Timoti Listrambu dé re. Déka ayiwa akwi lé Jisaska jémba saréké. Lé Judana takwa lé. Déka yafa dé Grikna du dé. <[q)Wungi wandaka bér yi, Siriana héfaré akwi, Silisiana héfaré akwi. Yita dé Pol Jisasna hundi xékékwa du takwaka wandéka deka mawuli jémba téndéka di hambuk ye re.LZ(Bér wungi yimbéka dé Pol Sailasré waséke, dé wali yindéte. Wandéka di Jisasna hundi xékékwa du di déré wa, “Béni yimbét God béniré yikafre hurutandé. Wungi nani déré wa.” 'YG'Wungi wandéka bér némafwimbu waru, wun jooka. Warutaka bér hafu hafu yi. Barnabas Makré hérae hura bér gunjambémbu wara bér yi, Saiprusna héfaré. XX)&Mawuli yandéka dé Pol wun jooka hélék yata dé wa, “Hanja Jon Mak Pamfiliana héfambu aniré yatakataka dé yi. Ani wali atéfék jémba yanjoka yihambandé. Némbuli dé ani wali yamba yikéndé.” PW%Wungi wandéka dé Barnabas Jon Mak bér wali yindéte dé mawuli ya. LV$Hukémbu Pol dé Barnabasré wa, “Yitaani, wambula tale yita Néma Duna hundi wanan atéfék getéfaré. Ye ani Jisasna hundi xékékwa du takwaré xétaani. Jémba di re, o yingafwe?” U9#Pol bér Barnabas Antiokmbu reta bér nawulak du wali Néma Duna hundi diré bér hambukmbu wata bér wakwe. Pol bér Barnabas hafu hafu bér yi 8Tk"[Sailas renjoka mawuli yata dé Antiokmbu re.] S!Rendaka bér nawulak nukwa wun getéfambu re. Re Jerusalemré wambula yinjoka hurumbéka di Jisasna hundi xékékwa du bérré wa, “Béni jémba yitambéni.” Wungi wandaka bér wambula yi, Jerusalemémbu rekwa duka. Hanja wun du di bérré wa, yimbéte. *RM Judas bér Sailas Godna profet reta bér némafwi hundi wa, Jisasna hundi xékékwa du takwaka. Wambéka di yikafre mawuli hérae roohafi yata di hambuk ye re. rQ]Hwembéka hayindan hundi xéta wataka di wun hundika mawuli sawuli ya, deka mawuli yikafre hurundénka. ~PuDi wungi haaye nyinga hwetaka wandaka bér deka du wali Pol bér Barnabas wali wungi di naande yi Antiokré. Ye xaakwa wandaka di Jisasna hundi xékékwa atéfék du takwa di hérangwanda re. Rendaka bér Judas bér Sailas wun nyinga hwe. O/Guni yénataka godka hwendan hamwi sakénguni. Guni nyéki sakénguni. Guni holéméngimbu hutukwakéndan hamwi sakénguni. Guni nak du takwa wali haraki saraki sémbut hurukénguni. Guni wun hundi xékéta jémba hurutanguni. Wungi yata jémba retanguni. Yak. Dinguna.” HN Godna Hamwinya nani wali téndéka nani natafa mawuli héraata hundi bulétaka angi nani wa: Guni Moses wandén hambuk hundina némafwi jémba yahafi yata ané yalefu jémba male yatanguni: iMKNani Judas bér Sailasré nani wa, bér wali yimbéte. Bér ye guniré wamben jooka watambér. VL%Barnabas bér Pol Néma Du Jisas Kraisna yata bér hiyanjoka roohambambér. fKEXékétaka nani hérangwanda reta hundi nani bulé, wun jooka. Hundi bulétaka natafa mawuli héraata nana du yétékré nani wa, gunika nana hundi hura yimbéte. Bér mawuli yambeka du Barnabas bér Pol wali yitambér. jJMNani wali rendé du nawulak gunika ye di guniré hundi nawulak wa. Nani diré wun hundi wahambame. Deka mawuli sarékémbu di guniré hundi wa. Wandaka guni xékénguka guna mawuli haraki dé ya. Wun hundi wundé xékékwa. IwAné nyinga hayitaka di bérka hwe, Antiokmbu rekwa du takwaka hura yimbéte: “Gunawa, nani Jisasna aposel akwi, nani Jisasna du takwa hatikwa néma du akwi, nani guna nyama bandi akwi nani gunika angi hayi. Nani guni Antiokmbu rekwa Siriana héfambu rekwa Silisiana héfambu rekwa nyama bandika nani hayi. Nani guni nak téfana du takwaka haaye gunika dinguna nani nae. oHWJems wungi wandéka di Jisasna aposel akwi, Jisasna du takwaka hatikwa néma du akwi, Jisasna hundi xékékwa du atéfék akwi wungi hundi bulétaka di wa, “Nani wali rekwa du nawulak di akwi Pol bér Barnabas wali yitandi Antiokré.” Wungi wataka di Judas déka nak xi Basabas bér Sailasré wa, yimbéte. Bér deka nyéndékmbu néma du bér re. \G1Wungi hayitame dika. Nani xékélaki, hanja akwi némbuli akwi du nawulak di Moses wandén hambuk hundi wa atéfék getéfambu. Di atéfék baka hwa nukwa Moses wandén hambuk hundi xéta di hambukmbu wa, Godna hundi buléndaka gembu. Wungi nani xékélaki.” Di nyinga di hari hwe, nak téfambu rekwa Jisasna hundi xékékwa du takwaka /FWDi ané hundi male xékéndate nani dika nyinga nak hayitame. Angi hayitame: ‘Guni yénataka godka hwendan hamwi sakénguni. Wu haraki hamwi dé. Guni nak du takwa wali haraki saraki sémbut yamba hurukénguni. Guni holéméngimbu hutukwakéndan hamwi sakénguni. Guni nyéki sakénguni.’ EJems wungi wataka dé wa, “Wuna mawulimbu sarékéta wuni angi wa. Godka jémba sarékékwa nak téfana du takwaka némafwi jémba yamba hwekéme. Diré yamba wakéme, ‘Guni Moses wandén hambuk hundi atéfék xékétanguni.’ Wungi yamba wakéme. hDIWungi dé Néma Du wa. Hanjambu akwi dé wun jooka wakwe.Wungi Godna profet dé hayi.” FCRendat atéfék téfana du takwa akwi wuna hundi xékénjoka mawuli yatandi.Wasékewun nak téfana du takwa atéfék wuna hundi xékénjoka mawuli yata wuna du takwa retandi.’ fBENéma Du dé wa, ‘Hukémbu wuni wambula yatawuni. Wambula yae wuni Devitna hémna du takwaré huréhalékétawuni.Di glaréndé ge maki di re. Wuni wun ge wambula totawuni.Wungi towut di jémba retandi. [A/Hanja Godna profet nawulak wun jooka di hundi wa. Profet nak angi dé hayi: @God nak téfana du takwaka mawuli ye wakwendénka Saimon wundé wandé. Wunde du takwa déka du takwa waséketa dé wungi wakwe. G? Wambéka dé Jems wa, “Nyama bandi, wuna hundi mé xéké. Z>- Wandéka di Barnabas bér Polna hundi xékénjoka di nakélak re. Wungi rendaka, Barnabas bér Pol bér diré hundi wa, nak téfana du takwa xéndaka God bér wali téta nak maki hambuk jémba yandanka. = Hurufatika nani angi nani saréké, nani Néma Du Jisaska jémba sarékémbeka dé naniré baka yikafre hurundéka dé God naniré héra, satanéna tambambu. Wungi male God nak téfana du takwaré akwi yikafre hurutandé.” Wungi dé Saimon Pita wa. q<[ Wun jooka sarékéta, métaka guni Godna mawuliré hurukwexétanguni? Métaka guni Moses wandén hundina xak jémba nak téfana duka hwetanguni? Wungi hurukénguni. Nana mandéka akwi nani akwi wun jémba yanjoka nani hurufatiké. b;= God natafa hundi male dé atéfék du takwaré wa, nani Judana du takwaré akwi, nak téfana du takwaré akwi. Nak téfana du takwa nawulak déka jémba sarékéndaka dé deka haraki saraki mawuli dé huréhaléké. : Wuni wawuka di Néma Duka jémba sarékéndaka dé God atéfék mawulika xékélakita dé deka mawulika xékélakita dé diré déka Hamwinya hwe, nani Néma Duka jémba sarékéndanka xékélakimbete. Nanika hanja hwendén maki dé diré akwi wungi hwe. 89iHérangwanda reta némafwi hundi buléndaka dé Pita raama téta dé wa, “Nyama bandi, mé xéké. Hanja wuni guni wali rewuka dé God wuniré waséke, nak téfana duré déka hundi wawute. Wungi guni xékélaki. God wandéka wuni ye diré Godna yikafre hundi wa, di Néma Duka jémba sarékéndate. m8SWandaka di Jisasna aposel, hatikwa néma du akwi wun jooka hundi bulénjoka di hérangwandé. i7KWambéka di du nawulak di wanjoka di wumbu té. Wunde du tale di Farisina hundi xéka di hukémbu Jisasna hundika akwi jémba xéké. Wunde du téta di angi wa, “Nak téfana du Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du renjoka di deka séfi sékétaka di Moses wandénéngala hambuk hundi xékétandi. Wungi hurundat, wu yikafre dé.” Wungi di wa. &6EYandaka ye di Jerusalemémbu xaku. Xakundaka di wumbu rekwa Jisasna hundi xékékwa du takwa, Jisasna aposel, néma du akwi, wungi di dika mawuli yata diré yikafre huru di wali hundi bulé. Wungi buléndaka bér Pol bér Barnabas diré wa, God bér wali téta wungi yandan jémbaka. 5Wungi wataka di Jisasna hundi xékékwa atéfék du takwa hérangwanda wandaka di Pol bér Barnabas, deka du nawulak akwi, wungi di yi. Yita di Fonisiana héfambu yita, samariana héfambu akwi yita, di Jisasna hundi xékékwa du takwaré wa saafa yi, nak téfana du takwa Jisaska jémba sarékéndan atéfék jémbaka. Wa saafa yindaka di xékéta mawuli yata mawuli sawuli di ya. 4Wungi wandaka bér Pol bér Barnabas hélék yata rékambambu wata bér di wali waru, wun hundika. Warundaka di Jisasna hundi xékékwa du nawulak di wa, Pol bér Barnabas, Antiokmbu rekwa Jisasna hundi xékékwa du nawulak akwi wungi yindate, Jerusalemré. Jisasna aposel wali, Jisasna du takwaka hatikwa néma du wali warundan hundika bulénjoka di Jerusalemré yindate di wungi wa. 3 Judana du nawulak Judiana héfa yatakataka naande di yi Antiokré. Ye di Jisasna hundi xékékwa du takwaré wa, “Guni Moses wandén hambuk hundika xékéhafi yangut, di guna séfi sékéhafi yandat, God guniré satanéna tambambu yamba hérakéndé.” k2OSafétaka séfélak nukwa bér Jisasna hundi xékékwa du takwa wali bér re wun getéfambu.51cAntiokmbu xaakwa wambéka di Jisasna hundi xékékwa du takwa hérangwanda re. Rendaka bér diré ané hundi wa, “God ani wali téndéka wungi nani jémba ya. God yambu dé nafwi di nak téfana du takwa akwi Jisaska jémba sarékéndate.” Wungi wataka bér yambén jémbaka atéfék safé. 0-Ye gunjambémbu wara bér Antiokré wambula yi. Hanja wun getéfambu Jisasna hundi xékékwa du di bérré wa, “Béni Godna Hamwinya wandén jémba yatambéni. Yambét dé God béniré yikafre hurutandé.” Wungi wandaka bér ye wun jémba yaséketaka bér wambula yi. [//Wambula xaakwa bér Jisasna hundi wambula wa Pergambu. Wataka bér Ataliaré yi. X.)Wataka bér Pisidiana héfambu ye bér Pamfiliana héfambu wambula xaku. V-%Wungi wambéka wunde getéfambu Jisasna hundi xékékwa du takwa hérangwanda rendaka bér deka du nawulakré wa, di deka hatikwa néma du rendate. Wataka bér Néma Duka sarékéta hénoo sahafi ye bér déré angi wa, “Wunde du takwa di ménika jémba saréké. Méni diré yikafre hurumét di jémba retandi.” Wungi bér wa. d,AYe bér Jisasna hundi xékékwa du takwana mawuliré bér yikafre huru. Huruta bér di Jisasna hundi yatakandamboka bér diré angi wa, “Nani Godna getéfaré wulayinjoka tale nani séfélak xakéngali hératame.” +Pol bér Barnabas bér Néma Du Jisaska hundi wa Derbembu. Wambéka séfélak du takwa xékéta di Jisaska jémba saréké. Sarékéndaka bér Listraré wambula yi. Ye Aikoniamré wambula ye bér Pisidiambu tékwa getéfa Antiokré wambula yi. *Wulayindaka di Jisasna hundi xékékwa du Pol hwandénmbu hérangwanda téndaka dé raama té. Raama te dé getéfaré wulayi. Wulaaye hwae ganémbambu raama dé Barnabas wali wun getéfa yatakataka bér wungi yi Derberé. Siriambu rekwa getéfa Antiokré bér yi @)yJudana du nawulak di Antiokmbu Aikoniamémbu akwi di ya. Yae Pol bér Barnabaska haraki saraki hundi wandaka di wun getéfambu rekwa du takwa deka hundi di xéké. Xékéta di akwi Polna hundika hélék ya. Hélék yata di Polré motumbu naake xiya. Xiyataka di angi wa, “Dé bu hiya.” Wungi wata di déré témbéra getéfa yatakataka hura gwandi. Témbéra hura gwande di déré hafwambu takataka di getéfaré wambula wulayi. )(KWungi bér wa, du takwa bérka bulmakau bali xiyae hwendamboka. Wungi wata hambuk jémba yambéka di du takwa bérka hwehambandi. Polré di motumbu naake xiya 'Wungi wata dé guni déka yike yangute hélék dé ya. Hélék yata dé guni déka xékélakingute dé guniré yikafre huru. Huruta dé wa, wali giyandét hénoo jémba waréndéte. Waréndéka guni hérae sata guna biya sukwekéndéka guni mawuli sawuli ya.” !~}||{xzyLxwwutsrq oonmAlkjjih0grgeddckb>aq`__^]X\[ZqXWVKUGTQSRQUP1NNMJLRKJGIHGFEEDuC]BAA.@??>>G=;;+:g9R8q776@5444(3110~/.-G,,)**R)(('{&\%:$p#"!m!" i'vg:< ^fKC|!z;m“Wuni Judana du wuni. Wuna ayiwa wuniré Tarsusmbu lé héra. Tarsus Silisiambu dé re. Hanja wuni ané getéfa Jerusalemré wuni ya. Yae ambu rewuka dé Gamaliel wuniré wakwe, nana mandékana hambuk hundika. Wakwendéka hambuk yata wuni atéfék nukwambu God mawuli yandéka maki hurunjoka wuni némafwimbu mawuli ya, guni ambu tékwa du mawuli yanguka maki. z:mWungi wata dé Hibruna hundimbu wa. Wandéka di déka hundi xékéta di nakélak té. Téndaka dé Pol angi wa: ]9 5“Wuna yafa nyama bandi, mé xéké. Némbuli guna hundi guniré hasa watawuni.” C8(Wungi wandéka dé néma du wa, “Mé wa.” Wandéka dé Pol jambé takumbu téta tamba harékéndéka di wun du takwa hundi buléhafi yandaka dé diré Hibruna hundimbu angi wa:7'Wungi wandéka dé Pol wa, “Yingafwe. Wuni Judana du wuni. Wuna motéfa Tarsus dé. Silisiana héfambu dé re. Wuna getéfa dé néma getéfa dé. Wuni ande du takwaré hundi wanjoka wuni mawuli ye. Wamét wuni wunde du takwaré hundi watawuni.” 6'&Hanja Isipna héfambu yandé du nak dé Romna gavmanka hélék yata wandéka di 4,000 du déka hundi xéké. Xékéndaka nani wunde duka nani wa, “Duré xiyaakwa du di. Wunde du di Isipna duna hukémbu ye di yi, du rehafi hafwaré. Méni wun Isipna du méni wana?” t5a%Xi warekwa du Polré deka geré hura warinjoka hurundaka dé Pol deka néma duré Grikna hundimbu wa, “Méniré hundi nawulak watawuni.” Wungi wandéka dé wun néma du wa, “Yingi maki dé? Méni Grikna hundi méni xéké. ,4Q$Du takwa di déka hukémbu ye di hambukmbu wanjita di wa, “Déré mé xiya. Déré mé xiya.” Wungi di wa. Pol dé Judana du takwaré hundi wa déka jémbaka 93k#Wungi wandéka di xi warekwa du Polré hura yi, deka geré. Hura ye warinjoka hurundaka di du takwa biya mawuli wita Polré xiyanjoka mawuli yandaka di déré yate hura wari. &2E"Wungi wakwexékéndéka nawulak di nak hundi hambukmbu wandaka nawulak di nak hundi hambukmbu wa. Nak maki nak maki hundi wandaka dé deka hundi jémba xékéhambandé. Xékéhafi yata Polka xékélakihafi yata dé déka duré wa, “Guni déré huluke hura yitanguni, nana geré.” >1u!Xiyahafi yandaka dé néma du Polka ye déré huluke dé déré sen yétékmbu gindate dé déka duré wa. Wataka dé du takwaré wakwexéké, “Ané du héndé? Méta dé ya?” o0W Xéka dé wun néma du déka xi warekwa du nawulakré wandéka di wali dé bari hari yi, du takwa hérangwandéndaka hafwaré. Ye xakundaka di du takwa di xi warekwa du deka néma duré akwi xéta di Polré wambula xiyahambandi. z/mGena yambu téfindaka di du takwa Polré hiyandéte xiyanjoka di huru. Di Polré xiyanjoka huruta téndaka hundi ye dé Romna xi warekwa duna néma dumbu xakundéka dé xéké. Di hambukmbu wata di yitaka yatakandaka dé wungi xéké. &.EDi wungi wata hambukmbu wandaka di Jerusalemémbu rekwa atéfék du takwa xékéta waréngéna fétékéré yae di Polré huluki. Huluke di déré tempelmbu témbéra hura gwandi. Témbéra hura gwandita di gena yambu bari téfi. Romna xi warekwa duna néma du dé Polré huluki f-ETale di xé Efesusmbu yandé du Trofimus Pol wali Jerusalemémbu yitaka yatakambéka. Xétaka di xé Pol hafu tempelmbu téndéka. Xétaka angi di deka mawulimbu wa, “Pol wun nak téfana duré hura yae bér wulayi, tempelré. Wungi wulayita dé Pol haraki saraki sémbut dé huru.” Wungi wata di xékélakihambandi. Pol hafu dé tempelmbu té. 7,gDéré hulukita wanjita di wa, “Israelna du, mé yae nani wali déré huluki. Ané du atéfék getéfaré yita dé atéfék du takwaré déka hundi wa. Wata dé nani israelna duka akwi, Moses wandén hambuk hundika akwi, ané geka akwi dé hu hwe. Némbuli dé nak téfana duré hura yae dé di wali tempelré wulayi. Wulayindaka dé wun yikafre male tempel haraki dé ya, nak téfana du wulayindanka.” Wungi di wunde du wa. e+CNukwa angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk yinjoka yandéka di Esiana héfambu yandé Judana du di xé Pol tempelmbu téndéka. Xéta di atéfék du takwaré wa, di Polka mawuli windate. Wata di Polré huluki. 3*_Wungi wandaka dé Pol deka hundi xéké. Xékétaka gan hwae raama dé wunde duré hura ye dé di wali dé déka séfi yikafre yatendéka sémbut hurunjoka dé tempelré wulaaye dé priska wa, wun sémbut hurusékenjoka nak nak hamwi hénoo hura yae hwetendaka nukwaka. Polré di huluke tempelmbu )Nak téfambu rekwa Jisasna hundi xékékwa du takwa di Mosesna hambuk hundi xékéhambandi. Wungi nani xékélaki. Wu yikafre dé. Hanja nani nyinga nak dika hari hwe. Angi nani hayi: Guni yéna Godka hwendan hamwi sakénguni. Guni nyéki sakénguni. Guni holéméngimbu hutukwakéndan hamwi sakénguni. Guni nak du takwa wali haraki saraki sémbut hurukénguni. Wungi dika nani hayi.” (Méni wunde duré hura ye méni di wali séfi yikafre yatendéka sémbut hurutanguni, guna séfi Godna makambu yikafre yandéte. Diré hura ye méni priska yéwa hwetaméni, dé wunde duna némbé xindét, deka bulésékérékéndan hundi hényindéte. Xindét méni wungi hurumét atéfék du takwa xéta xékélakitandi. Méni Mosesna hambuk hundi méni xéké. Wungi xékélakitandi. {'oAngi yaméte nani mawuli ya. Du yétiyéti ambu di re. Di hurutendaka jooka di hanja God wali bulésékéréké. T&!Némbuli ané getéfaré méni ya. Di xékétandi yaménka. Méta yatame? T%!Mawuli yandaka du nawulak di ané hundi wa: ‘Pol nak téfaré ye dé nak téfambu reta Judana du takwaré hundi dé wa, di Mosesna hambuk hundi yatakata, deka nyangwalna séfi sékéhafi yata, nani Judana sémbut maki hurundamboka.’ Wungi du nawulak di ménika hundi wandaka di Jisaska jémba sarékékwa Judana du di xéké. $Wunde du Polna hundi xékétaka di Godna ximbu haréké. Harékétaka di Polré wa, “Nyayika, mé xéké. Séfélak séfélak Judana du takwa di Jisaska jémba sarékéta di Moses wandén hambuk hundi wandén maki hurunjoka di némafwimbu mawuli ye. #Xéta dé Pol dika dinguna nataka dé diré atéfék hundi wa, God yandén atéfék jémbaka. Hanja God wandéka dé Pol ye nak téfana du takwaré hundi wata dé Godna jémba ya. Wun jooka dé Pol diré hundi wa. Pol néma duna hundi xékéta dé tempelré wulayi "%Gan hwae ganémba Jemsré xénjoka dé Pol nani wali yi. Ye nani xé Jisasna hundi xékékwa duna néma du atéfék Jems wali rendaka. j!MNani Jerusalemémbu xakumbeka di Jisasna hundi xékékwa du naniré xéta di yikafre mawuli ya. Q Jisasna hundi xékékwa du nawulak deka getéfa Sisaria yatakataka di naniré hura yi, Nasonéna gembu dé wali rembete. Hanja Nason dé Jisasna hundika xéké. Dé Saiprusna héfambu yandé du dé. X)Nukwa nawulak wumbu nani re. Re jondu huréhaléka nani Jerusalemré yi. jMWungi wata nana hundi xékéhambandé. Xékéhafi yandéka nani déka hundi hasa wahafi yata nani wa, “Reséndé. Néma Du mawuli yandéka maki métaka yandé.” Wungi nani wa. Pol dé néma duré hundi wa Jerusalemémbu +O Wungi wambeka dé wa, “Métaka we guni wungi géraata guni wuna mawuliré haraki hurunjoka guni saréké? Wungi yakénguni. Wuni séndé gembu renjoka roohambawuni. Wuni Jerusalemémbu hiyanjoka roohambawuni. Wuni wungi huruta wuni Néma Du Jisasna ximbu harékéwut, wu yikafre dé.” *M Agabus wungi wandéka xékéta nani wumbu rekwa du takwa wali nani Polré wa, “Méni Jerusalemré yamba yikéméni. Méni yimémboka hélék nani ye.” # Nanika yae dé Pol nukwa wurmbu gindén yoo hérae dé dé hafu déka man tamba gi. Gitaka dé wa, “Godna Hamwinya angi dé we, ‘Jerusalemémbu rekwa Judana du ané yoombu gikwa duré wungi gitandi. Gitaka di nak téfana duka déré hwetandi.’ Wungi dé we.” wg Séfélak nukwa nani Filip wali re. Rembeka dé Godna profet nak ya, Judiana héfambu. Déka xi Agabus. H  Déka takwanya yétiyéti di du humbwihambandi. Di profet di. b=Re gan hwae ganémba nani Tolemes yatakataka nani yi Sisariaré. Ye xaakwa nani Filipna geré ye nani di wali re. Filip dé du takwa Godka jémba sarékéndate hundi wakwa du dé. Hanja aposel Jerusalemémbu reta di du angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk duré di waséke, jondu mune hwendate. Filip dé wun jondu mune hwendé du nak dé. <qGunjambéré wara tair yatakataka nani yi, Tolemesré. Ye xaakwa gunjambé yatakataka ye nani Jisasna hundi xékékwa du takwaré xé. Xétaka nani natafa nukwa di wali re. Y+Wataka nani diré wa, “Dinguna. Jémba guni re.” Wambeka di nanika wungi wa. Wandaka gunjambéré warémbeka di deka getéfaré wambula yi. Sisariambu dé Agabus hundi wa Polré hukémbu xakutekwa jooka FRe diré yatakataka yinjoka hurumbeka di atéfék du takwa nyangwal wungi di nani wali yi. Ye getéfa yatakataka nani néma xérina tufwambu yi. Ye xaakwa nani wumbu hwati séta Godka wa. 5Wulaaye nani hwaké, Jisasna hundi xékékwa du takwaka. Hwaka xétaka nukwa angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk nani di wali re. Rembeka Godna Hamwinya diré wandéka di Polré wa, “Méni Jerusalemré yamba yikéméni.” Wungi wandaka dé deka hundi xékéhambandé. /Yita nani Saiprusna héfa aki tamba sakumbu afakémbu téndéka nani xé. Xétaka nani yi, Siriana héfaré. Ye tairmbu nani xaku. Wun getéfambu di gunjambémbu rekwa jondu hérekinjoka di mawuli ya. Mawuli yandaka nani gunjambé yatakataka ye nani wun getéfaré wulayi. Ye xaakwa gunjambé yatakataka ye nani Fonisiana héfaré yitekwa gunjambéré xé. Xétaka wun gunjambéré wara nani yi. p [Diré yatakataka wuni ané nyinga hayindé du, Pol akwi, déka du nawulak akwi, wungi nani gunjambémbu wara nani yi. Tale nani Kosré male yimbeka nukwa nak yindéka nani Rodesré yi. Ye xaakwa Rodes yatakataka nani Patararé yi. gG&Wungi huruta di saréfa na. Pol dé diré wa, “Guni wuniré wambula yamba xékénguni.” Wungi wandéka wun hundika sarékéta di némafwimbu saréfa na. Saréfa naata di Polré hura yi, gunjambé tékwa hafwaré.lQ%Wandéka di déka mawuli yata déré hura rota géraata di déka saawiré wambula wambula tamaru. R$Pol wungi wataka dé wunde néma du wali hwati séta dé Godka wa. ~ u#Wuni wun hambuk jémba yata dika jondu hwewuka guni xé. Xétaka huruwuka maki guni akwi hambuk jémba yata hambuk yahafi yakwa du takwaré yikafre hurutanguni. Hanja Néma Du Jisas dé wa, ‘Jondu baka hwekwa duna yikafre mawuli dé jondu héraakwa duna yikafre mawuliré dé sarékéngwandé.’ Wungi dé Jisas wa. Nani déka hundi xékéta diré yikafre hurutame.” E "Guni xékélaki. Guni wali reta wuna tambambu male jémba yata yéwa hérae wuni hafu wuna jondu wuni héra. Wuni wali yitaka yatakakwa duka akwi wuni jondu héra. Wungi guni xékélaki. R !Wuni nak duna yéwaka akwi yikafre nukwa wurka akwi mawuli yahambawuni. s _ “Némbuli wuni guniré Godna tambambu wuni taka, dé gunika jémba hatindéte. God guniré yikafre hurundéka hundi dé guniré yikafre hali hurundé. Yikafre hurundét, guni wun hundimbu hambuk ye jémba téngut, God déka wasékendén du takwaré yikafre hurundéka maki, dé gunika akwi wandén yikafre joo hwetandé, guni hambuk yata jémba rengute.  wWun jooka sarékéta xékélaki natanguni. Ané jooka yike yakénguni. Héki hwari hufuk Godna hundi guniré wuni wa. Gan, nukwa, wuni gunika saréfa naata wuni géraata wuni guni nak nakéka hambukmbu wa, guni Kraisna hundi yatakahafi yangute. 9kHukémbu guna nyéndékmbu rekwa du nawulak akwi raama haraki hundi watandi. Jisasna hundi xékékwa du takwa Kraisré yatakata deka hundi male xékéndate, di wungi yatandi. /WWuni xékélaki. Wuni guniré yatakataka yiwut, haraki wasa maki du yae guna nyéndékmbu reta di guni Godna sipsip baliré haraki hurutandi. Wungi wuni xékélaki. Q“Mé xéké. Guna mawuli jémba téndéte, xékélaki natanguni. Jisasna hundi xékékwa du takwa jémba rendate, guni néma du reta dika jémba hatitanguni. Dika jémba hatingute, Godna Hamwinya wun jémba dé hwe gunika. Godna hundi xékékwa du takwa di sipsip bali maki di. Guni sipsip balika hatikwa du maki guni. Guni dika jémba hatitanguni. God wandéka di déka du takwa di re, déka nyan Jisas dika hiyandéka déka nyéki blekéndénka. 5Xékélakita némbuli wuni guniré ané hundi wa: Wuni roohafi yata Godna hundi atéfék guniré wuni wa. Hundi nawulak fakuhambawuni. Guni wali rekwa du nak huli mawuli hérae jémba resékehafi yandét, wun déka jémba dé. Wuna jémba yingafwe. Mwi hundi wuni guniré wa. H “Mé xéké. Hanja gunika wuni ya. Yae wuni hundi wa saafa yi, God néma du reta gunika jémba hatitendékaka. Guni wuniré wambula yamba xékénguni. Némbuli wungi wuni xékélaki. <q“God du takwaré dé yikafre huru. Wuni wun yikafre jooka diré hundi wawute Néma Du Jisas dé hanja wuniré wa. Wunika hwendén jémba atéfék yasékenjoka wuni mawuli ye. Hwendén jémba wu némafwi joo dé. Bari hiyatawuni, o yalefu re hiyatawuni? Wun jooka sarékéhambawuni. Wu baka joo dé. B}Atéfék yiwun getéfambu Godna Hamwinya dé wuniré ané hundi wa, ‘Méni séndé gembu retaméni. Méniré haraki hurutandi.’ Wungi wandéka wuni wun jooka male wuni xékélaki. %Némbuli Godna Hamwinya wandén hundi xékéta wuni Jerusalemré yitawuni. Yita Jerusalemémbu wunimbu xakutekwa jooka xékélakihambawuni. MJudana du takwaka akwi nak téfana du takwaka akwi wuni hundi wa. Gunika wuni hambukmbu wa, guna haraki saraki mawuli yatakataka Godna hundi xékéta Néma Du Jisas Kraiska jémba sarékéngute. ]~3Wuni roohafi yata wuni guniré yikafre hurutendéka hundi atéfék wuni gunika wakwe. Hundi nawulak fakuhambawuni. Hérangwandéndaka hafwambu, guna nak nak gembu akwi, wuni wun hundi wa. Wungi guni xékélaki. }Wuni guni wali reta wuna ximbu harékéhafi yata gunika némafwimbu saréfa naata géraata wuni Néma Duna jémba wuni ya. Judana du nawulak wuna hundika hélék yata wuniré xiyanjoka mawuli yandaka wuni Néma Duna jémba yatakahambawuni. Wungi guni xékélaki. @|yHundi takandéka yandaka dé diré ané hundi wa: “Guni hafu guni xékélaki, tale Esiana héfambu yawun nukwambu ye hukémbu rewun nukwambu akwi guni wali reta huruwun sémbutka. L{Xaakwa Miletusmbu reta dé Pol hundi taka, Efesusmbu rekwa du takwaka. Jisasna hundi xékékwa du takwana néma du yae déré xéndate wungi dé mawuli ya. Mawuli yata dé dika hundi taka. zPol Jerusalemré bari ye Pentikosna nukwambu wumbu renjoka dé mawuli ya. Dé Efesusmbu séfélak nukwa Esiana héfambu renjoka hélék dé ya. Hélék yandéka nani gunjambémbu ye Efesus tenangéra Miletusmbu xaku. Pol Efesusmbu yandé néma duré dé hundi wa 3y_Ye Mitilini yatakataka nani yi. Yimbeka gan hunyindéka hwae ganémba nani xé Kios angé sakumbu téndéka. Xétaka nani yi. Yimbeka gan hunyindéka wambula hwae ganémba nani Samosmbu xaku. Xaakwa Samos yatakataka yimbeka gan hunyindéka wambula hwae nani Miletusmbu xaku. Xaakwa nani wumbu re. |xqYe Asosmbu rembeka dé Pol yae naniré xé. Naniré xétaka gunjambémbu warindéka nani Pol wali Mitiliniré yi. ^w5 Pol dé naniré wa, “Guni gunjambémbu wara Asosré yitanguni. Wuni héfambu yitawuni Asosré. Ye wumbu wuni gunjambémbu wara guni wali yitawuni.” Wungi wandéka nani gunjambémbu wara nani yi Asosré. v Yindéka di wun duré hura di yi déka geré. Wun du yikafre yandéka deka mawuli dé jémba té. Pol Troas yatakataka dé Miletusré yi kuO Wungi wataka dé Pol wambula wari, wun geré. Warindéka Jisasna hundi xékékwa du takwa akwi warindaka dé di wali hénoo sa. Sataka dé di wali némafwi hundi bulé. Bulétaka xitélakéndéka dé diré yatakataka dé yi. t Pol akwi dé nandi. Naande dé hwati se. Hwati séta wun duré huruta dé diré wa, “Haraki mawuli xékékénguni. Jémba dé re.” s+ Wayikana du nak déka xi Yutikus dé mur wulayikwa yambumbu dé re. Rendéka Pol hundi wandéka dé Yutikusna dama xéndi dé ya. Xéndi yandéka dé xéndi hwa. Xéndi hwae dé anwarmbu dé xakre héfaré. Xakrindéka di héranjoka nandi. Naande di xé hiyae hwandéka. zrmGan yandéka nani jémba xémbete di séfélak yikama ya xéréké. Xérékéndaka nani wumbu re, gena takumbu. q!Baka hwa nukwa gan hunyindéka nani Jisaska sarékéta hénoo sanjoka nani hérangwanda re, ge nakmbu. Rembeka dé Pol téta dé du takwaré hundi wa. Séri diré yatakataka yinjoka dé némafwi hundi wa. Wungi wata téndéka dé gan hunye dé nyéndé gan ya. p1Yishafi bret sa nukwa re hukémbu Filipai yatakataka gunjambémbu wara wuni ané nyinga hayindé du Pol wali ani yi. Nukwa natamba ye ani Troasmbu xaku. Xaakwa nukwa angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk ani wunde du wali re. Troasmbu reta Pol wandéka dé Yutikus ramé MoYe Polré yatakataka di tale yi Troasré. Ye wumbu di anika haxé. nAngi du di dé wali yi. Beriambu yandé du, Sopater. Wun du Pirusna nyan dé. Tesalonaikambu yandé du yéték, Aristarkus bér Sekundus; Derbembu yandé du Gaius; Timoti; Esiana héfambu yandé du yéték Tikikus bér Trofimus. Wungi di Pol wali yi. pmYYe dé bafu hufuk dé wumbu re. Re gunjambémbu Siriana héfaré yinjoka dé mawuli ya. Mawuli yata dé xéké Judana du nawulak déré xiyatendaka hundi buléndaka. Xékétaka nak yambumbu ye dé Masedoniana héfaré wambula yi. =lsWun héfaré ye dé wumbu reta Jisasna hundi xékékwa du takwaré séfélak hundi wandéka deka mawuli jémba téndéka di hambuk yata jémba re. Rendaka dé yi Grikna héfaré. Kk Efesusmbu rekwa du takwa hambukmbu wataka nakélak rendaka hukémbu Pol wandéka di Jisasna hundi xékékwa du takwa di hérangwanda re. Hérangwanda rendaka dé deka mawuli jémba téndéte dé diré hundi wa. Hundi wataka dé wa, “Dinguna. Jémba guni re.” Wungi wataka diré yatakataka dé Masedoniana héfaré yi. Rj)Némbuli ané hafwa yatakataka sa guni yi.” Wungi wandéka di yi.Ii (Wafewana Romna néma du némbuli yamben jooka xékéta naniré rékambambu watandi? Angi watandi, ‘Métaka guni hérangwanda téta hambukmbu wa? Wungi huruta guni haraki saraki sémbut guni huru.’ Wungi wandat méta hundi hasa watame? Hérangwandémbenéna mo yingafwe. Baka tétame. Deka hundi hasa yamba wakéme. :hm'Guni wun jooka hélék yata nak hundika wanjoka mawuli yata guni ané getéfana atéfék du hundi bulénjoka hérangwandétendaka nukwa yatanguni. Yae guni hundi bulétanguni. tga&Demitrius déka jémba yakwa du wali di rékambambu wata duka nak hundi wanjoka mawuli yandat, di néma duka yitandi. Kot xékétendaka nukwa andu. Kot xékékwa néma du andé re. Wun néma duna makambu male téta wun jooka watandi. 6fe%Guni wumbére duré guni hura ya, angiré. Bér Artemisna ximbu harékémbeka gembu joo nawulak sélé hérahambambér. Bér haraki hundi wahambambér, nana néma takwaka. 3e_$Wuna hundi mwi hundi dé. Yénataka hundi yingafwe. Guni wuna hundi xéka nakélak male retanguni. Yikafre mawuli mé ya. Yata haraki saraki sémbut yamba hurukénguni. rd]#Hukémbu wun getéfana néma du nak téta dé duré wa, “Guni, Efesusmbu rekwa du, guni wuna hundi mé xéké. Nakélak retanguni. Nani Efesusmbu rekwa du takwa nani néma takwa Artemisna ximbu harékéndaka néma geka nani hati. Nyirmbu gaye xakrindé motuka akwi nani hati. Wun motu Artemisna waka maki dé. Wun jooka atéfék du takwa di xékélaki. c9"Wun hundi wanjoka hurundéka di déré xéta di xékélaki, dé Judana du dé. Wungi xékélakita hélék yata di atéfék ané natafa hundi male hambukmbu di wa, “Artemis lé némafwi takwa lé. Lé nani Efesusmbu rekwa du takwana néma takwa lé.” Wungi male di wata té. qb[!Xékélakihafi yandaka Judana du wandaka dé deka du nak déka xi Aleksander du takwana makambu dé té. Téndéka di du takwa nawulak déré xéta angi di wa, “Anéke du wandéka nani yae ambu nani hérangwanda.” Wungi wandaka dé Aleksander tamba harékéta dé diré ané hundi wanjoka dé huru, “Nani Judana du haraki saraki sémbut huruhambame.” daA Wun hafwambu séfélak du takwa di hérangwanda téta di hambukmbu wa. Nawulak di nak maki hundi wandaka nawulak di nak maki hundi wa. Wungi wata séfélak du takwa xékélakihambandi, hérangwandéndanéna moka. `/Esiana héfana néma du nawulak Polka mawuli yata di akwi dé hérangwandéndaka hafwaré yindémboka hélék yata di déré hundi hambukmbu wa. r_]Wumbére duré huluke hura yindaka dé Pol du takwana makambu téta di wali hundi bulénjoka dé mawuli ya. Mawuli yandéka di Jisasna hundi xékékwa du di déré wa, “Wungiré yamba yikéméni.” Wungi wandaka dé yihambandé. ^yWungi wandaka di wun getéfambu rekwa atéfék du takwa akwi di hambukmbu di wa. Wataka di Gaius bér Aristarkusré huluke hura fétékéré yi, hérangwandéndaka hafwaré. Hanja wumbére du Masedoniana héfambu yae Pol wali bér yitaka yataka. D]Demitrius wungi wandéka di déka hundi xékéta Polna hundika mawuli wita di wanjita wa, “Artemis lé némafwi takwa lé. Lé nani Efesusmbu rekwa du takwana néma takwa lé.” %\CWafewana Polna hundi xékéta angi watandi? ‘Gwalinya tandaka jémba dé haraki saraki jémba dé. Artemis lé nana néma takwa yingafwe. Artemisna ximbu harékéndaka néma ge dé baka ge dé.’ Wungi wataka méta yatandi? Némbuli Esiana héfambu rekwa atéfék du takwa, atéfék héfambu rekwa du takwa akwi di Artemisna ximbu haréké. Hukémbu Polna hundi xékéta léka ximbu yamba harékékéndi.” 1[[Wun du Pol yénataka hundi wandéka di séfélak du takwa déka hundi xékéndaka guni xé. Guni wun jooka guni xéké. Pol dé wa, ‘Duna tambambu tandan gwalinya di God yingafwe.’ Artemiska akwi dé wungi wa Wungi wandéka di nana getéfa Efesusmbu rekwa séfélak du takwa di déka hundi xéké. Esiana héfambu rekwa séfélak du takwa di akwi di déka hundi xéké. Xékéta di wa, ‘Déka hundi mwi hundi dé.’ OZDu nawulak akwi di wun jémba ya. Demitrius wandéka di wun jémba yakwa du atéfék yae di hérangwanda re. Hérangwanda rendaka dé diré wa, “Gunawa, mé xéké. Nani ané jémba yata séfélak yéwa nani héra. Nani ané jémba yahafi yata yingi maki nani séfélak yéwa hératame? Wu yingafwe. Wungi guni xékélaki. Y3Du nak déka xi Demitrius dé re. Dé silva motumbu dé jémba ya. Wun jémba yata dé wun motumbu gwalinya maki dé ta, Artemisna ximbu harékéndaka néma ge maki. Demitrius wun jémba yata dé séfélak yéwa héra. Dé wali jémba yakwa du akwi di séfélak yéwa héra. pXYWun nukwa du nawulak Godna yikafre yambuka hélék yata di hérangwanda hambukmbu wa, Efesusmbu. ;WoWungi wataka dé dé wali sékéré jémba yakwa du Timoti bér Erastusré dé wa, Masedoniana héfaré yimbéte. Wandéka yimbéka dé Pol nawulak nukwambu Esiana héfambu re. |VqPol wumbu wun jémba yasékendéka Godna Hamwinya déré wandéka dé Pol wa, “Wuni Masedonia, Akaiana héfaré akwi yitawuni. Ye yatakataka Jerusalemré yitawuni. Ye re yatakataka hukémbu wuni Romré yitawuni, wun héfa xénjoka.” DUWungi hurundaka dé Néma Duna hundi hambuk yata némafwi ye dé hurundan haraki saraki sémbutré dé sarékéngwandé. Efesusmbu rekwa du takwa Polré rékambambu wata di hambukmbu wa xTiHundi séfu wakwa séfélak du di hundi séfu hayindan nyinga hura ya. Hura yae di natafambu taka. Takataka di atéfék du takwana makambu téta di wun nyinga yambu tu. Du wun nyinga héranjoka mawuli yata di 50,000 silva yéwa hwetandi. SJisasna hundi xékékwa séfélak du takwa di du takwana makambu téta di hurundan haraki saraki sémbutka hélék yata di wafuka. IR Yaange yindaka di Efesusmbu rekwa atéfék du takwa di wun jooka hundi xéké, Judana du takwa akwi, Grikna du takwa akwi. Xékétaka waréngéna roota di Néma Du Jisasna ximbu di haréké. )QKWungi wataka dé wun haraki hamwinya hura téndé du hambuk yata dé dika wuréféka dé diré hambukmbu xiyae di atéfékré sarékéngwandé. Sarékéngwanda dé deka séfiré haraki huruta dé deka nukwa wur haléngata léfwi. Wungi hurundéka di wun ge yatakataka di baka yaange yi. $PANak nukwa Skevana dunya wungi wandaka dé wun haraki hamwinya diré dé angi wa, “Jisaska wuni xékélaki. Polka akwi wuni xékélaki. Guni héndé?” {OoSkevana dunya angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk di akwi di wungi huru. Skeva dé prisna néma du nak dé. MN Judana du nawulak yitaka yatakata di wa, duna mawulimbu tékwa haraki hamwinya wun duré yatakataka yaange yindate. Wunde du nawulak di haraki hamwinya hurundé du takwaré di Jisasna ximbu wa, haraki hamwinya hérekinjoka. Angi di wa, “Wuni Pol wakwendén du Jisasna ximbu wuni méniré we. Méni mé yaange yi.” M9 Du nawulak di Polna saawimbu létékéndén yalefu nukwa wur nawulak akwi déka jémba yandéka nukwa wur akwi hérae hura ye di bar hiyaakwa du takwana séfimbu takandaka di yikafre yandaka di wun du takwana mawulimbu tékwa haraki hamwinya akwi di diré yatakataka yaange yi. iLK God hambuk hwendéka dé Pol nak maki nak maki hanja xéhafi yandan hambuk jémba dé ya. :Km Héki hwari yéték dé wungi huru. Huruta dé Néma Duna hundi wandéka di Esiana héfambu rekwa atéfék du takwa di xéké, Judana du takwa akwi, nak téfana du takwa akwi. lJQ Buléndéka di nawulak deka mawuli hambuk yandéka di déka hundi xékénjoka hélék yata di wun getéfambu rekwa du takwana makambu téta di haraki hundi wa, Godna yikafre yambuka. Wungi wandaka dé Pol diré yatakataka dé Jisasna hundi xékékwa du takwaré hura di yi. Ye atéfék nukwa dé Tiranusna wakwendaka gembu dé du takwa wali hundi bulé. ]I3Bafu hufuk wumba reta dé Pol dé Godna hundi buléndaka geré wulaaye dé diré hundi wa, God néma du reta dika hatitendékaka. Wata dika roohafi yata dé Godna hundi xékéndate dé di wali hundi bulé. ;HqWunde du angi di tamba yéti man yéték maki di. HG Guré husandataka dé Pol deka anéngambambu tamba taka. Takandéka dé Godna Hamwinya deka mawulimbu wulaaye té. Wulaaye téndéka di huli hundimbu wata di profetna hundi wa, Godna ximbu. wFgWungi wandéka xékétaka di Néma Du Jisaska jémba sarékéndaka dé Néma Duna ximbu diré guré husanda. 8EiWun hundi wandaka dé Pol wa, “Hanja Jon hundi dé wa, du takwa deka haraki saraki mawuli yatakandate. Deka haraki saraki mawuli yatakandaka dé Godna ximbu diré guré husanda. Jon hundi nawulak akwi du takwaré dé wa, di déka hukémbu yatekwa duka jémba sarékéndate. Wun du Jisas dé.” MDWungi wandaka dé Pol diré wakwexéké, “Métaka di Godna ximbu guniré guré husanda?” Wungi wakwexékéndéka di wa, “Jonéna hundika sarékéta di Godna ximbu naniré guré husanda.” xCiXétaka dé diré wakwexéké, “Guni tale Jisaska jémba sarékénguka Godna Hamwinya guna mawulimbu dé wulaaye té, o yingafwe?” Wungi wakwexékéndéka di wa, “Yingafwe. Godna Hamwinya, wun méta dé? Wun jooka xékéhambame.” 7B iApolos Korinmbu rendén nukwa dé Pol ye dé Galesiana héfambu Frigiana héfambu rekwa yambu ye dé Efesusmbu xaku. Ye xaakwa dé Jisasna hundi xékékwa du nawulakré xé. ?AwDé angi diré yikafre huru. Dé atéfék du takwana makambu téta dé hundi hambukmbu wa Jisaska. Wata dé Godna nyingambu hayindan hundi xéta hambukmbu wata dé wa, “Jisas dé God wasékendén du Krais dé.” Apolos wun hundi hambukmbu wandéka Judana du di déka hundi hasa wanjoka di hurufatiké."@=Hukémbu Apolos Akaiana héfaré yinjoka dé wa. Wandéka di wumbu rekwa Jisasna hundi xékékwa du déré yikafre huruta di Akaiana héfambu rekwa Jisasna hundi xékékwa duka di nyinga nak hayi, di déré yikafre hurundate. Wungi hayindaka dé wun nyinga hura ye dé Akaiana héfambu xaku. Xaakwa dé hanja God diré yikafre hurundéka Jisaska jémba sarékéndé du takwaré dé némafwimbu yikafre huru. ,?QXékélakita dé Godna hundi buléndaka geré wulaaye dé roohafi yata Judana duré hundi wa, Jisaska. Wandéka bér Prisila bér Akwila xéké. Xékétaka wambéka dé bér wali yi, bérka geré. Ye reta bér Godna yikafre yambuka déré jémba wa safé. Wa safémbéka dé jémba xéké. |>qHanja du nawulak di déré Néma Duna yambuka wakwendaka dé xékélakindéka déka mawuli hambuk yandéka dé atéfék du takwaré hundi jémba wa, Jisaska. Wungi wata dé Jon du takwaré hundi wata guré husandandénka male dé xékélaki. \=1Wun nukwambu Judana du nak déka motéfa Aleksandria yatakataka dé Efesusré yi. Déka xi Apolos dé. Dé hundi jémba wandékandé. Godna nyingambu hanja hayindan atéfék hundika jémba dé xékélaki. Y<+Ye re dé hukémbu wun getéfa yatakataka dé Pol wambula yi. Ye dé Galesia bér Frigiana héfambu dé yitaka yataka, hanja yitaka yatakandén maki. Yitaka yatakata dé Jisaska jémba sarékékwa atéfék du takwaré Godna hundi wa. Wandéka deka mawuli jémba téndéka di hambuk yata re. Apolos dé hundi wa Efesusmbu Korinmbu akwi I; Ye dé Sisariambu xaku. Xaakwa wun getéfa yatakataka dé wari, Jerusalemré. Wara dé Jisasna hundi xékékwa du takwa wali dé hundi bulé. Hundi bulétaka dé wambula naande yi Antiokré. J: Némbuli yitawuni. Wafewana hukémbu wambula yatawuni? God wambula yawute mawuli yandét, hukémbu wuni gunika wambula yatawuni.” Wungi wataka Efesusré yatakataka gunjambémbu wara dé yi. 9Buléndéka di déré wa, “Séfélak nukwa méni nani wali retaméni. Wungi nani mawuli ye.” Wungi wandaka dé wa, “Yingafwe. C8Ye di Efesusmbu xaakwa Prisila bér Akwila wun getéfambu bér re. Hukémbu Pol bérré yatakataka dé yi. Tale dé Godna hundi buléndaka geré wulaaye dé Judana du wali hundi bulé. a7;Séfélak nukwa dé Pol Jisasna hundi xékékwa du wali dé re Korinmbu. Re diré yatakataka Prisila bér Akwila wali Siriana héfaré yinjoka di yi. Tale Pol Godré wasékérékéndén hundika sarékéta dé déka némbé séké, Senkriambu. Sékétaka Prisila bér Akwila wali Siriana héfaré yinjoka di gunjambéré wara di wungi yi. #6?Wungi wandéka yita di néma du nakré huluki. Wun du déka xi Sostenes dé Godna hundi buléndaka geka dé néma du re. Huluke di hundi buléndaka hafwa tékwambu di déré xiya. Xiyandaka dé Galio xéta wun jooka sarékéhambandé. Pol dé Siriana héfaré wambula yi Antiokré G5Wungi wata dé diré wa, di wun hafwaré yatakataka yindate. F4Guni yae nak téfana hundi, nak duna xi, guna hambuk hundika akwi wuniré yamba wakwexékékénguni. Guni hafu wun jooka hundi bulétanguni. Wun jooka wuni xékénjoka hélék wuni ye.” Z3-Wungi wandaka dé Pol hundi wanjoka mawuli yandéka dé Galio wunde duré wa, “Guni Judana du, mé xéké. Ané du nana hambuk hundi xékéhafi yata haraki saraki sémbut hurundét guna hundi xékétawuni. 2 Hura ye di wa, “Ané du dé nak maki hundi dé wa, nani Romna hambuk hundi xékéhafi yata Godna ximbu harékémbete.” b1= Hukémbu Romna néma du wandéka dé Galio ye Akaiana héfambu rekwa du takwaka dé néma du re. Wun nukwa di Judana du natafambu hérangwanda Polré huluke hura yi, hundi buléndaka hafwaré, néma du Galioka. G}]||{[zzyPxuwwvutt7sHr]qZpgonmm)lkk iohtgff2ecc+b;a_g^d]<\[Z#Y}XWVUTkSRtQQQPAONM!LKKsJIHzFFED1C_BA@??>=g;::9b8%7F6M5_4h310 .-',,++*b)K(Z'&%$}#x"! $ %T;b:# B * q6!B;Pol wungi wataka dé angi wa: “Néma du Agripa, mé xéké. Wun joo nyirmbu gayandéka xéta hundi xékétaka wun duna hundika hu hwehambawuni. 9AkYe méni deka damaré lataméni. Lamét di halékingaka hu hwetaka bu larékombu ténda. Deka damaré lamét satanéna hambuk yatakataka bu Godka yinda. Wungi yindat, wuni hurundan haraki saraki sémbut yakwanyita dika yikafre huruwut, di jémba retandi, wungi re wungi re. Wuni atéfék wunika jémba sarékékwa du takwaka wuni waséke, wuni dika wungi hurunjoka.” Wungi dé Pol wa. Pol dé Agriparé yandén jémbaka hundi wa 1@[Hundi wamét di ména du, nak téfambu rekwa du akwi méniré haraki hurunjoka hurundat, wuni ménika hatitawuni. Wawut méni nak téfambu rekwa du takwaka yitaméni. E?Sé raama ména manmbu té. Wuni ménika wuni ya, méni wuna jémba yaméte. Wuniré némbuli xétaka méni wun jooka hundi wataméni. Hukémbu wakwetewuka jémbaka akwi hundi wataméni. >'Wungi wandéka wuni wakwexéké, ‘Néma Du, méni héndé?’ Wungi wakwexékéwuka dé wa, ‘Wuni Jisas wuni. Wuniré méni haraki huru. =-Ya téndéka nani héfambu xakri. Xakre hwaata wuni xéké, hundi nak wuniré Hibruna hundimbu wandéka. Angi dé wa, ‘Méni, Sol, métaka méni wuniré haraki huru? Ramimbu xakita méni hangéli héra. Méni wuniré haraki hurunjoka méni méni hafuré haraki huru.’ X<) Néma du, yak, wuni yambumbu yiwuka nukwa dawimbu téndéka némafwi ya nyirmbu gaye dé wuni wali yindé du témbenmbu hanyi. Wun ya hanyita nukwana hanyiré dé sarékéngwandé. Gaye téndéka wuni xé. !;; Pol wungi wataka dé angi wa, “Nukwa nak diré haraki huruwute di prisna néma du nyinga wuniré hweta wandaka wuni hérae hura yi Damaskusré. F: Séfélak nukwa wuni Godna du takwaré haraki huru, Godna hundi buléndaka atéfék gembu. Néma Du Jisaska haraki hundi wandate wuni diré haraki huru. Dika némafwimbu mawuli wita wuni afaké téfaré yita diré haraki hurunjoka wuni mawuli ya.” Wungi dé Pol wa. Pol dé Jisaska jémba sarékéndénka hundi wa u9c Wungi wata wuni diré haraki huru Jerusalemémbu. Prisna néma du wuniré wandaka wuni wandan maki Godna du takwaré huluke wuni séndé geré hura yi. Hura yiwuka di diré xiyanjoka hundi buléndaka wuni akwi diré xiyanjoka wuni wa. 68e “Hanja angi wuni wuna mawulimbu wa, ‘Nasaretna du Jisasré haraki hurutawuni. Déka jémba sarékékwa du takwaré haraki huruta déré akwi haraki hurutawuni.’ 7%Guni angi guni we, ‘God hiyandé du takwaré yamba husaramékéndé.’ Métaka guni wungi wa? Métaka guni Godka jémba sarékéhafi ye? N6Wungi wandéka di Judana hém tamba yéti man yéték nani Judana du takwa atéfék wungi nani God wasékérékéndén hundika sarékéta naniré yikafre hurutendéka nukwaka nani haxé. Gan nukwa nani Godka wata nani wun nukwaka nani haxé. Wuni akwi God naniré yikafre hurutendéka nukwaka wuni haxé. Haxéwuka di Judana du nawulak wunika di wa, ‘Wungi huruta haraki saraki sémbut dé huru.’ Néma du, di wungi wandaka wuni ména makambu té. =5sNémbuli ambu wuni té, méni néma du reta wuna hundi xékéméte. Ané moka wuni ambu té. Hanja God dé nana mandékaré angi wasékéréké, ‘Guniré yikafre hurutawuni.’ J4 Tale séfélak héki hwarimbu wuni di wali rewuka di wunika jémba xékélake di mawuli yata di huruwun sémbutka watandi. Wuna sémbut angi dé, wuni Farisina duna hambuk hundi wuni xéké. Farisina du Moses wandén maki hurunjoka di hambuk jémba di ya. Wun jémba atéfék Judana duna jémbaré dé sarékéngwandé. 3“Judana du atéfék wunika jémba di xékélaki. Wuni yikama nyan reta huruwun sémbutka di xékélaki. Némafwi du xaakwa reta huruwun sémbutka akwi di xékélaki. Tale wuni yikama nyan reta wuni wuna hém wali wuni re. Hukémbu ye wuni Jerusalemémbu re. p2Y“Néma du Agripa, méni nani Judaka atéfék méni xékélaki. Nana hambuk hundika akwi nana nak maki nak maki hundika akwi méni xékélaki. Xékélakiméka némbuli wuna hundi wanjoka ména makambu téta wuni yikafre mawuli ya. Judana du wunika wandan hundika hasa watawuni. Méni nakélak reta wuna hundi xékéta bari wendé namémboka wuni mawuli ye. 10 9Festus wungi wandéka dé Agripa Polré wa, “Méni ména hundi mé safé.” Wungi wandéka dé Pol déka tamba harékéta dé déka hundi angi wa: 7/gWuni nyinga hayihafi yawut dé Sisarka baka yindéte yamba wakéwuni. Dé hurundén jooka hayitewuka nyinga wali yindét, wu sékérékétandé.” Wungi dé Festus wa..-Wuni hurundén jooka jémba xékélakihafi yata wun jooka Sisarka nyinga nak hayinjoka wuni hurufatiké. Hurufatikéta wuni déré hura yae guna makambu atéfék taka. Takawuka méni néma du Agripa méni déka hundi xékétaka wuniré wamét, wuni wun nyinga hayitawuni. -#Wungi wandaka xékétaka angi wuni wa, ‘Wun du haraki saraki sémbut huruhambandé. Métaki wuni wawut di déré xiyatandi?’ Wungi sarékéwuka dé wa, ‘Sisar wuna hundi xékéndéte wuni mawuli ye.’ Wungi wandéka wuni yawundu nataka wawut Sisarka yitandé. !,;Hura yandaka dé Festus wa, “Néma du Agripa, guni, ambu tékwa yikafre du takwa atéfék, guni mé xéké. Guni ané duré guni xé. Judana du takwa atéfék di wun duka haraki hundi wa. Jerusalemémbu rekwa du takwa akwi ambu rekwa Judana du takwa akwi di wungi wa. Haraki hundi wata nawulak di wunika ya. Yae di wuniré hambukmbu wa, ‘Wun du hiyandéte nani mawuli ya. Wamét di déré xiyatandi.’ (+IWandéka gan hwae ganémba bér Agripa bér Bernaisi yikafre male nukwa wur sandataka bér ya. Yae bér xi warekwa duna néma du, wun getéfana néma du wali, wungi di hundi buléndaka geré wulayi, séfélak du takwa xéta téndaka. Wulayindaka Festus wandéka di Polré hura ya. `*9Wungi Festus wandéka dé Agripa wa, “Wuni hafu wun duna hundi xékénjoka wuni mawuli ye.” Wungi wandéka dé wa, “Séri méni déka hundi xékétaméni.” Wungi dé wa. Pol dé néma du Agriparé hundi wa )Wungi wawuka dé Pol wa, ‘Yingafwe. Sisar wuna hundi xékéndéte wuni mawuli ye. Wuniré takamét wuni séndé gembu rewut, hukémbu takamét bu wuni Sisarka yitawuni.’ Wungi wandéka wawuka dé séndé gembu re. Hukémbu wawut dé Sisarka yitandé.” (Wungi wandéka angi wuni wuna mawulimbu wa, ‘Yingi maki nae wuni wun jooka jémba xékélakitawuni?’ Wungi sarékéta wuni Polré wa, ‘Wafewana ani Jerusalemré ye wumbu wuni ména hundi xékétawuni? Wungi méni mawuli ye, o hélék méni ye?’ ''Deka Godna ximbu harékéndaka sémbutka di waru. Hiyandé du Jisaska akwi di waru. Wun duka Pol dé wa, ‘Dé wambula wundé raméndé.’ l&QDéré hura yandaka deka makambu téndéka di Judana néma du déka hundi wa. Wandaka angi wuni wuna mawulimbu wa, ‘Haraki saraki sémbut hurundénka watandi.’ Wungi wawuka di haraki saraki sémbut nawulakéka wahambandi. |%q“Wungi wawuka di angiré ya, wuni wali Polka hundi nawulak wanjoka. Yandaka wuni deka hundi bari xékénjoka mawuli yawuka natafa nukwa male yindéka wuni hundi buléndaka hafwambu néma du reta wuni wa, wun duré wunika hura yandate. r$]Wakwexékéndaka wuni diré angi wa, ‘Romna sémbut angi dé. Du nawulak nak duna hurundén haraki sémbutka hundi wanjoka mawuli yata di tale hundi buléndaka hafwaré yitandi. Yindat wun du wali kot xékékwa duna makambu téta deka maka sékéré take téta di wun jooka wandat wun du deka hundika hasa watandé. Wandét kot xékékwa du yawundu nandét di wun haraki sémbut hurundé duré hura xiyatandi. Kot xékékwa du tale yawundu nahafi yandét di wun duré yamba xiyakéndi. ^#5Xékétaka Jerusalemré yiwuka di Judana néma du, prisna néma du akwi, di wuniré hundi wa, haraki saraki sémbut hurundénka. Wataka hurundén haraki saraki sémbut déré hasa hwewute di wuniré wakwexéké. 9"kYe séfélak nukwa rembéka hukémbu dé Festus ané hundi wa Polka: “Méni, Agripa, mé xéké. Feliks néma du reta wandéka du nak déka xi Pol dé séndé gembu re. Rendéka Feliks wun néma duna jémba yatakataka yindéka wuni déka hafwa héra. Hérae wuni xéké wun du séndé gembu rendéka. 0!Y Nukwa nawulak yindéka dé néma du nak déka xi Agripa déka nyange Bernaisi wali bér yi Sisariaré. Yikafre mawuli yata Festus wali hundi bulénjoka bér yi.  { Wungi wandéka dé Festus déka mawuli saréké hwekwa du wali dé hundi bulé. Bulétaka dé Polré wa, “Sisar ména hundi xékéndéte méni mawuli ye. Mawuli yata Sisarka yitaméni.” Wungi dé Festus wa. Festus dé Agriparé hundi wa Polka 1 Wuni haraki saraki joo huruwut, méni wuna huruwun jooka hasa hwenjoka wuniré xiyamét, wuni hiyawut, wu sékérékétandé. Deka hundi mwi hundi xakuhafi yandét, du nak wuniré dika yamba hwekéndé, di wuniré xiyandate. Sisar wuna hundi xékéndéte wuni mawuli ye.” + Dé wungi wandéka dé Pol angi wa, “Hélék wuni ye. Wuni Romna du wuni. Nak du wuniré duna makambu takanjoka mawuli yandét, wuni Romna gavmanéna du nakna makambu téwut, wu sékérékétandé. Méni xékélaki. Wuni Judana duré haraki joo nak huruhambawuni. ]3 Wandéka dé Festus Judana duna mawuliré yikafre hurunjoka mawuli yata di Polré angi wa, “Wafewana ani Jerusalemré ye wumbu wuni ména hundi xékétawuni? Wungi méni mawuli ye, o hélék méni ye?” ;oWungi wandaka dé Pol deka hundi hasa wata dé wa, “Wuni Judana hambuk hundiré akwi, tempelré akwi, Sisarré akwi wuni haraki saraki joo nak huruhambawuni.” Wungi dé wa. mSWandéka Polré hura yandaka di Jerusalemémbu yandé Judana du di Polré gisangwanda té. Téta di Festusré wa, “Ané du séfélak haraki saraki jondu dé huru.” Wungi wata deka hundi mwi hundi wakwenjoka di hurufatiké. Festus wungi wataka nawulak nukwa dé re Jerusalemémbu. Re hukémbu dé wambula yi Sisariaré, wunde Judana du wali. Ye xaakwa gan hwae ganémba raama dé kot xékékwa néma du dé re, hundi buléndaka hafwambu. Reta dé déka duré wa, Polré hura yandate. (IYiwut ména néma du wuni wali yitandi. Ye xaakwa Pol hanja hurundén jooka hundi watandi. Dé haraki saraki sémbut hurundét, di wuna makambu takatandi.” ucWandaka dé Festus wa, “Pol séndé gembu dé re Sisariambu. Wuni bari wambula yitawuni, wun getéfaré. dé Polré bari hura yandéte, Jerusalemré. Pol yandét du nawulak yambumbu faakwa re déré xiyandate di yéna yata wa. )KWara xakundéka di prisna néma du Judana néma du wali wungi yae di déré wa, di Polré déka makambu takanjoka. Wungi wata di déré hambukmbu wakwexéké, i MFestus wun héfambu rendéka nukwa hufuk yindéka dé Sisaria yatakataka dé Jerusalemré wari. ykPol héki hwari yéték séndé gembu rendéka Porsius Festus dé Feliksna hafwa héra. Hérae dé néma du re. Feliks yinjoka huruta angi dé déka mawulimbu wa, “Judana du wunika mawuli yandate wuni mawuli ye. Di Polka hélék di ye. Pol métaka rendé, séndé gembu. Rendét Judana du wunika mawuli yatandi.” Wungi wandéka dé Pol re séndé gembu.xiWungi wandéka dé Pol wambula wulayi séndé geré. Wulaaye rendéka dé Feliks angi saréké, “Wafewana Pol séndé ge yatakanjoka mawuli yata séfélak yéwa wuniré hwetandé, o yingafwe?” Wungi sarékéta séfélak nukwa wandéka dé Pol déka yae dé dé wali hundi bulé. Bulétaka dé Felikska yéwa nawulak hwehafi ye dé wambula wulayi, séndé geré. %Sarékéndéka dé Pol wambula hundi dé angi wa, “Du takwa yikafre sémbut hurutandi. Deka mawuli deka séfika jémba hatitandi. Hukémbu nukwa nak yatandé. Wun nukwa God kot xékékwa néma du reta dé du takwa hurundan sémbutka hundi watandé.” Wungi Pol wandéka dé Feliks roota dé wa, “Yak. Némbuli sa yi. Wafewana, nak nukwa wuni baka reta méniré watawuni, wambula yaméte?” GFeliksna takwa lé Judana takwa lé. Léka xi Drusila lé. Nukwa nawulak Pol séndé gembu rendéka bér Feliks bér Drusila bér ya. Yae Feliks wandéka dé Pol déka ya. Yae dé bérré hundi wa, Krais Jisaska. Dé wa, “Krais Jisaska jémba mé saréké.” Wungi wandéka dé Feliks Polna hundika saréké. _7Wungi wataka dé xi warekwa du nakré wa, “Méni Polka mé hati, dé yaange yindémboka. Takamét, dé yalefu yitaka yatakatandé. Déka nyémayikangu déré yikafre hurunjoka yandat, méni diré haraki hurukéméni.” Wungi wandéka dé Polka hatindéka dé re séndé gembu. Feliks wandéka héki hwari yéték dé Pol re séndé gembu s_Feliks Jisasna yambuka jémba xékélakita dé wumbu tékwa duré wa, “Hundi bulénguka wundé xékéwu. Némbuli yak. Hukémbu xi warekwa duna néma du Lisias Jerusalemémbu gayandét, wuni hundi wambula watawuni guniré.” jMWunde néma duna makambu téta ané hundi male hambukmbu wata wuni diré wa, ‘God wandét hiyandé du takwa wambula ramétandi. Wun hundika wawuka di wuniré guna makambu taka.’ Wungi wuni diré wa.” Wungi dé Pol wa. u cYahafi yandat ambu tékwa du huruwun haraki saraki sémbutka watandi. Tale Judana néma du hérangwanda téndaka wuni deka makambu téwuka di wuniré wakwexéké, huruwun sémbutka. Di wuna hundi xékéndanéngalambu méniré watandi. [ /Téhafi yandaka di Judana du nawulak Esiana héfambu yae di wuniré xé. Xétaka di huruwun haraki saraki sémbutka hundi wanjoka mawuli yata di hafu angiré yatandi. Yae di ména makambu téta hundi watandi. 9 kYe wuna séfi Godna makambu yikafre xakundéte wuni Mosesna hambuk hundi xékéta wuni jémba nawulak ya. Wun jémba yataka wuni wunde jondu Godka hweta téwuka di wuniré xé, tempelmbu. Wuni jémba téwuka di wuniré xé. Hundi nawulak hambukmbu wahambawuni. Séfélak du takwa wuni wali téhambandi. ( I“Wuni séfélak héki hwari nak hafwambu re hukémbu wuni Jerusalemré wambula yi, Judana jambangwe du takwaka akwi Godka akwi nawulak jondu hwenjoka. O Atéfék du takwa hiyae ramétendakaka sarékéta wuni hambuk yata wuni yikafre sémbut huru. Wungi huruta Godna makambu, du takwana makambu akwi yikafre sémbut hurukwa du renjoka wuni mawuli ya. Wun hundi atéfék wuni xéké. Hukémbu God wandét di atéfék du takwa, yikafre sémbut hurukwa du takwa, haraki saraki sémbut hurukwa du takwa akwi hiyae wambula ramétandi. Wungi xékélakita wuni wun jooka haxé. Ambu tékwa du akwi wungi di xékélaki. oW“Ané wandan hundi natafa male dé mwi hundi dé. Huli yambumbu wuni wulayi. Wun yambuka di wa, ‘Wu haraki yambu dé.’ Wungi di wa. Wun yambu yikafre dé. Haraki yambu yingafwe. Wun yambumbu wulaaye wuni nana mandékana Néma Du Godna ximbu haréké. Wuni nana mandéka Mosesna hambuk hundi akwi profetna hayindén hundi akwi wuni jémba xéké. / Haraki saraki sémbut huruhambawuni. Di yéna di ya. Deka hundi mwi hundi yingafwe. Deka hundi mwi hundika méniré wakwenjoka hurufatikétandi.  Wuni tempelmbu akwi, Godna hundi buléndaka gembu akwi, wun getéfambu akwi téta nak du wali waruhambawuni. Waruhafi yata di haraki saraki sémbut hurundate du takwaré wahambawuni. Méta haraki saraki sémbut huruwuka di wunde Judana du di xé? Wu yingafwe. / Hanja, nukwa tamba yéti man yéték hanja wuni Jerusalemré yi, Godna ximbu harékénjoka. Diré wakwexékémét, di méniré watandi, yiwunka. 1[ Di wungi wandaka dé néma du Feliks Polré wa, “Méni sake mé wa.” Wungi wandéka dé Pol ané hundi wa: “Méni séfélak héki hwari kot xékékwa néma du reta méni nanika jémba hati. Hatiméka wungi xékélakita némbuli hundi wanjoka wuni mawuli ye. Deka hundi hasa watawuni. *M Tertulus wungi wandéka di wumbu tékwa Judana du atéfék di Tertulusna hundika yawundu nae di akwi wa, Tertulus wandén maki. Pol hundi dé wa Feliksré Hura ye dé wa, ‘Guni wun duka hundi nawulak wanjoka mawuli yata néma du Felikska yitanguni.’ Wungi wandéka nani ya, ménika.] Méni déré wakwexékétaméni wun jooka. Wakwexékémét wandét méni xékélakitaméni, wamben atéfék hundika.” 6e[Huluke nani nana hambuk hundi wandén maki nani déré hasa hwenjoka nani mawuli ya. Yata témbeka dé xi warekwa duna néma du Lisias yae hambuk yata dé déré hura yi. NDé tempelmbu haraki saraki sémbut hurunjoka dé wulayi. Wun haraki saraki sémbut hurundét wun tempel haraki ge xakutandé. Wun haraki saraki sémbut hurunjoka wulayindéka nani déré huluki. ~Ané du Pol dé haraki saraki sémbut hurukwa du dé. Atéfék du takwaré dé haraki huru. Atéfék getéfaré yita déka hundi wandéka di Juda déka hundi xékéndaka haraki saraki mawuli xakundéka di néma duna hundi xékénjoka hélék yata haraki saraki sémbut huru. Ané du dé néma du dé re wun jémbaka. Wun jémbaka di wa Nasaretna duna jémba dé. Wungi nani xékélaki. C}“Méni wuna hundika weséké dé nahafi yaméte wuni yalefu hundi male watawuni. Méni naniré saréfa namét, wuni méniré wakwexékétawuni, méni wuna foo hundi xékéméte. X|)Reta xéta wun jonduka mawuli yata nani ménika némafwimbu diména nani nae. {Wandaka dé Feliks Polré wa, dé yandéte. Wandéka yandéka dé Tertulus dé Polka hundi wa, di Polré séndé gembu takandate. Angi dé wa: “Méni Feliks méni nana néma du. Séfélak héki hwari méni nanika jémba hatiméka nani jémba reta nawulak nukwa warehambame. Méni nana hafwambu haraki saraki jonduré xéta waméka ména du yikafre jémba nanika yandaka nani jémba nani re. z Hukémbu nukwa natamba yindéka dé atéfék prisna néma du Ananaias dé néma du nawulak wali wungi di Sisariaré yi. Du nak déka xi Tertulus dé di wali yi, dé deka hundi xékéta dé Feliksré wanjoka. Ye xaakwa di Feliksna makambu téta dé Polka wa. y #Wungi wandéka xékétaka dé déré wa, “Ménika haraki hundi wandé du yandat wuni ména hundi xékétawuni.” Wungi wataka déka duré wandéka di Polré hura yi, Herotna néma geré. Hura yindaka di déka wumbu hate té, dé yaange yindémboka.Xx)"Wungi wandaka dé wun néma du dé nyinga xé. Xétaka dé Polré wakwexéké, “Ména motéfa méta héfambu dé té?” Wungi wakwexékéndéka dé Pol wa, “Wuna motéfa Silisiana héfambu dé té.” aw;!Hura ye xaakwa di néma du Felikska nyinga hwetaka di wa, Pol déka makambu téndéte. 7vg Hura ye wumbu hwae ganémbambu raama di héfambu yita xi warekwa du di wambula yi, Jerusalemré. Wambula yindaka di horsmbu yita xi warekwa du di Polré hura yi Sisariaré. uNéma du wun nyinga bérka hwendéka bér bérka xi warekwa du wali di Polré gan hura yi. Antipatrisré di déré hura yi. t5Wungi wataka wuni hundi nawulak xéké, déka getéfana du nawulak nakélak faakwa re di déré xiyanjoka hundi bulésékérékéndaka. Xékétaka wuni wa, wuna du déré ménika bari hura yindate. Wataka wuni déka haraki hundi wandé duka angi wa, “Guni ye néma du Feliks wali hundi bulétanguni wun jooka.” Wungi wuni diré wa. Yak. Wuna hundi andu. Wungi hayitaka dé wun nyinga déka duka hwe. QsHura naande yi wuni xéké, dé deka hambuk hundi xékéhafi yandénka hundi buléndaka. Xékétaka wuni wa, “Dé Romna hambuk hundi dé xéké. Déré xiyakénguni. Séndé gembu takakénguni.” %rCRendéka wuni déré hurundan haraki joona moka xékélakinjoka mawuli yata hukémbu wuni déré hura naande yi, deka néma du hérangwandéndaka hafwaka. SqJudana du di ané duré huluke hura xiyanjoka di huru. Hurundaka wuni hundi xéké, dé Romna du dé. Xékétaka nani xi warekwa du wali yae nani déré hura ya, nana néma geré. Hura yambeka dé re. *pMWuni Klodius Lisias wuni. Méni Feliks, méni néma du reta séfélak du takwaka méni hati. Wuni ané nyinga wuni hayi ménika. Ménika wuni diména nae. 0o[Wungi wataka dé nyinga nak angi hayi: xniPol yitendéka hors nawulak hératambéni. Hérataka déré jémba hura yitanguni, nana néma du Felikska.” #m?Xi warekwa duna néma du déka du yétékré wata dé wa, “Béni wambét béna du Sisariaré yitandi. Angi yitanguni. Xi warekwa du séfélak (200) yitandi. Du nawulak (70) horsmbu reta yitandi. Séfélak (200) du xi warendaka xi hura héfambu yitandi. Wungi gan yitanguni. LlWungi wandéka dé néma du wun duré wa, “Wuniré wamén hundi nak duré yamba wakéméni. Némbuli yitaméni.” Wungi wandéka dé yi. Néma du wandéka di Polré hura yi néma du Felikska QkWungi wandat deka hundi yamba xékékéméni. Wunde du dumi yétiyéti nawulak akwi di angi wa, ‘Nani hulingu hénoo yamba sakéme. Polré xiyataka wu hulingu hénoo satame.’ Wungi wataka di nakélak yambumbu faakwa Polka haxéta retandi, déré xiyanjoka. Hundi bulésékérékétaka di méni yawundu naméte di haxé.” jWungi wakwexékéndéka dé Polna raa wa, “Judana du nawulak di hundi bulésékéréké, séri méniré wakwexékéndat ména du Polré hura ye nana néma duka naande yindate. Di yéna yata watandi, ‘Déka hundi nawulak akwi xékénjoka nani mawuli ya.’ 0iYWun hundi wandéka dé néma du Polna raana tambambu hurundéka yalefu ye bér hafu té. Hafu téta dé déré wakwexéké, “Méta hundi wuniré wataméni?” EhWungi wandéka dé wun xi warekwa du Polna raaré hura déka néma duka hura ye dé wa, “Séndé gembu tékwa du Pol wuniré wakwexéka dé wa, ‘Ané wayikana duré néma duka hura yitaméni. Dé néma duré hundi nawulak wanjoka dé mawuli ya.’ Wungi Pol wandéka wuni ménika wun wayikana duré hura ya.” *gMWandéka dé Pol xi warekwa duna néma du nakré wakwexéka dé wa, “Ané wayikana duré mé hura yi guna néma duka. Hundi nawulak wanjoka dé mawuli ya.” "f=Yambumbu re Polré xiyanjoka hundi buléndaka dé Polna raa xéké. Xékétaka dé xi warekwa duna néma geré ye wulaaye dé Polré wun hundi wa. e)Wungi hurumbete némbuli guni atéfék néma du wali guni Romna xi warekwa duna néma duka hundi watanguni. Angi watanguni, ‘Polna hundi nawulak akwi xékénjoka nani mawuli ye. Méni wamét di ména du Polré wambula hura gayatandi.’ Wungi wangut nani yambumbu reta déka haxétame. Haxéta rembet dé yae guni rengukaré yinjoka yandét nani déré xiyatame.” Wungi di wa deka néma duré. d7Bulésékérékétaka prisna néma du getéfana néma duka akwi ye di wa, “Nani atéfék nani bu bulésékérékékwa. God naniré xéndéka nani bu bulésékérékékwa. Bulésékérékétaka hénoo yamba sakéme. Baka re Polré xiyatame. Déré xiyataka, wu hénoo satame. Wc' Dumi yétiyéti du nawulak du akwi di Polré xiyanjoka di bulésékéréké. $bA Ganémbambu raama Judana du nawulak natafambu hérangwanda di hundi bulésékéréké. Bulésékérékéta di wa, “Polré xiyatame. Déré xiyataka hulingu hénoo wambula satame. Némbuli hulingu hénoo yamba sakéme. Mwi hundi nani we.” Wungi wataka di bulésékéréké. aw Wun gan Néma Du Jisas Pol wali téta dé wa, “Hambuk yata yamba rookéméni. Méni Jerusalemémbu reta wunika hundi wundé wamé. Romémbu akwi wunika hundi wataméni.” Wungi dé Néma Du Jisas wa. Juda di Polré xiyanjoka di hundi gi %`C Di wungi wandaka di Judana néma du atéfék hundi wambula hambukmbu wa. Wandaka dé Romna xi warekwa duna néma du angi dé wa, “Di watémbéréta Polré témbéra hura yitaka yatakata déré haraki hurutandi.” Wungi wata dé roo. Roota dé déka duré wa, “Guni deka naande ye Polré huluke hura wambula yitanguni, nana néma geré.” Wungi wandéka di déka du Polré huluke hura yi, deka geré. '_G Waruta hambukmbu wandaka di xékélelakikwa Farisina du nawulak deka makambu téta di wa, “Mé xéké. Ané du haraki saraki sémbut huruhambandé. Wu mwi hundi dé. Wafewana, Godna ensel nak dé déré hundi wa, o hamwinya nak déré dé hundi wa? Yingi maki nae xékélakitame?” l^QFarisina du di du hiyae wambula ramétendakaka, enselka akwi, hamwinyaka akwi di jémba saréké. Sadyusina du di wun jonduka sarékéhambandi. Wungi sarékéta Polna hundi xékétaka di Sadyusina du Farisina du wali di waru. \]1Wungi wandéka di Farisina du waru, Sadyusina du wali. Waruta di watémbéra té. \Pol dé xékélaki, wunde néma du nawulak di Farisina du, nawulak di Sadyusina du di. Xékélakita dé atéfék néma duré wanjita dé wa, “Wuna nyama bandi, mé xéké. Wuna yafa Farisina du dé. Wuni akwi Farisina du wuni. Du hiyae wambula ramétandi. Ramétendakaka xékélakita wuni hundi wa. Wawuka di wuniré duna makambu takanjoka di wuniré huluke angiré hura ya.” [#Wungi wandaka dé Pol wa, “Wuna nyayika, dé prisna néma du rendékaka xékélakihambawuni. Déka xékélakita déka wungi yamba wakéwuni. Hanja di angi hayi Godna nyingambu: Guni guna néma duka haraki hundi yamba wakénguni. Wungi di hayi.” Wungi dé Pol wa. uZcWungi wandéka di Pol wali tékwa du déré wa, “Méni Godna prisna néma duka méni haraki hundi wa.” >YuWungi wandéka dé Pol déré wa, “Méni wama héfa xakindan séndé maki méni. Hukémbu God méniré xiyatandé. Méni néma du reta wuna hundi xékéta méni wa, Mosesna hambuk hundi xékéhafi yawunka. Méni diré wa, wuniré xiyandate. Méni wungi wata méni Mosesna hambuk hundi xékéhambaméni.” XWungi wandéka dé atéfék prisna néma du Ananaias Pol téndékambu tékwa duré dé wa, “Déka hundimbu mé xiya.” wW iPol néma duna makambu téta diré xéséfuta dé angi wa, “Wuna nyama bandi, mé xéké. Wuni Godna makambu yitaka yatakata wuna sémbut hanjambu take ye amba nukwambu wuni angi wuni saréké, wuni haraki sémbut nak huruhambawuni.” V-Wun xi warekwa duna néma du dé Judana du Polka haraki hundi wandanéna moka xékélakinjoka dé mawuli ya. Mawuli yata nukwa nak yindéka dé déka duré wa, “Polmbu tékwa sen léfwitanguni. Judana duré mé wa, deka néma du atéfék, prisna néma du akwi hundi bulénjoka hérangwandéndate.” Wungi wandéka di hérangwanda. Hérangwandéndaka dé Polré hura ye deka makambu taka.>UuWungi wandéka di Polré xiyanjoka hurundé du déré yatakataka bari yindaka dé xi warekwa duna néma du Polna hundi xékétaka déka xékélakita dé roo, Romna duré gindanka. FTWandéka dé néma du wa, “Wuni séfélak yéwa Romna gavmanka hwetaka wuni Romna du wuni re.” Wungi wandéka dé Pol wa, “Wuna yafa Romna du rendéka wuni akwi Romna du wuni re.” SWungi wandéka néma du Polka ye dé wa, “Mé wa. Méni Romna du méni, o yingafwe?” Wungi wandéka dé Pol wa, “Xéxé.” R}Polna hundi xékétaka dé wun du deka néma duka ye dé déré wa, “Méta méni ya? Wun du dé Romna du dé.” QWungi wandéka di Polré hura wulaaye gitaka déré xiyanjoka huru. Hurundaka dé Pol wumbu tékwa xi warekwa duna néma duré wa, “Kot xékékwa néma du wuna hundi xékéhambandé. Wuni Romna du wuni. Guni Romna duré baka xiyangut, wu yikafre wana?” 1P[Yakisawuréndaka dé xi warekwa duna néma du déka duré wa, “Wun duré hura nana geré wulayitanguni. Wulaaye déré rami wali yoombu xiyatanguni. Métaka we wunde Judana du di wungi hambukmbu wata déka hélék ya? Guni déré xiyaata déré wakwexékétaka wun jooka xékélakitanguni.” qO[Wungi wanjita némafwimbu biya mawuli wita di yifaka sanda wur yakita di boinjo hérae di yakisawuré. oNWPol wandéka tale di wumbu tékwa du déka hundi xéké. Xékéndaka dé nak téfana du takwaka hundi wandéka di mawuli wita hambukmbu wa, “Déré mé xiya. Dé métaka hiyandé. Ané du nana héfambu yamba rekéndé.” MwWungi wawuka dé Néma Du wuniré wa, ‘Yingafwe. Méni yitaméni. Wawut méni afakéré yitaméni, nak téfana du takwaka.’ Wungi dé Néma Du wuniré wa.” Wungi dé Pol wa. Pol dé Romna xi warekwa duré angi wa, “Wuni Romna du wuni” gLGDi ménika hundi wandé du Stivenré motumbu naake xiyandaka hiyandéka wuni xéta wuni mawuli ya. Yata wuni motumbu xiyaakwa duna yifa yandéka sama téndan nukwa wurka wuni hate té. Di atéfék wungi di xékélaki.’ kKOWungi wandéka wuni angi wa, ‘Néma Du, di hafu di xékélaki. Hanja wuni Godna hundi buléndaka geré wulaaye wuni ménika jémba sarékékwa du takwaré huluke séndé gembu takataka wuni diré xiya. Wungi di xékélaki. #J?Xéwuka dé wuniré angi wa, ‘Jerusalem yatakataka bari hari yitaméni. Wunika ambu hundi wamét, atéfék du takwa ména hundi yamba xékékéndi.’ &IE“Hukémbu wuni Jerusalemré wambula ya. Wambula yae tempelmbu téta wuni God wali hundi bulé. Hundi buléta janji maki hwaata wuni Néma Duré xé. HyNémbuli haxékéméni. Sé ramé. Mé ya. Wuni méniré guré husandatawuni. Méni Jisasna ximbu wakwexékémét, dé ména haraki saraki mawuli yakwanyakitandé.’ Wungi dé Ananaias wuniré wa. God wandéka dé Pol yi, nak téfana du takwaka GwXe xékétaka méni ye atéfék du takwaré déka hundi wataméni. Xémén jooka, xékémén hundika akwi wataméni. 1F[Déré xéwuka dé wuniré wa, ‘Nana mandékana God dé méniré waséke, méni déka mawulika xékélakita, déka yikafre male duré xéta déka hundi xékéméte. .EU Ananaias dé wunika ya. Yae wuni wali téta dé wa, ‘Wuna bandi Sol, némbuli wambula mé xé.’ Wungi wandéka wuna dama bari wambula landéka wuni déré xé. WD' “Yikafre du nak dé wumbu re. Déka xi Ananaias dé. Dé Moses wandén hambuk hundika jémba xékéndéka di Damaskusmbu rekwa atéfék Judana du di déka wa, ‘Dé yikafre du dé.’ Wungi di wa. AC{ Némafwi ya yanékwa maki joo reta wuna damambu wusérandéka wuni xénjoka hurufatiké. Xénjoka hurufatikéwuka wuni wali yindé du wuna tambambu hurundaka nani Damaskusré wulayi. BB} “Wuni wa, ‘Néma Du, méta yatawuni?’ Wawuka dé wa, ‘Sé raama méni Damaskusré wulayi. Wulayimét du nak méniré watandé, wunika yateméka jémbaka.’ Wungi dé wa. }As Wuni wali yindé du di xé némafwi ya yanékwa maki joo gaye rendéka. Xéta wandén hundi jémba xékéhambandi. /@WWungi wandéka wuni wakwexéké, ‘Néma Du, méni héndé?’ Wakwexékéwuka dé wa, ‘Wuni Nasaretna du Jisas wuni. Wuniré méni haraki huru.’ Wungi dé wa. ?Wusérandéka wuni héfambu xakri. Xakre hwaata wuni xéké ané hundi wandéka, ‘Méni, Sol, métaka méni wuniré haraki huru?’ 7>g“Yambumbu yita nukwa dawimbu téndéka wuni Damaskusmbu xakunjoka ya. Xakunjoka yawuka dé némafwi ya yanékwa maki joo nyirmbu gaye téta dé wuna damambu wuséra. f=EMwi hundi wuni we. Atéfék prisna néma du guna getéfana du akwi wungi di xékélaki. Xékélakita di guniré watandi, wun jooka. Di Damaskusmbu rekwa Judana duka hundi nyingambu hayitaka wuniré hwendaka wuni wun nyinga hura yi Damaskusré. Wun Jisasna yambumbu wulayindé du takwaré huluke senmbu ginjoka wuni yi. Gitaka Jerusalemré hura wambula yae hurundan sémbut diré hasa hwenjoka wuni wun getéfaré yi. Pol dé diré hundi wa Jisaska tale jémba sarékéndénka 5<cMawuli yata wuni Godna yikafre yambumbu wulayindé du takwaré haraki huru. Haraki huruwuka nawulak di hiya. Wuni wunde du takwa nawulakré huluke hura yi, séndé geré. Y~}|*zz y}xqww9v ukttr]qphonmlXkj9iZhqfee?dcb?ad``^^p^]/\[ZYXWoVVoUTTT)SSRPOOiN1MJLL#KjJIHwGFEECBBBA&?t>v<;:99Q8X6y554 211E0/.--,:+)|(J'i&$## ! j8l[8  " PVYyDkD Hanja guni haraki saraki sémbut huruta guna séfi sékéhafi yata guni hiyandé du takwa maki guni re. Wungi renguka God guniré yikafre hurundéka guni huli du takwa maki Krais wali re. Dé nana atéfék haraki saraki sémbut yakwanyita 0CYD Guni Kraisna ximbu guré naande Krais hurundén maki guni huru. Dé hiyandéka di déré wekwambu réméndaka God déré dé husaramé. Guni Kraisna ximbu guré naande guni wambula raama xale. Guni Godka jémba sarékéta Godna hambukéka sarékénguka God wandéka guni huli du takwa guni re. BD Hanja Juda di Godna du renjoka di deka dunyana séfi di séké. Guni Kraismbu reta guni séfi sékéndé du maki guni re. Du nak déka tambambu guna séfi sékéhafi yandéka Krais guna mawulimbu dé ané héfa séfina haraki sémbut xatéka yaki. 7AgD Guni Krais wali natafa mawuli héranguka Godna yikafre jondu guna mawulimbu akwi dé sukweka té. Krais dé atéfék gavmanka akwi atéfék néma duka akwi dé néma du re. @D Godna atéfék hundi akwi déka atéfék hambuk akwi déka atéfék jondu akwi Kraisna séfimbu sukweka téndéka wuni guniré wungi we. -?SDGuni xékélaki natanguni. Séfélak hundi bulékwa du takwa nawulak gunika yae guniré yénataka hundi wata guniré témbéra harindat, guni Krais Jisasna jémbaka hu hwenjoka, xékélaki natanguni. Wunde du takwa mwi hundi wahafindi. Yénataka hundi male di we. Di mandékana hundi, ané héfana jonduka male di we. Krais Jisas wun hundika diré wakwehambandé. Guni deka hundi xékénjoka xékélaki natanguni. >yDReta déka jémba sarékéta guna mawulimbu déka hambuk ye retanguni, yikafre mi héfambu méngi yake hambuk ye téndéka maki. Nani déka guniré wakwemben hundika jémba sarékéta, guni watanguni, “Krais Jisasna hundi wu mwi hundi dé. Nani déka du takwa wungi re wungi re retame.” Wungi wata guni Godka diména nanguka mawuli guna mawulimbu sukweka gwanda yindé. g=GDGuni tale Krais Jisasré héranguka maki némbuli dé wali natafa mawuli mé hérae re. <)DGuni wali rehafi yata, afakémbu reta, gunika sarékéta, wuni wun hundi guniré we. Wuna mawuli guni wali dé té. Téndéka wuni hundi xéké, guni Kraiska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naata déka hundi yatakahafi yata guni natafa mawuli héraata jémba renguka. Xékéta wuni yikafre mawuli yata mawuli sawuli yata wuni re. Krais wali natafa mawuli héraata jémba retame k;ODDu nawulak guniré séfélak hundi wata guniré yéna yandamboka wuni wun hundi guniré we. t:aDAtéfék God takandén yikafre jondu, déka mwi hundi akwi déka xékélelaki akwi di Kraismbu faakwa re. [9/DWuni wun jémba wuni ya, guni di wali roohafi yangut, guna mawuli hambuk téndéte. Guni wungi yata guna du takwaka némafwimbu mawuli yata di wali natafa mawuli héraata guni Krais Jisasna jémba nawulakéka akwi xékélakitanguni. Xékélakingut yikafre mawuli guna mawulimbu sukwekétandé. Sukwekéndét guni God hanja faakwa takandén hundika jémba xékélakitanguni. Wungi xékélakingute wuni mawuli ye. God faakwa takandén hundi angi dé, Krais hafu dé. N8 DGuni Krais Jisasna hundika xékékwa Kolosimbu rekwa du takwa, gunika weséka yawun jémbaka xékélakingute wuni mawuli ye. Krais Jisasna hundika xékékwa Laodisiambu rekwa du takwaka akwi wuni weséka jémba ya. Wuna saawi xéhafi yandé Krais Jisasna hundi xékékwa nawulak du takwaka akwi wuni wungi weséka jémba ya. 7 /DDi wungi rendate wuni weséka jémba ye. Krais dé wunika hambuk hwendéka déka hambuk wuna mawulimbu téndéka wuni hambuk jémba wuni ye.6 }DWun Kraiska nani hundi we. Wungi wata nani di haraki sémbut hurundamboka nani hambukmbu we. God nanika yikafre xékélelaki hwendéka nani atéfék du takwaré wakwe, di déka jémba xékélakindate. Di Kraisna hundi jémba xékéta dé wali natafa mawuli héraata rendat, nani Godka diré hérae hura yitame. Nani diré hérae Godka hura yinjoka nani Kraisna hundi we. )5 MDWun fakundén hundi dé God naniré yikafre male hurutendéka jooka dé wa. God guni nak téfana du takwa akwi wun hundika xékélakingute dé mawuli ye. Wun yikafre male joo angi dé, Krais guna mawulimbu dé té. Téndéka guni dé wali jémba retenguka nukwaka guni haxéta jémba re. 4  DHanja God déka hundi dé faku, atéfék héki hwarimbu rendé hémka. Némbuli déka du takwaré dé wakwe, fakundén hundika. x3 kDGod wunika jémba dé hwe, wuni guni nak téfambu rekwa du takwaré yikafre huruta gunika jémba hatiwute. Hwendéka wuni déka jémba yakwa du wuni re. God wuni atéfék héfambu Godna yikafre hundi wawute dé wunika wun jémba hwe. I2  DNémbuli wuni jémba yata guniré yikafre huruta wuni hangéli hérae. Hérae wuni yikafre mawuli yata mawuli sawuli wuni ye. Hanja Krais Jisas dé déka hundika xékékwa du takwaka dé hangéli héra. Wunde du takwa di déka séfi maki di. Wuni akwi wuna séfimbu wuni hangéli héra, Kraisna séfiré yikafre hurunjoka. Hangéli hérawut wuna hangéli Kraisna hangéli wali sukwekéndét, di Kraisna séfimbu rekwa du takwa jémba retandi. 31 aDGuni Krais Jisaska guni jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” guni na. Wungi naata guna mawuli sarékémbu nak maki nak maki sarékékénguni. Natafa mawuli héraata Krais Jisaska jémba sarékéta guna mawulimbu hambuk yangut, dé guniré hura yitandé Godka. Guni Krais Jisasna yikafre hundi yatakahafi yata God guniré yikafre hurutendékaka haxéngut, dé guniré hura yitandé Godka. Wun yikafre hundika di atéfék héfambu wa. God wandéka wuni Pol wuni akwi Krais Jisasna hundika jémba yakwa du wuni re. Pol dé diré yikafre huru S0 !DHanja wungi renguka Krais dé ané héfambu rekwa duna séfi hérae re gunika dé hiya, guni God wali natafa mawuli hérangute. Guniré Godka hura yinjoka dé wungi hiya. Hura yindét guni Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa retanguni. Wun nukwa nawulak du takwa hurungun sémbutka guniré haraki hundi yamba wakéndi. / 7DGuni akwi guni hanja haraki saraki mawuli xékéta haraki saraki sémbut guni huru. Wungi huruta guni Godna mama reta afakémbu guni re, Godka. +. QDAné jooka akwi God dé mawuli ya. Hanja atéfék du takwa jondu akwi di Godna mama di. Wungi rendaka dé héfambu rekwa atéfék du takwa jondu, anwarmbu rekwa atéfék du takwa jondu akwi, dé wali natafa mawuli hérandate dé God mawuli ya. Mawuli yata wandéka déka nyan mimbu hiyandéka déka nyéki dé bleké. Blekéndénka atéfék du takwa di God wali natafa mawuli héraata di dé wali jémba retandi. x- kDGod déka hamwinya déka hambuk déka atéfék jondu déka nyanmbu sukweka rendate mawuli yata dé wungi huru. , 7DGodna nyan Krais déka hundika xékékwa atéfék du takwaka dé néma du re. Wungi reta dé dé humbu maki rendéka di déka hundika xékékwa du takwa déka séfi maki di re. Hanja hiyandéka God wandéka dé wambula ramé. Raama dé wambula ramétekwa du takwana maka du xaku. Raméndéka hukémbu hiyandé du takwa déka hukémbu ramétandi. Dé hafu atéfék jonduka néma du renjoka dé wungi huru. + DGodna nyan tale rendéka dé atéfék jondu hukémbu xaku. Déka mawuli yandéka maki di atéfék jondu xaakwa di wungi jémba re. E* DDémbu atéfék jondu di xaku. Nyirmbu rekwa jondu akwi, héfambu rekwa jondu akwi, xémbeka jondu akwi, xéhafi yambeka jondu akwi, wun jondu atéfék dé hurataka. Godna getéfambu rekwa du, ensel, enselna néma du, haraki hamwinyana néma du akwi dé hurataka. Dé atéfék jonduka néma du renjoka dé hurataka. Y) -DAné héfambu reta nani Godré xéhambame. Déka nyan dé God maki rendéka nani déré xéta nani Godka xékélaki. Maka du nyan rendaka maki, Godna nyan dé atéfék huratakandén jonduka néma du re. }( uDSatan naniré hura téndéka Godna nyan nanika hiyae dé Satanéna tambambu naniré héra. Hérae hanja hurumben haraki saraki sémbut yakwanyindéka nani déka du takwa nani jémba re. Pol dé wa, Kraisna sémbutka akwi, Kraisna jémbaka akwi u' eD Hanja nani Satanéna hundi xékémbeka dé naniré hurundéka nani halékingambu nani re. Rembeka dé God naniré yikafre huruta naniré hérae déka nyanéna du takwa wali takandéka nani di wali rembeka dé nanika jémba hatita dé néma du re. Némbuli nani Godna nyanéna hundi xékéta déka du takwa nani re. God déka nyanka dé némafwimbu mawuli ye. ]& 5D Hanja nana yafa God naniré dé waséke, nani wali Godna hundi xékékwa du wali Godna yikafre hwetendéka jondu hérambete. Hérae nani Godna larékombu retame. Retembekaka sarékéta nani Godka diména natame. f% GD Dé némafwi hambuk yata atéfék néma duré sarékéngwanda gunika wun hambuk hwendét, gunimbu nak maki nak maki xak xakundét guna mawuli généhafi yata hambuk tétandé. Téndét guni yikafre mawuli yata retanguni. =$ uD Wun jémbaka xékélakita guni wun jémba yatanguni, nana Néma Du mawuli yandéka maki. Jémba yangut nana Néma Du dé yatenguka atéfék jémbaka akwi, retenguka sémbutka akwi, mawuli yatandé. Jémba yata guni yikafre mi maki yikafre sék xakétanguni. Xakéta guni Godka akwi jémba xékélakitanguni. O# D Wun hundi xéka ani atéfék nukwambu Godré wa, gunika. Ani angi Godka wakwexéké. Guni God mawuli yandéka atéfék jémbaka xékélakitanguni. Xékélakingut Godna Hamwinya guna mawulimbu sukwekéndét, guni atéfék yikafre jémbaka akwi yikafre sémbutka akwi jémba xékélakitanguni. Wungi ani Godka wakwexéké. ]" 5DDé ani wali reta rengukangalaka dé hundi wa. Godna Hamwinya guniré hura téndéka guni nak du takwaka akwi anika akwi némafwimbu mawuli yangukaka dé aniré wa. Pol dé Godka wa, dé diré yikafre hurundéte .! WDGod du takwaka saréfa naata diré yikafre hurundékaka, Epafras guniré dé wakwe. Wakwendéka guni wun jooka xékélaki. Dé ani maki Kraisna yikafre jémba yakwa du rendéka nani déka némafwimbu mawuli ye. Dé Kraisna jémba yata dé ani mawuli yanaka maki dé guniré yikafre huru.   'DGuni Jisas Kraisna hundi tale xékéta wundé xékélakingu. God du takwaka saréfa naata diré dé yikafre huru. Hurundékaka xékélakita, guni déka hundi jémba xékéta déka séfélak yikafre jémba guni ya. Guni male wungi huruhambanguni. Atéfék hafwambu rekwa du takwa akwi di Kraisna hundi jémba xékéta déka séfélak yikafre jémba yandaka Kraisna yikafre hundi dé némafwi xaku.  ;DHanja guni Jisas Kraisna mwi hundi, wun yikafre hundi, tale xékéngun nukwa guni ané hundi akwi guni xéké. God déka getéfambu rekwa yikafre jondu gunika hwetandé. Wun hundi xékéta wun yikafre jonduka guni haxé. Haxéta guni Godna du takwaka némafwimbu mawuli guni ye. H  DGuni Jisas Kraiska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naata dé wali natafa mawuli héraata renguka ani wundé xékéna. Guni Godna atéfék du takwaka némafwimbu mawuli yanguka ani wundé xékéna. Xéka ani gunika sarékéta atéfék nukwambu ani nana Néma Du Jisas Kraisna yafa Godka diména nae.  DX +DWuni guni Kolosimbu rekwa Godna du takwaré wuni we. Guni Krais Jisasna hundi jémba xékékwa du takwa, wuna nyama bandi guniré wuni we. Nana yafa God gunika saréfa naata guniré yikafre huruta, nakélak huru biya mawuli hwendét, guni jémba rengute ani déré wakwexéké. Kolosimbu rekwa du takwa di Kraiska jémba saréké ! ?DGod wuniré wasékendéka wuni Pol Krais Jisasna hundi hura yikwa du reta wuni guniré we nyingambu. Nana nyayika Timoti wuni wali reta ani gunika hayi. s_Buléta dé God néma du reta du takwaka jémba hatitendékaka dé hundi wa. Wata dé Néma Du Jisas Kraiska wakwe. Dé roohafi yata hambuk yata dé wun hundi wa, atéfék nukwambu. Wungi wandéka du nak déré watéfihambandé.3_Héki hwari yéték dé Pol wun gembu re. Dé yéwa dé hwe, wun gembu renjoka. Wumbu reta dé déka yandé du takwaka yikafre mawuli yata dé di wali hundi bulé. kO[Judana du wun hundi xékéta di hafu buléta watémbéra téta waru. Waruta di gwande yi.]  Hayindén hundi némbuli guniré wuni we. Mé xéké. God atéfék du takwaré yikafre hurundétekaka wuni hundi wa, nak téfana du takwaré. Di wun yikafre hundi jémba xékétandi. Wungi xékélakingute wuni guniré we.” Wungi wandéka di gwande yi. I Wunde du takwana mawuli dé hambuk ya.Deka waanmbu xékénjoka di hélék ya.Deka dama di hunyi.Di deka dama lata,Deka waanmbu xékéta,Di wuna hundika xékélakitandi, deka mawulimbu.Xékélakita deka haraki sémbut yatakandat wuni diré huréhalékétawuni. Wungi dé Aisaia hanja hayi. yAisaia dé angi wa:Méni ye ande du takwaré angi wataméni:‘Guni wuna hundi xékéta xékéta wun hundina moka yamba xékélakikénguni.Xéta xéta guni xéngun jooka yamba xékélakikénguni.’Wungi diré wataméni. FWungi watémbéra téta yinjoka hurundaka dé Pol déka hukétéfi hundi diré wa, “Hanja Godna Hamwinya dé guna mandékaré wa, profet Aisaiana hundimbu wa. Déka hundi mwi hundi dé. /Wungi wandéka di Judana du nawulak Polna hundi xékéta di wa, “Mwi hundi méni wa.” Wungi wandaka nawulak di wa, “Mwi hundi yingafwe.” [/Wataka di hundi bulétendaka nukwaka waséke. Waséketaka di yi. Hundi bulétendaka nukwa yandéka ganémba di séfélak Judana du di Pol rendéka geré ya. Yae gwande rendaka dé diré God néma du reta du takwaka jémba hatitendékaka wakweta dé némafwi hundi diré wa. Di Jisaska jémba sarékéndate dé Pol Mosesna hambuk hundiré akwi, Godna profet hayindan hundiré xéta dé diré wa. Ganémba wata téndéka ye nukwa nandindéka dé diré hundi wa. ucAné joo male nani xékélaki. Atéfék getéfambu rekwa du di Godna ximbu harékéméka sémbutka wa, ‘Wun haraki sémbut dé.’ Wungi wandaka wungi nani xékélaki. Némbuli ména hundi xékénjoka nani mawuli ye.” Wungi di wa. )Wungi wandéka di déré wa, “Nani Judiambu nyinga nak hérahambame, ménika. Nana du nawulak yae haraki hundi nawulak wahambandi, ménika. |qWataka wuni angiré ya. Wun jooka sarékéta wuni guniré wa. Wuni guniré xéta guniré hundi wanjoka wuni mawuli ye. Wuni God wasékendén duka hundi wawuka di wuniré senmbu gindaka wuni re. Wun duka nani Judana du atéfék nani haxé.” nUWungi wandaka di nana du nawulak wuni baka yiwumboka hélék di ya. Hélék yandaka wuni wa, wuni Sisarna makambu téwut dé wuna hundi xékéndéte. Wuni déka makambu téta déré wuna hémka haraki hundi wanjoka wahambawuni. ( IXékétaka di wa, ‘Haraki saraki sémbut male hurundét nani déré xiyambet dé hiyatandé. Dé haraki saraki sémbut huruhambandé. Dé baka yitandé.’ g GNukwa hufuk yindéka dé Pol wumbu rekwa Judana néma duré wandéka yae di hérangwanda. Yae hérangwandéndaka dé diré ané hundi wa: “Wuna nyamangu bandingu, mé xéké. Wuni nana duré haraki saraki sémbut huruhambawuni. Wuni nana mandékana sémbutka hu hwehambawuni. Hu hwehafi yawuka di wuniré baka huluke di Jerusalemémbu séndé gembu takandaka wuni re. Rewuka di Romna duré wandaka di wuniré hura yi. Hura yindaka di Romna du nawulak wuna hundi xéké. z mDiména nandéka nani di wali nani atéfék yi. Ye nani Romémbu xaku. Xakumbeka di Romna gavmanéna du yawundu na, Pol déka hafu gembu rendéte. Rendéka dé xi warekwa du nak déka hati, dé yaange yindémboka. Pol dé hundi wa Romémbu . UYimbeka di Romémbu rekwa Jisasna hundi xékékwa du nawulak di xéké, nani yambumbu yimbeka. Xékétaka nawulak naniré xénjoka di ya. Di yandaka nani ye me Apiusna maketmbu xaku. Xakumbeka di naniré xéndaka nani diré xé, wun hafwambu. Nawulak di naniré xénjoka di Hwandaka Ge Hufuk wandaka hafwambu di haxéta re. Haxéta rendaka dé Pol diré xéndéka dé déka mawuli yikafre yandéka dé Godka diména na. j MXaakwa gunjambé yatakataka ye nani Jisasna hundi xékékwa du takwa nawulakré xé, wun getéfambu. Xémbeka wandaka nani di wali nukwa angé yétiyéti angé hufuk nani di wali re. Wumbu re raama nani héfambu yi, Romré. b= Wumbu re sirakyus yatakataka nani gunjambémbu ye nani Regiumémbu xaku. Xaakwa gan hwae ganémba raama dé yikafre mur ya. Yandéka gunjambémbu nani wambula yi. Yimbeka nukwa yéték yindéka nani Puteolimbu xaku. E Nani ye Sirakyusmbu xaakwa nani nukwa hufuk wumbu re. )K Pol wungi hurundéka di naniré yikafre huruta séfélak yikafre jondu di nanika hwe. Hwendaka bafu hufuk nani wun héfambu re. Reta nani yinjoka sarékéta nani Romré yikwa gunjambéka nani hwaké. Hwaka nani xé, Aleksandriambu yalé gunjambé hési lé. Wule gunjambéna xi angi dé “Yétinyan Dunya.” Wumbére yétinyan bér deka yénataka god Susna dunya bér. Némafwi mur wun gunjambé haraki hurundémboka lé wun héfambu té. Téléka nani wule gunjambémbu yinjoka hurumbeka di wun héfambu rekwa du takwa di satembeka hénoo jondu atéfék hérae hura ye di yitembeka gunjambémbu taka. Takandaka nani wule gunjambémbu wara yi. Pol ye dé Romémbu xaku   Yandéka di du takwa xékétaka di bar hiyaakwa du takwaré atéfék hura yi Polka. Hura yindaka dé wandéka di yikafre ya. Rembeka Publiusna yafa némafwi bar hiyaata dé hwa. Déka séfi ya yandéka dé di guriké. Yandéka dé Pol déka ye dé Godré wakwexéké, déré yikafre hurundéte. Wakwexékéta dé Pol déka anéngambambu tamba takandéka dé wambula yikafre ya. b=Maltana héfambu Publius dé néma du re. Déka héfa wun témben hafwa wali walémbambu dé re. Wun du naniré wa, nani déka geré yambete. Wandéka naniré yikafre hurundéka nani déka gembu nukwa hufuk re. Rendéka di reta angi di deka mawulimbu wa, “Déka tamba wulétandé. Wuléhafi yandét dé bari xakre hiyatandé.” Wungi wata di haxéta re. Reta xéndaka dé joo nak démbu xakuhafi yandéka di nak mawuli sarékéta di wa, “Dé God nak dé.” Wungi di wa. veWungi buléndaka dé Pol wun hambweré yaxéréka dé yaré yaki. Yakitaka Pol hiyahafi yata dé jémba re. _7Déka tambambu tiya hayilaka hwandéka di wun getéfambu rekwa du takwa di xé. Xéta di hafu buléta di wa, “Wun du duré xiyaakwa du dé, o nak haraki saraki sémbut hurukwa du dé. Wun du néma xérimbu hiyahambandé. Hiyahafi yandéka dé haraki sémbut hasa hwekwa God déré xiyanjoka dé wun hambwe taka, hambwe déré tindéte.” 5~cRembeka dé Pol mwaa wali nyu hérae dé yambu taka. Takandéka dé hambwe nak wun yaka roo yaange yinjoka dé mwaa wali nyumbu xale dé Polna tambambu tiya hayilaka hwa. 8}iWun héfambu rekwa du takwa di naniré némafwimbu yikafre huru. Hurundaka wali giyandéka dé yifa ya. Yifa yandéka di ya hénjarataka di naniré wandaka ye nani yambu re. h| KYe téfwambu xaakwa nani xéké. Wun héfana xi Malta dé. Néma xérina nyéndékmbu dé té. c{?,Guni, xéréhafi yakwa du, juwi mi, fukandé mimbu hura hwangut, dé néma xéri guniré hura yitalé, téfwaré.” Wungi wandéka nani wungi yi. Wungi ye nani atéfék jémba yi téfwaré. Du nak hiyahambandé.4za+Wungi buléndaka dé xi warekwa duna néma du dé Polré yikafre hurunjoka dé diré wa, “Yingafwe. Wungi xiyakénguni.” Wungi wataka dé naniré wa, “Guni, xérénjoka xékélakikwa du, guni tale gunjambé yatakataka néma xérimbu naande xéra yitanguni, téfwaré némbu tale xakutanguni. nyU*Huruléka di xi warekwa du séndé gembu téndé duré xiyanjoka bulé, di xéra yaange yindamboka. kxO)Ye lé gunjambé néma xérimbu rekwa awemémbu wari. Ware hambuk yandéka lé yinjoka hurufatiké. Hurufatikéléka dé néma xéri hambukmbu raama yae dé gunjambéré xiyandéka lé gunjambéna hungali félaménjoka huru. 8wi(Wungi wata di ainmbu hanja lékindan yoo xatékéndaka di ain néma xérimbu re. Rendéka di gunjambé hurundaka mi huréhaléka di wun mimbu gunjambéré hura yi. Hura ye di gunjambéna makambu téndé nukwa wur wambula husawara, mur hurundét gunjambé bari yiléte. Husawaréndaka lé gunjambé yi. xvi'Nukwa xalendéka di téfwa nakré xé. Xéta wun téfwaka xékélakihambandi. Xékélakihafi yata di xé yikafre awem yikafre hafwambu rendéka. Xéta angi di wa, “Wafewana gunjambé wun awemmbu wara jémba retalé, o yingafwe?” duA&Wun hénoo sataka angi di wa, “Séfélak jondu gunjambémbu rehafi yandat, gunjambé xéréfweka xaleta jémba yitalé.” Wungi wata di gunjambémbu rendé wit sék néma xériré yakisanda. Gunjambé lé haraki ya =tu%Nani wun gunjambémbu yindé du séfélak (276) me. Us#$Pol sandéka di atéfék du xéta deka mawulimbu hambuk yata di hénoo sa. ar;#Wungi wataka dé bret hérae deka makambu téta dé Godka diména nataka dé fukae sa. ]q3"Mé xéké. Rookénguni. Guni jémba retanguni. Yamba fakukénguni. Némbuli mé sa. Sangut guna biya hambuk yandét guni hambuk yata jémba yitanguni. Hénoo sahafi yata guni hambuk yahafi yata fakutanguni.” %pC!Xitélakénjoka hurundéka dé Pol atéfék duré wa, “Hénoo mé sa. Tamba yéti man yétiyéti nukwa guni roota reta hénoo nawulak sahambanguni. ooW Wungi wandéka di xi warekwa du kanumbu lékindan yoo xatéké. Xatékéndaka wule kanu baka lé yi. n Wungi wandaka dé Pol xi warekwa du, deka néma duré akwi dé wa, “Wunde du gunjambémbu rehafi yandat, guni fakutanguni.” 6meMawuli yata di gunjambémbu jémba yakwa du di gunjambé yatakandaka yambuka hwaké. Hwakéta di hanja takandan yikama kanu hérae yoombu lékitaka di néma xériré husanda. Husandata yéna yata di wa, “Nani kanuré naande gunjambéna makambu ye lékimben ain nawulak akwi gumbu yakisandatame.” klOWungi xékélakita di roo, gunjambé ye motu rekwa hafwambu warilémboka. Roota di lékindan ain yétiyéti gunjambéna hungalimbu gumbu yakisanda, gunjambé wumbu téléte. Yakisandataka di mawuli ya, nukwa bari xalendéte. 8kiWungi wata di némafwi motu léki, yoombu. Lékitaka di guré yakisanda. Yakisandataka di handékéné. Handékéna di xékélaki, némafwi nyamba dé (37 mita maki). Wungi xékélakita nawula ye di wambula wun motu yakisanda. Yakisandataka handékéna di xékélaki, yalefu nyamba dé (28 mita maki). j7Nani baka rembeka némafwi mur yata dé gunjambéré hura yi. Tamba yéti manmbu yétiyéti nukwa nani Mediterenian néma xérimbu nani wungi yi. Ye gan hunyindéka nyéndéngan di gunjambémbu jémba yakwa du di nawulak jondu xe di angi wa, “Téfwa nakmbu xakutame.” (iIWandén maki mur yata gunjambéré hambukmbu hura yindét, nani nak téfwambu waritame. Néma xérina nyéndékmbu tékwa héfambu xakutame.” Wungi dé wa. h Guni wun hundi xékétaka rookénguni. Wuniré wandén maki God hurutandé. Déka hundi mwi hundi dé. Wungi wuni xékélaki. Og‘Pol, rookéméni. Méni Sisarna makambu tétaméni, déré hundi wanjoka. God ména hundi xékétaka dé wa, méni wali yindé du jémba rendate. Nak yamba hiyakéndé.’ Wungi dé wuniré wa. kfOWuni Godna du reta wuni déka jémba ya. Nalika gan Godna ensel nak gaye wuni wali téta dé wa, veeMé xéké. Nana du nak yamba fakukéndé. Gunjambé male fakutalé. Yikafre mawuli yatanguni. Rookénguni. d'Séfélak nukwa yindéka hénoo sahambandi. Sahafi yandaka dé Pol raama deka nyéndékmbu téta dé wa, “Gunawa, guni tale wuna hundi xékéta Kritna héfa yatakahafi yangut, nanimbu ané xak yamba hali xakundé. Xakuhafi yandét, wun jondu yamba hali fakunda. RcYakisandataka yita séfélak nukwa reta nani hunkwariré nukwaré xéhambame. Xéhafi yambeka dé némafwi mur hényihambandé. Hényihafi yandéka nani wa, “Nani jémba yamba rekéme. Hiyatame.” bYakisandandaka nak nukwa akwi yindéka di gunjambéna jondu nawulak, nukwa wur, yoo, mi, wungi di néma xériré yakisanda. Wa'Yiléka nukwa nak yindéka némafwi mur yandéka lé néma xéri némafwimbu raméta lé waré. Waréléka nak nukwa gunjambémbu rendé jondu di néma xériré yakisanda, gunjambé xéréfweka xaleléte. '`GDi hambuk jémba yata di yoombu témbéra hari di wun yikama kanu gunjambémbu husawara taka. Take di hambuk yoombu gunjambé gisangwandé, hambuk ye reléte. Gisangwandétaka di roo, gunjambé baka ye Afrikana hafwambu tékwa awemémbu wara haraki yalémboka. Roota di yoombu gindan joo nak guré di husandataka, wun joo guré hurundét gunjambé bari yilémboka. Husandandaka mur yandén maki gunjambé lé yi. I_ Hura yindéka nani néma xérimbu tékwa yikama héfa Kauda tenangéra nani mur hambukmbu yahafi yakwa sakumbu yi. Yita wumbu di hambuk jémba ya, wun gunjambéna yikama kanu jémba reléte. ^Némafwi mur yandéka lé gunjambé yinjoka hurufatiké. Hurufatikéléka nani baka rembeka dé mur gunjambéré hura yi. t]aYindaka bari dé némafwi mur Kritna héfambu dé ya. Wun murka di wa, “Notna sakumbu yakwa mur dé.” r\] Hukémbu dé yikafre mur angé sakumbu yae dé nakélak ya. Yandéka di wun hafwaré yinjoka di hundi bulé. Bulétaka di gumbu yakisandandan ain témbéra hura wara gunjambémbu takataka di Kritna héfa tékwambu nakélak yi. A[{ Wun nukwa remben hafwa yikafre hafwa yingafwe. Némafwi mur yandékandé. Wungi xékélakita bérka hundi xékétaka di gunjambémbu rekwa séfélak du di hundi bulésékéréké, wun hafwa yatakataka yinjoka. Ye Finiksmbu xaakwa némafwi mur yakwa nukwa wumbu renjoka di mawuli ya. Finiks Kritna héfambu dé té. Wun hafwa dé mur yandéka gunjambé jémba tékwa hafwa dé. Némafwi mur yandéka lé néma xéri hambukmbu raméta waré eZC Wungi wandéka gunjambé hurukwa du akwi gunjambémbu jémba yakwa duna néma du akwi bér wa, “Yingafwe. Nani yitame.” Wungi wambéka dé xi warekwa duna néma du bérka hundi xékéta Polna hundi xékéhambandé. [Y/ ”Gunawa, wuni xékélaki. Nani némbuli yimbet, néma xakéngali nanika yandét séfélak jondu fakutandi. Gunjambémbu rekwa jondu séfélak fakundat, nani nawulak akwi hiyatame. Némbuli yamba yikéme.” QX Nani séfélak nukwa yambumbu yimbeka dé Judana hénooka yakérndaka nukwa yindéka nani wun hafwambu xakumbeka dé némafwi mur yakwa nukwa dé ya. Wun nukwa néma xéri hambukmbu raméta warélékandé. Wun nukwa gunjambé jémba yamba yikélé. Pol wun nukwaka xékélakita dé gunjambémbu rekwa duré ané hundi wa, FWnani Kritna héfa tékwambu yi. Ye hambuk jémba yandaka nani nak hafwambu xaku. Wun hafwaka di wa, “Gunjambé jémba tékwa hafwa dé.” Wungi di wa. Wun hafwa Lasea tékwambu dé re. V{Wara mur hurundéka nani séfélak nukwa nakélak nakélak yi. Nakélak yita di wun gunjambémbu jémba yakwa du hambuk jémba yandaka nani Nidasré xé. Xétaka yinjoka hurumbeka dé némafwi mur yandéka nani yinjoka hurufatiké. Ye nak yambumbu yimbeka Kritna héfa yika tambambu téndéka nani mur hambukmbu yahafi yakwa sakumbu yi. Ye Kritna héfa Salmoneré xétaka ye UWun getéfambu xaakwa nani gunjambé yataka. Yatakataka rembeka dé xi warekwa duna néma du dé Italina héfaré yitekwa gunjambéka hwaka xé. Wun gunjambé Aleksandriambu lé ya. Hwaka xétaka yae dé naniré hura yindéka nani wun gunjambémbu waré. 8TiSaiprus yatakataka néma xérimbu ye Silisiana héfa, Pamfiliana héfa akwi afakémbu téndéka nani xé. Xéna harana ye nani Mairambu xaku. Maira Lisiana héfambu dé té. 9SkHatindaka gunjambémbu wambula wara Saidon yatakataka nani wambula yi. Yimbeka mur yandéka Saiprusna héfa aki tambambu téndéka nani mur hambukmbu yahafi yakwa sakumbu yi. /RWYe gan hwae ganémba nani Saidonmbu xaku. Xakumbeka dé xi warekwa duna néma du Julius Polré yikafre huru, dé déka nyayikaka yindét, di déka jémba hatindate. >QuHate dé diré hura yi. Wuni ané nyinga hayindé du akwi wuni di wali nani yi. Tesalonaikambu yandé du Aristarkus akwi dé nani wali yi. Tesalonaika Masedoniana héfambu dé re. Ye Adramitiumémbu yandé gunjambé nakmbu nani waré. Wun gunjambé Esiana héfambu tékwa getéfaré yinjoka yaléka nani yi. !P =Hukémbu Festus dé wa, “Némbuli guni gunjambémbu wara Italina héfaré yitanguni.” Wungi wandéka di Pol akwi séndé gembu rendé du nawulak akwi diré di hura yi, néma duka. Wun du déka xi Julius dé Romna xi warekwa du nawulakéka dé néma du re. Déka duka di wa, “Romna néma duna xi warekwa du di.” Wungi di wa. Wun néma du dé séndé ge yatakandé duka dé hati, di yaange yindamboka. 7Og Wungi wandaka dé Agripa Festusré wa, “Wun du Sisar déka hundi xékéndéte dé tale wa. Wahafi yandét, méni dé baka yindéte hali wamé.” Wungi dé Agripa wa.*NMRaama te di gwandi. Gwande di hafu buléta di wa, “Wun du haraki saraki joo huruhambandé. Déré séndé gembu yamba takakéndi. Déré yamba xiyakéndi.” M5Pol wungi wandéka dé néma du Agripa raama téndéka di néma du Festus, Bernaisi, di wali rendé atéfék du takwa akwi di wungi raama té. (LIWungi wandéka dé Pol wa, “Méni bari o hukémbu Jisas Kraiska jémba sarékéméte wuni Godka wa. Méni male yingafwe. Atéfék wuna hundi xékéta tékwa du takwa wuni maki téndate wuni mawuli ye. Huli mawuli hérawunka wuni hundi we. Ané senmbu wuniré gindanka wahambawuni.” !K;Wungi wandéka dé Agripa wa, “Yingi maki dé? Wafewana méni foo nukwambu wunika wamét, xékéta wuni Jisas Kraiska jémba sarékétawuni wana?” JNéma du Agripa, méni profetna hayindan hundika méni jémba saréké, o yingafwe? Wuni xékélaki, méni jémba méni saréké.” I Néma du Agripa dé wun jonduka dé xékélaki. Wun jondu faakwa rehambandé. Rehafi yata di déka makambu xaku. Xakundaka wuni angi wuni saréké, dé wawun atéfék jonduka dé xékélaki. Wungi sarékéta wuni déré wun jonduka wanjoka roohambawuni. H Wungi wandéka dé Pol wa, “Néma du Festus, wuni wangété yahambawuni. Wuna hundi mwi hundi dé. Yénataka hundi yingafwe. "G=Pol wungi wata téndéka dé Festus hambukmbu wata dé wa, “Pol, méni séfélak hundi xékéta séfélak nyingambu xéta wangété méni ye.” vFe‘God wasékendén du Krais hangéli hérae hiyae wambula ramétandé. Dé tale ramétandé. Hukémbu atéfék hiyandé du takwa ramétandi. Krais raama dé nana getéfana du takwa, nak téfana du takwaré akwi hundi watandé, larékombu retendakaka.’ Wungi wandaka wuni akwi wuni wungi wa.” Wungi dé Pol wa. Agripa déka hundi xékéndéte dé Pol hundi wa VE%Hurundaka God dé wuniré yikafre hurundéka wuni jémba té. Wun nukwambu akwi némbuli akwi God dé wuniré yikafre hurundéka wuni ambu téta némbuli néma duna makambu, baka duna makambu akwi téta guniré wuni hundi wa. Wuni hanja Moses wandén maki male Godna profet wandan maki male akwi wuni hundi wa. Deka hundi angi dé, D Wun hundi wataka tempelré wulaaye téwuka di Judana du wawun hundika hélék yata di wuniré huluke di wuniré xiyanjoka huru. jCMHu hwehafi yata wuni tale Damaskusmbu rekwa du takwaré, hukémbu Jerusalemémbu rekwa du takwaré, hukémbu Judiana héfambu rekwa atéfék getéfana du takwaré, hukémbu nak téfana du takwaré akwi wuni déka hundi wa. Angi wuni wa, ‘Guni guna haraki saraki mawuli yatakataka guni Godna hundi xékétanguni. Xékéta yikafre sémbut male hurutanguni. Wungi hurungut, nawulak du takwa xéta xékélakitandi, guni guna haraki sémbut wundé yatakangu.’ Wungi wuni diré wa. r~}|]{zuxwwdvutUtIs5r oonnamblkhXfe\dcOa``(_^^ \\6[(ZXXVVU.TS=RQQONN6MML@KJIHGGFDDC]BoA@?=;;:187764b3210P.G-+*)(&'w%$~"u!v.;5["+ m x lugA[6/0Yikafre jémba male dé ya. Yikafre hundi male dé wa. Yikafre mawuli male dé hwe. Hwendén yikafre mawuli yamba hényikéndé. Reséketandé. God yikafre God rendéka déré wuni angi we. Dé déka hambuk hwendét déka Hamwinya guna mawulimbu wulaaye sékéréka tétandé. Téndét guni guna mawulimbu hambuk yata jémba tétanguni. k5O0God dé atéfék hémna yafa re, déka getéfambu rekwa hémka akwi, héfambu rekwa hémka akwi. ,4Q0Wuni wundé wawu. Guni nak téfana du takwa akwi Godna hémémbu xalengute, God yambu nak dé huru. Tale wun yambuna hundi fakutaka hukémbu wuniré wandéka némbuli wuni guniré we. Wun yikafre yambuka sarékéta wuni gunika mawuli yata hwati séta nana yafa Godré wuni we, gunika. 30 Wungi xékélakita guni nak téfana du takwaka yawun jémbaka sarékéta wuni guniré we. Hangéli hérawunka guni yikafre mawuli yatanguni. Wuni gunika Krais Jisasna jémba yawuka hélék yata di wuniré séndé gembu husolotaka. Husolotakandaka wuni hangéli héra, gunika. Hangéli hérawunka guni sarékéta wun jooka haraki mawuli xékékénguni. Xékéhafi yata guni angi watanguni, “God nanika némafwi saréfa naata wandéka Pol nanika yae hangéli hérandéka nawulak du takwa di nanika saréfa nandénka sarékétandi.” Wungi watanguni. Pol Godré dé wakwexéké Krais dika némafwimbu mawuli yandénka xékélakindate 2 0 Nani nana Néma Du Krais Jisas wali natafa mawuli héraata, déka jémba sarékéta, déka hundika “Mwi hundi dé” naata angi xékélakitame. Nani roohafi yata Godna makambu téta dé wali hundi bulétame. Yikafre mawuli yata dé wali hundi bulétame. s1_0 God hanja wun hundi dé faku. Hanja dé nana Néma Du Krais Jisasré dé wa, naniré yikafre hurundét nani Judana du takwa akwi nak téfana du takwa akwi déka hundi xéka natafa mawuli héraata natafa hémémbu rembete. Nana Néma Du Krais Jisas naniré wungi hurundét, nani wungi rembet, di Godna getéfambu rekwa atéfék enselna néma du akwi atéfék ensel akwi xétandi. Xéta angi xékélakitandi, God nak maki nak maki yikafre mawuli yata atéfék jonduka dé jémba xékélaki. 00 /0 Hanja God atéfék jondu dé hurataka. Huratakata tale déka hundi dé faku, hukémbu yatendéka jémbaka. Wun hundi séfélak héki hwari faakwa dé re. Rendéka némbuli wuniré wandéka wuni wun fakundén hundi wa, atéfék du takwa jémba xékélakindate. _.70Wuna mawulimbu wuni wa, “Wafewana God wandét néma du nak dé nak téfana du takwaré Krais Jisasna hundi watandé?” Wungi wawuka dé wuni baka duka dé wun jémba hwe. Dé wunika saréfa naata wunika wandéka wuni déka jémba yata nak téfana du takwaré Krais Jisasna hundi wuni wa. Krais Jisas séfélak séfélak yikafre jondu dé nanika hwe. Nani wun jondu atéfékéka jémba xékélakinjoka nani hurufatika. Wun jooka akwi wuni nak téfana du takwaré wa. :-m0God wunika saréfa naata wuniré yikafre huruta dé wunika wa, wun yikafre hundi wawute. Wunika déka hambuk hweta dé wuniré wa, hambuk yata Krais Jisasna hundi wawute. s,_0Hanja fakundén hundi angi dé: Nak téfana du takwa Krais Jisaska yikafre hundi jémba xékéta, déka hundika “Mwi hundi dé” naata huli mawuli hérae dé wali jémba resékendate, dé God yambu nak dé huru. Nak téfana du takwa akwi nani Judana du takwa akwi Godna hémémbu xalembete, God yambu nak dé huru. Nak téfana du takwa Krais Jisas wali natafa mawuli héraata, nani Judana du takwa hérambete wandén yikafre jondu, di akwi hératandi, Godmbu. Hanja nani wun hundika xékélakihafi yata nana mawulimbu nani angi wa, “Nani Juda male Godna hémémbu wulaaye déka yikafre jondu hératame.” Wungi wataka némbuli xékélakita nani wa, “Nak téfana du takwa akwi Godna hémémbu xale déka yikafre jondu hératandi.” 5+c0Hanja God du takwaré wun hundi wahambandé. Némbuli God wandéka déka Hamwinya wun hundi dé wa, déka profetré akwi Kraisna hundi hura yikwa yikafre male duré akwi. }*s0Guni ané nyingambu hayiwun hundi xéta guni xékélakitanguni, wuni Kraiska God fakundén hundika xékélakiwuka. )!0Guniré nawulak hundi hanja wuni wa nyingambu, God wuniré wandén hundika. Hanja fakundén hundika guni nak téfana du takwaré wuni wa. f(E0Guni wundé xékélakingu. God wuniré dé wa, wuni ané yikafre jémba yawute. God wuniré dé wa, wuni gunika jémba hatita gunika yandéka jémbaka guniré wawute. Wun jooka wundé xékélakingu. Wungi wuni saréké. T' #0Wuni Pol, guni nak téfana du takwaré wuni we, Krais Jisas gunika huli yambu hurundét guni Godna hémémbu rengute. Wun jémba gunika yawuka Krais Jisasna mama déka hundika hélék yata wuniré séndé gembu takandaka wuni re. Reta God gunika yandén jémbaka sarékéta wuni déré wakwexéké, dé guniré yikafre hurundéte. &}0Guni nak téfana du takwa guni akwi nani wali retanguni. Godna Hamwinya dé jémba ya, guni nak téfana du takwa nani Judana du takwa wali, nani atéfék Néma Du Krais Jisas wali natafa mawuli héraata, God retendéka yikafre ge maki rembete.g%G0Dé naniré hurundéka déka tambambu nani jémba re. Naniré wayika hurundét nani dé wali jémba reséketame. Du yikafre ge wayika tondaka nak du takwa di xékélaki. Hukémbu wun ge jémba male tétandé. Nani wayika to ge maki nani re. Hukémbu nani jémba male reta Néma Duna yikafre ge maki retame. Nani wungi reta Godna ximbu harékétame. R$0Geka guni xékélaki. Tale di hwaar sé, ge jémba téndéte. Héfa geka mé saréké. Godna hém wun ge maki dé. Guni Godna hémémbu renguka God guna mawulimbu dé re. Krais Jisasna hundi hura yikwa du, Godna profet wali di néma du di re. Reta di tale déréndan hwaar maki di té. Krais Jisas dé nyéndék hwaar maki dé. .#U0Krais wungi hurundéka guni nak téfana du takwa némbuli guni nana mama rehambanguni. Némbuli guni afakémbu rekwa du takwa rehambanguni. Némbuli guni nani wali natafa mawuli héraata Godna atéfék du takwa wali guni natafa mawuli héraata re. Némbuli guni Godna hémémbu guni re. d"A0Krais atéfék du takwa yandan haraki saraki mawulika dé hiya, Godna Hamwinya naniré yikafre hurundét, guni nak téfana du takwa akwi nani Judana du takwa akwi nani atéfék nana yafa Godna du takwa reta nani dé wali wali hundi bulémbete. Godna Hamwinya natafa male reta naniré dé yikafre huru. Nani Kraisna du takwa Godna ge maki nani re !30Dé yae dé nani atéfék du takwaré yikafre hundi wa. Guni nak téfambu rekwa du takwa God wali rehafi yata afakémbu guni re. Nani Judana du takwa Godna du takwa nani re. Krais yae dé naniré wa, nani mama rehafi yata, warehafi yata, natafa mawuli hérae jémba rembete. l Q0Dé mimbu dé hiya, nani Judana du takwa nak téfana du takwa wali mama rehafi yambete. Dé mimbu dé hiya, naniré hérae naniré Godka wambula hura yindét nani dé wali natafa mawuli héraata natafa hémémbu male rembete. K0Hanja nani Juda nana séfélak hambuk hundika nani xékéta wakwa maki yata, nani nak téfana du takwa wali nani mama re. Rembeka Krais Jisas hiyandéka nani déka sarékéta wun hambuk hundi wambula yamba xékékéme. Krais wungi dé huru, nani Judana du takwa akwi nak téfana du takwa akwi dé wali natafa mawuli héraata natafa huli hémémbu rembete. Dé wungi dé huru, nani mama rehafi yata warehafi yata natafa mawuli hérae jémba rembete. 8i0Krais Jisas dé hafu yandéka guni nak téfana du takwa nani Judana du takwa wali natafa mawuli héraata déka hémémbu nani re. Hanja nani Juda nak téfana du takwa wali nani mama re. Rembeka ware mawuli nana mawulimbu dé té. Ware mawuli wun séndé ge maki dé. Nani angé sakumbu rembeka guni angé sakumbu guni re. Reta nani hém yéték nani re. Wungi rembeka natafa hémémbu rembete yambu hwahambandé. Hwahafi yandéka Krais Jisas nanika hiyae wun séndé dé glaré. Glaréndéka natafa mawuli hérae natafa hémémbu rembete yambu dé hwa. ?w0 Hanja guni afakémbu guni re. Némbuli guni Krais Jisas nanika hiyandéka déka nyéki blekéndéka guni déka jémba saréka guni nani Judana du takwa wali Godna du takwa guni re. 0 Wun nukwa guni nak maki mawuli yata guni Krais Jisas wali natafa mawuli hérahambanguni. Wun nukwa guni nani Israelna du takwa wali rehambanguni. Nani God wandén du takwa rembeka guni nak téfana du takwa, God wahafi yandén du takwa guni re. Renguka God déka néma mwi hundi déka du takwaré wataka dé guniré wun hundi wahambandé. Guni Godka xékélakihafi yata dé wali natafa mawuli hérahafi yata afakémbu guni re. Wungi reta guni dé wali wungi re wungi re jémba resékenjoka guni hurufatiké. C0 God guniré hérandénka sarékéta, guni ané jooka akwi mé saréké. Hanja akwi némbuli akwi di guna séfi sékéhambandi. Wun nukwa nani Judana du, nani Godna du rembekaka wakwenjoka nani nana séfi séké. Guniré haraki hundi wata nani gunika wa, “Nak téfana du di séfi sékéhafi yakwa du di.” .U0 God nanika huli mawuli baka hwendéka nani déka du takwa nani re. Reta nani Krais Jisas wali natafa mawuli héraata re. Wungi reta nani yikafre mawuli yata jémba reta nawulak du takwaka yikafre jémba yatame. God nanika huli mawuli dé hwe, nani déka du takwa reta déka yikafre jémba yambete. Hanja hanja God dé waséke, nani wun jémba yambete. Hém yéték rembeka God wandéka némbuli natafa hémémbu nani re +O0 Nani jémba ye huli mawuli hérae, nani nana ximbu harékétame. God hafu dé jémba yata nanika huli mawuli baka hwendét, nani nana ximbu yamba harékékéme.  0Wuni wundé wawu. Wun God dé gunika saréfa na. Saréfa naata dé guniré yikafre huruta guniré Satanéna tambambu dé héra. Hérandéka guni déka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nanguka dé gunika huli mawuli hwe. Guniré wuni wakwexéké. Guni jémba yanguka God gunika dé huli mawuli hwe wana? Wu yingafwe. God hafu dé gunika huli mawuli baka hwe. 2]0God dé wungi wa, hukémbu retekwa du takwa déka mawuli xékélakindate. God nanika némafwimbu mawuli yata nanika saréfa naata nanika jémba hatita wandéka Krais Jisas nanika hiyae naniré yikafre hurunjoka dé ya. Atéfékéka wun jondu wakwenjoka, God dé naniré wa, Krais wali rembekaka. !;0Nani Krais Jisas wali natafa mawuli héraata rembeka God naniré akwi dé wa, “Guni Krais wali wuna getéfambu rekwa néma du takwa maki guni re.” 0Mawuli yata dé hafu dé naniré Satanéna tambambu héra. Hérae huli mawuli dé nanika hwe, nani dé wali wungi re wungi re jémba resékembete. Hanja nani hiyandé du takwa yandaka maki, nani Godna hundi xékéhafi yata déka xékélakihafi yata rembeka, dé nanika saréfa naata dé nanika huli mawuli baka hwe, nani dé wali wungi re wungi re jémba resékembete. Hanja Krais Jisas hiyandéka God wandéka dé ramé. Raama God wali dé re. Rendéka nani akwi Krais wali wambula raama nani God wali jémba reséke. !;0Némafwi saréfa naakwa Néma Du God hurumben haraki saraki sémbut hasa hwehambandé. Nanika dé saréfa naata nanika némafwimbu mawuli dé ya. 0Hanja nani Judana du takwa akwi nak téfana du takwa akwi wungi nani re. Nani nana séfika male sarékéta nana haraki saraki mawuli xékéta haraki saraki sémbut nani huru. Godna hundi xékéhafi yata, nak téfambu rekwa du takwa haraki saraki sémbut hurundaka maki, nani akwi haraki saraki sémbut nani huru. Wun nukwa God hurumben haraki saraki sémbut naniré hasa hwenjoka dé rékambambu wa. Wungi maki God haraki saraki sémbut hurukwa du takwaka deka hurundan haraki sémbut diré hasa hwetandé. wg0Wun nukwa guni haraki saraki sémbut male guni huru. Ané héfambu rekwa nak du takwa yandaka maki guni ya. Yanguka atéfék haraki hamwinyana néma du Satan guna néma du rendéka guni déka hundi xéké. Némbuli akwi Satan Godna hundi xékéhafi yakwa du takwana mawulimbu dé wulaaye té. Deka mawulimbu wulaaye hura téndéka di haraki saraki sémbut di huru. \ 30Hanja guni nak téfana du takwa guna mawulimbu haraki saraki mawuli dé wulaaye té. Téndéka guni haraki saraki sémbut guni huru. Huruta guni hiyandé du takwa yandaka maki guni Godna hundi xékéhambanguni. ] 50Nani déka hundika xékékwa du takwa nani déka séfi me re. Dé nana humbu maki dé. Dé nana humbu reta dé nana mawuliré dé lakwa sukweké. Mawuli bu lakwa sukwekéndéka dé bleka dé atéfékéka yi.R 0God wandéka Krais Jisas némafwi hambuk yata néma du rendéka atéfék jondu déka ekombu di re. Rendaka Krais Jisas néma du reta nani déka hundika xékékwa atéfék du takwaka jémba hatitandé.  /0God hambuk yata wandéka Krais dé atéfék néma du takwa, atéfék getéfana du, atéfék hambuk yakwa du takwa, nak du takwaka hatikwa du takwa, wunde atéfék du takwaka akwi hamwinyaka akwi dé néma du re. Dé atéfék néma du takwaré, dé sarékéngwandé. Sarékéngwanda dé némbuli rekwa néma du takwaka, hukémbu retekwa néma du takwaka akwi, atéfék du takwaka akwi dé néma du re.  0Déka hambuk atéfék néma duna hambukré dé sarékéngwandé. Sarékéngwandéndéka dé déka jémba sarékékwa du takwa naniré yikafre hurutendéka némafwi hambukéka jémba xékélakingute, wuni déré wakwexéké. Hanja Jisas Krais hiyandéka God wun hambuk yata wandéka dé wambula ramé. Raama dé Godna getéfaré wari. Wara dé néma du reta Godna yika tambambu dé re.   06  g0Dé guna mawuliré yikafre hurundét guni hérangute wandén yikafre jonduka jémba xékélakingute, wuni déré wakwexéké. Nani déka wandén hundi xékémbete, nani déka du takwa dé wali déka yikafre male getéfambu reta jémba male retembekaka jémba xékélakingute, wuni déré wakwexéké. Z  /0Harékéta wuni déré wakwexéké, dé gunika yikafre mawuli hwendéte. Hwendét guni Kraiska jémba xékélakitanguni. Krais gunika hwendén atéfék jémbaka akwi jémba xékélakitanguni. Wungi xékélakingute wuni Godré wakwexéké. God nana Néma Du Jisas Kraisna néma du dé. Dé nana yafa dé, dé némafwi ya hanyikwa du dé. :  o0God naniré wungi yikafre hurundéka guni Efesusmbu rekwa du takwaka sarékéta, Godré wakwexékéta, déka ximbu wungi re wungi re wuni haréké. Guni nana Néma Du Jisaska jémba sarékéta dé wali natafa mawuli héraata renguka, wuni xéké. Guni Godna atéfék du takwaka némafwimbu mawuli yata diré yikafre hurunguka, wuni xéké. Xékéta gunika sarékéta Godré wakwexékéta déka ximbu wungi re wungi re wuni haréké.  0~ w0God déka Hamwinya hwendéka nani xékélaki. God dé wa, déka du takwa dé wali déka getéfambu rendat, dika yikafre jondu hwetandé. Wandén maki dé nanika yikafre jondu hwetandé. God tale déka Hamwinya nanika hwendéka wungi nani xékélaki. Xékélakita nani déka yikafre mawuli yata déka ximbu harékétame. Di jémba xékélakindate dé Pol Godré wakwexéké g I0 Nani tale Kraiska jémba sarékémbeka hukémbu guni nak téfana du takwa déka mwi hundi guni xéké. Guni wun hundi xékéta guni xékélaki. Krais gunika hiyae guniré dé yikafre huru, guni dé wali jémba resékengute. Wungi xékélakita guni déka jémba sarékéta guni wa, “Déka hundi wu mwi hundi dé.” Wungi wanguka dé God déka Hamwinya dé gunika hwe. Krais Jisasna hundi xékékwa atéfék du takwaka déka Hamwinya hwenjoka hanja God dé hwetendékaka “Mwi hundi dé” na. Nandén maki, gunika déka Hamwinya hweta dé atéfék du takwaré wakwe, guni Kraisna du takwa renguka.  30 Nani Judana du takwa tale nani Kraiska jémba saréké. Sarékémbeka God dé mawuli ya, nak du takwa naniré xe déka ximbu jémba harékéndate. r _0 God déka mawuli yandékangalambu dé atéfék jémba ya. Jémba yata tale dé nani Judana du takwaré wa. Krais yatendéka jémbaka saréka wataka dé naniré déka hémémbu takandéka nani Krais wali natafa mawuli hérae re. i M0 God yatendéka jémba angi dé, hanja wandén nukwa yandét God nyir, héfa, wun hafwambu rekwa du takwa akwi, jondu akwi atéfék hérae natafambu take Kraiska hwetandé. Hwendét, Krais atéfék jonduka néma du retandé. j O0 Hanja God dé wa, déka nyan Jisas Krais dé nak jémba yandéte. Tale God déka jémba dé faku. Hukémbu dé naniré wun jémba wakwe. God Jisas yatendéka jémbaka jémba xékélakimbete, dé God naniré wun jémba wakwe.  {0Krais nanika hiyandéka déka nyéki blekéndéka dé God naniré hérae hurumben haraki saraki jondu dé yakwanyi, déka nyékimbu. Yakwanyi hurumben haraki saraki jonduka wambula yamba sarékékéndé. God wungi sarékéhafi yata nanika némafwimbu saréfa naata naniré yikafre huruta dé yikafre mawuli male nanika dé hwe. Wungi hweta dé jémba male dé huru, naniré.  0& G0Wungi mawuli yandéka nani Jisas Kraisna du takwa rembeka dé Jisas naniré yikafre hurundéka dé God nanika saréfa naata dé atéfék yikafre mawuli dé hwe, Jisas Kraisna ximbu. Jisaska dé némafwimbu mawuli ya. God wungi nanika saréfa naata hwendénka déka ximbu harékétame. -~ U0Hanja God ané héfa huratakahafi yandén nukwa dé waséke, nani Jisas Krais wali natafa mawuli héraata déka du takwa rembete. Déka du takwa reta déka makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa rembete, God hanja wungi dé wa. God nanika némafwimbu mawuli yata dé déka mawulimbu wa, Jisas Krais yae nanika hiyandét nani déka hémémbu rembete. Nani déka hémémbu rembete, God dé mawuli ya, wungi re wungi re. } 0\| 30Nani nana Néma Du Jisas Kraisna yafa Godna ximbu harékétame. Nani Jisas Krais wali natafa mawuli héraata rembeka God nana mawuli yikafre huruta dé atéfék yikafre anwarmbu rekwa jondu nanika dé hwe. f{ G0Nana yafa God gunika saréfa naata guniré yikafre huruta, yikafre mawuli hwendét, Néma Du Jisas Krais akwi yandét, guni jémba retanguni. Wungi wuni Godka wakwexéké. God wandéka Krais naniré dé yikafre huru hz M0God wuniré wandéka wuni Pol Krais Jisasna hundi hura yikwa du reta wuni guniré we, nyingambu. Guni Godna du takwa Efesusmbu renguka guniré andé wawi. Guni Krais Jisasna hundi jémba xékékwa du takwa, guniré wuni we. y3DNémbuli wuni Pol wuna hundi hayindé dumbu nyinga hérae gunika dinguna naata wuni wuna tambambu ané hundi hayi. Guni séndé gembu hwawukaka sarékéta Godré watanguni, wunika. God gunika saréfa naata guniré yikafre hurundéte, wuni déré wa. Wuna hundi yak.xDGuni Arkipusré angi watanguni, “Méni Néma Du Krais Jisasmbu héramén jémba sarékéta wun jémba atéfék yaséketaméni.” KwDAné nyinga xékétaka guni Laodisiambu rekwa Krais Jisasna hundika xékékwa du takwaka nyinga hwengut, di akwi wun hundi xékétandi. Laodisiaka hayiwun hundi guni akwi hérae xékétanguni. =vsDLaodisiambu rekwa nyama bandi akwi, nana nyange Nimfa akwi, léka gembu hérangwandéta Godna ximbu harékékwa du takwaka akwi nani dinguna nae. Guni diré wungi watanguni. cu?DNémafwimbu mawuli yambeka du, nana dokta Luk, bér Demas akwi, bér gunika dinguna nae. 5tcD Dé guniré akwi Laodisiambu rekwa du takwaré akwi, Hierapolismbu rekwa du takwaré akwi yikafre hurunjoka dé némafwimbu mawuli ye. Wungi xékélakita wuni guniré we. s D Guna getéfana du Epafras akwi dé gunika dinguna nae. Dé Krais Jisasna jémba yakwa du reta dé atéfék nukwambu héndék dé wesékéta Godré wa, guni guna mawulimbu hambuk ye téngut, guni Godna hundi atéfék xékéta wandén maki hurungute. rD Wuni wali séndé gembu hwaakwa du Aristarkus, dé gunika dinguna nae. Ambére du yéték akwi, Jisas déka nak xi Jastus bér Barnabasna waa Mak, bér gunika dinguna nae. Hanja wuni gunika hundi hayi Makéka. Dé gunika yindét, guni déré yikafre hurutanguni. Wunde du male di Judana du reta di Krais Jisasna hundi xéka di wuni wali Godna jémba ye. Yata di wuna mawuliré yikafre huru. qD p D Guna getéfana du Onesimusré akwi wuni wa, dé Tikikus wali yindéte. Dé akwi Krais Jisasna hundika jémba xéka dé nana némafwimbu mawuli yambeka bandi dé. Wun du yéték ambu hurumben atéfék jonduka guniré watambér. Pol Kolosika dé dinguna na oDWuni déré wa, dé rembekaka guniré wanjoka gunika yindéte. Dé wandét xékélakingut dé guna mawuliré yikafre hurutandé. FnDNana némafwimbu mawuli yambeka bandi Tikikus gunika ye wuni yawuka atéfék jémbaka watandé. Tikikus dé yikafre jémba male yata dé nani wali nana Néma Duka jémba yakwa du re. #m?DDeka mawuli jémba téndéte guni diré yikafre hundi male watanguni. Guna hundi hunyi maki résék yatandé. Résék yandét, di guniré Kraisna hundika nawulakéka wakwexékéndat, guni xékélakita deka hundi jémba hasa watanguni. Pol Tikikus bér Onesimusré wandéka bér yi ^l5DGuni hafwambu rekwa du takwa wali hundi buléta guni jémba xékélakita yikafre sémbut male hurutanguni. Hurungut guni dika Kraisna hundi bulétenguka nukwa xakundét, guni Kraisna hundi jémba watanguni. wkgDGuni Godré watanguni, dé wuniré yikafre hurundét wuni wun hundi jémba wawute, God mawuli yandéka maki. yjkDGuni dé wali hundi buléta nanika déré watanguni, dé naniré yikafre hurundéte. Naniré yikafre huruta dé naniré yambu wakwendét, nani Krais Jisasna hundi atéfék du takwaré jémba watame. Hanja God wun hundi dé faku. Némbuli dé naniré wakwe. Wuni wun hundi hanja wuni wa. Wawuka Kraisna mama hélék yata wuniré séndé gembu husolotakandaka wuni re. bi=DGuni atéfék nukwambu God wali hundi bulétanguni. Buléta guni nak joo nak jooka sarékékénguni. Déka male sarékéta, wendé nahafi yata, atéfék nukwambu déka diména naata dé wali hundi bulétanguni. h !DGuni jémba yakwa du takwaka hatikwa du, guni xékélaki. Guna Néma Du God déka getéfambu reta dé guna jémbaka hati. Wungi xékélakita guni guna jémba yakwa du takwaka yikafre male hurutanguni. Diré haraki saraki sémbut yamba hurukénguni. Angi hurutanguni g9DGod haraki saraki sémbut hurundé du takwaré hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwetandé. Haraki saraki sémbut hurundé atéfék du takwaré God natafa hundi male watandé. Dé némafwi kot xékéta néma du retendéka nukwa dé diré natafa hundi male watandé. f DGuni xékélaki. Néma Du God déka du takwa hurundan yikafre joo hasa hwenjoka dé dika déka hanja wasékendén yikafre jondu hwetandé. Wungi xékélakita ané héfambu reta guna jémba jémba male yatanguni. Guni Néma Du Krais Jisaska guni jémba ye. e3DGuni guna jémbaka hatikwa duka male jémba yahambanguni. Guni Néma Du Kraiska guni jémba ye. Wungi yata guni guna jémba jémba male yatanguni. 1d[DGuni nak duna jémba yakwa du takwa, guna jémbaka hatikwa duna atéfék hundi jémba xékéta wandén maki hurutanguni. Guna taku séfimbu male wungi hurukénguni, di guna jémba xéta mawuli yandate. Guni dika yikafre mawuli yata Néma Du Kraiska roota guni guna jémba jémba yatanguni. bc=DGuni yafa, guna nyangwalré haraki huruta diré baka haraki hundi wakénguni. Wungi haraki hurungut di haraki mawuli xékéta jémba yamba rekéndi. Pol jémba yakwa du takwaka akwi jémbaka hatikwa duka akwi dé wa )bKDGuni nyangwal, guni guna yafa ayiwana atéfék hundi xékéta wandaka maki hurutanguni. Guni wungi hurungut, Néma Du God guna sémbutka mawuli yatandé. aDGuni du, guna takwaka némafwimbu mawuli yatanguni. Yata dika haraki mawuli xékéhafi yata diré haraki hundi wakénguni. w`gDGuni takwa, guna duna hundi xékétanguni. Guni wungi hurungut, wu yikafre dé, Néma Du Godna makambu. w_gDGuni nawulak hundi wata nawulak jémba yata guni Néma Du Jisasna ximbu male hurutanguni. Wungi huruta guni déka du takwa reta dé wali natafa mawuli héraata guni nana yafa Godka diména natanguni. Pol dé du takwa nyangwalka hundi wa .^UDGuniré wuni we. Krais wandén hundi guna mawulimbu hambuk ye tékwandé. Téndét guni wun hundi jémba xékéta guni wun hundika sarékéta, di wun hundika jémba xékélakindate, guni guna du takwaré wakwetanguni. Guni Godka diména naata déka ximbu harékéta déka gwar watanguni. Godna nyingambu hwaakwa hundi xéta déka gwar watanguni. Guna mawuli yikafre yandéte guni nawulak gwar akwi déka watanguni. C]DGod guniré wandéka guni Kraisna hundika xéka guni natafa hémémbu male guni re. Wun hém Kraisna séfi dé. Reta guni Kraismbu nakélak huru biya héranguka wun nakélak huru biya gunimbu téndét guni nakélak huru sémbut hurutanguni. Guni di wali jémba male retanguni. Wungi reta Godka diména natanguni. B\}DGuni du takwaka némafwimbu mawuli yata diré yikafre hurutanguni. Wun hundi némafwi hundi dé. Guni wungi huruta, di wali natafa mawuli hératanguni. Héraata jémba retanguni. 5[cD Guni guna du takwaka yikafre mawuli yatanguni. Nana Néma Du Krais hurungun haraki saraki sémbut yakwanyitaka wun jooka wambula sarékéhambandé. Hurundéka maki guni akwi hurutanguni. Nak du takwa guniré haraki saraki joo hurundat, guni “Reséndé” naata wun jooka wambula sarékékénguni. ?ZwD God guniré waséketaka gunika némafwimbu mawuli yandéka guni déka du takwa guni re. Reta guni ané yikafre sémbut hurutanguni. Guni atéfék du takwaka saréfa naata diré yikafre hurutanguni. Guni guna ximbu harékéhafi yata guni nawulak du takwaré yikafre hundi nakélak nakélak watanguni. Di guniré haraki saraki sémbut hurundat, guni diré hurundan haraki saraki sémbut hasa huruhafi yata guni jémba male retanguni. 2Y]D Guni Krais Jisasna hundika xéka huli mawuli wundé hérangu. Hérae guni hémémbu hémémbu rekénguni. Natafa mawuli héraata natafa hémémbu retanguni. Hanja guni hémémbu hémémbu guni re. Guni nawulak Judana hémémbu guni re. Guni nawulak Grikna hémémbu guni re. Guni nawulak Judana hém hurundan maki guni séfi séké. Nawulak séfi sékéhambanguni. Nawulak jémba xékélakihafi yata guni nawulak jémba xékélaki. Nawulak néma du takwa reta guni nawulak deka jémba yakwa du takwa guni re. Némbuli wun jooka sarékéta, guni nak maki nak maki mawuli yahafi yata, hémémbu hémémbu yamba rekénguni. Krais guna mawulimbu téndét guni Krais wali natafa mawuli héraata déka natafa hémémbu male retanguni. Krais dé hafu guna néma du dé re. Nani du takwaka némafwimbu mawuli yatame 'XGD Wun jonduka hu hwetaka guni huli mawuli wundé hérangu. Hérae huli du takwa guni re. Renguka God gunimbu dé jémba ya, guna mawuli déka mawuli maki téndéte. God gunimbu dé jémba ya, guni déka jémba xékélakingute. Jémba yandét guni wun haraki saraki sémbut hurukénguni. %WCD Hanja guni xékéngun haraki mawuli akwi hurungun haraki saraki sémbutka akwi hu hwetaka némbuli guni yénataka hundi guni nak nakéka yamba wakénguni. {VoDNémbuli guni ané atéfék haraki saraki sémbutka hu hwetanguni. Guni rékambambu wahafi yata dika mawuli wikénguni. Guni du takwaka haraki saraki mawuli xékéhafi yata dika haraki hundi wakénguni. Guni haraki hundi bulékénguni. iUKDHanja guni ané héfana jonduka male sarékéta guni akwi wun haraki saraki sémbut guni huru. T5DDu takwa wun haraki saraki sémbut hurundaka God mawuli wita dé déka hundi xékéhafi yakwa du takwaré wun haraki saraki sémbut hasa hwetandé. S'DWun jonduka sarékéta angi hurutanguni. Némbuli guni ané héfana séfimbu guni re. Guna séfina man tamba atéfék séfi di Krais wali hiyae di haraki saraki sémbut wambula yamba hurukéndi. Wun haraki saraki sémbut angi dé, du yambumbu tékwa takwa wali hwa, du takwa wali haraki saraki sémbut huru, du nak nak duna takwaka mawuli ya, takwa hési hési takwana duka mawuli ya, haraki saraki mawuli ya, nak du takwana jonduka mawuli ya, wungina haraki saraki jonduka wuni we. Du takwa nak du takwana jonduka mawuli yandéka, di Godka sarékéhafi yata di yénataka god maki jonduka di saréké. Wun haraki saraki sémbutka atéfék wuni we. 'RGDKrais Jisas dé hafu dé nanika huli mawuli hwe. Hukémbu dé nukwa hanyikwa maki reta yandét atéfék du takwa déré xétandi. Wun nukwa guni dé wali reta nukwa hanyikwa maki retanguni. Rengut di du takwa déka hambuk guna hambukré akwi xétandi. Nani huli mawuli wundé hérakwa QDGuni ané héfana jonduka hiyae guni Krais wali wambula raama huli mawuli hérae guni huli du takwa maki jémba re. Reta guni God wali natafa mawuli héraata re. Reta guni ané héfana jonduka sarékéhafi yata wun anwarmbu rekwa jonduka male mé guni saréké. PD?O yDKrais Jisas hiyae wambula raama dé Godna yika tamba sakumbu re. Guni Krais wali natafa mawuli hérae dé wali raama guni wun anwarmbu rekwa jondu héranjoka male mé guni saréké. AN{DWakwendakaka sarékéta guni deka hundi xékékénguni. Wunde du di deka mawuli sarékémbu di Godna ximbu yéna yata harékéta, deka xi husandata, Godna mawuliré yikafre hurunjoka di deka séfiré haraki huru. Wungi hurundaka nawulak du diré xe di wa, “Wunde du xékélelakikwa du di.” Wungi wata di xékélakihambandi. Wun yénataka sémbut nana séfina haraka saraki mawuliré haraki sémbutré hérekinjoka dé hurufatiké.MDWun hundi dé hurungut hényitekwa jonduka dé wa. Wun hambuk hundi dé duna hundi male dé. Du male di wun hundi wakwe. LD“Guni wun joo guna tambambu yamba hurukénguni. Wun hénoo yamba sakwexékénguni. Wun joo yamba séngétakékénguni.” 7KgDGuni Krais wali guni hiya, ané héfana hambuk hundika. Hiyae métaka guni ané héfambu rekwa du maki guni wun hambuk hundika wambula xéké? Wun hundi angi maki dé. HJ DDi nana néma du Krais Jisaska wundé hu hwenda. Krais Jisas nana humbu maki dé. Nani déka hundi xéka nani déka séfimali maki me. Duna humbu, man, tamba, hambuk, séfi akwi jémba téndét, wun du hambuk yata dé jémba té. Jémba téndéka maki, Krais Jisaska jémba sarékékwa du takwa déka hundi xékéta dé wali natafa mawuli héraata hambuk yata di jémba re. God dika hambuk hwendéka di hambuk yandaka déka hém dé némafwi ya. |IqDWunde du gunika ye yéna yata di wa, “Nani nana xi husandata enselna ximbu nani haréké. Nani janji maki hwaata Godna jémbaka wundé xékélakikwa. Wungi xékélakita nana ximbu harékéhafi yambeka nana yikafre mawuli guna mawuliré dé sarékéngwandé.” Wungi wata di baka deka ximbu harékéta guna xi di husanda. Wungi wandat, guni deka hundi xékékénguni. eHCDWun jondu wu hukémbu xakutekwa jonduna haki maki male di. Wun mwi jondu Kraismbu dé té. wGgDGod wungi hurundéka némbuli guniré wuni we. Du nawulak gunika ye gunika haraki hundi wakéndi, hénooka akwi hulinguka akwi yakéréngute. Wungi wandat guni deka hundi yamba xékékénguni. Di némafwi hénoo hura sa nukwa, huli bafu gaye téléka nukwa, baka hwa nukwa akwi guni jémba yangumboka haraki hundi wandat, guni wunde duna hundi xékékénguni. KFDWungi huruta dé haraki hamwinyana hambuk akwi Satanéna hambuk akwi dé héreki. Krais mimbu hiyandénka dé God diré sarékéngwandé, atéfék du takwana makambu. Nani Krais wali nani hiya UE#Dnaniré hasa hwetendéka haraki jondu dé héreki. Hanja nani Godna atéfék hambuk hundi wandén maki hurunjoka nani hurufatiké. Hurufatikémbeka déka hambuk hundi nana sémbutka haraki hundi wata dé nana mama maki re. Némbuli God wun haraki hundi hérekita dé wun hundiré ramimbu xiyae mimbu wundé hatekandé, Krais wali. w$~}|O{yxwutt(srqqYp|nmlVihdfedd(cba3``_]v]\\[YXVVWTSRPOOaN:MM'KK=<;;:988A8565O4H210.-,+*~('% " C2?"7i Q A ^ 5]"$z- o&Séfélak (14) héki hwari yindéka ani Barnabas wali Jerusalemré wambula wari. Warita ani Taitusré hérae hura yi. Taitus dé Grikna du dé. Hanja di Judana hambuk hundi xékéhafi yata déka séfi sékéhambandi, dé nak téfana du dé. 8, m&Wungi xékélakita di Godna ximbu haréké.+ 7&Di ané hundi male di xéké, “Hanja dé wun du nana du takwaré xiyae, dé nana Néma Du Krais Jisasna yikafre hundiré haraki hurunjoka dé mawuli ya. Némbuli Jisasna hundi jémba xékéta dé déka yikafre hundi we.” Wun hundi xékéta wungi male di wunika xékélaki. * '&Wun nukwa di Judiana héfambu reta Krais Jisasna hundi xékékwa du takwa wuna saawiré xéhambandi. Xéhafi yata wunika xékélakihambandi. u) e&Pita bér Jemsré xétaka Judiana héfa yatakataka wuni Siriana héfa Silisiana héfaré akwi wuni yi. j( O&Ané gunika hayiwun hundi wu mwi hundi dé. Yénataka hundi yingafwe. Godna makambu reta wuni guniré ané mwi hundi we. Guni ané hundi xéka xékélakitanguni. Héfambu rekwa du Jisas Kraisna hundi wuniré wahambandi. 2' _&Wun nukwa wuni nana Néma Du Jisasna bandi Jemsré xe wuni dé wali hundi bulé. Pita bér Jemsré male wuni xé. Krais Jisasna hundi hura yikwa du nakré xéhambawuni. +& Q&Hukémbu héki hwari hufuk yindéka wun nukwa male wuni Jerusalemré wari. Pitaré xénjoka wuni Jerusalemré wari. Wara wuni dé wali nawula (15) nukwa wuni re. <% s&Yihafi yata Jerusalemémbu rekwa Jisasna hundi tale hura yindé duka akwi yihambawuni. Wuni du rehafi afaké héfa Arebiaré wuni yi. Ye hukémbu wambula yae wuni Damaskusré yi. $ &Waséketaka hukémbu déka mawuli sarékémbu dé déka Nyanka wuniré wakwe. Wuni Jisas Kraisna hundi nak téfana du takwaré wawute, dé God déka nyanka wuniré wakwe. Wakwendéka xétaka wuni nak duka yihambawuni, Jisas Kraiska hundi bulénjoka. b# ?&Wuni hanja wungi huruwuka God wuni wungi huruwumboka hélék dé ya. Hanja wuna ayiwa wuniré hérahafi yalén nukwambu God dé wuniré yikafre huruta dé wuniré waséke, wuni déka du reta déka jémba yawute. 8" k&Nawulak Judana du wuna nyayikangu reta di akwi Judana hambuk hundi di jémba xéké. Wuna mandéka wandén hambuk hundi jémba xékénjoka némafwimbu mawuli yata wuni wuna nyayikanguré sarékéngwanda wuni Judana hambuk hundi jémba male xéké. Xékéta Judana hambuk hundika wuni jémba xékélaki. ! & Hanja huruwun sémbutka wandaka wundé xékéngu. Wuni Judana du reta Judana hambuk hundi xékéta némafwi hambuk yata Godna jémba yandé du takwaré wuni haraki huru. Haraki huruta wuni diré atéfék xiyasandanjoka wuni mawuli ya. Di Krais Jisasna hundi xékéndaka wuni hanja déka hundika hélék yata Judana hambuk hundika male mawuli yata wungi yawuka guni wundé xékéngu. _  9& Wuna nyama bandi, guni mé xéké. Wawun yikafre hundi ané héfambu rekwa du wuniré wahambandi. Ané héfambu rekwa du nawulak wun hundika wuniré wakwehambandi. Jisas Krais dé hafu dé wuniré wun hundi wakwe.  &  & Wuni wun hundi wata wuni Godka wuni saréké. Ané héfambu rekwa duka sarékéhambawuni. God wunika yikafre mawuli yandéte wuni saréké. Ané héfambu rekwa du wunika yikafre mawuli yandate, sarékéhambawuni. Wuni ané héfambu rekwa du wunika yikafre mawuli yandate saréka, wuni Kraisna jémba yakwa du yamba rekéwuni. Krais dé hafu dé Polré wa déka hundi hura yindéte  & Wun jooka némbuli wambula watame. Hanja Kraisna hundi nani guniré wa, guni huli mawuli hérae jémba resékengute. Wambeka xékéta guni wa, “Wu mwi hundi dé.” Wungi wanguka wuni wa, “Nak du yae, huli mawuli hérae jémba resékengute nak hundi gunika wandét, dé wungi yata haraki saraki sémbut dé huru. Dé God wali yamba rekéndé. Dé haraki hafwaré yitandé.” _ 9&Mé xéké. Hanja nani Kraisna hundi wakwa du nani déka hundi guniré wa, guni huli mawuli hérae jémba resékengute. Wambeka xékéngun hundi wu mwi hundi male dé. Nani némbuli nak hundi guniré wata angi wambet, “Ané nak hundi xékéta huli mawuli hérae jémba reséketanguni.” Wungi wata nani mwi hundi wahafi ye, nani Godna makambu haraki sémbut hurukwa du re, haraki hafwaré yitame. Godna ensel nak gayae, guni Kraisna hundi yatakataka huli mawuli hérae jémba resékengute nak hundi gunika wata, dé akwi Godna makambu haraki sémbut hurukwa du re haraki hafwaré yitandé. g I&Guni nak hundika guni wa, “Wu yikafre hundi dé. Wun hundi xékéta huli mawuli hérae jémba reséketame.” Wungi wanguka wuni wa, “Wungi yingafwe. Wun hundi xékéta, guni huli mawuli hérahafi yata jémba yamba resékekénguni. Yikafre hundi natafa male dé. Wun hundi wu Krais Jisasna hundi dé. Guni wun hundi male xékéta huli mawuli hérae jémba reséketanguni.” Wawun hundi wu mwi hundi dé. Du nawulak Kraisna jémba haraki hurunjoka di guniré nak maki hundi wa. Wata di gunika yéna yandaka guni wa, “Deka hundi wu mwi hundi wana?” Wungi sarékénguka guna mawuli jémba téhambwe. [ 1&Hanja God guniré dé waséke, Krais guniré yikafre hurundét guni dé wali jémba rengute, wungi re wungi re. Wasékendéka guni Godré bari hari guni yataka. Yatakata guni nak hundi xékéta guni wa, “Wu yikafre hundi dé. Wun hundi xékéta huli mawuli hérae jémba reséketame.” Wungi wanguka wuni gunika saréka waréké.   &Wungi yandénka sarékéta, nani Godna ximbu harékétame, wungi re wungi re. Wu mwi hundi dé. Kraisna hundi male xékétame.  -&Krais dé nana yafa Godna hundi xékéta nana haraki saraki mawuli yakwanyinjoka dé hiya. Ané nukwa séfélak haraki saraki mawuli xékékwa du takwa di re. Nani di hurundan maki haraki saraki sémbut hurumbemboka, dé Krais dé hafu naniré yikafre hurunjoka dé hiya.  /&Nana yafa God akwi nana Néma Du Jisas Krais akwi guniré yikafre huruta nakélak huru mawuli hwembét, guni jémba rengute wuni Godré wa. T %&Wuni Pol Jisas Kraisna hundi hura yikwa du, wuni guniré ané hundi watawuni. Guni Galesiambu reta Jisas Kraisna hundi xékékwa du takwa, guniré wuni ané hundi we. Ané héfambu rekwa du wuniré wahambandi, ané jémba yawute. Jisas Krais nana yafa God wali bér wuniré wambéka wuni ané jémba ye. Jisas hanja hiyandéka God wandéka wambula raméndénka wuni déka ximbu hundi we. Jisas Kraisna jémba yakwa du nawulak wuni wali rendaka nani gunika we.  &D0Nana Néma Du Jisas Kraiska némafwimbu mawuli yakwa atéfék du takwaka God saréfa naata diré yikafre hurutandé. Wungi yandéte wuni déré wakwexéké. Wuna mwi hundi yak.10Néma Du Jisas Krais guni déka hundika xékékwa du takwaka yikafre mawuli hweta nana yafa God akwi gunika yikafre mawuli hwetandé. Hwendét guni Godka jémba sarékéta guna du takwa wali jémba reta dika némafwimbu mawuli yatanguni. Wungi wuni Godré wakwexéké. 0Némafwimbu mawuli yakwa du Tikikusré wuni wa, dé gunika yindéte. Dé nani wali reta nana Néma Du Jisas Kraisna jémba yakwa du dé, déré wuni wa, dé gunika yindéte. Dé yae dé yambeka jémbaka, rembekaka akwi, dé guniré watandé. Wandét, guni nani rembekaka xékélakitanguni. Xékélakingut dé guna mawuliré yikafre hurutandé. Dé wungi yandéte, wuni déré wa. 0L0Krais Jisas dé hafu dé wuniré wa, déka hundi wawute. Wuni wawuka déka mama hélék yata séndé gembu wuniré husanda takandaka wuni séndé gembu wuni re. Reta wuni roohafi yata hambuk yata déka hundi diré jémba male wawute, guni Godré wakwexékétanguni. God diré yikafre hurundéte Pol dé déré wakwexéké C0Dé wuniré akwi yikafre hurundéte, déré wakwexékétanguni. Guni angi Godré wakwexékéngute, wuni mawuli ye. God wuniré yikafre huruta yikafre mawuli hwendét wuni roohafi yata hambuk yata, nak du takwaré God hanja fakundén hundi watawuni. Wawut di akwi wun yikafre hundi xékélakitandi, Krais Jisaska. N0Guni wungi jémba ténjoka mawuli yata God wali hundi bulétanguni, wungi re wungi re. Buléta guni déré wakwexékétanguni, dé guniré yikafre hurundéte. Godna Hamwinya guna mawulimbu wulaaye téndét, wungi re wungi re God wali hundi bulétanguni. Gan nukwa yikafre mawuli yata God wali hundi bulétanguni. Dé wali hundi bulénjoka wendé yamba nakénguni. Dé déka atéfék du takwaré yikafre hurundéte, guni déré wakwexékétanguni. \ 10Xi warekwa du warenjoka di kapambu nandan joo di humbuka samé, mama deka humbumbu xiyandémboka. Guni xékélaki. Hanja God Satanéna tambambu guniré dé héra, guni dé wali wungi re wungi re jémba resékengute. God yandén jémba wun kapambu nandan humbu samé joo maki dé. Guni God yandén jémbaka sarékéta hambuk ye jémba tétanguni. Xi warekwa du warenjoka di yaré huru, mamaré xiyanjoka. Godna Hamwinya guniré dé wakwe, Godna hundika. Godna hundi wun xi ware yaré maki dé. Guni déka hundi jémba xékéta hambuk yata jémba téngut, Satan guniré haraki yamba hurukéndé.  0Xi warekwa du warenjoka di wakér huru, mama nakindat deka xi deka séfimbu wulayindémboka. Krais Jisaska jémba sarékénguka mawuli wun guna wakér maki dé. Satan guna mawuliré haraki hurunjoka dé guniré xiyatandé. Xiyaata dé gunika nak maki nak maki haraki saraki mawuli hwetandé. Hweta dé xi wando hérae guniré xiyandéka maki xiyatandé. Wun xi ya maki dé yané. Satan gunika hwendét haraki saraki mawuli ya yanékwa maki guna mawuli haraki hurundémboka, guni Krais Jisaska jémba sarékétanguni. z m0Guni xékélaki. Krais Jisas naniré yikafre huruta nanika hiyandéka némbuli God naniré rékambambu wahambandé. Wahafi yandéka nani God wali natafa mawuli héraata jémba re. Wungi reta guni nak du takwaré wun yikafre hundi watanguni. Xi warekwa du manmbu su sande jémba téndaka maki, guni nak du takwaré wun yikafre hundi wata hambuk yata jémba tétanguni. ] 30Guni Satan wali warenjoka God hwendén xi ware jondu atéfék hérae hambuk yata tétanguni. Xi warekwa du warenjoka di hambuk yoo yifwambu gi. Mwi hundi wun yoo maki dé. Guni yéna yahafi yata mwi hundi male wangut, guna mawuli jémba tétandé. Xi warekwa du warenjoka di kapambu nandan sanda wur husanda, mama xiyandat deka xi deka mawulimbu wulayindémboka. Yikafre sémbut wun sanda wur maki dé. Guni yikafre mawuli yata yikafre sémbut male hurutanguni. ~ u0 Wungi wareta guni God hwendén xi ware jondu atéfék mé héra. Hérae, guna mama guniré xiyanjoka yandat, guni hambuk ye téta waretanguni. Warengut guniré haraki yamba hurukéndi. Haraki huruhafi yandat guni hambuk yata jémba tétanguni. 3_0 Nani mama wali nani ware. Wun mama du di ané héfambu rekwa du yingafwe. Wun mama du di Satanéna du takwa di. Nani anwarmbu rekwa atéfék haraki hamwinya wali nani ware. Haraki saraki joo yakwa néma du takwa, getéfana du, ané héfambu reta halékingambu hambuk yakwa joo, di wali nani ware. ^50 God nani nak nakéka dé hambuk hwe. Wun hambuk wu xi ware jondu maki dé. Wun hambuk dé hwe, nani Satan wali warembete. Guni wun hambuk atéfék hératanguni, Satan guniré yéna yata guniré hura yindémboka. eC0 Wuni hundi angi watawuni. Mé xéké. Nana Néma Du Krais Jisas némafwi hambuk yata dé nanika hambuk hwe. Guni dé wali natafa mawuli héraata déka hambuk hérae guna mawulimbu hambuk yandét jémba tétanguni. -S0 Guni jémbaka hatikwa du, guna jémba yakwa du takwa gunika yikafre mawuli yandaka maki, guni dika yikafre mawuli yatanguni. Mé saréké. Guna Néma Du dé deka Néma Du akwi dé. Dé déka getéfambu reta natafa mawuli male dé ya, atéfék du takwaka. Dé Néma Du reta atéfék du takwaka sarékéta dé dika jémba hati. Wungi hatindékaka sarékéta, guni guna jémba yakwa du takwaka jémba hatita diré nakélak hundi watanguni. Wungi wangut di yamba rookéndi. Krais Jisasna hundika xékékwa du takwa xi warekwa du takwa maki di re @y0Mé saréké. Nana Néma Du Krais wambula gayae atéfék du takwa hurundan yikafre jémba hasa hwetandé. Nak duna jémba yakwa du takwaka akwi, deka mawuli yandakangala jémba yakwa du takwaka akwi, yandan yikafre jémba hasa hwetandé. Wungi hasa hwetendékaka sarékéta guni yikafre jémba male yatanguni. [/0Guni xékélaki. Guni gunika hatikwa duna jémba male yahambanguni. Guni jémba yata nana Néma Du Krais Jisaska akwi guni jémba ya. Wungi xékélakita guni yikafre mawuli yata yikafre jémba male yatanguni. nU0Xékéta wandaka maki yatanguni. Di gunika yikafre mawuli yandate, di gunika xétendaka nukwa male jémba yakénguni. Gunika xéhafi yatendaka nukwa, gunika xétendaka nukwa akwi, wandaka maki yatanguni. Wungi yata guni Kraisna jémba yakwa du takwa reta jémba yatanguni. Yikafre mawuli yata, God mawuli yandéka maki yata, yikafre jémba male yatanguni. 0Guni nak duna jémba yakwa du takwa, guni guna jémbaka hatikwa duna hundi jémba xékétanguni. Xékéta dika sarékéta deka ximbu harékétanguni. Kraisna hundi jémba xékénguka maki, guna jémbaka hatikwa duna hundi jémba xékétanguni. U#0Guni yafa ayiwa, guna nyangwalka yikafre mawuli yata jémba reta rékambambu wahafi yata guni diré hambukmbu haraki hundi wakénguni, di gunika mawuli windamboka. Guni dika jémba hatita diré Néma Du Krais Jisasna hundika wakwetanguni, di jémba rendate. Nak duna jémba yakwa du takwa, jémbaka hatikwa du, angi yatanguni  0Wungi hurutengukaka Godna nyingambu angi dé wa: Guni guna yafa ayiwana ximbu harékéta deka hundi jémba xékétanguni. Hanja God wun hambuk hundi dé nana mandéka Mosesré wa, Godna du takwaré wungi wandéte. Wata dé hundi nawulak akwi angi wa, “Guni wungi yata guni jémba reta séfélak héki hwari retanguni, ané héfambu. Wu mwi hundi dé.” Wungi dé God Mosesré wa. ~0} 0Guni nyangwal, Néma Du Krais Jisasna hundika xékéta guni guna yafa ayiwa wambékangala hurutanguni. Wungi hurungut, wu yikafre dé. e|C0!Wun hundi gunika akwi nanika akwi dé angi we. Guni du, guna séfika némafwimbu mawuli yanguka maki, guna takwaka némafwimbu mawuli yatanguni. Guni takwa, guna duna hundi xékéta deka ximbu harékétanguni.-{S0 Angi wuni we. Wun hundi dé néma hundi dé. Sataku hundi nak wun hundimbu dé re. Wun hundi naniré dé wakwe, Krais akwi nani déka hundika xékékwa du takwaka akwi. Du déka takwa wali natafa séfi rembéka maki, nani Krais Jisasna hundika xékékwa du takwa dé wali natafambu nani re. z50Wawun hundika Godna nyingambu angi dé wa: Du déka yafa ayiwaré yatakataka takwa hérae bér natafambu retambér. Reta natafa séfi bér re. #yA0nani déka séfi maki me. _x70Du di deka séfika di jémba hati. Deka séfimbu haraki saraki jondu nawulak huruhambandi. Wungi maki du deka takwaka jémba hatitandi. Hatindaka maki, Krais nani déka hundi xékékwa du takwaka dé jémba hati, 9wk0Krais Jisas nani déka hundika xékékwa du takwaka némafwimbu mawuli yandéka maki, du deka takwaka némafwimbu mawuli yatandi. Du deka séfika némafwimbu mawuli yandéka maki, di deka takwaka némafwimbu mawuli yatandi. Du deka takwaka némafwimbu mawuli yata di deka séfika némafwimbu mawuli ya. av;0Krais wungi dé ya, nani déka hundika xékékwa du takwa atéfék haraki saraki sémbut atéfék haraki saraki mawuli akwi yatakataka yikafre mawuli male yata déka makambu jémba reta déka du takwa male rembete. Guni du, guniré wuni we. Krais Jisas nani déka hundika xékékwa du takwaka némafwimbu mawuli yata nanika dé hiya. Hiyandén maki, guni du, guna takwaka némafwimbu mawuli yata diré yikafre hurutanguni. Ds0Nani Kraisna hundika xékékwa du takwa natafa hémémbu reta déka hundi jémba xékémbeka maki, guni takwa guna duna hundi jémba xékétanguni. Xékéta wandaka maki male yatanguni. r#0Guni takwa, guniré wuni we. Néma Du Krais déka hundika xékékwa du takwa dé wali jémba resékembete, naniré yikafre huruta nanika dé hiya. Hiyandéka nani natafa hémémbu reta déka séfi maki nani re. Krais Jisas néma du reta nani déka hundika xékékwa du takwaka jémba hatindéka maki, du di deka takwaka jémba hatitandi. Hatindat guni takwa, guni guna duna hundi xékétanguni. q0'pG0Guni Krais Jisaska jémba sarékéta déka ximbu harékéta, guni déka hundika xékékwa du takwa guni nak nakna hundi xékéta wandan maki yatanguni. )oK0Yikafre joo gunika hwendét haraki saraki joo akwi gunika hwendét nana Néma Du Jisas Krais naniré yikafre hurundékaka sarékéta, guni wungi re wungi re nana yafa Godka yikafre mawuli yata déka ximbu harékétanguni. Takwa hérandé duka akwi, du humbwilé takwa akwi, angi retandi =ns0Sukwekéndét guni Krais Jisasna hundika xékékwa nawulak du takwa wali hérangwanda reta guni Néma Du Kraiska yikafre mawuli yata déka ximbu harékéta déka gwar watanguni. Godna nyingambu rekwa hundi xéta gwar watanguni. Guna mawuli yikafre yandéte guni séfélak gwar nawulak akwi déka watanguni. Xm)0Guni wangété yandaka hulingu sata wangété yakénguni, dé guna mawuli haraki hurundémboka. Guni wakwexékéngut Godna Hamwinya guna mawulimbu wulaaye hambuk yata téta guna mawuli sukwekétandé. zlm0Yata wangété yahafi yata, God mawuli yatendéka jémbaka xékélakita, wun jémba yata jémba male retanguni. Wk'0Ané nukwa séfélak du takwa haraki saraki mawuli yata séfélak haraki saraki sémbut di huru. Guni yikafre sémbut hurutenguka nukwa baka yindémboka guni yikafre sémbut yikafre jémba male yatanguni. j0Wawun atéfék hundi xékéta jémba sarékéta jémba male retanguni. Wangété rehafi yata Godka xékélakita jémba retanguni. 9ik0Guni wungi wangut wafewana di nawulak hurundan haraki saraki jondu yatakataka larékombu retandi? Wungi retendakaka du nawulak ané hundi di wa:Guni xéndi hwakwa du takwa, sé ramé.Guni hiyandé du takwa yandaka maki Godna hundi xékéhafi yata, némbuli guni sé raama Godna hundi xékétanguni.Xékéngut, Krais guniré yikafre hurundét, guni larékombu retanguni. Wungi di wa, halékingambu rekwa du takwaré. Hh 0 Nukwa xéta haléke tékwa hafwambu nukwa xéndét di atéfék jonduré jémba xéndaka maki, guni di hurundan haraki saraki jonduka wunde du takwaré wangut di wun jonduka jémba xétandi. hgI0 Fakuta hurundaka haraki saraki jooka hundi yamba bulékéme. Nani wun jooka wanjoka nani roo. |fq0 Guni haraki saraki sémbut hurukwa du takwa wali yitaka yatakahafi yata hurundaka haraki saraki sémbut hurukénguni. Di Satanéna haraki saraki jémba yata halékingambu di re. Reta di nawulak du takwana mawuliré yikafre yamba hurukéndi. Guni wunde du takwaré watanguni, hurundan haraki saraki sémbutka. Wangut God wun sémbutka hélék yandékaka xékélakitandi. xei0 Guni Néma Du mawuli yatendéka jémbaka sarékétanguni. Sarékéta xékélakita, wun jémba male yatanguni. d!0 Nani jémba sarékéta jémba male reta larékombu reta, nani yikafre mawuli male yata yikafre sémbut male huruta mwi hundi male watame. #c?0Hanja guni haraki saraki mawuli yata halékingambu guni re. Némbuli guni Néma Duna du takwa reta yikafre mawuli yata guni larékombu guni re. Reta déka du takwa rendaka maki, guni jémba sarékéta jémba male retanguni. Wungi reta guni haraki saraki sémbut hurukénguni. Ub#0Wunde du takwa haraki saraki joo hurundat guni di wali yamba hurukénguni. ?aw0Haraki saraki jooka du takwa nawulak di wa, “Wu haraki joo yingafwe. Wu yikafre joo dé.” Wungi wata yéna di ya. Guni wun du takwana hundi yamba xékékénguni. Du takwa haraki saraki sémbut huruta di Godna hundika hu hwe. Wun haraki saraki sémbut hurukwa du takwaka God déka biya mawuli dé wi. K`0Guni wundé xékélakingu. Nawulak du takwa wali haraki saraki sémbut hurukwa du takwa haraki saraki mawuli yakwa du takwa akwi Godna getéfaré yamba yikéndi. Di Krais wali néma du takwa yamba rekéndi. Nak du takwana jonduka mawuli ramékwa du takwa akwi Godna getéfaré yamba yikéndi. Di Krais wali néma du takwa yamba rekéndi. Deka mawuli nak du takwana jonduka généta di Godna ximbu harékéhafi yata di wun jonduna ximbu di haréké. [_/0Guni haraki jonduka buléhafi yata haraki hundi bulékénguni. Halémbangwa hundi akwi bulékénguni. Guni wungi buléhafi yata, yikafre hundi male wata, Godka yikafre mawuli yata déka ximbu harékétanguni. ^0Guni Godna du takwa reta guni haraki saraki mawuli yakénguni. Nak du takwa wali haraki saraki sémbut hurukénguni. Guna mawuli nak du takwana jonduka mawuli ramékéndé. Wun haraki saraki sémbut huruhafi yata wun jonduka akwi bulékénguni. !];0Krais Jisas nanika némafwimbu mawuli yata dé nanika hambuk jémba yata dé hiya. Hiyandéka God déka jémbaka dé yikafre mawuli ya. Du nawulak hanja hamwi xiyae déka hwendaka God yikafre yama xéka yikafre mawuli dé ya. Godka hwendan maki, Krais Jisas dé hafuré dé hwe, Godka. God dé Krais hurundénka dé yikafre mawuli ya. Krais Jisas yandén maki, guni du takwaka némafwimbu mawuli yatanguni. \ 50God gunika némafwimbu mawuli yandéka guni déka nyangwal guni re. Reta guna mawuli déka mawuli maki ténjoka, guni hurundénéngala hurutanguni. [!0 Yatakataka guni guna du takwaré yikafre huruta dika saréfa natanguni. Guni Krais Jisasna hundika xékénguka God hurungun haraki saraki sémbut yakwanyita dé wun jonduka wambula yamba sarékékéndé. Sarékéhafi yandéka maki, Krais Jisasna hundika xékékwa du takwa guniré haraki hurundat, guniré hurundan haraki jooka “Reséndé” nae, guni wun jooka wambula sarékékénguni.RZ0Yangun haraki saraki mawuli atéfék yatakatanguni. Dika haraki xékénguka mawuli, diré haraki hundi wanguka mawuli, rékambambu wanguka mawuli akwi yatakatanguni. Guni di wali waru warenguka, dika haraki saraki hundi wanguka, dika haraki saraki mawuli yanguka, wungi yanguka haraki saraki mawuli atéfék yatakatanguni. 5Yc0Guni haraki mawuli yata haraki joo huruta guni Godna Hamwinyaka némafwi xak guni hwe. Guni Godna Hamwinyaka xak hwekénguni. God déka Hamwinya dé gunika hwe, guni déka nyangwal rengute. Godna Hamwinya guna mawulimbu wulaaye téndét, Krais Jisas wambula gayae guniré hérae hura waritandé. Hura warindét, guni dé wali wungi re wungi re jémba retanguni. Retengukaka xékélakita guni haraki mawuli xékékénguni. 9Xk0Guni nak du takwaka hundi wanjoka guni dika haraki hundi wakénguni. Nawulak du takwana mawuli yikafre hurunjoka yikafre hundi male watanguni. Wata diré yikafre hurutanguni. 2W]0Sélé héraakwa du wambula yamba sélé hérakéndi. Di yikafre mawuli yata yikafre jémba male yatandi. Yata jondu nawulak hérae jambangwe du takwaka hwetandi. aV;0Guni mawuli wita wungi rengut, wafewana Satan guniré hura yitandé. Wungi rekénguni. U70Guni mawuli wita, xékélaki natanguni, guni haraki saraki joo yangumboka. Guni nak duré rékambambu wata, bari dé wali hundi buléta rékambambu wangun hundi bari yatakataka, wun duré yikafre hurutanguni. Guni rékambambu wangut, nukwa nandikéndé. Guni mawuli wita, guni xéndi hwakénguni. Tale dé wali hundi buléta rékambambu wangun hundi bari yatakatanguni. Yatakataka guni xéndi hwatanguni. |Tq0Némbuli wun hundika mé saréké. Nani atéfék Godna hémémbu nani re. Reta nani natafa mawuli hératame. Héraata guni yénataka hundi yatakatanguni. Godna hémémbu rekwa du takwaka nawulak du takwaka akwi mwi hundi male watanguni. %SC0Wun huli mawuli hérae guni huli du takwa retanguni. Reta Godna hundi xékéta dé maki reta jémba male retanguni. Reta yikafre sémbut male hurutanguni. nRU0Hu hwetaka Godré wangut dé gunika huli mawuli hwetandé. Wun huli mawuli yikafre mawuli male dé. FQ0Wakwemben hundi angi dé: Guni yangun haraki saraki mawuli yangun haraki saraki jooka akwi hu hwetanguni. Hanja haraki saraki mawuli guna mawulimbu wulaaye téndéka guni haraki saraki jooka mawuli yata guni jémba rehambanguni. Haraki saraki mawuli haraki saraki sémbut hura guni hiyatanguni. Wungi wambeka guni guna haraki saraki mawuli wundé hu hwengu. Némbuli akwi wun haraki saraki mawuli akwi haraki saraki jonduka akwi hu hwetanguni. 8Pi0Hanja guni Krais Jisasna hundika xékénguka nani guniré déka mwi hundi wakwe, guni déka du takwa reta jémba rengute. Wakwembeka guni jémba xéké. Wungi wuni saréké. lOQ0Guni wungi yakénguni. Nani Kraiska guniré wakweta nani wungi yangute guniré wakwehambame. SN0Di haraki saraki jonduka mawuli yata nak maki nak maki haraki saraki sémbut di huru. Huruta deka séfika male sarékéta di nak du takwa wali haraki saraki sémbut di huru. Huruta roohambandi, Godka. GM0Deka mawuli yike yandéka di wangété re. Rendaka deka mawuli gan hunyi maki dé té. Wungi téta deka mawuli motu maki dé té. Téndéka di God hwendén huli mawulika yamba hérakéndi. L0Wawun atéfék hundika sarékéta wuni guniré nak hundi wawut guni jémba xékétanguni. Néma Duna ximbu wuni hambukmbu guniré we. Guni Godka xékélakihafi yakwa du takwa rendaka maki, wambula rekénguni. Di ané héfambu reta baka jonduka di saréké. K}0Nani Kraisna séfimali maki nani re. Dé nana humbu dé. Nani nawulak man maki, nawulak tamba maki, nawulak dama maki, nawulak waan maki me re. Nani nak nakéka némafwimbu mawuli yata yikafre jémba yambet, wun jémba Kraisna séfika hambuk hwendét wun séfi jémba téta némafwi yatandé. Krais Jisaska jémba sarékékwa du takwa huli mawuli hérae huli du takwa retandi $JA0Yikama nyangwal maki yamba rekéme. Néma du takwa maki retame. Reta du takwaka némafwimbu mawuli yata mwi hundi male wata retame. Wungi reta nani Krais wali natafa mawuli male héraata hukémbu nani dé maki retame. Dé néma du dé re, Godna hémémbu rekwa atéfék du takwaka. FI0Dé maki reta, nani yikama nyangwal maki yamba rekéme. Yikama nyangwal nak maki nak maki mawuli yata nak hundi nak hundi xékéta nak maki nak maki sémbut di huru. Hurundaka maki yamba hurukéme. Nawulak du yae naniré huli hundi wandat, nani yikama nyangwal xékéndaka maki, wun hundi bari yamba xékékéme. Mur yandéka réka mi ganga yitaka yatakandéka maki, nani séfélak huli hundi xékémbet, nana mawuli haraki tétandé. Nana mawuli wungi téndémboka, nak du naniré huli hundi wandat, nani deka hundi bari yamba xékékéme. Nawulak du nana mawuliré haraki hurunjoka di mawuli ye. Wunde du yae naniré yéna yata yikama nyangwalré hura yindaka maki, di naniré yamba hura yikéndi. `H90 Wungi reta hukémbu nani Godna nyanka jémba male sarékéta déka jémba male xékélakita natafa mawuli male héraata reséketame. Yikama nyangwal hukémbu némafwi yandaka maki, Krais nana mawulimbu wulaaye hambuk yata téndét, nani tale Godna hémémbu yikama nyangwal maki me re, hukémbu némafwi yatame. Némafwi ye, dé maki retame. iGK0 Krais Jisas wun hambuk dé hwe, nani wun hambuk hérae Godna du takwaré yikafre hurumbet, di déka jémba yandate. Wun jémba yata nani di wali déka du takwa Kraisna séfi maki rembet, déka séfi némafwi yatandé. QF0 Wun Krais dé déka du takwaka yikafre jondu hwe. Nak maki nak maki hambuk dé hwe. Dé nawulakéka dé nak hambuk hwendéka di déka hundi hura yi. Dé nawulakéka dé nak hambuk hwendéka di profetna hundi wa. Dé nawulakéka dé nak hambuk hwendéka di déka hundika xékétaka di wangété rekwa du takwaré déka hundi wa. Dé nawulakéka dé nak hambuk hwendéka di déka hundika xékékwa du takwaka jémba hatita diré wakwe, déka jémbaka. YE+0 Héfaré gayandé du male dé hafu dé Godna getéfaré wambula wari. Wara dé néma du reta atéfék héfambu rekwa jonduré nyirmbu rekwa jonduré sarékéngwanda dé atéfék jonduré dé lakwa sukweké. D0 Wun yikama hundi “dé wari” wata, métaka dé wa? Ané hundika dé wa. Tale Krais Godna getéfambu dé gaya, ané héfaré. C0Krais wun jondu hwendékaka, hanja du nak ané hundi Godna nyingambu dé hayi:Déka hambuk déka mamana hambuk sarékéngwandéndéka dé déka mamaré hérae hura wari, nyirré.Wara déka du takwaka dé nak maki nak maki yikafre jondu hwe. B 0Krais Jisas némafwi hambuk yata dé nani nak nakéka nak maki nak maki hambuk dé hwe, nani nak maki nak maki jémba yambete. "A=0Nana yafa God natafa male dé re. Dé nani atéfék du takwaka dé jémba hati. Dé nana mawulimbu dé té. Dé wandéka nani atéfék déka jémba ya. I@ 0Nana Néma Du dé natafa male dé. Nani natafa duka male jémba sarékéta Godna yambumbu yitame. Wun du Krais Jisas dé. Nani natafa ximbu male nani guré nandi. Wu Krais Jisasna ximbu dé. ?0Krais Jisasna hundika xékékwa atéfék du takwa, nani natafa male séfi nani re. Godna Hamwinya dé natafa male dé té, nana mawulimbu. God dé wa, nani atéfék natafa mawuli héraata déka getéfaré ye me dé wali natafambu jémba rembete. >0Godna Hamwinya yikafre mawuli hwendéka nani natafa mawuli héraata re. Wungi renjoka mawuli yata guni hambuk jémba yatanguni. Guni Krais Jisasna hundika xékékwa nak du takwa wali natafa mawuli héraata jémba renjoka, guni hambuk jémba yatanguni. y=k0Guni guna ximbu harékéhafi yata atéfék du takwaré nakélak hurutanguni. Haraki saraki joo gunika hurundat guni rékambambu wahafi yata wun haraki saraki joo diré hasa hwekénguni. Hasa hwehafi yata dika némafwimbu mawuli yatanguni. E< 0God naniré wungi yikafre hurundénka sarékéta, némbuli ané hundi guniré wuni we. Nana Néma Du Jisasna mama déka ximbu yawun jémbaka hélék yata wuniré séndé gembu husolotakandaka wumbu reta némbuli ané hundi guniré wuni we. God guniré wasékendénka sarékéta, guni yikafre mawuli yata jémba male retanguni. Guni déka du takwa rengute, hanja God guniré wasékendénka sarékéta, yikafre mawuli yata jémba male retanguni. B;}0Hanja dé wandéka Krais Jisas nanika hiyae naniré Satanéna tambambu dé héra. Dé nani Krais Jisasna hundika xékékwa du takwaka hambuk dé hwe. Wungi hwendénka sarékéta, nani némbuli rekwa du takwa akwi, hukémbu retekwa du takwa akwi déka ximbu harékétame, wungi re wungi re. Wu mwi hundi dé.7:g0Godna hambuk atéfék néma duna hambukré dé sarékéngwandé. Déka hambuk dé nana mawulimbu jémba ya. Jémba yandéka Godka wakwexékémbet atéfék hambuk jémba yatandé. Sarékémbeka atéfék jémba akwi déka hambukré yamba sarékéngwandékéndé. Dé atéfék jémba hali hurundé. a9;0Guni nanika némafwimbu mawuli yandékaka jémba xékélakingute, wuni mawuli ye. Krais Jisasna atéfék mawulika xékélakinjoka nani hurufatiké. Guni déka mawulika nawulak xékélakita nawulak akwi xékélakitanguni. Xékélakingut Godna mawulimbu tékwa atéfék yikafre mawuli guna mawulimbu akwi sukweka tétandé. Wungi wuni Godka we. [8/0Téta guni Godna du takwa wali jémba xékélakitanguni. Krais Jisas nanika némafwimbu mawuli dé ye. Nanika némafwimbu mawuli yandéka, wu némafwi joo dé. Atéfék némafwi jonduré dé sarékéngwandé. i7K0Godka angi wuni we: Guni Krais Jisaska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nangut, Krais Jisas guna mawulimbu tétandé. Téndét guni du takwaka némafwimbu mawuli yata diré yikafre huruta hambuk ye tétanguni. Héfa mina méngiré hulukindéka mi hambuk ye tékwa maki, guni déka némafwimbu mawuli yata guni hambuk ye tétanguni. JC}|YywXvQvEqpnp]jJhdc`^[ZPX UTSzQQOML1JBIFCBt?<:97C50/l-+*('p&&2#"P gSzXG% ^ )wC0wY&Wuni Seraka wata, wuni nak getéfaka wuni wa. Wun getéfa Jerusalem maki dé. Wun Godna anwarmbu rekwa getéfa dé. Nani Krais Jisasna hundika xékékwa du takwa wu nana getéfa dé. Nani Moses wandén hambuk hundika xékéhafi yata nani yoombu gindan du takwa maki rehafi yata nani jémba re. Rv&Wuni Hagarka wata, wuni Sainai némbuka akwi wuni we. Wun némbu Arebiana héfambu dé té. Ané nukwa tékwa getéfa Jerusalemka akwi wuni we. Jerusalem wun atéfék Judana du takwana motéfa dé. Wunde du takwaka di Moses wandén hambuk hundika di jémba xéké. Xéka di yoombu gindaka baka jémba yakwa du takwa maki di re. Nu&Wumbére takwana hundi wu sataku hundi dé. Wumbére takwana mo hundi angi dé, wumbére takwa bér Godna hambuk hundi yétékéka dé wa. Hagar lé Mosesré God wandén hundi maki lé. Moses Sainai némbumbu rendéka God déré wun hambuk hundi dé wa. Wun hambuk hundi xékékwa du takwa di wun hambuk hundina nyangwal maki di. Hagar lé yoombu gindaka baka jémba yakwa takwa lé. Hagar héralén nyangwal di akwi yoombu gindaka baka jémba yakwa du takwa di. Mosesré God wandén hambuk hundina nyangwal di atéfék yoombu gindaka nak duka jémba yakwa du takwa maki di. t&Abrahamka jémba yakwa takwa lé ané héfambu rekwa takwa maki lé nyan nak héra. Déka xi Ismeal dé. Abrahamna tali takwa Sera nyan hérahafi baka lé hwa. Hwaléka God léré mwi hundi wandén maki hukémbu lé nyan nak héra. Déka xi Aisak dé. Us#&Mé xéké. Godna nyingambu hundi angi dé wa, Abrahamka. Dé nyan yéték dé héra. Nyan nak déka jémba yakwa takwa lé héra, léka xi Hagar lé. Lé yoombu gindan takwa maki reta lé Abrahamka jémba ya. Nyan nak déka tali takwa lé héra, léka xi Sera lé. Lé yoombu gindan takwa maki rehambalé. Lé baka jémba lé re. r&Guni nawulak guni wa, “Nani Moses wandén hambuk hundika xékéta, Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa retame.” Wungi wakwa du takwa guni Moses wandén hambuk hundika yike guni ye. Guni jémba xékélakingute hundi nawulak akwi watawuni. 1q[&Gunika sarékéta wuni némbuli guni wali renjoka wuni némafwimbu mawuli ye. Guna saawi xéta guni wali hundi bulénjoka wuni mawuli ye. Nyingambu guniré hambukmbu wanjoka hélék wuni ye. Méta hundi wawut guna mawuli yikafre yatandé? Yike wuni ye. Hagar bér Seraka Pol dé sataku hundi wa p&Guni wuna hundi xéka wuna nyangwal maki rekwa du takwa, gunika wuni saré waréké. Gunika saréka wuni gunika némafwimbu mawuli wuni ye. Nyan héranjoka hangéli héraakwa takwa nyan bari héranjoka némafwimbu mawuli yaléka maki, guni akwi Krais Jisas wali natafa mawuli bari hérae rengute wuni némafwimbu mawuli ye. Gunika sarékéta wuni némafwi xak wuni héra, wuna mawulimbu. Mé xéké. Du nawulak di guniré wa, “Guni Moses wandén hambuk hundi xékéta yikafre sémbut hurukwa du takwa retanguni.” Wungi wata di guna ximbu haréké. Harékéta di yéna yata di gunika hunjali. Guni wuna hundi xékéhafi yata deka hundika némafwimbu mawuli yangute, di gunika hunjali. 0mY&Némbuli guni wunika hélék guni ye. Wuni guniré mwi hundi hambukmbu wawuka némbuli guni wuna hundika hélék yanguka wuni guna mama wuni re. Wungi wuni saréké. _l7&Wun nukwa guni wunika akwi wuna hundika akwi guni mawuli ya. Wuni mwi hundi wuni we. Wun nukwa guni wuniré wambula yikafre hurunjoka guni némafwimbu mawuli ya. Wun nukwa guni wunika yikafre joo male hwenjoka guni mawuli ya. Yata guni guna dama hwe wunika yikafre hurunjoka guni mawuli ya. Guni guna dama wuniré hwenjoka guni hurufatiké. -kS&Bar hiyae wuni guni wali rewuka guni wunika hu hwehambanguni. Guni wunika wendé nahambanguni. Guni wunika mawuli yata guni wuniré yikafre huru. Godna ensel nakré yikafre hurutenguka maki, guni wuniré yikafre huru. Guni Krais Jisasré yikafre hurutenguka maki, guni wuniré yikafre huru. j5& Guni Galesiambu reta Krais Jisasna hundi xékékwa du takwa, guniré wuni we. Wuni Godka jémba sarékéta jémba rewuka maki rengute mawuli yata, guniré wuni we. Hanja guni Moses wandén hambuk hundika xékéhafi yangun maki, wuni Moses wandén hambuk hundika némbuli xékéhambawuni. Xékéhafi yata wuni jémba re. Guni wungi rengute mawuli yata gunika wuni we. Guni wundé xékélakingu. Hanja tale yae némafwi bar hiyae wuni guni wali re. Reta wuni guniré Krais Jisasna hundi wa. Wawuka guni wuniré haraki huruhambanguni. i& @hy& Huruhafi yanguka wuni roota wuni wa, “Galesia wali reta Godna jémba yata déka hundi wuni wa. Wafewana Galesia bari yike yatandi, wun hundika? Yawun jémba baka yitandé wana?” 0gY& Gunika wuni saré waréké. Guni Judana baka hwa nukwaka sarékéta guni nukwa, huli bafu, héki hwari, wun nukwaka nawulak guni wa, “Wun némafwi nukwa dé. Wun nukwa nani Moses wandén hambuk hundi xékéta baka hwatame. Wungi hwata nani Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa retame.” Wungi wanguka guna mawulimbu wangété guni ye guni hanja hurungun maki wambula yata guni yikafre sémbut huruhambanguni. &fE& Némbuli guni Godka guni xékélaki. Xékélakinguka dé God gunika dé xékélaki. Wu néma joo dé. God gunika xékélakindéka métaka guni déka hu hweta guni hanja reta wangun jonduka wambula wanjoka guni mawuli ya? Métaka guni wambula mawuli ye wun jonduka? Wun jondu guniré hambuk yamba hwekéndi. Guniré yikafre huruhafi yakwa jondu di. Guni dika wambula wanjoka mawuli yata haraki sémbut guni huru. Ue#&Hanja guni Godka xékélakihambanguni. Xékélakihafi yata guni wangété reta guni nak maki nak maki yénataka godka wa. Wun yénataka god Néma Du God yingafwe. Dika wata dika male guni saréké. fdE&Godna nyanéna Hamwinya nana mawulimbu wungi téndéka Nani Moses wandén hambuk hundika xékéhafi yata nani yoombu gindan du maki rehambame. Némbuli nani Godna nyangwal reta nani jémba re. Hanja God déka nyangwalka wun jondu hwenjoka wandéka nani déka nyangwal reta déka yikafre jondu atéfék hératame. Pol Galesiaka dé saréka waréké ,cQ&Némbuli guni Godna nyangwal guni re. Nani atéfék Godna nyangwal nani re. Rembeka God wandéka déka nyanéna Hamwinya nana mawulimbu wulaaye dé nana mawulimbu té. Téta naniré yikafre hurundéka nani Godka xékélakita nani déré wa, “Nana yafa.” Wungi wata nani jémba wa. 9bk&Dé naniré yikafre hurunjoka dé gaya. Nani Moses wandén hambuk hundika xékéhafi yata nani yoombu gindan du maki rehafi yata jémba reta Godna nyangwal rembete, dé gaya. ,aQ&Wungi rembeka God déka mawulimbu wandén nukwa wandéka déka nyan Krais Jisas dé gaya. Gayandéka takwa hési lé déré héra. Lé Judana takwa reta déré héraléka dé Judana du dé re. Judana du reta dé atéfék Juda wun nukwa yandan maki, dé Moses wandén hambuk hundika xéké. 8`i&Hanja nani Godna nyangwal rehafi yata nani yikama nyan maki nani re. Reta nani ané héfambu rekwa duna hambuk hundi jémba xékéta nani yoombu gindan du maki nani re. M_&Yikama nyan rendén nukwa néma du nak déka jondu déka akwi jémba hatitandé. Hukémbu, déka yafa hanja wandén nukwa, wun dunya némafwi ye déka yafana jondu hérae wun jonduka hatitandé. e^ E&Hundi nawulak akwi watawuni, God guniré akwi yikafre hurutendékaka. Guni jémba xékélakingute wuni we. Yafa nak hiyanjoka hwaata, déka yikama nyanré déka jondu atéfék hérandéte wataka, hiyandét wayika yikama nyan re wun nyan wun jondu bari yamba hérakéndé. Hérahafi yandét néma du nak déré hura téta déka jémba hatitandé. Hatindét wun nyan néma duna hundi xékéta yoombu gindan du maki retandé. Reta déka yafa hwendén jonduka yamba hérakéndé. c]?&Wungi wata ané hundi akwi mé xéké. Krais Abrahamna hémémbu dé xaku. Abraham Godka dé jémba saréké. Guni Kraiska jémba sarékéta Kraisna du takwa guni re. Reta guni Godka Abraham wali jémba saréka Abrahamna hémémbu guni re. Renguka, God guniré akwi yikafre hurutandé, hanja Abrahamré wataka déré yikafre hurundén maki.w\g&Wungi saméndéka guni Krais Jisas wali natafa mawuli hérae guni natafa hémémbu male guni re. Reta angi wakénguni, “Nani nawulak nani Judana du takwa me. Nani nawulak nak téfana du takwa me. Nani nawulak nak duna hundi xékéta deka jémba yakwa du takwa me. Nani nawulak nana mawuli yambekangalambu rekwa du takwa me. Nani nawulak du me. Nani nawulak takwa me.” Wungi wakénguni, guni atéfék Krais Jisas wali natafa mawuli hérae guni re. Guni angi watanguni, “Nani atéfék Krais Jisasna du takwa me re. Reta nani natafa hémémbu male nani re. Nak maki nak maki mawuli yahafi yata hafu hafu rehambame.” 6[e&Wungi reta guni Kraisna ximbu guré naande Krais wali natafa mawuli yakwa du takwa, guni huli mawuli guni héra. Héranguka dé nukwa wur maki dé Krais guniré samétaka. Zy&Guni Krais Jisaska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nae guni atéfék Godna nyangwal guni re. cY?&Némbuli Krais Jisas yandéka nani déka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naata nani démbu huli mawuli nani héra. Némbuli nani Moses wandén hambuk hundika yamba xékékéme. Xékéhafi yata némbuli nani wun hundina ekombu rehafi yata, nani baka jémba nani re. Nani Krais Jisaska jémba sarékéta Godna nyangwal nani re BX}&Nak jooka mé saréké. Hanja Moses wandén hambuk hundi nanika dé Godna jémba nawulak wakwe. Moses wandén hambuk hundi dé nanika wakwekwa du maki dé. Nani wun hundina ekombu nani re. Nani wun hambuk hundi xékémbeka nana mawuli hambuk dé ya. Yandéka Krais Jisas yatendéka nukwaka nani haxé. Dé yandét nani déka jémba sarékéta huli mawuli hérae Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa renjoka nani déka haxé. BW}&Hanja Krais ané héfaré yahafi yandén nukwa Moses wandén hambuk hundika nani xéké. Xéka nani séndé gembu rekwa du takwa maki nani re. Krais Jisas yae naniré yikafre hurundét nani déka jémba sarékéta, jémba retembeka nukwaka haxéta, nani wun nukwa séndé gembu rekwa du takwa maki nani re. WV'&Nani Godna nyingambu xéta nani xékélaki. Atéfék du takwa haraki sémbut hurukwa du takwa di. Haraki saraki sémbut nana mawulimbu dé té. Wungi xékélakita nani ané joo akwi nani xékélaki. Nani Jisas Kraiska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naata huli mawuli hérae God wali jémba reséketame. Jisas Kraisré hérambete wun huli mawulika God hanja dé Abrahamré wa, “Wuni méniré, ména mandékaré akwi yikafre hurutawuni.” *UM&Mé saréké. God Mosesré wandén hambuk hundi wun nak yambumbu dé naniré wakwe wana? God Abrahamré wandén hundi wun nak yambumbu dé naniré wakwe? Wu yingafwe. Hambuk hundi jémba xéka di Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa rendate dé hambuk hundi wa. Du takwa wun hambuk hundi xéka déka makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa renjoka di hurufatiké. God wungi hambuk hundi wahambandé. mTS&God Abrahamré wandén nukwa dé nak maki yambumbu dé wa. Wata nak duré wahambandé, Abrahamré déka hundi wandéte. Dé hafu dé Abrahamré wa. Wungi wandéka Abraham hafu dé xéké. God wungi wandén hundi Mosesré wandén hundiré dé sarékéngwandé. Atéfék du takwa hurundan haraki saraki sémbutka xékélakindate God wun hambuk hundi dé wa \S1&Hanja God dé Abrahamré wa, “Wuni méniré akwi, ména mandékaré akwi yikafre hurutawuni.” Wungi wataka hukémbu dé Mosesré hambuk hundi wa, Judana du takwa wandén maki yandate. Méta jooka sarékéta dé Mosesré wun hambuk hundi wa? Némbuli guniré watawuni wun jooka. Atéfék du takwa hurundan haraki saraki sémbutka xékélakindate dé wun hambuk hundi wa, dika. Wun hambuk hundi wungi re wungi re resékendéte wahambandé. Krais yandét wun hambuk hundi hényindéte dé wa. Abrahamna mandéka Jisas Krais yatendéka nukwa wun hambuk hundi hényindéte dé God hanja wa. Wandéka hukémbu Jisas Krais dé ya. God Abrahamré wandén maki, God Abrahamna mandéka Jisas Kraisré dé yikafre huru. Wungi huruta dé atéfék du takwaré yikafre huru. Hurundénka, némbuli nani Moses wandén hambuk hundika yamba xékékéme. Nak hundi akwi mé xéké. God wun hambuk hundi wata dé héfambu rekwa duré wahambandé. God wun hambuk hundi wata déka enselré wandéka di Mosesré wun hundi wa. Wandaka dé Moses héfambu rekwa du takwaré wun hundi wa. Wungi wata dé nyéndékmbu rekwa du dé re. God hundi wandéka héfambu rekwa du takwa rendaka Moses deka nyéndékmbu dé re. Wungi reta dé diré wun hundi wa. R}&Nani wun hambuk hundi jémba xékémbet God naniré yikafre hurundét nani wungi re wungi re jémba resékembet, nani Abraham yandén maki yamba yakéme. Nani Godka jémba sarékéta nani watame, “God wandén maki naniré yikafre hurutandé.” Wungi wata nani xékélakitame. Nani Abraham hurundén maki nani huru, dé Godka jémba sarékéta wandén mwi hundi dé xéké. RQ&Némbuli wun jooka nawulak akwi watawuni. Mé xéké. Hanja hanja God dé Abrahamré angi wa, “Méni wunika jémba sarékéta wuna hundika ‘Mwi hundi dé’ namét, wuni méniré akwi, ména mandékaré akwi yikafre hurutawuni. Wu mwi hundi wuni wa.” Wungi wataka séfélak héki hwari (430) yindéka dé Moseska hambuk hundi nawulak hwe. Hukémbu wandén hundi tale wandén hundiré sarékéngwandéhambandé. Tale wandén hundi reséketandé. P%&Némbuli Godka mé saréké. Hanja God ané mwi hundi dé Abrahamré wa. “Wuni méniré akwi, ména mandékaré akwi yikafre hurutawuni.” Wungi wandénka guni mé saréké. Dé séfélak mandékaka wahambandé. Dé natafa mandékaka dé wa. Wun hundi wata dé séfélak duka sarékéhambandé. Wungi wata dé natafa duka male dé saréké. Wun hundi wata dé Krais Jisaska dé saréké. O&Wuna nyama bandi, mé xéké. Guni wun hundika jémba xékélakingute, tale wuni ané héfambu reta yandaka jémbaka hundi nawulak watawuni. Du yéték jémba nak yanjoka mwi hundi gimbét nak du yae bérka hundika “Yingafwe” yamba nakéndé. Yandét nak dé yae bérka hundika hundi nawulak akwi wakéndé, bér mwi hundi gimbénka. Bérka hundi reséketandé. Wungi nani ané héfambu rekwa du huru. Bérka mwi hundi resékendét, nani jémba xékélakitame. Godna mwi hundi reséketandé, wungi re wungi re. oNW&Wun hundi xékéta nani xékélaki. Krais Jisas mimbu hiyandéka God Abrahamré wandén hundi mwi hundi dé ya. Hanja God dé Abrahamré ané hundi wa, “Wuni méniré yikafre hurutawuni.” Wungi wandéka Krais Jisas du takwaré yikafre hurunjoka mimbu hiyandéka wun hundi mwi hundi dé ya. Krais Jisas dé nak téfana du takwaka akwi dé hiya. Judana du takwaka akwi dé hiya. Nani déka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nambet, God hanja wandén maki naniré yikafre hurundéte nanika dé hiya. Nani Krais Jisaska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nambet, God déka Hamwinya hwendét dé nanika huli mawuli hwetandé. Moses wandén hambuk hundi Godna mwi hundiré yamba sarékéngwandékéndé 4Ma& Nani wun yambumbu yinjoka nani hurufatiké. Hurufatikémbeka, God nanika hu hweta hurumben haraki saraki sémbut naniré hasa hwendét, sékérékétandé. Krais nak yambu dé naniré wakwe. Krais nanika hiyae dé naniré héra, God nanika hu hwehafi yata hurumben haraki saraki sémbut naniré hasa hwehafi yandéte. Krais naniré yikafre hurundéka God dé hurumben haraki saraki sémbut hasa hweta wandéka di déré xiyae mimbu hateka. Déré xiyae mimbu hatekandanka sarékéta dé hukémbu God nanika hu hwehafi yata, hurumben haraki saraki sémbut naniré hasa yamba hwekéndé. Wun jooka hanja du nak Godna nyingambu ané hundi dé hayi: Mimbu hiyandé duka God dé hu hwe. =Ls& Yambu yéték bér re. Natafa yambuka ané hundi dé re Godna nyingambu: Du takwa wun hambuk hundi jémba xéka God wandén maki male hurutandi. Hura di God wali wungi re wungi re reséketandi. Wun hundi natafa yambuka dé wa. Nani wun yambumbu ye nani hambuk hérae, Godka jémba yamba sarékékéme. NK& Hanja du nak dé hundi nak Godna nyingambu angi hayi: Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naakwa du takwa di dé wali wungi re wungi re jémba reséketandi. God wunde du takwaré watandé, “Yikafre sémbut hurukwa du takwa di wunika jémba sarékéta wuna hundika ‘Mwi hundi dé’ naata di jémba retandi, wungi re wungi re.” Wungi wandét du takwa God wali wungi re wungi re jémba reséketandi. Wun hundi hanja hayindénka angi nani xékélaki. Atéfék du takwa Moses wandén hambuk hundika xékéta, di Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa yamba rekéndi. Moses wandén hambuk hundi xékétaka yindaka yambu, wu Godka yindaka yambu yingafwe. Wungi nani xékélaki. zJm& Du takwa nak maki sémbut hurundat, God diré yikafre yamba hurukéndé. Hanja Moses wandén hambuk hundika ané hundi du nak dé hayi Godna nyingambu: Wun hambuk hundi atéfék, déka nyingambu rekwa hundika jémba xékéhafi yata, wandén maki huruhafi yakwa du takwa diré haraki hurutandé. God wali yamba rekéndi. Wungi hayindéka nani xékélaki. Du takwa nawulak deka mawulimbu di wa, “Nani wun hambuk hundi atéfék jémba xékémbet, God naniré yikafre hurundét nani jémba reséketame, dé wali.” Wungi wata di xékélakihambandi. Di yikama hambuk hundi nak xékéhafi yata di God wali yamba rekéndi. 9Ik& Wun hundika sarékéta nani xékélaki. Abraham Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nandéka dé God déré yikafre huru. Abrahamré yikafre hurundén maki, déka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nandat, diré akwi God yikafre hurutandé. Wunka nani xékélaki. kHO&Hanja hanja God xékélake dé wa, “Hukémbu du takwa nawulak Judana du takwa rehafi yata, nak téfana du takwa reta, wunika jémba sarékéta watandi, ‘Wun God dé naniré yikafre huru. Wu mwi hundi dé.’ Wungi wata di wuna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa retandi.” Wungi God wata dika xékélakindéka dé Godna nyingambu angi dé wa: God dé Abrahamré wa, “Wuni ménimbu atéfék téfana du takwaré yikafre hurutawuni.” Godna nyingambu wungi dé wa. G &Guni némbuli déka hundika mé jémba saréké. Judana du takwa nawulak di wa, “Abraham nana mandéka rendéka nani Judana du takwa Abrahamna hémémbu nani re,.” Wungi wata di hurundén maki huruhambandi. Huruhafi ye di Godka jémba sarékéhambandi. Nani hafu nani Abrahamna mandéka maki me re. Nani Abraham hurundén maki Godka jémba sarékémbeka wuni wun hundi wuni we. UF#&Mé xéké. Guni Godka jémba sarékénguka dé guniré yikafre huru. Guniré hurundén maki hanja dé Abrahamré yikafre huru. Abrahamka Godna nyingambu angi dé wa: Abraham Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nandéka God dé déka “Yikafre sémbut hurukwa du” dé na. Godna nyingambu wungi dé we fEE&Guniré wambula wakwexékétawuni. Guni Moses wandén hambuk hundi xékénguka God déka Hamwinya gunika hweta dé hanja xéhafi yangun hambuk jémba akwi guna makambu dé ya, o guni Krais Jisaska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nanguka dé God wungi huru? Guni xékélaki. Wun Krais Jisaska guni jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nanguka, dé God déka Hamwinya gunika hweta dé hanja xéhafi yangun hambuk jémba ya, guna makambu. jDM&Guni Krais Jisasna hundi jémba xékénguka Jisasna mama guniré haraki hurundaka guni séfélak xakéngali héra. Hanja hérangun xakéngali baka guni héra wana, o yingi maki wana? Wuni angi wuni we, baka hérahambanguni. C &Xékélakita métaka guni némbuli wangété ye? Tale Godna Hamwinya guniré yikafre hurundéka guni Krais Jisasna hundi xéka guni déka du takwa xaku. Métaka guni némbuli nak mawuli héraata guni Moses wandén hambuk hundika guni angi wa? “Nani hafu hambuk yata wun hambuk hundi jémba xékéta wandén maki huruta Godna du takwa retame.” Wungi wata guni wangété guni ye. gBG&Guniré ané hundi male wakwexékétawuni. Guni méta yanguka dé God déka Hamwinya gunika hwe? Moses wandén hambuk hundika xékéta wandén maki guni huru, o Krais Jisaska jémba sarékéta guni déka hundika guni “Mwi hundi dé” guni na? Guni Krais Jisaska guni jémba sarékénguka God déka Hamwinya dé hwe gunika. Wungi guni xékélaki. A !&Guni Galesiambu rekwa du takwa, guni wangété guni ya. Tale nani Jisas Kraiska guniré wakwembeka guni wundé xéngu. Xétaka wundé xékélakingu, mimbu hiyandénka. Wunka xékélake, yingi maki di du nawulak yéna yandaka guni deka hundi xéka guni wangété ye? @&Wuni Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du renjoka mawuli yata, wuni Moses wandén hambuk hundika yamba sarékékéwuni. Wuni Moses wandén hambuk hundika xékéta Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du rewut, Krais hiyae dé wuniré yikafre hurunjoka hurufatikétandé. Krais Jisas hiyae wuniré yikafre hurundéka wuni Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du wuni xaku. Wuni Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du retewukaka sarékéta, wuni God wuniré hwendén du Krais Jisaska yamba hu hwekéwuni.??w&Hanja Kraisré xiyae di mimbu hateka. Xiyae mimbu hatekandaka dé hiya. Hiyandéka wuni déka jémba sarékéta wuni dé wali mimbu ani sékéré hiya. Hiyae ané héfambu reta wuni haraki saraki mawuli xékéhambawuni. Haraki saraki mawuli yatakataka wuni huli mawuli héra, Kraismbu. Hérawuka Krais wuna mawulimbu dé té. Téndéka wuni Godna nyan Kraiska sarékéta wuni jémba re. Godna nyan wunika némafwimbu mawuli yata wuniré yikafre hurunjoka dé hiya. Hiyandéka wuni déka hundi jémba xékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naata jémba wuni re. >-&Moses wandén hambuk hundika saréka hanja wundé xékélakiwu, wun hambuk hundika jémba xékéta Godna makambu jémba rehafi yata hiyandé du maki retewukaka. Xékélakita Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du renjoka némafwimbu mawuli yata, wuni Judana sémbut yatakataka wuni Krais Jisasna hundi wuni xéké. Xékéta wuni huli mawuli hérae Godna yambumbu wuni yi. Yita wuni déka saréké. ='&Hanja wuni wa, “Wuni Moses wandén hambuk hundi xékéta, wandén maki yata, wuni yikafre mawuli hérae Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du retawuni.” Wungi wataka hukémbu wuni xékélaki. Wuni Moses wandén hambuk hundika xékéta, wandén maki yata, yikafre mawuli yamba hérakéwuni. Wungi xékélakita wuni yikafre mawuli héranjoka wuni Judana sémbut wuni yataka. Yatakataka yikafre mawuli héranjoka wuni Krais Jisasna hundi xéké. Xékéta wuni Moses wandén hambuk hundika wambula yamba xékékéwuni. Wuni Krais Jisasna hundika hu hweta Moses wandén hambuk hundika wambula xékéta, wuni haraki saraki sémbut hurukwa du retawuni. n<U&Nani Krais Jisasna hundi xékétaka nani xékélaki, nani Moses wandén hambuk hundika wambula xékéhafi yata nani Kraisna hundika jémba xékétame. Xékélakimbeka Moses wandén hambuk hundika xékéhafi yata nani nak téfana du takwa maki nani re. Wungi rembet wafewana du nawulak naniré xéta angi watandi? “Mé xé. Di Moses wandén hambuk hundi jémba xékéhafi yata haraki saraki sémbut di huru. Hurundaka dé deka néma du Jisas diré dé wakwe, haraki saraki sémbut hurundate.” Wungi wandat di yénataka hundi male watandi. Nana néma du Jisas Krais yikafre sémbut male dé nanika wakwe. [;/&Wungi wandaka nani nak téfana du yingafwe, nani Judana du nani xékélaki. Du takwa Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa xakunjoka di Moses wandén hambuk hundika yamba sarékékéndi. Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa xakunjoka di Jisas Kraiska jémba sarékétandi. Wunka nani xékélaki. Nani Judana du Krais Jisasna hundi xékéta wungi nani xékélaki. Nani Krais Jisaska jémba sarékéta nana mawulimbu nani wa, “Krais dé nana haraki saraki mawuli huréhalékéndéka nani Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa nani re. Wu mwi hundi dé. Nani Moses wandén hambuk hundi jémba xékéta, wandén maki yata, wungi male yambet nani Godna makambu yikafre du takwa yamba rekéme.” :&Nani nak téfana du yingafwe. Nana yafa ayiwa Judana du takwa rendaka nani akwi Judana du me re. Judana du nawulak di nak téfana du takwaka wa, “Di Moses wandén hambuk hundika xékéhafi yata Godna makambu haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di re.” 91&Wungi huruta di mwi hundi wali yikafre mawuli wali yatakataka haraki saraki sémbut hurundaka, wuni xétaka deka makambu téta wuni Pitaré haraki hundi we wuni wa, “Méni Judana du méni. Hanja Jisas Kraisna hundika wundé xékémé. Némbuli Moses wandén hambuk hundika xékéhambaméni. Xékéhafi ye méni nak téfana du maki méni re. Wungi yata méni jémba ya. Yata métaka méni némbuli nak maki sémbut méni huru? Méni wungi huruméka di nak téfana du takwa Moses wandén hambuk hundika xékéta Judana du takwa rendaka maki renjoka di saréké. Wu haraki dé. Yikafre sémbut yingafwe. Méni wungi huruméka hélék wuni ye.” Wungi wata wuni Pitaré haraki hundi wa. Krais Jisaska jémba sarékéhafi yakwa du takwa Godna makambu yikafre du takwa yamba rekéndi 68e& Pita wungi yandéka di Antiokmbu rekwa Judana nawulak du di Krais Jisasna hundi hanja xékéndé du di Pita yandén maki yata, di nak téfana du wali hénoo sahambandi. Barnabas akwi di hurundan maki wun haraki saraki sémbut huruta dé nak téfana du wali hénoo sahambandé. Hanja wun du atéfék deka mawulimbu di wa, “Nani Judana du nak téfana du wali hénoo sambet, wu yikafre dé.” Wungi wata di jémba xékélaki. Xékélakitaka hukémbu Judana duka roota di yéna yata di xékélakindan sémbut yataka. Yatakata di haraki saraki sémbut huru. 7& Hanja Pita Krais Jisasna jémba ye dé yikafre mawuli ya. Yata dé Antiokmbu reta Krais Jisasna hundi xékékwa atéfék du wali dé hénoo sa. Dé Judana du dé, dé deka hambuk hundika sarékéhafi yata dé, Kraisna hundika sarékéta dé Kraisna du wali sa. Wungi sata dé jémba ya. Déka mawulimbu ané hundi wahambandé, “Judana hambuk hundi xékéta di Krais Jisasna jémba di ye, o nak téfana du di di Krais Jisasna jémba baka di ye?” Wungi sarékéhambandé. Sarékéhafi yata dé atéfék du wali hénoo sata dé jémba ya. Yandéka hukémbu di Judana du nawulak akwi Jerusalemémbu rekwa néma du Jems wali hundi bulétaka di Antiokré yi. Yindaka Pita diré xétaka roota dé déka mawulimbu dé angi wa, “Wuni nak téfana du wali hénoo sawut di Jems wali hundi bulétaka yandé du wuniré xétaka wuniré haraki hundi wandamboka, hélék wuni ye. Wafewana di wuniré xéta watandi? ‘Dé nak téfana du wali hénoo sata dé Judana hambuk hundika hu hwe. Nani Judana du Moses wandén hambuk hundika xékélake nak téfana du wali hénoo yamba sakéme, di Moses wandén hambuk hundi xékéhafi yata deka séfi sékéhambandi. Pita nak téfana du wali hénoo sandén, wu haraki saraki sémbut dé huru.’ Wungi wunika watandi, o yingi maki wana?” Di wungi wata déré haraki hundi wandamboka roo, dé Pita nak téfana du wali wambula hénoo sahambandé. Dé di wali rehafi yata dé haraki saraki sémbut dé huru. Hurundéka wuni Pol Antiokmbu séfélak duna makambu téta Pitaré xétaka déré wuni haraki hundi wa. 6& >5u& Ané huli hundi male béniré watame. Béni nak téfana du takwaka angi watambéni, ‘Guni jambangwe du takwaka sarékéta diré yikafre huruta diré hénoo yéwa akwi hwetanguni.’ Wungi wata jémba yatambéni.” Wungi wandaka wuni wun hundika mawuli yata wuni wungi huru. Pol dé Pitaka haraki hundi wa 4&Di néma du wuna hundi xéka di nak hundi akwi wuniré wahambandi. Di néma du Jems, Pita, Jon angi di xékélaki. God dé Pitaré wa, dé Kraisna hundi Judana du takwaka wandéte. Déré wungi wandén maki, God dé wunika wa, wuni Kraisna hundi nak téfana du takwaka wawute. Wungi xékélakita di Barnabaska akwi wunika akwi di angi wa, “Béni yikafre jémba male béni ya. Yambén maki, béni nak téfana du takwaka Kraisna hundi watambéni. Wu yikafre dé. Pita Judana du takwaka Kraisna hundi wandéka God déré yikafre hurundéka di séfélak Judana du takwa Kraisna hundi jémba xéké. Méni nak téfana du takwaka Kraisna hundi waméka God méniré yikafre hurundéka di nak téfana séfélak du takwa Kraisna hundi jémba xéké. God ménika dé yikafre mawuli hwe, wun jémba yaméte.” Wungi di wunde du wa. Wunde duka nani atéfék nani wa, “Di Jerusalemémbu reta Krais Jisasna hundi xékékwa du takwana néma du di.” Wungi nani dika wa. Wunde du Godna jémba yananka mawuli yata di Barnabaska akwi wunika akwi di tamba huru. Huruta di wa, “Judana du takwaka Kraisna hundi watame. Nawulak téfana du takwaka Kraisna hundi watambéni. 3& 2&Wun gembu rendé néma du di nak téfana du takwaré wawun hundi xékéta di nak hundi akwi wuniré wahambandi. Néma du, baka du akwi, nani sékéré me re, Godna makambu. Wungi reta wuni di néma du rendakaka sarékéhafi yata wuni diré wa. W1'&Yéna yakwa du wungi wandaka nani deka hundi xékéhambame. Guni Galesiambu reta Krais Jisasna hundi xékékwa du takwa guna mawuli yike yakénguni, nani akwi deka hundi xékéhambame. Nani Taitusna séfi sékémbet, wafewana, guni guna mawulimbu angi watanguni? “Nani akwi Judana du takwa yingafwe. Nani Moses wandén hambuk hundi xékéta wandén maki hurumbet, wu yikafre wana?” Guni wungi sarékéta Kraisna hundi yatakataka hiyangumboka, nani yéna yakwa duna hundi xékéhambame. Guni Kraisna hundi male xékéta huli mawuli hérae jémba rengute, nani deka hundi xékéhambame. "0=&Yéna yakwa du nawulak di wa, “Nani Krais Jisasna jémba yakwa du me.” Wungi wata yéna yata di remben geré wulaaye di naniré haraki hurunjoka di nana hundi xéké. Nani Krais Jisas wali natafa mawuli yata nani déka hundi xéké. Moses wandén hambuk hundika nani xékéhambame. Nani Moses wandén hambuk hundika xékémbet, nani yoombu gindan du maki retame. Nani yikafre mawuli yata baka jémba nani re. Wungi rembeka xékélakita di yéna yakwa du remben geré wulayi. Nani Moses wandén hambuk hundika jémba xékémbete mawuli yata di yéna yakwa du wulayi. Wulaaye di naniré wa, nani Moses wandén hambuk hundi xéka Taitusna séfi sékémbete. 8/i&Wawuka di wuniré wa, “Wu yikafre jémba méni ya.” Wungi wata di wuni wali yandé du Taituska wahambandi. Dé nak téfana du reta déka séfi sékéndan hundi xékéhafi yandénka, di déka séfi sékémbete wahambandi. Wahafi yata di séfi sékéndan hundi hanja wandan maki wahambandi, naniré. g.G&Wuni wun nukwa Jerusalemré wari, God wuniré wun getéfaré waréwute wandéka. Wara wuni Krais Jisasna jémba yakwa du takwana néma du Pita, Jems, Jon, nawulak néma du akwi di wali wungi nani hundi bulé. Nani néma du male nani hundi bulé. Buléta wuni diré wuna jémbaka hundi wa. Judana hambuk hundi xékéhafi yakwa nak téfana du takwaka ye, diré Krais Jisasna hundi wata, wungi yawun jémbaka wuni wunde néma duré wa. Di wunika xékélakihafi yata, yawun jémbaka “Haraki dé” nandamboka, wuni diré wa. Di wunika xékélakita, yawun jémbaka “Yikafre dé,” nandate, wuni diré wa. qS~}zy x7w utysPr pUoFn{mjhh[edcbab``]]ZYXX VTUUURQQO'N)LLJHFEDiCCBB"AB?>=<Nana pris dé atéfék prisna néma du dé. Dé nyirré warita Godna getéfaré wulayita déka makambu dé re. Wun du Godna nyan Jisas dé. Dé rendékaka sarékéta, nani déka jémba sarékéta déka wamben hundika hulukitame. g God huratakandén atéfék jonduka dé xékélaki. Déka damambu atéfék jondu di fakuhafi yata hwiya hafwambu téndaka dé atéfék jondu jémba dé xé. Wungi maki nani déré hurumben atéfék jonduka watame. Jisas dé nana atéfék prisna néma du dé 'fG Godna hundi dé hiyahafi reta hambuk jémba dé ya. Déka hundina némbi dé némbimbu yéti yarré dé sarékéngwandé. Godna hundi dé duna séfiré wulaaye déka mawuli hamwinya xatékéndéka bér hafu hafu té. Wun hundi duna séfiré wulaaye dé duna méngi afa xatékéndéka bér hafu hafu té. Wungi xatéka Godna hundi dé mawulimbu sarékéndén hundi akwi mawuli yandén jonduka akwi dé wakwe. Ae{ Nani wun hundika sarékéta nani “wendé” nahafi yata jémba yatame, nani Israelna mandékangu hurundaka maki huruhafi yata Godna hundi xékéta wun reséto hafwaré wulayinjoka. &dE God atéfék jondu yaséketaka dé reséto. Yaséketaka resétondén maki, Godna du takwa di déka reséto hafwaré wulayita di deka jémbaka resétotandi. c# Wun jooka sarékéta nani xékélaki. God hanja baka hwa nukwambu resétondén maki déka du takwa reséto hafwaré wulayita resétotandi. b/Némbuli mé saréké. Hanja Josua wunde du takwaré Godna reséto hafwaré hura yindét, God hukémbu nak reséto hafwaka yamba wakéndé. a1Di wungi wulayihafi yandaka God dé nukwa nak wambula waséke, du takwa déka hundi xékéndate. Wasékendén nukwaka dé angi wa, “Némbuli ané nukwa.” Séfélak héki hwari yindéka hukémbu God wandéka Devit Godna nyingambu dé wun nukwaka hayi:“Guni némbuli ané nukwa Godna hundi xékéta, guni wun hundika hu yamba hwekénguni.”Wun hundi tale hayiwun maki wuni wambula hayi. `Wungi maki God wandén mwi hundi némbuli akwi dé re, du takwa nawulak déka reséto hafwaré wulayindate. Hanja Godna du di Israelna du takwaré Godna yikafre hundi wandaka di wandén maki huruhafi yata di Godna reséto hafwaré wulayihambandi. _Tale hayiwun hundika wambula mé saréké. Wun hundi angi dé:“Wunde du takwa wuna reséto hafwaré yamba wulayikéndi.” C^Godna nyinga nakmbu God dé angé yétiyéti angé hufuk nukwaka angi wa:“God nukwa gwongofu dé déka jémba atéfék yaséke.Yaséketaka natafa nukwa dé reséto.” _]7Nani Godka jémba sarékékwa du takwa male nani wun reséto hafwaré nani wulayi. Wun jooka God dé angi wa:“Wungi wataka wuni dika mawuli wita wuni wa,‘Wunde du takwa wuna reséto hafwaré yamba wulayikéndi. Wu mwi hundi dé.’ Wungi wuni wa.”Nani xékélaki. God ané héfa huratakata dé déka jémba dé yaséke. f\EDi hanja Godna hundi xékéndan maki, nani akwi Godka wandan yikafre hundi wundé xékékwa. Wu mwi hundi dé. Xékéndan hundi diré yikafre huruhambandé, di wun hundi baka xékéta déka jémba sarékéhafi yandanka. }[ uHanja God dé wa, “Guni wuna reséto hafwaré wulayitanguni. Wu mwi hundi dé.” Wungi wandéka déka hundi némbuli akwi dé re. Nani di hurundanka sarékéta nani di hurundan maki hurunjoka rootame. Nani di hurundan maki hurumbet, God naniré watandé, “Guni wuna reséto hafwaré wulayinjoka guni hurufatiké.” Wungi wandémboka guni roota xékélaki natanguni. Z3Nani wunde du takwa hurundanka sarékéta nani xékélaki. Di Godka jémba sarékéhafi yandanka di Godna hafwaré wulayinjoka di hurufatiké.CYHanja God dé mwi hundi angi wa, “Wunde du takwa wuna reséto hafwaré yamba wulayikéndi.” Wun hundi wata héndéka dé wa? Dé dé wandén maki huruhafi yandé du takwaka dé wa. 7XgDumi yétiyéti héki hwari God héndéka dé mawuli wi? Wun haraki saraki sémbut hurutaka du rehafi hafwambu hiyandé du takwa o yingafwe? Xéxé, God dika dé mawuli wi. JW Mé xéké. Hanja héndé Godna hundi xékétaka déka hundika hélék yata déka hu hwe? Wun Mosesna hukémbu yita Isipna héfa yatakandé atéfék du takwa o yingafwe? Xéxé, di male. QVNémbuli male God wandén nukwa dé. Wun nukwaka dé wa:“Guni némbuli ané nukwa Godna hundi xékéta,
guni wun hundika hu yamba hwekénguni, guna mandéka hanja hu hwendan maki.” XU)Hanja nani Jisas Kraisna hundi tale xéka nani dé wali retembekaka jémba male saréké. Nani némbuli akwi hukémbu hiyatembeka nukwa akwi wun hundi hulukita nani akwi Krais wali déka getéfambu retame. 4Ta Guni xékélaki naata angi hurutanguni. Haraki saraki sémbut guniré yéna yandét guna mawuli motu maki xakundémboka guni atéfék nukwa guni nak nakré yikafre hundi watanguni, guna mawuli jémba téndéte. Guni renguka nukwa “Némbuli ané nukwa” naata guni wungi yikafre hundi watanguni. S Wuna nyama bandi, guni mé xékélaki na. Guni nawulak guna mawuli haraki yandét, guni Godka jémba sarékéhafi yanjoka, xékélaki natanguni. Guna mawuli wungi jémba téhafi yandét, guni wungi re rekwa Godka hu hwehafi yanjoka, guni xékélaki natanguni. kRO Wungi wataka wuni dika mawuli wita wuni wa,‘Wunde du takwa wuna reséto hafwaré yamba wulayikéndi. Wu mwi hundi dé.’ Wungi wuni wa.”Wungi dé God wa. Israel hu hwendan maki, Godna hundika hu yamba hwekéme RQ Wungi maki wuni wun nukwambu rendé du takwaka mawuli wita wuni dika wa,‘Atéfék nukwa di deka mawulimbu nak maki nak maki yambuka di saréké.Di wuna yambuka xékélakihambandi.’ >Pu Guna mandéka wumbu rendaka wuni dumi yétiyéti héki hwarimbu deka makambu séfélak hambuk jémba yawuka di xé.Xé di wawun maki huruhafi yata wuniré di hurukwexé. MOguni wun hundika hu yamba hwekénguni, guna mandéka hanja hu hwendan maki.Wun nukwa di du rehafi hafwambu yindaka deka mawuli motu maki rendéka di wuniré hurukwexéta wunika hu hwe. $NAWun jooka sarékéta, nani Godna Hamwinya wandén hundi xékétame. Déka hundi angi dé:“Guni némbuli ané nukwa Godna hundi xékéta, uMcKrais dé Godna dunya reta dé déka geka hatita dé God wandén maki male dé huru. Nani Kraiska jémba male sarékéta angi wambet, “Nana Néma Du naniré yikafre hurutandé.” Wungi wata nani némbuli akwi hukémbu hiyatembeka nukwa akwi wun hundi hulukita nani Godna ge maki retame. Godna hundika hélék yakwa du takwa reséto hafwaré yamba wulayikéndi L5Moses Godna gembu dé jémba yakwa du maki reta dé Godna atéfék jémba jémba male ya. Wungi yata dé God hukémbu watendéka hundika dé wakwe. OKNak nak ge natafa natafa du di to. Atéfék jondu tondé du God dé. UJ#Jisas wungi hura dé némafwi xi hérandéka déka xi Mosesna xiré dé sarékéngwandé. Mé saréké. Du nak dé yikafre ge tondét, nani wun geré xe gena ximbu harékéhafi yata nani wun ge tondé duna ximbu nani haréké. Wun duna ximbu harékémbeka maki nani Mosesna ximbu harékéhafi yata Jisasna ximbu harékétame. )IKGod déré dé waséke, dé déka yandéte. Wasékendéka dé déka jémba jémba male ya, hanja Moses Godna gembu déka atéfék jémba jémba yandéka maki. JH Wuna nyama bandi, God guniré dé waséke, guni akwi déka du takwa reta dé wali déka getéfambu rengute. Hayiwun hundika sarékéta guni Jisaska mé saréké. Dé Godna hundi dé hura ya nanika. Dé atéfék prisna néma du dé re. Dé wungi rendéka nani du takwana makambu téta déka jémba sarékémbenka nani we. tGaJisas hafu dé némafwi hangéli hérandéka Satan déré dé hurukwexé, dé haraki saraki sémbut hurundéte. Hurukwexéndéka Jisas wun haraki saraki sémbut huruhambandé. Jisas wungi hurundénka nani xékélaki. Satan du takwa haraki saraki sémbut hurundate diré hurukwexéndét, dé Jisas diré yikafre hali hurundé, di haraki sémbut hurundamboka.jFMWungi maki dé Godna makambu déka bandinguna atéfék prisna néma du renjoka dé déka bandingu maki male dé xaku. Déka séfi jondu nak maki yingafwe. Xaakwa dé du takwaka saréfa naata dé atéfék prisna néma du dé re. Reta dé God nani du takwana haraki saraki sémbut yakwanyindéte dé Godna makambu téta déka yikafre male jémba dé ya. ENani xékélaki. Jisas dé Godna enselré yikafre hurunjoka sarékéhafi yata dé Abrahamna hémré yikafre huru. Wu mwi hundi dé. D Séfélak du takwa hiyanjoka roota di Satan yoombu gindén du takwa maki di re. Di yikama nyangwal rendan nukwa némafwi du takwa rendan nukwa akwi di wungi re. Jisas Satanéna atéfék hambukré hérekita dé wunde du takwaré Satanéna tambambu héra. /CWNani wunde nyangwal nani ané héfana séfi nyéki nani hura re. Nani wungi rembenka Jisas nani hura remben maki dé ané héfana séfi nyéki dé hura re. Dé hiyae dé du hiyana sémbutna néma duna atéfék hambuk hérekinjoka dé wungi re. Wun du hiyana sémbutna néma du Satan dé. lBQ Wungi wataka dé wambula wa:“Godka jémba sarékétawuni. Dé wunika dé jémba hati. Wu mwi hundi dé.”Wungi wataka dé wambula wa:“Mé xé. Wuni ambu re. God wunika hwendén nyangwal di wuni wali re.” >Au Dé wa:“Méni God, wuni wuna bandinguré ména xika watawuni.Di hérangwanda téndat wuni deka nyéndékmbu téta ména ximbu harékéta ménika gwar watawuni.” @5 Jisas hurumben haraki saraki sémbut dé yakwanyindéka nani Godna du takwa nani re. Nana sémbut yakwanyindé du akwi, nani dé yakwanyindén du takwa akwi, nani atéfék natafa yafambu nani xaku. Wungi maki Jisas nanika “Wuna bandingu di” wanjoka dé roohambandé. y?k God atéfék jondu huratakataka dé atéfék jonduka dé jémba hati. Dé wungi hatita dé déka séfélak du takwaré hérae déka getéfaré hura yinjoka dé wandéka Jisas dé ya. Yae dé némafwi hangéli hérae hiyae dé déka jémba yaséketaka dé yikafre sémbut male hurukwa du dé re. Reta dé Godka yindaka yambu hura dé wun yambumbu dé tale yi. Déka jémba sarékékwa du takwa déka hukémbu yitandi. God wun yambumbu tale yindé du wungi hurundén, wu bu sékérékéndé. > Nani nawulak nukwa enselna ekombu rekwa duré nani xé. Wun du Jisas dé. God naniré yikafre huruta wandéka dé Jisas atéfék du takwaka dé hiya. Dé wungi hangéli héraata hiyandénka God déka dé némafwi hambuk hweta déka ximbu dé haréké. I= Méni waméka atéfék jondu déka man ekombu hwandaka dé atéfék jonduka dé néma du re.” Wungi hayindéka nani xékélaki. God wandéka di atéfék jondu déka ekombu rendaka dé atéfék jonduka néma du re. Nak joo baka yamba rekéndé. Wungi xékélakita némbuli nani atéfék jondu wungi rendaka xéhafime. S<Méni tale waméka di ména ensel néma du rendaka dé nawulak nukwa deka ekombu dé re.Némbuli déka ximbu harékéta déka némafwi hambuk hweméka dé nukwa maki hanyita dé néma du re. L;Godna nyingambu du nak dé huli héfaka retekwa néma duka angi hayi:“Du méta joo dé, méni wun jooka wambula sarékéméte?Duna nyan héndé, méni wun duka saréfa naméte? :God déka enselré wahambandé, di hukémbu xakutekwa héfa nyirka néma du rendate. Nani wun hukémbu xakutekwa jonduka nani wa. z9mWungi wandaka God di wali Kraisna hundika wakwenjoka dé nak maki nak maki hambuk jémba, hanja xéhafi yamben hambuk jémba yata dé mawuli yandéka maki dé wandéka déka Hamwinya nak maki nak maki hambuk dé hwe, nak maki nak maki jémba yambete. Hwendéka xéta nani wa, “Jisasna hundi wu mwi hundi dé.” Jisas dé naniré Satanéna tambambu héraakwa du dé c8?Déka ensel wandén hundi xékéhafi yandé du takwaré God wungi hasa hwetaka, méta yatandé, God du takwaré Satanéna tambambu hérandénka hu hwekwa du takwaré? Tale nana Néma Du dé du takwaré wa, God diré yikafre hurutendékaka. Wandéka déka hundi xékéndé du hukémbu di naniré wa, “Krais wandén hundi mwi hundi male dé.” N7Hanja God déka enselré déka hambuk hundi wandéka di Mosesré wun hambuk hundi wa. Nani xékélaki. Wandan hundi mwi hundi male dé. Wun hambuk hundi xékéhafi yandé du takwa akwi, wun hambuk hundika hu hwendé du takwaré akwi God hurundan haraki saraki sémbut dé hasa hwe. Di hurundaka maki dé God diré hasa hwe. 86 kWungi maki nani Néma Duka wandaka xékémben hundika yike yahafi yata wun hundika jémba xékétame. Nani wun hundi yatakahafi yanjoka nani wun hundi jémba male xékétame. Q5 Godna ensel angi di. Di hamwinya maki téta Godka di jémba ya. God du takwaré Satanéna tambambu héranjoka mawuli yata dé wandéka di déka ensel ye di hératendéka du takwaré yikafre huru.94 m Dé déka nyanka wungi wataka méta enselré dé angi wa?“Méni wuna yika tambambu retaméni.Remét wuni ména mama duré sarékéngwandétawuni.Sarékéngwandéwut, méni ména man deka maakmbu takataméni.” Déka enselré wungi wahambandé. Dé wungi wata dé déka nyanré wa. i3 M Di sanda wur maki nyo yandat, méni diré hérae hulamekétaméni.Nani nyo nukwa wur hérekitaka huli nukwa wur nakimbeka maki méni nyir héfa, wumbu rekwa atéfék jondu akwi hérekitaka huli nyir huli héfa akwi huratakataméni.Méni wun jondu maki yingafwe. Méni wungi re wungi re retaméni.Ména héki hwari yamba hényikéndi.” 2 ! Wun jondu atéfék hényitandi.Méni yingafwe. Méni wungi reséketaméni.Wun jondu atéfék nukwa wur maki nyo xakutandi. {1 q Wungi wataka ané hundi akwi dé wa:“Néma Du, hanja tale méni héfa ekombu rekwa motu méni hurataka, wun héfa jémba téndéte.Huratakataka méni nyir akwi nyirmbu rekwa atéfék jondu akwi ména tambambu méni hurataka. x0 k Méni yikafre sémbutka némafwimbu mawuli yata haraki saraki sémbutka hélék méni ye.Yamékaka God, ména God, dé méniré wel hulingu bleké, méni yikafre mawuli yata néma du reméte, méni wali rekwa du takwaka.’ ” o/ YWungi wataka God déka nyanka dé angi wa:“God dé wa, ‘Méni God, méni néma du retaméni, wungi re wungi re.Méni yikafre mawuli yata yikafre sémbut huruta néma du reta ména du takwaka jémba hatitaméni. #. AWungi wataka God déka enselka dé wa:“God wandét déka ensel di mur maki xaku.God wandét déka jémba yakwa ensel di ya maki xaku.” #- AGod déka maka dunya ané héfaré gayandéte mawuli yata dé déka wambula angi wa:“Godna ensel atéfék déka ximbu métaka harékénda.” ", ?Mé xéké. Méta enselka God dé angi wa?“Méni wuna nyan méni. Ané nukwa wuni ména yafa wuni xaku.”Yingafwe. Enselka wungi wahambandé. Wataka God dé wambula wa:“Wuni déka yafa retawuni. Dé wuna nyan retandé.”Wungi dé God déka nyanka dé wa. J+ Dé wumbu reta dé déka yafambu dé yikafre male xi hérandéka déka xi enselna xiré dé sarékéngwandé. Sarékéngwandéka maki, dé hafu dé atéfék enselré dé sarékéngwandé. 8* kDéka nyan God hanyindéka maki dé némafwi hambuk yata dé némafwimbu hanyi. Déka sémbut Godna sémbut maki male dé. Dé wandén hundi hambuk dé. Dé wun hundi wandéka atéfék jondu dé wungi re. Dé atéfék du takwa hurundan haraki saraki sémbut yakwanyinjoka dé hiya. Hiyae raama Godna getéfaré dé wara dé hambuk yakwa Godna yika tambambu dé re. Godna nyan néma du reta Godna enselré akwi dé sarékéngwandé \) 3Némbuli hukétéfi yatekwa nukwambu God déka nyanmbu dé naniré wa. God déka nyanré dé waséke, dé hukémbu atéfék jondu hérandéte. Hanja God déka nyanmbu dé ané héfa atéfék jondu dé hurataka. }( wHanja God profetmbu dé nana mandékanguré wa. Wata dé séfélak nukwambu nak maki nak maki yambumbu dé diré wa. '3&Wuna nyama bandi, gunika wuni nana Néma Du Krais Jisasré wa, dé guna hamwinyaré yikafre hurundéte. Wu mwi hundi dé. Wuna hundi yak."&=&Wuni Jisasna jémba yakwa du rewuka Jisasna mama hanja di wuniré xiya. Xiyandaka nak du takwa wuniré xiyandan wasi haakré xéta di xékélaki, Jisasna jémba yawuka. Jisasna jémba yawuka wuniré xiyandaka némbuli hélék wuni ye, nak du wunika wambula xak hwendémboka. >%u&Guni huli mawuli hérae wawuka maki huruta huli du takwa reta Godna makambu Israelna du takwa guni re. Guni déka du takwaka God saréfa natandé. Atéfék getéfambu rekwa déka du takwaka saréfa natandé. Saréfa naata gunika yikafre mawuli hwendét, guni jémba retanguni. Wungi wuni Godré wakwexéké. $ &Jisas Krais mimbu hiyandénka wuni we. Nani nana séfi sékémbet, wu baka joo dé. Nani nana séfi sékéhafi yambet, wu baka joo dé. Natafa male joo dé némafwi joo dé. God nanika huli mawuli hwendéka nani huli du takwa rembeka, wu némafwi joo dé. \#1&Di deka ximbu harékénjoka mawuli yandakangala maki, wuni yahambawuni. Wuni wuna ximbu harékénjoka hélék wuni ye. Nana Néma Du Jisas Kraisna ximbu harékénjoka wuni mawuli ye. Dé néma du dé. Wuni néma du yingafwe. Dé nanika mimbu hiyandénka wuni déka ximbu harékénjoka wuni mawuli ye. Dé mimbu hiyandéka wuna haraki saraki mawuli dé wali bu hiya. Hiyandéka ané héfambu rekwa joo wunika hambuk hwehambandé. Wun jooka wuni wundé hu hwewu. "{& Wun hundi wata deka séfi sékéndé du di Moses hayindén atéfék hambuk hundi jémba xékéhambandi. Séfi sékéna hundi, nawulak hambuk hundi akwi, wun hundi male di xéké. Xékéta di deka ximbu harékénjoka mawuli yata di guniré we, guna séfi sékéngute. Guni wungi yangut di nak du takwaré watandi, “Mé xé. Di nana hundi xékéta di wamben maki yata deka séfi di séké. Nani néma du nani re.” Wungi wata deka ximbu harékénjoka mawuli yata di guniré we, guna séfi sékéngute. b!=& Nawulak du di Judana néma du renjoka mawuli yata di gunika guna séfi sékéngute di we. Wungi wata di Krais nanika mimbu hiyandénka sarékéhambandi. Jisas Krais mimbu hiyandénka sarékéta guna séfi sékéngute wahafi yandat, di Judana du diré haraki hurutandi. Haraki hurundamboka di guna séfi sékéngute di gunika hambukmbu we. 4 a& Ané nyinga mé xé. Némbuli wuni Pol wawuka hundi hayindé duna hayindén nyinga hérae wuni wuna tambambu ané hundi hayi. Wuni hafu némafwimbu ané hundi hayi. iK& Hukémbu hasa hwetendékaka sarékéta némbuli wuni we. Nani yikafre sémbut yikafre jémba hurutame. Huruta diré yikafre hurutembeka nukwa yandét nani atéfék du takwaré yikafre hurutame. Yata Krais Jisasna hundi xékékwa du takwaka tale sarékéta nani hambuk yata diré yikafre hurutame. Krais mimbu hiyandénka Pol dé déka ximbu haréké. zm& Wun hundika sarékéta wuni guniré we. Nani yikafre jooka yikafre jémba yanjoka wendé yamba nakéme. Nani wendé nahafi yata yikafre joo yikafre jémba yambet Godna makambu tétembeka nukwa dé yamben yikafre joo naniré hasa hwetandé. <q&Mé xéké. God atéfék jonduka dé xékélaki. Guni Godré yéna yanjoka hurufatikétanguni. Guni ané hundika mé jémba saréké. Du nak déka yawimbu hénoo setaka hukémbu wun hénoo male hératandé. Hérandén maki, du takwa hurundan sémbut male hukémbu hératandi, Godmbu. Haraki saraki sémbut hurukwa du takwa deka haraki saraki mawuli xékéta Godna Hamwinyana hundi xékéhafi yandat, God hurundan haraki saraki sémbut hasa hweta wandét, di hiyatandi. Dé wali yamba rekéndi. Godna Hamwinya hura tékwa du takwa yikafre male huruta déka hundi xékéndat Godna Hamwinya wandét hukémbu di yikafre joo male hératandi. Héraata God wali jémba retandi, wungi re wungi re. &#?&Du nawulak yae Krais Jisasna hundi guniré wandat guni guna yikafre jondu nawulak dika mune hwetanguni. Wungi hweta guni diré yikafre hurutanguni. ]3&Ané hundi akwi mé xéké. Nawulak du takwa guniré yikafre hurundate haxékénguni. Xak yandét atéfék du takwa nak nak deka mawulimbu hambuk yata yikafre mawuli yata jémba retandi. Reta yikafre jémba yatandi. God wungi dé mawuli ye. Yandénka sarékéta wuni guniré we. Atéfék du takwa nak nak deka jémba yatandi. Yata deka jémbaka nak nak watandi, “Wu yikafre jémba wuni ya, o haraki jémba wuni ya?” Wungi sarékéta di di hafu yandan jémbaka yikafre mawuli yatandi. Yata nak du takwana jémbaka xéta yamba wakéndi, “Wuna jémba yikafre dé, ména jémba haraki dé.” &F&Guni guna mawulimbu angi wakénguni, “Nani néma du takwa me. Nawulak du takwa di baka du takwa di. Nani hurundan maki haraki saraki sémbut huruhafi me.” Wungi wata wu yéna guni ye. ve&Guni guna du takwaré yikafre hurutanguni. Wungi hurungut wu yikafre dé. Krais Jisas wungi yambete dé wa. 2 _&Wuna nyama bandi, mé xéké. Guna du takwa nawulak Krais Jisasna hundi xéka haraki saraki sémbut hurundat, guni Godna Hamwinya hura tékwa du takwa diré yikafre huruta dika némafwimbu mawuli yatanguni, di Kraiska wambula yandate. Yata diré yikafre hundi nakélak nakélak watanguni. Diré haraki hundi wakénguni. Wahafi yata guni xékélaki natanguni, guni akwi di hurundan maki haraki saraki sémbut hurunjoka xéta. _7&Nani nana ximbu yamba harékékéme. Nani nana du takwana mawuli haraki yamba hurukéme. Nani nak duna jooka yamba mawuli yakéme. Nani atéfék wungi jémba male reta, nani Godna Hamwinyana hundi xékétame.2]&Wun Godna Hamwinya dé nanika huli mawuli hwe. Nani hwendén huli mawuli hérae Godna Hamwinya hundi xékéta nani jémba male reta yikafre sémbut male hurutame. s_&Wun yikafre sémbut hurukwa du takwa di Krais Jisasna du takwa di re di hanja hurundan haraki saraki mawulika di wundé hu hwenda. Krais Jisas hanja mimbu hiyandéka di hanja sarékéndan haraki mawuli hu hwetaka di mimbu di hateka. jM&Godna Hamwinyana hundi xékékwa du takwa yikafre mawuli yata Godna getéfaré yitandi. Godna Hamwinya hura tékwa du takwa di angi yatandi. Di nawulak du takwaka némafwimbu mawuli yata, yikafre mawuli yata Godka mawuli sawuli yata, nawulak du takwa wali jémba reta, nawulak du takwa diré yandan haraki saraki sémbut diré hasa hwehafi yata, du takwaré yikafre huruta, yikafre sémbut male huruta, wandaka maki yata, nawulak du takwaré nakélak huruta, jémba sarékéta jémba reta, wungi yata yikafre sémbut hurutandi. Wun yikafre yatendaka jondu atéfék du takwa dika haraki hundi yamba wakéndi. &&E&Nani du takwana haraki saraki mawulina sémbut nani bu xékélakikwa. Wun sémbut angi dé, di nak du takwa wali haraki saraki sémbut huruta, nak maki nak maki yénataka godka wakwexékéta, foo tuta, nak du takwa wali mama wata, waru wareta, nak du takwaka haraki mawuli xékéta, nak du takwana joo héranjoka sarékéta, rékambambu wata, deka hafu joo héranjoka sarékéta, nak du takwaré haraki hundi wata, natafa mawuli yahafi yata hémémbu hémémbu reta jémba rehafi yata, wangété ya hulingu sataka wangété yata, séfélak hénoo séfélak wangété ya hulingu akwi sata haraki saraki sémbut huruta, wungi maki haraki saraki sémbut nawulak akwi huruta, wungi yata di haraki saraki mawuli yata haraki saraki sémbut huru. Guniré hanja wawun maki némbuli wuni guniré wambula watawuni. Guni wun haraki saraki sémbut yamba hurukénguni. Wun haraki saraki sémbut hurukwa du takwa God wali yamba rekéndi. &  &Guni Godna Hamwinya mawuli yandéka maki huruta jémba retanguni. Wungi reta Moses wandén hambuk hundika yamba xékékénguni. L &Du takwana haraki saraki mawuli wun Godna Hamwinyana mawuli maki yingafwe. Godna Hamwinya du takwana haraki saraki mawuli wali mama du maki bér re. Rembéka Godna Hamwinya nana haraki saraki mawuli wali nana mawulimbu téta hundi yéték wata bér ware. Warembéka guni mawuli yanguka sémbut hurunjoka guni hurufatiké. A {&Wun hundi wata ané jooka wuni saréké. Mé xéké. Godna Hamwinya guna mawulimbu wulaaye téndét guni Godna Hamwinyana hundi jémba xékéta jémba retanguni. Wungi reta guni yikafre mawuli yata yikafre sémbut male hurutanguni. Guni haraki saraki mawuli yahafi yata haraki saraki sémbut hurukénguni. ? w&Guni wungi rehafi yata haraki wasa warendaka maki, guna du takwa wali waru wareta diré haraki huruta, guni atéfék hiyatanguni. Nani Godna Hamwinyana hundi xékéta jémba retame 5 c&Guni wungi yangute Moses hayindén hambuk hundi angi dé wa: Guni guna séfika némafwimbu mawuli yanguka maki, guni nak du takwaka némafwimbu mawuli yatanguni. Yata diré yikafre hurutanguni. Wun natafa hundi dé Moses wandén atéfék hambuk hundiré dé sarékéngwandé. Yata jémba retanguni. d A& Guni wuna du takwa, guni mé jémba xéké. God guniré wandéka guni Krais Jisasna hundi bu xékéngu. Xékéta guni Moses wandén hambuk hundika xékéhambanguni. Guni yoombu gindan du takwa maki rehafi yata guni jémba re. angi wakénguni, “Nani mawuli yambeka maki yatame. Yata haraki saraki jooka mawuli yata haraki saraki sémbut hurutame.” Wungi wakénguni. Guni angi watanguni, “Nani wali Krais Jisasna hundi xékékwa du takwaka nani némafwimbu mawuli yatame. Yata nani diré yikafre hurutame.” Wungi wata guni dika némafwimbu mawuli yata diré yikafre huruta jémba retanguni. ta& Guna mawuli haraki hurukwa du deka séfiré haraki huruta deka séfi atéfék sékéndate wuni mawuli ye. 1& Wuna nyama bandi, mé xéké. Wuni Krais Jisasna hundi wata wuni ané hundi wahambawuni, “Guni Moses wandén hambuk hundi xéka guna séfi sékétanguni.” Wungi wahambawuni. Hanja yike yata wuni wun hundi wa. Némbuli wun hundi yamba wakéwuni. Wuni séfi sékétaka Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du rendate hundi wambula wawut, di Judana du wuniré haraki yamba hurukéndi. Wuni Krais Jisas nanika mimbu hiyandéka nani Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa rendate hundi wawuka di wuna hundika hu hwe. /& Wuni gunika yikafre mawuli wuni ya. Guni nani wali, nana Néma Du Krais Jisas wali natafa mawuli hérae rengut, wunde du guna mawuliré haraki yamba hurukéndi. Wuni xékélaki. Guna mawuli wuna mawuli maki tétandé. Téndét guni wuni wali natafa mawuli hératanguni, wawun hundika. Héraata guni Moses wandén hambuk hundika yamba xékékénguni. Wungi xékélakita wuni angi akwi wuni xékélaki. Guna mawuliré haraki hurukwa du haraki saraki sémbut wungi hurundanka God wun du hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwetandé. Wunde du di néma du di, o baka du di? Yingafwe. God wunde du hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwetandé. fE& Bret takandaka yiska hundi nawulakéka watawuni. Yalefu yis bretmbu takandat, dé bret bari wula némafwi yatandé. Yénataka hundi wun bretmbu takandaka yis maki dé, bari séfélak du takwana mawuli haraki hurutandé. G&Wungi yangute God wahambandé. God guniré dé wa, déka nyan Krais Jisaska jémba sarékéngute. God guna mawuliré haraki huruhambandé. Wun yéna yakwa du di guna mawuliré haraki huru. &Hanja Kraisna hundi jémba xékéta guni Galesiambu rekwa du takwa yikafre mawuli yata jémba re. Renguka némbuli du nawulak yae guna mawuliré di haraki huru. Haraki hurundaka guni wun mwi hundi yatakataka Moses wandén hambuk hundika guni saréké. 4a&Nani Krais Jisasna hundi xéka dé wali natafa mawuli hérae nani re. Reta séfika sarékéhambame. Di nana séfi di séké, o nana séfi sékéhambandi? Yingafwe. Wu yikama joo dé. Néma joo yingafwe. Ané joo dé némafwi joo dé. Nani Krais Jisaska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naata wungi nani nawulak du takwaka akwi Godka akwi némafwimbu mawuli mawuli yatame. Wungi yambet, wu némafwi joo dé. ?w&Nani wungi rehambame. Godna Hamwinya Kraisna jémbaka naniré wakwendéka nani yikafre mawuli yata Kraiska jémba sarékéta nani wa, “Krais Jisas wambula yae naniré hérae hura yitandé. Hura yindét, nani Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du retame. Wu mwi hundi dé.” Wungi wata nani déka haxé. %C&Guni nawulak Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du renjoka Moses wandén hambuk hundi xéka guni Krais Jisasré guni yataka. Dé wali natafa mawuli hérahafi yata guni nak mawuli sarékéta guni re. Rengut God gunika yikafre mawuli hwehafi yata guniré yikafre yamba hurukéndé. ,Q&Guni ané hundi jémba xékélakingute wuni mawuli ye. Mawuli yata wuni guniré wambula we. Guni Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du renjoka mawuli yata, Moses wandén hambuk hundi nawulak xéka wangut, di guna séfi sékéndat, guni Moses wandén hambuk hundi atéfék xékétanguni. \~1&Guni mé xéké. Wuni Pol guniré wawut, guni mé xéké. Guni Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du renjoka mawuli yata wangut, Judana du guna séfi sékéndat, guni Moses wandén hambuk hundika xékétanguni. Wungi xékéta guni Krais Jisasna hundika guni hu hwe. Wungi hu hwengut Krais Jisas guniré yikafre yamba hurukéndé. *} O&Wungi reta, nani huli mawuli hérae jémba resékembete Krais Jisas naniré yikafre hurundénka sarékéta, guni baka jémba male retanguni. Reta guni hambuk yata Moses wandén hambuk hundika yamba xékékénguni. Xékéhafi yata guni yoombu gindan du takwa maki wambula yamba rekénguni. O|&Wuna nyama bandi, mé saréké. Nani yoombu gindan takwana nyan maki yingafwe. Nani yoombu gihafi yandan takwana nyan maki me re. Reta nani Krais Jisaska jémba sarékéta jémba nani re.{-&Hagar léka nyanka, Godna nyingambu ané hundi angi dé wa: God dé Abrahamré wa, “Ména tali takwana nyan Aisak wamén jondu hukémbu hératandé. Yoombu gindan jémba yalé takwana nyan Ismeal wamén jondu nawulak yamba hérakéndé. Dé wun jondu hérandémboka, méni wamét yoombu gindan jémba yalé takwa léka nyan wali, méniré yatakataka yitambér.” Wungi dé God wa Abrahamré. Xz)&Hagar, lé makandu nyan nak héra. Godna Hamwinya léré hundi wahafi yandéka lé ané héfambu rekwa takwa hérandaka maki lé nyan héra. Abrahamna tali takwa Sera hukémbu lé nyan nak héra. Godna Hamwinya léré hundi waséketaka, “Wu mwi hundi dé” nandéka, lé ané héfambu rekwa takwa hérandaka maki lé nyan héra. Héraléka hukémbu dé makandu nyan Ismeal déka bandi Aisakré haraki huru. Hurundén maki, némbuli di nana mama naniré di haraki huru. Nana mama di wa, “Di Moses wandén hambuk hundika xékéndate nani mawuli ye.” Wungi wata di naniré haraki huru. y&Krais Jisasna hundi xékékwa du takwa, mé xéké. Hanja God Abrahamré dé wa, “Méni nyan nak hérataméni. Wu mwi hundi dé.” Wungi wandéka Abrahamna takwa Sera lé Aisakré héra. Nanika akwi God mwi hundi dé wa. Wandéka nani Aisak maki nani re. cx?&Hanja du nak dé ané sataku hundi Godna nyingambu hayi:Nyéni nyan téhafi yalé takwa, nyéni mawuli sawuli yatanyéni.Nyéni nyan hérahafi yalé takwa, yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatanyéni.Nyéna du nyéniré nawula nukwa yatakataka hési takwaré hérandét nyéni duke takwa reta nyéni yamba rookényéni.Hukémbu nyéna mandékangu séfélak retandi. Reta nyéna mandéka du wali rekwa takwana mandékanguré sarékéngwandétandi. qT~:}({zyyPxlwqutssArVponlkk7k&h fedcmba `f__u]\qZXWVU-TJSR Q4P+OiOXMKJJJIcHG6FED4CByAG@@>=s;:;9a87n6533@2-1/.-,,A+ *s(q'Y&%<$m#B! >sbyC& g 0Nj*TRY Jisas wungi wataka dé Godré wa, “Mé xé. Wuni wundé yawu, méni mawuli yaméka maki yanjoka.” Wungi wata dé God tale wandén mwi hundi hérekita dé hukémbu God wandén mwi hundi maki huru. X' Dé wungi wata tale dé angi wa, “Di hamwi hénoo ménika hwendamboka hélék méni ye. Di bulmakau bali xiyae wun bulmakauna hamwi atéfék yambu yaférondé hamwi ménika hweta nawulak hamwi akwi ménika hwe, méni deka hurundan sémbut yakwanyiméte. Hwendaka méni hwendan hamwika hélék méni ya.” Wungi dé wa. (Du takwa di Moses wandén hambuk hundi xékéta di wungi Godka hwe.) !W; Hélék yata wuni méniré wa, ‘God, mé xé. Wuni wundé yawu, méni mawuli yaméka maki hurunjoka.’Hanja di wunika ména nyingambu hayi.” `V9 Di bulmakau bali xiyae wun bulmakauna hamwi atéfék yambu yaférondé hamwi ménika hweta nawulak hamwi akwi ménika hwe, méni deka hurundan sémbut yakwanyiméte. Hwendaka méni hwendan hamwika hélék ye. MU Wungi maki Jisas Krais ané héfaré gayata dé angi wa:“Di hamwi hénoo ménika hwendamboka hélék méni ye.Hélék yata méni wunika héfambu rekwa duna séfi méni hwe. T Sarékéta di xékélaki. Hwendan meme bali bulmakau balina nyéki hurundan haraki saraki sémbutré yamba yakwanyikéndé. nSU Di wungi Godka hweta di hurundan haraki saraki sémbutka wambula saréké, atéfék héki hwarimbu. iRK Wunde du takwa hwendan hamwi deka mawuliré yikafre hurusékendét, di Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa rendat, pris wungi Godka wambula yamba hwekéndi. Wun hwendan hamwi deka mawuliré yakwanyindét, wunde Godna ximbu harékékwa du takwa di hurundan haraki saraki sémbut wambula yamba sarékékéndi, deka mawuli jémba téndékaka. %Q E Moses wandén hambuk hundi dé hukémbu xakutekwa yikafre jonduna haki maki dé. Dé wun jondu maki yingafwe. Wungi rendéka du takwa wun hambuk hundi xékéta di Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa renjoka atéfék héki hwari di wambula wambula hamwi xiyae Godka hwe. Hweta Godna ximbu harékékwa du takwa di Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa wungi re wungi re renjoka di hurufatiké. pPY Wungi maki Krais akwi dé natafa nukwambu male dé hiya. Séfélak du takwa hurundan haraki saraki sémbut yakwanyinjoka dé hiya. Hukémbu dé wambula yatandé. Wambula yae dé du takwa hurundan haraki saraki sémbut yakwanyinjoka wambula yamba hiyakéndé. Wambula yae dé déka mawuli yata haxékwa du takwaré hérae hura yitandé, Godna getéfaré.?Ow Hanja God dé wa, atéfék du takwa natafa nukwambu male nak nak hiyandate. Hiyandat, hukémbu God némafwi kot xékékwa néma du reta diré deka hurundan sémbutka watandé. xNi Dé séfélak nukwambu dé hafuré Godka hwenjoka dé ané héfa huratakandén nukwa akwi némbuli akwi dé séfélak nukwambu némafwi hangéli hérae hiyatandé. Wungi huruhambandé. Dé natafa nukwambu, God wasékendén hukétéfi nukwambu dé du takwana makambu téta hiyae dé dé hafuré Godka hwe. Hweta dé hurumben haraki saraki sémbut wundé hérekindé. "M= Hanja atéfék héki hwari atéfék prisna néma du dé nyéki hérae hura dé Godna yikafre male hafwaré wulayi. Wun nyéki déka hafu nyéki yingafwe. Krais wungi huruhambandé. Dé dé hafuré séfélak nukwambu Godka hwenjoka dé Godna yikafre male hafwaré wulayihambandé. L+ Krais dé duna tambambu tondan Godna yikafre male hafwaré wulayihambandé. Krais wulayindén hafwa dé anwarmbu tékwa gena haki maki yingafwe. Dé Godna getéfaré wara dé Godna yikafre male hafwaré wulaaye dé Godna makambu té. Téta dé nanika Godré wakwexéké. hKI Ané héfambu tékwa ge akwi, wun gembu rekwa jondu akwi di Godna getéfambu rekwa jonduna haki maki male di re. Wungi reta wun jondu Godna makambu yikafre jondu xakundate di tale wun jondu ané héfana nyékimbu di yakwanyi. Ané héfana nyéki dé anwarmbu tékwa ge yamba yakwanyikéndé. Yikafre male nyéki dé wun jondu hali yakwanyindé. -JS God ané hundi Mosesré wandéka dé Israelna du takwaré wa. God angi dé wa, “Wuni nyékiré xéta watawuni, ‘Némbuli wun jondu yikafre dé ya.’ Wungi watawuni.” God wungi watendékaka sarékéta di séfélak jondumbu nyéki yaxéréké. Du takwaré yikafre hurundéte nyéki blekéndat, God wunde du takwa hurundan haraki saraki sémbut yakwanyitandé. Yakwanyitaka hurundan haraki saraki sémbutka wambula yamba sarékékéndé. Dika nyéki blekéhafi yandat, God wunde du takwa hurundan haraki saraki sémbut yakwanyihafi yata, hurundan haraki saraki sémbutka yike yamba yakéndé. Krais hurundan haraki saraki sémbutka dé déka séfi déka nyéki Godka hwe (II Wungi wataka dé nukwa wurmbu tondan Godna ximbu harékéndaka ge akwi, wun gembu rekwa atéfék Godna ximbu harékéndaka jondu akwi dé nyéki yaxéréké. !H; Yaxérékéta dé wa, “Ané Godna mwi hundina nyéki dé. God dé wun hundi guniré hambukmbu wa, guni wun hundi xékéta wandén maki hurungute.” eGC Tale Moses dé God wandén atéfék hambuk hundi déka atéfék du takwaré wataka dé God wandén maki dé meme bali bulmakau balina nyéki hérae dé hulingu wali yikama batamba wali sipsip balina yuwimbu xélindan waka yoo hérae nyékimbu husandataka dé Godna hambuk hundi hayindén nyingaré akwi, atéfék du takwaré akwi dé yaxéréké. yFk Wungi maki God hanja déka hambuk hundi Judana du takwaré hwenjoka dé nyéki wali wun hambuk hundi hwe. eEC Angi nani huru. Du nak hukémbu hiyatendékaka sarékéta, hambuk hundi angi dé wa, “Hukémbu wuni hiyawut, di wuna jondu mune hwetandi. Wuna jondu hératekwa duna xi némbuli hayitaka hukémbu hiyawut, di wungi wuna jondu hératandi. Wu mwi hundi dé.” Wungi wataka dé nyingambu wun duna xi hayi. Dé hiyahafi rendét, deka xi nyingambu hayindén du di déka jondu yamba hérakéndi. Hukémbu wun du hiyandét deka xi nyingambu hayindén du di déka jondu hératandi. D C Krais wungi hurundénka dé Krais Godna huli mwi hundi hérae dé déka du takwaré hura yi, di wun hundi xékéndate. Hanja du takwa di God tale wandén mwi hundina ekombu reta haraki saraki sémbut huruta di Godna makambu haraki saraki sémbut hurukwa du takwa re. Rendaka Krais Jisas hurundan haraki sémbut hérekinjoka dé hiya. Hiyae hérekindéka di God wasékendén du takwa di Godna huli mwi hundi jémba xéka di God hanja wasékérékéndén yikafre jondu hératandi. Wun jondu wungi re wungi re retandi. B7 Wun nyéki akwi bo akwi duna séfi male yakwanyi. Kraisna nyéki dé hanja hwendan nyéki maki yingafwe. Godna wungi re wungi re rekwa Hamwinya dé Kraiska hambuk hwendéka Krais dé hafuré dé Godka hwe. Krais haraki sémbut nawulak huruhafi yata dé wungi Godka hwe. Hanja nani hiyandé du takwana sémbutmbu rembeka dé Kraisna nyéki nana mawuliré yakwanyi, nana mawuli wambula yikafre yandét, nani wungi re wungi re rekwa Godna jémba male yambete. Kraisna nyéki blekéndéka nani xékélaki, Godna huli hundi mwi hundi dé A Hanja du nak dé Moses wandén hambuk hundimbu wandén maki huruhafi yataka dé priska yi, di déka séfiré yikafre hurundéte. Yindéka pris dé meme bali bulmakau balina nyéki héra, yambu yaférondé nyami bulmakau balina bo akwi hérae dé wun duna séfimbu yaxéréké. Yaxérékéta dé wun duna séfi yakwanyindéka dé Godna makambu wun duna séfi dé wambula yikafre ya. n@U Krais wun geré wulayita dé meme bali bulmakau balina nyéki hura wulayihambandé. Dé déka hafu nyéki hura dé Godna yikafre male hafwaré wulayi. Natafa nukwambu dé wungi wulayindéka God dé nani atéfék hurumben haraki saraki sémbut yakwanyita naniré hérae Kraisna tambambu dé taka. Takandénka nani dé wali jémba retame, wungi re wungi re. God huli hundi wandéka Krais dé xaku. Xaakwa dé yikafre xakutekwa jonduka dé atéfék prisna néma du re. Reta dé nukwa wurmbu tondén geré wulayi. Wun ge dé hanja rendén nukwa wurmbu tondan geré sarékéngwanda dé yikafre male dé. Du di wun ge tohambandi. Wun ge ané héfana ge yingafwe. N> Hanja Moses wunde du takwaka séfélak hambuk hundi dé wa, deka séfi yikafre yandéte. Hénoo hulingu sandate, gu yakéndate, wungi dé diré hambuk hundi wa. Wandéka God deka mawuli yikafre yandéte dé huli hundi wandét, di wun hambuk hundi yatakatandi. Wungi nani xékélaki. Krais hiyandéka déka nyéki dé bleké '=G Nani wun geka sarékéta, nani amba nukwa rekwa du takwa nani xékélaki. Hanja wun gembu du takwa di nawulak jondu akwi nawulak hamwi akwi Godka hwe, déka ximbu harékénjoka. Hwendan jondu deka mawuli yakwanyinjoka hurufatikéndaka wunde du takwana mawuli yikafre yahambandé. K< Wun prisna néma du wungi hurundénka Godna Hamwinya dé naniré angi wakwe. Wun nukwa wurmbu tondan ge téndén nukwambu God dé déka yikafre male hafwaré wulayindaka yambuka wafukahafi ya. w;g Atéfék prisna néma du male dé gena angé sakumbu tékwa hafwaré wulayi. Dé atéfék héki hwari natafa nukwa male dé wun hafwaré wulayi. Dé baka wulayihambandé. Dé nyéki hérae hura dé wulayi. Wulaaye dé wun nyéki Godka hwe, God déka hurundén haraki sémbut akwi Israelna du takwana xékélakihafi yata hurundan haraki sémbut akwi yakwanyindéte. :5 Wun jondu Godna gembu wungi rendéka di pris atéfék nukwa di gena makambu tékwa hafwaré wulaaye di Godna jémba yata déka ximbu haréké. 9! Gol motumbu yatakandan Godna ensel maki yéték bér wun bokis takumbu re. Bérka yék di God rendén jambéré samétéfi. God rendén jambéka di wa, “Godna saréfana rendéka jambé dé.” Némbuli wuni wun gembu rekwa jonduka séfélak hundi yamba wakéwuni. ~8u Wun hafwambu dé yikafre yama xaakwa joona gol motumbu yandan jambé nak té. Gol motumbu tondan bokis nak akwi dé wun hafwambu té. Wun bokiska di wa, “Godna mwi hundi hwandéka bokis dé.” Wun bokis ekombu dé gol motumbu yatakandan aki nak re. Wun akimbu hénoo nawulak dé re. Wun hénooka di wa “mana dé.” Hanja Aronéna séto bangimbu dé saal waré. Déka séto bangi akwi dé wun bokismbu re. Motu yéték akwi wun bokismbu bér hwae. Godna hambuk hundi dé wun motu yétékmbu re. 7 Wun hatekandan némafwi nukwa wurna angé sakumbu tékwa hafwaka di wa, “Godna yikafre hafwana yikafre male hafwa dé.” Wungi di wa. 36_ Wandéka di nukwa wurmbu ge nak di to. Wun gena nyéndékmbu di séményi nukwa wur hateka, wun gembu hafwa yéték rembéte. Wun gena makambu tékwa hafwa dé lam nak akwi jambé nak té. Wun jambémbu di Godka hwendan bret taka. Gena makambu tékwa hafwaka di wa, “Godna yikafre hafwa dé.” '5 I Hanja, God tale wasékérékéndén hundimbu dé du takwaré wa, déka ximbu harékétendakaka. Déka ximbu harékétendaka ge totendakaka akwi dé diré wa. ~4u God wun hundika dé angi wa, “Huli hundi wasékérékétawuni.” Wungi wandéka nani xékélaki. Déka tale wandén hambuk hundina jémba bu hényi. Wungi hényindéka wun hundi dé nyo yandéka God wun hundiré bari hérekitandé.B3} Wuni dika saréfa naata hurundan haraki saraki sémbut yakwanyitawuni.Wuni di hurundan haraki saraki sémbutka wambula yamba sarékékéwuni.’Wungi dé Néma Du God wa.” 02Y Reta di atéfék wunika xékélakitandi.Néma du takwa, nyangwal akwi wunika xékélakitandi.Xékélakita di nak nakéka yamba wakwekéndi, wunika.Wunika xékélakindanka du déka bandiré angi yamba wakéndi, ‘Nana Néma Du Godka mé xékélaki.’ Wungi yamba wakéndi. 31_ Huli hundi angi wasékérékétawuni, Israelna du takwaré:Hukémbu wun nukwa xakundat, wuni wuna hambuk hundi deka mawuli sarékémbu takatawuni.Takata wuni wun hambuk hundi deka mawulimbu hayitawuni.Hayita wuni deka néma du God retawuni.Rewut di wuna du takwa retandi. 0  Wun huli hundi dé deka mandékanguré hanja wasékérékéwun hundi maki yingafwe.Hanja deka mandékangu Isipmbu rendaka wuni deka tambambu hura Isip yatakataka yi.Hura yiwuka di wasékérékéwun hundi xékéhafi yandaka wuni dika hu hwe. /Nani xékélaki. God wun hundi du takwaré yikafre huruhafi yandénka dé angi wa:“Néma Du God dé wa, ‘Mé xé. Hukémbu nukwa nawulak xakutandi.Wun nukwambu wuni huli hundi wasékérékétawuni, Israelna du takwa, Judana du takwaré akwi. {.oMé saréké. Tale wandén hambuk hundi yikafre male rendét, God huli hundi wanjoka yamba sarékékéndé. e-CKrais ané héfana pris maki yingafwe. God dé Kraiska huli hundi wasékéréké, naniré yikafre hurutendékaka. Wun huli hundi dé tale wandén hambuk hundiré dé sarékéngwandé. God wun huli hundi wasékérékéndéka dé Krais nyéndékmbu dé té, nani God wali natafa mawuli hérae dé wali jémba rembete. Wungi téndéka déka yikafre jémba ané héfana prisna jémbaré dé sarékéngwandé. God hukémbu wandén hundi tale wandén hundiré dé sarékéngwandé ,%Wunde du di anwarmbu tékwa gena haki maki gembu di jémba ya. Hanja Moses dé Godna ximbu harékéndaka ge tonjoka hurundéka dé God déré angi wa, “Mé xé. Méni némbumbu reméka méniré wakwewuka xémén makimbu male wun jondumbu totaméni.” Wungi dé wa. )+KKrais dé héfambu male reta dé prisna jémba yamba yakéndé. Héfambu prisna jémba yata Godka hwekwa du di re, Moses wandén hambuk hundimbu wandén maki. 0*YGod dé wa, héfambu rekwa prisna néma du di atéfék du takwaré yikafre hurundate. Diré yikafre huruta hura yandan jondu di hwe Godka. Hurundan haraki saraki sémbut yakwanyindéte, di hamwi xiyae Godka hwe. Hwendan maki, nana néma du Jisas prisna jémba yata dé akwi Godka dé hwe. ;)oReta dé Godna ximbu harékéndaka gembu dé prisna jémba ya. Dé Godna nukwa wurmbu tondén yikafre gembu wun jémba ya. Néma Du God dé wun ge to, ané héfana du yingafwe. V( 'Wawun hundina mo hundi angi dé: Krais dé atéfék prisna néma du dé re. Dé hambuk hérae Godna getéfaré wara dé némafwi hambuk yakwa God rendéka jambéna yika tamba sakumbu reta dé néma du re. ['/Moses wandén hambuk hundi dé hambuk yahafi yakwa duré dé waséke, di atéfék prisna néma du rendate. Hukémbu dé God huli hundi dé wasékéréké. God déka ximbu wasékérékéndén hundi dé déka nyanré waséke, dé atéfék prisna néma du rendéte. Déka nyan dé yikafre sémbut huruta wungi re wungi re rekwa du dé.U&#Hanja rendé prisna néma du di atéfék nukwa hamwi xiyae Godka hwe. Tale God hurundan haraki saraki sémbut yakwanyindéte, di déka hamwi xiyae hwe. Hwendat, God nak du takwa hurundan haraki saraki sémbut yakwanyindéte, di hamwi nawulak akwi xiyae Godka hwe. Jisas di maki yingafwe. Dé natafa nukwambu dé hafuré Godka dé hwe, God atéfék du takwa hurundan haraki saraki sémbut yakwanyindéte. Wu yak. Déka séfiré Godka wambula yamba hwekéndé. U%#Jisas dé atéfék prisna néma du dé. Dé hafu naniré yikafre hali hurundé. Wu mwi hundi dé. Dé God mawuli yandéka makimbu male dé huru. Dé yikafre sémbut male dé huru. Dé haraki sémbut nawulak huruhambandé. Dé haraki saraki sémbut hurukwa du takwaka afakémbu téta dé Godna getéfaré wara néma du dé re. J$ Krais wungi re wungi re reta dé Godré wakwexéké, dé Kraiska jémba sarékéta Godka yinjoka mawuli yakwa du takwaré yikafre hurundéte. Dé wungi reta dé wunde du takwaré Satanéna tambambu hali hérandé, di God wali jémba rendate, wungi re wungi re. Néma Du Jisas prisna jémba yata naniré dé yikafre huru #Krais di maki yingafwe. Dé wungi re wungi re retandé. Dé prisna jémba yandéka nak du déka hafwa yamba hérakéndé. !";Ané jooka akwi mé saréké. Hanja rendé pris hiyandaka nak du deka hafwa hérae prisna jémba di ya. Yandaka séfélak du di prisna jémba ya. .!UNani God Jisasré wungi wandénka sarékéta nani xékélaki. Jisas pris retandé, wungi re wungi re. Wungi rendékaka sarékéta nani xékélaki, God huli hundimbu wasékérékéndén maki male hurutandé. Wun huli hundi dé Mosesré hanja wandén hambuk hundiré dé sarékéngwandé. ` 9Hanja dé déka ximbu wahambandé, Livaina du prisna jémba yandate. God déka ximbu dé Jisasré hundi wasékérékéndéka du nak déka hundi angi dé hayi Godna nyingambu:“Néma Du God déka ximbu dé ané hundi wasékéréké,‘Méni pris retaméni, wungi re wungi re.’Wungi wata dé nak mawuli yamba hérakéndé.” T!God wun huli hundi wanjoka dé déka ximbu wun huli hundi wasékéréké. ;oNani xékélaki. Du takwa di Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa renjoka mawuli yata wun hambuk hundi xékéta di wandén maki hurufatikétandi. God wun hundi yatakataka dé huli hundi wa, nani huli mawuli hérae dé wali retembekaka haxémbete. Wun huli hundi yikafre male dé. Dé hanja wandén hundiré sarékéngwandé. Nani wun huli hundi xékéta God wali retembeka nukwaka haxéta nani Godka ye dé wali bulétame. @yKrais wungi rendénka dé God Mosesré hanja wandén hambuk hundi dé yataka. Wun hambuk hundi du takwaré yikafre hurunjoka hurufatikéndénka sarékéta dé wun hundi yataka. |qWun jooka ané hundi Godna nyingambu dé re:Méni Pris retaméni wungi re wungi re, Melkisedek rendén maki. q[Hanja God Mosesré dé hambuk hundi wandéka Israelna du takwa xékéndaka di Livaina du prisna jémba ya. God Jisas Livaina hémémbu xakuhafi yandékaka sarékéhafi yata dé déré waséke, dé prisna jémba yandéte. God Jisasré hambuk hwendéka dé wungi re wungi re retandé. Retendékaka sarékéta God déré dé waséke, dé prisna jémba yandéte. 4aAné hundi akwi hwiya hafwambu rendéka atéfék du takwa di xékélaki. Du nak xaakwa dé Melkisedek hanja rendén maki pris rendét, God dé huli hambuk hundi wa. c?Ané hundi di hwiya hafwambu re. Nana Néma Du dé Judana hémémbu dé xaku. Hanja Moses hundi nawulak wahambandé, Judana hémémbu rekwa du prisna jémba yandate. Jisas Melkisedek yandén maki dé prisna jémba ya ,Q Nani wun huli priska wata nani Livaina hémémbu xakundé duka wahambame. Dé nak hémémbu dé xaku. Hanja déka hémémbu rekwa du di prisna jémba yahambandi. % God nak hémna du yae tale rendé prisna hafwa hérandéte wanjoka dé tale nyo hambuk hundi hérekita dé huli hambuk hundi watandé. U# Mé saréké. Hanja Israelna du takwa di Moses wandén hambuk hundi héra. Wun hundi dé Livaina du prisna jémba yandakaka dé wa. Di wun prisna jémba yandaka atéfék du takwa Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa rendat, métaka we dé God nak duré wa, dé huli pris xakundéte? Wu yingafwe. Livaina du di prisna jémba yata du takwa hurundan haraki sémbut yakwanyinjoka hurufatikéndaka dé God nak duré wa, dé prisna jémba yandéte, Melkisedek hanja yandén maki. Wun du dé Aron hanja rendén maki rehafi yandéka God déré dé wa, dé némafwi pris rendéte. gG Mé saréké. Hanja Abraham Melkisedekré xéndén nukwa Livai xakuhafi yata dé déka mandéka Abrahamna séfimbu dé re. Rendéka Abraham Melkisedekéka hwendéka Livai akwi dé natafa també Melkisedekéka hwe. Hweta dé hukémbu també hérandén du Livai dé tale wun també Melkisedekéka hwe. Huli du yae dé hanja rendén prisna hafwa héra  >uNémbuli nani Godka hwembeka també nani hiyatekwa priska hwe. Melkisedek di maki yingafwe. Nani Godna nyingaré xe nani xékélaki. Melkisedek némbuli akwi dé hiyahafi re. Atéfék du takwa di ané jooka xékélaki. Néma du male di baka duré hundi wa, God diré yikafre hurundéte. Baka du néma duré wungi wahambandi. Wun jooka sarékéta nani xékélaki. Melkisedek néma du reta Abrahamré dé sarékéngwandé. T!Melkisedek dé Livaina mandékambu xakuhafi yata dé God wasékérékéndén hundi hura rendé du Abrahamémbu tamba yétina natafa també hérae dé Abrahamré hundi wa, God déré yikafre hurundéte. Melkisedek hérandén maki, Livaina mandéka akwi di prisna jémba yata di du takwambu di tamba yétina natafa també héra, Moses wandén hambuk hundimbu wandén maki. Wungi héraata di deka nyama bandimbu wungi héra, di akwi Abrahamna mandéka rendakaka. *MWun duka mé saréké. Hanja nana mandéka Abraham néma du reta dé déka mamambu hérandén jondu mune tamba yétina natafa també Melkisedekéka hwe. Hwendén jondu yikafre jondu male dé. Hwendénka nani xékélaki. Melkisedek akwi néma du reta dé Abrahamré sarékéngwandé. _7Déka yafa ayiwa rehambambér. Nani déka mandékana xika xékélakihambame. Nani dé xakundén nukwaka akwi, hiyandén nukwaka akwi xékélakihambame. Dé Godna nyan rendéka maki dé pris re, atéfék nukwambu. b =Wandéka dé Abraham xiyandén néma duna jondu mune dé tamba yétina també nak Melkisedekéka hwe. Nani Melkisedekna xika sarékéta nani déka sémbutka nani xékélaki. Déka xina mo hundi angi dé: Yikafre sémbut male hurukwa néma du dé. Déka nak xi, Salemna néma du, wun xina mo hundi angi dé: Nakélak huru mawulina néma du dé. '  IWun du Melkisedek dé Salemémbu rekwa du takwana néma du reta dé anwarmbu rekwa Godna jémba yata dé déka pris dé re. Hanja Abraham ware nawulak néma duré xiyataka getéfaré wambula yindéka dé Melkisedek déré yambumbu xe déré hundi dé wa, God déré yikafre hurundéte.  Jisas dé wun hafwaré tale wulayi, nani déka hukémbu yimbete. Jisas dé atéfék prisna néma du xaakwa dé wun hafwaré tale wulayi, naniré yikafre hurunjoka. Melkisedek hanja rendén maki dé Jisas atéfék prisna néma du dé re, wungi re wungi re.N Nani God naniré yikafre hurutendékaka haxémbeka sémbut dé nana mawuliré yikafre huru, yoombu lékindan ain gunjambé yikafre téndéka maki. Du di wun lékindan ain guré yaki, wule gunjambé yitaka yatakahafi yata jémba téléte. Jémba téléka maki, nani God naniré yikafre hurutendékaka jémba haxémbet, nana mawuli hambuk yata jémba tétandé. Wun yikafre mawuli tempelmbu hatekandan séményi nukwa wur nafwe wun hafwaré wulayi. K Wungi wata dé God hundi yétékéka wun hundi wasékéréké. God wun hundi yamba yawulekékéndé. Dé déka wasékérékéndén hundika akwi déka ximbu wandén hundika akwi yéna yamba yakéndé. God dé wungi wa, nani haraki jooka yaange ye God wali walémbambu rekwa du takwa wun hundi xékémbet, nana mawuli yikafre yata jémba male téndéte. Nani God wandén hundi hulukita naniré yikafre hurutendékaka haxéta nani wungi Godka yi. I Du hundi wasékérékéndaka maki God hanja dé déka hafu ximbu wasékéréké. Dé wandén maki male hurutandé. Déka wasékérékéndén hundi yamba yatakakéndé. Wun jooka wakwenjoka némafwimbu mawuli yata God dé déka hafu ximbu wun hundi wasékéréké, déka wasékérékéndén jondu hératekwa du takwaka. 3_Du di hundi wasékérékénjoka di néma duna ximbu wasékéréké. Wun néma duna hambuk deka hambukré sarékéngwandéndénka sarékéta di wun néma duna ximbu wasékéréké. Nawulak du takwa wandaka hundi mwi hundi yatendékaka xékélakindate, di wun néma duna ximbu wasékéréké. Wungi wandaka di wun hundika wa, “Wu mwi hundi dé.” Wungi wataka di wun hundi xéké. Wun hundika wambula yamba warukéndi. ykWungi wandéka Abraham haxéta dé bari wendé nahafi yata dé hukémbu God wasékérékéndén joo dé héra. r]Angi dé wa, “Wuni méniré yikafre huruwut, ména mandéka séfélak xakutandi. Wu mwi hundi dé.” !; Hanja God hundi nak dé wasékéréké Abrahamka. God atéfék néma duré sarékéngwandéndénka dé déka hafu ximbu wun hundi wasékéréké. r] Guni wungi huruta wendé nahafi yata Godna jémba yatanguni. Wungi yata guni God wasékérékéndén jondu héraakwa du takwa hurundaka maki hurutanguni. Wunde du takwa di Godka jémba sarékéta wasékérékéndén jondu héranjoka haxéta di yikafre mawuli yata jémba re. Guni di hurundaka maki hurungute nani mawuli ye. Godna hundi mwi hundi yatandé hI Guni nak nak wungi male hambuk jémba yata yikafre mawuli yangute nani mawuli ye. Guni wungi huruta Jisas guniré hura yitendékaka jémba haxéngut, hukétéfi nukwa xakundét, guni haxénguka yikafre jondu hératanguni. fE Nani xékélaki, God dé du takwa hurundan maki dé diré hasa hwe. Wungi maki dé yangun atéfék jémbaka akwi déka némafwimbu mawuli yangukaka akwi yike yamba yakéndé. Guni déka némafwimbu mawuli yangukaka guni angi wakwe. Guni hanja akwi némbuli akwi Godna du takwaré guni yikafre huru. God guni wungi hurungukaka yike yamba yakéndé. 9 Némafwimbu mawuli yambeka du takwa, wun haraki héfaka hundi wata nani gunika sarékéhambame. Wun hundi wata nani nak du takwaka saréké. Nani xékélaki. God guniré Satanéna tambambu hérandéka guni déka yikafre jémba yata hukémbu guni dé wali jémba retanguni. zmWun héfambu rami yoo haraki wara male xalendét, du takwa wun héfaka watandi, “Wun héfa haraki dé. Nani wumbu jémba yamba yakéme.” Wungi wata di wun héfaka haraki hundi wanjoka sarékétandi. Hukémbu wun héfaré yambu tutandi. ~Ané sataku hundi mé xéké. Séfélak nukwa wali dé giya héfambu. Giyandéka hulingu héfambu dé naande yi. Wun héfambu du takwa jémba yata yawi hurundat, mawuli yandaka hénoo jémba xalendét, God wun héfaka watandé, “Wun héfa yikafre dé.” }#Du takwa nawulak Godna hundi tale jémba xékéndaka wun hundi deka mawulimbu dé laré. Laréndéka di God hwendén joo hérandaka Godna Hamwinya deka mawulimbu dé té. Di Godna hundi jémba xékéta di wa, “Wun hundi yikafre dé.” Wungi wata di Godna hukémbu xakutekwa hambuk jémbaka di xékélaki. Xékélakita hukémbu wunde du takwa di Godka hélék yata déka hu hwe. Di wungi huruta di Godna Nyanré wambula xiyae mimbu hateka, deka hurundan sémbutmbu. Wungi hurundaka nawulak du takwa Godna Nyanka di haraki hundi wa. Godna hundi tale jémba xéka hukémbu déka hu hwendé du takwaré hundi wanjoka hurufatikétame, di hurundan haraki saraki sémbut wambula yatakataka Godka yindate. Hurufatikétembekaka sarékéta nani tale wamben hundi wambula yamba wakéme. |M{God yawundu nandét, nani wungi Kraisna nawulak hundi akwi watame. \z1Nanguka nani guré husandambeka sémbut nawulakéka akwi, du takwana anéngambambu tamba hurumbeka sémbutka akwi, hiyandé du takwa ramétendakaka akwi, God némafwi kot xékéta du takwa hurundan sémbutka wungi re wungi re hasa hwetendékaka akwi nani guniré wakwembeka guni xéké. Xékéngunka nani wun hundi wambula wahafi yambet, 7y iWun jooka sarékéta nani Kraiska tale wakwemben hundi wambula wahafi yata guniré Jisas Kraisna nawulak hundi akwi watame, guna mawuli hambuk yata némafwi du takwa maki téndéte. Tale wamben hundika guni xékélaki. Guni hanja haraki saraki sémbut huruta guni hiyandé du takwa guni re. Guni hurungun haraki saraki sémbut yatakataka guni huli mawuli hérae Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” guni nae. GxKraisna hundi jémba xékékwa du takwa di wunde du takwa maki yingafwe. Di néma du takwa hambuk hénoo sandaka maki, di Kraiska wakwendan hambuk hundi xéka wun hundika sarékéta di jémba xékélaki. Méta joo yikafre joo dé? Méta joo haraki joo dé? Wungi xékélakita di yikafre sémbut huruta jémba re.Hw  Munya male sakwa du takwa di yikama nyangwal maki reta di Kraisna hundi jémba xékéhafi yata di jémba sarékéhafi yata di yikafre sémbut hurundate wakwemben hundika xékélakihambandi. v+ Guni séfélak héki hwari reta Jisas Kraisna hundi guni xéké. Guni némbuli du takwaré Godna hundika wakwengut, wu sékérékétandé. Guni diré wakwenjoka guni hurufatiké. Némbuli guni jémba rengute du nawulak guniré wambula wakwetandi, Godka guniré tale wamben hundika. Guni yikama nyangwal maki reta guni hambuk hénoo sanjoka guni hurufatikéta guni munya male sanjoka guni mawuli ye. guG Nani wun jooka séfélak hundi wanjoka nani mawuli ye. Wun hundi wambet, yingi maki nae guni wun hundika bari xékélakitanguni? Guna mawuli jémba téhafi yandéka guni wun hundika xékélakinjoka guni hurufatiké. t# God wungi wata dé déré waséke, dé Melkisedek rendén maki, atéfék prisna néma du rendéte. Nani yikama nyangwal maki yamba rekéme lsQ Jisas wungi Godna hundi xékétaka wandén maki hurundénka God dé déré wa, “Ména jémba jémba male méni ya. Yataka méni wamét, ména hundi xékéta wamén maki hurukwa du takwa jémba retandi, wungi re wungi re.” yrkJisas dé Godna nyan reta wun jooka sarékéhafi yata dé Godna hundi jémba xéké. Xéka dé némafwi xak héraata némafwi hangéli héra. Wungi héraata dé Godna hundi xékéta wandén maki hurundéka sémbutka wundé xékélakindé. &qEHanja Jisas ané héfana séfi hérae rendén nukwa dé God wali buléta hambukmbu gérandéka déka damambu ménengu gayandéka dé wungi Godré wakwexéké, God déré yikafre hurundéte. Wun nukwa God hafu dé hali hurundé, Jisasré yikafre hurundét dé hiyahafi rendéte. Jisas wungi Godré wata God mawuli yandéka maki hurunjoka mawuli yandénka dé God Jisasna hundi xéka dé déré yikafre huru. wpgWandén maki dé wambula wa. Hayindén nak hundimbu dé angi wa:“Méni pris méni re, wungi re wungi re.Melkisedek hanja rendén maki méni némafwi pris méni re.”Wungi wandéka wun hundi dé re déka nyingambu. `o9Krais akwi dé atéfék prisna néma du dé. Dé hafu déka ximbu harékéta wungi renjoka wahambandé. God déré waséketa dé angi wa:“Méni wuna nyan méni. Ané nukwa wuni ména yafa wuni xaku.” #n?Du nak dé hafu prisna néma duna yikafre jémba yanjoka wahambandé. God hanja Aronré wasékendén maki dé diré wasékendéka di wun jémba ya. FmDéka mawuli hambuk téhafi yandéka dé akwi dé hafu God déka hurundén haraki saraki sémbut yakwanyindéte dé hamwi xiyae Godka hwe, nak du takwaka hamwi xiyae Godka hwendéka maki. tlaWun atéfék prisna néma du nani maki du rendéka déka mawuli akwi hambuk téhambandé. Téhafi yandéka dé Godka xékélakihafi yakwa du takwa, Godka yindaka yambu yatakandé du takwaré akwi nakélak huruta dé dika saréfa nae. kk QHanja akwi némbuli akwi God dé nana nyéndékmbu rekwa duré dé waséke, di nak nak atéfék prisna néma du rendate. God diré dé wungi waséke, di Godna makambu nana hafwa hérae Godna jémba yandate. Di angi jémba ya. Di hwemben jondu hérae Godka hweta di hwemben hamwi hérae xiyae Godka hwe, God hurumben haraki saraki sémbut yakwanyindéte. jWungi saréfa natendékaka sarékéta nani roohafi yata God wali bulétame. Naniré yikafre hurukwa God néma duna jambémbu dé re. Haraki joo nanika yandét, nani God rendénré ye dé wali bulémbet, dé nanika saréfa naata naniré yikafre hurutandé.Bi}Hanja nana atéfék prisna néma du dé ané héfambu rendéka Satan déka mawuliré dé hurukwexé. Satan nana mawuliré hurukwexéndéka maki, Satan atéfék nak maki nak maki yambumbu dé déka mawuliré dé hurukwexé. Hurukwexéndéka dé Jisas haraki saraki joo nawulak huruhambandé. Jisas nana séfi maki hura dé xékélaki. Nana mawuli hambuk yingafwe. Xékélakita Satan nana mawuli hurukwexéndét, dé nanika saréfa natandé. s~}||c{{Lzz xx w.vutt+rqp>olkjihff"exed;cObCa`_]\JZSY%W\VuU!SQQ:PONzMLK]JmI1HGGEDD CA@g?B>L=;99C8 654<2V0-..,f+*y)('&\%C$X#D" QmBuyZ < % & > A>zAL{ Ané sémbut akwi Godka hwetanguni. Guni du takwaré yikafre huruta guni jambangwe du takwaka jondu nawulak hwetanguni. Wungi hurungut, God hwengun sémbutka yikafre mawuli yatandé. K Nani meme bali bulmakau bali xiyae Godka yamba hwekéme. Ané joo Godka hwetame. Nani Jisas Kraiska jémba sarékéta atéfék nukwambu déka yikafre mawuli yata Godna ximbu harékétame. Wungi harékéta nani nana hundimbu Godka diména natame. OJ Nani ané héfambu reta nani wungi re wungi re rekwa getéfambu rehambame. Nani wun hukémbu xakutekwa getéfaré yinjoka mawuli yata wun getéfaka nani haxéta re. Wungi maki nani Jisaska yitame. MI Jisas hurundénka sarékéta nani nana getéfana du yatakataka Jisaska yitame. Di hanja Jisaska haraki hundi wandan maki nanika akwi haraki hundi wandat, nani yikafre mawuli yata Jisaska yitame. @Hy Wungi hurundaka maki, dé Jisas huru. Dé déka hafu nyékimbu du takwa hurundan haraki saraki sémbut yakwanyinjoka dé getéfa yatakataka hafwambu hambuk hangéli hérae dé hiya. Gw Atéfék prisna néma du, God du takwa hurundan haraki saraki sémbut yakwanyindéte, dé meme bali bulmakau bali xiyae deka nyéki hérae hura wulayi, Godna yikafre male hafwaré. Xiyandén hamwi hérae getéfa yatakataka hafwambu di yambu tu. +FO Nani hamwi xiyae Godka hamwi hwembeka jambé nani hura re. Nukwa wurmbu tondan Godna gembu jémba yakwa pris di wun jambémbu hwaakwa hamwi yamba sakéndi. HE  Wungi rendékaka sarékéta guniré wuni we. Du nawulak guniré nak maki nak maki huli hundi wandat, di guniré hura yindamboka guni deka hundi yamba xékékénguni. Wunde du di di hénoo nawulakéka yakér, deka mawuli hambuk téndéte. Du deka mawuli hambuk téndéte hénooka yakérndat, wu haraki dé. Wungi yakérta deka mawuliré yikafre hurunjoka di hurufatiké. God guna mawuli hambuk téndéte guniré yikafre hurundét, wu yikafre dé. Dw Jisas Krais wungi male dé re. Nalika akwi némbuli akwi séri akwi dé wungi male retandé, wungi re wungi re. dCA Guna néma duka wambula mé saréké. Hanja di gunika hatita guniré di Godna hundi wa. Guni yandan yikafre jémbaka sarékéta guni di Jisas Kraiska jémba sarékéndan maki, guni Kraiska jémba sarékétanguni. {Bo Nani wun hundika sarékéta roohafi yata angi watame:“Néma Du God wuniré dé yikafre huru.Wuni yamba rookéwuni.Yingi maki ye héfambu rekwa du wuniré haraki hurukéndi?Wungi watame. Nana néma duna hundi xékétame A Guni yéwa héranjoka némafwimbu mawuli yamba yakénguni. Guni hura rengun jonduka angi sarékétanguni, “Yak. Wuni wun jondu hura reta wuni jémba re.” God hafu dé gunika angi wa, “Wuni guniré yamba yatakakéwuni. Wuni gunika hu yamba hwekéwuni.” U@# Guni takwa hérangut, wu yikafre dé. Guni du, guna takwa wali jémba retanguni. Guni takwa, guna du wali jémba retanguni. Guni nak du wali hési takwa wali yamba hwakénguni. Guni xékélaki. Du di nak duna takwa wali hwandat, takwa di hési takwana du wali hwandat, God hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwetandé. A?{ Guni Kraisna hundi xékéta séndé gembu rekwa du takwaka yike yakénguni. Di wali séndé gembu rekwa du takwa di dika sarékéta saréfa na. Saréfa nandaka maki guni akwi dika sarékéta dika saréfa natanguni. Nawulak du di Jisas Kraisna hundi xékékwa du takwaré haraki hurundaka di hangéli héra. Hangéli héraakwa du takwaka akwi yike yakénguni. Di akwi Kraisna séfimbu rendakaka sarékéta guni dika saréfa natanguni. #>? Nak téfambu yandé du takwa guna geré yandat, guni diré yikafre hurutanguni. Hanja du takwa nawulak akwi di wun yikafre sémbut huruta di nak téfambu yandé du takwaré yikafre huru. Hurundaka Godna ensel nawulak yandaka di dika xékélakihafi yata diré akwi di yikafre huru. = y Hanja yangun maki némbuli guni Jisas Kraisna hundi xékékwa du takwa guni nak nakéka némafwimbu mawuli yatanguni. <  Nana God dé jondu tusandakwa némafwi ya maki dé. Tusandandékaka sarékéta, nani déka roota déka ximbu harékétame.e;C God néma du reta nanika jémba hatitendéka hafwa yamba génékéndé. Wun jooka sarékéta nani Godka diména natame. Naata nani God mawuli yandéka maki jémba yatame. Nani déka ximbu harékéta déka rootame. 1:[ God angi wata “Natafa nukwambu wambula.” Wungi wata dé hambuk yahafi yakwa jonduré hérekitendékaka dé wa. Dé wambula wandét, héfa nyir akwi généndét, God huratakandén atéfék jondu hérekitandé. Hérekindét Godna getéfa généhafi yata jémba tétandé, wungi té wungi té. R9 Hanja God déka hambuk hundi Israelna du takwaré wandéka dé héfa géné. Némbuli God dé wa, “Natafa nukwambu wambula wawut, héfa génétandé. Héfa male yingafwe. Nyir akwi génétandé.” R8 Guni xékélaki natanguni. God guniré andé wandi. Guni déka hu yamba hwekénguni. Hanja ané héfambu rendé du Moses dé Israelna du takwaré hambuk hundimbu wa, di haraki sémbut hurundamboka. Wandéka di déka hundika hu hwendaka God hurundan haraki saraki sémbut dé diré hasa hwe. Némbuli Godna getéfambu rekwa du dé naniré hambukmbu wa, nani haraki sémbut hurumbemboka. God ané héfambu rendé duna hundi hu hwendanka diré wungi hasa hwetaka naniré yingi maki yatandé, nani Godna getéfambu rekwa duna hundika hu hwembet? Wu naniré hambukmbu hasa hwetandé. 7' Guni Jisaska akwi guni yi. Jisas dé Godna nyéndé nana nyéndémbu téta dé Godna huli hundi naniré wa. Wungi yita guni Jisas blekéndén nyékika akwi guni yi. Jisasna nyéki dé Abelna nyéki maki yingafwe. Hanja Abelna nyéki Godka dé wa, “Wuniré xiyandé duré mé hasa xiya.” Kraisna nyéki dé nanika yikafre hundi wata dé hurumben haraki sémbut yakwanyi. Nani xékélaki natame 61 Godna hundi tale xékéndé du akwi di wumbu re. Hanja God deka xi dé hayi, déka getéfambu rekwa nyingambu. Guni Godka akwi guni yi. Dé némafwi kot xékékwa néma du reta atéfék du takwa hurundan sémbutka hundi watandé. Guni hanja reta yikafre sémbut hurundé du takwaka akwi guni yi. Hanja di hiyandaka deka hamwinya Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa di re, wungi re wungi re. )5K Guni wun némburé yihafi yata guni Saion némburé warita guni wungi té tékwa Godna getéfaré guni yi. Wun getéfa anwarmbu tékwa Jerusalem dé. Guni séfélak séfélak ensel téndakaré akwi guni yi. Di wumbu hérangwanda reta Godka yikafre mawuli yata déka ximbu haréké. 4 Wungi wandaka Moses akwi wun hambuk jonduré xe dé wa, “Wuni némafwimbu roowuka wuna séfi dé géné.” Wungi dé wa. K3 Tale God dé diré angi wa, “Du nak sipsip bali nak bulmakau bali nak ané némburé xalendét, guni déré motumbu naake xiyangut hiyandé.” Wun hundi xékéta roota di Mosesré wungi wa. N2 Di wun jonduré xe di xéké, fuli maki joo hambukmbu wandéka God hundi nawulak hambukmbu wandéka. Wungi xéka di Mosesré wa, “Nani wun hundi wambula xékéhafi yambete, Godré wataméni.” `19 Guni ané héfambu tékwa némburé yihambanguni, Israel hanja yindan maki. Hanja di wun némburé ye di xé, némbumbu némafwi ya yanéndéka géli buwi akwi halékinga akwi téndéka némafwi mur yandéka. Y0+ Guni xékélaki. Iso wungi hura hukémbu dé tale hurundén sémbutka hélék yata wun hundi wambula héranjoka mawuli yata wungi wata dé géra. Gérandéka déka yafa dé angi wa, “Yingafwe. Wuni wun hundi wundé wawu, ména bandika.” Wungi wandéka dé wun hundi wambula héranjoka dé hurufatiké. Nani Saion némburé nani yi `/9 Guni wungi xékélaki nangut, séfélak takwa wali hwaakwa du akwi séfélak du wali hwaakwa takwa akwi Godna hundi xékéhafi yakwa du takwa akwi guna nyéndékmbu yamba rekéndi. Wunde du takwa di hanja rendé du Iso maki di. Hanja dé maka du nyan reta dé hénoo héranjoka dé maka du nyan hératendéka yikafre hundi déka bandika hwe. ..U Guna be du nak God naniré yikafre hurundékaka hu hwendémboka xékélaki natanguni. Guna du nak Godka hu hweta haraki mawuli xékéta dé guna mawuliré akwi haraki hurutandé. Dé wungi hurundét séfélak du takwa Godka hu hwetandi. Wun du wungi hurundémboka, guni xékélaki natanguni. - Guni atéfék du takwa wali nakélak huru mawuli héranjoka guni hambuk jémba yatanguni. Guni Néma Du Godna du takwa reta yikafre sémbut male hurunjoka akwi hambuk jémba yatanguni. Yikafre sémbut male huruhafi yakwa du takwa di Godré yamba xékéndi. g,G Guni wungi huruta Godka jémba yita guni yikafre yambu hurutanguni. Guni wun yambumbu yingut, man haraki yandé du takwa guna hukémbu yindat, deka man wambula haraki yahafi yata yikafre yatandé, di akwi jémba yindate. +# Wun jooka sarékéta guni yikafre mawuli yatanguni. Guna tamba hambuk yahafi yandét, guni wun tambaré yikafre hurutanguni, dé hambuk yandéte. Guna hwatiman wendé naata généndét, guni wun hwatimanré yikafre hurutanguni, dé hambuk yata jémba téndéte. ,*Q Di naniré wakwenjoka naniré xiyandaka nani hangéli nani héra. Hangéli hérambeka nukwambu nani hélék yata yikafre mawuli yahambame. Di wungi wakwendanka hukémbu nani yikafre sémbut hurunjoka xékélakita yikafre sémbut huruta nani nakélak biya mawuli wali re. Nani hambuk yatame x)i Ané héfambu rekwa yafambri mawuli yandaka maki huruta di nawulak héki hwari naniré wakwenjoka naniré di xiya. Nana yafa God naniré wakwenjoka naniré dé xiya, nani dé rendéka maki yikafre sémbut male huruta jémba rembete. W(' Ané jooka akwi mé saréké. Ané héfambu rekwa nana yafambri naniré wakwenjoka naniré xiyandaka nani dika hu hwehambame. Nani deka hundi jémba xéké. Nani dika wungi huruta méta yatame, nana hamwinyana yafaka? Nani déka hu hwehafi yata déka hundi jémba male xékétame. Wungi huruta nani jémba retame, wungi re wungi re. ' God déka atéfék nyangwalré dé wungi wakwe. Dé guniré xiyahafi yandét, guni déka nyangwal yingafwe. Guni nak yafambu guni xaku. & Mé xéké. Atéfék yafa deka nyangwalré xiyaata diré di wakwe, di yikafre sémbut hurundate. Wungi maki God gunika “Wuna nyangwal di” naata guniré xiyandéka guni nawulak xak wali guni re. Guni yikafre sémbut hurungute dé wungi huru. a%; Néma Du némafwimbu mawuli yandéka du takwaré dé xiya, di hurundan haraki saraki sémbut wambula hurundamboka.Dé ménika ‘Wuna nyan dé’ naata dé méniré xiyatandé, méni yikafre sémbut huruméte. $' Hundi nak Godna nyingambu dé re, guni wendé nahafi yata yikafre jémba yangute. Guni wun hundika yike guni ye. Dé gunika “wuna dunya” naata dé angi wa:“Wuna nyan, mé xéké.Néma Du hurumén haraki saraki sémbut méniré hasa hwendét, méni jémba sarékétaméni.Ména mawuli jémba téndéte méniré xiyandét, méni wungi xiyandénka yikafre mawuli yataméni. 6#e Guni haraki saraki sémbutka hu hwenjoka guni weséka jémba ya. Jémba yanguka nawulak du guna sémbutka hélék yata di guna nyéki blekéndéte, di guniré xiyahafi ye. n"U Nani Jisaska sarékétame. Hanja Jisas ané héfambu rendéka di haraki saraki sémbut hurundé du déka mawuli wita déré di haraki huru. Hurundaka dé wendé nahafi yata dé Godka hu hwehambandé. Du guniré haraki hurundat, guni Jisas hurundénka mé saréké. Sarékéta guni wendé nahafi yata yikafre mawuli yata déka jémba jémba yatanguni. %!C Nani wungi hurunjoka nani Jisasré male xétame. Dé tale Godka jémba sarékéta wandén maki huruta God wali rendéka maki, nani akwi Godka jémba sarékéta God wali retame. Hanja Jisas God wali yikafre mawuli yatendékaka sarékéta dé hangéli hérae dé wun hangélika wendé nahafi yata dé mimbu hiya. Du nawulak Jisaska haraki hundi wata déré xiyae mimbu hatekandaka Jisas wun jooka roohafi ye dé hiya. Hiyae raama dé Néma Du God rendén jambéna yika tamba sakumbu dé re. God nana mawuliré huréhalékénjoka dé xak hwe b  ? Wunde séfélak du takwa di nani wali hérangwanda téta di Godka jémba sarékéndanka di naniré wa. Wungi maki nani dika sarékéta di hurundan maki hurutame. Nani naniré xak hwekwa jondu hérekitaka haraki saraki sémbut yamba hurukéme. Wun haraki sémbut nana mawuliré dé bari haraki huru. Nani haraki sémbut huruhafi yata wendé nahafi yata God nanika hwendén jémba hambukmbu yatame, yikafre joo héranjoka fétékérékwa du hambukmbu fétékéréndaka maki. b= (Di wun yikafre jonduka haxéta nani wali nak maki yikafre jondu hérandate God dé mawuli ya. God nanika yikafre male jondu hwenjoka dé wungi huru. Di hafu wun jondu hérandate God hélék dé ya. Di nani wali God wasékérékéndén jondu hérae Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa wungi re wungi re rendate dé God mawuli ya.1[ 'Wunde du takwa atéfék Godka jémba sarékéta Godna hundika “Mwi hundi dé” nandaka God dika dé wa, “Wunde du takwa wunika jémba sarékéta di wuna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa di re.” Wungi wandéka wun nukwa di God wasékérékéndén yikafre jondu hérahambandi. 0Y &Di wungi reta di deka mamaka yaange yinjoka di yitaka yatakata di du rehafi hafwambu akwi, némbumbu akwi, motu wekwambu akwi héfana wekwambu akwi di re. Di yikafre sémbut hurukwa du takwa rendaka ané héfana du takwa di haraki saraki sémbut huruta di Godna makambu di wali yamba rekéndi. 4a %Nawulakré motumbu di xiya. Nawulak deka séfiré nyéndékmbu rékindaka di hiya. Nawulakré di hurukwexé. Nawulakré xi ware yarmbu di xiyandaka di hiya. Nawulak deka mama diré haraki hurundaka di hangéli héraata, nukwa wur hafi sipsip bali, meme balina séfi gita, jambangwe du takwa di re. %C $Nawulak deka mama dika haraki hundi wata di deka hungalina séfiré rami yoombu di xiya. Nawulak akwi deka mama diré senmbu gitaka di séndé gembu taka. ta #Takwa nawulak Godka jémba sarékéndaka hiyandé nyangwal hiyandé du di wambula ramé. Nawulak di deka mamana tambambu rendaka deka mama diré di wa, di Godka hu hwetaka jémba yindate. Wandaka di wa, “Yingafwe. Nani Godka hu yamba hwekéme.” Wungi wata deka mawulimbu di wa, “Di naniré xiyandat, nani hiyae nani raama God wali wungi re wungi re jémba retame.” Wungi wataka Godka hu hwenjoka hélék yandaka deka mama diré haraki hurundaka di némafwi hangéli hérae di hiya. ,Q "Nawulak deka mama diré yambu tunjoka hurundaka wun ya diré yanéhambandé. Nawulak deka mama diré yarmbu xiyanjoka hurundaka di jémba re. Nawulak hambuk yahafi yandaka God dika hambuk hwendéka di némafwi hambuk héraata wareta, di nak téfana xi warekwa duré xiyandaka di yaange yi. 4a !Di Godka jémba sarékéta di angi huru. Nawulak di séfélak néma du wali ware diré sarékéngwanda di wun néma duna héfaré héra. Nawulak di Israelna du takwaka néma du reta di yikafre sémbut male huru. Nawulak di God wasékérékéndén jondu héra. Nawulak di layionéna hundi hutémé. r] Méta hundi akwi watawuni? Wuni atéfék wungi Godka jémba sarékéndé du takwaka wanjoka mawuli yata wun némafwi hundi wafatikétawuni. Wunde du nawulak di Gideon, Barak, Samson, Jepta, Devit, Samuel, Godna profet akwi di. !; Jerikona yambumbu tékwa takwa hési léka xi Rahap, lé Godka jémba sarékéléka Israelna du yéték wun getéfaka xékélakinjoka nakélak faakwa yambéka lé bérré yikafre huru. Hura lé hukémbu lé Jerikombu reta Godna hundi xékéhafi yakwa du takwa wali hiyahambalé. Y+ Hukémbu Israelna du takwa di Godka jémba sarékéta di God wandén maki huruta di Jerikoré wulayihafi yata gindan némafwi séndé hafwa sakumbu di hwarangu take jémélé yi. Nukwa angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk hwarangu take jémélé yi. Wungi yindaka wun getéfana séndé xakrindéka di Israel Jerikoré wulayi. @y Israelna du takwa di Godka jémba sarékéndaka wun néma xéri déka xi Waka Néma Xéri dé nyéndékmbu tutélaméndéka héfa nyéndékmbu téndéka di wun héfambu jémba yi, néma xérina angé téfaré. Yindaka Isipna du di yindan maki yindaka dé hulingu diré yakitéfindéka hulingu se di hiya. y Moses wungi Godka jémba sarékéta dé God wandén maki dé Pasovana nukwa hura dé nyéki deka gena fétémbu xalétaka, wun maka dunya xiyasandatekwa ensel deka maka dunyaré xiyandémboka. Séfélak Israelna du takwa di Godka jémba saréké E Moses Godka jémba sarékéta dé Isip yatakataka dé yi. Isipna néma du mawuli witendékaka roohafi yata dé yi. Dé du takwa xéhafi yandaka Godré déka mawulimbu xéta dé wungi yi. # Hélék yata dé God hukémbu hwetendéka jooka sarékéta dé wa, “Wuni néma du reta Isipna yikafre jondu hérawut, wu baka joo dé. Wuni God wasékendén du Kraiska hangéli hérawut, hukémbu God wuniré yikafre hurundét, wu némafwi joo dé.” Wungi dé wa. U# Wungi we dé Israelna du takwa wali renjoka dé mawuli ya. Wun nukwa Isipna du di Israelna du takwaré haraki hurundaka di xak wali rendaka Moses di wali renjoka dé mawuli ya. Dé haraki saraki sémbut huruta yikafre mawuli yanjoka hélék dé ya. Dé dé xékélaki, wun haraki saraki sémbutna yikafre mawuli bari hényitandé. P Rendéka hukémbu Ferona takwanya Mosesré xe lé déré hura yi. Hura yiléka hukémbu dé némafwi ye Godka jémba sarékéta dé wa, “Wuni Ferona takwanyana nyan yingafwe. Wungi wakénguni.”  Hanja Mosesna yafa ayiwa bér Godka jémba sarékémbéka lé Mosesna ayiwa déré héraléka bér Mosesré xe di wa, “Dé yikafre nyan dé.” Wungi we di Godka jémba sarékéta Ferona hambuk hundika roohafi yata bér déré bafu hufuk fakumbéka dé re. 8 i Josep akwi Isipmbu reta Godka jémba sarékéta hiyanjoka hwaata dé wa, “God dé wa, guni Israelna du takwa ané héfa yatakataka guna héfaré yitengukaka. Wandén maki yitanguni. Wu mwi hundi dé.” Wungi wataka dé diré wa, di déka fusa hérae hura ye di deka héfambu réméndate. Moses l Q Jekop akwi Godka jémba sarékéta dé hiyawata hwaata dé déka gwal yétékré wa, “God béniré yikafre hurutandé.” Jekop déka séto bangi hérae Godna ximbu harékéta dé wun hundi wa, Josepna nyan yétékré. / W Aisak Godka jémba sarékéta dé Godré wa, God déka nyan yéték Jekop bér Isoré yikafre hurundéte. Dé wungi wata dé hukémbu xakutekwa jonduka dé wa. g G God wungi wataka hukémbu Abrahamré dé wa, dé Aisakré Godka hwendéte. Wandéka Abraham dé angi saréké, “Wuni Godka hwenjoka Aisakré xiyawut, dé hiyandét, God déré wambula husaramétandé.” Wungi sarékéta dé Aisakré xiyanjoka hurundéka God déré dé wa, dé xiyahafi yata Aisakré wambula hérandéte. God wungi wandén, wu sataku hundi maki dé. Tale Aisak hiyandén du maki hwandéka God wandéka Abraham Aisakré dé wambula héra. Aisak, Jekop, Josep | q Wun nyanka tale dé God Abrahamré angi wa, “Ména nyan Aisakmbu male ména séfélak mandékangu xakutandi.”  Hanja Abraham Godka jémba sarékéta déka hundika “mwi hundi dé” nandéka God déré hurukwexéndéka dé Abraham déka nyan Aisakré Godka dé hwe. Wungi huruta dé wasékérékéndén hundi héraakwa du dé déka natafa male nyanré Godka hwe. N Di wungi huruhambandi. Di ané héfambu tékwa getéfaré sarékéngwandéndé getéfaka di saréké. Di Godna getéfaka di némafwimbu mawuli ya. Mawuli yandaka God deka getéfa dé hurataka. Huratakandéka nak du takwa Godka di wa, “God dé deka néma du God dé.” Wungi wandaka God wun hundika yikafre mawuli dé ya. [/ Di wungi wata hanja rendan getéfaka saréka, di wun getéfaré wambula yitandi. Y+ Nani xékélaki. Wungi wakwa du takwa di jémba retendaka motéfaka di hwaké. G Wunde du takwa Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naata re di hiya. Di ané héfambu rendan nukwa di God wasékérékéndén jondu hérahafi ye di deka mawulimbu di God yikafre hurutendéka jonduré xe di wun jonduka yikafre mawuli ya. Wun jondu afakémbu téndéka di wun jondu héranjoka haxéta di yikafre mawuli ya. Mawuli yata di wa, “Némbuli rembeka héfa nana héfa yingafwe. Nani ané héfambu reta nani nak téfambu yae re yikwa du takwa maki nani re. Nani hukémbu nak téfaré yitame.” Wungi wataka Godka jémba saréka di hiya. <q Héraléka Abraham gwalefa ye hiyawata reta dé wun nyanéna yafa xaku. Xakundéka hukémbu déka mandéka séfélak di re, nyirmbu tékwa hunkwari séfélak téndaka maki. Du gu tufwambu rekwa awemré handékénéfatikéndaka maki, du nak Abrahamna mandékanguré handékénénjoka dé hurufatikétandé. P Sara akwi lé Godka jémba sarékéta déka hundika lé “Mwi hundi dé” na. Lé gwalefa ye nyan hérahafi yaléka dé God léré wa, “Nyéni nyan hératanyéni. Wu mwi hundi dé.” Wungi wandéka lé wa, “God wandén maki hurutandé. Wu mwi hundi dé.” Wungi waléka God léka hambuk hwendéka lé nyan héra. c? Abraham meme bali séfimbu tondén geka sarékéhafi yata dé Godna yikafre getéfaré wulayinjoka dé haxé. Wun getéfa wungi té wungi té tétandé. God hafu dé wun getéfa tonjoka sarékéta dé wun getéfa to. E Godna hundi jémba xékéta dé baka yi. Ye Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naata dé God wasékérékéndén héfambu yitaka yataka. Nak héfambu yandé du maki yitaka yatakata dé némafwi ge tohambandé. Meme bali séfimbu hundafanéndan ge dé to. Totaka wun ge hura yita dé wun héfambu yitaka yataka, déka nyan Aisak, déka gwal Jekop wali. Wumbére duré akwi wun héfa hwenjoka God bér dé wasékéréké. *M Hanja Abraham, dé akwi Godka jémba sarékéta déka hundika dé “Mwi hundi dé” na. God Abrahamré wasékendéka dé Godna hundi jémba xékéta dé God déka hwetendéka héfaré héranjoka dé déka getéfa yatakataka dé yi. Yita dé yitendéka yambuka xékélakihambandé. s~_ Hanja Noa dé Godka jémba sarékéta déka hundika dé “Mwi hundi dé” na. Noa xéhafi yandén haraki jondu bari yatendékaka dé God Noaré wa. Wandéka déka hundi jémba xékéta wandén maki huruta dé gunjambé nak dé to, dé déka takwa nyangwal wali jémba rendate. Dé wungi Godka jémba sarékéta dé nak du takwa haraki saraki sémbut hurundanka dé wakwe. Noa wungi Godka jémba sarékéndéka God déka dé wa, “Noa dé yikafre sémbut hurukwa du dé.” Abraham E} Du nak Godka jémba sarékéhafi yandét, God wun duka yikafre mawuli yamba yakéndé. Du nak God wali renjoka mawuli yata dé déka mawulimbu angi watandé, “God dé re. Wuni déka xékélakita dé wali renjoka mawuli yawut, dé wuniré yikafre hurutandé. Wu mwi hundi dé.” Wungi wata dé God wali retandé. |  Hanja Enok, dé akwi Godka jémba sarékéta, déka hundika dé “Mwi hundi dé” na. Nandéka God dé déré déka getéfaré hura wari, dé hiyahafi yandéte. God déré déka getéfaré hura warindéka di di déka hwakéfatiké. Tale Enok God mawuli yandén maki hurundéka God déka dé angi wa, “Déka wuna mawuli yikafre dé ye.” Wungi wataka déré dé hura wari. z{m Hanja Abel Godka jémba sarékéta déka God hwendén joo dé Keinéna Godka hwendén jooré dé sarékéngwandé. Abel wungi hwendéka God déka dé wa, “Dé yikafre joo dé hwe. Dé yikafre sémbut hurukwa du dé.” Wungi dé wa. Némbuli Abel rehambandé. Hanjambu dé hiya. Némbuli nani Godka jémba sarékéndénka sarékéta, déka hundi nanika dé wa. ozW Nani wungi Godka jémba sarékéta nani xékélaki. Hanja God déka hundimbu wata dé ané héfa akwi nyirmbu tékwa héfa akwi dé hurataka. Wungi huratakandéka xémbeka jondu dé xaku, xéhafi yamben jondumbu. Abel, Enok, Noa /yW Hanja rendé du nawulak Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nandaka dé God wa, “Wunde du di yikafre sémbut hurukwa du di.” Wungi dé wa. x  Angi huruta nani Godka jémba saréké. Nani haxémbeka jooka nani angi saréké, “Wun joo xakutandé. Wu mwi hundi dé.” Wungi sarékéta nani xéhafi yamben jonduka angi wa, “God wun jonduka wandéka nani xékélaki, déka hundi mwi hundi dé.” hwI 'Nani Godka hu hweta haraki hafwaré yikwa du takwa maki yingafwe. God wali yamba resékekéndi. Nani Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naata nani dé wali jémba retame, wungi re wungi re.`v9 &Yikafre sémbut hurukwa wuna du takwa di wunika jémba sarékéta wuna hundika ‘Mwi hundi dé’ naata di jémba retandi, wungi re wungi re.Di wunika hu hwendat, wuna mawuli dika yikafre yamba yakéndé.” Vu% %“Nawulak nukwa male yindét, yatekwa du yatandé. Dé bari yatandé. &tE $Guni wendé nahafi yata hambuk yata God mawuli yandén maki hurutanguni. Guni wungi hurungut, God wasékérékéndén maki guniré yikafre hurutandé. %sC #Wungi retengukaka sarékéta guni yamba rookénguni. Guni Godna hundi jémba xékéngut, God hukémbu guniré yikafre male hurutandé. Wu yikafre joo dé. Gr "Jisas Kraisna hundika hélék yakwa du déka hundi xékéndé du takwaré séndé gembu takandaka guni dika saréfa naata diré yikafre huru. Kraisna hundi xékéhafi yakwa du gunika hambuk yata guna jondu baka hérandaka guna mawuli xak yahafi yandéka guni yikafre mawuli ya. Guni xékélaki. Hukémbu guni yikafre male wungi re wungi re rekwa jondu hératanguni. Wungi xékélakinguka di guna jondu hérandaka guna mawuli haraki yahambandé. {qo !Hu hwehafi yanguka nak nukwa guna mama hambuk yata wandaka guni atéfék du takwana makambu ténguka di guniré haraki hundi wata xiya. Nak nukwa di nawulak du takwaré wungi hurundaka guni wunde du takwa wali téta diré guni yikafre huru. %pC Guni Kraiska hu hwehafi yata hanja rengun nukwaka wambula mé saréké. Wun nukwa guni tale Kraisna yikafre hundi xéka huli mawuli guni héra. Héranguka déka mama guniré haraki huru, guni némafwi hangéli héraata Kraiska hu hwengute. Héraata guni déka hu hwehambanguni. So God wungi re wungi re retandé. Reta déka hu hwekwa du takwaré wun haraki saraki sémbut hambukmbu hasa hwetandé. Hasa hwetendékaka némafwimbu rootandi. Nani hambuk yata Godka jémba sarékétame )nK Nani wun hasa hwetekwa Godka nani xékélaki. God hanja dé wa, “Wuni hafu hurundan haraki saraki sémbut hasa hwetawuni. Wu wuna jémba dé.” Wungi wataka dé wambula wa, “Néma Du God dé déka du takwaka kot xékékwa néma du reta hurundan sémbutka watandé.” Wungi dé wa. >mu Di Moses wandén hundika hu hwendé duré wungi hurundanka, God déka nyanka hu hwendé du takwaré méta yatandé? Dé diré wun haraki saraki sémbut hambukmbu hasa hwetandé. Wunde du takwa di Godna nyanka haraki hundi wata hu hweta di déka nyékika di wa, “Wu haraki joo dé.” Wungi wata xékélakihambandi. Wun nyéki dé Godna mwi hundina nyéki dé. Wun nyéki dé diré yikafre huru, di Godna du takwa rendate. Di wungi huruta di nanika saréfa naakwa Hamwinyaka akwi di haraki hundi wa. Wungi hurukwa du takwaré God hambukmbu haraki hasa hwetandé. 6le Hanja du nak Moses wandén hambuk hundika hu hweta haraki saraki sémbut hurundéka du yéték hufuk déré xétaka kot xékékwa néma duré hundi wandaka dé deka hundi xékéta dé wa, di wun duré xiyandate. Wun duka saréfa nahafi yata dé kot xékékwa néma du dé wa, di wun duré xiyandate. Fk Yakwanyihafi yata dé hurumben haraki saraki sémbut hasa hwetandé. Hasa hwetendékaka sarékéta nani némafwimbu rootame. Hukémbu God kot xékékwa néma du reta hurumben haraki saraki sémbut naniré hasa hweta wandét, nani haraki hafwaré yitame. Wun hafwambu némafwi ya yanéta déka mamaré tusandatandé. j7 Nani Kraisna mwi hundi xéka wun hundika hu hweta nani mawuli yambeka maki haraki saraki sémbutmbu téta, méta joo nani Godka hwekéme, dé nana haraki sémbut yakwanyindéte? Wu yingafwe. Nani Kraisna hundika hu hweta God hurumben haraki sémbut yamba yakwanyikéndé. |iq Nani Jisasna hundi xékékwa du takwa wali hérangwandémbeka sémbut yamba yatakakéme, nawulak du takwa yatakandaka maki. Hérangwanda reta nani nak nakré yikafre hundi watame, nana mawuli jémba tendéte. Nani Jisas Krais wambula yatendéka nukwa bari xakutendékaka sarékéta nani wambula wambula natafambu hérangwanda retame. Nani Godna nyanka hu yamba hwekéme *hM Wun hundika hulukita nani nani wali tékwa du takwaré yikafre hurunjoka sarékétame, di akwi nani nak nakéka némafwimbu mawuli yata yikafre jémba yandate. gw Hanja God dé wa, naniré yikafre hurutendékaka. Dé wandén maki male hurutandé. Nani déka hundika jémba sarékéta naniré yikafre hurutendékaka haxéta nani jémba sarékémbekaka du takwaré hundi we. Nani wamben hundi hulukitame. f Rendékaka sarékéta, nani Godka yitame. Nani mawuli yéték hérahafi yata Kraiska jémba male sarékéta déka yitame. Krais déka nyéki dé nana haraki mawuliré yaxérékéndéka nana mawuli huli dé té. Dé yikafre hulingumbu dé nana séfiré yakwanyi. ;eq Jisas Godna geka dé atéfék prisna néma du re. Wd' Nani huli yambumbu Godka yitame. Wun huli yambu wungi re wungi re retandé. Yamba hiyakéndé. Krais hafu dé wun yambu huru, Godna gembu hatekandén séményi nukwa wurmbu. Wun nukwa wur déka séfi dé. Kc Wuna nyama bandi, mé xéké. Jisas nanika hiyandéka déka nyéki blekéndénka, nani Godna yikafre male hafwaré yitame. Roohafi yikafre mawuli yata, déka yikafre male hafwaré yitame. /bW Wungi wandéka nani wun hundika sarékéta nani xékélaki. God du takwa hurundan haraki saraki sémbut yakwanyita wun sémbutka wambula sarékéhafi yandét, du takwa Godka wambula yamba hwekéndi, dé deka hurundan sémbut wambula yakwanyindéte. Nani Godka jémba saréka déka yitame {ao Wungi wataka dé angi wa,“Wuni di hurundan haraki saraki sémbutka wambula yamba sarékékéwuni.” ?`w Néma Du God angi dé wa: “Hukémbu wun nukwa xakundét, wuni wuna hambuk hundi deka mawuli sarékémbu takatawuni.Takata wuni wun hambuk hundi deka mawulimbu hayitawuni.” V_% Godna Hamwinya akwi wun jooka dé wa. Tale dé wun jooka angi wa: :^m Dé natafa joo Godka hweta dé déka du takwa hurundan haraki saraki sémbut wundé yakwanyindé, di Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa rendate, wungi re wungi re. ] Rendén nukwa némbuli akwi dé God déka mamaré sarékéngwandéndét Krais déka man deka maakmbu takatendéka nukwaka dé haxé. Q\ Jisas Krais hurundan maki huruhambandé. Dé atéfék héki hwarimbu hurundan haraki saraki sémbut yakwanyinjoka dé natafa nukwa dé hafuré Godka hwe. Hwetaka dé Godna yika tamba sakumbu dé re. }[s Atéfék nukwa atéfék pris di Godka hwendaka jambémbu téta Godna jémba ya. Yata di wambula wambula meme bali bulmakau bali xiyae Godka hwe. Hwendaka jondu dé du takwa hurundan haraki saraki sémbutré yakwanyinjoka dé hurufatiké. 0ZY God mawuli yandéka maki dé Jisas Krais déka séfiré Godka hweta dé hiya. Natafa nukwa male dé hiya. Hiyandéka God hurumben haraki saraki sémbut yakwanyindéka nani yikafre du takwa nani re, Godna makambu. Krais déka séfi Godka hwetaka dé hurundan haraki saraki sémbut yakwanyi  ~W}l}{ yxx;ww&vutsrq:ppotnmykjwihh@ff e5dcbbjb#`_v]\[DZ@YYWVVAUPT;SIQQONNDM$L\J(I[HGFDC,A@?n>s=;:9k876625432q11/K.p-,+*)('&d%j$"!p G =6qW N ^jj7{D K + Tale wun hundi dé ané héfaré hurataka. Huratakataka dé ané héfaré gayandéka di ané héfambu rekwa du takwa déka xékélakihambandi. J - Wun hanyikwa ya dé natafa male dé. Dé atéfék du takwana mawulimbu hanyinjoka dé ané héfaré gaya, di Godka jémba xékélakindate. zI oDé wun xéréka hanyikwa ya maki duka dé du takwaré hundi wanjoka ya. Dé wumba hanyikwa ya maki du yingafwe. 6H gDé du takwaré wun hanyikwa yaka hundi wanjoka dé ya. Du takwa wun hanyikwa ya maki duka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nandate dé Jon wun hundi wa. CG God du nakéka wandéka dé ya. Wun duna xi Jon dé. sF aWun hanyikwa ya dé halékingambu dé hanyita té. Halékinga wun hanyikwa yaré yamba yasékunyikéndé. E Dé huli mawuli hwekwa du dé. Wun huli mawuli dé ya hanyindéka maki du takwana mawulimbu dé hanyi, di Godka jémba xékélakindate. D /Rendéka God wandéka dé hafu dé nyir héfa atéfék jonduré hurataka. Nak joo hafu xakuhambandé. Atéfék jonduré Hundi male dé hurataka. -C WHanja talembu Hundi dé God wali re. sB cHanja nyir héfa atéfék jondu xakuhafi yandéka Hundi dé re. Dé God wali dé re. Dé hafu dé God dé. VA%Wungi hurungut, wun du haraki saraki mawuli yatakataka, Godna hundi wambula xékéta, Godna yikafre yambumbu wambula yita dé God wali jémba retandé, wungi re wungi re. Yamba fakukéndé. Hurundét God wun du hurundén séfélak haraki saraki sémbut yakwanyitandé. Guni wungi xékélakingute wuni mawuli ye. Wuna hundi yak.p@YWuna nyamangu bandingu, mé xéké. Guna du nak God wandén mwi hundi yatakataka, nak yambumbu yindét, guni déka bari ye déré yikafre hurutanguni, dé Godna hundi wambula xékéta Godna yikafre yambumbu wambula yindéte.  Guni Elaijaka mé saréké. Dé nani maki dé du male du dé. Dé Godré dé wa, wali giyahafi yandéte. Wandéka héki hwari hufuk bafu gwongofu nukwa male dé xé. Wali giyahambandé. _=7God wungi hurutendékaka sarékéta wuni guniré we. Guni hurungun haraki saraki sémbutka hélék yata wun sémbutka nak nakré watanguni. Wangut di Godré watandi, dé hurungun haraki saraki sémbut yakwanyita guniré huréhalékéndéte. Yikafre sémbut hurukwa du dé Godré wandét, God déka hundi xéka némafwi jémba yatandé. i<KWunde néma du di God wun bar hiyaakwa duré yikafre hurutendékaka jémba sarékéndat, God wun bar hiyaakwa duré huréhalékétandé. Huréhalékéndét, dé wambula yikafre yatandé. Di wungi wandat, wun du haraki saraki sémbut hanja hura bar hiyandét, God wun haraki saraki sémbut yakwanyita wun duna haraki saraki mawuli huréhalékétandé. x;iWafewana, guna du nawulak bar di hiyae? Di Jisas Kraisna hundi xékékwa du takwaka hatikwa néma duré watandi. Wandat, di yae nana Néma Duna ximbu wata di wun duna séfimbu wel blekéta Godré watandi, déré huréhalékéndéte. G: Wafewana guna du nawulak xak wali di re? Di Godré watandi, dé diré yikafre hurundéte. Wafewana, guna du nawulak yikafre mawuli di ye? Di Godka gwar huta Godna ximbu harékétandi. Q9 Wuna nyamangu bandingu, ané néma hundi mé xéké. Guni hundi wasékérékénjoka mawuli yata, nak du guna hundi mwi hundi yatendékaka xékélakindate, guni angi watanguni, “Wuna hundi mwi hundi dé.” Wungi male watanguni. Guni angi yamba wakénguni, “Godna getéfana ximbu wuni we.” Angi wakénguni, “Ané héfana ximbu wuni we.” Nak maki nak maki jonduna ximbu yamba wakénguni. Guni “Xéxé” naata guni “Xéxé” male watanguni. Guni “Yingafwe” naata guni “Yingafwe” male watanguni. Guni wungi wangut, God némafwi kot xékékwa néma du retendéka nukwa haraki hundi guniré yamba wakéndé. Di Godka jémba sarékéta déré wakwexékéndat, dé diré yikafre hurutandé 8% Nani xékélaki. Xak wali reta yikafre mawuli yandé duka nani angi wa, “God dika dé yikafre mawuli ya.” Guni Jopna hundi wundé xékéngu. Hanja séfélak xak démbu xakundéka dé Jop déka mawulimbu hambuk yata Godka jémba sarékéta dé jémba re. Dé wungi rendéka God déka yikafre mawuli yata hukémbu God dé déka séfélak yikafre jondu hwe. God wungi hurundénka nani xékélaki. Nana Néma Du God dé déka du takwaka saréfa naata dé diré yikafre hurunjoka dé mawuli ye. Nani deka ximbu yamba wakéme 73 Wuna nyamangu bandingu, guni Godna profetka mé saréké. Hanja Néma Duna ximbu hundi wandaka nawulak du di diré haraki huru. Haraki hurundaka di hangéli héraata deka mawulimbu hambuk yata Godka haxéta di jémba re. Guni dika sarékéta, hurundan maki hurutanguni. #6? Wuna nyamangu bandingu, guni nak nakéka haraki hundi wakénguni, hurungun jooka. Guni diré haraki hundi wangut, nana Néma Du Jisas Krais kot xékékwa néma du reta wangun hundika watandé. Dé némafwi kot xékékwa néma du reta wun jémba yanjoka bari wambula yatandé. _57Guni dé hurundéka maki yikafre mawuli yata guni Néma Du wambula yatendékaka haxétanguni. Dé wambula yatendéka nukwa walémba dé. Wunka sarékéta guna mawulimbu hambuk yata guni yatendékaka haxétanguni. Y4+Wuna nyamangu bandingu, guniré wuni we. Xak nawulak gunika yandét, guni guna mawulimbu hambuk yata Néma Du Jisas Krais wambula yatendéka nukwaka haxéta jémba retanguni. Guni hénoo sekwa duka mé saréké. Yikafre mawuli yata dé wali giyatendékaka di haxé. Yikafre mawuli yata dé yikafre hénoo xaletendékaka di haxé. \31Guni yikafre sémbut hurukwa du takwaré baka haraki hundi wata guni diré xiyanguka di hiya. Guni diré xiyanjoka hurundaka di guniré hasa xiyanjoka di huruhambandi. Nani nana mawulimbu hambuk yata haxétame Y2+Guni ané héfambu reta guni séfélak yikafre jondu yéwa akwi hunduwe guni mawuli sawuli ya. Du takwa séfélak hénoo balika hwendaka bali mwiwulé téta, diré xiyatendaka nukwaka yike di ye. Sarékéhafi yandaka maki, guni séfélak hénoo sataka séfélak jondu hura reta, guni God guniré hasa hwetendéka nukwaka yike guni ye. 1Guni yéna yata guna jémba yakwa du hénoo sengun héfambu jémba yandaka guni dika yéwa hwehambanguni. Guni deka yéwa hura renguka di hambukmbu wanji. Wanjindaka nana Néma Du God atéfék néma duré sarékéngwanda reta dé deka hundi xéké. b0=Guni séfélak jondu yéwa akwi takanguka di haraki ya. Hukétéfi nukwa yandét, atéfék du takwa guna haraki yandé jondu yéwaré xéta xékélakitandi. Guni yikafre sémbut huruhambanguni. Wungi xékélakindat, God wandét, guna haraki yandé jondu yéwa guna séfiré ya yanétandé. Guni ande hukétéfi nukwambu méni wunde jondu taka. c/?Guna jondu wundé blaréndé. Tétémbér guna nukwa wur sandaka séfélak mofo dé té. B. Némbuli guni xérénjuwi mama du takwaré watawuni. Gunika xakutendaka xakéngali sarékéngut, guna mawulimbu némafwi xak xakutandé. Xakundét guni géraata hambukmbu wanjitanguni. Z--Guni jémba mé saréké. Du takwa nawulak yikafre sémbut hurunjoka xékélakita di wun yikafre sémbut huruhambandi. Di xékélakindan yikafre sémbut huruhafi yata wungi di haraki saraki sémbut huru.,%Némbuli guni wungi wahafi yata, guni hurutenguka jonduka wata guni guna ximbu guni haréké. Wungi huruta guni haraki saraki sémbut huru. {+oGuni wun jooka sarékéta angi watanguni, “Nana Néma Du mawuli yandét, nani wungi reta wun jémba yatame.” M*Mé xéké. Séri yatenguka jooka guni xékélakihambanguni. Guni retanguni, o bari hiyatanguni? Ané héfambu reta yikama buwi nukwa xéndéka bari télama yikwa maki nani akwi bari hényitame. V)% Guna du takwa nawulak di angi wa: “Séri nani wun getéfaré bari yitame. Ye natafa héki hwari wumbu retame. Reta jémba yata séfélak yéwa hératame.” Wungi wandaka némbuli guniré wuni we. c(? Wun hambuk hundi hwekwa du dé natafa male dé. Wun hambuk hundika kot xékékwa néma du akwi dé natafa male dé. Dé hafu wandét, du takwa huli mawuli hérae jémba retandi. Dé hafu wandét, du takwa fakutandi. Wunka sarékéta métaka guni kot xékékwa néma du maki reta guna nyémayikaka haraki hundi we? Nana ximbu yamba harékékéme ~'u Guni wuna nyamangu bandingu, guni guna du takwaka haraki hundi wakénguni, diré haraki hurunjoka. Guna du takwa di Godna hambuk hundika sarékéta di God wandén maki hurunjoka di huru. Hurundaka guni dika haraki hundi wata Godna hambuk hundika akwi haraki hundi wa. Wata guni angi wa, “Guni wungi hurungute dé God wungi wahambandé.” Wungi wata guni God déka hambuk hundimbu wandén maki guni huruhambwe. Guni wungi wata guni wun hambuk hundika guni kot xékékwa néma du maki guni re. & Géraata guni Godna makambu guna xi husandangut, God guniré harékétandé. God dé hafu némafwi kot xékékwa néma du retandé v%e Mawuli sawuli yahafi yata guni hurungun haraki saraki sémbutka mé saréké. Sarékéta hélék yata guni gératanguni. Hanja guna sémbutka guni mawuli yata guni wangi. Némbuli hurungun sémbutka mawulimbu xak héraata gératanguni. e$CGuni Godka jémba sarékéta déka yikafre yambumbu déka yingut, dé gunika sarékéta guni wali tétandé. Guni haraki saraki sémbut hurukwa du takwa, guni guna tamba mé yakwanyi, guni haraki saraki sémbut wambula huruhafi yanjoka. Guni mawuli yéték xékékwa du takwa, guni guna mawuliré mé huréhaléké, guni Godka male sarékénjoka. B#}Wun hundika sarékéta guni guna ximbu harékéhafi yata Godna ximbu harékéta wandéka maki hurutanguni. Huruta guni Satanka hu hwengut, dé guniré yatakataka yaange yitandé. *"MWun hundika sarékéta anéka akwi mé saréké. God guniré yikafre hurunjoka dé némafwimbu mawuli ye. Mawuli yandékaka ané hundi Godna nyingambu dé re, “God deka hafu ximbu harékékwa du takwaka dé hélék ye. God deka ximbu harékéhafi yakwa du takwaré dé yikafre huru.” U!#Godna nyingambu ané hundi dé re: God déka Hamwinya male nana mawulimbu téndéte dé God némafwimbu mawuli ye. Wungi wandéka wafewana, guni déka hundika “Wu baka hundi dé” guni na o yingafwe? 0 YGuni nak du wali hwaakwa takwa maki guni. Guni guna néma du yatakataka nak duka guni yi. Ané héfana jonduka némafwimbu mawuli yakwa du takwa di Godka hélék ye. Wunka guni xékélaki, o yingafwe? Guni ané héfana jondu wali renjoka némafwimbu mawuli yata guni Godna mama retanguni. 4aGuni guna haraki mawuli xékéta guni mawuli yanguka maki male hurunjoka guni jondu nawulakéka Godré wakwexéké. Wungi wakwexékéngunka, guni wun jondu hérahafi ye. (IGuni jondu nawulak mawuli yata wun jondu huruhafi yata nak duna jondu héranjoka guni déré xiyanguka dé hiya. Guni nak duna jonduka mawuli yata wun jondu héranjoka hurufatikéta guni waru wareta re. Guni mawuli yanguka jondu Godré wakwexékéhafi yata guni wun jondu hérahafi ye. : oGuni mé saréké. Métaka guni waru wareta guni re? Nak maki nak maki haraki saraki mawuli guna mawulimbu téndéka guni jondu héranjoka mawuli yata guni waru wareta guni re. W'Huruta di du takwa wali nakélak biya mawuli héraata jémba rendate di nakélak biya mawuli wali jémba ya. Deka jémba sék maki dé. Hukémbu wun sék takélaka wara dé yikafre male sémbut xaké.1[Godna getéfambu gayakwa xékélelaki héraakwa du takwa di yikafre sémbut male di huru. Huruta angi akwi di huru. Di nak du takwa wali di nakélak huru mawuli héraata diré nakélak huruta deka hundi xékéta di di wali hundi bulé. Di du takwaka saréfa naata dika di yikafre jémba male ya. Di mawuli yéték xékéhafi yata natafa hundi male di wa. Di yénataka hundi wahafi yata mwi hundi di wa. Wungi di huru. =sNak duka haraki mawuli xékéta di hafu yikafre jondu héranjoka mawuli yakwa du takwa di waruta hafu hafu reta di jémba rehambandi. Di atéfék haraki saraki sémbutmbu di té. ,QWun xékélelaki dé Godna getéfambu gayakwa xékélelaki yingafwe. Wun xékélelaki dé ané héfambu akwi nana séfimbu akwi haraki hamwinyambu akwi dé xaku. Yikafre joo nak duka yandét, guni wun duka haraki mawuli xékéta, guni hafu yikafre jondu héranjoka mawuli yata guni angi wakénguni, “Wuni hafu xékélelakikwa du wuni.” Guni wungi wata, guni mwi hundi wahambanguni. Guni yénataka hundi male watanguni.  Guna nyéndékmbu héndé dé jémba sarékéta xékélelakikwa du re? Dé déka yikafre xékélaki wakwenjoka dé yikafre sémbut huruta nakélak male retandé. Dé wungi huruta déka ximbu harékéhafi yandét, guni déka yikafre mawulika xékélakitanguni. # Wuna nyamangu bandingu, mé saréké. Wafewana hambingal mi dé wana sék xakétandé, o yingafwe? Wu yingafwe. Bangwi nak dé hambingalna sék xakétandé, o yingafwe? Wu yingafwe. Wungi maki yikafre hulingu dé hunyi gumbu xakuhambandé. God dé yikafre mawuli hwe {o Mé saréké. Natafa wekwambu yikafre hulingu akwi haraki hulingu akwi xakutandé, o yingafwe? Wu yingafwe. 9 Wungi hurumbeka Godna ximbu harékékwa hundi akwi haraki hundi akwi dé natafa hundimbu male dé xaku. Wuna nyama bandi, nani wungi yamba hurukéme. yk Nak nukwa nani nana tékalimbu nana yafa Néma Du Godna ximbu nani haréké. Nak nukwa nani nana tékalimbu nani du takwaka haraki hundi wa. Hanja God diré dé hurataka, di dé maki rendate. Di dé maki rendaka nani dika haraki hundi wa. Z-Du takwa di deka tékalika jémba hatita tékalika néma du takwa renjoka di hurufatiké. Wun tékali dé haraki saraki sémbut hurunjoka male dé mawuli ya. Duré xiyandaka hunyi dé tékalimbu sukweka té. 6eAné hundika akwi mé saréké. Du di afakambu rekwa bali, wasa, afwi, hambwe, néma xérimbu tékwa xéri hamwi akwi hérae, dika jémba hatita dé deka néma du re. W'Nana tékali dé ya maki dé. Atéfék haraki saraki sémbut dé nana tékalimbu té. Téndéka nana tékali dé nana séfimbu téta dé nana séfiré haraki huru, nani Godna makambu haraki sémbut hurukwa du takwa rembete. Dé ya maki téta dé hurumbeka sémbut dé yané. Wun ya haraki hafwambu rekwa du Satan hafu dé xéréké. 5Némbuli nana tékalika mé saréké. Dé nana séfimbu téta yikama joo male dé té. Téta dé yamben jémba harékéta séfélak hundi wata dé némafwi jémba ya. Guni xékélaki. Tale ya yikama male yanéta te hukémbu némafwi ye dé némafwi afakaré yanétandé. )KGunjambéka akwi mé saréké. Gunjambé wu némafwi joo lé. Lé némafwi murmbu hambuk hérae lé néma xérimbu jémba lé yi. Wungi yiléka dé gunjambé hurukwa du dé gunjambéna stia hurundéka lé gunjambé lé mawuli yandéka hafwaré lé yi. Wun stia yikama joo male dé. Z -Némafwi horska mé saréké. Nani némafwi horsna hundimbu nani yikama ain taka, dé mawuli yambeka maki yindéte. Takataka wun yikama ainmbu yoo gi. Giya nani wun yoo hura nak sakuré témbérémbet, wun horsna hundi wun sakuré yitandé. Yindét, déka atéfék séfi déka hundina hukémbu yita mawuli yamben sakuré yitandé. w gGuni xékélaki. Nani atéfék séfélak yambumbu nani haraki sémbut huru. Du nak dé wandén hundimbu haraki sémbut huruhafi yata dé yikafre male du dé. Dé yikafre sémbut hurunjoka dé déka atéfék séfika jémba hali hatindé. q  ]Wuna nyamangu bandingu, guni mé xéké. Hukémbu God némafwi kot xékékwa néma du reta, atéfék du takwa yandan jémbaré xéta deka jémbaka watandé. God du takwaré Godka wakwendé duna jémbaré xéséfwa xéta deka jémbaka hambukmbu watandé. Wungi watendékaka sarékéta guni nawulak male Godna jémbaka wakwekwa du retanguni. Séfélak yingafwe.   Nani xékélaki. Duna séfi male rendét, déka hamwinya déka séfimbu téhafi yandét, wun du bu hiya. Wungi maki, du nak dé Godka jémba sarékéta dé yikafre jondu huruhafi yandét déka Godka sarékéndéka mawuli dé hiyandé du maki dé re.9 kRahapka mé saréké. Hanja lé yambumbu tékwa takwa reta lé Godna du Josua wandéka yandé du yétékré yikafre hura lé bérka nak yambu wakweléka bér mamaka faakwa bér jémba yi. Rahap wungi huruta yikafre joo wungi huruléka dé God léka wa, “Lé yikafre sémbut hurukwa takwa lé.” eCWun hundi xékéta némbuli guni xékélaki. Du takwa Godka jémba sarékéta, déka hundika “Mwi hundi dé” naata, yikafre sémbut huruta, di Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa retandi. Di yikafre sémbut huruhafi yata déka hundika “Mwi hundi dé” naata male di déka makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa yamba rekéndi. hIAbraham wungi hurundéka dé ané Godna nyingambu rekwa hundi mwi hundi dé ya. Wun hundi angi dé wa: “Abraham Godka jémba sarékéta, déka hundika ‘Mwi hundi dé’ nandéka God dé déka ‘Yikafre sémbut hurukwa du dé’ dé na.” Wungi dé wa. God dé Abrahamka wungi nataka dé Abrahamka angi wa, “Wuna nyayika dé.” Wungi dé wa. 'Mé saréké. Tale Abraham dé Godka jémba sarékéta dé déka hundika “Mwi hundi dé” na. Hukémbu dé Godna hundi xéka dé God wandén maki yikafre joo huru. Dé wungi Godka jémba sarékéta yikafre joo huruta dé Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du re. fENana mandéka Abrahamka mé saréké. Hanja méta jémba yata dé Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du dé re? Dé God wandén maki dé déka nyan Aisakré Godka hwenjoka dé déka nyan motu jambémbu dé taka. QGuni wangété du maki guni wa. Wafewana, guni jémba xékélakinjoka guni mawuli ye wana, yingafwe wana? Mé xéké. Guni Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naata guni Krais wandéka maki huruhafi yangut, yingi maki nae God guniré yikafre hurutandé? Wungi yingafwe. Guniré yikafre yamba hurukéndé. I Guni mé saréké. Guni guni wa, “God natafa male dé. God yéték yingafwe.” Wungi wangut, wu yikafre dé. Atéfék haraki hamwinya akwi di wungi wa. Wata di Godka roota di géné. 0YWafewana guni nawulak nak hundi wata angi watanguni? “Du nawulak Godna hundika ‘Mwi hundi dé’ naata di Godna du di. Nawulak du di yikafre sémbut huruta du takwaré yikafre huruta di akwi Godna du di.” Guni wungi wangut, wuni guniré angi watawuni, “Guni yikafre sémbut huruhafi yata, nak du takwaré yikafre huruhafi yangut, yingi maki gunika xékélakitawuni? Guni Godka jémba guni saréké, o yingafwe? Wuni yikafre sémbut huruta nak du takwaré yikafre huruwuka guni wunika guni xékélaki. Wuni Godka wuni jémba saréké.” DWun jooka sarékéta guni xékélaki. Du takwa Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naata di yikafre sémbut huruhafi yata di God wali yamba rekéndi. Di fakutandi. 1guna du nak angi wandét, “Guni yikafre mawuli yata jémba re yitanguni. Guni nukwa wur nakitaka séfélak hénoo sata jémba retanguni.” Guni wungi wata nukwa wur akwi hénoo akwi hwehafi yangut, yingi maki nae di jémba retandi? Wungi yingafwe. Jémba yamba rekéndi. jMGuna nyama bandi nyange nawulak di nukwa wur hura rehafi yata wun nukwana hénooka fatikéndat, ~-Wuna nyamangu bandingu, mé xéké. Guni angi wangut, “Nani Godka nani jémba saréké. Déka hundi wu mwi hundi dé.” Guni wungi wataka yikafre sémbut huruhafi yangut, yingi maki nae God guniré yikafre hurutandé, guni dé wali jémba rengute? Wungi yingafwe. ;}o God kot xékékwa néma du retendéka nukwa dé nak du takwaka saréfa nahafi yakwa du takwaka saréfa nahafi yata diré hambukmbu hasa hwetandé. Du takwaka saréfa nandaka sémbut dé du takwaré hasa hwendaka sémbutré dé sarékéngwandétandé. Nani Godka jémba sarékéta yikafre sémbut hurutame m|S Hukémbu God dé naniré lukukwa hambuk hundika sarékéta dé némafwi kot xékékwa néma du reta hurumben sémbutka hundi watandé. Watendékaka sarékéta guni yikafre hundi male wata yikafre sémbut male hurutanguni. F{ Hanja God dé wa, “Guni nak duna takwa wali yamba hwakénguni.” Wungi wataka ané hundi akwi dé wa, “Guni duré yamba xiyakénguni.” Wungi dé wa. Guni nak duna takwa wali hwahafi ye, duré xiyaata guni wungi huruta Godna hambuk hundika hu hweta guni Godna makambu haraki saraki sémbut hurukwa du guni re. nzU Guni xékélaki. Du nawulak Godna atéfék hambuk hundi jémba xékénjoka mawuli yata, wun hundi nawulak xékéta, natafa yikama hundi male xékéhafi yata di Godna makambu atéfék hambuk hundika hu hwekwa du maki di re. y Guni wungi huruhafi yata xérénjuwi mama duka nak mawuli yata jambangwe duka nak mawuli yata guni haraki saraki sémbut guni huru. Wungi hurungut, God déka hambuk hundika sarékéta gunika watandé, “Di haraki saraki sémbut hurukwa du di.” Wungi watandé. mxSAné némafwi hambuk hundi Godna nyingambu dé re, “Guni guni hafuka némafwimbu mawuli yanguka maki guni guna nyémayikaka némafwimbu mawuli yatanguni.” Guni wun hundi xékéta wandén maki hurungut, wu yikafre dé. -wSDi Kraisna yikafre xika di haraki hundi wa. Wun ximbu God dé guniré waséke, guni déka du takwa rengute. Di wungi wandanka métaka we guni deka ximbu haréké? qv[God wungi wasékendéka guni nak maki sémbut guni huru. Guni jambangwe duka hu hweta guni xérénjuwi mama duré yikafre huru. Wun xérénjuwi mama du di guniré haraki huruta di hafu di guniré hura yi, kot xékékwa néma duka. nuUNémafwimbu mawuli yawuka nyamangu bandingu, mé xéké. Hanja God dé wasékéréké, déka némafwimbu mawuli yandéka du takwa hukémbu déka getéfaré warindate. Wasékérékétaka dé ané héfambu reta jambangwe du takwaka mawuli yata diré dé waséke, di déka hundi jémba male xékéta déka getéfaré warindat, dé dika jémba hatinjoka. ct?Guni wungi wata guni bérka sandambéka jonduka male guni saréké. Néma duka yikafre mawuli yata, baka duka nak mawuli yata, guni guna haraki saraki mawuli guni xéké. Xékéta guni yikafre sémbut huruhambanguni. syGuni yikafre nukwa wur sandandé duka tale sarékéta guni déré wa, “Néma du, méni ané yikafre jambémbu sé naande re.” Wungi wataka guni jambangwe duré wa, “Méni anémbu té. Ténjoka hélék yata méni héfambu baka retaméni.” GrDika wuni angi wa. Guni Godna ximbu harékénjoka hérangwanda rengut, xérénjuwi mama du bér jambangwe du bér gunika yambét, guni méta guni ya? Du nak yikafre nukwa wur sandataka dé gol motumbu yatakandan joo déka tambambu sandandéka jambangwe du gélingérémbandé nukwa wur nakindéka guni méta guni ya? q Wuna nyamangu bandingu, guni nana Néma Du Jisas Kraisna hundi xéka déka jémba saréké. Dé nukwa hanyikwa maki dé hanyi. Guni déka jémba sarékéta guni nak du rendékaka yamba sarékékénguni. Guni néma duka akwi baka duka akwi natafa mawuli yatanguni. Np Guni nana yafa Godna ximbu harékéta déka makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa renjoka mawuli yata angi hurutanguni. Yafa ayiwa hiyandat nyangwal hafu reta xak wali rendat, guni diré yikafre hurutanguni. Du hiyandat deka takwa baka reta xak wali rendat, guni diré yikafre hurutanguni. Huruta guni ané héfana haraki sémbut huruhafi yata yikafre sémbut male hurutanguni. Wungi huruta guni nana yafa Godna makambu déka du takwa retanguni.o Guni nawulak angi guni wa, “Nani Godna ximbu nani haréké. Godna du takwa nani re.” Guni wungi wata guna tékalimbu nak du takwaré haraki hundi wata haraki hundi buléta guni guna mawuliré yéna guni ye. Yéna yata guni Godna ximbu baka guni haréké. n #God wandén maki hurukwa du takwa di wun du maki yingafwe. Di Godna yikafre hambuk hundiré xe wandén maki di huru. God du takwa jémba rendate dé wun yikafre hundi wa. Di yoombu gindan du takwa maki rendate wahambandé. Du takwa di wun yikafre hundi yatakahafi yata wun hundika yike yahafi yata wandén maki male hurundat, God diré yikafre hurutandé, deka atéfék jémba yikafre yandéte. Dm Dé dé hafuré xétaka ye bari déka saawika yike dé ya. l Du nak dé Godna hundi xékéta wandén maki huruhafi yata dé ané du maki dé. Wun du dé gukanyimbu xéta déka saawiré dé xé. 3k aGuni wun hundi baka xékékénguni. Wun hundi xékéta wandén maki hurutanguni. Guni wun hundi xékéta wandén maki huruhafi yata guni guni hafuré guni yéna ya. ,j SWun jooka sarékéta guni atéfék haraki saraki mawuli wunde séfélak séfélak haraki saraki sémbutka akwi hu hweta guna ximbu harékéhafi yata guni guna mawulimbu God sendén hundi jémba xékétanguni. Sendén hundi guna mawuliré yikafre hali hurundé, guni God wali jémba rengute. Oi Du takwa di mawuli windat, di Godna yikafre sémbut yamba hurukéndi. Rh Wuna némafwimbu mawuli yawuka nyamangu bandingu, ané hundika yike yamba yakénguni. Guni nak du takwana hundi bari xékétanguni. Xékéta diré nakélak watanguni. Dika bari mawuli wikénguni. pg [God déka mawuli sarékémbu dé wandéka nani Jisas Kraiska mwi hundi jémba xékéta nani déka hémémbu xaku. Xaakwa nani God huratakandén jonduka maka nyan maki re. Godna hundi jémba xékéta nani God wandéka maki hurutame =f uAtéfék yikafre hwendén jondu atéfék guniré yikafre hurukwa jondu dé Godna getéfambu gaya. Nana yafa God dé wun jondu hwendéka di nanika gaya. Hanja God dé atéfék hanyikwa jonduré hurataka. Dé akwi haanye wungi male dé té. Haki séményi foo tékwa maki téhafindé. Dé wungi téndékandé. #e AWuna mawuli yawuka nyamangu bandingu, guniré wuni we. Du nawulak gunika yae guniré yéna yanjoka hundi wata, guni deka hundi yamba xékékénguni. Fd Tale deka haraki mawuli dé ayiwana biyakombu tékwa nyan maki re hukémbu dé haraki saraki sémbut dé xaku. Wun haraki saraki sémbut dé némafwi du maki xakundét, di hiyae fakutandi. Bc Wu yingafwe. Du takwa haraki saraki sémbut hurunjoka mawuli yandat, deka hafu mawuli dé diré témbéré, di haraki saraki sémbut hurundate. Wungi témbéréta dé diré hurukwexé. mb U Haraki joo nak yaata guna du haraki saraki sémbut hurundéte déré hurukwexéndét, dé angi yamba wakéndé, “God dé wuniré hurukwexé, wuni haraki saraki sémbut huruwute.” Wungi yamba wakéndé. God haraki saraki sémbut hurunjoka mawuli yamba yakéndé. Dé hafu dé du takwa haraki saraki sémbut hurundate diré yamba hurukwexékéndé. a  Mawuliré hurukwexékwa joo guna du nakéka yandét, wun du haraki sémbut huruhafi yata hambuk yata jémba téndét, God wasékérékéndén yikafre joo wun duka hwetandé. Hanja God dé angi wasékéréké, “Wunika némafwimbu mawuli yakwa du takwaka huli mawuli hwetawuni. Hwewut di jémba retandi, wungi re wungi re.” Hwetendékaka sarékéta wun du yikafre mawuli yatandé. ]` 5 Némafwi nukwa xale xéndéka séfi ya xérékékwa mur akwi yandéka dé mawe bari réka yata héfambu xakri. Xakre héfambu reta blaréta dé yikafre yahambandé. Yahafi yata dé bari hiya. Mawe bari réka yandaka maki, xérénjuwi mama du deka jémbaka sarékéta jémba yata bari hiyatandi. God nanika haraki saraki mawuli hwehambandé _ ' Wungi maki xérénjuwi mama du di baka du rendakaka sarékéta yikafre mawuli yatandi. Mawe bari réka yandéka maki di akwi bari hiyatandi. ^  Jisas Kraisna hundi xékékwa jambangwe du baka du reta di Godna makambu néma du rendakaka sarékéta di yikafre mawuli yatandi. "] ?Di mawuli yéték wali reta jémba téhafi yandaka God deka hundi yamba xékékéndé. Jambangwe du akwi xérénjuwi mama du akwi yikafre mawuli yatandi \  Wungi maki du di Godré wakwexékéndat, God dika yamba hwekéndé. Di wun yikafre joo Godmbu héranjoka yamba sarékékéndi. ![ =Guni Godré wakwexékénjoka huruta, guni Godka jémba sarékéta guna mawulimbu angi watanguni, “God wamben maki naniré yikafre hurutandé. Wu mwi hundi dé.” Wungi watanguni. Mé xéké. Némafwi mur yandét, néma xérimbu tékwa hulingu raama yitaka yatakatandé. Yitaka yatakandéka maki, du nawulak wungi Godka jémba sarékéhafi yandat, deka mawuli jémba téhafi yata baka yitaka yatakatandé. Z yGuna du nak yikafre xékélelakika fatikéndét, dé Godré wakwexékétandé, dé déka wun xékélelaki hwendéte. Du takwa wungi Godré wakwexékéndat, God diré haraki hundi wahafi yata di atéfékéka séfélak xékélelaki hwetandé. JY Guni wungi hambuk yata jémba téngut, guna mawuli jémba tétandé. Jémba téndét, guni atéfék yikafre sémbut huruta jémba retanguni. Guni yikafre sémbut nakéka yamba fatikékénguni. aX =Guni xékélaki. Wun xak guniré hurukwexéndét, guni Jisas Kraiska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nangut, guna mawuli hambuk yata jémba tétandé. Wungi xékélakita yikafre mawuli yatanguni. W }Wuna nyamangu bandingu, guniré wuni we. Nak maki nak maki xak gunika yandét, guni yikafre mawuli male yatanguni. V Wuni Jems ané nyinga wuni hayi. Wuni God bér nana Néma Du Jisas Kraisna jémba yakwa du wuni. Guni Israelna du takwa reta guna motéfa yatakataka ye nak nak héfambu rekwa du takwa, gunika wuni dinguna nae. Xak nanika yandét nani yikafre mawuli yatame VU% God guni atéfékré yikafre hurundéte wuni déré wa. Wuna hundi yak.8Ti Wuni guna néma duka akwi atéfék wumbu reta Kraisna hundi xékékwa du takwaka wuni dinguna nae. Italimbu reta Kraisna hundi xékékwa du takwa di gunika dinguna nae. =Ss Guni ané jooka xékélakingute wuni mawuli ye. Nana bandi Timoti dé séndé ge yatakataka némbuli dé hafwambu dé re. Dé wunika bari yandét, ani yituku gunika yataani. ,RQ Wuna nyama bandi, guniré wuni we. Gunika nyingambu hayiwun hundi yalefu hundi male dé. Guni wun hundi xékéta yikafre mawuli yata wawun maki hurutanguni. ]Q3 dé gunika atéfék yikafre jondu hwendét guni déka mawuli yandéka jémba yangute. Wuni déré wakwexéké, dé Jisas Kraisna hambukmbu guna mawulimbu jémba yata dé atéfék mawuli yandéka joo hurundéte. Wungi wuni Godré wakwexéké. Nani Jisas Kraisna ximbu harékétame, wungi re wungi re. Wu mwi hundi dé. Dika dé dinguna nae vPe Hanja God dé hundi wasékéréké, naniré yikafre hurunjoka. Wun wasékérékéndén hundi wungi re wungi re retandé. Wungi wasékérékétaka dé Jisasré wandéka gaye naniré yikafre hurunjoka hiyandéka déka nyéki dé bleké. Hukémbu God wandéka dé Jisas raama dé nana Néma Du re. Sipsip balika hatikwa du deka sipsip balika jémba hatindaka maki, nana Néma Du Jisas dé nani déka du takwaka dé jémba hati. Wuni wun nakélak huru mawuli hwekwa Godré wuni wakwexéké, bO= Ané jooka akwi wuni guniré we. Wuni gunika bari wambula yawute guni Godré watanguni. gNG God naniré yikafre hurundéte guni déré watanguni. Nani xékélaki. Nani haraki sémbut huruhafi yambeka nana mawuli jémba dé té. Téndéka nani atéfék nukwambu yikafre sémbut male hurunjoka nani mawuli ye. %MC Hukémbu guna hatikwa néma du di gunika hatindakaka Kraiska watandi. Di wun jooka sarékéta di gunika jémba hati, guna mawuli jémba téndéte. Wungi maki guni deka hundi xékéta wandan maki hurutanguni. Wungi hurungut, di yikafre mawuli yata guniré yikafre hurutandi. Wungi huruhafi yangut, di xak héraata, guniré yikafre hurunjoka hurufatikétandi. God naniré yikafre hurundéte déré watanguni g~}|{rzzRy(xwvutts2rwqponn#mlkkkjii(hgffedccFbGa``3__C^^&]v\[[{ZXWVVUTaSRQQ0PP-NNMaLLrKHJZI{HH"GF+EEaDCCHB`A@?>j=<;l::99=77i6E5433Q22R100...H-,,,+'))!(R'&&%%F$$a#"! UR N|zH7 9 _>Hx3jwgw#Dé wungi wandéka xékétaka di baka hwa nukwambu wungi hurundénka di tale Jisasré haraki hundi wata di haraki hurunjoka saréké. tvaWungi wandéka wun du ye dé Judana néma duré wa, “Wunika wandéka yikafre yawun du, wu Jisas dé.” ouWHukémbu dé Jisas déré tempelmbu xé. Xe dé wa, “Mé xéké. Némbuli méni wundé yikafre yamé. Haraki saraki sémbut wambula yamba hurukéméni. Wuna hundi xékéhafi yamét némafwi xakéngali ménika yatandé.” ktO Wungi wandaka xékélakihambandé. Wun hafwambu séfélak du takwa téndaka Jisas wundé yindé. Xs) Wungi wandéka di wakwexéké, “Ména be hérae hura yiméte héndé wa?” %rC Wungi wandaka dé diré wa, “Du nak wandéka yikafre yawuka dé wuniré wa, ‘Ména be hérae hura yitaméni.’ Wungi wandéka wuni hérae hura yi.” q) Wun du yindéka di Judana néma du yikafre yandé duré wa, “Baka hwa nukwa dé. Méni baka hwa nukwambu ména be hura yamba yikéméni.” rp] Wungi wandéka dé wun du wambula yikafre ye dé déka be hérae hura yi. Wun nukwa baka hwa nukwa dé. Xo)Wungi wandéka dé Jisas wa, “Méni sé raama hwamén be hérae hura yi.” rn]Wungi wakwexékéndéka dé séfimali haraki yandé du wa, “Néma du, yingi maki yatawuni? Gu gungan yandéka wuniré hérae guré husandatekwa du yingafwe. Wuni hafu nandinjoka yiwuka nak du wuniré tenangéra dé tale nandi.” MmDé wun hasafwi gembu hwandéka Jisas déré xe dé xékélaki, séfélak héki hwari wumbu hwandéka. Wungi xékélake dé Jisas déré wakwexéké, “Méni yikafre yanjoka méni mawuli ye?” MlDu nak séfélak (38) héki hwari déka séfi haraki dé té. 2k]Hanja nak nukwa nak nukwa Godna ensel nak gaye dé wun hulingumbu nandindéka dé gu gungan ya. Gu gungan yandéka xétaka dé guré tale nandindé du dé yikafre ya.] 3j_Séfélak du takwa di wun gembu re. Dama hiyandé du takwa, man haraki yandé du takwa, hambuk yahafi du takwa, wungi di re. [Wun gu gungan yandét xénjoka di re. i}Jerusalemna motumbu gindan séndémbu yambu nak dé té. Wun yambuna xi angi dé, sipsip balina yambu dé. Wun yambu tékwambu dé xandan gu nak dé re. Wun xandan gu Hibruna hundimbu angi di wa, Betesda. Wun gumbu hasafwi ge natamba dé té. dh CHukémbu Judana némafwi hénoo hura sandaka nukwa xakundéka dé Jisas Jerusalemré wari. ,gQ6Jisas tale Judia yatakataka Galiliré ye wandéka dé wun nyan yikafre ya. Wungi yata dé Jisas hanja xéhafi yandan hambuk jémba yambu yéték dé ya.kfO5Wungi wandaka dé yafa xékélaki. Nalika Jisas dé wali hundi buléndén nukwa dé déka nyan yikafre ya. Wungi xékélakita dé déka hém wali atéfék di Jisaska jémba sarékéta déka hundika di “Mwi hundi dé” na. 'eG4Wungi wandaka dé diré wakwexéké, “Méta nukwa dé yikafre ya?” Wakwexékéndéka di wa, “Nalika nukwa dawimbu téndéka déka bar wungi hényi.” kdO3Déka jémba yakwa du yae déré yambumbu xe di wa, “Ména nyan yikafre wundé yandé.” c2Wungi wandéka dé Jisas wa, “Méni sa yi. Ména nyan yikafre yatandé.” Wungi wandéka dé Jisasna hundi jémba xékétaka dé yi. kbO1Wungi wandéka dé néma du wa, “Néma du, bari mé ya. Yahafi yamét wuna nyan hiyatandé.” a0Wungi wandéka dé Jisas wa, “Guni hanja xéhafi yangun hambuk jémba yawuka xéta guni wunika jémba saréké, o yingi maki dé?” )`K.Dé Galilimbu ye dé Kanambu xaku. Hanja Jisas wun getéfambu reta wandéka hulingu dé wain hulingu xaku. Jisas Judia yatakataka Galiliré ye Kanambu xaakwa rendéka dé néma du nak xéké. Wun néma duna nyan bar hiyaata dé kaperneamémbu hwa. Hwandéka dé néma du Jisaska ya. Yae déré dé wa, “Némbuli male wuna nyan hiyatandé. Méni wuni wali yae wuna nyanré yikafre hurumét, dé yikafre yandé.” _/.^U-Hanja Pasovana hénoo hura sa nukwa di Galilina du takwa nawulak Jerusalemré yi. Ye di xé Jisas hanja xéhafi yandan hambuk jémba yandéka. Xétaka deka héfaré wambula ye re di xé, Jisas deka getéfaré yandéka. Xéta di déka mawuli yata mawuli sawuli ya. Yata di déka hundi xéké. k]O+Jisas Samariambu nukwa yéték re nak nukwa dé wa, “Godna profet nak rendét déka motéfana du takwa déka di wa, ‘Dé nani maki du dé. Dé néma du yingafwe. Wu baka du dé.’ Wungi wandaka di nak téfana du takwa déka di wa, ‘Wu néma du dé.’ Wungi di wa.” Jisas wungi wataka dé wun getéfa yatakataka dé déka motéfa Galiliré yi. \,[}*Sarékéta di wule takwaré wa, “Tale nyéna hundi nani xéké. Xékétaka nani Jisaska jémba saréké. Sarékéta hukémbu nani Jisasna hundi xéké. Déka hundi xékétaka némbuli nani xékélaki. Dé ané héfambu rekwa du takwaré satanéna tambambu hératekwa du dé. Wu mwi hundi dé.” Wungi di samariana du takwa wa. Jisas wandéka dé néma duna nyan yikafre ya nZU)Reta di wali hundi buléndéka di séfélak du takwa déka hundi xékéta di déka jémba saréké. Y(Sarékéta Jisaska yae di déré wakwexéké, dé di wali rendéte. Wungi wakwexékéndaka dé di wali nukwa yéték dé re. NX'
samariana takwa lé wun getéfambu rekwa du takwaré wa, “Wun du hanja huruwun atéfék jonduka dé wuniré wa.” Wungi waléka di séfélak samariana du takwa di Jisaska jémba saréké. 9Wk&Wuni guniré wuni wa, guni jémba yahafi yangun hénoo hérangute. Hanja du nawulak di wun hénoo sendaka némbuli guni di wali jémba yatanguni.” Wungi dé Jisas diré wa. V-%Hanja ané hundi du nak dé wa, ‘Du nak dé hénoo se. Sendéka nak du dé wun hénoo héra.’ Wandéka némbuli wun hundi mwi hundi dé ya. !U;$Némbuli male hénoo séngwaakwa du di jémba yata yéwa hérae. Di wunde du takwaré séngwandat, wunde du takwa jémba retandi wungi re wungi re. Séngwandat, God deka yikafre jémbaka hasa hwendét, tale hénoo sendé du wali hénoo séngwaakwa du wali mawuli sawuli yatandi. ;To#Guni hénoo setaka angi guni wa, ‘Hénoo hératembeka bafu yétiyéti dé re.’ Wanguka wuni guniré we: Némbuli male hératanguni. Mé guni xé. Yawina hénoo mwi dé té. AS{"Di wungi wandaka dé diré wa, “Wuna hénoo angi dé. Wunika wandéka yawun duna hundi xékétawuni. Xékéta wunika hwendén jémba yaséketawuni. Wun jémba wuna hénoo dé. gRG!Wungi wandéka di déka du di hafu buléta di wa, “Du nak déka hénoo bu hwendé wana?” `Q9 Wungi wandaka dé wa, “Wuna hénoo wundé re. Wun hénooka xékélakihambanguni.” ^P5Di yambumbu yandaka di Jisasna du déré wa, “Wakwekwa du, hénoo mé sa.” Jisas wungi wandéka di déka du hénoo hérae hura di wambula ya. Yae takwa wali buléta téndéka xétaka di saréké waréké. Sarékéta wahambandi, “Méta héranjoka nyéni mawuli ye? Métaka méni lé wali hundi bulé?” Wungi wahambandi. aK;Wungi waléka dé Jisas léré wa, “Wun du nyéni wali andé buléndi. Wuni andu.” >JuWandéka lé wa, “God wasékendén du Mesaia déka nak xi Krais yatandé, naniré yikafre hurunjoka. Wungi wuni xékélaki. Dé yae atéfék hundika naniré wakwetandé.” 3I_God dé hamwinya dé. Dé séfi yingafwe. Du takwa Godna ximbu harékénjoka mawuli yata di mwi hundi naata deka hamwinyambu déka ximbu harékétandi.” Wungi dé wa. H}Nukwa nak xakundét Godna ximbu harékékwa du takwa angi hurutandi. Di nana yafa Godka mwi hundi wata deka hamwinyambu déka ximbu harékétandi. Wunde du takwa déka ximbu harékéndate dé mawuli ye. Déka ximbu harékétendaka nukwa andé yae. [G/Guni samaria Godka jémba xékélakihafi yata, guni déka ximbu haréké. Nani Juda Godka xékélakita nani déka ximbu haréké. Du takwana haraki saraki mawuli hérekitekwa du dé Judana hémémbu dé xaku. [F/Lé wungi waléka dé léré wa, “Nyéni wuna hundiré jémba mé xéké. Nukwa nak yandét, guni Godna ximbu harékénjoka guni ané némbumbu akwi, Jerusalemémbu akwi renjoka yamba sarékékénguni. KEWuna mandékangu ané némbumbu wara di Godna ximbu haréké. Guni Juda guni wa, ‘Godna ximbu harékémbeka hafwa Jerusalemémbu dé té.’ Wungi wangut, yingi Godna ximbu harékékéme?” cD?Wungi wandéka lé wa, “Néma du, némbuli andé xékélakiwi. Méni profet nak méni. |CqHanja du natamba wali nyéni re. Némbuli hura tényéka du nyéna du yingafwe. Nyéna hundi wu mwi hundi dé.” jBMWungi wandéka lé wa, “Wuni du yingafwe.” Wungi waléka dé wa, “Wu mwi hundi nyéni we. ]A3Wungi waléka dé Jisas angi wa, “Sé ye nyéni nyéna du hura béni ya.” Q@Wungi wandéka lé déré wa, “Yika du, némbuli wunika wun hulingu mé hwe. Wunika hwemét hukémbu wuni wambula hulinguka yamba hiyakéwuni. Wambula yae ané wekwambu hulingu yamba tukéwuni.” o?WDi hwetewuka hulingu sataka di hukémbu hulinguka wambula yamba hiyakéndi. Yingafwe. Hwetewuka hulingu deka mawulimbu huli hutungungala xakutandé. Xakuta blekéndét, di huli mawuli hérae jémba retandi, wungi re wungi re.” t>a Wungi waléka dé Jisas wa, “Atéfék du takwa wun hulingu sataka hukémbu hulinguka wambula hiyatandi. K= Nana mandéka Jekop dé nanika ané hutungu hwe. Déka nyangwal akwi, déka sipsip bali akwi, déka bulmakau bali akwi, dé akwi di ané hulingumbu sa. Méni Jekopré sarékéngwandé wana?” P< Dé wungi wandéka lé déka hundika xékélakihafi yata lé wa, “Néma du, méni gu tuteméka aki yingafwe. Ané wekwambu hulingu andélambu dé té. Waméka hulingu yimbu héra hwetaméni? .;U Waléka dé Jisas wa, “Tale wuni nyénika angi wa, ‘Hulingu nawulak mé hura yanyét, sawu.’ Wungi wawuka nyéni God hwendén yikafre jooka xékélakita wunika akwi xékélake, nyéni wunika nak maki hulinguka wakwexékétanyéni. Nyéni wun hulingu sataka nyéni jémba retanyéni.” U:# Wungi wandéka lé samariana takwa déré wa, “Méni Judana du méni. Wuni samariana takwa wuni. Yingi maki ye hulingu hwewut sanjoka méni we?” Wungi lé wa, Juda samaria wali yitaka yatakahafi di. Z9-Jisas wumbu rendéka di déka du getéfaré yi, hénoo nawulak héranjoka. Yindaka rendéka lé samariana takwa hési gu tunjoka ya. Yaléka dé Jisas léré wa, “Hulingu nawulak mé hura yanyét, sawu.” 87-Wun hafwambu Jekopna hutungu dé re. Jisas afakémbu yae wun hutungumbu xakundéka resétonjoka dé wun hutungumbu re, nukwa dawimbu téndéka. 76gYe dé samariana getéfa nakmbu xaku. Wun getéfana xi Sikar dé. Hanja Judana mandéka Jekop dé déka nyan josepka hafwa nak dé hwe. Sikar wun hafwa walémbambu dé té. X5)Galiliré yindaka yambu samariana hafwambu dé yi. Jisas wun yambumbu dé yi. V4%Xékétaka dé Jisas Judia yatakataka dé Galiliré wambula yinjoka dé yi. E3 Wun nukwa du nawulak di wa, “Séfélak du takwa di Jisasna hundi jémba xéké. Xékéndaka dé Jisas Godna ximbu diré guré husanda. Wungi hurundéka déka jémba guré husandakwa du Jonéna jémbaré dé sarékéngwandé.” Wungi wata xékélakihambandi. Jisasna du male di Godna ximbu du takwaré guré husanda. Jisas diré guré husandahambandé. Jisasna jémbaka wungi wandaka di Farisi wun hundi xékéta buléndaka dé Jisas xéké. 2e1C$Godna nyanka jémba sarékékwa du takwa huli mawuli hérae wungi re wungi re jémba retandi. Déka hundi xékéhafi yakwa du takwa huli mawuli yamba hérakéndi. Godna mawuli wi dimbu dé té, wungi té wungi té.0!#Yafa God déka nyanka dé némafwimbu mawuli ye. Némafwimbu mawuli yata dé déka atéfék jondu hwe, dé wun jonduka jémba hatindéte. /}"God wandéka yandé du dé Godna hundi wa. God déka Hamwinya atéfék dé hwe, wun duka. Hwendéka dé Godna hundi wa. v.e!Du nak déka hundi xékéta dé wun hundika angi watandé, “God mwi hundi male dé we.” Wungi watandé. ~-u Dé xéndén jonduka akwi xékéndén hundika akwi dé diré wa. Wandéka di déka hundi xékénjoka hélék di ya. W,'Anwarmbu re gayandé du dé atéfék du takwana néma du dé. Ané héfambu rekwa du héfana jonduka male di xékélaki. Anwarmbu gayandé du atéfék jonduka xékélakita dé diré sarékéngwandé. `+9Déka jémba métaka némafwi yandé, wuna jémba yikama yandé.” Wungi dé Jon wa. 1*[Du nak takwa hési héranjoka mawuli yandét déka nyayika téta xéndét wun du wule takwa hérandét dé wali mawuli sawuli yatandé. Wuni wun takwa héraakwa duna nyayika maki wuni. Séfélak du takwa Jisaska yita déka hundi xékéndaka wuni xéta yikafre mawuli yata mawuli sawuli wuni ye. )9Guni hafu wuna hundi xéka wawun hundika guni wa. Tale wuni angi wa, ‘Wuni God wasékendén du Krais yingafwe. God wandéka wuni wun duna yambu hurunjoka wuni tale ya. Dé wuna hukémbu yatandé.’ Wungi wata wuni wun jémba ye, atéfék du takwa wun duna hundi xékéndate. {(oWungi wandaka dé Jon diré wa, “God du nakéka nak jémba hwehafi yandét, wun du wun jémba yamba yakéndé. R'Warutaka Jonéna du déka ye di déré wa, “Wakwekwa du, hanja du nak méni wali jordan xéri angé sakumbu dé té. Hanja déka jémbaka méni naniré wa. Wun du yae téta Godna ximbu dé du takwaré guré husandandéka di atéfék du takwa naniré yatakataka di déka yi. Di atéfék déka male yindamboka hélék me ye.” k&OJonéna du di du nak wali waru. Juda deka hambuk hundi xékéta di gu yakéndakaka di waru. j%MWun nukwa néma du Herot Jonré séndé gembu takahambandé. Dé baka téta dé jémba ya. X$)Jon akwi dé Ainonmbu téta dé du takwaré guré husanda, séfélak xéri rekwambu. Wun getéfa Salim wali walémbambu dé té. Wun hafwambu séfélak du takwa yandaka dé Godna ximbu diré guré husanda. u#cHukémbu Jisas déka du wali di Judiaré yi. Ye wun héfambu reta di Godna ximbu diré guré husanda. $"AMwi hundi xékékwa du takwa wunde du takwa maki yingafwe. God dika hambuk hwendéka di yikafre jémba ye. Yata di larékwa hafwaré yindaka di nawulak du hurundan yikafre jémbaré xé. Xéndaka God dika hambuk hwendéka di xékélaki. Jisaska dé guré husandakwa du Jon hundi wa u!cHaraki saraki sémbut hurukwa du takwa wun yaka hélék yata larékwa hafwaré yamba yikéndi. Ya xérékéta hanyindét, di nawulak du deka hurundan haraki saraki sémbut xéndamboka hélék yata, di larékwa hafwaré yamba yikéndi. Y +Jisas yikafre ya maki hanyinjoka dé ané héfaré ya. Yandéka di du takwa haraki saraki sémbut huruta di halékingambu renjoka di mawuli ya. Wun yaka hélék yandat, God diré haraki hundi watandé. hIDéka nyanka jémba sarékékwa du takwaré God watandé, “Guni yikafre du takwa guni. Jémba retanguni.” Wataka dé déka nyanka jémba sarékéhafi yakwa du takwaré watandé, “Guni haraki saraki sémbut hurukwa du takwa guni. Wuna nyanka jémba sarékéhafi yanguka wuni hurungun haraki saraki sémbut hasa hwetawuni.” God wungi watandé. 9kGod déka nyanré wandéka dé ané héfaré gaya, du takwa hurundan haraki saraki sémbut hérekinjoka. Hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwendéte, God wahambandé. God ané héfambu rekwa du takwaka némafwimbu mawuli yata dé déka natafa male dunyaré wandéka dé gaya. God wungi dé wa, du takwa déka nyanka jémba sarékéta huli mawuli hérae dé wali jémba rendate, wungi re wungi re. Yamba hiyakéndi. >uHarékéndat di wuniré xéta wunika jémba sarékéta wuna hundika ‘Mwi hundi dé’ nae di huli mawuli hérae God wali wungi re wungi re jémba retandi.” Wungi dé Jisas wa. dA“Hanja nana mandékangu du rehafi hafwambu yitaka yatakandaka dé Moses bras ainmbu nandan hambwe nak mimbu haréka dé hateka, di xéta yikafre yandate. Harékéndén maki, di Duna Nyanré wungi harékétandi. .U Du natafa male dé Godna getéfaré wari. Tale Duna Nyan Godna getéfambu re dé ané héfaré gaya. Gayandéka ané héfana du nak Godna getéfaré warihambandé. 7g Wuni ané héfana jonduka ménika wawuka méni wun jonduka jémba xékéhambaméni. Wuni Godna getéfana jonduka ménika wawut, yingi maki ye méni wun hundi xékétaméni? (I Mwi hundi wuni méniré we. Nani xékélakimben jooka nani ménika we. Xémben jooka akwi nani hundi we. Wambeka guni nana hundi xékénjoka hélék guni ye. ~u Nikodemus wungi wandéka dé wa, “Méni Judana wakwekwa du méni. Métaka méni wun jooka xékélakihafi ye? F Wungi wandéka dé wa, “Wun joo yingi maki xakutandé?” q[Mur séta mawuli yandékangalambu dé yi. Yindéka méni déka hamré male méni xéké. Xékéta méni xékélakihambaméni. Yimbu dé ya? Yingiré yitandé? Murka xékélakihafi yaméka maki, méni Godna Hamwinya yandéka jémbaka yamba xékélakikéméni. Godna Hamwinya deka mawulimbu wulayindét di huli du takwa retendakaka yamba xékélakikéméni.” wWungi wataka dé wambula wa, “Ménika wuni we, guni huli du takwa xakungute. Wun hundi xéka waréngénékéméni. dASéfimbu xakundé joo, wu séfina dé. Godna Hamwinyambu xakundé joo, wu hamwinyana dé. nUDé wungi wandéka dé wa, “Mwi hundi wuni méniré we. Du takwa Godna hémémbu xakunjoka mawuli yata tale di hulingumbu akwi Godna Hamwinyambu akwi huli xakutandi. Wungi huruhafi ye di Godna hémémbu yamba xakukéndi. [/Wungi wandéka dé wakwexéké, “Du takwa gwalefa ye yingi maki ye di huli wambula xakutandi? Wafewana, di yikama nyangwal maki re ayiwana biyakombu wulayindat ayiwa wambula hératalé, o yingi maki dé?” jMDé wungi wandéka dé Jisas déré wa, “Mwi hundi wuni méniré we. Du takwa huli wambula xakuhafi yandat, dé God néma du reta diré jémba yamba hatikéndé. Hatihafi yandét, di Godna du takwa yamba rekéndi.” &ENak gan wun du Jisaska ye dé déré wa, “Wakwekwa du, God méniré wandéka méni ya, déka hundika naniré wakwenjoka. Nani wundé xékélakikwa. Baka du méni yamén maki hanja xéhafi yamben hambuk jémba yamba yakéndé. God méni wali téndéka méni wun hambuk jémba ya.” U %Judana néma du nak dé re. Déka xi Nikodemus dé. Wun du Farisina du dé.  Dé atéfék du takwana mawulika dé xékélaki. Du nak déré wakwehambandé, deka mawulika. Dé hafu dé deka mawulika xékélaki.4 aWungi wandaka dé Jisas deka mawulika dé xékélaki. Deka hundi baka hundi dé. Déka jémba sarékéhambandi. Wungi xékélake dé dé hafuka diré wafuke wahambandé. 2 ]Wun Pasovana nukwa Jisas Jerusalemémbu dé re. Reta hanja xéhafi yandan hambuk jémba yandéka di séfélak du takwa di xé. Xe di wa, “Dé Godna nyan dé.” Z -Wataka hukémbu hiyandéka nukwa hufuk yindéka God wandéka dé wambula ramé. Raméndéka di déka du wun nukwa wandén hundika wambula saréké. Sarékéta di Godna nyingambu hanja hayindan hundi akwi Jisas wandén hundika akwi sarékéta di wa, “Wu mwi hundi dé.” Wungi di wa. Jisas atéfék du takwana mawulika dé xékélaki Y +Jisas wungi wata déka séfika dé sataku hundi wa. Tempelka wahambandé. #?Wungi wandéka di wa, “Séfélak (46) héki hwari di ané tempel to. Yinga maki ye nukwa hufukmbu wambula totaméni?” Wungi di néma du wa Jisasré. yWungi wandaka dé Jisas diré wa, “Guni ané yikafre geré glaréngut nukwa hufuk yindét wuni wambula totawuni.” iKJisas wungi hurundéka di Judana néma du wun jooré xe di wa, “God ménika hambuk hwendéka méni wungi huru, o yingi maki dé? Méta hanja xéhafi yamben hambuk jémba yamét xe ména hambukéka xékélakitame.” )Jisas wungi hurundéka di déka du ané Godna nyingambu rekwa hundika di saréké: “God, wuni ména geka wuni némafwimbu mawuli ye. Yawuka wuna mawulimbu ya maki dé yané. Yanéndéka ména ge jémba téndéte hambuk jémba wuni ya.” Wun hundika di saréké. 9Xakrindéka dé afwi hura téndé duré wa, “Wun afwi sa hura yi. Guni wuna yafana ge jondu hérandaka ge maki hurukénguni.” Wungi dé Jisas wa. 5cDi wungi hurundaka dé Jisas xé. Xétaka hélék yata dé yikama yoo nawulak hérae dé hambuk yoombu léki. Lékitaka hura téta dé wumbu rendé du, sipsip bali, bulmakau bali, atéfékré dé héreki. Hérekita dé yéwa hérandan jambé yanguréka yakita wun yéwa blekéndéka dé xakri. nUYe dé tempelré wulaaye dé Jisas xé, du nawulak jémba yandaka. Di yéwa héraata di sipsip bali bulmakau bali afwi hwe, di pris xiyae Godka hwendate. Du nawulak di nak téfana yéwa héraata di wun getéfana yéwa dika hwe. R Judana némafwi nukwa Pasova xakundéka dé Jisas Jerusalemré yi. V% Wun hénoo sataka dé Jisas, déka ayiwa, déka bandingu, déka du, wungi di yi kaperneamré. Ye nukwa nawulak di wun getéfambu re. Godna tempelmbu du nawulak jémba yandaka dé Jisas diré héreki ?w Wun nukwa dé Jisas tale hanja xéhafi yandan hambuk jémba dé ya. Kanambu dé wun hambuk jémba ya. God déka hambuk hwendéka wun hambukmbu jémba yandéka déka du di xé. Xe di déka xékélakita di déka du déka jémba sarékéta di wa, “Wun du Godna nyan dé. Wu mwi hundi dé.” Wungi di wa. ~9 Xékélakihafi yata dé hénooka hatikwa du dé takwa hérandé duré wandéka yandéka dé déré wa, “Atéfék du yikafre wain hulingu di tale hwe. Hwendaka du séfélak wain hulingu sandaka hukémbu di haraki wain hulingu hwe. Méni yikafre wain hulingu fakutaka tale haraki wain hulingu méni hwe. Hukémbu yikafre wain hulingu hweméka nani jémba sa. Wun yikafre wain hulingu dé.” Wungi dé wa. U}# Hura yindaka dé hénooka hatikwa du dé wun hulingu sakwexé. Wun hulingu dé wain hulingu xaku. Sakwexe wun wain hulinguka xékélakihafi yandéka di jémba yakwa du di xékélaki, wun wain hulinguka. ~|uSukwekéndéka dé diré wa, “Nawulak mé tuwa hura yi, hénooka hatikwa duka.” Wungi wandéka di tuwa hura yi. {'Jisas dé jémba yakwa duré wa, “Wun akimbu hulingu mé guni wukasanda.” Wungi wandéka di hulingu wukasandandaka dé sukweka té. [z/Judana du deka hambuk hundi xékéta di man tamba jémba yakwanyi. Wun gembu rekwa du wungi man tamba yakwanyindate di motumbu bérandan aki gwongofu wungi di té. Wun aki némafwi di (100 lita maki di). ,yQWungi wandéka lé Jisasna ayiwa jémba yakwa duré wa, “Guniré hundi wandét, guni déka hundi xékéta guni wandén maki hurutanguni.” Wungi lé diré wa. xWungi waléka dé Jisas wa, “Wuna ayiwa, métaka we nyéni wun jooka wuniré wa. Wuna jémba yatewuka nukwa wayika yakéndé.” w Yae rendaka hukémbu dé wain hulingu wungi hényi. Hényindéka lé Jisasna ayiwa déré wa, “Di wain hulingu yingafwe.” SvTakwa hératekwa du dé Jisaska hundi taka, Jisas déka du wali yandate. u 'Nukwa yéték yindéka dé du nak takwa héra Kanambu. Wun getéfa Galilimbu dé té. Jisasna ayiwa takwa hérandéka xénjoka lé wumbu re. @t {3Wungi wataka dé déré wa, “Mwi hundimbu wuni guniré we. Hukémbu guni xétanguni, Godna getéfa nafwindét déka ensel wari gayandat wuni Duna Nyanka.” Wungi dé Jisas wa.Qs 2Wungi wandéka dé wa, “Méniré wun mi mombu reméka xéwunka wuni we. Wawuka némbuli wunika méni jémba saréké. Hukémbu xéteméka joo yae némbuli xéméka jooré sarékéngwandétandé.” xr k1Wungi wandéka dé Nataniel wa, “Wakwekwe du, méni Godna nyan méni. Méni nani israelna néma du méni.” {q q0Wungi wandéka dé Nataniel wa, “Yingi maki ye méni wunika xékélaki?” Wungi wakwexékéndéka dé Jisas déré wa, “Filip ménika wahafi yandéka méni wun hambingal mi mombu afakémbu reméka wuni xe ménika wundé xékélakiwu.” p /Nataniel yandéka Jisas xéta dé déka angi wa, “Mé xé. israelna yikafre du nak andé yae. Yénataka hundi wahafindé.” Po .Wungi wandéka dé Nataniel déré wa, “Nasaret haraki getéfa dé. Yingi maki nae yikafre du Nasaretmbu xaletandé?” Wungi wandéka dé Filip wa, “Méni mé yae xé.” Wungi wandéka dé yi. n {-Wungi wandéka dé Filip ye dé Natanielka hwaké. Hwaka xe dé déré wa, “Hanja nana mandéka Moses Godna profet nawulak akwi di du nakéka Godna nyingambu hayi. Wun duré wundé xékwa. Wun du Nasaretna du Jisas dé. Dé josepna nyan dé.” Pm ,Filip Betsaidambu dé ya. Betsaida Andru bér Pitana motéfa akwi dé. l y+Nak nukwa dé Jisas Galiliré yinjoka dé saréké. Saréka ye Filipré xe dé wa, “Méni wuni wali mé ya.” Lk *Wataka dé Andru Saimonré hura yi Jisaska. Hura yindéka Jisas Saimonré xe dé wa, “Méni Jonéna nyan Saimon méni. Hukémbu ménika angi watame, Sifas.” Wungi dé Jisas wa. Wun xi, Sifas, Grikna hundimbu angi dé, Pita. Nana hundimbu angi dé, Motu. Jisas dé Filip bér Natanielré wa, bér dé wali yimbéte :j o)Andru Jisasré yatakataka bari ye dé Saimonka hwaka xe dé wa, “Ani Mesaiaré wundé xéna.” Wungi dé wa. Wun xi Mesaia nana hundimbu angi dé: God wasékendén du Krais. i (Bér Jonéna hundi xékétaka bér Jisasna hukémbu yi. Du nak déka xi Andru dé Saimonéna bandi dé. Saimonéna nak xi Pita dé. ;h q'Wungi wambéka dé wa, “Mé yae xétambéni.” Wungi wandéka ye bér xé, dé rendéka ge téndéka. Xétaka wun nukwa bér dé wali re. Gérambu yandéka bér yihambambér. g y&Yimbéka Jisas waleka dé xé, déka hukémbu yimbéka. Xe dé bérka wa, “Métaka béni hwaké?” Wungi wakwexékéndéka bér wa, “Rabai, yén gembu méni re?” (Wun hundi Rabai nana hundimbu angi di wa, “Godna hundika wakwekwa du.”) 1f _%Wungi wandéka bér Jisasna hukémbu yi. le S$Témbéka dé Jon xé, Jisas yindéka. Xe dé wa, “Mé xé. Dé Godna sipsip balina nyan dé.” dd C#Nak nukwa yindéka dé Jon wambula téndéka déka du yéték akwi bér dé wali té. 9c m"Wandén maki wundé xéwu. Xe wuni xékélaki, dé Godna nyan dé. Wuni xékélake wuni guniré hundi we.” Wungi dé Jon wa. Jisas dé du nawulakéka wa, di dé wali yindate db C!Tale wuni wun duka xékélakihambawuni. Xékélakihafi yawuka God wuniré dé angi wa, ‘Wuna Hamwinya gaye du nak wali téndét xe xékélakitaméni. Wun du wandét wuna Hamwinya du takwana mawulimbu wulayitandé.’ a  Jon xéndén jooka wata dé Jisaska angi wa, “Godna hamwinya nyamwe afwi maki dé Godna getéfambu gaye dé wun dumbu té. J` Hanja déka xékélakihambawuni. Némbuli male déka wuni xékélaki. Déka guniré hundi wata wuni Godna ximbu guniré guré husanda. Guni israel ané duka xékélakingute wuni wungi huru.” >_ wHanja wun duka guniré angi wuni wa, ‘Wuna hukémbu yatekwa du dé néma du dé. Wuni baka du wuni tale ya. Wuniré ayiwa hérahafi yaléka hanja wun du dé re.’ Wungi wuni wa. ^ Nukwa nak yindéka Jon téta dé xé, Jisas dé rendén hafwambu yandéka. Yandéka Jon déré xe dé wa, “Guni atéfék ané duré mé xé. Dé Godna sipsip balina nyan dé. Dé ané héfambu rekwa du takwana haraki saraki sémbut hérekinjoka hiyatandé. H]  Betanimbu reta dé Jon wun hundi bulé. Wun getéfa jordan xéri angé sakumbu dé té. Wumbu reta dé Godna ximbu du takwaré guré husanda. Jisas dé Godna sipsip balina nyan maki dé _\ 9Dé wuna hukémbu yatandé. Yae dé hambuk jémba yatandé. Dé néma du dé. Wuni baka du wuni, yingi maki nae déka jémba yatawuni? Wuni déka manmbu sandandéka suna yoo yingi nae lukukéwuni?” Wungi dé wa. 7[ iWungi wakwexékéndaka dé Jon wa, “Wuni Godna ximbu wuni diré guré husande. Ané yikama jémba male dé. Néma du nak guni wali dé re. Guni déka xékélakihambanguni. cZ AYae di Jonéna hundi xékétaka di déré wakwexéké, “Du takwa deka haraki saraki mawuli yatakandaka méni Godna ximbu diré guré husanda. Métaka méni wungi huru? Méni elaija yingafwe. Méni God wasékendén du Krais yingafwe. Méni haxéta témbeka profet yingafwe. Méni baka du méni, métaka méni Godna ximbu diré guré husanda?” /Y [Hanja Farisi diré wandaka di ya. 0X [Wungi wakwexékéndaka dé Jon wa, “Wuni du rehafi hafwambu téta hundi wakwa du wuni. Wuni du rehafi hafwambu téta angi wuni we, ‘Néma Du yatendéka yambu hurutanguni.’ Hanja profet Aisaia wun hundi Godna nyingambu hayindéka némbuli wuni yae wuni wun hundika we.” Jon dé wungi wa. 5W eWungi wandéka di déré wambula wakwexéké, “Méni héndé? Du nawulak di naniré wandaka nani ya. Nani wambula ye diré yingi wakéme? Méni hafuka yingi méni we?” 3V aWandéka di déré wambula wakwexéké, “Méni héndé méni? Méni elaija wana héndé wana?” Wungi wakwexékéndaka dé Jon wa, “Yinga! Wuni elaija yingafwe.” Wungi wandéka di wambula wa, “Méni nani haxéta témbeka profet méni?” Wungi wakwexékéndaka dé Jon wa, “Yingafwe.” U Wungi wakwexékéndaka dé Jon wa, “Wuni God wasékendén du Krais yingafwe.” Wungi wata mwi hundi dé wa. Hundi fakuhambandé. $T CJon téndéka di Judana néma du di pris nawulak Livaina duré nawulak wungi wandaka di Jerusalemémbu yae di Jonka wakwexéké, “Méni héndé?” &S GDu nak Godré xéhafi yata déka jémba xékélakihambandé. Déka natafa male nyan Jisas dé wali re xétaka dé déka jémba xékélaki. Xékélake gaye dé naniré yikafre hundi wakwe, déka yafa Godka. Wakwendéka nani Godka jémba xékélaki. Guré husandakwa du Jon dé hundi wa R Hanja God wandéka dé Moses Godna hambuk hundi dé du takwaré wa. Hukémbu Godna saréfana Godna mwi hundi Jisas Kraismbu dé xaku. Q  Godna saréfana Hundimbu dé sukweka té. Téndéka dé Hundi naniré yikafre huru. Hura dé naniré wambula yikafre huru. P Jon wun du yandéka xéta dé wa, “Déré mé xé. Hanja ané duka wuni guniré wa, ‘Wuna hukémbu yatekwa du dé néma du dé. Wuni baka du wuni tale ya. Wuniré ayiwa hérahafi yaléka hanja wun du dé re.’ Wungi wuni déka we.” Jon wungi dé wa. :O oHundi du xaakwa dé nana héfaré gaya. Gaye dé nani wali re. Reta naniré yikafre huruta dé mwi hundi male wa. Wandéka déré xéta nani wa, “God dé déré déka hambuk hwe. Hwetaka wandéka dé gaya. Dé hafu dé Godna nyan dé. Du nak dé hurundén maki yamba hurukéndé.” Wungi nani wa. ZN / Deka ayiwa yafa dika mawuli yandaka ayiwa diré hérandaka di Godna nyangwal xaku, wana héfambu rekwa du nak wandéka di Godna nyangwal xaku wana? Wungi yingafwe. God hafu wandéka di déka nyangwal di xaku. dM C Nawulak di déka hundi jémba xéké. Xékéta di wa, “Dé nana néma du dé.” Wungi wandaka dé wandéka di Godna nyangwal di xaku. Déka xina hambukéka jémba sarékékwa du takwa di Godna nyangwal di xaku. yL m Déka motéfaré dé gaya. Gayandéka déka getéfana du takwa déka hundi xékéhafi yata déka hélék di ya. ~i}a|e{zz xww vTutscrrEqq)po\nnAmmem"ll3k}jiwhh?ggSff^ee!dccb?aaR`__^^~]]\[ZYYlXW6VVGUTSS-RQQz==$$$$#"!!? z8o,0<&1oH 4u - n ^P5U0Wungi wandéka di séfélak du takwa déka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” di na. Mwi hundi xékéta jémba retandi */MWuna yafa wunika wandéka yawuka dé wuni wali dé té. Wuni déka mawuli yandékangalambu male huruwuka dé wuniré yatakahambandé. Wuni hafu rehambawuni.” ..UXékélakihafi yandaka dé Jisas wa, “Hukémbu Duna Nyanré harékétaka guni wunika xékélakitanguni. Wuni hafu wuni wungi té. Wuna mawuli sarékémbu joo nak yahambawuni. Wuna yafa wun jonduka wuniré wakwendéka wuni wakwendén jonduka male wuni we. Wungi akwi xékélakitanguni. G-Wungi wandéka di déka yafaka wandénka xékélakihambandi. M,Wuni guna hurungun sémbutka séfélak hundi hali wawu. Wunika wandéka yawun duna hundi male watawuni. Déka hundi mwi hundi dé. Déka hundi xékéta wuni ané héfambu rekwa du takwaka we.” +yWungi wandéka di wa, “Méni héndé?” Di wungi wakwexékéndaka dé Jisas wa, “Hanja wuni guniré wundé wawu. u*cGuni wungi renguka wuni gunika angi wuni we, ‘Guni hiyangut hurungun haraki saraki sémbut wungi tétandé.’ Wuni hafu wuni wungi té. Guni wunika jémba sarékéhafi ye hiyangut, hurungun haraki saraki sémbut wungi tétandé.” )Di wungi wandaka dé wa, “Guni andélana guni. Wuni anwarna wuni. Guni ané héfana du guni. Wuni ané héfana du yingafwe. 9(kWungi wandéka di Judana néma du wa, “Métaka dé angi we, nani dé yitendéka getéfaré yamba yikéme. Dé dé hafuré xiyae hiyanjoka dé wungi wa, o yingi maki dé?” Y'+Jisas diré dé wambula wa, “Wuni yitawuni. Yiwut guni wunika hwakéfatikétanguni. Hwakéfatika hiyangut hurungun haraki saraki sémbut wungi tétandé. Guni yitewuka getéfaré yamba yikénguni.” &Jisas wun hundi dé diré wa tempelmbu. Yéwa takandaka hafwambu téta dé diré wun hundi wa. Wandéka di déré huluke hura yihambandi, dé hiyatendéka nukwa wayika yakéndé. Jisas diré dé wa, “Guni yitewuka getéfaré yamba yikénguni” Z%-Dé wungi wandéka di wa, “Ména yafa yimbu dé re?” Wungi wandaka dé wa, “Guni wunika akwi wuna yafaka akwi xékélakihambanguni. Guni wunika xékélake wu wuna yafaka akwi xékélakitanguni.” $ Wuni hafu wuna sémbutka wuni we. Wuna yafa wuniré wandéka yawuka dé akwi wuna sémbutka dé we. Ana hundi nata maki dé.” z#mGuna hambuk hundimbu angi dé hayi: Du yéték natafa hundi male wambét, wumbére duna hundi wu mwi hundi dé. -"SWuni hafu jémba yahambawuni. Wunika wandéka yawun yafa dé wuni wali jémba dé ya. Yanaka wuni du takwana hurundan sémbutka wata wuni mwi hundi male watawuni. !Guni taku séfimbu huruwuka jooka xétaka guni haraki hundi we. Némbuli wuni du takwana hurundan sémbutka haraki hundi wahambwe. o WWungi wandaka dé Jisas wa, “Wuni hafu wunika wawuka wuna hundi mwi hundi male dé. Métaka we? Wuni yawun hafwaka akwi yitewuka hafwaka akwi wuni xékélaki. Guni yawun hafwaka akwi yitewuka hafwaka akwi xékélakihambanguni. ve Wungi wandéka di Farisi wa, “Méni hafu ménika méni we. Waméka nani ména hundi yamba xékékéme.” X) Jisas tempelmbu téta dé du takwaka wambula wa, “Wuni hafu wuni ané héfambu hanyikwa ya wuni. Du wuna hukémbu ye halékingambu yamba yikéndé. Yingafwe. Dé hanyikwa huli mawuli hératandé.” %C Wungi wandéka lé wa, “Néma du, wunika haraki hundi watekwa du nak yingafwe.” Wungi waléka dé wa, “Wuni akwi haraki hundi nyénika yamba wakéwuni. Nyéni sé ye wambula haraki sémbut hurukényéni.” Wungi wandéka lé wungi yi. Jisas ané héfambu hanyikwa ya maki dé  Jisas raama téta dé wule takwaré wa, “Nyénawa, wunde du yindu? Nyénika haraki hundi watekwa du ambu téhambwe, yingafwe?” Q Wungi hayita rendéka déka hundi xékétaka di nak nak wun hafwa yatakataka di yi. Gwalefa du tale yindaka di wayikana du deka hukémbu yi. Yindaka dé Jisas hafu rendéka lé wule takwa wumbu té. <sWungi wataka wambula wandé dae dé héfambu hayi. 4aHayindéka wumbu téta wambula wakwexékéndaka Jisas raama dé diré wa, “Ambu tékwa du nak hanja haraki saraki sémbut huruhafi ye mé tale naki motu léka.” )Di Jisaska hurukwexénjoka di wungi wa. Tale di hafu di angi wa, “Nani Jisaska wun jooka wakwexékémbet dé naniré haraki hundi hasa wandét, nani déré duna makambu takatame.” Di Jisaska wungi wandaka dé Jisas wandé dae dé déka sékétambambu héfambu hayi. T!Hanja Moses Godna nyingambu wungi hurukwa takwaka dé angi hayi, ‘Wungi hurukwa takwaré motumbu naake xiyatanguni. Xiyangut hiyatalé.’ Wungi dé Moses hayi. Méni yingi méni we, wule takwaka?” xiTéléka di Jisaska angi wa, “Wakwekwa du, ale takwa lé nak du wali haraki sémbut huruta hwaléka me xé. >uWakwendéka di xékélelakikwa du akwi Farisi akwi di takwa hésiré hura ya. Wule takwa lé nak du wali haraki sémbut huruléka di xé. Hura yae di wandaka lé nyéndékmbu té. Wara re ganémbambu dé naande ye tempelré wambula yi. Yindéka di atéfék du takwa déka ya. Yandaka re dé diré Godka wakwe. / [Yindaka dé Jisas Oliv némburé wari. 0[5Wun hundi wataka di deka geré yi.E4Wungi wandéka di déré haraki hundi wata di wa, “Méni akwi Galilina méni? Godna nyingambu mé jémba xe xékélakitaméni. Godna profet Galilimbu yamba xakukéndé.” Wungi di wa. S3“Nana hambuk hundi xékéta angi nani huru. Duna hundi xékéta hurundén haraki saraki sémbutka akwi xékétaka néma du watandé, ‘Wu haraki sémbut hurukwa du dé. Hurundén haraki sémbut déré hasa hwetame.’ Wungi watandé. Tale dé wun duna hundi xékétandé. Xékétaka déré haraki hundi watandé. Déré baka haraki hundi yamba wakéndé. Wun du wandén maki, nani Jisaska baka haraki hundi yamba wakéme. Tale déka hundi xékétame.” s_2Nikodemus akwi dé Farisi dé, hanja Jisaska yindé du dé. Nikodemus deka hundi xékétaka dé wa, -1Nana hambuk hundika xékélakihafi du takwa male di déka hundi xéké. Hukémbu God wandét di haraki hafwaré yitandi.” Wungi di Farisi wa. S 0Nana néma du akwi nani Farisi akwi nani atéfék déka sarékéhambame. N /Wungi wandaka di Farisi wa, “Yingi maki dé gunika akwi yéna ye? i K.Wakwexékéndaka di gélindu wa, “Hanja du nak dé buléndékangala hundi buléhambandé.”  7-Wungi hurundaka di gélindu di Farisi, prisna néma duka wambula yi. Yindaka di diré wakwexéké, “Métaka we guni déré hura yahafi ye?”  ),Reta di nawulak Jisasré hura séndé gembu takanjoka di mawuli ya. Mawuli yata déré huruhambandi. Judana néma du Jisaska sarékéhambandi @{+Wun hundi xékétaka watémbéra di hafu hafu re. E*Hanja Godna nyingambu déka angi di hayi: God wasékendén du Krais Devitna hémémbu xakutandé. Dé hanja Devit rendén getéfa Betlehemémbu xakutandé. Wungi di hayi.” Wungi di wa. L)Wungi wandaka nawulak di wa, “Yinga. Dé God wasékendén du Krais dé.” Wungi wandaka nawulak di wa, “Yinga. Wun du Galilimbu dé ya. God wasékendén du Krais Galilimbu yamba yakéndé. oW(Du takwa nawulak wun hundi xékétaka di wa, “Wu mwi hundi dé. Dé haxémbeka profet dé.” 'Dé wungi wandén dé Godna Hamwinya déka jémba sarékékwa du takwana mawulimbu wulaaye tétendékaka dé Jisas wa. Jisas wungi wandén nukwa dé Godna getéfaré wambula yihafi yandéka Godna Hamwinya gayahambandé. Du takwa watémbéra di hafu hafu re 2]&Guni wunika jémba sarékéngut guna mawulimbu huli mawuli hwekwa hulingu xaakwa sukweka blekétandé. Wun jooka hanja di hayi, Godna nyingambu.” Wungi dé Jisas wa. 7g%Némafwi hénoo sa nukwana hukétéfi nukwa yandéka di séfélak du takwa re. Rendaka dé Jisas téta hambukmbu wa, “Guni hulinguka hiyae wunika mé yae hulingu sa. X)$Dé angi dé wa, ‘Guni wunika hwaka hwakéfatikétanguni. Guni wuni rewuka hafwaré yamba yakénguni.’ Ané hundina mo hundi yingi dé?” Wungi di di hafu wa. Jisas huli mawuli hwekwa hulinguka dé wa X)#Wungi wandéka di Judana néma du di hafu buléta di wa, “Dé yingiré yindét nani déka hwakéfatikétame? Grikna héfambu rekwa Judana du takwaka ye Grikna du takwaré déka jémbaka wakwetandé wana? oW"Yiwut guni wunika hwaka hwakéfatikétanguni. Hwakéfatika guni rewuka hafwaré yamba yakénguni.” n~U!Ye xakundaka dé Jisas wa, “Wuni nawulak nukwa re wuniré wandéka gayawun duka wambula yitawuni. %}C Jisaska wun hundi buléndaka di Farisi xéké. Xékétaka di prisna néma du wali gélinduré wandaka di yi, Jisasré huluke séndé gembu takanjoka. L|Hurundaka séfélak du takwa déka jémba sarékéta di wa, “God wasékendén du Krais hanja xéhafi yamben hambuk jémba yandét, ané du yandéka jémbaré yamba sarékéngwandékéndé. Ané du God wasékendén du Krais dé. Wungi nani xékélaki.” Wungi di wa. Gélindu nawulakré wandaka di Jisasré hurunjoka yi {)Wungi wandéka di déré huluke hura yinjoka di huru. Hura déré hulukihambandi. Métaka we? Déka hiyatendéka nukwa wayika yakéndé. Yz+Wuni hafu wuni déka xékélaki. Wuni dé wali rewuka dé wandéka wuni ya.” yWandaka dé Jisas tempelmbu téta dé du takwaré hundi wa. Wata dé wa, “Guni wunika xékélakita wuna yawun téfaka guni xékélaki. Wuna mawuli yambu yahambawuni. Wuna yafa wandéka wuni ya. Déka sémbut yikafre dé. Guni déka xékélakihambanguni. /xWNani wun duna motéfaka nani xékélaki. Naniré yikafre hurundéte God wasékendén du Krais xakundét, nani déka motéfaka yamba xékélakikéme.” Wungi di wa. w/Dé atéfék duna makambu téta dé hundi wa. Wandéka néma du déré hundi nak wahambandi. Dé God wasékendén du Kraiska di xékélaki wana? gvGJerusalemémbu rekwa du takwa nawulak di wa, “Ané duré mé xé. Xiyatendaka du dé. +uOGuni taku damambu xénguka jooka wakénguni. Guni yikafre sémbutka sarékéta guni huruwun jooka wa.” Wungi dé Jisas wa. Nawulak di wa, “Jisas héndé?” 5tcGuni Mosesna hundi jémba xéka guni baka hwa nukwambu dunyana séfi séké. Wungi sékéta métaka guni wunika biya mawuli wi, baka hwa nukwambu duré huréhalékéwuka. Ts!Hanja Moses dé dunyana séfi sékéngute dé gunika wakwe. Wakwendéka xéka guni baka hwa nukwambu dunyana séfi séké. Wun jooka Moses tale wakwehambandé. Nana mandékangu di wun jooka tale wakwe. wrgWungi wandaka dé Jisas wa, “Baka hwa nukwa hambuk jémba nak yawuka guni waréngéna guni saré waréké. pqYWungi wandéka di wa, “Haraki hamwinya ména mawulimbu dé té. Héndé méniré xiyanda hiyate?” p#“Hanja Moses dé gunika hambuk hundi hwe. Hwendéka guni wun hambuk hundi xékéhambanguni. Métaka guni wuniré xiyanjoka huru?” ro]Nawulak du deka ximbu harékéndate mawuli yata di du nawulakéka deka mawuli sarékémbu hundi wa. Wuni wungi wahambawuni. Wuna yafa God wandéka wuni ya. Nawulak du Godna ximbu harékéndate mawuli yata wuni God mawuli yandéka maki wuni hundi we. Guni wuna hundi xékéta xékélakitanguni. Mwi hundi male wuni we. Haraki sémbut nawulak wunimbu téhambwe. LnGuni déka hundi xéka wandén maki hurunjoka mawuli ye wakwewun hundika jémba xékélakitanguni. Wuna mawuli sarékémbu wuni wakwe wana, Godna hundi wuni wakwe wana? Wungi xékélakitanguni. m%Wungi wandaka dé Jisas diré wa, “Guniré wakwewuka hundi wuna hundi yingafwe. Wakwewun hundi wuniré wandéka yawun du Godna hundi dé. 7lgWakwendéka di Judana néma du saréké warékéta di wa, “Wun du dé xékélelakikwa du wandaka maki dé wa. Yingi maki ye dé wungi wa? Nana du déré wakwehambandi.” ekCHénoo sata rendaka dé Jisas tempelré wulaaye dé du takwaré Godna jémbaka wakwe. \j1 Wungi wata Judana néma du xékéndamboka hélék yata némafwimbu buléhambandi. 9ik Wungi wandaka di du takwa di hafu buléta di angi wa. Nawulak di wa, “Dé yikafre du dé.” Wungi wandaka nawulak di wa, “Yingafwe. Dé du takwaka yéna yakwa du dé.” rh] Némafwi hénoo sa nukwa yandéka di Judana néma du Jisaska hwakéta di wa, “Wun du yimbu dé re?” Ig  Jisasna bandingu némafwi hénoo sa nukwaka xénjoka Jerusalemré yindaka hukémbu dé Jisas yi. Jisas faakwa yindéka du takwa nawulak déré xéhambandi. Dé duna makambu yihambandé. If  Jisas wungi wataka dé Galilimbu re. Jisas dé yi Jerusalemré eyGuni hafu wun némafwi hénoo sa nukwaka sa guni yi. Wuni yamba yikéwuni. Wuni yitewuka nukwa wayika xakukéndé.” d3Ané héfana du takwa gunika yamba mama wakéndi. Wuni dika wuni wa, ‘Guni haraki saraki sémbut guni huru.’ Wungi wawukaka di wunika mama we. cWandaka dé Jisas diré wa, “Atéfék nukwa guni Judiaré yinjoka mawuli yata yitanguni. Wuni yitewuka nukwa wayika yakéndé. ?byJisasna bandingu déka sarékéhafi yata di wungi wa. NaMéni du takwana makambu néma du renjoka mawuli yata, méni ye faakwa jémba yamba yakéméni. Méni wun jémba yawu nae sé ye hwiya hafwambu téta jémba yamét bu du takwa atéfék xénda.” ^`5Wun nukwa di Jisasna bandingu déré angi wa, “Ané héfa yatakataka méni Judiaré yitaméni. Wun héfaré yimét di ména hundi xékénjoka mawuli yata wumbu rekwa du takwa di yateméka jémba xétandi. %_CJudana némafwi hénoo sa nukwa nak walémba dé. Wun nukwa Judana du takwa di deka ge yatakataka yikafre mawuli yata Jerusalemré ye boro yakitaka di re. .^ WJudana néma du Judiambu reta di Jisasré xiyanjoka di huru. Wungi hurundaka deka héfambu yihambandé. Yihafi ye dé Galilimbu yitaka yatakata dé déka jémba ya. =]sGWungi wandén dé Saimon Iskariotna nyan Judaska dé wa. Judas dé déka du nak dé. Hukémbu dé Jisasré déka mama duka hwetandé. Judas wungi hurutendékaka dé Jisas wa.#\?FWungi wandéka dé Jisas diré wa, “Wuni hafu wuni tamba atéfék ye man yéték du guniré wuni waséke. Wasékewuka guna be nak satanéna du dé.” e[CEMénika nani jémba saréké. Nani xékélaki. Méni God wasékendén yikafre du méni.” =ZsDWungi wakwexékéndéka dé Saimon Pita wa, “Néma Du, méniré yatakataka héndéka yikéme? Méni hafu méni naniré yikafre hundi wa, nani huli mawuli hérae jémba rembete. =YsCYihafi yandaka di déka du tamba atéfék ye man yéték di wumbu té. Téndaka dé Jisas diré wa, “Guni yingi maki dé? Guni akwi wuniré yatakataka yitanguni, o yingafwe?” jXMBWungi wandéka di déka du séfélak déré yatakataka di yi. Dé wali wambula yihambandi. eWCAWungi wataka dé angi wa, “Tale wuni guniré wa, ‘Du takwa deka mawuli yambu wunika yamba yakéndi. Tale God wasékendét di wunika yatandi.’ Guni nawulak wunika jémba sarékéhafi yanguka wuni tale wungi wa.” eVC@Guni wali tékwa du nawulak wuna hundika jémba xékéhambandi.” Wungi dé Jisas wa. Déka jémba sarékéhafi yakwa duka dé xékélaki. Déré mama duka hwetekwa duka akwi dé xékélaki. Xékélakita dé wungi wa. vUe?Godna Hamwinya hafu huli mawuli hwendét, du takwa huli mawuli hérae di jémba retandi, wungi re wungi re. Taku séfina joo guniré yikafre yamba hurukéndé. Gunika wawun hundi wu Hamwinyana hundi dé, huli mawuli hwetekwa hundi dé. UT#>Wuni anwarmbu wuni gaya. Wambula waréwut, guni xe yingi sarékékénguni? Sw=Wungi wandaka dé Jisas deka mawuli xékélakita dé wakwexéké, “Wuna hundi guna mawuliré haraki dé huru wana? R<Jisasna du séfélak déka hundi xékéta di wa, “Jisas wandéka hundi wu xak hundi dé. Héndé xékéte, déka hundi?” 'QG;Wungi dé Jisas wa, Godna hundi buléndaka gembu. Wungi wata dé kaperneamémbu dé du takwaré wakwe. Jisas hundi dé wa wungi re wungi re retendakaka JP :Godna getéfambu gayandé bret dé mandékangu hanja sandan bret maki yingafwe. Di wun bret se di hiya. Du takwa Godna getéfambu gayandé bret sataka di jémba retandi, wungi re wungi re.” HO 9Wuna wungi re Yafa God wandéka wuni gaya. Gayawuka déka hambuk hwendéka wuni jémba re. Rewuka maki, wuna séfi sakwa du takwaka wuna hambuk hwewut, di jémba retandi, wungi re wungi re. vNe8Wuna séfi wali wuna nyéki wali sakwa du takwa di wuni wali retandi. Rendat wuni deka mawulimbu tétawuni. gMG7Wuna séfi wu yikafre hénoo dé. Wuna nyéki akwi wu yikafre hulingu dé. Wu mwi hundi dé. 6Le6Du takwa wuna séfi wali wuna nyéki wali sataka di huli mawuli hérae jémba retandi, wungi re wungi re. Hukémbu hiyandat hukétéfi nukwambu wuni diré husaramétawuni. 4Ka5Di wungi wandaka dé Jisas diré wa, “Mwi hundi wuni guniré we. Guni Duna Nyanéna séfi wali déka nyéki wali sahafi ye, guni hiyandé du takwa maki retanguni. !J;4Judana néma du wun hundi xékétaka di hafu waruta di wa, “Ané yingina hundi dé? Yingi maki ye wun du déka séfi nanika hwendét satame?” mIS3Wuni hafu wuni wungi re Godna getéfambu gayandé bret wuni. Wuni du takwa huli mawuli hérandate wuni gaya. Du takwa wun bret sataka di jémba retandi, wungi re wungi re. Di jémba rendate hwetewuka bret wu wuna séfi dé.” ^H52Godna getéfambu gayandé bret angi dé. Du takwa wun bret sataka yamba hiyakéndi. RG1Guna mandékangu du rehafi hafwambu yitaka yatakata di mana se di hiya. 6Fg0Wuni hafu wuni huli mawuli hwekwa bret wuni. 7Eg/“Mwi hundi wuni guniré we. Wunika yae jémba sarékéta wuna hundika ‘Mwi hundi dé’ naakwa du takwa di huli mawuli hérae di jémba retandi, wungi re wungi re. fDE.Du nak yafa Godré xéhambandé. God wali re yandé du male dé yafa Godré wundé xéndé. `C9-Hanja Godna profet déka nyingambu di angi hayi: God atéfék du takwaré déka jémbaka wakwetandé. Wungi di hayi. Du takwa Godna hundi xékéta déka jémbaka xékélake, wunde du takwa atéfék wunika yatandi. B#,Du takwa deka mawuli yambu wunika yamba yakéndi. Tale God wasékendét di wunika yatandi. Hukétéfi nukwambu wuni diré husaramétawuni. lAQ+Wandaka dé Jisas diré wa, “Guni wuna hundika hélék yata guni hafu wungi bulékénguni. :@m*Wungi wandéka xékéta hélék di ya. Hélék yata di wa, “Godna getéfambu gayahambandé. Dé josepna nyan dé. Déka xi Jisas dé. Déka yafa ayiwaka nani xékélaki. Dé nana getéfambu rekwa du dé. Dé we, ‘Godna getéfambu wuni gaya.’ Métaka dé wungi wa? Dé yéna dé ye.” Wungi di wa. ?1)Jisas wungi wandéka di Judana néma du wun hundi xékéta di hélék ya. Jisas dé wa, “Wuni hafu Godna getéfambu gayandé bret wuni.” .>U(Wuna yafana mawuli ya angi dé. Godna nyanré xe wunika jémba sarékéta wuna hundika ‘Mwi hundi dé’ naakwa atéfék du takwa huli mawuli hérae wungi re wungi re jémba retandi. Wun hukétéfi nukwa wuni hafu wuni wunde du takwaré husaramétawuni. Wungika dé wuna yafa mawuli ye.” `=9'Wuna yafa wandéka wuni gayawuka déka mawuli ya angi dé. God wunika hwendén du takwa atéfék wunika yatandi. Nak yamba fakukéndé. Hukétéfi yatekwa nukwa wuni diré husaramétawuni. Wungi dé God mawuli ya. 3<_&Wuni Godna getéfambu re wuni ané héfaré gaya. Wuna mawuli sarékémbu jémba yanjoka gayahambawuni. Wuna yafa wandéka wuni gaya, dé mawuli yandén jémba yanjoka. ;'%Wuna yafa séfélak du takwa wunika dé hwe. Wunde du takwa atéfék wuna hundi xékéta wunika yatandi. Yandat nakré yamba hérekikéwuni. p:Y$Guni wuni hambuk jémba yawuka xe guni wunika jémba sarékéhambanguni. Hanja guniré wungi wuni wa. g9G#Di wungi wandaka dé Jisas diré wa, “Wuni hafu wuni huli mawuli hwekwa bret wuni. Guni wunika yae guni hénooka wambula yamba hiyakénguni. Guni wunika jémba sarékéta guni hulinguka wambula yamba hiyakénguni. 8"Wungi wandéka di Jisasré wa, “Néma Du, nani wun yikafre bret héranjoka nani mawuli ye. Wungi té wungi té mé hwe naniré.” 87i!God hwendén bret dé Godna getéfaré yatakataka dé ané héfaré gaya, du takwaré yikafre hurunjoka. Dé diré yikafre hurundét di jémba retandi, wungi re wungi re.” O6 Di wungi wandaka dé Jisas diré wa, “Mwi hundi wuni guniré we. Hanja Moses Godna getéfambu gayandé bret hwehambandé. Wuna yafa male dé Godna getéfambu yikafre male gayandé bret hwe. 5Hanja nana mandékangu du rehafi hafwambu yitaka yatakata di nak maki hénoo sa. Wun hénooka di wa, ‘Mana dé.’ Hanja rendé du di Godna nyingambu wun hénooka angi hayi: Dé du takwaka Godna getéfambu gayandé bret hwendéka di sa. Wungi di hayi.” y4kWungi wandéka di wa, “Méta hambuk jémba yamét xe nani ménika jémba sarékétame? Méta yataméni? 35Wungi wandaka dé wa, “Godna jémba angi dé. Guni God wandéka yandé duka jémba sarékétanguni. Wungi saréka guni Godna jémba yatanguni.” J2 Wungi wandéka di wa, “Méta maki ye Godna jémba yakéme?” G1Guni jémba yata guni yama xe gérékéndé xaakwa hénooka yamba sarékékénguni. Guni jémba yata nak maki hénooka sarékétanguni. Wun hénoo wungi retandé. Guni wun hénoo sataka jémba retanguni, wungi re wungi re. Wun hénoo Duna Nyan dika hwetandé. Dé wungi hwendéte dé Yafa God hafu déré waséke.” g0GWungi wakwexékéndaka dé Jisas diré wa, “Mwi hundi wuni guniré we. Bret sanguka guna biya bu yata. Yatandéka guni wunika hwaké, bret nawulak akwi hwewute. Hambuk jémba yawuka xéngunka jémba sarékéhambanguni. |/qWunde du takwa ye xaakwa Jisasré xe di déré wakwexéké, “Wakwekwa du, méta nukwa méni angiré ya?” c.?Jisas déka du akwi wun hafwambu rehafi yandaka di du takwa hwakéfatika, wun gunjambémbu wara di tukweseke angé sakuré yi, kaperneamré. Jisaska hwaka xénjoka di yi. Jisas Godna getéfambu gayandé bret maki dé X-)Wungi wata di Jisaska hwaké. Hwakéfatikéndaka taiberiusmbu di gunjambé nawulak akwi ya. Yae di nalika reta bret sandan hafwambu di re. Nalika Jisas bret hérae Godré wataka dé dika hwe, wun hafwambu. ,yXitélakéndéka di séfélak du takwa tukweseke angé sakumbu di té. Téta di hafu angi wa, “Nalika natafa gunjambé lé re. Reléka Jisasna du wun gunjambémbu wara di yi. Yindaka Jisas di wali yihambandé. Dé ané hafwambu dé re.” [+/Wungi wandéka di yikafre mawuli ye di gunjambéré xalendéte di mawuli ya. Yandaka dé gunjambéré wari. Wara rendéka di gunjambémbu ye wun getéfambu bari hari xaku. Séfélak du takwa di Jisaska hwaké M*Roondaka dé diré wa, “Ané wuni wuni yae. Guni rookénguni.” )+Waréndéka gunjambé yiléte di gutuwa yi. Wungi gutuwa afakémbu di yi (6 kilomita maki). Ye di xé Jisas gu takumbu yandéka. Xéta di roo. F(Yindaka némafwi mur yandéka dé gu hambukmbu raama waré. E'Gérambu yandéka Jisasna du tukwesekeré nandi. Naande gunjambémbu wara di kaperneamré yinjoka mawuli ya. Mawuli yandaka Jisas dika yahambandé. Yahafi yandéka gan hunyindéka di yi. &r%]Wungi wandaka dé Jisas xékélaki. Di déré huluke takandat dé deka néma du rendéte di mawuli ya. Wungi xékélakita wun getéfambu néma du renjoka hélék ye dé dé hafu némburé wambula wari. Jisas dé gu takumbu féta yi 7$gLakwandaka di du takwa Jisas yandén hambuk jémbaré xéta di wa, “Profet nak ané héfaré yatandé. Déka nani haxé. Haxémben du Jisas dé. Wu mwi hundi dé.” u#c Wungi wandéka di du takwa sandaka rendé bret wasara tamba atéfék ye man yéték wungi di hérae lakwa. r"] Mune hwendéka sandaka dé Jisas déka duka wa, “Sandan també hénoo mé héra, baka rendémboka.” L! Rendaka dé Jisas wun bret hérae Godka diména nataka dé du takwaka mune hwendéka di sa. Bret munindén maki male dé xéri hamwi yéték akwi wungi muni. Mawuli yandan makimbu dé mune hwe. ] 3 Wungi wandéka dé Jisas diré wa, “Wun du takwaré mé wa renda.” Wun hafwambu séfélak wara dé té. Wungi wandéka wandaka wara takumbu di re. Séfélak séfélak du takwa di wumbu re (5000 du maki di). ;o “Nyan nak andé té. Dé yikama bret natamba xéri hamwi yéték wungi dé hura té. Wun yikama bret wali yikama xéri hamwi wali séfélak du takwaré yingi maki hwetame?” oWWungi wandéka Jisasna du nak Andru dé wumbu té. Wun du dé Saimon Pitana bandi dé. Téta dé wa, U#Jisas wungi wandéka dé Filip déré wa, “Nani séfélak séfélak yéwa hwetaka bret nawulak hérambet, di wali yamba sékérékékéndé. Di nak nak du takwa nyangwal yalefu yalefu satandi.” a;Filipna mawuli hurukwexénjoka dé wungi wa. Jisas yatendéka jémbaka dé xékélaki. 'Rendaka dé Jisas xé, séfélak du takwa déka yandaka. Xétaka dé Filipré wa, “Hénoo yimbu hérae wun du takwaka hwembet sakéndi?” W'Pasovana nukwa, Judana némafwi hénoo hura sa nukwa xakundéka di wumbu re. BJisas déka du wali némbu nakmbu wara di wumbu re. #?Hanja séfélak du takwa di xé Jisas séfélak hambuk jémba yandéka. Yandéka di bar hiyaakwa du takwa yikafre ya. Xétaka di déka hukémbu yi. u eWun hundi wataka dé Jisas tukweseke angé sakuré yi. Wun tukwesekena xi Galili dé. Nak xi taiberius dé. <q/Guni hayindén hundi xékéhafi yata yingi maki ye wuna hundi jémba xékétanguni? Wuna hundi jémba xékénjoka guni hurufatiké.” Wungi dé Jisas Judana néma duré wa. .Hanja Moses dé hayi wunika. Guni wun hundi xékéhambanguni. Guni Moses hayindén hundi xékétaka guni wuna hundi xékétanguni. q[-“Guni angi sarékékénguni, ‘Jisas hurumben haraki saraki sémbutka Godré hundi watandé.’ Wungi sarékékénguni. Guni nana mandéka Moseska guni angi wa, ‘Nani Moses wandén hundi xékéta wandén maki hurungut, dé naniré yikafre hurutandé.’ Wungi wata guni ané hundi mé xéké. Moses hurungun haraki saraki sémbutka Godré watandé. 2],Du takwa guna ximbu harékéndate guni mawuli ye. Natafa male God guna ximbu harékéndéte hélék guni ye. Wungi huruta wunika jémba sarékénjoka guni hurufatiké. '+Wuni wuna yafana ximbu wuni ya. Yawuka guni wuna hundi xékéhafi guni. Nak du yae déka hafu ximbu wandét, guni déka hundi xékétanguni. Q*Guna mawuli wuni xékélaki. Guna mawulimbu Godka mawuli ya téhambwe. @{)“Du takwa wuna ximbu harékéndate wahambawuni. H (Wunika yae huli mawuli hérae jémba renjoka hélék guni ye. 'Guni huli mawuli hérae jémba renjoka sarékéta, guni Godna nyingambu hayindan hundika hwaké. Wun hayindan hundi wunika dé wa. v e&God wuniré wandéka wuni ya. Guni wunika jémba sarékéhafi yanguka déka hundi guna mawulimbu téhambwe.  5%Wuna yafa wuniré wandéka yawuka dé akwi dé wunika wa. Guni déka hundi rasi xékéhambanguni. Wu yingafwe. Guni déka saawi akwi xéhambanguni. 5 c$“Jon wunika hundi wandéka wundé xékéngu. Wuna hambuk jémba déka hundiré dé sarékéngwandé. Wuna yafa yawute hwendén jémba andé yawi. Wuna jémba wunika dé wakwe. Nawulak du takwa wuna jémbaré xe di wa, ‘Déka yafa God wandéka dé ya. Wungi nani xékélaki.’ Wungi di wa.  #Hama ya yanéta hanyindéka di du jémba xé. Jon hama ya maki xéréka hanyindéka guni déka larékombu reta guni mawuli sawuli ya.  1"Wuni du wunika wandénka sarékéhambawuni. Sarékéhafi yawuka guni wuna hundika jémba xékéngut God guniré yikafre hurundéte wuni Jonka wa. yk!Hanja guni nawulak duré wanguka di Jonka ye di wakwexéké. Wakwexékéndaka dé guniré mwi hundi wa wunika. {o Du nak akwi dé wuna jémbaka hundi wa. Wandéka wuni xékélaki. Wuna jémbaka wandéka hundi wu mwi hundi dé. 1Wuni hafu wuna jémbaka hundi wawut, guni watanguni, ‘Déka hundi yénataka hundi dé.’ Wungi wata guni wunika jémba yamba sarékékénguni. @yJisas wungi wataka dé Judana néma duré wambula wa, “Wuni nak joo wuna mawuli sarékémbu yamba hurukéwuni. Wuniré wandéka yawun duna hundi xéka wandén maki wuni du takwa hurundan sémbutka wuni hundi we. Wuna mawuli sarékémbu wahafi yata déka hundi male wawuka dé wawun hundi mwi hundi dé. %Xékétaka ramétandi. Yikafre sémbut hurundé du takwa raama wungi re wungi re jémba retandi. Haraki saraki sémbut hurundé du takwa raméndat, God diré hurundan haraki saraki sémbut hasa hwetandé.” Wungi dé Jisas wa. Du nawulak di Jisasna jémbaka hundi wa Wun jooka waréngénékénguni. Nak nukwa yandét, hiyandé du takwa réméndan hwandafumbu hwaata déka nyanéna hundi xékétandi. 3_Déka nyan dé Duna Nyan dé re. Rendénka God déka hambuk hwe, hukémbu dé kot xékékwa néma du reta, atéfék du takwa hurundan sémbutka hundi xékéta wandéte. nUYafa God dé du takwaka hamwinya dé hwe, di ané héfambu rendate. Hwendén maki, dé déka nyanka dé hambuk hwe, dé akwi du takwaka huli hamwinya hwendéte. Hwendét, di huli mawuli hérae jémba retandi, wungi re wungi re. .UMwi hundimbu wuni guniré we. Hiyandé du takwa di Godna Nyanéna hundi xékétandi. Xékétaka di huli mawuli hérae jémba retandi. Wun nukwa némbuli andé yae. Z-“Mwi hundimbu wuni guniré we. Wuna hundi jémba xéka wuniré wandéka yawun duka jémba sarékékwa du takwa atéfék huli mawuli di hérae. Hérae wungi re wungi re God wali jémba retandi. Hukémbu wuni néma du reta deka hundi xékéta hurundan haraki saraki sémbutka hundi yamba wakéwuni. Haraki hafwaré yamba yikéndi. X~)Atéfék du takwa wuna yafana ximbu harékéndaka maki, wuna ximbu harékéndate dé wun jémba wunika hwe. Wuna ximbu harékéhafi yakwa du takwa di wunika wandéka yawun duna ximbu akwi harékéhambandi. \}1Wuna yafa némafwi kot xékékwa néma du reta, du takwa hurundan sémbutka hundi yamba wakéndé. Wun jémba wunika wundé hwendé. Wuni némafwi kot xékékwa néma du reta hurundan sémbutka hundi watawuni. |)Wuna yafa hiyandé du takwaré wandéka di raama jémba di re. Wandéka maki wuni mawuli yawuka du takwaka wawut, di hiyahafi jémba retandi. x{iWuna yafa wunika némafwimbu mawuli yata dé déka jémba wuniré wakwe. Hukémbu wunika wakwetendéka jémba némbuli yawuka jémbaré sarékéngwandétandé. Wuni wun huli jémba yawut guni xe waréngéna sarékétanguni, wun jémbaka. zDi wungi hurundaka dé Jisas diré wa, “Mwi hundimbu wuni guniré we. Wuna yafa jémba yandéka, wuni déka nyan xe wun jémba wuni ye. Wuni hafu wuna mawuli yambu jémba nak yamba yakéwuni. Wuna yafa jémba yandéka maki wuni akwi yatawuni. yWungi dé déka yafa Godka wata dé dé hafu God maki rendékaka dé wa. Wandéka xékétaka di Judana néma du déré xiyanjoka di mawuli ya, wun duré baka hwa nukwambu huréhalékéndénka akwi God maki rendékaka akwi. Godna nyan hundi wanjoka dé hambuk héra }xsWungi wandaka dé Jisas diré wa, “Wuna yafa atéfék nukwa dé jémba ye. Yandéka wuni akwi wuni jémba ye.” I~}||8{{9zyyNxwwkv3utts rrqpjonnmzmlkkzjii:hheg}ffeddccVbva`U_^^+]T\N[ZZ YXXfWWSVV4UT_SSWRRMQPOONMMmLLLKlJIIGGGFdEDCCsBAA@q?v>>R==<{D+7q% > H O C&z*@my Judana du takwa séfélak di Pasovana hénoo sata Godna ximbu harékénjoka di Jerusalemré yi. Nak téfambu yandé du akwi wungi hurunjoka di Jerusalemré yi. Di Grikna du di. l Ye déka ximbu harékéndaka di Farisi hélék ya. Hélék yata di di hafu buléta di wa, “Nana wambeka hundi baka dé yi. Mé xé. Atéfék du takwa Jisaska di némafwimbu mawuli ye.” Wungi di wa. Grikna du nawulak di Jisasré xénjoka mawuli ya sk_ Wandaka séfélak du takwa di wun hambuk jémba yandénka di xéké. Xékétaka di Jisasré xénjoka yi. qj[ Hanja séfélak du takwa di xé, Jisas wandéka Lasarus wambula raméndéka. Xétaka di hundi wa. Xi) Wungi dé hayi. Wungi wandaka Jisasna du wun jooka xékélakihambandi. Hukémbu Jisas Godna getéfaré warindéka di hurundan jooka, hanja hayindén hundika akwi di saréké. Sarékéta di xékélaki. hw Guni israelna du takwa rookénguni.Mé xé. Guna néma du andé yae.Donki nyanéna bunungulmbu re dé yae. /gW Jisas wayikana donkiré xétaka wun donkina bunungulmbu re dé yi. Jisas wungi huruta du nak Godna nyingambu hanja hayindén maki dé huru. Angi dé hayi: [f/ Wungi xéka di Jisasré xénjoka di yi. Ye di téméngara hura yita di angi wa,Néma Du, naniré mé yikafre huru.God déka ximbu yaakwa duré yikafre hurutandé.Dé nani israelna néma du dé. e! Séfélak du takwa di Jerusalemré yi, Pasovana hénoo sanjoka. Ye di re. Ganémbambu di xéké Jisas Jerusalemré yanjoka yandéka. d+ Wun hafwambu rekwa du takwa di hundi xéké Lasaruska. Xékéta séfélak du di Jisaska jémba saréké. Sarékéta di deka néma duna hundika hélék ya. Hélék yandaka di prisna néma du Lasarusré akwi xiyanjoka di hundi gi. Jisas néma du re dé Jerusalemré wulayi c @by Jerusalemémbu rekwa séfélak du takwa di xéké, Jisas déka du wali Betanimbu rendaka. Xékétaka di déré xénjoka yi. Jisasré male xénjoka yihambandi. Lasarusré akwi xénjoka di yi. Lasarus hiyandéka Jisas wandéka dé wambula raméndénka di xékélaki. Wungi xékélake di déré xénjoka yi. 1a[ Wataka dé wa, “Jambangwe du takwa guni wali wungi té retandi. Wuni guni wali wungi té yamba rekéwuni.” Wungi dé wa. Néma du di hundi gi Lasarusré xiyanjoka `- Dé wungi wandéka dé Jisas wa, “Léka haraki hundi wakéméni. Hukémbu hiyawut wekwambu rémétendakaka sarékéta lé wungi huru.” H_  Wungi wata dé jambangwe du takwaka sarékéhambandé. Dé sélé héraakwa du dé. Dé Jisasna duna yéwaka hatindékandé. Hatita dé déka jondu héranjoka dé wun yéwa hérandékandé. ^  “Métaka lé wungi huru? Nani wun hulingu hwetaka némafwi yéwa hali hérakwa. Hérae jambangwe du takwaka hali hwekwa.” f]E Jisasna du nak, déka xi Judas Iskariot, dé Jisasré déka mamaka hwetekwa du dé angi wa, [\/ Rendaka lé Maria yikafre yama xaakwa hulingu lé hura yae lé Jisasna manmbu blekétaka lé léka makambu téndé séményi némbémbu létéké. Wungi huruléka wun hulinguna yama xae dé wun geré hunamé. [/ Lasarusna gembu di hénoo humbwi, Jisaska. Marta lé hénoo munita reléka dé Lasarus Jisas wali déka du wali jambémbu di re, hénoo sanjoka. 5Z e Nukwa gwongofu yindét Pasovana nukwa yatandé. Wun nukwa Jisas Betaniré dé yi. Betani Lasarusna getéfa dé. Hanja wumba du hiyandéka Jisas wandéka dé wambula ramé. ]Y3 9Hanja prisna néma du akwi Farisi akwi angi di wa, “Jisasré hura ye séndé gembu takatame.” Wungi wataka di wa, “Jisas rendéka hafwa du nak xékélakitaka yae naniré watandé.” Wungi di wa..XU 8Ye xaakwa di Jisaska hwaké. Hwakéfatika tempelmbu téta di di hafu buléta di wa, “Yingi guni saréké? Pasovana hénoo sanjoka yakéndé wana?” Wungi di wa. BW} 7Judana némafwi nukwa Pasova walémba maki yandéka di Judana du takwa séfélak Jerusalemré yi, di deka haraki saraki sémbut huréhaléka re wun nukwana hénoo jémba sanjoka. cV? 6Hundi gindaka Jisas Jerusalemémbu rekwa duna makambu wambula yitaka yatakahambandé. Dé déka du wali Jerusalem yatakataka di Efraimré ye di wun getéfambu re. Wun getéfa du rehafi hafwa wali walémbambu dé té. fUE 5Kaiafas wungi wandéka di Judana néma du hundi bulésékéréké, Jisasré xiyanjoka. T9 4Jisas hiyae Judana du takwaré male yikafre yamba hurukéndé. Jisas atéfék getéfambu rekwa Godna nyangwalré hérae natafambu takanjoka dé hiya. OS 3Wun hundi wata, déka mawuli sarékémbu wahambandé. Dé wun héki hwari prisna néma du rendéka God déré wandéka dé wun hundi wa, Jisas hiyae Judana du takwaré yikafre hurutendékaka. R7 2Mé xéké. Wun du Jisas atéfék du takwana hafwa hérae hiyandét, wungi sékérékétandé. Dé hafu hiyandét, nani atéfék yamba hiyakéme.” Q7 1Wun héki hwari Kaiafas atéfék prisna néma du dé. Dé wunde néma duna hundi xékétaka dé diré wa, “Guni nawulak xékélakihambanguni. 3P_ 0Nani déka jémbaka déré watéfihafi yambet dé téta wungi male hurundét atéfék du takwa déka ‘Nana néma du dé’ natandi. Nandat néma du reta Romna néma duna hafwa hérandét Romna du hélék yata yae tempelré haraki huruta nana du takwaré akwi xiyatandi.” Wungi di néma du wa. ?Ow /Saféndaka di prisna néma du akwi Farisi akwi wandaka atéfék Judana néma du yae di Jisaska angi wa, “Wun du hanja xéhafi yamben séfélak hambuk jémba dé ya. Méta yatame? FN .Wandaka nawulak Farisika ye di Jisas hurundén jooka safé. M -Mariaka yae lé wali rendé séfélak du takwa di xé Jisas wungi hurundéka. Xe di Jisas anwarmbu gayandénka di jémba saréké. DL ,Wungi wandéka dé hiyandé du wambula raama gwande. Hanja nukwa wurmbu di déka man tamba giya giya taka. Déka saawi akwi nukwa wurmbu giya giya takandaka dé wungi hwa. Hwae raama gwandendéka dé Jisas wa, “Nukwa wur mé léfwingu yindé.” Wungi wandéka di léfwi. Néma du di hundi gi Jisasré xiyanjoka PK +Wungi wataka dé hambukmbu wa, “Lasarus, méni sé raama gwande.” J *Wuni xékélaki. Atéfék nukwambu méni wuna hundi xékémékandé. Ambu tékwa du takwaka sarékéta wuni méniré we. Di ménika wawuka hundi xékéta watandi, ‘God wandéka dé Jisas gaya. Wu mwi hundi dé.’ Wungi wandate wuni mawuli ye.” I- )Wungi wandéka di motu sérmené. Sérmenéndaka Jisas nyirré yasawara xéta dé wa, “Wuna yafa, diména wuni nae, wuna hundi xékémékaka. H) (Wungi waléka dé Jisas wa, “Tale nyéniré wundé wawu, ‘Wunika jémba saréka Godna hambuk xétanyéni.’ Wun hundika mé saréké.” \G1 'Jisas xaakwa dé wa, “Wun motu mé sérmené.” Wungi wandéka lé hiyandé duna nyange Marta lé déré angi wa, “Néma Du, hiyandéka nukwa yétiyéti bu yi. Nani motu rafwimbet haraki yama xatandé.” *FM &Jisasna mawulimbu némafwi xak yandéka ye dé réméndan wekwambu xaku. Wun wekwa motu wekwa dé. Wun wekwana yambumbu di némafwi motu nak gétamétaka. zEm %Wungi wandaka di nawulak wa, “Hanja wandéka dé dama hiyandé du wambula xé. Dé Jisas wandét Lasarus yamba hiyakéndé wana? Métaka we dé déré huréhalékéhafi ye?” Wungi di nawulak wa. Jisas wandéka dé Lasarus wambula ramé WD' $Gérandéka xe di wa, “Mé xé. Dé wun duka némafwimbu dé mawuli ye.” (CK #Wungi wandaka Jisas dé géra. {Bo "Xak yandéka dé wa, “Déré yimbu guni rémé?” Wungi wakwexékéndéka di wa, “Néma Du, mé yae xé.” 7Ag !Wungi wata géraléka dé Jisas xé. Jerusalemémbu yandé du takwa akwi lé wali yaata gérandaka dé xé. Xétaka saréfa nandéka déka mawulimbu némafwimbu xak dé ya. '@G Wungi ye lé Jisas téndénmbu xaakwa lé Maria Jisasré xé. Xétaka hwati se lé déré wa, “Néma Du, ambu remét wuna hee yamba hali hiyandé.” P? Wumbu téndéka lé Maria déré xénjoka yiléka di lé wali rendé du takwa xé. Tale wunde du takwa Mariana mawuli yikafre yandéte di Jerusalem yatakataka yae di lé wali re gembu. Lé raama hafwaré bari gwandiléka xe di wa, “Lasarusré réméndanmbu géranjoka lé gwandi.” Wungi wataka di léka hukémbu raama yi. c>? Jisas wungi ye getéfambu xakuhambandé. Dé Marta déré xélén hafwambu dé té. @={ Wungi waléka lé bari raama lé Jisasré xénjoka yi. 1<[ Marta wungi wataka ye lé léka bandi Mariaré wa. Waléka yaléka hura ye hafwambu téta lé nakélak wa, “Wakwekwa du yae téta nyéniré xénjoka dé we.” M; Wungi wandéka lé wa, “Néma Du, wu mwi hundi dé. Méni God wasékendén du Krais méni. Méni Godna nyan méni. Méni haxémbeka du méni. Wu mwi hundi dé.” Wungi lé wa. Jisas dé géra #:? Du takwa wunika jémba sarékéta huli mawuli hérae di yamba hiyakéndi. Di jémba retandi. Ané hundika ‘Mwi hundi dé’ nyéni nae, o yingafwe?” ;9o Wungi waléka dé Jisas wa, “Wuni hafu hiyandé du takwaré husaraméta huli mawuli hwekwa du wuni. Du takwa wunika jémba saréka hiyandat, wuni wawut di wambula ramétandi. 8 Wungi wandéka lé Marta wa, “Wuni xékélaki. Hiyandé atéfék du takwa ramétendaka hukétéfi nukwambu ramétandé.” L7 Wungi waléka dé Jisas wa, “Nyéna hee wambula ramétandé.” i6K Némbuli akwi Godré wakwexékémét, wakwexékémén joo hwetandé. Wungi wuni xékélaki.” l5Q Reléka ye Jisasré xe lé Marta wa, “Néma Du, méni ambu remét wuna hee yamba hali hiyandé. 4  Jisas yambumbu yandéka lé Marta hundi xéké. Xékétaka Jisasré yambumbu xénjoka lé yi. Yiléka Maria gembu lé re. 3/ Marta bér Mariana hee hiyandéka di séfélak du takwa Jerusalem yatakataka di Betaniré yi, bér wali reta bérka mawuliré yikafre hurunjoka. G2 Betani Jerusalem wali walémbambu dé té (3 kilomita maki). 11 Wungi wandéka di Jisas déka du wali yi. Ye xaakwa dé Jisas hundi xéké, Lasaruska. Lasarus nukwa yétiyéti dé réméndan wekwambu hwa. *0M Wungi wandéka déka du nak Tomas, déka nak xi Didimas dé Jisasna du nawulakré wa, “Nani akwi ye dé wali hiyatame.” Jisas wandét di wambula ramétandi $/A Hiyandéka wuni dé wali rehambawuni. Guni wuna hambukéka xékélakingute wuni déka yihafi yawuka dé wuna mawuli yikafre ya. Némbuli déka yitame.” ?.y Wungi sarékéndaka dé diré wa, “Lasarus bu hiya. B-} Tale Jisas Lasarus hwandénka wata dé Lasarus hiyandénka dé wa. Wungi wandéka di déka du Lasarus hiyandénka xékélakihambandi. Di angi saréké, “Dé baka xéndi dé hwae.” k,O Wungi wandéka di déka du wa, “Néma Du, dé baka xéndi hwandét, déka bar hényitandé.” y+k Wungi wataka dé diré wambula wa, “Nana nyayika Lasarus xéndi dé hwae. Wuni ye déré husaramétawuni.” n*U Du halékingambu yindét, wun du xakritandé, wun hanyikwa ya déka mawulimbu téhafi yandénka.” 5)c Wungi wandaka dé Jisas wa, “Ganémbambu take ye gérambumbu nukwa xéta laréta tékwandé. Du nukwambu ye ané héfana hanyikwa yana larékombu ye yamba xakrikéndé. (7 Wungi wandéka di déka du wa, “Néma du, némbule di méniré motumbu xiyanjoka huru. Hurundaka métaka méni wun hafwaré wambula yinjoka we?” ?'y Re dé déka duré wa, “Judiaré wambula yitame.” j&M Mawuli ye dé Lasarus bar hiyandékaka xékétaka dé rendén getéfambu nukwa yéték akwi re. a%; Jisas dé Marta akwi, léka bandi akwi, Lasaruska akwi dé némafwimbu mawuli ya. 7$g Jisas wun hundi xékétaka dé wa, “Dé hiyandéte wun bar xakuhambandé. Du takwa Godna ximbu harékéta wuna ximbu akwi harékéndate dé wun bar xaku.” Wungi dé wa. 7#g Bar hiyandéka dé Jisas afakémbu rendéka bér Lasarusna nyange yéték ané hundi wambéka ye di Jisaska wa: “Néma Du, némafwimbu mawuli yaméka du bar dé hiyae.” o"W Wule takwa Maria lé hukémbu yikafre yama xaakwa hulingu blekékwa takwa lé. Hukémbu lé wun hulingu Néma Du Jisasna manmbu blekétalé. Blekétaka lé léka némbémbu létékétalé. Wule takwana hee Lasarus bar dé hiyae. u! e Betanimbu rendé du nak, déka xi Lasarus, dé bar hiya. Betani Maria bér léka nyama Martana motéfa dé.  *Wungi wataka di wumbu rekwa du takwa séfélak di déka jémba sarékéta di wa, “Jisas Godna nyan dé. Wu mwi hundi dé.”E )Rendéka di séfélak du takwa déka ya. Yae xétaka di hafu buléta di wa, “Jon hanja xéhafi yamben hambuk jémba huruhambandé. Huruhafi yata wun duka wata mwi hundi male dé wa.”  (Jisas wambula ye dé jordan xéri angé sakuré yi. Ye dé Jon diré guré husandandén hafwambu xaku. Xaakwa dé wun hafwambu re. q[ 'Wungi wandéka di déré wambula hulukinjoka di huru. Hurundaka dé yindéka di déré hulukihambandi. Z- &Wuni déka jémba yawut, guni wuna hundi xékénjoka hélék yata yawuka jémbaka mé jémba saréké. Guni wungi sarékéta xékélakitanguni. Wuna yafa wunimbu téndéka wuni akwi wuna yafambu wuni té.” V% %Wuni wuna yafana jémba yahafi yawut, guni wuna hundi yamba xékékénguni. Z- $God dika wungi wandéka, wuni wun hundi male wawuka métaka guni wunika haraki hundi we? Wuna yafa dé wuniré wa, du takwaré yikafre huruwute. Wuniré wandéka wuni ané héfaré gaya. Gaye wuni wa, ‘Wuni Godna nyan wuni.’ Wungi wawuka guni wa, ‘Méni wun hundi wata méni Godka haraki hundi méni we.’ Métaka guni wungi we? #? #God déka hundi xékéndé duka dé angi wa, ‘Guni god guni.’ Wungi wandéka wun hundi déka nyingambu rendéka dé déka hundi yamba yatakakéndé. }s "Wandaka dé wa, “Yingi maki dé? Guna hambuk hundimbu angi di hayi: ‘Wuni angi wuni we, Guni god guni.’ L !Dé wungi wandéka di néma du wa, “Nani yikafre jémbaka sarékéta nani méniré motumbu xiyanjoka huruhambame. Méni Godka haraki hundi wata méni haraki saraki hundi bulé. Méni du male du méni. Méni baka du reta méni hafuka ‘Wuni God wuni’ naméka nani méniré motumbu xiyanjoka huru.” Wungi di wa. -S Hurundaka dé Jisas diré wa, “Wuni wuna yafana séfélak yikafre jémba yawuka guni xé. Guni méta jémbaka sarékéta guni wuniré motumbu xiyanjoka huru?” uc Dé wungi wandéka di Judana néma du motu wambula hérae di dé hiyandéte déré xiyanjoka di huru. +Q Ani wuna yafa wali natafa ani.” F Wuna yafa dé diré wunika hwe. Déka hambuk atéfék duna hambukré dé sarékéngwandé. Déka hambuk wungi téndét nak du wuna sipsip baliré yamba hérakéndé, wuna yafana tambambu. - Yindaka wuni dika huli mawuli hwe, wungi re wungi re jémba rendate. Di yamba hiyakéndi. Wuna tambambu rendat du nak diré yamba hérakéndé. uc Wuna sipsip bali wuna hundi di xéké. Xékéndaka wuni dika xékélakita tale yiwuka di wuna hukémbu yi. K Guni wuna sipsip bali yingafwe. Guni wuna hundi xékéhafi guni. R Wandaka dé Jisas wa, “Wuni guniré wundé wawu. Wawuka guni jémba xékéhambanguni. Wuna yafa hambuk hwendéka wuni déka jémba ye. Guni yawuka jémbaré jémba xe wunika xékélakitanguni. wg Wun tafékambu yitaka yatakandéka di Judana néma du yae hérangwanda téta di déré wa, “Méta nukwa méni naniré wamét nani ménika jémba xékélakitame? Méni God wasékendén du Krais xe naniré jémba mé wa.” Wungi di wa. ( I Wun nukwa yifa yakwa nukwa dé. Wun nukwa tempelmbu dé Jisas yitaka yataka. Gena tafékambu dé yitaka yataka. Wun tafékaka di wa, Solomonéna taféka dé.   Jerusalemémbu di némafwi hénoo sanjoka di ya. Wun hénoo sa nukwa di deka mandéka hanja tempel wambula tondanka di saréké. 4 a Di wungi wandaka di nawulak wa, “Yingafwe. Haraki hamwinya déka mawulimbu téndét wungina hundi yamba bulékéndé. Hanja dé wandéka dé dama hiyandé du jémba xé. Haraki hamwinya wandét dama hiyandé du wambula yamba xékéndé.” Wungi di wa. Judana néma du Jisaska hélék di ya   Reta di séfélak du wa, “Haraki hamwinya déka mawulimbu téndéka dé wangété ya. Guni déka hundi xékékénguni.” c ? Wungi wandéka di Judana néma du wun hundi xékétaka watémbéra di hafu hafu re. - Wuni hélék yawut di wuniré yamba xiyakéndi. Wuni hafu yawundu nawut di wuniré xiyandat hiyatawuni. Wu wuna jémba dé. Wuni hambuk ye yawundu nawut wuniré xiyandat hiyae hambuk hérae wambula ramétawuni. Wun jémba yawute wuna yafa dé wuniré wa.” Wungi dé wa.  “Wuni diré yikafre hurunjoka hiyae wuni wambula ramétawuni. Wungi yatewukaka wuna yafa dé wunika némafwimbu mawuli ya. Y+ Wuna sipsip bali nawulak akwi di té, nak séndémbu. Wuni diré akwi hura yatawuni. Hurewut di wuna hundi xékétandi. Hurewut di tale téndé sipsip bali wali sékéré téndat bu natafa male du hati dé. - “Wuni hafu wuni sipsip balika hatikwa yikafre du wuni. Wuna yafa wunika xékélakindéka wuni déka xékélakiwuka maki wuni wuna sipsip balika xékélakiwuka di wunika xékélaki. Wuna sipsip baliré yikafre hurunjoka huruwut, di wuna mama wuniré xiyandat hiyatawuni.  _7 Wun du yéwaka male jémba yata dé sipsip balika saréfa nahafi ye yaange yitandé. % Yéwaka jémba yakwa du dé sipsip balika hatikwa du yingafwe. Dé sipsip balina yafa yingafwe. Wungi rendéka haraki wasa yandat, dé sipsip bali yatakataka yaange yitandé. Yaange yindét haraki wasa sipsip baliré tinjoka nambwandat, di sipsip bali yaange yitandi. I  “Wuni hafu wuni sipsip balika hatikwa yikafre du wuni. Sipsip balika hatikwa yikafre du dé déka sipsip baliré yikafre hurunjoka hurundét déka mama déré xiyandat dé hiyatandé. ~u Sélé héraakwa du sélé héraata sipsip baliré xiyaata sipsip baliré haraki hurunjoka dé ya. Wuni diré yikafre huruta huli mawuli hwenjoka wuni ya. Hwewut huli mawuli dimbu sukwekéndét, di mawuli yata wungi re wungi re jémba retandi.   Wuni hafu wuni yambu wuni. Du takwa wunimbu wulayindat God diré yikafre hurutandé. Di wulayita yikafre hénoo hérae satandi. )~K Du nawulak tale yandaka wuni deka hukémbu ya. Tale yandé du di sélé héraata jondu nyéngélékwa du di. Di yandaka sipsip bali deka hundi xékéhambandi. } Xékélakihafi yandaka dé Jisas wambula wa, “Mwi hundi wuni guniré we. Wuni sipsip bali wulayindaka yambu wuni. X|) Jisas wun sataku hundi wandéka di wun hundina mo hundika xékélakihambandi. o{W Di nak duna hukémbu yamba yikéndi. Di déka hundika xékélakihafi ye déka roo yaange yitandi.” gzG Yindaka dé tale yindéka déka sipsip bali déka hundika xékélakita di déka hukémbu yi. oyW Wun du wulayinjoka yandéka dé yambumbu tékwa du dé yambu nafwi. Nafwindéka wulayindéka di sipsip bali déka hundi xéké. Déka sipsip balina ximbu dé wa. Wataka tale yindéka di déka hundi xékéta di déka hukémbu yi. Ax} Yambumbu wulayikwa du dé sipsip balika hatikwa du dé. Zw / Jisas dé wa, “Mwi hundi wuni guniré we. Du nak sipsip bali tékwa hafwaré wulayinjoka mawuli ye, yambuka hélék ye, séndémbu wuréféka wulayindét, wun du sélé héraata jondu nyéngélékwa du dé. {vo )Wungi wakwexékéndaka dé wa, “Guni dama hiyandé du reta guni guni haraki sémbut huruhafi yakwa du retanguni. Guni guni wa, ‘Nani jémba me xé.’ Wungi wanguka guna haraki sémbut wungi dé té.” Wungi dé Jisas Farisiré wa.u) (Wungi wandéka di Farisi nawulak wumbu reta wun hundi xékéta di déré wa, “Yingi méni we? Nani akwi dama hiyandé du me, o yingafwe?” Bt} 'Wungi hurundéka dé Jisas wa, “Wuni du takwana sémbutré xe wanjoka wuni ané héfaré gaya. Dama hiyandé du jémba xétandi. Jémba xékwa du dama hiyandé du xakutandi.” s &Wungi wandéka dé wa, “Néma Du, wuni ménika andé sarékéwi.” Wungi wataka dé héfambu hwati se dé Jisasna ximbu haréké. tra %Wungi wandéka dé Jisas wa, “Méni déré wundé xémé. Wun du némbuli méni wali andé buléndi.” xqi $Wungi wandéka dé wa, “Néma du, wun du héndé? Méni wuniré wamét wuni déka jémba sarékétawuni.” p  #Wun du yindéka Jisas xékétaka déka hwaka xe dé déré wa, “Méni Duna Nyanka jémba méni saréké, o yingafwe?” oy "Wungi wandéka di mawuli wita di wa, “Ména yafa ayiwa haraki saraki sémbut hura bér méniré héra. Hérambéka méni akwi haraki saraki sémbut hurukwa du méni. Wungi reta yingi maki ye méni naniré wakwetaméni.” Wungi wataka di wa, “Godna hundi buléndaka ge yatakataka gwande wambula yamba wulayikéméni.” Wungi wandaka dé yi. Di dama hiyandé du maki re Nn !God wun du takahafi yandét wun du angina joo yamba hurukéndé.” ~mu Hanjambu yae némbuli du nak dama hiyae rendéka déka ayiwa héraléka du nak déka dama hulandéka xékéhambame. l- Nani xékélaki. God haraki saraki sémbut hurukwa duna hundi xékéhafindé. Déka jémba sarékéta déka jémba yakwa duna hundi dé xéké. k Wungi wandaka dé wa, “Yingi maki dé? Ané nak maki guni we. Dé wuna dama dé hula. Hulandéka dé yandén hafwaka yike guni ye. }js Nani angi nani xékélaki God Moses wali dé hundi bulé. Wun duka yike me ye. Yandén hafwaka akwi yike me ye.” iiK Wungi wandéka di déré haraki hundi wata di wa, “Méni déka du méni. Nani Mosesna du me. Jh  Wungi wakwexékéndaka dé wa, “Tale wundé wawu. Wawuka guni xékéhambanguni. Métaka guni wambula xékénjoka mawuli ya? Guni akwi déka du xakunjoka guni mawuli ye, o yingi maki dé?” hgI Wungi wandéka di wa, “Méniré méta dé ya? Yingi ye hurundéka ména dama yikafre ya?” Mf Wungi wandaka dé diré wa, “Wuni yike wuni ye. Dé yikafre du wana haraki du wana. Angi male wuni xékélaki. Hanja wuna dama dé hiya. Némbuli wuna dama yikafre yandéka wuni jémba xé.” be= Bér wungi wambéka di néma du wun duré wambula wa. Wandaka yandéka di déré wa, “Méni mwi hundi wata Godna ximbu harékétaméni. Nani nani xékélaki. Jisas dé haraki saraki sémbut hurukwa du dé.” d  Di bérré wungi wandamboka bér wun duna yafa ayiwa roo. Roota bér wa, “Dé néma du dé. Déré mé guni wakwexéké.” c} Judana néma du bérré haraki hundi wandamboka bér wungi wa. Tale néma du di angi wa, “Du nak ‘Jisas God wasékendén du Krais dé’ nandét wambet wun du Godna hundi buléndaka ge yatakataka ye wambula yamba wulayikéndé.” Wungi di wa. Sb Némbuli dama lae xéndéka ani yike ani ye. Méta yandéka wana déka dama landé. Héndé hurukwa wana landé. Wunka yike ani ye. Déré mé guni wakwexéké. Dé néma du dé. Dé hafu watandé.” a Wungi wandaka bér angi wa, “Ani ani xékélaki. Dé ana nyan dé. Dé dama hiyae re dé xaku, ayiwana biyambu. Wunka ani xékélaki. :`m Takandaka yambéka di bérré wakwexéké, “Ané béna nyan dé, o yingafwe? Ayiwa héraléka dé dama hiya. Béni wungi béni wa, o yingafwe? Yingi maki ye dé dama xé?” R_ Hanja wun duna dama dé hiya. Némbuli déka dama yikafre dé ya. Yandéka di Judana néma du wun jooka “Mwi hundi dé” nahambandi. Nahafi yata di dama hiyandé duna yafa ayiwaka hundi taka. D^ Wungi reta di dama hiyandé duré wambula wa, “Ména damaré yikafre hurundé duka yingi méni we?” Wungi wakwexékéndaka dé wa, “Dé Godna profet nak dé.” Wungi dé wa. U]# Wungi wandéka di Farisi nawulak wa, “Wun du baka hwa nukwambu jémba yata dé nana hambuk hundi xékéhambandé. Xékéhafi yandéka nani xékélaki. God déré wandéka yahambandé.” Wungi wandaka di nawulak wa, “Haraki sémbut hurukwa du dé yikafre jémba yamba yakéndé.” Wungi wataka di watémbéra di hafu hafu re. \\1 Hura yindaka Farisi di déré wambula wakwexéké, “Ména dama yingi maki ye dé yikafre ya?” Wungi wakwexékéndaka dé wa, “Héfa hérae simbar séxataka wandéka yakéwuka dé wuna dama yikafre ya.” q[[ Baka hwa nukwa dé Jisas héfa hérae simbar séxataka dé wun duna damambu takandéka dé yikafre ya. DZ Di dama hiyae yikafre yandé duré Farisika hura yi. Y Wungi wandéka di déré wa, “Wun du yindu?” Wungi wakwexékéndaka dé wa, “Wafewana. Yike wuni ye.” Wungi dé wa. X+ Wungi wakwexékéndaka dé wa, “Du nak déka xi Jisas dé héfa hérae simbar séxataka dé wuna damambu taka. Takataka dé wuniré wa, ‘Sé ye Siloam hutungumbu yaké.’ Wungi wandéka ye wuni hutungumbu yakéwuka dé wuna dama yikafre yandéka wuni jémba xé.” [W/ Wungi wandéka di déré wa, “Yingi maki yaméka dé ména dama yikafre ya?” -VS Wungi wandaka di nawulak wa, “Xéxé, dé wun du dé.” Nawulak di wa, “Yinga. Dé maki du dé.” Wungi wandaka dé wun du wa, “Xéxé. Ané wuni wuni.” 2U] Wun du wambula yandéka déka nyémayika akwi déré hanja xéndé du takwa akwi déré xe di wa, “Ané du hanja yambumbu reta yéwa hwendate wandé du wana?” dTA Takataka dé déré wa, “Sé ye Siloam hutungumbu yaké.” (Siloamna mo hundi angi dé: Wandaka dé yi.) Wungi wandéka ye dé wun hutungumbu yaké. Yakéndéka déka dama yikafre yandéka jémba xe dé wambula ya. tSa Wataka dé héfambu simbar séxa. Séxataka dé héfa wali nawulak hérae dé wun duna damambu taka. [R/ Wuni ané héfambu reta wuni ané héfana xérékékwa ya wuni.” Wungi dé wa. Q Némbuli nukwa dé. Nani God hwendén jémba yatame. Dé wandéka wuni ya. Gan hunyindét nak du déka jémba yamba yakéme. CP Wungi wandaka dé Jisas wa, “Wun du akwi déka yafa ayiwa akwi haraki sémbut huruhambandi, dé wungi rendéte. Guni déré God yatendéka hambuk jémba xéngute dé déka dama hiya. jOM Wungi xéndéka Jisasna du déré wakwexéké, “Wakwekwa du, héndé haraki sémbut hurukwa lé déka ayiwa dama hiyae rendéka héra? Wun du haraki sémbut dé huru, o déka yafa ayiwa bér haraki saraki sémbut huru?” qN ] Jisas yambumbu ye dé xé dama hiyandé du nakré. Déka ayiwana biyambu dama hiyae rendéka lé héra. M1;Wungi wandéka di mawuli wiya di motu héra, dé hiyandéte déré xiyanjoka. Hérandaka dé Jisas faakwa ye tempel yatakataka dé gwande yi.pLY:Wungi wandaka dé Jisas wa, “Mwi hundi wuni guniré we. Hanja Abraham xakuhafi yandéka wuni re.” vKe9Wungi wandéka di néma du wa, “Ména héki hwari séfélak yingafwe. Yingi maki méni Abrahamré xé?” J 8Guna mandéka Abraham jémba yatewuka nukwaka xékélakita dé mawuli sawuli ya. Yata xéndéka déka mawuli yikafre dé ya.” aI;7Wungi wata guni déka xékélakihambanguni. Wuni déka wuni xékélaki. Wuni angi wawut, ‘Wuni déka yike wuni ye.’ Wungi wata wuni guni maki yéna yakwa du wuni. Wuni déka xékélakita wuni wandén maki huru. AH{6Di wungi wandaka dé Jisas wa, “Wuni wuna ximbu hafu harékéwut, wuna xi wu baka joo dé. Wuna yafa hafu wuna ximbu harékéndéka guni déka angi wa, ‘Dé nana God dé.’ 4Ga5Nana mandéka Abraham wundé hiyandé. Méni déré méni sarékéngwandé, o yingi maki dé? Godna profet akwi wundé hiyanda. Méni héndé? Ménika yingi méni we?” 8Fi4Dé wungi wandéka di néma du wa, “Ména mawulimbu haraki hamwinya dé té. Némbuli wungi nani xékélaki. Abraham wundé hiyandé. Hiyandéka Godna profet akwi wundé hiyanda. Hiyandaka méni angi méni we, ‘Wuna hundi jémba xékékwa du takwa yamba hiyakéndi.’ Métaka méni wungi we? _E73Mwi hundi wuni guniré we. Wuna hundi jémba xékékwa du takwa yamba hiyakéndi.” }Ds2Wuni wuna ximbu harékénjoka hélék wuni ye. Nak dé wuna ximbu harékénjoka dé wuna sémbutka xéta watandé. C!1Wungi wandaka dé Jisas wa, “Wunimbu haraki hamwinya téhambwe. Wuni wuna yafana ximbu harékéwuka guni wuna ximbu harékéhambanguni. cB?0Wandéka di Judana néma du Jisasré haraki hundi wata di wa, “Nani angi wa, ‘Méni samariana du méni. Haraki hamwinya ména mawulimbu dé té.’ Némbuli nani xékélaki wambeka hundi wu mwi hundi dé.” NA/Godna nyangwal atéfék di déka hundi xéké. Guni Godna nyangwal yingafwe. Wungi reta guni déka hundi jémba xékéhambanguni.” Wungi dé Jisas wa. Hanja Abraham rehafi yandéka Jisas dé re J@ .Wuni haraki saraki sémbut huruhambawuni. Huruwun haraki saraki sémbutka guna du nak wunika haraki hundi wanjoka dé hurufatiké. Wuni mwi hundi wawuka métaka guni wuna hundi xékéhafi ye? ? -Guni déka nyangwal renguka wuni mwi hundi male wawuka guni wuna hundika hélék yata wuna hundika jémba sarékéhambanguni. 4>a,Guni satanéna nyangwal guni. Wungi reta guni guna yafana mawuli yandéka makimbu guni jémba ye. Hanja akwi némbuli akwi dé du takwaré xiyandéka di hiya. Wungi yata mwi hundi xékéhambandé. Dé yénataka hundi male dé wa. Yénataka hundi wu déka hundi dé. Dé yénataka hundina yafa dé. l=Q+Métaka we guni wuna hundika xékélakihafi ye? Guni wuna hundi xékénjoka yamba hali xékéngu. @<y*Wungi wandaka dé Jisas wa, “Wuni God wali re wuni gaya. Wuna mawuli sarékémbu gayahambawuni. God wandéka wuni gaya. God guna yafa xe, guni wunika némafwimbu mawuli yatanguni. ,;Q)Guni guna yafa hurundén maki male guni huru.” Dé wungi wandéka di wa, “Nana ayiwa yambumbu te naniré hérahambalé. Nana yafa natafa male dé God dé.” :(God wunika mwi hundi wandéka xéka wuni gunika wun hundi wa. Wawuka némbuli wuniré xiyanjoka guni huru. Abraham wungi huruhambandé. C9'Jisas wungi wandéka di wa, “Nana yafa Abraham dé.” Wungi wandaka dé Jisas wa, “Guni Abrahamna mandéka guni. Wu mwi hundi dé. Métaka guni hurundén sémbut huruhafi ye? 8 &Wuni wuna yafa wali reta xéwun jonduka wuni guniré we. Wawuka guni guna yafana hundi male guni xéké.” Wungi dé Jisas wa. 77%Wuni xékélaki. Guni Abrahamna mandéka guni. Wungi renguka wuna hundi guna mawulimbu téhambwe. Téhafi yandéka guni wuniré xiyanjoka guni huru. Y6+$Wun nyan baka jémba yingute wandét, guni jémba yitanguni. Wu mwi hundi dé. 5 #Wunde jémba yakwa du takwa di yafana gembu wungi re wungi re rehafindi. Déka nyan male wungi re wungi re dé re, déka gembu. P4"Di wungi wandaka dé Jisas wa, “Mwi hundi wuni guniré we. Du takwa di haraki saraki sémbut huru. Wungi huruta di haraki saraki sémbutna ekombu reta di wun sémbutna jémba yakwa du di re. 3!Wungi wandéka di déré wa, “Nani Abrahamna mandéka me. Hanja nani nak duka baka jémba yahambame. Nani jémba me re. Méni angi méni we, ‘Guni nak duka baka jémba yakwa du maki yamba rekénguni. Guni jémba retanguni.’ Métaka méni wungi we?” 21 Wuna du reta guni mwi hundika xékélakitanguni. Xékélakita guni nak duka baka jémba yakwa du maki yamba rekénguni. Guni jémba retanguni.” 31_Wungi sarékéndaka dé Jisas wun jémba sarékékwa Judana du takwaka wa, “Guni wuna hundi xékéta wawun maki huruta guni wuna du takwa guni. Wu mwi hundi dé. %~~V}|{zyy xwwwutsrqqooLnWmyll[kjii.hXglfeeMddcbbNax``8__3^^D]\\ZZQYYmXX|WW VUoTSSR_QPOOeN=MMLTLKoJII`H6G@F,EaDDCBAA@B?>=<<;:9877654493\2z110Z/..T--,+F*K)(( &&^%-$#`"! mRSQQ |8By! ) " e ] aPA Z-Ané héfambu yawute wamén jémba wundé yawu. Yata wuni ména ximbu haréké. 3_Di huli mawuli hérae angi xékélakitandi. Méni hafu méni néma du God méni. Méni waméka dé Jisas Krais ya. Wungi xékélakita jémba retandi, wungi re wungi re. =sTale méni ména nyanré waméka dé ané héfambu rekwa du takwaka néma du re. Reta wunika hwemén atéfék du takwaka huli mawuli hwewut, di jémba retandi, wungi re wungi re.   )Jisas wungi wataka Godna getéfaré yasawara xéta dé angi wa, “Yafa, wuni hiyatewuka nukwa andé yae. Némbuli ména nyanka hambuk mé hwemét, du takwa xe bu déka ximbu harékénda. Di ména nyanré xe ména hambukéka akwi xékélakita di ména ximbu harékéte. H  !Wun hundi wuni guniré we, guni nakélak huru mawuli yangute. Ané héfambu rekwa du takwa guniré haraki hurutandi. Haraki hurutendakaka sarékéta guni rookénguni. Wuni néma du rewuka wuna hambuk deka hambukré dé sarékéngwandé. Sarékéngwandéndéka guni yikafre mawuli yatanguni.” Wungi dé Jisas wa.c ? Mé xéké. Naniré haraki hurutendaka nukwa andé yae. Yandét guni nak nak yaange yitanguni, guna geré. Guni wuniré yatakataka yaange yingut, wuni hafu tétawuni. Wuni hafu téhambwe, wuna yafa wuni wali dé té. X )Wungi wandaka dé wa, “Némbuli male wunika guni jémba saréké wana? Méni atéfék jonduka méni xékélaki. Xékélake du takwana hundika akwi xékélakiméka di huli hundi nak méniré yamba wakwexékékéndi. Wungi xékélakita nani ménika jémba saréké. Méni God wali re méni gaya. Wu mwi hundi dé.” Wungi di wa. Dé wungi wandéka di déka du wa, “Méni sataku hundi wahafi yaméka némbuli nani ména hundi xékéta nani xékélaki. wHanja wuni wuna yafa wali re wuni ané héfaré gaya. Gaye re ané héfa yatakataka wuna yafaka wambula yitawuni.” xidé gunika némafwimbu mawuli yandékaka. Guni wuniré xéta guni wa, ‘Jisas God wali re dé gaya. Wu mwi hundi dé.’ Wungi wata guni wunika némafwimbu mawuli guni ye. Wungi mawuli yanguka wuna yafa gunika dé némafwimbu mawuli ye. Wungi watewuka nukwambu guni wuna ximbu wuna yafaka wakwexékétanguni, guniré yikafre hurundéte. Wungi wata wuni angi wahambawuni, ‘Wuni déré wakwexékétawuni, dé guniré yikafre hurundéte.’ Yingafwe. Guni hafu déré wakwexékétanguni, 9kJisas wungi wataka dé wa, “Wuni sataku hundimbu male wuni guniré we. Hukémbu sataku hundi wambula yamba wakéwuni. Wahafi yata guniré wafuke watawuni, wuna yafaka. Hanja Godka wuna ximbu wakwexékéhambanguni. Némbuli wakwexékétanguni. Wakwexékéngut dé mawuli yanguka jondu hwendét guni yikafre mawuli yata némafwimbu mawuli sawuli yatanguni.” Jisasna hambuk ané héfana hambukré dé sarékéngwandé M“Guni yikafre mawuli yata wun nukwa wunika yamba wakwexékékénguni. Mwi hundi wuni guniré we. Guni wuna yafaka wuna ximbu wakwexékéngut dé xékétaka mawuli yanguka jondu hwetandé. #?Guna mawuli wule takwana mawuli maki dé. Némbuli guna mawuli xak yandéka guni mawuli sawuli yahambanguni. Hukémbu wuni guniré wambula xéwut, guni yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatanguni. Wambula raméwunka mawuli yangut di guna yikafre mawuliré haraki yamba hurukéndi. T!Takwa nyan héranjoka tale hangéli lé héra. Héraata mawuli sawuli yahambalé. Yahafi ye lé wun nyan hérataka wun hangélika wambula sarékéhambalé. Héralén nyanré xéta mawuli sawuli lé ya.  Mwi hundi wuni guniré we. Wuni guniré yatakataka yiwut guni haraki mawuli xékéta gératanguni. Gérangut di ané héfambu rekwa du takwa mawuli sawuli yatandi. Tale guna mawuli xak yatandé. Hukémbu guna mawuli xak yawuleka yikafre mawuli xakutandé. n~UJisasré wun hundika wakwexékénjoka mawuli yandaka dé Jisas deka mawuli xékélakita dé diré wa, “Guniré wuni we, ‘Nawulak nukwa yindét guni wuniré yamba xékénguni. Hukémbu nawulak nukwa yindét wuniré wambula xétanguni.’ Wungi wawuka guni wuna hundika xékélakihafi yata, wun hundika guni guna hafu hundi bulé, o yingi maki dé? }Di wungi wataka di angi wa, “Métaka dé nawulak nukwaka dé wa? Nani déka hundina mo hundika yike me ye.” Wungi di wa. :|mWungi wandéka déka du nawulak di hafu angi bulé, “Jisas wandéka hundina mo hundi yingi dé? Angi dé wa, ‘Nawulak nukwa yindét guni wuniré yamba xékénguni. Hukémbu nawulak nukwa yindét wuniré wambula xétanguni.’ Wungi wataka nak hundi akwi dé wa, ‘Wuni wuna yafaka yitawuni.’ ” *{MWun hundi wataka dé Jisas angi wa, “Nawulak nukwa yindét guni wuniré yamba xékénguni. Hukémbu nawulak nukwa yindét wuniré wambula xétanguni.” fzEWuna yafana atéfék jondu wuna dé. Wungi xékélakita wuni guniré we, ‘Godna Hamwinya wuna jondu hérae wun jonduka guniré wakwetandé.’ ” Wungi dé Jisas wa. Mawuli xak yawuleka dé yikafre mawuli xakutandé [y/Dé wuna jondu hérae wun jonduka guniré wakweta dé wuna ximbu harékétandé. @xy Hukémbu Godna Hamwinya gunika yatandé. Dé mwi hundi male watandé. Yae mwi hundi wata guna mawuliré yikafre hurundét guni atéfék mwi hundika xékélakitanguni. Déka mawuli sarékémbu yamba wakéndé. Wuni ye wawut dé yae wawun hundi guniré watandé. Dé hukémbu xakutekwa jonduka guniré watandé. w “Wuni séfélak hundi akwi guniré wanjoka wuni mawuli ye. Mawuli yawuka guni wuna hundika yamba hali xékékéngu. v{ Dé God haraki sémbut hasa hwetendékaka angi watandé, ‘God néma du reta satan hurundén sémbutka déré hasa hwetendékaka wundé wandé. Wandénka dé guna sémbutka akwi watandé.’ Guna mawuliré yikafre hurutekwa du wungi watandé.” u{ Wungi wataka dé wuna yikafre sémbutka angi watandé, ‘Jisas yikafre sémbut male hurutaka dé déka yafaka wambula yindéka guni déré xéhambanguni. Jisas déka yafa wali rendéka guni xékélaki, dé yikafre male sémbut hurukwa du dé.’ t Dé haraki saraki sémbutka angi watandé, ‘Guni Jisaska jémba sarékéhafi yata guni haraki saraki sémbut guni huru.’ 3s_Wun du yae dé ané héfambu rekwa du takwaré watandé, deka hurundan haraki saraki sémbutka akwi, yikafre sémbutka akwi, God haraki sémbut hasa hwetendékaka akwi. :rm“Némbuli mwi hundi wuni guniré we. Wuni yiwut, wu yikafre dé. Wuni yihafi yawut, guna mawuliré yikafre hurutekwa du yamba yakéndé. Wuni ye wawut, wun du yatandé. ?qyAné wawuka hundi xékénguka guna mawuli xak dé ye. ~puNémbuli guniré yatakanjoka huruta wuni guniré wun hundi we. Nawulak nukwa yindét wunika wandéka gayawun duka wambula yitawuni. Yitewukaka guna be nak wunika wakwexékéhambandé, ‘Méni yingiré yitaméni?’ Wungi wakwexékéhambandé. oNémbuli guniré wuni we, wun jooka. Hukémbu di guniré haraki hurundat guni watanguni, ‘Hanja Jisas dé naniré hundi wa, di naniré haraki hurutendakaka. Wandén maki némbuli wungi di huru.’ Wungi wata wuna hundika sarékétanguni.” Wungi dé Jisas wa. Godna Hamwinya ané jémba yatandé Wun hundi wataka dé wa, “Hanja guni wali téta wuni guniré wun hundi wahambawuni. mnSWunde du wuna yafa wali anika xékélakihambandi. Xékélakihafi yata di guniré haraki hurutandi. m'Hukémbu néma du nawulak watandi, guni Godna hundi buléndaka ge yatakataka wun geré wambula wulayihafi yangute. Yatakangut du nawulak watandi, ‘Di haraki saraki sémbut hurukwa du di. Nani diré xiyaata nani Godna jémba me ye.’ Wungi wata di guniré xiyatandi. pl [“Némbuli guni wunika jémba saréké. Guni wuna hundi yatakahafi yangute wuni wun hundi guniré we. &kEGuni akwi wunika diré watanguni. Hanja akwi némbuli akwi guni wuni wali reta wuna jémbaré wundé xéngu. Xéngunka guni diré akwi wakwetanguni.”qj[“Hukémbu wawut guniré yikafre hurutekwa du gunika yatandé. Némbuli dé wuna yafa wali dé re. Wuni wuna yafaré wawut, dé wandét yatandé. Wun du Godna Hamwinya dé. Mwi hundi male wata wunika du takwaré wakwetandé. ]i3Wuni haraki saraki sémbut nawulak huruhafi yawuka di wunika baka hélék yandaka Godna nyingambu rekwa hundi nak némbuli mwi hundi dé ya. Hanja du nak angi dé hayi, “Wunika baka nyéndé di hélék ye.” {hoHanja du nawulak yae yawun maki jémba yahambandi. Wuni deka nyéndékmbu téta séfélak hanja xéhafi yandan hambuk jémba wuni ya. Wuni wun jémba yahafi yawut, di ané héfambu rekwa du takwa deka haraki saraki sémbutka yamba xékélakikéndi. Wuni wun jémba yawuka di xé. Xétaka deka haraki saraki sémbutka xékélakita di wuna yafa wali anika di hélék ye. KgWunika hélék yakwa du takwa di wuna yafaka akwi di hélék ye. -fS“Wuni yae diré hundi wahafi yawut, di deka haraki saraki sémbutka yamba xékélakikéndi. Wuni yae diré hundi wawuka hurundan haraki saraki sémbutka di xékélaki. Xékélakita angi yamba wakéndi, ‘Nani xékélakihafi ye me haraki saraki sémbut huru.’ Wungi yamba wakéndi. e%Di wunika wandéka yawun Godka xékélakihambandi. Xékélakihafi ye di wunika hélék ye guniré haraki hurutandi, guni wuna du rengukaka. dGuni hanja wawunka guni xékélaki? ‘Jémba yakwa du déka néma duré sarékéngwandéhafindé.’ Wawun makika jémba sarékétanguni. Di wuniré haraki hurundanéngala, guniré akwi haraki hurutandi. Di wuna hundi xékétaka wu guna hundi akwi xékétandi. lcQGuni ané héfana du takwa rengut, ané héfana du takwa gunika mawuli yatandi. Wuni guniré wundé wasékewu, guni ané héfa yatakangute. Guni ané héfana du takwa rehafi yanguka di ané héfana du takwa gunika hélék ye. Ib “Ané héfambu rekwa du takwa gunika hélék yandat, wu baka joo dé. Tale wunika wungi di hélék ya. Wungi guni xékélaki. Wunika hélék yata hukémbu gunika akwi hélék yatandi. awAné hambuk hundi wuni guniré we. Guni nak nakéka némafwimbu mawuli yatanguni.” Di Jisasna duka hélék yatandi w`g“Guni wuniré wasékehambanguni. Wuni guniré wuni waséke, guni ye séfélak hénoo xakéngute. Xakéngut, guna hénoo wungi té wungi té tétandé. Téndét guni wuna yafaka wuna ximbu wangut, dé wangun joo hwetandé, gunika. g_GNémbuli wuni gunika wambula angi yamba wakéwuni: Guni wuna jémba yakwa du guni. Wungi yamba wakéwuni. Jémba yakwa du di deka néma duna mawulika xékélakihambandi. Wuna yafa wandén atéfék hundi xékétaka wuni guniré we. Wawuka guni wuna mawulika guni xékélaki. Xékélakinguka wuni we: Guni wuna nyayikangu guni. Wungi wuni guniré we. M^Guni wuna hundi xéka wawun maki huruta guni wuna nyayikangu guni. =]s Du nak déka nyayikaré yikafre hurunjoka hiyandét, nani xékélaki, dé déka nyayikaka dé némafwimbu mawuli ye. Déka mawuli ya atéfékna mawuli yaré dé sarékéngwandé. \ “Wuna hambuk hundi angi dé. Wuni gunika némafwimbu mawuli yawuka maki, guni akwi nak nakéka némafwimbu mawuli yatanguni. [# Guni yikafre mawuli yata mawuli sawuli yangute wuni guniré wun hundi we. Wuna yikafre mawuli guna mawulimbu sukwekéndéte wuni wungi we. MZ Wuni wuna yafana hundi xékéta wandén maki huruta wuni déka mawuli yandékambu wuni té. Téwuka maki guni wuna hundi xékéta wawun maki huruta guni wuna mawuli yawukambu wulaaye tétanguni. Y) “Wuna yafa wunika némafwimbu mawuli yandéka maki wuni gunika némafwimbu mawuli wuni ye. Guni wuna mawuli yawukambu mé wulaaye té. 8XiGuni séfélak yikafre jémba yangut séfélak du takwa xéta watandi, ‘Jisasna jémba di ya. Déka du di. Wu mwi hundi dé.’ Wungi wata wuna yafana ximbu harékétandi. W Guni wunimbu téngut, wuna hundi guna mawulimbu téndét, Godré wakwexékéngut dé mawuli yanguka jondu atéfék hwetandé. TV!Du nawulak galiré xatékéndat, wun gali réka yatandé. Hukémbu wun gali natafambu takataka di yambu tutandi. Wun gali maki, du nak wuniré yatakataka ye hafu téndét, déré héreke yambu tutandi. ^U5“Wuni hafu wun wain bangwi wuni. Guni wun bangwina gali guni. Du nak wunimbu téndét wuni démbu téwut dé séfélak hénoo xakétandé. Dé wuniré yatakataka ye hafu te yikafre jémba yamba yakéndé. YT+Guni wunimbu téngut wuni gunimbu tétawuni. Wungi wuni mawuli ye. Bangwina gali ye bangwi wali téhafi yata sék nawulak yamba xakékéndé. Wungi maki guni wuni wali téhafi ye hénoo yamba xakékénguni. WS'Wuni gunika wawuka guni wawun hundi xékénguka guna mawuli yikafre dé té. uRcSéfélak gali dé fuka, wun bangwimbu. Bangwina gali nawulak sék xakéhafi yandat, wuna yafa wun galiré xatéka yakitandé. Bangwina gali nawulak sék xakéndat, dé wun galina saalé male sénatandé, di séfélak sék xakéndate. rQ _Jisas dé angi wa, “Wuni yikafre male wain bangwi wuni. Wuna yafa God dé wun bangwika hatikwa du dé. PSarékéngwandéhafi yandét, ané héfambu rekwa du takwa xékélakitandi, wuna yafaka némafwimbu mawuli yawukaka. Di wungi xékélakindate wuni mawuli ye. Mawuli yata wuna yafa wuniré wandén jémba wuni ye. Yak. Sé raama yikwa.” Wungi dé Jisas wa. O9“Gunika séfélak hundi yamba wakéwuni. Ané héfana néma du satan andé yae. Yae déka hambuk wuna hambukré yamba sarékéngwandékéndé. hNINémbuli guniré wundé wawu, wuni yitewukaka. Hukémbu wuni yiwut, guni angi watanguni. ‘Tale Jisas yitendékaka wandéka wundé xékélakikwa. Dé God wali dé re. Wu mwi hundi dé.’ Wungi wangute wuni wun hundi we. LMGuniré angi wuni wa, ‘Wuni guniré yatakataka ye wambula yatawuni.’ Wuni wungi wawuka guni wun hundi wundé xékéngu. Xékéta wunika némafwimbu mawuli yata guni yikafre mawuli yatanguni, wuna yafaka yitewukaka. Wuna yafa néma du reta dé wuniré sarékéngwandé. Sarékéngwandéndéka wuni yi, déré xénjoka. gLG“Wuni guniré yatakataka yita nakélak huru mawuli gunika hwetawuni. Wuna nakélak huru mawuli gunika hwetawuni. Ané héfana duna mawuli maki hwehambawuni. Hwewut guna mawuli xak yahafi yandét yamba rookénguni. zKmHukémbu guniré yikafre hurutekwa du Godna Hamwinya dé wuna ximbu gunika yatandé. Wuna yafa wandét dé yae wuna hafwa hérae dé atéfék jonduka guniré wakwetandé. Yae wakwendét, guni wawun atéfék hundika wambula sarékétanguni. =Ju“Némbuli guni wali reta wuni ané hundi we. &IEWunika némafwimbu mawuli yahafi yakwa du takwa di wuna hundi xékéhambandi. Wawun hundi wuna hundi yingafwe. Wuna yafa wandéka xékéta wuni guniré we. HWungi wandéka dé Jisas déré wa, “Wunika némafwimbu mawuli yakwa du takwa di wawun maki hurutandi. Wungi hurutekwa du takwaka wuna yafa némafwimbu mawuli yatandé. Mawuli yandét ani wuna yafa wali ye wunde du takwana mawulimbu wulaaye tétaani. SGJisas wungi wandéka dé nakémba Judas déré wa. (Dé Judas Iskariot yingafwe.) Dé angi wa, “Néma Du, métaka we méni naniré male wakwetaméni, ané héfana du takwaré wakwehafi yata?” F'Wuna hundi xékéta wawuka maki hurukwa du takwa di wunika némafwimbu mawuli ye. Di wunika némafwimbu mawuli yandat, wuna yafa God dika némafwimbu mawuli yatandé. Wuni akwi wunde du takwaka némafwimbu mawuli yatawuni. Mawuli yata wuni hafuka diré wakwetawuni.” {EoWun nukwambu guni angi xékélakitanguni. Wuni wuna yafambu téwuka guni wunimbu ténguka wuni gunimbu wuni té. >DuTale yalefu nukwa yindét ané héfana du takwa wuniré yamba xékéndi. Guni hafu wuniré xétanguni. Wuni huli téwukangala maki, guni akwi huli tétanguni, wungi té wungi té. C “Wuni guniré yatakawut guni yafa ayiwa hiyae yatakandan nyangwal maki yamba rekénguni. Wuni gunika wambula yatawuni. ]B3Wungi wata wuni Godna Hamwinyaka wuni we. Dé mwi hundi male dé wa. Wuna hundika xékékwa du takwa male déka xékélake déré hératandi, deka mawulimbu. Ané héfana du takwa déré xéta déka xékélakihambandi. Xékélakihafi yata di déré yamba hérakéndi. Dé guni wali re guna mawulimbu téndét guni déka xékélakitanguni. A3Hurungut wuni wuna yafaré wakwexékéwut nak du yae wuna hafwa hératandé. Dé gaye guniré yikafre huruta guni wali wungi re wungi re retandé. }@sJisas dé wa, “Guni wunika némafwimbu mawuli yata guni wuna hundi jémba xékéta wawuka maki hurutanguni. ?Guni wuna ximbu wunika wakwexékéngut, wuni wakwexékéngun maki hurutawuni.” Wungi dé wa. God wandét déka Hamwinya yatandé :>m Guni wunika jémba sarékéta wuna ximbu wuna yafaka wakwexékéngut, wuni wakwexékéngun maki hurutawuni. Wungi huruwut atéfék du takwa xe wuna yafana ximbu harékétandi. G= “Ané hundi mé xéké. Guni wuna hundi jémba xékékwa du guni akwi wuni yawuka hambuk jémba yatanguni. Wuni wuna yafaka yiwut, guna jémba wuna jémbaré sarékéngwandétandé. < Guni wawun hundika jémba sarékéta guna mawulimbu angi watanguni, ‘Jisas déka yafambu téndéka déka yafa démbu dé té. Wu mwi hundi dé.’ Wungi watanguni. Wungi wahafi yata guni yawuka xéngun hambuk jémbaka sarékéta wunika jémba sarékétanguni. r;] Wuni wuna yafambu téwuka dé wuna yafa wunimbu dé té. Wun hundika méni xékélaki, o yingafwe? Guniré wawun atéfék hundi wuna mawuli sarékémbu wahambawuni. Yafa wuna mawulimbu téta déka jémba yandéka wuni wun hundi wa. &:E Wungi wandéka dé Jisas Filipré angi wa, “Séfélak nukwa wuni guni wali wuni re. Métaka méni wunika xékélakihafi ye? Wuniré xéndé du dé wuna yafaré akwi dé xé. Métaka méni angi wa? ‘Ména yafa mé wakwemét xékwa.’ Wungi wakéméni. Méni déré wundé xémé. 9-Jisas wungi wandéka dé Filip wa, “Néma Du, naniré yafa mé wakwemét xe bu xékélakikwa. Wungi wakwemét, wu sékérékétandé.” 8Guni wunika xékélake wu wuna yafaka akwi xékélakitanguni. Némbuli déka andé xékélakingwi. Xékélakita déré andé xéngwi.” V7%Wungi wandéka dé Jisas wa, “Wuni hafu wun yambu wuni. Wuni hafu mwi hundina mo wuni. Wuni huli mawuli hwekwa du wuni. Du nak nak yambambu yamba yikéndé, wuna yafaka. Yingafwe. Wunimbu yae yitandé. &6EWungi wandéka dé Tomas Jisasré wa, “Néma Du, méni yiteméka getéfaka xékélakihambame. Wun getéfaré yiteméka yambuka akwi xékélakihambame.” 85kWuni yitewuka yambuka wundé xékélakingu.” +4OGuni retenguka hafwa wumbu dé re. Wuni ye guna hafwa huréhalékétawuni. Huréhalékétaka wuni wambula yae guniré hérawut wuni wali ye wuni wali retanguni. +3OHanja guniré wuni wa, ‘Wuni ye retenguka hafwa huréhalékétawuni.’ Wungi wata guniré mwi hundi wuni wa. Wuna yafa rendéka gembu séfélak hafwa dé re. 2 Jisas déka duré dé angi wa, “Guna mawuli xak yakéndé. Guni Godka jémba sarékéta wunika akwi jémba sarékétanguni. $1A &Wungi wandéka dé Jisas wa, “Méni wuniré yikafre hurunjoka hiyataméni, o yingafwe? Wu yingafwe. Mwi hundi wuni méniré we. Némbuli gan méni yambu hufuk angi wataméni, ‘Wuni Jisaska xékélakihambawuni.’ Wungi wamét hukémbu séra watandé.” Wungi dé Jisas wa.0 %Wungi wandéka dé Pita wa, “Néma Du, métaka we méni wali yamba yikéwuni? Wuni méni wali hiyanjoka mawuli wuni ye.” {/o $Jisas wungi wandéka dé Saimon Pita wa, “Néma Du, nak hafwaré yinjoka méni we. Yingiré yitaméni?” Wungi wakwexékéndéka dé Jisas wa, “Wuni yitewuka hafwaré yamba yikéméni. Hukémbu wuni yitewuka hafwaré yitaméni.” '.G #Guni nak nakéka wungi némafwimbu mawuli yangut, atéfék du xe di guni wuna du rengukaka xékélakitandi. Jisas dé Pitaré wa, dé déka hu hwetendékaka A-{ "Némbuli guniré huli hambuk hundi watawuni. Guni nak nakéka némafwimbu mawuli yatanguni. Wuni gunika némafwimbu mawuli yawuka maki, guni nak nakéka némafwimbu mawuli yatanguni. ,,Q !Guni wuna nyangwal guni. Gunika wuni némafwimbu mawuli ye. Wuni guni wali yamba rekéwuni. Wuni bari guniré yatakataka yiwut guni wunika hwakétanguni. Hanja wuni Judana néma duré angi wuni wa, ‘Wuni yitewuka hafwaré guni yamba yikénguni.’ Wungi wawun hundi male wuni guniré we. c+? Wuna hambukré xe Godka xékélakingut God bari wandét wuni dé wali néma du retawuni. e*C Judas raama gwandindéka dé Jisas diré wa, “Némbuli guni Duna Nyanéna hambukré xe déka ximbu harékétanguni. Wungi harékéta wuna yafa God néma du rendékaka xékélake déka ximbu akwi harékétanguni. ) Judas Jisas hwendén hénoo hérae sataka dé diré yatakataka dé bari gwandi. Gan hunyindéka dé gwandi. Huli hambuk hundi D( Xékélakihafi yata nawulak di deka mawulimbu wa, “Judas dé nana yéwaka hatindéka dé Jisas déré wa, hénoo nawulak hérandéte.” Nawulak di wa, “Judas nana yéwaka hatindéka dé Jisas déré wa, jambangwe du takwaka nawulak hwendéte.” Wungi wata xékélakihambandi, Jisas Judasré wandén hundika. P' Wungi wandéka di hénoo sata rendé du wun jooka xékélakihambandi. !&; Hwendéka Judas hérandéka dé satan déka mawuliré wulayi. Wulayindéka dé Jisas Judasré wa, “Hurunjoka sarékémén joo bari mé huru.” I%  Wungi wakwexékéndéka dé Jisas wa, “Bret gumbu tondéréka hwetewuka du dé wun du dé.” Wungi wataka nawulak bret hérae dé gumbu tondéréka dé Saimon Iskariotna nyan Judaska hwe. n$U Wungi wandéka dé Jisas wali sata reta dé déré wakwexéké, “Néma Du, héndéka méni we?” }#s Rendéka dé Saimon Pita humbu yakénakéta dé déré wa, “Méni Jisasré mé wakwexéké. Héndéka dé wa?” f"E Jisas déka du nakéka némafwimbu mawuli yandéka dé wun du dé wali walémbambu re. x!i Wungi wandéka di déka du xékélakihambandi. Héndéka dé Jisas we? Xékélakihafi yata di nak nakré xé.  { Jisas wungi wandéka déka mawuli xak yandéka dé wa, “Mé xéké. Guna du nak wuniré mama duka hwetandé.” =s Mwi hundi wuni guniré we. Wawun du ye wuna hundi wandat guni wun hundi jémba xékéta diré yikafre huruta guni wuniré akwi yikafre guni huru. Wuna hundi xékéta wuniré yikafre huruta guni wunika wandéka yawun duré akwi guni yikafre huru.” Wungi dé Jisas wa. Judas Jisasré déka mamaka hwetandé r] Guniré andé wawi. Wawuka joo hukémbu yandét guni xe wuni anwarmbu gayawunka jémba sarékétanguni. L “Guni atéfékéka wahambawuni. Wuni wuna wasékewun duka wuni xékélaki. Guna du nak wuniré haraki saraki sémbut hurutandé. Wunka wuni xékélaki. Hanja du nak Godna nyingambu wun duka angi dé hayi: “Du nak wuni wali reta hénoo sataka wuniré haraki hurutandé.” Hayindén hundi bari mwi hundi yatandé. eC Guni wun hundika xékélakita wawun maki huruta guni yikafre mawuli yata jémba retanguni. 3_ Mwi hundi wuni guniré we. Jémba yakwa du dé déka néma duré sarékéngwandéhafindé. Wungi maki hundi harikwa du dé hundi hwendé duré sarékéngwandéhafindé. 5e Guni huruwun maki hurungute wundé wakwewu.  Wuni guna néma du guna wakwekwe du reta guna man wundé yakwanyiwu. Yakwanyiwun maki guni akwi nawulak duna man yakwanyitanguni. r] Guni wunika ‘Néma Du’ akwi ‘Wakwekwa du’ akwi guni nae. Wungi yawundu wangwi. Wuni wungi wuni. %C Jisas deka man yakwanyitaka dé déka nukwa wur wambula sandataka dé wambula reta dé diré wakwexéké, “Guni huruwun jooka guni xékélaki wana?  Wungi wata Jisas dé xékélaki, déré mamaka hwetekwa duka. Wungi xékélakita dé diré wa, “Guni atéfék yikafre rehambanguni.” R Wungi wandéka dé Jisas wa, “Méni wundé gu yakémé. Ména manmbu male dé harki té. Wuni ména man yakwanyiwut, méni yikafre retaméni. Guni yikafre guni re. Guni atéfékéka wahambawuni.” xi Wungi wandéka dé Pita angi wa, “Néma Du, méni wuna man, tamba, anéngamba, atéfék yakwanyitaméni.” C Wungi wandéka dé Pita wa, “Yingafwe! Wuna man yamba yakwanyikéméni.” Wungi wandéka dé Jisas wa, “Wuni méniré yakwanyihafi yawut, méni wuna hémémbu yamba rekéméni.” { Wungi wandéka dé Jisas wa, “Némbuli huruwuka jooka xékélakihambaméni. Hukémbu wun jooka xékélakitaméni.” 7g Wungi hura ye dé Saimon Pita rendénmbu xaku. Xakundéka dé Pita déré wa, “Néma Du, métaka yakwanyitaméni, wuna man? Méni wungi huruméte hélék wuni ye.” zm Nakitaka akimbu hulingu nawulak wukae dé deka man yakwanyi. Yakwanyitaka dé nakindén nukwa wurmbu létéké. #? Wungi xékélakita dé di wali reta hénoo sataka raama téta déka nukwa wur léfwitaka dé gu létékéndaka nukwa wur hérae dé déka yifwambu naki. -S Jisas dé xékélaki. Déka yafa atéfék du takwa jondu akwi déka tambambu takataka wandéka dé gaya. Gaye déka jémba yataka dé Godka wambula yitandé. C  Gérambu Jisas déka du wali hénoo sata rendaka dé satan yae dé Judas Iskariotna mawulimbu dé déré wa, Jisasré déka mamaka hwendéte. Judas dé Saimon Iskariotna nyan dé. h  K Pasovana némafwi hénoo hura sa nukwa yandéka dé Jisas xékélaki. Hiyae ané héfa yatakataka déka yafaka yitendéka nukwa andé yae. Xékélakita dé déka du wali reta dika sarékéta dé dika némafwimbu mawuli ya. R  2Wata wuni xékélaki. Guni wun hundi jémba xéka huli mawuli hérae jémba retanguni, wungi re wungi re. Wungi xékélakita wuna yafa wuniré wandén maki wuni guniré we.” Wungi dé Jisas wa.+ O 1Wuni wuna mawuli sarékémbu hundi wahambawuni. Wuna yafa wunika wandéka yawuka dé watewuka hundi wunika dé wa. Wandéka wuni guniré wun hundi male wuni wa. * M 0Du takwa wunika hu hweta wuna hundika xékéhafi yandat, hukémbu hukétéfi nukwambu wawun hundi deka hurundan haraki sémbutka diré watandé, Godna makambu. C /Du nak wuna hundi xékéta wawun maki huruhafi yandét, wuni déré angi yamba wakéwuni, ‘Méni haraki saraki sémbut hurukwa du méni.’ Wungi yamba wakéwuni. Wuni du takwana sémbutka hundi wanjoka ané héfaré gayahambawuni. Wuni atéfék héfambu rekwa du takwa satanéna tambambu héranjoka wuni gaya.  .Wuni hanyikwa ya maki wuni ané héfaré gaya. Gayawuka guni wunika jémba sarékéta guni halékingambu yamba rekénguni. N -Guni wuniré xéta guni wuniré wandéka yawun duré akwi guni xé. I  ,Jisas hambukmbu dé wa, “Guni wunika jémba sarékéta guni wunika male sarékéhambanguni. Guni wunika jémba sarékéta guni wuniré wandéka gayawun duka akwi guni jémba saréké. Z- +Jisaska jémba sarékéndakaka hundi wahafi yata di nawula du deka ximbu harékéndate di mawuli ya. God deka ximbu harékéndéte sarékéhambandi. Jisas wandén hundi du takwana sémbutré hurukwexétandé q[ *Judana néma du nawulak di Jisaska jémba saréké. Sarékéta di Farisika roota Jisaska jémba sarékéndakaka hundi wahambandi. Wun hundi wandat, Farisi diré hérekindat, di Godna hundi buléndaka geré yamba wulayikéndi. O )Aisaia Jisasna hambukré xétaka xéndénka wata dé wun hundi hayi. 7 'Hanja Aisaia ané hundi akwi dé hayi, Godna nyingambu:God deka dama hurundéka di hiya.Hiyandaka wandéka deka mawuli motu maki dé re.Dé wungi huruhafi yandét di deka damambu jémba xétandi.Dé wungi wahafi yandét deka mawuli jémba téndét di déka hundika xékélakitandi.Wungi xe xékélake yawuleka wunika yandat wuni diré huréhalékétawuni. Wungi dé Aisaia Godna hundi hayi. Du takwana mawulika sarékéta dé wungi hayi. Hanja hayindéka hukémbu di wunde du takwa Jisaska sarékéhambandi.  ( &Hanja Godna profet Aisaia dé dika angi hayi, Godna nyingambu: “Néma Du, héndé wamben hundi xéké? Méni hambuk jémba yaméka héndé xé?” Hanja Aisaia wungi hayindéka wunde du takwa Jisaska jémba sarékéhafi yandaka déka hundi mwi hundi dé ya. C~ %Dé hanja xéhafi yandan séfélak hambuk jémba yandéka di xé. Xéta déka sarékéhambandi. Sarékéhafi yata God wandéka Jisas gayandénka xékélakihambandi. Di yike di ya. +}O $Némbuli wun hanyikwa ya guni wali dé re. Rendét guni wun hanyikwa yaka jémba sarékétanguni. Sarékéta guni hanyikwa yana nyambali retanguni.” Wungi dé Jisas sataku hundi wa. Jisas wungi wataka diré yatakataka ye dé faakwa re. Séfélak Judana du takwa Jisaska sarékéhambandi }|s #Di wungi wandaka dé Jisas wa, “Yalefu nukwa male hanyikwa ya guni wali tétandé. Téta hanyindét guni déka larékombu yitanguni, gan hunyi yae guniré takatéfindémboka. Halékingambu yikwa du yitendaka yambuka xékélakihambandi. ;{o "Jisas wungi wandéka di déré wa, “Nani hanja Godna nyingambu hayindan hundi wundé xékwa. God wasékendén du Kraiska ané hundi di hayi: Dé hiyahafi ye wungi re wungi re reséketandé. Hayindan hundi xémbeka métaka méni angi we, ‘Duna Nyanré haréka hatekatandi.’ Wun Duna Nyan héndé?” nzU !Wungi wandén déré xiyae mimbu hatekatendakaka dé wa. Di wun jooka xékélakindate dé wungi wa. gyG Wuniré haréka hatekandat wuni atéfék héfambu rekwa du takwaré wunika hura yatawuni.” x- Némbuli God néma du reta ané héfambu rekwa du takwa hurundan sémbutka watandé. Némbuli dé ané héfana néma du satanré hérekitandé. w  Wungi wandaka dé Jisas diré wa, “Godna getéfambu gayandé hundi guniré yikafre hurunjoka dé gaya. Wunika gayahambandé. v9 Wungi wandéka di wumbu rendé du takwa xékétaka nawulak di wa, “Jar dé yae.” Nawulak di wa, “Godna ensel nak dé Jisas wali hundi bulé.” qu[ Wungi wataka dé Godré wa, “Wuna yafa, ména xi métaka némafwi yandé.” Wungi wandéka dé Godna getéfambu ané hundi gaya: “Wuni huruwuka wuna xi némafwi wundé yandé. Wambula hurutawuni, wuna xi némafwi yandéte.” ztm Wun hundi wataka dé wambula wa, “Némbuli wuna mawuli xak dé ye. Hiyatewuka nukwa andé yae. Yingi watawuni, ‘Yafa, némbuli wunimbu xakute yakwa joo mé héreki. Wungi yamba wakéwuni. Ané jooka we wuni andé héfaré gaya.” ksO Du takwa wuna jémba yanjoka mawuli yata di wuna hundi xékétandi. Xékéta di wuni retewuka hafwambu retandi. Wuna yafa wuna jémba yakwa du takwana ximbu harékétandé.” Wungi dé Jisas wa. Jisasré haréka hatekatandi wrg Deka séfika male sarékékwa du takwa hiyatandi. Huli mawuli hérae wungi re wungi re jémba yamba rekéndi. Deka séfika sarékéhafi yata wuna jémbaka male sarékékwa du takwa di huli mawuli hérae wungi re wungi re jémba retandi. 1q[ Mwi hundi wuni guniré we. Wit sék nak héfambu xakre hiyahafi re natafa male tétandé. Wit sék héfambu xakre hiyae takélaka wara séfélak wit sék xakétandé. ipK Ye wambéka dé Jisas bérré wa, “God Duna Nyanéna ximbu harékétendéka nukwa andé yae. `o9 Wungi wandaka dé Filip ye dé Andruré wandéka bér yi, wun jooka Jisasré wanjoka. Wn' Wunde du nawulak yae di Jisasna du nak wali bulé. Wun duna xi Filip dé. Filipna motéfa Betsaida dé. Galilimbu dé té. Wunde du di Filipré wa, “Yika du, nani ye Jisasré xénjoka nani mawuli ye.” U~P~}#|j{z-y8xwwTwvuuetstrqUoomm3lMk>jjii hhg@fXeeDd?c+ba```_y^^O]\\&[QZYQXX VVUGTTS3RQPOOXNMM2L`K IIXHGF{DCC7AA,@J?8>=<<\;W9877I65d43_22w100X/.;->,+**)(|(''&Z%%\$$##""! r5)dQ/} Y p hF}PUS,Pita wun duré xe dé Jisaska wa, “Néma Du, wun du méta yatandé?” w+gJisas wungi wandéka Pita waleka dé xé, Jisas mawuli mawuli yandéka du bérka hukémbu yandéka. Hanja Jisas wali reta hénoo sata dé déré wakwexéké, “Néma Du, héndé méniré ména mama duka hwetandé?” Wungi dé wa. )*KWungi wata dé Pitaré xiyatendakaka dé hundi wa. Pitaré xiyandat hiyae dé Godna ximbu harékétandé. Wungi yatendékaka dé Jisas wun hundi wa. Wungi wataka dé Pitaré wambula wa, “Méni wuna hukémbu mé ya.” Wungi dé Jisas wa. Jisas mawuli mawuli yandéka duka dé hundi wa )!Mwi hundi wuni méniré we. Hanja méni wayikana du téta méni nukwa wur naake méni mawuli yamén maki yitaka yataka. Hukémbu méni gwalefa xaakwa ména tamba harékémét nak du méniré gitandi. Gitaka yinjoka hélék yaméka hafwaré méniré hura yitandi.” -(SWungi wataka dé wambula wa, “Saimon, Jonéna nyan, méni wunika némafwimbu mawuli méni ye?” Wungi wandéka dé déka mawuli xak dé ye, Jisas yambu hufuk wakwexékéndénka. Mawuli xak yandéka dé Jisasré wa, “Néma Du, méni atéfék jonduka méni xékélaki. Wunika akwi méni xékélaki. Wuni ménika némafwimbu mawuli wuni ye.” Wungi wandéka dé Jisas wa, “Méni wuna sipsip balika hénoo mé hwe. '5Wungi wataka dé wambula wa, “Saimon, Jonéna nyan, wunika némafwimbu mawuli méni ye?” Wungi wandéka dé wa, “Xéxé. Néma Du, méni xékélaki. Wuni ménika némafwimbu mawuli wuni ye.” Wungi wandéka dé Jisas wa, “Méni wuna sipsip balika jémba mé hati.” x&iBret xéri hamwi sataka dé Jisas Saimon Pitaré wa, “Saimon, Jonéna nyan, méni anémbu tékwa duré sarékéngwanda méni wunika némafwimbu mawuli ye?” Wungi wakwexékéndéka dé Pita wa, “Xéxé. Néma Du, méni xékélaki. Wuni ménika némafwimbu mawuli wuni ye.” Wungi wandéka dé Jisas wa, “Méni wuna sipsip bali nyanka hénoo mé hwe.” A%{Jisas hiyae raama tale nukwa yéték dé déka duna makambu xaakwa té. Némbuli xakundéka nukwa hufuk dé wa. Jisas sataku hundi dé wa, Pita Jisasna du takwaka hatitendékaka H$  Jisas yae dé bret wali xéri hamwi wali hérae dé dika hwe. A#{ Yandéka dé Jisas diré wa, “Guni mé yae sa.” Wungi wandéka di Jisasré “Méni héndé” naata wakwexékénjoka di roo. Di wundé xékélakinda. Dé deka Néma Du dé. 3"_ Wungi wandéka Saimon Pita gunjambémbu wara dé mara lakéra hura ya, tufwaré. Séfélak (153) némafwi xéri hamwi di marakombu hwa. Hwandaka mara nékétihambandé. k!O Rendéka dé Jisas diré wa, “Wayika male hérangun xéri hamwi nawulak mé hérae hura ya.” x i Di ye tufwambu xaakwa di xé, ya nak yanéta rendéka. Xéri hamwi, bret wungi dé wun yambu yanéta re. 1Di gu tufwa walémbambu di té. Afakémbu téhambandi (100 mita maki). Dé yindéka di gunjambémbu yita mara xéri hamwi wali témbéra hura yi. dAHurufatikéndaka dé Jisas mawuli mawuli yandén du dé Saimon Pitaré wa, “Dé nana Néma Du dé.” Wandéka xékétaka Pita jémba yanjoka lafindén nukwa wur wambula sandataka dé guré naande dé xéra yi. ykWungi wandaka dé wa, “Guni guna yika tamba sakumbu mara yakisandataka guni xéri hamwi hératanguni.” Wungi wandéka di mara yakisandandaka di séfélak xéri hamwi marambu wulaaye téndaka di témbéra hura warinjoka di hurufatiké. /Xékélakihafi yandaka dé diré wakwexéké, “Gunawa, xéri hamwi nawulak guni hérae wana?” Wungi wakwexékéndéka di wa, “Yingafwe.” #Xitélakéndéka Jisas yae dé tukweseke tufwambu té. Téndéka di déka du gunjambémbu reta déré xe di déka xékélakihambandi. #Saimon Pita dé diré wa, “Wuni xéri hamwi héranjoka yitawuni.” Wungi wandéka di déré wa, “Nani akwi méni wali yitame.” Wungi wataka di atéfék ye di gunjambé nakmbu wara di yi. Ye di wun gan atéfék di jémba yata xéri hamwi nawulak hérahambandi. A{Saimon Pita, Tomas, déka nak xi Didimas, Kanambu yandé du Nataniel, Sebedina nyan yéték, Jisasna du yéték akwi wungi di wun tukweseke tufwambu té. Kana Galilimbu dé té.  )Hukémbu Jisasna du di taiberius tukwesekembu téndaka dé Jisas dika wambula yi, di déré jémba xéndate. Dika yindénéna hundi angi dé. #Ané hayiwun hundi xéta Jisaska jémba sarékéngute wuni hayi. Guni watanguni, “Jisas dé God wasékendén du Krais dé. Dé Godna nyan dé.” Guni wungi wata déka jémba sarékéta hwetendéka huli mawuli hérae wungi re wungi re jémba rengute wuni hayi.%CJisas hanja xéhafi yamben séfélak hambuk jémba nawulak akwi nani déka duna makambu dé ya. Yandén jémba atéfék ané nyingambu hayihambawuni. Wungi wandéka dé Jisas wa, “Méni wuniré xe méni wunika jémba saréké. Wuniré xéhafi yata wunika jémba sarékékwa du takwa yikafre mawuli yata jémba retandi.” Wungi dé Jisas Tomasré wa. Guni Jisaska jémba sarékéngute dé Jon ané hundi hayi oWWungi wandéka dé Tomas Jisaska jémba sarékéta dé wa, “Owa, méni wuna Néma Du God méni.” pYWataka dé Tomasré wa, “Méni ména sékétamba ambu mé husolataka wuna tambaré xé. Méni ména tamba mé hura yae husolo, wuna yikanyambu. Méni deka hundika yamba hu hwekéméni. Némbulimbu wunika mé jémba saréké.” ykNukwa angé yétiyéti angé hufuk yindéka di Jisasna du wambula gekombu re. Tomas akwi di wali dé re. Atéfék yambu jémba téfitaka rendaka Jisas yae dé deka nyéndékmbu té. Téta dé wa, “Guna biya nakélak mé téndé.” ^5Jisasna du déré xe di wa, “Nana Néma Du Jisas hiyae wambula raméndéka wundé xékwa.” Wungi wandaka dé Tomas wa, “Wuni déka tambambu ramimbu xiyandan xe, wuna sékétamba wumbu husolata, wuna tamba déka yikanyambu akwi husolataka, wuni guna hundi jémba xékétawuni. Némbuli guna hundi yamba xékékéwuni.” Wungi dé wa. pYJisas dika yandén nukwa déka du nak rehambandé. Déka xi Tomas dé. Déka nak xi Didimas dé. #Guni haraki saraki sémbut hurukwa du takwaka angi wangut, ‘God hurungun haraki saraki sémbut hérekitandé.’ Wungi wangut God wungi hurutandé. Guni haraki saraki sémbut hurukwa du takwaka angi wangut, ‘God hurungun haraki saraki sémbut yamba hérekikéndé.’ Wungi wangut God hurundan haraki saraki sémbut yamba hérekikéndé.” Wungi wataka dé Jisas yi. Tomas dé Jisasré xé gGWungi wataka dé déka yanambi diré yota dé diré wa, “Guni Godna Hamwinya hératanguni. O Mawuli yandaka dé Jisas diré wambula wa, “Guna mawuli nakélak mé téndé. Wuna yafa wandéka wuni déka jémba yanjoka wuni ya. Wandén maki wuni wawut guni wuna jémba yanjoka yitanguni.” Wungi wata dika dé tambana haak akwi, yikanyana haak akwi wakwe. Wakwendéka deka Néma Duré xe mawuli ye di mawuli sawuli ya. ^ 5Wun nukwambu Jisasna du di Judana néma duka roota di rendan gena yambu jémba téfi. Sande nukwa nandindéka dé Jisas yae deka nyéndékmbu té. Téta dé diré wa, “Guna mawuli nakélak mé téndé.” J  Wungi wandéka xékétaka lé Makdalambu yalé takwa Maria ye lé déka duré wa, “Wuni nana Néma Duré wundé xéwu.” Wungi wataka lé Jisas wandén maki safé. Jisasna du di déré xé  Maria wungi waléka dé Jisas wa, “Nyéni wuniré hurukényéni. Wuni wuna yafaka warihafi wuni té. Nyéni wuna bandinguka ye angi watanyéni, ‘Dé déka yafa guna yafaka dé yi. Dé déka God guna Godka dé yi.’ Wungi watanyéni diré.” @yWungi waléka dé Jisas wa, “Maria.” Wungi wandéka lé waleka déka xékélakita lé Hibruna hundimbu angi wa, “Rabonai.” Wun hundi na mo hundi angi dé, “Wakwekwa du.” GXékélakihafi yaléka dé Jisas léré wa, “Nyénawa, métaka nyéni gérae? Héndéka nyéni hwaké?” Wungi wakwexékéndéka lé Maria angi saréké “Dé yawika hatikwa du wana?” Wungi sarékéta lé wa, “Yika du, méni déré hérataka wuniré mé wakwemét wuni ye déré hérae hura yitawuni.” U#Wungi wataka waleka lé xé, Jisas téndéka. Xe déka xékélakihambalé. D Reta bér Mariaka wa, “Nyénawa, métaka nyéni gérae?” Wungi wakwexékémbéka lé bérré wa, “Wuna Néma Duré wundé hura yinda. Hérae hari takandan hafwaka yike wuni ye.” O Géraata téta hwaséleka lé wekwaré yasalo xé, Godna ensel yéték wama nukwa wur sandataka rembéka. Jisasna fusa takambén hafwambu bér re. Nak dé humbu sakumbu re. Nak dé man sakumbu re. .W Maria hafwambu téta lé géra. kO Bér wun jonduré xe bér bérka geré wambula yi. Makdalambu yalé takwa Maria lé Jisasré xé ~u Hanja di Jisas hiyae wambula ramétendékaka hundi hayi, Godna nyingambu. Hanja bér wun hundika xékélakihafi ya. zmRendéka xéndéka dé tale yandé du dé akwi wulayi. Wulaaye xe dé xékélaki, “Jisas wundé raméndé.” &EJisasna anéngambambu gimbén nukwa wur akwi lamweka takandéka jémba rendéka dé xé. Wun nukwa wur nawulak nukwa wur wali rehambandé. Dé hafu dé re. ~Saimon Pita hukémbu yae dé Jisasré takambén wekwaré wulayi. Wulaaye dé xé fusa baratakambén nukwa wur rendéka. p}YXaakwa hwaséleka yasalo dé xé fusa baratakambén nukwa wur male rendéka. Xétaka wulayihambandé. w|gYe nakémba du ye dé Pitaré tenangérétaka dé tale yi. Tale ye dé Jisasna fusa takambén wekwambu xaku. {Wun hundi xékétaka Pita wali Jisasna nakémba du wali getéfa yatakataka bér Jisasna fusa takambén wekwaré fétékéra yi. ozWXétaka fétékéra ye lé Saimon Pita wali Jisasna mawuli mawuli yandéka du wali bér yambumbu xé. Xe lé bérré wa, “Nana Néma Du wekwambu rendéka wundé hura yinda. Hura ye takandan hafwaka yike me ye.” Wungi lé wa. Oy Sande lé Makdalambu yalé takwa Maria raama lé Jisasna fusa takambén hafwaré yi, ganémbambu nukwa xalehafi téndéka. Ye lé xé wun wekwambu takatéfimbén motu wun wekwambu téhafi yandéka. cx?*Wun wekwa afakémbu téhambandé. Téhafi yandéka bér Jisasna fusa hura ye bér wulaaye wun wekwambu taka, Juda Pasovana hénoo sa nukwa bari yatendékaka. Wun nukwa di Juda hiyandé duré wekwambu takahafindi.Ew)Jisasré xiyae mimbu hatekandan hafwambu dé mi sendan yawi nak dé té. Wun hafwambu du hiyandét takatendaka huli wekwa nak dé té. Wun wekwambu hiyandé du nakré hanja takahambandi. 5vc(Wumbére du ye bér Jisasna fusa héra. Hérae hura ye bér Judana du réméndaka maki, bér yikafre yama xaakwa mina bi fusambu takataka bér nukwa wurmbu barataka. yuk'Yindéka dé Nikodemus josep wali dé yi. Hanja gan nak wun du dé Jisaska yi, dé wali hundi bulénjoka. Dé yikafre yama xaakwa mina bi yéték, bérka xi mir akwi alos akwi, hérae wukasande hura dé yi. Wun joo xak dé (30 kilo maki). xti&Romna xi warekwa du wungi hurundaka dé arimateana du josep ye dé Pailatré wakwexéké, Jisasna fusa héranjoka. josep dé Jisasna du nak dé. Dé Judana néma duka roota faakwa dé wa, “Jisas Godna nyan dé. Wu mwi hundi dé.” Wungi wata dé Jisaska jémba saréké. josep wakwexékéndéka Pailat yawundu nandéka dé josep yi, Jisasna fusa héranjoka. s3%Nak hundi akwi angi dé: “Ximbu xiyandan duré xétandi.” Wun nukwa wun hundi mwi hundi dé xaku. Jisasna fusa motumbu xandan wekwambu di taka #r?$Xi warekwa du wungi hurundaka Godna nyingambu rekwa hundi yéték mwi hundi bér xaku. Wun hundi nak angi dé: “Déka afa nak yatukwehambandi.” >qu#Gayandéka wuni ané nyinga hayindé du wuni xé. Xéwun jooka wuni gunika hundi hayi, guni akwi Jisaska jémba sarékéngute. Wawun hundi wu mwi hundi dé. Wungi wuni xékélaki. 2p]"Yatukwehafi yandaka dé Romna xi warekwa du nak xi hérae dé Jisasna yikanyambu xaréngériké. Xaréngérikéndéka dé nyéki wali hulingu wali bari dé bleka gaya. ao;!Yatukwetaka Jisaska ye di xé, dé wundé hiyandé. Xétaka déka man yatukwehambandi. ny Wungi wandaka Pailat wandéka di xi warekwa du ye Jisas wali xiyae mimbu hatekandan du yéték bérka man di yatukwe. OmJudana néma du Pasovana hénoo sanjoka di angi wa, “Séri baka hwa nukwambu hénoo satame. Wun nukwa néma nukwa dé. Séri deka fusa mimbu yamba tékéndé.” Wungi wata di Pailatré wa, “Méni wamét guna du xiyae mimbu hatekandan duna man yatukwetandi. Yatukwendat hiyandat di deka fusa hura ye rémétandi.” .lUJisas wun hulingu sataka dé wa, “Yak. Andé hényi.” Wungi wataka dé wandé dae dé hafu déka hamwinya taka. Romna xi warekwa du dé Jisasna yikanyambu xiya k)Jisasré xiyae mimbu hatekandanmbu aki nak dé re. Wun akimbu nyingi wain hulingu nawulak dé té. Gumbu hwaakwa nyamba nak hérae di wun hulingumbu husanda. Husandataka bangimbu takataka husora di Jisaska hwe, dé jéma sandét déka holéméngi yikafre yandéte. EjJisas wungi wataka dé xékélaki. Dé déka jémba wundé yasékendé. Xékélake dé Godna nyingambu atéfék hayindan maki hurunjoka dé angi wa, “Wuni hulinguka wuni hiyae.” .iUWataka dé déka duré wa, “Wule ména ayiwa lé.” Wungi wandéka wun nukwambu dé Mariaré hérae hura yi déka geré. Hura ye dé léré hati. Jisas dé hiya +hOTéndaka dé Jisas déka ayiwa wali déka mawuli mawuli yandéka du wali bér walémbambu témbéka. Xe dé déka ayiwaré wa, “Ayiwa, wun nyéna nyan dé.” Xg)Jisas téndénmbu di Jisasna ayiwa Maria akwi, léka bandi akwi, Klopasna takwa Maria akwi, Makdalambu yalé takwa Maria akwi wungi di té. Wunde takwa Jisasré xiyae hatekandan mi walémbambu di té. MfWun yikafre sanda wurré xéta di xi warekwa du wa, “Nani ané sanda wur yamba léngakéme. Nani nana xi haaye bu xékwa héna xi wana xakukéndé wana. Xakundét dé wun sanda wur hératandé.” Wungi wataka hurundaka dé du nak héra. Hérandéka Godna nyingambu rekwa hundi nak mwi hundi dé ya. Wun hundi angi dé:Di wuna nukwa wur nawulak mune di héra.Di wuna yikafre sanda wur héranjoka di deka xi hayindaka xakundéka dé héra. e{Romna xi warekwa du yétiyéti di Jisasré xiyae mimbu hateka. Hatekataka di déka nukwa wur hérae di mune hari. Nak nak héraata di déka yikafre sanda wur munihambandi. Wun sanda wur atéfék natafambu yatindan dé, di hundafanéhambandi. dWungi wandaka dé Pailat wa, “Wuni hayiwun hundi wuni wundé hayiwu. Nak hundi wambula yamba hayikéwuni.” Wungi dé wa. Zc-Xétaka di Judana prisna néma du di Pailatré wa, “Angi hayikéméni, Judana néma du dé. Wungi hayikéméni. Angi hayitaméni, ‘Ané du angi dé wa, Wuni Judana néma du wuni.’ Wungi hayitaméni.” jbMPailat wun hundi Hibruna hundimbu akwi, Romna hundimbu akwi, Grikna hundimbu akwi wungi dé hayi. Jisasré xiyae mimbu hatekandan hafwa Judana néma getéfa walémbambu dé té. Téndéka di séfélak Juda wun hundi di xé. a{Pailat hundi nak haaye dé Jisasré hatekandan mimbu xiyataka. Angi dé hayi: Nasaretna du Jisas. Judana néma du dé. `Wun hafwambu di Romna xi warekwa du Jisasré xiyae mimbu hateka. Du yétékré akwi di mi yétékmbu xiyae hateka. Nakré di aki tamba sakumbu xiyae hateka. Nakré di yika tamba sakumbu xiyae hateka. Xiyae hatekandaka dé Jisas nyéndékmbu téndé mimbu té. ^_5Jisasré hura yindaka dé Jisas hafu dé déré xiyae hatekatendaka mi dé yata. Yatandéka Judana néma getéfa Jerusalem yatakataka di Anéngambana Afana hafwaré yi. Hibruna hundimbu angi di wa, Golgota. 0^YWungi wandaka dé Pailat Judana néma duna hundi xékétaka wandéka di Romna xi warekwa du Jisasré hura yi, xiyae mimbu hatekanjoka. Jisasré di xiyae mimbu hateka S]Wungi wandéka hambukmbu di angi wa, “Déré mé héreki. Déré mé héreki. Déré mé xiyae mimbu hateka.” Wungi wandaka dé Pailat wakwexéké, “Guna néma duré xiyae mimbu hatekawute guni mawuli ye?” Wungi wandéka di prisna néma du wa, “Dé nana néma du yingafwe. Romna néma du dé male nana néma du dé.” B\}Wun nukwa Judana du takwa Pasovana hénoo sanjoka di humbwi. Nukwa dawimbu ténjoka hurundéka dé Pailat néma duna jambémbu reta dé Judaka wa, “Guna néma duré mé xé.” _[7 Pailat wun hundi xékétaka wandéka di Jisasré hura gwande. Gwandendaka dé Pailat kot xékékwa néma duna jambémbu re. Wun jambéka di wa, Motumbu yandan jambé dé. Hibruna hundimbu angi di wa, Gabata. Z' Pailat wun hundi xékétaka dé Jisas baka takandét yitendéka yambuka dé hwaké. Hwaka dé Judaré wa, Jisasré wandét dé baka yindéte. Wandéka di wa, “Wun du angi dé wa, ‘Wuni néma du wuni.’ Wungi wata dé Romna néma duna hafwa héranjoka dé huru. Wungi huruta dé Romna néma duna mama dé re. Méni dé baka yindéte wamét, méni akwi Romna néma duna mama retaméni.” Y Wungi wandéka dé Jisas wa, “God ménika hambuk hwehafi yandét méni ambu néma du yamba rekéméni. Wuniré ménika hwendé du némafwi haraki saraki sémbut di huru. Di hurundan haraki saraki sémbut méni huruméka haraki sémbutré dé sarékéngwandé.” ~Xu Buléhafi yandéka dé Pailat wa, “Métaka méni wuni wali buléhafi ye? Wuni mawuli ye wawut jémba yitaméni. Wuni mawuli ye wawut, di méniré xiyae mimbu hatekatandi. Wuni ambu wuni néma du re. Wun jooka méni xékélaki, o yingafwe?” @Wy Roota dé geré wambula wulayi. Wulayi wandéka Jisas wambula wulayindéka dé déka wakwexéké, “Méni yimbu méni ya?” Wungi wakwexékéndéka Jisas hundi nak buléhambandé. VPailat wun hundi xékétaka dé déka mawulimbu wa, “Wun du Godna nyan wana?” Wungi sarékéta dé némafwimbu roo. #U?Wungi wandéka di Juda déré wa, “Wun du métaka hiyandé. Dé angi dé wa, ‘Wuni Godna nyan wuni.’ Wungi wata dé nana hambuk hundi xékéhambandé. Wun hundi angi dé wa, ‘Du nak Godka haraki hundi wandét, guni déré xiyatanguni.’ Nana hambuk hundi wungi dé wa.” RTWungi wandéka déré xéta di prisna néma du akwi gélindu du akwi di hambukmbu angi wa, “Déré mé xiyae mimbu hateka. Déré mé xiyae mimbu hateka.” Wungi wandaka dé Pailat diré wa, “Yingafwe. Wuni hurundén haraki saraki sémbut nawulakéka xékéhambawuni. Guni hafu déré hura ye xiyae mimbu hatekatanguni.” NSWungi wandéka dé Jisas gwande. Gootundan rami yoo dé déka anéngambambu té. Sandatakandan waka nukwa wur akwi déka séfimbu dé té. Téndéka dé Pailat diré wa, “Ané duré mé xé.” /RWXiyandaka Pailat gwande dé Judana duré wa, “Mé xé. Déré wuni gunika hura gwande. Guni xe xékélakitanguni. Dé haraki saraki sémbut huruhambandé.” *QMSandatakataka di déré haraki hundi wata di wangi. Wangita di wa, “Judana néma du, jémba retaméni!” Wungi wata di deka tambambu déka saawiré di xiya. AP{Xiyataka di rami yoo hérae di anéngambambu sanda joo gootutaka di déka anéngambambu sandataka, néma du sandaka maki. Sandatakataka di néma duna waka nukwa wur déré sandataka. mO UJudana du wungi wandaka dé Pailat wandéka Romna xi warekwa du di Jisasré xiya, rami wali yoombu. ]N3(Wungi wakwexékéndéka hambukmbu wata di wa, “Yingafwe. Déka hélék me ye. Barabasré wamét gwandindéte nani mawuli ye.” Wungi di wa. Wun du Barabas dé duré xiyaata jondu sélé héraakwa du dé.ZM-'Atéfék héki hwari Pasovana hénoo sa nukwa guni wunika wangukandé, séndé gembu rekwa du nakéka wawut dé gwandindéte. Némbuli Judana néma duré wawut dé gwandindéte guni mawuli ye, o yingafwe?” zLm&Wungi wandéka dé wakwexéké, “Mwi hundi méta hundi dé?” Jisasré xiyae mimbu hatekandate dé Pailat wa +KO%Wungi wandéka dé wakwexéké, “Méni néma du wana?” Wungi wakwexékéndéka dé wa, “Wu yawundu. Wuni néma du wuni. Wuni angi wuni we. Mwi hundi wanjoka wuni ané héfaré gaya. Mwi hundi wawute lé wuna ayiwa wuniré héra. Mwi hundi xékékwa du takwa di wuna hundi xéké.” PJ$Wungi wakwexékéndéka dé wa, “Wuni ané getéfambu néma du rewut wuna du warendat nawulak du wuniré hura ye Judana duka yamba hwekéndi. Némbuli wuni ané getéfaka néma du rehambawuni.” II #Wungi wakwexékéndéka dé wa, “Wuni Judana du yingafwe. Wuni ménika xékélakihambawuni. Ména hafu getéfana du akwi prisna néma du akwi di méniré wunika hura ya. Méta méni ya?” pHY"Wungi wakwexékéndéka dé wa, “Méni hafu sarékéta méni wungi wa, o nak du dé méniré wa?” Wunde du wungi wandaka dé Pailat wambula wulayi geré. Wulaaye gembu reta dé Jisaska wandéka wulayindéka dé déka wakwexéké, “Méni Judana néma du, o yingafwe?” F Hanja Jisas mimbu hiyatendékaka dé hundi wa. Wunde du Pailatré wungi wandaka dé Jisas wandén hundi mwi hundi dé xaku. EWungi wandaka dé Pailat wa, “Guni déré hura ye guni hafu bulétanguni. Bulétaka guna hambuk hundi wandé maki guni déré duna makambu takatanguni.” Wungi wandéka di wunde Judana du wa, “Hanja guni Rom guni naniré watéfi, nani haraki saraki sémbut hurukwa duré duna makambu takataka déré xiyambemboka. Nani Jisasré xiyandate wanjoka nani hurufatiké.” Wungi di wa. "D=Wungi wandéka di wa, “Ané du haraki saraki sémbut dé huru. Dé haraki saraki sémbut huruhafi yandét, nani ménika déré hura yamba yakéme.” CWulayihafi yata hafwambu téndaka dé Romna néma du Pailat dika ye dé diré wa, “Wun duka méta hundi watanguni?” |BqGanémbambu Jisasré hura Kaiafas yatakataka di Romna néma duna geré yi. Ye di deka hambuk hundi xékéta Pasovana hénoo sanjoka di Romna néma duna geré wulayihambandi. Judana hambuk hundi angi dé wa, “Guni nak téfana duna geré wulaaye guni haraki saraki sémbut hurutanguni. Hura guni Pasovana hénoo yamba sakénguni.” Wungi dé deka hambuk hundi wa. }AsWungi wandéka dé Pita wambula wa, “Yingafwe.” Wungi wandéka dé séra bari wa. Pailatka di Jisasré hura yi Q@Wungi wandéka dé Pita waan xatékéndén duna hémna du dé xéké. Dé akwi jémba dé ya prisna néma duka. Xékétaka dé wa, “Méni Jisas wali yawimbu téméka wuni xé. Wu mwi hundi dé.” 8?iSaimon Pita déka séfi tangurénjoka dé ya walémbambu té. Téndéka xe di wa, “Méni akwi Jisasna du méni?” Wungi wakwexékéndaka dé wa, “Wuni yingafwe.” J> Wungi wandéka Anas wandéka di Jisasré hura yi, atéfék prisna néma du Kaiafaska. Déré gindan yoo wungi téndéka di hura yi. Pita dé wambula wa, “Wuni Jisaska xékélakihambawuni” =/Wungi wandéka dé Jisas wa, “Wuni haraki hundi wawut, méni wunika wun hundi wataméni. Wuni mwi hundi wawuka métaka méni wuniré xiyae?” <Wandéka dé gélindu nak wumbu te dé Jisasna saawimbu xiyaata dé wa, “Prisna néma duka wungi yamba wakéméni.” ;/Métaka méni wunika wakwexéké? Wuna hundi xékéndé du takwaka mé wakwexéké. Wawuka xékéndan hundika méniré watandi.” Wungi dé wa. c:?Wakwexékéndéka dé Jisas wa, “Wuni atéfék du takwana makambu téta wuni diré hundi wa. Godna hundi buléndaka gembu, tempelmbu akwi téta wuni du takwaka hundi wa. Wuni faakwa téta hundi nawulak wahambawuni. x9iPrisna néma du dé Jisasré déka duka wakwexéké. Du takwaka wakwendén hundika akwi dé wakwexéké. 8Wungi wandéka di jémba yakwa du wali gélindu du wali di wumbu té. Téndaka dé yifa yandéka di ya hénjara, deka séfi tangurénjoka. Pita akwi di wali dé té, déka séfi tangurénjoka. Prisna néma du dé Jisaska wakwexéké, déka jémbaka %7CWandéka Pita wulayindéka lé wule takwa Pitaré wakwexéké, “Méni akwi Jisasna du méni?” Wungi wakwexékéléka dé Pita wa, “Wuni yingafwe.” 61Wulayindéka Pita hafwambu dé té. Téndéka dé Jisasna nakémba du dé gena séndéna yambuka hatikwa takwaré wa, Pitaka walét wulayindéte. 5Di Jisasré hura yindaka bér Saimon Pita Jisasna nakémba du wali déka hukémbu yi. Ye bér prisna néma duna gembu xaku. Wun néma du Jisasna nakémba duka dé xékélaki. Xékélakindéka dé Jisasna hukémbu ye dé néma duna gena séndékoré wulayi. 4{Hanja Kaiafas dé Judana néma duré angi wa, “Wun du atéfék du takwana hafwa hérae hiyandét, wungi sékérékétandé. Dé hafu hiyandét, nani atéfék yamba hiyakéme.” Wungi dé wa. Pita dé wa, “Wuni Jisaska xékélakihambawuni.” }3s Gitaka di Anaska hura yi. Anas dé Kaiafasna nakéma dé. Wun héki hwari Kaiafas atéfék prisna néma du dé re. 2 Jisas wungi wandéka di Romna xi warekwa du nawulak, deka néma du, Judana gélindu nawulak wungi di déré huluke di yoombu gi. d1A Xatékéndéka dé Jisas Pitaré wa, “Wungi hurukéméni. Ména yar mé lakwa wurmbu. Wuni wuna yafa hwendén hanyandémbu satawuni. Wuni wun hanyandémbu sawumboka yamba watéfikéméni.” Jisasré hura yi, Anaska S0 Du nak déka xi Malkus dé gélindu wali té. Dé prisna néma duka jémba yakwa du nak dé. Téndéka dé Saimon Pita xi warendaka yarré tara dé déka yika tamba sakumbu téndé waan xatéké. m/S Wungi wandéka wandén hundi dé mwi hundi ya: “Wunika hwemén du nakré haraki huruhambandi.” .{Wungi wandaka dé Jisas diré wa, “Guniré wundé wawu. Wuni andu, hwakénguka du. Wuna duré mé takangut yinda.” -)Xakrindaka dé diré wambula wakwexéké, “Héndéka guni hwaké?” Wungi wakwexékéndéka di wa, “Nasaretna du Jisaska nani hwaké.” w,gWungi wakwexékéndéka di wa, “Nasaretna du Jisaska nani hwaké.” Wungi wandaka dé Jisasré mama duka hwekwa du Judas dé di wali té. Téndéka wandaka dé Jisas wa, “Wuni andu.” Wungi wandéka roo hu hu ye di héfambu xakri. + *Hura yandaka dé Jisas xékélaki, déré hurutendaka atéfék jonduka. Xékélake ye dé diré wa, “Héndéka guni hwaké?” )Wungi xékélakitaka dé Romna xi warekwa du nawulak akwi, gélindu du nawulak akwi wungi hura yae di wun hafwaré ya. Prisna néma du akwi, Farisi akwi di wun gélindu duré wandaka di ya. Xi ware jondu akwi, téméngara akwi, hanyikwa ya akwi di hura ya. b(=Wun nukwa Jisasré mama duka hwetekwa du Judas di wali yahambandé. Tale séfélak nukwambu Jisas déka du wali di wun yawimbu wulaaye wumbu re. Hanja Judas Jisas wali yitaka yatakata dé wun yawika xékélaki. &' GJisas wun hundi wataka déka du wali di Kidron huté angé sakuré yi. Yikafre mi sendan yawi nak wumbu téndéka di Jisas déka du wali wun yawiré wulayi. 4&aWuni diré ména xika wundé wakwewu. Wakwewuka di ménika xékélaki. Wambula wawut xékélakitandi. Wuni wawut méni wunika némafwimbu mawuli yaméka maki, di deka du nak nakéka némafwimbu mawuli yatandi. Mawuli yandat wuni deka mawulimbu tétawuni.” Wungi dé Jisas Godré wakwexéké.V%%Wuna yafa, yikafre jémba male méni ya. Ané héfana du takwa ménika xékélakihambandi. Wuni ménika xékélakiwuka di wuna du akwi ménika di xékélaki. Méni waméka wuni gaya. Wungi di xékélaki. b$=“Wuna yafa, wuni hwemén duka wuni méniré wakwexéké. Di wuni wali ména getéfambu sékéré rendate wuni mawuli ye. Hanja ané héfa baka téndéka méni wunika némafwimbu mawuli yata waméka wuni nukwa hanyikwa maki reta wuni ména getéfambu re. Nukwa hanyikwa maki wambula rewut di ména getéfaré yae xéndate wuni mawuli ye. ;#oWuni dimbu téwuka méni wunimbu té. Wungi téta nani atéfék natafambu té. Témbet, ané héfana du takwa diré xéta xékélakita watandi, ‘God wandéka dé Jisas ané héfaré gaya. God Jisaska némafwimbu mawuli yandéka maki, Jisasna du takwaka akwi dé némafwimbu mawuli ye.’ Wungi watandi. \"1Hanja méni wunika hambuk hwe, wuni jémba yawut nawulak du takwa wuna ximbu harékéndate. Hwemén maki wuni dika hambuk hwe. Di ani natafa mawuli héranaka maki natafa mawuli hérandate, wuni wun hambuk hwe. ! Di atéfék natafa mawuli hératandi. Wungi wuni mawuli ye. Yafa, méni wunimbu téméka wuni ménimbu téwuka maki, di animbu tétandi. Wungi téndat, ané héfana du takwa xe watandi, ‘God wandéka dé Jisas gaya. Wu mwi hundi dé.’ Wungi watandi. a ;“Wuna yafa, wunde duka male ménika wakwexékéhambawuni. Wun du yita wuna hundi watandi, nawulak du takwaka. Watendaka hundi xékétaka wunika jémba sarékétekwa du takwaka akwi méniré wuni wakwexéké. Wuni ména hundi xékéta ména jémba male wuni ya. Wuna du xéta ména hundi xékéta ména jémba male yandate wuni wungi ya. /Hanja méni waméka wuni ané héfambu rekwa du takwaka gaya. Wunika wamén maki wuni dika wa, di ané héfana du takwaka ye wuna hundi wandate. jMMéna hundi mwi hundi dé. Méni wamét wuna du ména mwi hundi male xékéta ména du retandi. QDi ané héfana du yingafwe. Wungi maki wuni ané héfana du yingafwe. Wuni diré ané héfambu hérae ména getéfaré hura yaméte, wahambawuni. Méni diré satanéna tambambu rendamboka hatiméte wuni we. -SMéna hundi dika wawuka di xéké. Di ané héfana du yingafwe. Wuni akwi ané héfana du yingafwe. Nani wungi rembeka ané héfana du takwa di nanika hélék ye. ) “Némbuli ménika yatawuni. Wuni ané héfambu reta wun hundi wuni we, wuna du roohafi yata wuna mawuli hérae yikafre mawuli yandate. q[ Méni hambuk hweméka wuni di wali reta wuni dika jémba hati. Jémba hatiwuka nawulak du diré haraki huruhambandi. Di jémba di re. Natafa du male fakutandé. Fakundét Godna nyingambu wun duka hayindan hundi mwi hundi yatandé.  Némbuli wuni ané héfambu yamba resékekéwuni. Rehafi yawut di ané héfambu retandi. Wuni ménika wambula yitawuni. Wuna yafa, méni yikafre du méni. Méniré wuni wakwexéké, wunde duka. Ména hambuk wundé hwemé, wunika. Némbuli méni hambuk yata dika jémba hatitaméni. Hatimét di ani natafa mawuli héranaka maki natafa mawuli hérae jémba retandi. Wungika wuni mawuli ye. 'G Ména du takwa wuna du takwa di. Wuna du takwa ména du takwa di. Di wuna hundi xékétaka wuna jémba yandaka nawula du takwa xéta di wuna ximbu haréké. 5c “Némbuli méniré wuni wakwexéké, wunde duka. Ané héfana du takwaka wahambawuni. Méni wunika hwemén du takwaré yikafre huruméte wuni méniré wakwexéké. ]3Hwemén hundi wuni diré wuni hwe. Hwewuka di wun hundika jémba xéka xékélakita di wa, ‘Hanja Jisas God wali dé re. Rendéka God wandéka dé Jisas ané héfaré gaya. Wu mwi hundi dé.’ Wungi watandi. I Némbuli di xékélaki, wuna jondu atéfék méni hwemén dé. {Jisas wungi wataka dé wa, “Hwemén duré ména xika wundé wakwewu. Wakwewuka di ménika xékélaki. Hanja di ané héfambu rendaka méni diré wunika méni hwe. Tale di ména du rendaka diré wunika hweméka di ména hundi jémba xéké. 'GHanja ané héfa baka téndéka wuni méni wali reta nukwa hanyikwa maki wuni re. Ménika wambula yiwut wamét wuni nukwa hanyikwa maki wambula retawuni.” }c|{{dztxxvutssrTqq)p^o2nnmQml2kjj;ighh;gffffedccb a`u__T]B\s\[7ZSYXWandén maki dé naniré yikafre huruta naniré nana mama duna tambambu hératandé.Hérandét nani déka roohafi yata déka jémba yatame. B JA HGod dé wungi nana mandékanguka saréfa nae.Dé déka yikafre wasékérékéndén hundika sarékéta wandén maki dé huru. @ %GWunde profet di angi wa, “Nana mama du, nanika hélék yakwa du akwi, naniré xiyanandat, God naniré hératandé, deka tambambu.” 2? aFGodna profet wandanéngala dé xaku. > EGodna jémba yakwa du Devitna hémémbu némafwi hambuk du dé taka. Takandéka dé naniré mama duna tambambu hératandé. '= IDNani Israelna du takwa, nana Néma Du Godna ximbu harékétame.Naniré yikafre hurunjoka dé gaya. Gaye dé Satanéna tambambu naniré hératandé. }< uCGodna Hamwinya dé wun nyanéna yafa Sekaraiana mawulimbu wulaaye té. Téndéka dé Godna hundi angi wa: f; GBWa saafa yindaka wun hundi xékéndé du takwa di xékélaki, Néma Du God wun nyanka dé hambuk hwe. Wungi xékélakita saréké waréké xékéta di wa, “Hukémbu wun nyan yingi maki retandé?” Sekaraia dé gwar wa 9: mABuléndéka di déka getéfambu rendé du takwa atéfék di némafwimbu roota saré waréké xéka di wun jooka hundi wa saafa yi, Judiana némbumbu rekwa atéfék getéfaré. }9 u@Sarékéndaka déka hundi bari yikafre yandéka dé Sekaraia wambula hundi bulé. Buléta dé Godna ximbu haréké. 78 i?Wungi wakwexékéndaka dé tambambu yamanyi, déka nyinga hwendate. Hwendaka dé nyingambu angi hayi, “Déka xi Jon dé.” Wungi hayindéka di atéfék saréké waréké. 17 ]>Wungi wataka di déka yafa Sekaraiaré wakwexéké. Sekaraia hundi buléhafi rendéka di déré tambambu yamanyita di angi wakwexéké, “Méta xi wakéme, déré?” O6 =Wungi waléka di léré wa, “Hanja béna hém wun xi wahambandi.” T5 #Nukwa angé yétiyéti angé hufuk yindéka di nukwa nak yae di hérangwanda, déka hémna du wun nyanéna séfi sékénjoka. Hérangwanda di déka séfi séka di wun nyanéna xi Sekaraia wanjoka di saréké, déka yafangala. a3 =:Héraléka Elisabetna hémna du takwa akwi léka nyémayika akwi xékéta di léka yikafre mawuli yata di mawuli sawuli ya. Mawuli sawuli yata di wa, “Néma Du God yikafre joo dé huru, Elisabetka.” Wungi di wa. K2 9Elisabet nyan hérateléka nukwa xakundéka lé dunya héra. 1 8Wun gwar wungi wataka Maria Elisabet wali lé re. Bafu hufuk re lé léka geré wambula yi. Elisabet lé Jonré héra (0 K6Déka jémba yakwa Israelna du takwaré dé yikafre huru.Hanja God dé Abraham nana mandékanguka akwi dé wa, ‘Guni Israelna du takwa, gunika saréfa naata némbuli, hukémbu akwi, atéfék nukwambu akwi, guniré yikafre hurutawuni.’Wungi wataka dé wun hundika saréké. / 7. 95Hénooka hiyaakwa du takwaka dé yikafre jondu hwendéka dé deka biya sukweké.Xérénjuwi mama du takwaka wandéka di jondu yike baka yi. !- =4Dé wandéka nak nak téfambu rendé néma du di baka du di re.Dé wandéka deka hafu ximbu harékéhafi yakwa du takwa di néma du takwa re. -, U3Godna tamba hambuk dé. Déka tambambu séfélak némafwi jémba dé ya.Du deka mawulimbu deka xi harékéndaka dé diré déka tambambu yawulalama yaki. + 2Godka rookwa du takwaka God dé saréfa na.Némbuli, hukémbu akwi, God wungi hurukwa du takwaka saréfa natandé. s* a1Dé némafwi hambuk yakwa God dé. Dé wuniré némafwi joo dé huru.Déka xi yikafre male dé. z) o0Wuni néma takwa yingafwe.Wuni baka takwa déka jémba yakwa takwa wuni re.Rewuka dé God wunika dé saréké.Sarékéndéka hukémbu atéfék du takwa akwi watandi, ‘God Mariaré dé yikafre huru. Wu mwi hundi dé.’ x( k/Wuna hamwinya wuniré Satanéna tambambu héraakwa Godka dé mawuli sawuli yata dé déka ximbu haréké. j' O.Maria wun hundi xékétaka lé gwar angi wa:Wuna mawuli Godna ximbu dé haréké. _& 9-Nyéni Néma Du Godna hundi jémba xékéta nyéni wa, ‘Wandén maki hurutandé. Wu mwi hundi dé.’ Wungi wataka nyéni yikafre mawuli yata jémba retanyéni.” Wungi lé Elisabet wa. Mariana gwar 1Sa. 2:1-10 % ),Nyéni yae wunika dinyéna nanyéka wuni nyéna hundi xékéwuka wuna biyakombu rekwa nyan mawuli sawuli yata waréngénéndéka wuni xéké. U$ %+Nyéni wuna Néma Duna ayiwa nyéni. Nyéni wunika yanyén, wu yikafre dé. y# m*Téndéka lé némafwimbu wa, “God nyéniré yikafre wundé hurundé. Wu mwi hundi dé. Nyéniré yikafre hurundén joo hési takwaré yikafre hurundén jooré dé sarékéngwandé. God nyéna biyambu rekwa nyanré akwi dé yikafre huru. *" O)Naléka Elisabet Mariana hundi xékéléka léka biyakombu rendé nyan dé waréngéné. Waréngénéndéka dé Godna Hamwinya Elisabetna mawulimbu wulaaye té. E! (Ye lé Sekaraiana geré wulaaye lé Elisabetka dinyéna na. X  +'Wun nukwa Maria raama lé Judiana némbumbu rekwa getéfa nakré bari yi. j O&Wungi wandéka lé Maria wa, “Wuni xéké. Wuni Néma Du Godna jémba yakwa takwa wuni. Wuniré wamén maki Néma Du hurutandé. Wu yikafre dé.” Wungi waléka dé wun ensel yi. Maria lé Elisabetré xénjoka lé yi = w%God dé némafwi dé. Atéfék joo hali hurundé.” O $Ané hundi mé xéké. Hanja nyéna hémna takwa hési Elisabetka di wa, ‘Lé nyan hérahafi takwa lé.’ Wungi wandaka gwalefa yaléka God wandéka lé nyan lé té. Bafu gwongofu lé nyan té. \ 3#Wungi waléka dé wa, “Godna Hamwinya nyénika gayatandé. Gayandét God nyénika hambuk hwetandé. Hwendét nyan te hératanyéni. Héranyét wun nyanka angi watandi, ‘Dé Godna nyan dé.’ Wungi watandi. o Y"Wandéka lé Maria déré wa, “Yingi maki nae wuni nyan tétawuni? Wuni du humbwihambawuni?”  %!Dé néma du wungi re wungi re reséketandé, Israelna du takwaka. Reta dika jémba hatitandé, wungi re wungi re.” Wungi dé Gebriel wa. e E Dé némafwi du retandé. Anwarmbu rekwa God déka angi watandé, ‘Méni wuna nyan méni.’ Néma Du God wandét déka mandéka Devit néma du reta Judana du takwaka hatindén maki, dé néma du reta dika hatitandé. _ 9Mé xéké. Nyéni nyan te dunya nak hératanyéni. Hérae déka xi Jisas watanyéni.  Sarékéta téléka dé léré wa, “Maria, rookényéni. God nyénika mawuli mawuli dé ye. Mawuli yata nyéniré yikafre hurutandé. j OWungi wandéka wun hundi xékéta roota lé léka mawulimbu wa, “Ané méta maki hundi dé?” y mGod wandéka Gebriel ye dé Mariaré wa, “Nyénawa. Néma Du God nyénika mawuli yata nyéni wali dé té.” ^ 7Wun nukwa takwa hési léka xi Maria lé wumbu re. Hanja lé du nak wali hwahambalé. Hanja léka yafa ayiwa Josepna yafa ayiwa wali hundi di gi, lé hukémbu Josepré humbwiléte. Josep Devitna hémémbu dé re.  Elisabet nyan téléka bafu gwongofu yindéka, God wandéka dé déka ensel Gebriel dé Nasaretré yi. Nasaret Galilimbu dé re. | sReta lé wa, “Hanja wuni nyan hérahafi takwa rewuka du takwa di wunika haraki hundi wa. Wandaka wuni haraki mawuli xéké. Némbuli Néma Du God wunika saréfa naata wuniré dé yikafre huru.” Wungi lé Elisabet wa. Ensel dé Mariaré wa r _Ye rendéka hukémbu déka takwa Elisabet lé nyan té. Te lé bafu natamba lé léka gembu male lé re. M Hukémbu déka jémba hényindéka dé déka geré wambula yi.   Haxéta téndaka dé hukémbu hafwaré gwande dé di wali hundi bulénjoka dé hurufatiké. Hurufatikéndéka di xékélaki, dé tempelmbu janji maki jooré dé xé. Wungi xékélakindaka dé hundi bulénjoka hurufatika dé déka tamba male dé yamanyi. y mDu takwa hafwambu téta di Sekaraiaka haxéndaka dé tempelré bari gwandehafi yandéka di saré waréké. '  INémbuli mé xéké. Méni wuna hundi xékéhafi yaménka némbuli méni hundi yamba bulékéméni. Tale wawun atéfék jondu xakundét, wun nukwa wuna hundi mwi hundi yandét méni wambula hundi bulétaméni. God wasékendén nukwambu wun joo xakutandé.” Wungi wataka dé ensel yi. D  Wungi wandéka dé ensel wa, “Wuni Godna ensel nak wuni. Wuna xi Gebriel dé. Wuni Godna makambu téwukandé. Téwuka God wuniré wandéka wuni déka hundi hura gaya, méniré wanjoka.   )Wandéka dé Sekaraia déré wa, “Yingi maki nae xékélakitawuni, ména hundi mwi hundi wana? Ani wuna takwa wali ani gwalefa ani.” o  YDé profet Elaija hurundén maki hurutandé. Dé Elaijambu téndéngala hamwinya hératandé. Wandét yafa deka nyangwal wali wambula yikafre mawuli yatandi. Godna hundi xékéhafi yandé du takwa di Godna hundi xékékwa du takwana hundi xékétandi. Dé tale yita wandét du takwa jémba sarékéta Néma Du yatendékaka haxétandi.” Wungi dé ensel wa. z  oDé wandét hanja Godka hu hwendé Israelna séfélak du takwa di deka Néma Du Godna hundi wambula xékétandi. d CMétaka we? Dé Godna makambu déka xi némafwi yatandé. Dé wain hulingu, sata wangété yandaka hulingu akwi yamba sakéndé. Wun nyan ayiwana biyakombu rendét, dé Godna Hamwinya déka mawulimbu wulaaye tétandé. # AMéna takwa wumba nyan héralét, méni wun nyanka yikafre mawuli yata mawuli sawuli yataméni. Séfélak du takwa akwi wun nyanka mawuli sawuli yatandi. M  Roondéka dé ensel déré wa, “Sekaraia, méni rookéméni. God ména hundi wundé xékéndé. Xékétaka dé wa, ména takwa Elisabet dunya héraléte. Héralét méni déka xi Jon wataméni. 1 _ Xétaka waréngéna dé némafwimbu roo.  + Wata téndaka dé Sekaraia awulambu téta dé xé, Néma Duna ensel nak yikafre yama xaakwa yaki tékwa jambéna yika tamba sakumbu téndéka.  / Wandaka dé wulayindéka yikafre yama xaakwa joo xérékétendéka nukwambu di séfélak du takwa hafwambu hérangwanda téta di Godka wata té. " ? Jémba yandéka di atéfék pris hérangwanda téta di deka sémbut maki di deka atéfék xi hayitaka di wurmbu lakwa. Lakwataka hérae di xé, Sekaraiana xi. Xétaka wandaka dé Sekaraia Néma Du Godna geré wulayi, yikafre yama xaakwa joo xérékéndét yaki muluka waréndéte. q ]Nukwa nak Sekaraiana hémna jémba ya nukwa dé. Sekaraia akwi Godna makambu dé prisna jémba ya. l SLé nyan hérahambalé. Hérahafi yaléka bér hafu bér re. Nyangwal yingafwe. Bér gwalefa bér. 2 _Bér Néma Du Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa bér. Bér déka hambuk hundi jémba xékéta wandén maki huruta bér haraki saraki sémbut huruhafimbér. M~ Herot Judiana néma du rendén nukwa pris nak dé re. Déka xi Sekaraia dé. Dé Aronéna mandéka Abiyana hémémbu dé re. Déka takwa léka xi Elisabet lé Aronéna hémémbu akwi lé re. } Hayiwut méni jémba xékélakitaméni. Wun jooka méniré wandan hundi wu mwi hundi dé. Jon xakutendékaka dé ensel wa *| OHayindaka xékétaka wuni Jisasna jémba yakwa du akwi Jisas hurundéka xéndé du takwaka akwi wundé wakwexékéwu. Wakwexékétaka wuni wundé xékélakiwu, tale xakundé hundi, nyéndékmbu xakundé hundi, hukémbu xakundé hundika akwi. Xékélake wuni ané hundi ménika hayitawuni. }{ uHanja Jisasna jémba yakwa du akwi Jisas hurundéka xéndén du akwi di hundi safé. Saféndaka xékétaka di hayi. z 7Néma du Tiofilas, ménika wuni ané hundi hayi. Méni xékélaki, séfélak du Jisas nana nyéndékmbu yasékendén jémbaka di hayikwe hayikwexé. y Nani nana natafa male Godna ximbu harékétame. Dé nana Néma Du Jisas Kraismbu dé naniré Satanéna tambambu héra. Dé némafwi hambuk yata, nukwa hanyikwa maki hanyita, atéfék néma duré sarékéngwanda dé atéfék du takwana néma du dé re. Hanja tale wungi male dé re. Némbuli akwi wungi male dé re. Hukémbu akwi wungi male retandé. Wu mwi hundi dé. Wuna hundi yak.$x CNani Godna ximbu harékétame. Dé haraki saraki sémbutmbu xakringumboka guniré yikafre hali hurundé. Wungi hurundét, guni déka makambu téta yikafre mawuli yatanguni. Dé nukwa hanyikwa maki hanyindét, guni déka makambu haraki sémbut huruhafi yakwa du takwa retanguni. Xw +Du takwa nawulak haraki saraki sémbut hurutaka ya yanékwa hafwaré yindamboka, guni diré bari yikafre hurutanguni. Huruta hambuk jémba yatanguni, di haraki saraki yambumbu wambula yindamboka. Haraki saraki sémbut hurundé du takwaka saréfa naata diré yikafre hurutanguni, di nawulak Godna hundi jémba xékéndate. Guni diré yikafre huruta xékélaki natanguni, deka haraki mawuli guna mawuliré haraki hurundémboka. Guni hurundan atéfék haraki saraki sémbutka hélék yatanguni. Di haraki sémbut hurundaka sandandan nukwa wurka akwi hélék yatanguni. Godna ximbu harékétame 5v eDu takwa nawulak di wa, “Godna hundi mwi hundi dé wana yénataka hundi wana?” Wungi sarékékwa du takwaka guni saréfa naata deka mawuliré yikafre hurutanguni. =u uGod gunika dé némafwimbu mawuli ye. Wun jooka sarékéta guni déka hundi xékétanguni. Déka hundi yamba yatakakénguni. Nana Néma Du Jisas Krais gunika saréfa naata huli mawuli hwendét, guni God wali wungi re wungi re jémba retanguni. Dé wungi bari yatendékaka guni mawuli yata haxétanguni. t 1Némafwimbu mawuli yawuka du takwa, guni wun yénataka hundi wakwa du hurundaka maki yamba hurukénguni. Guna Godka jémba male sarékétanguni, wun yikafre male mawuli hambuk yata némafwi yandéte. Némafwi yandét guni Godna Hamwinyambu God wali hundi bulétanguni. 0s [Wungi wandan hundika sarékéta wun yénataka hundi wakwa duka xékélakitanguni. Di Godna hundika yénataka hundi wandaka du nawulak deka hundi xékéta Godna hémémbu rekwa du takwa di watémbéra re. Di ané héfana jonduka male sarékéndaka dé Godna Hamwinya deka mawulimbu téhambandé. \r 3Di guniré angi di wa, “Hukétéfi nukwambu Godna hundika bangwa hundi wakwa du nawulak xakutandi. Di Godna hundi xékéhafi yata deka haraki saraki mawuli male xékéta mawuli yandaka maki male hurutandi.” q  Némafwimbu mawuli yawuka du takwa, guni nana Néma Du Jisas Kraisna aposel hanja wandan hundika wambula sarékétanguni. p )Wun yénataka hundi wakwa du di atéfék nukwambu yikafre mawuli yahafi yata haraki hundi wata, di hura rendaka jonduka yikafre mawuli yahafi yata, di deka séfika male sarékéta mawuli yandaka maki male di huru. Di hambukmbu wata deka ximbu haréké. Di nak duna jondu héranjoka mawuli yata yéna yata wun joo hurundé duna ximbu wun nukwambu male di haréké. Godka jémba sarékétanguni Vo 'dé némafwi kot xékéta atéfék du takwa yandan jémbaka hasa hwenjoka. Hweta dé déka hundi xékéhafi yakwa du takwa hurundan haraki saraki sémbutka diré watandé. Wunde du takwa di Godna hundi xékéhafi yata di wungi haraki saraki sémbut huru. Wunde Godna hundi xékéhafi yata haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di Godka haraki hundi wa. God wandan haraki hundika akwi diré hambukmbu watandé.” Enok wungi dé wa, yénataka hundi wakwa duka. 5n eWunde duka hanja Enok, dé Adamna gwalna gwalna gwal dé, dé profetna hundi angi wa, “Mé xé. Néma Du God déka séfélak séfélak yikafre ensel wali andé yae, m  Hwe gwandéléka biyar hérangwandéndéka xémbeka maki, hurundan haraki saraki sémbutré nani xé. Nani wun haraki saraki sémbut hurunjoka nani roo. Wunde yénataka hundi wakwa du di yitaka yatakakwa hunkwari maki di. God dé wa, di némafwimbu haléke tékwa hafwambu wungi re wungi re rendate. Wun hafwambu nukwa hanyihambandé. God hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwetandé l   Guni guna du takwaka némafwimbu mawuli yata, di wali natafa mawuli héraata, guni di wali hénoo sanjoka natafambu hérangwanda renguka wun yénataka hundi wakwa du di guni wali reta sata guna yikafre mawuliré di haraki huru, géli joo wama nukwa wurré haraki hurundéka maki. Deka séfi deka biyaka male sarékéta, séfélak hénoo séfélak hulingu sata, nak du takwaka sarékéhafi yata, roohafi yata di guna yikafre mawuliré di haraki huru. Di haraki saraki sémbut hurukwa du di. Di wali giyahafi yandéka géli nyir maki di. Mur yandéka wun buwi baka yitaka yatakata dé héfaré yikafre huruhambandé. Di sék xakéndéka nukwambu sék xakéhafi yakwa mi maki di. Di yambu yétékmbu di hiya. Di mi méngi féléndaka réka ye hiyandé mi maki di. k  Dika wuni saréfa nae. Di némafwimbu hangéli hératandi. Di Kein hanja hurundén maki di huru. Balam hanja séféla hurundén maki di bari séféla huru. Di Kora hanja hurundén maki di Godna hundi xékéhafi yata Godka hu hwetaka di hiyae fakutandi. Pj  Wungi male dé wa. Guni wali reta yénataka hundi wakwa du di dé hurundén maki huruhambandi. Di xékélakihafi yandaka jonduka haraki hundi wa. Wasa bali jémba sarékéhafi yata nawulak jondu hurundaka maki, wunde du di jémba sarékéhafi yata di mawuli yandaka haraki sémbut huru. Wungi huruta di hafuré di haraki huru. Ai } Di wungi wata di némafwi haraki saraki sémbut huru. Enselna néma du Maikel hanja dé Satan wali waru. Bér Mosesna fusa héranjoka bér waru. Wun nukwa Maikel Satan wali hundi buléta dé déré haraki hundi wahambandé. Ané hundi male dé déré wa, “Néma Du God méniré haraki hundi métaka wandé.” h Guni wali reta yénataka hundi wakwa du di wun haraki saraki sémbut huru. Di nak maki nak maki janji hwae di angi huru. Di deka séfimbu du takwa wali haraki saraki sémbut huruta di nana Néma Duna hundi xékéhafi yata di Godna enselka haraki hundi wa. zg oSodomémbu rendé du takwa Gomorambu rendé du takwaka akwi mé saréké. Wun getéfa wali walémbambu téndé getéfambu rendé du takwaka akwi mé saréké. Hanja wunde du takwa, némbuli guni wali reta Godka hu hwekwa du hurundan maki, di nak maki nak maki haraki saraki sémbut huruta wunde du di du wali hwa. Di wungi haraki saraki sémbut hurundaka God hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hweta dé deka getéfaré tusanda. Atéfék du takwa deka héfaré xe di God haraki saraki sémbut hurukwa du takwaré wungi re wungi re yanékwa yambu hasa hwetendékaka sarékéndate dé God deka getéfaré wungi tusanda. 5f eHanja God dé ensel nawulakéka jémba hwe, di nawulak jonduka néma du rendate. Hwendéka di nawulak jondu akwi néma du renjoka mawuli yata di deka yikafre hafwaré yatakataka di Godka hu hwe. Hu hwendaka God diré wungi re wungi re rekwa hambuk yoombu gindéka di némafwimbu haléke tékwa hafwambu di re. God némafwi kot xékéta néma du retendéka nukwa yandét, dé hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwetandé. he KGuni atéfék jonduka wundé xékélakingu. Xékélakinguka wuni guniré wambula we, guni jondu nawulakéka wambula sarékéngute. Hanja Israelna du takwa Isipmbu rendaka Néma Du God diré yikafre hurundéka di wun héfa yatakataka jémba yi. Hukémbu yikafre hurundén du takwa nawulak di déka jémba sarékéhafi yandaka dé diré xiyasanda. Ed Godna hundi xékéhafi yakwa du nawulak di faakwa yae yénataka hundi wata guni wali re. Hanja wunde duka God dé waséke, di hiyae fakundate. Wunde du yéna yata di angi wa, “God nanika saréfa naata naniré yikafre huruta dé hurumben atéfék haraki saraki sémbut dé yakwanyi, Kraismbu. Yakwanyindéka nani séfélak takwa wali hwambet, dé naniré hasa yamba hwekéndé.” Wungi wata di nana natafa male Néma Du Jisas Kraiska hu hwe. c  Némafwimbu mawuli yawuka du takwa, tale wuni God nani atéfékré Satanéna tambambu hérandénka gunika nyingambu hayinjoka wuni saréké. Sarékéta nawulak hayitaka wuni xéké, du nawulak gunika yae di Kraiska yénataka hundi wandaka. Xékétaka némbuli wuni gunika nak jooka nyingambu hayi, guni deka hundi xékéhafi yata di wali waruta tale xékéngun Kraisna yikafre hundi male xékéngute. Krais déka yikafre hundi wundé wandé, déka du takwaka. Dé nak huli hundi yamba wakéndé, nak duka. Jb God gunika némafwimbu saréfa naata, gunika nakélak huru mawuli hweta, gunika némafwimbu mawuli yandéte wuni déré wakwexéké. Jisas Kraisna jémbaka yénataka hundi wakwa du 2Pi. 2:1-18 ma WWuni Jut wuni Jisas Kraisna jémba yakwa du wuni. Wuni Jemsna bandi wuni. Wuni guni God wasékendén du takwaka wuni hayi. Nana Yafa God gunika némafwimbu mawuli yata dé gunika jémba hati, guni Jisas Kraisna du takwa rengute. y`k Wuni hafu wuni Ninifaka saréfa wuni nae. Ninifa némafwi getéfa dé. Séfélak yikama nyangwal wumbu di re (120,000). Di deka yika tamba aki tambaka yike di ye. Séfélak bulmakau bali akwi wumbu di re.” Néma Du Got wungi dé wa. _ Mawuli windéka dé Néma Du Got déré angi wa, “Wumba bangwi natafa male ganmbu dé bari hari waré. Wara dé nakémba gan dé hiya. Méni déré yalefu huratakahambaméni. Méni huratakaméka waréhambandé. Méni wumba yalefu jooka méni saréfa nae. ^# Wandéka dé Got Jonaré dé angi wa, “Wumba bangwi hiyandéka méni biya mawuli wi. Biya mawuli wiméka yikafre wana?” Wandéka dé Jona wambula angi wa, “Yawundu! Wuna mawuli wi wu yikafre dé. Wuni némafwimbu wuni biya mawuli wi. Wuni hiyanjoka wuni we.” []/Hiyandéka dé nukwa xale. Xalendéka dé Néma Du Got takandéka dé séfi ya xérékékwa mur nukwa xalekwa sakumbu dé ya. Yandéka dé nukwa Jonana anéngambambu dé xé. Xéndéka dé déka anéngamba jinjawe yandéka dé xakrinjoka huru. Xakrinjoka hura dé wa, “Wuni hiyanjoka wuni mawuli mawuli ye. Hiyawut, wu yikafre dé.” 4\aMawuli sawuli yata rendéka dé gan hunyindéka xitélakéndéka dé Got hawe nakéka wandéka dé ya. Yae dé wun bangwina moré dé sa. Sandéka dé bangwi wungi hiya. `[9Haxéta rendéka dé Néma Du Got wandéka dé bangwi nak wara dé Jonaré wundé takatéfindé. Takatéfindéka dé nukwa Jonaré xéhambandé. Xéhafi yandéka dé Jona wun bangwikombu reta mawuli sawuli dé ya. EZWungi wandéka dé Jona getéfa yatakataka gwande ye dé nukwa xalekwa sakumbu re. Reta dé boro yakitaka dé hakélékombu re. Reta dé haxéta re, joo nak Ninifambu xakundét xénjoka. pYYWungi wandéka dé Néma Du Got déré wa, “Méni wungi mawuli wiméka yikafre wana haraki wana?” KXMéni wungi maki némbuli diré haraki huruhafi yamét, wuni hiyanjoka wuni mawuli ye. Wuni némbuli hiyawut, wu yikafre dé. Wuni némbuli hiyahafi yawut, wu haraki dé.” Jona dé wungi wa. WMawuli wiya dé Gotka wa, “Néma Du, méni wuna hundi mé xéké. Wuni getéfa yatakahafi ye wundé xékélakiwu, méni wungi maki male hurumékandé. Wungi xékélaki wuni Tarsisré yaange yinjoka wundé yiwu. Yiwun mo angi dé, wuni xékélaki méni saréfa naakwa Got méni. Méni bari hari mawuli wihafi méni. Méni nanika saréfa male naméka dé. Méni nanika mawuli mawuli yaméka dé. Mawuli mawuli yaméka di nawulak du deka haraki sémbut yatakandat, dika saréfa nae méni diré haraki huruhafi méni. PV Huruhafi yandéka dé Jona hélék ya. Hélék ye dé Gotka mawuli wi. JU  Wungi hurundaka dé Got wundé xéndé di deka haraki saraki sémbut yatakandaka. Xétaka dé dika saréfa nae dé dika déka biya mawuli wihambandé. Dé dika wandén maki huruhambandé.T# Yatakambet Got déka mawuli wi yatakataka nanika saréfa natandé wana. Nanika saréfa nandét nani yamba hiyakéme.’ ” Dé wungi wa. zSmAtéfék du takwa bulmakau sipsip hamwi akwi gérémbandé nukwa wur mé sandataka. Sandatakataka guni némafwimbu mé guni wa, Gotka. Guni atéfék guna nak maki nak maki haraki saraki sémbut, guna du xiyana sémbut akwi mé guni yataka. R Reta dé hundi takandéka dé yi, atéfék Ninifana du takwaka. “Wuni guna némafwi du wuna néma du akwi nani angi we, ‘Atéfék du takwa hénoo yamba sakénguni. Guna bulmakau sipsip hamwi akwi yamba sakéndi. Hélingu hénoo akwi yamba sakénguni! YQ+Wungi hurundaka dé Ninifana némafwi du akwi dé Gotna hundi xéké. Xékétaka dé déka yikafre jambé yatakataka dé déka yikafre nukwa wur lafwitaka dé gérémbandé nukwa wur sandataka dé bombu re. XP)Wungi wandéka di Ninifana du takwa Gotna hundi xéka di hénoo yakérta di gérémbandé nukwa wur di naki, Gotré deka saréfa na wakwenjoka. Di deka néma du takwa akwi baka du takwa akwi di wungi huru. *OMYe Ninifambu xaakwa dé wulayi. Natafa nukwa wulaaye dé hambuk hundimbu dé angi wa, “Nukwa dumi yétiyéti (40) yindét Got Ninifaré haraki hurutandé.” N-Wandéka dé Néma Du Gotna hundi xéka raama dé yi Ninifaré. Ninifa némafwi getéfa dé. Du nak angé sakuré yinjoka nukwa hufuk yitandé. My“Méni sé raama yi wumba némafwi getéfa Ninifaré. Ye méni hambukmbu mé wa wawun hundi Ninifana du takwaka.” IL Hukémbu Néma Du Got wambula dé hundi wa Jonaka. Dé angi wa, uKc Wungi wandéka dé Néma Du Got xéri hamwika wandéka hari dé xéri tufwambu Jonaré gwiyataka.QJ Yatakandaka wuni gwar waata wuni ména xi haréké. Harékéta wuni wuna jondu ménika hwetawuni. Wawunéngala hurutawuni. Néma Du Got méni natafa male naniré wambula héraméka nani huli té.” \I1Yénataka gotna xi harékékwa du di ména yikafre sémbut wundé yatakanda. IH Némafwi Du, wuni angi wuni saréké, ‘Hiyatawuni.’ Saréka wuni ménika saréké. Saréka wuni méniré wawuka méni ména yikafre male némafwi gembu reta méni wuna hundi xéké. PGWuni naande naande gumbu rekwa némbuna mombu wuni xaku. Wuni séndé ge maki hafwaré wuni naande yi. Nandiwuka méni Néma Du Got, wuna Néma Du Got, wuniré wambula héraméka wuni huli re. F+Gu wuniré yakitéfindéka wuni yanambi yike ye. Gu wuniré atéfék dé yakitéfi. Gumbu rekwa wara wuna anéngambambu dé gisangwandé. ,EQYakitéfindéka wuni wuna mawulimbu wuni wa, ‘Néma Du Got wuniré hérekindéka wuni ambu re. Reta wuni déka tempel wambula xétawuni.’ Wungi wuni wa. &DEMéni wuniré guré méni yaki, andéla séké nyambaré. Guré yakiméka dé gu wuniré yakitéfi. Ména gu atéfék raama yae dé wuniré yakitéfi. LCDé angi wa, “Néma Du Got, wuni némafwi xak héraata reta wuni ménika we. Wawuka méni wambula wuniré wa. Wuni hiyangambana téfambu géraata reta wuni ménika we. Gérawuka méni xéké. LB Jona xéri hamwina biyakombu reta dé déka Néma Du Gotka dé wa. HA  Guré yakindaka dé Néma Du Got némafwi xéri hamwika wandéka dé ya. Yae dé Jonaré nyéréké. Nyérékéndéka dé Jona xéri hamwina biyakombu dé re, nukwa hufuk gan hufuk."@ ?Gu jémba téndéka di gunjambémbu rekwa du némafwimbu di roo, Gotka. Roota di Néma Du Gotka nawulak jondu hweta di dé wali hundi bulésékéréké. l? SWataka di Jonaré hura di guré yaki. Yakindaka dé némafwimbu raméndé gu bari jémba té. (> KRaméndéka di Néma Du Gotka wa, “Néma Du, nani ménika nani we. Nani amba duré guré yakimbet, naniré hasa xiyakéméni. Méni nana sémbutré du xiyana sémbut maki sarékékéméni. Méni mawuli yamékangalambu dé ané xakéngali xaku. Xakundéka déré hura guré yakikwe.” G=   Wungi wandéka di déré guré yakinjoka di roo. Roota di gu némafwimbu tu. Tuwa hari Jonaré tufwambu takanjoka di hurufatiké. Gu tuwa yindaka dé gu némafwi némafwimbu dé ramé. < 9 Wungi wandaka dé wa, “Wuniré hura guré yakingut, gu jémba tétandé. Wuni wuni xékélaki wuni haraki huruwuka dé némafwi xakéngali xaku.” ;  Wungi wandaka dé gu némafwimbu dé ramé. Raméndéka di Jonaré wa, “Méniré métaki yambet gu jémba tékéndé?” 7: i Wungi we dé wa, “Wuni Gotré yatakataka yaange yinjoka wuni ya.” Wandéka xékétaka di wungi roo. Roota di wa, “Métaka méni wungi huru? Wungi haraki méni huru!” D9  Wungi wandaka dé wa, “Wuni Hibruna du wuni. Wuni Néma Du Gotna xi harékéwuka dé. Dé anwarmbu dé re. Dé hafu dé atéfék gu héfa akwi atéfék jondu akwi dé hurataka.” L8 Xétaka di Jonaka wa, “Méni naniré mé wa! Méta yaméka dé ané xakéngali xaku? Méta jémba yaméka? Méni yénéna méni ya? Méni yén getéfana méni? Méni yén héméngwal méni?” '7 IGunjambémbu jémba yakwa du waréngéna di wa, “Mé yangut nana atéfék xi haaye bu wurmbu lakwakwa. Lakwataka bu yawiwalendotaka tara bu xékwa, héndé du dé haraki hurundéka dé ané xakéngali xaku.” Wungi wataka di wandanéngala nae di xé Jonana xi takumbu rendéka. &6 GWungi hwandéka dé gunjambéka hatikwa du Jonaka dé hwaké. Hwaka xétaka dé sérkené. Sérkena dé wa, “Métaka méni xéndi hwae? Sé raama ména gotka mé wa. Wamét nanika saréfa nakéndé wana yingi wana. Nanika saréfa nandét, nani yamba hiyakéme.” Dé wungi wa. 5 Wungi hurundéka di gunjambémbu jémba yakwa du di roo. Roota di deka nak nak gotka di wa. Wataka di gunjambémbu rendé jondu héraata di guré yaki gunjambé xéréfweka xalendéte. Wungi huta téndaka Jona gunjambéna biyakombu dé némafwi xéndi dé hwa. 24 _Ye di gu nyéndékmbu téndaka dé Néma Du Got némafwi mur takandéka dé ya. Yandéka dé gu némafwimbu dé ramé. Raama dé gunjambéré yafélaménjoka huru. ,3 SWungi wandéka dé Jona hélék ya. Métaka we? Ninifa di Isrelna mama di. Hélék ye dé Gotré yatakanjoka dé Tarsisré yaange yi. Tarsis afakémbu dé re, nukwa nandikwa sakumbu. Ye dé Jopambu xaku. Xaakwa dé xé gunjambé Tarsisré yinjoka yae téléka. Xétaka dé gunjambéka hatikwa duka yéwa hwe. Hwetaka dé gunjambéré wulayi, di wali Tarsisré yinjoka. Dé Gotré yatakataka yinjoka dé mawuli ya. l2 SGot déré dé angi wa, “Méni sé raama yi nukwa xalekwa sakuré. Ye méni wun némafwi getéfa Ninifambu xakutaméni. Xaakwa hundi hambukmbu wa, Ninifana du takwaka. Wuni wundé xéwu di haraki saraki sémbut hurundaka.” P1 Nak nukwa Néma Du Got Jonaka dé hundi wa. Jona dé Amitaina nyan dé. 0Jisas yandén jémba séfélak dé. Yandén jémbaka atéfék hayihambawuni. Du nawulak yandén jémbaka atéfék hayindat, hayindan nyinga ané héfambu takandat, atéfék héfa sukwekétandé. Hafwa nak yamba rekéndé. Wungi wuni saréké./5Wuni Jisas yandén jémbaka haaye wuni wun du wuni. Wuni ané nyingambu mwi hundi wuni hayi. Nani xékélaki. Hayiwuka hundi wu mwi hundi dé. 0.YDé wungi wandéka di déka hundi xékékwa du nawulak di wun duka wa, “Wun du yamba hiyakéndé.” Wungi di wa. Wandaka wun du hiyahafi yatendékaka Jisas Pitaré wahambandé. Angi male dé wa, “Dé rendéte mawuli yata wawut, dé wambula yatewuka nukwaka haxétandé. Wu déka jémba dé. Méni wun jooka yamba sarékékéméni.” Wungi male dé Jisas wun duka wa. Wun du wun nukwaka haxéndéte wahambandé. e-CWungi wakwexékéndéka dé Jisas wa, “Dé rendéte mawuli yata wawut dé wambula yatewuka nukwaka haxétandé. Wungi wawut, wu déka jémba dé. Méni wun jooka yamba sarékékéméni. Méni wuna hukémbu mé ya.” x~|}}|B{{zyy.yww/vuutAssr qyqppo'nll}kTjTihhWhKg>feed-cAb;`__X^^`]\\([ZYXX]XW2VTTWRQPPPO1MM5LL K]JIwHG-EEQDCCAA!@@?>>v==e<Jisas wun hundi wandéka di xékélelakikwa du, Farisina du akwi wungi di di hafu buléta di wa, “Wun du yingi maki du dé? God hafu du hurundan haraki saraki sémbut yakwanyitandé. Wun du dé wa, ‘Wuni hurumén haraki saraki sémbut wundé yakwanyiwu.’ Wungi wata dé Godré haraki hundi wa, dé baka du dé.” Yc+Takandaka Jisas dé xékélaki. Di deka mawulimbu di wa, dé wun duré hali huréhalékéndé. Wungi xékélakita dé wun duré wa, “Wuna nyayika, wuni hurumén haraki saraki sémbut wundé yakwanyiwu.” 9bkYandaka séfélak du takwa téndaka hafwa dé sukweké. Sukwekéndéka déré hura wulayi yambuka di hwakéfatiké. Hwakéfatika di ge dawiré wara di ge nyéndékmbu féra. Férae di wun du hwandén jambémbu yoo léke di wun yambumbu husanda, du takwana nyéndékmbu. Husanda di Jisasna makambu taka. /aWHuréhalékéndéka du nawulak di matamba lékémbandé du nakré jambémbu yate hura ya. Yate hura yae di gekoré wulaaye Jisas téndénmbu takanjoka di mawuli ya. `yNak nukwa dé Jisas du takwaré Godna hundika wakwendéka di Farisina du nawulak, hambuk hundi wakwekwa du nawulak, wungi di re. Wunde du Galilina héfambu rekwa atéfék getéfa, Jerusalem, Judiana héfambu rekwa nawulak getéfa akwi, wunde getéfambu di ya. Yae rendaka dé Néma Du Godna hambuk Jisasna mawulimbu wulaaye téndéka dé du takwaré dé huréhaléké. ,_QYandaka dé séfélak nukwa diré yatakataka dé du rehafi hafwaré ye wumbu dé God wali hundi bulé. Jisas wandéka dé matamba lékémbandé du nak yikafre ya t^aJisas wungi yandéka séfélak getéfambu séfélak du takwa di Jisaska hundi bulé. Buléta séfélak du takwa di Jisaska ya, déka hundi xékéta Jisasré wakwexékéndat dé séfimali haraki yandé du takwaré huréhalékéndéte. s]_Yandéka dé déré wa, “Mé xéké. Méniré yawun jooka nak duré yamba wakéméni. Méni priska ye déka makambu témét dé ména séfiré xétandé. Xéndét méni yikafre yaménka méni Moses hanja wandén maki Godka hamwi hwetaméni. Hwemét nak du takwa xéta walisufu hétékéndanka méni yikafre yaménka xékélakitandi.” Wungi wandéka dé yi. G\ Wungi wandéka dé déré tambambu huruta dé wa, “Wuni yikafre yaméte wuni mawuli ye. Méni yikafre yataméni.” Wungi wandéka dé wun walisufu hétékéndéka dé wun du yikafre ya. [5 Jisas ye dé getéfa nakmbu re. Wun getéfambu walisufu hurundé du nak dé re. Séfélak wasi dé té déka séfimbu. Wun du Jisasré xéta dé yae hwati se wandé daata dé déré wa, “Néma Du, wuni yikafre yawute méni mawuli yata wamét, wuni yikafre yatawuni.” ;Zo Wungi wandéka di gunjambémbu tufwaré ye tufwambu témbéra husawarétaka di deka atéfék jondu yatakataka di dé wali yi. Jisas wandéka dé walisufu hurundé du yikafre ya 'YG Sebedina nyan yéték Jems bér Jon bér akwi bér waréngéné. Bér Saimon wali jémba yambékandé. Waréngéna Saimon wungi wandéka dé déré wa, “Rookéméni. Méni xéri hamwi hurumén maki méni wuna jémba yata méni du takwaré hérataméni, di wuna hundi xékéndate.” X  Dé séfélak xéri hamwi wurundanka sarékéta waréngéna dé wungi wa. Dé wali gunjambémbu rendé du akwi di waréngéné. MWHurundéka xéta dé Saimon Jisasna man mombu hwati se dé déré wa, “Néma Du, méni wuniré yatakataka yitaméni. Wuni haraki saraki sémbut hurukwa du wuni. Wuni wali yamba tékéméni.” SVHurundéka di nak gunjambémbu rendé duka wa, di yae di wali hurundate. Wandaka yandaka di gunjambé yétékmbu xéri hamwi témbéra husale. Husalendaka bér gunjambé yéték guré nandinjoka huru. lUQWungi wataka mara yakisande di séfélak xéri hamwi wuru. Wurundaka mara nékétinjoka dé huru. Hundi wataka dé Saimonré wa, “Gunjambé mé nyamba tukwesekeré hura wulaaye méni ména du wali guni mara yakisande guni xéri hamwi nawulak wurutanguni.” R!Xéta dé gunjambé nakmbu waré. Wun gunjambé Saimonéna gunjambé dé. Wara reta dé Saimonré wa, dé gunjambé xasémekindét yalefu ye nyambambu téléte. Wandéka wungi yandéka dé wule gunjambémbu reta dé tufwambu téndé du takwaré Godna hundika wakwe. GQTéndaka dé xé gunjambé yéték tukweseke tufwambu rembéka. Xéri hamwi wurukwa du wun gunjambé takataka di mara yakwanyi. Yakwanyita téndaka deka gunjambé yéték rembéka dé xé. #P ANak nukwa Jisas Genesaretna tukweseke tufwa nakmbu téndéka di séfélak du takwa yae hérangwanda di dé wali walémbambu té, Godna hundi xékénjoka. O-,Wungi wataka Galilina héfa yatakataka ye dé Judiana héfambu yitaka yatakata dé Godna hundi buléndaka gembu Godna hundi du takwaré wa.7Ng+Wungi wandaka dé diré wa, “Wuni nawulak getéfaré akwi ye Godna hundi watawuni, God néma du reta du takwaka hatitendékaka. God wun jémba yawute wandéka wuni ya.” zMm*Ganémbambu raama dé Jisas wun getéfa yatakataka dé du rehafi hafwaré yi, God wali hundi bulénjoka. Yindéka di du takwa déka hwaké. Hwaka di déré xéta di wa, “Méni nani wali retaméni. Nak getéfaré yamba yikéméni.” UL#)Yandaka dé haraki hamwinyaré wandéka di séfélak du takwaré yatakataka yaange yi. Yita di wa, “Méni Godna nyan méni.” Wungi wata di xékélaki, dé God wasékendén du Krais dé. Wungi xékélakindaka dé diré hambukmbu wa, di wun jooka hundi wandamboka. Wandéka di yaange yi. Jisas yitaka yatakata dé Godna hundi wa K(Gérambu nukwa nandindéka baka hwa nukwa yindéka di bar hiyaakwa du takwa nyangwal, séfimali haraki yandé du takwa nyangwalré akwi di Jisaska hura yi. Hura yindaka dé déka tambambu wun du takwa nyangwalré hurundéka di wambula yikafre ya. ZJ-'Wandaka wulaaye lé hwalén wali téta dé wun barré hambukmbu wandéka dé léka bar hényi. Hényindéka wule takwa bari raama lé hénoo humbwe lé dika hwe. Séfélak du takwaré Jisas dé huréhaléké \I1&Jisas Godna hundi buléndaka ge yatakataka dé Saimonéna geré wulayi. Saimonéna nakémana séfi némafwimbu ya yandéka bar hiyaata lé hwa. Hwaléka di Jisasré wa, dé yae léré huréhalékéndéte. H%Wungi wandaka di wun héfambu rekwa atéfék getéfambu Jisaska hundi wa saafa yi. Jisas dé Pitana nakémaré huréhaléké gGG$Yindéka atéfék du takwa xéta waréngénéta di hafu buléta di wa, “Owa. Ané du métakina hundi dé wa? Dé hambuk yata du takwaré hura tékwa haraki hamwinyaré wandéka di wunde du takwaré yatakataka di yi.” aF;#Wungi wandéka dé wa, “Méni makété. Wun duré yatakataka mé yaange yi.” Wungi wandéka dé wun duré xasémékandéka dé héfambu xakri. Xakrindéka dé déré haraki huruhafi ye déré yatakataka dé yi. EE"Wata dé wa, “Méni Nasaretna du Jisas. Méni naniré méta yataméni? Naniré haraki hurutaméni, o yingi maki dé? Wuni ménika wuni xékélaki. Méni Godna yikafre male du méni.” kDO!Haraki hamwinya hura téndé du nak dé re wun gembu. Rendéka dé haraki hamwinya hambukmbu wa. {Co Hambuk yata dé diré Godna hundi wa. Wungi wandéka di xékéta waréngéna di déka hundika saréké waréké. JB Jisas dé Kaperneamré naande yi. Wun getéfa Galilimbu dé re. Naande ye xaakwa dé re. Reta baka hwa nukwa dé Godna hundi buléndaka geré wulaaye dé du takwaré Godna hundika wakwe. "A=Hura ye wungi hurunjoka di hurufatiké. Dé deka nyéndékmbu ye diré yatakataka dé yi. Jisas wandéka dé haraki hamwinya hura téndé du yikafre ya V@%Mawuli wita raama di Jisasré huluke getéfa yatakataka hafwaré témbéra hura gwande di déré deka getéfa tondén némbuna takumbu hura yi. Déré némbumbu yakisandanjoka di déré wungiré hura yi. H? Godna hundi buléndaka gembu rendé du takwa Jisas wandén hundi xékétaka di xékélaki. Jisas wungi wata diré dé haraki hundi wa. Wungi xékélakita di némafwimbu biya mawuli wi. (>IAné hundi akwi mé xéké. Profet nak déka xi Elisa rendéka séfélak walisufu hurundé du Israelmbu di re. Rendaka Elisa diré huréhalékéhambandé. Natafa male duré dé huréhaléké. Wun du dé Siriana héfambu yandé du nak déka xi Naman dé. Wun du Israelna du yingafwe.” =Hiyandaka God Elaijaré wahambandé, dé ye Israelmbu rekwa du hiyandé takwaré yikafre hurundéte. God Elaijaré dé wa, dé ye nak héfambu rekwa du hiyandé takwa hésiré yikafre hurundéte. Lé Saidonmbu rekwa getéfa déka xi Sarefatmbu lé re. h<IMé xéké. Hanja profet Elaija rendéka Israelmbu séfélak du hiyandé takwa di re. Wun nukwa héki hwari hufuk bafu nawulak akwi rendaka wali giyahambandé. Giyahafi yandéka atéfék getéfa némafwi hénooka di hiya. ;!Mwi hundi wuni guniré we. Profet deka motéfambu reta hundi wandaka deka motéfambu rekwa du takwa deka hundi xékénjoka hélék di ya. ^:5Di wungi wandaka dé Jisas diré wa, “Wafewana guni ané sataku hundika wuniré angi watanguni? ‘Dokta, méni hafu ména séfiré yikafre hurutaméni.’ Wungi wata wafewana guni angi akwi watanguni? ‘Kaperneamémbu yamén jémbaka bu xékékwa. Yamén maki male méni ména motéfambu jémba yataméni.’ Wungi watanguni wana. t9aWungi wandéka di wun hundi xékéta di waréngénéta déka hundika saré sarékéna. Sarékéta di wa, “Owa. Wun yikafre hundi dé wa.” Wungi wataka di wa, “Wun du Josepna nyan dé. Yingi maki nae dé wun yikafre hundi wa?” y8kXéndaka dé diré wa, “Némbuli Godna nyingambu rekwa hundi mwi hundi dé ya. Yandéka wundé xékéngu.” J7 Jisas wungi wataka wun nyinga gétamétaka dé wun geka hatikwa duka hwe. Hwetaka wun hundina moka diré wakwenjoka dé re. Rendéka wun gembu rekwa atéfék du takwa di déré male xé. v6eNéma Du God wuniré dé waséke, wuni dé du takwaré yikafre hurutendéka héki hwarika hambukmbu wawute. 51Néma Du God wuniré dé waséke, wuni déka hundi jambangwe du takwaré wawute.Wataka déka Hamwinya hwendéka dé wuna mawulimbu wulaaye té.God wuniré dé waséke, wuni yae ané hundi diré wawute.Di séndé gembu rekwa du takwa wun ge yatakataka jémba retandi.Di dama hiyandé du takwa némbuli wambula xétandi.Xak héraakwa du takwa wambula xak yamba hérakéndi. 4 Téndéka di profet Aisaia hayindén nyinga déka hwe. Hwendaka lae dé xé, ané hundi rendéka. Xéta dé diré angi wa: 37Jisas wungi huruna harana ya dé Nasaretmbu xaku. Hanja yikama nyan re dé yafa ayiwa wali wun getéfambu re dé wumbu néma du ya. Wun nukwa Nasaretré wambula ye dé wun getéfambu re. Reta baka hwa nukwa dé Godna hundi buléndaka geré wulayi. Atéfék baka hwa nukwa wulayindéka maki ye dé Godna hundi buléndaka geré wulayi. Wulaaye re dé Godna hundi nyingambu xéta wanjoka dé raama té. 2-Dé Godna hundi buléndaka geré wulaaye du takwaré dé Godna hundi wa. Wandéka di atéfék Jisasna ximbu haréké. Nasaret di Jisaska hu hwe '1GGodna Hamwinya Jisasna mawulimbu téta hambuk yandéka dé Galiliré wambula yi. Yindéka wun héfambu tékwa atéfék getéfambu di déka wa saafa yi. G0 Wungi wandéka dé Satan nak jémba yandéte Jisasré wahambandé. Wahafi yata déré yatakataka dé déré wambula hurukwexétendéka nukwaka dé haxé. Jisas Galilimbu dé tale jémba ya / Wungi wandéka dé wa, “Yingafwe. Wun jooka Godna hundi angi dé wa: Méni ména néma du Godré yamba hurukwexékéméni.” . Ané hundi akwi dé re:“Méni deka tambambu jémba retaméni.Reta ména man motumbu yamba xiyakéméni.” -+ Wun jooka Godna nyingambu hayindén hundi angi dé wa:“God déka enselré wandét di ménika jémba hatitandi, méni jémba reméte.” L, Jisas wun hundi wandéka Satan déré hérae hura yi Jerusalemré. Hura wara déré dé tempelna dawi gembu taka. Takataka dé déré wa, “Méni Godna nyan xe méni mé wuréféka nandi. Z+-Wungi wandéka dé wa, “Yingafwe. Godna nyingambu hayindén hundi angi dé: Ména néma du God male dé. Méni déka hwati séta déka ximbu male harékétaméni. Harékéta déka jémba male yataméni.” * Méni wunika hwati séta wuna ximbu harékémét, wuni ané jondu ménika hwetawuni. Hwewut méni dika néma du retaméni.” )Wakweta dé déré wa, “Ané héfambu tékwa atéfék getéfa, wun getéfambu rekwa atéfék du takwa atéfék jondu akwi di wuna tambambu di re. Wuni wun jondu du nakré hwenjoka mawuli ye, wu hwetawuni, wun duka. Hwewut dé dika néma du retandé. (Jisas wun hundi wandéka Satan déré dé hérae hura wari. Hura wara dé déré ané héfambu tékwa atéfék getéfa bari wakwe. M'Wungi wandéka dé wa, “Yingafwe. Wun jooka Godna nyingambu angi dé wa: Du takwa hénooka male sarékéta di jémba yamba rekéndi. Wun hundi xékéta motu bret xakundéte yamba wakéwuni.” q&[Yandéka dé Satan déré wa, “Méni Godna nyan xe méni wamét ané motu waleka bret xakutandé.” e%CHura yindéka dé wun hafwambu dumi yétiyéti (40) nukwa rendéka dé Satan déka mawuli hurukwexé. Wunde nukwambu dé hénoo nawulak sahambandé. Sahafi yandéka wunde nukwa yindéka hukémbu dé Jisasré hénoo ya. 8$ kGodna Hamwinya Jisasna mawulimbu wulaaye téta hambuk yata wandéka dé Jordan xéri yatakataka dé yi. Yindéka Godna Hamwinya dé déré hérae hura yi, du rehafi hafwaré. d#A&Kenan Enosna nyan dé. Enos Setna nyan dé. Set Adamna nyan dé. Adam Godna nyan dé."%Lamek Metuselana nyan dé. Metusela Enokna nyan dé. Enok Jaretna nyan dé. Jaret Mahalalelna nyan dé. Mahalalel Kenanéna nyan dé. !$Sela Kainanéna nyan dé. Kainan Arpaksatna nyan dé. Arpaksat Siemna nyan dé. Siem Noana nyan dé. Noa Lamekna nyan dé. { o#Nahor Serukna nyan dé. Seruk Reuna nyan dé. Reu Pelekna nyan dé. Pelek Eberna nyan dé. Eber Selana nyan dé. "Juda Jekopna nyan dé. Jekop Aisakna nyan dé. Aisak Abrahamna nyan dé. Abraham Terana nyan dé. Tera Nahorna nyan dé. #?!Nason Aminadapna nyan dé. Aminadap Atminéna nyan dé. Atmin Arnina nyan dé. Arni Hesronéna nyan dé. Hesron Peresna nyan dé. Peres Judana nyan dé. } Devit Jesina nyan dé. Jesi Obetna nyan dé. Obet Boasna nyan dé. Boas Salmonéna nyan dé. Salmon Nasonéna nyan dé. Eliakim Meleana nyan dé. Melea Menana nyan dé. Mena Matatana nyan dé. Matata Natanéna nyan dé. Natan Devitna nyan dé. Livai Simeonéna nyan dé. Simeon Judana nyan dé. Juda Josepna nyan dé. Josep Jonamna nyan dé. Jonam Eliakimna nyan dé. Er Josuana nyan dé. Josua Elieserna nyan dé. Elieser Jorimna nyan dé. Jorim Matatna nyan dé. Matat Livaina nyan dé. ~uNeri Melkina nyan dé. Melki Adina nyan dé. Adi Kosamna nyan dé. Kosam Elmadamna nyan dé. Elmadam Erna nyan dé. Joda Joananéna nyan dé. Joanan Resana nyan dé. Resa Serubabelna nyan dé. Serubabel Sealtielna nyan dé. Sealtiel Nerina nyan dé. Nagai Matna nyan dé. Mat Matatiasna nyan dé. Matatias Semenéna nyan dé. Semen Josekna nyan dé. Josek Jodana nyan dé. Josep Matatiasna nyan dé. Matatias Amosna nyan dé. Amos Nahumna nyan dé. Nahum Eslina nyan dé. Esli Nagaina nyan dé. {Heli Matatna nyan dé. Matat Livaina nyan dé. Livai Melkina nyan dé. Melki Janaina nyan dé. Janai Josepna nyan dé. 0YJisas déka héki hwari dumi hufuk (30) yandéka dé déka jémba tale ya. Du takwa di déka wa, “Dé Josepna nyan dé.” Wungi di wa. Josep Helina nyan dé. U#Hanja Herot Jonré séndé gembu takandate wahafi yandén nukwa Jon déka yandé atéfék du takwaré dé guré husanda. Husandataka dé Jisasré akwi guré husanda. Husandandéka téta God wali hundi buléndéka nyir télaméndéka dé Godna Hamwinya nyamwe afwi maki dé Jisaska gaya. Gayandéka hundi nak Godna getéfambu dé wa, “Méni wuna nyan méni. Ménika wuni némafwimbu mawuli ye. Ménika wuna mawuli yikafre dé ye.” Jisasna mandékanguna xi I Hurundéka Jon déré haraki hundi wandéka Herot dé ané haraki saraki sémbut akwi dé huru. Dé wandéka déka du di Jonré séndé gembu taka. Jon Jisasré dé Godna ximbu guré husanda A{Galilimbu rekwa du takwana néma du Herot dé déka nyama hiyahafi rendéka dé déka takwaré héra. Léka xi Herodias lé. Herot séfélak haraki saraki sémbut akwi dé huru. 3Jon wun hundi du takwaré wata dé Godna hundi nawulak akwi dé wa, deka mawuli jémba téndéte. Herot wandéka di Jonré séndé gembu taka 7gDu wit hérae yikafre wit sék héranjoka di lékeki. Lékekitaka di yikafre wit sék gembu takataka di séfi yaki. Hurundén maki wuna hukémbu yatekwa du wungi hurutandé. Dé déka du takwaré hérae hura ye déka gembu takataka, haraki saraki sémbut hurukwa du takwaré hérae yambu tutandé.” s _Wungi sarékéndaka dé Jon diré wa, “Wuni guniré Godna ximbu guré wuni husanda. Wuna hukémbu yatekwa duna hambuk wuna hambukré dé sarékéngwandé. Yingi maki nae wuni déka jémba yatawuni? Wu yingafwe. Déka jémba yanjoka hurufatikétawuni. Wuna hukémbu yatekwa du Godna Hamwinya gunika hwetandé. Guna haraki saraki sémbut hérae yambu tutandé. O Jon wungi huruta wungi wandéka atéfék du takwa saréké waréké xékéta deka mawulimbu di wa, “Jon wun naniré yikafre hurundéte God wasékendén du Krais dé, o yingi maki du dé?” W 'Wun hundi wandéka di xi warekwa du nawulak déré wakwexéké, “Nani yingi maki dé? Nani méta yatame?” Wungi wandaka dé diré wa, “Guni du takwaka hambuk yata deka yéwa baka hérakénguni. Guni du takwaka yénataka hundi wata deka yéwa hérakénguni. Guni jémba yata héranguka yéwaka yikafre mawuli yatanguni.”   Wungi wandaka dé diré wa, “Guni Romna gavman guniré wandan maki male yéwa hératanguni. Nawulak akwi hérakénguni.” * M Wun hundi wandéka di Romka yéwa héraakwa du nawulak di déka ya, dé diré guré husandandéte. Yae di déré wa, “Wakwekwa du, nani méta yatame?” 9k Wungi wandaka dé diré wa, “Guni nukwa wur yéték héra re, guni nak nukwa wur hafi du takwaka hwetanguni. Guni hénoo hura re, guni hénoo yike du takwaka hwetanguni.” jM Jon wungi wandéka di déka hundi xékéta di déré wakwexéké, “Nani méta yatame?” yk Misange mi mombu haxéta dé re. Atéfék yikafre sék xakéhafi yakwa miré xéle yakitaka yambu tutandé.” |qTale guni hurungun haraki saraki sémbut yatakataka yikafre joo male hurutanguni. Hurungut du takwa xéta xékélakitandi, guni guna haraki sémbut wundé yatakangu. Guni guna mawulimbu guni wa, ‘Nani Abrahamna mandéka rembeka dé God nanika dé mawuli ye.’ Wungi wakénguni. God mawuli yata wandét ané motu du takwaré xaakwa di Abrahamna mandéka maki retandi. /Hayindén maki séfélak du takwa Jon diré guré husandandéte yandaka dé diré angi wa, “Guni haraki hambwena nyangwal guni. God gunika dé némafwimbu mawuli wita dé hukémbu hurungun haraki sémbut hasa hwetandé. Héndé wa, guni déka mawuli wika yaange yingute? Wungi hurungut atéfék du takwa xétandi, God du takwaré Satanéna tambambu hératendékaka.” Wungi dé Aisaia hanja hayi, Jonka. Atéfék yafékwa yakitéfitanguni, yambu yindéte.Atéfék némafwi némbu atéfék yikama némbu akwi jémba bwatanguni, yambu yindéte.Angwa yandé yambu hurungut yambu huritéké rendé.Yambumbu rekwa motu hérekingut yambu jémba rendé. }Jon wungi hurundéka hanja Godna profet déka xi Aisaia Godna nyingambu angi dé hayi:Du nak dé wa du rehafi hafwambu.Wata dé angi wa, “Néma Duna yambu huréhalékétanguni.Huréhalékéngut déka yambu jémba rendé. T!Wandéka Jon déka hundi xékéta dé Jordan xéri yikwambu yitaka yataka. Yitaka yatakata dé du takwaré angi wa, “Guni hurungun haraki saraki sémbut yatakangut wuni Godna ximbu guniré guré husandatawuni. Guni wungi yatakataka Godna ximbu guré nandingut, dé guna haraki saraki mawuli yakwanyitandé.” Wungi dé Jon wa. -Rendéka Anas bér Kaiafas atéfék prisna néma du bér re. Wun nukwa Sekaraiana nyan Jon du rehafi hafwambu rendéka God dé déré hundi wa. ~ 5Taiberius Romémbu néma du Sisar tamba yéti manmbu yétiyéti héki hwarimbu re. Rendéka nak héki hwari Pontius Pailat dé Judiana héfambu néma du dé rendéka Herot Galilina héfambu rekwa du takwaka dé néma du rendéka, déka nyama Filip Ituriana héfambu rekwa du takwaka, Trakonitisna héfambu rekwa du takwaka akwi dé néma du rendéka Lisanias Abilenembu rekwa du takwaka dé néma du re. })4Jisas némafwi yandéka déka mawuli laréndéka dé séfélak jonduka dé xékélaki. God akwi du takwa akwi di déka yikafre mawuli ya.b|=3Xékélakihafi yambéka dé bér wali wambula ye di Nasaretmbu xaku. Xaakwa reta dé bérka hundi xékéta dé wambén maki huru. Hurundéka déka ayiwa wun jonduka léka mawulimbu lé saréké waréké xéké. B{2Wungi wandéka bér wun mo hundika xékélakihambambér. z1Waléka dé bérka wa, “Métaka béni wunika hwaké? Wuni wuna yafana gembu rewuka xékélakihambambéni, o yingi maki dé?” zym0Déka yafa ayiwa déré xétaka bér waréngéné. Waréngéna lé déka ayiwa déré wa, “Nyan, métaka méni anika wungi huru? Ani ména yafa wali ana mawuli xak yandéka ani ménika atéfék hafwaka ani hwakéfatiké.” Wungi lé wa. "x=/Wakwexékéndéka déka hundi xékéndé du di waréngénéta di saréké waréké, dé deka hundi jémba xékélakita deka hundi jémba hasa wandéka. rw].Ye nukwa hufuk bér déka hwaké. Hwaka hukémbu bér xé, dé tempelmbu rendéka. Dé nawulak du wali Godna hundika wakwekwa néma du wali deka nyéndékmbu reta deka hundi xékéta dé diré nak maki nak maki jonduka wakwexéké. v+-Wakwexékétaka déré xéhafi yata bér déka hwaké. Hwaka bér hwakéfatiké. Hwakéfatika bér Jerusalemré wambula yi, déka hwakénjoka. Lu,Bér bérka mawulimbu bér wa, “Jisas ana hém wali dé yi.” Wungi wataka bér nukwa nak yambumbu yi. Ye gérambu bér yambumbu yindé bérka hém bérka nyémayikanguka wakwexéké, déka. At{+Hukémbu Pasova hénoo sandaka nukwa yindéka di deka getéfaré wambula yinjoka yambumbu yi. Yindaka dé Jisas Jerusalemémbu dé re. Rendéka déka yafa ayiwa xékélakihambambér. s7*Jisasna héki hwari tamba yéti man yéték (12) yindéka bér déré hura di wari, Pasovana hénoo sanjoka atéfék héki hwarimbu warimbékangala. grG)Atéfék héki hwari Jisasna yafa ayiwa bér Jerusalemré wari Pasovana hénoo sanjoka. q (Wun nyan némafwi ye dé hambuk ye dé yikafre xékélelaki dé hérandéka dé God déré yikafre huru. Jisas dé tempelmbu re p 'Néma Du Godna hambuk hundi wandé maki hurutaka bér Jisasré hura bér Nasaretré wambula yi. Nasaret Galilimbu dé re. ^o5&Simeon hundi Josep bér Mariaré wataka téndaka lé yae wun nyanré xéta lé Godka diména naata lé God Jerusalemré wambula hératendéka nukwaka haxékwa du takwaka lé wa déka. Di Nasaretré di wambula yi pnY%Hiyandéka lé séfélak héki hwari lé duke takwa lé hwa. Léka atéfék héki hwari angi dé dumi angé yétiyéti angé yétiyéti ye nak duna tamba yétiyéti (84) wungi héki hwari dé. Godna tempelmbu lé re. Reta lé wun ge yatakahafi lé. Gan nukwa lé Godna ximbu harékéléka dé. Nak nukwa nak nukwa hénooka yakérta lé God wali hundi bulé. m}$Gwalefa takwa hési léka xi Ana, lé wumbu re. Lé Fanuelna takwanya lé. Aserna hémémbu lé re. Lé Godna profet hési lé. Hanja lé du wali lé re. Reléka héki hwari angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk yindéka dé léka du hiya. hlI#Haraki hundi wata séfélak du takwa deka mawulimbu sarékéndan hundi hafwa hafwa yatandé. Du nawulak déré haraki saraki sémbut hurundat, nyéni xényét, nyéna mawulimbu xi maki joo xiyatandé. Wungi dé Simeon wa. _k7"Sarékémbéka dé Simeon Godka wakwexéké, dé bérré yikafre hurundéte. Wakwexékétaka dé nyanéna ayiwa Mariaré angi dé wa, “Mé xéké. God dé waséke, ané du jémba yandét, Israelna séfélak du takwa xakrindat, Israelna séfélak du takwa raméndate. Dé Godna jémba yandét séfélak du takwa déka haraki hundi watandi. Xj)!Jisasna yafa ayiwa Simeon wandén hundika bér saréké waréké xéké. Ti! Dé xérékékwa ya maki ané du nak téfana du takwana mawulimbu hanyitandé.Hanyindét di Godka jémba sarékétandi.Sarékéta di Israelna du takwana ximbu harékétandi.Wungi dé wa. xhiAné nyan méni wasékemén du dé. Dé ména jémba yandét, atéfék héfambu rekwa du takwa xétandi. g Néma Du, hanja wamén hundi némbuli mwi hundi dé ya.Némbuli wuni xé, naniré yikafre huruta naniré hérae Godna tambambu takatekwa duré.Némbuli méni ména jémba yakwa du wuniré wamét, wuni yikafre mawuli hérae wuni hiyatawuni. fe{Hura wulayimbéka dé Simeon wun nyanré hérae déka tambambu hura téta dé Godna ximbu harékéta dé angi wa: MdGodna Hamwinya déka mawulimbu wulaaye téta wandéka dé tempelré wulayi. Wulayindéka bér Jisasna yafa ayiwa Jisasré hura wulayi, Godna hambuk hundi wandé maki maka du nyan Godka hwenjoka. #c?Hanja Godna Hamwinya dé Simeonré wa, “Méni hiyahafi re Néma Du God wasékendén du Kraisré xétaméni.” Wungi wandéka dé wun jooka dé haxé. |bqWun nukwa du nak déka xi Simeon dé Jerusalemémbu re. Dé yikafre sémbut male huruta dé Godka wakwexékékwa du dé re. God Israelna du takwaré yikafre hurutendéka nukwaka dé haxé. Godna Hamwinya déka mawulimbu dé wulaaye té. %aCNéma Du Godna hambuk hundi nak akwi angi dé wa, “Du wali takwa wali bérka dunya Godka hweta bér nyamwe afwi yéték wali xiyae déka hwetambér. Nyamwe afwika fatika nyamwengala afwi yéték hwetambér.” Maria bér Josep wun hundi wandé maki hurunjoka bér Jerusalemré yi. s`_Néma Du Godna hambuk hundi nak angi dé wa, “Takwa hérandan atéfék maka du nyan Godka hwetandi.” _9Maria nyan hérae lé Moses wandén hambuk hundi wandén maki hurunjoka lé mawuli ya, léka séfi Godna makambu wambula yikafre yandéte. Mawuli ye wun hambuk hundimbu wandén maki nukwa yindéka lé Josep wali bér Jerusalemré yi, bér Jisasré Néma Du Godka hwenjoka. ^Nukwa angé yétiyéti angé hufuk yindéka nak nukwambu di wun nyanéna séfi séké. Sékétaka di déka xi angi wa, Jisas dé. Hanja Maria nyan téhafi yalén nukwa dé ensel nak wun xika léré wa. Simeon bér Ana bér Jisasré xé, Godna tempelmbu f]ESipsip balika hatikwa du wambula yita Godna ximbu harékéta di déka yikafre mawuli ya. Yata di wa, “Néma Du God naniré hundi wandéka xékétaka nani wun joo atéfék nani xé.” Wungi di wa. Di déka xi wa Jisas ~\uWungi saréké warékéndaka lé Maria léka mawulimbu wun hundi hulukita wun jonduka lé saréké waréké xéké. [Wa saafa yindaka di wun hundi xékéndé du takwa atéfék di sipsip balika hatikwa du wandan jonduka di saréké waréké. ZZ-Nyanré xétaka di ensel wun nyanka wandén hundika di du takwaré wa saafa yi. #Y?Wungi wataka di bari hari yi. Ye getéfambu xaakwa di Maria bér Josep, wun nyanré akwi di xé, nyan bulmakau bali hénoo sandaka suwangembu hwandéka. `X9Wunde ensel wungi gwar wataka di diré yatakataka wambula wari, Godna getéfaré. Warindaka di sipsip balika hatikwa du di hafu buléta di wa, “Betlehemré yitame. Nani ye Néma Du wandén jooka xétame.” NW“Anwar Godna getéfambu Godna ximbu harékétame.Ané héfambu God mawuli yandéka du takwa nakélak huru mawuli hératandi.”Wungi di wa. Sipsip balika hatikwa du ye di Jisasré xé hVI Wandéka di séfélak ensel bari gaye di wun ensel wali té. Téta angi di gwar wa: PU Némbuli ye wun nyanré xétanguni. Ayiwa nukwa wurmbu banyitaka bulmakau bali hénoo sandaka suwangembu takaléka dé hwae. Ye xétaka xékélakitanguni, wuna hundi mwi hundi dé.” Wungi dé wa. UT# Némbule takwa hési nyan lé héra, Devitna getéfambu. Héralén nyan wu guniré Satanéna tambambu hérae guniré yikafre hurute yakwa du dé. Dé God wasékendén du Krais dé. Wu nana Néma Du dé. 7Sg Roondaka dé Godna ensel diré wa, “Guni rookénguni. Mé xéké. Yikafre hundi watawuni. Atéfék du takwa ané hundi xékéta yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatandi. R} Hate téndaka dé Néma Duna ensel nak gaye téndéka némafwi ya maki dé hanyi. Hanyindéka xéta di némafwimbu roo. sQ_Wun gan du nawulak nak hafwambu deka sipsip balika di hate té. Wun hafwa Betlehem rekwambu dé re. tPaYe bér Betlehemémbu xakumbéka séfélak du takwa hwandaka ge wundé sukwekéndé. Bér hwa hafwa yingafwe. Fatika lé nyan héranjoka lé bulmakau bali hwandaka geré wulayi. Wulaaye lé maka du nyan héra. Hérae lé nukwa wurmbu banyitaka. Banyitakataka lé bulmakau bali hénoo sandaka suwangembu takaléka dé hwa. Ensel di sipsip balika hatikwa duré wa ONDéka yafa ayiwa wasékembén takwa wali bér Betlehemré yi, bérka xi hayinjoka. Wule takwa léka xi Maria lé. Lé nyan lé té. QMJosep Israelna néma du Devitna hémémbu dé re. Devitna motéfa Betlehem dé. Betlehem Judiambu dé re. Josep Galilimbu rekwa getéfa Nasaretré yatakataka dé déka hémna motéfa Betlehemré yi. iLKAtéfék du takwa deka motéfaré di yi, di deka xi hayindat, di diré handékénéndate. #K?Hanja di atéfék du takwaré handékénéhambandi. Wun jémba tale yandaka dé Kwirinius Romna néma duka jémba yata Siriana héfambu dé néma du re. J 'Wun nukwa Romna néma du déka xi Ogastus dé déka duré wa, di atéfék Romna héfambu rekwa du takwana xi hayita diré handékénéndate. >I wPHukémbu wun nyan Jon némafwi yandéka déka mawuli jémba dé té. Dé du rehafi hafwambu dé re. Reta dé Israelna du takwaré Godna hundi watendéka nukwaka dé haxé.gH IOTale nani halékingambu reta nani du hiyana sémbutna hakimbu nani re.Déka yikafre hanyikwa ya nanika hayindét, nani nakélak huru mawuli hwekwa yamburé xéta wun yambumbu jémba yitame.Wungi dé Sekaraia wa. G  NGod nanika némafwimbu saréfa nandénka némbuli male déka yikafre hanyikwa ya déka getéfambu gaye nanika hanyitandé. F MMéni wun Néma Duna du takwaré wataméni, di hurundan haraki saraki sémbut yakwanyi diré hérae Godna tambambu takatendékaka. kE QLWun hundi wataka dé Sekaraia déka nyanré angi wa:Méni wuna nyan, méni tale ye Néma Duna yambu hurutaméni.Yitemékaka du takwa ménika watandi, “Anwarmbu rekwa Godna profet méni.” Wungi watandi. G}}Y|{{mzyy(wvuxus.r+qq4p{oinm"lakj}ihgg4feeidd?cba `E_A^\[ZYXWVV-UTTS.QzPNMLKK9IIHVFF$EDCcC BVAA)@??>'=Jisas déka du wali gunjambémbu ye di Geresana héfambu xaku. Wun hafwa tukweseke angé sakumbu téndéka Galilina héfa angé sakumbu dé té. OrTéndéka dé diré wa, “Métaka wuni guniré yikafre hurutewuka hambukéka guni sarékéhambanguni?” Wungi wandéka di roota waréngéna di hafu buléta di wa, “Owa. Dé wandéka dé mur akwi xéri akwi déka hundi xékéta wandén maki bér huru. Dé yingi maki du dé?” Jisas wandéka di haraki hamwinya yaange yi /qWHuruta di Jisasré sérkena di déré wa, “Néma du, nani hiyatame.” Wungi wandaka waréngéna raama wandéka mur fakénandéka dé gu naande ye dé jémba té. p5Yita dé Jisas xéndi hwa. Hwandéka néma mur yandéka dé gu raama wara gunjambémbu gwanda dé sukwekénjoka huru. Hurundéka di hiyanjoka huru. &oENukwa nak dé Jisas déka du wali di gunjambé nakmbu waré. Wara dé diré wa, “Nani tukweseke angé sakuré yitame.” Wungi wandéka di wungi yi. 8niWungi wandaka dé diré wa, “Godna hundi xékéta wandén maki hurukwa du takwa di wuna ayiwa wuna bandingu di.” Wungi dé Jisas wa. Jisas wandéka dé néma mur fakéna mHurufatikéndaka du nawulak di déré wa, “Ména ayiwa, ména bandingu yae hafwambu téta di méniré xénjoka di mawuli ye.” 'lGWun nukwa Jisasna ayiwa déka bandingu akwi di déka ya. Yandaka séfélak du takwa gekombu sukweka téndaka di téndénré wulayinjoka di hurufatiké. tkaWungi maki wuna hundi xékénjoka xékélaki natanguni. Wuna hundi jémba xékékwa du takwa hukémbu Godna hundika jémba xékélakitandi. Wuna hundi jémba xékéhafi yakwa du takwa di wa, ‘Nani Godna hundika bu xékélakikwa.’ Wungi wataka hukémbu di déka hundika yike yata baka retandi.” Wungi dé Jisas wa. Jisas dé déka ayiwa déka bandinguka wa j#Atéfék fakuta rekwa jondu hukémbu hwiya hafwambu tétandi. Nakélak wandan hundi hukémbu larékombu téndét atéfék xékélakitandi. i)Wun hundi wataka dé Jisas wa, “Du hanyikwa ya xéréka hura yae di wun hanyikwa ya akimbu samétakahambandi. Di wun hanyikwa ya jambé ekombu akwi takahambandi. Di wun hanyikwa ya jambé takumbu takatandi, wun hanyikwa ya xérékéta hanyindét jémba xénjoka. ?hwYikafre héfambu xakrindé wit sék di Godna hundi jémba xékékwa du takwa di. Di yéna yahafi yandaka déka mawuli jémba téndéka di Godna hundi jémba male xéké. Xéka di wun hundi hulukita di wendé nahafi yata di yikafre sék di xaké.” Wungi dé Jisas wa. Jisas sataku hundi dé wa hanyikwa yaka 8giWun rami warambu xakrindé wit sék di ande du takwa di. Tale di Godna hundi jémba xéké. Xékéndaka nawulak nukwa yindéka di ané héfana jonduka sarékéta séfélak yéwa yikafre jondu akwi héranjoka di mawuli ya. Wun jondu dé Godna hundiré takatéfindéka di yikafre wit sék xakéhambandi. Mf Wun motu wali rendé héfambu xakrindé wit sék di ande du takwa di. Di tale Godna hundi xéka wun hundika yikafre mawuli ya. Mawuli yandaka wun hundi deka mawulimbu jémba téhafi yandéka di nawulak nukwa male Godka jémba saréké. Wungi sarékéndaka mawuliré hurukwexé joo dika yandét, di Godna hundi bari yataka. geG Yambumbu xakrindé wit sék di Godna hundi xékéndé du takwa di. Di wun hundi xékéndaka Satan yae dé wun hundi deka mawulimbu hérae hura yi, di Godka jémba sarékéhafi yandat, God diré yikafre huruhafi yandéte. Vd% “Némbuli wun sataku hundika watawuni. Wun wit sék Godna hundi dé. 7cg Wakwexékéndaka dé diré wa, “God dé yawundu na, guni God néma du reta du takwaka jémba hatitendéka hundi jémba xékélakingute. Wun hundi dé faakwa re. Wungi rendéka wuni nawulak du takwaré sataku hundi wa, di ‘xe jémba xéhafi yata, hundi xéka wun hundika xékélakihafi yandate.’ [b/ Jisas wun hundi wandéka di déka du wun sataku hundika déré wakwexéké. OaWit sék nawulak di yikafre héfambu xakri. Xakre wumbu re di jémba wara di séfélak yikafre sék xaké.” Wungi wataka dé Jisas wa, “Guna waan téndét, guni wun hundi mé jémba xéké.” h`IWit sék nawulak di rami wara téndénmbu xakri. Xakre rendaka rami wara wura dé yakétéfi. %_CWit sék nawulak motu wali rendé héfambu di xakri. Xakre bari takélaka wara di bari yalinga talinga ye di hiya, wun héfambu hulingu téhafi yandénka. y^k“Du nak dé déka yawimbu wit sék yawulalama yakinjoka dé yi. Ye yawulalama yakindéka di wit sék nawulak yambumbu di xakri. Xakrindaka du takwa yitaka yatakata di yambumbu rendé wit sékmbu xaki. Xakindaka di afwi yae hérae di sa. ]%Séfélak du takwa di Jisaska yae hérangwanda té. Wunde du takwa séfélak getéfambu di ya. Yandaka dé diré ané sataku hundi wa: *\MHési takwa akwi léka xi Joana. Lé Kusana takwa lé. Kusa dé Herotna geka hatikwa du dé. Hési takwa Susana lé. Séfélak takwa akwi di di wali yi. Wunde takwa di deka hafu yéwa hénoo hérae di Jisas déka duka akwi hwe. Wit sék yawulalama yakindé duka dé Jisas sataku hundi wa k[Otakwa nawulak akwi di dé wali yi. Hanja wunde takwa nawulak di bar hiyandaka nawulak haraki hamwinya deka mawulimbu téndéka dé Jisas di atéfékré huréhaléké. Wunde takwa hési Maria lé. Léka di wa Makdalambu yalé takwa lé. Hanja haraki hamwinya angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk di léka mawulimbu re di léré yatakataka yaange yi. iZ MNawulak nukwa yindéka dé Jisas séfélak getéfambu yitaka yataka. Yitaka yatakata dé yikafre hundi du takwaré wa, God néma du reta du takwaka jémba hatitendékaka. Déka du tamba yéti man yéték di dé wali yindaka Y2Wungi wandaka dé Jisas wun hundi hasa wahafi yata dé wule takwaré wa, “Nyéni wunika jémba sarékényékaka wuni nyéniré yikafre huruta nyéna haraki saraki sémbut héreki. Nyéni sa ye nyéna mawuli nakélak mé téndé.” Wungi dé léré wa.X+1Wungi wandéka di dé wali hénoo sata rendé du di hafu buléta di wa, “Yingi maki dé? Dé haraki saraki sémbut hali hérekindé wana?” gWG0Wungi wataka dé wule takwaré wa, “Hurunyén haraki saraki sémbut bu yakwanyiwu.” iVK/Wungi maki wuni méniré we. Hurulén séfélak haraki saraki sémbut wundé hérekiwu. Hérekiwunka lé wunika némafwimbu mawuli ya. Déka yalefu haraki saraki sémbut hérekiwun du dé wunika yalefumbu mawuli dé ye.” yUk.Méni wuna anéngambambu wel hulingu blekéhambaméni. Lé yikafre yama xaakwa hulingu wuna manmbu lé bleké. |Tq-Méni wuniré tamaruhambaméni. Wuni ambu xale rewuka wule takwa yae lé wuna manré wambula wambula tamaruta re. S5,Wun hundi wataka Jisas wule takwaka waleka dé Saimonré wa, “Ale takwaré méni xé? Wuni ména geré gwandewuka méni hulingu nawulak wunika hwehambaméni, wuna man yakwanyiwute. Ale takwa lé léka ménengumbu wuna man yakwanyita lé léka némbémbu lé létéké. R#+Wungi wandéka dé Saimon wa, “Séfélak yéwa hérandé du. Wungi wuni saréké.” Wungi wandéka dé wa, “Wu mwi hundi méni wa.” :Qm*Wumbére du yéték bér déka yéwa hasa hwenjoka bér hurufatiké. Hurufatikémbéka dé bérré baka yikafre huruta dé wa, ‘Reséndé. Wun yéwaka wambula yamba sarékékéwuni.’ Wungi wandénka yingi méni saréké? Wumbére du yéték héndé yéwa hwendé duka némafwimbu mawuli yatandé?” pPY)Wungi wandéka dé wa, “Du yéték bér nak dumbu yéwa baka héra. Nak du dé séfélak (500) nukwana yéwa héra. Nak du dé nawulak (50) nukwana yéwa male dé héra. Hérambéka hukémbu dé haxé, wun yéwa hasa hwembéte. /OW(Wungi sarékéndéka Jisas dé déré wa, “Saimon, wuni méniré nak hundi wanjoka wuni mawuli ye.” Wungi wandéka dé wa, “Wakwekwa du, méni mé wa.” jNM'Blekéléka Jisas yandéte wandé Farisina du xéta dé déka mawulimbu angi wa, “Wun du profet reta dé déré hurukwa takwaka hurulén sémbutka akwi xékélakitandé. Wu, lé haraki saraki sémbut hurukwa takwa lé.” EM&Hura yae lé Jisasna hungali sakumbu téta déka man mombu téta géraata lé léka ménengu déka manmbu bleké. Blekétaka lé léka anéngambambu tékwa séményi némbémbu lé déka man létéké. Létékétaka séfélak yambu lé déka manré tamaruta lé yikafre yama xaakwa hulingu lé déka manmbu bleké. hLI%Dé wun Farisina gembu sata hwandéka lé haraki saraki sémbut hurukwa takwa hési lé wun getéfambu reta lé xéké. Xékétaka lé motumbu tandan yikama andé hura ya. Wun andémbu yikafre yama xaakwa hulingu dé té. &KE$Farisina du nak déka xi Saimon Jisasré dé wa, dé yae dé wali hénoo sandéte. Wandéka yae wun duna geré wulaaye jambémbu hwaata dé hénoo sa. ?Jw#Wu yak. Jémba sarékéta jémba xékélakikwa du takwa God hurundén sémbutka yawundu natandi.” Wungi dé Jisas wa. Haraki saraki sémbut hurulé takwa lé Jisasna man yakwanyi 1I["Wungi wanguka Duna Nyan yae dé hénoo akwi wain hulingu akwi sandéka guni déka angi wa, ‘Mé xé. Wun du dé séfélak hénoo séfélak wain hulingu satéfwa du dé. Dé Romka yéwa héraakwa haraki du wali reta, haraki saraki sémbut hurukwa du takwa wali reta dé deka nyayika dé re.’ 6He!Wunde nyangwal wandaka maki, guré husandakwa du Jon yae dé bret akwi wain hulingu akwi sahafi yandéka guni déka angi wa, ‘Haraki hamwinya déka mawulimbu dé té.’ KG Di amembu reta nak nakéka wakwa nyangwal maki di. Wunde nyangwal di nak nakéka angi wata re, ‘Nani hama yombeka guni hétihiyahambanguni. Nani saréfa gwar wambeka guni gérahambanguni.’ FwWun hundi wataka dé Jisas diré angi wa, “Némbuli rekwa du takwaka yingi maki watawuni? Di héndéngala di? IE Wungi wandaka di Farisina du akwi, xékélelakikwa du akwi di God mawuli yandéka makimbu hurunjoka hélék di ya. Hanja akwi di Jonéna hundika hu hwendaka Jon diré guré husandahambandé. ;DoWun hundi wandéka di wumbu tékwa atéfék du takwa akwi Romka yéwa héraakwa du akwi di wun hundika yikafre mawuli ya. Hanja wunde du takwa di Jonéna hundi xékéndaka Jon diré guré husanda. Husandandénka di Jisasna hundi xékétaka yikafre mawuli yata di wa, “Godna sémbut yikafre dé.” \C1Guniré wuni we. Jon atéfék ané héfambu rekwa duré dé sarékéngwandé. Sarékéngwandéndéka dé God néma du rendéka getéfambu yikama nyangwal maki rekwa du takwa di Jonré sarékéngwandé.” Mé xé, ané wuna hundi hura yikwa du dé.Déré watawuni, dé ména makambu yindéte.Dé tale ye ména yambu hurutandé. AGuni méta jooré xénjoka guni wungi gwande? Profet nakré wana? Xéxé, Jon profet nak dé. Guniré wuni we. Dé profet male yingafwe. R@Guni méta jooré xénjoka guni wungi gwande? Yikafre nukwa wur sandakwa duré xénjoka guni yi? Wu yingafwe. Yikafre nukwa wur sandata yikafre jondu hura tékwa du di néma duna yikafre gembu di re. u?cJisas wungi wandéka Jonéna du yéték yimbéka dé Jisas wumbu rendé séfélak du takwaré Jonka angi wa, “Guni métakina jooré xénjoka guni du rehafi hafwaré yi? Guni mur yata funyi hwaakwa suwaré xénjoka guni yi wana? >}Wunika yéték mawuli sarékéhafi yakwa du takwa di yikafre mawuli yata jémba retandi.” Wungi dé Jonéna duré wa. =)Jisas wungi hura dé Jonéna du yétékré wa, “Béni wambula ye béni xéta xékéngun jonduka Jonré watambéni. Dama hiyandé du takwa wambula xéndaka di man haraki yandé du takwa yikafre ye di yitaka yataka. Walisufu hurundé du takwa yikafre yandaka di waan héténdé du takwa di hundi xéké. Wuni wawuka hiyandé du takwa di wambula raama re. Jambangwe du takwaré wuni Godna hundi wa. <Wun nukwa dé Jisas bar hiyaakwa séfélak du takwa akwi, séfimali haraki yandé séfélak du takwaré akwi haraki hamwinya hura téndé séfélak du takwaré akwi dé huréhaléké. Huréhaléka dé dama hiyandé du takwaré wandéka di wambula jémba xé. ;wWungi wandéka ye bér Jisas rendénmbu xaakwa bér wa, “Guré husandakwa du Jon aniré wandéka ani ménika ya. Ané hundi méniré wakwexékénjoka ani ya. Méni hukémbu yatekwa du méni wana yingafwe wana? Nani nak duka haxétame wana?” 9:k“Béni Jisaska ye béni déré angi wakwexékétambéni, ‘Méni hukémbu yatekwa du méni wana yingafwe wana? Nani nak duka haxétame wana?’ Wungi déré watambéni.” >9uGuré husandakwa du Jon séndé gembu hwandéka déka du yae di déré Jisas hurundén atéfék jonduka wa. Wandaka dé Jon wandéka déka du yéték yambéka dé bérré wa, N8Wungi di Jisas hurundén jooka wa saafa yi. Wa saafa yindaka dé deka hundi dé atéfék Judiana hafwambu, walémbambu rekwa hafwambu akwi dé yi. Jon dé déka du yétékré wa, Jisaska yimbéte }7sHwendéka di atéfék du takwa waréngéna némafwimbu roota di Godna ximbu haréké. Harékéta di wa, “Némafwi profet nak dé nana nyéndékmbu dé xaku.” Wungi wata di wa, “Némbuli God déka du takwaré yikafre hurunjoka dé ya.” u6cWungi wandéka dé hiyandé du raama reta dé hundi bulé. Buléndéka Jisas dé déré déka ayiwaka hwe. ,5QWungi wataka ye dé hiyandé duna jambémbu hura té. Téndéka di jambé yatandé du té. Téndaka dé wa, “Wayikana du, méniré wuni we. Méni sé ramé.” e4C Yindaka Néma Du xéta dé wule takwaka saréfa naata dé léré wa, “Gérakényéni.” 3  Ye wun getéfana wulayi gwande yambumbu xakunjoka yandaka di hiyandé bweku du nakré yata xale. Déka ayiwa déré male lé héra. Nak nyan akwi yingafwe. Wule takwana du hanjambu dé hiya. Wun getéfambu rendé séfélak du takwa di wule takwa wali yi. 2  Hukémbu dé Jisas nak getéfaré yi. Wun getéfana xi Nain dé. Séfélak du takwa akwi, déka du akwi, di dé wali yi. .1U Wunde hundi hura yindé du di geré wambula ye wulaaye di xé, néma duna jémba yakwa du wambula yikafre ye rendéka. Jisas wandéka dé hiyandé du wambula ramé 05 Jisas wun hundi xékétaka dé wun duka némafwimbu waréngéné. Waréngéna waleka déka hukémbu yandé séfélak du takwaré dé wa, “Guniré wuni we. Wun du wunika jémba male sarékéndékangala wuni nawulak hafwambu xéhambawuni. Israelmbu akwi xéhambawuni.” n/UWuni akwi nak duna ekombu reta, nawulak xi warekwa duka néma du re. Wuni du nakré ‘Sa yi’ wawuka dé yi. Nak duré ‘Mé ya’ wawuka dé yae. Wuna jémba yakwa duré ‘Ané jémba mé ya’ wawuka dé wun jémba ya.” p.YWungi rewuka sarékéta wuni ménika yahambawuni. Méni baka wamét wuna du wambula yikafre yatandé. 0-YWungi wandaka dé Jisas deka hundi xékétaka dé di wali yi. Ye gembu xakunjoka yandéka xi warekwa duna néma du déka nyayika nawulakré wandéka di yae Jisasré déka hundi angi wa, “Néma Du, wuni baka du wuni re. Méni néma du méni re. Wungi reta méni wuna geré yamba xalekéméni. f,EDé nani Judaka dé némafwimbu mawuli ye. Dé Godna hundi buléndaka ge dé to, nanika.” Z+-Yae di déré wa, “Wun du dé yikafre du dé, méni déré yikafre huruméte. L*Hurundéka wun néma du dé xéké, Jisas wun getéfambu rendéka. Xékétaka dé Judana néma du nawulakré wandéka di Jisaska ya, dé di wali ye déka jémba yakwa duré huréhalékéndéte. F)Wun getéfambu dé Romna xi warekwa duna néma du nak dé re. Dé déka jémba yakwa du nakéka dé némafwimbu mawuli ya. Yandéka dé déka jémba yakwa du bar hiyae dé hiyanjoka huru. @( }Jisas du takwaré wun hundi wataka dé Kaperneamré yi. v'e1Wuna hundi baka xékéta wawun maki huruhafi yakwa du takwa di ané du maki di. Dé ge bari tonjoka dé hwaar baka xataka. Xatakataka dé ge jémba téndéte sarékéhafi yata dé wekwa xahambandé. Xahafi yandéka wali giyandéka hwe gwanda wun geré teléka dé wun ge bari xakri. Xakrindéka hwe yae lé wun geré yate hura yi.” Wungi dé Jisas diré wa.f&E0Dé yikafre ge tonjoka dé némafwi wekwa xa. Xataka motumbu dé hwaar se. Setaka hambuk yandéka yikafre ge dé to. Tondéka wali giyandéka hwe gwanda wun geré teléka wun ge xakrihambandé. Hambuk ye jémba dé té. Z%-/Wunika yata wuna hundi xékéta wawun maki hurukwa du takwa di ané du maki di. .$U.“Guni wunika guni we, ‘Méni, nana Néma Du méni.’ Wungi wata guni wuna hundi xékéhafi ye. Métaka guni wungi wata wuna hundi xékénjoka hélék ye? |#q-Mika xékélakimbeka maki, nani du takwana jémbaré xéta nani deka mawulika nani xékélaki. Yikafre du deka mawulimbu yikafre mawuli male xalendéka di yikafre hundi buléta yikafre sémbut huru. Haraki saraki du deka mawulimbu haraki saraki mawuli male xalendéka di haraki saraki hundi buléta haraki saraki sémbut huru. Du yéték ge tombénka dé Jisas hundi wa >"u,Nani misékré xéta nani xékélaki. Méta mi yikafre mi dé? Méta mi haraki mi dé? Nani xékélaki. Rami yoombu nani jangéra gélihafime. Jufwembu nani wana sék gélihafime. *!M+Wun hundi wataka dé Jisas diré angi wa, “Ané sataku hundi mé xéké. Yikafre mimbu haraki sék xakéhafindi. Haraki mimbu yikafre sék xakéhafindi. o W*Guna damambu hwakwa bangiré xéhafi ye yingi maki nae guni guna nyayikaka watanguni, ‘Wuni ména damambu hwakwa yikama mikulanyi hérekitawuni.’ Wungi wata guni yéna guni ye. Tale guna damambu hwakwa némafwi bangi hérekitaka jémba xe hukémbu guna nyayikana damambu hwakwa mikulanyi hali hérekingu.” Sék xakékwa mika dé Jisas sataku hundi wa ?w)Wun sataku hundi wataka dé Jisas diré angi wa, “Métaka guni guna nyayikana damambu hwakwa yikama mikulanyiré xéta guni guna damambu hwakwa némafwi bangiré xéhafi ye? G(Skulka yikwa nyangwal di baka du maki di. Diré wakwekwa du dé deka néma du dé. Dé diré wakwendét jémba xékéta hukémbu wunde nyangwal diré wakwendé du maki néma du retandi.” a;'Wun hundi wataka dé Jisas diré ané sataku hundi wa, “Dama hiyandé du nak dé nak dama hiyandé duré yambu wakwetandé, o yingafwe? Wungi yingafwe. Déré wakwenjoka ye bér yituku wekwambu xakritambér. X)&Guni du takwaka jondu hwetanguni. Hwengut God gunika hwetandé. Dé hwengunré sarékéngwanda dé séfélakmbu hwetandé. Guni nawulak du takwaré yikafre hurunguka maki God guniré yikafre hurutandé.” Z-%Wun hundi wataka dé Jisas angi wa, “Nawulak du takwa hurundan jooka sarékéta guni diré haraki hundi wahafi yata bari angi wakénguni, ‘Wunde du takwa di haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di.’ Wungi wahafi yangut, God hurungun jonduka sarékéta dé akwi bari angi yamba wakéndé, ‘Guni haraki saraki sémbut hurukwa du guni.’ Wungi yamba wakéndé. Guni wunde du takwaré bari wahafi yata guni di hurundan haraki saraki sémbutka sarékékénguni. Wungi sarékéhafi yangut God hurungun haraki saraki sémbut yakwanyitaka dé wun jooka wambula yamba sarékékéndé. $Dé dika saréfa nandéka maki, guni akwi dika saréfa natanguni.” Di nak duna sémbutka haraki hundi wandamboka dé Jisas hundi wa 0Y#Guni guna mama duka némafwimbu mawuli yatanguni. Yata guni diré yikafre hurutanguni. Huruta guni dika joo hweta wun joo hasa hwetendakaka sarékékénguni. Guni wungi hurungut, némafwi hambuk yakwa God gunika watandé, ‘Di wuna nyangwal di.’ Wungi wata guniré yikafre male hurutandé. Hurundét guni jémba retanguni. Guna yafa God dé saréfa na, déka sarékéhafi yata haraki saraki sémbut hurukwa du takwaka. V%"Guni nawulak du takwa gunika hasa hwendate guni dika joo nak hwengut, méta yikafre jémba guni ya? Wu yingafwe. Haraki sémbut hurukwa du takwa akwi di nawulak du takwaka jondu di hwe, di hasa hwendate. 5c!Guni guniré yikafre hurukwa du takwaré male guni yikafre hurungut, méta yikafre jémba guni ya? Wu yingafwe. Haraki saraki sémbut hurukwa du takwa akwi di wungi huru. w “Guni gunika némafwimbu mawuli yakwa du takwaka male némafwimbu mawuli yangut, méta yikafre jémba guni ya? Wu yingafwe. Haraki saraki sémbut hurukwa du takwa akwi di dika némafwimbu mawuli yakwa du takwaka di némafwimbu mawuli ya. fENak du guniré yikafre hurundate mawuli yanguka maki, guni diré wungi yikafre hurutanguni. !;Du nawulak guniré joo nakéka wakwexékéndat, guni wun joo dika hwetanguni. Di guna joo hérandat, guni wun joo wambula héranjoka diré wakénguni. _7Du nak guna saawimbu yika tamba sakumbu guniré xiyandét, guni waleka baka tétanguni, dé guna saawimbu aki tamba sakumbu xiyandéte. Du nak guna nukwa wur hérandét, guni guna sanda wur akwi déka hwetanguni. a;Gunika haraki hundi wakwa du takwaka guni Godré wakwexékétanguni, dé diré yikafre hurundéte. Guniré haraki saraki sémbut hurukwa du takwaka guni Godré wakwexékétanguni, dé dika yikafre mawuli hwendéte. hIWun hundi wataka dé Jisas diré angi wa, “Guni, wuna hundika xékékwa du takwa, guniré wuni we. Guni guna mama duka némafwimbu mawuli yatanguni. Gunika némafwimbu hélék yakwa du takwaré yikafre hurutanguni. uc“Atéfék du takwa guna ximbu harékéndat, guni xékélaki natanguni. Hanja guna mandéka yénataka hundi wandé duna ximbu di haréké. Némbuli rekwa du guna ximbu harékéndat, wafewana guni akwi yénataka hundi wakwa du guni re? Némbuli rekwa du guna ximbu harékéndat, xakéngali gunika yatandé.” Mama duka némafwimbu mawuli yatendakaka dé wa ve“Guni hénoo sata biya sukwekéndéka rekwa du takwa, guni xékélaki na. Hukémbu xakéngali gunika yandét guni hénooka hiyatanguni. “Guni wangikwa du takwa, guni xékélaki na. Hukémbu haraki mawuli xékéta gératanguni. J “Guni xérénjuwi mama du takwa, guni guna yikafre jondu wundé hérangu. Héraata guni jémba re. Guni xékélaki na. Hukémbu xakéngali gunika yandét, guni jémba yamba rekénguni. I  Hanja wunde duna mandéka di Godna profetré wungi di haraki huru. Diré wungi haraki hurundanka sarékéta di guniré wungi haraki hurundat guni yikafre mawuli yatanguni. Hukémbu God déka getéfambu guniré némafwimbu yikafre hurutandé. Hurutendékaka guni yikafre mawuli yata némafwimbu mawuli sawuli yatanguni. ) K“Mé xéké. Wuni Duna Nyan rewuka guni wuna hundika guni xéké. Du nawulak wuna mama du reta gunika hélék yata gunika hu hweta guniré haraki hundi wata guniré angi watandi, ‘Guni haraki saraki sémbut hurukwa du takwa guni.’ Wungi wandat, guni yikafre mawuli yatanguni. y“Guni némbuli hénooka hiyaakwa du takwa, hukémbu guni séfélak hénoo satanguni. Satengukaka guni yikafre mawuli yatanguni. “Guni némbuli géraakwa du takwa, hukémbu guni wangitanguni. Wangitengukaka guni yikafre mawuli yatanguni. D Jisas déka duré xéta dé diré wa, “Guni jambangwe du takwa, guni Godna hémémbu renguka God néma du reta gunika dé jémba hati. Hatindékaka guni yikafre mawuli yatanguni. t aYandaka dé wandéka di xékélaki. Jisasna hambuk némafwi yandéka dé diré huréhaléké. Wungi xékélakita di atéfék di déka séfiré séngétakanjoka di mawuli ya. Nawulak yikafre mawuli yandat nawulak gératendakaka dé wa !Wunde du takwa nawulak Jisasna hundi xékénjoka di ya. Wunde du takwa nawulak bar hiyae di dé diré huréhalékéndéte di ya. Wunde du takwaré nawulak haraki hamwinya hura téndaka di akwi di ya. Yandaka dé wandéka yaange yindaka di wunde du takwa yikafre ya. 5Jisas déka du wali naande ye dé bwiyande hafwa nakmbu dé té. Déka séfélak du dé wali téndaka séfélak du takwa di akwi di té. Di Jerusalem, Judiana héfambu rekwa nawulak getéfa, Tair, Saidonmbu akwi di ya. Tair, Saidon akwi némafwi xéri tufwambu bér té. yJemsna nyan, Judas. Judas Iskariot. Hukémbu dé Jisasré mama duka hwe. Jisas dé séfélak du takwaré yikafre huru "=Matyu. Tomas. Alfiusna nyan, Jems. Saimon. Dé hanja atéfék getéfaré yita dé wa, “Nak téfana du nanika néma du rendémboka hélék wuni ye.” }sDeka xi angi dé: Saimon. Déka Jisas dé nak xi hwe, Pita. Saimonéna bandi, Andru. Jems. Jon. Filip. Bartolomyu. 1[ Xitélakéndéka nukwa xalendéka dé déka duka wandéka di ya. Yandaka dé du tamba yéti manmbu yéték wungi diré dé waséketa dé ané xi dika hwe, aposel dé.  Wun nukwa Jisas God wali hundi bulénjoka dé némburé wari. Ware gan dé God wali hundi bulé. Hundi buléndéka dé xitélaké. ,Q Yandéka di némafwimbu mawuli wita di hafu buléta di wa, “Nani Jisasré méta yatame?” Wungi di wa. Jisas du nawulakré dé waséke di déka aposel rendate )K Wungi wataka di nak nakré xétaka dé wun duré wa, “Ména tamba mé huritéké.” Wungi wandéka dé déka tamba huritékéndéka dé wambula yikafre ya.  Téndéka dé Jisas diré wa, “Wuni guniré hundi nak wakwexékétawuni. Nana hambuk hundi yingi dé wa? Baka hwa nukwambu nani yikafre joo yatame, o haraki sémbut hurutame? Baka hwa nukwambu hiyanjoka hurukwa du takwaré yikafre hurutame, o diré xiyatame?” R~Wungi wandaka dé deka mawuli dé xékélaki. Xékélakita dé tamba haraki yandé duré wa, “Sé raama ye deka makambu témét, atéfék méniré xénda.” Wungi wandéka dé raama dé wumbu té. 1}[Rendéka di xékélelakikwa du akwi, Farisina du akwi di wun gembu reta di Jisasré xé. Deka mawulimbu di wa, “Jisas baka hwa nukwambu wun duré huréhalékétandé, o yingafwe? Déré huréhalékéta dé nana hambuk hundika hu hwetandé. Wungi yandét, nani déré duna makambu takatame.” +|OBaka hwa nukwa nakmbu Jisas dé Godna hundi buléndaka geré wulaaye dé du takwaré Godna hundika wakwe. Wun gembu yika tamba haraki yandé du nak dé re. ={sWungi wataka dé diré wa, “Wuni Duna Nyan wuni baka hwa nukwaka wuni néma du re.” Wungi dé Jisas wa. Baka hwa nukwambu Jisas wandéka dé tamba haraki yandé du yikafre ya yzkGodna geré wulaaye wun gembu prisré dé wakwexéké, Godka hweta takandan bret dika hwendate. Wakwexékéndéka hwendéka Devit wun bret déka duka hwendéka di atéfék sa. Wungi huruta di nana hambuk hundi xékéhambandi. Nana hambuk hundi angi dé wa, ‘Pris male Godka hwendan hénoo satandi. Nak du wun hénoo yamba sakéndi.’ Wungi dé hambuk hundi wa.” FyWungi wandaka dé diré wa, “Hanja nana mandéka Devit hurundén sémbutka di Godna nyingambu hayi. Wun hundika guni sarékéhambanguni. Hanja Devit déka du wali hénooka hiyandaka dé xSandaka di Farisina du nawulak xéta di diré wa, “Guni witna humbu hutukwe tambambu lékekita guni jémba ya, baka hwa nukwambu. Nana hambuk hundi angi dé wa, ‘Guni baka hwa nukwa jémba yamba yakénguni.’ Métaka guni jémba ya, baka hwa nukwambu?” 5w eBaka hwa nukwa nak dé Jisas déka du wali di wit tékwa yawi nakmbu yi. Yita déka duré hénoo yandéka di witna humbu hutukwe di deka tambambu lékekita di wit sék sa. v+'Talena wain hulingu sakwa du di huli wain hulingu sanjoka hélék yatandi. Hélék yata di wa, ‘Talena yikafre dé.’ Wungi watandi.”Wu'&Huli meme balina séfimbu wukasandandat, huli wain hulingu jémba tétandé. tw%Nak héki hwari xiyae rundan meme balina séfimbu huli wain hulingu wukasandahafindi. Wungi wukasandandat, wun meme balina séfi nyo ye télaméndét wain hulingu atéfék yitandé. Yindét wun meme balina séfi wambula yikafre yamba yakéndé. Ps$Wun hundi wataka dé diré sataku hundi yéték akwi angi wa, “Du takwa huli nukwa wur nak léngae hérae nyo nukwa wurmbu tékwa moforé hundafanéhafindi. Di huli nukwa wur nak léngae hérae nyo nukwa wurmbu tékwa moforé hundafanétaka hukémbu gumbu yakwanyindat, huli nukwa wur yalefu maki yata dé léngatandé. Yalefu yandéka dé nyo nukwa wurmbu némafwi mofo tétandé. Huli nukwa wur wali nyo nukwa wur wali jémba yamba tékémbér. sr_#Hukémbu nukwa nawulak xakundat, takwa hérandé du diré yatakataka yindét di hénooka yakértandi.” q "Wungi wandaka dé Jisas diré sataku hundi angi wa, “Du nak takwa hérandét, di hénoo humbwe yikafre mawuli yata hénoo satandi, o du nak wandét di hénooka yakértandi? Di satandi. Takwa hérandé du di wali rendét, di yikafre mawuli yata satandi. Xp)!Du nawulak yae di Jisasré wa, “Guré husandakwa du Jonéna du di God wali hundi bulénjoka séfélak nukwa di hénooka yakér. Yakérta baka reta di God wali hundi bulé. Farisina du akwi wungi male di ya. Ména du wungi yahambandi. Di atéfék nukwa hénoo hulingu sandakandé. Métaka ména du di hénooka yakérhafi ye?” Co Wungi wataka dé wa, “Wuni du takwana haraki mawuli wuni huréhaléké. Haraki mawuli yakwa du takwa yandan haraki saraki mawuli yatakataka wunika yae wuna hundi xékéndate wuni gaya. Yikafre mawuli yakwa du takwaka saréka gayahambawuni.” Wungi dé Jisas diré wa. Hénooka yakérndakaka dé Jisas hundi wa n)Wungi wandaka dé Jisas diré sataku hundi angi wa, “Bar hiyahafi yakwa du takwa doktaka yihafindi. Bar hiyaakwa du takwa di doktaka yi.” lmQSandaka di Farisina du nawulak, deka xékélelakikwa du nawulak, wungi di Jisasna duré haraki hundi wata di wa, “Métaka guni Romka yéwa héraakwa du wali, haraki saraki sémbut hurukwa du wali, guni hénoo hulingu sa?” 5lcLivai ye dé Jisaska némafwi hénoo huru, déka gembu. Hurutaka wandéka di Romka yéwa héraakwa séfélak du akwi, séfélak du akwi wungi di bér wali hénoo sa. PkWungi wandéka dé raama atéfék jondu yatakataka dé Jisas wali yi. ;joHukémbu Jisas ye dé xé Romka yéwa héraakwa du nak yéwa hérandaka gembu rendéka. Wumba duna xi Livai dé. Jisas déré xétaka dé wa, “Méni wuni wali mé ya.” Vi%Yindéka xéta di atéfék du takwa waréngéné. Waréngéna Godna ximbu harékéta némafwimbu roota di wa, “Owa. Némbuli nak maki hambuk jémba nani xé.” Jisas dé Livairé wa, dé wali yindéte h%Wungi wandéka dé atéfék du takwana makambu bari ramé. Raama dé hwandén jambé hérae Godna ximbu harékéta dé déka geré hura yi. PgWuni Duna Nyan ané héfambu reta hurundan haraki saraki sémbut hali yakwanyiwu. Guni wun jooka xékélakihambanguni. Guni wuna hambukéka jémba xékélakingute wuni ané hundi némbuli déré watawuni.” Wungi wataka dé matamba lékémbandé duré wa, “Méni sé raama ména jambé hérae hura méni ména geré yi.” 5fcMéta hundi hali wawu? Wuni hurumén haraki saraki sémbut wundé yakwanyiwu o méni sé raama féta yi? Méta hundi wawut guni wawun hundika mwi hundi xékélakitanguni?  }||0{:zyxxZwvuu usNrqq p}otnmm-lwkkzkjihhDgZfeddceba`_^]]\[[&Z=YLXWVUUYTASdRRRQPFO\NNnMxML]K JIsHGhFFEEECBAA<@??>>N== oFOv  “Ané hundi mé xéké. Hambuk yakwa du xi warekwa jondu hura déka geka hatindét, déka jondu atéfék jémba retandé. W ' Mé xéké. God wunika hambuk dé hwe, wuni haraki hamwinyaré wawut di yaange yindate. Hwendénka guni angi xékélakitanguni. God néma du reta du takwaka jémba hatitendéka nukwa gunika wundé yandé. U # Wuni haraki hamwinya yaange yindate Belsebulna hambukmbu wawut, méta hambukmbu di guna dunya nawulak wa, haraki hamwinya yaange yindate? Wungi maki di hurungun sémbutka kot xékékwa néma du retandi. s _ Wungi maki Satan déka du wali wungi watémbéra wareta, yingi maki nae di hambuk yata jémba tétandi? Wu yingafwe. Guni wuniré wangun maki Belsebul déka haraki hamwinya yaange yindate wandét, di atéfék jémba yamba tékéndi. % C Wungi wandaka Jisas deka mawuli xékélakita dé diré wa, “Néma getéfambu rekwa du watémbéra hémémbu hémémbu reta wareta di jémba yamba rekéndi. Deka héfa baka héfa xakutandé. Natafa gembu rekwa du takwa watémbéra di hafu wali wareta di akwi jémba yamba rekéndi. K  Wungi wandaka nawulak di déré hurukwexénjoka di déré wa, “Méni hanja xéhafi yamben hambuk jémba nak yamét, nani xéta xékélakitame, God déka jémba yaméte méniré wandénka.” 6e Saré warékéndaka di du nawulak wa, “Atéfék haraki hamwinyana néma du Belsebul Jisasna mawulimbu téndéka dé Jisas wungi wa, di haraki hamwinya yaange yindate.” 7g Nukwa nak Jisas dé haraki hamwinya nakré wa, dé hura téndén duré yatakataka yindéte. Wun haraki hamwinya dé hundi buléhafindé. Jisas wungi wandéka dé wun duré yatakataka yaange yindéka dé hundi buléhafi yandé du dé hundi bulé. Buléndéka di du takwa wun jooka saré waréké. K Némbuli mé saréké. Guni haraki saraki sémbut hurukwa du reta guni guna nyangwalka yikafre jondu hwenjoka guni xékélaki. Wungi maki guna anwarmbu rekwa yafa guniré sarékéngwanda dé déka Hamwinya hwetandé, déré wakwexékékwa du takwaka.” Wungi dé diré wa. Di wa, “Jisas Belsebul wali dé jémba ye”  Guna nyan séra gék hwengute wandét guni hula déka hwetanguni wana? Wu yingafwe. Guni séra gék male déka hwetanguni. 4a “Ané hundi akwi mé xéké. Guni yafa, guna nyan xéri hamwi hwengute wandét, guni hambwe déka hwetanguni wana? Wu yingafwe. Guni déka xéri hamwi hwetanguni. $A Atéfék wakwexékékwa du takwa hératandi. Atéfék hwakékwa du takwa xétandi. Atéfék gena yambumbu xiyaakwa du takwaka dé gena yambu nafwitandé. ,Q “Guniré wuni we. Guni wakwexékéngut, dé gunika hwetandé. Guni hwaka hwaka xétanguni. Guni gena yambumbu xiyaata téngut, dé gena yambu nafwitandé. U# Guniré wuni we. Dé ‘Wuna nyayika’ naata male, dé raama hénoo déka yamba hwekéndé. Wun du wumbu téta wambula wambula wandét, dé raama wun du mawuli yandéka hénoo atéfék déka hwetandé. zm Wungi wandét dé awula gekombu hwandé du watandé, ‘Némbuli wun jooka wuniré yamba wakéméni. Gena yambu wundé téfiwu. Wuna nyangwal wuni wali xéndi di hwae. Némbuli wuni raama ménika hénoo yamba hwekéwuni.’ Wungi watandé. G Némbule wuna nyayika nak dé nak getéfaré yinjoka dé wunika yandéka wuni déka hwetewuka hénoo nawulak yingafwe. Méni wunika hénoo nawulak hwemét, wuni hukémbu hasa hwetawuni.’ X~) Wungi wataka dé diré angi wa, “Wafewana guna du nak angi hurutandé? Dé nyéndék gan déka gembu hwandéka déka nyayika nak yae angi watandé, ‘Wuna nyayika, wunika hénoo nawulak hwetaméni. `}9 Du takwa naniré haraki saraki sémbut hurundaka nani diré hasa hwehafi yata wun jooka wambula sarékéhambame.Sarékéhafi yambet méni hurumben haraki saraki sémbut yakwanyita wun jooka wambula sarékékéméni.Méni naniré yikafre hurumét naniré hurukwexékwa joo nanika yamba yakéndé. Wungi nani méniré wakwexéké.” U|# Atéfék nukwana satembeka hénoo hweméte nani méniré wakwexéké. |{q Wungi wandéka dé déré wa, “Guni Godré wakwexékénjoka mawuli yata angi watanguni:Nana yafa, nani ména yikafre ximbu harékénjoka nani mawuli ye.Méni néma du reta atéfék du takwaka jémba hatiméte nani mawuli ye. z  Nak nukwa Jisas nak hafwambu dé God wali hundi bulé. Hundi buléséketaka rendéka dé déka du nak yae dé déré wa, “Hanja guré husandakwa du Jon dé déka duré wakwe, Godré wakwexékétendakangalaka. Diré wakwendén maki méni naniré wakwetaméni.” Iy  *Nyéni natafa male joo hurunyét, wu yikafre dé. Maria wun yikafre joo héranjoka lé mawuli ye. Mawuli yaléka joo lémbu téndét, yamba hérekikéndi.” Wungi dé Jisas Martaré wa.txa )Wungi waléka dé Néma Du léré wa, “Marta, Marta, nyéni séfélak jonduka nyéni saréké waréké. Vw% (Xékéléka lé Marta séfélak hénoo humbwinjoka lé némafwi jémba yata lé déka hundi xékéhambalé. Xékéhafi yaléka Maria baka reléka lé Marta Jisaska yae lé déré wa, “Néma Du, wuna bandi baka reléka wuni hafu hénoo humbwiwukaka méni saréké wana? Méni léré wamét lé yae wuni wali hénoo humbwitaani.” yvk 'Waléka wulaaye rendéka lé léka bandi Maria yae lé Néma Du Jisasna man mombu reta lé déka hundi xéké. 4ua &Nak nukwa Jisas déka du wali yambumbu ye di getéfa nakré wulayi. Wulayindaka lé takwa hési léka xi Marta lé Jisasré wa, dé yae léka gembu hénoo sandéte. \t1 %Wungi wandéka dé wa, “Déka saréfa naata déré yikafre hurundé du dé.” Wungi wandéka dé déré wa, “Méni sa ye wungi male huru.” Wungi dé Jisas wa. Jisas dé Maria bér Marta wali hundi bulé s $“Némbuli yingi méni saréké? Du hufuk di wun yambumbu yi. Héndé sélé héraakwa du xiyandan duna nyémayika dé?” r/ #Gan hwae ganémba yita yéwa nawulak wun gena yafaka hweta dé déré wa, ‘Méni ané duka jémba mé hati. Hatita wun duka jondu nawulak héranjoka ména yéwa nawulak akwi hwemét, wuni wambula yatewuka nukwambu wuni ména yéwa hasa hwetawuni.’ Wungi wataka dé yi. )qK "Saréfa naata dé déka ye xiyandan wasiré wain hulingumbu akwi wel hulingumbu akwi yakwanyitaka dé gi. Gitaka dé wun duré hérae déka donkimbu takandéka dé re. Rendéka dé yambumbu yita dé yéwa hweta hwandaka ge nakré déré hura ye dé wumbu déré yikafre huru déka hati. "p= !Yindéka dé Samariana du nak dé afaké téfaré yinjoka dé wun yambumbu ye dé wun du hwandénmbu xaku. Xaakwa wun duré xéta dé déka saréfa na. o Yindéka dé Livaina hémna du nak ye dé wun du hwandénmbu xaakwa déré xétaka dé akwi angé sakumbu ye déré tenangéra dé yi. n  Hwandéka dé wun nukwa pris nak dé wun yambumbu yi. Ye wun duré xétaka yambuna angé sakumbu yita déré tenangéra dé yi. Em Jisas déka hundi hasa wanjoka dé ané hundi wa, “Du nak Jerusalem yatakataka dé Jerikoré nandinjoka yambumbu yi. Yindéka di sélé héraakwa du déré yambumbu huluke di déka jondu déka atéfék nukwa wur akwi héraata di déré hambukmbu xiya. Xiyataka yindaka dé yambumbu hiyanjoka huruta dé hwa. *lM Jisas wungi wandéka wun du dé du takwana makambu yikafre sémbut hurukwa du renjoka mawuli yata dé Jisasré wakwexéké, “Wuna nyémayika héndé?” k/ Wungi wandéka dé déré wa, “Wu yawundu. Jémba méni wa. Méni wungi huruta méni huli mawuli hérae wungi re wungi re jémba retaméni.” j% Wungi wandéka dé wa, “Guni guna mawulimbu, guna hamwinyambu, guna hambukmbu, guna mawuli sarékémbu guni Néma Du Godka némafwimbu mawuli yatanguni. Mawuli yata guni guna nyémayikaka némafwimbu mawuli yatanguni, guni hafuka némafwimbu mawuli yanguka maki.” i  Wungi wandéka dé déré wa, “Méta hundi Moses wandén hambuk hundimbu dé re? Hayindén hundika yingi méni saréké?” jhM Wun hundi wandéka dé hambuk hundika xékélakikwa du nak dé raama téta dé Jisasré hurukwexénjoka dé déré wa, “Wakwekwa du, wuni méta jémba yatawuni, huli mawuli hérae wungi re wungi re jémba renjoka?” g Guniré wuni we. Hanja séfélak profet akwi séfélak néma du akwi di xénguka jonduré xénjoka mawuli yata di xéhambandi. Xéhafi yata di xékénguka hundi xékénjoka mawuli yata di xékéhambandi.” Samariana du déka mamaka saréfa nandénka dé wa f Wun hundi wataka waleka dé déka duré male wa, “Guni séfélak jondu xéngun, guna dama yikafre mawuli yatandi. 5ec Wungi Godré wataka dé wa, “Wuna yafa dé atéfék jondu wuna tambambu taka. Wuni déka nyan rewuka di du takwa wunika xékélakihambandi. Dé male dé wunika xékélaki. Du takwa di yafaka xékélakihambandi. Wuni male wuni déka xékélaki. Déka wakwewun du takwa akwi di déka xékélaki.” Kd Wun nukwa dé Jisas Godna Hamwinyambu dé némafwimbu mawuli sawuli yata dé wa, “Wuna yafa, méni nyir akwi héfaka akwi méni néma du re. Méni ané jondu fakuméka di jémba xékélakikwa du takwa akwi xékélelakikwa du takwa akwi di wun jonduka xékélakihambandi. Xékélakihafi yandaka méni ramunya maki du takwaré wun jonduka wakwe. Yafa, méni mawuli yaméka maki méni wungi wakwe. Wakweménka wuni ména ximbu wuni haréké.” 3c_ Wun jooka sarékékénguni. Guni atéfék haraki hamwinya guna hundi xékéndakaka yikafre mawuli yamba yakénguni. Guni God guna xi déka getéfambu rekwa nyingambu hayindénka male yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatanguni.” Wungi dé Jisas diré wa. Jisas yikafre mawuli yata dé Godré wa b Mé xéké. Wuni gunika hambuk wundé hwewu, guni hambweré akwi hularé akwi xakingut, di guniré haraki hurundamboka. Hwewun hambuk Satanéna atéfék hambukré sarékéngwandétandé. Sarékéngwandéndét, joo nak guniré haraki yamba hurukéndé. zam Wungi wandaka dé diré wa, “Guni wungi yinguka wuni xé, Satan nyirmbu gayandéka, nyir tulem nandéka maki. #`? Di wungi ye déka hundi wataka hukémbu wunde dumi angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk du di wambula yae di yandan jémbaka yikafre mawuli ya. Mawuli yata di Jisasré wa, “Néma Du, nani ména ximbu wambeka di haraki hamwinya akwi nana hundi xéka wamben maki huru.” _7 Wun hundi wataka dé déka duré angi wa, “Guna hundi xékétekwa du takwa di wuna hundi xékétandi. Gunika hu hwetekwa du takwa di wunika hu hwetandi. Wunika hu hwekwa du takwa di wuniré wandéka gayawun Godka akwi di hu hwe.” Jisasna jémba yakwa du di wambula ya 6^e Guni Kaperneamémbu rekwa du takwa, yingi guni saréké? God guniré déka getéfaré hura waritandé wana? Wu yingafwe. Guni hiyandé du takwana hafwaré nanditanguni.” c]? Wungi maki hukémbu God némafwi kot xékéta néma du retendéka nukwambu guni némafwi hangéli hératanguni. Hératenguka hangéli Tairmbu Saidonmbu rendé du takwa hératendaka hangéliré sarékéngwandétandé. q\[ “Guni Korasinmbu rekwa du takwa, gunika saréfa wuni nae. Guni Betsaidambu rekwa du takwa, gunika saréfa wuni nae. Wuni guna getéfambu séfélak hanja xéhafi yandaka hambuk jémba yawuka guni wuna hundi xékéhambanguni. Wun wumbére hanja téndé getéfa yéték Tair bér Saidonmbu wun hambuk jémba yawut, wumbu rendé du takwa di hanjambu deka haraki saraki sémbut yatakatandi. Deka hurundan sémbutka saréfa nandakakaka wakwenjoka di nyo nukwa wur nakita bombu retandi. x[i Guniré wuni we. Hukétéfi nukwambu wun getéfambu rekwa du takwa di némafwi hangéli hératandi. Hératendaka hangéli Sodomémbu rendé du takwa hératendaka hangéliré sarékéngwandétandé.” Du takwa Jisaska hu hwendanka dé wa HZ  ‘Guna getéfana harki nawulak nana manmbu dé hwae. Némbuli nani wun harki nani létéké, guni xe hurungun haraki saraki sémbutka xékélakingute. Guni ané jooka xékélakitanguni. God néma du reta du takwaka jémba hatitendéka nukwa yae walémbambu téndéka guni déka hu hwe.’ Wungi guni diré watanguni. Y9 “Guni getéfaré nak wulayingut wun getéfambu rekwa du takwa gunika hélék yandat, guni ye wun getéfana yambumbu téta guni angi watanguni, >Xu Guni wumbu rekwa bar hiyaakwa du takwaré huréhalékéta diré angi watanguni, ‘God néma du reta du takwaka jémba hatitendéka nukwa yae dé guni wali walémbambu dé té.’ W  “Guni getéfaré nakré wulayingut wumbu rekwa du takwa gunika yikafre mawuli yandat, guni hwetendaka hénoo satanguni. `V9 Guni tale wulayingun gembu male retanguni. Nak ge nak geré wulayikénguni. Wun gembu reta guni hwetendaka hénoo hulingu satanguni. Jémba yakwa du wungi jémba yataka deka yéwa hérandat, wu sékérékétandé. nUU Wungi wangut nakélak huru mawuli hurukwa du nak wun gembu rendét, wangun nakélak huru mawuli démbu retandé. Nakélak huru mawuli hurukwa du nak wun gembu rehafi yandét, wangun nakélak huru mawuli gunika wambula yatandé. qT[ Guni geré nak wulaaye tale guni angi watanguni, ‘Godna nakélak huru mawuli ané gembu retandé.’ S Guni yéwa, wur, su akwi hura yamba yikénguni. Guni yambumbu bari yitanguni. Nawulak du takwa wali hundi bulékénguni. 0RY Yak, sa guni yi. Mé xéké. Guni wawun maki wungi yita guni haraki wasana nyéndékmbu yikwa sipsip bali maki yitanguni. Di guniré haraki hurunjoka mawuli yatandi. uQc Wungi wataka dé diré wa, “Séfélak hénoo akwe di té. Téndaka jémba yakwa du nawulak male di re. Wungi maki guni wun akwe hénoona Néma Duré wakwexékétanguni, dé wandét séfélak jémba yakwa du ye wun hénoo hérandate. ^P 7 Hukémbu dé Jisas dumi angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk duré waséketa dé diré wa, di yéték yéték wungi ye déka yitendéka atéfék getéfaré akwi atéfék yitendéka héfaré akwi tale yindate. TO! >Wungi wandéka dé déré wa, “Du takwa di Godna jémba yanjoka hurutaka di hanja hurundan maki wambula hurunjoka sarékéta di Godna hémna jémba jémba yamba hali yanda.” Wungi dé Jisas wa.7Ng =Wungi wandéka dé nak du Jisasré wa, “Néma Du, wuni ména hukémbu yitawuni. Méni yawundu namét, wuni tale wuna getéfaré ye wuna hémré tamba hurutaka bu yawu.” ~Mu Jisas déka du wali yambumbu yindaka dé du nak yae déré wa, “Wuni ména hukémbu yitawuni, yiteméka atéfék hafwaré.” xIi 8Wungi wataka dé déka du wali di nak getéfaré yi. Jisas wali yitaka yatakanjoka mawuli yandé duré dé wa BH 7Wungi wambéka dé waleka dé bérré hambukmbu watéfi. hGI 6Hu hwendaka Jisasna du yéték Jems bér Jon xéta bér Jisasré wa, “Néma Du, méni mawuli yamét ani wataani, ya Godna getéfambu gaye wunde du takwaré tusandandéte. Ani wungi wanate méni mawuli ye, o yingafwe?” -FS 5Wulayindaka di wun getéfambu rekwa du takwa Jisas Jerusalemré yitendékaka di xékélaki. Xékélakita di dé wumbu rendéte hélék yata di wungi déka hu hwe. E 4Yita duré nawulak wandéka di tale ye déka hundi hura yi. Ye di Samariana getéfa nakré wulayi, déka jondu huréhalékénjoka. #D? 3God Jisasré déka getéfaré hura waritendéka nukwa walémbambu yandéka dé Jisas Jerusalemré yinjoka dé némafwimbu mawuli yata dé wungi yi. [C/ 2Wungi wandéka dé Jisas déré wa, “Guni déré watéfikénguni. Gunika hu hwehafi yakwa du takwa di guna sakumbu tékwa du takwa di.” Wungi dé diré wa. Samariana du takwa nawulak di Jisaska hélék ya B 1Jisas wun hundi wandéka dé Jon déré wa, “Néma du, du nak ména ximbu haraki hamwinyaré wandéka di du takwana mawulimbu yaange yindaka nani xé. Dé nani wali yitaka yatakahafi yandéka nani déré watéfi, dé wun jémba yandémboka.” vAe 0Téndéka dé diré angi wa, “Mé xéké. Guni wuna ximbu ané nyanré yikafre huruta guni wuniré akwi guni yikafre huru. Guni wuniré yikafre huruta guni wuniré wandéka yawun duré akwi guni yikafre huru. Guna nyéndékmbu reta déka ximbu harékéhafi yakwa du, wu dé némafwi du dé.” Gunika hu hwehafi yakwa du takwa di guna sakumbu tékwa du takwa di v@e /Warundaka dé Jisas deka mawuli sarékéka xékélakita dé nyan nakré hura yandéka dé dé wali dé té. W?' .Jisasna du di hafu buléta deka nyéndékmbu rendé néma duka di waru. ;>o -Wungi wandéka dé God wun hundina mo dé faku, di wun hundina moka xékélakindamboka. Xékélakihafi yata di wun hundika Jisasré wakwexékénjoka di roo. Némafwi du héndé = ,“Ané hundi guna waanré mé taka wulayindé, jémba xékéngute. Hukémbu di wuni Duna Nyanré mama duna tambambu takatandi.” <' +Hwendéka di wumbu téndé du takwa atéfék xétaka di Godna némafwi hambukéka di waréngéné. Jisas hiyatendékaka dé wambula hundi wa l;Q *Wungi wandéka dé déka nyan hura yae Jisas téndénmbu xakunjoka hurundéka dé wun haraki hamwinya déré huluke héfambu yakindéka dé wungi sayiké hiyae. Jisas wun haraki hamwinyaré hambukmbu wa, dé wun nyanré yatakataka yaange yindéte. Wandéka yaange yindéka dé Jisas wungi wun nyanré huréhalékéta dé déré déka yafaka wambula hwe. :  )Wungi wandéka dé Jisas wa, “Guni némbuli rekwa du takwa guni atéfék Godka jémba sarékéhafi yata haraki saraki sémbut hurukwa du takwa guni. Hatika nukwa wuni guni wali reta guna sémbutré xétawuni? Wu yak. Méni ména nyanré mé hura ya.” 91 (Wungi hurundéka wuni ména duré wakwexéké, di wandat wun haraki hamwinya yaange yindéte. Wakwexékéwuka di wungi wanjoka di hurufatiké.” 98k 'Mé xé. Haraki hamwinya nak dé déré huluki, séfélak nukwambu. Hulukindéka dé bari wanjindéka dé déré héfambu yakindéka dé sayiké hiyae dé wama simbar déka hundimbu xale. Wun haraki hamwinya wungi déré némafwimbu haraki huruta dé yalefu nukwa male déré yataka, dé baka rendéte. 97k &Yandaka dé di wali yandé du nak dé bari hambukmbu wata dé wa, “Wakwekwa du, wuni méniré wuni wakwexéké, méni wuna dunyaré xéméte. Dé wuna natafa male nyan dé. [6/ %Nukwa nak yindéka di némbumbu gayandaka di séfélak du takwa Jisaska ya. r5] $Wun hundi wandéka xékétaka di xé, Jisas hafu téndéka. Xéta hundi nawulak buléhambandi. Buléhafi yata wunde nukwambu di xéndan joo nakéka du nakré wahambandi. Haraki hamwinya hura téndén nyanré dé Jisas huréhaléké 4  #Roondaka dé hundi nak wun buwimbu xale dé wa, “Ané wuna nyan dé. Dé wasékewun du dé. Guni déka hundi mé xéké.” _37 "Wungi wandéka buwi nak xaakwa dé diré takatéfinjoka dé huru. Hurundéka di roo. f2E !Xéndaka bér yinjoka hurumbéka dé Pita Jisasré wa, “Néma Du, nani ambu rembeka, wu yikafre dé. Nani ge hufuk totame. Ménika nak, Moseska nak, Elaijaka nak.” Wungi wata dé wandén hundika xékélakihambandé. K1 Tale Pita dé wali yandé du yéték deka dama xéndi yandéka di xéndi hwataka waréngéna raama di xé, Jisasna séfi nukwa hanyikwa maki hanyindéka wumbére du yéték dé wali témbéka. j0M Hanyindéka, yak, du yéték bari xaakwa bér Jisas wali téta hundi bulé. Wumbére du Moses bér Elaija bér. Bér Jisas wali téta Jisas Jerusalemémbu yatendéka jémbaka ané héfa yatakatendékaka bér dé wali bulé. / . Dé wumbu God wali hundi buléta rendéka déka saawi yawuleka dé nak maki xaku. Xakundéka déka nukwa wur wama male xaakwa dé hanyi. :-m Nukwa angé tamba yétiyéti angé tamba yétiyéti maki yindéka hukémbu nukwa nak dé Jisas Pita, Jon, Jemsré akwi hura dé némburé wari, God wali hundi bulénjoka. Y,+ Guniré wuni mwi hundi we. Guni ambu tékwa du nawulak hiyahafi reta xétanguni, God néma du reta déka du takwaka jémba hatindékaka.” Wungi dé déka duré wa. Jisasna séfi yawuleka dé nak maki xaku +! Du takwa wuna hundika hélék yata wunika hu hwendat, hukémbu wuni Duna Nyan wambula yae dika hu hwetawuni. Wun nukwa wuni némafwi hambuk yata nukwa hanyikwa maki hanyita wuni wuna yafana némafwi hambuk wali déka yikafre enselna némafwi hambuk wali gayatawuni. *) Du takwa di ané héfana jondu atéfék héraata, di fakunjoka di hafuré haraki huruta, di yingi maki retandi? Yingafwe. Di hiyae fakutandi. W)' Ané héfambu male jémba renjoka mawuli yakwa du takwa hiyae fakutandi. Du takwa nawulak di wuna jémba yanjoka mawuli yata ané héfambu rendakaka sarékéhafi yata di jémba retandi, wungi re wungi re. T(! Wun hundi wataka dé diré angi wa, “Du nak wuna hukémbu yinjoka mawuli yata dé dé hafuka hu hweta atéfék nukwa déka hangéli hératendéka mi hérae yate dé wungi wuna hukémbu yitandé. #'? Wungi wata dé diré wa, “Wuni Duna Nyan séfélak xakéngali hératawuni. Hérawut, Judana néma du akwi, prisna néma du akwi, xékélelakikwa du akwi wunika hu hwendat, wuniré xiyandat, wuni hiyatawuni. Hiyae nukwa hufuk wungi hwawut, God wuniré wambula husaramétandé.” z&m Pita wungi wandéka dé Jisas diré wakweta dé hambukmbu wa, di nawulak du takwaré wun jooka wandamboka. m%S Wungi wandaka dé diré wa, “Guni yingi maki? Guni wunika yingi guni wa?” Wungi wandéka dé Pita déré wa, “Méni naniré yikafre huruméte God wasékendén du Krais méni.” Jisas hiyae wambula ramétendékaka dé wa e$C Wungi wakwexékéndéka di wa, “Ménika nawulak di wa, ‘Dé guré husandakwa du Jon dé.’ Nawulak di wa, ‘Dé Elaija dé.’ Nawulak di wa, ‘Hanja rendé Godna profet nak wambula dé ramé.’ Wungi di wa.” &#E Nak nukwa dé Jisas hafu God wali hundi buléta rendéka di déka du dé wali di re. Rendaka dé diré wakwexéké, “Du takwa wunika yingi di wa?” r"] Mune hwendaka di atéfék du takwa hura sa, mawuli yandaka maki. Sandaka bret xéri hamwi nawulak rendéka di hérae wasara tamba yéti man yéték wungi di lakwa sukweké. Pita dé wa, “Jisas dé God wasékendén du Krais dé” V!% Rendaka dé Jisas bret natamba xéri hamwi yéték wungi hérae nyirré yasawara xéta dé Godka diména nataka dé bret xéri hamwi fukae dé déka duka wambula wambula hwe, di du takwaka mune hwendate. T ! Wungi wandéka di wandén maki wa, wunde du takwa atéfék wungi rendate. &E Séfélak (5,000 maki) du wumbu téndaka di wungi wa. Wungi wandaka dé Jisas diré wa, “Guni diré wangut di dumi natambambu dumi natambambu retandi.” 5c Wungi wandaka dé diré wa, “Guni hafu mé guni hwe, di sandate.” Wungi wandéka di wa, “Nani séfélak hénoo yingafwe. Yikama bret natamba xéri hamwi yéték wungi male dé re. Wafewana, nani wunde du takwaka hénoo héranjoka nani ye yéwa hweta hénoo hérambete méni mawuli ye wana?” X) Gérambu yandéka di déka du tamba yéti man yéték déka yae di wa, “Ané du rehafi hafwa dé. Méni wamét ande du takwa di walémbambu tékwa getéfaré ye hénoo nawulak hérae sataka bu hwanda.” } Yindaka séfélak du takwa wun jooka hundi xékétaka di déka hukémbu yi. Yindaka dé diré xéta dika yikafre mawuli yata dé diré hundi wa, God néma du reta du takwaka jémba hatitendékaka. Wataka dé bar hiyandé du takwaré huréhaléké. L Jisasna aposel wambula yae di Jisasré hurundan atéfék jonduka wa safé. Wa saféndaka dé diré hura di wun hafwa yatakataka di di hafu getéfa nakré yi. Wun getéfana xi Betsaida dé. U# Saré warékéta dé wa, “Wuni wawuka di Jonéna humbu xatéké. Némbuli nak duka wuni hundi xéké. Wun du héndé?” Wungi wata dé Jisasré xénjoka dé huru. Jisas 5,000 maki duka dé hénoo hwe |q Galilina héfambu rekwa du takwana néma du Herot dé Jisas yandén atéfék jémbaka hundi xéké. Du takwa nawulak di Jisaska angi wa, “Guré husandakwa du Jon hiyae dé wambula ramé.” Wandaka nawulak di wa, “Elaija wambula dé xaku.” Nawulak di wa, “Hanja rendé profet nak dé wambula ramé.” Wungi wandaka Herot deka hundi xékéta dé saré waréké.  4a Wungi wandéka ye di atéfék getéfambu yitaka yataka. Yitaka yatakata Godna hundi wata di atéfék getéfambu du takwaré huréhaléké. Herot Jisaska dé hundi xéké 3 Guni getéfa nakré yingut, wun getéfambu rekwa du takwa guna hundi xékéhafi yata, gunika hu hwendat, guni wun getéfa yatakatanguni. Yatakanjoka yita guna manmbu hwakwa harki létékétaka guni yitanguni. Guni wungi hurungut di hurundan haraki sémbutka xékélakitandi.  Guni ge nakré wulaaye wun gembu male retanguni. Re wun getéfambu jémba yataka wun ge yatakataka nak getéfaré yitanguni. fE Wungi wata dé diré angi wa, “Guni yinjoka jondu nawulak hura yamba yikénguni. Guni sandangun jondu male hura yitanguni. Séto bangi, wur, hénoo, yéwa, wun jondu hura yikénguni. Nukwa wur yéték hura yikénguni.  Hwetaka dé diré wa, di ye du takwaré God néma du reta dika jémba hatitendékaka hundi wata diré huréhalékéndate. l S Jisas déka duré wandéka yandaka dé dika hambuk hwe, di wandat atéfék haraki hamwinya yaange yindate. Dika nak hambuk akwi dé hwe, di bar hiyandé du takwaré akwi séfi haraki yandé du takwaré akwi huréhalékéndate. O8Lé wungi raméléka bér léka yafa ayiwa léré xéta bér waréngéné. Waréngénémbéka dé bérré wa, “Béni nawulak du takwaré wun jooka yamba wakémbéni.” Wungi dé bérré wa. 7Wungi wandéka léka hamwinya wambula yaléka lé bari ramé. Raméléka dé Jisas diré wa, di léka hénoo hwendat saléte. \16Wangindaka dé wulaaye léka tambambu huruta dé léré wa, “Nyan sé ramé.” E5Wungi wandéka di déka wangi. Di xékélaki, lé bu hiya. 1 [4Wungi wandéka wumbu téndé atéfék du takwa wule takwanyaka saréfa naata gérandaka dé diré wa, “Gérakénguni. Lé hiyahambalé. Lé baka xéndi lé hwae.” 2 ]3Wungi wataka dé ye wun duna gembu xaakwa dé Pita, Jon, Jems, léka yafa ayiwaré akwi wa, di dé wali wulayindate. Nawulak du takwa dé wali wulayindate dé watéfi. 1 [2Wungi wandéka dé Jisas wun hundi xékéta dé Jairusré wa, “Méni roohafi yata wunika jémba sarékétaméni. Wungi sarékémét, lé wambula yikafre yatalé.” N 1Jisas wungi wata téndéka dé du nak Jairusna gembu dé ya. Yae dé wun néma duré wa, “Ména takwanya bu hiya. Méni wamét wun wakwekwa du yahafi yata déka nawulak jémba yatandé.” < q0Saféléka dé léré wa, “Takwanya, nyéni wunika jémba sarékényénmbu wuni nyéniré huréhaléké. Némbuli nyéna mawuli nakélak téndét, nyéni jémba yitanyéni.” /Wungi wandéka lé wule takwa xékélaki. Jisas dé léka xékélaki. Wungi xékélakita lé généta yae lé Jisasna makambu xakre hwaata lé atéfék du takwana makambu lé déré séngétakalénéna moka akwi, bari yikafre yalénka akwi lé safé.  .Wungi wandéka dé Jisas wa, “Nak dé wuniré séngétaka. Séngétakandéka wuna hambuk nawulak yindéka wuni xékélaki.” jM-Yikafre yaléka dé Jisas wa, “Héndé wuniré séngétaka?” Wungi wandéka di atéfék wa, “Nani yingafwe.” Wungi wata téndaka dé Pita wa, “Néma Du, séfélak du takwa di méni wali walémbambu male di té.” ,Hurufatikéndaka lé Jisasna hukémbu yae lé déka nukwa wurna wambumbu séngétakaléka léka ramu bari fakénandéka lé yikafre ya. ;o+Deka nyéndékmbu takwa hési lé yi. Wule takwa lé tamba yéti man yéték héki hwarimbu ramu yindéka lé re. Séfélak dokta léré huréhalékénjoka di hurufatiké. /W)Mawuli yandaka du nak déka xi Jairus dé Jisaska ya. Dé wun getéfambu rekwa Godna hundi buléndaka gembu dé néma du re. Déka natafa male takwanya gembu hiyawata huruta hwaléka dé wungi ya. Léka héki hwari tamba yéti man yéték male di. Dé wungi yae Jisasna man mombu xakre hwaata dé déré wa, dé déka geré yindéte. Wungi wandéka dé dé wali yindéka di séfélak du takwa dé wali walémbambu di yi. *  (Jisas tukweseke angé sakuré wambula ye xakundéka atéfék du takwa déré xéta di mawuli sawuli ya, déka haxéndanka. '“Méni ména getéfaré wambula ye méni God méniré hurundén jooka hundi wataméni.” Wungi wandéka ye dé déka getéfambu rendé atéfék du takwaré Jisas déré hurundén némafwi yikafre jooka dé hundi wa. Jisas takwa yétékré dé yikafre huru [/&Waréndéka dé haraki hamwinya yatakataka yindén du dé déré wambula wambula wakwexéké, “Wuni méni wali yinjoka wuni mawuli ye.” Wungi wakwexékéndéka dé Jisas yawundu nahafi yata dé déré wa, K~%Wandaka di Geresana héfambu rendé atéfék du takwa di némafwimbu roota Jisasré wa, dé diré yatakataka yindéte. Wandaka dé Jisas diré yatakataka yinjoka huruta dé gunjambémbu waré. }$Roondaka di Jisas hurundén jooré xéndé du takwa di diré hundi wa, haraki hamwinya hura téndé du yikafre yandénka. v|e#Wa saféndaka di du takwa wun jooré xénjoka di yi. Ye Jisas téndénmbu xaakwa di haraki hamwinya yatakataka yindé duré di xé. Dé nukwa wur nakitaka yikafre mawuli yata Jisasna man mombu rendéka di xé. Xéta di némafwimbu roo. ;{o"Wun balika hatindé du wungi yandaka xétaka di yaange yi. Ye di wun getéfambu rendé du takwaré akwi wun getéfa walémbambu rendé du takwaré akwi wun jooka wa safé. z/!Wungi wandéka di wun duré yatakataka ye di wunde baliré wulayi. Wulaaye téndaka wunde bali takumbu yaange ye gumbu xakre hulingu se di hiya. ry] Wun némbumbu séfélak bali di hénoo sata téndaka di wun duré hura téndé haraki hamwinya Jisasré wa, “Méni yawundu namét, nani wunde balina mawuliré wulayitame.” Wungi wandaka dé diré wa, “Yak. Sa guni yi.” 9xkWunde haraki hamwinya di Jisasré wa, “Nani haraki hafwaré yinjoka hélék nani ye. Méniré nani wakwexéké, méni nani wungiré yimbete wamémboka.” Wungi di wa. -wSWungi wandéka dé déré wa, “Ména xi yingi dé?” Wungi wandéka dé wa, “Wuna xi Séfélak dé.” Séfélak haraki hamwinya hura téndéka dé wungi wa. ^v5Déré hura téndé haraki hamwinya séfélak nukwa di déré huluke haraki huru. Haraki hurundaka dé wangété yandéka du nawulak déka man tamba senmbu di gi. Giya di déka hatita té. Téndaka dé wun sen nékétindéka di haraki hamwinya du rehafi hafwaré déré hura yi. Wun du Jisasré xénjoka yandéka dé Jisas wa, déré hura téndé haraki hamwinya yaange yindate. Wandéka dé déré xétaka wanjita dé Jisasna man mombu xakre hwaata dé wa, “Anwarmbu rekwa Godna nyan, Jisas. Méni wuniré méta yataméni? Wuni méniré wuni wakwexéké, méni wunika hangéli hwemémboka.” x~}||/znyMxv~utrBqUpp&nnmdl`kkeihggKfewddca`t`c_$]]O\B[yZYXWVVUTGSjSQQPONNMOL`KJII*GyFBEE7D?C8BAy@?>Y==Di wali reta hénoo sandé du nak wun hundi xékétaka dé Jisasré wa, “Godna getéfambu reta hénoo satekwa du di yikafre mawuli yatandi.” 2]Wun du di ménika hénoo hasa hwenjoka dé hurufatikétandi. Wungi maki, yikafre sémbut hura hiyandé du takwa wambula ramétendaka nukwambu God méniré hasa hwetandé. Hasa hwendét, méni yikafre mawuli yataméni.” Wungi dé Jisas déré wa. Némafwi hénoo satendakaka dé sataku hundi wa A{ Méni wungi hurukéméni. Méni némafwi hénoo humbwe sanjoka huruta méni jambangwe du, séfimali haraki yandé du, man haraki yandé du, dama hiyandé duré wataméni, di yandate. ^5 Wun hundi wataka dé dé wali hénoo sandéte wandé duré wa, “Méni hénoo humbwe sanjoka huruta ména nyayika, ména nyamangu bandingu, ména hém, ména getéfambu rekwa xérénjuwi mama duré yamba wakéméni, di yandate. Méni wungi maki duré wamét, hukémbu di humbwe méniré wandat yamét di ménika hénoo hasa hwetandi. >u Du takwa deka ximbu harékéndat, God deka xiré husandatandé. Du takwa deka xiré husandandat, God deka ximbu harékétandé.” Di yae di wali hénoo sandate watendakaka dé wa 1[ Dé guni wun hénoo sangute guniré wandét, guni ye hukétéfi hafwambu retanguni. Wungi rengut guniré wandé du yae guniré watandé, ‘Nyayika, guni yae néma duna hafwambu retanguni.’ Wungi wandét guni ye néma duna hafwambu rengut wun gembu rekwa duna makambu guni néma du retanguni. F guniré wandé du yae guniré angi watandé, ‘Guni wun yikafre hafwa ané duka hwetanguni.’ Dé wungi wandét guni roota néma duna hafwa yatakataka yae hukétéfi hafwambu retanguni. P“Du nak takwa hérandén hénoo sangute guniré wandét, guni ye néma duna hafwambu yamba rekénguni. Guni néma duna hafwambu rengut, wafewana guniré sarékéngwandéndé néma du nak yandét, Jisas dé xé wun hénoo sanjoka yandé du yae néma duna hafwambu renjoka hurundaka. Xétaka dé diré ané sataku hundi wa, veWungi wandéka di déka hundi hasa wanjoka di hurufatiké. Deka ximbu harékéhafi yatendakaka dé Jisas wa NYindéka dé diré wa, “Guna nyan guna bulmakau bali baka hwa nukwambu hutungumbu xakre nandindét guni déré bari hura xaletanguni, o yingafwe? Xéxé, baka hwa nukwambu wungi hurutanguni.” Wungi wakwexékéndéka di hundi nawulak buléhambandi. Buléhafi yandaka dé Jisas wun duré hura huréhalékétaka wandéka dé yi.  Di wungi Jisasré xéséfundaka dé wun duré xéta dé hambuk hundika xékélakikwa duré akwi Farisina duré akwi dé wakwexéké, “Nana hambuk hundi yingi dé wa? Nani baka hwa nukwambu du takwaré huréhalékémbet, wu yikafre wana haraki wana?” GXéndaka man tamba wuléndé du nak dé Jisasna makambu té.  )Baka hwa nukwa nak dé Jisas Farisina duna néma du nakna geré wulayi, wumbu hénoo sanjoka. Wulayindéka di déré xéséfwa di jémba xé. ) K #Mé xé, God guna ge yatakataka dé guna tambambu taka. Guniré wuni we. Guni wuniré bari yamba xékénguni. Hukémbu guni wunika wangut, ‘Dé Néma Duna ximbu yakwa du dé. Nani déka ximbu harékétame.’ Wungi wangut wuni yawut guni wuniré xétanguni.” Wungi dé Jisas wa.n U "Wungi wataka dé wa, “Jerusalem, Jerusalem, nyéni Godna profetré xiyaakwa getéfa nyéni. God wandéka yindé duré nyéni motumbu xiyanguka di hiya. Séra héralén nyanka léka yék ekombu dika jémba hatiléka maki, wuni séfélak nukwa nyéna nyangwalré yikafre huruta dika jémba hatinjoka wuni mawuli ya. Mawuli yawuka nyéni hélék nyéni ya. K  !Wu yak. Wuni némbuli, séri, hénya wuni yambumbu yitawuni. Godna profet nak Jerusalemémbu hiyahafi yata nak héfambu hiyandét, wu yamba sékérékékéndé.’ Wungi Herotré watanguni.”    Wungi wandaka dé diré wa, “Guni ye wun yéna yakwa baka duré angi watanguni, ‘Mé xéké. Ané nukwa akwi, séri akwi wuni du takwaré huréhalékéta haraki hamwinyaré watawuni, di yaange yindate. Séri hénya wuni yitewuka héfambu xakutawuni. F  Jisas wungi wata téndéka di Farisina du nawulak yae di Jisasré wa, “Herot méniré xiyanjoka dé mawuli ya. Wungi maki méni ané getéfa yatakataka nak getéfaré yitaméni.” U# Guniré wuni we. Némbuli hukétéfi yikwa du takwa nawulak di hukémbu tale yitandi. Némbuli tale yikwa du takwa nawulak di hukémbu hukétéfi yitandi.” Jisas Jerusalemka dé némafwimbu saréfa na X) Guni hafwambu téngut di séfélak du takwa nukwa xalekwa sakumbu akwi, nukwa nandikwa sakumbu akwi, notna sakumbu akwi, sautna sakumbu akwi yae Godna getéfaré wulaaye di dé wali hénoo sanjoka retandi. O Wungi wandét guni hafwambu téta xétanguni, Abraham, Aisak, Jekop, Godna profet atéfék akwi Godna getéfambu rendat. Xéta guni dé hafwambu takatendékaka hambukmbu géraata némbi titanguni. ]3 Wungi wangut dé guniré angi watandé, ‘Guniré wuni we. Wuni gunika akwi yangun getéfaka akwi yike wuni ye. Guni haraki saraki sémbut hurukwa du takwa guni. Guni atéfék wuniré yatakataka sa guni yi.’ 5 Wungi wandét guni angi watanguni, ‘Nani méni wali hénoo hulingu sékéré nani sa. Méni nana getéfana yambumbu téta méni naniré wakwe.’ |q Wun gena yafa raama wun gena yambu téfindét, guni yae hafwambu téta gena yambumbu xiyaata angi watanguni, ‘Néma Du, nanika gena yambu mé nafwi.’ Wungi wangut guniré angi watandé, ‘Guni yimbu guni ya? Wuni gunika yike wuni ye.’ #? “Guni wun yikama yambumbu wulayinjoka guni weséka jémba yatanguni. Séfélak du takwa wun gena yambumbu wulayinjoka mawuli yata di hurufatikétandi. @y Yindéka dé du nak déré wa, “Néma Du, God nawulak du takwaré male yikafre hurutandé wana, di jémba rendate?” Wungi wakwexékéndéka dé wumbu téndé du takwaré dé wa,  Wataka wun getéfa yatakataka dé Jerusalemré yinjoka dé nak getéfaré nak getéfaré yi. Ye dé du takwaré wakwe dé wungi yi. P Dé yis maki dé. Takwa hési yis hérae lé séfélak flawa wali yanjaménekéléka dé wun flawa atéfék dé wula némafwi ya.” Wungi dé Jisas diré wa. Yikama gena yambuka dé Jisas hundi wa ~ Wun hundi wataka dé wambula wa, “God néma du reta du takwaka jémba hatitendékaka méta sataku hundi watawuni? ~}u Dé miyarna sék maki dé. Du nak wun misék hérae déka yawimbu dé yakisanda. Yakisandandéka wara némafwi ye dé wun yawimbu tékwa miré dé sarékéngwandé. Dé némafwi mi téndéka di afwi yae di wun mina galimbu wur yatitaka hwa.” .|U Du takwa wungi mawuli yandaka dé Jisas diré wa, “God néma du reta du takwaka jémba hatitendéka, wu yingi maki dé? Méta sataku hundi guniré watawuni? e{C Wungi wandéka di déka mama roota di nakélak re. Rendaka wumbu téndé du takwa yandén atéfék yikafre male jémbaka di yikafre mawuli yata mawuli sawuli ya. Miyar sékéka akwi yiska akwi dé Jisas sataku hundi wa z Wule takwa lé Abrahamna mandéka akwi lé. Satan dé léré gindéka lé wungi haraki re, tamba yéti angé man yétiyéti angé man yétiyéti (18) héki hwarimbu. Relénka wuni baka hwa nukwambu léré Satanéna tambambu wungi lukwawut, wu yikafre dé.” kyO Wun du wungi wandéka dé Jisas wa, “Guni yéna yakwa du guni. Atéfék nukwa guni ye bulmakau bali donki tékwa geré wulaaye yoo lukwa guni diré hura gwandi, hulingu sandate. Baka hwa nukwa akwi guni wun jémba ya. Mx Jisas baka hwa nukwa léré wungi huréhalékéndénka dé Godna hundi buléndaka gena néma du rékamba wata dé wumbu téndé du takwaré wa, “Nani gwongofu nukwambu jémba yatame. Wungi maki guni wunde nukwambu yatanguni, dé guniré huréhalékéndéte. Guni baka hwa nukwambu wungi yakénguni.” Wungi dé wa. uwc Wungi wata déka tambambu wule takwaré hurundéka lé bari huritéka té. Téta lé Godna ximbu haréké. v Reléka Jisas léré xéta wandéka yaléka dé léré wa, “Takwa, némbuli wuni nyéniré bu lukwawu, nyéni yikafre yanyéte.” huI Wakwendéka lé takwa hési lé wumbu re. Haraki hamwinya dé wule takwaré xiyandéka léka bunungul hambuk yahafi yata dé angwa ya. Yandéka lé huritékénjoka lé hurufatiké. Séfélak (18) héki hwari lé wungi re. etC Baka hwa nukwa nak dé Jisas Godna hundi buléndaka gembu reta dé du takwaré wakwe. osW Takawut wafewana ané héki hwari sék xakétandé wana? Wungi xakéndét, wu yikafre dé. Xakéhafi yandét méni xélitaméni.’ Wungi dé wa.” Wungi dé Jisas diré wa. Baka hwa nukwa dé Jisas takwa hésiré huréhaléké Er Wungi wandéka dé wa, ‘Néma du, métaka téndé, anémba héki hwari akwi. Téndét wuni wun mi mombu héfa xae, héfa yikafre yandéte bulmakau balina di sangwe hura yae takatawuni. ]q3 Hwakéfatika dé wain yawika hatikwa duré wa, ‘Héki hwari hufuk wuni ané mimbu sék nawulak gélinjoka wuni ya. Yae wuni hwakéfatiké. Méni wun mi xélitaméni. Yikafre héfambu baka yamba tékéndé.’ ap; Wun hundi wataka dé Jisas ané sataku hundi diré wa, “Du nak dé hambingal mi se, déka wain yawimbu. Sendéka wumbu téndéka séfélak nukwa wun du dé ya, sék nawulak gélinjoka. Yae dé hwakéfatiké. 6oe Wu yingafwe. Guniré wuni we. Guni hurungun haraki saraki sémbut yatakahafi yata guni akwi hiyatanguni, di hiyandan maki.” Sék xakéhafi yandé mika dé Jisas hundi wa Sn Guni xékélaki. Hanja Siloamémbu téndé séményi ge dé tamba yéti angé man yétiyéti angé man yétiyéti dumbu xakre diré xiyandéka di hiya. Némbuli yingi guni saréké? Wungi xiyandén du hurundan haraki saraki sémbut dé Jerusalemémbu rekwa nawulak du hurundan haraki saraki sémbutré dé sarékéngwandé wana? m Wu yingafwe. Guniré wuni we. Guni hurungun haraki saraki sémbut yatakahafi yata guni akwi hiyatanguni, di hiyandan maki. {lo Wungi wandaka Jisas dé diré wa, “Galilina du wungi hiyandanka yingi guni saréké? Wunde du séfélak haraki saraki sémbut hurundaka hurundan haraki saraki sémbut nawulak du hurundan haraki saraki sémbutré dé sarékéngwandé wana? k + Wun nukwa du nawulak Jisaska yae di déré wa, “Néma du Pailat wandéka déka du Galilina héfaré yae di Galilina duré nawulak xiya. Wun du Godka hamwi xiyae hweta téndaka di Pailatna du diré xiyandaka deka nyéki dé hwetendaka hamwina nyéki wali dé bleké.” Kj ;Takandat méni wumbu retaméni. Guniré wuni we. Méni wumbu re méni kot xékékwa néma du wandén atéfék yéwa hwengut, wun nukwa male séndé ge yatakataméni.” Wungi dé Jisas wa.8ii :Du nak méniré majestretna makambu takanjoka méniré hura yindét, méni dé wali yambumbu yita dé wali natafa mawuli héranjoka hurutaméni. Dé wali natafa mawuli hérahafi yamét, wafewana dé méniré kot xékékwa néma duka hura yindét, dé wandét gélindu méniré séndé gembu takatandi? Th! 9“Métaka we guni hafu yikafre sémbut hurunjoka xékélakihafi ye? g9 8Guni yéna yakwa du takwa guni. Guni nyirmbu xakukwa jondu héfambu xakukwa jondu xéta guni xékélaki. Wali giyatandé. Nukwa xétandé. Wungi xékélakita métaka guni ané nukwambu xakukwa jonduka xékélakihafi ye? Guniré duna makambu takatekwa du wali hundi bulétanguni f 7Guni gan séfélak hunkwariré xéta xékélakita guni wa, ‘Séri némafwi nukwa xétandé.’ Wungi wanguka dé némafwi nukwa xé. Pe 6Wun hundi wataka dé dé wali téndé séfélak du takwaré wa, “Guni némafwi wali géli waréndéka xéta xékélakita guni wa, ‘Némbuli wali giyatandé.’ Wungi wanguka dé wali giya. +dO 5Yafa déka dunya wali waretambér. Nyan déka yafa wali waretambér. Ayiwa léka takwanya wali waretambér. Nyan léka ayiwa wali waretambér. Yo léka miyanyi wali waretambér. Miyanyi léka yo wali waretambér.” Wungi dé Jisas wa. Xakutekwa jonduka xékélakindate dé Jisas hundi wa kcO 4Guniré wuni we. Ané nukwa akwi hukémbu akwi natamba du takwa nak gembu reta di watémbéra retandi. Hufuk angé sakumbu téndat, yéték angé sakumbu tétandi. Yéték angé sakumbu téndat, hufuk angé sakumbu tétandi. Eb 3Yingi guni saréké? Atéfék héfambu rekwa atéfék du takwa warehafi yata jémba rendate wuni ya, o yingafwe? Wu yingafwe. Du takwa watémbéréta hémémbu hémémbu rendate wuni ya. a 2Tale nak maki guré nanditawuni. Guré nanditewukaka wuna mawuli némafwimbu xak dé ye. Nanditaka wambula jémba retawuni. `w 1Wataka dé diré wa, “Wuni ya ané héfaré yakinjoka wuni ya. Wun ya némbule hénjarandéte wuni mawuli ye. i_K 0Déka néma du mawuli yandéka jémbaka xékélakihafi yandé du, dé haraki sémbut nawulak hurundét, déka néma du wandét, di déré yéték hufuk yambu xiyatandi. God séfélak jondu hwendén du takwaré watandé, di séfélak jondu hasa hwendate. God du takwa nawulakéka dé séfélak jondu hwe, di wun jonduka hatindate. God wunde du takwaré watandé, wun jondu nawulak akwi hasa hwendate.” Wungi dé Jisas diré wa. Du takwa hémémbu hémémbu rendate dé Jisas ya >^u /“Déka néma du mawuli yandéka jémbaka xékélakindé du, dé jémba haxéhafi yata wun jémba yahafi yandét, déka néma du wandét di déré séfélak yambu xiyatandi. 8]i .Yata déka néma du wambula yatendékaka sarékéhafi yandét wun nukwa déka néma du wambula yatandé. Xékélakihafi yatendéka nukwa wambula yatandé. Yae hurundén sémbutré xe déré tambémbu tambémbu xatékéndét hiyatandé. Hiyae dé Godka sarékéhafi yandé du takwana hafwambu retandé. 9\k -Haraki mawuli yata haraki jémba yakwa du déka mawulimbu angi watandé, ‘Wuna néma du nak getéfaré ye séfélak nukwambu wumbu retandé. Dé bari wambula yamba yakéndé.’ Wungi wataka dé jémba yakwa du takwaré xiyae séfélak hénoo sata, wangété yandaka hulingu sata, wangété yatandé. ~[u ,Mwi hundi wuni guniré we. Déka néma du yikafre mawuli yata déré watandé, dé déka atéfék jondu hatindéte. kZO +Hurundét hukémbu déka néma du wambula yae xéndét, dé yikafre mawuli yata jémba retandé. Y5 *Wungi wandéka dé Néma Du angi wa, “Jémba sarékéta yikafre jémba yata geka hatikwa du angi hurutandé. Déka néma du déré angi watandé, ‘Méni wuna jémba yakwa duka hatita satendaka nukwambu dika hénoo hwetaméni.’ Wungi wataka yindét dé wungi hurutandé. X- )Jisas wungi wandéka dé Pita wa, “Néma Du, nanika male sarékéta méni wun sataku hundi wa wana atéfék du takwaka méni wa wana?” BW} (Guni akwi, guni jémba haxéta retanguni. Wuni Duna Nyan, wuni xékélakihafi yatenguka nukwambu wambula yatawuni.” Yikafre jémba yakwa duka, haraki saraki jémba yakwa duka dé wa CV '“Guni ané hundika mé saréké. Gena yafa sélé héraakwa du yatendéka nukwaka xékélakita dé wun nukwa déka geka jémba hatitandé, di déka geré haféka wulayindamboka. qU[ &Dé nyéndék gan néma gan wambula yae di déka jémba haxéndat xéndét, di yikafre mawuli yatandi. T  %Deka néma du wambula yandét, déka jémba yakwa du di déka haxéta huli re, wu wunde jémba yakwa du yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatandi. Mwi hundi wuni guniré we. Deka néma du dika yikafre mawuli yata dé hafu jémba yakwa duna nukwa wur sandataka dé diré watandé, di hénoo sanjoka jambémbu rendate. Wandét rendat dé yae dika hénoo hwetandé, di jémba sandate. oSW $Guni ande du maki hurutanguni. Deka néma du dé takwa hératekwa du wali némafwi hénoo sanjoka dé yi. Yindéka di jémba yakwa du di jémba haxéta té, deka néma du wambula yae yambumbu xiyandét, di bari yambu nafwinjoka. R3 #“Mé xéké. Guni guna nukwa wur jémba sandataka guna hanyikwa ya jémba hurutanguni, guna néma du wambula yandét, guni jémba ténjoka. Q  "Guna mawuli guna takangun yikafre jondu rendén hafwambu male tétandé.” Néma du wambula yatendékaka haxékwa duka dé wa .PU !Guni guna jondu hweta yéwa hérae jambangwe du takwaka hwetanguni. Wungi hweta guni haraki yahafi yakwa jondu héranjoka sarékétanguni. Wun jondu dé Godna getéfambu reta dé haraki yamba yakéndé. Sélé héraakwa du wun jondu yamba hérakéndé. Tétémbér wun jondu yamba sakéndé. O “Guni, wuna du, guni yikama hém sipsip bali maki renguka guna yafa gunika yikafre mawuli yata dé guniré waséke, guni déka hémémbu rengut dé néma du reta gunika jémba hatinjoka. Gunika hatindékaka sarékéta guni yamba rookénguni. tNa Guni wun jonduka sarékéhafi yata guni God néma du reta du takwaka hatitendéka nukwa xakundéte némafwimbu mawuli yatanguni. Wungi mawuli yangut, dé gunika wun jondu hwetandé.” Godna getéfambu jémba retendakaka dé Jisas wa M Atéfék héfambu rekwa du takwa di wun jondu héranjoka saréké warékéndaka dé guna yafa dé fatikéngun jonduka dé xékélaki. tLa Guni satenguka hénoo, satenguka hulinguka akwi hwakéhafi yata wun jooka wambula saré warékékénguni. 3K_ Wunde mawe di nawulak nukwa male retaka bari hiyandaka di du takwa diré hérae yambu tutandi. God wun bari hiyatekwa maweka wungi nukwa wur hweta dé méta yatandé, gunika hatinjoka. Dé gunika akwi nukwa wur hweta gunika jémba hatitandé. Wungi maki métaka guni Godka jémba sarékéhafi ye? -JS “Guni mawe waréndakangalaka mé saréké. Di jémba yahafi yata nukwa wur hundafanéhambandi. Wungi huruhafi yata deka sandandan nukwa wur dé yikafre male dé. Hanja rendé néma du Solomon dé némafwi hambuk héraata séfélak jondu hérandéka dé déka yikafre nukwa wur dé mawena nukwa wur maki yingafwe. Mawena nukwa wur dé Solomon sandandén yikafre nukwa wurré sarékéngwanda dé yikafre male dé. I{ Guni wun yikama joo hurunjoka hurufatikéta métaka guni nak jooka guni saré waréké xéké? Wungi sarékékénguni. nHU Mé xéké. Guna du nak héki hwari nawulak akwi renjoka saré waréké xékéta dé wataka héki hwari nawulak akwi renjoka hambuk yatandé wana? Wu yingafwe. Dé hafu wataka héki hwari nawulak akwi renjoka hurufatikétandé. G Guni hwanyi afwika mé xé. Di hénoo sehambandi. Di hénoo hérae takahambandi. Di hénoo takandaka ge yingafwe. Wungi huruhafi yandaka God dé dika hénoo hwe. Godna makambu afwi di yikama joo rendaka guni némafwi joo maki guni re. Wu mwi hundi dé. 0FY Guni wungi renjoka mawuli yata guni hénooka male yamba sarékékénguni. Guni guna séfimbu jémba renjoka mawuli yata guni nukwa wurka male yamba sarékékénguni. kEO Wun hundi wataka dé Jisas déka duré wa, “Wun jooka sarékéta wuni guniré we. Guni ané héfambu rengukaka, guna satenguka hénooka akwi guna séfimbu sandatenguka nukwa wurka akwi yamba saréké warékékénguni. @Dy Du takwa di ané héfambu séfélak jondu héraata Godna getéfambu yikafre jondu takahafi ye, di wun du maki retandi.” Séfélak jonduka saré warékékwa duka dé Jisas hundi wa 4Ca Wun du wungi wandéka dé God déré wa, ‘Méni wangété du méni. Némbuli gan hwae hiyataméni. Hiyamét takamén jondu héndé hérate?’ Wungi dé God déré wa. lBQ Take wuni wuna hamwinyaré watawuni: Hamwinya, méni séfélak yikafre jondu wundé takamé, séfélak héki hwari baka renjoka. Wungi maki némbuli ambu resétota, hénoo hulingu sata mawuli sawuli yataméni. Wungi watawuni. DA Wungi sarékéta dé wa, ‘Némbuli angi hurutawuni. Wuni hénoo taka ge atéfék glarétaka némafwi huli ge totawuni. Totaka atéfék hénoo nawulak jondu akwi wuni wumbu takatawuni. @ Téndéka dé xérénjuwi mama du déka mawulimbu dé wa, ‘Wuna hénoo taka ge séfélak yingafwe. Némbuli métaki yakéwuni?’ ? Wungi wataka dé diré sataku hundi nak angi wa, “Xérénjuwi mama du nak déka yawimbu dé séfélak yikafre hénoo wara dé té. W>' Wungi wataka dé diré wa, “Guni xékélaki natanguni. Guni nak duna jondu akwi séfélak jondu akwi héranjoka yamba sarékékénguni. Du nak dé séfélak jondu hérandét, wun jondu déka mawuliré yikafre hurunjoka dé hurufatikétandé. Du takwa huli mawuli hérae jémba renjoka, di jondu héranjoka yamba sarékékéndi.” d=A Wungi wandéka dé Jisas wa, “Héndé wa, wuni bénika kot xékékwa du maki rewute?” Y<+ Jisas wali séfélak du takwa di té. Di wali téndé du nak dé Jisasré wa, “Wakwekwa du, méni wuna nyamaré wamét dé ana yafana jondu mune dé wunika nawulak hwetandé. Wungi wuni mawuli ye.” <;q Wun nukwa male Godna Hamwinya watenguka hundi guniré wakwetandé. Wun jooka sarékéta yamba rookénguni.” Wungi dé diré wa. Xérénjuwi mama duka dé Jisas sataku hundi wa :  “Du nawulak guniré Godna hundi buléndaka gembu rekwa duré akwi, néma duré akwi, gavmanéna duré akwi hura yindat, guni deka makambu téta, guni roohafi yata watenguka hundika akwi deka hundi hasa watenguka hundika akwi yamba sarékékénguni. K9 “Du takwa di duna nyanka haraki hundi wandat, God wun haraki saraki sémbut yakwanyitandé. Di Godna Hamwinyaka haraki hundi wandat, God wun haraki saraki sémbut yamba yakwanyikéndé. T8! Du nak dé duna makambu téta angi wandét, ‘Wuni Jisasna du yingafwe.’ Wungi wandét wuni Godna enselna makambu téta wuni déka angi watawuni, ‘Wun du wuna du yingafwe.’ Wungi watawuni déka. s7_ “Guniré wuni we. Du nak dé duna makambu téta angi wandét, ‘Wuni Jisasna du wuni.’ Wungi wandét, hukémbu wuni Duna Nyan Godna enselna makambu téta wuni déka angi watawuni, ‘Ané du wuna du dé.’ Wungi watawuni. 16[ Wungi maki dé gunika akwi sarékéta dé guna anéngambambu tékwa némbé atéfék handékéna dé di atéfékéka dé xékélaki. Godna makambu di afwi yikama joo rendaka nani du takwa néma joo nani re. Wun jooka sarékéta yamba rookénguni.” Dika “Wuna du” watendékaka dé Jisas wa .5U “Guni xékélaki. Du takwa yikama yéwa yéték hwetaka di yikama afwi natamba héra. Wun afwi wun yikama joo male rendaka God di atéfékéka dé saréké. [4/ Guni ané duka male rootanguni. Guni Godka male rootanguni. Dé guniré xiyandét, guni hiyangut, dé guniré ya yanékwa hafwaré yakisandanjoka dé hali hurundé. Wun jooka sarékéta guni déka rootanguni. E3 “Wuna nyayikangu, guniré wuni we. Guni hiyangute guna séfiré xiyaakwa duka rookénguni. Di guniré xiyandat guni hiyangut hukémbu di guniré haraki hurunjoka hurufatikétandi. 2  Wungi maki, guni gan reta hundi buléngut, hukémbu du takwa nukwana larékombu téta wun hundi xékétandi. Guni gekombu reta hundi nakélak buléngut, hukémbu di gena takumbu téta wun hundi hambukmbu watandi.” Godka male roondate dé Jisas hundi wa 1 God némbuli faakwa téfindan joo atéfék wakwetandé. Atéfék nakélak wandan hundika hukémbu séfélak du takwa xékélakitandi. =0 u Wun nukwambu séfélak séfélak du takwa yae hérangwanda téndaka dé hafwa sukweké. Sukwekéndéka nawulak di nawulak duna manmbu xaki. Xakindaka dé Jisas déka duré tale ané hundi wa, “Xékélaki natanguni. Farisina duna yis hurukénguni. Deka yiska wata wuni deka yéna yandaka sémbutka wuni wa. ;/o 5Wataka yindéka di xékélelakikwa du akwi Farisina du akwi di déka némafwimbu hélék yata di hafu buléta di wa, “Wafewana dé nana hundi hasa wanjoka dé haraki saraki hundi nawulak watandé? Wandét nani déré duna makambu takatame.” Wungi wata di séfélak xak hundika déré wakwexéké.. 6;-o 4“Guni hambuk hundi xékélakikwa du, gunika wuni saréfa nae. Guni Godka xékélakindaka yambuna ki guni héreki. Hérekitaka guni hafu wun yambumbu wulayihambanguni. Wulayihafi yata guni wun yambumbu wulayinjoka mawuli yakwa du takwaré guni haraki huru, di wulayindamboka.” Wungi dé Jisas wa. Z,- 3Tale Kein déka bandi Abelré xiyandéka déka nyéki dé bleké. Xiyandéka di guna mandéka di Sekaraiaré xiyandaka déka nyéki dé bleké. Sekaraia dé Godna gena nyéndékmbu téndéka di déré wungi xiya. Guniré wuni we. God blekéndan nyéki atéfékéka sarékéta guni ané nukwa rekwa du takwaré hambukmbu hasa hwetandé. y+k 2Wungi hurundat, wuni atéfék profetna blekéndan nyékika sarékéta némafwi kotna néma du reta diré hasa hwetawuni. Ané héfa huratakawun nukwambu blekéndan nyéki akwi hukémbu blekéndan nyéki akwi atéfék diré hasa hwetawuni. 0*Y 1Wun moka dé xékélelakikwa God dé wa, ‘Wuni profetré akwi aposelré akwi watawuni, dika yindate. Yindat nawulakré haraki huruta nawulakré xiyandat hiyatandi. 1)[ 0Guna mandéka xiyae réméndan duna hafwambu wungi ge maki joo tongunka nani xékélaki. Guni guna mandékanguna sémbutka xékélakita wun sémbutka guni yawundu na. (/ /“Gunika wuni saréfa nae. Hanja guna mandéka di Godna profetré xiyandaka di hiya. Hiyandaka guni réméndan hwandafumbu ge maki joo to. 1'[ .Wungi wandéka dé angi wa, “Guni hambuk hundika xékélakikwa du, gunika akwi wuni saréfa nae. Guni du takwaka némafwi xak jondu guni hwe, di wun jondu yatandate. Hwenguka di wesékéta yatandaka guni hafu guna sék tambambu wun xak jondu séngétakahafinguni, di wali wun jondu yatanjoka. '&G -Jisas wun hundi wandéka dé hambuk hundika xékélakikwa du nak dé déré wa, “Wakwekwa du, méni wungi wata naniré akwi méni haraki hundi we.” 6%e ,“Gunika saréfa wuni nae. Guni fakundén hwandafu maki guni. Hukémbu du takwa wun hwandafu takumbu féta ye di andélambu rekwa haraki jooka xékélakihambandi.” $' +“Guni Farisina du, gunika wuni saréfa nae. Guni Godna hundi buléndaka geré wulaaye guni néma duna hafwambu renjoka guni némafwimbu mawuli ye. Guni maketmbu yitaka yatakangut, du takwa guna ximbu harékéta gunika dinguna nandate guni némafwimbu mawuli ye. #% *“Guni Farisina du, gunika wuni saréfa nae. Guni guna yawimbu hérangun atéfék nyaa mune guni tamba yétina també nak Godka hwe. Guni wungi hweta guni ambére yikafre sémbut yétékéka sarékéhambanguni. Guni du takwaré yikafre sémbut huruhafi yata guni Godka némafwimbu mawuli yahambanguni. Guni Godka jondu hweta wumbére némafwi yikafre sémbut akwi hurungut, wu yikafre dé. "  )Guni wun takésakumbu rekwa jondu jambangwe du takwaka hwetanguni. Hwengut guna jondu atéfék Godna makambu yikafre retandi. l!Q (Guni wangété du guni. Guna hafwasakumbu huratakandén God dé guna takésaku akwi dé hurataka. y 'Waréngénéndéka dé Néma Du Jisas déré wa, “Ané nukwa guni Farisi guni andéna hafwasaku akwi hanyandéna hafwasaku akwi guni yakwanyi. Guna takésakumbu sélé héranguka sémbut akwi haraki saraki sémbut akwi dé gunimbu sukweka té. 3_ &Wun nukwa Farisina sémbut angi dé, di sanjoka di tale deka tamba yakwanyi. Jisas hénoo sanjoka déka tamba yakwanyihafi yandéka dé Farisina du xe dé waréngéné. /W %Jisas wun hundi wataka téndéka dé Farisina du nak déré wa, dé yae dé wali hénoo sandéte. Wandéka dé yae déka geré wulaaye dé wali sanjoka dé re. T! $Wungi maki wun ya guna séfimbu jémba haanye téndét, guna séfina jondu atéfék halékingambu rehafi yata atéfék larékombu rendat, guna séfi wun larékombu jémba male retandé, guni yikafre hanyikwa yana larékombu jémba renguka maki.” Farisina du akwi hambuk hundi xékélakikwa du akwi di haraki saraki sémbut huru c? #Guni guna séfimbu reta hanyikwa ya haléki maki téndémboka guni xékélaki natanguni. E "Guna dama wu guna séfina hanyikwa ya maki dé. Guna dama jémba téndét, guna séfi atéfék larékombu retandé. Guna dama haraki téndét, guna séfi atéfék halékingambu retandé. iK !Wun hundi wataka dé diré angi wa, “Du hanyikwa ya xéréka hura yae di gena fakundén hafwambu takahafindi. Di aki ekombu akwi takahafindi. Di jambé takumbu di taka, wun geré wulayindé du takwa jémba xéndate. >u Hanja Ninivembu rendé du takwa di Jona wandén Godna hundi xékétaka di hurundan haraki saraki sémbut di yataka. Mé xéké. Némbuli rekwa joo dé Jonaré sarékéngwandé. Wungi maki hukémbu God némafwi kot xékékwa néma du retendéka nukwambu di Ninivembu rendé du di Godna makambu téta di guni némbuli rekwa du takwaré haraki hundi watandi, hurungun haraki saraki sémbutka.” Jémba male retendakaka dé Jisas hundi wa # Hanja sautna sakumbu téndé héfana néma takwa lé néma du Solomonéna xékélelaki hundi xékénjoka lé afaké téfambu ya. Mé xéké, némbuli rekwa joo dé Solomonré sarékéngwandé. Wungi maki hukémbu God némafwi kot xékékwa néma du retendéka nukwa wule néma takwa raama Godna makambu téta lé guni némbuli rekwa duré haraki hundi watalé, hurungun haraki saraki sémbutka. ]3 Hanja Ninivembu rekwa duna makambu dé Jona hanja xéhafi yandan hambuk jémba maki dé xaku. Wungi male wuni Duna Nyan ané nukwambu rekwa du takwana makambu hanja xéhafi yandan hambuk jémba maki xakutawuni.  Séfélak du takwa akwi yae hérangwandéndaka dé diré angi wa, “Ané nukwambu rekwa du takwa di haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di. Wuniré di wakwexéké, wuni hanja xéhafi yandan hambuk jémba yawute. Wakwexékéndaka wuni ané hanja xéhafi yandan hambuk jémba male yatawuni. Hanja Jona dé xéhafi yandan hambuk jémba nak dé ya. Wuni Jona yandén maki male yatawuni. 5c Wungi waléka dé Jisas wa, “Wun jooka sarékéhafi yata ané jooka mé saréké. Godna hundi xékéta wandén maki hurukwa du takwaré God némafwimbu yikafre hurutandé, di yikafre mawuli yata jémba male rendate.” Wungi dé Jisas wa. Jisas Jona yandén maki hambuk jémba yatendékaka dé wa 3 Jisas wun hundi wata téndéka di séfélak du takwa dé wali téndaka lé takwa hési deka nyéndékmbu téta lé hambukmbu wata lé angi déré wa, “Hanja méniré hérae ménika munya hwelé takwaré dé God yikafre huru, lé yikafre mawuli yata jémba reléte.” =s Xétaka ye dé haraki hamwinya angé tamba yétiyéti angé tamba hufukré hura ya. Hura yandén haraki hamwinya di némafwi haraki saraki sémbut hurundaka deka sémbut dé tale yandé haraki hamwinyana haraki sémbutré dé sarékéngwandé. Wunde haraki hamwinya atéfék di wun duna mawuliré wulaaye té. Wun du hukémbu hérandén xak dé tale hérandén xakré sarékéngwandé.” God diré yikafre hurutendékaka dé Jisas wa ^5 Wungi wataka wambula yae dé xé, wun ge hafwa yaka hutaféka takandéka téndéka.  Wun hundi wataka dé Jisas diré angi wa, “Ané hundi mé xéké. Haraki hamwinya nak duna mawuli yatakataka ye dé wali giyahafi yakwa hafwambu yitaka yatakata reséto hafwaka dé hwaké. Hwakéfatika dé wa, ‘Wuni hanja rewun geré wambula yitawuni.’   “Wuni wali jémba yahafi yakwa du takwa di wuna mama di. Wuni du takwaré hérawuka di wuni wali di té. Wuni wali sékéré hérahafi yakwa du di wuna du takwaré héle nambwe yakindaka di yi.” Haraki hamwinya yaange ye wambula yandénka dé wa I  Wun du angi dé saréké, ‘Wuna xi warekwa jondu wuniré yikafre hali hurundé, wuni jémba rewute.’ Wungi sarékéndéka hukémbu némafwi hambuk yakwa du nak yae wun du wali ware déré sarékéngwanda dé déka xi warekwa jondu atéfék akwi hérae déka jondu akwi hérae dé wun jondu nak duka mune hwetandé. k~}||zyyxgx vvEubtt9rqqSpoo nSnllkjiIhNgDfeddEcc!b/a`_^]]m\m[[hZ]YXWW%VTSRQQON#LKKJtIH0GFQED6C!B*B@@5?>=3Wun hundi wandéka dé Pita wa, “Mé xéké. Nani nana ge nana jondu akwi yatakataka nani ména hukémbu nani yi.” [//Wungi wandaka dé wa, “Du takwa hurufatikéndaka joo God dé hali hurundé.” !.;Wungi wandéka di wun hundi xékéndé du di wa, “Xérénjuwi mama du takwa wungi hurundat, héndé huli mawuli hérae wungi re wungi re retandi?” o-WNémafwi kamel bali nak nukwa wur hundafanéndaka ramina yambumbu wulayinjoka mawuli ye, wu yalefu jémba yatandé. Xérénjuwi mama du takwa God néma du rendéka getéfaré wulayinjoka mawuli ye, wu némafwi jémba yatandi.” +,OJisas wun duré xéta dé déka duré wa, “Xérénjuwi mama du takwa God néma du rendéka getéfaré wulayinjoka mawuli yata, wu weséka jémba yatandi. }+sWungi wandéka wun hundi xékéndéka déka mawuli némafwimbu xak dé ya, dé séfélak xérénjuwi hérandénka. 1*[Wungi wandéka Jisas déka hundi xéka dé wa, “Méni nak joo akwi yataméni. Méni takamén atéfék jondu nak duka hwetaka yéwa hérae méni jambangwe du takwaka hwetaméni. Hweta méni Godna getéfambu yikafre male jondu hérataméni. Wungi hwetaka wambula yae wuna hukémbu yitaméni.” })sWungi wandéka dé wa, “Wuni nyan rewun nukwa wuni wun hambuk hundi wuni xéké. Ané nukwa akwi wuni xéké.” L(Méni ané hambuk hundika bu xékélakimé. ‘Méni nak duna takwa wali yamba hwakéméni. Du takwa hiyandate diré yamba xiyakéméni. Sélé yamba hérakéméni. Nak du hurundén jooka yénataka hundi yamba wakéméni. Méni ména yafa ayiwana hundi xékéta béniré yikafre hurutaméni.’ Wungi méni xékélaki.” q'[Wungi wandéka dé Jisas wa, “Métaka méni wunika ‘Yikafre du’ wa? God hafu dé yikafre du dé. %&CNéma du nak dé Jisasré wa, “Yikafre wakwekwa du, méni mé wa. Wuni huli mawuli hérae wungi re wungi re jémba renjoka méta joo hurutawuni?” %Mwi hundi wuni guniré we. God néma du reta déka du takwaka jémba hatitandé. Yikama nyangwal maki, du takwa dé dika jémba hatitendékaka yikafre mawuli yata di déka getéfaré wulayitandi. Yikama nyangwal mawuli yandaka maki yikafre mawuli yahafi yakwa du takwa di déka getéfaré yamba wulayikéndi.” Wungi dé Jisas diré wa. Xérénjuwi mama du dé Jisas wali hundi bulé ~$uHaraki hundi wandaka dé Jisas wun nyangwalré wa, di déka yandate. Wataka dé déka duré wa, “Yikama nyangwal wunika métaka yanda. Yandat guni diré watéfikénguni. Godna getéfaré wulayitekwa du takwa di wunde yikama nyangwal maki di. #'Du takwa di yikama nyangwalré Jisaska hura yi, dé diré séngétakandéte. Hura yindaka di Jisasna du xéta di diré haraki hundi wa. O"“Guniré wuni we. Romka yéwa hérandé du wungi wandéka God hurundén haraki saraki sémbut yakwanyindéka dé Godna makambu yikafre du reta dé jémba yi, déka geré. Farisina du dé Godna makambu yikafre du rehambandé. Deka ximbu harékékwa du takwa hukémbu God deka xiré husandatandé. Deka ximbu harékéhafi yakwa du takwa hukémbu God deka ximbu harékétandé.” Wungi dé Jisas diré wa. Jisas dé yikama nyangwalré yikafre huru m!S Wungi wandéka dé Romka yéwa hérandé du afakémbu téta dé hurundén haraki saraki sémbutka sarékéta dé nyirré yasawara xénjoka dé roo. Roota dé hurundén sémbutka némafwimbu saréfa naata dé Godré angi wa, ‘Méni God, wuni haraki saraki sémbut hurukwa du wuni. Méni wunika mé saréfa naata wuniré yikafre huru.’ Wungi dé wa.”  7 Wuni atéfék wik wuni nukwa yéték hénoo sahafi wuni re. Reta wuni hérawuka atéfék jondu mune tamba yétina natafa també wuni ménika hwe.’ pY Farisina du wumbu téta dé hafuré dé angi wa, ‘Méni God, wuni yikafre du rewukaka, wuni ménika diména nae. Wuni nawulak du takwa maki yingafwe. Di nak duna jondu sélé héraata di yénataka hundi wata, du nak duna takwa wali hwaata wungi huruta di haraki saraki sémbut huru. Wuni ambu tékwa Romka yéwa héraakwa du hurundéka maki huruhafi wuni.  “Du yéték God wali hundi bulénjoka bér tempelré wari. Wun du nak Farisina du dé. Nak Romka yéwa hérandé du dé.  Jisas dé xékélaki. Du takwa nawulak deka mawulimbu di wa, “Nani Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa nani re. Nawulak du takwa déka makambu haraki sémbut hurukwa du takwa di re.” Wungi wakwa duré dé Jisas ané sataku hundi wa: Guniré wuni we. Dé diré bari yikafre huruta deka mamaré hasa hwetandé. Ané jooka akwi mé saréké. Hukémbu wuni Duna Nyan wambula gayata Godka jémba sarékékwa du takwaré xétawuni wana?” Farisina du bér Romka yéwa hérandé duka dé wa X)Wun du wungi hurundénka, God méta yatandé, déka wasékendén du takwa atéfék nukwa atéfék gan dé diré yikafre hurundéte déré wakwexékéndat? Dé deka hundi bari xékétandé o yingi maki dé? /Néma Du Jisas wun hundi wataka dé diré wa, “Guni wun haraki saraki sémbut huruta kot xékékwa néma du wandén hundika mé saréké. Sarékéhafi yata wuni wule takwa wunika wambula wambula yaata wuniré wakwexékélét wuni wendé natawuni. Lé wungi huruta wuna mawuliré haraki hurulémboka, wuni léka hundi xékéta léré yikafre hurutawuni.’ Wungi dé kot xékékwa néma du wa.” Wungi waléka wun du dé wa, ‘Yingafwe.’ Wataka tale léré yikafre hurunjoka hélék dé ya. Hélék yandéka lé séfélak nukwa yita déré wakwexékéléka hukémbu dé déka mawulimbu wa, ‘Wuni Godka roohafi yata, du takwaka akwi sarékéhambawuni. q[Du hiyandé takwa hési lé wun getéfambu re. Reta lé kot xékékwa néma duka wambula wambula yita lé angi déré wa, ‘Wuna mama wuniré haraki hurunjoka dé huru. Méni hambuk hundimbu déré watéfiméte wuni mawuli ye.’  “Néma getéfambu dé kot xékékwa néma du nak dé re. Wun du dé Godka roohafi yata, dé du takwaka akwi sarékéhafindé.  +Jisas ané sataku hundi dé déka duré wa. Di atéfék nukwambu God wali buléta déré wakwexékénjoka wendé nandamboka dé diré angi wa. 'G%Wun hundi wandéka xékéta déka du di wa, “Néma Du, wun joo yimbu xakutandé?” Wungi wandaka dé Jisas diré wa, “Barokwaru yae hérangwandéndaka xéta guni hiyandé hamwi nak rendékaka guni xékélaki. Wungi maki guni xe xékélakitanguni.” Wungi dé Jisas diré wa.lQ$[Wun nukwa du yéték yawimbu jémba yata témbét, ensel nakré héraata nakré yatakatandi.]” iK#Wun nukwa takwa yéték hénoo humbwita rembét, ensel hésiré héraata hésiré yatakatandi.  "Guniré wuni we. Wambula yatewuka gan du déka takwa wali natafa jambémbu hwambét ensel nakré héraata nakré yatakatandi. !!Wungi maki hiyahafi renjoka mawuli yakwa du takwa di hiyae fakutandi. Hiyanjoka roohafi yakwa du takwa jémba retandi, wungi re wungi re. *O Guni Lotna takwaka mé saréké. q[“Wun nukwa gena hafwambu tékwa du takwa bari yaange yitandi. Deka jondu héranjoka deka geré wambula yamba wulayikéndi. Wungi male yawimbu tékwa du takwa akwi di deka getéfaré wambula yihafi ye di bari yaange yitandi. z mWunde du takwa hurundan maki, wuni Duna Nyan gayawut wuniré xétendaka nukwambu du takwa wungi male hurutandi. 9Hurundaka dé Lot Sodom yatakandé nukwambu dé ya akwi yanékwa motu akwi bér wali giyaakwa maki nyirmbu xakre bér atéfék du takwaré xiyasanda. / WLot rendén nukwambu Sodomémbu rendé du takwa wungi male di huru. Di hénoo sata, hulingu sata, jondu héraata, yéwa hweta, yawimbu seta, ge tota, wungi di huru. ^ 5Wun nukwambu du takwa di hénoo sata, hulingu sata, takwa héraata, duré humbwita, di wungi hurundaka dé Noa némafwi gunjambémbu wulayi. Wulayindéka némafwi hwe gwandéléka di atéfék hulingu se di hiya.  “Hanja Noa rendén nukwambu du takwa hurundan maki, Duna Nyan wuni wambula yatewuka nukwa du takwa wungi male hurutandi. c?Tale némbuli rekwa du takwa wuniré séfélak haraki sémbut huruta wunika hu hwetandi. )Nyir tulem nandéka atéfék du takwa xéndaka maki, wuni Duna Nyan wuni wambula yatewuka nukwambu gayawut, guni atéfék wuniré xétanguni. nUWun nukwa du nawulak guniré angi watandi, ‘Wun duré mé xé. Duna Nyan ambu dé re.’ Wungi wandat nawulak watandi, ‘Yingafwe. Wumbu dé re.’ Wungi wandat guni deka hundi xékékénguni. Deka hukémbu yamba yikénguni. :mWun hundi wataka dé Jisas déka duré angi wa, “Hukémbu guni Duna Nyan retendéka nukwaré xénjoka mawuli yatanguni. Mawuli yata guni wun nukwaré yamba xékénguni. 5Wun nukwaka du nawulak angi wakéndi, ‘Mé xé. God ambu dé néma du re.’ Wungi wahafi yandat nawulak du angi wakéndi, ‘Mé xé. God wun hafwambu néma du dé re.’ Wungi wakéndi, God néma du reta du takwaka jémba hatitendéka nukwa guna nyéndékmbu dé xaku.”  Farisina du nawulak di Jisasré wakwexéké, “God néma du reta du takwaka jémba hatitendéka nukwa yinga nukwa yatandé.” Wakwexékéndaka dé diré wa, “God néma du reta du takwaka jémba hatitendéka nukwa yandét guni yamba xékénguni.  Wungi wataka dé wun duré wa, “Méni wunika jémba sarékéménka méni wambula yikafre xaku. Méni sé raama yi.” Wungi dé Jisas wun duré wa. God néma du reta du takwaka jémba hatitendékaka dé wa (26-27) Mat. 24:37-39 oWMétaka we natafa du male, nak téfambu yandé du dé hafu wambula ya, Godna ximbu harékénjoka?” Yandéka Jisas dé wa, “Du tamba yéti deka séfi yikafre dé ya. Du angé tamba natamba angé tamba yétiyéti di yimbu di té? Harékéta Jisasna man mombu xakre hwaata dé wambula wambula Jisaska diména na. Wun du Samariana héfambu yandé du dé. ~}Yandéka dé wun du nak déka séfi yikafre yandéka xéta dé wambula ya. Yae hambukmbu wata dé Godna ximbu haréké. 2}]Wungi wandaka dé diré xéta dé wa, “Guni sa ye guni prisré guna séfi wakwe.” Wungi wandéka di déka hundi xékéta yindaka dé deka séfi wambula yikafre ya. g|G Xéta di hambukmbu wa, “Néma du, Jisas, nanika mé saréfa naata naniré yikafre huru.” { Jisas yambumbu ye getéfa nakmbu xakundéka di walisufu hurundé du tamba yéti wungi di afakémbu téta déré di yambumbu xé. z Jisas Jerusalemré yikwa yambumbu dé yi. Samariana héfa angé sakumbu téndéka Galilina héfa angé sakumbu dé té. (yI Guni wun jémba yakwa du maki Godna jémba yatanguni. Godna jémba yata guni nak nakéka angi watanguni, ‘Nani baka jémba yakwa du nani re. God hwendén jémba male nani ya.’ Wungi watanguni.” Wungi dé Jisas diré wa. Jisas walisufu hurundé du tamba yétiré dé huréhaléké ]x3 Wun néma du wungi wandét déka jémba yakwa du wungi hurundét, wun néma du déka jémba yakwa duka diména natandé o yingafwe? Wu yingafwe. Wun jémba yakwa du dé néma du wandén maki male dé jémba ya. LwWu yingafwe. Dé angi watandé, ‘Méni wuna hénoo mé humbwi. Humbwitaka méni yikafre nukwa wur nakitaka wuna hénoo wunika hwetaméni. Hwemét, wuni tale sawut méni hukémbu sataméni.’ &vEWun hundi wataka dé Jisas diré wa, “Guni du, guna be nak déka jémba yakwa du héfa dé wee wana dé sipsip balika dé hati wana? Dé gérambu jémba yaséketaka déka néma duna geré yindét, wafewana déka néma du déré angi watandé? ‘Méni bari mé yae reta sa.’ MuWungi wandaka dé Néma Du Jisas dé wa, “Guni Godka jémba sarékénguka mawuli dé miyar sék maki yalefu male rendét, guni ané miré angi wangut, “Méni ména méngi féla méni hafuré néma xérimbu takataméni.” Wangut ané mi guna hundi xékéta wangun maki hurutandé. Jémba yatendakaka dé Jisas hundi wa tJisasna du di déré wa, “Néma Du, méni naniré yikafre hurumét nana Godka jémba sarékémbeka mawuli némafwi yatandé.” |sqDé natafa nukwambu angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk yambumbu guniré haraki saraki sémbut hura dé angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk yambumbu gunika yae angi wandét, ‘Guniré huruwun haraki saraki sémbutka hélék ye némbuli wuni wun sémbut yatakatawuni.’ Wungi wandét, guni angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk yambumbu guni watanguni, ‘Yak. Hurumén haraki saraki sémbutka wambula sarékékéme.’ Wungi watanguni.” Godka jémba sarékétendakaka dé Jisas wa traGuni xékélaki natanguni. Guna nyama bandi nak haraki saraki sémbut hurundét, guni déré hambuk hundimbu watanguni. Hambuk hundimbu wangut, dé hurundén haraki saraki sémbut yatakandét, guni wun jooka wambula sarékékénguni. jqMWun jondu hura yatekwa duré di tale deka hwalimbu némafwi motu gitaka diré néma xérimbu yakisandandat, di hulingu se hiyandat, wu yikama joo dé. Wunde du wun jondu hura yandat, wuna yikama nyangwal deka hundi xéka haraki saraki sémbutmbu xakrindat, hukémbu God wun jondu hura yatekwa duré hambukmbu hasa hwendét, wu némafwi haraki joo dé. Sp !Jisas dé déka duré wa, “Wuni xékélaki. Du takwana mawuliré hurukwexé jondu xakutandi, du takwa wun jondumbu xakre haraki saraki sémbut hurundate. Wun jondu hura yatekwa duka wuni saréfa nae. _o7Wungi wandéka dé Abraham wa, ‘Di Mosesna hundi akwi profetna hundi akwi xékéhafi yata di hiyae wambula raméndé duna hundi akwi yamba xékékéndi.’ Wungi dé Abraham wa.” Wungi dé Jisas diré wa.[n/“Wun hundi wandéka dé wa, ‘Yafa Abraham, wungi yingafwe. Di deka hundi yamba xékékéndi. Hiyandé du nak raama dika yindét, di déka hundi xékéta hurundan haraki saraki sémbut yatakatandi.’ 'mGWungi wandéka dé Abraham wa, ‘Yingafwe. Moses wandén hambuk hundi, Godna profetna hundi akwi dé Godna nyingambu re. Di wun hundi métaka xékénda.’ |lqDé ye wuna bandingu natambaré hambukmbu watandé, di akwi ané hafwaré yae némafwi hangéli hérandamboka.’ Qk“Wun hundi xékétaka dé hanja xérénjuwi mama hura rendé du wa, ‘Wuna yafa, wuni wun jooka sarékéta wuni méniré wakwexéké, méni Lasarusré wamét, dé wuna yafana geré yindéte. pjYAné jooka akwi mé saréké. Ani renakambu méni reméka nyéndékmbu God dé némafwi baki nak taka. Takandéka ambu rekwa du méni reméka hafwaré yinjoka di hurufatiké. Wumbu rekwa du akwi angiré yanjoka di hurufatiké.’ Ji “Wandéka dé Abraham wa, ‘Nyan, méni mé saréké. Hanja méni héfambu reta séfélak yikafre jondu méni héra. Héraméka Lasarus wungi hérahambandé. Haraki saraki jondu male dé déka ya. Némbuli dé ambu rendéka nani déka mawuliré yikafre hurumbeka méni haraki hafwambu reta hangéli méni héra. h#Xéta dé wanjita wa, ‘Wuna yafa Abraham, wuni ané ya yanékwa hafwambu reta wuni némafwi hangéli hérae. Hérawukaka méni wunika saréfa naata Lasarusré wamét dé déka sékétambambu hulingu nawulak hura yae dé wuna tékalimbu takatandé.’ Wungi dé wa. g'Réméndaka dé ye ya yanékwa hafwambu reta dé némafwi hangéli héraata yasawara dé xé, Abraham Lasarus wali anwar afakémbu rembéka. 0fY“Hukémbu wun jambangwe du Lasarus dé hiyandéka di ensel déré hura wara di Abraham wali taka. Takandaka dé xérénjuwi mama du akwi hiyandéka di rémé. 1e[Jambangwe du nak, déka xi Lasarus, dé xérénjuwi duna gena yambumbu hwandéka déka séfimbu séfélak wasi téndéka dé Lasarus xérénjuwi mama duna jambémbu xakrindé mangé hénoo sanjoka dé némafwimbu mawuli ya. Mawuli yandéka séfélak nukwa di wasa yae di déka wasimbu bwiyaké. dsc_“Ané hundi mé xéké. Hanja xérénjuwi mama du nak dé re. Atéfék nukwa dé yikafre nukwa wur akwi waka sanda wur akwi sandandékandé. Sandata atéfék nukwa dé séfélak yikafre hénoo sata dé yikafre mawuli yata re. b“Du déka takwaré yatakataka hési takwa hérae dé hukémbu hérandén takwa wali haraki saraki sémbut bér huru. Du déka takwaré yatakandét nak du wule takwa hérae dé wule takwa wali haraki saraki sémbut bér huru.” Xérénjuwi du bér Lasarus LaMoses wandén yikama hambuk hundi nak bari hényikéndé. Wandén hundi atéfék wungi retandé. Hukémbu nyir héfa tale hényindét wun hundi hényitandé. Du deka takwaré yamba yatakakéndi G`“Hanja di Moses wandén hambuk hundi wata Godna profetna hundi akwi wandaka di du takwa wun hundina ekombu di re. Rendaka Jon rendén nukwa yindéka némbuli wuni du takwaré wa, God néma du reta du takwaka jémba hatitendékaka. Wawuka séfélak du takwa déka getéfaré wulayinjoka di hambuk jémba di ye. __7Wandaka dé diré wa, “Guni duna makambu guni atéfék nukwambu yikafre sémbut guni huru, di guniré xéta angi wandate, ‘Guni yikafre sémbut hurukwa du guni.’ Wungi wandate guni wungi hurunguka dé God guna mawulika dé xékélaki. Du takwa guna sémbutré xe guna ximbu harékéndaka dé God guna sémbutka némafwimbu hélék ye. y^kFarisina du di yéwaka némafwimbu mawuli yakwa du reta di wun hundi xékéta di Jisaska bangwa hundi wa. (]I Du nak néma du yétékéka jémba yanjoka dé hurufatikétandé. Wungi jémba yata dé nak néma duka yikafre mawuli yata nakéka hélék yatandé. Wungi jémba yata dé nak néma duna hundi xékéta nak néma duka hu hwetandé. Guni wun du maki guni. Guni Godka akwi ané héfana xérénjuwika akwi jémba yamba yakénguni.” Wungi dé Jisas diré wa. Moses wandén hambuk hundika akwi Godna hémka akwi dé wa \! Guni nak duna jooka jémba hatihafi yangut, héndé gunika mwi joo hwetandé, wun joo guna hafu joo rendéte? Yingafwe. Yamba hwekéndé. [' Guni ané héfana haraki xérénjuwika jémba hatihafi yangut, héndé gunika mwi xérénjuwi hwetandé, guni wun jooka hatingute? Yingafwe. *ZM Yikama jooka jémba hatikwa du takwa di némafwi jooka akwi jémba hatitandi. Yikama jooka séféla hatikwa du takwa di némafwi jooka akwi séféla hatitandi. uYc “Guniré wuni we. Guni ané héfana haraki xérénjuwi hérae du takwaré yikafre hurutanguni, di guna nyayikangu rendate. Rendat guna xérénjuwi hényindét, di guniré yikafre hurutandi, guni wungi re wungi re gembu rengute. iXKHukémbu wun néma du dé déka jonduka hatikwa du yéna yata hurundénka dé hundi xéké. Xékétaka dé wun duna ximbu haréké, dé jémba sarékéta hurundénka. Wu yak. Ané héfana du takwa di deka du takwa wali jémba yanjoka di jémba saréké. Larékombu rekwa du takwa di deka du takwa wali jémba yanjoka di wungi jémba sarékéhambandi. WWungi wataka dé nak duré wa, ‘Méni wuna néma duna jondu hatika hérae hasa hwetaméni?’ Wungi wandéka dé wa, ‘Dumi tamba yéti (100) bek wit.’ Wungi wandéka dé wa, ‘Wun jondu atéfék hasa yamba hwekéméni. Hasa hweméte hayindén nyinga andé re. Méni nak hundi wun nyingambu mé hayi. Méni dumi angé tamba yétiyéti angé tamba yétiyéti (80) male hayitaméni.’ KVWungi wandéka dé wa, ‘Dumi tamba yéti (100) oliv wel hulingu tékwa némafwi aki.’ Wungi wandéka dé jonduka hatikwa du déré wa, ‘Wun jondu atéfék hasa yamba hwekéméni. Hasa hweméte hayindén nyinga andé re. Méni reta bari nak hundi wun nyingambu mé hayi. Méni dumi natamba (50) male hayitaméni.’ GUWungi wataka dé déka néma dumbu yéwa hérandé duré wandéka di nak nak di ya. Yandaka dé tale yandé duré wa, ‘Méni wuna néma duna jondu hatika hérae méni hasa hwetaméni?’ WT'Némbuli wuni xékélaki. Wuna néma du déka jémba yatakataka yiwute wandét, di wuna néma dumbu jondu hérandé du wuna nyayika reta wandat, wuni deka geré wulaaye di wali renjoka angi hurutawuni.’ SWungi wandéka dé jonduka hatikwa du déka mawulimbu dé wa, ‘Wuna néma du dé wuni déka jonduka wambula hatinjoka hélék dé ye. Wuni méta yakéwuni? Wuni baki xanjoka wuni hambuk yingafwe. Wuni nak du wunika yéwa hwendéte wanjoka wuni roo. R9Wungi wandaka dé déka jonduka hatikwa duré wandéka yandéka dé déré wa, ‘Ménika xékéwun hundi yingi maki dé? Méni wuna jondu, wuna yéwa atéfék handékéna nyingambu hayitaka wun nyinga wunika mé hura ya. Hura yae méni wuna jémba wambula yamba yakéméni.’ &Q GHukémbu Jisas déka duré ané sataku hundi akwi dé wa, “Du nak dé xérénjuwi mama duna jonduka dé hati. Hatindéka di du nawulak di xérénjuwi mama duka yae di déré wa, ‘Ména jonduka hatikwa du dé yikafre jémba yahambandé. Yahafi yata dé ména jondu baka dé hwe.’ P5 Hanja ména bandi dé hiyandé du maki dé re. Némbuli dé wambula xaku. Hanja dé faku. Némbuli nani déré wambula xé. Wambula yandénka nani yikafre mawuli yata mawuli sawuli yambet, wu yikafre dé.’ Wungi dé yafa déka makandu nyanré wa.” Wungi dé Jisas wa.OWungi wandéka dé yafa déré wa, ‘Wuna nyan, atéfék nukwambu méni andé re, wuni wali. Wuna atéfék jondu ména jondu male dé. WN'Yak. Ména amba nyan ye ména séfélak jondu yambumbu tékwa takwaka hweséketaka wambula yae méni déka yikafre mawuli yata mwiwuléndé bulmakau bali nyan méni xiya, di sata mawuli sawuli yandate.’ %MCWandéka dé yafaré wa, ‘Mé xéké. Séfélak héki hwari wuni baka jémba yakwa du maki wuni ména jémba ya. Ye wuni wamén hundi atéfék wuni xéké. Yawunka méni wunika yikafre joo nak meme bali nyan nak hwehambaméni, wuni wuna nyayikangu wali sata mawuli sawuli yambete. L-Wungi wandéka dé makandu nyan mawuli wita dé wulayinjoka hélék ya. Hélék yandéka déka yafa gwande dé déré wa, gekoré wulayindéte. KWungi wakwexékéndéka dé jémba yakwa du wa, ‘Ména bandi wambula yae dé bar hiyahafi yata dé jémba té. Yandéndéka ména yafa déka yikafre mawuli yata wandéka di mwiwuléndé bulmakau bali nyan nak xiyae di hénoo sata mawuli sawuli ye.’ nJUXékéta dé jémba yakwa duré nak wandéka yandéka dé déré wakwexéké, ‘Di méta di ye?’ I“Wun duna makandu nyan yawimbu dé té. Te hukémbu wambula yae gembu xakunjoka yata dé xéké, hangu xiyaata hétihiyandaka. |HqOwa. Hanja wuna nyan dé hiyandé du maki dé re. Némbuli dé wambula ramé. Hanja dé faku. Némbuli wuni déré wambula xé. Wambula yandénka mawuli sawuli yatame.’ Wungi wandéka di déka mawuli sawuli yata hénoo humbwinjoka di huru. G Sandataka guni mwiwuléndé bulmakau bali nyan nakré hérae hura yae déré xiyatanguni. Xiyae nani sata mawuli sawuli yatame. xFiWungi wandéka dé déka yafa déka jémba yakwa duré wandéka yandaka dé diré wa, ‘Guni yikafre nukwa wur bari hérae hura yae guni déré nakitakatanguni. Nakitakataka guni wo déka tambambu sandataka su déka manmbu sandatanguni. fEETamarundéka dé déka nyan déré wa, ‘Yafa, Wuni Godré haraki saraki sémbut huruta wuni méniré akwi haraki saraki sémbut huru. Huruwunka méni wunika “Wuna nyan dé” namét, wu yamba sékérékékéndé.’ dDAWun nyan wungi wataka déka yafaka wambula yinjoka dé yambumbu yi. “Wun nyan ye afakémbu téndéka dé déka yafa déré xé. Xéta déka némafwimbu saréfa naata dé fétékéra ye déka nyanré rota dé tamaru. ;CoHuruwunka méni wunika ‘Wuna nyan dé’ namét, wu yamba sékérékékéndé. Méni yawundu namét, wuni ména jémba yakwa du wali ména jémba yatawuni. Wungi watawuni.’ #B?Némbuli wuni raama wuna yafaka wambula ye déré angi watawuni: Wuni Godré haraki saraki sémbut huruta wuni méniré akwi haraki saraki sémbut huru. nAU“Wun du wungi hurutaka dé déka mawulimbu jémba saréké. Sarékéta dé wa, ‘Wuna yafaka jémba yakwa séfélak du di séfélak hénoo sandaka hénoo nawulak baka dé re. Rendéka wuni ambu reta hénooka wuni hiyae. o@WYe dé bali sandaka hénoo sanjoka némafwimbu mawuli yandéka dé nak du déka hénoo hwehambandé. .?UHényindéka ye dé wun héfambu rendé du nakéka wa, jémba nak hwendét yanjoka. Wandéka hwendéka ye dé déka bali téndan héfaré yi, dika hénoo hwenjoka. >Hwendéka déka yéwa atéfék hényindéka hukémbu dé wun hafwambu némafwi hénoo ya. Yandéka déka hénoo dé hényi. w=g Hwendéka dé nawulak nukwa male yindéka dé hukémbu hérandén nyan déka jondu atéfék nak duka hwetaka yéwa hérae hura dé afaké getéfaré yi. Ye wun getéfambu reta dé déka yéwa hweséke, hurundén haraki saraki sémbutka. <' Hukémbu hérandén nyan dé déka yafaré wa, ‘Yafa, méni hukémbu hiyamét di ména jondu mune hwetandi, wuna nyamaka akwi, wunika akwi. Méni hératewuka jondu némbuli wunika hweméte wuni mawuli ye.’ Wungi wandéka dé yafa déka yéwa jondu bérka mune hwe. \;1 Wataka dé Jisas nak sataku hundi angi wa, “Du nak dé nyan yéték héra. : Wungi wataka dé Jisas diré wa, “Guniré wuni we. Wungi male haraki saraki sémbut hurundé du déka haraki saraki sémbut yatakataka Godka wambula yindét, di Godna ensel mawuli sawuli yatandi.” Du déka yafaré yatakandénka dé sataku hundi wa w9g Xétaka hérae lé nyayikanguré akwi nyémayikanguré akwi waléka yae di hérangwandéndaka lé diré wa, ‘Guni wuni wali mawuli sawuli yatanguni, wuna yéwa nak fakundéka hwaka xétaka wambula hérawunka.’ Wungi lé diré wa.” K8“Wafewana guna takwa hési angi hurutalé? Takwa hési silva yéwa tamba yéti hura reléka nak fakundéka lé hanyikwa ya xéréka gena hafwa yakéta lé hwaka hwaka lé wun yéwa xé. 7Wungi wataka dé Jisas wa, “Guniré wuni we. Wungi male haraki saraki sémbut hurundé du nak déka haraki saraki sémbut yatakata Godka wambula yindét, Godna getéfambu di mawuli sawuli yatandi. Godna getéfambu di yikafre sémbut huruta hurundan sémbutka yatakanjoka sarékéhafi yakwa séfélak du takwaka wungi yikafre mawuli yahambandi.” Yéwa fakundénka dé Jisas sataku hundi wa p6YYe getéfambu xaakwa dé du takwaré wandéka yae hérangwandéndaka dé diré wa, ‘Guni wuni wali yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatanguni, wuna sipsip bali nak fakundéka hwaka xétaka hérawunka.’ Wungi dé diré wa.” X5)Hwaka hwaka xétaka hérae déka warafumbu yate hura mawuli sawuli ye dé yi. 4'“Wafewana guna du nak angi hurutandé? Du nak dé dumi tamba yéti (100) sipsip bali dé hura re. Hura rendéka dé nak faku. Fakundéka déka séfélak sipsip bali yikafre hafwambu sata téndaka dé diré yatakataka ye fakundé natafa sipsip balika dé hwaké. 73iWungi wandaka dé diré ané sataku hundi wa: 22]Yindaka di Farisina du akwi xékélelakikwa du akwi wun jooka hélék yata di wa, “Wun du haraki saraki sémbut hurukwa du takwa wali téta dé di wali hénoo sa.” 1 #Nak nukwa Romka yéwa héraakwa du akwi, nak haraki saraki sémbut hurukwa du takwa akwi di Jisas téndénré yi, déka hundi xékénjoka. e0C#Wun hunyi dé baka joo wundé xakundé. Dé hénooré akwi héfaré akwi yikafre yamba hurukéndé. Du takwa wun hunyi baka yakitandi. Guna waan téndét, wu ané hundi mé guni xéké.” Wungi dé Jisas diré wa.E/"“Mé xéké. Hunyi yikafre joo dé. Wun hunyi résék yahafi yandét nani méta joo wun hunyimbu takatame, dé wambula résék yandéte? Yingafwe. Résék wambula yamba yakéndé. ".=!Wungi maki deka jondu atéfék hwehafi yandé du takwa di wuna hukémbu yikwa du takwa yamba rekéndi. Résék yahafi yakwa hunyika dé sataku hundi wa @-y Wun néma du wungi sarékéndét, wun yatekwa néma du afaké hafwambu wayika téndét dé duré wandét di dika yae hundi bulétandi, di hundi bulésékéréka xi warehafi yandate. x,i“Ané hundi akwi mé xéké. Néma du nak dé xéké, nak néma du déka xi warekwa du wali yandéka, di wali warenjoka. Xékéta di wali warenjoka mawuli yata tale reta dé angi watandé, ‘Wuna xi warekwa du séfélak yingafwe. Déka xi warekwa du séfélak di. Yingi maki nae nani diré sarékéngwandétame? Wafewana di naniré sarékéngwandétandi?’ }+sWangita di watandi, ‘Wun ge tale tonjoka hurundéka yéwa hényindéka némbuli tosékenjoka dé hurufatiké.’ %*CTale wungi jémba sarékéhafi ye dé hwaar male husandandét yéwa hényindét ge tosékehafi yandét, atéfék du xéta wun duka bangwa wata wangitandi. _)7“Ané hundi mé xéké. Guna du nak séményi ge nak tonjoka mawuli yata tale dé reta jémba sarékétandé, wun ge totendéka yéwaka. Wafewana dé hura rendéka yéwaré wun ge sékérékékéndé wana? q([Du takwa di diré xiyae hatekatendaka mi yatahafi yata di wuna hukémbu yikwa du takwa yamba rekéndi. M'“Du nak wunika yae wuna hukémbu yinjoka mawuli yata dé angi hurutandé. Dé déka yafa, ayiwa, takwa, nyangwal, nyamangu bandingu nyangenguka némafwimbu hélék yatandé. Dé ané héfambu renjoka akwi némafwimbu hélék yatandé. Dé wungi némafwimbu hélék yahafi yata dé wuna hukémbu yikwa du yamba rekéndé. Z&-Séfélak du takwa di Jisas wali yambumbu yindaka dé waleka dé diré wa, &%ENémbuli guniré wuni we. Hanja wawun atéfék du wuna hénoo yamba sakéndi.’ Wungi dé néma du wa.” Jémba saréka déka hukémbu yitendakaka dé wa g$GWungi wandéka dé néma du déka jémba yakwa duré wa, ‘Méni némafwi yambumbu akwi yikama yambumbu akwi sa ye méni wumbu tékwa du takwaré hérae hura yataméni. Hura yamét wuna ge sukwekéndéte wuni mawuli ye. +#OWungi wandéka dé jémba yakwa du ye wandén maki hurutaka wambula yae dé wa, ‘Néma du, wuni wamén maki bu huruwu. Huruwuka hafwa nawulak baka dé té.’ p"Y“Di wungi wandaka dé jémba yakwa du wambula yae dé déka néma duré deka hundika wa. Wandéka dé wun gena yafa mawuli wita dé déka jémba yakwa duré wa, ‘Méni ané getéfambu hwakwa atéfék yambumbu bari hari ye méni jambangwe du, séfimali haraki yandé du, dama hiyandé du, man haraki yandé duré hérae wuna geré hura yataméni.’ n!UWungi wandéka dé nak wa, ‘Wuni wayika male takwa hési wuni héra. Wun moka, wuni yakéwuni.’ m SWungi wandéka dé nak wa, ‘Wuni bulmakau bali tamba yéti wuni héra. Hérataka wuni ye diré hurukwexétawuni. Di wuna jémba jémba yatandi, o yingi maki dé? Méni yawundu namét, wuni yakéwuni. Wungi wuni mawuli ye.’ 3“Dé dika ye wandéka di atéfék yinjoka hélék yandakaka di nak maki nak maki hundi wa. Du nak dé déré wa, ‘Wuni yéwa hwetaka héfa nak wuni héra. Hérataka némbuli wun héfa xénjoka yitawuni. Méni yawundu namét, wuni yakéwuni. Wungi wuni mawuli ye.’ EWandéka hénoo satendaka nukwa yandéka dé déka jémba yakwa duré dé wa, dé hanja wandén duka ye diré ané hundi wandéte, ‘Atéfék jondu huratakambeka dé re. Guni mé ya.’ Wungi wandéka dé Jisas wa, “Du nak némafwi hénoo humbwinjoka dé huru. Huruta dé séfélak duré wa, di yae wun hénoo sandate. "~:}}'|v{{RzzyxxMwvvuuTtt.ss,qq p0nnml,kjkiihhwg(ee7dd:c`bbak`__C^^a]]e\'[[ZZYXXVV@UTdSS RR)QPPNOOCNLzKK6JZIaHyGFEDBAAK@@$?>C=JpeeTBr 7 d 3 P*0E]Wungi wandaka dé diré wa, “Nak téfambu rekwa du takwana néma du di hambuk yata deka du takwaka di hati. Hatindaka deka du takwa di dika wa, ‘Wu naniré yikafre hurukwa du dé.’ t\aJisasna du di hundi buléta waru. Waruta di wa, “Nani wali rekwa du héndé nana néma du rete?” [Wungi wandéka di hafu buléta di wakwexéké, “Héndé wungi hurute?” Héndé néma du rendékaka di Jisasna du waru aZ;Wu yak, hanja di Duna Nyanré haraki huruta xiyatendakaka di hayi. Hayindan maki wuniré xiyandat hiyatawuni. Wu mwi hundi dé. Wuniré mamaka hwetekwa duka wuni saréfa nae. Démbu némafwi xakéngali yatandé.” Y Wun hundi wataka dé Jisas diré wa, “Mé xéké. Wuniré mamaka hwetekwa du némbuli dé wuni wali reta dé hénoo se. YX+Wungi wandéka di atéfék sandaka dé Jisas wain hulingu téndé hanyandé hérae wungi male huruta dé wa, “Ané wuna nyéki dé. Wuna nyéki blekéndét, God gunika huli hundi wasékérékétandé.”] cW?Wungi wataka dé bret hérae dé Godka diména nataka bret fukae dé déka duka hweta dé diré wa, “Ané wuna séfi dé. [Guniré yikafre hurunjoka wuni wuna séfi hwe. Guni wunika sarékéta wungi hurutanguni.” FVGuniré wuni wa. Wuni ané héfambu reta wun wain hulingu wambula yamba sakéwuni. Hukémbu God néma du reta du takwaka hatitendéka nukwa yandét, wuni wain hulingu wambula satawuni.” U!Wungi wataka dé wain hulingu téndé hanyandé nak hérae dé Godka diména nataka dé déka duré wa, “Guni hérae nak nak satanguni. ETGuniré wuni we. Wuni wun hénoo bari wambula yamba sakéwuni. Wuni God néma du reta du takwaka hatitendéka nukwambu wun hénoona mo huruséketaka, wuni wun hénoo wambula satawuni.” +SOReta dé Jisas diré wa, “Hukémbu wuni némafwi hangéli hératawuni. Tale wuni ané Pasova nukwana hénoo guni wali sanjoka wuni némafwimbu mawuli wuni ye. hRIHénoo satendaka nukwa yandéka dé Jisas déka aposel wali yae di hénoo sanjoka di re. ,QQ Wungi wandéka bér ye bér Jisas wandén maki bér xé. Xétaka bér Pasova nukwana hénoo bér humbwi. Jisas dé déka duka bret akwi wain hulingu akwi dé hwe :Pm Wungi wambét dé gena takumbu tékwa néma ge bénika wakwetandé. Wun gembu hénoo satembeka jambé, retembeka jambé akwi dé té. Béni wun gembu hénoo humbwitambéni.” ?Ow Wulaaye béni wun gena yafaré angi watambéni, ‘Nana wakwekwa du dé méniré angi wa, ‘Wuni wuna du wali Pasova nukwana hénoo satembeka ge yimbu dé té?’ Wungi dé wa.’ ON Wungi wakwexékémbéka dé wa, “Mé xéké. Béni ye Jerusalemré wulaaye hulingu tékwa aki yate yikwa du nakré xétambéni. Xéta béni déka hukémbu ye wulayitendéka geré wulayitambéni. UM# Wungi wandéka bér déré wa, “Ani yimbu humbwinate méni mawuli ye?” L{Xiyandakaka sarékéta Jisas dé Pita bér Jonré wa, “Béni sa ye Pasova nukwana hénoo humbwimbét nani satame.” ~KuYis takahafi yandan bret sandaka nukwa dé ya. Wun nukwa di sipsip bali nyanré xiya, Pasova nukwana hénooka. YJ+Gindaka dé Judas yawundu nataka ye dé Jisasré dika nakélak hwetendéka nukwaka dé haxé. Séfélak du takwa Jisas wali rehafi yatendaka nukwaka dé haxé. Jisasna du yéték bér Pasovana hénoo humbwi VI%Buléndéka di mawuli sawuli yata di déka yéwa nawulak hwenjoka hundi gi. tHaWulayindéka dé Judas ye dé prisna néma du wali gélindu wali dé hundi bulé, Jisasré dika hwenjoka. G!Hwakéndaka dé Satan Judasna mawulimbu dé wulayi. Judasna nak xi Iskariot dé. Dé wun Jisasna tamba yéti man yéték du nak dé. 'FGWun nukwa di prisna néma du, xékélelakikwa du akwi wungi di Jisasré xiyanjoka mawuli yata di du takwaka roota di Jisasré xiyatendaka yambuka di hwaké. `E ;Yis takahafi yandan bret sandaka nukwa, wun nukwana xi Pasova, dé walémbambu dé ya. iDK&Hwandéka atéfék ganémbambu atéfék du takwa di tempelré yi, déka hundi xékénjoka.C%Atéfék nukwa Jisas tempelmbu téta dé Godka du takwaré wakwe. Wakwendéka gan yandéka dé Oliv némburé ye dé wumbu hwa. (BI$Guni atéfék nukwa wunika haxétanguni. Haxéta guni Godré wakwexékétanguni, dé guniré yikafre hurundét, wun xakéngali xakutendéka nukwambu guni hambuk yata jémba ténjoka. Guni wungi te hukémbu guni wuni Duna Nyanéna makambu jémba tétanguni.” Wungi dé Jisas diré wa. OA#Wun nukwa dé ané héfambu rekwa atéfék du takwaka bari yatandé. q@["“Guni xékélaki natanguni. Du nawulak séfélak hénoo sata, wangété yandaka hulingu sata wangété yata, ané héfana jonduka male sarékéta, wungi hurundaka deka mawuli xak yandéka di wunika sarékéhambandi. Guni di hurundaka maki yamba hurukénguni. Guni wungi hurungut, wun hukétéfi nukwa gunika bari yatandé, biyami bari xiyandéka maki. ?!Nyir héfa akwi hényitandé. Wuna hundi yamba hényikéndé. Reséketandé. Jisasna du déka jémba haxéndate dé diré wa u>c Mwi hundi wuni guniré we. Némbuli rekwa du takwa nawulak hiyahafi reta wawun atéfék jonduré xétandi. @=yWun miré xéta nukwaka xékélakinguka maki, guni wawun jonduré xéta xékélakitanguni. God néma du reta du takwaka jémba hatitendéka nukwa andé yae. Wungi xékélakitanguni. j<MMi ganga fiyae huli ganga hunyalandéka xe guni xékélaki. Hénoo naré yakwa nukwa andé yae. _;7Wataka dé diré angi wa, “Hambingal mi akwi atéfék mika akwi mé saréké. :#Wun joo tale yandét guni xékélakitanguni. Nawulak nukwa male yindét, wuni guniré hérae Godna getéfaré hura yitawuni. Wungi xékélakita guni yikafre mawuli yata raama yasawara xétanguni.” Wungi dé Jisas diré wa. Jémba xékélakindate dé Jisas hundi wa u9cWun nukwambu wuni Duna Nyan némafwi hambuk yata nukwa hanyikwa maki haanye buwimbu reta gayawut xétandi. W8'Nyirmbu tékwa hambuk jondu séngénéta yitaka yatakatandi. Yitaka yatakandat séfélak du takwa di ané héfambu xakutekwa haraki jonduka sarékéta di némafwimbu roota jinjawe maki yandét xakritandi. S7“Nukwa, bafu, nyirmbu tékwa hunkwari nak maki nak maki jondu xakundat du takwa xétandi. Néma xéri hambukmbu raméta wilét séfélak héfambu rekwa du takwa xéta roota saré warékétandi. 6Yandét mama yae di Judana du takwa nawulakré xi warekwa yarmbu xiyandat di hiyatandi. Nawulakré di huluke hura ye di séfélak téfambu takatandi. Wunde mama nak téfambu yae di Jerusalemré haraki huruta di Jerusalemna héfambu xakita yitaka yatakatandi. Yitaka yatakandat, God wandén maki nak téfana duna nukwa hényindét, di wun héfa yatakatandi. Duna Nyan yatendékaka dé Jisas wa p5YWun nukwa nyan tékwa takwa akwi, nyangwalka munya hwekwa takwa akwi bari yaange yinjoka hurufatikétandi. Dika wuni saréfa nae. Wun nukwa némafwi xakéngali ané héfambu xakutandé. Godna mawuli wi Judana du takwaka yatandé. X4)Wungi wuni wa, wun nukwa dé God Jerusalemémbu rekwa du takwa hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwetendéka nukwa dé. Hanja hayindan hundi mwi hundi xakundate di wun jondu wun nukwambu xakutandi. b3=Xékélakita guni Judiambu rekwa du takwa némburé bari yaange yitanguni. Guni Jerusalemémbu rekwa du takwa wun getéfa yatakataka bari yaange yitanguni. Guni yawimbu tékwa du takwa wun getéfaré wulayikénguni. 2#“Hukémbu xi warekwa du Jerusalemré hérangwanda téndat xéta xékélakitanguni. Jerusalemré haraki hurutendaka nukwa andé yae. C1Di guniré haraki hurundat, guni wendé nahafi yata wuna jémba yatakahafi yata guni wuni wali wungi re wungi re jémba retanguni.” Jerusalemré haraki hurutendaka dé Jisas hundi wa o0WHélék yata guniré haraki hurundat, guna anéngambambu tékwa némbé nak hiyae yamba fakukéndé. W/'Guni wuna du rengukaka atéfék du takwa gunika némafwimbu hélék yatandi. ..UGuna yafa ayiwa, guna nyamangu bandingu, guna hémna nawulak du, guna nyayikangu wungi di guniré mamaka hwetandi. Hwendat guna be nawulakré xiyandat hiyatanguni. -Wungi wakénguni. Wun nukwa wuni gunika yikafre xékélaki akwi watenguka hundi akwi gunika hwetawuni. Wuni wungi hwewut watenguka hundi guna mama watendaka hundiré sarékéngwandétandé. Sarékéngwandéndét di guna hundi hasa wanjoka hurufatikétandi. y,kWatengukaka sarékéta guni tale guna mawulimbu angi wakénguni, ‘Nani deka hundi yingi maki hasa watame?’ G+ Di wungi hurundat wun nukwa guni diré wuna hundi watanguni. *  “Wun jondu wayika xakuhafi yandat, tale du nawulak di guni wuna du rengukaka akwi wuna jémbaka akwi hélék yata, di guniré huluke guniré haraki hurutandi. Huruta di Godna hundi buléndaka gembu guniré duna makambu takatandi. Di guniré séndé gembu takatandi. Guniré hura yindat guni némafwi héfana néma du akwi, yikama héfana néma du akwi deka makambu tétanguni. M) Séfélak nukwa némafwi nono hurutandé. Séfélak héfambu némafwi hénoo yandét némafwi bar akwi hiyatandi. Nyirmbu roonguka jondu akwi hanja xéhafi yangun jondu xakundat guni xétanguni. -(S Wataka dé diré wa, “Natafa héfambu rekwa du takwa di nak héfambu rekwa du takwa wali waretandi. Nak néma duna hém nak néma duna hém wali waretandi. ' Wun nukwa xékétanguni, séfélak du takwa deka héfambu rekwa du takwa wali, nak téfambu rekwa du takwa wali warendat. Xékéta guni rookénguni. Tale wun joo xakutandé. Xakundét, hukétéfi nukwa hukémbu yatandé. Bari yamba yakéndé.” Wungi dé wa. 2&]Wungi wandaka dé Jisas wa, “Guni xékélaki natanguni. Naata yéna yakwa duna hundi xékékénguni. Séfélak du yae di guniré yéna yanjoka wuna ximbu wata di nak nak angi watandi, ‘Krais wambula yatendéka nukwa andé yae. Wuni Krais wuni.’ Wungi wandat guni deka hundi xékékénguni. 8%iWun hundi wandéka di déré wakwexéké, “Wakwekwa du, yimba nukwa wun ge haraki hurutandi? Méta joo tale yandét nani xéta wun joo yatendékaka xékélakitame?” ${“Némbuli xénguka jondu, yak, hukémbu nak nukwa yandét, nawulak du yae ané geré haraki hurutandi. Haraki huruta atéfék motu hérae yakisandandat motu nak nak motu takumbu yamba hwakéndé.” Séfélak xakéngali yatendakaka dé Jisas wa I# Jisasna du nawulak di tempelka buléta di wa, “Ané yikafre ge dé. Yikafre motumbu di to. Du takwa Godka hwendan yikafre jondumbu jémba di yasu.” Wungi wandaka dé Jisas diré wa, "Wunde xérénjuwi du takwa di séfélak jondu hura di Godka yéwa nawulak male di hwe. Wule takwa lé séfélak yéwa huruhafi yata lé hura relén yéwa atéfék Godka hwe. Hwetaka lé hénoo hérateléka yéwa yingafwe.” Tempel haraki hurutendakaka dé wa 3!_Xéta dé wa, “Mwi hundi wuni guniré we. Wule jambangwe du hiyandé takwa hwelén yéwa dé atéfék xérénjuwi mama du takwa hwendan yéwaré dé sarékéngwandé. g GXéndéka jambangwe du hiyandé takwa hési yae yikama yéwa yéték Godka hweléka dé xé. W )Jisas tempelmbu téta dé xé xérénjuwi mama du takwa Godka yéwa hwendaka. `9/Di du hiyandé takwana jondu atéfék di héra. Di yéna yata némafwi hundi Godré wa, du takwa diré xéta deka ximbu harékéndate. Hurundanka God diré hambukmbu male hasa hwetandé.” Wungi dé Jisas wa.Z-.“Guni xékélelakikwa duka xékélaki natanguni. Di séményi nukwa wur nakitaka du takwa hérangwandéndaka hafwambu yitaka yatakanjoka di mawuli ye. Yitaka yatakandat, nak du takwa diré xéta deka ximbu harékéta dika dinguna nandate di mawuli ye. Di Godna hundi buléndaka geré wulaaye di néma duna hafwambu renjoka di mawuli ye. Du nak dé némafwi hénoo hurundét, di dé wali sata di atéfék du takwana makambu yikafre hafwambu renjoka di mawuli ye. dA-Atéfék du takwa Jisasna hundi xékéta téndaka dé Jisas déka duré dé angi wa, /,Devit wun hundi hayita dé Kraiska, ‘Wuna Néma Du,’ nandéka yingi maki dé Krais Devitna mandéka re? Krais Devitna mandéka reta, Devitna néma du akwi dé re, o yingi maki dé?” Wungi dé diré wakwexéké. Hambuk hundi xékélakikwa duka dé Jisas hundi wa H +Remét wuni ména mamaré ména man mombu takatawuni.’ ” <q*Hanja Devit hafu dé Godna nyingambu rekwa gwar dé Kraiska angi hayi:“Néma Du God wuna Néma Duré dé wa,‘Méni néma du reta wuna yika tambambu retaméni. |q)Wungi wandaka dé Jisas diré wa, “Yingi maki nae God wasékendén du Krais dé Devitna mandéka retandé? w(Wungi wandaka di déré nak jooka wambula wakwexékénjoka di roo. Jisas dé diré wakwexéké God wasékendén duka ve'Wungi wandéka di xékélelakikwa du nawulak di déré wa, “Wakwekwa du, méni yikafre hundi méni wa.” 9k&Moses wun hundi hayindéka nani xékélaki. Dé hiyandé duna God yingafwe. Dé huli rekwa duna God dé. Godna makambu atéfék du di huli du di re. Wungi nani xékélaki.” \1%Wu yak, hiyandé du takwa wambula ramétandi. Ramétendakaka hanja Moses dé wakwe. Dé yikama mi ya yanéndén hundimbu Néma Du Godka angi wa: Dé Abrahamna God dé. Dé Aisakna God dé. Dé Jekopna God dé. #Hukémbu God nawulak du takwana sémbutka sarékéta dé diré waséketandé, di hukémbu xakutekwa nukwambu rendate. Wunde hiyandé du takwa di wambula raama di ensel maki reta di wambula yamba hiyakéndi. Wungi maki wunde du di takwaré yamba hérakéndi. Wunde takwa di du yamba humbwikéndi. Di Godna nyangwal retandi. Di hiyandé du takwa wambula ramétendaka nukwana nyangwal retandi. $ta"Jisas deka hundi xékéta dé diré wa, “Némbuli rekwa du di takwa hérandaka takwa di du humbwi. ^5!Némbuli naniré mé wa. Hiyandé du takwa wambula ramétendaka nukwambu wule takwa héndéna takwa retalé? Hanja wunde nyamangu bandingu atéfék di léré héra.” Wungi di Sadyusina du Jisasré wakwexéké. 6g Hiyandaka hukémbu lé wule takwa akwi hiya. -SHiyandéka nak bandi wule takwaré hérae nyan hérahafi ye dé hiya. Hiyandéka atéfék bandingu wungi male léré hérae di atéfék nyan hérahafi ye di hiya. R Hiyandéka déka bandi wule takwaré hérae nyan hérahafi ye dé hiya.  1Némbuli mé xéké. Hanja nyamangu bandingu angé tamba yétiyéti angé tambambu hufuk di re. Nyama takwaré hérae nyan hérahafi ye dé hiya. 6 eDi nawulak Jisaska yae di déré angi wa, “Wakwekwa du, hanja Moses nanika dé angi hayi, ‘Du nak takwa hérae nyan hérahafi ye hiyandét, déka bandi wule takwaré hératandé. Hérandét nyan héralét wun nyanka watandé, ‘Wuna nyamana nyan dé.’ Wungi watandé.’ Wungi dé Moses hayi.  1Nak nukwa Sadyusina du nawulak di Jisaska ya. Sadyusina du di angi saréké, “Hiyandé du takwa wambula yamba ramékéndi.” Wungi di wa. J  Jisas wungi wandéka di yéna yakwa du di Jisas du takwana makambu wandén hundika haraki hundi wanjoka di hurufatiké. Di wandén hundika déré Romna néma duna makambu takanjoka di hurufatiké. Hurufatikéta di déka hundika saréké warékéta di hundi buléhafi té. Du hiyae ramétendakaka di Jisasré wakwexéké Wungi wandaka dé diré wa, “Wu mwi hundi dé. Romna néma duna jondu guni déka hwetanguni. Godna jondu guni Godka hwetanguni.” I “Guni guna yéwa nak wuniré mé wakwe. Ané yéwambu rekwa waka héna saawi dé? Héna xi di ané yéwambu hayi?” Wungi wakwexékéndéka di wa, “Wu Romna néma duna xi, Sisar dé.” W'Wungi wandaka dé Jisas deka yéna yakwa mawulika xékélakita dé diré wa, ^5nana hambuk hundi yingi dé wa? Nani Romna néma duka yéwa hwetame, o yingafwe?” @ywun yéna yakwa du Jisasré ye di wa, “Wakwekwa du, nani xékélaki, méni yikafre hundi wata diré Godna hundika jémba méni wakwe. Méni natafa hundi male méni wa néma du takwa, baka du takwaré akwi. Méni mwi hundi wata Godna yambuka méni wakwe. Wungi xékélakita némbuli nani méniré angi wakwe, lQHulukihafi yata di déré hulukitendaka yambuka hwakéta di yéna yakwa du nawulakré wa, di nakélak ye Jisasré nak maki nak maki jooka wakwexékéndate, du nak Jisasré Godna yikafre sémbutka wakwexékéndéka maki. Wungi wata di deka mawulimbu angi wa, “Di wungi déré wakwexékéndat, wafewana dé hasa wata haraki hundi nawulak watandé? Wandét nani déré duna makambu takatame. Duna makambu takataka nani déré ané hafwambu rekwa Romna duka hwetame.” Wungi wandaka _7Wun hundi wandéka di xékélelakikwa du prisna néma du akwi di xékélaki, Jisas dika dé wun sataku hundi wa. Xékélakita déré bari hulukinjoka mawuli yata di du takwaka roota di déré hulukihambandi. LDu nak wun motu takumbu xakre dé aki maki també també fikatandé. Wun motu duna séfimbu xakre dé wun duré fikaséketandé.” Wungi dé Jisas wa. Yéwa hwendakakwa dé Jisas hundi wa Wungi wandaka dé diré xéta dé wa, “Guni Godna nyingambu rekwa hundika nak guni yike ye wana. Wun hundi angi dé:Ge tokwa du di motu nakéka hélék yata di wun motu yaki.Yakindaka nak dé wun motu hérae takandéka dé ge jémba té. Z-Dé yae wun wain yawika hatikwa duré xiyasandatandé. Xiyae nawulak duka wun yawi hwetandé, di yawika hatindate.” Wumbu téndé du wun hundi xékétaka di wa, “Yingafwe. Dé wungi yamba hurukéndé.” d~AWungi wataka di déré hura yawi yatakataka hafwaré hura gwandi di déré xiyandaka dé hiya.” Wungi wataka dé Jisas diré wa, “Guni yingi guni saréké? Di wungi hurundanka wun yawina yafa diré méta yatandé? u}cWungi wataka dé déka dunyaré wandéka, yindéka, di yawika hatikwa du déré xéta di hafu buléta angi di wa, ‘Yawina yafa hiyandét, wun nyan déka yafana jondu atéfék hératandé. Nani déré xiyataka ané yawi hératame.’ X|) Yakisandandaka wambula yandéka yawina yafa dé wa, ‘Wuni méta yatawuni? Wuni wuna némafwimbu mawuli yawuka nyanré watawuni, dé yindéte. Dé ye wandét, wafewana, di déka hundi xékétandi wana?’ { Yandéka déka jémba yakwa nak duré akwi wandéka, yindéka, déré hambukmbu xiyaata di déré hafwaré yakisangwandé. 7zg Yandéka déka jémba yakwa nak duré wandéka, yindéka, déré akwi xiyaata haraki saraki sémbut huruta wandaka dé wain sék nawulak hérahafi yata dé baka wambula ya. y! Rendéka wain sék gélitendaka nukwa yandéka dé wali reta déka jémba yakwa duré nak dé wa, dé yawika hatikwa duka yindéte. Di wain sék nawulak hwendat hura yandéte dé mawuli ya. Mawuli yata wandéka déka jémba yakwa du yindéka di yawika hatikwa du déka hundi xékéhambandi. Xékéhafi yata di wun duré xiyaata wandaka dé wain sék nawulak hérahafi yata dé baka wambula ya. -xS Wun hundi wataka dé du takwaré ané sataku hundi wa, “Du nak dé wain yawi nak huru. Hukémbu dé yawika hatikwa du nawulakéka wun yawi hwe, di wun yawimbu jémba yata sék gélitendaka nukwambu nawulak sék déka hwendate. Hwetaka dé nak hafwaré ye dé séfélak bafu wumbu re. (wIWungi wandaka dé diré wa, “Wuni akwi yamba wakéwuni, wuniré wandéka yae ané jémba yawun duka.” Jisas sataku hundi dé wa wain yawika hatindé duka \v1Wungi bulétaka di Jisasré wa, “Nani yike nani ye. Wun jooka yamba wakéme.” #u?Nani angi wambet, ‘Du male dé wa.’ Wungi wambet, atéfék du xékéta naniré motumbu naake xiyatandi, di Jonka ‘Godna profet dé’ nandanka.” ?twWungi wakwexékéndéka di di hafu buléta di wa, “Nani angi wambet, ‘God dé wungi wa.’ Wungi wambet dé naniré angi watandé, ‘Métaka guni déka hundi xékéhafi ye?’ nsUHéndé Jonré wa dé du takwaré guré husandandéte? God dé wungi wa, o du male dé wungi wa?” mrSWungi wandaka dé diré wa, “Wuni akwi guniré nak hundi wakwexékétawuni. Guni wuniré mé wa. pqYYae di déré wa, “Méta hambuk hérae méni wun jémba ye? Héndé wa méni wun jémba yaméte?” 2p _Nukwa nak dé Jisas tempelmbu téta du takwaré wakweta Godna yikafre hundi wata téndéka di prisna néma du, xékélelakikwa du, Israelna néma du, wungi di déka ya. o50Hurundaka atéfék du takwa déka yikafre mawuli yata déka hundi xékénjoka mawuli yandaka di wunde néma du déré xiyanjoka di hurufatiké.n7/Atéfék nukwambu dé tempelmbu du takwaré wakwendéka di prisna néma du, xékélelakikwa du, néma du nawulak akwi di déré xiyanjoka huru. 5mc.dé diré angi wa, “Ané hundi Godna nyingambu dé re: God dé wa, ‘Wun gembu du takwa wuni wali hundi bulétandi.’ Wungi dé God wa. Guni wungi huruhambanguni. Guni jondu hweta yéwa héranguka ané ge dé sélé héraakwa duna ge maki dé xaku.” Wungi dé diré wa. Tempelmbu dé hundi wa lw-Jisas ye tempelré wulaaye dé xé du nawulak jondu hweta yéwa hérandaka. Xéta dé diré hérekinjoka huruta lkQ+Guni God guniré yikafre hurutendéka nukwa yandékaka xékélakihambanyéni. Xékélakihafi yanyékaka hukémbu guna mama yae guna getéfa hérangwanda nyéna atéfék sakumbu tétandi. Téta di héfa xae yitenguka atéfék yambu takatéfitandi. Takatéfita di getéfaré wulaaye guniré, guna nyangwalré akwi xiyasandatandi. Xiyasandata atéfék geré glarétandi. Glaréndat ge tondan atéfék motu héfambu xakre hafu hafu retandi.” Wungi dé wa. Tempelmbu dé duré héreki j,miS*Géraata dé wa, “Nyéni, nyéni akwi ané nukwa God wali nakélak huru mawuli hératenyéka yambuka xékélakinyét, wu yikafre dé. Wu yak, némbuli wun yambu nyénika faakwa rendéka nyéni wun yamburé yamba xékénguni. `h9)Jisas ye Jerusalemémbu xakunjoka yata getéfaré xéta saréfa naata dé géra. ;go(Wungi wandaka dé diré wa, “Guniré wuni we. Di hundi buléhafi yandat, ande motu hambukmbu wata wuna ximbu harékétandi.” Wungi dé diré wa. Jisas Jerusalemka dé géra f'Farisina du nawulak wun du takwa wali téta xékéta di Jisasré wa, “Wakwekwa du, ména du takwaré mé watéfi.” He &Néma Du God déka ximbu xaakwa néma duré yikafre hurutandé.Godna getéfambu rekwa du nakélak huru mawuli héraata jémba retandi.Nani anwarmbu rekwa Godna ximbu harékétame. :dm%Xéletakandaka dé Oliv némbu yatakataka naande ye Jerusalemémbu xakunjoka yandéka déka jémba sarékékwa séfélak du takwa di déka yikafre mawuli yata mawuli sawuli ya. Yata hanja xéhafi yandan hambuk jémba xéndanka sarékéta di hambukmbu wata di Godna ximbu haréké. Harékéta di wa: Yc+$Wun donkimbu reta yindéka di du takwa deka nukwa wurré yambu xéletaka. b1#Wungi wambéka yawundu nandaka bér wayikana donki hura yi Jisaska. Ye bér bérka sanda wur donkina bunungulmbu xakétaka, Jisas wumbu rendéte. Ka"Wungi wandaka bér wa, “Néma Du dé wun donkika mawuli ye.” `!Xétaka wun wayikana donkina yoo lukumbéka di wun donkina yafa yae di bérré wa, “Méta yanjoka béni wun wayikana donki luku?” d_A Wun hundi xékétaka bér ye bér xé, Jisas wandén maki wun donki wumbu téndéka. [^/Lukwambét du nak béniré angi wakwexékéndéte, ‘Méta yanjoka béni wun wayikana donki luku?’ Wungi wandét béni angi watambéni, ‘Néma Du dé wun donkika mawuli ye.’ Wungi watambéni déré.” ^]5Dé bérré angi wa, “Béni wun angé sakumbu tékwa getéfaré wulaaye xétambéni, wayikana donki nak mimbu lékindaka téndéka. Hanja du déka bunungulmbu rehambandé. Béni déré mé lukwa béni hura ya. .\UWare dé Betfage bér Betanimbu xakunjoka dé ya. Wumbére getéfa yéték Oliv némbumbu bér té. Xakunjoka yaata dé déka du yétékré wa, bér tale yimbéte. c[?Jisas wun hundi wataka dé tale ye dé déka du wali Jerusalemré warinjoka dé yi. YZ+Yak, wuna mama di wuni deka néma du rewumboka hélék di ya. Hélék yandanka guni diré mé hura yae wuna makambu xiyangut hiyanda.’ Wungi dé néma du wa.” Jisas néma du reta dé Jerusalemré wulayi VY%Wungi wandaka dé diré wa, ‘Yikafre jémba ye séfélak jondu hérandé du takwa hukémbu jondu nawulak akwi hératandi. Yikafre jémba yahafi yata joo hérahafi yandé du takwa hukémbu baka retandi. _X7Wungi wandéka di déré wa, ‘Néma du, dé yéwa tamba yéti wundé hérandé.’ W'Wungi wataka dé wumbu téndé duré wa, ‘Guni déka hwewun yéwa démbu hérae guni bangi tamba yéti yéwa hérandé duka hwetanguni.’ !V;métaka wuna yéwa méni yéwa takandaka gembu takahafi ye? Méni wumbu takamét, wuni wambula yae wun yéwa hérae nawulak yéwa akwi hératawuni.’ HU Wungi wandéka dé néma du wa, ‘Méni haraki jémba yakwa du méni. Wamén hundimbu wuni yamén haraki saraki sémbut méniré hasa hwetawuni. Méni angi méni wa. ‘Wuni du takwaka saréfa nahafiwuni. Wuni takahafi yawun joo wuni hura yi. Wuni sehafi yawun héfambu wuni hénoo héra.’ Méni wungi xékélakita KTWungi wandéka nak du yae dé wa, ‘Néma du, wuni ménika wuni xékélaki. Méni du takwaka saréfa nahafiméni. Méni takahafi yamén joo méni hura yi. Méni sehafi yamén héfambu méni hénoo héra. Wungi xékélakita wuni ménika roota wuni hwemén yéwa nukwa wurmbu giya wuni taka. Mé xé. Ména yéwa ambu.’ SRyWungi wandéka dé néma du wa, ‘Wu yikafre dé. Némbuli wuni wawut méni getéfa natambaka néma du retaméni.’ Q Wungi wandéka dé nak du akwi yae dé wa, ‘Néma du, wuni ména yéwa hura jémba ye wuni bangi natamba yéwa akwi héra.’ RPWungi wandéka dé néma du déré wa, ‘Wu jémba méni huru. Méni yikafre jémba yakwa du méni. Méni yikama jooka jémba hatiménka wuni wawut méni getéfa tamba yétika néma du retaméni.’ O%Wungi wandéka du nak tale yae dé déré wa, ‘Néma du, wuni ména yéwa hura jémba ye wuni bangi tamba yéti yéwa akwi wuni héra.’ #N?“Hukémbu wun afaké téfambu rendé néma du dé wun duré wa, dé déka getéfambu rekwa du takwaka néma du rendéte. Wandéka xékétaka re dé wambula ya. Yae dé wa, ‘Hanja yéwa hwewun duré mé wa, di yandate. Hwewun yéwa hura jémba ye yéwa hatika di héra?’ mMSDé yindéka di déka getéfambu rendé du takwa nawulak déka hélék yata, di duré nawulak wandaka di déka hukémbu yi. Ye di afaké téfambu rendé néma duré wa, ‘Wun du nanika néma du rendémboka hélék nani ye.’ IL  “Néma du nak dé afaké téfaré yinjoka dé tale déka jémba yakwa du tamba yétiré wandéka yandaka dé di nak nakéka dé bangi nak yéwa hwe (20 kina maki). Hweta dé diré wa, ‘Ané yéwa hura jémba yangut, wuni wambula yae hératawuni.’ Wungi wataka dé afaké téfaré yi, wumbu rekwa néma du déré wandét, dé déka hafu getéfambu rekwa du takwaka néma du renjoka. Ye wun hundi xékétaka bari wambula yanjoka dé saréké. K 6Je Di déka hundi xékéta rendaka dé Jisas diré sataku hundi nak akwi wa. Wumbu rendé du di angi saréké, “God néma du reta nanika jémba hatitendéka nukwa bari xakutandé.” Jisas deka mawulika sarékéta, Jerusalem walémbambu téndénka akwi sarékéta dé diré ané sataku hundi wa. XI) Wuni Duna Nyan fakundé du takwaka hwaka xéta diré Satanéna tambambu hérae diré yikafre hurunjoka wuni ané héfaré gaya.” Wungi dé diré wa. Jémba yandé du yéwa hérandanka dé sataku hundi wa 9Hk Wungi wandéka dé Jisas wa, “Ané du akwi dé Abrahamna mandéka dé re. Rendékaka némbuli God déré déka gembu rekwa du takwaré akwi Satanéna tambambu démbu héra. _G7Di wungi wandaka Sakius dé wumbu téta dé Néma Duré angi wa, “Néma Du, mé xéké. Némbuli wuni wuna jondu nyéndékmbu munitawuni. Mune nak també jambangwe du takwaka hwetawuni. Hweta angi akwi hurutawuni. Wuni hanja duré nawulak yéna ye deka jondu hérataka némbuli wuni dika wambula hweta també hufuk akwi hwetawuni.” F+Yindéka di atéfék du takwa xéta di wa, “Jisas dé haraki saraki sémbut hurukwa du wali renjoka dé déka geré yi. Wungi haraki dé.” bE=Wungi wandéka dé bari gayata dé mawuli sawuli yata dé Jisasré déka geré hura yi. /DWWara rendéka Jisas yae wun hafwambu xaakwa déré yasawara xéta dé déré wa, “Sakius, méni bari mé gaya. Ané nukwa wuni méni wali ména gembu retawuni.” pCYHurufatika dé Jisas yitendéka yambumbu tale fétékéré ye dé mimbu nak waré, Jisasré xénjoka. B!Dé Jisasré xénjoka dé mawuli ya. Mawuli yandéka séfélak du takwa téndaka dé Jisasré xénjoka dé hurufatika, dé fosék du dé. A1Wun getéfambu dé Romka yéwa hérandé du nak déka xi Sakius dé re. Dé Romka yéwa hérandé duna néma du dé. Dé xérénjuwi mama du dé. Q@ Jisas dé Jerikoré wulaaye dé nak getéfaré yinjoka dé yambumbu yi. [?/+Wungi wandéka dé déka dama bari hari wambula yikafre yandéka dé xé. Xéta dé Jisasna hukémbu yita dé Godna ximbu haréké. Harékéndéka di wun joo xéndé du takwa akwi di Godna ximbu haréké. > *Wungi wandéka dé déré wa, “Ména damambu wambula mé xé. Méni wunika jémba sarékéménka méni wambula yikafre ya.” = )“Wuni méniré méta yawute méni mawuli ye?” Wungi wandéka dé wa, “Néma Du, wuni wambula xénjoka wuni mawuli ye.” %<C(Wungi wandéka dé Jisas téta dé diré wa, di wun duré hura yandate. Wungi wandéka dé wun du yae Jisas téndénmbu xakundéka dé déré wakwexéké, ;'Wungi wandéka di tale yindé du déré hambukmbu wata di wa, “Nakélak sé naande re.” Wungi wandaka dé deka hundi xékéhafi yata dé wambula wambula wanjita dé wa, “Devitna mandéka Jisas, wunika mé saréfa naata wuniré yikafre huru.” m:S&Wungi wandaka dé wa, “Devitna mandéka Jisas, wunika mé saréfa naata wuniré yikafre huru.” T9!%Wungi wakwexékéndéka di déré wa, “Nasaretna du Jisas andé yae.” 8y$Héranjoka wata dé xéké, séfélak du takwa yindaka. Xékéta dé du nawulakré wakwexéké, “Wu méta di ye?” 71#Hukémbu Jisas déka du wali di Jerikombu xakunjoka yandaka dé dama hiyandé du nak dé yambumbu reta dé du takwaré wa, yéwa héranjoka. -6S"Wungi wandéka déka du wun hundi atéfékéka yike di ya. God wun joo fakundéka di Jisas wandén hundika yike di ya. Jisas dama hiyandé duré dé huréhaléké 5!Di wuniré rami yoombu xiyataka wuniré xiyatandi. Xiyandat hiyae nukwa hufuk wungi hwataka wuni wambula ramétawuni.” 4  Jerusalemémbu di wuniré nak téfana duka hweta wunika bangwa hundi wata wuniré haraki huruta di wuniré simbar séxatandi. d3AJisas déka du tamba yéti manmbu yéték di wali male hundi buléta dé diré wa, “Mé xéké. Némbuli Jerusalemré nani wari. Warimbet di Godna profet hanja Duna Nyanka hayindan maki atéfék huruséketandi. Z2-God némbuli dika séfélak yikafre jondu hasa hwetandé. Hukémbu dé diré yikafre hurutandé di jémba rendate, wungi re wungi re.” Wungi dé diré wa. Jisas hiyae wambula ramétendékaka dé wambula wa "~I}}X|n{zyxwvuu?ttsrrJqppoLnnm{lkjji]hhrggf}ewddd&cbbaaQ`__^t]]\[ZYvXXbWmVVTSSSR>~=<] W u?PI-Dé Judana du takwa deka néma du retandé. Xékélakita hunkwariré xétaka déka nani ya, déka hwati se wandé danjoka. Dé yimbu dé re?”  Herot Judana du takwa deka néma du rendén nukwa Maria lé Jisasré héra, Betlehemémbu. Betlehem Judiana héfambu dé té. Héraléka hukémbu di nyirmbu tékwa hunkwarika xékélakikwa du nukwa xalekwa hafwambu yae di Jerusalemré yi. Ye xaakwa di wa, “Nani nukwa xalekwa sakumbu reta nyirmbu tékwa huli hunkwariré nani xé. Xétaka nani xékélaki. Yikafre male nyan dé xaku. u eHérae dé, wun nukwambu Josep lé wali hwahambambér. Hukémbu nyan héraléka dé déka xi wa, Jisas.v gJosep janji hwae waréngéna raama dé Néma Duna ensel wandén maki dé ya. Ye dé Mariaré dé héra. W )“Du wali hwahafi yalé takwa hési nyan tétalé. Te héralét di déka xi Emanuel watandi.”Wungi hayindéka wun nukwa wun hundi mwi hundi dé ya. Wun xi Emanuel angi dé wa: God nani wali dé re.  )Wun nukwa profet wandén hundi mwi hundi dé ya. Hanja Néma Du God déka profet ané hundi wandéka dé Godna nyingambu angi hayi: Z  /Lé dunya hératalé. Héralét, méni déka xi angi wataméni, Jisas. Déka xina mo angi dé: dé du takwaré Satanéna tambambu hérae hurundan haraki saraki sémbut hérekitandé.” Wungi dé Josepré wa. T  #Wungi wataka wun jooka sarékéta hwandéka dé janji nak ya. Yandéka Néma Duna ensel nak gaye dé déré wa, “Méni Josep, Devitna mandéka, mé xéké. Méni rookéméni, Mariaré héranjoka. Godna Hamwinya gaye léré hambuk hwendéka lé nyan té. Godna Hamwinya wungi hwendénka méni léré héranjoka yamba rookéméni. S  !Léré hukémbu hérandé du, déka xi Josep, dé yikafre male du dé. Lé nyan téléka dé wun jooka xékéta déka mawulimbu dé wa, “Lé nak du wali lé hwa. Némbuli léré yatakatawuni.” Wungi wataka dé wambula wa, “Wuni léré atéfék du takwana makambu takawut, lé rootalé. Wuni nakélak léré yatakatawuni.”    Maria Jisas Kraisré héralén hundi angi dé wa. Tale Mariana yafa ayiwa di waséke, lé Josepré humbwiléte. Wasékendaka hukémbu bér natafambu rehambambér. Bér rehafi yambéka dé Godna Hamwinya gaye dé léré hambuk hwendéka lé nyan té. r  _Abrahamré tale handékéné ye ye Devitré hukémbu handékéné angi dé tamba atéfék ye man yétiyéti (14) héméngwal di yi. Devitré tale handékéné ye ye Israel Babilonmbu rendan nukwaré handékéné angi dé tamba atéfék ye man yétiyéti (14) héméngwal di yi. Israel Babilonmbu rendan nukwaré tale handékéné ye ye God wasékendén du Kraisré hukémbu handékéné angi dé tamba atéfék ye man yétiyéti (14) héméngwal di yi. Maria lé Jisas Kraisré héra  Jekop Josepna yafa dé. Josep Mariana du dé. Maria Jisasré lé héra. Déka nani wa, “God wasékendén du Krais dé.” W )Eliut Eleasarna yafa dé. Eleasar Matanéna yafa dé. Matan Jekopna yafa dé. N Asor Sadokna yafa dé. Sadok Akimna yafa dé. Akim Eliutna yafa dé. X + Serubabel Abiutna yafa dé. Abiut Eliakimna yafa dé. Eliakim Asorna yafa dé. t c Israelna du takwa Babilonmbu rendan nukwa Jekonia Sealtielna yafa dé. Sealtiel Serubabelna yafa dé.   Josaia Jekonia déka nyama bandi wali deka yafa dé. Wun nukwa Israelna mama du Babilonmbu yae di Israel wali ware. Warendaka Babilonéna hambuk Israelna hambukré sarékéngwandéndéka di Babilonmbu yandé du Israelna du takwaré di hérae hura yi Babilonré. T # Hesekia Manasena yafa dé. Manase Amosna yafa dé. Amos Josaiana yafa dé. P  Usia Jotamna yafa dé. Jotam Ahasna yafa dé. Ahas Hesekiana yafa dé. V 'Asa Jehosafatna yafa dé. Jehosafat Joramna yafa dé. Joram Usiana yafa dé. W )Solomon Rehoboamna yafa dé. Rehoboam Abiyana yafa dé. Abiya Asana yafa dé. ~ Jesi Israelna du takwa deka néma du Devitna yafa dé. Devit Solomonéna yafa dé. Solomonéna ayiwa tale Uriana takwa lé. {} qSalmon Boasna yafa dé. Boasna ayiwa Rahap lé. Boas Obetna yafa dé. Obetna ayiwa Rut lé. Obet Jesina yafa dé. Z| /Ram Aminadapna yafa dé. Aminadap Nasonéna yafa dé. Nason Salmonéna yafa dé. x{ kJuda dé Peres bér Serana yafa dé. Bérka ayiwa Tamar lé. Peres Hesronéna yafa dé. Hesron Ramna yafa dé. {z qAbraham Aisakna yafa dé. Aisak Jekopna yafa dé. Jekop wun Juda déka nyamangu bandingu wali deka yafa dé. uy gAné Jisas Kraisna gwal mandékana xi. Jisas Devitna hémémbu dé xaku. Devit Abrahamna hémémbu dé xaku. Ix 5Ye atéfék nukwa tempelmbu téta di Godna ximbu haréké.gwG4Warindéka di yikafre mawuli yata némafwimbu mawuli sawuli yata di Jerusalemré wambula yi. dvA3Dé wakwexékéta téta dé diré yatakandéka dé God déré déka getéfaré hura wari. @uy2Wun hundi wataka dé Jisas diré hura Jerusalem yatakataka di Betaniré yi. Ye Betanimbu xaakwa dé déka tamba harékéta dé Godré wakwexéké, dé diré yikafre hurundéte. t1Mé xéké. Wuni wuna yafa wasékérékéndén Hamwinya gunika hwetawuni. Tale guni Jerusalemémbu déka haxétanguni. Haxéngut Godna Hamwinya anwarmbu gaye gunika hambuk hwendét guni wun jonduka watanguni.” God wandéka dé Jisas Godna getéfaré wari Us#0Guni hafu wun jondu atéfék wundé xéngu. Xétaka wun jonduka watanguni. *rM/Raméndét déka du déka ximbu du takwaré watandi, di hurundan haraki saraki sémbutka hélék ye yatakandat, God hurundan haraki saraki sémbut yakwanyindéte. Wun hundi Jerusalemémbu rekwa du takwaré tale wata hukémbu di atéfék héfambu rekwa du takwaré akwi wun hundi watandi. Wun xéri hamwi sataka dé diré wa, “Hanja wuni guni wali reta guniré wuni angi wa, ‘Hanja Moses wunika hayindéka, Godna profet akwi wunika di hayi. Godna nyingambu rekwa gwarmbu akwi di wunika hayi. Wunika hayindan maki huruséketandi.’ Wungi wawuka némbuli wun hundi mwi hundi dé ya.” ;nq+Hwendaka dé hérae deka makambu sandéka di xé. Jm *Wungi wakwexékéndéka di tuwa takandan xéri hamwi déka hwe. l)Jisasna du déré xéta di saréké warékéta yikafre mawuli yata mawuli sawuli yata di deka mawulimbu wa, “Yingi maki dé? Ané hiyae raméndé du Jisas, o héndé?” Wungi sarékéndaka dé diré wakwexéké, “Guni ambu hénoo nawulak guni taka?” Xk)([Wungi wataka déka man tamba dé diré wakwe, di ramimbu xiyandan xéndate.] Mj'Wuna man tambaré xéta ramimbu xiyandan mé xé. Wuniré huruta xéta xékélakitanguni. Ané wuni wuni té. Wuni gamba yingafwe. Gamba di séfi afa hura téhambandi, wuni hura téwuka maki.” si_&Wungi wandaka dé diré wa, “Métaka guni waréngéné? Métaka guni guna mawulimbu saréké waréké? `h9%Wungi wandéka di waréngéna roota di deka mawulimbu wa, “Wu gambaré nani xé.” g$Bér wun hundi wata témbéka dé Jisas hafu yae dé deka nyéndékmbu té. Téta dé wa, “Guna mawuli nakélak mé téndé.” Yf+#Wungi wandaka bér yambumbu yita Jisas bérka yandénka bér hundi wa. Jisas bér wali reta bret fukandéka wun nukwa male déka xékélakimbénka akwi bér diré wa. Jisas déka duka yandéka di déré xé ew"Xémbéka di bérré wa, “Nana Néma Du wambula dé ramé. Wu mwi hundi dé. Raméndéka Saimon dé déré xé.” )dK!Wungi wataka bér bari raama Jerusalemré wambula yi. Ye bér xé Jisasna du tamba yéti manmbu natafa akwi di wali rendé du takwa wali hérangwanda rendaka. Mc Xéhafi yata bér hafu hundi buléta angi wa, “Ani yambumbu yinaka dé ani wali buléta Godna nyingambu rekwa hundika aniré wandéka, dé ana mawulimbu ya maki dé yané. Wu mwi hundi dé.” byHwendéka bérka dama bari landéka bér déka xékélaki. Xékélakimbéka dé bari faku. Bér déré xéhambambér. kaOReta hénoo sanjoka reta dé bret hérae dé Godka diména nataka dé bret fukae dé bérka hwe. `'Yindéka bér déré wa, “Wu gérambu dé. Gan bari hunyitandé. Méni ani wali retaméni.” Wungi wambéka dé wulaaye dé bér wali re. w_gYambumbu yita bér yitembéka getéfa di xakunjoka ya. Ye xaakwa dé Jisas nawulak akwi yinjoka dé yi. :^mWungi wataka dé tale Moses hayindén hundimbu hukémbu atéfék Godna profet hayindan hundimbu akwi dé bérré Godna nyingambu rendén hundika wakwe, démbu xakundén jooka. Y]+Wunde du di angi wa, ‘Tale di God wasékendén du Kraisré haraki hurundat dé hangéli hérae hukémbu dé néma du reta nukwa hanyikwa maki hanyitandé.’ Wungi wandan hundi béni xékéhambambéni.” 5\cWun hundi wambéka dé Jisas bérré wa, “Béni wangété du béni. Béna mawuli jémba téhafi yandéka béni profet hanja wandan hundi nawulak male béni xéké. ,[QWunde takwa yae naniré wungi wandaka di nana du nawulak yi, Jisasna fusa takandan hafwaré. Ye di wunde takwa wandan maki xé. Xéta di Jisasré xéhambandi.” >ZuYe di déka fusaré xéhambandi. Xéhafi yataka wambula yae di naniré angi akwi wa, ‘Nani ye janji maki enselré xémbeka bér angi wa, Dé wambula dé ramé. Wungi bér wa.’ 7YgNak jooka akwi ani hundi bulé. Némbuli nani wali Jisasna hukémbu yindé takwa nawulak hundi wandaka nani waréngéné. Ganémbambu di déka fusa takandan hafwaré di yi. X1Tale nana mawulimbu angi nani wa, ‘Wun du nani Israelna du takwa naniré hérae naniré yikafre hurutandé.’ Wungi wambeka di déré xiya. Wun jooka hundi buléta ané jooka akwi ani bulé. Nanga di Jisasré xiyandaka nukwa yéték yindéka némbuli nukwa hufuk dé ya. #W?Wandéka di prisna néma du akwi, nana néma du akwi déré di hwe Romna duka, di déré xiyandate. Hwendaka di déré xiyae mimbu hatekandaka dé hiya. 3V_Wun hundi wandéka dé Jisas bérré wakwexéké, “Méta jondu?” Wungi wandéka bér déré wa, “Nasaretna du Jisasré di wun jondu huru. Dé wun Godna profet nak reta dé Godna makambu akwi séfélak du takwana makambu akwi téta dé yikafre male hambuk jémba yata némafwi hundi wa. +UOTéta du nak déka xi Kliopas dé déka hundi hasa wata dé wa, “Nak téfambu yandé séfélak du takwa Jerusalemémbu némbuli reta di xékélaki, hurundan jonduka. Méni, nak téfambu yandé du, méni hafu ande nukwambu Jerusalemémbu hurundan jonduka méni xékélakihafi ye wana?” @TyXékélakihafi yambéka dé bérré wa, “Béni yita bulémbéka hundi méta maki hundi dé?” Wungi wandéka bér Jisas hiyandénka sarékéta némafwimbu saréfa naata bér té. mSSYindéka déré xéta bér déka xékélakihambambér, God déka saawi bérka damambu fakundénka. ?RyBuléta yimbéka dé Jisas hafu yae dé bér wali yi. JQ Bér yita bér xakundan atéfék jonduka bér hafu hundi bulé. 9Pk Wun nukwa bér hanja Jisas wali yitaka yatakandé du yéték Emeusré yindaka yambumbu yi. Du Jerusalem yatakataka wun getéfaré yita afaké maki yitandi (11 kilomita). !O; [Xékéhafi yandaka dé Pita raama dé Jisasna fusa takandan hafwaré fétékéra yi. Ye hwaséleka yasalo dé xé fusa banyitakandan nukwa wur male rendéka. Xétaka déka geré wambula ye dé wun jooka saré waréké xéké.] Jisasna du yéték Emeusré yita bér Jisasré xé N  Di wun hundi wandaka di Jisasna du wa, “Wu wangété duna hundi male di bulé.” Wungi wataka di deka hundi xékéhambandi. Mw Jisasna duré wun hundi wandé takwa di Makdalambu yalé takwa Maria, Joana, Jemsna ayiwa Maria, takwa nawulak akwi. 0LY Sarékéta di fusa takandan wekwa yatakataka di wambula ye di Jisasna du tamba yéti man natafa diré wun jooka wa. Jisasna du takwa nawulakré akwi di wun jooka wa. gKGDi bérka hundi xékétaka di wunde takwa Jisas hanja wandén hundika wambula saréké. UJ#Dé angi dé wa, ‘Di Duna Nyan wuniré haraki saraki sémbut hurukwa duna tambambu takandat di wuniré xiyae mimbu hatekandat wuni hiyae nukwa hufuk wumbu hwae wambula ramétawuni.’ Wungi dé wa.” hIIDé ambu rehambwe. Dé wambula dé ramé. Dé Galilimbu guniré wandén hundika mé saréké. H)Témbéka di roota di hwati se deka saawi héfambu taka. Takandaka bér wa, “Métaka we guni hiyandé duna hafwambu huli rekwa duka hwaké? #G?Xéhafi yataka wun jooka saré warékéta wumbu téndaka du yéték bari xaakwa bér di wali té. Bérka nukwa wur wama male yata dé némafwimbu hanyi. OFXétaka di wekwaré wulaaye di Néma Du Jisasna fusaré xéhambandi. NEYe di xé wekwambu takatéfindan motu sérmena takandéka rendéka. 8D kBaka hwa nukwa yindéka Sande ganémbambu nukwa xalenjoka yandéka wunde takwa di humbwindan yikafre yama xaakwa joo hérae hura di yi. Jisasna fusa takandén hafwaré di yi. *CM8Xétaka getéfaré wambula ye di fusambu takanjoka yikafre yama yakwa joo humbwi. Baka hwa nukwambu di Moses wandén hambuk hundi wandén maki di baka hwa.B7Galilimbu Jisas wali yandé takwa di Josepna hukémbu ye di xé Jisasna fusa takandénéngala. Takandén hafwa akwi di jémba xé. dAA6Gérambu dé Josep Jisasna fusa wekwambu takandéka dé Judana baka hwa nukwa yanjoka ya. R@5Wakwexékéndéka dé yawundu nandéka ye dé Jisasna fusa lukwa hura gaye dé wama nukwa wurmbu banyitaka dé motumbu xandan wekwa nakmbu taka. Hanja wun wekwambu di hiyandé du nakré takahambandi. J? 4Wun du dé Pailatka ye dé Jisasna fusa héranjoka wakwexéké. N>2Arimateambu yandé du nak déka xi Josep dé re. Déka getéfa Judana getéfa nak dé. Dé yikafre sémbut male hurukwa du reta, dé God néma du reta du takwaka hatitendéka nukwaka dé haxé. Dé Israelna néma du nak reta nawulak néma du wali hérangwanda reta, Jisasré xiyanjoka buléndan hundika yawundu nahambandé. =3q<[1Yindaka Jisaska xékélakindé du akwi, takwa nawulak akwi wungi di afaké maki téta di wun jondu yandéka di xé. Hanja Jisas Galili yatakataka yandéka di wunde takwa dé wali di ya. Jisasna fusa motumbu xandan wekwambu di taka ;/0Wun joo xénjoka yae hérangwanda téndé atéfék du takwa Jisas hiyandéka xéta némafwimbu saréfa naata di deka getéfaré wambula yi. *:M/Hiyandéka dé xi warekwa duna néma du xéta Godna ximbu harékéta dé wa, “Wun du yikafre sémbut male hurundé du dé. Wu mwi hundi dé.” Wungi dé wa. 9.Xakundéka dé Jisas hambukmbu wanjita dé angi wa, “Wuna yafa, wuna hamwinya ména tambambu wuni take.” Wungi wataka dé hiya. p8Y,Nukwa dawimbu téndéka dé atéfék héfambu gan hunyi. Hunye téndéka nukwa xéhambandé. Hukémbu nukwa tengura nandinjoka yandéka dé tempelmbu lékitakandan séményi nukwa wur nyéndékmbu léngae dé també yéték xaku. 7-56c+Wungi wandéka dé Jisas wa, “Mwi hundi wuni méniré wa. Ané nukwa male méni wuni wali Godna yikafre hafwambu retaméni.” Wungi dé Jisas déré wa. Jisas dé hiya 5w*Wungi wataka dé wa, “Jisas, méni du takwaka hatinjoka néma du reta méni wunika wambula mé sarékétaméni.” 4)Haraki saraki sémbut hurunanka di aniré xiya. Wungi sékérékétandé. Ané du dé haraki saraki sémbut nawulak huruhambandé.” d3A(Wungi wandéka dé Jisas wali xiyae mimbu hatekandan nak du wun duré haraki hundi wata dé wa, “Jisas hiyandéte wandaka maki di ménika akwi wa, méni hiyaméte. Hiyatemékaka, métaka méni Godka akwi roohafi ye? w2g'Jisas wali xiyae mimbu hatekandan du nak dé Jisasré haraki hundi wata dé wa, “Méni naniré yikafre huruméte God wasékendén du Krais wana? Méni Krais reta méni méni hafuré mé yikafre huruta aniré akwi yikafre huru.” q1[&Jisasré xiyae hatekandan mi anwarmbu haaye takandan hundi angi dé: Ané du Judana néma du dé. X0)%di wa, “Méni Judana néma du reta méni méni hafuré mé yikafre huru.” {/o$Wungi wandaka di xi warekwa du akwi déka wangita haraki hundi wata déka yae nyingi yakwa wain hulingu di hweta . #Mune hérandaka di du takwa téta di xé. Xéndaka di Israelna néma du Jisasré wangita haraki hundi wata di wa, “Dé nak duré dé yikafre huru. Dé naniré yikafre hurundéte God wasékendén du Krais reta dé dé hafuré métaka yikafre hurundé.” 4-a"Jisasré xiyae mimbu hatekandaka dé Jisas wa, “Wuna yafa, di hurundaka jooka xékélakihambandi. Wungi maki méni wuniré hurundaka haraki saraki sémbutka sarékéhafi yata méni diré hasa yamba hwekéméni.” Wungi dé wa. Jisasré xiyae mimbu hatekataka di reta déka nukwa wur akwi sanda wur akwi muninjoka di deka xi haaye wurmbu lakwataka hérae di nak duna xi xé. Xétaka wun du Jisasna nukwa wur dé héra. ',G!Hura ye di Anéngambana Afa wandan hafwambu xaku. Xaakwa wumbu di Jisasré xiyae mimbu hateka. Hatekataka di wun haraki saraki sémbut hurundén du yétékré akwi xiyae mi yétékmbu hateka. Nakré di Jisasna yika sakumbu xiyae hateka. Nakré di déka aki tamba sakumbu xiyae hateka. + Haraki saraki sémbut hurundé du yétékré akwi di xi warekwa du hura yi. Bérré Jisas wali xiyanjoka di hura yi. *}Di yikafre miré angina sémbut hurundat, di méta yatandi, réka yandéka miré?” Wungi dé Jisas wunde takwaré wa. ,)QWungi wata di némafwi némburé angi watandi, ‘Nanimbu mé xakri.’ Wungi wata di yalefu némburé angi watandi, ‘Naniré mé samétéfi.’ Wungi watandi. Q(Mé xéké. Haraki nukwa nawulak yandat du takwa angi watandi, ‘Nyan hérahafi yakwa takwa, nyangwalka munya hanja hwehafi yakwa takwa akwi yikafre mawuli yatandi, nyangwalka hatihafi yandanka.’ $'AGérandaka Jisas waleka dé diré wa, “Guni Jerusalemémbu rekwa takwa, guni wunika gérakénguni. Guni guni hafuka, guna nyangwalka akwi gératanguni. &Yindaka di séfélak du takwa di Jisasna hukémbu yi. Yita di takwa nawulak saréfa naata di déka hambukmbu géra. %}Romna xi warekwa du Jisasré hura yita di xé, Sairinimbu yandé du déka xi Saimon Jerusalemré wulayinjoka yandéka. Xéta déré huluke di wa, dé Jisasré xiyae hatekatendaka mi yate Jisasna hukémbu yindéte. Wandaka yate dé di wali yi. $}Wata dé wandéka mawuli yandan du Barabas séndé ge yatakataka gwande dé baka yi. Hanja Barabas du takwaré dé wa, di Romna du wali warendate. Nak nukwa Barabas du nakré xiyandéka dé hiya. Wungi hurundéka di déré séndé gembu takandaka dé wumbu hwa. Pailat Barabas jémba yindéte wataka dé wa, di Jisasré xiyae mimbu hatekandate. Jisasré di xiyae mimbu hateka m#SHurundéka dé Pailat yawundu nataka dé déka duré wa, di wunde du takwa wandaka maki hurundate. O"Wungi wandéka hélék yata di hambukmbu wata di wambula wambula wa, dé wandét di Jisasré xiyae mimbu hatekandate. Wungi wandaka deka hundi dé Pailatna hundiré sarékéngwandénjoka dé huru. !Wungi wandaka dé diré wambula wa, “Métaka we? Méta haraki saraki sémbut dé huru? Wuni démbu haraki saraki sémbut xéhambawuni. Xéhafi yawunka nani déré yamba xiyakéme, dé hiyandéte. Wuni wawut wuna du déré baka male xiyandat dé baka yitandé.” } sWandéka hélék yata di hambukmbu wata di wa, “Déré mimbu mé xiyae hateka. Déré mimbu mé xiyae hateka.” 3Wumbu téndé du takwa wungi wandaka dé Pailat Jisas baka yindéte dé mawuli ya. Mawuli yata dé diré wambula wa, Jisas baka yitendékaka. pYHanja wun du Barabas Romna duka hélék yata Jerusalemémbu rekwa du takwaré wandéka di Romna du wali ware. Nak nukwa Barabas du nakré xiyandéka dé hiya. Wungi hurundéka di déré séndé gembu takandaka dé wumbu hwa. A{Pailat wun hundi wandéka di wumbu téndé du takwa di atéfék wanjita di angi wa, “Ané duré hérekitaka méni Barabasré wamét dé séndé ge yatakataka baka yitandé.” &E[Atéfék héki hwari Pasovana hénoo sandaka nukwa dé Romna néma du séndé gembu hwakwa duré nak wandéka dé séndé ge yatakataka dé baka yi.] MWuni wawut wuna du déré baka male xiyandat dé baka yitandé.” ?wHerot akwi wungi male dé wa. Wungi wandéka di déré wambula hura ya wunika. Mé xéké. Dé haraki saraki sémbut huruhafi yandénka nani déré yamba xiyakéme, dé hiyandéte. A{Hérangwandéndaka dé diré wa, “Guni ané duré wunika hura yae guni wa, ‘Dé du takwaré dé haraki hundi wa, di Romna gavman wali warendate.’ Wungi wanguka wuni guna makambu téta wuni déré wun jooka wakwexéké. Wakwexékétaka wuni guniré angi wa. Dé wangun haraki saraki sémbut huruhambandé. }s Pailat wandéka di prisna néma du akwi, Israelna néma du akwi séfélak du takwa akwi yae di hérangwandé. fE Hanja Pailat Herotna mama dé re. Pailat Herot hurundén jooré xéta yikafre mawuli yata wun nukwa male dé Herotna nyayika xakundéka dé Herot Pailatna nyayika dé xaku. Jisasré xiyae mimbu hatekandate dé Pailat wa q[ Wandaka Jisas Herotna hundi hasa wahafi yandéka dé Herot déka du wali di Jisasna xiré husandata di Jisaska bangwa hundi wata dé Herot wandéka di yikafre nukwa wur hérae Jisasré sandataka di déré wambula hura yi Pailatka.  Buléhafi yandéka di prisna néma du akwi, xékélelakikwa du akwi wumbu téta di hambukmbu haraki hundi wa, Jisas hurundén jonduka. |q Mawuli yata dé Jisasré séfélak jonduka wakwexéké. Wakwexékéndéka Jisas déka hundi nak hasa wahambandé. 'Hanja Herot Jisaska hundi xékétaka déré xénjoka dé mawuli ya. Séfélak bafu re Jisasré xéhafi yandéka wun nukwa déré hura yandaka dé Herot xéta dé mawuli sawuli ya. Jisas hanja xéhafi yandén hambuk jémba nak déka makambu yandéte dé mawuli ya. 9Wungi wandéka di wa, “Yawundu.” Yawundu nandaka Pailat dé xékélaki. Herot dé Galilina héfambu rekwa du takwaka néma du rendéka dé Jisas déka ekombu dé re. Wun nukwa Herot akwi Jerusalemémbu dé re. Wungi xékélakita Pailat wandéka di Jisasré hura yi Herotka. b=Pailat wun hundi xékétaka dé diré wakwexéké, “Ané du Galilina du wana?” yWungi wandéka di hambukmbu wata di wa, “Dé déka hundi Judiambu rekwa atéfék du takwaré wandéka di jémba rehafi yata warenjoka di mawuli ya. Tale Galilimbu hundi wataka némbuli yae dé naniré wungi wa.” Jisas Herotna makambu dé té +OWungi wandéka dé Pailat prisna néma duré akwi, wumbu téndé séfélak du takwaré akwi dé wa, “Ané dumbu haraki saraki sémbut nawulak xéhambawuni.” #?Wungi wandaka dé Pailat Jisasré wakwexéké, “Méni Judana néma du méni?” Wungi wandéka dé Jisas wa, “Xéxé. Wamén hundi mwi hundi dé.” # ?Takataka di Jisaska déré angi wa, “Ané du dé haraki sémbutka nana du takwaré wakweta dé diré wa, Romna néma du Sisarka yéwa hwendamboka. Wungi wata dé wa, ‘Wuni néma du wuni re. Wuni God wasékendén du Krais wuni.’ Wungi wandéka nani déré ménika hura ya.” X  +Wunde néma du di atéfék raama di Jisasré hura ye di Pailatna makambu taka. E GWungi wandéka di wa, “Déka hafu dé haraki hundi wandéka bu xékékwa. Xékétaka nani hurundén jonduka hundi nawulak akwi xékénjoka yamba hurukéme.” Wungi di wa, Jisaska. FWungi wandéka di atéfék wa, “Yingi méni we? Méni Godna nyan méni wana?” Wungi wandaka dé wa, “Xéxé. Wu wuni wuni.” X )ENémbuli Duna Nyan dé némafwi hambuk yakwa Godna yika tambambu retandé.” T!DWuni guniré hundi wakwexékéwut, guni wuna hundi hasa yamba wakénguni. B}CTéndéka di déré wa, “Méni naniré mé wa. Méni God wasékendén du Krais, o yingafwe?” Wungi wandaka dé diré wa, “Wuni guniré wawut, guni wunika yamba sarékékénguni. T!BNukwa xalendéka di Israelna getéfana néma du, prisna néma du, xékélelakikwa du wungi yae di hérangwanda rendaka di Jisaska hatikwa du déré hura ya dika. Hura yandaka dé deka makambu té. {AWungi wata di séfélak haraki hundi akwi déka wata di déka xiré husanda. Jisas Israelna néma duna makambu dé té |q@déka damambu nukwa wurré gitaka di déré wa, “Méni profetna hundi naniré mé wa. Héndé méniré xiya?” Q?Jisasré hurundé du di déka bangwa hundi wata di déré xiyaata {o>Wun hundika sarékéta Pita gwande némafwimbu saréfa naata dé géra. Jisaska bangwa hundi wata di déré xiya }=Wandéka dé Néma Du Jisas waleka dé Pitaré xé. Xéndéka dé Jisas déré tale wandén hundika wambula saréké. Tale Jisas dé déré wa, “Méni yambu hufuk wataméni, ‘Wuni Jisaska xékélakihambawuni.’ Wungi wamét séra watandé.” Jisas wun hundi wandéka di déré huluke hura yi. Hura ye di prisna néma duna geré wulayi. Wulayindaka dé Pita deka hukémbu ye dé afakémbu té. cy?5Séfélak nukwa wuni tempelmbu guni wali rewuka guni wuniré hulukihambanguni. Wu yak, ané guna nukwa dé. Némbuli halékingambu guni hambuk hérae wungi huru.” Pita dé wa, “Wuni Jisaska xékélakihambawuni” Kx4Prisna néma du akwi, tempelna gélindu akwi, Israelna getéfana néma du akwi, wungi di ya, Jisasré huluke hura yinjoka. Yandaka dé Jisas diré wa, “Guni wuniré hura yinjoka yata métaka guni xi warendaka yar bangi akwi hura ya? Guni sélé héraata duré xiyaakwa duré hulukinjoka guni wun joo hura ya wana? w3Xakrindéka Jisas xéta dé wa, “Yak. Wungi hurukénguni.” Wungi wataka dé wun duna waanmbu hurundéka dé wun duré huréhaléké. v!2Wungi wataka deka du nak dé prisna néma duna jémba yakwa duré xiyaata déka yika tamba sakumbu téndé waan xatékéndéka dé xakri. 9uk1Jisas wali téndé du di wun jooré xe di Jisasré hulukitendakaka xékélakita di Jisasré wa, “Néma Du, nani xi warendaka yarmbu diré xiyambete méni mawuli ye?” ytk0Xakundéka dé Jisas déré wa, “Judas, méni Duna Nyan wuniré tamaruta méni mama duka hwetaméni wana?” ?sw/Jisas wun hundi wata téndéka, mé xé, séfélak du di ya. Jisasna du nak Judas yambumbu tale yindéka di wunde du ya. Judas Jisasré tamarunjoka dé Jisas téndénmbu xaku. drA.Hwandaka xéta diré sérkenéta dé wa, “Guni métaka guni xéndi hwae? Guni sé raama Godré wakwexékétanguni, dé guniré yikafre hurundét guniré hurukwexé joo xakundémboka.” Judas dé Jisasré mamaka hwe "q=-Jisas Godré wakwexékétaka raama te dé déka duka yi. Ye dé xé, di xéndi hwandaka. Deka mawulimbu némafwi xak yandéka di wungi xéndi hwa. )pK,Jisas déka mawulimbu dé némafwi hangéli hérae dé Godré wambula hambukmbu wakwexéké. Wakwexékéndéka dé wangér nyéki maki ye dé héfambu xakri.] yok+[Wungi wandéka dé ensel nak Godna getéfambu gaye dé déré yikafre huru, dé hambuk yata jémba téndéte. Yn+*dé angi wa, “Wuna yafa, méni mawuli ye, ané wunika yaakwa hanyandé mé héreki. Wungi ménika wuni we. Méni wuna mawuli yawukangalambu yamba hurukéméni. Méni mawuli yamékangalambu hurutaméni.” rm])Wungi wandéka di rendaka dé motu nakindaka xakrikwa hafwaré maki dé yi. Ye dé hwati se Godré wata l+(Ye wun hafwambu xaakwa dé diré wa, “Guni Godré wakwexékétanguni, dé guniré yikafre hurundét guniré hurukwexé joo xakundémboka.” k'Wun hundi wataka Jisas gwande dé Oliv némburé yi, séfélak nukwa hanja yindén maki. Déka du akwi di dé wali yi. 3j_&Wungi wandéka di wa, “Néma du, mé xé. Nani xi warendaka yar yéték nani hura re.” Wungi wandaka dé wa, “Wu yak.” Getsemanimbu dé Jisas Godré wakwexéké Bi}%Guniré wuni we, wunika hayindan maki wuniré huruséketandi. Wun hundi angi dé: ‘Déka di wa, Dé akwi haraki saraki sémbut hurukwa du dé.’ Wunika hayindan maki xakutandé.” h)$Wungi wandaka dé diré angi wa, “Némbuli wuni guniré angi we. Guni yéwa hura re guni yéwa hura yitanguni. Guni wur hura re guni wur hura yitanguni. Guni xi warendaka yar huruhafi re guni guna nukwa wur nak hwetaka yéwa hérae guni xi warendaka yar hératanguni. Fg#Jisas dé déka duré angi wa, “Hanja guniré wawuka yita guni yéwa, wur, su hura yihambanguni. Wun nukwa guni jondu nawulak fatiké wana?” Wungi wandéka di wa, “Yingafwe.” "f="Wungi wandéka dé Jisas déré wa, “Pita, méniré wuni we. Némbuli gan séra wahafi yandét méni yambu hufuk angi wataméni, ‘Wuni Jisaska xékélakihambawuni.’ Wungi wamét séra watandé.” Wungi dé Jisas Pitaré wa. Yéwa, wur, xi warendaka yar hura yindate dé wa Je !Wungi wandéka dé Pita déré wa, “Néma Du, wuni méni wali yinjoka wuni mawuli ye. Wuni méni wali ye séndé gembu hwawut, wu yikafre dé. Wuni méni wali ye hiyawut, wu yikafre dé.” d Wungi wakwexékéndéka wuni ménika Godré bu wakwexékéwu, méni wunika jémba sarékémét ména mawuli jémba téndéte. Téndét méni wunika hu hwe hukémbu wambula yae méni wuna duré yikafre hurumét, deka mawuli akwi hambuk tétandé.” McWungi wataka dé Jisas Saimon Pitaré wa, “Saimon, Saimon, méni mé xéké. Satan dé guniré hurukwexénjoka dé némafwimbu mawuli ye. Yata dé Godré wakwexéké, dé wungi hurunjoka. fbEwuni néma du rewut guni wuna jambémbu wuni wali reta wuni wali hénoo hulingu sangute. Sata guni Israelna hém tamba yéti manmbu yétékéka néma du reta dika hatitanguni.” Jisas dé wa Pita déka hu hwetendékaka ayWuna yafa wuniré dé waséke, wuni néma du reta du takwaka jémba hatiwute. Wasékendén maki wuni guniré waséke, j`M“Guni wuni wali ténguka xak wunika yandéka guni wuniré yatakahafi yata wuni wali té. U_#Héndé néma du dé re, jambémbu sanjoka rekwa du wana hénoo humbwita jémba yakwa du wana? Wu jambémbu rekwa du dé. Wuni wungi huruhambawuni. Wuni guni wali reta wuni guna jémba yakwa du wuni re. Z^-Wungi wandaka guni wun néma du maki yamba hurukénguni. Guna nyéndékmbu du nak dé néma du renjoka mawuli yata dé wayikana du maki retandé. Guna makambu tale yikwa du dé guna jémba yakwa du retandé. |,~~7}|{zyyAwvuuGsponmm+lkjjAihgff~e*d=cVa`%^]]\n[[&Z[YXWVUCTiSRQQVPOO=NlMLKK JII]HFCE;DD}CC B"@??<>%=#[Méni nani atéfék du takwaka jémba hatita hambuk ye néma du reséketaméni wungi re wungi re.] Wungi nani ménika we. X) Du takwa naniré haraki hurundaka nani wun jonduka wambula sarékéhambame.Sarékéhafi yambet, méni hurumben haraki sémbut yakwanyi méni wun jonduka wambula sarékéhafi yaméte mawuli me ye. 7 i Ané nukwa nanika hénoo hweméte me we. q [ Méni néma du reta atéfék du takwaka jémba hatiméte nani mawuli ye.Ména getéfambu rekwa du ména hundi jémba xékéndaka maki, nani ané héfambu rekwa du takwa akwi ména hundi jémba xékénjoka nani mawuli ye.   Guni déré angi watanguni:Nana yafa, méni ména getéfambu méni re.Nani ména ximbu harékénjoka nani mawuli ye. ? wGuni déré wakwexékéhafi yangun nukwa guna yafa God bu xékélakindé, wangun jooka. Xékélakindénka sarékéta guni dé wali hundi buléta guni séfélak hundi bulékénguni. x i“Godka xékélakihafi yakwa du takwa di wa, ‘Nani séfélak hundi buléta nana nak nak godka wambet, di xékétandi.’ Wungi wata séfélak hundi di baka buléta wa. Guni séfélak hundi buléndakangala bulékénguni, God wali. 6eGuni God wali hundi bulénjoka guni nak nak guna geré wulaaye ge yambu téfitaka hafu reta dé wali hundi bulétanguni. Buléngut guna yafa God guni wungi reta buléngut, xéta guna hundi xékétandé. Déré xéhambanguni. Dé guna hundi xékéta hukémbu dé wangun yikafre joo hasa hwetandé.” I “Yéna yakwa du Godka wanjoka, di Godna hundi buléndaka geré wulaaye téta yambumbu akwi téta di Godka wa. Séfélak du takwa diré xéta deka xi harékéndate di wumbu téta Godka wa. Wungi wandaka séfélak du takwa deka xi di haréké. Yéna yakwa du wun du takwa yikafre joo di hasa wundé héranda. Hukémbu God yandan yikafre joo hasa yamba hwekéndé. Mwi hundi wuni guniré we. Guni yéna yakwa du Godka wandaka maki wakénguni. 9kGuni wungi nakélak hwengut, anwarmbu rekwa du guna yafa xétandé. Xétaka hukémbu dé hwengun yikafre jondu gunika hasa hwetandé. God wali hundi buléndakaka dé Jisas wa {o“Yéna yakwa du nawulak deka ximbu harékéta di Godna hundi buléndaka geré wulaaye téta yambumbu akwi téta di jambangwe du takwaka jondu hwe. Séfélak du takwa xéta wun yéna yakwa duna ximbu harékéndate, di yéna yakwa du jambangwe du takwaka jondu di hwe. Wungi hwendaka séfélak du takwa xéta wun yéna yakwa duna ximbu di haréké. Séfélak du takwa deka ximbu némbuli harékéndaka hukémbu God wun yéna yakwa duna ximbu yamba harékékéndé. Mwi hundi wuni guniré we. Guni yéna yakwa du hwendaka maki hwekénguni. Guni jambangwe du takwaka jondu hwenjoka yita nak du takwaré wun jooka wakénguni. Nakélak hwetanguni. Wungi hwengut nak du takwa wun jooka xéhafi yandat guni wali rekwa du takwa akwi wun jooka yamba xékéndi. v gJisas hundi nawulak akwi dé angi wa: “Guni Godka yikafre jémba yata déka male sarékétanguni. Guni Godka yikafre jémba yanguka nawulak du takwa di xétaka guna ximbu harékéndate mawuli yata deka makambu wun jémba yata, guni gunika guni saréké. Wungi sarékéta deka makambu yangut, anwarmbu rekwa du guna yafa hukémbu guna ximbu yamba harékékéndé. <q0Anwarmbu rekwa du guna yafa dé yikafre sémbut male hurukwa du dé re. Guni dé rendéka maki yikafre sémbut male hurukwa du retanguni.” Wungi dé Jisas wa, déka duré./W/Godna hundi xékéhafi yakwa du takwa di deka du takwaka male yikafre mawuli yata di wali di hundi bulé. Guni di hurundaka maki, guna du takwaka male yikafre mawuli yata, di wali hundi buléta guni jémba yamba rekénguni. Atéfék du takwaka yikafre mawuli yata, di wali hundi bulétanguni. {.Guni gunika mawuli yakwa du takwaka male guni némafwimbu mawuli yangut, God guniré méta joo hasa hwetandé? Romna yéwa héraakwa du akwi di dika mawuli yakwa du takwaka male di mawuli ye. Guni atéfék du takwaka némafwimbu mawuli yatanguni. -Guni wungi yata guni anwarmbu rekwa du guna yafa God wali natafa mawuli hératanguni. Héraata guni déka nyangwal retanguni. God natafa jémba dé ya, atéfék du takwaka. God wandéka dé nukwa xé. God wandéka dé wali giya. Nukwa xéndéka wali giyandéka hénoo jémba dé xale, yikafre sémbut hurukwa du takwana héfambu akwi, haraki saraki sémbut hurukwa du takwana héfambu akwi. W~',Wungi wandaka némbuli wuni guniré angi we. Guni guna mamaka némafwimbu mawuli yatanguni. Du nawulak guniré haraki saraki sémbut hurundat, guni Godré wakwexékétanguni, dé diré yikafre hurundéte. ,}Q+“Hanja rendé du ané hundi wandaka guni wundé xékéngu. Angi di wa, ‘Guni guna nyémayikaka némafwimbu mawuli yata guna mamaka hélék yatanguni.’ u|c*Du nawulak guniré jooka wakwexékéndat, guni wun joo dika hwetanguni. Du nawulak guna jooka mawuli yata gunika wun joo hukémbu hasa hwenjoka wandat, guni wun joo dika hwetanguni. Mamaka némafwimbu mawuli yandate dé Jisas hundi wa {+)Du nawulak guni di wali yita deka jondu nawulak yambumbu hura yingute wandat, guni di wali yita deka jondu tambéngwa yambumbu hura yitanguni. &zE(Du nawulak guniré kot xékékwa néma duka harindat, dé di guna sanda wur hérandate yawundu nandét, guni guna séményi nukwa wur akwi dika hwetanguni. 2y]'Wungi wandaka némbuli wuni guniré angi we. Du nawulak guniré haraki saraki sémbut hurundat, guni diré haraki sémbut hasa yamba hwekénguni. Du nawulak guniré guna yika tamba saku hufwimbu xiyandat, guni hasa xiyahafi yata waleka baka tétanguni, di guna aki tamba saku hufwimbu xiyandate. x)&“Hanja rendé du ané hundi wandaka guni wundé xékéngu. Angi di wa, ‘Du yéték wareta du nak duna dama yafénekéndét, dé hasa déka dama yafénekétandé. Du yéték wareta du nak duna némbi nak tangurundét, dé hasa déka némbi nak tangurutandé.’ Lw%Di guniré jémbaka wakwexékéndat, guni yawundu nae guni angi watanguni, ‘Xéxé, wun jémba yatame.’ Wungi yanjoka hélék yata guni angi watanguni, ‘Yingafwe. Wun jémba yamba yakéme.’ Wungi watanguni. Nak hundi wakénguni. Guna hundi ginjoka nawulak jonduna ximbu wakénguni. Guna hundi ginjoka nawulak jonduna ximbu wata guni Satanéna hundi xékéta wakwa maki yatanguni. Haraki saraki joo hasa hwehafi yatendakaka dé Jisas hundi wa v$Guni géli némbé wama yandéte wama némbé géli yandéte yanjoka hurufatikéta, guni guna makambu akwi hundi gikénguni. (uI#God héfambu déka man xakindéka héfana ximbu akwi hundi gikénguni. Jerusalem nana néma Du Godna hafwa dé, Guni Jerusalemna ximbu akwi hundi gikénguni. t3"Wungi wandaka némbuli wuni guniré angi we. Guni hundi yamba gikénguni. Guni Godna getéfana ximbu hundi gikénguni, wun God rendéka hafwa dé. ss_!Wun hundi wataka dé Jisas angi wa: “Hanja rendé du ané hundi akwi wandaka guni wundé xékéngu. Angi di wa, ‘Guni jémba nak yanjoka yawundu nae hundi giya, guni wun jémba yatanguni. Wun jémba yamba yatakakénguni.’ Tr! Wungi wandaka némbuli wuni guniré angi we. Takwa hési nak du wali haraki saraki sémbut huruhafi yalét, léka du lé déré yatakataka yiléte wandét, wu haraki dé. Lé déré yatakataka yiléte wandét, lé ye nak du wali relét lé wun du wali haraki saraki sémbut bér huru. Tale relén du haraki saraki sémbut hurundéka bér akwi haraki saraki sémbut bér huru.” Wungi dé Jisas diré wa. Yénataka jooka wata Godna xi wali wandamboka dé wa tqa“Hanja rendé du ané hundi akwi wandaka guni wundé xékéngu. Angi di wa, ‘Du nak déka takwa déré yatakataka yiléte mawuli yata, dé wun jooka nyinga hayitandé. Hayitaka léka hwendét, lé wun nyinga hura yitalé.’ }psGuna yika tamba haraki saraki sémbut hurundét, guni wun tamba mé xatéka yaki. Guna natafa tamba male téndét wun haraki saraki sémbut huruhafi yata hukémbu Godna getéfaré yingut, wu yikafre dé. Guna tamba yéték téndét guni wun haraki saraki sémbut hurutaka hukémbu guni haraki hafwaré yingut, wu haraki dé. Du deka takwaré yatakandaka yindakaka dé wa #o?Guni guna yika tamba sakumbu tékwa dama nak duna takwaré xéta, lé wali haraki saraki sémbut hurunjoka sarékéta mawuli raméndét, wun dama mé hérae yaki. Guna natafa dama male téndét, wun haraki saraki sémbut huruhafi yata hukémbu Godna getéfaré yingut, wu yikafre dé. Guna dama yéték téndét guni wun haraki saraki sémbut hurungut God wandét, guni haraki hafwaré yingut, wu haraki dé. )nKWungi wandaka némbuli wuni guniré angi we. Du nak nak duna takwaré xéta léré héranjoka mawuli raméndét, déka mawulimbu lé wali dé hwa. Mawuli raméndéka déka mawuli haraki dé té. Dé wungi léré xéta léré héranjoka mawuli raméndéka dé haraki saraki sémbut huru. !m;“Hanja rendé du ané hundi wandaka guni wundé xékéngu. Angi di wa, ‘Guni nak duna takwa wali haraki saraki sémbut yamba hurukénguni.’ nlUKot xékékwa néma du wandén atéfék yéwa guniré haraki hundi wandé duka hwengut, wun nukwa male séndé ge yatakataka gwande jémba yitanguni. Mwi hundi wuni guniré we. Nak duna takwa wali haraki saraki sémbutka dé wa Xk)“Du nawulak guniré kotka harindat, guni di wali yambumbu yita di wali hundi buléta di wali hundi gitanguni. Guni natafa mawuli hératanguni. Guni di wali wun hundi gihafi yangut, wafewana di guniré kot xékékwa néma duka hura yindat, dé wandét di guniré séndé gembu takatandi? Takandat guni séndé gembu hwatanguni. )jKWun jooka sarékéta guni nak nak angi hurutanguni. Guni Godka joo hwenjoka yata, déka joo hwendaka jambé tékwambu téta, nak du takwaré hurungun haraki saraki jooka sarékéngut, tale guni Godka hwetenguka joo jambé tékwa sakumbu takataka, wun du takwaka bari yitanguni. Ye guni di wali hundi buléta guni di wali natafa mawuli hérae jémba retanguni. Re hukémbu wambula yae takangun joo Godka hwetanguni. ihWungi wandaka némbuli wuni nak hundi guniré we. Mé xéké. Du nawulak nak duré rékambambu wandat, God wun haraki saraki jooka diré hasa hwetandé. Du nawulak nak duré haraki hundi wata angi wandat, ‘Méni xékélakihafi du méni.’ Wungi wandat, God kot xékékwa néma du reta wun haraki saraki jooka wungi wakwa duré hambukmbu hasa hwetandé. Du nawulak nak duré hambukmbu haraki hundi wata angi wandat, ‘Méni wangété du méni.’ Wungi wandat, God wandét wungi wakwa du ya yanékwa hafwaré yitandi. g/Wun hundi wataka dé diré angi wa: “Hanja rendé du ané hundi wandaka guni wundé xékéngu. Angi di wa, ‘Guni du takwaré xiyakénguni. Guni diré xiyangut, di guniré kot xékékwa néma duka hura yindat, dé wun haraki saraki jooka guniré hasa hwetandé.’ ]f3Guni Moses wandén hambuk hundika jémba xékélakingute, wuni guniré we. Xékélelakikwa du, Farisi akwi, di Moses wandén hambuk hundi atéfék jémba xékéta wakwa maki yanjoka di hambuk jémba ya. Yandaka nawulak du diré xéta di wa, ‘Di yikafre sémbut hurukwa du di re.’ Wungi wandaka God deka mawuli xékélakita dé dika wa, ‘Wu yingafwe.’ Wungi wandéka guniré wuni we. Guni yikafre mawuli yata yikafre joo yatanguni. Yangut guna yikafre sémbut Farisina sémbut xékélelakikwa duna sémbutré akwi sarékéngwandéndét, guni Godna hémémbu retanguni. Guna yikafre sémbut deka sémbutré sarékéngwandéhafi yandét, guni Godna hémémbu yamba rekénguni.” Wungi dé Jisas wa. Du xiyana sémbut Te!Du nawulak Moses wandén hambuk hundi nakéka angi wandat, ‘Wun hambuk hundi wun yikama hundi male. Nani wun hundi yatakambet, wu yikafre dé.’ Wungi wandat, God néma du reta dika watandé, ‘Di baka du di. Di wuna tambambu baka di re. Deka ximbu yamba harékékéwuni.’ Wungi wandét, di nawulak du wun hambuk hundi xékéta wakwa maki yata angi wandat, ‘Wun hambuk hundi atéfék jémba xékétame. Nak hundi yamba yatakakéme.’ Wungi wandat, God néma du reta dika watandé, ‘Di néma du di. Di wuna tambambu jémba di re. Deka ximbu harékétawuni.’ Wungi watandé. %dCAné hundi mé xéké. Nyir héfa hényiwata téndét, Moses wandén atéfék hambuk hundi reséketandé. Rendét guni wun hundi xékéta wandéka maki yatanguni. Hukémbu nyir héfa hényitandé. Hényindét, Moses wandén hambuk hundi akwi hényitandé. Mwi hundi wuni guniré we. ]c3“Guni angi wakénguni, ‘Moses wandén hambuk hundika hu hwenjoka Jisas dé ya. Hanja rendé Godna profet deka hundika hu hwenjoka Jisas dé ya.’ Wungi wakénguni. Moses wandén hambuk hundi atéfék Godna profetna hundi atéfék akwi jémba xékéta wandan maki yanjoka wuni ya. Guni wun hundika jémba xékélakingute wuni ya. =bsNémbuli wun hundika mé saréké. Guni wun hama ya maki guni re. Guni Godka yikafre jémba yatanguni. Wun jémba fakukénguni. Du takwana makambu yatanguni. Yangut di jémba xétandi. Xéta anwarmbu rekwa du guna yafa Godna ximbu harékétandi. God wandéka Moses wandén hambuk hundika dé Jisas hundi wa Na“Ané sataku hundi mé xéké. Du hama ya xéréka hura yae aki ekombu di samétaka, o yingafwe? Yingafwe. Di jambé takumbu di taka. Takandaka wumbu rekwa atéfék du takwa di jémba xé. |`q“Guni, wuna du, guni yanékwa hama ya maki guni re. Renguka nawulak du takwa guniré di xé. Guni némbumbu tékwa getéfa maki guni re. Renguka nawulak du takwa guniré di jémba xé, némbumbu tékwa getéfaré jémba xéndaka maki. &_E Wun hundi wataka dé Jisas angi wa: “Ané sataku hundi mé xéké. Takwa di hunyi taka, hénoo résék yandéte. Hunyi résék yahafi yandét, yingi maki yandat, résék wambula yatandé? Yingafwe. Résék wambula yamba yakéndé. Résék yahafi yandét, hénoombu yamba takakéndi. Di wun hunyi baka yakitaka di manmbu xakélakitandi. Némbuli wun hundika mé saréké. Guni, wuna du, guni hénoombu takandaka hunyi maki guni. Guni nawulak du takwaré yikafre hurungut, di haraki saraki joo wambula yamba hurukéndi. Guni nawulak du takwaré yikafre huruhafi yangut, résék yahafi yakwa hunyi baka yakitaka manmbu xakélakindakangala, God guniré yakitandé. D^ Hanja di séfélak profetré wungi di haraki huru. Diré wungi haraki hurundanka sarékéta di guniré wungi haraki hurundat, guni yikafre mawuli yatanguni. Hukémbu God guniré némafwimbu yikafre hurundét, guni dé wali jémba male retanguni. Jémba retengukaka sarékéta guni yikafre mawuli yata mawuli sawuli yata wungi re wungi re retanguni.” Wungi dé Jisas wa. Jisaska jémba sarékékwa du takwa di hunyi maki di, hama ya maki di N] “Mé xéké. Guni wunika yangut, du nawulak wunika hélék yata guniré haraki hundi wata haraki saraki sémbut guniré huruta gunika yénataka hundi wandat, guni yikafre mawuli yatanguni. ~\u “Du takwa nawulak Godna jémba yandaka nawulak du takwa hélék yata diré di haraki huru. Haraki hurundaka di Godna jémba yakwa du takwa Godna hémémbu rendaka God néma du reta dika dé jémba hati. Hatindét yikafre mawuli yatandi. [ “Du takwa nawulak nawulak du takwa waru warendaka di nyéndékmbu di té. Téndaka di warehambandi. Wun nyéndékmbu tékwa du takwaka God watandé, ‘Di wuna nyangwal di.’ Wungi wandét sarékéta wun nyéndékmbu tékwa du takwa yikafre mawuli yatandi. /ZW“Du takwa nawulak deka mawulimbu yikafre mawuli male dé té. Wunde du takwa Godré xéta di dé wali jémba retandi. Reta sarékéta yikafre mawuli yatandi. ;Yo“Du takwa nawulak di nawulak du takwaka saréfa nae di diré yikafre huru. Wunde du takwaka God saréfa nae yikafre hurutandé. Yikafre hurundét yikafre mawuli yatandi. pXY“Du takwa nawulak Godka sarékéta yikafre mawuli yata yikafre jondu male yanjoka di némafwimbu mawuli ya. Hénooka hiyaakwa du hénoo sanjoka némafwimbu mawuli yandaka maki, di yikafre jondu male yanjoka di némafwimbu mawuli ya. Wunde du takwaré God jémba yandét deka mawuli jémba téndét di jémba male retandi. Reta yikafre mawuli yatandi. fWE“Du takwa nawulak deka ximbu harékéhafi yata nak du takwaré haraki hundi wahafi yata jémba di re. Wunde du takwaré God yikafre hurundét, di ané héfambu néma du takwa retandi. Reta yikafre mawuli yatandi. V“Du takwa nawulak di géra. Wunde du takwana mawuliré God yikafre hurutandé. Hurundét, yikafre mawuli yatandi. fUE“Du takwa nawulak deka hambukéka sarékéhafi yata Godna hambukéka sarékéta di déka jémba ya. Wunde du takwa Godna hémémbu rendaka dé néma du reta dika dé jémba hati. Hatindét yikafre mawuli yatandi. JT Yandaka dé dika Godna jémbaka dé wakwe. Wakweta dé angi wa. nS WSéfélak du takwa yandaka Jisas xétaka dé némbu nakré wari. Wara rendéka déka du di déka ya. RHuréhalékéndéka séfélak séfélak du takwa di dé wali yi. Galilimbu yandé du takwa, Dekapolismbu yandé du takwa, Jerusalemémbu yandé du takwa, Judiambu yandé du takwa, Jordan xéri angé sakumbu yandé du takwa, wungi di dé wali yi.9QkWungi yandéka di Siriana atéfék héfambu Jisaska hundi wa saafa yi. Wa saafa yindaka di wun hundi xékéta séfélak du takwaré déka hura yi. Bar hiyaakwa du takwa nyangwal, séfimali haraki yandé du takwa nyangwal, haraki hamwinya hura téndé du takwa nyangwal, sayiké hiyaakwa du takwa nyangwal, matamba lékémbandé du takwa nyangwal, wun du takwa nyangwalré di hura yi, Jisaska. Hura yindaka dé diré huréhaléké. YP+Jisas yitaka yatakata dé Galilimbu tékwa atéfék getéfaré yi. Ye xaakwa dé Godna hundi buléndaka gembu reta du takwaré dé wakwe, Godna jémbaka. Atéfék du takwaré dé hundi wa, God néma du reta déka du takwaka jémba hatitendékaka. Bar hiyaakwa du takwa, séfimali haraki yandé du takwaré akwi dé huréhaléké. O1Wandéka bér bérka yafa gunjambémbu rendéka yatakataka bér Jisas wali yi. Jisas Godna hundi wata dé séfélak du takwaré dé huréhaléké AN{Yalefu ye dé xé Sebedina nyan yétékré, Jems wali déka bandi Jon wali. Bérka yafa Sebedi wali di gunjambémbu reta mara yarafuta rendaka dé Jisas bérka wa, dé wali yimbéte. FMWungi wandéka bari mara yatakataka raama bér dé wali yi. ZL-Xétaka dé bérka wa, “Béni mé ya wuni wali. Yambét wuni béniré nak jémbaka wakwetawuni. Wakwewut béni xéri hamwi hurumbén maki du takwaré hératambéni. Hérambét di wuna hundi xékétandi.” YK+Jisas Galilina tukweseke tufwambu yita dé xé Saimon, déka nak xi Pita, déka bandi Andru wali bérka jémba yambéka. Bér atéfék nukwa yambén maki wun tukwesekembu bér mara yaki, xéri hamwika. JJisas wun hafwaré ye xaakwa dé tale Godna hundi wa. Wata dé wa, “God néma du reta gunika hatitendéka nukwa andé yae. Yatendékaka sarékéta guni guna haraki saraki mawuli mé yataka.” Wungi dé wa. Jisas dé wa, du yétiyéti dé wali yindate IHalékingambu re di xé, némafwi ya hanyindéka.Hiyangambana héfambu rekwa du takwa di xé, xitélakéndéka nukwa hanyindéka. MHSebulunéna hafwa Naptalina hafwa akwi bér némanguré yikwa yambumbu bér té.Jordan xéri angé sakumbu bér té.Galilina héfambu séfélak nak téfambu yandé du takwa di re. 4GaJisas wun getéfaré ye Godna hundi wandéka hanja reta Godna profet déka xi Aisaia déka hundi mwi hundi dé ya. Aisaia hanja ané hundi Godna nyingambu dé hayi: )FK Ye déka getéfa Nasaret yatakataka dé Kaperneamré yi. Wun getéfa Galilina tukweseke tufwambu dé té. Wun getéfa Sebulun bér Naptalina hafwambu dé té. 0EY Romna néma du dé guré husandakwa du Jon hérae dé déré séndé gembu taka. Takandéka hwandéka wun jooka Jisas hundi xékétaka dé Galilina héfaré yi. D  Wungi wandéka dé Satan déré yatakataka yi. Yindéka di ensel gaye Jisasré yikafre huru. Jisas Galilimbu dé tale jémba ya C Wungi wandéka dé wa, “Méni, Satan, méni séléka. Godna nyingambu angi dé wa: Ména néma du dé God male dé. Méni déka wandé dae déré wataméni. Déka ximbu male harékétaméni. Wun hundi xékéta wuni ménika wandé yamba dakéwuni.” B1 Wakwetaka dé wa, “Méni hwati se wunika wandé dae wuna ximbu harékémét wuni atéfék getéfa, wumbu rekwa jondu akwi ménika hwetawuni.” WA'Jisas wun hundi wandéka Satan déré dé hérae hura wari némafwi némburé. Hura wara dé ané héfambu rekwa atéfék getéfa, wun getéfambu rekwa atéfék yikafre jondu akwi dé Jisasré wakwe. V@%Wungi wandéka dé Jisas wa, “Yingafwe. Wun jooka Godna nyingambu angi dé wa: God dé ména Néma Du dé. Déré yamba hurukwexékéméni. Wun hundi xékéta wuni wuréféka naande yamba yikéwuni.” 2?]Takataka dé déré wa, “Méni angi méni wa, ‘Wuni Godna nyan wuni.’ Wungi wata méni mé wuréféka naande yi. Wun jooka Godna nyingambu angi dé wa: ‘God déka enselré wandét di ménika jémba hatitandi. Hatindat méni deka tambambu reta ména man motumbu yamba xatukwekéméni.’ Méni wun hundi xékéta wuréféka naande ye jémba remét, atéfék du takwa xéta xékélakitandi. Méni Godna nyan méni.” >Jisas wun hundi wandéka Satan dé déré hérae hura yi Jerusalemré. Hura wara dé déré tempelna hanjimbu taka. '=GWungi wandéka dé wa, “Yingafwe. Wun jooka Godna nyingambu angi dé wa: Du takwa hénooka male sarékéta di jémba yamba rekéndi, yingafwe. Di Godna hundi xékéndat, deka mawuli jémba téndét, di jémba retandi. Wun hundi xékéta motu bret xakundéte wuni yamba wakéwuni.” <Hiyandéka Satan yae dé déré wa, “Méni angi méni wa, ‘Wuni Godna nyan wuni.’ Wungi wata némbuli wun jooka wuniré wakwetaméni. Méni wamét ané séfélak rekwa motu waleka bret xakundé. Wungi wamét bret xakundét wuni ménika xékélakitawuni.” ;'Hura yindéka Jisas wun hafwambu reta hénoo hulingu sahambandé. Dumi yétiyéti (40) gan nukwa baka dé re. Re hukémbu hénooka dé hiya. G: Jon Jisasré guré husandandéka Godna Hamwinya Jisasré dé hérae hura yi, du rehafi hafwaré. Satan Jisasna mawuli hurukwexéndéte Godna Hamwinya déré wun hafwaré dé hérae hura yi. 9/Gayandéka dé Godna getéfambu hundi angi wa, “Ané wuna nyan dé. Déka wuni némafwimbu mawuli ya. Déka wuna mawuli yikafre dé ye.”%8CYawundu nae dé Jisasré guré husandandéka dé bari gumbu xale. Xalendéka nyir télaméndéka dé xé Godna Hamwinya nyamwe afwi maki déka gayandéka. )7KWungi wandéka dé Jisas wa, “Yinga. Méni wuniré guré husandataméni. Wungi hurumét God wandén maki hurutaani.” Wungi wandéka dé wa, “Yawundu.” X6)Ye xakundéka Jon hélék yata dé wa, “Méni néma du méni re. Wuni baka du wuni re. Métaka méni wunika ya, wuni méniré guré husandawute? Méni wuniré guré husandamét, wu sékérékétandé.” 5  Wun nukwa Jisas Galilina héfa yatakataka dé Jordan xériré dé yi. Jon déré Godna ximbu guré husandandéte dé yi. 45 Du wit sék hérae yikafre wit sék héranjoka di lékeki. Lékekitaka di yikafre wit sék gembu taka. Takataka di haraki wit sékna séfi di yaki. Nandaka maki wuna hukémbu yate yakwa du wungi yatandé. Dé déka du takwaré hérae hura ye déka getéfambu takatandé. Haraki saraki joo yandé du takwaré hérae xérékéta tékwa yambu yakitandé.” Wungi dé Jon wa. Jon dé Jisasré guré husanda V3% “Guni guna haraki saraki mawuli yatakangut, wuni guniré Godna ximbu guré husandatawuni. Wuna hukémbu yate yakwa du wu néma du dé. Wuni baka du wuni. Déka hambuk wuna hambukré dé sarékéngwandé. Wuni baka du re yingi maki déka jémba yatawuni? Wuni baka du rewuka dé néma du rendéka wuni déka jondu hura yinjoka wuni hurufatiké. Wuna hukémbu yate yakwa du Godna Hamwinya gunika hwetandé. Guna haraki saraki jondu hérae yambu tutandé. S2 “Sataku hundi nak watawuni. Mi nak sék xakéhafi yandét, du nak misange hérae wun miré xélitandé. Xéle yambu tutandé. Némbuli wun sataku hundika mé saréké. Némbuli God déka hundi xékéhafi yakwa du takwaré hurundan haraki saraki sémbut hasa hwetandé. Hasa hwendét di ya yanéta tékwa hafwaré yitandi. c1? Guni guna mawulimbu guni wa, ‘Nani Abrahamna mandéka nani. Nani jémba retame.’ Wungi wata yéna guni ye. Wungi wakénguni. God mawuli ye wandét ané motu du maki xaakwa ye di Abrahamna mandéka maki xakutandi. i0KTale guni hurungun haraki saraki sémbut yatakataka guni yikafre sémbut male hurutanguni. Hurungut nawulak du takwa xéta watandi, ‘Di haraki saraki sémbut yatakataka némbuli yikafre sémbut di huru.’ Wungi watandi. P/Judana du deka néma du séfélak akwi di yi, Jon diré Godna ximbu guré husandandéte. Farisi, Sadyusi, wungi di yi. Yindaka dé Jon diré haraki hundi wata dé wa, “Guni haraki hambwena nyangwal guni. God guna sémbutka xéta mawuli wiya gunika haraki hurutandé. Héndé gunika wa Godna mawuli wika yaange yingute? |.qYe di hurundan haraki saraki sémbutka hélék yata wandaka dé diré Godna ximbu guré husanda, Jordan xérimbu. 4-aDé Godna hundi wandéka di Jerusalemémbu rekwa du takwa, Judiana héfambu rekwa du takwa, Jordan xéri tufwambu rekwa du takwa wungi di séfélak du takwa di déka yi. z,mJon hafu dé yikafre nukwa wur, yikafre hénooka sarékéhambandé. Dé kamelna séfina yuwimbu yatindan nukwa wur dé sanda. Sandataka dé bulmakau bali séfiré rundan yoo dé naki. Dé hawuluki dé sa. Nongérana gék dé jéma sa. m+SHanja profet nak déka xi Aisaia Jonka Godna nyingambu angi dé hayi:Du nak dé wa, du rehafi hafwambu.Wata dé angi wa, “Néma Duna yambu hurutanguni.Hurungut déka yambu jémba retandé.”Wungi dé wa. *+“God néma du reta gunika hatitendéka nukwa andé yae. Hatitendékaka saréka guna haraki saraki sémbutka mé hu hwe.” Wungi dé Jon wa. ) -Hukémbu nukwa nak guré husandakwa du Jon dé du rehafi Judiana hafwambu dé tale Godna hundi wa. Wun hafwaré yandé du takwaré dé angi wa, 7(gYe di Nasaretmbu re. Josep, Maria, Jisas wun getéfambu rendaka profet hanja hayindan hundi mwi hundi dé ya. Jisaska di angi hayi: Déka watandi, dé Nasaretna du dé.'-Josep Israelna héfa xaakwa dé xéké, Arkelaus déka yafa Herotna hafwa hérae Judiambu rekwa du takwaka néma du rendéka. Xékétaka Judiambu renjoka dé roo. Roondéka nak janji yandéka God déré wandéka dé wun nyan déka ayiwa wali hura di Galilina héfaré yi. q&[Wungi wandéka Josep waréngéna raama wun nyan déka ayiwa wali hura di Israelna héfaré wambula yi. !%;“Wun nyanré xiyanjoka mawuli yandé du di bu hiya. Némbuli méni sé raama wun nyan déka ayiwa wali hura Israelna héfaré wambula sa guni yi.” -$SHukémbu Herot dé hiya. Hiyandéka Josep déka takwa, nyan wali Isipmbu di re. Wumbu re dé Josep janji hwandéka dé Néma Duna ensel gaye dé Josepré wa, u#cRamambu di séfélak du takwa di némafwimbu géra.Wun getéfambu saréfa naata di némafwimbu géra.Reselna mandéka deka nyangwal di bu hiya.Nawulak du takwa yae di deka biya yikafre hurunjoka yandaka deka hiyandé nyangwalka sarékéta di hélék ya.Dika némafwimbu saréfa naata di géra. Josep déka takwa, nyan wali wungi di wambula ya >"uHanja profet nak, déka xi Jeremaia, dé Godna hundi Godna nyingambu dé hayi. Wun xiyasandandan nukwa déka hayindén hundi mwi hundi dé ya. Déka hayindén hundi angi dé: !9Josep déka takwa nyan wali Isipré yaange yindaka dé Judana néma du Herot Jerusalemémbu reta nukwa xalekwa sakumbu yandé du déka wambula yandate dé haxéfatiké. Haxéfatika dé mawuli wita dé wa, “Wunika yéna di ya.” Wungi wataka dé déka mawulimbu wa, “Nukwa xalekwa sakumbu yandé du di wa, ‘Héki hwari yéték yindéka nani wun nyirmbu tékwa hunkwariré tale xé.’ Wungi di wa.” Wungi wandan hundika sarékéta dé déka xi warekwa duré wa, “Guni sa yi Betlehemré. Ye guni Betlehemémbu rekwa hafwaré akwi ye atéfék dunyaré mé guni xiyasanda. Héki hwari yéték yandé dunyaré, héki hwari natafa yandé dunyaré, hérandan wayikana dunyaré akwi, diré atéfék mé guni xiyasanda.” Wungi wandéka ye di wun nyangwalré atéfék di xiyasanda. c ?Ye xaakwa di Isipmbu re. Re di Herot hiyandéka di deka getéfaré wambula yi. Wungi yindaka profet hayindén hundi mwi hundi dé ya. Wun profet Néma Du Godna hundi xékéta wun hundi Godna nyingambu angi dé hayi: Wuna nyan Isipmbu rendét wuni déré wawut dé Isip yatakataka wambula yatandé. Herot wandéka di séfélak dunyaré xiyasanda kOWungi wandéka dé Josep bari waréngéna raama wun nyan déka ayiwa wali hura di gan yaange yi. ?w Wunde du yindaka Josep janji hwandéka Néma Duna ensel nak gaye dé déré wa, “Herot wun nyanka hwakétandé. Hwaka xe déré xiyatandé. Méni sé raama wun nyan déka ayiwa wali hura yaange yi afaké hafwa Isipré. Yaange ye guni Isipmbu re. Hukémbu wuni guniré wawut, guni wambula yatanguni.” s_ Hwetaka re hwandaka dé janji hwandéka dé God diré wa, “Guni Herotka wambula yamba yikénguni.” Wungi wandéka waréngéna raama di nak yambumbu wambula yi deka getéfaré. Josep dé déka takwa akwi nyan akwi hura yi Isipré N Mawuli yata di geré wulaaye di xé wun nyan déka ayiwa Maria wali rembéka. Xétaka hwati se di wandé da déka. Yata di deka wurmbu hwandé jondu taré. Tara di yikafre jondu déka hwe. Gol motu, ya xérékéndaka yikafre yama xaakwa joo (frankinsense), yikafre yama xaakwa hulingu déka xi mir, wungi di déka hwe. L Téndéka xéta yikafre mawuli yata di némafwi mawuli sawuli ya. r] Herot wungi wandéka xékétaka di yi. Ye di nukwa xalekwa sakumbu hanja xéndan hunkwariré di wambula xé. Wun hunkwari nyirmbu tale yindéka di déka hukémbu yi. Yindaka dé wun hunkwari nyan hwandéka ge anwarmbu dé té. ykWungi wakwexékéndéka déré wandaka dé wa, “Betlehemré sa guni yi. Ye jémba mé hwaké wun nyanka. Hwaka xétaka wambula yae guni wuniré wa. Wangut wuni akwi ye hwati se déka wandé datawuni.” Wungi wata dé dika yéna dé ya. }sJudana néma du Herot wun hundi xékétaka dé wa, nukwa xalekwa sakumbu yandé du déka yandate. Wandéka xéka yandaka dé di wali nakélak hundi bulé. Buléta dé diré wakwexéké, “Yimba gan dé wun hunkwari nyirmbu tale xaku?” Guni Betlehemémbu rekwa du takwa, mé xéké.Guna getéfa baka getéfa yingafwe. Guna getéfa némafwi dé.Hukémbu guna getéfana du nak néma du retandé.Reta dé wuna du takwa Israelka jémba hatitandé.Wungi dé hayi Godna nyingambu.” /Wungi wandéka di déré wa, “Judiambu rekwa getéfa, Betlehemémbu xakutandé. Wun jooka hanja profet nak Godna nyingambu angi dé hayi: =sHerot hélék yata wandéka di prisna néma du atéfék, xékélelakikwa du atéfék wungi di ya. Yandaka dé diré wakwexéké, “God wasékendén du Krais yimbu xakutandé?” Wungi wandaka néma du Herot xékétaka waréngéna dé wa, “Wafewana wun nyan hukémbu wuna hafwa hératandé?” Wungi wataka wun jooka hélék dé ya. Hélék yandéka Jerusalemémbu rekwa séfélak du takwa di wun jooka saréké waréké. _}{zxxtt&sDqgonmlkii-h;gqfefdc!bDan^^\\J[ZYYV3TSLRRRWQVPNMML>L2JJI'HGG"EuEdD}D.CNA@ >o=?;;[:9y77a6y54333210/m.R.-Y,M++*)('h'\%%e$#""1!?ZtW$I_$eAJ q n ~O84?_4c Guni yéwa nawulak hérae hura yikénguni. %C Wungi wataka guni bar hiyandé du takwa nyangwal, séfimali haraki yandé du takwa nyangwalré akwi huréhalékétanguni. Hiyandé du takwaré wangut, di wambula ramétandi. Walisufu hurundé du takwaré huréhalékétanguni. Du takwana mawulimbu tékwa haraki hamwinyaré wangut, di yaange yitandi. Wuni gunika hambuk baka wuni hwe. Hwewuka guni wun jémba baka yatanguni. Wun jémba yata yéwa hérakénguni. zm Dika yita guni angi diré hundi watanguni, ‘Néma Du God gunika hatitendéka nukwa walémba dé, yatandé.’ ]3 Guni Israelmbu tékwa getéfaré male yitanguni. Israelna du takwa deka mawuli yike dé ye. Fakundé sipsip bali deka mawuli yike yakwa maki, Israelna du takwa Godna hundika hu hwendaka deka mawuli yike dé ye.   Jisas wun duré angi dé hundi wa, “Guni Samariambu tékwa getéfaré yikénguni. Nak héfambu tékwa getéfaré akwi yikénguni. y Nakémba Saimon. Tale atéfék getéfaré yita dé wa, “Nak téfana du nanika néma du rendéte hélék wuni ye.” Nak du déka xi Judas Iskariot. Hukémbu Jisasré dé mama duna tambambu taka. Jisas dé déka hundi hura yikwa duka jémba hwe j M Filip, Bartolomyu, Tomas, Matyu. Tale Matyu Romka yéwa dé héra. Alfiusna nyan Jems. Tertius. & E Di déka hundi hura yindate dé diré wa. Deka xi angi dé: Saimon, déka nak xi Pita. Déka bandi Andru. Sebedina nyan yéték, Jems déka bandi Jon wali. +  Q Jisas déka du tamba atéfék ye man yétékré wandéka yandaka dé dika hambuk hwe, di wandat atéfék haraki hamwinya yaange yindate. Dika nak hambuk akwi dé hwe, di bar hiyandé atéfék du takwa nyangwal, séfimali haraki yandé atéfék du takwa nyangwalré akwi huréhalékéndate. J  &Nawulak male jémba yandaka guni wun yawina yafaré mé wakwexéké. Wakwexékéngut, dé séfélak jémba yakwa duré wandét di yae déka hénoo hératandi.” Wungi dé Jisas sataku hundi wa, séfélak du takwa Godna hundi xékénjoka mawuli yandaka Godna jémba yata déka hundi wakwa du nawulak male rendakaka.5 %Saréfa naata dé déka duré sataku hundi angi wa, “Hénoo semben yawimbu séfélak hénoo akwe dé té. Téndéka nawulak du male di jémba ya. w $Séfélak du takwa déka yindaka dé dika saréfa na. Sipsip balika hatikwa du sipsip balika hatihafi yandét, di wun sipsip bali wangété maki tétandi. Jisaska yindé du takwa di wun sipsip bali maki di. Wungi téndaka Jisas dika saréfa na. Q #Jisas dé atéfék getéfambu yitaka yataka. Yitaka yatakataka nak getéfa xaakwa dé Godna hundi buléndaka geré wulaaye dé Godna hundi dé diré wa. God néma du reta dika jémba hatitendékaka dé hundi wa. Wata dé bar hiyandé du takwa nyangwal, séfimali haraki yandé du takwa nyangwalré akwi dé huréhaléké. V% "Wungi wandaka di Farisi wa, “Wun yikafre joo yingafwe. Haraki hamwinyana néma du Satan dé déka hambuk hwendéka dé wandéka di atéfék haraki hamwinya yaange yi.” Jisas du takwaka dé saréfa na   !Di wun duré Jisaska hura yindaka dé Jisas wandéka wun haraki hamwinya yaange yindéka dé wun du hundi bulé. Buléndéka di wumbu téndé du takwa saré warékéta di wa, “Owa. Wu yikafre joo dé. Hanja angina joo Israelmbu xakundéka xéhambame.” ) Wun du yéték yimbéka di Jisaska du nakré hura yi. Wun du haraki hamwinya déka mawulimbu wulaaye téndéka dé hundi buléhambandé. (I Wungi wandéka bér déka hundi xékéhafi yata ye atéfék getéfambu bér wun jooka hundi wa saafa yi. Jisas dé hundi buléhafi yandé duré huréhaléké  Wungi wandéka bérka dama dé wambula yikafre ya. Yandéka dé Jisas bérré hambukmbu wa, “Béni wun jooka nak duré wakémbéni.” 0Y Wungi wambéka dé déka tamba bérka damambu huruta dé wa, “Béniré huréhalékétewuka hambukéka jémba sarékémbéka béna dama wambula yikafre yatandé.” ~9 Wungi wambéka dé Jisas geré wulayi. Wulayindéka bér déka yi. Yimbéka dé bérré angi wakwexéké, “Yingi béni saréké, wunika? Wuni béna dama hali huréhalékéwu, o yingafwe?” Wungi wakwexékéndéka bér wa, “Xéxé. Néma Du, méni hali huréhalékémé.” ;}o Jisas wun hafwa yatakataka yindéka bér dama hiyandé du yéték Jisasna hukémbu yi. Yita hambukmbu bér wa, “Ménawa, Devitna mandéka. Méni anika mé saréfa na.” |) Raméléka di séfélak du takwa atéfék getéfaré yita wun jooka di hundi wa saafa yi. Jisas dé dama hiyandé du yétékré huréhaléké {/ Wangindaka dé wandéka di atéfék du takwa yindaka dé wule takwanya hwalén hafwaré wulayi. Wulaaye dé léka tambambu hurundéka lé ramé. %zC Xéta hafwambu téta dé wa, “Wule takwanya hiyahambalé. Lé baka xéndi lé hwae. Guni atéfék sé gwandi hafwaré.” Wungi wandéka di déka wangi. -yS Jisas wungi wataka dé néma duna geré yi. Ye dé xé du nawulak hiyalé takwanyaka saréfa naata hama yondaka séfélak du takwa di némafwimbu gérandaka. rx] Huruléka Jisas waleka léré xéta dé wa, “Nyénawa, nyéni yikafre mawuli yatanyéni. Nyéni nyéniré huréhalékétewuka hambukéka sarékéta némbuli yikafre wundé yanyé.” Wungi wandéka lé wule takwa bari yikafre ya. +wO Yindaka lé takwa hési Jisasna hukémbu yi. Tamba atéfék man yéték héki hwari ramu yindéka lé re. Lé Jisaska wandan hundi xékétaka lé saréké, “Déka nukwa wurmbu tamba séngétaka wuni wambula yikafre yatawuni.” Wungi saréka lé yae lé déka nukwa wurna wambumbu huru. v \u1 Wungi wandéka dé raama déka hukémbu yindéka di déka du akwi di dé wali yi. Wt' Jisas wun hundi wata téndéka dé Judana néma du nak yae Jisaska hwati se wandé dae dé wa, “Wuna takwanya wayika male lé hiya. Méni yae ména tamba léré hurumét, lé wambula ramétalé.” Rs Nak héki hwarimbu xiyae rundan meme bali séfimbu huli wain hulingu wukasandahafindi. Wungi wukasandandat, wun meme bali séfi nyo ye télamétandé, hulingu atéfék yitandé. Yisékendéka dé wun meme bali séfi yikafre yamba yakéndé. Huli meme bali séfimbu huli wain hulingu jémba tétandé.” Jisas wungi wandéka déka sataku hundina mo hundi angi dé: Nyo hundi wali huli hundi wali yamba tékémbér. Jisas takwa yétékré dé huréhaléké Yr+ Wungi wataka dé diré sataku hundi yéték akwi angi wa: “Du takwa huli nukwa wur nak léngae hérae nyo nukwa wurmbu tékwa mofombu hundafanéhambandi. Di huli nukwa wur nak léngae hérae nyo nukwa wurmbu tékwa mofombu hundafanétaka gumbu yakwanyindat huli nukwa wur séméndét nyo nukwa wur munae dé némafwi mofo tétandé. q+ Wungi wandaka dé Jisas diré sataku hundi angi wa: “Du nak takwa hérandét, di hénoo humbwe yikafre mawuli yata hénoo satandi, o yingafwe? Di satandi. Takwa hérandé du di wali rendét, di yikafre mawuli yata satandi. Hukémbu di nawulak du yae wun duré hura yindat, di déka du takwa déka saréfa naata hénoo yamba sakéndi. Wuni wun takwa hérandé du maki wuni re. Wuni wuna du wali wungi rewuka di yikafre mawuli yata hénoo di se. Hukémbu wuni diré yatakawut, di wunika saréfa naata hénoo yamba sakéndi.” bp= Guré husandakwa du Jonéna du di Jisaska ye déré wa, “Nani, Farisi akwi God wali hundi bulénjoka nani séfélak nukwa hénooka yakér. Métaka di ména du nani hénoo yakérmbekangala di yakérhafi ye?” ao; Godna nyingambu angi dé wa: God dé wa, ‘Guni wunika hamwi xiyae hwengute hélék wuni ye. Guni nak du takwaka saréfa naata diré yikafre hurungute wuni mawuli ye.’ God wungi wandéka déka hundi déka nyingambu dé wa. Guni ye wun hundika jémba sarékétanguni. Haraki saraki mawuli yakwa du takwa wunika yae wuna hundi xékéndate wuni gaya. Yikafre mawuli yakwa du takwaka saréka gayahambawuni.” Wungi dé Jisas wa. Hénooka yakérndakaka dé Jisas hundi wa nnU Wungi wandaka Jisas xéka dé wa, “Yikafre yakwa du takwa doktaka yihafindi. Séfimali haraki yandé du takwa di doktaka yi. Yindaka dokta dé deka séfi huréhaléké. Wuni du takwana haraki saraki mawuli wuni huréhaléké. +mO Reta sandaka Farisi nawulak xe di Jisasna duré wa, “Métaka dé guna néma du yéwa héraakwa du, haraki sémbut hurukwa du nawulak dé di wali hénoo sa?” Hl  Jisas déka du wali Matyuna gembu reta hénoo sandaka di yéwa héraakwa séfélak du, séfélak nak maki haraki sémbut hurukwa du akwi wungi di ya. Yae di dé wali reta di hénoo sa. _k7 Jisas wun hafwa yatakataka dé yi. Yita dé xé Romka yéwa héraakwa du nak déka xi Matyu yéwa héra gembu rendéka. Xe dé déré wa, “Méni wuni wali mé ya.” Wungi wandéka raama dé Jisas wali yi. Rj Yindéka wumbu téta xéndé du takwa roota Godna ximbu di haréké. Harékéta di Jisaska wa, “God wun duka hambuk hwendéka dé wungi huru.” Wungi di wa. Jisas dé Matyuré wa dé wali yindéte 2i_ Wungi wandéka dé raama déka geré yi. >hu Wuni Duna Nyan ané héfambu reta hurundan haraki saraki sémbut hali hérekiwu. Guni wun jooka xékélakihambanguni. Méta hundi wuni hali wawu, ‘Wuni hurumén haraki saraki joo wundé hérekiwu’ o ‘Sé raama ména jambé hura yi.’ Guni wuna hambukéka jémba xékélakingute wuni ané hundi akwi déré watawuni.” Wungi wataka dé matamba lékémbandé duré dé wa, “Méni sé raama ména jambé hura yi, ména geré.” g f/ Wungi wandaka Jisas deka mawuli xékélakita dé diré wa, “Métaka guni guna mawulimbu wun haraki saraki mawuli xéké? Wungi xékékénguni. e  Wungi wandéka di xékélelakikwa du di hafu buléta di wa, “God hafu dé du hurundan haraki saraki joo yakwanyitandé. Wun du dé wa, ‘Wuni hurumén haraki saraki joo wundé hérekiwu.’ Wungi wata dé Godka haraki hundi wa, dé du male du dé.” d  Xakundéka di matamba lékémbandé du nakré déka yate hura yi. Dé jambémbu hwandéka di déka yate hura yi. Yindaka Jisas dé xékélaki. Di deka mawulimbu di wa, “Jisas hambuk yata nana duré huréhalékétandé.” Wungi wandaka Jisas xékélakita dé matamba lékémbandé duré wa, “Wuna du, ména mawuli jémba tétandé. Hurumén haraki saraki joo wundé hérekiwu.” \c 3 Jisas gunjambé nakmbu wara dé tukweseke angé sakuré ye dé déka getéfa xaku. b'"Wungi wandaka xékétaka di wun getéfambu rekwa du takwa yi, Jisasré xénjoka. Ye déré xe di wa, dé deka héfa yatakataka yindéte..aU!Hiyandaka di balika hatikwa du yaange ye néma getéfa xaakwa di wun jooka du takwaré hundi wa. Wata di haraki hamwinya hura téndé du yétékéka akwi hundi wa. `  Wungi wandaka dé diré wa, “Guni wumbére duré mé yatakataka guni yaange yi.” Wungi wandéka di wumbére du yétékré yatakataka ye di wun balina mawulimbu wulaaye té. Téndaka wun bali némbumbu yaange naande ye gumbu xakre hulingu se di hiya. 4_aSandaka di wun du yétékré hura téndé haraki hamwinya di Jisasré wa, “Méni naniré hélekinjoka mawuli yata méni wamét nani wun balina mawulimbu wulayitame.” >^wWun hafwambu séfélak bali di hénoo sata té. ]'Bér ye Jisasré xe bér hambukmbu wakwexéka bér wa, “Méni, Godna nyan, aniré méta yataméni? Aniré hangéli hwetaméni, o yingi maki dé? Kot xékékwa néma du reteméka nukwa wayika xakukéndé. Némbuli aniré hangéli hwekéméni.” Wungi bér déré wa. c\?Jisas déka du wali gunjambémbu ye di tukweseke angé saku xaku. Gadarana héfambu di xaku. Xakundaka bér du yéték du takwa hiyandaka réméndan hafwambu re bér déré xénjoka yi. Haraki hamwinya di wun du yétékré hura té. Hura téndaka bér wangété yata nawulak duré xiyanjoka hurumbéka nak du takwa wun yambumbu yihambandi. v[eTéndéka di atéfék waréngéna di wa, “Owa. Dé wandéka dé mur gu déka hundi xékéta wandén maki dé ya. Wu yingi maki du dé?” Wungi wataka di Jisas wali jémba yi, gunjambémbu. Jisas wandéka di haraki hamwinya yaange yi 3Z_Wungi wandaka dé diré wa, “Métaka guni roo? Roota wunika jémba sarékéhambanguni.” Wungi wataka dé raama wandéka mur fakénandéka dé gu wambula jémba té. YHwandéka déka du ye di déré sérkené. Sérkenéta di wa, “Néma Du, nani hiyatame. Méni sé raama naniré yikafre huru.” XWara yindaka Jisas xéndi hwandéka dé néma mur yandéka dé gu raama wara gunjambémbu gwande dé yasamangunjoka huru. WW'Wun hundi wataka Jisas gunjambémbu waréndéka di déka du akwi waré. jVMWungi wandéka dé wa, “Yinga. Némbuli wuni wali mé ya. Wuna hundi xékéhafi yakwa du takwa di hiyandé du takwa maki di re. Wunde du takwa deka hiyandé du takwaré rémétandi.” Jisas wandéka dé néma mur fakéna VU%Wungi wandéka dé déka du nak déré wa, “Néma Du, méni yawundu namét tale wuni ye rewut wuna yafa hiyandét wuni déka fusa hérae rémétawuni. Rémétaka wuni méni wali yitaka yatakatawuni.” 5TcWungi wandéka dé Jisas wa, “Jémba mé saréké. Haraki wasa dé héfambu tékwa wekwambu dé hwae. Afwi deka wurmbu di hwae. Wuni Duna Nyan hwatewuka ge yingafwe.” dSAWungi wandéka dé xékélelakikwa du nak yae dé déré wa, “Néma Du, méni naniré Godna jémbaka méni wakwe. Wuni méni wali yitaka yatakanjoka wuni mawuli ye. Yiteméka atéfék hafwaré wuni akwi yitawuni.” RSéfélak du takwa hérangwanda téndaka Jisas xéta dé déka duré wa, “Gunjambémbu wara tukweseke angé sakuré yitame.” QyJisas wungi yandéka dé Godna profet Aisaia hanja wandén hundi mwi hundi dé ya. Déka hundi Godna nyingambu angi dé wa:Nanika hiyambar yandéka dé naniré huréhaléké. Nana haraki saraki jondu dé huréhaléké.Séfimali haraki yandéka dé hambuk yata wandéka nani wambula yikafre ya. Wungi dé Aisaia hayi. Jisas wali yitaka yatakanjoka mawuli yandé du YP+Gérambu galam di haraki hamwinya hura téndé séfélak du takwa nyangwalré di hura ya, Jisaska. Hura yandaka dé wandéka di haraki hamwinya yaange yi. Bar hiyaakwa du takwa nyangwal, séfimali haraki yandé du takwa nyangwalré akwi di déka hura ya. Hura yandaka dé diré huréhalékéndéka di atéfék wambula yikafre ya. O{Xétaka dé léka tambambu hurundéka bar dé hényi. Hényindéka yikafre ye raama lé hénoo humbwe lé Jisaska hwe. oNWJisas ye Pitana geré wulaaye dé xé Pitana nakéma séfi ya xérékéndéka hiyaata hwaléka. nMU Wungi wataka dé Romna xi warekwa duna néma duré wa, “Ména geré wambula yitaméni. Ye xaakwa wunika jémba sarékéta wuna hundika ‘Mwi hundi dé’ naménka méni wamén jooka xétaméni.” Wungi dé Jisas wa. Némbuli male wandéka dé Romna xi warekwa duna jémba yakwa du dé wambula yikafre ya. Séfélak du takwaré Jisas dé huréhaléké. ,LQ Israelna séfélak du takwa Godna getéfaré yamba wulayikéndi. Wun du takwaka God hu hwetandé. Hweta wandét di haraki hafwaré yitandi. Wun hafwambu halékinga male dé té. Nukwa xéhambwe. Wun hafwambu rekwa du takwa néma hangéli héraata di némafwimbu géraata némbi titandi.” K% Mé xéké. Israelna du takwa nawulak di Godna getéfaré wulayitandi. Di male yingafwe. Atéfék getéfambu yandé séfélak du takwa akwi déka getéfaré wulayitandi. Séfélak nukwa xalekwa sakumbu yae séfélak nukwa nandikwa sakumbu yae di séfélak du takwa déka getéfaré wulayitandi. Wulaaye di Godna hémémbu reta nana mandéka Abraham, Aisak, Jekop wali, wungi reta hénoo satandi. 8Ji Jisas wun hundi xékéta dé waréngéna dé saréké waréké. Sarékéta dé déka hukémbu yandé du takwaré wa, “Ané du dé wunika jémba male saréké. Wuni wawut, du takwa yikafre yatendakaka dé xékélaki. Guni Israelna du takwa nawulak male guni wunika jémba saréké. Dé Romna du rendéka déka yikafre mawuli guni Israelna du takwa guna yikafre mawuli wundé sarékéngwandéndé. Mwi hundi wuni guniré we. I Nak du wunika dé néma du re. Rendéka wuni wandén maki wuni ya. Wuni xi warekwa duna néma du wuni re. Wuni du nakéka, ‘Méni sa yi,’ nawuka dé yi. Nak duka, ‘Méni mé ya,’ nawuka dé ya. Wuna jémba yakwa duré, ‘Wun jémba mé huru,’ nawuka dé wun jémba ya. Méni yawuka maki yataméni. Méni baka wamét, wuna du wambula yikafre yatandé.” Wungi dé wa. \H1Wungi wandéka dé wa, “Néma Du, wu yingafwe. Wuni baka du wuni. Méni néma du méni. Wungi reta méni ye wuna geré yamba wulayikéméni. Méni ambu reta baka wamét, dé wuna du wambula yikafre yatandé. LGWungi wandéka dé wa, “Wuni yae déré huréhalékétawuni.” cF?Jisas Kaperneamré yindéka dé Romna xi warekwa duna néma du nak yae dé déré wa, “Néma Du, mé xéké. Wuna jémba yakwa duna matamba lékémbandéka dé némafwi hangéli héraata dé gembu male dé hwae.” E)DKYandéka dé déré wa, “Mé xéké. Méniré yawun jooka nawulak du takwaré yamba wakéméni. Méni priska ye déka makambu témét, dé ména séfiré xétandé. Xéndét, méni Moses hanja wandén maki Godka hamwi hwetaméni. Hwemét, nak du takwa xéta xékélakitandi, walisufu hétékéndéka méni yikafre yaménka.” Wungi dé Jisas déré wa. Jisas wandéka dé matamba lékémbandé du nak yikafre ya FCWungi wandéka dé déka tambambu huruta dé wa, “Wuni yikafre yaméte wuni mawuli ye. Méni yikafre yataméni.” Wungi wandéka dé wun walisufu hétékéndéka dé wun du yikafre ya. ,BQYindaka dé walisufu hurundé du nak déka yae hwati se wandé daata dé wa, “Néma Du, wuni yikafre yawute méni mawuli ye hurumét, wuni yikafre yatawuni.” A Jisas du takwaré Godna hundika wakweta rendén némbu yatakataka naande yindéka di séfélak du takwa di déka hukémbu yi. |@qJisas wungi wandéka séfélak du takwa di déka hundika waréngéné, dé hambuk yata diré Godna hundi wandéka. Waréngéna di wa, “Owa. Dé Godna jémbaka dé jémba xékélaki. Xékélakita dé naniré wakwe. Hambuk hundika xékélelakikwa du di naniré Godna jémbaka wungi wakwehambandi.” Wungi wata déka hundi xékéta waréngéna di saréké waréké.?v>eJémba sarékéhafi yandé du nak dé am héfambu ge to. Tondéka hukémbu némafwi mur hurundéka némafwi wali giyandéka némafwi hwe gwandéndéka wun ge dé xakri. Xakrindéka hwe yae dé wun ge yate hura yi. Wun hundika mé saréké. Wuna hundi baka xékéta wawun maki yahafi yate du takwa, di am héfambu ge tondé du maki di.” Wungi Jisas dé diré wa. =g<G“Ané sataku hundi mé xéké. Xékélelakikwa du nak dé motu takumbu ge to. Tondéka hukémbu némafwi mur hurundéka némafwi wali giyandéka némafwi hwe gwandéndéka wun ge jémba dé hwa, motu takumbu tondén ge. Wun sataku hundika mé saréké. Wuna hundi xékéta wawun maki yatekwa du takwa di motu takumbu yikafre ge tondé du maki di. ;:7Wungi wandat wuni diré watawuni: ‘Wu yingafwe. Yéna guni ye. Wuni gunika xékélakihambawuni. Guni wuni wali natafa mawuli hérahambanguni. Guni haraki saraki mawuli xékékwa du takwa. Guni séléka!’ Wungi watawuni.” Du yéték ge tombénka dé Jisas sataku hundi wa 39_Wuni némafwi kot xékékwa néma du retewuka nukwa séfélak du takwa wuniré angi watandi, ‘Nana Néma Du, ména ximbu nani Godna hundi wa. Ména ximbu wambeka di haraki hamwinya yaange yi. Ména ximbu wata nani séfélak hanja xéhafi yandan hambuk jémba nani ya. Nani ména du takwa me.’ >8u“Séfélak du takwa yéna yata di wunika watandi, ‘Méni nana Néma Du méni.’ Wungi wata yénataka hundi wata di anwarmbu rekwa du wuna yafa Godna hundi xékéhambandi. Wun du takwa di Godna hémémbu yamba rekéndi. Godna hundi xéka wandén maki yakwa du takwa male di Godna hémémbu retandi. }7sGuni wun jooka sarékéta mi sékré xéta xékélakitanguni. Nak mi yikafre mi dé. Nak mi haraki mi dé. Némbuli wun duka mé saréké. Guni deka haraki sémbutka xe xékélakitanguni. Wun haraki saraki sémbut huruta yéna yakwa du di.” <6sYikafre sék xakéhafi yakwa mi xéle di yambu tu. \51Yikafre mimbu haraki sék xakéhafindé. Haraki mimbu yikafre sék xakéhafindé. T4!Yikafre mimbu yikafre sék dé xaké. Haraki mimbu haraki sék dé xaké. K3Guni deka jémbaré jémba xétanguni. Xétaka deka mawulika xékélakitanguni. Héfambu tékwa jooka mé saréké. Rami yoombu wana sék xakéhafindé. Hamungwa mimbu mamu sék xakéhafindé. 2!Wun hundi wataka dé angi wa: “Guni xékélaki natanguni. Du nawulak gunika yae yéna yata angi watandi, ‘Nani Godna ximbu nani hundi we.’ Wungi wata nak hundi wata guna mawuli haraki hurundat, nawulak du takwa wangété reta dika watandi, ‘Wunde yikafre sémbut hurukwa du di. Sipsip bali jémba rekwa maki di jémba re. Deka hundi xékétame.’ Wungi wata di xékélakihambandi. Haraki wasa haraki mawuli yandaka maki di yéna yakwa du haraki saraki mawuli di xéké. Xékéndaka wungi xékélakihambandi. h1I “Haraki hafwaré yikwa yambu wu némafwi yambu dé. Wun yambumbu néma ge fété dé té. Du takwa wun néma fétémbu wulayinjoka we yamba hurukéndi. Séfélak du takwa wun néma fétémbu wulaaye di wun yambumbu ye di fakutandi. God wali yamba rekéndi. Guni wun yambumbu yikénguni. Godna getéfaré yikwa yambu wu yikama yambu dé. Wun yambumbu yikama ge fété dé té. Nawulak du takwa male wun yikama fétémbu wulaaye wun yikama yambumbu di yi. Di God wali jémba retandi, wungi re wungi re. Guni wun yikama yambumbu yitanguni.” Wungi dé Jisas wa. Mi déka sékéka dé wa (15) Hur 20:29, 2 Pi 2:1 (16) Jem 3:12 (19) Jon 15:6 (21) Luk 6:46, Jem 1:22, 25 (23) 2 Ti 2:19 0h/I “Guni nak du takwa guniré yikafre hurundate mawuli yanguka maki, guni diré yikafre hurutanguni. Moses wandén hambuk hundi Godna profetna hundi akwi guni wungi yangute dé wa. Yambu yétékéka dé Jisas hundi wa .1 Némbuli wun hundika mé saréké. Guni haraki saraki mawuli xékékwa du reta guni guna nyangwalka yikafre joo guni hwe. Anwarmbu rekwa du guna yafa yikafre mawuli yakwa du reta guniré sarékéngwanda dé némafwi yikafre joo hwetandé, déré wakwexékéndé du takwaka. -  Di xéri hamwi hwengute wandat, guni hambwe hérae hwetanguni, o yingi maki dé? Wu yingafwe. Guni dika xéri hamwi hwetanguni. (,I “Ané hundi akwi mé xéké. Guni yafa, guna nyangwal hénoo hwengute wandat, guni motu hwetanguni, o yingafwe? Yingafwe. Guni dika hénoo hwetanguni. + Du takwa Godré wakwexékéndat, dé dika hwetandé. Du takwa hwaka hwaka xétandi. Du takwa gena yambumbu xiyandat, gena yambu nafwitandé. Guni wun sataku hundi xékétaka guni Godré wakwexékétanguni. Wakwexékéngut, dé guna hundi xékétandé.” 5*c“Guni Godré wakwexékéngut, dé gunika hwetandé. Ané sataku hundi mé xéké. Guni hwaka hwaka xétanguni. Guni gena yambumbu xiyangut, gena yambu nafwitandé. .)U“Guni Godna hundika hélék yakwa du takwaré Godna hundi wakénguni. Guni diré Godna hundi wangut, di duré tikwa wasa du takwaré haraki hurundaka maki guniré haraki hurutandi. Du takwa nawulak di Godna hundika hu hwe. Diré akwi Godna hundi wakénguni. Du waréndaka yéwasé balika hwehafindi. Wungi hwendat, bali wangété reta wun yéwasémbu baka xakélaki sakélakitandi. Godna hundi wu yikafre hundi dé. Guni waréndaka yéwasé balika hwehafi yanguka maki, Godka hu hwekwa du takwaré Godna hundi wakénguni. Guni diré déka hundi wangut, wafewana di bali xakélaki sakélakindaka maki guniré haraki hurutandi? Godré wakwexékéndate dé Jisas hundi wa R(Wungi wakénguni. Guni wungi wata guni yéna yakwa du takwa guni re. Tale guni némafwi haraki hurungun jooka yatakatanguni. Yatakataka guni yikama haraki joo yandé du takwaré yikafre hali hurungu. Y'+Guni némafwi haraki saraki sémbut hurutaka métaka guni yikama haraki sémbut hurundé du takwaka guni angi wa? ‘Guni haraki saraki joo guni huru. Guni jémba rengute wuni guniré yikafre hurutawuni.’ o&WNak du takwa yandan haraki joo, wu damambu hwakwa mikulanyi maki dé. Yangun haraki joo wu damambu hwakwa némafwi bangi maki dé. Métaka guni nak du takwana damambu hwakwa mikulanyi xe guni guna damambu hwakwa némafwi bangi xéhambanguni? Guni wungi xe guni nak du takwa yandan yikama haraki jooka wata guni yangun néma haraki jooka sarékéhambanguni. N%Wungi watendékaka sarékéta, guni dika bari angi wakénguni, ‘Wu haraki saraki mawuli xékékwa du takwa di.’ Wungi wakénguni. God nak du takwaka wangun hundi xéka, guniré hasa watandé. D$ Wun hundi wataka dé Jisas wambula wa: “Nak du takwa yandan jooka sarékéta guni bari angi wakénguni, ‘Wun du takwa wu haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di.’ Wungi wakénguni. Guni wungi hundi wangut, God hurungun sémbut xéta guniré watandé, ‘Guni haraki saraki sémbut hurukwa du takwa guni.’ ?#w"Hwetendékaka sarékéta guni sérina jonduka sarékékénguni. Sérina jonduka saréké warékékénguni. Némbulina jonduka male sarékétanguni.” Wungi dé Jisas diré wa.F"!Sarékéhafi yata guni Godna hémémbu reta déka hundi jémba xékéta wandéka maki yata déka jémba yanjoka némafwimbu mawuli yatanguni. Wungi yangut, dé gunika wun jondu hwetandé. n!U Guni wun joo héranjoka hurufatikénguka anwarmbu rekwa du guna yafa xékélakindéka wungi yamba wakénguni. Godna hundi xékéhafi yakwa du takwa di wun jooka di saréké waréké. Guni di sarékéndaka maki sarékékénguni.  Wungi xékélakita guni roohafi yata angi wakénguni, ‘Méta joo satame? Méta hulingu satame? Méta nukwa wur sandatame?’ PGod wun maweka dé jémba hati. Wun mawe nawulak male tétandi. Némbuli te séri réka yatandi. Réka yandat du takwa wun mawe féla yambu tutandi. Wun mawe wun yikama joo di. Guni du takwa guni némafwi joo guni. Guni Godka jémba sarékéhambanguni. Sarékéhafi yata roota guni wa, ‘Nanika jémba hatitandé, o yingafwe?’ Wungi wanguka némbuli wuni guniré we. God mawe wungi sandandét xéta guni xékélakitanguni. Gunika nukwa wur hwetandé. Dika dé yikafre waka dé hwe. Hanja xérénjuwi mama néma du nak déka xi Solomon yikafre nukwa wur dé sanda. Sandata wun mawe maki sandandaka yikafre joo sandahambandé. Mawe sandandaka yikafre joo Solomon sandandén yikafre jooré dé sarékéngwandé. “Métaka guni nukwa wurka guni saréké waréké? Wungi sarékékénguni. Guni maweka mé saréké. Nani wun mawe sehambame. Di baka di xale. Di jémba yahambandi. Di nukwa wur hundafanéhafindi. Hundafanéhafi yandaka God dé dika jémba hati. jMMé xéké. Guna du nak séfélak héki hwari renjoka saréké warékéta, dé wata séfélak héki hwari renjoka hambuk yatandé, o yingafwe? Wu yingafwe. Dé hafu wata séfélak héki hwari renjoka akwi hurufatikétandé. 4aGuni afwiré mé xé. Di hénoo sehafindi. Di hénoo héraata handi gembu takahafindi. Yandaka anwarmbu rekwa du guna yafa dé dika hénoo hwe. Afwi wu yikama joo di. Guni du takwa guni némafwi joo guni. God wungi afwika hénoo hwendét xéta guni xékélakitanguni. Gunika akwi hénoo hwetandé. #Wun hundi wataka dé Jisas diré wambula wa: “Natafa néma duna jémba yatengukaka sarékéta wuni guniré we. Guni roota hénoo, hulingu, nukwa wurka akwi saréké warékékénguni. Hénoo, hulingu, nukwa wur wu baka joo di. Néma joo yingafwe. Guni wun jooka saréké warékékénguni. God wandéka guni re. God guna séfi guna mawuli guna hamwinya xéndéka guni re. Wu néma joo dé. Y+“Du nak néma du yétékéka jémba yanjoka dé hurufatiké. Wungi jémba yandét, dé nak néma duka yikafre mawuli yata nakéka hélék yatandé. Guni wun du maki guni re. Guni néma du Godka jémba yata déka male sarékéta guni déka yikafre mawuli yatanguni. Yata guni yéwa héranjoka sarékékénguni. Guni yéwa héranjoka male sarékéta guni néma du Godka hélék yatanguni.” Wungi dé Jisas wa. Baka jooka sarékéndakaka dé Jisas hundi wa ^5Guni haraki saraki jonduka male xéngut, guna séfi halékingambu retandé. Guna séfina ya halékingambu rekwa jonduka male xéndét, guna séfi gan hunyitandé. Natafa néma duna jémba male yatendakaka dé wa +“Guna dama guna séfina ya maki dé. Guni yikafre jonduka male xéngut, guna dama larétandé. Laréndét, guna séfi akwi larétandé. /“Guni atéfék nukwa séfélak jondu héranjoka guni saréké waréké. Sarékéta wun jonduka male guni mawuli ye. Mé xéké. Guni wungi yata guni ané héfana séfélak jondu héranjoka sarékékénguni. Ané héfana jondu néma joo yingafwe. Bwiyaak wun jonduré di héréké. Sufu wun jonduré dé we. Sélé héraakwa du nak duna ge héréka wulaaye wun jondu di sélé héra. Wun jondu rehafi yatendékaka sarékéta guni Godna getéfambu jémba retengukaka sarékétanguni. Sarékéta guni yikafre sémbut male hurutanguni. Godna getéfambu reta hurutenguka jondu wu némafwi joo dé. Wun jondu ané héfana jondu maki yingafwe. Godna getéfambu reta hurutenguka jondu wungi retandé. Bwiyaak wun jonduré yamba hérékékéndi. Sufu yamba wekéndé. Sélé héraakwa du yamba hérakéndi. Ané héfambu jondu héraakwa du takwa di ané héfana jonduka male di némafwimbu mawuli ye. Godna getéfambu renjoka sarékékwa du takwa di dé wali jémba renjoka di némafwimbu mawuli ye. Yikafre jonduka xétendakaka dé Jisas hundi wa c?Guni wungi yangut, nawulak du takwa guniré xéta yamba xékélakikéndi, guni God wali hundi bulénjoka mawuli yata hénooka yakérngunka. Di wun jooka xékélakihafi yandate guni guna saawi yakwanyitanguni. Wungi yangut, guna yafa God male wun jooka xékélakitandé. Déré nani xéhambame. Guni hénooka yakérta dé wali hundi buléta hafu rengut, dé xéta hukémbu yangun yikafre joo guniré hasa hwetandé.” Godna getéfambu jémba retendakaka dé Jisas hundi wa Z-Guni di yandakangala yakénguni. Guni God wali hundi bulénjoka mawuli yata, hénooka yakérta guna saawi yakwanyitanguni. Ye gwaaré hulingu blekétaka némbé séférétanguni, atéfék nukwa yanguka maki. ?wWun hundi wataka dé diré wambula wa: “Yéna yakwa du God wali hundi bulénjoka di nak nukwa nak nukwa hénooka yakér. Yakérta nak du takwa hénooka yakérndanka xékélakindate di deka saawimbu wama héfa ya. Yandaka deka saawi wama male dé xaku. Xakundéka nawulak du takwa xéta di wa, ‘Wun du Godka sarékéta di hénooka hiyae. Wu yikafre sémbut hurukwa du di.’ Wungi wata deka ximbu di haréké. Yéna yakwa du wun du takwa yikafre joo di hasa wundé héranda. Hukémbu God yandan yikafre joo hasa yamba hwekéndé. Mwi hundi wuni guniré we. %Guni nak du takwa guniré yandan haraki saraki jonduka sarékéta diré hasa hwenangut, guna yafa God yangun haraki saraki jonduka sarékéta wun haraki saraki jondu yakwanyihafi yata guniré hasa hwetandé.” Wungi dé Jisas wa. Hénooka yakérka dé Jisas hundi wa gG“Guni wun hundika mé saréké. Guni nawulak du takwa guniré yandan haraki saraki jooka sarékéhafi yangut, anwarmbu rekwa du guna yafa God yangun haraki jondu yakwanyi wun jonduka wambula yamba sarékékéndé. {6~k}|{y&wvv ut{sarqqnmlkjjiShQg/fDefe+d=c/aa_]?\o[ZZzY8XVV(UzTXRlQtPPkPOlNMKrJHGFfDCBV@@?]>=e<;:98]66433o11//$.--:,+\*)(''/& %#"! %S?jwj} : < q Wun hundi wandéka Jisasna du déka yae di wa, “Métaka méni diré sataku hundi wa? Méni diré sataku hundi wamét, di ména hundi jémba xékénjoka di hurufatiké.” l Q Wungi wataka dé Jisas wa, “Guni xékélakinjoka mawuli yata waan take jémba xékétanguni.” z m Wit sék nawulak di yikafre héfambu xakri. Xakre wumbu re di jémba takélaka waré. Wara di yikafre sék xaké. Nawulak di nawulak sék xaké (30). Nawulak di séfélak sék xaké (60). Nawulak di séfélak séfélak sék xaké (100).” v e Wit sék nawulak di rami wara téndénmbu xakri. Xakre rendaka rami wara wura dé yakétéfindéka di hiya. b= Wara di deka méngi jémba huruhafi yandéka némafwi nukwa xéndéka réka ye di hiya. ' Wit sék nawulak di motu takumbu rekwa héfambu xakri. Wun héfa motuna takumbu male dé té. Wungi téndéka xakre di bari takélaka waré. wg Ye yawulalama yakindéka di wit sék nawulak yambumbu di xakri. Xakre baka rendaka di afwi yae hérae di sa.  Téndaka dé diré séfélak sataku hundi wa. Tale dé diré angi wa: “Du nak dé déka yawimbu wit sék yawulalama yakinjoka dé yi. hI Rendéka di séfélak du takwa yae di dé rendénmbu hérangwandé. Hérangwanda di déka hundi jémba xékénjoka mawuli yandaka dé gunjambéré wara dé re, tukwesekembu. Rendéka di du takwa tukweseke tufwambu di té. g I Wun nukwa Jisas hundi wataka ge yatakataka dé tukwesekeré yi. Ye dé tukweseke tufwambu re. "= 2Anwarmbu rekwa du wuna yafana hundi xékéta wandén maki hurukwa du takwa, wu wuna bandingu, wuna nyangengu, wuna ayiwa di.” Wungi dé Jisas wa.uc 1Wungi wataka dé déka duré déka tambaré wakweta dé wa, “Mé xé. Ané wuna ayiwa, wuna bandingu di. yk 0Wungi wandéka dé Godna hémka diré wakwenjoka mawuli yata dé déré wa, “Wuna ayiwa bandingu héndé?” 9 /Mawuli yandaka dé du nak wulaaye Jisasré wa, “Mé xéké. Ména ayiwa, ména bandingu yae hafwambu téta di méni wali hundi bulénjoka di we.” ~3 .Jisas du takwaré hundi wata téndéka déka ayiwa, déka bandingu akwi yae di hafwambu té. Téta di dé wali hundi bulénjoka di mawuli ye. }{ -Xétaka ye dé haraki hamwinya angé tamba yétiyéti angé tamba hufukré hura ya. Hura yandén haraki hamwinya hurundan haraki saraki sémbut tale hurundén haraki sémbutré dé sarékéngwandé. Wunde haraki hamwinya atéfék di wun duna mawulimbu wulaaye té. Tale haraki hamwinya nak déka mawulimbu wulaaye téta dé wun duré nawulak haraki sémbut dé huru. Hukémbu séfélak haraki hamwinya déka mawulimbu wulaaye téta di wun duré séfélak haraki saraki sémbut di huru. Wun hundika mé saréké. Séfélak haraki saraki sémbut hurundé du rendén maki, némbuli rekwa du takwa wunika jémba sarékéhafi yata baka reta séfélak haraki saraki sémbut hurukwa du takwa retandi.” Wungi dé diré wa. Jisas dé déka ayiwa déka bandinguka wa |+ ,Hwakéfatika dé wa, ‘Wuni hanja rewun geré wambula yitawuni.’ Wungi wataka wambula ye dé xé wun duna mawuli yikafre ye baka téndéka. i{K +Wun hundi wataka dé Jisas diré angi wa, “Ané hundi mé xéké. Haraki hamwinya ye dé nak duna mawulimbu wulaaye te yatakataka dé yi. Wali giyahafi yakwa hafwambu yitaka yatakataka retendéka hafwaka dé hwaké. /zW *“Hanja néma takwa hési, afaké téfambu yae lé néma du Solomonéna hundi xékénjoka lé afaké yambumbu ya. Dé xékélelakikwa du rendéka wuni guna nyéndékmbu tékwa du Solomonré wuni sarékéngwandé. Hukémbu God néma kot xékéta néma du retendéka nukwa wule néma takwa raama Godna makambu téta lé gunika watalé, ‘Wuni afaké téfambu wuni ya. Yae Solomonéna hundi wuni xéké. Jisasna hundi Solomonéna hundiré dé sarékéngwandé. Guni Jisasna hundi xékéhambanguni. Wungi yata némafwi haraki saraki sémbut guni huru.’ Wungi wule takwa watalé gunika.” Wungi dé Jisas diré wa. Haraki hamwinya yaange ye wambula yandénka dé Jisas wa &yE )Hanja Ninivembu rendé du takwa di Jonana hundi xékétaka hurundan haraki saraki sémbut di yataka. Jona néma du rendéka wuni guna nyéndékmbu tékwa du wuni Jonaré wuni sarékéngwandé. Hukémbu God néma kot xékéta néma du retendéka nukwa Ninivembu rendé du takwa raama Godna makambu téta gunika watandi, ‘Jona naniré Godna hundi wandéka nani xéka hurumben haraki saraki sémbut yatakataka nani Godna hundi jémba xéké. Jisas Jonaré sarékéngwanda guniré Godna hundi wandéka guni hurungun haraki saraki sémbut yatakahafi ye guni Godna hundi xékéhambanguni. Wungi yata guni némafwi haraki saraki sémbut guni huru.’ Wungi watandi gunika. ,xQ (Hanja Jona gan hufuk nukwa hufuk wungi némafwi xéri hamwina biyakombu hwandén maki, wuni Duna Nyan réméndat, wekwambu gan hufuk nukwa hufuk wungi hwatawuni. w  'Wungi wandaka dé diré wa, “Ané nukwa rekwa du takwa haraki saraki sémbut di huru. Di hu wundé hwenda, Godka. Wuniré wangun hambuk jémba, hanja xéhafi yangun hambuk jémba, yamba yakéwuni. Godna profet Jona hanja yandén maki male yatawuni. !v; &Wun hundi wandéka di xékélelakikwa du nawulak akwi, Farisi nawulak akwi wungi di Jisasré wa, “Néma du, nani hanja xéhafi yamben hambuk jémba nak yamét xénjoka nani mawuli ye. Méni yamét nani xéta xékélakitame. God wandéka méni ya. Wungi xékélakitame.” Du %Hukémbu dé guna hundi atéfék xékétaka dé nawulakéka angi watandé, ‘Guni yikafre sémbut hurukwa du takwa guni.’ Wataka nawulakéka angi watandé, ‘Guni haraki saraki sémbut hurukwa du takwa guni.’ Wungi God watandé.” Wungi dé Jisas Farisiré wa. Jisas hambuk jémba nak yandéte di déré wa ct? $Mé xéké. Guniré wuni we. God néma kot xékéta néma du retendéka nukwa atéfék du takwaré God wakwexékéndét, di buléndan néma hundi, buléndan baka hundi, buléndan atéfék hundika déré hasa watandi. @sy #Yikafre mawuli yakwa du takwa di yikafre sémbut huruta yikafre hundi di bulé. Haraki saraki mawuli xékékwa du takwa di haraki saraki sémbut huruta haraki saraki hundi di bulé. Ir  "Guni Farisi, guni duré tikwa hambwe maki guni re. Guni haraki saraki mawuli male guni xéké. Xéka yingi maki guni yikafre hundi watanguni? Du takwa deka mawuli sarékémbu hundi di bulé. Qq !Wun hundi wataka dé Jisas diré angi wa, “Yikafre mimbu dé yikafre sék xaké. Haraki mimbu dé haraki sék xaké. Nani misékré xéta nani xékélaki, yikafre mika akwi, haraki mika akwi. |pq Wuni Duna Nyan wuni re. Du takwa wunika haraki hundi wataka wun haraki hundika hélék ye yatakandat, God wun haraki sémbut yakwanyitandé. Di Godna Hamwinyaka haraki hundi wandat, God wun haraki saraki sémbut yamba yakwanyikéndé. Némbuli yamba yakwanyikéndé. Hukémbu akwi yamba yakwanyikéndé.” Wungi dé Jisas wa. Haraki mimbu haraki sék xakékwaka dé wa o “Wun jooka sarékéta wuni guniré we. Du takwa haraki saraki sémbut hurutaka wun haraki saraki sémbutka hélék ye yatakandat, God hurundan haraki saraki sémbut yakwanyitandé. Du takwa haraki hundi wataka wun haraki hundika hélék ye yatakandat, God wun haraki hundi yakwanyitandé. Di Godna Hamwinyaka haraki hundi wandat, God wun haraki saraki sémbut yamba yakwanyikéndé. Nn Wuni wali jémba yahafi yakwa du takwa di wuna mama di. Wuni du takwaré hérawuka di wuni wali di té. Wuni wali sékéré hérahafi yakwa du di wuna du takwaré héle nambwe yakindaka di yi.” Xm) Ané hundi mé xéké. Du nak hara duna geré wulaaye déka jondu sélé héranjoka tale dé wun duré hura yoombu gitandé. Gitaka déka geré wulaaye déka jondu sélé hératandé. Wun hundika mé saréké. Satan wun hara du maki dé. Wuni wun duré yoombu gikwa du maki wuni. Wuna hambuk Satanéna hambukré dé sarékéngwandé. l Mé xéké. Godna Hamwinya wuna mawulimbu téta dé wunika hambuk hwe. Hwendéka wuni haraki hamwinyaré wawuka di yaange yi. Guni wun jooré xéta angi xékélakitanguni. God néma du reta du takwaka jémba hatitendéka nukwa wundé yandé gunika. dkA Guni wunika angi guni we, ‘Haraki hamwinyana néma du, Belsebul wuna mawulimbu téta wunika hambuk hwendéka wuni wawuka di haraki hamwinya yaange yi.’ Wu yéna guni ye. Wawuka maki guna du nawulak di akwi wandaka di haraki hamwinya yaange yi. Di wun jémbaka xékélakita di hukémbu wangun yénataka hundika guniré duna makambu takatandi. j- Wun hundika mé saréké. Haraki hamwinyana néma du Satan déka du wali wungi di re. Di watémbéra deka du wali wareta di jémba yamba rekéndi. Guni wuniré wangun maki, Satan déka hém yaange yindate wandét, di jémba yamba rekéndi. Satan wungi jémba yahambandé. i Wungi wandaka Jisas deka mawuliré xékélakita dé diré wa, “Ané hundi mé xéké. Néma getéfambu rekwa du watémbéra hafu hafu reta wareta di jémba yamba rekéndi. Natafa gembu rekwa du takwa watémbéra di hafu wareta di akwi jémba yamba rekéndi. h Farisi wun jooka xékéta di di hafu hundi buléta di wa, “Wun du dé God wasékendén du yingafwe. Haraki hamwinyana néma du déka xi Belsebul déka mawulimbu dé wulaaye té. Téta hambuk hwendéka wun du wandéka di haraki hamwinya yaange yi.” g  Yandéka di séfélak du takwa xéta waréngénéta di wa, “Owa. Wun du Devitna mandéka, o yingi maki dé?” Wungi di wa. rf] Du nawulak di du nakré Jisaska hura yi. Wun duré haraki hamwinya dé hura té. Téndéka dé déka dama hiyandéka dé hundi buléhambandé. Buléhafi yandéka dé Jisas déré huréhalékéndéka dé hundi buléta dama xé. re] Nak téfambu rekwa du takwa déka jémba sarékéta watandi, ‘Dé naniré yikafre hurutandé.’Wungi wata déka haxétandi.’Wungi dé God wa.”Wungi dé Aisaia hayi. Di wa, “Belsebul hambuk dé hwe Jisaska” Dé ya yaki mulukéta téndét sékunyihafindé.Dé wungi huruta déka sarékékwa nawulak du takwaré yikafre hurundét, di hambuk yata déka jémba sarékétandi.Dé jémba yandét yikafre jondu male tétandé.Haraki jondu hényitandé. rc] Dé waruhafindé.Dé hambukmbu wahafindé.Dé yambumbu téta diré hambukmbu wahafindé. Kb “God dé wa, ‘Wun wasékewun duré mé xé. Dé wuna jémba yatekwa du dé.Wuni déka némafwimbu mawuli yawuka wuna mawuli yikafre dé ya, déka.Wuni wawut wuna Hamwinya déka mawulimbu wulaaye tétandé.Téndét dé néma kot xékékwa néma du reta wuna hundi nak téfana du takwaré watandé. a Wungi wandéka Godna profet Aisaiana hundi wun nukwambu mwi hundi dé ya. Hanja Aisaia ané hundi dé Godna nyingambu hayi: b`= Yandaka dé diré hambukmbu wa, di déka jémbaka nawulak du takwaré hundi wandamboka. r_] Jisas wun jooka xékélakita dé wun getéfa yatakataka dé yi. Yindéka di séfélak du takwa déka hukémbu di yi. Yindaka dé wandéka bar hiyandé du takwa atéfék, séfimali haraki yandé du takwa atéfék di yikafre ya. ^ Téndéka di Farisi mawuli wita wun ge yatakataka di hundi bulé, Jisasré xiyanjoka. Jisas wu Godna jémba yakwa yikafre du dé 6]e Wungi wataka dé tamba lékémbandé duré wa, “Ména tamba mé huritéké.” Wungi wandéka dé déka tamba huritékéndéka dé nak tamba téndé maki jémba dé té. -\S Sipsip bali wu yikama joo dé. Du takwa wu némafwi joo dé. Baka hwa nukwambu du nak duré yikafre hurundét, nana hambuk hundi wun jooka déré haraki hundi yamba wakéndé. Wuni baka hwa nukwambu duré yikafre huruwut, nana hambuk hundi wun jooka wuniré haraki hundi yamba wakéndé.” b[= Wungi wandaka dé diré wa, “Guna du nak déka sipsip bali baka hwa nukwambu xakre wekwambu téndét, dé wun sipsip baliré husaletandé, o yingi maki dé? Dé déka sipsip baliré husaletandé. Wu mwi hundi dé. vZe Wulayindéka tamba lékémbandé du nak dé wumbu té. Téndéka Jisaska hélék yakwa du deka mawulimbu di wa, “Jisas baka hwa nukwa jémba yandét, nani déré duna makambu takatame.” Wungi wata di Jisasré wa, “Baka hwa nukwambu du nak bar hiyaakwa duré huréhalékéta, dé nana hambuk hundika dé hu hwe, o yingi maki dé? Wun jooka yingi méni wa?” hYI Wun hundi wataka dé Jisas wun hafwa yatakataka dé Godna hundi buléndaka geré wulayi. X Wuni Duna Nyan wuni baka hwa nukwaka néma du reta wuni wun hundi we. Wuni du takwana jémbaka yawundu nawut, di yawundu nawun maki hurutandi, baka hwa nukwambu.” Wungi dé Jisas wa. Baka hwa nukwa Jisas wandéka dé tamba lékémbandé du yikafre ya W1 “Godna nyingambu angi dé wa: God dé wa, ‘Guni nawulak du takwaka saréfa naata diré yikafre hurungute, wuni mawuli ye. Guni wunika hamwi xiyae hwengute hélék wuni ye.’ Wungi dé God wa. Wandéka wun hundi déka nyingambu rendéka guni wun hundika xékélakihambanguni. Guni wun hundika jémba xékélakita guni haraki saraki sémbut huruhafi yandé duré haraki hundi yamba wakénguni. jVM Mé xéké. Wuni tempelré sarékéngwanda wuni néma du wuni re. Mwi hundi wuni guniré we.” gUG “Nak hundika akwi mé saréké. Pris di baka hwa nukwa di tempelmbu jémba ya. Moses wandén hambuk hundi dé angi wa, ‘Pris baka hwa nukwa akwi tempelmbu wun jémba yatandi. Wu yikafre dé.’ Wungi wandéka di baka hwa nukwa wun jémba yandaka guni dika haraki hundi wahambanguni. Wahafi yata métaka guni wuna duka guni haraki hundi wa? T di Godna geré wulaaye wun prisré dé wakwexéké, Godka hweta takandan bret dika hwendéte. Wakwexékéndéka hwendéka Devit déka du wali di wun bret sa. Wungi sata di nana hambuk hundi xékéhambandi. Nana hambuk hundi angi dé wa, ‘Pris male Godka hwendan hénoo satandi. Nak du wun hénoo yamba sakéndi.’ Wungi dé wa. Guni Devit hurundén jooka xékélakihambanguni wana?” ;So Wungi wandaka dé diré wa, “Hanja nana mandéka Devit yandén jooka di Godna nyingambu hayi. Wun hundika xékélakihambanguni wana? Hanja Devit déka du wali hénoo yandéka ?Rw Sandaka di Farisi xéta di Jisasré wa, “Mé xé. Ména du wit humbu di tukwee se, baka hwa nukwambu. Nana hambuk hundi angi dé wa, ‘Guni baka hwa nukwambu jémba yamba yakénguni.’ Wun hambuk hundi ména du xékéhambandi. Di wit humbu tukweta di jémba ya baka hwa nukwambu. Wungi haraki di huru.” !Q = Hukémbu Judana baka hwa nukwa nak Jisas déka du wali di wit tékwa yawimbu di yi. Yindaka déka du hénoo yandéka di wit humbu nawulak tukwee di sa. KP Hwetewuka jémba guni mawuli yatenguka jémba dé. Rootenguka jémba yingafwe. Guni wuna jémba yangut, guna mawuli jémba tétandé. Téndét guni jémba retanguni.” Wungi dé Jisas wa.(OI Wuni jémba yawuka maki guni jémba yatanguni. Guni wuna jémbambu xalengut, wuni wun jémbaka guniré wakwetawuni. Wakwewut, nani natafa mawuli hérae wun jémba yatame. Wuni nakélak huruta wuna ximbu harékéhafi yakwa du wuni. Guni wuna jémba yangut, guna mawuli jémba tétandé. HN  “Guni guna mawulimbu saréké warékéta jémba renjoka hambuk jémba yakwa du takwa, guni wunika yangut, wuni wawut guna mawuli jémba tétandé. Wunika yangut wawut resétotanguni. =Ms Wun hundi wataka dé angi wa, “Wuna yafa dé déka atéfék jondu wunika dé hwe. Wuni déka nyan rewuka di du takwa wunika xékélakihambandi. Wuna yafa male dé wunika xékélaki. Du takwa déka xékélakihambandi. Wuni male wuni déka xékélaki. Déka wakwewun du takwa akwi di déka xékélaki. ML Wuna yafa, ména mawuli yamékangalambu méni huru. Wu yawundu.” dKA Wun hundi wataka Jisas angi dé Godré wa, “Wuna yafa, méni nyir héfaka néma du méni re. Ména jémbaka nawulak fakuméka séfélak jonduka xékélakikwa du ména jémbaka xékélakihambandi. Séfélak jooka xékélakihafi yata nyangwalna mawuli maki tékwa du takwa diré ména jémbaka méni wakwe. Wungi wakweméka, wu yikafre dé. iJK “Guni mé xéké. Hukémbu God némafwi kot xékéta néma du retendéka nukwambu dé wandét di Sodomémbu rendé du takwa hangéli hératandi. Guni Kaperneamémbu rekwa du takwa, guni wuna jémbaka wunika akwi guni hu hwe. Hu hwenguka wun natafa haraki saraki sémbut di hurundan atéfék haraki saraki sémbutré dé sarékéngwandé. Wun nukwa God wandét guni némafwi hangéli hératanguni.” Wungi dé Jisas wa. Di déka yandat deka mawuli jémba téndéte dé wa I7 “Guni Kaperneamémbu rekwa du takwa, guni wambula wambula guni wa, ‘Nani Godna getéfaré waritame.’ Wungi wanguka guniré wuni we. God wandét guni haraki hafwaré nanditanguni. Guni Godna getéfaré yamba warikénguni. Wuni guna getéfambu reta wuni hambuk jémba wuni ya. Yawuka guni xé. Xe guni Godka sarékéhambanguni. Hanja Sodomémbu rendé du takwa séfélak haraki saraki sémbut hura wun hambuk jémba xe deka hurundan haraki sémbut yatakatandi. Wungi yatakandat, God wun getéfaré haraki yamba hurukéndé. ]H3 “Guni mé xéké. Hukémbu God némafwi kot xékéta néma du retendéka nukwambu dé wandét di Tairmbu hanja rendé du takwa, Saidonmbu hanja rendé du takwa akwi di hangéli hératandi. Guni, Korasinmbu rekwa du takwa, Betsaidambu rekwa du takwa akwi, guni wuna jémba xe guni wunika hu hwe. Hu hwenguka wun natafa haraki saraki sémbut di hurundan atéfék haraki sémbutré dé sarékéngwandé. Wun nukwa God wandét guni némafwi hangéli hératanguni. UG# Sarékéhafi yandaka Jisas dé diré angi wa, “Haraki du takwa, guni Korasinmbu rekwa du takwa! Haraki du takwa, guni Betsaidambu rekwa du takwa! Wuni guna getéfambu reta wuni hambuk jémba wuni ya. Yawuka guni xé. Xéta guni Godka sarékéhambanguni. Tairmbu hanja rendé du takwa, Saidonmbu hanja rendé du takwa akwi, Godka xékélakihafi ye wun hambuk jémba xe, hanja di hurundan haraki saraki sémbutka hélék yata, wun haraki sémbut yatakatandi. Hurundan haraki saraki sémbutka hélék yata, nak du takwa deka mawulika xékélakindate di nyo nukwa wur naake bombu retandi. NF Jisas néma getéfambu nawulak dé hanja xéhafi yandan séfélak hambuk jémba dé ya. Yandéka di wumbu rendé du takwa hurundan haraki saraki sémbut yatakahafi ye Godka sarékéhambandi. VE% Wungi wandaka wuni Duna Nyan yae sambeka hénoo sata sambeka wain hulingu wuni sa. Sawuka di wunika hélék yata di wa, ‘Mé xé. Wun du séfélak hénoo wain hulingu satéfwa du dé. Dé Romka yéwa héraakwa du wali reta, haraki saraki sémbut hurukwa du takwa wali reta dé deka nyayika dé re.’ Wungi wandaka wuni guniré we. God dé atéfék jonduka xékélaki. Déka jémba yikafre jémba dé. Wu mwi hundi dé. Wun hundika sarékéta guni Godka yandéka jémbaka jémba sarékétanguni.” Wungi dé Jisas wunde du takwaré wa. Du takwa Jisaska hu hwendanka dé Jisas hundi wa VD% Jon yae sambeka hénoo sahafi yata sambeka wain hulingu sahambandé. Sahafi yandéka di déka sémbutka hélék yata di Jonka wa, ‘Haraki hamwinya déka mawulimbu wulaaye téndéka dé wangété ye.’ BC} Wata di wa: ‘Nani hama yombeka guni hétihiyahambanguni. Nani saréfa naata gamba gwar wambeka guni wata gérahambanguni.’ Némbuli rekwa du takwa di wungi wakwa nyangwal maki di. -BS “Némbuli rekwa du takwa yingi maki di? Guniré watawuni. Némbuli rekwa du takwa di nyéndé amembu rekwa nyangwal maki di. Di reta di nak nyangwalré wa. KA Guni xékélakinjoka mawuli yata waan take jémba xékétanguni. d@A Guni ané hundi xékénangut, wu yikafre dé. Jon hafu dé wambula yatekwa du Elaija dé. ?5 Moses wandén hambuk hundi akwi, Godna profet atéfék akwi di God néma du reta du takwaka jémba hatitendékaka di wa. Jon akwi dé wun jooka wa. t>a Wungi wataka Jisas dé angi wa, “Jon yae dé du takwaré Godna hundi wa. Tale wandén nukwa némbuli akwi séfélak du takwa Godna hémré di haraki huru. Haraki hura di wunde di warekwa du di hambuk yata Godna hémré haraki huru. h=I Wungi xékélakita guniré wuni we. Guré husandakwa du Jonéna jémba ané héfambu rekwa takwa hérandan atéfék duna jémbaré dé sarékéngwandé. Sarékéngwanda dé wuni guniré yikafre yatewuka jémbaka xékélakihambandé. Xékélakihafi yandéka dé du takwa wuni guniré yikafre hurutewuka jémbaka xékélakita Godna hémémbu reta di Jonré sarékéngwandétandi. Di Godna hémémbu baka du reta di Jonré sarékéngwandétandi. Wuni guniré mwi hundi wuni we.” <5 Jonka du nak Godna nyingambu angi dé hayi:Mé xé, ané wuna hundi hura yikwa du dé.Déré watawuni, dé ména makambu yindéte.Dé tale ye ména yambu hurutandé. Nani wun hundi xéta nani xékélaki. Jon dé Godna hundi hura yita tale yambu hurukwa du dé. *;M Profet nakré xénjoka guni yi, o yingi maki dé? Xéxé, Jon dé profet dé. Dé néma du dé. Godna profetna néma duré sarékéngwanda dé néma du dé re. (:I Yikafre nukwa wur husandandé duré xénjoka guni yi, o yingi maki dé? Jon wun du maki yingafwe. Yikafre nukwa wur husandandé du di néma duna gembu di re. >9u Jisas wungi wandéka Jonéna du yindaka dé Jisas wumbu rendé du takwaré Jonka angi wa, “Guni du rehafi hafwaré ye yingi maki duré xénjoka guni yi? Mur yandéka séngénékwa suwa maki yakwa duré xénjoka guni yi, o yingi maki dé? Jon wun joo maki yingafwe. Jon dé hambuk jémba yakwa du dé. 85 Du takwa nawulak di wunika wa, ‘God déré dé waséke, dé naniré yikafre hurundéte. Wu mwi hundi dé.’ Wungi wata di wunika jémba saréké. Wunika wungi sarékékwa du takwa di yikafre mawuli yata jémba retandi. Wungi Jonka watanguni.” Wungi dé Jonéna duré wa. >7u Dama hiyandé du takwa xéndaka man haraki yandé du takwa yikafre ye di yitaka yataka. Walisufu hurundé du takwa yikafre yandaka waan héténdé du takwa di hundi xéké. Wun du takwaré wuni huréhaléké. Wuni wawuka hiyandé du takwa di wambula raama. Jambangwe du takwaré wuni Godna yikafre hundi we. q6[ Wungi wandaka dé diré wa, “Guni wambula ye guni xéngun jondu xékéngun hundika Jonré watanguni. P5 Ye di Jisasré wa, “Hanja Godna nyingambu di hundi hayi, naniré yikafre hurunjoka hukémbu yatekwa duka. Méni wun du méni, o nak duka haxétame? Wun jooka xékélakinjoka dé Jon mawuli ye.” )4K Wata Godna jémba yandéka dé guré husandakwa du Jon séndé gembu reta dé yandén jémbaka hundi xéké. Xékéta déka duré wandéka di Jisaska yi. L3  Jisas Krais déka du tamba yéti man yétékré hundi wataka wun getéfa yatakataka dé wun hafwambu tékwa getéfaré yita dé du takwaré Godna hundi wa. Jon déka duré wandéka di Jisaska yi Y2+ *“Ané hundi akwi mé xéké. Du takwa wuna duré xéta angi wandat, ‘Wun du di néma du yingafwe. Di baka du di. Reta di Jisasna jémba di ya. Diré yikafre hurutame. Di hulingu hiyae yandat, dika hulingu hwetame.’ Wungi wata di wun yikama jémba yandat, God wun yikama jémbaka yike yamba yakéndé. Hukémbu wun yikafre jémba hasa hwetandé diré. Mwi hundi wuni guniré we.” Wungi dé Jisas déka duré wa. Wandéka di déka jémba yanjoka di yi.v1e )Guni profet nakré xe angi wangut, ‘Wun du dé Godna ximbu hundi wa. Wuni déka retendéka hafwa, hénoo akwi hwetawuni.’ Wungi wata yangut, hukémbu God guniré yikafre hurutandé, déka profetré yikafre hurungun maki. Guni yikafre jémba yakwa du nakré xe angi wangut, ‘Wun du dé yikafre jémba male dé ya. Wuni déka retendéka hafwa, hénoo akwi hwetawuni.’ Wungi wata yangut, hukémbu God guniré yikafre hurutandé, yikafre jémba male yakwa duré yikafre hurungun maki.” A0{ (Wun hundi wataka dé Jisas déka duré angi dé wa, “Du takwa guniré yikafre huruta di wuniré akwi yikafre huru. Huruta wunika yawute wandén du Godré akwi di yikafre huru. P/ 'Guni wunika sarékéta wuna jémba yangut, di wuna mama guniré xiyandat, guni wuni wali wungi re wungi re jémba retanguni. Guni guna séfika male sarékéta guna jémba male ye guni hiyae fakutanguni. Wuni wali yamba rekénguni.” Wungi dé Jisas déka duré wa. God hurutendaka yikafre joo hasa hwetendékaka dé Jisas wa .  &Guni angi wangut, ‘Jisasna jémba yata hangéli héraata mimbu hiyambet, wu baka joo dé. Néma joo yingafwe.’ Wungi wata guni wuna jémba yata guni wuna du retanguni. Guni wungi wahafi yata wuna jémba yahafi yata guni wuna du takwa yamba rekénguni. j-M %Guni guna yafa ayiwaka némafwimbu mawuli yata wunika yikamambu mawuli yata guni wuna du takwa yamba rekénguni. Guni guna nyangwalka némafwimbu mawuli yata wunika yikamambu mawuli yata guni wuna du takwa yamba rekénguni. 8,k $Natafa gembu rekwa du takwa di akwi waretandi. Z+- #Yawuka du takwa nawulak wuna hundi jémba xékéndat, du takwa nawulak wuna hundika hu hwetandi. Yata nyangwal deka yafa wali waretandi. Takwanya deka ayiwa wali waretandi. Miyanyingu deka yo wali waretandi. g*G "“Yingi guni we? Atéfék héfambu rekwa atéfék du takwa warehafi yata jémba rendate wuni ya, o yingafwe? Wu yingafwe. Yawuka du nawulak wuna hundi jémba xékéndat deka hém rékambambu wata di wali waretandi. )5 !Du nawulak séfélak du takwana makambu téta nak nak angi wandat, ‘Wuni Jisasna du yingafwe.’ Wungi wandat wuni wuna yafana getéfambu reta déka makambu téta wuni déré watawuni, ‘Wun du wuna du yingafwe.’ Wungi watawuni Godka. Mama retendakaka dé Jisas hundi wa ~(u “Du nawulak séfélak du takwana makambu téta nak nak angi wandat, ‘Wuni Jisasna du wuni.’ Wungi wandat, hukémbu wuni wuna yafana getéfambu reta déka makambu téta wuni déré watawuni, ‘Ané du wuna du dé.’ Wungi watawuni. 0'Y Hatindékaka sarékéta guni rookénguni. Afwi yikama joo dé. Du takwa néma joo dé. Guna yafa God yikama afwika wungi jémba hatita gunika jémba male hatitandé. :&m Gunika akwi dé xékélaki. Atéfék jooka dé xékélaki. Guna makambu tékwa némbé atéfék handékéna wun jooka akwi dé xékélaki. Xékélakita dé gunika jémba hati. v%e Ané hundi mé xéké. Du takwa di yikama yéwa hwetaka yikama afwi yéték di héra. Yikama afwi nak héfambu xakriléka guna yafa God wun jooka dé xékélaki. Afwi nak héfambu xakrihafi yaléte wandét, wule afwi yamba xakrikélé. 0$Y Du nawulak di wa, guniré xiyatendakaka. Dika rookénguni. Di guniré xiyaata di guna hamwinyaré xiyanjoka hurufatikétandi. Guni Godka rootanguni. Dé male wun jooka dé hambuk ya. Dé du takwana séfi du takwana hamwinyaré akwi hali xiyandé. Diré ya yanékwa hafwaré hali yakisandandé. u#c Gan reta wawun hundi guni nukwambu watanguni. Némbuli wuni guni wali reta nakélak wuni hundi wa. Séfélak du wuna hundi xékéhambandi. Guni male guni xéké. Hukémbu guni hafwambu téta wun hundi hambukmbu wangut, di xékétandi. ~"u Wun hundi wataka dé Jisas déka duré ané hundi wa, “Du nawulak guniré haraki hurundat, guni dika rookénguni. Hurutaka fakungun joo hukémbu séfélak du takwa xétandi. Nakélak wangun hundi hukémbu séfélak du takwa xékétandi. ! Nyangwal diré wakwekwa du wali sékéré téndat, wu yawundu. Jémba yakwa du dika jémba hwekwa du wali sékéré téndat, wu yawundu. Némbuli wun hundika mé saréké. Nak du wuni guna néma duré yanguka maki, di guni wuna duré akwi yatandi. Nak du wunika haraki saraki hundi wata di wa, ‘Guna néma du dé atéfék haraki hamwinyana néma du dé, déka xi Belsebul dé.’ Di wunika wungi wata guni wuna du gunika haraki hundi watandi.” Wungi dé Jisas déka duré wa. Godka male roondate dé Jisas hundi wa + O “Ané sataku hundi mé xéké. Nyangwal diré wakwekwa duré sarékéngwandéhambandi. Jémba yakwa du dika jémba hwekwa duré sarékéngwandéhambandi. O Nak getéfambu guniré haraki hurundat, guni nak getéfaré yaange yitanguni. Israelna atéfék getéfambu jémba yasékehafi yangut, wuni Duna Nyan wambula yatawuni. Mwi hundi wuni guniré we.” X) Guni wuna du renguka atéfék du takwa gunika hélék yatandi. Guni guna mawulimbu hambuk yata wuna jémba hurungut, hukémbu God guniré hérandét, guni dé wali jémba reséketanguni, wungi re wungi re. % “Hukémbu séfélak du deka nyamangu bandinguré duna makambu takandat, di nyamangu bandinguré xiyatandi. Yafa deka nyangwalré duna makambu takandat, di wun nyangwalré xiyatandi. Nyangwal akwi yafa ayiwaré duna makambu takandat, di yafa ayiwaré xiyatandi. 7 Wun nukwa guna yafa Godna Hamwinya guna mawulimbu wulaaye téndét, guni déka hundi xékéta watanguni. Guna mawulimbu sarékéta hundi wakénguni. jM Du nawulak guniré duna makambu takandat, guni roohafi yata guna mawulimbu angi wakénguni, ‘Nani méta hundi watame? Dika hundi yingi maki hasa watame?’ Wungi wakénguni, wun nukwa God watenguka hundi gunika hwetandé. gG Guni wuna du renguka du nawulak wuna jémbaka hélék yata guniré hura yindat, guni deka néma duna makambu tétanguni. Di wungi yandat guni diré wuna hundi watanguni. Nak téfana du takwaré akwi wuna hundi watanguni. - Guni xékélaki natanguni. Du nawulak guniré hérae guniré duna makambu takatandi. Du nawulak Godna hundi buléndaka gembu guniré xiyatandi.  “Mé xéké. Wawut guni atéfék getéfaré yitanguni. Haraki wasa sipsip baliré haraki hurundaka maki, wun getéfambu rekwa du takwa di guniré haraki hurunjoka mawuli yatandi. Hambwe yita haraki saraki joo déré haraki hurundémboka xékélakindéka maki, guni haraki jooka xékélaki natanguni. Nyamwe afwi warehafi yata yikafre rendaka maki, warehafi yata jémba retanguni. U# Jisas wungi wata dé angi wa, “Gunika hu hwetekwa du takwaka wuni guniré we. Di gunika wungi hu hweta di haraki saraki sémbut di huru. Hanja Sodom Gomorambu rendé du takwa akwi di haraki sémbut di huru. Hukémbu God némafwi kot xékéta néma du retendéka nukwa dé wandét di Sodom Gomorambu rendé du takwa hangéli hératandi. Du takwa gunika hu hwendat, wun natafa haraki saraki sémbut Sodom Gomorambu rendé du takwa hurundan haraki sémbutré sarékéngwandétandé. Wun nukwa God wandét gunika hu hwetekwa du takwa némafwi hangéli hératandi. God deka haraki sémbut hasa hwetendékaka xékélakindate guni guna manmbu tékwa harki mé létéké.” Nak maki nak maki xak xakutekwaka dé wa X) Guni getéfa nakré wulayingut, wumbu rekwa du takwa guna hundi xékéhafi yata, gunika hu hwendat, guni wun getéfa yatakatanguni. Yatakataka yita guna manmbu tékwa harki létékétaka guni yitanguni.” / Guni wungi wangut wumbu rekwa du takwa gunika yikafre mawuli yandat, God diré yikafre hurundét, di jémba retandi. Wumbu rekwa du takwa gunika yikafre mawuli yahafi yata gunika hu hwendat, God diré yikafre huruhafi yata guniré yikafre hurundét, guni jémba retanguni. nU Guni ge nakmbu wulaaye wumbu rekwa du takwaré angi watanguni, ‘Yikafre mawuli yata retanguni.’ G “Guni nak getéfaré wulaaye guni jémba xétanguni. Xéngut, yikafre du guni wali hundi buléndét, guni déka gembu male retanguni. Nak geré yikénguni. Déka gembu re yitanguni. F Guni yita sandangun joo male hura yitanguni. Wur nak akwi, nukwa wur nawulak akwi, su, séto bangi, wungi hura yikénguni. Guni du takwaré yikafre hurungut, di guniré yikafre hurutandi. < }}|z yww*uu-t rqPpooknmmOkkihhQfeerddcobsai`H^^M]c\[[ZYdWW_VhUU\TSkRQQP+OrNjMLKKK#JvI~HGGZFFEkDD1CSBBAA @@?S>>== <;::=88 7<6&5n44e3Z211r0/l..h--+t))Z( 'G&&%$##!!)hqzf(wMu+ 6 4 do<\#1Ané hundi mé xéké. Guni ambu tékwa du nawulak hiyahafi re xétanguni, wuni néma du reta hambuk yatewuka. Wuni Duna Nyan yawut xétanguni. Mwi hundi wuni guniré we.” Wungi dé Jisas déka duré wa.="sHukémbu wuna yafa God déka hambuk wunika hweta wandét wuni Duna Nyan nukwa maki haanye gayatawuni. Ensel wali gayatawuni. Gaye atéfék du takwa hurundan jondu hasa hwetawuni. ! Du takwa ané héfana jondu atéfék héranjoka sarékéta, deka jémba male yata, hiyae yingi maki di jémba retandi? Yingafwe. Jémba yamba rekéndi. Di Godna getéfaré yinjoka mawuli yata yéwa hwetandi, o yingi maki dé? Yingafwe. Di yamba yikéndi.  Wunika sarékékwa du takwa wuna jémba yandat, wuna mama diré xiyandat di wuni wali jémba retandi, wungi re wungi re. Wunika sarékéhafi yakwa du takwa deka séfika male sarékéta deka jémba male yata di hiyae fakutandi. Wuni wali yamba rekéndi. veWun hundi wataka Jisas déka duré dé wa, “Guni wuni wali yaata wuna jémba yanjoka mawuli yata angi yatanguni. Guni guna mawuli yangukangala yatakatanguni. Yatakataka guni wunika sarékéta angi watanguni, ‘Nani déka jémba yatame. Yata nani hangéli héraata mimbu hiyambet, wu baka joo dé. Néma joo yingafwe.’ Wungi wata wuna jémba hurutanguni. q[Wungi wandéka dé waleka dé Pitaré wa, “Méni Satan, méni séléka! Méni wuna yambu méni takatéfi. Méni Godna hundi xékéhambaméni. Méni ané héfambu rekwa duna hundi male méni xéké.” Wungi dé Jisas Pitaré wa. "=Wungi wandéka Pita déré hura ye bér hafu téta dé wa, “Néma Du, méni wungi wakéméni. God wun haraki saraki jooka yamba yawundu nakéndé.” &EWun nukwa dé Jisas tale ané hundi dé déka duré wa, “Wuni Jerusalemré wariwut, di getéfana néma du, prisna néma du, xékélelakikwa du, di wuniré haraki hurutandi. Hura di wuniré xiyandat hiyatawuni. Hiyae nukwa hufuk yindét God wandét wuni wambula ramétawuni.” ~uWungi wataka dé déka duré wa, “Mé xéké. Guni nak duré angi wakénguni, ‘Jisas dé naniré yikafre hurundéte God wasékendén du Krais dé.’ Wungi wakénguni.” Wungi dé Jisas wa. Jisas hiyae wambula ramétendékaka dé hundi wa X)Wuni ménika yambu nafwi joo hwetawuni. Hwewut méni Godna getéfana yambu nafwimét nawulak du takwa Godna hémémbu wulayitandi. Méni ané héfambu téta nak jooka gimét, God déka getéfambu reta wun jooka akwi gitandé. Méni ané héfambu téta, nak jooka yatakamét, God déka getéfambu reta, wun jooka akwi yatakatandé.” Ané wuni méniré wuni we. Ména xi Pita dé. Nana hundina mo hundi angi dé: Yikama motu dé. Wun némafwi motu takumbu wuna hundika xékékwa du takwaré takatawuni. Takawut Satanéna hambuk diré yamba yasandakéndé. Di jémba retandi, wungi re wungi re. [/Wungi wandéka dé wa, “Jonana nyan Saimon, méni yikafre mawuli méni ye. Ané héfambu rekwa du wunika wamén hundi méniré wahambandi. Anwarmbu rekwa du wuna yafa God dé hafu dé méniré wun hundi wa. $AWungi wandéka dé Saimon Pita wa, “Méni naniré yikafre huruméte God wasékendén du Krais méni. Méni wungi re wungi re rekwa Godna nyan méni.” GWungi wandaka dé diré wa, “Guni wunika yingi guni we?” 3_Wungi wandéka di wa, “Ménika nawulak di wa, ‘Dé guré husandakwa du Jon dé.’ Nawulak di wa, ‘Dé hanja rendé Godna profet Elaija dé.’ Nawulak di wa, ‘Dé Godna profet déka xi Jeremaia dé.’ Nawulak di wa, ‘Jeremaia yingafwe. Godna profet nak dé.’ Wungi di ménika we.” 3 Jisas déka du wali di Sisaria Filipaina héfaré yi. Ye dé Jisas déka duré wa, “Wuni Duna Nyan wuni re. Wunika du takwa yingi di we?” A{ Wungi wandéka di xékélaki. Dé bretmbu takandaka yiska wahambandé. Dé Farisina Sadyusina haraki hundika dé wa. Pita dé Jisasré wa, “Méni God wasékendén du Krais méni” E Jémba sarékéta xékélakitanguni. Wuni bret séfélak xakundéte wuni hambuk ye. Yata wuni yiska wata wuni bretka sarékéhambawuni. Farisi Sadyusi deka yiska xékélaki natanguni.” :m Nak nukwa séfélak séfélak (4,000) duka yikama bret angé yétiyéti angé hufuk hwewuka bret nawulak rendéka séfélak wasara lakwangunka guni saréké wana? Wu yingafwe. Z- Guni wuna hambukéka jémba xékélakihambanguni. Hanja séfélak séfélak (5,000) duka yikama bret natamba hwewuka jémba hura sandaka bret nawulak rendéka séfélak wasara lakwangunka guni saréké wana? -SWungi buléndaka dé xékélakita dé wa, “Métaka guni angi wa? ‘Nani bret yingafwe.’ Wuni guniré yikafre hurutewuka hambukéka jémba sarékéhambanguni. &EWungi wandéka di di hafu buléta di wa, “Nani bret nawulak hurehambame. Wungi hurehafi yambeka dé bret némafwi yandéte takandaka joo yiska dé wa.”  Wungi wandaka Jisas dé diré ané sataku hundi wa, “Guni xékélaki natanguni. Farisi Sadyusi akwi deka yis yamba hurukénguni.”  Jisas déka du wali di tukweseke angé sakuré yi. Ye xaakwa déka du di wa, “Nani bret hurehambame. Yike nani ya.”  Ané nukwambu rekwa du takwa di haraki saraki sémbut huruta di Godka hu wundé hwenda. Hu hweta di hanja xéhafi yandan hambuk jémba xénjoka di mawuli ya. Mawuli yata di hanja xéhafi yandan jémba nak male xétandi. Di hanja rendé du Jona hurundén maki joo male xétandi.” Wungi wataka dé Jisas diré yatakataka dé yi. Farisi Sadyusi deka hundi yis maki yandaka dé wa 2 ]Wungi wataka guni ganémbambu nyirmbu géli waréndéka xéta guni wa, ‘Nyirmbu géli dé waré. Waréndéka némbuli wali giyatandé.’ Wungi guni wa. Guni nyirré xéta guni xékélaki, nukwaka akwi, walika akwi. Métaka guni wuna huruwun jonduka xékélakihafi ye? Guna mawuli yike dé ye. = sWungi wandaka dé diré wa, “Gérambu yandéka nukwa naande yindéka nyirmbu waka hwandéka xéta guni wa, ‘Nyirmbu waka dé hwae. Hwandéka séri yikafre nukwa xétandé.’ s aFarisi nawulak akwi Sadyusi nawulak akwi wungi di yi Jisaska. Ye di déré hurukwexénjoka di déré wa, “Méni hanja xéhafi yamben hambuk jémba nak yamét, nani xétame. Wungi xéta nani xékélakitame. God wandéka méni ya.” &E'Di atéfék wungi sasékendaka dé Jisas du takwaka wandéka di deka getéfaré yi. Yindaka dé gunjambé nakmbu wara dé Magadanéna héfaré yi.oW&Wun hénoo sandé du séfélak séfélak di (4,000). Séfélak takwa nyangwal akwi di wumbu reta sa. %Hwendaka di atéfék jémba hura sa. Sandaka hénoo nawulak rendéka di wasara angé yétiyéti angé hufuk wungi di lakwa sukweké. K$Wandéka rendaka dé wun yikama bret xéri hamwi akwi hérae dé Godka diména na. Diména nataka wun bret akwi xéri hamwi akwi fukae dé déka duka hwe. Hwendéka di atéfék du takwaka hwe. @{#Wungi wandaka dé wun du takwaka wa, héfambu rendate. 1["Wungi wandaka dé diré wa, “Bret hatika dé re?” Wungi wandéka di wa, “Yikama bret angé yétiyéti angé hufuk di, yikama xéri hamwi nawulak akwi dé re.” (I!Wungi wandéka di déka du wa, “Ané hafwa du rehafi hafwa dé. Wunde du takwa séfélak di. Yimbu bret nawulak hérae wunde du takwaka hwembet satandi?” @y Séfélak du takwa wumbu téndaka Jisas déka duré wandéka yandaka dé diré wa, “Wuni wunde du takwaka wuni saréfa nae. Nukwa hufuk di wuni wali re. Deka hénoo bu hényi. Di hénoo wali di re. Di hénoo wali re deka getéfaré yindate wanjoka hélék wuni ye. Hénoo wali ye yambumbu hiyatandi.” -SHuréhalékéndéka di wumbu rendé du takwa di xé. Hundi buléhafi yandé du takwa nyangwal di hundi bulé. Afa angwa yandé du takwa nyangwal deka afa huritékéndéka di jémba té. Man haraki yandé du takwa nyangwal di yitaka yataka. Dama hiyandé du takwa nyangwal di xé. Di wungi yikafre yandaka xe di saréké waréké. Sarékéta di Israelna Godna ximbu haréké. Jisas dé séfélak (4,000) duka hénoo hwe ~5Rendéka di séfélak du takwa déka ya. Man haraki yandé du takwa nyangwal, dama hiyandé du takwa nyangwal, afa angwa yandé du takwa nyangwal, hundi buléhafi yandé du takwa nyangwal, séfimali haraki yandé séfélak du takwa nyangwal akwi, wun du takwa nyangwalré atéfék hérae yate di Jisaska hura ya. Yae di wun du takwa nyangwalré Jisasna man mombu taka. Takandaka dé diré huréhaléké. v}eJisas wun getéfa yatakataka dé Galilina tukweseke tufwambu dé yi. Ye dé némbu nakmbu wara dé re. (|IWungi waléka dé wa, “Wuni nyéna takwanyaré yikafre hurutewuka hambukéka wata nyéni wunika nyéni jémba male saréké. Wu yikafre dé. Nyéni mawuli yanyékangalambu hurutawuni.” Wungi wandén nukwa lé léka takwanya yikafre ya. Jisas séfélak du takwaré dé huréhaléké X{)Wungi wandéka lé wa, “Néma Du, wu mwi hundi méni wa. Wuni angi wuni we. Nyangwal hénoo sandaka nawulak héfambu xakrindéka di deka wasa hérae sa. Méni wuniré yikafre hurumét, wu yikafre dé.” qz[Wungi waléka dé léré wa, “Nani nyangwalna hénoo hérae yikama wasaka hwembet, wu haraki dé.” pyYWungi wandéka lé yae déka hwati se wandé dae lé wa, “Néma Du, wuniré yikafre hurutaméni.” :xmWungi wandaka dé wule takwaré wa, “God wandéka wuni Israelna fakundé sipsip baliré male héranjoka wuni ya. Nyéni nak téfana takwa nyéni. Israelna takwa yingafwe.” Bw}Wungi waléka dé Jisas hundi nak wahambandé. Wahafi yandéka déka du di déré wa, “Wule takwa nana hukémbu yata hambukmbu lé we. Méni wamét lé léka geré wambula yilé.” Iv Yindaka lé Kenanmbu yalé takwa hési lé ya. Lé Judana takwa rehafi yata nak téfambu yalé takwa re lé Jisaska ya. Yae lé hambukmbu wakwexéka lé wa, “Néma Du, méni Devitna mandéka méni re. Méni wunika mé saréfa na. Haraki hamwinya nak wuna takwanyana mawulimbu wulaaye téta léré dé haraki huru.” uWun hundi wataka dé Jisas déka du wali wungi di wun getéfa yatakataka di nak hafwaré yi. Tair Saidonéna hafwaré di yi. tWun haraki saraki sémbut hurundaka God dé dika wa, ‘Wu haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di.’ Wungi wata dé God xékéndan haraki saraki mawulika dé saréké. Du takwa di mandékana hundi xékéhafi yata deka tamba jémba yakwanyihafi yandat, God deka sémbutka “haraki sémbut dé” yamba nakéndé.” Wungi dé Jisas wa. Takwa hési lé Jisaska jémba saréké sDu takwana mawulimbu haraki saraki mawuli dé xale. Xalendéka di haraki saraki mawuli xékéta di du takwaré xiyaata, du nak nak duna takwa wali dé haraki sémbut huruta, takwa hési hési takwana du wali lé haraki sémbut huruta, du wali takwa wali haraki sémbut di huruta, sélé héraata, yénataka hundi wata, nak du takwaka haraki hundi wata, wungi di haraki saraki sémbut huru. Jr Watendaka hundi tale du takwana mawulimbu dé té. Du takwana mawulimbu xalekwa jonduka sarékéta God watandé, ‘Wu haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di.’ Wungi watandé, wun jooka. qMé xéké. Du takwa sandaka jondu deka biyaré naande ye di takuré dé yi. Sandaka jondu deka mawuliré haraki yamba hurukéndé. bp=Wungi wandéka dé wa, “Guni akwi wun hundika xékélakihambanguni, o yingi maki dé? o/Wandéka dé Pita déré wa, “Hundiré wulayikwa jonduka wamén sataku hundika naniré wamét, nani wun hundika jémba xékélakitame.” 'nGWataka dé angi wa, “Guni Farisika sarékékénguni. Di dama hiyandé du maki di. Dama hiyandé du nak dé nak dama hiyandé duré yambu wakwenandét, bér ye yituku wekwaré nanditambér. Yimbén maki Farisi nak duré Godka yindaka yambu wakwenjoka di hurufatiké.” Wungi dé wa. Wm' Wungi wandaka dé Jisas ané sataku hundi wa, “Anwarmbu rekwa du wuna yafa dé némafwi yawi nak huru. Séfélak mi dé se wun yawimbu. Sehafi yandéka hafu waréndé mi dé méngi wali félétandé.” al; Wungi wandéka déka du déka yae di wa, “Farisi di wamén hundika hélék di ye.” Ok Duna hundiré wulayikwa jondu déka mawuliré haraki yamba hurukéndé. Duna hundimbu gwandekwa jondu wun duna mawuliré haraki hurutandé, dé Godna makambu haraki sémbut hurukwa du rendéte.” -jS Wun hundi wataka Jisas dé du takwaka wandéka yandaka dé diré angi wa, “Guni wuna hundi mé jémba xéké. Xékéta ané jooka jémba xékélakitanguni. i Di du wandan hambuk hundi xékéta wandan maki huruta di wun hundika wa: Wu Godna hundi dé.Wungi wata wuna ximbu baka di haréké.’Wungi God wandéka Aisaia dé hayi.” Haraki saraki mawuli xékéta haraki saraki sémbut hurundanka dé wa h God dé wa, ‘Ané du takwa di wunika yikafre hundi wa.Wungi wata di wunika deka mawulimbu jémba sarékéhambandi. ygkGuni yéna yakwa du guni. Hanja Godna profet Aisaia ané hundi wata dé mwi hundi wa gunika. Angi dé wa: 4faWungi wata dé déka yafa ayiwaré yikafre yamba hurukéndé, Godka hwenjoka wasékendénka.’ Guni wungi wata guna mandékana hundi xékéta guni Godna hundika hu hwe. eWungi wandéka guni Godna hundika hu hweta nak hundi guni wa. Guni angi guni wa, ‘Du nak déka yafa ayiwaré angi wandét, Wuna atéfék jondu Godka hwenjoka wuni waséke. Godka hwehafi yata bénika yamba hwekéwuni. Béniré yikafre hurunjoka wuni hurufatiké. KdGod angi dé wa, ‘Guni guna yafa ayiwaré yikafre hurutanguni.’ Wungi wataka angi akwi dé wa, ‘Du nak déka yafa ayiwaka haraki hundi wandét, guni wun duré xiyangut dé hiyatandé.’ cWungi wandaka dé diré wa, “Guni yingi maki guni? Métaka guni guna mandékana hundi male xékéta guni Godna hundika hu hwe? b7Ye di déré wa, “Nana mandéka wungi di wa, ‘Hénoo sawu nae tale wamben maki guna tamba jémba yakwanyitanguni. Wungi yakwanyitaka guni Godna makambu jémba retanguni.’ Wungi wandaka nani hénoo sawu nae tale nani nana tamba wandan maki jémba yakwanyi. Métaka di ména du nana mandéka wandan hundi xékéhafi ye? Di sawu nae tale deka tamba nana mandéka wandan maki jémba yakwanyihafindi.” a Wun nukwa di Farisi nawulak, xékélelakikwa du nawulak, wungi di Jerusalem yatakataka Jisas wali hundi bulénjoka di yi. W`'$Hura yita di Jisaska wa, “Méni yawundu namét, nani ména nukwa wurna wambumbu male séngétakatame.” Wungi wandaka dé yawundu nandéka di déka nukwa wurna wambumbu séngétakata di yikafre ya.~_u#Xakundaka di wun getéfambu rekwa du takwa Jisaska xékélaki. Xékélakita wun héfambu rekwa du takwaré hundi wa saafa yindaka di bar hiyandé du takwa nyangwal akwi, séfimali haraki yandé du takwa nyangwal akwi, diré di hura yi Jisaska. f^E"Jisas déka du wali tukweseke angé sakuré gunjambémbu ye di Genesaretna héfa xaku. 8]i!Fakénandéka gunjambémbu rendé du di déka ximbu harékéta di wa, “Méni Godna nyan méni. Wu mwi hundi dé.” Wungi di wa. Genesaretmbu Jisas dé diré huréhaléké P\ Wungi wataka déré hura ye gunjambéré warémbéka dé mur fakéna. [Wungi wandéka dé déré bari huruta dé wa, “Métaka méni wuna hambukéka méni sarékéhafi ye? Wunika mé jémba saréké.” #Z?Mawuli yandéka mur hurundéka gu raméndéka xéta dé roo. Roota dé gumbu naande yinjoka yi. Yita hambukmbu dé wa, “Néma Du, wuniré mé huru.” /YWWungi wandéka dé wa, “Méni mé ya.” Wungi wandéka dé gunjambé yatakataka naande ye dé gu takumbu tale féta yita dé Jisas téndénré yinjoka mawuli ya. XWun hundi wandéka dé Pita Jisaska wa, “Néma Du, wu méni xe méni wuniré wamét, wuni gu takumbu ménika yatawuni.” WWanjindaka dé Jisas diré bari wa, “Ané wuni wuni ya. Guni rookénguni. Yikafre mawuli yatanguni.” Wungi dé diré wa. VYindéka di déré xéta waréngéné. Waréngéna di wa, “Wu gamba nak dé ya.” Wungi wata némafwimbu roota di hambukmbu wanji. _U7Wara gayaléka ye xitélakénjoka yandéka dé Jisas gu takumbu déka duka féta yi. 'TGRendéka déka du rendé gunjambé ye lé tukweseke nyéndékmbu téléka yinjoka mawuli yandan sakumbu mur yandéka lé gunjambé hambukmbu lé waréngaya. SWandéka yindaka God wali hundi bulénjoka dé hafu dé némburé wari. Warindéka nukwa naande yindéka dé hafu dé re némbumbu. ZR-Jisasna du wungi hurundaka Jisas dé diré wa, “Guni gunjambéré wara guni tale yitanguni, tukweseke angé sakuré.” Wungi wandéka déka du yindaka dé wun du takwaré wa, deka getéfaré yindate. QWun hénoo sandé du séfélak di (5,000). Séfélak takwa nyangwal akwi wumbu di reta sa. Jisas dé gu takumbu féta yi /PWMune hwendaka di atéfék du takwa jémba hura sa. Sandaka bret nawulak rendéka di Jisasna du di wasara tamba atéfék ye man yéték (12) wungi di lakwa sukweké. *OMWungi wandéka hura yandaka dé wumbu téndé du takwaré wa, wara takumbu rendate. Wandéka rendaka dé yikama bret natamba xéri hamwi yéték hérae hura téta nyirré yasawara xéta dé Godka diména na. Diména nataka bret fukae dé déka duka hwe. Hwendéka di du takwaka mune hwe. 9NmWungi wandaka dé wa, “Mé hura ya wunika.” M{Wungi wandéka di wa, “Nani séfélak hénoo yingafwe. Yikama bret natamba xéri hamwi yéték wungi male dé re.” jLMWungi wandaka dé diré wa, “Di yindate wuni yamba wakéwuni. Guni dika hénoo hwetanguni.” JK Gérambu yandéka di Jisasna du déka yae di déré wa, “Ané gérambu dé. Ané du rehafi hafwa dé. Méni wamét ané du takwa di getéfaré yitandi. Ye di deka hénoo hératandi.” eJCYindaka Jisas tukweseke tufwaré yae gunjambé yatakataka dé xé, séfélak du takwaka. Xéta dika saréfa naata dé bar hiyandé du takwa nyangwal, séfimali haraki yandé du takwa nyangwalré akwi dé huréhaléké. tIa Jisas wun hundi xékétaka dé wun getéfa yatakataka gunjambémbu wara dé du rehafi hafwaré yi. Dé hafu dé yi, gunjambémbu. Yindéka du takwa déka hundi xékétaka deka getéfa yatakataka di héfambu dé yindénré di yi. )HK Wungi hurundaka Jonéna du yae déka fusa hérae hura ye di rémé. Rémétaka ye di Jisasré wun jooka safé. Jisas dé séfélak (5000) duka hénoo hwe cG? Xatéka humbu andémbu take di wule takwaka hura yi. Hura yindaka lé léka ayiwaka hwe. cF? Yawundu nataka dé wandéka déka du ye séndé geré wulaaye di Jonéna humbu xatéké. ^E5 Wungi waléka dé Herot wungi yanjoka hélék yata dé saréké waréké, mwi hundi wandéka dé wali reta hénoo sandé du di xékéndanka. Sarékéta, nak maki hundi wanjoka hélék yata dé wa, ‘Yawundu.’ DWungi wandéka ye lé léka ayiwaré wun jooka wakwexékéléka lé léka ayiwa waléka lé wambula yi, Herotka. Ye lé léka ayiwa walén maki lé Herotka wa, “Guré husandakwa du Jonéna humbu xatéka andémbu takataka méni wunika hwetaméni.” CYata dé léré wa, “Nyéni nak jooka mawuli yata wanyét, wuni wun joo hwetawuni. Wawun maki hurutawuni. Mwi hundi wuni we.” BNak nukwa di du nawulak yae Herot wali hérangwanda reta Herotna ayiwa déré héralén nukwaka sarékéta di hénoo sa. Sandaka Herodiasna takwanya yae wun duna makambu téta lé hétihiya. Hétihiyaléka Herot xéta dé némafwimbu mawuli ya. 5AcHarindaka séndé gembu hwandéka Herot déré xiyanjoka mawuli dé ya. Judana du takwa di wa, “Jon dé profet dé.” Wungi wandaka Herot dé Jonré xiyanjoka dé roo. (@IHanja Jon hiyahafi yandén nukwambu Herot dé déka nyama Filipna takwaré héra. Wule takwana xi Herodias lé. Hérandéka dé Jon déré wa, “Ména nyama rendéka déka takwaré héramén, wu haraki méni huru. God wun jooka dé haraki hundi wa.” Wungi wandéka Herodias Jonéna hundika hélék yata waléka Herot léka hundi xékéta wandéka di déka du ye Jonré huluke yoombu giya séndé geré di hari. ? > Xékéta dé déka jémba yakwa duré wa, “Wun du dé guré husandakwa du Jon dé. Hanja wuni wawuka di déka humbu xatéké. Xatékéndaka hiyae némbuli wambula dé ramé. Raama dé néma hambuk hérae wun hambuk jémba dé ya.” Wungi dé Herot wa. s= aWun nukwa Galilina héfambu rekwa du takwa deka néma du déka xi Herot Jisaska hundi wandaka dé xéké. <' :Wungi wataka di déka jémba sarékéhafi yandaka dé Jisas hanja xéhafi yandan séfélak hambuk jémba déka motéfambu huruhambandé.R; 9Wungi wataka déka hambukéka xékélakihafi yata di déka hélék ya. Hélék yandaka dé Jisas diré wa, “Profetka di nak téfana du takwa wa, ‘Wu néma du dé. Dé yikafre jémba dé ya.’ Wungi wandaka déka hém déka motéfambu rekwa du takwa akwi di déka wa, ‘Wu baka du dé. Nani maki du dé.’ Wungi di wa.” :! 8Déka nyangengu atéfék nani wali di re. Dé néma du yingafwe. Wu yalefu nyan dé. Wungi nani xékélaki. Yimbu dé wun hundi héra?” q9[ 7Dé ge tokwa duna nyan dé. Déka ayiwa wu Maria lé. Déka bandingu wu Jems, Josep, Saimon, Judas di. s8_ 6Ye déka motéfambu xaakwa dé du takwaré Godna jémbaka wakwe, Godna hundi buléndaka gembu. Wakwendéka di waréngéna di wa, “Owa. Yingi maki dé wun jonduka xékélaki? Yingi maki ye dé hanja xéhafi yamben hambuk jémba ya? I7  5Wun hundi wataka dé Jisas wun getéfa yatakataka dé yi. 56c 4Wungi wandaka dé diré wa, “Godna hambuk hundi xékélakikwa du di God néma du reta du takwaka jémba hatitendékaka hundi xéka di gena yafa maki retandi. Gena yafa dé déka geré wulaaye hanja takandén yikafre jondu akwi huli yikafre jondu akwi dé hura ya. Hura yandéka maki, dé déka mawulimbu xékéta hanja xékéndén hundi, God du takwaka jémba hatitendéka huli hundi akwi di wa.” Nasaret di Jisaska hu hwe 35_ 3Wun hundi wataka Jisas dé diré wakwexéké, “Guni wun hundika atéfék jémba guni xékélaki?” Wungi wakwexékéndéka di wa, “Xéxé. Nani xékélaki.” 4 1Hukémbu ané héfana hukétéfi nukwa God wandét déka ensel wungi hurutandi. Di gaye Godna du takwa wali reta haraki saraki sémbut hurundé du takwaré hérae némafwi yambu yakisandatandi. Yakisandandat haraki sémbut hurundé du takwa wun yambu yanéta némafwi hangéli hératandi. Héraata di némafwimbu géraata di némbi titandi.” Hanja xékéndan hundi huli hundika akwi dé wa 3 2P2 0Wulayindaka mara sukwekéndéka di tufwaré témbéra hura wari. Hura wara di reta xéri hamwi xarémoni. Xarémone di yikafre xéri hamwi hérae akimbu lakwa. Lakwataka di haraki xéri hamwi yaki. N1 /Wun hundi wataka dé Jisas nak hundi angi wa, “God néma du reta du takwaka hatitendéka angi dé. Du nak mara tukwesekembu husandandéka hwandéka di nak maki nak maki xéri hamwi wulayi. f0E .Hwaka yikafre yikafre yéwaséka xétaka wun yéwasé héranjoka dé déka jondu atéfék hwetaka dé séfélak yéwa héra. Hérae wun yéwa atéfék hwetaka dé wun yikafre yéwasé héra.” Maraka dé Jisas hundi wa $/A -Wun hundi wataka dé Jisas angi wa, “God néma du reta du takwaka hatitendéka angi dé. Du nak déka jémba yata warandaka yéwaséka dé hwaké. O. ,Wun hundi wataka dé angi wa, “God néma du reta du takwaka hatitendéka angi dé. Du nak ye yawi nakmbu dé xé, séfélak yéwa fakundaka rendéka. Xétaka dé yikafre mawuli ye dé wun yéwa wambula fakutaka ye déka jondu atéfék hwetaka yéwa hérae wun yéwa hwetaka séfélak yéwa xéndén yawi dé héra.” -3 +Wun nukwa Godna du takwa di dé wali retandi, déka getéfambu. Reta di nukwa hanyikwa maki retandi. Guni xékélakinjoka mawuli yata waan take jémba xékétanguni.” Wungi dé Jisas déka duré wa. Fakundan yéwaka akwi warandaka yéwaséka akwi dé Jisas sataku hundi wa , *Hérae di wun du takwaré akwi, wun haraki saraki jonduré akwi némafwi yambu yakisandatandi. Yakisandandat haraki saraki sémbut hurundé du takwa wun yambu yanéta di némafwi hangéli hératandi. Héraata di némafwimbu géraata di némbi titandi. x+i )Wuni Duna Nyan wuni wawut, wuna ensel atéfék getéfaré ye Godna du takwa wali reta haraki saraki sémbut hurukwa du takwaré hératandi. Atéfék haraki saraki jondu, du takwana mawuliré haraki hurukwa atéfék jondu akwi hératandi. *# (Haraki wara féla yambu tundan maki, hukémbu ané héfana hukétéfi nukwa, di haraki saraki sémbut hurukwa du takwaré wungi hurutandi. D) 'Haraki wara yawulalama yakindé du dé Satan dé. Wit sék xatékétendaka nukwa dé hukémbu yatewuka nukwa dé, ané héfana hukétéfi nukwa dé. Wit sék xatékékwa du di ensel di. (5 &Wun héfa wu héfambu tékwa atéfék getéfa dé. Yikafre wit sék wu Godna hémémbu xalendé du takwa di. Haraki wara wun Satanéna du takwa di. z'm %Wungi wandaka dé Jisas diré wa, “Yikafre wit sék yawulalama yakindé du wu wuni wuni. Wuni Duna Nyan wuni. z&m $Jisas déka hérangwanda téndé du takwaré yatakataka dé ge nakré wulayi. Wulayindéka déka du déka wulaaye di déré wa, “Wun haraki waraka méni sataku hundi wa. Némbuli wun jooka méni wamét nani jémba xékélakitame.” `%9 #Diré sataku hundi wungi wandéka Godna profet nak déka hundi mwi hundi dé ya. Wun du hanja Jisaska angi dé Godna nyingambu hayi:Wuni sataku hundi diré watawuni.Hanja God héfa huratakandén nukwambu déka hundi nawulak dé faku.Fakundéka rendé hundika némbuli wuni watawuni. Haraki waraka wandén sataku hundika dé wa }$s "Jisas séfélak sataku hundi dé du takwaré wa. Diré wafuke wahambandé. Sataku hundimbu male dé diré wa. # !Wun hundi wataka dé nak hundi angi wa, “God néma du reta du takwaka jémba hatitendéka wu yis maki dé. Takwa hési wun yis hérae flawa wali lé hanjaméneké. Hanjaménekéléka dé wun flawa atéfék dé wula waré.” Wungi dé Jisas diré wa. ;"o Wun hundi wataka dé Jisas hundi nak akwi angi dé wa, “God néma du reta du takwaka jémba hatitendéka, wu miyar sék maki dé. Wun misék wu yikama sék male dé. Nana héfambu tékwa mina sék wu némafwi di. Du nak wun miyar sék hérae dé déka héfambu takandét dé bari hari wara némafwi ye dé wun héfambu tékwa miré sarékéngwandétandé. Némafwi mi téndéka di afwi yae di wun mi galimbu wur yatitaka di re.” !  - Yikafre wit haraki wara wali yituku warékwambér. Wara sék xakémbét wuni sék xatékékwa duré angi watawuni, Tale guni wun haraki wararé féla guni hatambu gitanguni. Gitaka yambu tutanguni. Tutaka guni wit sék xatéka faata hari wuna handi gembu husola takatanguni. Wungi watawuni wit sék xatékékwa duré.’ Wungi dé yawina yafa wa.” Miyar sékéka akwi yiska akwi dé Jisas hundi wa &E Wungi wandaka dé diré wa, ‘Yingafwe. Haraki wara féléta wafewana yikafre wit wali nawulak félétanguni? Haraki wara félékénguni. Baka tékwandé. ;o Wungi wandaka dé diré wa, ‘Nana mama nak yae dé wun waranji yaki.’ Wungi wandéka di jémba yakwa du déré wa, ‘Méni mawuli méni ye nani haraki wara félémbete?’ /W Xétaka di jémba yakwa du ye di wun yawina yafaré wa, ‘Néma du, hanja méni yikafre wit sék méni yawulalama yaki. Yingi maki ye wun haraki wara dé waré?’ xi Yindéka hukémbu wit sék takélaka wara sék xakénjoka yandéka di xé haraki wara wun wit wali téndéka. 9 Yawulalama yakindéka du takwa gan xéndi hwandaka dé wun duna mama yae haraki wara sék yikafre wit sékna nyéndékmbu yawulalama yakitaka dé yi. B} Wun hundi wataka dé Jisas sataku hundi nak akwi angi wa, “God néma du reta du takwaka jémba hatitendéka angi dé. Du nak déka yawimbu yikafre wit sék dé yawulalama yaki. &E Yikafre héfambu xakrindé wit sék di ande du takwa di. Di Godna hundi jémba xéka, wandén maki huruta, di déka hundika jémba xékélaki. Xékélakita di déka yikafre jémba ya. Nawulak di déka nawulak yikafre jémba yandaka, nawulak di déka séfélak yikafre jémba yandaka, nawulak di déka séfélak séfélak yikafre jémba di ya.” Wungi dé Jisas diré wa. Haraki waraka dé Jisas sataku hundi wa "= Rami warambu xakrindé wit sék di ande du takwa di. Di Godna hundi tale di jémba xéké. Xéka di ané héfana jonduka male sarékéndaka deka mawuli yéwa héranjoka dé géné. Wun jondu dé Godna hundiré takatéfi. Takatéfindéka di wunde du takwa Godna jémba yahambandi.   Yata di jémba sarékéhambandi. Wun hundi deka mawulimbu naande téhafi yandéka di jémba sarékéhambandi. Sarékéhafi yandaka di nawula du Godna hundika hélék yata diré haraki hurundaka xakéngali nawulak dika yandéka di Godna hundi bari yataka. ,Q Motu wali rendé héfambu xakrindé wit sék di ande du takwa di. Di wun hundi di bari xéké. Xéka di tale wun hundika yikafre mawuli yata mawuli sawuli di ya. I  God néma du reta du takwaka jémba hatitendéka hundi, wun hundi du takwa nawulak baka di xéké. Xéka di wun hundika xékélakihambandi. Wunde du takwa di yambumbu xakrindé wit sék maki di. Di tale wun hundi di jémba xéké. Xékéndaka Satan yae dé wun hundi hérae hura yi. Yindéka di wun hundika yike di ye.  Wun hundi wataka dé Jisas angi wa, “Wit sék yawulalama yakikwa duka wawun sataku hundina mo hundika wawut, guni mé xéké. Z- Ané hundi mé xéké. Godna profet séfélak, Godna du takwa séfélak akwi, hanja reta di yawuka xéngun jémbaré xénjoka némafwimbu mawuli yata di xéhambandi. Di wawuka xékéngun hundi xékénjoka némafwimbu mawuli yata di xékéhambandi. Mwi hundi wuni guniré we.” Wungi dé Jisas wa. Jisas dé hundi wa wun sataku hundika jM Wungi wataka Jisas dé déka duré wa, “Guna mawuli deka mawuli maki yingafwe. God guniré dé yikafre huru. Hurundéka guna mawuli yikafre dé ya. Yandéka guni jémba xéta, jémba xékéta, jémba guni xékélaki. zm Wungi wataka God dé Aisaiaré wa:Wun du takwa wuna hundika xékélakinjoka hélék yandaka deka mawuli haraki dé té.Deka waan di géféti.Deka dama di hunyi.Deka dama hunyihafi yata di jémba xétandi.Deka waan géfétihafi yata di jémba xékétandi.Wungi xéta wungi xékéta di deka mawulimbu wuna hundi jémba xékélakitandi.Xékélakita di wunika wambula yatandi.Yandat diré huréhalékétawuni.Wungi Aisaia dé hayi, God nyingambu.”   Dika Godna profet Aisaia hanja Godna nyingambu hayindén hundi némbuli mwi hundi dé ya. God wandéka Aisaia du takwaka déka hundi angi dé hayi:Guni wuna hundi xéka xéka wun hundika yamba xékélakikénguni.Xe xe jémba yamba xékénguni. 9k Wun du takwa dama xe di xéndan jooka xékélakihambandi. Wun du takwa waan xéka di xékéndan hundika xékélakihambandi. Xékélakihafi yandaka wuni diré sataku hundi wa. 7g Yikafre mawuli yakwa du takwa wuna hundi di xéké. Wuna hundi jémba xékékwa du takwa hukémbu Godna atéfék hundika jémba xékélakitandi. Wuna hundi jémba xékéhafi yakwa du takwa di wa, ‘Nani Godna hundi wundé xékélakikwa.’ Wungi wataka hukémbu Godna hundika yike yata baka retandi. q [ Wungi wandaka dé diré wa, “Hanja God dé néma du reta du takwaka jémba hatitendékaka dé hundi faku. Fakutaka némbuli dé guni wun hundi xékéngute dé yawundu na. Nawulak du wun hundi xékéndate God yawundu nahambandé. Wk~~#}a|D{{{6zByvxxwhvuuftssrrppoJnmKlj2iiKhngOfdcGa`s`b_F]][Z8XIVUThSR|POO2N;MpLK`JII5HCGqFDDCCBA@?>>=E<:::9L8876"5\43G2210/e.-,+a*_)s((=' &H%$8#""! vSzo<0]#ym 6 P VWn3UJisas wumbu hwae ganémbambu dé Jerusalemré wambula yinjoka yambumbu yindéka dé hénoo ya. 2 Wungi wataka Jisas diré yatakataka Jerusalem yatakataka dé Betaniré yi. Ye dé wumbu hwa. Jisas wandéka dé mi nak réka ya 1 Mawuli wita di déré wa, “Ménika wandaka hundi méni xéké, o yingafwe? Wungi wandaka haraki dé.” Wungi wandaka dé Jisas wa, “Xéxé. Wuni xéké. Wu yikafre hundi di we. Wungi watendaka Godna nyingambu angi dé wa: God méni yikama nyangwalka akwi munya sakwa nyangwalka akwi méni wa, di ména ximbu jémba harékéndate. Wun hundika yike guni ye, o yingi maki dé?” .0UHuréhalékéndéka di prisna néma du akwi, xékélelakikwa du akwi di xé. Xe di xéké, nyangwal tempelmbu hambukmbu wandaka. Angi di wa, “Devitna mandéka nanika dé yae. Wu yikafre dé.” Wungi wandaka di xékéta Jisas wun du takwaré huréhalékéndéka xétaka di déka mawuli wi. (/IJisas tempelmbu téndéka di dama hiyandé du takwa nawulak, man haraki yandé du takwa nawulak akwi wungi di déka ya. Yandaka dé diré huréhaléké. %.C Yakita dé diré wa, “Godna nyingambu angi dé wa, ‘Wuna ge dé du takwa wunika yaata hundi buléndaka ge dé.’ Wungi dé God wa. Wun hundika guni sarékéhambanguni. Guni jondu hweta yéwa héranguka ané ge sélé héraakwa duna ge maki dé té.” Wungi dé Jisas diré wa. /-W Jisas tempelré wulaaye dé xé du nawulak jondu hweta yéwa hérandaka. Xétaka dé diré héreki. Hérekita dé nak téfana yéwa héraata tempelna yéwa hwekwa duna jambé yanguréka yaki. Yangurékéta dé xiyae Godka hwetendaka nyamwe afwi hwekwa du rendan mi jambé xasémeka yaki. 7,g Wungi wandaka di dé wali yandé du takwa di wa, “Ané Profet déka xi Jisas dé. Dé Galilina héfambu dé yae. Déka getéfa Nasaret dé.” Tempelmbu dé duré héreki &+E Wungi wandaka dé Jisas Jerusalemré wulayi. Wulayindéka wun getéfambu rekwa atéfék du takwa déré xe waréngéna di wa, “Wu héndé du dé?” '*G Takataka di du takwa nawulak tale yindaka di nawulak Jisasna hukémbu yita hambukmbu di wa,“Devitna mandéka nanika dé yae. Wu yikafre dé.Néma Du God wandéka dé yae. Wu yikafre dé.God déré yikafre hurutandé.Anwarmbu rekwa du Godna ximbu harékétame.” )9Re yindéka di séfélak du takwa nukwa wur di yambumbu xélitaka di yambumbu taka. Takandaka du nawulak di téfa téménga xatéka di yambumbu taka. b(=Ye bér ayiwa donki bali léka nyan wali lukwa hura yi déka. Ye bér yifa yandéka sama témbén nukwa wur lafe bér donki balina bunungulmbu bér taka. Takambéka dé Jisas donki bali nyanéna bunungulmbu wara re. M'Jisasna du yéték déka hundi xékéta bér wandén maki yi. y&kGuni ye Saionmbu rekwa du takwaré angi watanguni,“Mé xé. Guna néma du gunika dé yae.Dé déka ximbu harékéhafi yata yikafre mawuli yata dé yae.Dé donki bali nyanéna bunungulmbu re dé yae.”Wungi dé hayi. ~%uJisas wungi wandéka hanja rendé profet Godna nyingambu hayindén hundi mwi hundi dé ya. Angi dé hayi: a$;Lukwambét du nak wun jooka béniré wakwexékéndét, béni angi watambéni, ‘Nana Néma Du dé wumbére donki balika mawuli ye.’ Wungi wambét dé bari yawundu natandé, béni wumbére donki hura yambéte.” # {Jisas déka du wali Jerusalemré warinjoka ye di Betfage xaku. Wun getéfa Oliv némbumbu dé té. Jerusalem sakumbu dé té. Di xaakwa dé Jisas déka du yétékré wa, “Béni wun getéfaré wulaaye xétambéni, donki bali yéték témbét. Ayiwa donki bali léka nyan wali mimbu lékindaka bér té. Xétaka béni wumbére donki bali yéték lukwa béni hura yatambéni. "!+"Wungi wambéka dé bérka saréfa naata déka tamba bérka damambu takandéka dé bérka dama bari yikafre yandéka xe bér Jisas wali yi.v e!Wungi wandéka bér wa, “Néma Du, méni aniré huréhalékémét, ani wambula xénjoka ani mawuli ye.”  Wungi wambéka wumbu téta dé Jisas wa, déka yambéte. Wandéka déka yambéka dé wa, “Béniré méta yawute béni mawuli ye?” B}Wungi wambéka di wunde du takwa bérka haraki hundi wa, bér nakélak rembéte. Haraki hundi wandaka bér hambukmbu wambula wa, “Ménawa, Devitna mandéka. Anika mé saréfa na.” 9kYindaka bér dama hiyandé du yéték yambumbu bér re. Reta bér hundi xéké, Jisas yambumbu yindéka. Xéka bér wa, “Ménawa, Devitna mandéka. Anika mé saréfa na.” mSJisas déka du wali Jeriko yatakataka di yi. Yindaka séfélak du takwa di déka hukémbu yi. CWuni Duna Nyan wungi wuni ya. Nak du takwaka jémba yata diré yikafre hurunjoka wuni ya. Du takwa wunika jémba yandate yahambawuni. Wuni hiyae séfélak du takwaré Satanéna tambambu hérawut, di God wali jémba rendate wuni ya.” Wungi dé Jisas diré wa. Dama hiyandé du yétékré dé Jisas huréhaléké OGuni di hurundaka maki yamba hurukénguni. Guni wali rekwa du nak Godna makambu néma du renjoka mawuli yata, dé guna jémba yakwa du retandé. Reta dé guna hundi xékéta wanguka maki yatandé. B}Wandaka dé Jisas wandéka yandaka dé diré wa, “Guni xékélaki. Nak téfana néma du di deka du takwaka hambukmbu yasandata di wa, deka hundi jémba xékéta deka jémba yandate. jMWun hundi wandéka di Jisasna du tamba yéti wun jooka xékéta di bérré rékambambu wa. Wungi wambéka dé wa, “Wuna hanyandémbu satambéni. Wu mwi hundi dé. Hukémbu héndé wuna yika tamba, héndé wuna aki tambambu rete? Wuni wun jooka yamba wakéwuni. Wuna hundi yingafwe. Wumbu retekwa duka wuna yafa hanja déka mawulimbu dé waséke.” ucWungi waléka dé wa, “Guni wuniré wakwexékénguka jooka xékélakihambanguni. Béni wuna satewuka hanyandémbu hali sambé?” Wungi wata dé déka hératendéka hangélika dé wa. Wungi wandéka bér wa, “Xéxé. Hali sana.” +OWakwexékéléka dé Jisas wa, “Métaka nyéni mawuli ye?” Wungi wandéka lé déré wa, “Hukémbu méni du takwaka néma du reta méni wamét bér wuna nyan yéték nak ména yika tambambu, nak ména aki tambambu retambér. Bér wumbu reta nawulak du takwaka néma du retambér.” &ESebedina nyan yéték bérka ayiwa lé bérré hura yi Jisaska. Ye héfambu hwati se wandé dae lé déré wakwexéké, dé léré yikafre hurundéte. 7Wandat nak téfana du wuniré hérae wuniré haraki hundi wata rami yoombu xiyataka wuniré xiyae mimbu hatekandat hiyatawuni. Hiyae nukwa hufuk yindét God wandét wambula ramétawuni.” Wungi dé Jisas déka duré wa. Jems bér Jonéna ayiwa lé bérka Jisasré wakwexéké jMJisas Jerusalemré warinjoka yita dé déka du tamba atéfék ye man yéték diré male hura dé di wali hundi bulé. Buléta dé diré wa, “Mé xéké. Némbuli Jerusalemré nani wari. Warimbet di Duna Nyanré hérae prisna néma du akwi, xékélelakikwa du akwi wuniré dika hwendat wuni deka tambambu retawuni. Rewut di wuniré xiyandate watandi. a;Wungi wataka dé Jisas diré wa, “Wungi maki di hukémbu yaakwa du takwa di tale wulayitandi. Tale yikwa du takwa di hukémbu wulayitandi.” Wungi dé Jisas wa. Jisas hiyae wambula ramétendékaka dé wambula wa |qWu wuna jémba dé. Wu wuna yéwa dé. Guni dika hwewun yéwaka yamba bulékénguni. Wuni diré yikafre huruta yandan yikama jémbaka némafwi yéwa hwenjoka mawuli yawuka, métaka guni wunika haraki hundi we?’ Wungi dé yawina yafa wa.” * MGuni guna yéwa hérae hura getéfaré yitanguni. Wuni wuna mawuli yawukangalambu hukémbu yae jémba yandé duka akwi gunika hwewun yéwa maki male hwetawuni. ) K Wungi wandaka dé yawina yafa wumbu téndé du nakré wa, ‘Nyayika, mé xéké. Wuni guniré haraki huruhambawuni. Ganémbambu guniré angi wuni wa, Guni wuna jémba yangut, wuni gunika natafa yéwa hwetawuni. Wungi wawuka guni wun yéwaka guni yawundu na. Wawun maki wuni gunika hwe.   Waruta angi di wa, ‘Wunde du gérambu yae yalefu male di jémba ya. Nani tale yae nani ganémbambu jémba tale yataka némafwi jémba yambeka nukwa dé nana séfimbu xé. Métaka méni ména jémba yandé atéfék duka natafa yéwa hwe? Wu haraki méni huru.’ * O Hérae di yawina yafa wali waru. B } Hérandaka tale yae jémba yandé du yéwa héranjoka yata xétaka di angi saréké, ‘Wafewana nani néma yéwa hératame?’ Wungi sarékéta di akwi di nak nak natafa yéwa héra. wg Wungi wandéka dé wungi hwendéka di gérambu yae jémba yandé du déka yae di nak nak natafa yéwa héra. `9“Hukémbu gan hunyindéka yawina yafa dé jémba yakwa duka hatikwa duré dé wa, ‘Méni jémba yakwa duré wamét yandat méni dika yéwa hwetaméni. Tale méni hukémbu yae jémba yandé duka hwetaméni. Hwetaka méni nyéndék nukwa yae jémba yandé duka hwetaka, hukémbu méni ganémbambu yae jémba yandé duka hwetaméni.’ (IWungi wakwexékéndéka di wa, ‘Naniré du nak jémba yambete wahambandé.’ Wungi wandaka dé diré wa, ‘Guni akwi ye wuna yawimbu jémba yatanguni.’ @yYandaka gérambu nukwa nandindéka dé du hérangwandéndaka hafwaré wambula ye dé xé du nawulak akwi baka téndaka. Xe dé diré wa, ‘Métaka guni amba nukwa ambu baka té?’ -SWungi wandéka di déka yawiré yi. Nukwa dawimbu téndéka ye dé déka yawimbu jémba yatekwa du nawulakéka akwi hwaka xé. Xétaka wandéka di akwi déka jémba yandaka nukwa tengura naande yinjoka yandéka dé du nawulakéka akwi hwaka xé. Xétaka wandéka di akwi di déka jémba ya. Xe dé diré wa, ‘Guni akwi ye wuna yawimbu jémba yatanguni. Yangut wuni guni nak nakéka sékéré yéwa hwetawuni.’ )KHukémbu nukwa xalendéka dé wun yawimbu jémba yatekwa du nawulakéka akwi hwaka dé du hérangwandéndaka hafwaré yi. Ye dé xé du nawulak baka téndaka. hIHwaka xétaka dé diré wa, ‘Guni ané atéfék nukwa jémba yangut, wuni guni nak nakéka natafa yéwa hwetawuni.’ Wungi wandéka di wa yawundu. Yawundu nandaka dé wandéka di déka yawiré yi, déka jémba yanjoka. ~ wJisas dé diré ané hundi wa: “God néma du reta du takwaka jémba hatitendéka angi dé: Du nak némafwi wain bangwi tékwa yawi nak dé huru. Hurutaka nak ganémba, nukwa xalehafi yandéka ye dé wun yawimbu jémba yatekwa duka dé hwaké. 8iNémbuli rekwa séfélak néma du takwa hukémbu baka du takwa retandi. Némbuli rekwa séfélak baka du takwa di hukémbu néma du takwa retandi.” Wungi dé Jisas wa.|~qWunika jémba sarékékwa du takwa wuna jémba yanjoka di deka ge, nyamangu, bandingu, ayiwa, yafa, nyangwal, yawi yatakandat, God dika séfélak séfélak wungi maki jondu hweta diré yikafre hurundét, di jémba retandi, wungi re wungi re. }Wungi wandéka dé Jisas déré wa, “Mwi hundi wuni guniré we. Hukémbu nyir héfa atéfék jondu akwi huli xakundét, wuni Duna Nyan néma duna yikafre jambémbu reta du takwaka néma du retawuni. Wun nukwa guni wuna du tamba atéfék ye man yéték, guni néma duna jambémbu reta, Israelna hém tamba atéfék ye man yéték wun hémka guni néma du reta dika hatitanguni. ;|oWun hundi xékétaka dé Pita wa, “Mé xéké. Nani nana jondu atéfék yatakataka nani ména jémba yata méni wali yitaka yataka. Wungi huruta, méta joo hératame?” 4{aWungi wandaka dé diré xéta dé wa, “Du takwa di hafu hambuk yata di Godna hémémbu wulaaye jémba renjoka di hurufatiké. God hafu atéfék jondu hali hurundé.” pzYWun hundi xékétaka Jisasna du saréké warékéta di wa, “Xérénjuwi mama du Godna hémémbu wulayinjoka weséka wulayindat, yingi maki ye jambangwe du takwa Godna hémémbu wulaaye jémba retandi, wungi re wungi re?” nyUAné hundi akwi wuni we: Xérénjuwi mama du Godna héfaré wulayinjoka mawuli ye, dé némafwi jémba yatandé. Némafwi kamel bali nak nukwa wur hundafanéndaka ramina yambumbu wulayinjoka mawuli ye yalefu jémba yatandé.” x+Dé yindéka dé Jisas déka duré wa, “Xérénjuwi mama du Godna héfaré wulayinjoka weséka wulayitandé. Mwi hundi wuni guniré we. #w?Wungi wandéka wun wayikana du xékétaka déka séfélak jondu hwenjoka hélék yata déka biya mawuli xak dé ya. Yandéka Jisasré yatakataka dé yi. pvYWungi wandéka dé wa, “Angi akwi hurutaméni. Méni yikafre xakuwu nae méni takamén atéfék jondu nak duka hwetaka yéwa hérae méni jambangwe du takwaka hwetaméni. Hwemét God méniré yikafre hurundét, hukémbu méni Godna getéfaré ye wumbu jémba male retaméni. Méni jambangwe du takwaka yéwa hwetaka wambula yae wuna hukémbu yataméni.” u3Wun hundi xékétaka dé wun wayikana du déré wa, “Wun hundi atéfék xékéta wandéka maki wuni huru. Méta joo nak akwi hurutawuni?” Bt}Méni ména yafa ayiwaré yikafre hurutaméni. Méni hafuka némafwimbu mawuli yaméka maki, ména nyémayikaka némafwimbu mawuli yataméni. Mawuli yata diré yikafre hurutaméni.” msSWungi wandéka dé wun du wa, “Méta hundi?” Wungi wandéka dé Jisas wa, “Ané hundi. Du takwaré xiyakéméni. Nak duna takwa wali haraki sémbut hurukéméni. Sélé hérakéméni. Nak duka yénataka hundi wakéméni. nrUWungi wandéka dé Jisas wa, “Métaka méni yikafre jooka wuniré wakwexéké? God hafu yikafre sémbut hurundékandé. Méni wungi re wungi re jémba renjoka mawuli yata God wandéka Moses wandén hambuk hundi mé xéké.” .qUWayikana du nak dé Jisaska ye dé wa, “Godna jémbaka wakwekwa du, méta yikafre sémbut hura wuni huli mawuli hérae wungi re wungi re jémba retawuni?” pWungi wata dé deka anéngambambu tamba taka. Takataka dé wun hafwa yatakataka dé yi. Xérénjuwi mama du dé Jisas wali hundi bulé joMHaraki hundi wandaka dé Jisas diré wa, “Yikama nyangwal di wunika métaka yanda. Yandat guni diré haraki hundi yamba wakénguni. Godna hémémbu wulayinjoka mawuli yakwa du takwa di wun yikama nyangwal maki retandi.” 0nY Du takwa nawulak di yikama nyangwalré Jisaska hura yi, dé deka anéngambambu tamba take dika Godka wandéte. Hura yindaka di Jisasna du diré haraki hundi wa. +mO Ané du di takwa hérahafi ye. Du nawulak deka ayiwa diré hérandaka deka séfi haraki yandéka di takwa yamba hérakéndé. Du nawulak deka mandé hérekindat, di takwa hérae nyan yamba hérakéndi. Du nawulak Godna jémbaka male sarékéta di takwa hérahambandi. Wun hundi xékéta wungi hurunjoka mawuli yakwa du di wun hundi jémba xékétandi.” Wungi dé Jisas wa. Jisas dé yikama nyangwalré yikafre huru $lA Wungi wandaka dé diré wa, “Du nawulak wungi hurunjoka di hambuk ya. Baka téndate God dika dé hambuk hwe. Séfélak du baka ténjoka di hurufatiké. >ku Wun hundi wandéka Jisasna du di déré wa, “Méni wungi waméka nani angi saréké. Du déka takwa yamba yatakakéndé. Du takwa hérahafi baka téndat, wu yikafre dé.” djA Wuni guniré angi wuni we. Duna takwa nak du wali haraki sémbut huruhafi yalét, léka du léré baka yatakataka, dé takwa hésiré hérae, wun du dé hukémbu hérandén takwa wali bér haraki sémbut bér huru.” OiWungi wandaka dé diré wa, “Guni atéfék haraki saraki mawuli xékékwa du takwa renguka dé Moses gunika wun hundi wa. Hanja God du takwaré tale huratakandén nukwa di du wungi huruhambandi. h Wun hundi wandéka di Farisi wa, “Moses nak hundi nanika angi dé wa, ‘Du nak déka takwaré yatakanjoka mawuli ye tale nyinga nak hayitandé, wun jooka. Haaye léka hweta wandét, lé déré yatakataka yitalé.’ Métaka dé Moses wungi wa?” 9gkWun hundika sarékéta nani xékélaki. Du takwa hérae bér natafambu bér re. Séfi yéték yingafwe. God gindén joo du nak yamba lukukéndé.” Wungi dé Jisas diré wa. fHuratakataka dé wa, ‘Du déka yafa ayiwaré yatakataka takwa hérae bér natafambu retambér. Reta natafa séfi retambér.’ xeiWungi wandaka dé diré wa, “Métaka guni wunika wakwexéké wun jooka? Hanja Godna nyingambu du nak wun jooka hundi hayindéka wundé xéngu. Angi dé hayi: Hanja tale God atéfék jondu huratakataka dé du takwaré akwi dé hurataka. >duFarisi nawulak di Jisaska ye di déré hurukwexénjoka di déré wa, “Nana hambuk hundi yingi dé wa? Du nak déka takwaré yatakandét, wungi yikafre dé, o haraki dé?” ,cQYindéka séfélak du takwa di déka hukémbu yi. Yindaka dé wun hafwambu bar hiyandé du takwa akwi séfimali haraki yandé du takwaré akwi dé huréhaléké. qb ]Jisas wun hundi wataka dé Galilina héfa yatakataka dé Jordan xérimbu xaake Judiana héfaré dé yi. a#Wun hundi wataka dé Jisas wa, “Guni wun hundika mé saréké. Du nak guniré haraki hurundét, guni angi watanguni, ‘Reséndé. Wun haraki jooka wambula yamba sarékékéme.’ Guni wungi wahafi yangut, God hurungun haraki saraki sémbutka wungi re wungi re sarékétandé. Sarékéta wun haraki saraki sémbut yamba yakwanyikéndé.” Wungi dé Jisas diré wa.i`K"Wungi wataka dé biya mawuli wita dé wun duré séndé gembu taka, déka du déré hangéli hwendate. Take dé déré wa, ‘Wuna yéwa atéfék hasa hwetaka, méni séndé ge yatakataka gwandetaméni.’ Wungi dé wa.” N_!Wungi wata ménika wuni saréfa na. Métaka méni wuni huruwun maki méni wali jémba yandé duka saréfa nahafi ya? Méni déka saréfa nahafi ye méni haraki saraki sémbut hurukwa du méni.’ n^U Saféndaka dé néma du wandéka wun du yandéka dé déré wa, ‘Méni haraki sémbut hurukwa du méni. Tale méni wuniré wakwexékéméka wunimbu héramén némafwi yéwaka wuni wa, Reséndé. Wunika hasa yamba hwekéméni. ]“Dé wali jémba yandé du xe di déka némafwimbu saréfa na. Saréfa naata di deka néma duré wun jooka safé. |\qWungi wandéka hélék dé ya. Hélék yata dé déré hura ye duna makambu takataka séndé gembu taka. Take dé déré wa, ‘Méni wuna yéwa hasa hwetaka méni séndé ge yatakataka gwandetaméni.’ Wungi wandéka dé séndé gembu hwa. [9Wungi wandéka dé wun du hwati se wandé dae dé wa, ‘Méni wunika saréfa naata wunika haxétaméni. Hukémbu wuni ména yéwa hasa hwetawuni.’ RZ“Wun jémba yakwa du hafwaré gwande dé dé wali jémba yakwa du nakré xé. Wun du tale démbu bangi tamba yéti yéwa dé héra. Hérandén yéwa hasa hwehambandé. Xétaka dé déré huluke dé déka holéméngimbu hambukmbu hutukwakéta dé wa, ‘Méni wunimbu héramén yéwa atéfék némbuli hasa hwetaméni.’ 6YeWungi wandéka dé wun jémba yakwa duna néma du déka saréfa naata dé déré wa, ‘Reséndé. Wunika hasa hwekéméni. Méni baka yitaméni.’ Wungi dé néma du wa. GXWungi wandéka dé wun du néma du rendénmbu hwati se wandé dae dé wa, ‘Néma du, méni wunika saréfa naata wunika haxétaméni. Hukémbu wuni ména yéwa atéfék hasa hwetawuni.’ sW_Wun du yéwa nawulak hura yahambandé. Wun yéwa hasa hwenjoka dé hurufatiké. Hurufatikéndéka dé néma du wa, di wun du, déka takwa, déka nyangwal, déka atéfék jondu nak duka hwetaka yéwa hérae déka yéwa hasa hwendate. V/Wungi wataka dé dika wa, wungi hasa hwendate. Wandéka di du nakré déka hura ya. Wun du séfélak séfélak yéwa dé héra (10 milion kina). "U=Wun hundi Pitaré wataka dé ané sataku hundi wa: “God néma du reta déka hémka jémba hatitendéka angi dé. Néma du nak dé wa, ‘Séfélak jémba yakwa duka wuni yéwa hwe. Hwewuka di wunika hasa hwehambandi. Némbuli di wuna yéwa hasa hwendate wuni mawuli ye.’ T{Wungi wandéka dé Jisas déré wa, “Wuni yambu angé yétiyéti angé hufuk wungi waméte wahambawuni. Ména du séfélak yambu méniré haraki hurundét, méni wungi re wungi re déré angi wataméni, ‘Wun jooka wambula yamba sarékékéwuni. Reséndé.’ Wungi wata wun hundi yamba yatakakéméni. Wungi wateméka yambu handékénénjoka méni hurufatikétaméni.” S Pita Jisaska ye dé déré wa, “Néma Du, wuna nyémayika wuniré haraki hurundét, wuni déré angi watawuni, ‘Wun jooka wambula yamba sarékékéwuni. Reséndé.’ Wun hundi yambu angé yétiyéti angé hufuk watawuni, o hatika yambu dé?” \R1Angi wuni we, du yéték hufuk wunika sarékéta natafa mawuli héraata natafa hafwambu rendat, wuni deka nyéndékmbu retawuni.” Wungi dé Jisas wa. Jémba yakwa du haraki saraki mawuli xékéndénka dé wa ,QQNak hundi akwi guniré wuni we. Guna du yéték natafa mawuli héraata anwarmbu rekwa du wuna yafa Godka wambét, dé bérka hundi xéka wambén maki hurutandé. P“Guniré wuni we. Guni ané héfambu téta nak jooka gingut, God déka getéfambu reta wun jooka akwi gitandé. Guni ané héfambu téta, nak jooka yatakangut God déka getéfambu reta, wun jooka akwi yatakatandé. Mwi hundi wuni guniré we. &OEMéni bérré hura méniré haraki hurundé duré hundi wangut, dé guna hundi xékénjoka hélék yandét, méni wuna hundika xékékwa du takwa hérangwanda rendat, diré wataméni, méniré hurundén haraki jooka. Wamét di wun jooka déré wandat, dé deka hundi akwi xékénjoka hélék yandét, guni atéfék déré watanguni, dé guniré yatakataka yindéte. Nak téfana du akwi, yéwa héraata haraki sémbut hurukwa du akwi wuna hundika xékéhafi yata afakémbu rendaka maki, dé akwi guniré yatakataka ye afakémbu retandé.” kNODé ména hundi xékéhafi yandét, méni wuna hundika xékékwa du natafa yétékré akwi hérae guni déka wambula ye déré wambula wataméni, méniré hurundén haraki jooka. Wungi waméte hanja du nak ané hundi Godna nyingambu dé hayi: Du yéték hufuk natafa hundi wandat, guni deka hundika ‘Mwi hundi dé’ natanguni. Nak du wun hundi xékétandi. Hayindén hundika sarékéta méni du yétékré hérae guni atéfék méniré haraki hurundé duna hundi xékétanguni. ,MQWun hundi wataka dé Jisas angi wa: “Ména nyayika nak méniré haraki hurundét, méni déka ye béni hafu reta méni déré wataméni, ‘Méni wuniré haraki méni huru.’ Wungi wataméni déré. Nak du takwaré wun jooka yamba wakéméni. Méni déka ye déré wamét, dé ména hundi xékéta méniré hurundén haraki joo yatakandét, wu yikafre dé. Béni yituku natafa mawuli hérae jémba retambéni. +LOGuni wun hundika sarékéta xékélakitanguni. Wun du sipsip balika jémba hatindéka maki, anwarmbu rekwa du wuna yafa dé du takwaka jémba hati. Hatita dé wun yikama nyan faakwa haraki hafwambu rendémboka hélék dé ye.” Diré haraki saraki sémbut hurukwa duka dé Jisas hundi wa ]K3 Hwaka xétaka dé wun natafa sipsip balika némafwimbu mawuli sawuli yatandé. Dé wali rendé sipsip balika mawuli yata fakundé sipsip balika dé némafwimbu mawuli sawuli yatandé. Mwi hundi wuni guniré we. JJ  “Ané sataku hundika mé saréké. Du nak dé séfélak (100) sipsip balika dé hati. Natafa sipsip bali fakundét, wun du méta yatandé? Dé fakundé sipsip balika hwakétandé, o yingi maki dé? Déka nawulak sipsip bali némbumbu wara sata téndat dé diré yatakataka ye fakundé sipsip balika hwakétandé. I) “Mé xéké. Guni yikama nyangwalka hu hwekénguni. Dika angi wakénguni, ‘Di yikama nyangwal male di. Dika sarékékéme.’ Anwarmbu rekwa du wuna yafana ensel dika jémba hatindaka guni wungi wakénguni. Wun ensel wuna yafana makambu di re, wungi re wungi re.” H vGe Guni guna dama haraki saraki jooré xéta wun haraki joo hurungut, wun dama hurufuneka mé yaki. Guna natafa dama male téndét wun haraki joo huruhafi yata Godna hémémbu xakungut, wu yikafre dé. Guna dama yéték téndét guni wun haraki joo hurutaka hukémbu ya yanékwa hafwaré naande yingut, wu haraki dé. Fakundé sipsip balika dé Jisas sataku hundi wa VF%“Guna man tamba haraki saraki joo hurundét, guni wun man tamba xatéka mé yaki. Guna natafa man natafa tamba male téndét wun haraki joo huruhafi yata Godna hémémbu xakungut, wu yikafre dé. Guna man yéték tamba yéték téndét guni wun haraki joo hurutaka hukémbu ya yanékwa hafwaré naande yingut, wu haraki dé. |Eq“Séfélak du takwa di ané héfana haraki jonduka male sarékéta di wuna hundika yike ye. Wunde du takwaka wuni saréfa nae. Du nawulak wandat, wuna hundi xékékwa du takwa deka hundi xékéta wunika hu hwendat, wungi wun du deka mawuliré di haraki huru. Wu némafwi haraki saraki joo dé. God wungi wakwa duré hurundan haraki saraki sémbut hasa hwetandé. JD Wun hundi wataka dé angi wa: “Ané yikama nyangwal di wuna hundi jémba xéké. Du nak wandét wun nyangwal nak déka hundi xékéta wuna hundi yatakandét, God wungi wandé duré hurundén haraki saraki sémbut hasa hwendét, wu némafwi joo dé. Nawulak du di wun duré déka holéméngimbu némafwi motu gitaka déré yakisandandat, dé wun haraki sémbut huruhafi yata tukwesekembu naande ye hulingu se hiyandét, wu yikama joo dé.” 6CeDu takwa wunika jémba sarékéta ané nyanré yikafre huruta di wuniré akwi yikafre huru.” Wungi dé Jisas wa. Di haraki saraki sémbut hurundamboka dé Jisas hundi wa B/Ané nyan dé déka ximbu harékéhambandé. Déka mawuli jémba dé té. Déka mawuli téndéka maki deka mawuli jémba tékwa du takwa, di deka ximbu harékéhafi yata Godna hémémbu reta, néma du takwa retandi. Di nawulak néma du takwaré akwi sarékéngwandétandi. YA+Téndéka dé diré wa, “Mé xéké. Guna haraki saraki mawuli yatakataka guni yikafre mawuli yatanguni. Guna mawuli yikama nyangwalna mawuli maki téhafi yandét, guni Godna hémémbu yamba xakukénguni. V@%Wungi wandaka dé Jisas nyan nakré wandéka yae dé deka nyéndékmbu té. ? Wun nukwa di Jisasna du déka yae di déré wa, “Héndé atéfék néma duré sarékéngwanda néma du re, Godna hémémbu?” L>Wuni tempelka hwehafi yawut, di nanika haraki mawuli xékétandi. Deka mawuli jémba téndéte, wuni akwi yéwa hwetawuni. Méni ye méni tukwesekembu xéri hamwi séngwa yaki. Tale hérateméka xéri hamwi hérae taak husene méni xéri hamwina taakmbu yéwa nak xétaméni. Xétaka hérae hura yae méni dika hwetaméni. Hweteméka yéwa wu ana yéwa dé, méni akwi wuni akwi. Ana yéwa hari dika hwe, tempelka.” Wungi dé Jisas Pitaré wa.E=Wungi wandéka dé Pita wa, “Nak téfana du takwaka male di yéwa héra.” Wungi wandéka dé Jisas wa, “Wu mwi hundi dé. Néma du deka du takwana yéwa hérahafindi. Wuni Godna nyan wuni re. Wuni déka geka yéwa hwehafi yata wuni déka nyan rewukaka sarékéta dé God wuniré haraki hundi yamba wakéndé. 8<iWungi wandaka dé Pita wa, “Xéxé. Dé hwe.” Wungi wataka geré wulaaye Jisasré wun hundi wahafi téndéka Jisas dé déré wakwexéké, “Saimon, yingi méni saréké? Ané héfambu rekwa néma du héndéka di yéwa héra? Deka hémna du takwaka di héra, o nak téfana du takwaka di héra?” ?;wJisas déka du wali di Kaperneamré di yi. Ye xakundaka di tempelka yéwa héraakwa du Pitaka yae di déré wa, “Guna néma du tempelka yéwa nawulak dé hwe, o yingafwe?” B:}Rewut wuniré xiyandat hiyatawuni. Hiyae nukwa hufuk yindét God wandét wuni wambula ramétawuni.” Wungi wandéka deka biya mawuli némafwi xak dé ya. Tempelka Jisas dé yéwa hwe '9GJisas déka du wali Galilina hafwambu yitaka yatakata Jisas dé diré wa, “Hukémbu di wuni Duna Nyanré mamaka hwendat, wuni deka tambambu retawuni. 8+Wungi wandaka dé diré wa, “Guni Godka jémba sarékéhafi yata guni wungi yanjoka guni hurufatiké. Mé xéké. Guni Godka jémba sarékéta guni hambuk jémba yatanguni. Ané némburé mé xé. Guni Godka jémba sarékéngut, guna sarékéngun mawuli miyar sék maki yikama male téndét, ané némbu raama yindéte Godré wangut, ané némbu raama yitandé. Guni déka jémba sarékéta déré wangut, guni hanja xéhafi yandan hambuk jémba atéfék akwi yatanguni.” Jisas hiyae wambula ramétendékaka dé wambula wa 7D6Hukémbu Jisas hafu rendéka di déka du déka yae di déré wa, “Nani wun haraki hamwinyaré wambeka dé yaange yihambandé. Métaka nani wun jémba yanjoka nani hurufatiké?” C5Wungi wandéka hura yandaka dé Jisas wun nyanré hura téndé haraki hamwinyaré hambukmbu wandéka dé wun nyanré bari yatakataka yaange yi. Yaange yindéka dé wun nyan yikafre ya. o4WWungi wandéka dé Jisas wa, “Yingi maki dé? Guni wunika jémba sarékéhambaméni. Guna mawuli jémba téhambandé. Hatika bafu wuni guni wali rewut guni wunika jémba sarékétanguni? Guni wun nyanré wunika mé hura ya.” b3=Xakrindéka wuni ména duka hura yiwuka di déré huréhalékénjoka di hurufatiké.” M2Wandé dae dé wa, “Néma Du, méni wuna nyanka mé saréfa na. Nak nukwa nak nukwa dé wangété yata dé sayiké hiya. Sayiké hiyae séfélak nukwa dé yambu xakre dé gumbu akwi dé xakri. H1 Jisas, Pita, Jems, Jon, wungi naande ye di déka du nawulak akwi séfélak du takwa akwi hérangwanda téndanmbu di xaku. Xakundaka dé du nak Jisaska yae dé déka hwati se wandé da. 01 Wungi wandéka di xékélaki dé Elaijaka wata dé guré husandakwa du Jonka dé wa. Haraki hamwinya hura téndé nyanré dé Jisas huréhaléké L/ Guniré wuni we. Elaija wundé yandé. Yandéka du takwa déka xékélakihafi yata di mawuli yandaka maki di déré haraki huru. Déré hurundan maki wuni Duna Nyan wuniré haraki hurutandi.” .- Wungi wandaka dé wa, “Wu mwi hundi di wa. Elaija tale yatandé. Yae dé du takwana mawuli huréhalékétandé, di Kraisna hundi xékéndate. H-  Wungi wandéka di déka du déré wa, “Xékélelakikwa du di angi wa, ‘Godna profet Elaija tale yatandé. Yandét God wasékendén du Krais hukémbu yatandé.’ Métaka di wungi wa?” p,Y Di wun némbu yatakataka naande yita dé Jisas diré wa, “Mé xéké. Guni xéngun jooka nak duré némbuli yamba wakénguni. Wuni Duna Nyan hiyawut God wandét wuni wambula raméwut, guni wun nukwa wun jooka watanguni.” L+Wungi wandéka raama nak duré xéhambandi. Jisasré male di xé. ^*5Hwandaka dé Jisas dika yae diré huruta dé wa, “Guni sé ramé. Rookénguni.” [)/Wun hundi xékétaka Jisasna du di némafwimbu roota xakre di héfambu hwa. (+Pita wun hundi wata téndéka dé wama hanyikwa buwi nak gaye dé diré takatéfi. Takatéfindéka dé hundi nak buwikombu gwande dé wa, “Ané wuna nyan dé. Déka wuni némafwimbu mawuli ye. Déka wuna mawuli yikafre dé ye. Guni déka hundi male mé xéké.” >'uPita diré xéta dé Jisasré wa, “Néma Du, nani ambu rembeka, wu yikafre dé. Méni mawuli yamét, wuni wama ge hufuk ambu totawuni. Ménika nak, Moseska nak, Elaijaka nak.” "&=Hanyindéka, owa, mé xé, hanja rendé Godna profet Moses bér Elaija Godna getéfambu gaye Jisas wali hundi buléta téndaka di Jisasna du hufuk xé. %5Re di xé, Jisasna séfi nak maki xakundéka. Xakundéka déka saawi nukwa maki dé hanyi. Hanyindéka déka nukwa wur wama male ya maki dé hanyi. $ Nukwa gwongofu yindéka dé Jisas, Pita, Jems, Jemsna bandi Jonré wungi hura di némafwi némbu nakré wari. Wara di di hafu wumbu re. ~<}|}{zyxwvuuctsrqXonn$mflkkZjigffemd cba`3_j^^0]\[ZZ;Y!XvWV"UzTZSSgRQQAONN*MM%L4KJII#HH#GFF\EDpDC<;;:(988765`4)2f0/.f-,,+('B%%<#"!! $BL$Y:$!pn: C = 60jMm?SWuni Duna Nyan wambula gayawut, atéfék du takwa xétandi. Nyir tulem nandéka atéfék du takwa xéndaka maki, guni atéfék wuni gayawut xétanguni. Wungi xétengukaka sarékéta guni deka yénataka hundi xékékénguni.” '>G“Du takwa nawulak guniré watandi, ‘Mé xé. God wasékendén du Krais dé du rehafi hafwambu dé re.’ Wungi wandat, guni wun hafwaré yikénguni. Di guniré watandi, ‘Mé xé. God wasékendén du Krais wun gekombu dé re.’ Wungi wandat, guni deka hundi xékékénguni. =Guniré wuni we, hukémbu xakutekwa jonduka. Hukémbu wun jondu xakundét guni xéta xékélakita guni deka hundi xékékénguni.” <+Séfélak yénataka Krais akwi yénataka profet akwi xakutandi. Xaakwa di God wasékendén du takwaré yéna yanjoka di nak maki nak maki hambuk jémba akwi, hanja xéhafi yangun hambuk jémba akwi yatandi. Di God wasékendén du takwaré yéna yanjoka hurufatikétandi. B;}“Wun nukwa du nawulak guniré angi wandat, ‘Ané duré mé xé. God wasékendén du Krais wumbu dé re.’ Wungi wandat, guni deka hundi yamba xékékénguni. Di yéna di ye. 9:kWun némafwi xakéngali xakundét God dé wasékendén du takwaka saréfa naata wandét wun xakéngali bari hényitandé. Wungi wahafi yandét atéfék du takwa hiyatandi.” 9 Wun nukwa némafwi xakéngali xakutandé. Wun xakéngali atéfék néma xakré sarékéngwandétandé. Hanja God atéfék jondu huratakandén nukwa wungi maki xak nawulak xakuhambandi. Némbuli akwi hukémbu akwi wungi maki xak wambula yamba xakukéndé. 88iWun haraki nukwa yifa yakwa nukwambu yandét, yingi maki ye guni bari yaange yitanguni? Wun haraki nukwa baka hwa nukwambu yandét, yingi maki ye guni bari yaange yitanguni? Yitengukaka sarékéta guni Godré watanguni, wun haraki nukwa yifa yakwa nukwambu akwi baka hwa nukwambu akwi yahafi yandéte. 7 Wun haraki nukwa nyan tékwa takwa, nyangwalka munya hwekwa takwa bari yaange yinjoka hurufatikétandi. Dika wuni saréfa nae. w6gYawimbu tékwa du takwa getéfaré wambula ye nukwa wur nawulak akwi yamba hérakéndi. Bari yaange yitandi. 5Wun nukwa hafwambu rekwa du takwa bari yaange yitandi. Deka jondu héranjoka deka geré wambula yamba yikéndi. Baka yaange yitandi. p4YXéta wun nukwa guni Judiambu rekwa du takwa guna getéfa yatakataka némburé bari yaange yitanguni. W3'Wun hundi wataka dé Jisas angi wa: “Hanja Godna profet nak déka xi Daniel dé ané hundi hayi: Hukémbu du nak yae Godna tempel nyéndémbu haraki saraki joo nak takatandé. Takandét tempel haraki ye baka tétandé. Wungi hayindén joo xakundét guni xétanguni. (Guni ané nyinga xéta ané jooka jémba sarékétanguni.) t2aWuna du takwa atéfék getéfaré yita atéfék héfambu rekwa du takwaré wuna hundi angi watandi, ‘God néma du reta du takwaka jémba hatitandé.’ Wungi wandat hukémbu hukétéfi yatekwa nukwa yatandé.” Wungi dé Jisas wa. 19 Wun nukwa wuna du takwa deka mawulimbu hambuk yata wuna jémba hurundat, hukémbu God diré hérandét di dé wali jémba retandi, wungi re wungi re. !0; Séfélak du takwa séfélak haraki saraki sémbut hurutandi. Huruta di yikafre mawuli yatakataka di nak du takwaka némafwimbu mawuli yamba yakéndi. !/; Hukémbu séfélak du yae nak nak yéna yata angi watandi, ‘Wuni Profet wuni.’ Wungi wata yéna yandat, séfélak du takwa deka hundi xékétandi. . Wun nukwa séfélak du takwa wunika hu hwetandi. Séfélak du takwa deka du takwaka hélék yata diré deka mamaka hwetandi. -3 “Guni wuna du renguka atéfék héfambu rekwa du takwa gunika hélék yatandi. Yata guniré hérae hura ye guniré haraki huruta xiyatandi. :,mWun xakéngali wu takwa nyan tale héranjoka yikama hangéli hérandaka maki dé. Détakwa némafwi hangéli hurutendaka maki, hukémbu némafwi xakéngali akwi xakutandé.” ~+uNak héfambu rekwa du takwa di nak héfambu rekwa du takwa wali waretandi. Nak néma duna hém nak néma duna hém wali waretandi. Séfélak héfambu du takwa hénoo wali re hiyatandi. Séfélak héfambu séfélak nukwa némafwi nono yatandé. -*SSéfélak du waretandi. Warendat nawulak du warendakaka bulétandi. Buléndat xékéta guni rookénguni. Di wungi hurundat, hukétéfi nukwa bari yamba yakéndé. )wSéfélak du yae di guniré yéna yanjoka mawuli yatendakaka wuni wun hundi wuni we. Yéna yata wuna ximbu wata di nak nak angi watandi, ‘Wuni God wasékendén du Krais wuni.’ Wungi wandat séfélak du takwa yéna yandaka hundi xékétandi. (Wungi wakwexékéndaka dé Jisas wa, “Guni xékélaki natanguni. Xékélaki naata yéna yakwa duna hundi xékékénguni. ' Wun hundi wataka dé Jisas tempel yatakataka ye dé Oliv némburé wari. Wara rendéka déka du male déka ye di déré wakwexéké, “Naniré mé wa. Yimba nukwa tempelré haraki hurutandi? Méta joo tale yandét, xétaka angi watame, ‘Xéxé, némbuli Jisas wambula yatendéka nukwa bari yatandé. Yandét ané héfa bari hényitandé.’ Yimba nukwa nani wungi watame?” &/Wungi wandaka dé diré wa, “Xéxé, némbuli wun ge yikafre dé. Yikafre moturé takandaka nani xé. Mwi hundi wuni guniré we. Hukémbu du yae ané geré haraki hurutandi. Haraki huruta di wunde motu hérae yakisandandat, wun motu nak motu takumbu yamba hwakéndé.” % }Jisas tempel yatakataka yinjoka yindéka di déka du déka ya. Yae di déré wa, “Mé xé. Ané ge yikafre ge dé.” $'Wuni guniré angi wuni we. Guni wuniré wambula yamba xékénguni. Hukémbu guni wunika angi watanguni, ‘God wandéka dé wun du ya. Nani déka ximbu harékétame.’ Wungi wangut wuni wambula yawut guni wuniré wambula xétanguni.” Wungi dé Jisas wa. #9&Mé xéké, hukémbu du nawulak yae guna getéfaré haraki hurutandi. Haraki hurundat guni wumbu yamba rekénguni. Guna getéfa baka hafwa tétandé. "%Jisas wun hundi wataka angi wa, “Jerusalem, Jerusalem, guni Godna profetré guni xiya. God wandéka déka profet gunika yindaka guni diré motumbu xiyanguka di hiya. Gunika wuni saréfa nae. Séra héralén nyanka sarékto reta dika jémba hatiléka maki, wuni séfélak nukwa guniré yikafre huruta gunika jémba hatinjoka wuni mawuli ye. Mawuli yawuka guni wunika hélék ye. $!A$Mwi hundi wuni guniré we. God hurundan haraki saraki sémbutka sarékéta guni deka mandékaré hambukmbu hasa hwetandé. Guni ané nukwa rekwa du, hurundan haraki saraki sémbut guniré hambukmbu hasa hwetandé.” Jisas Jerusalemémbu rekwa du takwaka dé némafwimbu saréfa na  %#Guni wungi hurungut God hurungun haraki saraki sémbut guniré hasa hwetandé. Hanja guna mandéka séfélak yikafre sémbut hurundé duré di xiya. Tale Kein déka bandi Abelré dé xiya. Xiyandéka guna mandéka yikafre sémbut hurukwa duka hélék yata di diré xiya. Xiyae ye di hukémbu Berekiana nyan déka xi Sekaraiaré akwi di xiya. Dé Godna gena nyéndékmbu téndéka di déré xiya. X)"“Wuni wawut profet nawulak, xékélelakikwa du nawulak, Godna hundika wakwekwa du nawulak akwi gunika yatandi. Wuni xékélaki. Di yandat guni nawulakré xiyatanguni. Nawulakré xiyae mimbu hatekatanguni. Nawulakré guni Godna hundi buléndaka gembu rami yoombu xiyatanguni. Nawulakré nambwangut, di nak nak téfaré yitandi. ^5!Guni haraki saraki sémbut hurukwa du guni. Guni du nakré tikwa hambwe maki reta guni haraki saraki sémbut guni huru. God wandét guni haraki hafwaré yitanguni. Nak hafwaré yaange yinjoka hurufatikétanguni.  Téndéka di haraki saraki sémbut hurundan maki, guni akwi haraki saraki sémbut mé guni huru, wun sémbut sukwekéndéte. eCWungi wata guni diré xiyandé duna mandéka nanguka guna mawuli deka mawuli maki dé té. Takataka guni wa, ‘Nani nana mandéka rendan nukwa reta, nani, di hurundan maki, Godna profetré yamba hali xiyakwa.’ fE“Guni xékélelakikwa du akwi, Farisi akwi, xékélakina! Guni yéna yakwa du guni. Godna profet, nawula yikafre sémbut hurukwa du akwi hanja re hiyandaka réméndaka guni réméndan hafwambu yikafre jondu taka. 3_Guni wungi maki guni. Du takwa guniré xéta di wa, ‘Wu yikafre sémbut hurukwa du di.’ Wungi wata di xékélakihambandi, guna mawulimbu haraki tékwaka. Xékélakihafi yandaka guni yéna yata haraki saraki sémbut guni huru. Hurundan haraki saraki sémbut God diré hasa hwetendékaka dé wa xi“Guni xékélelakikwa du, Farisi akwi, xékélakina! Guni yéna yakwa du guni. Guni fusa réméndan hwandafu maki guni. Du takwa wun hwandafu takumbu di yikafre jondu taka. Takandaka nawula du takwa xe wun jonduka male sarékéta di wa, ‘Wu yikafre dé.’ Wungi wata di andéla hwandafumbu hwaakwa hiyandé duna afa haraki jonduka akwi xékélakihambandi. Guni Farisi, guni dama hiyandé du guni. Guni aki yakwanyita tale také yakwanyitanguni. Wungi yakwanyingut, taku akwi yikafre yatandé. kO“Guni xékélelakikwa du akwi, Farisi akwi, xékélakina! Guni yéna yakwa du guni. Guni aki yakwanyita taku male guni yakwanyi. Také yakwanyihambanguni. Yakwanyihafi yanguka také haraki dé té. Guni guna séfika male sarékéta guni du takwana séfélak jondu sélé héranguka guna mawuli haraki dé té, wun akina také haraki tékwangala. r]Guni dama hiyandé du dé du nakré yambu wakwenjoka hurufatikétanguni. Guni yikama joo hurunjoka guni hambukmbu jémba ye. Néma joo hurunjoka guni yike guni ye. Yike yata ané du maki guni huru. Dé hulingu tuwa sanjoka nyéngwi gumbu hwandéka xékélake dé héreki. Hérekindéka dé kamel bali gumbu hwandéka xékélakihafi ye dé atéfék nyéréké. w“Guni xékélelakikwa du akwi, Farisi akwi, xékélakina! Guni yéna yakwa du guni. Guni atéfék jondu tamba yétékmbu mune guni també Godka hwe. Wungi hweta guni atéfék nyaa akwi wungi male guni nak també Godka hwe. Nyaa néma joo yingafwe. Wu yikama joo dé. Guni wun yikama jooka sarékéta guni Moses wandén hambuk hundimbu rekwa néma jooka sarékéhambanguni. Guni nawula du takwaré yikafre huruhambanguni. Guni nawula du takwaka mawuli yata saréfa nahambanguni. Guni Godka jémba sarékéhafi yata guni hurunjoka wangun maki huruhambanguni. Guni guna jondu tamba yétékmbu mune també Godka hwengut, wu yikafre dé. Wun joo yatakakénguni. Wun yikama joo huruta guni wayika male wawun némafwi joo akwi huruta guni jémba retanguni. PGod déka anwarmbu rekwa getéfambu dé re. Du Godna getéfana ximbu wasékérékéta di God rendéka jambéna ximbu di wasékéréké. Wungi wasékérékéta di Godna ximbu akwi wasékéréké.” jMGod tempelmbu dé re. Du tempelna ximbu wasékérékéta di Godna ximbu akwi di wasékéréké. LHamwi xiyae Godka hwendaka jambé wu Godna dé. Wun jambémbu hwandé hamwi akwi Godna dé. Du wun jambéna ximbu wasékérékéta di wun jambémbu hwandé hamwina ximbu akwi di wasékéréké. %Guni wungi wata guni dama hiyandé du guni. Méta joo némafwi joo dé, Godka hwendan hamwi dé, o Godka hwendaka hamwi hwandé jambé dé? Y+Guni angi akwi guni we, ‘Du nawulak jémba nak yanjoka hamwi xiyae Godka hwendaka jambéna ximbu wasékérékéndat, wu baka joo dé. Hukémbu di mawuli yata wun hundi yatakatandi. Di jémba nak yanjoka wun jambémbu hwandé hamwina ximbu wasékérékéndat, wu néma joo dé. Wandan maki hurutandi. Wun hundi yamba yatakakéndi.’ >uGuni wungi wata guni dama hiyandé wangété du guni. Méta joo némafwi joo dé, tempel dé, o wun tempelmbu rekwa gol dé? Wun gol tempelmbu rehafi yata dé baka gol xakutandé. ] 3“Dama hiyandé du dé nak duré yambu wakwenjoka hurufatikéndéka maki, guni du takwaré yikafre yambu wakwenjoka hurufatikétanguni. Guni xékélakina! Guni angi guni we, ‘Du nawulak jémba nak yanjoka tempelna ximbu wasékérékéndat, wu baka joo dé. Hukémbu di mawuli yata wun hundi yatakatandi. Di jémba yanjoka tempelmbu takandan gol motumbu wasékérékéndat, wu néma joo dé. Wandan maki hurutandi. Hukémbu di wun hundi yamba yatakakéndi.’ ? w“Guni xékélelakikwa du akwi, Farisi akwi, xékélakina! Guni yéna yakwa du guni. Guni afaké yambumbu yita némangumbu yita guni guna hundi xékétekwa du nakéka guni hwaké. Hwaka xénguka wun du guna jémba yandéte déré wakwenguka dé séfélak haraki saraki sémbut huru. Hurundén haraki saraki sémbut guna hurungun haraki saraki sémbutré dé sarékéngwandé. Guni akwi dé akwi atéfék haraki hafwaré yitanguni. 3 _[“Guni xékélelakikwa du akwi, Farisi akwi, xékélakina! Guni yéna yakwa du guni. Guni du hiya takwana jondu atéfék guni héra. Hérae guni yéna yata némafwi hundi Godka wa, nawula du takwa guniré xe guna ximbu harékéndate. Wungi hurungut némafwi xakéngali gunimbu xakutandé.] p Y Wun hundi wataka dé Jisas xékélelakikwa duka akwi, Farisika akwi dé angi wa: “Guni xékélelakikwa du akwi, Farisi akwi, xékélakina! Guni yéna yakwa du guni. Séfélak du takwa Godna hémémbu xakunjoka di mawuli ye. Yandaka guni hundi wanguka xékéta di Godna hémémbu xakunjoka di hurufatiké. Guni akwi Godna hémémbu yamba xakukénguni. V % Deka ximbu harékékwa du takwa hukémbu God wandét di baka du takwa retandi. Deka ximbu harékéhafi yakwa du takwa hukémbu God wandét di néma du takwa retandi.” Yéna yandakaka dé Jisas hundi wa V% Guna du nak néma du renjoka mawuli yata dé guna jémba yakwa du retandé.  Guna néma du wuni God wasékendén du Krais wuni. Wungi xékélakita guni nak duka, ‘Nana néma du dé’ nakénguni. } Anwarmbu rekwa du guna yafa dé natafa male dé. Rendéka guni ané héfambu rekwa duka ‘Nana yafa dé’ nakénguni. “Guni wuna du reta guni wungi hurukénguni. Guni atéfék wuna hundika xéka nyama bandi guni re. Rengut guna nyama bandi gunika yamba wakéndi, ‘Naniré Godna hundika wakwekwa du di.’ Wungi wakéndi, wuni hafu guniré Godna hundika wakwekwa du wuni. U#Di du takwa hérangwandéndaka hafwambu yitaka yatakandat du takwa diré xéta angi wandate di mawuli ye: ‘Nana néma du andé yae. Naniré Godna hundika wakwekwa du di.’ Wungi wandate di mawuli ye. _7Di nak du wali hénoo sata di yikafre hafwaka hwakéta du takwana makambu renjoka di mawuli ye, di xéta deka ximbu harékéndate. Di Godna hundi buléndaka geré wulaaye néma duna hafwambu renjoka di mawuli ye. wAtéfék du takwa diré xéta dika ‘Yikafre du dé’ nandate di mawuli ye. Yata Godna hundi nawulak nyingambu haaye di wun nyinga deka makambu akwi deka tambambu akwi di gi. Gitaka di yikafre séményi yoo di deka nukwa wurna wambumbu léki. !;Du nak séfélak jondu yatandéka nak du yae nawulak xak akwi takandéka maki, Farisi akwi xékélelakikwa du akwi di hambuk jémba nawulak akwi du takwaka di hwe. Hweta di diré angi wa, ‘Guni ané hambuk hundi atéfék xékéta wandén maki hurutanguni.’ Wungi wandaka di wun hundi xékéta wandén maki hurunjoka némafwi jémba di ya. Yandaka di dika saréfa nahafi yata diré yikafre huruhambandi. 9kXékélakindanka sarékéta guni deka hundi xékéta wandan maki hurutanguni. Huruta guni di hurundaka maki hurukénguni. Di séfélak hundi wata di wandan maki huruhambandi. {oAngi dé wa: “Xékélelakikwa du akwi, Farisi akwi di Moses hanja wandén hambuk hundika di jémba xékélaki. J~ Jisas dé déka du akwi, séfélak du takwaka akwi dé hundi wa. ?}w.Wungi wandéka di Jisasna hundi hasa wanjoka di hurufatiké. Wun nukwa di déré hundi nawulak akwi wakwexékénjoka di roo. Hukémbu akwi di déka wambula wakwexékéhambandi.F|-Devit God wasékendén du Kraiska ‘Wuna Néma Du dé’ nandéka yingi maki dé Krais Devitna mandéka re? Krais Devitna mandéka reta Devitna néma du akwi dé re, o yingi maki dé?” <{q,Néma Du God wuna Néma Duré dé wa,‘Méni néma du reta wuna yika tambambu retaméni.Remét wuni ména mamaré ména man mombu takatawuni.’Wungi dé God wa. Wz'+Wungi wandaka dé diré wa, “Hanja Krais ané héfambu rehafi yandéka Godna Hamwinya Devitna mawulimbu wulaaye téndéka Devit dé Kraiska angi wa, ‘Wuna Néma Du dé.’ Wungi wata dé angi wa: Vy%*“Guniré yikafre hurundéte God wasékendén du Krais, dé yingi maki du dé? Yingi guni déka saréké? Dé héna mandéka dé?” Wungi wakwexékéndéka di déré wa, “Dé Devitna mandéka dé.” Wx')Farisi yae natafambu hérangwanda téndaka dé Jisas diré wakwexéké, !w;(Wumbére hundi néma hundi dé. Atéfék néma hundiré dé sarékéngwandé. Guni wun hundi xékéta wandén maki huruta guni Moses wandén hambuk hundi akwi Godna profet wandan hundika akwi guni xéké.” Wungi dé Jisas wa. Jisas dé diré wakwexéké, God wasékendén duka Cv'Nak néma hundi akwi wungi male dé. Angi dé wa, ‘Guni guni hafuka némafwimbu mawuli yanguka maki guna nyémayikaka némafwimbu mawuli yatanguni. Yata diré yikafre hurutanguni.’ Su&Wun hundi néma hundi dé. Atéfék néma hundiré dé sarékéngwandé. Qt%Wungi wakwexékéndéka dé déré wa, “Guni guna Néma Du Godka némafwimbu mawuli yatanguni. Yata guni déré wangut dé guna mawuli, guna hamwinya, guna mawuli sarékéka dé néma du retandé. s)$“Néma du, méni Godna hundika méni naniré wakwe. Nana hambuk hundimbu méta néma hundi dé atéfék néma hundiré sarékéngwandé?” rw#Rendaka dé di wali reta hambuk hundika xékélelakikwa du nak Jisasré hurukwexénjoka dé déré angi wakwexéké, {qo"Wun hundi wandéka di Sadyusi hundi buléhafi re. Rendaka Farisi xékétaka yae di di wali hérangwanda re. 3p_!Wungi wandéka wumbu téndé du takwa wun hundi xékéta déka hundika waréngéna di saré waréké xéké. Atéfék hundiré sarékéngwandéndé hundika dé Jisas wa uoc God dé wa, ‘Wuni Abrahamna God, Aisakna God, Jekopna God wuni.’ Wungi wandéka nani xékélaki. Dé hiyandé duna God yingafwe. Dé huli rekwa duna God dé. Wunde du di hiyae Godna makambu huli du di re. Wungi nani xékélaki.” +nOHundi nawulak akwi watawuni, hiyandé du takwa ramétendakaka. God guniré wandéka déka nyingambu rendé hundi nawulak xétaka guni jémba sarékéhambanguni. .mUHukémbu God wandét hiyandé du takwa raama di Godna getéfambu reta déka ensel maki retandi. Reta du di takwa yamba hérakéndi. Takwa di du yamba humbwikéndi. mlSJisas deka hundi xékétaka dé diré wa, “Guni Godna nyingambu rendé hundika xékélakihambanguni. Xékélakihafi yata Godna hambukéka akwi xékélakihambanguni. Xékélakihafi yata guni séféla guni we. Mé xéké. MkNémbuli naniré mé wa, hiyandé du takwa ramétendaka nukwaka. Wun nukwa wule takwa héndé wali retalé? Hanja wun nyamangu bandingu atéfék di léré héra.” Wungi di Sadyusi Jisasré wa. 1j]Hiyandaka hukémbu lé wule takwa hiya. liQHiyandéka atéfék bandingu wungi male léré hérae di atéfék nyan hérahafi ye di akwi hiya. ;hoNémbuli mé xéké. Hanja nyamangu bandingu angé yétiyéti angé hufuk di nana nyéndékmbu re. Nyama takwaré hérae nyan hérahafi ye dé hiya. Hiyandéka déka bandi dé wule takwaré hérae nyan hérahafi ye dé hiya. Hiyandéka nak bandi akwi wule takwaré hérae nyan hérahafi ye dé akwi hiya. egCJisaska wakwexékéta di angi wa: “Néma du, méni du takwaré Godna jémbaka méni wakwe. Méni ané jooka naniré mé wa. Hanja Moses angi dé wa, ‘Du nak takwaré hérae nyan hérahafi ye hiyandét, déka bandi wule takwaré hératandé. Hérandét nyan héralét wun nyanka watandi, Nyamana nyan dé. Wungi watandi.’ Wungi dé Moses wa. %fCWun nukwa Sadyusi nawulak di Jisaska ye di déré wakwexéké. Wunde du deka mawulimbu di angi wa, “Hiyandé du takwa wambula yamba ramékéndi.” +eOWungi wandéka di wun hundi xékéta waréngéna di saré waréké. Saré warékéta di déré yatakataka di yi. Du hiyae ramétendakaka di Jisasré wakwexéké Jd Wungi wakwexékéndéka di wa, “Wu Romna néma duna xi, Sisar dé.” Wungi wandaka dé diré wa, “Wu mwi hundi dé. Sisarna jondu Sisarka mé guni hwe. Godna jondu Godka mé guni hwe.” uccHura yandaka dé diré wa, “Ané yéwambu rekwa waka héna saawi dé? Héna xi di ané yéwambu hayi?” xbiGuni Romka hwenguka yéwa nak wunika mé hura yangut xéwu.” Wungi wandéka di wun yéwa nak hura ya déka. a1Wungi wandaka dé Jisas deka mawuli dé xékélaki. Di deka mawulimbu angi di wa, “Némbuli dé haraki hundi wandét, nani déré séndé gembu takatame.” Wungi wandaka Jisas xékélakita dé diré wa, “Guni yéna yakwa du guni. Métaka guni wunika wungi wakwexéké? $`AMéni wungi yata némbuli méni naniré mé wa. Yingi méni saréké? Nana hambuk hundi yingi dé wa? Nani yéwa Romna néma duka hwetame, o yingafwe?” ^_5Wungi wataka di deka du nawulakré akwi Herotna du nawulakré akwi wandaka di Jisaska ye di wa, “Néma du, méni naniré Godna jémbaka méni wakwe. Méni mwi hundi male wata naniré Godna hundika jémba méni wakwe. Méni natafa hundi male méni wa, néma du takwa, baka du takwaka akwi. Méni dika roohambaméni. Wungi nani xékélaki. n^UHukémbu di Farisi nawulak ye di di hafu hundi bulé. Buléta di wa, “Nani Jisasré nawula jooka wakwexékémbet, dé haraki hundi hasa watandé wana? Dé haraki hundi wandét, nani déré hura séndé gembu takatame.” ']GWun sataku hundika mé saréké. God séfélak du takwaka dé wa. Wungi wataka dé nak nakré dé waséke.” Romka yéwa hwendakaka di Jisasré wakwexéké \% Hurufatikéndéka dé néma du déka jémba yakwa duré wa, ‘Guni wun duré huluke déka man tamba giya guni hafwaré yakisangwandétanguni. Yakisangwandéngut dé halékingambu retandé. Wumbu reta dé néma hangéli héraata hambukmbu géraata némbi titandé.’ ;[o Rendéka dé néma du déré wa, ‘Nyayika, métaki nae méni yikafre nukwa wur sandahafi ye méni angiré gwande?’ Wungi wandéka wun du hundi hasa wanjoka dé hurufatiké. ?Zw “Wun néma du hénoo satekwa du takwaré xénjoka dé wun geré wulayi. Wulaaye dé yikafre male nukwa wur sandahafi yandé du nak rendéka. Nyo nukwa wur male dé sanda re. Y- Wungi wandéka di jémba yakwa du raama ye yambumbu téta di xéndan du takwaré wa, yandate. Yikafre sémbut hurukwa du takwa akwi, haraki saraki sémbut hurukwa du takwaré akwi di wa. Wandaka yae di takwa hérandé duna yafana gembu re. Rendaka wun ge dé sukweké.” #X? Némbuli sa guni ye atéfék yambumbu téta atéfék xétenguka du takwaré angi watanguni: Mé guni yae humbwimben hénoo sa. Wungi watanguni diré.’ *WMHukémbu dé néma du déka jémba yakwa duré wa, ‘Nani hénoo humbwimbeka dé re. Yandate wawun du takwa di yikafre du takwa yingafwe, nana hénoo satekwa. :VmHiyandaka dé néma du mawuli wita dé déka xi warekwa duré wandéka ye di déka jémba yakwa duré xiyandé duré atéfék xiyasanda. Xiyaata di deka getéfa yambu tusanda. yUkYindéka nawulak raama di néma duna jémba yakwa duré huluke diré haraki huruta di diré xiyandaka di hiya. ETDi ye wandaka di wun hénoo sanjoka hélék di ya. Hélék yata deka jémbaka male di saréké. Nak raama dé déka yawiré yi. Yindéka nak raama yéwa héranjoka jémba yanjoka dé yi. vSeHélék yandaka wun néma du dé déka jémba yakwa du nawulakré akwi wa, ‘Guni ye guni hanja wawun du takwaré angi watanguni: Mé xéké. Nani hénoo bu humbwikwa. Némafwi bulmakau bali wali, mwiwuléndé bulmakau bali nyan wali nani xiyae tu. Atéfék hénoo humbwimbeka dé re. Guni mé yae sa. Wungi diré watanguni.’ Wungi wandéka di wandén maki yi. `R9Humbwindaka dé déka jémba yakwa duré angi wa, ‘Guni atéfék getéfaré yita wawun du takwaré watanguni, di némbuli yae hénoo sandate.’ Wungi wandéka di ye wandaka wunde du takwa yanjoka hélék di ya. ;Qo“God néma du reta du takwaka jémba hatitendéka angi dé. Néma du nak dé re. Déka dunya takwa héranjoka yandéka dé wandéka di némafwi hénoo humbwe sanjoka ya. Yandaka wun néma du dé séfélak du takwaré wa, di hukémbu yae di wali hénoo sandate. Wandéka déka du takwa di hénoo humbwi. 7P kJisas dé diré sataku hundi nak akwi angi wa. _O7.Wungi xékélakita di wa, “Nani déré hura séndé gembu takatame.” Wungi wata di angi wa, “Atéfék du takwa di wa, ‘Jisas dé profet nak dé.’ Wungi wandaka nani déré hura séndé gembu takambet, di naniré haraki hurutandi.” Wungi wataka wun du takwa diré wungi haraki hundi wandamboka roota di Jisasré huruhambandi.N%-Wun hundi wandéka di prisna néma du akwi, Farisi akwi wun sataku hundi yétékéka xéka di xékélaki. Jisas dika dé wun hundi wa. $MA,Du nak wun motu takumbu xakre dé aki maki també també fikatandé. Wun motu duna séfimbu xakre wun duré yawulalama yakitandé.” Wungi dé Jisas wa. L+Wun hundika guniré wuni we. Hanja guni Juda Godna hémémbu guni re. Reta guni déka jémbaka hélék ye. Hélék yangut God wandét guni déka hémémbu rehafi yangut nak téfana du takwa déka hémémbu xakutandi. Wunde du takwa déka jémba jémba yatandi. MK*Wungi wandaka dé diré angi wa, “Xiyandan nyanka Godna nyingambu angi dé wa:Ge tokwa du yikafre motuka hwaka natafa motuka hélék yandaka dé baka re.Rendéka Néma Du God wun moturé xéta dé wa, ‘Wu yikafre motu dé. Wun motu rendét ge jémba tétandé.’ Wungi wataka wun motu hérae takandéka dé ge jémba té. Téndéka nani xéta nani yikafre mawuli ye. “Wun hundi Godna nyingambu xétaka guni xékélakihambanguni. (JI)Wungi wakwexékéndéka di déré wa, “Dé yae wunde haraki saraki sémbut hurundé duré xiyatandé. Wungi hurutandé. Xiyae nawulak duka wun yawi hwetandé, di yawika hatindate. Hwendét hukémbu wain sék géli nukwa di wun wain sék géle déka hwetandi.” Wungi di Jisasré wa. I'(Wun hundi wataka Jisas dé diré wa, “Guni yingi guni saréké? Hukémbu yawina yafa yae yawika hatikwa duré yingi maki yatandé?” qH['Wungi wataka di déré huluke di yawi yatakataka hafwaré hura gwande di déré xiyandaka dé hiya.” ]G3&Yindéka di yawika hatikwa du déka nyanré xe di di hafu hundi bulé. Buléta di angi wa, ‘Yawina yafa hiyandét wun nyan déka yafana atéfék jondu hératandé. Nani déré xiyataka ané yawi hératame.’ 3F_%“Xiyandaka hukémbu dé yafa déka mawulimbu dé wa, ‘Di wuna dunyana hundi xékétandi.’ Wungi wataka dé déka nyanré wandéka dé yawika hatikwa duka yi. :Em$Xiyandaka hukémbu dé yawina yafa déka jémba yakwa du nawulakré akwi wandéka di yi. Séfélak duré wandéka di yi. Yindaka di yawika hatikwa du diré wungi male di xiya. "D=#Yata wandéka déka jémba yakwa du yindaka di yawika hatikwa du diré xétaka nakré xiyae, nakré xiyandaka hiyandéka, di nakré motumbu naake xiya. ?Cw"“Wain sék géli nukwa yandéka dé dé wali reta jémba yakwa duka dé nawulak wa, di yawika hatikwa duka yindate. Dé wain sék nawulak hwendat hura yandate dé mawuli ya. GB!Wun hundi wataka dé Jisas diré angi wa: “Guni ané sataku hundi akwi mé xéké. Du nak dé wain bangwi tékwa yawi nak huru. Séndé gitaka dé wain bangwi se. Setaka dé hukémbu wain hulingu hérae sanjoka wain sék gurikésande akinjinyindate dé wekwa motumbu xa. Xataka dé yawika hatindate séményi ge nak dé to. Totaka dé wun yawika hatita yawimbu jémba yata yéwa héraakwa duka jémba hwe. Hwetaka dé afaké téfaré yi. A% Guré husandakwa du Jon yae dé wa, ‘Guni haraki saraki mawuli yatakataka Godna hundi jémba xékétanguni.’ Wungi wandéka guni déka hundi xékéhambanguni. Xékéhafi yanguka di yéwa héraakwa haraki du, yambumbu tékwa takwa akwi di déka hundi xéké. Xéka hurundan haraki saraki sémbut yatakataka di Godna hundi jémba xéké. Xékéndaka xe guni hurundan maki huruhambanguni. Guni hurungun haraki saraki sémbut yatakahafi ye déka hundi xékéhambanguni.” Jisas sataku hundi dé wa wain yawika hatikwa duka 3@_Wumbére yéték nyan héndé yafana hundi xéké?” Wungi wandéka di wa, “Maka dunya.” Wungi wandaka dé Jisas diré wa, “Mwi hundi wuni guniré we. Yéwa héraakwa haraki du, yambumbu tékwa takwa, di tale Godna hémémbu wulayitandi. Wulayindat guni hukémbu wulayitanguni, o yingafwe? 6?eWun du ye dé maka dunyaré wandén maki dé déka mwi dunyaré wa. Wandéka dé nyan wa, ‘Xéxé. Némbuli yitawuni.’ Wungi wataka yawimbu jémba yanjoka yihambandé. >Wungi wandéka dé déka nyan wa, ‘Wuni hélék wuni ye.’ Wungi wataka hukémbu mawuli yata dé wun yawimbu jémba yanjoka dé yi. e=CWun hundi wataka dé Jisas ané sataku hundi wa: “Yingi guni saréké? Du nak dunya yéték dé héra. Nak nukwa dé maka dunyaka ye dé wa, ‘Wuna nyan, némbuli méni ye wuna wain yawimbu jémba yataméni.’ v<eWungi bulétaka di yéna yata Jisasré wa, “Nani xékélakihambame. Wun jooka wakéme.” Wungi wandaka dé diré wa, “Wuni akwi gunika yamba wakéwuni, wunika jémba hwendé duka.” Duna nyan yétékéka dé Jisas sataku hundi wa L;Wafewana nani angi watame? ‘Héfambu rekwa du nak dé wa.’ Nani du takwaka roota wungi wakéme. Séfélak du takwa di Jonka wa, ‘Godna profet nak dé. Wu mwi hundi dé.’ Wungi di we.” G:Guni mé wa. Héndé wa Jonka dé du takwaré guré husandandéte? God dé wungi wa, o héfambu rekwa du nak dé wungi wa?” Wungi wakwexékéndéka di di hafu buléta waruta di wa, “Nani angi wambet, ‘God dé wungi wa.’ Wungi wambet dé naniré angi watandé, ‘Métaka guni déka hundi xékéhambanguni?’ $9AWungi wandaka dé diré wa, “Wuni akwi nak hundi guniré wakwexékétawuni. Wakwexékéwut, guni wuna hundi hasa wangut, wuni guna hundi hasa watawuni. 8Jisas Jerusalemémbu xaakwa dé tempelré wulayi. Wulaaye dé du takwaré Godna jémbaka wakwe. Wakwendéka dé prisna néma du akwi, getéfana néma du akwi yae di Jisaska wa, “Méta hambuk hérae méni wun jémba ya? Héndé hwe ménika wun jémba?” H7 Guni Godka jémba male sarékéta déré wangut, dé gunika atéfék jonduka wangun maki hwetandé.” Wungi dé déka duré wa. Déré di wakwexéké, “Héndé wun jémba ménika hwe?” Q6Wungi wandaka dé Jisas diré wa, “Mwi hundi wuni guniré we. Guni Godka jémba sarékéta watémbéréhafi yata guni wun mika wawun maki watanguni. Guni wangut, mi réka yatandé. Wun joo male hurukénguni. Nawulak joo akwi hurutanguni. Ané némbu ye némangumbu naande yindéte wangut, dé ye némangumbu naande yitandé. g5GYandéka Jisasna du xe waréngéna di wa, “Owa. Yingi maki ye dé wun mi bari réka ya?” @4yYandéka yita dé xé hambingal maki mi nak yambu gambémbu téndéka. Séfélak ganga wun mimbu téndéka xe dé angi saréké, “Séfélak ganga téndéka sék dé xaké wana. Nawulak géle satawuni.” Wungi wataka dé wun misék géle sanjoka yi. Ye wun misék nawulak xaka téndéka xéhambandé. Ganga male téndéka dé xé. Xéta dé wa, “Ané mimbu sék wambula yamba xakékéndé.” Wungi wandéka dé wun mi bari réka ya. ~||B{zzyxxywgv0uuMtsr"ppo%nxmmkjj5iiShh(ggf4eedd;c-ba``%__^"\[ZYXWW+VUTSRR4Q:PfOjNMMXLKBJIHGFFmEDDCBwA]@@Z??>e=m= `Wun nukwa haraki saraki sémbut hurundé du nak séndé gembu dé hwa. Déka xi Barabas dé. Séfélak du takwa déka di xékélaki. I_ Atéfék héki hwari Pasova hénoo sa nukwa dé Romna néma du séndé gembu hwaakwa du nakré wandéka dé séndé ge yatakataka gwande dé jémba yi. Jerusalemémbu rekwa du takwa deka mawuli sarékémbu Romna néma duré wandaka dé mawuli yandaka duré wandéka dé séndé ge yatakataka gwande dé jémba yi. m^SWungi wandéka dé Pailatré hundi nawulak wahambandé. Wahafi yandéka dé Pailat saré waréké. )]K Buléhafi yandéka dé Pailat déré wa, “Méni ménika wandaka atéfék hundi nawulak méni xéké, o yingi maki dé? Métaka méni hundi buléhafi té?” \ Wungi wandéka di prisna néma du akwi, Israelna getéfana néma du akwi di yénataka hundi wa, Jisas hurundén sémbutka. Jisas wun haraki sémbut huruhambandé. Di déka yénataka hundi wandaka dé deka hundi hasa wahambandé. Hundi nawulak buléhambandé. k[O Jisasré hura yindaka dé Romna néma du Pailatna makambu té. Téndéka dé Pailat déré wakwexéké, “Méni Judana néma du o yingafwe?” Wungi wakwexékéndéka dé Jisas wa, “Xéxé. Méni hafu wundé wami.” BZ} Wungi wataka di wun yéwa aki yatakakwa duka hwetaka déka héfa di héra. Néma Du God wuniré dé wa, wuni wungi huruwute.” Wungi dé Jeremaia hayi. Jisas Pailatna makambu dé té wYg Prisna néma du wungi hurundaka dé profet Jeremaia hayindén hundi mwi hundi dé ya. Jeremaia Godna nyingambu angi dé hayi: “Israelna du takwa angi di wa, ‘Déré hératame. Bangi hufuk yéwa (30) hwetaka nani déré hératame.’ XWungi wataka wungi hurundaka du takwa wun héfaka ye di angi wa, “Nyéki héfa dé.” Némbuli akwi wun héfaka wungi nani we. HW Wungi hundi bulétaka di wun yéwa hwetaka di aki yatakakwa duna héfa héra. Hérae di wa, “Nak téfambu yandé du takwa nana getéfambu hiyandat, nani diré ané héfambu rémétame.” VyPrisna néma du yakisolondén yéwa héraata di wa, “Ané duré xiyandat déka nyéki blekéndéte hwemben yéwa dé. Ané yéwa tempelmbu rekwa yéwa wali takata Moses wandén hambuk hundika hu hwetame. Wun yéwa wali yamba takakéme.” tUaWungi wandaka dé wun yéwa tempelmbu yakisolotaka dé yi. Ye dé dé hafuré yoombu xalétéka dé hiya. aT;Hweta dé wa, “Wuni haraki wuni huru. Wuni haraki sémbut huruhafi duré wuni déka mama duka hwe. Hwewuka di déré xiyandat dé hiyatandé.” Wungi wandéka di wa, “Nana jémba yingafwe. Ména jémba dé.” S Jisasré mamaka hwendé du Judas dé hundi xéké, di Jisasré xiyanjoka hundi buléndaka. Xékétaka dé nak mawuli xékéta prisna néma du, Israelna getéfana néma du wungi rendaka dé dika wambula yi. Ye dé déka hwendan yéwa dika wambula hwe. eRCHundi gita déré yoombu giya di Romna néma du Pailatka di déré hura yi. Judas dé hiya qQ ]Xitélakéndéka di prisna néma du, Israelna getéfana néma du wungi di hundi gi, Jisasré xiyanjoka. MPKWandéka dé Jisas déré wandén hundika dé saréké. Tale Jisas dé wa, “Wuni xékélaki. Séra wahafi yandét méni yambu hufuk angi wataméni, ‘Wuni déka xékélakihambawuni.’ Wungi wamét séra watandé.” Wun hundika sarékéta Pita gwande némafwimbu saréfa naata dé géra, dé Jisaska hu hwendénka.COJWungi wandaka dé Pita diré hambukmbu wa, “Yingafwe. Wun duka xékélakihambawuni. Mwi hundi wuni we. Mwi hundi wahafi yawut, God wuniré xiyatandé.” Wungi wandéka dé séra wa. fNEIWungi wandéka hukémbu di wumbu téndé du nawulak déka yae di wa, “Galilimbu yandé du hundi buléndaka maki méni hundi bulé. Méni akwi Galilimbu yandé du méni. Méni Jisasna du nak méni. Wu mwi hundi dé.” kMOHWungi waléka dé hambukmbu wa, “Yingafwe. Wun duka xékélakihambawuni. Mwi hundi wuni we.” 7LgGWungi wataka gwande dé yambumbu re. Rendéka jémba yakwa takwa hési akwi déré xéta lé lé wali téndé du takwaré wa, “Ané du Nasaretna du Jisas wali dé té.” K}FWungi waléka dé Pita wumbu rekwa du takwana makambu téta dé wa, “Yingafwe. Wuni wanyéka hundika yike wuni ye.” PJEPita hafwambu dé re. Geka séndé gisangwandéndanmbu dé re. Rendéka lé wun gembu jémba yakwa takwa hési yae lé déré wa, “Méni akwi wun Galilimbu yandé du Jisas wali méni té.” 2I]DXiyaata déré haraki hundi wata di wa, “Méni God wasékendén du Krais, héndé méniré xiyae?” Wungi di wa. Pita dé wa, “Wuni Jisaska xékélakihambawuni” dHACWun hundi wataka Jisasna saawimbu simbar séxandaka di nawulak déré tambambu xiya. pGYBYingi guni wa déka?” Wungi wandéka di wa, “Dé haraki saraki joo dé huru. Métaka hiyandé.” F{AJisas wungi wandéka dé prisna néma du mawuli wita dé déka nukwa wur léngaata dé wa, “Dé wungi wata dé Godka haraki hundi we. Guni déka hundi guni xéké. Wu haraki hundi dé. Nak duré yamba wakwexékékéme, hurundén sémbutka. lEQ@Wun hundi wandéka dé wa, “Xéxé. Wundé wami. Ané hundi guniré atéfék wuni we. Hukémbu guni xétanguni, wuni Duna Nyan néma du reta némafwi hambuk yakwa du Godna yika tambambu re buwi wali nyirmbu gayawut.” D5?Wungi wandéka Jisas hundi nawulak buléhambandé. Buléhafi yandéka dé prisna néma du déré wa, “Wuni wungi rekwa Godna ximbu wata wuni we, méni wuniré mwi hundi waméte. Méni God wasékendén du Krais méni, o yingi maki dé? Méni Godna nyan méni, o yingafwe?” #C?>Wun hundi wambéka dé prisna néma du raama téta dé Jisasré wa, “Métaka méni bérka hundika hasa wahafi ye? Bérka hundi yingi maki dé?” B)=Yae bér wa, “Wun du angi dé wa, ‘Wuni tempelré glarétawuni. Glarétaka nukwa hufuk yindét wuni wambula totawuni.’ Wungi dé wa.” 1A[Prisna néma du akwi, Israelna atéfék néma du akwi di Jisasré xiyanjoka di mawuli ya. Yata di wa, “Jisas hurundén haraki saraki sémbutka héndé wate, nani déré duna makambu takanjoka?” Wungi wata di yénataka hundi xékénjoka di mawuli ya. Y?+:Yindaka dé Pita Jisasna hukémbu ye dé afakémbu té. Téta dé xé Jisasré hulukindé du déré hura wun gembu wulayindaka. Xe dé gélindu wali hafwambu dé re. Jisasré yatendakangala xénjoka dé re. q>[9Jisasré hulukindé du di déré hura yi Kaiafasna geré. Kaiafas dé atéfék prisna néma du dé. Xékélelakikwa du akwi, Israelna getéfana néma du akwi Kaiafasna gembu hérangwanda rendaka di Jisasré wun geré hura yi. j=M8Wuniré hurunguka jooka hanja du nawulak Godna nyingambu di hayi. Hayindaka némbuli deka hundi mwi hundi dé ya.” Wungi wandéka déka du atéfék déré yatakataka di yaange yi. Jisas Israelna néma duna makambu dé té j<M7Wun hundi wataka dé Jisas déré hulukinjoka yandé duré wa, “Guni wuniré hulukinjoka yata métaka guni xi warendaka yar akwi bangi akwi hura ya? Guni sélé héraakwa duré xiyanjoka guni wun joo hura ya, o yingi maki dé? Séfélak nukwa wuni tempelmbu reta wuni du takwaré Godna hundika wakwe. Wumbu rewuka guni wuniré hulukihambanguni. ;y6Hanja du nawulak Godna nyingambu di hayi, nak du yae wuniré huluke hura ye xiyatendakaka. Wuna yafa wuniré yikafre hurundéte wawut, hayindan hundi mwi hundi yamba xakukéndé. Wuni wuna yafaré wahafi yawut, wun hundi mwi hundi xakutandé.” ):K5Wuni mawuli yata wuna yafaré wawut dé bari wandét déka séfélak séfélak ensel yae wuniré yikafre hurutandi. Wun jooka méni xékélakihambaméni wana? A9{4Xakrindéka dé Jisas déré wa, “Ména yar mé lakwa, déka wurmbu. Du nak xi warendaka yarmbu du xiyandét nak du déré xi warendaka yarmbu xiyatandé. Xiyandét dé hiyatandé. 893Hulukindaka dé Jisas wali téndé du nak xi warendaka yar hafute dé prisna néma duna jémba yakwa duré xiyae déka waan xatékéndéka dé xakri. 732Tamarundéka dé Jisas déré wa, “Nyayika, méni mena mawuli yamékangalambu yamén joo mé huru.” Wungi wandéka di déka yae déré huluki. g6G1Judas Jisaska bari yae dé wa, “Néma du, diména!” Wungi wataka dé déré tamaru. 5+0Jisasré mamaka hwetekwa du Judas dé Jisasré hulukitekwa duré wa, “Wuni du nakré tamaruwut, wun du Jisas dé. Guni déré mé huluki.” Q4/Jisas wata téndéka dé déka du nak Judas ya. Séfélak du di xi warendaka yar akwi bangi akwi hura di dé wali ya. Prisna néma du akwi, Israelna getéfana néma du akwi wungi wandaka di ya. o3W.Sé raméngut yikwa. Mé xé. Wuniré mamaka hwetekwa du andé yae.” Judas dé Jisasré mamaka hwe W2'-Wataka déka duka wambula yae diré sérkenéta dé wa, “Yingi maki dé? Métaka guni xéndi male hwae? Mé xéké. Wuni Duna Nyan wuniré haraki saraki sémbut hurukwa duka hwetendéka nukwa andé yae. o1W,Déka duré wambula yatakataka ye dé Godka wambula wa. Tale Godka wandén maki dé wambula wa. x0i+Wungi wataka déka duka wambula ye dé xé, di wambula xéndi hwandaka. Deka dama xak yandéka di xéndi hwa. i/K*Wungi wataka wambula diré yatakataka yalefu ye dé Godka angi wa, “Wuna yafa, wunika yatekwa haraki hanyandé wunika yandét, yamba talékakéwuni. Wun hanyandémbu satawuni. Méni mawuli yamékangalambu hurutaméni.” W.')Guni xéndi hwahafi reta jémba sarékéta Godka mé wa, guniré hurukwexé haraki joo yandémboka. Wuni xékélaki. Guni huli renjoka mawuli yanguka guna séfi hambuk yahafi yandéka guni xéndi hwae.” `-9(Wun hundi wataka dé déka duka wambula ye dé xé, di xéndi hwandaka. Xe dé diré sérkena dé Pitaré wa, “Yingi maki dé? Guni yikama nukwa wuni wali renjoka guni hurufatiké. Métaka guni xéndi hwae? ",='Wungi wandéka di rendaka dé yalefu ye héfambu xakre hwaata dé Godka wa, “Wuna yafa, huruteméka yambu rendét, ané wunika yaakwa hanyandé mé héreki. Wungi ménika wuni we. Méni wuna mawuli yawukangalambu yamba hurukéméni. Méni mawuli yamékangalambu hurutaméni.” +&Xékélakita dé diré wa, “Wuna biya mawuli xak yandéka hiyawata wuni huru. Guni ambu retanguni. Xéndi hwakénguni.” * %Wungi wataka dé Pita, Sebedina nyan yétékré hura di yi. Yindaka dé déka biya mawuli némafwi xak yandéka dé xékélaki. B)}$Wun hundi wataka Jisas déka du wali wungi di hafwa nakré wulayi. Wun hafwana xi Getsemani dé. Wumbu téta dé diré wa, “Guni ambu re. Wuni ye God wali hundi bulétawuni.” f(E#Wungi wandéka dé Pita wa, “Yingafwe. Wungi yamba wakéwuni. Wuni méni wali hiyanjoka yamba rookéwuni. Wungi yamba wakéwuni.” Wungi wandéka Jisasna du atéfék wungi male di wa. Jisas dé Godka wa, Getsemanimbu S'"Wungi wandéka dé Jisas wa, “Mwi hundi wuni méniré we. Némbuli gan séra wahafi yandét, méni yambu hufuk angi wataméni, ‘Wuni Jisaska xékélakihambawuni.’ Wungi wamét séra watandé.” 9&k!Wungi wandéka dé Pita déré wa, “Wuni ménika yamba hu hwekéwuni. Wuni yamba yaange yikéwuni. Nawulak du ménika hu hweta yaange yindat, wuni wungi yamba yikéwuni.” %7 Wun hundi wandéka maki yaange yingut, wuni hiyatawuni. Hiyae hukémbu wambula raama wuni Galiliré tale yitawuni. Yiwut guni hukémbu yatanguni.” $ Di yambumbu yita dé Jisas déka duré wa, “Némbuli gan guni atéfék wunika hu hweta yaange yitanguni. Wungi wuni xékélaki. Yaange yitengukaka Godna nyingambu angi dé wa: Wuni sipsip balika hatikwa duré xiyawut, di sipsip bali yaange yitandi. #%Wun hundi wandéka di Godna nyingambu rekwa gwar wataka raama gwande di Oliv némburé wari. Jisas dé wa, Pita déka hu hwetendékaka f"EGuniré wuni we. Ané héfambu wayika reta wuni wain hulingu wambula yamba sakéwuni. Hukémbu wuna yafa God du takwaka néma du rendét, nani déka getéfambu dé wali reta wuni guni wali huli wain hulingu satawuni.” !)Ané wuna nyéki dé. Di wuniré xiyandat wuna nyéki blekéndét guni xéta xékélakitanguni, God du takwaré yikafre hurunjoka wasékérékéndén hundi mwi hundi yandéka. Wuna nyéki blekéndét God séfélak du takwa hurundan haraki saraki sémbut yakwanyitandé. - SWungi wataka dé wain hulingu téndé hanyandé nak hérae dé Godka diména nataka dé déka duka hweta dé wa, “Guni atéfék ané wain hulingu mé hérae sa. 4aJisas déka du wali hénoo sata reta dé bret hérae dé Godka diména nataka bret fukae dé déka duka hweta dé wa, “Guni mé hérae sa. Ané wuna séfi dé.” #Wungi wandéka dé Jisasré mamaka hwetekwa du Judas dé wa, “Néma du, wu wunika méni we, o yingi maki dé?” Wungi wandéka dé Jisas déré wa, “Xéxé. Méni hafu wundé wamé.” Wungi dé Jisas wa. Jisas dé déka duka bret akwi wain hulingu akwi dé hwe `9Wuni Duna Nyan hiyatawuni. Godna nyingambu hiyatewukaka hanjambu di hundi hayi. Hiyawut haraki saraki xakéngali xakutandé, wuniré mamaka hwetekwa duka. Wun duré déka ayiwa hérahafi yalét, wu yikafre dé.” {oWungi wakwexékéndaka dé wa, “Wuni wali andémbu tékwa gumbu bret husandatekwa du wuniré mamaka hwetandé. 1Wungi wandéka xékétaka di biya mawuli xak yandéka waréngéna di nak nak déré wakwexéké, “Néma Du, wu wunika méni we, o héndéka?” taSata dé diré wa, “Mwi hundi wuni guniré we. Nani wali rekwa du nak wuniré wuna mamaka hwetandé.” wgNukwa nandindéka dé Jisas yae déka du tamba atéfék ye man yéték wungi di wali reta di hénoo sa. I Wungi wandéka di Jisasna du wandén maki ye di hénoo humbwi. {oWungi wandaka dé wa, “Guni Jerusalemré wulaaye hanja wawun duré xe déré watanguni, ‘Nana wakwekwa du angi dé wa, Wuni hiyatewuka nukwa andé yae. Wuni wuna du wali ména gembu Pasovana hénoo satame.’ Wungi watanguni, déré.” taPasovana hénoo humbwe sa nukwa di Juda yis takahafi yandan bret male di sa. Wun nukwa yandéka yis takahafi yandan bret tale humbwindan nukwa Jisasna du déka yae di wa, “Yimbu reta Pasovana hénoo humbwe sambete méni we?” =sHwendaka ye dé Jisasré dika hwetendékaka dé saréké. Sarékéta dé wun jooka buléhafi yata déré hwetendéka yambuka dé hwaké. Jisas déka du wali di Pasovana hénoo sa Ye dé diré wa, “Guni wunika méta hwengut wuni Jisasré gunika hwetawuni?” Wungi wandéka di déka bangi hufuk yéwa (K30) hwe. ^5Wun nukwa dé Jisasna du nak déka xi Judas Iskariot dé prisna néma duka yi. ta Wataka dé diré angi wa, “Mwi hundi wuni guniré we. Hukémbu di wuna hundi atéfék héfambu wata ale takwa hurulén jooka akwi watandi. Wata léka sarékétandi.” Wungi dé diré wa. Judas Jisasré mama duka hwenjoka dé bulé &E Wule takwa wuni hiyawut wekwambu rémétendakaka sarékéta lé wun hulingu wuna séfimbu bleké.” Wungi wata dé Juda fusa réméndaka sémbutka dé wa. (I Jambangwe du takwa di guni wali retandi, wungi re wungi re. Guni dika mawuli yata dika yikafre hurutanguni. Wuni guni wali wungi re wungi re yamba rekéwuni. / Jisas deka hundi xékétaka dé diré wa, “Métaka guni wule takwaka haraki hundi we? Wungi wakénguni. Lé yikafre joo lé huru, wunika.  Wun hulingu wu yikafre hulingu dé. Lé wun hulingu hwetaka séfélak yéwa hérae jambangwe du takwaka hwelét, wu yikafre dé.” n UBlekéléka di Jisasna du xe di rékambambu wa. Wata di wa, “Métaka lé wun hulingu baka bleké?  %Di hénoo sata rendaka lé takwa hési motumbu yatakandan yikama andé hura ya. Wun andémbu yikafre yama xaakwa hulingu dé té. Du wun hulingu héranjoka séfélak yéwa hwetandi. Wule takwa yae lé Jisas rendénmbu téta lé déka anéngambambu wun hulingu bleké.  Jisas Jerusalem yatakataka dé Betaniré yi. Ye xaakwa dé hanja walisufu hurundé du déka xi Saimon déka gembu dé re.  }Reta di angi wa, “Déré xiyatame. Némafwi hénoo humbwe satembeka nukwa déré yamba hulukikéme. Némbuli séfélak du takwa wun hénoo sanjoka ané getéfaré di ya. Némbuli nani Jisasré hulukimbet, di mawuli wita naniré haraki hurutandi. Di yindat nani déré huluke xiyatame.” Wungi di wa. Takwa hési lé yikafre yama xaakwa hulingu Jisasna anéngambambu bleké n UReta hundi di bulé, di nakélak ye Jisasré huluke xiyanjoka. Buléta wungi hurunjoka di hundi gi. $AWun nukwa prisna néma du akwi, getéfana néma du akwi ye atéfék prisna néma duna néma gembu hérangwanda di re. Wun néma duna xi Kaiafas dé. F“Guni xékélaki. Nukwa yéték male re nani Juda Pasovana hénoo humbwe satame. Wun nukwa di Duna Nyanré wuna mamaka hwendat di wuniré xiyae mimbu hatekatandi.” Wungi dé diré wa. > yJisas wun hundi wataka dé déka duré ané hundi wa. .“Dé wungi wandét di haraki hafwaré yitandi. Ye némafwi hangéli héraata di wumbu retandi, wungi re wungi re. Di rendat di yikafre sémbut hurundé du takwa yikafre getéfaré ye wungi re wungi re jémba retandi.” Wungi dé Jisas wa.hI-Wungi wandat néma du dika angi watandé: ‘Mwi hundi wuni guniré we. Guni wuna hundi xékékwa baka du takwa nakéka yikafre huruhafi yata guni wunika akwi yikafre huruhafi ya. Dika hu hweta wunika akwi guni hu hwe.’ 2],“Wungi wandét di akwi watandi, ‘Néma Du, yinga nukwa méni hénoo hulinguka hiyaméka xe nani ménika hénoo hulingu hwehafi ya? Yinga nukwa méni nak téfambu yaméka, nukwa wur yike baka téméka, méni bar hiyaméka, séndé gembu hwaméka, xe nani méniré yikafre huruhafi ya?’ a;+Wuni nak téfambu yawuka guni wuniré guna geré harihambanguni. Wuni nukwa wur yike baka téwuka guni wunika nukwa wur hwehambanguni. Wuni bar hiyawuka, séndé gembu akwi hwawuka guni wunika yae xéhambanguni.’ y*Hanja wuni hénoo wali rewuka guni wunika hénoo hwehambanguni. Hulinguka hiyawuka guni wunika hulingu hwehambanguni. G)“Wungi wataka dé déka aki tambambu tétekwa du takwaka angi watandé, ‘God gunika hu wundé hwendé. Némbuli guni wuniré yatakataka ya yanékwa hafwaré yitanguni. Wun ya yamba hiyakéndé. Hanja God wun hafwa hurataka dé wa, Satan déka du wali wun haraki hafwambu rendate. Wandén hafwaré yitanguni. G(Wungi wakwexékéndat dé néma du dika angi watandé, ‘Mwi hundi wuni guniré we. Guni wuna hundika xékékwa baka du takwa nakéka yikafre huruta guni wunika akwi yikafre guni huru.’ ~'Yinga nukwa méni bar hiyaméka nani méniré yikafre huru? Yinga nukwa méni séndé gembu hwaméka nani méniré xénjoka yi?’ }5&Yinga nukwa méni nak téfambu yaméka nani méniré nana geré hura yi? Yinga nukwa méni nukwa wur yike baka téméka nani ménika nukwa wur hwe? [|/%“Wungi wandét yikafre sémbut hurukwa du takwa angi watandi, ‘Néma Du, yinga nukwa méni hénoo wali reméka nani ménika hénoo hwe? Yinga nukwa méni hulinguka hiyaméka nani ménika hulingu hwe? x{i$Wuni nukwa wur yike baka téwuka guni wunika nukwa wur hwenguka wuni naki. Wuni bar hiyawuka guni wuniré yikafre huru. Wuni séndé gembu hwawuka guni yae guni wuniré xé. Wungi hurungunka némbuli yikafre hafwambu jémba retanguni.’ Pz#Hanja wuni hénoo wali rewuka guni wunika hénoo hwe. Hulinguka hiyawuka guni wunika hulingu hwe. Wuni nak téfambu yawuka guni wunika xékélakihafi yata wuniré yikafre huruta guna geré hura yi. vye"Téndat wun néma du déka yika tambambu tétekwa du takwaka angi watandé, ‘Wuna yafa God guniré dé yikafre huru. Hanja ané hafwa huratakataka dé guna jémba retenguka hafwa dé jémba huru. Némbuli wun hafwaré sa guni wulayi. uxc!Wungi xarémonindét di sipsip bali déka yika tambambu téndat, di meme bali déka aki tambambu tétandi. :wm Dé wandét ané héfambu rekwa atéfék du takwa déka makambu hérangwandéndat dé diré xarémonitandé, sipsip balika hatikwa du xarémonindéka maki. Sipsip balika hatikwa du dé jémba yata sipsip bali meme bali xarémonindéka di sipsip bali nak hafwaré yindaka di meme bali nak hafwaré di yi. LvWun hundi wataka dé Jisas angi wa: “Hukémbu Duna Nyan némafwi hambuk héraata nukwa hanyikwa maki hanyita yatandé, déka ensel wali. Yae dé yikafre male jambémbu néma du retandé. 2u]Wumba haraki saraki jémba yandé duré hérae hafwaré yakisangwandétanguni. Yakisangwandéngut dé halékingambu retandé. Wun hafwambu retekwa du takwa néma hangéli héraata némbi tita gératandi.’ Wungi dé néma du wa.” Jisas néma du reta hurundan sémbut hasa hwetendékaka dé wa #t?Wuni jondu hérandé duka hwewut, dé séfélak jondu hératandé. Du nak joo hérahafi yandét, wuni déka takandén joo hérawut dé baka retandé.” sWungi wataka dé jémba yakwa du nakré wa, ‘Guni déka hwewun yéwa hérae guni bangi tamba yéti yéwa hérandé duka hwetaméni. ;roWungi sarékéta métaka méni wuna yéwa hura ye yéwa takandaka gembu takahafi ya? Méni wumbu takamét wuni wambula yae wun yéwa héraata yéwa nawulak akwi hératawuni.’ qWungi wandéka dé néma du déka wa, ‘Méni haraki sémbut huruta jémba yahafi du méni. Méni wunika angi méni saréké. Wuni du takwaka saréfa nahafiwuni. Wuni sehafi yawun yawimbu wuni hénoo hérae. Wuni jémba yahafi yawun héfambu wuni jondu hérae. pWuni ménika roota wuni héfambu wekwa xae ména yéwa rémé. Wambula hérae wuni ména yéwa ménika wuni hura ya. Mé héra.’ o“Dé wungi wandéka dé bangi natafa yéwa hérandé du yae dé wa, ‘Néma du, wuni ménika wuni xékélaki. Méni du takwaka saréfa nahafiméni. Méni sehafi yamén yawimbu méni hénoo hérae. Méni jémba yahafi yamén héfambu méni jondu hérae. NnWungi wataka bangi yétiyéti yéwa (4,000) hwendéka dé déka néma du wa, ‘Méni yikafre jémba yakwa du méni. Mawuli yawuka makimbu méni jémba ya. Méni yikama jooka méni jémba hati. Hatiméka wuni wawut méni séfélak jonduka néma du retaméni. Méni wuni wali reta, ani yikafre mawuli yata jémba retaani.’ `m9“Dé wungi wandéka dé bangi yéték yéwa hérandé du yae dé wa, ‘Néma du, méni wunika bangi yéték yéwa méni hwe. Némbuli mé xé. Wun yéwambu jémba ye wuni bangi yéték yéwa akwi héra.’ FlWungi wataka bangi tamba yéték yéwa hwendéka dé déka néma du wa, ‘Méni yikafre jémba yakwa du méni. Mawuli yawuka makimbu méni jémba ya. Méni yikama jooka méni jémba hati. Hatimékaka wawut méni séfélak jonduka néma du retaméni. Méni wuni wali reta, ani yikafre mawuli yata jémba retaani.’ `k9Buléndéka dé bangi natamba yéwa hérandé du wun yéwa hura yae hweta dé wa, ‘Néma du, méni wunika bangi natamba yéwa méni hwe. Némbuli mé xé. Wun yéwambu jémba ye wuni bangi natamba akwi héra.’ j1“Hukémbu séfélak bafu yindéka dé néma du wambula ya, déka jémba yakwa duka. Yae dé dika hwendén yéwaka dé di wali hundi bulé. |iqBangi natafa yéwa hérandé du dé wun yéwambu jémba yahambandé. Dé hari wun yéwa wekwa xae dé rémétaka. ihKBangi yéték yéwa hérandé du dé akwi wun yéwambu jémba ye dé yéwa nawulak akwi héra. qg[Yindéka bangi natamba yéwa hérandé du bari ye wun yéwambu jémba ye dé yéwa nawulak akwi héra. }fsWataka deka hambukéka xékélakita dé dika nak nak yéwa mune hwe. Nakéka dé dumi natamba bangi yéwa hwe (K5,000). Nakéka dé dumi yéték bangi yéwa hwe (K2,000). Nakéka dé dumi natafa bangi yéwa hwe (K1,000). Wungi hwetaka dé yi. #e?Wun hundi wataka dé Jisas ané sataku hundi wa: “Wambula yatewuka nukwa God néma du reta du takwaka hatitendéka angi dé. Néma du nak dé nak getéfaré yinjoka déka jémba yakwa duré wandéka yandaka dé diré wa, di déka yéwa hérae wun yéwa wali jémba yandate. d  Wun hundi wataka Jisas dé diré wa, “Wun hundika sarékéta wunika akwi mé saréké. Wambula yatewuka nukwaka guni xékélakihambanguni. Xékélakihafi yata guni wunika haxéta re xétanguni.” Jémba yakwa du hufukéka dé Jisas sataku hundi wa *cM Wungi wandaka dé takwa hératekwa du diré wa, ‘Yingafwe. Mwi hundi wuni guniré we. Wuni gunika xékélakihambawuni.’ Wungi dé wangété takwaré wa.” ybk “Hukémbu wangété takwa yae di wa, ‘Néma du, néma du, nanika yambu mé nafwimét bu gwandekwa.’ Ka Wungi wandaka di wun hulingu héranjoka yindaka dé takwa hératekwa du ya. Yandéka di xékélakikwa takwa déré hura ye di hénoo satendaka geré wulayi. Wulayindaka di gena yambu téfi.” a`; Wungi wandaka di xékélakikwa takwa diré wa, ‘Yingafwe! Ané ya xéréké hulingu nawulak male dé té. Nani gunika gu nawulak hwembet, nana lam atéfék hiyatandé. Guni sétoaré sé ye guni nawulak héra.’ _#Husoréndaka di wangété takwa di xékélakikwa takwaré wa, ‘Guni nanika ya xéréké hulingu nawulak mé hwe. Nana lam hiyatandé.’ s^_Wungi wandéka wun hundi xékétaka di wunde takwa atéfék waréngéna raama di deka lamna wik husoré. ]3“Nyéndé gan du nak dé angi némafwimbu wa, ‘Mé xé. Takwa hératekwa du andé yae. Guni ye yambumbu déré xe guni hura yatanguni.’ \Ye yambumbu rendaka dé takwa hératekwa du bari yahambandé. Yahafi yandéka wunde takwana dama xéndi yandéka di hwa.” v[eHura yihafi yandaka di xékélakikwa takwa deka lam hura yita ya xéréké hulingu nawulak akwi di hura yi. fZEWangété takwa di deka lam hura yita di ya xéréké hulingu nawulak akwi hura yihambandi. [Y/Wunde takwa natamba xékélakikwa takwa di. Takwa natamba di wangété takwa di. %X EWun hundi wataka dé Jisas angi hundi wa: “Wambula yatewuka nukwa God néma du reta du takwaka hatitendéka angi dé. Du nak takwa héranjoka dé ya. Yandéka wayikana takwa tamba yéti deka lam hérae hura di déré xéta hura ye du takwa hérandét hénoo sanjoka di yambumbu yi. SW3Yae wun jémba yakwa du hurundén haraki saraki sémbutré xe déré hambukmbu xiyatandé. Xiyaata wandét dé ye yéna yakwa du wali retandé, haraki hafwambu. Wun hafwambu retekwa du takwa néma hangéli héraata gératandi. Yikafre hafwambu renjoka mawuli yata di hambukmbu gératandi.” Wungi dé Jisas sataku hundi wa.V32Wangété yata déka néma duka sarékéhafi yandét, wun nukwa déka néma du wambula yatandé. Xékélakihafi yatendéka nukwa wambula yatandé. @Uy1Wungi wataka dé dé wali jémba yakwa duré xiyatandé. Xiyataka dé wangété yandaka hulingu sakwa du wali reta hénoo sata wangété yandaka hulingu sata dé wangété yatandé. )TK0Haraki saraki mawuli yata haraki saraki jémba yakwa du déka mawulimbu angi watandé, ‘Wuna néma du nak getéfaré ye dé bari wambula yamba yakéndé.’ uSc/Déka néma du yandén yikafre jémbaré xéta watandé, ‘Méni wambula yatewuka nukwaka xékélakihafi yata, méni yikafre jémba méni ya. Wu yikafre dé. Némbuli méni wuna atéfék jonduka jémba hatitaméni.’ Wungi watandé. HR .Hatindét hukémbu déka néma du wambula yae xéta watandé, ‘Méni yikafre jémba méni ya. Wu yikafre dé.’ Wungi wandét yikafre jémba yakwa du yikafre mawuli yata jémba retandé. 4Qa-Wun hundi wataka dé Jisas angi wa: “Yikafre mawuli yata yikafre jémba yakwa du angi hurutandé. Déka néma du déré angi watandé, ‘Méni wuna jémba yakwa duka hatitaméni. Hatita méni dika hénoo mune hwetaméni, di satendaka nukwambu.’ Wungi wataka yindét dé wungi hatitandé. P ,Wun hundika sarékéta guni wunika haxéta re xétanguni. Guni xékélakihambanguni. Yimba nukwa wuni Duna Nyan wambula yatawuni? Duna Nyan yatendéka nukwaka guni angi watanguni, “Dé yamba yakéndé.” Wungi wangun nukwambu male wambula yatawuni. Wungi yatewukaka sarékéta guni wunika haxéta re xétanguni.” Yikafre jémba yakwa du akwi haraki saraki jémba yakwa du akwi ZO-+Ané sataku hundi mé jémba xéké. Sélé héraakwa du yatendéka nukwaka gena yafa xékélakita dé xéndi hwahafi yata haxéta huli rendét, sélé héraakwa du dé déka ge yamba héréka wulayikéndé. =Ns*Di wungi hératendakaka guni wunika jémba haxéta re xétanguni. Wuni guna Néma Du yatewuka nukwaka xékélakihambanguni. Xékélakihafi yata guni wunika haxéta re xétanguni. iMK)Wun nukwa takwa yéték hénoo humbwita rembét, ensel hésiré héraata hésiré yatakatandi. tLa(Wambula yatewuka nukwa du yéték yawimbu jémba yata témbét, ensel nakré héraata nakré yatakatandi. 3K_'Wunde du takwa Godka sarékéhafi yata némafwi hwe yatendéka nukwaka sarékéhambandi. Sarékéhafi yandaka némafwi hwe gwandéndéka di hulingu se di atéfék hiya. Wuni Duna Nyan wambula yatewuka nukwa séfélak du takwa wunde du takwa hurundan maki, ané héfana jonduka male sarékétandi. J&Noa rendén nukwa némafwi hwe gwandéhafi yandéka du takwa di Godka sarékéhafi yata ané héfana jonduka male di saréké. Sarékéta hénoo sata, hulingu sata, takwa héraata, wungi yandaka dé Noa némafwi gunjambé hurutaka dé wun gunjambéré wulayi. pIY%Hanja Noa rendén nukwa du takwa hurundan maki, wambula yatewuka nukwa du takwa wungi male hurutandi. H$“Yimba nukwa wambula yatawuni? Ané héfambu rekwa du takwa wun nukwaka xékélakihambandi. Ensel wun nukwaka xékélakihambandi. Wuni Godna nyan reta wuni akwi xékélakihambawuni. Wuna yafa dé hafu dé wambula yatewuka nukwaka xékélaki. G##Nyir héfa akwi hényitandé. Wuna hundi yamba hényikéndé. Wungi retandé. Wambula yatendéka nukwaka xékélakihafi yatendakaka dé wa ZF-"Mwi hundi wuni guniré we. Ané hém hiyahafi re wawun atéfék jondu xétandi. E+!Wun miré xe nukwaka xékélakinguka maki, guni wawun jonduré xe xékélakitanguni. Wuni bari hari wambula yatawuni. Wungi xékélakitanguni. 8Di Wun hundi wataka dé Jisas angi wa: “Mika jémba mé saréké. Mi nawulak ganga fiyae huli ganga hunyalandéka xe guni xékélaki. Hénoo naré yakwa nukwa andé yae. 2C]Xéndat wawut nyirmbu rekwa ensel nak fuli némafwimbu yondét, wuna ensel atéfék héfambu tékwa getéfaré ye Godna du takwaré hérae hari natafambu takatandi.” B'Yitaka yatakandat, ané héfambu rekwa atéfék du takwa hanja xéhafi yandan hambuk joo xétandi nyirmbu. Xe wunika xékélakita gératandi. Géraata di wuni Duna Nyanré xétandi. Wuni némafwi hambuk wali yaata nukwa hanyikwa maki yaata buwimbu re gayawut xétandi. A Wun hundi wataka dé Jisas angi wa: “Wun xakéngali hényindét bari nukwa xéhafi yandét gan hunyitandé. Hunyindét bafu akwi xéhafi yalét, hunkwari nyirmbu xakritandi. Xakrindat nyirmbu tékwa atéfék jondu séngénéta yitaka yatakatandi. ]@3Wungi wataka dé Jisas ané hundi wa, “Barokwaru jindaka xéta guni xékélaki, hiyandé hamwi nak rendéka. Wun jooka xékélakinguka maki, guni wawun joo xéta xékélakitanguni, wuni wambula yatewukaka.” }|{zzMyww vuu%tsrrJqq6pXpounn ml}kjjihhUg|gfeeIddcVbb awa-`N__&^\\_[ZZYYHXX-W8VUUT_SSRQQ4PcONMMLL6JJ IHGoFFXEE==<;;::B9938p77155G544!32I11u1j0 ..-r-,**)(('>&%j$#"!,vJsQ]WK , 0 $  >}uT Jisas wungi wataka dé wa, “Mwi hundi wuni guniré we. Du takwa haraki saraki joo ye wun haraki saraki jooka hélék ye yatakandat God hurundan haraki saraki joo yakwanyitandé. Du takwa Godré haraki hundi wandat God wun haraki hundi yakwanyitandé. E “Du nak hara duna geré wulaaye déka jondu sélé héranjoka tale dé wun duré hura yoombu gitaka. Gitaka déka geré wulaaye déka jondu sélé hératandé.” Wungi wataka dé wa, “Satan wun hara du maki dé. Wuni wun duré yoombu gikwa du maki dé. Wuna hambuk satanéna hambukré dé sarékéngwandé.” |qsatan déka du wali wungi di re. Di watémbéra hafu hafu warendat di jémba yamba rekéndi. Di yingafwe yatandi. W'Natafa gena du watémbéra hafu hafu warendat di akwi jémba yamba rekéndi. dANatafa téfana du watémbéra hafu hafu warendat, wun getéfana du jémba yamba rekéndi. 6eWungi wandaka dé diré wa, yandate. Wataka dé diré sataku hundi nak angi dé wa, “Ané hundi mé xéké. Yingi maki ye dé satan dé hafuré hérekikéndé? Yingafwe. ~uXékélelaki du nawulak Jerusalemmbu hanja di yi. Ye xaakwa Jisasré xe di déka wa, “Déka mawulimbu atéfék haraki hamwinyana néma du déka xi belsebul dé wulaaye té. Téta hambuk hwendéka dé wandéka di haraki hamwinya yaange yi.” 9Téndaka di du takwa nawulak di Jisaska wa, “Dé wangété du dé.” Wungi wandaka di Jisasna hém xékétaka di déré héranjoka we di déka yi. Hukémbu Jisas dé wambula yi geré. Ye xaakwa déka du wali hénoo sa nukwa yingafwe, séfélak du takwa di hérangwanda té. s_Judas Iskariot. Hukémbu dé Jisasré mama duka dé hwe. Di wa, “Jisas belsebul wali dé jémba ya.” =sAndru, Filip, bartolomyu, Matyu, Tomas, alfiusna nyan Jems, tertius, nak Saimon. Dé hanja atéfék getéfaré ye dé wa, “Romna du nanika néma du rendéte hélék wuni ye.” !Sebedina nyan yéték, Jems akwi déka bandi Jon akwi. Bérka nak xi Boanerges dé. Mo hundi angi dé wa, jar maki hundi hambuk wakwa du. @~{Déka duna xi angi dé: Saimon, déka nak xi Pita dé. }Yandaka dé du tamba atéfék man yéték wungi diré dé wa, di déka jémba yandate. Wunde duka dé angi wa, aposel dé. Di dé wali yitaka yataka déka hundi xéka di du takwaré Godna hundi wakwe hambuk hérae wandat haraki hamwinya yaange yitandi. |g{G Jisas dé némburé waré. Wara dé mawuli yandéka duré waséke wandéka di déka ya. z Wungi wandaka dé Jisas diré hambuk hundimbu wa, di déka xi wandamboka. Jisas déka aposel tamba yéti man yétékré dé waséke uyc Haraki hamwinya Jisasré xe di déka makambu xakre hwaata némafwimbu di wa, “Méni Godna nyan méni.” #x? Yae xakundaka dé baré hiyaakwa séfélak du takwa nyangwal, séfimali haraki yandé séfélak du takwa nyangwalré dé huréhaléké. Huréhalékéndéka di du takwa wambula yikafre yanjoka we di déka séfimbu hurunjoka mawuli ye hérangwandéndaka hafwa dé sukweké. Sukwekéndéka dé déka duré wa, “Retewuka gunjambé nak hura tétanguni, séfélak du takwa hérangwanda tétandi.” Wungi dé wa. w %vCJerusalem, Idumea, jordan xéri angé saku, tairna hafwa, Saidonéna hafwa, wun getéfana séfélak du takwa di Jisasna hurundén jooka xéka di déka ya. Iu Jisas déka du wali di tukweseke tufwaré yi. Yindaka di séfélak Galilina du takwa deka hukémbu yi. Hurundén jooka hundi xékétaka di déka yi. Judiambu rekwa getéfa nawulak akwi, tYandéka di Farisina du gwande ye Jisasré xiyanjoka di Herotna du wali hundi bulé. Séfélak du takwa di tukweseke tufwambu té psYYe déka hundi xékénjoka hélék yandaka dé déka mawuli windéka dé dika dé saréfa na. Saréfa nae dé wun duré wa, “Ména tamba mé huritéké.” Wungi wandéka dé déka tamba huritékéndéka dé wambula yikafre ya. .rUWungi wandéka dé raama wumbu téndéka dé diré wa, “Godna hambuk hundi yingi dé wa? Baka hwa nukwa nani yikafre joo hurutame, o haraki saraki joo hurutame? Baka hwa nukwa hiyawata hurukwa du takwaré yikafre hurutame, o diré haraki hurutame?” Wungi wandéka di hundi buléhambandi. _q7Wungi wandaka dé tamba haraki duré wa, “Sé raama yae méni nyéndékmbu té.” pRendéka di Jisasna hundika hélék yakwa du nawulak wun gembu re di Jisasré xé. Deka mawulimbu di wa, “Jisas baka hwa nukwambu wun duré huréhalékétandé, o yingafwe? Déré huréhalékéndét dé Godna hambuk hundika hu hwendét nani déré watame.” xo kNak nukwa baka hwa nukwa dé Jisas Godna hundi buléndaka geré wulayindéka tamba haraki du nak dé wumbu re. znmWungika we saréka wuni guniré andé wawi. Duna Nyan baka hwa nukwana néma du dé.” Jisas dé wungi wa."m=Wataka dé diré wa, “God du takwaka yikafre hurunjoka dé diré baka hwa nukwa hwe. God du takwaka haraki hurunjoka dé baka hwa nukwa hwehambandé. `l9Wungi wandaka dé Jisas diré wa, “Hanja nana mandéka Devit hurundén jooka di Godna nyingambu hayi. Wun hundika guni sarékéhambanguni. Hanja Devit déka du wali hénoo yandéka dé Godna némafwi geré wulayi wun prisré dé wakwexéké, Godka hweta takandan hénoo dika hwendéte. Wun nukwa Abiatar dé prisna néma du dé. Wakwexékéndéka hwendéka Devit wun hénoo déka duka hwendéka di atéfék sa. Wungi ye di Godna hambuk hundi xékéhambandi. Godna hambuk hundi angi dé wa, ‘Pris male di Godka hwendan hénoo satandi. Nawulak du wun hénoo yamba sakéndi.’ Wungi wandéka Devit déka du wali wungi yandaka guni dika angi wahambanguni, ‘Di haraki saraki sémbut di huru.’ Wungi wahafi ye, métaka guni wuna duka haraki hundi we, Godna hambuk hundika xékéhambandi? Guni wungi wata guni jémba xékéhambanguni.” Wungi dé wa. k@jyHutukwendaka di Farisina du nawulak xe di Jisasré wa, “Mé xé. Di wit di hutukwe baka hwa nukwambu. Godna hambuk hundi angi dé wa. ‘Guni baka hwa nukwambu jémba yamba yakénguni.’ Wun hambuk hundi di xékéhambandi. Di wit hutukweta di jémba di ye, baka hwa nukwambu. Yingi makika di wungi huru?” iBaka hwa nukwa nak dé Jisas déka du wali di wit yawi nyéndékmbu yi. Ye di déka du wit sék sanjoka di wit nawulak hutukwe. h#Nak héki hwarimbu xiyae rundan meme bali séfimbu huli wain hulingu wukasandahafindi. Wungi wukasandandat wun meme bali séfi nyo ye télamétandé, hulingu atéfék yitandé. Yisékendéka dé wun meme bali séfi yikafre yamba yakéndé. Huli meme bali séfimbu wain hulingu jémba tétandé.” Wungi maki nyo hundi wali huli hundi wali yamba tékémbér. Baka hwa nukwaka dé Jisas hundi wa mgSWun hundi wataka dé dika sataku hundi yéték akwi angi wa: “Du takwa huli nukwa wur nak léngae hérae nyo nukwa wurmbu tékwa moforé hundafanéhafindi. Di huli nukwa wur nak léngae hérae nyo nukwa wurmbu tékwa moforé hundafanéndat hukémbu gumbu yakwanyindat huli nukwa wur yalefu maki yatandé nyo nukwa wur munae dé némafwi mofo tétandé. MfHukémbu di nawulak du yae wun duré hura yindat wun nukwambu di déka du takwa déka saréfa naata di hénoo sahafi retandi. Wuni wuna du wali rewuka di némafwi mawuli yata di hénoo di se.” geGWungi wandaka dé Jisas diré sataku hundi angi wa: “Du nak takwa hérandét di hénoo humbwe némafwi mawuli ye hénoo satandi, o yingafwe? Di satandi. Takwa hérandé du di wali rendét di némafwi mawuli ye satandi. dNak nukwa guré husandakwa du Jonéna du Farisina du akwi di God wali hundi bulénjoka ye di hénooka yakér. Yakérndaka du takwa nawulak ye di Jisaska wa, “Jonéna du Farisina du akwi séfélak nukwa di hénooka yakér. Yakéra baka re di God wali hundi bulé. Ména du wungi yahambandi. Di atéfék nukwa hénoo di se. Métaka we di ména du hénooka yakérhafi ye?” KcWungi wandaka dé diré sataku hundi angi wa, “Yikafre yakwa du takwa doktaka yihafindi. Baré hiyaakwa du takwa di male di yi doktaka. Yindaka dokta di deka séfi huréhaléké.” Wungi wataka dé wa, “Wuni du takwana haraki saraki mawuli wuni huréhaléké. Haraki mawuli yakwa du takwa wunika yae wuna hundi xékéndate wuni gaya. Yikafre mawuli yakwa du takwaka yahambawuni.” Jisas dé wungi wa. Hénooka yakérndakaka Jisas dé hundi wa 5bcSata rendaka di Farisina xékélelakikwa du nawulak xétaka di Jisasna duré wa, “Métaka dé Romka yéwa héraakwa du, haraki sémbut hurukwa du wali dé hénoo se?” daAJisas yindéka di séfélak du takwa di dé wali yi. Yindaka di Romka yéwa héraakwa du, haraki saraki sémbut hurukwa du nawulak akwi di dé wali yi. Ye di Jisas déka du akwi Livai wali hénoo sata re, déka gembu. J` Wataka ye dé xé alfiusna nyan déka xi Livai Romka yéwa hwenjoka yéwa hérandéka gembu rendéka. Xétaka dé wa, “Méni mé ya wuni wali.” Wungi wandéka dé raama dé Jisas wali yi. _' Jisas wambula gwande dé tukweseke tufwambu té. Téndéka di séfélak du takwa déka yae hérangwandéndaka dé diré Godna hundi wa. 5^c Wungi wandéka dé raama dé hwandén jambé bari hérae hura dé atéfék du takwana makambu yi. Yindéka xe di atéfék du takwa waréngéné. Waréngéna di Godna ximbu harékéndaka deka mawuli généndéka di wa, “Owa. Wungina joo hanja xéhambame.” Jisas dé Livairé wa dé wali yindéte #]? Wuni Duna Nyan ané héfambu reta hurundan haraki sémbut hali hérekiwu. Guni wun jooka xékéhambanguni. Méta hundi wuni hali wawu, ména haraki sémbut bu hérekiwu, o sé raama ména jambé hura yi? Guni wuna hambukéka jémba xékélakingute, ané hundi akwi mé xéké.” Wungi wataka dé matamba lékémbandé duré wa, “Méniré andé wawi. Méni sé raama ména jambé hura sa yi ména geré.” \ [Wungi wandaka dé Jisas deka mawuli xékélake dé diré wa, “Métaka guni guna mawulimbu wungi saréké? Wungi sarékékénguni. Z“Wun du métakika dé wungi we? God hafu dé du hurundén haraki saraki sémbut hali hérekindé. Wun du dé angi wa, ‘Wuni hurundén haraki saraki sémbut bu hérekiwu.’ Wungi wata dé Godré haraki hundi we. Métaka we, dé du male du dé.” hYIJisas wun hundi wandéka di xékélelakikwa du nawulak wumbu re di deka mawulimbu di angi wa, X Husande di Jisas téndénmbu takandaka dé xe dé xékélaki, wunde duna mawulika. Deka mawulimbu di wa, “Dé wun duré huréhalékétandé.” Wungi xékélakita dé wun duré wa, “Wuna nyan, wuni ména hurumén haraki saraki sémbut bu hérekiwu.” W Yae di Jisas téndénmbu wulayinjoka di hurufatiké, séfélak du takwa hérangwanda téndaka. Fatika di gembu wara di Jisas téndénmbu male di tawinge féra. Férae di wun du hwandén jambémbu yoo léke di wun yambumbu husanda, du takwana nyéndékmbu. \V1Wandéka di du yétiyéti matamba lékémbandé duré jambé nakmbu yate hura ya. 'UGXéka di séfélak du takwa di wun geré wulayi. Wulaaye téndaka dé hafwa sukweké. Sukwekéndéka yambu yingafwe. Yandaka dé Jisas Godna hundi wa diré. T }Hukémbu Jisas dé wambula yi kaperneamré. Wambula ye gembu rendéka di séfélak du takwa di xéké dé yae rendéka. cS A-Wungi wandéka dé Jisasna hundi xékéhafi ye dé wun jooka wa safé yi, atéfék getéfambu. Saféndéka séfélak du takwa Jisas wali hérangwandénjoka mawuli yandaka dé Jisas hélék ye deka getéfaré wulayihambandé. Dé du takwa rehafi hafwaré dé yi. Ye rendéka di du takwa deka atéfék getéfa yatakataka déré xénjoka di ya.]R 5+Hényindéka dé déré hambukmbu wa, “Mé xéké. Méniré huruwun jooka nak duré wakéméni. Méni priska bari ye déka makambu témét dé ména séfiré xétandé. Xéndét méni yikafre yaménka Moses hanja wandéngala Godka hamwi hwe. Hwemét nawula du takwa xéta di walisufu hényindéka méni yikafre xakuménka xékétandi.” Q ,1P _*Wungi wandéka dé walisufu bari hényi. O 3)Wungi wandéka dé déka saréfa nae déka tamba yaake wun duna séfimbu séngétakéta dé wa, “Wuni mawuli wuni ye méni yikafre xakuméte.” 9N m(Walisufu hurundé du nak dé yi Jisaska. Ye hwati se wandé dae dé déré wa, “Wuni yikafre ya nawut, méni mawuli yaméka makimbu mé hurumét wuni yikafre xakuwu.” M )'Wungi wataka dé yi Galilimbu rekwa atéfék getéfaré. Ye dé Godna hundi wa séfélak Godna hundi buléndaka gembu. Godna hundi we dé hambukmbu wandéka di du takwambu tékwa haraki hamwinya xéka di yaange yi. Jisas wandéka dé walisufu hurundé du nak yikafre ya L /&Wungi wandaka dé wa, “Reséndé. Nani nak getéfaré yitame. Wun getéfambu akwi Godna hundi wanjoka yitawuni. Wun jémba yanjoka wuni ya.” PK %Hwaka xétaka di déré wa, “Atéfék du takwa ménika di hwaké.” 2J a$Buléndéka Saimon béri di déka hwaké. I #Ganémbambu xitélakéndéka dé Jisas raama gwande yi, du takwa rehafi hafwaré. Ye dé wumbu God wali hundi bulé. _H 9"Hérangwandéndaka dé séfélak du takwa nyangwalré huréhaléké. Wandéka di séfélak haraki hamwinya wun du takwa nyangwalré di yataka. Yatakataka yaange yinjoka yandaka dé haraki hamwinyaré hambuk hundimbu wa, di hundi wandamboka. Diré dé haraki hundi wa. Métaka we? Di wundé xékélakinda déka. Jisas dé God wali hundi bulé [G 1!Hura ye di wun getéfambu rekwa du takwa wali te di hérangwandé gena fétémbu. ]F 5 Nukwa nandindéka gérambu baka hwa nukwa yindéka di baré hiyaakwa du takwa nyangwal, séfimali haraki yandé du takwa nyangwal, haraki hamwinya hura téndén du takwa nyangwalré akwi di Jisaska hura yi. ?E yWandaka dé wulaaye dé léka tambambu hurundéka raméléka dé léka baré wungi hényi. Hényindéka lé hénoo humbwe lé dika hwe. Jisas dé séfélak du takwaré huréhaléké ZD /Saimonéna nakéma baré hiyaata lé hwa. Hwaléka di Jisaska bari di wa, léka. .C WJisas Godna hundi buléndaka ge bari yatakataka dé yi. Jems, déka bandi Jon, du nawulak akwi, di Jisas wali di yi. Ye di Saimon bér Andruna geré di wulayi. !B =Wungi wandaka di Galilina hafwambu rekwa atéfék getéfaré Jisas hurundén jooka bari hari wa safé yi. Jisas dé Saimonéna nakémaré huréhaléké EA Yaange yindéka di atéfék du takwa xe waréngéna di di hafu buléta di wa, “Owa. Ané du méta huli hundi dé wa? Dé hambuk ye haraki hamwinyaré wandéka dé déka hundi xéké.” J@ Wungi wandéka dé wun duré xasémekitaka waanje dé yaange yi. ? Wungi wandéka dé Jisas haraki hamwinyaré wa, “Méni hundi yamba bulékéméni. Wun duré yatakataka sa yaange yi.” ?> ySarékéndaka dé haraki hamwinya hura téndé du nak wun Godna hundi buléndaka geré wulayi. Wulaaye dé Jisasré wakwexéké, “Méni Nasaretna du Jisas, méni naniré méta yataméni? Naniré haraki hurunjoka méni ya, o yingi maki dé? Wuni ménika wuni xékélaki. Méni Godna yikafre male du méni.” = 7< iWata dé diré Godna hundi hambukmbu dé wa. Wungi wandéka di xékélelakikwa du wungi wahafi yandaka du takwa déka hundi xéka waréngéna di déka saré waréké xéké. ; 3Jisas déka du wali di yi kaperneamré. Ye xaakwa baka hwa nukwa dé Godna hundi buléndaka geré wulaaye dé du takwaré Godna hundi dé wa. : Di yalefu ye dé Jisas xé du yétékré, Jems wali déka bandi Jon wali. Bér bérka yafa Sebedi wali déka jémba yakwa du wali wungi di bérka gunjambémbu re. Reta mara yarafuta rembéka dé Jisas bérré wa, dé wali yimbéte. Wandéka bér bérka yafa déka du wali gunjambémbu rendaka bari yatakataka bér Jisas wali yi. Jisas wandéka dé haraki hamwinya hura téndén du yikafre ya 9 J8 Wungi wandéka bér bari mara yatakataka raama bér dé wali yi. P7 Xétaka dé wa, “Béni mé ya wuni wali. Yambét wuni béniré jémba nak wakwetawuni. Wakwewut béni xéri hamwi hurumbén maki du takwaré hératambéni. Hérambét di wuna hundi xékétandi.” 56 eJisas Galilina tukweseke nak tufwambu ye dé xé Saimon déka bandi Andru wali bérka jémba yambéka. Bérka jémba ye bér wun tukwesekembu mara yaki xéri hamwika. 5 “Hanja God dé wa, dé néma du re guniré hatitandé. Némbuli God néma du re gunika hatitendéka nukwa andé yae. Yandét saréka guni guna haraki saraki mawuli yatakataka Godna hundi xékétanguni.” Wungi dé wa. Jisas dé wa du yétiyéti dé wali yindate 4 Hukémbu Romna néma du wandéka dé Jon séndé gembu hwandéka dé Jisas yi Galilina hafwaré. Ye dé Godna hundi angi wa. l3 S Haraki wasa male tékwa hafwaré. Ye xaakwa dé séfélak (40) nukwa wumbu hafu rendéka satan yae dé déka mawuli hurukwexé. Hurukwexéndéka di ensel gayae di Jisasré yikafre huru. Jisas dé Galilimbu tale Godna jémba ya L2  Godna Hamwinya bari wandéka dé Jisas du rehafi hafwaré yi. I1   Gayandéka dé hundi nak Godna getéfambu dé angi wa, “Méni wuna nyan. Ménika mawuli mawuli wuni ye. Ménika némafwi mawuli wuni ye.” Wungi dé wa. Satan dé Jisasna mawuli hurukwexé y0 m Husandandéka dé gumbu xale dé xé nyir bari télaméndéka Godna Hamwinya nyamwe afwi maki déka gayandéka. / ) Wun nukwa Jisas Nasaretmbu dé ya. Wun getéfa Galilimbu dé té. Yandéka dé Jon jordan xérimbu dé déré Godna ximbu guré husanda. . 3Wuni Godna ximbu wuni guniré guré husande. Dé Godna Hamwinya gunika hwetandé.” Wungi dé Jon wa. Jon dé Jisasré Godna ximbu guré husanda. -  Dé du takwaré angi dé hundi wa, “Wuna hukémbu du nak yatandé. Déka hambuk wuna hambukré dé sarékéngwandé. Dé néma du dé. Wuni baka du wuni. Yingi maki déka jémba yakéwuni? Wuni yikafre du yingafwe, déka manéna harki létékétewuka. n, WJon yikafre nukwa wur yikafre hénooka sarékéhambandé. Dé kamel balina séfina yuwimbu yatindan nukwa wur dé sanda. Sandataka dé bulmakau balina séfi rundan yoo dé naki. Dé hawuluki dé sa. Nongérana gék dé jéma sa. c+ AWungi wandéka di Jerusalemémbu rekwa du takwa, Judiana hafwambu rekwa du takwa akwi, wungi di yi déka. Ye hurundan haraki saraki sémbutka hélék ye wafukandaka dé Godna ximbu diré guré husanda jordan xérimbu. ?* yWungi hayindéka hukémbu guré husandakwa du Jon dé té du rehafi hafwambu. Te dé déka yandé du takwaré wa, “Guni hurungun haraki saraki mawuli yatakangut wuni Godna ximbu guniré guré husandatawuni. Guni wungi yangut Godna ximbu guré husandawut God guna haraki saraki mawuli yakwanyitandé.” )  Du nak du rehafi hafwambu dé angi wa,‘Néma Duna yambu hurutanguni.Hurungut déka yambu jémba retandé.’ ” D( Tale profet Aisaia Godna nyingambu angi dé hayi:“Mé xé, ané wuna hundi hura yikwa du dé.Déré watawuni, dé ména makambu yindéte.Dé ména yambu hurutandé. B' Ané yikafre hundi Godna nyan Jisas Kraisna mo hundi dé. &Wuni guniré wawun atéfék hundi diré wangut di wuna hundi jémba xékétandi. Xékéta wawun maki hurutandi. Atéfék gan nukwa wuni guni wali tétawuni. Némbuli akwi, hukétéfi nukwa akwi wuni guni wali tétawuni.” Wungi dé Jisas déka duré wa. 91j%MRetewukaka sarékéta wuni guniré we. Guni ye atéfék héfambu rekwa du takwaré wangut di wuna hundika xékétandi. Xékéndat guni Godna ximbu akwi wuna ximbu akwi Godna Hamwinyana ximbu akwi diré guré husandatanguni. $Jisas yae dé déka duré wa, “God wunika atéfék hambuk dé hwe. Wunika hwendéka wuni nyir héfaka akwi néma du retawuni. M#Ye Jisasré wumbu xéta di déka hwati se wandé da. Wandé dae di nawulak déka jémba sarékéhafi yata di wa, “Ané du ané hiyae raméndé du Jisas wana?” Wungi di saré waréké xéké. u"cJisasna du tamba atéfék man natafa wungi di Galiliré yi. Ye di Jisas yindate wandén némburé yi. X!)Wungi wandaka di hatindé du wun yéwa hérae hura ye di prisna néma du wandan maki wa. Wandaka di Judana du takwa wun hundi xéké. Némbuli akwi wun hundi male di xéké. Jisas dé déka duka jémba hwe Wungi wangut Romna néma du wun hundi xéka mawuli windét, nani déré hundi wambet dé gunika haraki hundi yamba wakéndé.” ' Hweta di diré wa, “Guni angi du takwaré watanguni, ‘Gan nani xéndi hwambeka di Jisasna du yae di déka fusa sélé hérae hura yi.’ )K Wandaka di prisna néma du wali Israelna getéfana néma du wali hérangwanda reta hundi bulétaka di hundi nak gi. Gita di hatindé duka séfélak yéwa hwe. $A Wumbére takwa yimbéka di Jisasna fusa takandan hafwaka hatindé du nawulak Jerusalemré wulaaye di xakundéka xéndan jooka prisna néma duré wa. gG Wandé dambéka dé Jisas bérré wa, “Béni rookémbéni. Béni ye wuna duré wambét, di Galiliré yitandi. Ye wun hafwambu wuniré xétandi.” Wungi dé Jisas bérré wa. Jisasna fusaka hatindé du di ané hundi wa - Yimbéka dé Jisas bérré yambumbu xe dé wa, “Dimbéna.” Wungi wandéka bér déka yae hwati se déka manmbu huruta bér déka wandé da. $AWungi wandéka bér roota yikafre mawuli yata mawuli sawuli yata bér wun hafwa yatakataka bér bari hari fétékéré yi, déka duré wun hundi wanjoka. q[Xétaka béni bari hari ye déka duré angi watambéni, ‘Jisas hiyae némbule wambula wundé raméndé. Raama dé Galiliré dé tale yi. Guni ye déré wumbu xétanguni.’ Wungi watambéni diré. Yak. Béniré wungi wuni we.” jMDé hanja wandén maki dé wambula ramé. Dé ambu hwahambwe. Mé béni yae xé hwandén hafwa. *MWumbére takwa ye xémbéka dé ensel bérré wa, “Béni rookémbéni. Wuni xékélaki. Béni xiyae mimbu hatekandan du Jisaska hwaka xénjoka béni ya. kOXakundéka wumbu téndé xi warekwa du némafwimbu roota héfambu xakre di hiyandé du maki hwa. eCDéka saawi nyir tulem nandéka maki dé na. Nandéka déka nukwa wur buwi maki wama xaku. .UYimbéka dé némafwi nono ya. Yandéka dé Néma Duna ensel nak Godna getéfambu dé gaya. Gaye wekwambu takatéfindan motu sérmena taka dé wun motu takumbu re. Q Judana baka hwa nukwa yindéka Sande ganémbambu nukwa xalenjoka yandéka lé Makdalambu yalé takwa Maria, Jems bér Josepna ayiwa Maria wali wungi bér Jisasna fusa takandan hafwa xénjoka bér yi. 6eBWungi wandéka ye di wekwambu takatéfindén motumbu yoo gitaka bi maki joo taka, du nafwindémboka. Takataka xi warekwa duré nawulak wandaka di wun wekwaka hate té.!AWungi wandaka dé Pailat diré wa, “Guni xi warekwa duré hérangut di ye wun hafwaka hatitandi, guni hafwaka jémba hatinguka maki.” @Wun hundika sarékéta nani méniré wakwexéké. Méni wamét di xi warekwa du ye déré takandan wekwaka nukwa hufuk jémba hate tétandi. Hatihafi yandat, wafewana déka du ye déka fusa sélé hérae hura yita du takwaré angi watandi? ‘Hiyae dé wambula ramé.’ Wungi wandat, hukémbu watendaka yénataka hundi tale wandan yénataka hundiré sarékéngwandétandé.” #??Ye di déré wa, “Néma du, nani wun yéna yandé duna wandén hundika nani saréké. Angi dé wa, ‘Nukwa hufuk yindét wuni wambula ramétawuni.’ jM>Jisas hiyandéka hwae ganémba di prisna néma du akwi, Farisi akwi, wungi di Pailatka yi. 7 g=Yindéka bér Makdalambu yalé takwa Maria, Jems bér Josepna ayiwa Maria Jisasré takandan wekwa téndénmbu bér xéta re. Jisasré takandan wekwaka di xi warekwa du hati [ /Gérambu yandéka Arimateambu yandé du nak déka xi Josep dé ya. Dé xérénjuwi mama du dé. Dé akwi dé Jisasna du nak dé. 3_8Wule takwa hési wu Makdalambu yalé takwa Maria lé. Hési wu Jems bér Josepna ayiwa Maria lé. Hési Sebedina nyan yétékna ayiwa lé. Wekwambu di Jisasna fusa taka -S7Séfélak takwa yae afaké makimbu téta di xé. Wunde takwa hanja Jisas Galili yatakataka yandéka di déka hukémbu yaata déré yikafre hurundé takwa di. Q6Xi warekwa du akwi deka néma du akwi wungi di Jisaska hate té. Téndaka nono yandéka xakundé jonduré akwi xe di némafwimbu roo. Roota di wa, “Wun du Godna nyan dé. Wu mwi hundi dé.” jM5Hukémbu Jisas raméndéka di Jerusalemré wulayi. Wulayindaka séfélak du takwa di diré xé. 4Fukandaka hiyandé du takwaré réméndan hwandafu nafwindéka di hanja hiyandé Godna du takwa séfélak di wambula ramé. G3Jisas hiyandéka tempelmbu lékindan séményi nukwa wur anwarmbu léngae ye dé andélambu xaku. Xaakwa dé hafu hafu té. Téndéka nono yandéka di némafwi motu nyéndékmbu fuka. _72Wungi wandaka dé Jisas hambukmbu wambula waanje déka hamwinya take dé wungi hiya. yk1Hwendéka nawulak téta di wa, “Wayika! Nani xétame. Wafewana Elaija yae déré yikafre hurutandé wana?” U#0Wungi wataka dé wumbu téndé du nak bari fétékéra ye nyamba maki joo nak hérae dé nyingi yakwa wain hulingumbu husanda. Husandandéka gufwi yandéka bangimbu take dé Jisas sandéte husawara hwe.  /Wungi wandéka wumbu téndé du nawulak wun hundi xékéta di wa, “Wun du dé hanja rendé Godna profet Elaijaka dé we.” j~M.Hunyindéka hukémbu nukwa tengura nandinjoka yindéka Jisas Hibruna hundimbu hambukmbu dé angi wa, “Heli, Heli, lama sabaktani.” Wun hundi nana hundimbu angi dé: “Wuna God, wuna God, métaka méni wunika hu hwe?” H} -Nukwa dawimbu téndéka dé atéfék héfambu gan hunyi. #|?,Wungi wandaka bér Jisas wali xiyae mimbu hatekandan du yéték bérka mimbu téta bér akwi wungi male wata déré bér haraki hundi wa. Jisas dé hiya ={s+Dé dé wa, ‘Wuni Godna nyan wuni. God wuniré yikafre hurutandé.’ Wungi dé wa. Némbuli nani xétame. God déka mawuli yata déré yikafre hurutandé, o yingi maki dé?” wzg*Wangita di wa, “Dé nawulak duré dé yikafre huru. Déka séfiré yikafre hurunjoka dé hurufatiké. Dé Israelna néma du re dé xiyae hatekandan mi yatakataka gayandét nani xéta déka ‘God wasékendén du Krais méni’ natame. y)Wungi wandaka di prisna néma du, xékélelakikwa du, Israelna getéfana néma du wungi di akwi di Jisasré wangita haraki hundi wa. vxe(Wangita di wa, “Ménawa. Yingi maki dé? Méni tempel glara nukwa hufuk yindét méni wambula tonjoka méni wa. Némbuli méni méni hafu ména séfiré yikafre hurutaméni. Méni Godna nyan xe méni wun mi yatakataka gayataméni.” xwi'Du nawulak yitaka yatakata Jisasré xiyae mimbu hatekandaka téndéka xéta di déka wangita haraki hundi wa. lvQ&Jisasré xiyae mimbu hatekataka di yarmbu xiyaata sélé hérandé du yétékré xiyae di mi yétékmbu hateka. Nakré di déka yika tamba sakumbu xiyae mimbu hateka. Nakré di déka aki tamba sakumbu xiyae mimbu hateka. &uE%Jisasré xiyae hatekandan mimbu di Pailat hayindén nyinga taka. Pailat dé Jisasré xiyandanéna moka dé angi hayi: “Ané Judana néma du Jisas dé.” 6tg$Hérandéka di wun hafwambu Jisaska hate re. Zs-#Sahafi yandéka di déré xiyae mimbu hateka. Xiyae mimbu hatekataka di reta déka nukwa wur muninjoka di deka xi haaye wurmbu lakwataka hérae di nak duna xi xé. Xétaka wun du Jisasna nukwa wur dé héra. r)"Wara di marasin wali yandan wain hulingu Jisaska hwe, dé se némafwi hangéli hérahafi yandéte. Hwendaka dé sakwexétaka dé sahambandé. uqc!Wandaka yatandéka ye di Golgota nandaka hafwa xaku. Wun Judana hundi. Mo hundi angi dé Anéngambana Afa. p7 Yambumbu yita di xi warekwa du Sairinimbu yandé du déka xi Saimonré di xé. Xe di déré wa, dé Jisasré xiyae hatekatendaka mi yatandéte. ;ooWungi hurutaka di sandandan waka nukwa wur lafitaka di déka nukwa wur sandataka. Sandatakataka déré xiyae mimbu hatekanjoka di déré hura yi. Jisasré di xiyae mimbu hateka mnSWungi wata déré simbar séxaata di wun bangi hérae di déka anéngambambu séfélak yambu xiya. mSandatakataka di rami yoo nak hérae néma du husandandakangala gootuwa di déka anéngambambu sandataka. Sandatakataka bangi nak hérae di déka yika tambambu taka. Take déka hwati se wangita haraki hundi wata di wa, “Diména, Judana néma du.” Xl)Hérangwanda di déka nukwa wur lafitaka néma duna waka nukwa wur sandataka. k+Pailatna xi warekwa du di déka néma geré di Jisasré hura yi. Hura yindaka di atéfék xi warekwa du di dé téndénmbu hérangwandé. jwWungi wandaka dé Pailat wa, Barabas séndé ge yatakataka gwande jémba yindéte. Wataka déka xi warekwa duré dé wa, di Jisasré rami yoombu hambukmbu xiyataka déré xiyae mimbu hatekandate. Xi warekwa du wangita di Jisaska haraki hundi wa LiWungi wandéka di wumbu téndé du takwa wa, “Nani xéké. Dé hiyandéte nani mawuli ye. God wun jooka ‘Haraki saraki joo dé’ naata dé naniré nana nyangwalré akwi hasa xiyatandé.” ChDi wungi wandaka dé Pailat déka mawulimbu wa, “Di wuna hundi xékéhambandi. Wuni deka hundi xékéhafi yawut, di waretandi.” Wungi wataka dé hulingu nawulak hérae dé atéfék du takwana makambu téta déka tamba yakwanyi. Yakwanyita dé wa, “Wuni guna makambu tamba wuni yakwanyi, guni xéta angi xékélakingute. Wuni ané duré xiyanjoka hélék wuni ye. Guni déré xiyangut, wu guna jémba dé. Wuna jémba yingafwe.” gWungi wandaka dé wa, “Métaka we? Méta haraki joo dé huru.” Wungi wandéka di hambukmbu wa, “Déré xiyae mimbu mé hateka.” )fKWungi wandaka dé Pailat wa, “Krais nandaka du Jisasré yingi maki yatawuni?” Wungi wakwexékéndéka di atéfék wa, “Déré xiyae mimbu mé hateka.” LeWungi wandaka dé néma du Pailat diré wambula dé wakwexéké, “Ambére duka yingi guni saréké? Héndéré wawut dé gunika gwande jémba yitandé?” Wungi wandéka di wa, “Barabas.” Xd)Prisna néma du akwi, Israelna getéfana néma du akwi wungi di wumbu téndé du takwaré wa, di Pailatré wandat dé wandét Barabas séndé ge yatakataka gwande jémba yindét di Jisasré xiyandate. zcmPailat hundi xékéndéka hafwambu rendéka lé déka takwa hundi déka takata lé wa, “Méni wun yikafre sémbut hurukwa duré haraki hurukéméni. Gan hwae wuni déka janji hwa. Janji hwae némafwi xak wuni héra.” Wungi lé wa. Xb)Pailat dé xékélaki. Jisas haraki sémbut nawulak huruhambandé. Séfélak du takwa Jisaska mawuli yandaka di prisna néma du haraki mawuli di Jisasré gitaka hura ya déka. Wungi xékélakita déka mawulimbu dé wa, “Wafewana ambu hérangwanda tékwa du takwa Jisaska mawuli yatandi, o yingi wana?” Wungi wata dé wunde du takwaré wa, “Yingi maki guni mawuli ye? Héndéré wawut dé jémba yitandé? Barabasré wawut dé séndé ge yatakataka gwande jémba yitandé, o Jisasré wawut dé jémba yitandé? Wun du Jisas nawulak du angi di wa, dé God wasékendén du Krais dé.” f~U}}2||| zzz.yyFxxw"vv uHssSrrq[pjonmTll%kjihh_gggfeTdd:cbbaaE``"_^^]\\\|[ZZZYY5X9WVV.UUThSQRRQPPOONNMLLL KjJlII(HHG,FFE^DCBA{@?>>>5=<;;:998]8L66Z5322 00E//.. -z,,P+*w*)(t''8&%%h$$U#b#"!!6 Oy]gjBvXc:us FkGp@Y#Jisas wungi wandéka dé jémba xéké. Xékéndéka déka tékali yikafre yandéka dé jémba bulé. $?A"Takata dé nyirré yasawara xé. Yasawara xe, saréfa nae dé yanambi hérae dé déka hundimbu wa, “Efata.” We dé wa. Mo hundi angi dé: Mé nafwi. o>W!Wandaka dé Jisas wun duré hura dé, wunde du takwaré yatakataka dé ye bér hafu té. Te dé Jisas déka sékétamba yéték wun duna waanéna yambumbu takataka simbar séxae dé déka sékétambambu wun duna tékalimbu taka. %=C Ye xakundéka di du nakré hura yi déka. Wun du waan xékéhafindé, hundi akwi buléhafindé. Wun duré hura ye di Jisasré wa, déré tamba takandéte. < Hukémbu tairna héfa yatakataka Saidonéna héfambu ye dé Dekapolisna héfambu ye dé Jisas Galilina tukwesekembu xaku. d;AWungi wandéka lé léka getéfaré wambula ye lé xé takwanya yikafre ye jambémbu hwaléka. Xe lé xékélaki haraki hamwinya léré yatakataka yaange yindénka. Jisas wandéka dé waan xékéhafindé du yikafre ya +:OWungi waléka dé léré wa, “Wungi jémba wataka némbuli nyéna getéfaré yitanyéni. Haraki hamwinya nyéna takwanyana mawuli yatakataka dé yaange yi.” W9'Wungi wandéka lé wa, “Néma Du, wu mwi hundi méni we. Wuni angi wuni we. Nyangwal hénoo sandaka nawulak héfambu xakrindéka di deka wasa hérae sa. Méni wuniré yikafre hurumét wu yikafre dé.” 8Wungi waléka dé wa, “Nani nyangwal sandaka hénoo hérae wasaka hwembet, wu haraki dé. Nani tale nyangwalka hwetame.” /7WXe di hundi buléndaka lé takwa hési xékétaka lé déka bari yi. Lé Judana takwa yingafwe, lé nak téfambu yalé takwa lé déka yi. Léka motéfa Fonisia Siriana héfambu dé re. Léka takwanyana mawulimbu haraki hamwinya nak wulaaye téndéka lé léka ayiwa Jisaska yi. Ye lé hwati se wandé dae lé déré wa, “Haraki hamwinya dé té, wuna takwanyana mawulimbu. Méni wamét dé yaange yindéte wuni we.” 6|5qWun hundi wataka dé Jisas wun getéfa yatakataka dé tairna héfaré yi. Ye dé getéfa xaakwa dé ge nakré wulayi. Wulaaye dé déka mawulimbu wa, “Wuni ané gembu rewut di du takwa yamba xékéndi.” Wungi wandéka di déré xé. 4)Wun haraki saraki sémbut atéfék du takwana mawulimbu dé xale. Xalendéka di haraki saraki sémbut huru. Haraki saraki sémbut hurundaka God dika dé wa, ‘Wu haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di.’ Dé wungi wa.” Fonisiana takwa lé Jisaska jémba saréké 3Du takwana mawulimbu haraki saraki mawuli dé xale. Xalendéka di haraki saraki mawuli xékéta di, du wali takwa wali haraki sémbut huruta di, sélé héraata di, du xiyaata di, du nak duna takwa wali haraki sémbut huruta, takwa hési takwana du wali haraki sémbut huruta, mawuli raméta di, nak maki nak maki haraki saraki sémbut huruta di, yénataka hundi wata di, fakumbeka séfi hafwambu wakweta di, mawuli wiya raméta di, yénataka haraki hundi wata di, wasowaso téta di, wangété sangété yata té. 2'1GJisas dé wambula wa, “Du takwana mawulimbu xalekwa jooka God dé wa, ‘Wu haraki sémbut hurukwa du takwa di.’ Wungi wataka dé, wun jooka dé xéké. n0UWakwexékéndaka dé diré wa, “Guni akwi wun hundika xékéhambanguni, o yingi maki dé? Mé xéké. Du takwa sandan joo deka biyaré dé naande dé di takuré dé yi. Sandan joo deka mawuliré haraki huruhambandé.” Wungi dé wa. Jisas wungi wandéka nani xéké. Atéfék hénoo hamwi wu yikafre dé. Nani nawulak hénoo hamwika yamba yakérkémé. /.Jisas wungi wataka dé du takwaré yatakataka dé déka du wali di geré wulayi. Wulaaye di déka du déré wakwexéké wun hundika. m-SDu takwana biyaré wulayikwa jonduka God dé wa, ‘Wun jondu du takwana hamwinyaré haraki yamba hurukéndé.’ Du takwana mawulimbu xalekwa jooka God dé wa, ‘Wu haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di.’ Wungi dé wa. ,5+cJisas wun hundi wataka dé du takwaka wandéka di déka ya. Yandaka dé diré wa, “Guni wuna hundi mé jémba xéké. Xéka ané hundika guni jémba xékétanguni. [*/ Guni wungi we guni Godna hundi xékéhafi yata guna mandékana hundi male xékéta hundi wanguka di du takwa akwi wungi haraki di huru. Hurundaka guni haraki saraki sémbut akwi guni huru.” We dé diré wa. G) Wungi wata déka yafa ayiwaré yikafre yamba hurukéndé.’ q([ Guni wun hundi xékéhafi ye guni wa, ‘Du nak déka yafa ayiwaré angi wandét, Wuna atéfék jondu Godka hwenjoka wuni waséke. Godka hwehafi yata wun jondu bénika yamba hwekéwuni. Béniré yikafre hurunjoka wuni hurufatiké. '- Hanja Moses Godna hundi dé angi wa, ‘Guni guna yafa ayiwaré yikafre mé huru.’ Wungi wataka dé ané hundi akwi dé wa, ‘Du nak déka yafa ayiwaka haraki saraki hundi wandét wun duré mé xiyangut dé hiyandé.’ Wungi wandéka wun hundi Godna nyingambu dé re. H&  Wun hundi wataka dé Jisas wa, “Guni Godna hundi xékéhafi ye nana mandéka wandan hundi male xékéta guni wa, ‘Nani xékélelakikwa du me.’ Wungi wanguka guna mawuli haraki dé re. h%IGuni wun du maki guni re. Guni Godna hundi xékéhafi ye guni duna hundi male guni xéké.” 9$kDi deka hambuk hundi xéka wandén maki xéka di wun hundika wa, ‘Wu Godna hundi dé.’Wungi maki di baka haréké wuna xi.” God wandénéngala dé Aisaia dé hayi. F#Wungi wakwexékéndaka dé Jisas wa, “Wuna du haraki sémbut huruhambandi. Guni hafu yéna yakwa du guni. Hanja Profet Aisaia ané hayindén hundi wu mwi hundi dé hayi gunika. Angi dé hayi:God dé wa, “Ané du takwa di wunika yikafre hundi wa.Wungi we di wunika deka mawulimbu sarékéhambandi. s"_Di wungi yandaka Jisasna du mandéka wandan maki yahafi yandaka di Farisina du xékélelakikwa du akwi di Jisasré wakwexéké, “Métaka di ména du nana mandéka wandan hundi xékéhafi ye deka tamba gu yakéhafi di hénoo sa?” 8!iDi jondu hérandaka hafwaré yitaka yae di tamba gu yakéte. Yakétaka di hénoo sate. Deka mandéka wandan maki di aki, andé, hanyandé akwi di wungi male jémba yakwanyi. ~ uFarisina du, séfélak Judana du akwi, deka mandéka wandan maki wungi male tamba jémba gu yakétaka di hénoo sa. s_Hérangwanda di xé Jisasna du nawulak tamba gu yakéhafi hénoo sandaka. Di deka tamba gu yakéhafi yandaka di Farisina du diré xe di wa, “Nana hambuk hundi xékéhambandi. Wu haraki saraki sémbut hurukwa du di.” Wungi di wa. { qXékélelakikwa du nawulak di Jerusalemémbu re yae di Farisina du wali wungi di hérangwandé Jisas téndénmbu. iK8Jisas yindén atéfék getéfaré, di baré hiyaakwa du takwa nyangwal, séfimali haraki yandé du takwa nyangwalré yate hari. Yate hura ye di hérangwanda téndan hafwambu taka. Takataka di déré wa, “Méni yawundu namét di ména nukwa wurna wambumbu male séngétakétandi.” Wungi wandaka di déka nukwa wurmbu séngétaka di yikafre ya.+O7Xétaka di atéfék getéfaré fétékéré ye di baré hiyaakwa du takwa nyangwalré hérae di jambémbu yate hura ya. Yate hura di Jisas téndén hafwaré yi. 5e6Lékitaka yindaka di du takwa Jisasré xé. -5Jisas déka du wali di tukweseke angé sakuré gunjambémbu yae di Genesaretna héfambu xaku. Xaakwa di gunjambé hari di mimbu lékitaka. 1[4Nalikambu Jisas wunde du takwaka bret hwendénka di sarékéhambandi. Wun jooka yike yata waréngénéta di wungi wa. Genesaretmbu Jisas dé du takwaré huréhaléké F3Wungi wataka dé gunjambémbu waré. Wara dé di wali rendéka mur yahambandé. Yahafi yandéka waréngénéta di wa, “Owa. Wu yingi maki du dé?” Wungi wata di saré waréké xéké. eC2Wanjindaka dé bari wa, “Guni rookénguni! Ané wuni wuni yae. Yikafre mawuli mé ya.” 1Ye gu tokumbu yindéka xe di wa, “Wu wali du nak wana.” Wungi wataka di atéfék déré xe némafwimbu roota di wanji. \10Re dé xé mur yandéka gunjambé yawiwalekéndéka di déka du gunjambémbu yinjoka hambuk jémba yandaka. Xétaka ye télakénjoka hurundéka dé gu tokumbu dika yi. Ye dé diré tenangérénjoka nae dé yi. oW/Gan hunyindéka déka du gunjambémbu re tukweseke nyéndékmbu rendaka Jisas hafu dé re némbumbu. N.Wandéka yindaka dé God wali hundi bulénjoka dé némburé waré. oW-Jisasna du wungi yandaka dé diré wa, “Guni gunjambémbu wara guni tale yitanguni, tukweseke angé sakuré, Betsaidaré.” Wungi wandéka déka du yindaka dé dé wali téndé du takwaré wa, di deka getéfaré yindate. },Séfélak (5,000) du di wun bret sa. Séfélak takwa, séfélak nyangwal akwi wumbu di reta sa. Jisas dé gu tokumbu yi  +Sandaka nawulak bret wali nawulak xéri hamwi wali rendéka di Jisasna du wasara tamba yéti manmbu yéték di lakwa sukweké. G*Hwendéka mune hwendaka di atéfék du takwa jémba hura sa. #)Rendaka dé wun yalefu bret natamba wali xéri hamwi yéték wungi hérae dé nyirré yasawara xéta dé Godka diména nae dé hwe. Wungi wataka bret fukae dé déka duka hwe, du takwaka mune hwendate. Hwetaka dé wun xéri hamwi yéték akwi dé hwe, mune hwendate. j M(Wungi wandéka di nawulak némafwi hémémbu, nawulak yalefu hémémbu wungi di wumbu wumbu re. a ;'Wandaka dé atéfék du takwaré wa, “Guni sé naande guni wumbu wara takumbu re.” T !&Wungi wandaka dé wa, “Bret hatika dé re? Sa guni ye xé.” Wungi wandéka di hwaka xé. Xétaka wambula yae di wa, “Yalefu bret natamba xéri hamwi yéték wungi dé re.” Wungi di wa, Jisaska. ' G%Wungi wandaka dé Jisas diré wa, “Yingafwe. Guni dika hénoo hwetanguni.” Wungi wandéka di wa, “Nani dika bret héranjoka séfélak yéwa hwetame (200 nukwana yéwa dé). Nani ye wun du takwaka atéfék hénoo nawulak hérae dika hwembete méni mawuli ya, o yingi maki dé?” ` 9$Méni mé wamét ande du takwa atéfék getéfaré ye di deka hénoo hérae sanda.” r]#Wandéka gérambu yandéka déka du yae di déré wa, “Ané du rehafi hafwa dé. Nukwa a nanditandé. G"Xakundaka dé Jisas gunjambémbu yae tukweseke tufwambu te dé séfélak du takwaré xé. Xe déka mawulimbu dé wa, “Sipsip balika hatikwa du rehafi yandét di sipsip bali jémba yamba tékéndi. Wunde du takwa di wun sipsip bali maki di.” Wungi we dé dika saréfa na. Saréfa nae dé diré séfélak hundi wa.  !Di yindaka séfélak du takwa xe di déka hundi xéké. Xéka di atéfék getéfana du takwa bari fétékéré ye di tale xaku. P Wungi wataka di gunjambé hérae hura di du takwa rehafi hafwaré yi. SSaféndaka di séfélak du takwa yitaka yataka. Yitaka yatakandaka Jisas déka du wali resétota hénoo sahambandi. Wungi yandaka dé diré wa, “Nani hafu du takwa rehafi hafwaré ye resétotame.” Jisasna du di wambula ya déka. Yae di dé wali reta di yandan atéfék jémbaka, wandan atéfék hundika akwi di déré safé. Wungi yandaka Jonéna du xékétaka ye di Jonéna fusa hérae hura ye di rémé. Jisas dé séfélak (5,000) duka hénoo hwe ~uXatéka dé humbu andémbu take dé wule takwaka hura yi. Hura ye dé wule takwaka hwendéka lé léka ayiwaka hwe. eCYawundu nae wandéka dé déka du nak ye séndé geré wulaaye dé Jonéna humbu xatéké. @yWungi waléka dé Herot saréfa nae dé léré mwi hundi wandéka di dé wali reta hénoo sandé du di akwi xéké. Saréfa nae dé nak maki hundi wanjoka hélék ye dé wa yawundu. -~SWungi waléka lé bari hari néma du rendanré yi. Ye lé wa, “Némbuli guré husandakwa du Jonéna humbu mé xatéka andémbu take méni wuniré hwetaméni.” }Dé wungi wandéka lé wule takwa gwande lé léka ayiwaré wakwexéké, “Méta jooka wawut wunika hwekéndé?” Wungi wakwexékéléka lé léka ayiwa wa, “Guré husandakwa du Jonéna humbuka watanyéni. Wataka héranyét dé hiyandét mawuli yatawuni.” \|1Wataka dé wambula wa, “Nawulak jooka akwi mawuli yanyét hwetawuni. Wuna héfa, wuna ge, wuna joo nyéndékmbu mune hwetawuni. Wungi maki hurunjoka wuni we. Wuni mwi hundimbu wuni we.” Herot wungi dé wa. u{cYe rendaka herodiasna nyan gwande lé hétihiya. Hétihiyaléka Herot wali hénoo sata rendé du xe di atéfék némafwi mawuli ya. Ye dé Herot wule takwaré wakwexéké, “Métaka nyéni mawuli ye? Mawuli yanyéka joo hwetawuni.” *zMHukémbu lé herodias Jonré xiya yambuka hwaké. Herot wandéka déka du di némafwi hénoo humbwi, déka ayiwa déré héralén nukwa yandéka. Humbwindan hénoo sandate wandéka di déka jémba yakwa duna néma du, xi warekwa duna néma du, Galilimbu rekwa duna néma du, wungi di yi. EyMétaka we? Herot wungi xiyanjoka hélék dé ye. Herot dé xékélaki. Jon dé Godna hundi xékéta yikafre sémbut hurukwa du dé. Wungi xékélakita dé Herot roo dé Jonré xiyahambandé. Déré yikafre dé huru. Hura dé nak nak nukwa Jon wali hundi bula dé déka hundika mawuli ye dé saré waréké xéké. x7Yindaka séndé gembu hwandéka lé herodias haraki mawuli xéka lé Jonré xiyanjoka lé mawuli ya. Mawuli ye lé déré xiyanjoka lé hurufatiké. KwHanja Herot dé déka nyama Filipna takwaré héra. Wule takwana xi herodias. Hérandéka dé Jon wa, “Ména nyamana takwaré haraki méni héra. God wun jooka dé haraki hundi wa.” We wandéka dé Herot Jonéna hundika hélék ye wandéka di déka du ye di Jonré huluke yoombu giya di déré séndé geré hura yi. v%uCWe wandaka dé Herot wun jooka xéka dé wa, “Hanja wuni wawuka di Jonéna humbu xatéké. Xatékéndaka hiyae némbuli dé wambula wundé raméndé.” t)Wungi wandaka di nawulak wa, “Wu hanja rendé du elaija dé.” Wungi wandaka di nawulak wa, “Wu profet dé, hanja rendé du maki dé.” sJisasna du wungi yandaka néma du Herot dé hundi xéké. Métaka we? Atéfék getéfambu Jisaska wata di hundi bulé. Du takwa nawulak di wa, “Guré husandakwa du Jon hiyae wambula dé ramé. Raama néma hambuk hérae dé wun hambukmbu jémba ya.” r Wungi wataka di duna mawulimbu téndé haraki hamwinyaré wandaka di yaange yi. Baré hiyaakwa du takwa Godka jémba sarékéndate di deka séfimbu di wel taka. Takandaka di yikafre ya. Wungi di Jisasna du huru na hara na yi. Guré husandakwa du Jon dé hiya uqc Wungi wandéka di déka du yi. Ye di du takwaré wa, “Hurungun haraki saraki sémbut mé guni yataka.” tpa Guni nak getéfaré wulayingut wun getéfambu rekwa du takwa guna hundi xékéhafi ye, gunika hu hwendat, guni wun getéfa yatakataka yita guna manmbu tékwa harki létékétaka sa guni yi. Guni wungi yangut di xe watandi, ‘Nani dika hu hweta nani Godna hundika nani hu hwe. Hukémbu God hurumben haraki saraki joo naniré hasa hwetandé.’ Wungi watandi.” ow Guni ye getéfa nak xaakwa ge nakré wulaaye wun gembu male guni re. Wun gembu re hukémbu nak getéfaré yitanguni. Kn Su mé sanda. Nukwa wur natafa male guni naki. Yéték yingafwe. QmHénoo, wur, yéwa hura yikénguni. Séto bangi male mé guni hura yi. ^l5Jisas déka du tamba atéfék man yéték wandéka yandaka dé dika hambuk hwe, di wandat duna mawulimbu téndé haraki hamwinya yaange yindate. Hwetaka dé diré wa, “Du yéték yéték wungi sa guni yi. Vk%Wun getéfambu rekwa du takwa déka hundi xékéhafi yandaka dé Jisas saré waréké xéké. Hukémbu dé séfélak getéfaré ye dé Godna hundi du takwaré wa saafa yi. Jisas déka duka dé jémba hwe djAWungi wandéka di Jisaska jémba sarékéhafi yandaka dé hanja xéhafi yandan hambuk jémba yahambandé wun getéfambu. Ané jémba male dé ya. Baré hiyaakwa nawula du takwaré déka tamba takandéka di yikafre ya. "i=Hélék yandaka dé Jisas wa, “Profet nak déka motéfambu reta hundi wandét déka hém, déka gembu rekwa du takwa akwi, déka motéfambu rekwa du takwa akwi, di déka hundi xékénjoka hélék di ya. Nawulak getéfana du takwa déka hundi xéka di déka xi harékétandi.” h'Dé ge tokwa du dé. Maria lé déka ayiwa lé. Jems, Joses, Judas, Saimon di déka bandingu di. Déka nyangengu atéfék ambu di re, nani wali. Dika nani xékélaki. Dé néma du yingafwe. Dé baka du dé. Yingi maki dé wun hundi wa?” Wungi we di hélék ya déka. 7ggYe xaakwa baka hwa nukwa dé Godna hundi buléndaka geré wulayi. Wulaaye dé Godna hundika du takwaré dé wa. Wandéka di séfélak du takwa xéka waréngéna di wa, “Owa. Wun du yimbu dé wun hundi héra? Yimbu dé wun xékélelaki héra? Dé hanja xéhafi yamben séfélak hambuk jémba dé ya. df CJisas wun getéfa yatakataka dé déka motéfaré yi. Yindéka di déka du di dé wali yi. &eE+Waréngénéndaka dé wa, “Mé xéké. Wun jooka safékénguni. Nawulak du takwa xékékéndi. Hénoo nawulak hwengut satalé.” Jisas dé wungi wa.d*Jisas wandéka lé bari raama lé yitaka yataka. Léka héki hwari tamba atéfék man yéték. Yitaka yatakaléka xe di waréngéné. c)Wulaaye dé léka tambambu hura dé déka hundimbu léré wa, “Talita kum.” Wun mo hundi angi dé: “Takwanya, sé ramé.” Ub#(Wungi wandéka di déka wangi. Wangindaka dé deka hundi xékétaka wandéka di atéfék gwandi hafwaré. Gwandindaka dé takwanyana yafa ayiwa, déka du hufuk wali wungi di wulayi, takwanya hwalénré. xai'Xétaka di geré wulayindaka dé wa, “Métaka guni wungi gérae? Lé hiyahambalé. Baka xéndi lé hwae.” $`A&Wungi wandéka di dé wali yi, wumba néma duna geré. Ye di xé séfélak du takwa hérangwanda di wule takwanyaka saréfa naata némafwimbu gérandaka. _%Wungi wataka dé Pita, Jems, Jemsna bandi Jon diré dé wa, “Guni hafu wuni wali mé ya. Nawulak du takwa yakéndi.” 9^k$We wandaka dé Jisas wun hundi xéka dé Godna hundi buléndaka gena néma duré wa, “Méni rookéméni. Wuni ména takwanyaré yikafre huruwun hambukka sarékétaméni.” z]m#Te dé hundi buléndéka di du nawulak Godna hundi buléndaka gena néma duna gembu di ya. Yae xaakwa di wumba néma duré wa, “Ména takwanya bu hiya. Méni wamét wumba néma du yamba yikéndé. Dé ye déka nawulak jémba yatandé.” \1"Saféléka dé wa, “Takwanya, nyéniré huréhalékéwun hambukka jémba saréka némbuli yikafre andé yanyi. Yikafre mawuli ye yitanyéni.” [!Hwakéndéka wule takwa léka hurulén jooka xéka némafwimbu roota lé déka ya hwati se wandé dae lé wun jooka hundi safé. [Z/ We wandaka dé deka hundi xékéhafi ye dé déré séngétakéndé duka hwaké. ZY-Wungi wandéka déka du di wa, “Séfélak du takwa di méni wali yindaka hafwa sukwekéndéka méni xé. Di nawulak méniré di séngétaké, wana? Métaka méni naniré we, méniré séngétakéndanka?” /XWXakuléka Jisas bari dé xéké, déka hambuk nawulak yindéka. Xéka waleka dé déka hukémbu yindé du takwaré wa, “Héndé wuna nukwa wurmbu séngétaké?” IW Séngétakéléka dé ramu bari sékéndéka lé yikafre xaku. wVgYe lé Jisaska saféndan hundi xéka lé léka mawulimbu wa, “Wuni déka nukwa wurmbu séngétakéwut wuni wambula yikafre yatawuni.” Wungi wataka lé séfélak du takwa wali ye déka hukémbu ye lé déka nukwa wurmbu séngétaké. U+TOHanja séfélak nukwa lé séfélak doktaka yi, di léré huréhalékéndate. Ye lé léka atéfék yéwa hweléka wun ramu sékéhambandé. Yikafre yahambalé. dSAYindéka lé takwa hési lé di wali yi. Séfélak (12) héki hwari ramu yindéka lé re. RWungi wandéka dé dé wali yi. Jisas yambumbu yindéka di séfélak du takwa déka hukémbu yi. Yindaka yambu haak hwahambandé. QTéndéka dé du nak déka xi jairus dé déka yi. Dé wun getéfana Godna hundi buléndaka gena néma du dé. Ye dé hwati se dé Jisaska wandé dae dé déré wa, “Wuna nyan hiyatalé. Méni yae ména tambambu léré hurumét lé wambula yikafre yatalé.” P,OQJisas déka du wali gunjambémbu ye di tukweseke angé sakumbu xakundaka di séfélak du takwa hérangwanda di dé wali té. Dé tukweseke tufwambu dé té. NWungi wandéka dé déré yatakataka ye dé hundi safé, Dekapolisna héfambu rekwa séfélak getéfambu. Jisas déré hurundén jooka dé hundi safé. Saféndéka atéfék du takwa xéka di waréngéna di saréké waréké. Jisas dé takwa yétékré yikafre huru &MEWungi wandéka dé déré wa, “Méni ména getéfana duka wambula ye diré hundi mé safé, Néma Du ménika saréfa nae méniré yikafre hurundénka.” ?LwWandaka dé Jisas diré yatakataka yinjoka ye gunjambémbu waréndéka dé haraki hamwinya hura téndéka yikafre yandé du déré wa, “Wuni méni wali yinjoka wuni mawuli ye.” VK%Saféndaka di Jisasré wa, dé deka héfa yatakataka nak hafwaré yindéte. JRoondaka dé Jisas wun joo hurundéka xéndé du takwa di diré safé, haraki hamwinya hura téndé du yikafre yandéka bali hiyandanka. ;IoYe di Jisas téndén héfambu xaakwa di séfélak haraki hamwinya hura téndé duré di xé. Dé nukwa wur naake yikafre mawuli ye Jisasna man mombu rendéka di xé. Xe di roo. 1H[Wungi yandaka wun balika hatikwa du xétaka di yaange yi. Ye di atéfék getéfambu rendé du takwaré wun jooka safé. Saféndaka di du takwa wun joo xénjoka di yi. xGi Wungi wandaka dé diré wa, “Guni mé xaakwa yaange yi.” Wungi wandéka di wun duré yatakataka ye di wun balina mawulimbu wulayi. Wulayindaka wun bali (2,000 maki) néma takumbu yaange naande ye gumbu xakre hulingu se di wungi hiya. 'FG Sandaka di wun duré hura téndé haraki hamwinya Jisasré wa, “Méni naniré hélekinjoka mawuli ye méni wamét nani wun balina mawuliré wulayitame.” 9Dé atéfék nukwa duré réméndan hafwambu dé re. Rendéka du nawulak séfélak nukwa déka man tamba yoombu di gi. Gindaka dé wun yoo nékéte yatakataka dé yaange yi. Hambuk yoombu akwi gindaka dé wun yoo nékéte yatakataka dé yaange yi. Yindéka di déré méta maki nae hulukikéndi. Déré yoombu wambula ginjoka di hurufatiké. =L<Xaakwa dé Jisas gunjambé yatakataka yandéka dé haraki hamwinya hura téndé du nak yae dé Jisasna saawi xéwata dé ya. Wun du dé du takwa hiyandaka réméndan hafwambu re dé Jisaska ya. T; #Jisas déka du wali tukweseke angé sakuré yae di Gerasana héfambu xaku. ':G)Wungi wandéka di roo. Roota di hafu bula di wa, “Owa. Dé yingi maki du dé? Dé wandéka dé mur wali gu wali déka hundi xéké.” Di wungi di wa.u9c(Téndéka dé déka duré wa, “Métaka guni roo? Guniré yikafre huruwun hambukka sarékéhambanguni.” `89'Wungi wandaka dé waréngéna raama wandéka dé mur fakénandéka dé gu jémba té. k7O&Sukwekéndéka dé Jisas gunjambéna hungalimbu dé xéndi hwa. Ambutékérmbu dé anéngamba hokate hwa. Hwandéka di déré sérkené. Sérkena di wa, “Néma du, nani hiyatame. Nanika méni saréké, o yingi maki dé?” [6/%Yindaka néma mur hurundéka dé gu raama wara gunjambémbu gwande dé sukweké. C5$Wungi wandéka di wumbu rendé séfélak du takwaré yatakataka di Jisas rendén gunjambémbu waré. Wara di déré hura yi. Yindaka di du nawulak nak gunjambémbu akwi di yi, di wali. {4o#Nukwa nandindéka gan hunyindéka dé Jisas déka duré wa, “Mé yangut yikwa tukweseke angé sakuré.” (3I"Sataku hundi male dé diré wa. Wataka dé hukémbu déka du male téndaka dé diré mo hundi wa, di jémba xékéndate. Jisas wandéka dé néma mur fakéna k2O!Wungi dé séfélak sataku hundi du takwaré wa. Di xékéndakangalambu xe hundi wundé hwendé. ;1o Du wun miyar sék fukandéka dé wura wara néma gali fukandéka némafwi mi dé té. Téndéka hakélékombu di séfélak afwi yae wur yatitaka di hwae.” Jisas dé wungi wa. k0OWuni angi wuni we. Wun du takwa tale yalefu hém retandi. Hukémbu némafwi hém xakutandi. Wun hém wu miyar sék maki di. Wun miyar sék wu yalefu sék male dé. Nana héfambu tékwa atéfék hénoona sék wu némafwi dé. /Wun hundi wataka dé wa, “Godna jémba yakwa du takwaka yingi maki watawuni? Méta sataku hundi wawut xékétanguni? j.MXaka mwi téndéka dé wun du xe dé yarmbu xatéké.” Miyar sékka dé Jisas sataku hundi wa c-?Héfa dé hafu hurundéka dé wun wit sék takélaka wara ganga wee xaka dé sék xaké. ,gan hwae ganémba raama dé xé wit sék takélaka waré. Waréndéka dé xékélakihambandé. Yingi maki dé wit sék takélaka waré? +Wun hundi wataka dé wa, “Godna jémba yakwa du dé wit sék yawulalama yakikwa du dé. Dé wit sék héfambu yawulalama yakitaka ?*wWuna hundi jémba xékékwa du takwa hukémbu Godna hundika jémba xékétandi. Wuna hundi jémba xékéhafi yakwa du takwa di wa, ‘Nani Godna hundi bu xékékwa.’ Wungi wataka di hukémbu déka hundika yike ye baka retandi.” Jisas dé wungi wa. Takélaka waréndé wit sékka dé Jisas sataku hundi wa p)YWataka dé diré wa, “Wun hundika mé jémba saréké. Guni jémba saréka wuna hundi xékétanguni. Guni nawula xékéngut nawula akwi xékétanguni. Xékéngut God gunika yikafre mawuli ye nawulak xékélelaki akwi hwetandé. _(7Guni xékénjoka mawuli ye waan nakélak take jémba xékétanguni.” Wungi dé wa. g'GFaakwa rekwa jondu hukémbu xétanguni. Nakélak faakwa wandan hundi hukémbu xékétanguni. A&{Wun hundi wataka dé Jisas wa, “Mé xéké. Du hama nyu ya xéréka hura yae samétakandan aki ekombu di taka, o jambé ekombu di taka? Wu yingafwe. Di jambé takumbu di taka. %!Du takwa nawulak wu yikafre héfambu xakrindé wit sék maki di. Di Godna hundi jémba di xéké, wandén maki di ya, déka hundi di jémba xéké. Xéka di yikafre jémba ya. Nawulak di déka wungi dumi hufuk yikafre jémba yandaka nawulak déka dumi gwongofu yikafre jémba yandaka nawulak di déka dumi tamba yéti yikafre jémba ya.” Wungi dé wa. Hama nyu yaka dé Jisas sataku hundi wa ${Hukémbu di ané héfana jooka male sarékéndaka dé deka mawuli yéwa héranjoka male di saréké. Sarékéta di nawulak jonduka akwi di mawuli ya. Wun jondu dé Godna hundiré takatéfi. Takatéfindéka di wun du takwa Godna jémba yahambandi. v#eDu takwa nawulak wu rami wara téndénmbu xakrindé wit sék maki di. Di Godna hundi tale di jémba xéké. m"SYe di sarékéhambandi. Wun hundi deka mawulimbu nandihafi yandéka di sarékéhambandi. Yandaka di nawulak du Godna hundika hélék ye diré haraki hurundaka haraki saraki joo nawulak dika yandéka di Godna hundi bari yataka. 6!eDu takwa nawulak di motu wali rendé héfambu xakrindé wit sék maki di. Tale Godna hundi di bari xéké. Xéka di tale wun hundika yikafre mawuli ye mawuli sawuli di ya. I  Du takwa nawulak Godna hundi di jémba xéké. Xékéndaka satan bari yae dé wun hundi hérae yaki. Yakindéka di wun hundika yike ya. Wunde du takwa di yambumbu xakrindé wit sék maki di. nU”Némbuli wun sataku hundi wakwetawuni. Wit sék yawulalama yakindé du dé Godna hundi dé yaki. %C Jisas wungi wataka dé diré wa, “Wun sataku hundina mo guni xékéhambanguni wana? Xékéhafi ye yingi maki atéfék sataku hundika xékétanguni? H  Wawuka di Godna nyingambu rekwa hundi wandén maki di ya:Di xe xe jémba yamba xékéndi.Di hundi xéka xéka wun hundika jémba yamba xékékéndi.Xéka di wu Godna hundi xékéndat dé God deka hurundan haraki saraki sémbut yakwanyitandé.”Jisas dé wungi wa. Jisas wun sataku hundi dé wakwe T! Wakwexékéndaka dé diré wa, “Hanja God déka jémba yakwa du takwana hundi dé faku. Némbuli wun fakundé hundi guniré dé wakwe. Hafwambu tékwa du takwaré wun jooka sataku hundi male wuni wa.  Wun du takwa yindaka di, dé wali yitaka yatakakwa du déka du nawulak akwi di Jisasré wun sataku hundika wakwexéké. ta Wungi wataka dé Jisas wa, “Guni xékénjoka mawuli ye waan take jémba xékétanguni.” Wungi dé wa. s_Wit sék nawulak di yikafre héfambu xakri. Xakre wumbu re di jémba waré. Wara di yikafre sék xaké. Nawulak di wungi dumi hufuk sék di xaké. Nawulak di dumi gwongofu sék di xaké. Nawulak di dumi tamba yéti sék di xaké.” ,QWit sék nawulak di rami wara téndénmbu xakri. Xakre rendaka dé rami wara wura dé yakétéfi. Yakétéfindéka di wit sék nawulak sék xakéhafi ye di hiya. zmWaréndaka dé méngi jémba huruhafi yandéka nukwa xéndéka dé yalinga talinga ye di bari réka ye di hiya. ^5Wit sék nawulak di motu wali rendé héfambu xakri. Xakre di bari takélaka waré. Ye yawulalama yakindéka di wit sék nawulak yambumbu di xakri. Xakre di baka rendaka di afwi yae hérae di atéfék sa. X)”Mé xéké. Du nak dé déka yawimbu wit sék yawulalama yakinjoka dé yi. ]3Rendaka dé diré séfélak sataku hundi diré dé wa Godka. We dé diré angi wa:  7Jisas wambula dé hundi wa tukweseke tufwambu. Wandéka di séfélak du takwa yae di dé rendénmbu hérangwandé. Hérangwandéndaka dé, di déka hundi jémba xékéndate mawuli ye, dé gunjambémbu wara re tukweseke gumbu dé re. Rendéka di du takwa tukweseke tufwambu re. }s#Godna hundi xékékwa du takwa wu wuna ayiwa, wuna nyangengu, wuna bandingu maki di re.” Jisas dé wungi wa._7"Wungi wataka atéfék du takwaré xe dé wa, “Guni andu wuna ayiwa, wuna bandingu. B!Wungi wandaka dé wa, “Wuna ayiwa bandingu héndé?” +O Takandaka di séfélak du takwa Jisas wali re di déré wa, “Ména ayiwa, ména bandingu, ména nyangengu di yae hafwambu téta di méniré xénjoka di we.” q [Wun nukwa Jisasna ayiwa déka bandingu akwi di déka yi. Ye hafwambu téta di Jisaska hundi taka. Wungi dé wa, di Godna Hamwinyaka haraki hundi wa. Métaka we? Di nawulak Godna Hamwinyaka sarékéhafi ye di wa, “Haraki hamwinyana néma du dé Jisasna mawulimbu wulaaye té.” Wungi we di Godna Hamwinyaka haraki hundi wa. Héndé Jisasna ayiwa bandingu  %Di haraki hundi we haraki hundi Godna Hamwinyaka wandat God wun haraki hundi yamba yakwanyikéndé. Wun haraki saraki joo reséketandé.” M~b~V}'||{czYyxxQwvuttssOrnqpoonNmRllWkk)j@ivhggfBdcbbyab`<_x^^{^o]~\\T[ZZ0YX!WdVVhUTvSRRQIPP NMMLKoJII,HGFFEWDiCCA@#@>>=<;;;98k7655'44Z32211X0/.-_,H+*w)(P'&&%9$#U"" |pgoe7~;te`  t    ;!j^M Yakitaka dé diré wa, “Guni ané tempelmbu joo nawulak hérae hura yitaka yatakakénguni.” 1][ Jisas déka du wali di Jerusalemré yi. Ye xaakwa dé tempelré wulaaye dé xé du nawulak jondu hweta yéwa hérandaka. Xétaka dé diré héreki. Hérekitaka dé yéwa yawulekékwa duna jambé yanguréka yaki. Yakitaka dé xiyae Godka hwendan afwi hwekwa du rendé jambé yasamango yaki. \' Xe dé wa, “Du takwa ané mimbu wambula sék géle sakéndi.” Wungi wandéka déka du di déka hundi xéké. Tempelmbu dé duré héreki {[o Yandéka ye dé xé hambingal maki mi nak afakémbu téndéka. Séfélak ganga wun mimbu téndéka xe déka mawulimbu dé wa, “Séfélak ganga téndéka sék dé xaké wana. Nawulak géle satawuni.” Wungi wataka dé wun misék géle sanjoka yi. Ye wun misék nawulak xaka téndéka xéhambandé. Wun misék xakékwa nukwa yahambandé. Ganga male téndéka dé xé. }Zs Jisas Betanimbu hwae ganémbambu dé Jerusalemré wambula yinjoka nae yambumbu yindéka dé déré hénoo ya. Y3 Wandaka dé Jisas Jerusalemré wulayi. Wulaaye dé tempelré wulayi. Wulaaye dé atéfék jooré xé. Xétaka nukwa nandinjoka yandéka dé wun nukwa jémba yanjoka hélék ye dé déka du wali Jerusalem yatakataka di Betaniré wambula yi. Jisas wandéka dé mi nak réka ya VX% Nana mandéka Devit hanja néma du rendén maki, dé néma du re nanika jémba hatitandé.Néma du retendéka nukwa bari dé ya. Wu yikafre dé. Anwarmbu rekwa du Godna xi harékétame. Wungi di wa. KW Xélitaka di du takwa nyangwal nawulak tale yindaka di nawulak Jisasna hukémbu yitandi némafwimbu di wa:Néma Du God wandéka dé ya. Wu yikafre dé. God déré yikafre hurutandé. V Re yindéka di séfélak du takwa nukwa wur nawulak di yambumbu taka. Takandaka di du nawulak di téfa téménga yambumbu xélitaka. iUK Wungi wakwexékéndaka bér Jisas wandén maki bér wa. Wambéka di wa, “Yawundu.” Wandaka bér donki nyan hura yi Jisaska. Ye bér bérka nukwa wur nawulak donkina bunungulmbu bér taka. Takambéka dé Jisas wumbu re. T `S9 Lukumbéka di du nawulak wumbu te di wa, “Wun donki nyan lukwa méta yatambéni?” R  Wun hundi xékétaka bér ye bér xé donki ge makambu mimbu lékindaka yambumbu téndéka. Xétaka bér wun donkina yoo luku. yQk Yambét du nak béniré angi wakwexékéndét, ‘Méta yanjoka béni wun donki nyan lukwa hura yi?’ Wungi wandét béni angi watambéni, ‘Nana néma Du dé wun donkika mawuli ya. Dé bari hura yitandé.’ Wungi déré watambéni.” #P A Jisas déka du wali di Jerusalemré wara di betfagembu xaku. Xaakwa di xé Betani wali Oliv Némbu wali walémba rendéka. Wumbére getéfa yéték Oliv némbu walémbambu bér té. Xe xakunjoka ye Jisas dé déka du yétékré wa, “Béni wun getéfaré wulaaye xétambéni, donki nyan nak téndéka. Mimbu lékindaka dé té. Hanja du déka bunungulmbu rehambandé. Béni déka yoo lukwa hura mé béni ya. O N 4Wungi wandéka dé wa, “Méni némbuli yitaméni. Méniré huréhalékéwun hambukka jémba sarékéméka némbuli ména dama yikafre wundé yandé.” Wungi wandéka déka dama bari yikafre yandéka dé jémba xé. Xe dé Jisas wali yambumbu yi.DM 3Ye xakundéka dé déré wakwexéké, “Méniré méta yawute méni mawuli ye?” Wungi wakwexékéndéka dé dama hiyandé du wa, “Néma du, dama wambula xénjoka wuni mawuli ye.” `L9 2Wungi wandaka dé yifa yandéka sama rendén nukwa wur yakitaka dé raama yi Jisaska. ^K5 1Wungi wandéka Jisas xékétaka yambumbu te dé wa, “Wun duré mé wa wunika yandéte.” Wungi wandéka di dama hiyandé duré wa, “Jisas dé we, déka yiméte. Méni sé ramé. Yikafre mawuli yataméni.” aJ; 0Wungi wandéka séfélak du takwa di déré haraki hundi wa, “Nakélak sé nandé re.” Wungi wandaka dé nakélak rehambandé. Wambula wakwexéka dé wa, “Néma Du, Devitna mandéka, wunika mé saréfa na.” .IU /Wungi wata re dé hundi xéké Nasaretna du Jisas yindéka. Xéka dé Jisasré hambukmbu wakwexéka dé wa, “Ménawa, Devitna mandéka, wunika mé saréfa na.” H{ .Hukémbu Jisas déka du wali Jerikoré di yi. Ye xaakwa Jeriko yatakataka di séfélak du takwa wali di yambumbu yi. Yindaka dé dama hiyandé du nak yambumbu re dé du takwana yéwa héranjoka dé wa. Wun du dé Timeusna nyan Bartimeus dé. :Gm -Duna Nyan wungi wuni ya. Du takwa wunika jémba yandate yahambawuni. Wuni du takwaka jémba ye diré yikafre hurunjoka wuni ya. Wuni hiyae séfélak du takwaré satanéna tambambu hérawut di God wali jémba rendate wuni ya.” Jisas dé wungi wa déka duré. Jisas dama hiyandé duré dé huréhaléké MF +Guni di yandaka maki yakénguni. Guni wali rekwa du nak Godna makambu néma du renjoka mawuli yandét, dé guna jémba yakwa du retandé. Re dé guna hundi xéka dé wangun maki jémba yatandé. E ,7Dg *Wandaka dé Jisas wandéka yandaka dé diré wa, “Guni xéké. Nak téfana néma du nawulak di du takwaka hambuk ye di wa, deka hundi jémba xéka di deka jémba yandate. nCU )Wun hundi wandéka di Jisasna du tamba atéfék wun jooka xéka di Jems bér Jonré rékambambu wa. NB (Hukémbu héndé wuna yika tamba sakumbu rete, héndé wuna aki tamba sakumbu rete? Wuni wun jooka yamba wakéwuni. Wu wuna hundi yingafwe. Wumbu retekwa duka God hanja déka mawulimbu dé wa.” 5Ac 'Wungi wandéka bér wa, “Xéxé. Hérataani.” Wungi wambéka dé wa, “Béni wuna hanyandémbu satambéni. Béni wuni nandiwun guré nanditambéni. Wu mwi hundi dé. *@M &Wungi wambéka dé wa, “Béni wunika wambéka jooka xékélakihambambéni. Béni wuna hanyandémbu satambéni? Béni wuni nandiwun guré nanditambéni?” Jisas dé wungi wa. Mo hundi angi dé, wun hanyandé déka hératendéka hangéli dé. Wun guré nandindén hiyatendékaka dé we. ? %Wungi wandéka bér wa, “Hukémbu méni némafwi hambuk ye du takwaka néma du re, méni wamét ana nak ména yika tamba sakumbu rendét, nak ména aki tamba sakumbu retandé. Ani wumbu re nawulak du takwaka néma du retaani. Wungi ani mawuli ya.” E> $Wungi wambéka dé wa, “Méta yawute béni mawuli ya?” ,=Q #Jisas wungi wandéka bér Sebedina nyan yéték Jems bér Jon déka yi. Ye bér wa, “Néma du, ani ménika wanat nak joo méni huruméte ani mawuli ye.” < "Hwendaka hérae di wuniré haraki hundi wata wuniré simbar séxatandi. Rami wali yoombu xiyataka wuniré xiyandat, hiyatawuni. Hiyae wuni nukwa hufuk hwae wuni wambula ramétawuni.” Wungi dé Jisas wa. Jems bér Jon néma du renjoka bér mawuli ya ;  !Dé wa, “Mé xéké. Némbuli nani Jerusalemré andé warikwe. Warimbet di Duna Nyanré hérae prisna néma du, xékélelakikwa du akwi deka makambu wuniré takatandi. Takataka di wuniré xiyatendakaka watandi. We di nak téfana duka wuniré hwetandi. J:  Hukémbu Jisas déka du wali wungi di Jerusalemré yi. Dé yambumbu tale yindéka di Jisasna du xe waréngéna di wa, “Owa. Wun getéfaré wambula yinjoka dé roohambandé.” Wungi wandaka di déka hukémbu yikwa du takwa déré xe di roo. Yambumbu ye Jisas déka duré male dé hundi wa, déka xakutekwa jooka. 9  Ané hundi akwi mé xéké. Némbuli rekwa séfélak néma du takwa hukémbu baka du takwa retandi. Némbuli baka rekwa séfélak du takwa di hukémbu néma du takwa retandi.” Jisas dé wungi wa. Yambu hufuk dé Jisas wa, hiyae wambula ramétendékaka \81 Wungi wandéka dé wa, “Mwi hundi wuni guniré we. Wunika jémba sarékékwa du takwa Godna hundi wanjoka nae di deka ge, nyamangu, bandingu, nyangengu, heengu, ayiwa, yafa, nyangwal, yawi yatakandat God némbuli diré yikafre hurundét di séfélak ge, nyamangu, bandingu, nyangengu, heengu, ayiwa, nyangwal, yawi akwi hératandi. Di wuna hundi wandat du nawulak diré haraki hurutandi. Hukémbu di jémba retandi wungi re wungi re. Mwi hundimbu wuni guniré we. 7 6 Wun hundi wandéka dé Pita wa, “Mé xéké. Nana atéfék jondu yatakataka nani ména jémba yata méni wali me yitaka yatake.” (5I Wungi wandaka dé wa, “Du takwa deka hambukmbu jémba ye, di Godna héfambu yamba wulayikéndi. God hafu dé hambuk dé. God atéfék joo hali hurundé.” 44a Wungi wandéka di waréngéna di di hafu buléta di wa, “Owa. Xérénjuwi mama du takwa Godna héfambu wulayinjoka némafwi hambuk yandat, yingi maki jambangwe du takwa Godna héfambu wulaaye jémba reséketandi, wungi re wungi re? Wu yingafwe. Godna héfambu wulayinjoka di hurufatikétandi.” T3! Kamel bali nak nukwa wur hundafanéndaka ramina yambumbu wulayinjoka mawuli ye, wu yalefu jémba yatandé. Xérénjuwi mama du takwa Godna héfaré wulayinjoka mawuli yandat, wu némafwi jémba dé.” >2u Wungi wandéka di déka hundi xéka di waréngéné. Waréngénéndaka dé wa, “Gunawa, mé xéké. Du takwa Godna héfaré wulayinjoka di mawuli yandat, wu némafwi jémba dé. W1' Wun du yindéka Jisas déka duré xe dé wa, “Xérénjuwi mama du takwa nakélak nakélak ye di Godna héfaré yamba wulayikéndi. Di Godna héfaré wulayinjoka mawuli yandat, wu némafwi jémba dé.” 05 Wungi wandéka dé wun hundi xékétaka dé déka biya mawuli xak dé ya. Métaka we? Dé séfélak xérénjuwi diré baka hwenjoka hélék dé ye. /- Wungi wandéka dé Jisas wun duka xe dé déka mawuli mawuli ye dé wa, “Méni nakémba jooka yingafwe méni ye. Méni takamén atéfék joo nak duka hwetaka yéwa hérae méni jambangwe du takwaré hwetaméni. Hwemét God méniré yikafre hurundét hukémbu méni Godna getéfaré ye wumbu jémba male reséketaméni. Méni jambangwe du takwaré yéwa hwetaka wambula yae méni wuni wali yite.” . Wungi wandéka dé wa, “Néma du, wuni yalefu nyan te wuni wun hambuk hundi wuni xéké. Ané nukwa akwi wuni xéké.” V-% God wandéka Moses wandén ané hambuk hundi méni xéké: Du takwaré xiyakéméni. Méni nak duna takwa wali haraki saraki sémbut hurukéméni. Sélé hérakéméni. Nak duka yénataka hundi wakéméni. Yéna yahafi ye nak duna joo hérakéméni. Méni ména yafa ayiwaré yikafre huru. Moses wun hundi wandéka méni xéké.” t,a Wungi wandéka dé Jisas wa, “Métaka méni wunika ‘Yikafre du’ na? God hafu dé yikafre du dé re. + Jisas wambula yambumbu yinjoka yandéka dé du nak déka yae dé déka hwati se wandé da. Dae dé wa, “Méni yikafre du méni Godna jémbaka méni naniré wakwe. Méni mé wa. Métaki nae wuni huli hamwinya hérae wungi re wungi re jémba reséketawuni?” 6*e Wungi wataka dé nyangwalré nak nak hérae dé déka tamba dé deka anéngambambu takataka dé wa, “God guniré yikafre hurutandé.” Dé wungi wa. Xérénjuwi mama du ;)o Mwi hundi wuni guniré we. God néma du reta déka du takwaka jémba hatitandé. Dé wungi hatindéka di yalefu nyangwal yikafre mawuli di ya Godka. Nawulak du takwa yalefu nyangwal maki yatandi. God wun du takwaka jémba hatindéka di yikafre mawuli yata, di déka héfambu retandi. Nawulak du takwa yalefu nyangwal maki yahafi yatandi. Wunde du takwaka God hatinjoka wandét, di hélék ye di déka héfaré yamba wulayikéndi.” ](3 Haraki hundi wandaka dé xétaka rékambambu we dé déka duré wa, “Yalefu nyangwal mé taka yanda wunika. Yandat guni diré haraki hundi wakénguni. Godna héfambu rekwa du takwa wu yalefu nyangwal maki di. '/ Du takwa di yalefu nyangwalré Jisaska hura ya, dé diré tamba séngétakéndéte. Hura yandaka di Jisasna du xe di diré haraki hundi wa. &' Takwa léka duré yatakataka nak duka ye lé wun du wali haraki sémbut lé huru.” Wungi dé wa. Jisas dé yalefu nyangwalré yikafre huru %# Wakwexékéndaka dé diré wa, “Du déka takwaré yatakandét yilét dé hési takwa hérae dé wule takwa wali haraki sémbut dé huru. a$; Wataka dé déka du wali di geré wulayi. Wulaaye di wun hundika Jisasré wakwexéké. 5#c God bérka dé wa, ‘Natafa séfi xaakwa bér re.’ Wungi wandét dé du nak déka takwaré yamba wakéndé, lé déré yatakataka yiléte.” Jisas diré dé wungi wa. -"S Reta bér natafa séfi xaakwa retambér. Wun hundika sarékétame. Du takwa hérae ya bér natafambu bér re. Natafa séfi xaakwa bér re. Séfi yéték yingafwe. }!s Wungi hayitaka ané hundi akwi dé hayi: Du déka yafa ayiwa yatakataka dé takwa hérae bér natafambu retambér. J   Hanja God du nawulak deka takwaré yatakandate God wahambandé.  Wungi wandaka dé diré wa, “Guni atéfék Godna hundi xékéhafi yakwa du takwa renguka dé Moses gunika wun hundi hayi. q[ Wungi wandéka di wa, “Moses dé wa, ‘Du nak déka takwa déré yatakataka yiléte we dé tale nyinga nak hayitandé wun jooka. Nyingambu haaye dé léré hwetaka dé wa lé déré yatakataka yiléte.’ Moses dé wungi wa.” X) Wungi wandaka dé diré wa, “Wun jooka nana mandéka Moses yingi dé wa?” fE Dé wungi wandéka di Farisina du nawulak di déka yi. Ye deka mawulimbu di wa, “Nani déré nak jooka wakwexékémbet wafewana dé haraki saraki hundi wandét nani déré duna makambu takatame?” Wungi saréka di déré wa, “Godna hambuk hundi yingi dé wa? Du nak déka takwa déré yatakataka yiléte wandét wu yikafre dé, o yingafwe?”  1 Wun getéfa yatakataka Judiana héfaré ye yatakataka di Jisas déka du wali jordan xérimbu di xaki. Xaake angé sakumbu téndaka di séfélak du takwa Jisaska ye di hérangwanda. Hérangwandéndaka dé Jisas déka sémbut hurundéngalaka dé wambula diré Godna hundi wa. wg 2Hénoo résék yandéte nani hunyi taka. Hunyi yikafre yahafi yandét yingi maki yambet wambula yikafre yatandé? Yingafwe. Yikafre wambula yamba yakéndé. Hénoombu yikafre hunyi takambet wun hénoo yikafre yatandé. Guni hunyi maki ye guni atéfék du takwaré yikafre yatanguni. Ye guni di wali natafa mawuli hérae jémba retanguni.” Jisas dé wungi wa.=s 1Wun hundi wataka dé wa, “Nani hunyi hénoombu takambet, dé yikafre yatandé. Wungi maki God wandét ya maki yanéndét guni atéfék hangéli hura hukémbu yikafre yatanguni. r] 0Wumba hafwambu ya yanéta wungi re wungi re dé. Yanéndéka di fusambu sakwa hawe yamba hiyakéndi.” X) /Guni guna dama haraki saraki jooré xe wun haraki saraki sémbut yanjoka mawuli yangut wun dama mé héreki. Guna natafa dama male téndét wun haraki saraki joo yahafi ye Godna hémémbu xalengut wu yikafre dé. Guna dama yéték téndét guni wun haraki saraki sémbut hurutaka hukémbu haraki hafwaré naande yingut wu haraki dé. 2] -Guna man haraki saraki sémbut hurundét guni wun man mé xatéka yaki. Guna natafa man male téndét wun haraki saraki joo yahafi ye Godna hémémbu xakungut, wu yikafre dé. Guna man yéték téndét guni wun haraki saraki sémbut hurutaka hukémbu haraki hafwaré naande yingut wu haraki dé.  .:m +Guna tamba haraki saraki sémbut hurundét guni wun tamba mé xatéka yaki. Guna natafa tamba male téndét wun haraki saraki joo yahafi ye Godna hémémbu xakungut wu yikafre dé. Guna tamba yéték téndét guni wun haraki saraki sémbut hurutaka hukémbu haraki hafwaré naande yingut, wu haraki dé.  , *Wun hundi wataka dé angi wa: “Ané yalefu nyangwal di wuna hundi jémba xéké. Du nak wandét wunde nyangwal nak déka hundi xéka wuna hundi yatakandét God wungi wandé duré hasa hangéli hwetandé. Wu némafwi haraki joo dé. Wun duré déka holéméngimbu némafwi motu lékitaka déré yakisandandat, dé tukweseke gumbu naande dé hulingu se dé hiyandét, wu yalefu joo dé. B} )Mwi hundi wuni guniré we. Du takwa guni wuna duré xe angi wandat, ‘Wun du di Jisasna jémba yakwa du di. Diré yikafre hurutame. Di hulinguka hiyae yandat dika hulingu hwetame.’ Wungi we di wun yalefu jémba yandat God wun yalefu jémbaka yike yamba yakéndé. Hukémbu wun yikafre jémba hasa hurutandé diré. Mwi hundimbu wuni guniré we.” Jisas dé wungi wa déka duré. Di haraki saraki sémbut hurundamboka dé Jisas hundi wa 6g (Nanika hu hwehafi yakwa du wu nana du di re. -S 'Wungi wandéka dé Jisas déré wa, “Wun jémba yakwa duré haraki hundi wakénguni. Wuna ximbu hambuk jémba yakwa du wunika bari haraki hundi yamba wakéndé. jM &Jisas wun hundi wandéka dé Jon déré wa, “Néma du, du nak ména ximbu haraki hamwinyaré wandéka yaange yindaka nani xé. Dé nani wali yitaka yatakahambandé. Yandéka nani déré wa, wun jémba yandémboka.” } s $Wungi wataka dé nyan nakré hura wandéka dé deka nyéndékmbu té. Téndéka dé wun nyanré huruta dé diré wa, “Mé xéké. Du takwa wunika sarékéta ané nyanré yikafre hurundat, wuniré akwi yikafre hurutandi. Di wuniré yikafre hurundat wuniré wandéka yawun duré akwi di yikafre hurutandi.” Déka hu hwehafi yakwa du déka du retandi Jisas wungi dé wa  %O  #Yandaka dé re dé diré wa, “Guni mé yae xéké. Guni tale yinjoka mawuli ye, guni hukétéfi yitanguni. Guni néma du renjoka mawuli ye, guni atéfék du takwaka jémba yakwa du retanguni.” M  "Wungi wakwexékéndéka di hundi buléhambandi. Yambumbu yita di hafu bula di wa, “Héndé naniré sarékéngwanda nanika néma du rete?” Wungi wata di roo di Jisas wali hundi buléhambandi. 9 !Hukémbu di kaperneamré yi. Ye xaakwa di geré wulayi. Wulaaye dé Jisas déka duré wakwexéké, “Yambumbu yita méta hundika guni bulé?” } Wungi wandéka di wun hundi jémba xékéhambandi. Ye wun hundika déré wakwexékénjoka di roo. Héndé néma du dé? hI wuni hundi nawulak gunika watawuni.” Wungi wataka dé dika ané hundi wa, “Hukémbu du nak wuna mama duka Duna Nyan hwetandé. Hwendét wuniré xiyandat hiyatawuni. Hiyae re nukwa hufuk yindét wambula ramétawuni.” M Jisas déka du wali wun getéfa yatakataka di Galilina héfambu yitaka yataka. Yitaka yatakata dé déka duré wa, “Nawulak du takwa naniré xéndate hélék wuni ye. Nani nakélak yimbet !; Wungi wakwexékéndaka dé wa, “Wun jooka Godré watanguni. Godré tale wangut, wunde haraki hamwinya yaange yitandi. Guni Godré wahafi yangut haraki hamwinya guna hundi xékéhafi ye yamba yaange yikéndi.” Dé wungi wa. Jisas dé wambula wa, “Wuni hiyae ramétawuni.” jM Dé yikafre ye raméndéka Jisas déka du wali di gekoré wulayi. Wulaaye di di hafu reta di déka du déré wa, “Nani wun haraki hamwinyaré wambeka dé yaange yihambandé. Métaka nani wun jémba yanjoka hurufatiké?” T! Wungi wandaka dé Jisas déka tambambu hura harékéndéka dé raama té. r] Wungi wandéka dé némafwimbu waanje dé wun nyanré dé némafwimbu xasémeka yaki. Xasémekitaka dé déré yatakataka dé yaange yi. Yindéka dé wun nyan hiyandé du maki dé hwa. Hwandéka di du nawulak wa, “Dé bu hiya.” :m Wungi wandéka dé Jisas xé séfélak du takwa fétékéra yae hérangwandéndaka. Xe dé wun haraki hamwinyaré wa, “Méni déré hura téméka dé wumba nyan hundi buléhafi yata hundi xékéhambandé. Méni déré yatakataka sa yaange yi. Yaange ye méni wambula déka mawuliré wulayikéméni.” .U Wungi wandéka dé wun nyanéna yafa hambukmbu dé wa, “Godka wuni yalefu wuni saréké. Méni wuniré yikafre hurumét wuni Godka némafwimbu sarékétawuni.”  Wungi wandéka dé Jisas wa, “Métaka méni wungi we? Du takwa Godka jémba sarékéndat di atéfék joo hali hurunda.” ;~o Séfélak nukwa dé wun haraki hamwinya déré gumbu akwi, yambu akwi, yakindéka dé xakre dé hiyanjoka huru. Ména hambukka yawundu nae wamét wuna nyan yikafre yatandé.” #}? Xakundéka dé Jisas déka yafaré wakwexéké, “Hatika héki hwari dé wungi re?” Wungi wakwexékéndéka dé wa, “Yalefu nyan rendéka dé xaku. ]|3 Wungi wandéka déré hura yandaka dé déré hura téndé haraki hamwinya Jisasré xétaka dé wumba nyanré xasémeki. Xasémekindéka dé héfambu xakre yawiwalekéndéka dé wama simbar déka hundimbu xaku. b{= Wandéka dé Jisas wun du takwaré wa, “Yingi maki dé? Guni wunika jémba sarékéhambanguni. Wuni séfélak bafu guni wali yita téwuka guni wunika jémba sarékéhambanguni. Guni wun nyan wunika mé hura ya.” 6ze Wun haraki hamwinya déré hambukmbu hura dé héfambu xakri. Xakrindéka dé wama simbar déka hundimbu dé xaku. Xakundéka némbi tita dé déka séfi hambuk dé ya. Talembu ména duré wuni wa, di wandat haraki hamwinya yaange yindéte. Wawuka di wungi hurunjoka di hurufatiké.” Dé wungi wa. 4ya Wungi wakwexékéndéka dé, du nak dé wa, “Néma du, wuna nyan wuni hura yae ménika. Haraki hamwinya nak dé té déka mawulimbu. Téndéka dé hundi buléhafindé. ax; Wungi wandaka dé Jisas déka duré wakwexéké, “Méta hundi guni di wali bulé?” w! Xéndaka di atéfék du takwa Jisasré xe di waréngéné. Waréngéna di déka fétékéré ye di déré wa, “Ménawa. Méni wundu.” 9vk Jisas, Pita, Jems, Jon wali wungi di naande yi Jisasna nawulak duka. Naande ye di xé séfélak du takwa di wali hérangwanda téta xékélelakikwa du di wali warundaka. cu? Wuni guniré wuni we. elaija wundé yandé. Yandéka du nawulak di déré haraki huru. Hanja wun jooka akwi di Godna nyingambu hayi.” Jisas dé wungi wa. Haraki hamwinya hura téndé nyanré dé Jisas huréhaléké $tA Wungi wandaka dé wa, “Wu mwi hundi di wa. elaija tale yatandé. Yae dé Kraisna yambu hurutandé. Wun hundika sarékéta wunika akwi mé saréké. Godna nyingambu rekwa hundi wandé maki Duna Nyanré haraki saraki sémbut huruta wunika hu hwetandi. Métaka we di wun hundi hayi? Ks Jisasna du di déré wakwexéké, “Xékélelakikwa du di angi wa, ‘Hanja rendé profet elaija tale yatandé. Yandét God wasékendén du Krais hukémbu yatandé.’ Métaka di wungi we?” r Wungi wandéka di nak duré saféhambandi wun jooka. Di hafu bula di wakwexéké, “Hiyae raméndét wu méta hundi dé?” Fq Dé wun némbumbu gayae dé Jisas diré wa, “Mé xéké. Némbuli guni xéngun jooka nak duré safékénguni. Duna Nyan hiyawut God wandét raméwut guni wun jooka safétanguni.” Xp) Wungi wandéka xékétaka di xé Jisas male téndéka. Nak duré xéhambandi. Ko Wungi wandéka buwi nak gayae dé diré takatéfi. Takatéfindéka dé buwimbu hundi nak xaakwa dé wa, “Ané wuna nyan dé. Déka wuni némafwimbu mawuli ye. Guni déka hundi mé xéké.” mnS Xétaka di némafwimbu roo. Roondaka dé Pita déka mawulimbu dé wa, “Méta hundi watawuni?” We dé Jisasré wa, “Néma du, nani ambu rembeka yikafre dé. Nani ge hufuk totame. Ménika nak, Moseska nak, elaijaka nak.” m xli Xakundéka hanja rendé profet Moses wali elaija wali Jisas wali hundi buléndaka di Jisasna du hufuk di xé. kw Déka nukwa wur dé wama male xaku. Ané héfambu rekwa du nukwa wur yakwanyindat, wungi maki wama yamba xakukéndi. @jy Nukwa gwongofu yindéka dé Jisas, Pita, Jems, Jonré wungi hérae di némafwi némbu nakré wari. Wara di hafu di wumbu re. Re xéndaka Jisasna séfi waleka dé nak maki xaku. "i ? Wungi wataka dé Jisas diré wa, “Mwi hundi wuni guniré we. Guni ambu tékwa du takwa nawulak hiyahafi te guni God ané héfa hatindéka nukwa némafwi hambuk xakundét xétanguni. Wuni guniré mwi hundimbu wuni we.” Dé Jisas wungi wa. Jisasna séfi waleka dé nak maki xaku h&Némbuli rekwa séfélak du takwa di haraki saraki sémbut huruta di Godna hundi xékéhambandi. Hukémbu wuna yafa wunika hambuk hwendét Duna Nyan nukwa larékwa maki gayatawuni. Ensel wali gayatawuni. Gayae wuni hu hwetawuni, wunika hu hwekwa du takwaka.”qg[%Di Godna getéfaré yinjoka mawuli yata yéwa hwetandi, o yingi maki dé? Yingafwe. Di yamba yikéndi. f/$Du takwa ané héfana joo atéfék héraata, deka jémba male yata hiyae yingi maki nae di jémba reséketandi? Yingafwe. Jémba yamba rekéndi. e##Wunika sarékékwa du takwa wuna jémba hurusékendat wuna mama du diré xiyandat di wuni wali jémba reséketandi wungi re wungi re. Wunika sarékéhafi yakwa du takwa deka séfika male sarékéta, deka jémba male yata di hiyae fakutandi. Wuni wali yamba rekéndi. d+"Wataka dé wambula wandéka di séfélak du takwa déka du akwi di déka ya. Yandaka dé diré wa, “Guni wuni wali yae wuna jémba yanjoka mawuli ye angi yatanguni. Guni guna mawuli yanguka yatakatanguni. Yatakataka guni wunika saréka angi watanguni, ‘Nani déka jémba yatame. Ye nani hangéli hérae mimbu hiyambet wu méta yakéndé. Néma joo yingafwe.’ Wungi we wuna jémba hurutanguni. Sc!We wandéka dé Jisas waleka déka duré xe dé Pitaré wa, “Méni satan méni, mé yaange yi. Méni Godna hundi xékéhambaméni. Méni ané héfambu rekwa duna hundi méni xéké.” Wungi dé wa. b  Wungi we dé sataku hundi wahafi ya. Yandéka di jémba xéké. Xéka dé Pita déré hura ye dé wa, “Wungi wakéméni.” EaJisas wungi wataka dé déka duré angi wa, “Hukémbu getéfana néma du akwi, prisna néma du akwi, xékélelakikwa du akwi di Duna Nyanré haraki saraki sémbut hurutandi. Hura di wungi wunika hu hwetandi. Wunika hu hweta wuniré xiyandat hiyatawuni. Hiyae wuni nukwa hufuk yindét wambula ramétawuni.” `Wungi wandéka dé diré wa, “Wun hundi nak du takwaré wakénguni.” Jisas hiyae wambula ramétendékaka dé hundi wa F_Wungi wandaka dé diré wakwexéké, “Guni hafu yingi maki guni wunika we?” Wungi wakwexékéndéka dé Pita wa, “Méni naniré yikafre huruméte God wasékendén du Krais méni.” e^CWungi wakwexékéndéka di wa, “Ménika nawulak di wa, ‘Dé guré husandakwa du Jon dé.’ Nawulak di ménika wa, ‘Dé elaija dé.’ Nawulak di ménika wa, ‘Dé hanja rendé profet nak dé.’ Wungi di wa.” (]IJisas wungi wataka déka du wali wungi di yi, Sisaria Filipaimbu rekwa getéfaré. Yambumbu ye dé diré wakwexéké, “Du takwa wunika yingi di we?” \wJémba xéndéka dé Jisas wa, “Ména geré sa yi. Wun getéfaré wambula yikéméni.” Pita dé hundi wa Jisaska [Wungi wandéka dé wambula tamba taka déka damambu. Takandéka dé hambukmbu xéndéka déka dama yikafre yandéka dé jémba xé. fZEWakwexékéndéka wun du xe dé wa, “Duré mi maki wuni xé. Xéwuka di yitaka yataka.” xYiWandaka dé wun duna tambambu hurundéka bér getéfa yatakataka bér yi. Ye yambumbu te dé simbar déka damambu séxataka dé Jisas déka tamba taka déka damambu. Damambu takataka dé wakwexéké, “Némbuli nawulak joo méni xé?” 5XcHukémbu Jisas déka du wali yae di Betsaidambu xaku. Xakundaka di dama hiyandé du nakré hura yi Jisaska. Hura ye di Jisasré wa, déka tamba wun duré takandéte. 3W_Wungi wandaka dé diré wa, “Wu mwi hundi dé. Wungi we métaka guni wuna hambukéka xékéhafi ye?” Jisas dé wungi wa. Jisas dé dama hiyandé duré huréhaléké -VSWungi wandaka dé wa, “Hanja nak nukwa séfélak (4,000) du takwaka bret angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk fukae hwewuka di sa. Sandaka nawulak rendéka wasara hatika guni lakwa?” Wungi wakwexékéndéka di wa, “Wasara angé tamba yétiyéti angé tambambu hufuk nani lakwa.” RUHanja séfélak (5,000) duka bret natamba fukae hwewuka di sa. Sandaka nawulak rendéka wasara hatika guni lakwa?” Wungi wakwexékéndéka di wa, “Wasara tamba atéfék man yéték nani lakwa.” %TCGuna dama wundé té. Métaka guni xéhafi ya? Guna waan wundé té. Métaka guni hundi xékéhafi ya? Métaka guni guna mawulimbu jémba sarékéhafi ya? ]S3Wungi buléndaka dé xéka dé wa, “Guni yingi guni we, ‘Nani bret yingafwe.’ Métaka guni wungi we? Guni wungi wata guni wuna hambukka xékélakihambanguni. Guna mawulimbu yike guni ye, o yingi maki dé? (RIWungi wandéka di di hafu bula di wa, “Nani bret nawulak hurehafi yambenka dé we. Wungi yambenka dé bret némafwi yandéte takandaka joo yiska dé wa.” Q!Yindaka dé Jisas diré ané sataku hundi hambukmbu dé wa, “Mé guni xékélaki na. Farisina du, Herot akwi, deka yis hurukénguni.” ]P3Jisasna du bretka yike ye di natafa bret male di hérae hura yi gunjambémbu. ;Oo Wungi wataka diré yatakataka déka du wali gunjambémbu wambula wara di tukweseke angé sakuré yi. Farisina yénataka hundika akwi Herotna yénataka hundika akwi dé Jisas wa TN! Wungi wandaka dé Jisas hélék ye dé wakwexéké, “Métaka guni némbuli rekwa du takwa guni hanja xéhafi yangun hambuk jémbaka wakwexéké? Wungi yamba xékénguni. Mwi hundi wuni guniré we.” +MO Farisina du nawulak yae di Jisas wali warunjoka nae di ya. Yae di deka mawulimbu di wa, “God wandéka dé Jisas ya, o du male du wana?” Wungi saréka di déré wa, “Méni hanja xéhafi yamben hambuk jémba nak yataméni. Yamét nani xe xékélakitame, God wandéka méni ya.” L! Yisékendaka Jisas déka du wali gunjambémbu wara di Dalmanutana héfaré yi. Farisina du di Jisasré wakwexéké hambuk jémba yandéte sK_ Séfélak (4,000 maki) du takwa di wumbu reta sa. Rendaka Jisas wandéka di du takwa yi deka getéfaré. eJCHwendéka mune hwendaka di atéfék jémba hura sa. Sandaka dé Jisas fukandén bret nawulak wali xéri hamwi nawulak wali rendéka di Jisasna du wasara angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk wungi di lakwa sukweké. %ICNawula yalefu xéri hamwi akwi di hura ya. Jisas wun xéri hamwi hérae dé Godka diména nae dé déka jémba hurukwa duka hwe, du takwaka mune hwendate. HDi wungi wandaka dé atéfék du takwaré wa, “Guni sé naande re héfambu.” Wungi wandéka rendaka dé wun yalefu bret hérae dé Godka diména nae dé bret fukae dé déka jémba hurukwa duka hwe, du takwaka mune hwendate. Hwendéka di mune hwe. *GMWungi wandaka dé Jisas diré wakwexéké, “Bret hatika dé re?” Wungi wakwexékéndéka di wa, “Bret angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk dé re.” FWungi wandéka di déka du déré wa, “Ané du rehafi hafwa dé. Yingi maki nani séfélak du takwaka hénoo hwetame?” E Nawulak di afaké téfambu di ya. Wuni dika hénoo hwehafi yawut di deka getéfaré wambula ye yambumbu hénooka hiyatandi.” +D QNakémba nukwa séfélak du takwa ye di hérangwandé, Jisas téndénmbu. Hérangwanda re hénooka hiyandaka Jisas wandéka déka du déka yandaka dé diré wa, “Wun du takwa nukwa hufuk wuni wali re deka atéfék hénoo bu sasékenda, némbuli hénoo wali rendaka dika wuni saréfa nae. CgBG%Wa saafa yindaka xéka waréngéna di wa, “Owa. Wu yingi maki du dé? Yikafre male jémba dé ye. Yandéka di hundi xékéhafi yandé du takwa di jémba xéké. Hundi buléhafi du takwa di hundi bulé.” We di wa./AW$Buléndéka dé Jisas du takwaré waleka xe dé diré wa, “Wun jooka safékénguni.” Wungi wandéka di déka hundi xékéhafi ye di wun jooka hundi wa saafa yi. ~}a||!{ zyy@xw v5uutsrqppornmll kjjigfecxbaa_^^*]\[ZYfWV}UTSS$POO/MLJIHH"GGFEzD4D#BBAA@?>h=<;u:6877t665532t110//J..!-,++*%)((E'1%$7#""T! CY'1(TRcJ`* y ?/h.cjotW4Hurundaka dé nukwa wur lafitaka dé séfi male yaange yi. Jisas israelna néma duna makambu dé té ^s53Déka du yaange yindaka di Jisasré hura yi. Hura yindaka natafa wama nukwa wur male nakindé du nak dé Jisasna hukémbu yi. Dé wayikana du dé. Yindéka di déré hurunjoka ye di déka nukwa wurmbu huru. irK2Wungi wandéka déka du atéfék déré yatakataka di yaange yi. Wayikana du nak dé yaange yi uqc1Séfélak nukwa wuni tempelmbu reta wuni du takwaré Godna hundika wakwe. Wumbu rewuka guni wuniré huruhambanguni. Wuniré yangun jooka hanja du nawulak Godna nyingambu di hayi. Hanjambu hayindan hundi némbuli mwi hundi dé xaku.” Gp0Yandéka dé Jisas diré wa, “Guni wuniré hurunjoka yae métaka guni warendaka yar akwi bangi akwi hura ya? Guni sélé héraakwa duré xiyanjoka guni wun joo hura ya, o yingi maki dé? o /Hurundaka dé wumbu téndén du nak warendaka yar hafute dé prisna néma duka jémba yakwa duna waan xatékéndéka dé xakri. Hn .Rundéka di dé wali yandé du di Jisaska yae di déré huru. ^m5-Judas Jisaska bari yae dé wa, “Néma du.” Wungi wataka dé déré hura tamaru. Cl,Talembu Jisasré mama duka hwetekwa du Judas dé Jisasré hurute yakwa duré dé wa, “Wuni du nakré tamaruwut, wumba du wu Jisas dé. Guni déré hura jémba hate hura yitanguni.” k+Jisas wata téndéka dé tamba atéfék ye man yéték jémba yandén du nak Judas bari dé ya. Séfélak du di warendaka yar akwi bangi akwi hura di dé wali ya. Prisna néma du, getéfana néma du, xékélelakikwa du akwi talembu wungi wandaka di ya. j*Sé raméngut yikwa. Mé xé. Wuniré mama duré hwete yakwa du bu yae dé té.” Judas dé Jisasré mama duna tambambu dé taka Ri)Dé wambula ye Godka wataka dé déka duka wambula yae diré sérkena dé wa, “Yingi makika guni xéndi hwae? Yak. Mé xé. Duna Nyanré haraki saraki sémbut hurukwa duka hwendén nukwa andé yae. uhc(Wataka dé déka duka wambula yae dé xé di wambula xéndi hwandaka. Deka dama némafwi xéndi yandéka di xéndi hwa. Hwae waréngéna di déré wambula xe di xékéhambandi. Méta hundi déré watandi? Xékéhafi ye di nakélak re. \g1'Wungi wataka dé wambula ye dé tale Godka wandéngala hundi male dé wambula wa. f&Guni xékélaki na. Godka wangut guniré hurukwexé nukwa yamba xakukéndé. Guna hamwinya mawuli dé ye, guna séfimbu xak dé ye.” ce?%Wun hundi wataka dé déka duka wambula ye dé xé di xéndi hwandaka. Xéta dé diré sérkena dé Pitaré wa, “Saimon, xéndi méni hwae, o yingi maki dé? Méni yalefu nukwa wuni wali reta hatitaméni, yingafwe? d+#Wungi wandéka rendaka dé wambula ye dé héfambu xakre hwaata dé Godka wa, “Wuna yafa, méni atéfék joo hali hurumé. Mé héreki ané hanyandé. Wunika hwekéméni. Méni wuna mawuli yawukangalambu hurukéméni. Méni ména mawuli yamékangalambu hurutaméni.” c$b"Xak yandéka dé diré wa, “Wuna biya mawuli xak yandéka hiyawata wuni huru. Guni ambu re. Guni xéndi hwakénguni.” {ao!Wungi wataka dé Pita, Jems, Jonré hérae hura di yi. Yindaka dé déka mawuli xak yandéka dé saré waréké. 4`a Wun hundi wataka di Jisas wali nak yawiré wulayi. Wun yawina xi Getsemani. Wulaaye dé déka duré wa, “Guni ambu re. Wuni God wali hundi bulénjoka yitawuni.” f_EWungi wandéka dé wa, “Yinga! Wungi yamba wakéwuni. Wuni méni wali hiyatawuni wuni yamba rookéwuni. Wungi yamba wakéwuni.” Wungi wandéka di Jisasna du atéfék wungi male di wa. Jisas dé Godka wa Getsemanimbu 7^gWungi wandéka dé wa, “Mwi hundi wuni ménika we. Némbuli gan yambu hufuk wataméni, ‘Wuni Jisaska yike wuni ye.’ Wungi tale wamét séra yambu yéték watandé.” .]UWungi wandéka dé Pita déré wa, “Wuni ménika hu yamba hwekéwuni. Wuni yaange yamba yikéwuni. Di ménika hu hwe yaange yindat wuni wungi yamba yikéwuni.” (\IWun hundi wandén maki yaange yitanguni. Yingut wuni hiyatawuni. Hiyae hukémbu wambula raama wuni Galiliré tale yitawuni. Yiwut guni hukémbu yatanguni.” k[OJisas dé déka duré wa, “Wuni xéké. Guni atéfék wunika hu hwe yaange yitanguni. Yaange yitengukaka Godna hundi déka nyingambu angi dé wa: Wuni sipsip balika hatikwa duré xiyawut di sipsip bali yaange yitandi. ZWungi wandéka di Godna nyingambu rekwa gwar wataka raama gwande di Oliv némburé wari. Jisas dé wa, “Pita, wunika hu hwetaméni.” yYkMwi hundi wuni guniré we. Ané yalefu nukwambu guni wali sataka wuni wain hulingu wambula yamba sakéwuni. Hukémbu wuna yafa God du takwaka néma du rendét nani déka getéfambu dé wali re wuni guni wali huli wain hulingu satawuni.” vXeSandaka dé diré wa, “Ané wuna nyéki dé. Di wuniré xiyandat wuna nyéki yindét guni xe xékétanguni, God du takwaré yikafre hurunjoka wandén hundi mwi hundi dé ya. Wuni hiyae séfélak du takwaré yikafre hurunjoka wuni ya. qW[Wungi wataka dé wain hanyandé wali hulingu hérae dé Godka diména nataka dé dika hwendéka di sa. /VWDi hénoo sata rendaka dé Jisas bret hérae dé Godka diména nataka dé bret fukae dé déka duka hwe dé wa, “Guni hura satanguni. Ané wuna séfi dé.” U3Duna Nyan hiyawata wuni ya. Godna nyingambu hiyatewukaka di hanja hundi hayi. Saréfa wuni nae wumba duka, Duna Nyanré mama duka hwetekwa duka. Wun duré déka ayiwa hérahafi yalét wu yikafre dé.” Jisas dé wungi wa. Jisas dé déka duka bret wali hulingu wali dé hwe TWungi wakwexékéndaka dé wa, “Wuna du nak. Wuni wali andémbu també bret hura sakwa du wuniré mama duka hwetandé. SwWungi wandéka di haraki mawuli xéka di nak nak déré wakwexéké, “Wu wunika méni wa, o héndéka méni we?” RYae reta di hénoo sa. Sata reta dé diré wa, “Nani wali reta sakwa du nak wuniré mama duka hwetandé. Mwi hundi wuni guniré we.” \Q1Nukwa nandindéka dé Jisas déka du tamba atéfék man yéték wali wungi di ya. xPiWungi wandéka bér ye Jerusalemré wulaaye Jisas wandén maki bér xé. Xétaka bér Pasovana hénoo humbwi. 3O_Wungi wambét dé anwarmbu tékwa néma ge nak wakwetandé. Wun gembu hénoo sa jambé, re jambé akwi dé té. Béni wun gembu hénoo nanika humbwinjoka yitambéni.” fNEYe wulayindéka geré sa béni wulayi. Wulaaye wun gena yafaré angi béni wa, ‘Godna hundika naniré wakwekwa du dé ménika angi dé wa: Wuni wuna du wali Pasovana hénoo satembeka ge yimbu dé té? Wungi dé wa.’ 'MG Wungi wakwexékéndaka dé du yétékré wa, “Béni ye Jerusalemré wulaaye hulingu yate yaakwa du nakré xétambéni. Xe béni déka hukémbu yitambéni. L Yis yike bret sa nukwa dé xaku. Tale wun nukwa sipsip bali nyanré di xiya, wun nukwaka di angi wa Pasova God israelka sarékéndén yikafre nukwa dé. Wun nukwa Jisasna du déka yae di wa, “Méni yin hafwaka méni mawuli ye Pasovana hénoo sanjoka?” xKi Buléndéka di déka hundi xéka di mawuli sawuli ya. Ye di déka yéwa nawulak hwenjoka di hundi bulé sékéréké. Hundi bulé sékérékéndaka dé Jisasré mama duré hwe yambuka dé hwaké. Jisas déka du wali di Pasovana hénoo sa J Wun nukwa dé Jisasna du nak, déka xi Judas Iskariot, dé prisna néma duka yi. Ye dé Jisasré dika hwenjoka dé hundi bulé. !I; Wataka dé diré angi wa, “Hukémbu di wuna hundi atéfék héfana du takwaré we, ale takwa hurulén jooka akwi safétandi. Saféta di léka sarékétandi. Mwi hundi wuni guniré we.” Dé wungi wa diré. Judas Jisasré prisna néma duka hwenjoka dé hundi bulésékéréké vHeWule takwa lé wuniré jémba lé huru. Wuni hiyawut wekwambu rémétendakaka saréka lé némbuli wun hulingu wuna séfimbu bleké.” Dé wungi wa. Judana sémbut angi dé, du hiyandét yama xaakwa hulingu déka séfimbu blekétandi. !G;Jambangwe du takwa di guni wali reséketandi. Di wungi rendat guni dika mawuli ye guni diré yikafre hurutanguni. Wuni guni wali yamba resékekéwuni. FJisas deka hundika hélék ye dé diré wa, “Métaka guni wule takwaré haraki hundi we? Wungi wakénguni. Wu yikafre lé huru wunika. 5EcWun hulingu wu yikafre hulingu dé. Lé wun hulingu hwetaka séfélak yéwa hérae jambangwe du takwaka hwelét wu yikafre dé.” Wungi wataka di léré haraki hundi wa. DBlekéléka di du nawulak xe di di hafu bula di léré rékambambu wa. Rékambambu we di wa, “Métaka lé wun hulingu baka bleké? !C;Jisas dé Betaniré yi. Ye xaakwa dé hanja walisufu hurundén duna gembu dé re, wun duna xi Saimon. Reta dé di wali hénoo sata rendéka lé takwa hési motuna andémbu hulingu téndéka lé hura ya. Wun hulingu yikafre yama xaakwa hulingu dé. Du wun hulingu héranjoka séfélak yéwa hwetandé. Wule takwa yae lé Jisas rendénmbu te lé andé hutukwe lé déka anéngambambu wun hulingu bleké. QBYe di wa, “Déré xiyatame. Hénoo hura sa nukwa déré yamba hurukéme. Némbuli séfélak du takwa wun hénoo sanjoka ané getéfaré di ya. Némbuli nani Jisasré hurumbet di nani wali waritandi. Di yindat nani déré hura xiyatame.” Di wungi wa. Takwa hési lé yikafre yama xaakwa hulingu Jisasna anéngambambu bleké A Nukwa yéték yindét yis huruhafi yandé bret hura sa nukwa yatandé. Wun nukwa di Juda némafwi hénoo hura satandi. Wun hénooka di wa Pasova. Wun nukwa di prisna néma du, xékélelakikwa du akwi di mawuli ya, di nakélak ye Jisasré huluke déré xiyanjoka. u@c %Guniré saféwun hundi gunika atéfék wuni we. Guni xékélaki na.” Jisas dé wungi wa déka duré.[?/ $Bari yae xétawuni, wunika huli reta haxétanguni wana o xéndi hwatanguni wana. > #Guni wunde du maki jémba haxétanguni. Guni xékélakihambanguni. Yinga nukwa wuni guna néma du wambula yatawuni? Gérambu yatawuni wana, o gan yatawuni wana, o séra wandét yatawuni wana, o ganémba yatawuni wana? Wun nukwaka xékélakihambanguni. W=' "Ané hundika mé saréké. Néma du nak getéfaré yinjoka ye tale dé déka jémba yakwa duka nak nak jémba hwe. Hwetaka dé yambuka hatikwa duré wa, ‘Méni wuna geka jémba hatitaméni.’ Wungi wataka dé déka ge yatakataka dé afaké getéfaré yi. Wunde du yikafre jémba ye wambula yatendékaka saréka jémba haxétandi. u<c !Guni xékélaki na. Guni wunika mé haxéta té. Guni guna Néma Du yatewuka nukwaka xékélakihambanguni. i;K “Ané héfambu rekwa du takwa wun nukwaka xékélakihambandi. Ensel akwi wun nukwaka xékélakihambandi. Wuni Godna nyan wuni akwi xékélakihambawuni. Wuna yafa dé hafu dé wambula yatewuka nukwaka dé xékélaki. F: Nyir akwi héfa akwi hényitandé. Wuna hundi yamba hényikéndé. Wungi reséketandé. Mwi hundi wuni guniré we.” Jisas dé wa, “Wambula yatewuka nukwaka yamba xékélakikénguni” o9W Guniré mwi hundi wuni we. Némbuli rekwa du takwa nawulak hiyahafi ye wuna saféwun hundi xétandi. n8U Wun miré xénguka maki, guni saféwun jooka xe xékélakitanguni. Wuni bari hari wambula yatawuni. 47a Wun hundi wataka dé Jisas angi dé wa: “Mika jémba mé saréké. Mi nawulak ganga xakre huli ganga hunyi yalendéka xe guni xéké. Héki naré yakwa nukwa dé. )6K Xéndat wuni wawut wuna ensel atéfék héfambu tékwa atéfék getéfaré ye wuna du takwaré hura yae natafambu takatandi.” Jisas mi nakéka dé sataku wa "5= Yitaka yatakandat ané héfambu rekwa du takwa di Duna Nyanré xétandi. Wuni némafwi hambuk ya nukwa xékwa maki wuni ye buwimbu re gayawut xétandi. w4g Atéfék hunkwari nyirmbu te xakritandi. Xakrindat nyirmbu tékwa atéfék joo séngéna yitaka yatakatandi. #3? Wun hundi wataka dé Jisas angi dé wa: “Wun némafwi xak hényindét bari nukwa yindét gan hunyitandé. Hunyindét bafu akwi yamba larékélé. 22] Guni xékélaki na. Guniré wuni we, hukémbu xakute yakwa jooka. Hukémbu wun joo yandét guni xe xéka guni deka hundi xékékénguni.” Hukémbu Duna Nyan yatandé h1I Séfélak du yae Godna du takwaré yéna ye nak nak angi watandi, ‘Wuni God wasékendén du Krais wuni.’ Wungi wandat nawulak yéna ye nak nak angi watandi, ‘Wuni Godna profet wuni.’ Wungi wataka di yéna yata di nak maki nak maki hambuk jémba, hanja xéhafi yangun hambuk jémba akwi yatandi. Guna mawuli haraki hurunjoka di wungi yatandi. /0W Wun nukwa du nawulak gunika angi wandat, ‘Ané duré mé xé. Ané God wasékendén du Krais dé.’ Wungi wandat guni deka hundi xékékénguni. Di angi wandat, ‘Wun duré mé xé. Wu God wasékendén du Krais wumbu dé re.’ Wungi wandat guni deka hundi xékékénguni. Di yéna di ye. /7 Wun xakéngali xakundét God déka du takwaka saréfa nandét wun xakéngali bari hényitandé. Wungi wahafi yandét wu atéfék du takwa hiyatandi. Z.- Wun nukwa séfélak xakéngali xakutandé. Hanja God atéfék joo huratakandén nukwa wungi maki xakéngali nawulak xakuhambandé. Némbuli akwi hukémbu akwi wungi maki xakéngali wambula yamba xakukéndé. I-  Guni Godka mé wa, “Wun joo yifa ya nukwambu xakukéndé.” , Wun haraki saraki nukwa nyan tékwa takwa, nyangwalka munya hwekwa takwa bari yaange yinjoka hurufatikétandi. Dika wuni saréfa nae. t+a Yawimbu tékwa du takwa deka sanda wur héranjoka getéfaré wambula yamba yikéndi. Bari yaange yitandi. * Wun nukwa taku gembu rekwa du takwa bari yaange yitandi. Deka joo héranjoka deka geré wambula yamba wulayikéndi. Baka yaange yitandi. 0)Y Wun hundi wataka dé Jisas angi dé wa: “Hanja profet nak dé ané hundi hayi: Hukémbu du nak yae tempelmbu Godka haraki hundi wandén joo nak takatandé. Takandét di wun geka ‘Haraki saraki ge dé’ natandi. (Guni ané nyingambu xe ané jooka jémba sarékétanguni.) Wungi hayindén joo xakundét guni xétanguni. Xe wun nukwa guni Judiambu rekwa du takwa guna getéfa yatakataka yaange némburé yitanguni. ;(o Guni wuna duka atéfék du takwa hélék yatandi. Wun jooka rookénguni. Hukémbu wun xak xakundét wuna jémba yakwa du wun jooka roohafi yandat, God wun du takwaré hérandét di dé wali jémba reséketandi, wungi re wungi re.” Jisas dé wungi wa. Jisas dé wa, “Séfélak xakéngali xakutandé” '! Wun haraki saraki nukwa séfélak du deka nyamangu bandinguré duna makambu takandat di nyama bandiré xiyandat hiyatandi. Yafa deka nyanré duna makambu takandat di wun nyanré xiyate. Nyangwal akwi deka yafa ayiwaré duna makambu takandat di yafa ayiwaré xiyate. S& Guniré hura duna makambu takandat guni tale guna mawulimbu angi wakénguni, ‘Nani yingi hasa watame?’ Wungi wakénguni. Métaka we? Godna Hamwinya déka hundi gunika hwetandé. Godna Hamwinya guna mawulimbu te guniré hundi watandé. Wandét guni xéka wun hundi diré safétanguni. Guna mawulimbu saréka hundi wakénguni. %y Wuna du takwa tale di atéfék héfambu rekwa du takwaré wuna hundi safétandi. Saféndat hukétéfi nukwa yatandé. B$} “Guni xékélaki na. Guni wuna du nawulak wuna jémbaka hélék ye di guniré huluke hari guniré duna makambu takate. Godna hundi buléndaka gembu guniré xiyatandi. Guniré hura yindat guni deka néma duna makambu tétanguni. Métaka we? Guni wuna jémba guni ye. Te guni wuna hundi diré safétanguni. ;#o Nak héfambu rekwa du takwa di nak héfambu rekwa du takwa wali waretandi. Nak néma duna hém, nak néma duna hém wali waretandi. Séfélak héfambu, séfélak nukwa nono yatandé. Du takwa hénooka hiyatandi. Nawulak takwa nyan héranjoka hangéli hérandaka maki wungi xaké sérikéma xakutandé.” '"G Séfélak du waretandi. Warendat guni waretendakana hundi xékétanguni. Xékéta guni rookénguni. Tale wungi yatandi. Hukétéfi nukwa wayika xakukéndé. %!C Séfélak du yae wuna ximbu yéna yata di watandi, ‘Wuni God wasékendén du Krais wuni.’ Wungi wandat séfélak du takwa yénataka hundi xékétandi. h I Wungi wakwexékéndaka dé wa, “Guni xékélaki na. Ye yénataka duna hundi xékékénguni. s_ Wun hundi wataka Jisas tempel yatakataka ye dé Oliv némburé waré. Wara re dé tempelré xé. Xéndéka di déka du Pita, Jems, Jon, Andru, di male déka yae di déré wa, “Naniré mé wa. Yinga nukwa tempel haraki hurutandi? Méta joo tale yandét xétaka nani angi watame? ‘Némbuli wun haraki saraki joo yatandé.’ Yinga nukwa nani wungi watame?”  B} Wungi wandéka dé Jisas déré wa, “Xéxé, némbuli wun yikafre ge dé. Yikafre motu téndéka nani xé. Hukémbu mamawa du yae ané ge atéfékré haraki hurutandi. Haraki hura di ané motu hérae yakisandandat ané motu nak motu tokumbu yamba rekéndé. Yingafwe.” Jisas séfélak xak xakutekwaka dé wa   Jisas tempel yatakanjoka yandéka déka du nak dé déré wa, “Néma du, ané yikafre geré mé xé. Yikafre motu male dé.” #? +Xe déka duré wandéka di yandaka dé diré wa, “Xérénjuwi mama du takwa di Godka yéwa nawulak di hwe. Hwendaka deka yéwa nawulak akwi dé re gembu. Wule takwa yalefu yéwa yéték hwe lé hura relén yéwa atéfék lé hwe. Hwetaka lé hénoo hérateléka yéwa yingafwe. Godka hwelén yikafre sémbut, di hwendan sémbutré dé sarékéngwandé. Mwi hundi wuni guniré we.” Jisas dé wungi wa.  ,dA *Xéndéka lé jambangwe duke takwa hési yae yalefu yéwa yéték Godka hweléka dé xé. 9k )Jisas yéwa takandaka hafwa walémbambu dé re, tempelmbu. Re dé xé séfélak du takwa Godka yéwa hwendaka. Xérénjuwi mama du takwa némafwi yéwa hwendaka dé xé.  (Di duke takwana atéfék jondu héranjoka di mawuli ya. Di yéna yata di néma hundi Godré wa, nawulak du diré xe deka xiré harékéndate. Yandaka God wandét némafwi haraki saraki joo dika yatandé.” Wungi dé wa. Jambangwe duke takwa lé yéwa hwe Godka ]3 'Di Godna hundi buléndaka geré wulaaye di néma duna héfambu renjoka di mawuli ya. Di séfélak du wali hénoo sata di yikafre hafwambu du takwana makambu renjoka di mawuli ya, di xe deka xiré harékéndate. ?w &Jisas ané hundi akwi dé diré wa: “Guni xékélelakikwa duka xékélaki na. Di séményi nukwa wur sandataka du takwa hérangwandéndaka hafwambu yitaka yatakanjoka di mawuli ya. Yitaka yatakandat du takwa diré xe angi wandate di mawuli ye: ‘Wu nana néma du di yi.’ Wungi wandate di mawuli ye. (I %Devit wun hundi we dé Kraiska ‘Wuna Néma Du dé’ dé na. Métaka dé Devit Kraiska wungi wa? Devit God wasékendén du Kraiska ‘Wuna Néma Du dé’ nandéka yingi maki dé Krais Devitna mandéka re? Krais Devitna mandéka re Devitna néma du akwi dé re, o yingi maki dé?” Wungi Jisas wandéka di séfélak du takwa déka hundi xéka di déka yikafre mawuli ya. Xékélelakikwa duka dé Jisas hundi wa hI $Hanja Krais ané héfambu rehafi yandéka Godna Hamwinya Devitna mawulimbu wulayi téndéka Devit dé Kraiska angi wa, ‘Wuna Néma Du dé.’ Wungi we dé angi wa:Néma Du God wuna Néma Du Kraisré dé wa,‘Méni néma du re wuna yika tamba sakumbu retaméni.Remét wuni ména mama ména man mombu takatawuni.’ God dé wungi wa. $A #Jisas tempelmbu hundi wakwe dé diré wa, “Xékélelakikwa du di wa, ‘God wasékendén du Krais wu Devitna mandéka dé.’ Métaka di wungi wa? uc "Wun du jémba saréka dé wungi wa. Wandéka dé Jisas xéka dé déré wa, “Méni Godna héfa walémbambu méni té.” Wungi wandéka di nak hundi Jisasré wakwexékénjoka di roo. Jisas dé diré wakwexéké God wasékendén duka P !Wamén maki, du takwa Godka némafwi mawuli yatandi. Ye di déré wandat dé deka mawuli, deka hamwinya, deka anéngamba, deka hambukéka dé néma du retandé. Rendét di hafuka mawuli yandaka maki, di deka nyémayikaka némafwimbu mawuli yatandi. Nani wun hundi yéték xéka nani jémba tétame. Wun hundi yéték hanja wandan atéfék hundiré wundé sarékéngwandémbé. Hanja wandaka nani hamwi xiyae motu jambémbu takataka nani Godka hwe. Hénoo akwi nani Godka hwe. Ména hundi Godka hamwi hénoo hwemben hundiré dé sarékéngwandé. Wamén hundi wu néma hundi dé.” .U Dé wungi wandéka dé wa, “Néma du, méni jémba méni we. Nana Néma Du God dé hafu nana néma du dé re. Nak néma du yingafwe. Méni mwi hundimbu méni we.  Nak néma hundi angi dé: ‘Guni hafuka mawuli yanguka maki, guna nyémayikaka némafwimbu mawuli yatanguni. Mawuli ye guni diré yikafre hurutanguni.’ Wumbére hundi yéték wu néma hundi bér. Atéfék néma hundiré yéték hundi bér sarékéngwandé.” 7 g Guni guna Néma Du Godka némafwimbu mawuli mawuli yatanguni. Ye guni déré wangut dé guna mawuli, guna hamwinya, guna anéngamba, guna hambukka dé néma du retandé.’ S  Wungi wakwexékéndéka dé Jisas wa, “Ané hundi dé atéfék néma hundiré sarékéngwandé: ‘Israelna du takwa, guni mé xéké. Nana Néma Du God wu natafa male dé. Dé hafu néma du dé re.  1 Di hundi buléndaka dé xékélelakikwa du nak dé wumbu te dé xéké. Xékéndéka dé Jisas Sadyusina hundi jémba hasa wandéka dé xékétaka yae dé Jisasré wakwexéké, “Godna hambuk hundimbu méta néma hundi dé atéfék néma hundiré sarékéngwandé?” E  Wun hundika sarékéta xékétame. Dé hiyandé duna néma du yingafwe. Wun du hanja di hiya. Tale di hiya. Hukémbu God dé wun hundi wa. Di hiyae wambula raama retendakaka dé God wun hundi wa. God hiyae raama huli tékwa duna néma du dé re. God wu huli rekwa duna néma du dé. Wungi nani xéké. Guni nak hundi wanguka guna mawuli haraki dé ya.” Wungi dé Sadyusina duré wa. Godna natafa hundi dé atéfék hundiré sarékéngwandé   Hundi nak akwi watawuni, hiyandé du takwa ramétendakaka. Hanja yalefu mi nak ya xérékéndéka dé Moses te xéndéka dé God déré hundi wa. Wandén hundi Moses Godna nyingambu angi dé hayi: Wuni Abrahamna néma du. Wuni Aisakna néma du. Wuni Jekopna néma du. Wuni deka néma du God wuni re. Wungi hayindéka guni wun hundi déka nyingambu xétaka guni sarékéhambanguni. :m Mé xéké. Hukémbu God wandét hiyandé du takwa raama di Godna getéfambu re déka ensel maki retandi. Reta du dé takwa yamba hérakéndi. Takwa lé du yamba humbwikélé.  Jisas deka hundi xéka dé diré wa, “Guni Godna nyingambu rekwa hundi nawulak xékélakihambanguni. Xékélakihafi ye Godna hambukka akwi xékélakihambanguni. Xékélakihafi ye guni du takwa wambula ramétendakaka akwi guni xékélakihambanguni. [/ Némbuli naniré mé wa. Hiyandé du takwa ramétendaka nukwaka mé wa. Wumba nukwambu wule takwa héndé wali retalé? Hanja wunde nyama bandi atéfék diré lé humbwi.” Wungi di Sadyusina du Jisasré wa.  Hiyandéka lé atéfék bandinguré wungi male humbwe lé nyan hérahafi yaléka di hiya. Hiyandaka hukémbu lé wule takwa lé hiya. +O Hiyandéka lé déka bandiré humbwe lé nyan hérahafi yaléka dé akwi dé hiya. Hiyandéka lé déka nak bandiré humbwe lé nyan hérahafi yaléka dé hiya. 2] Némbuli mé xéké. Hanja nyama bandi angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk di re. Tale nyama nak takwa dé héra. Hérandéka lé nyan hérahafi yaléka dé hiya. ta ”Néma du, méni du takwaré Godna jémbaka méni wakwe. Méni ané jooka naniré mé wa. Hanja Moses angi dé hayi: Nyama takwa hési hérandéka lé nyan hérahafi yaléka dé hiya. Hiyandéka déka takwa relét déka bandi wule takwaré hératandé. Hérandét nyan héralét wun nyanka watandi, ‘Nyamana nyan dé.’ Wungi watandi. Wungi dé Moses hayi. !; Sadyusina du deka mawulimbu di angi wa, “Hiyandé du takwa wambula yamba ramékéndi.” Di wungi wa. Di nawulak Jisaska yae di déré angi wa. ve Wungi wandaka dé diré wa, “Wu mwi hundi dé. Sisarna joo guni déka hwetanguni. Godna joo guni Godka hwetanguni.” Wungi wandéka di wun hundi xéka di waréngéna di saré waréké. Du hiyae ramétendakaka di Jisasré wakwexéké N Wungi wandéka di déka yéwa nak hura yi. Hura yindaka dé wa, “Ané yéwambu rekwa waka wu héna saawi dé? Héna xi dé re yéwambu?” Wungi wakwexékéndéka di wa, “Wu Satanéna dé.” ~/ Nani Romka yéwa hwembet wu yikafre wana o haraki wana?” Wungi wandaka dé Jisas deka mawuli wundé xékélakindé. Di deka mawulimbu angi di wa, “Némbuli dé haraki saraki hundi wandét nani déré duna makambu takatame.” Wungi wandaka Jisas deka haraki mawuli xéka dé diré wa, “Guni yénataka du guni. Métaka we guni wuniré wungi wa? Guni wunika yéwa nak mé hura yawut xétawuni.” }! Ye di déré wa, “Néma du, méni Godna jémbaka diré méni wakwe. Méni mwi hundi male wata diré Godna hundika jémba méni wakwe. Méni natafa hundi male méni wa, néma du takwa, baka du takwaré akwi. Méni dika roohambaméni. Wungi nani xéké. Méni wungi ye némbuli méni naniré mé wa. Yingi méni saréké? Nana hambuk hundi yingi dé wa? Nani yéwa Sisarka hwetame, o yingafwe? /|W Néma du nawulak di hafu bula di wa, “Nani Jisasré nak jooka wakwexékémbet wafewana dé haraki saraki hundi hasa watandé, o yingafwe? Dé haraki saraki hundi wandét nani déré duna makambu takatame.” Wungi we di Farisina du nawulak, Herotna du akwi diré wandaka di Jisaska yi. {/ Wun hundi wandéka di néma du di xéké. Jisas dika dé wun hundi safé. Wungi xéka di wa, “Nani déré duna makambu takatame.” Wungi wataka di déré huruhambandi. Métaka we? Di du takwaka di roo. Roo di déré yatakataka di yi. Jisasré di wa Romka yéwa hwenjoka ?zw Xiyandan nyanka ané hundi Godna nyingambu dé re:Ge tokwa du yikafre motuka hwaka natafa motuka hélék yandaka dé baka re.Rendéka Néma Du God wun moturé xe dé wa, ‘Wun yikafre motu dé. Wun motu rendét ge jémba tétandé.’ Wungi wataka dé wun motu hérae takandéka dé ge jémba té.Téndéka nani xe nani yikafre mawuli ya. Wun hundi Godna nyingambu xétaka guni sarékéhambanguni.” Jisas dé wungi wa. y Lx Jisas wungi wataka dé diré wa, “Guni yingi guni saréké? Yawina yafa yae yawika hatindé duré yingi maki yatandé? Dé yae wun duré xiyatandé. Xiyae dé nawulak duka wun yawi hwetandé. fwE Wungi wataka di déré hura xiya. Xiyataka di déka fusa hérae hafwaré yakisangwandé.” Uv# Yindéka di yawika hatikwa du déré xe di di hafu hundi bulé. Bula di angi wa, ‘Yawina yafa hiyandét wumba nyan déka yafana atéfék jondu hératandé. Nani déré xiyataka nani yawi hératame.’ ^u5 Hiyandaka hukémbu dé yafa déka mawulimbu dé wa, ‘Wuna nyan male dé re. Déka wuni némafwi mawuli mawuli ye. Déka hundi xékétandi.’ Wungi wataka dé déka nyanré wandéka dé yawika hatikwa duka yi. tw Hurundaka dé yawina yafa déka jémba yakwa du nakéka akwi wandéka dé yi. Yindéka di déré xiyandaka dé hiya. Hiyandéka dé yafa du nawulakéka akwi wandéka di yi. Yindaka di atéfékré xiyandaka di nawulak hiya, nawulak hiyahambandi. 'sG Wandaka yawina yafaka wambula yindéka dé déka du nakéka akwi wandéka dé yi dika. Yindéka di déka makambu xiyae di déré haraki saraki sémbut huru. r  Ye wandéka déka du yindéka di yawika hatikwa du déré xiya. Xiyataka di déré wa, dé bangwi sék hérahafi baka yindéte. +qO Bangwi sék géli nukwa yandéka dé dé wali re jémba yakwa duré wa, dé déka yawiré yindéte. Dé bangwi sék nawulak hwendat hura yandéte dé mawuli ya. Fp  Jisas dé ané sataku hundi diré wa: “Du nak dé wain bangwi dé se yawimbu. Setaka dé séndé gi. Séndé gitaka dé wekwa xa motumbu. Wun motu wekwa wain sék xakinjinyitendéka dé. Xataka dé yawika hatindate séményi ge nak dé to. Totaka dé wun yawika hatikwa duré jémba hwetaka dé afaké téfaré yi. co? !Wungi bulétaka di yéna ye Jisasré wa, “Nani nawulak xékélakihambame. Wun hundi yamba wakéme.” Wungi wandaka dé diré wa, “Wuni akwi wuniré jémba hwendé duka yamba wakéwuni.” Dé wungi wa diré.bn= Nani yingi wakéme? Nani angi wambet, ‘Héfambu rekwa du nak dé wa.’ Nani wungi wambet du takwa nani wali warutandi. Séfélak du takwa Jonka di wa, ‘Dé Godna profet dé. Wu mwi hundi dé.’ Wungi di wa.” Bm} Wungi wakwexékéndéka di di hafu buléta di wa, “Nani angi wambet, ‘God dé wungi wa.’ Wungi wambet dé naniré angi watandé, ‘Métaka we guni déka hundi xékéhafi ya?’ l} Guni mé wa. Héndé wa Jon du takwaré guré husandandéte? God dé wungi wa, o héfambu rekwa du nak dé wungi wa?” "k= Wungi wandaka dé diré wa, “Wuni akwi nak hundi guniré wakwexékétawuni. Wakwexékéwut guni wuna hundi hasa wangut wuni guna hundi hasa watawuni. zjm Ye di déré wa, “Méta hambuk hérae méni wun jémba ya? Héndé hwe ménika wun jémba, nana tempelmbu?” Ri Jisas déka du wali di wambula yi Jerusalemré. Ye xaakwa dé tempelré wambula wulayi. Wulaaye yitaka yatakandéka di prisna néma du, xékélelakikwa du, getéfana néma du, wungi di déka yi. h [Guni nak du takwa guniré yandan haraki saraki jooka diré hasa hurunjoka mawuli yangut anwarmbu rekwa du guna yafa God yangun haraki saraki jooka guniré hasa hwetandé.]” Jisas dé wungi wa. Jisasré di wakwexéké, “Héndé hwe ménika wun jémba?” g9 Guni God wali hundi buléta yikafre mawuli yatanguni. Nak du takwa guniré haraki saraki joo yandat guniré yandan haraki saraki joo yatakatanguni. Wungi yatakangut anwarmbu rekwa du guna yafa God yangun haraki saraki joo yakwanyitandé wun jooka wambula yamba sarékékéndé. f Wun jooka saréka guniré wuni we. Guni Godré wakwexékéngut guna mawulimbu wangut ‘God hwetandé,’ wu God guniré hwetandé. se_ Mwi hundi wuni guniré we. Guni Godka jémba saréka mawuli yéték xékéhafi ye wangut, ‘God wuna hundi xékétandé.’ Wungi wata guni ané némbu ye néma xérimbu naande yindéte wangut dé ye néma xérimbu naande yitandé. Td! Dé wungi wandéka Jisas dé diré wa, “Guni Godka mé jémba saréké. }cs Yandéka Pita xétaka dé Jisas wandén hundika saréka dé déré wa, “Néma du, mé xé. Wun mi bu réka ya. Nalika méni wun mika méni wa, ‘Du takwa ané mimbu wambula sék géle sakéndi.’ Wungi waméka némbuli dé bu réka ya.” 7bg Nak getéfambu hwae ganémbambu raama Jisas déka du wali Jerusalemré wambula ye di xé wun mi réka ye téndéka. Nyinga, hambuk, méngi akwi, atéfék dé réka ya. a{ Nukwa nandindéka Jisas déka du wali di Jerusalem yatakataka di wambula yi. Wambula ye di xé wumba mi réka yandéka ;`o Wungi wandéka di atéfék du takwa déka hundi xéka di waréngéné. Waréngénéndaka di prisna néma du, xékélelakikwa du akwi di wun jooka hundi xéké. Xéka di roo Jisaska. Roo di wa, “Yingi maki déré xiyakéme? Séfélak du takwa déka hundi xéka mawuli ye di waréngéné.” Wungi di wa. \_1 Wungi wataka dé wa, “Ané hundi Godna nyingambu dé re: God dé wa, ‘Atéfék héfambu yandé du takwa wuna geré xale wuni wali hundi bulétandi.’ God dé wungi wa. Wun hundika guni sarékéhambanguni. Guni ané gembu God wali hundi buléhambanguni. Guni jondu hweta yéwa héranguka ané ge sélé héraakwa duna ge maki dé.” 9~}}}4}(|I{{Tzyy xPvvUJU9SSRzQVPPOOUNNSM^LKJJIHH$G(FEDCCJB:AF@?r>> =;;99e8876254_321h0//..B-,`++N**+)-''<&>%c##O"I!< TR*s`F K CD:Guni Krais Jisaska jémba sarékéta, déka hundika “Mwi hundi dé” naata guni guna yikafre mawuli Godka guni hwe. Hanja Godka hamwi hwenjoka di wun hamwi xiyae jambémbu takataka di nawulak wain hulingu bleké, wun hamwika. Guna Godka hwengun mawuli wun hamwi maki dé. Di wuniré xiyandat wuni hiyawut, wuna nyéki bleka dé wain hulingu maki xakutandé. Wun nukwa akwi gunika mawuli sawuli yata guni wali yikafre mawuli yatawuni. iK:Ya halékingambu hanyindéka maki, guni Kraisna huli mawuli hwekwa hundi diré watanguni, atéfék du takwaré. Guni wungi hurungut, Jisas Krais némafwi kot xékéta néma du retendéka nukwambu wuni guniré xe xékélakitawuni. Wuni Jisas Kraiska némafwi jémba yawuka wun jémba baka yihambandé. Xékélake yawun jémbaka mawuli sawuli yatawuni. :Guni wungi wahafi ye haraki saraki sémbut huruhafi yata yikafre sémbut male huruta Godna nyangwal retanguni. Wungi reta guni ané héfambu rekwa haraki mawuli xékéta haraki saraki sémbut hurukwa du takwa wali guni té. Di guna sémbutré xe wun sémbutka haraki hundi yamba wakéndi. Guni deka nyéndékmbu téta guni hanyikwa ya maki guni té, atéfék héfambu rekwa du takwaka. X):Guni mé xéké. Guni jémba yata haraki hundi wahafi yata warukénguni. _7: Guni xékélaki. God guna mawulimbu téta dé jémba ye, guni déka jémba yanjoka mawuli yangute. Mawuli yangut dé guniré hambuk hwendét, guni wun jémba male yatanguni. Yangut, gunika mawuli sawuli yatandé. ta: Némafwimbu mawuli yawuka du takwa, hanja guni wali rewuka guni wuna hundi xékéta wawun maki huru. Némbuli afakémbu rewuka guni némbuli akwi wawun maki hurunjoka guni némafwimbu mawuli ye. Mawuli yata guni Godka némafwimbu roota jémba sarékéta God mawuli yandéka maki hurutanguni. Hurungut dé guniré hérandét, guni dé wali jémba retanguni. C : Wandé daata di atéfék angi watandi, “Jisas Krais dé nana Néma Du dé.” Wungi wata di nana yafa Godna ximbu harékétandi. Nani du takwana nyéndékmbu hanyikwa ya maki tétame E : Godna getéfambu rekwa du takwa, ané héfambu rekwa du takwa, andéla héfakombu rekwa du takwa, atéfék du takwa hamwinya Jisasna ximbu harékénjoka di déka hwati se wandé datandi. ` 9: Krais Jisas wungi huruta hiyandéka God déka ximbu harékéta wandéka dé néma du re. God wandéka dé déka xi atéfék néma duna xiré sarékéngwanda dé atéfék du takwa jonduka akwi dé néma du re. t a:Dé ané héfana duna séfi hérae reta dé déka ximbu harékéhambandé. Harékéhafi yata dé God mawuli yandén maki male hura yawundu nandéka di du nawulak déré xiyandaka dé hiya. Dé némafwi hangéli hérae dé mimbu hiya.  ):Sarékéhafi yata dé dé hafu God maki rendéngala yatakandéka lé takwa hési déré héraléka dé jémba yakwa du xaakwa dé du maki re. lQ:Hanja dé God maki dé re. Wungi reta dé wungi té wungi té God maki renjoka sarékéhambandé. S:Guni Krais Jisas hulukindén maki natafa mawuli male hulukitanguni. lQ:Guni mawuli yanguka jémbaka male sarékékénguni. Nawulak du takwa mawuli yandaka jémbaka akwi sarékétanguni. Sarékéta guni di wali jémba yatanguni. Krais déka ximbu harékéhafi yandéka God déka ximbu dé haréké 9k:Guni guna séfika male yamba sarékékénguni. Guna ximbu yamba harékékénguni. Guni guna ximbu harékéhafi yata nawulak du takwaka mawuli yata deka ximbu harékétanguni. #?:wu, wuna mawuliré yikafre mé huru. Wuniré yikafre hurunjoka angi hurutanguni. Guni atéfék natafa mawuli héraata, guni nak nakéka némafwimbu mawuli yata, guna mawuli sékéré téta, guni atéfék natafa jémba yatanguni. Wungi hurungut, wuni gunika mawuli sawuli yatawuni.  :Wun hundi sarékéta ané hundi akwi mé saréké. Krais guna mawulimbu téta guna mawuliré yikafre hurundét, Kraisna mawuli ya gunika nakélak huru mawuli hwendét, Godna Hamwinya guna mawulimbu wulaaye téndét, guni wunika mawuli yata wunika saréfa naata, ) M:Hanja wundé xéngu, wuni warewuka. Némbuli akwi andé xékéngwi, wuni wareta téwuka. Wuni warewuka maki guni wuni wali sékéré hangéli hératanguni.k Q:God guniré dé waséke, guni Kraiska jémba sarékéta déka hundika “mwi hundi dé” nangute. Wunka male yinga. Ané jémba akwi yangute dé waséke. Kraisna jémba yata guni déka ximbu harékéta hangéli hératanguni.   :Guni guna mama duka rookénguni. Roohafi yata guna mawulimbu hambuk yangut, guna mama xe xékélakitandi. Di hiyatandi. Yamba rekéndi. Guni huli mawuli hérae jémba retanguni. Di wungi xékélakitandi. God hafu gunika hatindét, jémba male retanguni. $ C:Guni Kraisna yikafre hundika sarékéta yikafre sémbut male hurutanguni, atéfék du takwa guna sémbutré xe Kraisna ximbu harékéndate. Guni wungi hurungut wuni guni wali re o afakémbu re angi xékétawuni, guni atéfék Jisas Kraiska jémba sarékéta guna mawulimbu hambuk yata natafa mawuli héraata sékéré jémba yata guni du takwaré Kraisna yikafre hundi wa, di Kraiska jémba sarékéndate. R~ :Wuni gunika wambula yawut, guni Krais Jisas wunika jémba hatitendékaka sarékétanguni. Sarékéta guni yikafre mawuli yata Kraisna ximbu harékétanguni. Filipai Pol wali sékéré téta bu warenda @} {:Wuni wun jooka sarékéta wuni xékélaki. Wuni ané héfambu guni wali tétawuni. Guni wali téta guniré yikafre hurutawuni, guni guna mawulimbu hambuk yata Kraiska jémba sarékéngute, wungi té wungi té. Déka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naata guni déka yikafre mawuli yatanguni. h| K:Wuni ané héfambu téta gunika sarékéta guniré yikafre hurutawuni. Wungi akwi yikafre dé. ${ C:Yike yata wun jooka mawuli yéték wuni xéké. Wuni hiyae Godna getéfambu Krais wali renjoka wuni némafwimbu mawuli ye. Dé wali rewut, wu yikafre dé. 3z a:Wuni ané héfambu wungi téta wuni Jisas Kraisna yikafre jémba male yatawuni. Yingi maki yanjoka wuni mawuli ye? Ambu rewut wana, bari hiyawut wana? Wuni yike wuni ye. vy g:Wuni hiyahafi re wuni Kraisna jémba yatawuni. Hukémbu wuni hiyae wuni Krais wali retawuni. Wu yikafre dé. +x Q:Wungi xékélakita angi akwi wuni némafwimbu mawuli ye. Wunimbu xakundé jonduka roohafi yata wuni hambuk yata Jisas Kraisna hundi watawuni, hanja hambuk yata wawun maki. Wungi wawut nak du takwa wuniré xe Kraisna ximbu harékétandi. Wuni Kraisna jémba yata rewut di déka ximbu harékétandi. Wuni Kraisna jémba yawut di hélék yata wuniré xiyandat hiyawut, du takwa wuniré xe di Kraisna ximbu harékétandi. ~w w:Wuni ané jooka xékélakita mawuli sawuli yatawuni. Wuni xak wali séndé gembu rewuka guni Godré we, wunika. Wanguka Jisas Krais déka Hamwinya wunika hwendéka dé wuniré yikafre huru. Hurundét, kot hényindét, wuni jémba retawuni. Tv #:Wunka xékélakita angi wuni we. Atéfék du Krais Jisasna hundi di wa. Wu yikafre dé. Di deka ximbu harékénjoka Kraiska wandat, o di Kraiska male sarékéta Kraiska wandat? Reséndé. Di Krais Jisasna hundi wandakaka wuni yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatawuni. Pol hiyahafi re Filipai wali sékéré jémba yanjoka dé wa u :Wunika haraki mawuli xékékwa du di deka ximbu harékénjoka di mawuli ya. Mawuli yata di Kraisna jémbaka male sarékéhambandi. Di Kraiska séfélak hundi wandat, wuni séndé gembu reta deka jémbaka xékéta haraki mawuli xékéwute di wungi Kraiska wa. Qt :Yikafre mawuli yakwa du di xékélaki. God wandéka wuni séndé gembu re, wuni Kraiska wandan hundi du takwaka hasa wanjoka. Wungi xékélakita di wunika némafwimbu mawuli yata di Kraisna hundi wa. 's I:Wuni xékélaki. Du nawulak wunika haraki mawuli xékéta wuna jémbaré sarékéngwandénjoka di Kraiska wa. Nawulak yikafre mawuli yata di Kraiska wa. r  :Krais Jisasna hundi xékékwa séfélak du takwa di séndé gembu rewukaka xékétaka Néma Du diré yikafre hurutendéka hambukéka jémba sarékéndaka dé deka biya mawuli hambuk ya. Hambuk yandéka roohafi téta di Godna jémba yata di déka hundi wa. q : Wuni séndé gembu re Kraisna hundi wawuka di gavmanéna néma duna geka hatita xi warekwa du atéfék, atéfék ambu rekwa du akwi di Kraisna hundi xéké. Wuni Kraisna jémba yawuka di Kraisna mama wuniré séndé gembu takandanka, di xékélaki. p 7: Wuna nyama bandi, guni wunimbu xakundé jooka xékélakingute wuni mawuli ye. Wunimbu xakundé joo Kraisna hundiré watéfihambandé, yingafwe. no W: Angi akwi wuni Godka we. Jisas Krais yikafre sémbut male hurundéka maki, wun sémbut gunimbu sukwekéndét, guni yikafre sémbut male hurutanguni. Hurungut, du takwa guniré xe Godna ximbu harékéta angi watandi, “God atéfék néma duré dé sarékéngwandé.” Wungi watandi. Pol séndé gembu hwandéka di Kraisna du roohafi yata Kraisna jémba ya Wn ): Guni wungi xékélakita guni yikafre sémbutka yawundu natanguni. Wungi nangut, Krais wambula yatendéka nukwa dé gunika angi watandé, “Guni yikafre mawuli yata haraki saraki sémbut huruhambanguni.” zm o: Godka angi wuni we, guni Godna jémbaka jémba xékélakita, hurundan yikafre sémbut hurundan haraki saraki sémbutka akwi xékélakingute. Xékélakita guni du takwaka némafwimbu mawuli yangut, guna yikafre mawuli némafwi yatandé. l %:Krais Jisas gunika némafwimbu mawuli yandéka maki, wuni gunika némafwimbu mawuli wuni ye. Yawuka God dé xékélaki, mwi hundi wawukaka. Tk #:Gunika wungi sarékéwut, wungi sékérékétandé, gunika némafwimbu mawuli yawukaka. Wuni némbuli séndé gembu hwaata, duna makambu Kraisna hundi wata, Kraiska wandan hundi hasa wawuka guni wuni wali wun jémba ye. God naniré yikafre hurundéka nani wun jémba ye. Wungi yambenka wuni gunika némafwimbu mawuli wuni ye. zj o:Mawuli yata angi wuni xékélaki. Tale God guna mawulimbu yikafre jémba yanjoka dé huru. Wun jémba yamba yatakakéndé. Wun jémba yandéka Krais yatendéka nukwa xakundét, dé déka jémba atéfék yaséketandé. Wungi wuni xékélaki. ;i q:Hanjambu akwi némbuli akwi guni wuni wali Jisas Kraisna jémba guni ye, nawulak du takwa Kraisna yikafre hundi xékéndate. Yangukaka sarékéta, wuni gunika yikafre mawuli ye. ah =:Diména naata wuni gunika yikafre mawuli yata Godka wa, dé guniré yikafre hurundéte. Tg #:Atéfék nukwambu wuni gunika sarékéta wuni wuna Godka diména nae. 7f i:Nana yafa God akwi nana Néma Du Jisas Krais akwi guniré yikafre huruta nakélak huru biya mawuli hwembéte wuni Godka we. Pol dika sarékéta dé Godna ximbu haréké Se #:Wuni Pol ané nyinga wuni gunika hayi. Ani Timoti wali Krais Jisasna jémba yakwa du reta ani gunika saréké. Sarékéta wuni guni Filipaimbu reta Krais Jisasna hundika xékékwa du takwaka wuni hayi. Guni Filipaimbu rekwa Godna du takwa akwi, gunika hatikwa néma du akwi, hatikwa du wali jémba yakwa du akwi, gunika wuni hayi. d  Néma Du Jisas Krais gunika saréfa naata guna mawuliré yikafre hurundéte wuni déré wakwexéké. Wuna hundi yak.`c ;Wuni wali jémba yakwa du Mak, Aristarkus, Demas, Luk, di akwi ménika diména di nae. nb WWuni wali séndé gembu reta Krais Jisasna jémba yakwa du Epafras dé ménika diména dé nae. Da Nak hundi akwi watawuni. Hwatewuka ge hurutaméni. God guna wakwexékéngun hundi xékéta wuniré yikafre hurundét, wuni gunika yatawuni. Wungi wuni mawuli ye. Dika dé dinguna na C` Wuni angi wuni saréké. Méni wawun hundi xékéta wawun maki huruta nawulak yikafre jémba akwi yataméni. Wungi sarékéta wuni roohafi yata wuni ané nyinga wuni hayi, ménika. ?_ yWuna bandi, méni ani Néma Dumbu sékéré renanka sarékéta wuniré yikafre hurumét, wu yikafre dé. Méni ani Kraisna du renakaka sarékéta wuna mawuliré yikafre hurutaméni. \^ 3Mé xé. Ambu wuni hafu angi wuni hayi. “Wuni Pol hérandén jonduka ménika hasa hwetawuni. Wu mwi hundi dé.” Wungi wuni méniré we. Wunimbu héramén jooka akwi mé saréké. Hanja wuni méniré Godna hundi wawuka méni xékétaka huli mawuli hérae jémba méni re. Méni wun joo hasa hwenjoka méni méni hafu wunika hwetaméni. \] 3Onesimus méniré dé haraki huru, o yingafwe? Dé wungi hurundét, méni wamét wuni méniré yikafre hurutawuni. Dé yéwa nawulak ménimbu baka hérandét, méni wamét, wuni ména yéwa hasa hwetawuni. 3\ aMéni angi wamét, “Wuni Pol wali Néma Duna jémba yakwa du ani sékéré re.” Wungi wata méni wuniré yikafre huruméka maki Onesimusré yikafre hurutaméni. #[ ADé wambula yae dé ména jémba yakwa du male yingafwe. Dé jémba yakwa duré sarékéngwanda dé mawuli yambeka bandi xaku, wunika akwi. Dé ména jémba yata Néma Duna hémémbu ména bandi maki rendénka méni wuniré sarékéngwanda méni déka némafwimbu mawuli yataméni. (Z KWafewana dé méniré yatakandén mo angi dé. Dé yatakataka ye dé bafu nawulak nak hafwambu re wambula yae dé méni wali retandé, wungi re wungi re. fY GMawuli yata ménika wuni saréké. Méni tale yawundu namét, dé ambu reta wuniré yikafre hurundéte, wuni mawuli ye. Méni tale yawundu nahafi yamét, wuni wungi yamba hurukéwuni. Méni wuna hundi xékéta yikafre mawuli yahafi yata wawun maki huruméte, hélék wuni ye. Méni ména mawuli sarékémbu wuniré yikafre huruméte wuni mawuli ye. fX G Mawuli yata dé wuniré yatakahafi yata wuni wali reta ména hafwa héraata wuniré yikafre hurundéte, wuni mawuli ye. Godna hundi wataka séndé gembu reta wuni mawuli ye, dé wuni wali reta wuniré yikafre hurundéte. gW I Némbuli déré wuni wa, dé ménika wambula yindéte. Wuni déka némafwimbu mawuli ye. rV _ Hanja dé ménika yikafre jémba yahambandé. Némbuli wuniré akwi méniré akwi yikafre hali hurundé. U  Wuni wungi reta wuni méniré wakwexéké, wuna nyan Onesimuska. Hanja wuni séndé gembu rewuka dé wuna nyan maki xaku. *T O Méniré hambuk hundimbu wanjoka hélék wuni ye. Méni wunika némafwimbu mawuli yaméka wuni ménika némafwimbu mawuli yata wuni méniré nakélak wakwexékénjoka wuni mawuli ye. Méni wunika méni xékélaki. Wuni Pol gwalefa du reta Krais Jisas yawun jémbaka wuni séndé gembu re. PS Wungi maki wuni hurumén sémbutka sarékéta wuni angi wuni saréké. Wuni Kraisna ximbu méni yikafre joo huruméte méniré hambukmbu wawut, méni wuna hundi xékéta wawun maki hurutaméni. R Méni Godna atéfék du takwaka némafwimbu mawuli yata diré yikafre huruméka deka mawuli jémba dé té. Wuna nyayika, méni wungi huruméka wun jooka hundi xékéta yikafre mawuli yawuka wuna mawuli jémba dé té. Pol Filemonré dé wakwexéké Onesimuska Q  Nani Kraiska jémba sarékéta déka du nani re. Rembeka dé naniré yikafre huru. Méni akwi Kraiska jémba sarékéta déka du reta nak duré déka hundi wata, Kraismbu hérambeka atéfék yikafre jonduka jémba xékélakiméte, wuni Godré wakwexéké. cP AWuni ménika ané hundi xéké. Méni Néma Du Jisaska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naata méni Godna atéfék du takwaka méni némafwimbu mawuli ye. Wungi xékéta wuni Godka wungi diména na. {O qWuni atéfék nukwambu Godka diména naata dé wali hundi buléta wuni ménika sarékéta ménika Godré wa. N Nana yafa God akwi nana Néma Du Jisas Krais akwi gunika saréfa naata guniré yikafre huruta, yikafre mawuli hwendét, guni jémba rengute, wuni Godré wakwexéké. Filemon Néma Du Jisaska jémba sarékéta dé Godna du takwaka némafwimbu mawuli ya BM Ménika akwi, ana nyange Apiaka akwi, nani wali téta Kraisna xi warekwa du Arkipuska akwi, ména gembu hérangwandéta Krais Jisasna hundi xékékwa du takwaka akwi, gunika wuni hayi. pL ]Wuni Pol Krais Jisasna jémba yata séndé gembu rewuka nana bandi Timoti wuni wali rendéka wuni ané nyinga hayi. Némafwimbu mawuli yanaka du Filemon, ménika wuni ané nyinga hayi. Méni nani wali Krais Jisasna jémba méni ye. KDéka du atéfék getéfaré ye di déka hundi di safé. Saféndaka Néma Du di wali jémba ye déka hambuk hwendéka di deka hundi xékékwa du, takwa, hanja xéhafi yandan hambuk jémba di xé. Xe di wa, “Deka hundi wu mwi hundi dé.” Wungi di wa.JwNéma Du Jisas wungi wandéka hukémbu God wandéka dé Godna getéfaré wara néma du re, déka yika tambambu. IDu takwaré tikwa hambweré hurundat diré tindét yamba hiyakéndi. Di haraki saraki hulingu se di yamba hiyakéndi. Di baré hiyaakwa du takwaré tamba takandat di wambula yikafre yatandi.” Jisas dé wungi wa. God wandéka dé Jisas Godna getéfaré wari jHMAtéfék wuna hundi xéka yikwa du takwa deka tambambu God némafwi jémba yatandé. Di wuna ximbu wandat du takwana mawulimbu wulaaye tékwa haraki hamwinya yaange yitandi. Di hanja xékéhafi yandan huli hundimbu watandi. iGKWuna hundi xéka di wunika jémba saréka di wunika biya hwe di wuna ximbu guré nandindat God diré satanéna tambambu hérandét di jémba reséketandi. Wunika jémba sarékéhafi yakwa du takwa God wandét di fakutandi. mFSWungi wataka dé diré wa, “Guni ye atéfék héfambu rekwa du takwaré wuna hundi safétanguni. xEiHukémbu Jisasna du tamba atéfék man natafa hénoo sata rendaka dé Jisas dika yi. Ye dé diré wa, “Raméwuka di wuniré xétaka di gunika hundi wa. Métaka guni deka hundi xékéhafi ya? Métaka guni wunika sarékéhafi ya?” HD  Xétaka getéfaré wambula ye bér Jisasna duré wa, “Déré wundé xéna.” Wungi wambéka di wambula wa, “Yingafwe. Wu yéna béni ye.” Wungi di wa. Jisas déka duka dé jémba hwe C+ Hukémbu Jisasna du yéték Jerusalem yatakataka yambumbu bér yi. Yimbéka Jisas nak maki xaakwa ye dé bérka yandéka bér déré xé. ~Bu Wungi waléka di xéka di wa, “Yingafwe. Wu yéna nyéni ye.” Wungi di wa. Jisasna du yéték bér Jisasré xé 7Ag Jisas raméndéka lé déré xétaka lé déka duka yi. Yiléka di déka saréfa nae gérandaka lé diré wa, “Jisas dé bu wambula ramé. Raméndéka déré wuni xé.” @  Sande ganémbambu Jisas dé wambula ramé. Raama yandéka lé Makdalambu yalé takwa lé déré tale xé. Hanja haraki hamwinya angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk léka mawulimbu wulaaye téndaka Jisas wandéka di léré yatakataka yaange yi. D?Dé wungi wandéka di waréngéné saréké waréka di wekwa yatakataka gwande yaange yi. Ye némafwimbu roo di wun jooka hundi wahambandi. Makdalambu yalé takwa Maria lé Jisasré xé =>sNémbuli guni ye guni déka du, Pitaré akwi, angi watanguni, ‘Jisas dé Galiliré tale dé yi. Guniré hanja wandén maki déré wumbu xétanguni.’ Wungi diré watanguni.” q=[Waréngénéndaka dé wa, “Guni rookénguni. Wuni xékélaki. Guni Nasaretmbu yandéka xiyae mimbu hatekandan du Jisaska guni hwaké. Dé bu ramé wambula. Dé ambu rehambandé. Guni yae guni takandaka hwandén hafwa xétanguni. <Xétaka wekwambu wulaaye di xé wayikana du nak wama nukwa wur sandataka yika tamba sakumbu rendéka. Xe di waréngéné. w;gWungi di wa, wun motu némafwi motu dé. Wataka di xé wekwambu takatéfindan motu nafwe takandaka rendéka. b:=Yambumbu ye di di hafu bula di wa, “Héndé hérekite wekwambu takatéfindan motu?” \91Hura ye Sande ganémbambu nukwa xalendéka di Jisasna fusa takandén hafwaré yi. :8 oJudana baka hwa nukwa yindéka di takwa hufuk, Makdalambu yalé takwa Maria, Jemsna ayiwa Maria, Salome, wungi di Jisasna fusambu hurunjoka yikafre yama xaakwa hulingu hura yi. |7q/Takatéfindéka bér Makdalambu yalé takwa Maria bér Josesna ayiwa Maria bér Jisasré takandén wekwa xé. 69.Wungi wandéka dé yikafre wama nukwa wur hérae Jisasna fusa lukwa hura gayae dé nukwa wurmbu samétaka. Samétaka hura ye dé wekwa nakmbu taka. Hanja di jémba yakwa du motumbu wekwa di xa. josep Jisasna fusa wun wekwambu takataka dé motu nak sérmena dé yambu takatéfi. 5-Wungi wakwexékéndéka dé wa, “Xéxé. Dé bu hiya.” Wungi wandéka dé Pailat josepré wa, “Méni déka fusa sé ye héra.” 4',Wakwexékéndéka dé Pailat saréka waréka. Saréka dé déka xi warekwa duna néma duka wakwexéké, “Jisas dé bu hiya, o yingafwe?” 3*Gérambu arimateana du josep wundé yandé. Wun du israelna néma du nak dé. Dé yikafre du dé, atéfék du takwana makambu. Dé hafu dé God déka du takwaka hatindéka nukwaka haxékwa du dé. Séri baka hwa nukwa xaku wandéka di hénoo jondu husamé. josep Jisasna fusa héranjoka dé Pailatka yi. Ye dé Pailatna makambu roohafi té. Te dé Pailatré wakwexéké, déka fusaka. 2+p1Y)Hanja Jisas Galilimbu téndéka wunde takwa di dé wali yitaka yataka. Yitaka yatakata di Jisaska hénoo hwe. Séfélak takwa akwi di Jisasna hukémbu yi Jerusalemré. Yae te di xé Jisas hiyandéka. Wekwambu di Jisasna fusa taka t0a(Nawulak takwa yae afakémbu téta di xé. Deka nyéndékmbu télé takwa hési léka xi angi lé, Makdalambu yalé takwa Maria lé. Takwa hési akwi Maria lé, lé wayikana du Jems bér Josesna ayiwa lé. Takwa hési akwi Salome lé. /'Jisas wungi hiyandéka xi warekwa duna néma du te dé xé. Xe dé wa, “Wun du wu Godna nyan dé. Wu mwi hundi dé.” Wungi dé wa. .&Jisas hiyandéka tempelmbu lékindan séményi nukwa wur anwarmbu léngae ye dé andélambu xaku. Léngae dé angé yéték xaku. =-u%Wungi wandéka dé Jisas hambukmbu waanje dé hiya. ,5$Wungi wandaka dé du nak fétékéré ye nyamba maki joo nawulak hérae dé nyingi yakwa wain hulingumbu husanda. Husandandéka gufwi yandéka bangimbu giya dé Jisas sandéte haréka hwe. Ye dé wa, “Wayika. Yae xémbet. Wafewana elaija yae déré hurundét gayatandé?” +#Wungi wandéka wumbu téndén du nawulak wun hundi xéka di wa, “Mé xéké. Wun du dé hanja rendé profet elaijaka dé we.” 2*]"Hérandéka Jisas déka hundimbu hambukmbu dé angi wa, “Eloi, Eloi, lama sabaktani.” Mo hundi angi dé: “Wuna God, wuna God, métaka we méni wuniré yataka?” w)g!Nukwa dawimbu téndéka dé gan hunyi. Hunye téndéka hukémbu nukwa tengura naande nukwa hufuk héra. .(U Dé God wasékendén du Krais re israelna néma du rendét déré xiyae hatekandan mi yatakataka gayandét nani xe déka hundika ‘Mwi hundi’ natame.” Wungi wandaka bér Jisas wali mimbu xiyae hatekandan du yéték bérka mimbu te bér akwi bér déka haraki hundi wa. Jisas dé bu hiya O'Wungi wandaka di prisna néma du, xékélelakikwa du akwi di hafu bula di Jisaska wangita di haraki hundi wa. We di wa, “Dé nak duré dé yikafre huru. Déka séfiré yikafre yamba hurukéndé. q&[Némbuli méni hafu ména séfiré yikafre hurutaméni. Méni hambuk ye wun mi yatakataka mé gaya.” k%ODu nawulak yitaka yatakata Jisasré xiyae mimbu hatekandaka téndéka xe di déka wangita di haraki hundi wa. Ye di wa, “Ménawa. Yingi maki dé? Méni tempel haraki hura nukwa hufuk yindét méni wambula tonjoka méni wa. +$O[Wungi hurundaka Godna nyingambu hanja hayindan hundi wun nukwa mwi hundi dé ya. Angi di hayi: Déré di xé haraki saraki sémbut hurundé du wali téndéka.] I# Jisasré xiyae mimbu hatekataka di sélé hérandé du yétékré akwi di xiyae mimbu hateka. Nakré di déka yika tamba sakumbu xiyae hateka. Nakré di déka aki tamba sakumbu xiyae hateka. j"MDéré xiyae hatekandan mi anwarmbu haaye takandan hundi wu angi dé: Ané Judana néma du dé. 2!_Ganémba di Jisasré xiyae mimbu hateka. C Sahafi yandéka di déré xiyae mimbu hateka. Hatekataka di déka nukwa wur mune di di yalefu motu yakisawaré. Yakisawaréndaka wara gaya xakrindéka di wa, “Méta joo hératame?”  Xaakwa di marasin wali hurundan wain hulingu Jisaska hwe, dé se némafwi hangéli yahafi yandéte. Hwendaka dé sahambandé. {oJisasré hura yae di xaku nakémba hafwambu. Wun hafwana xi Golgota. Mo hundi angi dé: Duna Anéngambana Héfa. Yambumbu ye di xi warekwa du Sairinimbu yandé du nakré di xé. Déka xi Saimon dé. Déka nyan yéték Aleksander bér Rufus. Dé nak hafwambu yae Jerusalemré wulayinjoka yandéka di xé. Xe di déré wa, dé Jisasré xiyae hatekate ya mi yatandéte. 6eWungi hurutaka di sandatakandan waka nukwa wur lafitaka di déka nukwa wur wambula sandataka. Sandataka di déré hura yi mimbu hatekanjoka. Jisasré xiyae di mimbu hateka -Wungi we bangi nak hérae di déka anéngambambu xiya. Xiyaata di déré simbar séxata di déré haraki hundi we, déka hwati se di wandé da. RSandataka di déré wa, “Méni, Judana néma du, jémba retaméni.” iKHérangwanda di Jisaska wangita haraki hundi wa, déka nukwa wur lafitaka di néma du gindaka waka nukwa wur sandataka. Sandataka di rami yoo nak hérae di néma du sandandakangala gootuwa di déka anéngambambu sandataka. 9kPailatna xi warekwa du di déka néma geré di Jisasré hura wulayi. Hura wulaaye amembu téta di wandaka di atéfék xi warekwa du yae di dé téndénmbu hérangwandé. RWungi wandaka Pailat déka mawulimbu dé wa, “Wuni deka hundi xékéwut di wunika mawuli yatandi.” Wungi wataka dé wa, Barabas séndé ge yatakataka gwande jémba yindéte. Wataka dé déka xi warekwa duré dé wa, di Jisasré rami yoombu xiyae déré mimbu hatekandate. Xi warekwa du di nak maki nak maki hundi wa Jisaska 3Wungi wandaka dé wa, “Métaka we? Méta haraki saraki sémbut dé huru?” Wungi wandéka di hambukmbu wa, “Déré mé xiyae hateka mimbu.” Z- Wungi wakwexékéndéka di atéfék di wa, “Déré mé xiyae hateka mimbu.” oW Wungi wandaka dé Pailat dé diré wambula wa, “Wangun Judana néma duré yingi maki yakéwuni?” !; Wungi wandéka di prisna néma du di wumbu téndé du takwaré wandaka di Pailatré wa, “Yinga! Jisasré mé hulukita, Barabasré métaka yindé.”  Wakwexékéndaka dé Pailat xékélaki, Jisas haraki saraki joo nawulak yahambandé. Prisna néma du di Jisaska hélék ye déré gitaka di hura ya déka. Wungi xéka dé déka mawulimbu dé wa, “Wafewana ambu hérangwanda tékwa du takwa Jisaska mawuli yatandi, o yingafwe?” Wungi we dé wun du takwaré wa, “Judana néma duré wawut dé jémba yindéte guni mawuli ye, o yingafwe?”  nUAtéfék du takwa yae di Pailatré wakwexéké, atéfék héki hwari wandén maki wambula wandéte. Wun nukwa haraki saraki sémbut hurundé du nawulak di séndé gembu hwa. Hanja di Romna duka hélék ye Jerusalemmbu rekwa du takwaré wandaka di Romna du wali ware. Nak nukwa di duré xiya. Wun haraki saraki sémbut hurundé du nak wu Barabas dé. +Atéfék héki hwari Pasovana nukwa dé Romna néma du wandéka du takwa mawuli yandan du nak séndé ge yatakataka gwande dé jémba yi. k OWungi wandéka dé Pailatré hundi nawulak akwi wahambandé. Wahafi yandéka dé saré waréké. + OSaféndaka dé Pailat déré wa, “Di ménika séfélak hundi di safé, hurumén jooka. Métaka méni deka hundi hasa wahafi ye méni xékéta nakélak té?” g GWungi wandéka di prisna néma du di séfélak yénataka hundi safé, Jisas hurundén jooka. - SHura yindaka dé Pailat Jisasré wakwexéké, “Méni Judana néma du o yingafwe?” Wungi wakwexékéndéka dé wa, “Xéxé. Méni hafu méni wundé wamé.” k  QTélakéndéka di prisna néma du, israelna getéfana néma du, xékélelakikwa du, atéfék néma du akwi hérangwanda di hundi bulé. Bulétaka wandaka di Jisasré yoombu gitaka di Romna néma du Pailatka di déré hura yi.  HWungi wandéka dé séra wambula wa. Wandéka dé Jisas déré wandén hundika dé saréké. Nalika Jisas dé wa, “Wuni xékélaki. Séra yambu yéték wandét méni yambu hufuk wataméni, ‘Wuni déka yike wuni ye.’ Wungi wamét séra wambula watandé. Wungi wuni xékélaki.” Wun hundika saréka dé Pita némafwimbu saréfa naata dé géra, dé Jisaska hu hwendénka.)KGWungi wandaka dé Pita diré hambukmbu dé wa, “Yingafwe. Wanguka duka yike wuni ye. Mwi hundimbu wuni we. Mwi hundi wahafi yawut God wuniré xiyatandé.” Z-FWungi waléka dé wambula wa, “Yingafwe.” Wungi wandéka nawula re di wumbu téndé du di wambula wa, “Di Galilimbu di ya. Méni akwi Galilina du méni. Méni Jisasna du nak méni. Wu mwi hundi dé.”  EWandéka wule takwa déré wambula xe lé lé wali téndé du takwaré wa, “Ané du akwi wu déka jémba hurundé du dé.” DWungi waléka dé wa, “Yingafwe. Wuni wanyén mo hundika yike wuni ye.” Wungi wataka gwande dé tambumbu re. Rendéka dé séra wa. ykCYae lé xé Pita yambu rendéka. Xe lé déré wa, “Méni akwi Nasaretmbu yandé du Jisas wali méni té.” BPita andélambu dé re. Geka séndé gindan hafwambu dé re. Rendéka lé prisna néma du déka jémba yakwa takwa hési ya. yAWun hundi wataka di nawulak Jisasna séfimbu simbar séxa. Séxataka di déka damambu nukwa wur nak gi. Gitaka di déré xiya. Xiyaata déré haraki hundi wata di wa, “Méni Godna profet méni atéfék jooka méni xéké. Xéka, naniré mé wa. Héndé méniré xiyae?” Wungi wandaka di gélindu déré hura di déré xiya. Pita dé wa, “Wuni Jisaska yike wuni ye.” 7g@Dé Godka haraki hundi wandéka guni déka hundi bu xékéngu. Yingi guni we déka?” Wungi wandéka di wa, “Dé haraki saraki sémbut dé huru. Dé métaka hiyandé.” F?Wungi wandéka dé prisna néma du waréngéné nae dé hafu déka nukwa wur haléngataka dé wa, “Wu haraki saraki hundi dé. Nawulak duka yamba wakéme, hurundén haraki saraki jooka. +~O>Wungi wandéka dé wa, “Xéxé. Hukémbu guni xétanguni, Duna Nyan néma du re némafwi hambuk hérae Godna yika tambambu re buwi wali nyirmbu gayatewuka.” L}=Wungi wandéka dé hundi nawulak buléhambandé. Buléhafi yandéka dé prisna néma du déré wa, “Méni God wasékendén du Krais méni? Méni Néma Du Godna nyan méni wana, o yingafwe?” |-Prisna néma du, israelna nawulak néma du akwi di Jisasré xiyandat hiyandéte di mawuli ya. Wunde du di wa, nawulak duka yae wandate Jisas hurundén sémbutka. Wungi wandaka du nak wungi wahambandé. 8vi6Pita afaké maki Jisasna hukémbu ye dé néma duna geka séndé gisangwandéndan hafwaré wulayi. Wulaaye dé gélindu wali hafwambu re. Yifa yandéka dé di wali yambu re. Cu5Jisasré hurundé du di déré hura yi, prisna néma duka. Prisna atéfék néma du, getéfana néma du, xékélelakikwa du akwi di prisna néma du déka gembu hérangwanda di re. z*c~}}o||){z y}xw&vauntrqpon m1kj5iNhgRf8e)dcdcbw`_^]]*[ZgYXWDUTSRQ:PPDNNM)KK JIHHkGKFE=E-A@?>="Wun hundi wataka dé angi wa, “Méni Laodisiambu reta wuna hundi xékékwa du takwana enselka angi hayitaméni: “Wuni mwi hundi wakwa du. Godna hundika wuni mwi hundi male wuni we. God wuniré wandéka maki male wuni we. God huratakandén atéfék jondu wunimbu dé tale xaku. Wuni méniré angi we. " = “Wungi dé Godna Hamwinya wuna hundi xékékwa du takwaré wa. Guna waan téndét, guni wun hundi mé jémba xéké.” Laodisiaka wandén hundi v e Wuni wawut sarékéngwandékwa du takwa hwaar maki tétandi, Godna tempelmbu. Di wun tempelmbu God wali jémba tétandi, wungi té wungi té. Wumbu téndat, wuni wuna Godna xi deka séfimbu hayitawuni. Wuni Godna getéfana xi Huli Jerusalem akwi deka séfimbu hayitawuni. Hukémbu God wandét wun getéfa Jerusalem Godmbu gayatandé. Wuna huli xi akwi hayitawuni. + Wuni ménika bari yatawuni. Méni héramén jonduré mé huluki, du nak hérateméka anéngambambu sandandaka yikafre male joo hérandémboka. - Hanja wuni méniré hambuk hundimbu wa, du nawulak méniré haraki hurundat, méni wendé nahafi yata jémba téméte. Méni wungi téménka ané héfambu rekwa atéfék du takwaré hurukwexétewuka nukwa xakundét, wuni méniré yikafre hurutawuni, méni jémba reméte. I  Du takwa nawulak di angi wa, ‘Nani Judana du takwa reta nani Godna nyangwal nani re.’ Wungi wata di yénataka hundi wa. Di Satanéna hémémbu di re. Mé xéké. Wuni wunde du takwaré watawuni, di ménika yae ména man mombu hwati séndate. Hwati séta di wuni ménika némafwimbu mawuli yawukaka xékélakitandi. +Wuni yamén atéfék jémbaka wuni xékélaki. Méni yalefu hambuk héraata wuna hundi xékéta wawun maki huruta roohafi yata méni angi wa, “Wuni Jisaska wuni jémba saréké.” Waménka wuni yambu nak wuni nafwi, ména makambu. Du nak wun yambu yamba téfikéndé. Wun hundi wataka dé angi wa, “Méni Filadelfiambu reta wuna hundi xékékwa du takwana enselka angi hayitaméni: “Wuni Godna du reta wuni yikafre sémbut male huru. Wuni mwi hundi wuni we. Wuni Devitna ki wuni hura té. Wuni yambu nafwiwut, nak du wun yambu yamba téfikéndé. Wuni yambu téfiwut, nak du wun yambu yamba nafwikéndé. Wuni ané hundi méniré wuni we. $A“Wungi dé Godna Hamwinya wuna hundi xékékwa du takwaré wa. Guna waan téndét, guni wun hundi mé jémba xéké.” Filadelfiaka wandén hundi -SSarékéngwandékwa du takwa wama nukwa wur sandatandi. Deka xi dé re Godna nyingambu. Wun nyingambu God wali retekwa du takwana xi dé re. Wunde xi yamba hérekikéwuni. Wuni wuna yafa God akwi déka ensel akwi deka makambu téta wunde du takwaka angi watawuni, ‘Di wuna du takwa di.’ r]Ména du takwa nawulak di méni wali Sardismbu reta di haraki saraki sémbut huruhafi yata di deka nukwa wurmbu gélingali takahambandi. Di yikafre sémbut male hurundanka hukémbu di wama nukwa wur sandata wuni wali féta yitandi. *MWungi maki méni hanja xékéta héramén hundika wambula mé saréké. Sarékéta wun hundi hulukita némbuli hurumén haraki saraki sémbut yatakataméni. Méni raméhafi yamét, wuni sélé héraakwa du yandaka maki yatawuni. Wuni ménimbu xakutewuka nukwaka yamba xékélakikéméni. yYamén jémba dé Godna makambu téta wun jémba haraki dé té. Ménimbu nawulak yikafre jondu dé re. Méni sé raama wun yikafre jonduré yikafre huru, di jémba téndate. Méni diré yikafre huruhafi yamét, wun yikafre jondu akwi hiyatandi. O~ Wun hundi wataka dé angi wa, “Méni Sardismbu reta wuna hundi xékékwa du takwana enselka angi hayitaméni: “Wuni Godna Hamwinya angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk hura téta wuni hunkwari angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk wuni hura té. Hura téta wuni ané hundi méniré we. Wuni yamén atéfék jémbaka wuni xékélaki. Du nawulak ménika angi di wa, ‘Dé huli du maki dé re.’ Wungi wataka xékélakihambandi. Méni bu hiya. }“Wungi dé Godna Hamwinya wuna hundi xékékwa du takwaré wa. Guna waan téndét, guni wun hundi mé jémba xéké.”B|Xiyasandandat, wuni dika sérénjuwi hunkwari hwetawuni. Q{Wuna yafambu hérawun maki di némafwi hambuk héraata atéfék héfambu rekwa du takwaka hambuk yatandi. Du hambuk yata héfambu yatakandan aki fikésékendaka maki, di wuna mamaré xiyasandatandi. FzSarékéngwandékwa du takwa di wuna jémba male yandat, hukétéfi nukwa yandét, wuni dika hambuk hwetawuni. Hwewut, di néma du takwa reta atéfék héfambu rekwa du takwaka hatitandi. jyMAné hundi male watawuni. Hanja xékéngun hundiré mé guni huluki. Hulukingut, wuni yatawuni. 1x[“Guni Taiatairambu reta wule takwana hundi xékéhafi yakwa du takwa, guniré wuni ané hundi we. Wule takwana hundika du nawulak di wa, ‘Wun hundi Satan fakundén hambuk hundi dé.’ Wungi di wa. Guni wun hundi xékéhafi yangut, yak, wuni guniré nawulak hundi akwi yamba wakéwuni. bw=Wuni léka nyangwalré akwi haraki hurutawuni. Haraki huruwut, di némafwi bar hiyaata hiyatandi. Hiyandat, wuna hundi xékékwa du takwa xéta angi xékélakitandi. Wuni atéfék du takwana mawuli sarékéré xéfuke wuni xékélaki. Wuni atéfék du takwa nak nakéka deka yandan jémba hasa hwetawuni, di yandan maki. Wungi xékélakitandi. .vUMé xéké. Wuni léré hasa hweta léré haraki hurutawuni, lé némafwi bar hiyaata jambémbu male baka hwaléte. Lé wali haraki saraki sémbut hurukwa du takwa akwi di hurulén haraki saraki sémbut yatakahafi yandat, wuni diré akwi hasa hwetawuni, di akwi némafwi hangéli hérandate. 5ucTale wuni léré bari hasa hwehambawuni, lé léka haraki saraki sémbut yatakaléte. Bari hasa hwehafi yawuka lé léka haraki saraki sémbut yatakanjoka hélék lé ye. twWungi xékélakita wuni hurumén sémbut nakéka male hélék wuni ye. Wule takwa Jesebel ména du takwa wali reléka méni léré wahambaméni, lé méniré yatakataka yiléte. Lé yéna yata lé wa, ‘Wuni hafu Godna profet hési wuni.’ Wungi wata lé yéna yata wuna du takwaré lé wakwe, di wuna yikafre yambu yatakataka nak yambumbu yindate. Wakweléka di nak du takwa wali haraki saraki sémbut huruta gwalinyaka hwendan hamwi sa. Léré hérekihafi yamékaka wuni méniré haraki hundi we. s Wuni méni yaméka atéfék jémbaka bu xékélakiwu. Méni du takwaka akwi Godka akwi méni némafwimbu mawuli yata wunika jémba sarékéta wuna jémba jémba méni ye. Jémba yata méni du takwaré yikafre huru. Séfélak xak ménika yandéka méni ména mawulimbu hambuk yata jémba té. Wungi téta ména némbuli yaméka jémba dé tale yamén jémbaré dé sarékéngwandé. r/Wungi wataka dé angi wa, “Méni Taiatairambu reta wuna hundi xékékwa du takwana enselka angi hayitaméni: “Wuni Godna nyan wuni. Wuna dama xérékékwa ya maki dé. Wuna man yikafre male bras ain jémba hanyindéka maki dé jémba hanyi. Wuni méniré angi we. q1“Wungi dé Godna Hamwinya wuna hundi xékékwa du takwaré wa. Guna waan téndét, guni wun hundi mé jémba xéké. Wuni sarékéngwandékwa du takwaka fakuwun mana hénoo hwetawuni. Hweta di nak nakéka yikama wama motu nak hwetawuni. Wun motumbu wuni huli xi nak hayiwut, nak du wun xika yamba xékélakikéndi. Wun motu hératekwa du takwa male xékélakitandi.” Taiatairaka wandén hundi ,pQMéni wun haraki saraki sémbutka mé yataka. Méni wun sémbutka yatakahafi yamét, wuni bari yae wunde du wali ware diré xiyasandatawuni, wuna hundina yarmbu. oHanja hurundan maki ména du nawulak akwi di Nikolayatanéna du wakwendén hundi xéka wandén maki di haraki saraki sémbut huru. n}Wungi xékélakita wuni hurumén sémbut nawulakéka hélék wuni ye. Ména du nawulak di Balam wakwendén hundi xéka di wandén maki huru. Hanja Balam dé Balakré wakwe, dé Israelna du takwana yambumbu man xatukwe joo takandéte. Wakwendéka dé haraki joo deka yambumbu taka, di Israelna du di gwalinyaka hwendan hamwi sata di takwa wali haraki saraki sémbut hurundate. nmU Wuni reméka getéfaka wuni xékélaki. Satan dé wun getéfambu néma du rendéka déka néma du rendéka jambé wun getéfambu té. Téndéka méni wuna ximbu hulukita wunika jémba sarékéta wuna hundika hu hwehambaméni. Hanja wunika mwi hundi wandé du Antipas dé guna nyéndékmbu dé re, Satan rendéka getéfambu. Re dé wuna jémba jémba yandéka du nawulak déré xiyandaka dé hiya. Hiyandén nukwa méni ména mawulimbu hambuk yata méni wuna hundika hu hwehambaméni. l Wungi wataka dé angi wa, “Méni Pergamumémbu reta wuna hundi xékékwa du takwana enselka angi hayitaméni: “Wuni némbi yéték tékwa xi warendaka yar wuni hura té. Wun yar némbi dé. Wuni wun yar hura tékwa du wuni méniré angi we. sk_ Wungi dé Godna Hamwinya wuna hundi xékékwa du takwaré wa. Guna waan téndét, guni wun hundi mé jémba xéké. Sarékéngwandékwa du takwa di hiyae jémba retandi. Di wambula hiyae yamba fakukéndi.” Pergamumka wandén hundi 7jg Méni bari hangéli hérataméni. Hératemékaka sarékéta méni rookéméni. Mé xé. Satan guna mawuliré hurukwexénjoka dé guna bena nawulakré séndé gembu takatandé. Takandét guni nukwa tamba yéti némafwi xak wali retanguni. Di méniré xiyanjoka hurundat, méni wunika hu hwehafi yata hiyamét, wuni ménika néma du anéngambambu sandandaka yikafre joo hwetawuni, méni wungi re wungi re wuni wali jémba reméte. bi= Wuni xékélaki. Xakéngali ménika yae méniré haraki hurundéka méni jambangwe du méni re. (Wu yingafwe. Méni xérénjuwi mama du méni.) Ména getéfambu rekwa du takwa nawulak di Godka haraki hundi wata di angi wa, ‘Nani Judana du takwa nani.’ Wungi wata di Godna du takwa yingafwe. Di Satanéna du takwa di. Wungi wuni xékélaki. `h9Wungi wataka dé angi wa, “Méni Smernambu reta wuna hundi xékékwa du takwana enselka angi hayitaméni: “Wuni tale wuni. Wuni hukétéfi wuni. Wuni hanja hiyae wambula ramékwa du wuni méniré angi we. Ig “Wungi dé Godna Hamwinya wuna hundi xékékwa du takwaré wa. Guna waan téndét, guni wun hundi mé jémba xéké. Sarékéngwandékwa du takwaré watawuni, di huli mawuli hwekwa mina sék sandate. Sata di wungi re wungi re jémba retandi. Wun mi dé Godna yikafre male héfambu té.” Smernaka wandén hundi `f9Ané huruméka yikafre sémbutka wuni yikafre mawuli ye. Méni Nikolayatanéna du takwa hurundaka haraki saraki sémbutka némafwimbu hélék méni ye. Wuni akwi di hurundaka sémbutka némafwimbu hélék wuni ye. He Méni tale némafwimbu mawuli yamén sémbutka wambula mé saréké. Tale hurumén sémbut yikafre dé. Méni némbuli huruméka sémbut mé yatakataka tale hurumén maki, wambula yikafre sémbut huru. Méni némbuli huruméka sémbut yatakahafi yamét, wuni ménika yae ména lam hérae déka hafwambu hérekitawuni. d-Wungi xékélakita ané hurumén sémbutka hélék wuni ye. Méni tale némafwimbu mawuli yamén maki némbuli némafwimbu mawuli yahambaméni. "c=Méni wuna ximbu jémba yaméka du nawulak méniré haraki hurundaka méni haraki mawuli xékéhafi yata méni wendé nahafi yata méni wuna jémba ya. fbEWuni xékélaki. Méni weséka jémba ya. Haraki jondu ménika yandaka méni wendé nahafi yata méni jémba re. Méni haraki saraki sémbut hurukwa duka hélék méni ye. Yéna yakwa du nawulak di wa, ‘Nani akwi Jisasna aposel nani.’ Wungi wandaka méni diré hurukwexé méni dika wa, ‘Di Jisasna aposel yingafwe.’ Wungi wuni xékélaki. [a 1Wataka dé angi wa, “Méni Efesusmbu reta wuna hundi xékékwa du takwana enselka angi hayitaméni: “Wuni hunkwari angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk wuna yika tambambu wuni hura té. Téta wuni gol motumbu yatakandan lam angé tamba yétiyéti angé tamba hufukna nyéndékmbu wuni féta yi. Wungi téta wuni méniré angi we. 2` _Wafukandéka xémén jonduna mo hundika watawuni. Hunkwari angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk wuna yika tambambu téndaka méni xé. Gol motumbu yatakandan lam angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk akwi méni xé. Wun lam di getéfa angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk wumbu reta wuna hundi xékékwa du takwa maki di. Wun hunkwari di wunde getéfambu reta wuna hundi xékékwa du takwana ensel maki di.”|_ sXémén jonduka némbuli hundi hayitaméni. Némbuli rekwa jonduka akwi hukémbu yatekwa jonduka akwi hayitaméni. ^^ 7Wuni wungi rekwa du wuni. Hanja wuni hiya. Mé xé. Hiyae wuni raama wungi re wungi re retawuni. Wuni néma du reta ki wuni hura té, du takwa hiyandaka yambuna ki akwi, hiyandé du takwa rendaka hafwana ki akwi. R] Wuni déré xéta roota déka man mombu xakre wuni hiyandé du maki wuni héfambu hwa. Hwawuka dé déka yika tambambu wuniré huruta dé wa, “Rookéméni. Wuni tale wuni. Wuni hukétéfi wuni. i\ MDéka yika tambambu dé hunkwari angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk hura té. Némbi yéték tékwa xi warendaka yar nak dé déka hundimbu xale dé té. Déka saawi dé hambukmbu hanyi, nukwa hambukmbu hanyikwa maki. 2[ _Déka man dé yikafre male bras ain maki dé. Du di bras ain yambu tuwa xiyandaka wun bras ain dé jémba hanyi. Déka hundi gu némafwimbu safuruta waakwa maki dé wa. )Z MDéka humbu akwi déka némbé akwi bér wama male bér. Bér sipsip balina wama yuwi maki bér. Bér wama buwi maki bér. Déka dama xérékékwa ya maki dé. @Y { Téndaka dé duna nyan maki du nyéndékmbu téndéka wuni xé. Dé séményi nukwa wur sandandéka déka manré dé takatéfi. Déka mawulimbu dé gol motumbu yatakandan yoo dé gi. ;X q Wun hundi xékétaka wuni wuniré hundi wakwa duré xénjoka wuni yawuleka. Yawuleka wuni xé, gol motumbu yatakandan lam angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk téndaka. ?W y Wun hundi dé wa, “Xéteméka atéfék jondu nyingambu haaye méni getéfa angé tamba yétiyéti angé tamba hufukmbu reta wuna hundi xékékwa du takwaka hwetaméni. Méni Efesus, Smerna, Pergamum, Taiataira, Sardis, Filadelfia, Laodisia, wun getéfambu reta wuna hundi xékékwa du takwaka hwetaméni.” (V K Wumbu rewuka Néma Duna nukwambu Godna Hamwinya dé wuna mawulimbu sukweka téndéka wuni xéké, némafwi hundi nak wuna hukémbu fuli yondaka maki wandéka. wU i Wuni guna nyama Jon, wuni guni wali Jisasna hémémbu rembeka di déka mama naniré haraki huru. Jisas nana néma du reta nanika hatita dé naniré yikafre huru, di naniré haraki hurundat nani haraki mawuli xékéhafi yata wendé nahafi yata jémba témbete. Hanja wuni Godna hundi wata Jisaska mwi hundi we wuni néma xérimbu tékwa héfa Patmosmbu wuni re. T 'Nana Néma Du God angi dé wa, “Wuni talena hundi wuni. Wuni hukétéfina hundi wuni. Wun wungi rekwa, hanja rendé, hukémbu xakutekwa God wuni. Wuna hambuk atéfék hambukré sarékéngwandéndéka wuni néma du re.” Wungi dé wa. Jon Jisas Kraisré dé xé S -Mé xé. Jisas Krais buwi wali nyirmbu gayatandé. Gayandét atéfék du takwa déré xétandi. Déré xiyandé du akwi déré xétandi. Dé wambula yandét, atéfék héfambu rekwa hémna du takwa déré xéta saréfa naata gératandi. Wu yawundu. Wu mwi hundi dé. R Wungi hérekindéka nani déka du takwa rembeka dé nana néma du dé re. Wungi rendéka nani déka Yafa Godka jémba yata nani pris maki nani re. Krais nukwa hanyikwa maki hanyita atéfék du takwaka néma du retandé, wungi re wungi re. Wu mwi hundi dé. GQ  Wuni Jon ané nyinga wuni hayi gunika. Guni Jisas Kraisna hundi xéka Esiana héfambu rekwa du takwaka wuni hayi. Guni getéfa angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk wun getéfambu reta Godna ximbu harékénjoka guni hérangwandé. God dé hanja rendé, némbuli rekwa, hukémbu wungi retekwa God dé. Déka rendéka yikafre jambéna makambu déka Hamwinya angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk di té. Jisas Krais dé Godna atéfék hundi jémba male dé wa. Dé hiyae raama dé hiyandé du takwana maka du dé. Dé héfambu rekwa atéfék néma duna néma du dé. God akwi, déka Hamwinya akwi, Jisas Krais akwi guniré yikafre huruta nakélak huru mawuli hwendét, guni jémba rengute, wuni Godré wakwexéké. Jisas Krais dé nanika némafwimbu mawuli yata dé déka nyékimbu hurumben haraki saraki sémbut dé héreki. P eO EHayiwun jondu bari xakutandé. Xakutendékaka sarékéta guni ané nyingambu hayiwun hundi xéta wangut, God guniré yikafre hurutandé, guni yikafre mawuli yangute. Ané nyingambu hayiwun hundi xékéta wawun maki hurukwa du takwa diré akwi God yikafre hurutandé, di yikafre mawuli yandate. Jisas Kraisna hundi xékékwa du takwaré dé wa !N =Wakwendéka wuni Godna hundi ané nyingambu hayi. Wun hundi Jisas Krais wandén mwi hundi dé. Wuni xéwun jondu atéfékéka wuni ané nyingambu hayi. M 5Ané Jisas Krais wafukandén hundi dé. Tale God dé wun hundi déka hwe, dé déka jémba yakwa duré bari xakutekwa jonduka wakwendéte. Hwendéka dé déka enselré wandéka dé wunika gaya. Wuni déka jémba yakwa du Jon wuni. Dé wunika gaye dé wuniré wun hundi wakwe. L{:Nana néma Du Jisas Krais guna hamwinya wali téta guniré yikafre hurundéte wuni déré wa. Wuna hundi yak.?Kw:Ambu reta Krais Jisasna hundi xékékwa du takwa atéfék di gunika dinguna nae. Romna néma duna gembu jémba yakwa du takwa akwi di gunika némafwimbu mawuli yata dinguna di nae. ZJ-:Wuni atéfék Krais Jisasna hundi xékékwa du takwaka wuni dinguna nae. Dinguna nawukaka guni diré wungi watanguni. Wuni wali reta Krais Jisasna hundi xékékwa du takwa akwi di gunika dinguna di nae. wIg:Nani nana yafa Godna ximbu wungi té wungi té harékétame. Wu mwi hundi dé. Pol dika dé dinguna nae MH:Wuna Néma Du God gunika séfélak yikafre jondu hwetandé. Guni Krais Jisas wali natafa mawuli hérae rengut, God atéfék yikafre jondu hura reta, fatikénguka jondu atéfék gunika hwetandé. IG :Guni jondu wali yéwa wali hérae takanguka Epafroditus hura yandéka wuni atéfék wundé hérawu. Hérae némbuli joo nakéka fatikéhambawuni. Guni wuniré yikafre hurunguka Godna mawuli yikafre dé ye, gunika. Godka yikafre yama xaakwa jooka hwendaka maki, wunika hwengun jooka akwi God dé yikafre mawuli ye. WF':Wunika hwengun yéwaka male sarékéhambawuni. Guni wunika yéwa hwenguka hukémbu God hwengun yikafre joo guniré hasa hwetandé, nawulak yikafre jondu wali. Dé guniré hasa hwetendékaka wuni saréké. E3:Wuni Tesalonaikambu reta jonduka wali yéwaka wali fatikéwun nukwa akwi guni wuniré yikafre huruta guni nawulak yéwa nak naata guni wunika hwe. D/:Guni Filipaimbu rekwa du takwa, guni hafu wundé xékélakingu. Hanja, wuni Krais Jisasna hundi tale guniré wataka guna héfa Masedonia yatakawun nukwa, guni Krais Jisasna hundika xékékwa du takwa guni male guni wuniré yikafre huru. Huruta guni jondu akwi yéwa akwi wunika hwe. Krais Jisasna hundika xékékwa nawulak du takwa, guni hurungun maki, di wunika jondu yéwa nawulak hwehambandi. C :Némbuli wuni Kraisna jémba yata nawulak xak wali rewuka guni wuniré yikafre huruta wuni wali wun jémba ye. Wu yikafre dé. fBE: Krais Jisas wuniré yikafre huruta wunika hambuk hwendéka wuni atéfék jondu hali huruwu. 5Ac: Wuni angi wuni xékélaki. Hufuk jondu héraata mawuli wuni ye. Séfélak jondu akwi héraata wun nukwa akwi mawuli wuni ye. Nak joo wunimbu xakundét, yak, wun jooka mawuli yatawuni. Séfélak hénoo sawuka biya yatakwa nukwa akwi, hénooka hiyawuka nukwa akwi, wuni yikafre mawuli male wuni ye. Séfélak yéwa hérawuka nukwa akwi, yéwa hérahafi yawuka nukwa akwi, wuni yikafre mawuli male wuni ye. Wungi wuni xékélaki. @+: Wuni jondu nawulakéka fatikéwukaka wahambawuni. Joo nak wunimbu xakundét, joo nak wunimbu xakuhafi yandét, yak, wun jooka mawuli yatawuni. $?A: Guni wunika mawuli yata wuniré wambula yikafre hurunguka wuni nana Néma Du Jisas Kraiska yikafre mawuli yata mawuli sawuli yata déka ximbu wuni haréké. Wuni xékélaki. Hanja guni wunika mawuli yata guni wuniré yikafre hurutenguka yambu rehafi yandéka guni hurufatiké. ;>o: Godna jémbaka guniré wakwetaka déka hundi guniré wawuka wundé xékéngu. Déka jémba yawuka wundé xéngu. Xékétaka xéngun maki, guni akwi wungi hurutanguni. Wungi hurungut, nanika nakélak huru biya mawuli hwekwa God guni wali tétandé. Filipai Polka jondu yéwa hwendaka dé yikafre mawuli ya I= :Wuna nyama bandi, wuna hukétéfi hundi angi dé. Guni mwi hundi, yikafre hundi, yikafre jémbaka akwi sarékétanguni. Guni yikafre joo, yikafre mawuli, nawulak du takwa hurundan yikafre jonduka akwi sarékétanguni. Godna ximbu harékéndaka yikafre jémbaka akwi, atéfék yikafre jonduka akwi sarékétanguni. Z<-:God nanika nakélak huru biya mawuli dé hwe. Hwendén nakélak huru biya mawuli dé némafwi yikafre joo dé. Nani wun mawulika xékélakinjoka nani hurufatikétame. Guni Krais Jisas wali natafa mawuli héraata God hwendén mawuli guna mawuliré akwi guna mawuli sarékéré akwi yikafre hurutandé, guna biya mawuli jémba téndéte. o;W:Nak maki nak maki jonduka sarékékénguni. Guni nawulak jonduka fatika wun jonduka haraki mawuli yamba xékékénguni. Wun jonduka God wali hundi bulétanguni. Buléta déka diména naata déré wakwexékétanguni, wun jonduka. N::Guni du takwaka yikafre mawuli yata guni diré haraki hundi wahafi yata nakélak hurutanguni, atéfék guna yikafre sémbutré xéndate. Nana Néma Du Jisas wambula yatendéka nukwa walémba dé. /9W:Atéfék nukwambu guni yikafre mawuli yata Néma Duka mawuli sawuli yatanguni. Wambula guniré wuni we. Guni déka yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatanguni. 8:Méni wuni wali Krais Jisasna jémba yakwa yikafre du, méniré wuni we. Méni wumbére takwa yétékré yikafre hurutaméni, bér natafa mawuli héraata jémba rembéte. Hanja bér akwi wuni wali hambuk jémba bér ya, nawula du takwa Kraisna hundi xékéndate. Wumbére takwa yéték, Klemen wali, wuni wali jémba yakwa nawulak du takwa akwi, di atéfék di hambuk jémba ya, nawulak du takwa Kraisna hundi xékéndate. Deka xi God hura rendéka nyingambu dé re. Di dé wali jémba retandi, wungi re wungi re. y7k:Béni Yuodia bér Sintike, béniré wuni we. Béni Krais wali natafa mawuli héraata waruhafi retambéni. .6 W:Wuna nyama bandi, wuni gunika némafwimbu mawuli yata guniré wambula xénjoka wuni mawuli ye. Guni wuna jémba yata hératewuka yikafre joo maki renguka wuni gunika mawuli sawuli ye. Guni wawun hundika sarékéta guni Néma Du Krais Jisaska jémba sarékéta guna mawulimbu hambuk yatanguni. 5:Dé gaye némafwi hambuk hwendét nana haraki séfi yawuleka déka yikafre male séfi maki xakutandé. Jisas Krais wungina hambuk hwetandé. Déka hambuk atéfék duna hambukré dé sarékéngwandé. Dé atéfék du takwaka akwi jonduka akwi néma du retandé.<4q:Nani Godna getéfaré yitame. Nani God wali jémba retame, wungi re wungi re. Nana Néma Du Jisas Krais Godna getéfa yatakataka wambula gaye naniré hératendékaka nani haxé. D3:Godka mawuli yahafi yata di deka haraki saraki mawuli xékéta deka séfika male di saréké. Sarékéta di haraki saraki sémbut huru. Nak du deka hurundan sémbutré xe dé wun sémbutka angi watandé, “Wu haraki saraki sémbut dé.” Dé wungi wandémboka roohafi yata di wun haraki sémbutka némafwimbu mawuli ye. Yata ané héfana jonduka male di saréké. Wungi hurukwa du takwa di haraki hafwaré yitandi. God wali yamba rekéndi. 2:Hanja séfélak nukwambu séfélak du takwaka guniré wuni wa. Wawun maki, némbuli wambula wuni we. Wunde du takwaka wuni saréfa naata wuni gérae. Hanja di Krais Jisasna hundi xéka némbuli di déka mimbu hiyandénka sarékéhafi yata di déka mama di. 1 :Wuna nyama bandi, guni atéfék huruwun maki hurutanguni. Guni xéta xékélakitanguni, nani hurumbeka maki hurukwa duka. M0:Nani déka yikafre sémbutka xékélakita, wun sémbutmbu tétame. B/}:Nani Krais Jisaska jémba xékélakikwa du takwa, nani atéfék wawuka mawuli sarékémbu hurutame. Guni nak maki mawuli sarékémbu hurungut, God guniré wakwetandé, wun jooka. .:Wungi sarékéta wuni fétékérékwa du fétékéréndaka maki wuni hambukmbu fétékéra yi, wun yikafre joo héranjoka. Wun yikafre joo angi dé, Krais Jisas nanika hiyandénka, hukémbu God wandét wuni wara dé wali jémba retawuni, wungi re wungi re. -%: Wuna nyama bandi, guniré wuni we. Wuni angi sarékéhambawuni: Wuni Krais Jisasna sémbut wundé hérawu. Wungi sarékéhafi yata wuni natafa sémbut male wuni huru. Wuni hanja huruwun sémbutka hu hwetaka némbuli wuni hukémbu xakutekwa jonduka male wuni saréké. 5,c: Wuni angi sarékéhambawuni: “Wuni Krais Jisas hurundén sémbut wundé hérawu. Wuni yikafre sémbut male wuni huru.” Wungi sarékéhafi yata angi wuni we. “Wuni Kraisna yikafre sémbut héranjoka, wuni hambuk jémba ye. Krais Jisas wuniré dé héra, wuni déka jémba wungi yawute.” ?+w: Wungi huruwut, God hukémbu wuniré wambula husaraméndét, wuni dé wali retawuni. Wungi wuni némafwimbu mawuli ye. Pol fétékérékwa du fétékéréndaka maki dé fétékéré c*?: Wuni Krais Jisaska jémba xékélakita déka wambula raméndén hambukéka xékélakita déka jémba yata dé wali hangéli héraata hiyandén maki wuni ané héfana jonduka hiyanjoka wuni némafwimbu mawuli ye. ): déka hémémbu renjoka wuni hanja mawuli yawun jonduka yatakataka wun jonduka hélék wuni ye. Hanja wuni Godna hambuk hundi jémba xékéta wandén maki wuni huru. Huruwun sémbutka God yamba sarékékéndé. Wuni Kraiska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nawuka God wunika angi dé wa, “Méni yikafre sémbut hurukwa du méni.” God wungi wandéte wuni mawuli ye. f(E:Hanja wuni séfélak jonduka wuni wa: “Wu némafwi joo dé.” Némbuli wun jonduka atéfék wuni angi wa: “Wu baka joo dé. Wu safwahérafwambu rekwa joo dé.” Wungi wata natafa jooka male wuni saréké. Wun joo angi dé. Wuni wuna Néma Du Krais Jisaska wuni xékélaki. Wun joo atéfék jonduré dé sarékéngwandé. Wuni Kraisré hérae T'!:Hanja wun jonduka wuni wa: “Wu némafwi joo dé.” Némbuli wun jonduka wuni angi wa: “Wu baka joo dé.” Wungi wata wun jonduka sarékéhambawuni. Némbuli Krais Jisaska male wuni saréké. y&k:Wuni Godna jémba yanjoka némafwimbu mawuli yata wuni Krais Jisasna hundika xékékwa du takwaré wuni haraki huru. Wuni Judana atéfék hambuk hundi jémba male xékéta wuni wandén maki wuni huru. Yikama hundi nakéka hu hwehambawuni. w%g:Wuna ayiwa wuniré héralén nukwa angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk yindéka di nana hambuk hundi xékéta wuna séfi séké. Wuni Israelna dé. Wuni Benjaminéna hémémbu wuni xaku. Wuna yafa ayiwa Hibruna bér. Wuni akwi Hibruna wuni. Wuni Farisina du Godna hambuk hundi jémba xékéndaka maki wuni akwi Godna hundi jémba xékéta Farisina du wuni re. 9$k:Du nawulak angi wandat, “Nani nana séfi sékéta nawulak hambuk hundi akwi xékémbet, God nanika huli mawuli hwendét, nani dé wali jémba retame.” Wungi wandat wuni guniré angi watawuni. Di nawulak hambuk hundi di xéké. Wuni diré sarékéngwanda wuni atéfék hambuk hundi wuni xéké. 6#e:Di yéna yandaka wuni mwi hundi angi wa, “Nani hafu Godna nyangwal me.” Godna Hamwinya nana mawulimbu téndéka nani Godna ximbu jémba harékéta Krais Jisas nanika hiyandénka sarékéta nani déka yikafre mawuli ye. Mawuli yata Godna nyangwal nani re. Séfi sékéndakaka yamba sarékékéme. "#:Guni haraki saraki sémbut hurukwa duka xékélaki natanguni. Di yéna yata di angi wa, “Guni Godna nyangwal xakuwu nae guni guna séfi sékétanguni.” Wungi wandaka wuni dika angi wuni we: Wasa joo nakré haraki hurundaka maki, di guna mawuliré di haraki huru. Y! -:Wuna nyama bandi, wuna hukétéfi hundi angi dé. Guni nana Néma Duka mawuli sawuli yata yikafre mawuli yatanguni. Ané hundi gunika wambula hayinjoka wendé nahambawuni. Guni wambula xékéngut guna mawuli hambuk yandét guni jémba retanguni. Wunka wuni mawuli ye. Mawuli yata wuni wambula hayi, guni jémba xékéta jémba rengute. o W:Dé Jisas Kraisna jémba yata hiyanjoka hiyafukwa dé ramé. Guni wuni wali rehafi yanguka dé guna hafwa hérae wuniré yikafre huruta hiyanjoka hiyafukwa dé ramé. Hurundénka sarékéta, guni déka ximbu harékétanguni.A{:Dé gunika ye xakundét guni Néma Duna ximbu déka yikafre mawuli yatanguni. Guni Epafroditusna ximbu harékétanguni. Dé yandén maki jémba yakwa duna ximbu akwi harékétanguni. hI:Yikafre yandéka Epafroditus gunika wambula yindéte wuni némafwimbu mawuli ye, guni déré wambula xéta yikafre mawuli yangute. Guni yikafre mawuli yangut, wuni gunika sarékéta wuni akwi yikafre mawuli yatawuni. gG:Xékéngun hundi wu mwi hundi dé. Dé némafwi bar hiyae hiyafukwa dé ramé. Wungi hwandéka dé God déka saréfa nae wandéka dé wambula yikafre ya. God déka male saréfa nahambandé. Dé wunika akwi dé saréfa na. Wuni Epafrodituska hambukmbu géranjoka hélék yata, dé wunika akwi saréfa na. Saréfa nae wandéka dé wambula yikafre ya. :Hanja bar hiyandénka wundé xékéngu. Dé xékéngunka haraki mawuli xéka dé guniré wambula xénjoka némafwimbu mawuli ye. |q:Wuni Epafroditusré wundé wawu, dé bari gunika wambula yindéte. Dé gunika bari yindét, wu sékérékétandé. Hanja guni déré wanguka dé wunika yae dé guna ximbu jémba ya. Yata wuniré dé yikafre huru. Huruta dé Jisas Kraisna hémémbu wuna bandi maki reta dé wuni wali jémba ya. Xi warekwa du hambukmbu warendaka maki, dé wun jémbaka hambukmbu ya. +:Angi akwi wuni saréké. Néma Du wunika yambu nafwitandé, wuni akwi gunika bari yiwute. Wungi wuni saréké. Epafroditus yitandé Filipairé q[:Wunimbu xakutekwa jooka xékélakita wuni déré wawut, dé gunika bari yitandé. Wungi wuni saréké. N:Timoti di hurundaka maki huruhambandé. Guni déka yandén yikafre jémbaka guni xékélaki. Dé wuni wali Kraisna hundi wata dé wuniré yikafre huru, nyan déka yafaré yikafre hurundéka maki. fE:Atéfék du takwa di deka jémbaka male sarékéta Jisas Kraisna jémbaka sarékéhambandi. (I:Timoti wuni gunika mawuli yawuka maki dé gunika mawuli yata guniré yikafre hurunjoka dé saréké. Nak du dé gunika mawuli yanaka maki mawuli yahambandé. [/:Nana Néma Du Jisas mawuli yandét nawulak nukwa yindét wuni Timotika watawuni, dé gunika yindéte. Dé ye guniré xétaka wambula yae gunika saféndét wuni xékétaka yikafre mawuli yatawuni, gunika. +:Mawuli yawuka maki, guni akwi yikafre mawuli yatanguni. Guni wuni wali yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatanguni. Timoti yitandé Filipairé z~}| {yynx2wvEu srrpXon:lkkjsihxf>edGd6at`V^] \*[JZ5YXvWUUpTRPOvMLLKnJ0I'HoGF*EEDD7CC{B@?>=8<;o::867w644/22b1#/.-,*)(c'&&<%$##O"}! W>w<Pyc9F [ % naR Roondaka bér xéké, hundi nak Godna getéfambu gayata hambukmbu wandéka. Wata dé angi wa, “Béni angiré mé xale.” Wungi wandéka bér Godna getéfaré buwimbu warimbéka di bérka mama xé. J  Nukwa hufuk també yindéka dé hamwinya hwekwa yanambi dé Godmbu gaye bérré wulayi. Wulayindéka bér raama bérka manmbu té. Témbéka di du takwa bérré xéta di némafwimbu roo. O Wungi watéfita ané héfambu rekwa du takwa hiyambénka mawuli sawuli yatandi. Hénoo hulingu sata nak nakéka jondu hweta mawuli sawuli yatandi, dika hangéli hwendé profet yéték hiyambénka. [/ Wumbére du yétékna fusa nukwa hufuk també yambumbu rendét, di nak maki nak maki séfi tékwa du takwa, nak maki nak maki hémémbu rekwa du takwa, nak maki nak maki hundi bulékwa du takwa, nak maki nak maki héfambu yandé du takwa wungi di bérka fusaré xétandi. Xéta watéfitandi, du nawulak bérka fusa wekwambu réméndate. ^5 Hiyambét bérka fusa néma getéfana yambumbu baka hwatambér. Hanja wun getéfambu di bérka Néma Duré xiyae mimbu hatekandaka dé hiya. Nani sataku hundi wata wun getéfana xi angi wa: Sodom akwi Isip akwi. H  Bér bérka jémba yaséketa hundi wambét, wun némafwi wekwambu xalekwa ximbali bér wali waretandé. Ware bérré sarékéngwandéta bérré xiyatandé. Xiyandét, bér hiyatambér. I  God bérka dé hambuk hwe, bér wambét, profetna hundi watembéka nukwambu wali giyahafi yandéte. Nawulak hambuk akwi dé bérka hwe. Bér wambét, héfambu tékwa gu nyéki maki xakutandé. Bér mawuli yata wambét nak maki nak maki haraki saraki jondu ané héfambu rekwa du takwaka yatandé, mawuli yambéka maki. L Du takwa nawulak bérré haraki hurunjoka mawuli yandat, bérka hundimbu ya gwande bérka mamaré atéfék ya yanétandé. Bérré haraki hurunjoka mawuli yatekwa du takwa wungi male hiyatandi. }s Wumbére du yéték bér oliv mi maki bér, ané héfana Néma Duna makambu tékwa lam yéték maki bér té. o~W Wuni wuna jémbaka hundi watekwa du yétékéka hambuk hwetawuni. Hwewut bér 1,260 nukwambu profetna hundi watambér. Bér wungi wuna hundi wata bér kofina bek wur maki nukwa wur male sandatambér.” Wungi dé God wuniré wa. #}? Méni tempelka séndé gindan hafwa yamba handékénékéméni. Wun hafwa baka métaka téndé. Wun hafwa dé nak téfana du takwaka hwendén hafwa dé. Di dumi yétiyéti angé tamba yéték bafu wun yikafre getéfambu xakélaki sakélakita haraki hurutandi, mawuli yandaka maki. 2| _ Wun hundi wandéka di wunika jondu handékénékwa bangi nak hwe. Wun bangi séto bangi maki dé. Wun bangi hweta di wuniré wa, “Méni sé raama ye Godna tempel handékénéta Godka jondu hwendaka jambé akwi handékéné. Wumbu téta Godna ximbu harékékwa du takwa akwi handékénétaméni. :{m Yandéka dé wuniré wa, “Méni profetna hundi wambula wataméni. Séfélak nak maki nak maki séfi tékwa du takwaka, séfélak nak maki nak maki héfambu rekwa du takwaka, séfélak nak maki nak maki hundi bulékwa du takwaka, séfélak néma duka akwi profetna hundi wataméni.” Wungi dé wa.)zK Wungi wandéka wuni wun yikama nyinga déka tambambu hérae wuni sa. Sata téwuka dé wuna hundimbu résék dé ya. Sataka téwuka dé wuna biyambu nyingi ya. oyW Wungi wandéka wuni wun enselka ye wuni déré wa, dé wun yikama nyinga wunika hwendéte. Wawuka dé wuniré wa, “Méni mé hérae sa. Samét, ména hundimbu résék yatandé. Sataka témét, ména biyambu nyingi yatandé.” Hx  Wandéka dé Godna getéfambu gayandéka xékéwun hundi dé wuniré wambula wa, “Méni sa ye méni wun nyinga néma xérimbu xakita héfambu xakita tékwa enselna tambambu héra.” ~wu Ensel nak akwi déka fuli némbuli male yotandé. Yondét, wun nukwambu God hanja fakundén jémba yaséketandé. Hanja déka jémba yakwa profet di wun fakundén jémbaka wa. Wandan maki némbuli hurutandé. Wu mwi hundi dé.” Wungi dé wa. Xv) dé angi wa, “God wungi re wungi re retandé. Dé nyir akwi nyirmbu rekwa atéfék jondu akwi dé hurataka. Dé héfa akwi héfambu rekwa atéfék jondu akwi dé hurataka. Dé néma xéri akwi wumbu rekwa atéfék jondu akwi dé hurataka. Wuni déka ximbu wuni we. Dé hanja wandén maki némbuli male hurutandé. Wu mwi hundi dé. u9 Wandéka dé Godna getéfambu gaye néma xérimbu xakita héfambu xakita téndéka xéwun ensel dé déka yika tamba Godna getéfaré harékéta Wt' Hasa wandaka wuni jarna hundi hayinjoka huru. Huruwuka dé hundi nak Godna getéfambu angi wa, “Wun jar wandén hundi ména mawulimbu male métaka téndé. Nyingambu yamba hayikéméni.” Wungi dé wa. s Xakita dé laion hambukmbu wandaka maki dé hambukmbu wa. Wandéka dé jar angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk déka hundi hasa wa. r  Déka tambambu dé yikama nyinga nak lae dé re. Rendéka dé déka yika man néma xérimbu xakita dé aki man héfambu xaki. tq c Wun jonduré xétaka wuni xé, Godna getéfambu re hambuk yakwa ensel nak gayandéka. Dé buwi maki nukwa wur sandandéka dé hotékanyi nak déka anéngambambu re. Déka saawi dé nukwa maki dé. Déka man ya yanékwa hwaar maki dé. fpE Wunde du takwa di du takwaré xiyaata, foo tuta, nak du takwa wali haraki saraki sémbut huruta, jondu sélé héraata, wungi huruta di haraki saraki sémbut huru. Di hurundan haraki saraki sémbutka hu hwehambandi.1o[ Wun haraki jondu dé ané héfana du takwana natafa hémré male dé xiyasanda. Hiyahafi rekwa du takwa di wun jondu xétaka di deka tambambu hurundan haraki saraki sémbutka hu hwehambandi. Hu hwehafi yata di haraki hamwinyana ximbu harékéta, gol motu, silva motu, bras motu, baka motu, mimbu akwi tandan gwalinyana ximbu di haréké. Wunde yénataka god xéhafi yata, hundi xékéhafi yata, yitaka yatakahambandi. 0nY Wun horsna hambuk dé deka hundimbu akwi génimbu akwi dé té. Deka géni hambwe maki dé. Deka génimbu humbu nak dé té. Wun humbumbu di du takwaré haraki huru. m Wun ya, yaki, haklafu motu akwi xale ye di ané héfambu rekwa du takwana natafa tambéré di xiyasanda. També yéték jémba di re. .lU Wun janji maki jooré xéta wuni xé hors, horsmbu rekwa du akwi angi yandaka. Du di kapambu yatakandan sanda wur mawulimbu sandandaka wun nukwa wur dé nawulak waka, ya yanékwa maki, nawulak géli, nukwa xéndéka nyir géli tékwa maki, nawulak haklafu wungi di ya. Horsna humbu laionéna humbu maki dé. Ya yanéta dé yaki wali horsna hundimbu xale yi. Ya yanékwa haklafu motu akwi dé deka hundimbu xale yi. "k= Wunde ensel yétiyéti yindaka deka hukémbu yikwa horsmbu rekwa du séfélak séfélak di. Nak diré handékénéndéka wuni xéké, di 200 milion di. 7jg Hanja God wunde ensel yétiyéti dé hurataka, di wasékendén nukwambu wasékendén héki hwarimbu xakundate. Huratakandéka wun fuli yondé ensel diré dé luku, di ye ané héfana atéfék du takwana nak tambéré xiyasandandate. Xiyasandandat, nak també hiyandat, també yéték baka tétambér. Ci Wun hundi wata dé fuli yondé enselré wa, “Némbuli ensel yétiyéti di yoombu gindan du maki re, néma xéri Yufretisna hafwambu. Méni sa ye wunde enselré luku.” Wungi dé wa. h# Ensel nak akwi déka fuli yondéka wuni xéké, Godka jondu hwendaka jambéna wambu yétiyétimbu hundi nak wandéka. Wunde wambumbu nak nak dé bulmakau balina anéngambambu tékwa maki hara nak dé té. Wun gol motumbu yatakandan jambé dé Godna makambu té. ~gu Tale yandé haraki joo bu hényi. Mé xé. Haraki joo yéték akwi yatambér. Ensel nak akwi dé déka fuli yo Rf Deka néma du dé wun wekwaka hatikwa ensel dé. Hibruna hundimbu wun enselna xi Abadon dé. Grikna hundimbu déka xi Apolion dé. Wun xina mo hundi angi dé, Atéfék Jonduré Haraki Hurukwa Du dé. Ke Deka géni hulana géni maki dé. Wun génimbu némbi nak dé té. Deka hambuk dé deka génimbu dé té. Di deka génimbu bafu natambambu du takwaré titandi, di némafwi hangéli hérandate. Nd Deka mawulimbu kapambu yatakandan nukwa wur maki di sanda. Di wura yindaka deka yékna ham dé séfélak karis yindaka maki dé. Wun ham dé séfélak hors warenjoka fétékéra yindaka maki dé. ocW Deka némbé takwana séményi némbé maki dé. Deka némbi laionéna némbi maki, némbi tufu dé. ?bw Wuni hawuluki angi yandaka wuni xé. Di warenjoka yikwa hors maki di té. Deka anéngambambu gol motumbu yatakandan sandandaka maki joo dé té. Deka saawi duna saawi maki di. aw Wun nukwa du takwa hiyatendaka yambuka hwakéfatikétandi. Di hiyanjoka némafwimbu mawuli yata di yamba hiyakéndi. 2`] Guni du takwaré tingut, di yamba hiyakéndi. Guni diré tingut, di némafwi hangéli hératandi. Guni bafu natamba du takwaré titanguni, di némafwi hangéli hérandate.” Wun hundi hérataka di wunde hawuluki du takwaré tindat, di hangéli hératandi, hula tindaka hangéli hérandaka maki. +_O Hérae di ané hundi akwi héra, “Guni wara, nyaa, miré akwi haraki hurukénguni. Guni deka makambu wuna xi rehafi yakwa du takwaré male haraki hurutanguni. %^C Xakumbéka wun yakimbu di séfélak hawuluki xale di héfaré naande yi. Naande ye di hambuk héra, di ané héfana hula du takwaré tindaka maki tinjoka. K] Hérae dé wun némafwi wekwana fété nafwindéka dé séfélak yaki wun wekwambu xale, némafwi yana yaki xalendéka maki. Xale wun wekwana yaki dé nukwa nyir tatéfindéka bér géli xaku. 9\ m Ensel nak akwi déka fuli yondéka wuni xé, hunkwari nak héfambu téndéka. Hanja wun hunkwari nyirmbu yae dé héfambu xakre dé wumbu té. Wun hunkwari dé némafwi wekwambu nandikwa yambuna féténa ki di héra. Du di wun wekwambu yasande xéta andélambu tékwa héfa xénjoka di hurufatikétandi. T[! Haléke téndaka wuni xé, barokwaru nak anwar nyirmbu wura yiléka. Xéta wuni xéké lé hambukmbu angi waléka, “Saréfa. Saréfa. Saréfa. Ensel hufuk deka fuli némbuli male bari yotandi. Di yondat, héfambu rekwa du takwa némafwi hangéli hératandi. Héfambu rekwa du takwaka wuni saréfa nae.” Wungi lé wa.Z' Ensel nak akwi dé déka fuli yo. Di nukwa, bafu, atéfék hunkwari també hufuk rendaka wun ensel yondéka natafa també géli dé xaku. Xakuta haraki dé ya. Yandéka nukwa, bafu, atéfék hunkwari també yéték jémba dé té. Haraki yahambandé. Yahafi yandéka nukwa, bafu, hunkwari jémba hanyihambandi. Gan nukwa akwi, nukwa, bafu, hunkwari nawulak hanyihafi yandaka dé haléke té. Y Wun hunkwarina xi Nyingi yakwa joo dé. Wun hunkwari héfambu tékwa gu nak tambémbu xakrindéka wun tambémbu tékwa gu nyingi dé ya. Yandéka séfélak du takwa wun hulingu sataka di hiya. També yétékmbu tékwa gu jémba dé té. Nyingi yahambandé. CX Ensel nak akwi dé déka fuli yo. Yondéka dé némafwi hunkwari nak téméngara ya yanékwa maki yanéta nyir yatakataka dé xakri. Xéri, héfambu xalekwa gu akwi també hufuk rendaka dé natafa tambémbu xakri. Xakrindéka també yéték jémba dé té. Wun hunkwari wun també yétékmbu xakrihambandé. W Néma xérimbu tékwa atéfék xéri hamwi també hufuk rendéka nak també dé hiya. Hiyandéka també yéték jémba di re. Hiyahambandi. Atéfék gunjambé també hufuk rendaka nak també dé haraki ya. Yandéka també yéték jémba di re. Haraki yahambandi. !V;Ensel nak akwi dé déka fuli yo. Yondéka ya yanékwa némafwi némbu maki joo yakisandandaka dé néma xérimbu xakri. Xakrindéka dé néma xérimbu nak també dé nyéki xaku. Néma xérina també yéték baka dé jémba té. Wumbére també nyéki maki xakuhambambér. ;UoEnsel nak dé déka fuli yo. Yondéka hambuk wali giyandéka maki, dé ais akwi, nyéki akwi, ya akwi dé héfambu xakri. Xakre dé ané héfana també nakré, wun tambéna miré akwi dé tusanda. Tusandata dé també yétékré tusandahambandé. Atéfék héfambu rekwa yikafre wararé dé tusanda. T!Ensel angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk di fuli maki joo angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk hura téta di yonjoka huru. 1S[Warindéka wun ensel yikafre yama xaakwa joo rendéka andé hérae, Godka jondu hwendaka jambémbu rekwa ya hérae, dé wun andémbu taka. Take dé ya ané héfaré yakisanda. Yakisandandéka séfélak jar hambukmbu wandéka nyir tulem nandéka dé némafwi nono xaku. Ensel di fuli maki joo yo RHwendaka takandéka dé yikafre yama xaakwa yaki akwi du takwa Godré buléndan hundi akwi dé Godka wari, wun enselna tambambu. sQ_Hérandaka dé nak ensel akwi yae dé Godka jondu hwendaka jambé walémbambu dé té. Dé gol motumbu yatakandan andé nak hura dé té. Wun andémbu dé yikafre yama xaakwa joo husandandéka hwandéka ya xérékéndéka yaki waréta dé yikafre yama xe. Hura téndéka di wun yikafre yama xaakwa joo séfélak déka hwe. Dé wun joo akwi du takwa Godré buléndan hundi akwi gol motumbu yatakandan jambémbu takandéte di déka hwe. Wun jambé dé God rendéka jambéna makambu dé té. >PuTéndaka hukémbu wuni xé, Godna makambu tékwa ensel angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk wumbu téndaka. Di fuli maki joo angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk di héra. ;O qWun Sipsip Balina Nyan nyingambu hukétéfi hundaméndé bi maki joo hérekindéka nyirmbu hundi nawulak buléhambandi. Nawulak nukwa (1/2 aua) di atéfék nakélak male di té. LNWun Sipsip Balina Nyan dé néma duna jambé nyéndékmbu téta dika jémba hatitandé, du déka sipsip balika hatindéka maki. Hatita dé diré hura yindét, di héfambu xalekwa hulingu satandi. Sata di wungi re wungi re jémba retandi. Dé dika jémba hatindét, di wambula hénooka hiyahafi yata di wambula hulinguka yamba hiyakéndi. Dé dika jémba hatindét, nukwa deka séfimbu hambukmbu wambula xéhafi yandét, ya deka séfimbu wambula yamba yanékéndé. Di gérandat, God deka damambu tékwa ménengu létékéndét, jémba male retandi.” Wungi dé wuniré wa. MYL+Wungi hurundanka di God rendéka jambéna makambu téta di gan nukwa déka tempelmbu téta di déka ximbu haréké. Harékéndaka dé wun néma duna jambémbu rekwa God di wali téta dika jémba hatitandé. *KMWungi wakwexékéndéka wuni déré angi wa, “Néma du, méni hafu méni xékélaki.” Wungi wawuka dé wuniré wa, “Wunde du takwa di wun némafwi xakéngalimbu xakukwa du takwa di. Xaakwa di wun Sipsip Balina Nyanéna nyékimbu deka nukwa wur yakwanyindaka deka nukwa wur wama ya. J' Di wungi wandaka dé néma du nak wuniré wa, “Wun séményi wama nukwa wur sandandé du takwa héndé? Di yimba getéfambu di ya?” I/ Harékéta di angi wa, “Wu mwi hundi dé. Nani nana Néma Du Godka yikafre mawuli yatame. Dé nukwa hanyikwa maki dé hanyi. Dé atéfék xékélelaki dé héra. Nani déka diména naata déka ximbu harékétame. Dé némafwi hambuk héraata dé atéfék néma duré sarékéngwandé. Wungi déka ximbu harékétame, wungi re wungi re. Wu mwi hundi dé.” Wungi di wa. Wunde du takwaka di hundi wa H- Wungi wandaka di Godna ensel atéfék di néma duna jambé tékwa hafwa, wunde néma du dumi yéték tamba yétiyéti, hamwinya tékwa jondu yétiyétina hafwambu di hérangwanda té. Téta di wun néma duna jambéna makambu xakre héfambu hwaata di Godna ximbu haréké. ZG- Téta di hambukmbu wata di angi wa, “Néma duna jambémbu rekwa God, nana Néma Du God bér wun Sipsip Balina Nyan bér Satanéna tambambu naniré wundé hérambé. Hérambéka nani bér wali jémba re.” cF? Di wungi hayindaka wuni xé, séfélak séfélak du takwa hérangwanda téndaka. Du wunde du takwaré handékénénjoka hurufatikétandé. Wunde du takwa di atéfék héfambu akwi atéfék hémémbu akwi di ya. Di nak maki nak maki séfi téta nak maki nak maki hundi di bulé. Wunde du takwa néma du rendéka jambéna makambu téta akwi Sipsip Balina Nyanéna makambu akwi di té. Di séményi wama nukwa wur sandataka di téfana téméngara deka tambambu hura té. =EsSebulunéna hémémbu 12,000. Josepna hémémbu 12,000. Benjaminéna hémémbu 12,000. Wunde du atéfék deka makambu di Godna xi hayi. Séfélak du takwa di Godna ximbu haréké \D1Simeonéna hémémbu 12,000. Livaina hémémbu 12,000. Isakarna hémémbu 12,000. ZC-Aserna hémémbu 12,000. Naptalina hémémbu 12,000. Manasena hémémbu 12,000. WB'Judana hémémbu 12,000. Rubenéna hémémbu 12,000. Gatna hémémbu 12,000. 0AYWungi wandéka wuni xéké, di Godna xi 144,000 duna makambu hayindaka. Di Israelna atéfék hém deka du nawulak hérae deka makambu di Godna xi hayi. Angi di hayi: a@;“Guni héfaré akwi, néma xériré akwi, miré akwi bari haraki hurukénguni. Tale nani nana Néma Du Godna xi déka jémba yakwa duna makambu hayitame. Hayimbet hukémbu guni wun jonduré haraki hurutanguni.” `?9Hanja God dé wunde enselré wa, di héfaré akwi néma xériré akwi haraki hurundate. Wungi wandéka némbuli téta di murré huluki. Hulukindaka wuni xé, wungi re wungi re rekwa Godna ensel nak akwi nukwa xalekwa sakumbu xalendéka. Dé Godna xi hayikwa joo hura yandéka wuni xé. Yae dé ensel yétiyétiré hambukmbu wata dé angi wa, ]> 5Wun joo yindéka wuni xé, ensel yétiyéti héfana wambumbu téndaka. Téta di héfambu hurukwa mur yétiyétiré hulukindaka mur huruhambandé. Héfambu akwi, néma xérimbu akwi, mimbu akwi mur huruhambandé. 4=aBér nani hurumben haraki saraki sémbutka mawuli wita naniré hasa hwetembéka némafwi nukwa wundé yandé. Yingi maki nani bérka makambu tétame?” Wungi di wa.<Faakwa wakwexéka di némburé akwi moturé akwi angi wa, “Guni mé xakre naniré samétéfi. Néma duna jambémbu rekwa Néma Du naniré xéndémboka hélék nani ye. Wun Sipsip Balina Nyan nanika mawuli wita naniré xiyandémboka hélék nani ye. :;mYindaka di héfana néma du, getéfana néma du, xi warekwa duna néma du, xérénjuwi mama du, némafwi hambuk yakwa du, nak duka jémba yakwa du takwa, deka hafu jémba yakwa du takwa, wunde du takwa atéfék di yaange ye di motumbu tékwa wekwambu akwi, némbumbu rekwa némafwi motumbu akwi di faku. -:SDi nyinga mwendaka maki dé nyir télama mwe harana dé yi. Yindéka atéfék némbu, atéfék néma xérimbu tékwa héfa akwi di téndan hafwa yatakataka di yi. 9} Xakuléka dé nyirmbu tékwa hunkwari di héfambu xakri, némafwi mur hurundéka huli ambatékér sék xakrindaka maki. 8  Wun Sipsip Balina Nyan nyingambu hundaméndé bi maki joo nak akwi hérekindéka wuni xé, némafwi nono héfambu hurundéka. Hurundéka dé nukwa nak maki ye dé géli xaku, géli wur maki dé. Xakundéka bafu nak maki ye lé nyéki maki waka xaku. @7y Wungi wakwexékéndaka God dé di nak nakéka wama nukwa wur hwetaka dé diré angi wa, “Guni tale nukwa nawulak baka hwatanguni. Wuni wuna du takwaka nawulakré akwi wuni waséke, di akwi hurungun maki wuna hundi xéka Jisaska hundi wandate. Wandat héfambu rekwa du guniré xiyandan maki, diré akwi xiyandat, di hiyae guni wali téndat, hukémbu wuni guniré hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwetawuni.” Wungi dé God wa. r6] Xéwuka di hiyandé du takwana hamwinya hambukmbu wata di wa, “Néma Du, méni yikafre sémbut male méni huru. Méni mwi hundi male méni we. Héfambu rekwa du di naniré xiya. Tale nukwa hatika yindét, méni némafwi kot xékékwa néma du reta du takwa hurundan sémbutka hundi wata méni naniré hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwetaméni?” 5 Wun Sipsip Balina Nyan nyingambu hundaméndé bi maki joo nak akwi hérekindéka wuni xé, Godka joo hwendaka jambéna ekombu hiyandé du takwana hamwinya téndaka. Hanja wunde du takwa Godna hundi xékéta wata nak du takwana makambu téta Jisas Kraiska di hundi wa. Wandaka déka mama deka hundika hélék yata di diré xiyandaka di hiya. Hiyae deka hamwinya wumbu téndaka wuni xé. E4Wungi wandéka wuni xé, haklafu maki hors nak yandéka. Wun horsmbu rekwa du déka xi Hiyandé Du dé. Dé yandéka déka hukémbu nak du dé ya. Déka xi Hiyandé Du Takwa Rendaka Hafwa dé. God wandéka di ané héfambu rekwa atéfék du takwa di hém yétiyéti di re. Rendaka dé bérré wa, “Nak hémré béni hambuk yata diré xiyasandatambéni. Béni wambét, nawulak xi warendaka yarmbu wareta hiyaata, nawulak hénooka hiyaata, nawulak némafwi bar hiyaata, nawulakré afakambu tékwa bali hamwi tindat hiyaata di atéfék hiyatandi.” Wungi dé bérré wa. "3=Wun Sipsip Balina Nyan nyingambu hundaméndé bi maki joo nak akwi hérekindéka wuni xéké, hamwinya tékwa joo nak akwi wandéka, “Mé ya.” a2;Hurundéka wuni xéké hamwinya tékwa jondu téndan nyéndékmbu hundi nak angi wandéka, “Méni wamét, du takwa hénoo héranjoka séfélak yéwa hwetandi. Du natafa nukwa jémba yataka wun jémbana yéwa hérae hwetaka dé natafa male lita wit sék hératandé. Du natafa nukwa jémba yataka wun jémbana yéwa hérae hwetaka hufuk male lita barli sék hératandé. Méni olivna wel wain hulinguka akwi yamba wakéméni. Bér métaka baka témbé.” Wungi dé wa. 13Wun Sipsip Balina Nyan nyingambu hundaméndé bi maki joo nak akwi hérekindéka wuni xéké, hamwinya tékwa joo nak akwi wandéka, “Mé ya.” Wungi wandéka wuni xé géli hors nak yandéka. Wun horsmbu rekwa du dé joo handékénékwa joo nak déka tambambu huru. 0#Wungi wandéka dé waka hors nak ya. Wun horsmbu rekwa duka di xi warendaka némafwi yar nak hwe. Hwendaka dé God wun duré wa, “Méni hambuk hérae du takwana yikafre mawuliré haraki hurutaméni. Hurumét di waru wareta di nak nakré xiyatandi.” Wungi dé wa. "/=Wun Sipsip Balina Nyan nyingambu hundaméndé bi maki joo nak akwi hérekindéka wuni xéké, nak hamwinya tékwa joo angi wandéka, “Mé ya.” .Wungi wandéka wuni xé, wama hors nak téndéka. Wun horsmbu rekwa du dé xi wando hurundéka dé du nak dé yikafre anéngambambu néma du sandandaka joo déka hwe. Hwendéka hérae dé yi, déka mamaré sarékéngwandéta di atéfékré sarékéngwandénjoka. \- 3Wuni xé wun Sipsip Balina Nyan wun nyinga hura téta hundaméndé bi maki joo nak hérekindéka. Xétaka wuni xéké, hamwinya tékwa joo nak hundi buléndéka. Dé jar wandéka maki wata dé wa, “Mé ya.” _,7Wungi wandaka di hamwinya tékwa jondu yétiyéti di angi wa, “Wu mwi hundi dé.” Wungi wandaka God rendéka jambé tékwambu hatimbanga rekwa néma du di xakre héfambu hwaata bérka ximbu haréké.)+K Wungi wandaka wuni xéké, God huratakandén atéfék jondu hundi wandaka. Nyir, héfa, héfakombu, wumbu rekwa jondu, néma xérimbu hwaakwa jondu, di atéfék hundi wandaka wuni xéké. Di angi wa:“Néma duna jambémbu rekwa Néma Du bér Sipsip Balina Nyan bér némafwi hambuk yata bér nukwa hanyikwa maki hanyi.Nani bérka yikafre mawuli yata bérka ximbu harékétame, wungi re wungi re.” *) Téta di hambukmbu gwar angi wa:“Hanja xiyandaka hiyandé Sipsip Balina Nyan dé yikafre sémbut male huruta dé re.Reta dé néma du reséketandé.Reta dé séfélak yikafre jondu, yikafre xékélelaki, némafwi hambuk akwi Godmbu hératandé.Hérandét atéfék du takwa déka ximbu harékétandi.Harékéta déka hambukéka hundi wata déka yikafre mawuli yatandi.” )- Wun hundi xékétaka wuni wambula xéta wuni xéké, séfélak ensel gwar wandaka. Wunde ensel di séfélak di. Dumi dumi dumi. Di Néma Du rendéka jambéna hafwambu akwi, hamwinya tékwa jonduna hafwambu akwi, wunde néma du rendan hafwambu akwi di hatimbanga té. >(u Di wungi huruta di huli gwar nak angi wa:“Méniré xiyandaka ména nyéki dé blekéndéka méni hiya.Hiyae méni du takwaré héra, di Godna du takwa rendate.Di nak maki nak maki hémémbu reta, nak maki nak maki hundi buléta, nak maki nak maki séfi téta, nak maki nak maki héfambu rendaka méni diré héra.Hérae waméka di Godna du takwa reta di déka pris di re. Rendaka dé God deka néma du reta dika dé hati.Hukémbu di ané héfambu rekwa du takwaka néma du takwa retandi.Méni wungi huruménka méni wun nyinga hérae hundaméndé bi maki joo hérekitaka méni wun nyinga lataméni.”Wungi di wa. Sipsip Balina Nyanéna ximbu di haréké ' &Hérandéka di hamwinya tékwa jondu yétiyéti, néma du dumi yéték angé tamba yétiyéti akwi di Sipsip Balina Nyanéna makambu xakre héfambu hwa. Wunde néma du nak nak di gita maki joo huruta di gol motumbu yatakandan andé akwi huru. Wun andémbu dé ya xérékéndéka yaki xaleta yikafre yama xaakwa joo sukweka re. Wun yaki Godna du takwa déré wandaka hundi dé. m%SWun Sipsip Balina Nyan yae dé wun nyinga héra, néma duna jambé rekwa Néma Duna yika tambambu. 6$eWun hundi xékétaka wuni xé Sipsip Balina Nyan nak téndéka. Dé néma du rendéka jambé tékwambu dé té. Dé hamwinya tékwa jondu yétiyéti, hatimbanga rekwa néma du, deka nyéndékmbu dé té. Dé xiyandaka hiyae raméndé Sipsip Balina Nyan maki dé té. Déka hara angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk dé té. Déka dama angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk dé té. Wun hara wun dama akwi di Godna Hamwinya angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk di. God wandéka wunde hamwinya di ané héfambu rekwa atéfék hafwaré di yi. c#?Gérawuka dé néma du nak wuniré wa, “Méni gérakéméni. Mé xé. Judana hémémbu xakundé laion andé yae. Dé Devitna mandéka dé. Dé Satanré sarékéngwanda dé wun nyingambu hundaméndé bi maki joo angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk hérekitaka dé wun nyinga hali landé.” Wungi dé wa. Jon Sipsip Balina Nyanré dé xé "Di yikafre sémbut male hurukwa duka hwaka xéhambandi, dé wun nyinga lae nyingambu xéndéte. Xéhafi yandaka wuni hambukmbu géra. !/Wungi wandéka nyinga lae awulambu xétekwa du nak rehambandé. Nyirmbu akwi, héfambu akwi, héfana ekombu akwi di wun nyinga yamba hali landa. [ /Wun joo xétaka wuni xé, hambuk yakwa ensel nak téta hambukmbu wandéka. Wata dé wa, “Yikafre sémbut male hurukwa du male dé wun bi maki joo hérekitaka wun nyinga latandé. Héndé wun nyinga late?” { qWuni xé, wun néma duna jambémbu rekwa Godna yika tambambu nyinga nak rendéka. Wun nyingana yéték sakumbu dé séfélak hundi sukweka té. Hanja dé bi maki joo angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk hérae dé wun nyingaré hundamé. F “Méni God méni nana Néma Du méni.Méni atéfék jondu méni hurataka.Ména mawuli yaméka makimbu méni wun jondu huratakaméka di wungi re.Wungi huruménka sarékéta nani ména némafwi hambukéka wata ména ximbu harékéta atéfék jonduka néma du remékaka watame.”Wungi di wa.eC Di wungi déka ximbu harékéndat, wumbu rekwa néma du dumi yéték angé tamba yétiyéti di néma duna jambémbu rekwa Godna makambu xakre héfambu hwaata di wungi re wungi re rekwa Godna ximbu harékéta di gol motumbu yatakandan anéngamba sanda joo rafwe di rendéka jambéna makambu yaki, déka ximbu harékénjoka. Yakita di angi wa, 1[ Wungi wata di wun néma duna jambémbu rekwa Godna némafwi hambukéka wata déka ximbu harékéta di déka diména nae. Dé wungi re wungi re wungi male dé re. &EWun hamwinya tékwa joo nak nak deka yék gwongofu dé té. Séfélak dama deka atéfék séfina hafwambu akwi yékna ekombu akwi dé té. Atéfék gan nukwa di gwar wata di té. Téta di angi wa:“Néma Du God dé yikafre male dé. Dé yikafre male dé. Dé yikafre male dé. Dé atéfék hambukré sarékéngwanda dé néma du re.Dé hanja rendé, némbuli rekwa, hukémbu wungi retekwa God dé.” (IWun joo nak laion maki dé. Nak bulmakau balina nyan maki dé. Nak déka saawi dé duna saawi maki dé. Nak dé némafwi mu afwi nyirmbu wura yikwa maki dé. 1[Wun néma duna jambéna makambu tukweseke maki joo nak dé té. Wun tukweseke dé yikafre glas maki dé. Hamwinya tékwa jondu yétiyéti di wun néma duna jambé tékwa hafwambu hatimbanga di té. Wunde jonduna séfimbu séfélak séfélak dama di té, biya sakumbu akwi, hungalimbu akwi. "=Nyéndékmbu rekwa néma duna hafwambu dé nyir tulem nandéka jar ham wandéka wuni xéké. Néma Du rendéka jambéna makambu dé téméngara angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk xérékéta té. Wunde téméngara Godna Hamwinya angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk di. 8iDé nyéndékmbu rendéka dumi yéték tamba yétiyéti néma du rendéka jambé di déré hatimbanga re. Wunde jambémbu néma du dumi yéték tamba yétiyéti di hatimbanga re. Di wama nukwa wur sandata gol motumbu yatakandan néma du anéngambambu sandandaka joo deka anéngambambu sandataka di re. @yDé wumbu rendéka déka séfi dé yikafre waka maki motu jaspar maki dé, yikafre waka motu konilian maki akwi dé. Rendéka jambé tékwambu dé hotékanyi nak té. Déka jambé dé wun hotékanyina larékona nyéndékmbu té. Wun hotékanyi dé yangar maki dé hanyi, wun yikafre glas motu emeral maki dé. %CWungi wandéka Godna Hamwinya bari wuna mawulimbu sukweka téndéka wuni xé, Godna getéfambu néma duna jambé nak téndéka dé wun jambémbu rendéka. 8 kWun hundi wandéka xékétaka wuni Jon janji hwae wuni xé, Godna getéfambu gena fété nak nafwe téndéka. Xéta wuni tale xékéwun hundi wambula xékéwuka dé wun hundi fuli yondaka maki wata wuniré angi wa, “Méni angiré mé xalemét, wuni hukémbu xakutekwa jonduka méniré wakwetawuni.” “Wungi dé Godna Hamwinya wuna hundi xékékwa du takwaré wa. Guna waan téndét, guni wun hundi mé jémba xéké.”Hanja wuni némafwi hambuk yata Satanéna hambukré wundé sarékéngwandéwu. Sarékéngwanda némbuli wuna yafa wali wuni re, déka néma du rendéka jambémbu. Sarékéngwandékwa du takwaré watawuni, di wuna néma du rendéka jambémbu wuni wali rendate. ve“Mé xéké. Wuni gena fétémbu téta guniré wuni wa, guni wun yambu wunika nafwingute. Du nak wuna hundi xékéta gena yambu nafwindét, wuni wulaaye dé wali retawuni. Reta wuni dé wali hénoo sawut, dé wuni wali satandé. {Wuni némafwimbu mawuli yawuka du takwaré wuni hambuk hundimbu wata wuni diré xiya, di yikafre sémbut male hurundate. Wunka sarékéta méni hurumén haraki saraki sémbut yatakataka yikafre sémbut male hurunjoka némafwimbu mawuli yataméni. !;Wungi reméka wuni méniré ané hundi we. Méni mé yae yéwa hweta yikafre male ya yanéndé gol motu wunimbu héra, méni xérénjuwi mama du renjoka. Méni yéwa hweta wama nukwa wur akwi wunimbu mé héra, méni wun nukwa wur sandamét, du takwa ména séfiré xéhafi yandat, méni roohafi yanjoka. Méni yéwa mé hweta yikafre marasin akwi wunimbu héra, méni ména damambu takata jémba xénjoka. GMéni angi méni we, ‘Wuni xérénjuwi mama du wuni. Wuni séfélak yéwa jondu bu hérawu. Joo nakéka fatikéhambawuni.’ Wungi wata méni xékélakihambaméni. Méni Godna makambu haraki reta xak wali reta jambangwe du méni re. Méni dama hiyandé du maki méni re. Méni nukwa wur sandahafi du maki méni re. u~~1||>{xSvuuRsrqqpsonxl0k%iih)g"fexe>cba`_^]\8[ZyYXIWiUTSaRQQPxON8LL1JIHXG4F E D4B+A??>=<;:86544&3T11/..!-,F**G)('f&B%$"!! B+Ms 7*{s : B  1|[Lé léka mawulimbu lé wa, “Wuni séfélak du takwaka néma takwa wuni re. Wuni du hiyandé takwa yingafwe. Wuni jémba male reta yamba gérakéwuni.”Wungi wata léka ximbu lé haréké. Harékéta mawuli yaléka atéfék jondu huruta lé haraki saraki sémbut huru.Lé lé hafuré yikafre hurulén maki némbuli guni léré haraki hasa hurutanguni, lé némafwi hangéli héraata hambukmbu géraléte. ,{QGuni lé guniré haraki huruléka maki léré haraki hasa hurutanguni.Lé guniré haraki joo nak hurulét, guni léré haraki joo yéték hasa hwetanguni.Hurulén haraki saraki sémbut andémbu tékwa wain hulingu maki dé. Némbuli wun andé yéték léré hasa hwetanguni. MzLé séfélak haraki saraki sémbut lé huru. Di hurulén haraki saraki sémbut natafambu takandaka dé Godna getéfaré xale.God hurulén haraki saraki sémbutka yike yamba yakéndé. ;yoDé wungi wandéka wuni xéké, hundi nak akwi Godna getéfambu gayata wandéka. Angi dé wa:Wuna du takwa, guni lé wali haraki saraki sémbut huruhafi yanjoka guni wule getéfa yatakataka gwandetanguni.Guni lémbu rehafi yangut, lémbu xakutekwa xakéngali gunimbu yamba xakukéndi. x-Atéfék héfambu rekwa du takwa di léka haraki saraki sémbutna wain hulingu sa.Ané héfambu rekwa néma du di lé wali haraki saraki sémbut huru.Lé haraki saraki sémbut huruta séfélak jondu héranjoka mawuli yaléka di ané héfana jémba yakwa du di léka jondu hweta yéwa héraata di xérénjuwi mama du re.Di atéfék wungi hurundaka némbuli Babilon haraki wundé yalé. ^w5Dé gaye némafwimbu wata dé wa:Némafwi getéfa Babilon haraki wundé yalé. Lé haraki male lé té.Némbuli wule getéfa lé Satanéna haraki hamwinya rendaka hafwa lé.Lé atéfék haraki hamwinya akwi rendaka séndé ge lé.Némbuli wule getéfa lé sahafi yambeka afwi, haraki afwina rendaka séndé ge lé. v 5Wambula xe wuni xé, ensel nak akwi Godna getéfa yatakataka gayandéka. Wun ensel némafwi hambuk yata dé nukwa hanyikwa maki dé héfambu hanyi. u Wule xémén takwa lé némafwi getéfa lé. Lé ané héfana atéfék néma duka lé néma takwa lé re.” Wungi dé wa.&tEHanja God dé wun mawuli saréké taka, wunde néma duna mawulimbu, di God mawuli yandéka maki hurundate. Takandéka di natafa joo hurunjoka mawuli yata sékéré téta di deka hambuk wun ximbalika hwetandi. Godna wandén jondu atéfék xakundéte di deka hambuk ximbalika hwetandi. tsaXémén hara tamba yéti wun ximbali wali di wule yambumbu tékwa takwaka némafwimbu hélék yatandi. Hélék yata léré haraki huruta léka nukwa wur atéfék lafitandi. Lafita léka séfi nawulak sataka léré yambu tusandatandi. 5rcWataka dé wuniré wa, “Wule yambumbu tékwa takwa lé séfélak xérimbu téléka méni xé. Wun xéri di nak maki nak maki séfi tékwa du takwa akwi, atéfék hémémbu rekwa du takwa akwi, nak maki nak maki héfambu rekwa du takwa akwi, nak maki nak maki hundi bulékwa du takwa akwi di. }qsDi wun Sipsip Balina Nyan wali warendat, wun Sipsip Balina Nyan diré sarékéngwandétandé. Dé atéfék némafwi duna némafwi du dé, dé atéfék néma duna néma du reta dé diré sarékéngwandétandé. Dé wali tékwa du takwa di déka hundi xékéndate wasékendén du takwa di. Di déka jémba male sarékéta wandén maki hurukwa du takwa di.” Wungi dé wa. p Di natafa joo hurunjoka mawuli yata sékéré tétandi. Téta deka hambuk ximbalika hwendat, dé deka néma du retandé. +oO “Xémén hara tamba yéti di néma du tamba yéti di. Di néma du rehafi ye. Di wun ximbali wali hambuk hérae dé wali natafa aua male néma du retandi. n  Wun ximbali hanja re némbuli rehambandé. Wunde néma du angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk tale rendat dé deka hukémbu néma du retandé. Dé wunde néma du angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk nakmbu xakutandé. God wandét dé fakutandé. Nm Wun humbu di néma du angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk akwi di. Wunde néma du natamba bu hiya. Nak dé némbuli re. Nak hukémbu xakutandé. Hukémbu dé yae nawulak nukwa male retandé. Ul# “Xékélelakikwa du di wun jooka jémba xékélakitandi. Wun humbu angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk di némbu angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk di. Wule takwa lé wun némbumbu re. kXémén ximbali hanja re némbuli rehambandé. Hukémbu wun némafwi wekwambu xalendét, God déré xiyandét, dé fakutandé. Hanja God ané héfa huratakahafi yandén nukwa dé God dé wali wungi re wungi re retekwa du takwana xi dé hayi nyinga nakmbu. Wun nyingambu xi hayihafi yandén du takwa di wun hanja re némbuli rehafi ye hukémbu yatekwa ximbaliré xéta waréngénétandi. !j;Sarékéwuka dé ensel wuniré wa, “Métaka méni saréké waréké? Wuni wule takwana sataku hundina mo hundika watawuni. Reléka ximbalina sataku hundina mo hundika akwi watawuni. Wun angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk humbu tamba yéti hara tékwa ximbalika watawuni. 1i[Lé Godna du takwana nyéki sata, Jisasna hundi wanjoka hiyandé du takwana nyéki sataka wangété yaléka wuni xé. Xétaka waréngéna wuni saréké waréké. Zh-Hanja léka makambu di sataku hundi nak angi hayi, “Némafwi getéfa Babilon lé. Lé atéfék yambumbu tékwa takwana ayiwa lé. Lé ané héfambu rekwa atéfék haraki saraki sémbutna ayiwa lé.” gWule takwa lé waka akwi géli akwi nukwa wur lé sanda. Lé séfélak gol motumbu yatakandan jondu, séfélak yikafre glas maki motu akwi léka séfimbu lé sanda. Séfélak yikafre yéwasé akwi lé waré. Léka tambambu lé gol motumbu yatakandan hanyandé huru. Wun hanyandémbu dé wule takwa hurulén atéfék haraki saraki sémbut akwi hurulén haraki jondu akwi dé sukweka té. Vf%Wungi wandéka Godna Hamwinya wuna mawulimbu sukweka téndéka dé ensel wuniré du rehafi hafwaré hura yi. Hura yindéka wuni xé, takwa hési waka ximbalimbu reléka. Wun ximbalina séfimbu séfélak Godka haraki hundi wandaka xi di re. Wun ximbalina humbu angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk di. Déka hara tamba yéti di. keOAné héfana néma du di lé wali hwaata di haraki saraki sémbut huru. Wule takwa hurulén haraki saraki sémbut wain hulingu maki dé. Lé wun wain hulingu ané héfambu rekwa du takwaka hweléka sataka di wangété ya.” 9d mWun andé hura tékwa ensel nak wunika yae dé wuniré angi wa, “Méni mé ya. Wuni séfélak xérimbu tékwa némafwi getéfa hési méniré wakwetawuni. Wule némafwi getéfa yambumbu tékwa takwa maki lé. God hurulén séfélak haraki saraki sémbut léré hasa hwetendékaka méniré wakwetawuni. =csRehafi yandaka dé némafwi ais motu wali dé giya. Nak ais motuna xak angi dé, 50 kilo maki dé. Wun ais motu nyirmbu gaye dé du takwaré xiyae diré haraki huru. Wun ais wali némafwi xakéngali dé. Wali diré haraki hurundékaka sarékéta di héfambu rekwa du takwa Godka haraki saraki hundi wa.ab;Hwendéka néma xérimbu tékwa atéfék héfa di guré nandi. Némbu nak rehambandé. 2a]Hurundéka wun némafwi getéfa dé félama també hufukmbu té. Nono hurundéka atéfék héfambu tékwa getéfa xakre di haraki ya. God dé wun némafwi getéfa Babilonka yike yahambandé. Dé wule getéfaka sarékéta dé déka némafwi mawuli wina wain hulingu rekwa hanyandé dé léka hwe. x`iWungi wandéka nyir tulem nandéka dé ham nawulak wandéka jar xiyandéka dé némafwi nono nak dé huru. Wun nono némafwi nono male dé. Hanja du takwa ané héfambu xakundé nukwa némbuli akwi wungi maki nono héfambu huruhambandé. E_Ensel nak akwi ye dé murmbu déka andémbu rekwa joo guriké. Gurikéndéka dé tempelmbu rekwa God rendéka néma duna jambémbu hundi nak hambukmbu angi wa, “Yak. Bu hényi.” Z^-Wun haraki hamwinya hufuk ané héfambu rekwa néma duré wandaka yae di hérangwanda té, natafa hafwambu. Wun hafwaka di Hibruna hundimbu angi wa, Armagedon. Wun xina mo hundi angi dé, Magedo némbu. M]Yindaka nana Néma Du dé angi wa, “Mé xéké. Wuni sélé héraakwa du yandaka maki yatawuni. Guni wunika haxéta huli reta guna nukwa wurka jémba hatita, wu guni yikafre mawuli yatanguni. Guni wungi huruhafi yata guni baka séfi téngut, du takwa guna séfiré xéndat, guni rootanguni.” Wungi dé naniré wa. m\SWunde haraki hamwinya Satanéna hém di. Di xale ye di hanja xéhafi yandan nak maki hambuk jémba di ya. Di ané héfambu rekwa atéfék néma duka di yi. Wunde néma du natafa hafwaré yae warendate di haraki hamwinya dika yi. Atéfék néma duré sarékéngwandékwa God wasékendén némafwi nukwambu warendate di haraki hamwinya wunde néma duka yi. <[q Wambula xe wuni xé, gélékeké maki haraki hamwinya hufuk xalendaka. Némafwi hambwena hundi, ximbalina hundi, yénataka hundi wakwa profetna hundimbu akwi xalendaka wuni xé. Z9 Yatakahafi yandaka ensel nak akwi ye dé déka andémbu rekwa joo némafwi xéri Yufretismbu gurikésanda. Gurikésandandéka dé wun xérina hulingu atéfék héliké. Hélikéndéka dé némafwi yambu nak re. Nukwa xalekwa sakumbu rekwa néma du di wun yambumbu yatandi. Y- Di deka séfimbu téndé wasika akwi némafwi hangéli hérandanka di Godka haraki hundi wata di hurundan haraki saraki sémbut yatakahambandi. X% Harékéhafi yandaka dé ensel nak akwi déka andémbu rekwa joo wun ximbali rendéka néma duna jambémbu gurikésanda. Gurikésandandéka ximbalina du takwana hafwambu dé gan hunyi. Hunyindéka wunde du takwa némafwi hangéli hérae di deka tékaliré di ti. %WC Tundéka deka séfimbu némafwi ya yanéndéka di du takwa di némafwi hangéli héraata di Godka haraki hundi wa. God dé wun xakéngalika hambuk ye néma du rendéka di déré haraki hundi wa. Wata di hurundan haraki saraki sémbut yatakahafi yata di Godna ximbu harékéhambandi. #V?Wandéka ensel nak akwi ye déka andémbu rekwa joo nukwambu dé guriké. Gurikéndéka dé nukwa hambukmbu xétékwe, du takwana séfiré tunjoka. TU!Wandéka wuni xéké, hundi nak Godka jondu hwendaka jambémbu xale wandéka. Dé angi wa, “Wu mwi hundi dé. Néma Du God, ména hambuk atéfék hambukré sarékéngwandéta méni néma du re. Méni hurundan haraki saraki sémbut wungi hasa hweta méni wamén maki huruta yikafre sémbut male méni huru.” Wungi dé wa. UT#Hanja wunde du di ména profet ména nawulak du takwaré akwi xiyandaka deka nyéki dé bleké. Némbuli méni ména du takwaré xiyandé duré méni nyéki hwe, di sandate. Wu yawundu.” Wungi dé wa. ~SuXakundéka wuni xéké wun hulinguna ensel angi wandéka, “Hanja re némbuli akwi méni re. Méni hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hweméka, wu yikafre dé. Méni yikafre God méni. Wungi hasa hweta méni yikafre sémbut méni huru. =RsHiyandaka dé ensel nak akwi ye déka andémbu rekwa joo xérimbu akwi héfambu xalekwa gumbu akwi dé gurikésanda. Gurikésandandéka wun hulingu atéfék dé nyéki xaku. jQMXakundéka dé ensel nak akwi ye dé déka andémbu rekwa joo néma xérimbu gurikésanda. Gurikésandandéka dé néma xéri hiyandé duna nyéki maki dé xaku. Xakundéka néma xérimbu tékwa atéfék jondu di hiya. :PmWungi wandéka dé ensel nak ye dé déka andémbu rekwa joo héfaré gurikésanda. Gurikésandandéka séfélak du takwaré némafwi haraki wasi dé xaku. Di ximbalina xi deka séfimbu hayindan du takwa, di ximbali maki tandan gwalinyana ximbu harékékwa du takwa, diré némafwi haraki wasi dé xaku. PO Tempelmbu hundi nak xalendéka wuni xéké. Dé ensel angé tamba yétiyéti angé tamba hufukré hambukmbu angi wa, “Guni sa ye wun andémbu rekwa Godna mawuli wi héfambu gurikésandatanguni.” nNUGod némafwimbu hambuk yata dé némafwimbu hanyindéka dé déka hambukmbu dé yaki xale dé tempelmbu sukweka té. Yaki wungi téndéka di atéfék du takwa wun tempelré yamba hali wulayinda. Ensel angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk hura téndaka xakéngali angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk hényindat, du takwa wun geré wulayitandi.NMGwandendaka dé hamwinya tékwa joo nak gol motumbu yatakandan andé angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk dé dika hwe. Wungi re wungi re rekwa Godna mawuli wi dé wunde andémbu sukweka té. QLXéwuka ensel angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk di xakéngali hura te di tempel yatakataka gwande yi. Huli huli wama nukwa wur sandataka gol motumbu yatakandan yoo mawulimbu gitaka di gwande. >KuWun gwar xékétaka wambula xe wuni xé, Godna mwi hundi rendéka nukwa wurmbu tondén yikafre ge déka getéfambu téndéka. Wun gembu déka tempel nafwe téndéka wuni xé. &JENana Néma Du, méni hafu yikafre sémbut male méni huru.Méni yikafre male jémba yaméka atéfék di xé.Xéndanka atéfék héfambu rekwa du takwa yae ména ximbu harékétandi.Héndé ménika roohafi yata ména ximbu harékéhafi ye? Wu yingafwe.Wungi di wa. HI Wunde du takwa wumbu téta di Godna jémba yakwa du Moses bér wun Sipsip Balina Nyanéna gwar wa. Angi di wa:Néma Du God, méni némafwi jémba méni ya.Nani yamén yikafre jémbaré xéta waréngéna nani saréké waréké.Ména hambuk atéfék hambukré sarékéngwandéndéka méni néma du re.Méni yikafre sémbut male huruta méni mwi hundi male méni wa.Méni atéfék héfana du takwaka néma du méni re. gHGWambula xe wuni xé némafwi tukweseke maki joo nak téndéka. Wun joo dé ya wali glas wali takandan joo maki dé. Wun tukweseke walémbambu du takwa nawulak di té. Wunde du takwa di ximbaliré akwi, ximbalina gwalinyaré akwi, wun ximbalina xina nambaré akwi sarékéngwandétaka di wumbu té. Téta di God hwendén gita maki joo hura té. ^G 7Wungi hurundéka wuni némafwi joo nakré wuni xé. Wun jooré xéta wuni saréké waréké. Wun joo angi dé. Ensel angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk wumbu téta di némafwi xakéngali angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk hura té. Wun xakéngali di hukétéfi xakéngali di. Wun xakéngali yindat, Godna mawuli wi hényitandé. 8FiYakisandandéka di wun wekwambu wain sék xakinjinyi. Wun wekwa dé getéfana hafwambu dé té. Di wun wain sék xakinjinyindaka dé wun wekwambu séfélak nyéki dé xale. Xale gwande dé afaké hafwambu dé yi (300 kilomita maki). Yita dé wara héfambu tékwa duna maka yakitéfinjoka dé huru.lEQWungi wandéka dé wun ensel déka yar hura héfaré gaye dé akwe wain sék xatéka héra. Hérae dé motumbu xandan wain sék xakinjinyindaka némafwi wekwambu dé wun wain sék yakisanda. Wun wekwa dé Godna mawuli wi dé. )DKHurundéka dé ensel nak akwi Godka jondu hwendaka jambé yatakataka dé ya. Wun ensel dé yaka dé néma du re. Dé yae dé yar hura téndé enselré hambukmbu angi wa, “Héfambu tékwa wain sék némbuli akwe dé té. Méni ména yar hura sa ye méni wun wain sék xatéka héra.” #C?Hérandéka dé ensel nak akwi Godna getéfambu tékwa tempelmbu gwande dé té. Dé akwi hénoo hérandaka dakéndé némbi tufu yar nak dé huru. tBaWungi wandéka dé buwimbu rendé du déka yar hura yaake dé héfana akwe hénoo atéfék xatéka héra. A/Hurundéka dé ensel nak akwi Godna tempelmbu gwande dé buwimbu rekwa duré némafwimbu wata dé wa, “Héfambu rekwa du takwa di akwe hénoo maki di té. Némbuli wun akwe tékwa hénoo hérateméka nukwa wundé yandé. Méni sa ye ména yarmbu hénoo xatéka héra.” @Wuni wambula xe wuni xé, wama buwi nak hwandéka. Wun buwimbu duna nyan maki du dé re. Déka anéngambambu dé gol motumbu yatakandan néma du sandandaka joo nak dé re. Déka tambambu dé hénoo hérandaka dakéndé yar dé huru. Wun yar némbi tufu dé. ? Godna getéfambu hundi nak gayandéka xékéwuka dé angi wa, “Méni angi hayitaméni. Néma Du Jisas wali natafa mawuli héraakwa du takwa di némbuli hiyandat hukémbu hiyandat, God diré yikafre hurutandé. Hurundét di jémba male retandi.” Wungi wandéka dé Godna Hamwinya wa, “Wu mwi hundi dé. God diré yikafre hurundét, di resétotandi, deka némafwi jémbaka. Deka yandan yikafre jémba di wali yitandé, God diré yikafre hurundéte.” Wungi dé wa. Héfambu hénoo héraakwa nukwa T>! Guni Godna du takwa, wunka sarékéta guni roohafi yata guna mawulimbu hambuk yata Godna hundi jémba xékéta wandén maki hurutanguni. Huruta Jisaska jémba sarékéta déka hundi hulukitanguni. = Wun ximbali bér ximbali maki tandan gwalinyana ximbu harékéndé du takwa, bérka ximbu harékéta ximbalina hundi deka séfimbu hérandé du takwa akwi di yambu némafwi hangéli hératandi, wungi re wungi re. Gan nukwa baka yamba hwakéndi.” Wungi dé wa. < wunde du takwa di Godna mawuli wina wain hulingu satandi. Wun wain hulingu hambuk dé. Dé diré hambukmbu haraki hurutandé. Di Godna ensel akwi Sipsip Balina Nyan akwi deka makambu téta di yambu, ya yanékwa haklafu motumbu akwi némafwi hangéli hératandi. ;9 Dé wungi wandéka dé ensel nak akwi bérka hukémbu ya. Yae dé hambukmbu angi wa, “Ximbalina ximbu harékékwa du takwa, ximbali maki tandan gwalinyana ximbu harékékwa du takwa akwi, bérka ximbu harékéta ximbalina hundi makambu, yika tambambu hérandé du takwa, >:uDé wungi wandéka dé ensel nak akwi tale yandé enselna hukémbu dé ya. Yae dé wa, “Némafwi getéfa Babilon wundé xakrilé. Hanja lé atéfék héfambu rekwa du takwana mawuliré lé haraki huru, di haraki saraki mawuli xékéta lé wali haraki saraki sémbut hurundate. Lé wundé xakrilé.” 9Yita dé hambukmbu angi wa, “God némafwi kot xékékwa néma du retendéka nukwa wundé yandé. Yandénka guni Godka roota déka ximbu harékétanguni. God nyir, héfa, néma xéri, xéri akwi huratakandénka sarékéta guni déka ximbu harékétanguni.” 8{Wambula xe wuni xé, ensel nak anwar nyirmbu wura yindéka. Dé Kraisna wungi re wungi re rekwa yikafre hundi wanjoka dé yi. Dé nak maki nak maki héfambu rekwa du takwaré, nak maki nak maki hémémbu rekwa du takwaré, nak maki nak maki hundi bulékwa du takwaré, nak maki nak maki séfi tékwa du takwaré, ané héfambu rekwa atéfék du takwaré wanjoka dé yi. x7iDi yénataka hundi nawulak wahambandi. Di haraki saraki sémbut nawulak huruhambandi. Ensel hufuk di hundi wa 6 Wunde du di takwa wali hwahafi yata di Godna makmbu yikafre male du di re. Di wun Sipsip Balina Nyanéna hukémbu yikwa du di. Dé nak héfaré yindét, di déka hukémbu yitandi. Hanja wunde du di séfélak duna nyéndékmbu rendaka God diré dé héra. Du takwa hanja Godka tale hérandan hénoo Godka hwendaka maki, wunde du di God bér Sipsip Balina Nyan tale hérambén du di. W5'Di wun hundi wata di God rendéka jambéna makambu téta di huli gwar wa. Di hamwinya tékwa jondu yétiyéti, wumbu rekwa néma du akwi, deka makambu téta di huli gwar wa. Wunde 144,000 du di wun gwarna moka xékélaki, wun gwar wanjoka. Nak du takwa wun gwar wanjoka di hurufatiké. Hanja God ané héfambu dé wunde duré héra. a4;Wunde du téndaka wuni xéké, hundi nak Godna getéfambu wandéka. Wun hundi gu némafwimbu safuruta wandéka maki dé wa. Dé jar xiyaata wandéka maki dé wa. Xékéwun hundi gita xiyandaka wandéka maki dé wa. U3 %Wambula xe wuni xé, wun Sipsip Balina Nyan Saion Némbumbu téndéka. Wun Sipsip Balina Nyan téndéka di 144,000 du di dé wali té. Hanja wunde duna makambu dé déka xi déka Yafana xi akwi dé hayi. 02Y Guni xékélelakikwa du takwa, mé saréké. Guni jémba sarékéta wun ximbalina nambaka xékélakitanguni. Wun namba wu duna namba dé. Wun namba 666 dé.X1) Hayingut, du takwa wuna hundi hura téhafi yata di nak du takwambu joo yamba hérakéndi. Wuna hundi hura téhafi yakwa atéfék du takwa jondu hwetaka nak du takwaré yéwa yamba hérakéndi.” Wungi dé wun gwalinya wa. Wandéka wungi di déka hundi hayi. Hayindan hundi wu ximbalina xi dé. Hayindan hundi wu ximbalina namba dé. Y0+ Wungi wataka dé wa, “Guni wuna hundi nak hayitanguni, atéfék du takwana yika tambambu. Tambambu hayihafi yata deka makambu hayitanguni. Néma du takwa, baka du takwa, xérénjuwi mama du takwa, jambangwe du takwa, nak duka jémba yakwa du takwa, deka hafu jémba yakwa du takwa, atéfék du takwambu wuna hundi wungi hayitanguni. #/? Tandaka dé hukémbu yandé ximbali hambuk hérae dé wun tale yandé ximbali maki gwalinyaka hambuk hwe, wun gwalinya yanambi yondéte. Hwendéka dé wun gwalinya yanambi yota dé hundi akwi bulé. Buléta dé wa, “Wuna ximbu harékéhafi yakwa du takwaré guni xiyatanguni.” .y Hukémbu yandé ximbali dé tale yandé ximbalimbu hambuk hérae dé hanja xéhafi yandan hambuk jémba yata dé héfambu rekwa du takwaré yéna ya. Yéna yata dé diré angi wa, “Guni gwalinya tatanguni. Wun ximbali hanja xi warendaka yarmbu xiyandaka dé huli re. Guni wun ximbali maki gwalinya tatanguni. Tae guni déka ximbu harékétanguni.” Wungi wandéka di ta. \-1 Hukémbu yandé ximbali dé nak maki nak maki hanja xéhafi yandan hambuk jémba dé ya. Nak yandén hambuk jémba angi dé. Dé atéfék du takwana makambu téta wandéka ya nyir yatakataka dé héfaré gaya. },s Tale yandé ximbali hukémbu yandé ximbalika hambuk hwetaka wandéka dé tale yandé ximbalina makambu téta dé déka jémba ya. Yata dé atéfék héfambu rekwa du takwaré wandéka di tale yandé ximbalina ximbu haréké. Hanja humbu nak xiyandaka hiyae téndéka wun humbumbu téndé wasi réka yandéka dé humbu wambula yikafre yandé ximbalina ximbu di haréké. ++O Ximbali nak akwi héfambu raama xalendéka wuni xé. Déka hara yéték dé, sipsip balina nyan maki. Dé némafwi hambwe buléndéka maki dé hundi bulé. k*O God du takwa nawulakré dé wa, deka mama diré séndé gembu takandate. Wandét, di séndé gembu retandi. God du takwa nawulakré dé wa, deka mama diré xi warendaka yarmbu diré xiyandate. Wandét, di diré xi warendaka yarmbu xiyatandi. Guni Godna du takwa wunka sarékéta guni Godna jémbaka bari wendé nahafi yata Godka jémba sarékétanguni. M) Du takwa deka waan téndét, di ané hundi métaka xékénda. _(7 Héfambu rekwa du takwa déka ximbu harékétandi. Hanja God ané héfa huratakahafi yandén nukwa dé nyinga nakmbu déka du takwana xi hayi, di dé wali wungi re wungi re jémba rendate. Wun nyinga dé xiyandaka hiyandé Sipsip Balina Nyanéna nyinga dé. Wun nyingambu deka xi hayihafi yandén du takwa wun ximbalina ximbu harékétandi. W'' Dé hambuk hérae dé wun ximbali Godna du takwa wali ware dé diré sarékéngwandé. Wun némafwi hambwe dé déka hambuk hwendéka dé atéfék hémka akwi, atéfék nak maki nak maki séfi tékwa du takwaka akwi, atéfék nak maki nak maki hundi bulékwa du takwaka akwi, atéfék héfambu rekwa du takwaka akwi dé néma du re. &' Reta dé Godka akwi, Godna xika akwi, Godna yikafre geka akwi dé haraki hundi wa. Godna yikafre ge dé déka getéfambu rekwa du takwa dé. n%U Wun ximbali hambuk hérae dé déka hafu ximbu harékéta dé Godka haraki hundi wa. Wun némafwi hambwe dé déka hambuk hwendéka dé atéfék du takwaka dé néma du re, dumi yétiyéti angé tamba yéték (42) bafumbu. )$K Wun némafwi hambwe ximbalika déka hambuk hwendéka di du takwa némafwi hambwena ximbu haréké. Harékéta di ximbalina ximbu akwi haréké. Harékéta di wa, “Héndé wun ximbali maki dé? Héndé wun ximbali wali wareta déré sarékéngwandétandé? Wu yingafwe.” Wungi di wa. o#W Wun ximbalina humbu nak xiyandaka hiyae dé té. Téndéka wun makambu téndé wasi réka yandéka dé humbu wambula yikafre ya. Yandéka di héfambu rekwa atéfék du takwa wun ximbaliré xéta waréngéna di déka hukémbu yi. D" Xéwun ximbali lepat maki dé. Déka man beana man maki di. Déka hundi laionéna hundi maki dé. Wun ximbalika dé némafwi hambwe Satan déka hambuk hwe. Hwetaka dé déré wa, “Méni wuna hambuk hérae ané héfambu rekwa du takwaka néma du retaméni.” Wungi wandéka dé hambuk yata dika néma du dé re. O!  Téndéka wuni xé, ximbali maki joo nak néma xérimbu xalendéka. Déka hara tamba yéti dé. Déka harambu di néma duna anéngambambu sandandaka joo tamba yéti di re. Déka humbu angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk di. Déka maka nak nakmbu dé hayindan xi nawulak hwa. Wunde xi di Godka haraki hundi wandaka xi di. 7 i Ye dé néma xéri tufwana awemémbu té. Nyérékéndéka dé wun némafwi hambwe wule takwaka mawuli wita dé léka mandékangu wali warenjoka mawuli ya. Léka mandékangu di Godna hambuk hundimbu wandén maki huruta Jisasna hundi hulukikwa du takwa di. Di wali warenjoka dé wun némafwi hambwe yi. ! Mawuli yandéka dé héfa wule takwaré yikafre huruta dé déka taak sénata dé némafwi hambwe gwiyandén atéfék hulingu nyéréké.  Wule takwa wumbu reléka dé wun némafwi hambwe déka hundimbu dé séfélak hulingu gwiya, némafwi xéri maki. Wun hulingu némafwi hwe gwande ye lé wule takwaré nambwe yi. Wun hwe gwande léré hura yilét fakuléte dé hambwe mawuli ya. gG Nambwandéka God dé wule takwaka némafwi barokwaruna yék yéték hwe, lé wura du rehafi héfaré ye léka hafwambu xakuléte. Lé wumbu relét, di léka hénoo hwetandi. Héki hwari hufuk també wumbu jémba retalé.  Wun némafwi hambweré héfaré yakisandandéka héfambu rendékaka xékélakita dé dunya héralé takwaré nambwe.  Sarékéngwandéndanka sarékéta guni Godna getéfambu rekwa du takwa yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatanguni. Satan héfaré naande ye dé xékélaki. Dé nawulak nukwa male retandé. Dé wungi xékélakita dé némafwimbu mawuli wi. Mawuli windékaka nani guni héfambu rekwa du takwaka akwi, néma xérimbu rekwa jonduka akwi nani saréfa nae.” Wungi dé wun hundi wa.  Wun Sipsip Balina Nyan hiyandéka déka nyéki dé bleké. Blekéndéka di du takwa nawulak di wun Sipsip Balina Nyanka jémba sarékéta di déka yikafre hundi wa. Déka jémba yanjoka di hiyanjoka roohambandi. Wungi maki di Satanré sarékéngwandé. D Yakisandandéka wuni xéké, Godna getéfambu hundi nak hambukmbu wandéka. Wata dé wa, “God némafwi hambuk yata dé Satanré sarékéngwanda dé déré héfaré yakisanda. Tale Satan dé Godna makambu téta gan nukwa dé Jisasna hundi xékéndé du takwaka haraki hundi wa. Némbuli dé dika haraki hundi wambula yamba wakéndé. Némbuli God némafwi hambuk yata yae dé déka du takwaré héra, Satanéna tambambu. Nana Néma Du God yae dé atéfék du takwaka néma du re. Reta dé déka nyan Jisas Kraiska hambuk hwe, dé atéfék du takwaka néma du rendéte. N Maikel dé wun némafwi hambwe déka du wali diré dé héfaré yakisanda. Wun némafwi hambwe dé hanja rendé hambwe dé. Nani déka angi wa, “Yénataka hundi wakwa du Satan dé.” Wungi nani wa. Dé ané héfana atéfék du takwaré dé yéna ye. Maikel wun némafwi hambweré akwi, déka enselré akwi dé yakisanda. %C Wareta Maikelna hambuk wun hambwena hambukré sarékéngwandéndéka di wun némafwi hambwe déka du akwi Godna getéfambu wambula renjoka di hurufatiké.  Wule takwa yaange yiléka di Godna getéfambu ware. Maikel déka ensel akwi di némafwi hambwe déka ensel akwi wali di ware. 4a Hura warindéka lé takwa du rehafi hafwaré lé yaange yi, God lé jémba reléte huratakandén hafwaré. Wun hafwambu lé 1,260 nukwa relét, di léka hénoo hwetandi. |q Téndéka lé nyan nak héra. Lé dunya héra. Hukémbu wun nyan néma du reta némafwi hambuk yata ané héfambu rekwa atéfék du takwaka jémba hatitandé. Wule takwa nyan héraléka God dé wun nyanré bari hura wari, rendéka jambéré. <q Déka génimbu wun hambwe dé nyirmbu tékwa hunkwari també nak témbéra dé ané héfaré yakisanda. Yakisandandéka dé nyirmbu tékwa hunkwari també yéték jémba dé té. Wun hambwe yae dé nyan héranjoka yakwa takwana makambu té. Wule takwa nyan héralét, dé wun nyanré bari sanjoka dé té. R Huruléka dé nak joo akwi nyirmbu ya. Wun joo angi dé: Némafwi waka hambwe maki joo nak dé re. Déka humbu angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk wungi di té. Déka humbu nak nakmbu dé néma du anéngambambu sandandaka yikama joo nak dé re. Démbu dé bulmakau balina anéngambambu tékwa hara tamba yéti di té.  Lé nyan téta nyan héranjoka huruta lé némafwi hangéli héra. Hangéli hérae lé hambukmbu wanjita lé nyan héranjoka huru.  ) Wun joo yindéka wambula xe wuni xé, néma joo nak nyirmbu yandéka. Wun joo angi dé: Takwa hési lé re. Lé nukwa lé sanda, sanda wur maki. Bafu léka man ekombu lé re. Léka anéngambambu hunkwari tamba yéti man yéték dé re, anéngambambu samé joo maki dé. Q Di wungi wandaka dé Godna getéfambu tékwa déka tempelna yambu dé nafwi. Nafwindéka wuni xé, déka wasékérékéndén hundina yikafre male bokis wun tempelmbu téndéka. Téndéka nyir tulem nandéka némafwi ham nawulak wandaka jar xiyandéka nono nak dé huru. Hurundéka dé némafwi wali ais maki dé giya.H   Hanja ané héfambu rekwa du takwa ménika mawuli di wi.Némbuli méni dika mawuli witeméka nukwa wundé yandé.Némbuli méni némafwi kot xékékwa néma du reteméka nukwa wundé yandé.Yandéka méni hiyandé du takwa hurundan sémbutka hundi wataméni.Némbuli ména jémba yandé du takwa yandan yikafre jémba hasa hwetaméni.Hasa hweta méni ména profetka akwi, ména hundi xékéndé du takwaka akwi, ména ximbu harékéndé du takwaka yikafre jondu hasa hwetaméni.Di néma du takwa reta baka du takwa rendat, wunde du takwa yandan yikafre jémba némbuli hasa hwetaméni.Némbuli méni ané héfaré haraki hurundé du takwaré haraki hasa hurutaméni.  / “Nana Néma Du God, ména hambuk atéfék hambukré dé sarékéngwandé. Hanja re némbuli akwi méni re.Méni némafwi hambuk héraata némbuli male méni néma du reta atéfék héfambu rekwa du takwaka méni jémba hati. Hatiméka nani ménika diména nae. 7 g Wandaka di Godna makambu rekwa néma du dumi yéték angé tamba yétiyéti di rendaka jambémbu raama di deka saawimbu xakre hwaata Godna ximbu harékéta di wa, 4 a Ensel nak akwi dé déka fuli yo. Yondéka di Godna getéfambu hundi nawulak hambukmbu di angi wa, “Némbuli nana Néma Du déka wasékendén du Krais wali dé ané héfambu rekwa atéfék du takwaka néma du re. Dé atéfék du takwaka néma du retandé, wungi re wungi re.” Wungi di wa. s _ Wumbére haraki joo yéték wundé yimbé. Nak akwi bari yatandé. Ensel nak akwi dé déka fuli yo U# Wun nukwa némafwi nono dé huru. Hura dé wun getéfana hafwa nakré dé haraki huru. Hurundéka wun getéfana hafwa angé natamba angé tamba yétiyéti jémba dé té. Wun nono hurundéka séfélak (7,000) du takwa di hiya. Hiyandaka di hiyahafi rendé du takwa némafwimbu roota di anwarmbu rekwa Godna ximbu di haréké. v~}|{z7xwvutsr}qon*lkjhhPg edc(bba0_r^,]@\\(ZZ@YfWW TSRQPFMLKK4IHGhFDCBAAe@{?t>b=< ;9e876c5]4Y32100h/_.-,a+p*p))#'' %$$z#6"!7 h*YSZ]WSk2 } M0Ir  God Jisas Kraiska hundi wata dé naniré wakwe, du takwa déka makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa retendakaka. Di Jisas Kraiska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nae di déka makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa retandi. Wun yambu male dé re. Déka makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa retembeka yambu nak akwi rehambandé. Wun yambuka Godna nyingambu angi dé wa: “Yikafre sémbut hurukwa du takwa di Godka jémba sarékéta déka hundika ‘Mwi hundi dé’ naata di jémba retandi, wungi re wungi re.” Atéfék du takwa Godka di hu hwe "q ?Wuni Jisas Kraisna hundika wuni yikafre mawuli male ye. Mawuli yata wuni wun hundi wanjoka wuni roohambawuni. Wun hundi Godna hambuk dé. Nawulak du takwa wun hundi xéka Jisaska jémba sarékéndaka dé God di atéfékré dé héra, Satanéna tambambu. Tale Judana du takwa di wun hundi xéka di Jisaska jémba saréké. Némbuli nak téfana du takwa akwi di wun hundi xéka di Jisaska jémba saréké. p %Wata wuni hafu wuni guni Romémbu rekwa du takwaré akwi wun hundi wanjoka wuni némafwimbu mawuli ye. Jisas Kraisna hundi Godna hambuk dé o -God wuniré dé wa, wuni Jisas Kraisna hundi atéfék du takwaré wawute. Wandéka wuni Grikna hundimbu bulékwa du takwa, Grikna hundimbu buléhafi yakwa du takwa, jémba xékélakikwa du takwa, xékélakihafi yakwa du takwa, diré atéfék Jisas Kraisna hundi watawuni. }n u Wuna nyama bandi, guni jémba xékélakingute wuni mawuli ye. Tale wuni gunika yanjoka séfélak nukwa wuni wa. Wataka yinjoka wuni hurufatiké. Nak héfambu reta wuni wumbu rekwa du takwaré Jisas Kraisna hundi wawuka di Kraiska jémba sarékéta di déka du takwa xaku. Guni akwi wungi xakungute, wuni yae déka hundi wata guniré yikafre hurunjoka wuni mawuli ye. ^m 7 Dé wungi yandét, guni Godka jémba sarékéta wuna mawuli yikafre hurungut, wuni Godka jémba sarékéta guna mawuli yikafre huruwut, nani atéfék yikafre mawuli yata Godna jémba yatame. Wungi wuni mawuli ye. $l C Wuni guniré xénjoka némafwimbu mawuli yata déré wuni wakwexéké. Guniré xéta guni wali hundi buléwut, Godna Hamwinya gunika hambuk hweta guna mawuli yikafre hurundéte, wuni mawuli ye. Godna Hamwinya guna mawuli yikafre hurundét, guni Godna jémba yangute, wuni mawuli ye. !k = Wuni déré wakwexékéta ané jooka akwi wuni déré wakwexéké. Némbuli dé mawuli yata gunika yatewuka yambu hurundét, wuni ye guniré xétawuni. j / Wuni wuna mawulimbu, wuna hamwinyambu, wuna hambuk atéfékmbu wuni déka jémba ye. Déka jémba yata wuni déka nyanka hundi wa. Wuni déka jémba yata dé wali hundi buléta gunika wuni déré wakwexéké, atéfék nukwambu. Wungi wawuka God wawun hundi dé xékélaki. %i ETale wuni ané hundi watawuni. Atéfék héfambu rekwa du takwa di hundi saféta di xéké, guni Jisas Kraiska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nanguka. Wungi xékéndaka wuni gunika xékélakita wuni Jisas Kraisna ximbu wata wuna Godka wuni diména wuni nae. jh OGuni Romémbu rekwa du takwa, gunika wuni ané nyinga hayi. God gunika némafwimbu mawuli yata wandéka guni déka du takwa renguka gunika wuni hayi. Nana yafa God akwi Néma Du Jisas Krais akwi guniré yikafre huruta, nakélak huru mawuli hwembét guni jémba rengute wuni Godré wakwexéké. Pol Romémbu rekwa du takwaré xénjoka dé mawuli ya ~g wGuniré akwi hundi wawute God dé mawuli ye. Guniré akwi God dé waséke, guni akwi Jisas Kraisna du takwa rengute. >f wGod wandéka Jisas Krais naniré yikafre huruta wunika déka jémba dé hwe, wuni déka hundi hura yikwa du rewute. Reta wuni déka hundi wa, atéfék héfambu rekwa du takwa Kraiska jémba sarékéta déka hundi jémba xékéta wandéka maki yandate. Wungi hurundat, atéfék xe Kraisna ximbu harékétandi. 0e [Xakundéka God hambuk yata wandéka dé hiyae hwae dé wambula ramé. Raméndénka Godna Hamwinya naniré dé wakwe, wu Godna nyan dé, nana Néma Du Jisas Krais dé. >d wWun yikafre hundi wata God déka nyanka dé wa. Dé héfambu rekwa du xakundaka maki, takwa hési lé déré héra. Héraléka dé hanja rendé néma du Devitna hémémbu dé xaku. dc CGodna yikafre hundi angi dé: Hanja God dé déka profetré wa, “Wuni wuna du takwaré yikafre hurutawuni. Wu mwi hundi dé. Guni wunde du takwaka hundi watanguni.” Wungi wandéka di wun hundi hayi déka nyingambu. b !Wuni Pol, Krais Jisasna jémba yakwa du wuni. God wuniré dé waséke, wuni déka hundi hura yita du takwaré Godna yikafre hundi wawute. kaONana Néma Du Jisas guni atéfékré yikafre hurundéte wuni déré wa. Wuna hundi yak.*`MWun jonduka mwi hundi wakwa du Jisas dé wa, “Wuni bari yatawuni. Wu mwi hundi dé.” Wungi wandéka wuni wa, “Wu yawundu. Néma Du Jisas, mé ya.” R_Guni ané nyingambu hayiwun hundi nawulak hérekingut, God ané nyingambu hayiwun yikafre male getéfambu guniré hérekitandé. Hérekindét, guni hayiwun huli mawuli hwekwa misék yamba sakénguni. i^KWuni guni ané nyingambu rekwa hundi xékékwa du takwa guniré wuni mwi hundi we. Hayiwun hundi male métaka rendé. Guni hayiwun hundi nak hundi akwi hayingut, God ané nyingambu hayiwun xakéngali gunika hwetandé. ]Godna Hamwinya bér Sipsip Balina Nyan hératendéka takwa bér wa, “Mé ya.” Ané hundi xékékwa du takwa akwi watandi, “Mé ya.” Guni Godna hulingu sanjoka mawuli yakwa du takwa, guni mé yae wun hulingu sa. Sata guni huli mawuli hérae jémba retanguni, wungi re wungi re. Guni wun hulingu héranjoka mawuli yangut, God wun hulingu baka hwetandé. Yéwa yamba hérakéndé. y\k“Wuni Jisas wuni wuna ensel nakré wawuka dé ménika yae méniré wun hundi wa, méni wuna hundi xékékwa du takwaré waméte. Wuni Devitna hémémbu xaakwa wuni déka mandéka wuni re. Wuni hanyikwa sérénjuwi hunkwari wuni.” M[Haraki wasa maki rekwa du takwa hafwambu male retandi. Foo tukwa du takwa, nak du takwa wali haraki saraki sémbut hurukwa du takwa, duré xiyaakwa du takwa, yénataka godna ximbu harékékwa du takwa, yénataka hundi wanjoka mawuli yata wun hundi wakwa atéfék du takwa, wunde du takwa atéfék di hafwambu male retandi. rZ]God déka hundi xékéta wandén maki hurukwa du takwaré watandé, di wule getéfana yambumbu wulaaye wun huli mawuli hwekwa mina sék sandate. Watendékaka sarékéta wunde du takwa yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatandi. .YU Wuni talena hundi wuni. Wuni hukétéfina hundi wuni. Wuni talena wuni. Wuni hukétéfina wuni. Hanja wuni re. Hukétéfi nukwambu retawuni.” Wungi dé Jisas wa. &XE Jisas dé wa, “Mé xéké. Wuni bari yatawuni. Hwetewuka jondu wuni hura yatawuni. Yae wuni atéfék du takwa hurundan sémbut diré hasa hwetawuni. XW) Haraki saraki sémbut hurukwa du takwa haraki saraki sémbut wambula métaka hurunda. Haraki sémbutmbu tékwa du takwa wun sémbutmbu tékwandi. Yikafre sémbut hurukwa du takwa yikafre sémbut wambula métaka hurunda. Godna mawuli yandéka maki hurukwa du takwa némbuli God mawuli yandéka maki hurutandi.” Wungi dé wuniré wa. MV Wataka dé wuniré wambula wa, “Ané nyingambu rekwa hukémbu xakutekwa jonduka hundi yamba fakukéméni. Wun jondu xakutendéka nukwa bari yatandé. Xakutendékaka wun jonduka wataméni. :Um Harékénjoka huruwuka dé wuniré wa, “Yingafwe. Méni wungi yamba hurukéméni. Méni wali, Jisasna hundi xéka profet wali, ané nyingambu rekwa hundi xéta wandéka maki hurukwa du takwa wali, wuni wali, nani atéfék Godna jémba yakwa du takwa nani re. Méni Godna ximbu male harékétaméni.” KTWuni Jon wun hundi xékéta wuni wun jonduré xé. Wuni wun hundi xékéta wun jonduré xétaka wuni wun jonduka wakwendé enselna man mombu xakre héfambu hwa, déka ximbu harékénjoka. _S7Jisas angi dé wa, “Mé xéké. Wuni bari yatawuni. Hukémbu xakutekwa jonduka ané nyingambu rekwa profetna hundika sarékéta wandén maki hurukwa du takwa yikafre mawuli yata jémba retandi.” Wungi dé wa. R)Ensel wun joo wakwetaka dé wuniré wa, “Wun atéfék hundi mwi hundi dé. Wandén maki xakutandé.” Wungi dé wa. Nana Néma Du, profetka déka Hamwinya hwekwa God, dé enselré dé wa, dé Godna jémba yakwa du takwaré bari xakutendéka jonduka wakwendéte. @QyWule getéfambu gan wambula yamba hunyikéndé. Nana Néma Du God wumbu haanye rendéka wule getéfambu rekwa du takwa di déka larékombu retandi. Reta di nukwana larékombu lamna larékombu renjoka yamba sarékékéndi. Godna larékombu reta di néma du takwa retandi, wungi re wungi re. Jisas bari yatandé GPDi déka saawiré xétandi. Déka xi deka makambu hwatandé. aO;Du takwaré haraki rendate wandén hundi wumbu yamba rekéndé. God bér wun Sipsip Balina Nyan rembéka jambé wule getéfambu tétandé. Wule getéfambu Godna jémba yakwa du takwa déka ximbu harékétandi. _N7wule getéfambu hwaakwa yambuna nyéndékmbu dé yi. Xéri tufwa yétékmbu di mi nawulak té. Du takwa wun misék sata wungi re wungi re jémba retandi. Wun mi atéfék héki hwari dé yambu tamba yéti manmbu yéték dé sék xaké. Atéfék bafu nak nak dé sék xaké. Wun mi ganga atéfék héfambu rekwa du takwaré dé huréhaléké. LM Ensel dé xéri nak wuniré wakwe. Du takwa wun xérimbu hulingu sata wungi re wungi re retandi. Wun hulingu yikafre glas maki dé. Wun xéri God bér Sipsip Balina Nyan rekwa jambémbu xale dé CLWule getéfaré haraki saraki jondu hura yamba wulayikéndi. Haraki saraki sémbut hurukwa du takwa, yénataka hundi wakwa du takwa di wule getéfaré yamba wulayikéndi. Hanja dé wali retekwa du takwana xi God dé hayi, wun Sipsip Balina Nyanéna nyingambu. Wunde du takwa male wule getéfaré wulayitandi.vKeAtéfék hémna du takwa di deka xérénjuwi akwi deka yikafre jondu akwi wule getéfaré hura wulayitandi. PJNukwambu di wule getéfana fété yamba téfikéndi. God bér wun Sipsip Balina Nyan wungi hanyimbét, wule getéfambu gan yamba hunyikéndé. Wungi maki di wule getéfana fété yamba téfikéndi. |IqGod bér wun Sipsip Balina Nyan wule getéfambu wungi hanyimbét, atéfék héfana du takwa léka larékombu jémba féta yitandi. Yindat, ané héfambu rekwa néma du di bérka ximbu harékénjoka yikafre jondu wule getéfaré hura yitandi. mHSWule getéfambu rekwa du takwa jémba xénjoka di nukwa bafuna larékombu rehambandi. God némafwimbu hanyindéka wule getéfa déka larékombu lé té. Téléka wun Sipsip Balina Nyan dé wule getéfana hanyikwa lam maki dé. )GKXe wuni xé, tempel nak wule getéfambu téhambandé. Némafwi hambuk héraakwa Néma Du God bér wun Sipsip Balina Nyan bér wule getéfana tempel bér. uFcSéndémbu tékwa fété tamba yéti manmbu yéték di néma xérimbu hérambeka yéwasé maki di. Fété nak nak natafa némafwi yéwasé maki joombu dé huru. Getéfambu hwaakwa yambu yikafre gol motumbu hurundéka dé glas maki ya. TE!Nak waka wali wama wali motu sadonikis dé. Nak waka maki motu konilian dé. Nak haklafu glas maki motu krisolait dé. Nak géli maki glas maki motu beril dé. Nak maki haklafu glas maki motu topas dé. Nak yangar maki motu krisopres dé. Nak maki géli séfi maki glas maki motu haiasin dé. Nak géli glas maki motu ametis dé. DSéndé hambuk yata jémba téndéte di némafwi motu hanja taka. Wun motumbu di séfélak nak maki nak maki yikafre motu di sanda. Nak motu jaspa dé. Nak géli nyir maki motu sapaia dé. Nak wama motu aget dé. Nak yangar glas maki motu emeral dé. CWule getéfa di gol motumbu to. Wun gol yikafre male dé, glas maki dé. Wun getéfana séndé di waka maki jaspa motumbu to. MBWule getéfana séndé akwi dé handékéné. Handékéna dé xé, wun séndé 72 mita némafwi téndéka. Ensel handékénékwa bangi dé héfambu rekwa du jondu handékénékwa bangi maki dé. JA Wule getéfana séményi, téfweké bér natafa male bér. Dé wun bangimbu wule getéfa handékéna dé xé. Léka séményi, léka téfweké, léka anwar di atéfék 2,400 kilomita maki di. p@YWuni wali téta bulékwa ensel dé jondu handékénékwa bangi nak hura té. Wun bangi gol motumbu yatakandan bangi dé. Wun bangimbu dé wule getéfa, gena fété, séndé akwi handékénénjoka dé yi. Handékéna dé xé. I? Hanja wun séndé hambuk ye jémba téndéte di némafwi motu tamba yéti manmbu yéték taka. Wunde motu nak nakmbu Sipsip Balina Nyanéna aposel tamba yéti manmbu yétékna xi nak dé re. >y Wun séndéna nukwa xalekwa sakumbu di fété hufuk di té. Wun séndéna mur yakwa (not) sakumbu di fété hufuk di té. Wun séndéna mur yikwa (saut) sakumbu di fété hufuk di té. Wun séndéna nukwa nandikwa sakumbu di fété hufuk di té. =} Wule getéfambu gindan séndé anwarmbu dé té. Wun séndémbu gena fété tamba yéti manmbu yéték dé té. Téndéka di wunde fété nak nakmbu dé ensel nak té. Israelna hém tamba yéti manmbu yétékna xi nak dé nak nak fétémbu dé re. .<U Godna hambuk wule getéfambu rendéka lé wule getéfa némafwimbu hanyi. Séfélak yéwambu héraakwa motu maki lé hanyi. Wun yikafre motu jaspar maki lé hanyi. ;y Wungi wandéka Godna Hamwinya wuna mawulimbu sukweka téndéka dé wuniré anwarmbu tékwa némafwi némbu nakré hura yi. Ye dé Godna yikafre male getéfa Jerusalemka wuniré wakwe. God wandéka wule getéfa nyir yatakataka gayaléka wuni xé. H:  Hanja ensel angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk di andé angé tamba yétiyéti angé tamba hufuk hura téndaka wuni xé. Wun andémbu dé hukétéfi xakéngali sukweka té. Némbuli wun ensel nak wunika yae dé wa, “Méni mé ya. Wuni méniré wun Sipsip Balina Nyan hératendéka takwaka wakwetawuni.” ;9oDu takwaka rookwa du takwa akwi, wunika jémba sarékéhafi yakwa du takwa akwi, haraki du takwa akwi, duré xiyaakwa du takwa akwi, nak du takwa wali haraki saraki sémbut hurukwa du takwa akwi, foo tukwa du takwa akwi, yénataka godna ximbu harékékwa du takwa akwi, yénataka hundi wakwa atéfék du takwa akwi, wunde du takwa di wun yikafre jondu yamba hérakéndi. Di ya yanékwa tukwesekeré nanditandi. Séfélak ya yanékwa haklafu motu akwi wun tukwesekembu dé re. Wumbu reta di wambula hiyatandi.” Wungi dé God wuniré wa. Huli getéfa Jerusalem y8kSarékéngwandékwa du takwa di wun jondu hératandi. Hérandat, wuni deka God rewut di wuna nyangwal retandi. b7=Wungi wataka dé wuniré wa, “Yak. Wun jémba wundé yasékewu. Wuni talena hundi wuni. Wuni hukétéfina hundi wuni. Wuni talena wuni. Wuni hukétéfina wuni. Hulinguka hiyaakwa du takwaka wuni huli mawuli hwekwa xérina hulingu hwetawuni, di wungi re wungi re rendate. Di wunimbu baka hératandi. Wun hulingu sanjoka yéwa yamba hwekéndi. X6)Néma duna jambémbu rekwa God dé wa, “Mé xé. Wuni huruwuka atéfék jondu di huli xaku.” Wungi wataka dé wa, “Wun hundi mwi hundi dé. Yénataka hundi yingafwe. Méni wun hundi mé hayi.” 5Dé deka damambu tékwa ménengu létékétandé. Di wambula yamba hiyakéndi. Di wambula yamba gérakéndi. Di deka mawulimbu xak wambula yamba hérakéndi. Di hangéli wambula yamba hérakéndi. Tale rendé jondu atéfék bu hényi.” Wungi dé wuniré wa. 4God rendéka néma duna jambémbu hundi nak hambukmbu wandéka wuni xéké. Dé angi wa, “Mé xé. Némbuli God rendéka ge du takwana nyéndékmbu dé té. God di wali rendét, di déka du takwa retandi. God hafu deka nyéndékmbu retandé. f3EWuni Godna huli getéfa huli Jerusalemré xé. God wandéka wule getéfa nyir yatakataka gayaléka wuni xé. Wule getéfa lé jémba male té, takwa hési du humbwinjoka huruta, yikafre jondu sande jémba téléka maki. ~2 wWambula xe wuni xé, huli nyir, huli héfa téndéka. Tale téndé nyir héfa bu hényi. Néma xéri akwi bu hényi. ?1wDé wali retekwa du takwana xi hayindén nyingambu God dé xé. Xéndéka du takwana xi wun nyingambu rehafi yandét, God diré hérae ya yanékwa tukwesekeré yakisandatandé.o0WHasa hweta dé du takwa hiyandaka sémbut akwi hiyandé du takwa rendaka hafwa akwi hérae dé ya yanékwa tukwesekeré yakisanda. Tale du takwa ané héfambu di hiya. Hukémbu di wun ya yanékwa tukwesekembu hiyae retandi. /7 Wambula xe wuni xé, néma xérimbu hiyandé du takwa, hwandafumbu hwaakwa du takwa, hiyandé du rendaka hafwambu rekwa du takwa, wunde du takwa atéfék déka yandaka. Di yae déka makambu téndaka God kot xékékwa néma du reta dé diré hasa hwe, hanja hurundan maki. V.% Nyir héfa hényindéka wuni xé, hanja hiyandé néma du takwa baka du takwa akwi ye God rendéka jambéna makambu téndaka. Téndaka dé nawulak nyinga lae dé nak nyinga akwi la. Wun nyinga nakmbu dé God wali retekwa du takwana xi dé hayi. Nawulak nyingambu hanja di hiyandé du takwa ané héfambu reta hurundan atéfék sémbutka hayi. God wun nyingambu xéta kot xékékwa néma du reta dé wundé du takwaré hasa hwe, di hanja haraki hurundaka maki. K- Wambula xe wuni xé, néma duna némafwi wama jambé nak rendéka néma du nak wumbu rendéka. Rendéka xéwuka nyir héfa yaange ye bér hényi. Bér nak hafwambu wambula yamba rekéndi. ,{ Tusandandéka Satan hanja diré yéna yandénka dé God Satanré ya yanékwa tukwesekeré yakisanda. Ya yanékwa séfélak haklafu motu akwi wun tukwesekembu dé re. Hanja di wun ximbali bér yénataka hundi wakwa profetré akwi tukwesekeré yakisanda. Bér Satan wali di wun tukwesekembu reta gan nukwa némafwi hangéli hératandi, wungi re wungi re. Némafwi kot dé xaku _+7 Wunde du warenjoka yae di atéfék héfambu yae Godna du takwa rendaka getéfaré ye God némafwimbu mawuli yandéka getéfaré akwi ye hérangwandé di té. Téndaka ya Godna getéfambu gaye wunde duré tusanda. `*9Lukundét, Satan wun wekwa yatakataka xaletandé, atéfék héfambu rekwa atéfék du takwaré yéna yanjoka. Xale yéna yandét, wunde du takwa, Gok bér Magokna du takwa, di déka hundi xékéta wandén maki di natafambu hérangwandétandi, God wali warenjoka. Wunde du takwa séfélak di. Du nak diré handékénénjoka hurufatikétandé. o)WWun 1,000 héki hwari yindét, dé Satan rendé séndé gena fété nafwe déka sen lukutandé. :(mTale ramétekwa du takwa di yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatandi. Wunde du takwa di yikafre sémbut male hurukwa du takwa di. Di wambula yamba hiyakéndi. Di God bér Kraisna pris reta Krais wali néma du takwa retandi, 1,000 héki hwarimbu. God Satanré yakisandandéka dé némafwi hangéli héra ;'oWunde du takwa di tale wambula ramé. Nawulak hiyandé du takwa wun nukwambu raméhambandi. Wun 1,000 héki hwari yindét, di nawulak hiyandé du takwa wambula ramétandi. &7Wambula xe wuni xé néma du rendaka jambé nawulak rendéka di kot xékékwa néma du nawulak wumbu rendaka. Hanja God dé diré wa, di du takwa hurundan sémbutka wandate. Wambula xe wuni xé, hanja hiyandé du takwana hamwinya wumbu téndaka. Hanja wunde du takwa nawulak di Jisasna mwi hundi wata Godna hundi akwi wandaka Godna mama deka hwali xatékéndaka di hiya. Wunde du takwa di wun ximbalina ximbu harékéhafi yata ximbali maki tandan gwalinyana ximbu akwi harékéhambandi. Deka makambu deka tambambu akwi di wun ximbalina hundi hayihambandi. Wunde du takwa wambula raama di Krais wali du takwaka néma du takwa retandi, 1,000 héki hwarimbu. %1Gitaka dé déré némafwi wekwambu yakisandataka dé wun wekwana fété jémba tatéfi, Satan du takwaré wambula yéna yahafi yandéte. Tatéfitaka dé wifa takambeka maki dé bi maki joo wun fétémbu taka, nak du wun yambu nafwindémboka. Tale wun hambwe 1,000 héki hwarimbu wun wekwambu retandé. Rendét hukémbu dé nafwindét, Satan xale nawulak nukwa male du takwaré wambula yéna yatandé. $Wun ensel gaye dé némafwi hambweré huluki. Wun némafwi hambwe wu hanja rendé hambwe déka xi Satan dé. Satan atéfék haraki hamwinyana néma du dé. Ensel wun némafwi hambweré huluke dé némafwi senmbu déré gi, dé 1,000 héki hwari wekwambu rendéte. <# sWun joo yindéka wuni xé, ensel nak Godna getéfa yatakataka gayandéka. Déka tambambu dé némafwi wekwana féténa ki huru. Némafwi sen nak akwi dé déka tambambu hura té. ^"5Yakisandataka dé horsmbu rekwa du déka hundimbu tékwa yarmbu dé bér wali tékwa atéfék duré xiyasandandéka di hiya. Hiyandaka di atéfék afwi yae wunde duna séfiré sandaka deka biya dé sukweké.i!KDi warendaka dé horsmbu rekwa du déka xi warekwa du wali di wun ximbali bér yénataka hundi wakwa profetré di huluki. Hanja wun profet dé ximbalina makambu téta hanja xéhafi yandan hambuk jémba yata dé du takwaré yéna ya. Ximbalina xi séfimbu hayindan du takwa, ximbali maki tandan gwalinyana ximbu harékékwa du takwa, wunde du takwaré dé yéna ya. Horsmbu rekwa du déka xi warekwa du wali di wun ximbali bér yénataka hundi wakwa profetré hulukindaka bér hiyahafi rembéka di bérré hura ye ya yanékwa tukwesekeré yakisanda. Wun tukwesekembu ya yanékwa haklafu motu akwi dé yané. V %Wandéka wuni xé, wun ximbali, ané héfana néma du deka xi warekwa du wali yae hérangwandéndaka. Di horsmbu rekwa du wali wareta, déka xi warekwa du akwi wali warenjoka di wungi hérangwandé. }sGuni néma duna séfi, xi warekwa duna néma duna séfi, némafwi hambuk héraakwa duna séfi, horsna hamwi, horsmbu rekwa duna séfiré mé yae sa. Guni atéfék du takwana séfi satanguni. Guni nak duna jémba yakwa du takwa akwi, deka hafu jémba yakwa du takwa akwi, néma du takwa akwi, baka du takwa akwi, guni di atéfék deka séfiré satanguni.” Wungi dé wa. V%Wambula xe wuni xé, ensel nak nukwambu téndéka. Téta dé anwar nyirmbu wurékwa afwiré némafwimbu wata dé wa, “Guni mé yae natafambu hérangwandé, God hwetendéka némafwi hénoo sanjoka. "=Déka nukwa wur déka manmbu akwi hayindén xi dé re. Wun xi angi dé, “Atéfék Némafwi Duna Némafwi Du dé. Atéfék Néma Duna Néma Du dé.” >uDéka hundimbu dé yar nak té. Wun yar némbi tufu dé. Wun yarmbu dé ané héfambu rekwa séfélak du takwaré xiyasandatandé. Xiyae dé ain bangi hérae hambuk yata deka néma du retandé. Dé atéfék hambukré sarékéngwandékwa Godna mawuli wina wain sék xakinjinyitandé, motumbu xandan wekwambu. 3Godna getéfambu reta xi warekwa du di deka séfimbu yikafre huli huli wama nukwa wur sandataka di nak nak wama horsmbu reta di déka hukémbu yi. ta Sandandén séményi nukwa wur dé hanja nyékimbu husanda. Di déka xika angi wa, “Godna Hundi dé.” hI Déka dama xérékékwa ya maki dé. Néma du anéngambambu sandandaka séfélak joo dé déka anéngambambu sanda. Dé hafumbu dé xi nak hayi. Dé hafu dé déka xika dé xékélaki. Nak du wun xika xékélakihambandé. B} Wambula xe wuni xé, Godna getéfa nafwe téndéka, mé xé, wama hors nak téndéka. Wun horsmbu rekwa duka di angi wa, “Wandéka maki hurukwa du dé. Mwi hundi wakwa du dé.” Wungi di wa. Dé kot xékékwa néma du reta yikafre hundi male dé wa. Déka mama wali wareta dé yikafre sémbut male huru. :m Wungi wandéka wuni déka man mombu xakre héfambu hwa, déka ximbu harékénjoka. Huruwuka dé wuniré wa, “Yingafwe. Méni wungi yamba hurukéméni. Wuni Godna jémba yakwa du wuni. Wuni méni wali Jisas wandén mwi hundi hulukikwa du takwa wali wungi nani Godna jémba ya. Méni Godna ximbu male harékétaméni. Nani xékélaki. Jisas wandén mwi hundi wu profetna hundina hamwinya dé.” Wungi dé wa. Wama horsmbu rekwa du .U Ensel dé wuniré wa, “Méni ané hundi mé hayi: God séfélak du takwaré dé wa, di yae wun Sipsip Balina Nyan takwa hératendéka hénoo sandate. Wunde du takwa yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatandi.” Wungi wataka dé wuniré wambula wa, “Wun hundi Godna mwi hundi dé.” B}God dé léka yikafre huli huli wama nukwa wur hwendéka lé wun nukwa wur sanda.” Wungi di wa. (God hwendén yikafre wama nukwa wur wu Godna du takwa hurundan yikafre sémbut dé.) c?Wun Sipsip Balina Nyan takwa hératendéka nukwa wundé yandé.Déka takwa léka jondu wundé huratakalé, déré humbwinjoka.Wunka nani yikafre mawuli yata mawuli sawuli yata Godna ximbu harékétame. Wun hundi wandéka wuni xéké, séfélak du takwa hérangwanda wandaka maki hundi wandéka. Deka hundi gu némafwimbu safuruta wandaka maki dé wa. Deka hundi jar hambukmbu xiyaata wandaka maki dé wa. Wun hundi wata di wa:“Haleluya. Nana Néma Du Godna ximbu harékétame.Déka hambuk atéfék hambukré sarékéngwandéndéka dé atéfék du takwaka néma du re. {oWungi wandaka God rendéka néma duna jambémbu dé hundi nak xaakwa dé angi wa, “Guni Godna jémba yakwa du takwa, guni Godka roota déka ximbu harékékwa du takwa guni nana Godna ximbu harékétanguni. Guni néma du takwa, baka du takwa akwi, guni nana Godna ximbu harékétanguni.” Wungi dé wa. Sipsip Balina Nyan takwa hérandét, di némafwi hénoo satandi ,QWungi wandaka di wunde néma du dumi yéték angé tamba yétiyéti akwi wunde hamwinya tékwa jondu yétiyéti akwi wungi di wun néma duna jambé rekwa Godna makambu xakre héfambu hwaata déka ximbu harékéta di angi wa, “Wu mwi hundi dé. Haleluya. Godna ximbu harékétame.” %CWungi wataka di wambula angi wa,“Haleluya. Nani Godna ximbu harékétame.Lé yambu yanéléka léka yaki wungi re wungi re waritandé.” "=Dé hurulén haraki saraki sémbut hasa hweta dé mwi hundi wata yikafre sémbut male dé huru.Hanja wule némafwi getéfa lé yambumbu tékwa takwa maki reta lé séfélak haraki saraki sémbut huru.Huruta lé atéfék héfana du takwana mawuliré haraki huru, di akwi haraki saraki sémbut hurundate.Lé Godna jémba yakwa du takwana nyéki blekélénka, God dé léré hasa haraki huru.”  Wungi wandéka wuni xéké, Godna getéfambu rekwa séfélak du takwa hambukmbu wandaka. Di angi wa:“Haleluya. Nani Godna ximbu harékétame.Dé naniré Satanéna tambambu dé héra.Dé némafwimbu dé hanyi.Déka hambuk némafwi dé. ~ u“Wule getéfambu dé profetna nyéki, Godna du takwana nyéki dé re. Atéfék héfambu xiyandaka hiyandé Godna du takwana nyéki akwi dé wule getéfambu re. Wungi maki God léré haraki wundé hurundé.” Wungi dé wun ensel wa.r ]Wule getéfambu lam wambula yamba hanyikéndé. Wule getéfambu du di takwa wambula yamba hérakéndi. Takwa du wambula yamba humbwikéndi. Hanja wule getéfambu du nawulak jondu hweta yéwa hérae di ané héfana néma du re. Hanja wule getéfambu rendé du nawulak di foo tuta di atéfék héfana du takwaré yéna di ya, di haraki saraki sémbut hurundate. Q Wule getéfambu gita maki joo xiyaakwa du akwi, gwar wakwa du akwi, hama yokwa du akwi, fuli maki joo yokwa du akwi di wumbu gwar wambula yamba wakéndi. Nak maki nak maki jémba yakwa du di wulé getéfambu deka jémba wambula yamba yakéndi. Wule getéfambu takwa di bret humbwinjoka wit sék wambula yamba akinjényikéndi.  Wambula xe wuni xé némafwi hambuk yakwa ensel nak némafwi motu hérandéka. Wun motu wit sék akinjényindaka némafwi motu maki dé. Wun motu hérae dé néma xérimbu yakisanda. Yakisandata dé wa, “Wun motu yakisandawun maki di wule némafwi getéfa Babilonré hérae hambukmbu yakisandatandi. Yakisandandat, di wule getéfaré wambula xénjoka hwakéfatikétandi. r ]Guni Godna getéfambu rekwa du takwa, guni wule getéfa haraki yalénré xéta yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatanguni. Guni Godna du takwa, Jisasna aposel, Godna profet akwi, guni yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatanguni. God guniré haraki hurulénka wundé wandé, léré hasa hwenjoka. Hasa hwendénka sarékéta guni yikafre mawuli yatanguni. NWungi wata di wun getéfaka saréfa naata héfa hérae deka makambu di ya. Yata hambukmbu géraata wanjita angi watandi:“Saréfa. Saréfa nae wule némafwi getéfaka. Hanja gunjambéna yafa di wule getéfaka jondu hwetaka séfélak yéwa héra.Natafa nukwambu male lé haraki wundé yalé.”Wungi watandi. 7gTéta wule getéfa ya yanéta yaki warindéka xéta hambukmbu wanjita di wa, “Wule getéfa némafwi getéfa lé. Lé atéfék némafwi getéfaré lé sarékéngwandé.” /WWu yak. Natafa nukwambu male léka atéfék yikafre jondu bari haraki wundé yanda.”Wungi watandi. Gunjambéna néma du, gunjambémbu reta nak getéfaré yikwa du takwa, gunjambémbu jémba yakwa du, gunjambémbu joo takata yéwa héraakwa du, wunde du takwa atéfék afakémbu di té.  Géraata angi watandi:“Saréfa. Saréfa nae, wule némafwi getéfaka. Hanja lé yikafre wama nukwa wur, géli nukwa wur, waka nukwa wur lé sanda.Lé léka séfimbu gol motu, glas maki motu lé sanda. Lé yikafre male yéwasé lé waré. 2]Wun jondu hweta séfélak yéwa hanja hérandé du di wule getéfa wali némafwi hangéli héranjoka roota di afakémbu téta léka saréfa naata hambukmbu gératandi. )KJondu hweta yéwa héraakwa du wule getéfaka angi watandi, “Sanjoka némafwimbu mawuli yanyéka yikafre mi sék nyénika afakémbu di té. Nyéna yéwa, yikafre hénoo, atéfék yikafre jondu bu hényi. Du nak nyénimbu yikafre joo nakéka hwakéfatikétandé.” Wungi watandi.  sinamon, kari maki joo, ya xéréka yikafre yama xaakwa joo, yikafre yama xaakwa hulingu, frankinsense, wain hulingu, olivna wel, yikafre flawa, wit sék, bulmakau bali, sipsip bali, séfélak hors, hors témbéréndaka hwari, nak duna hundi xékéta wandéka maki jémba yakwa du takwa deka séfi deka hamwinya akwi, wungi di wule getéfa Babilonmbu rendé du takwa dimbu héra. 4a Hanja wule getéfambu rekwa du takwa di ande jondu dimbu héra: gol motu, silva motu, glas maki yikafre motu, yikafre male yéwasé, wama nukwa wur, géli nukwa wur, yikafre nukwa wur, waka nukwa wur, nak maki nak maki yikafre yama xaakwa mi, elefanéna némafwi harambu tandan yikafre jondu, mimbu tandaka séfélak yéwa hérandan jondu, brasmbu yatakandan jondu, ainmbu yatakandan jondu, yikafre wama motumbu tandan jondu, <q Ané héfambu reta jondu hweta yéwa héraakwa du wule getéfaka saréfa naata gératandi, wule getéfambu rendé du takwa dimbu séfélak jondu wambula hérahafi yandanka. /W Di lé wali némafwi hangéli héranjoka roota di afakémbu téta angi watandi:“Saréfa. Saréfa nae, némafwi getéfa Babilonka. Wule hambuk getéfa lé. Natafa nukwambu male di nyéna hurunyén haraki saraki sémbut hasa hwetekwa jondu nyénika bari hari di ya.”Wungi watandi. a~; God léré yambu tundét, ané héfana néma du di wun yana yakiré xéta saréfa nae gératandi. Hanja di wule getéfa wali haraki saraki sémbut hurutaka di léré tundéka yanékwa yakiré xéta gératandi. 5}cLé wungi léka ximbu harékélénka, léka xakéngali natafa nukwambu male lémbu xakutandi.God léka hwetendéka xakéngali angi dé. Némafwi bar hiyaata, hambukmbu géraata, hénooka hiyalét, God léré yambu tusandatandé.Hurulén haraki sémbut hasa hwekwa Néma Du God hambuk dé. n9~}{zoyxwvcuhsrqLp>o{mlljieffe)dcaaW_h^V\[Z[YXXV4U@TSR0PlO`MLJIHjG^EKCiB@?=b<Krais hiyandéka déka nyéki hurumben haraki saraki sémbutré yakwanyindéka nani Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa nani re. Krais nanika wungi hurutaka angi akwi wungi hurutandé. Dé naniré yikafre hurundét, God hurumben haraki saraki sémbutka mawuli wihafi yata naniré hasa yamba hwekéndé. Wu mwi hundi dé. ^yNani haraki saraki sémbut hurukwa du takwa rembeka Krais naniré yikafre hurunjoka dé nanika hiya. God nanika némafwimbu mawuli yata wandéka Krais dé nanika hiya. God wungi wataka dé naniré wakwe, dé nanika némafwimbu mawuli yandékaka. >]uMé saréké. Wafewana, du nak dé yikafre sémbut hurukwa duré yikafre hurunjoka hiyatandé wana yingafwe wana? Dé hafu wungi hurunjoka mawuli yata, wu dé wun duka hiyatandé. \ Hanja nani hambuk yahafi yambeka God wandén nukwa Krais yae dé nani déka hundi xékéhafi yandé du takwaka dé hiya. <[qNani baka haxéhambame. Nani xékélaki. God déka némafwi mawuli ya dé nana mawulimbu dé bleké, déka nanika hwendén Hamwinyambu. Xékélakita nani haxéta jémba tétame. aZ;Xakéngali nanika yandét nana mawuli hambuk yandét nani jémba témbet, God nana yikafre sémbutka yikafre mawuli yatandé. Mawuli yandét, nani dé wali jémba reséketembekaka, haxétame. Wungi nani xékélaki. MYXakéngali nanimbu xakundét wun nukwa akwi nani yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatame. Angi nani xékélaki. Xakéngali nanika yandét nana mawuli hambuk yatandé, nani jémba témbete. X7Jisas Krais nanika hiyandéka nani déka jémba sarékémbeka God nanika saréfa naata naniré baka yikafre hurundéka nani déka du takwa nani re. Reta nani yikafre mawuli yata mawuli sawuli yata, nani déka larékombu dé wali wungi re wungi re jémba retembekaka haxétame. 8W kNani Jisas Kraisna hundika xékékwa du takwa Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nambeka God dé nanika wa, “Wuna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa di.” Wungi wandéka nana Néma Du Jisas Krais naniré yikafre hurundéka nani God wali natafa mawuli héraata jémba re. lVQWun hundi nanika akwi dé wa. God nana Néma Du Jisasré wandéka gaye dé hurumben haraki saraki sémbutka dé hiya. Hiyandéka nani Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa rembete, God wandéka dé wambula ramé. Raméndéka nani Abraham hurundén maki Godka jémba sarékéta, déka hundika “Mwi hundi dé” nambet, dé Abrahamka wandén maki, nanika akwi watandé. Angi watandé, “Di wunika jémba sarékéta wuna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa di.” UkTOWungi wandéka wun hundi dé re Godna nyingambu. Wun hundi Abrahamka male wahambandé. Yingafwe. 3S_Wungi wata dé Godka jémba male sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” dé na. Nandénka God déka dé wa, “Dé wuna makambu yikafre sémbut hurukwa du dé.” R!“God wuniré mwi hundi wandén maki hali hurundé. Déka hundi mwi hundi yandét, wuni hambuk ye nyan hératawuni. Wu mwi hundi dé.” MQHaxéta dé angi wahambandé, “Ani nyan hérahafi yata bari hiyataani.” Wungi wahafi yata dé Godka jémba sarékéndéka déka mawuli hambuk yandéka dé Godna ximbu harékéta dé angi wa, PDéka héki hwari séfélak (100 maki) yandéka dé hiyanjoka hurukwa gwalefa du maki rendéka, déka takwa Sera akwi gwalefa ye nyan hérahafi reléka dé wun jooka sarékéhambandé. Godka jémba sarékéta God wandén hundi mwi hundi xakutekwaka dé haxé. +OOGod Abrahamré dé wa, “Ména mandéka séfélak séfélak retandi.” Wungi wandéka Abraham déka hundi xékéta dé wa, “Wandén maki, wuna mandéka séfélak hém xakutandi. Wu mwi hundi dé.” Wungi wataka angi wahambandé, “Wuni gwalefa wuni. Wuni nyangwal hérahambawuni. Yingi maki nae wuna mandéka séfélak retandi? Wu yénataka hundi dé wa.” Wungi wahafi ye dé déka nyangwalka dé haxé. MNNaniré yikafre hurutendékaka Godna nyingambu rekwa hundi angi dé wa: God dé Abrahamré wa, “Wuni wawut méni séfélak héfambu rekwa du takwana mandéka retaméni.” Wun hundi xékéta nani xékélaki. Godna makambu Abraham nani Godka jémba sarékékwa du takwana mandéka dé re. Dé Godka jémba sarékéndéka dé déré wun hundi wa. God dé hiyandé du wambula raméndate wakwa du dé. God dé rehafi yandé joo xakundéte wakwa du dé. wMgWun hundika sarékéta nani xékélaki. Du takwa Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nandat, God diré wandén maki, diré yikafre hurutandé. Hurundan yikafre jooka sarékéhafi yata, mawuli yandéka maki dé diré yikafre hurutandé. Huruta Abrahamna atéfék mandékaré yikafre hurutandé. Wu mwi hundi dé. Moses wandén hambuk hundi xékéta wandén maki huruta Godka jémba sarékékwa du takwa akwi, Moses wandén hambuk hundi xékéhafi yata Abraham maki Godka jémba sarékékwa du takwa akwi, nani atéfék Abrahamna mandéka re. Rembet, God wandén maki naniré yikafre hurutandé. LWungi yamba wakéme. Nani Moses wandén hambuk hundika xékéta, wandén maki hurunjoka mawuli yata, wun hundi nak huruhafi yambet, Godna mawuli wi nanika retandé. Moses wandén hambuk hundi rehafi yandét, nani wun hambuk hundika hu yamba hwekéme. GKDu takwa nawulak di wa, “Nani Moses wandén hambuk hundika xékéta wandén maki hurumbet, God Abrahamka wandén joo nanika hwetandé.” Wungi wandat wungi hurukwa du takwaka God hwendét, nani angi watame, “Nani Godka jémba sarékémbet, wu baka joo dé. God Abrahamré wandén mwi hundi wundé yatakandé.” iJK Hanja God dé Abrahamré wa, “Wuni atéfék héfa hwetawuni, ménika akwi, ména mandékaka akwi. Wu mwi hundi dé.” Wun hundi wata Abraham Moses wandén hambuk hundi xékéta wandén maki hurundénka, God sarékéhambandé. Wun hundi wata God dé saréké, Abraham déka jémba sarékéta déka makambu yikafre sémbut hurukwa du rendénka. YI+ Nana mandéka Abraham déka séfi sékéhafi yandén nukwa Godka jémba sarékéndén maki, nani séfi sékéndé du, nani Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nani na. Nani séfi baka sékéhambame. Nani Godka jémba sarékéta nani akwi nani wa, “Nani Abraham Godka jémba sarékéndén maki, Godka jémba sarékémbeka Abraham wu nana mandéka dé.” God Abrahamré wandén hundi dé atéfék déka jémba sarékékwa du takwaka dé wa H1 Tale Godka jémba sarékéndéka hukémbu dé déka séfi séké. Nawulak du xéta angi wandate, “Abraham Godka jémba sarékéta Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du dé re. Wu mwi hundi dé. Némbuli nani wun jooka nani xékélaki.” Wungi wandate God wandéka dé déka séfi séké. Abraham hanja wungi hurundéka némbuli di séfi sékéhafi yandé du Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naata angi watandi, “Nani Abraham sarékéndén maki, Godka jémba sarékémbeka Abraham wu nana mandéka dé.” Wungi di wa. Wun duka God dé wa, “Wunika jémba sarékéta di wuna makambu yikafre sémbut hurukwa du di re.” (GI Yimba nukwa God dé wungi wa? Abrahamna séfi sékéndén nukwambu, o déka séfi sékéhafi yandén nukwambu? Wu, déka séfi sékéhafi yandén nukwa. F' Nani jémba sarékétame. Devit wun hundi hayita dé séfi sékéndé duka male dé hayi, o séfi sékéhafi yandé duka akwi wun hundi dé hayi? Dé séfi sékéhafi yandé duka akwi dé hayi. Nani xékélaki. Abraham Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nandéka God déka dé wa, “Dé yikafre sémbut hurukwa du dé re, wuna makambu.” God wungi dé wa, Abrahamka. zEmDé hurundan haraki saraki sémbutka sarékéhafi yandét, di yikafre mawuli yatandi.Devit wungi dé hayi. D5Néma Du God du takwana haraki saraki mawuli huréhaléka hurundan haraki saraki sémbut yakwanyindét, wunde du takwa yikafre mawuli yatandi. AC{Hanja rendé du Devit akwi wun jooka angi dé wa. Du takwa Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa renjoka, yandan jémbaka sarékéhafi yata, Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naata, wunde du takwa yikafre mawuli yatandi. Wun jooka Devit Godna nyingambu angi dé hayi: tBaMé saréké. Du nak Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du renjoka mawuli yata hambuk jémba yanjoka sarékéhafi yata Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nandét, God wun duka “Yikafre sémbut hurukwa du dé” natandé. God hafu dé wa, haraki saraki sémbut hurundé du takwa déka makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa rendate. zAmMé saréké. Nana du nak duka jémba yandéka dé déka jémbaka yéwa hwe. Hwendéka hérandéka nani angi wahambame, “Déka saréfa naata dé yéwa hwe.” Wungi wahafi yata nani wa, “Yandén jémbaka dé hwe.” Wungi nani wa. 5@cGodna nyingambu rekwa hundi angi dé wa: Abraham Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nandéka God dé déka “Yikafre sémbut hurukwa du dé” na. ?Dé yikafre jémba yandéka God yandén jémbaka sarékéta déka “Yikafre sémbut hurukwa du dé” nandét, dé hafu déka ximbu hali harékéndé. God déka jémbaka sarékéhafi yandéka Abraham Godna makambu téta déka hafu ximbu yamba harékékéndé. > ;Némbuli nani Judana mandéka Abrahamka sarékétame. Dé nani maki du dé. Dé méta jémba yandéka God dé déré yikafre huru? Wunka yingi watame? h=IDé wungi watendékaka sarékéta, nani angi yamba wakéme, “Nani Krais Jisaska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naata nani Moses wandén hambuk hundika nani hu hwe.” Wungi yamba wakéme. Nani Krais Jisaska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naata wungi male nani Moses wandén hambuk hundi jémba xéké.<yGod natafa male dé. Dé natafa hundi dé wa, atéfék du takwaré. Judana du takwa Krais Jisaska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nandat, God dika “Yikafre sémbut hurukwa du takwa” natandé. Nak téfana du takwa Krais Jisaska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nandat, God dika akwi “Yikafre sémbut hurukwa du takwa” natandé. $;AGuni mé saréké. God Judana God male dé wana? Dé nak téfana du takwana God akwi dé wana? Yawundu. Dé wun nak téfana du takwana God akwi dé. p:YSarékéngwandéndéka xékélakita nani angi wa, du nak Moses wandén hambuk hundika xékéhafi yata Krais Jisaska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” naata, dé Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du retandé. l9QGuni mé xéké. Nani wungi xékélakimbet, héndé harékéte, deka hafu ximbu? Yingafwe, yamba harékékéme. Nana ximbu harékémbeka sémbut bu hényi. Méta sémbut wun sémbutré dé sarékéngwandé? Moses wandén hambuk hundi xékéta wandén maki hurumbeka sémbut wana? Yingafwe. Jisaska jémba sarékémbeka sémbut dé sarékéngwandé. H8 Krais Jisas hurumben haraki saraki sémbutka hiyandéka némbuli nani xékélaki. God yikafre sémbut male dé huru. Hurundéka nani Jisaska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nambeka dé naniré wa, “Guni wuna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa guni.” Wungi wandéka nani wungi xékélaki. 7 God wandéka Krais Jisas gaye dé séfélak duna makambu dé hiya. Hiyandénka nani déka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nambet, déka nyéki hurumben haraki saraki sémbutré yakwanyindét, God naniré hurumben haraki saraki sémbut hasa yamba hwekéndé. God déka yikafre male sémbut naniré wakwenjoka dé Kraisré wandéka dé hiya. Godna yikafre sémbut angi dé. Hanja God hurundan haraki saraki sémbut dé bari hasa hwehambandé. Wungi hasa hwehafi yata dé Krais nanika hiyatendéka nukwaka dé haxé. Krais Jisas hurumben haraki saraki sémbutka hiyandéka dé God naniré déka yikafre sémbut wakwe. i6KRembeka dé naniré baka yikafre huruta angi dé wa, “Krais Jisas hiyae guniré Satanéna tambambu hérandéka guni déka jémba sarékéta némbuli wuna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa guni re.” Wungi dé wa. K5Wun yambu angi dé. Nani Jisas Kraiska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nambet God wandét nani déka makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa retame. Judana du takwa, nak téfana du takwa, nani atéfék haraki saraki sémbut nani huru. Huruta nani yikafre male God wali rehafi yata afakémbu nani re. 4w3gNémbuli nani Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa rembete, dé yambu nak naniré dé wakwe. Wun yambu Moses wandén hambuk hundi xékéndaka yambu yingafwe. Hanja Moses akwi, Godna profet akwi di naniré wa, wun yambuka. b2=Nani Godna hambuk hundi xékéta nani xékélaki. Nani atéfék nani haraki saraki sémbut huru. Huruta nani Moses wandén hambuk hundi xékéta wandén maki huruta, Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa renjoka nani hurufatiké. Wungi nani xékélaki. Kraiska jémba sarékékwa du di Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du retandi 1Godna nyingambu rekwa hundi wungi dé wa, nani Godna hambuk hundina ekombu rekwa du takwaka. Nani atéfék héfambu rekwa du takwa nana haraki saraki sémbutka xékélakimbete, dé wungi wa. Nani wungi xékélakita, God némafwi kot xékéta néma du retendéka nukwambu, nani déka makambu téta déka hundi xékéta déka hundi hasa wanjoka, nani atéfék hurufatikétame. 70iDi Godka sarékéhafi yata déka roohambandi. W/'Di nawulak du takwa wali jémba retendaka sémbutka xékélakihambandi. u.cWungi ye di deka yindaka yambumbu rekwa du takwaré haraki huruta wunde du takwaré néma xak di hwe. E-Nawulak du takwaré xiyanjoka di bari fétékéra yi. ,-Haraki saraki hundi deka mawulimbu dé sukweka té.Téndéka di rékambambu wata nak maki nak maki haraki saraki hundi male di bulé. P+ Deka hundi wu hiyandé du réméndan hwandafu maki dé.Deka tékalimbu di yénataka hundi wata di yéna ya.Deka hundi séfimbu hambwe tindéka du hiyandaka haraki hunyi maki dé té. *! Atéfék du takwa Godna yambu wundé yatakanda.Yatakataka di atéfék haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di re.Yikafre sémbut hurukwa du takwa rehambwe, yingafwe.Nani yikafre sémbut hurukwa du natafa maleka hwaka, yamba xékéme. Yingafwe. b)= Atéfék du takwa jémba xékélakihafindi.Godka hwakékwa du takwa rehambwe. (} Wungi témbekaka Godna nyingambu rekwa hundi angi dé wa:Yikafre sémbut hurukwa du takwa rehambwe, yingafwe. 1'[ Wafewana wunde du wambula wata angi watandi? “Nani Juda Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa rembeka nak téfana du takwa Godna makambu haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di re, o yingafwe?” Di wungi wandat, wuni dika angi watawuni: Wungi yingafwe. Wun jooka wundé wawu. Judana du takwa, nak téfana du takwa, atéfék du takwa di haraki saraki sémbut huruta di wun haraki sémbutna ekombu di té. &Wun du wungi wandat, wuni dika watawuni, “Wungi yingafwe. Wungi yamba wakénguni.” Wungi watawuni. Du nawulak yéna yata di wa, “Pol dé naniré hundi wa, nani haraki saraki sémbut hurutame, yikafre joo xakundéte.” Wungi wata yéna yandanka God wungi wakwa du takwaré wandan haraki saraki hundi hasa hwetandé. Wu yikafre dé. Yikafre sémbut hurukwa du rehambwe, yingafwe w%gWafewana wunde du wambula wata angi watandi? “Nani yéna yambet, nawulak du naniré xéta angi watandi, ‘God dé mwi hundi wakwa du dé. Wandén mwi hundi yamba yatakakéndé. Dé wun du yandan maki yéna yahafindé. Nani déka ximbu harékétame.’ Di wungi wandat, wu yikafre dé. Nani yénataka hundi wata nani God wandén mwi hundiré nani wakwe. Nani yénataka hundi wambeka di Godna ximbu harékéndaka, yingi maki nae God haraki saraki wamben hundi hasa hwetandé naniré?” @$yDi wungi wandat, wuni diré watawuni, “Wungi yingafwe. Dé haraki saraki sémbut hasa hwehafi yata, yingi maki nae dé atéfék du takwaka kot xékékwa néma du retandé?” ^#5Wafewana nawulak du angi watandi? “Nani Godna hundi yatakataka haraki saraki sémbut hurumbet, nawulak du naniré xéta watandi, ‘God yikafre male dé. Haraki saraki sémbut hurundaka maki, dé haraki saraki sémbut huruhambandé. Yikafre sémbut male dé huru.’ Wungi wandat, wu yikafre dé. Nani wungi haraki saraki sémbut huruta Godna yikafre sémbut nani wakwe. Wakwembet, God hurumben haraki saraki sémbut naniré hasa hwendét, wungi haraki dé.” "Dé wungi wandét, wuni déré angi watawuni: “Yingafwe. Wungi yamba wakéme. Atéfék du takwa yéna yandat, nani xékélakitame. God yéna yahafindé. Wandén maki male hurutandé. Wandén hundi yamba yatakakéndé. Wungi hurundékaka Godna nyingambu rekwa hundi angi dé wa:Méni God méni hundi wamét, du takwa xéka watandi, ‘Déka hundi wu mwi hundi dé.’Wungi wandat nak du takwa kot xékékwa néma duré ménika wandat, méni wamét ména hundi deka hundiré sarékéngwandétandé.” ! Wuni wungi wawut wafewana dé angi watandé? “Dika bu hwendé. Wu mwi hundi dé. Nani xékélaki. Juda nawulak Godka jémba sarékéhafi yata déka hundika di yataka. Wungi yatakandaka, wafewana God akwi déka wandén mwi hundika yatakatandé?” , QDé wungi wandét, wuni déré angi watawuni, “Di Judana du rendaka, wu némafwi joo dé. God dika nak maki nak maki yikafre joo dé hwe. Tale dé déka hambuk hundi nyingambu haaye dé dika wun nyinga dé hwe, di déka nyingaka jémba hatita nak du takwaré déka hundi wandate.”  -Wafewana du nak wawun hundi xéka angi watandé? “God duka wungi sarékéndéka, di Judana du rendaka, méta yikafre joo God diré hurutandé, di yikafre du reta nak yikafre duré sarékéngwandéndate? Di séfi sékéndaka dé God méta yikafre joo diré hwetandé?” ]3Judana du nawulak male di Godna du di. Wun du angi di. God deka sékéndan séfika sarékéhambandé. Deka mawulika male dé saréké. Deka mawulimbu di Godka jémba sarékéndaka Godna Hamwinya deka mawulimbu dé té. Téta dé wa, di yikafre sémbut hurundate. Wunde du di hambuk hundika sarékéhafi yata Godna Hamwinyana hundi xékéta di Godna du di re. Wungi rendaka ané héfambu rekwa du takwa deka ximbu harékéhafi yandaka God deka ximbu dé haréké./WGuni Juda guni we, “Atéfék Judana du di Godna du di. Di Judana hémémbu xaakwa di di akwi Judana du di. Di atéfék Moses wandén hambuk hundi xéka di deka dunyana séfi di séké. Di atéfék nana hambuk hundi xéka di Godna du re.” Wungi wanguka wuni angi wuni we: Wu yingafwe. Wungi reta séfi sékéhafi yandan du, Moses wandén maki huruta yikafre sémbut di huru. Guni Moses wandén hambuk hundi xékélakita wandén maki huruhafi yata guni haraki sémbut guni huru. Di nak téfana du yikafre sémbut hurundaka guni Judana du haraki sémbut hurunguka di guna sémbutré xe, wafewana, angi watandi, “Wu haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di.” Wungi watandi.  Nak téfambu rendaka séfi sékéhafi yandan du di Moses wandén hambuk hundika xékélakihafi yata, Moses wandén maki huruta, di Godna du retandi. Wungi reta di Godna makambu Judana du séfi sékéndan du maki retandi. Wun hundi akwi wu mwi hundi dé. @yNani Judana du séfi sékémben sémbutka watawuni. Guni yikama nyangwal renguka di Moses wandén hambuk hundika xéka di guna séfi di séké. Di guna séfi sékéndat, guni Moses wandén hambuk hundi xékéta wandén maki huruta, wu Godna du retanguni. Wu yikafre dé. Wu mwi hundi dé. Di guna séfi sékéndat, guni Moses wandén hambuk hundika xékéhafi yata guni nak téfana du maki guni retanguni. Godna du yamba rekénguni. [/Guni Judana du takwa wungi hurungunka Godna nyingambu angi dé wa: Nak téfana du takwa hurungun haraki saraki sémbutré xéta Godka di haraki hundi we. God duna séfiré xéhafi yata deka sémbutré dé xé ucGuni guna ximbu harékéta guni we, “God nanika hwendén hundi dé. Wu yikafre male hundi dé.” Wungi wata guni wun hambuk hundika xékéhafi yata wandén maki huruhambanguni. Wungi huruhafi yata guni Godna xiré guni haraki huru. 4aGuni diré guni wa, “Guni nak duna takwa wali haraki saraki sémbut hurukénguni.” Wungi wata guni nak duna takwa wali haraki saraki sémbut huru. Guni diré guni we, “Guni yénataka godka hu hwetanguni.” Wungi wata guni yénataka godka harékéndaka geré wulaaye jondu sélé guni héra. pYWungi wata guni du takwaré guna hundika wakweta métaka we guni xékélakihafi ye? Guni wungi huruta haraki saraki sémbut guni huru. Guni du takwaré guni we, “Guni sélé hérakénguni.” Wungi wata guni sélé guni hérae. V%Xékélakita guni guna mawulimbu guni wa, “Nani Moses wandén hambuk hundika nani jémba xékélaki. Xékélakita nani atéfék mo hundika akwi mwi hundika akwi nani xékélaki. Wungi xékélakita nani dama hiyandé duka yambu wakwekwa du maki, nani xékélakihafi yakwa du takwaré Godna hundika wakwetame. Ya yanéta halékingambu hanyindéka maki, nani xékélakihafi yakwa du takwana mawuliré yikafre hurutame. Hurumbet di Godka jémba xékélakitandi. Wangété du takwa, yikama nyangwal maki reta xékélakihafi yakwa du takwaré nana hundika wakwetame, di nani maki rendate.” ucWungi wata guni xékélaki, God mawuli yandéka hurutenguka jémbaka. Xékélakinguka nak du guniré Moses wandén hambuk hundika wakwendéka guni xékélaki. Méta joo yikafre joo dé? Méta joo haraki joo dé? Wungi guni xékélaki. DGuni nawulak Judana du takwa reta guni guna ximbu harékéta guni wa, “Nani Judana du takwa nani re. Reta nani Moses wandén hambuk hundi xékéta nani Godna du takwa nani re.” ~uNani xékélaki. God némafwi kot hurutendéka nukwambu deka mawulika sarékétandé. Wun nukwa dé wandét, dé Jisas Krais kot xékékwa néma du reta, du takwa fakundan mawuli, fakuta hurundan jonduka akwi hundi watandé. Wuni Jisas Kraisna hundi du takwaré wata, dé wungi yatendékaka wuni we. Juda di wa, “Moses wandén hambuk hundi naniré yikafre hurutandé” -Nani diré xéta nani xékélaki. God déka hambuk hundi deka mawulimbu dé wa. Wandéka deka mawuli diré dé angi wa, “Ané joo huruta yikafre joo guni huru. Wun joo huruta haraki joo guni huru.” Wun jooka xékélakindate deka mawuli sarékémbu diré dé wungi wa. W'Nak téfana du takwa di Moses wandén hambuk hundika xékélakihambandi. Xékélakihafi yata deka mawuli xékéta Moses wandén maki hurundaka nani xékélaki. Hambuk hundi nak deka mawulimbu dé té. Téndéka di Moses wandén hambuk hundika xékélakihafi yata deka mawulimbu tékwa hundika xékéta di Moses wandén maki di huru.  Moses wandén hambuk hundi xékéta wandén maki hurukwa du takwa Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa retandi. Moses wandén hambuk hundi baka xéka wandén maki huruhafi yakwa du takwa Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa yamba rekéndi. k O Nak téfana du takwa di Moses wandén hambuk hundi xékélakihafi yata di haraki saraki sémbut hurundat, God Moses wandén hambuk hundika sarékéhafi yata deka hurundan haraki sémbutka male sarékéta wandét, di hiyatandi. Judana du takwa di Moses wandén hambuk hundi xékélakita haraki saraki sémbut hurundat, God kot xékékwa néma du reta Moses wandén hambuk hundika sarékéta hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwetandé. Di akwi God wali yamba rekéndi. r ] God wungi hurutendékaka sarékéta nani xékélaki. God atéfék du takwaré natafa hundi male dé wa. 7 g God yikafre sémbut hurukwa du takwaré yikafre hurutandé. Tale Judana du takwaré yikafre hurutandé. Hukémbu dé nak téfana du takwaré akwi yikafre hurutandé. Hurundét deka mawuli jémba téndét dé deka xi harékéndét di déka du takwa reta dé wali natafa mawuli héraata jémba retandi. { o Dé wandét haraki saraki sémbut hurukwa du takwaka némafwi xakéngali xakutandé. Tale Judana du takwaka némafwi xakéngali xakutandé. Hukémbu nak téfana du takwaka akwi xakutandé. Xakundét di atéfék némafwi hangéli hératandi.  7Du takwa nawulak deka séfika male sarékéta deka xi harékénjoka mawuli yata di Godna mwi hundika xékéhambandi. Xékéhafi yata di haraki saraki sémbut di huru. Wungi hurukwa du takwaka God némafwimbu mawuli wita hurundan haraki saraki sémbut hambukmbu hasa hwetandé. dADu takwa nawulak deka mawulimbu hambuk yata di wendé nahafi yata yikafre sémbut huruta Godka yindaka yambumbu di yi. Di Godna makambu néma du takwa reta di dé wali wungi re wungi re jémba renjoka mawuli yata di déka hambuk jémba ya. Wungi hurukwa du takwaré God yikafre jondu hasa hwendét, di dé wali jémba retandi, wungi re wungi re. DGod atéfék du takwaré hurundan sémbut hasa hwetandé.  Guni Godka jémba sarékéhafi yata guni wungi wahambanguni. Guni guna haraki saraki mawuli xékéta guna mawulimbu hambuk yata haraki saraki sémbut guni huru. Huruta guni hurungun haraki saraki sémbut yatakanjoka hélék yanguka God gunika mawuli dé wi. Hukémbu God némafwi kot xékéta néma du retendéka nukwambu némafwimbu mawuli wita hurungun atéfék haraki saraki sémbut guniré hambukmbu hasa hwetandé. Wun nukwambu God atéfék du takwa hurundan sémbutka xékéta hundi watandé. Wandét atéfék du takwa watandi, “Déka hundi yikafre dé. Dé jémba male dé huru.” Wungi wata déka jémbaka xékélakitandi. ykGuni xékélaki. God gunika saréfa naata guniré dé yikafre huru. Huruta hurungun haraki saraki sémbut guniré bari hasa hwenjoka sarékéhambandé. Wun jooka guni angi wakénguni, “Wu baka joo dé. Néma joo yingafwe.” Wungi wahafi yata guni angi guna mawulimbu watanguni, “God dé nanika dé saréfa na, nani hurumben haraki saraki sémbut yatakambete.” *MGuni mé saréké. Guni nawulak du takwa wungi hurundan haraki saraki sémbutka dika haraki hundi wata guni akwi wun haraki saraki sémbut hurungut, God guniré haraki hundi watandé, o yingi maki dé? Guniré haraki hundi wata hurungun haraki saraki sémbut guniré akwi hasa hwetandé. &ENani xékélaki. God wun haraki saraki sémbut hurukwa du takwaré hurundan haraki saraki sémbut hasa hwendét, sékérékétandé. Wungi nani xékélaki. ' IGuni angi guni we, “Wunde du takwa di haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di. God hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwetandé.” Guni wun hundi wakénguni, guni akwi di hurundan haraki saraki sémbut hurungukandé. Guni wun hundi du takwaka wata guni hafuka akwi guni we.   Wungi hurukwa du takwa di xékélaki. Hanja God dé wa, wunde du takwa hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwendét, di hiyatandi. Wungi xékélakita di wun haraki saraki sémbut yatakahafi yata di wun haraki saraki sémbut di huru. Wun haraki sémbut male huruhambandi. Angi akwi di huru. Du takwa wun haraki saraki sémbut hurundaka di diré wa, “Wu yikafre dé.” Wungi di wa.? yyikafre joo hurunjoka xékélakihafi yata, wandan maki huruhafi yata, du takwaka némafwimbu mawuli yahafi yata, du takwaka saréfa nahafi yata, wungi di haraki saraki sémbut huru.  du takwaka yénataka hundi wata, Godka hu hweta déka mama reta, du takwaré haraki hundi wata, deka ximbu harékéta, hurundan jooka harékéta hambukmbu wata, haraki saraki jondu nawulak akwi hurunjoka sarékéta, deka yafa ayiwana hundi xékéhafi yata, ~ Hwendéka deka mawulimbu haraki saraki mawuli dé sukweké. Sukweka téndéka di angi nak maki nak maki haraki saraki sémbut huru. Di hafuka jondu héranjoka mawuli yata, du takwaka haraki saraki mawuli yata, du takwana jonduka mawuli raméta, du takwaré xiyaata, waru wareta, du takwaka yéna yata, du takwaré haraki hurunjoka mawuli yata, du takwaka hungalimbu hundi buléta, Y} -Tale di Godka xékélakitaka hukémbu di Godna ximbu harékénjoka hélék di ya. Hélék yata di Godka hu hwendaka dé God haraki wangété duna mawuli dika dé hwe, di haraki saraki sémbut hurundate. 1| ]Du akwi God hwendén sémbut yatakataka di haraki saraki mawuli xékéta takwa wali hwanjoka hélék yata di du wali hwanjoka di mawuli ya. Deka mawulimbu ya maki yanéndéka duka male némafwimbu mawuli yata di du wali haraki sémbut huru. Wungi hurundan haraki saraki sémbut deka mawuli, deka séfiré akwi, dé haraki huru. Wun haraki saraki sémbut deka mawuli deka séfiré haraki hurutendékaka, God hanjambu dé wa. w{ iDi wungi Godka hu hwendaka God diré yatakandéka di haraki saraki mawuli xékéta di haraki sémbut huru. Huruta di takwa akwi God hwendén sémbut yatakataka di du wali hwanjoka hélék yata hési takwa wali hwanjoka di mawuli ya. z }Di Godna mwi hundika hu hweta di yénataka hundi di xéké. Xékéta di yénataka godka di mawuli ye. Mawuli yata atéfék jondu huratakandé Godna ximbu harékéhafi yata, déka jémba yahafi yata, di God huratakandén jonduka jémba yata wun jonduna ximbu di haréké. God male yikafre dé. Nani déka ximbu wungi re wungi re harékémbet, wu yikafre dé. Wu mwi hundi dé. ly SWungi hu hwendaka dé God diré yatakandéka di haraki saraki mawuli xékéta di nawulak du takwa wali di deka séfimbu haraki sémbut huru. Nawulak du deka sémbutré xe di watandi, “Di haraki sémbut hurukwa du di.” !x =Wangété yata di Godka hu hwe. Nana God dé nukwa hanyikwa maki wungi re wungi re God dé. Nana Godka hu hweta di yénataka godka wa. Hiyatekwa du maki, afwi maki, bali maki, hambwe maki, wungina du tandan yénataka godka di wa. Du takwa di nak maki nak maki haraki sémbut huru ow YSarékéhafi yata di wa, “Nani séfélak jonduka nani xékélaki.” Wungi wata di wangété du di. cv ADi Godka xékélakita di angi wandat, “God nana Néma Du dé.” Wungi wandat, wu sékérékétandé. Wungi wahambandi. Wahafi yata di Godna ximbu harékéhambandi. Harékéhafi yata yikafre huratakandén jonduka di Godka diména nahambandi. Di wangété du maki di deka mawuli laréhafi yandéka di halékingambu reta jémba sarékéhambandi. u  Hanja God atéfék jondu dé hurataka. Wun huratakandén nukwa akwi némbuli akwi du takwa di nyir, héfa, atéfék huratakandén jonduré akwi xéta di déka sémbut nawulakéka di xékélaki. Déka sémbut xéhambandi. Déka huratakandén jonduré xe di xékélaki, déka hambuk wungi re wungi re rendéka dé atéfék néma duré sarékéngwanda dé deka néma du re. Wungi xékélakita Godré angi yamba wakéndi, “Nani ménika xékélakihambame.” Wungi yamba wakéndi, huratakandén jonduré xéndanka. t 3God jémba yata dé déka sémbut fakuhambandé. Jémba yata dé atéfék du takwaré wakwendéka di atéfék déka di xékélaki, deka mawulimbu. ys mGod anwarmbu reta dé déka mawuli naniré wakwendéka nani xékélaki, God atéfék haraki saraki sémbutka hélék yata wun sémbutka mawuli wita hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwetandé. Godka hu hwekwa du takwa, haraki saraki sémbut hurukwa du takwa, di wungi haraki saraki sémbut huruta di mwi hundiré di takatéfi. Wun mwi hundi Godka dé wa. x ~}|{cyx)v tsrq(pooFmmXl8kkSjihgfe={;99>8|766@5#4>3291k106/.u-,+*)'&h%$9#h"G!q PtY~_]\2KU* O b )A )XK Wungi yatakandéka maki, God déka mawuli yandéka makimbu hurundét, guni déré haraki hundi watanguni o yingafwe? Wu yingafwe. God déka hambuk akwi déka mawuli wi akwi wakwenjoka dé haraki sémbut hurukwa du takwaré dé hurataka. Wunde du takwa di God mawuli windéka aki maki di. Wun akika hanjambu God dé wa, diré yakindét félamétekwaka. Wun akika bari mawuli wihafi ye dé dika haraki huruhambandé. bW= Aki yatakakwa du héfa nawulak hérae aki yéték yatakanjoka déka mawuli yandéka makimbu dé yataka. Wafewana dé nak yikafre jondu taka aki wali nak haraki jondu taka aki wali yatakatandé? Wu, déka jémba dé. V! Wungi wandat, wuni diré angi watawuni: Wungi wata guni baka du reta guni Godré guni haraki hundi we. Wungi wakénguni. Ané hundi mé xéké. Héfambu yatakandan aki déré yatakandé duka angi wahafindé, “Métaka méni wuniré wungi huru?” Wungi wahafindé. TU! Wafewana, guna du nawulak wuniré angi watandi? “God wungi wata, métaka dé naniré haraki hundi we, hurumben haraki saraki sémbutka? Héndé God wasékendén jonduka yatakate? Wu yingafwe.” -TS God wungi wandéka nani xékélaki. God déka mawuli yandékangalambu nawulak du takwaka saréfa naata diré dé yikafre huru. God déka mawuli yandékangalambu wandéka nawulak du takwa di déka hundika hélék ya. God nawulak du takwaré mawuli wita dé nawulak du takwaka saréfa na iSK Wungi xékélakita ané jooka akwi mé saréké. Hanja God dé ané hundi Feroré wandéka dé Godna du nak Godna nyingambu hayi: Wuni wawuka méni raama méni Isipna néma du méni re. Du takwa méniré huruwun jonduré xéta, wuna hambukéka xékélakita wunika sarékéta atéfék héfambu saféndate, wuni méniré wawuka méni raama néma du re. dRA Wungi wandéka nani xékélaki. God du takwana mawuli, yandan hambuk jooka akwi sarékéhafi yata dé dika saréfa naata diré yikafre huru. God déka mawuli yandéka makimbu dé dika saréfa naata diré yikafre huru. :Qm Wun jooka hanja God dé Mosesré wa, “Wuni mawuli yawuka makimbu du takwa nawulakéka saréfa natawuni. Wuni mawuli yawuka makimbu du takwa nawulakré yikafre hurutawuni.” xPi Wungi wandénka sarékéta nani angi yamba wakéme, “God wata haraki dé huru.” Wungi yamba wakéme. #O? Wun dunya yétékéka du nak Godna nyingambu ané hundi dé hayi: God dé wa, “Wuni Jekopka wuni némafwimbu mawuli ye. Wuni Isoka hélék wuni ye.” yNk Rebekaré angi wa, “Tale hératenyéka nyan dé hukémbu hératenyéka nyanéna jémba yakwa du retandé.” M Wumbére dunya xakuhafi ye bér jémba nawulak yahambambér, yikafre jémba akwi, haraki jémba akwi. Wungi yahafi rembéka dé God yambén jémbaka sarékéhafi yata dé mawuli yandéka maki dé nakré waséketa déka wasékendén hundika male sarékéta dé 4La Ané jooka akwi mé saréké. Séfélak héki hwari yindéka takwa hési, léka xi Rebeka, dunya yéték léka biyambu bér re. Bérka yafa nana mandéka Aisak dé. WK' Hanja God Abrahamré ané hundi dé wa, “Ména takwa Sera dunya hératalé. Mwi hundi wuni we méniré. Wawun héki hwari natafa yindét wuni wambula yawut, lé dunya hératalé.” Wungi dé déré wa. 'JG Abrahamna atéfék mandékaka angi yamba wakéme, “Di Godna du takwa di.” Wungi wahafi yata angi watame, “God Abrahamna mandéka nawulakéka dé wun hundi wa. Wun hundi wandén mandéka male di Godna hundi xékéta di Abrahamna mandéka di re.” Wungi wata nani xékélakitame. rI] Abrahamna mandéka atéfék di Godna du takwa yingafwe. Abrahamna mandéka nawulak male di Godna du takwa di. Hanja God dé Abrahamré wa, “Aisakmbu xakutekwa du takwa di ména mandéka retandi.” Wungi wandéka wuni xékélaki. cH? Wun hundi wata wuni angi wahambawuni. “God hanja wandén hundi mwi hundi yahambandé.” Wungi wahambawuni. Mé saréké. Némbuli rekwa Israelna du takwa nawulak di Israelna mandékana hémémbu xakuhambandi. &GE God hanja deka mandékanguré dé wa. God wasékendén du Krais wun mandékana hémémbu dé xaku. Dé atéfék du takwaka akwi atéfék jonduka akwi néma du God dé re. Rendéka nani déka ximbu wungi re wungi re harékétame. Wu mwi hundi dé. God wandéka di déka du takwa di re tFa Hanja Israelka God “Wuna du takwa di” nandéka némbuli wuna hémna du takwa di Israelna mandéka re. Hanja God wandéka di déka nyangwal di re. Rendaka God deka nyéndékmbu téta nukwa hanyikwa maki téndéka di xé. God diré yikafre hurutendéka hundi akwi, hambuk hundi akwi, tempelmbu yatendaka jémbaka hundi akwi, wasékérékéndén hundi akwi dé 9Ek Wuna hém Israelna du takwa di Kraisna hundika xékéhafi yandaka wuni dika némafwimbu saréfa naata wuna mawuli xak dé ye. Mawuli xak yandéka wuni wuna mawulimbu wuni we: Wuna hémna du takwaré yikafre hurunjoka wuni némafwimbu mawuli ye. Wuni diré yikafre hurunjoka wawut, Krais wuniré yatakataka diré Godna getéfaré hura yindét, wuni yihafi yawut, wu yikafre dé. Wuni diré wungi yikafre hurunjoka wuni hurufatiké. D ~Au&Angi akwi wuni xékélaki. God nanika saréfa naata dé nanika némafwimbu mawuli ya. Nani hiyatembeka nukwa, nani hiyahafi retembeka nukwa, ensel, haraki hamwinya, némbuli rekwa jondu, hukémbu xakutekwa jondu, hambuk hura tékwa jondu, P@%Wun haraki joo nanika yae naniré haraki hurutandi, o yingafwe? Wu yingafwe. Krais Jisas nanika némafwimbu mawuli yata nanika hambuk hwendéka wun haraki joo naniré haraki yamba hurukéndé. ?/$Wun haraki saraki jonduka Godna nyingambu rekwa hundi angi dé wa:Nani ména du takwa rembeka di ména jémbaka hélék yata atéfék nukwa naniré xiyanjoka di mawuli ye.Di naniré xéta di nanika angi we, “Du sipsip baliré xiyandaka maki, diré xiyatame.” W>'#Krais nanika saréfa naata dé nanika némafwimbu mawuli ye. Méta joo Kraisna saréfanaré hérekitandé? Xakéngali xakundét, hangéli hérambet, nawulak du naniré haraki hurundat, naniré hénoo yandét, nani nukwa wurka fatikémbet, haraki joo naniré haraki hurunjoka yandét, nawulak du naniré xiyandat, wunde jondu Kraisna saréfanaré hérekitandé? Yingafwe. Dé nanika némafwimbu mawuli yatandé. Mawuli yata dé naniré yamba yatakakéndé. ='"Wungi wahafi yandat, nak du yamba wakéndé, God naniré hurumben haraki saraki sémbut hasa hwetendékaka. Wungi yamba wakéndé, God naniré hasa hwetendéka joo Krais Jisas hérandénka. Hérae dé, nanika hiyae raama, Godna yika tambambu reta Godré nanika dé we. <'!God hafu dé naniré wa, “Guni wuna du takwa rengute gunika wundé wawu. Némbuli guni wuna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa guni re.” Wungi wandét atéfék du takwa naniré angi yamba wakéndi, “Guni haraki saraki sémbut hurukwa du takwa guni.” =;s God nanika némafwimbu mawuli yata hanja dé déka nyan dé wali jémba rendéte wahambandé. Déka nyan déré yatakataka nanika gayandéte dé wa. Wataka dé nanika hangéli hérae hiyandéte dé déka mama duka dé hwe. Dé wungi hwendéka nani xékélaki. Dé atéfék jondu akwi nanika baka hwetandé. }:sWun jooka sarékéta yingi watame? God wungi nani wali téndét, héndé haraki hurute, naniré? Wu yingafwe. 93Wungi wandéka déka hundi mwi hundi yandéka, nani déka hundika xékémbete naniré dé wa. Wandéka nani déka hundika xékémbeka dé wa, nani déka makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa reta hukémbu dé wali jémba male rembete. God nanika dé némafwimbu mawuli ya R8Hanja God wunde wasékendén du takwaka dé wa, “Hukémbu wunde du takwa di wuna du takwa retandi. Wuni wawut di wuna dunya maki retandi. Wuna dunya maka dunya rendét di déka bandingu retandi.” 73Ané jooka nani xékélaki. Hanja God déka mawuli yandékangalambu dé naniré waséke, nani déka du takwa rembete. Wungi rembet, dé nanika jémba hatita naniré yikafre hurunjoka dé atéfék jondu huru, yikafre jondu akwi, haraki jondu akwi. Wungi nani xékélaki. M6Godna Hamwinya dé God mawuli yandéka maki dé Godré wa, Godna du takwaka. Wandéka dé, atéfék du takwana mawuliré xéfuke xékwa du God, dé déka Hamwinyana mawulika akwi dé xékélaki. I5 Godna Hamwinya akwi dé naniré yikafre huru. Nani nana mawulimbu hambuk yahafi yandéka nani Godka wanjoka nani xékélakihafi yambeka, Godna Hamwinya dé hafu dé Godka we, nanika. Wungi wata dé Godna Hamwinya nanika saréfa naata dé afandumbu wanji, Godka. Nanika saréfa nandékaka wanjoka nani hurufatiké. ^45Wungi hurumbeka maki, nani God naniré yikafre hurutendéka nukwaré xéhafi yata, wun nukwaka nani haxé. Yikafre mawuli yata, “wendé” nahafi yata, nani God naniré yikafre hurutendéka nukwaka nani haxé. n3UTale, nani Godna yikafre jonduka sarékéta haxéta témbeka dé naniré yikafre huruta dé naniré Satanéna tambambu dé héra. Nani angi nani huru. Huli jondu nawulak nanika xakuhafi yandaka nani wun jonduré xéhafi yata wun jondu xakundate nani haxé. Nawulak jondu nanika xakundaka nani wun jonduré xéta nani wun jondu xakundate haxéhambame. 2Di male yingafwe. Nani akwi nani wun nukwa bari yandéte nani haxé. God nani déka du takwaré hukémbu yikafre hurunjoka, tale dé déka Hamwinya nanika hwe. Hwendéka déka Hamwinya nana mawulimbu wulaaye téndéka nani nana mawulimbu wanjita nani wa, “God wasékendén nukwa bari yandéte nani némafwimbu mawuli ye. Wun nukwa God naniré yikafre huruta nanika ‘Wuna nyangwal di’ naata dé huli séfi hwendét, nani dé wali reta yikafre sémbut male hurutame.” Wungi wata nani Godka haxé. _17Nani xékélaki. Takwa hési lé nyan hérawata hangéli huruta wanjiléka maki di huratakandén atéfék joo di God déka nyambalika wakwetendéka nukwaka di hangéli héraata wanjita di wun nukwaka haxéta té. 0'Atéfék huratakandén jondu haraki yanjoka reta di yoombu gindan du maki re. God wasékendén nukwambu God déka nyambalika yikafre hurundét, di dé wali reta haanye rendat, di atéfék huratakandén jondu di yoombu gindan du maki rehafi yata di jémba male retandi. ;/oNémbuli atéfék jondu haraki di re. Di hafu wungi renjoka mawuli yahambandi. God hafu wandéka di wungi re. Wun jondu di God wasékendén nukwaka haxéndate dé God wungi wa. .{Atéfék God huratakandén jondu di haxéta di té, God wasékendén nukwaka. Wun nukwambu God déka nyambalika wakwendét, atéfék jondu xétandi, déka nyambalika. Atéfék jondu di God wakwetendéka nukwaré xénjoka di némafwimbu mawuli ye. K-Angi wuni wa. Nani Krais Jisasna jémba yata hangéli nani hérae. Wun hangéli, wu yikama joo dé. Hukémbu nani déré xe nani akwi dé wali yikafre male retembeka, wu némafwi joo dé. H, Wungi Godna nyambali rembet, God hanja wandén hwetendéka yikafre jondu hwetandé, nanika akwi, Kraiska akwi. Krais hanja hangéli hérandén maki, nani déka jémba yata hangéli hérambet, God wandét, nani hukémbu Krais wali reta, nani akwi dé wali yikafre male retame. Hukémbu nani God wali jémba male retame r+]Godna Hamwinya hafu nana mawulimbu wulaaye téta wandéka nani xékélaki, nani Godna nyambali nani re. U*#Guni yoombu gindan du maki reta wambula roongute God gunika déka Hamwinya hwehambandé. Guni Godna nyambali rengute dé God gunika déka Hamwinya hwe. Hwendéka héraata nani angi wa, “Yafa, yafa!” Y)+Godna Hamwinyana hundi jémba xékékwa du takwa di Godna nyambali di re. J(  Guni wun haraki saraki mawulika némbuli xéka, guni hiyatanguni. Guni Godna Hamwinyambu hambuk hérae némbuli hurungun haraki saraki sémbutré xiyasandataka guni God wali jémba retanguni. T'! Wuna nyama bandi, Godna Hamwinya nana mawulimbu wulaaye téndékaka sarékéta nani hasa hwetame. Nani hanja hurumben haraki saraki mawulika hasa yamba hwekéme, wun mawuli wandén maki hurunjoka. )&K Hanja Jisas Krais hiyandéka God wandéka dé wambula ramé. Godna Hamwinya guna mawulimbu wulaaye téndét, guni akwi wungi hurutanguni. Hiyangut God wambula wandét déka Hamwinya hambuk yandét guni akwi raama dé wali jémba retanguni. Godna Hamwinya wandéka nani Godna nyangwal re a%; Guni haraki saraki sémbut hurunguka guna séfi dé hiya. Krais guna mawulimbu téndét, God gunika “Di yikafre sémbut hurukwa du takwa di” nandét, guna séfi hiyandét guna hamwinya dé wali jémba retandé. $+ Guni wun haraki mawuli xékékwa du takwa maki yingafwe. Godna Hamwinya guna mawulimbu dé té. Téndéka guni dé wali natafa mawuli héraata wandén maki guni huru. Krais Jisasna Hamwinya du takwana mawulimbu wulaaye téhafi yandét, di Kraisna du takwa yingafwe. g#GDeka haraki saraki mawuli xékékwa du takwa di God mawuli yandéka jémba yamba hurukéndi. y"kDu takwa deka haraki saraki mawulika male sarékéndaka deka mawuli dé Godna mama dé re. Wungi reta dé God wandén hambuk hundika xékénjoka hélék dé ye. Hélék yata dé God wandén hambuk hundi jémba xékénjoka dé hurufatiké. Q!Du takwa deka haraki mawulika male sarékéta di hiyatandi. Di God wali yamba rekéndi. Du takwa di Godna Hamwinyana hundika male sarékéta di God wali natafa mawuli hérae God wali jémba retandi. > uHaraki mawuli xékékwa du takwa di deka haraki saraki mawulika male di saréké. Godna Hamwinyana hundi xékékwa du takwa di Godna Hamwinyana hundika male di jémba xéké. 'GNani nana haraki saraki mawuli xékéhafi yata Godna Hamwinyana hundi xékéta, Godna hambuk hundi wandé maki hurumbete dé God wungi naniré yikafre huru. mSHanja nani ané héfambu rekwa du takwa male reta haraki saraki mawuli xékémbeka Moses wandén hambuk hundi naniré yikafre hurunjoka dé hurufatiké. Némbuli God naniré dé yikafre huru. Déka nyanré wandéka dé nana séfi maki hura, hurumben haraki saraki sémbut yakwanyinjoka dé ané héfaré gaya. Nana séfi maki hura gaye hurumben haraki saraki sémbutka hiyae dé wun haraki sémbutna hambuk dé héreki. Wun haraki saraki sémbut naniré wambula yamba hulukikéndé. 3Tale haraki saraki sémbut nana mawulimbu téndéka nani wun haraki mawuli male xékéta nani yoombu gindan du maki reta nani hiyandaka yambumbu nani yi. Némbuli nani Krais Jisas wali natafa mawuli hérambeka dé déka Hamwinya nana mawulimbu takandéka nani déka Hamwinyana hundika xékéta yoombu gindan du maki rehambame. Déka hundi xékéta jémba reta yikafre hafwaré yindaka yambumbu nani yi. f GWungi maki God nani Krais Jisas wali natafa mawuli héraakwa du takwaka angi yamba wakéndé, “Di haraki sémbut hurukwa du takwa di.” Wungi wahafi ye dé hurumben haraki saraki sémbut naniré hasa yamba hwekéndé. 5cNani Godka diména natame, Jisas Krais naniré yikafre hurundénka. Tale wuni hafu rewuka wuna séfimbu tékwa jondu di haraki saraki mawuli xékéta di haraki saraki sémbut huru. Wuni Kraismbu huli mawuli hérae, wuni Godna hambuk hundi jémba xékéta wandén maki wuni huru, wuna mawulimbu./Wun haraki saraki sémbut wuniré dé néma xakéngali hwe. Héndé wuniré yikafre hurute, wuni wuna mawulimbu tékwa haraki mawuli yatakawute? CWungi wata wuni xékélaki, nak maki mawuli wuna mawulimbu wulaaye téndéka. Téndéka yikafre mawuli wali wun haraki saraki mawuli wali bér wuna mawulimbu wareta té. Warembéka wuni yoombu gindan du maki rewuka di wuna séfimbu tékwa jondu di wun haraki saraki mawuli xékéta di haraki saraki sémbut huru.  Wuni God wandén hambuk hundi xe wuni wun hundika mawuli yata wuna mawulimbu angi wa, “Wu yawundu. Wun hundi yikafre dé.” zmWungi xékélakita ané jooka akwi wuni xékélaki. Wuni yikafre sémbut hurunjoka mawuli yakwa du rewuka haraki saraki sémbut wuna mawulimbu dé té. Téndéka yikafre sémbut hurunjoka hurufatikéta haraki saraki sémbut wuni huru. T!Wungi hélék yata wuni wun haraki saraki sémbut huruta wuni xékélaki. Wuni hafu wun haraki sémbut huruhambawuni. Haraki saraki sémbut wuna mawulimbu téndéka wuni wun haraki saraki sémbut huru. 1Wungi xékélakita wuni yikafre sémbut hurunjoka mawuli yata wuni yikafre sémbut huruhambawuni. Hélék yawuka haraki saraki sémbut wuni huru. Wuni xékélaki. Wuni ané héfambu rekwa du rewuka yikafre sémbut wuna mawulimbu téhambandé, yingafwe. Wuni yikafre sémbut hurunjoka mawuli yata wun yikafre sémbut hurunjoka wuni hurufatiké. Hurufatikéta wuni haraki saraki sémbut huru. GWuni hafu haraki saraki sémbut hurunjoka mawuli yahambawuni. Haraki saraki sémbut wuna mawulimbu wulaaye téndéka wuni wun haraki saraki mawuli xékéta haraki saraki sémbut wuni huru. ?wWuni wun hélék yawuka sémbut huruta wuni wuna mawulimbu angi watawuni, “Moses wandén hambuk hundi wu yawundu. Wun hundi yikafre dé.” Wungi wata wandén maki huruhambawuni. %CWuni huruwun sémbutna moka xékélakihambawuni. Xékélakihafi yata wuni mawuli yawuka sémbut huruhambawuni. Wuni hélék yawuka sémbut male wuni huru. [/Nani xékélaki. God déka Hamwinyambu dé wun hambuk hundi Mosesré wandéka wun hundi yikafre dé. Wungi nani xékélaki. Wuni Godna Hamwinya maki rehafi yata wuni ané héfambu rekwa du mawuli yandéka maki huruta, haraki saraki sémbut huruta, wuni yoombu gindan du maki re wuni haraki saraki sémbutna jémba yakwa du wuni re. c? Yingi watame? Moses wandén hambuk hundi yikafre hundi dé. Wun hundi xékétaka wuni hiya, o yingafwe? Wu yingafwe. Wungi yamba wakéme. Haraki saraki sémbut dé Godna yikafre hundi hurutaka wuniré haraki hurundéka wuni hiya. Wuni wun jooka xékélakiwute God dé wun hambuk hundi wa. Xékélakita ané jooka akwi wuni xékélaki, wun haraki sémbut dé haraki saraki sémbut male dé. Haraki saraki mawuli nana mawulimbu téndéka nani haraki saraki sémbut huru  Wungi xékélakita ané jooka akwi wuni xékélaki. Moses wandén hambuk hundi haraki hundi yingafwe. God wun hundi Mosesré wandén, wu yikafre male hundi dé. Ané hundi akwi, “Guna mawuli nak duna jooka yamba ramékéndé.” Wun hundi akwi yikafre male dé. \ 1 Wun haraki saraki sémbut wunika dé yéna ya, wun hambuk hundimbu. Wuni wun hambuk hundi xékéta nak maki nak maki haraki saraki sémbutka xékélakita wuni haraki saraki sémbut hurutaka wuni wundé hiyawu.  ) Wuni xékélaki. God déka hambuk hundi wandéka Moses wun hundi dé wa, nani yikafre mawuli yata jémba rembete. God wungi wandéka wuni yikafre mawuli xékéhafi yata jémba rehambawuni. Rehafi yata wuna haraki sémbutka xékélakita wuni xékélaki, wuni hiyatawuni. ^ 5 Tale wun hambuk hundika xékélakihafi ye wuni jémba re. Hukémbu wun hambuk hundika xékélakita, haraki saraki mawuli wuna mawulimbu téndéka wuni xékélaki, God wuniré hasa hwendét, wuni hiyatawuni. H  Wuna mawuli nak duna jooka raméndémboka hambuk hundi xékélakiwuka, haraki saraki mawuli wuna mawulimbu téndéka, némbuli wuni wun jooka saréké waréké xékéwuka wuna mawuli dé séfélak duna jooka ramé. Moses wun hambuk hundi wahafi yandét, wuni wun haraki saraki sémbut hurunjoka yamba sarékékéwuni. = sMé saréké. Wafewana nani angi watame? “Moses wandén hambuk hundi wu haraki saraki sémbut dé.” Yingafwe. Wungi yamba wakéme. Moses dé angi wa, “Guna mawuli nak duna jooka yamba ramékéndé.” Moses wun hundi wahafi yandét, wuni wun haraki sémbutka yamba xékélakikéwuni. Wuna mawuli nak duna jooka raméndét, wuni Moses wandén hundi xékéta wuni wuna mawulimbu tékwa haraki saraki mawulika wuni xékélaki. 'Tale nani wungi nani re. Moses wandén hambuk hundina ekombu rembeka dé naniré huluki. Hulukindéka nani Krais wali hiyambeka wun hambuk hundi naniré wambula yamba hulukikéndé. Nani Krais wali natafa mawuli héraata Moses wandén hambuk hundika sarékéhafi yata, Godna Hamwinya hwendén huli mawuli hérae, nani jémba reta Godka jémba yatame. Haraki saraki sémbut naniré dé haraki huru Tale nana séfika male nani saréké. Sarékéta nani Moses wandén hambuk hundimbu ané hundi nani xé: Guni séfélak haraki saraki sémbut yamba hurukénguni. Xe nani haraki sémbut hurunjoka nani mawuli ya. Mawuli yata nani wun haraki saraki sémbut nani huruta nani haraki hafwaré yindaka yambumbu nani yi. Wun yambumbu yikwa du takwa hiyatandi. God wali yamba rekéndi. CWungi maki, guni, wuna nyama bandi, guni tale guni Moses wandén hambuk hundina ekombu guni re hukémbu guni Krais wali hiya. Guni Krais wali natafa mawuli héranjoka guni hiya. Tale Krais hiyandéka God déré wambula husaramé. Nani Godka yikafre jémba yambete God wandéka nani Kraisna du takwa nani re. /Wungi wandéka nani xékélaki. Léka du hiyahafi yandét, lé nak duka ye dé wali relét, nani nana hambuk hundika xékéta léka angi watame, “Lé nak du wali haraki saraki sémbut hurukwa takwa lé.” Wungi watame. Léka du hiyandét lé nak du wali relét, nana hambuk hundi xékéta nani léka haraki hundi yamba wakéme. Léka angi yamba wakéme, “Lé haraki sémbut hurukwa takwa lé.” gGNana hambuk hundi angi dé wa, “Takwa hési du wali relét, léka du hiyahafi yandét, lé dé wali retalé.” Wungi dé wa. Léka du hiyandét, lé ye nak du wali relét hambuk hundi yamba hulukikéndé, léré. } uGuni Moses wandén hambuk hundika xékélakikwa du, wuna nyama bandi, guniré wuni we. Du takwa ané héfambu reta hambuk hundi xékéta wandén maki hurutandi. Hiyae wun hambuk hundi yamba xékékéndi. Wun hundika guni xékélaki o yingafwe? LDu nak haraki sémbutna jémba yakwa du rendét, haraki sémbut wun duka ané joo hwetandé, dé hiyatandé. God wali yamba rekéndé. Du nak Nana Néma Du Jisas Kraiska jémba sarékéta dé wali natafa mawuli hérandét, God wun duka ané yikafre joo baka hwetandé, dé God wali jémba retandé, wungi re wungi re. 9Guni wun du maki yingafwe. Tale guni haraki saraki sémbutna jémba yakwa du renguka God guniré dé héra, guni déka jémba yakwa du rengute. Wungi reta guni Godka male yikafre sémbut guni huru. Déka jémba yakwa du re, wu guni God wali jémba retanguni, wungi re wungi re. >uGuni wun haraki saraki sémbut huruta méta yikafre joo guni héra? Némbuli guni hurungun sémbutka sarékéta guni roo. Du nak wun haraki sémbut yatakahafi yata, wu hiyatandé. @yTale haraki saraki sémbutna jémba yakwa du re guni Godna yikafre sémbutka xékéhafi yata wandén maki huruhambanguni. Guni Godna yikafre sémbutna jémba yakwa du yingafwe. ~wGuni Godna jémbaka jémba xékélakihafi yata héfambu rekwa jooka xékélakinguka guniré wuni héfambu rekwa jooka hundi we. Wawut guni xékéta Godna jémbaka xékélakitanguni. Tale guni haraki saraki sémbutka xékéta guna séfimbu haraki saraki sémbut huruta nak maki nak maki séfélak haraki saraki sémbut guni huru. Némbuli guna man tamba séfimbu tékwa atéfék jondu Godka hwetanguni, di Godna jémba yandate. Di Godna jémba yandat, guni Godka yikafre sémbut male hurutanguni. }{Tale guni haraki saraki sémbutna jémba yakwa du re hukémbu guni Jisas Kraiska guniré wakwendan hundi jémba xékéta wun hundika yikafre mawuli yata wandén maki guni huru. Guni haraki sémbutka xékéhafi yata guni Godna yikafre sémbutka xéka wandén maki huruta guni Godna yikafre sémbutna jémba yakwa du guni re. Rengukaka sarékéta guni Godka diména natanguni. |{/Ané hundi mé xéké. Guni nak duka jémba yanjoka mawuli hurungut, dé gunika jémba hwendét, guni déka jémba yakwa du takwa reta, déka hundi xékéta wandén maki yatanguni. Wun hundi xékéta guni xékélaki. Guni haraki saraki sémbutka xékéta wandén maki huruta, guni haraki saraki sémbutna jémba yakwa du retanguni. Wungi re wu hiyatanguni. Guni Godna hundika xékéta wandén maki huruta guni Godna jémba yakwa du takwa retanguni. Wungi re wu guni déka makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa retanguni. 1z[Guni Moses wandén hambuk hundina ekombu rehafi yata guni Godna saréfanana ekombu rengukaka sarékéta, wafewana, guni nawulak angi watanguni? “Némbuli nani Moses wandén hambuk hundika xékéhafi yata haraki sémbut hurumbet, God naniré hasa yamba hwekéndé. Nani haraki sémbut hurumbet, wu baka joo dé.” Wungi wangut, angi watawuni, “Yingafwe. Wungi wakénguni.” Haraki saraki sémbut yamba hurukéme. Uy#Némbuli guni Moses wandén hambuk hundina ekombu rehambanguni. Guni Godna saréfanana ekombu guni re. Wungi rengut, haraki sémbut guniré yamba hulukikéndé. Nani yikafre sémbutna jémba yakwa du me x Guna man, tamba, hambuk, séfi atéfék di jémba ya jondu maki di. Guni wun jémba ya jondu haraki sémbutka yamba hwekénguni, di haraki sémbut hurundate. Tale guni hiyandé du takwa maki renguka God guniré wambula husaraméndéka guni jémba re. Wungi reta guni guni hafuré Godka hwetanguni. Guni guna jémba ya jondu akwi Godka hwetanguni, di yikafre sémbut hurundate. Uw# Wungi rengut, haraki saraki sémbut guniré huluke néma du yamba rekéndé, guna séfimbu. Rehafi yandét guni haraki saraki mawuli xékéhafi yata guna séfimbu haraki sémbut yamba hurukénguni. v# Wungi xékélakita guni angi watanguni, “Nani Krais wali hiyambeka haraki saraki sémbut naniré wambula yamba hulukikéndé. Hiyambeka God naniré Krais wali wambula husaraméndéka nani haraki sémbut huruhafi yata nani God wali jémba retame, wungi re wungi re. Lu Hanja hiyandén du takwa hurundan haraki saraki sémbut yakwanyinjoka dé hiya. Natafa nukwa male dé hiya. Hiyandéka God hambuk yata déré husaraméndéka dé God wali re, wungi re wungi re. Jt  Wungi wata angi nani xékélaki. Krais hiyandéka dé God déré wambula husaramé. Husaraméndéka dé wambula yamba hiyakéndé. Du hiyandakana sémbut Kraisré wambula yamba hulukikéndé. s#Wun jooka sarékéta nani wa, “Nani Krais wali hiyae nani dé wali wambula ramétame. Raama dé wali jémba retame. Wu mwi hundi dé.” Ir Hiyandé du haraki sémbutna jémba wambula yamba hurukéndé. q1Nani wundé xékélakikwa. Nana hanja hurumben haraki mawuliré di Krais Jisas wali xiyae di mimbu hateka. Nana séfi haraki sémbut hurunjoka mawuli yandéka di wun séfiré xiyae di mimbu hateka, nani wun haraki sémbutna jémba wambula yambemboka. Wungi nani xékélaki. pNani hiyandén maki dé wali hiyae me re, dé wambula raméndén maki nani akwi dé wali wambula ramétame. Wu mwi hundi dé. Yo+Nani guré nandimbenéna mo hundi angi dé, nani Krais wali hiyambeka di naniré rémé, gumbu. Tale Krais hiyandéka déré rémémbéka nana yafa God hambuk ye déré wambula husaramé. Nani dé wali wambula raama huli mawuli hérae dé wali jémba renjoka nani déka ximbu guré nandi. Nani Krais wali natafa mawuli héraata retame n/Tale nani Krais Jisasna ximbu guré naande nani dé wali natafa mawuli héraata nani dé wali nani hiya. Guni wun jooka sarékéhambanguni wana? -mSGuni wungi wangut, wuni angi watawuni: Wungi yingafwe. Wungi wakénguni. Nani wun haraki saraki sémbutka hiyae wun haraki saraki sémbut wambula yamba hurukéme. l Guni, wun jooka sarékéta yingi guni we? “Nani haraki saraki sémbut nawulak akwi hurumbet, Godna saréfana némafwi yatandé.” \k1Hanja haraki saraki sémbut néma du rendéka di atéfék du takwa di hiya. God nanika saréfa nandéka nana Néma Du Jisas Krais nanika hiyandéka God nanika dé wa, “Wuna makambu di yikafre sémbut hurukwa du takwa di.” Wungi wandéka némbuli Godna saréfana néma du rendéka nani Krais wali jémba retame, wungi re wungi re.jMoses Godna hambuk hundi du takwaré dé wa, di deka haraki saraki sémbutka xékélakindat, deka haraki saraki sémbut némafwi yandéte. Némafwi yandéka Godna saréfa na akwi némafwi ye dé deka haraki saraki sémbutré dé sarékéngwandé. 4iaHanja natafa du Godna hundika hu hwendéka God dé séfélak du takwaka wa, “Wu haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di.” Wungi dé wa. Némbuli natafa du Godna hundi xékéta wandén maki hurundéka God dé wa, nani séfélak du takwa déka makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa rembete. RhAdamna natafa hurundén haraki joo dé atéfék du takwaré haraki hurundéka di Godna makambu haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di re. Kraisna natafa hurundén yikafre joo dé atéfék du takwaré yikafre hurundéka di Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa reta di dé wali wungi re wungi re jémba retandi. gHanja wun natafa du Adam haraki sémbut hurundéka dé du hiya sémbut néma du maki dé xaku. Nani atéfék wun sémbutna ekombu reta nani atéfék hiya. Wun sémbutna ekombu rembeka God nanika némafwimbu saréfa naata dé nanika hiyandéte dé du nak hwe. Wun du Jisas Krais nanika hiyandét déka sarékéta Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa rembete dé Krais hwe. Nani wun hwendén duka jémba sarékéta nani dé wali jémba reta nani néma du takwa maki retame, nawulak du takwaka. 6feHanja natafa du Adam haraki sémbut hurundéka God hurundén haraki sémbut hasa hweta dé du takwaka wa, “Wu haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di.” Wungi wandéka di atéfék séfélak haraki saraki sémbut di huru. Hurundaka némbuli God nak maki joo huruta, dika hiyandéte Jisas Krais hwendéka gaye dé hiya. Hiyandéka dé God nanika wa, “Wuna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa di.” Wungi dé wa. |eqAdam hurundén haraki joo, God naniré baka hwendén joo, wumbére joo nata maki yingafwe. Natafa du Adam haraki sémbut hurundéka di séfélak du takwa di hiya. God hwendén joo Adam hurundén haraki jooré dé sarékéngwandé. God nanika saréfa nae dé Jisas Krais hwe, nanika hiyandéte. Jisas Krais nanika saréfa nandéka nani séfélak du takwa jémba re. 8diWungi wahafi yandéka atéfék du takwa hiyandakandé. Adam rendén nukwambu take ye Moses rendén nukwambu di atéfék hiyandakandé. Wunde du takwa di Adam haraki saraki sémbut hurundén maki di huruhafi yata di atéfék akwi hiya. Adam dé déka hukémbu yatekwa du Jisas Kraisna waka maki dé re. zcm God hambuk hundi Mosesré wahafi yandén nukwa du takwa di haraki saraki sémbut huru. Wun nukwa di wun hambuk hundika xékélakihafi yata haraki saraki sémbut hurundaka God wahambandé, “Wu haraki saraki sémbut hurukwa du takwa di.” ,bQ Nani xékélaki. Hanja tale rendé du Adam haraki saraki sémbut hura hiyandéka déka hukémbu yae ané héfambu rekwa atéfék du takwa déka mandéka reta di akwi di hiya. Hiyandaka nani akwi atéfék hiyatame, nani atéfék haraki saraki sémbut hurumbenka. Wungi nani xékélaki. /aW Wungi xékélakita nani nana Néma Du Jisas Krais nanika hiyandéka nani God wali natafa mawuli héraata jémba rembekaka sarékéta, nani Godka yikafre mawuli yata déka mawuli sawuli yatame. Adam haraki sémbut hurundéka nani hiya. Jisas Krais naniré yikafre hurundéka nani jémba retame qH~X}S|,{gzfyxxw!ut=sVrr?q2onm}lkjii9hgafKe0dcRa`_^M]8\[DZSYXW&V-UNTjRQaP OMLKIIGFEE CfA @?}>&=<;:q99 876P4220/.++D*:)(('I&%E$p#"Guni, métaka we guni guna nyama bandina sémbutré xe guni dika haraki hundi we? Métaka we guni guna nyama bandina sémbutré xe dika haraki mawuli xéké? God hafu dé nana kot xékékwa du retandé. Nani déka makambu témbet, dé hafu nana jémbaré xe watandé. $HA Wun jooka dé Krais hiyae dé wambula ramé. Hiyandé du takwaka akwi, nani hiyahafi yandé du takwaka akwi néma du renjoka dé hiyae dé wambula ramé. BG}Nani hiyahafi re, nani Néma Duna jémba yanjoka nani wungi re. Nani hiyaata, nani Néma Duna jémba yanjoka nani hiya. Nani hiyahafi re, nani hiyae, wu nani Néma Duna du takwa nani. pFYDu nak dé hafuré yikafre hurunjoka rehambandé. Du nak dé hafuré yikafre hurunjoka hiyahambandé. SENatafa nukwaka “Néma nukwa dé” naakwa du takwa di wun nukwa nana Néma Du Godna ximbu di haréké. Wu yikafre dé. Hamwi sakwa du takwa nana Néma Du God yikafre joo dika hwendénka sarékéta déka yikafre mawuli yata di déka ximbu di haréké. Harékéta di sa. Wungi yikafre dé. Hamwi sahafi yakwa du takwa di akwi nana Néma Du Godka sarékéta déka yikafre mawuli yata di déka ximbu haréké. Harékéta di hénoo se. Wungi akwi yikafre dé. LDDu nak dé wa, “Nukwa nak néma nukwa dé. Wun nukwa atéfék nukwaré dé sarékéngwandé.” Wungi wandéka du nak dé wa, “Atéfék nukwa di wungi male nukwa di.” Wungi wandéka wuni guniré we: Guni hafu guna mawulimbu wun nukwaka sarékétanguni. Sarékéta guna mawulimbu sarékénguka maki hurutanguni. +COGuni héndé nak duna jémba yakwa duna sémbutré xétaka hurukwexé? Di Godna jémba yakwa du di. God wun jémbaka hatikwa du reta dé male wun jémba yakwa du takwana jémbaré xéta watandé, yikafre jémbaka akwi, haraki jémbaka akwi. Wunde du takwana mawuli hambuk yahafi yandét, God dika hu hwehafi yata diré yikafre hurutandé, deka mawuli hambuk ye jémba téndéte. Dé diré yikafre hali hurundé. qB[Du nak dé hamwi sata dé hamwi sahafi yakwa du takwaka haraki mawuli yamba xékékéndé. Wungi male, hamwi sahafi yakwa du takwa di haraki mawuli yamba xékékéndi, hamwi sakwa du takwaka. Yingafwe. God dika akwi dé mawuli ye. qA[Jisas Kraisna hundika xékékwa du takwa nawulak di wa, “Nani atéfék hamwi hénoo satame. Wungi hurumbete, God yikafre mawuli dé ye.” Wungi wandaka Kraisna hundika xékékwa du takwa nawulak, deka mawuli hambuk yahafi yata jémba téhafi yandéka, di wa, “Nani hamwi yamba sakéme. Hénoo male satame. Wungi hurumbet, God yikafre mawuli yatandé.” [@ 1Guni Jisas Kraisna hundika xéka déka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nanguka guna mawuli hambuk ye dé jémba té. Jisas Kraisna hundika xékékwa du takwa nawulak déka sarékéta mawuli yéték sarékéndaka deka mawuli hambuk yahafi yata jémba téhambandé. Wungi mawuli yakwa du takwa gunika yandat, guni dika yikafre mawuli yata di wali reta hundi bulétanguni. Hundi buléta guni di wali deka mawulimbu sarékéndaka jooka warukénguni. k>O Nani nukwambu téta nani yikafre sémbut male hurutame. Nani angi yamba hurukéme. Nani séfélak hénoo sata nani wangété yandaka hulingu sata wangété yamba yakéme. Nani nawula du takwa wali haraki saraki sémbut yamba hurukéme. Yikafre joo nak duka yaata, nanika yahafi yandét, wun duka nani haraki mawuli xékéhafi yata yamba waru warekéme. j=M Gan hunyi yalefu dé télakétandé. Nukwa bari xaletandé. Nukwa xaletendékaka sarékéta nani halékingambu hurundaka haraki sémbut yatakataka nani nukwambu reta Godna xi ware jondu hératame, nani Satan wali warenjoka. d<A Wuni némbuli rembeka nukwaka xékélakita wuni gunika we, guni wungi yikafre hurungute. Nani tale Jisas Kraiska jémba sarékémben nukwa, dé wambula yae naniré hérae hura yitendéka nukwa dé afakémbu dé re. Némbuli déka wambula yatendéka nukwa walémba dé. Wun jooka sarékéta guni xéndi hwaakwa du, sé raama déka jémba ya. !;; Guni wun hundi xékéta guna nyémayikaka némafwimbu mawuli yata diré haraki huruhafi yata diré yikafre male hurutanguni. Guni dika wungi némafwimbu mawuli yata guni Mosesna hambuk hundi atéfékéka xékéta wandén maki guni huru. Nani yikafre sémbut huruta jémba yitame @:y Hanja Moses Godna nyingambu ané hambuk hundi dé hayi: “Guni nak duna takwa wali haraki saraki sémbut yamba hurukénguni. Du takwaré yamba xiyakénguni. Sélé yamba hérakénguni. Guna mawuli nak duna jonduka yamba ramékéndé.” Hayindén hundika wundé xékélakingu. Atéfék hambuk hundi di ané natafa hundina ekombu re: “Guni guni hafuka némafwimbu mawuli yanguka maki, guni nyémayikaka némafwimbu mawuli yatanguni.” X9) Guni nak duka hasa hwetenguka joo gunimbu wungi yamba tékéndé. Guni diré bari hasa hwetanguni. Natafa male hasa hwetenguka joo retandé. Wun joo angi dé, guni nyémayikaka némafwimbu mawuli yata diré yikafre hurutanguni, atéfék nukwambu. Guni wungi mawuli yata guni Mosesna atéfék hambuk hundi wandén maki guni huru. K8 Di gunika hatindanka guni dika angi hurutanguni. Di yéwaka wandat, guni dika yéwa hwetanguni. Di tamba yétina tambéka wandat, guni dika wun també hwetanguni. Di nawulak gunika jémba hatindat, guni deka ximbu harékéta wandan maki hurutanguni. Wungi hurungut, wu yikafre dé. Guni guna du takwaré angi hurutanguni )7K Wun jooka sarékéta guni gavman hératendaka yéwa hwetanguni. Gavman Godna jémba yata gunika jémba hatindakaka sarékéta guni dika yéwa hwetanguni. 6 Wungi maki gavman hurungun haraki saraki sémbut hasa hwendamboka, guni gavmanéna hundi xékéta wandan maki hurutanguni. Wun jooka male sarékékénguni. Ané jooka akwi sarékétanguni. Guna mawulimbu guni xékélaki. Guni gavmanéna hundi xékéta wandan maki hurungut, wu yikafre dé. God wun jooka dé mawuli ye. Wungi xékélakita gavmanéna hundi xékéta wandan maki hurutanguni. 5 God hafu dé wa, wunde du déka jémba yata guniré yikafre hurundate. Guni haraki saraki sémbut huruta dika rootanguni, di hambuk yata wun haraki saraki sémbut guniré hasa hwetendakaka. God haraki saraki sémbutka mawuli wita dé hafu dé wa, di déka jémba yata guni haraki saraki sémbut hurukwa du takwaré hurungun haraki saraki sémbut hasa hwendate. Di wun jémba yanjoka hambuk di héra. Hambuk hérae di baka yamba rekéndi. Wun hambuk hérae di hurungun haraki saraki sémbutka hasa hwetandi. 4 Guni yikafre sémbut huruta guni gavmanka yamba rookénguni. Guni haraki saraki sémbut huruta guni gavmanka rootanguni. Guni dika roohafi yata jémba renjoka mawuli yata guni yikafre sémbut hurutanguni. Wungi hurungut, gavman di gunika yikafre mawuli yatandi. 3- God wunde du gavmanéna jémba yandate wandéka du nak wunde néma duna hundika hu hweta, dé Godna hundika akwi dé hu hwe. Wun du néma duna hundika xékéhafi yata wandén maki huruhafi yandét, God yawundu nandét, di déka haraki saraki sémbut déré hasa hwetandi. 2 3 Némbuli gavmanka watawuni. God hafu wandéka atéfék gavman atéfék kaunsol néma du reta du takwaka di hati. Di wungi hatindate, héfambu rekwa du dika wahambandé. God wungi wandénka sarékéta, nani atéfék nani gavman, kaunsolna hundi xékéta wandan maki hurutame. 1w Du nawulak gunika haraki sémbut hurundat, guni di hurundanéngala yamba hasa hurukénguni. Wungi hurungut, deka haraki sémbut guna yikafre sémbutré sarékéngwandétandé. Guni yikafre sémbut male hurungut, guna yikafre sémbut deka haraki sémbutré sarékéngwandétandé. Deka haraki sémbutré sarékéngwandénjoka guni yikafre sémbut male hurutanguni.0- Ané hundi akwi Godna nyingambu dé re:Guna mama du hénooka hiyandat, guni dika hénoo hwetanguni.Di hulinguka hiyandat, guni dika hulingu hwetanguni.Guni wungi huruta guni ya maki joo deka anéngambambu takatanguni.Godna nyingambu wungi dé wa. t/a Wuna nyayikangu, guni mé xéké. Guni guniré hurundan haraki saraki sémbut hasa hurukénguni. Guni baka rengut, God dika mawuli wita gunika hurundan haraki saraki sémbut dika hasa hwetandé. Hasa hwetendékaka Godna nyingambu angi dé wa: Néma Du angi dé wa, “Wuni hafu di hurundan haraki saraki sémbut diré hasa hwetawuni. Wu wuna jémba dé.” 8.i Nawula du takwa wali yamba waru warekénguni. Guni atéfék du takwa wali natafa mawuli héraata jémba male retanguni. Wungi jémba renjoka guni hambukmbu jémba yatanguni. Q- Du nak guniré haraki sémbut hurundét, guni déré haraki sémbut hasa hurukénguni. Atéfék du takwa di nawulak sémbutka “yikafre sémbut dé” di na. Guni wun sémbut male hurutanguni. F, Guni atéfék natafa mawuli héraata jémba retanguni. Guna ximbu yamba harékékénguni. Harékéhafi yata néma du takwaka male sarékékénguni. Guni baka du takwaka akwi sarékétanguni. Sarékéta baka du takwa wali reta di wali hundi bulétanguni. Guni angi yamba wakénguni, “Nani xékélelakikwa du me.” 6+e Du takwa nawulak yikafre mawuli yata mawuli sawuli yandat, guni di wali yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatanguni. Du takwa nawulak gérandat, guni di wali gératanguni. 5*c Du nawulak guniré haraki hurundat, guni Godka watanguni, dé diré yikafre hurundéte. Dika haraki hundi wahafi yata guni Godka watanguni, diré yikafre hurundéte. ;)o Godna du takwa nawulak jonduka fatikéndat, guni dika saréfa naata dika jondu hwetanguni. Du takwa nawulak gunika yandat, guni diré yikafre hurutanguni, di guni wali rendate. \(1 God guniré yikafre hurundéte haxéta, guni yikafre mawuli yata mawuli sawuli yatanguni. Gunimbu xakéngali xakundét guni hambuk ye jémba tétanguni. Guni atéfék nukwambu God wali hundi bulétanguni. '# Godna Hamwinya hwendén yikafre mawuli hérae némafwi hambuk yata nana Néma Duna jémba yatanguni. “We jémba dé” yamba nakénguni. & Guni Krais Jisasna hundika xéka guni atéfék natafa hémémbu reta nyama bandi nyange maki guni re. Reta guni wali Krais Jisasna hundika xékékwa du takwaka némafwimbu mawuli yatanguni. Guni du takwa nak nakna ximbu harékénjoka mawuli yatanguni. (%I Guni, mé xéké. Guni yéna yahafi yata du takwaka némafwimbu mawuli yatanguni. Guni haraki saraki sémbutka hu hweta yikafre sémbut male mé huluki. <$q God yikafre hundi wata nawula du takwana mawuliré yikafre hurungute hambuk hwendét, guni wun hambuk hérae guni diré yikafre hundi wata deka mawuliré yikafre hurutanguni. God du takwaka jondu hwengute hambuk hwendét, guni wun hambuk hérae du takwaka séfélak jondu baka hwetanguni. God du takwaka néma du reta dika jémba hatingute gunika hambuk hwendét, guni wun hambuk hérae wun jémbaka angi yamba wakénguni, “We jémba dé.” Wungi wahafi yata dika jémba hatitanguni. God du takwaka saréfa naata diré yikafre hurungute hambuk hwendét, guni wun hambuk hérae guni yikafre mawuli yata dika saréfa naata diré yikafre hurutanguni. Guni dika némafwimbu mawuli yatanguni i#K God du takwaré yikafre hurungute hambuk hwendét, guni wun hambuk hérae diré yikafre hurutanguni. God du takwaré Godna jémbaka wakwengute hambuk hwendét, guni wun hambuk hérae guni diré déka jémbaka wakwetanguni. ["/ God naniré nak nak baka yikafre huruta nak maki nak maki hambuk dé hwe. Hwendénka, nani nak nak nak maki nak maki hambuk hérae nak jémba nak jémba yatame, déka. God gunika profetna hundi wangute hambuk hwendét, guni wun hambuk hérae déka ximbu déka hundi watanguni. Déka hundika jémba sarékénguka makimbu wungi watanguni. !# Wun hundika sarékéta nanika mé saréké. Nani Kraisna hundika xékékwa du takwa nani séfélak me. Nani duna man, tamba, waan, dama maki nani re. Reta nani Kraisna hémémbu reta, di wali jémba reta, nani natafa duna séfi maki reta nani nak nak atéfékna dé. Y + Ané sataku hundika mé saréké. Duna séfimbu séfélak jondu di té. Man, tamba, waan, dama, nawulak jondu akwi di té. Wun jondu natafa jémba male yahambandi. Nak maki nak maki jémba yandakandé. gG God wuniré baka yikafre hurundéka wuni déka jémba yata wuni guni nak nakéka wuni we. Guni nak nak guna ximbu harékéhafi yata guna mawulimbu angi wakénguni, “Wuni hafu hambuk yata jémba wuni re.” Wungi wahafi yata guni nak nak jémba sarékéta guna mawulimbu angi watanguni, “God wuniré yikafre hurundéka wuni Godka jémba sarékéta déka hundika ‘Mwi hundi dé’ nawuka dé wunika ané hambuk hwe. Hwendéka wuni déka jémba yata wuni jémba re.” oW Guni ané héfambu rekwa du takwa hurundaka maki yamba hurukénguni. Guni Godmbu huli mawuli héraata déka sarékéta guni huli du retanguni. Wungi reta guni God mawuli yandéka jonduka xékélakitanguni. Wunde jondu angi dé, yikafre jondu, yikafre sémbut, yikafre male jondu di. God wunde jonduka dé mawuli ye. God hwendén hambuk hérae jémba yatame  { Wuna nyama bandi, wuni God naniré némafwimbu saréfa nandékaka sarékéta wuni guniré we. Guni guna séfi atéfék Godka mé hwe. Du Godka hamwi xiyae hwendaka maki, guni hiyahafi yata yikafre sémbut male huruta guna séfi Godka hwetanguni. Guni wawun maki hurungut, God guna hwengun jonduka mawuli yatandé. Wungi hweta guni Godna ximbu harékénguka jémba yatanguni. ]3 $Nani xékélaki. God wandéka atéfék jondu dé xaku. God hambuk yata wandéka atéfék jondu dé re. Atéfék jondu déka jondu male di. Nani déka ximbu harékétame, wungi re wungi re. Wu mwi hundi dé.U# #Héndé déka tale jondu hwendét, dé déka hasa hwetandé? Wungi dé wa.  "Wun jooka Godna nyingambu angi dé wa:Héndé xékélaki, Néma Duna mawulika?Héndé wakwete, déré yandéka jémbaka? J  !Godna xékélelaki akwi, Godna mawuli saréké akwi, wu némafwi dé. Nani déka mawulika xékélakinjoka nani hurufatiké. Nani déka atéfék jémbaka xékélakinjoka nani hurufatiké. / Wun jooka sarékéta nani angi xékélaki. Atéfék du takwa Godna hundika hu hwendaka dé diré yataka, di haraki saraki sémbut hurukwa du takwa rendakaka xékélakindate. God di atéfékéka saréfa naata diré yikafre hurunjoka dé wungi huru. Godna ximbu harékétame &E God gunika wungi saréfa nandéka, hukémbu Israelna du takwa, God gunika saréfa naata dika saréfa nahafi yandékaka hélék yata, hurundan haraki saraki sémbut yatakataka Godna hundi wambula xékéndat, God dika saréfa natandé. Saréfa nandét, di akwi dé wali jémba retandi. r] Hanja guni nak téfana du takwa Godna hundika xékéhambanguni. Xékéhafi yanguka di Israelna du takwa Godna hundika hu hwendaka God dika hélék yata némbuli gunika dé saréfa nae. Saréfa nandéka guni dé wali jémba re. s_ God wun hundi yamba yatakakéndé. Wasékendén maki hukémbu diré hérae dika yikafre jondu hwetandé. S Israelna du takwa di Kraisna yikafre hundika hu hwetaka déka mama du di re, God guniré yikafre hurundéte. Di déka mama du rendaka dé God deka mandékanguka sarékéta dé angi wa, “Di wuna mawuli yawuka du takwa di.” Hanja God deka mandékanguré dé waséke, di déka du takwa reta déka yikafre jondu hérandate.  God angi dé wa, hanja wuni di wali wasékéréké. Wun hundi angi dé:Deka hurundan haraki saraki sémbut yakwanyitawuni.” yk Xékéndat, God di atéfékré wambula hératandé, Satanéna tambambu. Wun jooka Godna nyingambu angi dé wa:“Saionmbu diré yikafre hurutekwa du yatandé.Yae wandét di Jekopna mandéka Godka wambula hu yamba hwekéndi. W' Guni wuna nyama bandi, guni guna ximbu harékéhafi yata angi wakénguni, “Nani hafu Godna atéfék jémbaka nani xékélaki.” Wungi wahafi yata ané hundi xékétanguni. Hanja God déka jémba nawulak dé faku. Némbuli wun jémbaka wandéka wuni guniré we, guni wun jémbaka jémba xékélakingute. Israelna du takwa nawulak deka mawuli hambuk yandéka di Krais Jisasna hundika xékénjoka di hurufatiké. Hurufatikéndaka di hukémbu nak téfambu rekwa du takwa Kraisna hundi xékéta di God wandén maki némafwi hém xakundat, Israelna du takwa Kraisna hundika xékétandi. 9 Guni tale afakambu tékwa mina ba maki guni renguka dé God guniré xatéka hura yae dé yawimbu tékwa yikafre mimbu yanyatakandéka guni wun mimbu jémba té. Wu guna mi yingafwe. Guni wun mimbu jémba téngut, God dé wunde yawimbu tékwa mina ba tukwee yakitaka dé hukémbu deka hafu mimbu wambula yanyatakanjoka mawuli ye, wu diré hérae yanyatakatandé. God atéfék du takwaka dé saréfa na  Wunde mina ba Godka wambula jémba sarékéndat, God diré wambula yanyatakatandé, mimbu. God diré wambula hali yanyatakandé. Y+ God wungi hurundéka nani xékélaki. Dé nawulak du takwaka dé saréfa na. Dé nawulak du takwaka dé mawuli wi. Déka hu hweta haraki saraki sémbut hurukwa du takwaka dé mawuli wi. Guni déka jémba sarékéta déka hundi xékékwa du takwaka dé saréfa na. Guni déka jémba sarékéhafi yangut, guniré akwi tukwee yakitandé. W ' Wunde yawimbu tékwa mina ba di Krais Jisaska jémba sarékéhafi yandaka dé God diré dé tukwee yaki. Wungi maki, guni akwi Krais Jisaska jémba sarékéhafi yangut, God guniré akwi tukwee yakitandé. G  Wungi wata guni mwi hundi guni wa. Ané jooka akwi sarékétanguni. Israelna du takwa di Krais Jisaska sarékéhafi yandaka dé God diré dé tukwee yaki. Guni Krais Jisaska jémba sarékéta guni deka hafwa hérae guni wun mimbu té. Wungina jooka sarékéta guni guna ximbu harékéhafi yata guni Godka rootanguni. | q Wafewana guni angi watanguni? “God dé hanja téndé baré dé tukwee yaki, nani deka hafwa hérambete.” ~ u Guni wun yawimbu tékwa mina ba maki téta guni hanja rendé baka sarékéta angi wakénguni, “Nani diré wundé sarékéngwandékwa. God diré tukwee yakindéka di baka di re.” Wungi wakénguni. Wungi wangut angi watawuni, “Guni ba male guni re. Wungi reta guni wun mina méngika hambuk hwehambanguni. Guni wun mina méngimbu guni hambuk hérae.” Wungi watawuni. 5 c Israelna du takwa di yawimbu sendan mi maki di. Wun mina xi oliv dé. Guni nak téfana du takwa, guni afakana oliv mi maki guni. God yawimbu tékwa mina ba nawulak tukwee yakitaka dé afakambu tékwa mina ba hérae hura yae dé yawimbu tékwa mina ba nawulak xatékétaka dé yanyataka. Yanyatakandéka guni wun afakambu tékwa mina ba guni wun yawimbu tékwa oliv mina ba wali guni mina gu hérae, wun mina yikafre méngimbu.  Ané hundika mé saréké. Guni guna yawimbu huli hénoo hérae, guni tale hérangun hénoo nawulak Godka hwengut, guna hukémbu hérangun atéfék hénoo, wu Godna maki dé. Wungi maki, mina méngi Godna joo rendét, wun mina batamba akwi, wu Godna dé. % Némbuli God Israelna du takwaka hu hweta dé nak téfana du takwaré yikafre huru, di dé wali natafa mawuli héraata déka du takwa rendate. Hukémbu Israelna du takwa Kraiska jémba sarékéndat, God wandét di hiyae wambula raméndé du takwa maki jémba retandi.  “Wafewana, wuna hémémbu rekwa du takwa wuna jémbaka xéta haraki mawuli xékéta angi watandi, ‘Nani akwi Godna saréfana hératame.’ Wungi wata di Kraiska jémba sarékéta di akwi Godna du takwa retandi.” Wungi wuni we, wuna mawulimbu. T! Guni Romémbu rekwa du takwa, guni Israelna du takwa yingafwe. Guni nak téfana du takwa guni. Némbuli guniré wuni we. Hanja God dé jémba nak wunika hwe, wuni Krais Jisasna hundi hura ye déka hundi guni nak téfana du takwaré wawute. Wuni wun jémbaré harékéta wun jémba hambukmbu yata wuna mawulimbu angi wuni we, 'G Némbuli mé saréké. Israelna du takwa haraki saraki sémbut huruta Kraiska hu hwendaka, God nak téfana du takwaré dé yikafre huru. Israelna atéfék du takwa hukémbu Kraiska jémba sarékéndat, God déka du takwa atéfék naniré yikafre huruta naniré jémba male hurutandé. Z- Wafewana, wunde du takwaka guni angi watanguni? “Di Godka jémba sarékéhafi yata di wun joombu man xatukwe di wundé xakrinda, o yingafwe?” Wungi wangut, wuni angi watawuni: Yingafwe! Di xakrihambandi. Israelna du takwa Godka jémba sarékéhafi yandaka, God nak téfana du takwaré baka yikafre huruta, diré dé Satanéna tambambu héra. God Israelna du takwa wun jooka xéta dika haraki mawuli xékéndate dé God nak téfana du takwaré wungi huru. `9 Dé wandét di dama hiyandé du maki retandi.Dé wandét di némafwi xak yatakwa du maki, di deka bunungul hwalé hwalé nae yitandi.Wungi dé wa. God nak téfana du takwaré dé Satanéna tambambu héra [/ Devit akwi hanja dika angi dé wa:Deka mawuli yandaka joo métaka re bu xakiféké maki, biyami maki, diré haraki hurundé.Di wun hosofékémbu xakindat, dé diré hasa haraki hurutandé. uc Wun hélék yakwa du takwaka Godna nyingambu angi dé wa:God dé wa, di jémba xéhafi yata jémba xékéhafi yandat, deka mawuli yike yandéte.Hanja wungi rendanéngala, némbuli akwi wungi reta, di jémba sarékéhambandi. jM Némbuli mé saréké. Israelna séfélak du takwa Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa renjoka mawuli yata, di hurufatiké. Déka du takwa rendate God wasékendén du takwa, di male di déka hundi xéka di déka du takwa re. Di nawulak male xékéndaka séfélak di deka mawuli hambuk yandéka di Godna hundi xékénjoka hélék di ye. ~) God wunde du takwaré baka yikafre huruta dé hurundan yikafre jooka sarékéhambandé. Dé deka yikafre hurundan jooka sarékéndét, nani angi watame, “God deka yikafre jooka sarékéta dé dika yikafre huru.” Wungi yamba wakéme. God diré baka yikafre dé huru. }7 Wungi wasékendéka nani xékélaki. Hanja hurundén maki némbuli akwi God nawulak du takwaka saréfa naata dé dika wa, di déka du takwa rendate. m|S Wungi Elaija wandéka God déka hundi hasa wata angi dé wa, “Méni male wuna du yingafwe. Du nawulakéka akwi (7000) wasékewuka di akwi wuna du di re. Reta di wun yénataka god Balka hwati séhafi yata déka wahambandi.” >{u “Néma Du, di ména profetré wundé xiyanda. Xiyaata di ménika hamwi hwendaka jambé di yawulendo yaki. Yakindaka wuni male andé re. Rewuka di wuniré xiyanjoka di hwaké.” .zU Hanja God dé nani Israelna mandékanguré wa, di déka du takwa rendate. Wataka dé nani déka du takwaka hu hwehambandé. Guni xékélaki. Hanja Godna profet nak Elaija Godré wandéka déka hundi Godna nyingambu dé re. Elaija Israelna du takwaka haraki hundi wata dé Godka angi wa: y  Wun hundi xékétaka yingi guni we? Wafewana guni angi watanguni? “God déka du takwa Israelka hu wundé hwendé, o yingi maki dé?” Yingafwe. Wungi wakénguni. Wuni akwi wuni Israelna du wuni. Abraham wuna mandéka dé. Wuni Benjaminéna hémémbu wuni xaku. Mx Wungi wataka dé Israelna du takwaka angi wa: “Atéfék nukwa wuni tamba yék sale wuni dika wa, wunika yandate. Tamba yék saléwuka di wunika hu hweta di wuna hundika hélék ye.”lwQ Hukémbu Aisaia Godna hundi wanjoka roohafi yata dé Godna nyingambu angi hayi:Wunika hwakéhafi yandé du takwa di wuniré wundé xénda.Wunika wakwexékéhafi yandé du takwana makambu téwuka di wuniré xé. mvS Wafewana guni angi watanguni? “Israelna du takwa Godna hundi di jémba xékélaki, o yingafwe?” Wungi wangut, wuni angi watawuni: Guni hanja Moses wandén hundika mé saréké. Wun hundi Godna nyingambu angi dé wa:Hukémbu wuni guniré yikafre huruhafi yata wuni nak nak téfambu rekwa du takwaka yikafre hurutawuni. Guni dika haraki mawuli xékéngute we wuni diré yikafre hurutawuni.Wuni wangété du takwaré yikafre huruwut, guni dika biya mawuli witanguni. Ou Wafewana guni angi watanguni? “Israelna du takwa Godna hundi di xéké, o yingi maki dé?” Wungi wangut, wuni angi watawuni: Wundé xékénda. Wu mwi hundi dé. Xékéndanka Godna nyingambu angi dé wa:Di Godka wandaka deka hundi atéfék héfaré dé yi.Deka hundi afakémbu rekwa du takwaka akwi dé yi. >tu Wun hundi xékéta nani xékélaki. Du nawulak du takwaka Kraisna hundi wandat, xékétandi. Xékéta di nawulak déka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” natandi. s) Israelna du takwa nawulak male di wun yikafre hundi xéka wandan maki huru. Israelna du takwa séfélak xékéhambandi. Wun jooka Godna profet Aisaia hanja dé Godna nyingambu angi hayi: Néma Du, nani ména hundi du takwaré wambeka nawulak male di jémba xéké. r' God Kraiska hundi wandéte wun duré wahafi yandét, yingi maki nae dé déka hundi watandé? Wun jooka Godna nyingambu angi dé wa: Du takwa nawulak di Godna yikafre hundi wanjoka di yi. Nani wunde du takwaré xéta mawuli yatame. Israel di Godna hundi xékéhambandi q Du takwa nana Néma Duka jémba sarékéhafi yata yingi maki nae di déka watandi? Wunde du takwa déka hundi xékéhafi yata yingi maki nae di déka jémba sarékétandi? Nak du déka hundi diré wakwehafi yandét, yingi maki nae di déka hundi xékétandi? "p= Wun jooka Godna nyingambu angi dé wa: Du takwa Néma Duna ximbu déka wandat, dé diré Satanéna tambambu hératandé. Hérandét, di jémba retandi. .oU Wun hundi dé atéfék héfambu rekwa du takwaka dé wa, Judana du takwaka akwi, nak téfana du takwaka akwi. Di natafa hémémbu di re. Deka Néma Du natafa dé. Dé atéfék du takwana Néma Du dé. Dé déka ximbu déka wakwa atéfék du takwaka jémba male hatita dé diré yikafre huru. pnY Wun jooka Godna nyingambu angi dé wa: Déka jémba sarékékwa du takwa roohafi yata jémba retandi. m Nani xékélaki. Nani nana mawulimbu Kraiska jémba sarékéta Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa nani re. Nani du takwaka nana hundimbu Kraiska jémba sarékémbenka wambet, God naniré Satanéna tambambu hérae déka getéfaré hura yitandé. 1l[ Angi nani wa: “Guni guna hundimbu angi wata, ‘Jisas dé Néma Du dé’ wungi wata guna mawulimbu wangut, ‘Krais hiyandéka God wandéka dé wambula ramé. Wu mwi hundi dé.’ Wungi wangut, God guniré hératandé, Satanéna tambambu. Hérae guniré yikafre hurutandé.” Wungi nani we. nkU Kraiska jémba sarékékwa du takwa angi di wa, “Godna hundi walémbambu guni wali dé re, guna mawulimbu akwi guna hundimbu akwi.” Wungi di wa. Godna hundi dé du takwa Godka jémba sarékéndate wakwembeka hundi dé. j' Héndé hiyandé du takwa rendaka téfaré nandite, Krais wambula raméndéte, déré hura xalenjoka?’ Wungi wakénguni.” Wungi nani we. Bi} Wungi wandéka némbuli nani Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nambeka Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa nani re. Wungi reta nani angi we, “Guni Krais guniré yikafre hurundéte guni guna mawulimbu ané hundi wakénguni, ‘Héndé nyirré warite, Kraisré hura gayanjoka? h+ Hanja Moses dé wa, hambuk hundi xékéta wandén maki hurukwa du takwaka. Wun du Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa retendakaka, angi dé wa: “Atéfék hambuk hundi xékéta wandén maki hurukwa du takwa God wali jémba retandi, wungi re wungi re.” Ng Huruhafi yandaka dé Krais Jisas Moses wandén hambuk hundi atéfék xéka wandén maki huruta dé wun hundina jémba yaséke. Yasékendéka nani déka jémba sarékéta nani Godna makambu déka atéfék hambuk hundi wandé maki hurukwa du takwa nani re. Rembeka God nanika “yikafre sémbut hurukwa du takwa di” dé na. f  Di God nanika “yikafre sémbut hurukwa du takwa di” nandéka sémbutka xékélakihafi yata di deka hambukmbu male di Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa renjoka di hurufatiké. Wungi hurufatikéta di Godna sémbut wandé maki huruhambandi. e Wuni dika xékélakita wuni we. Di Godna jémba yanjoka di némafwimbu mawuli ye. Mawuli yata di déka jémbaka yike di ye. d  Wuna nyama bandi, God Israelré yikafre hurundét, di dé wali jémba rendate, wuni némafwimbu mawuli ye wuni Godré wa, dika. cc? !Wun motuka Godna nyingambu rekwa hundi angi dé wa:Mé xéké. Saionmbu motu nak takatawuni.Du takwa wun motumbu man xatukweta xakritandi.Wun motuka jémba sarékékwa du takwa jémba male retandi. b Guni mé saréké. Yingi maki nae di Moses wandén hambuk hundi xékéta, wandén maki hurunjoka di hurufatiké? Di Godka jémba sarékéhafi yata deka hambukéka male sarékéta di angi wa, “Nani hambuk yata Moses wandén hambuk hundi jémba xékéta wandén maki hurutame.” Wungi huruta di man xatukwendaka motumbu di xatukweta di xakri. Krais Jisas wun man xatukwendaka motu dé. Oa Di hurundan maki Israelna du takwa huruhambandi. Di deka mawulimbu di wa, “Nani Moses wandén hambuk hundi xékéta, wandén maki huruta, nani Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa retame.” Wungi wata di Moses wandén hambuk hundi xékéta, wandén maki hurunjoka mawuli yata, di wungi hurunjoka di hurufatiké. S` Wun jooka sarékéta yingi watame? Nak téfambu rekwa du takwa nawulak Godna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa renjoka sarékéhafi yata, di Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” di na. Nandaka God dika dé wa, “Di wungi huruta wuna makambu yikafre sémbut hurukwa du takwa di.” Dé wungi wa. L_ Wungi hayitaka hundi nak akwi Aisaia angi dé hayi:Némafwi hambuk yakwa Néma Du God nana du takwa nawulakré jémba rendate wahafi yandét, nani atéfék Sodomna du takwa Gomorana du takwa hiyandan maki, nani hiyatame. Israelna du takwa Godka jémba sarékéhafi yata di yikafre sémbut hurukwa du takwa rehambandi ^- Néma Du God wandén maki hurutandé, ané héfambu. Wun nukwambu dé du takwana hurundan haraki saraki sémbut diré bari hasa hwetandé. }]s Hanja Aisaia dé Israelna du takwaka hambukmbu wata dé Godna nyingambu ané hundi hayi:Israelna du takwa séfélak ye, néma xérina tufwambu rekwa awem maki xakundat, dé Israelna du takwa nawulakré male wambula hératandé. A\{ Hanja du takwa nawulakré wuni wa, “Guni wuna du takwa yingafwe.”Wungi wawun hafwambu wuni diré angi watawuni, “Wuni God wungi rekwa God wuni. Guni wuna nyangwal guni.” #[? Wun jooka hanja Godna profet nak, déka xi Hosea, dé Godna nyingambu ané hundi hayi:Wuna hémémbu rehafi yandé du takwaka angi watawuni, “Di wuna du takwa di.”Hanja mawuli yahafi yawun du takwaré watawuni, “Wuni gunika némafwimbu mawuli wuni ye.” Z{ Nani God saréfa nandéka aki nani. Naniré God dé waséke. Nani nawulak Israelna mandéka reta Judana hémémbu rembeka God naniré dé waséke. Judana du male yingafwe. Nak téfana du takwa nawulakéka akwi dé waséke, déka du takwa rembete. $YA God déka mawuli yandékangalambu, nawulak du takwaka dé saréfa na. Wunde du takwa di God saréfa nandéka aki maki di. God dika hanjambu dé waséke, di déka yikafre téfaré ye, dé wali jémba reta, nukwa hanyikwa maki rendate. Wunde du takwa dé wali jémba retendakaka xékélakindate, God félamétendéka du takwaka bari mawuli wihambandé. God wungi hurundénka, guni déka haraki hundi wakénguni. w~}9{Eyxw:vuttrq=o&nmlykpj~iohSg-fedbbap`_4^]t\EZZYYX&WW UTSRQlPlOOMwM KJeIHH&GFFEEeDCC`B^@?=<< ;;n:97\6543213/.8,+*)(''.%$g#"K!? n/)'p^Y T/>  1 |@qvWuni wali rekwa du takwa atéfék di ménika diména nae. Méni wali reta Kraiska jémba sarékéta nanika némafwimbu mawuli yakwa du takwaka wuni dinguna nae. God guniré yikafre hurundéte wuni déré wakwexéké. Wuna hundi yak.5?cvNana du takwa di jondu fatikékwa du takwaré yikafre huruta dika hwetandi. Di wun sémbut hurunjoka mawuli yandate, wuni mawuli ye. Di baka rendate hélék wuni ye. >v Méni Apolos bér xékélelakikwa du Senasré yikafre huruta jondu hwetaméni, bér yambumbu ye jondu nawulakéka fatikémbémboka. 2=]v Wuni Artemas bér Tikikusré wawut nak ménika yitandé. Ye xakundét méni wunika bari hari yataméni, Nikopolisré. Wuni wumbu retawuni, wali giyaakwa nukwambu. s<_v Dé ména hundi xékéhafi yandét, xékélakitaméni. Dé haraki saraki mawuli xékéta haraki saraki sémbut dé huru. Dé hafu dé déka haraki saraki sémbut dé wakwe. Wakwendéka méni déka hu hwetaméni. Dika dé dinguna nae /;Wv Du nak nak maki hundi wata du takwa wali warunjoka mawuli yandét, méni wun duré wataméni, dé wun hundi yatakandéte. Wamét dé ména hundi xékéhafi yandét, méni déré wambula wataméni, déka hundi yatakandéte. Wamét dé ména hundi xékéhafi yandét, méni déka hu hwetaméni. {:ov Du nawulak di baka hundi waruta, mandékana xika buléta, nak nakéka haraki hundi wata, Judana hambuk hundika di waru. Méni di wali yamba bulékéméni. Deka hundi baka hundi dé. Deka hundi ména mawuliré yikafre yamba hurukéndé. *9MvWun hundi wu mwi hundi dé. Méni wun hundi wanjoka roohafi yata hambukmbu wataméni. Wungi wuni mawuli ye. Hambukmbu wamét, di Godka jémba sarékékwa du takwa yikafre mawuli yata yikafre jémba yatandi. Wawun hundi yikafre hundi dé. Wun hundi du takwaré yikafre hali hurundé. m8SvDé wungi bleka dé naniré yikafre huruta nanika, “Yikafre sémbut hurukwa du takwa di” dé na. Wungi nandéka nani huli mawuli hérae jémba retame, wungi re wungi re. Wungi retembekaka sarékéta nani yikafre mawuli ye. 07YvNaniré Satanéna tambambu héraakwa du Jisas Krais naniré yikafre hurundéka God déka Hamwinya nanika blekéndéka déka Hamwinya nana mawulimbu sukweka té. m6SvWakweta dé naniré Satanéna tambambu héra. Dé yamben yikafre jémbaka akwi hurumben yikafre sémbutka akwi sarékéhafi yata dé naniré wungi yikafre huru. God déka mawuli sarékémbu dé nanika saréfa naata naniré baka yikafre huru. Huruta dé naniré yakwanyindéka déka Hamwinya nanika huli mawuli hwendéka nani huli mawuli hérae jémba re. 45avNani wun haraki saraki sémbutmbu témbeka naniré Satanéna tambambu héraakwa God dé nanika saréfa naata, nanika némafwimbu mawuli yandénka dé naniré wakwe. L4vNani xékélaki, hanja nani akwi di hurundaka sémbut maki nani huru. Hanja nani wangété yata, Godna hundi xékéhafi yata, yénataka hundi xéké. Nani haraki saraki sémbut hurunjoka sarékémbeka wun haraki sémbut nana mawuliré gindéka nani nak maki nak maki haraki saraki sémbut huru. Nani atéfék nukwambu du takwaka haraki mawuli xékéta deka jonduka héranjoka nani mawuli ya. Di nanika hélék yandaka nani dika hélék nani ya. 93kvDi du takwaka hungalimbu haraki hundi wahafi yata, warunjoka hélék yata, du takwaka nakélak huruta, atéfék nukwambu atéfék du takwaré yikafre hurunjoka sarékétandi. l2 SvMéni diré wataméni, di ané jooka wambula sarékéndate. Di gavmanéna hundi xékéta gavmanéna jémba yakwa duna hundi akwi xékétandi. Xékéta wandaka maki hurutandi. Di atéfék yikafre jémba yanjoka jémba tétandi. L1vMéni wun hundi wataméni, wumbu rekwa du takwaré. Méni néma du reta diré hambukmbu wataméni, deka haraki saraki mawuli yatakataka yikafre mawuli yandate. Di ménika hu hwekéndi.0{vDé dé hafuré dé hwe, dé naniré Satanéna tambambu hérae nana hurumben haraki saraki sémbut hérekinjoka. Nani huli mawuli hérae déka du takwa reta, yikafre mawuli yata, yikafre jémba yanjoka némafwimbu mawuli yambete, dé nanika hiya. 4/av Wungi huruta nani naniré yikafre hurukwa God Jisas Krais yatendéka nukwaka nani haxé. Dé nukwa hanyikwa maki haanye yandét, nani yikafre mawuli yata déré xétame. V.%v Hanja nani Godna hundi xékéhafi yata, haraki saraki mawuli yata, ané héfambu rekwa jonduka nani némafwimbu mawuli ya. Némbuli God naniré yikafre huruta dé naniré wakwe, ané jooka. Némbuli nani ané héfambu reta nana mawulika, nana séfika jémba hatita, yikafre sémbut huruta, Godka sarékéta, déka hundi xékétame. 3-_v God atéfék du takwaré yikafre huruta wandéka déka nyan dé gaya, naniré Satanéna tambambu héranjoka. God wungi naniré yikafre hurundénka nani xékélaki. ~,uv Deka jondu sélé hérakéndi. Di naniré Satanéna tambambu héraakwa Godka sarékéta yikafre jémba yandat di xéta watandi, “Yikafre du takwa di. Godna hundi xékéta di yikafre jémba ya. Godna hundi yikafre hundi dé.” Wungi watandi. +}v Nak duna jémba yakwa du takwaré angi hurundate diré wataméni. Di deka néma duna hundi jémba xékétandi, atéfék nukwambu. Jémba xékéta wandaka maki hurutandi, dika hatikwa du dika yikafre mawuli yandate. Di wali yamba warukénguni. I* vMéni mwi hundi wata yikafre hundi male wamét, nana mama du nanika haraki hundi wanjoka mawuli yata, di hurumben haraki joo nakéka hwakéfatika di roota nanika haraki hundi yamba wakéndi. Q)vMéni joo nak hurunjoka yikafre jémba male yataméni, di méniré xéta, huruméka maki hurundate. Méni diré Godna jémbaka wakweta mwi hundi male wataméni. Hwalé bangwa hundi yamba wakéméni. (+vWungi maki wayikana du angi hurundate diré wataméni. Di haraki sémbut huruhafi yanjoka di deka séfika deka mawulika jémba hatitandi. Y'+vMawuli yata di haraki sémbut huruhafi yanjoka di deka séfika deka mawulika jémba hatitandi. Hatita di yikafre sémbut huruta, deka gembu yikafre jémba yata, du takwaré yikafre huruta, deka duna hundi jémba xékétandi. Wunde wayikana takwa wungi hurundat, atéfék du takwa diré xéta Godna hundika haraki hundi yamba wakéndi. q&[vWakwendat, wayikana takwa deka hundi xékéta di deka du, nyangwalka akwi, némafwimbu mawuli yatandi. % vGwalefa takwa angi hurundate méni diré wataméni. Di atéfék nukwambu Godka sarékéta jémba retandi. Di du takwaka hungalimbu haraki hundi wakéndi. Di atéfék nukwambu wangété yandaka hulingu yamba sakéndi. Di yikafre jémbaka wakwetandi. $yvGwalefa du angi hurundate méni diré wataméni. Di séfélak wangété yandaka hulingu sakéndi. Di yikafre mawuli yata jémba retandi. Di haraki sémbut huruhafi yanjoka di deka séfika deka mawulika jémba hatitandi. Di Krais Jisaska jémba sarékéta déka hundi xékéta, du takwaka némafwimbu mawuli yata, di Kraisna jémbaka wendé nahafi yata jémba tétandi. # #vMéni di hurundaka maki yamba hurukéméni. Méni du takwaka yikafre hundi wataméni, di Kraiska jémba sarékéta wandén maki hurundate. 6" gvWungi wata ané hundi akwi di wa, “Nani Godka nani xékélaki.” Wungi wata yéna di ye. Yéna yata haraki saraki sémbut hurundaka nani diré xéta nani xékélaki. Di Godka xékélakihambandi. Di haraki saraki sémbut huruta Godna hundi xékéhafi yata yikafre jémba yanjoka di hurufatiké. !  vYikafre sémbut huruta yikafre mawuli xékékwa du takwa di atéfék jonduka angi saréké, “Wun jondu atéfék yikafre male dé.” Wungi wandaka du takwa nawulak di Jisas Kraiska sarékéhafi yata haraki saraki mawuli di xéké. Xékéta deka biya, deka mawuli, deka hamwinya haraki dé té. Téndéka di atéfék jonduka di angi saréké, “Yikafre joo nak rehambandé.” w  ivWungi sarékéta di Judana sarsafka akwi mwi hundika hu hwekwa duna hambuk hundika akwi yamba sarékékéndi. c Av Déka hundi mwi hundi dé. Méni wun hundika sarékéta diré hambukmbu wataméni, wungi hurundamboka. Wamét di ména hundi xékéta di yikafre mawuli yata hambuk yata Jisas Kraiska wambula jémba sarékétandi. v gv Hanja deka nyéndékmbu rekwa du nak, deka jémbaka xékélakita dé wa, “Atéfék Kritna du di yénataka hundi wata, haraki wasa maki haraki saraki sémbut huruta, jémba yanjoka wendé naata, di séfélak hénoo sa.” Wungi dé wa. 4 cv Di wungi wata di yéwa héranjoka di yénataka hundika di wakwe. Wungi wakweta di haraki saraki sémbut huru. God wun hundika hélék dé ye. Di haraki saraki sémbut hurundaka séfélak du takwa deka hém wali deka mawuli haraki dé té. Méni diré watéfitaméni, wun yénataka hundi wandamboka. X +v Némbuli séfélak du di néma duna hundi xékéhambandi. Wunde du di baka hundi wata yéna yakwa du di. Wunde du séfélak di angi wa, “Nani God wandén maki hurunjoka nani nana séfi sékétame.” 4 cv Di wakwemben hundi jémba xékétandi. Xékéta wun mwi hundi yamba yatakakéndi. Wungi huruta di mwi hundi du takwaré watandi, deka mawuli jémba téndéte. Wun hundika hu hwekwa du takwaré akwi watandi, deka haraki saraki mawulika xékélakindate. Kritna héfambu séfélak yéna yakwa du di re _ 9vNak téfambu yandé du deka getéfaré yandat, di dika hénoo hwetaka, hwatendaka ge akwi hwetandi. Di yikafre sémbutka mawuli yatandi. Di yikafre mawuli yata yikafre jémba yatandi. Di yikafre sémbut male hurutandi. Di Godna hundi jémba xékétandi. Di haraki saraki sémbut huruhafi yanjoka, deka mawulika deka séfika jémba hatitandi.  vDi Godna jémba yata déka jonduka hatindat, du takwa deka jémbaka yikafre hundi male wandat, di hatikwa du retandi. Reta di deka ximbu harékéhafi yata mawuli yandaka makimbu male yamba hurukéndi. Di bari mawuli yamba wikéndi. Di wangété yandaka hulingu sata wangété yamba yakéndi. Di warenjoka mawuli yamba yakéndi. Di haraki yambumbu yéwa héranjoka yamba sarékékéndi. h KvWunde hatikwa néma du angi retandi. Di yikafre sémbut male hurutandi, atéfék du takwana makambu. Di nak nak natafa takwa male hératandi. Deka nyangwal Krais Jisaska jémba sarékéta di deka yafa ayiwana hundi xékétandi. Xékéta yikafre mawuli yata jémba retandi, atéfék du takwana makambu. Wungi rendat, wunde du hatikwa néma du retandi. S !vHanja ani Kritna héfambu renaka wuni wumbu reméte méniré wataka méniré yatakataka wuni yi. Wuni wungi wa, méni hanja yanan jémba yasékeméte. Méni atéfék getéfambu hatikwa néma du nawulakré wasékeméte wuni méniré wungi wa. Wasékemét, di Krais Jisasna hundi xékékwa du takwaka hatikwa néma du retandi. O vTaitus, ménika wuni hayi. Hanja méni wuna hundi xékéméka ani Jisas Kraiska sékéré jémba saréké. Sarékénaka méni wuna nyan maki méni re. Nana yafa God akwi naniré Satanéna tambambu héraakwa du Krais Jisas akwi méniré yikafre huruta, ménika nakélak huru biya mawuli hwembéte wuni Godré wakwexéké. C vGod wandén nukwa dé God wa, déka du déka yikafre hundi du takwaré wakwendate. Naniré Satanéna tambambu héraakwa God dé wuniré akwi hambuk hundimbu wa, wuni déka hundi wawute. k QvHanja ané héfa huratakahafi yandén nukwambu God dé wa, nani dé wali wungi re wungi re rembete. Angi nani xékélaki. God yénataka hundi yamba wakéndé. Wungi xékélakita wuni God wali retewukaka haxéta wun jémba ye.  vWuni Pol Godna jémba yakwa du reta Jisas Kraisna aposel wuni re. God wasékendén du takwa wun hundi xéka Kraiska jémba sarékéta mwi hundika xékélakindate wuni wungi déka jémba ye. Di wun hundi xékéta God mawuli yandéka makimbu hurutandi. >uGod male dé atéfék jonduka xékélaki. Xékélakindéka, nani Jisas Kraisna ximbu dé wali hundi buléta déka ximbu harékétame, wungi re wungi re. Wu mwi hundi dé.'Nani Godna ximbu harékétame. Dé guna mawuliré yikafre hali hurundé, guni déka jémba sarékéngute. Jisas Kraiska hundi wata wuni Godna hambukéka guniré wuni we. Hanja Jisas Kraisna jémbaka God hundi dé faku. Séfélak héki hwari wun hundi dé faakwa re. Godna profet nawulak wun jooka Godna nyingambu di hayi. Hayindaka nawulak du takwa wun jooka xékélakihambandi. Némbuli wungi rekwa God naniré dé wa, nani Jisas Kraiska hundi wambete. Wandéka nani yitaka yatakata atéfék du takwaré Jisas Kraiska hundi we. Di atéfék Jisas Kraiska jémba sarékéta Godna hundi xékéta wandén maki hurundate, nani diré Jisas Kraisna hundi we. b=Gaius dé gunika dinguna dé nae. Wuni Pol, Gaius wali rewuka dé wuniré jémba hati, déka gembu. Dé atéfék Jisas Kraisna hundika xékékwa du takwaka akwi dé jémba hati. Erastus dé gunika dinguna dé nae. Dé ané héfana gavmanéna yéwaka dé hati. Nana nyayika Kwartus akwi dé gunika dinguna dé nae. Nani Godna ximbu harékétame   Wuni Tertius wuni Polna hundi xékétaka wuni déka ané nyinga hayi. Wuni akwi nana Néma Duna ximbu gunika dinguna wuni nae.  )Wuni wali jémba yakwa du, Timoti, dé gunika dinguna nae. Wuna hémna du hufuk, Lusius, Jeson, Sosipater di akwi gunika dinguna di nae. ^ 5Nakélak huru mawuli hwekwa God, dé Satanré bari haraki hurutandé, Satan guna man ekombu rendéte. Nana Néma Du Jisas Krais guniré yikafre hurundéte wuni déré wakwexéké. Du nawulak Romka di dinguna nae Guni Godna hundi xékéta wandén maki hurunguka, atéfék du takwa di xéké. Wungi hurunguka wuni gunika yikafre mawuli yata mawuli sawuli wuni ye. Mawuli yata guni angi hurungute wuni mawuli ye. Guni xékélakitanguni. Méta sémbut yikafre sémbut dé? Méta sémbut haraki sémbut dé? Wungi xékélakita guni haraki saraki sémbutka hu hweta yikafre sémbut male hurutanguni. ? wWungi wakwa du di nana Néma Du Kraisna jémba yahambandi. Di haraki saraki mawuli xékéta deka séfika male di saréké. Sarékéta di haraki saraki sémbut huru. Huruta di yénataka hundi wandaka di jémba xékélakihafi yakwa du takwa nawulak di dika wa, “Wu yikafre hundi di we. Nana ximbu harékéndaka nani deka hundika nani mawuli ye.” Wungi wata di xékélakihambandi. Yéna yakwa duna hundi deka mawuliré dé haraki huru. |qWuna nyama bandi, guni wawuka hundi jémba mé xéké. Du nawulak di Krais Jisaska déka du wandaka xékéngun hundi xékéhafi yata di nak maki hundi wa. Wandaka du takwa nawulak deka hundi xékéta waru wareta nak maki nak maki mawuli di ye. Yata natafa mawuli hérahafi yata di jémba rehambandi. Guni wungi wakwa duka xékélaki naata dika afakambu tétanguni. ~uNani Godna du takwa hurumbeka maki, guni guna du takwaka yikafre mawuli yata diré tamarutanguni. Kraisna hundika xékékwa atéfék du takwa gunika dinguna di nae. Du nawulak di Krais Jisasna hundika xékékwa du takwana mawuliré haraki huru Filologus bér Julia, Nereus akwi, déka nyange akwi, Olimpas akwi, di wali rekwa Godna atéfék du takwaka akwi dinguna natanguni. 'GAsinkritus akwi, Flegon akwi, Hermes akwi, Patrobas akwi, Hermas akwi, wunde du wali reta Krais Jisasna hundika xékékwa du takwaka akwi dinguna natanguni. D Rufuska diména natanguni. Dé nana Néma Duna yikafre jémba dé ya. Déka ayiwaka dinyéna natanguni. Wuna ayiwa wuniré yikafre hurulén maki, Rufusna ayiwa wuniré lé yikafre huru. \1 Nana Néma Duka hambuk jémba yakwa takwa yéték, Trifina bér Trifosaka dimbéna natanguni. Némafwimbu mawuli yambeka takwa, Persiska dinyéna natanguni. Lé séfélak hambuk jémba lé ya, nana Néma Duka.  Wuna hémna du, Herodianka diména natanguni. Narsisusna gembu rekwa nana Néma Duka jémba sarékékwa du takwaka dinguna natanguni. 3_ Apeleska diména natanguni. Dé Kraisna jémba jémba yandénka, nani xékélaki. Aristobulusna gembu rekwa Kraisna hundika xékékwa du takwaka dinguna natanguni.  Kraisna hundika xéka nani wali jémba yakwa du, Urbanuska diména natanguni. Némafwimbu mawuli yawuka du, Stakiska diména natanguni. taAmpliatuska diména natanguni. Dé nana Néma Duna jémba yandéka wuni déka wuni némafwimbu mawuli ye. W~'Wuna hémna du, Andronikus bér Juniaska diména natanguni. Hanja Kraiska jémba yambéka Kraisna mama du wun jémbaka hélék yata bérré akwi séndé gembu takandaka bér wumbu hwa. Bér tale Kraiska jémba sarékémbéka wuni hukémbu déka jémba saréké. Bér Kraisna hundi hura yikwa du reta déka hundi jémba male bér wa. j}MMariaka dinyéna natanguni. Lé guniré yikafre hurunjoka séfélak nukwa lé hambuk jémba ya. |7Krais Jisasna hundika xékéta bérka gembu bér wali hérangwanda Godna hundi bulékwa du takwaka akwi dinguna natanguni. Epainetuska diména natanguni. Déka wuni némafwimbu mawuli ye. Esiana héfambu rekwa du takwaré sarékéngwanda dé tale Kraiska jémba saréké. }{sNani wungi jémba yambeka nawula du wun jémbaka hélék yata di wuniré xiyanjoka mawuli yandaka bér wuniré yikafre huru. Hurumbéka bérré akwi xiyanjoka di huru. Bér wuniré yikafre hurumbénka, wuni bérka mawuli yawuka di nak téfambu yae Krais Jisasna hundika xékékwa atéfék du takwa di akwi bérka di mawuli ye. Mawuli yata bérka nani wa, “Dimbéna.” kzOPrisila bér Akwilaka dimbéna natanguni. Bér wuni wali Krais Jisasna jémba yambékandé. 9y mGuni ané hundi mé xéké. Krais Jisasna hundika xékékwa takwa hési, léka xi Fibi, gunika yatalé. Yalét guni léka yikafre mawuli yata léré yikafre hurutanguni. Godna du takwa nana Néma Duna hundika xékékwa atéfék du takwaré wungi hurumbet, wu yikafre dé. Lé Senkriambu reta Krais Jisasna hundika xékékwa du takwaré yikafre huruta lé Godna jémba ye. Lé séfélak du takwaré yikafre huruta wuniré akwi lé yikafre huru. Lé yae jondu nawulakéka hurufatikélét, guni, naniré yikafre hurulénka sarékéta, léré yikafre hurutanguni. x(wI!Yikafre mawuli hwekwa du God guna mawulimbu téndét, guni atéfék natafa mawuli héraata jémba rengute wuni déré wakwexéké. Wu mwi hundi dé.|vq Mawuli yandat, dé gunika yawute mawuli yandét, wuni yikafre mawuli yata déka mawuli sawuli yata gunika yatawuni. Yae guni wali rewut nana mawuli jémba tétandé. God wungi wuniré yikafre hurundéte, nani atéfék déré wakwexékétame. *uMDé wuniré yikafre hurundét wuni Judiana héfaré yiwut wumbu reta Jisas Kraisna hundika xékéhafi yakwa du takwa wuniré haraki yamba hurukéndi. Dé wuniré yikafre hurundét wuni Jerusalemré ye wumbu rekwa déka du takwaka yéwa hwewut di yikafre mawuli yata wun yéwa hératandi. Jt Wuna nyama bandi, guniré wuni we. Godna Hamwinya naniré yikafre hurundéka nani Jisas Kraisna hundika xékékwa du takwaka némafwimbu mawuli ye. Wun jooka sarékéta nana Néma Du Jisas Kraiska akwi sarékéta guni wuni wali Godka hambukmbu wakwexékétanguni, atéfék nukwambu, dé wuniré yikafre hurundéte. uscWuni xékélaki. Krais wuniré yikafre hurundét, yikafre mawuli wuna mawulimbu sukweka téndét, wuni gunika yae Kraisna hundi guni wali buléwut, Krais guniré akwi yikafre hurundét, yikafre mawuli guna mawulimbu sukweka tétandé. drAWuni ye wun yéwaka jémba hatitaka Jerusalemémbu rekwa Godna du takwaka hwewut, di xékélakitandi, nak téfana du takwa akwi Godna hémémbu rendakaka. Wun yéwa hwetaka gunika yae guniré xétaka Spenré yitawuni. ?qwDi yéwa hunduwe dika hwenjoka di mawuli ye. Tale Judana du Kraisna hundi xékétaka di wun hundi nak téfana du takwaré wata di Godna yikafre jondu dika hwe. Hwendaka di wun yikafre hundi xékétaka Krais wali jémba reta di wun yikafre jonduka we hasa hwenjoka di ané héfana jondu hunduwe hari hwetandi. @pyKrais Jisasna hundika xékékwa du takwa nawulak Jerusalemémbu reta jonduka hurufatikéndaka di Masedoniambu akwi Akaiambu akwi rekwa du takwa di yéwa hunduwe hari hwenjoka di we. SoTale Jerusalemémbu rekwa Godna du takwaka yéwa hwenjoka yitawuni. hnIYaséketaka némbuli Spenré yitawuni. Wun héfaré yinjoka tale gunika yatawuni. Yae guni wali reta hundi buléwut wuna mawuli yikafre yatandé. Yikafre yandét guni wuniré yikafre hurungut wuni Spenré jémba yitawuni. gmGWungi jémba yata, séfélak héki hwari gunika yae guni Rom guna saawi xénjoka némafwimbu mawuli yata, gunika yanjoka wuni hurufatiké. Ané getéfambu akwi, ané getéfana hafwambu akwi, wuna jémba wundé yasékewu. lak;Wunde du takwaka Godna nyingambu angi dé wa:Déka hundi xékéhafi yandé du takwa déka hundi xékétandi.Xékéta xékélake déré xétandi. Pol Romna du takwaré xétaka Spenré yinjoka dé mawuli ya NjWungi yata angi wuni mawuli ye. Kraiska xékélakihafi yakwa du takwaré male déka hundi watawuni. Du nak nak du bakéndén hwaarmbu ge tohafi yandéka maki, wuni nak du Kraiska wandéka du takwaré Kraisna hundi wanjoka hélék wuni ye. Wungi mawuli yata Kraiska xékélakihafi yakwa du takwaré wuni déka hundi wa. +iOGodna Hamwinya hambuk wunika hwendéka wuni nak maki nak maki hambuk jémba yata hanja xéhafi yandan jémba deka makambu wuni ya. Yata wuni Jerusalemémbu Kraisna hundi wata wun getéfa yatakataka atéfék hafwambu yitaka yatakata déka atéfék hundi wata wuni Ilirikumna héfambu xaku. ;hoKrais wun jémba yawute wunika hambuk dé hwe. Nak téfana du takwa déka hundi jémba xékéndate, dé wunika hambuk dé hwe. Wunika hambuk hwendéka yawun jémbaka watawuni. Wun jémbaka male watawuni. Ané jémba wuni ya. Nak téfana du takwaré Kraisna hundi wata di wali reta yikafre jémba wuni ya. ~guKrais Jisas wali natafa mawuli héraata Godka wungi jémba yata wuni wun jémbaka wuni mawuli xiyaata wuni we. gfGwuni Krais Jisasna jémba yawute, nak téfana du takwaka. Wun jémba yata wuni pris maki téta wuni Godna yikafre hundi wa, nak téfana du takwaka. Di wuna hundi xékéta Jisas Kraiska jémba sarékéndat, wuni diré Godka hwenjoka wuni wun hundi wa. Hwewut, Godna Hamwinya wandét, di Godna hémémbu xaakwa déka makambu yikafre du takwa retandi. MeXékélake wuni wun hundika roohafi yata wuni wun hundi hambukmbu maki wuni gunika hayi. Guni tale wakwewun hundika wambula sarékéngute, wuni wun hundi hayi. Tale God wuniré dé yikafre huru, ndUWuna nyama bandi, guni yikafre sémbut hurukwa du takwa rengukaka wuni xékélaki. Guni Godna hundika jémba xékélakita, guni guna du takwa déka hundi xékéta jémba rendate, diré hali wakwengu. Wungi wuni xékélaki. Nc Guni yikafre mawuli hwekwa Godka jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” guni na. Nanguka wuni déré wakwexéké, dé wandét guni Jisas Kraisna hundika xékékwa du takwa wali natafa mawuli héraata Godka mawuli sawuli yangut, yikafre mawuli guna mawulimbu sukweka téndéte. Téndét God wandét déka Hamwinya gunika hambuk hwendét, guni yikafre mawuli yata jémba haxétanguni. God guniré yikafre huruta guniré hérae déka getéfaré hura yitendékaka jémba haxétanguni. Wungi wuni déré wakwexéké. Pol Godna jémba yandékaka dé yikafre mawuli ya b  Hanja Godna profet Aisaia Godna nyingambu ané hundi dé hayi:Hukémbu du nak xakutandé, Jesina hémémbu.Xaakwa dé nak téfana du takwaka néma du retandé.Rendét di déka jémba sarékéta haxétandi, dé diré yikafre hurundéte. Ja  Ané hundi akwi Godna nyingambu dé wa:Guni nak téfana du takwa atéfék, Néma Du Godna ximbu harékétanguni.Atéfék héfambu rekwa du takwa akwi déka ximbu harékétandi. `+ Nak téfana du takwaka Godna nyingambu wambula dé wa:Guni nak téfana du takwa guni Godna du takwa wali yikafre mawuli mé guni ya. "_= Nak téfana du takwa God du takwaka saréfa nandékaka xékélakita, déka ximbu harékéndate, Krais dé wungi re. Dé wungi rendénka Godna nyingambu angi dé wa:Wuni nak téfana du takwa wali reta ména ximbu harékétawuni.Harékéta wuni ména ximbu gwar watawuni. ^)Guni atéfék wungi yangute guniré angi wuni we. Jisas Krais Judana du takwaré yikafre hurunjoka dé deka jémba yakwa du dé re. God mwi hundi wandénka xékélakindate, dé wungi re. Deka mandékaré God wandén hundi mwi hundi xakundéte, dé Jisas Krais wungi re. ]Krais guniré dé yikafre huru, guni déka hundika xékétaka déka du takwa rengute. Krais wungi huruta dé Godna ximbu haréké. Guniré yikafre hurundén maki, guni wawun hundika sarékéta nak du takwaré yikafre hurutanguni, di guni wali rendate. n\UGuni atéfék wungi huruta natafa mawuli héraata natafa hundi wata nana Néma Du Jisas Kraisna yafa Godna ximbu harékéngute, wuni déré wakwexéké. Krais Judaré yikafre huruta dé nak téfana du takwaré akwi yikafre huru [Yikafre mawuli hwekwa du God guna mawuliré yikafre huruta gunika hambuk hwendét, guni Krais Jisas wali natafa mawuli héraata, dé hurundén maki, guna du takwa wali natafa mawuli male héraata, jémba retanguni. Wungi wuni déré wakwexéké. "Z=Hanja rendé du Godna jémbaka du takwaré wakwenjoka di Godna nyingambu hundi hayi. Wungi hayita di naniré akwi Godna jémbaka wakwenjoka di hayi. Nani wun hundi xékéta yikafre mawuli yata déka jémba yata, dé naniré hérae hura yitendékaka haxémbete, di wun hundi hayi. lYQNani xékélaki. Krais akwi déka mawuli yandéka makimbu male huruhambandé. Déka hurundén jonduka Godna nyingambu angi dé wa: “God, di ménika haraki saraki hundi wandaka wun hundi wunika akwi dé yae.” Wungi dé wa. XNani nak nak nana nyémayikaka sarékéta diré yikafre hurutame, di Kraiska jémba sarékéndat deka mawuli hambuk ye jémba téndéte. W !Nani Jisas Kraiska jémba sarékéta déka hundika “Mwi hundi dé” nambeka nana mawuli hambuk ye dé jémba té. Jisas Kraisna hundika xékékwa du takwa nawulak di déka sarékéta mawuli yéték sarékéndaka deka mawuli hambuk yahafi ye jémba téhambandé. Téhafi yandéka di angi wa, “Nani wun joo huruta haraki saraki sémbut hurutame, o yingafwe?” Wungi wakwa du takwaka nani sarékétame. Nani mawuli yambeka maki male yamba sarékékéme. Dika sarékéta nani wun haraki nandaka sémbut yamba hurukéme. kVONani xékélaki. Nani mawuli yambeka hamwika angi wambet, “Nani wun hamwi sata nani haraki sémbut hurutame, o yingafwe?” Wungi wata nani wun hamwi sata nani haraki sémbut nani huru, jémba sarékéhafi yambenka. Nani joo nak hurunjoka mawuli yata, wun jooka “yikafre sémbut dé” nahafi yata wun joo huruta, nani haraki sémbut nani huru.dUAGuni saréka guni atéfék satenguka hénoo yatenguka jémbaka xékélakita, guni wunde jonduka du takwa wali hundi bulékénguni. God wali hundi bulétanguni, wun jonduka. Dé wali hundi bulétaka guni nak nak angi watanguni, “Wuni xékélaki. Huruwun sémbut yikafre sémbut dé.” Wungi wata guni wun jonduka yikafre mawuli yatanguni. )TKGuni guna nyama bandi guna sémbutré xétaka haraki sémbut hurundamboka guni hamwi akwi, wain hulingu akwi, nawula jondu akwi sahafi yangut, wu yikafre dé. 1S[God jémba dé ye, du takwa déka sarékéta jémba rendate. Wafewana guni hamwi sata déka jémbaré haraki hurutanguni? Wungi yamba hurukénguni. Atéfék hamwi yikafre di. Haraki saraki sémbut yingafwe. Guni hamwi sangut nak du xéndét déka mawuli haraki yandét haraki sémbut guni huru. 4RaWawun hundika sarékéta guni guna du takwa wali jémba renjoka wungi hurutanguni. Huruta guni deka mawuliré yikafre hurungut, di guna mawuliré yikafre hurutandi. Q Guni wungi reta Kraisna jémba yangut, God gunika yikafre mawuli yandét, nawula du takwa akwi gunika yikafre mawuli yatandi. >PuNani xékélaki. God néma du reta dé hénoo, hamwi, hulinguka akwi, angi wahambandé, “Wu néma joo dé.” Wungi wahafi yata dé wa, “Ané joo male wu néma joo dé. Wuna Hamwinya guna mawulimbu wulaaye téndét, guni yikafre sémbut male huruta, nak du takwa wali jémba reta, guni yikafre mawuli yata wunika mawuli sawuli yatanguni. Wun joo male wu némafwi joo dé.” Wungi God wandéka wun néma jooka nani xékélaki. $OA“Yikafre” nangun jonduka nawula du takwa “Haraki saraki sémbut dé” nandamboka, guni deka mawuliré haraki hurundaka sémbut yamba hurukénguni. N3Wungi xékélakita wuni guniré we. Guni wun hamwi sangut, wafewana guna nyama bandi guniré xéndat, guni deka mawuliré haraki hurutanguni, di dika wandan haraki sémbut hurundate? Guni wungi huruta, guni dika némafwimbu mawuli yahambanguni. Krais wunde du takwaka hiyandénka sarékéta guni sahafi yandaka hamwika sarékéhafi ye wun hamwi yamba sakénguni, deka mawuliré haraki huruhafi yanjoka. pMYWuni hafu wuni xékélaki, nana Néma Du Jisas dé atéfék hamwi hénooka dé mawuli ye. Nani wun hamwi hénoo sata nani haraki sémbut huruhambame. Wungi wuni xékélaki. Xékélakita angi akwi wuni xékélaki. Du takwa nawulak jémba sarékéhafi yata di nawulak hamwika wa, “Nani wun hamwi sambemboka God hélék dé ye. Nani wun hamwi sata nani haraki sémbut huru.” Wungi wata di deka hundika xékéhafi yata wun hamwi sata di haraki sémbut huru, deka mawuli sarékéndanka. [L/ Nani atéfék Godna makambu tétembekaka sarékéta, nani angi hurutame. Nani du takwana sémbutka wambula baka yamba wakéme. Nani nana nyama bandika yambumbu man xatukwe xakrindaka joo yamba takakéme. {Ko Wun hundika sarékéta nani xékélaki. Nani atéfék Godna makambu tétame. Téta nani, nana hurumben sémbutka déré watame. God hafu wunde sémbutka watandé. Nana nyama bandi haraki sémbutmbu xakrindamboka, diré yikafre hurutame eJC God wungi yatendékaka Godna nyingambu angi dé wa:Néma Du dé wa, “Wuni néma du reta guniré wuni we.Atéfék du takwa yae wunika hwati séta wandé datandi.Wandé daata di wuna ximbu harékétandi. 4r}rg\QF;/# ~~~~~~~~~~~~|~p~d~X~M~A~5~)~~~}}}}}}}}}}}}~}s}h}]}R}G}<}1}&}}}||||||||||||||p|d|X|L|@|4|(|||{{{{{{{{{{{{u{i{]{Q{E{9{-{!{{ zzzzzzzzzzzzzznzbzVzJz>z2z&zzzyyyyyyyyyyyysygy[yOyCy7y+yyyxxxxxxxxxxxxwxkx_xSxGx;x/x#xx wwwwwwwwwwww{wpwdwXwLw@w4w(wwwvvvvvvvvvvvvtvhv\vPvDv8v,v vvuuuuuuuuuuuuyumuauUuIu=u1u%uu uttttttttttt~trtftZtNtBt6t*tttssssssssssssvsjs^sRsFs:s.s"ss rrrrrrrrrrrr{rorcrWrKr?r3r'rrrqqqqqqqqqqqqsqgq[qOqCq7q,q qqppppppppppppxplp`pTpHpm2m&mmmlllllllllll~lrlflZlNlBl6l*lllkkkkkkkkkkkkwkkk_kSkGk;k/k#kk jjjjjjjjjjjj{jojcjWjKj?j3j'jjjiiiiiiiiiiiisigi[iOiCi7i+iiihhhhhhhhhhhhxhlh`hThHhe2e&eeeddddddddddd~drdfdZdNdBd6d*dddccccccccccccwckc_cScGc;c/c#cc bbbbbbbbbbbb|bpbdbXbLb@b4b(bbbaaaaaaaaaaaataha\aPaDa8a,a aa ````````````y`m`a`U`I`=`1`%`` `___________~_r_f_Z_N_B_6_*___^^^^^^^^^^^^v^j^^^R^F^:^.^"^^ ]]]]]]]]]]]]{]o]c]W]K]?]3]']]]\\\\\\\\\\\\s\g\[\O\C\7\+\\\[[[[[[[[[[[[x[l[`[T[H[<[0[$[[ [ZZZZZZZZZZZ|ZpZdZXZLZ@Z4Z(ZZZYYYYYYYYYYYYuYiY]YQYEY9Y-Y!YY XXXXXXXXXXXXyXmXaXUXIX=X1X%XX XWWWWWWWWWWW~WrWfWZWNWBW6W*WWWVVVVVVVVVVVVvVjV^VRVFV:V.V"VV UUUUUUUUUUUU{UoUcUWUKU?U3U'UUUTTTTTTTTTTTTsTgT[TOTCT7T+TTTSSSSSSSSSSSSwSkS`STSHSK3K(KKKJJJJJJJJJJJJJxJmJbJWJLJAJ6J+J JJ IIIIIIIIIIII}IqIeIYIMIAI5I)IIIHHHHHHHHHHHHvHjH^HRHFH:H.H"HH GGGGGGGGGGGGzGnGbGVGJG>G2G&GGGFFFFFFFFFFFFsFgF[FOFCF7F+FFFEEEEEEEEEEEEwEkE_ESEGE;E/E#EE EDDDDDDDDDDD|DpDdDXDLD@D4D(DDDCCCCCCCCCCCCtChC\CPCDC8C,C CC BBBBBBBBBBBByBmBaBUBIB=B1B%BB BAAAAAAAAAAA}AqAeAYAMAAA5A)AAA@@@@@@@@@@@@v@j@^@R@F@:@.@"@@ ????????????z?n?b?V?J?>?2?&???>>>>>>>>>>>>s>g>[>O>C>7>+>>>============w=k=_=S=G=;=/=#== <<<<<<<<<<<<|727&777666666666666s6g6[6O6C676+666555555555555w5k5_5S5G5;5/5#55 444444444444|4p4d4X4L4@444(444333333333333t3h3\3P3D383,3 33222222222222y2m2a2U2I2=212%22 211111111111}1q1e1Y1M1A151)111000000000000u0i0]0Q0E090-0!00 ////////////z/n/b/V/J/>/2/&///...........~.r.f.Z.N.B.6.*...------------v-j-^-R-G-;-/-#-- ,,,,,,,,,,,,{,o,c,Y,N,C,8,-,",, ,++++++++++++}+r+g+\+Q+F+;+0+%+++*************u*j*_*T*I*>*3*(***)))))))))))))x)m)b)W)L)A)6)+) )) ((((((((((((}(q(e(Y(M(A(5()(((''''''''''''u'i']'Q'E'9'-'!'' &&&&&&&&&&&&z&n&b&V&J&>&2&&&&&%%%%%%%%%%%~%r%f%Z%N%B%6%*%%%$$$$$$$$$$$$w$k$_$S$G$;$/$#$$ ############{#o#c#W#K#?#3#'###""""""""""""t"h"\"P"D"8"," ""!!!!!!!!!!!!x!l!`!T!H!2&~rfZNB6*vj^RF:/# {ocWK?3'sg[OC7+xl`TH<0$ |pdXL@4(th\PD8, ymaUI=1% }qeYMA5)vj^RF:." znbVJ>2&~r  1*  0)  /(  .'  -&  ,%  +$  *#  )"  (!  '  &  %  $  #  "  !                                                                   *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                  8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & %~ $} #| "{ !z  y x w u v t s r q p o n m l k j i h g  f  e  d  c  b a ` _ ^ ] \ [  Z 2Y 1X 0W /V .U -T ,S +R *Q )P (O 'N &M %L $K #J "I !H  G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5  4  3  2  1  0 / . - , + * )  ( 1' 0& /% .$ -# ," +! * ) ( ' & % $ # " !                                        ' & % $ # " !                                        , + * ) ( ' & % $ # " !                                        & % $ # " !                                       ~ 4} 3| 2{ 1z 0y /x .w -v ,u +t *s )r (q 'p &o %n $m #l "k !j  i h f g e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W  V  U  T  S  R Q O P N M L K  J  PI  OH  NG  MF  LE  KD  JB  IC  HA  G@  F?  E>  D=  C<  B;  A:  @9  ?8  >7  =6  <5  ;4  :3  92  81  7/  60  5.  4-  3,  2+  1*  0)  /(  .'  -&  ,%  +$  *#  )"  (!  '  &  %  $  #  "  !                                                                       K J I H G F E  D  C  B  A  @ ? > = < ; : 9  8 /7 .6 -5 ,4 +2 *3 )1 (0 '/ &. %- $, #+ "* !)  ( ' & % $ # " !                               H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                         %  $  #  "  !                                                                   ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                    ~  }  |  {  y  z  x  w  v  u  t  s  r  q   p  !o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  T  U  S  R  Q  O   P  4N  3M  2L  1K  0J  /I  .H  -G  ,E  +F  *D  )C  (B  'A  &@  %?  $>  #=  "<  !;  :  9  7  8  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !               2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                  & % $ # " !                                        % $ # " !                                        8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !         ~ } | { z y x v w u t s  r  q  p  o  n m l k j i h g  f +e *d )c (b 'a &` %_ $^ #] "\ ![  Z Y X W U V T S R P Q O N M L K J I H  G  F  E  D  C A B @ ? = > <  ; ): (9 '8 &7 %6 $5 #4 "3 !2  1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                      # " !                                                                         -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                 B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / .~ -} ,| +{ *z )y (x 'w &v %u $t #s "r !q  p o n m l k j i h g f e d c a b ` _ ^  ]  \  [  Z  Y X W V U T S R  Q KP JO IN HM GL FK EJ DI CH BG AF @E ?D >C =B <A ;@ :? 9> 8= 7< 6; 5: 49 38 27 16 05 /4 .3 -2 ,1 +0 */ ). (- ', &+ %* $) #( "' !&  % $ # " !                                  . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        ' & % $ # " !                                       ~ .} -| ,{ +z *y )x (w 'v &u %t $s #r "q !p  o n m l k j i h g f e d c b a ` _ ^ ]  \  [  Z  Y  X W V U T S R Q  P .O -N ,M +L *K )J (I 'H &G %F $E #D "C !B  A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 /  .  -  ,  +  * ) ( ' & % $ "  # "! !                                                                            # " !                                                                                                           ' & % $ # " !    ~ } | { z y x w v u t s r q p o n  m  l  k  j  i h g f e d c b  a $` #_ "^ !]  \ [ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J  I  H  G  F  E D C B A ? @ >  =  :<  9;  8:  79  68  57  46  35  23  14  02  /1  .0  -/  ,.  +-  *,  )+  (*  ')  &(  %'  $&  #%  "$  !#  !  "                                                               2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   &  %  $  #  "  !          ~  }  |  {  z  y  x  v  w  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  g  h  f  e  d   c "b !a  ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R Q P O N  M  L  K  J  I H G E F D C B  A ? @ = > ; < : 9 8 7 6 5 4 3 2 0  1  /  .  -  , + * ) ( ' & %  $ "# !"  !                                     0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                                                                                                                                       ~  }  |  {  z  y                                                                                 -l}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}y}m}a}U}I}=}1}%}} }|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*|||{{{{{{{{{{{{v{j{^{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz{zozczWzKz?z3z'zzzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyDy8y,y yyxxxxxxxxxxxxxxlx`xTxHxu2u&uuuttttttttttttstgt[tOtCt7t+tttsssssssssssswsks_sSsGs;s/s#ss srrrrrrrrrrr|rprdrXrLr@r4r(rrrqqqqqqqqqqqqtqhq\qPqDq8q,q qqppppppppppppypmpapUpIp=p1p%pp pooooooooooo}oqoeoYoMoAo5o)ooonnnnnnnnnnnnvnjn^nRnFn:n.n"nn mmmmmmmmmmmmzmnmbmVmJm>m2m&mmmllllllllllllslgl[lOlCl7l+lllkkkkkkkkkkkkwkkk_kSkGk;k/k#kk jjjjjjjjjjjj{jojcjWjKj?j3j'jjjiiiiiiiiiiiitihi\iPiDi8i,i iihhhhhhhhhhhhxhlh`hThHhX2X&XXXWWWWWWWWWWW~WrWfWZWNWCW7W+WWWVVVVVVVVVVVVwVkV_VSVGV;V/V#VV UUUUUUUUUUUU{UoUcUWUKU?U3U'UUUTTTTTTTTTTTTtThT\TPTDT8T,T TTSSSSSSSSSSSSxSlS`STSHS@2@&@@@????????????s?g?[?O?C?7?+???>>>>>>>>>>>>w>k>_>S>G>;>/>#>> >===========|=p=d=X=L=@=4=(===<<<<<<<<<<<121&11100000000000~0r0f0Z0N0B060*000////////////w/k/_/S/G/;///#// ............{.o.c.W.K.?.3.'...------------t-h-\-P-D-8-,- --,,,,,,,,,,,,x,l,`,T,H,<,0,$,, ,+++++++++++}+q+e+Y+M+A+5+)+++************u*i*]*Q*E*9*-*!** ))))))))))))z)n)b)V)J)>)2)&)))(((((((((((~(r(f(Z(N(B(6(+(((''''''''''''w'k'_'S'G';'/'#'' '&&&&&&&&&&&|&p&d&X&L&@&4&(&&&%%%%%%%%%%%%t%h%\%P%D%8%,% %%$$$$$$$$$$$$y$m$a$U$I$=$1$%$$ $###########}#q#e#Y#M#B#6#*###""""""""""""v"j"^"R"F":"."""" !!!!!!!!!!!!z!n!b!W!K!?!3!'!!!  s g [ O C 7 +   xl`TH<0$ |pdXL@4(ui]QE9-! znbVJ>2&~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3'th\PD8, xl`TH<0$ }qeYMA5)vj^RF:." znbVJ>2&sg[OC7+xl                                    ~ } | {  z #y "x !w  v u t s r q p o n m l k j i h g f e d  c  b  a  `  _ ^ ] \ [ Z Y X  W V U T S R Q P O N M L K J I H G F  E  D  C  B  A @ ? > = < ; :  9 (8 '7 &6 %5 $4 #3 "2 !1  0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                       & % $ # " !                                        ) ( ' & % $ # " !                                                                          " !                                        ( ' & % $ #~ "} !|  { z y x w v u t s r q p o n m l k j i  h  g  f  e  d c b a ` _ ^ ]  \ )[ (Z 'Y &X %W $V #U "T !S  R Q P O N M L K J I H G F E D C B A @  ?  >  =  <  ; : 9 8 7 6 5 4  3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $  #  "  !               4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                   0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                            ~  }   |  +{  *z  )y  (x  'w  &v  %u  $t  #s  "r  !q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R   Q (P 'O &N %L $M #K "J !I  H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6  5  4  3  2  1 0 / . - , + *  ) <( ;' :& 9% 8$ 7# 6" 5! 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                             * ) ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                                            ~  } | { z y x w v  u /t .s -r ,q +p *o )n (m 'l &k %j $i #h "g !f  e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S  R  Q  P  O  N M L K J I H G  F  E  C  D  B  @  A  ?  >  =  <  ;  :  9   8   7   6   5   4  3  2  1  0  /  .  -  ,                                                              ~ } | { z  y *x )w (v 'u &t %s $r #q "p !o  n m l k j i h g f e d c b a ` _ ^ ] \  [  Z  Y  X  W V U T S R Q P  O (N 'M &L %K $J #I "H !G  F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4  3  2  1  0  / . - + , * ) (  ' & % $ # " !                           !                                                                                                               &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %~  $}  #|  "{  !z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  c  d  b  a  `  _  ^  ]  \  [   Z  9Y  8X  7W  6V  5U  4T  3S  2R  1Q  0P  /O  .N  -M  ,L  +K  *J  )I  (H  'G  &F  %E  $D  #C  "B  !A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "   !  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                 )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                           ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # "  ! ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _   ^ G ] F \ E [ D Z C Y B X A W @ V ? U > T = S < R ; Q : P 9 O 8 N 7 M 6 L 5 K 4 J 3 I 2 H 1 G 0 F / E . D - C , B + A * @ ) ? ( > ' = & < % ; $ : # 9 " 8 ! 7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  &  '  %  $  #  "  !                     /  .  -  ,  +  *  )  (  '  & % $ # " !                                          6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  $ # " !                                                   ~  }  |  {  z  y  x  w  v   u  3 t  2 s  1 r  0 q  / p  . o  - n  , m  + l  * k  ) j  ( i  ' h  & g  % f  $ e  # d  " c  ! b   a   `   _   ^   ]   \   [   Z   Y   X   W   V   U   T   S   R   Q   P   O   N   M   L   K   J   I   H   G   F   E   D   C   B 5x 4w 3v 2u 1t 0s /r .q -p ,o +n *m )l (k 'j &i %h $g #f "e !d  c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R Q  P  O  N  M  L K J I H G F E  D 8C 7B 6A 5@ 4? 3= 2> 1< 0; /: .9 -7 ,8 +6 *5 )4 (3 '2 &1 %0 $/ #. "- !,  + * ) ( ' & % $ # " !                            G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        & % $ # " !                                        / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                   ~ }  |  {  z  y  x w v u t s r q  p 0o /n .m -l ,j +k *i )h (g 'f &e %d $c #b "a !`  _ ^ ] \ [ Z Y X W V U S T R Q P O N M  K  L  J  I  H G F E D C B A  @ +? *> )= (< '; &: %9 $8 #7 "6 !5  4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # "  !                  % $ # " !                                                                                                                    # " !                                         #  "  !                          ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l   k  ;j  :i  9h  8g  7f  6e  5d  4c  3b  2a  1`  0_  /^  .]  -\  ,[  +Z  *Y  )X  (W  'V  &U  %T  $S  #R  "Q  !P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1   0  6.  5/  4-  3,   I|pdXL@4(~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz{zozczWzKz?z3z'zzzyyyyyyyyyyyyywylyayVyKy@y5y*yyy xxxxxxxxxxxxxuxix]xQxEx9x-x!xx wwwwwwwwwwwwywmwawVwJw>w2w&wwwvvvvvvvvvvv~vrvfvZvNvBv6v*vvvuuuuuuuuuuuuwuku_uSuGu;u/u#uu tttttttttttt|tptdtXtLt@t4t(tttssssssssssssusis]sQsEs9s-s!ss rrrrrrrrrrrrzrnrbrVrJr>r2r&rrrqqqqqqqqqqqqsqgq[qOqCq7q+qqqppppppppppppwpkp_pSpGp;p/p#pp oooooooooooo|opodoXoLo@o4o(ooonnnnnnnnnnnntnhn\nPnDn8n,n!nn mmmmmmmmmmmmymmmamUmIm=m1m&mmmlllllllllll~lrlflZlNlBl6l*lllkkkkkkkkkkkkwkkk_kSkGk;k/k#kk jjjjjjjjjjjj|jpjdjXjLj@j4j(jjjiiiiiiiiiiiiuiii]iQiEi9i-i!ii hhhhhhhhhhhhzhnhbhVhJh>h2h&hhhggggggggggg~grgfgZgNgBg7g+gggffffffffffffwfkf_fSfGf;f/f#ff eeeeeeeeeeeeeeeuekeaeWeMeCe9e/e%eeeddddddddddddddtdid^dSdHd=d2d'dddcccccccccccccxcmcbcWcLcAc6c+c cc cbbbbbbbbbbbb|bqbfb[bPbEb:b0b%bbbaaaaaaaaaaaaavaka`aUaJa?a4a)aaa`````````````u`i`]`Q`E`9`-`!`` ____________y_m_a_U_I_=_1_%__ _^^^^^^^^^^^~^r^f^Z^O^C^7^+^^^]]]]]]]]]]]]w]k]_]S]G];]/]#]] ]\\\\\\\\\\\|\p\d\X\L\@\4\(\\\[[[[[[[[[[[[u[i[][Q[E[9[-[![[ ZZZZZZZZZZZZyZmZaZUZIZ=Z1Z%ZZ ZYYYYYYYYYYY~YrYfYZYNYBY6Y*YYYXXXXXXXXXXXXwXkX_XSXGX;X/X#XX WWWWWWWWWWWW|WpWdWXWLW@W4W(WWWVVVVVVVVVVVVtVhV\VPVDV8V,V VVUUUUUUUUUUUUyUmUaUUUIU=U1U%UU UTTTTTTTTTTT}TqTeTYTMTAT5T)TTTSSSSSSSSSSSSuSiS]SRSFS:S.S"SS RRRRRRRRRRRRzRnRbRVRJR>R4R)RRRQQQQQQQQQQQQQyQnQcQXQMQBQ7Q,Q QQPPPPPPPPPPPPxPlPaPUPIP=P1P%PP POOOOOOOOOOO~OrOfOZONOBO6O*OOONNNNNNNNNNNNwNkN_NSNGN;N/N#NN MMMMMMMMMMMM|MpMdMXMLM@M4M(MMMLLLLLLLLLLLLuLiL]LQLEL9L-L"LL KKKKKKKKKKKKzKnKbKVKJK>K2K&KKKJJJJJJJJJJJJsJgJ[JPJDJ8J,J JJIIIIIIIIIIIIyImIaIUIII=I1I%II IHHHHHHHHHHH}HqHeHYHMHAH5H)HHHGGGGGGGGGGGGvGjG^GRGFG:G.G"GG FFFFFFFFFFFF{FoFcFWFMFBF7F,F!FF FEEEEEEEEEEEE|EqEfE[EPEEE9E-E!EE DDDDDDDDDDDDyDmDaDVDJD>D2D&DDDCCCCCCCCCCC~CrCfCZCNCBC6C*CCCBBBBBBBBBBBBwBkB_BSBGB;B/B#BB AAAAAAAAAAAA|ApAdAXALA@A4A(AAA@@@@@@@@@@@@t@h@]@Q@E@9@-@!@@ ????????????|?q?f?[?P?E?:?/?$???>>>>>>>>>>>>~>r>f>Z>N>B>6>*>>>============w=k=_=S=G=;=/=#== <<<<<<<<<<<<|626&666555555555555s5g5[5O5C575+555444444444444x4l4`4T4H4<404$44 4333333333333v3k3`3U3J3?343)3332222222222222y2n2c2W2K2?232'222111111111111s1g1[1P1D181,1 11000000000000x0l0`0T0H0<000%00 0///////////}/q/e/Y/O/D/9/./#// /............u.i.].Q.E.9.-.!.. ------------z-n-b-W-K-?-3-'---,,,,,,,,,,,,t,h,\,P,D,8,,, ,,++++++++++++x+l+`+T+H+<+2+'+++************~*r*f*Z*N*B*6*****))))))))))))w)k)_)S)G);)/)#)) )((((((((((((~(s(h(](R(G(<(1(%(( ('''''''''''~'r'f'Z'N'B'6'*'''&&&&&&&&&&&&w&k&_&S&G&;&/&#&& &%%%%%%%%%%%|%p%d%X%L%@%4%(%%%$$$$$$$$$$$$u$i$]$Q$E$9$-$!$$ #############x#m#b#W#L#A#6#+# ## """"""""""""y"m"a"U"I"="1"%"" "!!!!!!!!!!!~!r!f!Z!N!B!6!*!!! w k _ S G ; / #  ~sh]QE9-! znbVJ>2&ti^SH=2'xmbWL@4(ui]QE9-! znbVJ>2&sg[OC7, xl`TI=1% }qeYMA5)vj_SG;/# {ocWK?3'th\PD8, xl`TH=1%              ~   }   |   {   z   y   x  ' w  & v  % u  $ t  # s  " r  ! q  p   o   n   m   l   k   j   i   h   g   f   e   d   c   b   a   `   _   ^  ]  \  [  Z  Y   X   W   V   U   T   S   R   Q   P   O   N   M   L   K   J   I   H   G   F   D   E   C   B  A  @  ?  >  =   <   ;   :   9   8   7   6   5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )   (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                         d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y   X   W   V   U   T  S  R  Q  P  O  N  M  L v@ v? v > v = v < v ; v : v9 v8 v7 v6 v5 v4 v3  v2 v1 v0 v / v . v - v , v + v* v) v( v' v& v% v$  v#  v"  v!  v  v   v   v   v   v   v  v  v  v  v  v  v  v l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l  l  l  l  l  l  l   l   l   l   l   l  l  l  l  l  l  l  l bP bO bN bM bL bK bJ bI b H b G b F b E b D bC bB bA b@ b? b> b=  b< b; b: b9 b8 b7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b0 b / b - b . b , b + b* b) b( b' b& b% b$  b# b" b! b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b  b  b  b  b  b  b  b  b   b   b   b   b   b  b  b  b  b  b  b  b X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X  X   X   X   X   X  X  X  X  X  X  X  X N N N N N N N N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N  N   N   N  N  N  N  N  N  N  N D y D x D w D v D u D t D s D q D r D p D o D n D m D l D k D j D i  D h D g D f D e D d D c D b D a D ` D _ D ^ D ] D \ D [ D Z D Y D X D W D V D U D T D S D R D P D Q  D O D N D M D L D K D J D I D H D G D F D E D D D C D B D A D @ D ? D > D = D < D ; D : D 9  D 8  D 7  D 6  D 5  D 4  D 3  D 2  D 1  D 0  D /  D .  D -  D ,  D +  D *  D )  D (  D '  D &  D %  D $  D #  D "  D !  D  D   D   D   D   D  : : : : : : : : : : :  :  :  :  :  : : : : : : :  : : : : : : : : : :  :  :  :  :  : : : : : : :  : : : : : : : : : : : : : : : : : : :  :  :  :  :  : : : : : : :  :  :  :  :  :  :~  :}  :|  :{  :z  :y  :x  :w  :v  :u  :t  :s  :r  : q  : p  : o  : n  : m  :l  :k  :j  :i  :h  :g  :f  :e 0  0  0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0  0 0 0  0 0! 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0 }  0 ~  0 |  0 {  0 z & & & & & & & & & & & & & & & & &  & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &  & ~  & } & | & { & z & y & x & w & v & u & t & s & r & q & p & o & n & m & l & k & i & j & h & g & f & e & d & c & b & a & ` & _  & ^ & ] & \ & [ & Z & Y & X & W & V & U & T & S & R & Q & P & O & N & M & L & K & J & I & H & G & F & E & D & C & B  & A & @ & ? & > & = & < & ; & : & 9 & 8 & 6 & 7 & 5 & 3 & 4 & 2 & 1 & 0 & / & .  & -  & ,  & +  & *  & )  & (  & '  & &  & %  & $  & #  & "  & !  &   &  &   &   &   &   &   &   &   &   &   &   Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E   D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0   /  !.  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                                             ~ } | {  z y x w v  u  t  s  r  q p o n m l k j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  _  `  ]   ^   \   [   Z   Y  X  W  V  U  T  S  R  Q                               : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !      ~ } { | z y x w v u t s r q  p  o  n  m  l k j i h g f e  d (c 'b &a %` $_ #^ "] !\  [ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J I  H  G  F  E  D C B A @ ? > =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0   /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                     "  !                                                             !                                                                                                                          ( ' & % $ # " !                               ~  } | { z y x w v  u  t  s  r  q p o n m l k j  i  h  g  f  e  d c b a ` _ ^ ]  \ [ Z Y X W V U T  S  R  Q  P  O N M L K J I H  G F E D C B A @ ? > =  <  ;  :  9  8 7 6 5 4 3 2 1  0 / . -  ,  +  *  )  ( ' & % $ # " !                                                                                                 !                                                                                                                                              $  #  "  !                                                      ~  }  |  {  z   y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e   d  !c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  D  E   C 'B &A %@ $? #> "= !<  ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * )  (  '  &  %  $ # " !                                                                                                                                                                                                             ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o   n   m   l   k   j  i  h  g  f  e  d  c  b                                                      , + * ) ( ' & % $ # " !                                                                                                     U|pdXL@4(~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}y}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|D|9|.|#|| |{{{{{{{{{{{{~{s{h{]{R{G{<{1{&{{{zzzzzzzzzzzzszgz[zOzCz7z+zzzyyyyyyyyyyyyxyly`yTyHyw3w(wwwvvvvvvvvvvvvvxvmvbvWvLvAv5v)vvvuuuuuuuuuuuuuuiu]uQuEu9u-u!uu ttttttttttttztntbtVtJt>t2t&tttssssssssssssssgs[sOsCs7s,s ssrrrrrrrrrrrr{rprerZrOrDr9r.r#rr rqqqqqqqqqqqq{qoqcqWqKq?q3q'qqqpppppppppppptphp\pPpDp8p,p ppooooooooooooouojo_oToHol2l&lllkkkkkkkkkkkkskgk[kOkCk7k+kkkjjjjjjjjjjjjjwjljajWjLjAj6j+j jj iiiiiiiiiiiii|iqifi[iPiEi:i/i$iiihhhhhhhhhhhhhuhjh_hThIh>h3h(hhhgggggggggggg|gpgdgXgLg@g4g(gggffffffffffffufif]fQfEf9f-f!ff eeeeeeeeeeeeyenebeVeJe>e2e&eeeddddddddddddsdgd[dOdDd8d,d ddccccccccccccycmcacUcIc=c1c%cc cbbbbbbbbbbb~brbfbZbNbBb6b*bbbaaaaaaaaaaaawaka_aSaGa;a/a#aa a```````````}`q`e`Y`M`A`5`)```____________v_j_^_R_F_:_._"__ ^^^^^^^^^^^^{^o^c^W^K^?^3^'^^^]]]]]]]]]]]]t]h]\]P]D]8],] ]] \\\\\\\\\\\\z\n\b\V\J\>\2\&\\\[[[[[[[[[[[[s[g[[[O[C[7[+[[[ZZZZZZZZZZZZxZlZ`ZTZHZ  =  <  ;  : 9 8 7 6 5 4 3  2 1 0  /  .  -  ,  + * ) ( ' & % $  # " !                                                                                                                                                                                                                                                         ~  }   |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r   q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]   \  [  Z  Y  X  W V U T S R Q P  O M N L K  J  I  H  G  F E D C B A @ ?  > = < ; :  9  8  7  6  5 4 3 2 1 0 / .  - ,  +  *  )  '  ( & % $ # " !                                                                                                                                                                                       +   *   )   (   '   &  %  $  #  "  !         ^   ]   \   [   Z  Y  X  W  V  U  T  S  R                                                                                                                                                                                    ~  }  | { z y x w v u  t  r  s  q  o  p  n  m  k   l   j   i   h   g  f  e  d  c  b  a  `  _              ~ } | { z  y x w v u t s  r  q  p  o  n m l k j i h g  f e d c b a ` _ ^ ]  \  [  Z  Y  X W V U T S R P  Q O N M L K J I H G F E D  C  B  A  @  ? > = < ; : 9 8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +   *   )   (   '   &  %  $  #  "  !        A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /   .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                       (  '  &  %  $  #  "  !