SQLite format 3@ ~:4p~:- }D~~+}i%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse) tablebooks_allbooks_allCREATE TABLE "books_all" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT, "is_present" NUMERIC)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT){UtablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT)=_tableinfoinfoCREATE TABLE info (name TEXT, value TEXT) u]F40'Mdetailed_info2012, Wycliffe Bible TranslatorsregionEcuador'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalselanguageShuar)chapter_stringChapterB#udescriptionYus Papí: Shuarja̱i̱ Yus Yamaram Chicham Najanamu }y`B$ ~~~~~q~U~9~"~}}}}}}o}V}>}%7#ff7c80ApApocalipsis (de Juan)#00ff00JudJudas#00ff003Jn3 Juan#00ff002Jn2 Juan#00ff001Jn1 Juan#00ff002P2 Pedro#00ff001P1 Pedro#00ff00StgSantiago#ffff00HeHebreos#ffff00FlmFilemón#ffff00vTitTito#ffff00l2Ti2 Timoteo#ffff00b1Ti1 Timoteo!-#ffff00X2Ts2 Tesalonicenses! -#ffff00N1Ts1 Tesalonicenses !#ffff00DColColosenses !#ffff00:FilFilipenses #ffff000EfEfesios #ffff00&GaGálatas##ffff002Co2 Corintios##ffff001Co1 Corintios#ffff00RoRomanos)=#00ffffHchHechos de los Apóstoles#ff6600JnJuan#ff6600LcLucas#ff6600MrMarcos#ff6600MtMateo) 0|vpjd^XRLF@:4.(" / .L-,{+O*)I('6&`%$K#"A!k R"i*r :Vb*q?pEy J y A %j* Bx{bI4~~~~~v~Y~@~)~}}}}}r}R}7}}||||||n|S|6||{{{{{{W{={zzzzzzjzFz)z yyyyyynyTy:y yx&B7 #ff7c80ApApocalipsis (de Juan)A #00ff00JudJudas@ #00ff003Jn3 Juan? #00ff002Jn2 Juan> #00ff001Jn1 Juan= #00ff002P2 Pedro< #00ff001P1 Pedro; #00ff00StgSantiago: #ffff00HeHebreos9 #ffff00FlmFilemón8 #ffff00vTitTito7 #ffff00l2Ti2 Timoteo6 #ffff00b1Ti1 Timoteo"5- #ffff00X2Ts2 Tesalonicenses"4- #ffff00N1Ts1 Tesalonicenses3! #ffff00DColColosenses2! #ffff00:FilFilipenses1 #ffff000EfEfesios0 #ffff00&GaGálatas/# #ffff002Co2 Corintios.# #ffff001Co1 Corintios- #ffff00RoRomanos*,= #00ffffHchHechos de los Apóstoles+ #ff6600JnJuan* #ff6600LcLucas) #ff6600MrMarcos( #ff6600MtMateo'!#ffff99MalMalaquías&#ffff99ZacZacarías%#ffff99HagAgeo$#ffff99SofSofonías##ffff99HabHabacuc"#ffff99NahNahún!#ffff99MiMiqueas #ffff99JonJonás#ffff99|AbdAbdías#ffff99rAmAmós#ffff99hJlJoel#ffff99^OsOseas#ff9fb4TDnDaniel#ff9fb4JEzEzequiel'#ff9fb46LmLamentaciones#ff9fb4,JerJeremías#ff9fb4"IsIsaías(9#66ff99CntCantar de los Cantares%#66ff99EcEclesiastés!#66ff99PrProverbios#66ff99SalSalmos#66ff99JobJob#ffcc99EstEster#ffcc99NehNehemías#ffcc99EsdEsdras##ffcc992Cr2 Crónicas ##ffcc991Cr1 Crónicas #ffcc99x2R2 Reyes #ffcc99n1R1 Reyes #ffcc99d2S2 Samuel #ffcc99Z1S1 Samuel#ffcc99PRtRut#ffcc99FJueJueces#ffcc99^==&-*S Aṉkantaitme yúatin wakerakmeka. Tura anearta. Ame yúakmin chíkich shuar itiurchat enentáimna nusha ámin wáitmak yúaṉka ni enentái̱n tunáa ajastatui. )+Watsek, yuamuja̱i̱ Yus in shiir enentáimtikrampratniun jeatsui. Yuarkia nuja̱i̱ péṉker áchattaji tura yúachrikia yajauch áchattaji. z(mTuma asamtai ántar-yus susamu yuamniaiti tura Yus-shuar awai ju̱na nékainiatsna nu. Nu shuar ántar-yusan yaunchu tikishmatraru ásar nú yusan susamun yuawarka itiurchat enentáimprar “enentáirui̱ yajauch ajasjai” tiartatui. '7Tura iikia nékaji, aya chikichik Yus awai, nusha ii Aparí̱nti. Ashí írunna nuna najanaiti tura ni wakera nuna umikiat tusa najatmamji in. Ii Úuntri̱sha chikichkiiti, Jesukrístu. Niiji̱a̱i̱ṉkia ashí najanamuiti. Tura iisha ni kakarmari̱ji̱a̱i̱ iwiaaku pujaji. &aentsu yusri̱ nayaimpinmasha nuṉkasha írunna nuka peṉké ántar áiniawai. Kame aentsu yúsri̱sha tura úuntri̱sha ti írunui. %}Wátsek. Ántar-yus susamu yúatin ju̱nis enentáimpratniuiti. Yuska aya chikichkiiti. Tura chíkich Yus atsakui, <$sTura Yúsan aneana núnaka Yus péṉker nékawai. X#)Shuar “ti nékaitjai” tákuṉka nekas nekaatniua núnaka unuimiarchaiti. ;" qAyu. Yamaikia yurumkasha namaṉsha ántar-yusnum susamun áujmatsattajai. Ju̱ja̱i̱ túratniua nuka mash nékaji. Tura shuar “ti nékaitjai” enentáimkiuṉka nuja̱i̱ṉkia “neka asan naṉkaamantuitjai” tu enentáimiui. Antsu shuar chíkich shuaran aneakka nin péṉker atí tusa yaya̱wai. !(tura tuke nuatnatskesha nu naṉkaamas nekas shiir pujustatui. Tú enentáimjai wikia tura Yusa Wakaní̱sha métek tátsuash.? w'Nuwa̱ aishri̱ iwiaaku pujakuiṉkia tuke niiji̱a̱i̱ tsaniṉ pujustiniaiti. Tura ni aishri̱ jakamtai aṉkant ajas ni wakera nuja̱i̱ Yus-shuaran iis nuatnaikiamniaiti, nU&Tuma asamtai nuatmamtikiaṉka péṉker túrayi tura apujsaṉka nu naṉkaamas péṉker túrayi. V%%Tura chíkichka tuke natsan apujsataj tákuṉka nekas péṉkeraiti. Apujsatin itiurchatchaitkiuiṉkia tura ni nawantri̱ nuatnakchatniuitkiuiṉkia apujsatniuiti. Apujsaṉka nekas péṉker túraiti. &E$Tura shuar ni nawantri̱ natsan nuatnaikiati tákuṉka péṉkeraiti. Nawantri̱n natsa tuke apujsatniun nakitiakka surukminiaiti. Nusha tunaachuiti. )K#Atumin yáiṉtajtsan ju̱na tájarme. Itiurchat awajsattsan wakeratsjai antsu shiir wekaakrum itit awajtsuk Yus shiir enentáimtustarum tusan wakerajai. #"Núnisaṉ nuwa̱ nátsasha nuatkamusha niisháa enentáimiainiawai. Nuwa̱ natsa Yúsnan enentáimtawai ni aya̱shí̱sha ni wakaní̱sha tuke Yúsja̱i̱ shiir atí tusa. Tura nuátkamuka ju̱ nuṉkanmaya̱n enentáimtawai ni áishrí̱n shiir enentáimtiksattsa. dA!Túrasha nuatkaka ju̱ nuṉkanma̱n enentáimtawai ni nuari̱n shiir enentáimtiksattsa.   Jú̱ nuṉkanmaya̱ja̱i̱ṉ itit ajaschak tusan wakerajrume. Nátsaka Yúsnan enentáimtawai ni wakera nuna umiktinian. yNúnisaṉ aya jú̱ nuṉkanam péṉker pujustin ti takaschatniuiti. Ashí jú̱ nuṉkanmaya̱ṉka amuukatniuiti. Núnisaṉ tuke Yúsnan enentáimsar úutainia nusha uutcha áintsar pujustin áiniawai. Warainia nusha warascharua áintsar pujustin áiniawai. Súmainia nusha sumakcharua áintsar pujustin áiniawai. Ju̱ nuṉkanmaya̱ja̱i̱ṉkia itit awajmamsashtiniaitji. 0YYatsuru, ju̱na tájarme. Ishichik tsawant taasai. Ju̱ya̱ṉka nuatkaru ainia nuka aya ni nuari̱ṉ enentáimprashtiniaiti antsu Yúsna enentáimtustiniaiti. I Tura nuatkumka tunáa túratsme. Nuwa̱sha iniurtukka niisha tunáa túrachuiti. Túrasha nuatnaikiaru itiurchatan ti wáinkiartatui ju̱ nuṉkanam. Nú itiurchatnumia̱ wi uwemtikraintjai. MNuatkaitkiumka núwe̱m ikiukip. Nátsaitkiumka nuwa̱ e̱a̱kaip. {oTuma asamtai ju̱na tájai. Ti iturchatnum pujá asakrin shuar aya jú̱nisaṉ nuattsuk pujustin péṉkeraiti. (INuwa̱ natsa túratniua nuna yamaikia áujmatjai. Kristu ju̱na akupkachmai tura Kristu aneṉkratmari̱ ti nekapsa asamtai wi tájana nu antukminiaiti. }sTuma asamtai shuar Yus-shuar ajas nuik pujumia áintsaṉ yamaisha pujústí tura Yusa̱ṉ enentáimtus wekasati. taTi wáitsamiayi Kristu in aṉkant awajtamsatniun. Ni numpe̱ja̱i̱ sumakma asarum shuar emetamu áirap. 'Aṉkantchaitkiumka aṉkantaitkiumsha ju̱ enentáimpratá. Takarniuka Yus-shuar ajas tuke chíkich shuara takarniuri̱nkiusha shiir enentáimpratniuiti Kristu nin tunaanumia̱ aṉkant awajsamtai. Tura shuar takarniuchua nu, Yus-shuar ajas Kristu takari̱n ajasuiti. Chíkich shuara takarniuri̱ asam ti itiurchat pujakmesha itiurchat enentáimpráip. Tura aṉkant jíinkimniaitkiumka jíinkitiá. B Yus-shuar ajasuka nuik pujumia áintsaṉ pujusminiaiti.  Israer-shuaraitkiumsha tura Israer-shuarchaitkiumsha nuka enentáimtuschatniuiti. Aya Yus tana nu umirkatin nekas enentáimtustiniaiti.  3Iis, Yus-shuar ajasuka Israer-shuaraitkiuṉka tuke Israer-shuar atí. Tura Israer-shuarchaitkiuṉka Israer-shuar ajastin enentáimprashtiniaiti. & EWátsek. Shuarka Yus-shuar ajaska Yus nin najanama áintsaṉ tuke átiniaiti. Pujumia áintsaṉ pujusminiaiti. Núnaka ashí Yus-shuarnum akupeajai. = s¿Núwa̱ka ni aishri̱ Yus-shuar ajastatna nuna nekas nékawak. Tura áishmaṉsha ni nuwe̱ Yus-shuar ajastatna nuna nekas nékawak? Yus-shuarcha nuka wétinia wakerakka wetí. 3_Tura áishmaṉsha nuwa̱sha Yus-shuarcha ana nu kanaktinian wakerakka túrati. Yus-shuar nuja̱i̱ aṉkantaiti. Núnisaṉ asati. Tuke máaniaktinian Yus nakitramaji. ykNu nuwa̱ka “Yus-shuarchaja̱i̱ tsaniṉ pujakun Yusja̱i̱ yajauch ajastatjai” tu enentáimprashtiniaiti. Antsu nii Yus-shuar asamtai ni aishri̱ niiji̱a̱i̱ pujá asa péṉker ajasminiaiti Yusja̱i̱. Núnisaṉ núwa̱ka Yus-shuarchaitiat ni aishri̱ Yus-shuaraitkiuiṉkia niiji̱a̱i̱ tsaniṉ pujá asa péṉker ajasminiaiti Yusja̱i̱. Núnisaṉ ni uchirí̱sha péṉker ajasmin áiniawai Yusja̱i̱. Núnischaitkiuiṉkia ni uchirí̱ Yus-shuarcha uchirí̱a áintsar ainti.  Núnisaṉ Yus-shuara aishri̱ Yus-shuarchaitkiuṉka tura ni nuwe̱ja̱i̱ pujustinian wakerakka péṉkeraiti; ikiukchatniuiti. eC Chíkich shuaran ju̱na tájai wikia, ii Uuntri̱ Kristu ju̱na akupkachuiti. Yus-shuara nuwe̱ṉka Yus-shuarchaitkiuṉka tura ni áishri̱ji̱a̱i̱ pujustinian wakerakka péṉkeraiti; ajapashtiniaiti, tájai. I  Túramtai ni áishri̱n ikiukkia niṉki atak nuatnatsuk pujustí tura tsaniṉ pujustinian wakerakka ataksha ni áishri̱i̱n waketkiti. Núnisaṉ áishmaṉsha ni nuwe̱n ajapashtiniaiti. )K Nuatnaikiarun antsu tájai, “Nuwa̱ nuatkamuka ni áishri̱n ikiukchatniuiti” tajai. Núnaka ii Uuntri̱ Kristu akupkaiti aya winia chichampruchuiti. kO Tura katsuntratniun tujinkiarka nuatkarti. Ti katsuntrachmin nekapeakum nuatkatin péṉkeraiti. nUNatsancha wajencha ju̱na tájai, “Wiji̱a̱i̱ métek nuattsuk pujusrumka péṉkeraiti.” a;Túramtai “ashí wiji̱a̱i̱ métek nuatkachuitkiuiṉkia maak ainti” tajai. Tura Yus ashí shuaran imiá métek najanachuiti. Chikichan nuatkatniun súsaiti, tura chikichan yúpichuch katsuntratniun súsaiti. Ayu. Tura nuna áarayatan núja̱i̱ṉkia “ashí shuar páchitsuk nuatkatniuiti” tátsujai. Nuatkatniuitkiumka péṉkeraiti. +~ONi aya̱shi̱ suritnaikiashtin áiniawai. Tura mai itit awajnaitsuk Yus áujsatin wakeruiniak ishichik tsawant kanakmin áiniawai. Tura nuiṉkia atak tsaniṉ pujustin áiniawai. Túracharmataiṉkia uunt iwianch, Satanás, tunaanum iniartinian útsutkattawai katsuntratniun tujintiakui. .}UNúwa̱ka niṉki ni aya̱shí̱ nérenniuchuiti, antsu ni áishri̱niuiti. Núnisaṉ áishmaṉsha niṉki ni aya̱shí̱ nérenniuchuiti, antsu ni nuwé̱nuiti. |5Áishmaṉsha ni áishri̱ asa nuwe̱n túratniua nuna umiktiniaiti. Núnisaṉ nuwa̱sha ni nuwe̱ asa ni áishri̱n túratniua nuna umiktiniaiti. {Tura ti tsanirmatniun enentáimtuinia ásar ashí áishmaṉ ní nuwe̱nak nuatkati tura ashí nuwa̱ ní áishri̱niṉ iniumkati. bz ?Ayu. Átum áatrurmarmena nuna yamaikia ujaktajrume. Shuar nuatteachkusha péṉkeraiti. 7ygKristu numpe̱ja̱i̱ sumakma asamtai, aya̱shmisha wakanmisha Yusna áiniawai. Yusna asamtai aya̱shmiji̱a̱i̱ péṉker túratniuitme, Yus shiir awájnástí tusam.7xgYusa Wakaní̱ ame enentáimin pujurtamu asamtai, ame aya̱shim ni je̱e̱nte. Nu Wakaní̱nkia Yus amasuiti. ¿Nuka nékatsrumek? Tuma asamtai ame aya̱shmi nérenchaitme. ]w3Tuma asamtai tsanirmatniunmaya̱ yajáya̱ṉ wainkiarum tsékeṉtiarum. Chíkich tunáa írunna nu ii aya̱shí̱nkia ti yajauch awajeatsui. Túrasha shuar tsanirmakka ní aya̱shiniak yajauch awajeawai. `v9Tura shuar ii Uuntri̱ Krístuja̱i̱ tsaniṉkia mai chikichík wakantin ajainiawai. OuKame ¿ju̱sha nékatsrumek? Áishmaṉ tsaniri̱ji̱a̱i̱ tsaniṉkiar chikichik aya̱shtinia áinis ajainiawai. Núnisaṉ Yus-Papinium áarmaiti: Mai chikichik aya̱shtinia áinis ajasartatui. ]t3Ashí ii aya̱shi̱i̱n Kristu aya̱shímkiaiti. ¿Nu átumka nékatsrumek? Winia aya̱shrusha Kristu aya̱shí̱i̱ya̱ asamtai ¿itiurak nuna tsanirí aya̱shí̱n najanattaj? Peṉké túrachminiaitjai. {soTura Yus ii Uuntri̱ Jesusan iniantkimia núnisaṉ ii aya̱shí̱ncha nu kakarmari̱ji̱a̱i̱ iniantkittiawai. ]r3 Ju̱nasha tiniu áiniawai: “Apatuk wakeja̱i̱nchu tura wake apatkuja̱i̱nchu mai ántraiti.” Apatkuja̱i̱ wakesha nekas mai metek enentáimpratin áiniawai tura Yus mai metek amuktatui. Núnisaṉ ii aya̱shi̱ ii Uuntri̱ Krístunuiti tura Kristu ii aya̱shi nérenniuiti. Tuma asamtai ii aya̱shí̱ji̱a̱i̱ tsanirmashtiniaiti. Uq# “Ashí túramniaitjai” tiniu áiniawai tura nekasaiti. Tuma ai̱ṉ mash yáiṉkiashtatui péṉker wekasatniun. Nekas ashí túramniaitjai tura náṉkamas túratniuja̱i̱ nupetnakchattajai. %pC Atumí̱i̱ya̱sha chíkich chíkich nuna túrin armai. Tura yamaikia ii Uuntri̱ Jesusa kakarmari̱ji̱a̱i̱sha tura ii Yusri̱ Wakani̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ atumi enentái̱ shiir ajasuiti, atumsha Yusna ajasurme, tura tuke péṉker ajasurme. Ii aya̱shi̱ yajauch áchatniuiti Jo  kasasha, ashí kuítian ikiauwincha, nampencha, tsanumniusha, yajauch chichainia nusha, chíkich shuaran anaṉkawar atantin ainia nusha Yus akupeamunma nuí̱ peṉké waya̱shtin áiniawai. Bn} Tunáa túrinkia Yus akupeamunam pachiinkiachmin ainia nu nékatsrumek. Anaṉnawairap. Ashí tsanirma nusha, ántar-yusan tikishmatniusha, nuamtak áishmaṉja̱i̱ tsanirmasha, am;Antsu átumka nuámtak yachi̱ji̱a̱i̱ itiurchat awajnáiyarme tura kasárnáiyarme. bl=Atumí itiurchatri̱ kapitiannium jukirmeka nuja̱i̱ṉkia átum tujinkiamu páantaiti. Natsantchakait. Itiurchat ana nusha ¿urukamtai antsu katsuntram asakáatsum? Kasamkamusha ¿urukamtai katsuntram asakáatsum? hkI¿Urukamtai Yus-shuar ni yachi̱ji̱a̱i̱ itiurchat pujakka Yus-shuarchanum wea iwiaratniun? jNatsa̱ruk tusan nuna tájarme. Warí, ¿atumí̱i̱ni chikichkisha atsawak ni yachi̱ itiurchatri̱ péṉker iwiaramnia? diAPai, itiurchat ákuiṉkia Yus-shuar peṉké tujintiainiana nuja̱i̱ iwiaratarum antsu. 2h]Nu arantcha Yusa suntari̱ túramuri̱sha nekaattaji péṉkerashit tusarⁱ. Nayaimpiniam túrawarma nekaatniuitkiurkia itiura ju̱ nuṉkanmaya̱ nu tujinkiattajⁱ. Ig Enentáimpratarum. Amuukatin tsawantai̱ Yus-shuarka ashí ju̱ nuṉkanmaya̱ shuara tunaari̱ mash nekaawartatui. Tura ashí tunáa nekaatniuitkiurmeka itiur yúpichuchia nu nekaashtatrum. -f UYus-shuarka chíkich Yus-shuarja̱i̱ itiurchat pujakka kapitiánja̱i̱ chichas iwiarashtiniaiti Yus-shuarcha asamtai. Antsu Yus-shuar írunna nuja̱i̱ iwiarati. Ze- Yus-shuarcha tunaari̱ pachischatniuitjai. Yus núnaka íistatui. Átumka antsu atumí̱i̱n Yus-shuar ainia nuna tunaari̱ íistiniaitrume. Tuma asamtai nu shuar tunaarintin atumí̱i̱ya̱ akankatarum.Ud# Antsu wi tájana nu jú̱iti, Shuar “Yus-shuaraitjai” tákuṉka tura tunáa túriniaitkuiṉkia niiji̱a̱i̱ íischatniuitrume. Tsanirmasha, kuítian ikiauwincha, ántar-yusan tikishmatniusha, tsanumniusha, nampencha, kasasha “Yus-shuaraitjai” tákuiṉkia íischatniuitrume. Peṉké niiji̱a̱i̱ yurumáshtiniaitrume. ncU Ju̱ nuṉkanam Yus-shuarchaka aya tsanirma, aya kuitniak ikiauwin, aya kasak, aya ántar-yusan tikishmatin áiniatsuk. Nú shuarja̱i̱ṉkia peṉké íischatniuitkiurmeka ju̱ nuṉkanmaya̱ jíinkintrume. Núnaka tátsujai. pbY Nuik papin áatramajrumna nui̱ “Tsanirma shuarja̱i̱ṉkia íischatniuitrume” tímiajrume. "a=Tuma asamtai iisha paskua námper nájanku pujakur tuke núnisaṉ shiir wekasatniuitji. Tuma asamtai ashí yajauch tunaasha írunna nuka karía yaunchu nawamua áintsaṉkete. Nuka atsutniuiti. Antsu nekas ana nuka shiir enentáimsar wekasatniuitji. Nuka yuminia áintsaṉkete. `Tuma asamtai nu karía ukartarum yajauch awajturmasa̱i̱j tusarum. Núnisrum ju̱ tunaanumia̱ kanakrum péṉker átatrume. Yaunchu enentái karía núnis amuukatniuiti. Ashí yamarmak yuminia áintsaṉ ajasuitrume. Tanta wakapruachusha enentáimpratai. Israer-shuar paskua nampernum aya wakapruachu tantan yuu áiniawai. Atumí tunaari̱ atsakui atumsha nu námper-tantaa áintsar péṉker ajasuitrume. Paskua nampertincha Israer-shuar murikiun main áiniawai. Núnisaṉ Kristu jaka ii murikri̱a áinis ajasuiti. T_!“Iikia péṉkeraitji” tárumna nu ántraiti, tunáa atumí̱i̱n tuke akui. Iis, “Karía ishichik yuminnium eṉketam mash karimtiktsuk” tiniu áiniawai. Núnis átatui ju̱ tunaaja̱i̱. ^7nu shuar uunt iwianchnum surunkatniuiti ni aya̱shi wakeramuri̱ amukati tusa. Nuja̱i̱ ni wakani̱ uwemprattawai ii Uuntri̱ Jesukrístu támatai. (]ITuma asamtai átum káunkakrumin ii Uuntri̱ Jesukrístu kakarmari̱ji̱a̱i̱ tura wi nui̱ pujáa áintsanak, ii Uuntri̱ Jesukrístu kakarmari̱ji̱a̱i̱ v\eAya̱shur pujachkuisha wi nui̱ pujáa áintsan nuna tunaari̱n paant nekaamjai, tura asutiátniuiti tajai. [¿Nu tunaaja̱i̱sha tuke naṉkaamantu enentáimprumek? Antsu úuttiniaitrume. Nu shuar tunáa túraka atumí̱i̱nia̱ akankatniuiti. /Z YAtumí̱i̱n shuar ti tunáa tura awai. Ju̱ yamái ashí nekanaiti. Nu shuar ni aparí̱ nuwé̱ achikiuiti. Timia tunaaka nu tsanirmamu Yus-shuarchanumsha atsawai. VY%Wátsek, ¿warí enentáimprum? Átum tuke núnisaṉ enentáimkiurminkia wi winin asutiátniuitjarme. Tura péṉker enentáimkiurminkia, aneakun shiir chichasminiaitjarme. ¿Atumsha túa wakerarum?]X3Yus akupeana nú shuar aya chíchainiatsui antsu Yusa kakarmari̱n iniaktuiniawai. %WCAntsu Yus wakerakuiṉkia wárik íitjam tusan wakerajai. Nuiṉkia naṉkaamantu chichame̱ṉ antukchattajai antsu wátskea, ni túramuri̱sha íistái. vVePapru yamaikia iraishtatui enentáimturainiak chíkich chíkich naṉkaamantuitjai tu enentáimtumainiawai. 6UeNu túratarum tusan winia aneamu uchirun Timiutéun akuptukmajrume. Niisha ii Uuntri̱ Krístun enentáimtamunam winia uchiruiti tura Krístun enentáimtak tuke shiir wekaawai. Túrasha wi Krístuja̱i̱ wekaamun ataksha enentáimtikramprattawai. Núiti ashí Yus-shuarnum wena jintíajna nuka. BTTuma asamtai wi wekaajna áintsaṉ wekasatarum atumsha. |SqAtumin Yus-Chichaman ujaakun Yus-shuar ajastinian unuiniamjarme. Nuja̱i̱ Jesukrístu enentáimtakrumin atumí aparí̱a áintsan ajasmajai. Chíkich shuar Krístunun jintintrámatin timiá untsurí̱ ákuisha aya wiki atumí aparí̱ntjai. wRgAtumin aya iniatsa̱a̱rtajtsan ju̱ní áattsujrume. Antsu winia aneamu uchirua áintsan jintintjarme. Q Tsanumprutmakrincha tuke shiir chichaaji. Tsuata áintsarik tuke yamaisha ashí yajauchia núnisaṉ ajapramatniun enentáimturmainiaji. 'PG Ii ewejé̱ja̱i̱ takaakur ti pimpíaji. Shuar katsekramainiaji túrasha iikia shiir chichamja̱i̱ a̱i̱ya̱ji. Itiurchat awajtamainiakuisha katsunteaji. eOC Tuke yamaisha tsukamaji, kitiamaji, entsartin atsumaji. Katsumpramji. Je̱a̱sha atsumaji. |Nq Iikia atumja̱i̱ jeatsji. Kristu shuari̱ asakrin nékachua áinis enentáimturmaji shuar. Átum antsu Krístunam tí nékachuashitrum. Iikia kakarmachuitji. Átum timiá kakarmaitrume. Átumka ti peṉkeraitrume. Antsu iikia muíjtiaintji. M% Chíkich shuar mash naṉkaamantu áinis áiniakuisha Yus in ni akatramuri̱n ashí amúamunam apujtamsaitji. Tu enentáimpramniaiti. “Yajauch áiniawai, máatái” tu pujurtamji shuar. Tura Yusa suntari̱sha ashí ju̱yá shuarsha in íistai tusar káutramkaitji. nLU¿Ti kuítrinniua áintsaṉ tura ashí takakua áintsaṉ enentáimtsurmek. In naṉkaakarum uunt kapitián ajasua áintsaṉ enentáimtsurmek? Nekas uunt kapitián ajasrumka maak. Nuiṉkia iisha atumja̱i̱ akupkaintji. BK}Ámeka chíkich shuarja̱i̱ méteketme. Tura ashí takakmena nusha Yus amasmaiti. Tura Yus amasu asamtai ¿itiurak áminiukea áintsam nuja̱i̱ naṉkaamantu ajai tu enentáimtumam? )JKÁtum “Ju̱ shuar péṉkeraiti tura chíkich péṉkerchaiti” tu akannáirarum peṉké tíchatniuitrume, yatsuru. Nuka paant atí tusan “Átum “Wi Páprunuitjai” tura “Wi Apurusnaitjai” tíirap” tajai. Antsu aya Yus-Papinium áarmaja̱i̱ métek enentáimsatarum. I Tsawant jeamtai ii Uuntri̱ Kristu atak tátatui. Tura ashí yamái kiritniunam u̱u̱kma nuna tura shuar ashí enentáimprarma nunasha paant awajsattawai. Nu tsawant jeatsa̱i̱ṉ shuar umikiuashit tusarum enentáimtusairap. Tura nu tsawantai̱ Yus ashí péṉker umikiarun shiir awajsattawai. Péṉker umikiuncha ishichik umikiuncha takasmaja̱i̱ métek Yus shiir awajsattawai. >HuWi umikmancha umikchamuncha ii Uuntri̱ Kristu nékawai. Átum enentáimturarmena nusha tura chíkich aents enentáimturainia nusha wíji̱a̱i̱ṉkia ántraiti. Imia wíkisha nekamatsjai. Kame winia tunaarun peṉké wáintsujai tura aya nuja̱i̱ “péṉkeraitjai” tíchamniaitjai. Niṉki Yus iirui. BGWátsek, akatramuka tána nuja̱i̱ métek umiktiniaiti. 'F IJú̱nisaṉ ashí shuar enentáimturmastiniaitji. Iikia aya Kristu yáintri̱ntji. Kristu akatramuri̱ntji Yusna yaunchu nekaachma ana nu yamái etserkatin. AE}Atumsha Krístunuitrume, tura Krístusha Yúsnaiti.,DQPáprusha, Apurussha, Pítrusha, ju̱ nuṉkanmaya̱sha, iwiaakmasha, jákatniusha, yamái írunna nusha, ukunam átatna nusha, mash atumniaiti shiir yainmaktin. CyTuma asamtai “Páprunuitjai tárumna nusha, “Apurusnaitjai”, tura “Pítrunuitjai” tárumna nusha ántar enentáimprume, nii aya aents ásarmatai. Tu enentáimprarum warasairap. Antsu nekaatarum. Ashí írunna nu atumin yainmaktiniaiti. vBeTura nu arantcha áarmaiti:“Uunt Yuska “unuimiaru enentáimmiancha peṉké ántraiti” tawai.” @AyJu̱ nuṉkanmaya̱ aents nékainia nuna Yus “ántraiti” tawai. Yus-Papinium áarmaiti:“Ju̱ nuṉkanmaya̱n unuimiarun ni enentáimmiaja̱i̱ṉ Yus sumamtikiattawai.” G@Ju̱ nuṉkanmaya̱n unuimiarua núnisrum “ti nekaitjai” tu enentáimtumasrum anaṉmamawairap. Antsu ju̱ nuṉkanmaya̱n nékachu áinis ajas Yúsnan ti shiir unuimiártiniaiti. ?)Shuar Yusa Je̱e̱n émeseakuiṉkia Yus nu shuaran emesrattawai. Yusa Je̱e̱ṉka timiá shiir asamtai túrattawai. Nu Je̱a̱ atumketrume. s>_Enentáimpratarum. Yusa Wakaní̱ atumí̱i̱n pujá asamtai Yusa Je̱e̱ ajasuram nu nékatsrumek. s=_Antsu náṉkamas jeamuka imianiṉki jiniumia̱ uwemprattawai, tura ni jeamma esaa peṉké atsuttawai. W<'Tura shiir jeamuka tura nu je̱a̱sha esaachmataiṉkia shiir akinkiattawai. H;  Tura amuukatin tsawant jeakui ashí ni takatri̱ paant átatui. Nu tsawantai̱sha Yúsai̱ya̱ ji átatui tura nu jisha ni takatri̱ péṉkera nunasha tura yajauchia nunasha nekapsattawai. r:] Tura je̱a̱ jeamainiak nii wakerak péṉker ana nuja̱i̱ jeamminiaiti. Nii péṉker jeamtinian wakerak kuriji̱a̱i̱sha, kuítja̱i̱sha, shíirmach kayaja̱i̱sha jeamminiaiti. Chíkich jeamkuka numiji̱a̱i̱sha, keṉkuja̱i̱sha, nukaja̱i̱sha jeamminiaiti. Núnisaṉ shuar Yúsnan takaak péṉker takasminiaiti túrasha náṉkamas takasminiaiti. E9 Je̱a̱ jeamainiak, emka uunt kaya nuṉká init ikiursar kaki awajsatin áiniawai. Tura nuyaṉka nu kayanam ekeniar júkitniuiti je̱a̱ wewe atí tusa. Wikia je̱á jeammin ti unuiniamiarua áintsanak uunt kaya nuṉká emka ikiustinian nekaan, núnisnak Jesukrístunun emka ujakmajrume. Tura Jesukrístu uunt kaya kaki ikiusma áinis asa Níṉkiti nui̱ je̱a̱ ekenkatin. Iis, ashí enentáimtustinia naṉkaamas Jesukrístu enentáimtustiniaiti. Nu asamtai Jesukrístunun emka ujakmajrume. Yus nuna etserkatniun tsaṉkatrukuiti. Wi emka, uunt kaya ikiursatniua áintsan, Jesukrístunun ujakmajrume. Tura nuyaṉka chíkich shuar ekeniar jeammin áiniawai. Tura anearti péṉker jeamtinian. o8W Wisha Apurussha Yusa takatri̱ mai tsaniṉkiar takaaji. Tura Yus atumí enentái̱n takaakui atumsha Yusa núṉke̱a áintsaitrume. Je̱a̱sha enentáimpramniaiti. Yus atumja̱i̱ takaak je̱á jea̱mtinia áintsaṉ takaawai. )7KArakan araana nusha, entsan ukatna nusha métek áiniawai. Túmaitkiuisha takasmaja̱i̱ métek Yus akiktatui. Péṉker takasmataiṉkia péṉker akiktatui. x6iArakan araana nusha, entsan ukatna nusha ántrachukait. Antsu Yusak arakan tsakatmaru asa ashí túrachukait. 5Wi Yus-Chichaman étserkun arakan araktinia áinis takasmajai. Apurussha entsan ukatramai. Tura Yus nu arakan tsakatmarmai. w4gWátsek. Wi Papru ti péṉkeraashitiaj. Apurussha ti péṉkeraashit. Antsu iisha aya Yusa takarniuri̱ntji. Yus-Chicham étserkurin ii Uuntri̱ enentáimtuschamkuram. Ii Uuntri̱ takatan chíkich chíkich suramsamajnia nuke takasmaji. 39Atumí̱i̱nkia shuar “wi Páprunuitjai” tuiniatsuk. Chikichcha “wi Apurusnaitjai” tuiniatsuk. Tu chichaakrum aya̱sh wakeramu umirniuitrume. d2ATuke aya̱sh wakeramu umirniuitrume. Yajauch enentáimtunaiyakrum tura katsumnaiyakrum akantramuitrume. Nuja̱i̱ páantaiti átum aya̱sh wakeramu umirniuitrume. Yúsnan enentáimticharuja̱i̱ métek wekainiaitrume. E1Uchi kuírach namaṉ ayurachminiaiti antsu aya umuntsatniuiti. Núnisaṉ aya yúpichuchin ujakmajrume, itiurchat ana nu tujintiakrumin. Tura yamaisha itiurchat ana nu tuke tujintiarme. 0 Tura wikia, yatsuru, nuik a̱i̱ atumja̱i̱ pujakun Yusa Wakanín umirniun chichastinia áintsanak atumja̱i̱ chichastinian tujinkiamjai. Antsu aya̱sh wakeramu umirin asakrumin Krístunam katsua̱rcharuja̱i̱ chichastinia áintsanak atumja̱i̱ chichasmajai. V/%Yus-Papinium yaunchu áarmaiti: “¿Yusa enentáimmiari̱ ya neka. Tura Yúsan ya jintintiamniait?” tu áarmaiti. Tuma ai̱ṉ iikia Yus-shuar ájinia nu, Kristu enentáimna núnisrik enentáimji..Antsu Yusa Wakani̱n takaku ashí mash iis, péṉkera nuna nekaamniaiti. Nii túrana nunasha chíkich shuar súmamtikiachminiaiti. !-;Yus-shuarcha Yusa Wakaní̱niun ántatsui ántraiti tusa. Aya Yusa Wakaní̱ jintintiamniaitkiui Yus-shuarcha nuna peṉké nekaachmin áiniawai. e,C Yusa Wakaní̱ jintintramji Yúsnan chichastinian Nii wakera áintsaṉ. Ni chichame̱n súramji. Túramtai ii nékamuja̱i̱ Yúsna étsertsuji. Tuma asamtai imia Yusna nuka Yusja̱i̱ péṉker wekainia nu jintíaji. .+U Ju̱ nuṉkanmaya̱ aents enentáimiainia nuja̱i̱ Yusna nekaachminiaiti. Antsu Yusa Wakani̱n in súramaj nuja̱i̱ Yus shiir tsaṉkatramajnia nu nekaamniaitji. +*O Shuar enentáimna nuna chíkich shuar nekaamniakait. Antsu aya ní enentái̱ji̱a̱i̱ṉ nékatsuk. Núnisaṉ aya Yusa Wakaní̱ Yúsnan paant nékawai. )9 Tura Yusa Wakaní̱ ii enentái̱n pujurtamuk Yus suramsattajnia nuna yamái paant jintintramji. Nu Wakancha imia Yus enentáimmiancha mash nékawai. g(G Yaunchu Yus-Papinium áarchamukait: “Shuar Yúsan aneana nuna Yus ti shíiran susattawai. Susattana nuka timiá péṉker asamtai shuar wáinkiachman, antukchamuncha, enentáimtachmancha Yus susattawai” tu áarmaiti. 'Ju̱ nuṉkanam akupniuka nuna peṉké nekaacharmiayi. Nékainiakka ii Uuntri̱ timiá shiira nuna, krúsnum máacharu a̱a̱yi. D&Yaunchu ju̱ nuṉka atsai̱ṉ Yus in uwemtikrampratniun enentáimpramiayi ti shiir pujusarmi tusa. Ju̱ Yusa enentáimmiari̱ yaunchu nekanachmiayi, tura yamaikia nu nekaar áujmatji. #%?Túmaitiat Yusa nekatairi̱ átsuk. Yúsnan unuimiararuja̱i̱ Yusa nekatairi̱n áujmatji. Tura Yusa nekatairi̱ṉkia aentsu nekatairi̱ áintsachuiti. Ju̱ nuṉkanam akupin ainia nuna nekatairi̱nchuiti Yúsnaka. Ju̱ nuṉkanam akupniuka ishichik pujus amuukachartatuak. c$?Aentsu nekatairi̱ji̱a̱i̱ Yus enentáimtuschatniuiti antsu Yusa kakarmari̱ paant nekaarum Yus enentáimtustiniaitrume. Nuní asamtai Yus-Chichaman tu ujakmajrume. Aya Yusa Wakaní̱ji̱a̱i̱ Yúsnan nekaamniaiti >#uYus-Chichaman ujaakun ti neka chichainia áintsan nupetkataj tu enentáimturchamajrume. Antsu Yusa kakarmari̱ncha tura ni Wakani̱ncha paant iniakmasan Yus-Chichaman ujakmajrume. <"sNékayatan kakarmachu sapíjmiashím jearmiajrume. !Tura atumja̱i̱ pujakun aya chikichkiniak nekaatniun enentáimpramjai. Jú̱iti: Jesukrístu, tura Jesukrístu krúsnum jakamu. |  sWisha, yatsuru, atumi̱i̱n jeamaj nui̱ Yus-chichaman ti neka chichainia áintsan tura íwiasanak ujakchamajrume.  Yus-Papinium yaunchu aarma núniskete: “Shuar naṉkaamantu enentáimprataj tákuṉka ii Uuntri̱ Yus túramun wararsati.”Y -Tura Yus atumin Krístuja̱i̱ tsaniṉ apujtamsaiti. Tura Kristu enentáimtusar Yus nekas nekataiṉkia nekaattaji. Kristu enentáimtakrin Yus shiir enentáimturmaji, péṉker awajtamji, tura uwemtikramji. Q Núja̱i̱ṉkia chikichkisha Yusja̱i̱ waantu enentáimprachminiaiti. t cPéejchachincha, nakitsamuncha, ántrachincha, Yus achikiuiti ashí naṉkaamantu írunna nuna amuktinian. M Antsu ju̱ nuṉkanam nékachua núnis ana nuna Yus achikiuiti ti neka nuna iniatsáa̱rtinian. Tura ju̱ nuṉkanam kakarmachua núnis ana nunasha Yus achikiuiti kakarma nuna iniatsáa̱rtinian. S !Enentáimtumastarum yatsuru. Yus achirmakmarme Niiniu ajastinian, tura ju̱ nuṉkanam ti neka áinia núnisaṉ atumí̱i̱n ti neka íruntsui. Ti akupniusha ti naṉkaamakusha atumí̱i̱n íruntsui. 3 a“Yusa nekatairi̱ ántraiti” tuiniawai aents, túrasha imiá nekas péṉkeraiti. “Yusa kakarmari̱sha jeatsui” tuiniawai aents, túrasha imiá nekas kakarmaiti. N Tura Yus achikiarma, Niiniu ajasarat tusa, Israer-shuarsha Israer-shuarchasha mai metek “Kristu krúsnum jarutramak Yusa kakarmari̱ncha ni nekatairi̱ncha paant iniakmasmiayi” tu enentáimji. L Iikia antsu Kristu krúsnum jarutramkamuk étsereaji. Israer-shuarsha “ju̱ chicham natsantaiti” tu enentáimiainiawai. Israer-shuarchasha “ju̱ chicham ántraiti” tu enentáimiainiawai. H  Israer-shuar “aentsti túrachminian iniakmasta, wi nekaataj” tuiniawai. Kriaku shuarsha “ti enentáimsam, mash péṉker jí̱i̱kim turuttia wisha métek enentáimprataj” tuiniawai. 9 mAya ni nékamuja̱i̱ aents Yúsan nekaacharmiayi. Núnisaṉ atí tusa Yus túramiayi, timiá neka asa. Antsu ashí aentsun Yus ni chichame̱ja̱i̱ uwemtikratniun wakerimiayi. Chíkich “ántraiti” tuiniana nu chichamja̱i̱ṉkⁱ Yus Nin enentáimtuinia núnaka uwemtikratniun wakerak túramiayi. t cIis, ju̱ nuṉkanam uwempratin chicham íruntsuk. Nu chichaman ashí mash Yus ántar awajsaiti. Ti neka áiniana nusha, jintinkiartin áiniana nusha, ashí ju̱ nuṉkanmaya̱n unuimiar ti chichastinian nékana nusha, nu shuar mash “wi tájana nuja̱i̱ péṉker pujusam uwemprattame” tu enentáimiainiawai. Tura núnaka mash Yus peṉké ántar najanaiti. G  Núnisaṉ tawai Yus-Chicham yaunchu aarma: “Ju̱ nuṉkanmaya̱n ti neka áiniana nuna chichame̱n emesrattajai; ti unuimiararu áinianak ántar awajsattajai” tawai Yus ni chichame̱n.  Kristu krúsnum jarutramkamu étsereaji. Antsu Yus-shuarchaka meṉkaakatniunam wéana nu, “ántraiti nu chicham” tu enentáimainiawai. Antsu Yus-shuarti, uwempratniunam wéakur, “nu chichamja̱i̱ Yusa kakarmari̱ takusminiaiti” tu enentáimji. W )Kristu imiakrattia tusa akuptukchamai antsu uwempratin chichaman etserkat tusa akuptukmai. Tura ti neka chichainia núnisan chichaatsjai shuar wi shiir chichaamun enentáimprara̱i̱ṉ tusan. Antsu yúpichuch chichaajai Kristu krúsnum jakamuk paant atí tusan. Kristu Yusa kakarmari̱ncha ni nekatairi̱ncha paant iniakmasmiania nu ^ 7Maa, nekas, Estepanasa shuari̱ncha imiaimjai tura chíkich wi imiaimiun nékatsjai. V 'Núja̱i̱ṉkia shuar “Papru náari̱i̱n imiaimiuitjai” tíchamniaiti. o YAtumin untsurí̱ imiaichu asan shiir enentáimjai. Aya Krispu Káyuja̱i̱ jímiarchiniak imiaimjai.    ¿Warí, nuiṉkia, Kristu akantramukait. Páprusha krúsnum jarutramkamaashi. Tura Papru naari̱ pachisa imiaimiukaitrum? O   Kame jú̱nis awai: Chíkich “Wi Páprunuitjai” tuiniawai. Chíkich “Apurusnaitjai” tuiniawai. Chikichcha “Wi Pítrunuitjai” tuiniawai. Chikichcha “Wi Kristu-shuaraitjai” tuiniawai. Y  - Átum yajauch chicharnaisarum pujarme. Kruí shuari̱ tu ujatkarmatai tájarme. Q   Yatsuru, ii Uuntri̱ Jesukrístu naari̱ pachisan, seajrume métek enentáimpratarum tusan. Níisháa níisháa enentáimprairap antsu chikichik enentáiji̱a̱i̱ métek enentáimsa pujustarum.   ) Jesukrístu ii Uuntri̱nti. Niiji̱a̱i̱ tsaniṉkia pujusúk tusa Yus achirmakmarme. Tura Nii tana nuna tuke umiktatui. Yus-shuar akantramu l STura iniaitsuk tuke emettamattawai ii Uuntri̱ Jesukrístu támatai atumi tunaari̱n pachischatin. t cTuma asamtai ashí Yus súramna nu atsumatsrume. Nu túrakrum ii Uuntri̱ Jesukrístu tatin tuke nákarme. M Kristu ju̱na túramniaiti tíchamkajⁱ. Ashí yamaikia uminkiayi.  Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkia pujakrumin Yus atumin ti yáinmawai ashí péṉker ana nu enentáimtakrum tuke shiir chichastinian.  Yusan áujkun yumiṉsan atumin shiir enentáimtajrume. Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkia pujakrumin Yus shiir enentáimturmawai. 8 kYus ii Aparí̱ tura ii Úuntri̱ Jesukrístusha waitnentramainia ásar yainmakarti imiatkinchanum tuke shiir pujustinian. Ii Uuntri̱ Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkia pujustin # AAshí Yus-shuar Kurintiu péprunam iruntrumna nu ju̱ papí akupeaji. Átumka Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkiu asarum Yusna árume. Atumsha tura ashí shuar Jesukrístun enentáimtuiniana nunasha Yus ti peṉker awajsatniun wakerawai. Nincha incha Jesukrístu mai metek Úuntri̱nti.  7Wi Pápruitjai, Jesukrístu akatramu. Yus nuna wakerak, ni akatramuri̱ atí tusa anaitiukmai. Wi, ii yachi̱ Sústinisja̱i̱, ju̱ papí akupeaji. ;~~c}|{{{zkyxxwvvIu t]ss,r[qq"ponn#mlkGjj-ihhegwffbeddbccpcaa%`_^^u\[[ZZ`YYjXXHWWVUU[TTLSRvQPP4OORNN'MM{MLiKK=#<;;5:T98_766]6 554432211>00#..S--),G+n***))l(''}'+&%$$:#"! } Zwb=FuG' v c  F qAItjwTura Kristu nantakchaitkiuiṉkia ii ujajnia nu peṉké ántraiti, atumsha Kristu enentáimtarmena nusha ántraiti. Ri Jakamunmaya̱ nantakchatniuitkiuiṉkia nuikia Krístusha nantakchaiti. h  Iisha “Kristu jakamunmaya̱ nantakniuiti” tu étsereaji. ¿Itiur nuikia shuar jakamunmaya̱ nantakchatniuiti tuinia? (gI Tura wi takaakuisha tura ni takainiakuisha mai péṉkerkete. Nu chichamka mash étsereaji tura nu chichamsha átum enentáimtusmarme. Jákaru nantakiartatui qf[ Antsu Yus ti shiir anentak winia enentáirui̱ pujurtus péṉker najataiti. Nu asamtai winia kakarmarja̱i̱ takaschaitjai, antsu Yus, aneṉkartin asa, winia enentáirui̱ takaakui ashí ni akatramuri̱n naṉkaamas takasuitjai. $eA Wisha Yus-shuaran ti yajauch awajsa asan chíkich Yus-akatramuja̱i̱ ímianchaitjai. Nekas winia péṉkeruja̱i̱ ni akatramuri̱ntjai tíchamniaitjai. Yd+Ashí amúamunmasha winiasha wantintiurkamiayi, wi yajauch wekaa ai̱ṉ. RcNuya̱sha Sántiakun tura nuyá ashí ni akatramuri̱n wantintiukmiayi. !b;Nuya̱ṉka kiniantusa (500) naṉkaamas Yus-shuaran wantintiukmiayi. Nú shuarnumia̱sha ishichik jákaru áiniawai tura untsurí̱ tuke pujuiniawai. Va%Nantakisha Pítrun wantintiukmiayi, nuyá ni akatramuri̱n wantintiukmiayi. `Tura jakamtai iwiarsarmiayi. Nuyá menaintiú tsawant tsawa̱rmanum Yus Nin iniantkimiayi, Yus-Papinium tana núnisaṉ. >_uWinia ujatkamunak ujakmajrume. Nu chichamsha ashí naṉkaamas úuntaiti. Jú̱iti nu chicham: Ii tunaari̱n asakártasa Kristu jarutramkamiaji, Yus-Papinium tana núnisaṉ. ^ Nu chichamsha átum ántar enentáimtachkurmeka uwempraitrume. Wi ujakmajrum nu tuke enentáimtaitkiurmeka nekas uwempraitrume. ] 7Ataksha, yatsuru, uwempratin chichaman wi etserkamaj nuna atumin enentáimtikrattsan wakerajrume. Nu chichamsha atumsha enentáimturarum tariarurme. F\(Túmaitiat antukchamin awajtsuk ashí shiir túratarum.[ 'Nu asamtai, yatsuru, Yus-Chicham etserkatin wakeruktarum. Nusháa chichamja̱i̱ unuimiatsuk chichastincha surimkiairap. 6Zg&Tu táchakuiṉkia niisha ántrar áiniawai. Y%Atumí̱i̱n shuar “Yus-Chichaman tuke etserniuitjai” enentáimtumatsuash. Tura chíkich shuarsha “Yusa Wakaní̱ tuke winia akuptaiti” enentáimtumatsuash. Nu shuarka wi áatjarmena nuna enentáimprar “nekas Yúsnan tíniuiti” tiartí. YX+$Ju̱sha enentáimpratarum. Yus-Chicham atumja̱i̱ naṉkamnachmai. Núnisaṉ aya atumi̱i̱niṉ Yus-Chicham jeartamchaiti. Chíkich nuṉkanmasha Yus-shuarti túrutai enentáimpratniuitrume atumsha. W #Inintrustininian wakerakka ni je̱e̱n waketkin ni aishri̱n nui̱ aniasti. Ashí iruntramunam nuwa̱ chichastin natsantaiti. V"Yus-shuar iruntramunam nuwa̱ chichastin surimkiamuiti. Yus akupea núnisaṉ núwa̱ka chichatsuk umin átin áiniawai. -US!Yuska pachimtak chichaman nakitiak shiir chichasmanak wakerawai. Chíkich nuṉkanmasha ashí Yus-shuar iruntramunam túrainia áintsarum túratniuitrume atumsha. ~Tu Yúsnan étserainia nuka tuke enentáimprar chichastin áiniawai. Enentáimtsuk nánkamsaṉ chichasmin áiniatsui. S/Núnisrum Yus-Chicham etserkatin wakerarmena nu chikichik chikichik chichasrum ashí jeattarme. Núja̱i̱sha Yus-shuar unuimiarar kakarartatui. R{Tura chikichik chichaakui Yus chikichan nui̱ pujana nuna yamaram chichaman súakuiṉkia emka chichaa nu iniáisatí. %QCNúnisaṉ jimiarchiksha menaintiuchiksha Yus-Chichaman etserkarti. Tura chíkich shuar nui̱ iruntrar ni etserkamun enentáimprarti péṉkerashit tusar. ~PuJintiartin atsakuiṉkia nusháa chichamja̱i̱ iruntramunam chichaschatniuiti. Antsu niṉki Yusja̱i̱ chichasti. !O;Nusháa chichamja̱i̱ chichainiakka chikichik chikichik chichasarti. Tura jímiarchik menaintiuchiksha chichasarti. Tura ni timianka jintiartiniaiti. Ayu, jú̱nisaiti, yatsuru. Átum irunkurmin shuar takastinian Yus nin susamu túratí. Kantamátniuncha, jintintiatniuncha, Yus iwiainiakman ujaktinniasha, nusháa chichamja̱i̱ chichastinniasha, nusháa chichasman jintíatniuncha, ashí Yus-shuar Yusja̱i̱ tsakararti tusar ju̱na mash takasarti. CMNúja̱i̱ṉkia ni enentái̱n ú̱u̱mak ana nuna paant wáiniak tikishmatar Yusan shiir awajsattawai. Tura “nekas Yus atumja̱i̱ pujawai” títiatui. Ashí tuke shiir takastarum L9Tura Yus-Chicham étserkurminkia nékachusha tura Yus-shuarchasha nui̱ waya̱ṉka ashí tárumna nuja̱i̱ ni tunaari̱n íimias enentáimturtatui. SKTuma ai̱ṉ, nékachusha tura Yus-shuarchasha Yus-shuar iruntramunam waya̱ṉka tura ashí niisháa chichamja̱i̱ chichainianak wáiṉkiaṉka “mash waurka ajasarai” enentáimturmarchartatuak. J1Núja̱i̱ṉkia páantaiti, nusháa chichamja̱i̱ chichastinkia Yus-shuarchan ashamtikiar enentáimtikratniun Yus súsaiti. Yus-shuaran tu enentáimtikratniun súsachuiti. Antsu Yus-Chichaman etserkatniunka Yus-shuarchan enentáimtiktsuk Yus-shuaran yáintinian súsaiti. 0IYYus-Papinium áarmaiti:““Yajaya̱ shuaran akupkan niisháa chichamja̱i̱ chichastatjai. Tura núja̱i̱sha anturtukchartatui” tawai Yus.” Tu áarmaiti. HH Yatsuru, uchia áintsarum enentáimprairap. Kuirchia áintsarum tunáa túrashtin enentáimpratarum tura chíkich írunna nuja̱i̱ uunt enentáimpratniua áintsarum enentáimpratarum. MGTúmaitiatnak untsurí̱ chichamja̱i̱ chichasan ántumtikiashtinja̱i̱ṉkia naṉkaamas Yus-shuar iruntramunmaṉka aya seṉku chichamchiji̱a̱i̱ṉ tiintjai, paant jintintiawartaj tusan. uFcAshí átum nusháa chichamja̱i̱ chicharmena nuna naṉkaamas wikia chichaajai. Nuna Yusan yumiṉsajai. YE+Ti shiir Yus yumiṉsam áujeatsmeash tura chíkichka Yusja̱i̱ ikiakáatsme. 6DeAmesha shuar iruntramunam aya wakanmiji̱a̱i̱ niisháa chichamja̱i̱ Yus shiir yumiṉsakmincha nekaachmin asamtai nékachuka ámiji̱a̱i̱ métek áujsatniun jeatsui. ZC-Antsu wikia jú̱nisan enentáimjai. Yúsan áujeakun winia wakantruja̱i̱sha áujsattajai tura enentáimtsuk áujsashtatjai. Kantamkuncha kantamaj nuna enentáimkiun winia wakantruja̱i̱sha kantamattajai. zBmNiisháa chichamja̱i̱ Yusan áujeaknaka nekas winia wakantruja̱i̱ áujeajai tura áujsajna nuna nékatsjai. fAE Nu asamtai niisháa chichamja̱i̱ chichaitkiumka chichasumna nu jintiartin Yus seata. w@g Tuma asamtai, Yusa takatri̱ ti wakera asarum ashí Yus-shuaran iki̱arartatna nú takat nekas wakeruktarum. -?S Tura chíkich shuara chichame̱n ántachkunka níiji̱a̱i̱ṉkia yajaya̱ apachia áintsanak ajajai. Niisha wíji̱a̱i̱ṉkia yajaya̱ apachia áintsaṉkete. o>W Ju̱ nuṉkanmaya̱ chichamka ti untsurí̱ írunui. Nu chichaman nékakka ashí antukmin áiniawai. = Atumja̱i̱sha núniskete. Nekaachmin chichamja̱i̱ chichaakminkia ¿támena nuna itiur nekaawartata? Nase chichartsumeash. i<KSuntarsha mesetnum wéenakui ni kapitiántri̱ ni wakeramun ujaktinian kachun umpuawai. Paant umpuakuiṉkia suntarsha ni wakeramun nekaawartatui. Tura paant umpuachkuiṉkia suntarsha ¿itiurak mesetnum wétinian iwiarat? 9;kPeemsha tura tumaṉsha wi tájana áintsaṉ áiniawai. Péṉker tuntuíyamuka paant nekaamniaiti. Tura péṉker tuntuíyachkuiṉkia, nu tuntuíyamu nekaachminiaiti. :Enentaimpratarum, yatsuru. Nui̱ iraakun aya niisháa chichamja̱i̱ chichaaknaka ¿itiura yáiṉtatjarum? Antsu Yus winia jintintruamuncha tura wi nékajna nunasha étserkunka yáiṉtatjarme. Yus-Chichamnasha tura ashí Yúsnancha jintinkiuncha yáiṉtatjarme. 9Atumsha ashí mash niisháa chichamja̱i̱ chichastinian wakerajrume. Túrasha nuna naṉkaamas Yus-Chicham etserkatniun wakerajrume. Aya chichastinja̱i̱ṉkia ju̱ imiá péṉkerchakait. Kame chichasma jintíakmeka maak. Nuja̱i̱ Yus-shuar tsakarartatui. '8GNiisháa chichamja̱i̱ unuimiatsuk chichaana nuka aya niṉki katsua̱rtinian yáinmamui. Antsu Yus-Chichaman étserea nuka ashí Yus-shuaran ikiatsuáwai. 7Antsu Yus-Chichaman étserea nuka shuaran yaya̱wai. Shuaran ikiatsuá̱rtasa, tura ikiakártasa, túrasha atsaṉkrattsa yaya̱wai. 6)Núja̱i̱ṉkia niisháa chichamja̱i̱ unuimiatsuk chichastin péṉkerchaiti. Iis, nu shuar chíkich shuarja̱i̱ chichatsuk aya Yusja̱i̱ chichaawai. Ni chichame̱ peṉké antukchamniaiti. Yusa Wakaní̱ nin chichastinian súawai túrasha tana nu nekaachminiaiti. 5 -Nu asamtai, aneṉkratin atarum. Tura núnisrumek Yúsnan péṉkera nu takastin wakeruktarum. Imiankaska Yus-Chicham etserkatin péṉkeraiti. N4 Watsek, menaintiu amuukashtin áiniawai. Ju áiniawai: Yus shiir enentáimtustin, shiir ana nu nákastin, tura aneṉkrattai. Ju̱ menaintiunma̱sha aneṉkrattaiṉkia ashí naṉkaamakuiti.t3a Núnisrik yamái ju̱ nuṉkanam Yus paant wáintsuji. Íspik kusurunam íimsatniua áintsaṉkete. Antsu ukunam mai métek paant wainniaikiattaji. Yamaikia aya ishichik nékajai. Nui̱ antsu Yus winia nékara áintsanak nekaattajai. 2 Yaunchu wi uchich asan uchichia áintsan enentáimkiun chichasmajai. Antsu yamaikia uunt ajasan uchiniun iniaisaitjai. O1 Túra ukunam mash nekanamtai yámankamtaik nekaamuka ántar átatui. Q0 Kame yamaikia aya ishichik nékaji. Yus-Chichamsha amutsuk étsereaji. t/a Aneṉkrattaiṉkia tuke amuukashtiniaiti. Antsu ju̱ nuṉka amuukmataisha Yus-Chicham etserkatin atsuttawai, tura niisháa chichamja̱i̱ unuimiatsuk chichastincha amuukattawai, tura ashí nekanamtai unuimiartincha atsuttawai. .7 Aneṉkartaka aya katsunteawai. Tsanú chichamnasha nakitiawai antsu aya péṉker ana nuna nákawai. Tunáa shuar shiir ajastí tusa tuke nákawai. O- Chikicha tunaari̱n wararchaiti antsu péṉker shuaran wararniuiti. i,K Aneṉkartaka natsanta nuna túrichuiti, níiniunak enentáimchaiti, kajechuiti, páchichuiti. + Aneṉkartaka wari kajeatsui, tsáṉkaiti, chíkich shuaran shiir awajniuiti, péejchach asa waantu enentáimtumatsui. 5*c Ashí wi takakjana nuna atsumainian súayatnak tura Yus shiir awajsattsan winia aya̱shrúncha áesawarti tusan surumayatnak tura aneṉkratchaknaka ántranak túraitjai. U)# Yus-Chichamnasha ti shiir étseriatnak, túrasha ashí u̱u̱kmancha tura ashí nekaamniancha nékayatnak, túrasha Yúsan ti enentáimtusan murá umuchiayatnak, aneṉkratchaknaka peṉké ántraitjai. ^( 7 Ju nuṉkanmaya̱ aentsu chichame̱n untsurí̱ chichayatnak tura nayaimpinmaya̱ aentsu chichame̱ncha chichayatnak aneṉkratchaknaka tampur meserua áintsanak aya ten-ten ajajai. Peṉké ántranak chichaajai. v'e Túmaitkuiṉkia péṉkera nu takastin wakeruktarum. Tura imiá péṉkera nuna jui̱ jintintiatjarme.-&S Ashí tsuákratniuk ainia. Ashí niisháa chichamja̱i̱ chichamtiniak ainia. Ashí niisháa chichamja̱i̱ chichasman jintiṉkratniuk ainia? Atsá. Túmachuiti. % ¿Ashí Yus akatramuk ainia. Ashí Yus-Chichaman etserniuk ainia. Ashí jintinkratniuk ainia. Aents túrachminian ashí túriniak ainia. 5$c Aya̱shnium muchitma írunna áintsaṉ Yus ni shuari̱n untsurí̱ takatan súsaiti. Emka Yus akatramu, nuyá ni chichame̱n etserin, nuyá jintinkiartin, nuyá aents túrachminian túrin, nuyá tsuákratin, nuyá yáiṉkratin, nuyá akupin, nuyá niisháa chichamja̱i̱ chicharin, mash írunui. y#k Núniskete Kristu aya̱shí̱ji̱a̱i̱ aya̱shímkiajⁱ nu. Tura chíkich chíkich ni muchitmari̱ aji. "/ Chikichik muchitmaram najaimiakum ashí aya̱shnium wáitiatsmek. Núnisaṉ chikichik muchitmaram ayap ajakum ashí aya̱shnium shiir átsumek. V!% Nuja̱i̱ṉkia aya̱shí̱ muchitmari̱ máanaitsuk métek yáiniainiawai. l Q Chíkich muchitmasha, íimiancha nu, shiir iwiarmamtaji. Tura nu muchitmaka shiir íisminia nuja̱i̱ naṉkaamas péṉker wainji. Iis, shiircha nu antsu péṉker wainji. Yus ii aya̱shi̱n núnisaṉ atí tusa najanamiayi. \1 Antsu ii muchitmari̱ ishichik enentáimtajnia nu atsakuiṉkia ti atsumawaintji. nU Winia ji̱i̱ru péṉker ai̱ṉ winia uwe̱jrúncha wakerishtatjak. Winia muukarsha péṉker ai̱ṉ winia nawernasha wakerishtatjak. Núnisaṉ Yus-shuar shiir enentáimtumak ni yachin “atsumatsjame” tíchamniaiti. (I Antsu untsurí̱ muchitma akuisha chikichik aya̱shkiiti. Iisha núnisrik chíkich chíkich iisháa takayatrik métek takasar Yus wakeramu takamtsuk umíaji. <s Chikichik muchitmaja̱i̱ṉ ¿aya̱sh áminkiait? P Nu asamtai Yus winia aya̱shru muchitmari̱ ni wakeramunam ikiusuiti. #? Wátsek winia aya̱shur aya jí̱i̱kitkiuiṉkia ¿itiurak antukaintiaj? Winia aya̱shrusha aya kuíshkitkiuiṉkia ¿waríji̱a̱i̱ṉ nekapsaintiaj? J  Winia kuíshrusha jí̱i̱ruchuitiat tuke winia aya̱shrunuiti. P Tuma asamtai, winia nawer uwe̱jruchuitiat tuke winia aya̱shrunuiti. 9m Aya̱shi muchitmari̱ aya chikichkichuiti. !; Tura imianiakrin Yusa Wakaní̱ chikichik awajtamsamji, Kristu aya̱shí̱a áintsaṉ. Israer-shuarsha, Israer-shuarchasha, ti itiurchat takaana nusha, aṉkant ainia nusha, ashí yamái chikichik ajasuitji. Tura Yusa Wakaní̱ pimiutkamuitji Niiji̱a̱i̱ tsaniṉkia pujakur. 3 Iikia Kristu aya̱shí̱a áintsarⁱ ayashímkiaitji. Kristu aya̱shí muchitmari̱sha írunui. Niisha túmaitiat chikichik aya̱shtiniaiti. 3_ Tura ashí shuara enentái̱n nu Wakanik takaawai. Tura Nii wakera nuna aṉkant aṉkant súawai takastinian. Ashí Yus-shuar Kristu aya̱shí̱a áintsaṉ ajainiawai :m Chikichnasha aents niṉki túrachminian túratniun súawai. Chikichnasha Yúsnan etserkatniun súawai. Chikichnasha shuar wari yajauch wakannia péṉker wakanniasha apatka nekaatniun súawai. Chikichnasha niisháa chichaman chichastinian súawai. Chikichnasha niisháa chichasman jintíatniun súawai. ]3 Chikichnasha Yúsan áujenak Yúsan ti enentáimtusar nekas itiurchat ana nuna iwiaratniun súawai. Nincha Yusa Wakaní̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ nuna takastinian súsaiti. Chikichnasha jaan tsuártinian súawai. =s Jú̱naka Yus takamtikeawai. Nékana nu shuarnasha, unuimiarua nunasha Yúsnan ujaktinian súawai. Tura mai shuaran Yusa Wakaní̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ nuna túratniun súsaiti. ) Yusak túratin súam Yusa Wakaní̱ kakarmari̱ paant átatui nu takasmanum. Tura ashí shuar ní takatri̱ji̱a̱i̱ yáiniaiktin áiniawai.  Yúskete ashí ni shuari̱n niisháa takamtikeana nu. Niṉki ashí ni shuari̱ enentái̱n takaak takatnasha shiir takamtikeawai. { Yusa takatri̱ íruntsuk. Tura Yusa Wakaní̱ṉkⁱ ashí nuna takastinian súsaiti. Tura shuar Yus-shuara Uuntri̱ chikichik ai̱ṉ ashí Yusa takatri̱n métek takaatsui. Antsu chikichkin ashí naṉkaamas péṉker takaawai. Yusa Wakaní̱sha nuna shiir takasat tusa súawai. Tura Nii wakera nuna Niṉki ni shuari̱n chikichik chikichik niisháa niisháa súawai.  # Tura jú̱ja̱i̱ṉ shuar Yusa Wakaní̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ chichaana nu nekaamniaiti. Yusa Wakaní̱ji̱a̱i̱ṉkia shuar “Jesus yajauchiiti” tíchamniaiti. Núnisan aya Yusa Wakaní̱ji̱a̱i̱ṉ “Jesus winia Úuntur asa akuptuktiniaiti” tíminiaiti. # ? Yaunchu átum Yus-shuar tuke ajatsuk chíkich shuarja̱i̱ métek ántar-yus tikishmatramarme. Niisha ántar-yus ásar áujmattramsachmin ármiayi.  ; Yusa Wakaní̱ ashí ni shuari̱n súana nuna yamái ujaktatjarme. Nekaatarum, yatsuru. Yus-shuar shiir takasarti tusa Yusa Wakaní̱ ju̱na súsaiti. O  "Shuar tsukamakka ni jé̱e̱ni̱i̱ṉkⁱ yurumáti. Núja̱i̱ṉkia yajauchiji̱a̱i̱ irunchakrumin Yus asutiámashtatrume. Ayu, chíkich áatrururmena núnaka wi a̱i̱ jean iwiarattajai.h I !Tuma asamtai, yatsuru, iruntrar yurumáttsa matsatkurmeka nákastarum métek yurumátin.  Tura ii enentái̱n Yus yajauchia nuna wáiniuk asutiámji. Túrachkuṉka ashí Yus-shuarchaja̱i̱ súmamtikramawaintji. ;q Ímia-iik íimiakrinkia Yus in asutiámachaintji. W' Atumsha tura asarum jaarme tura pimpiruitrume. Chikichcha jákaru áiniawai. gG Kristu aya̱shí̱ jakamu enentáimtutsuk yúakka tura úmakka nuna tura asa asutniáttawai.  Nu asamtai ashí shuar ju̱ apatkun yútsuk tura ju̱ piniṉnumia̱ncha úmutsuk ni enentái̱n iwiaratniuiti Yusja̱i̱. >u Tuma asamtai shuar Yusan enentáimtutsuk ju̱ apatkun yuawar tura ju̱ piniṉnumia̱ncha umarar Kristu aya̱shi̱ncha ni numpe̱ncha yajauch enentáimta asa tunáa túraiti. ta Tuma asamtai ju̱ apatuk yúakrum tura piniṉsha úmakrum ii Uuntri̱ Kristu jakamuri̱ enentáimtarme. Kristu táatsa̱i̱ṉ ju̱ tuke túratniuitrume. Shiir enentai̱ji̱i̱a̱i̱ Kristu jakamu enentaimtustin nampernum yuatniuiti eC Núnisaṉ yurumá umik piniṉnasha achik tímiayi “Ju̱ piniṉ Yamaram Chichamaiti. Tura winia numpar puármatai Yamaram Chicham nekas uminkiattawai tawai. Ju̱ tuke úmakrum Winia enentáimtursatarum’ tímiayi. /W Yusan yumiṉsamiayi. Nuyá puur tímiayi “Yuatarum. Ju̱sha winia aya̱shruiti; atumin jarutramkatta núiti. Ju̱ yúakrum Winia enentáimtursatarum” tímiayi.  Ii Uuntri̱ Kristu jintintruama núnaka ujakmajrume. Jútas tuke súratsa̱i̱ṉ, nu kashi ii Uuntri̱ Jesus apatkun jukí ;~o Yurumkan ishichik itiaana nu iniatsáa̱rchamek. Atum áitkiarum núnisaṉ Yusa je̱e̱n yurumáshtiniaiti. Natsantaiti. Warí, chíkich je̱a̱ átsuk a̱i̱ yurumátin. ¿Warimpait. Ju̱ja̱i̱ shíirash áujsatjarum? Atsá. Ju̱ja̱i̱ shiir áujsachminiaitjarme. Kristu jakamu enentaimtustin námper B}} Iis, ashí ní yurumke̱n itiaawai a̱i̱ yurumáttsa tura chikichan nákatsuk niá niá wari yuattsa wakerawai. Chíkichkia ishichik itiaana nu tsukamawai tura chikichcha nampekarai. q|[ Kanakin asarum Kristu jakamu enentaimtustin nampernum atum iruntrarum yúarmena nu nekas Yúsnachuiti. }{s Tuke tupartatrumek Yúsnan ti nekana nu shuar paant nekanat tusarmea. Antsu kajernaikiar kanaktin péṉkerchaiti. ozW Wats, Yusa Je̱e̱n irunkuram atumsháa enentáimprarum kanakurme. Kame tu ujatkarmai. Nekaschashit. 7yg Yamái áarattajrumna nuja̱i̱ṉ shiir enentáimtatsjarme. Atum irunkuram yáiniaiktiniaitrume tuke péṉker wekasatin. Átum antsu iruntrarum yajauch awajnaiyarme. .xU Watsek, shuar tuke umiktinian nakitiakka ju̱na nekaati, iisha tura ashí Yus-shuartisha aya tu enentáimji. Kristu jakamu enentaimtustin nampernum yajauch túramu ]w3 Antsu núwa̱ka intiash ajakin péṉkerchakait. Múuknum nukumaktinian susamuiti. Bv Ii shuartinkia áishmaṉ intiash ajakin natsantchakait. duA Enentáimpratarum atumsha. Nuwa̱ múuknum nukumatsuk Yus áujsatin ¿péṉkerkait? ~tu Iis, Yus nuwa̱n áishmaṉnumia̱ najanamiayi tura áishmaṉsha nuwa̱nmaya̱ akiiniaiti. Tura Yus mai najanaiti. &sE Ayu, tura áishmaṉ nuwa̱ja̱i̱nchu atsuinti tura nuwa̱sha núnisaṉ áishmaṉja̱i̱nchu atsuinti. Yus ju̱ nuṉkan núnisaṉ atí tusa najanaiti. ar; Tuma asamtai núwa̱ka múuknum nukumaktiniaiti, nayaimpinmaya̱ aencha íisarti tusa. {qo Nuwa̱n yáiṉkiát tusa áishmaṉkan najanachmiayi antsu áishmaṉkan yáiṉkiát tusa nuwa̱n najanamiayi. p Iis, Yus áentsun najaneak nuwa̱nmaya̱n áishmaṉkan najanachmiayi antsu áishmaṉka ukunchí̱ji̱a̱i̱ nuwa̱n najanamiayi. joM Áishmaṉkka Yúsan nakumeawai. Yusna shiir ana nuna nakúmkáttsa Yus áishmaṉkan najanamiayi. Tuma asamtai áishmaṉkka etseṉkrukchatniuiti. Antsu nuwa̱nka áishmaṉna shiir ana nuna nakúmkáttsa Yus najanamiayi. ?nw Nuwa̱ múuknum nukumaktinian nakitiakka intiashin tsupírtí nuikia. Watsek, nuwa̱ ni intiashin tsupirtinian nakitiakka, tura awampratniun natsa̱makka múuknum nukumakti nuikia. 5mc Íiji̱a̱i̱ṉkia shuar Yus áujenak tura núnisaṉ Yus-Chichaman étserainiak áishmaṉ etseṉkrukchatniuiti antsu nuwa̱ múuknum nukumaktiniaiti. Tuma asamtai áishmaṉ nui̱ etseṉkrakka natsantaiti. Tura nuwa̱ múuknum nukumakchaṉka natsantaiti. Intiashin tsupimiarua áintsaṉkete. l+ Nu arantcha ujaajrume. Yus Apa Krístun akupea áintsaṉ Kristu ashí áishmaṉkan akupeawai. Núnisaṉ áishmaṉsha ni nuwe̱n akupeawai. k Yatsuru, átum winia tuke enentáimturarum wi tímiajrumna nu umirniuitrume. Tuma asakrumin shiir enentáimtajrume. j  Kristu turamia áintsan takaajai wisha. Atumsha núnisrum wi takaajna áintsarum takastarum. Nuwa̱ Yusa je̱e̱n túratin i7 !Wisha ashí shuaran yáiṉtinian tuke enentáimjai. Ashí shuar uwemprarti tusan wi wakeraj nuna enentáimtsuk nin yáiṉtinian tuke pujurjai.h5 Tuma asamtai ii túramuja̱i̱ chíkich shuar tunaanum aju̱ashtiniaitji. Israer-shuarsha, Israer-shuarchasha, Yus-shuarsha ashí yáiṉtiniaitji. tga Ayu, yúakmesha úmakmesha ashí túramna nusha ashí shuar Yúsan shiir enentáimtusarti tusam túratá. zfm Wi Yúsan yumiṉsan yúakuisha urukamtia itiurchat enentáimturainia. Yus yumiṉsachmakait?” tíchatameash. 0eY Ame páchitsuk yuamniaitkiumnisha nii antsu yúachmin asa itiurchat enentáimprattawai. Tura amesha tíchatameash “¿Urukamtia nii tujintiakui wi yúachminiaitiaj. d7 Tura chíkich chichaak “Ju̱ka ántar-yus susamu namaṉkete” túramkuiṉkia nuikia yuawaip. Yúakminkia nu shuar itiurchat enentáimprattawai. |cq Yus-shuarchasha yurumkan ajampramkuisha ashí mash yajauchichuashit tu enentáimtsuk páchitsuk yuamniaitme. mbS Ashí ju̱ nuṉkasha tura ashí írunna nusha Yúsnachuk ainia. Tuma asamtai péṉker áiniawai. a} Namaṉ súmakum inintrutsuk sumakta. Tura ántar-yusan susamusha yajauchichuashit enentáimtsuk páchitsuk yuata. c`? Nú arantcha chíkich yáiṉtincha enentáimpratniuitji. Aya íiniuk pachischatniuitji. B_} “Ashí túramniaitjai” tiniu áiniawai. Ayu, tura mash yáintkiashtatui péṉker wekasatniun. Nekas ashí túramniaitjai tura mash yáintkiashtatui wakaniur kakaram ajastin. h^I ¿Warí, Yus akajkatin wakeramek. Iisha nin nupetkamniashitiajⁱ? Aya aneakur takastiniaitji )]K Kristu numpe̱n nakumea nu úmakrum íwianch susamua nuka umarchatniuitrume. Kristu aya̱shi̱n nakumea nu yúakrumka íwianch susamua nuka yúashtiniaitrume. M\ Núnisaṉ Yus-shuarcha ántar-yus sutai namaṉken suiniak nekas-Yusan suiniatsui antsu yajauch wakanin suiniawai. Kame ántar-yus áiniak peṉké ántar áiniawai, iwiaakuchu áiniawai. Nu namaṉsha sutai namaṉketiat péṉker namaṉkete, yajauchichuiti. Aya ju̱nak tajai. Yus-shuarcha ántar-yus sutai namaṉken suiniakui amesha niiji̱a̱i̱ métek yuamka yajauch wakanniasha niiji̱a̱i̱ métek enentáimtajai tame. Nu antsu yajauchiiti. [} Israer-shuartisha enentáimpratai. Yus-sutai namaṉken yuinia nu, métek yuawar Yusan métek enentáimtuiniatsuk. 4Za Apatkusha chikichkiitiat púuram untsurí̱ ajatsuk. Iisha núnisrik untsurí̱itiatar nu apatuk métek yuarⁱ métek enentáimprar chikichik aya̱shtinia áintsar aji. 0YY Kristu jakamu enentáimtustin námper najanar Yus áujeaji Kristu numpe̱n nakumea nu shiir atí tusar. Tura métek umarar nuja̱i̱ Kristu numpé̱ métek enentáimtaji taji. Tura apatkusha púurarⁱ tura métek yuarⁱ nuja̱i̱ Kristu aya̱shí̱ in jarutramkamu métek enentáimtaji taji. ;Xq Atumsha nékatsrumek. Wi tájana nu nekaschakait. ZW- Nu asamtai aneamu yatsuru peṉke ishichkisha ántar-yus enentaimtusairap. zVm Tura ame itiurchatrumka aya amek nekapeatsme. Chíkich shuarsha nu itiurchatja̱i̱ métek nekapsatin áiniawai. Ju̱sha ti enentáimpramniaiti. Ame katsuntratin tujintiamna nuna naṉkaamas itiurchatan Yuska péṉker asa tsaṉkatramatsui. Antsu itiurchat tarutrammatai, nu itiurchatnum pujamin Yuska uwempratniun jintintramattawai. Núja̱i̱ṉkia katsuntrattame. mUS Tuma asamtai shuar “Tunaanum iniaarchattajai” tákuṉka anearti. Anearchamka iniaarminiaitme. yTk Yaunchu ii úuntri̱ji̱a̱i̱ túrunamu in amúamu tsawantnum pujajnia nuna jintintramat tusa áarmaiti. sS_ Yussha yajauch áujmatsashtiniaiti. Nuna túrawarmatai Yus ni suntari̱n akupak untsurí̱n maawarmiayi. R% Iisha tunáa túrar “Yus asutiuáshtatui” tu enentáimprashtiniaitji. Niisha nuna túrawar napiji̱a̱i̱ esaim untsurí̱ jákarmiayi. Q  Nii túrawarmia núnisrik iikia tsanirmashtiniaitji. Nuna túrawar paintitres mir (23.000) chikichik tsawantai̱ jákarmiayi. VP% Nu asamtai ántar-yus ni túrawarmia áintsarum tikishmatrairap. Iis, jiru yusri̱ shiir awajenakui Yus-Papinium áarmaiti,“Nu shuar yurumáwar nampekar námper ti najanawarmiayi.” Tu áarmaiti. tOa Iisha nuja̱i̱ unuimiartiniaitji. Iikia ni wakeriarmia áintsarⁱ yajauchia nu wakerukchatniuitji. N- Tuma ai̱ṉ Yus ti yáiṉmaitiat ni wakeramun umikcharmiayi. Tura ásar ni nuṉke̱e̱n jeatsuk atsamu nuṉkanam ti untsurí̱ jákarmiayi. jMM Entsancha ashí mash Yus susamunak umararmiayi. Kame Yus kayanmaya̱ entsan akupkamtai ashí umararmiayi. Krístusha, nú kaya áintsaṉ, niiji̱a̱i̱ tuke weakui ni wakaní̱ atsumamuri̱n Krístunmaya̱ṉ takusarmiayi. BL Núnisaṉ ashí mash Yusnumi̱a̱ yurumkan yuawarmiayi. hKI Tura Muisaisan umirkar yuraṉminiam tura nayaantsanam ashí imiaimiu áintsaṉ ajasarmiayi. J # Enentáimpratarum, yatsuru. Yus yaunchu ii úuntri̱n ashí métek yáiṉmiayi. Nusháa yuraṉmiji̱a̱i̱ jintian nekapruamiayi. Tura ashí ii uuntri̱ nu yuraṉmin apapekar wearmiayi. Ashí núnisar Kapa̱a̱ku Nayaantsan Yus akankamunam wekasar katitkiarmiayi. :Im Antsu winia aya̱shrun awatinia áitkiasnak umimtikiajai. Túrachkunka chikichan unuiniariatan winiasha awakmakun súsatniua nú shiirmachin Yus surustinian nakitrurainti.YH+ Wikia aya náṉkamsan tsékeatsjai. Naseja̱i̱ maania áintsan máaniatsjai. NG Shuar nakurak nekapnaisatin ainia nuka nupetmaktaj táku̱nka ashí itit awajea nuna ikiuiniawai. Iisha núnisrik nu enentáiji̱a̱i̱ Yusna nu takastiniaitji. Nakuruinia nu shuar awakmakun tawasap súsatniua nuna achikiarsha nú tawaspan wárik kajinmatkimniaiti. Antsu Yus in amastatjinia nú tawasap tuke amuukashtatui. vFe Shuar nekapnaisatniusha untsurí̱ tsékeṉtin átsuk tura aya chikichik awakmatsuk. Niṉki, awakmakun súsatniua nú shiirmachin achiktatui. Núnisrum kakarum ajasrum awakmak shíirmachin achiktinia áintsarum Yusna takastarum. E Ashí wi túraj núnaka uwempratin chicham tuke shiir atí tusan túrajai. Tura nu chichamja̱i̱ wisha atsumtsuk shiir wekaajai. ?Dw Yusja̱i̱ katsua̱rchasha ti peṉker Yus-shuar ajasarti tusan wisha katsua̱rcha áintsan ajai. Chíkich chíkich shuarja̱i̱ métek ajajai ishichkisha Yus-shuar ajasarti tusan. fCE Tura Israer-shuarchasha Yus-shuar ajasarti tusan, nu shuar Muisaisa akupkamuri̱n umirkashtin áiniakui, wisha nuna umirkashtinia áintsan ajai. Tura Kristu akupeana nuna umirkatin asan nekas Yus akupkamun umirniuitjai. @By Israer-shuarja̱i̱ pujakun niisha Yus-shuar ajasarti tusan Israer-shuara áintsan ajai. Kame Muisaisa akupkamuri̱ umirkatin áiniakui wisha aun umirkashtiniaitiatnak umirniuitjai. A  Chíkich shuara takarniuchuitiatan ashí shuara takarniuri̱ya áintsaṉketjai Kristu shuari̱ untsurí̱ ajasarat tusan. I@  Tura ju̱ja̱i̱ antsu nekas warasminiaitjai: Wi túramnian iniaisan chikichnan takatsuk aya winia kuítruja̱i̱ṉ uwempratin chichaman étserjai. Nuja̱i̱ waraakun akikma áintsaṉkete. i?K Wakerakun étserkunka, warasminiaitjai. Tura nakitiaknasha tuke Yus surusmanka umiktiniaitjai. M> Uwempratin chichaman wi étserkun aya núja̱i̱ṉ “ti peṉkeraitjai” enentáimtumatsjai. Kame Yus nuna túratniun surusuncha itiurkatjak. Nuna túrachkunka ti itiurchat pujusaintjai. /=W Tura wisha ajamsamun yuamniaitiatan tuke winia kuítruja̱i̱ yurumámjai. Tura yamaisha surúsúk tusan áattsujrume. Antsu nuna túrutsuk jakaṉka maak aíntjai. {<o Núnisaṉ Yus-Chichaman etserniua nuka Yúsnan takasu asamtai péṉker ajamsatniuiti. Nuna Kristu akupkamiayi. (;I Ashí shuar ni yúsri̱niun tuke pujurin ainia nu, ni yusri̱ je̱e̱n írunna nuya̱n yurumáiniawai. Tura yus-sutai namaṉken maawar nuyá yurumáiniawai. <:q Chíkich akatramu atumí̱i̱n irutainiak ajamsamun yuamniaitkuiṉkia iikia nekas túramniaitji ii etserkamuja̱i̱ Yus-shuar ajasakrumin. Tura wikia antsu túrachuitjai. Atsumaknasha ashí itiurchat ana nuna katsuntramjai Kristu shiir chichame̱n étserkui shuar itiurchat enentáimturara̱i̱ṉ tusan. 9  Tuma asamtai Yus-Chicham atumi̱i̱n etserkakrin nuyá átum takakrumna nuja̱i̱ in ajamsatniuitrume. ¿Nusha itiurchatkait? F8 Antsu in ju̱ja̱i̱ nekaawarat tusa tímiayi. Jiṉkiain araana nusha tura júukmatai saepe̱n pakaana nusha nuna jiṉkiain mai yurumátin áiniawai. Paant atí tusa Yus nuna áarmiayi. i7K Muisais akupkamunam áarmaiti:“Turu takaak jiṉkiaia saepe̱n pakartaj tusa nájakui ni nují̱ jiṉkiatáshtiniaiti. Antsu ni wakerak yuati.” Tu áarmaiti. Tura Yus aya túrunak enentáimprachmiayi ju̱ja̱i̱. U6# Aya aents enentáimmian chichaatsjai. Muisais akupkamunmasha métek tawai. ]53 Suntarka ¿ní kuítri̱ji̱a̱i̱mpiash takaa? ¿Tsanimpian aráa nu nuna nere̱n yúatsuk. Wáakan wainiua nusha muntsuri̱n úmatsuk? Núnisaṉ Yus-Chichaman étsera nusha nú takasmanumia̱ yurumámniaiti. "4= Chíkich akatramuka kuit susamuja̱i̱ Yus-Chichaman etserainiawai. Wisha Pirnapísha núnisrik túramniaitji. Kame ¿aya íichikik takastiniaitiajⁱ? $3A Tura Pítrusha, Jesusa yachi̱sha, tura chíkich akatramusha irainiak ni nuwe̱n Yus-shuar ainia nuna jukimnia áiniawai. Wisha núnisnak túramniaitjai. z2m Wisha Yus-Chichaman etserkataj tusan shuárnum iraakun ashí ajampruinia nuna yuamniaitjai tura umarminiaitjai. \11 Ashí shuar “Kristu akatramuri̱nchuiti” túrutainia nuna ju̱na tájai. h0I Chíkich shuar “Kristu akatramuri̱nchuiti” túrutainiakuisha átumka winia takatruja̱i̱ Yus-shuar ajasu asakrumin nuja̱i̱ wi nekas Kristu akatramuri̱ntiaj nu paant nekaamniaiti. Tura tu enentáimtursatniuitrume. n/ W Ashí Kristu akatramuri̱ túratniua nuna wisha túramniaitjai ni akatramuri̱ asan. Iis, wisha ii Uuntri̱ Jesusan wáinkiaitjai tura wisha Jesukrístu takatri̱n takaajai. Winia takatruja̱i̱ṉ átumka Yus-shuar ajasuitrume. . Nu asamtai winia yatsurun wi yúajna nuja̱i̱ yajauch awajeaknaka namaṉnaka peṉké yuashtatjai nii tunáa ajasa̱i̱ṉ tusan.j-M Túramtai ame yatsum itiurchat enentáimna nu yajauch awajeakum Krístunmasha tunáa túraitme. h,I Núja̱i̱ṉkia ame nékamuja̱i̱ ame yatsum Kristu jaka uwemtikramia nu yajauch ajastatui. A+{ Íistá. Ámeka neka asam ántar-yusa je̱e̱n wayam tura nui̱ yúakminkia ame yatsum nui̱ wáitmákchanpiash. Tura niisha itiurchat enentáimiat ántar-yus susamun yúashtimpiash. $G~~q~}N|{szyy-xwwvvuKtWssrr,qq.pooaonn mllkk0jji?hth ggfHeeLddUccNbbba|``J___ ^^ ]{\\N[[[JZYXWWWVdUU(TcSRR(QQePPcONN.MM(LKJHGGFFEFDCCCbB(A@@?)>>.==<;;B:z:9S88 766H55(44-33/2-004/Y.h-,,H++#*&)),(('r&%%$$ ## "!!N<w YZj0(R Y $w% iYus nekas tana nuna, Yusa Wakani̱ yainmakui, umirka asarum atumí wakani̱i̱n péṉker ajasuitrume. Yus-shuarja̱i̱ yajauch enentáimtunaitsuk mai anenai ajatai tusarum tura asarum, nekas shiir enentáimtunaisrum mai anenai ajatarum. <$ sNiiji̱a̱i̱ átumka Yus umiirume. Yuska Krístun jakamunmaya̱n iniantki naṉkaamantu awajsamiayi. Yus nekas enentáimtakrum, aya péṉkernak túrawai titiarum tusa túraiti. _# 9Nuṉkan nájantsuk áentsun jaruktinian Krístun anaikiamiayi Yus. Tura wárik akupkachmiayi. Antsu yamái tsawantin, átum pujarmin, péṉker pujusúk tusa wakerak, atumin jarutramkat tusa Krístun akupkamiayi. X" +Antsu Kristu numpe̱ ti shiira nuja̱i̱ uwemtikramuitrume. Nu nékarme. Yaunchu, shuar tunáa túrakui, Yus tímiayi, “murik yajauchichu tunamarcha maarum, Yus sútainiam ikiustarum. Nuna numpe̱n wáinkian, atumí tunaari̱n tsaṉkurattajai” tíniuyayi. Núnisaṉ Kristu in jarutramka asa ii tunaarí̱nia̱ uwemtikrampraitji. )! MWarí, ántra wekasatniun atumí uuntri̱ jintintramarmena nuyá Yus uwemtikramprarme. Túrasha kurisha kuitcha amuukamnia ainia nuja̱i̱ uwemtikrachmaitrume. 4  c“Yus winia Aparuiti” tárumna nu aneartarum. Ashí aentsu túrutairi̱n métek Yus nekaattawai. Nu neka asarum, ju̱ nuṉkanam pujarmena jui̱ Yus ashamkatarum. m U“Wi péṉker asamtai atumsha péṉker wekasatarum” Yus tana nu ni Papiri̱i̱n áarchamukait.  9Ashí túramurmi̱ji̱a̱i̱ timiá peṉker wekasatarum. Yus, untsurmakuana nu, péṉker asamtai, átumka ni shuari̱ asarum péṉker wekasatarum. g IUmin uchi áintsarmek yaunchu nékachu asarum wakerimiarmena nu iniaisarum Yus umirin atarum. - U Tuma asamtai, péṉker enentáimsarum tura péṉker íimiasrum wekasatarum. Tura Jesukrístu ukunam wantiniak waitnentramprattana nu yawe̱tsuk nákastarum. $ C Tura nii pujuiniai̱ṉkia túrunashtinian, antsu ti ukunam, ii pujajnia jui̱ túrunatniun Yus nekaamtikiamiayi. Núnaka Yusa shiir chichame̱n ujatmakarmia nú shuar nekaprutmarme. Nú shuar Yusa Wakani̱, nayaimpinmaya̱ akupkamu ana nuna nekatairi̱ji̱a̱i̱ ujatmakurme. Maa, nu uwempratniun tájana nuna, nayaimpinmaya̱ suntar nekaatai tusar wakeruiniawai, túrasha tujintiainiawai. Péṉker wekasatin   Yus áentsun waitnenta asa, uwemtikrataj tusa tuke wakerimiayi. Núnaka Yúsnan etserin etseriarmiayi. Kristu Wakani̱ ni enentái̱n pujuriarmia nu, túruntsa̱i̱ṉ Kristu wáitsatniuri̱n jintíarmiayi. Tura ukunam ni ti shiir pujustintri̱ncha etseriarmiayi. Túrasha “tuu áishmaṉkait Kristu tutai, tura urutiák túrunat” tusar nu etserin émamkesar anintrusarmiayi.  + Iimiatarum. Uwemtikrurat tusarum Yus umirkachurmek. Nu uwempratin wainiu asarum waraarme. Krístuja̱i̱ ii uwempratniun yaunchu etserkarmiayi K Jesukrístu wáinchaitiatrum anearme. Tura yamái wáinchiatrumek nekas enentáimtarme. Tuma asarum ti wararme. Nu warastin nayaimpiniam warastatjinia núniskete; nuka paant titin jeatsji.   Enentáimsatarum. Shuar kurin wakerana núnisaṉ atumniasha umirtukat tusa Yus wakerutmarme. Aents kurin jinium áesainiawai, aya kurik juakat tusar. Kurin ti wakeruinia ásar, amuukamnia ai̱ṉ túruiniawai. Atumsha, itiurchat wáiṉkiarmena nuja̱i̱, Yusan nekas enentáimtusartimpiash tusa nekapsamuitrume. Nu enentáimtamu kuriji̱a̱i̱ naṉkaamas péṉkeraiti. Ukunam, Jesukrístu támatai, Yuska atumin “péṉker túraitrume” turamtajtsa wakerittiawai. Tura “Ashí shuar nuna nekaawar winia naarun uunt awajsarat” tusa túrutmattarme. Nu tuma asamtai ju̱ nuṉkanam nekapsamuitrume, itiurchat wáintrumna nuja̱i̱. I  Nu enentáimsarum wararme. Kame ju̱ nuṉkanam pujakrum itiurchat wáinkiashtarmeash. Tura ju̱ nuṉkanam pujustin ishichkichukait. Ukunam péṉker pujustaj tu enentáimsarum wararme. Y -Yus nekas enentáimta asakrumin ni kakarmari̱ji̱a̱i̱ wearmarme. Tura tuke uwemtikrampratniun, nuṉka amuuamunam paant iniakmastatna nu achikmintrum tusa tuke tsawant ni kakarmari̱ji̱a̱i̱ wáitmarme.  3Tura nayaimpiniam ikiurtamsamu ana nuna achikmintrum tusa Yus wakerawai. Nu ikiurtamsamu meserchamnia amuukachminiaiti. Tura nusha yajauchichuiti.  Wats, Yus, ii Uuntri̱ Jesukrístu Apari̱ ana nuna naari̱ shiir awajsatai. Yussha ti waitnentrama asa, atak akiiniatniun suramsaitji. Jesukrístu jakamunmaya̱ nantakin asamtai, iikia atak akiiniar tuke iwiaaku pujustiniaitiajnia nu arutramji. g IYaunchu Apa Yus, “uwemtikrataj” tímia núnisaṉ achikmaitrume. Tura, Winia ajasat tusa ni Wakani̱ji̱a̱i̱ akantamkamiarme. Umirtukat tusa nuna túramiayi. Tura Jesukrístu numpe̱ja̱i̱sha atumí enentái̱n atsajkir chamir awajturmasmiarme. Wats, Yus tuke waitnentramar ti shiir awajtamsarat tusan wakerajrume. Shiir enentáimsar pujustin ` =Wisha ju̱ papin aajna nu Pítruitjai. Wisha Jesukrístu akatramurintjai. Israer-shuar Yus-shuar árum nuna atumin aṉkant aṉkant tsakiṉmakarum chíkich chíkich nuṉkanam matsatrumna nuna áatjarme. Puntu nuṉkanmasha, Karasea nuṉkanmasha, Kapatúsea nuṉkanmasha, Asia nuṉkanmasha, Pitinia nuṉkanmasha pujarmena nuna áatjarme. hIUchirú, ántar-yus írunna nuí̱ pachiinkiairap. Antsu nuja̱i̱ aneartarum. Nuke atí.lQYusa Uchiri̱ ju̱ nuṉkanam taa nekas-Yus aa nuna paant jintintramji. Yusa Uchiri̱ Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkia wekaakur nekas-Yusa nuja̱i̱sha tsaniṉkiar wekaaji. Nekas-Yus asa tuke iwiaaku átinia nuna nérenniuiti. a;Iikia nekas Yúsnaitji tura ashí ju̱ nuṉkanmaya̱ shuar iwianchnia áiniawai.  'Nekas Yusja̱i̱ akiinia nú shuar tunaanum tuke wekaatsui. Antsu Yusa Uchiri̱ nin ti peṉker wainkiui íwianch antiṉkiachminiaiti. [ /Ashí yajauchⁱ ana nuka tunaiti. Tura jákatniunam júatsna nú tunaasha awai.  Tunáa awai jákatniunam júana nu. Shuar nu tunaan túramtaiṉkia Yus áujtustin ántraiti. Tura shuar chíkich tunaan túrakuiṉkia nuka nekas Yus áujtustiniaiti. Nekas jákatniunam júatsna nú tunaan túraitkiuiṉkia iwiaaku átinian Yus susattawai. 1 [Yus wakeramuja̱i̱ métek seakrinkia anturtamji. Tura anturtamkurin ii seamaj nu nekas takusua nu enentáimpramniaitji. Nu neka asar Yus ti shiir enentáimtaji.   Yusa Uchiri̱ nekas enentáimtakrum tuke amuicha iwiaakmaja̱i̱ iwiaaku pujarme. Nu nekaatarum tusan ju̱na áatjarme. q[ Yusa Uchiri̱ji̱a̱i̱ tsaniṉ wekaana nú shuar, nu iwiaakmaja̱i̱ iwiaaku pujuiniawai. Tura Yusa Uchiri̱ji̱a̱i̱ tsaniṉ wekaatsna nú shuar, nu iwiaaku átinnium pujatsui. Amuak Yus nekas enentáimtustinian áarmiania nu s_ Yus ni Uchirí̱n timia jú̱iti: Tuke iwiaaku pujutai nérenniuiti tura nu iwiaakmancha in suramsaitji. A{ Yusa Uchiri̱n enentáimtana nú shuar ni enentái̱ncha nékawai. Antsu Yus ni Uchiri̱n timian enentáimtatsna nú shuar Yúsan enentáimtachu asa Yúsan “wáitriniaiti” tawai. lQ Aents étserainiakui ántureaji. Nuna naṉkaamas Yus ni Uchiri̱n tana nu nekas anturkatniuitji. ^5Nu asamtai menaint “Yusa Uchiri̱nti” Jesusan tuiniawai: Nayaimpiniam Yus Apa tura Jesukristu, Chícham aa nu, tura Yus Wakancha; nuṉkanmasha Yus Wakancha, entsasha tura numpasha. Mash métekrak tuiniawai. =sJesukristu jú̱ nuṉkanam taa entsaja̱i̱ imiankui Yus nayaimpinmaya̱ chichaak “Juka winia aneamu Uchiruiti” tímiayi. Tura nuyá Jesus jakamtai ni numpé̱ puarmiayi. Entsaja̱i̱ imianin ni takatri̱n naṉkamamiayi túrasha in jarutramak ni takatri̱n amukmiayi ju̱ nuṉkanam. Chikichkinkia túrutsuk mai metek túra asamtai Yusa Uchiri̱ya nu paant nekanamniaiti. Yusa Wakani̱sha tuke nekas tiniua nu métek tawai. &EAya “Jesus Yusa Uchiri̱nti” tu enentáimtana nú shuar ju̱ nuṉkanmaya̱ ana nuna awakkamniaiti. Jesukrístu “Yusa Uchiri̱nti” tu etserainia nu J Yus aneakur Nii tana nu umiktatji. Ashí Yusa uchiri̱ya nu Yúsan nekas enentáimta asa, ashí ju̱ nuṉkanmaya̱ írunna nuna núpeteawai. Nu asamtai Yus tana nu umirkatin itiurchatchaiti. W'Yus Apa aneakur tura Nii wakera nu umirkur Yusa uchiri̱sha ashí aneattaji.  #Ashí “Jesus Yusa Uchiri̱ Krístuiti” tu enentáimtana nú shuar Yusa uchiri̱nti. Tura apari̱ aneakrikia ni uchirí̱sha aneattaji. e~CYus incha ju̱na turammiaji: Yúsan anea nu shuar chíkich Yus-shuarnasha aneatniuiti.<}qTura shuar “wi Yúsan aneajai” táyat chíkich Yus-shuaran nakitiakka nuka wáitriniaiti. Kame Yus-shuaran tuke wainnia nuna aneachkuṉka ¿itiurak Yusan wáinchasha aneat? ;|qYus emka in anenma asakrin iisha Nii aneaji. <{qNekas anenaiyamunam sápij atsawai. Antsu nekas anenaiyamunam sápij meṉkaawai. Aya asutiátin akui sapijmiaktinaiti. Tuma asamtai ántar sapijmiana nu nekas aneṉkratchaiti. 0zYNúnisar ti peṉker aneṉkartin ajaji. Túrarⁱ súmamtikiatin tsawantai̱ natsa̱mtsuk wajastatji. Kame ju̱ nuṉkanam pujayatrik Jesukrístuja̱i̱ méteketji. \y1Yus in anenmajnia nu ti nekas nékaji. Yus tuke aneṉkratniuiti. Tuma asamtai shuar aneṉkartakka Yusja̱i̱ tsaniṉ wekaawai tura Yussha niiji̱a̱i̱ tsaniṉ wekaawai. Mai chikichik ajasu áiniawai. x/“Jesus Yusa Uchiri̱nti” tana nu shuarja̱i̱ Yus tsaniṉ wekaawai tura niisha Yusja̱i̱ tsaniṉ wekaawai. Mai chikichik ajasu áiniawai. ywkYus Apa ni Uchiri̱n ashí shuaran uwemtikrarat tusa ju̱ nuṉkanam akupkamia nu wáinkia asarⁱ étsereaji. v/ Yus ni Wakani̱n suramsa asakrin Yus iiji̱a̱i̱ tsaniṉ wekaana nusha tura ii Niiji̱a̱i̱ tsaniṉkia wekaajnia nusha, nu̱ja̱i̱ nékaji. u% Chikichkisha Yúsan wáinkiachuiti. Túmaitiat mai anenai ajakrikia Yus ii enentái̱n pujurtamkui Niiji̱a̱i̱ métek aneṉkratin ajaji. ]t3 Aneamu yatsuru, Yus núnis anenma asakrin iisha núnisrik mai anenai ajartai. ysk Ju̱ja̱i̱ nekas aneṉkrattaiṉkia paant nekanamniaiti: ii Yus aneaj núchaiti. Antsu ii ti tunáa áriniṉ Nii aneachmaitiataṉ Yuska ti anenma asa ni Uchiri̱n ii tunaarin asakárat tusa akupturmakmiaj nuja̱i̱ nekas nekanamnaiti. Dr Tuma asa ni Uchiri̱ chikichkiniak ju̱ nuṉkanam akupturmakmiaji. Iisha ni túrunamuja̱i̱ nekas iwiaaku pujaji. Nu̱ja̱i̱ Yus in yáinmak ni aneṉkrattain paant iniakturmasmiaji. Zq-Shuar aneṉkratcha nuka Yúsnanka nékatsui. Kame Yuska tuke aneṉkratniuiti. pAneamu yatsuru, anenaitin Yúsnumia̱ asamtai mai anenai ajartai. Shuar aneṉkratniua nuka Yusa uchiri̱ asa Yúsnancha nékawai. koOAntsu iikia Yúsnaitji. Tuma asakrin Yúsan nékainia nu anturtamainiaji. Tura Yúsnachu ainia nu anturtamainiatsji. Nu̱ja̱i̱ nekas Wakanin takakusha tura wáitrin wakanin takakusha nekaamniaiti. Yus tuke aneṉkratniuiti n'Niisha ju̱ nuṉkanmaya̱ ásar aya ju̱ nuṉkanmaya̱n áujmatainiawai. Túmainiakui ju̱ nuṉkanmaya̱ shuar ti peṉker anturainiawai. mmSUchiru, átumka Yusna asarum Yus atumí enentái̱n pujawai. Tura ju̱ nuṉkanmaya̱ shuara enentái̱n íwianch pujawai. Atumi̱i̱n pujana nuka niiji̱a̱i̱ naṉkaamas kakaram asamtai wáitrin ainia nu nupetkaitrume. Wl'Tura Jesusan tu enentáimtatsna nuka Yusa Wakani̱n takaktsui antsu Kristu nemasrí̱ wakani̱n takakui. Kame Kristu nemasri̱ wakan tátin tama ántichukaitrum. Nu wakan yamaikia ju̱ nuṉkanam táwiti. FkJu̱ja̱i̱ nekapsarum ya nekas Yusa Wakani̱n takaka nu nekaattarme: Shuar “Jesus Yusa Uchiri̱ Krístuitiat nekas aents ajas aya̱shimkiamiayi” tana nu Yusa Wakani̱n nekas takakui. +j QAneamu yatsuru, untsurí̱ shuar wáitruiniak “wi Yúsnan etserniuitjai” tuiniawai. Tuma asamtai ashí shuar “wi Yusa Wakani̱n takakkun chichaajai” tuinia nu péṉker nekaptsuk enentáimtusairap. Antsu íisrum nekas Yusa Wakaní̱mpiashit tura chíkich wakaniashit nu nekaatarum. ~iuShuar ni chichame̱n umía nuka Yusja̱i̱ tsaniṉ wekaawai tura Yus niiji̱a̱i̱ tsaniṉ wekaawai. Mai chikichik ajasu áiniawai. Tura Yusa Wakani̱ ii enentái̱n pujá asamtai nuja̱i̱ Yus i̱iji̱a̱i̱ tsaniṉ wekaana nu nékaji. hJú̱iti Yus akupkamu: ni Uchiri̱ Jesukrístu nekas enentáimtustin tura Kristu timia áintsarik shuartisha mai anenai ajartin. lgQTura ni wakeramu túrakrikia tura ni chichame̱sha umiru asakrin ashí ii seaj nuna suramsattaji. fyTura, aneamu yatsurtiram, ii enentái̱ yajauch túramun enentáimtikramchakrinkia Yúsai̱ sapijmiatsuk jeamniaitji. teaIi enentái̱ yajauch túramun enentáimtikramkurnisha Yus iiji̱a̱i̱ naṉkaamas ashí mash nékatsuk. ~duJu̱ja̱i̱ ii Yúsai̱ sapijmiatsuk jeatniusha tura nekas Yus-shuaraitji nu nekaatniusha nekapmampramniaitji. c/Uchiru, aya chíchamja̱i̱ṉ anenain áchatniuitji antsu nekas aneniakur péṉker túrar yáiniaiktiniaitji. Yusai̱ natsa̱mtsuk jeamniaitji bTúrasha shuar chíkich Yus-shuar atsumana nuna takakiat waitnentachkuṉka nekas ni enentái̱ji̱a̱i̱ Yúsan aneawash. *aMJesukrístu in jarutramka asakrin nuja̱i̱ nekas in anenmaj nu nékaji. Iisha núnisrik Yus-shuar ainia nu ti aneakur ni yaiṉtai tusar jarukmin átiniaitji. ` Shuar Yus-shuaran nakitiakka maṉkartinia núnisaiti. Tura maṉkartinkia tuke amuicha iwiaakmanum pujuiniatsui. Nuka nékaji. d_AIikia jákatniunmaya̱ uwempra asarⁱ nekas iwiaaku pujaji. Túmakur Yus-shuar ainia nu aneaji. Nu̱ja̱i̱ yamaram iwiaakma takakjinia nu imiá páantaiti. Shuar Yus-shuaran aneachkuṉka tuke jákatniunam wekaawai. [^/ Yatsurtiram, ju̱ nuṉkanmaya̱ shuar nakitramainiakui ti enentáimsairap. >]u Iisha Kaíṉkia áanin áchatniuitji. Íwianch-shuar asa ni yachi̱n máamiayi. Tura ¿urukamtai maamia? Enentaimprata. Nii yajauch asa tura ni yachi péṉker asamtai máamiayi. b\= Atumsha yámankamtaikniumia̱ chicham antukmiarum nu jú̱iti: mai anenai ajartin. D[ Shuar péṉker túratsna nuka tura Yus-shuaran kajera nuka Yus-shuarchaiti. Nuja̱i̱ Yusa uchiri̱ ainia nusha tura iwianchi uchiri̱ ainia nusha paant nekaamniaiti. Mai anenai ajatin Z3 Shuar nekas Yusja̱i̱ akiinia nu tunaanum wekaatsui. Yusa uchiri̱ asa Yusa iwiaakmariji̱a̱i̱ wekaawai. Tuma asa tunaanum tuke wekaatsui. *YMAntsu shuar tunaanum wekaana nu iwianchnaiti íwianch tuke tunaan túrin asamtai. Yusa Uchiri̱ ju̱ nuṉkanam táwiti ashí íwianch túramun emesrataj tusa. pXYUchiru, shuar anaṉkramawairap. Péṉker túrinkia Kristu ti peṉker asamtai niisha péṉkeraiti. )WKTuma asamtai shuar Niiji̱a̱i̱ tsaniṉ wekáa nuka tunaanum wekaatsui. Antsu shuar tunaanum wekaakka nu shuar Krístun wáinchaiti, núnisaṉ nékachuiti. zVmJesukrístu ii tunaari̱ asakártaj tusa ju̱ nuṉkanam támia nu nékarme. Tura Niṉkia tunaan túrichuyayi. nUUShuar tunáa túrakka Yus akupkamu umirkachuiti. Kame núiti tunaaka Yus akupkamu umirkashtin. TTura shuar shiir enentáiji̱a̱i̱ nuna nákakka imia niṉki shiir awajmamui Jesukrístuja̱i̱ métek shiir atajai tusa. gSGAneamu yatsurtirmea, ju̱na tájarme: nekas Yusa uchiri̱ ajasuitji. Kame ukunam urukuk átajⁱ nusha nékatsji. Túrasha ju̱ paant nékaji: Jesukrístu támatai imia Nii paant wáinkiar Niiji̱a̱i̱ métek ajastatji. \R 3Maa, shiir enentáimpratarum. Yus Apa ti anenma asa “winia uchir” tu anaitiamkaitji. Kame nekas ni uchiri̱ntji. Tuma asakrin jú̱ nuṉkanmaya̱ Yús-shuarcha nekarmainiatsji. Kame Yusnasha nékainiatsui. Q+Atumsha Jesukrístu ti peṉkera nu nékarme. Núnisaṉ ashí shuar péṉkeran túruinia nuka Yusa uchiri̱ áiniawai. Nusha nekaatarum.PYamaikia, uchiru, Krístuja̱i̱ tuke tsaniṉkrum wekasatarum. Nu túrakrikia Nii támatai natsa̱mtsuk ti shiir iṉkiunaiktatji. 6OeAtumniasha Jesukrístu Yusa Shiir Wakani̱n suramsakrumin, nu Wakan tuke pujurtamkurmin shuar jintintramatin atsumatsrume. Antsu Yusa Wakani̱ ashí jintintramprume. Ni jintintrammasha imiá nekas asa wáitchaiti. Tuma asamtai Nii jintintramna áintsarum Krístuja̱i̱ tuke tsaniṉkrum pujustarum. 6NgAnaṉkartin írunkui ju̱na áatjarme. TM!Jesukrístusha Niiji̱a̱i̱ tuke iwiaaku pujustinian tsaṉkatramkaitji. 6LeYámankamtaiknumia̱ antukmiarum nu atumí enentái̱n pujurtamsati. Nu túrakrum atumsha Yusa Uchiri̱ji̱a̱i̱sha Yus Apaja̱i̱sha tuke tsaniṉkrum pujustatrume. K%Yusa Uchiri̱n nakitiainia nu Yus Apaja̱i̱sha tsaniṉ pujatsui. Tura Yusa Uchiri̱n shiir awajea nu, Yus Apaja̱i̱sha tsaniṉ pujawai. 7JgWáitrin jú̱iti: Jesusan “Yus anaikiamuka Krístuchuiti” tana núiti. Núiti nekas Kristu nemasri̱. Yus Apancha ni Uchiri̱ncha nakitia asa Kristu nemasri̱nti. 0IYNékachuitrume tu enentáimkiun áattsujrume. Antsu nekas chicham ana nu neka asakrumin paant áatjarme. Wáit-chichamsha nekas-chichamsha peṉké nushaachuk ainia. ]H3Antsu atumniaka Yusa Shiir Wakani̱n Kristu suramsamtai ashí paant nékarme. QGNusha ii weeak ármayi. Túmaitiat nekas Yus-shuar ácharmayi. Nekas Yus-shuar áiniakka tuke iiji̱a̱i̱ irunar pujuara̱a̱yi. Tura jíinkiarmatai nekas Yus-shuarcha ainia nu paant nekanamniaiti. 5FcUchirú, amuukatin tsawant jeatemayi. Atumsha Kristu nemasri̱ tátin antukuitrume. Yamaikia untsurí̱ Kristu nemasri̱ wantinkiarmatai amuukatin tsawant jeatemayi. EEAya áentsnumia̱ ana nu yakiya̱nchuiti. Apa Yus súsachuiti. ¿Warimpiait nu? Jú̱iti: ame aya̱shim wakerana nusha, ame íisam takustaj támena nusha, tura naṉkaamantu ajastin. Nuka ju̱ nuṉkanmaya̱ áiniawai. Shuar aya nunak wakerak Yúsnaka aneatsui. Kame ju̱ nuṉkasha amuukattawai. Ashí nu wakeruktincha ti nekas amuukattawai. Túrasha shuar Yusa wakeramuri̱n umíana nu tuke iwiaaku pujustatui Yusja̱i̱. Nu asamtai atumsha ju̱ nuṉkanam ana nu pachikiairap. Tura aya ju̱yá ana nu aya tákustin enentáimsáip. Nekas chicham tura wait chicham `D9Úuntirmincha yámankamtaiknumia̱ tuke pujuuya nu nekáa asakrumin ju̱na áatjarme. Úunmarutirmincha atumí enentái̱ji̱a̱i̱ Yus-Chicham umirkarum kakaram asarum íwianch nupetka asakrumin ju̱na áatjarme. \C1 Úuntirmincha yámankamtaiknumia̱ tuke pujuuya nu nekáa asakrumin ju̱na áateajrume. Úunmarutirmincha uunt iwianch nupetka asakrumin ju̱na áateajrume. Uchitirmincha, Yus Apa nekáa asakrumin áateajrume. uBc Uchitirmincha, Jesukrístu jakamuja̱i̱ atumí tunaari̱ tsaṉkurnaru asakrumin ju̱na áateajrume. A  Tura shuar chíkich Yus-shuaran nakitiakka kiritniunam tuke wekaawai. Tura kiritniunam iimiu asa itiuraani wea nuna nékatsui. v@e Yus-shuaran aneana nu nekas tsáapninium pujawai. Niisha iniaatsuk chikichnasha tunaanum aju̱archamniaiti. r?] Shuar “tsáapninium pujajai” táyat chíkich Yus-shuaran nakitiakka tuke kiritniunam wekaawai. >+Túmaitiat nekas yamarma áitkiasnak áateajrume. Nu akupkamun Kristusha nekas iniakmasmai. Atumi̱i̱ncha nu akupkamu nekas paant awajsamuiti. Nuja̱i̱ kiritin meṉkaatemka asamtai tura nekas tsaapniṉkia paant tsaapnirtasa pujakui nu akupkamun ataksháa aateajrume. =7Yatsuru, yamaram akupkamun áattsujrume. Áyatik yámankamtaiknumia̱ antukmiarum nunak tájarme. Ashí atumin jintintiamu yaunchu akupkamuiti. <y“Yusja̱i̱ tsaniṉkia wekaajai” tana nú shuar Jesukrístu wekasamia núnisaṉ wekasatniuiti. Yamaram akupkamu {;oAntsu shuar Yus tana nuna umireakka Yúsan ti shiir aneawai. Túrakur Niiji̱a̱i̱ tsaniṉkiar pujamu nékaji. |:qTura shuar “Yúsan nékaitjai” tayat Yus tana nuna umirchakka wáitrawai. Nekasa nuka ni enentái̱n atsawai. A9}Yus tana nu umirkurkia nuikia Yus nekas nékaitji. 8+Jesukrístu ii tunaari̱n asakártaj tusa jarutramkamiaji. Túrasha aya íiniunkechu antsu ashí shuara tunaari̱n asakártaj tusa jarukmiayi. 7 Yus-shuartiram, tunaanum iniaara̱i̱rum tusan ju̱ papí áateajrume. Túrasha Yus-shuar tunáa túramtaiṉkia Apa Yusan ii áujturmau awai. Nuka Jesukrístuiti. Niisha ti peṉkeraiti. Niisha Yúsan áujturmakui Yusja̱i̱ ataksha iwiaarar pujustatji. 6  Kame “Tunaan túrichuitjai” tákurkia nuja̱i̱ “Yus wáitriniaiti” taji. Ni chichame̱sha ii enentái̱n pujurtamtsuji.A5 } Antsu ii tunáari̱ Yus paant ujakrinkia Yuska tsaṉkurtamprattaji. Tura ii tunaari̱n asakátramprattaji. Yuska ti peṉker asa Nii tana nuna tímiatrusaṉ umikmin asa túrattawai. f4 G“Wi tunaan túrichuitjai” tákurkia ímia iik anaṉmamaji. Nekas ana nu nékatsji. O3 Yuska tuke tsáapninium pujuwiti. Iisha núnisrik tuke tsáapninium pujakrikia nuámtak nawamnaikiar pujuiniaji. Túrakrin Yus ni Uchiri̱ Jesukrístu numpé̱ja̱i̱ ashí ii tunaari̱ japirtamji. 2 7“Niiji̱a̱i̱ tsaniṉkia pujaji” táyatar kiritniunam pujustinia áintsar tunaanum pujakrikia wáitraji tura nekas péṉker ana nu túratsji. 1 )Yus imiá tsáapnin asamtai kiritin Ni̱i̱nkia peṉké atsawai. Nu chichaman Jesukrístu in unuitiamprakrin nuna atumniasha ujaajrume. H0  Ti shiir warastarum tusan ju̱na áatjarme. Yus tsáapniniaiti X/ +Ii Yus Apaja̱i̱sha ni Uchiri̱ Jesukrístuja̱i̱sha tsaniṉkiar nekas chikichík ajaji. Tura atumsha núnisrumek iiji̱a̱i̱ chikichík ajasuk tusar wáinkiamajnia nuna anturkamajnia nunasha ujaajrume. . }Iwiaaku átinia nérenniusha paant nekanamiayi, nusha Jesukrístuiti. Iisha Nii wáinkia asar nu étsereaji. Tura tuke iwiaaku átinia nérenniuri̱ asa tuke Yus Apaja̱i̱ pujuyayi. Tura yamaikia i̱i̱ni paant ajatramsakrin atumniasha ujaajrume. ,- UAshí naṉkamamia nú yaunchu Yusa Uchiri̱ tuke pujuuyayi. Nusha iisha anturkaitji. Nekas ii ji̱i̱ji̱a̱i̱ wáinkiaitji. Wáinkiarsha ii uwejé̱ja̱i̱sha antiṉkiuitji. Niisha Yúsan ti paant awajeakᵤ, Chícham tíminiaiti. Tura tuke iwiaaku átinia nérennuiti. Nuna áateajrume. J, Jesukrístunu asakrumin atumin ashí ti aneajrume. Nu atí.3+aIi Uuntri̱ Jesukrístu yainmakarti. s*_Ii Uuntri̱ Jesukrístun aneachuka yajauchiniam yumiṉkramu atí. “Ii Úuntrí̱, wari tatá.” U)#Wi Papru asan jú̱chiniak winia uwe̱jruja̱i̱ áaran amikmaajrume. `(9Ashí ii yachisha amikmáatmainiawai. Nuámtaksha shiir awajnaisrum amikmáaniatarum. F'Asia nuṉkanmaya̱ Yus-shuar amikmáatmainiawai. Akirasha ni nuwe̱ Prisiraja̱i̱sha ashí Yus-shuar ni je̱e̱n Yus-Chichaman irunturarusha Jesusa náari̱i̱n amikmáatmainiawai. & Niisha winia shiir enentáimtikrurarai. Núnisaṉ shiir enentáimtikramprattarme. Nuní aents tuke shiir enentáimtustiniaiti. %Estepanassha Jurtunátusha Akaikiusha atumí̱i̱ya̱ táarmatai shiir waraajai. Átum yajá pujakrum tujintiarmena nuna túrawarmai. m$SNiisha tura ashí niiji̱a̱i̱ métek yáiṉkiar takainia nú shuar seatmana nu tuke túratarum. #7Ayu, yatsuru. Estepanasa shuari̱ ashí emka Akaya nuṉkanam Yus-shuar ajasarman nékarme. Niisha Yus-shuaran yáiṉtajtsar tuke takainiawai. /"YAneṉkartamuja̱i̱ mash túratarum. e!C Aneara tariarum Yus nekas enentáimtustarum. Áishmaṉchakaitrum, kakaram ajastarum. - S Apurusnasha chíkich yachi̱ji̱a̱i̱ winí íirmasartí tusan ti seamjai tura peṉkesha nakiarmai. Kame nii aṉkant aku nui̱ winishtimpiash. Áujmamsamu ~u Nu asamtai nakitrairap. Antsu yáiṉkrum winí shiir akupkatarum. Chíkich yachi̱ji̱a̱i̱ tatí tusan nákajai.  Timiutéu nui̱ jeamta̱i̱ṉkia, shiir awajsatarum; sapijmiaka̱i̱ṉ. Niisha wiji̱a̱i̱ métek Yusa takatri̱n takaawiti. r] Ju̱i̱ṉkia Yusa takatri̱ tí shiir takastin awai. Tura untsurí̱ shuar wi takaamun nakitiainiawai. H Tura ju̱i̱ṉ Ipisiunam pintikustís nampernum pujustatjai. |qAya wárik naṉkaamaktinian nakitiajai. Antsu Yus wakerakuiṉkia untsurí̱ tsawant atumja̱i̱ pujustaj tajai. (INui̱sha untsurí̱ tsawant pujuschatjash. Ishichik nantusha wéchamnianum pujuschatjash. Tura wi atak wéakui atumsha yáintkiarum shiir akuptukchattarpash. X)Wi Masetúnia nuṉkanam wétiniaitjai tura nuyá Kurintiunam jeattajai. T!Wisha wéminiaitkiuiṉkia wiji̱a̱i̱ wéartatui. Papru irastatna nui̱ 1Nui̱ jeancha átum anaiyarmena nu shuaran papiji̱a̱i̱ Jerusaréṉnum akupkattajai. Tura atumí kuítrumin a̱i̱sha ii yachi̱n súsartatui. Ashí tumiṉtin, Yus súramna áintsam akankam ikiusta. Núja̱i̱ṉkia wi jeattaj nui̱ yaunchu akankamu mash irurmin átatui. i MYusa kuitri̱ irurtinkia, Yus-shuaran Karasea nuṉkanam tímiaj núnisnak atumniasha tájarme. P:Nu asamtai, aneamu yatsuru, kakaram ajasrum yawe̱tsuk naṉkaamas Yusa takatri̱ takastarum. Ii Uuntri̱ Krístuja̱i̱ tsaniṉkia takaarum nuka peṉké ántrachuiti. Nu paant nékarme.-9Yamái antsu ii Uuntri̱ Jesukrístu túramuja̱i̱ jákatniunka Yus nupetkaiti. Tura incha nuja̱i̱ uwempratniun amaakui shiir yúmiṉkiaji. M8Yaunchu Yus akupkamu tiniu asamtai shuar tunáa tura jákatniuiti. gG7¿Itiur jákatjik yamaikia. Jákatniusha itiur nupettamkaṉ mantamatajⁱ?” Tu áarmaiti. G5Jú̱ kautaiṉkia yamái jákatniuitiat káurchamnia ajastiniaiti. Túrasha jákachmin átatui. Nu túrunamtaisha Yus-Papinium aarma uminkiattawai:“Jákatniun Yus nupetak amukuiti. T!4Tura pusarⁱ muíttsarniṉ ti wárik yapajniáttaji. Tura ashí amuukai tusa umpuartatui. Nú umpúamunmasha Yus-shuar jákaru ainia nu atak jákashtinian nantakiartatui. Iisha nui̱n yapajniáttaji. iK3Yaunchu u̱u̱kma nu yamái nekaatarum. Ashí jákashtatji, túmaitiatar ashí yapajniáttaji. ) K2Ju̱na tájarme, yatsuru. Aya̱sh númpentin asa nayaimpiniam, Yus akupeana nui̱, waya̱chminiaiti. Iis, káutaiṉkia káurchatniunam waya̱chminiaiti. P 1Yamái ju̱yá áiniakur ukunam nayaimpinmaya̱ aya̱shtin ajastatji. 0Ataṉka áintsaṉ ainia nusha ju̱yá aya̱shtin áiniawai. Kristu áintsaṉ ainia nusha nayaimpinmaya̱ aya̱shtin áiniawai.  /Emka áishmaṉ nuṉkaja̱i̱ najanamu asa nuṉkaya̱iti. Ukunmaya̱ áishmaṉsha ii Uuntri̱ Kristu asa nayaimpinmaya̱iti. o W.Nayaimpinmaya̱ aya̱shkia émkachuiti antsu ju̱yá aya̱sh émkaiti tura nuyá nayaimpinmaya̱ nu. ve-Yus-Papinium nuní áarmaiti:“Emka áishmaṉ ni naari̱ Ataṉ, aents ajas iwiaaku ajasmiayi.” Tu áarmaiti. Ukunmaṉka, yamaram Ataṉka áintsaṉ, Kristu, wakan asa, ashí áentsun nekas iwiaaku átinian susamniaiti. ,Ju̱yá aya̱sh iwiarnawai, nayaimpinmaya̱ aya̱sh nantaawai. Ju̱yá aya̱sh átsuk. Núnisaṉ nayaimpinmaya̱ aya̱shsha awai. eC+Antra nu iwiarnawai, shiira nu nantaawai. Kakarmachua nu iwiarnawai, kakarma nu nantaawai. X)*Núniskete jaka nantaktincha. Káurtinnium iwiarsam jákashtinnium nantaawai. )Etsá winchari̱sha nantunusha yáanusha mash nushaaiti. Nuamtak yaaksha chikicha winchari̱ṉkia chikichnaja̱i̱ṉkia nushaaiti. 1(Nayaimpiniam yaa írunui tura ju̱ nuṉkanam írunna nuja̱i̱ nusháa íimtin áiniawai. Nayaimpinmaya̱sha nuṉkaya̱sha shíirmari nushaiti. %'Núnisaṉ ashí aya̱sh métekcha áiniawai. Áentsnaka niishaaiti. Kuntinniasha niishaaiti. Nanamtinniasha namaknasha niisháa áiniawai.  &Nuyá tsapaakuisha Yus wakerana núnisaṉ ní tsapaitniuri̱ncha súawai. Tura aṉkant aṉkant tsapaitniuri̱nkia súsaiti. nU%Tsapaitniuri̱sha araatsme antsu trikiu jiṉkiaichisha chíkich áraka jiṉkiaichiri̱sha araame. hI$Enentáimtsuk inintrawai. Jiṉkiaí araamsha jaka áintsaṉ amúatsuk. Túrayat tsapaatsuk. w~g#Shuarsha inintruschaimpiash ¿jákarusha itiurak nantakiarat. Nantakiarsha warí aya̱shniak takusarat? 6}e"Tunáa ikiuakrum péṉker wekasatin shiir enentáimpratarum. Iis, shuar Yúsan nékainiachu tuke awai. Atumin natsa̱a̱ruk tusan tájarme. Iniantkimiu aya̱sh átatna nu | !Anaṉnawairap. “Péṉkeraitiatam yajauch shuarja̱i̱ tsaniṉkia wekakmeka yajauch máatrattame” tiniu áiniawai. p{Y Jakamunmaya̱ nantakchatniuitkiuiṉkia wi ántranak kajen shuarja̱i̱ Ipisiunam máaniakuitjai. Maa, uunt yawáa áinis kajen ármai. Wats, núnisaitkiuiṉkia antsu “yurumár nampektai, kashin jákashtatjik” titiai nuikia. KzAtsá, peṉké áintsachuiti. Nu asamtai átum ii Uuntri̱ Jesukrístu enentáimtakrumin wi shiir enentáimtajrume. Tura wisha tuke tsawantin ti itiurchat pujakun jákatniua áintsan pujajai. lyQIikia ¿urukamtai tuke jániṉkiaruitiajⁱ? Nantakchatniuitkiuiṉkia ántra wáitsaintji. xAyu. Tura shuar jakan enentáimtusar imiantinniasha ¿urukamtia nuna túruinia? Jákaru nantakchatniuncha ¿urukamtai imianainia? Tw!Tura Yus Apa ashí mash ni Uchiri̱n Krístun nekas susamtai Kristu nuikia ashí akupin ajas atak ni Aparí̱n mash awaṉtuki núnisaṉ surumaktatui. Nuiṉkia Yuska tuke ashí naṉkaamantu átatui. ]v3Yus Apa ashí Krístun súsaiti ashí akupin atí tusa. Yus-Papinium tu áarmaiti. Tura “ashí Krístun súsaiti” táyat Yus Apancha susamuiti tátsui. Antsu Yus Apa ashí Nin susa asa Niṉki súsachmaiti. SuTura ni nemasri̱n nupetak ashí amúamunam jákatniuncha nupetkattawai. ttaIis, jú̱nisaṉ átatui. Emka Yus Apa ashí ni nemasri̱n nupetak Krístun susattawai akupin atí tusa. swNuiṉkia mash amuukattawai. Nui̱ Kristu ashí kapitiánniasha, ashí akupniuncha, ashí núnisaṉ jú̱ nuṉkanam írunna nunasha nupetak emesrattawai. Krístusha ashí mash ni Aparí̱n susattawai. Tura Yus Apa ashí akupin átatui nuikia. Hr Yus wakerana nui̱ Yusna nu mash nantakiartatui: Kristu emka-juukma áintsaṉ émtukim nantakniuiti tura atak ju̱ nuṉkanam tara ashí ni shuari̱n júuktinia áintsaṉ iniantkittiawai. Bq}Yaunchu Ataṉ tunáa túramtai ashí shuar jákatin áiniawai. Núnisaṉ yamaikia Krístuja̱i̱ṉ tuke atakka jákashtinian nantakiartiniaiti. Iis, chikichik áishmaṉja̱i̱ṉ jákatin naṉkamnamiayi. Nuka Ataṉkauyayi. Núnisaṉ chikichik áishmaṉja̱i̱ nantaktin naṉkamnamiayi. Nuka Krístuiti. pAntsu imiankas Kristu jakamunmaya̱ nantakniuiti. Ashí ukunam jakanmaya̱ tuke jákashtinian nantakiartatna nuna Nii émtukuiti. GoIikia Kristu enentáimtusar tuke Niiji̱a̱i̱ shiir pujustin nákaji. Tura aya jú̱ nuṉkanam pujustiniaitkiurkia Kristu ántar enentáimtakrin ashí naṉkaamas waitnentrampratniuitji. Un#Núnisaitkiuiṉkia Yus-shuar jákaru ainia nu tuke meṉkakaru áiniawai. mTura Kristu iniantkichmaitkiuiṉkia átum Kristu enentáimtamusha peṉké ántraiti. Tunaarmisha asakárchamu áiniawai. Jl Jaka nantakchatniuitkiuiṉkia imia Krístusha iniantkichmaiti. 5kcNúnisaitkiuiṉkia iisha “Yus Krístun iniantkimiayi” tákur waitruamji. Iis, nekas jakamunmaya̱ nantakchamniaitkiuiṉkia nuikia nekas Yus Krístun iniantkichuiti. V4~P}}7|&zyxwvuItgsrlqqpoonnmbllxkjii h;gfed8cUb}``X_^]]H\[ZYXX?WVhUUT!SS.RQPCOwNMLL"KZJJ;IBHGjFeE0DvDCBA;@?~>>;<(&%%X$"!o H8'$,UUN G t ,gVAyNJi ikiajniaktinia núnisaṉ Yusa Wakaní̱ enentáimin keana nuka tunaaja̱i̱ téenmamtikiarum ikiajniakairap. 0@YNPéṉker pujakmesha, itiurchat pujakmesha ashí warí wáiniam nui̱sha Yus shiir yumiṉsatarum. Kristu Jesusai̱ Yus-shuar ajasutiram nu túratniun Yus wakerawai. 1?]NTuke tsawant iniaitsuk Yus áujsatarum. )>MNTuke shiir warasrum pujustarum. j=MNAneartarum, yatsuru. Chíkich yajauch túrutmamtai amesha nútiksamek yapajkiaip. Antsu nuka túrutsuk átumka mai péṉker awajnai ajatarum. Tura nú arant, ashí nuṉkanmasha ashí shuarsha nútiksarmek túratarum. t<aNTura ju̱nasha seajrume, yatsuru. Takastinian nakitiana nusha chicharkatarum. Tura yawe̱ena nusha ataksha enentáimtikrarum ikiakártarum. Kakarmachu ana nusha yáiṉtarum. Tura ashí shuarja̱i̱ kajetsuk katsuntrarum wekasatarum. ;N Yúsnan takainia ásarmatai ti péṉker enentáimtusrum aneestarum. Tura yajauch awajnaitsuk ti shiir nawamnaikiarum matsamsatarum. &:EN Yatsurú, ju̱na seajrume. Atumja̱i̱ pujuinia nú shuar Yúsnan takakmainiakui shiir enentáimtustarum. Jintintramuk chichartamainiakui umirkatarum. 9N Tuma asamtai tuke túrarmena núnisrumek, shiir enentáimtiknaisarum mai ikiakánai ajatarum. Papru Yus-shuaran jintintiamiania nu q8[N Niiji̱a̱i̱ métekrak iwiaaku ami tusa Jesukrístu in jarutramkamiaji. Nu tuma asamtai iisha ii aya̱shi̱ji̱a̱i̱ iwiaaku pujakrisha Niiji̱a̱i̱ iwiaakji, tura ii aya̱shi̱ji̱a̱i̱ jáakrisha Niiji̱a̱i̱ tuke iwiaakji. 7N Páantchakait. “Jinium wéchatniuitrume” Yus incha túramji. Antsu ii Uuntri̱ Jesukrístuja̱i̱ uwempratniun tsaṉkatramkaitji. |6qNTúrasha iikia shiir tsáapninium wekainiaj nuka naka enentáimprar tuke nampetsuk pujustiniaitji. Suntar ni nemasri̱ anaṉkruawa̱i̱ṉ tusa anear wekasatniuiti. Tura iisha núnisrik íwianch yajauch awajtamsa̱i̱j tusar anearmi. Yus enentáimtusar aneetniuitji. Tura núnisrik iisha, ju̱ nuṉkanmaya̱ uwemprar Yúsai̱ tuke pujustatji, tu enentáimprar wetái. K5NIis, kashi kanarchatniukait. Tura nampeena nu kashi nampeenawai. 45NNu tuma asar, chíkich uruka núnisrik, ii enentái̱n kanartinia núnisrik “Warí, winia itiurtawa” tíchami. Antsu naka enentáimsar anearmi. n3UNEnta, átumka tsáapninium wekáa asarum Yus-shuartirmeka nékaitrume. Iikia kiritniumia̱nchuitji. $2ANTúrasha, yatsuru, átumka ujakmaitrume. Nu tsawant atumsha aneara pujarmin jeattawai. Atumsha aneara pujá asakrumin kasá áintsaṉ tarutrámashtatui. ~1uNAshí shuar “Pai, yamaikia ti nekas shiir péṉker pujuiniaji” tu matsatainiai̱, aya aneachma nuṉka mesertin tsawant jeattawai. Nuwa̱ ajamtin aya aneachma jatema áintsaṉ, nékachmanum átatui. Túmakui pisartin peṉké atsuttawai. 90kNNi tátintri̱ júnis átin nékarme. Kiritniunam kasá shuar kasamkataj tusa tátatna nu nekaachminiaiti. Núnisaṉ nákatsuk pujuiniai̱ Uunt Kristu tsawantri̱ jeattawai. j/ ONTúrasha, yatsuru, ni tátintri̱ waritiṉ tura warí tsawantai̱, nuka áatratin atsumatsrume. c.?NTuma asamtai ju̱ shiir chicham atumin ujakjana ju̱ja̱i̱ mai ikiakánai ajatarum.K-NTura nuyá iisha Yus-shuar tuke iwiaaku pujajnia nu Krístuja̱i̱ yuraṉminiam ajapén iṉkiunaikiartatji. Nuní ashí nayaimpiniam ii Uuntri̱ Jesukrístuja̱i̱ tuke iwiaaku pujusartatji. p,YNAntsu Yus akupeakui, Yusa suntarí̱ uuntri̱ untsumkui tura Yusa kachuri̱n umpuarmatai Uunt Jesukrístu untsumuk Yus pujamunmaya̱ tarattawai. Nuiṉkia Krístunu ajasar jákaru áiniana nu iwiarsumunmaya̱ nantakiartatui emka. (+INTuma asamtai Yus-Chicham nekaprutamnia nuna atumniasha jintintiajrume. Iisha tuke iwiaaku pujarin Kristu táakuisha jákaru ainia nuka ikiuakur émkishtatji. *!NJesus jákayat nantakchamkia. Núnisaṉ Yus Jesusan iniantkin Nin umirkar jákaru áiniana nunasha iniantkittiawai. Paant nékaji nusha. )N Yatsuru, Yus-shuarcha ni shuari̱ jakamtai “atakka wáinkiashtatjai” tusa ti kuntuts enentáimainiawai. Tuma asamtai atumsha nútiksarmek kúntuts enentáimsa̱i̱rum tusan ju̱na tájarme. Jákaru ainia nu urukawartinkit paant nekaatarum. (N Átum táasa̱i̱rum tusan tájarme. Túrakrumniṉkia atumniasha chíkich shuar péṉker enentáimturmasartatui. Kristu tátintri D'N Yamaikia tímiaj nútiksarmek, yayauchin túruinia nui̱ wekatsuk, chíkich shuarna pachittsuk, atumí takatri̱i̱n shiir aṉkant pujusrum atumí uweje̱ja̱i̱ṉ takakmá pujutarum. "&=N Iis nútiksarmek aneniatsrumek ashí Masetúnianam matsatainia nuja̱i̱. Túrasha, yatsuru, atumí aneṉkrattairi̱ nú nukap ajasti tusan, seajrume. 8%iN Tura yamaikia nuamtak Yus-shuar aneniastin ana nuna ti neka asakrumin áatrashtatjarme. Warí, imia Niṉki Yus atumin mai anenai ajatniun jintintramawarmatai nékarme. !$;NTuma asamtai shuar ju̱ chichaman nakitiakka áentsun nakitiatsui, antsu Yúsan nakitraiti. Tura nu Yussha ni Wakani̱n amaawiti tunaan túrashtinian. s#_NWarí, Yus incha péṉkercha yajauch túratarum turamchaitji. Antsu aya péṉkerak túratarum turamji. *"MNNú arant, amesha ame yatsum anaṉkam ni nua̱ri̱ yajauch awajtusaip. Nu túrakrumniṉkia ii tímiajrumna nútiksaṉ Uunt Yus ti kakaram asutiámawartatui. !9NYus-shuarcha ainia nu, Yúsan nékainiachu ásar, aya niṉki enentáimtumasar aya ni aya̱shi̱ wakeramunak umiktinian wakeruiniak nuwa̱n enentáimtuiniawai. Atumsha núnisrumek túrawairap. Antsu atumsha atumí nua̱ri̱ péṉker enentáimtusrum shiir aneasrum aya̱starum.  NAtumin Yus wakerutmarmena nu jú̱iti: “Shuar aya Wini̱n sumama pujusat tusan chikichkinkesha shuar tsanirmaashti”. zmNUunt Jesusa akupeamuri̱ji̱a̱i̱ tura nu kakarmaja̱i̱ atumniasha nuik unuiniarmajrumna nu átumka nékarme.  7NIikia Uunt Jesus akupkamuitji. Tuma asar nu kakarmaja̱i̱ atumniasha ju̱ túratarum tusan akupeajrume. Atumsha iwiaaku pujarmena nui̱ Yus shiir waramtiksatarum tura tuke péṉker túrukrum wetarum tusar seajrume. Iisha nuik atumin unuiniarmajrumna nútiksarmek túratarum. A{N Yus ikiakátmakui átum tunáa túrutsuk Yus umirkarum wekasatarum tusar ii Apari̱ Yus seaji. Ii Uuntri̱ Jesus Níiniuri̱ji̱a̱i̱ winiak péṉker wekaarmin tati tusar taji.;oN Atumin ii aneajnia núnisaṉ Yus atumniasha mai anenai ajatniun tura chikichcha aneastinian enentáimtikramprartí. Tura nú nukap aneṉkrattain Yus amasartí tusar wakeraji. |qN Atumi̱i̱n weri íistinian ii Apari̱ Yussha tura ii Uuntri̱ Jesukrístusha in yáinmaktai tusar wakeraji. "=N Incha Yus akuptamkurniṉkia atumi̱i̱n tímiajaik jeartiai tusar wakeraji. Túrar Yusna nekaatin mash nékatsrum nu jintintiatai tusar tuke ti seaji. hIN Yus péṉker umirka asakrumin, iisha shiir waraaji. Warasu asar ii Yusri̱ ti yúmiṉkiaji. }sNAtumsha Yúsja̱i̱ tariara weká asakrumin, shuar jaa péṉker ajas enentái̱ chinkiana áintsarik enentáimji. NTuma asamtai, yatsuru, ashí itiurchat tura wáitsatin wáiniatrik átum Yus shiir enentáimta asakrumin iisha shiir enentáimji. 8iNTura yamaikia Timiutéu Tisarúnikianmaya̱ waketki tayi. Niisha taa, átum Yus aneakrum shiir enentáimtamuncha ujatmaji. Tura átum in anenma asarum tuke enentáimsar pujamuncha tura ii atumin íistaitsar wakerajnia núnisrumek atumsha incha íirmaitiai tusarum wakeramuncha Timiutéu ujatmaji. [/NTura atumin íwianch tunaanum ajuṉmarchariash tusan, wisha kúntuts enentáimsamiajai. Tura ántrar takaschajiash tu enentáimsamiajai. Tuma asamtai nekaataj tusan ti wakerakun, wisha ti nukap tsawant nákaschamiajai. Antsu wárik Timiutéun akupkamiajai. Yúsja̱i̱ péṉkerash wekainia tusan, “nu inintrusam ikiuuta” timiajai.  NIimiatarum, atumja̱i̱ nuik tuke pujumjinia nui̱ “iisha wáitsartatji” tíchamkajrum. Iis, túrunachaik. Nuka nékarme. -NTura nú arant, itiurchatan wáiniuk iniaisara̱i̱ṉ tusa ikiakátmararti tusar Timiutéu akupkamji. Yatsurú, átumka nékarme, ashí Yus-shuaraitjinia nuka páchitsuk wáitsatniuitji. Iis, tuma asamtai atumsha ti nekas itiurchatnum pujarme, Yus-Chicham umirka asarum. o YNIisha ataksha atumin íistaitsar ti wakerimji. Tura tujintiakur iikia Atenas péprunam juákur ii yachi Timiutéu atumin íirmainiarat tusar akupkatai, timiaji. Iisha Kristui̱ Uwempratin Chicham etsermiaj nui̱, Timiutéuka iiji̱a̱i̱ métek takasuiti. Tuma asa niisha Yusa takatri̱n takáa asa atumniasha Yusai̱ kaka̱rtarum turamarti tusar akupkamji. T!NAtumsha shiir wekasa asakrumin iisha ti shiir enentáimsar waraaji. Nu tuma asar Uunt Jesukrístu tátintri̱ shiir enentáimsar nákaji. Nii támatai imiá warastatji. Atumin Yus-shuar awajsa asar, Nii támatai atumsha iiji̱a̱i̱ Jesus shiir inkiuṉtatji. Tuma asamtai nu enentáimsar tawasap achiktinia áintsar waraaji.NNekas winitiaitsar wakerimji. Imia wíkisha winitniun ti nukap enentáimsamjai. Tura iwianchi uuntri̱ Satanás tuke nuna suritrammiaji. ]3NIisha, yatsuru, ishichik tsawant atumi̱i̱ya̱ kanakir jeachat pujayatrik, atumja̱i̱sha wáinniaiyachiatrik tuke ii enentái̱nkia enentáimtimjiarme. Tuma asar ataksha atumin iistai tusar ti wakerimji. GNWarí, Israer-shuarcha Uwempratin Chicham ujaktaj tákurnisha niisha suritramainiaji. Nuna túruiniak yaunchu tunaan túriarmia núja̱i̱ṉkia naṉkaamas yamaikia túrawarai. Pai, túrasha yamaikia Yusa kajetairi̱i̱ imiá tsuuma̱i̱ ana nui̱ pujusarai. Papru ataksha Tisarúnikianam irautajtsa wakerimiania nu  7NNiisha Israer-shuaraitiataṉ Yus-Chichaman etserin armia nuna nuamtaketiat máawarmiayi. Tura nú weeák Uunt Jesusnasha máawarmiayi. Tura incha a̱a̱ ji̱i̱ki akuptamkarmiaji. Maaj, niisha Yúsan shiir enentáimtikiainiatsui. Tura núnisaṉ ashí áentsun kajerainiawai. b =NYatsurú, ju̱ nekaatarum. Aya atumek wáitiatsrume. Ashí Jutía nuṉkanam Israer-shuar, ni shuari̱ṉketiat, Yus-shuaran wáitkiascharmakia. Iis, Yus-shuaran Kristu Jesusan umirkaru ásarmatai wáitkiasarmiayi. Yamaikia atumniasha atumí shuári̱ṉ wáitkiarmainiawai. Nuja̱i̱ Jutía nuṉkanmaya̱ Yus-shuarja̱i̱ métekrak ajasurme. | qN Yus-Chicham ii étserma antukrum, aya áentsnumia̱ṉchaiti tímiarme. Yúsnumia̱iti tímiarme. Nu tiniu asarum umirkamarme. Kame nekas tárume. Ii étserjinia nu nekas Yusa chichame̱nte. Átum nu chicham umirka asakrumin, atumí enentái̱n kakaram ajastinian amaawai, Yus-Chicham asa. Átum Yus-Chicham umirkaru asakrumin iisha tuke tsawant Yus yúmiṉkiaji. N Tura Yúsja̱i̱ shiir wekasatarum tímiajrume. Yus naṉkaamas uunt asa ashí akupeawai. Tura Yus-shuaraitrumna nuna, Winin pachiinkiarat tusa, Yus untsurmarme. Yus untsurma asamtai Níiniuitrume. Niiniu asarum Yusa uchiri̱a núnisrumek wekasatniuitrume. / WN Tura atumniasha aṉkant aṉkant Yúsnum ikiakármajrumna nu nékarme. Tura uchin ni apari̱ átsaṉkeana nútiksarik shiir enentáimtikramajrumna nusha nékarme. wgN Yatsurú, atumja̱i̱ pujumiaj nui̱ iisha Yus wakerana nu túrimiaji, tura yajauch túrutsuk shiir wekasamiaji. Nuja̱i̱ incha chikichkisha yajauch chichartamkatniusha atsumiayi. Nuka atumsha nékarme tura nú arant Yus nékawai. ^5N Yatsurú, ii atsumaj nu sumarmaktai tusar kakaram takakmasmaj nu ¿kajinmatkintrumek? Atsá. Nékarme. Iis, Yus-Chicham étserkur, tsawai̱sha káshisha takasmiaji. Nusha, akirkata, ti̱i̱j tusar takakmasmiaji. J NIisha ti shiir aneajrume. Tuma asar Yus-Chicham ujaktai tusar ti wakerukmaji. Tura aya ujakar iniaisatin wakerukchamji. Antsu ii jákatniuitkiursha iniaisacha̱a̱ji, atumín ti anea asarⁱ. s_NAntsu uchi kuírchin ni nukurí̱ péṉker iis tsakatmana áintsarik iikia atumniaka shiir íismajrume. mSNIisha Kristu akatramuri̱ntji. Tuma asar ni kakarmari̱ji̱a̱i̱ akupkatin takakuji. Páchitsuk túramniauji. Túrasha waantu ajastaj tíchamji. Nuyá atumsha tura chikichcha in waantu awajtamsataj tákuisha iikia nakitmiaji. +NÁtumka nékarme, peṉkesha shíirmach chichasan anaṉkachjarme. Nuya̱sha, kuit achiktai tusar ántrar chichaschamji. Núnaka Yus nékawai. )NAntsu Yus in péṉker enentaimturmas Uwempratin Chicham etserkatarum tusa akatrampramiaji. Tuma asamtai núnisrik étsereaji. Túrasha aya aents waramtiksatai tusar étsertsuji. Antsu Niṉki Yúsak ii enentáin nekartamin asamtai, shiir enentáimtiksataitsar túraji. wNWarí, iisha Yus-Chicham atumin ujakmiaj nu nekasauyi. Tura yajauch enentáimsan, anaṉkatjarum tusan tíchamjarme. 3NAntsu itiurchat wáinkiaitiatar arantutsuk shiir Uwempratin Chichaman ujakmajrume. Iis, nuik Jiripius péprunam incha katsekramkarmiaji. Tura nú arant, ti itiurchat wáinkiamiajai. Túmaitiatan Yus yáintkiui Yusa chichame̱n ujakmajrume. Nuka atumsha ti peṉker nékarme. K NAtumsha nékarme, yatsurú, iisha ántrar atumí̱i̱n jeachmaji. g~ IN Tura nuya̱sha Yusa Uchiri̱ Jesus jakamunmaya̱n Yus iniantkimia nu, nayaimpinimaya̱ tatí tusarum átum nákamuncha ujatmainiaji. Iis, Jesus Níṉkiti Yusa kajetáiri̱ tsawantri̱ jeattana nuyá uwemtikrampratin.E} N Antsu átum in péṉker itiaamun nii íksaṉ ujatmainiaji. Tura nuya̱sha ántar-yus enentáimtustin iniaisarum nekas iwiaaku Yus nekas enentáimtusrum umirkarumna nunasha ujatmainiaji. | NTuma asarum Uunt Yusa chichame̱ ti ipiamparurme. Tuma asamtai Masetúnia tura Akaya nuṉkanmaya̱ shuar nuna nékainiawai. Tura nú naṉkaamas Yus nekas umirkarmena nuna ashí aents nékainiawai. Nuna nékainia ásar ii étserman atsumainiatsui. l{ SNNu túrakrum ashí Masetúnia tura Akaya nuṉkanmaya̱ Yus-shuarsha shiir wekasatin jintintiarme. dz CNAtumsha yamaikia íksarmek ii túramiaj nu, tura ii Uuntri̱ Jesukrístu túramia nu túrarme. Itiurchat ai̱ṉ Yus-Chicham umikiurme. Tura wáitiayatrumek Yusa Wakani̱ shiir enentáimtikramkui warasrum pujarme. Ay }NEnentáimpratarum. Iisha Yúsai̱ Uwempratin Chicham atumin ujakmajnia nusha aya chíchamja̱i̱ṉ tíchamji. Antsu nú arant, nu chicham nekasaiti tusar Yusa Wakaní̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ tímiaji. Tura átum péṉker matsamsarat tusar atumja̱i̱ pujusar shiir iruntrar wekasarmiaji. Nusha paant nékarme. [x 1NYatsurú, Yus anenmarme. Anenma asa Winia arti tusa achirmakurmena nusha nékaji. iw MNAtumsha Yus nekas enentáimtakrum umirkarumna nu nékaji. Núnisrumek, Yus aneakrum takaarme. Tura Jesukrístu tatí tusarum tuke tsawant nákarme. Nu neka asar, ii Apari̱ Yus áujkur, nusha ashí enentáimsar áujtajrume. Yv -NIisha Yus áujkurkia atumniasha tuke enentáimtusar Yus shiir yumiṉsaji. u -NWikia Pápruitjai. Wisha Serpanuja̱i̱ tura Timiutéuja̱i̱ Tisarúnikianmaya̱ Yus-shuar ajasuitrumna nuna áatjarme. Atumsha Yus-shuar asarum Apa Yúsnaitrume, tura Uunt Jesukrístunuitrume. Ii Apari̱ Yus, tura ii Uuntri̱ Jesukrístu waitnentrama ásarmatai, ti shiir imiatkinchanum pujustarum, tu wakerajrume. Tisarúnikianmaya̱ shuar Yus nekas enentáimtusar umirkatniun jintintiarmiania nu 5tcYusai̱ yachi̱ ajasu asarum anenaisrum shiir awajnaisatarum. Jesukrístunu ajasuitrumna nuna Yus imiatkinchanum pujustinian suramsarat tusan wakerajai. Nu atí.s Papirúnianmaya̱ atumja̱i̱ métek Yus achikma áinia nu amikmaatmarme. Winia uchir Markus núnisaṉ amikmaatmawai. ,rQ Serpanuja̱i̱ ju̱ papin ishichik áarmaj nuna akupeajai. Serpanu Yusja̱i̱ péṉker wekaak Yusnum winia yatsur ajasuiti; núnaka nékajai. Yus waitnentrama asa ti yainmakmania nuna enentáimtikeajrume ju̱ papiji̱a̱i̱. Tura tuke ni waitnenkartutairi̱i̱n wekasatarum tájarme. q  Nú Yúsnasha ashí aents shiir enentáimtusartí. Tura ashí áentsnum ni kakarmari̱ tuke atí. Nuke ati. Amíak áujmamsamu p Wats, ishichik tsawant wáitsarmena nu naṉkaamasmatai Yus ataksha péṉker awajtamsattarme. Tura numi wewe wajana núnisaṉ ikiakátmartatrume. Tura Yus ikiakárma asarum ni jinti̱i̱n tuke péṉker wekasattarme. Ju̱ Yus tuke in waitnentramtsujik. Tura iisha Jesukrístunu asakrin Niiji̱a̱i̱ métek Yus ni shiir pujutainium tuke shiir pujusmintrum tusa achirmakuitji. :om Tura tuke Yus nekas enentáimtusrum surimiaktarum. Ashí nuṉkanam Yusnum atumí yachi̱ ainia nu átum wáitiarmena núnisaraṉ wáitiainiawai. Nusha kajinmakchatniuitrume. n'Aneartarum tura íimiastarum. Íwianch atumí nemasri̱ ana nu, uunt ya̱wáa nuke, yanak emesraintiaj tusa e̱a̱a̱k tentaa wekaawai. Wm'Yus ámin ti enentáimturmakui ame itiurchatrum ainia nu Yus ashí iiktusta. 6leWats, Yus timiá kakaram asamtai, amek nekamam, péejchach enentáiji̱a̱i̱ enentáimtumasta. Nuiṉkia tsawant jeamtai ni wakerak Yus ámin peṉkeri̱ awajtamsattawai. 1k[Tura natsatirmesha atumí uuntri̱ umirkatarum. Kame yaunchu Yús-Papinium aarma asamtai ashí Yus-shuartiram naṉkaamantu enentáimtumatsuk umirnaikiatarum.Waantu enentáimtuma núnaka Yus nakittiawai. Antsu naṉkaamantuchu enentáimtuma nuna Yus waitnentak yaya̱wai. Tu aarmaiti. j{Nuiṉkia murikiu wainniu Uuntri̱ taa wantiniak iwiarmamtai tawasap ti shíirmachia núninian suramsattawai. Aents súana nú shíirmach wari mamurtiniaiti. Tura Úuntrum ámin suramsattana nuka peṉké mamurchattawai. Yus-shuarti umirnaikiatin i-Turasha, “Yús-shuara uuntri̱ ajasan, Yus-shuaran akuptiaj” tu enentáimsaip. Antsu shiir túramurmiji̱a̱i̱ Yusa murikri̱ jintintiata. 6heYus-shuar ame íistiniaitmena nu, péṉker iistá, murikiu wáinin ni murikri̱n wainnia áintsamek. Nakittsuk, shiir enentáimsam túrata, Yus wakerana nuke. “Chíkich akupta asamtai túrattajai” tútsuk tura nuja̱i̱ kuítrintin ajastin enentáimtsuk nekas wakeritia, Yusa takatri̱ asamtai. ug eYamaikia Yus-shuara úuntri̱tiram, jintintjiarme. Wisha núnisnak Yus-shuara úuntri̱ntjai. Kristu wáitsamuri̱n wáinkiaitjai wisha. Tura ukunam ti shiir átatna nui̱ chíkich Yus-shuara uuntri̱a núnisnak wisha pachiinkiattajai. ,fQTuma asamtai Yus wakeramuja̱i̱ wáitiainia nu, niisha Yus najanamu asa Yus iirsatí tusa tuke péṉker túratí. Warí, Yuska tuke péṉker túrichukait.leQImia Yus umirjinia nu uwempratniuri̱ itiurchataitkiuisha tunaan túruiniana nusha urukawartiṉ. DdYuska ni shuari̱n nekapsatajtsa naṉkamatniuiti. Tura nu tsawantcha jeayi. Yus imia in nekapramkuisha Yus-Chichaman umirainiatsna nú shuarsha urukawartiṉ. Ti asutniáwartatui. #c?Tura antsu Krístunuiti tusar wishikramuk wáitkiarmainiakui natsa̱a̱rairap. Krístunu asam wáitiayatmek, natsa̱mtsuk Kristu naari̱ shiir awajsata. RbTúra atumsha yajauch túrawa̱i̱rum aneartarum. Mankartana nu, kasamkana nu, tunáa túrana nu, tura chikichna páchiana nusha ni wáitsatniuri̱ṉkete. Atumja̱i̱ṉkia nu wáitsatniuka atsutí. aKrístunu asakrumin katsekkramkachartimpiash. Túmaitkiuisha Yusa Wakani̱ shiir ana nu atumi̱i̱n pujurtamkui shiir awajsamuitrume. Katsekkramainia nú shuar imia Yusa Wakani̱n yajauch áujmatainiawai. Tura átumka Yusa Wakani̱ shiir awajearme. M` Tuma ai̱ṉ shiir enentáimsatarum. “Kristu wáitsamuri̱n métek-taku wáitiakun péṉkeraiti” tu enentáimsatarum. Ukunam Kristu winchari̱ wáinkiarum timiá warasmi tusarum túratarum. H_  Aneamu yatsurtiram, ti waitsatin nekapramsartin jeartampramna nu nusháa enentáimprairap. Wáitsatin támatai, “¿urukamtai waitsa pujaj?” tu enentáimsairap. Kame túrunamniaiti. ^ Etserkatniun Yus amasuitkiuiṉkia ame tamena nu, Yus tana nuja̱i̱ métek atí. Chíkich shuar yáiṉtiniaitkiumka Yus amaana nú kakarmaja̱i̱ túrata. Ashí túramna nu Yusa naari̱ shiir atí tusam Jesukrístu náari̱ji̱a̱i̱ túrata. Jesukrístun ashí aents shiir enentáimtusartí. Tura ashí áentsnum ni kakarmari̱ tuke atí. Nuna tajai. Yus-shuarti wáitsatin ]5 In aṉkant aṉkant shiir awajtamsatniun Yus ti núkap takakui. Tura in shiir awajtamsamuja̱i̱ chíkich shuarsha shiir awajsatarum tusa chíkich chíkich túratniun suramsaitji. Tuma asamtai péṉker takaawa áintsarmek Yus amasmania nuja̱i̱ ame írutramuram yaiṉtá. ?\y Kajé-kajeja̱i̱nchu atumí je̱e̱n itiaaniátarum. u[cAneniamuja̱i̱ untsurí̱ tunaasha tsaṉkuratin awai. Tuma asamtai ashí nankaamas nuamtak anenaistarum. xZiAshí amuukatin jeatemayi. Tuma asamtai péṉker enentáimsatarum; túrarum anearum Yus auju pujutarum. oYWTúrasha jaka armia nu Yusa shiir chichame̱ ujankarmiayi. Ni a̱ya̱shi̱i̱n ashí shuarja̱i̱ métek jakamniaitiataṉ Yus iwiaaku pujana núnisaṉ ni wakaní̱i̱ iwiaaku pujusarat tusa ujankarmiayi. Shuar yáiṉtiniaitji !X;Túrasha ukunam nu aents ni túramuri̱n etserkartatui. Iwiaaku ainia nunasha tura jákaru ainia nunasha Neka awai. Nii nu aentsun sumamtikiawartatui. +WOTura surimiatsuk yajauch túrimiarmena nu iniaisa asakrumin, yaunchu atumja̱i̱ nuna túrin armia nu, “urukamtai iniaisara?” tusar yajauch áujmatramprume. ?VwWarí, Yúsan nékainiatsna nú shuar túruiniana nu atumsha núkap túrichmakuram. Yus-shuar ajatsuk tsanirmatin wakerimiarme. Yajauch túratniusha, nampernum nampekrum ti yurumárum, enentáincha ajasrum charaatum ajatniusha, ántar-yusa namperi̱i̱n yajauch ana nu najanatniusha nusha ashí wakerimiarme. UAntsu “iwiaakjana nui̱kia Yusa wakeramuri̱n tuke umirkatjai” tu enentáimiui. Ni aya̱shi̱ wakerana nuna yamaikia páchiatsui. 0T [Kristu ni aya̱shi̱i̱n wáitsa asamtai atumsha núnisrumek wáitsatin ákuisha, katsuntratjai titiarum. Ni aya̱shi̱i̱n wáitiana nú shuar yajauchin páchiatsui. KSTura Niisha nayaimpiniam we akupin pujutai̱nium Yusa untsuurí̱i̱ni apujsamuiti. Túramtai nayaimpinmaya̱ suntarsha, tura ashí kakaram akupin áiniana nusha Jesukrístun umirainiawai.lRQNu yumi Yus-shuarti imiantinian nakumui. Ii aya̱shi̱ chamir awajsatai tusar imiantsuji. Antsu ii enentái̱ péṉker atí tusar Yus sear imianji. Nuja̱i̱ iisha uwemji. Jesukrístu nantakin asamtai, nuja̱i̱ uwempraitji. vQeNusha yaunchu Nuai uunt kanun nájanuk siaṉtu painti (120) uwi pujurmia nui̱ Yuska umirtukarat tusa ti nákamaitiat Nuai étserman umikcharmiayi. Nú kanunmasha ishichik, uchu, aents kanunam pujuinian yumiji̱a̱i̱ uwemtikrarmiayi. _P7Ni wakaní̱ji̱a̱i̱ jakáa wakani̱n emetamu armia nuna etserkataj tusa wémiayi. 6OeKristu ii tunaari̱n asakártaj tusa jarutramkamiaji. Ashí asakárma asamtai atak tunaan jarukchatniuiti. Niisha tunaan peṉké túrichuitiat, ii tunáa asakrin wáitrutmasmiaji, Yúsnum ejetamtai tusa. Aya̱shi̱i̱nkia jakayat ni wakaní̱ji̱a̱i̱ ni aya̱shi̱ ataksha iwiaaku ajasmiayi. NYajauch túrakur wáitsatniuja̱i̱ṉkia nankaamas, Yus wakerakuiṉkia péṉker túrakur wáitsatniuka ti peṉkeraiti. jMM“Yúsja̱i̱ péṉker wekasataj” tu enentáimsarum wekasatarum. Yus-shuar asakrumin chíkich shuar ántrar áujmatramainia nu ni ántar áujmatramsamun nekaawar natsa̱a̱rarat tusarum Yusja̱i̱ péṉker wekasatarum. yLkTura “Kristu winia Úuntruiti” tu enentáimtustarum. Tura “¿urukamtia Yus-shuar ajasuitiam?” turamainiakuisha, péṉker áimkiamnium iwiarnarum pujustarum. Waantu enentáimtumatsuk, nin péṉker enentáimtikrataj tusam túrata. K)Túrasha péṉker túrayatmek wáitiakminkia Yus shiir enentáimtikramprattarme. Tuma asamtai ashamkartutsuk, sapijmiatsuk wekasatniuitrume. =Ju ¿Yaki yajauch túrutmat péṉker turamnisha? aI; Yus-Chichamnum jú̱nis aarma asamtai nu túratarum:Uunt Yus péṉker wekaana nuna wainiui, tura ni áujmancha ántawai. Tura yajauchin túrana nuna nakitrawai. Tuma asamtai, shiir pujustaj tákuṉka tura tuke tsawant warastinian wakerana nu, péṉker íimiastí, yajauch chichaka̱i̱j tusa tura wáitruawa̱i̱j tusa. Tunaanumia̱ kanaki péṉkeran túratí. Tuke enentáiji̱a̱i̱ shiir átinian e̱a̱kti. Tu áarmaiti. Itiurchat ai̱ṉ péṉker túratin TH! Yajauch turamainiakuisha “yapajkiataj” tiirap. Katsekramainiakuisha “iikkiataj” tiirap. Antsu “Yus winia shiir awajtusuiti” tu enentáimsarum, yajauch turamainiana nu péṉker awajsatarum. _G7Nuya̱sha ashí Yús-shuartirmin tájarme, aya chikichík enentaik atí. Waitnennairatarum. Nekas yatsum aneam núnisrumek anenaitiarum. Aya áminiuk enentáimtutsuk chikichan yáiṉtaj tu enentáimsatarum. +FOTura áishmaṉtirmesha Yus wakerana nu nekaarum atumí nuwe̱ shiir enentáimtusrum tsaniṉtarum. Nuwe̱msha, nuwa̱ asa, áishmaṉja̱i̱ métek katsuntrachminiaiti. Tura niisha, ámiji̱a̱i̱ métek Yusa waitnenkartutairi̱ji̱a̱i̱ tuke iwiaaku átinian takusminiaiti. Tu enentáimta asam ame núwe̱m shiir enentáimtustá. Yus áujkuram itiurchat atsuti tusarum túratarum. Yúsnum péṉker wekasatin PEAtumí we̱a̱tri̱ Sara ni áishri̱n Apraáman umirmiayi. Umirin asa, “winia uuntru” tíniuyayi nin. Atumsha péṉker túrakrumka tura sapijmiatsuk wekaakrumka, Saraja̱i̱ métek átatrume. GDYaunchu núnisaraṉ nuwa̱ Yúsan enentáimtusarmia nu, tura Yúsan shiir enentáimtikratniun wakeriarmia nu, ni áishri̱n umirkar nuja̱i̱ ni enentái̱n shíirmach ajasar pujuarmiayi. 1C[Antsu, “nekas shíirmach ajastaj” tákumka, enentáimin “shiir kajechu átajai” tu enentáimsatarum. Nuka sakarchattawai. Tura nuka Yúsnumka ti peṉkeraiti. JB Nu asamtai aya pátatek iwiarmampratniusha ti enentáimtusairap. Intiash ti peṉker iwiaratniusha, kuriji̱a̱i̱ iwiarmampratniusha, pushí ti kuitja̱i̱ entsartincha ti enentáimtusairap. nA WTuma asamtai, nuwa̱tiram atumí áishri̱ umirkatarum. Amesha péṉker, Yus umirka weká asakmin, áishrum Yus-Chichaman umirchaitiat, ame túramurmin nekáa, ámeka chichaatsminiṉ, niisha Yus-shuar ajastinian wakerittiawai. Y@+Murik ni pujutairi̱i̱n waketkitniun nékatsna ántsarmek atumsha meṉkaka wekaimiarme. Tura yamaikia atumí wáitmauri̱i̱n waketkintrume. Atumí wáitmau Krístuiti, atumí enentái̱n wáinnia nu.p?YKristu Niṉki ni aya̱shi̱in ii tunaari̱n entsaki krúsnum jarutramkamiaji. Tunáa enentáimtusa̱i̱rum tusa, antsu Yusai̱ péṉker wekasamniuram tusa jarutramkamiaji. Atumí enentái̱n tsuártaj tusa Kristu asutniámiayi. (>IKátsekeamsha Niṉkia katsekachmiayi. Wáitkiamsha “yapajmiaktaj” tíchamiayi. Antsu “winia Apar Yus iistí’ tímiayi, Yus péṉker túrin asamtai. a=;Krístuka tunaan peṉké túrachmiayi. Tura chikichkinkesha peṉké anaṉkachmiayi. <}Núnisaṉ túrunatin achikmaitrume. Kristu waitrutmasmiarme nui̱, Wi túraj núnisaṉ túrawarmi tusar wáitsamiayi. .;UYajauch túrawakmin asutiámamtai katsunteakmeka nui̱sha wariṉ ati. Antsu péṉker túrawakmin asutiámamtai katsunteakmeka ju̱ka ti peṉker túrame Yusai̱. u:cNekaatarum. Ántar wáitkiarmainia nui̱, “Yus iirui” tu enentáimsa katsunteakrumka, ti peṉkeraiti. u9cTakarniutirmesha ame úuntrum péṉker shiir enentáimturmakuisha tura yajauchiitkuisha umirkatarum. ,8QChíkichcha shiir enentáimtustarum. Yus-shuar ainia nusha aneetarum. Yus péṉker asamtai ashamkatarum. Uunt akupin shiir awajsatarum. Yus-shuarti katsuntratin `79Tunaanumia̱ aṉkant ajasu asarum péṉker wekasatarum. Túrasha wi aṉkant ajaschajak tusarum náṉkamsarum yajauch túrawairap. Antsu Yusna asarum, ni wakera nuna umirkatjai tusarum anearum wekasatarum. 6{Nekas peṉker wekaamurmi̱ji̱a̱i̱ enentáimcha ainia nu netse chichaamuri̱ itiatmamtikiatarum tusa Yus wakerawai. 25]Tura ni akupeamuri̱ ainia nusha tunaan túruinia núnaka asutiáti tura péṉkeran túruinia núnaka shiir awajsati tusa uunt akupin akupkamu ásarmatai umirkatarum. 4# Kristu atumí Uuntri̱ asamtai, ju̱ nuṉkanam akupin áiniana nusha umirkatniuitrume. Uunt akupin ashí akupin asamtai umirkatarum. 3+ Yus-shuarchanum péṉker wekasatarum. Túrakrumniṉkia niisha yamái “Yus-shuar yajauch túruiniawai” ántar tuíniayataṉ, ukunmaṉka, Yusja̱i̱ iṉkiunaiktin tsawant jeamtai, péṉker wekarmena nuna enentáimturmasar, nú shuarsha Yúsan shiir awajsartatui. Z2- Yatsurtirmin tájarme, Yusna ajasrum, ju̱ nuṉkanam írar matsatu asarum, atumí aya̱shi̱ wakerana nu tsaṉkatkairap. Aya̱shim wakerana nu túrakmiṉkia ame enentáim nuja̱i̱ yajauch ajastatui. ^15 Yaunchu nusháa shuar áuyarme. Tura antsu yamaikia Yus-shuar ajasrum, Niiniu ajasurme. Yus-shuar ajatsrumniṉ, ¿ya waitnentrampramia? Antsu yamaikia Yus waitnentramuitrume. “Yúsnaitjai” tu enentáimsatin B0} Tura átumka Yus achikmaitrume. Tura, wínian pujurtursarat tusa yajauchinmaya̱ Uunt Yus akantamkaitrume. Yusna asarum péṉker enentáimin ajasurme. Tura Yus sumakmaitrume. Niisha winia péṉkerun etserturkarat tusa túraiti. Kame kiritniunmaya̱ jíinkirum ni tsáapnintri̱n wekasatniun achirmakurme. /Tura ju̱sha aarma awai:Tukumak iniaartin kayaiti. Kame shuar Jesukrístunun etserkamun nakitiakka, ¿enentáinium itiur péṉker wekasat? Wats, nú shuar, Krístun umirainiachu ásar, tuke túrunatin asamtai tukumainiawai. Yusna ajasaru ainia nu ~.uYus umirkaitrumna nu, “kaya ti peṉkeraiti” tarume. Tura Yúsan umirainiatsna nuka Yusa Papiri̱i̱n tana nuja̱i métek áiniawai. Ju̱ áarmaiti:Je̱a̱n jeamin nakitrarmia nú kaya je̱a̱n emka apujtuamuri̱ atí tusa apujamuiti. *-MJesukrístunun Yusa Papiri̱i̱n jú̱nis áarmaiti:“Iistarum. Kayan ti peṉkeran achikjai” Yus tímiayi. Je̱a̱n emka apujtuamuri̱ atí tusan Seuṉnum apujeajai. Nin enentáimtana nu ántar enentáimtatsui. Aarma ana nu peṉké kayan chichaatsui. Antsu Jesukrístun tawai. !,;Atumsha iwiaaku kaya áantsaṉketrume. Tuma asarum Yus wiji̱a̱i̱ ni je̱e̱n jeamti tusarum tsaṉkamaktarum. Tura nútiksarmek Jesukrístui̱ atumí iwiaakmari̱ tsaṉkamaktarum, Yus wakera nuna túrutati tusarum. Jesukrístuja̱i̱ tura asarum Yus shiir enentáimtikrume. 3+_Ii Uuntri̱ Kristu kayáa áantsaṉkete. Tura shuar kayan yajauchin nakitiainia núnisaṉ Jesukrístun nakitrarmiayi. Tura kayan ti peṉkeran wakeruinia núnisan, Yuska, “winia Uchir ti peṉkeraiti” tusa Jesukrístun achikmiayi. Atumsha Jesukrístu weantuktarum. Nii iwiaaku kayaiti. *Antsu, Uunt Jesukrístu waitnenkartutairi̱ nekapsa asarum, uchi yama akiinia muntsun ti wakeruinia áintsarmek, Yusa chichame̱ aya peṉkerkea nu ti wakeruktarum. Yusa chichame̱ja̱i̱ tuke tsawant tsakakrum tuke uwemprami tusarum túratarum. Iwiaaku kaya ) 1Tuma asamtai, ashí yajauch ana nu iniaisatarum. Anaṉkatin, ántar-chichamtin átin, chikichna wakeruktin, ashí tsanumpratniusha iniaisatarum. w( iTura Yusa chichame̱sha tuke amuukachminiaiti. Nu Chichamja̱i̱ uwempramnia asamtai atumin etsernakuiti.`' ;Ju̱ aya̱sh tuke pujuschamniaiti. Yusa Papiri̱i̱n ju̱nis áarmaiti:Ashí aentsti nupáa áaniuitji. Ii péṉkeri̱sha kuku̱ji̱a áaniuiti. Nupa wárik kaawai. Kuku̱jsha núnisaṉ wárik iniaawai. H&  Nekaatarum. Yusa chichame̱ umirka asarum atak akiiniaitrum nuka ju̱ nuṉkanmaya̱nchuiti. Antsu Yusa chichame̱ iwiaaku tuke amuukachmin ana nú chichamja̱i̱ tuke iwiaaku átiniaitrume. /~~}}D} |v|-{nzYyxwwVvvuOtjssr*qnponmm;ll#kwk"jjbiihfff3eelddYcEbxbaa`g_{_,^^]\[ZwYXXWW VEUTTSSRFQQ POOaNNxMpLLLKJJIHHHG8FEDCC?BAAcA@7??==N<<;U::z:9_8776d55*413,221C0//(.d--K++*w)(J'!&%$$#T""!3 v _ j%J|LKKzG r n pczy)Yaunchu kiritin aan Yus tsáapin ati tusa tsáapnin awajsachmakia. Nú Yúsaiti ii enentáin tsaapnin awajtamsamia nu. Nu tsaapniji̱a̱i̱ ni shiirmari̱n, Jesukrístu iniakmia nuna, ashí aents nekaawarat tusar Jesukristunun étsereaji. Yusak enentáimtusar wekasatin *xMIisha étserkur, Jesukristu ii Úuntri̱nti tu étsereaji. Iikia atumí úuntri̱ntji tátsuji. Antsu, Jesus ii uuntri̱ asamtai, atumi̱ yáintri̱ntji, taji. ewCUunt iwianch, ju̱ nuṉká uuntri̱ ana nu, nu aentsu enentái̱n ukusturuiti. Uunt Krístunu shiir chichaman ii étsermaja̱i̱ tsáapnin enentáimprara̱i̱ṉ tusa ukustawai. Nu Kristu Yúsan ímiatrusaṉ nakumui. |vqUwempratin Chicham ii étserjinia nu páantaiti. Áyatik meṉkakatniunam weena nu “páantchaiti” tuíniawai. 1u[U̱u̱ka túratin ana nuyá tura natsanmai̱ ana nuya̱sha kanakmiaji. Anaṉkatai tusar wekaatsuji. Tura Yus-Chichamja̱i̱ nakuratsji. Étserkur aya Yus-Chicham tana núchik étserji. Ashí aents nuna antukar, “nekas núiti Yus-Chicham” tiarat tusar túraji. Wi tájana nuna Yus nékawai. mt UYus in waitnentrama asa ni chichame̱n etserkatniun ataktamsaitji. Tuma asamtai yawe̱tsuk takaaji. {soNuke asamtai, iisha ii yapi̱ tarachja̱i̱ nukukchamu asar íspikia núnisketji. Uunt Kristu péṉkeri̱ iniakmaji. Kristu péṉkeri̱ nú núkap takaki wéakur, Krístuja̱i̱ métek ajastasa pujaji. Yusa Wakaní̱kia nuna túrawai.mrS“Uunt” tájinia nu, Yusa Wakaní̱iti. Uunt Yusa Wakaní̱ pujana nui̱ aṉkant ajastiniaiti. wqgTura aencha ni enentái̱ yapaji̱á Uuntna ajasmataikia ni enentáimmiari̱ya̱ nukurkamu ana nu jusamuiti. bp=Yamaisha Muisaisa áarmari̱n áujsar nékainiatsui, ni enentáimmiari̱ nukurkamu asa. Nu nékakur ti paant étserji. ql[ Núkap arur pujuschamnia nu wincha áchamkia. Kame tuke átinia nuke nuja̱i̱ naṉkaamas shíiraiti. ^k5 Iista; yamaram ana nu imiá shiir asa, yaunchu wincha amia núnaka mushatmamtikiui. j7 Kame mesertinnium ejeana nú chicham winchaja̱i̱ susamuyayi. Tura nuja̱i̱ naṉkaamas Yúsnum ejeana nú chichamka Yus íimmianum péṉkeraiti. _i7Tura yamaram chichaman Yusa Wakaní̱ súramna nu, nuja̱i̱ naṉkaamas shíiraiti. ohWYaunchu chichamnaka kayanam aar Yus Muisaisan susamiayi. Susamia nui̱, Muisaisa yapi ti wincha ajasmiayi. Túrunamtai Israer-shuar ni yapin íistinian tujinkiarmiayi. (Túrasha nu wincha mushatmaki wémiayi.) Túrasha nu chichaman shuar umirkatniun tujintiakui, nu chichamsha aya tuke jákatniunam shuáran ejemiayi. Túmayataṉ winchaja̱i̱ susamuyayi. /gWYamaram chichaman Yus najanamia nuna, incha péṉker etserkatniun suramsaitji. Yaunchu aarma chichamnum, ashí takamtsuk umirkachrikia tuke jakamniuyaji. Antsu yamaram chichamnum, Yuska ni Wakaní̱ji̱a̱i̱ yamaram wekasatniun súramji. Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ nu chicham étserji. wfgJu̱ nékaji; imia iik peṉké tujinkiaitji. Antsu ii túrajnia nu Yus ni kakarmari̱n súramkurin túraji. Te!Kame Krístunu asar, Yus enentáimta asar, nusha tíminiaitji, taji. |dqIis, tátsujak. Papí aarma núnisketrume. Nu papí Kristu áarmaiti tura iisha nú papí atumin súaji. Tíntiaja̱i̱nchu antsu iwiaaku Yusa Wakaní̱ji̱a̱i̱ áarmaiti. Kayanmasha áarchamuiti; antsu shuara enentái̱n, auka, áarmaiti. }csAtsá. Átumka ii papiri̱a núniskechukaitrum. Ii enentái̱n nu papí áarmaiti. Tura nú papí áujsatniua núnisaṉ ashí aents atumí túramuri̱ wáinkiar ii etserkamaj nu, Papru nekas Yusa takatri̱n takaawai tusa nekaamnia áiniawai. ,b S¿Nu tákurniṉkia, “ataksha niṉki waantu enentáimtumainiawai,” tu enentáimsarmek? ¿Chíkich túruinia núnisrik, “Ju̱ áishmaṉ nekas Yus-Chichaman etserin áiniawai” tusa papí aarma atumin iniaktustinkiaitiajⁱ? ¿Chíkich iniaktustin nú papí atumin seatniukaitiajⁱ? Ja Kame untsurí̱ aents kuítian achiktaj tusar Yusa chichame̱n yapajinia núniskechuitji. Antsu Krístunu ajasu asar, Yus akupkamu asar, Yus íimmianum anaṉtsuk esetsar étsereaji.B`}Meṉkakatniunam weena nuka ii kuṉkúajnia nuna jakamnia meje̱a nekapramji. Tura iwiaaku átinnium weena nuka iwiaaku átin kuṉkúa nekapramji. Maa, nu túratniuncha ¿yaki jeá? 2_]Kristu in pujurtamu asamtai Yusja̱i̱ nekapsamka iikia kuṉkúaji. Ii kuṉkúajnia nuna uwemtikramu ainia nusha tura uwemtikrachma ainia nusha nekapramnia ainiawai. ^Kristu Jesusja̱i̱ Yuska incha nupetmamtikramak ewekatmasuitji. Tuma asamtai Nincha ti shiir yúmiṉsa pujajai. Tura kukujⁱ kuṉkúakui, ashí nékainia núnisaṉ ii etserkamuja̱i̱ Kristu shiir chichame̱n Yuska ashí aentsun nekamtikiainiawai. R] Túrasha ii yachi̱ Titiun wáinkiachu asan, shiir enentáimsatniun tujinkiamjai. Tura asamtai Trúasnumia̱ aentsun áujsan ikiukiaran Masetúnia nuṉkanam wémiajai. Krístuja̱i̱ nupetkamniaitji v\e Krístunu shiir chichaman Trúas péprunam etserkatajtsan jean, ti péṉker takastinian wáinkiamjai. 0[Y Kame uunt iwianch Satanás in emestampratajtsa wakerana nusha nékaji. Tuma asamtai, túrawa̱i̱n tusar tsaṉkuratniuitji. Trúas péprunam Papru juákchamiania nu Túrasha kúntuts awajtusmia nu, aya wíniak kúntuts awajtuschamai. Antsu atumniasha ishichik kúntuts awajtamsayi. Patasa chichasa̱i̱j tusan “ishichik” tajai. 8TiNekaatarum. Nu papin áarmiajai. Kúntuts awajsatjarum tusan áarchamjai; antsu ti aneajrumna nu nekaatarum tusan wakerakun áatramajrume. Yajauchin túrana nu tsaṉkuratin 5ScWi jeakun atumí tunaari̱ íwiartsurminiṉ kúntuts enentáimsa̱i̱j tusan nakitiakun, nu papin áarmaj nútiksanak áarmajai. Warí, atumketrume winia waramtikrustin. RWi atumin kúntuts awajkuncha, ¿yaki winia waramtikrusat? Aya atumek, wi nuik kúntuts awajsamjarmena nuke waramtikrusminiaitrume. Q Tuma asamtai, atak kúntuts awajsa̱i̱jrum tusan nakitiakun, “atumí tunaari̱ íwiartsurminiṉ jeashtatjai” tímiajai. GP  “Aya wi tájana nútiksarmek Yus enentáimtustarum” waantu enentáimtumasar nu titin nakitiaji. Yus nekas enentáimtusmaaja̱i̱ kaka̱a̱rme. Antsu nekas warastarum tusar wakeraji.O 3Atumí̱i̱n itiurchatan wáinkia̱i̱j tusan nakitiakun atumí pépruri̱n Kurintiunam jeachmajai. Wáitrakuiṉkia “Yus iirsati” tajai. N /Tura ukunam ii achiktatjinia nuna, nekas amastatjai tusa Yus ni Wakani̱n ii enentái̱n apujturmaji. Nuja̱i̱ Níiniuitji tusar paant nékaji. |M sAtumniasha incha ikiakátmajnia nu Yúsaiti. Krístunu ajasu asakrin túrutmaji. Tura anaitiamak Niiniu awajtamji. IL  Niiji̱a̱i̱sha Yus tana nu tímiatrusaṉ uminiui. Tuma asamtai Jesukrístu enentáimtakur “nii tana nuna nekas túrattawai” tu enentáimji. Tu enentáimsar Yusa naari̱ shiir awajeaji. /K YWisha Serpanuja̱i̱ Timiutéuja̱i̱ Yusa Uchiri̱ Jesukristunun ujakmajrume. Niisha jú̱ chichamaik, “Ee, atsá” tíchaiti. Antsu nii tana nuna tuke umíawai. J 5Núchaiti. Yus tana nuna tímiatrusaṉ umíana nútiksarik iikia ii chichame̱ umiktai tusar wakeraji. Jú̱ chichamaik, “Ee, atsá” tátsuji. .I WNuiṉkia ¿urukamtai túrachmaj? ¿Péṉker enentáimtsukek “wetajai” tímiaj? ¿Wi Yus-shuarcha nunisaṉ, jimiará chichamtiniaiti, tú enentáimtursarumek? rH _Masetúnia nuṉkanmaani wéakun íirkuta naṉkaikitjiarum tusan enentáimmiajai. Tura wáketkuncha ataksha íistajrum tusan wakerimjai. Túramtai wi Jutía nuṉkanam weakui átum yáintkiatarum tusan atumin íistinian wakerimjai. G Tura ii shiir enentaimtuniaj nuna nékakun ataksha Yusa̱ waitnenkartutairi̱ nekapsak tusan ataksha atumi̱i̱n irastinian wakerimjai. kF QIshichik nékayatrumek nú núkap tuke nekaki wetarum tusan wakerajrume. Nuiṉkia Jesukrístu tátinia nú tsawantai̱ átum winia shiir enentáimtursattarme. Tura átum péṉker wekasa asakrumin shiir enentáimtustatjarme. E 5 Áatjarmena nu páantaiti. Átum áujsarum nekaatin jearmena nunak aarjai. Chikichan nekaachminian aatsjai. Péṉker nekaatarum tusan wakerajrume. %D E Yatsurtiram, ju̱ nekaatarum tusar wakeraji. Ju̱ nuṉkanam pujusar tura nekaska atumja̱i̱ pujusar anaṉtsuk tura Yus umirkar wekaimji. Aya ii nekatairi̱ji̱a̱i̱ṉ wekaichamji. Antsu Yus in waitnentrama asa péṉker wekasatniun yainmakmaji. Nu nekaar shiir enentáimji. QC  Jakamnia itiurchatnumia̱ Yuska uwemtikrampramji. Tura yamaisha uwemtikrampratajtsa pujurtamji. Tura atumsha in Yus áujtakrumniṉkia “Yuska tuke uwemtikramprattaji” taji. Tura untsurí̱ shuar Yus aujsa asakrumin, ii uwempra asakrin untsurí̱ shuar Yúsan yumiṉsartatui. Kurintiunam wau wéchatniun Papru ujakmiania nu TB # Nu itiurchatnumia̱ “iwiaaku jíinkishtatji” tu enentáimsamji. Túrasha “iikia tujinchaitji” tu enentáimtumatsuk, antsu jakamunmaya̱n inianniua nú Yúsan enentáimtusarat tusa nu túrunamji. #A AYatsurtiram, iikia Asia nuṉkanam ti itiurchat wáinkiamjinia nu nekaatarum tusar wakeraji. Imiá itiurchat wáinkiar iikia katsuntratin jeachmaji. @ 1Tura “túrattawai” tu enentáimtajrume. Warí, átum iiji̱a̱i̱ métek wáitsaitrume. Núnisaṉ iiji̱a̱i̱ métek Yus atsaṉtamtsurmek. ? Tuma asamtai, wáitiajnia nu, Yusa uwemtikrampratniuri̱ tura ni atsaṉkratniuri̱ atumsha takustarum tusar wáitiaji. Tura Yus in atsaṉtampramjinia nu, Yusa uwemtikrampratniuri̱ tura ni atsaṉkratniuri̱ átum takustarum tusar atsaṉkramuitji. Wats, átum uwemtikramu tura atsaṉkramu asarum, ii wáitsajnia nútiksarmek wáitiayatrum shiir enentáimsarum katsuntramniaitrume. t> cWarí, Kristu wáitsamuri̱ núkap pachiinkiaitjinia núnisrik ni atsaṉkramuri̱n núkap pachiinkiaitji. = 7Ii wáitiajnia nui̱ Yuska in atsaṉtamji. Tura in atsaṉtamjinia nútiksarik iisha chíkich shuar wáitiainia nuna atsaṉkrarat tusa túrutmaji. @< {Ii Uuntri̱ Jesukrístu Apari̱, ii Yusri̱ ana nuna naari̱ uunt awajsatai. Niisha ii Aparí̱nti. In waitnentramaji. Tura Niisha ii Yúsri̱nti. Tuma asa in tuke atsaṉtamji. %; EApa Yussha, ii Uuntri̱ Jesukrístusha shiir enentáimturma ásar imiatkinchanum tuke shiir pujustinian yáinmakarat tusan wakerajrume. Papru wáitsamuri̱ u: gWi Pápruitjai Jesukrístu akatramu. Yus nuna wakerakui ni akatramuri̱ anaikiamuitjai. Ii yachi̱ Timiutéuja̱i̱ Yus-shuar Kurintiu péprunam íruntrumna nuna áatjarme. Kame ashí Akaya nuṉkanam Yusna ajasurmena nunasha áatjarme. v9ebChíkich shuar nuna umirkar Yusai̱ya̱ kanakiarai. Wátsek, Timiutéu, Yus shiir yainmakti. Nuke atí.>8ubTimiutéu, ashí ame túratniua nu tuke enentáimturta. Jú̱ nuṉkanmaya̱ ántar chichainia nu anturkaip. Tura wáitruiniak “wi imiá nékajai” tuinia nusha anturkaip. y7kbNuna túruiniak kuítriniawartatui. Núnisaṉ tuke iwiaaku átinian wáinkiartatui. Amuak Timiutéun akatramu '6Gb“Péṉker túratarum” tiarta. Tákumin niisha shiir enentáiji̱a̱i̱ ni takakman ajamsarti. Nuyá nú péṉker túramuja̱i̱ Yusai̱ ikiáunkartí. 5{bJú̱ nuṉkanam kuítrintin ainia nusha naṉkaamantu enentáimtumascharti. Kuitcha yúpichuch meṉkakamnia asamtai kuítniak enentáimtusar pujuscharti. Antsu iwiaaku Yus ashí in ti peṉkeran núkap súramaj nuna nekas enentáimtusarti. u4cbIwiaaku átinia nérenniuri̱ Níṉkiti. Ti tsáapninnium pujakui nuntumtuachminiaiti. Wáinchatai asamtai shuar peṉké wáinkiacharu áiniawai. Niṉki ashí shiir awajsatniuiti tura Niṉki tuke ashí akupin atí. Núnisaṉ ati. (3IbTsawant jeamtai Jesukrístu tatí tusa Uunt Yus, imiá peṉker asa, akupkattawai. Níṉkiti Yus. Akupniuncha Akupniuiti. Uuntja̱i̱ naṉkaamas Úuntaiti. 2 bIi Uuntri̱ Jesukrístu táatsa̱i̱ṉ wi tájamna nu yapají̱tsuk tura yajauch chicharnakchamnia péṉker umiktá, tájame. 21]b Yuska ashí iwiaaku átinian súwiti. Jesukrístusha Punsiu Piratui̱ nekasa nuna ti paant ujakmiayi. Tuma asamtai Yussha Jesukrístusha íirainiamunam nu̱na tájame. @0yb Yusna nu túrunat tusam kakaram ajástá. Tuke amuicha iwiaakma emetata. Nu túratniun Yus anaitiamkaiti, tura ame Yus nekas enentáimtamu untsurí̱ shuar iruntramunam etserkaitme. %/Cb Antsu ame Yus-shuar asam nuyá pisarta. Yus nekas enentáimtakum péṉker túrata. Waantu enentáimtsuk Yus péṉker umirkata. Aneakum katsuntrata. T.!b Kame kuit aneatniuka ashí tunáanum útsutmakminiaitji. Chíkich shuar nuna wakerukar Yus enentáimtustinian iniaisar ti itiurchatja̱i̱ yajauch awajmamsarai. Yusna nu túrunat tusam kakaram ajástá 1-[b Antsu kuítrintin ajastaj tuinia nu, tunaanum awa̱ṉkemkar iniainiawai. Tura antra nuna wakerukar itiurchatan wáiniainiawai. Nuja̱i̱ emesratniunmasha jeainiawai. c,?bTuma asamtai yurumkasha tura entsataisha takakkurkia nuja̱i̱ṉ warasa pujustiniaitji. K+bIis, ju̱ nuṉkanam misuk támaji; núnisar misuk jiinkittiaji. * bShuar takakna nuja̱i̱ṉ waraakka Yusna ana nuja̱i̱sha waraak ju̱ nuṉkanmasha tura nayaimpinmasha nekas kuítrinniuiti. c)?btuke kakannainiawai. Tura tu aujmatnaisatniun wakeruiniana nú shuar nekas-chichaman nékachu ásar aya tunaan enentáimtin áiniawai. “Yusna ana nuja̱i̱ kuítrintin ajasminiaiti” tuiniawai. Nu shuar pachisaip. (bnu shuar naṉkaamantu enentáimtumayat ántraiti. Ni enentáimmianak chichaak aya ántar chichaman antumtiknaikiatniun chichaawai. Tura nu chichamja̱i̱ nupetmaktaj tusar naṉkaamas áujmatainiak kajernaikiar tura katseknaikiar péṉker enentáimtunaitsuk 'ybShuar ti shiir naka chichaman ii Uuntri̱ Jesukrístunu ana nuna nakitiak antsu niisháa chichaman étserkuṉka 0&YbAtumí uuntri̱ Yus-shuar áiniakka aya Yusja̱i̱ yatsum asamtai nakiarchatniuitrume. Antsu nuna naṉkaamas péṉker takarsatniuitrume. Warí, ame yaya̱mna nu Yus-shuarchak ainia, tura ame aneamu yatsumchak ainia. Ame, Timiutéu, tu jintintiata. Yusna wakeruktincha tura kuit wakeruktincha % )bTakarniutirmesha, atumí uuntri̱ ti shiir umirkatarum. Túrachkumniṉkia chíkich shuar Yusnasha ii unuiniamuncha yajauch áujmattsartatui. $bNúnisaṉ péṉker túramusha ti paant áiniawai. Tura yamái páantchaitiat tuke paantcha áchamniaiti. Páchitsuk nekanattawai.H# bChíkich shuara tunaari̱ wáitsatin imiá paant áiniawai wáitsatin tsawant jeatsa̱i̱ṉ. Tura chíkich shuara tunaari̱ṉkia paantcha áiniawai antsu ukunam paant nekanawartatui. ]"3bWakemja̱i̱ jau asam aya éntsak úmutsuk karía ishichik pachimpram umarta. !bYus-shuara uuntri̱ atí tusam wárik anaikiaip. Wárik túramka chikicha tunaarí̱n sumamattame. Ashí tunaanum peṉké pachiinkiaip. 1 [bYussha ii Uuntri̱ Jesukrístusha tura nayaimpinmaya̱ suntarsha íimiainiamunam “túrata” tájame. Ashí shuarja̱i̱ niisháa enentáimtutsuk métekrak túrata. bChíkich shuarsha ni tunaari̱n ikiuktinian nakitiainia nu, ashí iruntramunam chicharkarta. Chikichcha, nuna íisar, ashamkarti. $AbChikichik shuarak Yus-shuara uuntri̱ tunaari̱n etsertukmataiṉkia anturkaip. Antsu jímiarsha menaintiusha tsanumtsuk métek tuiniakui anturkata. bYus-Papiniumsha núnisaṉ áarmaiti:Jiṉkiaia saepen pakartaj tusa turu takaak nája̱kui ni nují̱ jiṉkiatáshtiniaiti. Antsu ni wakerak yuati. Tu áarmaiti. Tura nu arantcha áarmaiti:Takakmasua nu nekas akinkiatniuiti. Tu áarmaiti. zmbYus-shuara uuntri̱ Yus-shuaran péṉker wáinkiarua nu, nekas shiir enentáimtustin áiniawai. Tura akinkiamniasha áiniawai. Nekaska Yus-Chichaman etserkatniuncha tura unuiniartinniasha tuke takaaka imiá shiir enentáimtustinaiti. RbÁishmaṉsha nuwa̱sha Yus-shuar ainia nu ni shuari̱i̱n waje̱ ákuiṉkia Yusa kuítri̱n seatsuk nii yaiṉtí. Nuja̱i̱ chíkich wajé̱n nekas atsumainia nuna Yusa kuitri̱ yáiṉtatui. q[bKame nuik chíkich chíkich waje̱ Krístui̱ya̱ kanakiar iwianchin nemarsaru ásarmatai nuna tájai. [/bNu asamtai waje̱ úchipiak ainia nuka uyu̱rtukar uchin takusarti. Tura nuwa̱ nuatkamu takastinia nuna túrawartí. Tura ni túrunamuri̱ji̱a̱i̱ in kajertamainiaj nú shuar yajauch enentáimturmarcharti. ykb Nu arantcha nakimiainiak ántar irauwear chikicha itiurchatri̱n áujmatsachminia nunasha áujmatin áiniawai. A}b Tura emka enentáimtiarmia nuna iniaisar sumamainiawai. 9kb Tura sesenta (60) uwí takakchaka chíkich waje̱ja̱i̱ iruraip. Ni aya̱shi̱ wakeramuri̱ Krístui̱ya̱ kanamtikiainiawai tura ataksha nuatnaikiatniun wakeruiniawai.  b Ti paant péṉker túrin átiniaiti. Ni uchirí̱n péṉker tsakatmaashit, íraran péṉker táata tíniuashit, nekasmiancha enentáimtumar Yus-shuaran yáiniaashit, wáitiainia nuna waitnenniuashit, tura chikichnasha péṉker túriniaitkiuṉka maak. $Ab Yusa kuítri̱ji̱a̱i̱ yáinniaiktiniaitkiuṉka waje̱ sesenta (60) uwí naṉkaamas takustiniaiti. Tura chikichik aíshriniak takusu átiniaiti. QbShuar ni je̱e̱n pujuinia nuna nekaska wáinkiatniuiti. Tura nuyá chíkich shuárnasha yáiṉtiniaiti. Túrachkuṉka Yus tana nuna umíatsui, tura Yus-shuarcha nuja̱i̱ naṉkaamas yajauchiiti. bTura waje̱nka ni shuari̱ wáinkiartí. Yus-shuaran yajauch chicharnaktin atsutí tusam wi tájamna nu ashí Yus-shuar ujakarta. LbAntsu aya wárastiniak wakera nuka iwiaakiat jaka áintsaṉkete. oWbNekas waje̱ niṉki pujana nu Yúsan enentáimtak tsawa̱isha káshisha iniaitsuk Yúsan áujeawai. bTura waje̱ uchirtiniaitkiuiṉkia tura tiraṉkrinniuitkiuiṉkia, nu shuar waje̱n wáinkiarti. Emka ni shuari̱n péṉker wáinkiatniun unuimiararti. Ni aparí̱ anemia núnis awaṉtuiniak shiir wáinkiarti. Núnaka Yus ti shiir enentáimtawai. >wbWaje̱ nekas atsumin ainia nusha yáiṉkiarta. $ AbNuwa̱ úuntchisha nekas ame núkua nútiksamek shiir awajsarta. Nuwa̱ nátsasha nekas ame umaimia nútiksam shiir enentáimja̱i̱ péṉker awajsarta.   bUunta nu kakantraip. Antsu nekas ame apa nútiksamek chicharkata. Nátsasha nekas ame yátsumea nútiksamek shiir awajsarta. ( IbTúramna nusha tura unuiniamna nusha péṉker wáinmamkata. Nu túratin pimpikiip. Nu túrakmeka uwemprattame amesha tura ujainiam nusha uwemtikrattame.q [bTuke enentáimja̱i̱ wi tájamna nu enentáimtakmin ame péṉker túruki wéamun nekaawartatui. N bYus-shuara uuntri̱ Yúsnan takastin anaitiamak uwejé̱n awantramsarmai. Nuna túramainiak “Ju̱ shuar kakarman Yúsnumia̱n takustatui” túramarmia nu, kakaram ajasam tímiatrusam túratá. fEb Wi jeatsa̱i̱ṉ Yus-Chicham áujeakum shuar jintintiata. Túram Yus-shuar ikia̱kárarta. :mb Ti úuntchaitkiumnisha nakitramprara̱i̱ṉ. Antsu péṉker túrakum Yus-shuar unuiniarta. Chichammiji̱a̱i̱sha, túramurmiji̱a̱i̱sha, aneṉkratmarmiji̱a̱i̱sha, nekas Yus enentáimtamuja̱i̱sha, tura esetra enentáimsam Yusna péṉker túramuja̱i̱sha niisha túrawarat tusam iniaktusarta. 8kb Nuka ashí ame jintíakum akupkatniuitme. Sb Nekas iwiaaku Yus ashí shuaran uwemtikramniaiti, tura ashí Nin enentáimtuinia nú shuaran nekas uwemtikratniuiti. Nu chicham imiá nekasaiti tu enentáimtakur katsekramainiakrincha kakaram takaaji. H b Nu imiá nekas asamtai ashí shuar nuna enentáimtustiniaiti. oWbKame aya̱sh kakaram awajsatniusha ishichik péṉkeraiti. Antsu Yusna nu túratin kakaram ajastinkia imiá péṉkeraiti. Yamái ju̱ nuṉkanmasha yáinmaji tura ukunmasha Yusja̱i̱ pujustin asakrin naṉkaamas péṉkeraiti. nUbÁntar chichamsha tura netse chichamsha enentáimtutsuk nekas Yusna ana nu túratin kakaram ajasta. @ybWi tájamna nu chíkich Yus-shuar jintintiakmeka Jesukrístu péṉker takari̱n átatme. Tura ashí Yus-Chicham péṉker jintíamu unuimiaru asam nuja̱i̱ kakaram ajastatme. bYus-Chicham tana núja̱i̱sha tura yuiniak Yúsan yumiṉkias áujsamuja̱i̱ ashí péṉker ajasuiti. Jesukrístu péṉker takari̱n ]3bAshí Yus najanamu péṉker asamtai nakittsuk antsu Yusan yumiṉsar yúatniuiti. x~ibNu shuar nuatnaikiatniun suritiainiawai. Núnisaṉ chíkich chíkich yurumak yúatniuncha suritiainiawai. Warí, Yus ashí yurumkan najana asamtai Yus-shuar nekas chichaman nékainia ásar Yúsan yumiṉsar páchitsuk yuámin áiniawai. ?}wbYajauch shuaran anturkartatui. Nu shuar ni enentái̱ narúa áinin ásar ni tunáa túramun peṉké enentáimtichu áiniawai. Tuma asa shiir chichainiayataṉ wáitrin áiniawai. 4| cbYusa Wakani̱ ti paant tawai, amuukatin tsawant jeaakui untsurí̱ aents Yus enentáimtustinian iniaisar antsu yajauch wakanin nemarsar íwianch jintíamun anturkartatui. {bMaa, imiá nekasaiti, Yus iwiainturmakma ashí naṉkaamas ti peṉkeraiti. Tura jú̱iti:Yuska aents ajas jú̱ nuṉkanam paant wantinkiamiayi.Yus Wakancha “ti shiiraiti” Nin tímiayi.Yusa suntari̱sha Nin wáinkiarmiayi.Ashí nuṉkanam nu etsernakmiayi.Túramtai ashí nuṉkanmaya̱ shuar umirkarmiayi.Tura nayaimpiniam waketkimiayi.Tz!bWárik íitniun wakerajme. Túmaitiatnak sétaknasha Yus-shuarja̱i̱ takastin nekaak tusan ju̱na áatjame. Ashí Yus-shuar, iwiaaku Yusna ainia nu, nekas chichaman tuke emetawar akasmatainiawai. >yub Yus-shuaran yaya̱k nekas péṉker takaakka shiir enentáimtusmin asa páchitsuk Kristu Jesus enentáimtamun arantsuk etserkamniaiti. Yusna ana nu imiá naṉkaamas péṉkeraiti x{b Yus-shuaran yainkia nuwa̱n apatkachu átiniaiti. Tura ni uchirí̱ncha ni shuari̱ncha ashí shiir akupin átiniaiti. ,wQb Nuwa̱sha péṉker asamtai ashí shuarsha nin shiir enentáimtustin áiniawai. Tsanumniuchu antsu esetar enentáimiar nii chichaa ímiatrusaṉ umin átiniaiti. \v1b Emka péṉker íistiniaiti nuyá péṉker wekaakka Yus-shuaran yain átiniaiti. Lub Yúsnan ti peṉker nekaatniuiti. Tura esetar enentáimsatniuiti. htIbNúnisaṉ Yus-shuaran yaincha péṉker asamtai ashí shuar nin shiir enentáimtustin áiniawai. Nii tana nuna tímatrusaṉ umin átiniaiti. Nampechu átiniaiti. Aya kuítian ikiauṉkatniun enentáimtuschatniuiti. )sKbYus-shuarchasha nin shiir enentáimtustin áiniawai. Núnischaitkiuiṉkia nin yajauch chicharainiakui íwianch wárik tunaanum aju̱artatui. Yus-shuaran yain &rEbYus-shuaran wáinniuka yama Yus-shuar ajasu áchatniuiti. Túmaitkiuṉka ti naṉkaamantu enentáimtumak iwianchja̱i̱ métek tunaan túrak sumamattawai. Uq#bKame ni shuari̱n akupkachminiaitkiuṉka ¿itiurak Yus-shuaran wáinkiat? _p7bNi shuari̱n shiir akupeakui ni uchirí̱sha umin tura shiir awajkartin ártiniaiti. Io bNampechusha tura suiir enentáimtichusha átiniaiti. Aya kuítian ikiauṉkatniun enentáimtuschatniuiti. Antsu tsaṉka átiniaiti. Kajechusha átiniaiti. Chikichnancha wakerutkashtiniaiti. nbTura Yus-shuaran wáinin ajastinian wakerakka chíkich shuar nin yajauch áujmattsachmin átiniaiti. Nuwá apatka áchatniuiti. Niisha péṉker esetar enentáimin naka wekasatniuiti. Íraran ni je̱e̱n ti shiir itiaatniuiti. Péṉker jintinkratin átiniaiti. am =bShuar Yus-shuaran wáinkiatniun wakerakka péṉker takatan achikiuiti. Nuka nekasaiti. +lObTúmaitiat jurertin asa, emesnartinniumia̱ uwempraiti. Tura Yúsan nekas enentáimtak aneṉkartiniaitiuk tura esetar enentáimiuk péṉker wekasatniuiti.hkIbTura Yus timian umirkach Ataṉka anaṉnachmiayi. Antsu Épa anaṉna asa tunaan túramiayi. Yj+b Yus emka áishmaṉkan Ataṉkan najanamiayi. Nuyá nuwa̱n Épan najanamiayi. ib Nuwa̱nka ashí iruntramunam unuiniartinniasha tura ni áishri̱n akupkatniuncha suritiajai. Antsu takamtak pujustiniaiti. ;hqb Núwa̱ka takamtak pujusar umiiniak unuimiararti. gb Núnisaṉ núwa̱ka iwiarmamuk nekasmiancha péṉker enentáiji̱a̱i̱ entsararti. Chíkich shuar nu nuwa̱n iis temashmarmari̱ncha, sháukrí̱ncha, kurimkiamuncha, iwiarmampramuri̱ncha núnaka enentáimtutsuk antsu ni péṉker túrunamun enentáimtusarti. Núnisaṉ áchatniukait nuwa̱ Yús-shuar ainia nuja̱i̱. Ni péṉker túramuja̱i̱ nekas shiir awajmamsashtinkiait. f bNu asamtai áishmaṉkka kajetsuk yajauch tunaitsuk antsu péṉker enentáiji̱a̱i̱ uweje̱ takuiniar Yúsan áujsarti. (eIbNuna túratniun Yus winia akatar akuptukuiti. Israer-shuarcha nekas chichaman enentáimtusarti tusa Yus akuptukmiayi. Krístunu asan wáitrutsuk nekas tajai. d/bAshí shuara tunaari̱n akikmatkataj tusa jákatniunam Jesukrístu surumakmiayi. Tura tsawant jeamtai nu chicham ashí shuarnum etsernaktiniuyi. kcObAya chikichik Yus awai. Tura Jesukrístu aents ajas Yusja̱i̱ áentsun nawamnaimtikiartiniaiti. ObbAshí shuar nekas chichaman nekaawar uwemprarat tusar wakerawai Yus. RabÁitkiasar seatin péṉker asamtai, uwemtikramajnia nú Yus wakerawai. (`IbImiatkinchanum pujusar Yusja̱i̱sha tura áentsja̱i̱sha shiir túratai tusar tura ashí akupin ainia nusha péṉker akupkarat tusar Yus áujtustiniaitji. g_ IbWátsek, emka seajrume Yus áujeakum Yus yumiṉsam ashí shuar yaiṉkiat tusam áujtusarta. *^ ObIminíusha tura Arejántrusha núnisaṉ Yúsan ikiukiarmatai uunt iwianchnium surukarmajai. Nu̱ja̱i̱ Yúsan ti yajauch chicharsacharat tusan túraitjai.J] bChíkich shuar tunaaja̱i̱ anearcharu ásar Yúsan ikiukiarmai. F\ bUchiru, Timiutéu, yáunchuya̱ Yus-shuar ámin “Ju̱ shuar péṉkeran túrattawai” túramarmia nútiksam yamaikia kakaram ajástá. Nii timia enentáimsam suntara áintsam Yúsna kakaram takastin asumprurta. Nuna tájame. Tura Yus tuke nekas enentáimtusam tura tunaan túrawa̱i̱j tusam anearam túrata. Q[ bYus tuke jacha asa tuke iniaitsuk akupniuiti. Wáinchataitiat imiá naṉkaamas nékaiti. imia Niṉki Yúsaiti. Tuma asamtai imia Niṉki tuke iniaitsuk ti shiir awajsatniuiti. Núnisaṉ tuke atí. dZ CbTi tunáa ai̱ṉ Jesukrístu ti aneṉkartin ana nu paant nekanati tusa Yus winia waitnentrurmiayi Tuma asamtai chíkich shuar, wiji̱a̱i̱ métek, Yúsan nekas enentáimtusar Niiji̱a̱i̱ tuke iwiaaku pujusartatui. [Y 1bJu̱ chicham ti nekasaiti. Tunáa shuáran uwemtikrataj tusa Jesukrístu ju̱ nuṉkanam taramiayi. Nunasha ashí shuar nekaatin áiniawai. Tura wikia ashí shuarja̱i̱ naṉkaamas tunáan túriniaitjai. 8X kbTura ii Uuntri̱ Jesukrístu ti nekas waitnentrurmiayi. Tura Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkia pujakui Yus nekas enentáimtustinniasha tura aneṉkartin ajastinniasha surusuiti. mW Ub Wi Yúsan imiá yajauch chicharniuyajai. Yus-shuarnasha áintrarmiajai. Yusnasha katsekniuyajai. Túrin ai̱ṉ Yus winia waitnentrurmiayi. Kame Jesuska Yus Anaikiamun nékachu asan wi túramu yajauchiiti tu enentáimchauyajai. V b Ii Uuntri̱ Jesukrístu shiir enentáimturu asa Níiniun etserturkat tusa kakarman surusuiti. Túruta asamtai yúmiṉkiajai. ;U qb Núnisaṉ tawai ti shiir uwempratin chicham Yus suramsamajnia nu. Nu chichamnaka etserkatniun Yus péṉker asa tsaṉkatrukuiti. Yus waitnenkartin asamtai Papru yumiṉsamiayi aT =b nuwa̱ncha tura áishmaṉnasha tsanirma áinia nunasha, shuaran kasamak juu ainia nunasha, wáitrinniasha, tsanumniuncha, ashí nuna itit awajsatniun akupenawai. Kame ashí péṉkercha nuna iwiaratniun akupenawai. -S Ub Kame akupniuka péṉker shuaran itit awajsatniun akupenatsui. Antsu yajauch shuar ju̱na túrin ainia nuna itit awajsatniun akupenawai: Tunáa shuarnasha, umichuncha, Yúsnasha tura ashí Yúsnancha nakitiainia nunasha, aparí̱n máinniasha, nukurí̱n máinniasha, kame maṉkartinniasha, oR YbYus wakeramun nekaatin tura tunaan suritkiatin akupkamuka nekas péṉkeraiti. Nu paant nékaji. aQ =bYúsnan nékachiat “jintinniuitjai” tuiniawai. Tura unuiniainia nuna nékainiatsui. JP bChíkich shuar ju̱na iniaisar ántar chichaman áujmatainiawai. \O 3bYus-shuar tuke enentái̱ji̱a̱i̱ Yúsan shiir enentáimtusar tura tunáa túrutsuk aya péṉkera nuna wakerukar aneṉkartin ajastin áiniawai. Núnisaṉ péṉker ajasat tusar Yus-Chicham étsereaji. 1N ]bNiisha Israer-shuara we̱a̱tri̱n áujmatsamunak tura ni we̱a̱tri̱ naari̱ ti untsurí̱ irurtinniak Yus-Chichamja̱i̱ naṉkaamas enentáimtuiniawai. Nunak áujmatsar tuke ántar tuiniawai. Nu túramuka Yus enentáimtusar Nin shiir umirkatniun yáinmatsji. Tuma asamtai nusha surítkiatá. M 5bMasetúnia nuṉkanam wéakun “Ipisiu péprunam pujuuta” timiaj núnisnak tájame. Shuar nui̱ wait-chichaman jintin ainia nu suritkiarta. L bTimiutéu, ju̱ papin áateajme. Wi ujakam Yus-shuar ajasu asam nekas winia uchirua áinkiaitme. Tuma asakmin Yus Apasha tura ii Uuntri̱ Jesukrístusha ti anenma ásar waitnentramainiak imiatkinchanum ti shiir pujustinian yainmakarti. Wait chichamja̱i̱ anearta ;K sbWi Papru Jesukrístu akatramurintjai. In uwemtikkiartin Yussha tura ii Uuntri̱ Jesukrístusha winia akuptuku áiniawai. Jesukrístuja̱i̱ métek ti shiir ajastai tusar nákaji. FJNIi Uuntri̱ Jesukrístu atumin yáinmákartí. Nu atí.INWinia Uuntru Jesukrístu chichame̱ja̱i̱ ju̱na tájarme. Ju̱ papí ashí Yus-shuar antukarti tusarum ashí iruntramunam áujsatarum. 4HcNAshí Yus-shuar árum nu, amikmaaniatarum. =GuNAshí yatsurtiram winiasha Yus áujtursatarum. yFkNYus atumin untsurmakmarumna nu tímianak uminiaiti. Nii tana nuna yawe̱tsuk túrattawai. Amuamunam amikmaatin tEaNYuska, imiatkinchanum wekasatin amaana nu, atumin takamtsuk shiir awajtamsartí. Tura ii Uuntri̱ Jesukrístu táatsa̱i̱ṉ, atumí wakaní̱ atumí enentai̱ tura atumí aya̱shi̱sha mash métek tunaaja̱i̱nchu awajtamsati. 4DcNAshí yajauch ana nuya̱ṉka kanaktiarum. qC[NAshí etserkamu ana nu nekasashit tusarum nekaatarum. Túrarum aya péṉker ana nuke achiktarum. ZB-NYus jintintrar akupkamu asa péṉker chichaman etserainia nu nakitrairap. ~~`~}U||{\zyyVx,wnvv utt"srr[qppo#nmmAkk@jj0ithggfuedcbb am``_^^r]V\\Z|ZYXX@WVUuTGRQQPRONMMWLLNKK^JJIHG1FF9EECD.CdBBfA@??>e=*Wi “péṉkeraitjai” túmamkun waurua núnisnak chichaajai. Tura atumsha winia péṉker chichartusminiaitiatrumek, túrachu asakrumin tu chichasjai. Warí, wi peṉké ántraitiatnak, “ti péṉker akatramuitji” tumamainia nú nuṉkaachichuitjai. T! Tuma asamtai, wi Krístun aneakui shuar katsekruiniakuisha, kajertuiniakuisha, winia kuítrusha, kakarmarsha atsa̱i̱ṉ waraajai. Kame ashí itiurchat ana nui̱ kakarmachuitiatnak kakaram nekapeajai. K Tuma aiṉ Uunt winia turutmiayi “Atsá. Jaa pujayatmek winia waitnenkartutairja̱i̱ shiir pujame. Shuar kakarmachun winia kakarmarun Wi suakui ashí aents nu shuara aya̱shi̱i̱n winia kakarmarun wáiniainiawai.” Tuma asamtai, Kristu kakarmari̱ winia aya̱shrui̱ paant ati tusan kakarmachuitiatnak araantatsjai. ;q Nuka jurutkitia tusan Úuntan menaintiú seamjai. kO Wi nayaimpiniam wáinkiamajna nu timiá péṉker asamtai ántar waantu enentáimtumaschatniun, jaṉki mesertinia núnisaṉ winia aya̱shrui̱ najaimiatniun sunasmiajai. Nuka wi wáitsatin Satanásnumia̱ akupkamuiti. w Naṉkaamakuitjai túmamtiaj tusan wakeraknaka nekas tíminiaitjai, ántran tíchaintjai. Túrasha túratsjai. Winia túramuruk wáinkiarum winia chichampruk antukrum, waritia enentáimsarum nuja̱i̱ métek enentáimtursatarum tusan wakerajai.  Nu áishmaṉka túrunamuri̱ naṉkaamakuiti tajai. Tura wikia naṉkaamakuitjai túmamtsuk, kakarmachuitjiana nuna paant ujaajai. %C Yus-shuara wakaní shiir pujutainium junakmiayi. Nui̱sha paant awajsachmin ana nuna antukmiayi. Nii antukmia nú chicham paant awajsatniun suritkiamuiti. }s Tura nekas junakniua núnaka nékajai. Aya̱shtiuk wakaashit, aya̱shtichu wakaashit, núnaka aya Yúsak nékawai.  Krístun umirin ana nú áishmaṉkan nékajai. Nu áishmaṉ jimiará nayaimpin naṉkaikin menaintiú nayaimpiniam junakniuiti. Nusha katurse uwí naṉkaamasuiti. Kame aya̱shtiuk wakaashit, tura aya̱shtichu wakaashit. Núnaka nékatsjai; aya Yúsak nékawai.   Kame wiki shiir chicharmamsatniun nakitiajai. Túmayatnak íimiarjana nuna tura uunt Yus iniaktursamia nuna ujaktiniaitjarme. y !Túrasha uunt chankinnium eṉketawar pepru aa tanishri̱ áaṉkamunam ji̱i̱ki itiararmiayi. Tu uwempramiajai.L Tamasku péprunam puja̱i̱ nu nuṉkanmaya̱ akupin winia jinkiá juruktiaj tusa wakerak pepru tanish téntakma wáitiri̱i̱n suntaran apujsamiayi. Aretas uunt kapitián puja̱i̱ túramiayi. {o Yus, ii Uuntri̱ Jesukristu Apari̱ ana nu (ni naari̱ tuke shiir awajsamu atí) wi wáitratsjana nuna nékawai. pY Maa, waantu chichastin ákuiṉkia, antsu winia kakarmachu awajtuinia nuna ujakan waantu ajasaintjai. !; Chikichik Yus-shuar kakarmachu pujakui wisha kakarmachu nekapeajai. Shuar chikichan tunaanum aju̱awarmatainkia wisha natsa̱makun kajekan wáitiajai. % Tura nuna naṉkaamas, kaarka kijin júkitniua núnisnak Yus-shuar péṉker wekainiawash tusan ashí tsawant ti enentáimsan pujajai. U # Itiurchatnasha ti wáinkiaitjai; takatnasha ti takasuitjai. Ti untsurí̱ kánutsuk pujusuitjai. Tsukamaknasha, kitiamaknasha wáitsaitjai. Ti ijiarmaitjai. Pushir táasmatai tsetsekruí̱ wáitsaitjai. < q Ti nukap wekasaitjai. Tura entsá wekasan tsúumainian wáinkiaitjai. Tura kasa shuarja̱i̱sha, wíi shuarja̱i̱sha tura yajaya̱ shuarja̱i̱sha tsúumainian wáinkiaitjai. Péprunmasha, kampuniunmasha, nayaantsanmasha tsúumainian wáinkiaitjai. Wait Yus-shuarsha yajauch awajtustaj tusar wakeriarmai.   Numiji̱a̱i̱ menaintiú awatturarmai. Kayaja̱i̱sha mantuatai tusar chikichkí tukurarmai, kanusha menaintiú waya̱mai wi eṉkempran wekaimiaj nui̱. Tura nayaantsanam ajapén chikichik kashi nui̱ pujusan tsawa̱rmajai tura nu tsawantcha tuke pujusmajai. y Israer-shuar chikichkí achirkacharmai. Antsu tímiajni seṉku jea achirkarmai. Tura emka achirkarmia nui̱ awa-awatatkua trainta nuiwi ejeyarmiayi. Tura nu tímiajni seṉku jea achirkarmia nui̱sha nútiksaṉ nuja̱i̱ métek awatturarmiayi. " = Kristu takarniuri̱ntji, tuiniawai. Wikia auja̱i̱ naṉkaamasaitjai. Kame nuna tákun waurka núnisnak chichaajai. Kame niiji̱a̱i̱ naṉkaamas takasuitjai; niiji̱a̱i̱ naṉkaamas asutiámuitjai; niiji̱a̱i̱ naṉkaamas sepunam eṉkeamuitjai; ti núkap jániṉkiamjai. C Niisha Ipríu-shuar áiniakuisha wisha núnisnak Ipríu-shuaraitjai. Israer-shuar áiniakuisha wisha núnisnak Israer-shuaraitjai. Apraáma weeatri̱ áiniakuisha pai, wisha núnisnak. - Natsa̱mayatnak tájarme ¡iikia nu túratin kakarmachuuji! Wats, niisha araanainiatsna nuna wisha araantatsjai. (Waurka núnisnak chichaajai.) :m Niisha atumin takamtikramainiakuisha, kasartamainiakuisha, atumí nérenniuri̱ ajainiakuisha, yajauch chichartamainiakuisha, yapimin awattamainiakuisha ashí nu katsuntearme. O Imiá nékayatrum waurka ainia nu shiir enentáimtusrum ánturearme. |q Untsurí̱ ju̱ nuṉkanam uunt ajasar ti waantu enentáimtumainiakui wisha ishichik waantu enentáimtumastatjai.  Tura waantu enentáimtumastaj tájana nu, Uunta tsaṉkatramuri̱ji̱a̱i̱ tátsujai. Antsu waurka núnisnak chichaajai. J  Ataksha tájarme “wáurkaiti” tu enentáimtursacharti. Kame “wáurkaiti” tu enentáimturiatrumek, chichastin tsaṉkatruktarum. Ishichik waantu enentáimtumastaj tusan wakerajai. Q Nuiṉkia imia ni suntari̱sha péṉkeran túrawai tumá atai tusar wekasachartinkiait; túrasha ni amuamuri̱nkia tunáa túriarma nuja̱i̱ métek nekapmá asutiátin átatui. Papru wáitsamia nu   Nusha urukaku túmait tíchamniaiti. Warí, imia Satanáskesha “nayaimpinmaya̱ akatramuitjai” tumá átaj tusa wekaatsuk.  Warí, niisha Yúsnumia̱ akatrachma áiniawai. Anaṉkartin áiniawai. “Kristu akatramuri̱ntji” tumá átaj tusar wekainiawai. ~ Túrasha wi túrajna nuna tuke turu wétatjai. “Papru túrana núnisrik túraji” tuinia nuna tíara̱i̱ṉ tusan túrattajai. d}A ¿Urukamtai nuna taja? ¿Atumin aneachu asanak taja? Atsá. Aneajrumna nuna Yus nékawai. r|] Ashí Akaya nuṉkanam nuna ujaktinian suritrukchartatui. Nuna tákun Kristu nekasri̱ji̱a̱i̱ tajai. C{ Tura atumja̱i̱ pujusan atsumaknasha atumniaka seachjarme. Masetúnianmaya̱ Yus-shuar taar, wi atsummiajna nuna surusarmiayi. Nu tuma asamtai tájarme, seachjarme tura seashtatjarme. z% Antsu atumin yáiṉtaj tusan pujakun chíkich Yus-shuarnumia̱ kuítian suruiniakui achikmiajai. Nuna túran ni kuítri̱n emeentukmiajai. Gy “Akirkata” tútsuk Yus-Chichaman atumin ujakmajrumna nui̱ ¿tunáa túrajak? Átum aṉkant ajastarum tusan wikia péejchach ajasu asan, “etserkamunam akirkata” tíchamjarme. x Ti péṉker chichastinian nékachiatnak winia nekaatairsha taamtsui. Núnaka ii túramuri̱ji̱a̱i̱ tuke paant iniakmaji. w Kame “Yúsnumia̱ akatramu asar etserkatin imiá nékaitji” tuinia nuja̱i̱ naṉkaamas nékaitjai, tu enentáimjai. Rv Warí, chíkich shuar Jesusnan nusháa étserkamuja̱i̱ táiniakuisha péṉker ántarme. Tura nusháa wakan achikiam, nusháa chichamja̱i̱ uwempramniaiti tu etserainiakuisha, nekasapitia tárume. \u1 Túrasha íwianch ni nekatairi̱ji̱a̱i̱ emka nuwa̱ Epan anaṉkamia nútiksaṉ atumniasha Yusa jinti̱ya̱ awajimtikramar Kristu aneashtinian enentáimtikramprarmatai anaṉkamu ai̱rum tusan tsuutajrume. Ft Atumniasha Krístunak anajmamtikrajrume. Tura nuwa̱ chíkich áishmaṉkan nékatsuk ni áishri̱ja̱i̱ṉkⁱ nuatnaiya núnisrumek átum chikicha chichame̱ umirtsuk aya ni chichameṉkⁱ umiakrumin Krístuí̱ ejetaj tusan wakerajrume. Nuna túrataj tusan atumin akasmatajrume. Nu akasmaktinian Yus surusuiti. cs A Waurua núnisnak chichastatjana nu anturtukaintrumeash. Ee, anturtuktarum tusan seajrume. r% Warí, niṉki “péṉkeraitjai” tumamna nuka anturkachminiaiti. Antsu Uunt “péṉkeraiti” tana nú shuar nekas péṉkeraiti.mqS Tura péṉker enentáimtumastaj tusa wakerakka, Yúsnaitjai tusa péṉker enentáimtumasti. ?pw Nuya̱sha chíkich takaana nui̱ takatsuk átum pujarmena nú arant pujuinia nusha Yus-Chicham ujaktaj tusar wakeraji. Nu túrar chíkich shuar takasma “íiniuiti” tíchattaji. foE Chíkich takasmanum iikia waantu enentáimtumasar, “ii takatri̱nti” tátsuji. Antsu yamái enentáimtarmena nú naṉkaamas Yus enentáimtustarum tusar wakeraji. Nu túrakrumninkia atumí̱i̱n tuke takasminiaitji. knO Tuma asamtai, tájinia nu Yus tsaṉkatramka nú iniaṉkas túratsji. Warí, iisha emka Kristu chichame̱ja̱i̱ atumí̱i̱n jeachmakajⁱ. “Emka jeamji” tájinia nu ántrar tátsuji. Kame Yus tsaṉkatramakrin jeamji. Jm  Antsu iikia, ii nekamatin jeajnia nú naṉkaamas waantu ajaschattaji. Ii takastatjinia nui̱ Yus Niṉki jintintramji. Nu arant wéatsji. Kame atumi̱i̱n takastinian Yus tsaṉkatramkaitji. l  “Wiki imiá péṉkeraitjai” tuinia nuja̱i̱ méteketji tátsuji. Ní shuaraitji tátsuji. Warí, niisha imia niṉki nekapmamainiawai. Tura ni a̱i̱ íisar “nu naṉkaamas péṉkeraitjai” tu wéenawai. Nuna túruiniak netse túruiniawai. k  Wats, tuinia nuka ju̱nasha nekaawarti. Yajá pujakur kakaram áajinia núṉisrik atumja̱i̱ pujakrisha kakaram túrattaji. j “Papru áarmari̱ ti kakaram áiniawai, tura ju̱i̱ pujak kakarmachuiti; tura etserkatniuncha nékatsui” turutainiawai. \i1 “Ni áarmari̱ji̱a̱i̱ awaktamkatajtsa wakerutmaji” tátsurpash. Núchaiti. 9hk Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ akupeaji tuke tákuncha natsaamatsjai. Nu kakarman atumin péṉker jintintiatarum tusa Kristu suramsaitji. Kame atumin emesratniun suramsachuitji. g/ Atumsha aya pátatek ana nu iiyarme. Wats, shuar nekas Krístunu ajasman nekamaka, núnisan winiasha Krístunuiti tu enentáimtursatniuiti. f Nekas umirkatin átum jeawakrumniṉkia nuiṉkia umirkatniun tuke nakitiainia nu, Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ asutiáttaji, tajai. $eA Ju̱ nuṉkanmaya̱ aentsu jintíamuriṉkia tura waantu enentáimtumamuriṉkia, Yus nekaatniun itit awajea nuka, nu naṉkiji̱a̱i̱ núpeteaji. Tura ashí ju̱ nuṉkanmaya̱ enentáimsatin yapajniak, emetamu áintsaṉ, Kristun umirkarat tusar nu naṉkiji̱a̱i̱ núpeteaji. d Ju̱ nuṉkanmaya̱ naṉkiji̱a̱i̱ máaniatsji antsu ii naṉkiri̱ Yusa kakarmari̱nti. Nuja̱i̱ iwianchi kakarmari̱ núpeteaji. dcA Áentstaṉka nuṉkanmaya̱ áentsuitji, túrasha jú áents maania aintsar máaniatsji. b3 Atumí weatkamuri̱ya̱ shuar chichainiak “Papru ni tsaniakmari̱ji̱a̱i̱ ju̱ nuṉkanam akupin ajastai tusar wakeruiniak jintintiainiawai” turutainia nuna kíishtumaktajtsan enentáimjai. Wisha atumi̱i̱n jean kakaram chichaschataj tusan, nu antukairap tu seajrume. [a 1 Wats, “Papru iiji̱a̱i̱ pujak péejchach ajawai, tura yajá pujak kakaram chichaawai” chíkich shuar turutainiatsuk. Kame imia wiki Papru Kristu anenkartutairi̱ji̱a̱i̱ ju̱na seatjarum tusan pujajai. r`] ¡Tura ashí iisha ii Yusri̱ ti yumiṉsatniuitji! ¿In súramjinia nuna yaki jintíartinian jeá?_ Kame Yus atumin ti waitnentramainiakui kuítrum súatsrumek. Sua asakrumin nu shuar atumin ti anenmainiak Yúsan áujturmasartatui. k^O Nu shuar yáiṉtai tusarum tura ashí Yus-shuar yaiṉtai tusarum súatsrumek. Nuja̱i̱ Kristu shiir chichame̱n umiarmena nuna nékainiawai. Tura kuítrum emeentutsuk sua asakrumin niisha Yusa náari̱n uunt awajsartatui. ] Warí, ju̱ kuit Yus-shuar kuítrincha súakrin ni atsumamuri̱ncha atsumachartatui. Tura nú naṉkaamas Yúsan ti yumiṉsartatui. ,\Q Tuma asamtai núkap juukma takaku asarum, núkap súsatin jeattarme. Nuiṉkia súarmena nuna ii uweje̱ya̱n chíkich Yus-shuar achikiar Yúsan yumiṉsartatui. T[! Arakmaun araakan súana nusha Yúsaiti. Tura yurumkan súana nusha Yúsaiti. Niisha átum péṉker araatniun suramsattarme. Tura araarumna nuja̱i̱ péṉker túratarum tusa araakrumin ipiampartatui. nZU Yus-Papinium ju̱ aarma awai:Kuítrinchan núkap susayi;
nuna tura, tuke túratin átatui. Y Ashí péṉker ana nuna suramsatniun Yus tujintiatsui. Nuja̱i̱ átum atsumashtatrume. Tura chikichan yáiṉtin núkap takustatrume. YX+ Tura ashí shuar ni enentái̱n enentáimsana nunak susati. “Nakitiayatnak susatjai” tíchamniaiti. “Turutainiakui susatjai” tíchamniaiti. Shiir enentáimias súana nuna Yuska shiir enentáimtawai. W/ Tura ju̱nasha paant tájarme: ishichik araana nu ishichik júuktatui. Núkap araana nusha núkap júuktatui. Kuit súsatniusha núniskete. FV Nu tuma asamtai, au takui súarme tu enentáimsara̱i̱ṉ tusan ju̱ Yus-shuaran emka akupenajai. Niisha nu kuítian iwiaratniun yáinmakarti, tajai. Nuiṉkia wisha Masetúnianmaya̱ shuarja̱i̱ ukunam jeawakrin, nu kuit atumsha nekas atumí enentái̱ji̱a̱i̱ṉkⁱ súsatin wakerarmena nu nekaamnia átatui. xUi Wi ukunam Masetúnianmaya̱ shuarja̱i̱ atumi̱i̱n jean, kuit súsatin tímiarmena nuna iwiarachman wáinkian natsara̱i̱j tusan, tura atumsha natsara̱i̱rum tusan túrajai. Warí, “súsatniun ti wakeruiniawai” tuke tu wéatsjak. yTk Tura “kuítniasha súsatniun ti wakeruiniawai” tímiaj nuna, “wáitiaiti” tíara̱i̱ṉ tusan nakitiajai. Tuma asan, kuit susatajtsa wakerarum nu iwiaratarum tusan nu menaintiu Yus-shuaran nuna yáinmakarat tusan emka akupenajai. 8S k Kame átum Yus-shuar kuítrincha súsatin wakerarme; nuna nékajai. Tuma asan núnaka áatrachminiaitjarme. Atumsha súsatin wakera asakrumin wi nunasha shiir enentáimsan, “Akaya nuṉkanmaya̱ shuar nuik uwitinia wakerusmatak yáiṉtinian wakeruiniawai” tusan Masetúnianmaya̱ shuáran ujaajai. 7RgTura atumí aneṉkrattairi̱ ashí Yus-shuar nekaawarat tusarum, nu shuar péṉker itiaatarum. Nu túrakrum, atumnia ii shiir tímiaj nu nekasaiti tu iniaktustatrume.7QgTura ai̱sha chíkich shuar Titiun nekaataitsar anintruiniakuisha, “Titiu Papru tsaniakmari̱nti. Incha yáinmaktajtsa Pápruja̱i̱ takaawai” titiarum. Chíkich Yus-shuaran nekaataitsar anintruiniakuisha, “Yus-shuar akupkamu áiniawai, tura Kristu náari̱n shiir awajin áiniawai” titiarum. #P?Nu jimiará shuarja̱i̱ chíkich Yus-shuar akupeaji. Yusa takatri̱n takastasa ti wakerana nu nekas nékaji. Tura átum yáiṉtin ti wakerarmena nuna nekáa niisha atumi̱i̱n jeataj tusa ti wakerawai. Nuna túmak Yusa takatri̱n takastinian wakerana nuna paant iniakmawai. bO=Yus íimmianumsha, aents íimmianumsha ii naka wekaajnia nuna nekaawarat tusar túraji. NIis, ju̱ kuit ii jukittiajnia nu, núkap asamtai, aents tsanumprutmawara̱i̱j tusar, Titiuja̱i̱ tura ju̱ shuarja̱i̱sha wéaji. M9Tura nú shuarnaka ii tsaniakmari̱ atí tusar ashí Yus-shuar iruntramunam nuna anaikiarmiayi. Iiji̱a̱i̱ kuítian jukiarti tusar anaikiarmiayi. Iis Yusa náari̱n ashí aents uunt najanawarat tusar tura ashí shuar atumí tsaṉkari̱n nekaawarat tusar nu takat túratsjik. 9LkTura chíkich Yus-shuar Titiuja̱i̱ akupkatajtsa pujaji. Nu shuar Yusa Chichame̱n ti peṉker etserainakui, ashí Yus-shuar iruntramunam nin péṉker áujmatainiawai. |KqIis, wi takui wétinian wakerimiayi. Tura nú naṉkaamas, atumin anenma asa, ni enentái̱ji̱a̱i̱ṉ wéawai. |JqTura wi aneajrumna núnisaṉ atumin aneatniun Yus Titiun susamiayi. Tuma asamtai Yúsan yumiṉsan pujajai. FIYusa Papiri̱i̱n yaunchu áarman núnis tátsuk:Núkap takusmia nu ampirchamiayi; tura ishichik takusmia nu atsumachmiayi. Titiu chíkich Yus-shuarja̱i̱ Kurintiunam wetin ármiayi HAntsu ashí métek takusarat tusan tajai. Iis atumsha yamaikia ti nukap takakrume; nuja̱i̱ atsuma nu súsatniuitrume. Ukunam chíkich tsawantai̱ átum atsumashtarmeash. Nuiṉkia niisha atumin suramsarti. Nu túratin ákuiṉkia ashí métek takustin átatui. KG Chíkich ti núkap susarum atumnia táasat tusan tátsujai. $FA Iistarum. Ni kuítri̱n Yúsan nekas susatajtsa wakerakuiṉkia, nii jeana nuna susat tusa Yus wakerawai. “Jeana nú naṉkaamas susati” tátsui Yus. ~Eu Naṉkamamarmena nu yamaikia amuktarum. Nuik ti wakerimiarmena núnisrumek yamaisha súsatin jearmena nu susatarum. tDa Ju̱na enentáimjai. Nuik uwitin, “yáiṉtatji” tíchamkarum. Tura nu túratin ti wakerimiarme. hCI Ii uuntri̱ Jesukrístu waitnenkartutairi̱ nékarme. Ashí takakuyayi, tura atumin anenma asa kuítrincha núnisaṉ ajasmiayi. Ju̱ nuṉkanam kuítrincha núnis ajasmatai átum nayaimpiniam kuítriniak tusa túramiayi. dBAKame atumí úuntri̱a núnisnak akupeatsjarme, túratniuitrume tusan. Antsu chíkich shuar ni kuítri̱n susartasa ti wakeruinia nuna atumin ujakan, atumí anenkrattairi̱ nekaspashi tusan nekapsatajtsa pujajai. AAtumsha ashí péṉker túratin ti nékarme. Yus enentáimtustincha, unuiniartincha, ju̱ nuṉkanmaya̱ nekaatniusha, in aneatniusha nuka ashí nékarme. Wats, ju̱sha túratarum. Yus-shuar kuítrincha ainia nu achikiarat tusarum Titiu támatai núkap susatarum. @Tuma asamtai, “Masetúnia nuṉkanam kuit júuktin naṉkamamamna nu, Kurintiu peprunmasha amukta” tusar Titiu seamiaji. 3?_Tura ii enentáimmiaj nú naṉkaamas túrawarmiayi. Emka Yúsnum niṉki sumamawarmiayi. Tura Yusa wakeramuri̱ túrattaji tusar incha “yáiṉtajrume” turammiaji. ^>5Yus-shuaran kuítrinchan súsartaitsa ti wakeruiniak, nu túratniun ti seatmarmaji. =Ju̱na wi paant nekaan ujaajrume. Niisha wakeramuja̱i̱ súsatniun jeainia nuna súiniawai; tura nú naṉkaamassha súiniawai. <+Ti itiurchatnum nekapsamu ainiawai. Túmayataṉ warainiawai. Tura ti kuítrincha áiniayataṉ emeentutsuk kuítrinniua núnisaṉ suiniawai. i; MYatsurtiram, Masetúnia núṉkanmaya̱ Yus-shuaran Yus waitnentainia nuna yamái ujaktatjarme. t:aTura wikia, átum péṉker túramurmin nekaan tura péṉker túrawartatui tu enentáimsan waraajai.w9gTura Títiuka atumin enentáimturmas ti waraawai. “Jiatmaktajtsa winiatsuash” tusarum ti ashamkachurmek. Túmayatrum, nii péṉker tati tusarum pachischarme. Tura nii taa seatmarma nu umikiurme. Títiuka nuna enentáimias waraawai. k8OAtumin shiir enentáimtajrumna nuna Titiun ujakmajai. Tura nuna nekas aan Titiu nekaamai. Tuma asamtai atumin natsantrachmajrume. Kame atumin tuke nekas ana nuna tímiajrume. Núnisan atumnian Titiun tímiaj nusha nekasauyi. 7% Atum umikiu asarum waraakrumin iisha shiir enentáimji. Tura shiir itiaamarumna nuna Titiu waraak ujatkamtai nú naṉkaamas shiir waraaji. {6o Kame yajauchin túramia nuna ni tunaari̱n iniaisat tusan wakerakun, tura wáitias pujumia nu atak shiir enentáimsati tusan wakerakun nu papin áatramjarme. Tura nú naṉkaamas átum Yúsnum in anearmena nu nekamatarum tusan áatramjarme. '5G Tura iistarum; Yus wakerana nútiksarmek atumí kúntutsri̱ katsuntearme. Tuma asarum wi áatjarmena nu esettsarum enentáimtusurme. Atumí túramuri̱ ujatkatajtsa wakerimiarme. Tura nu tunáa nakitramarme; tura ashamkamarme. Tura yajauchin túramia nu asutiámarme. Tura winia anentu asarum wi timia tímiatrusrumek turatai tusarum ti wakerimiarme. Nu tura asakrumin péṉker túrarmena nu, paant iniakmarme. G4 Nekaatarum. Yus wakerana nútiksaṉ kúntuts katsunteakka ni enentái̱ Yúsnum yapaji̱áwai. Nuiṉkia ni tunaarí̱ya̱ uwempraiti. Nuka “túrumainchu túraitjai” tíchamniaiti. Antsu Yusan enentáimtutsuk kúntuts pujakka ni enentái̱ yapaji̱áshtatui; yapají̱tsuk ni tunaarí̱ya̱ uwemtsuk jakattawai. *3M Kame kúntuts enentáimprakrumin waraatsjai. Antsu atumí tunaari̱ nekaarum kúntuts enentáimprarum atumí enentái̱ Yusja̱i̱ yapaji̱á asakrumin nuna nekaan waraajai. Kame Yus wakerana nútiksarmek kúntutsrum katsuntearme; tuma asamtai iikia nu papiji̱a̱i̱ yajauch awajsachji. 2 Papí nuik akupkamaj nu áujsarum kúntuts enentáimprarme; núnaka nékajai. Túrasha ii akupmainchu túraitjai tátsujai. Eta, nuikkia tímiajai, túrasha yamaikia tátsujai. Papí áujsarum ishichik kúntuts enentáimprarumna nuna nekaan waraajai. %1CTura átum nii ikiakármarumna nuna Titiu ujatkamai. Nuna antukan ti warasmajai. Títiuka átum íirsatin wakerarmena nuna ujatkamai; túrunamia nuna kúntuts enentáimmiarumna nusha, tura winia anentu asarum enentáimturumna nuna ujatkamai. Nuna antukan nú naṉkaamas warasmajai. 0Tura kúntuts pujakrincha Yus ikiakátmartinian nékawai. Tuma asamtai Titiún akupturkamai. Nuja̱i̱ winia enentáirun ikiakármai. &/EJu̱i̱ Masetúnianum peṉké ayamprachmaji. Antsu ti wáitsamji. Áentsnumia̱ itiurchat wáinkiamji, tura ii enentái̱ji̱a̱i̱ṉkia ashamkamji. .Araantutsuk áatjarme; shiir enentáimjai. Itiurchatnum pujayatnak, atumin enentáimtusan enentairuí̱ kakaram enentáimsan waraajai. -Makuutai tusan nuna tátsujai. Antsu nuik tíchamkajrum, iwiaaku pujakrisha jakarsha átumka ii enentái̱n áchitkiarme. r,]Ataksha nawamnaikiatai. Iikia shuar yajauch awajsachmaji; yajauch jintintrachmaji; anaṉkachmaji. + {Tuma asamtai aneamur yatsurtiram, nusha, Yus tímia nu, in túramji. Nu tuma asamtai ii aya̱shi̱ tura ii enentái̱sha yajauch ajasa̱i̱ṉ tusar, ashí tunáa ana nuyá kanaktiniaitji. Túrar “Yusak nekas ii úuntri̱nti” takur, ii aya̱shi̱sha, ii enentái̱sha takamtsuk tuke tsawant Yus íiktustiniaitji. Kurintiunmaya̱ shuar enentáimprarmatai Papru warasmiayi *Tura atumí Apari̱ átatjai; átumka winia uchir átatrume. Nuna Wi imiá kakaram uunt Yus asan tajai. Tu áarmaiti.J) Tuma asamtai ju̱nasha tímiayi:Nii matsatainia nuyá jíinkitiarum, tura nii̱ya̱ kanaktiarum, tawai Uunt Yus; tura yajauch ana nu antiṉkiairap. Túrakrumninkia awaya̱ttajrume. ()¿Iwiaaku Yusa je̱e̱ncha ántar-yus pujustinkiait? Tura atumsha iwiaaku Yusa jé̱e̱ntrume. Yus Niṉki ni Papiri̱i̱n ju̱na tíchamka:Niiji̱a̱i̱ tsaniṉkia pujusan, niiji̱a̱i̱ wekasartatjai tura ni Yusri̱ átatjai; tura niisha Wíi aents ajasartatui. }'s¿Krístuka uunt iwianchja̱i̱ nawamnaikiamniakait? ¿Yus-shuar Yus-shuarchaja̱i̱ tsaniṉ shiir pujusminkiait? b&=Yus-shuar Yus-shuarchaja̱i̱ tsaniṉktinian enentáimsashtiniaiti. Warí, ¿Yusan umirna nú shuar, iwianchin umirna nú shuarja̱i̱ métek enentáimiainiawak? ¿Tsáapnisha kiritja̱i̱ máimtek áminkiait? 0%Y Winia uchirua núnisnak chichaajrume; wi tuke paant chichaarjarmena núnisrumek atumsha atumí enentái̱n ana nu, paant ujatkatarum tusan seajrume. Yusa je̱e̱ntji n$U Wikia atumin paant chichastajtsan wakerajrume; antsu átumka anenttsuk paant chichastin nakitrarme. m#S Yatsurtiram, Kurintiunam pujarmena nu, ashí paant ujakchamkajrum. Ti aneajrumna nu nékarme. ") Kúntuts pujayatrik ii enentái̱nkia waraaji; kuítrinchaitiatrik chíkich shuar kuítrintin awajeaji; peṉké takakchiatrik ashí wáinji. ]!3 “Nu aents nékatsji” turamainiakrincha Yusnumka nékanji; jákatin tsúumainnium wekayatrik tuke iwiaaku pujaji; asutiámuitiatrik mantamnatsji. Yusa takarniuri̱ntiaj nu ashí nuja̱i̱ paant nekaamniaiti. q [Shuar shiir enentáimturmainiakrincha, yajauch enentáimturmainiakrincha, péṉker chichartamainiakrincha, yajauch chichartamainiakrincha tuke Yusja̱i̱ shiir wekaaji. “Wáitruiniawai” turamainiakrincha tuke nekas chichaaji. wnekas chicham ana nu étsereaji; tura Yusa kakarmari̱sha nú paant iniakmaji. Tura ni nemasri̱n nupettuka̱i̱ṉ tusa suntar ni tantari̱n jú̱ana núnisrik iisha ii nemasri̱ íwianch nupettamka̱i̱j tusar ii Yusri̱ tuke umirkar wekaaji. A{Tunáa nakitrar wekaaji; Yus-Chicham unuimiátraitji; shiir enentáiji̱a̱i̱ katsuntrar wekaaji. Chíkich shuar péṉker awajeaji; Yusa Wakaní̱ pujurtamkurin shuar nekas aneaji; J Ju̱ itiurchat wáinkiamji: katsumpramkarmaji; sepunam eṉketmáwarmiaji; charáa-charáa awajtamiarmiaji; takatcha ti itiurchat takasmiaji; kanutsuk pujumiaji; tura tsukasha ti tsukammiaji.  Nekas Yusa takarniuri̱ntji nuna paant nekaawarat tusar wáitiayatrik, atsumayatrik, itiurchatnum pujayatrik shiir katsunteaji. }sTura “Papru etserkamuri̱ ántraiti” tíara̱i̱ṉ tusar chíkich yajauch enentáimtiktsuk péṉker wekaaji. P Ni Papiri̱i̱n Yus yaunchu Isayasan ju̱na tímiayi:Tsawant jeamtai, ame seatmena nuna anturkamjame. Uwempratin tsawant jeamtaisha yaiṉmajme. Wats yamaikia Yus seatin jeayi. Yamái Yúsnum uwempratin jeayi. Tuma asamtai, iikia Yusa takatri̱n pachitkiajnia nu, Yusa anenkrattairi̱ péṉker achiktarum tusar seajrume. +Krístuka tunaan peṉké túrachmiayi. Túmanak ii tunaari̱i̱n Yus Krístun makuumiayi. Nuna tura Krístunam makuuchmin awajtamsamiaji.8iKrístunu ataksamu asar, Yuska “winia Uchirja̱i̱ nawamnaikiatarum” tusa ii wene̱ja̱i̱ atumin seatmarme. Tuma asakrin, Kristu náari̱i̱n “túratarum” tájarme. Yuska in tunaari̱nniutin asutiámatniun nakitiak Krístuja̱i̱ nawampramkamiaji. Tura incha Yus-shuartin nu ujaktinian ataktamsaitji. wgNunasha Yus túraiti. In nawampramkattsa Krístun akupturmakuitji. Tura nu etserkatniun incha ataktamsaitji. 0YTuma asamtai, Krístunu ajasúka yamaram najanamuiti. Yaunchu enentáimtairi̱ meṉkakayi. Antsu núnaka íikias ni enentáimtairi̱ nekas yamarmaiti yamaikia. I Tura yamaisha aya ni aya̱shi̱ íirsar, “nu shuar péṉkeraiti” tura “nu shuar yajauchiiti,” titin tujintiaji. Kame yaunchu aya ni aya̱shi̱ íirsar “Kristu yajauchiiti” tu enentáimsamiaji. Tura yamaikia yapaji̱ár, esetsar enentáimkiur “Kristu Yusa Uchirí̱nti” taji. Krístuja̱i̱ yamarmaitji #Kristu ashí shuaran jaruk nantarkimiayi. Tuma asamtai Krístunam iisha iwiaaku pujajnia ju̱i̱, iik wararmamtsuk, Kristu umirkatniuitji. 4aKame ashí ii túrajnia nu Kristu anenkrattairi̱ji̱a̱i̱ túraji. Kame ju̱ nékaji: Kristu ashí shuaran jaruku asamtai, Yus íimmianum ashí iisha jaka núnisaitji.  “Wáurkaiti” turamainiajiash. Nusha warí, itiurtamajia. Ashí túrajnia nu, Yus aneakur tura atumin yáiṉtai tusar túraji. _7 Ataksha, “wi péṉkeraitjai” tusar nu tátsuji. Antsu, ii túramu nekáa asakrumin enentáiniam ana nuna enentáimtsuk aya pátatkea nuja̱i̱ warainia nú shuar tsanumprutmainiakui yaintkiatarum tusar taji. jM Tuma asamtai ju̱ nékaji: Uunt umirkashtin ti tsúumainti. Nu nekaar ashí shuar Yus-shuaran awajsataj tusar ti takaaji. Tura incha Yus nékarmaji. Tura ii túramuri̱ átumka atumí enentái̱n paant nékarme, tajai. lQ Warí, ju̱ aya̱shja̱i̱ ii túramajnia nu ujakam, “péṉkeraiti”, “yajauchiiti” Kristu turutit tusar, ashí iisha Uunt Kristui̱ jeatniuitji. Tura ii túramuja̱i̱ métek akirmaktatji. Krístun waramtiksataj taji t a Tuma asamtai ju̱ aya̱shnium pujakrisha tura ju̱ aya̱sh ikiukrisha Uunt Jesus tuke waramtiksatai taji. w gTura ju̱ aya̱shniumia̱ jíinkir Uunt Jesusja̱i̱ tuke pujustaitsar wakeraji. Tura túrattaji tu nékaji. D Ju̱ nékaji. Ju̱ aya̱shnium pujajnia ju̱i̱ṉkia Uunt Jesusja̱i̱ pujatsji. Tuma asamtai, wáinjinia nu ti enentáimtutsuk Yus enentáimtusar tuke shiir enentáimsar wekaaji.  {Yamaram aya̱shintin ajastinian iwiarturmaruitjinia nu Yúsaiti. Tura nekas túrattajai tusa ni Wakani̱n suramsaitji. N Tura ju̱i̱ aya̱shja̱i̱ pujusar wáitsar pujakur shiir enentáimtsuji. Arut pushí áiktinia núnisrik ju̱ aya̱sh ikiuktiaitsar tátsuji. Antsu yamaram pushí entsartinia núnisrik yamaram aya̱shnium tuke pujusmí tusar taji. Iista, ju̱ aya̱sh amuukachminkiait. Yamaram aya̱shnium pujusar tuke iwiaaku pujustatji. Aya̱shtichu ajasa̱i̱j tusar, yamaram aya̱shtin ajastaitsar wakeraji. Pushía núnik yamaram aya̱sh in nukurmaktai tusar wakeraji. taJu̱ aya̱shnium pujusar wáitiaji, taji. Yamaram aya̱sh nayaimpiniam pujana nu achiktai tusar wakeraji. j OWats ju̱ nékaji. Nayaimpiniam ii shiir pujustinian amuukachmin aya̱shin Yus najanamun ikiurtamsaitji. Aents najanachmaiti nu. Tuma asamtai ii aya̱shi̱ emesnakuisha warí itiurtamajia. Nuka aaka núnisaṉ amuukamniaiti. :mTuma asamtai wáinjinia nu ti enentáimtatsji. Antsu wáintsujnia nu nekas enentáimtaji. Wáinjinia nusha aya yamaiya̱iti. Antsu wáintsujnia nuka tuke amuukachminiaiti.&EWarí, ukunam tuke shiir pujustatjinia nu enentáimtakrikia, ju̱ nuṉkanam wáitiajnia nu, ti itiurchataitiat, aya yamaiya̱ asa tiikia itiurchatchaiti, tura wárik naṉkaamawai. Túrasha ii itiurchatri̱ji̱a̱i̱ Yuska ti shiir ana nuna amuukachmin ana nuna núkap suramsattaji. gGTura yawe̱atsji. Ii aya̱shi̱ amuiki wéakuisha ii enentái̱ṉkia yamaram ajaki wéawai. V%Atumsha untsurí̱ aencha Yus-Chicham antukakrumin, Yus yáinmakurme. Tuma asamtai atumsha nútiksarmek Yus yumiṉsarum pujarme. Nuja̱i̱ Yusa naari̱ uunt awajsamuiti. Nu nekaar wáitsatin ashamatsji. >uYus kakarmaiti. Uunt Jesusan jakamunmaya̱n iniantkimiayi. Incha núnisaṉ Jesusja̱i̱ iniantamkittiaji. Tura atumja̱i̱ métek ni pujamunam juramkittiaji. Nusha paant nékaji. .U Yus-Papinium yaunchu áarmanum: “Yúsan enentáimtusmajai, tuma asan etserkamjai” tátsuk. Iisha núnisrik Yus enentáimtusar wekaaji. Tuma asar étserji.  Iisha Yus-Chicham étserkur ii aya̱shi̱i̱n jasattuk ajaji, tuma ai̱ṉ atumsha umikiu asarum nekas iwiaaku atin wáinkiarme. 4~a Iisha Jesusna ajasu asar wekaajnia nui̱ tuke tsawant tsúumainium jasattuk ajaji. Túrar ii aya̱shi̱ jakamniaitiat nu aya̱shnium Jesusa iwiaakmari̱ paant iniakmaji. *}M Kame Krístun máataj tusa tuke wakeriarmia núnisan incha tuke mantamataj turamainiaji. Túrasha jákachu asar Kristu kakarmari̱ ii aya̱shi̱i̱n iniakmaji. Z|- Aents pataaturmainiakrincha Yus ikiurmatsji. Emesrataj tukamá tujintiainiawai. {}Tuma asamtai ii itiurchatri̱ árentmaku áriniṉ tuke jiinkimniaitji. “Itiurkatjik” taji, túrasha Yus yáinmaji. z%Nu tsáapin imiá péṉker ana nuna ii aya̱shi̱i̱n Yus ikiusuiti. Tura ii aya̱shi̱ kakarmachu, nuwe najanamua áanin asamtai, warí, kakaram ájinia nu Yúsnumia̱chukait. Ii a̱i̱ nuna nekaawarat tusa Yuska ni tsáapnintri̱n ii aya̱shi̱i̱n ikiusuiti. ~}}&|{{:yYxwhvsutssrrbqpooopnmmll)kjj(i~hh gffe^d]czb~aak``@__^^]M\[[.ZYXVWyV#U=TwSRQQ&PONMM L*KLJyIHoGFEDD$C|BA@@"?>><;;+:k998k6654-3b2o1c0C/..g-,b*))&'&%%g$$v##2"" !k 4Q>0N]::r-V~C } M J2BR{Jol Ju̱ imiá nekasaiti:Jesukrístuja̱i̱ jákaitkiurkia Níiji̱a̱i̱sha tuke iwiaaku pujustatji. MIl Ashí shuar ni shuari̱ arti tusa Yus achikiarua nuna yáiṉtajtsan ashí itiurchatan katsunteajai. Nuja̱i̱ Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkiaru ásar uwemprar tuke shiir pujusartatui Yusja̱i̱. wHgl Nuna étsereakun sepunam jiruja̱i̱ jiṉkiamu pujakun wáitiajai. Túrasha Yus-Chicham jiṉkiachminiaiti. :GmlJesukrístu jaka nantakmia nu enentáimprata. Tura Uunt akupin Tawit ni we̱a̱tri̱ asamtai Jesussha uunt akupin átiniaiti. Núiti wi uwempratin chichaman étsereaj nu. F}lWats, ju̱ menaintiu métek-taku chicham áiniawai. Péṉker enentáimtakmin ii Uuntri̱ Kristu paant awajturmastatui. eEClAtaksha núnisaṉ shuar ajan takaana nu, ashí shuara naṉkaamas nuya̱n yúashtinkiait. DlNúnisaṉ nakurincha nakurustinia nuja̱i̱ métek nakurachkuṉka nekas péṉkeran awakmakun súsatniua nuna achikchamniaiti. ]C3lSuntarka ni uuntri̱ tana nunak umiktin asa chíkich takatan pachintiukchatniuiti. RBlAme ti peṉker Jesukrístu suntari̱ asam wáitsatin katsuntrata. A lUntsurí̱ ántuiniamunam wi etserkamaj nu, shuar umikmin ainia nu jintintiawaram chikichnasha jintintiawarat tusam akupkarta. `@ ;lAmesha, uchirú, Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkiu asam nu kakarmaja̱i̱ kakaram ajasta. ? lIpisiu péprunam pujarin ti yainmakmiaj nu paant nékame. Tuma asamtai amuukatin tsawant jeamtai nincha Uunt Yus waitnentrati.O> lRúmanam taasha natsantrutsuk e̱a̱tak wáittsuk iniaitiúschamiayi. 1= ]lAntsu Unisépuru niisháa shuar amai. Ti nukap shiir enentáimtikrurmai. Tura wi sepunam pujamuncha natsantrurchamai. Ii Uuntri̱ Kristu ni shuari̱ncha waitnentrarti. ~< wlAsia nuṉkanmaya̱ shuar mash iniaitiusarmai. Nu nekaachmaashum. Nu shuarnumia̱ Pijirusha Ermujenessha armai. ~; wlYus ámin takasat tusa suramsamu shiir takasta. Tura Yusa Wakani̱ in pujurtamaj nuna kakarmari̱ji̱a̱i̱ túrata. 3: al Shiir chichaman jintintiamajmena nuke emetata. Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkiu asar Yus nekas enentáimtaji tura nuja̱i̱ aneṉkratniuitji. Tuke núnismek túrata. G9  l Túruta asamtai ti wáitiajai. Túrasha Yúsan nekas enentáimta asan natsa̱matsjai. Imiá kakaram asa amuukatin tsawant jeatsa̱i̱ṉ ashí wínian susamaj nuna ti peṉker waitruktatui. b8 ?l Nuna etserkat tusa Yus anaitiukmiayi. Tura akattur Israer-shuarchanum akuptukmiayi. G7  l Tura̱ yamái in Uwemtikkiartin Jesukrístu támatai nu anenmamu paant ajasuiti. Niisha jákatniun nupetak emesramiayi. Tura uwempratin chichamja̱i̱ jáchatai iwiaakman paant awajturmaji. 6  l Ii péṉker túrichu áriniṉ Yus in anenma asa uwemtikramar péṉker túratniunam apujtamsaitji. Iisha Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkiaru asakrin tura Yus nuna túratniun wakerak túramiayi. Yaunchu ju̱ nuṉka atsai̱sha in tuke waitnentrampramiaji. u5 elIi Uuntri̱ Jesukrístunu etserkatin natsantraip. Níiniun étserkun sepunam pujamusha étserkum natsantruraip. Antsu Yus kakaram awajtamkui ame étseream nuja̱i̱ shuar yajauch túramainiakui surimiamtsuk wáitsatin enentáimtumarta. 4 ylYus sápij enentáin suramsachuitji. Antsu kakaram ajastinniasha anenaitniuncha péṉker wekasatniuncha suramsaitji. 3 lTuma asakmin tájame: Yusna takasái tusan winia uwejrun ámin awanteakui Yus kakarman suramsamia nuja̱i̱ atak kakaram takasta. (2 KlYus nekas shiir enentáimtiniaitmena nuna nékajai. Nukuchrum Ruítiasha tura ame nuku Eunisiasha emka Yúsan nekas enentáimtin ármiayi. Amesha núnisketme. r1 _lKanakmiaj nui̱ e̱a̱ntramiam nuna tuke enentáimtajme. Ataksha wararnaisatai tusan íitniun wakerajme. B0 lTsawai̱sha káshisha Yúsan áujeakun ámin tuke enentáimtusan ti shiir Yúsan yúmiṉkiajai. Winia we̱a̱tur túrawarmia nútiksanak Yúsan enentáimtakun ti shiir awajeajai. T/ #lAneamu uchiru, Timiutéu, ju̱ papín áateajme. Yus Apasha tura ii Uuntri̱ Jesukrístusha ti anenma ásar waitnentramainiak imiatkinchanum shiir pujustinian yainmakarti. Krístunu takastiniaitjinia nu S. #lWi Pápruitjai. Yus wakerakui Jesukrístu akatramuri̱ ajasuitjai. Ashí Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkiarun “Nekas iwiaaku átinian susattajai” tíniuiti Yus. Tuma asa nuna etserkat tusa akuptukuiti. [-/XIi Uuntri̱ Jesukrístu atumin ashí yainmakarat tusan wakerajrume. Nu atí.,}XJu̱i̱ wi Papru ju̱na aajai. Wi papin akupeaj nui̱ jú̱nisnak winia náarun áaran apujeajai, wíniaiti tusan. 6+eXUunt Yuska, imiatkichu enentái susamniaiti. Jú̱ Yus, itiurchatnum pujarminiṉ atumin tuke imiatkichu enentáimtikramsarti. Uunt Yuska atumin pujurtamsarti, tajai. #*?XTúrasha “Yus-shuara nemasri̱nti” tiip. Áyatik jintintrata, tura Yúsai̱ enentáimtikrata, ame nekas yatsume̱a áitkiasmek. Papru aujsua ikiuamu ) XJu̱ papinium ii tájinia nuna, shuar umiktinian nakitiakuiṉkia “umichuiti” tákuram, ni natsa̱rat tusarum ikiuktiarum. 8(kX Yatsurtiram, yawe̱tsuk shiir túratarum. l'QX Nú shuáran ii Uuntri̱ Jesukrístu chichame̱ja̱i̱ “Tákamtak shiir takakmasartí” tajai. &X Iis, atumi̱i̱nia̱ weeá, náṉkamas enentáimiainiak tura náṉkamas túruiniak peṉké takatsuk pujuiniawai, túramainiaji. h%IX Warí, atumja̱i̱ pujumiaj nui̱ “Takastinian nakitiana nuka yurumáshti” tíchamkajⁱ. 4$aX Kame iisha, Kristu akatramu asar “yáintkiatarum” tíminiuji; túrasha nu tútsuk, ii túrajnia núnisrumek túratin nekaatarum tusar, iisha tuke tsawant takaamiaji. m#SXIi túrajnia núnisrumek túratin nékarme. Jú̱iti: atumja̱i̱ pujusmaj nui̱ tuke takakmasmiaji. Atumí yurumkari̱ iisha akikmakar yurummiaji. Atumja̱i̱ itiurchat áchatí tusar tsawai̱sha káshisha tuke takakmasmiaji. ("IXYatsurtiram, antuktarum. Ii Uuntri̱ Jesukrístu chichame̱ja̱i̱ ju̱ taji: “Nuyá Yus-shuar wi jintintramun nakitiak aya wékana nu ikiuktiarum.” &!EXUunt Yus yainmakartí ni aneṉkrattairi̱n nekaatniun. Kristu itiurchatan katsuntramia núnisaṉ atumniasha katsuntratniun Yus yainmaktí. Takastiniaitji   XKame Yus atumin yainmaktatrume, taji. Ii tájinia nu yamái umíarme. Tura tuke umirkattarme. Nusha nekaar shiir enentáimji. -XTúrasha Uunt Jesusak atumin iniaitsuk wáitmaktatrume. Tura atumin ikiakátmartatrume. Tura íwianch anaṉkramataj takui kíishturmaktatrume. 2]XTura yajauch shuar, péṉker ana nuna ti nakitiainia nu, incha yajauch awajtamsachartí tusarum Yus áujkartustarum. Kame chíkich aents Yúsan umirkacharu áiniawai. 6 gXNuyá, yatsurú, Yusa chichame̱ shiir pampartí tusarum Yus áujtursatarum. Átum Yus-Chicham wakerukmarmena áintsaṉ ashí nuṉkanam wakerukartí tusarum Yus seatarum. XNu tuma asamtai, péṉker chichastarum tusa, tura péṉker takastarum tusa Jesukrístuka shiir enentáimtikramar ikiakátmarartí.[/XIi Uuntri̱ Jesukrístusha tura ii Apari̱ Yussha ti peṉker ásar incha anenmatsjik. Tura waitnentrama ásar incha shiir enentáimtikramji. Tura nú naṉkaamas ii tuke péṉker pujustinian ikiurtamsaitji. +XWátsek, yatsuru, Yusja̱i̱ katsua̱rtarum. Yus-Chicham etserkamu antukurmena nu, tura wisha áaran akuptukjarmena nusha kajinmatkiirap. _7XNu túrunat tusa Yus wakerutmarme. Krístuja̱i̱ Uwempratin Chicham ii ujakjinia nuja̱i̱ Yus untsurmakmarme. II Uuntri̱ Jesukrístu ti peṉker pujana nui̱ pachiinkiamniuram tusan ujakmajrume, nú chichaman. 3_X Tura, yatsuru, Uunt Jesus aneamu árumna nu, iisha atumin enentáimtusar ii Yusri̱ yumiṉsaji. Átum nekas ana nuka umikiurme. Tuma asakrumin Yusa Wakaní̱ atumí enentái̱n péṉker awajtamsaitrume. Nu tuma asamtai yámankamtaikniumia̱ Yuska “átum uwempramniaitrume” túramprume. -X Warí, niisha ni tunaari̱n wararainiak, nekas ana nuna nakitraru ásarmatai, Yuska “jinium wétatrume” tiartatui nuna. Uwempramin ainia nu zmX Iis, nekas ana nuna nakitia ásarmatai, ti anaṉmamawar wait-chichaman umirkarat tusa Yuska tsaṉkatkattawai. (IX Jinium wémin ainia nú shuaran ashí tunáa ana nuja̱i̱ anaṉkawartatui. Nu shuar Yus-Chichaman nekas ana núnaka nakitraru ásar uwemprachmin áiniawai. 1X Nu Tuke Tunaarintin, iwianchi uuntri̱ Satanás akupkam tátatui. Ni kakarmari̱ iniakmastaj tusa, aentsti túrachminian túrak anaṉkawartatui. 9XNui̱ṉkia nu Tuke Tunaarintin wantinkiattawai. Tura Uunt Jesus ni wene̱ja̱i̱ umpuí aun máattawai. Tara ni winchari̱ji̱a̱i̱ nuna amuktatui. xiXTunaasha yamaisha awai, tura paantcha. Túrasha tunaan surimia nu juramkitniuk taasai nu tunaaka paant átin. s_XYámaikikia, ni tsawantri̱ jeatsa̱i̱ṉ, Tuke Tunaarintin wantinkia̱i̱ṉ tusa surimia nu nékarme. ^5XYatsurtiram, wi atumja̱i̱ pujakun nuna ashí ujakmajrume. ¿Nuka kajinmakniurmek? 2]XNiisha aya wíniak enentáimtursarat tusa wakerak, ántar-yusnasha tura nekas Yúsnasha shuar tikishmatrara̱i̱ṉ tusa ti nakitrattawai. Niṉki ti naṉkaamantu enentáimtumas, Yusa nuke ajas, Uunt Yusa Je̱e̱n wayáa̱ pujustatui. “Jú̱iti Yus” shuar turutiarat tusa mash túrittiawai. *MXPeṉké anaṉnawairap. Nekaatarum. Nu tsawant jeatsa̱i̱ṉ Yúsnumia̱ kanaktin átatui. Tura nú arant, Tuke Tunaarintin, emesnartatna nu wantinkiattawai. v eXChíkich shuar anaṉkramawar “Uunt Jesukrístu tsawantri̱ jeayi” tu ujatmaktaj tusar wakeruiniawai. “Iimiarmaj nuja̱i̱ nékajai” turamainiakuisha, “chícham étserman antukmaj nuja̱i̱ nékajai” turamainiakuisha, tura “Papru papí áarmari̱ nuna takui nékajai” turamainiakuisha, páchim enentáimprairap. Tura sapijmiakairap tusan seajrume.   XTura, yatsuru, ii Uuntri̱ Jesukrístu tátatna nuna tura Niiji̱a̱i̱ iṉkiunaiktatjinia nunasha ujaktinian wakerajrume. /  YX Átum péṉker wekasa asakrumin chíkich shuarsha ii Uuntri̱ Jesukrístu náari̱n naṉkaamantu enentáimtusartatui. Nusha auka ii Yusri̱ tura ii Uuntri̱ Jesukrístu waitnentáimturmasar péṉker wekasatniun yáinmakui túrarme. Túramtai chíkich shuar shiir enentáimturmasartatui.|  sX Nu tuma asamtai ii Yusri̱n atumin tuke áujtajrume. Yus atumin achirmakuitrume. Nui̱ṉkia Yuska atumí enentái̱n takas Nii wakera nuja̱i̱ métek awajtamsati, taji. Yus umirka asarum péṉker wekasataj tusarum wakerarme. Túrarum Yus enentáimtusrum péṉker túratin wakerarme. Tura wakerarmena nu umiktin Yuska ni kakarmari̱ji̱a̱i̱ yáiṉtí, tu áujtaji. ,  SX Kame Uunt Jesukrístu tátin tsawantri̱ jeamtai, ni shuari̱, ni enentái̱ péṉker awajsaru áinia nu, ni náari̱n shiir pachisartatui. Tura Yúsan umikiaru ásar, ti shiir enentáimsar Jesukrístun íisartatui. Ii ujakmajrumna nu antukrum umirka asarum atumsha nui̱ pachiinkiattarme. Q X Taa, nincha meṉkakatniunam akupkartatui. Chichaak “Wi pujajna ju̱yá akupeajrume” títiatui. Tura winia ti kakarmar atsana nui̱ akupeajrume, átum winia umirtukcha asakrumin” nin tiartatui. q ]XTura nú tsawantai̱sha Yúsan nékainiatsna núnaka ii Uuntri̱ Jesukrístu ti asutiátajtsa tátatui. t cXTura wáitiarmena nusha Yus íiji̱a̱i̱sha ayamtikramprartin péṉkeraiti. Ii Uuntri̱ Jesukrístu ji keana ímianisaṉ kakaram suntari̱ji̱a̱i̱ nayaimpinmaya̱ tara wantinkiamtai, nu tsawantai̱ Yus ayampratniun suramsartatji. m UXNúnisaṉ atumin wáitkiarmainia nunasha Yus tímiatrusaṉ wáitkiasartincha nekas péṉkeraiti.  3X“Yusa akupeamuri̱n pachiinkiamniaitrume” Yus túramprume. Nui̱ pachiinkiataj tau asarum ju̱ nuṉkanam wáitiarme. Tura wáitiakrumsha nuna naṉkaamas iwiarnaruitrume nui̱ pachiinkiatin. Kame núja̱i̱ṉkia Yus atumin achirmak péṉker túraiti, nuka páantaiti.   XÁtum Yus-shuar asakrumin chíkich shuar atumin yajauch awajtamainiawai. Tura itiurchat wainiu asarum ti wáitiarme. Nu tuma ai̱ṉ átumka katsuntearme, tuke Yus enentáimta asarum. Nu tuma asakrumin, iisha Yus-shuar matsatainia nuka warasar ujainiaji. o YXYatsurú, átum péṉker matsatu asakrumin iisha Yus tuke yúmiṉkiaji. Átumka Yus nekas enentáimtustin nú núkap nekaakrum wéarme. Tura nuamtak aneniastincha nú núkap nékarme. Nu tuma asamtai Yus yumiṉsatniuitji. G  XTuma asakrumin ii Aparí̱ Yus tura ii Uuntri̱ Jesukrístusha waitnentrama ásarmatai yáinmakar péṉker awajtamsarat tusan wakerajrume. Kristu támatai tunáa shuáran Yus asutiáttawai U 'XWikia Pápruitjai. Wisha Serpanuja̱i̱ tura Timiutéuja̱i̱ iruntran atumin Tisarúnikianmaya̱ Yus-shuar árumna nuna ju̱ papin áatjarme. Atumsha ii Apari̱ Yusna tura Uunt Jesukrístunu ajasuitrume. veTura ii Uuntri̱ Jesukrístu in Uwemtikkiartin ana nu, yamái nékarmena nú naṉkaamas nekaatarum. Tura enentáimin nú naṉkaamas tariarum wetarum. Yamaisha tura tuke, ii Uuntri̱ Jesukristu náari̱n uunt awájsartí. Nu atí.p~YWátsek, aneamu yatsurtiram, túruntsa̱i̱ṉ ujakjarmena nu neka asarum, yajauch shuar anaṉkramattsa wakerutmainiak awajimtikrura̱i̱ṉ tusarum, tura Yusai̱ tariarurmena nuyá iniara̱i̱j tusarum anearum wekasatarum. s}_Ashí papí aarmia nui̱ Pápruka wi tajana nuna chichaawai. Kame ni áarmari̱ chíkichka ishichik nekaachminiusha áiniawai. Nékachu ainia nú shuarsha, tura Yúsnum tariarcha ainia nusha Papru áarman yapaji̱áwar nusháa jintintiainiawai. Tura chíkich chichamsha Yus-Chichamnumia̱ ana nuna núnisaṉ túruiniawai. Túmainiakka niṉki emesmamainiawai. (|IJu̱ nekaatarum. In uwemtikramprataj tusa Yus ti nákarmaji. Ii aneamu yachi Páprusha núnisaṉ Yus ni nekatairi̱n susamia tímiatrusaṉ áatrampramarme. ;{oNu tuma asamtai, aneamu yatsurtiram, ju̱ túrunati tusarum nákarmena nui̱, imiatkinchanum wekasam chamir enentáimja̱i̱ makuuchmin Yus wáitkiati tusarum wekasatarum. z Tura iikia yamaram nayaimpisha, yamaram nuṉkasha ati tusar nákaji. Nu átatui, tímiayi Yus. Tura nui̱sha aya péṉkerak átatui. Ashí nu emesnartin neka asarum atumsha imiá nekas Yus tuke enentáimtusrum, takamtsuk umirkarum wekasatniuitrume. (wI Túrasha Uunta tsawantri̱ aya aneachma jeattawai. Kasa aya aneachma kiritniunam taana núnisaṉ tátatui. Nu tsawantin nayaimpisha ipiamta núnis charáa timiatai meṉkakattawai. Tura nui̱ ashí írunna núurtiuk esaawartatui. Tura nuṉkasha tura ashí írunna nusha esaawartatui. v9 Uunt Kristu, “atak tátatjai” tana nuna umitsuk meṉkakashtatui. Áyatik áentsti “wau taatsui” taji. ¿Urukamtai wau taatsua? In áentstin nákarmaji. Shuar chikichkísha meṉkaka̱i̱ṉ tusa nakitiawai. Antsu ashí shuar enentái̱n yapaji̱áwarat tusa wakerawai. 1u[Tura ju̱sha, aneamu yatsurtiram, enentáimsatarum. Uunt Krístuja̱i̱ṉkia chikichík tsawant mir uwiya núniskete; mir uwisha chikichík tsawanta núniskete. ztmTura Yus tiniu asamtai nayaimpisha nuṉkasha yamáiya nuka jiji̱a̱i̱ emesnarat tusa ikiusma áiniawai. Yus áentsun nekapsattana nu tsawantai̱ yajauch aents emesnartatui; tura jisha nu tsawantai̱ nuṉkancha nayaimpincha áesattawai. jsMTura ukunam nu nuṉkan amaarkamuja̱i̱ Yus emesramiayi. Ashí nuna nekaatniun nakitiainiawai. Vr%Túrasha nuṉkancha nayaimpincha Yus yaunchu najanamia nuna nekaatniun nakitiainiawai. Yusa chichame̱ja̱i̱ nuṉka entsaya̱ jiinkimiayi tura nuṉkasha entsá nanatrawai, Yus timia nuja̱i̱ métek. qq[Tura ju̱na tiartatui. “¿Krístuka “wi atak tátatjai” timia nusha urukuit? Warí, ii uuntri̱ yaunchu kajiṉkiarmia nuyá yapaji̱áchmaiti. Yus yaunchu ju̱ nuṉkan najanamia nuyá yamaisha tuke núniskete” tiartatui. p'Ju̱sha emka nekaatarum. Amuamu tsawantin Yúsnan wishikin wantinkiartatui. Tura niisha ni yajauch wakeramuri̱n túrusar wekasartatui. loQYúsnan etserin, péṉker wekain armia nuna etserkamuri̱ enentáimturtarum. Tura ii Uuntri̱ akupkamuri̱n ni akatramuri̱ji̱a̱i̱ ujatmakarmia nusha enentáimpratarum. Jesukrístu uwemtikrampramaj nuna chichame̱n tajai. $n CAneamu yatsurtiram ju̱ papin jimiará áatjarme. Mai papinium winia jintintiamurja̱i̱ atumí chamir enentái̱n enentáimtikratjarum tusan wakerajrume. Bm}Tíchamukait, “yawá iyak ataksha yúawai,” tura, “kuchisha imiaimiuitiat ataksha tsakusnum maa̱jkimiui.” Nu áishmaṉsha núnisaṉ yajauchiniam ataksha wáketainiawai.Ul#Yusa akupkamuri̱n imiá péṉkera nuna Yus nú shuarnasha súsarmiayi. Túrasha nékainiayat tunaanum waketkiaru ásar ti asutniáwartatui. Tuma asamtai, nekas jintia nekaachuitkiuṉka maak árainti. kKame shuar, uunt Jesukrístu uwemtikiartin ana nuna chichame̱n nékainiak ju̱ nuṉkanam yajauch ainia nuyá uwempra ainia nu, tunáa nupetkam atak yajauchiniam iniainiakka, nuik pujumia núja̱i̱nkia naṉkaamas yamái imiá yajauch pujuiniawai. Kj“Iiya núnis túrakrumka aṉkant átatrume” tu wénawai. Túrasha imia niṉki ni tunaari̱i̱n emetamu áiniawai. Páantchakait. Shuar warí tunaaja̱i̱m nupetnaka, nuna emetamuri̱nti. QiNiisha ti chichainiayat ántar chichainiawai. Yajauch túratniuja̱i̱ tura aya̱sh wakera núja̱i̱sha páchim túriarmia nuyá kanakiarua nú shuaran ataksha tunaanum aju̱artajtsa wakeruiniawai. h7Nu áishmaṉsha yumirmat kuyu̱a núnis áiniawai. Tura núnisaṉ yuraṉmisha kí̱ariat nase̱ umpuim meṉkaana nu, yumi ajuarcha ásar, peṉké ántar áiniawai. Warí, Yus-Chichamja̱i̱ áentsun yainiainiatsui. Niisha imiá kirit ámanum tuke pujustin áiniawai. cg?Tura niisha tunáa túratajtsa weai̱ Yuska umpuurun chichachun aents chichaana nuja̱i̱ métek chichamtikiamiayi. Nuiṉkia umpuuru timia nuja̱i̱ Yúsnan etserin ni netse túratniuri̱n enentáimiar iniaisamiayi. OfYúsnumaani̱ naka wétsuk awajirarai. Peura uchiri̱ Paraam Yúsnan etserniuitiat yaunchu awajimia núnisaraṉ awajiniawai ju̱ shuar. Paraamka tunaan tura, kuítian achiktinian ti wakerukmiayi. Ze-Nuwa̱n wakerutskeka íiniatsui. Tunaan yawe̱tainiatsui. Yúpichuch ainia nú shuaran netse túratniun wakerumtikiainiawai. Kuítian wakeruktinniasha ti nékainiawai. Jákatniunam sumamawaru áiniawai. ]d3 Chikichan wáitkiamia áintsaṉ wáitsartatui. Tuke tsawant ni wakeramunak túruiniak “waraajai” tuiniawai. Tura atumja̱i̱ irunar yurumáiniayataṉ atumin anaṉkramawar warainiawai. Nuka natsa̱ntaiti. Rc Nu áishmaṉsha enentái̱ncha yajasma núnin áiniawai. Achikiar mantamnatniuk akiinia áiniawai. Enentáimtsuk náṉkamsar yajauchin chichainiawai. Tuma ásar yajasma núnisaṉ jákartatui. .bU Warí, imia Yusa suntari̱ Yusai̱ matsatainia nu, nuna túratniun tsúumainiawai. Naṉkaamas kakaram tura naṉkaamas uunt áiniayat nu akupniun katsekainiatsui. a Tura Yus akupeana nuna umirkatniun nakitrar ni yajauch wakeramuri̱n túruinia nunasha Yuska nekas asutiáttawai. Enentáimcha áiniawai. Tura ni wakeramuri̱niak wakeruiniawai. Niiji̱a̱i̱ naṉkaamas akupin ainia nuna yajauch áujmatainiawai. e`C Tura incha tunaan iniakturmakrin, nu tunaanum nupetnakchati tusa Uunt Yus uwemtikrampramniaitji, ni umirka asakrin. Túrasha yajauch shuárnaka nekapsatin tsawant jeakui ti asutniáwarat tusa Yus yámaikikia apujeawai. _1Péṉker áishmaṉ asa, nuyá shuara yajauchiri̱n wáitiainiak, ni enentái̱ péṉker asamtai tuke tsawant kúntuts enentáimiuk wáitmiayi. ^3Tura Yus Ráutan uwemtikramiayi. Péṉker shuar asa, Sutumanmaya̱ shuar imiá yajauch ásar tunáa túruiniakui, Raut kúntuts enentáimsamiayi. r]]Enentáimpratarum. Sutuma pépruncha tura Kumura pépruncha nayaimpinmaya̱ jin akuptuk Yus mash amukmiayi. Aya yúṉkunmik awajsamiayi. Ukunam nu túrunamun nekaawar, shuar tunáa túratin tsúumainian nekaawarat tusa túramiayi. U\#Yáunchuya̱ shuarnasha Yus tsaṉkurachmiayi. Antsu amuukarat tusa amaarkatniun akuptukarmiayi. Antsu aya Nuain, Yusja̱i̱ wekasatniun etserin asamtai ni shuari̱ siati armia nuja̱i̱ uwemtikramiayi. ][3¿Warí? Yuska ni suntari̱ nayaimpiniam pujuarmia nunasha peṉké tsaṉkurachmiayi. Antsu nayaimpinmaya̱ jinium akupkarmiayi. Tura nekapsatin tsawant jeatsa̱i̱ṉ kiritniunam jinkiamu emetamu pujuiniawai. BZ}Kuítian ti wakeruinia ásar, wait chichaman unuitiamprar akíam kuítriniawartatui. Tura nú shuar yaunchu Yus jákatniunam sumamtikiawarma ásar, ni amuukatin tsawantri̱ jeatemayi. bY=Tura untsurí̱ shuar ni yajauch túruiniamuri̱n íirsar métek túrawartatui. Iis, “Yus-Chichaman unuiniaitjai” tuíniayataṉ imiá yajauch túruiniakui untsurí̱ aents “Yus-Chicham ántraiti” tiartatui. RX Tura Israer-shuarnum wait chichaman etserniusha páchitkiarmiayi. Atumi̱i̱ncha wait chichaman unuiniau páchitkia ártatui. Niisha awajimtikrampratniun wakeruiniak wáitian ti yajauchin u̱u̱kar unuiniarartatui. Tura “Uunt Jesus uwemtikrurmia nusha ántraiti” tiartatui. Nuna takui ni amuukatniuri̱sha wárik jeartiatui. YW -Warí, Yúsnan etserin yaunchu etserkarmia nu, aya ni wakeramuri̱ji̱a̱i̱ṉ tícharmiayi. Nu áishmaṉkan enentái̱n Yus pujursarmiayi. Tuma asa ni tiarmia nuna Yusa Wakaní̱ jintintiam tiarmiayi.)V MTura ju̱ emka nekaatarum. Shuar aya ni enentáimmiari̱ji̱a̱i̱ṉ, Yusa Wakaní̱ji̱a̱i̱nchu, Yus-Chicham urukamtai tu chicháa nuna nekaatniun jeatsui. -U UTura nuna naṉkaamas ti nekasa nu, Yúsnan etserin yaunchu etserkarmia nusha nékaji. Ju̱ étserma ju̱sha, tsawant tsawa̱a̱tsa̱i̱ṉ kiritniunam ji keak tsáapin awajeana áintsaṉ asamtai, péṉker enentáimta asarum péṉker túrarme. Tura Kristu taa, yáṉkuam etsantea núnisaṉ atumí enentái̱n ashí paant awajsattawai. Tura nu tsawant jeatsa̱i̱ṉ nu étserma tuke pénker enentáimtustarum. wT iIisha naint “Yusna” tájinia nui̱ Niiji̱a̱i̱ pujá asar nu nayaimpinmaya̱ chichaamu paant antukmaji. -S UTura Apa Yus Jesukrístun shiir waantu awajsamia nui̱, ni imiá shiir pujutairi̱ya̱ chichaak tímiayi, “Ju̱ka winia ti aneamur Uchiruiti. Nin ti wararjai.” [R 1Ii Uuntri̱ Jesukrístu kakarmari̱ tura ni táratniuri̱ etserkamajnia nu, aya áentsnumia̱ ántar chichamchauyi. Antsu imia ii ji̱i̱ji̱a̱i̱ Uunt Jesukrístu waantu ajasu wáinkia asar ujakmajrume. Q Tura wi jakamtai, wi aajna ju̱na tuke kajinmatki̱i̱rum tusan, wi jeajna nuna túrattajai. Kristu waantu ajasun wáinkiarmia nu JP  Nekaatarum. Winia jákatniurun jeatema nuna ii Uuntri̱ Jesukrístu ujatkayi. Tuma asamtai iwiaaku pujajna ju̱i̱k atumin tuke enentáimpratarum tusan jintintratniuitjarme, tu enentáimsajai. oO Y Tuma asamtai nékarminiṉ tura Yusna nekas ana nuyá kanaatsrumniṉ tuke enentáimtikratjarme. wN i Tura ii Uuntri̱ Jesukrístu uwemtikramprajnia nu, Nii tuke akupeana nui̱, nakittsuk shiir awaintiamattarme. M  Tuma asamtai yatsurtiram, Yus atumin anaitiamak achirmakurmena nu tuke enentáimsarum wetarum. Túrakrumka peṉké iniarchattarme. $L C Tura nuna túruiniatsna nuka, kusurua áanin áiniawai. Jesukrístu wakeramuri̱n enentáimtuiniatsui. Ni tunaari̱ya̱ uwemprarmia nuna kajinmatainiawai. 5K eAshí nu túrakrumka, tura tuke túrukrum wéakrumka, nakiarchattarme. Túrarum ni takatri̱ émamkesrum takastatrume. Tura ii Uuntri̱ Jesukrístu nekas nekaattarme. oJ YTura nuyá ashí shuar shiir enentáimtustiniaitrume. Tura nu naṉkaamas ashí shuar aneatniuitrume. I Nuyá yayauch túrashtin íimiastiniaitrume. Nuyá katsuntratniuitrume. Nuyá Yus shiir enentáimtusrum wekasatniuitrume. H  Yus umirkarme. Yamaikia ju̱na túrataj tusarum kaka̱rtiniaitrume. Ti peṉker wekasatniuitrume. Nuyá Yusna nekaatniuitrume. xG kNiisha uunt asa tura tujinkiachu asa ni chichame̱n suramsaitji. Nu chichamsha ti kakarmaiti tura ti peṉkeraiti. Nu chichamja̱i̱ atumsha atumí aya̱shi̱ yajauch wakerana nuyá uwemprarum, Yusa̱i̱ páchitkia átinian suramsaitrume. _F 9Yus uunt asa tura ashí túramnia asa, umirtukat tusa achirmakuitji. Nii neka asar atsumajnia nu wáinkiaitji. Yus-shuarti wekasatniusha, tura Nin aneatniusha ii atsumajnia nuna Yuska kakaram asa suramsaitji. }E uYus, tura ii Uuntri̱ Jesussha nékarmena nú núkap nekaki wéakrumin, Yuska atumin ti nukap yáinmaktatrume tura ti nekas imiatkinchanum pujustinian suramsattarme. Nuna nekaan tuke núnisaṉ atí tusan wakerajrume. Yusa̱i̱ páchitkia atin 8D mWikia ju̱ papin aajna ju̱ Semuṉ Pítruitjai. Jesukrístu akatramu asan ni takarniuri̱ntjai. Ii Yusri̱ tura in Uwemtikramin Jesukrístu umirumna nuna atumniasha ju̱na áatjarme. Niisha ashí áentsun métekrak enentáimtin asamtai atumsha iiji̱a̱i̱ métek Niiniu ajasurme. Nuka ti peṉkeraiti. SC ! Ame kaim Yus achikma nuna uchiri̱ amikmaatmainiawai. Nuke atí.?B y Ti nukap atumja̱i̱ áujmatsatniun wakerajai. Túrasha ju̱ papinium mashi áatrashtatjarme. Antsu imia wiki atumin iyakun jeátjái. Nuyá naka chichasar ti shiir warastatji. jA O Kame nu shuar “shiir taume” tákumka nu shuar yajauch jintíamu jímiareame. Umíamu chicham @  Shuar Kristu chichame̱n jintíachu atumí je̱e̱n írmástaj tusa jeakui awa̱yáwairap tura “shiir taume” tiirap. T? # Ashí shuar Kristu jintíamun iniais “naṉkaamas nékajai” tana nu, Yúsnachuiti. Antsu Kristu jintíamun umíana nu shuar Yus Apaja̱i̱sha tura ni Uchiri̱ji̱a̱i̱sha mai tsaniṉ pujawai. &> GNu shuarja̱i̱ aneartarum. Yajauch shuar ántar yaya̱krumin Yus átum takasman métek akirmakchamniaiti. Antsu aneara takasakrumin Yus métek akirmakarmi. 4= cJu̱ nuṉkanam anaṉkartincha ti írunui. Jesukrístu nekas aents ajas akiiniamia nuna enentáimtuiniatsui. Nu shuar anaṉkartin ásar Kristu nemasri̱ áiniawai. >< wNekas aneṉkartinia nú shuar Yus akupkamun uminiaiti. Tura Yus akupkamuka “aneṉkartin tuke atarum” tawai. Nusha yámaṉkamtaiknumia̱ antukuitrume. Anaṉkartincha írunui ; Yamaikia, umaru, tájame: mai anenai ajartai. Yamaram akupkamun áattsujme antsu yámaṉkamtaik antukmiaj nunak tájame. : Ame uchiram Yus Apa akupkamuja̱i̱ métek umiiniakui nuna nekaan ti shiir enentáimprajai. Nekas-chichaman umin áiniawai. M9 Yus ii Apari̱sha tura ii Uuntri̱ Jesukrístusha, Yus Apa Uchiri̱ asa, atumin anenmak imiatkinchanum shiir pujustinian waitnentramak yainmakarti. Nuja̱i̱ nekas-chicham nekaarum anenaittiarme. M8 Nekas-chicham tuke amuutsuk ii enentái̱n pujá asamtai aneajrume. u7 gWi Juaṉ Yus-shuara uuntri̱ asan ii umai Yus achikma nuna tura ni uchiri̱ncha ju̱ papin áateajai. Wisha nekasan atumin aneajrume. Tura aya wíkichu antsu ashí Yus-shuar ainia nusha nekas chichaman nekaawaru ásar atumin anenmarme. 6/ Uunt Jesukrístu waitnenkartutairi̱, Yusa anenkrattairi̱sha atumí̱i̱n pujurtamsati. Tura Yusa Wakaní̱sha tuke nemartamsarti. Nu atí.15] Ashí Yus-shuar ainia nu amikmaatmarme. =4u Yúsnum shiir enentáimtunaisrum amikmaanaisatarum. 3 Ayu, yatsurtiram, shiir pujustarum. Krístunam tuke kakaram ajastarum. Yus shiir enentáimtikramprarti. Chikichík enentáik enentáimsatarum. Shiir awajnaisarum pujustarum. Tura Yus anenmarmena nu, shiir enentáimtikramna nu atumja̱i̱ pujurtamsattarme. R2 Atumin emesratin Yuska winia akuptatsui. Antsu Yus akuptukuiti atumin ikiakártinian. Tuma asamtai, wi atumí̱i̱n jeaknaka kakaram chicharka̱i̱jrum tusan winitsuk ju̱ papin áatjarme. Amikmaawai 1 Tuma asamtai, átum kakarmaitkiurminkia iikia kakarmachuitiatar shiir enentáimji. Atumsha nekas kakaram ajasúk tusar Yus tuke seaji. y0k Warí, Yusa nekas chichame̱ emesratin tujintiaji. Antsu ii túrajnia nu Yusa nekas chichame̱ja̱i̱ túraji. F/ Tura átum tunáa túrawái̱rum tusar Yus seaji. Aents in péṉker enentáimtikramprat tusar tátsuji. “Ántar áiniawai” túrampriniṉ, átum péṉker wekasatarum tusar wakeraji. L. Tura iikia ántar Yus-shuarchaitji nu nekaatarum tusan wakerajai. ,-Q “Nekas Yúsan umirniuashitiaj” tusarum nekamatarum. Íimiastarum. Ántar Yus-shuarchaitkiurmeka Jesukrístu atumí enentái̱n pujurtama nu nekaattarme. , Kristu nekas kakarmachua nútiksaṉ krúsnum máamuitiat, Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ iwiaakuiti. Aya̱shnium Kristu kakarmachu nekapmia núnisrik iikia kakarmachuitji. Túrasha Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ ni takatri̱ takaaji. Nu atumin iniakmastatji. >+u Nuiṉkia wi Kristu kakarmari̱ji̱a̱i̱ chichaajna nu nekaattarme. Nu nekaataj tusarum wakeratsrumek. Tura Krístuka kakarmachuchuiti. Antsu atumí enentái̱n kakaram takaawai. q*[ Wi atumja̱i̱ pujachiatnak, atumja̱i̱ pujáa núnisnak áatjarme. Yaunchu tunáa túrimiarmena nuna tura ashí shuártirmin wi nuik tímiajrumna nuna ataksha tájarme, wi atak tana tunaarum iwiareachkurminkia iniaisashtatjarme. ) # Ju̱ja̱i̱ menaintiú íistajrum tusan winiajai. Ashí iwiaratin ana nu, jimiará tura menaintiú shuara chichame̱ja̱i̱ iwiarnartatui. U(# Tura wi jeaknasha, átum yajauch túratniusha, tsanirmatniusha tura yajauch ti wakerarmena nu, yaunchu túriniarmena nu, untsurí̱ shuartiram iniaisachurmena nuna nekashtajash. Tura enentáim yapaji̱tsuk tuke tura asakrumin úutchatjash tajai. Kame wi átum umikchamun nekaamtai Yus winia iniatsátrattawai tusan tsúumajai.]'3 Wi atumi̱i̱n jeaknasha, wi wáitkiataj tusan wakeraj nuna wáinkiashtatjai, tu enentáimsan itiurchat enentáimjai. Tura atumsha wakerarmena núnisrumek wáinkiashtatrume, tu enentáimjai. Yajauch chicharnaikiatniuncha, yajauch enentáimtunaistinniasha, kajernaikiatniuncha, niṉki enentáimtumastinniasha, tsanumpratniuncha, mái-tunai ajatniuncha, waantu enentáimtumastinniasha, yajauch wekasatniuncha, ashí nuna wáinkiashtajash tusan itiurchat enentáimjai. 0&Y ¿Warí enentáimsarum? ¿Átum péṉker áiniawai turutik tusar nu tájik? Antsu, aneamu yatsurtiram, ii tájinia nu atumin Yúsnum ikiakártajrum tusar taji. `%9 Atumin íirmasat tusan Titiun “wetá” tímiajai. Tura nin atamprit tusan chíkich Yus-shuaran akupkamjai. ¿Titiusha kuítrumin juruttramkimkiarum? ¿Wisha niisha mai metek enentáimsar métek takaschamkajⁱ? Q$ ¿Nusha itiura? ¿Shuáran wi akupkamaj nuja̱i̱ kuítrumin achikjak? >#u Túrasha chíkich shuar chichainiak “Nekasaiti; Papru niṉki ii kuítri̱n jurutramkichmaji. Túrasha anaṉkartuatniun neka asa in anaṉkramachmiashia” turutainiatsuk. F" Atumniasha yáiṉtaj tusan ashí takakjana ju̱na ajapawaintjai, tura winia kakarmarnasha ashí emeṉkákaintjai. Wi ti wakeramaitiatrum átumka ishichik wakerutarminiṉ túrawaintjai. J!  Jú̱ja̱i̱ṉkia menaintiú iwiarnarjai atumin íistaj tusan. Tura jeaknaka, “etserkamun akirkatarum” tíchattajrume. Atumí kuítri̱n wakeratsjai. Antsu atumin wakerajrume. Warí, winia uchirchakaitrum. Uchisha aparí̱n kuítian ikiauntukchatniuiti. Antsu apari̱ ni uchirí̱n kuítian ikiauntuktiniaiti. *~~}F||E{zyxwwvvuu|twss#rqqEpoDmm(lwkk>ihhgff)edccbbYbau``_^^L]]q\\Q[[EZZZY:XXWcVQUTT_T*SS RMQPP^ONNMLKKJ I@HGZFEEPDDaCBA@?>>r==_<<;Y::598377'655@4332[11/..6-,,++ )(('&&K%U$#""C! 9ad=\(L=#B ! q 6 i*Dy Tura chíkichja̱i̱ uwempratin peṉké atsawai. Ju̱ nuṉkanam ii chikicha naari̱ pachisar uwempratin atsaji. Jesuskete ii uwemtikrampratniun Yus suramsamiaj nu” tímiayi Pítiur. Ex Nú Jesuska kayaa áintsaṉkete. Atumsha jeamniutiram, nú kaya yajauchiiti, tímiarme Jesusna. Túrasha túramaitiataṉ Niisha je̱a̱nam emka apujsamua núnisaṉ ajasuiti, tímiayi. ,wQ Urukamtia ú̱u̱ktataj. Anintrakrumin iisha paant títiatji, Israernumia̱ shuar ashí nekaawarat tusar. Ju̱ áishmaṉ Jesukrístu kakarmari̱ji̱a̱i̱ péṉker ajasuiti. Nasarétnumia̱ Jesukrístun, átum máamurmena nuna, tura Yus jakamunmaya̱ iniantkimiania nuna tajai, tímiayi. {vo Ju̱ áishmaṉ nuik shutuap amia nu péṉker ajasmari̱ anintrarme. Kame itiurak péṉker ajasuit tátsurmek. u}Tutai nuyá Pítiur, ni enentáin Yusa Wakaní̱ pimiutkamu asa tímiayi “Akupniutiram, tura úuntirmesha antuktarum. Vt%Iruntrar Pitruncha Juáṉnasha utitiarum tusar akupkarmiayi. Tura itiarmatai, ajapén awajsarmiayi. Tura aniasarmiayi “Kame ¿yana kakarmari̱ji̱a̱i̱, yana chichame̱ja̱i̱ túrarum?” tiarmiayi. 3s_Nui̱sha Anassha, Israer-patri uuntri̱ anaikiamu amia nu, tura Kaipiassha, Juaṉsha, Arejantrusha, tura Israer-patri kapitiántri̱ shuari̱sha tímian iruntrarmiayi. r Kashin tsawa̱rmatai Israer-shuara akupniuri̱, ni úuntri̱sha, tura ni jintinniuri̱sha Jerusaréṉnum iruntrarmiayi. LqTura Pitrun nuik anturkarmia nú aents untsurí̱ Yus-shuar ajasarmiayi. Nuik Yus-shuaraim tura yamaiyaim iruram ti untsurí̱ ajasarmiayi. Aya áishmaṉkak, seṉku mir (5000) aents ármiayi. Wp'Yamaikia kí̱awai, kashin iismí tusar achik sepunam eṉkea iniaisarmiayi. xo kPítrusha Juaṉja̱i̱ Yusa chichame̱n áentsun jintintiainiak pujuarmiayi. Jesus nantakin asamtai aencha nantaktin áiniawai, tiarmiayi. Tura chichaak pujuiniai̱ Israer-patri táarmiayi. Tura Yusa Uunt Je̱e̱n wainniu úuntri̱sha Satuséu aentcha táarmiayi. Taar Pitruncha Juáṉnasha kajerkarmiayi, niisha Jesusa nantakmiari̱ chichaman jintintinia asamtai. Zn-Iimiata, Yus ni Uchirí̱n iniantkimia nui̱, atumin emka akupturmakmiarme. Atumsha, atumí tunaari̱ya̱ kanaktiarum tusa, tura atumin shiir awajtamsatniun wakerak túramiayi.” Nunak tímiayi Pítiur.-mSEtseriarmia nuka atumin túramprume. Tuma asa átum péṉker pujustinian Yuska ii uuntri̱ Apraáman ju̱ chichaman susamiayi. “Nekas tájame, ame shuarum akiiniattana nuja̱i̱ ashí áentsnasha shiir awajsattajai’ tímiayi. Tura ii úuntri̱n tímia núnaka incha túramji, tímiayi. ,lQPítiur tuke chichaak ‘Iimiata, Yúsnan etserin Samuer ju̱ tsawantin túratniuri̱ etserkamiayi. Nuyá ashí Yúsnan etserniusha tuke nuna etseriarmiayi. ,kQNáṉkamas aents nu etserniun chichame̱n umíachkuṉka emesnartatui. Tura Israer-shuarnum páchitkia áchattawai. Núnisaṉ áarmiayi Muisaissha’ tímiayi. gjGTuma asa Muisais ii apari̱n tímiayi:“Atumi Uunt Yusri̱ ukunam etserniun akupturmaktatrume, winia akuptukmia núnisaṉ. Nuámtaktirminia̱ achik akupturmaktatrume. Tura nii títiatna nu umirkatarum” tímiayi. ^i5Tura yamaikia Jesukrístu nayaimpiniam pujustiniaiti, ashí iwiarnatsa̱i̱ṉ. Yuska ukunam ataksha nuṉkan shiir awajsattawai. Nuna ni etserniuri̱n tsáapin enentái takaku armia nuna yaunchu áamtikramiayi. "h=Wats, yamaikia tunaaruminia̱ kanaktiarum. Túrarum Yúsnumaani̱ ayantártarum, tunaarun asakárat tusarum. Túrunawakrumniṉkia, atumin uwemtikramprarat tusa Yus yaunchu anaikiamia nuna akupturmaktatrume. Nusha Jesukristuiti. Tura Niiji̱a̱i̱ enentáimin ayampratin átatui. #g?Tura nu túramurmi̱ji̱a̱i̱ Yus yaunchu tímia nu tímianak umikiurme. Ni Krísturi̱ wáitsatniuya nuna Yuska ashí ni etserniuri̱n áamtikramiayi. f‘Wats, yatsurtiram, wi nékajai. Atumsha atumí úuntri̱ji̱a̱i̱ Jesusan túramarmena nu nékatsuk túramarme. ]e3Tura ju̱ aishmaṉ jui̱ wajaana ju̱ tura nékarmena ju̱, Yusa Uchiri̱ naari̱ enentáimta asa kakaram ajasuiti. Jesus enentáimtusu asa nekas péṉker ajasuiti. Nusha wáinniu asarum nékarme’ tímiayi. dTúrarum iwiaaku átinian Amaana nu maamarme. Tuma aiṉ Yuska Nin jakamunmaya̱ iniantkimiayi. Nuka iisha neka asar étsereaji. cJesus péṉker nákak enentáimniuyana nu “akupnakchati” tímiarme. Antsu shuáran main akupnakat tusarum wakerimiarme. b Atsá. Antsu Yuska ni Uchiri̱n Jesusan ashí naṉkaamantu awajsaiti. Ii uuntri̱ Apraamsha, Isaksha tura Jakupsha enentáimtin armia nú Yusan tajai. Átumka Jesus nakitrarum kapitián Piratuí surukmarme. Tura Piratu akupkataj tau atumsha suritkiamarme. Xa) Aents káunkarun Pítiur wáiniak, chicharuk “Israer-shuartiram, ¿urukamtai winiasha imiá íirum? tiarmiayi. ¿Iisha péṉker asarikⁱ tsuarmajⁱ? ¿Ii kakarmari̱ji̱a̱i̱ṉkikⁱ ewekamsamajⁱ? [`/ Shutuapka péṉker ajasu asa Pítruja̱i̱ Juáṉja̱i̱sha peṉké tsurachmiayi. Tura aents nui̱ pujuarmia nu, warinkit tusar, je̱áshkiri̱ tsékeṉki wearmiayi. Nuka Sarumúṉna tiniu ármiayi. l_Q Tura chichainiak “Nuik Yusa Uunt Je̱e̱n wáitiri̱n, Shiir Waiti tutainium, nu áishmaṉ tuke pujuuya núchakait” tiarmiayi. Tura ni túrunamuri̱n nekaawar, ti ashamkar nusháa enentáimsarmiayi. Pítiur ujakmiania nu b^= Ashí aents pujuarmia nu, nin wekaan wáinkiarmiayi. Tura ni chichame̱n anturkarmiayi. ]]3Tura niisha wajaki nantent ajakmiayi. Nuya̱sha wekasamiayi. Tura Pítruja̱i̱sha Juáṉja̱i̱sha Yusa Uunt Je̱e̱n waya̱warmiayi. Nuik shutuapka wayá nantent nantent ajak Yusa náari̱n shiir pachimiayi. ~\uTinia iniais, Pítiur ni untsuuri̱ni̱ achik awajkimiayi. Túram ni nawe̱sha, wanuse̱sha kakaram ajasmiayi. b[=Nuyá Pítiur chichaak “Kuítrusha atsawai, tímiayi. Kurisha atsawai. Antsu kuítja̱i̱ naṉkaamas takakjana nuna amastajai. Wats, Nasarétnumia̱ Jesukrístu kakarmari̱ji̱a̱i̱ wajakim wekasata” tímiayi. DZAishmaṉsha, surustatuapi, tu enentáimias, íimsamiayi. vYeTura Pítiur Juaṉja̱i̱ apa̱jas íisarmiayi. Tura nú áishmaṉnasha chicharuk “Iirsata” tímiayi. fXETura nú shutuapsha Pitrun Juaṉja̱i̱ waya̱n wáinkiamiayi. Wáiniak kuítian seamiayi. W#Tura áishmaṉ, ni akiiniamuri̱nia̱ wekaicha amia nu, nui̱ a̱a̱ wáitiniam tuke tsawant pujumiayi. Nu áishmaṉnasha ni shuari̱ entsakí júkiar nú wáitiniam apujin ármiayi, nui̱ shuar waya̱n kuítian seat tusar. Nú wáitisha, Shiir Waiti, tutai̱yayi. 1V ]Chíkich tsawantai̱, nantu nuṉkaach ajasmatai, Pítiur Juaṉja̱i̱, Yusa Uunt Je̱e̱n Yus áujsatai tusar wearmiayi, Israer-shuar tuke turin armia nútiksaraṉ. BU}/Túrawar, Yuska ti úuntaiti, tu wearmiayi. Tura ashí aents nin shiir enentáimtiarmiayi. Tura Uunt Yus tuke tsawant shuaran uwemtikiar Yus-shuar írunmanum íkiauṉki wémiayi.TT!.Tuke tsawantak Yusa Uunt Je̱e̱n káuniarmiayi. Tura ni je̱e̱ncha iruntrar warainiak Kristu enentáimtustin námper najanin ármiayi. Tura naṉkaamantu enentáimtumatsuk, yurumkan ajamnainiarmiayi. YS+-Ni nuṉke̱n surukar, ni takakmari̱ncha surukar, atsumainia nuna súarmiayi. eRC,Yúsan umirkaruka ashí métekrak pujuarmiayi. Tura ashí niiniu armia nuna sunaisarmiayi. 2Q]+Tura Yuska aentsti túrachminian Jesusa akatramuri̱ji̱a̱i̱ túramiayi ni kakarmari̱n iniakmastaj tusa. Tuma asamtai ashí aents nuna wáinkiar ashamkarmiayi. P*Ashí nu shuar Jesusa akatramuri̱ jintintiarmia nuna tímiatrusaṉ antukarmiayi. Tura irunar shiir enentáimtunaisar yurumin ármiayi. Túrawar, Kristu enentáimtustin namperi̱n najanin ármiayi. Túrawar Yúsan áujiarmiayi. Yus-shuar pampararmiania nu ~Ou)Tuma asamtai nuna antukarmia nuka imianiarmiayi. Nú tsawantai̱ menaintiú mir (3000) aents Yus-shuar ajasarmiayi. N1(Nú chichamja̱i̱ tura nuya̱sha Pítiur tuke jintintiuk tímiayi “Yajauch shuara asutiátniuri̱ átatna nuyá uwempratarum” tímiayi. 8Mi'Yus tímia nuka atumin túramprume. Atumí uchirí̱ncha tura ashí arant matsatainia nunasha tawai. Kame ii Yusri̱ áentsun untsuktaj tusa wakerana nuna tawai” tímiayi. L-&Tutai Pítrusha chichaak “Atumí tunaari̱ ikiuktiaj tusarum Yus nekas enentáimtustarum. Tura ashí shuartiram Jesukrístu naari̱ pachisrum imiantiarum. Nuiṉkia atumí tunaari̱n Yus tsaṉkurtamprattarme. Túrunawakrumin Yuska ni Wakani̱n suramsattarme, tímiayi. K!%Nuna antukar wake mesekarmiayi. Tura Pitruncha chíkich akatramuncha aniasarmiayi “Yatsuru, ¿nuiṉkia itiurkatjik?” tiarmiayi. rJ]$Tura ii, Israer áentsti, Jesus krúsnum maaitji, tímiayi. Jú̱ Jesus máamjinia nuna Yuska Uunt Akupin anaikiamiayi. Túrasha Jesussha in uwemtikkiartin Krístuiti. Ashí áentstíram nu péṉker nekaatarum” tímiayi Pítiur. I}#Ame nemasrumin nupetkattajai. Nu túruntsa̱i̱ṉ ju̱i̱ pujustá’ tímiayi.” Nuní áarmaiti Jesusnan, tímiayi. BH}"Tawitkia aya̱shtiuk nayaimpiniam wákachmiayi. Tura nú Tawitiak ju̱na áarmiayi:“Uunt Yus winia Úuntrun tímiayi “akupin pujutainium, winia untsuurui̱ni̱ pujustá. dGA!Yuska, Jesus naṉkaamantuiti tusa ni untsuuri̱ni̱ apujsaiti. Tura ni Wakaní̱n Jesusan súsaiti, Nii yaunchu tímia nútiksaṉ. Tuma asamtai ju̱sha átum antukurmena nuna, tura íisurmena nunasha Yus suramsaiti. kFO Au Krístun tímia nu Jesusaiti. Nu Jesusnak Yus iniantkimiayi. Nuka iisha neka asar étsereaji. uEcNeka asa, túruntsa̱i̱ṉ Tawit, wainkia nútiksaṉ, Kristu nantaktintri̱n áarmiayi. Kristu túrunatniuri̱n chicharuk tímiayi “ni wakaní̱ncha jákatniunam ikiukchatniuyi. Aya̱shí̱ncha káurtinian tsaṉkatkashtiniuyi.” !D;Túrasha Tawitkia Yúsnan etserniuyayi. Tuma asa Yus tímia nuna nekaamiayi. Yus Tawitian chicharuk tímiayi “Ame akupniuitme. Nekas tájame, ukunam ame iniaṉnamurminian Kristu akiiniattawai. Niisha Akupin anainiaktatui, amea áintsaṉ.” Nuna Yus táman Tawit nekaamiayi. CPítiur tuke chichaak: ‘Páantchakait. Ii uuntri̱ Tawit yaunchu jákaiti. Tura iwiarsamuiti. Ni iwiarsamuri̱ iini̱ pujatsuk. |BqTura iwiaaku átin jintia jintintrutamame. Tura tuke pujurtakum waramtikrustatme. Tu áarmiayi Tawit’ tímiayi. $AAWinia wakaniur, Yusru, jákatniunam ikiurtuschattame. Wi ame Uchirmetjai, Tunaarincha. Túmaitkui anentu asam aya̱shur káurtin tsankatrukchattame. I@ Tuma asamtai winia enentáirja̱i̱sha Nin shiir enentáimtusmiajai. Tura wenurja̱i̱sha shiir chichaman chichamiajai. Jáaknasha shiir enentáimsan jakattajai, aneantiniapitjia tusan. ?5Iimiata, ii uuntri̱ Tawit Jesusnan kantamprua ju̱na áarmiayi:Úuntan tuke pujurtan wáinmiajai. Winia pujurtakui awajkamu áchattajai. `>9Túramunak Yus Jesusan jákatniun nupetmamtik iniantkimiayi, tuke jákachmin asamtai. q=[Tura Jesus surunkamia nuna Yuska yaunchu, túruntsa̱i̱ṉ, paant nekaamiayi. Túrasha Yus enentáimmia nuja̱i̱ métek túrawarmiayi. Tura atumek emetarum Jesus jukimiarme. Nú arant, krúsnum máatarum, tunáa shuar tímiarme. r<]Tuke chichaak: ‘Israernumia̱ shuartiram, wi títiatjana nu antuktarum. Nasarétnumia̱ Jesusnan tajai. Nú Jesusan Yus shiir enentáimtawai. Yuska, átum ti enentáimprarum ni kakarmari̱n paant nekaatarum tusa, nú Jesusan ti ikiakármiayi. Tura Jesusja̱i̱ aentsti túrachminian Yuska túramiayi, átum íimmianum. Nuka ti paant nékarme, tímiayi. ;Nuiṉkia ashí shuar nekas winia kakarmarun seana nuka uwemprartatui” tímiayi Yus.” Núnis Juér áarmiayi’ tímiayi Pítiur. ?:wTura tsawái nantusha kajinkiattawai. Tura nantusha mushatmar numpa núniktatui. Uunt tsawant achikmiajna nu jeatsa̱i̱ṉ, túrunattawai. Nú tsawantcha imiá nekas uunt átatui. ?9wYakí nayaimpiniam, aents túrachminian iniakmastatjai. Tura nuṉkanmasha winia kakarmarun iniakmastaj tusan numpancha, jiniasha, mukuintiuncha yuraṉmia áintsaṉ akupkattajai. 8Tura áishmaṉsha nuwa̱sha winia takartin ainia núnaka winia Wakantrun akuptukartatjai. Túram niisha Wíi túramun áujmatiartatui. 73Ju̱na áarmiayi: “Yus tawai “Jú̱ nuṉka amuukatin jeatemamtai, winia Wakantrun ashí áentsnum akupkattajai, yumi yaraanua áintsaṉ. Atumí uchiri̱, atumí nawantri̱sha Yusa chichame̱n áujmatiartatui. Tura nátsaka íimiarartatui. Tura uuntka mesekramiartatui. h6IAntsu Yúsnan etserin, ni naari̱ Juér, yaunchu áarmia nu, yamái túrunayi, tímiayi. {5oJu̱ áishmaṉ, nampekarai, tárumna nu, nampekcharai. Warí, nantu imiá ishichik takuni. ¿A̱i̱sha itiurak? 4wNuiṉkia Pítiur, chíkich áuntse Jesusa akatramuri̱ji̱a̱i̱ wajaki, kakantar chichasmiayi. Chichaak tímiayi “Jutíanmaya̱ shuartiram, Jerusaréṉnumia̱tirmesha antuktarum. Wi títiatjana nu antukrum péṉker enentáimpratarum. c3? Tura chikichcha wishikiarmiayi. “Nampeku áiniatsuash” tiarmiayi. Pítiur ujakmia nu w2g Ashí aents nuna nékachu ásar ashamkarmiayi. Tura nuámtak aniniaisarmiayi “¿Warinminiait ju̱?” 1 Kritianmaya̱sha Arapianmaya̱ pujuiniaji. Tura ashí mash ii chichame̱ja̱i̱sha Yusa péṉker túramuri̱ ántaji” tiarmiayi. X0) Príjianmaya̱sha, Pampirianmaya̱sha, Ejiptunmaya̱ tura Áprikianmaya̱ Serinia nú naṉkaamasnumia̱sha pujuiniatsjik, tiarmiayi. Nuya̱sha ii shuarsha Ruma péprunmaya̱ yaunchu taar ju̱i̱ matsatainiawai. Chikichcha tuke Israer-shuar áiniawai. Tura chikichcha Israer-shuar ajastaj tusa Israer túrutairi̱n mash túruiniawai. "/= Ju̱i̱ ashí nuṉkanmaya̱ aents pujuiniatsjik. Partianmaya̱, Eramnumia̱sha, Misiuputámianmaya̱sha, Puntanmaya̱sha, tura Asia nuṉkanmaya̱sha, y.kTura iisha aṉkant aṉkant ii chichame̱ṉka ántatsjik. Ausha urukainiakua, nunak chichainiawa, tiarmiayi. $-ANekaachar ashamkarmiayi. “Wariṉkit, tunaim ajarmiayi. Ju̱ aents chíkich chíkich chichaman chichainia nu, ashí Kariréanmaya̱nchukait, tiarmiayi. $,ATura túrunamia nuna antukar káunkarmiayi. Tura ashí shuar ni chichame̱ja̱i̱ṉ chichaamun antukarmiayi. Tuma ásar, warinkit, tu enentáimsarmiayi. +Nui̱ Jerusaréṉnum Yus táman umirin Israer-aents ármiayi. Ashí nuṉkanmaya̱ Jerusaréṉnum taar matsamarmiayi. O*Tuma asamtai Yusa Wakaní̱ ashí ni enentái̱n pimiutkarmiayi. Túram chichasarat tusa Yusa Wakaní̱ ni nekatairi̱ súsarmiayi. Tuma asamtai nuja̱i̱ niisha chíkich chichaman chichasarmiayi. y)kTura nui̱ pujuinia̱i̱ ji wajai̱ kea áaniun wáinkiarmiayi. Túruna aṉkant aṉkant puunak tarurarmiayi. (Tuma̱i̱ aya aneachma nayaimpinmaya̱ nasea áintsaṉ téter ajaki winian antukarmiayi. Ashí mash je̱á pujuarmia nuka antukarmiayi. i' MPintikiustís náartin jísat jeamtai, chikichík je̱a̱nmaṉ nuiṉ Yus-shuar tu̱akarmiayi. +& QTura Israer-shuara túrutairi̱ núnisaṉ, wats yaki nupetmakat tusar túrawarmiayi. Tura Matías nupetmakmiayi. Túrunamtai Matíasnak pachikiarmiayi.M% Tura nuyá Yus-shuar Yúsan áujainiak ju̱na tiarmiayi “Ii Uuntri̱, Amesha ashí shuara enentái̱ nékame. Ju̱i̱ awai jimiará áishmaṉ. Jútas tunáa túrak jákatniunam wéak akatramu takatan ikiukmiayi. Yamaikia Jútasa takatri̱ achikiat tusam, ¿tuá achikium, Uunta? Paant iniakmasta.” Tu aujsarmiayi. ?$ yTura nuyá jimiará shuaran anaikiarmiayi. Matíasan anaikiarmiayi. Tura chikichnasha Jusen, ni chíkich naari̱ Parsapas, tura apach náariṉkia Justu, nunasha anaikiarmiayi. # 3Juaṉ Jesusan imiaimiania nú tsawantnumia̱ jukí, Jesus nayaimpiniam wémiania nú tsawantan tímianu ejé tuke Niiji̱a̱i̱ wekaimia nu atí. Nu shuar enentáimtusar, chikichik achiktai. Iisha iruntrar Jesusa nantakmiari̱ etserkamí tusar túramí” tímiayi Pítiur. B" ‘Tuma asamtai yamaikia chíkich anaikiatniuitji. Tura náṉkamas achikchatniuitji. Antsu ii nemartamkau atí. Uunt Jesus iiji̱a̱i̱ pujumia nui̱ tuke Nin nemarsamia nu atí. V! 'Kame Sarmu papinium Tawitkia ju̱na áarchamkia:“Ni je̱e̱sha itiarak atí.Nu je̱a̱nmaṉka peṉké pujuschartí.” Tura“Ni takatri̱ chíkich atankiti.” Tu aarmaiti’ tímiayi. x  kTuma asamtai ashí Jerusaréṉnum pujuarmia nu, nuna nekaawar nú nuṉkan “Numpa Nuṉka” anaikiarmiayi. q ]tunáa tura nuja̱i̱ kuítian achik nuṉkan sumakmiayi. Tura piniakum iniaaṉ tantane̱ páttimiayi. I  Nú Jutaska ii írutramuitiat, ii takaamuri̱n páchitkiaitiat, U %Pítiur ju̱na tímiayi “Yatsurtírmesha, umarutírmesha antuktarum. Yuska yaunchu ni Papiri̱i̱n Jutasnan áamtikramiayi. Jútas akiintsa̱i̱ṉ Tawitkia, Yusa Wakani̱ jintintiam Jutasnan áarmiayi. Jesusan achik surukarmia nú shuaran nekapruamia núiti. Kame Tawitia áarmari̱ Yus-Chicham asa tímianak uminkiatniuyi. b ?Nui̱ siáṉtu painti (120) aents iruntrarmia nui̱ Pítiur chichastaj tusa wajakmiayi. 0 [Ju̱sha mash tuke iruniarmiayi Jesusa yachi̱ji̱a̱i̱. Tura Jesusa nukurí̱ Mariji̱a̱i̱, nuyá chíkich nuwa̱ja̱i̱sha tuke iruniarmiayi, Yus áujsatai tusar. . W Tura Jerusaréṉnum jeawarmiayi. Nu̱i̱ jeawar, je̱á waya̱war yakí̱ wákararmiayi. Nui̱ Pítrusha, Jakupusha, Juaṉsha, Antressha, Jiripisha, Tumassha, Parturumísha, Mateusha, tura Arpeu uchirí̱ Jakupusha, nuyá ásump Semuṉsha, Jakupu yachi̱ Jútassha, tímian waya̱warmiayi. E  Tuasua amikmatai Jesusa akatramuri̱ Uriwiu náinniumia̱ akaikiar Jerusaréṉnum waketkiarmiayi. Uriwiu naincha Jerusaréṉnumsha tíjiu̱chiiti, chikichík kirumitrua núnisaṉ.    Nu áishmaṉsha Jesusa akatramuri̱n tiarmiayi “Kariréanmaya̱ áishmaṉka, ¿urukamtai nayaimpinmaani̱ imiá íimprum? Ju̱ Jesusak atumíya̱ nayaimpiniam wea wáinkiarumna núnisaṉ ataksha winittiawai” tiarmiayi. Matíasan anaikiarmiania nu  ; Tura Jesus waakkui ni akatramuri̱sha yakí ii wajainia̱i̱, jimiará áishmaṉ puju entsaru nui̱ wantintiukarmiayi. Tura aya̱mach wajattsarmiayi. N  Nuyá chichas amir, ashí ni akatramuri̱ ii wajainia̱i̱, Jesus nayaimpinmaani̱ junakmiayi. Wéa-wéakui yurankim mash Nin amu̱ámiayi. Tuma asamtai ni akatramuri̱ Nin wáinkiacharmiayi. R Tura atumsha Yusa Wakaní̱ kakarmari̱n sunastatrume. Nii taa eṉkemprutmamtai kakaram ajasrum, Wíi túramu etserkattarme. Emka ju̱i̱ Jerusaréṉ péprunam etserkattarme. Nuyá ashí Jutía núṉkanam, tura arant Samaria nuṉkanmasha, tura nú arant ashí núṉkanam werum, Wíi túramu etserkattarme” tímiayi Jesus. 7 iJesus áimiuk tímiayi “Winia Apar túrattana nu warí tsawantinik túrunatí nu nekaatniusha atumniachuiti. Apar Niṉki neka asa ni kakarmari̱ji̱a̱i̱ṉ túrattawai. / YTura Jesusja̱i̱ irunar matsamas anintriarmiayi “Uunta, Israer-shuar ájinia nu, aṉkant ajasakrin iiniuk Akupin atak naamkatin yamaí jeayash” tiarmiayi.  Tuke enentáimsatarum. Juaṉ entsaja̱i̱ atumí aya̱shi̱n imiatmimiarme. Túrasha wárik Yusa Wakaní̱sha atumniasha tarutmar, atumí enentái̱n eṉkemprutmattarme. Nusha enentái̱ imiantin áintsaṉkete” tímiayi. Jesus nayaimpiniam wakamiania nu n WJesuska ni akatramuri̱ji̱a̱i̱ tuke pujus, nin chicharuk “Jerusaréṉnumia̱ wéerap, tímiayi. Winia Apar “amastatjai” tímia nuna, paant ujakchamkajrum. Nu túrunat tusarum Jerusaréṉnum nákastarum, tímiayi. y mTura jaka nantaki, Jesus tímiaja̱i̱k wantintiukmiayi ni akatramuri̱n. Tura kuarenta (40) tsawant nin wantintiukarmiayi. Nuna tura nekas iwiaakjai tusa iniakmasmiayi, nekaawarat tusa. Tura Yusa akupeamuri̱ urukukit nuna mash ujakmiayi. ; qnayaimpiniam wétsuk, ashí Nii túramia nuna tímiajme. Jesuska, nayaimpiniam wakettsuk Yusa Wakaní̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ túratniua nuna ni akatramuri̱n jintintiawarmiayi.  =Amikiur Tiúpiru: Nuik akupkamiaj nú papinium ashí Jesus túramia nuna áatramiajme. Tura unuitiampramiaj nunasha áatramiajme. Yámankamtaiknumia̱, w  iShiir pujustá. Ju̱yá amikrum amikmaatmainiawai. Ii amikri̱sha chikichik chikichik amikmaatruata.2  awárik íitin asan. Nui̱ jean chichasmi. \  3 Wi ti nukap títinian wakerajme. Túrasha ju̱ papinium mashi áatrashtatjame @  { Imiá nekas péṉker shuar asamtai ashí shuar Timitriun péṉker áujmatainiawai. Iisha núnisrik péṉker shuáraiti tákurin nekas tájinia nusha nékarme. Umíamu chicham K   Aneamu yatsurú, nu yajauch túramu jumamkiirap antsu péṉker túratarum. Péṉker túrinia nuka Yúsnaiti. Antsu tunáa túrinia nuka Yúsan nékachuiti. Timitriu péṉker túriniaiti   Nu asamtai nui̱ jean ni yajauch túramun etsertuktatjai. Nii ántar ti áujmatuk tsanumprutmaji. Tura nu arantcha Yúsnan takainia nu irainiakui awayáiniatsui. Tura chíkich awayátaj tákuisha suritiawai. Tura nuyá Yus-shuarja̱i̱ iruntratniun surimiawai.  ; Ashí Yus-shuar árumna nuna papin akuptukmajrume. Kame nékajai, Tiútrepes naṉkaamantu enentáimtumak ii tájinia nuna umiktinian nakitiawai.  7ii Yus-shuartikia nii atsumainia nu ajamsatniuitji. Nekas chichaman etserainia nu, yaiṉkiartai tusar túratniuitji. Tiútrepes yajauch túriniaiti  Nu shuar Jesukrístun takarsatai tusar wekainiawai. Túrawar Yus-shuarcha ainia nuna kuítri̱ji̱a̱i̱ yurumátniun nakitrarmatai F Nu shuar ame nekas anenamun ju̱i̱ taar Yus-shuar iruntramunam etserkarai. Ataksha irauwenakui atsumainiana nu súsam shiir akupkarta. Péṉker wáinkiumka Yus shiir enentáimtikrattame.   Aneamu yatsurú, chíkich Yus-shuar ti peṉker yaya̱me. Kame yajaya̱ yujainia nusha nekas yaya̱me. Nu péṉkeraiti. N Yus-shuar nekas chichaman umiiniakui imiá shiir enentáimtuiniajai. b ?Ame nekas chicham umirman shuar jui̱ taar ujatkarmayi. Tura nuna antukan ti warasmajai.  +Aneamu yatsurú, Yusja̱i̱ péṉker wekaakum ame wakanim péṉker pujana núnisaṉ ame aya̱shmisha péṉker atí tusan Yúsan áujtajme. m WWi Juaṉ Yus-shuara uuntri̱ asan winia amikrun Kayun ju̱ papin áateajai. Wisha ti nekas aneajme. ~~ulIi Uuntri̱ Jesukrístu ámiji̱a̱i̱ tsaniṉ pujustí. Tura Yus ashí péṉker waitmakarti. Nuke atí.}/lMichá nantu jeatsa̱i̱ṉ iiraitin enentáimturata. Tura Eupurusha Putentesha Ríniusha Kráutiasha tura ashí Yus-shuarsha amikmaatmainiawai. c|?lErastu Kurintiu péprunam juakmai. Tura Trúpimiunka Miritiu péprunam jaan ikiukmiajai. r{]lPiriskancha ni áishri̱ Akirancha amikmainiajai. Núnisnak Unisépuru shuari̱ncha amikmainiajai. +zOlTura núnisaṉ ashí yajauchia nuyá uwemtikrurmatai Nii akupeana nui̱ nayaimpiniam jeattajai. Niṉki tuke shiir awajnasti. Núnisaṉ atí. Amikmaamiania nu hyIlTura ii Uuntri̱ Jesukrístu ni kakarmari̱n surus yaintkiamiayi. Nuja̱i̱ uwempratin chichaman ashí nuṉkanam Israer-shuarcha antukarti tusan etserkamjai. Tura núnisaṉ akupniunmaya̱sha ii Uuntri̱ uwemtikrurmiayi. 3x_lEmka akupniunam ayamprumaktaj tusan chichaakui chikichkisha yáintkiacharmiayi. Antsu sapijmiainiak ikiurkiarmiayi. Yus nu shuaran yajauch enentáimturcharka maak. OwlNu amesha péṉker wáinkiatá. Ii étsereamun peṉké nakitiawai. v{lArejántruka jiruja̱i̱ takawa nu ti yajauch awajtusuiti. Túrutaitkiuisha ni túramuja̱i̱ métek Yus akiktí. &uEl Tura winiakum nuparam pushí Trúas péprunam Karpu je̱e̱n ikiukmiaj nu takurtuktia. Núnisaṉ nuparam papísha tura nekaska peṉké papí takurtuktia. 7til Tura Tíkikiunka Ipisiu péprunam akupkamjai. s l Túrawarmatai aya Rúkas wiji̱a̱i̱ pujawai. Márkus e̱a̱ka wáinkiam ame itiartitia. Ju̱i̱ ti peṉker yainkiamniaiti. 9rkl Témas aya jú̱ nuṉkanmaya̱nak wakerak ajapa ikiuruk Tisarúnikia péprunam weyi. Tura Kresentisha Karasea nuṉkanam weyi. Núnisaṉ Títiusha Tarmasia nuṉkanam weyi. /qYl Wárik iiraitin enentáimturata. "p=lTuma asamtai tawasap nukaja̱i̱ najanamu tsékena susamua áintsaṉ wisha péṉker túramunam akinkiattajai. Tura aya wíniak akirkashtatui. Antsu ashí ni tátinian shiir enentáiji̱a̱i̱ nákainia nunasha nekas péṉkera nuna akikiartatui. Timiutéu túratin akatmamturma =oslShuar kakaram maanainia núnisnak tuke kakaram takasmajai. Tséken péṉker tsekea áintsanak yawe̱tsuk takasmajai. Tura Yus-Chichaman nekas akasmatkun péṉker wáinkiaitjai. knOlIshichik ajasai winia iwiaakmar Yusai̱ surumaktin. Mantamnan nayimpiniam wétin jeatimiai. mlAntsu ámeka tuke péṉker túratin wakerakum ashí itiurchat katsuntrata. Uwempratin chicham étserkum takatrum péṉker umikta. \l1lNekas shiir chichaman iniaisar ikiuiniak ántar áujmatsamun enentáimtusartatui. jkMlUkunmaṉka péṉker chichaman nakitrar ii wakeraj núchik nekaatai tusar, shuar teremak péṉker pujuschamnia nekapea áintsaṉ, naṉkaamas unuimiaru atai tusar, náṉkamas unuikiartinian ti untsurí̱ e̱a̱kartatui. PjlUwempratin chicham etserkata. Yúpichuchia nui̱sha tura itiurchata nui̱sha tuke etserkata. Yus-Chicham nekas enentáimtikrarta. Tura shiir enentáimtusam chicharkam yáiṉtaj tusam unuiniararta. mi UlIi Uuntri̱ Jesukrístu amuukatin tsawantai̱ Uunt Akupin ajas iwiaakuncha tura jákaruncha ashí péṉker túramuncha tura yajauch túramuncha nekaattawai. Tuma asamtai Niisha tura Yus Apasha íimiainiamunam ju̱na akateajme. mhSlNi Papiri̱n áarat tusa Yus ni shuari̱n áamtikramiayi. Ashí shuar ni Chichame̱n nekaawar péṉker túrawarat tusa túramiayi. Tuma asamtai Yus-Papí shuartin unuiniakartin asa imiá peṉkeraiti. Tunáa túrajnia nu Yus-Papiji̱a̱i̱ nekamatniuitji. Tura awajiakrincha Yus-Papí núnaka paant jintintramji. Nuyá naka wekasatniun jintintramji."g=lÚchichinmaya̱ṉ Yus-Chicham nékame. Yus-Chichamka uwempratniun jintintramamniaiti. Nusha “Jesukrístu nekas enentáimtakum uwemprattame” tawai. flAntsu ámeka unuimiam nu imiá nekasaiti tu enentáimtakum tuke emetata. Jintintramawarmia nú shuarsha wáitrichua nu nékame. -eSl Tura ashí anaṉkartin ainia nusha kame ashí yajauch shuarsha nú yajauch túrukiar wétatui. Iwianchja̱i̱ anaṉkamu ásar chikichnasha anaṉkiar weartatui. qd[l Nekasaiti, shuar Jesukrístuja̱i̱ shiir túrataj tákuṉka ni nemasri̱ áintiam ti wáitsatniuiti. $cAl Tura ámeka wi tímiaj nu umireame. Wi Yusja̱i̱ shiir wekaamusha métek túriniaitme. Wi enentáimmiasha nékaitme. Áintruiniakui wáitsamaj nu nékame. Tura Yúsan enentáimtakun tura aneṉkratkun shiir enentáiji̱a̱i̱ katsuntramjai. Antiukía péprunmasha, Ikiuniu péprunmasha, Ristra péprunmasha ashí yajauch túrutawarmatai wáitsamaj nu paant nékame. Túrasha ii Uuntri̱ uwemtikrurmiayi. Ib l Túrasha nuna na̱nkaamas kuakchartatui. Shuar ti paant ni netse túruiniamuri̱n nekarawartatui. Núnisaṉ nu jimiará iwishniuja̱i̱ túrunamiayi. Amúak Papru Timiutéun akatramiania nu 0aYlYaunchu Ejiptu nuṉkanam Muisais uunt akupniuja̱i̱ chichaakui jimiará iwishin, Jánissha Jámprissha, Muisaisan kajerainiak “ántar tawai” tiarmiayi. Núnisaṉ ju̱ shuar nekas-chichaman nakitiainiawai. Naka enentáimiainiachu ásar Yúsnan naka jintíatniun peṉké tujintiainiawai. p`YlTuma ásar ashí shuara chichame̱n tuke ántuiniayataṉ nekas-chichaman nekaatniun tujintiainiawai. G_lNu shuarsha shiir chichayataṉ anaṉkawar je̱á wáiniawai. Tura nuwa̱ esetar enentáimchan nekas tunaarinniun anaṉkainiawai. Nu nuwa̱ ashí yajauch wakeramuja̱i̱ anaṉnainiawai. ^1lYusa kakarmari̱ “ántraiti” tuíniak péṉker umirkachartatui. Túrasha Yúsan umirua núnisar túrawartatui. Nu shuar peṉké pachisáip. ]+lAmikri̱ncha surukartatui. Arantsuk tunaan túrawartatui. Waantu enentáimin ártatui. Yúsan nakitrar aya ni wakeramunak enentáimtusartatui. 3\_lAneetsuk waitnenkartichu ártatui. Tsanumin ártatui. Ni aya̱shí̱ wakeramun katsuncha ártatui. Aya kajen ártatui. Ashí péṉker túrinia nuna nemasri̱ ártatui. [{lShuar aya niṉki enentáimtumasartatui. Kuítian ti wakeriartatui. Naṉkaamantu enentáimtumarartatui. Yúsnasha yajauch chicharsartatui. Aparí̱ncha umirkachartatui. Yumiṉsatniuncha nékachu ártatui. Ashí Yúsnancha enentáimtuschartatui. 7Z klAmuukatin tsawant jeakui ti itiurchat átatui. ]Y3lNuja̱i̱ íwianch ni wakeramu túrawarat tusa achikmaitiataṉ uwemprartatui.X1lTura umircha shuarnasha Yus ni enentái̱n yapajtiakui nekas chichaman shiir enentáimturarat tusa péṉker enentáiji̱a̱i̱ jintintiatniuiti. FWlIi uuntri̱ Jesukrístu takarniuka chíkich shuarja̱i̱ nemasmanaikiashtiniaiti, antsu ashí shuarja̱i̱ péṉker nawamnaikiatniuiti. Tura waitnentáimturar péṉker jintintiatniuiti. tValEnentáimtsuk chichainiak aya ántar tunaitinian chichainia nu pachisáirap. Nusha aya némasmanainiawai. @UylNatsá wakerutai iniaisam esetram péṉker wekasata. Amesha ashí shuar shiir enentáiji̱a̱i̱ Yúsan áujena nuja̱i̱ Yus nekas enentáimtakum aneniakum ti shiir pujustá. mTSlNúniskete Yusa takatrí̱ji̱a̱i̱. Ashí tunaanumia̱ kanakir péṉker wekasar shiira nu takasmin átatji. Kame ashí péṉkera nu takasmin asakrin ii Uuntri̱ Jesukrístu wakerak péṉker takata nui̱ apujtamsamniaitji. S!lKuítrinniu je̱e̱n kuriji̱a̱i̱ najanamusha kuitja̱i̱ najanamusha írunui. Núja̱i̱ṉkia ti shiira nu takastin áiniawai. Tura numiji̱a̱i̱ najanamusha nuweja̱i̱ najanamusha írunui. Antsu núja̱i̱ṉkia nekasmiancha ainia nu takastin áiniawai. RRlTúrasha Yus ashí naṉkaamas enentáimtustinia nuna paant awajsaiti. Jú̱nisaiti: “Uunt Yus ni shuari̱n nékainiawai,” tura nuyá “Ashí Kristu shuari̱ ainia nu tunaanumia̱ kanakiarti.” 'QGlNiisha nekas chichaman iniaisar tura ashí Yus-shuar nantaktincha naṉkaamasai tuíniakui chíkich chíkich shuar Yúsan naka enentáimtuiniatsui yamaikia. lPQlNi jintiniamusha suṉkurja̱i̱ métek pampaawai. Iminíusha tura Piritiusha nu shuar áiniawai. OlJú̱ nuṉkanmaya̱nak ántar áujmatin ainia nuja̱i̱ kanaktia. Shuar nuna áujmatainiak tunaanum nuna naṉkaamas wái̱niawai. Shuar jintintiakum ju̱ enentáimtikrata. Ii Uuntri̱ Yus íimmianum chichamja̱i̱ yajauch tunaiyara̱i̱ṉ tusam chicharkarta. Nu tunaitin peṉké áantraiti antsu ántuiniana nuna yajauch awajenawai. ,LQl Umichuitkiurniisha Niṉkia tuke uminiaiti. Warí, Yuska ni enentáimmiaja̱i̱ṉ yapajniátsuk tuke umiktiniaiti. Yusai̱ natsa̱a̱ra̱i̱j tusam ashi túrata gKGl Wáitiakrisha Niiji̱a̱i̱ akupkattaji.Natsantakrinkia Niisha natsantramprattaji. q~}}z||{9zzxwwvGutHssr8q?poonnmmIll0k`jj iihRg]ff dcbbbPaa3__]^]]9\p\ ZZ2YXX3WVV%U3THSRRQ,P}OGNMMKK?JHIcHKGFEECC'BAA @F?t>=;; :9Q877R6v54433<221^0//'..,-n,,(+r*)('&%%'$6#s" T,} 8{? *  r?43qY+Karetanam eṉkemar wesa, Yusa etserniuri̱ Isayas aarmia nuna aujki wémiayi. MTutai Jiripisha wémiayi. Jintiá wesa Itiupianmaya̱ áishmaṉkan wáinkiamiayi. Nú áishmaṉsha Itiupia nuṉka akupniuri̱n, ni naari̱ Kantasen takarniuyayi. Kantaseka núwa̱uyayi. Tura nu áishmaṉ ti neka asa nuna kuítri̱n íirniuyayi. Nú áishmaṉsha Yúsan áujsataj tusa Jerusaréṉnum wéu wáketmiayi. Tura Yus ni suntari̱n nayaimpinmaya̱n Jiripincha akuptukmiayi. Niisha chicharuk tímiayi “Wátskea. Juya̱ jiinkim Jerusaréṉnumia̱ jintia Eṉkasa péprunam wea nuní weme, anaraani̱ wetá. Nú jíntiaka atsamu nuṉkanam naṉkaamawai’ tímiayi. }sNuya̱sha Jesusa akatramuri̱ Jesusa túramuri̱n nú áentsun ujakarmiayi. Tura wésar Samaria nuṉkanam pepru ámunmaṉka Yus-Chichaman nui̱ etserkiar, nui̱ etserkiar Jerusaréṉnum waketkiarmiayi. Jiripi Yus-Chichaman etserkamiania nu wTutai Semuṉ áimkiamiayi “Uunt Yus aujtursatarum. Túrutrumna nuna túrunawa̱i̱j tusan tajai” tímiayi. Nékajme, tsaaṉkea áintsaṉ yapá enentáimin pimiutramkaiti. Tura tunaarmi̱i̱n jinkiámua núniniaitme” tímiayi. _7Enentáimprata. Túram Yus seata. Enentáimtamna nuna Yus tsaṉkurtamprashtimpiash. a;Yus esetram enentáimtachu asam nu túramu pachistincha peṉké tujinkiame, tímiayi. Tutai Pítiur tímiayi Semuṉkan “Ámeka kuítrumja̱i̱ métek meṉkakatniuitme. Warí, Yus amaana nu ¿kuitja̱i̱ sumaktinkiait? STura Jesusa akatramuri̱n chicharuk tímiayi “Winiasha kuitja̱i̱ surustarum nu kakaram. Wisha nútiksanak náṉkamas aentsnum winia uwejur awantsam Yusa Wakaní̱ tarurat tusan tajai” tímiayi. %Jesusa akatramuri̱ uweje̱ awa̱smanum Yusa Wakaní̱ taramtai, Semuṉsha nuna wáiniak, kuitja̱i̱ nu kakarman sumaktaj, tímiayi. Tura áujsua umikiar Pítiur Juaṉja̱i̱ ni uwejé̱n nú Yus-shuaran awantsarmiayi. Nuiṉkia Yusa Wakaní̱ taramiayi.  Tura Samarianmaya̱ Yus-shuarsha aya Uunt Jesusa náari̱i̱n imianiarmiayi. Yusa Wakaní̱ṉkia tárachmiayi. Tuma asamtai Pítrusha Juaṉja̱i̱ nui̱ jeawar Samarianmaya̱ Yus-shuara enentái̱n Yusa Wakaní̱ pimiutkarat tusan Yusan áujtusarmiayi. \1Tura Jesusa akatramuri̱sha Jerusaréṉnum pujuarmia nui̱ Samarianmaya̱ aents Yusa chichame̱n umirainiawai taman nekaawarmiayi. Tuma asamtai Pitruncha Juáṉnasha nekáa ikiuutarum tusa akupkarmiayi. yk Semuṉsha imia uwishniuitiat Yus-Chichaman enentáimtus imianmiayi. Tura Jiripiji̱a̱i̱ tsaniṉ wekaimiayi. Yusa kakarmari̱n shuar nekaawarat tusa Jiripikia aentsti túrachminian túrimiayi. Nuna wáiniak Semuṉ ti enentáimsamiayi. 'G Túrasha Jiripi Yusa akupeamuri̱n, tura Jesukrístununcha shiir chichaman etserkamiayi. Tura, nuna antukar nuwa̱sha áishmaṉsha umikiar imian wearmiayi. lQ Tura ti untsurí̱ uwí wawekratmari̱ji̱a̱i̱ anaṉkarta asamtai, umirkarmiayi nu aents. " = Tuma asamtai ashí aents úmamkesar uchichisha, uuntcha, nin anturiarmiayi. Tura tiarmiayi “Ju̱ Semuṉsha Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ áitkiawai.”  { Tura nú nuṉkanam uwishin Semuṉ pujumiayi. Nuikkia wi ímianaitjai tusa Samarianmaya̱ aentsun anaṉniuyayi. R Tuma asamtai nú péprunmaya̱ṉka ashí shuar ti warasar pujuarmiayi. c ?Ti untsurí̱ aents iwianchruku ármia nuna Jiripi nu iwianchin ji̱i̱rki akuptiarmiayi. Tura íwianch jíiniainiak kakantar charáa tiar jíiniarmiayi. Tura ti untsurí̱ emearusha shutuapsha péṉker ajasarmiayi. H  Túrakui aents iruntrar chikichík enentáiji̱a̱i̱ Jiripi étsereamun titiú pujusar antukarmiayi. Yusa kakarmari̱n nekaawarat tusa aentsti túrachminian túrimia nunasha wáiniarmiayi. +OTura Jiripi Jerusaréṉnumia̱ we tura chíkich péprunam Samaria núṉkanam ámiania nui̱ jeá, chichaak “Yus anaikiamu ana nu Jesusaiti” tu etsermiayi. }sTúrasha Jerusaréṉnumia̱ aents pisararmia nu, arant wénaksha tuke Yusa chichame̱n etserkini yujarmiayi. Sáuruka Yus-shuaran kajerak ti pataat wémiayi. Túmak nui̱ je̱á wayá, nui̱ wayá áishmaṉnasha nuwa̱ncha wáinkiaṉka japiki jukí sepunam eṉkeataj tusa túrimiayi. Tumakui Yus-shuar Jerusaréṉnumia̱ pisarar Jutía nuṉkanam, tura Samaria nuṉkanmasha jeawarmiayi. Jesusa akatramuri̱ṉkia antsu Jerusaréṉnumaṉ juakarmiayi. Samaria nuṉkanam etserkarmiania nu % EEstepaṉkan máawarmatai Sauru, péṉkeraiti, tímiayi. Tura áishmaṉ Yúsan péṉker enentáimta armiania nu, Estepaṉka a̱ya̱shi̱ncha iwiarsarmiayi, tura aneenak ti uutiarmiayi. Tura nú tsawantai̱ Yus-shuaran Jerusaréṉnum pujuarmia nuna ti kajerkatin naṉkamnamiayi. {  ;Tura Estepaṉka tukamaitiat Yúsan áujsamiayi. Tura áujuk “Uuntru Jesusá, winia wakantrusha jurutkitia” tímiayi. V%:Túrawar, péprunmaya̱ arant júkiarmiayi. Tura antuk etserkarmia nu pushiri̱n áikiar, natsa Sauru wajamunam au iisti tusar áeprusarmiayi. Tura máawartai tusar kayaja̱i̱ tukurarmiayi Estepaṉkan. kO9Támaitiat niisha kuishi̱n akiriarmiayi, tura achiktai tusar charáa tiar ashí wajatkiarmiayi. :m8Tumá wáiniak Israer-áentsun tímiayi “Núá íiskua, nayaimp uranniun wáinjai. Tura Jesusan, Aents Ajasu tutaiya nuna Yusa untsuuri̱ni̱ni̱ wajan wáinjai” tímiayi. .U7Tura Estepaṉsha imiá Yusa Wakaní̱ pimiutkamuyayi. Tuma asa nayaimpinmaani íimias, Yusa winchari̱n, tura Yusa untsuuri̱ni̱ni̱ Jesusan wajan wáinkiamiayi. h~I6Israer-aencha Estepaṉ tu chichaamu antukar imiá kajerkar nain kátetete awajiarmiayi. }-5Tura Yusa suntari̱ nayaimpinmaya̱ Yusa chichame̱n susamuitiatrum atumsha peṉké umikchamarme” tímiayi Estepaṉ. Estepaṉka jakamuri̱ |34‘Iisia, atumí úuntri̱sha Yusa etserniuri̱n tuke kajerin ármiayi, tímiayi. Tura nú arant atumí úuntri̱sha Tunaarincha tátatui tu etseru wekaan, máacharmakia. Jes, nútiksarmek yamaisha, Tunaarincha támania nusha atumek anaṉkarum máachmakuram, tímiayi. 3{_3Estepaṉ tuke étseruk: ‘Tura átumka Israer-shuartirmeka atumí enentái̱ji̱a̱i̱ tuke umichuitrume. Atumí kuishi̱sha weaktsui tura Yus nékachua núniniaitrume. Yusa Wakaní̱ji̱a̱i̱sha tuke nemasnaikiaitrume. Tura atumí yaunchu úuntri̱ji̱a̱i̱ métek túrarme’ tímiayi. Kz2Wiki winia uwejruja̱i̱ṉ ashí najanachmakiaj” tímiayi.’ Qy1Ju̱na áarmiayi:“Nayaimpikia winia pujutairuiti. Nuṉkanmasha nawer tarimiui.¿Warí je̱a̱ najatruatai tusarmea tarum? tímiayi Uunt Yus.Tura Wi ayampratniusha, ¿tui̱ aa? }xs0Túrasha aents jeammanumaṉ Uunt Yus pujuschamniaiti. Jes, yaunchu Yusa etserniuri̱ Yus tímia nuna áarchamkia. Ow/Túrasha antsu Tawitia uchirí̱ Sarumúṉ Yusa je̱e̱n jeammiayi. ~vu.Kame Yus Tawitian yájau enentáimtichmiayi. Tuma asamtai Tawit Yus shiir pujustinian je̱a̱n jeamtinian seamiayi. su_-Nu je̱a̱n ni uchiri̱ akintkiar akintkiar wearmiayi. Ukunam, jú̱ nuṉka achiktin jeamtai, Yuska kapitián Jusueja̱i̱ jú̱ nuṉkanmaya̱ aentsun ji̱i̱ki akupkarmiayi. Tura ii uuntri̱ kapitián Jusueja̱i̱ winiarmia nu, nu je̱a̱ncha jú̱ nuṉkanam itiarmiayi. Tura Tawit uunt akupin náamtsa̱i̱ṉ, ii úuntri̱sha nu je̱a̱n takaku ármiayi. t,Estepaṉ tuke étseruk: ‘Yus Muisaisan tímiayi “Wi akupeamu chicham ikiunsatin je̱á áaniun Wi iniaktusjamna tímiatrusmek atsamunam najánatá” tímiayi. Tutai Muisais Yus tímianak umikmiayi. Nu je̱a̱n ii uuntri̱ yaunchu takaku ármiayi. 2s]+Antsu, Muruk naartin ántar-yusa pujamuri̱n jukimiarme. Tura chíkich ántar-yussha, ni naari̱ Rempaṉ, yaa áanin najanarum nusha jukimiarme. Júkin asakrumin atumí nuṉke̱ya̱ jukin, tímia̱i̱ Papirúnia nuṉkan naṉkaiki akupkatjarme” tímiayi Yus.” Nuní áarmaiti’ tímiayi. ^r5*Nuna túruinian wáiniak Yus, iniaisajai taku, niiya̱ kanakmiayi. Nii wakerak yaan tikishmatrarti, tímiayi. Tuma asamtai, yaunchu Yusa etserniuri̱ ju̱ní áarmiayi:““Israer-aentsu, kuarenta (40) uwitin atsamunam wekaimiarmena nu̱i̱, ¿Winiak kuntin maanturtuamarum? Winia surustai tusarum peṉké túrachurme, tímiayi Yus. ?qw)Nuyá wáakachia áaniun najanawarmiayi. Túrawar, jú̱iti ii yusri̱ tusar, kuntinian maantuawarmiayi, nu susatai tusar. Tura ni uweje̱ja̱i̱ najanamun íisar ti wararsarmiayi. mpS(Túmainiak Muisais Yusja̱i̱ chichastajtsa murá wématai nu shuar Muisaisa yachi̱n Aruṉkan tiarmiayi “Ii yusri̱ najanatá, ii nemarsatin. Áaniusha Muisaissha Ejiptunmaya̱ in juramkiyatcha tútsuk weruma” tiarmiayi. o)'‘Túrasha ii yaunchu uuntri̱ Muisaisan umirkatniun nakitiarmiayi. Áaniuk imiá umirtaint tusar Ejiptunam waketkitniun wakeriarmiayi. ny&Jú̱ Muisais Israer-aentsja̱i̱ atsamunam pujumiayi. Senái nainnium Yusa suntari̱ níiji̱a̱i̱sha pujumiayi. Tura Muisaiska ii úuntri̱ji̱a̱i̱ pujumiayi. Níiyaiti iwiaaku pujustin chichaman sunasmia nu. In ujatmaktinian sunasmiayi.’ ?mw%Jú̱ Muisaisak Israer-shuaran chicharuk “Atumí̱i̱nia̱nak etserniun Yus ukunam anaikiattawai, winia anaitiukma áintsaṉ. Tuma asamtai nu shuarsha umirkamniuram” tímiayi. !l;$Muisaisaiti Israer-aentsun Ejiptunmaya̱n uwemtikramia nu. Yusa kakarmari̱n nekaawarat tusa, aentsti túrachminian untsurí̱n túramiayi Ejiptu nuṉkanam. Nuyá Kapa̱a̱ntin Nayaantsanmasha, tura nuyá kuarenta (40) uwitin atsamunam pujuiniai̱sha ti kakarman iniaktusmiayi. Ck#Estepaṉ tuke étseruk: ‘Ju̱ Muisaisan ni shuari̱ “¿Ya amincha ii akuptamin tura ii chichartamin átinniasha anaitiamkamam?” tiarmia nuna Yuska akupniun anaik uwemtikrarat tusa awaiṉki akupkamiayi. Numiniam ni suntari̱ wantintiukmia nuna chichame̱ja̱i̱ Yuska Muisaisan akupkamiayi, tímiayi. rj]"Nuyá nekaata, tímiayi. Wíi-aents Ejiptunam wáitias pujuinia nuna wáinkiajai. Tura úutainia nunasha antukjai. Tuma asamtai uwemtikrataj tusan tarajai. Wats, akupkatjame ámin. Ejiptunam waketkitia” Yus tímiayi Muisaisan.’ i}!Nuyá Uunt Yus tímiayi “Úuntrun shiir awajsataj tusam, ame sapatrum ukuiṉkiam ikiuktia, wajamna nui̱ Wi pujakui. 2h] Yus tímiayi “Wiitjai Yus. Ame úuntrumi̱ Apraáma Isaka, Jakupa Yúsri̱ntjai” tímiayi. Tutai antuk Muisaiska ti kuraimiayi sapijin. Tura íistinian tujinmiayi. qg[Muisais, nuna kean wainiak ashamkamiayi. Tura weantuk iistaj tukamá Uunt Yusa chichame̱n antukmiayi. Nf‘Kuarenta uwí naṉkaamas, nu atsamu nuṉkanam Senai náinnium tíji̱u̱ch Yusa suntari̱ nayaimpinmaya̱ taa Muisaisan wantintiukmiayi. Numi uchich ukat-ukatin keamunam wantinkiamiayi. :emNuna antuk Muisaiska Matiaṉ nuṉkanam pisar, nú nuṉkanam kuarenta (40) uwí yajaya̱ áintsaṉ pujumiayi. Nú nuṉkanam pujus, nuatak, jimiará uchin yajutmarmiayi.’ xdi¿Winiasha maantuátaj tusam wakeramek, ya̱u̱ Ejiptunmaya̱ áishmaṉ máamamna nútiksamkea?” tímiayi. }csTutai emka naṉkaama nu Muisaisan kárut shitiá “¿Ya amincha ii akuptamin tura ii chichartamin anaitiamkamam? 7bgKashin tsawa̱r Muisais ni shuari̱ jímiar maani pujuinian wáinkiamiayi. Tura nawamnaikiarat tusa “¿Urukamtai nuamtak yatsumja̱i̱sha yajauch awajniarum?” tímiayi. QaWíi turamuja̱i̱ Yuska Israer-aentsun uwemtikrattawai, tu nekaamiayi Muisais, Yus timia asamtai. Tura Israer-aencha áintsaraṉ nékainiawai tu enentáimsamiayi. Túrasha niṉkia nekaacharmiayi. #`?Nuyá we Ejiptunmaya̱ áishmaṉ ni shuari̱n máatasa pujurun wáinkiamiayi. Tura Muisais ni shuari̱n ayamprak Ejiptunmaya̱ áishmaṉkan máamiayi. #_?Estepaṉ tuke étseruk juna tímiayi: ‘Nuyá Muisais kuarenta (40) uwí takaku asa Israer áentsun iyutaj tusa wakerimiayi, ni shuari̱ asamtai. }^sTuma asa Muisais unuimiátrauyayi ashí Ejiptu aents nékarmia nuna. Túramuri̱sha chichame̱sha kakarmauyayi.’ 3]_Tura nuyá ajapa ikiuktin jeamtai entsá apujsamiayi. Uunt Parauṉka nawantri̱ Muisaisan wainiak jukimiayi. Achik, ni uchiri̱nia tímiatrusaṉ jukí tsakatmarmiayi. \Tiri iniaisamunam Muisais akiiniamiayi. Muisaisnaka Yus shiir enentáimtimiai. Tura ni nukurí̱ menaintiu nantu takusmiayi. 8[iNu akupin ii yaunchu úuntri̱n anaṉkawar yajauch awajiarmiayi. “Atumí uchirí̱ kuírchich ana nu ajapa ikiuktiarum” tu wémiayi. Pampaṉkara̱i̱ṉ tusa tímiayi. aZ;Nu tsawantincha Ejiptunam chíkich akupin naamka ámiayi, tura Jusen nekaachmiayi nii. &YE‘Yus, Apraáman chicharuk “Nekas wi susattajme” tímiania nú tsawant jeatemamtai, Ejiptu nuṉkanam Israer-aents pampaṉki ti kaweṉkarmiayi. aX;Tura atak ukunam ni shuari̱ Sikiam nuṉkanam ni ukunchi̱n júkiar iwiarsarmiayi. Kame Sikiam nuṉkanam Apraámka yaunchu játsuk Amura uchirí̱ nuṉke̱n sumakmiayi. Túramtai nui̱ iwiarsarmiayi’ tímiayi. XW)Nuní tutai Jakupsha ni shuari̱ji̱a̱i̱ Ejiptunam pujustai tusar wearmiayi. Tura ukunam nú nuṉkanmaṉ jakamiayi. Tura ni uchiri̱sha ii uuntri̱ ainia nu, núnisaraṉ nú nuṉkanmaṉ jákarmiayi. V%Nuya̱ṉka Jusé ni yachi̱n chicharuk “Apar itiatarum uchirtuk” tímiayi. Nu shuarsha untsurí̱, setenta seṉku (75) matsamarmiayi. AU{ Tura ii uuntri̱ atak Ejiptunam wéenak Jusesha, wíitjai takui ni yachi̱ Jusen nekaawarmiayi. Tura Jusé “Yatsur áiniawai” takui Parauṉ, antuk “au shuarapitia” tímiayi. T1 Tura Jakup, Ejiptunam yurumak ikiusma awai taman antuk ni uchirí̱n akupkarmiayi. Túrasha wekaicha wearmiayi. Wats, ii úuntri̱niun ujaajrume. CS ‘Tímiatam tsuka tura itiurchatcha ámiayi Ejiptu núṉkanam. Tura ju̱i̱ Kanaaṉ nuṉkanmasha núnisaṉ ámiayi. Tuma asamtai ii uuntri̱ yurumkan peṉké wáincharmiayi. R Tuma asa, ashí ni itiurchatri̱i̱nia̱ uwemtikramiayi. Tura waitnenkartutairi̱ncha nekatairi̱ncha susamiayi. Tuma asamtai Ejiptunam uunt akupin Paraún Ejiptu nuṉkaa akupniuri̱ ajasat tura ni je̱e̱n wáinniuri̱ ajasat tusa anaikiamiayi.” Q Tura niisha ni yachi̱n Jusen suiir íiyarmiayi. Túmainiak Ejiptu nuṉkanam júkiarat tusar surukarmiayi. Túrasha Yus némarkauyayi. P3Yus tuke Apraámnasha chicharuk ‘Yamaikia Wíi-shuar asarum tsupirnaktiniaitrume. Tuma asam amesha uchiram áishmaṉkach akiiniamtai, Wi tímiajna núnismek, sirkunsisiúṉ tutai, shunichiri̱ nuape̱ tsupirkata, tímiayi. Tura chícham Wi yamaikia ámiji̱a̱i̱ najanaj nu nekas uminkatniuiti tusam nusha túrata” tímiayi Yus. Tuma asamtai ni uchirí̱ Isak akiiniamtai, uchu tsawant naṉkaamasmatai, Apraám nin tsupirkamiayi. Tura Isaksha ukunam ni tuse (12) uchiri̱n ii uuntri̱ armia nunasha nútiksaṉ túramiayi. =OsTúrasha, Wi asutiáttajai ame shuárumin wáitkia núnaka, tímiayi. Túram nuyá nú nuṉkanmaya̱ shiákartatui. Tura Winia enentáimtursartatui jú̱ nuṉkanam’ tímiayi. XN)Nuya̱sha Yus tímiayi “Ame uchirmesha írara núnisaraṉ chíkich nuṉkanam pujusartatui. Nui̱sha emetamu itit awajtai pujuartatui. Kuatru siáṉtu (400) uwí, tímianu uwí wáitsartatui, tímiayi. NMTúrayat nuṉkan ishichkisha súsachmiayi ju̱ nuṉkanam. Antsu “Ukunam amastatjai. Ame jakakmin ame uchirmin susattajai” tímiayi. Tura Apraama uchirí̱ peṉké atsan nuní tímiayi Yus. VL%Tutai Apraám Misiuputámia-Kartea nuṉkan ikiuki Aran nuṉkanam pujustaj tusa wémiayi. Nuyá ni aparí̱ jakamtai “Arant wetá” tímiayi Yus. Nuna taku ju̱ nuṉkan ii pujajnia ju̱i pujsamiayi. KTura wantintiuk tímiayi “Ame nuṉkemsha áminiurmesha ikiukim nuṉka Wi iniaktustatjamena nui̱ wetá” tímiayi Yus. JTutai niisha áimkiamiayi “Winia úuntrutirmesha, yatsurtirmesha anturtuktarum. Ii Waantu Yusri̱ ii úuntrí̱n Apraáman wantintiukmiayi. Apraámka Misiuputámia-Kartea nuṉkanam puja̱i̱, Aran nuṉkanam wéatsa̱i̱ṉ, nui̱ wantintiukmiayi. qI ]Tuma wáiniak Israer-patri uuntri̱ Estepaṉkan aniasmiayi “¿Ju̱ tuinia nu nekaskait?” tímiayi. 1H[Nuya̱sha ashí Israer-shuar naamka iruntramunam pujuarmia nu Estepaṉkan iiyaj tukamá ni yapin nayaimpinmaya̱ suntara yapiya nuní íiran wáinkiarmiayi.?GwNú arantcha ju̱ Estepaṉ tímia nu antukji, tiarmiayi. Estepaṉ chichaak “Nasarétnumia̱ Jesuska Yusa Uunt Je̱e̱n sáa̱ktiatui, tura nuyá Muisais in ikiurtamkimiaj nunasha yapaji̱áttawai” tímiayi. Nusha Estepaṉ tímia nu antukji” tiarmiayi. Tura nunasha peṉké ántar tsanumprurarmiayi. @Fy Tura wait chichamtinian itiarmiayi. Niisha taar chicharainiak “Yusa Uunt Je̱e̱n ti péṉker ana nu, tura Yusa akupkamuri̱ncha ju̱ Estepaṉ tuke yajauch chicharui, tiarmiayi. tEa Peṉké áentsun, tura uunt ainia nunasha, jintintin ármia nuja̱i̱sha chichaman júsar yajauch enentáimtikrarmiayi. Tura Estepaṉkan jintiá akirtuawar achikiarmiayi. Túrawar Israer-shuar naamka matsamarmia nui̱ júkiarmiayi. BD} Tuma asamtai suiir enentáimtuiniak chíkich áentsun Estepaṉkan tsanumprurarat tusar e̱ákarmiayi. Estepaṉ Muisaisnasha Yúsnasha yajauch áujmatui, titiarum tusar akikiarmiayi. &CE Estepaṉ Yusa Wakaní̱ nekatairi̱ji̱a̱i̱ tímianak chicháa asamtai, nu áishmaṉ Estepaṉja̱i̱ iṉkiunaikiar nupetkataj tukamá tujinkiarmiayi. B! Israer-shuar iruntai je̱a̱, ni naari̱ Aṉkantin, ámiayi. Nuyá áishmaṉsha tura Serini nuṉkanmaya̱ áishmaṉsha, tura chíkich nuṉka Arijiantri̱anmaya̱sha, Serisianmaya̱sha, Ásianmaya̱sha, tímian Estepaṉja̱i̱ áujmatsatai tusar káutkarmiayi. aA;Estepaṉsha Yusa waitnenkartutairi̱ pimiutkamuyayi. Tura Yusa kakarmari̱sha pimiutkamuyayi. Tuma asa aentsti túrachminian shuar írunmanum túramiayi. Nu shuar Yusa kakarmari̱n nekaawarat tusa túramiayi. s@_Túrasha Yusa chichame̱nka tuke pampaṉki̱ wémiayi. Nui̱ Jerusaréṉnumsha Yus-shuar ti kaweṉkarmiayi. Tura imia Israer-patrisha untsurí̱ Yus-Chichaman umiriarmiayi. Estepaṉkan Israer-shuara uuntri̱i̱n júkiarmiania nu .?UTura nu siati áishmaṉkan Jesusa akatramuri̱n itiariarmiayi. Táarmatai, akatramusha, Yus áujtusar, anaikiaji tusar múuknumsha ni uweje̱n awantsarmiayi. >Akatramu tiarmia nuna ashí aents enentáimsar pujuarmiayi. Túmainiak Estepaṉkan anaikiarmiayi. Estepaṉsha Yúsan tuke enentáimtiniuyayi. Tura Yusa Wakaní̱sha pimiutkamuyayi. Chíkich áishmaṉkan anaikiarmiayi, niisha Jiripi, tura nuyá Purukuru, Nikianúrsha, nuyá Temuṉ, Parmenassha, Nikiurássha. Nikiurássha Antiukía nuṉkanmaya̱itiat Israernancha ashí umirniuyayi. a=;Iikia antsu Yus áujkir unuiniakratkir Yusa chichame̱ etserkir wétatji” tiarmiayi. E<Tuma asamtai yatsurtiram, atumí̱i̱nia̱ siati áishmaṉ e̱áktárum yurumkan súsarat tusarum. Péṉker wekainia nu, tura neka shuar, Yusa Wakaní̱ pimiutkamu ainia nu achiktarum. ;Túruinia Jesusa tuse akatramuri̱ ashí Yus-shuaran irurar tiarmiayi “Iisha Yus-Chicham etserkatin iniaisar yurumak súsachminiaitji. 2: _Nú tsawantin Yusan umirkaru ti kaweṉkar ármiayi. Tura tuke tsawant yurumak súsatin ámiayi. Túmakui Yus-shuar Kriaku chichaman chicharmia nu, Israer-shuaran kajeriarmiayi. “Tuke tsawantin yurumak súarmena nui̱ atumí waje̱ ti nukap súarme. Tura íiniuka ishichik súarme” tiarmiayi. +9O*Tura Jesukrístunun áujmatsatniun peṉké iniaisacharmiayi. Antsu tuke tsawant Yusa Uunt Je̱e̱ncha tura chíkich je̱a̱nmasha páchitsuk etseriarmiayi.j8M)Jesusa akatramuri̱sha Israer-shuara uuntri̱ pujamunmaya̱ jíinkiarmiayi. Tura wáitsamniaitrume tusa Yuska Jesusa naari̱ pachia asakrin ii natsantin wáitsatniun tsaṉkatramkaitji tusar ti shiir enentáimsar wearmiayi. Z7-(Tú tutai tímianak umikiarmiayi. Túrasha Jesusa akatramuri̱n untsukar asutiáwarmiayi. Tura chicharuk “Jesusa naari̱ pachisrum peṉké ishichkisha etserkairap” tiarmiayi. Tú tiar akupkarmiayi. 56c'Tura antsu Yúsnaitkuiṉkia atumsha amuktai tukamarum tujinkiattarme. Aneartarum. Iniaiyachkurmeka nu tumá pujusrum Yusja̱i̱ máanikchattarmeash” tímiayi Kamarír. 5&Jes, tuma asamtai nu áishmaṉ a̱a̱ wajainia nu iniaisatarum. Auka pachisairap. Au tumainia nu aya áentsnaketkuiṉkia amuukattawai. g4G%Ukunmasha, iruntrar nekapmartin tsawantincha Kariréanmaya̱ Jútas wantinkiachmaka. Tura nincha nútiksaṉ ti untsurí̱ nemarkarmiayi. Túman máawarmiayi. Nu túrunamtai nútiksaṉ ni némarkamuri̱sha pisararmiayi. n3U$Enentáimsatarum. Nuik áishmaṉ Tiútas wantinkiachmakia. Niisha kapitiániitjai takui, kuatru siáṉtu (400) shuar nemarkarmiayi. Tura ukunam nin maawarmatai, ni némarkamuri̱sha pisararmiayi. Túrunawar nuní amuukamiayi. 2#Nuyásha irunar matsamarmia nuna chicharuk “Israer shuartiram, ju̱ áishmaṉ tú túratai tu enentáimsarumna nu aneartarum. 15"Tura nui̱ Israer-shuara uuntri̱ pujumiayi, ni naari̱ Kamarír. Niisha Pariséunam páchitkiauyayi. Tura akupeamun jintinniuri̱yayi. Túmakui ashí aents nin shiir enentáimtin ármiayi. Tura niisha wajaki tímiayi “Ju̱ áishmaṉ a̱a̱ ishichik wajasarti” tímiayi. Z0-!Tutai nuna antukar ti kajerkarmiayi. Túrawar, maatai tusar wakeriarmiayi. //W Nu tuma asamtai iisha nu nekaar étsereaji. Tura Yusa Wakaní̱sha nuna étsereawai. Túrasha aya Yusa umirkarua nunak ni Wakaní̱n súsaruiti” tímiayi Pítiur. n.UYus ni kakarmari̱ji̱a̱i̱ Nin naṉkaamantu awajsamiayi. Tura nekas Akupniuiti tusa ni untsuuri̱ni̱ apujsamiayi. Tura áentsun Uwemtikniuiti. Israer-shuar enentái yapaji̱áwar tunaari̱nia̱ uwemprarat tusa Yus túraiti. W-'Jesus atumek krúsnum máamurmena nuna ii iwiaaku Yusri̱ Nin iniantkimiayi. !,;Nuyá tutai Pítiur chíkich Jesusa akatramuri̱ji̱a̱i̱ chichainiak “Iikia aentsja̱i̱nkia iniaṉkasar Yus emka umirkatniuitji, tiarmiayi. E+Tura Israer-patri uuntri̱ tímiayi “Iisha atumin chicháa chicharu awajsar, Jesusa naari̱ pachisrum etserkairap tusar akupkachmakajrum. Túrasha, ¿antukurmek? Atsá. Mash Jerusaréṉnum átum etserkamu pampaṉkai. Jes, átum, Jesusan máawarai, in tátsurmek. Nusha in makuutai tusarum tárume” tiarmiayi. M*Tura achik itiaar Israer-shuar naamka pujamunam naka awajsarmiayi. E)Túrunamtai Yusa Uunt Je̱e̱n wainniu uuntri̱ ni suntari̱ji̱a̱i̱ wear achik itiarmiayi. Túrasha peṉké aents kayaja̱i̱ tukurmara̱i̱j tusar, yajauch awajtsuk itiarmiayi. &(ENu chichamaik áishmaṉ taa tímiayi “Aishmaṉ átum sepunam eṉkeamarmena nu, Yusa Uunt Je̱e̱n wajasar áentsun jintintiuk pujuiniawai” tímiayi. $'AIsraer-patri uuntri̱, tura Yusa Uunt Je̱e̱n wainniu úuntri̱sha, nu chichaman antukar, “tsej ausha ¿urutiak nunasha iniaisarat?” tiarmiayi. N&Taar chichainiak “Sepú waiti asakamua tímianisaṉ aa wáinkiaji, tiarmiayi. Tura suntar wáitin iimpru wajainia wáinkiaji. Tura waiti urair waya̱jⁱ tukamar atsá wáinkiaji” tiarmiayi. p%YTura suntarsha sepunam jeariar Jesusa akatramuri̱n wáinkiacharmiayi. Atsawai tukam táarmiayi. _$7Nuna antukar kashin tsawar káshik Yusa Uunt Je̱e̱n waya̱war jintintiawarmiayi. Nu túmainia̱i̱ Israer-patri uuntri̱, tura niiji̱a̱i̱ pujuarmia nusha iruntrarmiayi. Tura Israer-shuara uuntri̱, naamka armia nuna iruntrami tusa untsukarmiayi. Ashí iruntrar akatar akupkarmiayi, Jesusa akatramuri̱ sepunmaya̱ itiatarum tusar. #}Tura tímiayi “Wetarum. Tura Yusa Uunt Je̱e̱n wajasrum Yusja̱i̱ tuke iwiaaku átinia nu etserkatarum” tímiayi. "Túrasha kashi Uunt Yusa suntari̱ nayaimpinmaya̱ tara sepú wáitiri̱n uraimiayi. Tura Jesusa akatramuri̱n a̱a̱ jí̱i̱kiarmiayi. 8!kJesusa akatramuri̱n achikiar eṉkeawarmiayi. c ?Israer-patri uuntri̱, tura Satuséu aencha niiji̱a̱i̱ pujuarmia nu suiir iiniak -SNúnisaṉ arantia̱ shuarsha ti untsurí̱ ni shuari̱ jáinian tura iwianchrukuncha nui̱ Jerusaréṉnum itiarmiayi. Tura ashí nui̱ táaruka tsuámararmiayi. |qTura chíkich aents ni shuari̱ jainia nuna jintiá amamtikiarmiayi. Peakja̱i̱ júkiar, tampunmasha eṉkeawar júkiar jintiá aya̱mach áepsarmiayi. Pítiur naṉkaamak ni wakaní̱ṉsha eṉkemprutmawainti tusar nu shuar túrawarmiayi. dA Tura ashí Yus-shuar Yusa Uunt Je̱e̱n shikiri̱i̱n irunin ármiayi. Nu shikiri̱sha, Sarumúṉna, tu anaikiamuiti. Tura chíkichmamtinkia nuim iruntratniun ashamiarmiayi. Túmainiayataṉ, ti péṉker áiniawai, tu wearmiayi. Tura Yus-shuar Yusa kakarmari̱n iniakmasarmiayi. Túra asamtai imiá untsurí̱ aents Yus-shuar ajasarmiayi.  Tura ashí Yus-shuar armia nu tura ashí aencha nuna antukarmia nu ti ashamkarmiayi. Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ túrawarmiania nu ?w Tutai nu chichamaik niisha imia Pitru wajamunam jaka iniaantmiayi. Aishmaṉ waya̱j tukamá jaka tepan wáinkiarmiayi. Túramtai júkiar ni áishri̱niṉ aya̱mach iwiarsarmiayi. q[ Tutai Pítiur tímiayi “¿Urukamtai atumsha Uunt Yusa Wakaní̱ nekapkamsatai tusarum imiá enentáimprarum? Pai, iisiá. Ame áishrumin iwiarsatai tusar júkiaria nu wininiawai. Tura yamaikia amincha juramkiartatui” tímiayi. <qTámatai Pítiur nuwa̱n tímiayi “Turuttia. Átum nuṉka surukurmena nui̱, ¿kuit itiarumna núnikik surukuram?” tímiayi. Tutai nuwa̱ tímiayi “Ee, núnik surukji.” }Tura Ananíasa nuwe̱ arur, menaintiú ura naṉkaamasa̱i̱ támiayi. Túrasha ni áishri̱ jakanka nekaachmiayi. q[Nú turunamtai áishmaṉ tariar Ananías jakan penuararmiayi. Túrawar iwiarsatai tusar júkiarmiayi. ucTutai Ananías nuna antuk nú chichamaik jakamiayi. Tura ashí shuar nuna antuk nekaawar ti ashamkarmiayi. X)Entá, nuiṉkia nuṉka áminiuchukait. Surukumna nu kuitcha áminiuchukait. Nusha, ¿urukataj tusamea tu enentaímpram? Amesha aya áentsnum wáitruachume. Antsu Yusnumsha wáitruame” tímiayi Pítiur. LTúramtai Pítiur chichaak “Ananíasa, ¿urukamtai uunt iwianch enentáimin eṉkemturmatai, Yusa Wakaní̱n anaṉkataj tusam nuṉka surukam kuit achikiumna nu akankam ikiurmasam? tímiayi. 'GNiisha nuṉkan suruk kuítian emeenak akanak jukí Jesusa akatramuri̱n werí takamtsukea nútikias susamiayi. Ni nuwe̱sha, Sapir, nuna túran nekaamiayi. k QTura chíkich áishmaṉ, ni naari̱ Ananías, ni nuwe̱ Sapirja̱i̱ ni nuṉke̱n surukarmiayi. hI%Niisha ni nuṉke̱n surukmiayi. Tura nu kuítian itiá Jesusa akatramuri̱n súsarmiayi.$Chikichík shuar, ni naari̱ Jusé, nuṉkan takakuyayi. Jesusa akatramuri̱sha Jusen chíkich náari̱n apujtusarmiayi, Pirnapín. Nu náari̱sha, shiir enentáimtikkiartin tawai. Tura Pirnapísha Riwí áentsuyayi. Tura ni akiiniamuri̱ núṉkenka Chípriiyayi. 7#Tura itiaar Jesusa akatramuri̱n súarmiayi. Akatramusha susam, niisha atsumainia nuna súarmiayi. Tuma asamtai shuar atsumaka peṉké atsuarmiayi. yk"Tura ashí Yus-shuarka nuṉkan takakusha je̱a̱n takaku armia nusha, núnaka surukar kuítian itiariarmiayi.  !Tura Jesusa akatramuri̱sha, Yus ti yayamu ásar, Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ Uunt Jesusa nantakmiari̱n tuke etseras pujuarmiayi. < q Yus-shuar ajasarmia nu, ti untsuritiat, ashí chikichík enentainiak enentáimainiak, ni takaku armia nuna, aya wíniakete tútsuk, ju̱sha ashí iiniu ainiawai, tiarmiayi. u cTura Yúsan tú áujas umikmatai nuiṉ irunar pujuiniai̱ṉ ú̱u̱rkamiayi. Túrunamtai ashí shuara enentái̱n Yusa Wakaní̱ pimiutkarmiayi. Túmaitkiui ashamtsuk Yusa chichame̱n etserkarmiayi. Wíniakete, tícharmiania nu S Tura ame kakarmarmiji̱a̱i̱ jaasha tsuártin amasta. Ame Uchiram Jesus tunaarincha nuja̱i̱ ii aentsti túrachmin túratniusha amasta. Aents Yusa kakarmari̱n nekaawarat tusam túrata” tiarmiayi.  5Uunta, iisia kajertamainiaj nu. Jes, Áminiu asakrin áujmatramtsujik. Túmaitkuisha ame chichame̱m ii ashamtsuk etserkatin ame kakarmaram amasta. Tura ame enentáimja̱i̱ iwiaramamna nu uminkiatniuiti. Tura apachcha Jesusan kajerainia ásar, Ame iwiaramamna tímianak umikiarmiayi. 5cTu áarmaiti, Uunta, tura nekasaiti. Erutis apachi kapitiántri̱ Punsiu Piratuja̱i̱ jú̱ péprunam iruntrarmiayi. Niisha yajaya̱ shuarja̱i̱ tura Israernumia̱ shuaraim nuim iruntrarmiayi. Ame Uchirmin Jesusan tunaarinchan kajerkarmiayi. Jesuska Ame anaikiamiame, winia takatrun túrat tusam. B}Uunt kapitián ármia nuka chichaman jurusarmiayi Uunt Yúsan.Tura pepru úuntri̱sha iruntrar Uunt Yúsan kajerkarmiayi. Ni anaikiamuri̱n Krístun nútiksaṉ kajerkarmiayi.” KTura Tawit ámin umirtamin amia nu ju̱ áamtikramiame:“¿Urukamtai ashí nuṉkanmaya̱ aents charaatum ajainia? ¿Tura Israer-shuarsha urukamtai ántar chichaman enentáimiainia? =sNu ujakam antukar métekrak Yúsan áujuk tiarmiayi “Winia Uunt Yusru, Amesha nayaimpisha nuṉkasha najanaitme. Nayaantsasha tura ju̱i̱ írunna nusha najanamiame, tiarmiayi. :mPítiur Juaṉja̱i̱ aṉkant ajasar ni írutramuri̱i̱n waketkiarmiayi. Tura jeawar Israer-patri uuntri̱ tura aentsu úuntri̱sha nin tiarmia nuna mash etserkarmiayi. wgShutuáp péṉker ajasmia nu kuarenta (40) uwí naṉkaamas takakuyayi. Ni péṉker ajasmari̱n aents nekaawar, “ju̱ka aentsti túrachminiaitji” tusar Yusa naari̱n uunt awajsarmiayi. Tuma asamtai aentsu uuntri̱ Pitruncha, Juaṉnasha asutiátai tukamá aentsun ashamainiak áyatik chicharkar iniaisarmiayi. Yus-shuar Yusa kakarmari̱n seawarmiania nu wgNekaatarum. Iisha íisjinia nu, tura antukjinia nusha ii etsertsuk pujustin tujintiaji.” Tu áimkiarmiayi. +OTutai Pítiur Juaṉja̱i̱ áimkiarmiayi “Enentáimpratarum. ¿Yus warinia wakera? ¿Iikia Yus umirtsuk atumí chichame̱ṉ umirkatniukaitiajⁱ? tiarmiayi. V%Tura árusaṉ Pitruncha Juáṉnasha shutuapnasha ataksha untsukarmiayi. Tura chicharkarmiayi. “Jesusa naari̱ peṉké áujmatsairap. Tura Jesusa túramuri̱ peṉké jintintiairap” tiarmiayi. ~+Tura, ashí aents nekaawara̱i̱ṉ tusar yamaik jiaktai. “Ju̱ Jesusa naari̱ pachisrum peṉké jintintiawarairap,” titiai” tiarmiayi. F}Tura áujmatainiak tiarmiayi “Ju̱ Pítrusha ju̱ Juaṉsha itiurkatjik. Ju̱ uunt túrunamun Jerusaréṉnum matsatainia nu ashí nékainiatsuk. Wáitiaiti titin tujintiaji, tiarmiayi. r|]Tuma ásar, iik nuamtak áujmatsatai tusar, Pítrusha Juaṉsha shutuapsha a̱a̱ awemartai, tiarmiayi. L{Nuya̱sha áishmaṉ péṉker ajasmia nu niiji̱a̱i̱ nui̱ wajamiayi. Tuma asamtai, niisha a̱i̱ wajakui, Israer-shuara úuntri̱ṉkia, péṉker ajaschaiti títiai tukamá tujinkiarmiayi. =zs Pítrusha Juaṉsha náṉkamas shuara áintsaṉ ármiayi. Núkap unuimiarcharu ármiayi. Tura unuimiarchaitiat, arantutsuk etseriarmiayi. Aentsu uuntri̱ núnaka nekaawar “Nékachuitiat, itiura sapijmiatskesha chichainia” tiarmiayi. Tura, ju̱sha Jesusa nemarin ármia núiti tiar nekaawarmiayi. ~L}||{{z2yyxUwv#utsrrq_qpZonmmCl]kjj5irhgffseedecVbaa:`8__#^]\\r[ZYYXX/WVUTTSSaRR-QQPP:OONN3MM+LL?KIHHDGGzGEDCCDB"@@l?>>K=D<<;!988~7@655t544=3B22i11e00o/..-,+*r)H(''\%%D$O$!!F #$^m%i//w.+ !  U NPqE[ Nuyá Pirji péprun naṉkaikiar Antiukía péprunam jeawarmiayi. Nú Antiukíasha Pisitia nuṉkanam pujawai. Nui̱ jeawar Israer-shuar ayampratin tsawantin, nuka sáwartin, Israer-shuar iruntai je̱a̱nam waya̱war pujusarmiayi. bD= Nuyá Juaṉ waketki Jerusaréṉnum wémiayi. Tura antsu Pápruka ni tsaniakmari̱ji̱a̱i̱ kanunam eṉkemprar Pápus péprunka ikiukiar Pirji péprunam jeawarmiayi. Nusha amaini Pampiria nuṉkanam pujawai. "C= Nu túrunamtai akupin nuna wáinak, ti enentáimpramiayi. Túruna Uunt Yusa chichame̱n enentáimtur umikmiayi. Chíkich Antiukíanam etserkarmiania nu zBm Paij, yamaikia Uunt Yus asutiámattawai. Yamaikia amesha ji̱i̱mi kusurmatai untsurí̱ tsawant tsáapnin peṉké íischattame” tímiayi. Tura nú chichamaik ji̱i̱ kusurmatai kirit íimiuk chikichan e̱a̱miayi eṉkeki jurukit tusa. BA} “Ámeka wáitiaitme. Anaṉkartiniaitme. Yajauchiitme. Maaj, iwianchiitme. Tura ashí péṉker ana nuka imiá nakitniuitme. Tsej, ¿urukamtai Yusa jinti̱ naka ana nu emeskim weam? z@m Nuyaṉka Sauru, ni chíkich naari̱ Papru, Yusa Wakaní̱ pimiutkamu asa, nu uwishniun úmamkemas iis tímiayi ? Tura uwishin Erimias nuna nakitiak “Auka péṉkerchaiti” tímiayi. Akupniusha Yúsan umirka̱i̱ṉ tusa nuna tímiayi. R> Akupin Serjiu Páuruja̱i̱ pujuyayi. Nu akupniusha ti péṉker enentáimniuyayi. Tura Pirnapín Sáuruncha chichaman akuptukmiayi, taarti tusa. Kame Yus-Chichaman antuktaj tusa wakerak untsukmiayi. = Tura Chipri nuṉkanam pepru ainia nui̱ wái̱rkutak Papus péprunam jeawarmiayi. Nui̱ jeawar Israer-aents uwishin ni naari̱ Parjesúsan wáinkiarmiayi. Ni chíkich náariṉkia Erimiasauyayi. Niisha uwishniuitiat, Yúsnan étsereajai, tíniuyayi. </ Juaṉsha yáiṉtaj tusa némarkauyayi. Nui̱ Saraminia péprunam jeawar Israer-shuar iruntai je̱a̱nam waya̱war Yus-Chichaman etseriarmiayi. 7;g Tura nuyaṉka Yusa Wakaní̱ akupkam Pirnapísha Sáurusha jíinkiar Serusia péprunam jeawarmiayi. Tura nuyá uunt kanunam eṉkemprar Chipri nuṉkanam jeawarmiayi. 9:k Tutai ijiarma Yusan aujsua amikiar, shiir wetarum tusar ni uwejé̱n Sáurun Pirnapíncha awantkarmiayi. Túrawar Antiukíanmaya̱ akupkarmiayi. Chipri nuṉkanam jeawarmiayi h9I Tura chíkich tsawanta̱i̱ niisha yurumtsuk Yúsan áujeak pujuinia̱i̱ Yusa Wakaní̱ tímiayi “Pirnapísha, Sáurusha akanturkitiarum, tímiayi. Wi takatan súsaitjiana nuna takasarat tusarum túratarum” tímiayi. 8 9 Antiukíanmaya̱ Yus-shuarnum Yusnan etserin páchitra ármiayi. Nútiksaṉ Yus-Chichaman jintinniuri̱sha ármiayi. Pirnapísha tura Mukusa Semuṉsha, nuyá chíkich, Serinianmaya̱ Rúsiusha tura akupin Erutisa tsakatke̱sha, ni naari̱ Manaen, Sáurusha tímianu ármiayi. 7 Tura Pirnapísha Sáurusha ni takatri̱n amukar Jerusaréṉnumia̱ Antiukíanam waketainiak Juaṉ Márkusan júkiarmiayi.t6a Túrunamtaisha Yusa chichame̱nka nú arant pampaṉki wémiayi. Túmaki̱ ashí núṉkanam anturamiayi. W5' Tuma̱i̱ nuyai̱k Yusa suntari̱ nayaimpinmaya̱ tarí Erutisan jaa awajsamiayi. Tuma asamtai nusha aka yuam jakamiayi. Erutissha Yusan waantu awajtsuk niṉki waantu enentáimtuma asa túruna jakamiayi. 4 Nui̱ pujus chichaakui aents untsumainiak tiarmiayi “Ju̱ chichaa pujana ju̱ka áenchaiti. Antsu nekaska yúsaiti” tiarmiayi. 3 Tuma asamtai tsawant jeamtai Erutissha akupin entsatai pushin entsarmiayi. Tura akupin pujutainium pujus áentsun ikiaanak áujmatmiayi. E2 Túrunamtai Erutis chichaak Pítiur e̱a̱ktarum tusa akupkarmiayi, túrasha wáinkiacharmiayi. Túrunamtai Erutis suntaran untsukar, Pítrun íisarmia nuna aniasarmiayi “¿Pítiur itiura meṉkakama?” tímiayi. Niisha áimiainiachkui, nu suntaran mantámnatí tusa akupkamiayi. Erutis jakamiania nu Erutissha Tirunmaya̱ tura Setúnmaya̱ áentsja̱i̱sha nemasnaikiarmiayi. Túmayataṉ Jutía nuṉkan ikiuki Sesaria péprunam pujustaj tusa Erutis wémiayi. Sesaria péprusha Tiru péprunam tíjiu̱chiiti. Setúnmaya̱ aents Tirunmaya̱ áentsja̱i̱ Erutisa nuṉke̱yan yurumkan súmainia ásar, Erutisja̱i̱ nawamnaikiatniun wakeriarmiayi. Tuma asamtai métekrak enentáimsar, Erutisa takarniuri̱ peṉkeri̱, ni naari̱ Parastu, niiji̱a̱i̱ emka amikmawar nuyá Erutisan weriar shiir matsamsatniun seawarmiayi. 41a Kashin tsawa̱r suntarsha Pitrun atsá wáinkiar “Chuwa urukakua meṉkaka. Áya̱wa̱ urukattajia” tiarmiayi. Pítiur túrunamun nékachu ásar nuna tiarmiayi. |0q Ashamak chichainiakui Pítiur, uweje̱ takuí itiatmamtikiarmiayi. Tura nuyá Uunt Yus sepunmaya̱n uwemtikramun ujakmiayi. Tura “Ju̱ chicham Jakupu tura chíkich Yus-shuarsha ujaktarum” tímiayi. Nuna ti̱ iniais jiinki arant wémiayi. ~/u Tu chichainiai̱ṉ Pítruka tuke tuntuí wajamiayi. Tura wáitin uraj tukamá Pitrun wáinkiar ashamkarmiayi. 5.c Tutai “Wáurtsumek” tiarmiayi.Tútaisha núwa̱ka “Atsá nekasaiti” tímiayi. Tútaisha nú arant “Níichuiti. Antsu ni wakaní̱ túratsuash” tiarmiayi. 8-i Tura jeari, Pitru chichame̱n anturak ti shiir enentáimsamiayi. Túmak wáitin urattsuk ikiuki, init matsatainian werí “Pítiur taa wáitiniam wajaawai” tímiayi. ,w Tura jeá a̱a̱ wáitin tuntuimiayi, waya̱taj tusa. Túmakui nuwa̱ uchich, ni naari̱ Ruti, yákit tusa iyumiayi. B+} Nuna tu enentáimias nekáa, Marí je̱e̱n wémiayi. Nú Marisha Juaṉ Márkusan nukurí̱yayi. Nú je̱a̱nam untsurí̱ aents irunar Yúsan auju matsatainia̱i̱ Pítiur jeamiayi. &*E Túram Pítiur enentáimiar tímiayi “Yamaikia nékajai. Mesekranmachuiti. Antsu Uunt Yus ni suntari̱n nekas akupturkayi. Erutis mantuataj tusan pujurtana nuyá Yusa suntari̱ winia uwemtikrurai. Tura Israer-aents túrutatajtsa wakeriarmia nuya̱sha uwemtikrurai” tímiayi. X)) Túrasha emka suntar íimia wajan naṉkaikiarmiayi. Tura nuya̱sha chíkich suntar íimia wajan nunasha naṉkaikiarmiayi. Tura nuya̱sha jíintiainium jiru waiti ámanum jeawarmatai, nú wáitisha ímia-niṉki kua̱t uranmiayi. Túrunamtai jíinkiarmiayi. Tura jintiá ishichik wésaṉ, Yusa suntari̱ Pitrun níiniak ikiukmiayi. h(I Tutai Pítiur nemarsamiayi. Túrasha Pítruka, mesekranmaapi jú̱niaja, tu enentáimsamiayi. B'} Tura Yusa suntari̱ tímiayi “Kaki emenmamata. Túram sapatrumsha aweekata” tímiayi. Tutai Pítiur túramiayi. Nuyá chichaak “Pushiram entsarta. Túram nemartusta” tímiayi. {&o Tuma̱i̱ aya aneachma Yusa suntari̱ nayaimpinmaya̱ taa ajapén wajasmiayi. Túrunamtai je̱a̱nmaṉka tsáapin ajasmiayi. Tura Yusa suntari̱sha Pitrun páenum antiṉ ishintiarmiayi. Tura jirusha Pitru uwejé̱ya̱ saya̱t atiniamiayi. [%/ Wats, Erutis, kashin jí̱i̱ktiajai takui, nú kashi Pítruka jimiará suntar wajamunam etema tepes kanarmiayi. Tura jimiará jiruja̱i̱ jiṉkiamuyayi. Tura chíkich suntarka jíinmanum ii wajarmiayi. X$) Túramu asa Pítruka sepunam pujumiayi. Tura suntarsha miji̱atrutsuk iiyarmiayi. Túramunak Yus-shuarka, Pitrun yáiṉkiat tusar iniaitsuk Yúsan ti áujiarmiayi. Yusa suntari̱ Pitrun uwemtikramiania nu 7#g Pítruncha achik itiarmatai, Erutis sepunam eṉkeata tusa akupkamiayi. Tura sepunam suntarsha aṉkant aṉkant, kuatru kuatru, ashikia tiasisáis (16) irunar Pitrun téntakarmiayi. Tura, ju̱ jísat naṉkaamasmatai, mantamnatí tusan ji̱i̱ktiatjai aents iruntramunam, tu enentáimsamiayi Erutis. ^"5 Nuna tura máawarmatai Israer-aents wáinkiar “ju̱ka péṉkeraiti” tiarmiayi. Erutissha nuna antuk, Pítrusha achikrum itiatarum tusa akupkarmiayi. Núnaka wakapruachu tanta yuatin nampertin túrawarmiayi. H!  Tura Juaṉka yachi̱n Jakupun sue̱n tsupirkar máawarmiayi. j  O Nu tsawanta̱i̱ akupin Erutis Yus-shuaran máataj tusa chichaman jurus áentsri̱n ishiakmiayi. I  Túmainiai̱ chikichík etserin, ni naari̱ Akaapu, Yus-shuar matsatmanum ajapén wajaki chichasmiayi. Tura Yusa Wakaní̱ nekatairi̱ji̱a̱i̱ chichaak “Ti tsuka ashí núṉkanam átatui” tímiayi. Tuma asamtai Antiukíanmaya̱ Yus-shuar chichainiak “Jutía nuṉkanmaya̱ Yus-shuar ainia nu yáiṉtai” tiarmiayi. Aṉkant aṉkant ni wakeriarmia núnik súsarmiayi. Tura nú kuítniasha Jutíanmaya̱ Yus-shuara úuntri̱n akuptukarmiayi. Pirnapísha Sáurusha nú kuítian júkiarmiayi. Tura Akaapu tímia núnisaṉ túrunamiayi, akupin Krautiu puja̱i̱.L Nuyá Yusnan etserin Jerusaréṉnumia̱ táarmiayi Antiukíanam. q[ Tura nui̱ jeawar, nú péprunmaya̱ Yus-shuarja̱i̱ iruntrar chikichík uwí pujusarmiayi. Yus-Chichaman untsurí̱ shuáran ujaak pujuarmiayi. Tura nui̱ Antiukía péprunmaṉka Yus-shuaran émkaka, Kristu shuari̱, tiarmiayi.   Nuna turasua amik Pirnapí Tarsu péprunam wémiayi Sáurun wáinkiataj tusa. Tura wáiniak Antiukía péprunam jukimiayi.  Pirnapísha jeá, Yus nú shuaran uwemtikrarma nuna wáiniak warasmiayi. Pirnapísha péṉker áishmaṉkauyayi. Yusa Wakaní̱sha pimiutkamuyayi. Tura Yúsan nekas umirkauyayi. Tuma asamtai nu shuaran mash jintintiainiak chicharuk “Tuke enentáimja̱i̱ umirkarum Yus nemarsatarum.” Tu chicharak ikiukmiayi. Tura nui̱sha nú arant untsurí̱ aents Yusai̱ kaweṉkarmiayi. y Tura nu chichaman antukar, Jerusaréṉnumia̱ Yus-shuar, ame iyutá tusar, Pirnapín Antiukíanam akupkarmiayi. "= Tura Uunt Jesus ikiakárma ásar, nú nuṉkanmaya̱ aents ti untsurí̱ yaunchu túrutairi̱n iniaisar Jesusan enentáimtuiniak Yus-shuar ajasarmiayi. >u Tura niiji̱a̱i̱ Chipri nuṉkanmaya̱ pisararmia nu Serini nuṉkanmaya̱sha Yus-shuar ármiayi. Nuka Antiukíanam jeawar Israer-shuarchan Uunt Jesusa túramuri̱n ujakarmiayi. &E Estepaṉkan máawarmia nu̱i̱, chíkich Yus-shuarnasha maatai tusar pataatiarmiayi. Túram chíkichkia pisarar Pinisia nuṉkanam, Chipri nuṉkanmasha, tura Antiukía péprunmasha wearmiayi. Tura nui̱ jeawar Yus-Chichaman chikichnaka ujatsuk aya Israer-aentsnak ujakarmiayi.  Tura Pítiur taman antukar mitiat wáinkiar “Nekasaiti, Israer-shuarchancha ni enentáin yapaji̱áwarmatai tuke iwiaaku átinian Yuska nin súsaruiti” tiarmiayi. Tusar Yusa náari̱n ti shiir awajsarmiayi. Yus-Shuar Antiukía péprunam wearmiania nu  Atumsha enentáimpratarum. Uunt Jesukrístu umirkamiaj nui̱, incha Yuska ni Wakaní̱n suramsamiaji. Tura in suramsamiaj núnisaṉ Yus nincha ni Wakaní̱n súsarmiayi. Nuna tura asamtai, wikia, túrashtiniaiti, Yúsan títinkiaitiaj” tímiayi Pítiur. wg Nuiṉkia Uunt Jesus timian enentáimpramjai. Niisha tíchamka “Juaṉ entsaja̱i̱ṉ imiakratmiayi. Tura antsu Yusa Wakaní̱nkia imiantinia áintsaṉ atumí enentái̱n eṉkemprutmattarme.” Nu timian enentáimpramjai, tímiayi.  ‘Wi chichastasan júara̱i̱, Yusa Wakaní̱ tarurarmiayi, yámankamtaik in tarutrampramiaj nútiksaṉ, tímiayi. 0Y Pítrusha taa, itiura amesha tura áminiurmesha tunaarminia̱ uwemprattam nuna turamtatui.” Yusa suntari̱ nuní turutmiayi” tu ujatkamiayi Kurniriu’ tímiayi. O Niisha chichaak “Je̱a̱ru̱i̱ Yusa suntari̱ nayaimpinmaya̱ taa wajan wáinkiamjai, tímiayi. Tura niisha chichartak “Jupe péprunam Semuṉ Pítiur tatí tusam áishmaṉ akatram akupkata. N Tura nui̱ Yusa Wakaní̱ chichartak “Arantutsuk auja̱i̱ wetá” túrutkui, wémajai. Tura ju̱ sais Yus-shuarja̱i̱ wi wémajai. Túrunar ashiṉkiar Kurniriu je̱e̱n waya̱mji, tímiayi.   Nui̱ túruna puja̱i̱ menaintiú áishmaṉ Sesarianmaya̱ akupkamu, winia e̱a̱tainiak wi pujamunam tarutiarmiai, tímiayi. eC Nunasha menaintiú túrunan wáinkiamjai. Túruna nayaimpiniam mash waketkimiai, tímiayi. r ] Atak nuyá túrutuk “Wi, péṉkeraiti, tájana nu, ámeka, yajauchiiti, tiip” turutmiai, tímiayi.  Túrutkui “Atsá, Uunta, áanin wapiknaka, Israer-aents yuatin surimkiamu ana núnaka tuke yúchaitjai” tímiajai, tímiayi. b = Tura chichaman antukmajai “Pitru wajakim maam yuata” túrutun antukmajai, tímiayi. q [ Tura nui̱ iiyaj tukaman init yajasman, napincha, nanamtinniasha eṉketainian wáinkiamjai, tímiayi. w g Chichaak tímiayi “Wikia Jupe péprunam pujumjai. Tura nui̱ Yusan auju pujusan íimiarmajai. Tura waṉkaram tarachia áanin kuatru tsakari̱n jiṉkiakma, nayaimpinmaya̱ táarun wáinkiamjai. Tura wi pujamunam jeartimiai, tímiayi. N Tutai Pítiur ashí yámankamtaiknumia̱ túrunamun ujakmiayi. }s “¿Urukamtia Israer-aents áiniachusha iyumam? ¿Tura auja̱i̱ tsaniṉkiam urukamtai yurumámum?” tiarmiayi. c? Túmainiak Pítiur Jerusaréṉnum jeamtai, Israer-shuar Yus-shuar ármia nu chichainiak   Israer-shuarchasha Yusa chichame̱n umirkarai táman Jesusa akatramuri̱sha tura Jutíanmaya̱ Yus-shuarsha antukarmiayi. &E 0Nuyá Pítiur, Jesukrístu náari̱i̱n imiantiarum tusa akupkarmiayi. Tura nuya̱sha Pitrunka, niiji̱a̱i̱ ishichik tsawant pujustinian seawarmiayi.' /Túmakui Pítiur chichaak “¿Yaki surimkiat ju̱ aents imiantinian? Warí nincha ínia áintsaṉ Yusa Wakaní̱ tarurcharaik” tímiayi. :m -Tuma ásar aṉkant aṉkant chíkich chichamja̱i̱ chichasarmiayi. Túmainiak, Yus ti péṉkeraiti, tiarmiayi. Tura Israer-shuar, Yus-shuar armia nuka Pítruja̱i̱ táarmia nu, nuna antukar ti enentáimsarmiayi. Maa, Yusa Wakaní̱sha Israer-shuarcha ainia nunasha tarurcharaik, tu enentáimsarmiayi wg ,Tura Pítiur tuke chichaak puja̱i̱, tura chikichcha antúu pujuinia̱i̱ Yusa Wakaní̱ tarurarmiayi. K +Ya shuarak Jesusa náari̱n pachia nú shuarnaka tunaari̱n tsaṉkurattawai, nuna ashí Yúsnan etserniusha yaunchu etseriarmiayi” tímiayi. Israer-shuarchan Yusa Wakaní̱ tarurarmiania nu V% *Tura Jesussha in akuptamkaitji. Jesuska “Wiitjai Yus Anaikiamun, tímiayi. Ashí áentsun, ju̱ka makuumawai, túrasha ju̱ka makuumatsui, Wiki títiniaitjai. Kame ashí áentsun, jaka áinia nuna tura iwiaaku áinia nunasha, Wíkiitjai nuna títinian” tímiayi Jesus. Nusha átum werum ujatruktarum, Jesus turammaji, tímiayi. p~Y )Ashí áentsnumka wantinkiachmiayi. Antsu íniak nuik, etserin atarum tusa Yus achirmakmiaj nú áentstiniak wantintiurmakmiaji, tímiayi. Au nekas jakamunmaya̱ nantakmiatai iisha Niiji̱a̱i̱ tsaniṉkiar yurumámji, tímiayi. q}[ (Tura menainti tsawant jeamtai Yus Nin iniantkimiayi. Tura ataksha iwiaintiurtamkachmakajⁱ, tímiayi. 7|g 'Tura Israer-aents matsatkamunam tura imia Jerusaréṉ péprunmasha Jesus túramia nu, iisu asar, iisha étsereaji. Tura ayu, Nin achikiar krúsnum máacharmakia, tímiayi. { &Tura ju̱sha nékatsrumek, tímiayi. Nasarétnumia̱ Jesus, Yus Anaikiamu asa, Yusa Wakaní̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ péṉker túriniuyayi. Iwianchruku wáitias pujuarmia nuna péṉker awajsamiayi. Yus Ni̱i̱n pujurma asa ashí nuna túriniuyayi. /zW %Túrasha Kariréa nuṉkanam naṉkamak ashí Israer nuṉkanam túrunamia nu paant nékarme. Imiakratin Juaṉ imiaak etserak amukmia nú tsawantin naṉkamamiayi. `y9 $Yuska shiir chichaman Israer-aentsun akuptukmiayi. Nui̱ chichaak “shuar Jesukrístu naari̱n páchiakka, Yusja̱i̱ nawamnaikiatin átiniaiti, tímiayi. Nú Jesukristu ashí shuara Úuntri̱nti’ tímiayi Yus. x #Antsu ashí nuṉkanam náṉkamas aents Yúsan umirak péṉker tura nuna, Yus nú aentsun shiir enentáimtawai, tímiayi. wwg "Nuyá Pítiur chichaak “Ayu. Yus íimmianum ashí aents métekrak áiniawai nekas nékajai, tímiayi. 8vi !Túrutkui, wi umikian áentsun wárikmasan ámin akuptukjame utitia tusan. Tura nékaseṉ taume. Tuma asamtai iisha ju̱i̱ Yus íimmianum pujuiniaji. Tuma asamtai, ashí Uunt Yus ámin au ujakarta túramna nu, iisha antuktai tusar pujaji” tímiayi Kurniriu. Kurniriu je̱e̱n Pítiur etserkamia nu u5 Tuma asamtai, Jupe péprunam akatramuram akupkata. Semuṉ Pítrun itiatí. Nu Semuṉ Pítrusha, chíkich Semuṉja̱i̱ pujawai. Nuapen-iwiarin Semuṉkaiti nuka. Tura ni je̱e̱sha nayaantsanam aya̱mach pujawai. Niisha taa ámin chichartamkattawai” turutmiai, tímiayi. t3 Niisha chichartak turutmiayi “Kurniriu, Yus ame áujman anturtamkayi. Tura shuar atsumainia yáiṉmamna nunasha nekarmayi, turutmiai, tímiayi. s Tutai Kurniriu tímiayi “Kuatru tsawa̱nt naṉkaamasa̱i̱ tura nantusha ju̱ni a̱i̱, wikia yurumtsuk Yúsan áujsamjai, ki̱arai̱ áujsatin ana nuna. Túran chichai̱, áishmaṉ, ni entsatairi̱ wincharpatniun, naka wajatran wáinkiamjai, tímiayi. r  Tuma asamtai, untsurkurmin, páchitsuk winimjai. Túmaitkiui nekaataj tusan wakerajai. ¿Urukamtai untsurkamarum?” tímiayi. q  Nuyá Pítiur chichaak tímiayi “Amikrua, atumsha nékarme. In Israer áentstinkia, chíkich áentsja̱i̱ pachiniarchatniuitrume, tura ni je̱e̱ncha wa̱ya̱shtiniaitrume in jintintramin turamainiaji, tímiayi. Túrasha Yuska ni enentáimsamuri̱n wíniaka paant iniaktursayi. Túmaitkiui wikia náṉkamas áentsun yajauchiiti, tura auka wapikiaiti, tíchamniaitjai, tímiayi. epC Tura chichasar je̱á waya̱warmiayi. Tura wayá, untsurí̱ aents matsatun wáinkiamiayi. poY Túrasha Pítiur awajki tímiayi “Wajaktia. Wisha aya áentsketjai. Ámea núnisketjai” tímiayi. Tn! Tura Pítrusha jeamtai Kurniriu a̱a̱ jiintiuki Pitrun tikishmatramiayi. %mC Nuyá tsawa̱rar Sesaria péprunam, Kurniriu nákamun jeariarmiayi. Kurniriuka ni shuari̱n tura ni nekas amikri̱n, nekaatarum tusa untsuk ikiaankamiayi. >lu Tutai Pítiur je̱á awayá̱miayi. Tura nu kashi nui̱ kanararmiayi. Kashin tsawa̱rar Pítiur niiji̱a̱i̱ wearmiayi. Túrasha Júpenmaya̱ Yus-shuarsha nin nemariarmiayi. Lk Tutai niisha tiarmiayi “Iisha kapitián Kurniriu akupkamu taji. Kurniriuka áishmaṉ péṉkeraiti. Yúsan enentáimtiniaiti. Tura Israer-aencha nin shiir enentáimtuiniawai. Ní̱i̱ya̱ winiaji, tiarmiayi. Kame nuik, Yusa suntari̱, nayaimpinmaya̱ akupkamu, ii kapitiántri̱n tímiayi “Pitrun untsukát akupkata. Nii tatí. Tura nii títiatna nu péṉker anturkata” tímiayi. Nuna ii kapitiántri̱n takui iisha winiji” tiarmiayi. Nuna antuk Pítiur taramiayi. Tura áishmaṉkan Kurniriu akupkamia nuna wajainian wáiniak “Wiitjai Pítiur. Átum e̱a̱trumna núitjai. ¿Warí tarintrum?” tímiayi. Ui# Wajakim akaikim arantutsuk au nemariarta, Wi akupkamu asamtai” tímiayi. h Tura Pítruka íimiarmari̱n tuke enentáimia pujai̱ Yusa Wakaní̱ chichaak “Menaintiu áishmaṉ untsurmainiawai, tímiayi. ag; Tura jeawar kakantar untsummiar “¿Semuṉ, Pítiur, ju̱i̱ṉ pujá?” tiarmiayi. f9 Nuna túrunan wáiniak Pitiur wariniak áaniuncha wáinkiaj tusa enentáimia puja̱i̱ kapitián Kurniriu aya̱kma armia nu, anintruiniak jeawariayi. ce? Nuka menaintiú túrunamiayi. Tura nuya̱sha tarach ataksha nayaimpiniam wakamiayi. sd_ Túrasha Pitrun atak Yus chicharuk “Wi, péṉkeraiti, tájana nu, yajauchiiti, tiip” tímiayi. Qc Tutai Pítiur tímiayi “Atsá Uunta. Ii Israer-shuartikia yajauch yajasma áinia nu tura yúatin surimkiamu ana nuka peṉké yúchaitji. Tuma asamtai jú̱naka wikia yuashtatjai” tímiayi. Sb Tuma̱i̱ Yus Pitrun chicharuk “Pitru, wajakim maam yuata” tímiayi. ca? Nu tarachnium yajasma irunmiayi. Wekainiusha, nanamtincha, tura napisha eṉkemiarmiayi. p`Y nayaimp uranmianum waṉkaram tarachia áanin tura nuna tsakari̱n jiṉkiakman tárun wáinkiamiayi. v_e Pítrusha ti tsukamak yurumátaj tusa wakerimiayi. Túrasha yurumkan iniarainia̱i̱ Pítiur íkiajtiusmak, ^3 Kashin tsawantai̱ Kurniriu suntari̱ Júpenam nuntumsara̱i̱, tutupin a̱i̱ Pítiur je̱a̱ yakí wáakunam Yúsan áujsatajtsa wakamiayi. \]1 Kurniriusha ni túrunamuri̱n ashí ujáa-já awajas Jupe péprunam akupkarmiayi. Q\ Tura Yusa suntari̱ waketkimtai, Kurniriuka ni takarniuri̱n jímiaran itiamiayi. Tura suntaran chikichkiniak nemarsat tusa itiamiayi. Nu suntar ni írutramuri̱yayi. Tura Yúsan enentáimtiniuyayi. n[U Nu Semuṉsha chíkich Semuṉja̱i̱ pujawai. Nuka nuapen-iwiarin Semuṉkaiti. Tura ni je̱e̱sha nayaantsanam ayaamach pujawai, tímiayi. Nu̱i̱ jeawakmin, ame túratamna nuna Semuṉ Pítiur turamtatui” tinia ikiukmiayi. "Z= Tura Yusa suntari̱ Kurniriun tuke chicharuk “Wats, áminiuram Júpenam akupkata. Semuṉ, chíkich naari̱ Pítiur, tatí tusam akuptukta, tímiayi. wYg Kurniriuá tutai, Yusa suntari̱n ashamak íimia pujumiayi. Tura “¿Warimpiait, Uunta?” tímiayi. Tutai Yusa suntari̱ tímiayi “Ame seamun Yus anturtamkai. Tura atsumainia nu yayakmin Yus shiir enentáimturmawai’ tímiayi. -XS Chíkich tsawanta̱i̱, nantu aaṉku ajasa̱i̱ Kurniriu íimiarmiayi. Yusa suntari̱ Yus nayaimpinmaya̱ akupkamu, ni pujamunam utuá “Kurniriuá” tímiayi. W Nu kapitián Kurniriu ni shuari̱ji̱a̱i̱, Yuska naṉkaamantuiti, tu enentáimtiarmiayi. Tuma ásar Yúsan enentáimtin ármiayi. Tura nútiksaṉ kuítniasha takakchan yáiṉtaj tusa Israer-shuaran súuyayi. Tura tuke tsawant Yúsan áujtiniuyayi. |V s Sesaria péprunam Kurniriu naartin suntara kapitiántri̱ pujumiayi. Ni suntari̱ Itiaria nuṉkanmaya̱ ármiayi. lUQ +Tura Pítruka Jupe péprunam untsurí̱ tsawant nuapen-iwiarin Semuṉka je̱e̱n pujusmiayi.{To *Nu túrunamun ashí aents Jupe péprunmaya̱ nekaawarmiayi. Túrawar untsurí̱ aents Uunt Jesusan umirkarmiayi. S3 )Tura Pítrusha nuwa̱n uwejnum achik awajkimiayi. Tura iniais Yus-shuar ármia nuna tura wajencha untsukar Túrkas iwiaaku ajasun iniaktusarmiayi. qR[ (Nuyaṉka Pítiur a̱a̱ akupkarmiayi ashí. Tura niisha niṉki tikishmar Yúsan áujsamiayi. Nuya̱sha nuwa̱n jaka tepaan iis tímiayi “Tapitia nantaktia.” Tutai niisha íimi Pítiur wajaan wáiniak nantaki pujusmiayi. yQk 'Nui̱ tutai Pítiur niiji̱a̱i̱ wémiayi. Tura támatai jaka tepemia nui̱ awayáwarmiayi. Nui̱ waya̱mtai waje̱ pujuarmia nu úutkiar Pítrun téntakarmiayi. Túrawar pushiri̱n, Túrkas iwiaaku pujus najankamia nuna iniaktusarmiayi. ?Pw &Jupe péprusha Rítianmaya̱ tíji̱u̱ch ámiayi. Júpenmaya̱ Yus-shuar Rítianam Pítiur pujan nekaawar jimiará áishmaṉkan akatrar akupkarmiayi, Júpenam wari winití tusar. ~Ou %Nu tsawantinik Túrkas suṉkuran jateemak jakamiayi. Túrunamtai aya̱shin nijiarar yakí tesaamunam áepsarmiayi. pNY $Túrasha Jupe péprunam nuwa̱ Yus-shuar pujuyayi, ni naari̱ Tapitia. Tura nusha Kriaku chichamja̱i̱ṉkia Túrkas tuiniawai. Nu nuwa̱sha nui̱ pujus tuke péṉker túriniuyayi. Tura niisha nútiksaṉ ya̱i̱ wémiayi. M# #Nuna túman wáinkiar Rítianmaya̱ aents tura Saruṉmaya̱ aencha enentáimprar Uunt Yusan nemarsarmiayi. Nuwa̱ Túrkas nantakmiania nu L7 "Tura Pítiur chicharuk “Eneasa, Jesukrístu tsuármawai. Nantaktia. Tura esekmatairam iwiarata” tímiayi. Tutai Eneas nu chichamaik nantakmiayi. K !Nui̱sha Rítianam jeá áishmaṉkan Eneas náartinian wáinkiamiayi. Niisha emearu asa wekaicha uchu uwí aya tépenuyayi. J Tura Pítiur Yusai̱ yachi armiania nui̱ iráa wekaimiayi. Wekaak Yus-shuar Rítianam matsamarmia nui̱sha iraumiayi. ~Iu Tura Jutíanmaya̱, Kariréanmaya̱sha, Samarianmaya̱sha Yus-shuar shiir tímiajnisaṉ ajasar kakaram ajasarmiayi. Yúsan ashamainia ásar, tura Yusa Wakaní̱ yayamu ásar kaweṉki kaweṉki wearmiayi. Pítiur Eneasan yáiṉmiania nu 'HG Tura Yusai̱ yachi ármia nu, chicham jurusman nekaawarmiayi. Neka ásar Sáurun Sesaria peprunam júkiarmiayi. Tura nuya̱sha Tarsu péprunam akupkarmiayi. G Nuya̱sha Yus, etserkata tutai, sapijmiatsuk Jesusa túramuri̱n etsermiayi. Tura Israer-shuar Kriaku chichaman chichau ármia nu, nui̱ pujuarmiayi. Sáurusha nu shuarja̱i̱ áujmatsarmiayi. Túrasha nu shuar Sáurun itiur máatjik tusar chichaman juriarmiayi. YF+ Tura Sauru Jerusaréṉnum juákmiayi. Tura Yus-shuarja̱i̱ irunar pujumiayi. E Túmainiai̱ṉ Pirnapí Jesusa akatramuri̱ matsatmanum jukimiayi Sáurun. Tura nui̱ ejé tímiayi “Ju̱ Sauru jintiá wesa Uunt Jesusan wáinkiaiti. Tura Yus chicharkaiti. Tuma asa Sauru Tamaskunam sapijmiatsuk Jesusa náari̱n etserkaiti” tímiayi. 3D_ Tura Sauru Jerusaréṉnum jeá Yus-shuarja̱i̱ iruntrattsa wakerimiayi túrasha niṉkia ashamiarmiayi. Sáurusha nekas Yus-shuar ajaschaiti tusar ashamiarmiayi. ,CQ Nuna antukar Yus-shuar Sáurun chiiknium kashi eṉkeawar itiararmiayi. Pepru tanishnum itiarar awemarmiayi. Sáuruka Tamaskunmaya̱ Jerusaréṉnum wémiania nu #B? Tura Sáurusha nu chicham jurusman nekamamiayi. Israer-aents pepru jíinmanum tuke tsawa̱i̱sha, káshisha achikiar maatai tusar jintian akirtiarmiayi. VA% Tura ukunam, Israer-aents Sáurun maatai tusar chichaman jurusarmiayi. U@# Tura Sáurusha sapijmiatsuk etsermiayi. “Ju̱ Jesus nekas áentsun Uwemtikniuiti” tu etsermiayi. Tura ti paant étserkui, Tamaskunmaya̱ Israer-aents, nekaschaiti titiaj tukamá tujinkiarmiayi. ?) Nuna ashí anturú pujuiniaka “¿Ausha urukakua aania? tiarmiayi. Entá ju̱ áishmaṉsha Jerusaréṉnum Jesusan enentáimtuinian ti pataatimia núchakait. Tura tímiajai̱sha nuna achik Israer-patri akupniuri̱i̱n jukitiaj tusa tamia núchakait” tiarmiayi. ->S Nuya̱ṉka Sauru Israer-shuara iruntairi̱n wayá Jesusa túramuri̱n etserkamiayi. Etseruk tímiayi “Nekasaiti, ju̱ Jesus Yusa Uchirí̱nti” tímiayi. ?=w Nuya̱sha yurumámiayi. Tura yurumásha kakaram ajasmiayi. Tura Yus-shuarja̱i̱ Tamaskunam wárumchik tsawant pujusmiayi. Sáuruka Tamasku péprunam Yus-Chichaman etserkamiania nu < Nu chichamaik ni ji̱i̱ya̱ namaká saepe̱ya áanin iniaarmiayi. Túrunamtai ataksha íimmiayi. Túruna wajaki we imianmiayi. !;; Tura Jesus táman umirak Ananías Sauru pujamunam wémiayi. Tura jeari wayá uwejé̱n awantas tímiayi “Yatsuru Sauru, Uunt Jesus jintiá wantintiurmakmamna nusha ame ataksha íimiat tusa, tura Yusa Wakaní̱sha enentáimin pimiutramkat tusa winia akuptukai” tímiayi. m:S Tura Sauru winia náarun páchia asa ti wáitsattana núnaka nin iniaktustatjai” tímiayi Jesus. b9= Tutai Uunt Jesus tímiayi “Áankisha wetá. Ju̱ áishmaṉkan winia etserniur atí tusan achikjai Wi. Niisha Israer-shuarchancha tura kapitiánniasha tura Israer-shuarnasha wínian etserin átatui, tímiayi. 38_ Tura yamaisha Israer-patri chicharniun papirí̱n takakui. Tura nuja̱i̱ ame náarmin páchiaj nuna achik jukitiaj tusa tímiajai̱sha tarutramji” tímiayi Ananías. N7 Táman antuk Ananías chichaak “Túrasha Uunta, ju̱ áishmaṉ ame áentsrumin Jerusaréṉnum ti yajauch awajchakait. Ni yajauch túramurí̱n ti untsurí̱ aents ujatainiawai, tímiayi. 06Y Tura ju̱na mesekranam ipiatkamjai Sáurun. Aishmaṉ wayá ni uwejé̱ja̱i̱ ántiawai, ataksha íimit tusa. Nú áishmaṉka ámetme, Ananíasa” tímiayi Jesus. V5% Nuyá Uunt Jesus tímiayi “Wajakim jintia, Naka tutaiya nui̱ wetá. Nui̱sha Jutasa je̱e̱n jeam, Társunmaya̱ Sáurun e̱a̱ktaj tusan winijiai, titiá, tímiayi. Niisha Yúsan áujuk pujawai. "4= Nui̱ Tamaskunam Yus-shuar Ananías ámiayi. Nin mesekranam Uunt Jesus tímiayi “Ananíasa.”Tutai “¿Warí wakeram, Uunta?” tímiayi. \31 Nui̱ jeá menaintiu tsawant íimtsuk tura yurumtsuk peṉké úmutsuk pujumiayi. %2C Nuyá Sauru nuṉká tepá nantakmiayi. Tura wáinmaktaj tukamá wáinmakchamiayi. Tuma asamtai chíkich shuar uwejnum eṉkekiar júkiarmiayi Tamaskunam. 1' Tura Sáuruja̱i̱ irunar wearmia nu, chichaamun antukarmiayi. Tura áentsnaka peṉké wáinkiacharmiayi. Tuma ásar ti ashamkarmiayi. 0 Nuyaṉka Sauru sapijin kuraṉki tímiayi “Nuiṉkia Uunta, ¿wi warinia itiurkat tusamea wakeram?” tímiayi. Tutai Uunt chichaak “Wajakim weme péprunam waya̱tá, tímiayi. Nu̱i̱ jeawakmin ame túratamna nuna turamiartatui” tímiayi. /3 Táman antuk “¿Amesha, yáitiam, uunta?” tímiayi Sauru. Tutai ataksha áimkiamiayi “Wikia Jesusaitjai. Ame pataaturmena núitjai, tímiayi. Wíi aents pataatamna nui̱, amek enentáimin yajauch awajmamsame, waaka saṉkanmiak numin ijiuma núnismek” tímiayi. 3._ Túrunamtai Sauru nuṉká iniaarmiayi. Tura nayaimpinmaya̱ chichaamun antukmiayi. “Sauru, Sauru, ¿Urukamtai yajauch awajtustaj tusam imiá pataaturam?” tímiayi. -- Tura papí susam Sauru jintiá wéai̱, Tamasku péprunam nuntumsa̱i̱ nui̱ aya aneachma nayaimpinmaya̱ tsáapin jiitsumir téntakmiayi nin. u,c Tura jeari tímiayi “Papí ame naarmi̱ji̱a̱i̱ áaram surusta. Wi nuna papí jukin timiai̱ Tamasku péprunam jean, Israer-shuar iruntainiam waya̱ttajai. Túran nú papiji̱a̱i̱ Jesusan umirkaru ainia nuna, náṉkamsan achikiartatjai. Túran áishmaṉnasha nuwa̱ncha achikian jinkian, jui̱ Jerusaréṉnum eṉkeataj tusan ikiaankattajai” tímiayi. 5+ e Nuna tuma̱i̱, Jerusaréṉnum Uunt Jesusan umirkarmia nuna máataj tusa áujmattan Sáuruka peṉké iniaichamiayi. Tuma asa Israer-patri uuntri̱ iyutaj tusa werimiayi. ,*Q(Jiripisha jeachat Asutu péprunam wantinkiamiayi. Tura nuyá jiinki péprunam nuí̱ wayá, nuí̱ wayá Yus-Chichaman etserki we, Sesaria peprunam jeamiayi.3)_'Tura kukar jíinkiarmatai Uunt Yusa Wakaní̱ Jiripinkia jukimiayi. Tuma asamtai Kantase takarniuri̱sha Jiripin wáinkiachmiayi. Túrasha niṉkia waras wémiayi. s(_&Tura, karetan awajas mai jíinkiar entsá wearmiayi. Nu̱i̱ Jiripikia Kantase takarniuri̱n imiaimiayi. R'%Tutai Jiripisha tímiayi “Tuke enentáimja̱i̱ Jesus nekas enentáimtakminkia túramniaitjame.” Tutai áishmaṉ chichaak “Ee nekasaiti, Jesukrístuka Yusa Uchirí̱nti tajai” tímiayi. &$Nuyá entsa ámanum naṉkaamak áishmaṉ Jiripin chicharuk “Jui̱ entsá jeaji. Wikia ju̱i̱ imianchamniakaitiaj” tímiayi. z%m#Nuyá Jiripi nu aarman áujtus “Ju̱ka Jesusnan tawai” tímiayi. Tura nú arantcha Yus-Chichaman ujakmiayi. 0$Y"Kantase takarniuri̱ Jiripin aniasmiayi “Waitneasam turuttia, tu aarma nusha, ¿yana ta? ¿Yusa etserniuri̱ níṉkik túmama? ¿Chikichnash ta?” tímiayi. =#s!Nincha iniatsárarmiayi. Túrasha peṉké chichamnaka tútsuk tsaṉkamakmiayi. Niisha nuṉkanam iwiaaku pujá maamu asamtai, ¿yaki nuna áujmatkatⁱ?” Nuní aarma ámiayi. 8"i Nu papí áarman áujmia nu jú̱uyayi: “Murikiua áitkiasaṉ jákatniunam júkiarmiayi. Tura uchich murik, ure̱ tsúpiram chichaatsna núnisaṉ niisha chichakchamiayi. 7!gTutai nú áishmaṉ tímiayi “¿Itiurak nekaataj? ¿Yaki jintintruat?” tímiayi. Tura antsu iiji̱a̱i̱ wetái tusa, Jiripincha eṉker jukimiayi karetanam.  Tura Jiripisha amayáṉ, Yusa etserniuri̱ Isayasa áarmari̱n áujun antuk, chicharuk “¿Aujeamna nu nékamek?” tímiayi. hIWats, Jiripi nú jintianam wéakui, Yusa Wakaní̱ nin tímiayi “Nú kareta amayáṉta.” "~}}$|v{tzPy3xx'vv5ttIssrrETDlDC_BB(AAX@?e>.=);;!::$88<7766w554433B211g0//7.--,++5*Z)('&%% $W##T""!} _*h>@ V3; ^M * . St"Y8piJes, iisha Yusja̱i̱ iwiaakji. Yusja̱i̱ muchitiaji. Tura Yusja̱i̱ ii kakarmari̱ takakji. Nútiksaṉ atumí papí-aintri̱ tíchamka “Ashí incha Yus najatmaitji.” moSWinia e̱átkar wáitkiarat tusa Yus nuna túrayi. Túrasha Yus jeashtaka pujurtamtsuji, tímiayi. 9nkNekaatarum. Nuu numpanmaya̱nak ashí áentsun najanamiayi ashí nuṉkanam matsamsarat tusa. Tura Yuska ii tsawantri̱n nekapmaiti; ii pujustinniasha nútiksaṉ nakakmiayi. (mINiisha aents yáinkiat tusa atsumatsui. Warí, imia-niṉki Niisha ii iwiaakmari̱n, ii maya̱ttairi̱ncha tura ashí írunna nunasha súramtsujik, tímiayi. El‘Nekaatarum, nu Uunt Yuska ashí nuṉkan tura nui̱ írunna nuna najanaiti. Tura Niisha nayaimpin nuṉkancha nérenniurinti. Tura aents najanamu je̱a̱nam nú Yuska pujuchuiti. jkMKame wi nuik atumí yusri̱ enentáimtutainiam íistaj tukaman nui̱ je̱a̱chin iwiaramun, JU̱ NEKAACHMA YUSNAITI, tu áarman wáinkiamjai. Wátsek, ju̱ Yus átum nékachiatrum tikishmatrumna nuna ujaktajrume’ tímiai. 0jYNuya̱ṉka Papru Ariupakunam ajapén wajaki tímiayi “Atenasnumia̱ áishmaṉtiram, wi nékajai, atumsha atumi yusri̱ ainia nuyá tsurakchamniaitrume, tímiayi. ,iQ(Atenasnumia̱ aencha tura chíkich nuṉkanmaya̱ shuar nui̱ pujuarmia nusha aya yamaram chicham amia nunak ántiarmiayi. Tura aya nunak áujmatiarmiayi.) h}Amesha nusháa chicham jintiniaitme. Túmaitkiui ju̱ chichamsha warintiuak tusar nekaatai tusar wakeraji” tiarmiayi. Ug#Nuyaṉka aents iruntainiam, naari̱ Ariupaku támanum Páprun júkiarmiayi. Nui̱sha tuke irunin ármiayi. Nui̱ Páprun aniasarmiayi “Iisha ame yamaram támena nu nekaatai tusar wakeraji, tiarmiayi. |fqNuyá chichaman jintin chíkich naari̱, ipikiuriu, armia nu, tura chikichcha, ni naari̱, estuikiu, armia nusha Páprun áujmatsarmiayi. Chikichcha tiarmiayi “Imiá chichamtincha ju̱sha waritramtajik.” Tura chikichcha tiarmiayi “Yajaya̱ yusnan etserniuchuashit.” Páprusha Jesusa túrunamuri̱n tura aents jakamunmaya̱ nantaktinian étserkui nuna tiarmiayi. We'Tuma asa Israer-shuar iruntai je̱a̱nam Israer-shuarja̱i̱ tura chíkich aents Yúsan enentáimtiarmia nuja̱i̱ chichasmiayi. Tura tuke tsawant pepru ajapén aentsja̱i̱ iṉkiunaikiar chichasarmiayi. 'dGTura Papru Atenas péprunam pujus Sérasnasha Timiutéuncha nákamiayi. Nu̱i̱ nú péprunam ántar-yus ti írunkui Páprusha kúntuts enentáimmiayi. ?cwTura Páprun nemariarmia nu Atenas péprunam nin ejeyarmiayi. Tura niisha waketainiakui, Papru chichaman akatar akupkamiayi, Sérassha Timiutéusha wárik winiartí tusa. Atenasnum b Túmainiakui Yus-shuar Páprun árutsuk nayaantsanam akupkarmiayi. Tura Séraska Timiutéuja̱i̱ nuiṉ Piríanam juakarmiayi. a Túrasha Tisarúnikianmaya̱ Israer-shuarka Papru Yus-Chichaman Piría péprunam étserun antukar nui̱ weriar charaatum awajiarmiayi. `  Tuma ásar untsurí̱ shuar Yus-shuar ajasarmiayi. Tura Kriaku aents nuwa̱ peṉkeri̱ armia nusha áishmaṉsha umikiarmiayi. _ Piríanmaya̱ aentska Tisarúnikianmaya̱ áentsja̱i̱ṉkia naṉkaamas péṉker enentáimkia ármiayi. Tuke enentáiji̱a̱i̱ Yus-Chichaman ántiarmiayi. Túrawar tuke tsawant imia niṉkisha Papru tana nuna nekasashit tusar Yusa papiri̱n ii wearmiayi. ^7 Nuiṉkia nú kashi Yus-shuar Páprun Sérasnasha Pirí̱a péprunam akupkarmiayi. Tura nui̱ jeawar Israer-shuar iruntai je̱a̱nam wearmiayi. $]A Tura Jasuṉ chíkich Yus-shuarja̱i̱ Papru nekas awemattaji tusar, paij, kuit ikiuaji, tiarmiayi. Nuna takui pepru uuntri̱ nin akupkarmiayi. Piríanam ]\3Nu chichaman antukar, aents nui̱ pujuarmia nu, úuntri̱miak charaatum ajarmiayi. e[CTura ju̱ Jasuṉ ni je̱e̱n itiaarmiayi. Tura niisha ashí mash Rúmanmaya̱ uunt akupniu chichame̱n nakitiainiawai, tiarmiayi. Tura jes, chíkich akupin awai, tuiniawai. Niisha Jesusaiti, turamainiaji” tiarmiayi. ZTúrasha Páprun Sérasnasha awetrar, Jasuṉkan tura chíkich Yus-shuarnasha achikiar japirkutak júkiarmiayi. Tura pepru úuntri̱i̱n juíniak tiarmiayi “Ju̱ áishmaṉsha ashí nuṉkanam charaatum ajá wekarmia nu yamaikia tímiajai̱ tarutramarji. 6YeTura Israer-shuarka Yus-shuar ajascharmia nu, Páprun Sérasnasha suiir íisarmiayi. Túrawar chíkich yajauch áishmaṉ naki yujáu armia nuja̱i̱ chichasar nu peprunam charáa charáa ajarmiayi. Tura Páprun Sérasnasha achikiar aentsu úuntri̱n suruktai tusar Jasuṉka je̱e̱n árenkarmiayi. tXaNuna takui Israer-aents chikishtarchik umikiarmiayi. Túrawar Papruja̱i̱ Sérasja̱i̱sha tsaniṉkiarmiayi. Tura Kriaku aencha ti untsurí̱ Yúsan umirkarmiayi. Tura nuwa̱ peṉkeri̱ armia nusha nútiksaraṉ umikiarmiayi. W7Tura Páprusha Yus-Chicham tana tímiatrusaṉ jintintiarmiayi. Tura Krístusha wáitias jákatniuyi, tura nuya̱sha jakayat nantaktiniuyi, tímiayi. Tura nuya̱sha chicharuk “Wi Jesusnan atumin ujaajrumna nusha Yusa anaikiamuri̱n Kristu tútain tájarme” tímiayi Papru. VTura Pápruka nuna tuke túrin asa nu je̱a̱nam wémiayi. Tura nui̱sha menaintiu sáwartin Yus-Chichaman paant etsermiayi. ,U SPapru Sérassha wéenak Ampipuris péprunam Apurunia péprunmasha naṉkaamakutak Tisarúnikia péprunam jeawarmiayi. Nui̱ Israer-shuara iruntai je̱e̱ ámiayi. wTg(Papru Sérasja̱i̱ nuyá jíinkiar Ritia je̱e̱n wearmiayi. Tura Yus-shuaran ikiakárar ikiukiarmiayi.,SQ'Túmak ashamainiak Páprun Sérasan weriarmiayi tsaṉkurturtarum titiai tusar. Nuya̱sha sepunmaya̱ jí̱i̱kiar “Yamaikia wáitneasrum wetarum” tiarmiayi. R{&Tutai suntarsha waketkiar nuna ujakarmiayi pepru úuntri̱n. Tutai niisha ti ashamkarmiayi Ruma aentsun nekaawar. ?Qw%Túrasha Papru suntaran chicharuk tímiayi “Warí, iisha Ruma aents áriniṉ, niisha chichaman iwiartsuk ashí shuar íimiainiai̱ṉ asutiámamji. Túrawar sepunam eṉketmamji. Tura ¿urukamtai yamaikia u̱u̱k akuptamkataj tusa wakeruinia? Atsá. Antsu uuntcha niṉki taar ji̱i̱rmaktiai” tímiayi. 7Pg$Tura nuya̱ṉka sepú-iin Páprun tímiayi “Yamaikia pepru uuntri̱ chichaman akupturmakai, átum wétinian. Tuma asamtai yamaikia péṉkerak jíinkitiarum” tímiayi. zOm#Kashin tsawa̱r pepru uuntri̱, Páprun Sérasja̱i̱ akupkata tusar suntaran sepú-iinian akuptukarmiayi. )NK"Túramtai nuya̱sha ni je̱e̱n júkiarmiayi. Tura nui̱sha ayurawarmiayi. Tura sepú-iincha niiniuri̱ji̱a̱i̱ Yus-shuar ajasu ásar ti shiir warasarmiayi. >Mu!Tura tsawant iraṉka̱i̱ sepú-iincha Páprun Sérasja̱i̱ numpamnamuri̱n nijiararmiayi. Túramtai nuya̱sha sepú-iincha nua̱ri̱ji̱a̱i̱ uchiri̱ji̱a̱i̱ imianiarmiayi. TL! Tura nuyá ashí ni je̱e̱n pujuarmia nunasha Yus-Chichaman ujakarmiayi. KTutai niisha tiarmiayi “Uunt Jesukrístu nekas enentáimtustá. Túrakmeka amesha, tura áminiurmesha uwemprattarme” tiarmiayi. iJKTura a̱a̱ ji̱i̱ki aniasmiayi “Uunta, ¿warí itiurkattaj uwemprataj tusana?” tímiayi. I{Tutai sepú-iincha jinia ekeemak tsékeṉki waya̱miayi. Tura Papru Sérasja̱i̱ pujamunam kuraṉki jearmiayi. XH)Tura Papru untsuak “Amek yajauch awajmamsaip. Ashí pujuiniaji” tímiayi. /GWTúrunamtai sepú-iin shintiarmiayi. Tura wáitisha mash uranar aan wáiniak, eṉkeamusha jiiniar shiákchariash tusa ni puniariniak ukuiniak máamattsa pujumiayi. YF+Tu pujuinia̱i̱ aya aneachma ti kakantar u̱u̱rkamiayi. Tura sepusha muchitramiayi. Túrunamtai sepú wáitiri̱sha ashí urantrarmiayi. Tura aents jiruja̱i̱ eṉkekar jiṉkiamusha mash atiniakarmiayi. E Tura kashi ajapéṉ Papru Sérasja̱i̱ Yusan áujainiak kantampriarmiayi. Tura chíkich eṉkeamusha nuna antúu pujuarmiayi. DNu chichaman antuk, sepú-iin ti init awayámiayi, tura nawe̱n numi najanamuja̱i̱ tee chanuntamiayi. Tú tura ikiukmiayi. CTura nuyá ti asutsua amikiar sepunam eṉkeawarmiayi. Tura sepú-iinian chicharuk “Ti péṉker iistá pisarara̱i̱ṉ” tiarmiayi. 1B[Tura nuya̱ṉka ashí aents Páprun Sérasnasha kajerkarmiayi. Túramtai pepru uuntri̱ chichainiak “Pushiri̱ áitkiarum numiji̱a̱i̱ asutiátarum” tiarmiayi. tAaTura iisha Rúmanmaya̱ aents árin, ii túrachminian, iikia asumprachman jintintramainiaji” tiarmiayi. @ Tura pepru úuntri̱i̱n ejeniar tiarmiayi “Ju̱ áishmaṉ Israer-shuar áiniawai. Tura in páchim enentáimtikramainiaji. 1?[Tura nuwa̱chi nérenniuri̱sha, íwianch ji̱i̱ki awematniun nekaawar, Páprun Sérasnasha kajerak achikiar pepru uuntri̱ íisarat tusar ajapén júkiarmiayi. o>WTura nú nuwa̱chisha ti núkap tsawant tu wekaimiayi. Titmakui, Papru ayanmar iwianchin chicharuk “Jesukristu naari̱ji̱a̱i̱ tájame: jíinkitiá ni enentái̱ya̱” tímiayi. Tutai íwianchkia nú chichamaik jiinkimiayi. T=!Tura nú nuwa̱ch incha Pápruncha pataaturmamiaji. Tura kakantar untsumuk “Ju̱ áishmaṉsha nekas Uunt Yúsan umirkaru áiniawai. Tuma asa niisha atumin uwempratin chichaman ujatmarme” tímiayi. L<Tura nuyá ukunam Yus aujsatai tusar wekaamar nuwa̱ch nekaamin-iwianch eṉkemtuamu iṉkiunmakmiaji. Nu nuwa̱chikia misatkauyayi. Niisha nékamkui nérenniuri̱sha ti kuitriniawarmiayi. T;!Túruna nú nuwa̱ níiniuri̱ji̱a̱i̱ imianmiayi. Tura nuya̱sha chichaak “Yus-shuar nekas ajasai túrutkurmeka winia je̱a̱rui̱ winitiarum” tímiayi. Tura nui̱ jeawakrin setumtikrampramiaji. ):KNui̱ Tiatira péprunmaya̱ nuwa̱, ni naari̱ Ritia wáinkiamiaji. Niisha tarach yamakain péṉkeran súriniuyayi. Yúsnasha shiir awajniuyayi. Yus-Chichaman Papru etserkamia nuna niisha péṉker anturkamiayi. Túman, Uunt Yus Papru chichaamun umirkat tusa ni enentái̱n takasmiayi. *9M Nuyá sáwartin tsawa̱rmatai pepru ikiukir entsá supichik wémiaji. Yus áujsatniun iruntrarmia nui̱ pujusar, nuwa̱ iruntrarmia nu Yus-Chicham ujakarmiaji. W8' Tura Niápurisnumia̱ náwek Jiripiusnum jeamiaji. Nui̱ Jiripius péprunmanka Rúmanmaya̱ aents matsamsa ármiayi. Tura nú péprusha Masetúnia nuṉkanam nekas uunt pepruyayi. Tura nui̱sha seturmaji. :7m Tura nuyaṉka kanunam eṉkemprar Truas péprunmaya̱ jíinkir Samutrásia nuṉkanam jeamiaji. Tura kashin tsawa̱r nuya̱ṉka kati̱arar Niápuris péprunam jeamiaji. X6) Nuya̱ṉka tu iimiarmatai, wisha Pápruja̱i̱ wetai tusar iwiarnarmiaji. Tura Yus incha nú nuṉkanam ni chichame̱ etserkat tusa ti nekas untsurmakrin wéaji, tímiaji. Jiripius Péprunam túrunamia nu 75g Nui̱ jeawar Papru kashi iimiarmiayi. Masetúnia nuṉkanmaya̱ áishmaṉkan wajan wáinmiayi. Nu áishmaṉ Páprun chicharuk “Winitritia. Yáiṉtkiamnium” tímiayi. S4Tuma asamtai Misia nuṉkanam menantki Truas péprunam pachiniawarmiayi. 39Misia nuṉka jeatniunam jeawarmiayi. Túrunawar “Pitinia nuṉkanam wetai” tiarmiayi. Túrasha Yusa Wakaní̱ nui̱sha wétinian suritkiarmiayi. /2WTura Yusa Wakaní̱kia Páprun Yus-Chichaman Asia nuṉkanam ujaktinian tsaṉkatkachmiayi. Tuma asamtai Pirijia nuṉkanam tura Karasea nuṉkanam ai̱rkutak, 1Tu ujamu ásar Yus-shuar nú arant Yúsan enentáimturar kakararmiayi. Tura ashí tsawant kaweṉki wearmiayi. Papru iimiarmia nu Q0Tura nuyá Papru Timiutéuja̱i̱ ashí péprunam nui̱ sétur nui̱ sétur wéenak Jesusa akatramuri̱sha Yus-shuaran wáinniusha Jerusaréṉnum nuik jintintian umiktarum tusa ujarkutak wearmiayi. G/Kame Pápruka Timiutéun uyuuntusat tusa wakera asa, Timiutéu apari̱ Kriaku-apachin nekaawarmatai Israer-shuar nui̱ pujuarmia nu yajauch enentáimprara̱i̱ṉ tusa tsupirmamtikiamiayi. y.kTura Ristra péprunmaya̱ Ikiuniu péprunmayasha Yus-shuar ármia nu, Timiutéu péṉker wekaawai, tiarmiayi. u- ePapru Sérasja̱i̱ Tirpi pepru íirkutak Ristra péprunam jeawarmiayi. Tura nui̱ Rístranam Yus-shuaran wáinkiarmiayi, ni naari̱ Timiutéu. Ni nukurí̱ṉkia Israer-shuar Yus-shuarauyayi. Tura ni aparí̱ṉkia Kriaku áentsuyayi. c,?)Tura Siria nuṉkanmaani wekaráktak, Yus-shuaran ikiakárkutak Sirisianam jeamiayi.\+1(Pápruka Sérasan aya̱ki wéakui Yús-shuar Yus yáinmakarti tinia akupkarmiayi. y*k'Papru Pirnapíji̱a̱i̱ ti kakannairar kanakarmiayi. Tura Pirnapíkia Márkusan aya̱ki Chípriniam wémiayi. )&Tura Pampiria nuṉkanam Juaṉ Márkussha niisháa weu asamtai tura Yusa takatri̱n iniaisa asamtai, Pápruka aya̱tniun nakitramiayi. R(%Pirnapíkia Juaṉ Márkusan iiji̱a̱i̱ winiti tusa wakerimiayi. 1'[$Nuyá ukunam Papru tímiayi Pirnapín “Ashí péprunam iisha Yus-Chicham etserkamaj nui̱ Yusa̱i̱ ii yachi̱ ainia nusha urukák pujuinia iyutai” tímiayi. 6&e#Páprusha Pirnapíji̱a̱i̱ juakarmiayi Antiukíanam. Niisha chíkich aentsja̱i̱ Yus-Chichaman étseruk pujuarmiayi. Papru atak Yus-Chichaman ipiampártasa wémiania nu /%Y"Tura Séras juáktinian wakerukmiayi. m$S!Tura nui̱ ishichik tsawant pujusarmatai, Yus-shuarka, péṉker waketkitiarum, tiar akupkarmiayi. # Tura Jútassha, Sérassha, ímia niisha Yus-Chichaman etserin ásar, Yus-Chichaman núkap jintintiawar, Yus-shuaran ikiakárarmiayi. "Tura Antiukíanmaya̱ Yus-shuarsha nu papin áujsar, péṉker jintíamu chichaman áarman wáinkiar, ti shiir enentáimsarmiayi. j!MTura Antiukíanam akupkam wearmiayi. Nu̱i̱ jeawar Yus-shuaran irurar, papin súsarmiayi. w gKame túratin asamtai iisha Yusa Wakaní̱ji̱a̱i̱ ju̱ áartin enentáimsaji. Namaṉ ántar-yus susamu ana nu yuawairap. Tura numpasha umarairap. Kajemtikramu ana nusha yuawairap. Tura peṉké tsanirmawairap. Nuya̱sha chíkichkia nú naṉkaamas tíchattaji. Tura antsu nu iniaisarmeka, péṉker átatrume. Ayu, Yus wáitmakarti.” Tu áarman akupkarmiayi. ~uNiiji̱a̱i̱ Jútassha tura Sérassha akupeaji. Ii chichaajnia nuna niisha ni wene̱ja̱i̱ atumin ujatmakartatui. ykPapru tura Pirnapísha ii Uuntri̱ Jesukrístunam surumakarmiayi, ni takatri̱sha tsuumai aiṉ túrami tusar. STuma asamtai nu nekaar, iisha métekrak enentáimsar, jimiará áishmaṉ akupkatin anaikiamji. Ju̱ áishmaṉ ii aneamu yachi̱ Pápruja̱i̱ Pirnapíji̱a̱i̱sha atumin íirmasarat tusar akupeaji. -SJuyá aents ii chichame̱ja̱i̱nchu atumi̱i̱n jeartamarai. Túrawar, tsupirnaktin ana nu, tura ashí Muisais akupkamia nu túratarum, turammiarme. Nunasha ni chichame̱ja̱i̱ṉ turamarmayi. Nu chicham atumsha antukrum nushá enentáimprarum “entá nuya̱ṉka itiurkatjik” tárume. {Tura niiji̱a̱i̱ ju̱ papin áarman akupkarmiayi:“Iisha Jesusa akatramuri̱ tura Yus-shuara wainniuri̱ tura ashí Yus-shuaraitjinia nu, atumin Israer-shuarcha árumna nu, Antiukíanam, Sírianam, tura Sirisianmasha, ju̱ papí akupeaji. 3_Nuyá Jesusa akatramuri̱sha Yus-shuaran wáinniusha nuyá ashí Yus-shuaraim enentáimsarmiayi. “Papru Pirnapíji̱a̱i̱ wéakui, shuar niiji̱a̱i̱ nenakar Antiukíanam akupkatai” tiarmiayi. Tuma ásar Jútas Parsapasan, Sérasnasha anaikiarmiayi. Niisha mai uunt Yus-shuar ármiayi. oWIimiatarum, ashí péprunam Israer-shuar iruntainiam yáunchuya̱n tuke sáwartin Muisaisa áarmari̱n jintintiainiatsuk. Tuma asamtai, áyatik áatratai ju̱ “Ántar-yus susamu ana nu iniaisatarum. Ántar-yusan susamu asamtai yajauchiiti. Tura tsanirmawairap. Tura kajemtikramua nu yuawairap. Tura numpasha umarairap.” Tu áatratai’ tímiayi Jakupu. }s‘Tuma asamtai, yatsurtiram, wi tájarme: Israer-shuarcha Yus-shuar ajasaru áiniana nu, imiatik awajsachmi. H Uunt Yus nuna yaunchu ujakmiayi.” Tu áarmaiti’ tímiayi. {Ashí nuṉkanmaya̱ aents, Israer-shuarcha ainia nu, winia náarun pachinia nu, Winia e̱a̱tkarat tusan túrattajai. L“Israer-aents meserar, je̱a̱ sáanakniua áintsaṉ áiniawai. Tura ukunam ataksha tana, Tawitia je̱e̱n sáanaki ana nuna, ataksha najanattajai. Juakai nuna achikian ataksha awajrattajai. dAJu̱sha Yúsnan etserin yaunchu áarmia nu tímiatrusaṉ túrunayi. Jú̱iti aarma: 9kNuik túrachman Yus túramia nuna ii yachi Semuṉ Pítiur ujatmakji. Jú̱iti: Yuska Israer-shuarcha waitnentak Winia ajasarat tusa chikishtarchiniak achikiuiti” tímiayi. M Nuna ujasua amikmatai, Jakupusha tímiayi “Yatsurú, antuktarum. dA Pítiur nuna tutai Pirnapísha Páprusha chichainiak, “Israer-shuarchasha ni kakarmari̱n nekaawarat tusa aentsti túrachminian túratniun Yuska ti yáinmakmaji” tú ujuam mitiat wáinkiar antúu pujuarmiayi. fE Tura iikia nékaji niiya áantsarik Jesukrístu waitnenkartutairi̱ji̱a̱i̱ uwempraitji. Nuiṉkia ¿urukamtia Yus uwempraru áiniawai tai̱sha, átum Muisais yaunchu akupkamia nu umikiarat tusarum wakerarum? Nu túrakrumka Yus túrana nu jeatsui tarume. Tura nuka kaarka áintsaṉchakait. Warí, ii úuntri̱sha tura iisha ashí Muisais tímia nu umiktin tujinkiamji. Tuma asamtai, ¿urukamtai nú káarkasha Israer-shuarchasha áentskatin wakerarum?” tímiayi Pítiur. 6e Yus incha aushatka awajtamsachmaji, tímiayi. Antsu métekraketji. Tuma asamtai niisha Yúsan enentáimtuiniakui, Yuska enentái̱ya̱n ni tunaari̱n japirarmai, tímiayi. )KTura Yus Niṉki ashí aentsu enentái̱n neka asa, Wíi shuar ajasmin áiniawai tusa, ni Wakani̱n Israer-shuarchancha susamiayi, in suramsamiaj nútiksaṉ. F Chichasua umikiarmatai Pítiur wajaki tímiayi, “Yatsurtiram, Yus nuik winia chichartak “Israer-shuarchasha winia chichamprun antukar umikiarat ujakarta” tu anaitiukmia nu nékarme. n UNuya̱sha Jesusa akatramuri̱sha Yus-shuaran wáinniusha nu chichaman nekaatai tusar iruntrarmiayi. _ 7Túrasha Pariséu aencha, Yus-shuar ajasarmiania nu, wajakiar chichainiak “Muisais tsupirnaktinian akupkamia nuna tura nú arant ashí Muisais tímia nunasha Israer-shuarchasha umirkatin áiniawai” tiarmiayi. Q Tura Páprusha Pirnapísha Jerusaréṉnum jeawarmatai Jesusa akatramuri̱sha Yus-shuara wáinniuri̱sha tura peṉké Yus-shuarsha itiawarmiayi. Tura niisha túrunamia nuna mash etserkarmiayi. X )Papru Pirnapísha akupkamu ásar wéenak Pinisia nuṉkanam, Samaria nuṉkanmasha naṉkaamainiak Israer-shuarcha Yus-shuar ajasman Yus-shuaran ujakarmiayi. Tura Yus-shuarsha nuna antukar ti warasarmiayi. ;oTuma asamtai Papru Pirnapíji̱a̱i̱, núchaiti tusar, nú áishmaṉja̱i̱ ti kakaram chicharnaikiarmiayi. Túrasha nuu enentáiniak enentáimsatniun tujinkiarmiayi. Tuma asamtai Antiukíanmaya̱ Yus-shuar Páprun Pirnapíncha, atumsha chíkich áentsja̱i̱ Jerusaréṉnum wétarum tusar akupkarmiayi. “Tura nui̱ Jesusa akatramuri̱sha Yus-shuaran wáinniusha iniasrum itiurmainkit tusarum péṉker nekaatarum” tiarmiayi. M Nu tsawantin áishmaṉ Israer nuṉkanmaya̱ wear, Antiukíanam jeawar Yus-shuaran jintintiainiak “Muisais tímia nútiksarmek tsupirnaktin ana nu túrachkurmeka uwemprashtatrume” tiarmiayi. `9Tura nuyá Yus-shuarja̱i̱ Papru Pirnapíji̱a̱i̱ núkap tsawant pujusarmiayi.B}Nú Antiukíanam jeawar, Yus-shuaran irurar, ashí Yus nin yáiṉkiarmia nuna ujakarmiayi. Tura nútiksaṉ Israer-shuarchan Uunt Yus uwemtikrataj tusa untsukmia nunasha ujakarmiayi. +Nu̱i̱ kanunam eṉkemprar, yaunchu jíinkiarmia nú Antiukía péprunam waketkiarmiayi. Páprusha Pirnapísha tuke jíintsa̱i̱ṉ nú Antiukíanmaya̱ Yus-shuar chichainiak, Yusa takatri̱ túrattarmena nuna Yus waitnentramak yáinmakarti, tiar akupkarmiayi nuikⁱ. `9Nui̱ jeawar Pirji péprunam Yus-Chichaman etserkar nuyá Ataria péprunam wearmiayi. X)Nuyá Pisitia nuṉkanam naṉkaamakiar Pampiria nuṉkanam jeawarmiayi. _7Tura Yus-shuar írunmanum Yus-shuaran wáinniun anaikiarmiayi. Yurumtsuk Yúsan áujsar chicharainiak, “umirkarumna nú Yus iirmasarti” tiar ikiukiarmiayi. Yaunchu jíinkiarmia nú Antiukíanam waketkiarmiayi QWaketainiak “ashí Yus tana nu tímiatrusrumek tuke umirkatarum” tuíniak Yus-shuaran ikiakárarmiayi. Tura nin tiarmiayi, “Yusa akupeamuri̱i̱n pachiinkiataj tákurkia ti wáitsatniuitji.” MTírpinium pujusar uwempratin chichaman etserkarmatai untsurí shuar Yúsan umirkarmiayi. Nú shuaran Yus-Chichaman jintintia amuukar Rístranam, Ikiuniunam, Antiukíanmasha waketkiarmiayi. H~ Túrasha Yus-shuar Páprun tariar téntakarmiayi. Túram nuiṉkia Papru wajaki wé ataksha péprunam waya̱miayi. Tura kashin tsawa̱rar Papru Pirnapíji̱a̱i̱ Tirpi péprunam wearmiayi. } Tura nuyá Antiukíanmaya̱ Ikiuniunmaya̱sha Israer-shuar táarmiayi. Taar nuyá áentsun Páprun yajauch awajsatniun enentáimtikrarmiayi. Tú tutai Páprun kayaja̱i̱ tukurarmiayi. Tura jakayi tiar péprunmaya̱ japiki júkiar arant áepsarmiayi. /|WTúrasha Pápruka tímianu támaitiat, nuna anturtsuk wáakan maawar nin tikishmatrar ajamsataitsa wakeriarma nuna suritkiachminiak suritkiarmiayi nu áentsun. b{=Tuma aiṉ shuaran péṉker awajsamuja̱i̱ Wiitjai Nekas Yus tusa paant awajmamsamiayi. Kame yumi yutuktinian nayaimpinmaya̱ akupturmaji. Tura ejemarar warasarmí tusa yurumak nerektinniasha súramji” tímiayi. ezCJes, aents ni enentáimmiari̱ji̱a̱i̱ṉ wekasarat tusa Yuska yaunchu tsaṉkatkamiayi. .yUTura tiarmiayi “Shuara, ¿urukamtai áitkiarum? Iisha yúschaitji. Atumea áankiitji, tiarmiayi. Peṉké ántrarum túrarmena nu ikiukrum, nekas Yus nemarsatarum tusar iisha taji. Nekas Yuska nayaimpincha, nuṉkancha, nayaantsancha, tura ashí nui̱ írunna nunasha najanaiti, tiarmiayi. )xKTura Jesusa akatramuri̱ Pirnapísha Páprusha nuna nekaawar, auka nakitiaji tusar, ni pushiri̱n ja̱a̱rarmiayi. Túrawar aents írunmanum pachiniawarmiayi. w Nú pepru jeamunam Júpitir náartin yusa je̱e̱n pujumiayi. Tura Júpitir náartin yusa pátriri̱ kukuji̱n iwiarkamun, wáakaja̱i̱ itiamiayi. Tura niisha ni áentsri̱ji̱a̱i̱ wáakan maatai tusar pujuarmiayi. Tura tikishmatrar ajamsatai, tiarmiayi. 'vG Pirnapínkia, Júpitir náartin yúsaiti, tiarmiayi. Tura Páprunka, Mirkiuriu náartin yúsaiti, tiarmiayi. Pápruka chichau asamtai tu anaikiarmiayi. u' Papru túramia nuna aents wáinkiar Rikiaunia chichamja̱i̱ untsumainiak “Yuska áishmaṉka áanin ajasaru in tarutramarji” tiarmiayi. t  Tura Pápruka kakantar chicharuk “Wajakim wewe ajasam wajasta” tímiayi. Tutai áishmaṉ wiut kutsua̱r wajaki wekaimiayi. 7sg Nú áishmaṉ Papru chichaamun antúu pujumiayi. Túman Papru úmamkemas nin íismiayi. Niisha, Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ tsuamartatjai, tu enentáimiun Papru nekaamiayi. hrIRistra péprunam tunamaru áishmaṉ pujumiayi. Ni akiiniamuri̱ya̱ tuke wekaichauyayi. bq=Tura Yus-Chichaman etserkarmiayi. Ristra péprunam Páprun kayaja̱i̱ tukurarmiania nu 2p]Túrasha Papru Pirnapíji̱a̱i̱ nuna anturmamkar, Ristra péprunam wearmiayi. Nuya̱sha Tirpi péprunam wearmiayi. Nu péprusha mai Rikiaunia nuṉkanam pujuiniawai. Wo'Tura nuyá Israer-shuarchaja̱i̱ Israer-shuarka chichasar pepru uuntri̱ji̱a̱i̱ chichasarmiayi. Tura Papru Pirnapíji̱a̱i̱ katsekkar tura kayaja̱i̱ tukurar, yajauch awajsatniun naṉkamawarmiayi. 9nkTura Ikiuniunmaya̱ aentska jímiar kanakarmiayi. Chíkichkia Israer-shuar tuinia nu nekasaiti, tiarmiayi tura chíkichkia Jesusa akatramuri̱ tuinia nu nekasaiti, tiarmiayi. m5Tuma asamtai Papru Pirnapíji̱a̱i̱ nú núṉkanam ti nukap tsawant pujusarmiayi. Tura Uunt Yúsan enentáimtuinia ásar, arantutsuk Yusa waitneṉkratairi̱n etserkarmiayi. Tura, etserinia nu winia kakarmarja̱i̱nti tusa, Yuska aents túrachminian najanmamtikiawarmiayi. lTura chíkich Israer-shuar, Yúsan umirkacharu ármia nu, Yus-shuaran kajerkarat tusar Israer-shuarchan yajauch enentáimtikrarmiayi. rk _Ikiuniu péprunam Papru Pirnapíji̱a̱i̱ jeawar Israer-shuar iruntai je̱a̱nam waya̱warmiayi. Túrunawar Yus-Chichaman etserkarmiayi. Túram ti untsurí̱ Israer-shuar ármia nu, Israer-shuarcha ármia nusha Yúsan umirkarmiayi. Oj 4Yusa Wakaní̱sha pimiútkamu ásar Yus-shuarka ti warasarmiayi.%iC 3Túram Papru Pirnapíji̱a̱i̱, ju̱ aentska yajauchiiti tusar, wéenak nawe̱yan nuṉkan akakekiar ikiukiarmiayi. Túrawar Ikiuniu péprunam wearmiayi. Jh  2Túrasha nuwa̱n, Yúsan péṉker enentáimtuinian tura péṉker wekainian, Israer-shuarka yajauch enentáimtikrarmiayi. Áishmaṉ peṉkeri̱ ármia nunasha, yajauch enentáimtikrarmiayi. Túram Páprun Pirnapíncha katsekkar, chichaman irunturar najatawarmiayi. Tú-turukiar ni nuṉke̱ya̱ ji̱i̱ki awemarmiayi. Dg 1Tú tumaki̱ Yus-Chicham nú nuṉkanam ashí jamarmiayi. 0fY 0Nú chichaman antukar Israer-shuarcha ti wararsar “Uunt Yus tana nuka imiá péṉkeraiti” tiarmiayi. Tura, tuke iwiaaku pujusmin armia nu Yus-shuar ajasarmiayi. oeW /Nu túratarum tusa, Uunt Yus akuptamtsujik. Jes, ni Papiri̱i̱n ju̱na tawai:“Israer-shuarcha Winia nekarawarat tusan anaitiukjame. Tura ashí nuṉkanmaya̱ aents uwemprarat tusan akuptajme.” Tu áarmaiti” tímiayi. Wd' .Támaitiat Pápruka Pirnapíji̱a̱i̱ arantutsuk chichainiak tiarmiayi “Israer-aentstirmin, atumin emka Yus-Chicham ujaktiniuji. Túrasha átum támaitiatrum nakitramarme. Tura atumsha nakitia asarum, Yúsnum tuke iwiaaku pujuschamnia ajasurme, tímiayi. Tuma asamtai iikia yamaikia Israer-aencha ujaktai tusar weraji, tiarmiayi. =cs -Tura Israer-shuarka ti untsurí̱ áentsun tu̱akarun wáinkiar, suir iiniak, ti kajerkarmiayi. Tuma asamtai Páprun katsekkar “Ju̱ chichaana ju̱ka ántar tawai” tiarmiayi. ybk ,Tura chíkich sáwartinkia nu péprunmaya̱ ti untsurí̱ aents Yus-Chicham antuktai tusar tu̱akarmiayi. a +Tura nuyá iruntsua tseṉkeenak Israer-shuarsha, tura chíkichkia Israer ajasarusha, Yúsan umirkatajtsa wakeriarmia nuka, Páprun Pirnapíncha nemarsarmiayi. Niisha nu áentsun chicharuk “Yusa aneṉkrattairi̱ enentáimtusrum kaka̱rtarum” tiarmiayi. `' *Tura nuyá Papru Pirnapíji̱a̱i̱ jiinki wéenakui aents chichainiak “Chíkich sáwartincha jútiksarmek etserkatarum” tiarmiayi. !_; (Yúsnan etserin ju̱na áarmiayi:“Enentáimpratarum wishikkiartintiram. Ashamkatarum. Túrarum meṉkatumpratarum. Wi Yus asan, átum pujarmena nui̱, aents túrachminian túratajna nusha peṉkesh nekaashtatrume, chíkich ujatmainiakuisha.” Tu áarmaiti. Tuma asamtai yatsurtiram, aneartarum atumin nuna túrutmawa̱i̱rum, Yusnan etserin aarma tana nútiksaṉ.” Nuna chichaak amukmiayi Papru. ~^u 'Tura Muisais yaunchu akupkamia nuja̱i̱ tunáa tsaṉkurnarchamnia nu, yamaikia Jesusja̱i̱ tsaṉkurnartiniaiti. W]' &Tuma asamtai, yatsurtiram nekaatarum. Jesusja̱i̱ṉkete tunáa asakártin. Q\ %Tura antsu Yus iniantkimia nuna aya̱shiṉkia peṉké káurchamiayi. [5 $‘Nekaatarum, yatsurtiram, Yuska Tawitia aya̱shi̱n tíchamiayi nuna. Tawitkia Yus tímian amuk jakamiayi. Túrasha ni aya̱shiṉkia káurmiayi. ,ZQ #Tura nú arant, nú paant atí tusa, chíkich Sarmu papinium ju̱ aarma awai:“Yusa, ame Uchiram aneamna nuna a̱ya̱shi̱ káurtincha tsankatkashtatme.” _Y7 "Tura Yuska Jesusa nantakmiari̱n jintintiak, tura ni a̱ya̱shi̱ káurchatniun jintintiak, chíkich Sarmu papinium ju̱na áamtikramiayi:“Nekas péṉkeran Tawitian anajmatramaj nuna atumin amastatjai.” X{ !Iisha Israer-weeá asakrin, Yuska Jesusan iniantkimia nuja̱i̱ ii apachri̱n anajmatramia nuna yamái uminkiaiti. Kame Sarmu Jímiar papinium ju̱ áarmaiti:“Ámeka winia Uchiruitme.Túmaitkiui yamaikia winia iwiaakmar susamuitme.” cW? ‘Iisha núnisrik shiir chichaman Yus yaunchu ii apachri̱n tiarmia nu étsereaji. dVA Jesuska jakamunmaya̱ nantaki, yaunchu Kariréanmaya̱ Jerusaréṉnum Niiji̱a̱i̱ irutka wéarmia nuna núkap tsawantin pujus wantintiukmiayi. Nú shuaraiti yamaikia Jesusa túrunamuri̱n etserainia nu’ tímiayi. 6Ug Túramunak Yus jakamunmaya̱n iniantkimiayi. T} Tura Yusa Papiri̱in ashí Jesusnan tímia nuna tímiannak umikiarmiayi. Tura nuyá krúsnumia̱ itiarar iwiarsarmiayi. dSA Jesuska peṉké tunaamkachunak yamaikia mantamnatí tusar Piratun seawarmiayi, tímiayi. R{ Iis, Jesusa túrunatniuri̱n Yuska yaunchu ni etserniuri̱n áamtikrachmakia. Tura ukunam Jerusaréṉnumia̱ shuar ni akupniuri̱ji̱a̱i̱ tuke sáwartin nuna áujeatskesha peṉké nekaacharmiayi. Tuma ásar Jesuska Yusa Uchiri̱nti tícharmiayi. Tura, jakatí, tiarmia nui̱, Jesusa túrunatniuri̱n, Yus yaunchu chichakmia nuna, tímiatrusaraṉ umikiarmiayi, tímiayi. Q5 ‘Pai, yatsurtiram, Apraám weeatiram, tura ashí Yus ashamkarum umirkaitrumna nu, antuktarum. Ju̱ uwempratin chichamka íiniuiti, tímiayi. LP Tura Juaṉsha ni jákatniuri̱ jeatemamtai, chichaak “Átum enentáimtarmena núchaitjai. Wikia Yusa anaikiamuri̱, Kristu tutai, nákarmena núchaitjai. Antsu Niṉkia winia ukunmarui̱ winittiawai. Tura Niisha wíji̱a̱i̱ṉkia ti naṉkaamantu asamtai wikia sapatri̱ncha atitrataj tíchamniaitjai” tímiayi.’ sO_ Jesuska táatsa̱i̱ṉ Juaṉ ashí Israer-shuaran tunaari̱nia̱ enentáimtumar imiantinian ujakmiayi. N Wats, Tawit weeanmaya̱ Jesusaiti. Tura Yuska Israer-aentsun Uwemtikrartinian Jesusan anaitiukmiayi, yaunchu timiari̱n uminkiát tusa. M+ Tura Saúr náamkan ataksha Yus awaiṉkimiayi. Tura nuyá iiksaṉ nú nuṉkanam uunt akupin atí tusa Tawitian anaikiamiayi. Tura Yuska ju̱na Tawitnian tímiayi “Isaí uchirí̱n Tawitian winia enentáir jeamtai achirmakjai. Tura Winia umirtin átatui” tímiayi. L9 Tura nuyaṉka áencha juísan nakitiainiak, uunt akupin náamkat tusar Yúsan seawarmiayi. Tuíniakui Yuska Sesa uchirí̱n Saúran anaikiamiayi. Nú Saúra úuntri̱ṉkia Piṉjamíṉkiauyayi. Tura Saúrsha kuarenta (40) uwí nú áentsun akupkat tusa Yus tsaṉkatkamiayi. ~Ku Nuyaṉka ii uuntri̱ akupniuri̱n, juís tútain, anaikiamiayi. Tura chikichan ukunam anaiki anaiki wémiayi. Nuna tura túraakua kuatru siáṉtu seṉkuenta (450) uwí ejemiayi. Samuersha Yúsnan etserin náamtsái̱ṉ nuna túrimiayi Yus. *JM Tura nuya̱ṉka siati áentsun mátsatkainian, Kanaan nuṉkanam matsamarmia nuna amukarmiayi. Nú nuṉkan ii yaunchu úuntri̱n susataj tusa Yus túramiayi. bI= Túrasha atsamu nuṉkanam ii uuntri̱n kuarenta (40) uwitin Yuska aya kátsuntramiayi. wHg Ii Yusri̱ ii yaunchu uuntri̱n Israer-shuartin achikmiayi. Tura niisha írara núnik Ejiptunam matsatainiai̱ Yuska nin páchiniak uunt awajsarmiayi. Yus ni kakarmari̱ji̱a̱i̱ nú nuṉkanmaya̱ ii yaunchu uuntri̱n uwemtikrarmiayi. G- Tutai Papru wajaki uweje̱ takuimiayi. Tura chichaak “Israer-shuartiram, tura Yúsan umirkataj tusa wakerarmena nu antuktarum, tímiayi. ZF- Tura nui̱ Yus-Papinium yaunchu áarman áujas aminkiamtai, Israer-shuar iruntai je̱a̱nam íirniuri̱ Páprun tiarmiayi “Yatsuru, jintíatin chicham takakkurmeka yamaik titiarum. Antukarmí” tiarmiayi. '~`|{{zzyx^wvutsrr>@==D<<9;:: 9877v66T44y32210//m.--o,++u*s)((h'&&1%$$#3""q!i ZJ6:m,k?_ Z Y"7'*xi‘Tura Jerusaréṉnum waketkin Yusa Uunt Je̱e̱n wémajai Yúsan áujsataj tusan. Nui̱ íimiarmajai. +Tuma asamtai yamaisha ¿warí nákam? Tunaarun asakátrurat tusam Uunt Jesus enentáimtusam weme ni náari̱ pachisam imiantia” turutmai.’ ]3Amesha Papru, Yusna ana nu íisumna nusha antukumna nusha ashí aents ujakartatme. GTura Ananías chichaak “Iwiaaku Yus, winia wakeramurun nekartuat tusa winia Uchirnasha, tunaarinchaa nuna, íisat tusa, winia chichampruncha antukat tusa ámin yaunchu Yus anaitiamkaiti. <q Nú Ananías winia íirsataj tusa támai. Taa turutmai “Yatsuru Sauru, péṉker iimtia.” Túrutkui nú chichamaik péṉker íimmiajai. Túrunan Ananíasnasha wáinkiamjai. hI Papru tuke aujmatki wéawai. ‘Tura nui̱ Tamaskunam áishmaṉ Ananías pujumai. Niisha Yúsan aneak, Muisais akupkamia nuna umirkauyi. Tura nú péprunmaya̱ Israer-shuar ármia nu nin péṉker enentáimtiarmiai. # Kame wikia nú newaat ajakun íisan ji̱i̱ru kusurmai. Tuma asamtai winia tsaniakmar eṉkeki jurukiar Tamaskunam ejetiarmai’ tímiayi. L Tura wi tímiajai “¿Nuiṉkia, Uunta, warí itiurkattaj?” tímiajai. Tutai Uunt chichartak “Wajakim Tamaskunam wetá. Nui̱sha ame túrattamna nuna ujatmakartatui” turutmiai, tímiayi. }s Wiji̱a̱i̱ pujuarmia nu, newaat wajantun wáinkiar ti ashamkarmai. Túrasha niṉkia túrutun antukcharmai. 'Takui wi aniasmajai “¿Amesha yáitiam, Uunta?” Tutai “Wikia Nasarétnumia̱ Jesusaitjai. Ame pataaturmena núitjai” turutmiai.  /Túrunamtai wisha nuṉká iniaarmajai. Nuyaṉka chichaamun antukmajai. Chichartak “Sauru, Sauru, ¿urukamtia imiá pataaturam?” turutmiai.  !‘Tura wi jintiá wéai̱ Tamaskunam jeastatuk ajasa̱i̱ nantu tutupin a̱i̱ aya aneachma nayaimpinmaya̱ newaat wajantruntmiayi. } sIsraer-patri uuntri̱sha Israer-shuara uuntri̱sha Tamaskunam íi-shuar susatá tusar papin ataktusar akuptukarmia nuna niṉkia nékainiawai. Jesusan umirkarun achikia ikiaankan jui̱ Jerusaréṉnum asutniáwarat tusan werimjai’ tímiayi. ! ;Tura Jesusan umirkaru ármia nuna máataj tusan pataatukni wekaimiajai. Túran áishmaṉkan nuwa̱ncha achikian sepunam eṉkeataj tusan túrimiajai.  }Nui̱ Papru chichaak “Wikia Israer-shuaraitjai. Tarsu pepru Sirisia nuṉkanam ana nui̱ akiiniaitjai. Túmaitiatnak ju̱i̱ Jerusaréṉnum tsakaruitjai. Tura unuikiartin Kamaríran chichame̱n unuimiaruitjai. Tuma asan ii uuntri̱ akupkarmia nuna ashí umirkaitjai. Tura átum yamái túrarmena nuna wisha nútiksanak Yusna ana nuna tuke enentáiji̱a̱i̱ wakerukuitjai. dATura Papru Israer chichaman chichaakui, aents nuna antukar nú naṉkaamas itiatkarmiayi. ; qPapru chichaak ju̱na tímiayi: “Yatsurtiram, tura úuntur árumna nu antuktarum. Wikia Pápruitjai. Kíishtumaktaj tusan títiatjana nu waitneasrum anturtuktarum” tímiayi. 0Y(Tura kapitián, ayu, tutai, Papru watainium wajas, mitiat pujustarum tusa uwejé̱n takuimiayi. Tura aents itiatkarmatai Israer-chichamja̱i̱ chichasmiayi.\1'Tutai Papru tímiayi “Núchaitjai. Antsu wikia Israer áentsuitjai. Sirisia nuṉkanam uunt pepru Tarsu náartin ana nui̱ akiiniaitjai. Tura waitneasam ju̱ aents chichastin tsaṉkatrukta” tímiayi. K&Nuiṉkia amesha ¿Ejiptunmaya̱ shuárchakaitiam? ¿Nuik kuatru mir (4000) aents, maṉkartin tutai atsamunam yaruakchamkam? ¿Kapitiánja̱i̱ meset najanataj tusa túrachmakum?” tímiayi. hI%Tura Papru suntarnum awayám, Páprusha kapitiánin Kriaku chichamja̱i̱ chichaak “Wi ishichik chichasaintjame” tímiayi. Tutai kapitián chichaak “Warí, ¿amesha Kriaku chicham chichastin nékamek? tímiayi. nU$Tura aencha ukunmaani̱ pataakar, mantamnatí, tu untsummiarmiayi. Papru chichastinian seamiania nu oW#Tura suntar pujamunam wáitiniam jeawar Páprun entsaki júkiarmiayi aents imiá kajerainia asamtai. 'G"Túrasha aencha untsurí̱ chichaman untsummiarmiayi. Túmainiakui kapitiáncha peṉké nekaachmiayi. Tuma asamtai Páprunka suntar pujamunam júkiarmiayi. 9!Kapitiánka Páprun jeari achikmiayi. Tura jimiará jiruja̱i̱ jiṉkiamiayi. Nuya̱sha aniasmiayi “¿Niisha yait? ¿Warinia túrait?” tímiayi. 5~c Kapitiáncha ni suntari̱n tura sarjentuncha irur tseke weriarmiayi aents pujuarmia nui̱. Aencha suntaran tura kapitiánin wáinkiar, Páprun asutíniayat iniaisarmiayi. }Tura maatai tusar matsamtuinia̱i̱ suntara kapitiántri̱ Jerusaréṉnumia̱ aents ashí charaatum ajainian antukmiayi. I| Tuiniakui aents ashí mash charaatum ajakiar tseke táarmiayi. Túrawar Páprun achikiar japirkutak Yusa Uunt Je̱e̱ya̱ jí̱i̱kiarmiayi. Túrawar wáitincha nú chichamaik epentrarmiayi. ({IJes, nuik Ipisiunmaya̱ Trúpimiu Pápruja̱i̱ péprunam wekaan wáinkiaruyi. Wáinkiaru ásar, Yusa Uunt Je̱e̱n waya̱yi, tu enentáimsar tiarmiayi. LzAchikiar untsumainiak “Israer-shuártiram in yáinmaktarum. Ashí nuṉkanam Muisais akupkamuri̱ncha Israer-shuarti túrutairi̱ncha, ju̱ Yusa Uunt Je̱e̱ncha yajauch chicharea nu achikji, tiarmiayi. Warí, Kriaku áentsun awayáshtinia nuna awayá nuja̱i̱ yamái ju̱ Je̱a̱ncha yajauch awajturmaji” tiarmiayi. 9ykTúrasha nu siati tsawant amusattuk ajatemsa̱i̱, Ásianmaya̱ Israer-aents Paprun Yusa Uunt Je̱e̱n pujan wáinkiarmiayi. Túrawar charaatum ajakiar Páprun achikiarmiayi. "x=Nuyá tiniu asamtai Papru nú kuatru áishmaṉkan júkiarmiayi. Tura kashin tsawa̱rar níimiak nijiaamararmiayi, Muisais timia nútiksaraṉ. Tura Yúsan tiarmia nuna wárik umiktinian tura Muisais timia nuna Yus súsatniun ujaktajtsa Papru Yusa Uunt Je̱e̱n waya̱miayi. wTúrasha yatsuru, nekaata, Israer-shuarcha Yus-shuarka papí yaunchu akuptukmiaji. Israer-shuarti túratin ana nu ashí mash túratarum tátsuji, tu áatramji. Tura antsu namaṉken máawar ántar-yusan susamu yúashtiniaitrume, tímiaji. Tura numpasha umarchatniuitrume, kajemtikramusha yúashtiniaitrume. Tura tsanirmashtiniaitrume. Tu áatramji” tiarmiayi. Páprun achikiarmiania nu v/Nii júkiarta. Túram niisha Muisais akupkamia nuna umikiar nijiaamainiakui, amesha nijiaamarta. Núnismek kuítniasha ni susatin ana nu amesha akikmatkarta. Niisha ashí umikiarmatai, ni intiashi̱n awampratin áchattawak. Nu áishmaṉka intiashi̱n awampran Israer-aents wáinkiar, anturtamkarainia nu, nekaschaiti, turamartatui. Antsu, Pápruka Muisais akupkamia tímianak túrawai, turamartatui. uWats, antsu nuiṉkia, ju̱ túrata yatsuru. Ju̱i̱ kuatru áishmaṉ Yúsan yaunchu tiarmia nuna umiktasa pujuiniawai. tWátsek, yatsuru, nuiṉkia itiurmaiṉkit. Ame tátintrumin aents nekaawarka ju̱i̱ kajertamainiak káutramkachartatuak. tsaNú arant yajaya̱ aents taar, chichartamainiak “Pápruka nusháa jintintiui, turamainiawai. Israer-shuar chíkich nuṉkanam pujuinia nuna Muisaisa akupkamuri̱ umirkashtin Pápruka jintintiui, turamainiawai. Israer-shuarti tsupirnaktin ana nu túrashtinian tura ashí Israer-shuar túrutai iniaisatniun Papru imia Israer-shuaran jintintui, turamainiawai.” rPapru taman antukar “Yus ti péṉkerchakait” tiarmiayi. Tura Páprun ju̱ chichaman tiarmiayi “Támena nu péṉkeraiti, yatsurú, túrasha Israer-shuar timiá untsurí̱ Yus-shuar ajasu áiniayat, “ashí Muisais akupkamia nu umiktiniaitji” tuiniawai. q5Páprusha áujas amik, Israer-shuarchanum ni étsermaja̱i̱ Yus túramia nuna yámankamtaikniumia̱ jukí chikichkimias ujakar ujakar awajsamiayi. sp_Tura kashin tsawa̱r Papru íimiak Jakupu je̱e̱n wémiaji. Nui̱sha Yus-shuara uuntri̱ matsamarmiayi. goGTura iisha Jerusaréṉnum jeawakrin, nui̱ warasar Yus-shuar ti shiir áujtamsarmiaji. nChíprinmaya̱ yaunchu Yus-shuar Manasuṉ ni je̱e̱n Jerusaréṉnum takakuya nuna ikiatmastinian wakerimiayi. Tuma asamtai Sesarianmaya̱ ishichik Yus-shuar nemartamainiak Manasuṉnasha júkiarmiayi. Papru Jakupu je̱e̱n irastajtsa wémiania nu DmNu tiri iniaisar iwiarnarar Jerusaréṉnum wémaji. xliTura iisha Papru emetatai tukamar tujinkiar “wats, nuiṉkia Uunt Yus wakera nu tímianak atí” tiarmaji. Lk Tutai Papru tímiayi “¿Urukamtai úutkuram winia enentáirui̱ kúntuts awajtarum? tímiayi. Wi Jesusna asamtai Jerusaréṉnum jiṉkiatainiakuisha mántuiniakuisha ashamatsjai” tímiayi. j} Iisha nu antukar Papru tímiaji “Jerusaréṉnumka weep.” Sesarianmaya̱ Yus-shuarsha núnisaṉ Páprun tiarmiayi. i- Niisha taa Papru emenmamkari̱n achikmiayi. Tura achik niṉki ni nawe̱n tura uwejé̱ncha jiṉkiamamiayi. Nuna tura tímiayi “Yusa Wakaní̱ tawai, ju̱na emenmamka nérenniuri̱n Israer-aents jútikia jiṉkiáwar Israer-shuarchanum surukartatui, tawai” tímiayi. h Tura iisha Jiripi je̱e̱n wárum tsawantak pujarin Jutía nuṉkanmaya̱ aents Yusa etserniuri̱, Akapu náartin támiayi. kgO Jiripisha kuatru nawantri̱n yarumkauyayi nuatnakchan. Niisha Yusa chichame̱n etserin ármiayi. fKashin tsawa̱rar nuyá jíinkir nuṉkaṉ weri Sesaria péprunam jeamji. Nui̱ Jiripi je̱e̱n jear pujusmaji. Jiripikia Yus-Chichaman etserniuyayi. Nuik Jerusaréṉnum siati áishmaṉkan Yusa takatri̱n wáinkiarat tusar anaikiarmia nú Jiripiiti. :emIisha Tirunmaya̱ entsak wea-wéakuar Turumáitianam nui̱ṉ jíintramji. Tura nui̱ jearsha Yusa̱i̱ yachi̱ ármia nu chichasar nui̱ṉ chikichkí tsawant pujusmaji. dTura nu amikiar nuiṉkia áujnaisar ikiukiarmaji. Tura iikia kanunam eṉkemprakrin niṉkia ni je̱e̱n waketkiarmiayi. Hc Tura siati tsawant naṉkaamasmatai jíinkimji. Ashí Yus-shuar ármia nu núwentuk uchirtiuk nemartamkamji, péprunam iniaṉkatmaktiai tusar. Káanmatkanam jear tikishmarar Yus áujsamji. 3b_Nui̱ Yus-shuar wáinkiar nuiṉ siati tsawant pujusmaji. Tura Yus-shuaran Yusa Wakaní̱ ujakam Páprun chicharainiak “Jerusaréṉnumka wéchatniuitme” tiarmiayi. ~auNui̱ wésar Chipri nuṉkaka wáinkiamji. Chíprikia menanmaani̱ aa ikiuakur Sírianam jeamji. Kánuka Tiru péprunam jeá pujustiniuyi, káarak núkap ikiuktin akui. Tuma asamtai iisha Tírunam jear kanunmaya̱ jíinkir péprunam waya̱mji. }`sTura nui̱ Pataranam pujusar, chíkich kanu Pinisia péprunam wea wáinkiamji. Túmakui nui̱ eṉkemprar wémaji. F_ Tura nuyá Yus-shuar aujsa ikiukir kanunam eṉkempramji. Tura íṉkiuasmak Kus péprunam jeamji. Tura kashin tsawa̱rar Rútas péprunam jeamji. Tura nuya̱ṉka Patara péprunam jeamji. ,^Q%Tura Papru nuik chichaak “Atakka wáitkiashtatrume” tiniu asamtai, ti kúntuts pujuiniak, úutchim Páprun miniaksarmiayi. Túrawar kanunam ejeniarmiayi.z]m$Nuna tuasua amik Papru tikishmarmiayi. Tura ashí niiji̱a̱i̱ iruntrarmia nú shuar Yúsan áujsarmiayi. ]\3#Kame átum takasrum, atsumainia nusha yáiṉtarum tusan jintintiajrume. Wats, Uunt Jesusa chichame̱ enentáimsami. “Achíana nuja̱i̱ṉkia naṉkaamas, súana nuka shiir waraawai” tíchamka” tímiayi. [1"Antsu winia uwejruja̱i̱ takasan wi atsummiaj nuna sumarmakmajai. Tura winia írutkamuru atsumamuri̱ncha wiki sumakmiajai. Nuka paant nékarme. SZ!Wats, wisha chikichkí shuara kuítri̱n wariri̱ncha wakerutkachuitjai. (YI ‘Pai, yamaikia, yatsuru, Yus yáinmakarti. Yusa aneṉkrattairi̱ nékaitrumna nú chichamsha kakarmaiti. Nú chicham átum katsua̱rar kakaram wekasatniun yainmakarti. Kame nú chicham atumi̱ enentáin pujakui, Yus ni shuarin matsamsatniun anajmatramia nui̱ pachiinkiattarme. *XMTuma asamtai yatsurtiram, aneartarum. Wisha menaintiú uwitin tsawa̱i̱sha káshisha úutchim aṉkant aṉkant unuiniamajrumna nu kajinmatkiirap’ tímiayi. qW[Túrasha nemartusarat tusar wakeruiniak atumi̱i̱nia̱ṉ wait chichaman unuikiartin wantinkiartatui. &VEKame wi wématai, chíkich táartatui. Núnaka nékajai. Tura niisha, Yus-shuaran amukartajtsa wakeriartatui, uunt ya̱wa̱sha murikiun amuinia áintsaṉ. eUCTuma asamtai emka atumek íimiastarum. Túrarum nuyá chíkich Yus-shuar íistarum. Yus-shuaran wáinin ajastarum tusa, Yusa Wakaní̱ achirmakurme. Yus-shuar ainia núnaka ni numpe̱ja̱i̱ṉ Uunt Jesus sumakchakait. QTNekaatarum, ashí Yusa wakeramuri̱n wisha peṉké ú̱u̱rtsuk ujakjarme. Tuma asamtai atumin títiajtsan wakerajrume, chikichík shuara wakaní̱ jinium wéakuisha wikia peṉké makuumashtatjai. wSg‘Tura, yatsurtiram, ashí Yúsnan atumin paant ujakjarme. Yamaikia wíniaka atakka wáitkiashtatrume. ]R3Kame wikia jákashtajash. Túrasha warí winia itiurtawa. Wikia Yusa jinti̱i̱n warasan wekasataj tusan wakerajai. Yusa̱i̱ wea-wéakuan jáakun iniaisataj tajai. Tura nuyá takatan Uunt Jesus surusmia nuna péṉker amuktaj tusan wakerajai. Jes, Jesus chichartak “Yus wáitnenkartana nú chicham etserkata” turutchamka’ tímiayi. !Q;Tura Yusa Wakaní̱ iniakturkui ju̱na nékajai, ashí pepru wi jeattajna nui̱ eṉketátai tusar nákarainiawai. Tura ti wáitsatniun nekapsattajai. zPmTura yamái Jerusaréṉnum wéajai, Yusa Wakaní̱ túrutkui. Nui̱sha túrunatana nunasha nekamatsuk wéajai. OTura Israer-shuarnasha Israer-shuarchancha nútiksanak, enentai yapaji̱árum Uunt Jesukrístu umirkatarum, tímiajrume. HN Ashí péṉker ana nu nekaatarum tusan miji̱atrutsuk jintintiamjarme. Iruntramarmena nui̱ tura aṉkant aṉkant atumí je̱e̱n pujumarmena nui̱sha Yus-Chichaman ujakmajrume, tímiayi. RMAtumja̱i̱ tuke tsawant pujumaj nui̱, naṉkaamantuchu enentáimtumasan, úutchim winia Úuntrun takatri̱n takasmiajai. Tura Israer-shuar yajauch awajtustinian wakerutainiai̱ṉ tuke takasmiajai. gLGNi taarmatai Papru tímiayi “Atumsha wi Asia nuṉkanam pujusan itiura túraj nu nékarme. xKiTúrasha Papru tuke Miritiunam pujus, Ipisiunmaya̱ Yus-shuara úuntri̱n winitiarum tusa untsukarmiayi. JPápruka Jerusaréṉnum wari wétajtsa wakerimiayi, pintikiustís naartin jístatin pachiinkiataj tusa. Tuma asamtai, Asia nuṉkanam ti núkap pujustinian nakitiak “Ipisiunam wéchattajai” tímaiyi. Papru Ipisiunmaya̱ úuntri̱n áujsamiania nu 'IGTura nuyá jíinkir, kashin tsawa̱rar Sámus péprunam jeamji. Tura nuya̱ṉka Trujiriunam jear ayampramji. Nuya̱sha kashin tsawa̱rar Miritiunam jeamji. bH=Nui̱ Asuṉnum iṉkiunaikiar, Páprusha kanunam eṉkempramtai, Mitiríniniam jeamji. "G= Wats, Papru Asuṉ péprunam nuṉkaṉ we jeatajtsa wakerimiayi. Tura incha, átumka kanunam wétarum, turamkurin, iikia emkir wémaji Asuṉnum. xFi Eutikiuncha iwiaakun ni je̱e̱n júkiarmiayi. Tura ashí aents shiir enentáimsarmiayi. Miritiunam wearmiayi ~Eu Nuyá ataksha Papru wakamiayi. Tura taṉtan puukar yurumáwarmatai, tuke chichaa-chichaakua tsawantmarmiayi Papru. D Tura Papru akaatuki tsuntsumprua miniakkamiayi. Tura Yus-shuaran chicharainiak “Ashamkairap. Ataksha iwiaakui” tímiayi. dCA Tura nui̱sha natsa Eutikiu, áaṉkamunam aya̱mas pujusmiayi. Tura Papru ti esaram chichaakui nu nátsasha kari̱ pujumiayi. Tumáa pujus kanaki yakí pátanmaya̱ akaiki iniaamiayi. Tura peṉké jakan júsarmiayi. yBkTura yakí menaintiu pátaranam, tesaamu ámia nui̱ iruntrarmiaji. Nui̱sha ji ekemarma untsurí̱ irunmiayi. [A/Tura tumiṉtin kí̱arai Jesukrístu enentáimtusar yurumátai tusar iruntrarmiaji. Tura Papru Yus-shuaran jintintramiayi. Kame Pápruka kashinkia wétin asa chichaa-chichaakua kashi ajapéṉ ejemiayi. <@qTura iisha wakapruachu tanta yutai jisat amuukamtai, iisha Jiripius péprunmaya̱ jíinkir, kanunam eṉkemprar Masetúnia nuṉkanmaya̱ jíinkimji. Tura seṉku tsawant naṉkaamasmanum emki wearmia nu amaiyaṉkarmiaji Trúasnum. Tura nui̱sha siati tsawant pujusarmiaji. Trúas péprunam túrunamia nu A?}Túrawar niisha emki wear Trúas péprunam jeawarmiayi. >Tura Piríanmaya̱ áishmaṉ Súpater naartin Páprun atamprimiayi. Tura Tisarúnikianmaya̱ Aristárkusha Sekuntusha Tírpinmaya̱ Kayusha Timiutéusha Asianmaya̱ Tíkikiusha, Trújimiusha ashí nu shuar Jiripius peprunam Páprun atampriarmiayi. P=Nui̱ menaintiu nántuk pujusmiayi. Tura nuya̱ṉka kanuja̱i̱ Siria nuṉkanam wétasa pujus Israer-shuar chícham jurusman anturmamak “antsu nuṉkaṉ Masetúnianmaani̱ wetajai” tímiayi. y<kNú nuṉkanam wekaráktak, Yus-shuaran jintintrar ikiakárarmiayi. Tura nuya̱sha Krisia nuṉkanam jeamiayi. ; #Charaatum ajasua amikiarmatai Papru Yus-shuaran untsuk Yusnan jintintrataj tusa ikiaankarmiayi. Tura áujas ikiuki Masetúnianam wémiayi. Q:)Tura papí-aint nuna tuasua amik “Áukete. Wétarum” tímiayi.9(Kame ju̱ yamái túrunamun nekaawar Rúmanmaya̱ kapitián “Ii uunt kapitiántri̱ yajauch awajsatai tusarum túrachurmeash” turamchatjiash. Warí, niisha “¿Urukamtai charaatum ajarum?” takuisha, áimkiatin peṉké tujinkiattaji” tímiayi. N8'Tura chíkich chicham ákuiṉkia péṉker iruntrarum iwiaratarum. ,7Q&Wats, Timitriu tura niiji̱a̱i̱ takainiana nu tunáa túramun ujaktai tusar wakeruiniakka pepru peṉkeri̱n werishtinkiait. Nuiṉkia máimtek iwiainiakartí. 6 %Íimiatarum. Ju̱ áishmaṉ átum itiarumna nu, ii yúsri̱n yajauch chicharkacharai. Tura ni je̱e̱n yajauch awajsacharai. 5$Warí, núnaka ashí aents nékainia asamtai atumsha itiatkatarum. Túrarum enentáimtsuk yajauch túrawairap, tímiayi. 24]#Ipisiu pepru papí-aintri̱sha áentsun itiatmamtik tímiayi “Ipisiu shuártiram antuktarum. Ii uunt yusri̱ Tiana je̱e̱ íistinia íichukaitiajⁱ. Tura ni nakumkamuri̱sha nayaimpinmaya̱ iniarmiania nusha íischatniukaitiajⁱ. Tura nunasha ashí aents paant nékainiatsuk, tímiayi. F3"Túrasha aents iruntrarmia nu, ju̱ka Israer-shuaraiti tusa nekaawar, nú arant charaatum ajainiak “Ipisiu shuartikia aya Tianak wakeraji” ímia-imiatainiakua tí nukap pujursarmiayi. \21!Chíkich nui̱ wajarmia nu charaatum amia nuna Israer-shuaran Arejántrun jintintrar eem shitiawarmiayi. Arejántrusha Kayun tura Aristárkuncha ayampruktinian wakerak takamatsatarum tusa uwejé̱n takuimiayi. h1I Túrasha irunar pujuarmia nu, páchim enentáimprar, chíkichka nusháa untsummiarmiayi. Tura chikichcha nútiksaraṉ ausháa untsummiarmiayi. Tura chíkichka ti untsurí̱, nekaachar “wariniak irunturara” tiarmiayi. 0{Tura Asia nuṉkanmaya̱ uuntri̱, Páprun amikri̱ ásar, ai̱ṉkia waya̱wa̱i̱ṉ tusar chichaman akuptukarmiayi. r/]Tura Pápruka iruntai je̱a̱nam wayá chichastaj taun, nuyá Yus-shuar ármia nu, nuna suritkiarmiayi. C.Nuiṉkia aents páchim enentáimprarmiayi. Túmainiak Masetúnianmaya̱ Kayuncha Aristárkuncha Páprun nemari̱n ármia nuna achikiar japirkutak iruntai je̱a̱nam júkiarmiayi. -Nuna antukar aencha ti kajekar charaatum ajarmiayi. Túmainiak “Ipisiu shuartikia, aya Tianak wakeraji” tu untsummiarmiayi. N,Papru tu étserkui, iisha itiurchat pujuschattajik. Kuit ii achiaj nuka meṉkakashtatuak. Tura nú arantcha ii yusri̱ Tiana je̱e̱n shuar iniaisachartatuak. Tura nuyá Asia nuṉkanmaya̱sha tura ashí nuṉkanmaya̱ aencha, ii yusri̱ Tiana shiir awajainia nuna yapaji̱áwar aun nakitrachartatuak” tímiayi Timitriu. V+%Tura atumsha ju̱ Papru wáintrumna nu tura ántarmena nu chichaak “Ashí aents najanamu yuska ántar áiniawai” tatsuk. Nuna tau asa, ju̱i̱ Ipisiunam, tura arant ashí Asia nuṉkanam, ni yúsri̱n iniaisarat tusa enentáimtikrarai. Tuma asamtai untsurí̱ aents, ii yusri̱ Tiánan ikiuiniak, Papru tana nuna umirainiatsuk. *#Timitriusha niiji̱a̱i̱ takarmia nuna ikiaanak, chikichnasha niiji̱a̱i̱ métek-taku takarmia nunasha ikiaanak niiji̱a̱i̱ charaatum ajarmiayi. Timitriusha tímiayi “Winia írutramutiram antuktarum. Iisha ju̱ takat takaajnia ju̱ja̱i̱ ti kuit achíatsjik. E)Iis, nui̱ Ipisiunam kaya-yusa je̱e̱ ámiayi. Nu yus núwa̱uyayi, Tiana naartin. Tura áishmaṉ, Timitriu naartin, nú je̱a̱n nakumak uchichin najanniuyayi kuitja̱i̱. Tura niisha nú takatja̱i̱ ti kuítrintin ajasmiayi. Tura chíkich áishmaṉ nú takatan takarmia nunasha ti kuítri̱ntin awajsarmiayi. m(SPápruka tuke Ipisiunam pujái̱, nuyá aents Yus-Chichaman nakitiainiak charaatum ajarmiayi. T'!Masetúnia wétin asa Papru ni tsaniakmari̱n Masetúnia nuṉkanam emka akupkamiayi. Timiutéun Erastuja̱i̱ akupkarmiayi. Tura niṉkia Asia nuṉkanam seturmiayi. Ipisiunam ti charaatum ámiania nu o&WTuma asamtai nuya̱sha Pápruka Masetúnia nuṉkanam Akaya nuṉkanmasha irautjai tu enentáimsamiayi. Tura nuya̱sha Jerusaréṉnum waketkitjai, tímiayi. Tura nuyá ukunam Ruma péprunmasha wetajai, tu enentáimsamiayi. R%Tu túrunamtai Uunt Yusa chichame̱ pampaṉki tura nupetmaki wémiayi. o$WTura untsurí̱ uwishniumawarmia nu, wawekratai papí ármia nuna itiarmiayi. Itiar, ju̱ka iniaiyaji tusar, ashí íimiainiai̱ṉ áesawarmiayi. Nú papí áesawarmia nuna kuítri̱sha senkuenta mir (50.000) naṉkaamasauyayi. x#iTúmainiai untsurí̱ shuar Yúsan umirkaru Yus-shuar ajatsuk tunáa túrawarmia nuna paant ujakarmiayi. R"Nusha Ipisiu péprunam túrunamiayi. Túrunamtai Ipisiu péprunmaya̱ Israer-shuarsha tura Israer-shuarchasha nuna túrunamun nekaawar ti ashamkarmiayi. Tura Uunt Jesusa náari̱n shiir awajsarmiayi. 3!_Nuna tinia iwianchruku áishmaṉ tsékeṉki nú áishmaṉkan kakaram katsumak nupetkarmiayi. Túram ti katsumam niisha misú tura numpamnawar jíinkiar pisararmiayi. 5 cTúrasha Jesusa náari̱ji̱a̱i̱ jíinkitia, tuiniakui, iwianchcha tímiayi “Jesusnaka nékajai. Tura Pápruncha nékajai. Tura atumsha, ¿yátsukaitrum?” tímiayi. c?Tura Israer Patri uuntri̱ Esewia náartin, siati uchiri̱ ármia nu, nuna túriarmiayi. W' Tura chíkich Israer-aents uwishin ármiayi. Tura niisha chíkich chíkich péprunam wear iwianchrukun iwianchri̱n ji̱i̱rki akuptin ármiayi. Tuma asa niisha Jesusa náari̱ji̱a̱i̱ iwianchin ji̱i̱ktiai tusar, iwianchin chichartuiniak “Nu Jesus Papru ujaana nuna náari̱ji̱a̱i̱ jíinkitiarum tájarme” tiarmiayi. _7 Jáanchniasha pushincha Papru antiṉman júkiar, náṉkamas jaa shuaran ejetim, nú jaa shuarsha nuna antiṉkiar péṉker ajaarmiayi. Iwianchrukusha nuna antiṉkiar, íwianch jíinkimtai aṉkant ajaarmiayi. Z- Tura aentsti túrachminian túrat tusa Yuska ni kakarmari̱n Páprun susamiayi. ,Q Nuna túruki jimiará uwí etserkamiayi. Túramu asamtai ashí Asia nuṉkanmaya̱ aents Israer-shuar tura Israer-shuarcha Uunt Jesusa túramuri̱n antukarmiayi. 9 Tura chíkichka ni enentái̱n ti ikiatsu̱árarmiayi. Túrunawar umiktinian peṉké nakitiainia ásar aents ántamunam Yusa jinti̱n peṉké yajauch chicharkarmiayi. Tuma asamtai Papru Yus-shuarnaka akanki yaruak Tiranu iskuirari̱i̱n tuke tsawant Yus-Chichaman ujaarmiayi. RTura nui̱sha menaintiu nantutin Papru Israer-shuar iruntai je̱a̱nam werí Yusa akupeamuri̱n pachis arantutsuk etsermiayi. Túrak nú áentsun ujaak Yúsnan nekasaiti tu enentáimtikrarmiayi. .WNusha tuse (12) áishmaṉ ármiayi. ,QTura Papru ni uweje̱ja̱i̱ nin antiṉmatai Yusa Wakaní̱ tarurarmiayi. Túram chíkich chichamja̱i̱ chichasarmiayi. Túrunawar Yus-Chichaman etseriarmiayi. a;Nuna antukar niisha Uunt Jesusa náari̱n enentáimtusar ataksháa imianiarmiayi. ykTutai Papru tímiayi “Juaṉsha, tunaarminia̱ enentáimprarum imiantiarum, tíchamka. Nuyá tíchamka, winia ukuru̱i̱ winittiana nu nekas enentáimtustarum. Niisha Jesus Yusa anaikiamuri̱nti, tu ujatmakchamka” tímiayi Papru. QTutai Papru aniasmiayi “Entá, ¿nuikia atumsha warí enentáimsarmea imianmiarum?” tímiayi. Tutai niisha tiarmiayi “Juaṉ jintintramamiaj nu iisha enentáimsar imianmiaji” tiarmiayi. taTura aniasmiayi “Atumsha Yus-shuar ajasmarmena nui̱, ¿Yusa Wakaní̱ atumí enentái̱n eṉkemturmakaitrum?” Tutai niisha tiarmiayi “Atsá. Iikia nuka peṉke áyatkisha ántichuitji Yusa Wakaní̱ awai támaka” tiarmiayi.  Tura Apuruska Kurintiunam pujái̱ Pápruka náinniumaani̱ wekaráktak, Ipisiunam jeamiayi. Tura nui̱sha Yus-shuaran wáinkiamiayi. 2]Tura Apurus Israer-aentsja̱i̱ paant chichasmiayi. Túrasha Yusa Papiri̱ji̱a̱i̱, Jesussha nekas Yusa anaikiamuri̱nti tusa paant jintíak nincha nupetkamiayi.*MNuyá ukunam Apurus, Akaya nuṉkanam wétaj takui, Ipisiunmaya̱ Yus-shuar yáiṉkiar papí áarar atakas akupkarmiayi. Nú áentsnum péṉkerak jeat tusar túrawarmiayi. Tura Akayanam jeá, nú áentsun Yusa waitnenkratairi̱ji̱a̱i̱ uwempraru ármia nuna ti yáiṉkiarmiayi. SJu̱ Apurus arantutsuk Israer-shuar iruntai je̱a̱nam chichamiayi. Tura Pirisíra Akiraja̱i̱ ni étserman anturkar, nincha akanki júkiar Yusa chichame̱n ni nekaachmia nuna núkap jintintrarmiayi. :mUunt Yus tímia nunasha unuimiátrauyayi. Tura tuke enentáiji̱a̱i̱ chichasmiayi. Jesusa túramuri̱n péṉker jintinniuyayi. Túrasha aya Juaṉ imiakratmanak nekaamiayi. > uTumáa pujai̱ Arijiántria péprunmaya̱ Israer-aents Apurus Ipisiu péprunam jeamiayi. Niisha Yusa yaunchu papiri̱n ti péṉker nekaamiayi. Etserkatniuncha ti nékauyayi. < qTura Antiukíanam ishichik pujus ataksha weak Karasea nuṉkanam tura Pirijia nuṉkanmaani wekaráktak wémiayi. Tura weak Yus-shuar matsamarmia nuna chicharak ikiakárarmiayi. 9Nuyá Pápruka Sesaria péprunam jeá, nuya̱ṉka Jerusaréṉnum wémiayi, Yus-shuaran nui̱ áujsataj tusa. Tura nuyá Antiukíanam wémiayi. d ANuya̱ṉka áujas ikiuak “Wisha Jerusaréṉnum námper átatna nuna pachiintiuktiniaitjai. Tura Yus akuptakuiṉkia atak tatajai atumin íistaj tusan” tímiayi. Tura kanunam eṉkemar Ipisiunmaya̱ jíinkimiayi. q [Tura niisha Páprun ju̱i̱ṉ pujustá tusar seawarmiayi. Túrasha támaitiat, tujintiajai, tímiayi. :mTura nuyá Ipisiu péprunam jeawar Pápruka Pirisíran tura Akiran ikiukmiayi. Tura Israer-shuar iruntai je̱a̱nam wayá Israer-shuar irunar pujuarmia nuja̱i̱ chichasmiayi. )KTura ni je̱e̱n waketkiarmatai, Papru nu péprunam untsurí̱ tsawant pujusmiayi. Tura nuya̱sha ukunam Yusa̱i̱ yachi ármiania nuna áujas ikiuak Pirisíraja̱i̱ ni aishri̱ Akiraja̱i̱ Senkrea péprunam wearmiayi. Nui̱ Israer-shuar túrutain umíak Papru ni intiashin awampramiayi, nuik Yúsan tímiaj nuna yamái umíajai tusa. Nui̱ṉkia kanunam eṉkemprarmiayi Siria nuṉkanam waketkitiai tusar. -Tura nuya̱ṉka Kriaku aents Israer-shuar iruntai je̱a̱ úuntri̱n Sústinisian achikiar awatiarmiayi akupniusha íimmianumaṉ. Túrasha akupin Kariuṉka túranak peṉké pachischamiayi. Papru Antiukíanam waketki, nuyá atak Yus-Chichaman ipiampartasa wémiania nu %ETaku a̱a̱ jí̱i̱kmiayi. DTúrasha aya chichamnak tura aya náari̱niak atumí uuntri̱ akupkamia nunak tau asamtai, atumek nuámtak íistarum tájarme. Wikia nu chichamnum pachinkiatniun nakitiajai” tímiayi. 7gTura Páprusha chichastaj táunak, Kariuṉka Israer-shuaran tímiayi “Ju̱sha nekas tunáa túrakuiṉkia, tura akupniun umirchakuiṉkia, tárumna nuna anturkaintjarme. % Tu túrawar akupniun chicharainiak “Ju̱ áishmaṉ Yúsan umirkatniun Muisais akupkamia núnaka íikias ausháa jintíawai” tiarmiayi. <q Tura Kariuṉ, Akaya nuṉka akupniuri̱ anaikiamu a̱i̱, Israer-aents Páprun kajerkarmiayi. Tura kajerainiak akupniunam irunturarmiayi. Túrawar Páprun júkiar ejeniarmiayi. fE Tura nui̱ Kurintiu peprunam jimiará uwí ejesattuk Yus-Chichaman étseruk pujumiayi.  Nuyá Uunt Yus Páprun mesekran ipiatkamiayi. Chicharuk “Peṉké ímiatik awajtamsachartatui Wi ámiji̱a̱i̱ pujakui. Ju̱ péprunmasha untsurí̱ aents Winia ajasartin írunui. Tuma asamtai ashamtsuk winia chichamur tuke etserkata” tímiayi Yus. $~AIsraer-shuar iruntai je̱a̱ chicharniuri̱, Krispu, Uunt Jesusan nekas enentáimturmiayi. Túruna nua̱ri̱ji̱a̱i̱ uchiri̱ji̱a̱i̱sha Yúsan umirkamiayi. Tura chíkich aencha Kurintiunmaya̱ armia nu nútiksaraṉ Yus-Chichaman antukar, Jesusan enentáimtusar imianiarmiayi. D}Tura nuyaṉka Israer-shuar iruntai je̱a̱nmaya̱ jiinki, Yúsan enentáimtin áishmaṉ Justu je̱e̱n wémiayi. Ni je̱e̱nka Israer-shuara iruntai je̱e̱n aya̱mach pujumiayi. 7|gTura támaitiat nú chichaman nakitiarmiayi. Túmainiak Páprun katsekkarmiayi. Tuma asamtai Papru, nuiṉkia ikiuajrume tusa, ni pushiri̱n pe̱ar tímiayi “Atumek makuumarme. Tura wikia Yusa̱i̱ makuumatsjai. Yamaikia Israer-shuarcha ainia nuna Yus-Chichaman ujakartaj tusan werajai” tímiayi. F{Tura nuyá Séras Timiutéuja̱i̱ Masetúnianmaya̱ táarmatai Pápruka miji̱atrutsuk Yus-Chichaman étseruk “Yusa anaikiamuri̱ Kristu, atum nákarmena nu Jesusaiti” tímiayi. /zWTura tuke sáwartin Papru Israer-shuar iruntai je̱a̱n wéuyayi. Nui̱sha Israer-aentsun Kriaku-aentsnasha nútiksaraṉ Yus-Chichaman ujakar enentáimtikrarmiayi. 2y]Akirasha Páprusha mai ju̱na takau ármiayi, tarach ti núparman je̱a̱ najantain najanin ármiayi. Tuma asamtai Papru Akirai̱ seturmiayi nu takat túrawartai tusa. zxmTura nui̱ Israer-shuaran ni naari̱ Akiran wáinkiamiayi. Akiraka Puntu nuṉkanam akiiniauyayi. Tura ukunam Itiaria nuṉkanam puja̱i̱ uunt akupin Krautiu ashí Israer-shuaran Ruma péprunmaya̱ awemarmiayi. Rúmaka Itiaria nuṉkanmaiti. Nui̱ awemamu ásar Akira Kurintiunam nuik támiayi nuwe̱ Pirisíraja̱i̱. Tura Pápruka Akiran chichastaj tusa werimiayi. Lw Nuyaṉka Papru Atenas péprun ikiuki Kurintiu péprunam wémiayi. sv_"Tura chíkich aentska Papru táman umikiar nin nemarsarmiayi. Nui̱sha Tiuníseu páchitkiauyayi. Niisha Ariupaku áentsuyayi. Tura nuya̱sha nuwa̱, ni naari̱ Támaris, tura chíkich aencha nútiksaraṉ nemariarmiayi Páprun.#uA!Tutai Papru iniaisamiayi. 5tc Tura nuna jakamunmaya̱ nantaktinian áujmatun antukar chikichcha wishikiarmiayi. Tura chíkich “Yamaikia máakete. Antsu chíkich tsawantin antukmí” tiarmiayi. %sCYuska áishmaṉkan anaikiaiti. Nú áishmaṉ ashí aentsti, yáki péṉkeran túriniait, yáki yajauchin túriniait núnaka nekarmattaji. Nú áishmaṉ Yus akupkamun tuke enentáimtakui Yus nin anaikiaiti. Tura tsawant nú túrunatin átatna nuna Yus Niṉki achikiuiti. Túrasha nekas anaikiajai tusa, tura ashí áentstiram nekaatarum tusa nú áishmaṉkan jakamunmaya̱ iniantkimiayi” tímiayi Papru. CrAents Yúsan nékainiachuk túrawarmiania nuna Yuska yáunchuka pachischamiayi. Túrasha yamaikia Yus ashí aentsun chicharuk “Tunaaruminia̱ enentáimpratarum” túramji, tímiayi. Uq#Tura iisha Yus najatma asakrin kuri najanamusha, yúsaiti, tu enentáimsashtiniaitji, tímiayi. Tura kuit-yussha, kaya-yussha aents enentáimsar najanamuka, yúsaiti tu enentáimsashtiniaitji, tímiayi. _~}}|w{{zbyy xwlv:uussZrjonmml7kk9j iihQggfe\dccWbbSaaR`B__B^^B]n\X[[)ZYY:XXWVV>U\USRRDQnPP1ONN MCLcKmJII+HHGFEDCC*B[AY@z??>G=U<Tura tsawa̱rmatai wiantin armia nu, nuṉkan nekaacharmiayi. Túrasha éṉkentamunam káanmatak aan wáinkiar “A̱i̱ kanu anuṉtai” tiarmiayi. ~>u&Yurumáwar ejemakar, yurumkanka entsá utsaṉkarmiayi, uunt kanu wampú ajasat tusar. Kanu peṉké mesermiania nu a=;%Nusha ashí aents irurmaka jimiará siáṉ nuyá ataksha setenta sais (276) ármiayi. W<'$Tura apatkun yuan wáinkiar, ashí aents shiir enentáimsar yurumáwarmiayi. t;a#Nuna tuasua amik Papru apatkun achik Yúsan yumiṉsamiayi ashí íimmianumaṉ. Tura puuk yuamiayi. :'"Seajrume, ishichkisha yurumárum kakaram ajastarum, uwemprataj tusarum. Iimiata, nekaatarum, imiatkisha túmatsuk péemkattarme” tímiayi. 95!Tura kashin káshik Papru ikiakártasa wakerak tímiayi “Ishichkisha yurumátarum. Atumsha katurse (14) tsawant kánutsuk yurumtsuk pujarme. T8! Tutai suntarsha uchich kanú chapikri̱n tsupirkar entsá ajuṉkarmiayi. 37_Tura tuma wáiniak Papru suntara kapitiántri̱n tura ni suntari̱ncha ujakmiayi. “Ausha uunt kanunmaṉ eṉketainiachkuiṉkia atumsha uwemprashtatrume” tímiayi. j6MTura matsatainiai̱ wiantin armia nu, iikia uchich kanunam eṉkemprar pisarchatjiash tu enentáimsarmiayi. Túmainiak kanú nujinia chíkich jirun ajuṉtai tawa nútiksaraṉ uchich kanun ajuṉtai tusar pujuarmiayi. 5Tura kayanam ijiuka̱i̱ tusar ashamainiak kuatru jirun kijinian chapikja̱i̱ kanú seṉkarin jiṉkiáwar entsá ajuṉkarmiayi. Kijin asamtai, init tepeámtai nase juramkichmi tusar túrawarmiayi. Tura wake mesekar, tsawa̱rti tusar matsamarmiayi. h4ITura urutmá kúnakit tusa nekapmamiayi. Túram tráinta sais (36) mítruuyayi. Nuya̱sha ékemsaṉ ataksha nekapmamiayi. Nuiṉkia painti siati (27) mítru nekapmamiayi. Tuma asa nuṉká anumsatuk ajasun nekaawarmiayi. ]33Ayu, katurse (14) tsawant naṉkaamasmatai nú kashi Atria nayaantsanam jeamiaji. Nui̱ nase náṉkamas juram wémiaji. Nuya̱ṉka kashi ajapéṉ wiantin armia nu nuṉka ámunam jeateman nekaawarmiayi. X2)Tura chíchimisha nuṉka uchich pújakmanum nui̱ patatmittiaji” tímiayi. 1Wisha winia Yúsrun nekas enentáimtajai. Yusa suntari̱ turutainia nuna nekas tu túrunattawai, tajai. Tuma asamtai kaka̱rtarum. 00Y‘Yamái kashi winia Yusru suntari̱ nayaimpinmaya̱ wantintiurkayi. Nú Yúsan umirkaitjiana nu akupturkayi. Tura nu taruti “Ashamkaipia Papru, turutui. Amesha Ruma péprunam uunt akupniunam jeattame. Tura chikichnasha ámiji̱a̱i̱ kanunam eṉketainia ásarmatai uwempratniun Yus tsaṉkatkarai” turutui. Tuma asamtai, amikru, shiir enentáimsatarum. Atumsha mash uwemprattarme. Túrasha kánuka mesertatui. /Tura iisha ti untsurí̱ tsawant yurumtsuk matsatu asakrin, Papru ajapén wajaki tímiayi “Amikru winia nuik Krítianmaya̱ṉka jíintsuk anturtukuitkiurmiṉkia yamái ju̱ itiurchatnum pujutsuk tura emeṉkatmatsuk pujua̱a̱ji’ tímiayi.’ <.qTura untsurí̱ tsawant tsawa̱i̱sha etsantrachmiayi tura káshisha yaasha tsaparcharmiayi. Tura nasesha ti kakantar tukumpramkurin “Yamaikia uwempratin atsawai” tiarmiaji. -}Menaintiú tsawant naṉkaamasmatai iisha ii uwejé̱ja̱i̱ṉ kanunam kárak iruniarmia nusha entsá utsaṉkarmiaji. ,+Tura kashin tsawa̱rmatai nasesha chíchimisha tímiatrusaṉ kakaram aa asamtai kanunmaya̱n káarak irunmia nuna nayaantsanam ajapawarmiayi. '+GTura eṉkerar chapikja̱i̱ uunt kanun jiṉkiárarmiayi wewe najanatai tusar. Tura náikim mukutniunam, Serti tutainium nase juramkishtajiash tusar, kanunam yakí tarach aan itiararmiayi. Nu tarach nase útsuktin tusar nenarma ármiayi. Túrawar áyatik nase juramkitiai, tiarmiayi. &*ETura Kritia nuṉkanam áa̱winini naṉkaamakur nuiṉkia nase ishichik mijiantmatai, uchich kanu japikir wémiaj nu ti takasar uunt kanunam eṉkermiaji. )Nase kanun tukumpra asamtai iisha atsantratin peṉké tujinkiamiaji. Túmakui, áankisha juramkitiai tusar iniaisamiaji. U(#Túrasha árusaṉ arakia̱ kakaram nase, Nuristi tuinia nu tukumpramiayi. L' Tuma asamtai ukunam nase nuṉkaania̱ tápiriri ajakui, ii wétin yamaikia péṉkeraiti, tu enentáimsarmiayi. Túmakui kanu emetai jiru júusar jíinkir Krítianam aya̱mchik wearmiaji. r&] Tura nui̱ Shiir Pujutai tutainium yumitin pujustin péṉkerchaitkui “Nuiṉkia ju̱ya̱ṉka wéartai. Pinise péprunam jeamainchuashit” ashí tiarmiayi. Nú péprusha Kritia nuṉkanam nayaants aya̱mach pujawai. Nú péprunam yumitin pujustinian wakeriarmiayi, arakia nuṉkaani kakaram nase nú péprunam jeachu asamtai. Tsúumainium wekasarmiania nu %+ Suntara kapitiántriṉkia Páprunka anturtsuk, kanú wianniuri̱n kapitiántri̱ncha tura kanú kapitiántri̱ncha chichame̱n anturkarmiayi. X$) Tura Papru chicharuk “Amikru antuktarum. Wi nékajai, yamaí wéakrikia ti tsúumainti. Kanusha tura káarak kanunam eṉketainia nusha meṉkarattawai. Tura iisha núnisrik kajiṉchatjiash” tímiayi. s#_ Yáitmataik wea asar ti táasmaji. Tura yumi yututai jeatema asa ti tsúumainiuyayi nayaantsanam wétin. #"?Tura Kritia nuṉkanam aya̱mchik wesar itiurchat akui wáitsar wea-wéakuar “Shiir Pujutai” tutainium jeamiaji. Nusha Rasea péprunam tíjiuchiiti. w!gTura untsurí̱ tsawant yáitmataik we-wémiaji tura ti wiántkar Nítiunam jeastatuk ajasmiaji. Tura nui̱sha nase tuke tukumkarta asamtai Sarmuṉ nuṉkanam aya̱mchik naṉkaamakir, Kritia nuṉkanam áa̱winini aya̱mchik wémiaji. ; oNui̱ jear nú kanu ikiukmiaji tura chíkich kanu Arijiántrianmaya̱ taa Itiaria nuṉkanam wétasa pujumiayi. Nú kanunam suntara kapitiántri̱, eṉkempratarum, turammiaji. Tura nayaantsanam wesar Sirisia tura Pampiria nuṉkanam aya̱mchik naṉkamakir Mira péprunam jeamiaji. Nuka Risia nuṉkanmaiti. }sTura Sitiuṉnumia̱ jíinkir, kanuja̱i̱ wesar nase tukumpramprakrin Chipri núṉkaka menanmaani aa ikiukmiaji. A{Nui̱ eṉkemprar kashin tsawa̱rar Sitiuṉ péprunam jeamiaji. Nui̱ jeawakrin kapitián Juriu, Páprun waitnentak tímiayi “Ame amikrumi̱i̱n wetá. Au íirmasarti” tímiayi. gGTura Atramitiunmaya̱ kanu Asia nuṉkanam pepru ármia nui̱ wétasa pujumia nu eṉkemprarmiaji. Tura Tisarúnikianmaya̱ áishmaṉ, ni naari̱ Aristárku, in páchitkiauyayi. Tisarúnikiasha Masetúnia nuṉkanmaiti. . WTura Páprun Ruma péprunam akupkatniun enentáimsarmiayi. Rúmaka tímiai̱, Itiaria nuṉkanam pujawai. Wisha Pápruja̱i̱ wémiajai. Pápruncha tura chikichnasha achikma ármia nunasha Akustunu tutai suntara kapitiántri̱ji̱a̱i̱ nenakar akupkarmiayi. Nú kapitiáni naari̱ Júriuiti.  Tura Akripia Jístun tímiayi “Ju̱ áishmaṉ “uunt akupin nekarati” tíchaitkuiṉkia akupmai makuitji” tímiayi.0YTura arant wear, túrunamun chichasarmiayi. Tura tiarmiayi “Ju̱ áishmaṉ mantamnamnian tunaamkachuiti tura peṉkesha sepunmasha eṉkeachminiaiti” tiarmiayi. Papru nuna tuasua amikmatai akupniusha, uunt kapitiáncha, Pirinísesha, tura nui̱ ashí pujuarmia nu wajakiarmiayi. !Tutai Papru tímiayi “Tura ishichík chichamja̱i̱sha untsurí̱ chichamja̱i̱sha, amesha uunt Akripia, tura ashí winia anturtukurmena nu, wiji̱a̱i̱ métek ajasúk tusan wakerajai. Tura antsu wia núnisaṉ jiṉkiámua núnaka wakeratsjai” tímiayi. gGTakui Akripia chichaak “Maaj, ishichik awajtame Papru, Yus-shuar ajastin” tímiayi. !;Nuyá Akripian chicharuk “Yaunchu Yúsnan etserin áarmari̱, nekasapitia tátsumek, uunt Akripia. Wikia nékajme. Nekasaiti, tame” tímiayi. 9kWi tájana nuna, uunt Akripia ju̱i̱ pujana nuka nékawai. Tuma asamtai arantutsuk nin chichareajai. Kame ju̱ túrunamu ti paant asamtai niisha nékawai, tajai” tímiayi. jMTutai Papru tímiayi “Atsá uunt Jistu, wáurtsujai. Antsu wi tájana nuka ti nekasaiti. |qTura nuna takui Jistu kakantar tímiayi “Maaj, Papru, wáurme. Imiá unuimiatu asam wáurkame” tímiayi. MKrístuka wáitsatniuyayi, tura jakasha émak nantaktiniuyayi, ii uuntri̱ tiniu ármiayi. Tura Krístuka nantaki Yusa chichame̱n íi áentsun tura Israer-shuarchancha nútiksaṉ ujaktiniuyayi. Nuna tu tiarmiayi. Tura núnaka wisha tu ujainiajai” tímiayi Papru. Papru Akripian Yus-shuar awajsataj tusa wakerimiania nu c?Yus winia yaintiu asamtai, iniaitsuk tuke Yus-Chichaman ujainiajai. Uunt ainia nunasha, tura péejchach ainia nunasha ujainiajai. Tura Muisaissha, Yúsnan etserniusha tiarmia nunak étsereajai. Nú arantka tátsujai. Tura wi Yusa Uunt Jee̱n pujái̱, Israer-shuar achirkar emetruawar mántuatai tukamá tujintrukarmiayi, Yus winia yaintiu asamtai. H Enentai yapaji̱áwar Yus-shuar ajastinian, emka Tamaskunam pujuarmia nuna ujakarmiajai. Tura nuya̱sha Jerusaréṉnumia̱n, Jutía nuṉkanmaya̱ncha tura nútiksanak Israer-shuarchancha nuna ujakarmiajai. Tura ujainiakun “Yus-shuar ajasmarum paant ajasat tusarum, péṉker túratarum” tímiajai ashí shuaran. } s‘Tuma asamtai, uunt Akripia, Uunt Jesus nayaimpinmaya̱ wantintiurak turutmia nuna umirkataj tusan pujajai. x iPéṉker jintintiata tusan akupeajme. Kame aencha kiritniumia̱ jíinkiar tsáapninium wekasarat tusan, tura iwianchin umirtsuk Yúsan umirkarat tusan akupeajme. Tura Winia enentáimtursarmatai Wisha ni tunaari̱n tsankurattajai. Nuna túran Yusna ajasaru áiniana nuja̱i̱ apujsattajai.” Nuna Jesus turutmai’ tímiayi. Papru mesekrampra umikman ujakmiania nu ; oTura nuya̱sha turutmai, Wats yamaisha Israer-shuarchanum akupkatjame. Tura Israer-shuar kajertamainiakuisha, tura chíkich aents kajertamainiakuisha ayampruktatjame, turutmai. A {Tura nantakim wajaktia. Winia takartusminiam tusan wantintiukjame. Tura ame wáinkiamna nusha etserkattame. Tura ukunam wantintiuktatjame. Wáinkiatamna nusha etserkamnium, turutmai.  ‘Túrutkui wisha “¿Amesha yáitiam, Uunta?” tímiajai. Tutai Uunt turutmai “Wisha Jesusaitjai, ame pataatamna núitjai. #?Tura túrunamtai ashí nuṉká tepetar wáinkiarmiaji. Wiki Israer-chichamja̱i̱ túrutun antukmajai “Sauru, Sauru, ¿urukamtai imiá pataaturam? Amek enentáimin yajauch awajmamsame, wáaka saṉkanmiak numin ijiuma núnismek. Wíi aents kajera asam túruname” turutmai.’ K Tura, uunta, nantu tutupin a̱i̱, jintiá wéai̱ newaat ajaki ti tsáapin, tsawái nantuja̱i̱ naṉkaamas etsantrutramiayi. Tura wiji̱a̱i̱ wearmia nunasha núnisaraṉ etsantrurarmiayi.  ‘Tura Israer-patri uuntri̱ tsaṉkatrukmatai, papin ni surusarmia nuja̱i̱, Tamasku péprunam wétaj tusan jíinkimiajai. wg Tura Israer-shuara iruntai je̱e̱n waya̱n ti asutiármiajai, Jesusnan umirkatniun iniaisarat tusan. Tura imiá kajerkaran chíkich nuṉkanmasha pataatu wearmiajai achiktaj tusan’ tímiayi. Tamasku jintianam túrunamun ujakmiania nu r] Tura Jerusaréṉnum Yus-shuar ármia nuna kajerkarmiajai. Israer-patri uuntri̱ chichame̱ja̱i̱ untsurí̱ áentsun Jesusnan umirkarmia nuna sepunam eṉkeamiajai. Tura nú shuaran máiniakuisha wikia péṉkeraiti tu wémiajai. r] ‘Tura wisha yáunchuka Nasarétnumia̱ Jesusnan umirkaruka kajerkatniuiti, tu enentáimniuyajai. T!Warí, atumsha “Yus jakancha iniantkimniaiti” tátsurmek’ tímiayi. 3_Tura ashí mash Israer-shuarti, tuse (12) aents matsatka ájinia nu, ju̱ nantaktin chichaman Yus tímia nuna túrunati tusar nákainiaji. Tuma asar Yus áujkurⁱ, tsawa̱i̱sha káshisha nú enentáimtuiniaji. Tura wisha nú chichamnak enentáimta asamtai wíniaka kajertuiniawai, uunt Akripia. nUTúrasha wikia, jakamunmaya̱ nantaktin átatui, tiniu asamtai wíniaka emetruawar itiariarmiayi. Túrasha núnaka Yuska ii úuntri̱n yaunchu tímiayi. Yus tímia nuna túrunattawai wisha tiniu asamtai itiariarmiayi, tímiayi. 3Pariséu ajasan, ni akupeamuri̱n itiurchat ai̱ṉ ashí takamtsuk tuke umirniuitjai. Nunasha nékainiawai tura wakeruiniakka etserkamnia aintui. ~!‘Wi úchichik winia nuṉkarui̱ tura Jerusaréṉnumsha pujusan wi túramajna nuna ashí wíi aents Israer ainia nu nékainiawai. f}EChichaak tímiayi “Uunt Akripia, ii Israer-shuarti túrutai ainia nu amesha nékame. Tura ashí ii chicharnaiyajnia nusha nékame. Tuma asamtai yamái wisha ámin chichamprumaktaj tau asan shiir enentáimjai. Israer-aents turutainia nuna mash ujaktatjame. Waitneasam péṉker anturtukta’ tímiayi. Papru ni yaunchu túrutairi̱n ujakmiania nu | +Jistu nuna tutai Akripia Páprun tímiayi “Wats, amesha tu timi chichamprumakta” tímiayi. Tutai Papru uweje̱ takuí chichatan juarmiayi. m{SWarí wisha, ni yajauch túramuri̱n áattsuk, uunt akupniunam akupkashtiniaitjai” tímiayi.CzTura wariniak uunt akupniun áatrataj nuna nékachu asan, Páprun atumin itiarjarme. Tura nekaska, Akripia, ame iniasta tusan itiarjame. Túrawakmin wi wariniak áartaj nuna nekaatjai. *yMTúrasha wíji̱a̱i̱ṉkia tunáa jakamnianka túrachuiti. Kame niisha “uunt akupin Akustu Sésar nekartuati” takui, wisha nin akupkataj tusan wakerajai. DxTura Papru támatai Jistu tímiayi “Uunt Akripia, tura ashí áentstiram matsatrumna nu, pai, ju̱ áishmaṉ íistarum. Ti untsurí̱ Israer-aents Jerusaréṉnumsha tura ju̱i̱ Sesarianmasha ju̱ áishmaṉkan Páprun kajerainiak yajauch chichartuiniawai. Tura tuke iniaitsuk, mantamnatniuiti, turutainiawai. lwQTura kashin tsawa̱r Akripia Piriníseja̱i̱ taar, iwiaa-iwiarmamu ajas waya̱warmiayi. Suntara úuntri̱ji̱a̱i̱ tura nú péprunmaya̱ úuntri̱ji̱a̱i̱ waya̱warmiayi. Tura nui̱ Jistu, “Papru itiatarum” tímiayi. #v?Nuyá Akripia chichaak “Wisha itiursanak nu áishmaṉ chichaamun anturkaj” tímiayi. Tutai Jistu tímiayi “Amesha kashinkia anturkattame”. puYTúrasha “Atsá. Ju̱i̱ṉ pujustajai. Rúmanmaya̱ uunt akupin Akustu Sésar nekartuati” tímiayi Papru. Takui, “nuiṉkia tuke sepunam pujustá. Tura wi ukunam uunt akupniun akuptuktatjame” tímiajai” tímiayi Jistu. 4taTura wikia nú chichaman túratniun nékachu asan, Páprun aniasmajai “¿Amesha Jerusaréṉnum wétaj tusam wakeramek? Nui̱ nu chichaman nekartamawarti” tímiajai. 8siAntsu áyatik Yus umirkar túmatairi̱n Papru nuna túrachai, tiarmiayi. Tura nuya̱sha áishmaṉ Jesus naartin nantaki iwiaakui tawai Pápruka, tiarmiayi. Nunak tiarmiayi. irKTura Páprun tsanumprurtai tusar taar chichainiaksha, wi enentáimmiajna núnaka tícharmiayi. q}Tiniu asan, táarmatai, wikia nákatsuk kashin tsawa̱ran akupin pujutainium pujusan, Papru itiatarum tusan akupkamjai. npUTakui wi tímiajai “Iisha Rúmanmaya̱ áentstikia chícham nékatsuk, mantamnati tusar akupeatsji. Tsanumpruinia nu, emka táartin áiniawai. Tura nuyá chichamprumatsa̱i̱ṉ mantamnati tusar akupeatsji iisha” tímiajai. LoKame wikia Jerusaréṉnum pujái̱ Israer-patri uuntri̱ tura Israer-aentsu úuntri̱sha, Papru yajauchin túraiti tusar káutrukarmiayi, tímiayi. Mantamnati tusam akupkata, tu seattiarmiayi. GnTura untsuri̱ tsawant pujusarmiayi. Tura nui̱ pujuiniai̱ Jístuka Papru túrunamun akupniun ujaak tímiayi “Ju̱i̱ áishmaṉ pujawai. Píriks nin achik eṉkea ikiukmiayi, tímiayi. m! Tura ishichik tsawant naṉkaamasmatai akupin Akripia ni nuwe̱ja̱i̱ Piriníseja̱i̱ Jístun áujsataj tusa Sesarianam wearmiayi. [l/ Tutai, nuyá ni írutramuri̱ji̱a̱i̱ chichasua amik, Jistu Páprun tímiayi “Uunt akupniui̱ wétaj tusam seame. Tuma asamtai nui̱ wétatme” tímiayi. Papru uunt akupniuja̱i̱ áujmatsamiania nu ~ku Wisha jakamnia tímianu tunáa túranka, jákatniuncha ashamatsjai. Tura antsu turutainia nu nekaschaitkiuiṉkia wíniaka Israer-shuarnum surunkachminiaitjai tajai. Tuma asamtai seajme, wíi túramun uunt akupin Sésar nekartuati” tímiayi. Kj Tutai Papru tímiayi “Amesha paant nékame, Israer-áentsnum tunaan peṉké túrachjai. Tuma asamtai Rúmanmaya̱ uunt akupniun wisha winia túramurun ujaktiniaitjai, nekartuati tusan. =is Jístuka Israer-aents péṉker enentáimtursarat tusa wakerak, Páprun tímiayi “Wakerakmiṉkia Jerusaréṉnum wemí. Wisha nui̱ ame túramurmin nekaatjai” tímiayi. hPápruka chichamprumak tímiayi “Wisha tunaan peṉké túrachuitjai. Israera uuntri̱ áarmari̱ncha umirkaruitjai. Tura Yusa Uunt Je̱e̱ncha yajauch awajsachuitjai. Tura uunt kapitiánniasha yajauch peṉké chicharkachuitjai” tímiayi. OgTura Papru waya̱mtai, Israer-aents Jerusaréṉnumia̱ taarmia nu káunkarmiayi. Túrawar ti nukap chichainiak “Tunáa túraiti Pápruka” tu tiarmiayi. Túrasha peṉké uyumamtikiacharmiayi. |fqJístuka Jerusaréṉnum ishichik tsawant pujusmiayi. Kame uchu tsawant tura tias tsawantcha pujuschiawash. Nuyá ataksha Sesarianam waketkimiayi. Tura nui̱ jeá kashin tsawa̱r, akupin pujutainium pujus “Papru itiatarum” tímiayi. 9ekNuyá nin tímiayi “Atumsha peṉkeri̱ árumna nu, wiji̱a̱i̱ Sesarianam wétiniaitrume. Tura nú áishmaṉka tunaari̱ ákuiṉkia nui̱sha títiniaitrume” tímiayi. d+Tutai Jistu tímiayi “Atsá. Páprusha Sesaria péprunam sepunam eṉkeamu pujawai. Tura wikia nui̱ wárik waketkittiajai” tímiayi. c Tura tiarmiayi “Waitneasam Páprusha Jerusaréṉnum akupkata” tiarmiayi. Jintiá maatai tusar wakeruiniak nuna tiarmiayi. |bqNui̱sha Israer-patri uuntri̱ tura Israer-aentsu peṉkeri̱sha Páprun tsanumprurtai tusar Jístun weriarmiayi. a ;Jístusha akupkatin takatan naṉkaamataj tusa Sesaria péprunam támiayi. Tura menaintiú tsawant naṉkaamasmatai nuyá we Jerusaréṉnum jeamiayi. `Tura nuya̱ṉka jimiará uwí naṉkaamasmatai Píriks akupin náamkamu ajapnamiayi. Tura chíkich aents, ni naari̱ Pursiu Jistu akupin náamkamiayi. Tura Pírikska, Israer-aents péṉker enentáimtursarat tusa wakerak, Páprun sepunam tuke ikiukmiayi._ Tura, aṉkant ajastaj tusa Papru kuítian akirkashtimpiash, tu enentáimias, Píriks tuke untsúu wémiayi, chichastai tusa. r^]Tura Pápruka yajauchiniam wekasashtincha naka wekasatniuncha, tura ukunam Yus tunáa áentsnaka asutiátniuiti takui Piríkska ashamak tímiayi “Antsu yamaikia máakete. Tura ataksha wi aṉkant pujakun untsukmijiam” tímiayi. \]1Tura nuyá chíkich tsawantai̱ ataksha Píriks ni nuwe̱ja̱i̱ Tursiraja̱i̱ támiayi. Núwe̱nka Israer-shuarauyayi. Pírikska “Papru itiatarum’ tímiayi. Papru Jesukrístunun étserkui antimiayi. C\Tura nuyá suntara kapitiántri̱n chichaak “Ju̱ Pápruka tuke emetnati. Tura ishichkikia aṉkant apujsatarum. Tura nuyá ni amikri̱ taa yáiṉtaj takui suritkiairap” tímiayi. 2[]Táman antuk Píriks, Kristu shuari̱ túramun paant nekáa, áanik iniaisamiayi. “Antsu kapitián Risias támatai nuiṉkia nu chichaman nekaatjai” tímiayi. XZ)Kame, ““jakamunmaya̱ nantakminiaiti” tau asamtai makuurtiajtsarum pujarme” matsatmanum tímiaj nuja̱i̱ turutchartimpiash. Nú arantka yajauch túramun peṉké nekartuacharmai” tímiayi Papru. YTúrachkuiṉkia jui̱ pujuinia nu, Israer-patri̱ naamkari̱ matsatmanum wi pujumajna nui̱ yajauch túramun nékainiakka turutiarti. eXCTura wi yajauch túraitkuiṉkia winia wáitkiarainia nu táchatniukait ámin ujatmaktasa. QWTúran wisha, Muisais jintinmia nútiksanak nijiaamaran, Yusa Uunt Je̱e̱n pujumiajai. Untsurí̱ aents charaatum ajainiasha atsumiayi. Nui̱ wiki pujái̱ Ásianmaya̱ Israer-aents wáitkiarmiayi. RV‘Tura, uunta, untsurí̱ uwitin chíkich chíkich nuṉkanam wekaasuan amikian winia shuarui̱ támajai. Kuítrinchan kuítian susataj tusan tura Yusa kuítri̱ncha nin susataj tusan támajai. 0UYTura wisha tiniu asan, wikia winia enentáirui̱ Yus íimmianum makuumatsuk wekasataj tajai. Tura áentsnumsha nútiksanak peṉké makuumatsuk wekaajai’ tímiayi. >TuTura jakaasha nantaktin átatui, tajai. Warí, péṉker aents nútiksaṉ yajauch aencha nantakiartatui imia Israer-shuar tuiniatsuk. Tura wisha nútiksanak túrunatniuiti tajai. ESTúrasha ju̱na paant ujaajme. Jesus yamarman jintíana nuna umíajai. Kame Israer-aentska wáitiaiti tuinia nuna wikia umíajai. Túrasha nuna túran ii uuntri̱ Yusri̱ akupkamia nunak umiktasan pujajai. Jes, ashí Muisais aar akupkamia nuna tura ashí Yúsnan yaunchu etserin aar akupkarmia nunasha uminiaitjai. VR% Ju̱ aents ju̱i̱ matsatainia nu wíniaka peṉké turutchamnia áiniawai. ^Q5 Nui̱sha yajauch áujmatki weai̱ wáitkiacharmai. Yusa Uunt Je̱e̱ncha tura Israer-shuara aujtai je̱e̱ncha tura pepru jíntianmasha áentsnum charáa charáa ajá wekaai̱ peṉké wáitkiacharmai, tímiayi. Pw Wats, wi túramur nekartuata. Yúsan áujsataj tusan Jerusaréṉnum wi wémajna nu tuse (12) tsawant naṉkaamasai. sO_ Nuyá Píriks, uweje̱ja̱i̱, Papru chichasat tusa iniaktusmiayi. Túram Papru tímiayi “Amesha uunta, ju̱ aentsu akupniuri̱ ti untsurí̱ uwitin pujusuitme. Tuma asamtai nuikia shiir enentáimsan páchitsuk chichastatjai. ZN- Tura Israer-aents pujuarmia nu “Nekasaiti ashí ni tana nu” tiarmiayi. MMTura atumek akupin Piriksa̱i̱ werum nui̱ aujmatkatarum, turamaji, tímiayi. Tuma asamtai amesha Píriks, Papru aniasta. Nuiṉkia ii tájinia nu nekasaiti, nu nekaattame” tímiayi Térturu. RLTúrarin nuya̱ṉka kapitián Rísias taa tapit achik jurutramkimiaji. K/Nú arantcha Yusa Uunt Je̱e̱n yajauch awajsataj tusa pujuru wáinkiar achikmaji. Ii uuntri̱ tana nuja̱i̱ métek asutiátai tusar wakerimji. LJJu̱ áishmaṉ Papru, suṉkura utsukratniua núniniaiti. Niisha ashí nuṉkanam mesetan najanatniun Israer áentsun ikiakáiniaiti. Tura Jesusa aentsri̱, Nasarénu tuinia nuna úuntri̱nti. }IsTura amesha ti núkap chicham antuktin nakitiatspash. Tuma asamtai antsu ishichik waitneasam anturtukta, tímiayi. \H1Tuma asakmin iisha ashí matsatmanum tuke tsawant ti shiir yumiṉsamajme, uunta. LGNui̱ Páprun itiarmatai Térturu chichatan juármiayi. “Uunt akupin Píriks, amesha yaimiu asakmin iisha shiir matsatainiaji. Tura imiá neka asakmin ashí aents tímiatrusrik matsatainiaji. F Tura seṉku tsawant naṉkaamasa̱i̱ Israer-patri uuntri̱, ni naari̱ Ananías, Sesarianam támiayi. Tura Israer-aentsu uuntri̱ tura ti unuimiaru chichamtincha, ni naari̱ Térturu nuja̱i̱ táarmiayi. Ju̱ aents Páprun kajerainia ásar akupniunam wearmiayi. PE#Nuna takui akupin tímiayi “Wátskea kajertamainia nu taar turamainiakui anturkatjame” tímiayi. Tura nuya̱ṉka uunt akupin Erutisa je̱e̱n awayá apujsamiayi, suntar íisarat tusa.D%"Akupniusha papí aujsua amik Páprun aniasmiayi “Amesha, ¿tuí̱ akiiniaitiam?” Tutai “Sirisia nuṉkanmaya̱itjai” tímiayi. cC?!Sesaria péprunam jeawar papin Piriksan súsarmiayi. Tura Pápruncha nui̱ ejeniarmiayi. Bw Kashin tsawa̱rar suntar aya náwek wearmia nuka waketrarmiayi. Tura kawainium eketrainiaka Pápruja̱i̱ wearmiayi. {AoTura suntarsha ni uunt kapitiántri̱ tímia nútiksaraṉ Páprun kashi júkiarmiayi Antipatris péprunam. @Tura wisha Israer-aents nin máatniun chichaman jurusman nekaan ami̱i̱n akuptajme. Nuya̱sha nin kajerainia nunasha tajai “Atumsha Piriksai̱ werum átum warinma kajerarum nu títiarum” tajai. Ayu. Jú̱chiniak tájame.” Nuna tu áatar akuptukmiayi. #??Páprunka ii uuntri̱ akupkamuri̱n umiatsui tusar nin kajeriarmiayi. Pápruka yajauch túrachu asa mantamnachminiuyayi. Sepunmasha eṉkemachminiuyayi. W>'Wikia ¿urukamtaik achikiaruit? tusan Israer-patri naamkari̱n jukimjai nin. (=IIsraer-aents ju̱ áishmaṉkan maatai tusar wakeruiniak achikiarmiayi. Tura niisha Rúmanmaya̱ áentsuitkui wikia nuna nekaan suntarja̱i̱ werin jukimjai. U<#“Ti péṉker akupin Píriks, wikia Krautiu Rísias ju̱ papin áatjame. G;Tura niiji̱a̱i̱ ju̱ chichaman áatrar akuptukmiayi: q:[Páprusha kawainium ekemkatin iwiarturta. Túrarum péṉkerak ejetarum akupin Piriksai̱” tímiayi. C9Nuyaṉka uunt kapitiáncha chíkich kapitiánin jímiaran itiá chichaak “Urum, kashi ajapéṉ ajastatuk ai̱, untsurí̱ suntar ikiaankarta. Jimiará siáṉ (200) aya náwek, setenta (70) kawainium eketka, nuyá chíkich jimiará siáṉ (200) náṉkiji̱a̱i̱ṉ Sesaria nuṉkanam wétin iwiarata. ;8oTura uunt kapitiáncha uchin chicharuk “Ame túrutmena nu chíkich aents peṉké ujakaraip’ tímiayi. Nuna ti̱, uchin akupkamiayi. Akupin Piriksai̱ ejetiarmiania nu }7sTura amesha nuna takui anturkaip. Kuarenta (40) naṉkaamas jintiá akirtua pujurainiawai. Tura “Papru máachkurkia yurumtsuk tura úmutsuk matsamsattaji” tuiniawai. Tuma asamtai yamaisha ámin tití tusa nákarmainiawai” tímiayi uchi. 96kTutai uchi tímiayi “Israer-aents Páprun chichaman jurusarai. “Papru túramuri̱ ti paant nekaatai tusar kashin Israer-shuara uuntri̱i̱n ejetarum” turamartatui. u5cUunt kapitiáncha nú uchin eṉkeki arantach jukí chicharuk “¿Warí turuttiaj tame?” tímiayi. C4Kapitiáncha uchin uunt kapitiánnium ejé tímiayi “Papru eṉkeamu pujana nu winia untsurak “Ju̱ uchi uunt kapitiánnium jukitia. Chichaman takakui” túrutui” tímiayi. 3Tuma asamtai Pápruka suntara kapitiántri̱n untsuk “Ju̱ uchi uunt kapitiánnium jukitia. Niisha chichaman takakui” tímiayi. \21Tura Papru awe̱ nú chichaman antuk suntar pujamunam taa Páprun ujakmiayi. ,1QTuma asamtai ashí Israer-patri̱ naamkari̱ji̱a̱i̱ suntara kapitiántri̱ seatarum, Papru tatí tusarum. “Kashin Papru itiata, titiarum. Papru tana nu iisha nekas nekaatai tusar wakeraji” titiarum. Túrawakrumin iisha maatai tusar niṉkia táatsa̱i̱ṉ nákaktatji” tiarmiayi. 80iTura Israer-patri úuntri̱n tura Israer-aentsu úuntri̱ncha weriar “Papru máachkurkia peṉké yurumtsuk pujustatji. Máachrikia yajauchiniam yumiṉkramu atai” taji. ?/y Nuna tiarmia nuka kuarenta (40) naṉkaamas ármiayi. c.? Nuyá kashin tsawa̱rmatai Israer-aents Páprun maatai tusar chichaman jurusarmiayi. “Papru máachkurkia yurumtsuk tura peṉké úmutsuk matsamsattaji. Máachrikia yajauchiniam yumiṉkramu atai” tiarmiayi. I-  Nuyá kashi Papru Uuntri̱ mesekra ipiatuk “Kakaram ajasta, Papru. Ju̱i̱ Jerusaréṉnum winia ujakarumna núnismek Rúmanmasha ujaktatme” tímiayi. Páprun máatniun wakeriarmiania nu 2,] Ti charaatum ajainiakui suntara kapitiántri̱ Páprun achia̱rchartimpiash tusa suntaran untsuk, “Ji̱i̱ktiarum, túrarum suntar pujamunam awayátarum” tímiayi. + Nuiṉkia ashí aents charaatum ajarmiayi. Tura Israer-shuara jintinniuri̱ Pariséunam írutka armia nu wajakiar tiarmiayi “Ju̱ áishmaṉ tunaan peṉké túrichuiti. Yusa suntari̱ chíkich wakancha nin nekas chichaschamashi. ¿Ya neka?” tiarmiayi. 6*eIsraer-aentsu úuntri̱ya jimiará írutka ármiayi. Satuséu aents tura nuyá Pariséu aents nusháa írutkan Pápruka nekaamiayi. Kame Satuséu aentska, jakamunmaya̱ nantaktincha Yusa suntari̱sha aentsu wakaní̱sha tura iwianchcha atsawai, tiniu ármiayi. Antsu Pariséu aentska, nuka ashí awai, tiniu ármiayi. Nuna nekáa Papru kakantar chichaak “Wikia Pariséu áentsuitjai. Wíi shuarsha Pariséu áiniawai. Wikia ashí shuar jakamunmaya̱ ukunam nantaktin átatui tu jintiamun, nekaatai tusar itiariarmiayi” tímiayi. Tura Papru nuna takui Pariséu aents tura Satuséu aencha nuámtak kajernaikiarmiayi. Túrunawar kánasaraṉ nusháa nusháa enentáimprarmiayi. l)QTutai Papru tímiayi “Yatsuru, wisha Patri uuntri̱ áutskaitia tíchamjai. Nékaitkiunka núnaka tícha̱a̱jai. Kame wisha nékajai, Yus-Chichamnum tawai “Atumí uuntri̱ yajauch chicharkairap” tawai” tímiayi. (Tura nuna takui nui̱ wajarmia nu Páprun tiarmiayi “¿Maaj, amesha Patri uuntri̱ imiá yajauchisha chichaream?” '+Tutai Papru tímiayi “Tsej, jimiará chichamtinia íimiatá, Yus amincha asutiámattawai. Muisais akupeana nuna umiatsui tusam yajauch turutattsam pujame. Entá, ¿nuiṉkia urukamtia Muisais tímia nuka iniaisam ame suntarum winia asutiátarum tame?” tímiayi. &Papru nuna takui Israer-patri uuntri̱ Ananías, ni suntari̱n Paprui̱ aya̱mas pujuarmia nuna “Wenunam awatiarum” tímiayi. !% =Papru Israer-patri̱ naamkari̱n úmamkes iis “Wíi shuartiram antuktarum. Úchichik tuke yamaisha Yus íimmianum péṉker wekainuitjai” tímiayi. .$UTuma asa kashin tsawa̱r uunt kapitián, urukamtaik Páprun imiá kajerainia, nekaataj tusa wakerak Paprun werí jiṉkiámun atirmiayi. Tura Israer-patri̱ uuntri̱n chíkich naamka armia núja̱i̱sha ikiaankamiayi. Tura nuiṉkia ni matsatmanum Páprun itiar ajapén awajsamiayi.*#MNuna takui Páprun asutiátaj tiarmia nuna wárik iniaisar jíiniar wearmiayi. Tura imia uunt kapitiáncha Rúmanam pachitkian jiṉkiá asa ashamkamiayi. l"QTutai “Wikia ti kuítian akikmakmiajai Rúmanam pachiinkiatniun” uunt kapitián tímiayi. Tutai Papru tímiayi “Túrasha winia aparka Rúmanam pachitkia asamtai, wisha Rúmanam pachiinkian akiiniaitjai” tímiayi. !5Nuna antuk uunt kapitián Páprun werí aniasmiayi “¿Amesha nekasmek Rumanam pachitkaitiam?” tímiayi.Tutai Papru “Ee” tímiayi. 2 ]Nuna táman antuk kapitiáncha uunt kapitiánin ujaktaj tusa werí chichaak “Maaj, túrataj tamena nu anearta. Ju̱ áishmaṉ Rúmanam pachitkaiti” tímiayi. 4aTura Páprun asutiátai tusar jiṉkiárar awajsam Pápruka kapitiánin chicharuk “¿Rúmanmaya̱ aents áyatik asutiámniakait, ni túramuri̱ nekartsuk?” tímiayi. W'Tura kapitián nuna wáiniak Páprun suntar pujamunam awayámiayi. Tura suntaran chicharuk “Átum asutiárum áimtikiatarum. ¿Urukamtaik aents nin kajerainiak imiá untsumainia? Nekaatarum” tímiayi. wTura aentska Paprun kajerainiak, ti untsumainiak pushiri̱n tujaat ajapawar nuṉkancha naṉkimkiamaikia ajarmiayi. )Nu̱i̱ matsamarmia nu, núnaka antukarka untsumtan juáriarmiayi. “Ju̱ka mantamnatí. ¿Urukamtaik iwiaakusha pujusat?” tiarmiayi. 5c‘Túrasha Uunt Jesus winia turutmai “Wetá. Israer-shuarcha matsatainia nui̱ akupkatjame” turutmai” tímiayi Papru. Suntara kapitiántri̱i̱n túrunamia nu 6eTura nuyá Áminiu etserniun Estepaṉkan máiniakuisha wisha wajamjai. Túruiniakui, “péṉkeraiti” tímiajai. Nú arantcha ni pushiri̱n íirsamjai” tímiajai.’ U#‘Túrutkui wi tímiajai “Túrasha Uunta, ju̱yá aents wi Israer-shuara iruntai je̱e̱n waya̱n Ámin umirtamkarmia nuna nui̱ matsatun achikian awatin sepunam eṉkeawarmia nuna nékainiawai. 3Nui̱ Jesus chichartak “Jui̱ Jesusaréṉnum Wíi túramur etserkattamna nuna antukchartatui. Tuma asamtai wari jíinkim wetá” turutmiai.’ l~j}}F||R{{ z)yxxwOvv7utssqpoWnnm3lZkjithogf|eedd!cbb:aaS`?__X^u]y\\K[[)ZY-XWxW>VU SRR8QPP ONM{LLuKIHHGG0F\EzDD*CBjAi@~??P>==t=<;::f:7987554P332?1k100R/.---!,,;++9**)q)(e'&&$%%>$##_""!T ijkWhK%! 9d 2n6l\q10Nu áujsarum Krístunu yaunchu nekaachman yamaikia paant nékajna nu nekaattarme. hpI0Yus nuna túrutak yaunchu nekaachmancha paant awajtursamiayi. Núnaka ishichik áatraitjarme. ]o30Yus anentak Yus-Chichaman atumin etserkatniun akatar akuptukuiti. Nu nékatsrumek. in M0Nu asamtai atumin Israer-shuarchatirmin yáintaj tusan Jesukrístunu étserkun sepunam pujajai. ]m30Núnisrumek atumsha Krístuja̱i̱ tsaniṉkiu asarum átum ashí Yus-shuarja̱i̱ Yusa Je̱e̱ya áintsaṉ ajasuitrume. Tura Yusa Wakani̱ ashí Yus-shuara enentái̱n pujú asamtai nekas Yusa Je̱e̱nte.$lA0Je̱a̱ apujtukmari̱ Kristu asamtai Ni̱i̱ ti peṉker ekeniar je̱a̱ jeamnaki wéawai. Tura ii Uuntri̱ Krístuja̱i̱ Yusa Je̱e̱ ti shiir átatui. Vk%0Átum uunt je̱a̱ jeamma núnisaitrume. Uunt je̱a̱ jeamtin, emka kaya apujtuktiniaiti je̱a̱ ti wewe atí tusa. Núnisaṉ yaunchu Yúsnan etserniusha tura Kristu akatramuri̱sha Yus-Chichaman etserainiak imiá nekas enentáimtustinia nuna apujtukarmiayi. Tura ashí nuja̱i̱ naṉkaamas Jesukrístu enentáimtustiniaiti. j0Tuma asamtai yamaikia chíkich shuarchaitrume, antsu ashí Yus-shuarja̱i̱ métek ajasuitrume. Nekas Yusa shuari̱ntrume. i0Yamaikia Israer-shuartisha tura Israer-shuarchasha mai metek Kristu túrunamuja̱i̱ tura Yusa Wakani̱ takaku asar Yusai̱ jeatniuitji. h30Kristu taa nawamnaikiatniun chichaman Israer-shuaran ujakmiayi. Tura nu chichamnak atumin Yus nékachuyarmena nunasha ujaktinian akupkamiayi. g 0Núnisaṉ ámiayi. Kristu krúsnum jaka nemasja̱i̱ mai apattamak chikichik awajtamas Yusja̱i̱sha nawamnaimtikramkamiaji. bf=0Nuik aya Israer-shuar Muisais akupkamu untsurí̱ armia nuna umirkatin áiniak nuja̱i̱ chíkich shuarja̱i̱ nemasmanainiarmiayi. Tura Kristu jaka nu akupkamun ántar awajas chikichik shuar yamaram awajtamsamiaji. 5ec0Israer-shuarja̱i̱ Israer-shuarchaja̱i̱ nemasmanaikiar ajapén péeṉkramu ámiaji. Tura Kristu nuna sáaki nawamnaimtikramkamiaji. Tura chikichik shuar najatmamiaji. /dW0 Antsu yamaikia Krístuja̱i̱ tsaniṉkiu asarum, yaunchu Yusaí̱ya̱ yajá pujuwitiatrum, yamaikia Kristu numpé̱ puármatai ni jarutramkamuja̱i̱ tántaitrume. c0 Nui̱k Krísturtinchauyarme. Israer-shuarcha asarum ashí ni túrutairi̱sha tura ashí Yus nin tsaṉkatkarmasha nekaachuyarme. Tura jú̱ nuṉkanmaya̱ asarum nekas Yusa nu enentáimtichuyarme tura shiir pujustin náṉkamsarum enentáimpramarme. b0 Nuik ámarum nu enentáimpratarum. Ashí Israer-shuar ni aya̱shí̱n tsupirnaku ásar ashí Israer-shuarchan, tsupirnakcha áiniakui, peṉké Yúsnachua núnis enentáimtuiniawai. Tura atumsha Israer-shuarcha asakrumin “tsupirnakcha” turamniuyarme. _a70 Yus najanamuitji. Kame Jesukrístuja̱i̱ tsaníakrin yamaram iwiaakman suramas tuke péṉker túratniun najatmamji. Yáunchuk nuna enentáimturmasmiaji. Krístuja̱i̱ tsaniṉkiu asar shiir nawamnaikiar pujaji _`70 Shuar ni takatrí̱ji̱a̱i̱ uwempratniuitkiuṉka naṉkaamantu enentáimsainti winia kakarmarja̱i̱ uwemprajai tusa. Nu enentáimsatniuka atsutí tusa Yuska átumka takaatsrumniṉ uwempratniun suramsamiarme. ,_Q0Jesukrístu nekas enentáimta asakrumin Yus waitnentramar uwemtikrampraiti. Ju̱ka átumkeka túrunachuitrume. Antsu Yuska Niṉki kuítchaja̱i̱ suramsaitrume. {^o0Nuja̱i̱ ni ti aneṉkratmari̱ncha tura Kristu túrunamuja̱i̱ waitnentrampramuncha tuke iniaktusmin átatui. #]?0Tura Krístuja̱i̱ métek iniantamkimiaji. Nuyá Jesukrístuja̱i̱ métek, akupin pujutainium yamaisha apujtamas tuke nupetkatniun tsaṉkatramkaitji. \0Tuma asa ii tunaanum tuke jaka pujarniṉ Krístuja̱i̱ métek iwiaaku awajtamsamiaji. Aya ti aneṉkartin asa uwemtikrampramiaji. =[u0Antsu Yus ti waitneṉkartin asa in ti anenmamiaji. jZM0Ashí iisha núnisrik yaunchu nu shuarja̱i̱ métek ii aya̱shí̱ wakerakmu umirniuyaji. Tura íi enentái̱ wakeramusha umirniuyaji. Tuma asar tura tunaaja̱i̱ akiinia asar chíkich shuarja̱i̱ métek ti kajernakmiaji. @Yy0Nu tunaanum jú̱ nuṉkanam pujuinia nuja̱i̱ métek tuke wekainiuyarme. Túrarum uunt iwianchi wakeramuri̱ umirniuyarme. Uunt iwianch ashí Yúsan umirainiatsna nuna akatenawai. aX =0Átum yajauch túrakrum tunaanum tuke wekaakrum Yúsnumia̱ kanakin asarum jákauyarme. 9W m0Tura ashí nuṉkanam Yus-shuar ainia nu Kristu aya̱shí̱ najanainiawai. Tura Kristu ashí ni aya̱shi̱n pimiutkaiti tura nu arantcha ashí írunna nunasha pimiutkaiti.5V e0Tura ashí írunna nu, Krístun umirkartin áiniawai. Tura Yuska Krístunak ashí Yus-shuara Akupniuri̱ awajsamiayi. Túramtai Kristu ni shuari̱ muuké̱ áintsaṉkete. U 0Tura ashí ju̱ nuṉkanam akupin ainia núja̱i̱sha tura ukunam nuṉka átatna nui̱ akupin áminia núja̱i̱sha tura ashí akupin ainia núja̱i̱sha tura ashí naari̱ nékamu ainia nuja̱i̱sha Yus Krístun ashí naṉkaamas akupin najanamiayi. T }0nuja̱i̱ Krístun jakamunmaya̱ iniantkimiayi. Tura nayaimpiniam jukí ni untsuurini̱ akupin pujutainium apujsamiayi. zS o0Nu arantcha Yus umirkurin ti kakaram tujincha asa in yáinmaj nu nekaattarme. Tura nu kakaram ti kakaram asamtai `R ;0Tura enentáimincha paant enentáimtikramprarti tusan seajai. Nuja̱i̱ shiir túrutmataj tusa achirmakuitrum nu nekaattarme. Nu arantcha imiá shíira nu, Yus ni shuari̱n ashí tsaṉkatkattana nusha nekaattarme. AQ }0Ii Uuntri̱ Jesukrístu Apari̱ Yus ti shiir asamtai Nin áujeakun ni Wakani̱ ni nekatairi̱n suramas ashí jintintramawarti tusan seajai. Nuja̱i̱ nuna naṉkaamas Yus nekaattarme. HP  0Túran shiir enentáimkiun Yúsan áujkun tuke yúmiṉkiajai. O {0Átum ii Uuntri̱ Jesukrístu nekas enentáimtamuncha tura ashí Yus-shuarja̱i̱ shiir awajnaiyamuncha antukjai. JN 0Yamái Yusa Wakani̱ ii enentái̱n pujuruk tuke uwemtikramji. Tura takas umik nu tsawantai̱ ashí tsaṉkatramkattaji. Tura ii enentái̱n pujá asamtai Yus ukunam Niiji̱a̱i̱sha ashi̱ tsaṉkatramkattaj nu paant nékaji. Maa, Yus ti peṉker asamtai Nin ashí ti shiir awajsarti. Papru Yus-shuaran áujtusmiania nu kM Q0 Núnisaṉ atumsha nekas uwempratin chicham antukrum Kristu nekas enentáimtusurme. Túrarum Kristu-shuar ajasakrumin Yus ni shiir Wakaní̱n akuptuktaj timia nuna akupturmakmai. Nuna tura “nekas Wíi shuaraitrume” tawai. L '0 Iikia Israer-shuar asar Kristu emka umirkakrin in imiá péṉker túrutmamun nekaawar ashí shuar Yúsan ti shiir awajsamin áiniawai. BK 0 Iisha Krístuja̱i̱ tsaniṉkiu asakrin Yus yaunchu achirmakmiaji ashí Niiniu ana nuna tsaṉkatramkatniun. Nunasha, ashí Nii túrana núnisaṉ, aya Nii wakera asa túramiayi. VJ '0 Ashí jú̱ nuṉkanam írunna nunasha tura nayaimpiniam írunna nunasha Kristu ashí akupin ati tusa Yus tsaṉkatkattawai. Nunasha Yus yaunchu enentáimturu asamtai tsawant jeamtai ashí uminkiáttawai. I 0 Nuja̱i̱ shiir enentáimturmak in uwemtikrampratniun wakerutmakmiaj nuna, yaunchu nekaachman, yamái paant awajturmaji. QH 0Tura ti anenmak ni enentáimtairi̱n tura nekatairi̱ncha suramsamiaji. G 0Yus ti anenmakrin ni aneamu Uchirí̱ numpé̱ puarmatai, nu jakamuja̱i̱ ii tunaari̱n akikmatramak uwemtikrampraitji. vF g0Ni aneamu Uchiri̱ji̱a̱i̱ tsaniṉkiu asakrin nekas ti anenmaji. Nu enentáimsar ti shiir awajsatniuitji. qE ]0Yámankamtaiksha incha ti anenmak Jesukrístu túrunamuja̱i̱ ni uchiri̱ ajasat tusa wakerutmakmiaji. D  0Krístuja̱i̱ uwemprar ti shiir tunaaja̱i̱nchu Niiji̱a̱i̱ pujusarat tusa Yus, ju̱ nuṉka atsai̱sha, anaitiamkamiaji. gC I0Ii Uuntri̱ Jesukrístu Apari̱ Yus nekas shiir awajtustiniaiti. Iisha Krístuja̱i̱ tsani̱nkiu asar ii enentái̱n ashí nayaimpinmaya̱ ana nuja̱i̱ warasminiaitji. Túmaitkiui Yus nu waratain ashí suramsaitji. FB 0Yus ii Aparí̱sha tura ii Uuntri̱ Jesukrístusha waitnentramainia ásar imiatkinchanum shiir pujustinian yainmakarti. Krístuja̱i̱ tsaniṉkiu asakrin Yus ti shiira nuna tsaṉkatramji A /0Yus nuna wakerakui Jesukrístu akatramuitjai. Jesukrístu nekas enentáimtusrum Yus-shuar ajasrum Ipisiunam pujarmena nuna ju̱ papin áatjarme. @9DWi, Papru, winia uwejruja̱i̱ jú̱chiniak áatkun amikmaajrume. Sepunam pujajna ju̱ enentáimturatarum. Yus shiir yainmakarti. Nuke atí.y?kDTura ju̱ Arkipiu titiarum: “Ii Uuntri̱ Jesus ni takatri̱n suramsa nu péṉker umikta” tawai, titiarum. 9>kDÁtum ju̱ papí áujsarum umikrum Rautiséanmasha nuyá Yus-shuar áujsarti tusarum akupkatarum. Tura atumsha núnisaṉ Rautiséanmaya̱ papí támatai atumsha áujsatarum. "==DTura Rautiséanam pujuinia nú Yus-shuarsha amikmaatruatarum. Núnisaṉ Nímpiassha tura ni je̱e̱n irunainia nú Yus-shuarsha amikmaatruatarum. I< DRukas, aneamu tsuákratin, núnisaṉ Témassha amikmaatmarme. ;%D Wisha Épapras atumin ti enentáimturman nékajai. Núnisaṉ Rautiséanmaya̱ shuarnasha tura Iarapurisnumia̱ shuarnasha ti páchiniawai. ?:wD Épaprassha, atum weeá, Krístunun etserin asa atumin amikmaatmarme. Niisha ashí tsawant Yúsan áujeak Yusja̱i̱ kaka̱a̱rum tuke shiir Yus wakera nu túrak tusa seatramprume. .9UD Justu Jesus náartin amikmaatmarme. Jú̱chik áiniawai Rúmanmaya̱ Israer-shuar winia Yúsnan etserkatin atutkaru ainia nu. Túmainiak ti shiir ayamtikruiniawai. H8 D Aristarku wi sepunam tsaniṉkia pujamur amikmaatmarme. Núnisaṉ Markus, Pirnapí kaná yachi̱a nu, amikmaatmawai. Niisha nui̱ jeamtai antukmarum núnisrum péṉker wáinkiatarum. -7SD Núnisaṉ ii aneamu yachi Unisemu niiji̱a̱i̱ winiawai. Niisha atum wéeaiti, tura Yusja̱i̱ shiir wekaawai. Nu shuar ashí ju̱i̱ túrunamun ujatmaktatrume. X6)DNu asamtai ii ju̱i̱ pujajnia nuna ujatmak ikiantamprarat tusan akuptajrume. 5DIi aneamu yachi̱ Tíkikiu ashí wínian ujatmaktatrume. Niisha wiji̱a̱i̱ métek Yúsnan pimpitsuk ti peṉker takasuiti. 4-DTi shiir chichamtin átiniaitrume tura anturújamin átiniaitrume. Núnisrum chíkich chíkich Yus-chicham paant ujaktin nekaattarme. Amikmaamu 3%DYus-shuarchaja̱i̱ shiir túratarum Yus-Chichaman yajauch enentáimturara̱i̱ṉ. Kakaram ajasrum tsawant ántrarum iniaṉkasairap. S2DTura wi paant etserkatniuitiaj núnisan etserkat tusarum áujtursatarum. (1IDIncha Yus áujtustarum. Kristu-chicham yaunchu nekaachman yamái étserkun sepunam pujajai. Tuma asamtai nuna shiir aṉkant etserkat tusarum áujtursatarum. P0DYus áujkuram Nii yumiṉsarum asummiarum iniaitsuk áujsatarum. / DÚunttirmesha, atumí Uuntri̱ atumin wáiniuk nayaimpiniam pujatsuk. Tuma asamtai atumí yáinma jiatsuk péṉker iniartiniaitrume. u.cDAntsu tunáa túrin ni yajauch túramuja̱i̱ métek akinkiáttawai. Yus ashí áentsun métek iyawai.]-3DAme Úuntrum Kristu asa nayaimpiniam ashí shiir takustinian tsaṉkatramkattawai. ",=DAshí túramna nu asump enentáiji̱a̱i̱ takakmasta. Aya aentsuk yáiṉtinia áintsachu antsu nayaimpinmaya̱ Úuntrum yayá áitkiasrum takastarum. ^+5DTakarniutiram, atumí uuntri̱ shiir umirkatarum. Ju̱ nuṉkanmaya̱ uuntri̱ ai̱ṉ aya nii iimkiui shiir enentáimturati tusarum takaschatniuitrume. Antsu Yus enentáimtakrum tuke péṉker takastiniaitrume. M*DUchirtintiram, atumí uchiri̱ ti kakantrairap. Ti kakanteamka uchisha ti kuntuts pujus péṉker wekasatniun nakitchanpiash. Nu túrunawa̱i̱ṉ tusarum ántrarum atumí uchiri̱ kakantrairap. d)ADUchitiram, ame apa nukusha tuke umirkatarum. Nu túrakrum Yus shiir enentáimtiksattarme. [(/DÁishmaṉtiram, atumí nuwé̱ aneatarum. Atumí nuwe̱ja̱i̱ kajernaikiairap. Q'DNuwa̱tiram, atumí aishri̱ umirkatarum Uunt Yus nuna wakerakui. P&DTura takaakmesha, chichaakmesha, kame ashí túramna nuka Jesukrístu shiir awajsataj tusam ni kakarmari̱ji̱a̱i̱ṉ túrata. Túrakum Krístuja̱i̱ Yus Apa yumiṉsata. Yus-shuar túratniua nu X%)DKristu shiir chichame̱ atumí enentái̱n piakti. Nekas naka enentáimprarum jintinniaiyarum mai ikiakánai ajatarum. Yus kanta kantamárum tuke enentáiji̱a̱i̱ Yus yumiṉsarum shiir awajsatarum. E$DKame chikichik aya̱shtinia áintsarum ajastarum tusa Yus ni shuari̱ ajasat tusa achirmakmarme. Tuma asamtai Yusa shiiri̱ atumí enentái̱n pujurtamsati. Nuja̱i̱ Yus yumiṉsatarum. i#KDTura ashí naṉkaamas anenaitiarum. Túrakrumka chikichik ajasrum mash péṉker túrattarme. 1"[D Kristu atumí tunaari̱n tsaṉkuramia núnisrumek nuamtak tsaṉkúrnáiratarum. Chíkich yajauch awajtamkuisha shiir katsuntram yapajniaitsuk tsaṉkúrnáiratarum. q![D Yus atumin anenmak Niiniu arti tusa achirmakmarme. Túrutma asamtai ju̱ja̱i̱ shiir iwiarmampratniua áintsarum tuke túrin atarum: waitneṉkartin, shiir awajkartin, péejchach átin, émtin áchatin, tura katsuntin átin.  +D Krístuka ashí írunna nuja̱i̱ naṉkaamas ashiyaiti. Niiniun pujurui. Tuma asamtai ashí ni shuari̱ enentái̱n pujá asamtai nusháa enentáimtunairchatin áiniawai. Kriaku-shuarsha tura Israer-shuarsha, tsupirnakusha tura tsupirnakchasha, apachcha tura yaja̱ya shuarsha, takari̱n ainia nusha tura aṉkant ainia nusha, Kristu ashí ni enentái̱n pujakui nusháa enentáimtunairchatniuiti. @yD Yaunchu enentai, pushí mamuru áiktinia áintsarum, iniaisaitrume. Núnisrum yamaram enentái, shiir pushí entsartinia áintsarmek, wekasaitrume. Tura Yus nu yamaram enentáin najana asa ashí tsawant pujurtawai nuna naṉkaamas Niiji̱a̱i̱ métek shiir atí tusa. Túramtai Yus ti peṉker nekaki wéaji. )KD Yus-shuar ajasrum yaunchu enentáimtairam iniaisamarme. Tura yaunchu túrutairmesha iniaisaitrume. Tuma asarum nuamtak tsanumprunairairap tura wáitruawairap. +ODTura yamaikia ju̱sha iniaisatarum: kajektincha, yajauch wakeruktincha, yajauch túratniusha, katsekmaktincha, yajauch chicham chichastincha, mash iniaisatarum. ,SDAtumsha núnisrumek túriniuyarme. ]3DShuar Yúsan umirtsuk aya nuna túrin ásarmatai Yus nin kajerak ti asutiáttawai. q[DTuma asamtai ju̱ nuṉkanmaya̱ ana nu ajakratniua áintsarum iniaisatarum. Tsanirmatniusha, tunáa wakeruktincha, tura takakna nuja̱i̱ naṉkaamas wakeruktincha ántar-yus tikishmatratniua áintsaṉ asamtai iniaisatarum. U#DKrístukete ii iwiaakmari̱. Nii nayaimpinmaya̱ wantinkiuisha atumsha Niiji̱a̱i̱ métek wantinkiattarme. Tura Niiji̱a̱i̱ métek ti peṉker átatrume. Yaunchu iwiaakmasha tura yamaram iwiaakmasha }sDAtumsha Krístuja̱i̱ tsaniṉkrum jakamarme. Tuma asarum Krístuja̱i̱ tsaniṉkrum Yusja̱i̱ iwiaaku pujarme. ]3DJu̱ nuṉkanam ana nu enentáimtsuk aya nayaimpinmaya̱ ana nu enentáimtustarum.  DNuikia Krístuja̱i̱ nantakin asarum nayaimpinmaya̱ írunna nu wakeruktarum. Nui̱ Kristu pujawai Yusa untsuurí̱ni̱. veDShuar nu akupkamu umiiniak Yúsnan ti nékaitjai tura Yus shiir enentáimturui tu enentáimtumainiawai. Nu arantcha péejchach ajasan winia aya̱shrun ti asutiájai tu enentáimtumainiawai. Túrasha aya̱sh wakeramunka nupeteatsui.X)DNusha ¿warí, takasam amuukashtatuak? Kame áyatik aents akupkamu áiniawai. mSD“Ju̱ antiṉchatniuiti, tuiniawai. Ju̱ yúashtiniaiti. Tura ju̱ achikchatniuiti” tuiniawai. :mDAtumsha Krístuja̱i̱ jaka asarum aya aentsti enentáimtai ikiukniuitrume. Nuikia ¿urukamtai ju̱ nuṉkanmaya̱ ana nu tuke páchiarum? Nii tuinia nu umirkashtiniaiti. gGDTuma ásar Krístuja̱i̱ tsaniṉkiar wekainiatsui. Kristu ashí akupin asa ni shuari̱n Yúsnan jintintiá shiir tsakarat tusa péṉker wáiniui. Nu arantcha ashí ápateak Yus wakerana áintsaṉ chikichik awajeawai. }sDTura shuar “Péejchach ajasam Yus áujtsuk aya Yusa suntari̱ shiir awajsatniuiti” túramkuiṉkia anturkairap. Nu shuar mesekranam wáinkiamun áujmatenak ántar naṉkaamantu enentáimtumainiawai. Aya aentsti enentáimian chichainiawai. -DNu nampernum Israer-shuar Kristu túrattana nuna nakumainiak túrin ármiayi. Tura Kristu taa imia Niṉki pujá asamtai nakumkamuka ántraiti. 5DAkupkamunmaya̱ Yus aṉkant awajtamsamtai chíkich shuar ame túramuja̱i̱ yajauch enentáimturmara̱i̱ṉ. Yúamna nuja̱i̱, úmamna nuja̱i̱, uwitincha, nantutincha, tura tsawantincha nampermam nuja̱i̱ chíkich shuar yajauch áujmatramkuisha ¿warí urukatiṉ? * MDNúnisaṉ Kristu krúsnum jaka, iwianchnium ashí akupin ainia nuna nupetak ashí íimiainai̱ṉ iniatsa̱rarmiayi. Nayaimpiniam írunna nu enentáimtustarum  5DTura ashí ii tumashri̱n sumamtikramatin amia nuna japiruiti. Kristu krúsnum jakamtai ashí akupkamuja̱i̱ sumamtikramamun tsaṉkurtampramiaji. ^ 5D Nuikkia átumsha tsupirnatsuk atumí tunaari̱ tuke akui atumí wakaní̱i̱n jákauyarme. Tura yamaikia Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkiu asakrumin Yuska atumí tunaari̱ tsaṉkur yamaram iwiaakman suramsaitrume. P D Tura atumsha Yus ni kakarmari̱ji̱a̱i̱ Kristu jakan iniantkimia nu enentáimtusrum imianmiarme. Túrarum Krístuja̱i̱ métek iwiarnasmarme. Tura núnisrumek Krístuja̱i̱ métek nantakmiarme.  'D Nu arant átum aya̱shnium tsupirnatskesha Kristu shuari̱ ajasakrumin ashí aya̱sh wakeramun, tsupirkatniua áintsaṉ, Kristu ajapamiayi. a;D Túmakui atumsha Krístuja̱i̱ tsaniṉkiu asarum ni iwiaakmari̱ takamtsuk takakuitrume. Krístusha ashí akupniun akupniuiti. Áentsnumsha iwianchniumsha tura nayaimpinmasha ashí akupin írunna nuna akupniuiti. 7iD Krístunam Yus ashí takamtsuk pujuwiti. fEDAneartarum atumsha. Shuar aentsti enentáimmiaja̱i̱ṉ ashí ju̱ nuṉkanmaya̱n enentáimprar tura Krístun enentáimtutsuk niisháa chichaman áujtamainiak nekaschaja̱i̱ anaṉkramataj tusa wakerutmainiawai. DDNu asamtai átum ii Uuntri̱ Jesukrístu nekas enentáimtusrum Yus-shuar ajasmarmena núnisrum yamaisha Nii nekas enentáimtusrum Niiji̱a̱i̱ tsaniṉkrum ashí túratarum. Nu túrakrum Nii enentáimtakrum tuke tsakaki wétatrume. Tura te tariara wajasrum Yusja̱i̱ kanakchattarme. Yus-Chicham núnisaṉ etsernakmatai nekamarme. Tuma asarum Yus tuke yumiṉsarum, núnisaṉ péṉker wekasatarum. Krístuja̱i̱ yamaram iwiaakma takakji U#DWi nui̱ atumja̱i̱ pujachkuncha nui̱ pujajna áintsanak enentáimtajrume. Tuma asan átum métek enentáimprarum tura kakaram ajasrum Kristu nekas enentáimtururmena nuna íisnaka shiir enentáimjai. xiDAtumin chíkich shuar niisháa chichamja̱i̱ shiir chichartamas anaṉkramawara̱i̱ṉ tusan nuna tájarme. DTura kakaram ajasam Kristu péṉker nekaam ashí shiir enentáimpramnia nusha tura ashí Yusna nekaamnia nusha nekaattarme. r]DAshí shiir enentáimtikratniun ti takaajai. Núnisan aneniarum chikichik enentáiji̱a̱i̱ métekrak wekasatarum tusan wakerajrume. Nu arantcha, ashí Yusna ti peṉker nekaarum tuke katsua̱ruk tusan takaajai. Nuja̱i̱ Kristu ti peṉker nekaattarme. Tura yaunchu nekaachman Yus yamái paant awajsaiti. Nuka Krístuiti. Tura Nii nekaatin nekas shíiraiti. < sDNekaatarum, yatsuru. Yus-shuaran yáiṉtaj tusan ti takaajai. Tura atumíncha, Rautiséanmaya̱ shuarnasha, tura ashí winia waitcha ainia nunasha yáiṉtaj tusan ti takaitjai. U %DTuma asamtai Kristu ni kakarmari̱n tí surakui nekas kakaram takaajai.5~ eDIisha Kristu étsereaji. Túrar ashí enentáimtikrar péṉker nekaawarat tusar jintintiainiaji. Nuja̱i̱ Krístuja̱i̱ tsaniṉkiar ashí péṉker tsakarartatui. b} ?DNu chichamsha jú̱iti: Kristu atumí enentái̱n pujak Niiji̱a̱i̱ métek ti shíiram awajtamsattawai. Nu imiá shiir chichamnum Israer-shuarchasha pachiiniainian Yus ashí ni shuari̱ nekawaarat tusa wakerimiayi. | DYámankamtaiknumia̱ nekaachman Yus yamaikia ni shuari̱n paant awajsaiti. Nu chichamnasha ujakarai tusa winia akatar akuptukuiti. { DAtumin yáiṉkiai tusa Yus akattur Yus-Chichaman takamtsuk ujakai tusa akuptukmai. Nuna takaakun ashí Yus-shuara yáintrintjai. z 'DAtumin wáitiaknasha ti shiir waraajai. Kristu ni shuari̱n nekas péṉker awajsat tusa wáitiana nui̱ pachiinkia asan waraajai. Ashí Yus-shuar Kristu aya̱shí̱ áintsaṉ áiniakui Yus-shuaran yái̱ṉtajtsan aya̱shruja̱i̱ wáitiakun shiir enentáimjai. (y KDTuma asamtai Jesukrístu shiir enentáimtusrum kakaram ajasrum katsua̱rtiniaitrume. Tura uwempratin chicham antukuitrum nuyá kanakchatniuitrume. Ju̱ uwempratin chichaman ashí nuṉkanam etsernakuiti. Wisha, Papru asan, etserkatniun yaimjai. Papru ashí Yus-shuaran yáiṉkratniuiti {x qDAtumsha nuik tunáa túrin asarum atumí enentái̱n Yusa nemasri̱ ámarme. Tuma asarum yajá wekaimiarme. Antsu Kristu, aentsu aya̱shí̱n aya̱shimiak, krúsnum wáitias jakamuja̱i̱ ii tunaari̱ asakármatai yamaikia Yusja̱i̱ nawamnaikiar shiir pujaji. Nuja̱i̱ Kristu in péṉker ajasuncha tunaan máatrachmancha tura sumamachuncha Yúsai̱ ejetamtatji. .w WDNúnisaṉ Yus Kristu krúsnum jakamuja̱i̱ ashí nayaimpinmasha tura ju̱ nuṉkanmasha írunna nuna Niiji̱a̱i̱ nawamnaikiar shiir pujusarat tusa wakerukmiayi. 7v kDYus ashí takamtsuk Kristui̱ shiir pujumiayi. Yus wáinkiachminiaitiat ni Uchiri̱ akiiniamai tura aya̱shimkiamiayi. Túmaitiat ashí najanamua nuna yaunchu pujú asa ashí akupniuiti. q +DNi Uchiri̱ krúsnum jaka ii tunaarí̱n nijiar tsaṉkurtamar uwemtikrampramiaji. Kristu jakamuja̱i̱ Yusja̱i̱ nawamnaikiar shiir pujustin p D Yus iwianchin nupetak íwianch akupeana nú kiritniunmaya̱ uwemtikramar ni aneamu Uchiri̱ akupeana nui̱ wearmakmiaji. o 9D Yus ni shuari̱n tsáapninia nui̱ ashí péṉkeran susattawai. Tura incha nui̱ pachiinkiatniun tsaṉkatramka asakrin Yus Apa yumiṉsamniaitrume. n  D Yus ti kakaram asa ikiantamprat tusar seaji. Nuja̱i̱ ashí itiurchat ákuisha páchitsuk ti shiir warasrum katsuntrattarme. xm kD Atumsha Krístunu ainia núnisrum péṉker túrutak tusar seaji. Tura ashí ni wakerana nu umíakrum ashí péṉker ana nu, nerektinia áintsarmek, túrattarme. Núnis túrarum Yus unuimiatki wéakrum Nin ti peṉker nekaak tusar seaji. _l 9D Iisha nu antukar Yus ashí tsawant áujtajrume. Yus ni wakeramun ti paant nekaprutmawarat tusar seaji. Ashí Yúsnan ni enentáimtairi̱ji̱a̱i̱ ashí Níiniun paant nekaatniun Yus jintintramat tusar seaji. Fk DNiisha átum Yus-shuar asarum mai anenai ajamun ujatmakmaji. j /DNu chichaman Épapras ujatmakmarme. Niisha iiji̱a̱i̱ métek takasu asamtai ti aneamuiti. Atumniasha Kristu takatri̱n ti shiir takartamsaiti. i DNu chicham ashí nuṉkanam pampaakui shuara enentái̱n nereá áinis nusháa ajasar yamaikia péṉker túrin áiniawai. Núnisaṉ atumí̱i̱ncha túrunaiti. Yus ti nekas aneṉkartiniaiti tu etserkamu ántakrumin nu chicham atumí enentái̱ncha nerekmiayi. h }DUwempratin chicham nekasa nu antukrum atumsha nayaimpiniam atumnian Yus ti shiir ikiusman wáinkiatai tusarum nákarme. _g 9DAtumsha Jesukrístu ti shiir enentáimtamusha tura ashí Yus-shuar aneamusha antukji. jf ODIisha atumin Yus áujtakur ii Uuntri̱ Jesukrístu Apari̱ Yus ashí tsawant yúmiṉkiaji. ve gDju̱ papí áarar nui̱ Kuruse péprunam Kristu péṉker umirkarum Yusna ajasuitrumna nu akuptaji. Yus ii Apari̱ atumin wáitnentaimturma asa yainmakarti imiatkinchanum tuke shiir pujustinian. Papru Yus-shuaran Yúsan áujtusmianis nu }d wDWi Pápruitjai. Yus wakerutak Jesukrístunun etserkat tusa akatra akupkamuitjai. Wisha ii yachi̱ Timiuté̱uja̱i̱ =csTuma asamtai Papru arantutsuk urukuk Yus akupeamunam ati, Uunt Jesukrístu túramuri̱ncha ashí etserkamiayi. Nútiksaṉ etserkatniuncha Páprun peṉké suritkiacharmiayi.b/Tura Pápruka nui̱ṉ je̱a̱ ikiamsamunam jimiará uwí pujusmiayi. Tura ashí aents nin iyutaj tusa wearmia nuna ni je̱e̱n itiaamiayi. ba=Tura Papru nuna ti̱ iniaisamtai Israer-shuar nuamtak núkap chicharnaiyasua wearmiayi. `Tuma asamtai, nekaatarum. Yamaikia Yusai̱ uwempratin ana nuna Israer-shuarsha susamuiti. Tura niṉkia nekas umikiartatui” tímiayi. d_AWarí, au shuara enentái̱ katsua̱rai;Kuishi̱ji̱a̱i̱ ántaksha ántichua núnin áiniawai,Ji̱isha epetkamua áanin áiniawai,Iyaksha wáinkia̱i̱ṉ tusa, ántaksha antuka̱i̱ṉ tusaEnentáimkiusha nekaawa̱i̱ṉ tusa,Winí uwempra̱i̱ṉ tusa, tura Winí tsuamara̱i̱ṉ tusa túrunayi”. Nuní áarmaiti. ^“Ame weme au aents ju̱ titia:“Ántutka ántakrumsha nekaashtatrume,Íitkia iyakrumsha wáinkiashtatrume. ]{Chikichkí enentaikⁱ enentáimsatin atsá asamtai, jiinki weartasa pujuarmiayi. Túmainiakui Papru chichaak “Nékaseṉ Yusa Wakaní̱ yaunchu Yúsnan etserniu, Isayas naartin áarmari̱ji̱a̱i̱ ii úuntri̱n chicharuk ju̱na tímiayi: \Tura Papru táman antukarmia nu, chíkichkia, nekasaiti tusar umikiarmiayi. Tura antsu chíkichkia, nekaschaiti tusar umikcharmiayi. [Nú tsawantai̱ iruntrami tiarmia nú tsawant jeamtai, ti untsuri̱ aents Papru pujamunam iruntrarmiayi. Papru jintintiainiak Muisais yaunchu aar akupkamia nuja̱i̱ tura chíkich Yúsnan etserniu aarmari̱ji̱a̱i̱sha, Jesus nekas Yusa Anaikiamuri̱nti tusa paant jintintiawarmiayi. Nuna tura káshik naṉkaama Yus akupeamunam pachiinkiatniun étse-étserkua ki̱arai̱ iniaisamiayi. 9ZkTúrasha ashí nuṉkanam yamaram chichaman jintinian yajauch chicharainiawai tama antukji. Tuma asamtai amesha nu warintia enentáimtam nekaatai tusar wakeraji” tiarmiayi. UY#Tutai niisha tiarmiayi “Iisha Jutía nuṉkanmaya̱ aentsti, ame yajauch túramu papí peṉké wáinkiachuitji. Tura ii shuar nuyá táarainia nusha “au yajauch túraiti” tu ujatmakcharmaji. LXTuma asamtai, yatsurtirmin, atumin untsukjarme chichastaj tusan. Yusa anaikiamuri̱, Israer-shuarti nákajnia nu táwiti wi tu étserkui, ju̱i̱ achikiar jiṉkiámu pujajai” tímiayi Papru. GWTúrasha Israer-shuarka “Atsá, akupkairap” turutiarmiayi. Nu tuma asamtai, “antsu uunt akupin nekarati” tímiajai. Wikia wíi shuara tunaari̱n kapitiánin ujaktinian táchaitjai. VTura nu aencha winia anintsar, akupkatai, turutiarmiayi, wisha peṉké yajauchin, mantamnamnia tímianu túrachu asamtai. \U1Nuyá menaintiú tsawant naṉkaamasmatai Pápruka Rúmanmaya̱ Israer-aentsu peṉkeri̱n untsuk ikiaanak “Yatsurtiram antuktarum. Wisha Israer-áentsun yajauchin peṉké túrachmiajai. Tura ii uuntri̱ akupkarmia nunasha yajauch chicharkachmiajai. Tuma aiṉ Jerusaréṉnum winia achirkar Rúmanmaya̱ áentsnum surutkarmiayi. .TUTura ii Rúmanam jeawakrin kapitián Juriu achikia yarumman Rúmanmaya̱ uunt kapitiánin ejetimiayi. Túrasha, Pápruka je̱a̱ ikiamas niisháa pujustí, tiarmiayi. Tura Páprun íisat tusa chikichík suntarnak ni je̱e̱n apujtusarmiayi. Rúmanam Papru Yus-Chichaman etserkamiania nu S+Tura Rúmanmaya̱ Yus-shuar, ii jeatniuri̱n neka ásar jintiá iṉkiunmaktai tusar winiarmiayi. Chíkichkia Apiu pepru támanum táarmiayi, tura chíkichkia, Menaintiu Je̱a̱ tutainium táarmiayi. Nuna káunkan wáiniak Papru shiir enentáimias Yúsan yumiṉsamiayi. 3R_Nui̱ jeawakrin Yus-shuar pujuarmia nu, ni je̱e̱n juramkimiaji. Tuma asamtai nui̱ṉ chikichkí tumiṉ pujusmiaji. Tura nuya̱ṉka nuṉkaṉ Rúmanmaani wémiaji. RQ Tura jíinkir nuya̱ṉka nayaantsa aya̱mach weri Rijiu péprunam jeamiaji. Nui̱ kanarmiaji. Tura kashin anaria̱ nase suut umpuunti támiayi. Tuma asamtai nú kashinkia Putiuri péprunam jeamiaji. lPQ Iisha nui̱ eṉkemprar weri Serakúsa péprunam jeamiaji. Nui̱ menaintiú tsawant pujusarmiaji. 1O[ Ii wétsuk nú nuṉkanam menaintiú nantu pujusmiaji. Tura nuyá chíkich kanunam eṉkempramiaji. Nu kanusha Arijiántrianmaya̱ yaunchu tau menaintiú nantu yumi yútakui nui̱ pujumiayi. Nú kanu nuji̱i̱n numi-yus najankamu jímiar ekemiarmiayi, ni náariṉkia Kástur tura Púruks. %NC Túram incha ti shiir enentáimturmasar núkap ajampramsamiaji. Túram ukunam ii wétin jeamtai ashí ii atsumamun suramsarmiaji. Rúmanam jeawarmiania nu lMQ Nu túramun nekaawar, nú nuṉkanmaya̱ aents jaa armia nu tariar, niisha péṉker ajasarmiayi. ELTura nui̱ pujarin Pupriu apari̱ tsue̱r, numpaja̱i̱ ijiarki jáamiayi. Túmakui Papru werí iyumiayi. Tura Yúsan áujtus amik uwejé̱n nin awantkamiayi. Túram péṉker ajasmiayi. (KINú nuṉkanam aentsu peṉkeri̱ ámiayi ni naari̱ Pupriu. Nú Pupriu ni je̱e̱n in itiaarmamiaji. Tura menaintiú tsawant yurumkancha suramsarmiaji. vJeTura niisha eárchatpiash tusar ii pujuarmiayi. “Túmatskesha jaka inianchatpiash” tiarmiayi. Túrasha ti núkap pujussha peṉké najawe̱achmiayi. Túrunamtai, nuiṉkia nusháa enentáimprar “Pápruka yúschashit” tiarmiayi. hIIPáprusha ni uwejé̱n pe̱ar napin jinium awaṉmiayi. Tura peṉkesha yajauch ajaschamiayi. `H9Tura nú nuṉkanmaya̱ aents, Papru uwejé̱n napi nemaran wáinkiar “Ju̱ áishmaṉsha shuáran mai̱chuashit, tiarmiayi. Nayaantsanmaya̱ uwempraitiataṉ ni yusri̱ iwiaaku átinian suritiawai” tiarmiayi. GPápruka jinia kukarun ikiaanak jinium pataamiayi. Túmawai̱ napi tsuéran ashamak jiinki, Papru uwejé̱n nemaramiayi. :FmTura nui̱ matsamin armia nu, shiir awajtamsarmiaji. Tuma asamtai iisha tsetsema asakrin, tura yumisha yútakui, uunt jinia ikiapárarmiayi. Tura “anamaitiarum” turammaji. ME Tura ashí iwiaakuk jíintrar, nu nuṉka Marta naartin nekaamiaji. D9,Nuyá chíkichkia kanunmaya̱ numi, kame náṉkamas numi achikrum awamkarum péemkatarum” tímiayi. Tu túrawar ashí iwiaakuk jíintrarmiayi..CU+Tura kapitiáncha Páprun uwemtikrataj tau asa nuna túratniun tsaṉkatkachmiayi. Antsu chichaak “Emka yukuaktin nékarmena nu yukuakrum péemkatarum, tímiayi. oBW*Suntarsha, achik júamu armia nú shuaran máataj tusa wakeriarmiayi, yukuak pisarara̱i̱ṉ tusar. A')Tura wainchi jímiar ámunam jeá kanu entsá wayá tepeamiayi. Tura kanú seṉkariṉkia chíchimi yakí takuir ajíamu asa kupintramiayi. w@g(Nuyá jiru entsá ajuṉman chapikri̱n tsupirkar entsá ikiukiarmiayi. Tura kanait jiṉkiárma ármia nuna chapikri̱n tsupirkarmiayi. Tura tarach kanú nuji̱i̱n amia nuna nenakarmiayi. Túram kanu káanmatkanam anumsatuk ajasmiayi. P~9}||{xzzyyRxx\ww:vuu[ttt4sksr+qqppon|mlkjnii6hhbgg)ffQee}e@dccjbbaa!`` ^^S^]G\\\1[[ZZ\ZYY*XXVWWVVeUUJTT!SS[RR.QQ0PPXONN?MMKK9JIIBHHhGGFtEDDhDCUBAA@??l>{=<;::K9877}655<44y4%3322F10)...-?,,(**)}'&% $"!|! ETlGlkQ+ ( /\L O-*S&Atumsha nekas ni uchirí̱ ajasakrumin Yus ni Uchirí̱ Wakani̱n atumi enentái̱n akupturmakuiti. Tura nu Wakan atumí enentái̱ya̱ Yúsan “Aparú” tawai. )-&Nuja̱i̱ ashí aents akupkamun umirkatin armia nuna uwemtikrataj tusa támiayi. Tura iisha yamaikia nuja̱i̱ ni uchirí̱ uunt ajasminiaitji. C(&Tura tsawant jeamtai, Yus ni Uchiri̱n akupkamiayi ju̱ nuṉkanam. Niisha Yúsaitiat nuwa̱nam akiiniamiayi. Tura aents ajasmiayi. Tura aents ajas yaunchu akupkamuncha umirkatniuyayi. T'!&Núnisrik iisha úchichik asarkia ashí aentsu akupkamuri̱ umirkatniuji. '&G&Tuke uunt ajatsuk ni wáinnia nuna umirkatniuiti. Tura uunt ajasmatai tura ni aparí̱ “Ayu” takui nuyá nii antsu ni aparí̱niu ashí wáinkiatniuiti. % &Kuítrinniu uchirí̱ ashí ni apari̱ takakna nuna niiniu áchattawak ukunam. Tura uchichitkiuṉka ni aparí̱ takarniuri̱ya núkete. $)&Tura Krístunuitkiurmeka Apraám weeá áintsaṉ ajasurme atumsha. Tuma asarum, Yus Apraáman anajmatramia nu atumsha jurumkitniuitrume.#-&Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkiu asarⁱ imiá métek aji. Israer-shuar, Israer-shuarcha, ankant ainia nu, ankantcha ainia nu, áishmaṉ, nuwa̱, ashí mash Jesukrístunuitkiuiṉkia yamaikia “niishaaiti” tu enentáimprashtiniaiti. Ni shuari̱ mash chikichik áiniaji. S"&Ashí Kristu náari̱i̱n imiaimiutirmeka Kristu áintsaṉ ajasuitrume. Z!-&Antsu Jesukrístu enentáimtusar, nuja̱i̱ Yusa uchirí̱ úuntmaru ajasuitji. s _&Yamái Kristu nekas enentáimtustiniaiti tuma asamtai yamaikia akupkamu kuirchia áintsaṉ wáitmatsji. H &Akupkamu, nuika, in waitmakmaji uchin kuírchin wainnia áintsaṉ. Kristu tatí tusa waitmakmaji. Tura Kristu támatai ashí nekas Nin enentáimtuinia nuka Yúsja̱i̱ péṉker áiniawai. eC&Tura Kristu táatsai̱ṉ Nin enentáimtuschamniauyayi. Tuma asamtai Nii táatsai̱ṉ akupkamuka in emettama pujurtamji aya akupkamu tana nu umirkatin. Tura ukunam ju̱ nekanayi: Kristu enentáimtusar uwempratniuitji. -S&Tura Yus-Chicham paant “Ashí tunáa áiniawai” tawai. Nu asamtai yamaikia ashí Jesukrístu enentáimtuinia nú shuar, aya Yus timiá asamtai, uwemprartatui. r]&“¿Tura Yus jimiará chichamja̱i̱ chichaawak, tíchaintmeash. Emka Apraáman “Ju̱ja̱i̱ uwemprattame” tíchamkia, nuyá Muisaisan ni akupkamuri̱n súsachmakia?” tíchaintmeash. Tura áintsachuiti. Nekaata, akupkamu umirkatniuja̱i̱ Yusja̱i̱ tuke péṉker pujusminiaitkiumka nuyá aya akupkamuja̱i̱ uwempram tunaaja̱i̱nchu ajasaintme. +&Antsu chikichik shuar niṉki takastinian enentáimkiuṉka chikichan atsumatsui. Tura Yus aya chikichkiiti. Niṉki chikichan akattsuk ashí aentsun Apraámja̱i̱ péṉker awajsatniun Apraáma anajmatar niiji̱a̱i̱ Chichaman najanamiayi. Yus akupkamu itiúrkátiṉ uc&“¿Nuikia Yus urukamtai akupkamun susamia?” tíchaintmeash. Ayu, Apraám weean, Kristu táatsai̱ṉ Yus tímía nu uminkiachminiuyayi. Tuma asamtai nii táatsai̱ṉ ashí tunaan túrawarmia nu timiá yajauchiiti tusa Yus akupkamun susamiayi. Tura Yusa suntari̱ ju̱ akupkamun ashí iwiarar Muisaisan susar akatrarmiayi Israer-shuaran susártí tusar. E&Tuma asamtai Yus timia nuka tuke uminkiattawai, Yus yaunchu Apraámja̱i̱ Chichaman najana asamtai. Núja̱i̱ṉkia páantaiti, péṉker ajastajtsar akupkamu umikrikia shiir pujuschartatji antsu Yus timia nuja̱i̱ iikia takatsuk shiir pujustatji. Nuna tsaṉkatkamiayi Yus Apraámja̱i̱ Chichaman najaneakᵤ. =s&Wátsek, Yus núnisaṉ Chichaman Apraámja̱i najana, ukunam umitsuk iniaisachminiaiti. Tura Chichaman najanamia nú ukunam, kuatru siaṉtu nuyá trainta (430) uwí naṉkaamasmatai, Yus ni akupkamuri̱n Muisaisan susamiayi. Túramaitiat nuja̱i̱ Yusa yaunchu Chichame̱n yapaji̱áchmiayi iniaisatniun. "=&Iis, yatsuru, Yus Apraáman Chichaman najana anajmatuk,“Ámiji̱a̱i̱ tura amée weeá akiinkiattana nuja̱i̱sha ashí aents ti shiir ajasartatui” tímiayi. Kame ‘amée weeá akiinkiartatna nujai” tíchamiayi, antsu ‘akiintiatta nuja̱i̱’ tímiayi. Nuna taku chikichik átinia nuna enentáimpramiayi. Nusha Krístuiti. Aentstisha enentáimpratai. Shuar chichaman najana tura papinium aar nuyá ni naari̱ apujas nuikia nekas yapají̱tsuk umiktiniaiti. Umitsuk iniaisachminiaiti. Patattasha patattsachminiaiti. %&Tuma asamtai Jesukrístu jakamuja̱i̱ ashí Israer-shuarchasha Apraámja̱i̱ métek péṉker shiir warasartatui. Iisha núnisrik nu shuarja̱i̱ Yusa Wakaní̱, Yus akupkataj timia nusha, achiktatji Yus enentáimtusar. Yus akupkamu tura Yus túrattana nu anajmarma }s& Tura Kristu yamaikia uwemtikrampramji. Akupkamun umirkachu yumiṉkramuiti tana nuka in túramtsuji. Antsu Kristu in yainmaktin krúsnum jaka yumiṉkramu ajasmiayi. Kame áarmaiti:Shuar jakati tusa numiniam nenasma yumiṉkramuiti. 7& Shuar akupkamu umirkatniun enentáimna nuka aya nuja̱i̱ péṉker ajastinian enentáimiui; Yúsan enentáimtak péṉker ajastinian enentáimtsui. #?& Núja̱i̱ṉkia páantaiti. Akupkamu umirkatniuja̱i̱ péṉker ajaschamniaiti Yusja̱i̱, antsu aya Yus enentáimtusam péṉker ajasam uwemprattame. & Antsu ashí shuar “akupkamun umirkan uwemprattajai” tuinia nuka yajauchiniam yumiṉkramu áiniawai. Yus-Papinium áarchamukait“Ashí shuar Yus akupkamun ashí aarma nuna takamtsuk umirkachka yajauchiniam yumiṉkramu áiniawai.” Tu áarmaiti. zm& Tuma asamtai ashí shuar Yúsan enentáimtuinia nuke Apraámja̱i̱ métek péṉker ajasar shiir warasartatui. !;&Yamái páantaiti. Yus ashí Israer-shuarchancha tawai “Aya winia enentáimtursarum péṉker átatrume”. Israer-shuarchasha nuja̱i̱ péṉker ajastinia nuna ti yaunchu neka asa, Apraáman ujakmiayi,“Ámiji̱a̱i̱ ashí aents ti shiir ajasartatui.” Tu ujakmiayi. &E&Iis, nuja̱i páantchakait. Ashí shuar Yúsan enentáimtuinia nuka Apraámja̱i̱ métek enentáimpraru ásar, ni uchirí̱a áintsaṉ ajasaru áiniawai. ,Q&Yaunchu ii uuntri̱ Apraám enentáimpratai. Yus-Chicham nin tawai:“Apraám Yúsan enentáimtusmatai Yus “Ayu, péṉkeraitme” tímiayi” tawai. n U&Naka enentáimpratarum. Yus ni Wakaní̱n súramtsuk tura aents túrachminian atumí̱i̱n ti takaatsuk. Átum aya akupkamun umirkurmin Yus nuna túrachuiti. Antsu ni chichame̱ antukrum Yus enentáimtakrumin Yus nuna túraiti. U #&Peṉké ántrarmek wáitsamarum tura antsu ishichkisha unuimiarchamkarum? 3 _&¿Tuke nétsekaitrum. Yusa Wakaní̱ emka atumí enentái̱n wa̱yá takasmatai atumek yamaikia nu takat aya aya̱shí̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ umiktin enentáimprarmek. X )&Wátsek, aniastatjarme, enentáimpratarum. ¿Wariji̱a̱i̱ṉ Yusa Wakaní atumí enentái̱n achikmarum. Akupkamu umirkarmek enentáimin achikmarum, antsu Yus enentáimtusrum ni Wakaní̱ achikchamkuram? -  U&¿Wariṉ aa Karaseanmaya̱tirmea. Waweamukaitrum netse enentáimprarum Yus tama umirkashtin. Kristu krúsnum máamun ti paant étserkun atumin iniaktuschamkajrum? 7g&Yus ti péṉker asamtai itiurak “Kristu ántar jakamiayi” títiaj. Iis, aya akupkamun umirkan péṉker ajasminiaitkiuiṉkia, nuikia Kristu ántar jáka̱a̱yi̱.2]&Wisha Krístuja̱i̱ krúsnum jákaitjai. Tuma asamtai yamaikia wikia iwiaaktsujai wi wakeraj nuna túratniun antsu Kristu winí iwiaakui ni wakera nuna túratniun. Tura ju̱ aya̱shnium pujayatan aya Kristu enentáimtakun iwiaakjai. Krístusha Yusa Uchirí̱ntiat winia ti anentuk jarutkamiayi. :m&Iista, akupeamun umiktaj tukaman peṉké tujinkiamjai. Umiktinian tujinkian jaka áintsanak ajasmajai akupeamunam. Antsu Yusja̱i̱ iwiaaku pujajai ni wakera nuna umiktinian. ve&Antsu yaunchu, wi túrashtiniaitjai tímiaj nuna awaiṉkin túratniuitjai tákunka nuikia nekas tunaitjai. 7g&Tura Israer-shuar enentáimprashtimpiash, “Wátsek, núnisaitkiuiṉkia wisha Krístun enentáimtustaj tákunka, emka tunáa shuaraitjai tu enentáimtumastiniaitjai” tíchanpiash. Nuka nekasaiti tura nuyá “Nu asamtai Kristu winia tunáa shuaran najataiti” peṉké tu enentáimprashtiniaiti. s_&Túmaitiatar ju̱ nékaji. Akupkamu umíamuja̱i̱ uwemprachminiaitji antsu Jesukrístu nekas enentáimtakum uwemprattame. Nu nekaar iisha Jesukrístu nekas enentáimtusmaji tunaaja̱i̱nchu atai tusar. Aya Kristu nekas enentáimtusar péṉker átatji. Akupkamu takasar umirkarsha tuke nuja̱i̱ péṉker ajaschattaji. Akupkamunka shuar umiktaj táyat, chikichkí shuarkesha nuja̱i̱ péṉker ajaschamniaiti. Nu nekaar antsu Jesukrístu nekas enentáimtusmaji péṉker ajastai tusar. [/&Iikia nekas Israer-shuaraitji. Israer-shuarcha, tunáa ainia áaniuchuitji. E&Tura nuna íisan ashí íimiainiai̱ṉ Pítrun chicharkamjai. Yus Shiir Chicham tana nuja̱i̱ métek wekasachu ásarmatai tímiajai “Ame Israer-shuaraitiatam Israer-shuarti ikiukim tsupirnakchaja̱i̱ yurumám Israer-shuarcha áintsamek túrame, tímiajai. Nuikia “Israer-shuarcha Israer-shuartiji̱a̱i̱ métek wekasatin áiniawai” tiip” tímiajai. Israer-shuarsha Israer-shuarchasha mai métek Yúsan enentáimtusar uwemprartatui T!& Tuma asamtai chíkich Yus-shuar, Israer-shuar armia nu, Pítruja̱i̱ métek emka yurumáwaru áiniayat jimiará enentai takusar ukunam iniaisarmai. Pirnapísha neka áyat nútiksaṉ nupetnakmai. L& Iis, Israer-shuar tuiniawai, “Israer-shuarcha Muisais timia núnisaṉ tsupirnakcha asamtai, nu shuarja̱i̱ yurumáshtiniaiti” tuiniawai. Túmaitiat Pítiur yurumámnian nékakᵤ, emka Sántiak shuar táatsai̱ṉ Israer-shuarchaja̱i̱ yurumámai. Tura nuyá Sántiak shuar Jerusaréṉnumia̱ Antiukíanam jeawarmatai Pítiur ashamak tsupirnakcha shuarnumia̱ kanakin yurumáchmai. “Tsupirnaktiniaitme” tiniu ainia nuna ashamak túramai. ~%& Tura nú ukunam wi Antiukía péprunam pujai̱ṉ Pítiur tamai. Tura nui̱ yajauch túramtai, Yus-shuara úuntri̱niak chicharkamjai. }+& Áyatik “Kuítrincha enentáimtusrum tuke yáiṉtarum” tiarmai. Wisha núnaka ti wakerakun tuke túriniaitjai. Papru Pítrun chicharkamai p|Y& Tuma asamtai Jakupusha, Pítrusha, Juaṉsha, Yus akatramu uuntri̱ ásar, Yus winia ti paant akuptan nekaawar, winiasha Pirnapínsha, “Ayu, átum, Israer-shuarchanum Yus-Chicham etserkatarum, tiarmai. Iisha Israer-shuarnum Yus-Chicham etserkattaji” tiarmai. Túrawarmatai shiir áujnaisar ii uwe̱je̱ja̱i̱ achirnaikiamji métek enentáimji tusarⁱ. ]{3&Pítrun Israer-shuarnum akupkama nú Yusak winiasha akuptukmai Israer-shuarchanum. 3z_&Yus akatramu uuntri̱sha Yus winia Israer-shuarchan Yus-chicham ujaktinian akuptukma nuna nekarawarmai. Tura Pítruncha akupkamai Israer-shuaran Yus-Chicham ujaktinian. kyO&Nu arantcha Yus akatramu uuntriṉkia yamaram túratniunka suruscharmai. Nincha ashí aents ti neka ainiawai tu enentáimtuiniawai. Kame nu shuar ti nékainiakuisha ti enentáimtatsjai. Yus ashí shuaran mash métek iyatsuk. x9&Túrasha peṉké ishichkisha umikchamji. Antsu atumí̱i̱n Yus-Chicham yapajni̱átsuk métek jeartamat tusar ni chichame̱ peṉké anturkachmaji. Sw&Tura nu shuar ántar yachi áiniak antuktai tusar waya̱warmai. Tura ii chichame̱n antukar itiurchat awájtámsatai tusar wakeriarmai. Iis, Kristu Jesus in uwemtikrampra asamtai ti shiir iisha Yus yúpichuch umíaji. Tura nuna nekaawar, atakka, aya yáunchu akupkamu itiurchat ana nuja̱i̱ uwemtikrampratniun wakerutmakarmaji. jvM&Niisha Yus-shuara úuntri̱ntiat itiurchat enentáimpracharmai. Antsu chíkich shuarka Titiu Israer-shuarchaitiat wiji̱a̱i̱ pujakui niisha Israer-shuar ajastí tusa tsupimiamtikiatniun wakeriarmai. Túrasha tujinkiarmai. +uO&Yus akupta asamtai Jerusaréṉnum wémajai. Tura nui̱ jean aya Yus-shuara úuntri̱ji̱a̱i̱ṉ áujmattsamjai. “Jú̱nisnak ashí Israer-shuarchan Yus-Chichaman ujainiajai” tímiajai. Takasmajna nusha tura tuke takastin enentáimjiana nusha ántar ai̱ṉ tusan tu áujmattsamjai. t {&Tura katurse uwí naṉkaamasmatai wisha Pírnapíji̱a̱i̱ Jerusaréṉnum wémaji. Titiuncha jukimjai wiji̱a̱i̱. Hs  &Túrawar winia enentáimtursar Yúsan shiir yumiṉsarmai./r Y&Aya antukarmai. “Yaunchu in ti áintrammiaj nu yamaikia Yus-Chichaman étseruk wekaawai. Yáunchuka in amutmaktinian wakeriniaitiat yamaikia iniaisaiti” tiarmai. Zq /&Tuma asamtai ashí Yus-shuar Jutía nuṉkanam pujuarmia nu winia nekaracharmai. Qp &Nú ukunmasha Siria nuṉkanmasha, Sirisia nuṉkanmasha wémajai. 9o o&Yus iirui. Wi tájana nu nekasaiti, wáitchaiti. n &Tura Jakupuncha, ii Uuntri̱ Jesusa yachi̱a nuna, wáinkiamjai. Nú arantka chikichnaka Yus akatramunka wáinkiachmajai. m ;&Tura menaintiú uwí naṉkaamasmatai, nuyá Pítruja̱i̱ áujmattsataj tusan Jerusaréṉnum jeamjai. Tura jimiará semanachik pujusmajai Pítrujai. Yl -&Uunt péprunmasha, Jerusaréṉnumka, wéchamjai winí emkaru Yus akatramuja̱i̱ chichastinian. Antsu wárik Arapia nuṉkanam wémajai. Tura nui̱ Yúsan enentáimtasuan atak Tamasku péprunam waketkimjai. Tura wi yáunchu ti yajauchin túramiaj nuka antukchakaitrum. Israer-shuar Yúsnan takainia nútiksanak wisha takasmajai. Tuma asan Yus-shuaran ti kajerkan tuke pataatukmajai amuktaj tusan. Nusha nékarme. jg O& Aentska ujatkachmai. Unuitiutnasha unuitiurchamai. Antsu Jesukrístuk winia paant jintintruamai. gf I& Antsu nekaatarum, yatsuru. Uwempratin chichaman wi étserjana nuka áentsnumia̱nchuiti. ,e S& Ti kakaram chichaatsjak. Nuna chichaakun shuar shiir enentáimtursarti tusan chichaatsjai. Antsu Yus shiir enentáimtursati tusan nuna tajai. ¿Shuar wakeruinia nuna enentáimsan chichaajak? Nuna enentáimkiunka Kristu wakera nuna umirkachaintjai. Papru jú̱nis Yus akatramu ajasmiayi &d G& Paant ujakjarme túmaitiatnak ataksha ujaajrume: Náṉkamas shuar niisháa uwempratin chichaman, wi etserkachmaj nuna étserkuiṉkia Yus yumiṉkrattawai. uc e&Tuma asamtai Yus nin yajauchiniam yumiṉkrattawai. Wisha Yus-Chicham yapaji̱ámun etserkamtaiṉkia Yus winia yumiṉkrurtatui. Nayaimpinmaya̱ suntarsha nusháa chichaman wi etserkachmaj nuna étserkuiṉkia nunsha yumiṉkrattawai. ob Y&Wátsek, nekas chíkich chicham peṉké atsawai shuar umikiar uwempratin. Antsu yajaya̱ shuar atumí̱i̱n taar péṉkercha awajtamainiawai. Tura nusháa chichaman etserkar Yusa shiir chichame̱n yapaji̱latniun wakeruinaiwai. ma U&Maa, nekasaash timiá wárik Yus ikiukmiarum. Kristu in ti anenma asamtai Yus ni shuari̱ ajastinian in anaitiamkamji. Urukamtaitsuk nuikia imiá wárik ni chichame̱ inaisamarum nusháa chicham umikrum uwemprataj tusarum. V` '&Tuma asamtai tuke Yus shiir atí. Ayu. Chíkich uwempratin chichamka atsawai P_ &Yus ii Aparí̱ nuna wakera asamtai, Jesus ni aya̱shi̱n surumak wáitsamiayi ii tunaari̱ asakártinian. Nuna tura ashí tunáa ju̱ nuṉkanam ana nuyá̱ aṉkant awajtamsatai tusa in yáinmaji. ^ {&Yus Apa tura ii Uuntri̱ Jesukrístusha waitnentramainia ásar yainmakarti imiatkinchanum tuke shiir pujustinian. ,] S&Wisha, ashí Yus-shuar wiji̱a̱i̱ pujuinia nusha, ju̱ papí akupeaji. Ashí Yus-shuar Karasea nuṉkanam pujarmena nu áujsatarum tusan ju̱ papin akuptajrume. \ &Wi Pápruitjai, Yus akatramu. Yúsak winia akatturuiti. Shuarka akatturchamai. Yussha chíkich shuáran akupturak akatturchamai, antsu Nuṉki, Yus Apa, Jesusan jakamunmaya̱ iniantkimia nu, tura Jesussha winia akatturarmai Yusa shiir chichame̱n etserkatniun. t[a0Ashí ii Uuntri̱ Jesukrístun tuke enentái̱ji̱a̱i̱ aneana nuna Yus shiir yáiṉtí. Nuke atí.8Zi0Yus Apasha tura ii Uuntri̱ Jesukrístusha ashí Yus-shuartirmin anenmak shiir imiatkinchanum pujustinian suramsarti. Tura Nin tuke nekas enentáimtustinian suramsarti. TY!0Tuma asamtai ii ju̱i̱ pujamun ujatmak ikiantamprarat tusan akuptajrume. X0Ii aneamu yachi̱, Tíkikiu, ashí wi túramun ujatmaktatui. Niisha Ii Uuntri̱ Krístunu etserkatniun ti peṉker yáinniuiti. W0Yus nu chichaman etserkatniun akuptukuiti. Nuna túrakun sepunam pujajai. Sapijmiatsuk etserkat tusarum Yus áujtursatarum. Amikmaamu aV;0Núnisaṉ winiasha áujtursatarum. Wi sepunam pujayatan Yus winia chichastinian surusat tusarum seatritiarum. Tura wi chichaakun sapijmiatsuk Shiir-chichaman yaunchu nekaachma paant awajsat tusarum áujtursatarum. $UA0Yusa Wakaní̱ji̱a̱i̱ Yus áujeakrum tuke seatniuitrume. Tura tuke aneara pujustarum wake mesetsuk, tura ashí Yus-shuar ainia nusha Yus áujtustarum. ,TQ0Múukem ajaktincha Kristu uwemtikrampramu múukmi̱i̱n etseṉkruktarum. Tura Yus-Chicham puniáa áintsaṉ achiktarum. Nuka nekas Yusa Wakaní̱ puniari̱nti. S)0Nuya̱sha ashí naṉkaamas, tantar takustinia áintsaṉ, Yus tuke nekas enentáimtustarum. Nuja̱i̱ íwianch eketrámkamusha uwemturtatme. cR?0Suntar iwiarnak sapatan aweá áintsarum Yusa shiir chichame̱ etserkatin iwiarnartarum. qQ[0Wats, nekas tariartin nekas chicham emenmamatarum. Tura péṉker túratniuja̱i̱ jatairum ajaktarum. P'0 Jiru entsartinia áintsarum Yus súramna nu entsartarum. Nu entsarmaja̱i̱ itiurchat tsawant taritra nupetkarum tuke tariarum wajastatrume. VO%0 Kame Yusna takáa asar peṉké áentsja̱i̱ máaniatsji antsu yajauch wakan kakaram írunna nuja̱i̱ máaniaji. Niisha ju̱ nuṉkanam, kiritniunma áintsaṉ, tunaanum wekainia nuna akupin áiniawai. Nw0 Apach máanainiak jiru entsarua núnisrum Yus susamuja̱i̱ entsartarum. Nuja̱i̱ íwianch nupettamkui tariartatme. M#0 Wátsek, yatsuru, ii Uuntri̱ Yusja̱i̱ tsaniṉkiu asarum ni ti kakarmari̱ji̱a̱i̱ iwianchja̱i̱ máanaiktin kakaram ajastarum. BL}0 Tura atumsha, iniamniutirmesha, atumí takartamu wakaní̱ mántutsuk shiir enentáiji̱a̱i̱ iniartarum. Nekas enentáimpratarum. Ii Uuntri̱ nayaimpiniam pujana nuna niisha atumja̱i̱ métek umirainiawai. Tura Yuska ashí shuaran akantsuk métek iyawai. Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ íwianch taritratarum K0Kame chíkich chíkich ni takasmaja̱i̱ métek akinkiartatui. Ii Uuntri̱ Kristu nu shuar péṉker túramuja̱i̱ métek akiktatui. J0Aya shuárnak yayá nútiksarum takasairap. Antsu ii Uuntri̱ Kristu takarsatniua nútiksarmek ásump enentáiji̱a̱i̱ takastarum. (II0Aya wáitmakui shiir enentáimtursat tusarum péṉker takarsairap. Antsu Kristu takarniuri̱a núnisrum ashí ame enentáimja̱i̱ Yus wakera nu túratarum. @Hy0Takakmautirmesha, atumí uuntri̱ ju̱ nuṉkanam pujuinia nu ti peṉker umirkatarum. Kristu umirkatniua áintsarum wishiktsuk ashamakrum tuke enentáiji̱a̱i̱ takarsatarum. %GC0Atumsha, uchirtintirmesha, atumí uchiri̱ ántrarum akajkairap. Antsu Yúsan shiir enentáimtusarat tusarum ti péṉker jintinkirum tsakatmartarum. aF;0Túrakmeka shiir átatme tura jú̱ nuṉkanam untsurí̱ tsawant pujustatme” tawai. qE[0Emka akupkamu “umirkam nekas shiir átatme” tana nu jú̱iti:“Apasha nukusha umirkata. [D 10Uchitirmesha, Yus-shuar asarum apasha nukusha umirkatarum. Nuka ti péṉkeraiti. C10!Tura núnisaṉ ashí áishmaṉtiram atumí nuwé̱ atumí aya̱shí̱a nútiksarmek aneatniuitrume. Nuwa̱sha ni áishrí̱n umirkatniuiti. B 0 Nusha Kristu ni shuari̱ji̱a̱i̱ tsaniṉmán tawai. Nuka yaunchu nekaachma yamaikia nekanaiti, tura ti enentáimturtiniaiti. A/0“Tuma asamtai áishmaṉ ni aparí̱ncha nukurí̱ncha ikiukin ni nuwe̱ja̱i̱ tsaniṉkiar chikichik aya̱shtin ajainiawai.” Tu áarmaiti. F@0ni aya̱shí̱ asamtai. Kame ni aya̱shí̱ muchitmarintji. z?m0¿Yaki ni aya̱shí̱n nakitniuit? Antsu péṉker wáiniuk áyureatsuk. Kristu núnisaṉ ni shuari̱n wainiui >#0Núnisaṉ áishmaṉ ni aya̱shí̱n anea núnisaṉ ni nuwe̱n aneatniuiti. Shuar ni nuwe̱n aneak nuja̱i̱ ni aya̱shí̱ncha aneawai. =0Nuja̱i̱ ashí ni shuari̱n tunaarinniuchu tura yajauch máatrachu antsu ti peṉker shiir awajas Niiní ejetaj tusa túramiayi. ~<u0Kristu ashí ni shuari̱n ni Chichame̱ja̱i̱ tura entsaja̱i̱ niji̱ar ní shuar péṉker árat tusa jakamiayi. ;%0Kristu ni shuari̱n ti aneak nin yáiṉtaj tusa jákatniun surumakmiayi. Núnisrumek áishmaṉtirmesha atumi nuwé̱ aneatniuitrume. }:s0Nu asamtai Yus-shuar Krístun umirin áiniawai. Núnisaṉ ashí ana nuja̱i̱ nuwa̱ ni áishri̱n umirkatniuiti. 49a0Kristu ni shuari̱n akupeana núnisaṉ áishmaṉsha ni nuwe̱n akupkatniuiti. Kristu ni shuari̱n aya̱shimiak ni muuké̱ áintsaṉkete. Tura nin uwemtikiartiniaiti. T8!0Núwa̱ka Krístun umirna núnisaṉ ni áishri̱ncha umirkatniuiti. _770Yus-shuar asarum nuámtak umirnaikiatarum. Túrakrum Kristu shiir awajsattarme. u6c0Ii Uuntri̱ Jesukrístu náari̱ji̱a̱i̱ ashí irunna nu Yus Apa tuke yumiṉsatarum. Yus-shuar túratin Y5+0Túrarum Yus shiir enentáimtakrum Yus-kanta kantamkirum shiir áujnaisatarum. 4 0Nampekairap. Nampeakmeka aya yajauch ajame. Antsu Yusa Wakani̱ winia enentáirui̱ takamtsuk pujurtusti, tu enentáimsatarum. W3'0Enentáincha áirap. Ii Uuntri̱ Kristu warinia wakera nu enentáimtustarum. H2 0Péṉker túratin tsawant wasúrkáip. Tunáa ti pampaatsuk. 10Nu asamtai átum túramu íimiastarum. Nékachu áintsarum pujusairap. Antsu péṉker enentáimprarum wekasatarum. "0=0Nu asamtai Yus-Papinium tawai:“Kanaruitme nu shintiártá. Jakamunmaya̱ nantáktiá. Tura Kristu tsáapin awajturmastatui.”Tu áarmaiti. a/;0 Tura ashí tsáapninium itiamu ashí paant ajawai. Tsáapnikia ashí paant awajeatsuk. A.}0 Ni u̱u̱k túruinia nu áujmatsatin natsanmai̱niaiti. a-;0 Kiritniunam wekainia nu túramu pachisairap. Antsu nu shuar tsáapninium eṉkeatarum. <,s0 Ii Uuntri̱ Kristu wakeramu nekaatin wakeruktarum. p+Y0 Tsáapninium wekainiaka shiir awajkartincha tura nekas chichamtincha tura péṉker túrin áiniawai. H* 0Yáunchuka atumsha kiritniunam wekainiuyarme. Tura yamaikia Krístuja̱i̱ tsaniṉkiu asarum péṉker tsáapninium wekaarme. Shuar tsáapninium wekainia nuja̱i̱ métek wekasatarum. =)u0Tuma asamtai nu shuar peṉké pachischatniuitrume. (0Nu túramniaiti tusar ántar chichamja̱i̱ anaṉkramacharti. Warí, nuna túruiniakui Yúsan umirainiachun Yus ti asutiáwartatui. '70Shuar chíkich nuwa̱ja̱i̱ tsanirmakka tura ashí yajauchin wakerakka tura jú̱ nuṉkanmaya̱ṉ ikiauṉkatniun wakerakka Yusai̱ Kristu akupea nui̱ peṉké pachiinkiachminiaiti. Kame ju̱ nuṉkanmaya̱ṉ ikiauṉkatin ántar-yus tikishmatratniua nuja̱i̱ métekete. z&m0Natsanmaincha, ántar chichamsha yainmakchamnia asamtai chichaschatniuitrume. Antsu Yus shiir yumiṉsatniuiti. %'0Yusna asarum tsanirmatniusha yajauch túratniusha tura jú̱ nuṉkanmaya̱ṉ ikiauṉkatniusha ishichkisha enentáimtuschatniuitrume. $+0Kristu in anenmaj núnisrum anenaitiarum. Kame ii tunaari̱n akikmaktaj tusa jákatniunam surumakmiayi. Túramtai Yus shiir enentáimtusmiayi. S# !0Nekas Yusa Uchirí̱ aneamu asarum Nii tura núnis túratin wakeruktarum. "/0 Antsu shiir awajkartin ajasrum waitnennairarum, Kristu jakamuja̱i̱ Yus atumí tunaari̱n tsaṉkurtampra nútiksarmek tsaṉkurnairatarum.3!_0Ashí yajauch ana nuyá kanaktiarum. Nakitratniusha, kajernaikiatniusha, tura kakantrar charáa charáa ajatniusha, katsekmaktincha, tsanumpratniusha mash atsutí.  0Yusa Shiir Wakaní̱ kúntuts awajsairap. Warí, Yúsnaiti tusa pujurtamji. Tura pujurtamuk takamtsuk uwemtikramprattaji. F0Muijmiai chicham chichasairap. Antsu chichastin akui péṉker chicham, chíkich shuar péṉker awajsamnia nu chichastarum. Anturtuinia nuna yáiṉtaj tusarum nu chicham ujaktarum. y0Kasasha kasamtsuk kakaram takakmasti. Tura ni uwejé̱ja̱i̱ péṉker takaak atsumainia nú shuarnasha susati. :o0Uunt iwianch yajauch awajtamsatin tsaṉkatkaip. `90Kajeakrum tunáa túrawairap. Tura nu kajekmasha tsawant takamtsuk áchatniuiti. nU0Nu asamtai chikichik aya̱shi muchitmari̱ asarum wáitrutsuk nekas chicham chicharnaisatarum.  0Tura yamaram enentáimtairam emetatarum. Nuka Yusja̱i̱ métek najanamu asa nekas péṉker tura shiira nuna tuke túriniaiti. G0Túrarum péṉker enentáimsarum wakannium yapaji̱átarum. 0Y0Yaunchu enentáimtairmeka aya̱sh wakeramu anaṉkramin ainia nuja̱i̱ piaku asa imiá yajauchiiti. Nu enentáimtairmesha yaunchu túrutairmesha ajapa iniaisatarum. {0Nekas Nii anturkaitkiurmeka tura Jesus nekas tama Kristu unuiniarmaitkiurmeka Nin shiir enentáimtustin unuimiarmarme. D0Antsu átumka núnisrum enentáimtustin unuimiarchamarme.  0Nu arantcha, ni túramuri̱ji̱a̱i̱ natsa̱mtichu ásar ti yajauchiniam surumakar ashí tunaan wararainiak túrin áiniawai. 0Ni enentái̱n kusuru áiniak Yusna nuna nekaatniun wakeruiniatsui. Tuma ásar shiir wekasatniun, Yus amaana nuna, nékainiatsui. $A0Ii Uuntri̱ Kristu íimmianum ju̱na akatjarme: Chíkich aents Yúsan nékachu ásar ántar ni enentáimmiaja̱i̱ṉ wekainia núnisrum wekasairap. eC0Tuma asa ni aya̱shi̱n wáinkiui ashí nuna muchitmari̱ péṉker yáiniaikiar ashí ni túratniuri̱n shiir takasartatui. Nuja̱i̱ nu aya̱shnium muchitmari̱ chíkich chíkich péṉker takainiak métekrak shiir tsakartatui. Tura anenainiakui nu aya̱shsha péṉker úuntmartatui. Krístuja̱i̱ tsaniṉkiu asar yamaram iwiaakmanum wekaaji gG0Antsu nekas aneniakur nekas chicham ujanaiktiniaitji. Túrar Krístuja̱i̱ tsaniṉkiar tuke tsakakir ashí péṉker túratniuja̱i̱ Niiji̱a̱i̱ métek ajastatji. Krístuka ashí ni shuari̱ muuké̱ áintsaṉkete. 0Tura uchía áintsar áchattaji. Úchikia ashí yamaram chichaman antukar wari yapají̱i̱niawai. Tura anaṉkartinia chichame̱n antukar waaku áiniawai. Kame nu anaṉkartin shuar ti paant chichayataṉ ni shiir chichame̱ja̱i̱ anaṉkatniun pujurenawai. $A0 Nuja̱i̱ Yus nekas enentáimtamunam Yusa Uchirí̱ ashí métekrak péṉker nekaattaji. Nu túrakur katsukir Krístuja̱i̱ métek péṉker ajastatji. 0 Túramtai ashí Yus-shuar ni takatri̱ji̱a̱i̱ yáiniaikiar ti peṉker shuar ajainiakui Kristu aya̱shi̱ takamtsuk katsu̱arartatui. | q0 Tura nuja̱i̱ chikichan akatramun awajsamiayi. Chikichnasha Yúsnan etserniun awajsamiayi. Chikichnasha uwempratin chichaman etserniun awajsamiayi. Chikichnasha Yus-shuara wáinniun awajsamiayi. Tura chikichnasha unuikiartinian awajsamiayi. i K0 Niṉki ataksha nekas nayaimpiniam wakamiayi. Nuna tura asa ashí ni shuari̱n pimiutkarmiayi.  )0 Tura “wakamiayi” tana nu ¿warintiua? Kristu nayaimpiniam pujá asa yakí wákaṉka emka tárashtinkiait. Nekas nuṉká taramiayi. 0Nu asamtai Yus-Papiniumsha tawai:“Achikman jukí nayaimpiniam wakamiayi. Tura shuáran shíiran susamiayi.” Tu áarmaiti. | q0Tura chikichik chikichik niisháa shiir takastinian suramsaitji. Tura Kristu wakerimia núnisaṉ suramsaji. a;0Chikichkiiti Yus, ashí Yus-shuarti ii Aparí̱nti. Ashí akuptamniuitji. Ashí ni shuari̱i̱n pujak ii enentái̱n pujurtamji. Ti nekas ashí mash, Israer-shuartisha Israer-shuarchasha, imiá chikichik ajasuitji. X)0Ii Uuntri̱ chikichkiiti. Niṉki nekas enentáimtusar métek imiantiniaitji. E0Yusa Wakani̱nkia chikichkiiti. Tura ashí métek Yus achikma asar métek Niiji̱a̱i̱ shiir pujustin enentáimji. Iisha Kristu aya̱shí̱ aya̱shí̱mkia asar chikichik aya̱shkiitji. U#0Yusa Wakani̱ chikichik shuar awajtamkurmin shiir awajnaisarum pujustarum. ;q0Nekasmiancha ajasrum aneniakrum katsunnairatarum.  0Atumsha ni shuari̱ ajastin Yus achikma asarum péṉker wekasatarum tájarme. Ii Úuntri̱niun étserkun sepunam pujakun seajrume. 90Ashí Yus-shuarja̱i̱sha tura Krístuja̱i̱sha Yusa péṉkeri̱ tuke paant wantinin atí. Yus tuke iniaitsuk shiir awajnasti. Núnisaṉ atí.,Q0Nekas Yus shiir awajnasti. Ni ti kakaram asa ii seajnia nuna naṉkaamas tura enentáimprachminia nunasha naṉkaamas i̱i̱n pujurtamuk ashí túramniaiti. 0Nu aneṉkrattai ashí takamtsuk nekaachmin ai̱ṉ nekaatarum tusan áujtajrume. Nuja̱i̱ Yus takamtsuk pimiutramkattarme. 0Túrakrum ashí Yus-shuarja̱i̱ Kristu aneṉkrattairi̱ nekaattarme. Imiá uunt asa naṉkantsuk tuke amuukachminiaiti. ~%0Yus nekas enentáimtakrumin Kristu atumí enentái̱n pujusat tusan áujtajrume. Tuke yapají̱tsuk aneṉkratin átarum tusan áujtajrume. }0Yus ti kakaram asa ni Wakaní̱ji̱a̱i̱ atumí enentái̱n pujureak ashí ni kakarmari̱ya̱n atumin suramsarat tusan áujtajrume. `|90Ashí nayaimpinmasha tura nuṉkasha Yus-shuar ájinia nu nekas ni shuari̱ áiniaji. V{%0Nu asamtai ii Uuntri̱ Jesukrístu Aparí̱n tikishmatran áujtajrume. Rz0 Tuma asamtai tájarme, atumin yáiṉtaj tusan sepunam pujakui kúntuts enentáimprairap. Antsu nuja̱i̱ Yus atumin ti shiir awajtamkurmin átum warasuk tusan wakerajrume. Kristu ti aneṉkratniuiti {yo0 Tura Krístuja̱i̱ Yusai̱ yúpichuch jeaji. Tura Nin nekas enentáimtusar sapijmiatsuk Ni̱i̱n tantamniaitji. vxe0 Yus jú̱nis túratniun yáunchuk enentáimpramiayi. Tura ii Uuntri̱ Jesukrístuja̱i̱ mash uminkiamiayi. w10 Yamaikia ashí nayaimpiniam pujuinia nuka Yus ni shuari̱i̱n túrunamun íisar Yuska imiá neka asa ashí enentáimniua nuna paant nékainiawai. v0 Yuska, ashí najana nu, nu enentáimmian yáunchusha etsertsuk yamaikia ashí shuar nu chichaman nekaawarat tusa winia akatturmiayi. u 0Ashí Yus-shuarja̱i̱ naṉkaamas wi péṉkercha ai̱ṉ Israer-shuarchanum shiir chichaman etserkat tusa Yus tsaṉkatrukmiayi. Krístuja̱i̱ṉkia kuitja̱i̱ naṉkaamas péṉker, enentáimtustin jeatsjinia nu, takakji. Nusha ti shiir chichamaiti. ~tu0Yus ni kakarmari̱ji̱a̱i̱ winia yáintiuk tura ti anentu asa nu uwempratin chichaman etserkat tusa akatturmiayi. s0Nu chicham ju̱iti: Uwempratin chichaman umirkar Israer-shuarcha Israer-shuarja̱i̱ métek Krístuja̱i̱ tsaniṉkiaru ásar chikichik shuar ajasartatui. Tura nu arantcha Yus ni shuari̱n ashí shíiran tsaṉkatkatniun anajmatrama nui̱ métek pachiinkiartatui. ,rQ0Nú chichaman yáunchusha chikichkinkesha ujankachmiayi. Túrasha yamaikia Yusa Wakani̱ Kristu akatramuri̱ncha etserniuri̱ncha nu chichaman paant awajtusarai. '~}}1||K{{z|z0yixx]wwIuytsrq3pp!o;nn mm+l|kkjjjiyhh1gZff@eddvcc#b``_f^^]]:\\:[p[6ZZYXWWaV#U)T2SS#RRCQPOqNMM4L|LKEJJWIHHtHGaFE@DDCMBA@???>v==+<;O:988/77-6@55E443l32r11100=//[..%,,`++x))a((w'&&%i$#""W!!* )Q v0l>,/(VQ :  % p"~s\eb7Tuma asamtai ju̱na Yus Jesusan áujmatui:“Mirkisetékka Yúsnan pujurin amia núnismek Amesha iniaṉnatsuk Yúsnan tuke pujurin átatme.” aNiṉkia Riwí shuar asa Yúsnan pujurin ajaschamiayi, antsu jákashtin asa nu kakarmaja̱i̱ Yúsnan pujurin ajasmiayi. m`SNú páantcha awajsamniaiti. Wats, Yúsnan pujurin yamarma nuka Mirkisetékja̱i̱ métekete. _ Nu arantcha, ii Uuntri̱ Jesukrístu Riwí-shuarcha antsu Jutá-shuarauyayi. Tura Muisais akupkamuja̱i̱ Jutá-shuarnumia̱ Yúsnan pujurin atsutniuiti. Antsu nuna takatri̱n peṉké túrashtiniuyi. Tuma asamtai núja̱i̱sha Muisais akupkamu yapajni̱átniuiti. W^' Tura Yúsnan pujurin yapajni̱ámtai Muisais akupkamusha yapajni̱átniuiti. A]{ Muisais akupkamunam Riwí-shuarnumia̱ aya Aruṉ weeá shuar Yúsnan pujurin ármiayi. Niisha Muisais akupkamu timia nuja̱i̱ métek peṉké shuarja̱i̱ takasarmiayi. Tura Riwí-shuarnumia̱ Yúsnan pujurniu takatri̱ji̱a̱i̱ tunáa nekas asakárminiaitkiuiṉkia Yúsnan pujurin yamarmak, Aruṉ weeachu, anaikiashtin ainti. Túrasha Yus Jesusan, Mirkiseték amia áinis, Yúsnan pujurniun anaikiaiti. Nusha Aruṉ weeachuiti. R\ Apraám weeá áiniak ni aya̱shí̱a áinis enentáimtusmin áiniawai. [ Yamái Riwí weeá shuar kuit akankamun achiktin áiniawai. Túrasha Apraám Mirkisetékan súakui Riwí weeá nuja̱i̱ susa áiniawai. Z9Israer-shuarti tias akankamun súajnia nú shuar aya aents ásar tuke pujuschamin áiniawai. Antsu Mirkiseték jakamun Yus-Chicham peṉké ujaatsui. aY;Imiá nekas Mirkiseték Apraáma naṉkaamas páantin asa Apraáman shiir awajsamiayi. fXETúrasha Mirkiseték Riwí weeachunak Apraám tiásan akantuk nin susamiayi. Apraám Yus shiira nuna tsaṉkatkamuitiat Mirkisetékan niiji̱a̱i̱ uunt asamtai susamiayi. Túram Mirkiseték Apraáman shiir awajsamiayi. 'WGTuma asamtai Apraám naṉkaamas úuntaiti. Muisais akupkamuja̱i̱ Riwí weeáka Yúsnan pujurin áiniawai. Niisha ashí Israer-shuarja̱i̱ métek Apraám weeá áiniawai. Túmaitiat peṉké Israer-shuar ni wariri̱n tias akantuk Riwí shuaran suu ármiayi. Muisais tu akupkamiayi. VMirkiseték timiá uuntauya nu enentáimprata. Ii uuntri̱ Apraámsha nupetmakar kuit jukimiun tias akantuk susamiayi. qU[Nukuri̱sha apari̱sha Yus-Chichamnum atsawai. Núnisaṉ ni uuntri̱sha atsawai. Ni akiiniamuri̱ncha ni jakamuri̱ncha ujaatsui. Tuma asamtai Yusa Uchirí̱a áintsaṉ tuke iniaṉnakchatniun Yúsnan pujurniu uuntri̱ ajasuiti. T1Túramtai Apraám nupetmakar kuit jukimiun tias (10) akantuk susamiayi. Mirkisetéka naari̱ tana ju̱ka “ti peṉker uunt akupin” tawai. Tura Saremka “ti shiir imiatkincha” tawai. Tura Mirkiseték Sarema akupniuri̱ asa “ti shiir imiatkinchanum akupín” tawai. ]S 5Nu Mirkisetéksha Sarem nuṉkanam akupniuyayi. Tura ashí naṉkamas kakaram Yúsnan pujurniuyayi. Apraám chíkich akupniun mesetja̱i̱ awakak támatai Mirkiseték jiintiuki iṉkiuṉ ti shiir awájsámiayi. $RAJesussha emka Yusai̱ wayá mash iwiarturmaji. Tura Mirkiseték amia núnisaṉ Niisha yamái tuke amuukashtinian Yúsnan pujurniu uuntri̱ ajasuiti. Q Nu enentáimsar kakaram ajaji. Yusai̱ya̱ in umuchtiamkamnia peṉké atsawai. Yusai̱ áchitkia asakrin ti kakaram emettamji. P{Yus peṉké wáitruachmin asa áyatik ni tamaja̱i̱ nekasaiti. Nuna arant nuikia imia Niṉki pachiimias ti ikiakátmaji in. Nuja̱i̱ iisha uwempratai tusar Niiní weamkatikia tsaṉkatramkattajnia nu ti shiir enentáimsar wáinkiatin nákaji. NOTuma asamtai Yuska “ti nekasan yapájí̱tsuk túrattajai” tusa imia Niṉki pachiimias tumammiayi. Nuja̱i̱ ni tsaṉkatkamun júkiartatna nu shuar Yus ti nekas umiktatna nuna nékainiawai. 7NgShuar “nekas tajai Yus íirui” tákuṉka chíkich niiji̱a̱i̱ naṉkaamas úuntan páchiawai. Tura tu chichasmataiṉkia nuyáṉka imiá nekas tana nu nekaamniaiti. IM Tutai Apraám yáitmataik nákas Yus timia nuna wáinkiamiayi. yLk Yus yaunchu Apraámja̱i̱ chichaak “Ti nekas shiir awajsattajme tura ti nukap pampamtikrattajme” tímiayi. Nuna taku imiá nekas tajai tusa tura chíkich Niiji̱a̱i̱ naṉkaamas uunt atsakui imia Niṉki pachiimias tumammiayi. DK Nakimtsuk kakaram ajastarum. Niiniua nuna Yus ni shuari̱n susattawai. Tura shuar Yúsan enentáimtak shiir enentáiji̱a̱i̱ nákakka nuna wainkiattawai. Tu takastarum tusar wakeraji. J- Tura nuik túrarmena núnisrumek tuke iniaitsuk kakaram takasrum ashí Yus tsaṉkatramkatta nu wáinkiattarme. Núnisaṉ atí tusar wakeraji. I  Yus ti péṉker asa átum takasmancha tura ni aneakrum Yus-shuar yaiṉmancha kajinmatkishtatui. Tura yamaisha tuke túrarme. Hy Aneamu yatsurú, tu chicharkursha, nú shuarchaitrum nu nékaji. Antsu uwempra asarum nú péṉker túrattarme. G'Antsu jaṉkí nupan tsapatmakka nu nuṉka yajauchiiti. Yus áeseak emesrattawai. Yus tsaṉkatramkattajnia nu enentáimtakur kakaram ajaji ,FQNu shuar yajauch nuṉka áintsaṉ áiniawai. Yumi yútakui péṉker nuṉka arakan péṉker tsapatmakka arakmaun yaya̱wai. Túramtai Yus shiir enentáimiui. gEGnu shuar nuna nakitiak kanakniaka atak ni tunaari̱n enentáimtak ikiuktinian wakerachuk tujinkiattawai. Warí, ní enentái̱ji̱a̱i̱ Yusa Uchiri̱n krúsnum máiniaiti túrak ashí íimiainiai̱ natsanmain awajeawai. Dtura Yusa chichame̱ncha péṉkeraiti nekaaṉka tura Yusa kakarmari̱ ukunam nuṉka yamarmanum takastatna nuna yamái nekapeakka, C}Shuar Yusna nuna nekaaṉka tura Yus susamun takakkuṉka tura Yusa Shiir Wakaní̱ kakarmari̱n nekapsaitkiuṉka ;BqTura Yus yáinmakrin nuna naṉkaamas nekaattaji. >Auimiantinnium nekaatniuswai:“Mirkisetékka Yúsnanha, Yus-shuar yaiṉmanum uwejé̱ awantsatniusha, jakamunmaya̱ nantaktincha, tura sumamtikiatin tsawanta nu nekaatniusha. y@ mUunt ajastai. Krístunu ana nuyá aya yúpichuchia nuke enentáimtutsuk nu arantcha unuimiartai. Kame emka unuimiartinia nu ju̱ áiniawai: shuar ni tunaari̱n jákatniunam júana nuna kúntuts enentáimtur Yúsan shiir enentáimtustincha, ?Apatuk kátsurman aya uunt yuámniaiti. Uunt ainia nuka péṉkernasha tura yajauchincha apatkar paant nékainiawai.w>g Kuírchikia Uwempratin Chichaman áujenak péṉker unuimiainiatsui. Tiṉkiamnumia̱ ásar tujintiainiawai. B=} Átumka yaunchu mash nekaamaintrume. Túmaitiatrum ataksha yaitiás Yúsnan jintintruat tusarum atsumarme. Warí, kuirchia núniniaitrume. Kátsuram yútsuk muntsu muntsúatniuitrume. g<G Ju̱ ti nukap áujmatsatin awai. Túrasha ántichu asakrumin mashi ujakchamniaitjiarme. ;} Túramtai Yus Nin Yúsnan pujurniu uuntri̱ Mirkisetékja̱i̱ métek awajsamiayi. Anearta. Yusja̱i̱ kanakchatniuiti. ':G Nuja̱i̱ ti nekas Uwemtikin ajasmiayi. Tura shuar umirainia nuna tuke uwem ataksha Yus-Papinium jú̱nis tawai:“Mirkisetékka Yúsnantikrarminiaiti. `99Nuja̱i̱ Kristu Yusa Uchirí̱ntiat ni wáitsatniuja̱i̱ umirkatniun unuimiarmiayi. ]83Kristu jú̱ nuṉkanam pujak kakantar úutuk Yúsan ti seamiayi. Nin jákatniunmaya̱ uwemtikramnia asamtai seamiayi. Tura Yusa wakeramuri̱n tuke enentáiji̱a̱i̱ enentáimtakui Yus anturak ti yáiṉmiayi. 7Tura ataksha Yus-Papinium jú̱nis tawai:“Mirkisetékka Yúsnan pujurin amia núnismek Amesha tuke Yúsnan pujurin átatme.” }6sNúniskete Krístuja̱i̱. Niisha ni enentái̱ji̱a̱i̱ Yúsnan pujurniu uuntri̱ ajaschamiayi. Antsu Yus Nin anaik nuja̱i̱ shiir awajsamiayi. Tura tímiayi:“Ame winia Uchiruitme. Túmaitkui yamaikia winia kakarmarun átakeajme.” %5CShuar ni enentái̱ji̱a̱i̱ṉkia Yúsnan pujurniu uuntri̱ ajaschamniaiti. Antsu Yus nu shuaran anaikiatniuiti. Núnisaṉ Aruṉkan anaikiamiayi. 4yTura niisha tujintia asa ni tunaari̱ncha chíkichnaja̱i̱ métek tsaṉkurnarat namaṉken maa Yúsan súsatniuiti. 3Tura Yúsnan pujurniu uuntri̱ niisha shuar asa ni tujintiamun nékak shuar nékachuncha tura waak yujainia nunasha waitnentramniaiti. ~2 wTura Yúsnan pujurniu úuntri̱kia shuar anaikiamuiti tura ni takatrí̱ jímiaraiti. Yusai̱ shuárnan chicharsatniuiti. Nuya̱sha Yus suíniamun súsatniuiti tura núnisaṉ namaṉken maa Yúsan súsatniuiti shuara tunaari̱n asakátratniun. 15Yús-akuptainium shiir enentáiji̱a̱i̱ sapijmiatsuk jeamniaitji. Tura Yus in anenma asa waitnentramak itiurchat pujajnia nui̱ yainmaktatji.U0#Niisha iiji̱a̱i̱ métek ashí tunaanum nekapsamuiti. Túrasha tunaan túrachmiayi. Tuma asa ii tujintiaj nuna paant nékak ii itiurchatri̱n waitnentramniuitji. Tura Yúsnan pujurniu uuntri̱ asamtai "/=Jesus Yusa Uchiri̱ nekas Yúsnan pujurniu uuntri̱ ajas Yusai̱ wayá iiniun chichartamji. Nu asamtai iniaitsuk tuke nekas enentáimtustiniaitji. N. Yus najanamuka peṉké Nin umprukchamniaiti. Ashí írunna nu Yus íimmianum misúa áintsaṉ paant áiniawai. Tura ii túramu ashí paant ujakartatji. Jesus nekas Yúsnan pujurniu úuntri̱nti I-  Yusa chichame̱ iwiaaku chichamaiti, imiá kakarmaiti. Puniá mai érea núniniaiti. Tuma asa shuara enentái̱n init wayá ashí ni enentáimmian tura wakeramuri̱n ti paant awajtawai. E, Nu asamtai iisha Yusja̱i̱ shiir pujustinnium pachiinkiacha̱i̱j tusar Yus shiir enentáimtusar kakaram ajastiniaitji. Israer-shuar yaunchu Yus taman nakitrarua núnis ajaschatniuitji. + Yusja̱i̱ ayampra nu, ni kakarmari̱ji̱a̱i̱ takastinian ayampraiti Yus ni takatrí̱ji̱a̱i̱ ayampramia núnisaṉ. _*7 Nuja̱i̱ páantaiti, ashí Yus-shuar Yusja̱i̱ shiir pujusar ayampratin tuke awai. )+Kame ni kapitiántri̱ Jusué Israer-shuaran ni nuṉke̱e̱n awayá ayamtikraitkiuiṉkia Yus ukunam ataksha tsawantan áaṉturmacha̱a̱ji. v(eNu asamtai ataksha Yus waya̱tin tsawantan áaṉturmaitji. Nusha yamái tsawantaiti. Wats, Israer-shuar ni nuṉké̱ Yus susamunam wayáwarmiayi. Tura nuna ukunam Uunt Tawit timiaja̱i̱ Yus ni chichame̱n ujatmaji:“Yamaikia, Yus tana nu ántakrumka nakittsuk shiir anturkatarum. Israer-shuar yaunchu Yus taman nakitrarua núnisrum ajasairap” tímiayi. 'Shuar nui̱ waya̱war ayampratin tuke awai. Tura emka Uwempratin Chichaman antukarmia nuka umichu ásar waya̱charmiayi. ^&5Tura ataksha tawai:“Wiji̱a̱i̱ shiir pujustinnium wayá ayamprashtatui.” x%iYus-Chichamnum ayampramun jú̱nis tawai.“Yus sais tsawant takakmas nuyá tsawantai̱ ayampramiayi.” F$Antsu iikia ni chichame̱ enentáimta asar Yusja̱i̱ shiir pujustinnium nekas waya̱ji. Tura chikichan Yus tímiayi:“Nu asamtai kajerkan nekas takun “Wiji̱a̱i̱ shiir pujustinian peṉké tsaṉkatkachartatjai” tímiajai” tímiayi. Kame Yus jú̱ nuṉkan najana umik nuyá shiir pujus ayampramiayi. ,#QYaunchu nu shuaran ujakarmia núnisaṉ incha Uwempratin Chichaman ujatmakuitji. Nu shuar Yúsan enentáimtutsuk antukaru ásarmatai nu chicham yáiṉcharmiayi. " Nu asamtai, ii waya̱tin tsaṉkatkamu áyatar Yusja̱i̱ shiir pujustinnium páchitkiachu a̱i̱j tusar aneartiniaitji. l!QIis, Yúsan enentáimtachu ásar Niiji̱a̱i̱ shiir pujustinnium waya̱tniun tujinkiarmiayi.p YKame umirkacharunka Yus “Wiji̱a̱i̱ shiir pujustinian peṉké tsaṉkatkachartatjai” tímiayi. Tura umiiniachkui kuarenta uwí kajerkarmiayi. Tunaan túrawaru ásar untsurí̱ shuar aents atsamunam kajiṉkiarmiayi. jMMuisais Ejiptu nuṉkanmaya̱ ji̱i̱kmia nú shuar Yusa chichame̱n anturkariat nakitrarmiayi. /WNu asamtai Yus-Papí tawai:“Yamaikia, Yus tana nu ántakrumka nakittsuk shiir anturkatarum. Israer-shuar yaunchu Yus taman nakitrarua núnisrum ajasairap.”  Yámankamtaik Kristu shiir enentáimtusmaj núnisrik tuke iniaitsuk émeteakrikia Krístuja̱i̱ shiir tsaniṉkiar pujustatji.  Kame kashinkia tunaaja̱i̱ anaṉnam enentáimin Yúsna nakitrashtapash. Tuma asamtai yamaik tura ashí tsawant ikiakánairatarum. eC Anearta, yatsuru. Yajauch enentáimsarum tuke iwiaaku Yus enentáimtutsuk kanakiirap. ) Tura kajerkaran nekas tákun “Wiji̱a̱i̱ shiir pujustinian peṉké tsaṉkatkachartatjai” tímiajai” tímiayi Yús.” Tu áarmaiti. 1 Tuma ásarmatai nu shuaran kajerkan tiarmajai “Nu shuar ni enentái̱n tuke awajiniawai. Tura Wi taman umirkatniun nakitiainiawai” tímiajai. + Túramtai Yus tímiayi “Nui̱ atumí uuntri̱ nekaprusar akajtukarmiayi. Kuarenta (40) uwitin wi kakaram túramun íisarsha nakitrurarmiayi.  nakittsuk shiir anturkatarum. Israer-shuar yaunchu aents atsamunam wekainiak Yus taman nakitrar Yúsan nekapsar akajkarmiayi. lQNu asamtai, Yusa Shiir Wakani̱ Yus-Papinium tawai:“Yamaikia, Yus tana nu ántakrumka iKTúrasha Kristu Yusa Je̱e̱n takarniuchu asa antsu Yusa Uchiri̱ asa nui̱ ashí akupeawai. Nu je̱a̱sha iitji. Tura tuke iniaitsuk kakaram ajasar Yus suramsattaj nu wararsar nákastiniaitji. Yusa shuari̱ shiir pujustin &EWats. Muisais Israer-shuaran wáiniuk Yusa Je̱e̱n takastinia áintsaṉ péṉker takarniuyayi. Tura ni takaak ukunam Yus títiatna nuna etserkatniuyayi. U#Kame ashí je̱a̱n shuar jeamtsuk. Tura Yus ashí írunna nuna najanaiti. LTúrasha Muisaisja̱i̱ naṉkaamas Kristu ti shiir awajnasuiti. Je̱a̱ja̱i̱ naṉkaamas je̱a̱ jeamniuka nekas péṉkerchakait. Núnisaṉ Kristu Muisaisja̱i̱ naṉkaamas péṉkeraiti. /WNu atí tusa Yus anaikiamiayi. Túramtai Kristu nuna ti peṉker takasuiti. Núnisaṉ Muisais ashí Yusa aentsri̱n, Israer-shuar armia nuna ti shiir wainkiamiayi.  yTuma asamtai, péṉker yatsuru, atumniasha Niiniu atí tusa Yus achirmakuitrume. Tuma asarum Kristu Jesus péṉker enentáimtustarum. Niisha Yus nekas Akatramuyayi. Tura ashí Yus-shuar ajasarua nuja̱i̱ Yúsnan pujurniu uuntri̱a núnisaiti. %Tura imia niṉki waitsa asa tura íwianch nekapsamu asa yamaikia iisha wáitiakrincha tura íwianch nekapramkurnisha yainmakminiaitji.0 YTúratin asa peṉké métek ni yachí̱a áinis ajasmiayi. Nuja̱i̱ in tuke waitnentrampramniaitji. Tuma asa Yúsnan pujurniu uuntri̱ ajas Yúsan tuke péṉker chichartamsamniaitji. Núnisaṉ murikiun maa Yus súsatniua áintsaṉ ni jakamuja̱i̱ ashí shuara tunaari̱n tsaṉkurniuiti. $ AMaa, imiá nekasaiti, nayaimpinmaya̱ suntaran yáiṉtaj tusa táchamiayi. Antsu ashí Apraám weean, ashí Yus-shuar ainia nuna yáiṉtajtsa támiayi. ' GTura ti untsurí̱ shuaran uwemtikrarmiayi. Nu shuar yaunchu jákatniun ashamainiak tuke wáitin ármiayi. Antsu ni jakamuja̱i̱ yamái aṉkant áiniawai.  1Tura nu uchi aents ásarmatai núnisaṉ Jesussha aents ajasmiayi. Tura aents ajas jaka, iwianchin, jatai nérenniuri̱n, ashí emesramiayi. E  Ataksha ni shuariji̱a̱i̱ métek enentáimtamun tawai:“Yúsan ti shiir enentáimtustatjai.” Tura ataksha:“Yus surusmia nú uchirja̱i̱ Yúsan umirkun pujajai” tawai. } Yus-Papinium núnisaṉ tawai:“Ame náarmin winia yatsurun ujakartatjai. Ashí iruntramunam kantampruattajme.” ;o Yusna atí tusa shiir awajsamuncha tura Kristu nin shiir awajea nunasha Yuska mai metek ni Aparí̱nti. Nu asamtai Yusa Uchiri̱ nu shuaran “yatsur” títinian natsantatsui.   Ashí írunna nu Yus najanamu ásar ni wakeramun umiktin ainiawai. Tura ashí ni uchiri̱sha ni shíirmari̱n pachiinkiarat tusa wakerawai. Tuma asa Yuska Jesukrístun, nu shuaran Uwemtiknia nuna, ni waitsmuja̱i̱ nekas Uwemtikkiartin awajsamiayi.  Tura wáinjinia nu Krístuiti. Niisha aents ajas ishichik tsawant nayaimpinmaya̱ suntarja̱i̱ péejchach ajasmiayi. Yus ni shuari̱n ti aneak jarukarti tusa wakerimiayi. Tura ni wáitias jakamuja̱i̱ yamaikia ti shiir naṉkaamas Uunt awajsamuiti. 0YAshí nin umirkarti tusam susattame.” Tu áarmaiti. Yus “ashí nin umirkarti” takui nin umirkashtinkia atsawai. Túrasha yamaikia ashí umirainiaka wáintsuji. 4aIshichik tsawant nayaimpinmaya̱ suntarja̱i̱ péejchach awajsamiame. Túram ti shiir naṉkaamas uunt awajsattame. Ame najanamun ashí akupkati tusam tsaṉkatkattame. (IAntsu ii akupkattajnia nu, Yus-Papinium áarmaiti:“¿Shuarti warimpiaitiaj ame imiá enentáimtitniusha? Kame, ¿shuar warí asamtai pujursataj tamea? Ayu. Nuik áujmatkur “jú̱ nuṉka amuukattawai” taji. Tura yamaram nuṉkanam nayaimpinmaya̱ suntar akupkachartatui. =sKame nu arantcha, Uwempratin Chicham ujatmainiakrin imiá nekas tuíniawai tusa aents túrachminian kakarman Yus iniakmasmiayi. Núnisaṉ ni Shiir Wakani̱ ni wakerana núnisaṉ niisháa niisháa kakermaja̱i̱ takamtikeawai. Nuja̱i̱ Yus-Chichama nu paant nekanamniaiti. Jesukrístu aents ajasmiania nu \1Antsu ii Uuntri̱ Krístuka Uwempratin Chichaman emka itiamiayi. Tura imiá nekas tuíniak Nin anturkaru in ujatmakarmaji. Tuma asamtai Uwempratin Chicham nakitiakrikia nuna naṉkaamas uwemtsuk asutniáttaji. ~3Yaunchu nayaimpinmaya̱ suntar Muisaisan súsarmia nú akupkamu nekas uminkiatniuyayi. Shuar umitsuk tunaan túramtai ti kakaram asutniáwarmiayi. o} YNuikia Kristu ti uunt asamtai ashí Niiniu antukajnia nuja̱i̱ kanakchatin ti enentáimtustiniaitji. || sAntsu Yusa suntarí̱ wakan áiniak ashí shuar uwemprartatna nuna yáiṉkiarat tusar Yus akupkamu áiniawai.Z{ / Ataksha tímiayi:“Akupin pujutainium, winia untsuuruini̱, pujusam nákarsatá. Ame nemasrumin nupetkan Ámin umirtamkarti tusan amastatjai.” Núnisaṉ nayaimpinmaya̱ suntaran peṉké tíchamiayi. z  Tura ipijram ikiustatme. Pushiya áintsam yapaji̱áttame. Túrasha Ámeka núnismek átatme. Játsuk tuke pujuttame.” Zy / Nusha mai amuukarmataisha Ame tuke pujuttame. Tarachja̱i̱ métek mamurartatui. x  Nu arantcha tawai:“Uuntá, yámankamtaik Ame ju̱ nuṉka najanamiame. Túram ame uwejmi̱ji̱a̱i̱ nayaimpisha najanaitme. :w o Péṉkera nu anenaitme, tura yajauchia nu muíjniuitme. Tuma asamtai ashí shuar shiir warartamu asamtai Yus, ame Yúsrum, ashí akupniuja̱i̱ nankaamas uunt awajtamsaiti.” vv gAntsu ni Uchirí̱niun tímiayi:“Ame, Yusá, tuke akupniuitme. Ame akuptairme̱sha aya péṉkeraiti. 4u cNayaimpinmaya̱ suntarnan jú̱nis chicharui:“Nayaimpinmaya̱ suntari̱n takartursarat tusa nasea áintsaṉ awajsaiti. Ni suntari̱n chárpia áinis akupeawai.” pt [Tura jú̱ nuṉkanam ni Iwiai̱ri̱n akupeak tímiayi:“Ashí Yusa suntari̱ tikishmatrarti.” s Wátsek, nayaimpinmaya̱ suntaran chikichkinkesha ju̱na tútsuk Krístun tímiayi:“Ame winia Uchiruitme. Túmaitkiui yamáikia winia kakarmarun átakeajme.” Tura núnisaṉ tímiayi:“Wi ni apari̱ átatjai, tura Nii winia uchir átatui.” 8r kYusa Uchiri̱ nayaimpinmaya̱ suntarja̱i̱ imiá naṉkaamantu awajnasuiti. Tura ti naṉkaamantu asamtai Yus nayaimpinmaya̱ suntar naṉkaamas Nin ti shiir awajtawai. Vq 'Níyaiti Yúsan imiá métek nakumeana nu. Tura Níyaiti Yus naṉkaamas shiira nuna paant awajeana nu. Niisha aya ni chichame̱ja̱i̱ kakarma nuja̱i̱ ashí írunna nuna wáiniuk emeta pujurui. Tura ii tunaari̱n nijiatramak akupin pujutainium, Yusa untsuurini̱, pujusmiayi. Nayaimpinmaya̱ suntarja̱i̱ Kristu naṉkaamantuiti 2p _Antsu ju̱ amúamu tsawantai̱kia ni Uchirí̱ Jesukrístuja̱i̱ṉ ashí Niiniu ana nuna ujatmakji. Yus Niiji̱a̱i̱ ashí írunna nuna najana asa mash Nin súsaiti. >o yYáunchuka Yúsnan etserniuja̱i̱ chichas Yus ni enentáimmian ii úuntri̱n ujakmiayi. Tura untsurí̱ nuṉkanmasha tura untsurí̱ uwitincha niisháa niisháa chichas ujakmiayi. Yn+&Yatsuru, ii uuntri̱ Jesukrístu atumin shiir yainmakarti. Nuke atí.my&Yamaikia itiurchat najatawara̱i̱ṉ. Jesusa takatri̱ takaakui asutiuawarma paant ayashrui̱ chimikma írunui. l&Ashí nekas Yus-shuaran, wi tájana nuja̱i̱ métek wekainia nuna, Yus shiir enentáimias yáiṉti tuke shiir pujustinian. ky&Krístunu ajasrikia tsupirnaktincha tsupirnakchaitkiursha mai ántraiti antsu yamaram akiiniatin nekas péṉkeraiti. sj_&Wikia, antsu, aya ii uuntri̱ Jesukrístu krúsnum jakamunak wararsatniun enentáimjai. Tu enentáimkiun Kristu krúsnum jakamia áintsanak ju̱ nuṉkanmaya̱ ana nuna jaka áintsan páchiatsjai; tunaanum winia útsutkatin atsawai. vie& Pai. Tura nú shuar tsupirnaku áiniayat ashí akupkamun umiiniatsui. Muisais timia nuna ajapén ikiuiniawai. Túmaitiat tsupirnakuk tusa wakerutmainiawai. Áyatik atumin “Pai, niisha tsupimiatkiakji” titiai tusar wakerutmainiawai. :hm& “Nekas tuke tsupirnaktiniaitme” tuinia nuka áyatik shuar shiir enentáimtursartí tusa tuiniawai. Kristu krúsnum jakamun étsereakuiṉkia itiurchat awajtusara̱i̱ṉ tusar “tsupirnaktiniaitme” tuiniawai. Shuar “ashí akupkamun umiktajai” tusa, Muisais timia núnisaṉ tsupirnaktiniaiti. Ig & Íimsakua, winia uwe̱jruja̱i̱ urutá uuntna áatjarum. af;& Tuma asamtai yáiṉmin ákuiṉkia ii jeajnia nu túratniuitji nekaska ii yachi̱ yáiṉkiartin, Yus-shuar ainia nu. Tura ashí shuarsha yáiṉtinaiti. Jesukrístunu ajasar yamaram akiiniatin nekas péṉkeraiti e& Nu asamtai péṉker túratin yawe̱tkishtiniaiti. Tura pimpitsuk takasar júuktin tsawant jeamtai, páchitsuk júuktatji. pdY&Iista. Shuar ni aya̱shi̱ wakeramunak tuke enentáimtakka, jatai̱ nere̱a áintsaṉ araaiti. Nerekmatai̱ jákatniun júuktatui. Tura Yusa Wakaní̱ wakera nuna tuke enentáimtakka Yusja̱i̱ tuke shiir pujustinian júuktatui. .cU&Anaṉmamawairap. Shuar Yúsan anaṉkatniun tujintiawai. Ame araamna nuna nere̱ṉ júuktatme. Chíkich nere̱ áchattawai. Atumi enentái̱ncha núniskete. rb]&Shuar Yus-Chichaman unuimiatna nu, nu shuar nin jintíana nuna ashí takakna nuja̱i̱ yáiṉtí. 7ai&Iis, ashí ní káarkariniak júkishtinkiait. F`&Shuar ní túramuri̱niak enentáimtumastiniaiti. Níiniunak enentáimtumakuiṉkia tura péṉkeraitkiuiṉkia chikicha túramuri̱ iirtsuk, antsu ní̱iniun péṉker iis wararsattawai. R_&Shuar tujintiayat “naṉkaamantuitjai” tákuṉka anaṉmamui. '^G&Káarak kijin akui nuámtak yáiniaiktin átsuk. Núnisrumek atumsha, itiurchatri̱ akui nuámtak yáiniáiktarum. Túrakrumka Kristu akupeamuri̱ umíarme. ] 9&Túrasha, yatsuru, Yus-shuar tunáa túrashtimpiash. Atumsha nekas Yusja̱i̱ wekaarumna nu, nu wáinkiurmeka, yátsum Yusja̱i̱ iwiarat tusarum yáiṉtárum. Tura naṉkaamantu enentáimtumatsuk túratarum. Tura amesha nekamata. Tunaanum iniara̱i̱j tusam anearam wekasata. {\o&“Wats, nekapnaisatai. Wi imiá péṉkeraitjai” nuámtak túnaitsuk, yajauch enentáimtunáischatniuiti.[&Yusa Wakaní̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ Yus-shuar ajasu asar, núnisrik Yusa Wakaní̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ṉ wekasatai. 2Z]&Shuar Jesukrístunu ainia nu, ni aya̱shí̱ wakeramuri̱ncha tura nunisaṉ ni túramuri̱ncha surimiak wekaawai. Ni aya̱shi̱ krúsnum maatniua áintsaṉ túraiti. `Y9&péejchach ajastin, iik íimiasar tunáa túrashtin. ¿Ju túratniuncha yaki surimia? X'&Ayu, yamaikia Yusa Wakaní̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ túratin enentáimsatai. Yusa Wakaní̱ ii enentái̱n pujak, péṉker túratniun nerektinia áintsaṉ neremtikramji. Ju̱ áiniawai: aneatin, shiir enentáimsatin, Yusja̱i̱ tura shuarja̱i̱ nawamnaikiar wekasatin, shiir enentáiji̱a̱i̱ katsuntratin, chíkich shuar shiir awajsatin, tsaṉka átin, tana nuna tímiatrusaṉ umiktin, W&yajauch enentáimtunaistin, maṉkartuatin, nampektin, nampernum aya ti yurumin, tura ti nampen átin. Chíkich nuja̱i̱ métek áiniawai. Nuik ujakmajrumna núnisnak ataksha tájarme: Shuar nuna túrakka Yusai̱ pujustinian peṉké tujinkiattawai. TV!&ántar-yus ainia nu tikishmatratin, wawekratatin, nemasnaikiatin, katsumnaikiatin, akasmaktin, wari kajektin, naṉkaamantu enentáimtumastin, aya niisháa niisháa enentáimsartin, níiniunak íistin, xUi&Wats, aya̱sh túramu ti paant áiniawai. Ju̱ áiniawai: tsanirmatin, wapik túratin, yajauch túratin, bT=&Tura Yusa Wakaní̱ jintintramkuiṉkia, aentsu akupkamuri̱ji̱a̱i̱ itit áchattame. VS%&Yusa Wakani̱ wakera nuna ame aya̱shim nakitiawai. Tura ame aya̱shim wakerana núnaka Yusa Wakaní̱ nakitiawai. Mai maanai ajainiawai. Túmaitkui péṉker wekasataj tukamam tujintiame. Páantchakait. R&Ju̱na tájarme: Atumí aya̱shi̱ wakerana nu umiki̱a̱i̱j tusarum Yusa Wakaní̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ wekasatarum. Q'&Tura aneartarum. Aneniachkurmeka, antsu esanairum mai yunai ajakrumka nuámtak amunaiktatrume. Aya̱sh wakeramu tura Yusa Wakaní̱ wakeramu |Pq&Ju̱ chichamja̱i̱ ashí akupkamu mash uminkiattawai: Ame aya̱shim aneamna áintsamek chíkich shuarsha aneata. SO& Atumniasha, yatsuru, Kristu tuke aṉkant awajtamsarme. Tura aṉkant ajasrum, “Aya wi wakerajna nuna túramniaitjai” tu enentáimprairap. Antsu nuámtak aneniakrum péṉker yáiniáiktarum. mNS& Atumin yajauch awajtamsatin wakeruiniana nú shuar antsu niṉki tsupimiakar yajauch awajmamsarti. TM!& Wíkia, yatsuru, yamaisha “tsupirnaktiniaiti” tuke tákuiṉkia Israer-shuar yajauch awajtuscharainti. Antsu Kristu jakamun étsereatnak “tsupirnaktiniaiti” tákuiṉkia kajertukcharainti. L7& Ayu, Yus yáinmakrumin wi tájana nu nusháa enentáimprashtatrume, nékajai. Tura atumin yajauch áujmatramainia nuna Yus asutiáttawai páchitsuk. pKY& Ju̱ enentáimpratarum: Karía ishichik yuminnium eṉketam mashⁱ karimtiktsuk. Aneartarum atumsha. \J1&Nú enentai Yúsai̱ya̱nchuiti. Niiji̱a̱i̱ wekasatniunka Yus achirmakuitrume. I#&Atumsha Krístuja̱i̱ péṉker wekaimiarme. ¿Urukamtai nekas Yus timia nu iniaisatin enentáimprum ataksha akupkamunam waketkitin? uHc&Nekas Krístunuitkiurkia tsupirnaktin atsumatsji. Antsu aya Yus nekas enentáimtakur ashí anenaitniuitji. zGm&Iikia, antsu, Yusa Wakaní̱ji̱a̱i̱ tura Yus enentáimtakrin Yus shiir enentáimturmastatji, tu enentáimji. +FO&Atum “Akupkamu umíakmin Yus shiir enentáimturmastatui” tárumna nu, nu shuartiram Krístui̱ya̱ tupaṉniuitrume. Yusa aneṉkrattairi̱ya̱ kanakniurme. iEK&Ataksha tájarme, ashí tsupirnakua nu shuar ashí Muisais timia nuna takamtsuk umirkatniuiti. D&Wi Papru asan ujaajrume. Átum Muisais timia núnisrumek tsupirnakrumniṉkia ¿Kristu nuikia warí itiurtamkamniait? C &Kristu uwemtikrampramiaji tuke aṉkant átinian. Tuma asamtai kakaram ajasam tuke aṉkant pujustá. Ataksha nu itiurchatnum waketkip. B}&Ayu, yatsuru, nekaatarum. Takarniu uchirí̱nchuitji antsu aṉkant pujaji nekas péṉker nuwa̱ uchiri̱ asarⁱ.bA=&Tura Yus-Papinium áarmaiti:“Takarniusha, ni uchirí̱ji̱a̱i̱, ajapam awemata. Nekas péṉker nuwa̱ uchiri̱ji̱a̱i̱ tsaniṉ pujuschamniaiti. Apari̱ kuítri̱ncha achikchamniaiti,” tawai Yus-Papí. ;@o&Yaunchu Ismaer Isakan kajerak itiurchat awajsamiayi. Núnisaṉ yamaisha Ismaera áintsaṉ aya aya̱shnumia̱ ainia nú aents Yusa Wakaní̱ya akiinia nuna yajauch awajenawai. P?&Iisha, yatsuru, Isaka áintsarⁱ, Yus timiaja̱i̱ akiiniaitji. ^>5&Ju̱nis áarmaiti:Warasta, misurma, uchi takakchiatmek;Ti shiir warasta, uchí najawe̱ nékachiatmek.Nuwa̱ ajapamu uchin jurertatui;Nuwa̱ áishrinniua núnaka naṉkaamas uchirtin átatui. ={&Antsu ashí Yus-shuarti uwempra asar imiankas aṉkant pujaji. Nayaimpinmaya̱ Jerusaréṉnumia̱ áentsuitji. Nuyá áentsti tuke aṉkant pujuiniaji. Nuyá aents asakrin, nu yakiya̱ Jerusaréṉka ii nukurí̱a áintsaṉ enentáimpramniaiti. s<_&Senái murasha Akara nuṉke̱ Arapianam wajaawai. Akarsha Senái muran nakumak, ashí Israer-shuaran “Akupkamuja̱i̱ uwempramniaiti” tuinia nuna nakumui. Yamaisha Israer-shuara uuntri̱ Jerusaréṉnum pujuinia nuka tu chichainiawai. Tuma asamtai Akarsha, ashí nu shuarsha núnisar, akupkamu umirkatin ásar, ti takarniu áintsaṉ wáitsar takainiawai. d;A&Ayu. Yamái tájana nuka Yusa Chichame̱n jímiaran nakumui. Ismaera nukuri̱ Akar chikichik Chichaman nakumui. Yaunchu Senái muranam Yus ni akupkamuri̱n áarmiayi Israer-shuar, takarniua áintsaṉ, umirkarti tusa. L:&Aarma awai: Apraám jimiará uchirtiniuyayi. Emka ni takarniuri̱ jurermiayi Ismaeran. Nuyá Apraáma nuwe̱ jurermiayi Isakan. Ismaera nukuri̱ Apraáma takarniuri̱yayi. Tura Apraám Yusan enentáimtutsuk niiji̱a̱i̱ kanarmatai, ni takarniuri̱ jurermiayi. Tura antsu Isaka nukuri̱ṉkia takarniuri̱nchuyayi, antsu nekas ni nuwe̱ áuyayi. Niisha ti úuntchiniak, Yus “jurertatme’ tímiayi. Tuma asamtai Yus timiaja̱i̱ Isakan jurermiayi. ^95&Ayu, “akupkamu umirkatniuiti” támena nu nekaata; akupkamuka jú̱nisaiti. /8W&Atumja̱i̱ pujaknaka maak aintjai. Yamái pujaknaka nekas nusháa chichasaintjarme. Itiurkatjarmetsuk nékatsjai. Akarsha, Sarasha jimiará Chichaman nakumainiawai k7O&Uchirú, nuwa̱ jurertaj tana núnisnak ataksha wáitiajai Kristu atumí̱i̱n paant atí tusan. 6-&Niisha nekas yainmaktinian wakerutmainiakka atumin shiir awajtamsatin tuke péṉker ainti, wi atumja̱i̱ pujai̱ṉsha tura pujatsai̱ṉsha. C5&Chíkich yajaya̱ taaru ti shiir awajtamainiawai tura atumin yainmaktasa áitkiarmainiatsui. Aya winíya̱ akantamkitiai tusa wakerutmainiawai, winia antsu shiir enentáimtursat tusar. I4 &Yamaikia nekas chichaman étserkun ¿atumí nemasri̱ ajasjak? 37&Maa, wi nékajai, nuik atumí ji̱i̱mi ukuinkiarum surusa̱a̱rme, túramniaitkiurmeka. Tura shiir enentáimpramarmena nusha itiurtsukait yamaisha. A2{&Tura winia suṉkur ti yajauch awajtai̱ṉ atum winia nakitrurum muíjrukchamarme, antsu Yusa suntarí̱a áintsarmek itiaramarme. Jesukrístu anturkatniua áintsarum anturtukmarme. d1A& Antsu nekamarme aya̱shrui̱ itiurchat pujayatan Yusa shiir chichame̱n emka ujakmajrume. !0;& Yatsuru, wi atumea áintsanak ajaschamkaj; atumsha yamaikia wi wekaajna áintsarmek wekasatarum. Wi nui̱ pujakui ishichkisha yajauch awajtuschamarme. >/w& Ashamajai, atumí̱i̱n ántrankeash takasmaj tusan. ".=& Átumka jísat ti najanearme. Yaunchu jisat najanatin amia nú tsawantcha, nantusha, uwisha, jísat tuke najanearme Yus shiir enentáimtursati tusarum. a-;& Tura yamaikia nekas Yus nékarme, kame Yus atumin nekarmarme. Núnis asamtai itiurtsuk atak aentsu akupkamuri̱ umirkatin enentáimprum. Nuja̱i̱ kakaram ajaschamniaitme tura umikmesha yainmakchattawai uwempratin. h,I&Yaunchu átum nekas Yus nékachkuram, ántar-yus írunna nu umirkamarme nekascha yúsak. U+#&Tuma asamtai yamaikia aya takarniuchuitme antsu Yus ni uchiri̱n najatmaiti ámin. Tura ni uchiri̱ asakmin ashí Yus takakna nuna amastatui Krístui̱ya̱n. Papru nu Yus-shuaran yáiṉtinian wakerawai "~}H||a|{{zytx{wwpvvtssr^qzpoo_nn/m|mBkjjAi@h7grfbegdd baa`__5^^ ]\X[ZZ^YXWWFVVFUUeTTSSRQQQQcPPyOO/NNDM'LL5JJ=II/GGEFFcEE DD*CCNBBWAA4@R?z>Z<;::H9877736h55X44 3:211F007/a.-_,+**((G''&%W$$"!* s(xy%Xg/SCW D  p V-L("  Tura Yus áujkuram Yus ataksha atumja̱i̱ wainniaikiatniun wari tsaṉkatrukat tusarum seatritiarum. Amúak shiir chichaawai dA Incha Yus áujsatarum. Iisha ashí péṉker túratin wakeraji. Túraji enentáimji.  Yus-shuaran akupin ainia nu umirkarum shiir enentáimtikratarum. Ni takatri̱n Yúsan ujaktin ásar atumí wakani̱n shiir wainiainiawai. Niisha itiurchatcha antsu wakerumainian túrawarat tusarum shiir yáiṉtarum. Nu túrachkumka ¿itiurak yainmakarat? hI Péṉker túrakrum takakrum nu ajamnaisatin kajinmatnaikiirap. Nusha ti shiir Yus sútainti. w Tuma asar namaṉ maar Yus sútsuk antsu shiir chicham súakur tuke Yus shiir yúmiṉkiaji. Tuke núnisar túratai. jM Kame ju̱ nuṉkanam amuukachmin pepru atsawai. Antsu ukunam ti shiir pepru átatna nu nákaji. } s Núnisrik iisha péprunmaya̱ arant wétinia núnisrik Jesusai̱ weri Niiji̱a̱i̱ métek wishikmain katsuntutai.   Núnisaṉ Jesussha péprunam arant wáitkianas mantamnamiayi. Nuja̱i̱ ashí shuara tunaari̱n ni numpe̱ja̱i̱ nijiatkaiti. 8 i Israer-shuarnumia̱ Yúsnan pujurniu uuntri̱ tunaan asakártaj tusa namaṉké numpe̱n júkiar Imiá Shiir Tesaamunam wa̱in ármiayi. Tura nu namaṉ arant áesatniuyayi. ] 3 Yáunchu Yúsnan pujurin namaṉ maar Yus susamunmaya̱n yuu ármiayi. Tura iikia Yus-sutai̱ nusháa ana nu súaji. Nusha Kristu jakamu asamtai yaunchua nu Yúsnan pujurin nui̱ pachiinkiachmin áiniawai. % C Chíkich chicham niisháa írunna nu anturkairap. Yus in anenma asakrin kakaram ajasartai. Shuar niisháa yurumkaja̱i̱ enentáirui̱ kakaram ajastaj táyat peṉké yáiṉchaiti. Yurumeaj núja̱i̱nchu antsu Yusa aneṉkrattairi̱ji̱a̱i̱ ii enentái̱n kakaram ajasminiaitji. ta Jesukrístuka tuke yapají̱tsuk nuikiya núnisaṉ yamaisha tura ukunmasha tuke núnisaṉ átatui. 7 Atumin Yus-Chichaman jintintramawarmia nu enentáimtustarum. Yúsan shiir enentáimtuiniak péṉker wekasarmia núnisrumek atumsha túratarum.  Tiniu asamtai arantutsuk ju̱ tíminiaitji: “Winia yainnia nuka Uunt Yúsaiti. Nu asamtai shuar túrutamnia nuna ashamkashtatjai.” E Aya kuítiak enentáimtusam pujusaip. Yuska “Kanakchattajai tura peṉké ikiukchattajme” túramui. Tuma asamtai ame takakmena nuja̱i̱ shiir enentáimsam “maakete” titiá. A{ Nuatnaikiatin péṉkeraiti. Shuar ni nuwe̱ja̱i̱ tsaniṉ pujustin péṉkeraiti. Tura nuatkamu ainia nusha chikichan e̱a̱kchatniuiti. Tsanirmana núnaka Yus asutiáttawai. -S Sepunam pujuinia nusha atumsha niiji̱a̱i̱ pujáa núnisrumek waitnentrarta. Wáitkiasarma nusha wisha núnisnak wáitsamniapitjia tusarum waitnentratarum. s_ Tuke íirar shiir itiaatarum. Nuna túruiniak shuar nékachminiak nayaimpinmaya̱ suntaran itiaawaruiti. = w Nuamtak yachi̱a núnisrum tuke mai anenai ajatarum. Z- Maa, ii Yúsriṉkia kajerkaṉka uunt jía nuke áesaa mash emesramniaiti.9k Yus in akupkatniun tsaṉkatramaj nuka umuchnakchattawai. Tuma asamtai Yus yumiṉsatniuitji. Yus wakerana núnisrik wishiktsuk shiir enentáimtusar Yus shiir awajsatniuitji. }~s “Ataksha” tana nuja̱i̱ “ashí muchitrámnia nu amuukartatui” tawai. Tura muchitrachminia nu juakartatui. +}O Yaunchu Yus chichame̱ja̱i̱ nuṉkan ú̱u̱rmamtikiarmiayi. Tura yamaisha tawai “Ataksha aya núṉkankechu antsu nayaimpinmasha ú̱u̱rmamtikiattajai.” | Nuka ti peṉker asamtai Yus chichartamprumna nu nekas anturkatniuitrume. Yaunchu Yus jú̱ nuṉkanam murá chichaamun anturkachar asutniátniunam uwempracharmiayi. Nui̱kia Yus nayaimpinmaya̱ chichartamkurin ántachkurkia ishichkisha uwemprashtatji. L{ Nui̱sha Yamaram Chichaman in takartamajnia nu, Jesus, pujawai. Nuna numpe̱ ukatramuja̱i̱ ashí shiir awajsaiti. Nu numpasha Apira numpe̱ja̱i̱ naṉkaamas péṉkeraiti. Kame Apir ántar máamu asamtai yapajmiatrukta titinia áintsaṉ enentáimtaji. Antsu Jesus tunáa shuáran péṉker awajsartaj tusa jakamiayi. z- ashí Yus-shuarsha shiir iruntraru áiniawai. Yus-shuarka ashí nayaimpiniam ni naari̱ anujtukma ásar ni uchiri̱ áiniawai. Nui̱sha Yus, ashí shuaran ti nékana nu, pujawai. Niisha shuáran ti peṉker awajsamtai nu shuar jákar ni wakaní̱ nui̱ shiir pujuiniawai. y Antsu atumja̱i̱ṉkia Yusna enentáimtustin nuja̱i̱ naṉkaamas péṉkeraiti. Átumka nayaimpinmaya̱ Seuṉ náinnium, Jerusaréṉ iwiaaku Yus pujutai péprun nakumeana nui̱ jeeáitrume. Nui̱sha ti untsurí̱ nayaimpinmaya̱ suntarsha dxA Wáinkiarmia nu ti tsuumai asamtai imia Muisaissha “Ashamakun kura̱a̱jai” tímiayi. `w9 Kame Yus chichaak “Shuarsha taṉkusha ishichkisha nú muranam najarmatai nuka kayaja̱i̱ tukurar tura naṉkiji̱a̱i̱sha máatniuiti” tímiayi. Nu akupkamu ti ashammai asamtai “chichaschati” tiarmiayi. v Tura kachu kakaram umpúamusha ámiayi. Tura Yus kakaram nin chichaream antukar ashamkar atakka chichaschati tu searmiayi. u Atumja̱i̱ṉkia Yusna enentáimtusminia nuka yaunchu Israer-shuarja̱i̱ ashammain amia núnischaiti. Yáunchuka Yus ni akupkamuri̱n Israer-shuaran súakui Senai muranam jeeármiayi. Muranam uunt jisha kiritniusha teesha nase̱sha ajamiayi. @ty Tura nuyá ni apari̱ ukunam túrunattana nuna takui Esau ti peṉkeran wakerimiayi. Tura ti úutkuisha ni apari̱ nin nakitramiayi tura ni chichasman yapaji̱átniun tujinkiamiayi. msS Tsanirmawairap. Yusna nusha nakitrairap. Isaka uchirí̱ Esau péṉkera nuna nakitramiayi. Yus “iwiai̱ri̱n núkap súsatniuiti” timia nuna enentáimtuschamiayi. Tura asa aya ishichik yurumkaja̱i̱ yapaji̱ámiayi. 8ri Aneartarum. Shuar nakitiakuiṉkia Yus nu shuáran shiir yáiṉtinian tujinkiattawai. Nu shuar yajauch enentáimiuk chíkich shuárnasha itit awajas tunaanum útsukartatui. q Ashí péṉker túrakrum ashí shuarja̱i̱ nawamnaikiarum péṉker wekasatarum. Tunaan túrinkia Yusai̱ peṉké jeashtatui. zpm Túrarum péṉker esettsa enentáimsarum wekasatarum. Túrarum tujintiainia nusha shiir wekasatin yaiṉtarum. Qo Nuja̱i̱ pimpirarusha tura kakarmachu ainia nusha ikiakártarum. {no Kame nekasaiti, ashí asutiámu yamaikikia waraschamniaiti, antsu kúntuts enentáimtikramji. Túrasha ukunam nu asutiámuja̱i̱ unuimiaj nuka péṉker túratniun tura shiir pujustinian yáinmaji. Anearta. Yus tana nu nekas antuktiniaiti. ,mQ Ii apari̱ ishichik ni enentái̱ji̱a̱i̱ wakeramu chichartamniuyaji. Antsu Yuska ti peṉker awajtamsataj tusa nekas atsumajnia nuja̱i̱ métek chichartamji. 9lk Nu arantcha ii apari̱ uchich áriniṉ chichartamkurin umirniuyaji. Nu arant nuikia nekas ii Apari̱ nayaimpiniam pujana nu shiir umirkar tuke shiir pujustin wakerishtatjik. k  Tura ashí uchin chicharkatniua núnis Yus atumin chichartamchakrumniṉkia nekas ni uchiri̱nchuitrume. Antsu chikichnaitrume. jy Tuma asamtai Yus ni uchirí̱a áinis asutiámkuisha katsuntratarum. Warí, ashí apa ni uchiri̱n chicharkashtatuak. $iA Yus nekas ni uchiri̱n chicharkatniua áinis túramprum nu kajinmatkichmashuram. Jú̱nis tawai:“Uchirú, wi jintintramajmena nu kajinmatkip. Asutiámkuisha kúntuts pujusaip. Kame Uuntka Nii aneana nuna jintintiawai. Tura ni uchiri̱ ajasat tusa achíana nuna asutiawai.” h) Átum tunaaja̱i̱ máaniakrum Jesus túramia áintsarum numpe̱msha puárchaitrume tura jákachuitrume. Nui̱sha katsuntrarum jeatniuitrume. lgQ Tunáa shuar Jesusan wáitkiasarmia nu enentáimpratarum. Túrarum pimpitsuk katsuntratarum. &fE Túmakur Jesus tuke enentáimtusar tsékeṉtiai. Ashí shuarja̱i̱ naṉkaamas Jesus Yúsan ti nekas enentáimtak aya péṉkernak túramiayi. Tuke nekas awakmakmiayi. Imiá tunáa shuáran krusnum máatin ai̱ṉ núnisaṉ natsanmainium jákatniun surimiakchamiayi. Antsu ukunam ti shiir warastin átatna nuna enentáimtak nuna ashí katsuntramiayi tura nuyá Yusa untsuurini̱ akupin pujutainium pujusuiti. -e U Ashí ju̱ nuṉkanam túrajnia nuka shuar nakuruiniak tsékena nuja̱i̱ nakumkamniaiti. Ashí shuar yaunchu Yúsan shiir enentáimtusaruka téntakar íirmainiaji. Tuma asamtai ashí kijin ana nusha tura ashí tunaaka itit awajtamaj nusha ajapa iniaisar tura katsuntrar tsékeṉkir jeatai. Ad{ (Yuska nuna naṉkaamas péṉkeran iwiarturaru asa tura in yamái pujajnia ju̱na enentáimturma asa niisha iisha mai metek tsaniṉkiar ti peṉker ajasarti tu enentáimsamiayi. c  'Nu shuar Yúsan shiir enentáimtuiniakui Yus “péṉkeraitrume” tiarmiayi. Túmaitiat ni tsaṉkatkamun wáinkiacharmiayi. ;bo &Atsamunmasha, naincha, wa̱a̱nmasha, ashí nuṉkanam wekain ármiayi. Nu shuarja̱i̱ṉkia ju̱ nuṉkanmaya̱ shuar imiá yajauch ásar niiji̱a̱i̱ pujumainchu áiniawai. aw %Kayaja̱i̱ tukú mantamnawarmiayi, jímiapetek tsupinkiarmiayi, Yúsan iniaisarat tusa nekapnasarmiayi, puniaja̱i̱ mantamnawarmiayi. Aya wékainiarmiayi, kuítrincha ásar nuapen entsararmiayi, shuar nincha áintrar wáitnenmai awajiarmiayi. k`O $Chikichcha katseknakarmiayi, asutniáwarmiayi, jiruja̱i̱ jiṉkiawar sepunam eṉkenawarmiayi. <_q #Nuwa̱sha ni uchiri̱ jakan iniantkimiun wáinkiarmiayi. Chikichcha wáitias mantamnawarmiayi. Ti shiir pujustinnium nantaktiai tusar nú tsawantai̱ uwempratniun nakitrarmiayi. ^9 "uunt jiniasha ikiajniakarmiayi, puniaja̱i̱ mantamnatniuncha uwemprarmiayi. Kakarmachusha kakaram ajasar mesetnumsha ni nemasri̱ncha nupetkarmiayi. -]S !Niisha ashí Yúsan nekas enentáimtuinia ásar Yusa kakarmari̱n niisháa niisháa iniaktusarmiayi. Nuna túruiniak chíkich chíkich nuṉkanmaya aentsun nupetkarmiayi, nui̱sha péṉker akupkarmiayi, tura Yussha ni timia núnisaṉ yaiṉkiarmiayi. Uunt yawa̱ncha kajechu awajsarmiayi, I\  Nu arantcha Yúsan shiir enentáimtin ti írunui. Jeteúṉsha, Paraksha, Saṉsuṉsha, Jiptísha, Tawitcha, Samuersha, Yúsnan etserniusha nu shuar ármiayi. Mash ujaktinian jeatsjai. N[ Raapsha nu péprunam pujakᵤ Yúsan nekas enentáimtak tsanirmata̱i̱ áyat Israera suntari̱n mamikmak wekaan ti peṉker itiáa asa chíkich shuar Jerikiúnam matsatua nuja̱i̱ jákachmiayi. GZ Israer-shuarsha Yúsan shiir enentáimtuinia ásar Yus timian umirkar siati tsawant Jerikiú péprun téntakarmatai a̱a̱ tanish sáanákmiayi. Nuja̱i̱ ti yúpichuch nupetkarmiayi. UY# Israer-shuarsha Yúsan shiir enentáimtuinia ásar Kapa̱a̱ntin Entsa nakaakamtai ajapén ti peṉker kukarnum katiṉkiarmiayi. Ejiptunmaya̱ suntarsha núnisaṉ katiṉtai tukamá jakerarmiayi. "X= Muisais Yúsan shiir enentáimtak yámankamtaik paskua namperan najaneak ashí Israer-shuaran numpaja̱i̱ ni wáitiri̱n kuérat tusa akupkarmiayi. Nuja̱i̱ Yus timia núnisaṉ nayaimpinmaya̱ suntar nuna iis nu je̱a̱nam iwiai̱ri̱n máatsuk naṉkaikit tusa tímiayi. XW) Niisha Yúsan shiir enentáimtak uunt akupin kajeramu ai̱ṉ ashamtsuk Ejiptu nuṉkanmaya̱ jiinki wémiayi. Yúsan wáinchiat shiir enentáimtamuja̱i̱ wainiua áinis kakaram ajas ashí katsuntramiayi. RV Nuja̱i̱ Krístun yajauch awajsarmia núnisaṉ niisha wáitsatniuuyi. Túrasha ashí Ejiptu nuṉkanam péṉker irunmia nuna naṉkaamas Yus nin ukunam tsaṉkatkatta nuna shiir enentáimtusmiayi. U Antsu Ejiptu nuṉkanam ishichkisha tunaan warartsuk Yusa shuari̱ji̱a̱i̱ métek wáitsatniun naṉkaamas wakerukmiayi. T} Muisaissha Yúsan shiir enentáimtak uunt ajas Ejiptunmaya̱ uunt akupniu nawantrí̱ uchiri̱ ajastinian nakitramiayi. gSG Muisaisa apari̱sha nukuri̱sha Yúsan nekas enentáimtuiniak Muisais ti shíirmach asamtai suntar máawara̱i̱ṉ tusa akiiniamunmaya̱ menaintiu nantu ú̱u̱karmiayi. Tura uunt akupin akupkamun ashamkacharmiayi. R Tura Jusesha jákatniuri̱ ishichik ajatesmatai Yúsan nekas enentáimtak Yus ukunam Israer-shuaran Ejiptu nuṉkanmaya̱ júkiartatna nuna ujakarmiayi. Tura jíiniainiak ni ukunchi̱n júkiar Yus tsaṉkatkamu nuṉkanam iwiarsarat tusa akupkamiayi. MQ Núnisaṉ Jakup Yúsan nekas enentáimtak jatsuk ni tiraṉki̱n, Jusé uchirí̱n, shiir túrunattana nuna ujakarmiayi. Tura ti uuntach asa máshtuṉkri̱n ushukruma Yúsan shiir awajsamiayi. |Pq Isaksha Yúsan nekas enentáimtak ni uchirí̱n Jakupnasha Esauncha ukunam ni túrunattana nuna ujakarmiayi. JO  Apraám “máamtaisha Yus iniantkittiawai” tu enentáimpramiayi. Tura Yus ukunam máatiun suritkiamtai Isakan máachiat nekas jákatniunmaya̱ uwempran nantakniua áintsaṉ wáinkiamiayi. AN} Kame Yus “Isakja̱i̱ ti pampaṉtatme” tau asamtai HM  Ataksha Apraám Yúsan nekas enentáimtak “chikichik uchi amasmaj nu, namaṉkea áitkiasmek maam surusta” takui Apraám Isakan ni uchiri̱n Yus susatniun peṉké suritkiachmiayi. GL Tura antsu niisha nuna naṉkaamas péṉker nuṉkan nayaimpinmaya̱ nuna enentáimtiarmiayi. Túmainiakui Yuska péprun iwiartur susa asa “wi ni Yusri̱ntjai” títinian natsantatsui. hKI Niisha matsatu winíarmia nui̱ atak waketkitniun wakeruiniakka páchitsuk waketkiara̱a̱yi. YJ+ ‘Iraraitji” tu chichainiak chíkich nuṉka e̱a̱mun páant awajainiawai. dIA Ashí nu shuar Yus tsaṉkatkamun wáintsuk jákarmiayi. Túrasha Yúsan nekas enentáimtuiniak arantia̱ wáinkiar warasar shiir enentáimtiarmiayi. Túrawar “ju̱ nuṉkanam nekas aya íraraitji” tiarmiayi. IH  Tura nuja̱i̱ Apraám ti úuntchitiat ti pampaṉmiayi. Nii chikichkitiat ni pampaṉmari̱ ti untsurí̱ ajasar yaaja̱i̱ métek tura náikmiji̱a̱i̱ métek nekapmarchamnia ajasarmiayi. G# Apraáma nuwé̱ Sarasha Yúsan shiir enentáimta asa úuntach áyat ajaprukmiayi. Yus timia nuna umiktatui tau asa uchin takusmiayi. F) Kame Apraámka nayaimpinmaya̱ ashirchamin péprunam pujustinian nákasmiayi. Yus nu pepru péṉker iwiar jeamka asamtai umuchkiachminiaiti. }Es Yúsan shiir enentáimtak nú nuṉkanam Yus nin tsaṉkatkamuitiat írara áinis pujusmiayi. Nuap je̱a̱nam pujuyayi. Núnisaṉ ni uchirí̱ Isaksha tura ni tiraṉkí̱ Jakupsha nui̱ṉ tsaṉkatkamuitiataṉ írara núnisar pujuarmiayi. eDC Tura Apraámsha Yúsan nekas enentáimtak Yus “núṉke̱m ikiukim wetá” tutai shiir umikmiayi. Yus tuke nin súsatniua nú nuṉkanam wémiayi. Turasha ni nuṉke̱n ikiuak ni jeatniun nékatsuk jiinkimiayi. C  Yus, ‘amaarkatniun akupkattajai” tiniu asamtai, Nuaisha Yúsan nekas enentáimtak, amaarun wáinchaitiat, “túrunattawai” tímiayi. Túrak Yus timiaja̱i̱ métek uunt kanun najana ni shuari̱ncha uwemtikramiayi. Tura Yúsan nekas enentáimta asamtai Yus “péṉkeraitme” tímiayi. Tura ni umirkamuja̱i̱ chíkich shuar Yúsan enentáimtachun súmamtikiawarmiayi. B1 Tura Yus nekas enentáimtachkumka ¿itiurak Nii shiir enentáimtiksatam? Nekas enentáimja̱i̱ Yúsan weantuktaj tusam wakerakmeka, emka, Yus iwiaaku pujawai, tu enentáimpratniuitme. Nuyásha, Wi Yúsan e̱a̱kuiṉkia Yuska winia yáintkiattawai, tu enentáimsatniuitme. TA! Enuksha Yúsan nekas enentáimtak iwiaakuk nayaimpiniam junakmiayi. Yus jukimiu asamtai wáinkiacharmiayi. Tura Yus-Chichamnum aarma “Enuk júnatsuk Yúsan ti shiir enentáimtikniuyayi” tawai. ^@5 Apir Yúsan nekas enentáimtak Kaíṉja̱i̱ naṉkaamas péṉkera nuna Yúsan susamiayi. Túramtai Yus “péṉkeraitme” taku shiir yumiṉsamiayi. Tuma asamtai Apir jákaitiat tuke enentáimtikramji. :?m Aya Yus enentáimtakur ju̱ nékaji: Yus aya ni chichame̱ja̱i̱ṉ ashí nuṉkan najanamiayi. Túramtai ashí wáiniainiaj nu wáinchataiji̱a̱i̱ najanamu áiniawai. b>= Yaunchu ii uuntri̱ Yúsan nekas enentáimtuiniakui Yus “péṉkeraitme” tiarmiayi. =  Yus nekas enentáimtakur “nákajnia nuna, Yus nekas suramsattaji” taji. Tura wáinchaitiatar “nekas wainkiattaji” taji. g<G 'Tura iikia iniaisar mesena nú shuarchaitji. Antsu Yus shiir enentáimtusar uwempraitji.x;i &Shuar Yúsan nekas enentáimtak péṉker wekaak uwemprattawai. Tura iniaiyakuiṉkia nin wararsashtatjai.” ^:5 %Kame Yus-Chichamnum áarmaiti:“Tátinia nu ishichik ajasai. Wárik tátatui. g9G $Atumsha esetra enentáimsarum Yus wakera nu túrakrum Yus atumin amastinia nu wainkiattarme. r8] #Tuma asarum yawe̱tsuk Yus tuke enentáimtusrum kakaram ajastarum. Túrakrum naṉkaamas akinkiattarme. =7s "Atumsha sepunam pujuinia nusha waitnentramarme. Tura shiir warasrum kuítrumin atantramainiakuisha katsuntramarme. Nayaimpiniam tuke amuukashtin kuit pachiktin asarum túramarme. 6# !Chíkichtirmeka katseknakmarme tura ashí íimiainiamunam yajauch awajnasmarme. Chikichcha nu shuarnum pachitkia asarum itit awajnasmarme. 5 Tura atumsha yámankamtaik Yusna nekaarum Yus-shuar ajasmarum nu enentáimsatarum. Kakaram ajasrum ashí itiurchat katsuntramarme. I4  Ti tsúumainti iwiaaku Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ asutniátin. 39 Ii Uuntri̱ Yus jú̱nis tímiayi “Wi asutiátniuitjai. Wi yapajkiattajai.” Nuyásha tímiayi “Wíi shuara tunaari̱n ti paant nekarattajai.” B2} Núnisaitkiuiṉkia shuar Yusa Uchiri̱n wishikiainiakka ni numpe̱ncha nakitiainiakka tura Yus nin anea nuna Wakani̱ncha katsekainiakka nuna naṉkaamas asutniáchartatuak. Warí, nii nakitiana nu numpaja̱i̱ Yamaram Chicham nekas umirkatin awajsamuyayi. Tura núja̱i̱sha nii ti péṉker awajnastiniuyayi. v1e Shuar Muisais akupkamun umikchamtai tura jímiar shuar menaintiusha etserkarmatai waitnentsuk máatniuyayi. 0 Áyatik ashamak ti tsuumai sumamatin tsawantan nákasminiaiti. Nu tsawantai̱ Yus ni nemasri̱n ti kajerak asutíak mash emesrattawai. 1/[ Túrasha shuar nekas chichaman nékayat wakeramuri̱ji̱a̱i̱ṉ tunaanum wekaakka Kristu jakamun nakitia asamtai chíkich atsawai ni tunaari̱n asakátratniun. ?.w Yusa Je̱e̱n Yus-shuarja̱i̱ tuke iruntratin iniaisashtiniaitji. Chíkich iniainiakuisha iikia tuke iruntratniuitji. Nui̱ irunkurkia ikiakánairtiniaitji. Tura Kristu tátin tsawantri̱ ishichik ajasu asamtai nú nukap túratniuitji. Anearta. Ti tsúumainti iwiaaku Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ asutniátin. \-1 Péṉker anenain tura péṉker túrin ajasartai tusar mai yainiaikiartiniaitji. , Yus tsaṉkatramkattajnia nu shiir enentáimtamu iniaitsuk kakaram ajasar tuke emetatniuitji. Yus tsaṉkatramkaitji nuna umiktatui. ++ Tuma asamtai, tuke enentáiji̱a̱i̱ Yus imiá nekas enentáimtusar Yusai̱ jeartai. Ii enentái̱ Kristu numpe̱ja̱i̱ nijiarma asamtai nekas enentáimtakur ii tunaari̱ja̱i̱ itit enentáimtumaschatniuitji. Tura ii aya̱shi̱sha péṉker entsaja̱i̱ imianniuitji. V*% Jesus Yúsnan pujurniu uuntri̱ asa ashí Yus-shuartin wáitmak pujurtamji. ) Nui̱ waya̱tniuka Kristu jaka Yusa Je̱e̱n tesaamun júsatniua áintsaṉ áṉturmamiaji. Yamaisha tura tuke waya̱mnia átatui. 8(i Tuma asamtai, yatsurú, Jesukrístu numpe̱ja̱i̱ péṉker awajsamu asar sapijmiatsuk shiir enentáiji̱a̱i̱ Imiá Shiira nui̱, nekas Yus pujamunam waya̱mniaitji. '  Tuma asamtai, ii tunaari̱ tsaṉkuramu asamtai atak in jarutramkatin atsumatsji. Yus tuke shiir enentáimtusar Yusai̱ jeartai _&7 Nuyásha tawai: “Ni yajauch tunáa túramuri̱n peṉké enentáimtuschattajai.” % “Yamaram Chichaman najanattaj nuka jú̱nisaṉ átatui: Wi akupeaj nuna ni enentái̱n paant enentáimtikrartatjai.” @${ Yusa Wakani̱sha núnisaṉ tawai. Emka tímiayi: N# Chikichkí jakamuja̱i̱ ni shuari̱n tuke tunaarincha awajsaruiti. W"' Tura Yus ni nemasri̱n nupetak nin umirkarti tusa súsartatna nuna nákawai. ?!w Antsu Jesukrístuka jákatniunam chikichkí surumak ashí shuara tunaari̱n asakár atakka peṉké jákashtiniaiti. Nuna tura Yusa untsuurini̱ nekas akupin pujutainium pujusuiti.   Tura Israer-shuarnumia̱ Yúsnan pujurin ashí tsawantai̱ nú namaṉnak máawar tunaan asakáchunak Yúsan ti suu áiniawai. oW Jesukrístu Yúsan umiruk jákatniun chikichkí surumakmatai Yus in tunaarincha shiir awajtamsaitji. !; Nuyá “Yusrú, ame wakeramurmi̱n umiktajtsan táwitjai” tawai. Nuna taku namaṉ maar sútain “Asakáiniaiti” tawai. Tura chikichan ikiuawai. $A Emka, Muisais akupkamu ai̱ṉ, namaṉ susamuncha, tunaan asakárat tusa namaṉ maar susamuncha, namaṉ áesamuncha Yus ashí nakitraiti tawai Kristu.   Tuma asamtai “Yusrú, tímiajai. Winia áatrurma núnisnak ame wakeramurmin umiktajtsan táwitjai” tímiajai” tímiayi. R Namaṉ áesamusha tura tunaan asakártin namaṉ susamusha wakeratsme. %C Nu asamtai Kristu jú̱ nuṉkanam taa Yúsan chicharuk tímiayi:“Namaṉ maar sútaisha peṉké nakitrame. Antsu aya̱sh iwiaram surusuitme. T! Warí, namaṉké numpe̱ja̱i̱ ii tunaari̱ peṉké asakárchamniaiti. lQ Antsu namaṉken maar ashí uwitin tuke suíniak nuja̱i̱ ni tunaari̱n tuke enentáimtuiniawai.  Kame asakátraka shuar nekas shiir awajsamniaitkiuiṉkia Yus namaṉ maar súsatniun atsumachuk iniaisara̱a̱yi. Iis, mash tsaṉkuramuitkiuṉka ni tunaari̱ji̱a̱i̱ itit enentáimtumascharainti. Túrawar namaṉ maar Yus súsatniun iniaisarainti. ? y Muisais akupkamuka ukunam ti peṉker átatna núchaiti. Antsu nuna aya nakumeawai. Tuma asa ashí uwitin namaṉ maar Yus sútaiji̱a̱i̱sha shuara tunaari̱n asakátrachminiaiti. W' Núnisaṉ Kristu chikichkí jákatniunam surumak shuara tunaari̱n asakáruiti. Tura atakka tunaan asakártinian wantinkiashtatui. Antsu ni tátintri̱n nákainia nuna uwemtikkrattsa wantinkiattawai.dA Ashí shuar chikichkí jakar nuyá ni túramun Yusa̱i̱ nekamatniun nantaktin áiniawai. lQ Kame untsurí̱ waya̱tniuitkiuiṉkia ni numpe̱ja̱i̱ṉkⁱ wayá asa yámaṉkamtaiknumia̱ untsurí̱ jáka̱a̱yi. Antsu yamaikia ju̱ nuṉka amúamunam Kristu chikichkí jákatniunam surumak tunaan ashí asakáruiti. 7 Yaunchu Yúsnan pujurniu uuntri̱ ni numpe̱ja̱i̱nchu ashí uwitin Imiá Shiir Tesaamunam wa̱in ármiayi. Tura Krístuka untsurí̱ waya̱chuiti. B} Krístuka yaunchu Yusa Je̱e̱n aents najanamunam takastaj tusa waya̱chmiayi. Nuka nayaimpinmaya̱n aya nakumkamuiti. Antsu nekas nayaimpiniam Yus pujamunam wayá asa in áujturmaji. jM Tuma asamtai Muisais najanamu nayaimpiniam ana nuna aya nakumkamu ásar namaṉké numpe̱ja̱i̱ shiir awajsamu ármiayi. Antsu nayampiniam nekas írunna nu, naṉkaamas kakaram numpaja̱i̱ shiir awajsatin áiniawai. >u Nu akupkamuja̱i̱ peṉké ishichik numpaja̱i̱nchu shiir awajsamniaiti. Túrasha numpaja̱i̱nchu tunáa peṉké asakárchamniaiti. Kristu jakamuja̱i̱ tunáa asakárminiaiti dA Nuyá nu numpaja̱i̱ Yusa Je̱e̱ncha ashí nui̱ takastin irunmia nunasha ukatkarmiayi. p Y Tura tiarmiayi “Ju̱ numpaja̱i̱ “Chícham Yus akupturmarmena nu nekas umiktiniaiti” tawai.” X ) Muisais nu akupkamun ashí shuáran ujakarmiayi. Nuyá ure kapa̱a̱kuja̱i̱ tura nupa̱ja̱i̱sha namaṉké numpé̱ entsaja̱i̱ pachimpramuja̱i̱ ayak akupkamu papincha ashí shuarnasha ukatkarmiayi.  Nu asamtai Emka Chicham Muisaisja̱i̱ najanamusha maamu numpé̱ ukatramuja̱i̱ akupkamuyayi. Nuja̱i̱sha nama̱n máatniuyayi. ( I Shuar ni kuítri̱n akantrattak chichaman najanatniuiti. Tura jáatsa̱i̱ṉ nu kuit akantrashtiniaiti. Aya nii jakamtai nu chicham najanamu uminkiatniuiti.  ! Nu asamtai Jesukrístu Yamaram Chichaman shiir takarniuiti. Yaunchu Chichamja̱i̱ tunáa nekas tsaṉkurachma asamtai Kristu jaka nu tunaancha tsaṉkurarmiayi. Nuja̱i̱ ashí Yus-shuarti Yus achikma asar Yus tsaṉkatramajnia nu wáinkiar tuke wararsattaji. 0Y Túrasha Kristu numpé̱ ii tunaari̱n peṉké asakáruiti. Túramtai yamaikia tunáa jákatniunam júana nuja̱i̱ itit enentáimtumatsuk nekas iwaaku Yus shiir umirkamniaitji. Kristu peṉké tunaarincha asa tuke jákashtin Wakaní̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ jákatniunam Yusai̱ surumakmiayi.   Nekas namaṉké numpe̱sha tura áisamu yuṉkunmiri̱sha tunáa shuarnum pátatek ukatkamu aya pátatek shiir awajsamniuyi. J  Tura Kristu Imiá Shiir Tesaamunam namaṉke numpé̱ja̱i̱ waya̱chuiti antsu ni numpe̱ja̱i̱ṉkⁱ waya̱iti. Tura aya chikichkí wayá ii tunaari̱n asakturmar tuke uwemtikrampramiaji. wg Tura yamaikia Kristu táwiti tura Yúsnan pujurniu uuntri̱ ajas Yamaram Chichamnum Yus ti peṉkeran túrutmatniua nuna pujurturmaji. Niisha ti shiir Yus Je̱a̱ aents najanachmanum takaawai. Nu Je̱a̱ ju̱ nuṉkanmaya̱nchuiti.  Warí, aya yurumátniusha umartincha nijiartincha tura ashí núnisaṉ túratniuja̱i̱ aya pátatek asamtai enentáiniam ana nuna iwiarachmin áiniawai. Antsu Yus nú túratniunka yapaji̱átniuyayi. Tuma asamtai yapajni̱átsa̱i̱ṉ túratin áiniawai. A{ Nusha yamái pujuiniaj nuna enentáimtikrampratniuitji. Shuar Yus shiir enentáimtikratniun namaṉken maa suíniaksha nu shuar ni tunaari̱ji̱a̱i̱ tuke itit enentáimtumainiawai.  Yusa Wakani̱ núnis atí tusa nuna mash iwiaramiayi. Tura asa ju̱na paant awajturmaji. Jú̱ nuṉkanmaya̱ Yusa Je̱e̱ pujakui tura aya nuiṉ Yus shiir awajsamniaitkiuiṉkia nekas Imiá Shiira nui̱ Yus pujamunam waya̱tin tuke itiurchat ainti. }s Tura Imiá Shiir Tesaamunmaṉka aya ni uuntri̱n wáiniauyayi. Tura niisha ashí uwitin aya chikichik tsawant waya̱miayi. Waya̱k ni tunaari̱sha tura ashí shuara tunaari̱ tsaṉkurnarat tusa Yus súsatniu namaṉké numpe̱n juu ámiayi. lQ Núnis aa asamtai Shiir Tesaamunam ashí Yúsnan pujurin tuke wáiniak Yúsnan takasarmiayi. }s Nuna úkuri̱n Kirupín, nayaimpinmaya̱ suntara nu, kuriji̱a̱i̱ nakumkamu wajarmiayi. Nusha Yusa shíirmari̱n nakumkarmiayi. Tura ni nanapé̱ja̱i̱ shuara tunaarí̱n ayamprutain nukúakuyayi. Nuna arantka yamái etserkatin atsumatsji. ~ Nui̱ kuṉkuin ekeemataisha kuriji̱a̱i̱ kuerma tura Chícham Aarma Chumpitiaisha pujuyayi. Nusha ashí kuriji̱a̱i̱ kuérmauyayi. Tura init kuriji̱a̱i̱ najanamu ichiṉkian maná yurumak eṉkemniuyayi. Nuyá Yúsnan pujurniu uuntri̱ Aruṉka ushukrutairi̱ yaunchu tsapaak jaṉkukmia nusha eṉkemniuyayi. Nuyá Yus najanamu Chícham Muisais kayanam aarmasha eṉkemniuyayi. 7}i Nuyá-tesaamuka Imiá Shiir Tesaamu tutainti. /|W Nu Je̱a̱sha jú̱nis tesakmauyayi. Nékatka Shiir Tesaamu tutainti. Nui̱ asuitin ekeemakar tsáapin awajtaisha tura misasha Yus iniaktusma tantaja̱i̱ pujuyayi. !{ = Ayu. Yus shiir awajsatniuka Emka Chicham timia nuja̱i̱ métek túratniuyayi. Tura ju̱ nuṉkanmaya̱ Yusa Je̱e̱n weriar Yús shiir awajsatniuyayi. z Wats, Emka Chicham yajauch ajakui Yus Yamaram Chichaman nájaneak pujurui. Tura yajauch ajasua nuka wárik ajapnattawai.y  Tura ashí ni tunaari̱ncha tsaṉkuraran ni yajauchiri̱n atak peṉké enentáimtuschartatjai” tímiayi.” Tu áarmaiti. x Nui̱sha Yúsan nekaat tusa jintinnaiyachartatui. Kame ni ai̱sha ni yachi̱sha kame ashí shuar, uchisha uuntcha, ashí nekarawartatui. twa Tura nu arantcha tawai: “Tsawant jeamtai Israer-shuarja̱i̱ Yamaram Chichaman najanattaj nuka jú̱nis átatui. Wi akupeajna nuna enentái̱n paant enentáimtikrartatjai. Nuyá ni Yusri̱ ártatjai tura niisha Wíi shuar ártatui. `v9 Yaunchu ju̱ shuara uuntri̱n Ejiptunmaya̱ yaruakmiaj nui̱ Emka Chichaman najanamjai. Tura Yamaram Chichaman najanattaj nu núnischa átatui. Emka nuna uminiachkui ajapan iniaisarmajai.” Núnis tawai Uunt Yus. "u=Antsu pénkercha aíniakui Israer-shuaran tímiayi:“Uunt Yus tawai: “Tsawant jeamtai ashí Israer-shuarja̱i̱ Yamaram Chichaman najanattajai. tKame Emka Chicham, Yus Muisaisja̱i̱ yaunchu najanamia nu, nekas péṉkeraitkiuiṉkia Yamaram Chichaman najanacha̱a̱yi. Vs%Antsu Jesus ti nekasa nuja̱i̱ nayaimpiniam takaawai. Muisais akupkamuka shuáran péṉker awajsachminiaiti. Antsu Yus in ti peṉker awajtamsattaji. Kame Yamaram Chichamnum Yus ashí túrutmattajnia nu Muisais akupkamunam ana nuna naṉkaamas ti peṉker áiniawai. Tuma asamtai naṉkaamas péṉker Chichaman Jesus takartamji. rYus yaunchu Muisaisan nayaimpiniam írunna nuna iniaktus tímiayi “Ame wáinkiamna nuja̱i̱ métek ashí najanata.” Túramu asamtai ashí yaunchu Yúsnan pujurin Muisais najanamuja̱i̱ takainia nu aya nayaimpiniam ana nuna nakumkamuja̱i̱ṉ takainiawai. (qIJu̱yá Yúsnan pujurin Muisais timia nuna Yúsan yamaisha susamin akui Jesus ju̱ nuṉkanam pujakka Yúsnan pujurin áchainti. Antsu nayaimpiniam takaawai. >puAshí Yúsnan pujurniu uuntri̱ ainia nu, shuar Yúsnan susamuncha tura namaṉ maar Yus sútaincha Yúsan ashí súsatin áiniawai. Núnisaṉ Jesukrístusha Yúsan súsatniuiti. qo[Nekas Yusa Je̱e̱ nayaimpinma nu aents najanachma antsu Yus najanamuiti. Nui̱ Jesus Yúsnan pujurui. n !Nekas ju̱na tájame: Yúsnan pujurniu uuntri̱ Jesus in ti shiir yainma asa akupin pujutainium Yusa untsuurini̱ nayaimpiniam pujusuiti. umcMuisais akupkamuka peṉké shuarnak tuke péṉkercha ai̱ṉ Yúsnan pujurniu úuntri̱n anaikiaiti. Tura nu ukunmaṉka Yus, nekas niṉki pachiimias, ni Uchirí̱n, tuke péṉkera nuna, Yúsnan pujurniu úuntri̱n anaikiaiti.-lSNiisha yaunchu Yúsnan pujurniu uuntri̱ armia núnikchaiti. Yaunchua nuka murikiun máawar ashí tsawant Yúsan suu ármiayi. Nuja̱i̱ emka ni tunaari̱n nuyá ashí shuara tunaari̱n asakátin ármiayi. Tura Jesuska jákatniunam chikichkí surumak ashí shuara tunaari̱n asakátramiayi. RkTuma asa Jesus Yúsnan péṉker pujurin asa ii atsumajnia núkete niisha. Niisha ti shiir asa peṉké tunaarinchaiti. Ashí tunaariniunmaya̱ kanakniuiti. Tura Yusja̱i̱ métek Uunt ajasuiti. j/Tuma asa tuke iwiaaku pujak ni shuari̱n tuke Yúsan áujtusminiaiti. Tuma asa shuar Nin enentáimtusar Yusai̱ weankarun tuke uwemtikramniaiti. DiAntsu Jesus tuke jákashtin asa chikichan ikiurkishtatui. bh=Yaunchu Yúsnan pujurin untsurí ármiayi. Chíkich jakamtai chíkich tuke takaarmiayi. gwTuma asamtai Jesuska nekas uwemtikrattajai tusa yaunchu amia nuja̱i̱ naṉkaamas péṉker Chichaman iwiarturuiti. ufcRiwí-shuarnumia̱ Yúsnan pujurin Yusa naari̱ pachitsuk anaikiamu ármiayi. Antsu jú̱ Yúsnan pujurniunka Yus imia Niṉki pachiimias anaikiamiayi. Tura Nin jú̱nis tímiayi:“Uuntka imia Niṉki pachiimias tiniu asa peṉké yapaji̱áshtatui. Niisha “Mirkisetékka Yúsnan pujurin amia núnismek Amesha tuke Yúsnan pujurin átatme” tímiayi.” QeNunasha Yus “nekas tajai” tusa Niṉki pachiimias tumammiayi. d1Muisais akupkamuka shuáran péṉker awajsachminiuyayi. Antsu Yus in ti shiir awajtamsattajnia nu nákaji. Nuja̱i̱ Yusai̱ ti shiir jeeáitji. Hc Nuja̱i̱ yaunchu akupkamu péṉkercha ajasmatai japirmaiti. ~}||c|#{EzzzyLxgx wwZuutDssLsrSqq$pponnm\lkjj1ihgg fwedd1bb2aa0`y`:_^}]]\h[VZYY=XWWlVVMUtTT`SS-RQQEP`OO@NaMM;L8KJJIqI H!GVFEDDCOBBgBAAO@+?s>>T=:<<);a:V9&8776>5544!3i3222C111#00L//x..,,++**_))(d'&&%%P$$ #|""w! TBiCdU0L1A"_ ` - A(f3V_Nase enentáimpratá. Nase náṉkamsaṉ umpúawai. Amesha ántame tura tuya̱ṉ winiá túrasha tuiṉ weti nékatsme. Núniskete ashí Wakanniúmia̱ akiinia nu.” OUWi “atak yamaram akiiniatniuiti” takui itiurchat enentáimpraip. nTUAya̱shniumia̱ akiinia nuka a̱ya̱shchakait. Núnisaṉ Wakanniúmia̱ akiinia nuka wakanchakait. S3Ataksha Jesus tímiayi “Ti nekas tájame. Shuar entsaya̱sha tura Wakanniumia̱sha akiiniachuka Yus akupeamunam peṉké pachiinkiashtatui. #R?Tutai Nikiutému aniasmiayi “¿Itiurak shuar uunta nu ataksha akiiniat. Ataksha ni nukurí̱ ampujé̱n eṉkempramniakait atak akiiniatniuna?” wQgJesussha tímiayi “Tí nekas tájame. Atak yamaram akiiniachuka Yus akupeamunam pachiinkiashtatui.” XP)Niisha kashi Jesusa̱i̱ irastajtsa wé tímiayi “Uuntá, shuáran unuiniarat tusa Yus akúptámkaiti. Nu paant nékaji. Yúsai̱ya̱nchuitkiumka aentsti tujintiamu túramna nu tujinkiaintme’ tímiayi. O Shuar ámiayi ni naari̱ Nikiutému. Niisha Pariséu asa nii tuinia áintsaṉ Yúsnan takauyayi. Niisha Israer-shuara uuntri̱yayi. ]N3Niṉki ashí shuara enentái̱n neka asa chíkich ujatkat tusa atsumchamiayi.HM Tuma aiṉ Jesus ashí neka asa ninkia enentáimtuscharmiayi. L5Paskua námpertin ti untsurí̱ Jerusaréṉnum pujuarmia nu, Jesus aents tujintiamun túramtai, nuna wáinkiar Nin nekas enentáimtusarmiayi. oKWTuma asamtai Jesus ukunam jakamunmaya̱ nantakmiatai ni unuiniamuri̱ ni timian enentáimprar ni chichame̱ncha tura yaunchu Yus-Papinium áarmancha “Nekasaiti” tu enentáimtusarmiayi. Jesus ashí shuara enentái̱n nékawai FJKame Jesus “Je̱a̱” chichayat ni aya̱shi̱n tímiayi. I!Israer-shuarsha tiarmiayi “Kuarentisáis (46) uwitin ju̱na jeamtinian pujursarmiayi. Amesha menaintiú tsawantai jeamtámeash.” sH_Jesussha tímiayi “Ju̱ Je̱a̱ sáa̱kiakrumin menaintiú tsawantaí̱ iniantaittiajai Wikia.” GNuikia Israer-shuara uuntri̱ Jesusan aniasarmiayi “Ju̱na túramniaitjai tusam ¿warí kakarmak iniakmastatam?” 'FGNuna íisar ni unuiniamuri̱ yaunchu Yus-Papinium áarman enentáimprarmiayi. Ju̱ áarmaiti:“Ame Je̱e̱m shiir atí tusan ti wakerukuitjai.” E Yampitsan súrinniasha tímiayi “Nuka ju̱yá jí̱i̱tiarum. Winia Aparu Je̱e̱n surutai je̱a̱ najanawairap” tímiayi. RDNuna wáiniak yaraṉken chapikmar asutkiartutain najana nuja̱i̱ ashí waakartiuk murikrintiuk a̱a̱ jíi̱rmiayi. Kuítian yapajniu misari̱ncha ayantar ni kuítrin nuṉká utsaṉkarmiayi. @CyNui̱ jeá Yusa Uunt Je̱e̱n súruinian wáinkiámiayi. Turuncha murikniasha yampitsnasha súrin ármiayi. Chikichcha ni misari̱n pujusar kuítian yapají̱niancha wáinkiámiayi. iBK Israer-shuara namperi̱, paskua tutai, ishichik ajasmatai Jesus Jerusaréṉnum wémiayi. VA% Nuyá Kapernáum péprunam wémiayi. Ni nukurí̱sha ni yachi̱sha ni unuiniamuri̱sha nemariarmiayi. Nui̱sha untsurí̱ tsawant pujusarmiayi. Yusa Uunt Je̱e̱n suruktinian Jesus surimkiamiania nu C@ Jesus túramu Kananum Kariréa nuṉkanam túrunamiayi. Nú̱ja̱i̱ṉkia Jesus emka ni kakarmari̱n paant iniaktusmiayi. Nuna íisar ni unuiniamuri̱sha Nin enentáimtusarmiayi. G? tímiayi “Jístanmaṉka péṉker umutain emka suíniatsuk. Tura jémararmataiṉkia tímianchan suiniatsuk. Túrasha ámeka péṉker umutai ikiusam yamái jí̱i̱kchamek” tímiayi. ?>w Jista chicharusha nu umutai ajasun nekáprámiayi. Yaraatainmaya̱ yumi jusamun nekaachmai niisha tura umutai ajamau jusaru ásar nékarmai. Jista chicharusha nuwa̱tun untsuk ={Áimprarmatai Jesus tímiayi “Pai, ishichik shikikrum námper chicharu suutarum.” Tutai nútiksaṉ túrawarmiayi. r<]Nuyá Jesus umutain wáinmaun “Ju̱ yaraatai áimpratarum” tímiayi. Takui mete áimprarmiayi. !;;Nui̱ kayaja̱i̱ najanamu yumi-yaraatai sais (6) ámiayi. Nu yaraatainmaya̱ Israer-shuar ni ewejé̱ncha ni nawe̱ncha nijiamau ármiayi Yus shiir enentáimtursatí tusar. Chíkich chíkich yaraatainium uchenta (80) rítrusha, siaṉ (100) rítrusha yumi waya̱mniauyayi. g:GNuyá umutain wáinmainia nuna ni nukurí̱ tímiayi “Ashí ni tana nu umiktárum.” 9}Tura Jesus tímiayi “Nukuá, ¿urukamtai Winia túrutam? Iniáitiústá. Winia kakarmar iniakmastin jeaatsui.” j8MUmutai amuukamtai Jesusa nukurí̱ tímiayi “Umutai amuukai. Peṉké takakainiatsui.” K7Jesussha ni unuiniamuri̱sha nu nuatnaiyamunam ipiaamu ármiayi. )6 MMenaintiu tsawant naṉkaamasmatai nuatnaikiatin jísat Kaná péprunam ámiayi. Kaná péprusha Kariréa nuṉkanmauyayi. Jesusa nukurí̱sha nui̱ pujumiayi. /5 Y3Nuya̱sha Jesus tímiayi “Wi nekas tájarme, Aents Ajasu asan atumsha nayaim uranmianum Yusa suntari̱ Winin tara waka ajainia wáinkiáttarme.” Tu tímiayi.F4 2Tura Jesus tímiayi “¿Aya wi “Ikiu numiri̱n ajamkam wajamin wáinkiájme” takui Winia enentáimturamek? Antsu nuna naṉkaamas nekaachmin ana nusha wáinkiáttame” tímiayi. r3 _1Natanaér nuikia tímiayi, “Uunta, nekas Yusa Uchirí̱nme. Israer-shuar akupniuitme” tímiayi. !2 =0Natanaérsha tímiayi “¿Itiur nékaram?” Jesussha tímiayi “Jiripi tuke untsurmatsa̱i̱ṉ wáinkiájme ikiu numiri̱n ejamkam wajamin.” 1 5/Jesussha Natanaéran tíjiu̱ch winian wáiniak tímiayi “Ju̱ shuar iistarum. Ti péṉker Israer-shuaraiti. Peṉké anaṉkartichuiti.” 0 {.Natanaérsha tímiayi “¿Nasarétnumia̱ péṉker shuar áminkiait?” Jiripisha “Winim íitiá” tímiayi. / -Nuyá Jiripi Natanaéran e̱a̱kmiayi. Tura wáiniak tímiayi “Muisais Yus akupkamu papinium “Anaikiamu tátatui” tu áarchamkia. Yaunchu Yúsnan etserniusha ujakcharmakia. Nu shuar wáinkiaji. Jesusaiti, Jusé uchirí̱. Nasarét péprunmaya̱iti.” a. =,Jiripisha Petsaitia péprunmaya̱uyayi. Antressha Pítrusha nu péprunmaya̱uyayi. x- k+Kashincha Jesus Kariréa nuṉkanam wétajtsa pujumiayi. Tura Jiripin wáiniak “Nemartusta” tímiayi. ;, q*Nuyá Antres ni yachi̱ Semuṉkan Jesus pujamunam jukimiayi. Jesussha wáiniak tímiayi “Ámetme Semuṉ, Junasa uchirí̱. Túrasha Sépas átatme.” Sépaska Israer-shuar chichamnum kaya tawai. Tura Kriaku chichamnum nuka Pítruiti. Jesus Jiripiji̱a̱i̱ tura Natanaérja̱i̱ chichasmiania nu c+ A)Antressha wárik ni yachi̱ Semuṉkan e̱a̱ktajtsa wémiayi. Tura wáiniak “Misías wáinkiaji” tímiayi. Misíaska ni chichame̱n “Kristu” tawai. Krístuka Israer-shuaran yaiṉkiarat tusa Yus anaikiamuiti. * (Juaṉka chichame̱n antukar Jesusan pataatukaruka jímiar ármiayi. Chikichik Antresauyayi. Niisha Semuṉ Pitru yachi̱i̱yayi. ") ?'Jesussha tímiayi “Wats, iitiarum.” Niisha wear ni pujutairi̱n wáinkiarmiayi. Tura áaṉkú ajasmatai nu tsawantai̱ nui̱ kintiamprarmiayi. ( 1&Jesussha úkumur íimias nu jímiaran wininian wáinkiámiayi. Tura tímiayi “¿Ya e̱a̱rum?” Niisha “Uuntá, ¿tui̱ pujam?” tiarmiayi. O' %Juaṉka unuiniamuri̱ nuna antukar mai Jesusan pataatukarmiayi. a& =$Jesussha nui̱ naṉkaamakui Juaṉ tímiayi “Iistarum, Yusa Muri̱krí̱ áuwiti.” Y% -#Kashincha ataksha Juaṉ nui̱ wajasmiayi ni unuiniamuri̱ jímiarja̱i̱. $ "Yamaikia wainkia asan ti paant nékajai tí nekas Yusa Uchirí̱nti” tímiayi Juaṉ. Jesusa unuiniamuri̱ emka armia nu # 7!Nu túruntsa̱i̱ṉ tuke Nin nekaachmajai. Tura Yuska winia imiakrattinian akuptak turutmiai “Chikichik shuarnum Yusa Wakaní̱ tara ekemsa wáinkiam, nuja̱i̱ nekaattame. Yusa Péṉker Wakaní̱ji̱a̱i̱ imiakratniua núiti” túrutmiayi. Tura nuja̱i̱ Nin nekaamjai. v" g Nuyá tímiayi “Yusa Wakanin yámpitsa núnin nayaimpinmaya̱n táarun wáinkiámjai. Tura ekemsamai. l! SWisha Nin nekaachmajai. Tura ashí Israer-shuar Nin nekaawarat tusan imiakin támajai” tímiayi.   Núiti wi timiaj nu, “Winia ukurui̱ winiana nu wíji̱a̱i̱ṉkia naṉkaamantuiti. Tura wi atsa̱i̱sha tuke pujuyayi” tímiajai.   Nuyá kashin Juaṉ Jesusan winian wáiniak tímiayi “Iistarum. Núiti Yusa Murikri̱ ashí aentsu tunaari̱n júana nu.  Nuka Petapara peprunam túrunamiayi. Petaparasha Juaṉ imiakratmia nui̱ Jurtaṉ entsa amain amai. Jesus Yusa Murikri̱nti 4 cNiisha winia ukurui̱ni̱ winiayat wíji̱a̱i̱ṉkia ti naṉkaamantuiti. Nii ti péṉker asamtai wisha ni sapatri̱ jiṉkiamuri̱ncha atitrachminiaitjai” tímiayi.  Juaṉsha tímiayi “Wikia entsaja̱i̱ṉ imiakratjai. Tura átum írutramunam shuar átum nékatsrumna nu wajaawai. $ CNiisha tiarmiayi “Nuikia Krístuchuitiatmesha, Eríaschaitiatmesha, Yúsnan etserin tátinia núchaitiatmesha ¿urukamtai imiakratam?” tiarmiayi. G  Juaṉja̱i̱ chichainiakka Pariséu akupkarma ármiayi.  !Juaṉsha tímiayi “Yúsnan etserin Isayas yaunchu timia núitjai. Niisha áarmiayi “Aents atsamu nuṉkanam shuar untsumui “Ii uuntri̱ jintí naka awajsatarum,” tu untsumui.” Núnaka Isayas áaruiti. Tura wikia untsumna nú shuaraitjai” tímiayi.  yTakui “¿Nu arantcha yáitiam. In akuptamkajnia nusha warí títiatajⁱ. Warintia enentáimiam?” tiarmiayi. " ?Takui ataksha aniasarmiayi “¿Nuikia yáitiam. Yúsnan etserin yaunchu amia nú Eríaskaitiam?” tiarmiayi. Juaṉsha “Atsá, núchaitjai” tímiayi. Nuyá ataksha aniasarmiayi “Nuikia ¿Yúsnan etserin tátinia núkáitiam?” tiarmiayi. Niisha “Atsá” tímiayi. T #Inintruiniakui paant ujakmiayi. “Wikia Krístuchuitjai” tímiayi. { qJerusaréṉnumia̱ Israer-shuar ni Pátriri̱ncha Riwí-shuarja̱i̱ Juaṉkai̱ akupkarmiayi yákit tusar. G  Chikichkisha Yúsan peṉké wáinkiachuiti. Tura ni Uchirí̱ chikichkia nu tuke Niiji̱a̱i̱ tsaníaku asa Yúsan paant awajturmasuitji. Imiakratin Juaṉ Jesukrístunun etserkamiania nu  Yusa akupeamuri̱n Muisais yaunchu jintintraiti, antsu aneatniuncha tura ashí nekas ana nunasha Jesukrístu jintintraiti. Z /Chichamsha ti aneṉkartin asa ashí péṉker ana nuna iniaitsuk súramji. R Juaṉsha Nin neka asa, étseruk tímiayi “Jú̱iti wi tímiaj nu: “Winia ukuruini̱ winittiana nu wíji̱a̱i̱ṉkia émkaiti. Maa, wi atsa̱i̱sha tuke pujuyayi” tiniujai.” Tu etserkamiayi.  -Nú Chichamsha a̱ya̱shtin ajas iiji̱a̱i̱ núkap tsawant pujumiayi. Yusa aneṉkratairi̱ji̱a̱i̱ piakuyi. Aya nekasa nunak chichaamiayi. Núnisaṉ ni péṉkeri̱n, aya Yusa Uchiri̱ chikichkia nu takusminia nuna iniakmamiayi. Nusha iisha paant wáinkiaitji. g I Niisha Yusa uchirí̱ ajasar ataksha númpentin aya̱shímkiacharmai. Áentsnúmia̱ akiiniachu áiniawai niisha. Áishmaṉ wakeramuja̱i̱sha akiiniacharmai. Antsu Yúsnumia̱ akiiniawaru ásar Yusa uchirí̱ áiniawai.    Tuma aiṉ chíkich shuar Nin enentáimtuiniak ni enentái̱n itiaawarua nuna Yusa uchirí̱ ajastinian Yus tsaṉkatkamiayi. Q   Támiayi ni nuṉké̱n tura ni shuarsha ni enentái̱n itiaacharmiayi. }  u Chichamsha taramiayi ju̱ nuṉkanam. Tura nuṉkasha ni najanamu aiṉ, nuṉkaya̱ aents Nin nekaacharmiayi. p  [ Nu tsáapninkia nekas tsaapniniaiti. Ju̱ nuṉkanam taa ashí shuaran enentái̱n tsáapniartiniaiti. a  =Juaṉsha nu tsáapninchauyayi. Áyatik akupkamuyayi tsáapnin chichaman etserkat tusa. i  MNiisha tsáapnin chichaman etserkatajtsa támiayi. Nuna étseruk ashí umirkarat tusa támiayi. C Áishmaṉ ámiayi, Yus akupkamu, ni naari̱ Juaṉ. k QNu tsáapnin kiritniunam tsáapniawai. Tura kiritniusha tsáapninian ikiajniaktinian tujinkiaiti.   Niisha iwiaaku átinia nérenniuti. Nu iwiaaku atincha tsáapninia áinis Yusna ana nuna ashí shuaran paant nekamtikiamniaiti. _ 9Ashí najanamu ainia nu Niiji̱a̱i̱ najanamuiti. Nii najanachmaka peṉké atsawai. 4 eYámaṉkamtaik Niisha pujuyayi Yusja̱i̱. 4 eAshí naṉkamamia nú yaunchu Yusa Uchirí̱ tuke pujuyayi. Niisha Yúsan ti paant awajeakui, Chícham tíminiaiti. Chichamsha Yusja̱i̱ pujuyayi. Chichamsha Yúsauyayi. Shuar tunáa shuaran yajauch wekaan awakeakka jákatniunmaya̱ uwemtikrattawai tura ti untsurí̱ tunaari̱ tsaṉkurnartatui.gGYatsuru, shuar eseera wekatainmaya̱ kanaakuiṉkia chíkich nin waketkitniun yaiṉti. a;Ataksha yutukti tu áujsamtai ataksha yutukmiayi tura araksha ataksha tsapainiarmiayi. :mYaunchu Yus-Chichaman etserin ámiayi, ni naari̱ Erías. Niisha iiji̱a̱i̱ méteketiat yumi yutuka̱i̱ tusa Yusa áujsamtai menaintiu uwí nuyá naṉkaamas yutukchamiayi. W~'Nu asamtai, atumí tunaarí̱ paant etsertunaiktarum. Túrarum Yus áujtunaistarum atumí tunaari̱ tsaṉkurnarat tusarum. Péṉker shuar Yúsan tuke enentáiji̱a̱i̱ áujeamuri̱ṉkia ti kakarmaiti. T}!Tura “Yus nuna nekas anturtamkattaji” tu enentáimsar áujsarti. Túrawarmatai jaa shuar péṉker ajastatui. Yus nin tsuártatui. Tura tunaan tura asa jáakuiṉkia Yus nu tunaan tsaṉkurattawai. S|Yus-shuartiram, shuar jáakka, Yus-shuara úuntri̱n untsukti. Tura niisha taarti. Tura Jesusa naari̱ pachikiar asuitiji̱a̱i̱ jaa shuaran ishichik kuerarti. Túrawar Yúsan áujtusarti nu shuaran. [{/ Wáitakmeka Yus áujsata. Waraakmeka, warasam kantamám Yus shiir awajsata. ,zQ Ju̱ ashí naṉkaamas enentáimtustiniaiti, yatsuru. Ame “ee” tákumka nekas titiá. Tura “atsá” tákumka nusha nekas titiá. Nekas chicham chichaachkumniṉkia Yus íirmastatui. Nu asamtai nayaimsha nuṉkasha ashí írunna nusha páchitsuk, aya támena nu tuke nekas atí. y Itiurchatan katsuntainia nuka nekas shíiraiti, tu enentáimji. Shuar itiurchatan ti katsuntin ámiayi, ni naari̱ Jup. Tura ni itiurchatri̱ naṉkaamasmatai Yus ti núkap kuítri̱n susamiayi. Nu nékatsrumek. Ii Uuntri̱ Yus ti waitneṉkratchakait. Dx Yatsuru, yaunchu Yúsnan etserin enentáimpratarum. Tuke ii Uuntri̱ Yus timia nuna shiir etserkarmiayi. Túmaitiat wáitsarmiayi túrasha pachischarmiayi. Núnisrumek enentáimsatarum. 0wY Yatsuru, nuámtak “ju̱ yajauch túrutui” tunainirap. Tákurminkia Yus íirmastatrume. Níṉkichukait nuna íistin tura anearta nu Yúsak tíjiu̱ch wajatramui. Zv-Núnisaṉ atumsha katsuntsatarum tura yawe̱kiirap. Kristu tatin yuntumtemayi. u%Nu asamtai, yatsuru, nu páchitsuk ii Uuntri̱ Kristu tatin nákastarum. Arakmausha ni arakri̱ péṉker tsapaiti tusa yumi yutuktinian shiir enentaiji̱a̱i̱ nákatsuk. Yútasua umirmatai esatrurmatai júuktatjai tusa nákatsuk. Tura júurmaksha ti waraatsuk. t“Nu shuar tunaiti” tíirum tunaachu tsanumprurum máamarme, tura niṉkia surimiakcharmai. Yawe̱tsuk takastin tura Yus áujsatin sAshí ju̱ nuṉkanam írunna nu wararsaruitrume. Tuma asarum kapuṉka nuke machararme tura yamaikia máatin tsawant jeayi. 4raAme takat iniararam ementushim akirarmamna nu “akirkati” turamainiawai. Anearta. Yaki̱yá Yus, nayaimpinmaya̱ suntara uuntri̱, nu takartamniu chichame̱n antukai. q9Kurirmesha tura kuítrumsha ashí ijiakmamkarai. Ijiakmampramuri̱sha ame péṉkercha túram nuna paant iniakmawai. Tura jinium áesamua áintsaṉ ame kuítrum yajauch awajtamsattawai aya̱shmi̱i̱n. Amuukatin tsawant jeamunam anearchamame antsu ame kuítrum ikiauṉkamame. Up#Kuítrum mash mamukarai tura iwiarmampramurmesha mash tiṉkishap yúkayi. go IKuítrinniutiram ju̱ antuktarum. Ti úuttiarum. Ti wáitsatin asarum ti kakantra úuttiarum. SnShuar péṉker túratniun nékayat, túrachkuiṉkia, nuka tunaiti.qm[Túrachkurmeka átumka Yusja̱i̱ naṉkaamantu enentáimprume. Tura ashí nu enentáikia yajauchiiti. ql[Antsu jú̱nis tíminiaitrume: “Yus wakerakuiṉkia iwiaaku pujakrikia nusha túrattaji” titiarum. Watsek, átum áujmateakrum “Arumsha kashincha nu péprunam weri nui̱ chikichik uwí takasar kuit achiktatji” tíchattarpash. |iq Yus Niṉki akupkamu najana asa Niṉki nu akupkamu umirkamun nekas nekaamniaiti tunaashit tusa. Níṉkiti uwemtikratniun tura emesratniunam akupkatin jea nu. Amesha yáitiam chikicha tunaari̱ íistincha. Kashin átatna nuna Yusak nékawai Bh} Yatsuru, yajauch áujmatnaisairap. Yus-shuar ni yachi̱n yajauch áujmatas tura yachí̱ tunaari̱ tuke áujmatuk Yus “aneniatarum” tana nuna umichuiti. Antsu umichu asa “nu akupkamu ántraiti, umirkashtiniaiti” tawai nu shuar. Nuja̱i̱ nu shuar umirtsuk Yus akupkamu naṉkaamas enentáimtumawai. hgI Yusja̱i̱ péejchach ajasta, túrakmin shiir awajtamsattawai. “Yajauchiitme” tunaichatin Gf Atumí tunaari̱ enentáimsarum kúntuts enentáimpratarum. Nu kúntutsja̱i̱ ti úuttiarum. Nuik shiir enentáimprarum wishikmiarumna nuka iniaisarum kúntuts enentáimprarum úuttiarum. feEYúsa̱i̱ní weamkata tura Nii atumin wearmaktatrume. Tunáa shuartiram Kristu numpe̱ja̱i̱ nijiamartarum. Tura átum, Yussha tura ju̱ nuṉkanmaya̱sha mai métek wakerarmena nu, atumí enentái̱ naka eseeratarum. cd?Yusa̱i̱ ikiumastarum, tura íwianch taritratarum. Túrakrumin íwianch ikiurmaktiatui. $cATura anenma asa ti yáinmaji. Tuma asamtai Yus-Chicham tawai:Kajemtinian Yus íistatui tura péejchachin Yus nin aneak ti shiir yáiṉtatui, tawai. )bKYus-Chicham ju̱na tawai:Yus ni Wakaní̱ ii enentái̱n apujturmasuitji. Nu Wakan in anenma asa ti akasmatramaji, táwai. Tura nuna ¿ántraṉkeash ta? jaMJú̱ nuṉkanmaya̱ wakerakum Yusa nemasri̱ji̱a̱i̱ tsanirma áintsaṉketrume. Nékatsrumek atumsha. Ju̱ nuṉkanmaya̱ṉ wakerakrikia Yusa nemasri̱ntji. Shuar ju̱ nuṉkanmaya̱ṉ wakerakka Yusa nemasri̱ ajawai. `yTura seakrumsha yajauch searme. Atumí péṉkeri̱ji̱a̱i̱ warastin enentáimiu asarum searmena nusha wáintsurme. _wWakerarmena nu takustin wakerarme tura nu wakeramu takustin jeachkuram nérentin maarme juruktiaj tusam. Chíkich takakna nuja̱i̱ itit enentáimtuniarme tura ata̱i̱tin tujinkiam máanaitrume. Wakerarmena nusha Yus seachu asarum wáintsurme. 9^ m¿Urukamtaitsuk tuke kajernaikiarum ti máanaisrum pujarum. Mesetnumsha urukamtai wéarum? Jú̱nisaiti: Atumin yajauch enentái katsuntrachmin útsutmakrumin tuke máaniarme. f]EEseera enentáimsatniusha shiir takawai ashí shuar péṉker ana nuna túrawarti tusa.[\/Antsu Yusaiya̱ enentái takakua nu jú̱nisaiti: ashí naṉkaamas emka eseeratin, nuyá nawamkartin, shiir ajá, péṉker anturnain, waitneṉkratin, ashí péṉker takáa tura anaṉtsuk naka chichamtin. [Shuarsha yajauch enentáimtunairar tura niṉki enentáimtumainiakui, nuja̱i̱ ashí meseawai tura ashí yajauch ti awai. ZNú enentaikia Yúsai̱ya̱nchuiti. Antsu ju̱ nuṉkanmaya̱iti, shuara enentái̱ya̱iti, núnisaṉ iwianchnumia̱iti nú enentaikia. aY;Antsu atumí enentáiji̱a̱i̱ peṉké yajauch enentáimtunairum tura atumek péṉker pujustin enentáimtumarum, nékaitiatam péṉker túrachiatam “péṉkeraitjai” tiip. Nuka wáitrame. Nekaska núchaiti. X) Shuar ti neka enentái takakna nu, péṉker túrattawai. Nekas nékaitkiuṉka péejchachia núnis tuke péṉker ana nuna túrattawai. {Wo Yatsuru, ¿Kushiṉkiap shuinian nereawak. Munchisha kushiṉkiapen nerektatuak? Núnisaṉ púkuninmaya̱ entsa sáawiji̱a̱i̱ kusuku jíinkichminiaiti. Ii iniai̱ji̱a̱i̱ núnisaṉ aya péṉkera nu chichastiniaitji. Yusa nekatairi̱ JV  ¿Púkuninmaya̱ entsa sáawiji̱a̱i̱ kusuku jíinkimniakait? mUS Nu iniaiji̱a̱i̱ṉ péṉkersha tura yajauchisha chichaaji. Yatsuru, nuka peṉké atsutniuiti. ?Tw Nu iniaiji̱a̱i̱ Yus Apa shiir awajeaji tura nu iniaiji̱a̱i̱ṉ aentsti yajauch chichárnaiyaji. Áentsun Yus Niiji̱a̱i̱ métek-taku najanamaitiatar yajauch chicharnaiyaji. }SsTura iniaikia peṉké nawamkachminiaiti. Ti yajauch asa peṉké nupetkachminiaiti. Iniaikia ti taráa tseasaiti. RShuar ashí yajasman nawamkamin áiniawai. Ashí kajen írunna nunasha, nanamtincha, napincha, tura entsaya̱ncha ashí nawamkaruiti. UQ#Ii iniai̱sha jiji̱a̱i̱ métekete. Ashí tunáa piákuiti. Tura ii aya̱shí̱i̱n tunáa túratniun útsutmaji. Túṉkuruanmaya̱ jiji̱a̱i̱ ikiapármaiti tura ashí ii wekajnia nui̱ émeseawai. P9Núniskete ii iniai̱. Timiá ishitiapchitiat awakmaktinia tímianu chichaatsuk. Ji ishichik kapa̱a̱ja̱i̱ ashí numi tsaruaku ekeemakchamniakait. xOiKanusha ti úuntaitiat tura kakaram wéayat ishitiapach wiantaiji̱a̱i̱ shuar wakera nui̱ ayantarminiaiti. _N7Kawaisha enentáimpratai. Jiru wenuchiniam ikiursam ni aya̱shi̱ ashí ayantaatsuk. =MsIis, ashí mash ti awajiatsjik. Tura shuar chichaak, aya péṉkernak chichaakka, nu shuar tuke eseer enentáimniuiti. Tura aya̱shí̱i̱sha tuke péṉker ana nuna túriniaiti. *L OAtum untsurí̱ jintiṉkiartin ajastin wakerukairap. Yus in, jintiṉkiartin ájinia núnaka, naṉkaamas neka asar, awajiakrin naṉkaamas Yus asutiámattaji. KAya̱sh wakantichuka jákachukait. Núnisaṉ Yus enentáimtustin tura ni wakeramu takaachkurkia, jaka áintsaṉ ántraitji.sJ_Núnisaṉ Raap tsanirmata̱i̱yayi. Túmaitiat Israeran suntari̱n mamikmauta tusar akupkamun ni je̱e̱n itiaawar tura ú̱u̱kar chíkich jíntianam akupak uwemtikrarmiayi. Nuna túramtai Yus “péṉkeraitme” tímiayi nincha. IPáantchakait. Shuar aya Yúsan shiir enentáimtamuja̱i̱nchuk tura péṉker takasmaja̱i̱sha Yus nin shiir enentáimtawai. HNuja̱i̱ Yus-Chicham aarma nu uminkiamiayi. Ju̱iti:Apraám Yúsan shiir enentáimtusmiayi tura Yus chicharuk tímiayi “Máakete. Núja̱i̱ṉkia tuke péṉker túraitme Wiji̱a̱i̱” tímiayi. Apraámsha nekas “Yusa Amikri̱” tu náamkamiayi. 2G]Páantchakait. Apraám Yusa shiir enentáimtak umirkamiayi. Umirtsuk Yúsan enentáimtakka nuikia ántar enentáimtia̱a̱yi. Tura umirak Yus enentáimtamun umikmiayi. VF%Apraáman Yus chicharuk “Winia ti shiir awajtusat tusam ame uchiram Isak maam surusta” tutai suritkiachmiayi. Máachiat suritkiachmiayi. Tura suritkiacham Yus “Péṉkeraitme” tímiayi Apraáman. E{Netse enentáimpraip. Ashí Yus wakera nu takaachkumka, Yus enentáimtustin ántraiti. ¿Nu nekaatin wakeramek? Iista. D'Nekas Yus chikichkiiti tu enentáimtame. Nuka péṉker túrame. Túrasha iwianchcha nunasha nékainiawai. Tura umircha ásar ashamainiawai. C5Tura shuar tíchanpiash, “Chíkich takaawai tura chikichcha Yúsan shiir enentáimtawai. Mai péṉkerchakait” tichanpiash. Wats, ame Yus enentáimtamu takatsuk paant inaktusminiashitiam. Tura wi antsu péṉker takatruja̱i̱ Yus enentáimtamun paant inaktustatjai. Yatsuru, shuar “Yusan shiir enentáimtajai” táyat tura péṉker túrachkuiṉkia péṉkerashit. Nu̱ja̱i̱ uwemprattawak. <>q Chikichan waitnentachkuṉka waitnennatsuk asutniáttawai. Tura waitneṉkratniuitkiurniṉkia tsawant jeamtai Yus in waitnentramprattaji. Yus enentáimtustin tura umirkatniusha ;=o Kristu aṉkant awajtamsamtai ii yamái ni akupeamuri̱ yúpichuch umirkamniaitji. Nu asamtai nu akupkamuja̱i̱ métek wekakurniṉkia Yus “péṉker túraitme” turamtatji. Tura umikchakriṉkia “péṉker umikchaitme” turamtatji. Tura nu enentáimsar péṉker chichasar takasar wekasatniuitji. D< Iis, Niṉki Yúsak chichaak tíchamka “tsanirmawaip.” Tura chikichnasha “maṉkartuawaip” tímiayi. Nu asamtai, shuar tsanirmatsuk túrasha maṉkartakka ni wakeramun umirtsui. ; Chíkich akupkamu írunna nu ashí umikiam tura aya chikichik akupkamu umikchamka nuikia ashí akupkamu umircha ajasume. s:_ Nú enentaiji̱a̱i̱ kuítrinniuja̱i̱ chichasminiaiti. Tura nuyá kuítrinchaja̱i̱ shiir chichaachkumka, niisháa enentáimta asam, nu akupkamu umirkachuitme. Tunáa túrame. Núnismek Yusa akupeamuri̱ji̱a̱i̱ amek sumamame. %9CYus-Chichamnum ju̱ akupeamu nekas péṉkeraiti:“Ame aya̱shim aneamna núnismek ame írutramuram aneeta.” Nu nekas umirniuitkiurmeka maak. P8¿Níṉkichuk ainia Kristu naari̱ shiira nuna ántar pachikiar peṉké yajauch áujmatainia nu? Tura átumka nuna naari̱ tuke shiir awajkurmin, ashí shuar “Kristu shuari̱” túramainiawai. 87iÁtum antsu kuítrincha natsant awajearme. Iista, kuítrinniua nuka timiá itiurchat awajtamainiatsuk. ¿Nuikia níichuk ainia achirmak kapitiánnium japiki júramprumna nu? 63Aneamu yatsuru, antuktarum. Ju̱ nuṉkanam kuítrincha ainia nuna Yus achikiuiti Ní shuar ajasar Nin nekas enentaimtin ajasartinian. Tura ashí nayaimpiniam írunna nunasha Yus nin tsaṉkatkattawai. Ashí shuar Yúsan aneena nuna anajmatra asa nin tsaṉkatkattawai. ]53Nu tákumka yajauch enentáimpram jimiará enentáiji̱a̱i̱ aents enentáimtame. 04YTura kuítrinniua nu “Péṉkera ju̱i̱ pujusta” tíchatameash. Tura kuítrinchaka “Atu wajauta, túrachkumsha ju̱i̱ nuṉkaṉsha pujusta” tíchatameash. 73gIis, iruntrumna nui̱ shuar kuítrintin kurí aniyu aweera tura péṉker iwiarmampra waya̱shtimpiash. Tura núnisaṉ chíkich kuítrincha aruta entsaru waya̱shtimpiash. k2 QYatsuru, ii Uuntri̱ Jesukrístu ti shiir naṉkaamantua nu enentaimtatirmeka shuar akantratin enentáimsairap. Shuara enentái̱ enentáimtsuk antsu aya pátatke wáinmena nuja̱i̱ aents akantram niisháa enentáimturairap. I1  Nekas Yus Apa awajitsuk shiir umirkatin jú̱iti: mitiaikiasha waje̱sha itiurchatnum pujuiniakuisha yáiṉtiniaiti tura ju̱ nuṉkanam ashí tunáa ana núja̱i̱sha máatrashtiniaiti.$0 C“Nekas Yúsan shiir umirjai” tana nu tura eseer chichaachkuṉka imia niṉki anaṉmamui tura “Yúsan shiir umirjai” tana nuna ántar tawai. k/ QYus tana nuja̱i̱ aṉkant ajasminiaiti. Shuar íispikia iimia áintsaṉ nekas Yus péṉker táman tuke iniaitsuk enentáimtus, nu shuar kajinmattsuk aya antukchattawai antsu tuke umiktatui. Tura ti shiir waras pujustatui. E. Shuar íspikia íimiak ni yapi̱n wapikian wáiniak tura nuyá jáupmitsuk we, ni urukuit nuna wárik kajinmatkishtimpiash. Shuar Yus-Chicham umitsuk aya ántana nuka nuja̱i̱ métekete. V- 'Yus-Chicham umikta. Aya ántukaip. Aya ántakmeka amek anaṉmamattame. Q, Nu asamtai, ashí péṉkercha nu tura ashí yajauch írunna nusha iniaisata. Tura tuke enentáiji̱a̱i̱ Yus-Chicham ame enentáimin araamu anturkata. Tura nu Chicham kakarmaiti uwemtikrampratniun. 7+ kKajena nuka Yus péṉker wakeramun túratsui. * Tuma asamtai aneamu yatsuru, wárik chichastin enentáimprairap antsu antuktin emka enentáimprata. Núnisaṉ wárik kajekaip. ) -Nii wakera asa ni nekas chichamea nuja̱i̱ ni uchiri̱ najatmamji. Tura ashí ukunam átatna nuja̱i̱ ii émkaitji. Yus nekas shiir awajsatin 8( kAshí péṉker ana nu, ashí shiir ana nusha nayaimpinmaya̱ Yusak amasuiti. Yus ashí tsáapninia nuna najanaiti. Tura Niin kiritin atsaiṉ yapají̱tsuk tuke tsáapniiti. :' qYatsuru, aneakun tájarme, anaṉmamawairap. g& INu yajauch wakeramunmaya̱ tunáa akiiniui. Tura nu tunáa mash amuukamtai jákatin akiiniui. % Antsu ni wakeramuri̱ji̱a̱i̱ṉ aents tunaan niṉki ikiatmamkaiti yajauch túratniun. Núja̱i̱ṉkia tunaanum útsukmaiti. F$  Shuar tunáa túramnia nekapeakka “Yus nuna útsutrutui” tu enentáimprashtiniaiti. Yuska yajauch túramnia enentáimtsui túrasha Niisha peṉké chikichkinkesha tunaanum útsuchuiti. ^# 7 Shíiraiti shuar ni itiurchatrí̱i̱n nekas katsunteana nuka. Nekapsam jíinkiuṉka akinkiatniun wáinkiattawai. Iwiaaku átinian, tawasap achiktinia núnisan, wáinkiattawai Yus ni aneam tsaṉkatka nuna. f" G Tura Yus-shuar kuítrinniuitkuisha péejchach enentáimtikramsha warasti. Iis, nupa̱ kuáṉkam tura nantu ti sukuam kaar miniatsuk. Kuítrinniuka ántska ántram seame. Nayaantsa tsukaturi̱ ju̱ní taa, atúu waketki ajatsuk. Amesha áintsamek táṉkete. Tuke súrutnak pujurkusha itiurchat wáiniuk wárik amuukattawai. Ii itiurchatri̱ ana nu e! E Yus-shuar, ju̱ nuṉkanam kuítrincha ainia nu, Yus shiir awajsamu nuja̱i̱ warasti. H   Shuar jimiará enentáimna nuka shiir wekasatniun tujintiawai. W )Enentáimi̱i̱n núnisketkuiṉkia, seamna nuna Yus peṉké suramsashtatui. a =Túrasha Yus nekas enentáimtusam, “túratpiash” tútsuk seata. “Cha, nékatsjai surustimpiash” tu seakmeka ántram seame. Nayaantsa tsukaturi̱ ju̱ní taa, atúu waketki ajatsuk. Amesha áintsamek túmame. @ {Átum náṉkamsarmek nekaatin tujintiakrumka Yusa nekatairi̱ seata. Shuar seakui̱ Yuska kajetsuk tura ementutsuk antsu patatas súawai. Tuma asamtai seakminkia suramsattawai.  Tura tuke páchiachkuram, tuke katsunteakrum, nuikia Yúsja̱i̱ ti peṉker katsua̱rtatrume. Peṉké atsumashtatrume. b ?Iis, itiurchatnum pujakrum nekas Yus enentáimtaitkiurmeka katsuntratin unuimiartatrume. G  Yatsuru, ashí itiurchat wáinkiurmesha tuke warastarum. Z 1Wi Sántiak Uunt Yúsan tura núnisaṉ ii Uuntri̱ Jesukrístun umirin asan ju̱ papin aajai. Ashí Yus-shuartirmin ashí nuṉkanam tsakiṉmakarum matsatrumna nuna amikmaajrume. Nekataiṉkia Yúsnumia̱iti =u Ashí Yus ti shiir yainmakarti. Nuke atí.{o Atumí úuntri̱sha tura ashí Yus-shuarsha amikmaatarum. Itiaria nuṉkanmaya̱ shuarsha amikmatmainiawai. )K Yamaikia ii yachi Timiutéu sepunmaya̱ jiinki aṉkant ajasai. Nuna ujaajrume. Wárik támataiṉkia atumin íitiaj tusan winiakun niiji̱a̱i̱ winittiajai. wg Yatsurú, kakaram chicharkajrumna ju̱ shiir enentáimja̱i̱ anturkatarum. Kame ti wárik áatrajrume. ta Imiatkinchanum apujkartinia nú Yus, Jesukrístun jakamunmaya̱ iniantkimia nuka, ni numpé̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ ashí péṉker ana nuna suramsarti. Nuja̱i̱ ni wakeramu túrattarme. Tura Jesukrístu kakarmari̱ji̱a̱i̱ ashí ni wakeramun in pujurtamas takasti. Ii Uuntri̱ Jesukrístu ashí Yus-shuaran ti peṉker Wáinniuiti. Tura ni numpe̱ja̱i̱ Yamaram Chichaman kakaram awajsamiayi. Nu Chichamsha tuke meṉkakashtatui. Aya Kristu tuke shiir awajnasti. Núnisaṉ atí. 7~~G}||{zyxx`wwvzv0uttJsrrbqqHpp|p*oHnn^mmllCkkbjwiiFhh(giffkee}e!d]cc-bRaa7``__Z_^^b]]=\y[[xZZ1YYJXHWWVPUnTT3SS,RQQ6PP*OkNNFMMgLL|KKiJJJIiIHHCG:FDEDDCBBAAF@?? >>M==}= <1;;"::99998^77/66)55=44F33j22 1L00Z//W/ ..]---",v++%**') ((G'&&%%%T$$?##P"!!a n$Kmq0.WQjt4b1V  1 B M Z}:dceKU:#Antsu Winia akuptukuitkiui a̱i̱ya̱ tau asan Wikia nékajai” tímiayi. 9%Jesus nuna antuk, Yusa Uunt Je̱e̱n wajá kakaram chichaak tímiayi “Winia nekararum tuyá winiaj nu nékarme. Kame núnisrum enentáimprume. Tura winia enentáirja̱i̱ táchaitjai antsu winia Apar akuptukuiti. Niisha ti nekas akupniusha átumka nékatsrume. m8SAntsu nekas Kristu taa tuyaṉ winiá nekanashtatui tura ju̱ pujamuka ashí nékaji” tiarmiayi. 7 Tura nui̱ ashí ántamunam étserui tura suntar páchiniatsui. ¿Ii uuntri̱sha “Nekas Krístuiti” tu enentáimtuiniawash? V6%Nuyá Jerusaréṉnumia̱ shuar tiarmiayi “Maatai tuinia núchakait. $5AShuar túrana nu íisam wárik súmamtikiawaip. Antsu inintrúsam paant nekaam, nekasa nu enentáimtusta” tímiayi Jesus. Jesus Yúsnumia̱ akupkamuiti R4Wátsek, Muisais akupkamu uminkiati tusarum ayampratin tsawantai̱sha uchi áishmaṉ tsúpirkurmekaka ¿urukamtai Wi ayampratin tsawantai̱ áishmaṉka aya̱shí̱ takamtsuk tsuármatai kajertarum? W3'Muisais ashí tsupirnaktinian akupkachmiayi. Antsu ni uuntri̱ṉkia nuna akupka áiniawai. Tuma ai̱ṉ átumka Muisais akupkamu umiktai tusarum ayampratin tsawantai̱sha uchi áishmaṉ tsúpirnaitrume. e2CJesussha tímiayi “Ayampratin tsawantai̱ chikichkí túramtai ti enentáimtsurmek. U1#Nu shuarsha tiarmiayi “Wáurtsumek. ¿Ya mantamataj tusa wakera?” 0{Muisais Yusa akupkamuri̱n atumí uuntri̱n amaschamka. Tuma aiṉ nu umitsuk mantuatin wakerutarme” tímiayi Jesus. ,/QNi enentáimmiaja̱i̱ chichaana nuka ashí shiir enentáimtursarti tusa chichaawai. Antsu nin akupka nuna shiir awajsarti tusa wakerak, nekas wáitratsuk tawai. G.Yus wakerana nuna shuar nekas umiktinian wakerakka winia chichamprun nekaattawai. Nekas Yúsnaitkiuiṉkia, nuna nekaattawai. Aya wi enentáimmiaja̱i̱ṉ chichaakuisha, nuna nekaattawai. u-cJesussha tímiayi “Wi unuiniajna nu winia chichampruchuiti antsu Winia akuptukua Núnan unuiniajai. ,Israer-shuara úuntri̱sha nuna íisar ti enentáimsar chichaak “Ju̱sha unuimiátrachiatcha ¿itiurak imiá neka?” tiarmiayi. a+;Nampersha ajapén ajasmatai Jesus Yusa Uunt Je̱e̱n wayá shuáran unuiniamiayi. M* Tura Israer-shuara úuntri̱n ashamainiak u̱u̱k áujmatiarmiayi. )/ Ashí shuarsha Nin áujmatiarmiayi. Chíkich “péṉkeraiti” tiarmiayi. Tura chikichcha “Péṉkerchaiti. Aya anaṉkartawai” tiarmiayi. u(c Israer-shuara úuntri̱sha námper irunturmanum e̱a̱kar “Nu aishmaṉsha ¿tuiṉ pujá?” tiarmiayi. s'_ Ni yachi̱ wearmatai Jesussha nampernum wémiayi. Tura nekarawara̱i̱ṉ tusa ú̱u̱mak wémiayi. e&C Ju̱na tinia Jesuska Kariréa nuṉkanam juákmiayi. Aak aakmatai nampernum Jesus timia nu L%Átumka nampernum wetarum. Wikia tsawantur jeachkui wéatsjai.” }$sJu̱ nuṉkanmaya̱ aents atumniaka kajertamatsrume. Antsu ni tunaari̱n etsertin asamtai Wíniaka kajertuiniawai. #Tura Jesus tímiayi “Winia tsawantur nampernum wétin jeatsui. Atumja̱i̱ṉkia náṉkamas tsawant wétin péṉkeraiti. H" Ni yachi̱sha ishichkisha Nin enentáimtachu ásar tiarmiayi. !Ashí shuar nekaawarat tákumka ú̱u̱kam túrawaip. Ti tujintiamu túriniaitkiumka ashí shuar íimmianum túratá” tiarmiayi.  1Jesusa yachi̱ wishikiainiak tiarmiayi “¿Urukamtai ju̱i̱sha pujam? Jutía nuṉkanam wetá, a̱i̱sha ame unuiniamuram túram nuna íisarat. >wTura Israer-shuar aak aakmatai namperi̱ jeatemamtai  Nu naṉkaamasmatai Jesus Kariréa nuṉkanam wekaimiayi. Jutía nuṉkanam wéchamiayi Israer-shuara uuntri̱ nui̱ máataj tutai. !GNuna taku Jútas Iskariútin, Semuṉka uchirí̱n, enentáimtus tímiayi. Jútassha ni unuiniamuri̱ntiat Jesusan ukunam surukmiayi.$AFJesussha tímiayi “Ashí tuse (12) árumna nu achikiuitjiarme nekas Wíi shuar ajastin. Tuma aiṉ atumí̱i̱n chikichik iwianchiiti” tímiayi. mSEAme Kristu asam nekas iwiaaku Yusa Uchirí̱nme. Nuka enentáimtusar ti paant nékaji” tímiayi. }DSemuṉ Pítrusha ái̱kmiayi “Uunta, ¿yáiniṉ wetajⁱ? Ame chichammiji̱a̱i̱ṉ nekas iwiaaku áminiaiti. mSCNuyá Jesus ni tuse (12) unuiniamuri̱n chicharainiak “¿Atumsha wétin wakerarmek?” tímiayi. taBNuya̱sha ni nemarniuri̱ untsurí̱ armia nu Jesusan ikiukiar atakka Niiji̱a̱i̱ wekasacharmiayi. ANu asamtai tímiajrume “Shuáran winia Apar akupturkachmaitkiuiṉkia peṉké weanturkachainti” tímiajai” tímiayi Jesus. 0Y@Tura Jesus Nin enentáimtachun tura Nin suruktatna nunasha yaunchu neka asa ni unuiniamuri̱n tímiayi “Atumí̱i̱ncha winia chichamprun enentáimtachu tuke awai. >u?Warí, aya wakanik iwiaakman súwaiti. Aya̱shkia peṉké áantraiti nekas iwiaaku awajsatniun. Wi tájana nuja̱i̱ imiá nekas wakankia iwiaaku awajsamniaiti” tímiayi Jesus. T!>Wátsek, Wi nayaimpiniam pujumiaj nui̱ waketkimtaisha ¿urukawaintrumek? jM=Jesussha ni áujmatman nekáa tímiayi “Átum “ju̱ chicham itiurchataiti” tárumek. <Nu̱ chichaman antukar Jesusa unuiniamuri̱ chicharainiak “Nii tana nu ti itiurchat asamtai ¿yaki antukminiait?” tiarmiayi. P;Núnaka Jesus Israer-shuar iruntainiam unuiniarmiayi. Iwiaaku chicham Z-:Nayaimpinmaya̱ apatkun tajai. Ju̱ apatuk maná yurumka áintsachuiti. Atumí uuntri̱ maná yurumkan yuawarsha ashí jákarmiayi. Antsu ju̱ apatkun shuar yúakka tuke iwiaaku pujustatui” tímiayi Jesus. 2]9Yus Apa, Winia akuptukuka, nu iwiaakma nérenniuiti. Tuma asamtai ni iwiaakmari̱i̱n iwiaaku pujajai. Núnisaṉ Winia yurakka winia iwiaakmarui̱ iwiaaku pujustatui. !8Winia a̱ya̱shruncha yúaka tura winia numparnasha úmaka Wiji̱a̱i̱ tsaniṉ pujawai tura Wisha nu shuarja̱i̱ tsaniṉkian pujajai. U #7Winia a̱ya̱shruka nekas yurumkaiti tura winia numparsha nekas umutainti. & E6Winia aya̱shrun yúana nuka tura winia numparun úmakka yamaram iwiaakman amuukashtinian takakui. Tura nu shuaran amuukatin tsawantai̱ iniántkíttiajai. D 5Jesussha tímiayi “Ti nekas tájarme, Wi Aents Ajasu asamtai winia a̱ya̱shur yúatniuitrume. Winia a̱ya̱shur yúachmeka tura winia numpar umarchamka nekas iwiaaku pujatsrume. v e4Nuyá nuámtak áujmattsar tiarmiayi “¿Itiurak ni a̱ya̱shi̱nkesha ayurtamattajⁱ?” tiarmiayi. x i3Wikia nayaimpinmaya̱ iwiaaku apatkuitjai. Nu̱ apatkun shuar yuakka tuke iwiaaku átiniaiti. Nu apatkun Wi susattaj nusha winia a̱ya̱shruiti. Ashí shuar Yusai̱ iwiaaku pujusarti tusan winia a̱ya̱shrun susattajai” tímiayi Jesus. E2Antsu Wi tájana nú apatkun shuar yúakka jákachartatui. _71Iis, atumí uuntri̱ aents atsamunam maná yurumkan yúawariatcha ashí jákarmiayi. 1]0Wikia iwiaakman súana nú apatkuitjai. hI/Ti nekas tájarme. Winia enentáimturna nú shuarka yamaram iwiaakman amuukashtinian takakui. kO.‘Aya Wiki Yúsai̱ya̱ tau asan Yúsan wáinkiaitjai. Chíkichka peṉké wáinkiachuiti. ,Q-Yúsnan etserniu áarmari̱n tawai “Ashí Yus jintintiamu ártatui”. Núnisaṉ ashí Yusa chichame̱n antukar unuimiatainiakka Winí táiniawai’ tímiayi. %,Shuáran winia Apar akúpturkachuitkiuiṉkia peṉké weanturkachainti. Tura Winia akupturna nuna amuukatin tsawantai̱ iniántkíttiajai. 7i+Jesussha tímiayi “Tu áujmatrukairap. 5c*Tura tiarmiayi “Ju̱ Jesuschakait, Jusé uchirí̱ya nu. Iikia ni aparí̱sha nukurí̱sha nékatsjik. ¿Itiurak “Nayaimpinmaya̱ táraitjai” ta?” tiarmiayi. uc)Tura Jesus “Wiitjai, nayaimpinmaya̱ apatuk akupkamu” takui Israer-shuar Jesusan áujmatiarmiayi. Z~-(Yus Apa wakerana nu jú̱iti. Ashí shuar Winia “Yusa Uchiri̱nti” tu enentáimturkui yamaram iwiaakman tuke takusat tusa wakerawai. Nú shuarnaka amuukatin tsawantai̱ iniantkittiajai” tímiayi Jesus. }#'Winia Apar akuptukuiti tura ju̱na wakerawai. Ashí winia tsaṉkatrukman emeṉkátsuk amuukatin tsawantai̱ iniantkiarat tusa wakerawai. d|A&Wi wakeraj nuna túratniun táchaitjai antsu Winia akuptukmia nuna umirkatniun táwitjai. {%Ashí shuaran winia Apar tsaṉkatrukarmiania nu, Wíi shuar ajasartatui. Winin winiana núnaka peṉké nakitrashtatjai. Pz$Túrasha wi túramu wáinkiurmesha winia chichamur enentáimtatsrume. >yu#Tura Jesussha tímiayi “Wiitjai nu apatuk nekas iwiaakman súana nu. Winí winiana nú shuar peṉké tsukamashtatui, tura Winia enentáimturna nusha tuke kitiaarchattawai. Bx"Tutai “Uunta, nu apatuk tuke amasta” tiarmiayi. w !Iis, Yusai̱ya̱ apatkunka, nayaimpinmaya̱ tára nu súramui tura nekas apatuk asa ashí shuaran nekas iwiaakman súawai.” >vu Jesussha tímiayi “Wi tájana nu nekasaiti. Muisais atumí úuntri̱n nayaimpinmaya̱ yurumkan súsachmiayi. Antsu winia Apar yamái nekas apatkun nayaimpinmaya̱ súramui. PuYaunchu ii uuntri̱ aents atsamunam maná yurumkan nayaimpinmaya̱ susamun yurumáwarmiayi. Yus-Chichamnum núnik áarmaiti: “Nayaimpinmaya̱ yurumkan Yus susamiayi.” Tu áarmaiti” tiarmiayi. t Tutai aniasarmiayi “¿Aentsti tujintiamuka warí túrattam ii íisar Ámin nekas enentáimtustin? Chikichcha túratá. ^s5Jesussha tímiayi “Yus akupta asa Winia enentáimtursarat tusa wakerawai.” ^r5Tutai inintrusarmiayi “¿Warí túratniuitiajⁱ Yus wakerana nu umiktin?” q-Ju̱yá yurumak amuukatin asamtai ti pachisairap. Antsu amuukashtin yurumak tuke iwiaaku pujustinian amaana nu takarsatniuiti. Nú yurumkanka Wi, Aents Ajasu asan, susattajrume. Yus Apa nuna túratniun surus “Ju̱ka shuáran Yáiṉkiartiniaiti” túrutui” tímiayi. p#Jesussha tímiayi “Ti nekas tájarme. Aents tujintiamu nekáa asarum é̱a̱tsurme. Antsu tanta yuarum jémaru asarum é̱a̱trume. bo=Entsa amain Jesusan wáinkiar aniasarmiayi “Uunta, ¿urutía jui̱sha támam?” .nUnu shuar, Jesussha ni unuiniamuri̱sha nui̱ atsuiniakui, nu kanunam eṉkemáwar Kapernáum péprunam Jesusan e̱áktajtsa wearmiayi. Jesus apatkua áintsaṉkete m/Nui̱ chichak matsata̱i̱ Tipirias péprunmaya̱ chíkich kanu táarmiayi. Yau Jesus Yúsan yumiṉkias tantan ayuramunam tíjiu̱ch táarmatai (lIKashincha chíkich shuar amain ayuramunam kanararu nekaawarmai. Jesusa unuiniamuri̱ Jesusja̱i̱nchu chikichik kanu amia nuja̱i̱ wéarun nekaawarmai. kNúja̱i̱ṉkia ti shiir warasar kanunam itiaawarmiayi. Tura nu chichamtaik ni wéamunam jeawarmiayi. Shuar Jesusan e̱a̱k wekainiawai Kí̱akui Jesusa unuiniamuri̱ antumiaṉnum wearmiayi. eShuar Jesusan uunt akupin awajsataj tutai Jesus nekáa Niṉki náinnium wémiayi. Jesus entsá pátatek nanamas wekasamiania nu qd[Nu shuarsha Jesus túramun íisar tiarmiayi “Ju̱ nekas Yúsnan etserin tátinia núchakait.” bc= Niisha seṉku (5) tantanmaya̱ ampirman júukar tuse (12) chaṉkinnium áimkiarmiayi. b  Jémararmataisha Jesus ni unuiniamuri̱n tímiayi “Ampirma júukrum chaṉkinnium chumpiatarum. Wasúrnáka̱i̱ṉ.” =as Jesussha nu tantan achik Yúsan yumiṉkias ni unuiniamuri̱n susamiayi. Niisha ashí nui̱ pujuinian súsarmiayi. Namaknasha núnisaṉ ashí ni wakeriarmiania nuna súsarmiayi. T`! Nuya̱ṉka ““Ashí pujustarum” titiarum” tímiayi Jesus. Áishmaṉsha nuwa̱sha uchisha irunmiayi. Tura chírichri núkap aa asamtai nui̱sha seṉku mir (5.000) áishmaṉ pujusarmiayi. _{ “Uchi ju̱i̱ seṉku (5) tantan jimiará namakja̱i̱ takakui. Ausha timiá untsurí̱nmasha jeatpiash” tímiayi. L^Nuyá chíkich unuiniamuri̱ Antres, Pitru yachi̱, tímiayi ] Jiripisha nuyá tímiayi “Timiá nukap kuitja̱i̱ tanta sumakmesha ashí ishichik susamsha jeachaintjia̱” tímiayi. U\#Kame Jesuska Nii túrattana nuna neka asa Jiripi warittiṉ tusa tímiayi. [/Jesussha untsurí̱ aents wininian wáiniak Jiripin tímiayi “Timiá untsurí̱ shuar ayuratniusha ¿tuyaṉ yurumak sumaktajⁱ?’ tímiayi. ZyIsraer-shuara paskuanamperi̱ ishichik ajasmatai Jesussha ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ náinnium waka nui̱ pujusmiayi. eYCUntsurí̱ shuar Jesus ti jáinian timiá wárik tsuan wáinkiaru ásar Nin nemariarmiayi. X 'Nu naṉkaamasmatai Jesus Kariréa antumiaṉnum amain katiṉmiayi. Nu antumiaṉsha Tipirias antumiaṉ tuiniawai. Jimiará náartiniaiti. iWK/Tura ni aarma enentáimtachkurmeka ¿itiurak wi tama enentáimtustarum?” tímiayi Jesus.mVS.Iis, Muisais Winia áatrurmiayi. Atumsha ni timia enentáimtakrumka Winiasha enentáimturaintrume. ;Uo-“Ii tunaari̱n Yusai̱ etserturmaktatji” turutiirap. “Muisais akupkamun umirkan uwemprattajai” tátsurmek. Antsu Muisais aarma nuja̱i̱ atumí tunaari̱ etsernaktatui. /TW,Átumka nuámtak “Shiir enentáimtursatí” tu enentáimtunaiyarme. Tura Yus enentáimturma nuka páchiatsrume. Nú̱ja̱i̱ṉkia ¿itiurak Yus enentáimtustam? S#+Winia Apar akuptukmatai táwitjai túrasha nakitrarme. Antsu chíkichka ní enentái̱ji̱a̱i̱ṉ jeartamkuiṉkia nuka átum wakerarme. 5Re*Maa, Wi nékajrume. Átumka Yus aneatsrume. TQ!)“Shuar Winia “shíiraiti” túrutainiakuisha nuna páchiatsjai. VP%(Tuma aiṉ nekas iwiaaku átaj tusarum Winí tátin nakitiarme” tímiayi. O'Átumka Yus-Chicham yaunchu aarma nui̱ iwiaaku átinian wáinkiataj tusarum ti unuimiaruitrume. Nu chichamsha Wínian áujmatui. Ny&Yus Apa akuptukuiti. Tuma asamtai Winia enentáimturchakrum winia Aparu chichame̱sha atumi enentái̱n waya̱chuiti. M%Winia Aparsha, akuptuku asa, ayamprutui. Túrasha átumka ni chichame̱sha antukchaitrume tura wáintiash wáinkiachuitrume. TL!$Tura Winia “Yúsai̱ya̱iti” túrutna nu, Juaṉja̱i̱ naṉkaamas péṉkeran takakjai. Wi takasma núiti. Winia Apar takastinian surusma nuna takaakun nuja̱i̱ páantaiti Yus Apa akupkamuitjai. qK[#Juaṉsha jiya núnis keemai. Atumsha ishichik tsawantin nú tsáapninnium warastin enentáimpramarme. vJe"Tuma aiṉ aents táman atsumatsjai. Antsu Juaṉka chichame̱ enentáimkiuram uwempratarum tusan tájarme. TI!!Atumsha Juaṉkai̱ wi túramu inintrusmarme tura nii timia nu nekasaiti. dHA Chikichcha awai. Niisha “Yúsai̱ya̱iti” túrutui. Ni chichame̱sha imiá nekasaiti. RGAya Wiki “Yúsai̱ya̱itjai” tákunka winia chichamur ántar ainti. DF‘Imia Wíki takaatsjai. Antsu Yus tana núnisnak súmamtikeajai. Wi wakeraj nuna enentáimtsuk antsu winia Apar wakera nuna wakerukan, Nii akupta asamtai, awajitsuk súmamtikjai. mESTura ashí iwiarsamunmaya̱ jíinkiartatui. Péṉker túrawarusha nantakiar tuke iwiaaku pujusartatui. Antsu tunáa túrawarusha nantakiar jinium surunkartatui’ tímiayi. “Jesus nekas Yúsai̱ya̱iti” tu áujmatainia nu Dy“Ju̱ chicham itiurchataiti” enentáimprairap. Atak tsawantai̱ wi untsumman ashí jákaru ainia nu antukartatui. RCNu arantcha wi Aents Ajasu asamtai, shuaran súmamtikiatniun surusuiti. {BoIis, winia Apar iwiaaku awajsatniun takakui. Tura Winiasha, ni Uchirí̱ asamtai, iwiaaku awajsatniun surusuiti. A}Ti nekasaiti. Tsawant winittiana nu jeayi. Nu tsawant jaka ainia nu Wi untsumman antukar umirkarka iwiaaku ajasartatui. v@e‘Ti nekasaiti. Winia chichamprun ántana nú shuarka Winia Akuptukun enentáimtak ni iwiaakmari̱n tuke amuukashtinian takakui. Nu shuarsha aya̱shí̱ iwiaakuitiat jákauyi antsu yamái nekas iwiaakuiti. Tuma asa sumamashtatui. f?ETuma asamtai ashí shuar Yus Apan shiir awajainia áintsaṉ ni Uchirí̱ncha métek shiir awajsatin áiniawai. Yus Apa ni Uchirí̱n akupka asamtai, Uchin shiir awajeatsna nuka Yus Apancha shiir awajeatsui’ tímiayi. Z>-Winia Aparka súmamtiktsui antsu shuar súmamtikiatniun ni Uchirí̱n súsaiti. =9Winia Apar jakamunmaya̱n iwiaaku ajasat tusa Ni wakerana nuna inianteatsuk. Núnisnak, ni Uchirí̱ asan, Wi wakeraj nuna iwiaaku awájsámniaitjai. <<qNi Uchirí̱ asamtai winia Apar anentui tura ashí tura nuna iniakturui. Tura nuna naṉkaamas tujinkiamnian iniaktursattawai Wisha túratniun. Tura nuna túrakui ashamkattarme. r;]Nuyá Jesus tímiayi “Ti nekas tájarme, Yusa Uchirí̱ṉkia ni enentái̱ji̱a̱i̱ṉ takaatsui. Antsu aya winia Apar takaana nuna íisan métek takaajai. Ashí winia Apar túramun Wisha ni Uchirí̱ asan métek takaajai. :Tutai Israer-shuar nuna naṉkaamas maatai tusa wakeriarmiayi. Ayampratin tsawantai̱ takaakui kajerkarmiayi. Tura nu arantcha “Yus winia Aparuiti” takui Yusja̱i̱ métek enentáimtumawai tusar nu arant kajerkarmiayi. Yusa Uchirí̱ túramnia nu `99Tura Jesus tímiayi “Wina Apar tuke yamaisha takawiti. Núnisnak Wisha takaajai.” i8KTuma asamtai ayampratin tsawantai̱ túramtai Israer-shuar Jesusan maatai tusar áintrarmiayi. T7!Nuiṉkia áishmaṉ Jesus nin tsuárman nekáa Israer-shuaran ujakmiayi. '6GAtak Jesus Yusa Uunt Je̱e̱n áishmaṉkan wáiniak tímiayi “Antukta. Yamaikia shiir ajasume. Atak tunáa túrawaip; nu arant ajasáim” tímiayi. 5 Tura áishmaṉsha Nin tsuárun nékachmiayi. Untsurí̱ shuar nui̱ aa asamtai tura Jesus weu asamtai nin nekaachmiayi. `49 Nuiṉkia aniasarmiayi “¿Ya “Peakrum jukim wetá” túramam?” tiarmiayi. h3I Áishmaṉsha tímiayi “Winia tsuara nu “Peakrum jukim wetá” turutni” tímiayi. 2 Tuma asamtai Israer-shuar shiir ajasun tiarmiayi “Yamái ayampratin tsawantaiti. Peakrum júkishtiniaitme” tiarmiayi. 1 Nu chichamtaik áishmaṉ shiir ajasmiayi. Tura ni peakri̱n jukí wémiayi. Nusha ayampratin tsawantai̱ túrunamiayi. N0Nuyá Jesus tímiayi “Nantaktia. Ame peakrum jukim wetá.” /%Tutai jaasha tímiayi “Uunta, entsa muchitkiui ¿winia yaki eṉkétát? Kame wi eṉkemátaj tai chíkich emka eṉkemáiniawai.” .!Jesussha nu shuaran nui̱ tepan wáinkiámiayi. Tura untsurí̱ uwitin jaa tepan nekáa aniasmiayi “¿Shiir ajastiniak wakeram?” D-Áishmaṉ traintiúchu (38) uwi jaa tepá nui̱ ámiayi. ,Kame ni tátaj taku Yusa suntari̱ táuyayi entsan umuchkiattsa. Nuya̱ṉka emka shuar entsá wayá nu ni jáamuri̱ya̱ tsuámarmiayi. + Nui̱ untsurí̱ jáiniak nuṉkanam tepearmiayi. Kusurusha shutuapsha tampemakusha tepesar entsa miartukat tusa nákasarmiayi. ;*oJerusarén yama wa̱ya̱munam murik wa̱ya̱tin waiti tíjiu̱ch amia nui̱ entsa pajamtai jeammauyayi. Nu pajamtain Petesta tiarmiayi. Nuna wáitiri̱sha seṉku (5) ármiayi. n) WNu naṉkaamasmatai, Israer-shuar namperan najanainiakui Jesus ataksha Jerusaréṉnum waketkimiayi. ('6Jesus nu̱ túramuja̱i̱ ni kakarmari̱n jimiará iniakmasmiayi. Nunasha Jutíanmaya̱ jiinki Kariréa nuṉkanam jeá túramiayi.5'c5Nantu pukunta a̱i̱ Jesus “Ame uchiram péṉker ajasai” timia nuní ai̱ṉ michatraiti. Tuma asamtai niisha ashí ni shuari̱sha Jesusan nekas enentáimturarmiayi. ?&w4Apasha inintrusmiayi nantu urukaim péṉker ajasma. Niisha tiarmiayi “Yau, nantu pukuntamtai, tsuemun michatramai” tiarmiayi. Nuna antuk uchí aparí̱sha enentáimsamai. w%g3Ni je̱e̱n jeátemámtai ni takarniuri̱ iṉkiuṉ tiarmiayi “Yamaikia uchiram péṉker ajasai.” "$=2Nuiṉkia Jesus tímiayi “Je̱e̱mi̱i̱n waketkitia. Yamaikia ame uchiram péṉker ajasai.” Tutai nú aishmaṉ Jesus táman antuk wémiayi. ^#51Tura takari̱n tímiayi “Uunta, winia uchir jáatsa̱i̱ṉ wari winitia.” z"m0Jesussha tímiayi “Aya aents túrachminian túrakui íisrum aya nú̱ja̱i̱ṉ Winia enentáimtarme.” :!m/Niisha Jesus Jutíanmaya̱ Kariréa nuṉkanam taman antuk Jesusa̱i̱ wémiayi. Tura ni uchirí̱ jákatin tepakui ni je̱e̱n we ni uchirí̱n tsuarat tusa Jesusan seamiayi. ^ 5.Nuyá Jesus Kaná péprunam atak támiayi. Nu péprunmasha nuik Jesus yumin umutai awajsamiayi. Jesussha nui̱ pujai̱ yajá péprunam Kapernáumnum akupniu takari̱n ámiayi. Ni uchirí̱sha jaa tepemiayi. 1[-Tuma aiṉ Kariréa nuṉkanam jeamtai auya̱ shuarsha Jerusaréṉnum paskua námpernum wearu ásar tura ashí ni túramun nui̱ wainkia ásar ti shiir awajsarmiayi. I ,Kariréasha Jesusa nuṉke̱ asamtai, ai̱ṉsha Jesus timia áintsaṉ ámiayi: “Yúsnan etserniun ashí shuar péṉker anturainiawai antsu nuna nuṉke̱ya̱ṉka nin anturainiatsui.” s_+Jimiará tsawant naṉkaamasmatai Jesus Samaria nuṉkanmaya̱ jiinki Kariréa nuṉkanam wémiayi. ~u*Nuyá nuwa̱n tiarmiayi “Yamaikia aya ame chichammiji̱a̱i̱ṉ Jesus enentáimtatsji antsu imia iisha ni chichame̱n anturkaji. Tura nékaji nekas Krístuiti, ashí shuaran Uwemtikin.” Jesus akupniu takarniuri̱ uchiri̱n tsuármiania nu \1)Nú shuar untsurí̱ ni chichame̱n antukar Jesusan ti shiir enentáimturarmiayi. (Nu asamtai ashí Jesusa̱i̱ taar niiji̱a̱i̱ pujusát tusa seawarmiayi. Tutai Jesus jimiará tsawant nui̱ pujusmiayi. 1['Tura núwa̱ka péprunam jeá “Ashí wi túramun ujatkayi” takui untsurí̱ shuar Jesusan ti shiir enentáimtusarmiayi. Niisha Samarianmaya̱ shuar ármiayi. &Iis, chíkich araakmamu júuktinian akupkaitjarme. Átum araachiatrumek chíkich takasmanum atumsha pachiintiukuitrume” tímiayi. S%Tiniu armia nuka nekasaiti: “Chikichik araawai chíkichcha júawai.” 'G$Arakan júaka akinkiatniuiti. Júukmataisha nu shuar uwemprar tuke iwiaaku pujusartatui. Núnisaṉ arakan araana nusha júana nusha mai metek warasartatui. @y#Átumka “Tuke kuatru nantu árak júuktin taasai” tátsurmek. Túrasha Wi tájarme, shuar wininia nu iistarum. Yus-Chicham ni enentái̱n araamuiti. Tura júuktin tsawant jeayi. &E"Tura Jesus tímiayi “Winia akuptukua nuna wakeramuri̱ túrakun tura ni takatri̱n takaakun Wíji̱a̱i̱ṉkia yurumátniua áintsaṉ ikiakáatui. xi!Ni uniuniamuri̱sha nuámtak anniasarmiayi “¿Chíkich shuar yurumak itiarím tátsuash?” tiarmiayi. S Tura Jesus tímiayi “Wi yúatniunka takakjai átum nékachman.” Z-Jeainiatsa̱i̱ṉ ni unuiniamuri̱ seak tiarmiayi “Uunta, yurumáta.” BTutai péprunmaya̱ jíinkiar Jesus pujamunam wearmiayi. ^5“Winiirum íitiarum, shuar ashí wi túramun túruta nu. ¿Juka Krístuittiya?” V%Nuya̱ṉka nuwa̱ ni yumiri̱n ikiuki péprunam we ashí áentsun tímiayi K Nuiṉ ni unuiniamuri̱ táarmiayi tura nuwa̱ja̱i̱ chichaa pujan wáinkiar ti enentáimprurarmiayi. Tumaitiat “¿Warí wakerakmea nuwa̱ja̱i̱ chichaam?” títinian arantukarmiayi. Q Jesus tímiayi “Wiitjai. Ámin chichaajmena nú Kristuitjai.” x iNuwa̱sha tímiayi “Anaikiamua nu tátiniaiti. Nusha Krístuiti. Niisha taa ashí jintintramattaji.”  1Yuska Wakaniiti tura ashí Nin tikishmatainia nuka tuke wakaní̱ji̱a̱i̱ tura tuke enentái̱ji̱a̱i̱ awajitsuk tikishmatratin áiniawai.” W 'Tsawant winittiana nu yamái jeayi. Ashí shuar Yus Apan nekas tikishmatainiakka tuke wakanja̱i̱ tuke enentáiji̱a̱i̱sha awajitsuk tikishmatrartatui. Núnisaṉ tikishmatrurat tusa wakerawai Yus Apa. Átum tikishmatrum nuka nékatsrume. Iikia tikishmatrajnia nu nékaji. Israer-shuarnumia̱ Uwemtikkiartin winiakui nékaji. "=Jesus tímiayi “Nuwá, enentáimsata. Tsawant jeattawai átum jú̱ náinniumsha tátsuk tura Jerusaréṉnumsha wétsuk Yus Apa tikishmatratin. @yIi úuntri̱ṉkia tuke Samarianam pujuarmia nu jú̱ nainnium Yúsan tikishmatrarmiayi. Antsu átum Israer-shuar árumna nu aya Jerusaréṉnum Yus tikíshmátratniuiti tárume.” Y+Nu̱na antuk nuwa̱sha tímiayi “Uunta, ame Yúsnan etserniuchukaitiam. nUKame ame áishrum seṉku (5) takusuitme. Yamái takakmena nusha ame áishrumchaiti. Nekas tame.” zmNuwa̱sha “Winia áishur atsawai” tímiayi. Tutai Jesus tímiayi “Maa, nekas tame. Áishrum atsawai. ]3Nuya̱sha Jesus tímiayi “Áishrum untsukam utitia, turam ju̱i̱ tatá.” -Tutai nuwa̱ tímiayi “Uuntá, winiasha nu entsa surusta. Wisha kitiamcha átaj. Tura ju̱ entsancha shikiktinian táchataj” tímiayi. ;oAntsu Wi súajna nú entsan umarka peṉké kitiamchattawai. Antsu nu entsa Wi susamuka ni enentái̱n púkunia áintsaṉ tuke pajamtiatui nuja̱i̱ tuke iwaaku pujustí tusa. Y+ Jesussha tímiayi “Ashí shuar ju̱ entsan umarka ataksha kitiamtiatui. >~u Ii uuntri̱ Jakup ju̱ yumirmatan taur ju̱ya̱nak niisha ni uchirí̱sha ni waakarí̱sha umararmiayi. Nuyá ikiurtamkimiaji. ¿Amesha Jakupja̱i̱ naṉkaamas kakarmakaitiam?” } Nuwa̱sha tímiayi “Uunta, entsasha ti initiaiti tura shikiktincha takaktsume. ¿Tuyaṉ iwiaaku entsasha surustam? $|A Jesussha tímiayi “Yus súamu nékakmeka tura entsa surusta tájam nusha nékakmeka ame antsu seattínme tura Wikia iwiaaku entsan amasaintjai.” g{G Samarianmaya̱ nuwa̱ Jesusan tímiayi “¿Itiura Israer-shuaraitiatmesha Samarianmaya̱ nuwa̱ a̱i̱sha entsa seatam?” Kame Israer-shuar Samarianmaya̱ shuarja̱i̱ṉkia peṉké chichachu ásar nuna tímiayi. gzGJesusa unuiniamuri̱sha yurumkan péprunam sumaktajtsa wéaru asamtai aya Jesusak pujumiayi. tyaNui̱ pujai̱ Samarianmaya̱ nuwa̱ yumí shikiktajtsa támiayi. Tura Jesus “Entsa surusta” tímiayi. #x?Nui̱sha yumirmat ámiayi. Jakup taurma asamtai “Jakupa yumirmatri̱” tiarmiayi. Tutupin jeamtai Jesussha pimpiki winis yumirmat ayamach pujusmiayi. *wMSamaria nuṉkanam wéak Sekar péprunam jeamiayi. Nu pepru jeastatuk Jakupa nuṉke̱ ámiayi. Jakupsha nu nuṉkan ni uchirí̱n Jusen tí yaunchu susamiayi. FvWáketuk Samaria nuṉkanmaani̱ naṉkaamaktiniuyayi. zumPariséu nu chichaman antukarman Jesussha nekáa Jutía nuṉkanmaya̱ jiinki Kariréa nuṉkanam waketkimiayi. PtNekaska Jesus imiakratchamiayi, antsu ni unuiniamuri̱ túrawarmiayi. s !“Jesus untsurí̱ shuaran ni nemarin awajeawai; kame Juaṉja̱i̱ naṉkaamas untsurí̱ imiaawai” taman Pariseu shuar antukarmiayi. ^r5$Shuar Yusa Uchirí̱n enentáimta nuka yamaram iwiaakmanum akiinia asa tuke Yusai̱ shiir pujustiniaiti. Antsu Yusa Uchirí̱n enentáimtatsna nuka nu iwiaakmanum akiiniachuiti antsu Yus tuke nin kajerkaiti.Oq#Yus Apa ni Uchirí̱n anea asa ashí ana nuna iistí tusa ataksaiti. mpS"Yus akupkamuka Yusa chichame̱n étserui. Yuska ni Wakaní̱n ementutsuk susa asamtai tu étserui. Yo+!Antsu ni chichame̱n ántana nuka “Yusa chichame̱ imiá nekasaiti” tawai. ^n5 tura nui̱ antukmancha íismancha áujmatui. Túrasha ni chichame̱n ántuiniatsui. 5mcNayaimpinmaya̱ tara nuka ashí naṉkaamakuiti. Nuṉkaya̱ nuka, nuṉkaya̱ asa jú̱ nuṉkanmaya̱nak áujmatui. Nayaimpinmaya̱ tara nuka ashí naṉkaamakuiti l!Niisha tuke naṉkaamaku uunt ajastiniaiti antsu wikia tuke tímiancha ajastiniaitjai.” Juaṉ tu chichasmiayi. Nayaimpinmaya̱ tara nu FkKame shuar nuwa̱n nuatna nuna áishrinti. Nuatnaiyak áishmaṉ nuwe̱ja̱i̱ áujnainiakui, ni amikri̱sha nuna antuk ti waraatsuk. Wisha núnisnak aents Jesusai̱ wénakui ti waraajai. j}Wisha paant tímiajai “Wikia Krístuchuitjai antsu ni jinti̱n iwiarat tusan emka akupkamuitjai.” Nusha antukmarme. Ti!Tutai Juaṉ tímiayi “Ashí kakarmaka aya Yúsai̱ya̱ṉchakait. fhEJuáṉkai̱ inintrustai tusar wéarmiayi. “Uunta, ame nuik Jurtaṉ entsa amain pujakum shuar nui̱ pujá “nú̱iti Yusa Murikri̱” tíchamkum. Yamaikia imiakratui tura ashí shuar Nin nemarainiawai” tiarmiayi. !g;Tura Juaṉka unuiniamuri̱ Israer-shuarja̱i̱ jianaiktinian naṉkamawarmiayi. “¿Ya imiakratma imiá péṉkerait?” tusar áujmatiarmiayi. GfNu̱sha Juáṉkan sepunam eṉkenatsa̱i̱ṉ túrunamiayi. e/Juaṉsha Enuṉ nuṉkanam, Sarim tíjiu̱chia nui̱, imiakratuk pujumiayi entsa nui̱ núkap aa asamtai. Tura aents táarmatai imiainiarmiayi. sd_Nuyá Jesussha ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱sha Jutía nuṉkanam wear nui̱ pujusar imiakratiarmiayi. McAntsu ashí nekas túratniun umiiniana nuka tsáapninian weantainiawai. Yus ni enentái̱ pujuram tsáapninium takainiawai. Nuka ti paantaiti. Imiakratin Juaṉ ataksha Jesusnan chichasmiania nu bAshí tunaan túruinia nuka tsáapninian muíjiainiawai. Túrawar yupitiainiawai ni tunáa túramu paant ajasa̱i̱ tusa. eaCYusa Uchiri̱ tsáapninia áintsaṉ ii tunaari̱ paant awajturmaji. Nu tsáapnisha ju̱ nuṉkanam táraiti. Shuar tunáa ti tura ásar tsáapninian nakitrar kiritniun wakeriarmai. Nuna tura ásar jinium surunkaruiti. I` Yusa Uchirí̱n enentáimtana nuka jinium peṉké surunkashtiniaiti. Tura Nin enentáimtatsna nuka, Yusa Uchirí̱n chikichik ana nuna enentáimtachu asa, páchitsuk jinium surukmaiti. u_cYus áentsun kajerak jinium surukat tusa ni Uchirí̱n akupkachmiayi. Antsu uwemtikrarat tusa akupkamiayi. ^yYuska ashí shuaran ti anea asa, ni Uchiri̱n chikichik ana nuna shuáran uwemtikrarat tusa tsaṉkatkamiayi. Ashí shuar Nin enentáimtana nu, jinium wécharat tusa, antsu Yúsnum tuke iwiaaku pujusarat tusa ni Uchirí̱n akúpturmakmiaji. ]Núja̱i̱ṉkia ashí Winia enentáimturna nuka jinium wétsuk Yusa̱i̱ tuke iwiaaku pujustatui.” Yuska ashí shuaran ti aneawai s\_Tura Winiasha, Aents Ajasu aiṉ, mantuawartatui. Iis, yaunchu Israer-shuar atsamunam wekainiak napiji̱a̱i̱ ti jáiniakui tuke tsuamarti tusa Muisais napin jirú najana yakí numiniam awajaimiayi. Núnisnak Wisha awajnitniuitjai. [7 ‘Shuar chikichkisha nayaimpiniam waka atsawai. Aya Wiki, nayaimpinmaya̱ taran Aents Ajasu asan, túraitjai. Tura Wikia nayaimpinmaya̱itjai. sZ_ Aya ju̱ nuṉkanmaya̱ túramu ujaam ántachkurmeka ¿itiurak nayaimpinmaya̱ túramusha antuktarum?’ wYg Ti nekasan tájame. Nekas nékakur chichaaji. Íismajnia nusha ujaaji. Tuma aiṉ ii chichame̱ ántatsrume. aX; Jesus áikmiayi “Ame Israer-shuara jintinniuri̱ntiatmesha ¿itiura nékatsmea? bW= Tuma asamtai Nikiutémusha atak anias “¿Ju̱sha itiurak áminiait?” tímiayi. ~~O}}Z|{{+zyyxXwwKvv0uu|u@tt}ts*rrr0qqCpp+oo`nnm;l kkj{ii7hhgJff(eddhccbbyaa``__5^^<]]e\\[ZZZYXX?WVVLUUT2SRRQ[PPUOOFNpMM6LLyKK@JJSIHHHiGFEEmDDCCBBA|A"@@??>>l>=b<<{<#;::g988h7_66m55J433;2110//S..Y--(,,-+***R))M((('R&&>%b%$-##u""" !! RC \?:6#qhDuP} [ w 1 Nss9-a]f  Kuítrincha tuke atumja̱i̱ íruntsuk. Antsu Wikia atumja̱i̱ tuke pujuschattajai” tímiayi. Rásaruncha máataj tiarmiania nu _7 Tura Jesus tímiayi “Iniaisata. Wi iwiarnakui kuératniun sumak ikiurtusuiti.  Kame kuítrinchan enentáimtak tíchamiayi. Antsu unuiniamu kuítri̱n wainkia asa yúpichuch kasamkamniuyayi. Tuma asa nuna tímiayi. _7 “¿Urukamtai nu kuṉkuinian ti kuitja̱i̱ surukchama kuítrinchan súsatniun?” 5 Jútas Iskariúti, Semuṉka uchirí̱, nui̱ pujumiayi. Niisha Jesusa unuiniamuri̱ntiat ukunam Jesusan surukmiayi máawarat tusa. Niisha tímiayi H  Tura Marikia kuṉkuinian ti kuitja̱i̱ ritru ajapén sumak itiamiayi. Tura Jesusa nawe̱n kuer ni intiashi̱ji̱a̱i̱ japirmiayi. Je̱a̱sha nu kuṉkuinja̱i̱ ti shiir kuṉkuṉmiayi. pY Jesus jeamtai ayurawarmiayi. Rásarusha niiji̱a̱i̱ yurumámiayi. Mártasha yurumkan iwiasmakmiayi.  % Paskua jísat jeatin sais tsawant ajasmatai Jesus Petania péprunam wémiayi. Jesus jakamunmaya̱ iniantkimia nú Rásaru nuiṉ pujumiayi. + 9Pariséusha Israer-patri uuntri̱sha akupainiak “Jesus pujá nekaamka ujatkata” tiarmiayi. Jesusan sepunam eṉkeatai tusar tiarmiayi.+ 8Jesusnasha e̱a̱k yujarmiayi. Tura Yusa Uunt Je̱e̱n pujusar nuamtak aniniaisar “¿Warí enentáimiam. Jístanam tatimpiash?” tiarmiayi. |q 7Israer-shuara namperi̱ paskua ishichik jatemsamtai untsurí̱ shuar yajá péprunmaya̱ Jerusaréṉnum káunkarmiayi. Kame paskua jeatsa̱i̱ṉ Muisais timia núnisaṉ ni a̱ya̱shí̱sha enentái̱sha iwiarnarat tusa wakeriarmiayi. W' 6Nu asamtai Jesus paant wantiniak Israer-shuarnum wekaichmiayi. Antsu Jutía nuṉkanmaya̱ jiinki atsamu nuṉkanam Eprain pepru tíjiu̱ch wémiayi. Tura nui̱ pujusmiayi ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱. dA 5Tuma asamtai nu tsawantiniṉ Israer-shuara uuntri̱ Jesus máatai tusar áujmatsarmiayi. yk 4Tura aya Israer-shuarnakcha antsu niiji̱a̱i̱sha ashí nuṉkanam Yus-shuar ajasarun irurtajtsa jákatniuyi. F 3Kaipiaska aya ni enentáimmiaja̱i̱ṉ tíchamiayi. Antsu nu uwitin Israer-patri uuntri̱ asamtai Yus nuna enentáimtikramiayi. Núja̱i̱ṉkia Israer-shuar Jesus jaruktinian ujakmiayi. yk 2¿Ashí Israer-shuar mesertin péṉkerkait. Antsu aya chikichik shuar jákatin péṉkerchakait?” tímiayi. dA 1Nu uwitin Kaipias Israer-patri uuntri̱yayi. Niisha tímiayi “Átumka nékatsrume. <q 0Aya jú̱nik iniaiyakrinkia ashí shuar Nin enentáimtuschartatuak. Nuyá Rúmanmaya̱ apach taar mesetan najanawartatui tura in amutmakar Yusa Uunt Je̱e̱ncha emesrartatui.” 9k /Nuna antukar Pariséusha Israer-patri úuntri̱sha ashí naamka uunt armia nuja̱i̱ iruntrar tiarmiayi “¿Warí itiurkamniait? Nu shuarka aentsti tujintiamun ti túratsuk. H   .Tura chíkichkia Pariséunam wear Jesus túramun ujakarmiayi. b = -Untsurí̱ Israer-shuar Marin nemariaru Jesus túramun íisar enentáimtusarmiayi. 9 k ,Nuja̱i̱ṉkia penuarmartiuk jiinkimiayi. Yapinmasha ja̱a̱nchji̱a̱i̱ ijiamuyayi. Tura Jesus “Atirtarum. Wéti” tímiayi. Jesusan achiktin chichaman jurusarmiania nu H   +Nuna tinia kakaram untsuak “Rásaru jíinkitia” tímiayi.   *Winiasha tuke anturtame tura ju̱ shuaran péṉker enentáimtikrataj tusan tajai. Ame akuptukuitmena nuna nekarmawarti.” oW )Nuikia kayari̱n uratiarmatai Jesus nayaimpin iis tímiayi “Aparu, Winia anturtakmin yumiṉsajme. kO (Tura Jesus tímiayi “Yus enentáimtakmeka Yusa kakarmari̱ wáinkiattame tíchamkajam.”  'Tura Jesus “Kaya jurustarum” tímiayi. Rásaru umai̱ Marta tímiayi “Uunta, kuatru tsawant jákaiti. Mejeatsuk’ tímiayi.  &Jesussha ti kuntuts enentáimiar iwiarsamunam weankámiayi. Náinnium asa paka taurma áuyayi. Tura kaya atutkamuyayi. |q %Tura chíkich “Kusuru tsuáruchukait. Nii pujakuisha Rásaru jáka̱a̱mpiash” tiarmiayi. Rásaru iniantkimiu 6g $Israer-shuarsha “Ti aneatsuk” tiarmiayi. "? #Jesussha úutmiayi. W' "Tura “Tui̱ iwiarsamarum” tímiayi. Niisha “Uunta, iitia” tiarmiayi. r] !Jesussha Marincha tura niiji̱a̱i̱ úutuncha wáiniak wáitnentaimta asa ti kúntuts pujusmiayi. uc Marisha Jesus pujamunam jeá tikishmatar tímiayi “Uunta, Ame pujakminkia winia umar jákacha̱a̱yi.” (~I Marí wari wajaki wématai Israer-shuar nu je̱a̱nam atsaṉkrattsa pujuiniasha nuna íisar weriarmiayi. Iwiarsamunam úuttiasa wéatsuash tusa weriarmiayi. F} Jesussha péprunam jeatsuk Marta iṉkiuṉmanum pujumiayi. D| Marisha nuna antuk wárik wajaki Jesusa iyuttsa wémiayi. v{e Mártasha nuna ti̱, ni ka̱i̱ Marin untsuk ú̱u̱kaṉ tímiayi “Uunt ju̱i̱ taa untsurmawai.” .zU Niisha “Ee, Uunta, ame Yusa Uchirí̱nme. Krístuitme, uwemtikkiartin jú̱ nuṉkanam tátinia nu” tímiayi. Jesus Rásaru iwiarsamunam taa úutmiania nu {yo Tura ashí iwiaaku pujana nusha Winia enentáimturaka peṉke jákashtatui. ¿Nu nekasaiti tu enentáimtamek?” x Nuyá Jesus tímiayi “Iwiaaku átinia nérentin asan Wikia iniantkartiniaitjai. Winia enentáimturna nuka jakasha nantaktiatui. zwm Mártasha tímiayi “Nekas, ashí amuamunam jákaru nantaktin tsawantai̱ nantaktiatui. Nuna nékajai.” Bv Jesussha tímiayi “Ame umaimisha nantaktiatui.” ?uy Tura tuke nékajai ashí Yus seamna nuna súramui.” gtG Tura Marta Jesusan iṉkiuṉ tímiayi “Uunta, Ame pujakminkia winia umar jákacha̱a̱yi. nsU Mártasha Jesus tíjiu̱ch ajasun nekáa iṉkiuṉtajtsa wémiayi. Antsu Marikia je̱á pujumiayi. |rq Tuma asamtai untsuri̱ Israer-shuar Mártasha Marísha, ni umai̱ jakamtai uutkui atsaṉkrataj tusa weriarmiayi. [q/ Petania pépruka Jerusaréṉnumia̱ menaintiú kirumitru áinis tíjiu̱chiiti. Jp  Nui̱ taa, Rásarun kuatru tsawant ikiusman wáinkiamiayi. >ou Nuyá Jimiampramu Tumas chíkich unuiniamuri̱ nui̱ armia nuna “Iisha weri Niiji̱a̱i̱ métek jakatai” tímiayi. Iwiaaku átinniasha jaka nantaktinniasha Jesus nérenniuiti &nE Tura nui̱ pujuscha asan kúntuts pujatsjai. Jean túrattajna nu íisrum ti nekas enentáimtursattarme. Nuna nekaan shiir enentáimjai. Wátsek, iyutai.” Jm  Jesus nuikia ti paant tímiayi “Rásaru yamaikia jakayi. l Jesuska Rásaru jakamu nékayat “kanarai” tímiayi. Tura ni unuiniamuri̱ Rásaru kajinmakua áintsaṉ kanarai enentáimprarmiayi. jkM Tutai ni unuiniamuri̱ tiarmiayi “Uunta, aya kanarka nui̱ṉkia péṉker ajastatui.” ^j5 Nuyásha Jesus atak tímiayi “Ii amikri̱ Rásaru kanarai. Wi ishintiartatjai.” +iO Tura kashi wekaana nusha kirit asamtai tukumkáttawai. Núnisaṉ Wíi tuke pujakun winia takatrun takastiniaitjai. Túraknasha itiurchatan wáinkiashtatjai.” h Jesussha ju̱ métek-taku chichaman tímiayi “Tsawa̱i̱kia páantchakait. Tsawa̱i̱ wekaana nu paant asamtai tukumkashtatui. g9 Tura ni unuiniamuri̱sha tiarmiayi “Uunta, nuiksha Israer-shuar kayaja̱i̱ tukurmar mantamatai tícharmaka. ¿Nui̱ ataksha wétai támek?” Sf Nuyá ni unuiniamuri̱n “Ataksha Jutía nuṉkanam wetái” tímiayi. ]e3 Túmaitiat Rásaru jaawai taman antukiat ni pujamunam jimiará tsawant pujusmiayi. Vd% Jesus Mártancha ni ka̱i̱ncha tura ni umai̱ Rásaruncha nekas aneemiayi. ;co Jesussha nuna antuk tímiayi “Tuke jakataj tusa jaatsui. Antsu Yusa kakarmari̱sha tura ni Uchirí̱ kakarmari̱sha jú̱ suṉkur tsuármanum paant atí tusa jaawai.” qb[ Tura Rásaru jaakui ni umai̱ Jesusan chichaman akuptuiniak tiarmiayi “Uunta, ame amikrum jaawai.” a Niisha Rásaru umai ármiayi. Nu Marisha ukunmaṉka kuṉkuinian sumak Jesusan kuer ni intiashí̱ji̱a̱i̱ japirmiayi. `  Petania péprunam áishmaṉ, ni naari̱ Rásaru, jaa pujumiayi. Nu péprunam Marí ni ka̱i̱ji̱a̱i̱ Mártaja̱i̱ pujumiayi. >_w *Nui̱sha untsurí̱ Jesusan enentáimtusarmiayi.^! )Ti untsurí̱ shuar iyuwar tiarmiayi “Nekas Juaṉka aentsti tujintiamun túrachiat ashí Jesusnan tímia nu nekasaiti” tu tiarmiayi. _]7 (Nuyá Jesus Jurtaṉ entsa amain wé yaunchu Juaṉ imiakrattainium pujusmiayi. S\ 'Tutai ataksha sepunam eṉkeatai tiarmiayi. Túrasha Jesus uwempramiayi. m[S &Tura nekas túrakuiṉkia enentáimtursatarum. Tura Winia nakitrakrumsha nuikia wi túramu enentáimtustarum. Nuja̱i̱ṉkia winia Apar Winin pujamu ashí nekaattarme. Núnisnak Wisha Ni̱i̱n pujajai. Iisha chikichkiitji.” AZ} %Winia Apar túramu túrachkuiṉkia enentáimtursairap. XY) $Niisha yúsaitkiuiṉkia nuikia Yus Apa anaikia ju̱ nuṉkanam akupkamu asan ti nekas Yúschakaitiaj. Núja̱i̱ṉkia wi “Yusa Uchirí̱ntjai” takui ¿itiurak “Yusan yajauch chicharui” túrutrum? X! #Kame Yus-Papinium aarma nu tuke nekaschakait. Tuma asamtai ni chichame̱n antukarun Yuska “yúsaitrume” takui nuikia ti nekaschakait. yWk "Nuyá Jesussha tímiayi “Atumí akupeamuri̱i̱n Yus timia nu áarmaiti: “Átum yúsaitrume” tawai. BV} !Israer-shuarsha Nin tiarmiayi “Péṉker túra asakmin máataj tátsuji antsu Yus yajauch chicharkumin túrattaji. Ámeka shuáraitiatam Yusa nuke enentáimtumame” tiarmiayi. U Jesussha tímiayi “Winia Aparu kakarmari̱ji̱a̱i̱ ti untsuri̱ péṉkera nuna takasuitjai. ¿Túja̱i̱mpia mantuattarum?” LT Tutai Israer-shuarsha atak kayan achikiar tukutaj tiarmiayi. MS Wisha winia Aparja̱i̱ iisha aya chikichkiitji” tímiayi Jesus. rR] Winia Apar murikiun surusuiti. Niisha ashí naṉkaamas kakaram asamtai ¿yaki uwe̱jé̱ya̱n atankit? Q Tura yamaram iwiaakman tuke jákashtinian súajai. Nu asamtai niisha meṉkakachartatui antsu Wi wainkia asamtai ¿yaki jurutkit? cP? Wisha winia murikrun untsuam anturtuiniak nemartuiniawai. Wisha wínianak mash nékajai. BO Tura átumka winia murikruchu asarum enentáimturtsurme. N  Tutai Jesus tímiayi “Yaunchu tiniu ai̱ṉ enentáimturachmarme. Winia Apar akupkamun takaajna nu ti paant awajtawai. M9 Israer-shuarsha Nin téntakar tiarmiayi “¿Ame nekas Krístukaitiam? Ju̱ chichamaik etserkata. ¿Urukamtia nekas paant tátsum?” tiarmiayi. ^L5 Jesussha Yusa Uunt Je̱e̱ áa̱chiniam wekasamiayi Sarumúṉka wáitiri̱a nui̱. K% Micha nantutin Israer-shuar Jerusaréṉnum namperan najanainiawai. Nu nampernumsha Yusa Uunt Je̱e̱ atak jeamman enentáimtuiniawai. GJ Tura chikichcha tiarmiayi “¿Yajauch wakantrinniusha núnisaṉ chichasminkiait. Yajauch wakantrinniusha kusurun íimtikramniashit?” tiarmiayi. Israer-shuarka Jesusan nakitiarmiania nu cI? Untsurí tiarmiayi “¿Urukamtai ántarum wáuruk tausha. Yajauch wakanin takaktsuk?” RH Israer-shuarsha nuna antukar niisháa enentáimprar kanakiarmiayi. !G; Wi wakerakun jakattajai. Wi wakerachkuiṉkia chíkichkia mantuachminiaiti. Jákatniuncha tura nantaktinniasha winia Apar surusuiti” tímiayi Jesus. xFi ‘Winia murikrun uwemtikrataj tusan jakattajai turan atak nantaktiatjai. Nu asamtai winia Apar anentui. lEQ Chíkich muriknasha takakjai. Nusha ju̱ wenuimiunmaya̱nchu áiniawai. Nunasha itiattajai. Nu muriksha Winia umirtukar ashí métek matsamsar chikichík wenuimiunmaya̱ ajasartatui tura chikichik wáinin átatui’ tímiayi. JD  ‘Wikia péṉker wáinniuitjai. Winia Aparsha nékarui. Wisha Aparun nékajai. Núnisnak murikrun nékajai tura winia murikrusha nékarui. Wisha murikiun uwemtikrataj tusan jakattajai. hCI Nu shuarsha akikiam takáa asa murikiun enentáimtatsui. Nu asamtai aya pisaawai’ tímiayi. RB Antsu aya kuitja̱i̱ takauka ni murikri̱chu áiniakui tura nekas wáinniuchu asa péṉker wáintsui. Kame uunt yawá winiakui murikiun ikiuki pisaawai. Uunt yawa̱sha murikiun achik tsakiṉmawai. kAO Wikia péṉker wáinniuitjai. Péṉker wáinniuka ni murikri̱n uwemtikrartaj tusa jakattawai. #@? ‘Kásaka aya kasamkatniuncha máatniuncha emesratniuncha wakerawai. Antsu Wikia yamaram iwiaakman tuke shiir atsumtsuk takusarti tusan táwitjai. 6?e Wikia wáititjai. Ashí Winin waya̱a̱ka uwemprattawai. Tura murikiua áintsaṉ wenuimiunmaya̱ jiinki péṉker yurumáttawai tura atak wayá ayamprattawai’ tímiayi. *>M Wi táatsa̱i̱ṉ ashí táaruka kasa áiniak winia shuarun kasamkatai tusa wakeriarmiayi. Tura winia murikiur Wíi shuar áiniak nu shuaran anturkacharmiayi. =9 Nuyá Jesus tímiayi “Ti nekasan tájarme. Wenuimiu wáitiri̱ murik wainia nuka Wiitjai. Shuarsha murikiu áintsar Winí waya̱min áiniawai. |<q Nu métek-taku chichamnaka Jesus áujmatsamiayi tura shuar antukar nekaacharmiayi. Péṉker wáinniuka Jesusaiti u;c Chíkich shuárnaka nékachu ásar nemarainiatsui. Antsu ni chichame̱n nékainiachu ásar pisainiawai.” w:g Tura ashí ni murikri̱n ji̱i̱r émtuki wéawai. Muriksha ni chichame̱n ántuiniak untsuam nemarainiawai. 9 Waiti wáinniuka nekas murikiun wáinniun wáitin uratui. Muriksha ni wáinniuri̱ chichame̱n nékainiawai. Niisha ashí ni murikri̱n chikichik chikichik náari̱n anaitius untsúawai. Tura tsawa̱i̱kia ni murikri̱n ji̱i̱ki ayurtainiam yarumui. 98m Antsu murikiu wáinniuka wáitiniam waya̱awai. 7  Jesus tímiayi “Wi tájana nu ti nekasaiti. Shuar murikiun takakna nu ni murikri̱n wenuimiunam kashi ikiuawai. Tura murik wenuimiunam pujuiniakui yajauch shuar murikiun kasamkatniun wakerakka wáitiniam waya̱chmin asa tanishnum waruk yajá waya̱wainti. 06Y )Jesussha tímiayi “Átum kusuruitkiurmeka atumí tunaari̱ wáinchakrum sumamachu áintrume. Tura “paant iimjiai” tau asarum sumamaitrume” tímiayi.y5k (Tutai Pariséu shuar nui̱ pujuarmia nu nuna antukar “¿Nuiṉkia iikia kusurukaitiajⁱ?” tiarmiayi. i4K 'Nuyá Jesus tímiayi “Shuara enentái̱n nekaan, akantratajtsan táwitjai. Ni enentái̱n kusuru ai̱ṉ iimtiktinian tura anaṉmamuk “Yusnan nekaan paant iimjiai” tana nuna ukusturtinian táwitjai” tímiayi. P3 &Tutai, tikishmatar “Uunta, enentáimtajme” Jesusan tímiayi. U2# %Jesussha tímiayi “Wainme. Wiitjai ámiji̱a̱i̱ chichaajna nu.” T1! $Tsuarma tímiayi “Uunta, turuttia wisha nekaan enentáimtustaj.” 0 #Kusuru tsuárman ji̱i̱ki̱ awemarma nuna Jesus nekaamiayi. Tura wáiniak “Yusa Uchirí̱a nu enentáimtamek” tímiayi. (/I "Nui̱ṉkia tiarmiayi “Ámeka tunaarintin akiiniaitiatmesha ¿in jintintin átaj tamek?” Nuna tiar ji̱i̱ki̱ awemarmiayi. Wakaní̱i̱n kusurua nu [./ !Ju̱ áishmaṉ Yúsai̱ya̱nchuitkiuṉka peṉké túracha̱a̱yi” tímiayi. ?-y Yáunchusha kusuru akiinian tsuáruka tuke atsuwaiti. f,E Paant nékaji tunaarinniun Yus anturtsui. Tikishmatar ni wakeramun túruinia nunak anturui. + Áishmaṉ tsuarma tímiayi “¿A̱usha itiurtsuk áminiait? Winia íimtikrurma nu átumka nékatsrume tuya̱ṉkit. n*U Yus Muisaisan akupkaiti iikia nékaji antsu nu áishmaṉ nékatsji. ¿Tuya̱ntskait?” tiarmiayi. l)Q Nuiṉkia katsekkar “Ámeka ní shuari̱nme. Tura iikia Muisaisa shuári̱ntji, tiarmiayi. (5 Niisha tímiayi “Yaunchu tájarme tura anturtatsrume. ¿Urukamtai ataksha titi tusa wakerarum. Niiniu ajastin enentáimprurmek?” tímiayi. W'' Ataksha aniiniak “¿Itiurtámkama. Itiur íimtikrammia?” tiarmiayi. & Tutai tímiayi “Kame tunaarinchashit. Nékatsjai. Antsu ju̱nak nékajai. Yaunchu kusuruitiatan yamaikia íimjiai.” 6%e Nuiṉkia Israer-shuara uuntri̱ kusuru tsuárman ataksha untsuk tiarmiayi “Yus íimmianum nekasa nu titiá, ju̱ áishmaṉkka tunaarinniuiti nékaji” tiarmiayi. V$% Nu asamtai ni aparí̱ “Niisha úuntchakait, nii aniastarum” tiarmiayi. ^#5 Sapijmiak tiarmiayi. Israer-shuara úuntri̱ṉkia “Jesus Yus akupkamu asa nekas Krístuiti” tuinia núnaka Israer-shuara iruntainmaya̱ ji̱i̱ki̱ akupnakti tiniu ásarmatai tsuarma aparí̱ ashamkarmiayi. "3 Tura iisha nékatsji itiurak yamaikia iimia. ¿Yátsuk péṉker tsuáruit? Niisha úuntchakait, nii aniastarum. Niṉki ujatmakarti” tiarmiayi. Y!+ Ni aparí̱sha tiarmiayi “Ii uchiríṉkia kusuru akiiniama nu nékaji. q [ inintrusarmiayi “¿Ame uchiram kusuru akiinia tárumna nukait. Itiurak yamaikia iimia?” tiarmiayi.   Tura Israer-shuar nekas kusuruitiat yamái íimiui tu enentáimtuscharmiayi Pariseu. Tuma ásar ni aparí̱ncha untsukar )K Tsuármancha ataksha aniasarmiayi “Ámin tsuármarua nu ¿warí enentáimtam?” tiarmiayi. Tutai “Wikia “Yúsnan etserniuiti” tajai” tímiayi. 9 Nuyá chíkich Pariséu shuarnumia̱ nuamtak tunaiyar “Ju̱na tsuáruka Yúsai̱ya̱nchuiti. Kame ayampratin tsawantai̱ túraiti” tiarmiayi. Tura chikichcha “Tunáa shuaraitkiuiṉkia jú̱nisaṉ túratniun tujinkia̱a̱yi” tiarmiayi. Nuja̱i̱ akannaikiarmiayi. / Tuma asamtai Pariséusha itiurak íimnium tusar aniasarmiayi. Niisha tímiayi “Ji̱i̱ruin tsakusan yakaarámtai, nijiamaran paant iimjiai.” F Kame Jesus kusurun tsuarmia nui̱ ayampratin tsawantauyayi. ?y Nuyá kusuru tsuárman Pariséunam júkiarmiayi. + Tutai “Nu áishmaṉsha tuiṉ pujá” tiarmiayi. Niisha “Cha, nékatsjai” tímiayi. Pariséu kusuru tsuárman inintrusarmiania nu >u Niisha tímiayi “Áishmaṉ Jesusa nu tsakusan jí̱i̱run yakartur “Siruí pajamtai entsanam nijiamauta” turutmiai. Takui wena nijiamaran paant iimpramjai” tímiayi. K Tutai aniiniak “¿Itiurak yamaikia íimiam?” tiarmiayi. / Chíkich “Ee, núkete” tiarmiayi. Chikichcha “Atsá, núchaiti; kame nuash tumainti” tiarmiayi. Tura niṉki “Ee, wiitjai” tímiayi.  Nuyá ni írutkamuri̱sha nuik wáinin ármia nusha tiarmiayi “Ju̱ka pujus tuke kuítian seamniuya núchakait.” -S Nuyá chichaak “Siruí pajamtai entsanam nijiamauta” tímiayi. Siruísha nu chichamnum “akupkamu” tawai. Kusurusha we nijiamar péṉker íimiar támiayi. \1 Nuna chichas nuṉká usukmi nuṉkaja̱i̱ pachimiar kusuru ji̱i̱n yakarmiayi. [/ Jú̱ nuṉkanam pujakun shuara enentái̱n tsáapnimtikratniuitjai” tímiayi.  Tsawa̱i̱kia takastiniaiti. Yamaikia Winia akuptukua nuna takatrí̱n túratniuitjai. Kashi ajasmatai takastin atsuttawai. ,Q Jesus tímiayi “Ni tunaari̱ji̱a̱i̱nchusha ni aparí̱niuja̱i̱nchusha túrunaiti. Antsu Yus ni aya̱shí̱n túratniua nu paant atí tusa túrunaiti. R Ni unuiniamuri̱sha aniasarmiayi “Uunta, ju̱sha ¿urukamtai kusuru akiiniawit. Yana tunaari̱ji̱a̱i̱ṉ kusuru akiiniait. Niiniuja̱i̱mpiash, aparí̱niuja̱i̱mpiash túrunawit?” tiarmiayi. \ 3 Jesus ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ wesa áishmaṉkan kusuru akiinian wáinkiamiayi. , Q;Nuna takui kayan achikiar “Jesusan tukutai” tiarmiayi. Tura Jesus ú̱u̱mak ni matsatmanum ajapéniṉ weak Yusa Uunt Je̱e̱nia̱ jiinki wémiayi.r ]:Jesussha tímiayi “Ti nekas tájarme, Apraámka pujatsa̱i̱ṉ Wikia pujajai” tímiayi Jesus. 9Nuyá Israer-shuar Jesusan tiarmiayi “Warí, seṉkuenta (50) uwí takaktsume túmaitiatam Apraáman wáinkiámjai tame.” # ?8Apraámka, atumí uuntri̱, imiá yaunchu jákaitiat Wi ju̱ nuṉkanam tátinian wararas nákasmiayi. Tura wáitiak ti shiir warartusmiayi” tímiayi. 8 i7Nusha táyatrum Nin nékatsrume. Wikia Nin nékajai. “Nin nékatsjai” tákunka atumja̱i̱ métek wáitrin áintjai. Tura Nin neka asan Nii tana nuna tuke túriniaitjai. @y6Jesussha tímiayi “Wiki shiir enentáimtumaknaka peṉké áantraiti. Antsu Winia shiir enentáimturna nu winia Aparuiti. Nusha átumka “winia Yúsruiti” tárumna núiti. ,Q5¿Nuiṉkia ii uuntri̱ Apraám naṉkaamaskaitiam. Niisha tura Yúsnan etserniusha jákacharuk áinia. Itiurak imiá naṉkaamantu enentáimtumam?” tiarmiayi. gG4Nuiṉkia Israer-shuar tiarmiayi “Pai, yamaikia ti paant íwianch takakme. Apraámsha ashí Yúsnan etserniusha jákaruiti tura Ame “Wi tájana nuna enentáimtaka peṉké jákashtiniaiti” tátsumek tiarmiayi. fE3Ti nekasaiti. Wi tájana nuna enentáimta nú shuarka peṉké jákashtiniaiti” tímiayi. B}2Wikia “shiir enentáimturarti” tátsujai túrasha Yuska ashí shuar Winia shiir enentáimturat tusa wakerawai. Niisha Yus asa ashí shuar túramun péṉkerashit tusa nekaattawai.  1Jesussha tímiayi “Iwianchrukchaitjai. Áyatik winia Aparun shiir enentáimtikiajai. Tura átumka yajauch chichartarme. H 0Nuikia Israer-shuar tiarmiayi “Maa, ti nekas tátsujik “Ame Samarianmaya̱ shuáraitme. Tuke yajauch áiniawai nusha. Nu arantcha iwianchrukuitme amesha” nekas taji” tiarmiayi. %/Yús-shuarka Yus timian ántawai tura átum Yúsnachu asarum Wi tájana nu nakitiarme” tímiayi. Apraám akiintsa̱i̱ṉ Jesus pujumiayi {.¿Yaki chikichkí tunaaja̱i̱ súmamtikruamniait? Nuikia Wi nekasa nuna tau a̱i̱sha ¿urukamtai enentáimturtsuram? :o-Tura Wikia nekas takui átum enentáimturtsurme. ~',Atumí aparí̱ṉkia úunt iwianchiiti. Tura niiniu asarum nii wakera nu túrarme. Yámankamtaiksha úunt iwianchkia tuke maṉkartiniaiti. Nekas ana nunasha nakitiawai tuke wáitrin asa. Wáitraksha níiniunak chichaawai. Iis, waitia uuntri̱ asa tuke wáitriniaiti. p}Y+¿Urukamtai Wi tájana nu imiá nékatsrum? Wi tájana nu nakitia asarum winia chichamur ántatsrume. G|*Tura Jesus tímiayi “Yus nekas atumi Aparí̱ntkiuiṉkia Winiasha anentíntrume Yúsnumia̱ tau asamtai. Wisha winia enentáimmiarja̱i̱ ju̱i̱ táchaitjai antsu Yus akuptukuiti. 8{i)Antsu atumí uuntri̱ túrana áintsarum túrarme” tímiayi. Tutai niisha tiarmiayi “Warí, tsanirnumia̱ akiiniachuitji. Ii uuntri̱ Yúskete. Niisha ii Aparí̱nti.” yzk(Nekas ana nuna Yus iniaktursamtai nuna ujakjarme, tuma ai̱ṉ mantuataj tarume. Apraámka nuní túrachmiayi. Oy'Tutai niisha tiarmiayi “Iikia Israer-shuar asakrin ii úuntri̱ṉkia Apraámaiti” tiarmiayi. Tura Jesus tímiayi “Nekas enentáimin Apraám weeaitkiurmeka níiya núnis túrawaintrume. cx?&Winia Apar iniaktursamun áujmatjai. Átumka atumí uuntri̱ timia túrarme” tímiayi. nwU%Átum Apraám weeaitrume nékajai. Túmaitiatrum winia chichamur ántachu asarum mantuataj tárume. ivK$Tuma asamtai Akupniu Uchirí̱ aṉkant awajtamsamtaiṉkia imiá nekas aṉkant pujustatrume. u #Takarniusha ajapnamnia asamtai Yus atumin ajapramamniaitrume. Tura Akupniu Uchirí̱ṉkia ni Aparí̱ji̱a̱i̱ tuke pujawai. t+"Jesus tímiayi “Timiá nekasaiti, ashí shuar tunaan túruinia nuka nu tunaaja̱i̱ emetamuiti. Tuma asa takarniua núnisaṉ ajasuiti. -sS!Niisha tiarmiayi “Iisha Apraám weeaitji. Chikicha takarniur átai tusar peṉké emetachmaitji. ¿Urukamtai “Aṉkant ajastatrume” tame?” tiarmiayi. erC Núja̱i̱sha timiá nekas ana nu nekaattarme tura nekas aṉkant ajastatrume” tímiayi. q/Israer-shuaran Nin shiir enentáimtusarmia nuna Jesus tímiayi “Wi tájarmena nu yawe̱tsuk túrakrumka nekas winia unuiniamur átatrume. fpETutai untsurí̱ shuar Nin nekas enentáimtusarmiayi. Yus-shuarsha tura tunaanum emetamusha o}Winia akuptukua nuka tuke Wíji̱a̱i̱ṉ pujawai. Winia Apar wakeramun tuke shiir túrakui ikiurkichuiti” tímiayi. enCTuma asamtai tímiayi “Aents Ajasuitjiana ju̱, numiniam ajintruarum yakí takuriakrumin núja̱i̱ṉkia nekarattarme. Wi tájana núitjai tura winia enentáirja̱i̱ṉ takatsuk aya winia Apar unuitiurmanak tájai. EmTuma aiṉ ni Apari̱n áujmatman peṉké nekaacharmiayi. :lmNu arantcha atumin súmamtikiatjarum tusan ti tíminiaitjai. Winia Apar akuptukua nuka tuke nekasa nuna tawai. Tura aya ni taman antukan ashí shuaran nunak tajai” tímiayi. ck?Niisha aniasarmiayi “¿Amesha yáitiam?” Jesussha tímiayi “Yaunchu tájarme. 6jeTuma asamtai tájarme “Atumi tunaari̱ji̱a̱i̱ jakattarme.” Nekas Wi tájana núitjai. Tura nu enentáimtachkurmeka atumi tunaari̱ji̱a̱i̱ jakattarme” tímiayi. i1Nuiṉkia Jesus tímiayi “Átumka nuṉkaya̱itrume antsu Wikia nayaimpinmaya̱itjai. Ju̱ nuṉkaya̱itrume tura Wikia ju̱ya̱nchuitjai. yhkIsraer-shuarsha tiarmiayi “Wi wéamunam wéchamniaitrume” tutai, nuiṉkia máamatpiash” tiarmiayi. "g=Jesus ataksha tímiayi “Wikia wéajai. Atumsha e̱átkáttarme tura wi wéamunam wéchamniaitkiuram atumí tunaari̱ji̱a̱i̱ṉ jakattarme.” NfNuna Yusa Uunt Je̱e̱n Yusa kuítri̱n suinia nui̱ tímiayi. Tuma aiṉ sepunam eṉkeatniun achikcharmiayi ni tsawantri̱ jeachu asamtai. “Wi wéajna nui̱ wéchamniaitrume’ tímiayi Jesus 6eeTutai “¿Ame apasha tui̱ pujá?” tiarmiayi. Jesussha tímiayi “Átumka Winiasha winia Aparsha nékatsrume. Winia nékarkurmeka winia Aparsha nekaawaintrume.” ^d5Wátsek Wisha winia Aparsha mai métek taji. Winia Aparsha akuptukuiti” tímiayi. xciAtumí akupkamuri̱i̱n áarmaiti: “Jimiará shuar mai nú chichamnak tákuiṉkia nu chicham nekasaiti.” EbTura súmamtikkiunka awajitsuk túrajai. Iis, Wiki shuar túramun péṉkerashit tusan enentáimtsujai antsu winia Apar Winia akuptukua nusha Wiji̱a̱i̱ métek shuar túramun nékawai. aJu̱ nuṉkanmaya̱ aents enentáimmiaja̱i̱ enentáimtakrum ti súmamtikrume. Tura Wikia chikichkinkesha súmamtiktsujai. !`;Jesus tímiayi “Tuyá winiaj tura tui weaj nu nékatsrume, tura Wikia nékajai. Tuma asan winia péṉkerun táyatnak tájana nu péṉkeraiti. __7 Pariséu nuikia tiarmiayi “Ame péṉkerum tau asam támena nu áantraiti.” +^O Ataksha Jesus Yusa Uunt Je̱e̱n iruntrarun tímiayi “Ju̱ nuṉkanam Wi tsáapninia áintsan shuara enentái̱n tsáapniajai. Ashí Wiji̱a̱i̱ tsaniṉ wekaana nú shuar ni enentái̱n kiritniunam wekasashtatui antsu tsáapnin yamaram iwiaakman súana nuja̱i̱ wekasattawai.” T]! Niisha “Atsá, Uunta. Chikichkisha atsawai” tímiayi. Nuyá Jesus tímiayi. “Ayu. Wisha súmamtikiatsjame. Yamaikia weme atakka tunáa túrawaip” tímiayi. Jesus tsáapninia áintsaṉkete \ Jesussha wajaki aya nuwa̱nak wáiniak tímiayi “¿Ámin súmamtikramainia nusha tuiṉ pujuinia. Chikichkisha áwak?” tímiayi. 6[e Tura ni chichame̱n antukar ni enentái̱n sumamawar úuntnumia̱ jukí chikichik chikichik jiinki wéarmiayi. Ashí wéarmatai Jesus Niṉki nuwája̱i̱ juákmiayi. ?ZyTura nuna ti̱, ataksha tsuntsumá nuṉká áimiayi. YTura tuke iníam wajaki tímiayi “Ayu, atumi̱i̱ya̱ tunáa túrichu ákuṉka kayan achik nin emka tukuti” tímiayi. X!Aya mamikmar nekapsatai tusar tiarmiayi. Nin sumamtikiatniun wakeriarmiayi. Nuyá Jesus tsuntsumá ni uwejé̱ja̱i̱ nuṉká áarmiayi. }WsMuisais akupkamunmasha nuna túraka “kayaja̱i̱ tukurar máatniuiti” tawai. ¿Amesha warintmea?” tiarmiayi. RVTura Jesusan tiarmiayi “Uunta, ju̱ nuwa̱ tsanirma pujá achinkiayi. U!Nuyá Israer-shuara jintinniuri̱sha Pariséusha nuwa̱n wáinmakman Jesusan itiariarmiayi. Tura ashí iruntramunam ajapén awajsarmiayi. TTura kashin tsawar Yusa Uunt Je̱e̱n atak támatai ashí shuar Nin káutkarmiayi. Túrawarmatai Jesus pujus unuiniarmiayi. 0S ]Tura Jesuska Uriwiu náinnium wémiayi. :Ro5Nuyá ashí ni je̱e̱n waketkiarmiayi.gQG4Nuiṉkia niisha tiarmiayi “Wats, amesha Kariréanmaya̱nchuashitiam. Yus-Chicham áujsam nekaattame. Kariréanmaya̱ Yúsnan etserin peṉké táiniatsui” tiarmiayi. Nuwa̱ wáinmakman Jesusan itiariarmiania nu ePC3“Ii shuartikia, shuar ni túramun etserkamu ántutsuk súmamtikiachminiaiti” tímiayi. OO2Nikiutémusha, kashi Jesusan tarimia nu, Pariséuitiat tímiayi nNU1Peṉké shuarka yaunchu akupkamun nékachua nuka yajauchiniam yumiṉkramu áiniawai” tiarmiayi. 9Mm0Pariséutisha uuntcha nuna enentáimtuiniawash. @L{/Nuyá Pariséu tiarmiayi “Atumsha anaṉnarume. nKU.Suntarsha tiarmiayi “Chikichkisha ju̱ áishmaṉ chichaa áanis chichaschaiti” tiarmiayi. |Jq-Suntarsha waketkiarmiayi. Tura Pariséusha Israer-patri uuntri̱sha “¿Urukamtai itiachuram?” tiarmiayi. I),Chíkich a̱i̱ya̱ nuka “sepunam eṉkeatai” tiarmiayi túrasha túracharmiayi. Israer-shuara uuntri̱ Jesusan enentáimtuscharmiania nu LH+Tuma asamtai shuar niisháa niisháa enentáimprar kanakiarmiayi. :Gm*Yus-Papinium paant tawai “Krístuka yaunchu uunt akupin Tawit weeanmaya̱ akiiniatniuiti, tawai. Tura Tawitia pépruri̱ya̱ Piriṉnumia̱ átiniaiti” tawai” tiarmiayi. =Fs)Chikichcha “Ju̱ka nekas Krístuiti” tiarmiayi. Tura chíkichkia Jesus Kariréanmaya̱iti tu enentáimiainiak tiarmiayi “Warí, ¿Kariréa nuṉkanmaya̱ Kristu áminkiait? jEM(Chíkich shuarsha nuna antukar “Ju̱ nekas Yúsnan etserin tátinia núiti” tiarmiayi. D7'Nuna taku Jesus “Ashí Yúsan enentáimtusarun Yusa Shiir Wakaní̱ súsatniuiti” tímiayi. Tura núnisaṉ Yus-Papiniumsha áarmaiti. Antsu Jesus tuke nayaimpiniam wéatsa̱i̱ṉ Yusa Wakaní̱ shuar súsachmauyayi. Shuarsha niisháa niisháa enentáimprarmiania nu Cw&Winia enentáimturna nuka ni enentái̱ya̱ entsa wa áintsaṉ yamaram iwiaakman súana nú entsa jiinkittiawai.” 6Be%Jista amúamunam ti shiir najanawarmia nu tsawantai̱ Jesus wajaki kakaram chichaak tímiayi “Shuar ni enentái̱n kitiamakka Winin taa umar kitiaké̱n imíkráti. =As$Nii timia nu itiurkit. “Átumka e̱átkáttarme tura Wi wéajna nui̱ wéchamniaitkiuram wáitkiashtatrume” tana nu itiurkit?” tiarmiayi. Yamaram iwiaakman súana nú entsa 0@Y#Israer-shuarsha nuamtak aniniaisarmiayi “¿Ju̱sha tui̱ wéakuiṉ iisha wáinkiashtatajⁱ. Israer-shuar apachnium pujuinia nui̱ we apachin unuiniartatuak. a?;"Átumka e̱átkáttarme tura Wi wéajna nui̱ wéchamniaitkiuram wáitkiashtatrume.” >!Nuyá Jesussha tímiayi “Aya ishichik tsawant atumja̱i̱ pujustatjai. Nuyá ataksha Winia akuptuku pujana nui̱ waketkittiajai. = Pariséusha Israer-patri úuntri̱sha Jesusnan timian antukar suntaran akupkarmiayi Jesusan achikiar sepunam eṉkeawarat tusar. ><uTura untsurí̱ shuar Nin enentáimtusar “Kristu ta ¿nuna naṉkaamas aentsti tujintiamun túratpiash?” tiarmiayi. “E̱átkáttarme tura wáitkiashtatrume” tímiayi Jesus X;)Nuyá sepunam eṉkeataj táyat achikcharmiayi ni tsawantri̱ jeachu asamtai. M~~}u|i| {zzpyyExwwVvutss*rBqqHppmp6nmmllkjjYi_hhggRffedccbb"aaC``5_^^^]]5\\u\=[p[Z/YzY!XXIWW9VVGU^UT]SSRvQQ,PPOONNTMLLeLKCJkIHHdGGG'FIEE>DnCC1BzAA@?>>[==<<;:99N88)77166p65533b321600)//:.---],,r++**) ((D'']&&O%% $0#""P!! CUUu(*}04(bp? ~ n p{ g-2r]Kaipiaska nuik “¿Ashí Israer-shuar mesertin péṉkerkait. Antsu aya chikichik shuar jákatin péṉkerchakait?” timia núiti. Pítiur Jesusan natsantramiania nu qy Nuyá Anasa je̱e̱n júkiarmiayi. Anassha Kaipiasa wea̱rí̱yayi. Tura Kaipias nu uwitin Israer-patri uuntri̱yayi. zpm Nuiṉkia apach suntarsha ni kapitiántri̱sha Yusa Je̱e̱n wainniusha Jesusan achikiar jiṉkiawarmiayi. 9ok Túramtai Jesus Pítrun tímiayi “Machitrumka awaiṉki ikiusta. Winia Apar wáitsatniun surakuiṉkia ¿wáitsashtinkaitiaj?” Israer-patri úuntri̱niam júkiarmiania nu n Nuyá Semuṉ Pítiur machitian jusa Marku kuíshi̱n untsuurnumaani̱ tsupirkamiayi. Markusha Israer-patri uuntrí̱ takarniuri̱yayi. m{ Jesus nuik aujuk “Winia Apar surusma nu meṉkakacharai” timia nu uminkiati tusa Jesus “waketkiarti” tímiayi. lNuiṉkia Jesus tímiayi “Wiitjai, tájarme. Winia e̱a̱tkurmeka Wíi shuar ainia ju̱ka waketkiarti” tímiayi. nkUAtaksha Jesus “¿Ya e̱a̱a̱rum?” tímiayi. Niisha “Nasarétnumia̱ Jesus” tiarmiayi. Xj)Tura Jesus “Wiitjai” takui ti ashamkar úkumur waketainiak iniaararmiayi. i%Niisha “Nasarétnumia̱ Jesus” tiarmiayi. Jesussha “Wiitjai” tímiayi. Jútassha Jesusan surukua nu niiji̱a̱i̱ pujuarmiayi. \h1Jesussha ashí átinia nuna neka asa jiintiuki “¿Ya e̱a̱a̱rum?” tímiayi. g}Tura untsurí̱ suntarja̱i̱sha Jesusan tariarmiayi. Pariséusha Israer-shuar Patri uuntri̱sha suntarnasha Yusa Je̱e̱n wáiniuncha Jesusan achikiarat tusa akupkarmiayi. Niisha machitniasha naṉkincha rámparancha jiniasha júkiar weriarmiayi. Af{Jútassha Nin suruktajtsa pujumia nuka nu ajan nekaamiayi. Untsurí̱ tsawant Jesus ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ nui̱ iruntramtai Jútas Jesusan nui̱ wáinkiatniun enentáimpramiayi. ne WJesussha nuna tinia amuk ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ Setruṉ entsá katiṉ numi arakmanum wémiayi. idKNú shuaran Ámin nekarmawarti tusan jintintiaitjai. Tura nu arantcha jintintiattajai. Núja̱i̱ṉkia Wisha ni enentái̱n pujurkui Winia anenmena áintsaṉ niisha aneṉkratin ajasartatui” áujtak tímiayi Jesus.cAparu, ti péṉker áminiṉ ju̱ nuṉkanmaya̱ shuar nekarmainiatsui. Antsu Wi nékajme. Ju̱ shuarsha ame akuptukman nékainiawai. ]b3‘Aparu, shuar surusmam nu, Wi pujustatjana nui̱ pujusarti tusan seajme. Tura ti shiir awajtusmamna nuna íisarti tusan nuna seajme. Ju̱ nuṉka najanchamunmaṉ tuke anentin asam ti shiir awajtusuitme. aWi ni enentái̱n pujakui Amesha Winin pujakmin peṉké chikichik ajasarti. Túramtai ashí shuar ju̱na nekaawartatui: Ame akuptukuitme, tura Winia anenmena áintsam nu shuarsha aneame. Wíi shuar chikichik ajasmaja̱i̱ ashí shuar nuna nekaawartatui.’ `'Ame shiir awajtursamna núnisnak Wisha nin shiir awajsaitjai. Iikia chikichik ájinia núnisaṉ niisha chikichik ajasarti tusan túraitjai. "_=Ashí niisha chikichkiniak enentáimtusarti tusan seajme. Wisha Amesha, Aparu, chikichik ájinia núnisaṉ niisha Iiji̱a̱i̱ iruntrar chikichik ajastai tusar seajme. Wíi shuar chikichik najanata tusan seajme. Nuyá ju̱ nuṉkanmaya̱ shuar akuptukuitmena nuna nekaawartatui. ^‘Aya níiniunkeka seatsjame antsu ashí ni chichame̱n antukar Winia enentáimtursartatna nusha ame yáiṉkiarta tusan seajme. ])Aya Áminiunak takastaj tusan enentáimtimjai. Túra asamtai niisha aya Áminiunak takastinian enentáimpratin áiniawai’ áujtak tímiayi. W\'Ju̱ya̱ shuarnum akuptukmam áintsan Wisha nin chíkich shuarnum akupeajai. I[ Ame chichammin ti nekasa nuna ántuiniakui péṉker awajsata. IZ Wi ju̱ya̱nchuitiaj áintsaṉ niisha ju̱ya̱nchu áiniawai. nYUJú̱ nuṉkanmaya̱ jí̱i̱ki̱ tusan seatsjame. Antsu íwianch nin nupetka̱i̱ṉ tusan seajme. ;XoWi jú̱ nuṉkanmaya̱nchuitjai. Niisha núnisaṉ jú̱ nuṉkanmaya̱nchu áiniawai. Tuma asamtai ame chichammin Wi susamtai jú̱ nuṉkanmaya̱ shuarka nin nakitiainiawai. W ‘Yamaikia Amii̱ni winiajai. Tura jui̱ tuke pujakun ju̱na tájame. Niisha Wi waraajna núnisar ti shiir warasarat tusan tajai. FV Jui̱ niiji̱a̱i̱ pujakun ame kakarmarmi̱ji̱a̱i̱ ti péṉker wáinkiamjai. Antsu Yus-Chichamnum aarma uminkiati tusa aya chikichik meṉkakaiti. Niisha tuke emesnartinia núiti.’ >Uu ‘Wikia yamaikia jú̱ nuṉkanam pujuschattajai. Tura nu shuarka jui̱ pujuartatui. Antsu Ámiji̱a̱i̱ pujustajtsan winiakui ashí surusumna nuka, Aparu, ti shiir asam ame kakarmarmi̱ji̱a̱i̱ wáinkiata. Wisha Ámiji̱a̱i̱ chikichik ájinia núnisaṉ niisha ashí iruntrar chikichik ajasarti. T Ashí Winia ainia nuka Áminiuiti. Tura ashí Áminiu ainia nuka Winia áiniawai. Winia péṉkerusha ni túramunam paant awajsaiti.’ FS ‘Nin yaiṉkiarta tusan seajme. Jú̱ nuṉkanmaya̱ shuaran Ámin enentáimturmainiatsna nuna seattsujai. Antsu Ame surusmam nuna, Áminiu ajasarmatai, yáiṉkiarta tusan seajme. R)Ame chichamem surusmam nuna ujakam niisha umirtámkaruiti. Ame akuptukakmin Ami̱i̱níya̱ táwitjai. Nu nekasaiti tu enentáimtuiniawai.’ JQ Ashí Wi takaajna nu Amek surusuitme. Niisha nuna nékainiawai. P5‘Ashí jú̱ nuṉkanmaya̱ surusmamna nú shuaran Ámin nekamtikiamjai. Áminiu áiniakui surusmame. Niisha ame chichammin umirtámkaruiti. O)Nuna túramtai, Aparu, ti yaunchu jú̱ nuṉka atsa̱i̱sha Ámiji̱a̱i̱ pujakui shiir awajtusmamna núnismek yamaisha shiir awajtusta.’ lNQ‘Ashí túratniun akuptukmamna nuna amukuitjai. Túran ju̱ nuṉkanam shiir awajsaitjame. AM{Aparu, chíkich atsawai. Amek nekas Yúsaitme. Wisha Jesuskrístuitjai Ame akuptukmamna nu. Nu asamtai ashí shuar nuna enentáimtak yamaram iwiaakman tuke amuukashtinian takakui.’ LAshí shuara Akupniuri̱ najataitme. Nuja̱i̱ṉkia Winia surusumna nú shuaran yamaram iwiaakman tuke amuukashtinian súsaitjai. $K CNuna ti̱ Jesus nayaimpinmaani̱ íimias tímiayi “Aparu, yamái jeayi ame Uchiram shiir awajsatin. Núnisaṉ ame Uchirmisha péṉker awajtamsattawai. >Ju!Winia enentáimturkuram imiatkinchanum pujusarat tusan tájarme. Jú̱ nuṉkanam ti wáitsattarme. Tura Wi jú̱ nuṉkanmaya̱n nupetka asamtai warastarum” tímiayi Jesus.I Ti warik átumka ashamkarum niisháa tsakiṉmaktatrume tura Winiak ikiurkittiarme. Antsu winia Apar pujakui Wiki pujatsjai. @H{Tura Jesus tímiayi “¿Nekasash enentáimtarum? G+Mash nékaitme. Shuar Ámin ininmatsa̱i̱ṉ péṉker áimkiatin nékame. Nu nekaar Ame nekas Yúsnumia̱itme tu enentáimtaji” tiarmiayi. fFENuyá ni unuiniamuri̱ tiarmiayi “Yamaikia métek-taku chichamja̱i̱nchu chichaame. EWinia Aparuí̱ya̱ jíinkin jú̱ nuṉkanam táwitjai. Yamaikia jú̱ nuṉkanmaya̱ jíinkin ataksha Aparuí̱ wáketjai” tímiayi. jDMNu tsawantai̱ átumka Winia enentáimtursarum winia Apar seattarme. Winia Aparsha atumin anea asamtai Wi Nin áujsatin atsumashtatrume. Winia anentu asarum tura winia Aparuí̱ya̱ taman enentáimtakrumin Niisha anenmawai. C‘Métek-taku chichamja̱i̱ nakumkan nuna tímiajai. Tura ukunmaṉka nuja̱i̱ chichatsuk winia Aparnan paant ujaktatjarme. 'BGYamaisha Winia enentáimtursarum winia Apar seachurme. Seakrumniṉkia amastatui ti shiir warasaruk tusa’ tímiayi. Jesus jú̱ nuṉkanmaya̱n nupetkaiti A‘Nu tsawantinkia peṉké ininsashtatrume. Ti nekas tájarme Winia enentáimtursarum winia Apar searum nuna ashí amastatui. 4@aAtumsha núnisrumek yamaik kúntuts pujarme. Tura atak íitjiarum tusan winiakui ti shiir atumí enentái̱n warastatrume. Nu warastinian jurutramkichminia áiniawai.’ ?}Iis, nuwa̱sha jurertin tsawant jeamtai najaimiak wáitiatsuk. Tura uchin jurerka ti waraak wáitsamunka enentáimtsui. (>ITi nekas tájarme: Átumka kúntuts pujusrum úuttiatrume tura Yus-shuarcha warásártatui. Tuma ai̱ṉkⁱ átum kúntuts pujayatrumek ukunam warastatrume. O=Jesussha nin aniastai táman nekáa tímiayi “Ishichik pujusrum wáitkiashtatrume nuyá ataksha ishichik pujusrum wáitkiattarme” tímiajai. ¿Núchakait átum inintrustin wakerarmena nu? ^<5“Ishichik pujusrum” tana nusha ¿warimpait? Nii tana nu ántatsji” tiarmiayi. W;'Nuyá ni unuiniamuri̱ nuamtak aniniaisarmiayi “¿Jú̱ chichamsha warimpait? “Ishichik pujusrum wáitkiashtatrume tura ataksha ishichik pujusrum wáitkiattarme tura Aparuí̱ wéajai” tátsuk. :9‘Ishichik pujusrum Winia wáitkiashtatrume. Nuyá ataksha ishichik pujusrum ataksha wáitkiattarme. Wisha winia Aparuí̱ wéajai” tímiayi. 91Ashí winia Apar takakna nusha Wíniaiti. Nu asamtai “ashí Wínian ujatmaktatui” tajai’ tímiayi. Kúntuts pujuiniayat ukunam warasartatui 98mAshí Wínian ujatmak Winia shiir awajtustatui. N7 Yusa Wakaní̱ ashí nekas tiniu asa ashí nekasa nuna unuitiamprattarme. Ni enentáimmiaja̱i̱ tíchattawai antsu winia Aparuí̱ antukma nuna ujatmaktatui. Ukunam átatna nunasha ujatmaktatui. T6! ‘Nu arantcha núkap tíintjiarme túrasha átumka nekaachaintrume. 5 Tura ju̱ nuṉkanam akupniunka Yus tunaanum súmamtikia asa shuarnasha súmamtikiamniaiti. Nuna paant nekaawartatui’ tímiayi. 4 Winia Aparuí̱ wáketkui wáitkiashtatrume. Tuma asamtai ashí shuar wi péṉker tunaaja̱i̱nchu wekaamun nekaawartatui. <3s Winia enentáimturainiachu tunáarintin áiniawai. 2Yusa Wakaní̱ taa ashí jú̱ nuṉkanmaya̱ aentsun ju̱ menaintiun nekamtikiattawai. Ni tunaari̱ aan nekamtikiattawai. Péṉker tunaaja̱i̱nchu wekasamniana nunasha nekamtikiattawai. Tura Yus tunaanum súmamtikiamniana nunasha nekamtikiattawai. ?1wTura Wi wématai atumja̱i̱ṉkia nuna naṉkaamas péṉker átatui. Iis, Wi wéaknaka atumin yainmaktinia nuna akupkattajai tura wéachkuiṉkia táchattawai. Nuka ti nekasaiti. 60gAntsu nuna takui ti kuntuts enentáimprarme. v/eAntsu yamaikia wáketjai winia Akuptukmia nuja̱i̱ pujustaj tusan. Tuma ái̱ṉ wéajna nu inintratsrume. c.?Núnaka yamái tájame. Tura túrunamtai “núnisaṉ átiniaiti” timiaj nu nekaarum itiurchat enentáimprairap’ tímiayi. Yusa Wakaní̱ túrana nu ‘Atumja̱i̱ tuke pujá asan núnaka yaunchu ujakchamajrume. R-Nu shuar Winiasha tura winia Aparnasha nékachu ásar túrutmawartatui. ,Israer-shuar iruntainiumia̱ ji̱i̱ki akuptamkattarme. Nu arantcha mantamainiaksha “Yúsan shiir awajsattsan túrajai” tiártatui. =+ w‘Átum kanartuka̱i̱rum tusan jú̱naka tájarme. W*'Atumsha yaunchu Wiji̱a̱i̱ pujusu asarum nekamtikiattarme’ tímiayi.3)_‘Tura atsaṉtamprattsa yáinmana nuna winia Aparui̱ya̱ akuptuktatjarme. Niisha tuke nekas tiniu Wakaniiti. Niisha Yusai̱ya̱ taa atumin nekamtikramprattarme. ( Yaunchu Yus akupkamunam áarmaiti:“Peṉké ántar nakitrurarmai.” Nu chicham uminkiati tusa túrunaiti’ tímiayi. ('IAents peṉké túrachman túrachuitkiuiṉkia tunaanum sumamacharainti. Antsu wi túramun wáinkiaru áiniayat Winiasha tura winia Aparnasha nakitiainiawai. @&{Winia nakitruinia nuka winia Aparnasha nakitiainiawai. %7‘Wi tana Yus-Chichaman nin ujakchamtaiṉkia tunaanum sumamachara̱a̱yi. Antsu ujakma ásar “Nékachkun túraitjai” tíchamin áiniawai. g$GWinia Akuptukun nékachu ásar Winia enentáimturkurmin yajauch awajtamsartatui’ tímiayi. I# “Takarniuka ni uuntri̱ naṉkaamaschaiti” tíchamkajrum. Shuar Winia yajauch awajtusaru ásar atumniasha yajauch awajtamsartatui. Chikichcha umirtukaru ásar atumniasha umirtamkartatui. }"sAtumsha ju̱ nuṉkanmaya̱ shuaraitkiurminkia niiniua nútiksaṉ anenmaintrume. Antsu Wíi shuar ajastarum tusan ju̱ nuṉkanmaya̱ achikmajrume. Túramtai nekas ju̱ nuṉkanmaya̱nchuitrume yamaikia. Nu asamtai nu shuar nakitramainiawai. [!/‘Ju̱ nuṉkanmaya̱ shuar Winia emka nakitrurar atumniasha nakitramarme. } sJú̱naka akupeajrume: Nuamtak mai anenai ajatarum’ tímiayi. Yus-shuarcha Jesusnasha Níiniuncha nakitiainiawai 9kAya atumí enentáimsamuri̱ji̱a̱i̱ṉ Wíi shuar ajaschamarme. Antsu akatramur ajastarum tusan atumniaka achikjarme Wi. Winia takatur takastiniaitrume. Túrarum péṉker túratniuitrume nerektinia áintsarmek. Tura nu nere amuutsuk tuke átiniaiti. Tuma asamtai winia Apar searmena nuna amastatui. <qTakarniuka ni uuntri̱ takaana nuna nékatsui. Tuma asamtai “winia takarniuruitrume” tátsujrume. Antsu ashí winia Apar táman ujaku asan “winia amikruitrume” tájarme. =uWi akupeamu takaakrumka atumsha winia amikruitrume. N Shuar ni amikri̱n yáiṉtaj tusa jakaṉka ti aneṉkartichukait. U# Wi akupkamu jú̱iti: “Wi aneajrumna nútiksarmek ashí anenaitiarum.” fE ‘Wi waraajna áintsarmek warastarum tusan nuna tájarme. Tura ti shiir warastatrume. % Winia Aparu akupkamuri̱n umiakun tuke ni aneamuri̱ntjai. Núnisrumek winia akupkamur umiakrumka tuke winia aneamur átatrume’ tímiayi. [/ Winia Apar anenna nútiksanak Wisha atumin aneajrume. Winia aneamur tuke atarum. Átum núkap nereakrumniṉkia ashí shuar “Nekas Jesusa unuiniamuri̱nti” túramartatui tura winia Aparnasha shiir awajsartatui. ‘Tuke Winí áchitkiaitkiurmeka tura winia chichamprusha kajinmattsuk emetarmeka átum wakerarmena nu seakrumin amastatjai. pYWiní áchitkiachuka ajapam kukartatui. Kanawesha kukarmatai shuar irumkar áesawartatui’ tímiayi. 3‘Wikia kampuintjai atumsha kanawentrume. Kampuiṉkia kanawe̱n áchitkia núnisnak achiakjarme. Tura kanawe ni kampuiniṉ áchitkia núnisrum Winí áchitkia atarum. Túrakrumka núkap nerektatrume. Antsu Wíji̱a̱i̱nchuka péṉker túratin peṉké tujintiarme. hINumí kanawe̱sha kampuin áchitkiachkuṉka niṉki nerekchamniaiti. Núnisrumek atumsha Winí áchitkiachkurmeka nerekchamniaitrume. Wi atumja̱i̱ áchitkiaj núnisrumek atumsha Winí tuke áchitkia atarum’ tímiayi. 2_Wi ujakjarmena nuja̱i̱ puruarmaitrume. ykWinia kanawernasha nereatsna núnaka tsupik ájapeawai. Tura nereana núnaka púruawai nú nukap nerekat tusa.  '‘Winia iwiaakmarun amaakun numi arakma áintsaṉketjai. Wikia kampuintjai atumsha kanawentrume. Winia Aparsha arakan wáiniua núnisaiti. 7gTura Wikia winia Aparun aneajai tura Nii akupturkama nuna tuke túrajai. Ashí shuar nuna nekaawarti tusa ashí túrunatniuiti. Wajaktiarum. Ju̱yá wetái’ tímiayi.‘Jú̱ nuṉkanmaya̱n akupin winiakui atumja̱i̱ núkap chichaschattajai yamaikia. Wíniaka nupettukchamniaiti. e CNuka túmatsa̱i̱ṉ ujaajrume. Túrunamtai nuyá Winia enentáimtursattarme” tímiayi. Y +Nuik timiaj nu antukmarme. Aparuí̱ wena atak atumi̱í̱n tátatjai. Winia Aparka Wiji̱a̱i̱ naṉkaamas úuntaiti. Tuma asamtai ti nekas anentkurmeka “Aparuí̱ wéajai” takui ashí warasa̱a̱rme.  /‘Imiatkinchanum pujustarum. Imiatkinchanum pujajna núnisrumek pujustarum tusan amaajai. Jú̱ nuṉkanmaṉka warastin wáinkiashtatrume. Antsu itiurchatnum pujayatrumkesha Wiji̱a̱i̱ imiatkinchanum pujustatrume. Ashamtsuk pujustarum. Itiurchat enentáimprairap. W 'Yus Apa ni Shiir Wakani̱n atumin yáinmak atsaṉtamprarat tusa akupturmaktatrume. Wi seam túrattawai. Nu Wakancha ashí Wi ujakjarmena nuna atak enentáimtikramprar ashí unuitiamprartatui’ tímiayi. 9 m‘Atumja̱i̱ tuke pujakun nuna tájarme. 9Antsu Winia anentchaka tájana nuna enentáimtatsui. Átum ántarmena nú chichamka wíniachuiti, antsu Yus Apa Winia akuptukua Núnaiti’ tímiayi. 3_Jesus tímiayi “Winia anentuka tájana nuna enentáimtawai. Winia Aparsha nu shuaran aneattawai. Tura Wisha winia Aparnum nu shuarja̱i̱ tsaniṉkia pujustatji. Chíkich Jútas, Iskariútichu, tímiayi “Uunta, ¿urukamtai ashí shuarnum iniaktutskesha aya in iniaktustatam?” 0YShuar Winia anentuka wi akupkamun nekáa umíawai. Nú shuarnaka winia Aparsha aneawai. Wisha nin aneajai tura nekarati tusan iniaktustatjai.” Jesus nuna tímiayi. LTura nu tsawantai̱ ju̱ nekaattarme. Wisha winia Aparja̱i̱ tsaniṉkia pujakur chikichkiitji. Núnisnak Wisha atumja̱i̱ tsaniṉkian pujajai. Tura atumsha Wiji̱a̱i̱ tsaniṉkia pujarme. 5cIshichik tsawant naṉkaamasmatai chíkich shuar irunna nu wáitkiachartatui. Tura Wi iwiaaku asamtai átumka nu iwiaakmaja̱i̱ pujustatrume. Tuma asarum wáitkiattarme. OMitiaikia áitkiasnak ikiukchattajrume. Atumí̱i̱n atak tátatjai. Z-Nusha Yusa Wakaní̱inti. Yus-shuarcha Nin nekaachmin áiniawai. Tuma asamtai ni enentái̱n waya̱chminiaiti. Antsu átumka atumi enentái̱n pujakui Nii nékarme. Niisha atumí enentái̱n tuke pujustatui. wTura wéakun winia Aparun chikichan akupturmakti tusan seattajai. Niisha atumja̱i̱ tuke pujak atsaṉtamprartatui. A}‘Atumsha anentkurmeka winia chichamur umiktarum. t~aWinia enentáimtursarum seakrumniṉkia ashí túrattajai’ tímiayi. Jesus Yusa Wakaní̱n akupkattawai s}_ Ashí Winia enentáimtursarum seatrumna nuna amastatjai. Núja̱i̱ṉkia winia Apar shiir awajnastatui. &|E Wi tájarmena nu ti nekasaiti. Winia enentáimturna nu Wi túrajna nuna túrattawai. Tura winia Aparuí̱ wéakui nuna naṉkaamas tujintiamun túrattawai. c{? Nekaatarum. Wisha winia Aparja̱i̱ tsaniṉkia pujakur nekas chikichkiitji. “Nu chicham itiurchataiti” enentáimkiurmeka wi túramu nuikia enentáimpratarum. Wi túramuja̱i̱ chikichik ájinia nu páantchakait. Tz! Winia Aparja̱i̱ tsaniṉkian pujakun tura winia Aparsha Wiji̱a̱i̱ pujakui tuke chikichkiitji. ¿Nu nékatsrumek? Wi tájarmena nu Winia chichampruchuiti. Yus Apa Winí pujak ni wakeramun takaawai. Iy  Jesussha tímiayi “Jiripi, atumja̱i̱ ti pujusu a̱i̱sha ¿tuke nékartsumek? Winia wáitkia nuka Winia Aparnasha wáinkiaiti. ¿Itiurak, nuikia, “Apasha wáinkiarka maak” tame? RxNuiṉkia Jiripisha tímiayi “Uunta, Apasha wáinkiarka maak.” owWWinia nékarkurmeka winia Aparsha nekaawaintrume. Yamaisha Nii wáinkia asarum nékarme” tímiayi. vJesussha tímiayi “Wi nekas jíntiaitjai. Wíji̱a̱i̱nchu wekaana nuka winia Aparuí̱ jeatniun peṉké tujintiawai. Tura Wisha tuke nekas tiniu asan nekas ana nuna shuáran nékamtikiajai. Wisha shuáran yamaram iwiaakman tuke amuukashtinian súwitjai. duATumas tímiayi “Uunta, Ame weam nu nékatsji. ¿Jintiasha itiurak nekaattajⁱ?” Jt Wi wéaj nu nékarme tura jintiasha nékarme” tímiayi Jesus. qs[Tura iwiaaran amukan ataksha tátatjai. Tura tana yaruaktatjarme, wi pujamunam atumsha pujusúk tusan. "r=Winia Aparuí̱ átum pujustin ti aṉkant awai. Tura nuna iwiarataj tusan Aparuí̱ wéajai, nekasaiti. Nekaschaitkiuiṉkia ¿itiurak ujaka̱a̱jrum? Vq '“Kúntuts pujusairap. Yus enentáimtustarum, Winiasha enentáimtursatarum. p &Jesussha tímiayi “¿Nekasmek táme? Ti nekas tájame, atash shiniatsa̱i̱ṉ Winia menáintiú natsantrurtatme” tímiayi.~ou %Nuyá Pítiur tímiayi “Uunta, ¿urukamtai yamaikia winichminiaitiaj? Ámin yáiṉtajtsan jakataj tajai.” *nM $Semuṉ Pítiur Jesusan aniasmiayi “Uunta, ¿tua wéam?” Jesussha tímiayi “Wi wéajna nui̱ yamaikia winichminiaitrume. Tura ukunam winittiarme.” m) #Anenaiyakrumniṉkia nuja̱i̱ ashí shuar “Kristu unuiniamuri̱ áiniawai” túramartatui. Pítiur Nin natsantratniun Jesus ujakmiania nu l' "Ju̱ yamaram akupeamun amaajai nuamtak mai anenai ajatarum tusan. Wi atumin aneajrumna núnisrumek atumsha nuamtak mai anenai ajatniuitrume. Fk !Uchichiru, atumja̱i̱ ti untsurí̱ tsawant pujuschattajai yamaikia. Wi Israer-shuaran tímiaj nútiksanak atumin tájarme. Atumsha Winia e̱átkáttarme tura wi wéamunam winishtatrume. jw Wi Yusa kakarmari̱n paant awajeakui Wisha ni Uchirí̱ asamtai winia kakarmarnasha Yuska wárik paant awajsattawai. /iW Jútas jíinkimtai Jesus tímiayi “Wi Aents Ajasu asamtai winia kakarmar yamaikia paant átatui. Tura wi túramuja̱i̱ Yusa kakarmari̱sha ti paant átatui. Kh Jútas tantan yua kashi ajasmanum jíinkimiayi. Yamaram akupkamu egC “Kuítrincha kuit súsarta” tátsuash tu enentáimprarmiayi. Tura chikichcha “nampernum yurumátin atsumajnia nu sumakta” tátsuash, tu enentáimprarmiayi. Jútas kuítian wáinin asamtai tu enentáimprarmiayi. ]f3 Tura ashí nui̱ yurumainiak pujuarmia nusha wariniak ta tusa nekaacharmiayi. e Tura wárik Jútas tantan achikmatai íwianch ni enentái̱n waya̱miayi. Nuyá Jesus tímiayi “Túrattamna nu wárik túrata.” 5dc Jesussha a̱ya̱k “Tantan túumnium ajuṉkan susattaj núiti” tímiayi. Núja̱i̱ṉ tantan túumnium ajuṉ Semuṉka uchirí̱n Jútas Iskariútin susamiayi. Tc! Tutai Jesusan áyanmatsan aniasmiayi. “¿Yait, Uunta?” tímiayi. sb_ Tuma asamtai Semuṉ Pítiur ni uwejé̱ja̱i̱ iniakmas “Aniasta, ¿yanak áujmata?” tímiayi. _a7 Chikichík unuiniamuri̱, Jesus ti aneamu, Niiji̱a̱i̱ tsaniṉ yurumuk pujumiayi. V`% Tutai ni unuiniamuri̱ nuamtak íiniaisar “¿Yanak ta?” tiarmiayi. 1_[ Nuna ti̱, Jesus ni enentái̱n ti itiurchat enentáimpramiayi. Tura paant tímiayi “Nekas tajai, chikichik jui̱ atumja̱i̱ pujana nu Winia surutkattawai.” P^ Wi tájana nu nekasaiti. Shuar Wi akupeaj nuna shiir itiaakka Winiasha shiir itiaarui. Tura Winia shiir itiaarna nusha Winia Akuptukuncha itiaawai” tímiayi. Jesus Jútas Nin suruktinian étserui j]M Nuka túmatsa̱i̱ṉ ujaajrume. Nuyá túrunamtai Yusa Uchirí̱ntjai nusha paant nekaattarme. I\  ‘Tura tájana nuna ashí tátsujrume. Anaikiaitiaj núnaka Wi nékajai. Tura Yus-Chicham uminkiatniuiti, nékajai. Ju aarmaiti:“Wiji̱a̱i̱ yurumna nu winia nemasur ajasai.” 5[e Nu nekaarum túrakrumka shiir átatrume.’ qZ[ Ti nekasan tajai. Takarniuka ni uuntri̱ naṉkaamaschaiti. Akupkamusha akupea nuna naṉkaamaschaiti. IY  Atumin nekapruatsan túramjai. Atumsha núnisrumek túratarum. X Tura Jintinniuitiatan tura Úuntaitiatan atumí nawe̱n nijiarchajak. Atumsha núnisrumek nuamtak náwem nijiatnairatarum. XW) Wi atumí Uuntri̱ asamtai nekas “Uunta” túrutrume. Nusha péṉkeraiti. Vw Jesussha nijiar umik ni pushiri̱n entsarmiayi. Tura atak pujus tímiayi “¿Atumsha Wi túrajna nu nekaarmek? LU Kame Jútas Nin suruktinian nekáa “ashí shuarcha” tímiayi. BT} Tura Jesus tímiayi “Yamái mainkia aya̱shí̱ shiir asamtai aya nawe̱niṉ nijiamártiniaiti. Atumí enentái̱n ashí péṉkeraitrume. Túrasha ashí shuarcha” tímiayi. S{ Tutai Semuṉ Pítiur tímiayi “Nuiṉkia, Uunta, aya nawerkechu antsu uwejrusha tura muukarsha nijiatrurta.” (RI Tura Pítiur tímiayi “Peṉké winia nawer nijiarchattame.” Jesussha tímiayi “Wi nijiaachkuiṉkia Wiji̱a̱i̱ tsaniṉkia pujuschamniaitme.” _Q7 Jesussha tímiayi “Wi túrajna nu yamái nékatsme tura ukunam nekaattame.” aP; Semuṉ Pítrunam jeamtai Pítiur tímiayi “Uunta, ¿Winia nawer nijiartaj tamek?” xOi Nuyá nijiaamatainium entsan yará ni unuiniamuri̱ nawe̱n nijiatramiayi. Tura awaṉkémja̱i̱ japirmiayi. gNG chíkich yurumuk pujuiniai̱ wajakmiayi. Tura pushiri̱n áimiak awaṉkéman emenmamamiayi. M{ Tura Jesus Yusai̱ya̱ tau asa waketkitniuyi. Tura Yus Apa ashí mash susamiayi akupin atí tusa. Jesussha nuna nekáa @Ly Nu tsawantai̱sha murikiun yúatin ármiayi. Tura yurumátin jeatsa̱i̱ṉ, uunt iwianch Semuṉka uchirí̱ Jútas Iskariúti enentái̱n Jesusan surukat tusa enentáimtikramiayi. K  Paskua jísat jeatin chikichík tsawant ajasmatai Jesusa tsawantri̱ jeatemayi. Túramtai ju̱ nuṉkan ikiuki ni Aparí̱i̱n wétiniuyi. Jesussha nuna nekaamiayi. Ashí Níiniun ju̱ nuṉkanam pujuinian tuke anea asa amúamunmasha yapaji̱tsuk tuke aneemiayi. .JU 2Wisha nékajai, ashí winia Apar akupeamuka yamaram iwiaakman tuke amuukashtinian súawai. Tuma asamtai winia Apar túrutmia núnisnak tajai” tímiayi Jesus.tIa 1Wi enentáimmiaja̱i̱ṉ chichaatsjai. Winia Apar akattur akuptukuiti. Tura chichastinia nuna surusuiti. H 0Winia nakitrur chichampruncha enentáimtachuka sumamtikiamuiti. Wi timiaj nuka amuukatin tsawantai̱ nin sumamtikiattawai. 3G_ /Shuáran sumamtikiatniun táchaitjai antsu uwemtikratniun táwitjai. Tuma asamtai shuar winia chichamprun antuk umíachkuṉka sumamaiti. Tura Wikia sumamtikiachuitjai. xFi .Wikia tsáapnin asan Winia enentáimturainia nuka kiritniunam wekasa̱i̱ṉ tusan ju̱ nuṉkanam táwitjai. 4Ec -Winia wáitkiusha Winia Aparnasha wáinui. D7 ,Jesus kakantar untsumuk tímiayi “Winia enentáimturuk aya Winiak enentáimturtsui antsu winia Aparun Winia akuptukua nunasha enentáimtawai. 4Ca +Yus shiir enentáimtursati tutsuk antsu shuar shiir enentáimtursati tusar túrawarmiayi. Shuaran sumamtikiatniun táchaitjai antsu uwemtikratniun táwitjai, timiania nu vBe *Tuma ai̱ṉ untsurí̱ Israer-shuarsha tura ni uuntri̱nmaya̱sha Jesusan nekas enentáimtusarmiayi. Tura niisha Pariséun ashamainiak paant tícharmiayi. Israer-shuara iruntairi̱ya̱ ji̱i̱ki awetama̱i̱j tusa ashammiarmiayi. UA# )Isayas yaunchu Jesusan nayaimpiniam ti shiir pujan wáiniak nuna tímiayi. @ (“Yus nin kusuru awajsaiti tura ni enentái̱ncha kátsuram awajsaiti. Ni ji̱i̱ji̱a̱i̱ íimsa̱i̱ṉ tusa tura ni enentái̱ji̱a̱i̱ nekaawa̱i̱ṉ tusa túraiti. Kame ni tunaari̱ iisar enentáimtuiniakui Yus nin tsuárainti” tu áarmaiti. ^?5 'Nuna uminiak Jesusan enentáimtuscharmiayi. Tura nu arantcha Isayas áarmiayi: >- &Yúsnan etserin Isayas yaunchu aarma uminkiatniuyi:“Uunta, ¿ya ii ujam antukuit. Yusa kakarmari̱sha yana iniaktusuit?” tu áarmaiti. _=7 %Jesus aentsti tujintiamun ti untsurí̱ túramtaisha Nin enentáimtuscharmiayi. W<' $Tsáapnin wáinkiuram nin enentáimtustarum. Túrakrum winia tsáapnintrui̱ wekasattarme.” Jesussha nuna ti̱ wémiayi u̱u̱mak pujustaj tusa. Untsurí̱ Israer-shuar Jesusan enentáimtuscharmiania nu ;y #Nuiṉkia Jesus tímiayi “Wi tsáapninia áintsaṉketjai. Tsáapnisha atumí̱i̱n aya ishichik tsawantin tsáapniartatui. Tsáapin ana ju̱i̱k wekasatarum kirit ajatsa̱i̱ṉ. Kame kiritniunam wekaana nusha nékatsui itiuranimpia wea. 6:e "Shuarsha awajirar tiarmiayi “Yaunchu Yus akupkamu papiniumia̱ áujsar nékaji. Kristu tutai tuke jáatsuk iwiaaku pujustiniaiti. ¿Itiurak nuikia “Aents Ajasu numiniam awajnaitniuiti” tame? Aents Ajasuka Krístuchukait, Yus anaikiamu. Núchaitkiuiṉkia Aents Ajasuka yait?” tiarmiayi. 49c !Ju̱na taku krúsnum jákatniun ujakmiayi. e8C Tura numiniam awajnaintai ashí nuṉkanmaya̱ṉka shuar enentáimturartatui” tímiayi. p7Y Yamaikia nuṉkanam makumatin jeayi. Tura íwianch ju̱ nuṉkanam akupniua nu nupetnak ajapnattawai. g6G Jesussha tímiayi “Wi antuktinian chichaschayi antsu átum nekaatarum tusa chichasai. 5 Shuarsha nui pujuinia “ipiamtachuashit” tiarmiayi. Tura chikichcha “Nayaimpinmaya̱ suntar Nin chichasai” tiarmiayi. d4A Aparu, wi túramuja̱i̱ ashí shuar ame náarmin shiir enentáimturarti” tímiayi Jesus. Tutai nayaimpinmaya̱ chichaman antukarmiayi. “Winia náarun shiir awajsaitjai tura ataksha shiir awajsattajai” tímiayi. /3W ‘Yamaikia enentáirui̱ ti itiurchat pujajai. ¿Warittiajak. “Aparu, ju̱ túrunatniunmaya̱ uwemtikrurta” titiajash? Antsu jú̱ túrunatniun táwitjai. h2I Shuar winia átaj takuṉka nemartusti. Túraṉka Wi pujajna nui̱ Wíi shuar tuke átatui. Núnisaṉ Wíi shuar winia takatrun takáa nuna winia Aparsha shiir enentáimtustatui’ tímiayi. Jesus ni jákatniun étserui 1- Shuarsha jinkiaia nuke aya ju̱ nuṉkanam péṉker pujustinian enentáimkiuṉka ántar pujak nekas iwiaakmari̱n emeṉkaktatui. Tura ju̱ nuṉkanam péṉker pujustinian enentáimtsuk jákatniuncha ashamchaa nú shuarka nekas iwiaakman wáiniak tuke iwiaaku átatui. w0g Wi tájana nu ti nekasaiti. Jiṉkiaia ántsaṉketjai. Araachmaka niṉki pujatsuk. Antsu araamka tsapain jinkiaichiri̱ kaushmariat nerek ti untsurí̱ ajatsuk. Núnisnak Wi jakamtai ti untsurí̱ shuar yamaram iwiaakman takusartatui. q/[ Jesussha tímiayi “Wi Aents Ajasuitjiana ju̱ tsawantur jeayi. Túramtai shiir awájnástatjai. r.] Jiripisha Antresan werí ujakmiayi. Nuyá niiji̱a̱i̱ métek tsaniṉkiar Jesusan weriar ujakarmiayi. ^-5 Niisha Jiripin weantukarmiayi. Kame nu Jiripi Petsaitia péprunmaya̱uyayi. Petsaitia péprusha Kariréa nuṉkanam awai. Nincha Kriaku apach seainiak “Uunta, Jesusja̱i̱ chichastaitsar wakeraji” tiarmiayi. ,! Paskua nampernum Yus shiir awajsatniun Jerusaréṉnum weriaruka untsurí̱ nuṉkanmaya̱ shuar ármiayi. Kriaku apachcha ármiayi. 2+] Tura Pariséusha nuamtak tiarmiayi “Iis, peṉké tujinkiaji. Maa iista, ashí shuar Nin nemarainiatsuk.” Kriaku apach Jesusja̱i̱ chichastinian wakeriarmiania nu r*] Tuma asamtai shuar Jesus nu tujintiamun túramtai nekaawar Jesusan iṉkiuṉktaj tusar jíinkiarmiayi. h)I Jesus Rásarun iwiarsamunmaya̱ iniantkimiun wáinkiarua nú shuar nuna áujmatiarmiayi. =(s Nu chichamaik Jesusa unuiniamuri̱ nu túrunamun nekaacharmiayi. Tura ukunam Jesus nayaimpiniam shiir waketkimtai enentáimprarmiayi. Ashí Jesusna aarma núnisaṉ túrunamiayi. k'O “Seuṉ péprunmaya̱ shuara, ashamkairap. Atumí Akupniuri̱ umpuurunam entsamak winiawai.” \&1 Jesussha umpuurun wáiniak entsamkamai. Núnisaṉ áarmaiti Yus-Chichamnum: %  Niisha tintiuki nuké̱ áinis nukan júurar Jesusan iṉkiuṉtai tusar jíinkiarmiayi. Túrawar untsumainiak “Shiir tati, tiarmiayi. Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ winiana nu tí péṉkeraiti. Israer-shuara uuntri̱ asa shiir atí” tu untsumiarmiayi. $1 Paskua namperan pachiintiuktajtsa ti untsurí̱ shuar Jerusaréṉnum wearmiayi. Kashin tsawa̱r Jesus nú peprunam tátinian nekaawarmiayi. T#! Untsurí̱ Israer-shuar Rásaru iniantkimiun nekaawar Israer-patrin ikiukiar Jesusan enentáimtusarmiayi. Túrawarmatai Rásaruncha máatniun wakerukarmiayi. Jesus Jerusaréṉnum shiir waya̱miania nu ]"3 Túramtai Israer-patri uuntri̱ṉkia chichaman jurusarmiayi Rásaru maatai tusar. /!W Israer-shuarsha Jesus Petania péprunam pujan antukar Jesus íistaitsar weriarmiayi. Rásaruncha Jesus jakamunmaya̱ iniantkimiua nusha iyutai tusar wearmiayi. ~M}}|{{2zz yvxwwvfuuttss(rqppoOnnummll@k\jjjifhgffuehdd9ccb2aa.`1_^]]N\\H[Z7YY6XX@WWRVe==<<;;$::9l98x7B6x5|4322100l/..^,%+{*)e(r'&%$e#""0 gU|^\}Ad6r ~ O t >m??* )Marí áujeamun antukmatai Irisapítia ampujé̱n uchiri̱ muchitkiamiayi. Tumai̱ Yusa Wakaní̱ ni enentái̱n pimiutkamiayi. 7) i'Nu tsawant Marí wárikmas muranam Jutía nuṉkanam ni kaná kai̱n Irisapítian iyutaj tusa wémiayi. Sakaríasai̱ jeá, ni je̱e̱n wayá, Irisapítian áujsamiayi. Y( -&Tutai Marí tímiayi “Yus wakeramun túriniaitjai wikia. Ame tame nuna Yus wakerana nuna túrutati, tajai” tímiayi. Nuna tímiatai nayaimpinmaya̱ suntarka wémiayi. Irisapítian Marí iyumiania nu E' %Yúsja̱i̱ṉkia itiurchatka peṉké atsawai” tímiayi. & )$Tura Irisapít ame kaná kaimia nusha núnisaṉ weamtanam ajaprukai. Iis, “júrechuiti” tiarmia nu, yamaikia sais nantu pujawai ajamtin. % #Tutai nayaimpinmaya̱ suntar Marín tímiayi “Yusa Wakaní̱ tarutramtatui. Tura yuraṉmia núnisaṉ Uunt Yusa kakarmari̱ ijirmattawai. Nu tuma asamtai Uchi akiiniattana nu Yúsai̱ya̱ asamtai, “Yusa Uchirí̱nti” tiartatui, tímiayi. {$ q"Nayaimpinmaya̱ suntar nuna tutai Marí tímiayi “Nusha winia áishur atsai̱sha, ¿itiurak túrunataj?” *# O Niisha uunt átatui. Nincha “Uunt Naṉkaamaku Yusa Uchiri̱” tiartatui. Tura Uunt Yuska yaunchu Tawitian uunt akupniuri̱ awajsamia núnisaṉ ame Uchirmin ame shuárumin Israer tutain Uunt akupin awajsattawai. Ni akupeamuri̱sha Yus susamu asa peṉké amuukashtiniaiti” tímiayi. \" 3Antukta. Amesha ajapruktatme. Túram Uchi takustatme. Nusha “Jesus” anaikiata. o! YNuyá nayaimpinmaya̱ suntar chicharuk tímiayi “Mariya, sapijmiakaip. Yus shiir enentáimturmawai.   Tura Marisha nayaimpinmaya̱ suntaran wáiniak, chichaamun nékatsuk “Urukamtaik tu chicháa” tu enentáimpramiayi. Y -Wats, nayaimpinmaya̱ suntar Marí pujamunam wayá tímiayi “Yus péṉker enentáimturma asamtai, ámin winitjiame, Mariya. Yuska ámin nemartamuk ashí nuwa̱ naṉkaamas péṉker awajtamui” tímiayi. K Nasarétnumia̱ nuwa̱n, naari̱ Marí, iyutí tusa akuptukmiayi. Nu núwa̱ka áishmaṉja̱i̱ pujuchuyayi. Niisha Juseja̱i̱ nuatnaikiatsa anajmanair pujumiayi. Juseka uunt Tawit weeauyayi.  Nu seṉku nantu naṉkaamasmatai Yus ni suntari̱n Kapriiran Nasarét péprunam akupkamiayi. Nu pepru Kariréa nuṉkanam pujawai. R Je̱á pujus, “Aents wishikruiniakui natsantan jurutkitiaj tusa uchi takustinian Yus tsaṉkatrukai” tu enentáimpramiayi Irisapít. Jesusa akiiniatniuri̱n nayaimpinmaya̱ suntar etserkamiania nu l SNuyá ukunam ni nua̱ri̱ Irisapít ajaprukmiayi. Tura seṉku nantutin aya je̱a̱ṉ pujusmiayi. b ?Yusa je̱e̱n takastin tsawantri̱ amuukamtai Sakaríaska ni je̱e̱n waketkimiayi. F Nuyá Sakarías jiinkimtai, áujsartaj tukamá tujinkiarmiayi. Sakaríaska, muut ajasu asa, aya úwijmiasaṉ chichamiayi. Túmakui, Sakarías init pujus Yúsai̱ wáimiakun nekaawarmiayi.  /Nuna tumai̱ Yusa je̱e̱n aani pujusar, Sakaríasan nákas pujuarmiayi. “¿Urukamtaik init we imiá meṉkaka?” tu enentáimprarmiayi. R Túrasha wi tájamna nu “nekasaiti” tu enentáimprachume. Tura asam uchiram akiintsa̱i̱ṉ muut ajastatme. Chichastin peṉké tujinkiattame. Tura wi tajana nu, tsawant jeamtai túrunattawai.” B Tutai nayaimpinmaya̱ suntar tímiayi “Wikia Kapriiraitjai, Yusa suntari̱ntjai. Nii akatturmatai chichastájam tusan tura nu shiir chichaman ujaktájam tusan tarijme, tímiayi. 6 gNuna takui Sakarías nayaimpinmaya̱ suntaran tímiayi “¿Nunasha wariji̱a̱i̱ṉ paant nekaataj? Wisha nua̱rja̱i̱ mái-metek ti úuntchichukaitiaj” tímiayi. U %Uunt Yúsai̱ya̱ akatramu átatui. Yaunchu Yúsnan etserin Erías kakaram etserkamia núnisaṉ niisha etserkattawai. Nuja̱i̱ shuaran ni uchirí̱ji̱a̱i̱ nawamtikiartatui. Tura umichu áinia nuna eseer enentáimtikrartatui. Ni Uuntri̱ taakui ni enentái̱ iwiaramu arti tusa etserkattawai” tímiayi nayaimpinmaya̱ suntar. h KTura ni shuari̱n Israer-shuar áiniana nuna, ii Uuntri̱ Yusja̱i̱ ataksha nawamtikiartatui. * OAme uchiram akiiniattana nuka Yusja̱i̱sha naṉkaamantu átatui. Tuma asamtai akiiniamtai, amesha shiir enentáimsam warastatme. Tura chíkich aents untsurí̱ warasartatui. Ame uchirmesha karía ainia nuna umarchattawai. Tura áetak akiinchanak Yusa Wakaní̱ pimiutkattawai, tímiayi. Y - Túrasha nayaimpinmaya̱ suntar chicharuk tímiayi “Sapijmiakaip Sakaríasa. Nekaata. Ame seamna nuna Yus anturtamkayi. Tura ame nuwe̱m Irisapít uchin takustatui. Nii akiiniamtai, “Juaṉ” anaikiata. 9 o Nuna wajan wáiniak Sakaríaska purushnairmiayi. x k Sakarías init pujai̱ kuṉkuin ekeematainiam untsuurnumaani̱ aya aneachma nayaimpinmaya̱ suntar wajamiayi. a = Init kuṉkuinian ekeemai̱ untsurí̱ aents aani matsamsar Yúsan áujtak pujuarmiayi. ~  wIsraer-shuar Yúsnan pujurin chíkich weeanmaya̱ nuyá chíkich weeanam, aṉkant aṉkant Yusa je̱e̱n takáu ármiayi. Chíkich tsawant, Sakarías weeá takastin amia nui̱, Sakaríaska kuṉkuinian ekeemaktaj tusa init waya̱tniuyayi. b  ?Yusja̱i̱ péṉker wekainiayat Irisapít júrechuyayi. Túrasha mai úuntach ármiayi. ?  yYúsja̱i̱sha Sakaríassha Irisapítcha mái-metek péṉker ármiayi. Yus akupkamia nunasha umirin ármiayi. Tuma asamtai peṉkesha chíkich nin yajauch chicharkatin atsuarmiayi.  Jutía nuṉkanam uunt akupin Erutis akupkamia nú tsawantin Israer-shuar Yúsnan pujurin ámiayi, ni naari̱ Sakarías. Niisha Aptías weeauyayi. Ni nuwe̱sha Irisapít Aruṉ weeauyayi. Irisapítia úuntri̱sha Israer-shuar Yúsnan pujurin ármiayi.   yJintintramawarma nú naṉkaamas nekaata tusan wakerakun áatjame. Imiakratin Juaṉka akiiniatniuri̱n ujakmiania nu 9 mWisha núnisnak esetsaran enentáimsan, yámankamtaikniumia̱ nuna nekaamjai. Tuma asan túrunamia nuna ímiatrusnak amincha áatratajtsan wakerimjiame, winia úuntur Tiupiru. % EYámankamtaikniumia̱ṉ íisarmia nú shuar, tura Yus-Chichaman etserkatniun yáinkiarmia nusha in unuitiamprarmia nútiksaraṉ áartinian wakeriarmiayi. d ENekas iiní̱ Jesus túramia nuna “ímiatrusaṉ áartajai” untsurí̱ aents tiarmiayi. % EYus chikichkiiti. Ti nekaiti. In uwemtikkiartin asa ni kakarmariji̱a̱i̱ yainmakminiaiti tunaanum iniarchatniun. Tuma asa tunaaja̱i̱ máatrachu awajtamas ni ti shíirmari̱n ejetamtatrume. Túrutma ti waramtikramsattarme. Ii Uuntri̱ Jesukrístu túrunamuja̱i̱ Yuska Niṉki shiir awajsatniuiti tura naṉkaamantu enentáimtustiniaiti. Yáunchusha, yamaisha, tura tuke ashí akupin atí. Núkete.o YChíkich shuarsha jiniumia̱ júsatniua áitkiasrum uwemtikratarum. Tura chikichcha ti yajauch ásarmatai anearum waitnentratarum. Tura ni pushiri̱sha ni tunaari̱ji̱a̱i̱ maatra asamtai muíjkiatniuiti. Yúsan shiir awajeawai C Mai yapaji̱ ajá ainia nu naka enentáimtikratarum. p [Yus ti anenmakui nii wakera nu wakeruktarum atumsha. Túrarum ni anenmamu shiir nekaattarme. Tsawant winiawai, ii Uuntri̱ Jesukrístu in waitnentrama asa tuke shiir Niiji̱a̱i̱ pujustinian amastatji. Nu tsawant naká pujutarum.  +Tura átumka, aneamu yatsurú, tuke Yus nekas enentáimtusrum kakaram ajastarum. Yusa Wakaní̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ ashí Yus seatarum. r _Nu yajauch shuar atumín akantamenawai. Ju̱ nuṉkanmaya̱nak páchiniak Yusa Wakani̱n takakainiatsui.  -“Amúamu tsawant ishichik ajatesmatai shuar Yúsnan wishikrar nakitrartatui. Tura ni yajauch wakeramuri̱niak umíi pujuartatui” tiarmiayi. ~ Tura atumsha, aneamu yatsurú, ii Uuntri̱ Jesukrístu akatramuri̱ yáunchu “aneartarum” tiarmiania nusha enentáimtustarum. 1} ]Nu shuarka péṉkera nuja̱i̱ waratsuk “yajauchiiti” tuiniawai. Aya ni aya̱shí̱ wakeramunak wakeruiniawai. Naṉkaamantu enentáimtumainiak chichainiawai. Tura chikich shuaran shiir chicharainiaksha aya nii wakera nuna túrutati tusa péṉker chichainiawai. Yus-shuar enentáimtikratin F| Nuyá ashí shuar túrawarman nekaattawai. Tura ashí yajauch shuarnasha ti tunáa túrawarua nuja̱i̱ tura Yúsan yajauch áujmatsarua núja̱i̱sha súmamtikiawartatui” tímiayi Enuk. { /Ataṉka tiraṉki̱yayi Enuk. Ti peṉker Yúsnan etserin asa ju̱na tímiayi “Uunt Yus ti untsurí̱ ni shuari̱ji̱a̱i̱ winittiawai. Iz   Entsa nujaṉkrak sauri̱n ajekeawai. Nu shuarsha núnisar ni natsantri̱n natsa̱mtsuk ajekenawai. Tura yaa waakua áanin áiniawai. Tuma ásar nekas kiritniunam tuke meṉkakatin áiniawai. `y ; Átum nuamtak anenaitiai-jisat nájankurmin nu shuar chikichan enentáimtutsuk Yusnasha ashamtsuk imia niṉki enentáimtumainiawai. Peṉké ántar áiniak yumi kia̱r tee ajasua núnin áiniawai. Tura nase umpuim yútutsuk naṉkamainiawai. Árak nerektin nantutin nerechua áanin áiniawai. Tuma ásar uwemu peṉké jaka áanin áiniawai. wx i Maa, anearartí. Kaíṉ yajauchin túramia núnis tura ásar jákartatui. Tura Parama áinis kuítian ti wakeruiniak imia niṉki tunaanum tsaṉkamakaru áiniawai. Tura Kurea áinis ashí akupniun nakitin áiniak kajiṉkiartatui. Xw + Túrasha ju̱ shuarka nékainiatsna nuna náṉkamsar yajauch chicharainiawai. Tura nékainiana nuka yawá áinis enentáimtsuk áyatik nékainiawai. Tura núja̱i̱sha imia niṉki yajauch emesmamainiawai. Nv  Antsu Mikiar, nayaimpinmaya̱ suntara kapitiántri̱ntiat, iwianchja̱i̱ máaniak Muisaisa aya̱shi̱n akasmatak “áaniumsha” tu chicharkachmiayi. Antsu áyatik “Yus íirmastí” tímiayi. ou YAyu. Atumí̱i̱n yajauch shuar ainia nu, yaunchu túrunamun enentáimtsuk tuke yajauch enentáimiainiak ni aya̱shin yajauch awajmamainiawai, Yusnasha nakitiainiawai, tura ashí akupin ainia nunasha yajauch áujmatainiawai. #t ANúnisaṉ Sutuma péprusha Kumura péprusha tura tíjiu̱ch péprusha áishmaṉja̱i̱sha nuwa̱ja̱i̱sha ti yajauch nuamtak tsanirmanainiakui ti tunaan peṉké túrachmin ana nunasha túrin ármiayi. Túmainiakui ashí shuar ashamkarat tusa Yus amuicha jinium asutiáwarmiayi. ks QNayaimpinmaya̱ suntarsha ni pujutairi̱n ajapa ikiukiar Yus susamun umitsuk iniaisarmiayi. Túrawarmatai Yus kiritniunam jiruja̱i̱ tuke jiṉkiá sepunam apujas pujurainiawai. Tura Uunt Tsawant jeamtai súmamtikiawartatui. &r GYaunchu Uunt Yus Israer-shuaran túramia nu nékarme. Nuna atak enentáimtikratjarme. Ejiptu nuṉkanmaya̱ júkiar Nin umirkacharua nuna máawarmiayi. 5q eAneamu yatsurú, iikia mai metek Yus-shuar asar ju̱ uwempratin chichaman áatratniun wakerukjarme. Túrasha ti yajauch shuar anaṉkramawar atumí̱i̱n pachiinkiarmai. Niisha “Yus ti aneṉkartin asamtai páchitsuk tunáa túramniaitji” tuiniawai. Nu arantcha Yus in Akuptamniuncha tura ii Uuntri̱ Jesukrístuncha nakitin áiniawai. Nu asamtai nu shuaran “yaunchu sumamawaruiti” tímiayi Yus. Tuma asamtai tájarme “Tuke Yus-Chicham yapaji̱áshtinian ashí Yus-shuar akasmatkarat tusar susamuiti. Wátsek, kakaram ajastarum” tájarme. p {Yus ti waitnentramak imiatkinchanum tuke shiir pujustinian yainmakarti. Ti anenma asa túrati. Ti tunáa shuar írunui ko SWi Jútas Jakupu yachi̱ntjai. Jesukrístu takarin asan ashí Yus Apa ni shuari̱ átinian achikma ainia nuna ju̱ papin áateajai. Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkiaru ásarmatai Yus nin wainiainiawai niiji̱a̱i̱ kanakchatniun. n'Nu arantcha ju̱i̱ áarchamusha ti awai. Kame ashí áamka ti untsurí̱ papí asa ashí nuṉkanam ikiuschamnia ainti. Nuke atí.mWikia nú unuiniamuri̱ntjai. Ju̱ papincha aaru asan “mash nekasaiti’ tajai. Ashí shuarsha núnisaraṉ tuíniawai. wlgNúja̱i̱ṉkia “Nu unuiniamurí̱ jákashtatui’ tusa Yus-shuarnum áujmatiarmiayi. Túrasha Jesus “jákashtatui’ tíchamiayi antsu áyatik “Wi wakeraknaka iwiaaku pujai̱ṉ tátatjai takuisha ¿warí itiurtama?” tímiayi. k9Jesussha a̱ya̱k “Wi wakeraknaka iwiaaku pujai̱ṉ tátatjai tíminiaitjai. Nuna tákuisha ¿warí itiurtama? Ámeka nemartusta” tímiayi. _j7Nincha Pítiur wáiniak Jesusan aniasmiayi “Uunta, ¿ju̱sha warí urukatniuit?” PiPítrusha ayanmar chíkich unuiniamuri̱n Jesus ti anea nuna némarun wáinkiamiayi. Kame nu unuiniamuka nuik Jesus jáatsa̱i̱ṉ yurumáiniakui “Uunta, ¿ya surutmaktata?” timia núiti. \h1Jesus núja̱i̱ṉkia Pítiur máatniun ujakmiayi. Tura núnisaṉ jakamtai shuar Yúsan shiir awajsatniun ujakmiayi. Nuyá Pítrun “Nemartusta” tímiayi. Juaṉ túrunatniun Pitiur Jesusan aniasmiania nu OgMaa, nekas tájame. Natsa asamka iwiarmampram ame wakeramunam wéuyame. Tura úuntach ajasmeka ame kunturam ayaparakmin chíkich aentstamprattawai tura ame wétin nakitiam nui̱ juramkiartatui.” xfiNú ataksha aniasmiayi “Junasa uchirí̱ Semuṉka, ¿winia wakerutamek?” Pítrusha menaintiu iníam kúntuts enentáimiar tímiayi “Uunta, ashí nékame. Wi wakerajam nu Ame nékame.” Jesussha tímiayi “Winia murikiur ayurata. FeAtaksha aniasmiayi “Junasa uchirí̱ Semuṉka, ¿Winia anentmek?” Pítrusha “Ee, Uunta, wi wakerajam nu Ame nékame” tímiayi. Jesussha “Winia murikiur wáinkiatá” tímiayi. 2d]Nuyá yurumáwar Jesus Semuṉ Pítrun aniasmiayi “Junasa uchirí̱ Semuṉka, ¿ju̱ shuar naṉkaamas anentmek?” Pítrusha tímiayi “Ee, Uunta, wi wakerajam nu Ame nékame.” Jesussha “Nuiṉkia winia murikiur ayuratniua áintsam Winia enentáimturainia nu yaiṉtá” tímiayi. cJesus jakamunmaya̱ nantaki ju̱ja̱i̱ menaintiu ni unuiniamuri̱n wantintiukarmiayi. Jesus Semuṉ Pítruja̱i̱ chichasmiania nu Zb- Nuyá Jesus wajaki tantan jukí súsarmiayi. Núnisaṉ namaknasha súsarmiayi. a Nuyá Jesussha “Yurumáitiarum” tímiayi. Ni unuiniamuri̱sha “aya ii Uuntri̱ áminiaiti” tusar inintrustinian natsantiarmiayi. L` Tutai Semuṉ Pítiur kanunam we nekan nekartiuk káanmatak japiki itiamiayi. Itiar namaknasha siaṉtu seṉkuenta nuyá tres (153) nekapmararmiayi. Ti untsurí̱ áyat nekasha jáankachmiayi. N_ Jesussha “Átum achikiurmena nuyá jiátin itiatarum” tímiayi. n^U Káanmatkanam jeawar ji kai̱i̱r ámanum namakan jiámun wáinkiarmiayi. Tantancha wáinkiarmiayi. m]SChíkich unuiniamuri̱sha jeachat pujuiniachuk nekan japiki kanuja̱i̱ káanmatkanam jeawarmiayi. F\Núja̱i̱ṉkia Jesusa unuiniamuri̱ Jesus ti aneemia nu Pítrun tímiayi “Ii Úuntri̱nti.” Takui Pítrusha áimiaku asa ni pushiri̱n entsar entsá iniaṉmiayi yukuak jeataj tusa. 4[aTutai Jesus tímiayi “Neka untsuurnumaani̱ ajunkatarum. Nui̱ achiktatrume.” Nii timia núnisaṉ túrawar namakan ti achikiar nekan júsatniun tujinkiarmiayi. ]Z3Jesussha tímiayi “Uchiru, ¿namak achikiurmek?” Niisha “Atsá” tiarmiayi. {YoKáshik ai̱ṉ Jesus entsá káanmatkarí̱i̱n wantinkiamiayi tura ni unuiniamuri̱sha Jesusan nekaacharmiayi. HX Semuṉ Pítrusha “Namakan nekaja̱i̱ naṉkiattsan wéajai” tímiayi. Chíkich mash “Iisha winittiaji” tiarmiayi. Wéar uunt kanunam eṉkemprar nu kashi achitsuk tsawa̱rarmiayi. %WCSemuṉ Pítrusha Jímiampramu Tumassha Kananmaya̱ Natanaérsha Sepetéu uchirí̱sha tura chíkich jímiar unuiniamuri̱sha métek iruntrar pujuarmiayi. rV _Tipirias antumiaṉka káanmatkari̱i̱n Jesus ni unuiniamurí̱n wantintiukmiayi. Jú̱nisaṉ ámiayi. -USAntsu Jesuska Kristu asa Yusa Uchirí̱nti tu enentáimtustarum tusan jú̱naka áarmajai. Tura enentáimtakmin Jesus ni iwiaakmari̱n yamarma nuna amastatui.TAentsti tujintiamuncha Jesus túramu ti untsurí̱ ju̱ papinium áarchamu áiniawai. Tura ni unuiniamuri̱ mash wáinkiarmai. WS'Jesussha tímiayi “Winia wáitkiam nuiṉ enentáimtursame. Antsu Winia wáittsuk enentáimturaru nekas shiir áiniawai” tímiayi. Shuar Yusa Uchirí̱n enentáimtusarti tusa ju̱ papí áarmaiti RRNuyá Tumas “Winia Úuntrua, nekas winia Yúsruitme” tímiayi. ;QoNuyá Tumasan tímiayi “Winia uwe̱jur íisam ame uwe̱je̱m awa̱intiuata. Núnismek winia paerui̱ uweje̱m awa̱intiuam íistá. Tura arantutsuk nekas enentáimtursata.” RPChíkich tumiṉtin ataksha Jesusa unuiniamuri̱ iruntrarmiayi. Nuiṉkia Tumassha niiji̱a̱i̱ pujuarmiayi. Tura waiti epenmianumaṉ Jesus wayá ajapén wajas “Shiir pujustarum” tímiayi. #O?Tura ukunam chikich unuiniamuri̱ ujainiak “Ii Uuntri̱ wáinkiaji” tiarmiayi. Tura Tumas tímiayi “Ajintruamuri̱ wáinkian uwe̱jrun awa̱intiuatniuitjai. Tura paenumsha awa̱intiuatniuitjai. Peṉké jaka asamtai aya nuja̱i̱ iniantkimiun enentáimtustatjai” tímiayi. \N1Tura chikichik unuiniamu, Jímiampramu Tumas, Jesus tamia nui̱ pujuchmiayi. RMShuara tunaari̱ṉkia átum “asakártí” tákurminkia tsaṉkurnartatui. Tura nu shuar “sumamati” tákurminkia tuke sumama pujawai” tímiayi Jesus. Tumas Jesus nantakniun wáinkiamiania nu jLMNuyá ni matsatmanumaani̱ umpuí tímiayi “Yusa Shiir Wakaní̱ atumí enentái̱n waya̱ti. KAtaksha Jesus “Shiir pujustarum, tímiayi. Winia Apar akatar akuptukma núnisnak Wisha akatran akupeajrume” tímiayi. J'Nuna ti̱, nuyá ni uweje̱n ajintruamuncha ni pae̱n ijiumuncha iniakmasmiayi. Ni unuiniamuri̱sha Úuntri̱n wáinkiar shiir warasarmiayi. _I7Nu tsawantai̱, tumiṉtin, ni unuiniamuri̱ Israer-shuara úuntrin ashamainiak kashi iruntrar waiti epeni pujuarmiayi. Túrasha Jesus áyatik waya̱miayi. Tura ajapén wajas “shiir pujustarum” tímiayi. LHNuyá Máktaranmaya̱ Marisha Jesusa unuiniamuri̱n wáiniak “Wi Úuntan wáinkiajai, tímiayi. Niisha ju̱na mash túrutui” tu ujakarmiayi. Jesus ni unuiniamuri̱n wantintiukmiania nu oGWJesussha tímiayi “Emetruawaip. Winia Aparui̱ wáatsjai. Antsu weme Wíi shuar titiá “Winia Aparuí̱ nayaimpiniam wéajai. Niisha atumí Aparí̱nti. Winia Yúsruiti tura atumí Yúsrinti” tawai titiá” tímiayi. F Nuyá Jesus “Mariya” tímiayi. Tutai niisha ayanmar “Rapuni” tímiayi. Nusha Israer-chichamnum “Uuntá” tawai. QEJesus aniak “¿Urukamtai úutam. Ya e̱a̱a̱m?” tímiayi. Marisha ajan wáinniua nuiti tusa tímiayi “Uunta, ame ni aya̱shi̱ jukimkia, tui ikiusmam ujatkata wi jurumkitiaj” tímiayi. >DwNuna ti̱ ayanmar Jesusan wáiniak Nin nekaachmiayi. C% Nayaimpinmaya̱ suntarsha “¿Urukamtai úutam?” tiarmiayi. Marísha tímiayi “Winia Úuntrun jurutkiarai tura ¿tuintsuk ikiusara?” 6Be Tura Jesusa aya̱shí̱ nuik tepesmanum nayaimpinmaya̱ suntar puju entsaru jímiar pujan wáinkiamiayi. Chikichik múuknumaani̱ tura chíkichka nawe̱nmaani̱ pujumiayi. wAg Tura Marikia iwiarsamunam juak úutu pujumiayi. Niisha úutiataṉ tsuntsumá iwiarsamunam íimsamiayi. c@? Nuyá mai ni je̱e̱n waketkiarmiayi. Máktaranmaya̱ Marincha Jesus wantintiukmiania nu t?a Nuna wáintsuk Yus-Chichamnum “Jesus jakamunmaya̱ nantaktiniaiti” áarman áujsariat nekaacharmiayi. >/Nuyá chíkich unuiniamuri̱ emka tamia nusha iwiarsamunam waya̱miayi. Niisha túruna wáiniak “Jesus nekas nantakni” tu enentáimpramiayi. b==Chíkich jaanchcha Jesusa muuke̱n penuarma nusha nanerma niisháa tepan wáinkiamiayi. g<GNuyá Semuṉ Pítiur ukunam jeá iwiarsamunam wayá penuarmari̱ nui̱ tepan wáinkiamiayi. Y;+Niisha waya̱tsuk tsuntsumá iis penuarmari̱ṉkia nui̱ tepan wáinkiamiayi. m:SMai métek tsékeṉkiar Pítiur jeatsa̱i̱ṉ chíkich unuiniamuri̱ iwiarsamunam emka jeamiayi. Y9+Pítrusha chíkich unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ jíinkiar iwiarsamunam iyuwarmiayi. h8INuna wáiniak Semuṉ Pítiur pujamunam tsékeṉki wémiayi. Chíkich unuiniamuri̱ Jesus ti anemia nusha nui̱sha pujumiayi. Tura Marí tímiayi “Iwiarsamunmaya̱ ii Úuntri̱n júkiarai. Tura ¿tuíntsuk ikiusara?” Z7 /Tumiṉtincha káshik kirit ai̱ṉ Máktaranmaya̱ Marí Jesus iwiarsamunam íistajtsa wémiayi. Jesusan iwiarsar kaya uuntja̱i̱ wa̱a̱n atutkarmiayi. Tura Marí nui̱ jeá nu kaya uraimiun wáinkiamiayi. 6*Nu wa̱a̱sha tíjiu̱ch asamtai tura Israer-shuara ayampratin tsawantri̱ jeatemamtai Jesusa aya̱shí̱n nui̱ iwiarsarmiayi.'5G)Jesus krúsnum maamua nui̱ aja tíjiu̱ch ámiayi. Nu ajanmasha wa̱a̱ náinnium paka taurma ámiayi. Nusha yama taurma asamtai jaka nui̱ ikiuschamuyayi. (4I(Nuyá Jusé Nikiutémuja̱i̱ Jesusa aya̱shí̱n júkiar kuṉkuinian kuérar jaanch esarmaja̱i̱ penuararmiayi. Israer-shuar tuke nunisar ikiúu ármiayi. 73g'Nikiutémusha Jesusja̱i̱ chichastaj tusa kashi tarimia nu jimiará kuṉkuin pachimpramun ti nukap sumak itiamiayi. Mira kuṉkuinniasha aruí kuṉkuinniasha sumakmiayi. 2&Nuyá Arimatéanmaya̱ Jusé Jesusa aya̱shí̱n jukitiaj tusa Piratun seamiayi. Nu Jusé Jesusan enentáimtaitiat Israer-shuara úuntri̱n ashamak paant nemarsachmiayi. Niisha seamtai Piratu “Jukitia” tímiayi. Tutai Jusé Jesusa aya̱shí̱n jukimiayi. o1W%Tura chikichcha:“Ijiuarmiania nuna wáinkiartatui” tu áarmaiti. Jesus iwiarsamu amiania nu y0k$Yaunchu Yus-Chichamnum aarma uminkiati tusa túrunaiti:“Ni ukunchi̱n kupirkachartatui” tu áarmaiti. /#Wi, Juaṉ, nuna wainkia asan nekas tajai. Atumsha Yus enentáimtustarum tusan tí nekas tajai. Wi áarajna nu nekasaiti nékajai. b.="suntar aya paenam ijiumiayi. Ijiumtaisha nu chichamtaik numpa yumiji̱a̱i̱ puarmiayi. L-!Tura Jesusan weantuk yaunchu jákaiti tusa kaṉkaji̱n kupirtsuk .,U Nuyá suntarsha weriar emka krúsnum amia nuna kaṉkaji̱n kupirkarmiayi. Nuyá chikichnasha Jesusja̱i̱ atsankiar ajintrurma nuna kaṉkaji̱ncha kupirkarmiayi. S+Nu tsawantai̱, kashinkia paskua námper uunt tsawantri̱ asamtai tura ayampratin tsawant aa asamtai, Israer-shuar jaka aya̱shí̱ nui̱ paant ai̱ṉ tusa nakitrarmiayi. Nu asamtai Piratun seainiak “Krúsnum ajintrurma ainia nuna kaṉkajin suntar kupirkarti. Nuyá wari jákarmatai krúsnumia̱ júkiarti” tiarmiayi. 6*eJesussha churuínian naje̱kaa “ashí túrunatniua nu mash uminkiai” tímiayi. Nuna ti̱, muuken nená jakamiayi. Suntar Jesusan paenam naṉkiji̱a̱i̱ ijiumiania nu ){Nui̱sha piniṉnum churuín ámiayi. Tura shuar nuna uruchja̱i̱ ejampar sapapja̱i̱ ijiu mukunaati tusa susamiayi. ~(uNuyá ashí uminkiamtai Jesus nuna nekáa yaunchu Yus-Papinium aarma uminkiati tusa “kitiamajai” tímiayi. $'ANuyá ni unuiniamuri̱ncha tímiayi “Ju̱ ame nukua áintsaṉ atí.” Nu tsawantaik nu unuiniamuri̱ ni je̱e̱n jukí awayámiayi. Jesusa jakamuri̱ "&=Jesus ni nukurí̱ncha tura ni ti aneamu unuiniamuri̱ncha nui̱ wajan wáiniak ni nukurí̱n tímiayi “Nukuru, ju̱ ame uchirmea áintsaṉ atí.” v%eKrúsnumsha Jesusa nukurí̱sha Kriúpasa nua̱rí̱ Marisha tura Máktaranmaya̱ Marisha wajaarmiayi. $)Tuma asamtai suntar tiarmiayi “Ju̱ka jáa̱kchatai. Antsu nakurakrin yának ati nu jukiti.” Núja̱i̱ṉkia yaunchu Yus-Chichamnum aarma nu uminkiamiayi:“Winia entsarmarun akantrarmiayi tura nakurusar awakmakua nuna winia pushirun súsarmiayi” áarmaiti. y#kSuntarsha Jesusan krúsnum awajainiar ni entsarmari̱n kuátru akankar aṉkant aṉkant júkiarmiayi. Tura ni pushiri̱n apatsuk najanamu asamtai jáa̱ktinian nakitrarmiayi. Kame yakí̱ya̱ nuṉkaani̱ apaiyia̱chma takamtsukuyi. S"Tura Piratu nincha ái̱kiar “Wi áaraj nuke átatui” tímiayi. *!MNu asamtai Israer-patri uuntri̱ Piratun jeariar “Israera Uunt Akupniuri̱” áaraip. Antsu “Israera Uunt Akupniuri̱ntjai tawai” tu aarta” tiarmiayi. _ 7Israer chichamja̱i̱sha Kriaku chichamja̱i̱sha Rúmanmaya̱ chichamja̱i̱sha áarmauyayi. Menaintiu chichamnum aarma asamtai tura Jesusaréṉ pepru tíjiu̱ch asamtai Israer-shuar ti untsurí̱ áujiarmiayi. Piratusha Jesusa krúsri̱n uunt áarman anujkamiayi. NASARETNUMIA̱ JESUS, ISRAERA UUNT AKUPNIURI̱ Tu áarmauyayi. %Nui̱ krúsnum ajintrurar awajainiarmiayi. Tura mai pae̱ jimiará shuaran chikichik chikichik awajainiarmiayi. Tura Jesus ajapén ámiayi. Jesussha ni krusri̱ yanaki Kúrkuta náinnium wémiayi. Kúrkuta naari̱sha Israer-shuara chichame̱n “muuka ukunch” tawai. 'Tutai Piratu Jesusan krusnum mantamnati tusa tsankatkarmiayi. Tutai niisha Jesusan júkiar wearmiayi. Jesusan krúsnum máawarmiania nu  Tura ashí “Jakati, jakati, krúsnum máatá” tu untsumkarmiayi. Tura Piratu “¿Atumí uunt akupniuri̱n krúsnum máattajak?” tímiayi. Tura Israer-patri uuntri̱ tiarmiayi “Atumí uunt kapitiántrumek in akuptamji. Chíkichka atsawai.” Paskua jisat jeatsa̱i̱ṉ nantu tutupin ajatsa̱i̱ṉ Piratu Israer-shuaran tímiayi “Uunt akupniuram íistarum.” 7 Piratusha taman antuk akupin pujutainium pujus Jesusan untsukmiayi. Nui̱ kaya ukatkamu asamtai Israer-shuara chichame̱n Kapata anaikiarmiayi. / Piratusha nú chichamtaik Jesusan aṉkant akupkattsa wakerimiayi. Antsu Israer-shuar untsumainiak tiarmiayi “Ju̱ aṉkant iníakmeka ame úunt akupniu amikri̱nchuitme. Ju̱ka “úunt akupniuitjai” taku atumí uunt akupníuri̱ nemasrinti” tu untsumkarmiayi. $A Tutai Jesussha tímiayi “Yus nuna amaschaitkiuiṉkia peṉké tujinkiaintme. Nu asamtai ami̱i̱n surutka nu ámin naṉkaamas tunaarinniuiti.” %C Nuyá Piratu tímiayi “¿Urukamtia winia a̱i̱rtsum. Wi jeajna nu nékatsmek? Wakeraknaka krúsnum máatniuncha tura aṉkant akupkatniuncha jeajai.” oW Ataksha init wayá Jesusan aniasmiayi “¿Tuya̱mpaitiam?” Tura Jesussha peṉké ái̱kchamiayi. ;qNuna antuk Piratusha nu naṉkaamas ashamkamiayi. +Tura Israer-shuar tiarmiayi “Nu shuar “Yusa Uchirí̱ntjai” takui jákatniuiti. Iiniu akupeamu aarma nui̱ núniskete” tiarmiayi. `9Israer-patri uuntri̱sha suntarsha Jesusan íisar ataksha ataksha kakantar untsumainiak “Krúsnum jakati” tiarmiayi. Piratusha “Átum júkiirum máatarum. Ni tunaari̱n peṉké wáittsujai” tímiayi. &ETímiatai Jesussha jaṉkin etseṉkruku tura pushin yamakairman entsaru jíinkimiayi. Tura Piratu nui̱ káunkarun tiarmiayi “Pai ju̱iti, íistarum.” +Nuyá Piratu atak jiinki tímiayi “Átum wáinkiarum nekaatarum tusan Jesusan jí̱i̱ktiatjai. Wikia tunaari̱nkia peṉké wáittsujai.” T!Nuyá “Israera Uuntri̱a, kakaram ajasta” tiar yapiniam awatiarmiayi. Suntarsha Jesusan wishikrar tawasap jaṉki najanamun etseṉkrumtikiarmiayi. Yamakai pushincha uunt akupniua áintsaṉ áentsrarmiayi. F  Nuyá Piratu suntaran akupkamiayi Jesusan asutiáwarat tusa. (Nuiṉkia ashí kakantar untsumainiak “Ju̱ akupkaip; antsu Parapás akupkatá” tiarmiayi. Nu Parapássha kásauyayi.E 'Tura ashí uwitin paskua nampernum sepunmaya̱ shuar aṉkant akupkatniuiti. Núnisrum tuke searme. Tuma asamtai, ¿yamaikia Israera Uunt Akupniuri̱n aṉkant akupkattajak?” tímiayi. p Y&Tura Piratu “¿Nekasa nusha warimpiait?” tímiayi. Piratu Jesusan mantamnatniun tímiania nu %Piratusha “¿Nuikia ame nekas uunt akupniukaitiam?” tímiayi. Jesussha tímiayi “Ee, ame támena nu nekasaiti. Jú̱ nuṉkanam akiinian ashí shuaran nekas ana nuna ujaktinian táwitjai. Ashí shuar nekas ana nuna umirniuka Wi táman ántawai.” hI$Nuiṉkia Jesus tímiayi “Wi jú̱ nuṉkanam akupniuchuitjai. Ju̱ya̱itkiuiṉkia Winia nemartuiniana nu máanaikiara̱a̱yi. Túrawarmatai Israer-shuarnum surutkachara̱a̱yi. Antsu ju̱ya̱n akupniuchuitjai.” 1#Piratusha tímiayi “¿Wi Israer-shuarkaitiaj? Amee shuarak Israer-patri uuntri̱ji̱a̱i̱ winin itiarmarai. ¿Warí tunáa túraitiam?” ^5"Jesussha tímiayi “¿Amekek nu inintram. Kame chíkich túramainiatsuash?” wg!Piratusha atak je̱á wayá Jesusan untsuk “¿Ámeka Israera Uunt Akupniuri̱ṉkaitiam?” tímiayi. /W Yaunchu Jesus ni jákatniuri̱n enentáimtus “Wi awajnaitniuitjai” tímiayi. Niisha krúsnum awajnain asamtai apach máataiji̱a̱i̱ Nii timia nu uminkiamiayi. PTutai Piratu tímiayi “Atumek júkirum atumí akuptammariji̱a̱i̱ ni tunaari̱ nekaatarum.” Israer-shuarsha tiarmiayi “Antsu iikia Israer-shuartikia tunáa shuarsha máachminiaitji.” Y+Niisha “Tunaarinchaitkiuiṉkia ami̱i̱ni itiacha̱a̱ji” tiarmiayi. }sNu asamtai Piratu niiji̱a̱i̱ chichastaj tusa jíinki tímiayi “¿Jú̱ áishmaṉsha warí tunáa túrait?” 5Nuyá Kaipiasai̱ya̱ Jesusan júkiar tsawant tsawa̱a̱munam apach kapitián Piratu takatai je̱a̱nam ejeniarmiayi. Israer-shuarsha ni uuntri̱ akupkamia nunisar wapik ajasa̱i̱j tusar nu je̱a̱nam waya̱charmiayi. Waya̱warka paskua nampernum yurumáchmin ármiayi. fEPítrusha ataksha “atsá” taiṉ atash shiniukmiayi. Piratu Jesusan aniasmiania nu :~mChíkich takarin, Marku shuari̱, nui̱ pujumiayi. Pítiur Marku kuíshi̱n tsupirkamia nuna shuari̱ asa tímiayi “¿Ajanam Jesusja̱i̱ wekaamin wáinkiachmakajam?” C}Tuke Anasa je̱e̱n chichainiai̱ Pítiur jinia anamuk pujáṉ shuar aniak “¿Amesha Jesusa unuiniamuri̱nchukaitiam?” tiarmiayi. Pítrusha “Atsá, wíchaitjai” tímiayi. |Nuyá Anas Jesusan jinkiá Kaipias takaamunam akupkamiayi Kaipias Patri uuntri̱ asamtai. Pítiur ataksha Jesusan natsantramiania nu { Jesussha tímiayi “¿Warinmampa yajauch aa? Turuttia. Tura tájana nu péṉkeraitkiuiṉkia ¿urukamtai awattiniam?” z)Jesus nuna takui Yusa Je̱e̱n wáiniua nu nui̱ pujá Jesusan yapiniam awati tímiayi “¿Núnisaṉ nekas úuntnum chichastinkait?” y¿Urukamtai Winia inintiam? Winia chichamprun antukua nu aniastarum. Wi timian nii ujatmakarti. Wi timiancha niisha nékainiatsuk.” ;xoJesussha tímiayi “Ashí íimiainiai̱ṉ tuke etserniuitjai. Israer-shuar iruntainmasha Yusa Uunt Je̱e̱ncha Israer-shuar irunainia nui̱ arantutsuk tuke etserkaitjai. }wsIsraer-patri uuntri̱ Jesusan aniasmiayi “Ame unuiniamurmesha ¿ya ainia. Tura warí nin jintintiaitiam?” 6veTsetsek asamtai suntarsha tura nui̱ takarniusha jinia ikiapárar ni nawe̱n anaak pujuarmiayi. Pítrusha nui̱ pachiiniak anamuk pujumiayi. Kaipias Jesusan aniasmiania nu u Waiti wáinniusha Pítrun aniasmiayi “¿Amesha nuna unuiniamuri̱nchukaitiam?” Pítrusha “Atsá, núchaitjai” tímiayi. Bt}Tura Pítiur a̱a̱ wáitiniam wajaamiayi. Túramtai chíkich unuiniamu jiinki wáitin wáinia nú nuwa̱ja̱i̱ chichas Pítrun awayámiayi. Nui̱ nékanu asa yúpichuch awayámiayi. isKSemuṉ Pítiur chíkich unuiniamuja̱i̱ Jesusa uku weriarmiayi. Israer-patri uuntri̱ nú unuiniamunka nékauyayi. Tuma asamtai ni je̱e̱n jeawar, suntar Jesusja̱i̱ a̱a̱ tanishnum wáiniakui niisha waya̱miayi. 8k~~~}}V{{{zzyy0xxPwv7uuwutsrr6qqMpoHmmRmkkjjihhgff`edd2cbb>== <;;:{99E887k66&544/322Y110//[.. ,,L++u**{)).(s''+&%$$#""}! }CXD{6\&;<z * : H +2Sv86ieTúmakui ashí shuar ti enentáimprar Yusa náari̱n shiir awajsarmiayi. Tura ashamainiak “aentsti tujinkiamu yamái wáinkiaji” tiarmiayi. Riwin Jesus untsukmiania nu hyNú chichamaik eme̱a̱ru niisha íimiainiamunmaṉ tampuri̱n achik wajaki ni je̱e̱n Yúsan wararki wémiayi. gWats, Aents Ajasu tutai Wisha tunaan tsaṉkuratniun Yusa kakarmari̱n takakjai. Ju̱ja̱i̱ nekaatarum tusan wats itiurchat tárumna nuna túrattajai.” Nuyá eme̱a̱run chicharuk tímiayi “Amesha wajakim, tampuram achikiam ame je̱e̱mi̱i̱n wetá.” \f1Nuiṉkia ¿warí imiá yúpichuchit, tsuártiniak, ni tunaari̱ tsaṉkuratniuk? jeMTura Jesus ni enentáimsamuri̱n nekáa tímiayi “¿Urukamtai tú enentáimprarum átum? [d/Nuiṉkia Israer-shuara jintinniuri̱sha, Pariséusha ni enentái̱n enentáimsar “¿Ju̱sha yait Yúsa náari̱n yajauch awajtin? Warí, aya Yúsak tunaan tsaṉkurachminkiait” tu enentáimsarmiayi. c'Nin itiarmiania nu, Jesus Yusa kakarmari̱n takakui, tú enentáimtamun Jesus nekáa eme̱arun tímiayi “Ame tunaarum tsaṉkuramuitme.” FbTura shuar ti untsurí̱ piaku asamtai waya̱mnia atsumiayi. Túmaitkui yakiini̱ wear je̱a̱n urakar, aents kae̱ ajas matsatmanum Jesus pujamunam eme̱arun tampunam nená itiararmiayi. xaiNuiṉkia eme̱a̱run tampumprua kuatru shuar itiariarmiayi. Jesus pujamunam init awaya̱ttsar wakeriarmiayi. `#Chíkich tsawantai̱ Jesus unuiniak pujai̱ Pariséu aents tura Israer-shuara jintinniuri̱sha Kariréa péprunmaya̱sha, Jutía péprunmaya̱sha tura Jerusaréṉnumia̱sha káunkarmia nu antúu pujuarmiayi. Jaa tsuártinian Yusa kakarmari̱n takakuyayi Jesus. k_ONúnisaṉ Jesuska aents atsuiniamunam we ni Apari̱n áujmiayi. Eme̱arun Jesus tsuármiania nu +^OTura Jesusa túramuri̱ ti etsernamiayi. Túmakui untsurí̱ aents anturkataj tusar káutkarmiayi. Tura ni suṉkuri̱ncha tsuámartaj tusar káutiarmiayi. n]UTúrasha Jesus chicharuk “Ámeka nu etserkaip, tímiayi. Antsu Israer-shuar Patrii̱ werim ame péṉker ajasmanum Muisáis akupkamia núnismek susata. Nuja̱i̱ ashí shuar ame péṉker ajasmarmin nekaawartatui” tímiayi. \{ Nuna tutai Jesus antiṉ tímiayi “Wakerajai. Tsuaajme.” Tura nú chichamaik tunamarusha péṉker ajasmiayi. O[ Ukunam Jesus chíkich péprunam pujai̱ tunamaru áishmaṉ taa Jesusan wáiniak tikishmatar nuṉká shushuma pankái Jesusan tímiayi “Uuntá, wakerutakmeka páchitsuk tsuáramniaitme.” Z! Nuya̱sha kanuri̱n kukar júkiar, ashí takakmari̱ncha ikiukiar Jesusan nemarki wearmiayi. Tunamaru áishmaṉkan Jesus tsuármiania nu OY Tura Sepetéu uchiri̱ Jakupusha Juaṉsha Semuṉja̱i̱ pujuarmia nusha ashamkarmiayi. Tura Jesus Semuṉkan tímiayi “Ashamkaip. Yamaikia namaka-achinia áintsamek aents-e̱a̱u ajastatme.” X  Semuṉsha ni írutkamuri̱ji̱a̱i̱ namakan timiá untsurí̱n wáinkiar ashamkarmiayi. Tuma asa Semuṉsha nuní tímiayi. WNuna túramtai Semuṉ Pítiur Jesusan tikishmatar tímiayi “Uuntá, wikia ti tunaitjai. ¿Wíji̱a̱i̱sha itiurak pujustam?” tVaTuma asamtai ni írutkamuri̱n chíkich kanunam pujuinian uwejé̱ja̱i̱ “winitia, yáintkiamniuram” tusar untsukarmiayi. Niisha táarmiayi. Túrawar jimiará kanunam métej awajsarmiayi. Tura kanusha init waya̱statuk ajamiayi. eUCTura aju̱nkar namakan ti untsurí̱n achikiarmiayi. Túram nekasha jaanaki wémiayi. >TuTutai Semuṉ tímiayi “Túrasha, Uuntá, káshisha tuke aju̱-ju̱nkuar tsawa̱rji. Túrasha peṉké achikchaji. Kame áankisha Ame támaja̱i̱ aju̱nkatjai” tímiayi. jSMUnuiniasua amik Semuṉkan chicharuk “Kanu kunanam jukim neka ai̱ aju̱nkatarum” tímiayi. TR!Tuma asamtai Jesus Semuṉka kanurí̱i̱n enkempramiayi. Tura Semuṉkan chicharuk “Ishichik ajapén juruktía” tímiayi. Nuiṉkia kanunam eṉkemas áentsun káanmatkanam pujuinian unuiniamiayi. 6QeTura jimiará kanun antumiaṉkan káanmatkari̱i̱n tepan wáinkiarmiayi. Ni nérenniuri̱ṉkia jíinkiar ni nekari̱n nijiá pujuinia asamtai kánuka aṉkant ármiayi. gP IChíkich tsawantai̱ Jesus Jinisarít antumiaṉka tutainium káanmatkari̱ pujai̱ ti untsurí̱ shuar, Yusa chichame̱n antuktai tusar wakeruiniak Jesusai̱ káunkarmiayi. Antuktai tusar wakeruiniak kae̱ ajattsarmiayi. lOQ,Tuma asamtai Kariréa nuṉkanam Israer-shuar iruntai je̱a̱nam Jesus tuke etserki wémiayi.CN+Túmaiṉ Jesus tímiayi “Yus ii enentái̱n akupkatajtsa wakera nú shiir chichaman chíkich péprunam matsatainia nunasha ujaktiniaitjai. Nu túrata tusa akupkamuitjai” tímiayi. VM%*Kashin káshik tsawa̱a̱k Jesus péprunmaya̱ jiinki atsamunam Niṉki wémiayi. Tura shuarsha e̱a̱kiar ni pujamunam jeariarmiayi. Tura iiji̱a̱i̱ tuke pujusat tusar emetataitsar wakeriarmiayi. AL{)Ti untsurí̱ iwianchruku armia nunasha iwianchri̱n jí̱i̱rkiarmiayi. Jíinkiar íwianchkia untsumainiak “Ámeka Yusa Uchirí̱nme” Jesusan tiarmiayi. Tura niisha “Jesuska Yusa anaikiamuri̱nti” tu nékainiakui Jesus kakantar chicharak itiatmamtikiarmiayi. Kariréa nuṉkanam Jesus etserkamiania nu EK(Etsa akaikin ai̱ ni shuari̱ náṉkamas sunkurja̱i̱ jaarmia nuna Jesusan ikiaatkarmiayi. Jesussha jáinian chikichkiniak chikichkiniak uwejé̱ja̱i̱ antiṉkiar tsuárarmiayi. PJ'Jesussha jaa tepan tsuntsumprua tsue̱mun “michatrata” tímiayi. Tutai nú chichamaik nuwa̱sha michatramiayi. Nú chichamaik nantaki nincha ayurawarmiayi. Untsurí̱ jaan Jesus tsuármiania nu :Im&Jesussha Israer-shuara iruntai je̱e̱nia̱ jiinki Semuṉka je̱e̱n wémiayi. Semuṉka tsatsari̱ tsue̱r ti jáamiayi. Ti jaakui Jesusan “tsuárturtá” tiarmiayi. Hw%Tura ashí nú nuṉkanam Jesusa túramuri̱n áujmatiarmiayi. Semuṉ Pitru tsatsarí̱n Jesus tsuármiania nu @Gy$Ashí pujuarmiania nu ti enentáimiar mai tunai ajarmiayi. “¿Ju̱sha warí chichamait? Ju̱ áishmaṉ Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ iwianchin ji̱i̱ki awematsuk” tiarmiayi. sF_#Tutai Jesus iwianchin kakantar chicharuk “Takamatsata. Ju̱ áishmaṉ ikiuktia” tímiayi. Tutai nu chichamaik íwianch áishmaṉnumia̱ jiinki weak nuṉká aju̱ant ikiukmiayi. Túrasha nekas yajauch awajtsuk ikiukmiayi. 0EY"“Inikiartusta. Iikia Áminkia pachistin nakitiaji. ¿Warí, incha amukratkataj tusam táchamek? Wikia nékajme. Ámeka ti peṉker Tunaarincha núitme” tímiayi. yDk!Chíkich tsawantai̱ áishmaṉ iwianchruku Israer-shuar iruntai je̱a̱nam pujumia nu untsumuk tímiayi, C) Yusa kakarmari̱n takaku asa nuja̱i̱ etserkamiayi. Tuma asamtai “Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ unuitiamtsujik” tiar ti enentáimprarmiayi. B-Nuyá Jesus Kariréa nuṉkanam Kapernáum pepru amia nui̱ wémiayi. Tura Israer-shuara ayampratin tsawantri̱i̱n tuke etserki wémiayi. vAeTúrasha Jesuska irunar matsatainiamunmaṉ etempraktak jiinki wémiayi. Iwianchrukun Jesus tsuármiania nu %@CTura wajatkiar Jesusan ji̱i̱ki péprunmaya̱ akupkarmiayi. Tura pepru amia nui̱ naint yakí náṉkatkamunam, nuyá akaki aju̱atai tusar júkiarmiayi. ]?3Israer-shuarsha iruntai je̱e̱n pujuarmia nu, nuna antukar ti kajerkarmiayi. V>%Núnisaṉ ii nuṉke̱sha Iriséu pujumia nu tsawantin ti untsurí̱ tunamaru iruniarmiayi. Tura núnaka tsuárcharmiayi. Antsu chíkich nuṉka, Sírianmaya̱ Naamaṉkan tsuármiayi” tímiayi Jesus. a=;Tuma aiṉ nu waje̱n yaiṉti tusa Yus Iríasan akuptukchamiayi. Antsu chíkich nuṉkanmaya̱ waje̱n Sarepta péprunam pujumia nuna yaiṉti tusa akuptukmiayi. Sarepta pepru Sitiún péprunam tíjiu̱ch pujawai. ;<oNuya̱sha tájarme, Irías pujumia nú tsawantin, menaintiú uwí naṉkaamas yumi yutukcha asamtai ashí Israer núṉkanam ti tsuka amia nui̱ ti untsurí̱ waje̱ irunmiayi. f;ETúrasha nekas tájarme, Yúsnan etserniun ni nuṉke̱nkikia nii tana nuna anturainiatsui. :yTu enentáimiainiakui, Jesus chicharuk “Atumsha shuar tuke tuinia núnisrumek, “tsuákratniuitkiumka amek tsuámarta,” turuttiatrume. Kapernáum péprunam aentsti túrachmin túramamna núnismek ju̱i̱sha túrata tusarum nu turuttiatrume. 9%Jesusan ashí péṉker áujmatiarmiayi. Tura Jesus ti shiir chichaakui ti enentáimprar “Juka Jusé uchirí̱nchukait” tiarmiayi. j8MJesussha chicharuk tímiayi “Yus-Chicham yamái antukurmena nu yamái tsawantin túrunayi.” F7Nu áarman aujsua amik papin nukukmiayi. Tura iruntai je̱a̱nam yáimin pujan susa iniais Niṉkia etserkataj tusa pujusmiayi. Tura ashí shuar pujuarmia nu émamkes ii pujuarmiayi. [6/tura Uunt Yus, shuáran yaiṉtin tsawantri̱ jeán etserkatniuncha akuptukuiti. 5Yusa Wakaní̱ winí pujurtawai. Shuar warainiachun shiir chichaman ujaktinian anaitiukuiti. Kúntuts enentáimiar wake mesek pujuinian tsuártinian akuptukuiti. Tura ji̱i̱ kusuruncha íimtiktinian, tura yajauch awajsamu ainia nuna péṉker awajsatniuncha, {4oNui̱ṉkia Yúsnan etserin Isayasa áarmari̱n súsarmiayi. Nuna urak, nui̱ ju̱na áarman wáinkiamiayi: F3Ni tsakarmari̱i̱n Nasarétnum Jesus wémiayi. Tura Israer-shuar ayampratin tsawantin iruntai je̱a̱nam waya̱miayi, tuke turin asa. Tura wayá Yus-Papin áujsataj tusa wajakmiayi. 72gNu nuṉkanam ashí péprunam Israer-shuar iruntai je̱a̱ armia nui̱ unuiniarmiayi. Tura anturkarmia nuka ni náari̱n shiir awajsarmiayi. Jesus Nasarétnum pujumiania nu +1OJesus ni enentái̱n Yusa Wakaní̱ kakarmari̱ pimiutkamu ajas Kariréa nuṉkanam waketkimiayi. Nu nuṉkanam naṉkaamantu túramuri̱n áujmatiarmiayi. 0- Tuma asamtai íwianch peṉké tujintiak ishichik tsawant Jesusan iniaisamiayi. Kariréa nuṉkanam Jesus ni takatri̱n naṉkamamiania nu j/M Tutai Jesus áimiuk tímiayi “Yus-Papí ju̱nasha tawai: Yus ame Úuntrum nekapsataj tiip.” .  Kayanam ajintra̱i̱ṉ tusa weṉkurmaktatui.” Tuma asamtai nekas Yusa Uchiri̱nkiumka ju̱yá akaikim iniaata” tímiayi. X-) “Yus-Papí tatsuk: “Yuska ni suntari̱n wáinkiatá tusa akupturmaktatui. y,k Ataksha íwianch Jesusan Jerusaréṉ péprunam jukimiayi. Tura Yusa Uunt Je̱e̱ yakiini iwiak tímiayi: ++OTutai Jesus tímiayi “Yus-Papí tawai: “Aya Niṉki Yus ame Úuntrum tikishmatram enentáimtustiniaitme.” Tau asamtai, werumta, iwianchi” tímiayi. *Tura chicharuk tímiayi “Ashí ju̱ nuṉka wáinmena nu wíniaiti. Tura wi wakerajna nú shuaran súsatniuitjai. Tuma asamtai tikishmatrurakminkia ju̱ nuṉkanam ashí akupkatniun susattajme. Tura nui̱ ni wariri̱ ainia nusha áminiu átatui” tímiayi. z)mTura nuyá íwianch naint yakí wájakmanum jukí, ashí nuṉka ainia nuna ju̱ chichamaik iniaktusmiayi. M(Tutai Jesus tímiayi “Yus-Papí tawai:“Aya apatkuja̱i̱ṉ shuar iwiaaku pujuschamniaiti. Antsu ashí Yus-Chicham tana nuja̱i̱ nekas iwiaaku pujusminiaiti,” tawai” tímiayi. u'cNuiṉkia íwianch chicharuk “Amesha nekas Yusa Uchirí̱ntkiumka ju̱ kaya apatuk najanata” tímiayi. 3&_Tura nui̱sha kuarenta tsawant pujusmiayi. Tura íwianch Nin tunaanum aju̱araintiajtai tusa pujurmiayi. Nu kuarenta tsawantin Jesus yurumtsuk pujá asa ti tsukammiayi. % Jesusa enentái̱n Yusa Wakaní̱ pimiutkamiayi. Jesussha Jurtaṉ entsanmaya̱ waketkimtai Yusa Wakaní̱ aents atsamunam jukimiayi. $y&Kainiaṉ Enusa uchirí̱yayi; Enus Seta uchirí̱yayi; Set Ataṉka uchirí̱yayi; tura Ataṉ Yus najanamuyayi.4#a%Ramik Matusaríṉkia uchirí̱yayi; Matusaríṉ Enuka uchirí̱yayi; Enuk Jaritia uchirí̱yayi; Jarit Maararíira uchirí̱yayi; Maararíir Kainiaṉka uchirí̱yayi; "7$Sara Kainiáṉka uchirí̱yayi; Kainián Arpaksata uchirí̱yayi; Arpaksat Sema uchirí̱yayi; Sem Nuaia uchirí̱yayi; Nuai Ramikia uchirí̱yayi; !!#Nakur Seruka uchirí̱yayi; Seruk Rakaua uchirí̱yayi; Rakau Pirikia uchirí̱yayi; Pirik Epera uchirí̱yayi; Eper Sará uchirí̱yayi;  '"Jutá Jakupa uchirí̱yayi; Jakup Isaka uchirí̱yayi; Isak Apraáma uchirí̱yayi; Apraám Tarea uchirí̱yayi; Taré Nakura uchirí̱yayi; 9!Naasuṉ Aminiatapa uchirí̱yayi; Aminiatap Arama uchirí̱yayi; Aram Esruma uchirí̱yayi; Esrum Paresa uchirí̱yayi; Páres Jutáa uchirí̱yayi; @y Nataṉ Tawitia uchirí̱yayi; Tawit Isaí uchirí̱yayi; Isaí Upitia uchirí̱yayi; Upit Puusa uchirí̱yayi; Puus Saramúṉka uchirí̱yayi; Saramúṉ Naasuṉka uchirí̱yayi; Iriakím Mirea uchirí̱yayi; Mirea Mainiáṉka uchirí̱yayi; Mainiáṉ Matata uchirí̱yayi; Matata Nataṉka uchirí̱yayi; @yMatat Riwi uchiri̱yayi; Riwí Semeúṉka uchirí̱yayi; Semeúṉ Jutáa uchirí̱yayi; Jutá Jusé uchirí̱yayi; Jusé Junaṉka uchirí̱yayi; Junaṉ Iriakímia uchirí̱yayi; ~uIr Jusué uchirí̱yayi; Jusué Irieséra uchirí̱yayi; Iriesér Jurema uchirí̱yayi; Jurem Matata uchirí̱yayi; Neri Mirkí uchirí̱yayi; Mirki Atí uchirí̱yayi; Atí Kusama uchirí̱yayi; Kusam Irmutama uchirí̱yayi; Irmutam Ira uchirí̱yayi; 7Jutá Juana uchirí̱yayi; Juana Resa uchirí̱yayi; Resa Surupapira uchirí̱yayi; Surupapir Saratiira uchirí̱yayi; Saratiir Nerí uchirí̱yayi; 1Nakai Maata uchirí̱yayi; Maat Matatíasa uchirí̱yayi; Matatías Semái uchirí̱yayi; Semái Jusé uchirí̱yayi; Jusé Jutáa uchirí̱yayi; -Jusé Matatíasa uchirí̱yayi; Matatías Amusa uchirí̱yayi; Amus Najuma uchirí̱yayi; Najum Esrí uchirí̱yayi; Esri Nakaia uchirí̱yayi; !Irísha Matata uchirí̱yayi; Matat Riwí uchirí̱yayi; Riwí Mirkía uchirí̱yayi; Mirki Jana uchirí̱yayi. Jana Jusé uchirí̱yayi; %Jesus trainta (30) uwí takaku asa ni takatri̱n naṉkamamiayi. “Jusé uchirí̱nti” tiniu armiayi. Jusésha Iría uchirí̱yayi. ;oTura Yusa Wakaní̱ yámpits najanar paant tarurmiayi. Tura Yus nayaimpinmaya̱ chicharuk “Amek winia aneamur Uchiruitme; Ámin ti wararjame” tímiayi. Jesukrístu shuari̱ -SNu túruntsa̱i̱ṉ, Juaṉsha ashí nú nuṉkanmaya̱ áentsun imiak pujurainai̱ Jesussha imianmiayi. Niisha Yúsan áujuk pujai̱ nayaimpisha uranmiayi. }Tura Erutis núnaka ántutsuk chíkich yajauchin túramiayi. Juáṉkan achik sepunam eṉkeamiayi. Jesusa imianmiari̱ &ETura nuya̱sha akupin Erutisan chicharkamiayi. Ni yachi̱ Jiripi nua̱ri̱n Jirutíasan kasarak nuatkui tura chíkich yajauchincha túrakui chicharkamiayi. OJuaṉ nu arant shiir chichaman áentsun ti núkap ujakarmiayi. ;oShuar aruusan awa̱jtia núnisaṉ, nusha yajauch ana nuna ajapa aya péṉkernak júuktatui. Neren ikiustatui tura yajauchinkia ji tuke kajinchatainiam apeattawai” tímiayi. Tumai̱ Juaṉ tímiayi “Wikia aya aya̱shmin entsanam imiajrume. Tura wiji̱a̱i̱ naṉkaamas ana nu tátatui. Ni sapatri̱ jiṉkiamuri̱nkisha atitrachminiaitjai. Niisha taa, imiantinia áanis tura jíiya áanis Yusa Wakani̱n eṉketramprattarme. m S“Ju̱ Juaṉ Yusa anaikiamuri̱nchuashit” tu enentáimsar paant nekaataitsar nákarmiayi. g GSuntarsha aniasarmiayi “Uunta, ¿iisha warí itiurkatjik?” Juaṉsha tímiayi “Ame kakarmarmi̱ji̱a̱i̱ chikichna jurukip. Tura nin tsanumpruraip. Tura uunt akupin akirmana núja̱i̱ṉ warasta” tímiayi. _ 7 Tutai Juaṉ tímiayi “Kuit uunt akupin tana nu iniaṉkasrum achikiairap.”  5 Uunt akupniu kuítri̱n juu armia nú shuar imiantiaj tusar Juáṉkan weriar aniasarmiayi. “Uunta, ¿iisha warí itiurkatjik?” tiarmiayi. . U Tutai Juaṉ tímiayi “Jimiará pushin takakna nu, takaktsuna nuna chikichan súsatniuiti. Yurumkan takakna nusha takaktsuna nuna ajamsatniuiti” tímiayi. U# Tutai aentska enentáimprar “¿Nuiṉkia itiurkatjik?” tiarmiayi.  Aneartarum. Numi ajaktinian kampuwári̱n jacha atuttsamuiti. Numi péṉker nereatsna nuka ajakar jinium apeamu ártatui” tímiayi. 3“Iikia Apraám weeaitji, tuma asakrin Yus shiir enentáimturmaji” tu enentáimtumasairap. Antsu enentáim yapaji̱ámuitkiuiṉkia péṉker wekaamurmi̱ji̱a̱i̱ paant iniakmastarum. Warí, Yus wakerakka, ju̱ kayan Apraáma shuari̱n páchitsuk najankainti, tímiayi. FUntsurí̱ aents imiatit tusar tariarmia nuna Juaṉ chicharainiak tímiayi “Napia áaniutirmincha, ti asutniátin jeatemáttana nuyá uwempratarum tusa ¿ya ujatmakuram? tímiayi. \1Túrunamtai ashí nuṉkanmaya̱ aents Yúsai̱ya̱ uwempratin aan nekaawartatui. <qJápaaka ainia nusha áimkiamu arti. Naint ainia nusha paka awajsamu arti. Jintia apijiaru ainia nusha naka jiikmia arti. Tura pujutrin ainia nusha métekrak paka awajsamu arti. B}Nu ujakman Isayas yaunchu ju̱na áarmiayi:Atsamunam wekaana nu untsumun ántuiniawai. Nii untsumuk ju̱na tawai: Atumí enentái̱ Uunta jinti̱ iwiarturtarum; naka awajsatarum. =sNuyá Jurtaṉ entsanam supichik matsamarma nuna Juaṉ wekaatusar ju̱na tímiayi “Winia tunaarun Yus tsankurturat tusarum, enentai yapaji̱árum imiantiarum.” Tu ujakmiayi. )KTura nu uwitin Anassha Kaipiássha Israer-patri uuntri̱ pujuarmiayi. Nu uwitin Sakaríasa uchirí̱ Juaṉ atsamunam pujan Yúsai̱ya̱ chichaman antukmiayi. $ CTipiriu uunt akupin pujamu kiṉse uwí jeamtai, Jutía nuṉkanam Punseu Piratu akupin pujumiayi. Tura Kariréa nuṉkanam Erutis akupin pujumiayi. Itiurea nuṉkanmasha Trakuniti nuṉkanmasha ni yachi̱ Jiripi akupin pujumiayi. Tura Apirinia nuṉkanam Risanias akupin pujumiayi. f~E4Jesuska tsakaki, tura nekaki wémiayi. Yussha tura aencha Nin shiir enentáimtiarmiayi.}3Nuyá Jesus niiji̱a̱i̱ Nasarétnum waketkimiayi. Ninkia tuke umiriarmiayi. Ashí nu túrunamun Marikia tuke enentáimtu pujumiayi. :|o2Tura timia núnaka peṉké nekaacharmiayi. }{s1Tutai Jesus tímiayi “¿Urukamtai e̱a̱trum? Winia Aparnan túratniuitjiana nuka nékatsrumek” tímiayi. ozW0Ni aparí̱sha nukurí̱sha tumáa pujan wáinkiar, ti enentáimprarmiayi. Tura ni nukuri̱ chichaak tímiayi “Uchiru, ¿ausha urukamtai itiurchat enentáimtikrurmam? Ame apasha wisha urukayik tusar ti e̱a̱kjame” tímiayi. y /Tura nui̱ ashí Jesusan anturkarmiania nu, niisha ti nékakui tura áimtanash ti péṉker áimkiui, ti enentáimturarmiayi. xw.Tura menaintiú tsawant e̱a̱kar Yusa Uunt Je̱e̱n Yus akupkamun jintinnian anturak anintrú pujan wáinkiarmiayi. cw?-wáinkiacharmiayi. Nuiṉkia Jerusaréṉnum ataksha waketrukiarmiayi, e̱a̱ktai tusar. Av{,Marisha Jusesha “wíi shuarja̱i̱ winiawai” tusa, núnaka e̱a̱tsuk chikichík tsawant wekasarmiayi. Nuyá wáinkiataj tukamá, ni shuari̱i̱n tura ni nékamunam e̱a̱karsha, fuE+Námper amuukamtai ni nukurí̱sha Jusesha nékachmanum Jesuska Jerusaréṉnum juákmiayi. ct?*Ni túrutairi̱ túruiniak, Jerusaréṉnum weak Jesusan tuse uwí jeamtai júkiarmiayi. lsQ)Jusesha, Jesusa nukurí̱sha tuke uwitin paskua námper jeakui Jerusaréṉnum weu ármiayi. r1(Uchi Jesus tsakaki, kakaram ajaki tura nú naṉkaamas nekaki wémiayi. Tura Yus Nin ti shiir awajsamiayi. Jesus Yusa Uunt Je̱e̱n túrunamuri̱ #q?'Nuyá Yus tímia nuna ashí túrawar amikiar Kariréa nuṉkanam, kame nii pujumia nú peprunam Nasarétnum Jusesha Marisha Uchisha waketkiarmiayi. Xp)&Semeúṉ tuasua amikmatai Anasha taa, Uchin wáiniak Yúsan yumiṉsamiayi. Tura Jerusaréṉnum Yus uwemtikrampratai tusa nákarmia nuna áujkuṉka uchin áujmat wémiayi. Nasarétnum waketkiarmiania nu Co%Tura waje̱mamiayi. Tura uchenta kuatru uwi takakuyayi. Tura niṉkia Yusa Uunt Je̱e̱nia̱ jíintsuk káshisha tsawai̱sha tuke Yúsan áujniuyayi. Tura yurumtsuk Yúsan áujniuyayi. n$Nuwa̱sha Ana naartin nui̱ Yusa Uunt Je̱e̱n pujumiayi. Niisha Yúsnan etserniuyayi. Ni aparí̱sha Panuíruyayi tura Aser shuarauyayi nu nuwa̱. Niisha ti úuntchiyayi. Niisha yama nuatnaikiamuja̱i̱ siati uwi ni áishri̱ji̱a̱i̱ tsaniṉ pujusarmiayi. Bm}#Nuja̱i̱ shuar ni enentái̱n warinia enentáimia nu, paant átatui. Maaj, ashí nu túmakui, ijiumua núnismek ame enentáimin ti wáitsattame, Mariya.” Tu chichasmiayi Semeúṉ. }ls"Semeúṉsha chichaak “Yus shiir enentáimturmasartí” nin tímiayi. Nuya̱sha Marin chicharuk tímiayi “Nekaata. Ju̱ Uchin Israer-shuartisha untsurí̱ nakitrar iniarartatji. Tura chíkich Israer-shuartikia ju̱ Uchin shiir enentáimtusar ti wararsartatji. Tura Uchiram Yusa kakarmari̱n ti paant iniakmastatui. Tuma aiṉ untsurí̱ Aun yajauch chichariartatui. hkI!Tura Semeúṉ Uchiniun tu chicharkui Jusesha Jesusa nukurí̱sha ti enentáimprarmiayi. zjm Israer-shuarcha ainia nu tsáapninium wekasarat tusa akuptukmaiti ju̱ Uchi. Tura Israer-shuar Áminiuram ájinia nuna ashí aents shiir enentáimtikrartí tusam ju̱ Uchi akuptukmaitji. Nuna wáinkian shiir enentáimsan jákatniuitjai.” qi[Ju̱ Uchi ashí aents uwemtikrartá tusam susamna nuna yamái imia winia ji̱i̱ruja̱i̱ wáinkiajai. ghG“Yamaikia, Uunta, Ami̱i̱n wi jeatin aṉkant atí. Turutmiamna nu ímiatrusmek umikiume. Zg-Itiariarmatai Semeúṉ uchin jusa miniakas Yúsan áujuk ju̱na tímiayi: Tf!Nú Semeúṉ Yusa Wakani “wetá” tutai, Yusa Uunt Je̱e̱n wémiayi. Tura nú tsawantai̱ Muisáis tímia núnisaṉ umirkatai tusar Marisha Jusesha uchin Jesusan Yusa Uunt Je̱e̱n itiariarmiayi. leQ“Winia anaikiamur KRISTU tutai wáintsuk jákashtatme” uunt Yusa Wakaní̱ tu jintintiamiayi. dNu túmai̱ Semeúṉ naartin áishmaṉ Jerusaréṉnum pujumiayi. Semeúṉsha Yusa Wakaní̱ pujurma asa péṉker áishmaṉkauyayi. Yúsan nekas enentáimtiniuyayi. Yusa anaikiamuri̱ji̱a̱i̱ Israer-shuar aṉkant ajastin jeati tusa nákauyayi. cTuma asamtai, Marí Yusa Uunt Je̱e̱n wái̱tsuk pujamu waya̱tniuri̱ jeamtai, uchin Yus iistí tusa Yusa Uunt Je̱e̱n Jerusaréṉnum pujana nui̱ itiarmiayi. Tura yampitsan jímiaran súsarmiayi. Muisáis akupkamun umiiniak nuna túrawarmiayi. tbaKame Yus-Papinium ju̱ aarma awai: “Ashí uchi iwia̱i̱ri̱ áishmaṉ akiinkiuṉka Yusna átatui.” a-Tura Muisais akiiniatniunam akupkamia núnisaṉ, tsawantri̱ jeamtai, Yusa Uunt Je̱e̱n Jerusarénnum uchin Yus iiktustai tusar júkiarmiayi. e`CTura uchi akiiniamu uchu tsawant jeamtai, ni túrutairi̱n túrin ásar, ni shunichiri̱ nuapen tsupirkarmiayi. Túrawar Marí ajapratsa̱i̱ṉ nayaimpinmaya̱ suntar tímia nútiksaṉ “Jesus” anaikiarmiayi. ._UTura murikiun wáinniuka antukarmia nuna enentáimtusar, tura íisarmia nunasha enentáimtusar “Nayaimpinmaya̱ suntar ujatmakmajnia tímiatrusaṉ túrunayi” tiarmiayi. Tuma ásar Yusa náari̱n shiir awajsar kantampruawar waketkiarmiayi. Uchin Jesusan Yusa Uunt Je̱e̱n itiarmiania nu f^ETúrasha Marikia ashí túrunamia nuna ni enentái̱ji̱a̱i̱ṉkia enentáimtu pujumiayi. P]Tura murikiun wáinin tiarmia nuna antukaruka ti enentáimtusarmiayi. d\AWear nuna wáinkiar, nayaimpinmaya̱ suntar uchi túrunamuri̱n timia nuna etserkarmiayi. [ Nuna tiar wárik wearmiayi. Tura Marincha Jusencha wáinkiarmiayi. Tura uchincha waaka yurumtainiam tepan wáinkiarmiayi. 0ZYTura Yusa suntari̱ nayaimpiniam waketkiarmatai murikiun wáinin tiarmiayi “Wats, Piriṉnum wárik wetái. Nu túrunamu Yus turamajnia nu iyumi” tiarmiayi. 0YY“Nayaimpinmasha Yus naṉkaamantuiti tu enentáimtusarti. Tura ju̱ nuṉkanmasha Yusja̱i̱ nawamnaikiaru ainia nu imiatkinchanum pujusarti.” Tu tiarmiayi. X' Nu chichamaik nayaimpinmaya̱ suntar ti untsurí̱, nayaimpinmaya̱ káunkarmiayi. Túrawar Yusa naari̱n shiir awajainiak ju̱na tiarmiayi: #W? Tura ju̱ja̱i̱ nekaattarme: uchi penutaiji̱a̱i̱ penuarma waaka yurumtainiam tepá wáinkiattarme. Nu wáinkiarum nekas jú̱iti, tu nekaattarme.” EV Jú̱iti: yamái tsawantai̱ uunt Tawitia pépruri̱n Piriṉnum yaunchu Yus anaikiamu KRISTU tutai, uwemtikramprataj tusa akiintiurmarme. Nu Uchisha ashí áentsun akupniuiti, tímiayi. U Túrasha nayaimpinmaya̱ suntar tímiayi “Ashamprukairap. Ashí áentsnum ti warastin atí tusan ti peṉker chichaman itiarjiarme. MT Túmainiai̱ nayaimpinmaya̱ suntar murikiun wáinin matsatainian wantintiukmiayi. Tura Yúsnumia̱ tsáapnin ni matsatainiamunam etsantramiayi. Túrunamtai murikiun wáinniuka ti ashamkarmiayi. bS=Tura Piriṉnum tíjiu̱ch murikiun wáinin kashi murikri̱n wáiniuk pujuarmiayi. RNui̱ iwia̱i̱ri̱n uchin áishmaṉkan takusmiayi. Tura uchi penutaiji̱a̱i̱ penuar, waaka yurumtainiam áepsamiayi. Írar kanutainiam pujustin aṉkant atsá asamtai túrawarmiayi. Murikiun wáinniun nayaimpinmaya̱ suntar Yus akatar akuptukmia nu JQ Tura nui̱ Piriṉnum pujuiniai̱ Marí takustintri̱ jeamiayi. IP Nu asamtai, ni náari̱n áartaj tusa Jusé wémiayi Mariji̱a̱i̱. Marisha Jusé núwe̱yayi. Tura tsaniṉcharuyayi. Túmaitiat Marisha Yusa Wakaní̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ ajamtiniuyayi. ]O3Tuma asamtai Jusé Nasarét péprunmaya̱ Kariréa nuṉkanam amia nuyá jiinki Piriṉ péprunam Jutía nuṉkanam amia nui̱ wémiayi. Juseka Tawit weeanam akiinia asa, ni nekas nuṉke̱ṉka Piriṉkauyayi. QNNi naari̱ áartaj tusa ashí shuar ni nuṉke̱niṉ wétin ármiayi. }MsNu nekapmartinian yaunchu túrushtain yamái túriarmiayi. Siria nuṉkanam Seriniu akupin pujái̱ túrawarmiayi. xL kWats, Juaṉ akiiniamia nú uwitin uunt akupin Akustu ashí nuṉkanam áentsun nekapmarartí tu chichakmiayi. K +PUchisha tsakarmiayi. Tura Yúsan nekaki-nekaki wémiayi. Israer shuarnum etserkatin tsawantri̱ jeatsa̱i̱ṉkia atsamunam pujuyayi.HJ  NYuska ashí shuaran anea asa, incha wáitnentramak ni pujamunmaya̱ ni tsáapnintri̱n suramsaitji. Ni enentái̱n kiritniunam wekainia nuna, mesertinnium jeatemá ásarmatai, ni tsáapnintri̱ jeatⁱ tusa túraiti. Tura ashí incha ii enentái̱n imiatkinchanum wekasarmí tusa túraiti.” Nuní tímiayi Sakarías. MI MNi shuari̱, ni tunaari̱ tsaṉkurnar uwemprarat tusam túrattame. H LTura amincha, uchiru, “Uunt Yusna etserniuiti” turamartatui. Amesha ni tátintri̱ iwiarataj tusam Uuntai̱ émkim wétatme. dG CGNu ujakman Yuska yámankamtaik imiá yaunchu ii uuntri̱ Apraáman tíchamkia. Apraáman ujakmia nu jú̱iti: “Wi wakeraj nútiksaran, Winia umirtukar péṉker wekainia nuna ni nemasri̱ya̱ uwemtikrattajai. Sapijmiatsuk winia tuke takartusarat tusan túrattajai” Yus tímiayi Apraáman. Iisha ni shuari̱ asakrin, nuna taku incha túramaji. lF SFYuska ii nemasri̱ya̱ tura in nakitramainiajnia nuyá uwemtikrampratniun enentáimsamia nuna, yaunchu ni etserniuri̱n péṉker armia nuna ujakmiayi. “Winia ti peṉker chichamprun tájana nuna yapaji̱tsuk umirkan tuke wáitnentratajrume” yaunchu ii úuntri̱n tímiania nunasha ni etserniuri̱n ujakarmiayi. Yaunchu nu ujakma yamái iisha wainji. E EYaunchu ii uuntri̱ Tawit Yusa wakeramuri̱ji̱a̱i̱ uunt akupin áchamkia. Tura ni ukuri̱n ti kakaram Uwemtikkiartinian suramsaitji. yD mD“Israer-shuartí ii Yusri̱ naari̱ shiir awajsatniuitji. Ii Yúsri̱sha tarutmaitji. Tura uwemtikrampraitji. jC OCUchí aparí̱ Sakarías, Yusa Wakaní pimiutkam tura Yus jintintiam, ju̱na tímiayi: BB BNu túrunamun antukar ti enentáimsarmiayi. Tura “ju̱ uchin Yus nekas pujurtsuk. Tuma asamtai uunt ajas ¿urukuk ati?” tu enentáimprarmiayi. Sakarías Yus jintintiam tímiania nu A ANuiṉkia ni írutramuri̱sha ashamkarmiayi; tura ashí Jutía nuṉka murá amia nui̱ nu túrunamun ujakam ashí nekaawarmiayi. t@ c@Nú chichamaik Sakarías chichatsuk pujamun chichakmiayi. Tura nuiṉ Yusa náari̱ncha shiir awajsamiayi. {? q?Tutai uchí aparí̱sha “Nakash surusta; áartaj tusan wakerajai” tusa aya úweje̱ja̱i̱ṉ iniakmamiayi. Takui nakash susam, ni naari̱ Juáṉkaiti, tu áarmiayi. Nuna wáinkiar “Ayawa̱ urukakuṉ ta” tu enentáimprarmiayi. s> a>Nuiṉkia uchi aparí̱n “¿Warí anaikiatajtsam wakeram?” tusar aya úweje̱ja̱i̱ṉ iniasarmiayi. h= K=Tutai tiarmiayi “¿Nusha urukamtia? Amée shuarumsha nu náartincha áwak’ tiarmiayi. R< Israer-shuar túrutai jú̱nisaiti: uchi akiiniamuri̱ uchu tsawant jeamtai, shunichiri̱ nuape̱n tsupiktin awai, sirkunsisiún tutai. Yus nuna tú tiniu asamtai tuke túrin ármiayi. Wats, Irisapítia uchiri̱ akiiniamuri̱nia̱ uchu tsawant jeamtai tsupirkatai tusar ni je̱e̱n jearmiayi. Nuiṉkia ni apari̱ naari̱ Sakarías anaikiataitsar wakeriarmiayi. : -:Tura ni shuari̱sha, ni írutramuri̱sha “Irisapítian Yus ti shiir yáiṉmiayi” tuíniak, nin iyuwearmiayi. Tura mái-metek warasarmiayi. e9 E9Nuya̱sha ni jurertin tsawantri̱ jeamtai Irisapítcha uchin áishmaṉkan takusmiayi. u8 e8Marikia Irisapítja̱i̱ menaintiú nantu pujus ni je̱e̱n waketkimiayi. Imiakratin Juaṉka akiiniamuri̱ 7 7Yaunchu ii Uuntri̱ Apraáman tura ní shuarnasha “túrattajai” timia nuna ímiatrusaṉ tuke túraiti.” Nuní tímiayi Marí. Z6 /6Israer-shuar Niiniu ájinia núnaka waitnentratniun kajinmattsuk yáinmákuitji. 5 5Péṉker ana nuna kitiamainiakui Yus péṉkeran súsaruiti. Tura antsu “ashí takakjai” tuinia nuna aya jú̱nik awajsaruiti. d4 C4Ashí akupin ainia nuna awakkaruiti. Tura íksaṉ péejchach ainia nuna uunt awajsaruiti. p3 [3Ti itiurchatan páchitsuk túraiti Nii. “Naṉkaamantuitjai” tu enentáimtumainia nuna nupetkaiti. J2 2Tura Nin umirkatniun wakerana nunasha Yus tuke waitnentrartatui. {1 q0Wisha péejchach aiṉ ni wakeramuri̱n umiktajtsan wakerakui winia enentáimturayi. Tuma asamtai ashí aents, “Marincha Yus shiir awajsaiti” tuke turutiartatui. Yuska imiá peṉker tura imiá kakaram ana nu winia ti uuntan túrutaiti. Tuma asamtai ashí aents “Marincha Yus shiir awajsaiti” turutiartatui. Núnaka yamái naṉkamamunak tuke turutú ajartatui. ?0 {/Tura Uunt Yuska winia Uwemtikruru asamtai ti waraajai. {/ q.Nuna tinia iniaisamtai Marí ju̱na tímiayi:“Wikia tuke enentairja̱i̱ “Yus timiá úuntaiti” tajai. p. [-Amesha Yus turámiania nu umikiu asam shiir pujame. Yus tímia nu túrunattawai auka” tímiayi. W- ),Warí, wisha ame áujtamna nuna ántakui ampujrui̱ uchi waras muchitrutkayi. , +Kai̱rua, ame winia Uuntru nukurí̱ áminiṉ, Yus winia ti waitnentra asa, áujsata tusa ámin akuptamkachaik, tímiayi. + *Nuiṉkia kakantar chichaak Marin tímiayi “Yus amincha ti shiir awajtamsaiti. Tura Uchiram akiiniattana nusha Yus shiir awajsamuiti. E~~X}\|{{zz3y"x^wwNvvutts^rqpp^ooNnn@mmOlkkbjjiNhxgg4f?ee_dd\dctbb``W_D^R]]\[g[ZYpYXWWVVHUU,TSWRQQ!POO'NN+ML|KK+J`IHGmG F EiDD`CBBgA@@9?>>r==<-;:998w8-76655n4332z11R0//W.-- ,I*))T('''S&&%{$#n#%"h yU|B^ ~f)SzPWb   R4dX)}W"' Niisha áimkiarmiayi, “Chíkich “Imiakratin Juáṉkaiti” turamainiawai; chikichcha “Iríasaiti” tura chíkichkia “yaunchu Yúsnan etserin nantakniua núiti” turamainiawai” tiarmiayi. (!I Jesus ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ áentsnumia̱ kanaki pujuarmiayi. Jesus Yúsan aujsua umik ni unuiniamuri̱n tiarmiayi “¿Yáiti turutainia Winia?”   Ashí yurumáwar ejemararmiayi. Tura ampirman tuse chaṉkinnium áimkiarmiayi. Jesus Yusa anaikiamuri̱nti ujakma amia nu "= Nuyá seṉku tantan tura jimiará namaknasha Jesus achik, yakiini̱ íimias Yúsan yumiṉsamiayi. Nuyá ajamsarat tusa ni unuiniamuri̱n súsarmiayi. 0[ Túrawarmatai ashí pujusarmiayi. U# Áishmaṉsha ti untsurí̱ seṉku mir (5000) jeeá ámiayi. Tura Jesus ni unuiniamuri̱n chicharainak ““seṉkuenta seṉkuenta kanaarum aṉkant aṉkant pujustarum,” titiarum” tímiayi. L Tutai Jesus tímiayi “Atumsha ayuratarum.” Tutai chichainiak “Iisha aya seṉku tanta tura namaksha jímiarchik takakji. Ju̱ shuar ayuratin sumaktai tusar wétiniaitji” tiarmiayi. - Tura kí̱akui, tuse unuiniamu Jesusan wériar tiarmiayi “Uuntá, shuar akupkachminiashit. Tíjiu̱ch péprunmasha, shúarnumkesha wear ni yurumátniuri̱n sumarmakarti, tura kanartintri̱n wáinkiarti. Ju̱i̱ pujajnia ju̱i̱ṉkia peṉké atsawai” tiarmiayi. -S Tura peṉké shuar nuna nekaawar nemariarmiayi. Túram Jesus nin shiir áujsamiayi. Tura Yusa akuptairi̱ pachis unuiniamiayi. Tura jaa armia nuna tsuárarmiayi. .U Atak Jesusa akatramuri̱ waketki taar ni túramuri̱n Jesusan ujakarmiayi. Nui̱ṉkia aents atsamunam Petsaitia péprunam tíjiu̱ch weak nui̱ júkiarmiayi. xi Tura tímiayi “Wiki, Juaṉka muuke tsupirkatarum, tíchamkaj. Tuma ai̱sha, ¿ju̱ shuar, ni túramuri̱ ashí shuar chichainia nusha yátsukait?” Tu enentáimiuk “iistaj” tímiayi. Seṉku mir áishmaṉkan Jesus ayuramiania nu \1 Uunt akupin Erutis Jesus túramun antukmiayi. Nu túramun chíkich shuarka “Juaṉ jakamunmaya̱ nantaki túrawai” tu wearmiayi. Chíkichkia, “yaunchu Yúsnan etserin E̱rías wantiniak túrawai” tu wearmiayi. Chíkichkia, “chíkich yaunchu etserin nantaki túrawai” tiarmiayi. Tuma asamtai Erutis peṉké nekaachmiayi. 7g Nuyá jíinkiar ashí péprunam uwempratin chichaman ujakiar wearmiayi; tura ashí péprunam jáiniancha tsuákiar wearmiayi. Erutis “Jesusan íistaj” tímiania nu 8i Tura atumin awa̱intiamatniun nakitiana nú péprunmaya̱ jiinkirum nawemi̱ya̱ nuṉka akakekrum ikiuktiarum. Awa̱intiamachma paant ati tusarum nu túratarum” tímiayi.  Náṉkamas je̱a̱nam jearum waya̱rmeka nuiṉ pujustarum. Nuiṉ pujusrumek chíkich péprunam wéakrum jíinkitiarum, tímiayi. ) Nuyá tímiayi “Wéakrum áyatik wetarum. Ushukrustincha, uyuncha, yurumkasha, kuitcha peṉké jukiirap. Aya chikichík pushí jukitiarum. ]3 “Yus akupin ajastin ujaktarum, tura jaa tsuártarum” tinia akupkarmiayi Jesus. B  Ni tuse unuiniamuri̱n ikiaanak ni chichame̱ja̱i̱ iwianchrukun enentái̱ya̱n iwianchin ji̱i̱rki akupkatniun tura suṉkurja̱i̱ jaa tsuártinniasha ni kakarmari̱n súsarmiayi. }8Nuwa̱chi aparí̱ nukurí̱sha ti enentáimprarmiayi. Tura Jesus “Ju̱ túramu peṉké etserkairap” tímiayi.7Túram niisha jakayat atak iwiaaku ajasmiayi. Tura nú chichamaik nantakmiayi; túrunamtai Jesus “ayuratarum” tímiayi. hI6Nuyá Jesus nuwa̱chi uwejé̱n achik, kákantar chicharuk “Nawantru nantaktia” tímiayi. 9 m5Jakaancha urukaku ta tusar wishikrarmiayi. 9 k4Ashí úutainiak atakka wáinkiashtatjapi tu úutiarmiayi. Túmainiakui Jesus peṉké jakaan nékayat tímiayi “Úutirpa. Nuwa̱chkia jákachai, antsu kanarai” tímiayi. H  3Je̱á jeawar Jesussha Niiji̱a̱i̱ untsurí̱ waya̱tniun surimkiamiayi. Antsu aya Pítrun, Jakupun, Juáṉnasha tura nuwa̱chi aparí̱n nukurí̱ncha waya̱tniun tsaṉkatkamiayi.  '2Tura Jesus nuna antuk tímiayi “Ashamkaip. Áyatik Winia nekas enentáimtursata. Túrakmin nawantrum péṉker ajastatui” tímiayi. ? w1Jesus tuke chichas pujai̱ uunt Jairu je̱a̱, ti untsurí̱ antiṉmasha, turenia̱ taa, Jáirun tímiayi “Ame nawantrum jakayi. Unuikiartin tuke itit awajipia” tímiayi. 0Nui̱ṉkia Jesus nuwa̱n tímiayi “Nawantrú, shiir wetá. Winia nekas enentáimtursa asam péṉker ajasume.” J /Nuyá nu nuwa̱sha, nekarayapi tusa kuraṉki taa Jesusa nawe̱n tikishmatramiayi. Tura ashí aents ántuiniamunam urukaku antiṉkia tura itiura wárik péṉker ajasmia nuna ujakmiayi. y.Tútaisha Jesus tímiayi “Nekas Winia antintkiayi. Winia kakarmarja̱i̱ tsuárajna nuna nékajai” tímiayi. .U-Nuiṉkia Jesus chichaak “¿Ya Winia antintkia?” tímiayi. Tura “peṉkesha antiṉchajme” tuíniakui Pítiur ni tsaniakmari̱ji̱a̱i̱ Jesusan chicharuk “Uuntá, ti untsurí̱ antiṉmasha, tura ti untsurí̱ chanunmainiasha ¿itiura “ya Winia antintkia” tame?” tíarmiayi. 9,Jesusa úkuriini̱ winiá weantuk ni pushirí̱ náṉkatramuri̱n antiṉmiayi. Nuna tura nú chichamaik numpé̱ ájapeamuncha péṉker ajasmiayi. +O+Nui̱ nuwa̱ páchitkia wémiayi. Niisha tuse uwí numpa ajapeak wáitias pujuyayi. Tsuákratniua nui̱sha ni kuítri̱n ashí ajapaitiat tsuámarchauyayi. Z-*Ni nawantri̱ chikichik amia nu, tuse uwí takaku, jakatasa pujakui nuna tímiayi. Jesus “ayu” tinia weakui ti untsurí̱ aents nemariarmiayi. Tura untsurí̱ shuar kae̱ ajas weena ásar chanuawarmiayi. ,Q)Tumai̱ Israer-shuara iruntai je̱á uuntri̱ Jairu naartin támiayi. Nii taa, Jesusa nawe̱n tikishmatar “Winia jearui̱ waitneasam winítrítiá” tímiayi. -(Tura Jesus katiṉki Kariréanam tatí tusar nákas pujuarmiayi. Tuma ásar Nii waketki katiṉki támatai nu aencha warasar áujsarmiayi. pY'“Antsu ame je̱e̱mi̱i̱n weme Yus ámin túrutma nu ashí etserkata” tímiayi. Tutai áishmaṉ we Jesus nin túramia nuna ashí nu péprunam etserkamiayi. Jairu nawantri̱ncha tura chíkich nuwa̱ncha Jesus tsuármiania nu ~}&Íwianch jíintiukiarmia nú áishmaṉ Jesusan, wisha ame wéamunam winitiaj tusa seamiayi. Tutai Jesus nuna suritiak, }%Tura ti ashamainiak Jatara nuṉkanmaya̱ aents ashí Jesusan “Wetá” tiarmiayi. Tutai Jesus kanunam eṉkemar wémiayi. R|$Iwianchruku áishmaṉ tsuárman wáinkiarmia nu yama taan ujakarmiayi. `{9#Etserkarmatai, iyutai tusar untsurí̱ shuar wearmiayi. Tura Jesus pujamunam jeawar, íwianch jíintiukiarmia nú áishmaṉkan péṉker ajas pushí entsar Jesusa nawe̱n pujan wáinkiarmiayi. Tura ashamkarmiayi. }zs"Kuchin wáinniusha túrunan wáinkiar, ashamkar, péprunmasha tura arantcha etserkatai tusar tseke wearmiayi. 6ye!Nuna takui íwianch áishmaṉnumia̱ jíinkiar kuchiniam waya̱warmiayi. Túram kuchisha nánatanam akaiki iniaawar entsanam utsanawarmiayi. Túrunawar jakekarmiayi. Ux# Nui̱ ishichik arantach náinnium untsurí̱ kuchi shushuṉmak yujaarmiayi. Tura íwianch chichainiak, “Antsu kuchiniam waya̱tin tsankatrukta” tiarmiayi. Tutai Jesuska “Ayu, wetarum” tímiayi. hwI“In uunt wáa̱nam ii jiinkimiaj nuiṉ akuptukam amutkaip” íwianch seawarmiayi Jesusan. 5vcJesus nu áishmaṉkan anias “¿yáitiam?” tímiayi. Tútai nii chichaak “Wikia Untsurí̱ntjai” tímiayi. Untsurí̱ íwianch ni̱i̱n pujurma asa nuna tímiayi. kuOÍwianchkia nu aishmaṉkan ti kakaram nupet wémiayi. Tura emetatai tusar uweje̱ncha nawe̱ncha jiruja̱i̱ jinkiá wearmiayi. Túrasha tujinkiarmiayi. Niisha jiruncha tsurí wémiayi. Tura íwianch aents atsamunam útsuk awemamiayi. Nu aishmaṉ Jesusan wáiniak tikishmatar kakantar chicharuk “¿Urukamtai winiisha tarutnium, Uunt Naṉkaamaku Yusa Uchiri̱ Jesusa? Winia wáitkiarsaip tusan seajme” tímiayi. Íwianch ni̱i̱n pujurun Jesus ji̱i̱ki akupeam tu tímiayi. 9tkKanunmaya̱ Jesus jiinkimtai nu péprunmaya̱ áishmaṉ Nin taruntamiayi. Nu áishmaṉsha yaunchu iwianchrukuyayi. Misú wekas, je̱á pujutsuk aents iwiarsamunam pujuyayi. FsKariréa nuṉka amaini Jatara nuṉkanam jeawarmiayi. r9Nuyá ni unuiniamuri̱n chicharuk “¿Urukamtai Winia enentáimtursachuram?” tímiayi. Tura niisha ashamainiak, ti enentáimprar “¿Ausha warí áishmaṉkait? Nasesha entsasha Nii chicharkam umirainiatsuk” tiarmiayi. Jatara nuṉkanam Jesus iwianchrukun tsuármiania nu eqCTúram nuiṉkia Jesusan ishintiainiak “Uuntá, iisha entsá waya̱a̱ji” tiarmiayi. Nuiṉkia Jesus nantaki nasencha entsancha chicharkamiayi. Nú chichamaik nasesha meṉkakamiayi, tura entsasha miaaku ajasmiayi. p#Entsanam wesar Jesus kanarmiayi. Tura aya aneachma nase ti kakaram násentkui chíchimi tampá tukumar kanun init awaya̱statuk awajmiayi. owChíkich tsawantai Jesus ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ kanunam eṉkemprar “Antumiaṉ amaini wetai” tímiayi. 9nkTutai Jesus tímiayi “Ee, nukuruiti, yatsuruiti, tura Yus tana nuna antuk umíana nusha winia nukuruiti, winia yatsuruiti.” Nasesha entsasha Jesusan umirkarmiania nu am;Turamtai Jesusan tiarmiayi “Ame nukusha yatsumsha a̱a̱ wajasar untsurmainiawai.” DlJesus pujamunam nukurí̱ ni yachi̱sha tariarmiayi. Uk#Tuma asamtai anearum péṉker antuktarum. Shuar takakna nu patatsamnia átatui. Túrasha takaktsuna nu, takakjai tu enentáimtumana nuka jurunkíttiawai.” Tu timiayi. Jesusa nukurí̱, Jesusa yachi̱ zjmNúnisaṉ ashí nekaachma ana nu paant átatui. Tura ú̱u̱kma ana nu nekanattawai. Tura iwiainiakma átatui. !i;‘¿Shiripkin ekeemak nukuktinkiait? Peaknum waaptak ikiuschatniuiti. Antsu je̱a̱nam wáiniana nu paant wáinkiarat tusa yakí ekentsatniuiti. Zh-Tura jinkiái péṉker nuṉkanam iniaaru tana nuka shuar antuk umiinia nuna nakumui. Niisha antukarmia nuna péṉker enentáimtusar, yawe̱tsuk umirkar ti péṉker nerenawai.’ Ashí iwiainiakma átatui ngUJaṉkiniam iniaaru tana nuka tuke enentáiji̱a̱i̱ umíatsna nuna nakumui. Nu shuarsha ántuiniawai, túrasha ni wakeramuri̱ji̱a̱i̱ wekainiawai. Ju̱ nuṉkanmaṉ ana nuna ti páchiniakui, tura kuítian ti wakeruiniakui, warastinniak enentáimtuiniakui, Yus-Chicham ni enentái̱n takaatsui. Nuja̱i̱ kaṉkarma ásar nerektinian tujintiainiawai. >fu Kayanam iniaaru tana nuka shuar antuk waras umiana nuna nakumui. Tura nú shuar kaṉkape̱ atsá asamtai, ishichik tsawantiniṉ umikiar itiurchatan wáinkiar wárik kanainiawai. .eU Jintiá iniaaru tana nuka shuar aya ántana nuna nakumui. Yúsan nekas enentáimtus uwempracharti tusa íwianch wárik taa nu chichaman ni enentái̱ya̱n júawai. Yd+ ‘Wats, ju̱ nekaatarum, tímiayi. Jinkiáisha Yusa chichame̱n nakumui. :cm Tutai Jesus tímiayi “Atumnia Yus ni akuptairi̱n nekaachma ana nuna nekamtikramprume. Tura chikichnaka, wáiniainiayat kusurua núnin ártí tusan, tura ántuiniayat nekaacharat tusan aya métek-taku chichamja̱i̱ jintintiatjai,” tímiayi. Atsaampramu chichaman Jesus paant jintintiamiania nu }bs Nuyá ni unuiniamuri̱ Jesusan aniak tiarmiayi “Ju̱ métek-taku chicham tamena nu ¿warintkume̱a tame?” kaOTura chíkich jinkiáisha péṉker nuṉkanam iniaararmiayi. Tura tsapainiar, péṉker nerekar chíkichkia siaṉsha (100) nerekarmiayi.” Tuasua amik kakantar chichaak Jesus tímiayi “Kuishim ákuiṉkia antuktarum.” ` Chíkich jinkiái jaṉkiniam iniaararmiayi. Tura jaṉkisha jinkiáisha mái-metek tsapainiar, jaṉki kaṉkar ajakramiayi. t_aChíkich jinkiái kaya írunmanum iniaararmiayi. Nu jinkiái tsapainiar, wárik nantu sukuam kárarmiayi. -^S“Atsaamin atsaamprataj tusa jíinkimiayi. Atsaamki wesa jinkiái jintiá iniaararmiayi. Túrunamtai weenak najakarmiayi. Nuyá chiṉki tariar yuawarmiayi. ]-Untsurí̱ péprunmaya̱ Jesusan iistai tusar jíinkiarmiayi. Tura untsurí̱ káunkarmatai ju̱ métek-taku chichaman Jesus unuiniamiayi: K\tura uunt akupin Erutisa takarniuri̱ Chusa nuwé̱ Juancha, tura Susancha; tura chíkich untsurí̱ ni takakmari̱n súsar Jesusan yáinkiarmiayi. Atsaamin atsaampramun Jesus unuiniamiania nu ][3Yaunchu untsurí̱ nuwa̱ jaa armia nuna tura iwianchruku armia nunasha Jesus tsuárarmiayi. Nu nuwa̱sha Nin nemarsarmiayi. Nusha ju̱ ármiayi: Maktaranmaya̱ Marí, siati íwianch jí̱i̱rkimiuya̱nia nusha "Z ?Nuyá untsurí̱ péprunam Jesus wekaráktak Yus akupeana nuna shiir chichaman etserkini wekaimiayi. Tura ni unuiniamuri̱ tuse ármia nu nemarsarmiayi. Y 2Tura Jesus nuwa̱n chicharuk ““Uwemtikiartiniaiti” tu enentáimturu asam uwempraitme. Shiir wetá” tímiayi.X1Tura chíkich ipiaamu Jesusja̱i̱ misanam pujuarmiania nu “¿Ju̱sha ya asaṉ tunaancha tsaṉkurea?” nuamtak tunainiarmiayi. OW0Nuiṉkia nuwa̱n tímiayi “Ame tunaarum tsaṉkuramuitme.” WV'/Nu tuma asamtai tájame, niisha Winia ti anentu asamtai ni tunaari̱ untsurí̱ ana nu tsaṉkuramuiti. Tura tunaar ishichik awai tau tsaṉkuramu ana nuka ishichik aneṉkratniuiti.” Tu tímiayi Jesus. lUQ.Winia muukarui̱sha asuiti ikiurtuschamame; antsu niṉkia nawerui̱ kuṉkuin asuitin ukatrurai. GT-Mukutam áujtuschamame; antsu niṉkia nawerun tuke mukutui. *SM,Tutai Jesus tímiayi “Nekas tame.” Nuiṉkia nu nuwa̱n iis Semuṉkan tímiayi “Ju̱ nuwa̱ wáintsumek. Ame je̱e̱mi̱i̱n waya̱mtai winia nawer nijiartin entsa suruschamame; antsu ju̱ nuwa̱ka nawerun neajki̱ji̱a̱i̱ nijiarturai, tura intiashi̱ji̱a̱i̱ japirturai. WR'+Tutai Semuṉ tímiayi “Enta, núkap tumashri̱n tsaṉkuramia nu.” RQ*Akiktin tsawant jeamtai mái-metek takakcha ármiayi. Tuma asamtai kuítian ikiamin ni tumashri̱n mái-metek asakátrarmiayi. Wats, turuttiá ¿tú áishmaṉka ikiamniun nekas aneamia?” tímiayi. *PM)Tutai Jesus tímiayi “Kuítian ikiamniun jimiará áishmaṉ tumashmakarmiayi. Chíkich kiniantus (500) tura chíkichka aya seṉkuentak tumashmakmiayi. &OE(Nuiṉkia Jesus Pariséun chicharuk tímiayi “Semuṉká, ámin titiaj tusan wakerajai.” Tutai Pariséu chichaak “Turuttiá, Uuntá” tímiayi. bN='Pariséu Jesusan ipiaamia nu, nuna wáiniak ju̱na enentáimsamiayi: “Ju̱ nekas Yúsnan etserniuitkiuṉka, ju̱ yajauch nuwa̱ ántiana nuna nekaawainti. Warí, niisha netse nuwa̱chukait” tu enentáimsamiayi. /MW&Tura úutki Jesusa nawen pujuras ne̱ajki̱ji̱a̱i̱ niji̱armiayi. Tura intiashi̱ji̱a̱i̱ japirmiayi; nuyá nawenam mukuta kuṉkuinian ni nawe̱n ukatramiayi. (LI%Nuiṉkia nu péprunmaya̱ yajauch nuwa̱, Jesus Pariséu je̱e̱n yurumáttsa weyi táman antuk, kayá mutinium kunkuin asuiti áimkiamun takukí jearmiayi. {Ko$“Winí yurumáitia” tusa Pariséu Jesusan ipiaamiayi. Tutai Jesus ni je̱e̱n werí misanam pujusmiayi. J!#Wats, nekas neka ainia nu, Yusa nekatairi̱n iniakmainiawai.” Tu tímiayi. Pariséu Semuṉ náartin Jesusan ni je̱e̱n ipiaamiania nu -IS"Nuyá Wisha Aents Ajasan támajai. Tura yurumá úmakuisha “ti yurumin tura ti nampenaiti; kame ashí yajauch shuaran tura kuítian-juu amikrinti” túrutrume. H!Atumsha núnisaitrume. Kame Juaṉ núkap yurumtsuk úmutsuk wekaimiayi. Túmakui átumka “iwianchrukuiti” tímiarme. %GC Uchiji̱a̱i̱ métek árume. Ni ai̱ji̱a̱i̱ iruntrar nakurustaj tukamá tuíniawai “Námpera áinis nakurustaitsar peem umpuarji, túrasha jantsemáchurme. Nuyá iwiarsatniua áinis nakurustaitsar íwiareakur kantamtai kantamáaji, túrasha átum úutcharme.” Tu tuíniawai. zFmNuiṉkia Uunt Jesus tímiayi “Yamaiya̱ áentstiram, wariji̱a̱i̱ṉ métek árum nuna paant títiatjarme. ETúrasha Pariséusha Israer-shuara jintinniuri̱sha Yus yáiṉtaj támaitiat Juaṉ imiaamuja̱i̱ imiancha ásar nakitrarmiayi. DPeṉké shuarsha, kuítian-juusha, Juaṉ imiaimiuja̱i̱ imianiarmia nu, Jesus timian antukar Yusa náari̱n shiir awajsarmiayi. TC!Nekasan tájarme, Yúsnan etserin imiakratin Juaṉja̱i̱ naṉkaamas uunt atsuwiti. Túmaitiat Yus akupeamunam páchinia nu shuarka nekas imianchaitiat, Juaṉja̱i̱ naṉkaamas átatui” tímiayi. B-Yaunchu Yus-Chichamnum ju̱ áarmaiti:“Winia akatramurun ami̱i̱ni emka akupeajai ame jintimin iwiarat tusan.” Juaṉ nu akatramuiti. hAINuiṉkia ¿warí werimiarum. Yúsnan etserniuk werimiarum? Maa, nú naṉkaamas wáinkiarme. @7Nuikia ¿warí werimiarum. Shuar péṉker iwiarmampra íistai tusarmek wémarum? Warí, péṉker iwiarmampraka uunt akupniu je̱e̱n pujuiniatsuk. z?mWaketkiarmatai Jesus Juáṉkan pachis áujmatman antuk shuar matsamarmia nui̱ ju̱na tímiayi: “Shuar atsamunmasha ¿warí werimiarum. Pintiu nase umpúam atúu we ju̱ní we ajana nu iistai tusarmek wémarum? Juaṉ núnischaiti. `>9Yawe̱tsuk Winia tuke shiir enentáimturna nú shuar shiir átatui” tímiayi Jesus. b==Tuma asa Jesus akatramun ju̱na tímiayi: “Waketkirum ashí átum antukurmena nusha, wáinkiarumna nusha ujaktarum. Kusurusha wáinmainiawai; shutuap ainia nu péṉker wekainiawai; tunamarusha tsuámainiawai; empekusha ántuiniawai; jakaasha atak iwiaaku ajainiawai; tura kuítrinchanumsha uwempratin chicham ujakmaiti. Juaṉ nu ujaktarum. 3<_Wats, nii jeawarmia nui̱ Jesus untsurí̱ jaan tsuártasa pujurmiayi. Iwianchrukuncha iwianchri̱n ji̱i̱rki akupkatasa pujurmiayi. Tura kusuruncha íimtikmiayi. R;Tutai niisha Jesusan werí jeariar tiarmiayi “Incha imiakratin Juaṉ akatar akuptamkaji. ¿Amesha nekas tátinia núkaitiam. Chikichak nákastatajⁱ? Nu nekaatai tusar wakeraji” tiarmiayi. G:Tura Jesusai̱ akupkarmiayi. “Atumsha Jesus aniastarum. ¿Amesha nekas Kristu Yus akupkamu tátinia núkaitiam. Kame chikichak nákastatajⁱ? titiarum. Nu nekáa ikiuutarum’ tímiayi. z9mJuaṉ ni írutkamuri̱ ujakam Jesus túramun nekaamiayi. Nekáa ni írutkamurí̱n jímiaran untsukmiayi. P8Tura ashí Jutía nuṉkanmaya̱sha tura ni írutkamu nuṉka ármia nuya̱sha Jesus túramia nuna nekaawarmiayi. Imiakratin Juaṉ sepunam pujak ni amikri̱n akatar Jesusan akuptukarmiania nu 67eTura matsamiarmia nu, nuna wáinkiar ashamkarmiayi. Tura Yusa náari̱n shiir awajsarmiayi. Tura chichainiak, “Yúsnan etserniuchukait Niisha. Ataksha Yúsnan etserin uunt ana nu tarutramji” tiarmiayi. Tura “Israer-shuarti Niiniu ájinia nuna yáinmaktai tusa Yus tarutramji” tiarmiayi. r6]Tutai niisha nantaki pujus chichaamiayi. Tura Jesus ni nukuri̱n “Ju̱jú̱ uchiram” tímiayi. ,5QNuiṉkia Jesus jakaa eṉkerman tarunt antiṉmiayi; nuna juíniasha wajasarmiayi. Nuiṉkia Jesus jakaan chicharuk “Umpa nantaktia, tájame” tímiayi. I4  Jesus nu wajen wáiniak tura waitnentar “úutip” tímiayi. J3  Tura péprunam nuntumas jakaan iwiarsatai tusar juínian wáinkiamiayi. Jakáa nukuri̱ wáje̱yayi, tura uchiri̱ jakamia núchikiiyayi. Tura ti untsurí̱ nu peprunmaya̱ nin nemarsarmiayi. 2 Nuyá ukunam chíkich pepru Naín tutainium ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ tura chíkich untsurí̱ aentsja̱i̱ Jesus wémiayi. 1) Tura kapitiani̱ akatramuri̱ je̱á waketkiar, takarniuri̱ péṉker ajasun wáinkiarmiayi. Wajé̱ uchirí̱n Jesus iniantkimiania nu 0/ Jesus nuna antuk ti enentáimias ni nemarainian tímiayi “Nekas tájarme Israer-shuar Yúsan tímiatrus enentáimtinian wáinchaitjai.” |/qWi nékajai. Winia úuntur winia akuptuiniawai. Tura wisha suntaran akupenajai. Nunasha wi “wetá” takui wéawai. Tura chikichnasha “winitiá” tutai winiawai. Tura winia takartinian “ju̱ túratá” tutai umíawai.” Tu tímiayi. .Tuma asakmin imia wiki Ami̱i̱n jeatniun arantukjame. Ayatik “péṉker ajastí” tákumin winia takarniusha péṉker ajatrustatui. >-uNuyá Jesus niiji̱a̱i̱ wémiayi. Tura ni je̱e̱n jeastatuk jatemsamtai kapitiáncha ni amikri̱n akatar ju̱ titiarum tusa Jesusan akuptukarmiayi. Niisha Jesusan chicharuk ju̱na tiarmiayi “Uuntá, ántram waya̱taj tu enentáimsaip. Ame ti naṉkaamaku asam winia je̱a̱rui̱ waya̱chminiaitme. ,Niisha yajaya̱ apachitiat in shiir enentáimturmaji. Tura iruntai je̱a̱n jeamtinniasha niṉki chicharkaiti, tura ya̱ya̱wai.” x+iNiisha Jesusan weriar, umirtukat tusa ti seainiak tiarmiayi “Ju̱ kapitián nekas yáiṉtin péṉkeraiti. *3Tura Jesusan pachis áujmatainian antuk, ame shuarum Jesusan itiartiti tura winia takarniun tsuárturti tusa Israer-shuara úuntri̱n akupkamiayi. )wNui̱ Rúmanmaya̱ suntara kapitiántri̱ pujumiayi. Nu kapitiáni̱ takarniuri̱, ti aneamuri̱, jakamnia jaamiayi. G( Jesus áentsun unuiniasua amik Kapernáum péprunam wémiayi. c'?1Antsu Winia anturtukiat umiatsna nuka ju̱ja̱i̱ métekete: Shuar je̱a̱n jeamuk aya naikminiam jeammai. Tura entsa nujaṉkrua tukumpram nu je̱a̱ka pukukamai. Tura mash sáantramai.” Tu unuiniamiayi Jesus.&0Shuar je̱a̱n jeamuk emka init taur kayanam ukurmai. Tura yumi ti yutuk, entsa nujaṉkrua tukummaitiat pukukachmai kayanam ukuamu asa. %{/Shuar winia chichamprun ántuinia nu je̱a̱ jeammaja̱i̱ métekete. Winia anturtuk umíana nu ju̱ja̱i̱ métekete: V$%.‘Wi tájana nu túrachiatrumsha ¿urukamtai Winia, Uunta, túrutrum? #-Núnisaṉ péṉker shuar ni enentái̱ péṉker asamtai péṉkeran chichaawai; tura yajauch shuar, enentái̱ yajauch asamtai yajauchin chichaawai. Páantchakait. Enentáin pimiutkamu ana nuyaṉ ni wene̱ja̱i̱ chichaawai.’ Jimiará je̱a̱ ukurtin "},Numisha ni nere̱n nékanui. Tsachikniumia̱sha kushiṉkiap júukchamniaiti. Tura naranmaya̱ shuinia júukchamniaiti. _!7+‘Péṉker numi yajauchin nereatsui; tura yajauch numi péṉkeran nereatsui. $ A*Ame ji̱i̱mi̱i̱n numi tuke eṉketaisha ¿itiurtsuk ame yatsumi ji̱i̱ya̱ tsuátan jurustajme tame? ¡Ántraitrume! Emka ame ji̱i̱mi̱i̱n numi eṉketna nu jusata. Nuiṉkia paant wáinkiattame yatsumi ji̱i̱n tsuat eṉketna nu jurustin.’ Nere̱ja̱i̱ numi nekaatainti {)‘¿Itiurtsuk atumi ji̱i̱n numi eṉketna auk íitskesha atumí̱ yachí̱ ji̱i̱n tsuat eṉketusha iiyarum? (Unuiniamua nu unuiniana nuna naṉkaamas áchatniuiti. Túrasha niisha ti unuimiatar unuiniana nuja̱i̱ métek nekaamniaiti.’ +O'Tura nuya̱sha ju̱na métek-taku chichaman ujakarmiayi: “Ji̱i̱ kusurusha ¿itiurak chíkich kusuruncha jukimniait. Mai metek wa̱a̱nam iniaashtatuak? nU&Chikichcha susata. Núnisaṉ Yus atumin suramsattarme. Niisha péṉker nekapma, tura núkap ati tusa teeka awajas tura patas núkap enkea emetsai̱ amastatui. Atum chíkich túrarmena nútiksaṉ atumniasha túrutmattarme.” %‘Chikicha túramuri̱ ti enentáimtusairap. Núnisaṉ Yuska atumí tunaari̱n iirtamsashtatui. Chikicha tunaari̱n “nuke asutniatniuiti” tiirap. Núnisaṉ Yus atumin sumamtikramashtatrume. Tsaṉkurnairatarum. Núnisaṉ Yus tsaṉkurtamprattawai. yk$Ii Aparí̱ waitnentramniua nútiksarmek atumsha waitnentratarum.’ Chikicha túramuri̱ ti enentáimtusairap <q#Tura atumsha nemasrum aneatniuitrume, tura péṉker túratniuitrume, tura awaṉturkittiawai tu enentáimtsuk ikiastiniaitrume. Túrakrumniṉkia Uunt Yus péṉker akirmaktatrume; tura ni uchirí̱ntjai tu iniakmastatrume. Yuska, “yumiṉsajme” ticha nunasha tura yajauch shuarnasha shiir awajeawai. A{"Awaṉturkimniaiti tu enentáimtarum nuke íkiakrumsha ¿nusha warí péṉkera túrarum? Yajauch shuar nuamtak yajauch shuarja̱i̱ awaṉturkimniaiti tu enentáimsar ikianainiawai. )!Tura atumniasha péṉker awajtamainia nuke péṉker awajkurmesha ¿nusha warí péṉkera túrarum? Yajauch shuarsha nuna túrin áiniawai.  ‘Iista, aya atumin anenmainia nuke aneakmesha, ¿nusha warí péṉkera túrarum? Yajauch shuarsha nuna túrin áiniawai. V%Chíkich winia túrutati tusam wakeramna nútiksamek chikichcha túrata.’ ]3Seatmana nu susata, tura áminiun jurutramainiakuisha ataksha awaṉturkitia tiip. 7Ame yapimin ijiutmamtai áatú yapirui̱sha ijiuti tusam iniaktusta; ame pushirmin jurutramkitiaj tuíniakuisha sákurmencha jukiti tusam iniaisata. fEyajauch chichartamainia nusha shiir enentáimtusarta; katsekramainia nusha Yus áujtusarta. ta‘Winia anturtarmena nuna ju̱na tájarme: Ame nemasrum aneata, nakitramainia nusha shiir awajsata; q[‘Ashí aents atumin shiir awajtamkurmin aneartarum. Nuja̱i̱ waraschatniuitrume. Warí nuna uuntri̱ ántar-yusnan etseri̱n armia nuna nútiksaraṉ yaunchu shiir awajsarmiayi.’ Ii nemasri̱ aneatniun Jesus unuiniamiayi E‘Atsumatsjai, tu enentáimprumna nu, ukunmaṉka atsumattarme. Nuiṉkia waraschattarme. Yamái wishíarmena nu, ukunmaṉka wáitiakrum úuttiatrume. Nuiṉkia waraschattarme.’ xi‘Tura kuítrinniutiram atumsha atumí waratairi̱ aya yamaik waintrume. Ukunmaṉka waraschattarme.’ R ‘Túramtai nayaimpiniam ti shiir ana nu núkap sunastin átatui tu enentáimsarum ti warastarum. Warí, ju̱ shuara uuntri̱ yaunchu Yúsnan etserniun nútiksaraṉ yajauch awajsacharmakia.’ 2 ]‘Atumin nakitramprarmatai, ajapramawarmataisha, tura Winia Aents Ajasu tutaiya nú shuar ajasuiti tusar tsanumprutmak katsekkramkarmataisha warasminiaitrume.’ 0 Y‘Yamái tsukamarmena nu ukunam ejemartatrume. Tuma asamtai warasminiaitrume. Yamái úutrumna nu, ukunmaṉka wishirtatrume. Tuma asamtai warasminiaitrume.’ & ENi unuiniamuri̱n Jesus iis ju̱na tímiayi: ““Yusan atsumajai” tárumna nu, Yus akupeamunam páchitkiaitrume; tuma asamtai warasminiaitrume.’ v eJesus tsuártinian tujinkiachu asamtai ashi shuar antiṉtaj tusar wakeriarmiayi. Náinnium Jesus etserkamu )MIwianchrukusha tsuámararmiayi. DNiiji̱a̱i̱ Jesus náinniumia̱ pakanam taawarmiayi. Nui̱ pujusarmiayi. Nui̱sha untsurí̱ unuiniamuri̱sha, tura Jutía nuṉkanmaya̱, tura Jerusaréṉnumia̱ tura nayaantsanam aya̱mach Tiru, tura Setuṉ péprunmaya̱ ti untsurí̱ aents antuktaitsar pujuarmiayi. Jesus tsuarati tusar káunkarmiayi. 7Jakupu yachi̱ Jútassha, tura Jútas Iskariúti Jesusan ukunam surukmia nu. Nu tuse achikma ármiayi. Untsurí̱ shuaran Jesus yáiṉkiarmiania nu KMateusha, Tumassha, Arpeu uchiri̱ Jakupusha, Ásump Semuṉsha, 3Ju̱ ármiayi: Emka, Semuṉ chíkich naari̱ Pítiur apujtusmia nu; tura nuyá ni yachi̱ Antres, Jakupusha, Juaṉsha, Jiripisha, Parturumísha, jM Tsawa̱rmatai unuiniamuri̱n ikiankar tuse anaikiamiayi. “Winia akatramuruitrume” tímiayi. ta Nuyá Jesus Yúsan áujsataj tusa náinnium wakamiayi. Tura nu kashi Yúsan au-aujkua tsawa̱rmiayi. # Tura chíkichkia ti kajerkarmiayi. Túrawar “Jesus warí itiurkamniakit” tusar aniniaisarmiayi. Tuse unuiniamun Jesus anaikiamiania nu ) Nuyá téntakarmia nuna iis áishmaṉkan tímiayi “Uwejem takuitia.” Áishmaṉsha uwején takuimtai nú chichamaik péṉker ajasmiayi. hI Nuiṉkia iruniarmiania nuna Jesus tímiayi “Enentáimpratarum. Ayampratin tsawantai̱ yajauch túratin, péṉker túratniuja̱i̱ ¿tuá péṉkerait? ¿Uwemtikratin, máatniuja̱i̱sha tuá péṉkerait?” tímiayi. ,~QTúrasha Jesuska ni enentáimmiari̱n nekariarmiayi. Túmayat uweje̱ jakaan chicharuk “Jui̱ ajapén wajasta” tímiayi. Tutai áishmaṉ ajapén wajasmiayi. D}Tura Israer-shuara jintinniuri̱sha, Pariséusha Jesusan “yajauch túrayi” titiai tusar wakeruiniak, “ju̱ ayampratin tsawantai̱ nu shuaran tsuartimpiash” tusar ii pujuarmiayi. ,|QChíkich ayampratin tsawantai̱ Israer-shuar iruntai je̱a̱nam Jesus wayá unuiniartasa naṉkamamiayi. Nui̱ shuar uweje̱ untsuuri̱a nu jakaa pujumiayi. { Wisha Aents Ajasuitkiun ayampratin tsawantan Nérenniuri̱ntjai” tímiayi Jesus. Shuara uwejé̱ jakaan Jesus tsuármiania nu dzATawit Yusa Je̱e̱n wayá, Yus iniaktusma tantan yuámiayi; tura nemarniuncha ajamsamiayi. Tura nu tantancha aya Israer-shuara Pátriri̱ yúatin ármiayi. Tuma aiṉ Tawitcha yajauchin túrutsuk achikmiayi, tímiayi. y Takui Jesus aya̱k tímiayi “Yaunchu uunt akupin Tawitcha tura nemarniusha tsukamainiak túrawarmia nu ántichukaitrum. xNuna túruiniakui Pariséu tiarmiayi “Maaj, atumsha ayampratin tsawantai̱ takaschatniua nui̱, ¿urukamtai takaarum?” 0w [Ayampratin tsawantai̱ Jesussha unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ araamunam wekasar, unuiniamuri̱sha trikiu neren maju̱rkutak wekainiarmiayi; tura tishisar neren yuawarmiayi. v'Yaunchu nawamu úmana nuka yamarman nakitrattui. “Yaunchu nawamu imiá peṉkeraiti” tiártatui” tímiayi Jesus.u&Tuma asamtai nijiamanch yamái nawamu yamaram nuap najanamunam yaraatniuiti. Nu túramka mai metek péṉker átiniaiti. @ty%Núnisaṉ nijiamanch yamái nawamu nuap najanamu arutnum yaraachminiaiti. Túramka nijiamanch karíak ijiakratniuiti; túmak nijiamchisha nuap najanamusha mai metek meṉkainiawai. s$Tura ju̱nasha nuja̱i̱ métek-taku unuiniamiayi: “¿Yamaram pushí tsupikiar nuja̱i̱ arut pushiniam anujtukminkiait? Nu túramka yamaram pushí yajauch ajasaintiui; túrasha shiir anujkamu arut pushiji̱a̱i̱ mai metek yamaram wáinkiachminiaiti. [r/#Atsá. Wats Wisha ukunam junaktiatjai; nuiṉkia ijiarmatin átatui” tímiayi. sq_"Tutai Jesus tímiayi “Nuatma nampernum, ¿ipiaamu ainia nu ijiarmamniakait, yamái-nuatu pujai̱? Up#!Nuyá Jesusan aníak tiarmiayi “Juaṉka unuiniamuri̱sha, Pariséu unuiniamuri̱sha yurumtsuk Yúsan áujainiatsuk. Tura ame unuiniamurmeka ¿urukamtai ijiarma Yúsan áujainiatsu?” tiarmiayi. Xo) “Wikia péṉkeraitjai” tuinia nuna untsuktajtsan táchaitjai. Antsu yajauch shuar ni enentái̱n yapaji̱á Winia ajasat tusan untsuajai” tímiayi. Yurumtsuk Yus áujsatniun Jesusan aniasarmiania nu n1Tutai Jesus áimkiamiayi “Shuar jaachu péṉker ainiana nu ¿tsuákratniun atsumainiawak? Antsu jaa ainia nu tsuákratniun atsumainiawai. xmiTura Pariséusha Israer-shuara jintinniuri̱sha Jesusan tsanumpruiniak Jesusa unuiniamuri̱n tiarmiayi “¿Maaj, urukamtai atumsha akupniu kuítri̱n-juu ainia núja̱i̱sha tura chíkich yajauch shuarja̱i̱sha iruntrarum yurumprum?” l1Nuyá ukunam Riwí namperan Jesusan najatamiayi. Tura untsurí̱ akupniu kuítri̱n-juu tura chíkich shuarsha káunkar misanam pujuarmiayi. Jk Tutai Riwí wajaki takakmari̱nkia ikiuak Jesusan nemarsamiayi. 7jgUkunam Jesus wekas akupniu kuítri̱n-juu, naari̱ Riwí, ni chíkich naari̱ Mateu, akupin akitiai je̱a̱nam pujan wáinkiamiayi. Wáiniak “nemartusta” tímiayi. z]~}}.|\{zz-yy)xx(wmvuvuttDsrrqppkpo8nnhmkllkk2jii\hh1g~ff eldd*c8bbZaaN``7__L^]\S[ZYY X{WWUTsRRQPwPONN"MMLKJII-HGGyFEDDCBBAf@@]??>p=<<(;>:P98~7665433?21H0k.-1,+k+*)))''d%$##f"~! YIW?}zDc%mV H # D 7 z*ZazlRQ ,Umirin asamtai, ni uuntri̱ ashí ni wariri̱n wáitrukat tusa apujsattawai. Nuna paant tájarme. uQc +Ni uuntri̱ taa, takatri̱n tímiatrusaṉ túran wáinkiuiṉkia nu wáinniusha shiir enentáimsamniaiti. uPc *Tutai Jesus tímiayi “Atumsha péṉker takatan wáinniua núnisketrume. Takatan wáinin ni uuntri̱ takatri̱n takainia nuna, yurumátin jeamtai, ayurkamna núiti ni úuntri̱n shiir umirna nu, tura péṉker enentáimtana nu. O- )Nuyá Pítiur aniasmiayi “¿Aya ínkik unuiniartaj tusam nu métek-taku chicham támek. Kame ashí nekaawarat tusamek tame?’ tímiayi. N' (Atumsha núnisrumek, anearum pujustarum. Wi Aents Ajasu tutai aya aneachmanum tátatjai” tímiayi. Pénker takarin yajauch takarniuja̱i̱ M 'Tura ju̱sha nekaatarum. Je̱e̱nniua nu, kasa tátinian nékaitkiuṉka, iwiáa pujusa̱a̱yi. Kasa wayá kasamkatniun suritkia̱a̱yi. L# &Kashi ajapéṉ taaksha tura tsawa̱a̱na ai̱ taaksha ni takarni̱uri̱n iwiáa pujuinian wáinkiuiṉka, nu takari̱n shiir pujuiniawai. 3K_ %Ni uuntri̱ taak iwiáa pujuinian wáinkiarai nuka shiir pujuiniawai. Nu úuntak iwiar, “misanam pujustarum” ni takarni̱uri̱n títiatui tura yurumkan súsartatui. J "‘Ju̱ enentáimsatarum. Ni uuntri̱ nuatnaikiatin námpernumia̱ taa, “uraitia” takui, takarni̱uri̱ jinia ekeemakar wárik urattiai tusar nakáa pujuiniawai. Atumsha núnisrumek Wi atumi̱ Uuntri̱ támatai, shiir itiaatai tusarum anearum wekasatarum. zIm !Kuítrum tui̱ aa, nui̱ tuke enentáimtittiarme. Tume asamtai takakrumna nu surukrum atsumainia nu susatarum. Nuka eṉketai arut ajatsna nui̱ eṉkeatniua núniskete. Túrakrum nayaimpinmaya̱ kuit amuatsna nu íkia̱u̱wearme. Nui̱sha kasa nu kuitian kasamkataj tusa waya̱chminiaiti, tura kaya̱a̱sha nu kuitian yúatniun tujintiawai.’ Anearar wekasatniuitji H ‘Winia murikrutiram ashamkairap. Untsurí̱chuitrume. Túrasha atumí Apari̱ ni akuptairi̱i̱n pachitmaktasa ti wakerutmarme. G Antsu emka Yusna nu enentáimtustarum. Túrakrumniṉkia atsumamna nuna Yus suramsattawai.’ Kuítian pachis Jesus unuiniamiania nu F  Ju̱ nuṉkanam ana nu ti pachiirap. Chíkich shuar, Yúsan nékainiatsna nu, wariṉ yuatajⁱ, wariṉ umartajⁱ nuna ti pachiiniawai. Tura atumsha tu enentáimsairap. Urukatjak, tiirap. Ame Apa nayaimpiniam pujana nu, ashí atsumarmena nuna nékawai. [E/ Iis, nupa yamái tsakaawai tura kashin aents tsupikiar jinium apeánáwai. Tuma aiṉ Yus ti shiir awajeatsuk. Nuna tura asa atumniasha nú péṉker wáitmakchattawak. ¿Urukamtai Yus nekas enentáimtatsrum? *DM ‘Íistá, kukujsha takaachitiat tura nájanchitiat ti shíirmach áiniawai. Yaunchu akupin Sarumúṉ ti shiir iwiarmamniuitiat kukujia tímianchauyayi. tCa Kame yúpichuch ana nusha túrachminiaitiatrumsha, ¿urukamtai chíkich ainia nusha ti enentáimtarum?’ LB Tura ya shuarak, ti enentáimtana nuja̱i̱ nú naya ajasminiait. ;Ao Chiṉkisha enentáimsatarum. Niisha arakmainiatsui. Juuk yurumkan ikiuiniatsui. Tuma aiṉ Yuska ni yurumátniuri̱n tuke súawai. Atumsha chiṉkia nú naṉkaamaschakaitrum. {@o Yus iwiaaku átinian amasu asa yurumkancha amastatui. Tura ju̱ aya̱shniasha najana asa entsataincha amastatui. ?# Nuyá ni unuiniamuri̱n Jesus ju̱na tímiayi: “Warí yuarik pujustajⁱ tura wariṉ entsartajⁱ tusarum nuke ti enentáimsairap. 4>a Nuyá Jesus tímiayi “Shuar niṉki kuítri̱n ikiauntumna nu, núnisaiti. Túrasha Yusja̱i̱ íismaka kuítrinchaiti.” Yus ni uchirí̱n péṉker wáinkiaiti =7 ‘Tura Yus nin chicharuk timiai “Netse. Yamái kashi jakattame. Nuiṉkia imiá núkap ikiusumna nusha ¿yana átata?” timiai” tímiayi. <' Nuiṉkia untsurí̱ uwitin shiir pujustinian ikiusman takustatjai. Tuma asamtai, ayampran, yurumán, umaran shiir pujustatjai” timiai.’ ;y Wats, wi nékajai. Winia ikiutái-je̱a̱run ashiran nú naṉkaamas úuntan najanatjai. Tura nui̱ ashí ikiustajai. Z:- Tura “¿Ti nukap asamtai tuiṉ ikiustaj. Itiurkatjak?” tu enentáimsamiai. 9  Nuyá ju̱na métek-taku chichaman unuiniak tímiayi: “Kuítrintin áishmaṉ ni ajari̱ya̱n arakan ti nukap juukmai. 08Y Nuyá tímiayi “Péṉker enentáimsatarum. Nii takakna núja̱i̱ṉ shuar iwiaaku, áchatniuiti. Tuma asamtai kuítrintin ajastin aya nuke enentáimsaip.” ]73 Tutai Jesus tímiayi “Áishmaṉka, atumin nu túratin anaikiamukaitiaj.” 6 Chíkich áishmaṉ Jesusan tímiayi “Uuntá, ii aparí̱ ikiurtamkimiaj nuna yatsur winiasha nakak surustí, titia” tímiayi. 5  Ame áimkiatin jeamtai, Yusa Wakani̱ ame títiatmena nuna jintintramattawai,” tu timiayi. Kuítiak enentáimtuschatniuitji 04Y ‘Wats, Israer-shuar iruntai je̱a̱nmasha, tura Israer-shuar kapitiánniumsha, uuntnumsha juramainiakui, aninmainiakuisha warintiajak tusam ti enentáimsáip. ?3w ‘Winia, Aents Ajasu tutain, shuar yajauch chichartakuiṉkia nusha tsaṉkuramniaiti, tura Yusa Wakaní̱ncha yajauch chicharkuiṉkia nuka peṉké tsaṉkurachminiaiti.’ y2k antsu shuar íimiainiamunam Winia natsantrana núnaka Wisha Yusa suntari̱ íimiainiamunam natsantrattajai.’ '1G ‘Ashí shuar ashí íimiainiamunam Winia Aents Ajasu tutain, Winia natsantruiniatsna núnaka, Wisha Yusa suntari̱ íimiainiamunam natsantrashtatjai; 0' Wats, ashamkairap. Untsurí̱ chiṉkiji̱a̱i̱ naṉkaamas Yuska atumin enentáimturmarme. Warí, ame intiashmin mash Yus nekapmaruiti.’ / ‘Jimiará chiṉki ishitiúpchich ishichik kuitja̱i̱ surukchatniukait. Túrasha Yussha nu chiṉkin peṉké kajinmatkishtatui. @.y Tura ya nekas ashamkatniuitrum, nuna paant jintintiattajrume. Ame aya̱shmi̱ maa, nuyá ámin jinium akuptamkatniun tujintiatsna nu ashamkatarum. Ee, Yus ashamkatarum, tájarme.’ {-o ‘Amikrutiram, aya aya̱shmin main ainia nu ashamkairap, tájarme. Aya̱shmin maa nú arantka máashtatui. S, Nu tuma asamtai, kiritniunam tímiarmena nusha tsawái tsáapin ajasmanum antunkattawai. Tura je̱a̱ init pujusrum ishishmasrum tímiarmena nusha áa̱ ti paant etsernaktatui.’ Yusak ashamkatniuiti e+C Núnisaṉ ashí paantcha ana nu iwiainiakma átatui. U̱u̱kma ana nusha nekaamu átatui. 8* k Nu tumai̱ shuar ti untsurí̱ káunkarmiayi. Ti kaunka ásar nawe̱n mai-najatnai ajarmiayi. Tura Jesus ni unuiniamuri̱n tútan juarkimiayi. “Pariséu ántar chichamtin áiniawai. Nuka wakaprutaiya núnisaiti. Wakaprutaikia nijiamanch yumirnium yama eṉkeam páantchaiti. Tura ukunam nekaamniaiti. 2)] 5Jesus nuna takui Pariséusha, jintinniusha ti kajerkarmiayi. Tura nii tana nuja̱i̱ “yajauch túrame” titiai tusar wakeruiniak untsurí̱ anintriarmiayi.-(S 4‘Jintinniutiram aneartarum. Waiti asakatniua núnisrumek nekas nekaatin surimiarme. Atumkesha nékatsrume. Tura nekaataj tana nusha suritiarme” tímiayi. ['/ 3yamái ímiajai̱ maamu ainia nuna, kame Apir maamunmaya̱ jukí yamái Sakarías maamua tímiajai̱ anintrustatui. Namaṉ maar Yus sutai ámanum tura Yus-je̱a̱ ámanum ajapén atenkamunam máawarmia nú Sakaríasan tajai. Nu tuma asamtai tájarme, ni etserniuri̱ maantamnawarmia nuna yamái matsatrumna nútirmin aninmasartatui.’ & 2Tuma asamtai ashí ni etserniuri̱n maamu ainia nuna, yamaiya̱ áentstirmin Yus sumamtikramattarme. Nuṉka najanamunmaya̱ jukí ]%3 1‘Atumí túramuri̱n nekáa Yus ju̱na yaunchu tímiayi: “Winia etserturniun tura winia akatramurnasha ni̱i̱n akuptukartatjai. Túramtai chikichnaka máawartatui, tura chikichnaka pataatukartatui.” s$_ 0Nu túrakrum atumí uuntri̱ túrawarmia nu, “yajauchichuiti” tarume. Warí, niisha máawarmiayi, tura atumsha máawarai táyatrum niiji̱a̱i̱ méteketrume. Warí, Yúsnan etserniu iwiarsamuri̱n jeamkuram atumek sumamarme.’ 8#i /‘Aneartarum tájarme. Yaunchu atumí uuntri̱ Yúsnan étserniun máawarmia nuna iwiarsamuri̱ átum jeamniuitrume nu etserin ti péṉker ásarmatai kajinmatkishtin. d"A .Tutai Jesus tímiayi “Atumsha jintinniutiram aneartarum. Atumi̱ akupkamuri̱ji̱a̱i̱ káarak ti kijin entsakchamnia súarme. Tura átumka yáiṉtaj tusarum atumí uweje̱ja̱i̱sha peṉké ántiatsrume.’ !  -Nuikia Israer-shuara jintinniuri̱ chikichik Jesusan chicharuk tímiayi “Uuntá, nu tákum incha yajauch chichareame.”   ,‘Jintinniutirmesha, Pariséutirmesha mái-metek aneartarum. ¡Antar shiir chichamtinia! Iwiarsamu paantcha núniniaitrume. Shuar nu naṉkaamaksha nájamiat nékatsui. Núnisaṉ shuar atumi̱ chichame̱ antukar yajauchia nuna nekartamtsurme.” E +‘Tura aneartarum Pariséutirmesha. Yus áujtai je̱a̱nam peṉkeri̱ pujutainium pujustin wakerarme. Tura jintiá aents íimiainiamunam ti shiir áujtusarat tusarum wakerarme.’ ) )Aneartarum, Pariséutirmesha. Aya nuka méntasha, anissha tura aya apatkusha Yus súsatin ti enentáimprume. Nukasha tsuriasrum apatkusha tias ana nuyá chikichik achikrum, Yúsnaiti tátsurmek. Tura antsu nu túratin iniaitsuk péṉker wekasatniusha, Yus anenmarmena nusha péṉker enentáimsatniuitrume. Wats init, enentáimin ana nútiksarmek jusam susarta. Nuiṉkia ashí chamir átatui.’   (¡Enentáimcha! Warí, ashí pátatek wáiniajⁱ nuna Yus najanachmakia; tura init paantcha ana nunasha Yúsak najanachmakia.  'Tura Uunt Jesus tímiayi “Pariséutirmeka atumí yurumtairi̱ aya pátatek nijiaktin ti wakeriniaitrume. Atumsha nu yurumtaiji̱a̱i̱ méteketrume. Pátatek péṉker túrarme. Tura atumí enentái̱nkia kasamkatniusha tura yajauchia nusha piakuiti.  &Tura Israer-shuar ikijmiartin ana nuna túrutsuk aya pujakui Pariséusha nuna wáiniak “maa ¿urukamtia tura?” tu enentáimsamiayi.  %Jesus chichasua amikmatai Pariséu shuar, winia jearui̱ yurumáitia tusa untsukmiayi. Tutai Jesus wa̱yá misanam pujusmiayi. b= $Ame aya̱shmi̱i̱n kirit ajatsuk aya tsáapniniaitkiuiṉkia, shirikip paant awajea núnisaṉ ashí paant wáinkiattame” tímiayi. Pariséuncha, Israer-shuara jintinniuri̱sha “yajauchiitrume” tímiayi Jesus Y+ #Anearta. Enentáimin tsáapin ana nu kiritin ajaschati tusam anearam wekasata. 3 "Ame jí̱i̱miji̱a̱i̱ wáinkiam nuja̱i̱ wekasatin nekaattame. Tuma asamtai ame ji̱i̱miji̱a̱i̱ péṉker ana nu wáinkiumka péṉker wekasattame; antsu ame ji̱i̱miji̱a̱i̱ yajauch ana nu wáinkiumka, kiritniunam wekasatniua núnisaṉ yajauchiniam wekasattame. !; !‘¿Shirikip ekeemakar ú̱u̱ktinkiait? Pitiaknumsha eṉkeashtiniaiti. Antsu shuar je̱á waya̱na nu paant íimsat tusar yakí ekensatniuiti. mS Tura Yúsnan etserin Junas Níniwi péprunmaya̱ shuarnum Yus Chichaman etserkamtai nu shuar ni tunaari̱n enentáimtusar enentái̱n yapaji̱áwarmiayi. Tura ju̱i̱ yamái Junasja̱i̱ naṉkaamas etserin pujajai. ¡Tuma asamtai nekapsatin tsawant jeamtai Níniwinmaya̱ shuar yamaiya̱ shuar árumna nuna sumamtikramattarme!’ Aya̱shi tsáapnintri̱ E Yaunchu Sarumún uunt akupin pujai̱ Sepa núṉkanmaya̱ nuwa̱ akupin Sarumuṉka chichame̱n nekaataj tusa ti jeashtanmaya̱ támiayi. Tura yamaikia Sarumuṉja̱i̱ naṉkaamas pujai̱ átumka anturtatsrume. Tuma asamtai Wi tájarme, Yus ashí shuaran nekapsattana nu tsawant jeamtai nu nuwa̱, akupniun péṉker anturka asamtai, Yus íimianum péṉker átatui. Antsu atumsha Winia anturtukcha asakrumin Yus íimianum yajauch átatrume. Y+ Kame Junas túrunamuja̱i̱ Níniwi péprunmaya̱ shuaran yaunchu Yus ni kakarmari̱n iniakmasmia núnisaṉ yamaisha Aents Ajasu tutainjiana nu Wi túrunamuja̱i̱ Yuska ni kakarmari̱n iniakturmastatrume. P Shuar untsurí̱ Ni̱i̱n káunkarmatai Jesus tímiayi “Yamaiya̱ shuarka yajauch áiniawai. Yajauch ásar, chichartuiniak “Nekas Yúsnumia̱itkiumka aents tujintiamua nu túram Yusa kakarmari̱ iniakmasta” turutainiawai. Túrasha áyatik yaunchu Junas túrunamuja̱i̱ iniakmasmia nuja̱i̱ṉ nekaatin áiniawai. 7 Tutai Jesus tímiayi “Antsu ni chichame̱n antukar umirainia nuna, nukurja̱i̱ naṉkaamas Yus ti yáiṉkiaru áiniawai, tajai” tímiayi. 8i Shuar iruniarmia nui̱ Jesus nuna chichaa pujai̱, nuwa̱ untsumuk “Ame nukun Yus ti yáiṉkiai. Ni ampujé̱n ame pujuschamkam. Ámin amuntstamachmakam” tímiayi. T! Nuna wáiniak, ni a̱in siati iwianchin niiji̱a̱i̱ naṉkaamas yajaunchin itiá eṉkemáwartatui. Túrunamtai nu shuar nuiki nuna naṉkaamas yajauch ajastatui.” Tu tímiayi Jesus. Nekas warastin G Tura waketki péṉker iwiaramun tura aṉkant aan wáiniui. | q Nuyá Jesus ju̱na tímiayi: ‘Shuara enentáiya̱ íwianch jiinki ayamprataj tusa yumi peṉké yútatsna nui̱ wéawai. Tura ayampratniun wáincha asa ataksha waketkitniun enentáimui. “Wi jíinkimiaj nui̱ṉ waketkitjai” tawai. 3 _ Iista. Winia nemartatsna nu winia nemasruiti. Núnisaṉ Winia yáintsuna nuka aya itiurchat nájateawai.’ Iwianch ji̱i̱ki akupkamuitiat wáketna nuna ujakmiania nu   Antsu niiji̱a̱i̱ naṉkaamas kakaram ana nu winiakka nupetkashtatuak. Tura kíishtumaktinian iwiar takakman jurawai. Tura kasamkámun ni amikri̱n súawai. Kakaram áishmaṉ iwianchin nakumeawai. Tura nuja̱i̱ naṉkaamas kakaram áishmaṉ Winia nakumprawai.   ‘Kakaram áishmaṉ kíishtumaktajtsa iwiarnar wajas je̱e̱n wáinkiui, ni wariri̱ init ana nusha tímiatrusaṉ áiniawai.   Wikia Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ iwianchin ji̱i̱kin akupeajai. Nu nekaarum Yus atumi̱ enentái̱n akupin ajasuana nu nékarme.’ ;o Tura Wi Pirsepú kakarmari̱ji̱a̱i̱ iwianchin ji̱i̱ki akupeakuiṉkia, atumi shuari̱sha ¿yana kakarmariji̱a̱i̱ṉ iwianchin ji̱i̱ki akupena? Niisha “iwianchi kakarmari̱ji̱a̱i̱ túrichuitji” tuiniai̱sha ¿itiura Winiasha, “iwianchi kakarmari̱ji̱a̱i̱ túraiti” turutminiaitrum? jM Wíniaka “Pirsepú iwianchi kakarmari̱ji̱a̱i̱ iwianchin ji̱i̱ki akupeawai” túruttsurmek. Tuma asamtai tájarme, uunt iwianch Satanás naartin, ni suntari̱ji̱a̱i̱ kajernaiyaksha ¿itiur tuke kakaram átinkⁱ? fE Tura Jesus tu enentáimiainian neka asa tímiayi “Núu nuṉkanmaya̱n shuar nuamtak kajernaiyakuiṉkia nú nuṉka wárik meserchattawak; nuamtak shuarsha ni shuari̱ji̱a̱i̱ kajernaiyaksha amunaikchartatuak. 7 Tura chíkichkia, nekas Yúsnumia̱ taawashit tusar “Nayaimpinmaya̱ kakaram ana nu iniakmasam aents tujintiamu túrata” Jesusan tiarmiayi. B} Tura chíkich tiarmiayi “Ju̱ka iwianchi̱ kapitiántri̱ Satanásan, ni chíkich naari̱ Pirsepún umirniuiti. Tuma asa nuna kakarmari̱ji̱a̱i̱ iwianchin ji̱i̱ki akupeawai.” [/ Shuar iwianchruku asa chichachu ámiayi. Nuna enentái̱yan nu iwianchin Jesus ji̱i̱ki akupkamiayi. Íwianch jiinkimtai chichachu chichasmiayi. Túramtai shuar nui̱ pujuarmia nu ti enentáimprarmiayi. - Warí, átum imiá yajauchitirmesha atumí uchiri̱ péṉker ana nu tuke súchakaitrum. Atumí Apari̱ nayaimpiniam pujana nu, seakrumniṉkia nú naṉkaamas ni Wakani̱n suramsattawai.” Tu unuiniamiayi. Jesusan “iwianchi kakarmari̱ji̱a̱i̱ túrawai” tiarmiayi <s Nujintian seatmakuisha ¿titiṉkiash súsaintiam?  ‘Wats, átum uchirtintiram, ame uchiram apatkun seatmakui ¿kayaash súsaintiam? Namakan seatmakui ¿napíash súsaintiam? nU Seana núnaka suíniatsuk. E̱a̱na nuka wáintsuk. “Winiajai” tuinia núnaka awa̱iniatsuk.’ ~! Tuma asamtai tájarme: Yus seatarum; túrakrumin suramsattarme. E̱a̱krumka wáinkiattarme. “Winiajai” tákurmin awa̱intiamattarme. }' Wats, paant tájarme, niisha amikrum asa, nantaki ikiatmastinian nakitiayat, itit awajtiṉ tusa nantaki ashí wakeramna nuna suramsattawai. :|m Tura nii init pujusaṉ chichaak “Warí, wáitisha epenmiaiti, tura winia uchirsha wiji̱a̱i̱ ashí tepeenawai. Itiur nantakniak amastaj. Itit awajtipia” turamchanpiash. { Nuyá Jesus ju̱na tímiayi. “Wats, ju̱ titiái. Kashi ajapéṉ amikrum werishtameash. Tura “Winia amikiur yajaya̱ winia je̱a̱rui̱ yama tayi. Tura ajamsatniun peṉké takaktsujai. Tuma asamtai amikru, menaintiu apatuk ajamprustá” tíchatameash. 8zi Tura winia nemasrun tsaṉkurajna núnismek, Aparú, winia tunaaru tumashri̱sha tsaṉkurturta. Tunáa wakeruktin tsaṉkatrukaip. Antsu ashí tunaanumia̱ uwemtikrurta.” 6yg Aparú, ii yurumkari̱ ashí tsawant amasta. .xU Tutai Jesus tímiayi “Yus áujkuram ju̱ titiarum:Aparu Yus, nayaimpiniam pujamna nu, ii Aparí̱nme. Ame náarmincha shuar ántar pachischarti. Ashí áentsnum ame akupkatin tsawantrum wari jeati. Ame wakeramuram nayaimpiniam umikma ana núnisaṉ ju̱ nuṉkanmasha uminkiatí. jw O Chíkich tsawantai̱ Jesus Yúsan áujsataj tusa atsamunam pujumiayi. Áujsua amikmatai ni unuiniamuri̱ chikichik Nin tímiayi “Uuntá, imiakratin Juaṉ ni unuiniamuri̱n unuiniamia núnismek Yus áujsatin unuitiurta.” v *Tura aya chikichik nekas túratniuiti. Marikia nekas péṉker ana nuna achikiai. Nusha peṉké jurunkishtatui” tímiayi.ouW )Tutai Jesus tímiayi “Maaj Martá, untsurí̱ túratin ana nu ti enentáimsam itit awajtamui. Kt (Tura Mártaka ni takatri̱n ti enentáimtak Jesusan weantuk tímiayi “Uuntá Jesusá, ¿winia kai̱r takatan winiak íiktursainia nuka enentáimtsumek? Winia yáiṉtá turuttia” tímiayi. psY 'Marta kai̱ ámiayi ni naari̱ Marí. Marisha unuiniamun anturkataj tusa Jesusa nawe̱n pujursamiayi. r &Nuyá Jesus jintiá wesa chíkich péprunam jeamiayi. Nu péprunmaya̱ nuwa̱ naari̱ Marta ni je̱e̱n itiaamiayi. dqA %Takui akupkamun jintinkiartin chichaak “Entá, katsumkamun wáitnentramia núa” tímiayi. Tutai Jesus tímiayi “Amesha weme núnismek túrata.” Marta ni kai̱ji̱a̱i̱ Marí je̱e̱n Jesus pujusmiania nu }ps $Ayu, ámiji̱a̱i̱sha, nu menaintiu áiniana nu, ¿tuá imiá nekas katsumkamun waitnentramia?” tímiayi Jesus. yok #Tura kashin tsawa̱rmatai Samarianmaya̱ áishmaṉ weak jimiará kuítian jusa je̱á nérenniuri̱n susamiayi. Susa tímiayi “Ju̱ áishmaṉ péṉker wáitrukta. Tura wi amaajna ju̱ táasmataisha wi wáketkun akiktajme” tímiayi. xni "Nuyá nu áishmaṉkan weantuk ni numpamnamuri̱n asuitiji̱a̱i̱ tura wíniuja̱i̱ tsuar jaanchji̱a̱i̱ penuarmiayi. Tura ni kawairi̱i̱n ekenak jukimiayi. Tura írar kanutainiam jukí ejé nu áishmaṉkan péṉker wáinkiamiayi. m !Tura nuyá Samaria nuṉkanmaya̱ áishmaṉsha nu jintianmaṉ wesa, nu áishmaṉkan wáiniak ní shuárinchunak wáitnéntramiayi. vle Nuyá ukunam Patri yáintri̱sha nu jintianam wesa, nu áishmaṉkan wáiniak, áyatik iis ikiuak wémiayi. jkM Tura Israer-shuar Patri ukunmaṉ winis nu áishmaṉkan wáiniak aya íikiaṉ iis ikiukmiayi. vje Takui Jesus tímiayi “Jerusaréṉnumia̱ jintia Jirikiú péprunam jeana nú jintianam áishmaṉ wean, kasa áishmaṉ tariar ni wariri̱n, pushiri̱ncha kasarkarmiayi. Tura katsumkar mayái̱ ashirak aju̱antar ikiukiarmiayi. i Tutai akupkamun jintinkiartin ni anintramun kíishtumaktajtsa wakerak “Winia írutramursha ¿ya ainia?” tímiayi. bh= Tutai Jesus tímiayi “Péṉker áimsame. Nu túrakmeka tuke iwiaaku átatme.” g Akupkamun jintinkiartin aya̱k tímiayi “Ju̱na tawai: Ti enentáimsam, tuke enentáimja̱i̱ Uunt Yus aneeta. Ame kakarmaram, iwiaakmarmesha Yus íiktusta. Tura ame aya̱shim aneamna núnismek ame írutramurmesha aneeta. Núchakait” tímiayi. }fs Tutai Jesus aya̱k “¿Yús-Papinium Muisáis áarmanum waritia áarmait. Waritia enentáimiam?” tímiayi. =es Nuyá akupkamun jintinkiartin Jesus warintiak chichakat tusa wajatki werimiayi. Werí iniimiayi “Uuntá, wi tuke iwiaaku átaj takun ¿warinia túratniuitiaj?” tímiayi. ,dQ Nuyá ni unuiniamuri̱n iis tímiayi “Wi tájarme, untsurí̱ Yúsnan etserniusha tura uunt akupniusha átum yamái wáintrum nuna wáinkiatniun wakeruiniayataṉ wáinkiacharmiayi. Tura átum yamái ántarme nuna antuktinian wakeruiniayataṉ antukcharmiayi. Tura Yus achirmaku asakrumin, wáintrumna nu ti péṉkeraiti” tímiayi. Samarianmaya̱ áishmaṉ katsumkamun yaiṉmia nuna Jesus unuiniamiania nu c# “Winia Apar ashí surusuiti. Wisha ni Uchiri̱ asamtai Winia nékarui. Tura chíkich Winia nekas nekarainiatsui. Yus Apancha Wiki nékajai. Tura Wi wakeraj nú shuaran winia Aparun paant awajtajai. Nú shuarsha winia Aparun nékainiawai.” Tu tímiayi Jesus. b Nuiṉkia ni enentái̱n Yusa Wakaní̱ waramtiksam Jesus ju̱na tímiayi: “Aparú, ashí nayaimpiji̱a̱i̱ nuṉka Úuntrinme; tuma asam ju̱ túrunamu ti unuimiaru enentáimtumainia nuyá ú̱u̱kuitme; antsu uchichia núnis naṉkaamantuchu enentáimtumainia nú shuar paant awajtusuitme. Ee, Aparú, núnik wakerichmakum. Tuma asamtai shiir enentáimtajme, Aparú” tímiayi. %aC Túrasha íwianch umirtamkui nu enentáimsam warasairap. Antsu atumí naari̱ nayaimpiniam aarma aa asamtai warastarum” tímiayi Jesus. Jesus warasmiayi /`W Atumniaka winia kakarmarun susamjarme, napi najarmasha titiṉ najarmasha yajauch awajtamsa̱i̱rum tusan; tura ii nemasri̱ kakarmari̱ nupetkatniuncha susamjarme. _ Tutai Jesus tímiayi “Ee, Wisha nayaimpinmaya̱ peem peetna núnisaṉ, uunt iwianch Satanásan akaiki iniaan wáinkiamjai. +^O Ukunam nu setenta unuiniamu warasar waketki táarmiayi. Tura chichainiak “Uuntá, ame náarmi̱i̱n íwianch ji̱i̱ki akupeam umirtamkamji” tiarmiayi. 9]k Tura Jesus ni unuiniamuri̱n ju̱nasha tímiayi: “Atumin anturtamainiakka Winiasha anturtuiniawai; atumin nakitramainiakka Winiasha nakitruiniawai; tura nú arant, Winia nakitrakka Winia akuptukua nunasha nakitiawai.” Tú áujas Jesus nin akupkarmiayi. Setenta unuiniamu waketki táarmiania nu 7\g Tura atumsha Kapernáumnumia̱tirmesha, “ti naṉkaamantu ajasar nayaimpiniam jeattaji” tu enentáimtsurmek. Maaj, antsu jaka matsamtainium jeattarme, auka” tímiayi. [1 Tura atumsha aents tujintiamu túramu wáiniatrum yapaji̱achu asakrumin Tirunmaya̱ tura Setuṉnumia̱ aentsja̱i̱ naṉkaamas asutniáttarme. lZQ ‘Wáinkiatá, Kurasín péprunmaya̱tiram. Wáinkiatá Petsaitia péprunmaya̱tirmesha. Atumí pépruri̱i̱n aents tujintiamun ti túraitjai. Warí, yaunchu Tiru péprunmasha, Setuṉ péprunmasha nu tujintiamu túramuitkuiṉkia yaunchu ni enentái̱n yapaji̱áwara̱a̱yi. Túrawar kúntuts pujutai pushin entsarar yuṉkunim ajakiara̱a̱yi. GY Yusa nekapsatin tsawantri̱ jeamtai nu peprunmaya̱ shuaran ti asutiáttawai. Yaunchu Sutumanmaya̱ shuaran asutiámia nuja̱i̱ naṉkaamas asutiáttawai. Núnaka paant tájarme tímiayi. :Xm “Yusna nakitra asakrumin, atumi péprurinia̱ nuṉka ii nawe̱n peema japirar akakekji. Túrasha ju̱ paant nekaatarum: Yus ju̱ nuṉkanam akupkatin ishichik ajatemsai.” [W/ Íksarmek itiaarmachartatna nú peprunam jearum, jintiá wajasrum ju̱ titiarum, V  Jaa ainia nu tsuártarum. Túrarum “Yus ju̱ nuṉkanam akupin ajastin ishichik ajatemsai” nu peprunmaya̱ shuar titiarum. SU Awa̱intiamawartatna nú peprunam jearmeka ajampramsartatna nu yuatarum. =Ts Je̱á waya̱ttarmena nú je̱a̱nmaṉ pujustarum. Tura ajampramsattarmena nu yuatarum. Warí, takaana nu akinkiashtinkiait. Chíkich je̱a̱nam nui̱ werum nui̱ werum ajairap. S/ Nérentin “Ee, nuna wakerajai” tákuiṉkia túrunattawai. Tura “Atsá, wakeratsjai” tákuiṉkia, “nuiṉkia túrunashti” titiarum. jRM Je̱a̱ waya̱krum emka ju̱ titiarum: “Ju̱ je̱a̱nam pujuinia nuna Yus shiir awajsarti.” iQK Yurumkasha, kuitcha, sapatcha júkiirap; shuarja̱i̱ jintiá áujmamsatai tusarum wajasairap. oPW Wetarum. Átumka murikiua núninaitrume. Uunt yawa̱ yujamua núninnium tsuumai ámunam akupeajrume. nOU Akupeak tímiayi “Nekas tájarme, Yus-Chicham étserkum, júuktinia núnisaṉ, aents Yus-shuar awajsatin ti awai. Tura ¿yaki júukat, aya ishichik takainiasha? Tuma asamtai ni takarniuri̱ akupkat tusarum Nerentin seatarum. =N u Nuyá ukunam chíkich unuiniamuri̱n setenta anaikiarmiayi Jesus. Tura jímiar jímiaran apatak émkitiarum tusa ashí péprunam ashí nuṉkanam ni wétin amia nui̱ akupkamiayi. ~Mu >Tutai Jesus tímiayi “Shuar arayat ukunmaani̱ apa̱jas iimna nu, Yus akupeana nui̱ takaschamniaiti.”L1 =Nuyá chíkich tímiayi “Uuntá, nemarsataj tusan wakerajme. Túrasha wíi shuaran emka áujsan ikiuweartaj tsaṉkátrúktá” tímiayi. (KI <Tutai Jesus tímiayi “Jakaa ainia nu ni shuari̱n iwiarsatniunka enentáimtusarti. Tura ámeka weme Yus-shuar átin urukukit nu etserkata” tímiayi. BJ} ;Chíkich áishmaṉkan Jesus “Nemartusta” tímiayi. Tutai nii chichaak “Antsu, Uuntá, winia apar jakamtai, iwiarsa ikiuakun nemarsatjame. Nu tsaṉkátrúktá” tímiayi. /IW :Tutai Jesus tímiayi “Kujanchmasha ni wáa̱ri̱n takaktsuk. Chiṉkisha pasuṉken takaktsuk. Tura Wi Yusa Uchirí̱ntiatan tepesan ayampratniur atsawai.” H 9Jintiá weenai̱, chíkich áishmaṉ Jesusan chicharuk “Uuntá, tuí̱ wétatam nui̱sha nemarsatjame” tímiayi. G5 8Wi Aents Ajasu áentsun emesrattsan táchaitjai. Antsu uwemtikratajtsan táwitjai” tímiayi. Nuyá chíkich péprunam wearmiayi. Jesus nemarsatin zFm 7Tutai Jesus nin íisar kakantar chicharuk tímiayi “Atumsha atumi enentái̱ urukukit nuka nekamatsrume. iEK 6Jesusa unuiniamuri̱ Jakupusha Juaṉsha nuna nekaawar, Jesusan tiarmiayi “¿Uuntá, Erías yaunchu túramia núnisrik iisha túrat tusam wakeramek. Nayaimpinmaya̱ ji tara Samarianmaya̱ aentsun amukarti, títiatjik?” iDK 5Tura Samarianmaya̱ aentska, Jerusaréṉnum wéenan nekaawaru ásar itiaatniun nakitrarmiayi. oCW 4Wesa, kanartinian wáinkiarat tusa akatar émtikiarmiayi. Tura niisha Samaria péprunam jeawarmiayi. xBi 3Jesus, nayaimpiniam waketkitniuri̱ jeatemamtai, enentáimmia ímiatrusaṉ Jerusaréṉnum we-wémiayi. A/ 2Tutai Jesus tímiayi “Antsu suritkiairap. Shuar in nakitramachkuṉka in páchitkiawai.” Jesus Jakupun Juáṉnasha chicharkarmiania nu )@K 1Nuyá Juaṉ tímiayi “Uuntá, shuar ame náarmin pachis iwianchin ji̱i̱ki akupea nu wáinkiámji. Tura in páchitkiachu asamtai nuka suritkiamji.” y?k 0Itiá tímiayi “Winia anentuk ju̱ uchin shiir awajeana nuka Winiasha shiir awajtawai. Tura Winia shiir awajtana nuka Winia akuptana nunasha shiir awajeawai. Kame átum naṉkaamantuchu tárumna nu ti nekas naṉkaamantuiti’ tímiayi. d>A /Tura ni enentáimsamuri̱n Jesus nekaamiayi. Tuma asa uchin achik ni pujamunam itiamiayi. f=E .Nuyá ni unuiniamuri̱, yaki imiá naṉkaamaku ati tusa, nuamtak mai tunai ajarmiayi. J<  -Tura Nii timia nuna unuiniamuri̱ nekaacharmiayi. Nekaawara̱i̱ṉ tusa paantcha awajsamuyayi. Tura wariṉkit tusa anintrustinniasha arantukarmiayi. “¿Yaki imiá naṉkaamantuit?” b;= ,“Wi tájarmena ju̱ péṉker antuktarum. Winia Aents Ajasu tútain surutkartatui.” : +Tura ashí pujuarmia nu ti enentáimprar “Yuska imiá úuntchakait” tiarmiayi. Jesus ni jákatniuri̱n ataksha ujakmiania nu C9 *Tura uchi winiai̱ íwianch nuṉká aju̱ant chichichiptu áepsamiayi. Tura Jesus iwianchin kakantar chicharkamiayi. Tura uchin péṉker awajas ni apari̱n awaṉtuki susamiayi. C8 )Tutai Jesus tímiayi “Yus enentáimtichutirmin, tutupnik wekaichatirmin ¿urutmá tsawanttsuk atumja̱i̱ pujustaj. Urutmá katsuntratjatsuk? Uchiram ju̱i̱ itiata” tímiayi. p7Y (Túmakui ame unuiniamurmin iwianchin jí̱i̱rtukit tusan seamjai. Túrasha tujinkiarmai” tímiayi. 86i 'Íwianch achik núpeteam niisha náṉkamas untsumui. Tura chichichiptu ajas wenunmasha saun kaput apaawai. Íwianch nin tuke yajauch awajas aṉkant awajsatniun nakitiawai. 5  &Nu shuarnumia̱ chikichik áishmaṉ Jesusan untsuak tímiayi “Uuntá, waitneasam uchir íirtústá. Uchirsha jú̱chikiiti. v4e %Kashin tsawantai̱, náinniumia̱ táarmatai, ti untsurí̱ shuar Jesus iṉkiuṉtai tusar wearmiayi. C3 $Chichaamun antasua amikiar Jesus niṉki wajan wáinkiarmiayi. Nuiṉkia takamtak pujuarmiayi. Tura wáinkiarmia nuna peṉké etserkacharmiayi. Uchi iwianchrukun Jesus tsuármiania nu z2m #Nuiṉkia yuraṉminmaya̱ ju̱ chichaamun antukarmiayi: “Ju̱ka winia aneamu Uchiruiti. Nii anturkatarum.” q1[ "Nuna chicháa pujai̱ yuraṉkim tarí kaput amu̱awarmiayi. Tura yuraṉkim amu̱am ti ashamkarmiayi. t0a !Tura nu áishmaṉ Jesusan ikiuki weenai̱ Pítiur Jesusan chicharuk “Uuntá, iisha ti shiir pujatsjik. Menaintiu áakmaktai, Áminiusha, Muisaisnasha, Eríasnasha áakmaktai” tímiayi. Tura Pítrusha enentáimtsuk nuna tímiayi. 7/g Pítiur ni tsaniakmari̱ji̱a̱i̱ kari̱ ti pujainiai̱ṉ iwiáa pujuarmiayi. Tuma ásar Jesusan tura jimiará áishmaṉja̱i̱ jíitsumir ajas wajainian wáinkiarmiayi. . Ní̱i̱ncha wincha jíitsumir téntakarmiayi. Tura Jesus wáitias Jerusaréṉnum jákatniuri̱n amia nuna áujmatiarmiayi. s-_ Nui̱ṉkia jimiará áishmaṉ Niiji̱a̱i̱ chicháa wajarmiayi. Nuka Muisáis Eríasja̱i̱ ármiayi. e,C Jesus auju pujus nusháa iira ajattsarmiayi. Ni pushiri̱sha ti puju jíitsumir ajasmiayi. +) Nuna tuasua amik nuyá chíkich semanatin Yúsan áujsataj tusa Jesus náinnium wakamiayi. Pítiur, Jakupu, Juaṉja̱i̱ nemariarmiayi. *) Tura shuar Yusa akuptairi̱n wáintsuk jákachartatna nu jui̱ pujuiniawai. Nuna nekas tájarme” tímiayi. Jesus nusháa iira ajasmiania nu ) Wi Aents Ajasuitjiana ju̱ Winiasha tura winia chichampruncha shuar natsantraitkuiṉkia, winia wincharuja̱i̱, winia Aparu winchari̱ji̱a̱i̱ tura nayaimpinmaya̱ péṉker suntara winchari̱ji̱a̱i̱ atak táakun shuar natsantrurmia nuna natsantrattajai Wi. z(m Iimiata, shuar ashí ju̱ nuṉkanam ana nuna súmakui tura jinium wétin ákuisha ¿itiurak péṉker pujusat? N' Kame shuar ju̱ nuṉkanam aya péṉker pujustaj tákuṉka nu shuar uwemtsuk jakattawai. Antsu Winia anentu asa péṉker pujustinniak enentáimtsuna nú shuarka nekas iwiaakman wáinkiattawai. 7&g Nuyá ashí áentsun chicharuk ju̱na tímiayi “Shuar Winia nekas nemartustajtsa wakerakka ni wakeramuriṉkia iniaisati. Tuke tsawant ni krusri̱ yanaki nemartusti. % Nuyá Jesus tímiayi “Wi Aents Ajasuitjiana ju̱ ti waitsatniuitjai. Wíi shuara uuntri̱, tura ni Pátriri̱ úuntri̱sha tura ni jintinniuri̱sha nakitrurar maantuáwartatui. Túrasha iwiartusarmatai menaintiu tsawant jeamtai nantaktiatjai.” f$E Tutai Jesus “Peṉké etserkairap” tímiayi. Ni jákatniuri̱n Jesus ujakmiania nu #7 Tutai “Tura atumsha ¿yáiti túrutrum?” tiarmiayi. Takui Pítiur chichaak “Ámeka Yusa Anaikiamuri̱, Kristu tutai, núitme” tímiayi. +B~~W}k||{{>z;yy:xuxw8vuutss9rqq-pp2ocnnam]lkk jiihh~h"gofeepdcc bzaa#`_H^^i]]V\\9[[ZqYpXWW=VUUPTT>2=<“Jimiará áishmaṉ Yusa Uunt Je̱e̱n Yus áujsatai tusar wearmai. Chíkichkia Pariséuuyi, chíkichkia kuítian-juuyi.  “Péṉkeraitjai” tu enentáimtumainiak chikichnaka yajauch enentáimtiarmia nuna Jesus nekapmá chichasmiayi. Ju̱na tímiayi: hIAtsá, wárik yáinkiartatui, tájarme. Tura Wi Aents Ajasuitjiana ju̱ atak támatai, ¿shuaran tuke Winia nekas enentáimturainia nuna wáinkiatjash?” tímiayi Jesus. Pariséusha, kuítian-juuncha Yúsan áujsarmia nu Tura Yus ti péṉker asa, ni achikmarin tsawai̱sha, káshisha untsuamka nú naṉkaamas anturkashtatuak. ¿Ya̱i̱tsuk meṉkakatuak? V%Nuyá uunt Jesus tímiayi “Shuaran akupin yajauchiitiat nuna timiai. yWarí niisha tuke taa itit awajtatsuk. Tuma asamtai nin kajerka̱i̱j tusan wárik túrattajai” timiai” tímiayi. ?wYámankamtaikkia nin anturkatniun nakitmiai. Tura ukunam enentáimias “Wisha Yúsan ashamachiatnak shuárnasha péṉker enentáimtichuitiatnak ju̱ waje̱ tana nuna túrattajai. !;Tura nú péprunam waje̱ amai. Niisha shuáran akupniun chicharuk “Áishmaṉ winia yajauch awajtusmania nu íirtusta” tusa tuke waketrú pujuyi.   “Chíkich péprunam shuaran akupin amai. Nú áishmaṉ Yúsnasha ashamchauyi; shuárnasha péṉker enentáimtichuyi. s  aShuar yawe̱tsuk Yúsan tuke áujsatniua nuna unuiniartaj tusa Jesus ju̱ métek-taku chichaman tímiayi: %Nuna antukar “Uunta ¿tui̱ túrunatta?” tiarmiayi. Tutai ni chichaak “Jaka tepana nui̱ chuaṉ káutkartatui.”} s$Jimiará áishmaṉ kampuniunam wekainiartatui. Chikichik junaktiatui, chíkichkia ikiunkittiawai.” Tu tímiayi. l Q#Jimiará nuwa̱ mái-metek nekée pujuartatui. Chikichik junaktiatui, chíkichkia ikiunkittiawai. "Paant tájarme. Nú káshitin jimiará áishmaṉ nuu peaknumaṉ kanúu tepeartatui. Chikichik junaktiatui, chíkichkia ikiunkittiawai. M!Aya ju̱ nuṉkanmaya̱ṉ enentáimias “iwiaaku átaj” tana nu ni iwiaakmari̱n emeṉkáktatui. Tura ju̱ nuṉkanam ni iwiaakmari̱n emeṉkana nu nekas iwiaakma ana nuna wáinkiáttawai. 7i Rauta nua̱rí̱ túrunamu enentáimpratarum. ?w‘Nu tsawant jeamtai je̱a̱ yakiini̱ pujana nú shuar ni wariri̱n achiktaj tusa akaikishti. Je̱á waya̱shti. Tura kampunniunam wekaana nú shuar ni je̱e̱n waketkishti. QNúnisaṉ winia atak tátiniur jeamtai enentáimtsuk pujusartatui.’ %Tura Raut Sutuma péprunmaya̱ jiinkimtai asupri tutai kaya keek yútana áintsaṉ nayaimpinmaya̱ kakeetuk nu áentsun mash máawarmiayi. b=Tura Sutuma péprunmasha Rauta írutramuri̱sha núnisaraṉ Yusa asutiátniuri̱ enentáimtutsuk pujuarmiayi. Yurumáwarmiayi, umararmiayi, sumakarmiayi, surukarmiayi, ajancha ajamarmiayi, je̱a̱ncha jeammarmiayi. FYurumáwarmiayi, umararmiayi, nuatnaikiarmiayi, ni nawantri̱ nuatnakat tusa surukarmiayi. Tumáa pujuinia̱i̱ Nuái uunt kanunam eṉkempramtai, amaarak nu aentsnasha mash amuukarmiayi. q[Winia atak tátiniur jeamtai, yaunchu Nuái pujumia nú tsawantin túrunamia núnisaṉ túrunattawai. `9Tura nu túruntsa̱i̱ṉ yamai pujuinia nu Winia nakitruiniakui ti wáitsatniuitjai. '~GWi, Aents Ajasuitjiana nu tátinian tsawantur jeamtai paant wáitkiattarme. Peem péetuk ashí nayaimpin tsáapnin awajna núnisaṉ wi taamu paant átatui. m}SAents Ajasu tutai “ju̱i̱ pujawai, nui̱sha pujawai” tuíniakui weriirap. Tana nu nemariirap. W|'Nuyá ni unuiniamuri̱n chicharuk ju̱na tímiayi: “Tsawant jeattawai atumsha Winia Aents Ajasu tutain “aya chikichík tsawantkesha Nii wáinkiarkia mak” turuttiatrume. Túrasha tujinkiattarme. y{k“Ju̱i̱ awai, nui̱sha awai” tíchamniaiti. Warí, Yusa akupeamuri̱nkia atumi̱i̱n pujawai” tímiayi. LzPariséu aents Jesusan aníak “¿Yusa akupeamuri̱ urutaik ati?” tiarmiayi. Tutai Jesus tímiayi, “Yusa akupeamuri̱ paant wáinkiachminiaiti. “Yamaí naṉkamnayi” tichamniaiti. %yCNuyá áishmaṉkan tímiayi, “Winia nekas enentáimtursa asam péṉker ajasume. Wajakim shiir weta” tímiayi Jesus. ¿Yusa akupeamuri̱ urutaik ati? `x9¿Ju̱ yajaya̱ áishmaṉ níṉkik Yusa naari̱ uunt awajsataj tusa waketki tai?” iwKNuna wáiniak Jesus tímiayi “Tsuámaru tiáschakait. ¿Chíkich nuiwisha tui pujuinia? lvQYumiṉsataj tusa Jesusan tikishmatar piniakumar tepesmiayi. Nu áishmaṉka Samarianmaya̱uyayi. wugNuyá chikichik ni tsuamarman nekáa kakantar chichaki Yusa náari̱n uunt awajki waketki Jesusan tarimiayi. xtiJesus nin wáiniak, “Pátrii̱ werirum iniaktumastarum” tímiayi. Tura wésar péṉker ajasarmiayi. Is  Tura untsumainiak “Uunt Jesusá, waitnentrurta” tiarmiayi. orW Tura péprunam jeamtai, tias áishmaṉ ripra suṉkurja̱i̱ tunamaru armia nu, arant wajasarmiayi. gqG Jesus Jerusaréṉnum wesa Kariréa nuṉka ikiuki Samaria nuṉkanam naṉkaamakmiayi. p Atumsha núnisrumek Yus túramna nu ashí umikiam “ti peṉker túraitjai” tíchatniuitme. Antsu “aya ii túratniuri̱ ana nuke tura asar iikia ántraitji” títiniaitme.” Tu tímiayi Jesus. Tias áishmaṉkan tunamarun Jesus tsuárarmiania nu Ko Nii túratin ana nunak túratsuk. Tuma asamtai yumiṉsashtatme. nAtsá. Antsu, “yurumak iwiarturata. Wi yurumátin tura umartincha surusminiam iwiarnarta. Nuyá ame yurumátá.” Nu tíchaintmek. m‘Atumí takarniuri̱ arakmasua amik, waakancha iis támatai, ¿nú chichamaik amesha, “Winitiá, yurumáitiá” tíintmek? :lmTutai Jesus tímiayi “Mustasa jinkiái ti ishitiúpchich ana núnisaṉ ishichkisha Yus enentáimtaitkiurmeka, sikiumuru numi wajana nu, “Wajamurmi̱yaṉka ukuiniakam nayaantsanam wajasta” tákurmin nú numi umirtamkainti.’ Yusa takatri̱ takasar “ti peṉker túraitji” tíchatniuitji kJesusa unuiniamuri̱ Nin chicharuk “Yus enentáimtajnia nú naṉkaamas enentáimtustin yáinmaktá” tiarmiayi. Aj{Chikichík tsawantiniṉ siati túrutmamtai, tura “tsaṉkurturta, atakka túrashtatjai,” siati túramkuiṉkia, tuke tsaṉkurata.” Yus nekas enentáimtakrikia tujinkiashtatji i7Túrasha atumek íimiastarum. Ame yatsum ámin tunáa túrutmamtaiṉkia chicharkata; tura niisha “tsaṉkurturta” túramkuiṉkia tsaṉkurata. GhJu̱ shuar uchich ainia nuna yajauchinium túrumtikna nuna Yus imiá asutiáttawai. Tuma asamtai nuna túratsa̱i̱ṉ uunt kayaja̱i̱ kuntujnum jiṉkiá nayaantsanam ajunkam maak ainti. g ;Jesus ni unuiniamuri̱n ju̱na tímiayi, “Aentsun yajauchin túrumtikiattana nu tuke átatui. Tura shuar ni a̱i̱n tunaan wakerumtikna nu aneartí. ?fw‘Tura Apraám timiai “Muisáis áarman tura Yúsnan etserin áarman anturainiachkuṉka jaka nantaki we ujakmasha antukchartatui” timiai.” Tu áujmatsamiayi Jesus. e9‘Tutai kuítrintin áimkiamai “Túrasha apawa Apraamá, antsu jakamunmaya̱ nantaki, shuar we ujakam enentái̱n yapaji̱áwarainti.” ’ dw‘Tutai Apraám timiai “Muisáis áarman tura Yúsnan etserin áarman takakainiawai. Nuna umikiarti.” ’ cNui̱sha winia yatsur seṉku matsatainiawai. Niisha ju̱ wáitsatniunam tácharat tusa ujákartí, tájame” timiai.’ b‘Nuiṉkia kuítrintin timiai “Nuiṉkia apawá Apraamá, ju̱na seajme. Winia aparu je̱e̱n Rasaru akupturkata. ‘Tutai Apraám timiai “Uchirú enentáimpratá. Ame nuṉká iwiaaku pujusam ti shiir pujumame. Antsu Rásaruka nui̱ ti yajauch pujumai. Tura niisha yamaikia ju̱i̱ áyamui tura ámeka wáitiame. T_!Wáiniak untsumuk “Apawá Apraamá wáitnentrurta, timiai. Rásaruka tsara uweje̱ja̱i̱ entsan uchupir winia iniairun imichturat akupturkata. Wisha ju̱i̱ jinium pujusan ti waitiajai” timiai.’ m^SJaka pujutainium wáitias pujus, paṉkái íimias, Rásarun Apraámja̱i̱ pujuinian wáinkiamai. ']GKuítrincha jakamai. Jakamtai jaka shiir pujutainium, Apraám pujumia nui̱ nayaimpinmaya̱ suntar júkiarmai. Kuítrinniusha jakamai. Jakamtai iwiarsarmai. u\cTi tsukamak kuítrinniu misarinia̱ kakekan yuattsa wakerimiai. Tura yawa̱sha ni kuchapri̱n nukatiarmai. [Tura kuítrincha ámai ni naari̱ Rásaru. Niisha kuchapruku tunamaruyi. Tuke tsawant kuítrinniu wáitiri̱i̱n pujuyi. 7Zg‘Áishmaṉ kuítrintin ámai. Niisha imiá shiir pushin ti kuit ainia nuja̱i̱ iwiarmamniuyi. Tura tuke tsawant yurumak ti kuit amia nuja̱i̱ namperan najanniuyi. :Ym‘Áishmaṉ nua̱ri̱n ajapa chikichan nuátkuṉka tsanirmawai. Tura nuwa̱ ajapamu niiniurtakka nusha núnisaṉ tsanirmawai.’ Kuítrintin áishmaṉ Rásaruja̱i̱ +XO‘Túrasha yaunchu akupkamu ashí chicham uminkiatniuiti. Nu chicham uminkiashtinkia nayaimpisha nuṉkasha amukatniuja̱i̱ naṉkaamas itiurchataiti.’ EW‘Juaṉ étsertsai̱ṉ Muisáis aar akupkamia nunasha tura Yúsnan etserin unuiniarmia nunasha antuktin ármiayi. Tura yamaisha tímianiai̱ ti shiir chicham awai. Yus akupeana nui̱ urukukit nuka paant etserkamuiti. Tura ashí shuar nui̱ pachiinkiataj tusar ni kakarmari̱ji̱a̱i̱ṉ ti takainiawai.’ VTúmakui Jesus nin tímiayi “Atumsha aents íimmianum péṉker awajmamprume. Túrasha atumí enentái̱ncha Yus péṉker nékawai. Kame winia “naṉkaamantuiti” turutit tusa wakera nuna Yuska nakitiawai.’ Yaunchu etserkamu, yamái etserkamu cU?Pariséusha kuítian anen armia nu, ashí ni táman antukar Jesusan wishikrarmiayi. (TI ‘Takarniuri̱ jimiará úuntrintin ajastinian tujintiawai. Warí, chikichnaka aneak chikichnaka nakitrashta túrattawai. Turya seṉkuentachik aarta” timiaituak. Chikichan umiruk chikichnaka umirkashtatui. Yussha kuitcha mái-metek enentáimtuschamniaitrume” tímiayi Jesus. ~Su Takakme nuna Yus ikiatmasuiti. Nuja̱i̱ péṉker túrachkurminkia, atumnia átinia nuna ¿itiurak suramsatⁱ?’ R+ Tuma asamtai ju̱ nuṉkanmaya̱ anaṉkartin kuitja̱i̱ péṉker túrachkurmeka, tuke átin ana nuja̱i̱ takastincha ¿itiur takastarumek? hQI ‘Shuar ishichik takakna nuja̱i̱ péṉker túrakka, núkap takakna nuja̱i̱sha péṉker túrattawai. Tura ishichik takakna nuja̱i̱ péṉker túrachkuṉka, núkap takakna nuja̱i̱sha péṉker túrashtatui. P# ‘Ju̱ nuṉkanam anaṉkatin átsuk. Tura kuitsha aya ju̱ nuṉkanmaya̱ṉkete. Tuma asamtai atumsha kuitrumja̱i̱ “shuaran yaiṉtaj” tu enentáimsatarum. Kuitja̱i̱ yaiṉtin amuukamtai atumsha amuicha je̱a̱nam ipiaamu átaj tusarum túratarum.” O%‘Nuyá takata wáinniu uuntri̱ nuna nekáa “Nii yajauch túriniaitiat imiá enentáimniuiti” timiai’ tímiayi. Nuyá Jesus tímiayi ‘Yus-shuarja̱i̱ naṉkaamas Yus-shuarcha ai̱ji̱a̱i̱ ni túratniuriniak takainiak imiá enentáimkia áiniawai.’ N‘Nuyá chíkich tumashmaku támatai “¿Amesha urutmá tumashiitiam?” timiai.’ ‘Tutai nii chichaak “Shana siaṉ taru tumashiitjai” timiai.’ ‘Tutai “Pai. Papinium tumashrum ana nu jú̱iti. Chíkich papinium aya uchentak aarta” timiai.’ M‘Niisha áimiuk “Asuitin siaṉ taru tumashiitjai” timiai.’ ‘Tutai takata wáinin chicharuk “Pai. Papinium tumashrum ana nu ju̱á: wárikmasmek pujusam, nu papí ja̱a̱kam, chíkich papinium aya seṉkuentachik aarta” timiai.’ #L?Nuyá nérenniun tumashmaku armia nuna aṉkant aṉkant untsukarmai. Emka tamia nuna chicharuk “¿Winia úuntur urutma tumashmakuitiam?” timiai.’ jKMWinia takatur atsakui yurumkan ajamprusarat tusan túratajna nuna nekajai” tu enentáimsamai. +JO‘Tutai takatan wáinin enentáimsamai. “Maaj, wisha itiurkatjak, timiai. Nuṉka táurtinniasha jeatsjai. “Kuit surusta” títinniasha natsa̱majai. NI‘Nuna antuk ni wáinniuri̱n untsuk “¿Warinia ju̱sha turamainia? timiai. Yamaikia winia wáinniur áchattame. Tuma asamtai winia kuítruja̱i̱ itiurkamea nu iniaktursata” timiai.’ H Ju̱ métek-taku chichamnasha Jesus ni unuiniamu7 ‘Tura nii chichaak “Ame yátsri̱n unuiniamiayi. “Kuítrintin áishmaṉka takatri̱n wáinniuri̱ ámai. Tura nérenniun ujainiak “Ame wáinniuram ame kuítrumin náṉkamas ajapeawai” tiarmai.’ 6Ge Tura ame yatsum jákaiti tu enentáimsamiaj nu iwiaakuiti. Meṉkaka nu yamaikia wáinkiaji. Tuma asamtai námper najanar waraschatniukaitiajⁱ” timiai” tímiayi.F{‘Takui aparí̱ chicharuk “Uchirú, ámeka wiji̱a̱i̱ tuke pujame. Tura wi takakjana nusha ashí áminuiti. ETura ju̱ ame uchiram nuwa̱ja̱i̱ yajauchin túrak ame kuítrumin wasurkania nu támatai, waaka nueram máachumek” timiai.’ TD!‘Tura uchisha aparí̱n chicharuk “Wisha ámin umirkun untsurí̱ uwitin ame takatrumin túraitjai. Nu nékame. Túrasha winia amikruja̱i̱ námper najanatin chiipiuksha peṉké surichuitme. C‘Tura iwia̱i̱ uchi kajek waya̱tniun nakitramai.’ ‘Tuma asamtai ni aparí̱ jiintiuki “waya̱ta” timiai.’ B#‘Tura nii chichaak “Ame yátsum tayi. Túramtai ame apa waaka nueram maatai tawai, ame yatsum péṉker tau asamtai” timiai.’ ZA-Nuiṉkia yaintri̱ matsatun chikichkiniak untsuk “¿Warimpait?” timiai.’ @‘Tumai̱ iwiái̱ úchikia takatnum pujumai. Tura wáketuk, je̱á nuntumas jantsemáiniak túntuiyamun antukmai. ?-Warí, ju̱ winia uchir jakaapitia tu enentáimsamjai. Túrasha iwiaakui. Meṉkakama nuna wáinkiajai.” Nuiṉkia ti warasarmai’ tímiayi. a>;Túrarum waaka nueram ana nu maatarum. Námper nájankur shiir enentáimsar yurumámi. C=‘Túrasha ni aparí̱nkia ni takarniuri̱n chicharuk “Ti peṉker pushí itiarum áentsratarum, timiai. Tura uwejnum aweetaisha aweemtikiatarum. Tura sapatcha aweemtikiatarum. < Nuiṉkia uchirí̱sha timiai “Apawá, Yúsja̱i̱sha ámiji̱a̱i̱sha tunáan túrajai. Ame uchiram áchamniaitjai.” ’ 1;[Tura wajaki ni apari̱i̱n waketkimiai’ tímiayi. ‘Tura ni aparí̱sha jeachat winian wáiniak waitnentramai. Aparí̱ tsékeṉki iṉkiuṉ miniakak mukunámai. :Ame uchiram áchamniaitjai yamaikia. Ame takarniurmea áantsanak átaj tusan wakerajai” titiajai” tu enentáimsamai. 9Wats, aparuí̱ waketkitjai. Tura aparun chicharkun “Apawá Yúsja̱i̱sha ámiji̱a̱i̱sha tunaan túrajai, titiajai. 8-Tumáa pujus nuiṉkia enentáimpramai. “Winia aparuí̱ takau shuar péṉkeran ti yurumáiniawai. Tura wikia ju̱i̱ tsukarui̱ wáitiajai. j7MUchi ti tsukamak kuchi ukatramun niisha yuátajtsa ti wakerimiai. Túrasha peṉké súcharmai. 6Túmak takatan e̱a̱ktajtsa nu nuṉkanmaya̱ apachi̱i̱n werimiai. Nu áishmaṉsha kuchiri̱n wáitrukta tusa akupkamai. u5cNi kuitri̱ ashí amuuka ai̱ṉ nu nuṉkanam ti tsuka ámai. Niisha núnisaṉ tsukari̱i̱n wáitsamai. 94k Ishichik tsawant naṉkaamasa̱i̱ pátatka uchi ni wariri̱n irur jukí jeachat chíkich núṉkanam wémai. Nui̱sha náṉkamas yajauchin túrak kuítri̱n ashí ajapamai. +3O Tura pátatka uchi ni aparí̱n timiai “Apawá, surustiniaitmena nu yamái surusta.” ‘Tutai ni aparí̱ ni kuítri̱n jímiapetek nakak mai uchin susamai. W2' Nuyá Jesus ju̱na unuiniamiayi: “Áishmaṉ jimiará uchin takakuyi. 31_ Núnisaṉ yajauch shuar ni enentái̱n yapaji̱ámtai, Yusa suntari̱ matsatmanum ti warastin awai” tímiayi. Uchi ni apari̱i̱n waketkitniun Jesus unuiniamiania nu 0 Tura wáiniak ni amikri̱n, írutramuri̱ncha ikiaanak, “Wiji̱a̱i̱ warastarum. Kuit meṉkakamia nuna wáinkiajai” tawai. 9/k‘Nuyá chíkich enentáimsatai. Nuwa̱ tias kuítian takakna nuna chikichik meṉkakamtai, wáinkiataj tusa jinia ekeemak, je̱a̱n japimiak émamkes e̱a̱kchattawak. z.mWats, nuwintia nuiwi péṉker shuar akui nayaimpiniam warastin awai. Tura antsu chikichík yajauch shuar ni enentái̱n yapaji̱ámtaiṉkia, nú naṉkaamas warastin átatui, tájarme’ tímiayi. Kuit emeṉkakman Jesus unuiniamiania nu -Tura je̱e̱n jeá ni amikri̱n, írutramuri̱ncha ikiaanak “Wiji̱a̱i̱ warastarum. Murikiur meṉkaka nuna wáinkiajai” tawai. E,Tura wáiniak yakainium awaṉkek waras je̱e̱n wáketui. T+!“Shuar siaṉ (100) murikiun takuschampiash. Nu siánnumia̱ chikichik meṉkakamtai nuwintia nuíwinkia ni matsatmari̱i̱n ikiuak, meṉkaka nuna ti e̱a̱kchattawak. Wáintsuk iniaisashtatui. R*Nuna tuiniakui Jesus ju̱ métek-taku chichaman jintintiawarmiayi: ,)QTuma asamtai Pariséusha, Israer-shuara jintinniuri̱sha Jesusan áujmatainiak “Ju̱sha tunáa shuaran itiaawai tura niiji̱a̱i̱ yurumáiniawai” tiarmiayi. `( ;Akupniu kuítri̱n-juu tura yajauch shuarsha Jesusan anturkatai tusar tarú wearmiayi. !';#Wee michumarka araakmatniunmasha yaya̱a̱tsui. Tura tsuatnum ikiusmasha ántraiti. Aya ajapatniukete. Kuishim ákuiṉkia antuktarum” tímiayi.[&/"‘Weeka jeaku péṉkeraiti. Tura michumarka ¿itiurak atak péṉker ati? R%!Wats, “Kristu unuiniamuri̱ ajastinja̱i̱, wi takakjana ju̱na warí winia itiurtawa” tu enentáimsatniuitrume. Túrachkurmeka winia unuiniamur ajastin tujinkiarme.’ Wee michumarka yajauchiiti g$G Tujintiakka, chíkich kapitián jeachat pujaanak, nawamnaikiatai tusa akatar akupkashtatuak. d#A‘Tura uunt kapitián chíkich kapitiánja̱i̱ mesetan najanatin áchatpiash. Emka, niisha pujus, tias mir (10.000) suntarja̱i̱ painti mir (20.000) suntar winiana nuna nupetkaintjash tusa enentáimsashtatuak. d"A“Iiskua. Nu shuar jeamtinian naṉkamamiayi. Túrasha amuktinian tujinkiamiayi.” ’ w!gTúrutsuk aya ukura iniaisam amuktin tujinkiakmiṉkia, nuna wáiniainia nu, wishikiainiak ju̱na tiartatui: & E‘Je̱a̱ yakí jeamtaj tusam wakerakmeka, kuítian urutmak ajapawaintiaj tusam tura urutmaja̱i̱ṉkⁱ amukaintiaj tusam emka enentáimsashtatmek. kONi wakeramuri̱n ajakeak ni krusri̱ yanaki̱ nemartatsna nu winia unuiniamur ajaschamniaiti.’ uc“Shuar ni aparí̱ncha, ni nukurí̱ncha, nua̱rí̱ncha uchirí̱ncha, yachi̱ncha, umai̱ncha Wiji̱a̱i̱ naṉkaamas enentáimtakka, tura shiir pujustinian wakerak Winí winitniun nakitiakka winia unuiniamur ajaschamniaiti. iKUntsurí̱ aents Jesusja̱i̱ irunki wearmiayi. Niisha nuna apaja̱s iis ju̱na tímiayi: !Emka ipiaawarmajnia nuka peṉké chikichkíksha winiṉkia yurumáchartatui, tajarme’ tímiayi.” Kristu nemarsatin yúpichuchichuiti %C‘Tutai ni uuntri̱ chichaak “Jintianam weme, chíkich jintiachiniam weme, wáinmena nu ashí awaya̱warta. Winia jearui̱ piakat tusan wakerajai. Nuyá ukunam ni takarniuri̱ taa chicharuk “Uuntá, ame turutmiamna nútiksanak túramjai; túrasha tuke aṉkant awai” timiai.’ Takarin waketki ni úuntri̱n ashí nuna ujakmai. Nuna antuk niisha kajekmiayi. Tura ni takarniuri̱n timiai “Ju̱ péprunam péṉker jintianmasha tura uchich jintiachinmasha weme, kuítrincha tura wekaichasha, shutuapsha, kusurusha itiaarta.” \1Tura chíkich chichaak “Yamái nuatnaikiajai. Tuma asan winishtatjai” timiai. Tura chíkich chichaak “Wisha tias waakan sumarmakjai. Nekapsatsan wakerajai. Tuma asan winishtatjai. Tsaṉkurturti” timiai. "=Tura winichminiaitji tusar ashí ujakarmai. Chíkich timiai “Nuṉkan yamái sumarmakjai. Iyutaj tusa wéakun winishtatjai. Tsaṉkurturti” timiai. kOYurumátin jeamtai “Winitiarum, yurumátin jeayi” tu tiarta tusa ni takarniuri̱n akupkamai.  Nuna takui Jesus ju̱na jintintiamiayi: “Áishmaṉ namperan nájanuk, untsurí̱ shuaran taartí tusa akatar akupkamai. 5Nu misanam pujuarmia nuya̱, chikichik Jesus chichaamun antuk, Jesusan tímiayi “Yus akupeamunam pachiiniak, yurumkuṉka ti shiir ainti.” 9kNiisha akirmaktinian tujintiainiawai. Péṉker shuar nantakiartatna nui̱ akinkiattame. Nu tuma asamtai warastatme” tímiayi. Uunt namperan Jesus nekapmá chichasmiania nu ve Antsu yurumáití tusam untsuktajtsam wakerakmeka, kuítrincha, wekaicha, shutuapsha, kusurusha ipiaawarta. 1 Nuyá Nin ipiaamua nuna chicharuk tímiayi “Amesha yurumáití tusam untsuktajtsam wakerakmeka, ame amikrumsha, yatsumsha, ame shuarumsha, írutramuram kuítrintin ainia nusha ipiaawaip. Nii ipiaamka, ataksha íksaṉ ámin ipiatmashtatuak. Nuja̱i̱ akikma átatme. % Iimiata, “peṉkerintjai” tu enentáimtuma nuka péejchach awajnastatui. Tura ímianchach enentáimtúmana nuka waantu ajastiniaiti.” }s Antsu ipiatmakmin, náṉkatkamu pujutainium pujustá. Nuiṉkia ipiatmamnia nu chichartamuk “Amikru, ámeka ju̱i̱ peṉkeri̱ pujutainium pujustá” turamtatui. Nuja̱i̱ chíkich ipiaamu ainia nu, “nekas peṉkerinti” turamartatui.  7 ‘Tura ipiatmania nu chichartamuk “Chikich iiktusta” turamchatpiash. Nui̱ṉkia chíkich náṉkatkamu pujutainium wéakum natsa̱rtatme. " =“Nuátnaikiatin nampernum peṉkeri̱ pujutainium pujusaip. Nui̱ pujakminkia, chíkich ámiji̱a̱i̱ naṉkaamas peṉkéri̱ táchatpiash.’ | qIpiaamusha peṉkeri̱ pujutainium pujustaitsar ti wakeruiniakui, Jesus nuna wáiniak ju̱na jintintramiayi: f ETakui áimkiatniun peṉké tujinkiarmiayi. Nuátnaikiatin nampernum ipiaamu ármia nu 0 YNuyá Pariséun chicharuk, “Atumí umpuurari̱sha, waakari̱sha wa̱a̱ táurmanum akaiki iniamtai, ayampratin tsawant aiṉ nu chichamaik júatsrumek” tímiayi. veTura niisha áimtsuk pujuarmiayi. Nuiṉkia jaan antiṉ tsuármiayi. Tura “shiir wetá” tímiayi. %Jintinniuncha Pariséuncha Jesus aniasmiayi “¿Warí tárum? ¿Ayampratin tsawantai̱ jaa tsuárminkiait. Tsuárchamniakait?” tímiayi. DNui̱ áishmaṉ eaak-jaa Jesus pujamunam naka pujumiayi.  #Ayampratin tsawantai̱ Pariséu uuntri̱ je̱e̱n Jesus yurumáttsa wémiayi. Tura chíkich Pariséu wariniak túrat tusar ii pujuarmiayi. P #Iistarum. Atumniasha Yus ajapramaitrume. Tura “Yusa náari̱i̱n winiana nu, shiir atí” títiatrumna nú tsawant jeatsa̱i̱ṉ peṉké wáitkiashtatrume. Nuna tájarme” tímiayi Jesus. "‘¡Jerusaréṉnumia̱tiram, Yúsnan etserin máiniaitrume; tura Yus akatar akupturmakmania nusha kayaja̱i̱ tukurum máiniaitrume! Tuma a̱i̱ṉ atash ni shiampri̱n etektana núnisnak Wisha weaktasan wakerimjiarme, túrasha nakitramarme.  !Tura Jerusaréṉnumaani̱ ishichik tsawant tuke wétiniaitjai. Yúsnan etserin aya Jerusaréṉnumaṉ jákatniuiti.’ L Tutai Jesus tímiayi “Werum nu kujancham ju̱ titiarum: “Íistá. Yamaisha ishichik tsawant iwianchin jí̱i̱kin akupkartajai; túran jaancha tsuárartajai. Tura ukunam amuktatjai.”  Nu tsawantai̱ Pariséu aents Jesusan tariar tiarmiayi “Erutis mantamattsa wakerutmawai. Tuma asamtai ju̱ya̱ṉka wetá.” 7 Nui̱sha yamái ukunmaani ainia nusha emka ártatui; tura yamái emka ainia nusha nui̱sha ukunmaani̱ ártatui.” Jerusarénnumaani Jesus wémiayi z~m Tura Yus akupeana nui̱, nantu tatainmaaniya̱sha nantu akaatainmaaniya̱sha, arakia̱sha, nuṉkaania̱sha taar, imia Israer-shuarchaitiat yurumátai tusar pujusartatui. Tura atumsha, “Apraám shuáraitjai” táyatrum, waya̱shtatrume. >}u ‘Nuyá Apraámsha, Isaksha, Jakupsha tura ashí Yúsnan etserin Yus akupeana nui̱ waya̱waru wáinkiarum tura a̱a̱ ajapam pujusrum ti úutkuram naim tásarara ajattarme. |  Túrasha nii títiatui “Tuya̱ntskaitrum, nékatsjarme, tátsujrumek. Yajauch túrintirmeka winiyaṉka kanaktiarum.” ’ {) Nuyá átum títiatrume “Túrasha, uuntá, iisha ámiji̱a̱i̱ yurumámji, ámiji̱a̱i̱ umarmaji. Tura ii pépruri̱ncha unuiniamame.” Rz Je̱á nérenniuri̱ wáitin epenmiatai, atumsha a̱a̱ wajarum nu, wáitiniam wajasrum untsúakrum “Uuntá, uratritia” títiatrume. Túrasha “Nékatsjarme. ¿Tuya̱ntskaitrum?” turamtatrume. /yW Tutai Jesus tímiayi “Yupikiach wáitiniam waya̱taj tusam ti wakeritiarum. Kame untsurí̱ waya̱taj tusar wakeriartatui, túrasha tujinkiartatui, tájarme. Yx+ Wea̱i̱ chíkich shuar aniasmiayi “Uuntá, ¿uwemainia nu ishichkikiait?” bw= Jesus Jerusaréṉnum jeattsa weak untsurí peprunam wayá unuiniarkutak wémiayi. +vO Tanta wakaprutaia métek-takuiti. Arinia núkap ana nui̱ nuwa̱ wakaprutain ishichik eṉkeámiayi. Túram ashí wakapruamiayi.” Tu tímiayi. Yupikiach waiti `u9 Tura ju̱nasha tímiayi: “¿Yusa akupeamuri̱ wariji̱a̱i̱ṉ métek-takuit? Jt  Mustasa jinkiáiji̱a̱i̱ métek-takuiti. Mustasa jinkiaincha shuar ni ajari̱i̱n araamiayi. Tsapái, tsakaak, uunt numi ajasmiayi. Ti uunt asamtai chiṉki ni kanawe̱n pasuṉmarmiayi.” Zs- Nuyá Jesus tímiayi “¿Yusa akupeamuri̱ wariji̱a̱i̱n métek-takuit? r3 Jesus nuna takui ni nemasri̱sha natsa̱a̱rarmiayi. Tura peṉké shuar ni péṉker túramuri̱n wáinkiar warasarmiayi. Mustasa jiṉkiái iqK Tura ju̱ nuwa̱sha, atumi̱ shuari̱ Apraám shuarnumia̱ akiiniaiti. Nii tiasiúchu uwí Satanás yajauch awajsamuja̱i̱ jinkiamuyayi. Nincha ayampratin tsawant aiṉ yajauch awajsamunmaya̱ atíachminkiait” tímiayi. +pO Tura Jesus tímiayi, “¡Ántar chichamtinia! ¿atumi̱ waakari̱sha atumi̱ umpuururi̱sha yumi aartai tusarum ayampratin tsawantin atíarum júatsrumek? oy Tura Jesus ayampratin tsawantai̱ tsuaru asamtai, iruntai je̱a̱ uuntri̱ kajek iruntrarmia nuna tímiayi “Sais tsawantin takaschatniukait; ayampratin tsawantai̱ tsuámartaj tusarum táchatniuitrume. Sais tsawant ana nui̱ tátiniaitrume.” n' Nuna tinia ni uweje̱ja̱i̱ antiṉmiayi. Tura nú chichamaik nuwa̱sha paṉkái nakuenkamiayi. Tura Yusa náari̱n uunt awajsamiayi. dmA Jesus nuna wáiniak, chicharuk “Nawantrú, ame jaamurmiya̱ ankant ajasume” tímiayi. Kl Nui̱sha nuwa̱ pujumiayi. Nu nuwa̱sha tiasiúchu uwitin tuke jaa pujumiayi. Íwianch nin yajauch awajas apuna tuke ikiaramiayi. Túramu asa paṉkái nakuenkataj tukamá peṉké tujinmiayi. `k9 Ayampratin tsawantai̱ Israer-shuar iruntai je̱a̱nam Jesus unuiniak pujumiayi. j! Nuja̱i̱ nerekchampiash. Tura tuke nereachkuiṉkia nuiṉkia ajakta” timiai”, tímiayi. Nuwa̱n punuá kaarun Jesus tsuármiania nu i Tutai ajá wáinin timiai “Atsá, uuntá; ju̱ uwitin wajastí. Wajamuri̱n takarsatjai tura péṉker nuṉkan matsatkatjai. Eh Nuiṉkia ni ajari̱n wáinniun timiai “Antukta, menaintiú uwitin ju̱na nere átai tusan waketrú pujajai; túrasha peṉké wáinkiachjai. Ajakta. ¿Urukamtai ántrash wajastata?” ,gQ Ju̱nasha Jesus métek-taku chichaman tímiauyi. Jú̱iti: Shuar ni ajari̱in íikiu numin araamun takakuyi. Nerekchiash tusa iyumai. Túrasha nere atsumai. |fq Atsá, tájarme. Atumí enentái̱ yapaji̱áchkurmeka núnisrumek atumsha jakattarme.” Iikiu numi nereatsna nu ]e3 Tura tiasiúchu áishmaṉ yakí je̱a̱ Seruí kupiniak iniaak nekeṉkarmiania nu, ¿warí enentáimtarum? Chíkich Jerusaréṉnumia̱ shuarja̱i̱ naṉkaamas tunáa ásar túrunawarai ¿tu enentáimprumek? vde Atsá; atumí enentái̱ yapaji̱áchkurmeka núnisrumek atumsha jakattarme. Nuna paant tájarme, tímiayi. Ic  Tura Jesus tímiayi “¿Warí enentáimsarum? Kariréanmaya̱ áishmaṉ tárumna nu, chíkich Kariréanmaya̱ áishmaṉja̱i̱ naṉkaamas yajauch ásar túrunawarai ¿tu enentáimprumek? eb E Nu tsawantin chícham ujaktai tusar Jesusan tariarmiayi. Kariréa nuṉkanam Israer-shuar ni waakari̱n máawar Yus susatai tusar pujuiniai̱, Piratu nin maa, nuna numpe̱n waaka numpe̱ja̱i̱ pachimpramun ujakarmiayi. maS ;Tura nekas tajai, nui̱ eṉkemamka ashí rearchisha akikmachkumka jíinkishtatme” tímiayi.X`) :Irutramuram úuntnum júramkuiṉkia jintia wésamek “nuamtak iwiarartai” titiá. Túrachkumniṉkia akupniunam juramkittiame. Tura niisha suntarnum akuptamkattame. Tura niisha sepunam eṉketmattawai. ^_5 9‘Túrasha péṉker ana nusha ¿urukamtai atumek enentáimsarum wáintsuram? A^{ 8Yuraṉminmasha nuṉkanmasha túruna nu nékarme. Túmaitiatrumsha ju̱ tsawantai̱ túrunattana nusha ¿itiura nékatsrum? ¡Maaj, ántraitrume!” Nemasrumja̱i̱sha nawamnaikiata b]= 7Tura anaarania̱ nase násenkamtai “séeji̱k átatui” tárume. Tura nekas tárume. \) 6Jesus áentsun chicharuk ju̱nasha tímiayi “Atumsha nantu akaatainmaani ki̱armatai “yutuktatui” tátsurmek. Nusha nekas tárume. [w 5Apasha ni uchirí̱n nakitrattawai. Núnisaṉ uchisha ni aparí̱n nakitrattawai. Nukusha ni nawantri̱n nakitrattawai, nawantri̱sha nukurí̱n nakitrattawai. Tsatsari̱sha ni najati̱n nakitrattawai; najati̱sha tsatsari̱n nakitrattawai.” 9Zk 4Yamái jukimiutak chikichík shuarnum seṉku ainia nu akannakartatui; menaintiu shuar ni shuari̱n jímiaran nakitrartatui. Jímiarsha ni shuari̱n menaintiun nakitrartatui. Y{ 3“Ashí shuar shiir pujusarat tusa táwiti” tu enentáimturumek. Núchaiti. Antsu shuar tesanairat tusan táwitjai. _X7 2Imiantinia núnisan itiurchat ukatruktatui. Nusha wárik amuukat tusan ti wakerajai. W 1‘Jiji̱a̱i̱ nekapsatniua nútiksanak nuṉkanam jinia ikiapartaj tusan tamajai. Tura túrunat tusan ti wakerajai. hVI 0Túrasha takarin nékachu asa, asutniámnia túrakka, ishichik awatnartatui. Núkap susamu ana núnaka núkap seawartatui. Núkap ataksamu ana núnaka núnisaṉ naṉkaamas seawartatui.’ Jesusja̱i̱ shuar akannartatui kUO /‘Takarin ni uuntri̱ wakera nuna nékayat, iwiartsuk umitsuk pujakka ti awatramu átatui. zTm .nuiṉkia ni uuntri̱ ni nákachmanum aya aneachma taa ti asutiáttawai. Umichu pujuinia nui̱ akupkattawai.’ :Sm -Tura nu takatan wáinniusha “úuntur wau táchattawai” tu enentáimias, ni uuntri̱ takarniuri̱n yajauch awajeakuiṉkia tura niṉki ti yurumá, ti umar nampeakuiṉkia, >9}}J||{{zyynxx:wvvv(utNscs rqqvq$pp7oo8nnAmmIllxkkck jiihng[fee&daccbb7aaQ``_y_^d]]Z\\:[[r[ZZ6YXXBWWVV+U`T'SRQQPPpP!OONjMMpLKKlK J^II"HzGFEDD CeCBBA@@???3>>c===J<;P::&99T88[775544E33 2b11 0/d.."-(,++)***b)((h'&t%$$$*##_""x" wJbnt aR#p0V%x - * { wkBw>dkA3Tura Jesus tímiayi “Iniaisatarum.” Nuna tinia ni kuishi̱n antiṉ tsuármiayi. [j/2Tura chikichik Patri uuntri̱ takarniurí̱ kuishi̱n untsuuri̱n tsupirkamiayi. qi[1Jesusja̱i̱ pujuarmia nu, túmamun wáinkiar “¿Uunt puniaja̱i̱ íjiuartatjik?” tiarmiayi. hhI0Támatai Jesus chicharuk “Jútasá, ¿Aents Ajasu tutai mukunamek surutkattam?” tímiayi. .gU/Jesus tuke chichaa pujai̱, untsurí̱ shuar táarmiayi. Tura nuní eemka Jesusa unuiniamuri̱ Jútas naartin winimiayi. Tura Jesusan mukunatajtsa tarunmiayi. *fM.Nuiṉkia chicharainiak “¿Urukamtai kanúu teparum? Itiurchat winiakui iniara̱i̱j tusarum nantakrum Yus áujsatarum’ tímiayi. Jesusan achikiarmiania nu e!-Yúsan aujsua amik wajaki ni unuiniamuri̱n werimiayi. Tura kúntuts enentáimmiari̱ji̱a̱i̱ ti pimpiki kanúu tepenan tarimiayi. d,Tura Jesus imiá wáitias pujak nú kakaram Yúsan áujsamiayi. Tura ni se̱a̱rmari̱sha numpá ántsaṉ nuṉká kitiawarmiayi. Qc+Nuyá, ikiakártaj tusa Yusa suntari̱ nayaimpinmaya̱ tarimiayi. Hb *Tikishmar ju̱na tímiayi “Apawá, piniṉnum yapá umartinia ántsaṉ Wi wáitsattajna nu wakerakmeka jurutkitia. Tura Wi wakerajna nucha antsu Ame wakeramna nu atí, tajai” tímiayi. wag)Tuasua amik arantach, kaya nankimiam jeana núnik Jesus wémiayi. Tura Yúsan áujsataj tusa tikishmarmiayi. o`W(Ai̱ jeá nin chicharuk “Itiurchat winiakui iniara̱i̱j tusarum Yus áujsatarum” tímiayi. |_q'Nuyá Jesus jíinkimiayi. Tura tuke túrin asa Uriwiu náinnium wémiayi. Ni unuiniamuri̱sha nemariarmiayi. .^U&Tutai ni unuiniamuri̱ tiarmiayi “Uuntá, ju̱i̱ jimiará puniá awai.” Tutai Niisha “Asati” tímiayi. Jitsemaní ajanam Jesus Yúsan áujsamiania nu O]%Nekaatarum. Yus-Papinium yaunchu aarma ana nu wi túrunamuja̱i̱ uminkiattawai. Ju̱iti aarma:Yajauch shuarnum pachikiarmiayi. Warí, Yus-Papinium ashí Winia aarma ana nu uminkiatniuiti.” +\O$Tutai Nii tímiayi “Antsu yamaikia yurumkan takakkuṉka takustí, kuítniasha núnisaṉ; tura puniancha takakchakka ni pushiri̱n suruk punian sumakti. H[ #Nuyá Jesus tímiayi “Wisha yurumkaja̱i̱nchu, kuítja̱i̱nchu, sapatja̱i̱nchu akupkamjarmena nui̱ ¿táatramsamkarum?” Niisha “Atsá peṉké táatramsachmaji” tiarmiayi. Z-"Tutai Jesus tímiayi “Pitrú, nekas tájame, yamaik atash shiniatsai̱ṉ ame menaintiú natsantrurtatme” tímiayi. Itiurchat winiawai Y#!Tutai Semuṉ tímiayi “Uuntá, sepunam eṉketmainiakuisha wisha nemarsatajme. Tura mantamainiakuisha métek jakatjai” tímiayi. X Tuma aiṉ Yus enentáimtustinian kajinmatkiiṉ tusan Wisha Yúsan seamjai. Tura Yúsnum waketkim ame yatsum ikiakárarta” tímiayi. 1W[Nuyá Uunt Jesus tímiayi, “Nekaatá, Semuṉká. Trikiu neré̱ tsatsamátniua áintsaṉ Satanás atumi enentái̱n páchim enentáimtikramprataj tusa seayi. )VKTura akupin pujutainium pujusrum, Israer-shuar tuse írutkamu akupkattarme tajai.” Tu tímiayi. Pítiur “atsá nékatsjai” títinian Jesus ujakmiania nu PUTuma asakrumin akupin ajastinian winia Apar surusu asamtai Wisha nútiksanak akupkatniun súajrume. Wi akupkatjana nui̱ atumsha Wiji̱a̱i̱ yurumáttarme, tura Wiji̱a̱i̱ umartatrume, tájarme. ZT-‘Winia itiurchatrun wáinmiaj nui̱ atumsha Wiji̱a̱i̱ tuke pujumarme. VS%Enentáimsatarum. Misanam pujus yurumna nu, yurumkan ajamana nuja̱i̱ ¿tuá imiá nekas naṉkaamantuit? ¿Yurumna nu nekas naṉkaamantuchukait? Tura Wisha atumin yurumkan ajamna núnisnak pujajai.’ R#Tura atumja̱i̱nkia nuka atsutí. Antsu naṉkaamantu ana nu, uchichia núnik ajastiniaiti; akupeana nusha takarniua núnik ajastiniaiti. #Q?Tura Jesus tímiayi “Ju̱ nuṉkanam akupin ainia nu, waantu enentáimtumasar akupenawai. Tura akupenakui “péṉker túrin áiniawai” tuíniawai. UP#“¿Iiji̱a̱i̱ yaki imiá naṉkaamantu aint?” tunaim ajarmiayi. XO)Nuna antukar “Wíashitiaj, yákit” tunaim ajarmiayi. Naṉkaamantu ana nu N%Kame Wi, Aents Ajasuitjiana ju̱, Yus iwiaramua nútiksanak jakattajai. Túrasha Winia surutkana nu nekaatí. Ti asutniattawai” tímiayi. [M/‘Túrasha winia surutkattana nu Wiji̱a̱i̱ métek ju̱ misanam pujawai. MLTura yurumsua amikiarmatai piniṉkian achik, “Ju̱ piniṉ winia numparun nakumea asa uwempratin yamaram chicham najanamun nakumeawai. Winia numpar atumnian puartamprattawai’ tímiayi. mKSNuya̱sha yurumkan achik, Yúsan yumiṉkias puuk susarmiayi. Tura chicharainiak “Ju̱ka winia aya̱shruiti. Winia aya̱shur atum péṉker pujustinnium surunkattana núiti. Winia enentáimtursarum yuatarum” tímiayi. "J=Atakka ju̱ nuṉkanam uwa yumiri̱n atumja̱i̱ umarchattajai, tajarme. Tura antsu Yus akupin ajastin jeamtai atak iiji̱a̱i̱ umartatji” tímiayi. ~IuNuyá piniṉkian achik, Yúsan yumiṉkias, ni unuiniamuri̱n tímiayi “Ju̱ piniṉ achikrum sunaisatarum. Hyatakka ju̱ nuṉkanam atumja̱i̱ najanashtin asan. Tura antsu Yus akupeana nui̱ jear atak najanattaji” tímiayi. kGOPujusarmatai, Jesus chichaak “Wisha játsuk atumja̱i̱ ju̱ paskua najanatniun ti wakerimjai, YF+Yurumátin jeamtai ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ Jesus misanam pujusarmiayi. yEk Tutai niisha wear Jesus tímiania tímiatrusaṉ wáinkiarmiayi. Tura paskua namperan nui̱ iwiararmiayi. D Tákurmin nu nérentin yakí písunam uunt kuártun ashí iwiaramun iniakturmastatrume. Nui̱ ii yurumátin iwiaratarum” tímiayi. C% nú je̱a̱ nérenniuri̱ chichareakrum “Uunt chichartamuk unuiniamurja̱i̱ paskua yurumátin ¿tui̱ aa? turamui” titiarum, tímiayi. .BU Tutai Jesus ju̱na tímiayi “Péprunam wetarum. Jearum áishmaṉ yumin takaku wekáa wáinkiattarme. Nú áishmaṉ nemarsatarum. Tura je̱á waya̱a̱kui, [A/ Tutai niisha chichainiak “¿Tuí̱ iwiarat tusamea wakeram?” tiarmiayi. f@ETura Jesus Pitruncha, Juáṉnasha akupeak “Paskua tutai námper iwiaratarum” tímiayi. {?oWats, wakaprutai eṉketaachma tanta yúatin námper jeamiayi. Paskua tutainium murikchin máatin ármiayi. y>kNiisha “ayu” tinia, aents nékachmanum suruktaj tu enentáimsamiayi. Kristu jakamu enentáimtustin námper O=Niisha nuna antukar warasar “kuit amastatji” Jútasan tiarmiayi. <5Israer-patri úuntri̱n tura Yusa Uunt Je̱e̱ kapitián pujuarmia nuna werimiayi. Tura Jesusan tu surukminiaiti tusa niiji̱a̱i̱ chichasarmiayi. ; Nuiṉkia Iskariúti Jútasan enentái̱n íwianch wáintiamiayi. Nú Jútaska Jesusa unuiniamuri̱i̱n páchitkiauyayi. :!Israer-shuara Pátriri̱sha Israer-shuara jintinniuri̱sha áentsun ashamainia ásar, itiurak máawaintiajⁱ tusar ti enentáimsarmiayi. T9 #Wakaprutai eṉketaachma tanta yuatin námper, paskua tutai, jeatemamiayi. j8M&Tura tuke tsawant Yusa Uunt Je̱e̱n Jesus chichaamun anturkatai tusar káshik tariarmiayi.|7q%Tuke tsawant tsawai̱sha Yusa Uunt Je̱e̱n Jesus unuiniamiayi. Tura káshikia Uriwiu náinnium we-wémiayi. *6M$Anearum wekasatarum. Túrunattana nui̱ katsuntrataj tusarum Yus aujsa pujustarum. Túrarum Aents Ajasu tutai íimmianum péṉker átaj tusarum túratarum.” !5;"Nu tsawant aya aneachma jeattawai. Ashí aents ju̱ nuṉkanam pujuinia nu, nuna enentáimtsuk pujuiniai̱ jeattawai. Tuma asamtai atumsha anearum wekasatarum. Yajauchiniam emetnarum, aya yurumátniuk, aya umartiniak enentáimtusrum, ju̱ nuṉkanam ana nu ti wakerakrumniṉkia péṉker enentáimsatin tujinkiattarme. Nu atsutí tusarum tura nu tsawant aya áwaktamka̱i̱j tusarum péṉker wekasatarum. Y4+!Nayaimpisha nuṉkasha amuukartatui. Tura winia chichampruka amuukachminiaiti. s3_ ‘Tura aents yamaí pujuinia nu jáatsa̱i̱ṉ nusha ashí túrunattawai. Núnaka paant tájarme. n2UNúnisaṉ Wi tájana nu wáinkiurmeka, Wi ju̱ nuṉkanam akupin ajastin jeatema nu nekaatarum.’ Y1+Ju̱ nuṉkanam ni nuké̱ yama puṉkakmatai “esat jeatemayi” tátsurmek. l0QTura ju̱ chichamnasha nekapmamiayi. ‘Ikiu numi tura náṉkamas numisha enentáimsatarum. j/MNu túrunatin náṉkamkui uwempratin jeatemayi tusarum kaka̱a̱rum shiir enentáimsatarum.’ b.=Nuyá Winia, Aents Ajasu tutain, yuraṉminiam ti shiir ajasan winiai̱ wáitkiartatui. -}Tura túrunatin ana nuna enentáimsar ma̱yái̱ ashinkiartatui. Warí, nayaimpiniam kakaram ainia nusha peantrartatui. n,U‘Nuiṉkia etsanmasha, nantunmasha, yáanmasha Yuska ni kakarmari̱n iniakmak nusháa túrattawai. Nuṉkanmasha ashí aents páchim enentáimprartatui. Tura nayaantsanam chíchimi ti aku tantáa ajakui ti ashamkartatui. ,+QTura ju̱yá aents mesetnum jákartatui. Tura chikichnaka ashí nuṉkanam misaawar júkiartatui; tura yajaya̱ apach, Yúsnan enentáimtuiniatsna nu, ju̱i̱ Jerusaréṉnum waya̱war najakartatui. Nu túratniunka Yus tsaṉkatkana nui̱ṉ túrawartatui.’ Aents Ajasu tutai tátintri̱ @*yNuṉkanam ti wáitsatin átatui. Tura ju̱ aents ti asutniawartatui. Tuma asamtai nuwa̱ ajamtin ainia nusha, tura uchi kuírchin takakainia nusha imiá itiurchatan wáinkiartatui. )}Nu tsawantincha Yus asutiámun wáinkiartatui. Yús-Papinium nu túrunatin yaunchu aarma nu uminkiattawai nu tsawantin. f(ENuikia ju̱i̱ Jutía nuṉkanam pujuinia nu, náinnium pisartin áiniawai; tura ju̱i̱ Jerusaréṉnum pujuinia nusha ju̱ya̱ṉka jiinki wétin ainiawai. Tura ajanam pujuinia nusha, péprunam waketkishtin áiniawai. '‘Ju̱ pepru Jerusaréṉka a̱a̱ tanishri̱i̱n suntar téntakar matsatu wáinkiurmeka, emesratin jeá nekaattarme. 9&mKatsuntrarmeka iwiaaku átin wáinkiattarme.’ ?%yTura peṉké ishichkisha yajauch awajtamsachartatui. F$Tura Winia ajasaru asakrumin ashí aents nakitramprartatui. +#O‘Tura imia atumí apari̱sha surutmakartatui. Atumí yachi̱sha, atumí shuari̱sha amikrumsha núnisaraṉ surutmakartatui. Tura máamunka máawartatui. {"oTura atumi̱ nemasri̱ nakitramainiak “wáitiaiti” ti̱tinian tujinkiarat tusan, winia nekatairja̱i̱ chichastinian amastatjarme. Tuma asamtai “Jurakuisha warinia tiniak kíishtumaktaj tusan áetak enentáimsashtatjai” titiarum.’ N! Nuiṉkia atumin túrutmakrumin wi túramu etserkatin arutmattarme. v e ‘Tura ju̱ túruntsa̱i̱ṉ atumin pataaturmakar achirmakartatui. Iruntai je̱a̱nmasha makurmartai tusar juramkiartatui. Sepunmasha eṉketmattarme. Tura winia naar páchia asakrumin, akupniunmasha, úuntnumsha juramkiartatui. <q Ti u̱u̱rkattawai; untsurí̱ nuṉkanam tsukasha, suṉkursha ti átatui. Nayaimpinmasha ti ashammai náṉkamas túrunattawai. Nuja̱i̱ Yus ni kakarmari̱n iniakmastatui.’ w Nuyá tuke chicharuk tímiayi ‘Shuar chíkich nu̱ṉkanmaya̱ shuarja̱i̱ mesetnum ti nekas maaniawartatui. ,Q Tura meset chichamsha, kapitián mesetan nájanmasha antukrum sapijmiakairap. Nusha emka túrunatniuiti. Túrasha nú chichamaik amuukatin tsawant jeashtatui.’ q[Tutai Jesus tímiayi “Aneartarum; anaṉnawairap. Nekaatarum. Winia náarun pachisar, “wi Krístuitjai” tau ti untsurí̱ jíintrartatui. “Nuṉka amuukatin jeayi” tu etserkartatui. Tuíniakui anturkarum nemariirap. 'GNuyá Jesusan chicharainiak “Uuntá, nusha ¿urutaik túrunatⁱ? ¿Kame ju̱ túrunatin jeatemamtaisha wariji̱a̱i̱ṉ nekaattajⁱ?” tiarmiayi. *M“Átum yamái shiir wáintrumna nu ashí emesnartatui. Kaya ekentramusha mash yumpuuntrartatui” tímiayi. Amuukatin tsawantin uruku átata nu nekaatin 'GYusa Uunt Je̱e̱n kaya shíirmach armia nuna tura chíkich shíirmach susamu armia nunasha chíkich shuar áujmatuk pujuarmiayi. Nuyá Jesus tímiayi: 2]Warí, chikichcha ampirma nuna eṉkeenawai. Tura niisha aya núchiniak takurmakman ampirmatsuk ashí eṉkeayi.” Yusa Uunt Je̱e̱n saanaktinian Jesus ujakmiania nu wWáiniak tímiayi “Nekas tájarme, ju̱ waje̱ kuítrinchaitiat, ashí eṉkeena nú naṉkaamas núkap eṉkeayi. eCTura waje̱ kuítri̱ncha jimiará uchich kuítian, reara áaniun, eṉkean wáinkiamiayi. b ?Yusa Uunt Je̱e̱n kuítrintin kuit enketainiam kuítian eṉkeenan Jesus wáinkiamiayi. E/Túrasha wajé̱ je̱e̱ncha atantainiawai. Túrawar aents nekaracharat tusar ti esaram chichamja̱i̱ Yúsan áujainiawai. Nincha chíkichja̱i̱ naṉkaamas Yus asutiáwartatui.”@y.“Israer-shuaran jintintin ainia nuyá aneartarum. Niisha esaram pushin entsarar wekasataitsar wakeruiniawai. Tura jintiá ti shiir áujtusarat tusar wakeruiniawai; tura iruntai je̱a̱nam peṉkeri̱ pujutainium pujustinian wakeruiniawai. Tura nampernumsha uunt pujutainium pujustaj tusa wakeruiniawai. `9-Ashí aents Nin anturkatasa pujuiniai̱ ni unuiniamuri̱n Jesus ju̱na tímiayi: U#,Kame Tawitkia, Krístun chicharuk, “winia Úuntur” ta̱i̱sha, ¿itiurak Kristu tutai Tawitia pampaṉmarí̱ átiṉkⁱ?” Tú tímiayi Jesus. Israer-shuaran jintintin ainia nuyá aneartarum [/+Ame nemasrumin núpeteatsa̱i̱ṉ nui̱ pujustá” tímiayi.” Tú áarmaiti. '*Warí, Sarmu papinium Tawit niṉki ju̱na tátsuk:“Uunt winia Úuntrun “Akupin pujutainium Winia untsuuruini̱ pujustá, tímiayi. oW)Nuyá Jesus tímiayi “Yus anaikiamu Kristu tutaisha, ¿itiura “Aya Tawit weeaiti” tárum? ] 3(Tura nuyánka aniastinian arantukarmiayi. ¿Kristu tutai yana uchiri̱mpiait? ` 9'Nuna antukar Israer-shuara jintinniuri̱ “péṉker tame, Uuntá” tiarmiayi. C &Kame jaka meṉkakatniunam pujuinia nuna Yúsri̱nchuiti. Tuma asamtai jakáa Yúsri̱nti tíchamniaiti. Antsu iwiaaku ainia nuna Yúsri̱nti. Ashi Niiniun iwiaarkainiawai” tímiayi. i K%Tura jákaru nantakiartin ainia nuna imia Muisáis jintíamiayi. Warí, numichiniam ji wajái keamunan Yus niiji̱a̱i̱ chichaamun, Yus-Papinium Muisaiska áarmiayi. Nú áarmanum Uunt Yus Apraáma, Isaka tura Jakupu Yúsri̱nti, tímiayi. Nú áishmaṉ yaunchu jákaru aiṉ “ni Yúsri̱nti” tímiayi. Nuna taku nantaktin awai tu jintíamiayi.  $Warí, jákashtin áiniatsuk. Nayaimpinmaya̱ suntara áintsaṉ ajasartatui. Tura nantakiaru ásar Yusa uchiri̱ ajasartatui. L#Tura nantakiar atak iwiaaku ámin ainia nuka nuatnaikiachartatui. N"Tutai Jesus tímiayi “Ju̱ nuṉkanmaṉ nuatnaikiatin awai. ve!Nantaktin tsawanta̱i̱, nantakiarmatai, ¿yana nua̱ri̱ṉ ati? Ashí siati nuátkacharmaka” tiarmiayi. (K Tura ukunam nuwa̱sha jakamai. !;Nuna yachi̱sha núnisaṉ nu waje̱n nuátkamai; tura núnisaṉ ashí siati nuna patai̱ṉkⁱ nuátkarmai. Yajutmatsuk yajutmatsuk kajiṉkiarmai. LNi yachi̱ waje̱n akintiak, nuátak, niisha yajutmatsuk jakamai. ]3Wats, siati yachi ármai, tiarmiayi. Iwiai̱ri nuwa̱n nuatak yajutmatsuk jakamai. \1Aniiniak tiarmiayi “Uuntá, Muisáis ju̱na áartampramiaji: “Áishmaṉ ni nua̱rí̱ júreatsa̱i̱ṉ jakamtaiṉkia ni yachi̱ nu waje̱n nuátkatí, yachi̱n yajutmatratsa.” Tu áarmaiti, tiarmiayi. {oNuyá Satuséu “jakamunmaya̱ peṉké nantakchamniaiti” tuinia nu, Jesusan aniastai tusar tariarmiayi. A{Aents ántamunam ni chichakmari̱ji̱a̱i̱ achiktinian peṉké tujinkiarmiayi. Antsu aya íimprarmiayi tura takamtak pujusarmiayi. Satuséusha achiktai tusar wakeriarmiania nu ~{Tutai Jesus tímiayi “uunt akupniunu átinia nu uunt akupin susatarum. Tura Yusna átinia nu, Yus susatarum.” }“Kuit itiatarum. ¿Yana yapi tura yana naari̱ ju̱i̱ áarmait?” tímiayi. Tutai nii tiarmiayi “uunt akupniunu.” P|Tura Jesuska ni yajauch enentáimsamuri̱n nekáa chicharainiak, ${AWats turuttia, ¿Rúmanmaya̱ uunt akupin ii kuitri̱ akiktin péṉkerkait? ¿Akiktinkiait? ¿Suritkiatniukait? Nu nekaatai tusar wakeraji” tiarmiayi. z5Tu enentáimsar tíarmiayi “Uuntá, ame tuke nekas chicham chichaame, nu nékaji. Aents pátatek íiyatsme, antsu nekas Yusa jinti̱ jintintiame. yTura Kapitiánnium suruktai tusar wakeruiniak mamikmau shuaran Jesusan akuptukarmiayi. Nu shuar péṉker shuara núnisaṉ jeariar, Jesus nékatsuk yajauch chichakat tusar, aniastaj tusar wearmiayi. Ni chichakmari̱ji̱a̱i̱ uuntnum suruktai tusar túrawarmiayi. xIsraer-patri uuntri̱ tura Israer-shuara jintinniuri̱sha “nu métek-taku chichamja̱i̱ in túramji” tu nekaawar nuikⁱ Jesusan achikiar emetatai tusar wakeriarmiayi. Tura untsurí̱ shuar Jesusan wakeruiniakui, ashamainiak túracharmiayi. ,wQNu kayan tukumainia nuka kupintrattawai. Tura nu kaya shuarnum iniarka nu shuaran tsai tsai awajsattawai. Tu áarmaiti. Pariséu achiktai tusar wakeriarmiania nu wvgTura Jesus nin émamkes íisar tímiayi “¿Nuikia Yus-Papinium áarma nu warintiua? Ju̱ áarmaiti:Kayan péṉkernak je̱a̱ jeamin “yajauchiiti” tusar ajapawarmia nu ashí kayaja̱i̱ naṉkaamas péṉker apujsamuiti. $uANiisha taa, nu takau shuáran máawartatui. Tura núṉkanka chikichan susattawai” tímiayi. Nuna anturkar “Yus núnaka tsaṉkatkashti” tiarmiayi. t!Nuna tuíniak ajanmaya̱ ji̱i̱ki máawarmai.’ Nuyá Jesus aniasmiayi ‘Wats ¿warí enentáimsarum, ajá nérenniuri̱ itiurkattawa? s9‘Túrasha takau shuar nuna wáinkiar, nuamtak chichainiak “Ju̱ka ajá nérenniuri̱ ajastatui. Maatai. Nuikia aja iiniu átatui” tiarmai. (rI ‘Nuyá ukunam ajá nérenniuri̱ “Itiurkatjak, timiai. Winia aneamu uchirun akupkattajai. Nin wáinkiar shiir enentáimtuschartimpiash” timiai.’ _q7 Nuyá ataksha chikichan akupkamai. Tura nunasha takau shuar katsumkar akupkarmai.’ |pq Nuyá nérentin chíkich takarniuri̱n akupkamai; tura nunasha núnisaṉ katsekkar, awatiar, sútsuk akupkarmai. *oM Tura júuktin tsawant jeamtai juukman akanak jurumkit tusa takarniuri̱n takau shuari̱i̱n akuptukmai. Tura takarniuri̱ncha katsumkar áyatik awaiṉkiarmai. Sn Nuyá Jesus ju̱ métek-taku chichamja̱i̱ aentsun jintintiamiayi: “Áishmaṉ ni ajari̱i̱n uwa araa amuk, shuaran takartusti tusa ikiukmiai. Tura niṉkia wau táchataj tusa jeachat wémai. mTutai Jesus tímiayi “Wisha núnisnak winia akuptukua nuna tíchattajrume” tímiayi. Péṉker-takachu armia nu plYNuiṉkia Jesusan áiniak “Iisha nékatsji, Juaṉ imiakratinniasha yátsuk akupkamia” tiarmiayi. %kCTúrasha “aents akupkaiti” tákurnisha ashí aents kayaja̱i̱ tukurmar mantamattaji. Warí “Juaṉ Yúsnan etserniuiti” tuíniatsuk” tiarmiayi. "j=Tútaisha niisha nuamtak warintiajik mai tunai ajarmiayi. ““Yus akupkaiti” tákurniṉkia, “¿urukamtai enentáimtuscharum?” turamtatji. eiC¿Ya Juáṉnasha imiakrattia tusa akupkamia? ¿Yusak? ¿Aentsuk? Turuttiarum” tímiayi. LhTutai Jesus tímiayi “Wisha aniastajrum tusan wakerajrume. g{Taar Jesusan chicharainiak “¿Yana chichame̱ja̱i̱ ju̱ túram? ¿Ya ju̱ túratniuncha akuptamkait?” tiarmiayi. *f OYusa Uunt Je̱e̱n Jesus uwempratin chichaman unuiniak pujai̱ Israer-patri úuntri̱sha, Israer-shuara jintinniuri̱sha, Israer-shuara úuntri̱sha táarmiayi. Te!0Túrasha ashí aents émamkes anturainiakui máatniun tujinkiarmiayi._d7/Tuke tsawantin Yusa Uunt Je̱e̱n Jesus uwempratin chichaman unuiniak pujai̱ Israer-patri úuntri̱sha, Israer-shuara jintinniuri̱sha, tura pepru úuntri̱sha, itiur máamniakit tusar ti enentáimsarmiayi. Bc}.Túrak ju̱na tímiayi: “Yús-Papinium yaunchu aarma awai: “Winia je̱a̱rka Yus áujsatin je̱a̱iti” tu áarmaiti. Túrasha átumka kasáa matsamtaiya nútikiarme” tímiayi. by-Nuyá Jesus Yusa Uunt Je̱e̱n wayá suruktasa pujuarmia nuna sumaktasa pujuarmia nunasha ji̱i̱ki awemarmiayi. 5ac,Túrutma nuṉká ajuṉmartatrume. Tura atumi̱i̱n pujuinia nuna máawartatui. Tura ashí emesrarmatai ishichkisha kaya irumpramusha peṉké atsuttawai. Wi Yusa anaikiamuri̱n tarijrumna nu nekaachu asakrumin túrutmattarme.” Tu tímiayi. Yusa Uunt Je̱e̱n suruktinian Jesus surimkiamiania nu G`+Kame ti itiurchat tsawant jeartamtatrume. Atumí nemasri̱ nuṉkaja̱i̱ aa-tanishan tanishmarar téntatramkattarme. Mesetan najatramattarme, tura áatusha ju̱nisha mash árenmaktatrume. _*“Jerusaréṉnumia̱ shuártiram, ju̱ tsawantinkesha shiir pujustintrum nekaarmeka maak. Túrasha yamaikia nekaatin naṉkaamasai. Y^+)Jerusaréṉnum tíjiu̱ch ajatemas péprun wáiniak úutuk jú̱nis tímiayi: ](Tutai Jesus tímiayi “Nuiṉkia ju̱ takamatsarmataiṉkia, kayasha untsumkarainti. Nuna paant tájarme” tímiayi. \+'Tura Pariséu aents nui̱ páchitra pujuarmia nu Jesusan chicharainiak “Uuntá, nemartamainia nu “takamatsata” tiarta” tiarmiayi. 4[a&“Yusa náarí̱i̱n winiana ju̱ ii uunt Akupniuiti. Nincha Yus shiir awajsati. Nayaimpiniam pujuinia nu shiir enentáimsar Yusa náari̱n uunt awajsarti” tiarmiayi. cZ?%Tura Uriwiu naint awaṉkénamunam tíjiu̱ch ajasarmatai untsurí̱ aents Jesusan nemariarmia nu warainiak kakantar untsumainiak aents tujintiamun untsurí̱ túran wáinkiaru ásar Yusa náari̱n uunt awajsarmiayi. RY$Tura Jesus wétinnium ni pushiri̱n jintianam ayapa̱rar áintrarmiayi. |Xq#Tura umpuuruchin Jesusan itiariarmiayi. Túrawar ni pushiri̱n umpuuruchiniam awantkar Jesusan ekenkarmiayi. IW "Tutai unuiniamusha “Ii uuntri̱ wakerawai” tiarmiayi. nVU!Tura umpuuruchin atíakui nérentin chichainiak “¿Urukamtai umpuuruchsha atíarum?” tiarmiayi. RU Tutai unuiniamuri̱ wear, Jesus timia ímiatrusaṉ wáinkiarmiayi pTYTura “¿urukamtai atíarum?” turamainiakuisha, “ii uuntri̱ wakerawai” títiarum” tímiayi. S “Tíjiu̱ch péprunam wetarum. Túrarum nui̱ umpuuruch ekemtukchamu jiṉkiamu wajá wáinkiattarme. Nu atíarum itiatarum. RPetpajái pepru tura Petania péprusha Uriwiu náinnium tíjiuchiyi; nui̱ jeastatuk ajatemas ni unuiniamuri̱n jímiaran chicharuk, FQNuna tuasua amik Jesus Jerusaréṉnumaani̱ wémiayi. =PsTura winia nemasur kapitián ajasa̱i̱ṉ tusar nakitrurarmania nu itiatarum. Tura wisha íimiaiṉ máatárum” timiai.” Tu tímiayi Jesus. Jerusaréṉnum Jesus waya̱miayi 4Oa‘Tutai kapitián chichaak “Takakna nuja̱i̱ takaakuiṉkia patatnastatui tájarme. Tura takakna nuja̱i̱ takaachkuiṉkia ishichik takakkuisha jurunkittiawai. ZN-‘Tura niisha chichainiak “túrasha Uuntá, tias takakja” tiarmai.’ M Tura nui̱ wajarmia nuna chicharuk “Kuítian takakmari̱ juruktiarum; túrarum tias takakna nú shuar susatarum” timiai.’ {Lonuiṉkia ¿urukamtia kuit-ikiutainiam ikiuschamam? Nuiṉkia wi atak táakun patasan achikia̱a̱jna” timiai. HK ‘Tutai kapitián timiai “Maaj, amesha ti yajauchiitme. Ame támena nuke makurmawai. Wi kakaram chichau ai̱sha, ikiuschiatan achin ai̱sha tura araknasha arakmachiatan juu ai̱sha, JwAmesha kakaram chichau asakmin, ikiuschiatam achin asakmin tura arakmachiatam juu asakmin ashamkamjame” timiai.’ aI;‘Nuyá chíkich taa “Uuntá, ame kuítrumin paniiji̱a̱i̱ ijian ikiusmajai. aH;‘Nunasha chicharuk “Amincha seṉku péprun akupin awajsattajme” timiai.’ xGi‘Chíkich taa “Íistá Uuntá, ame kuítrumja̱i̱ takakmasan seṉku patasan achikjai” timiai.’ GF‘Tutai kapitián chichaak “Péṉker túrame. Ishichik susamjamna núja̱i̱ṉkⁱ wi tímiajna tímiatrusmek túrame. Tuma asakmin tias péprun akupin awajsattajme” timiai.’ }Es‘Ni takarniuri̱ emka chikichik taa “ame kuítrumja̱i̱ takakmasan tias patasan achikmajai” timiai.’ AD{‘Tuma ai̱ṉ kapitián náamak ni nuṉké̱n waketki tamai. Taa “winia kuítruja̱i̱ warí túrarum” títiaj tusa ni takarniuri̱n kuitia súsarmia nuna untsukarmai.’ EC‘Tura ni nuṉké̱nia̱ shuarka nakitiarmai. Túmainiak “nu áishmaṉ ii kapitiántri̱ ajasa̱i̱ṉ tusar nakitiaji” nu titiá tusar áishmaṉkan akatrar akuptukarmai.’ aB; Tura wétsuk ni takarniuri̱n tias armia nuna untsukarmai. Tura aṉkant aṉkant kuit kuriji̱a̱i̱ naṉkaamas péṉker armia nuna suíniak “Ju̱ kuitja̱i̱ wi táatsa̱i̱ṉ takakmá ajatarum” timiai.’ A “Áishmaṉ peṉkeri̱ amai. Nu áishmaṉsha jeachat chíkich núṉkanam kapitián náamkan tátaj tusa wemai. @ Nu aents Jesusan anturkarmia nu “Jerusaréṉnum jeawakrin Nii, Yus anaikiamu asa, wárik akupin ajastatui” tu enentáimsarmiayi. Tuma asamtai wésar Jerusaréṉnum nuntumsarai̱, nuna enentáimsarái̱ṉ tusa Jesus ju̱na métek-takun chichasmiayi: ? Wisha Aents Ajasu asan meṉkakaru ainia nuna e̱a̱kan uwemtikrartaj tusan táwitjai.” Tu tímiayi. Kuítian nekapmá chichasmiayi >) Tutai Jesus tímiayi “Ju̱ áishmaṉ Apraáma shuárintiat yamái niisha níiniuja̱i̱ uwempra asa nekas Apraáma shuari̱ ajasuiti. o=WNuyá Sakíu wajaki Jesusan chicharuk “Íistá Uuntá, wi takakjana ju̱na jímiapetek nakakan kuítrincha ainia nuna susartatjai. Tura wáitruan chikichan kasarkaitkiuncha menaintiu patatsan awaiṉkittiajai” tímiayi. w<gAshí aents nuna wáinkiar “Maaj, Jesus tunáa áishmaṉka je̱e̱n pujawai” tusa mai tunaim ajarmiayi. U;#Tutai Sakíusha wárik akaiki, shiir enentáimias Jesusan itiaamiayi. :%Jesus nui̱ naṉkaamak paṉkái̱ íimias chicharuk “Sakíu wárik akáikitiá. Ame je̱e̱mi̱i̱n yamái kanartiniaitjai” tímiayi. x9iTuma asa Jesus nuke naṉkaamaktin asamtai, eemki tsékiṉki sikiumuru numi wajamunam wakamiayi iistaj tusa. a8;Aents ti káunkámtai, Sakíu ti sútarach asa, Jesusan íistaj tukamá tujinkiamiayi. j7MNui̱ kuítrintin áishmaṉ ni naari̱ Sakíu pujumiayi. Nu Sakíu kuítian-juu úuntri̱yayi. A6 Nuyá Jirikiú péprunam wayá nui̱ wekaikini ajamiayi. 05Y+Nu chichamaik kusuru íimmiayi. Tura Yusa naari̱ uunt awajki Jesusan nemarmiayi. Tura ashí aents nuna wáinkiarmia nusha Yusa náari̱n uunt awajsarmiayi.n4U*Tutai Jesus chichaak “Iimtia. Winia nekas enentáimtursa asam péṉker ajasume” tímiayi. 3})“¿Warí itiurtukat tusamea wakerutam?” tímiayi. Tutai kusuru áimiuk “Uuntá, íimtiasan wakerajai” tímiayi. R2(Nuiṉkia Jesus wajas “itiatarum” tímiayi. Tura nii támatai, &1E'Eemak wearmiania nu chicharainiak “takamatsata” tiarmiayi. Tutaisha nú arant untsumuk “Tawit weeachukaitiam; winiaja waitnentrurta” tímiayi. 0/&Kusurusha nuna antuk untsumuk “Jesusá, Uunt Kapitián Tawit weeachukaitiam. Tátiniuya núchakaitiam. Winiaja waitnentrurta” tímiayi. K/%Tutai, “Nasarétnumia̱ Jesus naṉkaamawai” tiarmiayi. O.$Untsurí̱ aents naṉkaamainian antuk “¿wariṉkit?” tímiayi. -{#Jesus Jirikiú péprunam nuntumsai̱, nui̱ áishmaṉ ji̱i̱ kusuru, kuítian surusarat tusa jintiá pujumiayi. !,;"Tura Nii tímiania nuna nekas túrunattawai, tícharmiayi. Wariniak ta tusar nekaacharmiayi. Jirikiúnmaya̱ áishmaṉkan Jesus íimtikmiania nu g+G!Awatiar mantuáwartatui. Túramaitiatnak menaintiú tsawa̱ntai̱ nantaktiatjai” tímiayi. V*% Apachnium surutkartatui. Túrawar wishikrurar, katsekrukar usukruawartatui. g)GJesus ni tuse unuiniamuri̱n akanki ikiaanak ju̱na tímiayi: “Jerusaréṉnum jeatemaji. Ju̱i̱sha Jerusaréṉnum Winia, Aents Ajasu tutain, túrunatniurun Yúsnan etserin yaunchu áatrurarmia nu uminkiattawai. ](3Tutai Jesus tímiayi “Shuar Yus akupeana nuna túrataj tusa ni je̱e̱n ikiuakka tura núnisaṉ ni aparí̱ncha, nukurí̱ncha, yachi̱nkisha, nuwe̱nkesha, uchirí̱nkisha ikiuakka ju̱ nuṉkanmasha núkap wáinkiattawai nu shuar. Tura tuke iwiaaku pujustinniasha wáinkiattawai.” Ataksha ni jákatniuri̱n Jesus ujakmiania nu v'eNuyá Pítiur Nin chicharuk tímiayi “Uuntá, iikia Ámin nemarsataj tusar ii takakmaaka ikiukji.” a&;Tutai Jesus tímiayi “Aents tujintiainia nuna Yuska páchitsuk túramniaiti.” W%'Tura nuna antukarmia nu tiarmiayi “¿Nuiṉkia yaki uwempramniait?” @$yKamiriuka, uunt ana nu, auja ji̱i̱n waya̱tin itiurchataiti. Tura shuar kuítri̱n ti enentáimtana nu Yus akupeamunam pachiinkiatin nú naṉkaamas itiurchataiti.” Tu tímiayi. #Tura kúntuts enentáimpramtai Jesus nuna nekáa “Kuítrintin ainia nu Yus akupeamunam pachiinkiatin ti iturchataiti, tímiayi. _"7Tura nuna antuk, nu áishmaṉ ti kuítrintin asa ti kuntuts enentáimpramiayi. N!Jesus nuna antuk “Chikichik taatramsai, tímiayi. Ame takakmena nu ashí surukam kuítrincha ainia nu susarta. Nuiṉkia nayaimpiniam kuítrum átatui. Túram nemartustaj tusam winitia.” Z -Tutai áishmaṉ tímiayi “Uuntá, úchichik mash umiki tsakaruitjai.” =sTura Yus akupkamu ana nu péṉker nékame. Tsanirmawairap, mankartuawairap, kasamkairap, tsanumprurairap, ame apasha, nukusha shiir enentáimtustarum. Nusha nékame” tímiayi. yTutai Jesus, “¿Urukamtia Winia, péṉkeraitme, túrutam? Aents péṉkerka atsawai. Aya Yusak péṉkeraiti. 'GShuara uuntri̱ Jesusan tarí áujsamiayi. “Uuntá, amesha péṉkeraitme. Tuma asam, turuttia, ¿warinia túrakna tuke iwiaaku átataj?” tímiayi. =sUchi ni úuntri̱n umira núnisaṉ shuar Yúsan umíachkunka Yus ni enentái̱n akupin ajaschamniaiti.” Tu tímiayi Jesus. Kuítrintin áishman Jesusja̱i̱ áujmatsamiania nu J Tura Jesus nin untsukar tímiayi “Uchi Winí winitin tsaṉkamkatarum, surimkiairap. Enentáimsatarum. Uchichia áintsaṉ enentáimtumana nú shuárak Yus ni enentáin akupin ajasminiaiti. zmJesus antiṉkiarat tusar uchin itiariarmiayi. Tura Jesusa unuiniamuri̱sha nuna wáinkiar suritkiarmiayi. nU‘Wats tájarme, nu kuítian-juu shuar Yus íimmianum ni enentái̱ péṉker awajnas ni je̱e̱n waketkimiai. Tura Pariséuka tamia núnisaṉ waketkimiai. Nekaatarum. Shuar naṉkaamantu enentáimtumana nuka péejchach awajnastatui. Tura antsu péejchach enentáimtumana nu, naṉkaamantu awajnastatui” tímiayi Jesus. Uchisha Jesusna áminiaiti C ‘Tura kuítian-juusha arant wajas, nayaimpinmaani̱ pankái̱ íimsatniunkesha natsa̱a̱mak, tsuntsuma, ni netsepen awatí “Yusá, ti tunaitjai. Waitnéntrurtá” timiai.’ X"~&}}%||>{zz9yyCxxx wWvvhuuCttEsCrqqpoonnQmsll^kkj@iiShhgg1ff1ejdd cUbb>>==<Ashí Kariréa nuṉkanam Jesus Israer-shuar iruntainiam etserki wémiayi. Yus ju̱ nuṉkanam akupkatin chichaman etserkamiayi. Tura untsurí̱ suṉkurja̱i̱ jáinian ashí tsuármiayi. @wnu chichamaik kanuncha tura aparí̱ncha ikiukiar Jesusan nemariarmiayi. Jesus untsurí̱ shuaran jintintiamiania nu ?Nuyá ishichik wésaṉ ataksha nuámtak yachinniun wáinkiámiayi. Jakupu Juaṉja̱i̱ mai Sepetéu uchirí̱ ármiayi. Niisha kanunam eṉkemsar ni nekari̱n ni aparí̱ji̱a̱i̱ iwiarainiak pujuriarmiayi. Tura Jesus “Nemartusta” tutai 8>kTutai ni nekari̱n ikiukiar Nin nemariarmiayi. &=ENuna Jesus wáinkiar tiarmiayi “Nemartustarum. Túrakrumin shuarsha Yusna arti tusan yamái namak achíarmena núnisaṉ shuaran-e̱a̱u awajsatjarme.” <#Jesus Kariréa antumiaṉka kánmatkari̱n wesa jimiará áentsun nuámtak yáchinniun wáinkiámiayi. Chikichik Antresauyayi, chikichcha Semuṉkauyayi. Nu Semuṉ núnisaṉ Pitru náartiniuyayi. Namakan achin ásar namakan nekaja̱i̱ naṉkíak yujaarmiayi. o;WNuyá Jesus étseruk tímiayi “Tunaarum enentáimturum enentáim yapaji̱átarum. Ju̱ nuṉkanam Yus akupkatin tsawant ishichik ajasai.” Jesus kuatru aents namakan achinian ni unuiniamuri̱ ajasarat tusa achikmiania nu :Nu aents kiritniunam pujuiniayataṉ ti tsáapninian wáinkiarmiayi. Jákatniunam pujuiniai̱ tsáapin tsáapnirmiayi.” Tu áarmaiti. #9?“Sapurúṉsha Niptarísha nayaantsanam tíjiu̱ch Jurtaṉ entsa amainini nuṉkan achikiarmiayi. Nuka Kariréaiti Israer-shuarcha matsatainia nui̱. m8SJesus nuna túramtai yaunchu Yúsnan etserin Isayas aarmia nu uminkiamiayi. Ju̱na áarmiayi: }7s Tura Nasarét péprunam pujutsuk Kapernáum péprunam we pujusmiayi. Kapernáumsha Kariréa antumiaṉka kánmatkari̱i̱n pujumiayi. Ti yaunchusha Jakupu uchiri̱ Sapurúṉsha tura Niptarísha nu nuṉkanak nui̱ pujustaitsar achikiaruyayi. X6) Juaṉ sepunam eṉketui taman antuk Jesus Kariréa nuṉkanam wémiayi. 51 Tutai uunt iwianch Jesusan ikiuak wémiayi. Túramtai Yusa suntari̱ tariar atsumamuri̱n súsarmiayi. Jesus Kariréa nuṉkanam etserkamiania nu 34_ Tutai Jesus tímiayi “Werumta, uunt iwianchi. Yus-Papinium aarma awai:“Ame Úuntrum Yúsak tikishmatrata tura Niṉki shiir awajsata” tawai” tímiayi. Q3 Tura tímiayi “Winia tikishmatrurakminkia ju̱na mash amastatjai.” 2 Ataksha uunt iwianch naint yakí wájakmanum iwiakmiayi tura nuyá ashí nuṉkanmaya̱ péprun shiira nuna iniaktusmiayi. 1Tutai Jesus tímiayi “Núnisaṉ Yus-Papinium áarmaiti:“Ame Úuntrum Yus “Nekapsataj” tiip” tawai” tímiayi. b0=tímiayi “Nekas Yusa Uchirí̱nkiumka ju̱ya̱ akaikim iniaata. Kame Yus-Papinium áarmaiti:“Yus ni suntari̱n akatar akúptúrmaktatui. Nawemin kayanam ajiintsumniṉ weṉkurmaktatui” tawai” tímiayi. b/=Tutai uunt iwianch Jerusaréṉ péprunam jukí Yusa Uunt Je̱e̱ cháiki̱n iwiak M.Tutai Jesus tímiayi “Yus-Papinium áarmaiti:“Aents aya apatkuja̱i̱ṉ iwiaaku pujuschamniaiti. Antsu Yus táman enentáimtuiniak nekas iwiaaku pujusartatui” tawai” tímiayi. -yNui̱ uunt iwianch Jesusan nekapsataj tusa tarí tímiayi “Nekas Yusa Uchiri̱nkiumka ju̱ kaya apatuk najanata.” Z,-Nui̱ kuarenta (40) tsawant, káshisha tsawai̱sha yurumtsuk pujak tsukarmiayi. k+ QNu túrunamtai Yusa Wakaní̱ Jesusan iwianchja̱i̱ nekapmamtiksattsa aents atsamunam jukimiayi. *Túramtai nayaimpinmaya̱ Yus chichaak “Ju̱ka winia Uchiruiti. Ti aneamuiti. Ti shiir enentáimtajai” tímiayi.)1Tura Jesus imiani entsaya̱ jíinkímtai nayaimpⁱ uranmiayi. Tura Yusa Wakaní̱ yámpitsa áintsaṉ Jesusan tarimiayi. Niisha wáinkiámiayi. (Tura Jesus tímiayi “Ántsaṉ asati yamaikia. Núnisrik ashí Yus akupkamu umirkatniuitji.” Tutai Juaṉ iniaisamiayi. 'Juaṉsha emka nakitiak Jesusan tímiayi “Ame winia imiatminiaitme. Túrutamniaitiatmesha ¿urukamtai winia tarutnium?” tímiayi. i&K Nuyá Jesus Kariréa nuṉkanmaya̱ winis Jurtaṉ entsanam támiayi Juaṉ imiatti tusa. %- Aruusa nereja̱i̱ túruinia áintsaṉ átatui. Awa̱jtiutairi̱n achikiuiti tura nuja̱i̱ saepe̱n awa̱jtittiawai. Tura nere̱n péṉker ikiustatui, antsu saepe̱nka jinium apeattawai. Nu jisha tuke kajinchaiti.” Tu tímiayi Juaṉ. Juaṉ Jesusan imiaimiu amia nu 5$c Wikia aya entsaja̱i̱ṉ imiajrume atumi enentái̱ yapaji̱áwakrumin. Antsu winia ukurui̱ winiana nuka péṉker awajtamsataj tusa imiantinia áanis tura jía áanis Yusa Wakanin eṉketramprattarme. Wiji̱a̱i̱ naṉkaamantu asamtai wikia tsuntsumpruan ni sapatrí̱nkisha atitrachminiaitjai. #  Numi ajaktinia áintsaṉ kampuwári̱n jacha atuttsamuiti. Tura numi péṉker nereatsna nuka tsupikia jinium apeamu ártatui. '"G Atumsha “Iikia Apraám weeaitji” tu enentáimtumasairap. Nuja̱i̱ uwemprashtatrume. Yus wakerakka ju̱ kayan Apraáman tiraṉki najankainti, tímiayi. p!YTuma asamtai enentáim yapaji̱ámuitkiuiṉkia péṉker wekaamurmi̱ji̱a̱i̱ paant iniakmastarum. h IJuaṉsha Pariséuncha Satuséuncha imiatti tusa wininian wáiniak tímiayi “Napia áaniutirmincha, ¿ya atumniasha ti asutniátniunmaya̱ uwempratniuncha ujatmakmarum? tímiayi. Asutiátin tsawant ishichik ajasai. Z-Tura ni tunaari̱n paant etserkarmatai Juaṉ Jurtaṉ entsanam imiainiarmiayi. FTura Jerusaréṉ péprunmaya̱ shuarsha tura ashí Jutía nuṉkanmaya̱ shuarsha Jurtaṉ entsanam matsamiarmia nú shuarsha mash Juáṉkan tariarmiayi ni chichame̱n anturkatai tusar. Nu Juaṉsha kamiyu ure najantramun entsauyayi. Emenmamkesha nuapeyayi. Tura yutai-títikriátsnasha chiniji̱a̱i̱ yúuyayi. `9Nú Juaṉkan yaunchu Yúsnan etserin Isayas ju̱na áarmiayi:“Shuar atsamunam aents untsumui. Untsumuk “Atumí enentái̱ Uunta jinti̱ iwiarturtarum tura naka awajsatarum” tawai.” Tu áarmiayi. nU“Enentáim yapaji̱átarum. Tsawant ishichik ajasai Yus jui̱ akupin ajastin.” Tu etserkamiayi. U %Nuyá imiakratin Juaṉ Jutía nuṉkanam aents atsamunam etserki támiayi. Nui̱ jeá Nasarét péprunam pujusmiayi. “Nasarétnumia̱ átatui” Yusnan etserin yaunchu tu etserkamu nuja̱i̱ uminkiamiayi.?wTúrasha Irutisa uchirí̱ Arkiráu Jutía nuṉkanam uunt akupin ajasun nekáa nui̱ wétinian aránkámiayi. Mesekranmasha ujakma asa nui̱ pujutsuk Kariréa nuṉkanam wémiayi. oWTutai Jusé nantaki uchincha nukurí̱ji̱a̱i̱ jukin Ejiptunmaya̱ Israer nuṉkanam waketkimiayi. “Uchin máataj tiarmia nuka jákarai. Yamaikia ataksha uchi ni nukurí̱ji̱a̱i̱ jukim Israer nuṉkanam waketkitia” tímiayi. OTura Irutis jakamtai Yusa suntari̱ mesekranam Jusen ujakmiayi. “Ramá nuṉkanam ti úutainiak uur ajainiawai. Raker ti uutu asa atsaṉkrachminiaiti ni uchirí̱ jákarmatai.” Tu áarmiayi. U#Nuka Yusnan etserin Jeremías aarmia nu uminkiamiayi. Juna áarmiayi: 4aIrutissha ti neka apach nin anaṉka yajá waketran nekáa ti kajekmiayi. Ti kajek ashí áishmaṉchin Piriṉnumsha tura yantamach pujuarmia nunasha maawaarat tusa akupkamiayi. Ti neka apach ujakmia nuna enentáimias ashí jimiará uwin takakun tura nú uchichin máawarat tusa akupkamiayi. wgIrutis jáatsa̱i̱ṉ nui̱ pujusarmiayi. Ejiptunam pujusmatai Yus yaunchu timia nu uminkiamiayi. Iis, Yúsnan etserin aak tímiayi:“Ejiptunmaya̱n winia Uchirun untsukmajai.” Tu áarmiayi. Irutis uchin máawarat tusa akupkamu hITutai Jusé kurat shintiar nú káshik uchincha nukurí̱ji̱a̱i̱ Ejiptunam jukimiayi. } Ti neka apach waketramtai Yusa suntari̱ mesekranam Jusen ujakmiayi. “Nantakim uchi ni nukurí̱ji̱a̱i̱ Ejiptu nuṉkanam jukim nui̱ pujustá. Irutis uchin máataj tusa e̱a̱ktatui. Tura ukunam aṉkant ajasmatai ujaktajme” tímiayi. ve Nuyá mesekranam Yus “Irutisa̱i̱ni weerap” tutai chíkich jintianam waketkiarmiayi. Ejiptunam pisaamu O  Je̱á waya̱war uchincha ni nukurí̱ Mariji̱a̱i̱ wáinkiarmiayi. Tura uchin tikishmatrarmiayi. Nuyá ni kajuntrí̱ya̱n kurincha, mirá kuṉkuinniasha, chíkich kuṉkuinniasha súsarmiayi. < q Tutai ti neka apach wearmiayi. Tura yaa, yajaya̱ wáinkiarmiania nu, tuke eem wémiayi. Tura yaan wáinkiar ti wararsarmiayi. Tura nú yaa uchi pujumia nui̱ ejeniarmiayi. # ?Nuyá Piriṉnum akupeak “Nui̱ werum uchi péṉker inintrusrum wáinkiatarum. Tura wáinkiarum ujatkatarum. Wisha werin tikishmátuutaj” tímiayi. v eNuna tuíniakui Irutis ti neka apachin ú̱u̱saṉ, urutía yaa emka wáinkiamarum tusa aniasarmiayi. Q “Jutía nuṉkanam, Piriṉ pepru, ishitiápchich ana nuyá nekas uunt akupin winittiawai. Nii ashí Israer shuaran, Wíi shuar ásarmatai, péṉker wáinkiattawai,” tawai Yus.” Tu tiarmiayi. Tutai chichainiak “Jutía nuṉkanam Piriṉ pepru ana nui̱ akiiniatniuiti, tiarmiayi. Yaunchu Yúsnan etserin tu áaruiti: )Irutis nuikia ashí Israer-patri uuntri̱ncha tura yaunchu akupkamun jintinniuncha untsukarmiayi. Tura Kristu akiiniatniuri̱n inintrusmiayi. Irutis nuna antuk nusháa enentáimpramiayi. Tuma asamtai ashí Jerusaréṉnumia̱ shuarsha antukar nusháa enentáimprarmiayi. @yTaar inintruiniak “¿Israer shuara úunt akupniuri̱ tui̱ akiiniait? tiarmiayi. Nantu tátainmaani pujaati ni yaari̱ wáinkiamji. Tura tikishmatratai tusar winiaji” tiarmiayi. K Jutía nuṉkanam Piriṉ pépru ana nui̱ Jesus akiiniamiayi. Nui̱sha nú nuṉka akupniuri̱ Irutisauyayi. Akiiniamtai ti neka apach nantu tátainmaaniya̱ Jerusaréṉ péprunam táarmiayi. f GTura uchin júreatsa̱i̱ṉ tsaniṉchamiayi. Tura jurermatai uchin Jesus anaikiamiayi.a =Jusesha mesekranmaya̱ shintiar Yusa suntari̱ timia núnisaṉ Marin nuatkamiayi. 8 k“Nuwa̱ natsa ajapruktatui tura uchin takustatui. Nuna náari̱sha Emanuér anainiaktatui.” Tu áarmaiti. Emanuérsha nu chichamnum “Yus iiji̱a̱i̱ pujuwiti” tawai. y mYus ni etserniuri̱ji̱a̱i̱ yaunchu timia nu uminkiati tusa nu túrunamiayi. Ju̱na áamtikramiayi: / YUchin áishmaṉkan takustatui tura nuna naari̱ JESUS anaikiattame. Ashí ni shuári̱n ni tunaari̱ya̱ uwemtikkiartin asa Jesus anaikiatniuiti” tímiayi. b~ ?Nuna tu enentáimia pujái̱, mesekranam Yusa suntari̱ tarí chicharuk tímiayi “Juséá, ame we̱a̱trum Tawitchakait. Tuma asam Mariji̱a̱i̱ nuatnaikiatin ashamkaip. Uchin jurertatna nuka Yusa Wakaní̱niuiti. '} IAjaprukmataisha Jusé Marin iniatsa̱a̱tsuk nin ajapatniun enentáimpramiayi. Tura ti péṉker asa aya iniaisatniun wakerimiayi aents nékainiatsa̱i̱ṉ. | ;Jesukrístu akiiniamu jú̱nis ámiayi. Ni nukurí̱ Marí Juseja̱i̱ anajmanairuyayi. Tura tsaníatsa̱i̱ṉ Yusa Wakaní̱ ajaprumtikiamiayi. { Tuma asamtai Apraámnumia̱ Tawitnium Jesusa we̱a̱trí̱ katurse (14) áiniawai. Tawitniumia̱sha Papirúnianam jukimiunma nui̱sha katurse we̱a̱t áiniawai. Papirúnianam jukimiunmaya̱sha Krístunam ataksha katurse áiniawai. Jesukrístu akiiniamu z Jakupa uchirí̱ Jusé Marí áishri̱ya nu. Marisha Jesusan jurermiayi. Nu Jesuska shuáran uwemtikiartin asa Kristu tu anaikiamuiti. Ry Eriuta uchirí̱ Ereasár. Nuna uchirí̱ Mataṉ. Nuna uchirí̱ Jakup. Kx Asura uchirí̱ Satuk. Nuna uchirí̱ Akim. Nuna uchirí̱ Eriut. Tw # Surupapíra uchirí̱ Awiut. Nuna uchirí̱ Iriakím. Nuna uchirí̱ Asur. jv O Nu ukunmaṉka Jekuníasa uchirí̱ Saratiár akiiniamiayi. Tura nuna uchirí̱ Surupapír. 3u a Jusíasa uchirí̱ Jekunías ni yachi̱ armia nu̱ja̱i̱. Nui̱ Papirúnianmaya̱ shuar Israer shuaran mesetja̱i̱ nupetkar Papirúnia nuṉkanam achirar júkiarmiayi. Vt ' Esekíasa uchirí̱ Manasés. Nuna uchirí̱ Amuṉ. Nuna uchirí̱ Jusías. Ps  Usíasa uchirí̱ Jutam. Nuna uchirí̱ Akas. Nuna uchirí̱ Esekías. Tr #Asa uchirí̱sha Jusapát. Nuna uchirí̱sha Juram. Nuna uchirí̱ Usías. ^q 7Sarumúṉka uchirí̱ Rupuam. Nuna uchirí̱sha Apías. Nuna uchirí̱sha Asa. p -Nuna uchirí̱sha uunt akupin Tawit. Uunt akupin Tawitia uchirí̱ncha Sarumúṉkan Patsepa jurermiayi. Patsepasha emka Uríasa nuwe̱e̱yayi. o {Sarmuṉka uchirí̱ncha Púusan Raap jurermiayi. Puusa uchirí̱n Uwitian Ruut jurermiayi. Uwitia uchirí̱sha Isaí. ^n 7Nuna uchirí̱sha Aminiatáp. Nuna uchirí̱sha Nasuṉ. Nuna uchirí̱sha Sarmuṉ. {m qTura Jutá uchiri̱n Páresan tura Sarancha Tamar jurermiayi. Páresa uchirí̱sha Esrum, nuna uchirí̱sha Aram. nl WApraáma uchirí̱ Isak. Tura Isaka uchirí̱ Jakup. Jakupa uchirí̱sha Jutá ni yachi̱ji̱a̱i̱. yk oJesukrístu we̱a̱trí̱ ju̱ áiniawai. Tura ashí naṉkaamas ti uunt we̱a̱t Tawitcha Apraámsha áiniawai. `j95Tura Yusa Uunt Je̱e̱n pujusar Yusa náari̱n shiir awajú pujuarmiayi. Áukete.yik4Ni unuiniamuri̱sha Nin imiá shiir enentáimtusarmiayi. Tura nuyá ti warasar Jerusaréṉnum waketkiarmiayi. Mh3Nuna tu pujus, nii̱ya̱ kanakmiayi. Tura nayaimpiniam junakmiayi. g32Nuyá Jesus Jerusaréṉ péprunmaya̱ júkiar Petania péprunam ejeniarmiayi. Tura nui̱ ni uweje̱ takuí, “Yus yáinmakarti” tímiayi. f{1Tura winia Apar, winia Wakantrun susartatjai, turammarumna nuna akuptuktatjarme. Tura nayaimpinmaya̱ táatsa̱i̱ṉ ju̱i̱ Jerusaréṉ péprunam pujústárum. Taa ni kakarmari̱n suramsattarme.” Tu tímiayi. Jesus nayaimpiniam wakamiania nu Ee0Tura wi túrunamu neka asarum etserkatniuitrume, tímiayi. qd[/Winia náarun pachisar, Jerusaréṉnumia̱ naṉkama ashí nuṉkanam nu chicham etsernaktinia nu áarmauyayi. Shuar ni tunaari̱ tsaṉkurnarat tusar enentái̱n yapaji̱átniuiti. Tura tu etserkatniua nusha yaunchu áarmauyayi. 8ci.Jintintiuk ju̱na tímiayi: “Yusa anaikiamuri̱ Kristu tutai jaka menaintiú tsawantai̱ jakamunmaya̱ nantaktinia nu yáunchuk áarmauyayi. Tura Wi nú Krístuchukaitiaj. ;bq-Nuyá Yus-Papinium aarman jintintiawarmiayi. a,Tura nin tiarmiayi “Winia túrutawarma nuna, Wi atumja̱i̱ nuik pujusan tímiajrume. Nekas uminkiatniuyayi. Iis, wi túrunatniurun Muisáis aarmia nusha, Yúsnan etserin aarmia nusha, tura Sarmu papinium aarma ana nusha ashí uminkiatniuyayi” tímiayi. D`+Tura Jesus nuna achik niisha íimiainiamunmaṉ yuamiayi. 5_e*Takui, namaknasha, míshkincha súsarmiayi. ^!)Warainiayat sapijmiainia ásar, Niimpiashit tu enentáimtusarmiayi. Tuma asamtai, nin chicharainiak “¿yurumak takakrumek?” tímiayi. F](Nuna tinia ni uwejé̱ncha nawe̱ncha iniaktusarmiayi. \'Winia uwejrusha, nawersha íirtustarum. Wíkiitjai. Takarsa íirsatarum. Warí, wakancha aya̱shtinkiait, ukunchtinkiait” tímiayi. `[9&Tura Jesus chicharainiak “¿Urukamtai sapijmiakrum wakanchashit, tu enentáimsarum? NZ%Nuna antukar, ti sapijmiakar, wakanchashit, enentáimsarmiayi. rY]$Nuna áujmatuk pujuiniai̱ Jesus aya aneachma ajapén wajas “Shiir enentáimsatarum” tímiayi. !X;#Tutai niisha jintiá túrunamun ujakarmiayi. “Jesus yurumkan ajaamakui nui̱ nekaamji” tiarmiayi. Ni unuiniamuri̱n Jesus wantintiukmiania nu aW;"Auntse armia nusha tiarmiayi “Uunt Jesus nekas nantakni. Semuṉ Nin wáinkiaiti.” VV%!Nuyá, Emaúsnumia̱ wárik jíinkiar Jerusaréṉnum waketkiarmiayi. Nui̱ Jesusa unuiniamuri̱n auntse armia nuna tura chíkich shuar Jesusan nemariarmia nunasha iruntrar pujuinian wáinkiarmiayi. "U= Tura nu shuarsha mai tunai ajainiak “Jintia winis Niisha Yus-Papin jintintramuk nekas ii enentái̱n shiir enentáimtikramprachmakajⁱ” tiarmiayi. ~TuNu chichamaik, ni ji̱i̱ uranniua núnikiarmatai Jesusan nekaawarmiayi. Tura Niisha nú chichamaik meṉkakamiayi. mSSTura niiji̱a̱i̱ irunar misanam pujus, yurumkan achik, Yúsan yuminkias nincha puuk súsarmiayi. .RUTura niisha chicharainiak “Weep. Iiji̱a̱i̱ pujustá. Warí, nantu akaikiyi, kirit ajatemsai” tiarmiayi. Tutai Jesus niiji̱a̱i̱ pujustaj tusa waya̱miayi. oQWAyu, nii wearmia nú peprunam jeawarmiayi. Tura Jesuska nui̱ naṉkaamaki wétaj tau ajamiayi. P-Tura nuyá Yus-Papinium Muisáis aarmia nuyá jukin ashí Yúsnan etserin ni túrunatniuri̱n áararmia nuna jintintiatasa naṉkamamiayi. bO=¿Yusa anaikiamuri̱, Kristu tutai, shiir awajnatsuk ti wáitsashtinkiait?” tímiayi. |NqNuyá Jesus nin chicharainiak “Enentáimchaitrume. Ashí Yúsnan etserin tiarmia nu wau enentáimtatsrume. M!Nuyá íi shuar iwiarsamun weriar, nuwa̱ tiarmia tímiatrusaṉ wáinkiarmiayi. Tura Jesusnaka wáinkiacharmai.” Tu ujakarmai Jesusan. \L1Túrasha ii nuwa̱ ni iwiarsamunam yamaí káshik weriar ni aya̱shin wáinkiacharmai. Tura “Yusa suntari̱ wáinkiaji tura “Jesus iwiaakuiti” túramji” tiarmai. Nuna tu ujatmakakrin ti enentáimpraji. yKkTura ii Israer-aentstin uwemtikrampratin tu enentáimsamji. Tura ni maamusha menaintiú tsawant naṉkaamasai. JTura ii Pátriri̱ uuntri̱ tura ii pépruri̱ uuntri̱ “tunáa jakamnia túrayi” tusar “krúsnum mantamnati” tiarmiayi. ITutai Jesus tímiayi “¿Warí urukait?” Tutai tiarmiayi “Entá, Nasarétnumia̱ Jesusa túrunamuri̱ taji. Niisha Yúsnan etserin asa Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ chichasmiayi tura nuna kakarmari̱ji̱a̱i̱ takasmiayi. Núnaka ashí aents nékainiawai. *HMChikichik, Kreupas náartin chicharuk “Jerusaréṉnum túruna nuna ashí nékainiawai. ¿Ámeka amekek túrunamia nu nékachu páchitkiam?” tímiayi. GWe-wénakua Jesus chicharainiak “Jintiasha ¿warí áujmatkirum wéarum? ¿Urukamtai kúntuts enentáimprum?” tímiayi. DFTura wáinkiariat nekaashtin asamtai yait nekaacharmiayi. gEG“Itiurkit” tu aujmatki weenai̱ imia Jesus taa nui̱ páchiniak niiji̱a̱i̱ wearmiayi. -DUTúrunamia nuna chichaki wearmiayi. C! Nu tsawantai̱k Jesusa nemarniuri̱ jímiar Emaús péprunam wéarmiayi. Emaúska Jerusaréṉnumia̱ auntse kirumitru jeá pujawai. pBY Túrasha Pítrusha jiinki Jesus iwiarsamunam tsékeṉki werimiayi. Jeá, init iis, aya tárachik tepenan wáinkiamiayi. Tura túrunamia nuna ti enentáimiar ni je̱e̱n waketkimiayi. Emaús wetai jíntianmaani túrunamia nu {Ao Tura Jesusa unuiniamuri̱sha nuwa̱ tuíniakuisha nekasaiti tu enentáimtsuk “wáuruk tuíniawai” tiarmiayi. @# Jesusa unuiniamuri̱n ujakarmia nu ju̱ áiniawai: Maktaranmaya̱ Marí, Juánasha, Jakupu nukurí̱ Marisha, tura chíkich nuwa̱ja̱i̱. ?  Tura iwiarsamunmaya̱ waketki taar, Jesusa unuiniamuri̱n auntse armia nuna tura chikichnasha ashí nu túrunamun ujakarmiayi. :>oNuna takui Jesus timian enentáimprarmiayi. 1=[“Wi, Aents Ajasuitjiana nu, yajauch aentsnum surunkattajai. Túran krúsnum mantamnattajai. Tura menaintiú tsawantai̱ nantaktiatjai” turamchamkarum” tímiayi. X<)Ju̱i̱ pujatsui. Antsu nantakni. Nékatsrumek. Niisha Kariréanam tuke pujus ;5Nuna wáinkiar ti sapijmiainiak tsuntsumawarmiayi. Túmakui nu áishmaṉ chicharainiak “¿Iwiaakusha urukamtai jakaanumsha e̱a̱rum? tiarmiayi. 5:cWáinkiachu ásar ashamkarmiayi. Tura “itiurkatjik” tiarmiayi. Tumai̱ jimiará áishmaṉkan pushin wincharpatniun entsaru nin aya̱a̱mach wajainian wáinkiarmiayi. A9}Tura waya̱war uunt Jesusa aya̱shin wáinkiacharmiayi. @8{Tura iwiarsamu kaya atutkamu urani aan wáinkiarmiayi. 7 Tumiṉtin káshik kuṉkuinian iwiaramun júkiar nu nuwa̱ Jesus iwiarsamunam weriarmiayi. Tura chíkich nuwa̱sha atampriarmiayi. E68Iisar ikiuak ni je̱e̱n waketkiarmiayi. Tura Jesusa aya̱shi̱ mejeeniṉ tusar kuṉkuinian iwiararmiayi. Tura ayampratin tsawantai̱, Israer-shuar akupkamun umikiar ayamprarmiayi.5)7Tura nuwa̱ Kariréanmaya̱ jukiniutak Jesusan nemarsarmia nusha iwiarsamunam weriar, Jesusa aya̱shi̱ itiur ikiusmait nuna iisarmiayi. Z4-6Iwiaratin tsawantai̱, ayampratin tsawant tsawa̱statuk ajasmatai túrunamiayi. !3;5Piratu “ayu” takui, Jesusa aya̱shin krúsnumia̱ jusa tarachja̱i̱ penuar kaya táurmanum iwiarsamiayi. Nu táurmanum chíkich iwiarsachmauyayi. >2w4Tuma asamtai Piratui̱ we Jesusa aya̱shin seamiayi. 13Yus ju̱ nuṉkanam akupin ajasat tusa Jusé nakas pujumiayi. Tuma asa Uunt Iruntainium Jesusan túrawarmia nuna nakitmiayi. 40a2Naka enentáimin péṉker áishmaṉ ámiayi ni naari̱ Jusé. Arimatéa pepru Jutía núṉkanam ana nuya̱uyayi. Israer-shuara Uunt Iruntairi̱n páchitkiauyayi. /1Tura Jesusa amikri̱sha tura nuwa̱ Kariréanmaya̱ Nin nemariarmia nusha íkiaṉ wajasar ii wajarmiayi. Jesusan iwiarsarmiania nu .0Tura untsurí̱ aents pujuarmia nu, nu túrunamun wáinkiar ti kuntuts enentáimiainiak ni netsepe̱n paat awatiar waketkiarmiayi. -)/Suntara kapitiántri̱ nu túrunamun wáiniak, Yusa náari̱n shiir awajeak “Ju̱sha imiá nekas péṉker áishmaṉkuyi” tímiayi. p,Y.Nuyá Jesus untsumuk “Apawá, winia wakantrun Ami̱i̱n ikiuajai” tímiayi. Nuna tinia jakamiayi. +y-Tsawái nantusha mushatmarmiayi. Tura Jerusaréṉnum Yusa Uunt Je̱e̱ncha tarach ajamu aa jímiapetek nakaakamiayi. *%,Tutupin ai̱ ashí nuṉkanam ti kirit ajasmiayi. Tura menaintiú ura naṉkaamasu aiṉ, nantu nuṉkaach ajassha tuke kirit ámiayi. )#+Tutai Jesus chicharuk “Nekas tájame, jakar shiir pujutainium yamái tsawant Wiji̱a̱i̱ pujustatme” tímiayi. Jesusa jakamuri̱ f(E*Nuyá Jesusan chicharuk “Amesha akupin ajasam winiasha enentáimtursata” tímiayi. ')Iikia yajauch asar wáitsatniuitji; ii tunaari̱ akikmakur wáitiaji. Antsu ju̱ áishmaṉka yajauchin túrichuiti” tímiayi. &(Tura chíkich ni tsaniakmari̱n kakantar chicharuk “¿Amesha Niiji̱a̱i̱ métek asutniátasa pujayatam, Yus ashamatsmek? tímiayi. =%s'Chikichík yajauch áishmaṉ nui̱ ajintruamu amia nu kátsekeak chicharuk “Amesha nekas Yusa anaikiamuri̱ntkiumka amek uwemprata tura incha uwemtikramprata” tímiayi. >$u&Tura muuknumaani, Kriaku chichamja̱i̱, Rúmanmaya̱ apach chichamja̱i̱sha tura Israer chichamja̱i̱sha ju̱ áarar anujkamu ámiayi: JÚ̱ITI ISRAER-SHUARA UUNT AKUPIN p#Y%Tura chicharainiak “Amesha nekas Israer-shuara uunt akupniuri̱nkiumka amek uwemprata” tiarmiayi. ["/$Suntarsha Nin wishikrarmiayi. Tariar churuínian aartai tusar awajiarmiayi. Z!-#Péprunmaya̱ aents ii wajatiarmiayi. Tura uunt armia nusha Nin wishikiainiak “Chikichnaka uwemtikniuiti. Wats, yamái nekas Yusa anaikiamuri̱ Kristu tútainkiuṉka imia Niṉki uwémpratí” tiarmiayi. X )"Tura Jesus krúsnum ajintraku pujuram, chichaak “Apawá, tsaṉkurarta. Nii áitkiainia nuna nékainiatsui” tímiayi. Tura suntar pujuarmiania nu, yaki Jesusa pushiri̱ jukit tusar nakurusarmiayi. _7!Karawír nain tutainium jeawar Jesusan krúsnum ajintrurarmiayi. Tura Jesusa untsuuri̱ni̱ chikichík yajauch áishmaṉkan tura ni menaarini̱ chíkich yajauch áishmaṉkan núnisaṉ krúsnum ajintrurarmiayi. c? Tura Jesusja̱i̱ krúsnum maatai tusar jímiar yajauch áishmaṉkan júkiarmiayi. 3_Warí, numi sameka áinis yajauch aya náṉkamna ai̱ṉsha ju̱ itiurchat átsuk. Tura numi kukaru ainkiamtai itiurak nú yajauch túrunachatⁱ.” Tu timiayi Jesus. _7Nu tsawantai̱ aents chicharainiak “Náint in nekentmak yuturmaartai” tiartatui. GWarí, ti iturchat tsawant jeawartatui. Tuma asamtai “Uchirtichu ainia nu, ajaprukchana nu tura amuntsachu ainia nu, chíkich aentsja̱i̱ naṉkaamas péṉker pujuiniawai” tiartatui. .UTúmainiakui Jesus nin iis, “Jerusaréṉnumia̱ nuwa̱tiram Winia enentáimtursarum úuttiirap. Antsu atumniak tura atumi̱ uchiri̱ enentáimtusrum úuttiarum. !Untsurí̱ aents Jesusan nemariarmiayi. Tura untsurí̱ nuwa̱sha ti kuntuts enentáimiainiak úutkiar tura wa-wa ajakiar wearmiayi. CJesusan jukitiasa pujuiniai̱ Serini nuṉkanmaya̱ Semuṉ ni pépruri̱ya̱ Jerusarénnum yama jeamiayi. Nin achikiar, Jesusa krusri̱ ayantkar “ni ukuri̱ wetá” tiarmiayi. 8iTuma asa Parapásan, mesetan najanin tura maṉkartin amia nuna akupkamiayi. Tura Jesusnaka ni wakeramun túrawarti tusa íiktusarmiayi. Jesusan krúsnum ajintrurarmiania nu A}Nii wakeriarmia nuna Piratu “túrattajai” tímiayi. 4aTura niisha kakaram untsumainiak “Jesus mantamnati” tiarmiayi. Kame aencha tura Patri úuntri̱sha ti untsumaina ásarmatai ni wakeramuri̱ tsaṉkatnakarmiayi. 9kTura ataksha Piratu chicharainiak “¿Urukamtai. Warí tunaan túrait? Jakamnia tunaan túrachiash tusan, aniasan peṉké nekarachjai. Asutián akupkatjai” tímiayi. V%Túrasha nú arant untsumainiak “Atsá. Krúsnum mantamnati” tiarmiayi. QPiratuka Jesusan akupkattsa wakerak ataksha aentsun áujsarmiayi. jMNu Parapássha akupniun nakitiak mesetan najana asa tura maṉkartin asa sepunam eṉkeamuyayi. }sTura aencha iruntrar ti untsumainiak “Atsá; ju̱cha. Ju̱ nakitiaji. Antsu Parapás akupkata” tiarmiayi. LTúraitiat tuke túrutai asamtai, jísat jeakui sepunmaya̱ chikichík áishmaṉkan Piratu aṉkant akupkatin ámiayi. Tuma asamtai, nii chichaak “ju̱na asutián awematjai” tímiayi. $AErutissha núnisaṉ yajauchin nekaachai. Warí, ju̱i̱ awaiṉkichmaka. Nuikia páantchakait jú̱ aishmaṉ jakamnia tunaanka túrichuiti” tímiayi. " =“Ju̱ áishmaṉ aentsu awajimtikiui tusarum itiartintrume. Túrasha átum íimprumniṉ anintrusan yajauch átum tárumna nuna peṉké nekarachjai. | q Nuyá Israer-patri úuntri̱n aentsu úuntri̱ji̱a̱i̱ tura peṉké aentsja̱i̱ Piratu ikiaanak tímiayi   Túram nu tsawant Piratu Erutisja̱i̱ nawamnaikiarmiayi. Kame yáunchuka nemasnaikiau ármiayi. Jesusan “mantamnati” tiarmiania nu Z - Tura Erutissha ni suntari̱ji̱a̱i̱ Jesusan yajauch enentáimtuiniak Nin wishikiainiak ti peṉker pushin, akupniu entsatairi̱ya ánniun, áentsrarmiayi. Nuya̱sha Erutis ataksha Piratuíi̱n akupkamiayi. | q Nui̱sha Israer-patri úuntri̱sha, tura Israer-shuara jintinniuri̱sha yajauchiiti tusar charaatum awajiarmiayi. J  Jesusan ti nukap aniasmiayi; túramsha peṉké áimkiachmiayi. LErutiska Jesusan íistaj tusa ti wakerimiayi. Jesusa túramuri̱n áujmatman ti antukmiayi. Tuma asa, “Wi íimiai̱ aents tujintiamun túrashtimpiash” tusa Jesusan wáiniak warasmiayi. /W“Ee” tuiniakui, Erutisan akuptukarmiayi. Erutiska Kariréanmaya̱ aentsun akupniuyayi. Túmaitiat nu tsawantin Jerusaréṉnum ishichik tsawant pujusmiayi. ]3Piratusha nuna antuk “Nu áishmaṉ ¿Kariréanmaya̱ṉkáit?” tímiayi. T!Túrasha niisha nú kakantar chicharainiak “Antsu nekas ashí Jutía nuṉkanmaya̱ aentsun ni unuiniana nuja̱i̱ akajenawai. Kariréa nuṉkanmaya̱ naṉkaamas ímiajai̱sha tayi” tímiayi. 9kNuyá Israer-patri úuntri̱ncha tura aents nui̱ iruntrarmia nunasha Piratu chicharainiak “Ju̱ áishmaṉ tunaan túran peṉké wáinkiachuitjai, tajai” tímiayi. *MTutai Piratu Jesusan chicharuk “¿Ame Israer-shuara akupniuri̱ṉkáitiam?” tímiayi. Tutai Jesus tímiayi “Ee, núitjai, ame támena núnisnak.” ~uNui̱ jeawar, Piratun chicharainiak “Ju̱ áishmaṉ íi shuaran awajimtikiar enentáimtikiainia nu nekaamji. Rúmanmaya̱ uunt akupin Sésaran kuit akiktinian suritramaji. Tura nu arant Niṉki, akupin Kristu tutaintjai, tawai” tiarmiayi. h KNuyá ashí Uunt iruntrarmia nu wajatkiar Rúmanmaya̱ akupin Piratuí̱ Jesusan júkiarmiayi. GTutai niisha tiarmiayi “Warí, ¿iisha chíkich ujatkat tusar atsumajik? Imia niṉki chichaamu antukchajik” tiarmiayi.#~?FTutai niisha tiarmiayi “¿Nuiṉkia amesha Yusa Uchirí̱ṉkaitiam?” Tutai Jesus tímiayi “Ee, Wíitjai, átum Winia túrutrum núnisnak.” {}oETura wárik Wisha Aents Ajasuitjiana nu, ashí naṉkaamaku ajasan, Yusa untsuuri̱ni̱ pujustatjai” tímiayi. H| DTura Wi aníamsha áirkashtatrume, túrasha akuptukchattarme. {9C“Paant titiá. ¿Yus anaikiamu Kristu tutaia núkaitiam?” tiarmiayi. Tutai Jesus tímiayi “Wi “ee” tákuisha, “nekasaiti” tíchattarme. 2z]BTsawa̱rmatai, Israer-shuara úuntri̱sha, Israer-patri úuntri̱sha, Israer-shuara jintinniuri̱sha iruntrar ni iruntairi̱i̱n ejeniarmiayi. Nui̱ chicharainiak xyiATura katsekainiak ti untsurí̱ chikichnasha náṉkamas tiarmiayi. Uunt Iruntainiam Jesusan ejeniarmiania nu ax;@Ji̱i̱n epetkar yapiniam awattiar chicharainiak “Nekamata, ya awatama” tiarmiayi. Tw!?Áishmaṉ Jesusan wáiniarmiania nu ti wishikiainiak awattiarmiayi. Dv>Nuyá Pítiur jiinki ti úutmiayi. Jesusan wishikrarmiayi +uO=Tura nuiṉkia Uunt Jesus Pítrun apa̱jas íismiayi. Túra “atash shiniatsa̱i̱ṉ ame menaintiu natsantrurtatme” Uunt Jesus timia nuna enentáimpramiayi. t)<Tutai Pítiur chichaak “Ame támena núnaka nékatsjai” tímiayi. Nú chichamaik Pítiur chicháa pujai̱ṉkⁱ atash shiniukmiayi. 0sY;Chikichik ura naṉkaamasmatai chíkich apach chichaak “Nekas ju̱ áishmaṉsha Niiji̱a̱i̱ pujumiayi. Warí, niisha Kariréanmaya̱ṉchakait” tímiayi. 1r[:Tura árusaṉ chíkich nin wáiniak “Amesha Ni̱i̱n páchitkiaitme” tímiayi. Tutai Pítiur tímiayi “Atsá. Wikia áiṉkia páchitkiatsjai” tímiayi. Lq9Tutai Pítiur chichaak “Nuwá, Nin nékatsjai” tímiayi. p!8Tura nuwa̱, Patri̱ takarniuri̱ amia nu, Pítiur jinia anamuk pujan wáiniak “Ju̱ áishmaṉsha Niiji̱a̱i̱ pujumiayi” tímiayi. poY7Tura a̱a̱ch jinia ikiapárarmiayi. Túrawar anamuk pujuarmiayi. Pítrusha niiji̱a̱i̱ pujusmiayi. n 6Nuiṉkia Jesusan achikiar emetawar Israer-patri uuntri̱ je̱e̱n júkiarmiayi. Tura Pítrusha íkiaṉ nemarki wémiayi. xmi5Nuik Yusa Uunt Je̱e̱n tuke tsawant atumja̱i̱ pujumaj nui̱ achirkachmarme. Túrasha átum kiritniumia̱ kakarmaja̱i̱ nupetkatin yamái tsawantin tsaṉkatkamuitrume” tímiayi Jesus. Pítiur “Jesusnaka nékatsjai” tímiania nu Zl-4Nuyá Israer-patri úuntri̱n, Yus-je̱a̱ úuntri̱ncha, tura pepru úuntri̱ncha, Nin achiktaj tusa tariarmia nuna chicharuk “¿Wisha kasakaitiaj. Urukamtai puniaja̱i̱sha numiji̱a̱i̱sha tarutniuram? ~'}}a|||D{{{[{ zz&y-xDwwLvuusrr\qq poonn`mllkGjhoggFfff#edcc]bbua`j__l^_]]\\ [w[?ZYYjXWWVUU]TS~RfQePP7OO?NaMOLKKJJRII+HnGGG;GF)ERCBB!AAOA@?>>)=~<<_;;:::9988z877 63554t3p3 2v11 00+//!..2--,T+w*i))p(('[&&=%e$$##"" !~ ./oG ES3cQ,-7~ : ,$N51! Tura akupniunam surutmakakrumnisha wariniak títiaj tu enentáimprairap. Nui̱ uuntja̱i̱ chichaakrumin Yus títinian jintintramattarme. 7 Wíi shuar asakrumin uuntnumsha tura nuyá akupniunmasha juramkiartatui. Núnisrum akupniuncha tura Israer-shuarchancha winia chichamur ujaktatrume. q[ Yajauch shuarja̱i̱ aneartarum. Akupniunam juramkiartatui. Israer-shuar iruntainiam asutiamawartatui.  ‘Aneartarum. Wisha murik yawa̱num akupkatniua áintsanak akupeajrume. Tuma asamtai shiir nawamkartin áyatrum aneartarum. dA Nu shuaran nekapsatin tsawant jeamtai Yus asutiáshtatuak. Sutum péprunmaya̱ shuara naṉkaamas Kumura péprunmaya̱ shuarnasha naṉkaamas Yus asutiáttawai nu shuaran’ tímiayi. Yajauch awajsatniun ujakmiania nu zm Tura náṉkamsaṉ atumin awa̱intiamainiachkuiṉkia anturtamainiachkuiṉkia nuyá jíinkitiarum. Nu shuar yajauch ásarmatai jíinkirum atumí nawe̱ya̱ nuṉka japimiarum ikiuktiarum. Ni tunaari̱ aents nekaawarat tusarum túratarum. wg Nekas péṉker shuaraitkiuṉka shiir ajasarti. Antsu nu shuar péṉker itiarmachkuṉka shiir ajascharti. I  Nu je̱a̱nam waya̱msha “Ju̱ je̱a̱ shiir atí” titiá. j~M ‘Péprunam jearmesha péṉker shuar wáinkiarum nui̱ waya̱rum tuke nuiṉ pujustarum. }5 U̱yuncha jukiirap. Sapatcha tura ushukrustincha jukiirap. Antsu chikichik pushí jukitiarum. Takau asakrumin yurumkan ajampramsartin áiniawai.’ 1|] ‘Kurisha ashí kuitcha jukiirap. { Tunamarusha chíkich suṉkurja̱i̱ jainia nusha tsuartarum. Jakasha iniantkitiarum. Yajauch wakancha shuara enentái̱ya̱ ji̱i̱ki awematarum. Nu túratin kuítchaja̱i̱ kakaram susamuitrume, tuma asamtai atumsha ashí ántrarmek túratarum.’ `z9 “Tsawant ishichik ajasai Yus jú̱ nuṉkanam akupin ajastin” tu etserki wetarum. Wy' Antsu Israer-shuar murikiua áinis Yusai̱ya̱ wáakaru ainia nu weritiarum. x5 Nu tuse (12) unuiniamuri̱n Jesus jú̱nis chicharak akupkarmiayi. “Israer-shuarcha matsatmanum weerap. Samaria nuṉkanam péprunam weerap. +wO Ásumpⁱ Semuṉsha nuyá Jútas Iskariúti Jesusan ukunam surukmia nu. Nu tuse (12) achikma ármiayi. Jesus ni unuiniamuri̱n etserkarti tusa akupkarmiania nu v! Nuyá Jiripi, Parturumí, Tumas, Mateu. Mateusha kuítian achiniuyayi. Arpeu uchirí̱ Jakupusha. Ripíu núnisaṉ Tateu náartiniuyayi. `u9 Ju̱ áiniawai Jesus tuse (12) unuiniamuri̱n achikiarmia nu: Emka Semuṉ núnisaṉ Pitru náartiniuyayi. Nuyá ni yachi̱ Antres. Nuyá nuámtak yáchintin Jakupusha Juaṉsha, Sepetéu uchirí̱ armia nu. St ! Nuyá Jesus tuse (12) unuiniamuri̱n achik Yusa kakarmari̱n súsarmiayi yajauch wakanin shuara enentái̱ya̱ ji̱i̱ki akupkatniun. Núnisaṉ ashí suṉkurja̱i̱ jáinian tsuárartinian susamiayi. }ss %Nuyá ni unuiniamuri̱n tímiayi “Ju̱ aents Yus-Chicham ujaktiniaitji Yus-shuar ajasarat tusar. Nu takat ti núkap awai tura takarin ishichik áiniawai. Nu takatka júuktinia áintsaṉkete. Júuktin tsawant jeamtai takau táasmatai takamtikin ujaktin átsuk takaun akupkat tusa. Atumsha núnisrumek Yus seatarum ni shuari̱n akupak áentsun júukarat tusarum.”mrS $Shuaran íisar murik wáinchatia núnis pimpikiar tura kúntuts pujuinia asamtai waitnentrarmiayi. 5qc #Jesus ashí péprunam we ni iruntairi̱n wayá “Yus akupeana nui̱ eṉkemátarum” tu etsermiayi. Tura ashí náṉkamas suṉkurja̱i̱ jáiniancha tsuármiayi. 5pc "Antsu Pariséuka yajauch enentáimtuiniak tiarmiayi “Nu shuar iwianchi uuntri̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ yajauch wakanin ji̱i̱ki akupeawai.” Jesus shuaran waitnentawai ^o5 !Tura Jesus yajauch wakanin ji̱i̱ki awemamtai nu chichachu chichakmiayi. Ashí nuna íisar ti enentáimprarmiayi. Tura tiarmiayi “Yáunchusha Israer nuṉkanam ju̱ja̱i̱ métek túramu peṉké atsuwiti.” Xn) Nuyá wenai̱ shuar yajauch wakantruku chichachun Jesusan itiariarmiayi. |mq Támaitiat jíinkiar Jesus túramun ashí nu nuṉkanam etserkarmiayi. Jesus chichachun péṉker awajsamiania nu }ls Nuja̱i̱ ji̱i̱ péṉker ajasarmiayi. Nuyá Jesus “Etserkairap. Shuar peṉké nekáwara̱i̱ṉ” tímiayi. xki Tuíniakui Jesus ni ji̱i̱n antinkiar tímiayi “Átum nekas enentáimtarmena núnisaṉ túrunati.” &jE Jesus je̱á waya̱mtai ji̱i̱ kusuru tariarmiayi. Tura Jesus aniasar “¿Ju̱na túramniaiti túrutrumek?” tímiayi. Niisha “Ee, Uunta” tiarmiayi. +iO Nuyá Jesus wéakui jimiará shuar ji̱i̱ kusuru untsumki weriarmiayi. “Uuntá, ii Uuntri̱ Tawit ame weatrum asamtai in waitneṉkarturta” tiarmiayi. `h9 Nu túramu ashí nu nuṉkanam etsernarmiayi. Jesus kusurun jímiaran tsuármiania nu rg] Tura nuna ashí ji̱i̱r Jesus je̱á wayá nuwa̱chin uwejnum achik iniantkimiayi. Túram nantakmiayi. Df tímiayi “A̱a̱ jíintratarum. Nuwa̱chikia jákachai antsu aya kanarai.” Peṉké jakan nékayat túratta nuna neka asa “aya kanarai” tímiayi. Takui aents Nin wishikrarmiayi. e Nuyá Jesus uunta je̱e̱n jeamiayi. Tura nui̱ charaatum ajainiancha tura jakan iwiarsatai tusar péeman umpuiniancha wáiniak =ds Nuna nekáa Jesus ayantar nuwa̱n tímiayi “Shiir enentáimprata, nawantru. Yus shiir enentáimtusu asam péṉker ajasume.” Nu chichamtaik ni jáamuri̱ péṉker ajasmiayi. \c1 “Áyatik ni pushiri̱n antiṉnaka péṉker ajastatjai” tu enentaimpramiayi. b) Tura jintiá weenai̱ nuwa̱ tuse (12) uwitin numpá ájapeak wáitias pujú asa Jesusa ukurini̱ amainiaṉ ni pushiri̱n antiṉmiayi. Sa Tutai Jesus ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ wajakiar niiji̱a̱i̱ wearmiayi. D` Jesus nuna ta̱i̱ Israer-shuara uuntri̱ Jesusan tarí tikishmatar tímiayi “Winia nawantur jarutkayi, tura Ame winim ewejmiji̱a̱i̱ antintrukakminkia ataksha nantaktiatui.” _  Nijiamanch yamái nawar nuap najanamu arutnum yaraachminiaiti. Túramka karíak nuap najanamun ijiakratniuiti, nijiamchisha ukaratniuiti, tura nuap najanamusha yajauch ajastiniaiti. Antsu yamaram nijiamanch yamaram nuap najanamunam yaraatniuiti. Nu túramka nijiamchisha nuap najanamusha mai péṉker ártatui.” Jesus Jairu nawantri̱ncha tura chíkich nuwa̱ncha tsuármiania nu )^K ‘Mamuru pushí jaanakmatai yamaram tarach anujtukchatniuiti. Túramka nijiam yamaram tarach sumpeak mamushan chiṉkiá nuna naṉkaamas ja̱a̱ktatui. $]A Jesus aya̱k tímiayi “Nuatma nampernum ipiaamu ainia nu ¿ajakra uutu waya̱mniakait? Yamái-nuatu pujakui úutchamin áiniawai. Núnisaṉ Wi pujakui ijiarmashtin áiniawai. Tura tsawant jeattawai nuatua áintsan Wi junaktatjai. Antsu nui̱kia ijiarmawartatui’ tímiayi. <\q Nuyá imiakratin Juaṉka unuiniamuri̱ Jesusan tariar aniasarmiayi. “¿Urukamtai iikia tura Pariséusha ijiarmajⁱ tura ame unuiniamurmeka ijiarmainiatsu?” tiarmiayi. f[E Werum ju̱ aarma unuimiutarum:“Murik maam Winia surusum nuja̱i̱ “máakete” tátsujai. Antsu waitneṉkartutain wakerajai,” Yus-Papinium tu áarmaiti. Wikia “péṉkeraitjai” tuínian untsuktaj tusan táchaitjai. Antsu tunáa shuar ni enentái̱n yapaji̱áwarat tusan táwitjai” tímiayi. Ijiarmatniun Jesusan aniasarmiania nu Z Tura Jesus nuna antuk tímiayi “Péṉker ainia nuka tsuákratniun atsumainiatsui. Antsu jainia nu tsuákratniun atsumainiawai. #Y? Pariséusha nuna íisar Jesusa unuiniamuri̱n aniasarmiayi “¿Urukamtia atumí Uuntri̱ kuitia achinja̱i̱sha tunaarinniuja̱i̱sha irunar yuruma?” %XC Nú ukunmasha Mateu je̱e̱n yurumuk puja̱i̱ yajauch armia nu Israer-shuar untsurí̱ káunkar Jesusa unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ irunar yurumiarmiayi. W5 Nuyá Jesus wémiayi. Nui̱ wesa Mateun kuit júutainium pujan wáiniak “Nemartusta” tímiayi. Tutai Mateu nuna ikiuak Jesusan nemarmiayi. V7 Tura nuna ashí aents wáinkiar Yus kakarman shuáran susa asamtai ashamkar Yúsan shiir enentáimtusarmiayi. Jesus nemartusat tusa Mateun achíawai =Uu Tutai emearu tsuámar nantaki ni je̱e̱n wémiayi. bT= Wi Aents Ajasua núchakaitiaj. Ju̱ nuṉkanam Wi tunaan asakátratniuitjai. Wátsek, nu nekaatarum tusan ju̱na iniakmastatjai.” Nuna tinia emearun “Wajaktia, tepetairam jukim je̱e̱mi̱i̱n wetá” tímiayi. S Tua imiá yúpichuchit. Shuara tunaari̱n tsaṉkuratin yúpichuchikiait. Tura emearun “Nantakim wekasata” títin yúpichuchikiait? eRC Tu enentáimainian Jesus nekáa tiarmiayi “¿Urukamtai imiá yajauch enentáimprum. {Qo Takui Israer-shuara jintinniuri̱ yajauch enentáimprar “Ju̱ka Yúsan ti yajauch chicharui” tiarmiayi. TP! Nui̱ jeamtai shuar emearu jaan patak yanakin ejeetiarmiayi. “Tsuártatui” nekas tu enentáimtuinia ásarmatai Jesus jaan tímiayi “Uchirú, kakaram ajasta. Ashí ame tunaarum tsaṉkuramuiti.” yO m Nuyá Jesus kanunam eṉkemar antumiaṉ amaini katiṉmiayi. Tura nui̱ ni pépruri̱n Kapernáumnum jeamiayi. N5"Nuyá ashí nú peprunmaya̱ shuar Jesusan iṉkiuṉtai tusar ashinkiarmiayi. Tura iṉkiuṉkar ni nuṉke̱ya̱ waketkiti tusar seawarmiayi.3M_!Kuchí wáinniusha nuna ashamkar péprunam tseke̱ wéarmiayi. Nui̱ jeawar ashí túrunamun etserkarmiayi. Yajauch wakantrukun péṉker ajasmancha etserkarmiayi. ZL- Tutai Jesus “Pai, wetarum’ tímiayi. Yajauch wakancha shuara enentái̱ya̱ jíinkiar kuchiniam eṉkemáwarmiayi. Túramtai kuchi wáurkiar arau̱ utsanamiayi. Nuyá entsá iniaṉkar jakerarmiayi. }KsYajauch wakancha Jesusan seainiak “Ji̱i̱ki akupkartakmeka kuchíniam waya̱tin tsaṉkatkartukta” tiarmiayi. >JwNui̱ arant kuchi untsurí shushuṉmak yujaarmiayi. 4IaNiisha Jesusan wáinkiar kakantar tiarmiayi “¿Warí pujuram iiji̱a̱i̱, Jesusá, Yusa Uchirí̱a. Tsawant jeatsa̱i̱ṉ in amukratkataj tusamek taum?” tiarmiayi. H Nuyá Jesus entsá amaini katiṉ Jatara nuṉkanam jeamiayi. Nui̱ jimiará shuar yajauch wakantruku tuke iwiartainium pujú Jesusan tariarmiayi. Mai yajauch wakantruku ásar ti kajen ármiayi. Tuma asamtai shuar nu jintianam naṉkaamachu ármiayi. YG+Nuna íisar ni unuiniamuri̱ ti enentáimsarmiayi. Tura tiarmiayi “Ju̱sha ¿warí áentsuit? Nase̱sha entsasha Nin umirainiatsuk” tiarmiayi. Jatara nuṉkanam Jesus yajauch wakantrukun tsuármiania nu )FKJesus tímiayi “¿Urukamtai timiá ashamarum, Yus enentáimtutskesha?” Nuyá wajaki nase̱ncha entsancha chicharkamiayi. Tutai mash miaaku ajasmiayi. ENuyá ni unuiniamuri̱ ku̱rashim Jesusan ishintiarar tiarmiayi “Uuntá, waya̱ji. Kakaram ajachkumniṉkia jakattaji.” #D?Nui̱ nase̱ ti kakaram umpuimtai antumiaṉ ti tamparintin ajasmiayi. Tura entsa kanunam yaráná piákmiayi. Tuma aiṉ Jesus kanunam kanar tepemiayi. SCNuyá Jesus ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ uunt kanunam eṉkemámiayi. B#Tura Jesus “Nemartusta, tímiayi. Wakannium jaka ainia nu jakan iwiarsarti” tímiayi. Nase̱sha entsasha Jesusan umirkarmiania nu ]A3Nin nemarniusha tímiayi “Uunta, emka winia aparun iwiarsan ikiuuttajai.” &@ETutai Jesus tímiayi “Kujanchmasha ni wa̱a̱ri̱n takaktsuk. Chiṉkisha pasuṉke̱n takaktsuk. Tura Wi Yúsnumia̱itiatan tepestiniur atsawai.” ?wNui̱ Israer-shuara jintinniuri̱ Jesusan tarí tímiayi “Uuntá, Ámin páchitsuk nemarsatniun wakerajme.” ]>3Shuar untsurí̱ Jesusan káutkarmatai “Entsa amain katiṉtai” tímiayi. =9Yúsnan etserin Isayas “Ii pimpirmari̱ncha ii suṉkuri̱ncha jurutramkimiaji” yaunchu timia nu uminkiati tusa nu túrunamiayi. Jesus nemarsatin A<{Kashi ajasmatai yajauch wakantrukarun Jesusan itiariarmiayi. Tura nu yajauch wakanin chikichík chichamja̱i̱ chicharas ji̱i̱ki akupiarmiayi. Ashí jáiniancha tsuárarmiayi. ;Tura ni uwejé̱n antiṉmatai tsuemun michatramiayi. Tura nuwa̱ nantakin ashí ajamsarmiayi. Jesus untsurí̱ jáinian tsuármiania nu `:9Jesus Pitru je̱e̱n we Pitru tsatsari̱n tsuemuja̱i̱ jaa tepan wáinkiamiayi. 9y Nuyá Jesus kapitiánin chicharuk “Je̱e̱mi̱i̱n waketkitia. Nekas enentáimtusu asakmin uchiram péṉker ajatramsattawai” tímiayi. Túramtai ni uchirí̱ nu chichamtaik péṉker ajatsamiayi. Jesus Pitru tsatsari̱n tsuármiania nu 8  Tura Israer-shuar Yúsnum jeamnia áiniayat a̱a̱ kiritniunam ajapnawartatui. Nui̱ ti úutin tura ti wáitsatin átatui.” 7 Maa, yajaya̱ untsurí̱ shuar Yus akupeana nui̱ jeawar Apraámja̱i̱sha Isakja̱i̱sha Jakupja̱i̱sha iruntrar yurumáwartatui. 63 Kapitián nuna tutai Jesus ti enentáimiuk Nin nemarainian tímiayi “Nekasan tájarme, Israer-shuar Yúsan tímiatrus enentáimtin atsawai. V5% Iista, winiasha akuptuiniatsuk tura wisha suntaran akupenatsjak. Ju̱na “Wetá” takui wéawai. Tura chikichnasha “Winitiá” tutai winiawai. Tura takartinian “Ju̱ túratá” tutai umíawai.” A4{Tutai kapitián tímiayi “Uuntá, Ame ti naṉkaamaku asam winia je̱a̱ruí̱ waya̱chminiaitme. Áyatik “Péṉker ajástí” tákumin winia uchir péṉker ajatrustatui. =3uJesussha “Ayu, winin tsuartajai” tímiayi. e2C“Uuntá, tímiayi. Winia uchir tampemaru je̱á tepes ti wait ajáa tepawai” tímiayi. b1=Jesus Kapernáum péprunam waya̱mtai apachi suntara kapitiántri̱ Nin tarimiayi. >0uTura Jesus tímiayi “Pai, peṉké etserkaip. Áyatik Israer-patri̱ iniakmamsam Muisais timia nu susata ashí shuar nekaawarti tusam.” Jesus suntara uchirí̱n tsuarmiania nu /!Tutai Jesus uwejé̱ja̱i̱ antiṉ “Wakerajai. Péṉker ajasta” tímiayi. Tutai tunamaru ni tunamarmari̱ péṉker ajasmiayi. y.kNui̱ shuar tunamaru Jesusan jearin tikishmatramiayi. Tura tímiayi “Uuntá, wakerakmeka tsuáramniaitme.” E- Jesus muraya̱ támatai untsurí̱ shuar Nin nemariarmiayi. ,{“Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ unuitiamtsujik. Israer-shuara jintinniuri̱nkia núnis unuiniainiatsui” tiarmiayi.M+Jesus nuna tinia amukmatai ashí shuar ti enentáimprarmiayi. * Tura yumi yutuk entsa nujaṉkruamai tura nase ti kakaram umpuimiai. Túmakui je̱a̱ mash saanaki iniaamai” tímiayi Jesus. ) Tura shuar winia chichamprun antuk umirtukchaṉka ju̱ shuara núnisaṉ enentáimchaiti. Je̱a̱ jeamuk náikminiam ukurmai. (Tura yumi ti yutuk entsa nujaṉkruamai tura nase ti kakaram umpuimiai. Túmaiṉ pukukachmai ni ukurmari̱ kayanam ukuamu asamtai. ''G‘Shuar winia chichamprun antuk umirkaṉka nu shuar ti péṉker enentáimniuiti. Niisha ju̱ shuarja̱i̱ métekete. Je̱a̱ jeamuk kayanam ukurmai. &Nui̱ chichainiakui “Werumtarum. Peṉke nékachuitjiarme. Aya yajauchitrume” títiatjai.’ Péṉker ukurma tura yajauch ukurma %Amuukatin tsawant jeamtai untsurí̱ turutiartatui “Uuntá, Uuntá, ame náaram pachisar ashí nuṉkanam etserkachmakajⁱ. Ame náarmesha pachisar yajauch wakancha ji̱i̱ki akupkamji. Tura ame náaram pachisar aentsti tujintiamu túramji” turutiartatui. E$‘Aya winia Apar nayaimpiniam pujana nuna wakeramuri̱n umirin ainia nuke Yus akupeamunam pachiinkiartatui. Chíkichka “Uuntá, Uuntá” turutainiayat nayaimpiniam jeachartatui. s#_Tuma asamtai wáitrin ainia nuka túramuja̱i̱ nekanattawai.’ Ashikia Yus akupeana nui̱ jeachartatui ="uYajauch numi ajakar tsupirar jinium apeashtinkiait. ]!3Péṉker numi yajauchin nereatsui. Núnisaṉ yajauch numi péṉkeran nereatsui. o WNúnisaṉ péṉker numia nu tuke péṉkeran nereatsuk. Tura yajauch numia nu yajauchin nereatsuk. Atumsha túramuja̱i̱ nin nekaatniuitrume. Naranmaya̱ shui̱ya júukchamniaiti. ¿Tsachiksha kushiṉkiapen nerektatuak? ‘Aneartarum. Wáitruiniak “Wi Yúsnan étserjai” tuinia nu írunui. Pátatek murikiua áinis yúpichuch áiniawai tura ni enentái̱n nekas úunt-yawa̱ áinis áiniawai. Pátatek shiir chichainiawai tura ni enentái̱n yajauch piakuiti. 3 ‘Waṉkaram jintia awai. Waya̱tniusha yúpichuchiiti. Nui̱sha untsurí̱ wáiniawai. Tura nusha meṉkakatniunam jeawai. Túrasha chíkich jintia awai. Nusha yupikiach asa itiurchataiti. Waya̱tniuri̱sha yupikchiiti. Nui̱ ishichik wáiniawai. Tura nusha iwiaaku pujustinnium jeawai. Tuma asamtai tuke iwiaaku pujustaj tákurmeka yupipitin jintia achiktarum.’ Nere̱ja̱i̱ numi nekaatainti S ‘Jú̱naka Muisaissha Yúsnan etserniusha akupenawai: “Chíkich ámin túrutatí tusa wakerakmeka amesha núnismek túratá.” Tu akupenawai.’ Waṉkaram jintiasha tura yupikiach jintiasha S Nuikia átum yajauchitirmesha atumi uchirí̱ péṉker ana nu tuke súuchakaitrum. Nuna naṉkaamas nuikia seakrumniṉkia atumi Aparí̱ nayaimpiniam pujana nu péṉker ana nuna suramsashtatuak.’ 8k Tura namakan seatmakui ¿napíash súsaintiam? G ‘Ame uchiram apatkun seatmakui ¿kayaash súsaintiam? kOSeana núnaka suíniawai. E̱a̱na nuka wáiniui. “Winiajai” tuinia núnaka awa̱iniawai.’ xi‘Yus seakrumin suramsattawai. E̱a̱krumka wainkiattarme. “Winiajai” tákurmin awa̱intiamattarme. 9k‘Ti shiira nuka yawá súsashtiniaiti. Nuna nakitrar amincha esatmichartimpiash. Kuítrumsha kuchi súsashtiniaiti. Aya najatrachartatuak.’ Yus seakmin suramsattawai +OÁntar shuará, ame yáiṉtaj tákumka emka ame ji̱i̱mi̱i̱n numi eṉketna nu jusata. Nuyá paant iistatme yatsumi ji̱i̱n tsuat eṉketna nu jurustin.’ ucAme ji̱i̱mi̱i̱n numi tuke eṉketai̱sha ¿itiurtsuk ame yatsumi ji̱i̱ya̱ tsuátan jurustajme tame? yTuma asamtai ¿itiurtsuk atumi ji̱i̱n numi eṉketna auk íitskesha atumi yachí ji̱i̱n tsuat eṉketusha iyarum? <qChíkich wárik sumamtikiatin enentáimkiumniṉkia Yus núnisaṉ sumamtikramattawai. Tura ame chikicha túramuri̱ nekapmarmena nú nekapkaja̱i̱ṉ amincha nekapmarmattawai. f G‘Chikicha tunaari̱ ti enentáimtusairap. Núnisaṉ Yus atumí tunaari̱ iirtamsashtatui. ,Q"Kashin átatna nuja̱i̱ itiurchat enentáimsairap. Kashinkia nusháa itiurchatri̱ji̱a̱i̱ tsawa̱rchattawak. Yamái tsawanta ju̱ja̱i̱ máakchakait.’1!Tuma asamtai Yusja̱i̱ shiir wekasatin tura Yus akupkamu ana nu umiktin emka enentáimsatarum. Túrakrumniṉkia atsumamurmin Yus suramsattawai. Ju̱ nuṉkanam ana nu pachikiairap. Chíkich shuar, Yúsan nékainiatsna nu, wariṉ yuattajⁱ wariṉ umartatajⁱ wariṉ entsartatajⁱ nuna ti pachiiniawai. Tura atumsha tu enentáimsarum weerap. Ame Apa nayaimpiniam pujana nu ame atsumamurmin nékawai. Z -Iis, nupa yamái tsakaawai tura kashin aents tsupikiar jinium epeenawai. Tuma aiṉ Yus ti shiir áentseatsuk. Nuna tura asa atumniasha nú péṉker waitmakchattawak. ¿Urukamtai Yus nekas enentáimtatsrum? w gti shíirmach áiniawai. Yaunchu uunt akupin Sarumúṉ ti shiir iwiarmamniuitiat kuku̱jia tímianchauyayi. { o‘Nuikia ¿urukamtai entsartincha timiá enentáimprum? Iistá, kuku̱jsha takachuitiat tura najanchaitiat G Nu arantcha ti enentáimkiumsha ¿nuja̱i̱ tsakartatmek?’ ` 9Chiṉkisha enentáimpratarum. Yakí nanamainiak yurumkan arakmainiatsui. Tura juuk yurumkan ikiuiniatsui. Tuma aiṉ Yus Apa nayaimpiniam pujana nú Yusak áyureatsuk. Atumsha chiṉkia nú naṉkaamaschakaitrum. }s‘Tuma asamtai tájarme: Wariniak yuataj wariniak umartaj tura wariniak entsartaj tusarum nuke enentáimsairap. Yus iwiaaku átinian amasu asa yurumkancha amaschamniakait. Tura ju̱ aya̱shniasha najana asa entsataincha amaschamniakait. !‘Shuar jimiará úuntri̱n umirkatniun tujintiawai. Chikichan wakerak chikichnaka nakitrattawai. Chikichan umiruk chikichnaka umirkashtatui. Núnisaṉ átumka Yussha kuitcha máimtek enentáimtustin tujinkiattarme.’ Yus ni uchirí̱n péṉker wáinkiaiti 0YAntsu ame ji̱i̱mi yajauchitkiuiṉkia tsáapin ami̱i̱n waya̱chmin asamtai tuke kiritin átatui. Núnisaṉ yajauchia nu wakerakmeka péṉkera nu ame enentáimi̱i̱n waya̱chmin asamtai tuke kirit ajastatui. Nu kiritcha imiá yajauchiti.’ Yussha kuitsha máimtek enentáimtuschamniaiti 'G‘Ame jí̱miji̱a̱i̱ tsáapin ami̱i̱n waya̱mniaiti. Tuma asamtai ame ji̱i̱mi péṉkeraitkiuiṉkia ami̱i̱n tsáapin wayá tuke tsáapniiti. r]Kuítrum ana nui̱ enentáimtustatme. Tuma asam nayaimpiniam ikiauṉkata.’ Aya̱shi̱ tsáapnintri̱ 7‘Ju̱ nuṉkanmaya̱ kuit ikiauṉkatniuja̱i̱ naṉkaamas nayaimpiniam kuit ikiauṉkata. Jui̱ṉkia kaya̱a̱ yúchakait tura mash meseatsuk. Tura kasasha wayá kasamtsuk. Antsu nayaimpinmaṉka kaya̱a̱sha yuatsui tura mash meseatsui tura kasasha wayá kasamtsui. #Shuar ijiarmaiti tu enentáimturmasara̱i̱ṉ. Aya Yus Apak nekaattawai. Tura asa akirmaktatui.’ Kuítian pachis Jesus unuiniamiania nu NAntsu ámeka ijiarmamsha péṉker temashmaram péṉker jaupmitia. pY‘Ijiarmarum Yus áujkurmesha wake mesekrum susuntrairap. Anaṉkartin shuar chíkich shuar “ijiarmaiti” tu enentáimtursarti tusa tuma áiniawai. Nekasan tájame, Yúska akíatsa̱i̱ṉ aya nuja̱i̱ akikma áiniawai. Tura chíkich tsaṉkureachkumniṉkia Yus Apasha ame tunaarmincha tsaṉkurtamprashtatui.’ Ijiarmatniun pachis Jesus unuiniamiania nu ~‘Amesha chíkich shuar yajauch awajtamka nu tsaṉkureakminkia Yus Apa nayaimpiniam pujana nu amincha tsaṉkurtamprattawai. R} Tunáa wakeruktin tsaṉkatrukaip. Antsu ashí tunaanumia̱ uwemtikrurta. Tuke ashí aents akupkamniaitme. Núnisam Amesha tuke ti kakarmaitme. Tura ti shíiraitme. Tuma asakmin seajme. Nuke atí.’ j|M Tura winia nemasrun tsaṉkurajna núnismek, Aparu, winia tunaaru tumashri̱sha tsaṉkurturta. 5{e Aparu, ii yurumkari̱ ashí tsawant amasta. z Ashí áentsnum ame akupkatin tsawantrum wari jeati. Ame wakeramuram nayaimpiniam umikma ana núnisaṉ ju̱ nuṉkanmasha uminkiatí. "y= Nu asamtai Yus áujkuram jú̱nis títiniaitrume:‘Aparu Yus, nayaimpiniam pujamna nu, ii Aparí̱nme. Ame náarmincha shuar ántar pachischarti. bx=Niiji̱a̱i̱ métek ajasairap. Átumka seatsrumniṉ Yus Apa átum atsumamun nékawai. w+‘Yus áujeakmesha ántram esaram áujsaip. Yúsan nékainiatsna nuka “Esaram áujeakuinkia Yus anturtuktatui” tu enentáimainiawai. 'vGTura ame Yus áujeakmeka ame kuárturmin waya̱m waiti epenim nui̱ amek ame Apa Yus áujsata. Nuna ame Apa Yus u̱u̱ka túramu waitma asa akirmaktatui.’ u ‘Atumsha Yus áujeakrumsha ántar chichamtin ainia núnis áujsairap. Nu shuarka iruntainmasha tura pepru jintí̱sha shuar iirsarti tusa wajakiar Yúsan áujin áiniawai. Nekasan tájarme, Yus akíatsa̱i̱ṉ aya nu iismaja̱i̱ṉ akinkiaruiti. t{Ú̱u̱kam túrakminkia ame Apa Yus u̱u̱kman wainia nu, nuna akirmaktatui.’ Yus áujsatniun Jesus unuiniamiania nu vseAntsu átumka atsumainia nu yaiya̱kmeka peṉké ú̱u̱kam túrata. Chikichkisha nu yáiṉman nekaashti. ar;Nu asamtai shuar atsuma nu yaiya̱kmeka ashí shuar ujakairap. Anaṉkartin ainia nuka iruntainmasha tura pepru jintí wekasasha ashí íimiainiai̱ṉ shiir túrajai tusar nuna túrin áiniawai. Ju̱nasha “péṉker túrawai” tu enentáimturarti tiniu ásar Yus akíatsa̱i̱ṉ aya tu enentáimturmaja̱i̱ṉ akinkiaruiti, nekas tajai. "q ?‘Ashí íimiainiai̱ṉ aya shuar iirsarti tusarum Yusna nu takasairap. Tu takaakrumniṉkia Yus Apa nayaimpiniam pujana nu peṉké akirmakchattarme. qp[0Nu asamtai atumí Aparí̱ Yus nayaimpiniam pujana nuja̱i̱ métek ti péṉker átiniaitrume.’qo[/Aya ame yatsumek shiir chichaakmeka ¿warí péṉkerak túram? Yus-shuarchasha nuna túrin áiniawai. jnM.Aya atumin anenmainia nuke aneakmesha ¿yaki akirmakat? Yajauch shuarsha nuna túrin áiniawai. m%-Atumsha nu túrakrum atumí Apari̱ nayaimpiniam pujana nu túrana áitkiasrumek túrarme. Iista, Yus yajauch shuarnumsha péṉker shuarnumsha tsáapin awajmatkiatsuk. Núnisaṉ yumincha yajauch shuar pujuiniamunmasha péṉker shuar pujuiniamunmasha yútumtiktsuk. Gl,Tura Wisha tájarme: Nemasrum aneetarum. Yajauch chichartamna nusha shiir awajsata. Nakitramana nusha nawamkata. Tura katsekramainiana nu tura yajauch awajtamainiana nusha Yus áujtusarta. qk[+‘Núnisaṉ tiniu armia nu ántichukaitrum: “Ame shuarum aneeta tura nemasrumka kajerkata.” njU*Seatmana nu susata. Ikiatmakuisha páchitsuk ikiasta.’ Nemasri̱ aneetniun Jesus unuiniamiania nu giG)Tura káarkancha chikichik kirumitruk jurutkitia túramkui ámeka jimiará kirumitru ejeeta. Eh(Tura pushirmin jurutramkitiaj tákuisha sakurmesha susata. wgg'Tura Wisha tájarme: Yajauch shuar taritrairap. Antsu ame yapimin ijiutmamtai áatú yapimsha tsaṉkatkata. +fO&‘Yaunchu tiniu armia nu ántichukaitrum: “Shuar máanikiar ji̱i̱ apujtukka niisha apujtuktiniaiti. Tura nai̱ akarkasha ni nai̱sha akarkatniuiti.” Ie "Tura Wisha tájarme: Áyatik “Ee” tákumka tura “Atsá” tákumka wáitrutsuk nuke titiá. Támena nu nekas umiktaj takum ame nú arant pachistiniaitkiumka nuka yajauchiiti, iwianchnumia̱iti. Ti nekas tajai tusam nayaim pachischatniuitme. Nuka Uunt Yus pujutainti. Nuṉkasha pachischatniuiti Yusa tarimtairi̱ asamtai. Jerusareṉ péprusha pachischatniuiti Uunt Akupin pujutai nui̱ asamtai. Múukmesha pachischatniuitme. Chikichik intiashkesha pújusha mukusasha awajsachminiaitme. Áyatik nekasa nu páchitsuk titiá.’ Iikkiatniun pachis Jesus unuiniamiania nu d!‘Núnisaṉ yaunchu tiniu ármiayi: “Yusa naari̱ pachisan turattajai” tákumka nekas takamtsuk umiktiniaitme.” Jc  Tura Wisha tájarme: Shuar ni nua̱ri̱n tsanirmachun ájapeakka nuwa̱n tsanirmamtikiaiti. Tura ajapamuja̱i̱ nuatnaiyakka nuka tsanirmaiti.’ Jesus aya nekasa nu titinian unuiniamiania nu {bo‘Núnisaṉ yaunchu tiniu ármiayi: “Shuar ni nua̱ri̱n ajapatniun wakera nuka papí najana susati.” ra]Ame ewejmesha untsuurmetiat tunaanum ajunmakuiṉkia tsupikiam yajá ajapata. Ashí ame aya̱shim jinium esaatsa̱i̱ṉ aya chikichik ayashmi muchitmari̱ emesratin péṉkeraiti.’ Nuwa̱ ajapatniun pachis Jesus unuiniamiania nu S`‘Tuma asamtai ame ji̱i̱mi tunaanum yajauch awajtamkuiṉkia ukuiṉkiam yajá ajapata. Ashí ame aya̱shim jinium esaatsa̱i̱ṉ aya chikichik aya̱shmi muchitmari̱ emesratin péṉkeraiti. i_KTura Wisha tájarme: Shuar nuwa̱n tsanirmataj tu iiska nui̱kia ni enentái̱n tsanirmayi.’ N^‘Yaunchu tiniu armia nu ántichukaitrum: “Tsanirmawaip.” ]#Tura nekas tajai, nui̱ eṉkemamka ashí rearchisha akikmachkumka jíinkishtatme’ tímiayi. Tsanirmatniun pachis Jesus unuiniamiania nu ]\3‘Shuar úuntnum júramkuiṉkia jintiaṉ wesam niiji̱a̱i̱ iwiarata úuntnum ejetamtsa̱i̱ṉ. Túrachakminkia úuntnum surutmaktatui tura niisha suntarnum surutmaktatui tura sepunam eṉketmattawai. s[_suamu nui̱ ikiuakum emka ame yatsum werim niiji̱a̱i̱ iwiarata. Turam waketkim Yus suam nu susata.’ wZg‘Tuma asamtai Yus susataj tusam wakerakum tura ame yatsum ámin itit enentáimturman enentáimpramka, QYTura Wisha tájarme: Shuar ni yachi̱n aya kajerakka nusha asutniátniuiti. Ni yachi̱n kátsekea nuka akupniunam ju̱naktiniaiti. Tura ni yachi̱n “netsé” tákuṉka jinium akupnakminiaiti.’ X‘Yaunchu tiniu armia nu ántichukaitrum: “Maṉkartuawairap. Maṉkartana nuka asutniátniuiti” tiniu ármiayi. QWTuma asamtai Yus akupeamunam pachiinkiataj tákumka Pariséuja̱i̱ naṉkaamas tura akupkamu jintinniuja̱i̱ naṉkaamas eseera wekasatniuitrume’ tímiayi. Kajeamun pachis Jesus unuiniamiania nu aV;Nu asamtai shuar chikichik akupkamun, yúpichuch ana nunaksha, umirchakka tura chíkich shuaran umirkashtinian unuiniakka Yus nekas akupin paant ajastatna nui̱ nú shuar uunt áchattawai. Antsu ashí shuar akupkamun umíana nu tura chíkich shuaran umirkatniun unuiniana nusha Yus nekas akupin paant ajastatna nui̱, nu shuarka uunt átatui. =UsNekasan tájarme. Ashí túrunatniua nu amúatsa̱i̱ṉ nu akupkamu ishichkisha yapajniáshtatui. Nayaimpisha tura nuṉkasha tuke amúatsa̱i̱ṉ nu akupkamusha amuukashtatui. "T=‘Muisais akupkamuncha tura yaunchu Yúsnan etserin etserkarmia nuna ántar awajsattawai” turutiirap. Antsu nuna Wikia umiktaj tusan táwitjai. BS}Núnisaṉ atumsha Yusja̱i̱ péṉker túramu paant atí. Tura ashí aents nuna iisar niisha Yus Apan shiir awajsartatui’ tímiayi. Yaunchu akupkamun pachis Jesus unuiniamiania nu R}Núnisaṉ shiripik ekeemakam kajuṉnum eṉkeatsme. Antsu yakí sukúatsmek ashí je̱a̱nam ana nu paant atí tusam. oQW‘Átumka ju̱ nuṉkanam shiripkia áintsaṉketrume. Náinniumka pepru ú̱u̱mkachminiaiti. ePC ‘Átumka ju̱ nuṉkanam wee ana áintsaṉketrume. Tura wéeaitiat jeakchaitkiuṉka míchuiti. ¿Nusha itiur yuámniak ati? Antsu ántraiti. Tuma asamtai a̱a̱ najatai tepet tusar ajapashtinkiait’ tímiayi. uOc Núnisaṉ yaunchu Yúsnan etserin armia nunasha túrawarmiayi. Túramtai shiir enentáimkiuram warastarum. Nayaimpiniam ti péṉker akinkiattarme’ tímiayi. Ju̱ nuṉkanam átum tsáapninia áintsarum tura weeya áintsarum árume |Nq Wíi shuar asakrumin katsekramainiakuisha, itit awajtamainiakuisha, tura ashí tsanumprutmainiakuisha warastarum. eMC Péṉker túrakrumin yajauch awajtamainiakui warastarum. Yus akupeamunam pachiiniuitrume. KL Chicham iwiarin árum nu warastarum. Yusa uchiri̱ turamartatui. GKPéṉker enentáimniutiram warastarum. Yus wáinkiáttarme. FJWaitneṉkratniutiram warastarum. Yus waitnentramprattarme. SIEseer wekasataj tusa aya kitiamarum nu warastarum. Yus imiktamprattarme. WH'Péejchach enentáimtumarmena nu warastarum. Yus ashí nuṉkan amastatrume. BGKúntuts pujarum nu warastarum. Yus atsaṉtamprattarme. {Fo“Ame wakanim atsumamu nekamarum kakaram ajasrum warastarum. Tuma asarum Yus akupeamunam pachiinniuitrume. >EwNuyá Jesus jú̱nis unuiniamiayi. Warastin ainia nu D }Jesus untsurí̱ shuar káunkarun wáiniak náinnium waka nui̱ pujusmiayi. Tura ni unuiniamuri̱sha taar pujusarmiayi. YC+Tura untsurí̱ shuar Jesusan nemariarmiayi. Kariréa nuṉkanmaya̱sha, Tekapurisnumia̱sha, Jerusaréṉ péprunmaya̱sha, Jutía nuṉkanmaya̱sha, Jurtaṉ entsa amainiya̱sha Jesusan nemariarmiayi.xBiAshí Siria nuṉkanam Jesus tsuákratman nekaawar ashí náṉkamas suṉkurja̱i̱ wáitin armia nuna Jesusan tsuarti tusa itiariarmiayi. Ashí jaancha, najaimiancha, yajauch wakantrukuncha, wáuruncha, tampemaruncha Jesus tsuármiayi. x~~y}}B|6{{zz=z ykxx"wFvvuu=tptsr~qqtppoo.n:mllfkZjjii^hggYfQedOcbwa``__ ^b]]L\\%[]ZZ@YFXXWW{==c<<;;;::'99l9 8B77&6U5I4322h1300/.-,E++!** )z)''/&W%.#""!!X bJ6zSft  y`+r  g T /d{!T vKeTuíniakui Jesus aniasarmiayi “¿Urukamtai atumsha Yus akupkamu umirtsuk aya aents akupkamu umiirum? J“¿Urukamtai ame unuiniamuram ii uuntri̱ yaunchu jintintrarmia nuna uminiatsu? Iis, ikijmiatskesha yurumáiniawai” tiarmiayi. tI cNuyá Jerusaréṉ péprunmaya̱ Pariséusha yaunchu akupkamu jintinniuri̱sha Jesusan tariar aniasarmiayi >Hw$Ni pushiri̱nkisha antiṉtai tusar seawarmiayi.}Gs#Tura nuyá aents Jesusan nekaawar nu nuṉkanam ashí ujanairarmiayi. Túrawar jaancha ni pujamunam itiariarmiayi. JF "Tura amaini̱ katiṉkiar Jinisarít nuṉkanam jearmiayi. 0EY!Túramtai kanunam eṉkemarmia nusha Jesusan tikishmatar chicharuk “Nekas ame Yusa Uchirí̱nme” tiarmiayi. Jesus Jinisarítniumia̱ shuaran tsuármiania nu @D{ Tura kanunam eṉkemáwarmatai nasesha meṉkakamiayi. sC_Nu chichamtaik Jesus uwejnum achik júak “Maa, Yus imiá ishichik enentáimtuschamek” tímiayi. BTura ti nasen násentun nekáa ashamkamiayi. Ashama asa entsá waya̱miayi. Tura “Uuntá, achirkata” tu untsummiayi. A)Takui Jesus tímiayi “Wats, winitiá.” Tutai Pítiur kanunmaya̱ akaikin Jesus wajana nui̱ jeataj tusa entsá pátatek wekasamiayi. h@ITakui Pítiur chicharuk tímiayi “Uunta, Ámetkumka nui̱ wekasa jeatin untsurkata.” \?1Tuíniakui Jesus tiarmiayi “Kakaram ajastarum. Wiitjai. Ashamprukairap.” >Tura ni unuiniamuri̱ entsá pátatek wekaan wáinkiar ti sapijmiakarmiayi. Tura ashamainiak “wakanchashit” tiarmiayi. ]=3Tsawaana ai̱ nii tuke wenai̱ Jesus entsá pátatek wekas pujuiniamunam jeamiayi. j<MTura antumiaṉ tí waṉkaram asamtai kanu ajapén ajasmatai nase tukumma entsa tamparukmiayi. [;/Akupkarsha naint waka Yúsan áujumiayi. Káshisha nui̱ Niṉki tuke pujumiayi. : Nuyá Jesus ni unuiniamuri̱n kanunam eṉkemprarum amain émaa ajatarum tusa akupkarmiayi. Niisha áentsun akupkarmiayi. 9!Nui̱ yurumáwarmia nusha nuwa̱sha uchisha nekapmatsuk seṉku mir (5000) aya áishmaṉ ármiayi. Jesus entsá pátatek wekasamiania nu c8?Ashí yurumáwar jémararmiayi. Tura nuya̱sha puunaruka tuse (12) chaṉkin tiármiayi. a7;Tinia aents chírichriniam pujusarti tusa akupkamiayi. Nuyá seṉku (5) tantancha jímiar namaknasha achik nayaimpiniam íimias Yúsan yumiṉsamiayi. Tura puur ni unuiniamuri̱n aents ayuratarum tusa súsarmiayi. G6Tuíniakui Jesus “Wats, nu itiartitiarum” tímiayi. {5oTutai tiarmiayi “Iikia takaktsuji. Aya seṉku (5) tantachik jimiarchik namakchiji̱a̱i̱ṉ takakji.” X4)Tutai Jesus tímiayi “¿Urukamtaik wearat? Antsu atumek ayuratarum.” 93kKí̱akui ni unuiniamuri̱ Nin tariar tiarmiayi “Kí̱awai, Uunta. Tura shuar tíjiu̱ch pujaaka atsawai. Ju̱ aents akupkarta. Péprunam wear sumak yuuwearti” tiarmiayi. 2 Kanunmaya̱ jíiniaj tukamá untsurí̱ áentsun wáinkiamiayi. Tura wáiniak waitnentrarmiayi. Tura jáiniancha tsuárarmiayi. 21] Jesus nuna antuk Niṉki ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ṉ kanunam eṉkemar arant aents atsamunam wémiayi. Túrasha nuna aents nekaawar kukarak weriarmiayi Jesusan. +0O Nuyá Juaṉka írutramuri̱ tariar aya̱shí̱ jukiar iwiarsarmiayi. Túrawar Jesusan ujauwearmiayi. Jesus seṉku mir (5000) áishmaṉkan ayuramiania nu [// Tura amamkunam itiar nuwa̱chin súsarmiayi. Tura niisha ni nukurí̱ susamiayi. X.) Ni suntari̱n sepunmaya̱n Juaṉka muuke̱n tsupik itiarti tusa akupkamiayi. - Tutai Erutis wake mesekmiayi. Túrasha “nekas Yus iirui” tiniu asa tura ni amikri̱sha antukaru asamtai umikmiayi. ',GTutai nu nuwa̱ch emka ni nukuri̱ akatramu asa Erutisan chicharuk “Imiakratin Juaṉka muuké̱ tsupikiam amamkunam eṉkeram surústá” tímiayi. c+?“Ame ashí wakeram nu seattia, tímiayi. Nekasan amastatjai, Yussha iirui” tímiayi. /*WTura akupin Erutis akiiniamu tsawantri̱ jeamtai nú námpertin Jirutíasa nawantri̱ ashí ipiaamu pujuiniamunam jantsemamiayi. Túramtai Erutis shiir enentáimtak )Niisha Juaṉkan máataj tukamá aentsun ashamiarmiayi. Ashí aents “Juaṉ Yúsnan etserniuiti” enentáimtuiniakui ashammiayi. t(aAkupin Erutis ni yachí̱ Jiripi nuwe̱n Jirutíasan akintrukmatai Juaṉ Erutisan “Ame yatsumi nuwé̱ akintrukchatniuitme” tímiayi. Tutai Erutis Juaṉkan achik jiruja̱i̱ jiṉkiá sepunam eṉkeatarum tusa akupkamiayi. B'}Tura ni írutramuri̱n tímiayi “Nuka imiakratin Juaṉ jakamunmaya̱ nantaki túrawai auka. Tuma asa aents tujintiamun túrawai” tímiayi. Kame Erutis Juaṉkan maa asa tímiayi. T& #Kariréa nuṉkanam Erutis akupniuyayi. Tura Jesus túramuncha antukmiayi. m%S :Tura nú shuar Jesusan enentáimtuiniachu asamtai aentsti tujintiamun aya ishichik túramiayi.`$9 9Túrawar Jesusan itiurchat enentáimturarmiayi. Túramtai Jesus chicharuk “Yúsnan etserniun ashí shuar péṉker anturainiawai, antsu aya nuna nuṉkeya̱ṉka ni shuari̱ṉkia nin anturainiatsui” tímiayi. h#I 8Tura ni umai̱sha iiji̱a̱i̱ írutra pujuiniatsuk. ¿Nuikia itiura mash neka?” tiarmiayi. " 7Juka karpintíru uchirinchukait. Nukurí̱sha Marichukait. Tura ni yachi̱sha Jakupu, Jusé, Semuṉ, Jútas áiniatsuk. i!K 6Tura ni pépruri̱n Nasarétnum jeá Israer-shuar iruntainiam wayá unuiniamiayi. Tura nuyá shuar antukar tí enentaimprarmiayi. Tura “¿Ju̱sha tui̱ imiá unuimiaruit, tiarmiayi. Itiurak aents tujintiamun túramniait? M  5Jesus nu métek-taku chichaman áujmatas amuk nuyá wémiayi. F 4Tuiniakui Jesus tímiayi “Shuar ashí Yúsnan péṉker unuimiaruka aents kuítriniua áintsaṉkete. Ni ikiutairi̱ya̱ yamarmancha yaunchu sumakmancha jusamniaiti. Núnisaṉ nu shuar yamái nékamuja̱i̱sha tura yaunchu nékamuja̱i̱sha Yus-shuaran yáiṉtiniaiti.” Jesus Nasarétnum waketkimiania nu  3Jesus nuna tinia amuk “¿Ju̱ mash antukurmek?’ tímiayi. Tutai ni unuiniamuri̱ “Ee, Uunta, ashí antukji” tiarmiayi. wg 2Tura íwianch shuarnaka uunt jinium apeattawai. Nui̱sha ti úutin ti wáitsatin átatui.” Nuna ashí ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ áujmatsamiayi Jesus. Yamái nekaamuja̱i̱sha tura yaunchu nekaamuja̱i̱sha Yus-shuaran yáiṉtiniaiti ve 1Núnisaṉ átatui nuṉka amúamunam. Yusa suntari̱ taar Yus-shuaran tura íwianch shuaran akantrattawai.  0Tura nekanam nemarmatai kukar ji̱i̱ki, nui̱ péṉker namaknasha chaṉkinnium chumpiniawai. Tura yajauch namaknaka ajapenawai. .U /‘Shuar Yus akupeamunam pachiinkiartin jú̱nisaiti. Shuar nekaja̱i̱ namakan achía áintsaṉkete. Nekan nayaantsanam ajuntak niisháa namakaim achíawai.  .Tura kayan ashí naṉkaamas kuit jeean wáiniak waketki ashí takakna nuna suruk nu kayan niiniu atí tusa súmawai.’ (7) Neka y -‘Shuar Yus akupeamunam pachiinkiatin jú̱nisaiti. Shuar kayachin ti shíirman e̱a̱k wekaana áintsaṉkete. ! ,‘Shuar Yus akupeamunam pachiinkiatin kuit nuṉká u̱u̱kma áintsaṉkete. Shuar nu kuítian wáiniak nuiṉ ataksha u̱u̱kmai. Tura ti waras waketki nu kuit niiniu atí tusa ashí ni takakman suruk nu nuṉkan sumakmai.’ (6) Kaya shiirmach ti kuitia nu 4a +Antsu péṉker túruinia nuka ti shiir wincha ajasar ni Aparí̱ akupeana nui̱ etsa núnis tsáapnin ajasartatui. Wats, kuishim átsuk. Antukta.’ (5) Kuit wáinkiamu ^5 )Nui̱ Wi Aents Ajasu asan winia suntarun akupkattajai. Tura ashí tunaan túruinia nunasha tura chikichan tunaanum útsuinia nunasha mash irurar jinium apeawartatui. Nui̱sha ti úutin ti wáitsatniusha átatui. Y+ (Yajauch nupa̱ irur jinium áesatniua áanis nuṉka amúamunam túrunattawai. 1 'Tura íwianch ii nemasri̱ asa yajauch nupa̱n arakuiti. Tura nuṉka amúamunam Yusa suntari̱ arakan júuktinia áintsaṉ shuaran yaruaktatui. ' &Ashí nuṉka aja áintsaiti. Péṉker jiṉkiái Yus-shua̱ran Yus akupea nuna nakumeawai. Yajauch nupa̱ iwianchna ainia nuna nakumeawai. _7 %Tutai Jesus tímiayi “Wi Aents Ajasuitjai. Wi péṉker arakan atsaamkaitjai. 1 $Nuyá shuaran ikiukin Jesus je̱á támiayi. Túramtai ni unuiniamuri̱ tariar “Yajauch nupa̱ áujmatmena nu paant awajsata” tiarmiayi. # "Ashí nuna Jesus métek-taku chichamja̱i̱ áujmatsamiayi. Yaunchu Yúsnan etserin timia nu uminkiati tusa túramiayi. Etserin ju̱na áarmiayi:“Métek-taku chichamja̱i̱ áujmattiatjai. Yámankamtaiknumia̱ nékashtain etserkattajai” tu áarmiayi. Nu asamtai aya métek-taku chichamja̱i̱ṉ áujmatmiayi Jesus. Jesus yajauch nupa̱ tríkiunam atsamkamun paant awajsamiania nu %C !Núnisaṉ chíkich métek-taku chichaman áujmatsamiayi. “Shuar Yus akupeamunam pachiinkiartin karinia áintsaṉkete. Nuwa̱ nijiamchiniam karinia eṉkea mashi páchimiawai. Tura nu mash karimtikiawai” tímiayi. Jesus aya métek-taku chichamja̱i̱ṉ jintintiamiania nu T ! Mustasa jiṉkiáikia imiá uchichiitiat tsapái tsakaakka ashí numichiji̱a̱i̱ naṉkaamas uunt ajawai. Ti uunt asamtai chiṉki ni kanawen pasuṉmainiawai” tímiayi Jesus. (4) Karin eṉketatin 3 _ Jesus ataksha métek-taku chichaman áujmatsamiayi. “Shuar Yus akupeamunam pachiinkiartin mustasa jiṉkiaiya áintsaṉkete. Shuar péṉker nuṉke̱n araamai. ( I Iniaisatarum. Antsu métek tsakakti. Júuktin tsawant jeamtai winia takartinian emka yajauch nupa̱n uwer irumar jinkiawarat tusan akupkartatjai. Tura áesawartatui. Tura trikiu nere̱n júukar péṉker ikiusarat tusan akupkartatjai” timiai” tímiayi Jesus. (3) Mustasa jiṉkiái e C ‘Tutai timiai “Atsá, uwerairap. Yajauch nupa̱ uweaj tukamarum trikiu uweniirum. " = ‘Tutai nérentin timiai “Winia nemasur arakuiti.” ’ ‘Takui ni takarniuri̱ tiarmai “¿Yajauch nupa̱n uwerat tusam wakeramek?” ’ - Nuna íisar takainia nu ni úuntri̱n werí tiarmai “Uunta, ¿péṉker arak araachmakam. Itiura ju̱sha yajauch nupa̱sha tsapakuit?” ’ `9 Trikiu tsapakar nereakui nuyá yajauch nupa̱sha nusháa nereku asa ti paant ajasmai. iK Tura ashí kanararmatai nemasri̱ kashi taa trikiu arakmanum yajauch nupa̱n aratak ikiukmiai. 4a Jesus ataksha ju̱ métek-taku chichaman áujmatsamiayi. “Shuar Yus akupeamunam pachiinkiartin jú̱nisaiti. Shuar péṉker arakan, tríkiun ni nuṉken araamai. G Tura árak péṉker nuṉkanam iniaarma nuka shuar Yus-Chichaman antuk péṉker umirainia núiti. Tura péṉker nerenawai. Chíkich siaṉ (100) nerekarma núnis chikichcha sesenta (60) nerekarma núnis chikichcha trainta (30) nerekarma núnis áiniawai” tímiayi Jesus. (2) Yajauch nupa̱ tríkiunam atsaamkamu Y+ Árak jaṉkí nupanam iniaarma nuka shuar Yus-Chichaman antuk emka umirniua núiti. Tura ju̱ nuṉkanam írunna nuna tuke páchiniak ni kuítri̱ncha ti enentáimtuinia ásarmatai ashí Yus-Chichaman enentáimtamun núpeteawai. Tuma asamtai nu áentsnum Yus-Chicham atsaampramu nereatsui. Yus-Chicham ni enentái̱n takasma atsawai. =s Tura núkap kaṉkaprurcharu ásar katsuiniatsui. Antsu itiurchatan íṉkiuiniak tura Yus-Chichaman wakeruinia ásarmatai chíkich yajauch áujmatam wárik iniaisar ikiuiniawai. `9 Árak kaya írunmanum iniaarma nuka shuar Yus-Chichaman antuk waras umirainia núiti. K Árak jintia písunam iniaararma nuka shuar Yus-Chichaman ántayataṉ ni enentái̱n ikiuiniatsna núiti. Tura íwianch nu Yus-Chicham ni enentáin atsaampramu áinis antukman kajinmatkiawai. P ‘Ayu, antuktarum. Atsaampramu chichaman paant jintintiatjarme. 1~[ Nekasan tájarme, untsurí̱ Yúsnan etserniusha tura péṉker shuarsha átum yamái wáintrum nuna wáinkiatniun wakeruiniayataṉ wáinkiacharmiayi. Tura átum yamái ántarme nuna antuktinian wakeruiniayataṉ antukcharmiayi’ tímiayi. Jesus atsaampramu chichaman paant jintintiamiania nu Q} Tura átumka paant wainkia asarum péṉker anta asarum shíiraitrume. !|; Ju̱ shuara enentái̱ kátsuram ásar péṉkera nuna nakitiainiawai. Nu asamtai péṉker ántuiniatsui, ji̱i̱sha pusá áinis áiniawai. Túrachkuṉka paant nekaawarainti, tura nekas antukarainti, tura enentái̱ji̱a̱i̱ enentáimias Winia tsuarat tusa tarutiarainti.” {9 Nuja̱i̱ yaunchu Yúsnan etserin Isayas timia nu uminkiaiti. Ju̱na tímiayi:“Ti ántayatrum anturkashtatrume. Wáiniatrumsha nekaashtatrume. @zy Tuma asamtai aya métek-taku chichamja̱i̱ unuiniajai. Nú shuarka íiniayataṉ wáiniáiniatsui. Ántuiniayataṉ ántachua núnis nékainiatsui. Túmainiak Winia nekarainiatsui. y  Kame núkap takakna nu shuar nú nukap patatnaktatui tura ti núkap takustatui. Antsu ishichik takakna nuka ishichik takakuk juruktiniaiti. Núnisaṉ Yusna ti nekarum nú núkapka yúpichuch nekaattarme. Tura ishichik nékarum wárik kajinmatkittiarme. Mx Tutai Jesus tímiayi “Urukuk ju̱ nuṉkanam Yus akupin ati, nuka yaunchu nekanachmiayi. Tura yamaikia Yus ashí nuna atumin paant iniakturmawai. Antsu chíkich nuna nekaachmin áiniawai. w Nuyá ni unuiniamuri̱n Jesusan taruntar aniiniak “¿Urukamtai aya métek-taku chichamja̱i̱ ju̱ shuar unuiniam?” tiarmiayi. v} Kuishim ákuiṉkia antuktarum” tímiayi. “¿Urukamtai aya métek-taku chichamja̱i̱ jintíam?” aniasarmiania nu Du Chikichcha péṉker nuṉkanam iniaarmai. Nusha péṉker nerekar chíkich siaṉsha (100) nerekarmai. Tura chikichcha sesenta (60) nerekarmai. Tura chikichcha trainta (30) nerekarmai. _t7 Chikichcha jaṉkí nupanam iniaarmai. Tura jaṉki wárik tsakar nupetak ajakramai. Vs% Tura nantu etsantramtai péṉker kaṉkáprúrcharu asa sukuam káararmai. _r7 Chikichcha kaya írunmanum iniaarmai. Nuṉka ishichik asamtai wárik tsapainiarmai. _q7 Atsaamki wesa arakri̱ jintia písunmasha iniaarmai. Tura chiṉki tariar yuawarmai. p Túrunawarmatai untsurí̱ métek-taku chichamja̱i̱ unuiniamiayi. “Atsaamin atsaamprataj tusa jíinkimiai, tímiayi. o  Tura ti untsurí̱ shuar káunkarmatai kanunam eṉkemar nui̱ pujusmiayi. Shuarsha antumiaṉka kánmatkari̱n pujusarmiayi. ^n 7 Nu tsawantai̱ Jesus ni je̱e̱ya̱ jíinkin antumiaṉka kánmatkari̱n pujusmiayi. m 2Ashí shuar winia Apar nayaimpiniam pujana nu wakeramun umiiniana nu winia yatsur winia umar winia nukur áiniawai” tímiayi.hlI 1Nuyá ni unuiniamuri̱n iniakmas tímiayi “Ju̱ áiniawai winia nukur tura winia yatsursha. fkE 0Chichaman ujakmia nuna Jesus tímiayi “¿Ya ainia winia nukursha winia yatsursha?” rj] /Túramtai Jesusan ujakar “Ame nukusha yatsumsha a̱a̱ wajasar chichastaj turamainiawai” tiarmiayi. i7 .Jesus nu shuarja̱i̱ tuke chichaak pujai̱ ni nukurí̱sha ni yachí̱sha tariarmiayi. Tura a̱a̱ wajasar Niiji̱a̱i̱ chichastaj tiarmiayi. h# -ni ai̱n siati (7) iwianchin niiji̱a̱i̱ naṉkaamas yajauchin itiá shuara enentái̱n eṉkemáwartatui. Túrunamtai nu shuar nuiki núna naṉkaamas yajauch ajastatui. Núnisaṉ ju̱yá shuar túrunawartatui” tímiayi Jesus. Jesusa yachí̱, Jesusa nukurí̱ g ,“Wi jíinkimiaj nui̱ waketkittiajai” tawai. Tura waketki shuara enentái̱n péṉker iwiaramu tura aṉkantan wáiniak 3f_ +‘Shuara enentáiya̱ yajauch wakan jíinkin yumi peṉké yútatsna nui̱ wéawai. Tura nui̱ péṉker pujustinian wáinkiach ataksha waketkitniun enentáimiui. xei *‘Yaunchu nuwa̱ yajaya̱ shuaran úunt akupniuri̱yayi. Nu nuwa̱ Sarumúṉ ti neka asamtai nin anturkataj tusa tarimiayi. Tura ju̱i̱ yamái Sarumúṉja̱i̱ naṉkaamas anturkamnia pujawai. Nusha Wiitjai. Tuma asamtai nekapsatin tsawant jeamtai nu nuwa̱ ju̱yá shuaran súmamtikiawartatui’ tímiayi. Yajauch wakan ji̱i̱ki akupkamuitiat wáketna nu Ud# )Junás Níniwi péprunmaya̱ shuaran Yus-Chichaman etserkamtai nu shuar ni tunaari̱n enentáimtusar ni enentái̱n yapaji̱áwarmiayi. Tura ju̱i̱ yamái Junasa naṉkaamas etserin pujawai. Wiitjai nusha, tura anturkachuitrume. Tuma asamtai nekapsatin tsawant jeamtai Níniwinmaya̱ shuar ju̱yá shuaran súmamtikiawartatui.’ 7cg (Junas menaintiu kashi menaintiu tsawantcha namaka ampuje̱n eṉkemsamiayi. Núnisnak Wi, Aents Ajasu asan, menaintiu kashi menaintiu tsawantcha nuṉká jakan tepestatjai. =bs 'Tutai Jesus tímiayi “Shuar yajauch tura Yúsan enentáimtachu ásar nayaimpinmaya̱ iniakmamun seainiawai. Tuma asamtai, áyatik yaunchu Junas túrunamu iniakmastiniaiti. Ia  &Pariséu shuarsha Israer-shuara jintinniuri̱sha Jesusan chicharuk “Uuntá, ame Yúsaiya̱itjai tusam nayaimpinmaya̱ kakarmaja̱i̱ iniakmamu túrata, iisha wáinkiatai” tiarmiayi. C` %Iis, ame chichammiji̱a̱i̱ nekanattarme. Péṉker chichakuitkiumka sumamashtatme. Tura péṉker chichakchaitkiumka sumamattame.” Nu shuar yajauch ásar iniakmamun seawarmiania nu w_g $Tura Wisha tájarme, nekapsatin tsawant jeamtai ashí enentáimtsuk chichakma nuna Yúsan paant ujakartatui. ^ #Péṉker shuar péṉker enentáimiu asa shiir chichaawiti. Tura yajauch shuar yajauch enentáimiu asa yajauch chichaawiti. !]; "Tseas wenunniutirmesha, ¿atumsha itiurak imiá yajauchitirmesha péṉker chichamsha chichastarum? Shuar ni enentái̱n enentáimna nuna chichaawiti. \ !‘Yutai numi péṉkeran nereawai. Tseas numisha yajauchin nereawai. Ni nereja̱i̱ numi nekaamniaiti. Núniskete atumja̱i̱. [! Winiasha Aents Ajasuitjiana nuna yajauch chichartuinia nú shuarsha tsaṉkuramniaiti. Tura Yusa Wakani̱n yajauch áujmatainia nuka peṉké tsaṉkurachminiaiti. Ju̱ nuṉkanmasha tura ukunmasha tsaṉkurnarchattawai’ tímiayi. Ni nereja̱i̱ numi nekaamniaiti AZ{ ‘Tuma asamtai tájarme, Ashí shuar tunáa túruinia nusha yajauch chichainia nusha tsaṉkuratin awai. Antsu Yusa Wakani̱n yajauch chicharin ainia nuka tsaṉkurashtiniaiti. Y ‘Wiji̱a̱i̱ tsaniṉ pujatsna nuka winia nemasruiti. Núnisaṉ Winia yáintsuna nu aya itiurchat nájateawai.’ bX= ‘Iista. Shuar kakaram shuara kuítri̱n kasarkatin wakerakka emka kakarman jiṉkiá aya túraṉ ni je̱e̱n wayá kasarkamniaiti. Wi iwianchin jí̱i̱kmiaja̱i̱ uunt iwianch nupetkamua nu nekaamniaiti.’ $WA Wi Yusa Wakaní kakarmari̱ji̱a̱i̱ yajauch wakanin ji̱i̱ki akupea asamtai atumsha Yusa akupeamuri̱ atumi̱i̱n jeartamarmena nu nekaatniuitrume.” ZV- Kame Wi Pirsepú iwianchi kakarmari̱ji̱a̱i̱ iwianchin ji̱i̱ki akupeakuiṉkia atumí uchirí̱sha ¿yana kakarmari̱ji̱a̱i̱ṉ ji̱i̱ki akupena? Ni túramuri̱ji̱a̱i̱ átum awajirma nekamatarum. aU; Núnisaṉ íwianch nuamtak ji̱i̱ki akupnainiakka máanaikiar wárik amuukashtatuak. ]T3 Jesus tu enentáimainian neka asa tímiayi “Nú nuṉkanmaya̱ shuar nuamtak kajernaiyakuiṉkia nú nuṉka wari meserchattawak. Núnisaṉ nuamtak shuar ní shuarja̱i̱ mánainiakka amunaikchartatuak. [S/ Tura Pariséu shuarsha nuna antukar yajauch enentáimtuiniak tiarmiayi “Ju̱ka iwianchi kapitiántri̱n Pirsepún umirniuiti. Tuma asa nuna kakarmari̱ji̱a̱i̱ yajauch wakanin ji̱i̱ki akupeawai.” R Nuna wáinkiar shuar shiir enentáimprar tiarmiayi “¿Tawitia uchirí̱ pampaṉku iniaṉnamu uwemtikkiartin tátinia nuáshit?” 3Q_ Nuyá Jesusan shuar yajauch wakantrukun itiariarmiayi. Nu shuar ji̱i̱ kusurusha chichachusha ámiayi. Tura Jesus tsuármatai paant íimsamiayi tura chichakmiayi. P Tura Israer-shuarchasha Nin nekas enentáimtusartatui.” Jesusan “iwianchi uuntri̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ túrawai” tiarmiania nu tOa Akupin ajatsuk shuar pintiu punua núnis pimpiru ainia nuna kúpitsuk yáiṉtatui. Núnisaṉ shuar ji yama ikiapámu áinis kakarmachu ainia nuna ikiajniatsuk ikiakártatui. Tura ashí nupetak ti péṉker kakaram akupin ajastatui. oNW Jiakchattawai tura kakaram chichaschattawai. Winia anturtukarat tusa péprunam weak untsukchartatui. sM_ “Jú̱iti Wi achikmaj nu. Niisha Wi tájana nuna umin asamtai ti aneakun Niiji̱a̱i̱ waraajai. Winia Wakantru kakarmari̱n takamtsuk susattajai. Túramtai winia uwempratin chichamprun ashí Israercha nuṉkanmasha etserkattawai. nLU Yaunchu Yúsnan etserin Isayas tímia nu uminkiati tusa túrunamiayi. Niisha ju̱na áarmiayi: 5Ke Tsuar “etserkairap” tinia akupiarmiayi. J Jesus nin máatniun nekaama nuyá jíinkimiayi tura wéakui untsurí̱ shuar nemariarmiayi. Untsurí̱ jáiniancha tsuámiayi. I9 Nuna túramtai Pariséu shuarsha a̱a̱ jíinkiar Jesus itiurak máawaintiajⁱ tusar chichaman najatiarmiayi. Isayas Jesusnan tímia nu uminkiamiayi $HA Tinia iniais áishmaṉkan uwejé̱ jakan tímiayi “Uwejé̱m takuitia.” Tutai uwejé̱ takuí̱ chíkich uwejé̱ja̱i̱ métek péṉker ajasmiayi. G} Antsu shuarka murikja̱i̱ naṉkaamaschakait. Tuma asamtai ayampratin tsawantai̱sha péṉker ana nu túramniaiti.” F! Tutai Jesus tímiayi “Atumsha atumí murikrí̱ ayampratin tsawantai̱ wa̱a̱nam akaiki iniamtai jusatai tusarum wéchaintrupash. 1E[ Nui̱ shuar ámiayi ni uwejé̱ jaka. Tura Jesusan ántar nekapsatai tusa wakeruinia ásar aniiniak “¿Ayampratin tsawantai̱ jaa shuar tsuarminkiait?” tiarmiayi. ED Jesus nuyá wé Israer-shuar iruntainiam waya̱miayi. rC] Wi Aents Ajasu asan ayampratin tsawantan Úuntri̱ntjai.” Shuara uwejé̱ jakan Jesus tsuármiania nu vBe Yus-Papinium tawai:“Murik maam Winia surusum nuja̱i̱ “maakete” tátsujai. Antsu waitneṉkartutain wakerajai.” Nu chicham nekas nékaitkiurmeka yamái túrarmena núnisrum tunáa túrachu ántrarum súmamtikiachaintrume. A Nekas tájarme, yamái Yusa Je̱e̱n enentáimtustinia nuna naṉkaamas Wíniaka Aents Ajasuitjiana nu, nekas enentáimtursatniuitrume. @ Muisais akupkamunam aarma nu áujsachukaitrum. Israer-patrikia ayampratin tsawantai̱ takainiayataṉ nusha tunaachuiti. D? Yusa Uunt Je̱e̱n wayá Yus iniaktusma tantan yuámiayi. Nu tantasha aya Israer-patrik yúatin asamtai Tawitniasha tura ni nemari̱n ana nunasha suritkiamuyayi. Túmaiṉ yúawarmiayi. >} Tutai Jesus tímiayi “Yaunchu uunt akupin Tawitcha tura nemarniusha tsukamainiak túrawarmia nu ántichukaitrum. =3 Pariséu shuarsha nuna wáinkiar Jesusan aniasarmiayi “Iista, ame unuiniamuram ayampratin tsawantai̱ túratin surimkiamua nuna túruiniawai.” < / Nuyá Jesus ayampratin tsawantai̱ ajanmaṉ ajapeniṉ naṉkaamamiayi. Ni unuiniamuri̱sha tsukarar trikiu neren maju̱sar yukí wekasarmiayi. u;c Atumin akuptaj nú túratin yúpichuchiiti. Káarkasha Wi súajrumna nu wampuchiiti” tímiayi Jesus.$:A Wi kajechu asan tura péejchach enentáimin asamtai Winí winirum unuimiartarum. Winia chichamur ántakrum umíakrumniṉka atumí wakaní ayamprattawai. s9_ Ashí pimpikniutirmesha itiurchat pujarmena nusha Winí winitiarum. Túrakrumniṉkia ayamtikrattajrume. 8w ‘Winia Apar ashí surusuiti. Wisha ni Uchirí̱ asamtai Winia nékarui. Tura chíkich Winia nekas nekarainiatsui. Yus Apancha Wiki nékajai. Tura Wi wakeraj nú shuaran winia Aparun paant awajtajai. Nu shuarsha winia Aparun nékainiawai. 87k Ame, Aparu, nú̱nis wakera asam túraitme.’ 6 Nuyá Jesus tímiayi “Shiir enentáimtajme, Aparu, ashí nayaimpisha nuṉkasha Úuntrinme. Tuma asam Ame túram nu ti unuimiaru enentáimtumainia nuyá ú̱u̱kuitme antsu uchichia áinis naṉkaamantu enentáimtumainiatsna nú shuar paant awajtusuitme. !5; Tura Wisha tájarme, nekapsatin tsawant jeamtai Yus Sutumanmaya̱ shuar naṉkaamas atumin asuttiamattarme.” “Wini̱n ayampratarum” tímiania nu 4- ‘Tura atumsha Kapernáum péprunmaya̱tirmesha, ashí naṉkaamas naṉkaamantu ajastin enentáimtumarme. Antsu ashí emestamprartatui. Atumi̱i̱n aents tujintiamun ti túraitjai. Sutuma péprunam nu tujintiamu túramuitkiuiṉkia nu pepru yamaisha tuke a̱a̱yi. 63e Tura Wisha tájarme, nekapsatin tsawant jeamtai Yus atumin tí asuttiamattarme. Tirunmaya̱ shuaran naṉkaamas tura Setuṉnumia̱ shuaran naṉkaamas asuttiamattarme.’ B2} “Wáinkiatá, Kurasín péprunmaya̱tiram, Petsaitia péprunmaya̱tirmesha. Nui̱ aents tujintiamun ti túraitjai. Tiru péprunmasha Setuṉ péprunmasha nu tujintiamu túramuitkiuiṉkia yaunchu ni enentái̱n yapaji̱áwara̱a̱yi. Túrawar kúntuts pujutai pushín entsarar yuṉkunim ajakiara̱a̱yi. 81i Nuyá tujintiamun túramiania nú peprunmaya̱ shuaran pachis Jesus chicharkamiayi. Tuma aiṉ nuyá shuar ni enentái̱n yapaji̱ácharu asamtai ju̱na chicharkamiayi. 0 Nuyá Wisha Aents Ajasu támajai. Tura yurumeakui tura úmakui “Ti yurumin ti nampenaiti. Ashí yajauch shuaran amikrinti” túrutrume. Wátsek, wi túramuja̱i̱ Yus nekas nékamu nekanattawai.” Yajauch péprunmaya̱ shuaran chicharkamiania nu /+ Atumsha núnisaitrume. Kame Juaṉ núkap yurumtsuk nijiamchincha úmutsuk wekaimiayi. Túmakui átumka “Yajauch wakantrukuiti” tímiarme. <.q “Námpera áinis nakurustaitsar peem umpuarji túrasha jantsemáchurme. Nuyá iwiarsatniua áinis nakurustaitsar íwiareakur kantamtai kantamáji túrasha átum úutcharme.” $-A ‘Ju̱ áentsnasha ¿wariji̱a̱i̱ métek nakumkataj? Uchiji̱a̱i̱ métek áiniawai. Ni ai̱ji̱a̱i̱ iruntrar nakurustaj táyataṉ tuíniawai +,Q Antuktin jeakrumka nekaatarum.’ + Yaunchu Yúsnan etserin “Kristu táatsa̱i̱ṉ Erías tátiniaiti” tímiayi. Tura nekaatin wakerakrumka Juaṉ nu Eríasaiti. * Juaṉ pujumia nú yaunchu ashí Yúsnan etserin armia nusha tura Muisais akupkamusha Yus akupin ajastinian etserkarmiayi. 0)Y ‘Kakaram shuarka imiakratin Juaṉ támia nú tsawantnumia̱ Yus akupeamunam ti pachiinkiatniun wakeruiniak kakarmaja̱i̱ pachiinkiatniun enentáimiainiawai. (  Nekasan tájarme, shuar imiakratin Juaṉja̱i̱ naṉkaamas uunt atsuwiti. Tuma aiṉ Yus akupeamunam pachiinia nu shuarnaka, nekasmianchancha, Juaṉja̱i̱ naṉkaamas shiir enentáimtustiniaiti. Tuma asamtai nui̱ pachiinkiatin enentáimpratarum.’ ' Yaunchu Yus-Papinium áarmaiti:“Winia akatramurun amii̱ni emka akupeajai ame jintimin iwiarat tusa.” Juaṉ nu akatramuiti. &9 Nuikia ¿warí werimiarum. Yúsnan etserniuk werimiarum? Maa, túrachmashiuram. Túrasha Juaṉkka yaunchu etserniu naṉkaamas enentáimtustiniaiti. %) Nuikia ¿warí werimiarum. Shuar péṉker iwiarmampra íistai tusarmek wémarum? Warí, péṉker iwiarmampraka uunta je̱e̱n pujuiniatsuk. p$Y Waketkiarmatai shuar káunkarun Jesus Juáṉkan pachis áujmatmiayi. “Shuar atsamunmasha ¿warí werimiarum? Pintiu nase umpúam atúu we ju̱ní we ajana nuka ¿íistai tusarumek wémarum? Kame Juaṉkka nú shuarchaiti. {#o Túrasha yawe̱tsuk Winia tuke shiir enentáimturna nú shuar shiir átatui.” Jesus nuna tutai waketkiarmiayi. T"! Kusurusha wáinmainiawai. Shutuapsha wekainiawai. Tunamarusha péṉker ajainiawai. Empekarusha ántuiniawai. Jákarusha nantainiawai. Tura kuítrinchanmasha uwempratin chicham ujakmaiti. Nu ujaktarum. m!S Tutai Jesus tímiayi “Waketkirum ashí ántarmena nusha wáintrumna nusha Juaṉ ujaktarum. } s Tura Jesusan aniasarmiayi “¿Nekas ame Kristu Yus akupkamu tátinia nukaitiam. Kame chikichak nákastatajⁱ?” } Tura Juaṉ sepunam eṉkemas Kristu túramun antukmiayi. Antuk ni unuiniamuri̱n jímiaran Jesusai̱ akupkamiayi.  { Tura tuse (12) unuiniamuri̱n Jesus tinia akupkar Niisha nú nuṉka péprunam we Yus-Chichaman jintíak etserkamiayi.  *Uchincha Wíi shuar asamtai entsá michan shikirak súsaṉka imiá nekas nusha akínkiáttawai.” Tu tímiayi Jesus.uc )Yúsnan etserniuncha Yúsnumia̱ winiá asamtai itiaakka etserin akínkiáttana nuja̱i̱ métek akínkiáttawai. Péṉker shuárnasha péṉker asamtai itiaakka péṉker shuar akínkiáttana nuja̱i̱ métek akínkiáttawai niisha. mS (‘Atumin itiaarma nuka Winia itiaarui. Tura itiaarea nuka Winia akuptukmia nunasha itiaawai. I  'Aya jú̱ nuṉkanam péṉker pujustaj tana nu ni iwiaakmari̱n emesrattawai. Tura Winia anentu asa ju̱ nuṉkanam péṉker pujustinian páchiatsna nu tuke shiir pujustatui.’ Akinkiatin s_ &Tura ashí wáitsatniun surimiatsuk ni krúsri̱n yanaki jukí nemartachkuṉka Wíi shuar áchamniaiti. H  %‘Shuar ni aparí̱ncha nukurí̱ncha Wiji̱a̱i̱ naṉkaamas aneakka Wíi shuar áchamniaiti. Núnisaṉ ni uchirí̱ncha nawantri̱ncha naṉkaamas aneakka Wíi shuar áchamniaiti. H  $Tuma asa shuar ni shuari̱ji̱a̱i̱ nemasrintin ártatui.’ yk #Shuar ni aparí̱n nakitrattawai. Nuwa̱sha nukurí̱n nakitrattawai. Najatí̱sha tsatsarí̱n nakitrattawai. X) "‘Ashí shuar nawamnaikiar shiir pujusarat tusan ju̱ nuṉkanam táchaitjai. Nuna túrat tusarum enentáimturairap. Antsu wi tamaaja̱i̱ shuar péṉker ajasarmatai yajauch shuar nin nakitrartatui. 0Y !Antsu shuar íimiainiai̱ṉ Winia natsantra núnaka Wisha yakí nayaimpiniam winia Apar pujana nui̱ natsantrattajai.’ Jesusa chichame̱ja̱i̱ shuar akannartatui  ‘Ashí shuar ashí íimiainiaiṉ Winia natsantruiniatsna núnaka Winia Apar yakí nayaimpiniam pujana nui̱ natsantrashtatjai. 3 Nu asamtai jákatin ashamkairap. Yusja̱i̱ átumka ti untsurí̱ chiṉkiji̱a̱i̱ naṉkaamas péṉkerchakaitrum.’ Jesus natsantrashtiniaiti .W Ame intiashmisha mash nekapmarmaiti. ) ‘Jimiará chiṉki peṉké ishichik kuitja̱i̱ surukmin áiniawai. Túmaitiat Yus tsaṉkateachkuiṉkia nuṉká jaka iniainiatsui. #? Aya aya̱shin main ainia nu ashamkairap. Wakanin máachmin áiniawai. Antsu wakanniasha aya̱shniasha mai jinium emesramnia asamtai Yus ashamkatarum.’ U# Ishishmasan kiritniunam ujaajrumna nu, tsawái̱ kakantrarum etserkatarum. [ / ‘Tuma asamtai aentska ashamkairap. Ashí u̱u̱kma nu paant nekanattawai.    Unuiniamuka nin unuinia nuja̱i̱ métek ajaska maak. Takarniusha ni úuntri̱ji̱a̱i̱ métek ajaska maak. Wátsek, Winia atumí úuntri̱n “Iwianchi uuntri̱” túrutainiakui atumniasha nuna naṉkaamas yajauch turamtatui.’ Yúsak ashamkatniuiti o W ‘Unuiniamuka nin unuiniana nuna naṉkaamaschaiti. Takarniusha ni uuntri̱ naṉkaamaschaiti. A { Chikichik péprunam yajauch awajtamainiakui chíkich péprunam pisartarum. Wi Aents Ajasuitjai. Tuma asan nekasan tájarme, átum Israer-shuar mashi ujatsrumniṉ wantinkiattajai.’ a ; Tura Wíi shuar asakrumin mash muíjramkartatui. Tura tuke katsuntea nu uwemprattawai. ' ‘Shuar ni yachi̱ncha máawarti tusa suruktatui. Apasha ni uchirí̱n surukartatui. Uchisha ni aparí̱n máawarti tusa surukartatui.  Nuiṉkia átum enentáimmiaja̱i̱ chichaschattarme antsu atumí Apari̱ Yusa Wakaní̱ atumin chichamtikramsattarme.’ R}}h||_|{zyyTyxxCwxvvNuttt0ss>rcqq*ponmmmllUkk1jihhMggwff\ee;dbcbbb"ar`__ ]]b\[[@ZaYYRXX+WWVUUiUTdSSWRRQQ&PP#ONMM0LKKII$HQGG|FFeEE DlC{BsAA@@@?H>==E<;;X:9988U87D66q65}5844 33;22#1~00|//(..,,Y++S*))0((N'{'2&%%w$$e#d":! w 3oH{ ^!R/FLe3g I  Y Y ZW+Tura tiarmiayi “¿Ju̱ uchi tuinia nu ántamek?” Tutai Jesus “Ee, ántajai, tímiayi. Átumka Yus-Papí ju̱na tana ju̱ka áujsachukaitrum. Jú̱nis tawai,“Uchisha kuírchisha Yusa náari̱n imiá shiir awajtusarat tusa Yus tsaṉkatkaiti.” Tu áarmaiti. Tura Israer-shuar pátrisha tura Israer-shuara jintinniuri̱sha aents tujintiamun Jesus túrakui íisar kajerkarmiayi. Nu arantcha uchi Yusa Je̱e̱n “Ju̱na we̱a̱tri̱ uunt akupin Tawit asamtai naṉkaamakuiti” untsumainiakui Jesusan ti kajerkarmiayi. pYNui̱ Yusa Je̱e̱n ji̱i̱ kusurarusha shutuapsha Jesusan tariarmiayi. Túramtai tsuárarmiayi. 9 Nuyá tímiayi “Yus-Papinium áarchamukait, “Yusa Je̱e̱nka Yus aujtai jé̱a̱iti.” Antsu átumka kasa matsamtai̱ya nútikiarme” tímiayi. ^5 Nuyá Jesus Yusa Uunt Je̱e̱n wayá kuítian súruiniak tura súmainiak pujan akúprámiayi. Kuítian yapaji̱nia misari̱ncha ayanturmiayi tura yampitsa súruinia kutaṉkri̱ncha núnisaṉ ayanturmiayi. -S Chikichcha “Yúsnan etserin Jesusaiti, tiarmiayi. Nasarét pepru Kariréa nuṉkanmaya̱iti” tiarmiayi. Yusa Uunt Je̱e̱n suruktinian Jesus surimkiamiania nu pY Jesus Jerusaréṉnum waya̱mtai ashí shuar ti enentáimainiak “¿Ju̱sha yait?” tiarmiayi. % Shuar untsurí̱ eem wearmia nusha tura uku winiarmia nusha kakantar untsumiarmiayi. “Ju̱na we̱a̱tri̱ uunt akupin Tawit asamtai naṉkaamakuiti. Yusa náari̱i̱n winiana ju̱ ii Uuntri̱nti. Shiir atí. Nayaimpinmasha Yus shiir awajsatai.” Tu untsumiarmiayi. ~uShuar untsurí̱ ásar ni wéamunam pushiri̱n áitkiarmiayi. Chikichcha nuká jurukar ni wéamunam áeprurarmiayi. _7Umpuuruchin nukurtiuk itiarmiayi. Tura ni pushiri̱n áitkiaram Jesus entsamkamiayi. Y +Tutai nu jímiar unuiniamuri̱ wear Jesus timia núnisaṉ túrawarmiayi. { o“Ashí Israer-shuarnum ju̱ etserkatarum:“Iistarum, atumi Akupniuri̱, péejchach ajas umpuuruchiniam ekeemak winitramprume. Péejchach asa káarak áintstai umpuuru uchiri̱n ekeemak winitrámtatrume,” titiarum.” Tu áarmaiti. p YTura nusha yaunchu Yúsnan etserin aarmia nu umínkiatí tusa tímiayi. Jú̱nis áarmiayi:  Tura aents “Urukamtai áitkiarum” túramkurminkia “Uunt wakerawai, tura wárik awaiṉkittiawai” titiarum” tímiayi. z m“Tíji̱uch péprunam wérum umpuuru umpuuruchiji̱a̱i̱ jiṉkiamu wáinkiattarme. Nu atiarum itartitiarum. ) MJerusaréṉnum nuntumsar Petpajái péprunam jeawarmiayi. Nusha Uriwiu náinnium ayamchiiyayi. Nui̱ jeawar Jesus ni unuiniamuri̱n jímiaran akupeak tímiayi {"Tuíniakui Jesus nin waitnentrar ni ji̱i̱n antiṉkiarmiayi. Nu chichamaik íimiar niisha Jesusan nemariarmiayi.>w!“Uuntá, iimtiai tusar wakeraji” tiarmiayi. zm Tuíniakui Jesus wajas ji̱i̱ kusurun untsukar aniasarmiayi “¿Warí itiurtukat tusarum wakerutarum?” 3Tuíniakui “Takamatsatarum” tiarmiayi. Tútaisha nú naṉkaamas untsumkarmiayi. “Uuntá, Tawitia Uchiriá, waitnentrurta” tiarmiayi. H Nui̱ jintiá yantam jímiar ji̱i̱ kusuru pujuarmiayi. Jesus wéawai taman antukar kakantar untsukarmiayi. “Uuntá, uunt akupin Tawitia Uchirí̱nchukaitiam. Waitnentrurta” tiarmiayi. SJirikiú péprunmaya̱ wénakui untsurí̱ aents Nin nemariarmiayi. Wisha Aents Ajasuitiatan, Winia yáintkiarat tusan táchaitjai antsu shuáran yáiṉtaj tusan táwitjai. Untsurí̱ shuaran tunáa tumashri̱n akikmatkataj tusan jákatniuitjai. Nuna tarimjai” tímiayi Jesus. Jímiar ji̱i̱ kusurun Jesus tsuármiania nu PAme kapitiántrum ajastaj tákuṉka ashí shuara yaintri̱ ajástí. veAntsu atumja̱i̱ṉkia núnis áchatniuiti. Naṉkaamaku ajastaj tákuṉka chikicha yaintri̱ átiniaiti. c~?Túmainiakui Jesus untsukar tiarmiayi “Ju̱ nékarme, apachniumka kapitián ajasar ni shuari̱n nérenniua áinis ti akupenawai. Ni úuntri̱sha waantu enentáimsar “wíitjai akupniun” tu enentáimtikiainiawai. Y}+Chíkich tias (10) unuiniamuri̱ nuna antukar nu jímiaran kajerkarmiayi. |Tuíniakui Jesus tímiayi “Ayu. Winia piniṉkrui̱ya̱ umartatrume. Wi imiantiatjana nuja̱i̱ imiantiatrume. Antsu Wiji̱a̱i̱ tsaniṉkia pujustinniaka Wikia íischatniuitjai, antsu winia Apar iwiarturu áinia nuna nui̱ apujsattawai” tímiayi. `{9Takui Jesus tiarmiayi “Atum seatrumna nu nékatsrume. ¿Wi wáitsattajna nuja̱i̱ métek túramniakaitrum? Wi wáitsatniun yapá umartinia áinis umartiniaitjai. Núnisaṉ wáitsatniuja̱i̱ imiaitniua áintsan imiantiniaitjai. ¿Nú piniṉnumia̱ umarminkiaitrum. Núnisaṉ imianminkiaitrum?” Tutai “Páchitskea” tiarmiayi. Fz“¿Warí wakeram?” tímiayi Jesus. Tutai nuwa̱ tímiayi “Ame uunt akupin ajastatmena nui̱ winia uchir chikichik untsuurnumaani chikichcha menaanmaani akupkarti tusam apujsarta.” /yWNuyá Jakupusha Juaṉsha, mai Sepetéu uchirí̱, nukurí̱ji̱a̱i̱ tariar Jesusan tikishmatrarmiayi. Tura nukurí̱ Jesusan waitnentrutrarat tusa seamiayi. cx?Tura apachnium surutkartatui. Nui̱ katsekrukar, awattiar krúsnum máawarti tusar túrutawartatui. Túrasha jakayatan menaintiú tsawantai̱ nantaktiatjai” tímiayi. Jakupu tura Juaṉka nukurí̱ Jesusan seamiayi Bw}“Iistarum, Jerusaréṉnum wéaji. Nui̱sha Israer-patri úuntri̱n tura ni jintinniuri̱ncha Winia surutkartatui. Nui̱sha, wi Aents Ajasu ai̱ṉ, “mantamnati” túrutiartatui. Vv%Jesus Jerusaréṉnum jintiá wesa ni unuiniamuri̱n akankin tiarmiayi uw‘Núnisaiti Yus-shuarnum. Émkaru áinia nu uku ártatui. Tura ukuya̱ áiniana nu, emka ártatui. Untsurí̱ ipiaamu áiniawai tura ishichik achikma áiniawai.” Tu áujmatsamiayi Jesus. Jesus ataksha ni jákatniuri̱n etserkamiania nu t Warí, winia kuítruja̱i̱ wi wakeramun túrachminkaitiaj. Antsu wi tsaṉka asamtai ¿yajauch enentáimturmek?” timiai.’ nsUPai, ame kuítrum achikiume. Nantu patamsai̱ takasuncha amiji̱a̱i̱ métek akiktinian wakerajai. .rU Tutai nérentin chikichkiniak iniakmas timiai “Umpá, peṉké kasartsujme. Káshik chikichík tenariu kuit jeá chichasar iiji̱a̱i̱ iwiarachjik, timiai. Kq Tura tiarmai “Iikia ashí tsawant nantuja̱i̱ wáitsachjik. Ju̱ shuarsha nantu patamsa ai̱ naṉkamawaruka peṉké ishichik takasarai. Túrasha iiji̱a̱i̱ métek akikiarume” tiarmai. :po Achikiar nérenniun itiurchat enentáimturarmai. 'oG Mash umintramtai nuyá emka naṉkamawaru waya̱war “nuna naṉkaamas achikchatjiash” tu enentáimsarmai. Tura chikichík tenariu kuit jean achikiarmai. onW Takui nantu patamsa ai̱ naṉkamawaru waya̱warmatai chikichík tenariu kuit jean ashí akikiarmai. Im ‘Kirit ajátekiái̱ takatri̱n wáinniun timiai “Takatan takasaru untsukam akikiarta. Kíarai̱ naṉkamawaru emka akikiarta. Túram káshik naṉkamawaruja̱i̱ amuktá” timiai. l)“Warí, iincha iniatmainiatsji” tiarmai.’ ‘Tuíniakui timiai “Atumsha winia nuṉkarui̱ takautarum. Péṉker akiktajrume.” kAtaksha nantu patamsai̱ jíinkimiai. Tura shuaran yujan wáiniak “¿Urukamtai takakmatskesha áani pujarum?” timiai.’ Wj'Ataksha tutupin ai̱ nuyá áaṉkúsha jiinki, núnisaṉ tinia akupkarmai. giGtimiai “Atumsha winia arakur júuktin yáintkiatarum. Shiir akiktajrume.” Tutai wearmai. Ah}Nantu takuntai̱sha ataksha jiinki shuar yujan wáiniak wggChikichík tenariu kuit jean tsawant takamtsuk akiktajrume tusa chichas ni araamun júuktinian akupkarmiayi. f ‘Yus akupeamunam pachiinkiatin jú̱nisaiti. Nuṉka nérentin ni araamuri̱n júuktaj tusa káshik iniartaj tusa jí̱inkimiayi. 4eaUntsurí̱ yamái peṉkeri̱ áiniana nu ukunam ukunmaani pujusartatui, tura yapaji̱áwar yamái ukunmaya̱ áiniana nu ukunam emka pujusartatui’ tímiayi Jesus.&dETura shuar ni je̱e̱ncha, yachi̱ncha, umai̱ncha, aparí̱ncha, nukurí̱ncha, nuarí̱ncha, uchirí̱ncha, tura nuṉke̱ncha Winia anentu asa ikiukin wekaakka, nu shuar nii ikiukmia núnisaṉ yamaisha ti untsurí̱ wáinkiattawai tura ukunmasha tuke shiir pujustatui Yusja̱i̱. }csJesus tímiayi “Nekasan tájame, ukunmaṉka ju̱ nuṉka yamaram ajastatui. Aents Ajasu asan, Wisha nui̱, uunt akupin ajastatjai tura atumsha winia nemartusutirmeka Wiji̱a̱i̱ métek akupin ajastatrume ashí Israer-shuar akupkatin. bNuyá Pítiur tímiayi “Uuntá, iikia ashí ikiukchajik Ámin nemarsatai tusar. ¿Wariṉ wáinkiattajⁱ iisha?” aTuíniakui Jesus ashí íisar tímiayi “Aents uwempratniun nekas tujintiainiawai antsu Yuska ashí tujintiatsui.” |`qNi unuiniamuri̱ nuna antukar antúu ajarmiayi. Túrawar aniniainiarmiayi “¿Nuikia yaki uwempramniait?” ,_QAtaksha tájarme, kamiriuka kawái naṉkaamas uunt asa auja ji̱i̱n waya̱chminiaiti. Núnisaṉ kuítrintin Yus akupeamunam pachiinkiatin ti itiurchataiti.” ^ Nuyá Jesus ni unuiniamuri̱n tiarmiayi “Nekasan tájarme, kuítrintin Yus akupeamunam pachiinkiatin ti itiurchataiti. F]Tura natsa nuna antuk kúntuts wémiayi ti kuítrintin asa. O\Takui Jesus tímiayi “Nekas péṉker átaj tákumka, weme ame kuítrum kuítrincha ainia nu súsartá. Tura nayaimpiniam kuítrintin ajastatme. Nuyá Winia nemártústá” tímiayi Jesus. |[qTutai natsa tímiayi “Núnaka úchichik mash umiki tsakaruitjai. Nuya̱sha ¿warí táatrusa?” tímiayi. `Z9ame apa nukusha umírkatá, ame shuárum ame aya̱shim aneamna nútiksamek aneeta.” +YOTutai shuar “¿Tuna nekas umirkatniuitiaj?’ tímiayi. Takui Jesus tímiayi “Maṉkartuawaip, tsanirmawaip, kasámkáip, chíkich shuar tsanumpruraip, TX!Tutai Jesus nin enentáimtikrataj tusa tímiayi “¿Urukamtai péṉkeraitme túrutam. Shuar péṉkerka atsatsuk. Aya Yúskechukait? Wats, tuke iwiaaku pujustaj tákumka akupkamu umírkartá.” W)Shuar natsa Jesusan tarin aniasmiayi “Uuntá, péṉkeraitme. Tuma asam turuttia ¿warinia túrakna tuke iwiaaku átataj?’ tímiayi. YV+Tinia uchin miniakas nuyá wémiayi. Kuítrintin Jesusja̱i̱ chichasmiania nu &UETúruiniakui Jesus tímiayi “Uchi Winí winitin tsaṉkatkatarum. Suritkiairap. Kame ju̱ uchia áintsaṉ péejchach áinian nunak Yus akupkamniaiti.” T# Nuyá Jesusan uchin itiariarmiayi. Nin antiṉ Yúsan áujtusarat tusar wakeriarmiayi. Túruiniakui ni unuiniamuri̱ chicharkarmiayi. S3 Chíkich chíkich nuatkachmin áiniawai. Chíkich nuátkachmin akiiniawaru áiniawai. Chikichcha aentsja̱i̱ nuátkachmin najanaru áiniawai. Chikichcha nuátainiatsui Yus akupeamu takatan takastinian. Ju̱na antuktinian jeáka antukti.” Jesus uchin shiir awajsamiania nu R Jesus tiarmiayi “Nu chichamnaka mash antukchamin áiniawai. Antsu Yus nuna umiktin susamua nuke antukmin áiniawai. Q  Takui ni unuiniamuri̱ tiarmiayi “Nuikia áishmaṉ ni nuwé̱ peṉké ikiukchamniaitkiuiṉkia nuátkachminiaiti.” EP Wi tájarme, shuar ni nuwe̱n chíkichja̱i̱ pujuschan ajapeakka tura chikichan nuatkuṉka tsanirmayi. Chíkich áishmaṉsha nuwa̱ ajapamun nuátkaṉka nusha tsanirmayi” tímiayi. OTutai Jesus tiarmiayi “Timiá ántichu asakrumin nuwa̱ ajapatniun tsaṉkatkamiayi. Túrasha émkaka núnischauyayi. oNWTakui tiarmiayi “Nuikia ¿urukamtai papí áarar nuwa̱ ajapatniun Muisais tsaṉkatkamia?” MTuma asa jímiarcha antsu chikichik aya̱sh áiniawai. Tuma asamtai shuar Yus apatkamia nuna, aents akankashtiniaiti’ tímiayi. !L;Tuma asamtai áishmaṉ ni aparí̱n ni nukurí̱n ikiuki ni nuwe̱ja̱i̱ tsaniṉ chikichik aya̱shtinia áinis ajasartatui, tu áarmaiti, tímiayi. K%Tutai Jesus tímiayi “¿Átumka Yus-Papí áujsachukaitrum? Yámankamtaik Yuska shuáran áishmaṉkan nuwa̱ncha najanamiayi tawai. {JoNui̱ Pariséu Jesusan nekapsataj tusar aniasarmiayi “¿Shuar ni nuwe̱n itiurchat akui ajapamniakait?” QIUntsurí̱ aents nemariarmiayi tura jáiniancha péṉker awajsamiayi. yH mJesus nuna tinia ikiuak Kariréa nuṉkanmaya̱ wémiayi. Tura Jurtaṉ entsa amain Jutía nuṉkanam jeamiayi. ;Go#Jesus nuna áujmatas amúak tímiayi “Núnisaṉ winia Apar nayaimpiniam pujana nu atumin túrutmattarme atumi yachi̱ nekas enentáiji̱a̱i̱ tsaṉkureachkurminkia.”kFO"Tinia uunt akupin kajekmai. Tura ashí tumashin akikmatsuk asutniati tusa suntarnum surukmai.” BE!Amesha núnismek ame ai̱m tsaṉkuratniuitme” timiai. D} Nuna antuk uunt akupin untsuk itiá timiai “Yajauchiitme. ¿Winia “waitnentrurta” túrutkumin tsaṉkurachmakjam? kCOChíkich takakmau nuna wáinkiar ti kúntuts enentáimtuiniak uunt akupniun ashí etsertukarmai. ]B3Túrasha nakitramai. Antsu tsaṉkurtsuk sepunam eṉkeamai ashí akírkatí tusa. pAYTura ni ai̱ nin tikishmatar timiai “Waitneasam nákarsatá. Auka, mash akiktatjame” timiai. F@Tura nú chichamaik nú takakmau jiinki ni ai̱n iṉkiuṉmai. Nú ai̱sha nin ishichik tumashiiyi. Tura tsékeṉki suwe̱nam achik chicharuk timiai “Wari akirkata tumashitmena nu.” D?Uunt akupin waitnentar mash tsaṉkur aṉkant akupkamai. >Tutai nu takakmau uunt akupniun tikishmatar seak timiai “Uunta, waitneasam nákarsatá. Auka, mash akiktatjame.” -=STura nu takakmau kuitri̱ atsakui uunt akupin “Yajasma áitkiasrum nua̱rtiuk uchirtiuk ashí waririntiuk suruktarum, timiai. Nu kuitja̱i̱ akirkati” timiai. a<;Yama náṉkamuk tí nukap tumashmakua nuna untsukmai. Akikmakchamnia ti tumashmakuyi. E;Tuma asa Jesus Yus akupeamunam pachiinkiaru tsaṉkurnairartiniaiti tusa ju̱ métek-taku chichaman áujmatuk tímiayi, “Uunt akupin takari̱n tumashin akirkarat tusa untsukarmai. :+Jesus aiya̱k “Siátik tátsujme, antsu iniaṉnatsuk tsaṉkuratniuitme” tímiayi. Takakmau tsaṉkurachun pachis áujmatsamiania nu 99Takui Pítiur werí Jesusan aniasmiayi “Uuntá, winia yatsur yajauch awajtakui ¿urutma tsaṉkuratniuitiaj. Siátikik tsaṉkuratniuitiaj?” 8{Jímiar menaintiusha Yus-shuar Winia enentáimturuk iruntrarmatai Wisha nui̱ niiji̱a̱i̱ pujajai” tímiayi Jesus. @7y‘Núnisnak tájarme, ju̱ nuṉkanam pujusrum jimiará Yus-shuartiram métek enentáimprarum winia Apar nayaimpiniam pujana nu seakrumniṉkia wakerarmena nuna suramsattarme. )6K‘Nekasan tájarme, ju̱ nuṉkanam suritiam nu nayaimpinmasha suritniaktatui. Tura ju̱ nuṉkanam tsaṉkateam nu nayaimpinmasha tsaṉkatnaktatui.’ -5STúrasha yatsum tuke ántachkuiṉkia Yus-shuar iruntainiam iwiainiakta. Túrasha yatsum tuke ántachkuiṉkia Yus-shuarcha núnisaṉ enentáimtusta nu shuar.’ !4;Tura anturtamchakuiṉkia nuyá chikichik shuar jimiará shuarsha jukim ataksha weritia. Túram ataksha áujnaisatarum, niisha paant nekaawarat tusam. 53c‘Chikich Yus-shuar ámin yajauch túrutmakuiṉkia nii werim áujsata. Tura ámechik werim ame yatsumja̱i̱ chichasta. Anturtamkuiṉkia ame yátsum yáiṉkiume. 2Núnisaṉ atumi Aparí̱ nayaimpiniam pujana nu, nu uchi chikichkisha meṉkakacharti tawai’ tímiayi. Yus-shuarti tsaṉkurnairatin W1' Wáinkiasha untsurí̱ meṉkakacharua nuja̱i̱ naṉkaamas waraschattawak. 10[ ‘Enentáimpratarum. Shuar siaṉ (100) murikiun takakuitiat chikichik meṉkakamtai untsurí̱ meṉkakacharun náinnium matsaakᵤ meṉkakan e̱a̱ushtatuak. O/ Kame wi Aents Ajasu asan, meṉkaakarun e̱a̱ktajtsan táwitjai.’ x.i ‘Uchi ainia nu nakitrairap. Yusa suntari̱ nin wáinkiatniua nu winia Aparui̱ tíji̱uch pujuiniawai. - Núnisaṉ ame ji̱i̱mi tunaanum ajunmatniuitkiuiṉkia ukuinkiam ajapata. Kame chikichik ji̱i̱ji̱a̱i̱ pujusam nayaimpiniam wétin péṉkeraiti. Antsu jinium mai jí̱i̱ntiuk wétin imiá yajauchiiti’ tímiayi. Murik meṉkaaka áujmatsamu m,S‘Nu asamtai ame uwejem tura nawem tunaanum ajunmatniuitkiuiṉkia tsupikiam ajapata. Kame muntuch pujustin tura ukunam nayaimpiniam wétin péṉkeraiti. Antsu kajinkiashtin jinium takamtsuk jeatniuka imiá yajauchiiti. +/Ju̱ nuṉkanam tunáa iniaatai írunuk tuke itiurchataiti. Antsu shuar chikichan tunaanum aju̱arka ti itiurchatan iṉkiuṉtatui’ tímiayi. Q*‘Shuar ju̱ uchin Winia umirtana nuna tunaanum ajuarmataiṉkia nuna túratsa̱i̱ṉ niisha kuntujén kayaja̱i̱ jiṉkiar nayaantsanam ajapen kunanam ajunmaitkiuṉka maak ainti, tímiayi. ){Nú arantcha Winia anentuk uchin itiaana nú shuar Winiasha itiaareawai’ tímiayi. Tsuumainti yajauch túrumtikiatin |(qNu asamtai ju̱ uchia áinis péejchach enentáimtumana nuka Yus akupeana nui̱ nekas naṉkaamantu ajasminiaiti. '!tímiayi “Tí nekasan tájarme, atumí enentáimtairi̱ yapaji̱arum uchia áinis ajachkurmeka Yus akupeamunam pachiinkiachminiaitrume. B&Nuna tuíniakui Jesus uchin untsuk ajapen awajtusar % Nu tsawantai̱ ni unuiniamuri̱ tariar Jesusan aniasarmiayi “Yus akupeamunam pachiinia nu ¿ya imiá naṉkaamantu áminiait?” O$Túrasha itiurchat enentáimprara̱i̱ṉ tusar akiktai. Ame tsau jukim entsá wetá. Túram emka namak japikim iwiaṉkam nui̱ kuit wáinkiattame. Nu jukim Wíniasha áminiusha akikmakta.”9#kTutai Pítiur “Nekas yaja̱ya̱ shuárnan atantainiawai” tímiayi. Jesus tímiayi “Nuikia ni shuari̱ aṉkant áiniawai. Iisha núnisrik nu akiktin aṉkantaitji. "9Tutai Pítiur “Ee” tímiayi. Tura Pítiur je̱á wayá chichaatsa̱i̱ṉ Jesus emka tímiayi “Chíkich nuṉkanmaya̱ akupin ¿yana kuítri̱ji̱a̱i̱ṉ takainia. Ni shuári̱niunkek atantainia. Antsu yaja̱ya̱ shuárnan atantainiatsuk. Nekaschak, Semuṉká?” B!}Jesus ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ Kapernáum péprunam jeawarmiayi. Tura kuítian achin Pítrun tariar aniasarmiayi “¿Atumi uuntri̱ Israer-patrin akiktinia nuna akínkiait?” ; oTúrutawarmatai menaintiú tsawantai̱ nantaktiatjai.” Tura ni unuiniamuri̱ nuna antukar ti kúntuts enentáimprarmiayi. Jesus aṉkantaitiat akiktinia nuna akikmakmiania nu "=Jesus ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ Kariréa nuṉkanam wekas ju̱na ujakarmiayi. “Wi Aents Ajasu asan, aentsnum surunkattajai tura mantamnattajai. ~uKame nu yajauch wakan ji̱i̱ki akupkatniuka ijiarmam Yus áujsatniuiti.” Ataksha Jesus ni játniun ujakmiania nu ?wTuíniakui Jesus tiarmiayi “Yus nekas enentáimtachu asarum tujinkiarme. Túmaitiat nekasaiti mustasa jiṉkiái timiá uchichitiat ti uunt tsakaatsuk. Núnisaṉ Yus ishichkisha enentáimtakrumka nu naint ékemkata tutai nu naint túrunattawai. Peṉké tujinkiashtatrume Yus nekas enentáimtakrumka. $ANuyá urum ni unuiniamuri̱ Jesusja̱i̱ niṉki pujusar áujmatainiak “¿Urukamtai yajauch wakan jí̱i̱ktin iikia tujinkiamajⁱ?” tiarmiayi. Itiarim Jesus yajauch wakanin ji̱i̱ki akupkamiayi uchí aya̱shí̱nia̱. Túramtai nu chichamaik péṉker ajasmiayi. 8iTakui Jesus ashí tímiayi “Maa, Yus peṉké enentáimtichuitrume. Imiá úmichuitrume. ¿Wi atumin katsuntu ajatniukaitjiarum? Wats, uchi itiartitiarum’ tímiayi. DAme unuiniamurmi̱ncha itiarjiai túrasha tujinkiarai.”  Tura tímiayi “Uuntá, winia uchir waitnentrutrata. Wainchi tukum ti wáitniuiti. Jiniumsha patamniuiti. Entsasha iniainaiti. [/Ataksha aents matsatmanum jeawarmatai shuar Jesusan tarí tikishmatramiayi.   Nuna takui ni unuiniamuri̱ imiakratin Juáṉkan áujmatui, tu enentáimprarmiayi. Jesus iwianchin ji̱i̱ki akupkamiania nu 5c Kame nekas Erías táwiti tura nin nekaacharmai. Antsu aents wakeriarmia nuna túrawar yajauch awajsarmiayi. Núnisaṉ Winiasha, Aents Ajasu aiṉ, wáitkiarsartatui.” eC Tuíniakui Jesus ái̱kmiayi “Nekas Erías tátiniaiti. Tura nii mash iwiarattawai. !; Nuyá ni unuiniamuri̱ Jesusan aniiniak “¿Urukamtai in jintintramin “Kristu táatsa̱i̱ṉ Erías emka tátiniaiti” tuinia?” tiarmiayi. 6e Nuyá náinniumia̱ akainiak Jesus tiarmiayi “Átum íisurmena nu peṉké etserkairap. Wi Aents Ajasu asan jakamunmaya̱ nantaatsa̱i̱ṉ etserkairap’ tímiayi. H Tura paṉkainiar íimiaj tukamá aya Jesusan wáinkiarmiayi. [/Túrunawarmatai Jesus táriar antiṉ “Ashamkairap, nantaktiarum” tiarmiayi. I Nuna ni unuiniamuri̱ antukar ti ashamkar pákea ajakiarmiayi. wTura Pítiur tu auju wajái yuraṉkim ti puju amu̱a̱miayi. Tura nu yuraṉminmaya̱ chichaman antukarmiayi. “Ju̱ka winia aneamu Uchiruiti, tímiayi. Nin ti shiir enentáimtajai. Nii péṉker anturkatarum” tímiayi. Tu chichasmiayi Yus. 9 kNuyá Pítiur Jesusan tímiayi “Uunta, ti shiir pujaji ju̱i̱. Wakerakminkia menaint áakmaktai, Áminiu chikichik tura chíkich Muisaisnasha, tura chikichcha Eríasna.” U #Nui̱sha Muisaisnasha Eríasnasha Jesusja̱i̱ chichainian wáinkiarmiayi. Nui̱ Jesus nusháa iira ajattsarmiayi. Ni yapisha etsaya̱ áinis wincha ajasmiayi. Ni pushiri̱sha ti puju jiitsumir ajasmiayi.   !Nuyá sais (6) tsawant naṉkaamasar Pítruncha, Jakupuncha, tura ni yachi̱ Juaṉnasha níniak júkiar Jesus náinnium yakí wakamiayi. r ]Paant tájarme, shuar ju̱i̱ wajainia ju̱ játsuk Wi akupin ajasmatai wáitkiartatui” tímiayi.%Wi Aents Ajasu asan, winia Aparu kakarmari̱ji̱a̱i̱ tura ni suntari̱ji̱a̱i̱ tana ashí shuáran ni takasmaja̱i̱ métek akiktatjai. [/Wats, shuar ashí jú̱ nuṉkanam írunna nuna sumakka tura nuja̱i̱ ni wakani̱ émeseak ¿itiurak péṉker pujustiṉ? Shuara wakaní̱ emesramu ¿ashí jú̱ nuṉkanam írunna nuja̱i̱ iwiaramniakait? :mShuar áyatik péṉker pujustaj tákuṉka nu shuar uwemtsuk jakattawai. Antsu jákatniuitkuisha péṉker pujustinian enentáimtsuna nú shuar nekas iwiaakman wainkiattawai. "=Nuyá Jesus ashí ni unuiniamuri̱n tímiayi “Shuar Winia nemartustaj tusa wakerakka ni wakeramuri̱n iniais ni krusi̱ yanaki Winia nemartusti. :mJesus ayanmatar Pítrun tímiayi “Werumta, Satanása. Yajauch awajtame. Ámeka Yus wakeramu enentáimtsume. Antsu jú̱ nuṉkanam enentáimainia áinis enentáimme.” Takui Pítiur arantach jukí chicharuk tímiayi “Uunta, nuka peṉké áchatniuiti. Áminkia túrutmacharminiaiti.” 1Nuyá Jesus ju̱na unuiniataṉ naṉkammiayi. “Wi Jerusaréṉnum wétiniaitjai. Nui̱ Israer-shuara úuntri̱sha, Israer-patri úuntri̱sha, Israer-shuara jintinniuri̱sha ti wáitkiarsartatui. Nuyá mantuawartatui túrasha menaintiú tsawantai̱ nantaktiatjai.” Nuna tinia Jesus ni unuiniamuri̱n Krístuitiaj nu etserkairap tinia akupkarmiayi. Jesus Nin máatniun etsertumakmiania nu Yus akupeamu yawincha amastatjai. Ju̱ nuṉkanam jiṉkiatniusha atíatniusha amasmaiti. Tuma asamtai ame ju̱ nuṉkanam suritiam nu nayaimpinmasha suritniaktatui. Tura ju̱ nuṉkanam tsaṉkateam nu nayaimpinmasha tsaṉkatnaktatui” tímiayi. QTura Wisha tájame, ame Pítruitme, kayach tútaim. Nu kayanam je̱a̱ jeamtinia áintsan Yus-shuaran ekenin tsakatmartatjai. Túramtai jákatniusha tura Yusa nemasri̱sha nu jeamman pukukchattawai. ,~QTutai Jesus tímiayi “Shiiraitme Junasa uchirí̱ Semuṉka. Núnaka aents ujatmakchaiti antsu winia Apar nayaimpiniam pujana nu ujatmakmatai nekaam tame. n}USemuṉ Pítrusha “Ámetme Kristu, Yus Anaikiamu. Nekas iwiaaku Yusa Uchirínme” tímiayi. P|Tutai nincha aniiniak “¿Atumsha yaiti túrutrum?” tímiayi. e{CNiisha aya̱k tiarmiayi “Chíkich, imiakratin Juáṉkaiti turamainiawai. Chíkichka, Eríasaiti turamainiawai. Chikichcha Jeremíasaiti, chikichcha chíkich aents Yúsnan etserniuiti turamainiawai” tiarmiayi. z Tura Sesaria-jiripiunam jeawar Jesus ni unuiniamuri̱n aniasarmiayi “Aents Ajasuitjiana ju̱na ¿yaiti turutainiawa Winia?” Uy# Nuna Jesus takui ni unuiniamuri̱sha nekaawarmiayi. Peṉké tantaa wakaprutairi̱n tíchamiayi antsu Pariséusha Satuséusha unuiniatairi̱n tímiayi. Pítiur Jesusan Yus anaikiamun paant ujakmiania nu x% Itiurak imiá nékatsrum? Wi Pariséu wakaprutairi̱sha Satuséu wakaprutairi̱sha aneartarum tákun peṉké tantan tátsujai” tímiayi. w Tura siati tantaja̱i̱ kuatru mir (4000) áishmaṉkan ayuramtai nuna ishichik chaṉkin tiármia nu kajinmatkintrumek. v3 Seṉku tantaja̱i̱ túramiaj nu kajinmatkintrumek. Seṉku mir (5000) áishmaṉkan ayuramtai untsurí̱ chaṉkin tiármia nu enentáimtsurmek. wugJesus nuna antuk tímiayi “¿Urukamtai tanta itiachji tunaiyarum. Yusa kakarmari̱ kajinmatkintrumek. Tt!Tutai ni unuiniamuri̱ tiarmiayi “Ii tanta itiachakrin tátsuk.” |sqNuyá Jesus tímiayi “Wáinkiatarum, Pariséusha Satuséusha wakaprutai takakainia núja̱i̱sha aneartarum.” drATura entsá amaini katiṉkiar ni unuiniamuri̱ tantan júkitniun kajinmatkiarmiayi. zqmAents yajauch ásar tura Yusan enentáimtachu ásar kakarmaja̱i̱ iniakmamun wakeruiniawai. Túrasha áyatik Junas túrunamia nuke iniakmastiniaiti” tímiayi. Tinia ikiuak wémiayi. Pariséusha Satuséusha jintintiainia nu aneartiniaiti p{Túrasha “Te ajas kapa̱a̱ku péetar tsawa̱akui yumi yajauch átatui” tíniuitrume. Tura nekasaiti. Maa, átumka nayaim íisrum ju̱ nuṉkanam túrunattana nu nékarme. Antsu Yus yamái jú̱ nuṉkanam tura nuka nékatsrume. Ántraitrume. wogTutai Jesus tímiayi “Átumka “Kapa̱a̱ku péetar kíntiamkui kashin esatrurtatui” tíniuitrume. Dn Pariséusha tura Satuséusha Jesusan nekapsatai tusar tariarmiayi. Túrawar “Ame Yúsai̱ya̱itkiumka kakarmarmiji̱a̱i̱ nayaimpinnmaya̱ iniakmasta, iisha wáinkiatai,” tiarmiayi. Ym+'Nuyá Jesus áentsun akupak kanunam eṉkemar Maktara nuṉkanam wémiayi.olW&Tura nui̱ yurumáwaruka nuwa̱sha uchisha nekapmatsuk aya áishmaṉkak kuatru mir (4000) ármiayi. Sk%Ashí yurumáwar jémararmiayi. Tura puunaru siati chaṉkin tiármiayi. j$Tura siati tantan achik namaknasha achik nuyá Yúsan yumiṉsamiayi. Tura puur aents ayuratarum tusa ni unuiniamuri̱n susamiayi. ?iy#Nuyá aents nuṉká pujusarti tusa akupkamiayi. h"Jesus aniasarmiayi “¿Urutma tanta takakrum?” Tutai niisha “Siati (7) tanta nuyá ishichik namak takakji” tiarmiayi. g!Ni unuiniamuri̱ tiarmiayi “Túrasha, Uunta, ¿shuar atsaasha tuyaṉ yurumak imiá sumaktajⁱ ju̱ aents ayurawartincha?” kfO Nuyá Jesus ni unuiniamuri̱n untsukar tiarmiayi “Ju̱ aentsun waitnentainiajai. Warí, menaintiu tsawant Wiji̱a̱i̱ yurumtsuk yujainiatsuk. Ayurtsuk ni je̱e̱n akupkachminiaitjai. Jintiá pimpiki wáitsartatui.” $eANuna íisar chichachusha chichainiakui, tsupirkamusha péṉker ajainiakui, shutuapsha péṉker wekainiakui, kusurusha wáinmainiakui, ti shiir enentáimprarmiayi. Yus ni áentsri̱n Israeran yáiṉmatai shiir yumiṉsarmiayi. Jesus kuatru mir (4000) áishmaṉkan ayuramiania nu :dmNui̱ untsurí̱ aents Nin tariar shutuapnasha kusuruncha chichachuncha tsupirkamuncha chíkich jáiniancha itiariarmiayi. Túrawar nawenam aeprusarmiayi. Túram tsuararmiayi. xciJesus nuyá jiinki Kariréa antumiaṉka káanmatkari̱n waketkimiayi. Tura naint waka nui̱ pujusmiayi. Wb'Takui Jesus tímiayi “Maku, nekas Winia enentáimtursaitme. Ame wakeram núnisaṉ atí” tímiayi. Tura nu chichamaik ni nawantri̱ péṉker ajasmiayi. Jesus untsurí̱ jáinian tsuararmiania nu a Tutai nuwa̱ tímiayi “Nekas, Uunta, tame. Tura yawa̱sha ni aentsri̱ yurumainiakui nuṉká iniaarun yuíniatsuk.” c`?Tutai Jesus tímiayi “¿Uchí apatkuri̱ jurukir yawá susamniakait?” tímiayi. P_Túrasha nuwa̱ tikishmatar tímiayi “Uunta, waitnentrurta.” u^cNuyá Jesus tímiayi “Aya Israer-shuarnum meṉkakaru áinia nuna e̱a̱ktinian Yus akuptukuiti.” ]Tura Jesus ái̱kchamiayi. Tura ni unuiniamuri̱ tariar “Awemata, tiarmiayi. Tuke untsumki apapétmaji” tiarmiayi. E\Tura nu nuṉkanmaya̱ nuwa̱ Jesusan tarí tímiayi “Uunta, uunt akupin Tawit ame we̱a̱trum asamtai winia waitnentrurta. Nawantur yajauch wakantruku asa ti wáitrutawai” tímiayi. T[!Jesus nuyá jiinki Tiru péprunmasha Sitiuṉ péprunmasha wémiayi. OZashí nu áiniawai nekaska shuáran yajauch awajeana nu. Tura ikijmiatsuk yurumátniuka shuáran ni enentái̱n yajauch awajeatsui” tímiayi. Nuwa̱ Israer-shuarcha Jesusan enentáimtusmiania nu GYEnentáinmaya̱ ashí yajauch enentáimsatin jíiniainiawai. Maṉkartuatniusha, chikicha nuwé̱ kasamkatniusha, tsanirmatniusha, kasamkatniusha, wáitruatniusha, yajauch áujmatsatniusha ]X3Antsu wenunmaya̱ jiinia nu enentáinmaya̱ jiiniu asa áentsun yajauch awajeawai. mWSEnentáimprachurmek? Ashí wenunam waya̱a̱na nu wakenam wéatsuk. Tura nuyá iniaṉkastiniaiti. >VwTutai Jesus tímiayi “¿Atumsha nekaachurmek. [U/Takui Pítiur Jesusan tímiayi “Nu métek-taku chicham paant awajsata.” ?Tw Tuíniakui Jesus tímiayi “Ikiuktiarum. Kusuru áintsaṉ áiniawai. Tura kusuruncha jintintiainiawai. Mai kusuru ásar mai wáa̱nam akaiki iniaawartatui. Wats, ajanam nupá áintsaṉ ainiawai. Tura ashí winia Apar nayaimpiniam pujana nu araachmaka takamtsuk uwé ajapamu átatui” tímiayi Jesus. S  Nuyá ni unuiniamuri̱ Jesusan tariar “Maa, Pariséu ame chichammin antukar ti itiurchat enentáimprarai” tiarmiayi. R} Aents yúana nuka shuáran yajauch awajsashtatui. Antsu wenunmaya̱ jiinia nuka shuáran yajauch awajeawai” tímiayi. UQ# Tinia shuaran untsuk tiarmiayi “Ju̱ antukrum péṉker nekaatarum. P1 Tura tukeneasaṉ shiir awajtuiniawai. Aentsu chichame̱n jintintiainiayat “Yusa chichame̱nte” tuiniawai.” Tu áarmiayi” tímiayi Jesus. fOE“Ju̱ aents ni wene̱ja̱i̱ shiir awajtuiniawai, tura ni enentái̱ jeachat pujuiniawai. mNSAntra chichamtiniaitrume. Yúsnan etserin Isayas yaunchu nekas atumin áartampramiayi ju̱na: vMeAntsu átumka tárume “Shuar ashí niiniu írunna nuna mash “Yúsnaiti” takui nuikia nuja̱i̱ ni aparí̱ncha nukurí̱ncha yáiṉchamniaiti, tárume. Nin yáiṉtinian nakitiak ayatik “Ashí winia áiniana nu Yusna asamtai yáiṉchamniaitjame” títiniaiti” tárume. Núnisrum tákuram Yus akupkamu iniaisarum aya aents akupkamu umiirume, tímiayi. *LMIis, Yus tíchamkia:“Ame apa, nukusha shiir enentáimtustarum.” Tura “Shuarsha ni aparí̱ncha nukurí̱ncha katsekka nu shuar jakati” tíchamkia. y(~b}||V{bzyyZxww{vutssBrr1qq ppxonnmxllldkkjZiiihuh gmff_ee&dce=m<;;:'99*86z54433211k00w//_..H--}-:,++***)((E'0&&T%%B$p#|""Z!!!1 w 2FZ*pz*]VHf' _ s /  u XKZ`-&Tura urutia wait ajá wekaamnisha tura pushiram mamurmataisha iisha amasmajⁱ. +_O%Tutai untsuuruini̱ wajainia turutiartatui “Uuntá, ¿urutia tsukamá wekaamnisha ayuramajⁱ. Urutiá iisha kitiama wekáa wainkiarsha umartincha amasmajⁱ. ^ $Pushir atsai̱sha átumka surusmiarme. Jaa tepai̱sha íiráimiarme. Sepunam eṉketai̱sha tarum íiráimiarme” títiatjai. ] #Kame Wi tsukamá wekai̱ ayurtuamiarme. Kitiama wekai̱sha umartin surusmiarme. Wait ajá wekai̱sha itiaararum ajamprusmiarme. i\K"Túran nekas Uunt Akupin asan untsuuruini̱ wajainian títiatjai “Atumniaka winia Apar shiir awajtamsaitrume. Wi akupeajna nui̱ winitiarum. Yus nuṉkan najanamia tímianaik átum nui̱ warastinian tsaṉkatramkamiarme. [!Tura kachurtichunka, péṉkera nuna, untsuuruini̱ awajsartatjai. Tura kachurtinniaka, yajauchia nuna, menaaruini̱ awajsartatjai. DZ Túramtai ashí nuṉkanmaya̱ aents Winia irunturartatui. Túrunawarmatai akantrartatjai. Murikiu wáinin kachurtinian tura kachurtichuja̱i̱ akanea nútisanak shuáran akantrattajai. 2Y]Jesus áujmatuk tímiayi ‘Aents Ajasuitjiana nu ashí akupin ajasan Yusa suntari̱ éṉkekma winittiajai. Tura Uunt Akupin asan shiir pujutairui̱ pujustatjai. X/Ju̱ umichu shuarsha a̱a̱ kiritniunam ajapatarum. Nui̱ ti wáitiak ti úuttiatui” timiai”. Tu áujmatsamiayi Jesus. Akantratin átatna nu W!Kame núkap takakna nú shuar ataksha patatnastatui tura ampiniartatui. Antsu ishichik takakna nusha ishichik takakuitiat jurunkittiawai. VyNuna tinia nui̱ wajainian tiarmai “Ju̱ shuar chikichík mir kuit atankirum tias mir kuítian takaka nu susatarum. ~UuTu enentáimkiumka ¿urukamtai kuit-iruntainiam ikiurtuschamam? Nuikia wi táakun patasan achikiáa̱jai” timiai. T3‘Takui ni uuntri̱ timiai “Ámeka yajauchiitme. Aya nákiitme. Wi araachiatan tura atsaamprachiatan júurtuktarum tíniuitme túrutsumek. ySksapijmiakun ame kuítrumniaka nuṉká táutran ú̱u̱kmajai. Pai, ju̱í̱iti ame surukmiam nu” timiai.’ 0RY‘Nuyá chíkich shuar chikichik míran achikmia nu tarí timiai “Uuntá, ti kajen asakmin tura araachiatam tura atsaamprachiatam júurtuktarum tiniu asakmin iQK‘Takui ni uuntri̱ timiai “Ti pe̱ṉker takakmauwitme. Nekas uminiaitme. Ishichkiji̱a̱i̱sha ti péṉker takakma asakmin ti núkap yamaikia amastatjai. Winí waya̱m wiji̱a̱i̱ ti shiir warasta” timiai.’ P7‘Nuyá chíkich shuar jimiará míran achikmia nu tarí timiai “Uuntá, jimiará mir surusmame. Pai, ataksha jimiará míran patasmajai.” hOI‘Takui ni uuntri̱ timiai “Ti péṉker takakmauwitme. Nekas uminiaitme. Ishichkiji̱a̱i̱sha ti péṉker takakma asakmin ti núkap yamaikia amastatjai. Winí waya̱m wiji̱a̱i̱ ti shiir warasta” timiai.’ DNEmka seṉku mir kuítian achikmia nu tamai. Nuyá ni úuntri̱n chíkich seṉku mir patakman suak timiai “Uuntá, seṉku mir kuit surusmame. Pai, atak seṉku míran patasmajai.” |Mq‘Nuyá ukunam nu shuara uuntri̱ támai. Tura kuítian súkiarma nuja̱i̱ itiurkarmakit tusa untsukarmai. rL]Tura chíkich shuar ni uuntrí̱ kuítri̱n chikichik míran achikmia nuna wa̱a̱ taur ú̱u̱kmai.’ pKYChikichcha núnisaṉ jimiará míran achikmia nu̱ja̱i̱ takakmas ataksha jimiará míran patakmai. lJQTakari̱n seṉku mir kuítian achikmia nuja̱i̱ takakmas ataksha seṉku mir kuítian patakmai. uIcChikichkiniak seṉku mir (5.000) kuítian susamai. Chikichnasha jimiará mir (2.000) kuítian susamai. Tura chikichnasha chikichik mir (1.000) kuítian susamai. Nii takastin jearma nuja̱i̱ métek súsarmai. Tura ikiuak yajá wemai. H‘Núnisan Wi tátin jú̱nisaiti. Shuar chíkich nuṉkanam wéakᵤ ni takarniuri̱n untsukar ni kuítri̱n akanak súsarmai. XG) Jesus nuna áujmatas umik tímiayi “Aents Ajasuitjai tura tátin tsawantrusha tura uruk aiṉ tátaj nusha nékatsrume. Tuma asarum tuke iwiarnarum pujustarum’ tímiayi. Kuit susamun áujmatsamiania nu zFm ‘Tu untsumainiakui nu uunt kajerak chichak “Cha, ¿yátsukaitrum? Peṉké nékatsjarme” tiarmai.” bE= Tura epeniarai̱ enentáimcha nu táarmai. Tura tiarmai “Úuntá, waiti uratritia.” D  ‘Tura nuyá seṉku nuwa̱ enentáimcha arma nu, asuitian sumak utitiai tusar wéarai̱ ukunam nuatkatin áishmaṉ tamai. Túramtai enentáimin nuwa̱ arma nuka nuatnaikiatin námpernam nuatkatniuja̱i̱ waya̱warmai. Túramtai wáitin epeniarmai. ‘Tutai chíkich seṉku nuwa̱ tiarmai “Atsá, warí íncha jeartamchattaji. Tura atumnia peṉké jeashtatui. Nekaska surutainium werum sumaka utumtarum” tiarmai.’ ,BQNuyá seṉku nuwa̱ enentáimcha arma nu, chíkich nuwa̱ enentáimniun tiarmai “Incha atumi asuitiri̱ ishichik ajamprusaitia. Ii kantiri̱sha kajiniawai.” LATu untsumun antukar nantakiar kantiran akaatai tusar pujursarmai. m@SNuyá kashi ajapéṉ shuar untsumuk “Pai nuatkatin winiawai. Werirum iṉkiuṉtarum” timiai. \?1Tura jíinkiarmatai nuatkatin áishmaṉ wari taachkui kari̱ pujakui kanararmai. v>eAntsu chíkich seṉku núwa̱ka akaamuncha juíniak tura ataksha amuukamtai yaraatniun asuitin júkiarmai. j=MEnentáimcha arma nú nuwa̱ aya akaamunak juíniak amuukamtai yaraatniun asuitin júkicharmai. ]<3Seṉku nuwa̱ enentáimcha armai. Tura chíkich seṉku nuwa̱ enentáimin armai. @; {‘Yus akupeamunam pachiinkiatin jú̱nis átatui. Nuatnaikiatin jísat akui tias nuwa̱ natsa kantiran akaawar nuátkattana nu áishmaṉkan iṉkiuṉ je̱á itiatai tusar wearmai. : 3ti kakaram asutiattawai. Yajauch shuar pujuinia nui̱ akupkattawai. Nui̱sha ti wáitiak ti úuttiatui’ tímiayi Jesus.Q92Turai̱ ni uuntri̱ aya aneachma taa nu takamtikniun, yajauch asamtai, :8m0Antsu úuntur wau táchattawai tusa takamtikin ni uuntri̱ yáintri̱n yajauch awajeak tura takatsuk aya yurumátniun tura nampektinian wararkuṉka nu takamtikin yajauchiiti. l7Q/Nekasan tájame, umin asamtai ni uuntri̱ ashí ni wariri̱n wáitrúkat tusa takatan susattawai. r6].Nu takamtikniuncha ni uuntri̱ taa takatri̱n tímiatrusaṉ túran tariṉkia shiir enentáimtusainti. 65e-‘Shuar péṉker uminian tura péṉker enentáimniun áujmatsattajai. Nuna uuntri̱ yajá irauweak “Yurumátin jeamtai winia takartin ayuratarum” tíchanpiash. ,4Q+Tuma asamtai aneara pujustarum. Wi nekaachmanum tátin jú̱nisaṉ enentáimpramniaiti. Shuar ju̱ kashi kasa tátinian nekaaṉka kánutsuk kasa táawai̱ tusa iwiarnar nákasainti. Núnisrum aneara pujutarum.’ Péṉker takamtikniuncha yajauch takamtikniuncha Jesus áujmatsamiania nu i3K*‘Nu asamtai atumsha iwiarnarum pujustarum. Nekaachminiaiti uruk ái̱ntsuk taritjiarum. }2s)Núnisaṉ jimiará nuwa̱ shana neke̱ak pujuttawai. Chikichik junaktiatui chikichcha ikiunkittiawai’ tímiayi. r1](Nu tswantai̱k jimiará shuar ajanam pujuttawai. Chikichik junaktiatui tura chíkichkia ikiunkittiawai. t0a'nu aents tuke nékainiatsa̱i̱ṉ ama amaarak mash amuukarmiayi. Núnisaṉ átatui Wi tátin jeamtai̱. U/#&Nu tsawantin, tuke amaartsa̱i̱ṉ, aya jú̱nisaṉ aa asamtai yurumuk umarar pujuarmiayi. Nuatnainiarmiayi. Ni nawantri̱ncha nuatmamtikiarmiayi. Tura tumá pujuiniai̱ Nuai uunt kanunam eṉkemamtai i.K%‘Wi tátiniur jeamtai yaunchu Nuai pujumia nú tsawantin túrunamia núnisaṉ átatui. 6-e$‘Tura nu túrunatin tsawant nekanachminiaiti. Yusa suntari̱sha nékainiatsui. Wisha Yusa Uchirí̱ntiatnak nékatsjai. Antsu aya winia Aparuk nékawai’ tímiayi. _,7#Nuṉkasha nayaimpisha amuukartatui antsu winia chichamur amuukashtatui’ tímiayi. [+/"Nekasan tájarme, yamái aents pujuinia nu amúatsa̱i̱ṉ ashí túrunattawai. f*E!Núnisaṉ ashí ju̱ wáinkiurmeka “amuukatin tsawant nekas jeatemayi” títiniaitrume. r)] ‘Iikiu numiri̱ nakumea nu nekaatarum. Ni nuke̱n eteakui “esat nantu jeatemayi” tátsurmek. )(KYusa suntari̱n kachu kakaram umpuartarum tinia akupkamtai nu suntar ashí nuṉkanmaya̱ ashí Yús-shuaran, Yus achikma ásarmatai, irurartatui’ tímiayi. p'YNui̱kia Wi Aents Ajasuka, tátiniur paant átatui. Tura ashí nuṉkanmaya̱ aents Wi winiái̱ wáitkiar asuttiamattaji tusar úutiartatui. Wisha ti kakaram tura Yusa winchari̱ji̱a̱i̱ yuraṉminiam winiái̱ wáitkiartatui. N&‘Ti wáitsatin naṉkaamasmatai ti wárik tsawái̱ nantu kajinkiattawai. Tura kashí nantusha etsantrashtatui. Yaasha ashí muchitrattawai. Nayaimpiniam kakaram ainia nusha peantrartatui. ]%3Wats, jaka tepaana nui̱ chuaṉ káutkachartatuak’ tímiayi. Kristu tátintri̱ .$UNúnisaṉ ú̱u̱mkan táchattajai. Pe̱e̱m pé̱e̱tuk ti wárik ashí nuṉkanam wáinkiachminkiait. Núnisnak wi Aents Ajasuka winiakun paant wantinkiattajai. $#ATuma asamtai “Iis, Kristu nui̱ aents atsamunam pujawai” túramainiakuisha nui̱ wéerap. “Ju̱i̱ ú̱u̱mak pujawai” tuíniakuisha anturkairap. 1"]Túrunatsa̱i̱ṉ nuna emka ujaajrume. !Untsurí̱ shuar Krístuitjai tusar wantinkiartatui. Untsurí̱sha “Yúsnan etserniuitjai” tiartatui. Tura shuáran anaṉkataj tusar aents tujintiamun iniakmasartatui. Tura ti kakarman túruiniak Yús-shuarnasha anaṉkamin áiniakuiṉkia anaṉkawarainti. w g‘Tura atumin “Jú̱iti Kristu,” tuíniakuisha tura “Nui̱ pujawai” tuíniakuisha anturkairap. ]3Nu wáitsatin ti esarmaitkiuiṉkia chikichkísha uwemprachainti. Tura Yus nu wáitsatniun wárik amumtikiattawai. Shuar Niiniu ajasarat tusa achikma ainia nu uwemprarat tusa wárik amumtikiattawai’ tímiayi. {oMaa, nu tsawantai̱ ti wáitsatin átatui. Ti yáunchusha núnisaṉ wáitsatin atsuuyayi. Ukunmasha atsuttawai. oWAyampratin tsawantai̱sha tura michá nántutincha nu pisartin tsawant áchati tusarum Yus seatarum. _7Nu tsawantai̱ nuwa̱ ajamtincha tura kuírchin takaku ainia nusha ti wáitsartatui. *MTi wárik pisartin asamtai shuar je̱a̱ yakí pujaksha tura shuar ajanam wekaakusha je̱á waketki wariri̱ jukitiaj tíchati. Antsu nuya̱ṉ wárik pisarti. Gashí shuar Jutía nuṉkanam írunna nu, muranam pisararti. CShuar ju̱na áujea nu enentáimprati. Kame Jesus tímiayi “Yúsnan etserin Taniar muijmiamtik tuke emesratin ana nuna yaunchu aar etserkamiayi. Nuka Yusa Je̱e̱n wantinkiamtai Ashí aents nekaawarat tusa Yus-Chicham ashí nuṉkanam etsernaktatui. Túramtai amuukatin tsawant jeattawai” tímiayi. @{ Tura shuar ashí nuna tuke katsuntra nu uwemprattawai. 7i Tura tunáa ti ákui nuamtak anenaichartatui.  Untsurí̱ shuar wáitruiniak “wi Yúsnan etserniuitjai” tiartatui. Túrawar untsurí̱ shuáran nusháa enentáimtikrartatui. pY Nu tsawantai̱ untsurí̱ shuar Yúsan iniaisartatui. Túrawar nuamtak muíjniainiak surunairartatui. 9 ‘Nuyá atumniasha yajauch awajsarti tusa surutmakartatui. Tura mantamawartatui. Tura winia naar pachia asakrumin ashí shuar muíjramkartatui. BNuja̱i̱ ti wáitsatin aya yama naṉkamui’ tímiayi. OApachcha chíkich nuṉkanmaya̱ apachja̱i̱ máaniawartatui. Tura ti tsukasha átatui. Suṉkursha ti pampartatui. U̱u̱sha ti u̱u̱rkartatui. Nuka untsurí̱ nuṉkanam ashí túrunawartatui. |qTi untsurí̱ meset chicham antuktatrume túrasha sapijmiakairap. Núnisaṉ átiniaiti nuṉka amúatsa̱i̱ṉ. r]Untsurí̱ shuar winia náarun pachisar “wi Krístuitjai” tiar untsurí̱ shuaran anaṉkawartatui. KTuíniakui Jesus tímiayi “Aneartarum, anaṉkramawairap. } sNuyá Uriwiu náinnium wear niṉki nui̱ pujusar ni unuiniamuri̱ Jesusan aniasarmiayi “¿Nusha urutaik túrunatⁱ. Tura ame tátincha tura nuṉka amuukatin tsawant jeakuisha wariji̱a̱i̱ṉ nekaattajⁱ? Nu ujatkata” tiarmiayi. E Tura Jesus tiarmiayi “Nu mash yamái wáintrume. Tura nekasan tájarme ukunmaṉka mash saanaktiatui. Chikichík kayaksha ekentramuri̱ atsuttawai” tímiayi. Amúamu tsawant nekaatin u  eJesus Yusa Uunt Je̱e̱nia̱ jiinki weai̱ ni unuiniamuri̱ nin tariar Je̱a̱n iniaktusar áujmatsarmiayi. & E'Tura “Yusa náari̱i̱n winiana nu, shiir atí” títiatrumna nu tsawant jeatsa̱i̱ṉ peṉké wáitkiashtatrume. Nuna tájarme” tímiayi Jesus.- U&Iistarum. Ame pépruram ajapamuiti. w%‘Jerusaréṉnumia̱tirmeá, Yúsnan etserin máiniaitrume. Yus akatar akupturmakmasha kayaja̱i̱ tukuram máiniaitrume. Túrin árumniṉ waitnentajrume. Atash ni uchiri̱n weaana áitkiasnak weartinian wakerimjarme, tura nakitramarme. 5$Nekasan tájarme, yamái pujuinia nú shuar ashí nuja̱i̱ sumamawartatui’ tímiayi Jesus. Jerusaréṉnumia̱ shuaran Jesus aneak úutmiania nu #Nu tura asarum péṉker shuara numpé̱ puarma nuja̱i̱ átum sumamattarme. Yámankamtaik Apir ti peṉker shuáraitiat máamuyayi. Tura ukunam Perekíasa uchirí̱ Sakarías atumi uuntri̱ Yusa Je̱e̱ ámanum namaṉ-maar-Yús-sutai ajapén aténkamunam máawarmiayi. Wats, Apir máamunmaya̱ Sakarías máamunam ashí péṉker shuar ti untsurí̱ máamuja̱i̱ sumamattarme. !;"Untsurí̱ shuaran akuptuktatjarme. Yúsnan etserniuncha, ti nekancha, jintinkiartinniasha akuptuktatjarme. Tura atumsha chíkich máattarme, chikichcha krúsnum ajintruarum máattarme, chikichcha iruntai je̱a̱nam asutiáttarme, tura chikichcha ashí nuṉkanam áintrattarme. /!‘Napia áiniuitrume. Shuar aya yajauch awajniuitrume. Túmatirmesha Yus tunáa shuaran jinium akupkartatna nuya̱ ¿itiurak uwempratarum? [/ Wats, atumi we̱a̱tri̱ naṉkamawarmia nu átum amuktatrume’ tímiayi Jesus. oWNuja̱i̱ ti paant chichaarme atumsha. “Ii we̱a̱tri̱ Yúsnan etserniun máawar tunáa túrin ármiayi” tárume. Tura “Yáimkiacha̱a̱ji” táyatrum, atumsha métek túrin asarum “Niiji̱a̱i̱ méteketji” tárume. Túrakrum ju̱ tíniuitrume: “Iikia yaunchu ii we̱a̱tri̱ji̱a̱i̱ pujaitkiurkia Yúsnan etserin máatin yáimkiacha̱a̱ji.” *M‘Maa wáinkiatarum jintinniutirmesha, Pariséutirmesha. Ántrarum shiir chichamtiniaitrume. Yaunchu Yúsnan etserin iwiarsamunam átumka shiir enentáimtakrum je̱a̱ jeamkaitrume. Tura péṉker shuar yaunchu jákarusha shiir enentáimturtaj tusarum ni iwiarsamu shiir awajearme. Núnisaitrume atumsha. Chíkich shuar íismaka ti shiira áiniuitrume. Túrasha atumi enentái̱nkia ashí mui̱jmiai piákuiti.’ t~a‘Maa wáinkiatarum jintinniutirmesha, Pariséutirmesha. Ántrarum shiir chichamtiniaitrume. Iwiarsamu pújuja̱i̱ yakarar shiir awajsamua áiniuitrume. Aani̱ shiir áiniawai. Tura initkia jaká ukunchi̱ji̱a̱i̱ piákuiti. x}iKusuru áiniuitrume, Pariséutirmeá. Antsu emka initiaani̱ tsapasha piniṉsha nijiaktarum. Túrakrumniṉkia pátatkesha mai péṉker átatui. Núnisrum atumsha atumi enentái̱n ana nu shiir awajsarum pátatkesha shiir átatrume.’ =|s‘Maa wáinkiatarum jintinniutirmesha, Pariséutirmesha. Ántrarum shiir chichamtiniaitrume. Átumka tsapasha piniṉsha initiaani̱ nijiatsuk aya pátatek nijiawitrume. Núnisrum pátatek shiir awajmamniuitrume tura enentáiminkia kasamkatniusha tura chíkichna wakeruktincha nuja̱i̱ piákuitrume. a{;Átumka jintinkiartiniaitiatrum nékachu asarum kusuru áiniuitrume. Kutanam yajasmach eṉketu wáinkiurmeka júwitrume. Túrayatrum kamiriu wáinkiurmeka kawai naṉkaamas úunt aiṉ takamtsuk kú̱jawitrume.’ /zW‘Maa wáinkiatarum jintinniutirmesha, Pariséutirmesha. Ántrarum shiir chichamtiniaitrume. Kumintsu nuke̱sha, anisa nuke̱sha, menta nuke̱sha tias (10) akantram chikichik akankamu Yus súwitrume. Nuka péṉkeraiti, ikiukchatniuiti. Túramaitiat nekas péṉker túratniua nu túrutsuk ikiuwitrume. Yus nekas enentáimtustincha, waitnentáimturtincha tura tuke péṉker túratniusha enentáimtsuk ikiuwitrume. (yINúnisaṉ shuar nayaimpin páchiakka Yus pujutainchsetrume. Peṉké namaṉ Yusja̱i̱ ántrachukait. Aya Yúa tura Yus nui̱ pujana nunasha páchiawai.’ xNúnisaṉ shuar Yusa Je̱e̱n páchiakka aya nunak páchiatsui antsu Yus nu je̱a̱nam pujú asamtai nunasha páchiawai. &wEEnentáimpratarum. Shuar nekasan tajai tusa Yús-sutain páchiakka aya sútainiak páchiatsui antsu sutaincha tura nui̱ patasmancha mái-metek páchiawai. 6veNétsetrume. Peṉké namaṉ Yusja̱i̱ ántrachukait. Aya Yús-sutainiam patasma asa nu namaṉ enentáimtuschatniukait. Enentáimcha asarum kusurua áinin wáakuitrume. au;Nu arantcha tíniuitrume: “Shuar nekasan tajai tusa namaṉ-maar-Yus-sútain páchiakka nii tana nuna umitsuk ikiukminiaiti. Antsu Yús-sutainiam namaṉ patasman páchiakka ti nekas umiktiniaiti” tíniuitrume. tNétsetrume. Yúsja̱i̱ṉkia ashí kuri ántrachukait. Antsu Yusa Je̱e̱n írunna nuka aya nuiṉ ikiusma asa Yusna ajasuiti. Tuma asamtai kuriji̱a̱i̱ naṉkaamas Yusa Je̱e̱ enentáimtustiniaiti. Enentáimcha asarum kusurua áinin wáakuitrume. :sm‘Wáinkiatárum átumka. Jintinkiartiniaitiatrum nékachu asarum kusurua áiniuitrume. Ju̱ jintíarme: “Shuar nekasan tajai tusa Yusa Je̱e̱n páchiakka nii tana nuna umitsuk ikiukminiaiti. Antsu nekasan tajai tusa Yusa Je̱e̱n kuri ana nuna páchiakka ti nekas umiktiniaiti” tíniuitrume. "r=‘Maa wáinkiatárum jintinniutirmesha, Pariséutirmesha. Ántrarum shiir chichamtiniaitrume. Nuṉkanmasha nayaantsanmasha yajá wekainiuitrume chikichík shuar winí nemartusat tusarum. Tura atumi nemari̱ ajasmatai atumja̱i̱ naṉkaamas tunáa sumamamnia awajearme.’ |qq‘Maa wáinkiatárum jintinniutirmesha, Pariséutirmesha. Ántrarum shiir chichamtiniaitrume. Wajé̱ je̱e̱ atankiirum aents enentáimturara̱i̱ṉ tusarum ti esaram Yus áujtiniaitrume. Túrin asarum átum ti asutniátniuitrume.’ epC ‘Maa wáinkiatárum jintinniutirmesha, Pariséutirmesha. Ántrarum shiir chichamtiniaitrume. Yus akupeamunam waya̱tin waiti epenniuitrume. Atumsha waya̱tsuk chikichcha waya̱taj tuinia nusha suritniuitrume.’ o3 Shuar naṉkaamantu ajastaj tákuiṉkia Yus nin péejchach awajsattawai. Antsu péejchach ana nuna Yus nin naṉkaamaku awajsattawai’ tímiayi. Hn  Antsu átum írutkamunmaya̱ uunta nuka peejchach átiniaiti. Um# Atumi uuntri̱ aya Krístuk asamtai “Uuntrú” túramcharmin áiniawai. mlS Ju̱ nuṉkanmasha shuar “Aparú” tiirap. Chikichik nayaimpiniam pujana nu atumí Aparí̱nti. k ‘Túrasha átumka ashí shuar “Jintínkiartiniá” turutiarti tusa enentáimsashtiniaitrume. Átumka nuámtak yáchintrume. Átumka chikichik jintinkiartin ni naari̱ Kristu takakrume. Nu asamtai “Jintínkiartiniá” túramcharmin áiniawai. zjmJintiá wekainiaksha ashí aents áujtuiniak “Jintínkiartiniá” turutiarti tusa wakeruiniawai’ tímiayi. iNampernumsha péṉker iwiaramunam pujustinian wakeruiniawai. Iruntainmasha naṉkaamantu ajasa pujustinian wakeruiniawai. h-Aya shuar íirsarti tusar ashí túruiniawai. Ashí shuar péṉker enentáimturarti tusar Yus-Papin nijiai̱ncha tura kunturi̱ncha ti waṉkaram awajsar anujak yujainiawai. Tura nu arantcha pushiri̱ sasariarman ashí shuarja̱i̱ naṉkaamas esaram awajas wekainiawai. 2g]Ti itiurchat ana nuna akupeenak ti emeram entsaktinia áintsaṉ áentsun apujtuiniawai. Túrasha chikichik uwe̱jé̱ja̱i̱sha ishichkisha takuitniun nakitiainiawai. fTuma asamtai tuinia nu umirkatarum. Túrasha ni túruinia nu jumamkiirap. Nu shuar shiir chichainiayat nusháa túrin áiniawai. deA“Israer-shuara jintinniuri̱sha tura Pariséusha Muisais akupkamun paant ujatmainiawai. Ed Jesus ni unuiniamuri̱ncha tura ashí shuárnasha tiarmiayi tca.Nuna takui peṉkesha ái̱kcharmiayi. Túrawar atakka uyu̱mamtikiatai tusar aniascharmiayi Jesusan.sb_-Watsek, Tawit Krístun “winia Úuntur” tai̱sha ¿itiurak ni pampaṉmari̱ áti?” tímiayi Jesus. _a7,“Uunt Yus winia Úuntrun ju̱na tímiayi: “Akupin pujutainium, winia untsuuruini̱, pujusam nákarsata. Ashí ame nemasrumin nupetkan Ámin umirtamkarti tusan amastatjai” tímiayi Yus.” Tu tímiayi Tawit. -`S+Tuíniakui Jesus tiarmiayi “Nuikia ¿urukamtai Tawit, Yusa Wakaní “titia” tutai, Krístun “winia Úuntur” tímia? Iis, Tawit ju̱na tímiayi: _#*Jesussha aniasarmiayi “Kristu tutai ¿ya weeá átiniait. Warí enentáimtarum atumsha?” Takui “Tawit weeá átiniaiti” tiarmiayi. 4^c)Tura Pariséu tuke irunar pujuiniakui 5]c(Nu jímiar akupkamu umirkam ashí Muisais akupkamia nusha tura ashí Yúsnan etserin unuiniararmia nusha umirkattame” tímiayi. Kristu Tawit weeaitiat Yusa Uchirí̱nti \{'Chikichcha ju̱ja̱i̱ métek-taku awai. Nusha tawai: “Ame írutramuram ame aya̱shim aneamna nútiksamek aneata.” G[&Núiti emka ashí akupkamu naṉkaamas enentáimtustinia nu. :Zm%Tutai Jesus tímiayi “Jú̱iti: “Ame Yúsrum ashí enentáimja̱i̱ aneeta. Ashí ame wakanmiji̱a̱i̱sha tura tuke enentáimtusam aneeta.” Tu áarmaiti, tímiayi. SY$“Uuntá, ¿túa Yus akupkamu imiá naṉkaamas enentáimtustiniait?” WX'#Tura chikichik Pariséu jintintin asa Jesusan uyu̱mtikiataj tusa aniasmiayi `W9"Satuséu Jesusan ai̱ktinian tujinkiarmatai Pariséu nuna antukar iruntrarmiayi. pVY!Ashí aents nuna antukar nu jintintiam ti enentáimprarmiayi. Yus akupkamu imiá enentáimtustinia nu U3 “Wiitjai Apraáma Yúsrintjai, Isaka Yúsrintjai, Jakupu Yúsrintjai.” Tu áarmiayi. Watsek, Yuska jaká Yúsri̱nchuiti. Antsu iwiaaku ana nuna Yúsri̱nti, tímiayi. Iis, nu shuar imiá yaunchu jákaruitiat Yusja̱i̱ iwiaaku pujuiniak nantakmin áiniawai” tímiayi. #T?Túrasha jakamunmaya̱ nantakiartatna nu nekaatajtsa wakerakrumka ju̱ enentáimsatarum. Muisais aarma nu áujsachukaitrum. Jú̱nisaṉ áarmiayi: SNekaatarum. Jakamunmaya̱ nantakiaruka nuatkachartatui. Antsu Yusa suntari̱ nayaimpiniam pujuinia núnisar nuartichu pujusartatui. R'Tuíniakui Jesus tímiayi “Yus-Chichamsha nékachkuram tura Yusa kakarmari̱sha nékachkuram nantaktin atsawai tákuram ti awajiarme. hQIJakamunmaya̱ nantakiar ¿yaki nekas ni aishri̱ ati? Ashí nin nuatkacharmakia” tiarmiayi. $PCNuyá nuwa̱sha jakamiayi. O-Tura niisha nuatak uchin yajutmatsuk jakamiayi. Tura chikichcha núnisaṉ jakamiayi. Tura chikichcha siati armia nu ashí nuatkar jákarmiayi. NAyu, íi shuarnum siati (7) yáchintin ármiayi. Iwiai̱ri nuatak uchin yajutmatsuk jakamiayi. Tura waje̱n ni yachin ikiurkimiayi. 7Mg“Uuntá, Muisais ju̱na áartampramiaji, “áishmaṉ uchin yajutmatsuk jakamtaiṉkia ni yachi̱ nu nuwa̱n nuatak ni yachin yajútmátrati,” tu áarmiayi, tiarmiayi. ,LQNu tsawantai̱k Satuséusha Jesusan tariarmiayi. Satuséuka jakamunmaya̱ nantakchatniuiti tuíniawai. Nuna tiniu ásar ju̱na Jesusja̱i̱ áujmatsarmiayi. K{Tura nuna antukar ti enentáimprarmiayi. Tura ikiuiniak wearmiayi. Jesusan jakamunmaya̱ nantaktinian aniasarmiania nu 2J]Tutai “Uunt Sésarna” tiarmiayi. Tuiniakui Jesus chicharuk tiarmiayi “Nuikia uunt Sésarna nu, Sésar susatarum. Tura Yusna nusha Yus susatarum” tímiayi. bI=Nuna iis Jesus aniasarmiayi “¿Ju̱i̱ yana yapimpiait tura yana naari̱ áarmait?” dHAWats, Sésar akiktinia nú kuit itiartitiarum.” Takui chikichik kuítian itiariarmiayi. !G;Jesus ni yajauch enentáiji̱a̱i̱ aníam nekáa tiarmiayi “Aya shiir chichamtiniaitrume. ¿Urukamtai uyu̱matkiarkatin wakerutarum? tímiayi. fFETuma asamtai ju̱ nekaatai tusar wakeraji. ¿Uunt akupin Sésar akikminkiait?” tiarmiayi. ETúrawar ni shuari̱ncha tura akupin Erutisa nemarniuri̱sha Jesusan akuptukarmiayi. Kame akupin Erutis uunt akupin Sésara kuitri̱ wáinin asamtai nu apachniasha akupkarmiayi. Niisha jeariar Jesusan tiarmiayi “Uuntá, amesha nekas chicham chichaame. Nu nékaji. Chíkich shuar tuinia nu ántutsuk nekasam Yus-Chicham jintíame. Shuar shiir enentáimturarat tusam jintíatsme, tiarmiayi. RDNuyá Pariséu chichaman najatawar uyu̱mtikiatai tusar tiarmiayi. qC[Kame untsurí̱ ipiaamu áiniawai antsu ishichik achikma áiniawai.” Uunt akupin Sésar akiktinia nu AB{ Nuyá uunt akupin yurumka ajaaman timiai “Achikrum nawenmasha uwejnumsha jiṉkiarum a̱a̱ jí̱i̱krum kiritniunam ajapatarum. Nui̱sha ti úutin ti wáitsatin átatui” timiai. A Tura timiai “Umpá, ¿urukamtai nuatnaiyamunam entsatai pushí entsatsuk waya̱m?” Tutai nu áishmaṉ tákamtak pujusmiayi. |@q ‘Nuyá uunt akupin ipiaamun íisartaj tusa waya̱mai. Nui̱ shuaran péṉker iwiarmamprachun wáinkiamai. ?1 Takui takarniuri̱ jíinkiar pepru jinti̱n wajainian, yajauch shuarnasha péṉker shuarnasha, ashí ipiaawarmai. Túramtai je̱a̱ piákmai.’ e>C Tuma asamtai pepru jintí werum ashí shuar náṉkamas wáintrum nu ipiaatarum” timiai. =Nuyá ataksha ni takarniuri̱n akupkamai. “Nuatnaikiatin jísat mash iwiaramuiti, timiai. Tura nu ipiaamu winichmin armai. <wTúramtai uunt akupin ti kajek, ni suntari̱ mash máatarum túrarum ni je̱e̱ mash ekeemáktárum tusa akupkarmai. ];3Chikichcha ipiaakratniun achikiar yajauch awajsarmai, tura chikichnaka máawarmai. u:cTámaitiat nú ipiaamusha nakitrarmai. Chikichik ni nuṉken wemai. Chikichcha kuítian suruktinian wemai. '9GAtaksha chíkich takarniuncha ipiaamakrum ju̱ titiarum tusa akupkarmai. ““Mash yurumkan iwiarajai, tawai, titiarum, timiai. “Waakasha máatarum tusan akupkarjai, tawai. Ajaermancha máatarum tusan akupkajai, tawai. Ashí nuatnaiyamunam winiarti,” tawai” titiarum” timiai. ^85Túrak ni takarniuri̱n ipiaamautarum tusa akupkarmai. Tura ipiaamusha nakitrarmai. {7o“Yus akupeamunam pachiinkiartin jú̱nis enentáimpramniaiti. Uunt akupin ni uchirí̱ nuáteakui nampermamai. 16 _Jesus ataksha áujmatuk ju̱na tímiayi: a5;.Tura ashí aents “Jesus Yúsnan étserui” tuinia ásarmatai nin ashamkarmiayi.y4k-Israer-patri uuntri̱sha Pariséusha Jesus áujmatman antukar “in túramji” tusar achiktaj tiarmiayi. 3,Tura shuar nu kayan tukumainia nuka kupintrartatui. Tura nu kaya shuarnum iniarka tsai tsai awajsattawai auka” tímiayi Jesus. 21+Tuma asamtai tájarme, Yusna írunna nu wáinkiatárum tusa suramsamuitiat atumíya̱ junas chíkich aents súnastatui. Niisha awaṉtukiartatui. 1'*Tuíniakui Jesus tímiayi “Átumka Yus-Papikia ¿peṉkek áujchaitrum? Jú̱nis áarmaiti:“Je̱a̱ jeamin utsaṉkarmia nú kaya ashí kayaja̱i̱ naṉkaamas apujsamuiti. Núnaka ii Uuntri̱ Yus túraiti. Iisha íisar ti enentáimtaji.” Tu áarmaiti. 20])Tutai tiarmiayi “Nu shuar ti yajauch ásarmatai waitnentsuk máawartatui. Tura nu ajan chíkich takaun neren akanak nin susamnia nuna apujsattawai” tiarmiayi. h/I(Tinia Jesus aniasarmiayi “Nuṉká nérenniuri̱ taa nu takaun ¿itiurkatiṉ?” tímiayi. :.o'Tiar achikiar arant júkiar nui̱ máawarmai.” *-M&Túrasha nu takau nérenniu uchirí̱n wáinkiar “Nuna aparí̱ jakamtai ju̱na mashi júkishtatuak, tiarmai. Maatai, túrar ii nérentin ajastai” tiarmai. `,9%Amúamunam ni uchirí̱n akupeak “Winia uchir asamtai umirkachartimpiash” timiai. {+o$Túrawarmatai nérentin takarniun nuna naṉkaamas akupramai. Ataksha nui̱ pujuarmia nu núnisaṉ túrawarmai. *#Tura nui̱ pujuinia nu, akupkamun achikiar chikichnaka katsumkar, chikichnasha máawar, chikichnasha kayaja̱i̱ tukurar máawarmai. i)K"Tura júuktin tsawant jeamtai juuk nakak akúptúrkartí tusa chíkich takarniuri̱ akupkamai. (!‘Ju̱ chíkich áujmatmasha antuktarum. Nuṉká nérentin uwa ajan ajammai. Tura wenuimiai. Uwa neketaincha najanamai. Kumpin je̱a̱ncha najanamai. Tura mash péṉker iwiar shuar wáitrukarti tusa apujkimiai. Tura niṉkia yajá nuṉkanam wemai. '  Iis, imiakratin Juaṉ péṉker wekasatniun etserkamiayi, túrasha antukchamarme. Antsu yajauch shuar ainia nu tura tsanirma ainia nu umirkarmiayi. Nusha wáinkiaitiatrum atumi tunaari̱ enentáimturchamarme’ tímiayi. Yajauch takaun áujmatsamiania nu &‘¿Túa ni aparí̱ wakeramun umirkama?” tímiayi Jesus. Tutai “Emkaa nu” tiarmiayi. Tuíniakui Jesus tímiayi “Nekasan tájarme, yajauch shuar ainia nu tura tsanirma ainia nusha átumka pachiintsrumniṉ nii emka Yus akupeamunam pachiinkiartatui. %'‘Nuyá aparí̱ chikichnasha werí núnisaṉ timiai.’ ‘Tutai uchi “Apawa, páchitsuk wetajai” timiai, túrasha wéchamai.’ b$=‘Tutai uchi “Atsá, nakitiajai” timiai. Tayat urum enentáimiar takaumai.’ -#SJesus unuiniak tiarmiayi “Enentáimpratarum. Shuar uchin jímiaran takakuuyi. Nuna chikichkin chicharuk timiai “Uchirú, arakur júuktin yamái wetá.” E"Nuyá Jesusan “Nékatsji” tiarmiayi. Tutai Jesussha aí̱i̱niak “Wátsek, Wisha núnisnak akuptukua nuna ujakchattajrume” tímiayi. Jimiará uchi tiarmia nuna áujmatsamiania nu !Kame “shuar akupkaiti” tákurnisha ashí aents mantamattaji. Warí, ashí niisha Juaṉ Yúsnan etserniuyi tuíniatsuk” tiarmiayi. N Wats, ¿ya imiakratin Juaṉkan akupkamia. Yusak, aentsuk, ya akupkamia?” Tutai nuámtak tunainiarmiayi. “Yus akupkamiayi” tákurniṉkia “¿urukamtai enentáimtichuitrum?” túramtatji. /Tutai Jesus tiarmiayi “Wisha aniastaj tusan wakerajrume. Ju̱ ái̱rkakrumniṉkia Wisha yana chichame̱ja̱i̱ túraj nuna ujaktatjarme. pYYusa Uunt Je̱e̱n Jesus wayá unuiniamiayi. Turai̱ Israer-patri uuntri̱ tura Israer-shuara úuntri̱sha Jesusan tariar aniasarmiayi “¿Yana chichame̱ja̱i̱ ju̱ túram. Ya ju̱ túratniuncha akuptamkait?” tiarmiayi. )Ashí Yus áujeakum seamna nu, Yus nekas enentáimtakum seakmeka, wáinkiáttame” tímiayi. Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ Jesus takasmiania nu zmTuíniakui Jesus tiarmiayi “Nekasan tájarme, Yus nekas enentáimtakrumka, “nekaspash túrat” táchakrum iikiun túrajna nusha túramniaitrume. Tura nu arantcha nu naint “Ékemtam nayaantsanam iniaṉta” tutai túrunattawai. oWNuna wáiniak ni unuiniamuri̱ ti enentáimprar aniasarmiayi “¿Urukaku imiá wárik jaka?” B}Iikiu numi jintiá yantam wajan wáiniak akaktajtsa werimiayi. Tura werí aya núminiak wáinkiamiayi. Túra numin tímiayi “Atakka nerekchattame.” Takui nu chichamaik káarmiayi. NKashin tsawa̱a̱r Jerusaréṉnum waketas Jesus tsukaarmiayi. Nuna tinia ikiuiniak Jerusaréṉnumia̱ jiinki Petania péprunam we nui̱ kanarmiayi. Jesus iikiu numin yumiṉkramiayi ~}}z|{{/zzQyxxxwvvfvuxutssIrrKqptpoonn6mllBkk$j;ii-hhwgg)f{eesd_ccboaa``e_p^^^-]] \\7[9ZNY~XX/WWVUTSSjRRxQQsPPXOO,NcMMLL KK'JJ>I#HoHGG FmFEUE D&CzBB:A@@2??G>> ==<<;:p:899887\6655O4433)22G11C0`//..1--,,+*t))O(('':&&Y%%$##?""7! jtl;y"r({VcSE c  g  ( oC~19Z*25g6 IKapernáum péprunam Jesus ukunam ataksha wémiayi. Jeamtai, ni je̱e̱n pujan nekaawarmiayi. y5 m-Tura etserkaip támaitiat, jiinki ni túrunamuri̱n mash etseramiayi. Tura nuna etserka asamtai, péprunam, aents írunmanum wétinian Jesus nakitramiayi, antsu a̱a̱ atsamunam pujumiayi. Tura ashí nuṉkanmaya̱ Jesusan tariarmiayi.t4 c,akupeak “Wáinkiatá, náṉkamsam etseraip, tímiayi. Antsu weme, Israer-patrirmin iniakmamsata. Túram ashí aents ame péṉker ajasmarumin nekaawarat tusam, Muisais aar akupkamiania nu umikiam súsatin ana nu susata” tímiayi. -3 W+Túrunamtai Jesus kakantar chicharuk e2 E*Nu chichamaik, Jesus chichakmatai, ni suṉkuri̱ meṉkakamiayi. Tura péṉker ajasmiayi. t1 c)Jesus nin waitnentak uweje̱ja̱i̱ antiṉmiayi. Antiṉ “Wakerajme. Péṉker ajasta” tímiayi. 0 (Túramtai, ti tunamaru shuar Jesusan seatajtsa tarimiayi. Taa tikishmatar tímiayi “Wakerutakmeka tsuaratin tujintratsme.” J/ 'Nuna ti̱ ashí Kariréa nuṉkanam Israer-shuar iruntai je̱a̱nam etseras wekaimiayi; tura núnisaṉ iwianchniasha ji̱i̱ki akupkini wekaimiayi. Tunamaru shuaran Jesus tsuármiania nu . %&Tutai Jesus chichaak “Chíkich péprunmasha arantach wetai. Nui̱ Yusa chichame̱ etserkatai; nuna túrattsan táwitjai” tímiayi. J- %Nin wáinkiar “Ashi shuar Ámin e̱a̱tmainiawai” tiarmiayi. G,  $Tura Semuṉ ni amikri̱ji̱a̱i̱ Jesus wemaanum wéarmiayi. x+ k#Nuyá kashin káshik tsawa̱a̱tsa̱i̱ṉ Jesus nantaki Yúsan áujsataj tusa jiinki atsamunam wémiayi. (* K"Untsurí̱ shuáran chíkich suṉkuraim jáinian Jesus tsuararmiayi. Tura iwianchruku armia nuna enentáiya̱n iwianchin jí̱i̱rkiarmiayi. Jesuska íwianch nékamu asa, winia náarun ántar pachisarai̱ṉ tusa suritkiarmiayi. Kariréa nuṉkanam Jesus Yus-Chichaman etserkamiania nu S) !!Tura ashí nú péprunmaya̱ shuar taar wáitiniam Jesusan káutkarmiayi. `( ; Nu tsawantai̱ ki̱arai̱, ashí jáinian, iwianchrukuncha Jesusan itiariarmiayi. W' )Nuiṉkia Jesus werí uwejnum achik iniantkimiayi. Tura nu chichamaik michatramiayi. Michatar, péṉker ajas, Jesusnasha ni nemarniuri̱ncha ayurawarmiayi. Untsurí̱ jaan Jesus péṉker awajsarmiania nu a& =Semuṉka tsatsari̱ tsue̱r peaknum jaa tepemiayi. Núnaka wárik Jesusan ujakarmiayi. '% INuyá Israer-shuara iruntai je̱e̱nia̱ jiinki Jesuska Jakupuja̱i̱ Juaṉja̱i̱sha we, Semuṉ ni yachi̱ Antresja̱i̱ pujuarmia nui̱ jeawarmiayi. w$ iTura ti wárik nu túrunamu ashí Kariréa nuṉkanam antunkamiayi. Jesus Semunka tsatsari̱n tsuármiania nu S# !Nuna wáinkiar, ashamkar nuámtak aniniaisarmiayi. “¿Ausha warinkit. Yamaram chicham warí chichamait? Ju̱ Jesuska timiá kakaram asa ímia iwianchin akupeatsuk. Iisiana umirainiatsuk” tiarmiayi. i" MTutai íwianch áishmaṉkan ukurak ajakniṉkiar untsumak kaka̱a̱r a̱a̱ jíinkimiayi. s! aTutai, Jesus kakantar chicharuk “Takamátsatá. Ni enentái̱ya̱ jíinkitia, tájame” tímiayi. 6  g“¿Warí itiurtamkattsamea incha taum, Nasarétnumia̱ Jesusa? Wikia nékajme. Ámetme Tunaartichu Yúsai̱ya̱ winiamna nu. In emestamprataj tusam táchamek” tímiayi. Q Nui̱sha nu iruntainiam áishmaṉ iwianchruku ámiayi. Niisha untsumuk  Tura ni jintinniuri̱ jintintiarmia nuna iniaṉkas uunt chichamja̱i̱ Jesus jintíakui ni chichame̱n anturkar ti enentáimprarmiayi. ) MNuyá Kapernáum péprunam jeawarmiayi. Nui̱ Israer-shuara ayampratin tsawantri̱ jeakui Jesus Israer-shuar iruntainiam wayá Yus-Chichaman unuiniamiayi. J Wáiniak, nemartusta tusa untsukarmiayi. Tutai ni aparí̱ncha, ni apari̱ takarniuri̱ncha kanunam ikiuiniak Jesusan nemarsarmiayi. Jesus iwianchin áishmaṉnumia̱ ji̱i̱ki akupkamiania nu  ;Nuya̱sha Jesus ishichik arantach wesa, Sepetéu uchirí̱n Jakupun ni yachi̱n Juáṉnasha kanunam ni nekari̱n apáa pujuinian wáinkiarmiayi. L Tura nuyaṉka ni nekari̱n ajapa ikiuiniak Jesusan nemarsarmiayi.   Wáiniak “Nemartustarum, tímiayi. Namak achiarmena nútiksanak áentsun-e̱a̱u Yusna arti tusan awajsatjarme” tímiayi.  9Jesus Kariréa antumiaṉka kánmatkari̱i̱n wekas, namakan achinian Semuṉnasha ni yachi̱ Antresnasha nekan ajuntuk pujuinian wáinkiamiayi. s a“Tsawant jeayi. Shuarnum Yusa akupeamuri̱ jeatemai. Tuma asamtai, yaunchu enentáimsamuram yapaji̱árum, Uwempratin Chicham umirkatarum” tu etserkamiayi. Jesus namakan achinian ni unuiniamuri̱ ajasat tusa kuatru achikmiania nu  Ukunam, Juaṉkan sepunam enkeawarmatai, Jesuska Kariréa nuṉkanam Yusa akupeamuri̱n pachis shiir chichaman etserki támiayi.  ' Tura nui̱, yajasma yujamunam, kuarenta tsawant pujumiayi. Nui̱ pujai̱ uunt iwianch Satanás naartin Jesusan nekapsataj tusa pujurmiayi. Túramtai Jesusan wáinkiatai tusar nayaimpinmaya̱ suntar tariarmiayi. Kariréa nuṉkanam ni takatri̱n Jesus naṉkammiania nu G   Nuyá wárik Yusa Wakaní̱ Jesusan atsamunam jukimiayi. , S Tura nayaimpinmaya̱ chichaamun ju̱na antukmiayi, “Ámeka winia aneamu Uchiruitme. Ámin shiir enentáimtajme.” Uunt iwianch Jesusan anaṉkataj tímiania nu  - Nuiṉ, Jesus entsaya̱ jiiniuk, nayaimpin uranniun wáinkiamiayi. Tura Yusa Wakaní̱n yámpitsa núnin najanar Ni̱i̱n taarun wáinkiamiayi. 6 g Juaṉ áentsun imiak pujurainiai̱, Jesuska Nasarét pepru Kariréa nuṉkanam ana nuyá jiinki Juaṉkan tarimiayi. Tura Juaṉ Jurtaṉ entsanam Jesusan imiaimiayi. > wWikia entsaja̱i̱ṉ aya a̱ya̱shmin imiaajrume, antsu Niṉkia imiantinia áanis Yusa Wakani̱ atumi̱ enentái̱n eṉketramprattarme” tímiayi. Juaṉ Jesusan imiaimiania nu X +Niisha áentsun ujaak tímiayi “Wíji̱a̱i̱nkia naṉkaamas ana nu winia ukurui̱ winittiawai. Niisha nekas ii Uuntri̱ asamtai, wikia tsuntsumpruan ni sapatri̱ jiṉkiamuri̱nkisha atitrachminiaitjai.  Juaṉsha kamiriu ure̱ najantramun entsauyayi. Emenmamkesha nuapeyayi. Tura chiniji̱a̱i̱ yutai-títikriatsnasha yuuyayi. B  Anturkatai tusar ashí Jutía nuṉkanmaya̱ shuar tura Jerusarén peprunmaya̱ shuarsha Ni̱i̱n tariarmiayi. Taar, ni tunaari̱n ujakarmatai, Juaṉ Jurtaṉ entsanam imiainiarmiayi. ,  SWats, aents atsamunam imiakratin Juaṉ imiaittsa pujus étseruk, ““tunaarun Yus asakatrurat” tusarum, enentáim yapaji̱árum imiantiarum” tímiayi.  {Niisha aents atsamunam untsumuk ju̱na títiatui: “Uunta jinti̱ iwiarturtarum; naka awajsatarum.” Nuke áarmaiti. m  UYuska imiakratin Juaṉkan pachis ni etserniuri̱n Isayasan ti yaunchu ni Papiri̱i̱n ju̱na áamtikramiayi:“Iisiana, ame wéamurmi̱n emka wetí tusan winia akatramurun akupeajai. Niisha ame jintimin iwiarattawai. Y  /Jui̱ Jesukrístunu shiir chicham náṉkameawai. Jesukrístu Yusa Uchirí̱nti. ,QAshí atumin Wi akatramajrum nu nútiksarmek umiktin unuiniartarum. Tura ju̱ nekaatarum: Tuke tsawantai̱ ikiutsuk atumja̱i̱ pujuttajai” tímiayi Jesus.STuma asamtai ashí nuṉkanam werum ashí shuar jintintiarum Wíi shuar awajsatarum. Túrarum Yus Apa náari̱ji̱a̱i̱, Yus Uchi náari̱ji̱a̱i̱, tura Yus Wakani̱ náari̱ji̱a̱i̱ imiaitiarum. taNuyá Jesus tíjiu̱ch tantá tímiayi “Ashí nayaimpinmasha nuṉkasha akupkatniun kakarman surusuiti. |qnui̱ Jesusan wáinkiar tikishmatrarmiayi. Kame chíkichka Jesusashit tuíniayat Nin wáinkiar tikishmatrarmiayi. oWNuyá ni auntse (11) unuiniamuri̱ Kariréanam wéarmiayi. Tura Jesus timia nú nainnium jeawar PNuyá suntarsha kuítian achikiar tiarmia nuna tímiatrusaṉ titiái tusar wéarmiayi. Tura tuke yamaisha Israer-shuar tu túrunaiti tuíniawai. Jesus ni unuiniamuri̱n akatar akupkamiania nu Tura akupin átum kanarman nekamtaisha niiji̱a̱i̱ ii iwiarattaji atumin yajauch awajtamsa̱i̱ṉ tusar” tiarmiayi. ~u tiarmiayi “Atumsha étserkuram “Kashi kanararin ni unuiniamuri̱ taar Jesusa aya̱shin kasamkarmai” titiarum.  Niisha nuna antukar Israer-shuara úuntri̱ji̱a̱i̱ áujmatsatai tusar wearmiayi. Áujmatsar suntaran ti kuít akikiar  Nuwa̱ wéarmatai iwiarsamu wáinin suntarsha péprunam wéar Israer-patri úuntri̱n ashí túrunamun ujakarmiayi. 8~i Túram Jesus tiarmiayi “Ashamprukairap. Werum winia yatsur ujatruktarum. Kariréanam weartí. Nui̱ wear wáitkiartatui. Tu ujaktarum” tímiayi. Suntar etserkarmiania nu }  Tumai̱ Jesus wantintiukarmiayi. Tura “pujarmek” takui Jesusan tariar tikishmatrar nawencha miniakrusar shiir awajsarmiayi. |Tutai nu nuwa̱ iwiarsamunmaya̱ wárik jíinkiar ashamainiayat ti warasar tseke̱ waketkiarmiayi ni unuiniamuri̱n ujaktai tusar. 4{aWárik wérum ni unuiniamuri̱ “Jesus jakamunmaya̱ nantakni tura wari Kariréanam wétatui. Nui̱ werirum wáinkiáttarme” titiarum. Wats, nunak tájai” tímiayi. bz=Ju̱i̱ṉkia pujatsui. Nii timia núnisaṉ nantakniuiti. Pai, áepsarma nu íitiarum. yykNuyá nayaimpinmaya̱ suntar nuwa̱n tímiayi “Ashamkairap. Jesus krúsnum máawarmia nu e̱a̱tsrumek. }xsTura iwiarsamun wáiniarmia nú suntarsha nuna wáinkiar ashamainiak ti kuraṉkarmiayi. Jaká áinis ajasarmiayi. ^w5Yusa suntari̱sha pe̱e̱mia tímiatrus wínchauyayi. Pushiri̱sha ti puju áuyayi. vTumai̱ Yusa suntari̱ nayaimpinmaya̱ iwiarsamun tarí kaya atutkamun urak nui̱ pujusmiayi. Túmakui nuṉka ti ú̱u̱rkamiayi. u 9Ayampratin tsawant naṉkaamasmatai tumiṉtin yama tsawaana a̱i̱ Máktaranmaya̱ Marisha chíkich Mariji̱a̱i̱ iwiarsamu iyutai tusar wearmiayi. $tABTutai wear iwiarsamun urankashti tusar etektukma iṉkiuṉmanum seraja̱i̱ yakarar ni áarmari̱n anujtukarmiayi. Tura suntarnasha awajtukiarmiayi.zsmATutai Piratu tiarmiayi “Nui̱ suntar takakrume. Werum iwiarsamu urakchamnia péṉker wáinkiatárum.” r@Nu asamtai iwiarsamunam menaintiu tsawant suntar wáinkiarat tusa akuptukta. Ni unuiniamuri̱ kashi tariar tura ni aya̱shin kasamkar “Pai, nantakni” shuáran tiara̱i̱ṉ. Ju̱ja̱i̱ṉkia nuna naṉkaamas shuáran anaṉkawarainti” tiarmiayi. qy?Tura tiarmiayi “Uuntá, nu wáitrin áishmaṉ iwiaaku pujus “Menaintiú tsawant jakan nantaktiatjai” tíniuyi. p}>Nú kíara̱i̱ṉ ayampratin tsawantna mash iwiarnakui Israer-patri úuntri̱sha Pariséusha Piratui̱ wearmiayi. o=Nui̱sha Máktaranmaya̱ Marísha tura chíkich Marísha iwiarsamunam naka ii pujuarmiayi. Jesus iwiarsamun suntar wáinkiarmiania nu ,nQKiarai̱ shuar ti kuítrintin Arimatéu péprunmaya̱ ni naari̱ Jusé támiayi. Nusha Jesusan enentáimtiniuyayi. +jO8Nuja̱i̱ Máktaranmaya̱ Marisha, Sepetéu nuwé̱sha, tura chíkich Marisha ármiayi. Chíkich Marikia Jakupuncha tura Jusencha nukurí̱yayi. Jesus iwiarsamu i'7Nui̱sha nuwa̱ Jesusan nemariarmia nu, arant wajasar, ii wajaarmiayi. Nusha Kariréanmaya̱ pataatukiar Jesusan yaiṉki ejeniarmiayi. _h76Nuyá suntar Jesusan wáinkiarmia nusha tura ni kapitiántri̱sha nuṉka ú̱u̱rkamtai nuyá chikichcha ashammai ajasmatai ti sapijmiakarmiayi. Tura tiarmiayi “Ju̱ áishmaṉ nekas Yusa Uchirí̱nti.” g55Nusha emka Jesus nantakmiatai niisha nantakiar iwiarsamun ikiukiar Yusa pépruri̱n Jerusaréṉnum waya̱warmatai untsurí̱ shuar wáinkiarmiayi. _f74Núnisaṉ iwiarsamusha uraniarmatai untsurí̱ Yus-shuar jákarusha nantakiarmiayi. e13Nu chichamaik Yusa Uunt Je̱e̱ tarach ajamu yakiiniya̱ achik nuṉkaani tse̱u̱ jaanakmiayi. Nuṉkasha ú̱u̱rkamiayi. Kayasha jakukarmiayi. ?dy2Jesus ataksha kakantar untsumak nuyá jakamiayi. `c91Tura chikichcha wíshikeak tiarmiayi “Iniáisatá, Erías tarí uwemtikratpiash.” bw0Tura chikichik tsékeṉki we uruchin itiamiayi. Tura churuinian ajamper sapapja̱i̱ ijiú mukunati tusa susamiayi. ~au/Shuar nui̱ wajarmia nusha nuna enentáimtsuk antukar tiarmiayi “Yaunchu Yúsnan etserniun Eríasan untsuawai.” <`q.Nuni a̱i̱ Jesus kakantar untsumkamiayi. “Erí, Erí, rama sapaktani’ tímiayi. Nusha shuar chichamja̱i̱ṉkia “Yusrú, Yusrú, ¿urukamtai ajapa ikiurkiniam?” tawai. f_E-Nuyá tutupin a̱i̱ tee ajasmiayi. Túrunayat ataksha a̱a̱ṉku tsáapin ajasmiayi. d^A,Kasá shuarsha Niiji̱a̱i̱ ajintruamu armia nusha Nin wishikrarmiayi. Jesusa jakamuri̱ ]7+“Yúsan nekas enentáimtiniaitjai” tawai. Wátsek, Yus nekas Nin aneakka uwemtikrati. “Wi Yusa Uchirí̱ntjai” turamchamkajⁱ” tiarmiayi. \%*“Chikichnaka uwemtikraiti tura Níṉkikia uwemtsui. Israera Uunt Akupniurí̱ntkiuṉka krúsnumia̱ akaikimtai nekas enentáimtustatji. &[E)Núnisaṉ Israer-patri úuntri̱sha, Israer-shuara jintinniuri̱sha, Pariséusha, Israer-shuara úuntri̱sha, Jesusan wishikiainiak nuamtak tiarmiayi /ZW(tiarmiayi “Ame Yusa Uunt Je̱e̱ sáa̱kim menaintiú tsawantin jeamtatjai tíchakaitiam. Nekas Yusa Uchirí̱nkiumka krúsnumia̱ akaikim uwemprata” tiarmiayi. EY'Shuar nui̱ naṉkaamainiak muuke pe̱a̱tar wishikiainiak X&Núnisaṉ Niiji̱a̱i̱ métek jimiará kasa chikichkin untsuurnumani̱ tura chikichnasha menaanmani̱ krúsnum máawarmiayi. !W;%Tura urukamtai máamuit ashí aents nekaawarti tusa áarman muuknumaani anujtukarmiayi. JU̱ITI JESUS, ISRAERA UUNT AKUPNIURI̱ Tu áarmauyayi. 5Ve$Nuyá wáinkiatai tusar pujursarmiayi. (UI#Krúsnum ajintrurar suntar yáki Jesusa pushiri̱n jukit tusar nakurusar awakmakua nuna súsarmiayi. Núja̱i̱ṉkia yaunchu Yúsnan etserin áarmia nu uminkiamiayi:“Winia entsarmarun akantrarmiayi tura nakurusar awakmakua nuna winia pushirun súsarmiayi.” Tu áarmiayi. }Ts"Nui̱ Jesusan umutai yapája̱i̱ pachimpra najanamun áartaj tusar súsarmiayi. Tura Jesus apas iis umarchamiayi. jSM!Nuyá Kúrkutanam ejeniarmiayi. Kúrkutaka, shuar chichamja̱i̱ṉkia, muuka ukunch tútainti. R Jesusan jukí wésar Serini nuṉkanmaya̱ shuaran, ni naari̱ Semuṉ, Jesusa krúsri̱n jurukit tusar achikiarmiayi. &QETura núkap wishikrar kapa̱a̱ku pushin áitkiar ni pushiri̱n áentsrarmiayi. Nuyá krúsnum maatai tusar júkiarmiayi. Jesusan krúsnum máawarmiania nu JP Tiar usukiarmiayi. Tura karisun jurukiar múuknum awatiarmiayi. `O9Múuknúmsha tawaspan jaṉki najanamun etsemtikiarmiayi. Tura karisun akupniu numiri̱a áaniun untsuurí̱ni̱ ataksarmiayi. Túrawar wishikiainiak tikishmatrar tiarmiayi “Israer-shuara uunt akupniuri̱nme.” VN%Tura pushiri̱ áitkiar akupin entsatain kapa̱a̱ku pushin áentsrarmiayi. lMQNuyá akupin pujutai je̱a̱nam akupniu suntari̱ Jesusan júkiar ashí suntaraim irunturarmiayi. yLkNuyá Piratu Parapásan aṉkant akupkamiayi. Tura Jesus asutiárum krúsnum máatárum tusa akupkamiayi. mKSTutai ashí shuar tiarmiayi “Iik ii shuari̱ji̱a̱i̱ ju̱ áishmaṉ máatin íistaji.” J Tura Piratu Jesus uwemtikrachminiaitkiui antsu ashí shuar charaatum ajainiakui entsa uturtitiarum tusa seamiayi. Tura ashí íimiainiai̱ṉ ikijmiak tímiayi “Ju̱ péṉker áishmaṉ máatniunam wikia pachiintsujai. Antsu atumek íistarum.” I Tuíniakui Piratu tiarmiayi “¿Warí yajauchinia túrait?” Tutai kakantar untsumuk “Krúsnum máatá” tiarmiayi. H5Tutai aniasarmiayi “Jesusnasha. Yusa Anaikiamuri̱ Kristu tuinia nunasha, ¿itiúrkáttaja?” Tutai ashí “Krúsnum máatá” tiarmiayi. G-Apachi akupniuri̱ ataksha aniasarmiayi “Ju̱ jimiará áentsun ¿yana aṉkant akupkat tusarum wakerarum?” Tutai “Parapás” tiarmiayi. (FITúrasha Israer-patri úuntri̱sha Israer-shuara úuntri̱sha “Parapás aṉkant wetí, tura Jesus mantamnati” titiarum tusar shuáran akatrarmiayi. `E9Tura Piratu nuna inintrak puja̱i̱ ni nua̱rí̱ chichaman akuptukmiayi. “Ju̱ péṉker áishmaṉ súmamtikiatniuja̱i̱ pachiinkiaip. Mesekranam nii áitkiatniun nekaan wáitsan tsawa̱rjai” tímiayi. HD Kame Israer-shuar ántar kajerainiak ni itiarmian nekaamiayi. 6CeTuma asamtai Piratu Israer-shuar iruntrarun aniasmiayi “¿Yana aṉkant akupkat tusarum wakerarum. Parapásnak akupkattaj; Kristu tutai Jesusnak akupkattaj?” tímiayi. [B/Nui̱ sepunam tunáa shuar Parapás náartin pujumiayi. Ashí shuar nékarmiayi. A-Jísat tsawantin apachi uuntri̱ Israer-shuar shiir enentáimprarat tusa sepunam eṉketun shuar wakeramun ji̱i̱ki aṉkant akupniuyayi. @)Tútaisha Jesus peṉké áimkiachmiayi. Túmakui akupin ti enentáimiar títinian nekaachmiayi. Piratu Jesusan “mantamnati” tímiania nu V?% Nuyá Piratu tímiayi “Ashí yajauch chichartamainia nu ¿anturmammek?” l>Q Nuyá Israer-patri úuntri̱sha Israer-shuara úuntri̱sha súmamtikia Jesus pachischamiayi. 0=Y Jesusan apachi úuntri̱i̱n ejeniarmatai nii aniasmiayi “¿Nekasmek Israer-shuara uunt akupniurí̱ntiam?” Tutai Jesus “Ame támena núitjai’ tímiayi. <' Nuja̱i̱ yaunchu Yúsnan etserin Jeremías timia nu uminkiamiayi:“Uunt Yus turutmia núnisaṉ túrawarmiayi. Israer-shuar trainta kuítian seawarmatai nuna akantrar nuja̱i̱ Nuwe Najantai nuṉkan sumakarmiayi.” Tu áarmiayi. Piratu Jesusan aníasmiania nu ];3Shuar sumakma kuitja̱i̱ sumakma asamtai yamaisha Numpá Nuṉka tuke tuíniawai. :Tura nuamtak áujmatsar “nuṉka sumaktai” tiar Nuwe Najantai nuṉkan sumakarmiayi yajaya̱ shuar nui̱ iwiarsatniun. 9Nuyá Israer-patri uuntri̱ nu kuítian júukar tiarmiayi “Ju̱ kuit shuar sumakma asamtai Yusa kuítri̱ji̱a̱i̱ irurchamniaiti.” _87Tinia Jútas nui̱ Yusa Uunt Je̱e̱ kuítian utsaṉ ikiuak nuyá we kajempramiayi. <7qTura tímiayi “Nu áishmaṉ tunaarinchan máatarum tusan surukan wi sumamajai.” Takui tiarmiayi “Nusha íiji̱a̱i̱sha warí urukatiṉ. Nuka amek íischatniukaitiam.” '6GJútas Jesusan suruk tura máatai tuínian antuk enentáimiar trainta kuítian Israer-patri uuntri̱ncha Israer-shuara úuntri̱ncha awaṉtukiarmiayi. j5MTiar Jesusan jiṉkiawar apachi uuntri̱n Punsiu Piratui̱ júkiarmiayi. Jútas máamamiania nu h4 KKashin tsawarmatai Israer-patri uuntri̱sha Israer-shuara úuntri̱sha Jesus maatai tiarmiayi. E3KTúramtai Pítiur Jesus nuik tímia nuna enentáimpramiayi. “Atash shiniatsa̱i̱ṉ menaintiú natsantrurtatme” tímiayi Jesus. Pítiur nuna enentáimiar jiinki we ti úutmiayi.2JTutai Pítiur “nekas Yus íirui” taku tímiayi “Nu̱ áishmaṉkan peṉké nékatsjai.” Nuna tai̱ atash shiniukmiayi. 1#IÁrusaṉ nui̱ pujuarmia nu Pítrun tariar tiarmiayi “Nekas amesha auja̱i̱ wekaimiame. Warí, chichammiji̱a̱i̱ páantaiti.” n0UHTutai Pítiur ataksha tímiayi “Nekasan tájarme, ju̱ áishmaṉkan peṉké nékatsjai.” &/EGNuna tinia jíinkitiaj tusa wéai̱ chíkich shuar wáiniak nui̱ pujuinian tiarmiayi “Au áishmaṉsha Nasarétnumia̱ Jesusja̱i̱ wekainiuiti.” c.?FTutai Pítiur ashí ántuiniamunam tímiayi “Nékatsjai. ¿Warittsuk chichaam?” -/ENu túmaiṉ Pítiur a̱a̱ pujai̱ nuwa̱ chikichik jeari tímiayi “Amesha ju̱ Kariréanmaya̱ Jesus tutai̱ji̱a̱i̱ wekaichamkam.” ~,uD“Ame Krístuchukaitiam. ¿Ya awattama? Íitsuk nekaata.” Tu chichariarmiayi. Pítiur Jesusan natsantramiania nu n+UCTiar usukiawarmiayi yapiniam. Tura awattiarmiayi. Chikichcha yapiniam awati wishikiainiak tiarmiayi R*B¿Waritia enentáimprum?” Tutai “Sumamayi. Mantamnati” tiarmiayi. o)WANuyá Patri uuntri̱ nuna antuk ti kajek ni pushiri̱ ja̱a̱k tímiayi “Ju̱ áishmaṉ ni chichame̱ja̱i̱ Yúsan nekas yajauch chicharniuiti. Nuyásha ¿warí atsumajⁱ? Atumsha Yúsan yajauch chicharu antukcharumek. e(C@Tutai Jesus tímiayi “Ee, ame támena núitjai. Tura ataksha atumin tájarme, wi Aents Ajasu asan ti kakaram Yusa untsuurini̱ pujai̱ wáitkiáttarme. Tura yuraṉminiam winiai̱sha wáitkiáttarme” tímiayi. y'k?Túrasha Jesus tuke áimchamiayi. Túmakui Israer-patri uuntri̱ chicharuk “Nekas iwiaaku Yusa náari̱i̱n tájame nekasa nu táchakminkia Yus íirmastatui. ¿Ame Krístukaitiam. Yusa Uchirí̱ṉkaitiam? Paant etsérkatá” tímiayi. u&c>Nuyá Israer-patri uuntri̱ wajaki Jesusan tímiayi “¿Áimtsumek. Turamainia nusha anturmammek?” %/=tiarmiayi “Ju̱ áishmaṉ chichaak “Yusa Uunt Je̱e̱n yumpuaran ataksha menaintiú tsawantin jeamminiaitjai,” tu chichamai” tiarmiayi. }$sTura Israer-patri úuntri̱sha Israer-shuara úuntri̱sha tura ashí naamka uunt armia nusha Jesusan wait-chichamja̱i̱ súmamtikiatai tusar áujmatiarmiayi. "+:Tura Pítiur árantak Jesusan nemarkin uuntri̱ je̱e̱n a̱a̱ri jeamiayi. Tura suntarja̱i̱ tsaniṉ pujusmiayi Jesusan itiurkartiṉ tusa. L!9Shuar Jesusan achikiarmia nusha Kaipiasai̱ júkiarmiayi. Nusha Israer-patri uuntrí̱yayi. Nui̱sha Israer-shuara jintinniuri̱sha Israer-shuara uuntri̱ armia nusha irunar matsamarmiayi. g G8Antsu yamaikia yaunchu Yúsnan etserin áararmia nu umínkiatí tusarum jútikrarme.” Tu tímiayi Jesus. Nuyá ni unuiniamuri̱ Jesusan Níniak ikiuiniak pisararmiayi. Israer-patri uuntri̱i̱n Jesusan júkiarmiania nu zm7Nuna tinia Jesus nu shuaran tiarmiayi “Átum kasá achiktaj tawa nútiksarum puniaja̱i̱sha numiji̱a̱i̱sha tarutniurme. Kame ashí tsawantai̱ Yusa Je̱e̱n atumja̱i̱ pujusan Yus-Chichaman etsermiajai. Nui̱sha achirkachmarme. W'6Tura nuna túramtaiṉkia Yus-Chichamnum tana nu uminkiachainti” tímiayi. uc5Wi wakeraknaka winia Aparun timiá untsurí̱ suntari̱n seakui páchitsuk akupturkainti. ¿Nu nékatsmek? }s4Túramtai Jesus tímiayi “Puniarum eṉkeata. Ashí puniaja̱i̱ máanainia nusha puniaja̱i̱ mantamnashtatuak. 93Nui̱ chikichik Jesusa tsaníakmari̱ ni puniari̱n ukuiniak shuara kuishi̱n tsupirkamiayi. Nu shuarsha Israer-patri uuntri̱ takarniuri̱yayi. jM2Takui Jesus tímiayi “Amikrú, ¿warí winitiam?” Nuyá achikiar Jesusan júkiarmiayi. L1Nu asamtai Jesusan tarí “Winiajai Uuntá” tinia mukunamiayi. 0Jútas, Jesusan sura, tuke Jesusai̱ jeatsuk nu shuaran tiarmiayi “Wi miniakkan mukunattajna núiti. Nu achiktarum.” q[/Jesus tu chichai̱ Jútas támiayi. Nusha ni unuiniamuri̱yayi. Nuja̱i̱sha untsurí̱ shuar puniaja̱i̱sha tura numiji̱a̱i̱sha winiarmiayi. Nu shuaran Israer-patri uuntri̱sha Israer-shuara úuntri̱sha akupka ármiayi. c?.Wari nantaktiarum. Wéartai. Súrutna nu winiawai” tímiayi. Jesusan achikiarmiania nu =s-Áujas umik ni unuiniamuri̱ pujamunmaṉ wémiayi. Tura tiarmiayi “Antsu yamaikia kanarum ayampratarum. Ura jeayi. Wi Aents Ajasu aiṉ, tunaarintin shuarnum surunkatin jeayi. b=,Túmainiakui nin ikiukin ataksha áujmia núnisaṉ Yúsan áujsataj tusa waketkimiayi. {o+Nuyá ataksha taa ni menaintiu unuiniamuri̱ tarimiayi. Tura kari̱ ti nupeteam ataksha kanúu pujuarmiayi. %C*Tinia ataksha we Yúsan áujeak tímiayi “Winia Aparú, Wi imiá nekasan wáitsatniuitkiuiṉkia nui̱kia Ame wakeramna nu atí.” Tu áujsamiayi. )Iwiáa pujusrum Yus áujsatarum. Tunáa nupettamkairap. Enentái̱min ti wakeriniaitrume túrasha aya̱shim pimpiruiti.” :m(Nuyá ni menaintiu unuiniamuri̱ pujuiniamunam waketki kanúu pujuinian jeariar Pítrun tímiayi “Átumka chikichik úraksha Wiji̱a̱i̱ iwiáa pujutin ¿tujinkiarmek? 'Tinia Jesus arantach we nui̱ tikishmar tsuntsuma Yúsan áujeak tímiayi “Winia Aparú, Wi túrunatniua nu nusháa iwiaramniaitkiuiṉkia ju̱ wáitsatniua nu tsaṉkatrukaip. Tura Wi wakeraj núniska áchati antsu Ame wakeram núnis atí” áujuk tímiayi. &Nuyá Jesus tímiayi “Ti kúntuts jakamnia enentáimjai. Atumsha ju̱i̱ pujusrum Wiji̱a̱i̱ métek iwiáa pujutarum.” z m%Tinia Pítruncha tura mai Sepetéu uchirí̱ jukí wémiayi. Nui̱sha ti kúntuts enentáimiuk wake mesekmiayi. * M$Nuyá Jesus ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ Jitsemaní náartin ajanam jeá tímiayi “Ju̱í̱ pujusrum nákarsatarum. Aranta ai̱ wena Yúsan áujsatjai.” M #Pítiur tímiayi “Maa, Ámiji̱a̱i̱ métek mántuiniakuisha peṉkesha natsantrashtatjame.” Ashí ni unuiniamuri̱ núnisaṉ tiarmiayi. Jesus Jitsemaní ajanam Yúsan áujsamiania nu z m"Tutai Jesus tímiayi “Nekasan tájame, ju̱ kashi atash shiniatsa̱i̱ṉ menaintiú natsantrurtatme.” _ 7!Takui Pítiur tímiayi “Chíkich natsantramainakuisha wikia túrashtatjai.” Q Tura nantakin Kariréa nuṉkanam Wi émkattajai átum wéatsrumin.” <qNui̱ Jesus tímiayi “Ju̱ kashi átum Winia ashí natsantrurtatrume. Kame Yus-Papinium áarmaiti “Murikiu wáinniun mantuattajai túram murik pisarartatui.” Tu áarmaiti. KYús-kantan kantamáwar umikiar Uriwiu náinnium wearmiayi. eCTura ataksha átum Yus akupea nui̱ jeatsrumniṉ ju̱ uwa yumiri̱n umarchattajai. Tura tsawant jeamtai atumja̱i̱ Yus akupeana nui̱ yamarman umartatjai” tímiayi Jesus. Pítiur natsantratniua nuna Jesus ujakmiayi +OJu̱ka winia numparuiti. Tura winia numpar puármatai, yamaram chicham nekas uminkiattawai tawai. Tura puármatai untsurí̱ shuara tunaari̱n tsaṉkurattawai. lQNuyá piniṉkian achik Yúsan yumiṉsamiayi. Tura suiniak tiarmiayi “Ju̱sha ashí umartarum. 1[Tura yurumuk pujuiniai̱ Jesus yurumkan achik Yúsan yumiṉsamiayi. Tura puur ni unuiniamuri̱n suiniak tímiayi “Ju̱ yuatarum. Ju̱ka winia aya̱shruiti.” Nuyá Jútas suruktaj tana nu Nin tímiayi “Uuntá nuikia ¿wiáshitiaj?” Takui Jesus tímiayi “Ee, nekas ámetme.” ,QWi Aents Ajasu asan Yus Chicham tana nuja̱i̱ métek túrunattajai. Túrasha shuar Winia surutkattana nuka ti asutniátin asa akiinmainchu ajakuiti” tímiayi. ucMai tu awajenam Jesus tiarmiayi “Wi nú piniṉnumaṉ jimiartukan yuajna ju̱ Winia surutkattawai. g~GNuna takui ti kúntuts enentáimprar mai aní awajiarmiayi “Uuntá, ¿wiáshitiaj?” ~}uNui̱ yurumáiniai̱ Jesus tiarmiayi “Nekasan tájarme, átum pujarmena ju̱yá chikichik Winia surutkattawai.” j|MTura kashi ajasái̱ Jesus ni tuse (12) unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ misanam yurumuk pujumiayi. k{OTutai ni unuiniamuri̱ wear Jesus timia nuna umikiar paskua nampertin yurumátniun iwiararmiayi. z-Tuíniakui Jesus tímiayi “Péprunam wetarum. Nui̱ chikichík shuara je̱e̱n jearum titiarum “Uunta chichaak “Winia tsawantur ishichik ajasai. Tuma asan paskua namperan winia unuiniamurja̱i̱ ame je̱e̱mi̱i̱n yurumátjai” tawai” titiarum” tímiayi. 5ycWakapruachu tantan yurumáinia nú námper yama naṉkamkui Jesusa unuiniamuri̱ tariar aniasarmiayi “¿Tui̱ paskua námper iwiaarakrin yurumáttam?” tiarmiayi. {xoNu akikiam Jútas itiurak Jesusan súsaraintiaj tu enentáimias wekaimiayi. Kristu jakamu enentaimtustin námper }wsTura jeari tímiayi “Jesusan achikia amakui ¿urutmá akirkaintrum?” Takui trainta (30) kuítian akikiarmiayi. v'Nuyá Jesus tuse (12) unuiniamunmaya̱ chikichik ni naari̱ Jútas Iskariúti Jesusan suruktaj tusa Israer-patri uuntri̱i̱n wémiayi. Ku Nekasan tájarme, ashí nuṉkanam uwempratin chicham etsernakui tuke ju̱ nuwa̱ pachinias etsernaktatui. Túramtai ni túramuri̱ kajinmankishtatui” tímiayi. Jútas Jesusan surukmiania nu _t7 Ju̱ nuwa̱ kuṉkuinja̱i̱ ukatrurai̱ ju̱ka, Wi iwiarnastin asamtai áitkiarayi. `s9 Kuítrincha tuke atumja̱i̱ pujushtatuak. Antsu Wikia atumja̱i̱ tuke pujushtatjai. r  Jesus tuinian anturak tiarmiayi “¿Urukamtai ju̱ nuwa̱ yajauch enentáimtarum? Túrutana ju̱ ti péṉkeran túrayi. ^q5 Antsu ti kuitja̱i̱ suruk shuar kuítrincha ainia nuna yái̱tskesha” tiarmiayi. pTúramtai ni unuiniamuri̱ nuna íisar kajerkar tiarmiayi “¿Urukamtai au kuṉkuin imiá kuítniasha áantrasha wasurea? 9okNui̱ pujai̱ nuwa̱ ti kuit jeá kuṉkuinian arapástru tutai kaya najanamunam piakun itiamiayi. Tura Jesus misanam yurumátaj tusa pujan tarí nu kuṉkuinian ukatramiayi. Tn!Jesus Petania péprunam pujus tunamaru Semuṉka je̱e̱n pujumiayi. m Tura tiarmiayi “Jístatin túrachminiaiti aents téetet ajara̱i̱ṉ tusar.” Nuwa̱ Jesusan kuṉkuinian ukatramiania nu _l7Nui̱ anaṉkatin chichamja̱i̱ Jesus achikiar maatai tusar chichaman jurusarmiayi. 8kiNuyá Israer-patri uuntri̱sha Israer-shuara jintinniuri̱sha Israer-shuara úuntri̱sha Kaipiasa je̱e̱n áa̱rin iruntrarmiayi. Kaipiassha Israer-patri uuntri̱yayi. j7“Atumsha nékarme, Paskua jisat jeatin jimiarchik tsawant ajasai. Nui̱ Wi Aents Ajasu asamtai krúsnum máawarti tusar surutkartatui” tímiayi. @i }Jesus ashí nuna tinia umik ni unuiniamuri̱n tiarmiayi h'.Nu shuarka tuke wáitsatniunam weartatui. Tura Yus achikma ainia nusha tuke iwiaaku Yusja̱i̱ pujustinnium weartatui” tímiayi Jesus.(gI-‘Wi Uunt Akupin asan tiartatjai “Nekasan tájarme, Ashí Wíi shuar, péejchachisha waitnentrachmarum nui̱ Winiasha túrutachuitrume” tiartatjai. lfQ,‘Tutai niisha turutiartatui “¿Urutia, Uuntá, tsukamakmesha, kitiamakmesha, wait ajaknísha, pushiram imiampramsha, jáakmesha, tura sepunam wait ajá pujamnisha íisha winitir yáiṉchamajⁱ?” turutiartatui.’ +eO+Wait ajá wekai̱sha ikiatrachmarme. Pushirun imiamprai̱sha entsartin suruschamarme. Jaa tepai̱sha tura sepunam eṉketai̱sha íiraichmarme” tiartatjai.’ Ud#*Átumka Wi tsukamai̱ ayurtuachmarme. Kitiamai̱sha umartin suruschamarme. pcY)‘Wi Uunt Akupin asan menaaruini̱ wajainian tiartatjai “Atumsha yajá wetarum. Yajauchiji̱a̱i̱ yumiṉkramuitrume. Yus uunt iwianchi ni suntari̱ji̱a̱i̱ tuke kajinkiashtin jinium apeatniua nui̱ wétatrume atumsha. Cb(‘Turutainiakui Wi Uunt Akupin asan tiartatjai “Nekasan tájarme, ashí ju̱ wíi shuar péejchachisha waitnentramarum nu Winia anentakum túraitrume” tiartatjai’ tímiayi. paY'Urutia iisha jaa tepamin tura sepunam eṉketmin wainkiarsha winitir íimiajⁱ?” turutiartatui.’ A~~}b||4{{8zz*y3xww0uts]r^qq!oo[nmll.kkQjjZiahoggJf&eedd.ccBbbgaa*``'_^^ ]]7\\[~[ZZ#YYRXXWWRWVV0UUmTTSS2RQQPPjOO==M<<<=;:99x88766]55*44L33%2221000 /c.--p,,<+x**P))x(n'n&& % $U##h"!r Wxga,!Hn:foc 0 q  v@YOd_7Tuma asamtai Pariséusha, Israer-shuara jintinniuri̱sha Jesusan chicharainiak “¿Urukamtai ame unuiniamuram ii uuntri̱ jintintramniuitiaj nuna túruiniatsu. Urukamtai ikijmiatskesha yurumáinia?” tiarmiayi. gGPéprunmaya̱ tari “ikijmiatsuk yurumáshtiniaiti” tiniu ármiayi. Tura ti untsurí̱ ni uuntri̱ túrutairi̱ núnisaṉ ármiayi. “Tsapancha, ichiṉnasha, jiruncha, peaknasha nijiakartiniaiti” tiniu ármiayi.) (Kame Pariséusha, tura ashí Israer-shuarsha, ni uuntri̱ jintintiamuri̱n umikiar ti núkap ikijmiarar yurumin ármiayi. ~~uTura Jesusa unuiniamuri̱n ikijmiatsuk yurumun wáinkiar “Israer-shuara túrutairi̱n túruiniatsui” tiarmiayi. ^} 7Pariséusha, Israer-shuara jintinniuri̱sha Jerusaréṉnumia̱ Jesusan tariarmiayi. |8Tura Jesus wekaak wémia nui̱sha, péprunmasha, shuar matsatmanumsha, ishichik matsatkamunmasha jaan itiariar jintiá áeprusarmiayi. Túmainiak Jesusan pushirmin antiṉtaj tusar seawarmiayi. Tura ashí antiṉkiarmia nuka péṉker ajasarmiayi.y{k7Tura “Jesus pujawai” táman antukar, ashí je̱a̱nmaya̱ jaan ni peakrintiuk Jesus pujamunam itiaarmiayi. Uz#6Kanunmaya̱ jíintrarmatai, nu nuṉkanmaya̱ shuar Jesusan nekaawarmiayi. jyM5Nuyaṉka kati̱ṉkiar, Jinisarít núṉkanam jeawarmiayi. Jeawar kanun ajui̱niarmiayi. mxS3Nuiṉkia entsaya̱ kanunam waka eṉkempramiayi. Túramtai nase̱sha majaantmiayi. Ni unuiniamuri̱nkia enentái̱ kiritia áintsaṉ ásarmatai Jesus yurumkan núkap awajsamia nuna paant nekaatniun tuke tujinkiarmiayi. Tuma ásar yamái túrunamu itiurak aankia tusar ti enentáimprar sapijmiakarmiayi. Jinisarítniumia̱ shuáran Jesus tsuármiania nu w2Ashí wáinkiar ti ashamkarmiayi. Tura Jesus wárik nin chicharuk “Kakaram ajastarum, wíitjai Jesus; ashamprukairap” tímiayi. {vo1Jesus entsá wekaan ni unuiniamuri̱ wáinkiar, wakanchashit, tu enentáimprarmiayi. Túrawar ti untsumkarmiayi. guG0Jesusa unuiniamuri̱sha wia-wiantainiakua ti pimpikiarmiayi, nase̱ tukumma ásar. Nuna Jesus wáiniak tsawa̱rtin ishichik ajasmatai entsá pátatek wekas nin jeariarmiayi. Tura naṉkaamaktiasa wea núnisaṉ wémiayi. itK/Tura kirit ajasmanum kánuka antumiaṉnum ajapén nanammiayi. Jesuska niṉki juakmiayi. Ps.Shuáran áujas ikiuki Yusja̱i̱ chichastaj tusa náinnium wémiayi. Ar{-Nuyá Jesus ni unuiniamuri̱n chicharainiak “Kanunam eṉkemprarum, katiṉkrum amain émaa ajatarum, Petsaitia péprunam. Wisha ju̱ shuaran áujsan ikiuktiatjai” tímiayi. q,Nu yurumkan ti untsurí̱ yurumáwarmiayi. Aya áishmaṉkak seṉku mir (5.000) ármiayi. Jesus entsá pátatek wekasamiania nu \p1+puunaruncha, namak ampirmancha achikiar, tuse chaṉkinian áimkiar júkiarmiayi. )oM*Ashí yurumáwar ejemararmatai, nnU)Jesuska seṉku tantancha, jímiar namaknasha jusa, yakí nayaimpinmaani̱ íimias Yúsan yumiṉsamiayi. Tura yurumkan púurmiayi. Puur ni unuiniamuri̱n súsarmiayi. Namaknasha puur súsarmiayi, ashí shuáran ajamsarat tusa. _m7(Aṉkant aṉkant siaṉ siaṉsha, seṉkuenta seṉkuenta iruntrar matsamsarmiayi. al;'Tutai Jesus tímiayi “Ju̱ shuar chírichriniam pujusarti tusar akupkatarum.” Zk-&Tura Jesus ni unuiniamuri̱n chicharainiak “Tanta takakrum nu iistarum ¿urutmak aa?” tímiayi. Tutai nekapmarar chichainiak “Tántaka séṉkuchikiiti, tura namaksha jímiarchikiiti” tiarmiayi. Fj%Tutai Jesus chichaak “Atumek ayuratarum” tímiayi. Tutai “Iisha ju̱ shuar ayuratai tusar, ¿jimiará siaṉ kuitja̱i̱ yurumak sumaktai tusar wétinkiaitiajⁱ?” tiarmiayi. zim$Shuar wari akupkarta. Tíjiu̱ch péprunmasha, shuarnumsha wearti, ni yurumkari̱ sumarmakaratⁱ” tiarmiayi. whg#Nuyá ki̱akui ni unuiniamuri̱ Jesusan tariar chicharainiak “Atsamunam pujatsjik; tura yamái kí̱atsuk. Pg"Jesus kanunmaya̱ jiinki ti untsurí̱ aents iruntrar matsatun wáinkiamiayi. Murik péṉker wáinchatai̱ya núnisaṉ matsatu ásarmatai Jesus nin wáitnentrarmiayi. Tura núkap unuiniararmiayi. 6fe!Túrasha shuar ni wéenan wáinkiarmiayi. Tura “Jesusaiti” tiarmiayi. Tuma ásar ashí péprunmaya̱ untsurí̱ shuar tseke̱ ashintiukar, ni jeatniunam nákakarmiayi. weg Nuyá Jesus ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ kanunam eṉkemprar, aents atsuiniamunam jeatai tusar jíinkiarmiayi. Vd%Tura untsurí̱ shuar táiniakui, niisha ankant ajastinniasha yurumátniuncha tujinkiarmiayi. Tuma asamtai Jesus chichaak “Iiji̱a̱i̱ wemí aents atsuiniamunam; nui̱ ishichik ayamprarmi” tímiayi. "c=Tura Jesusa unuiniamuri̱ Nii akupkarma nu, ataksha waketki káunak irunturarmiayi. Ashí nii túrawarmia nuna, unuiniararmia nunasha ujakarmiayi. bJuaṉ maamun antukar ni unuiniamuri̱ ni aya̱shi̱n iwiarsatai tusar júkiarmiayi. Seṉku mir áishmaṉkan Jesus ayuramiania nu a3Túramtai suntar wari we, sepunam Juaṉka muuke̱n tsupikmiayi. Tsupik, amamkunam itiá, nuwa̱n susamiayi. Túram achik ni nukurí̱n susamiayi. a`;Tuma asa uunt akupin Juaṉka muuke̱ itiata tusa ni suntari̱n wárikmas akupkamiayi. #_?Nuna takui uunt akupin ti kuntuts enentáimpramiayi. Tura nii tiniu asa ni amikri̱ matsatainia nu antukaru ásarmatai surimkiatniun tujinkiamiayi. ^ Nu chichamaik nuwa̱ch wari wayá Erutisan chicharuk “Yamaikia uunt amamkunam Juaṉka muuke̱n wakerajai” tímiayi. %]CTutai nuwa̱ch jiinki ni nukurí̱n Jirutíasan chicharuk “¿Wariniak seattaj?” tímiayi. Tutai “Imiakratin Juaṉka muuke̱ seata” tímiayi. \Nekas tájame, ashí ame seatmena núnaka amastatjai. Wats, seatkumniṉkia takakjana nuna jímiapetek nakakan, amastatjai” tímiayi. a[;Nui̱sha Jirutíasa nawantri̱ wayá jantsemámtai Erutis tura niiji̱a̱i̱ nampernum matsamarmia nusha shiir enentáimsarmiayi. Túramtai uunt akupin nuwa̱chin chicharuk “Ame wakeram nu seattia. Wi amastatjai. aZ;Jirutías, itiurak máawaj tu puja̱i̱, uunt akupin Erutis, ni akiiniamu tsawantri̱ jeamtai, ni suntari̱ncha, Kariréa nuṉkanmaya̱ úuntri̱ncha, kuítrintin armia nunasha untsukar, namperan najanamiayi. YJuaṉsha tuke enentáiji̱a̱i̱ Yusa jinti̱n wekainiuyayi. Erutis, ni esetar enentáimniun neka asa Juáṉkan ashamak Jirutías wakeramuri̱n túrawa̱i̱ṉ tusa suritkiamiayi. Kame Erutis Juaṉ étserman nékachuitiat antuktinian wakerimiayi. X-Kame Uunt akupin Erutis, ni yachi̱ Jiripi nua̱ri̱n nuatkamiayi. Nu nuwa̱ naari̱ Jirutíasaiti. Juaṉsha uunt akupniun Erutisan chicharuk “Yatsumi nua̱rí̱ akintrukchatniuitme’ tímiayi. Tutai nuwa̱ Jirutías Juáṉkan ti kajerkamiayi. Tura Juáṉkan máataj tusa wakerimiayi. Túrasha uunt akupin Erutis nuna surimkiamiayi. Antsu Juaṉ achikrum sepunam eṉkeatarum tusa akupkamiayi. WErutis nuna antuk “Nekas Juáṉkaiti. Ni muuke̱n tsupiktinian akupkamiaj nu, jakamunmaya̱ nantakniuiti” tímiayi. VTura chíkich shuar “Eríasaiti” tiarmiayi. Chikichcha “Yúsnan etserniuiti, yaunchu etserniuya núkete” tiarmiayi. [U/Jesusa náari̱n tura ni túramuri̱n ashí aents áujmatin ásarmatai, uunt akupin Erutis nuna antukmiayi. Erutiska “Imiakratin Juaṉ jakamunmaya̱ nantakni. Tuma asa ti kakaram takaawai” tímiayi. T7 Tura iwianchruku enentái̱ya̱ iwianchin ji̱i̱rki akupkarmiayi, tura asuitiji̱a̱i̱ yakarar untsurí̱ jáinian tsuararmiayi. Juanka jakamuri̱ uSc Nuyá Jesusa unuiniamuri̱ jíinkiar enentái yapaji̱ar Yúsai̱ enentáimtumartinian etserkarmiayi. R} Tura náṉkamas aents atumin awaintiamainiachkuisha, anturtamainiachkuisha, nuyá jíinkirum, nu shuar yajauch áiniawai tusarum, atumí nawe̱ nuṉka akakekrum ikiuktiarum. Kame Yus áentsun nekapsattana nú tsawant jeamtai, nu shuarnaka asutiattawai. Sutuma péprunmaya̱ shuarja̱i̱ tura Kumura péprunmaya̱ shuarja̱i̱ naṉkaamas nin asutiattawai” tímiayi Jesus. mQS Tura je̱a̱ waya̱rmena nui̱ṉ pujustarum; pujá-pujakuarum nuyá chíkich peprunmasha wetarum. JP  Sapat uwekatarum, tura entsartincha jímiar jukiirap, tímiayi. O1Tura chicharuk “Jintiá yurumátniusha jukiirap, uyu̱ntrumi̱i̱ncha kuitcha eṉkearum jukiirap. Antsu aya áanik mashtuṉ jukiirum wetarum. 0NYTuse unuiniamuri̱n untsuk jímiarchik jímiarchik werum Yus-Chicham etserkatarum tusa akupkarmiayi. Tura iwianchin nupetkarat tusa ni kakarmari̱n súsarmiayi. ~MuTura nekas enentáimtacham “¿urukamtai nusha?” tu enentáimsamiayi. Nuya̱sha chíkich péprunam wayá, chíkich péprunam wayá Yus-Chichaman unuíniakní wekaimiayi. Yus-Chicham etserkatarum tusa Jesus ni unuiniamuri̱n akupkarmiania nu #L?Tura nui̱sha, ni nuṉke̱nkikia aentsti tujintiamun túratniun tujinkiamiayi. Antsu jaancha aya ishichik ni uwe̱je̱ja̱i̱ antiṉ tsuármiayi. 8KiTúrasha Jesus nin chicharuk “Yúsnan etserniun chíkich nuṉkanmaya̱ṉka shiir anturainiawai. Antsu ní nuṉkeya̱ṉka, ní shuarsha anturainiatsui” tímiayi. |JqJu̱sha karpintíruchukait; Maríi uchirí̱nchukait. Ni yachi̱sha Jakupusha, Jusesha, Jútassha, Semuṉsha nékatsjik. Tura ni umai̱sha ju̱i̱ iiji̱a̱i̱ pujuiniatsuk” tiarmiayi. Túrawar Nin nekas enentáimtustinian tujinkiarmiayi. INui̱sha ayampratin tsawant jeamtai Israer-shuar iruntainiam wayá unuiniamiayi. Tura Jesusan anturkarmiania nu ti enentáimsarmiayi. “¿Ju̱sha tui̱ unuimiaruit. Ni nekaatniuri̱ncha yaki susait. Tura aentsti tujintiajnia nuna Niisha itiurak tura? ]H 5Jesus nuyá jiiṉki ni nuṉke̱n waketkimiayi. Ni unuiniamuri̱sha nemariarmiayi. uGc+Jesuska chichaak “Atumsha peṉké etserkairap’ tímiayi. Tura “nuwa̱ch ayuratarum” tímiayi.F*Nuwa̱ch tuse uwí takakuya nu, nú chichamaik nantaki wekasamiayi. Túramtai nui̱ pujuarmiania nu ti enentáimprarmiayi. E/)Tura waya̱war Jesuska nuwa̱chi̱ uweje̱n achik tímiayi “Taritia kumi.” Nusha shuar chichamja̱i̱nkia “nawantrú nantáktiá” tawai. @Dy(Nuna takui wishikrarmiayi. Tura Jesus ashí ji̱i̱r akupkarmiayi. Áyatik nuwa̱chi̱ aparí̱n, nukurí̱ncha tura Niiji̱a̱i̱ táaruncha nuwa̱chi̱ tepamuri̱n jukimiayi. &CE'Tura nuwa̱ch peṉké jakan nékayat, wayá nin chicharuk “¿Urukamtai timiá úutrum, tura wa wa ajarum? Nuwa̱ch jákachai, antsu kanarai” tímiayi. B&Iruntai je̱a̱ uuntri̱ je̱e̱n jeawar, áentsun charaatum ajainian, úutainian untsumuk ajainiancha Jesus wáinkiamiayi. nAU%Tura Niiji̱a̱i̱ wétinian aya Pítruncha, Jakupuncha ni yachi̱ Juaṉja̱i̱ tsaṉkatkarmiayi. )@K$Tura Jesuska, nii tiarmia nuna ántayat, núnaka pachitsuk, iruntai je̱a̱ uuntri̱n chicharuk “Ashamkaip; áyatik nekas enentáimtursata’ tímiayi. Q?#Tura Jesus nuna tuke chichas pujai̱, iruntai je̱a̱ uuntri̱ je̱e̱nia̱ tariarmiayi. Tariar chicharainiak “Ame nawantrum jakayi. ¿Urukamtai Unuikiartin tuke itit awajsatam?” tiarmiayi. $>A"Takui Jesus nin chicharuk “Nawantru, Winia nekas enentáimtursa asakmin, péṉker awajtamsaitme. Shiir wetá, tura tuke péṉker pujusta” tímiayi. -=S!Nuiṉkia nuwa̱sha, ni aya̱shin túruna nuna nekáa, ti ashamak kuraimiayi. Tura Jesusan jeari̱ tikishmatramiayi. Tura ni túrunamuri̱n ashí paant ujakmiayi. ?<y Tura Jesus, yaki túruta tusa ashi íimpramiayi. ;Tutai ni unuiniamuri̱ tiarmiayi, “Untsurí̱ Ámin antinmainiasha ¿urukamtai “yaki winia antintkia” tame?” (:ITura nuiṉ Jesuska, ni kakarmari̱ji̱a̱i̱ tsuarman nekapmampramiayi. Tura nuna nekáa, ayantar chichaak “¿Yaki winia pushirun antintruka?” tímiayi. 9Tura Jesusa pushiri̱n antiṉ nú chichamaik numpa ájapman meṉkakamiayi. Péṉker ajasman aya̱shi̱i̱n nekapramiayi. f8E“Wi aya ni pushiri̱n antiṉnaka péṉkerapi ajasaintjia” tu enentáimiar túramiayi. j7MNu nuwa̱sha, Jesus túramun antuku asa, ni ukuurini̱ amainia̱ṉ ni pushiri̱n antiṉmiayi. 66eTi untsurí̱ tsuakratin nincha iisu armiayi. Tura iyamsha ti wáitias pujuyayi. Tura ni kuítri̱ncha ashí ajapaitiat tsuámarchauyayi; antsu tsuamsha nu arant ajauyayi. j5MNui̱ pachitkia nuwa̱ ti jaa wémiayi. Niisha tuse uwí numpan ajapeak wáitias pujuyayi. n4UTu tímiatai Jesus niiji̱a̱i̱ wémiayi. Tura untsurí̱ shuar wena ásar Nin chánuarmiayi. '3GPiniakumar ti seak, “Winia nawantur jarutui. Winitiá, túram péṉker ajasat tusam uwejmi̱ji̱a̱i̱ antintrukta. Nuiṉkia jarutkashtatui” tímiayi. 2Tura Israer-shuar iruntai̱ je̱a̱ náampruku, ni naari̱ Jairu, támiayi. Taa, Jesusan wáiniak, piniakum tepersamiayi. 1Ataksha Jesus kanuja̱i̱ katiṉmatai, aents untsurí̱ Nin irunturarmiayi. Jesuska antumiaṉka káanmatkari̱ wajamiayi. k0OTutai áishmaṉsha wémiayi. Tura antsu Tekapuris nuṉkanam Jesus nin péṉker awajsamia nuna ashí shuaran ujakmiayi. Nu nuṉkanmaya̱ shuarka nuna antukar ti enentáimprarmiayi. Jimiará jaan Jesus tsuármiania nu 1/[Tura núnaka Jesus suritkiamiayi. “Antsu ame je̱e̱mi̱i̱n, áminiurmi̱i̱n weme, ashí Uunt Yus túrutma nu tura waitnentrampra nusha ujakarta” tímiayi. I. “Wi Ámiji̱a̱i̱ tuke tsaniṉkian wekasatjai” tímiayi. -)Tuma asamtai ni nuṉke̱ya̱ jiinki wetá tusa seawarmiayi. Jesus kanunam eṉkemamtai áishmaṉ nuik iwianchruku amia nu Jesusan chicharuk b,=Tura waketkiar kuchi túrunamuncha iwianchruku péṉker ajasmancha mash etserkarmiayi. .+UTúrawar Jesusa̱i̱ jeawarmiayi. Jeawar áishmaṉ yaunchu iwianchrukun yamaikia péṉker ajasun pushiri̱n entsar pujan wáinkiarmiayi. Wáinkiar ashamkarmiayi. * Túrunamtai kuchin wáinin pisarar péprunmasha shuarnumsha nuna etserarmiayi. Tuma asamtai iyutai tusar ashintiukarmiayi. )1 Tuiniakui Jesus “ayu” tímiayi. Takui íwianch áishmaṉkai̱nia̱ jíinkiar kuchiniam eṉkemáwarmiayi. Kuchisha ti untsurí̱, jimiará mir (2.000) áchiawash. Ashí mash nánatanam iniaawar antumiaṉnum iniaṉkarmiayi. Nui̱sha entsá ki̱akar jakerarmiayi. Y(+ Tuma asamtai, kuchiniam eṉkemátin tsaṉkatrukta tusar Jesusan seawarmiayi. R' Nui̱sha nainnium nuntumas untsurí̱ kuchi shushuṉmak matsamarmiayi. \&1 Nuna ti̱ amik, nu nuṉkanmaya̱ akuptuka̱i̱ṉ tusa Jesusan ti seamiayi. %9 Takui Jesus tímiayi “¿Ame náarmesha yait?” Tutai niisha aya̱k “Untsurí̱ ásar wikia Untsurí̱-suntar tu anaikiamuitjai” tímiayi. $Túrunamtai Jesus chicharuk “Iwianchiá, ni enentáiya̱ jiinkitia, tájame” tímiayi. Takui íwianch kakantar chichaak “¿Winiasha urukamtai tarutnium, Uunt Naṉkaamaku Yusa Uchiri̱ Jesusá? Yus iirmanum wáitkiarsaip, tájame” tímiayi. V#%Tura yajaya̱ṉ wáiniak Jesusan tseke̱ tarimiayi; tura tikishmatramiayi. i"KTuke tsawai̱sha káshisha, iwiartainiumsha murasha kayaja̱i̱ ijiumak untsumuu wekainiuyayi. .!UJiruja̱i̱ nawenmasha, uwejnumsha tuke jiṉkiau ármiayi. Túramaitiat jinkiaarman tsuriar tepet-tepet awajmiayi. Tura ti kakaram asamtai nin nupetkachminiuyayi. e CNu shuar iwiartainium tuke pujuyayi. Tura jiruja̱i̱nkia nin jinkiaatniun tujinkiarmiayi. {Jesus kanunmaya̱ jiinkimtai áishmaṉ iwianchruku, shuar jakáa iwiartainiumia̱ wárik taa Jesusan iṉkiuṉmiayi. ? {Nuyá antumiaṉ amaini Jatara nuṉkanam jeawarmiayi. q[)Tura imiá ashamainiak “¿Maa ju̱sha yait? Nasesha entsasha nin umirainiatsuk” tunaiyarmiayi.(Túrunamtai Jesus ni unuiniamuri̱n chicharainiak “¿Urukamtai ashamarum? Itiura Yus nekas enentáimtatsrum” tímiayi. 3_'Tutai Jesus nantaki nase̱n kakantramiayi. Entsancha chicharuk “Takamatsata. Miaku ajasta” tímiayi. Tutai nase̱sha meṉkakamiayi, entsasha miaaku ajasmiayi. -S&Jesuska kanú seṉkari̱n atamprus kanúu tepemiayi. Tura, ni unuiniamuri̱ Jesusan ishintiak chicharuk “Uunta ii waya̱jnia ju̱ka pachitmatsmek” tiarmiayi. fE%Tura nase̱sha ti nasenkatasa naṉkammiayi; chíchimi kanunam yaráná piáktasa ajamiayi. 9$Tutai kanunam eṉkemprarmiayi. Chíkich shuarnaka káanmatkanam ikiukiar Jesusan kanunam pujan júkiarmiayi. Chíkich kanunmaya̱sha atampriarmiayi. {o#Nu tsawantai̱ etsa akaikimtai Jesus ni unuiniamuri̱n chicharainiak “Entsa amain katiṉtai” tímiayi. <q"Chíkich shuaran aya métek-taku chichamja̱i̱ ujaamiayi; antsu ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ Niṉki pujus ashí paant jintintrarmiayi. Nase̱ncha, entsancha Jesus imijiánmia nu !Núnisaṉ Jesus untsurí̱ métek-taku chichamja̱i̱ Yus-Chichaman ujaamiayi. Nii nekaatniun jearmia nunak ujaamiayi. 5 Tura araam tsapái̱ ashí naṉkaamas uunt ajawai; tura tseṉkeakmari̱sha kámpuram asamtai nui̱ mikintranam chiṉkisha shiir ayamainiawai.” s_Mustasa jiṉkiaí araamua nuja̱i̱ métek-takuiti. Nu jiṉkiaisha ashí naṉkaamas ishitiupchichiti. Ataksha Jesus tímiayi ‘¿Yusa akupeamuri̱ wariji̱a̱i̱ṉkⁱ nakumkataj. Wariji̱a̱i̱ṉkⁱ métek-takuit? I Túruna káakmatai júuktin tsawant jeayi tusar juíniawai.’ yKame jiṉkiái nuṉkanam init aku niṉki tsapaatsuk; emka nukareawai, nuyá tuyu̱reawai tura nujamar katsua̱wai. ~uJiṉkiáin atsaamar, untsurí̱ kanar, tsawa̱r, uruksanpi tusa nákawai. Tura itiura tsapainia núnaka nékatsui. Nuyá Jesus chichaak ju̱na tímiayi ‘Yusa akupeamuri̱ jú̱nisaiti. Shuar jiṉkiain atsaampratniua núniskete.  %Tuma asamtai shuar núkap takakna nu patatnastatui. Antsu chíkich shuar ishichik takakuk jurunkittiawai.’ Yusa akupeamuri̱ jú̱nisaiti L Tura nuyá tímiayi ‘Ántarmena nu esetrarum enentáimsarum antuktarum. Urutá péṉkerak enentáimsatarum, núnisaṉ Yuska ámin nekaatniun suramsattarme, tura nú núkap patatramsattarme. - UKuíshim ákuiṉkia antuktarum.’  Núnisaṉ ashí u̱u̱kma ana nu ukunam paant nekanattawai. Tura núnisaṉ yamái ishishmasa chichasmasha ukunam paant nekanattawai. , QNuyá Jesus ju̱na tímiayi ‘¿Shuar shiripkin ekeemak itiá pitiaknum eṉkeattawak. Peaknum wakenam ikiustatuak? Atsá. Antsu misanam ekentsashtinkiait. Tura chíkich ántuiniamusha péṉker núṉkanam atsaampramua núniskete. Nú shuarsha Yus-Chichaman antukar umiiniawai. Tura nerenawai, chíkich shuar trainta, chíkich shuar sesenta chíkich shuar siaṉsha nerenawai.’ U̱u̱kma ana nu paant nekanattawai ucÁntuiniayat ju̱ nuṉkanam ana nuna ti páchiniawai. Tuma ásar kuítian tura shiirmachin ti takustinian wakeruiniawai. Nú wakeramu ni enentái̱n Yus-Chicham ana nuna kaṉkar emeṉkatui. Tuma asamtai nerektinian tujintiainiawai. pYChíkich ántuiniamuka jaṉkí nupanam atsaampramua núniskete. Nu shuar Yus-Chichaman ántuiniawai. 7gTura ni kaṉkape̱ atsakui, aya ishichik katsuiniawai. Tura ukunam, Yus-Chichaman wakeruiniakui shuar kajeram tura chíkich itiurchatan wáinkiar Yúsai̱ya̱ kanainiawai.  Chíkich shuar ántuiniamu kayanam atsaampramua núniskete. Niisha chichaman antukar wárik warainiak umiktasa wakeruiniawai. >uJiṉkiái jintiá iniaarua nuna chíkich shuar ántuiniamun nakumui. Nu shuar chichaman ántuiniawai. Tura antukarmatai Satanás wárik tarí ni enentái̱n atsaampramun jurawai. >wAtsaamniua nuka Yus-Chichaman étserna nuna nakumui. !; Tura tímiayi ‘Wi jintintiajrumna nú métek-taku chicham nekaachurmek. Nu nékachkurmeka ¿itiurak chíkich métek-taku chichamsha nekaatarum?  Íiniayataṉ wáinkiacharat tusa, antukarsha nekaacharat tusa, umirtsuk ni tunaari̱ tsaṉkurnacharat tusa túrattawai’ tímiayi. 4a Tutai Jesus chichaak “Yuska ni akupeamuri̱n atumin paant nekamtikramattsa wakerutmarme. Antsu chíkich shuarka aya métek-taku chichamja̱i̱ jintintiáwartatui. 0~Y Untsurí̱ wearmatai, ishichik Niiji̱a̱i̱ juakarmiania nu, ni tuse unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ aniasarmiayi “¿Ame jintintiamna nusha warimpiait?” tiarmiayi. 6}g Kuíshim ákuiṉkia antuktarum” tímiayi. |Chikichcha péṉker nuṉkanam iniararmai. Tura tsapainiar nerekarmai, chíkich trainta, chíkich sesenta, chíkich siaṉ nerekarmai. r{]Chikichcha jaṉkí nupanam iniararmai. Jaṉkisha tsapainiar kaṉkar ajakrarmai; túram nerekcharmai. KzTura etsa etsantar sukuám kaṉkape̱ atsá asamtai káararmai. ywChikichcha kaya írunmanum iniararmai, nuṉka ishichik ámanum. Tura nuṉka ishichik asamtai wárik tsapainiarmai. Zx-Atsaamkui ni arakri̱ jintiá iniararmai. Chiṉki yakiya̱ káutkar yuawarmai. @w{“Antuktarum. Atsaamin atsaamprataj tusa jíinkimiai. ^v5Jesuska métek-taku chichamja̱i̱ ti jintintiármiayi. Jintintiuk ju̱na tímiayi: Iu Nuyá jiinki antumiaṉka yantame̱n Jesus ataksha unuiniartinian juarkimiayi. Tura untsurí̱ shuar iruntrarmatai, kanunam eṉkempramiayi. Shuarsha antumiaṉka káanmatkari̱n pujuarmiayi. rt]#Shuar Yusa wakeramuri̱n uminiana nu winia yatsuruiti, winia umaruiti, winia nukuruiti” tímiayi.Zs-"Nin téntakar pujuarmia nuna iis “Jú̱iti winia nukurka, yatsurka, tímiayi. Vr%!Tutai Jesus chichaak “Ya ainia winia nukursha yatsursha” tímiayi. uqc Shuar Jesusan téntak pujuarmia nu tiarmiayi “Iis, nukusha, yatsumsha a̱a̱ wajasar untsurmainiawai.” ppYNuyá ni yachi̱ ni nukurí̱ji̱a̱i̱ taar a̱a̱ wajasar, Jesusan untsukat tusa akupkarmiayi. hoI“Jesuska iwianchrukuiti” tuíniakui Jesus nuní tímiayi. Jesusa yachi̱ Jesusa nukurí̱ znmAntsu Yusa Wakaní̱n yajauch áujmatna nuka tsaṉkurachminiaiti; antsu nu shuar niṉki tuke sumamattawai.” mNekas tájarme, shuar tunáa ashí túruiniana nuka tsaṉkuramniaiti. Winiasha winia Aparnasha yajauch áujmatusha tsaṉkuramniaiti. -lSNáṉkamas shuar kakaram shuara je̱e̱n wayá, nérenniun jiṉkiatsuk ni kuítri̱n kasarkachminiaiti. Antsu nérenniun jiṉkiá ni kuítri̱n kasarkamniaiti. pkYNúnisaṉ ¿Satanáskesha ni suntari̱ji̱a̱i̱ máaniakka itiurak tuke pujusarat? Amunaikiartatui. bj=Nuámtak shuar ni shuari̱ji̱a̱i̱ kajernaiyakuiṉkia nu shuarsha amunaikchartatuak. kiOChikichik nú nuṉkanmaya̱ shuar nuámtak kajernaiyakuiṉkia, nu nuṉka wari meserchattawak. h+Tutai Jesus winitiarum tusa nin untsukmiayi. Tura enentáimtikrataj tusa ju̱na tímiayi: “¿Iwianch Satanáskesha itiur ajapmamatiṉ? lgQNuyá Israer-shuara jintinniuri̱ Jerusaréṉnumia̱ táarmiania nu, Jesusan áujmatainiak “Pirsepú eṉkea asa iwianchrukuiti. Tuma asa uunt iwianchi kakarmari̱ji̱a̱i̱ iwianchin ji̱i̱ki akupeawai” tiarmiayi. fJesusa shuári̱sha nuna nekaawar Jesus ti itiurchat pujus wáurtsuash tu enentáimsar jukitiai tusar nu je̱a̱nam jeariarmiayi. keOWaketkiarmatai, ti untsurí̱ shuar taarmatai takatri̱ ti akui, yurumátniun jeacharmiayi. dJútas Iskariúti. Jesusan ukunam surukmia nú Jútasauyayi. Anaik amukmatai je̱á waketrarmiayi. Yusa Wakani̱n yajauch chicharna nu lcQNuyá Antressha, Jiripi, Parturumí, Mateu, Tumas, Arpeu uchirí̱ Jakupu, Tateu, ásump Semuṉ, Jb Sepetéu uchiri̱ Jakupu, ni patai Juáṉsha; ipiamtaja̱i̱ métek kakaram ásarmatai nuna mai “Puanérjis” naari̱ susamiayi. Nusha shuar chichamja̱i̱ṉkia “ipiamta nuke” tawai. eaCJu̱ shuáran anaikiamu ármiayi: Semuṉ, Jesus chíkich naarin Pítiur apujtusmiania nu; p`YTura suṉkur tsuártinian, iwianchcha ji̱i̱ki akupkatniun ni kakarmari̱n súsarmiayi nú shuaran. __7Tura Niiji̱a̱i̱ wekasar Yus-Chichaman unuiniartinian tuse shuáran anaikiarmiayi. ^ Nuyá Jesus náinnium wakamiayi. Tura anaikiatniun wakerimia nú shuaran untsukmiayi. Tura niisha Jesusan weriarmiayi. a]; Tura nuna etserkairap tusa Jesuska kakantramiayi. Jesus tuse shuaran anaikiarmiania nu }\s Tura iwianchrukusha Jesusan wáinkiar tikishmatrarmiayi. Untsumainiak “Ame nekas Yusa Uchirí̱nme” tiarmiayi. [' Kame untsurí̱ shuaran Jesus nuik tsuaru asamtai, jaa shuar nui̱ káunkarmiania nu Jesusan antiṉtaj tusar shitianainiakui nuna seamiayi. vZe Untsurí̱ káunkar chanuntawara̱i̱ṉ tusa Jesus ni unuiniamuri̱n kanuram inianáastarum tusa seamiayi. Y9Untsurí̱ nuṉkanmaya̱sha káunkarmiayi. Jutía nuṉkanmaya̱sha, Jerusarén péprunmaya̱sha, Itiumía nuṉkanmaya̱sha, Jurtaṉ entsa amainia̱sha, Tiru tura Setuṉ pepru pujuinia nú nuṉkanmaya̱sha, untsurí̱ shuar ni túramuri̱n nekaawar, Jesusan káutkarmiayi. XNuyá Jesus ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ antumiaṉnum wémiayi. Kariréa nuṉkanmaya̱ untsurí̱ shuarsha Jesusan nemariarmiayi. WNuyá Pariséu shuar jíinkiar, Jesus maami tusar Erutis shuarja̱i̱ áujmatsarmiayi. Untsurí̱ shuar Jesusan káutkarmiania nu nVUTura Jesus kajek nin íiyarmiayi; tura ni enentái̱n kátsuram ásarmatai kúntuts enentáimsamiayi. Tura shuáran chicharuk “Uwejem iniakmasta” tímiayi. Iniakmasmatai ni uweje̱ jaruku ataksha péṉker ajatsamiayi. uUcNuiṉkia mamikmaun chicharuk “¿Ayampratin tsawantai̱ péṉker túratin yajauch túratniuja̱i̱ tuá imiá péṉkerait. Shuar uwemtikratin máatniuja̱i̱ tuá imiá péṉkerait?” tímiayi. Nuna takui niisha pachischarmiayi. YT+Nuiṉkia Jesus uweje̱ jaka shuaran chicharuk “Ajapén wajasta” tímiayi. S'Tura tunáan túrayi titiai tusar wakeruiniak “ayampratin tsawantai̱ tsuártimpiash” tusar, Pariséu shuarsha Jesusan ii pujuriarmiayi. xR kAtaksha chíkich tsawantai̱ Israer-shuar iruntainiam Jesus waya̱miayi. Nui̱ shuar ámiayi, ni uweje̱ jaka. _Q7Wisha, Aents Ajasu asan imia ayampratin tsawantan Nerenniuri̱ntjai” tímiayi."P=Ayampratin tsawantai̱ túrashtinian umirkashtimpiash tusa Yuska aentsun najanachmiayi. Antsu aents ayamprarat tusa Yus ayampratin tsawantan tesamiayi. OApiatár Yusnan pujurniu uuntri̱ pujai̱ Uunt Tawit Yusa Je̱e̱n waya̱miayi. Tura Tawitkia, patri naṉkaamas uunt asa, pátrichuitiat, iniaktusma tantan, aya patri yútainiak, yuamiayi; tura ni nemarniuri̱ncha ajamsamiayi. Nu áujsachukaitrum, tímiayi. HN Tutai Jesus tímiayi “Ii uuntri̱ Tawitia túramuri̱ Yús-Papinium áujsachukaitrum. Niisha ni nemarniuri̱sha tsukamainiak, ni yurumkari̱ atsakui, túrawarmia nu áujsachukaitrum. &MENuna wáinkiar Pariséu Jesusan chicharainiak “¿Warí, urukamtai ame unuiniamuram ayampratin tsawant takastin surimkiamu ai̱sha takainia?” tiarmiayi. L!Chíkich ayampratin tsawantai̱ Jesus ajanmaṉ ajapén naṉkaamarmiayi. Tura ni unuiniamuri̱ trikiu nere̱n maju̱kiar wearmiayi. *KMNijiamanch yamái nawar nuap najanamu arutnum yaraachminiaiti. Túramka wakaprua karíak nuap najanamu ijiakratniuiti. Tura nijiamanch ukarattawai. Nuap najanamu yajauch ajastatui. Antsu yamaram nijiamanch yamaram nuap najanamunam yaraatniuiti” tímiayi. Trikiu nere̱n yuawarmiania nu CJTura nuyá ju̱na tímiayi ‘Mamuru pushí jaanakmatai yamaram tarach anujtukchatniuiti. Túramka nijiam yamaram tarach sumpeak mamushan chiṉkiá nuna naṉkaamas jáa̱ktatui. sI_Tura tsawant jeattawai, Winia jurukiartin. Nuiṉkia winia unuiniamur ijiarmawartatui’ tímiayi Jesus. {HoTutai Jesus chichaak, “¿Nuatma nampernum ipiaamu ainia nu ijiarmawartiniak ainia? Yama nuatu pujakui ni amikri̱ warainiak ijiarmachartin ainiawai. Núnisaṉ winia unuiniamur, Wi pujakui, warainiak yurumtsuk pujuschartin áiniawai. 5GcJuaṉka unuiniamuri̱sha Pariséu unuiniamuri̱sha yurumtsuk Yúsan áujiarmiayi. Túmakui chíkich shuar Jesusan tariar chicharainiak, “Juaṉka unuiniamuri̱sha, Pariséu unuiniamuri̱sha yurumtsuk Yúsan áujainiatsuk; ¿ame unuiniamurmeka urukamtai yurumtsuk áujainiatsu?” tiarmiayi. cF?Jesus nuna antuk tímiayi “Jaachu shuar tsuákratniun atsumainiatsui. Antsu jaa ana nu tsuákratniun atsumainiawai. Wats, “péṉkeraitjai” tuinia nú shuaran untsuktajtsan táchaitjai; antsu “tunaitjai” tuinia nú shuaran Winia ajasat tusan untsuktajtsan táwitjai” tímiayi. Yurumtsuk Yus áujsatniun Jesusan aniasarmiania nu /EWTura kuítian-juu shuarsha yajauch shuarsha Jesusja̱i̱ irunar yurumáinian wáinkiar, Pariséu jintinniuri̱sha Israer-shuara jintinniuri̱sha Jesusa unuiniamuri̱n aniasarmiayi. “¿Urukamtai ame úuntrum Jesus, kuítian-juu shuarja̱i̱ tura yajauch shuarja̱i̱sha yuruma?” tiarmiayi. GDChíkich tsawant, Riwisha Jesusan ni je̱e̱n itiaamiayi. Tura untsurí̱ kuítian-juu shuarsha, yajauch shuarsha Jesusja̱i̱ ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱sha ashi̱ nuim misanam pujuarmiai. AC{Tura jintintiawar amuk, akupin akitiai je̱a̱nam naṉkaamak, Arpeu uchiri̱n Riwin pujan wáinkiamiayi. Wáiniak “Nemartusta” tímiayi. Tutai Riwí wajaki Jesusan nemarsamiayi. pBY Nuyá ukunam Jesus antumiaṉnum waketkimiayi. Tura ashí shuar káunkarmatai jintintiawarmiayi. sA_ Nu chichamaik emearu wajaki, tampuri̱n jukí, ashí íimiainiai̱ṉ jíinkimiayi. Nuna túrunamtai ashí ashamkarmiayi. Tura “jútikiamu peṉké wáinchaitji” tiar Yusa náari̱n uunt awajsarmiayi. Jesus Riwin untsukmiania nu Z@- “Wajaktia, tájame; túram tampuram jukim jé̱e̱mi̱i̱n wetá” tímiayi. -?S Wats wi, Aents Ajasu asan Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ shuara tunaari̱ tsaṉkuramniaitjiana nuna paant iwiaintiuktajrume” tímiayi. Nuna tinia emearun chicharuk > Emearu, tunaarum tsaṉkuramuiti títinja̱i̱, emearu, wajakim tampuram entsakim wekasata títinja̱i̱ ¿tuá imiá yúpichuchit? g=GJesuska ni enentáimmiari̱n nekarawar “¿Urukamtia átum tu enentáimprum? tímiayi. 5<c“¿Ju̱sha urukamtai emearun tu chichara? Yúsan imiá yajauch chicharui. Warí, yaki tunaan asakarminiait; aya Yúsak tunaan asakarchamniakait” tu enentáimsarmiayi. r;]Israer-shuara jintinniuri̱sha nuna antúu pujuarmiayi. Tura ni enentái̱ji̱a̱i̱ enentáimsar, :/Tura niisha Jesus nekas tsuártatui tu enentáimmiari̱n Jesus nekáa emearun chicharuk, “Uchirú, ame tunaarumka tsaṉkuramuiti” tímiayi. V9%Tura jeawar, untsurí̱ shuar írunu ásamtai je̱á waya̱tniun tujinkiarmiayi. Tuma ásar, yakinini̱ wakar je̱a̱ urakar, áaṉkawar, tampunam ni amikri̱n Jesus pujamunam awaintiuawar itiararmiayi. c8?Nuiṉkia ni amikri̱n emearun kuatru shuar tampumpruawar júkiar Jesusan itiariarmiayi. ;7oTuma asamtai shuar wárik ti untsurí̱ káutkarmiayi. Ti untsurí̱ asamtai, je̱a̱ piakmiayi; wáitinmasha ankantchauyayi. Jesuska Yus-Chichaman nu aentsun ujaak pujurmiayi. #~w}}W|{ez|z yty8xxww)vutssrqqHppognnDmmXll kkjiihhDggjff5eSdd;ccbaaa `k__\^^+]\\[#ZZY XWVUUjUSRRQQ9PtPOnNN7MMLSKVJJNIIHHG=FFEkDD!ChCBwAA5@o???>==<<,;;G:98877=6_6544#33@22l2 1000B//.--<,++]**)('&&e%%V$#"! UjG<^igaTgV* Z V\*R##I? Tuiniakui Jesus tímiayi, “Chikichkiniak aniastatjarme. Áirkatarum. Túrakrumniṉkia Wisha winia takastinian tsaṉkatrukmia nuna ujaktatjarme. H Káutkar Jesusan tiarmiayi “¿Yana kakarmari̱ji̱a̱i̱ ju̱ túram. Ame túramna nuna ya tsaṉkatrama?” tiarmiayi. TG! Ataksha Jerusaréṉnum waketkiarmiayi. Jesus Yusa Uunt Je̱e̱n wekai̱, Israer-patri̱ úuntri̱sha, Israer-shuara jintinniuri̱sha, Israer-shuara iruntai-je̱e̱ úuntri̱sha Nin káutkarmiayi. OF Atumsha tsaṉkurnáiyachkurminkia, núnisaṉ atumí Aparí̱ nayaimpiniam pujana nu atumí tunaari̱n tsaṉkurtámprashtatrume” tímiayi Jesus. Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ Jesus takasmiania nu 9Ek Tura Yus áujkuram pujarmena nu, kajernaiyamuram ákuiṉkia tsaṉkurnáiratarum. Atumí Aparí̱ nayaimpiniam pujana nu atumí tunaari̱n tsaṉkurturti tusarum túratarum. D5 Tuma asamtai tájarme, ashí Yus áujkuram searmena nuna suramsattarme. “Wi seajna nuna yamái takakjai” tu enentáimkiurmeka, wáinkiáttarme. vCe Iis, nekas tátsujrumek, shuar “Yus nekas túratpiash” tútsuk, tura “wi tájana nuna Yus nekas túrattawai” tu enentáimsar, ju̱ náintian “jiinki nayaantsanam iniáṉtí” tákuiṉkia, páchitsuk iniaṉtatui, tímiayi. DB Tutai Jesus tímiayi “Yus nekas enentáimtustarum. |Aq Tura Pítiur enentáimias Jesusan tímiayi “Uunta, iista, iikiu Ame yumiṉkramam nu kaṉkaptuk káarchaik.” a@; Kashin káshik naṉkaamainiak iikiu numin kaṉkaptuk jaka wajan wáinkiarmiayi. g?G Nuyá kia̱kui Jesus Jerusaréṉnumia̱ jiinkimiayi. Iikiu numin káarun wáinkiarmiania nu k>O Aents nui̱ matsamarmia nu Jesusa chichame̱n antukar ti enentáimprarmiayi. Tuma asamtai Israer-patri úuntri̱sha, Israer-shuara jintinniuri̱sha, nuna nekaawar, Jesusan ashamainiak mantamnati tusar chichaman jurusarmiayi. @=y Nuyá “Yus áujsatai tusar ashí shuar Yusa je̱e̱n waya̱mnia átatui” tú aarchamukait Yusa Papiri̱i̱n. Antsu átumka Yusa je̱e̱ kasa matsamtaiya nútikiarme” tímiayi. T<! Tura káarak entsaki Yusa Uunt Je̱e̱n naṉkaamaktinian suritkiarmiayi. ; Nuyá atak Jerusaréṉnum jeawarmiayi. Nui̱ Jesus Yusa Uunt Je̱e̱n wayá suruktai tusar pujuarmia nuna ji̱i̱ki akupkatasa naṉkammiayi. Kuítian yapaji̱n armia nuna misari̱n tura yampitsan súrin armia nuna kutaṉkri̱ncha ayanturmiayi. =:s Nuyá iikiu numin yumiṉkeak: “Ame nere̱m peṉké yunaashti” tímiayi. Ni unuiniamuri̱sha nuna táman antukarmiayi. Yusa Uunt Je̱e̱n suruktinian Jesus suritkiamiania nu 9' Tura arant wajan iikiu numiri̱n núkenniun wáiniak, nereatsuash tusa iyumiayi. Tura nereshtairi̱n asamtai neren peṉké wáinkiachmiayi. O8 Kashin tsawa̱r, Petanianmaya̱ jintia wesa, Jesus tsukammiayi. r7] Tura Jesus Jerusaréṉnum jeamiayi. Jeá, Yusa Uunt Je̱e̱n waya̱miayi. Tura ashí iiyasua amik, kintiampra̱i̱j tusa ni tuse unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ tíjiu̱ch Petania péprunam wearmiayi. Jesus iikiu numin yumiṉkramiania nu 6 Ii uuntri̱ Tawitia akupeamuri̱ tátatna nu imiá peṉker atí. Ii Yusri̱ naari̱ shiir ati.” Tu untsumki wearmiayi. 5 Eem wearmia nusha, uku winiarmia nusha warainiak “Jusanna” untsumkarmiayi. “Yusa náarí̱i̱n winiana nu imiá péṉkeraiti. 4# Tura untsurí̱ shuarsha pushiri̱n jintianam ayapar áinkiarmiayi. Chíkichcha jintiá yantamnumia̱n nukan juuk jintianam áintrarmiayi. j3M Tura umpuurun Jesusan itiariar pushiri̱n umpuurunam awantkarmiayi. Túram Jesus entsamkamiayi. @2{ Takui, niisha Jesus timia nu ujakam suritkiacharmiayi. ^15 Nui̱ pujuarmia nu “¿Warí áitkiarum. Urukamtai umpuuru atíarum?” tiarmiayi. v0e Tutai wearmiayi. Tura umpuurun wáitiniam aani jiṉkiamun, jintiá yantamnum wajan wáinkiar atiawarmiayi. q/[ Tura “¿Urukamtia áitkiarum?” turamainiakuisha, “ii Uuntri̱ wakerawai” titiarum” tímiayi. ).K Ujuiak tímiayi “Aatunini̱ pépruchiniam werum nuiṉ umpuuru uchich jiṉkiamu wáinkiattarme. Nu umpuuruka tuke entsamprukchamuiti. Nu atiarum utitiarum. !- = Wésar Jerusaréṉnum tura Petpajái péprusha Petania péprusha Uriwiu naint íṉkiuasmak ámanum jeawar, Jesus jimiará unuiniamuri̱n ujuikimiayi. 7,g 4Tutai Jesus chichaak “Shiir wetá. Winia nekas enentáimtursa asam péṉker ajasume” tímiayi. Tura nu chichamaik íimpramiayi. Tura Jesusan nemarki wémiayi.!+; 3Tura Jesus nin chicharuk “¿Winia itiurtukat tusamea wakerutam?” tímiayi. Tutai kusuru chicharuk “Uunta, íimtiasan wakerajai” tímiayi. ^*5 2Tuiniakui niisha esekmatairi̱n ajapa ikiuak wajaki Jesusan tseke̱ tarimiayi. $)A 1Nuna antuk Jesus wajatas, chichaak “Untsuktarum” tímiayi. Takui shuar kusurun untsuiniak “Kakaram ajasta. Wajaktia; untsurmawai” tiarmiayi. 6(e 0Tura untsurí̱ nui̱ matsamarmia nu nin chicharainiak “Takamatsata” tiarmiayi. Niisha nú naṉkaamas untsummiayi “Tawit weeá Jesusá, winia waitnentrurta.” 7'g /Niisha, Nasarétnumia̱ Jesusaiti táman antuk, untsumuk “Uunt Jesusa, amesha Uunt Akupin Tawit weeachukaitiam, Yus anaikiachmakaitiam. Winiaja waitnentrurta” tímiayi. {&o .Jesus ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱, tura chíkich untsurí̱ aentsja̱i̱ Jirikiú péprunam jeawarmiayi. Nuyá Jirikiúnmaya̱sha jíinkiar weenai̱, Timiasa uchirí̱ Partimiás, kusuru amia nu, jintiá yantam kuítian seamu pujumiayi. b%= -Wisha, Aents Ajasuitjiana ju̱, shuar takartusarat tusan táchamjai, antsu ashí shuáran yáiṉtaj tusan táwitjai. Wisha jarukan shuáran uwemtikratajtsan táwitjai” tímiayi. Jesus Partimiásan tsuármiania nu \$1 ,Shuar atumí peṉkeri̱ ajastajtsa wakerakka, takarniua nuke ajas, umirtamkatí. # +Antsu atumja̱i̱ núnisaṉ atsutniuiti. Átumka, wi unuiniamutiram, uunt ajastaj tusarum wakerakrumka, ashí yáimin ajastiniaitrume. Z"- *Tura Jesus ni unuiniamuri̱n irur tímiayi “Ju̱ nékarme; Yus-shuarchanum akupniuitjai tuinia nu, waantu enentáimtumas, ni shuári̱n ti akupeawai; tura uunt ainia nusha ashí shuar ti takamtikiainiawai. i!K )Tura chíkich tias unuiniamuri̱ nuna anturkar Jakupuncha, Juáṉnasha ti kajerkarmiayi.  / (Túrasha winia untsuuruini̱, menaruini̱sha átum pujustinian Wikia súsashtiniaitjarme, antsu Yus wakerana nu nuiṉ apujsattawai” tímiayi. 8i 'Niisha tiarmiayi, “Túramniaitji, páchitskea.” Tuí̱niakui Jesus tímiayi “Wats, Wi umartatjana nu umartatrume, tura Wi imiantiatjana núnisrumek imiantiatrume. %C &Tura Jesus tímiayi “Átum seatrumna nu nékatsrume. Wi umartatjana nu umarminkaitrum. Tura Wi imiantiatjana núnisrum imianminkaitrum” tímiayi. :m %Tutai “Ame nupetmaktin tsawantrum jeamtai, iisha Ámiji̱a̱i̱ pujustaitsar wakeraji, wi untsuurumini̱, winia yatsursha menaarmini̱. Nu tsaṉkatrukta” tíarmiayi. N $Tutai Jesus tímiayi “¿Warí itiurtukat tusam wakerutam?” % #Sepetéu uchirí̱ Jakupusha Juaṉsha Jesusan taruntarmiayi. Taruntar “Uuntá, ii seattajnia nu túrak tusar wakeraji” tiarmiayi. 3_ "Nusha Winia wishikrurar, katsumprukar, usukruawar mantuawartatui. Túramaitiatnak menaintiú tsawantai̱ nantaktiatjai” tímiayi. Jakupu Juaṉja̱i̱ seawarmiania nu V% !Ujaak tímiayi “Antuktarum, arak Jerusaréṉnum wéaji. Nui̱ Winia, Aents Ajasuitjiana ju̱na, Patri̱ uuntri̱i̱ncha, jintinniunmasha surutkartatui. Niisha apachnium mantamnati tusar surutkartatui.  Nuyá arak Jerusaréṉnum wéenak, jintiak wearmiayi. Jesuska émak wémiayi. Ni unuiniamuri̱sha niisháa enentáimprarmiayi. Ashamainiayataṉ Jesusan nemarsarmiayi. Túmainiai̱ atak ni nekas unuiniamuri̱n akankiar, ni túrunatniuri̱n ujakmiayi. r] Tura untsurí̱ shuar yamái peṉkeri̱ ainia nu, ukunam ukunmaani̱ pujusartatui, tura íiksaṉ untsurí̱ shuar yamái ukunmaya̱ ainia nu, ukunam eem pujusartatui” tímiayi Jesus. Jesus ni jákatniuri̱ ataksha ujakmiania nu  nu shuar ju̱ nuṉkanam siaṉ patatnas je̱e̱ncha, yachi̱ncha, umai̱ncha, nukurí̱ncha, uchirí̱ncha, nuṉke̱ncha, ju̱ nuṉkanam wáitiayat sunastatui. Tura ukunam, nuṉka amuukamtai, nu shuarsha jáchatainium tuke péṉker pujustatui. |q Tutai Jesussha tímiayi, “Nekas tájarme, shuar Winia nemartak Yus-Chichamnasha ipiampartasa wakerak ni je̱e̱ncha, yachi̱ncha, umai̱ncha, aparí̱ncha, nukurí̱ncha, nua̱ri̱ncha, uchirí̱ncha, nuṉke̱ncha uyumatsuk ikiuakka, a; Nuyá Pítiur Nin chicharuk “Iis, iikia ashí ikiukir némartsujik” tímiayi.  Tura Jesus nin iisar chichainiak “Aents niṉki túrachminiaiti, antsu Yus túramniaiti. Yuska ashí túramniaiti” tímiayi. xi Nuna antukar nú arant niisháa enentáimprarmiayi. “¿Nuiṉkia yaki uwempramniait?” tunaiyarmiayi.  Uunt kamiriu auja ji̱i̱n waya̱tin ana nú naṉkaamas, kuítrintin Yusa akupeamuri̱n pachiinkiatin itiurchataiti” tímiayi. ]3 Takui ni unuiniamuri̱ nuna antukar niisháa enentáimprarmiayi. Túramtai Jesus tímiayi “Uchiru antuktarum. Shuar kuítri̱niak enentáimtuinia nuka, Yusa akupeamuri̱n pachiinkiatin peṉké itiurchataiti. 2] Nii wématai, Jesus ashí ni téntakmari̱n iis, ni unuiniamuri̱n chicharuk, “Kuítrintin ainia nu Yusa akupeamuri̱n pachiinkiatin ti itiurchaiti” tímiayi. s_ Tura kuítrintin nu chichaman antuk, wake mesek, kúntuts enentáimiar wémiayi, ti kuitrintin asa.  ) Tutai Jesus iis waitnenmai tímiayi “Chikichik táasume. Weme ashí áminiu ana nu surukta. Túram nu kuit kuítrincha susarta. Túrakum nayaimpiniam kuítrum ikiauṉkattme. Túram winitia, krus yanaktinia áintsamek itiurchatrum ai̱ṉ nemartusta” tímiayi. k O Tutai kuítrintin chichaak “Uunta, núnaka úchichik mash umiki tsakaruitjai” tímiayi. M  Yus akupkamu nékatsmek. Ju̱ áiniawai: tsanirmawairap, maṉkartuawairap, kasamkairap, chíkich shuar tsanumprurairap, anaṉkartuawairap, apasha nukusha umirkatarum. Nu áiniawai” tímiayi.  + Tutai Jesus tímiayi, “¿Urukamtai Winia, péṉkeraitme, túrutam? Shuarka chikichkisha péṉkerka atsawai. Aya Yúsak péṉkeraiti. V % Ukunam, Jesus nuyá weai̱, shuar tseke̱ Nin tarimiayi. Tarí tikishmatar chicharuk “¿Uuntá, Amesha ti péṉkeraitme. Tuma asam, turuttia, ¿warinia túrakna tuke iwiaaku átataj?” tímiayi. eC Nuyá uchin miniakas, “Yus yáinmakarti” tímiayi. Kuítrintin Jesusan áujsamiania nu |q Nuní asamtai tájarme, uchi umiana núnisaṉ Yusa akupkamuri̱n shuar umíachkuṉka nuna pachiinkiachminiaiti. \1 Tura Jesus nuna wáiniak, kajek ju̱na tímiayi “Uchi Winí winitin tsaṉkatruktarum. Suritkiairap. Iis, shuar ju̱ uchia núnisaṉ peejchach enentáimtumainia nu Yusa akupeamuri̱n pachiinkiamniaiti. |q Antiṉkiarat tusar uchin Jesusan itiariarmiayi. Túruiniakui Jesusa unuiniamuri̱ “itiairap” tiarmiayi.  Nuwa̱sha ni áishri̱ ajapa ikiuak, chikichja̱i̱ niiniurtukka, niisha tsanirmayi” tímiayi. Jesus uchin shiir awajsamiania nu  Tuiniakui Jesus tímiayi “Shuar ni nua̱ri̱n ajapa ikiuak chikichan nuátkaṉka, emka nua̱ri̱n yajauch awajas, ikiuak, tsanirmayi. c? Tura urum je̱á waya̱war, Jesusa unuiniamuri̱ nu chichaman ataksha aniasarmiayi. P Tuma asa, Yus atsaṉkiania nuna, aents akankashtiniaiti” tímiayi.  Warí, áishmaṉ nua̱ri̱ji̱a̱i̱ jímiaraitiat chikichik ajasartatui. Tuma asamtai yamái jímiarchaiti, antsu chikichik ajasuiti. uc Tuma asamtai áishmaṉ ni aparí̱ncha nukurí̱ncha kanaki ikiuki, ni nua̱ri̱ja̱i̱ tsaniṉtiniaiti. `~9 Tura Yus yámankamtaik ashí najanamia nui̱, áishmaṉnasha nuwa̱ncha najanamiayi. v}e Tutai Jesus tímiayi “Atumí enenta̱i̱ kátsuram asamtai nu chichaman atumin tsaṉkatramkamiarme. X|) Tutai “Papíji̱a̱i̱ in ajapatniun tsaṉkatramkamiaji” tiarmiayi. D{ Tutai Jesus tímiayi “¿Muisais wariniak timia?” z) Tura Pariséu Jesusan nekapsatai tusar wakeruiniak, Nin chicharainiak “¿Áishmaṉ ni nua̱rí̱ ajapatin tsaṉkamkamukait?” tiarmiayi. My  Jesus Kapernáumnumia̱ jiinki, Jutía nuṉkanam naṉkaamaki, Jurtaṉ entsa amain jeamiayi. Nui̱ pujai̱, aents ataksha Nin irunturarmiayi. Iruntrarmatai tuke túrin asa ataksha unuiniamiayi. #x? 2Weesha ti peṉkeraitiat michumarka, ¿itiurak jea-jeat átinkⁱ? Wats, wee jeakua áintsarmek atumek shiir enentáimtunaistarum” tímiayi Jesus.cw? 1Namaṉ Yus susamu weaktinia áintsaṉ aentstirmesha jiji̱a̱i̱ nekapnastatrume. [v/ 0wáitsatniunmaṉka jákaru akari̱sha jáiniatsui tura jisha tuke kapa̱a̱wai. Zu- /Ji̱misha yajauchin túrumtikkramamniaitkuiṉkia ukuinkiata. Mai ji̱i̱ntiuk wáitsatniunam jeatniuja̱i̱ṉkia chikichík ji̱i̱ji̱a̱i̱ ju̱ nuṉkanam pujusar Yus akupeana nui̱ jeatin ti shiiraiti; Gt .jákaru akari̱sha jáiniatsui tura jisha tuke kapa̱a̱wai. s -Nawe̱msha yajauchin túrumtikkramamniaitkuiṉkia nusha tsupikta. Mai nawentuk wáitsatniunam jeatniuja̱i̱ṉkia chikichík naweja̱i̱ ju̱ nuṉkanam pujusar tuke iwiaaku pujustinnium jeatin ti shiiraiti. Wáitsatniunmaṉka ji kajinkiashtin awai, Gr ,jákaru akari̱sha jáiniatsui tura jisha tuke kapa̱a̱wai. q  +Ame uwejmek yajauchin túrumtikkramamniaitkuiṉkia tsupikta. Mai uwejtuk wáitsatniunam jeatniuja̱i̱ṉkia chikichík uwejja̱i̱ ju̱ nuṉkanam pujusar tuke iwiaaku pujustinnium jeatin ti shiiraiti. Warí, wáitsatniunmaṉka ji kajinkiashtin awai, fpE *‘Tura shuar ju̱ uchin Winia umirtuinia nuna yajauchin túrumtikiamtaiṉkia, ti asutniattawai. Tuma asamtai uchin yajauchin túrumtiktsa̱i̱ṉ kuntuje̱n kayaja̱i̱ jiṉkiar nayaantsanam ajunmaka maak ainti. ro] )Winia nemarka asakrumin shuar yumiichinkesha ajampramkuka ántar túratsui; akikma átatui’ tímiayi. Bn (Shuar in nakitramachkuṉka, in páchitkiawai, tímiayi. m1 'Tutai Jesus tímiayi “Antsu suritkiairap. Shuar winia náarun pachis tujinkiamun túrakka, nu shuar wari tsanumprutratniun tujinkiattawai. :lm &Nuyá Juaṉ Jesusan chicharuk “Uuntá, shuar ame náarmin pachis iwianchin akupea wainkiamji. Tura iiji̱a̱i̱ írutkachu asamtai nu túratin suritkiamji” tímiayi. Nuyá Kapernáum péprunam jeawarmiayi. Tura Jesus je̱á pujus ni unuiniamuri̱n aniniak, “¿Atumsha jintiá winisrum warí áujmatmiarum?” tímiayi. fw Tura nu chichaman nekaacharmiayi. Nékainiachiat, anintrustinian arantukarmiayi. “¿Yaki imiá naṉkaamantuit?” Be} Unuiniak juna tímiayi: “Wi Aents Ajasuitiaj ju̱na mantamnati tusar achirkar surutkartatui. Tura máamuitiatnak, iwiarsamunmaya̱n menaintiú tsawantai̱ nantaktiatjai” tímiayi. "d= Nuyá jíinkiar Kariréa nuṉkanmaani naṉkaamakarmiayi. Ni unuiniamuri̱n unuinia asa nu naṉkaamamun nekaawara̱i̱ṉ tusa Jesus nakitmiayi. c) Tutai Jesus tímiayi “Ju̱ iwianchkia ijiarmar Yus áujkur ji̱i̱kminiaiti” tímiayi. Jesus ataksha ni jákatniuri̱n ujakmiania nu b' Tura Jesus je̱á waya̱mtai, niṉki pujusar, ni unuiniamuri̱ aniasar “¿Urukamtai iisha jí̱i̱ktin tujinkiamajⁱ?” tiarmiayi. Sa Támanak Jesus uweje̱n achik awajkimiayi, tura uchi nantaki wajakmiayi. 5`c Tura íwianch jiiniuk untsumak uchin we-werkasa ajakar chichichiptu áepkimiayi. Túram uchi jaka ímianis tepemiayi. Túrunamtai untsurí̱ shuar “jakayi” tiarmiayi. -_S Tura shuar untsurí̱ káunainian Jesus wáiniak kakantuk “Empeku chichachu awajin iwianchi jíinkitia, tájame. Jíinkim ataksha waya̱waipia” tímiayi. ^# Tutai uchi apari̱ kakantar chichaak, “Uuntá, nekas enentáimtajme. Nekas enentáimtustinian táasjana nu yáintkiata” tímiayi. ]7 Tutai Jesus chicharuk “¿Urukamtai, yaintrukminiaitkiumka, tame? Nekaata, shuar Winia nekas enentáimturna nu ashí túramniaiti” tímiayi. \+ Tuma asa tuke jutikiú pujurniuiti; jiniumsha apeawai, entsá maataj tusa aju̱aawai. Yaintrukminiaitkiumka waitneasam yaintrukta” tímiayi. [ Túrunamtai Jesus ni aparí̱n aniasmiayi “¿Urutá yaunchu áinkiait?” Tutai ni apari̱ tímiayi “Úchichik áinkiaiti. ?Zw Takui uchin Jesusan itiariarmiayi. Tura íwianch uchin eṉkemta Jesusan wáiniak uchin ajakramiayi. Uchisha chichiptur nuṉká iniaan péper-péper ajakin wenunam saun apakmiayi. Y3 Tutai Jesus tímiayi “Yúsan enentáimtichutirmea urutmá tsawantak pujustaj atumja̱i̱. Urutmá katsuntrataj! Uchi itiatarum” tímiayi. cX? Túmakui íwianch eṉkemtakuṉ paat ajiar áepeawai; túram uchisha saun kaput apak nai̱n kátetete awajeawai. Túram kakaakcha ame unuiniamurmin seamjai, jí̱i̱rtukti tusan, túrasha tujintrutkarai” tímiayi. nWU Tutai chikichik aya̱k “Uuntá, winia uchirun Ámin itiarjame. Iwianchruku asa chichachuiti. RV Túrunawarmatai, Jesus chicharainiak, “Warí tunaiyarum?” tímiayi. XU) Tura aencha, Jesusan wáinkiar warainiak, tséke̱ṉki weriar, áujsarmiayi. )TK Tura ni unuiniamuri̱ matsatmanum atak wáketuk, ti untsurí̱ aents káutkar Israer-shuara jintinniuri̱sha niiji̱a̱i̱ tunai pujuinian wáinkiamiayi. ySk Wi tájarme, Erías nekas táwiti. Támatai, shuar ashí ni wakeriarmia nuna nin túrawarmiayi. Yusa Papiri̱i̱n Eríasa túrunatniuri̱ aarma amia tímiatrusaṉ túrawarmiayi” tímiayi Jesus. Jesus iwianchin ji̱i̱ki akupkamiania nu >Ru Tutai Jesus tímiayi “Nekas Erías ashí iwiarattsa emka tátiniaiti. ¿Tura Aents Ajasunun Yus-Papinium warintiua? “Ti wáitsattawai; Nin nakitrartatui.” Tu áarmaiti. Qy Tura Jesusan aniasarmiayi “¿Urukamtai Israerti ii jintinniuri̱sha, Erías emka tátiniaiti, tuinia?” tiarmiayi. P- Tutai ni tímian ímiatrusaṉ ú̱u̱karmiayi. Tura “jakamunmaya̱ nantaatsa̱i̱ṉ tana nu, ¿wariniak ta?” nuamtak tunainiarmiayi. 9Ok Nuyá náinniumia̱ akainiak Jesus nin chicharuk “Wáinkiarumna nu etserkairap. Wi, Aents Ajasuitjiana ju̱ jakamunmaya̱ nantaatsa̱i̱ṉ nu etserkairap” tímiayi. wNg Nuyaṉka ni unuiniamuri̱ ayantmar iiyaj tukamar aya Jesusnak wáinkiarmiayi. Chíkichkia atsuarmiayi. M Tura yuraṉkim tara mikintiu awajsamiayi. Yuraṉminmaya̱ chichaak “Jú̱iti winia aneamu Uchir. Nii anturkatarum” tímiayi. mLS Jesusa unuiniamuri̱ sapijmainiak, Pítiur wariniak titi nekaachmiayi. Nékachu asa nuna tímiayi. AK{ Nuya̱sha Pítiur Jesusan chicharuk “Uuntá, ii ju̱i̱ pujustin ti péṉkeraiti. Menaintiú áakmaktai, Áminiu chikichik, Muisaisna chikichik, Eríasnasha chikichik” tímiayi. cJ? Túruna nui̱ Erías, Muisaisja̱i̱ wantinkiar Jesusja̱i̱ chichainian wáinkiarmiayi. uIc Ni pushiri̱sha ti puju jíitsumir ajattsarmiayi. Nuja̱i̱ métek puju awajsatin ju̱ nuṉkanam atsawai. "H= Nuyá sais tsawant naṉkaamasmatai, Jesus Pítruncha, Jakupuncha, Juáṉnasha uunt náinnium júkiarmiayi. Nui̱sha Jesus nushá iira ajasmiayi. rG _ Ataksha Jesus nin chicharuk, ‘Nekas tájarme, shuar játsuk Yus ni kakarmari̱ji̱a̱i̱ aentsu enentái̱n akupkattana nú tsawantan wáinkiartatna nu ju̱i̱ iiji̱a̱i̱ pujuiniawai” tímiayi. Jesus nusháa iira ajasmiania nu cF?&Antuktarum. Yamaiya̱ aents Yúsan nakitiar ajapawaru yajauch ainia nu íimiainiamunam shuar Winia natsantrakuiṉkia tura winia chichampruncha natsantakuiṉkia, wi, Aents Ajasuitjiana ju̱, winia Aparu kakarmari̱ji̱a̱i̱ tura nayaimpinmaya̱ péṉker suntarja̱i̱ atak taakun, nú shuaran natsantrattajai Wisha.’ Tu tímiayi Jesus.ME%Shuarka wakani̱n uwemtikrataj tusa wakerak ¿urutmak akikmakaint? D$Nekaata, shuar ashí ju̱ nuṉkanam írunna nuna sumaksha túrasha ni wakani̱ jinium wéakuisha, ¿itiurak péṉker pujusaint? vCe#Kame shuar ju̱ nuṉkanam aya niṉki anenmamkuṉka nu shuar ni iwiaakmari̱n emeṉkaktatui. Antsu Winia anentu asa tura winia chichamprun anea asa, shuar aya péṉker pujustinniak enentáimtsuna nu, nekas iwiaakman wáinkiattawai. SB"Nuna tuasua amik tura nui̱ matsamarmia nunasha, ni unuiniamuri̱ncha untsuk tímiayi, “Shuar Winia nekas nemartustasa wakerakka ni wakeramuri̱nkia iniaisati; tura ni krusri̱ yanaki̱ nemartustí. EA!Tutai Jesus ayantmatar, ni unuiniamurí̱n iis, Pítrun kakantar chicharuk “Satanása, werumta. Ámeka Yusna ana nu enentáimtatsme, antsu aya áentsnak enentáimtame” tímiayi. v@e Nunasha paant ujakmiayi. Tura Pítrusha Jesusan arantach jukí kakantramiayi. “Tu chichasaip” tímiayi. ~?uUnuiniak: “Wi Aents Ajasuitjiana ju̱ ti wáitsatniuitjai. Israer-shuarti ii uuntri̱sha, Patri úuntri̱sha, ii jintinniuri̱sha Winia nakitrurar mantuawartatui. Túrasha menaintiu tsawant naṉkaamasmatai nantaktiniaitjai” tímiayi. o>WTutai Jesus chichaak “Peṉké etserkairap” tímiayi. Jesus ni jákatniuri̱n ujakmiania nu =5Tutai Jesus tímiayi “Atumsha, ¿waritrume. Yáitiaj?” tímiayi. Tutai Pítiur tímiayi “Ámeka Krístuitme; Yúsaiya̱ akupkamuitme.” \<1Tutai niisha áimkiarmiayi “Chíkich chichainiak, imiakratin Juaṉkaiti, turamainiawai. Chíkichcha, Eríasaiti, tura chíkichkia, yaunchu Yúsnan etserin nantakniua núiti, turamainiawai” tiarmiayi. b;=Jesus ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ uunt pepru Sesaria-jiripiunam jeatsuk, tíji̱uch uchich péprunam irasarmiayi. Jintiá wésar Jesus ni unuiniamuri̱n chicharainiak, “¿Yaiti turutainiawa Winia?” tímiayi. :7Jesus chichaak “Je̱e̱mi̱i̱n weakum péprunam waya̱waip tura shuar ujakaip” tímiayi. Pítiur Jesusan “Yusa Anaikiamurinme” tímiania nu 9/Nuyá ataksha Jesus ni uwejé̱ja̱i̱ kusuru ji̱i̱n antiṉmiayi. Tura kusurusha úmamkes iis, péṉker ajas, ashí paant íimpramiayi. ~8uTutai kusuru íimi tímiayi “Aentsun iiyajai, túrasha paantcha. Numi wekainian áaniun iiyajai” tímiayi. ,7QTuma asamtai Jesus uwejnum achik péprunam a̱a̱ni eṉkeki jukí ji̱i̱n usuki̱ji̱a̱i̱ kuérmiayi. Tura uwejé̱ja̱i̱ antiṉ “¿íimmek?” tímiayi. 6/Nuyá Petsaitia péprunam jeawarmiayi. Jeawarmatai, áishmaṉ ji̱i̱ kusurun Jesusan itiariarmiayi. Túrawar antiṉta tusar seawarmiayi. m5STuma asamtai Jesus tímiayi “¿Itiura imiá nékatsrum?” Jesus kusurun íimtiksamiania nu 14[Ataksha Jesus tímiayi “Tura siati tantaja̱i̱ kuatru mir shuaran ayuramtai, ¿ampirmasha urutmá chaṉkinnium chumpiamarum?” Niisha “siati” tiarmiayi. Q3Nekaatarum, nuik, seṉku tantan púuran seṉku mir áishmaṉkan ayurachmakaj. ¿Tura ampirma urutmá chaṉkinnium chumpiamarum?” tímiayi. Niisha tiarmiayi “Tuse chaṉkinnium chumpiamji.” i2KJimi ai̱sha itiura wáintsurmea. Kuíshim ai̱sha itiura ántatsrum. Ashí kajinmatkintrumek. 61eTura Jesus nuna nekáa chichaak “¿Urukamtai aya yurumkak enentáimtarum? Tuke nékatsrumek. Peṉké enentáimtsurmek. Atumí enentái̱ tuke kiritkiait? tímiayi. v0eTutai ni unuiniamuri̱sha tunaiyarmiayi “Tanta kajinmatkin asakrin nuna túramtsujiash” tiarmiayi. #/?Jesussha ni unuiniamuri̱n enentáimtikiuk tímiayi “Wáinkiatarum; Pariséusha Erutissha wakaprutain takakainia núja̱i̱sha aneartarum” tímiayi. .Tura ni unuiniamuri̱ yurumak jukitiai tukamá kajinmatkiarmiayi. Kanunmaṉka aya chikichik tantanak takaku ármiayi. -  Nuyá nin ikiukiar ataksha kanunam eṉkemar amain katiṉmiayi. Pariséu túramuri̱ji̱a̱i̱ aneartarum, tímiayi Jesus ^,5 Tuíniakui Jesus kúntuts enentáimias, súkaska mayati “¿Urukamtai, yamaiya̱ aentstiram, nayaimpinmaya̱ kakarman iniakmasat tusarum wakerarum? Nuka peṉké sunaschattarme, paant tájarme” tímiayi. $+A Pariséu Jesusja̱i̱ áujmatsatai tusar tariarmiayi. Nekapsatai tusar wakeruiniak Nin chicharuk “Nayaimpinmaya̱ kakaram iniakmasta” tiarmiayi. *  Tura ni unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ kanunam eṉkemprar Tarmanúta nuṉkanam wearmiayi. Pariséu Jesusan iniakmasta tiarmiania nu l)Q Kuatru mir (4.000) shuar yurumáwarmiayi. Yurumáwar amikiarmatai, Jesus nin áujas akupkarmiayi. h(ITuram ashí yurumáwar ejemararmiayi. Ampirma púunaruncha siati chaṉkinnium áimkiarmiayi. 'Tura uchich namaksha ishichik aan achik, Yúsan yumiṉkias, ni unuiniamuri̱n chicharuk “Ju̱sha shuar ajamsatarum” tímiayi. 9&kNuiṉkia ashí áentsun “nuṉká pujustarum” tiarmiayi. Tura tantan achik, Yúsan yumiṉsamiayi. Tura puuk, áentsun ajamsatarum tusa ni unuiniamuri̱n susamiayi. f%ETutai Jesus nin aniasmiayi “¿Urutmá tanta aa?” Tutai “siati awai” tiarmiayi. $3Tutai ni unuiniamuri̱ chichainiak “Túrasha ju̱i̱ atsamunam, ju̱ aents ejemararat tusar ¿tuyá yurumkak wáinkiattajⁱ?” tiarmiayi. {#oTura ni je̱e̱n ayurtsuk akupeamka, tsukari̱i̱n jintiá pimpikiartatui, yajaya̱ káunkaru ásar” tímiayi. y"k“Ju̱ shuáran waitnentajai. Menaintiú tsawant Wiji̱a̱i̱ pujuinia ásarmatai ni yurumkari̱ amuukachaik. ! Nu tsawantái̱ shuar timiá untsurí̱ iruntrarmiayi. Yurumkari̱ atsakui Jesus ni unuiniamuri̱n untsukar ju̱na tímiayi: , Q%Tura ti enentáimprarmiayi. Enentáimprar, “Ju̱ Jesus aya péṉkeran túrawai. Empekuncha ántumtikniaiti, tura chichachun chichamtikniaiti” tiarmiayi.$Tura Jesus chicharainiak “Peṉké etserkairap” tímiayi. Jesuska surí-suritiamaitiat, nu naṉkaamas etseriarmiayi. gG#Nu chichamaik ni kuishi̱sha chiṉkiamiayi, iniai̱sha séermiayi. Tura paant chichasmiayi. w"Tura nayaimpinmaani̱ íimias súkaska mayati “Epata” tímiayi. Nuka, shuar chichamnumka “chinkiatí” tawai. '!Shuar matsatmanumia̱ Jesus nin akanki jukí kuishi̱n tsara uweje̱ja̱i̱ tsutsukruamiayi. Tura usukia, nu shuara iniai̱n antintkiamiayi.  Nui̱ chichachu ámiayi, kuishi̱n empeku. Nu shuáran Jesusan itiariar, ni uweje̱ja̱i̱ antiṉkiat tusar seawarmiayi. 1Jesus Tirunmaya̱ jiinki Setúṉ péprunam naṉkaamarkutak, Tekapuris nuṉkanmaani naṉkaamaki, Kariréa antumiaṉnum ataksha jeamiayi. +OTakui niisha wémiayi. Tura ni je̱e̱n jeá, ni nawantri̱n íwianch jíinkimtai péṉker ajas peaknum tepan wáinkiamiayi. Jesus empekun tsuármiania nu Tutai Jesus tímiayi “Péṉker tame. Tuma asam, shiir wetá; ame nawantrumi̱ enentái̱ya̱ iwianch jíinkiyi” tímiayi. 'GTutai nuwa̱ ayak “Nekas, Uunta, tame. Tura yawa̱chisha misanam wakenam pujuinia nu, uchi apatkun yurumuk juyumak kákeamun yuíniatsuk” tímiayi.  Tutai Jesus nuwa̱n chicharuk “Uchi emka ejemarartí. Uchi apatkuri̱ atankir yawa̱ch súsatin péṉkerchaiti” tímiayi. Nu nuwa̱ Israer-shuarcha, Serupinísianmaya̱uyayi. Túmaitiat, nawantru enentáiya̱ iwianchin ji̱i̱rturkitia tusa Jesusan seamiayi. $AWárik nu nuṉkanmaya̱ nuwa̱ Jesus pujan nekaamiayi. Nu núwa̱ka nawantri̱ iwianchrukuyayi. Tuma asa Jesusan tarí ni nawe̱n piniakum tepersamiayi. 1[Tiru pepru, Setúṉ péprusha Serupinísia nuṉkanam ámiayi. Nuka Israer-shuara nuṉke̱nchauyayi. Nu nuṉkanam Jesus wémiayi. Tura jeá, je̱á wayáa̱ pujusmiayi. Tura nui̱ pujamun nu nuṉkanmaya̱ shuar nekarawara̱i̱ṉ tusa nakitmiayi; túrasha u̱u̱mkatniun tujinkiamiayi. 2]Ashí nu tunáa ainia nu, shuara enentái̱nia̱ jíiniu asa, shuáran yajauch awajainiawai” tímiayi. Serupinísianmaya̱ nuwa̱ Jesusan nekas enentáimtusmiania nu takasamkatniusha, chikichna wakeruktincha, péṉkercha túratniusha, anaṉkatniusha, natsantain átincha, yajauch enentáimtustincha, tsanumpratniusha, waantu enentáimtumastincha, netse túratniusha, ashí nuka initia̱ wininiatsuk. Shuara enentái̱nia̱, initia̱, yajauch enentáimsatniusha, tsanirmatniusha, natsa tsanirmatniusha, shuar máatniusha, U#Nuyá tímiayi “Shuara enentái̱nia̱ jiinia nu, yajauch awajsamniaiti. wAntsu wakenam wayá, naṉkaamas meṉkaatsuk” tímiayi. Nuna taku, ashí yurumak páchitsuk yuamniaiti, tímiayi. 9Tutai Jesus tímiayi “Atumsha nékatsrumek. Páantchakait; yurumak yúajnia nu, enentáiniam waya̱chu asa, shuáran yajauch awajsachminiaiti. Nuyá áentsun ikuiak, je̱a̱ waya̱mtai, ni unuiniamuri̱ aniasarmiayi “¿Nu métek-taku chicham warintiua?” tiarmiayi. 9 mShuar nuna ántakka enentáimprati” tímiayi.  A̱a̱ya̱ aya̱shnium waya̱a̱na nu, shuáran yajauch awajsachminiaiti; tura antsu ni enentái̱nia̱ jiinia nu, yajauch awajsattawai. n UNuyá ataksha Jesus ashí shuáran untsukar “Mash anturtuktarum, ashí nekaatarum, tímiayi. eC Nekaatarum, Pariséutiram. “Ií yaunchu uuntri̱ chichame̱ tuke umiki wétiniaitji” tákurum, Yus-Chicham peṉké ántar chichama núnin awajearme. Núnisrumek chikichcha untsurí̱ túrarme.” Tu timiayi Jesus. - Túrasha átumka Pariséutirmeka, antsu ju̱ tárume: “Shuar ni aparí̱n ni nukurí̱n chicharuk “Wi yáiṉtinian takakjana nu Kurpanaiti” takuiṉkia, atumsha péṉkeraiti, apari̱ncha nukuri̱ncha yáiṉchatí” tarume. (Kurpan tana nuka, Yus susamu, tawai.) P Kame Muisais yaunchu aar ju̱na tíchamka:Ame apa nukusha shiir enentáimtustarum. Tura ataksha áarmiayi:Shuarsha ni aparí̱n, nukurí̱ncha yajauch chichareakka, nu shuar jákatniuiti. hI Túrákrum Yus-Chichamka tsukintiaani ikiusurme atumí uuntri̱ chichame̱ umirkatai tusarum. 1[Tura átum Yusa chichame̱ iniaisarum, aentsu jintintiamuri̱ umirkarum, ichiṉnasha, tsapancha nijiaktin, tura chíkich túrutaisha áintsarmek untsurí̱ túrarme. Tura tukeneas Winia shiir awajtuiniawai. Aentsu chichame̱ jintiainiayat, “Yus-Chichamaiti” tuíniawai.” Tu áarmaiti. zmTutai Jesus tímiayi “Ántar chichamtiniaitrume. Isayas yaunchu nekas atumin áartampramiayi ju̱na:Ju̱ aents ni wene̱ja̱i̱ Winia “ti pénkeraiti” turutainiawai, tímiayi Yus, tura ni enentái̱nkia jeachat pujuiniawai. %s~~@}||g|{zz>c> =o<<^;;::9J88M77655V44R322311D00&/..--- ,y++p**))v((''(&&g%$$a##"!!U b_[(@xZly"'xF  a _  lKfqXD%wgIwiarsamunam waya̱war, natsan esaram puju pushin entsar, untsuurnumaani̱ pujan wáinkiar ti ashamkarmiayi. 5eJear uunt kaya akaṉkekman wáinkiarmiayi. jMWésar chichainiak “Iwiarsamu wáitiri̱ kayancha ¿yaki akaṉketramkattajⁱ?” tiarmiayi. ^5Tura kashin Tumiṉtin, ti káshik, nantu yáma jiiniai, iwiarsamunam jeariarmiayi. / YTura ayampratin tsawant naṉkaamasmatai, Máktaranmaya̱ Marisha, Jakupu nukurí̱ Marisha, Sarumáisha, kuṉkuinian Jesusa aya̱shi̱n kuertai tusar sumakarmiayi. dA/Tura Máktaranmaya̱ Marí, Jusé nukurí̱ Mariji̱a̱i̱ ni ikiuamun ii wajarmiayi..U.Jusesha puju tarachin péṉkeran sumarak, Jesusa aya̱shi̱n itiar áepas penuarmiayi. Tura yamaram kaya táurmanum ikiusmiayi. Ikius wáitiniam kayan átutmiayi. U#-Tutai kapitián “Ee” takui, Jesusa aya̱shi̱n Jusen tsaṉkatkamiayi. +,Tura Jesusa aya̱shi̱n seam, Piratusha “wárik jaka” tímiayi. Tuma asa suntara kapitiántri̱n untsurak “¿Nekas jakayik?” tímiayi. a;+Arimiatíanmaya̱ Jusé arantutsuk, kakaram ajas, Piratuí jeá Jesusa aya̱shi̱n seatajtsa utuamiayi. Nu Jusencha ashí irunin ainia nu anturin ármiayi. Niisha Yus ju̱ nuṉkanam akupin ajasat tusa nákasmiayi. d A*Ki̱atemamtai, ayampratin tsawant jeatsa̱i̱ṉ, námper iwiaratin tsawant asamtai, n U)Nu núwa̱ka, Kariréa nuṉkanam Jesus wekaimia nui̱, Nin nemarsar yáiṉtaitsar wekasarmiayi. Untsurí̱ chíkich nuwa̱sha Jesusja̱i̱ Jerusaréṉnum wear, nu nuwa̱ja̱i̱ arant ii pujuarmiayi. Jesusan iwiarsarmiania nu D (Nuwa̱sha arant ii pujuarmiayi. Nu nuwa̱ja̱i̱ Máktara péprunmaya̱ Marí, chíkich Marisha, Sarumáisha pujuarmiayi. Chíkich Marisha uchich Jakupuncha Jusencha nukurí̱yayi.  'Suntara kapitiántri̱sha Jesusan ayamtus wajamia nu, Jesus kakaram untsumak jaamun iis tímiayi “Nuka ti nekas Yusa Uchiri̱yayi.” Z -&Túramtai Yusa Uunt Je̱e̱n ejamu niṉki ja̱a̱nakmiayi, yakíya̱ nuṉká. :o%Nuiṉkia Jesus kakaram untsumak jakamiayi. A{$Chikichik shuar churuinian uruchja̱i̱ ajamper, sapapja̱i̱ ijiú mukunati tusa susamiayi. Tura tímiayi “Wajastarum, Erías Nin jukitiaj tusa winishtimpiash. Iistai” tímiayi. ta#Shuar nui̱ pujuarmia nu, nu chichaman nékachu ásar, nuna antukar “Eríasan untsúawai” tíarmiayi. 3_"Nuiṉ Jesus kakantar untsumuk tímiayi “Iruí, Iruí, rama sapaktani.” Nuka shuar chichamja̱i̱ṉkia, “Yusrú, Yusrú, ¿urukamtai ajapa ikiurkiniam?” tawai. ~u!Tutupin jeamtai ti kiritin ajasmiayi ashí nuṉkanam. Tura, nantu nuṉkaach ajasmatai ataksha tsaapnirmiayi. uc Yusa anaikiamuri̱ Krístuashit, ii akupniuri̱niashit, tiarmiayi. Wats, yamái krúsnumia̱ akáikití, iisha nu íisar Yus-shuar ajastai” wishikiainiak ántar nuna tiarmiayi. Jesusja̱i̱ krúsnum ajintruamusha Nin wishikiarmiayi. +ONúnisaṉ Patri uuntri̱sha, Israer-shuara jintinniuri̱sha Jesusan wishikrar chicharnaisarmiayi “Chikichan uwemtikraitiat, Niṉki uwempratniun tujintiawai. 1]Amek krúsnumia̱ akaikim uwemprata.” \1Shuar naṉkaamainiak, muuke̱ pearar, Jesusan katsekainiak tiarmiayi “Iisia, amesha, “Yusa Uunt Je̱e̱n yumpuṉtiatjai, tura menaintiú tsawantai̱ ataksha jeamkattajai” tíchakaitiam, tiarmiayi. wgYus-Papinium aarma ana nuja̱i̱ uminkiauyayi. Nui̱ “tunáa shuarja̱i̱ nekapmarmauyayi” tu áarmaiti. *~MNu náinnium jimiará kasa shuaran Niiji̱a̱i̱ máawarmiayi. Chikichik Jesusa untsuuri̱ni̱ krúsnum, chikichik ni menaari̱ni̱ krúsnum máawarmiayi. }yUrukamtai máamuit, ashí aents nuna nekaawarat tusa, ni krúsri̱n ju̱ aarmauyayi: ISRAER SHUARA AKUPNIURI̱ +|ONantu yakí jatemsamtai krúsnum ayapar ajintrurar ikiusarmiayi. Túrawar suntar yaki jukit tusar nakurutaiji̱a̱i̱ nakurusar Jesusa pushiri̱n yaruakarmiayi. }{sJeawarmatai, karía, mira kuṉkuinja̱i̱ pachimprar áartaj tusa susarmiayi Jesusan. Túrasha umarchamiayi. xziJesusnasha Kúrkuta náinnium júkiarmiayi. Kúrkuta, shuar chichamja̱i̱nkia, muuka ukunch naint, tutainti. =ysSemuṉ Serini núṉkanmaya̱ shuárauyayi. Arijantruncha, Rupuncha aparí̱yayi. Semuṉkan takatnumia̱ winian suntar emetawarmiayi, Jesusa krusri̱n yanaki jukiti tusar. /xWTura Jesusan wishikrar amukar, kapa̱a̱ntin pushin áitkiar, ni pushiri̱n áentsrarmiayi. Túrawar krúsnum ajintrurtai tusar jí̱i̱kiarmiayi. Jesusa jakamuri̱ iwKMuuknumsha sapapja̱i̱ awatiarmiayi; nuyá usukiawarmiayi, túrawar ántar tikishmatrarmiayi. tvaNui̱sha Jesusan áujsar “Shíiraitme, Jesusá, Israer-shuara akupniuri̱ya” wishikiainiak tiarmiayi. zumAshí káunkar, pushin kapa̱a̱nniun Jesusan áentsrarmiayi. Tawasap jaṉki najanamun etseṉkrumtikiarmiayi. #t?Tiniu asamtai suntar Jesusan jukiar, kapitiáni je̱e̱n awaya̱warmiayi. Nu je̱a̱ naari̱ Piritiúriuiti. Túrawar untsurí̱ suntaran untsukarmiayi. KsTuma asamtai, aents shiir enentáimprartí tusa, Piratu tunáa shuaran, Parapásan ji̱i̱ki akupkamiayi. Tura Jesusnasha katsumkarum krusnum ajintrurtarum tusa suntaran tsaṉkatkamiayi. r7Piratusha nin tiarmiayi “¿Warí tunaana túriniait?” tímiayi. Takui niisha nú naṉkaamas kakantar tíarmiayi “Krúsnum mantamnati.” Hq  Ataksha ni kakantar tiarmiayi “Krúsnum mantamnati.” p) Tutai Parapásan seawarmatai Piratu ataksha chicharainiak “Jesusnasha, átum ii akupniuri̱ tarumna nuna, ¿itiurkattaja?” tímiayi. ow Tutai Patri uuntri̱ áentsun chichainiak ““Antsu Parapás jí̱i̱kim akúpkatá” titiarum” tiarmiayi. Dn Patri uuntri̱ Jesusan kajeraru ásar surukarmiayi. Piratusha, nuna nekáa chicharainiak “Israer-shuartiram ¿atumí akupniuri̱n ji̱i̱ki akupkattajak? ¿Nu wakerarmek?” tímiayi. qm[Nui̱sha untsurí̱ shuar Piratun káutkar tiarmiayi “Ame ju̱ námpertin tuke túramna nu túratá. xliShuar ámiayi, ni naari̱ Parapás. Niisha ni shuari̱ji̱a̱i̱ meset ámanum, shuaran maa asamtai sepunam eṉkeamuyayi. Tura námper tsawantai̱ Piratu sepunmaya̱ chikichík shuarnak jí̱i̱ki akupniuyayi, aents seawarmia nuna. ukcTura Jesus nunasha áikchamiayi. Túmakui Piratu ti enentáimpramiayi. Jesusan, mantamnati, tíarmiania nu njUAtaksha Piratu aniasmiayi “¿Áimsatin peṉké tujintiamek? Ti untsurí̱ etserturmainiatsuk.” 9imNuyá Patri uuntri̱ ti tsanumprurarmiayi. h}Ejeniarmatai Piratu aniasmiayi “¿Amesha Israer-shuara Uuntri̱nkáitiam?” Tutai Jesussha “Amek tame” tímiayi. g {Tura kashin káshik Patri uuntri̱, Israer-shuara úuntri̱ji̱a̱i̱, Israer-shuara jintinniuri̱ji̱a̱i̱, ashí naamka armia nuja̱i̱ irunturar, chichaman jurusarmiayi. Túrawar Jesusan jiṉkiamun apach kapitián Piratui̱i̱n ejeniarmiayi. fwHNuya̱ ataksha atash shiniukmiayi. Pítrusha, Jesus nuik timian enentáimmiayi. Iis, Jesus nuik tíchamka “Atash jimiar shiniatsa̱i̱ṉ, ame, núnaka nékatsjai, menaintiu turuttiatme” tíchamka. Pítru nuna enentáimias ti úutmiayi.e'GTutai Pítrusha kakantar chichaak, “Ju̱ áishmaṉnaka átum tárumna núnaka nékatsjai. Wáitrakuiṉkia Yus íirsati” tímiayi. ]d3FTura ataksha “atsá” tímiayi. Ishichik árusaṉ, shuar nui̱ pujuarmia nu ataksha Pitrun chicharuk “Nekas ni shuarinme. Kariréanmaya̱ shuárchakaitiam. Auya̱ shuara nuní chichaame” tiarmiayi. tcaENu núwa̱sha Pitrun ataksha wáiniak, shuáran nui̱ pujuinian tímiayi “Jú̱iti ni shuari̱.” b9DTutai Pítiur chicharuk, “Nékatsjai. Ame támena nuna nékatsjai” tímiayi. Tura a̱a̱ wáitiainiam jiinkimiayi. Tumai atash shiniukmiayi. aCNiisha Pitrun jinia anamu pujan wáinkiamiayi. Wáiniak, “Amesha Nasaretnumia̱ Jesusja̱i̱ wekaichukaitiam” tímiayi. `yBNúnaka túruiniai̱ Pítru nuṉká, je̱a̱ a̱a̱ni pujan, nuwa̱ Patri uuntri̱ takarniuri̱ya nu tarimiayi. G_AChíkich chíkich Jesusan usukiáwarmiayi. Ji̱i̱n epetkar awatiar “¿Ya áitkiarma? etserkata” tiarmiayi. Patri suntari̱sha yapiniam awatiarmiayi. Pítiur Jesusan natsantramiania nu ^@Nii tana nuja̱i̱ Yúsan kátsekeamu antukurme. ¿Warintia enentáimprum?” tímiayi. Takui “jakamniaiti” ashí tiarmiayi. u]c?Tutai Patri uuntri̱ kajek, ni pushiri̱n ja̱a̱k tímiayi “¿Chíkich títincha warí atsumajⁱ? T\!>Tutai Jesus tímiayi “Ee, núitjai. Winia, Aents Ajasu tutaintiajna nu Kakaram Yusa untsuuri̱ni̱ pujai̱ wáitkiattarme. Tura nayaimpinmaya̱ yuraṉminiam winiai̱ wáitkiattarme” tímiayi. 2[]=Tura Jesus takamtak áimtsuk pujumiayi. Patri uuntri̱ atak chicharuk “¿Ame nekas Yusa Anaikiamuri̱nkaitiam. Ii Yusri̱ Uunt tajinia nuna Uchiri̱nkaitiam?” Z<Nui̱sha Patri uuntri̱ ajapén wajaki Jesusan chicharuk “¿Áimsatin peṉké tujintiamek. Warinia turamainia?” tímiayi. ,YS;Tura tuke yapaji̱áwar tiarmiayi. ,XQ:“Yusa Uunt Je̱e̱n, aents jeamarmia nuna yumpuṉtiatjai. Túran menaintiú tsawantai̱, chikichan, aents jeamchamun jeamtatjai” tau antukmaji” tiarmiayi. ?Wy9Nuyá chíkich wajakiar wáitruiniak ju̱na tiarmiayi Vy8Túrasha untsurí̱ shuar Jesusan tsanumpruiniayataṉ yapaji̱á yapaji̱á chichainia ásarmatai wáinkiacharmiayi. TU!7Patri uuntri̱ ashí naamka uunt armia nuja̱i̱ iruntrar maatai tusar wakeruiniak shuar Jesusan tsanumprurat tusar e̱a̱tkarmiayi. Nu chichamja̱i̱ mantamnati, tiarmiayi. Túrasha wáinkiacharmiayi. yTk6Tura Pítiur íikiaṉ nemarki Patri je̱e̱n a̱a̱ch jeá, Patri suntari̱ji̱a̱i̱ jinia anamuk pujumiayi. S/5Patri uuntri̱iṉ Jesusan ejeniarmiayi. Nui̱ Patri uuntri̱sha, Israer-shuara jintinniuri̱sha, Israer-shuara uuntri̱sha irunturarmiayi. gRG4tarachri̱n ajapa ikiuak misú tsékeṉkimiayi. Patri uuntri̱i̱n Jesusan júkiarmiania nu rQ]3Tura áishmaṉ nátsaach aya tarachin penumas Jesusan atamprimiayi. Tura natsaach suntar achikiam YP+2Nuiṉkia ni unuiniamuri̱ Niniak ikiuiniak pisararmiayi. Natsa pisarmiania nu )OK1Ashí tsawant atumja̱i̱ Yusa Uunt Je̱e̱n waya̱n unuiniakun pujuchmakaj. Túmai̱ nui̱ achirkachmarme. Tura Yus timia nu uminkiat tusa ju̱ túrunayi.” N0Túram Jesus áentsun tímiayi “Kasakaitiaj. Puniaja̱i̱ numiji̱a̱i̱, kasá nútiksarmek achirkatai tusarum tarutniurme. }Ms/Túruiniakui nui̱ wajatusha puniari̱ úkuitsaṉ, patri uuntri̱ takarniuri̱n awati ni kuishi̱n tsupirkamiayi. :Lo.Túramtai aencha Jesusan achikiar emetawarmiayi. LK-Tura Jesusan tarí, mukunuk áujas “Uuntá, Uuntá” tímiayi. J,Káuntsa̱i̱ṉ Jútas chicharainiak, “Wi mukunattaj áujkin núiti Jesus. Achiirum, péṉker emetarum jukitiarum” tímiayi. I +Jesus nuna chicháa pujá unuiniamuri̱ Jútas tarimiayi. Niiji̱a̱i̱ untsurí̱ aents puniá takaku, tura numincha takaku káutarmiayi. Israer-patri uuntri̱, Israer-shuara jintinniuri̱, tura Israer-shuara úuntri̱ akupkarma asa káutkarmiayi. oHW*Nantáktiárum, wemí. Iis, Winia súrutna nu nuntumsai” tímiayi Jesus. Jesusan achikiarmiania nu G)Jesus ataksha we, tarí tímiayi “Kanarum ayampratarum. Máakete. Jeayi. Wi, Aents Ajasuitjiana ju̱, tunáa shuarnum surukmaitjai. F(Ataksha waketruki, ni unuiniamuri̱n kanúu tepenan tarimiayi. Kari̱ ti pujá asamtai, Jesusan áujsatniun tujinkiarmiayi. HE 'Ataksha we, nuik Yúsan áujsama núnisaṉ áujsamiayi. D9&Anearum Yus áujsatarum, tunaanum iniaara̱i̱j tusarum. Atumí wakani̱i̱n kakarmaitrume, antsu atumí aya̱shi̱i̱n kakarmachuitrume” tímiayi. !C;%Tura ni unuiniamuri̱n tarin, kanúu tepenan wáinkiamiayi. Pítrun tímiayi “¿Semuṉka kánamek. Kanutsuk ishichkisha iimia pujustin tujinkiamek? LB$Tuke áujuk tímiayi “Apawá, ashí tujinchaitme. Piniṉnumia̱ ashí umartinia áantsaṉ ti nekapsatajna nú wáitsatniun, jurutkitia. Antsu Wi wakeraj nucha, ame wakeramuram túrunati.” &AE#Jesussha ishichik arantach we, nuṉká piniakumar tepes Yúsan aujmiayi. “Ju̱ wáitsatin átatna nu, túrutatniuitkuiṉkia iniaitiusta” tu seamiayi. {@o"Tura nin chicharuk “Wi ti kuntuts enentáimjai, tura jakamnia nekapeajai. Ju̱i̱ iimia pujutarum” tímiayi. ?}!Pítrun, Jakupuncha, Juáṉnasha jukimiayi. Tura Jesuska ti kuntuts enentáimiar wake mesek nekapsatasa naṉkammiayi. > Nuyá Jitsemaní ajanam wearmiayi. Jeawar Jesus ni unuiniamuri̱n tímiayi “Ju̱i̱ pujustarum, Yúsan áujsatasa pujai̱”. a=;Tutai Pítiur kakaram chichaak “Ámiji̱a̱i̱ métek máantuiniakuisha, núnaka peṉké tíchattajai” tímiayi. Ashí ni unuiniamuri̱ núnisaṉ tiarmiayi. Jesus Jitsemaní ajanam Yúsan áujsamiania nu 1<[Tutai Jesus tímiayi “Nekas tájame, ju̱ kashi atash jimiará shiniatsa̱i̱ṉ, natsantrurtatme. “Núnaka nékatsjai” menaintiú turuttiatme” tímiayi. s;_Tutai Pítiur chicharuk “Ámin ashí natsantramainiakuisha, wikia natsantrashtatjame” tímiayi. Q:Tura ukunam Wi nantakin atumin Kariréanam émtuktiajrume” tímiayi. (9INuiṉkia Jesus nin tíarmiayi “Ju̱ kashi átum natsantrurtatrume. “Murikiu wáinniun máattajai, túramtai murik tsakiṉmakartatui” tu aarchamukait. N8Yus-kantan kantámawar, jíinkiar, Uriwiu náinnium wearmiayi. K7Nekas tájarme, uwa yumiri̱ ataksha ju̱i̱ umarchattajai. Tura tsawant jeamtai, ukunmasha, Yus akupeana nui̱ yamarman umartatjai” tímiayi. Pítiur natsantratniua nuna Jesus ujakmiania nu 6Umararmatai Jesus tímiayi “Jú̱iti winia numpar, untsurí̱n yáiṉtajtsa puártinia nu. Nuja̱i̱ Yamaram Chichaman Yus najanaiti. d5APiniṉnasha achik, Yúsan yumiṉkias, ni unuiniamuri̱n súsarmiayi. Ashí umararmiayi. 4Yurumainiak Jesus Yúsan yuminkias, yurumkan achik, puuk, chicharainiak “Achiktarum, ju̱sha winia aya̱shruiti” tímiayi. 13[Nekas Wi, Aents Ajasuitjiana ju̱, jákatniunam wéajai, áarturma áintsanak. Tura áishmaṉ súrutna nu ti wáitsattawai. Niisha akiinmainchu ajakuiti” tímiayi. 2#Jesus tímiayi “Ju̱ misanam tuse irunar yurumprum nu, chikichik surutkattawai. Wiji̱a̱i̱ piniṉnum yurumkan ayak yuana núiti. u1cNuja̱i̱ kúntuts enentáimprarmiayi. Chíkich chíkich Jesusan aniasar “wíashitiaj” tiarmiayi. 0)Niisha misanam pekaamak, yurumáiniak pujusar, Jesus tímiayi. “Nekas tájarme, chikichík shuar Wiji̱a̱i̱ yurumna nu, surutkattawai.” U/#Nuyá kí̱akui Jesus ni tuse unuiniamuri̱ji̱a̱i̱ waya̱warmiayi. .Ni unuiniamuri̱ wear, péprunam jeawar, Jesus timia núnisaṉ wáinkiarmiayi. Tuma ásar paskua námperan iwiararmiayi. -Nu nérentin, yakí písunam uunt tesamunam ashí iwiaramun iniakturmastatrume. Nui̱ jísat ii najanatin iwiaratarum” tímiayi. {,oWaya̱na nui̱ je̱á nérenniuri̱ títiarum “Uunt túramui, ¿wisha, unuiniamurja̱i̱ tui̱ yurumáttaj?” '+G Tutai Niisha jimiará unuiniamuri̱n akatar akupeak “Péprunam wetarum. Nui̱ áishmaṉ yumin jukí wéa wáinkiattarme. Nu áishmaṉ nemarsatarum. * Wakapruachu tantan yuatin jísat naṉkama tsawant tsawa̱rmatai, paskua námpertin yúatin murik máatin jeamtai, Jesusa unuiniamuri̱ iniasarmiayi “Paskuatin murikiu yúatin iwiaratai tusar ¿tui̱ wétatajⁱ. Tui̱ yurumattam?” tiarmiayi. A){ Niisha nuna antukar, warasar “Kuit amastatji” tiarmiayi. Jútassha Jesusan itiurak yúpichuch tsaṉkamkattaj tusa enentáimias wekaimiayi. Jesusja̱i̱ iruntrar yurumáwarmia nu |(q Nuyá Jútas Iskariúti, Jesusa unuiniamuri̱ntiat, Israer-patri uuntri̱n werimiayi, Jesusan suruktaj tusa. F' Nekas tájarme, ashí nuṉkanam Yus-Chicham etsernaktatna nui̱, ju̱ nuwa̱ túramuri̱sha etsernaktatui, nin kajinmatkiara̱i̱ṉ tusa” tímiayi. Jútas Jesusan suruktaj timiania nu &yJu̱ nuwa̱ ashí nii túramnia núnaka umikiai. Wi jákatin jeatsa̱i̱ṉ, iwiarsatin kuṉkuinian shiir ukatrurai. %Kuítrincha atumja̱i̱ tuke íruntsuk. Wakerakrumka tuke péṉker awajsatniuitrume. Antsu Wikia atumja̱i̱ tuke pujushtatjai. u$cAntsu Jesus chicharainiak “Iniaisatarum. ¿Urukamtai au kajerarum? Winia shiir túrutayi, tímiayi. #-Ju̱nasha súrakka, menaintiú siaṉ kuítnium surukminiuyi. Nu kuitcha kuítrinchan súsaṉka maak” tiarmiayi. Tusa nuwa̱n kajerkarmiayi. j"MTura nui̱ pujuarmia nu, kajerar tunaiyarmiayi “¿Urukamtai ju̱ kuṉkuinian ántar wasurea? ! Jesussha Petania péprunam tunamaru Semuṉka je̱e̱n misanam pujan, nuwa̱ tarimiayi. Nartu kuṉkuinian arapástru tutai kaya najanamunam piakun itiamiayi. Nu kuṉkuin ti kuitiaiti. Mutí chuchuke̱ kupik Jesusa muuke̱n kuṉkuinian ukatramiayi.  Túrasha “Jista tsawantin túrachmi, aents charaatum ajara̱i̱ṉ tusar” tiarmiayi. Nuwa̱ kuṉkuinian Jesusan ukatramiania nu  Jímiarchikí tsawant ajasmiayi paskua tutai námper jeatin. Paskua námpertincha wakapruachu tantan yuatin námpernasha métek najanin ármiayi. Israer-patri uuntri̱sha, Israer-shuara jintinniuri̱sha Jesusan anaṉkar achikiar maatai tusar wakeriarmiayi. `9 %Wi atumin tájana nu, ashí shuáran tajai, anearum pujustarum” tímiayi Jesus.X) $Nérentin aya aneachmak taa, kanúu tepai̱ wáitkia̱i̱ tusarum aneartarum. 4a #Wikia nu je̱a̱ nérenniua núnisnak, urutai tátataj nékachu asarum anearum pujustarum. Kí̱araimpiash, tura ajapkeash, atash shiniukaimpiash, káshikiash tátatjai.  "‘Tura Wikia ju̱ shuarja̱i̱ méteketjai. Ju̱ shuarsha jeachat weak, ni je̱e̱n ikiuawai. Ikiuak ni shuari̱n wáitrukartí tusa apujas ikiuak ashí shuaran takatri̱n súawai. Tura wáitin wáinniun, “ameja péṉker wáinkiata” tímiai. \1 !Atumsha anearum enentáimprarum Yus aujsa pujustarum, tsawant nékachu asarum.’ ) Tura tsawantcha nekanachminiaiti. Nayaimpinmaya̱ suntarsha nékainiatsui; Wisha Yusa Uchirí̱ntiatan nékatsjai. Aya winia Aparuk nékawai. Z- Nayaimpisha nuṉkasha amuukatniuiti. Tura winia chichampruka amuukashtiniaiti. s_ Nekas tájarme, yamaí aents pujuinia nu kajiṉ amuiniatsa̱i̱ṉ, ashí Wi tájana nu túrunatniuiti. ]3 Núnisrumek Wi tájarmena nu wáinkiurmeka, ni tatintri̱ jeatemai tu nekaattarme.  ‘Iikiu numi nakumea nu nekaatarum. Ni chiṉkimpri̱ puṉkak nuke̱ jeakui̱, “ju̱ nuṉkanam esat jeatemai” tátsurmek. M Nui̱ nayaimpinmaya̱ suntarun akupkattajai, Wíi shuaran ashí nuṉkanmaya̱n irurarat tusan. Arakaani̱ya̱, nuṉkaani̱ya̱, ashí nuṉka náṉkatkamunmaya̱n Wíi shuaran irurartatui.’ + Nuya̱sha ashí aents Winia wáitkiartatui. Wi, Aents Ajasuitjiana ju̱, ti kakaran, ti wincha ajasan, yuraṉminiam winiái̱ wáitkiartatui. b= Yaasha nayaimpinmaya̱ kakekartatui, tura nayaimpiniam kakaram ainia nu muchitrartatui. w Jesus tuke unuiniak ju̱na tímiayi: ‘Tura nu wáitsatin naṉkaamasmatai, etsaasha nantusha etsantrashtatui. yk Tura átum aneartarum. Aetak, túruntsa̱i̱ṉ ujakchajrumek’ tímiayi Jesus. Aents Ajasu tutai tátintri̱ |q Kame “Krístuitjai” ántar tuinia nu, tura “Yúsnan etserniuitjai” ántar tuinia nusha wantinkiartatui. Wantinkiar Yus anaikiamu shuárnasha anaṉkatai tusar wakeruiniak, ni kakarmari̱n iniakmainiak aentsti tujintiamun túrartatui. L Nu tsawantai̱ “jú̱iti Kristu” túramkuiṉkia anturkairap. Q  Tura Uunt Yus wáitsatin tsawantan ishichik awajsattajai tíchaitkuiṉkia, uwempratin peṉké atsuinti. Tura ni shuari̱n anaikiamia nuna yáiṉtajtsa wakerak, nu tsawantan ishichik awajsattawai.  1 Nu tsawantinkia ti wáitsatin átatui. Yama naṉkamtaik Yus nuṉkan najanama nui̱sha, yamaisha ukunmasha timiu wáitsatin peṉké atsuttawai. S  Tuma asamtai átum pisaarmena nui̱ yumitin achati tusarum Yus seatarum. t a Tura ajamtin áiniana nusha, kuírchin umuntsainia nusha, nu tsawantin timiá itiurchatan wáinkiartatui. E  Ajanam pujana nusha ni pushiri̱n jukitiajtsa waketkishti. V% Je̱a̱ yakiini̱ pujana nu akaiki wariri achiktajtsa, je̱e̱n waya̱shti.  Nuyá Jesus tímiayi “Shuar ju̱na áujeana nu nekaati. Yúsnan etserin, ni naari̱ Taniar, ti yajauch tuke emesin ana nuna yaunchu aar etserkamiayi. Nuka pujushtainiam pujan wáinkiurmesha, ashí Jutía nuṉkanam pujarmena nu, náinnium pisartarum. } Nuiṉkia Wíi shuar asakrumin ashí nakitramprartatui. Tura shuar yawe̱tsuk katsuntraṉka uwemprattawai” tímiayi. X) Nu tsawantin shuarsha ni yachi̱n mantamnati tusa suruktatui. Apasha ni uchirí̱n suruktatui. Uchisha aparí̱ncha nukurí̱ncha kajerak, jakati tusa suruktatui. Núnisaṉ untsurí̱ shuar túrawartatui. yk Atumin surutmaktasar juramainiakuisha, warintiajak tusarum ti enentáimsairap. Chichastin jeamtai, Yusa Wakaní̱ jintintramattarmena nu titiarum. Iis, atumí enentái̱ji̱a̱i̱ tíchattarme, antsu Yusa Wakaní̱ jintintiam títiatrume. M Nu túruntsa̱i̱ṉ ashí áentsnum Yus-Chicham etsernaktiniaiti. ta ‘Túmaitkui atumsha aneartarum. Akupin iruntainiumsha surutmakartatrume, tura íi shuar iruntainmasha katsumpramkartatrume. Wíi shuar asakrumin, kapitiánnium, akupniunmasha juramkittiarme. Nui̱ jearum, Winia chichastatrume. ' Shuar chíkich shuarja̱i̱ mesetan najanawartatui; apachcha chíkich apachja̱i̱ núnisaraṉ mesetan najanawartatui. Untsurí̱ nuṉkanam ú̱u̱rkattawai. Tsukasha ártatui, charaatum ajamusha núnisaṉ átatui. Tura nuja̱i̱ itiurchatka aya yama naṉkamui.’ 0Y Tura meset chicham ántakrumka, yajaya̱ meset chicham ántakrumsha sapijmiakairap. Nekas túrunashtinkiait. Nuja̱i̱sha amuukatin tsawantka tuke jeatsui, tímiayi.  Nekaatarum, untsurí̱ winia naarun pachisar winiartatui. Chíkich chíkich “Wiitjai Kristu” taku, untsurí̱n anaṉkawartatui. F~ Tutai Jesus tímiayi “Aneartarum, anaṉkramawairap. }{ “Uuntá, tímiam nu, ¿urutiá túrunatta. Nu túrunatin jeakuisha itiura nekaattajia? Paant ujatmakta” tiarmiayi. |' Nuyá Uriwiu náinnium wakar, Yusa Uunt Je̱e̱ naka pujusar, Pítrusha, Jakupusha, Juaṉsha, Antressha, níṉkimias Jesusan aniiniak ({I Tutai Jesus tímiayi “Ju̱ imiá uunt je̱a̱ wáinmek. Kaya ekentramu au ashí mash yumpuntrartatui” tímiayi. Amuukatin tsawantin uruku átatna nu z 3 Yusa Uunt Je̱e̱nia̱ Jesus jiinkimtai, unuiniamuri̱ Nin tímiayi “Iisia, Uunta, kayasha ti shiir áiniawai. Je̱a̱sha imiá úuntchakait.” 2y] ,Iis, kuítrinniusha nii ampirma nuna eṉkeenawai, tura antsu ju̱ nuwa̱ kuítrinchaitiat, ampirmatsuk ni yurumatniuri̱n takurmakman ashí eṉkeayi” tímiayi. x +Jesuska unuiniamuri̱n untsuk “Nekas tájarme, ju̱ waje̱ kuítrinchaitiat, ashí eṉkeena nú naṉkaamas núkap eṉkeayi. cw? *Nuyá wa̱je̱ kuítrincha taa jimiará uchich kuítian, reara áantsaṉ, eṉkeamiayi. v7 )Jesus Yusa Uunt Je̱e̱n kuit eṉketainiam naka pujus áents kuítri̱n chumpian wáinkiamiayi. Untsurí̱ kúitrintin núkap eṉkeawarmiayi. duA (Tura wajé̱ je̱e̱ncha atantainiawai. Túrawar aents nekaracharat tusar ti esaram chichamja̱i̱ Yúsan áujainiawai. Nincha chikichja̱i̱ naṉkaamas Yus asutiawartatui” tímiayi. Waje̱ kuítri̱n susamiania nu t+ 'Israer-shuar iruntainiam peṉkeri̱ pujutainium pujustinian wakeruiniawai. Nampernumsha peṉkeri̱ pujutainium pujustinniasha wakeruiniawai. psY &Jesus unuiniak tímiayi, “Israer-shuara jintinniuri̱ ainia nuja̱i̱ aneartarum. Niisha waantu enentáimtumasar, esaram pushin entsarar wekasatajtsar wakeruiniawai. Péprunmasha shuar shiir áujtusarat tusa wakeruiniawai. r+ %Kame Tawitkia, Krístun áujmatuk, “winia Uuntru” taisha, ¿itiura ní shuari̱sha átiṉkⁱ?” tímiayi Jesus. Tuma asamtai untsurí̱ shuar nui̱ matsamarmia nu ti shiir antukarmiayi. “Israer-shuaran jintintin ainia núja̱i̱ aneartarum” Jesus tímiania nu Cq $Tawit, antsu, Yusa Wakaní aarta tutai, Yus-Papinium ju̱na áarmiayi:Uunt winia Úuntrun tímiayi “Ame nemasrumin nupetkatin amuatsa̱i̱ṉ winia untsuuruini̱ni̱ pujusta”. #p? #Jesus Yusa Uunt Je̱e̱n unuiniak pujumiayi. Tura chichaak “¿Urukamtai ii jintinniuri̱ “Yus anaikiamu Krístun Tawitia shuari̱” tuinia?” loQ "Nuna tiniu asamtai Jesus ni péṉker áimkian nekáa “Ameja Yus akupeamunam pachiinkiatin ishichik táasume” tímiayi. Tura nuyá chíkich shuar Jesusan aniastinian arantukarmiayi. Kristu tutai ¿yana uchiri̱mpait? sn_ !Tura tuke enentáiji̱a̱i̱ ti enentáimsar, ii kakarmari̱sha Yus íiktusar Nin aneakrikia, ii aya̱shi̱ aneajnia núnik ii írutramuri̱sha aneatniuitji. Nusha ashí Yus sutai ana nuja̱i̱ naṉkaamas péṉkeraiti’ tímiayi. mw Tutai jintintin tímiayi “Ee, péṉkeraiti, Uunta. Nékasmek tame. Chikichík Yus awai, chíkichkia atsawai. +lO Nuya̱sha chikichcha awai, “ame aya̱shim aneamna tímiatrusmek ame írutramurmesha aneeta.” Chíkich nu naṉkaamas péṉker akupkamu atsawai’ tímiayi. 2k] Tuma asamtai, tuke enentáimja̱i̱ ti enentáimsam Uunt Yus aneeta. Túram ame iwiaakmarmesha, kakarmarmesha Yus íiktusta. Núiti nekas péṉker akupkamu, tímiayi. j+ Tutai Jesus tímiayi “Jú̱iti Yus akupkamu imiá péṉker: Antukta Israer shuará. Ii Yusri̱ úuntaiti, tura Niṉki nekas Yúsaiti. `i9 Jesussha Satuséusha áujmatnainian Israer-shuara jintinniuri̱ taa anturkamiayi. Anturak, Jesus ti peṉker áimkiui, niisha Jesusan ju̱na aniasmiayi: “¿Yus akupkamu tuá imiá péṉkerait?’ tímiayi. vhe Yaunchu jákaru aiṉ, Yus nuna taku, aya̱shnium jakayat iwiaaku pujuinia nuna Yusri̱ntjai, tawai. Nekas jaka ainia nuna Yusri̱nchuiti. Nantaktin atsawai tau asarum awajirurme” tímiayi Jesus. Yus akupkamu imiá péṉker ainia nu ggG Tura jakamunmaya̱ nantaktiniapitia tusarum nu nekaatin nekas wakerakrumka Muisais aarmia nu enentáimtustarum. Yuska numichinmaya̱ Muisaisan chicharuk “Wikia Apraáma Isaaka tura Jakupu Yúsri̱ntjai” Yus tímiayi. f Iimiatarum, aents jakamunmaya̱ nantakiarmatai, nuatnaikiatin atsuttawai, antsu nayaimpinmaya̱ suntara núnisaraṉ pujusartatui. $eA Tutai Jesus tímiayi ““Jakamunmaya̱ nantaktin atsawai” tátsurmek. Yusa chichame̱ tura Yusa kakarmari̱ nékachu asarum awajiarme, tímiayi. ~du Nuiṉkia nantaktin tsawantai̱, nantakiarmatai, ¿yana nua̱ri̱ṉ ati? Ashí siati nuátkacharmaka” tiarmiayi. c3 Tura ashí siati patai̱nmaṉ, patai̱nmaṉ nu nuwa̱n nuátkarmiayi. Yajutmatsuk, yajutmatsuk jíiniawarmiayi. Tura ukunam nuwa̱sha jakamiayi. b- Ni yachi̱ waje̱n akinkiamiayi. Nusha núnisaṉ yajutmatsuk jakamiayi. Nuna yachi̱sha núnisaṉ tura nuna yachi̱sha núnisaṉ túramiayi. [a/ Wats, siati yachi ármiayi. Iwiairi̱ nuwa̱n nuatak yajutmatsuk jakamiayi. 6`e “Uuntá, Muisais ju̱na áatrampramiaji:“Áishmaṉ ni nua̱ri̱ júreatsa̱i̱ṉ jakamtaiṉkia, yachin yajutmatrattsa, ni yachi̱ nu waje̱n nuátkatniuiti.” _ Nui̱sha Satuséu aents, jakamunmaya̱ nantaktin peṉké atsawai tiniu armia nu, Jesusan tariarmiayi. Taar Jesusan chicharainiak: Z^- Nuyá Jesus tímiayi “Uunt Sésarna ana nu susatarum; túrarum Yúsnaka Yus susatarum” tímiayi. Tura ni áimkiamuri̱n antukar ti enentáimprarmiayi. Aents nantaktinian Satuséu anintrusarmiania nu .]U Tutai kuítian itiariarmiayi. Jesus nuna iis tímiayi, “¿Jui̱sha yana yapi̱ tura yana naari̱ áarmait?” tímiayi. Tutai “Uunt Sésarna” tiarmiayi. \3 Tura Jesus ni yajauch enentáimmiari̱n nekara “¿Urukamtai Winia yajauch titi tusarum wakerutarum? Kuit itiatarum, Wi íistaj” tímiayi. M[ Túram Nin jeariar chicharainiak: “Uuntá, aents nakitiainiai̱ṉ tuke nekas chicham páchitsuk chichaame, nu nékaji. Aents pátatek iiyatsme, antsu nekas Yusa jinti̱ unuiniame. ¿Waritia enentáimiam, ii kuitri̱ uunt Sesar súsatin péṉkerkait. Susattajik. Suritkiattajik? Nu nekaatai tusar wakeraji” tiarmiayi. ,ZQ Tura wear, imiaamtikiar yajá chichakmatai núja̱i̱ yajauch títiai tusar Pariséu shuarnasha, Erutisa nemari̱n shuarnasha akatar Jesusan akuptukarmiayi. QY Tura nú metek-taku chichamja̱i̱ nin áujmatma asa achiktai tusar chichaman jurusarmiayi. Túmainiayat shuáran ashamainiak Jesusan ikiuiniak wearmiayi. Uunt akupin súsatin tura Yus súsatin [X/ Nusha Yus túramuiti. Iisha íisar ti enentáimtaji. Nuke áarmaiti” tímiayi. 7Wg Ju̱, Yus-Papinium aarma ana nu áujsachukaitrum:Kaya péṉkernak, jeammin “yajauchiiti” tusar ajapawarmia nu ashí kayaja̱i̱ naṉkaamas péṉker apujsamuiti. FV Tura nuyá aniasmiayi, “¿Wats, warí enentáimsarum; ajá nérenniuri̱ itiurkattawa? Jeashtanmayá taa, ajá takainia nú shuaran amuktatui. Ni ajarí̱ncha chikichan ikiastatui. WU' Túsar achikiar máawarmai. Aya̱shincha ajanmaya̱ ajapawarmai” tímiayi. 0TY Tura ni uchiri̱ winian wáinkiar, takau shuar nuámtak chichainiak “Ju̱ka ajá nérenniu uchirí̱nti. Wátsek, maatai; túramka ájaka iiniu átatui” tiarmai. +SO Tura niiji̱a̱i̱ chikichik tuke ámiayi, nuka ni aneamu uchiri̱. Nu uchincha ukunam akupkamai. Akupeak “Winia uchirnaka shiir awajsartatui” tímiai. R' Tuma aiṉ ataksha chíkichan akupkamai, tura nunasha máawarmai. Ti untsurí̱n akupramai. Chikichnasha katsumkarmai, chikichan máawarmai. Qw Ataksha chíkich takarniun akupkamai, tura nunasha kayaja̱i̱ tukurar, múuknum katsumkar, katsekar awaiṉkiarmai. \P1 Tura ajanam takau arma nu, nu takarniun achik, katsumkar, áyatik awaiṉkiarmai. UO# Neretai tsawant jeamtai, ni takarniuri̱n júukman akankat tusa akupkamai. YN - Jesus ju̱ métek-taku chichaman unuiniamiayi: “Shuar uwa ajan ajam wenuimiai. Nuyá uwa nekeetain najanamai. Tura kumpin je̱a̱n najanamai. Najana takartusti tusa shuáran ikiuak niṉkia jeachat wémai. M9 !Nuyá Jesusan tiarmiayi “Iikia nékatsji.” Tutai Jesus tímiayi “Wisha núnisnak yana kakarmari̱ji̱a̱i̱ takaaj nuna ujakchattajrume.”1L[ Antsu “shuar tsaṉkatkaiti” tákurkia, ashí shuar ashamaji” tunainiarmiayi. Ashí aents Juaṉ nekas Yúsnan etserniuiti, tu enentáimainiakui ashammiarmiayi. {Ko Tura niisha enentáimprar “Yus akupkaiti” tákurninkia, “¿urukamtia umirkachuram?” turamchattajik. J  Wats, turutiarum, ¿ya Juaṉ imiaitniun tsaṉkatkama? ¿Shuar tsaṉkatkamka? ¿Yus tsaṉkatkamka? Áirkatarum” tímiayi. M~}}>|{| {kzJyy|xww^viutt*szrqqXpp;oonn\mlll*kxjjpiikhhgKffDfedccc b_a``__/^O]\\c[;ZZ"YuYXwXVVUTTZSSRRTQPPPO-MMBLrKK0JJ'II?HH=<<:;I::K9{98776544d3c2210.-,,+++.*?))p(('&&[&%*$#"j!i `#S,xJo#gl 4  Nm8OkTura Wi jeatsa̱i̱ṉ takakrum nu emetatarum. ?NwTura chíkich shuar Tiatiranmaya̱tiram, nú chicham enentáimtuscharmena nu, “nekas iwianchnia u̱u̱kma” tútai̱ya nu nékachu asakrumin atakka túratniun patatkashtatjarme. AM{Ni uchiri̱ncha mantúattajai. Nuja̱i̱ ashí Yus-shuar Wi nekas shuara enentái̱n nékaitjia nuna nekaawartatui. Atumniasha chikichik chikichik takasmaja̱i̱ métek akiktatjarme. YL+Wátsek, suṉkurmatkiakan peaknum áepsattajai. Tura chíkichcha niiji̱a̱i̱ tsanirma ainia nunasha niiji̱a̱i̱ métek ti wáitkiastatjai. Ni tunaari̱n enentáimiar iniaisacharmataiṉkia túrattajai. ZK-Niisha ni tunaari̱n enentáimiar iniaisat tusan nákasuitjai. Tura nakitiawai. fJETúrin áminiṉ ju̱na títiatjame. Nu nuwa̱ Jesapír awematsme. “Yúsnan unuiniajai” tinia Wíi shuaran ti anaṉkenawai. Tura ti tsanirmatniuncha tura ántar-yus-sutai namaṉken maar yúatniun jintintiainiawai. CI“Ashí ame túram nuna nékajai. Yus shiir enentáimtakum aneam nuna nékajai. Tura katsuntram péṉker takaamna nuna nékajai. Yáunchuja̱i̱ naṉkaamas pénker túrame yamaikia. WH'Nuyá turutmiai ‘Tiatiranmaya̱ Yus-shuaran wáinin ju̱ áatratá: Yusa Uchirí̱ ji̱i̱ jiji̱a̱i̱ métek keena nu tura núnisaṉ nawe̱ jiru yaṉkutaku jiamua núnis néwar ajawa nu, tawai: WG'Kuíshtinia nu shuar Yusa Wakani̱ ashí Yus-shuaran timian antukti: Nupetmakunka maná yurumkan u̱u̱kma nuna ayurattajai. Nuyá kaya pújun susattajai. Nu kayanam yamaram naari̱ aarma átatui. Nunasha chíkich shuarka peṉké nékatsa̱i̱ṉ aya achía nuke nekaattawai.” Tu aartá’ turutmiai. Tiatiranam chícham áatramu F}Wats, enentáimpram iniaisata. Túrachakminkia Wi wari winin winia wenurui̱ya̱ puniá jiinia nuja̱i̱ máaniaktajai. kEOAtumi̱i̱nia̱ shuarsha Nikiurás jintíamuncha, Wi nakitiaj nuna, iniaisatniun nakitiainiawai. ODTúrin áminiṉ ju̱na títiatjame. Atumi̱i̱nia̱ shuar yaunchu Yúsnan etserin Param yajauch jintíamun tuke emetainiawai. Niisha Israer-shuaran tunáa awajsat tusa kapitián Parakan unuiniarmiayi. Nuyá Parak Yus-sutai namaṉken maar yúatniun Israer-shuaran jintintiamiayi. Núnisaṉ ti tsanirmatniun jintintiamiayi. !C; “Ashí ame túram nuna nékajai. Uunt iwianch Satanás akupea nui̱ pujayatmek tuke shiir enentáimturmena nuna nékajai. Winia shiir umirtínian Ántipasan máawarmataisha Winia enentáimtursatin ishichkisha iniaitiuschamame. Nusha íwianch pujutainium pujakrumin túrunamai. B! Nuyá turutmiai ‘Pírkamunmaya̱ Yus-shuaran wáinin ju̱ áatratá: Puniá áinis tsakatskat mai ere awajsamun takakna nu, tawai: 8Ai Kuíshtinia nu shuar Yusa Wakani̱ ashí Yus-shuaran timian antukti: Nupetmakuka jimiará jákatniuka waitsashtatui.” Tu aartá’ turutmiai. Pírkamunam chícham áatramu @1 Ti wáitsattamna nu ashamkaip. Íwianch ashí nekapramsataj tusa atumii̱nia̱n sepunam eṉkeattawai. Nui̱ tias tsawant wáitsattarme. Jáakmesha tuke Yus shiir enentáimtusakminkia tawaspan nakurin susatniua nútiksanak nekas iwiaakman tuke shiir pujustinian amastatjai. ? “Ashí ame túram nuna nékajai. Ti wáitiam nunasha tura kuítrinchaitmena nunasha nékajai. Antsu Yusai̱ṉkia ti kuítrinniuitme. Tura shuar uunt iwianch Satanása shuari̱ áiniayat “Israer-shuaraitjai” tuíniak yajauch áujmatramena nuna nékajai. .>UNuyá turutmiai ‘Ismirnanmaya̱ Yus-shuaran wáinin ju̱ áatratá: Yámankamtaiknumia̱ amúamunam tuke pujuwa nu tura núnisaṉ jaka nantakmia nu, tawai: w=gKuíshtinia nu shuar Yusa Wakani̱ ashí Yus-shuaran timian antukti: Nupetmakunka tuke iwiaaku pujutai numi nere̱n yúatniun tsaṉkatkattajai. Nu numi Yus pujana nui̱ wajaawai.” Tu áartá’ turutmiai. Ismirnanam chícham áatramu *<MTura ju̱ péṉker túriniaitme. Nikiurás shuar nakitniuitrume. Nu shuar “aya̱sh wakeramu páchitsuk túramniaiti” tuiniakui Wisha núnisnak nakitiajai. ;Tuma asam ikiuknium nu enentáimpram yaunchu túriniuyam núnismek ataksha túrata. Túrachakminkia ame shiripkirmin wari jurustatjame. u:cTúrin áminiṉ ju̱na títiatjame. Yus aneakum yámankamtaik ti peṉker wekainiuyam núnisam túratsme. I9 Ti wáitiayatmek katsuntram yawe̱tsuk Winia ti takartusuitme. W8'“Ashí ame túram nuna nékajai. Ti kakaram takaakum katsunteamuncha nékajai. Yajauch shuar nawamtsuk awemaitrume. Shuar “Yus akatramuitjai” ántar tuinia nu nekaamarme. Wáitrinia nusha nékaitme. A7 }Nuyá turutmiai ‘Ipisiunmaya̱ Yus-shuaran wáinin ju̱ áatratá: Siati yaan untsuurnum takakna nu tura núnisaṉ siati shirikip-ikiutai kúrinman ajapén atenta wekáa nu, tawai: u6 eWáinmena nu jú̱nisaiti. Siati shirikip-ikiutai kúrik wainkiam nu, siati péprunam Yus-shuar írunun nakumeawai. Tura winia untsuurui̱ni̱ siati yaa wainkiam nu, siati péprunmaya̱ Yus-shuaran wáinniun nakumenawai, turutmiai.m5 UTuma asamtai wáinkiamna ju̱sha, yamái wáinmena nusha, tura ukunam átatna nusha aartá, timiai. 04 [Wikia tuke iwiaakuitjai. Jakamiajai tura nantakin jákashtinian tuke iwiaaku pujajai. Jákatniuncha tura jaka pujuinia nuna yawiri̱n takakkun nérenniuitjai, timiai. Q3 Nuna wáinkian jaka áintsanak nawe̱e̱n iniaarmajai. Túrasha ni untsuurí̱ uweje̱n awaa̱ntrus turutmiayi, “Ashamkaip. Wiitjai. Yámankamtaiknumia̱ amúamunmasha tuke pujuwitjai, timiai. 22 _Ni untsuuri̱ni̱ siati yaan takakuyi. Tura ni wene̱nia̱sha puniá áinis tsakatskat mai ere awajsamu jíinmiai. Ni yapi̱sha etsa ti etsantuk íischamnia núnisauyi. 1 +Ni nawe̱sha ti wincha asa jiru yaṉkutaku jiamua áinis néwar ajarmiayi. Ni chichame̱sha ti kakaram asa uunt entsa téter ajá áintsauyi. 0 5Tura ni muuke̱ intiashí̱sha murikiu uré̱ nijiamua núnisaṉ tura micha núnisaṉ ti puju chí̱a̱rauyi. Tura ni ji̱i̱sha jiya núniskeyi. ,/ S Tura nui̱ ajapén Aents Ajasua núninan wajan wáinkiamjai. Tura pushirí̱sha nawe̱a timiai nuntuaru entsaruyi. Emenmamke̱sha kúriniak netsepnum emenmamauyi. |. s Túrutkui yaki túruta tusan apaja̱san íikman siati shirikip ikiutain kuriji̱a̱i̱ najanamun wainkiamjai. - 9 Tura turutmiai “Wiitjai. Yámankamtaiknumia̱ amúamunam ashí nérenniuitjai. Wisha A rétranmaya̱ Y rétranam ashí retra áintsaitjai, tímiai. Tuma asamtai wáinmena ju̱, papinium áaram Asia nuṉkanam siati péprunam Yus-shuar írunna nui̱ akuptukarta. Ju̱ peprunam akupkarta: Ipisiusha, Ismirnasha, Pírkamusha, Tiatirasha, Sártissha, Piratírpiasha, tura Rautiséasha.” Tu turutmiai. , ' Tumai tumiṉ tsawantai̱ Yusa Wakani̱ pujurtakui winia úkuruiní̱ kakantar untsumman antukmajai. Kachu umpúamua núnis ti kakarmauyayi. \+ 3 Wi Juaṉ atumja̱i̱ métek waitia asan atumí yachi̱ntjai. Núnisaṉ nayaimpiniam, Yus akupeana nui̱, métek jeattaji. Tura katsuntrar nákastinian Jesukrístu mái métek súramji. Yus-Chichamnasha tura Jesukrístu timiancha étsereakun naya̱antsa ajapén atentramunam Pátmus nuṉkanam sepunam apujsamua núnisaṉ pujumjai. @* {Krístuka “yámankamtaiknumia̱ amúamunmasha ashí nérenniuitjai, tawai. Wisha A rétranmaya̱ Y rétranam ashí retra áintsaitjai” tawai ti kakaram Uunt Kristu. Tuke yaunchu pujuyayi. Núnisaṉ yamaisha pujawai. Tura nuke ataksha winittiawai. Kristu ti shiir wincha ajasun Juaṉ wainkiamiania nu C) Wats, Krístuka yuraṉmiji̱a̱i̱ winittiawai. Tura íjiuarmia nusha tura ashí shuarsha nuna wáinkiartatui. Túrawar ashí sapijmiainiak úutiartatui. Maa, nekas nunis átatui. ( /Túrutma akupin awajtamsaitji. Tura ni Apari̱ Yúsnan pujursarat tusa anaitiamkaitji. Nii ti kakaram asa tuke shiir awajnasti. Núnisaṉ atí. }' uNúnisaṉ Jesukrístu shiir yainmakarti. Nii tana nu imiá nekasaiti. Niisha emka jakamunmaya̱ yamaram iwiaakmaja̱i̱ nantakniuiti. Tura ju̱ nuṉkanmaya̱ akupniu Uuntri̱nti. In anenma asa ni numpe̱ja̱i̱ ii tunaari̱n nijiatramkaitji. E& Wi, Juaṉ, Asia nuṉkanam siati (7) péprunam Yus-shuar írunun ju̱ papin áateajai. Yus anenma asa imiatkinchanum shiir pujustinian yainmakarti. Nu Yus tuke yaunchu pujuyayi. Núnisaṉ yamaisha pujawai. Tura nuke winittiawai. Akupin pujutainium Yusa Wakani̱ siati naka pujurainia nusha shiir yainmakarti. a% =Jú̱ papin áujea nu shuarsha tura núnisaṉ ju̱na ántana nusha nekas enentáimtuiniakka shiir ártatui. Ukunam átatna nuna ujaawai tura jeatemayi. Juaṉ siati péprunam Yus-shuar írunun ju̱na áateawai $ Yus timia nunasha tura Jesukrístu ujatkamia nunasha tura wi íismaj nunasha ti paant aya nekasa nuna tájai. Peṉké wáitratsjai. S# #Jú̱ áarman Jesukrístun Yus ujakmiayi. Wárik túrunatta nuna ni shuari̱n ujakarat tusa ujakmiayi. Tuma asamtai Jesukrístu ni suntari̱n akupak ashí winia paant awajtursamai. Wisha Juáṉkaitjai. W"':Ii Uuntri̱ Jesukrístu atumniasha ti shiir yainmakarti. Nuke atí.!!:Tura ashí akupin Sésara̱i̱ pujuinia nuyá Yusna ajasaruka tura chíkich Yus-shuarsha shiir pujusarti tusa chichaman akupturmainiawai. J  :Winia náarui̱sha tura Jesukrístu náari̱ncha ashí Yus-shuar ainia nu chícham ujatruktarum. Niisha shiir pujusarti. Wi írutramusha núnisaṉ shiir pujusarti tusa akupturmainiawai. ?y:Ii Aparí̱ Yus tuke shiir atí. Nuke atí. Amikmaamu 5c:Winia Yúsrusha ti péṉkeran núkap takakui. Atumsha Jesukrístunu ajasu asarum Yus seamniaitrume. Tura Yuska ti takakna nuja̱i̱ ashí atsumarmena nuna suramsattarme. 0Y:Epaprutítiuja̱i̱ akupturkamarum nuja̱i̱sha atsumamaj nuna naṉkaamas tiaruncha wáinkiajai. Akupturkamarum nusha ti kuṉkuin Yus susamua áinis ti shiir auyi. pY:Aya kuit akupturkakrumin tu enentáimtsujai. Antsu nu kuit Yusa̱i̱ kawentramkaku tusan wakerajrume. Y+:Atumek wi Tisarúnikia nuṉkanam atsumakun puja̱i̱sha kuit akupturkamiarme. kO:Jiripiusnumia̱ shuartiram, ju̱ ti peṉker nékarme. Masetunia nuṉkanam Yus-Chichaman etserumtai aya atumek kuit akupturkamiarme. Wi etserkamuja̱i̱ atumí wakaní̱n yáiṉma asamtai yumiṉsarum akupturkamiarme. Q:Tuma ai̱ṉ atumsha wi atsumamu akupturkarum ti péṉker túramarme. >w: Kristu ni kakarmari̱n surakui ashí túramniaitjai. F: Kuítrinchati pujustinia nuna nékajai tura ti nukap takustinia nunasha nékajai. Tsukamaknasha jéemarnasha, itiarar takustinniasha tura peṉké takutsuk pujustinniasha unuimiáruitjai. jM: Tura kuítian atsumakun tátsujai. Antsu wi takakjana nuja̱i̱ṉ warastinian unuimiáruitjai. 8i: Ii Uuntri̱ Kristu anea asarum winiasha ataksha enentáimturu asakrumin ti waraajai. Kame kajinmatrukmiarme tátsujai antsu kuítrum atsakui yáintkiatin tujinkiamarme. yk: Wi unuiniarmajrumna nu umiktarum. Tura wi túramur íisurmena nu tura antukurmena nusha umiktarum. Túrakrumniṉkia Yuska aṉkant átinian amastaj tusa pujurtamsattarme. Jiripiusnumia̱ Yus-shuar Páprun kuítian akuptukarmiania nu O:Yamaisha yatsuru, jú̱chiniak títiatjai. Yus-shuarti enentáimsatniun chichastatjai yamaikia. Ashí nekas ana nu enentáimsatarum. Tura ashí anturkamnia ana nusha, naka chicham ana nusha enentáimsatarum. Tura yajauch chichamsha enentáimsairap. Tura antsu ashí shiir ana nusha, chíkich shuarnasha péṉker enentáimtusminia nusha, kame ashí péṉker ana nu enentáimsatarum. Nuyásha chíkich shiir anturkamnia ana nusha enentáimsatarum. L:Nuiṉkia atumí enentái̱ aṉkant átinian, áentstikia peṉké nekaachminia nuna, Yus amastatui. Yus atumin aṉkant awajtamsa asa atumí enentái̱n tura atumí enentáimsamuri̱ncha yajauch waya̱wa̱i̱ṉ tusa shiir waitmaktatrume Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkiu asakrumin. Ashí péṉker ana nu enentáimsatarum 'G:Itiurchat enentáimsatin atumja̱i̱ peṉké atsutí. Antsu tuke Yus áujkum ashí itiurchatrum ujakta. Atsumamuram Yus seata. Túram Yus yumiṉsata. hI:Uunt Jesus tátin ishichik ajasai. Tuma asamtai tsaṉka enentái takakrum nu paant nekanati. ta:Nu asamtai Uunt Jesusja̱i̱ tsaniṉkia pujá asarum warastarum. Ataksha “warastarum” tájarme. }s:Amincha, winia ai̱rú, nu nuwa̱ yáiṉkta tusan seajme. Niisha wi iwiaaku chichaman étsereakui wiji̱a̱i̱ métek takasarmai. Tura Krimintisha tura chikichcha wiji̱a̱i̱ métek takasarmai. Nuna náari̱n iwaaku átinnium Yus áatraiti. x i:Ewautiancha tura Séntikincha, ii Uuntri̱ Kristu shuari̱ ásar, mai metek enentáimsarat tusan seajai.   :Nu asamtai, aneamu yatsuru, ii Uuntri̱ Krístuja̱i̱ tsaniṉkiu asarum kakaram ajastarum. Maa, ti aneakun atumin enentáimtakun ti waraajai tura íistajrum tusan wakerajrume. Tawasap achikiar shiir enentaimsatniua núnisnak shiir enentáimtajrume. ( I:Nii taa, ii yajauch aya̱shi̱n yapaji̱á ni aya̱shí̱ji̱a̱i̱ métek ti shiir awajsattawai. Ashí uunt akupin ajas nu kakarmaja̱i̱ túrutmattaji. :Antsu iikia nayaimpinmaya̱ shuar asar ii Uuntri̱ Jesukrístu in uwemtikrampra asamtai nayaimpinmaya̱ tatí tusar nákaji. R :Tuma ásar emesratniunam akupnakartatui. Ni aya̱shí̱ wakeramun, ni yusri̱a áintsaṉ, tuke umirainiawai. Natsanmainian túruiniayat wararainiawai. Tura ju̱ nuṉkanmaya̱nak enentáimtuiniawai. %:Tura yajauch shuarsha írunui. Wi nuiksha ti ujakmajrume tura ataksha úutkun ujaajrume, nu shuar Kristu krúsnum jakamun muí̱jiainiawai. y:Yatsuru, wisha tura chikichcha wiji̱a̱i̱ métek péṉker túrajnia nu wáinkiuram atumsha núnisrumek túratarum. fE:Tura aneartarum. Naki pujutsuk jeajnia nuja̱i̱ métek umirkatin pimpitsuk takastiniaitji. L:Ashí shuar Yusja̱i̱ katsu̱aru ájinia nu wi tájana núnis “jeachuitjai” tu enentáimpratniuitji. Tura “jeaitjai” enentáimkiurminkia Yus nunasha atak enentáimtikramprattarme. mS:Tura nuna umikmatai nayaimpiniam Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkian shiir pujustinian Yus surustatui.  : Yatsuru, wisha nui̱ jeajai tátsujai. Antsu yaunchu túrutain kajinmatkin kakaram ajasan Kristu wakeramunam jeatniun takaajai. mS: Kame wakerukuitjia nuna mash umirkachuitjai. Krístuja̱i̱ métek nekas péṉker shuar ajaschaitjai. Túrasha Kristu Jesus “nui̱ ejetajam” emka túrutkui, wisha nui̱ jeataj tusan kakaram ajasan pimpitsuk takaajai.  : Túraknaka Krístuja̱i̱ métek jakamunmaya̱ nantaktiaj tusan wakerajai. Papru kakaram ajasmiayi Kristu wakeramun umiktinian 0Y: Tuma asamtai ashí naṉkaamas wakeraj nu jú̱iti: Krístun péṉker nekaan nekas enentáimtustinniasha tura ni iniantkimiu kakarman takustinniasha wakerajai. Tura Niiji̱a̱i̱ métek ajastinian wakerakun ni wáitkiamunam tsaniṉtinniasha tura Nii jakamia núnisan jákatniuncha wakerajai. 2]: Nuna túran Niiji̱a̱i̱ tsaniṉkian pujajai. Tura akupkamu umirkatniuja̱i̱ péṉker ajaschaitjai antsu Krístun enentáimtakui Yus “péṉkeraitme” túrutui. B~}:Ashí enentáimpramnia ákuisha winia Úuntur Jesukrístu shiir enentáimtustin nekas péṉkeraiti. Nu asamtai Krístunu ajakun wi takusmaj nu muijmiai ajasmatai núnaka iniaisamjai. }{:Ashí nuja̱i̱ṉkia waantu enentáimtumauyajai. Antsu yamaikia Krístuja̱i̱ṉkia peṉké ántar áiniawai tajai. #|?:Israer-shuar asan Muisais timia núnisaṉ wi akiiniamtai uchu (8) tsawant naṉkaamasmatai tsupirtukarmiayi. Israer-shuarnum Piṉjamíṉ weeaitjai. Winia aparsha nukursha mai Israer-shuar áiniakui wi imiá Israer-shuaraitjai. Wisha Pariséu tuinia núnisan Muisais akupkamun ti umirin asamtai chíkichka winia sumamtikiatniun tujintrin ármiayi. Tura Pariséu asan Kristu-shuarin ti kajerkan áintramjai. {:Ju̱ nuṉkanam írunna nuja̱i̱ waantu enentáimpramniaitkiuiṉkia ashí shuarja̱i̱ naṉkaamas wikia waantu enentáimtumaraintjai. nzU:Antsu iikia aya̱sh tsupirnakmaja̱i̱ péṉker átiniaitji tu enentáimtatsji. Iikia antsu ii wakaní̱ji̱a̱i̱ Yus shiir awajeaji tura Jesukrístunu asar Niṉki shiir wararji. Nu túrakur Muisais timia nu umintikia iitji. wyg:Yajauch shuarja̱i̱ aneartarum. Nu shuar Muisais timia núnis tuke yamaisha tsupirnaktiniaitrume tuiniawai. ]x 5:Ayu. Warastarum, yatsurtiram, ii Uuntri̱ Kristu ti peṉker asamtai nuik áatramajrum nuna ataksha títiatjarme. Ataksha ujam yainmakminiaitkiuiṉkia wíji̱a̱i̱ṉkia itiurchatchaiti atak enentáimtikratin. w:Kristu takatri̱n takaak ti janiṉkiamai. Átum yáintkiachminia nuna winia yáintkiataj tusa pujus jániṉkiamai.v1:Kristu yumiṉsarum ti shiir warasrum wáinkiatarum. Chíkich shuar niiji̱a̱i̱ métek péṉker Yus-shuar ainia nusha shiir enentáimtustarum. u:Tuma asamtai akuptuktinian wakerajrume. Tura atumsha ataksha wáinkiarum waraakrumin wisha ti kuntuts enentáimchakun akuptuktatjarme. *tM:Maa, nekas ti janiṉkiamai. Túrasha Yus nin waitnentramai. Kame winiasha wi ju̱i̱ wáitiakun nii jakamtai nu arant ti kuntuts pujuschatniun waitnentrurmai. Ps:Nii jaawai taman átum antukman nekáa, íirmaitniun ti wakerutmarme. 1r[:Wi atsumaj nuna íirsati tusarum Epaprutítiu akupturkamarme. Wiji̱a̱i̱ métek tsaniṉ takasuiti. Tura métek wáitsaitji. Áunkesha akupkamnia enentáimjai. @q{:Kame Kristu yáintkiui wíkisha wárik íimniaitjarme. [p/:Winia itiurtukartiṉ nuna nekaan Timiutéu íirmainiarat tusan akuptuktatjarme. !o;:Túrasha átumka Timiutéu tuke péṉker túramu nékarme. Uchi ni aparí̱ji̱a̱i̱ takaana áinis Yusa shiir chichame̱ etserkatniun yáintkiaiti. Mn:Chíkichka Kristu wakeramun iniaisar ní wakeramunak páchiniawai. m!:Kame Timiutéu wiji̱a̱i̱ métek enentáimna áinis chíkich shuar atsawai. Niisha átum shiir pujusuk tusa ti nekas enentáimturmarme. l+:Ii Uuntri̱ Jesus wakerakuiṉkia Timiutéun íirmainiarat tusan ti warik akuptuktatjarme. Tura átum shiir pujamu ujateakui warastatjai. ikK:Atumsha waraakrumin métek wararnaisatai. Timiutéuncha Epaprutítiuncha Papru ujatkamiania nu -jS:Winia takatruja̱i̱ Yus-shuar ajasakrumin wi jákatniuitkiuncha núja̱i̱sha warasaintjai. Atumsha wi waraajna ju̱i̱ núnisrumek warastarum tusan wakerajrume. i:iwiaaku pujustin chicham paant awajeakrum. Núja̱i̱ Kristu támatai atumí̱i̱n ántran takascha asan ti shiir wararsattajrume. Lh:Túrakrum makuumatsuk tunaaja̱i̱nchu átatrume. Antsu Yusa uchirí̱ átatrume. Ju̱ nuṉkanmasha shuar imiá tunaan túrinja̱i̱sha máatrachu asarum kiritniunam ji keeá áintsaṉketrume Dg:Ashí yajauch tunaitsuk tura jianaitsuk wekasatarum. f9: Nu asamtai, aneamu yatsuru, wi atumja̱i̱ pujakui umirtukmarmena nuna naṉkaamas yamaikia arant pujakuisha umirtuktarum. Iis, Yus atumí enentái̱n takaak ni shiir wakeramu wakeruktinniasha tura umiktinniasha pujurtamprume. Nu asamtai atumsha kakaram ajastarum Yus ti peṉker awajtamsatniun wakera nu túrunati tusarum. Tura péejchach enentáimprarum awajirminiaitjai tusarum aneara wekasatarum. Re: Tura ashí shuar Jesukrístu ashí akupin ajasman paant nekaawartatui. Núja̱i̱ṉkia Yus Apá kakarmari̱sha paant nekanattawai. Yus-shuar kiritniunam keeák tsáapin awajeana áintsaṉ áiniawai d: Tuma asamtai ashí nayaimpiniam írunna nusha, nuṉká írunna nusha, tura iwiarsamusha Jesusa náari̱n antukar tikishmatrartatui. bc=: Túramtai Yus nekas naṉkaamantu awajsamiayi. Ni náari̱ncha ashí paant awajsamiayi. vbe:antsu nuna ikiuak aents ajas péejchach asa ashí aentsu takari̱n ajasmiayi. Tura aentsu aya̱shi̱n aya̱shimiak tura Yúsan umireak jákatniuncha surimiakchamiayi. Maa, imiá tunaarinniua áintsaṉ krúsnum natsanmainium jakamiayi. \a1:Niisha Yúsaitiat ju̱ nuṉkanam winiak tuke Yusja̱i̱ métek átinian emettsuk I` :Kristu Jesus enentáimpramia núnisrum enentáimpratarum. p_Y:Aya níiniak péṉker átatna nunak shuar túrashti. Antsu chíkich shuar yáiṉminia nuna túrati. ^9:Átum wakeramuk túrawairap. Naṉkaamantu ajastaj tíirap. Antsu péejchach ajasrum chíkich shuar atumja̱i̱ naṉkaamas péṉker enentáimtusta. ]7:waramtikrustarum. Métekrak takastarum. Mai metek anenaitiarum. Yusa Wakani̱ atumí enentái̱n pujá asamtai chikichik enentáik enentáimsatarum. !\ =:Kristu ikiantamkuisha, ni aneṉkrattairi̱ atsaṉtamkuisha, ni Wakani̱ atumja̱i̱ pujakuisha, aneṉkratniuitkiurmesha, waitneṉkratniuitkiurmesha [ %:Yus-Chicham pamparat tusar maimetek ti takáa asar wáitiaji. Wi nuik ti takasmaj nu nekamarme. Tura yamái tuke takaaj nusha ántarme.Z }:Krístunu asarum Nii nekas enentáimtustinniasha tura Niiniu asarum wáitsatniusha Yus anenma asa tsaṉkatramkaitrume. IY  :Atumí nemasri̱sha ishichkisha sapijmiamtikramkara̱i̱ṉ. Nu túrakrumin nu shuar emesratniunam weena nusha tura átum uwempratniusha paant nekanattawai. Núnisaṉ atí tusa Yus túraiti. .X W:Kristu chichame̱ ti peṉker asamtai atumsha aya péṉkera nuke túratarum. Wi atumja̱i̱ pujaknasha tura yajá pujaknasha átum ti shiir túrarmena nuna antuktinian wakerajai. Ashí shuar uwempratin chichaman nekaawar umirkarat tusarum chikichik enentáiji̱a̱i̱ kakaram ajastarum. XW +:Nu asamtai wi atumja̱i̱ pujakui Jesukrístu yumiṉsarum shiir warastatrume. V 9:Kame tuke pujustatjai nékajai. Núnisnak atumja̱i̱ pujakun Yus nekas enentáimtakrum naṉkaamas waraakrum tuke katsua̱ruk tusan yáiṉtatjarme. XU +:Túrasha atumin yáiṉtaj tusan tuke ju̱ nuṉkanam iwiaaku pujusminiaitjai. )T M:Wíji̱a̱i̱ṉkia itiurchataiti mai achiktin. Jákatniuncha wakerajai Krístuja̱i̱ tsaniṉkian pujustaj tusan. Wíji̱a̱i̱ṉkia nu imiá péṉkeraiti. iS M:Ju̱ nuṉkanam pujakun Uunt Jesusnan takasminiaitjai. Nu asamtai tunatsuk achiktaj nékatsjai. )R M:Wíji̱a̱i̱ṉkia ju̱ nuṉkanam iwiaaku pujakun aya Krí̱stunak enentáimtakun pujajai. Tura jákatniusha ju̱i̱ pujajnia nuna naṉkaamas péṉkeraiti. $Q C:Nekas ju̱na wakerajai: Natsa̱mtsuk uunt akupniun Jesukrístun paant ujakartinian wakerajai. Nuja̱i̱ winí Kristu kakarmari̱ pujamu ti paant nekanattawai. Mántuiniakuisha tura mántuiniachkuisha ashamatsjai. Aya Kristu kakarmari̱n winí naṉkaamas nekaawarat tusan wakerajai. yP m:Kame Yus áujtursa asakrumin tura Jesukrístu Wakaní̱sha yaintiu asamtai ti péṉker uwempran jiinkittiajai. ?O y:Wats, mai metek chíkich yajauch enentáiji̱a̱i̱ tura chíkich shiir enentáiji̱a̱i̱ Krístun etserainiakui shiir enentáimjai. Tura nuna naṉkaamas shiir enentáimprattajai. )N M:Antsu péṉker shuar Krístun nekas aneenak etserainiawai. Nu uwempratin chicham imiá peṉkeraiti wi titin asamtai winiasha anentainiak shiir etserainiawai. \M 3:Yajauch shuarka Krístun shiir enentáimtutsuk antsu ashí shuar ní chichame̱nak anturkar wíi shuar ajasarat tusar etserainiawai. Túruiniak wisha sepunam pujakui nu arant itit awajtustinian wakerutainiawai. 6L g:Kame shuar awai winia kajertuiniak tura naṉkaamantu enentáimtumainiak Krístun páchiniawai. Antsu chíkich shuarka nekas enentáiji̱a̱i̱ Krístun etserainiawai. K !:Ti untsurí̱ Yus-shuar wi sepunam eṉketman nekaawar ii Uuntri̱ Jesusan nekas enentáimtusar sapijmiatsuk Yus-Chichaman etserainiawai. zJ o: Iis, uunt akupniu suntari̱sha tura ashí shuarsha wi Krístunun etseru asan sepunam pujamun paant nékainiawai. I  : Winin túrunamu itiurchat ai̱ṉ nuja̱i̱ uwempratin chicham nekas pampaawai. Nu nekaatarum tusan wakerajrume, yatsuru. RH : Núnisaṉ Jesukrístu kakarmari̱ji̱a̱i̱ ashí péṉker túrin átatrume. Tura núja̱i̱ ashí shuar Yúsan ti shiir enentáimturartatui. Wi ju̱ nuṉkanam aya Krístunak enentáimtakun pujajai *G O: ashí péṉkera nu achikiuk tusan Yúsan áujtajrume. Atumin nu túrunamtaiṉkia yamaisha tunáaja̱i̱nchu pujustatrume tura Kristu támatai sumamashtatrume. pF [: Yúsan áujeakun anearmena nú naṉkaamas aneak tusan seatjarme. Tura nú̱ja̱i̱sha ti neka ajasrum ZE /:Jesukrístu aneṉkrattairi̱ji̱a̱i̱ wi atumin aneamun Yussha paant nékarui. D %:Atumin ashí ti aneajrume. Kame wi sepunam pujakun Yus-Chichaman akasmatkun tura Yus-shuar kakararti tusan takaakui átum yáintiarme. Yus ti aneṉkartin asa nu túratniun mai metek tsaṉkatrámkaitji. Tuma asamtai atumin jú̱nisan enentáimtustin ti peṉkeraiti. 2C _:Yus atumí̱i̱n ti péṉker awajsatniun naṉkama asa núnisaṉ Jesuskrístu táatsa̱i̱ṉ tuke shiir awájtámki nekas péṉker najatmattarme. Nuka ti nekasaiti. `B ;:Kame iikia yámankamtaiknumia̱ Yus-Chicham métek yáiniáikiar iniaitsuk takasuitji. 2A a:Yúsan áujeaknasha ti warasan seatjarme. T@ #:Ashí tsawant atumin enentáimtakun Yúsan tuke shiir yúmiṉkiajai. ,? S:Yus ii Aparí̱sha Jesukrístu ii Úuntri̱sha atumin waitnentramainia ásar imiatkinchanum tuke shiir pujustinian yainmakarti. Papru Yus-shuaran Yúsan áujtawai 8> m:Wi Papru Timiutéuja̱i̱ Jesuskrístu takari̱n asar ashí Yus-shuar Jiripius péprunam pujarmena nu ju̱ papí akuptaji. Yus-shuaran wainin árumna nusha tura Yus-shuaran yain árumna nusha ashí Yus-shuarsha nunisaṉ Yusna asarum tura Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkiu asakrumin ju̱ papí áateajrume. V= 'Ii Uuntri̱ Jesukrístu atumniasha ti shiir yainmakarti. Nuke atí.<  Núnisaṉ Márkussha Aristárkusha Témassha tura Rúkassha Yus-Chichaman etserkatniun yáintiainia nusha amikmaatmainiawai. b; ?Épaprassha niisha Jesukrístunu étseruk sepunam wiji̱a̱i̱ pujus amikmaatmarme. : 3Ayu. Átum Yus áujturkurmin Yus winia tsaṉkatruktatui atumi̱i̱n iiraitniun. Tuma asamtai wi nui̱ jean pujustin iwiarturata. Amikmaamiania nu 9 Ti peṉker uminiaitme nuna nékakun jú̱nisan áatjame. Tura wi seajmena nuna naṉkaamas túrattamna nuna nékajai. |8 sWátsek, yatsurú, amesha Yus-shuar asam wi seajme jú̱ túrutata. Kristu enentáimtakum shiir enentáimtikrurta. .7 WWi Papru nekas winia uwejruja̱i̱ ju̱na áaran ti nekas akiktatjame tájame. Túrasha winia tumashitmena nuna páchittsujme. Kame wi ujakam Yus-shuar ajaschamkum. Z6 /Yajauch awajtamkaitkiuiṉkia tura ámiji̱a̱i̱ tumashitkiuisha wi akiktatjai. f5 GWisha ti peṉker amikrumchakaitiaj. Tuma asam winia itiaarua nútiksam shiir awayáta. ^4 7Kame yamaikia emetachma antsu ame aneamu yátsumea áinis átatui. Nuka ti péṉkerchakait. Wisha nin ti aneajai. Tura yainmakmin asamtai tura Krístunam ame yatsum ajasu asamtai winia iniankattsam aneashtapash. 3 Jú̱nissha enentáimpramniaiti. Unisemu ishichik tsawant meṉkakamai tura yamaikia waketki ámiji̱a̱i̱ tuke pujustatui. 2  Túrasha ámin ujatsuk túrachmin enentáimpramjai. Kame ame wakerakum útsukchamuja̱i̱ “pujustí” tákumniṉkia maak. $1 C Wi Yus-Chichaman étserkun sepunam pujajai. Túmakun ame yajá pujakum yáintkiatin tujintiakmin nii antsu wiji̱a̱i̱ pujus yáintkiat tusan wakerimjai. O0  Ataksha awaṉtajme. Wi ti peṉker aneamu asamtai péṉker itiaata. W/ ) Nuikkia Unisemu ántrauyi antsu yamaikia aminiisha winiisha yáimniuiti. ). M Unisemu waitnentrai tusan seajme. Niisha wi ujakmaja̱i̱ Yus-shuar ajasu asa winia uchirua áintsaṉkete. Sepunam pujayatan ni aparí̱ya áintsanak ajasjai. m- U Antsu aneakun aya jú̱nisan tájame. Wi Papru úuntach asan tura Krístun takarkun sepunam pujakun v, gNu asamtai kakaram tátsujme. Kame wakeraknaka Kristu akatramu asan “Ju̱ túrata” tíminiaitjiame. I+  Wisha ame aneṉkratmaja̱i̱ ti shiir enentáimtakun waraajai. Yatsurú, ámiji̱a̱i̱ ashí Yus-shuarsha shiir enentáimiainiawai. Papru Unisemun waitnentratniun Jirimiúṉkan seamiani nu X* +Áujeakun chíkich shuarsha ámiji̱a̱i̱ métek Yúsan nekas enentáimtuiniak ashí péṉker ana nuna ti paant nekaawarat tusan seajai. Ashí péṉker ana nuka Jesukrístu shiir awajsamuja̱i̱ takakji. ,) SAme Uunt Jesus shiir enentáimtakum ashí Yus-shuar ainia nusha aneamun antukjai. Nuna antukan ámin ti shiir enentáimtakun Yúsan áujeakun yúmiṉkiajai. +( QYus ii Apari̱ tura ii Uuntri̱ Jesukrístu shiir enentáimturma ásar yainmakarti imiatkinchanum tuke shiir pujustinian. Jirimiúṉ péṉker Yus-shuar ámiayi ,' SNúnisaṉ ame je̱e̱mi̱i̱n Yus-shuar irunainia nunasha tura ii umai̱ Apiancha tura Arkipiuncha iiji̱a̱i̱ ti kakaram takasu asamtai ju̱ papin akuptajrume. \& 5Wi Papru ju̱ papin áaran akuptajme ámin, Jirimiuṉká. Ii yachi Timiutéusha ju̱na akupturmawai. Wi Jesukrístu takaru asan sepunam pujajai. Ame iiji̱a̱i̱ tsaniṉkia takáa asakmin ju̱ papin akuptajme. q%[Ni unuiniamuri̱sha jíinkiar, ashí nuṉkanam Yus-Chichaman etserkarmiayi. Tura Uunt Yus nin yáiṉmiayi. Tura etserainiakui, ashí aents ni kakarmari̱n nekaawarat tusa, aentsti tujintiamun túratniun susamiayi. Nuke atí.l$QJesus chichas amukmatai, Yus nayaimpiniam jukimiayi. Túruna Yusa untsuuri̱ni̱ pujusmiayi. @#ynapincha achiksha, tseasnasha úmaksha, jaa ajaschartatui. Jaa shuaran ni uweje̱ja̱i̱ antiṉ, nu shuaran péṉker awajsartatui.” Tu tímiayi. Jesus nayaimpiniam wakamiania nu g"GShuar winia náarun pachis, Yúsan nekas enentáimtakka, ju̱na túrawartatui, Yusa kakarmari̱n iniakmastaj tusa: iwianchin ji̱i̱ki akupkartatui; chíkich chichamja̱i̱ chichasarukamtai Winia nekas enentáimturtatui; V!%Shuar anturak imiani uwemprartatui. Shuar antukcharka, tuke sumamawartatui. r ]Nuyá chichaak “Ashí nuṉkanam wetarum. Túrarum ashí shuarnum Yusa shiir chichame̱ etserkatarum. 3Nuya̱sha Jesusa auntse unuiniamuri̱ misanam pekaamkar pujuinian Jesus tarimiayi. “¿Atumí enentái̱ urukamtai kátsuram ainia, urukamtai Winia nekas enentáimtursachuram?” tímiayi. Ni nantakmiari̱n wáinkiaru chichame̱n anturkacharu ásarmatai kakantramiayi. 1 Niisha Jesusan wáinkiar waketkiar, unuiniamuri̱n ujakarmiayi, tura ni chichame̱ncha anturkacharmiayi. Jesus ni unuiniamuri̱n akupkarmiania nu mS Tura urum jimiara shuar Jerusarénnumia̱ tsaniṉ weenan, Jesus nusháa iira ajas tarimiayi. ?w Marisha Jesusa nemari̱ kúntuts uutu matsatainian werí, “Jesus iwiaakui, imia wi wainkiajai” tímiayi. Támaitiat anturkacharmiayi. Jesus jimiará shuaran wantintiukmiania nu 'G Émkaka Tumiṉtin ti káshik Jesus nantaki, Máktaranmaya̱ Marin wantintiúkmiayi. Nu María enentái̱ya̱ siati iwianchin Jesus yaunchu ajapruyayi. 6eNiisha ti ashamainiak purushniarar iwiarsamunmaya̱ tseke̱ wearmiayi. Ti ashamainia ásar, chikichkinkesha ujakcharmiayi. Máktaranmaya̱ Marin Jesus wantintiúkmiania nu &ETúrarum werum Pítrusha, chíkich unuiniamuri̱sha ju̱ ujaktarum. Kariréanam atumin émkiyi. Turammarumna núnisaṉ túruna wáinkiattarme” tímiayi. /WTúmainiakui natsa tímiayi “Ashamkairap. Nasarétnumia̱ Jesus krúsnum jakama nu é̱a̱rme. Iniantkimiuiti. Jui̱ pujatsui. Wátsek, ju̱ ikiusmanum íistarum. ~~~1}/|{{WzyxxwJvvtt%slrrpqqpoonmm)lkk&jbih{ggsfeedfd c6b,a`_^^M]m\7[ZZBYYX8WHVUTT!SzRR`QPONMMHLKKQJIHH/GFFDEzDDQCCBAZ@@?>>=<<#;1:^99 8m7766554{33T221)0c/0.-,l++*x))a('P&p%%$m#"! 0 zhr?9?e\Ei= ` 1(MH`C{ Túramtai ashí shuar tuke iwiaaku átinia nu papinium ni naari̱ yámankamtaiknumia̱ anujkamu atsúarma nuka nu Yajasman tikishmatrarmai. Nu papincha Murik jaka nantakmia nu takakui. z Tura Yusna ainia nuja̱i̱ mesetan najana nupetkatniun tsaṉkatnakmai. Tura ashí nuṉkanmaya̱ shuaran akupkatniun tsaṉkatnakmai. y' Núnisaṉ túrak Yúsan yajauch áujmatuk ni náari̱ncha ni Je̱e̱ncha tura ashí ni shuari̱ nayaimpiniam pujuinia nunasha katsekkarmai. 4xa Núnisaṉ nu Entsaya̱ Yajasma waantu enentáimtumak Yúsan yajauch chicharkatniusha tsaṉkatnakmai. Tura kuarentitús (42) nantutin kakaram akupkatniun sunasmai. w{ Túrawar nin tikishmatrar shiir awajsar “¿Yaki ju̱ja̱i̱sha jeá. Imiá kakaram asamtai yaki niiji̱a̱i̱ máanaikminiait?” tiarmai. Tura Ti Kajen Yajasma ni kakarmari̱n Entsaya̱ Yajasman susa asamtai ashí shuar nincha tikishmatrarmai. >vu Entsaya̱ Yajasma muuké̱ chikichkin jakamnia awatmian wainkiamjai. Túrasha péṉker awajnasmai. Túramtai ashí nuṉkanmaya̱ shuar nuna íisar ti enentáimturar nemarsarmai. u# Nui̱ wáinkiamaj nu Yajasma nekas uunt yawáa áinniuitiat nawe̱nka chai̱ nawe̱a áinniuyi. Wene̱sha nekas kajen yawáa áinniuyi. Tura Ti Kajen Yajasma Entsaya̱ Yajasman ni kakarmari̱ncha tura ni akupkatniuri̱ncha susamai nuja̱i̱ ti kakaram akupkati tusa. bt ? Nuyá nayaantsa káanmatkari̱i̱n wajasan nayaantsanmaya̱ Yajasman jiiniun wainkiamjai. Muuke̱sha siátitiat kachuri̱ tias tura akuptai tawaspasha tias armai. Ashí muuke̱n Yúsan yajauch chicharin tu áarmauyi. Ns Túramtai nuwa̱n ti kajerak ni weeá chíkich írunna nuja̱i̱ máaniaktaj tusa wemai. Nu shuarsha Yus akupkamun umirainiak Jesusan ti shiir áujmaténakui, niiji̱a̱i̱ máaniaktaj tawai.Nr Túrasha nuṉka nuwa̱n yaya̱k nakaak nu entsan mash uku̱yámai. _q7 Nuyá nu napi ni wene̱ya̱ entsá ji̱i̱ki nujaṉkrumamai nuwa̱n ajekrataj tusa. Ip  Turakui nuwa̱n uunt nanapen churuwia nanape̱a áinis sunasmai. Nuja̱i̱ nanamuk yáunchuya̱-napiya̱ pisar atsamunam wemai. Tura ni ayuratniunam menaintiu uwí nuyá sais nantu pujusmai. doA Nuyá Ti Kajen Yajasma nuṉká ajapna nuwa̱ áishmaṉkan jurerma nuna áintramai. hnI Tuma asamtai nayaimpiniam pujarmena nusha warastarum. Antsu nuṉká tura entsá pujarmena nusha uunt iwianch atumin tarutmarmatai, maa, waitnentajrume. Ni tsawantri̱ ishichik ajatesman nekáa ti kajekuiti.” Tu timiai. omW íiksaṉ ii yachi̱ nupetmakarai. Yus-susamu murikiu numpe̱a áinis Jesukrístu numpe̱ja̱i̱ nupetmakarai. Niisha jákatniuitkiusha surimiatsuk nekas-chichaman páchitsuk etserkarmai. Nuja̱i̱sha uunt iwianchin nupetkarmai. l Nuyá nayaimpinmaya̱ kakaram untsumman antukmajai. Tura timiai:“Uunt iwianch ii yachi̱n yajauch áujmatin ji̱i̱ki akupkamu asamtai yamaikia ii Yusri̱ uwemtikratniusha tura ni kakarmari̱n iniakmastincha tura akupkatniusha jeayi. Anaikiamu Krístusha ashí akupin ajastincha jeayi. Tura uunt iwianch ii yachi̱n tsawai̱sha káshisha iniaitsuk Yusai̱ yajauch áujmatniua nuna Zk- Núnisaṉ Ti Kajen Yajasma ashí ni suntari̱ji̱a̱i̱ nuṉká akupnakmai. Nu Yajasmasha iwianchi kapitiántri̱ Satanás tutainti. Yáunchuya̱-napiiti niisha. Ashí nuṉkanmaya̱ shuáran anaṉniuiti. Kj nupetmakcharmai. Túramtai nayaimpinmaya̱ ji̱i̱ki akupkamuyi. Xi) Nuyá nayaimpiniam meset amai. Nayaimpinmaya̱ suntara kapitiántri̱ Mikiar ni suntari̱ji̱a̱i̱ Ti Kajen Yajasmaja̱i̱ máanaikiarmai. Ti Kajen Yajasmasha ni suntari̱ji̱a̱i̱ ti máanaikiarsha Jh  Tura núwa̱ka atsamunam pisarmai. Nui̱ pujustinian Yus iwiarturmai. Tura chikichik mir jimiará siaṉtu sesenta (1.260) tsawant ayurnat tusa akupkamai. Nuka menaintiu uwí naṉkaamasaiti. %gC Tura nuwa̱sha áishmaṉkan jurermai. Nu uchi uunt ajas ashí nuṉkanam ti kakaram akupkatin asa, nu uchi akupin pujutainium Yus pujana nui̱ junakmiai. Af{ Menaintiu nakakam jeeán yaan ni ujuké̱ja̱i̱ japiki akakermai. Tura nuṉká utsamai. Nu Ti Kajen Yajasma nu nuwa̱ jatema nui̱ wajasmai. Júrermataik yuruataj tusa wajattsamai. We' Tumai̱ ataksha ti enentáimpramnia nayaimpiniam wantinkiamai. Ti Kajen Yajasma kapa̱a̱ku wantinkiamai. Muuke̱sha siati asa siati akuptai tawaspan etseṉkraku ármai. Tura kachuri̱sha tiásauyi. Ld Nu nuwa̱ ajamtin asa jurertaj tusa wáitiak ti kakantar uutmiai. 6c g Nuyá nakumkamu ti enentáimpramnia nayaimpiniam wantinkiamai. Nuwa̱ etsaja̱i̱ penuarma wantinkiamai. Nawe̱sha nantunam ekeemai. Tura múuknum tuse yaan etseṉkrakuyi. Vb% Tuíniakui Yusa Uunt Je̱e̱ nayaimpiniam ana nu uranmiatai wakenmaani̱ Chícham Aarma Chumpitiai paant amai. Túrunamtai peemsha, ipiamtasha, cháarpisha, u̱u̱sha amai tura michasha ti kakekamai.|aq Ashí shuar kajertamkaru ai̱ṉ yamaikia amesha kajerkatin tsawant jeayi. Jákarusha iniantkim ni túramuri̱ íisartatme. Turam amée shuarka shiir etserturmakua nusha, tura Aminiak enentáimturmasarua nusha, tura Ámin shiir awajtamsarua nusha ashí mash ti shiira nuna súakum akiktatme. Antsu ju̱ nuṉkan emesniuka ashí emesratniunam akupkattame.” Tu tiarmai. k`O “Uunt Yusá, ti kakaram asam Ámiji̱a̱i̱ tujinkiatin atsawai. Yáunchusha, yamaisha, tura tuke amuutsuk iwiaaku pujuwitme. Ame ti kakarmarmiji̱a̱i̱ nekas akupkatin juarme yamaikia. Tuma asakmin yumiṉsajme, tiarmai. _ Nuyá paintikuatru uuntka akupin pujutainium Yusai̱ naka pujuarmia nu piniakum tepersar Yúsan shiir awajenak tiarmai: ^} Nuyá suntar siatia nu, kachun umpuarmatai chícham kakaram chichainian nayaimpinmaya̱n antunkamai. Ju̱na tímiayi:“Yamaikia ii Uuntri̱ Yus tura ni Anaikiamu Kristu ashí shuaran akupin ajasarai. Niisha tuke amutsuk akupkartatui.” ] Jímiar wáitsatin naṉkaamasai. Chikichik ajasua nu túrunatin ishichik ajasai. Suntar siatia nu kachun umpuarmai P\ Túmainiai̱ ti ú̱u̱rkamtai tias nakakam jeeá pepru saanakmiai. Tura siati mir (7.000) shuar jákarmai nu u̱u̱ja̱i̱. Chíkichkia sapijmiainiak Yus nayaimpiniam pujana nuna shiir awajsarmai. T[! Nuyá nu nantakiaru nayaimpinmaya̱ kakaram untsumman antukarmai: “Ju̱i̱ yakí wakatarum.” Tu untsummiai. Tutai ashí ni nemasri̱ íimiainiai̱ṉ yuraṉkim amu̱am nayaimpiniam wákarmai. $ZA Nuyá menaintiú tsawant nuyá naṉkaamas jaka tepesarmatai Yus ataksha iwiaaku awajsarmai. Tura nantakiarmatai nuyá shuar nin wainkiar ti ashamkarmai. LY Nu jákarmatai ashí nuṉkanam pujuinia nú shuar ni jakamun ti wararainiak mai sunai ajartatui. Kame nu jimiará aents Yúsnan áujmatenak ashí shuaran wáitkiasaru ásarmatai ti warasarmai. {Xo Tura menaintiu tsawant nuyá naṉkaamas ashí nuṉkanmaya̱ shuar jaka tepan íisar iwiarnascharti tiártatui. W Tura iwiarnatsuk ni aya̱shi̱ uunt pepru jinti̱i̱n ajapén tepeartatui. Nu péprunmasha ii Uuntri̱ Jesukrístuncha máawarmiayi. Nu péprunmaya̱ shuar tuke tunaan túrin ásarmatai Ejiptu tuíniak tura núnisaṉ Sutuma tuíniak nu péprun páchiiniawai. V Tura ni takatri̱n umikiarmatai Ti Kajen Yajasma náṉkatkachu wa̱a̱nmaya̱ ji̱i̱nia nu mesetan najata nupetak máawartatui. "U= Nu aentska Yúsnan áujmatainiak yumi yutuka̱i̱p títinian kakarman takakainiawai. Núnisaṉ entsancha numpa awajsatniun kakarman takakainiawai. Tura ashí yajauchia nuja̱i̱ aentsun wáitkiastinian takakainiawai. Nuna ashí ni wakeruinia nui̱ páchitsuk túramin áiniawai. %TC Shuar nin yajauch awajsataj tutai ni wene̱nia̱ jinia ji̱i̱ki nemasri̱ ashí áesatniuiti. Núnisaṉ nin yajauch awajsatniun wakera nuka jákartatui. oSW Nu jímiar shuarsha nayaimpiniam nakumkamu áiniawai. Uriwiu numisha jímiar tura shirikip ekeemataisha jímiar nayaimpiniam awai. Nusha ju̱ nuṉká Uuntri̱ Yusai̱ wajainiak, jímiar akatramua nú shuaran nakumainiawai. R Túruiniakui Wikia Wii-shuaran jímiaran akatran akupkattajai. Nusha chikichik mir jimiará siaṉtu sesenta (1.260) tsawant pujusar Winian etserkartatui. Nuka menaintiu uwí naṉkaamasaiti. Úutkur-entsatai pushin entsaru ártatui.” Tu turutiarmai. JQ  Antsu je̱a̱ áa̱ri̱ṉkia yajaya̱ shuar susamu asamtai nekapmatsuk ikiuktiá. Nu shuar ti shiir péprun Jerusaréṉkan kuarentitús (42) nantu nui̱ akupeenak mash yajauch awajsartatui. DP  Nuyá karisun nekapmatia áaniun surus turutiarmai “Weme Yusa Uunt Je̱e̱ nekapmartá. Túram namaṉ-maa-Yus-sutaisha nekapmartá. Tura nui̱ Yúsan shiir awajeena nusha nekapmartá. %OC Tura nuyá turutiarmai “Waketkim ataksha ashí nuṉkanmaya̱ shuaran tura ni kapitiántri̱ncha Yus tana nu ujakartiniaitme.” Tu túrutmiai.#N? Nuyá papichin suntarnumia̱ jukin yuamjai. Tura nii turutmia núnisaṉ wenuruiṉkia ti yumin nekapramjai. Tura antsu yuan wakeruiṉkia yapampramjai. /MW Nuyá túrutkui werin papichin seamjai. Tura surak turutmiai “Papái. Yuátá. Tura yúamka ti yumin átatui. Tura antsu wakemi̱nkia yapamprattame” túrutmiai. \L1 Nayaimpinmaya̱ “áaráip” túrutmia nu ataksha chichartak turutmiai “Suntar nayaantsanam tura kukar tarimias wajana nu weritiá. Turam ni untsuuri̱ni̱ papin urak takakna nu achiktá” turutmiai. K{ Tura timiai “Peṉké ishichik ajasai. Suntar siatia nu umpúakuiṉkia Yus ashí yaunchu enentáimpramia nu uminkiattawai. Emka ujatsuk ukunam ni shuari̱n Yúsnan etserniua nuna ujakmiayi.” Tu timiai. Nuyá chichaak:“Yus tuke iwiaaku pujawai. Tura imiá kakaram asa nayaimpincha, nuṉkancha, nayaantsancha, tura ashí nui̱ írunna nunasha najanaiti” timiai. J  Tura nuyá, suntar nayaantsanmasha tura kukarsha tarimias wajama nu ni uwejé̱ untsuurí̱n nayaimpinmaani̱ takuimiai. I Nii chichasarmatai ni chichamen áartiniujai tura nayaimpinmaya̱ chichartak “Áaráip, túrutmiai. Ju̱ka nekanashti” túrutmiai. Hw Tura úunt yawa̱ kakar shiniak chicháa áinis ti kakaram untsumkamai. Nuja̱i̱ siati (7) ipiamtasha chichasarmai. G Nusha papin urak takakauyi. Tura imiá uunt asamtai ni nawé̱ untsuurnumani̱ nayaantsanam tura menaari̱ni̱ kukar tarimias wajasmai. _F 9 Nuyá chíkich kakaram suntar nayaimpinmaya̱ táarun wainkiamjai. Nusha yuraṉkim amu̱ámu tura múuknum tuntíak téntakmauyi. Yapi̱sha etsaja̱i̱ métek wínchauyi. Tura kujapé̱sha ji keá áintsaṉkeyi. xEi Núnisaṉ maṉkartuatniuncha, wawekratatniuncha, tsanirmatniuncha, tura kasamkatniuncha iniaisacharmai.tDa Tura nuja̱i̱sha jákacharmia nú shuar tuke tunáa túratniun iniaisacharmai. Tura yajauch wakanniasha tura ántar-yusnasha tikishmatratniun iniaisacharmai. Nu ántar-yus kuriji̱a̱i̱sha, kuítja̱i̱sha, jiru yaṉkutakuja̱i̱sha, kayaja̱i̱sha, numiji̱a̱i̱sha najanamu ásar wainmaktinniasha, antuktinniasha, tura wekasatniuncha tujintiainiawai. C5 Nuja̱i̱ nu kaway ni wene̱ja̱i̱ shuáran wáitkiasarmai. Tura ni ujuké̱ napí múuke̱ya áinin ármai. Núja̱i̱sha shuaran wáitkiasarmai. &BE Nu menaintiu ti yajauch wáitsamuja̱i̱ menaintiu nakakam shuar untsurí̱ jákarmai. Jiji̱a̱i̱sha, mukuintiuja̱i̱sha, asupriji̱a̱i̱sha jákarmai. /AW Tura íimiamunam suntarnasha kawaincha jú̱nisan wainkiamjai: Eketainiaka netsepnum jirun entsaru armai. Nusha kapa̱a̱ku wiṉkia tura yaṉkú armai. Tura kawaisha úunt yawáa muuke̱ áinin armai. Tura ni wene̱ya̱sha jisha, mukuintiusha, asuprisha ti tsue̱r keá nu jíiniarmai. B@} Tura suntarnasha kawainium eketainian wainkiamjai. Tura timiá untsurí̱ nekapmarchamnia asamtai aya númiruri̱n antukmaja̱i̱. Nusha jimiará siaṉtu miyuṉ (200.000.000) armai. f?E Túramtai nu kuatru suntar wear menaintiu nakakam untsurí̱ shuaran maatai tusar weriarmiayi. Kame nuna túrawarat tusar ikiusma armai. Tura nu uwitin, nu nantutin, nu tsawantin, tura nu úratin atíatin ikiusma armai. t>a suntar kachu takakun saisa nuna timiai “Kuatru suntar Eupratis kanusá pujuinia nu atiram akupkarta.” F= Nuyá suntar saisa nu kachun umpuarmatai chichaman antukmajai. Yusai̱ naka kuṉkuin ekeemaka Yus-sutai kurimpramu amai. Tura ni kuatru yantame̱ kachu jiinmiai. Tura nuyá chichaak X<) Ju̱ja̱i̱ emka wáitsatin naṉkaamasai. Túrasha tuke jímiar taasai. H;  Ni uuntri̱sha náṉkatkachu wa̱a̱ uraimia nuya̱iti. Nusha Israer-chichamja̱i̱ Apatúṉ tutainti. Tura Kriaku-chichamja̱i̱ṉkia Apuriúṉ tutainti. Nuka Yajauch Awajkartin tawai. :! Ujuké̱sha titiṉki ujuke̱a áinis asa jaṉki ajakin armai. Nuja̱i̱ tuke seṉku nantu yujarsar shuaran íjiuar wáitkiastin armai. 9' Netsepé̱n namaka saepe̱a áinis jiru péeramu armai. Tura nanamenaksha kaway karu japiiniak mesetnum tsékeena núnisaṉ téter ajarmai. ]83 Intiashí̱sha nuwa̱nua núnis armai. Nai̱sha úunt yawa̱ nai̱ya núnis armai. 7 Manchisha íisam mesetnum weena nu kawaiya áinis armai. Kurí tawaspa áinis etseṉkraku armai. Yapi̱sha shuarna áinis armai. r6] Nui̱ shuar wari jakataj tuíniayataṉ jákachartatui. Ti wakeruiniayataṉ jákatniun tujinkiartatui. 5% Túrasha ajaktsuk seṉku (5) nántutin wáitkiastin susamu armai. Kame titiṉ, shuaran ijiú, najawe̱a núnis najawe̱atin susamu armai. 74g Chírichrincha ashí arakmancha ashí numincha yajauch awajsatin suritkiamuyi. Antsu áyatik shuar nijiai̱nium Yusa naari̱ áarar anujtukchamunak yajauch awajsatin armai. 3) Nuyá nu mukuintiunmaya̱ manchi jíintrar nuṉká ti yujaarmai. Tura ju̱ nuṉkanmaya̱ titiṉkia áinis najamin ajastinian susamu armai. "2= Tura uraimtai nu náṉkatkachu wáa̱nmaya̱ ti mukuint jiinmiai uunt jiniumia̱ áintsaṉ. Tura etsancha tee awajsamai, yuraṉmincha tee awajsamai. +1 Q Nuyá suntar seṉkua nu, kachun umpuarmatai yaan nayaimpinmaya̱ nuṉká kákeran wainkiamjai. Tura nu yaan tunáa shuar jákaru matsamtai yawirí̱n susamuyi. O0 Nuyá chíkich suntar nayaimpiniam nanamun wainkiamjai. Nusha kakantar untsumuk timiai “Maa, chíkich menaintiu suntar umpuiniakui nuṉkanam pujuinia nu ti wáitsartatui.” Tu timiai.n/U Nuyá suntar kuatrua nu kachun umpuarmatai menaintiu nakakam jeeá tsawaí-nantusha kashí-nantusha tura yaasha emesnarar ajapén tee ajasarmai. Túrunawar tsawai̱sha káshisha menaintiu nakakam jeeánum tsáapnircharmai. *.M Nu yaasha Yapá-numi náartiniuyi. Tura menaintiu nakakam jeeá entsa yapá ajasarmai. Túrunamtai ti untsurí̱ shuar nu entsa yapá ajasmája̱i̱ jákarmai. 5-c Nuyá suntar menaintiua nu kachun umpuarmatai ti uunt yaa nayaimpinmaya̱ kapa̱a̱ kákekamai. Tura entsasha tura púkuninmasha menaint nakakam jeeánum kákekamai. v,e Núnisaṉ menaint jeeá nayaantsanam matsatainia jákarmai. Tura menaint jeeá uunt kanua nu emesnararmai. (+INuyá suntar jímiara nu kachun umpuarmatai uunt naintia áanin kean nayaantsanam aju̱ṉmai. Túramtai menaintiu nakakma jeeá nayaants numpa ajasmai. * Emka suntar kachun umpuarmatai micha kákekamai. Nunasha ji numpaja̱i̱ pachimpramuncha nuṉkanam ajapawarmai. Túmakui menaintiu nakakma jeeán numincha tura ashí írunna nui̱ ekeemakmai. Tura ashí nuṉkanam chírichrin takamtsuk ekeemakmai. V)%Nuyá siati suntar kachun takakainia nu umpuartai tusar iwiarnararmai. M(Nuyá nu kuṉkuin eṉketain suntar achik ekeematainmaya̱ ji kapaan kái̱ri̱n áimiak ju̱ nuṉkanam ukaamai. Túramtai ipiamtasha untsummasha, peemsha, tura u̱u̱sha armai. Kachu umpuarma r']Tura suntar ekeemakmatai kuṉkuinia mukuintiuri̱ Yus-shuar áujsamuja̱i̱ métek Yúsan amainkiamai. H& Nuyá chíkich suntar kuṉkuin eṉketain kuriji̱a̱i̱ najanamun itiamai. Tura Yus-sútainium aya̱mas wajasmatai núkap kuṉkuin sunasmai. Nu kuṉkuin ashí Yus-shuar áujsamuja̱i̱ métek kuṉkuin ekeematainium ekeemaktiniuyi. Nu ekeematai kuriji̱a̱i̱ najanamuyi tura uunt akupin pujutainium naka pujumai. f%ENuyá siati suntar Yusai̱ naka wajainia nuna wainkiamjai. Nusha siati kachun susamu armai. p$ [Nuyá Murik anujtukma siatin ja̱a̱kmatai nayaimpiniam chikichik ura jeastatuk ajapén mitia ajasmai. K#Murik, akupin pujutainium naka wajana au, ni murikri̱n wáiniuk áyureak ti peṉker púkuni entsa waana nuí̱ apujsartatui. Tura Yus ni nea̱jkincha ukui̱tiurartatui.” Tu túrutmiai.x"iYamaikia tsukaja̱i̱sha kitiakja̱i̱sha wáitsachartatui. Tura etsa̱sha sukuiniak yajauch awajsachartatui. *!MNuna túrawaru ásar yamaikia Yusai̱ naka pujusar tsawai̱sha káshisha Yúsnan ni Je̱e̱n takainiawai. Tura akupin pujutainium eketna au tuke wainkiartatui. F Túrutkui “Uuntá, amek nékame” tímiajai. Tutai nii túrutmiai “Ju̱ shuar ti waitsaru áiniawai. Túrawar Murikiu numpé̱ja̱i̱ ni pushiri̱ nijiamawar puju awajsaru áiniawai. ta Nuyá chikichik uunt inintsamai “Pújun entsaru ainia ju̱sha ¿ya ainia tura tuyá ainia?” B} tiarmai“Nekasaiti. Tuke iniaitsuk ii Yusri̱ ti shiir awajsatniuiti. Niṉki ti neka, ti kakaram, ti akupin, tura ti peṉker asamtai tuke yumiṉsatniuiti. Núnisaṉ atí.” *M Tura nayaimpinmaya̱ suntarsha uunt akupin pujutaincha, kuatru taṉkuncha, tura úuntnasha téntatkar armia nu piniakum nuṉká tepersar Yúsan shiir awajsar 5 Ashí kakantar untsumainiak tiarmai:“Ii Yusri̱ uunt akupin pujutainium eketna au tura Muriksha imia Niṉki Uwemtikin áiniawai” tiarmai.  Nuyá ti untsurí̱ shuaran wainkiamjai. Ashí nuṉkanmaya̱ nusháa shuaraim iruntraru ásar nekapmarchamnia armai. Tura nusha uunt akupin pujutainium tura Muriknium naka wajaarmai. Tintiuki nuke̱a áaniun takaku armai. Tura ashí pújun entsaru armai. I Sapurúṉ weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. Jusé weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. Piṉjamíṉ weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. Ti untsurí̱ shuar pújun entsararu 1Semeuṉ weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. Riwí weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. Ísakar weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. 1Aser weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. Niptarí weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. Manasés weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. 3Jutá weeanmaya̱ tuse mir (12.000) anujtukma armai. Rupiṉ weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. Kat weeanmaya̱sha tuse mir anujtukma armai. 2]Tura tímiajni untsurí̱ aara anujtukman antukmajai. Ashí Israer-shuar tuse (12) shuar weeá ainia nuyá chikichik siaṉtu kuarenta kuatru mir (144.000) armai. %C“Ii Yusri̱ takari̱n ainia nu nijiai̱nium áarar anujtatsriniṉ kukarsha, nayaantsasha, tura kampunniusha nase̱ja̱i̱ yajauch awajsairap” timiai. oWKame kukarsha tura nayaantsanmasha yajauch awajsatniun akupkamu armai. Tura chíkich suntarnasha nantu tátainmaania̱ winian wainkiamjai. Tuke iwiaaku Yusa anujtutairin takakauyi. Nusha kuatru suntaran kakantar untsuak tímiai, K Nu naṉkaamasmatai kuatru nayaimpinmaya̱ suntar, nunkaa kuatru yantamé̱n wajan wainkiamjai. Nusha kuatru nase kukarsha, nayaantsanmasha tura kampunniunmasha nasenkacharat tusar wajatiarmai. iKTúrawar náinniasha kayancha tiarmai “Asutniátin tsawant jeayi. ¿Yaki aun katsuntrat? Nu asamtai saanakim in yutukratata. Túrarum Murik ti asutiámataj nuyásha tura akupin pujana nuyásha uukratkatá” tiarmai.Tura jú̱ nuṉkanam akupin ainia nusha náinnium wear kayá wáa̱nam uumkarmai. Niiji̱a̱i̱sha ashí shuar, uuntcha, kuítriniusha, suntara kapitiántri̱sha, ashí kakaram ainia nusha, tura takarniusha aṉkant ainia nuja̱i̱ náinnium wearmai. 2]Nayaimpisha papí penuara júamua áintsaṉ meṉkakamai. Tura naintcha yajá apujnasarmai. Tura nuṉkasha nayaantsanam ajapén atentrainia nusha yajá apujnasarmai. T! Tura yaasha wampú nere̱ nase umpuim ti maju̱wa áintsaṉ kákekarmai. ?w Nuyásha Murik anujtukma sáisan jáa̱kmatai ti ú̱u̱run wainkiamjai. Tsawai-nantusha itiurchat ajasua áintsaṉ mukusa ajasmai. Kashí-nantusha numpá áintsaṉ ajasmai. # ? Tuíniakui pushí pújun susar tiarmai “Chikichcha Krístunun etserainiakui mantamnatin áiniawai. Nu nákakrum ishichik ayampratarum” tiarmai. = s Nusha kakantar untsumainiak tiarmai “Uuntá, ti peṉker asam támena nu umíatsmek. ¿Urutiak nuṉká pujuinia nú shuar ii mantamnamunam yapajmi̱átruktam?” tiarmai. 4 a Nuyá Murik anujtukma séṉkun jáa̱kmatai Yus-sutai kuṉkuin ekemtai wakenmaani̱ íismajai. Túran Yus-Chichaman etserainiakui máawarma wakani̱n wainkiamjai. ; oTúrutkui kaway yaṉkun wainkiamjai. Nui̱ ekeemia nusha Jákatin náartiniuyi. Tura nuna úkuri̱n Jatai nemarak winimiai. Nusha ashí nuṉkanmaya̱ shuar kuatru akankamunmaya̱ chikichkin máatniun akupkarmauyi. Nusha mesetja̱i̱sha tsukaja̱i̱sha suṉkurja̱i̱sha tura yajasmaja̱i̱ máawarmai. l QNuyá Murik anujtukma kuátrun jáa̱kmatai taṉku kuatrua nu “Winim iitiá” turutmiai. lQTura kuatru taṉku ajapénia̱ chichaamun antukmajai. “Tsawant takamtsuk takaakmesha apatkuka peṉké ishichik sumakmin átatme. Tura núnisaṉ machasha nijiamchisha amuukacharat tusam péṉker wáinkiata.” Tu timiai. GNuyá Murik anujtukma menaintiun jáa̱kmatai taṉku menaintiua nu “Winim íitiá” turutmiai. Túrutkui kaway mukusan wainkiamjai. Nui̱ ekeemia nusha kijin nekapmatain takakuyi. H Túrutkui chíkich kawai kapa̱a̱kun wainkiamjai. Nui̱ ekeemia nuna puniá úuntan susamuyi. Nusha shiir pujuscharat tusa ashí jú̱ nuṉkanmaya̱ shuaran máanaimtikiatniun akupkamuyi. pYNuyá Murik anujtukma jímiaran jáa̱kmatai taṉku jímiara nu “Winim i̱itiá” turutmiai. )Túrutkui kaway pújun wainkiamjai. Nui̱ ekeemia nu tíshimkiun takakuyi. Akuptai tawaspasha susamuyi. Tura tuke nupetmaktinian jíinkimiai. . WWi iyakui Murikkia chikichík anujtukman ja̱a̱kmai. Túramtai chikichík taṉku ipiamtaja̱i̱ métek kakantar untsumun antukmajai. “Winim iitiá” turutmiai. #?Tura kuatru taṉkusha “Tuke núnisaṉ atí” tiarmai. Tura paintikuatru uuntka nekas tuke iwiaaku pujá nuna tikishmatar shiir awajsarmai.2] Núnisaṉ ashí Yus najanamu, nayaimpiniam írunna nusha, nuṉkanam írunna nusha, nuṉká init írunna nusha, nayaantsanam írunna nusha, tuínian antukmajai:“Muriksha tura akuptainium pujana nusha ti shiir tura ti kakaram ásar tuke iniaitsuk shiir awajnasarti.” Tu tuiniawai. \1 kakantar tiarmai:“Murik mantamnamia nu akupin ajas ashí kakarmancha, kuítniasha, nekaatniuncha Niṉki achikminiaiti. Tura nupetmaku asamtai yumiṉsar Nin ti shiir awajsatin áiniawai.” Tu tiarmai. ,Q Tura untsurí̱ nayaimpinmaya̱ suntar uunt pujutaincha taṉkuncha tura úuntnasha éṉkekawarun wainkiamjai. Nusha nekapmarchamnia ti untsurí̱ armia nu .~U Turam akupin awajkartusuitme tura núnisaṉ ii Yúsri̱niun pujurin awajkartusuitme. Tuma asakmin akupin ajasar ju̱ nuṉkanam akupkattaji.” Tu kantamainiawai. (}I Ju̱ yamaram kantancha kantampriarmai:“Amek imiá naṉkaamas akupniuitme. Amek papí achikiam anujtukmari̱ jáa̱kminiaitme. Yus-sutai namaṉkea áinis mantamna asam túramniaitme. Ashí nuṉkanmaya̱ shuarnumia̱sha Yusna árat tusam ame numpe̱mja̱i̱ in sumakmiame. {|oTura papin achikmatai kuatru taṉkusha tura paintikuatru uunt arma nusha Murikiun tikishmatrarmiayi. Ashí uunt arpa tuntuitiain takaku armai. Tura ashí kuṉkuin eṉketain kuri najanamun takaku armai. Nu kuṉkuin Yus-shuar áujsamuiti. O{Nu Murik we nekas uunt Akupniun untsuurí̱nian nu papin achikmiayi. zNuyá uunt pujutaiya nui̱ tura kuatru taṉkunam ajapén tura úuntnum ajapén Murik wajan wainkiamjai. Maamua áintsaṉketiat iwiaakuyi. Kachuri̱sha siátiyi. Ni ji̱i̱sha siátiyi. Nusha Yusa Wakani̱ siati ashí nuṉkanam akupramua nuuyi. PyNuyá chikichik uunt turutmiai “Ti úutíp. Israer-shuarnumia̱ Úunt-yawa̱, Jutá weeá awai. Niisha uunt akupin Tawit weeaiti. Nupetmaku asa nu papí siati anujtukman ja̱a̱k urakminiaiti.” Yx+Nu papin uraktincha tura áujsatniusha, kame íistincha atsakui ti úutmiajai. 1w[Tura nayaimpinmaya̱sha nuṉkanmaya̱sha tura jakamunmaya̱sha chikichkisha nu papin urakmin atsumiayi. Áujtsuk íistinniasha tujinkiarmai. Tímianu akupin atsumai. *vMTura nayaimpinmaya̱ suntar ti kakarma nu, ti kakantar inintran wainkiamjai. Niisha tímiai “¿Ya akupniuk ju̱ papin kaki anujkamun ja̱a̱k urakminiait?” Yu -Nuyá akupin pujutainium pujuya nuna untsuurí̱n papí penuarma áanniun wainkiamjai. Nu papisha initiaaní̱sha tura pátatkesha áarmauyi. Tura urakchamnia atí tusa siati anujtukmaja̱i̱ kaki peekmauyi. It  “Úuntá, ii Yúsri̱nme. Tuke shiir awajmainme. Ashí nankaamas kakarmaitme. Amek ashí írunna nu najanaitme. Tura aya wakerakum najanamame. Ame wakerakmin irunainiawai” tuiniawai.s Túruiniakui paintikuatru uunt tuke iwiaaku pujun tikishmatainiak ni etseṉkrutairi̱n naka áepruiniak tuiniawai: ~ru Tura uunt pujutainium pujana nu tuke iwiaaku pujú asamtai nu tanku ti shiir awajsar yúmiṉkiak pujuriarmai. 7qgNusha sais nanamtin ármai. Tura ji̱i̱sha ti irunainiak ashí wainmarmai. Káshisha tsawaisha tuke iniaitsuk ju̱na tiniu armai:“Ti nekas péṉkeraiti Uunt Yus. Ashí naṉkaamas kakarmaiti. Tuke yaunchu pujuyayi. Núnisaṉ yamaisha pujawai. Tura ataksha ju̱ke winittiawai” tiniu armai. (pIEmka taṉku úunt yawa̱a áanniuyi. Chíkichka turu uchichia áanniuyi. Tura chikichcha shuara yapia áanniuyi. Tura chíkichka churuwia nanamua áanniuyi. @oyNúnisaṉ nu pujutainium naka nayaantsa áanin ti saar amai. Nu pujutainium wakenmaani̱sha niisháa taṉku kuatru téntakar ármiayi. Ukuri̱ni̱sha tura eemsha ji̱i̱ irunmiai. n#Akuptainiumia̱ peemsha ipiamtasha untsummasha jíiniarmai. Tura nu pujutainium naka siati shirikip kearmai. Nusha siati Yusa Wakani̱nti. ?mwChíkich paintikuatru (24) akupin pujutain nu pujutain téntakarun wainkiamjai. Tura paintikuatru uunt púju entsarainian tura kurin etseṉkrakainian, nui̱ pujuinian wainkiamjai. #l?Niisha jaspi kayasha tura kurnarínia kayasha nuja̱i̱ métek ti wínchauyi. Akupin pujutain tuntiak téntakuyi. Nusha ismirarta kayaja̱i̱ métekeyi. {koNu chichamaik Yusa Wakani̱ akantukmiai. Túrutamtai nayaimpiniam akupin pujutainium pujan wainkiamja̱i̱. uj eNu naṉkaamasmatai nayaimpiniam waiti uranniun wainkiamjai. Tura nuyá kakaram untsumman antukmajai. Nuik kachuja̱i̱ métek kakaram chichartukma nu turutmiai “Juí̱ yakí wakatá. Ukunam átatna nuna iniaktustatjame” turutmiai. piYKuíshtinia nu shuar Yusa Wakani̱ ashí Yus-shuaran timian antukti.” Tu áartá,” turutmiai.hNupetmakuka akupin pujutainium Wiji̱a̱i̱ pujustatui. Wisha núnisnak nupetmaku asan winia Aparja̱i̱ akupin pujutainium pujusuitjai. qg[Enentáimprata. Shuar wáitiniam wajas untsumna áintsanak Wi ámin untsúajme. Winia anturtukam ame enentáimin awaintiakminkia Wi wáintiuattajme. Tura waya̱n ámiji̱a̱i̱ yurumáttajai. Tura amesha Wiji̱a̱i̱ yurumáttame. af;Aneajna nuna chichareajai. Nu asamtai kakaram ajasam tunaarum enentáimpram iniaisata. CeTuma asam Winí ti shiir kuri sumakam nekas kuítrintin ajasta. Turam puju pushí Winí sumakam misú ajasma shiir entsarta. Péṉker íimprataj tusam ji̱i̱nium eṉketai eṉkeeta. "d=Iis, “Kuítrinniuitjai, ti irumpraitjai, warinkisha atsumatsjai” tame. Túrasha ashí yajauch, wáitnenmai, kuítrincha, kusuru, tura misú iyajme. Vc%Kame míchachu tsue̱rcha antsu aya tsué̱tsue̱tak asakmin imiutkattajme. b7“Ashí ame túram nuna nékajai. Tura michaash míchachuitme. Núnisaṉ tsue̱rsha tsué̱rchaitme. Míchaitkiumsha tura tsué̱raitkiumsha maak. 5acNuyá turutmiai ‘Rautiséanmaya̱ Yus-shuaran wáinin ju̱ áatratá: Wáitrutsuk nekasa nunak tiniua nu tura núnisaṉ ashí Yus najanamun Úuntri̱ya nu, tawai: `  Kuíshtinia nu shuar Yusa Wakani̱ ashí Yus-shuaran timian antukti.” Tu aartá,” turutmiai. Rautiséanam chícham áatramu ^_5 Nupetmakunka winia Yusru je̱e̱ taṉkiri̱n awajsattajai. Tura nuyá peṉké jí̱i̱nkichartatui. Tura ni̱i̱n winia Yusru náari̱n áatrattajai. Tura winia Yusru pépruri̱ náari̱ncha áatrattajai. Nu pépruka nayaimpinmaya̱ yamaram Jerusaréṉka Yúsnumia̱ tára núiti. Núnisaṉ winia yamaram náarun ni̱i̱n áatrattajai. q^[ Wárik winittiajai. Takakmena nu emetata. Akinkiatniuitmena nuna chíkich shuar atantramkiara̱i̱ṉ. =]s Katsuntrata tímiaj nu, shiir umirka asakmin Wisha ti wáitsatin ashí nuṉkanam átatna nuyá uwemtikrattajme. Nu wáitsatniuja̱i̱ ashí nuṉkanmaya̱ shuar nekapnasartatui. J\  Wátsek. Shuar wáitruiniak “Israer-shuaraitjai” tuíniayat uunt iwianch Satanás-shuar áiniawai. Nu shuáran, nekas ámin aneajna nuna nekaawarat tusan ami̱i̱ni tikishmatkiarartatjai. B[}“Ashí ame túram nuna nékajai. Kakarmachuitiatmek winia chichamur shiir enentáimtakum Winia initiuschaitme. Tuma asakmin wáitin uratjiame. Nuna chíkich peṉké epenchamniaiti. ZNuyá turutmiai ‘Piratírpianmaya̱ Yus-shuaran wáinin ju̱ áatratá: Ti shiir túrin tuke nekasan tana nu, uunt akupin Tawitia yawiri̱ takaku asa uraimtai chíkich peṉké epenchamniaiti. Tura epenmiatai chíkich peṉké uraichminiaiti. Ju̱na tawai: YKuíshtinia nu shuar Yusa Wakani̱ ashí Yus-shuaran timian antukti.” Tu aartá,” turutmiai. Piratírpianam chícham áatramu OXNupetmakuka pushí pújun entsartatui. Tura iwiaaku átinia nu papiniumia̱ ni naari̱ áarman japirashtatjai. Antsu winia Apar tura ashí nayaimpinmaya̱ suntar íimmianum shiir áujmattsattajai. W1Tura Sártisnum shuar ishichik pushiri̱ wapik máacharu pujuiniawai. Nusha ti peṉker áiniak pushí pújun entsarar Wiji̱a̱i̱ wekasartatui. NVYus-Chicham ti shiir enentáiji̱a̱i̱ emka antukmam nu ataksha enentáimpram emetata. Tura tunaarumsha enentáimpram iniaisata. Tura iniaiyachkumniṉkia kasa núnisnak nékatsmin jeartiatjame. cU?Shintiarta. Kajinia nu umpuím ekeemakta. Kame Yusja̱i̱ íisam péṉker túrichuitme. ~T wNuyá turutmiai ‘Sártisnumia̱ Yus-shuaran wáinin ju̱ áatratá: Siati Yusa Wakani̱n takakna nu tura núnisaṉ siati yaan takakna nu, tawai: “Ashí ame túram nuna nékajai. Iwiaakua áintsaṉ wekayatmek Wíji̱a̱i̱ṉkia jákaitme. nSUKuíshtinia nu shuar Yusa Wakani̱ ashí Yus-shuaran timian antukti.” Tu aartá’ turutmiai.4RcYáṉkuam káshik jiinia nuna susattajai. )QKWinia Apar tsaṉkatrukmia núnisnak akupkatniun tsaṉkatkattajai. Tura nuwe̱ najanamu jiruja̱i̱ awati ijiakratniua áinis ti kakarmaja̱i̱ akupkattawai. wPgNupetmakunka Wi wakeraj nunak tuke initsuk túrana nuna untsurí̱ nuṉkanam akupkatniun tsaṉkatkattajai. ;~~}]|{{z-yxwvuvtcss2r=q7pcopnmlfkjjihh>='<$;x:: 87D6~5433y2v1}0/.-,++=*h)Z(a'&&$#"" Khzg 1 a Wsb),;r]Nu péṉkramusha jaspi kayaja̱i̱ najanamuyi. Péprusha aya kúrikiyi. Nu kuri ti peṉker sáarauyi. ykNuyá péṉkri̱ncha nekapmarmai. Suntar aents nekapmataiji̱a̱i̱ nekapmaram sesentikuatru (64) mitru amai. ykPepru esanti̱sha waṉkanti̱sha yakiri̱sha mash métekrak armai. Suntarsha péprun nekapmataiji̱a̱i̱ nekapmaram esanti̱sha waṉkanti̱sha tura núnisaṉ jeamkamu yakiri̱sha jimiará mir jimiará siaṉtu (2.200) kirúmitru amai. 1Suntar wiji̱a̱i̱ chichaua nu, nekapmatain kurin takakuyi. Nuja̱i̱ pépruncha, wáitiri̱ncha, tura péṉkramuri̱ncha nekapmartiniuyi. #Ti uunt kaya tuse apujsamu armai. Tura nui̱ ekenir péṉkramuyi. Nu tuse kayanam Murikiu akatramuri̱ tuse armia nuna naari̱ áarmauyi. -S Nantu tátainmaani̱ menaintiu waiti amai. Nantu akatainmaani̱sha menaintiu waiti amai. Nuṉkaani̱sha menaintiu waiti amai. Arakaani̱sha menaintiu waiti amai. @ y Pepru yantame̱sha ti yakí péṉkramuyi tura wáitiri̱ tuse amai. Tura nu wáitinium suntar wajatiarmai. Nu wáitinmasha Israer-shuara uuntri̱ tuse armia nuna naari̱ áarmauyi.  ) Nu péprusha Yusa winchari̱ji̱a̱i̱ tsáapniniuyi. Nu tsáapnincha kaya ti shíirmachia núnis jaspi kaya nuní saar asa ti tsáapniniuyi. { o Taku mesekranam naint yakí juruki Yusnumia̱ ti shiir Jerusaréṉ pepru nayaimpinmaya̱ táarun iniaktursamai. 2 ] Nuyá siati suntar piniṉ amúamunam wáitkiastinja̱i̱ piakun takakua nuyá chikichik taruti túrutmiai “Winitiá. Murikiu anajmarmari̱n iniaktustatjame.” * MAntsu sápijkia, Yúsan enentáimtichusha, yajauchin máatrasha, maṉkartincha, tsanirmatan pujurniusha, wawekratniusha, ántar-yusan tikishmatniusha, tura ashí wáitrincha asupriji̱a̱i̱ keá ji-antumiaṉnum apenáwartatui. Nuka jimiará jákatin tútainti.” Yamaram Jerusaréṉ wNupetmakunka ashí yamarma ju̱na mash susattajai. Wisha ni Yusri̱ átatjai. Núnisaṉ niisha winia uchir átatui. Ataksha turutmiai “Yamaikia mash uminkiayi. Wiitjai. Yámankamtaiknumia̱ amúanmasha tuke pujuwitjai. Wisha A rétranmaya̱ Y rétranam ashí retra áintsaitjai. Ashí kitiama núnaka tuke iwiaaku pujutai entsan peṉké kuítchaja̱i̱ áartatjai. LTura akupin pujutainium ekema nu “Iistá, Wi ashí peṉké yamarman nájanjai” timiai. Nuyá nu arantcha turutmiai “Ju̱ka imiá nekas asamtai aartá. Nekas enentáimtustiniaiti.” $AYus ni ne̱ajkin u̱ju̱jturartatui. Tura nuik amia nuka ashí amuukarmatai jákatniusha, úuttincha, wáitsatniusha, tura najaimiatniusha atsuttawai.” _7Nayaimpinmaya̱ ti kakantar chichaamun antukmajai. “Iisiá, Yus yamaikia aentsja̱i̱ pujawai. Tuke niiji̱a̱i̱ pujakui ashí ni shuari̱ ártatui. Tura niiji̱a̱i̱ tuke pujak nekas tuke ni Yusri̱ átatui. T!Wi, Juaṉ, ti shiir péprun, Yusnumia̱ yamaram Jerusaréṉkan nayaimpinmaya̱ táarun, wainkiamjai. Anajmarma ni áishri̱n iṉkiuṉtaj tusa ti shiir iwiarmampra áintsaṉ ti peṉker iwiaramuyi.  Nuyá nayaimpisha tura nuṉkasha meṉkaramtai nayaim yamarman tura yamá nuṉkancha wainkiamjai. Tura nayaantsasha atsumai. mSTura ashí shuar ni naari̱ tuke iwiaaku pujustin papinium atsúarma nusha nui̱ apenáwarmai.{oNuyá jákatin amuukati tusa ji-antumiaṉnum apenámai. Nu ji-antumiaṉnum wétin jimiará jákatin tútainti. V% Tura túrunatsa̱i̱ṉ nayaantsanam jákarua nusha jíinkiarmai. Núnisaṉ iwiarsamunam jaka pujuinia nusha jíinkiarmai. Tura jákaruncha, naṉkaamantu arma nunasha tura peṉké shuar arma nunasha, ashí wainkiamjai. Tura Yusai̱ naka wajaarmai. Nuyá ashí shuar túramu aakma papí urantrarmai. Tura nu papinium aarma nuja̱i̱ métek ashí ni turamuri̱ paant nékaneakui súmamtiknawarmai. Tura chíkich papisha tuke iwiaaku pujustin papí urankamai. ;~o Nuyá akupin pujutain úuntan tura ti pújun wainkiamjai. Tura nui̱ pujancha wainkiamjai. Niisha ti kakaram asamtai nuṉkasha nayaimpisha aya meṉkarar tuke atsúarmai. O} Tura iwianchi kapitiántri̱, nin anaṉkawarmia nu, asupriji̱a̱i̱ keá ji-antumiaṉnum apenámai. Nu yaunchusha Entsaya̱ Yajasmasha tura Kukaria̱ Yajasmasha, peṉké ántar yusnan etserniua nu, nui̱ apenáwarmai. Nui̱sha tsawai̱sha káshisha iniaṉnatsuk ti wáitsartatui. Ashí amúamunam súmamtikiatin tsawant -|S Tura ashí nuṉkan enetak Yus-shuar matsamtaincha tura Yus ti aneamu pépruncha mash éṉkekarmai. Túramtai Yus nayaimpinmaya̱ jinia akuptuk mash áesawarmai. w{gTúram ashí nuṉkanmaya̱ shuáran anaṉkawartaj tusa jíinkittiawai. Kuk nuṉkanmasha tura Makuk nuṉkanmasha ashí pujuinia nuna anaṉkawartatui. Tura mesetan najanataj tusa ni suntari̱n nekapmarchamnia ti untsurí̱ irurtatui. OzTura mir uwí naṉkaamasmatai uunt iwianch urani akupnaktatui. y'Antsu emka nantaktin tsawantnum pachiinkiarua nú shuar, ti peṉker áimak, ti shiir warasmin áiniawai. Nu shuarka jimiará jákatniunam pachiintsuk Yusna tuke takarin tura núnisaṉ Krístunu tuke takarin ártatui. Tura Krístuja̱i̱ métek mir uwí akupkartatui. {xoNuyá akupin pujutainium pujuinian wainkiamjai. Tura shuara túramuri̱n íirsarat tusa kakaram sunasarmai. Tura núnisaṉ muuke̱ tsupirka maamu wakani̱ncha wainkiamjai. Nusha Yusa chichame̱n etserainiak tura Kristu chichame̱ncha etserin ásar maamu armai. Niisha Entsaya̱ Yajasmancha ni nakumkamuri̱ncha tikishmatracharu armai. Núnisaṉ náari̱ncha nijiai̱niumsha tura uwejnumsha anujmampracharu armai. Nu shuar ataksha nantakiar emka nantaktin tsawantnum pachiinkiarmai. Túmainiak Krístuja̱i̱ métek mir uwí akupeamun wainkiamjai. Antsu chíkich jákaruka mir uwí naṉkaamatsa̱i̱ṉ nantakcharmai. wwnáṉkatkachu wa̱a̱nam epeṉmiai. Tura waiti uraichminian anujtukmai. Mir uwí naṉkaamatsa̱i̱ṉ ashí nuṉkanmaya̱ shuaran anaṉkawara̱i̱ṉ tusa túramai. Antsu mir uwí naṉkaamasmatai ishichik tsawant aṉkant akupnaktiniaiti. NvNu suntarsha Ti Kajen Yajasman jiru kampurmaja̱i̱ jiṉkiamai. Nu Yajasma iwianchi kapitiántri̱ Satanas tutainti. Yáunchuya̱-napiti niisha. Tura nu iwianchin jiṉkiá mir uwí pujusat tusa u Nuyá nayaimpinmaya̱ suntar táarun wainkiamjai. Nusha náṉkatkachu wa̱a̱ yawiri̱n tura jiṉkiatai jirun kampurman takakuyi. (tIChíkichka kawainium eketkanumia̱ puniá tsakatskatin wene̱ya̱ jiinmia nuja̱i̱ mantamnawarmai. Túramtai nanamtin ni aya̱shi̱n yuawar ejemakarmai.RsTura nu mesetnum Yajasmasha tura Kukaria̱ Yajasmasha, peṉké ántar yúsnan etserniua nu, mai achinkiarmai. Nuikkia Entsaya̱ Yajasma ni kakarmari̱n súam nu Kukaria̱ Yajasmaka aents tujintiamun ti turak shuáran anaṉkawarmai. Túramtai nu shuar Entsaya̱ Yajasma náari̱n apujmamsar ni nakumkamuri̱n shiir awajsarmai. Tuma asamtai Entsaya̱ Yajasmancha tura Kukaria̱ Yajasmancha íwiakuk asupriji̱a̱i̱ ti kea nu ji-antumiaṉnum apeáwarmai. jrMTura nuyá Entsaya̱ Yajasmancha tura jú̱ nuṉkanam akupin ainia nunasha ashí ni suntari̱ji̱a̱i̱ wainkiamjai. Niisha kawainium eketka nuja̱i̱ tura nuna suntari̱ji̱a̱i̱ mesetan najanatai tusar iruntrarmai. 0qYAkupniu namaṉké̱sha yuítiarum. Suntara kapitántri̱ namaṉké̱sha, kakaram suntara namaṉké̱sha, kaway namaṉké̱sha tura eketainia nuna namaṉké̱sha, kame ashí shuara namaṉké̱sha naṉkaamantu ainia núnasha tura peṉké shuar ainia núnasha yuítiarum.” Tu untsukmai. +pONuyá tsawái-nantunam suntaran eketun wainkiamjai. Nusha nayaimpiniam nanamtin nanamainian kakantar untsuak timiai “Yusa uunt namperi̱n yurumáitiarum. noUNi pushiri̱ncha makui̱ncha ni naari̱ áarmauyi: Ashí Akupniun Akupin tura Ashí Uunta Uuntri̱. RnNu suntara Uuntri̱ wene̱e̱ya̱, ashí nuṉkanmaya̱ yajauch shuaran máatin, puniá mai ere tsakatskatin jíinmiai. Tura jiruja̱i̱ asutiátniua áintsaṉ ti kakaram akupkattawai. Túrak Ashí Tujincha Yusa kajetairi̱ ti kakarma nuja̱i̱ shuáran asutiáttawai. Uwa nekeṉkar ijiuratniua áitkiasaṉ wáitkiasartatui. m}Ti untsurí̱ nayaimpinmaya̱ suntar mesetnum weena áintsar kawainium ekemkar ti shiir pújun entsaru Nin nemariarmai. ilK Ni ji̱i̱sha jiji̱a̱i̱ métek keeármai. Múuknumsha akuptai tawaspan untsurí̱ etseṉkrakuyi. Nui̱ ni naari̱ Yus Chicham áarmauyi. Túrasha tana nuna Niṉki takamtsuk nekaamai. Numpaja̱i̱ eṉkerman entsaruyi. ykk Nuyá nayaimp uranniun wainkiamjai. Nui̱ kaway puju wantinkiamai. Nu kawaynium ekeema nuna naari̱ Ti Peṉker Umin tutai̱yi. Núnisaṉ Ti Nekas Turin tutai̱yi. Ti peṉker Akupin asa aya nekas péṉker túrak mesetan najanaiti. j! Takui nu suntaran shiir awajsataj tusan tikishmatramjai. Túramtai turutmiai “Peṉke áinkiaip. Wisha Yusa yáintri̱ntjai ámiji̱a̱i̱ métek tura yatsumja̱i̱ métek Kristu nekas chichame̱n tuke umirin ainia nu. Yúsak shiir awajsatniuiti.” Tu turutmiai. Kame Kristu imiá nekas timia nuna ashí Yúsnan etserainia nú shuar paant awajkartin áiniawai. Kaway pújunam eketna nu Mi Nuyá nayaimpinmaya̱ suntar turutmiai “Ju̱ áatrarta: “Murik nuatma námpernam ipiaamu ainia nuka ti shiir warasarti.” Tu aartá, turutmiai. Ju̱ka Yus timia asa imiá nekasaiti.” Nuyá ti untsurí aents chichainiak kanusa uuntri̱ nujaṉkrak téter ajá núnisaṉ antukmajai. Ti kakaram ipiamta núnis amai.“Tí shíiraiti, tiarmai. Ii Uuntri̱ Yus ashí tujincha asa ashí akupkatniun naṉkaamayi. e Akupin pujutainmaya̱ chícham jíinkimiai.“Yusna takarniutirmesha tura ni umirniutirmesha, úuntaitkiurmesha úchitkiurmesha kapitiánitkiurmesha péejchachitkiurmesha, ii Yusri̱ tuke shiir awajsatarum.” Tu timiai. Murik nuatnaikiatin namperi̱ QdTuíniakui paintikuatru uunta nu tura kuatru taṉkusha nuṉká piniakumawar akupin pujutainium Yus pujana nuna shiir awajsarmai. Túrawar “Imiá nekasaiti. Ti shiir túriniaitme” tiarmai. cAtaksha kakantar untsumainiak tiarmai:“Ti shiiraiti. Nii wáitsatin ji esaak tuke kajintsuk múkuint ajawai.” Tu tiarmai. Vb%Niisha aya nekas péṉker túratniua nuna túrin asa ti nukap tsanirmaun ashí shuaran tsaniri̱ji̱a̱i̱ utsuun ti asutiáyi. Nin ti wáitkias ashí ni shuari̱ máawarman yapájmiátkaiti” tiarmai. ra _Nuyá nayaimpinmaya̱ ti untsurí̱ aents kakantar untsumainian antukmajai.“Ju̱ ti shiir enentáimtumainti. Yuska uwempratniuncha, nekas shiir átinniasha, naṉkaamaku átinniasha, tura ashí kakarmancha nekas nérenniuiti. `Kame ni akupkamuja̱i̱ péṉker shuar ti mantamnawaru asamtai nu péprunam ashí yaunchu Yusna etserniu numpe̱sha, ashí Yus-shuara numpe̱sha tura péṉker shuar ashí nuṉkanam maamu ainia nuna numpe̱sha nui̱ paant wáinkiamniaiti.>_uShiripkincha ekeemakchartatui. Nuatma nampersha antunkashtatui. Nuikkia ni shuari̱ súrin arma nu ashí nuṉkanam naṉkaamantu armai. Tura ashí nuṉkanmaya̱ shuaran waweatniua áintsaṉ níiya núnis ajasarat tusa anaṉkawarmai. Túrasha núnisaṉ ti kakarmaitiat ju̱ mash túrunayi.” Tu timiai. E^Tura atakka jantsemma piṉkiuisha tampursha shakapsha antunkashtatui. Nu arantcha nui̱ṉkia shuar peṉké takakmaschartatui. Túramtai nekeamusha antunkashtatui. Ashí mitia átatui. H] Nuyá ti kakaram nayaimpinmaya̱ suntar ti uunt neketai kayan jukí nayaantsanam ajuṉ timiai “Jú̱nisaṉ uunt pepru Papirúnia emesnar atakka wainniakchatin tuke meṉkakattawai. u\cAntsu nayaimpiniam pujarumna nu, ashí Yus akatramutirmesha, ashí Yusna etserniutirmesha, tura ashí Yus-shuar árumna nu ni wáitsamuja̱i̱ warastarum. Nu wáitsamuja̱i̱ atumin yajauch awajtamsamarmena nuna yapajtiurmakurme. [wTiar ti kuntuts pujuiniak awatmamar kakantar úutainiak tiarmai “Maa, ti uunt pépruitiat ti wáitnenmai ajakai. Ashí uunt kanu nérentin nayaantsanam niiji̱a̱i̱ takasar kuítrintin ajasarmai. Tura ti wárik mash emesnarai.” Tu tiarmai. uZcTura pepru esaak múkuint ajan wáinkiar ti kakantar úutainiak tiarmai “Timiá shiir pepru atsuwiti.” SYTi wárik ashí ju̱ kuit amukaiti.” Tu tiarmai. Ashí uunt kanú kapitiántri̱sha, ashí nayaantsanam katiinia nusha, ashí kanú wiánniusha, tura ashí kanú nérennuri̱sha árantak wajasarmai. (XITúrawar tiartatui “Maa, uunt pépruitiat ti wáitnenmai ajakai. Nuwa̱ ti peṉker iwiarmampra áinis nuyá shuar akuptai tarachin yamakaiji̱a̱i̱ kapa̱a̱ku entsarmai. Kuriji̱a̱i̱sha kaya ti shíirmachiji̱a̱i̱sha tura ti peṉker sháukja̱i̱sha ti shiir iwiarmampraruyi. WAshí nuna súrin armia nu, nuna surukar kuítrintin ajasaru ásar, ti wáitsamun ashamkar arant wajasar ea̱rartatui. BV}Tura nu péprun tiarmai “Numí nere̱n ti wakeruk súmauya nu yamaikia nui̱ atsawai. Ashí ni kuítri̱sha tura ashí ni péṉkeri̱sha tuke peṉké amuukayi.” Tu tiarmai. CU Núnisaṉ ishpiṉnasha, nusháa kuṉkuinniasha, mira kuṉkuinniasha, umutaincha, asuitincha, trikiu nere̱ncha, tura trikiu ti péṉker nekeṉmancha itiaru áiniawai. Núnisaṉ áintstai taṉkuncha, murikniasha, kawaincha ni káruri̱ji̱a̱i̱, tura nú arantka shuárnasha suruktinian itiaru áiniawai. ~Tu Kame ju̱na itiaru áiniawai: kurincha, kuítniasha, kaya shíirmachincha, ti shiir sháuknasha, ti péṉker tarachniasha, akupin entsatai shiirmachin yamakaincha kapa̱a̱niuncha, sétancha, itiaru áiniawai. Núnisaṉ ashí kuṉkuin numincha, ti shiir awara najanamuncha, ti shíiram numincha, yaṉkú jiruncha, peṉké jiruncha, mármur kayancha itiaru áiniawai. S% Núnisaṉ ashí nuṉkanam súrin ainia nusha nu péprun ti kuntuts enentáimturar ea̱rartatui. Ni surutain itiamun ¿yaki sumarkat? MR Ti esaak wáitiakui nui̱ pachiinkiar wáitsatniun ashamainiak arant wajasar tiartatui “Maa, Papirúnia ti uunt pépruitiat nekas wáitnenmai ajawai. Imiá wárik ni wáitsatniuri̱ tarini.” (QI Ashí nuṉkanmaya̱ akupin niiji̱a̱i̱ tsanirmawaru ainia nu ashí yajauchin niiji̱a̱i̱ wararsaru ásar nu pepru esaak múkuint ajakui ea̱rarmai. PwTuma asamtai ti wárik chikichik tsawantai̱ ni wáitsatniuri̱ tarittiawai. Jákatniusha ti wáitsatniusha tura tsukasha tarí ashí jiji̱a̱i̱ ekeemankattawai. Uunt Yus ashí Tujincha nu kajerkamu asa nuja̱i̱ asutniáttawai.” Tu timiai. qO[Waantu enentáimtumak yajauchin wararsama nuja̱i̱ métek ti wáitkiastá yamaikia. Tunáan ti túriniaitiat ni enentái̱nkia enentáimias “Uunt Akupniuitjai. Waje̱chu asan peṉké wáitsashtiniaitjai” tu enentáimtumawai. UN#Ni tunáa túramuja̱i̱ métek akikiam ataksha nuna naṉkaamas métek patattsata. Ni yajauch túramu nijiamchin ashí áararma núnisaṉ nuna naṉkaamas ti wáitsatin nijiamanch pachimpruram susata. rM]Ni tunaari̱sha ti piak nayaimpiniam jeastatuk ajasai. Tuma asamtai Yus ni tunaari̱n kajinmatkichuiti. RLNuyá nayaimpinmaya̱ ti kakantar chichaman antukmajai. “Wíi shuaraitrumna nuka nú peprunmaya̱ jíinkitiarum. Túrachkurmeka ni tunaari̱ jumamkirum ni wáitsatniuri̱ncha pachiinkiattarme. RKNu péprunmaya̱ shuar tuke tsanirmaua núnisaṉ ashí nuṉkanmaya̱ shuaran anampratniua núnisaṉ ni ti yajauch turamuja̱i utsuurmai. Núnisaṉ ashí jú̱ nuṉkanmaya̱ akupin Yúsan iniaisar niiji̱a̱i̱ tsanirmawarua áinis áiniawai. Tura shuarsha ni yajauch wararmaja̱i̱ ti kuítrintin ajasaruiti.” Tu timiai. JwTura ti kakantar chichaak timiai “Pai, Uunt Papirúnia peṉké meserai. Tura yamaikia íwianch matsamtaisha ashí yajauch wakaní̱ pujutairi̱sha ajasai. Mui̱jmiai nanamtincha tura ashí yajauch nanamtin ainia nusha nui̱ pasuṉmainiawai. qI ]Nuyá nayaimpinmaya̱ suntar táarun wainkiamjai. Ti kakaram akupin asa nuṉkancha tsáapin awajsamai. \H1Nuwa̱ wáinkiam nuka ashí nuṉkanmaya̱ akupniun akupeana nu pépruiti.”BG}Nu akupniu enentáin Yuska ni wakeramuri̱n apujsaiti. Nii timia nu umintsa̱i̱ṉ akupniusha métekrak enentáimprar ni kakarmari̱n takamtsuk yajasman súsatniun enentáimtikramai. $FATura tias káchuka yajasmanum wáinkiam nu, tsanirmatai nuwa̱n nakitrar ajapawar misú ikiukiartatui. Ni aya̱shí̱ncha yuawartatui tura áesawartatui. &EESuntar tuke chichartak turutmiai ‘Tsanirmatai nuwa̱ nayaantsanam uku eketu wáinkiachumek. Nu nayaantsaka ashí nuṉkanmaya̱ shuáran nakumeawai. ‘Tias kachuri̱ wáinkiám nuka tias akupin tuke akupeenatsna núiti. Niisha nu yajasmaja̱i̱ métek peṉké ishichik tsawant akupin ajasartatui. A! Nuyá ashí ukunmaṉka yaunchu amia nú yajasma wantiniak nuja̱i̱ uchu akupin ajastatui. Túmaitiat chíkich siati akupniuja̱i̱ iruram métek enentáimpramniaiti. Tura nu yajasma yamaikia atsayat wantiniak akupak umik tuke emesnartinnium wétatui’ turutmiai. O@ Núnisaṉ ni siati muuke̱ siati akupniun nakumui. Kame seṉku akupniuka naṉkaamasaru ainiawai. Chikichik tuke akupniuiti tura chíkichka tuke taatsui. Nii taasha núkap tsawant akupkashtatui. ? ‘Nekas neka ainia nu ju̱na enentáimturarti: Siati muuke̱ṉka siati náintian nakumui. Nu nuwa̱ nui̱ eketui. g>GNu yajasma wáinkiam nuka yaunchu pujuwiti tura yamaikia jui̱ pujachiat amúamunam tuke játsuk náṉkatkachu wáa̱nmaya̱ jíinkíttiawai. Shuar nuna wáinkiar ni naari̱ tuke iwiaaku pujutai papinium yámankamtaiknumia̱ anujtukchamua nuka nu yajasman ashamkartatui. Nu yajasma yaunchu pujú yamaikia atsayat atak wantinkiattawai’ turutmiai. {=oTúrunamtai nayaimpinmaya̱ suntar túrutmiai “¿Urukamtai imiá enentáimtam? Wats, ashí nuwa̱nun paant ujaktatjame. Núnisan yajasma ekenak júana nunasha paant ujaktatjame. Muuke̱sha siátichukait tura kachuri̱sha tiáschak áinia. <Nu nuwa̱sha Yus-shuar Krístunun etserkar máawarma ainia nuna numpe̱n nampekuyi. Nuna wáinkian ti enentáimturmajai. P;Nijia̱i̱niumsha ni naari̱a áintsaṉ yúpichuch nekaachminia nu jú̱nis áarmauyi: UUNT PAPIRÚNIA, Ashí Tsanirmauncha tura Ashí Ju̱ Nuṉkanam Muí̱jmiainian Túrinia Nunasha Nukuri̱nti. .:UNu nuwa̱sha tarachin yamakai kapa̱a̱kuja̱i̱sha ti shiir iwiarmamar entsaruyi. Kuriji̱a̱i̱sha, shíirmach kayaja̱i̱sha, ti shiir sháukja̱i̱sha iwiarmamprauyi. Kurí piniṉkian muí̱jmiainniasha tura ashí ni tsanirmatairi̱ imiá yajauch armia nunasha piakun ajaamak takakauyi. ^95Nuya̱ mesekranam kampuntin atsamunam jurukmiai. Tura nui̱ Yajasma kapa̱a̱kunam nuwa̱ eketun wainkiamjai. Nu Yajasmanmasha ashí Yúsan yajauch chichareamu áatramuyi. Muuke̱ siátitiat kachuri̱ tiásauyi. 89Ashí ju̱ nuṉkanmaya̱ akupin niiji̱a̱i̱ tsanirmawaru áiniawai. Núnisaṉ ashí ju̱ nuṉkanmaya̱ shuar, nu nuwa̱ tsanirmatniun tsaṉkateam, nijiamanch umartinia áintsar niiji̱a̱i̱ ti yajauch túrawar nampekarmai.” Nuna taku Yusnumia̱ kanaktinian nakumkamai. "7 ?Nuyá siati suntarnumia̱ chikichik taruti turutmiai “Winitiá. Tsanirmatai nuwa̱ ti asutiátniun iniaktustatjame. Nu nuwa̱ nayaantsanam uku eketui. R6Núnisaṉ nayaimpinmaya̱ uunt kaya núnisaṉ micha kákeramai. Ti uunt áiniak kintiarja̱i̱ métek kijin armai. Shuarsha nuja̱i̱ ti wáitiainiayataṉ áyatik Yúsan yajauch chicharkarmai.>5wEntsá ajapén atentrasha tura murasha meṉkaramai. J4 Ti Uunt Péprusha menaint nakantramai. Ashí nuṉkanmaya̱ péprusha saanakiarmai. Nui̱sha Yus ti kajerak Papirúnia pépruncha kajinmattsuk ni kajetairi̱n yapá umutaia áintsaṉ aarmai. N3Tura nuya̱ṉka peemsha, chárpisha, ipiamtasha ajamai. Tura nuṉkasha ti kakaram ú̱u̱rkamai. Maa, aents jú̱ nuṉkanam yámankamtaik pujuarmia nuyá jú̱nis ú̱u̱rkamuka atsuwiti. ;2oNuyá suntar siatia nu, nasenam ukarmai. Túramtai nayaimpinmaya̱ Yusa Uunt Je̱e̱nia̱ ti kakaram chicham Yus akupin pujutainmaya̱ chichaak “Mash uminkiai” timiai. 1}Tura yajauch wakan uunt akupin áinian Armajetúṉ nuṉkanam irurarmai. Israer-chichamnum nu nuṉka tu anaikiamuiti. j0M(Yamái Kristu “Aneara pujustarum, tawai. Nékachmanum kasa núnisnak jeattajai. Kánutsuk tuke iwiarnar pujak ni entsatairi̱n péṉker wáinia nú shuar ti shiir átatui. Misuchu asa natsa̱a̱rchattawai.” Tu tawai.) 6/eÍwianch áiniak aents tujintiamun túruiniak ashí nuṉkanmaya̱ akupniun irurarmai. Ti Tujincha-Yusa̱i̱ ni uunt tsawantri̱ jeamtai mesetan najanatai tusar weriarmai. w.g Tura nuyá ju̱na wainkiamjai. Ti Kajen Yajasma wene̱ya̱sha, Entsaya̱ Yajasma wene̱ya̱sha tura núnisaṉ peṉké Kukaria̱ Yajasma ántar yúsnan etserniua nuna wene̱ya̱sha puachia núnin yajauch wakan menaint jíiniarmai. -' Nuyá suntar saisa nu, Eupratis entsanam ukarmai. Túramtai kuyuámai. Nuja̱i̱ nantu tátainmaania̱ akupin taarti tusa jintiamnamai. 6,e Tura núja̱i̱sha yajauch túratniuncha iniaisacharmai. Antsu kuchaprí̱ji̱a̱i̱sha tura ti najaimiainiak wáitiainiak nayaimpinmaya̱ Yúsan ti yajauch chicharkarmai. <+q Nuyá suntar seṉkua nu, Entsaya̱ Yajasma akupin pujutairi̱n ukarmai. Túramtai ni nuṉke̱e̱n ashí kashi ajasmai. Tura shuar ti najaimiainiak iniai̱ncha esamiarmai. ;*o Tura shuar ti sukuám wáitiarmia nu, nu wáitkiastinian nérenniun Yusan yajauch chicharkarmai. Tura ni tunaari̱n enentáimtsuk Nin shiir awajsatniuncha peṉké nakitrarmai. )Nuyá suntar kuatrua nu, tsawai̱ nantunam ukarmai. Túramtai jiji̱a̱i̱ shuáran esaamuja̱i̱ wáitkiastin kakaram sunasmai. d(ATutai namaṉ-maa-Yus-sútainmaya̱ chichaman antukmajai. “Eta, Uuntá. Nekas kakaram asam ashí ti tujinchaitme, Nekas túratniua nu ti peṉker túrin asam nu shuar túramuja̱i̱ métek akiruitme, timiai.” @'yIis, nu shuar amée shuárumincha tura ame chichammin etserniuncha máawar ni numpe̱n ukatraru ásarmatai Amesha núnismek numpa áarume. Maa, páchitsuk áitkianatin áiniawai.” $&ANuyá suntar entsá wáinniua nuna chichame̱n antukmajai. “Uuntá, amek ti peṉker Yus asam jú̱tikiame. Yáunchusha tuke pujú asam ti shíiraitme. q%[Nuyá suntar menaintiua nu, entsanam tura púkuninmasha ukarmai. Túramtai ashí numpa ajasarmai. >$uNuyá chíkich suntar jímiara nu, we Yusa kajetairi̱n nayaantsanam ukarmai. Túramtai nayaants jakáa numpé̱a áinis ajasmai. Tura ashí nui̱ pujuinia nu kajiṉkiarmai. I# Tutai emka suntar we, piniṉnumia̱ kukar ukarmai. Túramtai ashí shuar Entsaya̱ Yajasma náari̱n anujmamprar ni nakumkamuri̱n shiir awajiarma nuna ti najamin kuchap jiintiurarmai. 8" kNuyá Imiá Shiir Tesaamunmaya̱ ti kakaram chichaamun antukmajai. Nusha siati suntaran tiarmai “Nuṉká werum Yusa kajetairi̱ siati piniṉnum ana nu ashí ukartarum.” B!}Tura Yusa kakarmari̱ ti ashammai Ti Shiir Tesaamunam mukuintiua núnis piakmai. Túramtai nu siati suntar wáitkiastinian ukarar amuiniatsa̱i̱ṉ Yusa Je̱e̱n waya̱chminiuyi. Nuyá kuatru taṉkunmaya̱ chikichik kurí piniṉkian súsarmai. Nu piniṉ tuke iwiaaku Yusa kajetairi̱ji̱a̱i̱ piaku armai. %CTura Ti Shiir Tesaamunmaya̱ siati suntar siati wáitkiastinja̱i̱ jíinkiarmai. Niisha ti shiir pújun entsaru armai. Netsepnumsha kurin emenmama armai. ]3Nuyá atak Yusa Uunt Je̱e̱n íisan, Ti Shiir Tesaamun uranniun wainkiamjai. s_Uuntá, ¿yaki ashampramkachatⁱ. Tura yaki ti shiir awajtamsachatⁱ? Aya Amek ti shiir tunaarinchaitme. Ashí nuṉkanmaya̱ shuar ame ti shiir túramun wáinkiár Aminiak jeartamar ti shiir awajtamsartatui.” Tu kantamáwarmai. 9Túramtai kantamáwarmai. Yusa yaintri̱ Muisaisa kantari̱ncha tura Murikiu kantari̱ncha kantamainiak tiarmai:“Uuntá, ashí tujinchaitme. Ti peṉker tura ti enentáimturmin ashí najanaitme. Ashí Uunt Akupin asam ashí nekasa nu túrasha péṉkera nu túriniaitme.  Nuyá antumiaṉka áiv 20 Tura uunt péprunmaya̱ aranntsaṉ ti saar jiji̱a̱i̱ pachimpramun wainkiamjai. Ni káanmatkari̱ncha Entsaya̱ Yajasman tura ni nakumkamuri̱ncha nupetkarma nu nui̱ wajaarmai. Tura nin arpa tuntuitiain Yus súsarmai. R Nuyá ashammain ti enentáimpramnian nayaimpiniam wainkiamjai. Siati suntar amúamunam wáitkiastinia nuna takusarmai. Nuja̱i̱ ju̱ nuṉkanam yajauch shuáran ti wáitkiasar Yus kajeamun umirtatui. @yTura uunt péprunmaya̱ arantach ijiurarmai. Tura neketainmaya̱ numpa jíinkimiai. Nu numpa tres siaṉtu (300) kirumitrua nui̱ pajamar kawayu nuji̱ji̱a̱i̱ métek ajasmai.?wTutai suntar ni machitri̱ji̱a̱i̱ ashí nuṉkanmaya̱ uwa nere̱n tsupir juukmai. Tura neketainiam chumpiamai. Nu neketai Yus ti kajerak shuáran ti asutiátta nuna nakumeawai. ykTura chíkich suntar namaṉ maar Yus-sútainmaya̱ jíinkimiai. Niisha jinia wáinniuyi. Tura máchit ti éren takakun kakantar chicharuk timiai “Machitrum ti érea nuja̱i̱ uwa nuṉká arakma nu tsupiram juuktá. Mash tsamakarai.” yNuyá chíkich suntar Yusa Uunt Je̱e̱ nayaimpiniam ana nuyá jíinkimiai. Niisha ni machitri̱ éren takakuyi. ]3Tutai yuraṉminiam eketu ni machitri̱ji̱a̱i̱ nuṉká arakman tsupir juukmai. 9kTura chíkich suntar Yusa Uunt Je̱e̱nia̱ jiinki yuraṉminiam eketun kakantar chicharuk tímiai “Árak júuktin tsawant jeayi. Machitrumja̱i̱ tsupiram juuktá.” ENuyá yuraṉkim pújun wainkiamjai. Tura yuraṉminiam Aents Ajasua nuna eketun wainkiamjai. Akuptai tawaspan kuriji̱a̱i̱ najanamu etseṉkrakuyi. Tura machitian éren takakuyi.  Nuyá nayaimpinmaya̱ chichaman antukmajai. Nusha turutmiai “Ju̱ áatratá: “Uunt Jesusan umirainia nu yamái jakarusha tura ukunam jakarusha ti shiir pujusartatui.” Tu aartá” timiai. ‘Núnisaṉ Yusa Wakaní̱ tawai. “Eta, ti takasaru ásar jakar yawe̱rman ayamprartatui. Tura ti peṉker túrawar akinkiartatui” tawai” turutmiai. Jú̱ nuṉkanam arakma juukma $A Nu asamtai ni chichame̱n umirainiak Yusna ainia nuka Krístun ti shiir nemarainia ásar nu tsawantai̱ itiurchatnum pujuiniak katsuntratin áiniawai.” M Ni wáitsatniuri̱ ji esaak kajintsuk tuke mukuintia nuniskete. Entsaya̱ yajasman tura ni nakumkamurin shiir awajeenak ni naari̱ anujmamainia nuka tsawai̱sha káshisha ayamtsuk wáitsartatui. oW Yus nin kajerak ti asutiáttawai. Yapá pachimprachman áartinia áintsaṉ ti kajerkattawai. Túramtai asupri ti tsú̱er keá nuja̱i̱ jinium wáitsartatui. Yusa suntari̱ tura Murik íimmianum apenáwar jinium wáitsartatui. P Nuyá chíkich suntar, menaintiua nu, taa timiai: “Shuar Entsaya̱ Yajasmancha tura ni nakumkamuri̱ncha shiir awajeakuiṉkia tura nijiai̱niumsha uwejnumsha ni naari̱ anujtukmaitkuiṉkia  }Nuyá chíkich suntar, jímiara nu, taa timiai: “Pai, Uunt Papirúnia pépruka peṉké meserai. Niisha tuke tsanirmaua núnisaṉ ashí shuaran anampratniua núnisaṉ utsuurmai. Tuma asa niisha nú shuarja̱i̱ nupetnak tuke emesnarai.” q [Nusha ti kakantar untsumuk timiai: “Yus ashamkatarum. Niṉki shiir awajsatarum. Yamaikia ashí shuaran súmamtikiawartin tsawant jeayi. Nayaimpincha nuṉkancha nayaantsancha ashí entsancha najana asamtai shiir awajsatarum.” $ ANuyá nayaimpiniam suntar nanamun wainkiamjai. Nusha uwempratin chicham tuke amuukashtinia nuna ashí nuṉkanam pujuinia nú shuaran ujakartiniuyi.  Nu shuar peṉké wáitruachu ásar Yúsai̱sha ti shiir tunáa máatrachu armai. Menaintiu suntar chichaman etserainiawai  Nu shuarsha nuwa̱ja̱i̱ yajauch ajascharu ásar ti shiir áiniawai. Túrawar Murik weana nui̱ nemarainiawai. Ju̱ nuṉkanmaya̱ shuarnumia̱ uwempraru ásarmatai Yussha tura Muriksha ti shiir enentáimtiarmai. Niisha emka juukma ti shiira núnisaṉ armai. {oNu tuntuiyamuja̱i̱ siaṉtu kuaréntikuátru mir shuar akupin pujutainium naka wajasar yamaram kántan kantamáwarmai. Niisha kuatru taṉkunmasha tura paintikuatru uuntnumsha naka wajasar kantamáwarmai. Nu kántanka chíkichka nekaachmin armai. Aya nu siaṉtu kuaréntikuátru mir shuarka jú̱ nuṉkanmaya̱ shuarnumia̱ uwempraru ásar nu kántan kantamiarmai. )KTi untsurí̱ árpan nayaimpiniam túntuiniak te̱e̱r awajenak kanusa uuntri̱ nujaṉkrak téter ajá núnisaṉ antukmajai. Ti kakaram ipiamta núnis amai. \ 3Nuyá Murikiun Seuṉ náinnium wajan wainkiamjai. Níiji̱a̱i̱sha siaṉtu kuaréntikuátru mir (144.000) shuar wajaarmai. Nusha nijiái̱ Murikiu náari̱ncha tura ni Aparí̱ náari̱ncha anujtukma aarmai.  Wats, wi tájana ju̱ nekaatniuka ti nekas enentáimtustiniaiti: Entsaya̱ Yajasma númiruri̱ áishmaṉka númiruri̱ asa sais siaṉtu seséntisáisaiti (666). Ashí ti neka ainia nú shuar Entsaya̱ Yajasma númiruri̱n nekapmar nin nekaati.7 Entsaya̱ Yajasma náari̱n tura wakerakka ni náari̱ númiruri̱n anujtuktiniuyi. Túrachuka sumatnasha sumakchamniuyi, surutnasha surukchamniuyi. O Nu arantcha ashí shuar anujmamprarat tusa akupkamai. Uuntcha uchisha kuítrinniusha kuítrinchasha aṉkantcha aṉkantchasha ashí ni nijia̱i̱ncha tura wakerakka untsuuri̱ncha anujtuktiniuyi. :m Kukaria̱ Yajasma kakaram sunasmai. Nuja̱i̱ Entsaya̱ Yajasma najanamun iwiaaku awajsatniua áintsaṉ ichachkiamai. Túram ashí níniak shiir awajeacham máatniun susamai. + Tura Entsaya̱ Yajasma súam aents túrachminian ti turak ashí nuṉkanmaya̱ shuaran anaṉkawarmai. Túrak Entsaya̱ Yajasma nakumkamuri̱n najanawarat tusa akupkamai. Túramtai puniaja̱i̱ peṉké jakamnia awatmia péṉker ajasma nuna nakumkamuri̱n najanawarmai. w Núnisaṉ shuarti túrachminian ti turin asa ashí shuar íimiainai̱ṉ nayaimpinmaya̱ jinia nuṉká aju̱armai. -S Niisha Entsaya̱ Yajasma kakarmari̱n súam akupniuyi. Tura ashí nuṉkanmaya̱ shuaran “Entsaya̱ Yajasma peṉké jaa tsuarma nu, shiir awajnasti” tímiai. %~C Nuyá chíkich Yajasman kukaria̱ wáakun wainkiamjai. Nusha murikiu áanin jimiará kachurtiniuyi. Tura Ti Kajen Yajasma áinis kakaram chichaakuyi. }  “Shuaran emetá juinia nusha emetnattawai.Núnisaṉ shuaran naṉkiji̱a̱i̱ mainia nusha naṉkiji̱a̱i̱ mantamnattawai.” Tuma asamtai Yajasma mesetan najanamtai Yus-shuar Yus iistí tusar tuke enentáimtusar katsuntsar pujustin áiniawai. :|o Shuar ju̱na ántakka enentáimpratí: #}}7|{{4zzyxx1w`vzuqtt9s1rqppionmllkjj5ii8hgg(feedIcccbLaa`9^^.]\\_\ZYYX WVUTTPSSsRQQiQPbOOkNNMMULLJJwJIIH[GG;FFEEC|CBB @??O>=BNuikia akupkamu umirtsuk antsu Yus ti anenma asakrin iwiaaku pujakur ¿“Páchitsuk tunaan túramniaitjai” títiatjik? Péṉkea. SDAkupkamu umirkatniuja̱i̱ iwiaaku pujatsrume. Antsu atumin Yus ti anenma asa yamaram iwiaakman suramsaitrume. Tuma asamtai yamaikia tunaaka nupettamkachminiaiti. Tuke umireajnia nuna takarniuri̱ntji LC Atumi aya̱shí̱ tunaan túrat tusarum ikiasairap. Antsu jakamunmaya̱ nantakin asarum Yus wakeramu túratin surumaktarum. Tura aya̱shmisha aya péṉkernak túratí tusarum Yus íiktustarum. B  Nu asamtai tunaaka aya̱shmi̱i̱n akuptamkashtiniaitrume. Aya̱shí̱ wakeramuri̱ umirkashtiniaitrume. Aṉkantaitrume. 5Ac Atumsha núnisrumek jaka áintsarum tunáa túrachmin enentáimtumastarum. Antsu ii Uuntri̱ Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkiu asarum iwiaaku pujakrum Yus shiir awajsatarum. @% Kristu chikichkí jaka asa ashí tunaaja̱i̱ itit awajsachmin ajasuíti. Tura yamaikia iwiaaku pujá asa Yúsan shiir awajsatniun pujawai. p?Y Kame Krístuka chikichkí jaka nantakin asa atakka jákashtatui. Túmaitkiui atakka ajakrachminiaiti. l>QIisha nekas Krístuja̱i̱ jákaitkiurkia Niiji̱a̱i̱ métek tuke iwiaaku pujustin enentáimji. M=Kame ¿jákaka itiurak tunaan túrat? Yamaikia aṉkant ajasuitji. )<KYaunchu enentáimtai̱ṉkia Krístuja̱i̱ métek jaka asamtai ii yajauch wakerutain emeṉkátrutmakuitji. Tuma asamtai yamaikia peṉké umirkashtiniaitji. ;Krístuja̱i̱ tsaniṉkiu asar Niiji̱a̱i̱ métek jaka áintsaṉketji. Tura núnisaṉ Niiji̱a̱i̱ métek nantaktiniaitji. b:=Tura imianir Krístuja̱i̱ jaka áintsar métek iwiarnasuitji. Tura Yus ti kakaram asa Krístun jakan iniantkimia núnisaṉ incha nu kakarmaja̱i̱ yamaram enentáiji̱a̱i̱ péṉker wekasatniun iniantamkimiaji. h9IImianniutikia Krístuja̱i̱ tsaniṉkiu asar imianir Niiji̱a̱i̱ métek jaka áintsar aji. e8CPéṉkea. Warí, iikia tunáa túrashtin jákaitji. Jákaka ¿itiurak tunaan túramniait? [7 1Núnisaitkiuiṉkia Yus naṉkaamas waitnentrampratai tusar ¿tunáa túrattajik? ?6wShuar tunaan túrin ásar jákatin ármiayi. Tura núnisaṉ ii Uuntri̱ Jesukrístu túramuja̱i̱ Yus in “péṉkeraitrume” túramkurin iisha tuke iwiaaku pujustiniaitji.'5GWats, tunáa ti paant atí tusa Yus ni akupkamuri̱n susamiayi. Túrasha ti tunáa pampaakui Yus nuna naṉkaamas waitnentramak nu tunaan asakátramji. 54cNúnisaṉ chikichik áishmaṉ umirkachmaja̱i̱ untsurí̱ tunaarintin ajasarmiayi. Tura chikichik áishmaṉ umirkamuja̱i̱ untsurí̱ shuar péṉker awajnasarmiayi. ]33Ataṉ tunaan túramuja̱i̱ ashí tunaarintin ajasar jákarmiayi. Núnisaṉ Jesukrístu péṉker túramuja̱i̱ ashí shuar Yus “péṉkeraitme” timia nuka yamaram iwiaakmaja̱i̱ tuke pujusartatui. ,2QChikichik áishmaṉ tunaan túramuja̱i̱ aents jákatin áiniawai. Tura nuna naṉkaamas chikichik áishmaṉ Jesukrístu túramuja̱i̱ ti shiir pujustatji. Kame Yus ti anenma asa ii péṉker túratsriniṉ “péṉkeraitrume” túramji. Nu asamtai yamaram iwiaakmanum kakaram ajaji. $1AAtaṉka tunaari̱ imiá yajauch ai̱ṉ nuna naṉkaamas péṉkeran Yus tsaṉkatramkaitji. Iis, aya chikichik tunaan túramuja̱i̱ aents sumamawarmiayi. Antsu Yus uwempratniun tsaṉkatramaj núja̱i̱ṉkia ti untsurí̱ tunaan asakáruiti, tura “péṉkeraitme” túramji. 0#Ataṉ tunáa túramia nuja̱i̱ apatka iisam, Yus in tsankatramaj nuka naṉkaamas péṉkeraiti. Kame Ataṉ niṉki tunaan túramuja̱i̱ ashí aents untsurí̱ armia nu, tunaarintin áiniak, jákarmiayi. Tura Yus in ti anenma asa chikichik áishmaṉja̱i̱ nuna naṉkaamas tí shiiran tsaṉkatramaji. Jesukrístuja̱i̱ṉkia untsurí̱ shuaran uwemtikrar ti shiiran tsaṉkateawai. t/aAtaṉ pujumia nuyá Muisais tuke akupeatsai̱ṉ shuara tunaari̱ paantcha ai̱ṉ ashí shuar tunaan túrawar jákarmiayi. Kame ni tunaari̱ Ataṉna áintsachauyayi. Ataṉka Yus akupkamu paant ujakman umirkachmiayi. Antsu nu shuar Yus akupkamu paant nékainiachiataṉ tunaan túrin áiniak jákarmiayi. Tura Ataṉka Krístuja̱i̱ apatkar enentáimpratai. .{ Akupkamu atsakuiṉkia umirkachma nekaachminiaiti. Tuma aiṉ Muisais akupkamu atsai̱sha tuke tunaan túrin ármiayi. ?-w Ayu. Yámankamtaik emka áishmaṉ Ataṉ niṉki tunaan túramtai nú tunaaja̱i̱ ashí shuar tunaarintin ajasarmiayi. Tura ashí tunaarintin ajasar mash jákatin áiniawai. , Ii Uuntri̱ Jesukrístu jakamuja̱i̱ Yusja̱i̱ shiir nawamnaikia asar ti waraaji. Ataṉsha tura Krístusha túrawarma r+] Yusa nemasri̱ áyatar Yusa Uchirí̱ jakamuja̱i̱ yamaikia Yusja̱i̱ shiir nawamnaikiar pujaji. Nu arant nui̱kia Kristu tuke iwiaaku asa iiji̱a̱i̱ tsaniṉkiu asa ashí yajauchinmaya̱ uwemtikramar tuke shiir awajtamsattaji. m*S Tura ni numpe̱ja̱i̱ tunaarincha awajsamu asar imiá nekas Yus asutiámatniua nuyá uwempraitji. x)iAntsu ii tuke tunáa áriniṉ Kristu jarutramkamiaji. Nuja̱i̱ in ti anenmajnia nuna ti paant iniakturmaji. (!Shuar chíkich shuaran uwemtikratniun ¿jaruktatuak? Péṉker shuar aiṉ jarukchattawai. Kame ti peṉkeraitkiuiṉkia jarukchaintiash. o'WIikkia peṉké uwemprachmin asakrin tsawant jeamtai Kristu ashí shuara tunaari̱n jarukmiayi. c&?Nu ti shiir enentáimsar nákamuja̱i̱ anaṉmamtsuji. Yuska ni Shiir Wakani̱n ii enentái̱n pujurtamuk ni aneṉkartutairi̱n ti paant awajturmaji. Tuma asamtai Yus túratin nákajnia nu imiá nekas wainkiattaji. %Tura nu unuimiarar ii katsuntramu paant átatui. Tura nuyá Yus ti shiir awajtamsattajnia nuka shiir enentáiji̱a̱i̱ nákastatji. ${Nu arantcha yamái itiurchat pujayatrik nu itiurchatja̱i̱ unuimiartatji tusar waraaji. Katsuntratniuncha unuitiamji. 6#eTura Nii shiir enentáimtakur Yusai̱ weankaitji. Tura Kristu jarutramkakrin Yus ti anenmaji. Tura tuke anenma asakrin Niiji̱a̱i̱ métek shiir ajastin nákakur waraaji. K" Tuma asamtai Yus nekas enentáimtakrin Yus “péṉkeraitme” túramji. Nuja̱i̱ iisha Yusja̱i̱ shiir nawamnaikiar pujaji. Núnaka ii Uuntri̱ Jesukrístu ni jakamuja̱i̱ sumartamkamiaji. !Antsu incha túramji. Iisha núnisrik ii Uuntri̱ Jesus nekas enentáimtakrinkia Yus incha “péṉkeraitme” turamtatji. Jesuska ii tunaari̱n jarutramkatniun surunkamiayi. Tura nuja̱i̱ Yus in “péṉkeraitrume” taku Jesusan ataksha iniantkimiayi.n UTura Yus nekas enentáimtamunam Yus “péṉkeraitme” tana nu aya Apraámnak áatrachmaiti. 7iNu asamtai Yus “péṉkeraitme” tímiayi. X)Tuma asa “nekas Yus tana nuna páchitsuk umiktatui” tu enentáimpramiayi. {Apraámsha siaṉ (100) uwí takakuitiat tura ni nuwé̱ Sarasha júretsuk uunt ajasmataisha tuke iniaitsuk Yus tímia nuna nekas enentáimtusmiayi. “Yus nekasash ta” tútsuk shiir awajsamiayi. Nuja̱i̱sha nuna naṉkaamas kakaram ajasmiayi. EYus “ti pampaṉtatme” takui Apraám ti uuntach áyat Yus timian enentáimtak yajutmartinian nákasmiayi. Nuja̱i̱ untsurí̱ shuar ní weeá ajasarmiayi, Yus timia áintsaṉ. 7gKame Yus-Papinium Apraám áatramuiti: “Untsurí shuarsha amée weeá ajasartatui.” Nu asamtai iisha Apraámja̱i̱ métek Yus shiir enentáimtakrinkia Yus incha Apraám weeá áintsaṉ íirmaji. Nú Yuska ti kakaram asa jakancha iwiaaku awajniuiti; tura atsana nunasha ana nútiksaṉ nájanui. Tuma asamtai Yus ti aneṉkartin asa Nin nekas enentáimtuinian ashí tsaṉkatkaiti. Núja̱i̱ṉkia Apraám weeasha Yus Apraáman timia nuna páchitsuk wáinkiártatui. Iisha Apraámja̱i̱ métek Yus nekas enentáimtakur ní weeaitji. Tuma asamtai Muisais akupkamun umirniuncha tura umirniuchuncha mai metek ashí in Yus ashí Apraáman timia nuna tsaṉkatramkattaji. Akupkamu akui shuar umirkachka ti asutniáshtatuak. Tura atsakuiṉkia ¿asutniátniukait? ¿Itiurak umirtsuk ikiuktiṉ? Kame aya akupkamun umirniun súsatniuitkiuiṉkia nuikia Yus enentáimtustin ántraiti. Tura Yus Apraáman timia nusha ántraiti.  Yaunchu Apraáman Yus chicharuk “Amincha amée weeá shuarnasha jú̱ nuṉkan susattajai” tímiayi. Nunasha Apraám Yus akupkamun umireakui tíchamiayi. Antsu Apraám Yúsan nekas enentáimtakui Yus “péṉkeraitme” taku nuna tsaṉkatkamiayi. 3 Tsupirnakusha aya tsupirnaku asa Apraám weeá áiniatsui antsu nu arant Apraámja̱i̱ métek Yúsan shiir enentáimtuinia nuka Apraám weeá áiniawai. Kame Apraám tuke tsupirnatsuk Yúsan shiir enentáimtusmiayi. Yus shiir enentáimtamuja̱i̱ Nii timia nu uminkiattawai % Apraám tsupirnatsuk Yúsan shiir enentáimtusmatai Yus “péṉkeraitme” tusa “tsupirnaktiniaitme” tímiayi. Núja̱i̱ṉkia ashí Yúsan shiir enentáimtuinia nú shuar tsupirnatskesha Apraám weeá áiniawai. Tura nu shuaran Yus “péṉkeraitme” tawai.   Tura Apraám tuke tsupirnatsa̱i̱ṉ Yus nuna tímiayi. Emka Yus “péṉkeraitme” timia nú ukunam Apraám tsupirnakmiayi. (I ¿Aya tsupirnakukeash warasminiait? Tura tsupirnakchasha waraschamniakait. Warí, Apraám Yúsan shiir enentáimtakui Yus “péṉkeraitme” tímiayi. ]3Uunt Yus ni tunaari̱n enentáimtachma asa ti warasminiaiti.” Tu tímiayi Tawit. kO“Shuar ashí ni tunaari̱n Yus asakátar tsaṉkuramu ana nuka shiir enentáimpramniaiti. Tura péṉker túrachunak Yus “péṉkeraitme” takui nu shuar shiir warasminiaiti. Núnisaṉ tawai uunt akupin Tawit: 2]Antsu shuar ni péṉker turamuri̱ enentaimtsuk áyatik “Yus tunáa shuaran péṉker awajniuiti” tu enentáimtakui Yuska tsaṉka asa “péṉkeraitme” tawai. xiShuar íniamna nu takasmatai ¿aya tsaṉka asam akiktatmek? Warí, ni takasmanum páchitsuk akikchatniukait. ' GNi péṉker takasmaja̱i̱ Yusja̱i̱ péṉker ajasuitkiuṉka naṉkaamantu enentáimtumarainti. Antsu Yus-Papí tawai: “Apraám Yúsan shiir enentáimtakui Yus “péṉkeraitme” tímiayi” tawai. Nu túramu asa Apraámsha Yus íimmianum naṉkaamantu enentáimprachminiaiti. m  UAshí Israer-shuara uuntri̱ Apraám enentáimtustai. Niisha ¿itiurak Yusja̱i̱ péṉker ajasma? 1 [Shuar Yúsan shiir enentáimtamuja̱i̱ péṉker ajastin áiniakui nuja̱i̱ ¿akupkamu ántar awajsamukait? Atsá. Antsu nuna naṉkaamas umirkatin awajsamuiti.% CKame aya chikichik Yúschakait. Tura tsupirnakuncha tsupirnakchancha mai metek aya Jesukrístun nekas enentáimtuiniakui “péṉkeraitme” tíminiaiti. k OWarí, Yuska Israer-shuarnasha tura núnisaṉ Israer-shuarchancha mai ni Yúsri̱nchukait. }Nuja̱i̱ páantaiti. Akupkamu umirtsuk aya Jesukrístu shiir enentáimtakrin Yus “péṉkeraitme” túramminiaitji. Núja̱i̱ṉkia ii péṉker ajasjinia nu “winia kakarmarja̱i̱ túrunajai” tíchamnia asar ¿naṉkaamantu enentáimtumarminkaitiajⁱ? Peṉkesha. Warí, akupkamu umitsuk aya Kristu nekas enentáimtakrin Yus “péṉkeraitme” túramji. ,QTura yamaiya tunaancha tsaṉkureak ashí shuar Jesusan nekas enentáimtuinia nuna “péṉkeraitme” tuke tíminiaiti. Kristu jakamuja̱i̱ nuka paant ajasai. Tura Krístun akupkamiayi ni jakamuja̱i̱ ashí tunaan asakátratniun. Túramtai shuar Nin nekas enentáimtuiniakui Yus tsaṉkuramniaiti. Yaunchu tunáa túramun katsunteak enentáimtuschamiayi. Yamái tsaṉkuramnia nuna yaunchu nekáa, nuna túramniuyayi. Tura Yus in waitnentrama asa kuítchaja̱i̱ “péṉkeraitme” túramji. Jesukrístuja̱i̱ uwemtikrampra asa túramji. oWKame ashí shuarti tunáa túraitji. Tuma asar Yusja̱i̱ métek péṉker ajastin peṉké jeatsji. yAntsu iisha ashí shuarsha núnisaṉ aya Jesukrístu shiir enentáimtakrin Yus “péṉkeraitme” túramminiaitji. Yus-Chicham yaunchu áarmanum itiura Yus in “péṉkeraitme” túramminiaitiaj nuna paant tawai. Kame akupkamuja̱i̱nchuiti. DAkupkamuka aya ii tunaari̱n paant awajturmaji. Tuma asamtai akupkamu péṉker umirkatniuja̱i̱ Yus “péṉkeraitme” turamchamniaitji. Aya Yus shiir enentáimtusar uwempramniaitji W'Yaunchu akupkamun umirkatin ainia nú shuar aya tákamtak umirkatin áiniawai. Tuma asamtai ashí shuar umirkachu ásarmatai Yus nuja̱i̱ súmamtikiawartatui. Túrakui niisha pachischamin áiniawai. -~UIshichkisha Yúsan ashamenatsui.” /}YShiir pujustinian nékainiatsui. <|sAya ti itiurchat ti yajauch awajin áiniawai. 5{eMáataj tusa wárik yujarin áiniawai. 9zmAya yajauchin kakaram áujmatin áiniawai. 9yk Ashí yajauch chichainiak iwiarsamu yama urainiua núnisaṉ áiniawai. Ni chichame̱ja̱i̱ tuke anaṉkartin áiniawai. Chichame̱ napía áintsaṉ najamin áiniawai. pxY Yusnumia̱ kanakiar meṉkakatniunam wénawai. Chikichkisha péṉkeran túrin peṉké atsawai. Kw Yúsnan nekaatniun nakitiainiawai. Yusnasha e̱a̱iniatsui. ]v3 Yus-Papisha núnisaṉ tawai:“Péṉkeran túrin chikichkisha atsawai. qu[ Nuikia Israer-shuartikia chikichja̱i̱ naṉkaamas ¿péṉkerkaitiajⁱ? Peṉkesha. Warí, Israer-shuartisha Israer-shuarchaja̱i̱sha ashí métekrak tunaan túrin áiniawai. Núnaka jú̱ áarmaja̱i̱ paant awajsaitjai. NtWarí, “tunáa túramuja̱i̱ Yúsan péṉker awajeajai,” tú nekas enentáimpramniaitkiuiṉkia shuar nui̱kia “Wats, ashí péṉker áti tusar tunáa túratai” tímin ainti. Kame chíkich shuar in kajertamainiak “nuna jintintiainiawai” túramji. Nu shuar sumamawartin áiniawai. Ashí shuar tunáa túraitji 7sgNúnisaṉ, “Wi umirkachmaja̱i̱ Yus tuke umiiniana nuna paant awajeaknaka nuikia nuja̱i̱ in shiir awajsamtai ¿urukamtai “tunaitme” túruta?” tíchatapash. zrmWarí, Yus péṉkerchaitkiuṉka ¿itiurak ashí shuara tunaari̱n súmamtikiawarat? Kame imiá péṉkeraiti. MqNu arantcha, “Wi tunaan túramuja̱i̱ Yus imiá péṉkera nuna paant awajeakka ¿urukamtai winia asutiua? ¿Nuka péṉkerkait?” tíchatapash. (Kame aents chichainia núnisnak tajai.) jpMPéṉkea. Antsu Yuska nekas túratniua nuja̱i̱ métek ashí túriniaiti. Shuar umichu áiniakuisha ni támari̱n mash umiktatui. Ni tamaja̱i̱ shuáran wáitrin awajeakka nusha péṉkeraiti. Núnisaṉ atí. Yus-Papisha métek tawai:“Támena nuna “imiá nekasaiti” tiartatui, tura súmamtikramataj tuíniakuisha nupetmaktatme” tawai. oKame chíkich chíkich umichu áiniakui Yus tsaṉkatkamia nuna nú shuaran súsachmataiṉkia nuikia “Yus umichuiti” ¿títinkiait? ^n5Ti péṉkeraiti. Warí, émkaka, Yus ni chichame̱n Israer-shuaran súsacharmakia. vm gNúnis ai̱sha Israer-shuar ainia nu ¿warí péṉkernak takakainia? Tura tsupirnaktincha ¿wariniak yayá? lyKame nekas Israer-shuarka aya pátatkechu antsu tuke enentáiji̱a̱i̱ Yúsnan wakera núiti. Núnisaṉ nekas tsupirnaktinkia aya aya̱shí̱ji̱a̱i̱nchuiti antsu enentáiniam shiir átinia núiti. Nekas akupkamu aya áarchamuiti antsu nekas enentái̱ji̱a̱i̱ umirkamua núiti. Nekas tú tura núnaka aents shiir enentáimtuiniachkuisha Yus shiir enentáimtawai.k%Nu shuar tsupirnakchaitiat akupkamun ashí umireak atumin tsupirnakutirmin akupkamu takakuitiatrum umircha asakrumin súmamtikramawartatui. vjeChíkich shuarsha tsupirnakchaitiat Muisais akupkamun umireakka tsupirnatskesha tsupirnakua áintsaṉkete. i3Muisais akupkamia nu ashí umireakmeka nii timia núnismek tsupirnaktin péṉkeraiti. Tura takamtsuk umireachkumka tsupirnakcha núnisketme. hYus-Papiniumsha núnis áarmaiti: “Átum péṉker umirchamuja̱i̱ Israer-shuarcha Yúsan yajauch chicharainiawai.” mgSAkupkamun takakjai tusam shiir enentáimtumayatam nu akupkamu umireachkum Yus yajauch awajeatsmek. ,fQ“Tsanirmashtiniaiti” tátsumek. Enta, ¿urukamtai ámeka tsanirmam? “Ántar-yusan nakitiajai” tátsumek. ¿Urukamtai ámeka nu yusa je̱e̱nia̱ kasamam? #e?Pai, chíkichka unuiniaitiatmesha ¿urukamtai imia ámeka unuimiatsum? “Kasamkashtiniaiti” tu étsereatsmek. Táyatmesha ¿urukamtai ámeka kasamam? dAkupkamu ti peṉker neka asan nekasa nuna unuimiaruitjai. Tuma asan nékachuncha ántuiniachuncha jintintiamniaitjai” tátsumeash. xciWakannium kusuraru áinia nunasha jintintiamniaitjai. Tura tsáapninian nekamtikiawarminiaitjai, tátsumeash. cb?Yus wakeramuncha nékajai. Tura akupkamun nekaan péṉkera nuna wakerajai, tátsumeash. a}Ámeka “Tura Israer-shuaraitjai. Muisais akupkamun takakkui winia Yúsruka ti shiir enentáimturui, tátsumeash. `}Wi Uwempratin Chichaman étsereaj nui̱ ashí shuar u̱u̱krisha túramun ashí paant awajsartatui. Tura nuna etserkatniun Jesukrístun anaitiukmiayi. Nu tsawantai̱ tunaan túrin sumamawartatui. Israer-shuarsha Muisais akupkamun umircha áiniawai W_'nu umireamuja̱i̱ Yus nu akupkamun ni enentái̱n ikiursarua nuka paant nekaamniaiti. Nuja̱i̱ métek túruiniak shiir enentáimiainiawai. Tura métek túruiniachkuṉka péṉkercha enentáimiainiawai. t^aIsraer-shuarchaka Muisais akupkamun takakainiachkusha aya ni enentái̱ji̱a̱i̱ nu akupkamun umirainiak ] Akupkamun aya antukarua nuka Yusa̱i̱ péṉker áiniatsui antsu antukar umirainia nuna Yuska “péṉkeraiti” tawai. 7\g Shuar Muisais akupkamun nékatsuk tunaan túraka aya jú̱nisaṉ sumamawartatui. Tura shuar Muisais akupkamun nékayat tunaan túraṉka nu akupkamuja̱i̱ sumamawartatui. 6[g Yus ashí shuaran akantsuk mai metek iyawai. Z% Antsu nekas Israer-shuarnasha tura núnisaṉ Israer-shuarchancha péṉker túrin áinia núnaka Yus ti shiir imiatkinchanum apujsartatui. mYS Nekas Israer-shuarsha tura núnisaṉ Israer-shuarchasha tunaan túrin áiniakka ti wáitsartatui. XAntsu péṉkera nuna wakerutsuk antsu aya yajauchin wakeruiniak Yúsan nakitiainia nuna Yus ti kajerak asutiáwartatui. /WWShuar tuke péṉker túrak ashí shiira nunasha tura tuke amuukachmin ainia nunasha wakeruiniana nuna Yus tuke iwiaaku Niiji̱a̱i̱ shiir pujustinian súsartatui. QVNu tsawantai̱ ni túramuja̱i̱ métek Yus ashí shuaran akirartatui. UTura tunaarum enentáimtutsuk tuke túrakmeka súmamtikiatin tsawantai̱ ti tunáa irutmampramuja̱i̱ ti asutniáttame. qT[Yus ti waitnentrama asa nu tunáa ikiukim Nin enentáimtustinian katsuntramuk nákarmawai. Tura péṉker asa wárik asutiámchakui sumamashtiniaitjai ¿tu enentáimtumamek? Tu enentáimkium ni waitnentrammari̱ ántar awajsaitme. S Amesha nuna túrin “imiá yajauchiiti” táyatam amesha métek túrakminkia Yus sumamtikiattana nuyá ¿itiurak uwemprattam? BRYuska nu tunaan túrin ainia nuna súmamtikiashtinkiait. Q #Amesha enentáimtumastá. “Shuar nu yajauchin túrana nu imiá tunáa shuaraiti” tákumka amesha métek túrakum imiá nekas sumamame. (P K Yuska “Shuar nuna túrinkia jákatniuiti” taman nékainiayat tuke túrukin wénawai. Tura nu arantcha chíkich yajauch túramtai ti shiir wararenawai.O  Enentáincha áiniawai. Tana nuna umichu áiniawai. Aneṉkartichu ásar waitneṉkartichu áiniawai. Tsaṉkurcha áiniawai. ~N wNu arantcha chikichnasha yajauch áujmatin áiniawai. Yúsnasha nakitiainiawai. Áimniusha áiniawai. Tura “péṉkeraitjai” tiar naṉkaamantu enentáimtumainiawai. Tunáa túratniun e̱a̱iniawai. Aparí̱ncha nukurí̱ncha umirainiatsui. ~M wNu shuar ti tunaaja̱i̱ piaku áiniawai. Tsanirmausha aya kuítniak wakerincha tura yajauch awajin áiniawai. Nu arantcha awakmakun kajerniusha maṉkartincha tuke máanaincha anaṉkartincha péṉkercha awajkartincha, tsanumniusha áiniawai. L Tura tuke Yúsan nakitiainia asamtai ti yajauch enentáimiainiak peṉké túrachminia nuna túrawarti tusa Yus tsaṉkatkarmiayi. tK cNúnisaṉ áishmaṉsha nuwa̱ja̱i̱ tsaniṉtinian iniaisar nuamtak áishmaṉkak tsanirmanainiawai. Ti wakerunainiak ti natsanmainia nuna yajauch túrunainiawai. Tura yajauch túruiniak ni aya̱shi̱ wáitsatniunak sumamawarmiayi. 9J mNuna túrin ásarmatai Yus natsanmainia nuna wakeruktinian tsaṉkatkarmiayi. Túramtai nuwa̱sha áishmaṉja̱i̱ tsaniṉtinian nakitrar nuamtak yajauch awajnainiawai. kI QYusna imiá nekasa nuna nakitrar antsu wait-chichaman anturkar nuna túrin áiniawai. Tuke Yúsak shiir awajsatniun iniaisar antsu ni najanamun tikishmatainiak shiir awajenawai. “Antsu tuke Yúsak shiir awajnastí” tajai. H Nu asamtai imiá yajauch enentáimiainiakui “áanik asati” tímiayi Yus. Túramtai ti natsanmainian túrunainiawai. IG  Túmainiak jákachmin Yus imiá shiira nuna iniaisar shuar jakamnia nakumkamun shiir awajenawai. Tura nu arant nanamtinniasha napincha kuntinniasha yajasmancha nakumkar nuna shiir awajenawai. AF Tura ti nekajai tuíniayat enentáimcha núnin ajasarai. E 3Yúsan nékainiayat shiir awajsacharmiayi tura yumiṉsacharmiayi. Tuma ásar aya ántra nunak enentáimtuiniak ni enentái̱ tunaaja̱i̱ piakai. CD Kame yámankamtaikniumia̱ Yus wáinchataitiat ni najanamuri̱ji̱a̱i̱ ju̱ka paant nekaamniaiti: Nekas Yus asa tuke kakarmaiti. Nusha ti paant asamtai nu shuar tsaṉkurnarchartatui. eC ETura nu shuarka ashí Yusna nekaamnia nuna Yus paant awajsa asamtai péṉker nékainiawai. HB  Shuar nekas chichaman nakitrar yajauchin túrataj tusar suriimiainiawai. Túrawar tuke tunaarintin áiniawai. Nu shuaran Yus ti kajerkar ti asutiátniun nayaimpinmaya̱ paant awajsaiti. ;A qNu chichamnum Yus enentáimsamia nu páantaiti. Jú̱iti: Áyatik Yúsan nekas enentáimtuiniakui Yuska “péṉkeraitme” tíminiaiti. Yus-Papiniumsha núnisaṉ tawai: “Yúsan nekas enentáimta nuna Yus “péṉkeraitme” tutai tuke Yusja̱i̱ shiir wekasattawai.” Tu áarmaiti. Aentsu tunaari̱ S@ !Nu Shiir Chicham Yusa kakarmari̱ji̱a̱i̱ ti kakaram asa ashí shuaran uwemtikramniaiti. Tuma asamtai natsantatsjai. Nekas Israer-shuarnasha tura chíkich shuarnasha núnisaṉ uwemtikramniaiti. ? Tuma asan atumniasha Rúmanam pujarmena nunasha Uwempratin Chichaman ujaitjarum tusan pujajai. Uwempratin Chicham kakarmaiti .> WWikia Yus akuptuku asamtai ashí shuaran ujákártiniaitjai. Unuimiaruncha tura unuimiarchancha, ti nékainia nunasha tura nékachuncha, métekrak ujakartiniaitjai. H=   Yatsurú, tuke íitjarum tusan wakerimjiarme. Túrasha iyatsjarme. Kame Yus-Chichaman ujaakun chíkich shuarnuma áintsaṉ atumí̱i̱ncha Yus kakaram takasman wáinkiatniun wakerajai. g< I Kame atumsha tura wisha Yus nekas enentáimtuinia asar mai ikiakánai ajatai tusan wakerajai. v; g Nekas íitniun wakerajrume. Nui̱ jean wakanmin yaiṉkian Yusja̱i̱ kanakchamin ajasúk tusan wakerajrume. K:  Ashí tsawant ni wakerutakuiṉkia íitjarum tusan Yúsan seajai. :9 o Tuke enentáirja̱i̱ Yusa Uchirí̱n ashí shuarnum etsertajai. Túrakui wi atumin ti Yus aneamutirmincha Rúmanam matsatrum nuna ju̱ papin áateajuke áujtamun Yus nékarui. 8 Émkasha, átum Yus nekas enentáimtamun ashí nuṉkanam áujmatenan nekaan Jesukrístun pachisan Yúsan ti shiir yumiṉsajai. ,7 SAshí Yus aneamutirmincha Rúmanam matsatrum nuna ju̱ papin áateajrume. Yus ti péṉker awajtamsatniun wakerutmarme. Ii Aparí̱ Yussha ii Uuntri̱ Jesukrístusha waitnentramainia ásar imiatkinchanum ti shiir pujustinian yainmakarti. Papru Ruma péprunam irautinian wakerimiania nu [6 1Atumsha nuyá shuaraitrume. Tura Jesukrístunu ajasarat tusa Yus achirmakuitrume. R5 Ni túramuja̱i̱ Yus shiir enentáimturuk nu Shiir Chichaman etserkat tusa akuptukmiayi. Núnisaṉ ashí nuṉkanmaya̱ shuar nu chichaman umirkar Jesusa náari̱n shiir awajsarat tusa akuptukmiayi. I4  Tura ni tishiir wakaní̱ji̱a̱i̱ṉkia Yusa Uchirí̱nti. Tura ti kakarmaiti. Jakamunmaya̱ nantakmiaja̱i̱ nekas Yusa Uchirí̱a nu, paant nekanamiayi. Niisha ii Uuntri̱ Jesukrístuiti. j3 ONu Chichamnum Yus ni Uchiri̱n áujmatui. Aya̱shi̱ji̱a̱i̱ṉkia Tawit weeanum akiiniamiayi. |2 sNu Chichamun Yus yaunchu “akupkattajai” tímiayi. Núnaka Yúsnan etserin Yus-Papinium paant ujakarmiayi. {1 sWi Papru Jesukrístu takarniuitjai. Núnisaṉ Yus achirak ni Shiir Chichame̱n etserkat tusa akatar akuptukmiayi. T0!Ii Uuntri̱ Jesukrístu atumniasha shiir yainmakarti. Nuke atí. /Jú papí áantratniun ujakua nu tawai “Eta, ti wari winittiajai.”Pai, núnisaṉ atí. Wari winitiá, Uunt Jesusá. f.ENúnisaṉ shuar ju̱i̱ aarman emeneakuiṉkia Yus ni naari̱n iwiaaku pujutai papiniumia̱ japirattawai. Tura ti shiir péprunam waya̱tniun suritkiattawai. Nu péprusha tura nu papisha ju̱i̱ paant ujakma áiniawai. <-qAshí shuar ju̱ papinium Yus-Chicham aarma nuna antukarun ju̱na ujaajai: Shuar ju̱i̱ áarman chikichan pataakka Yus nin ti wáitsatin ju̱i̱ aarma nuna patattsattawai. u,cYusa Shiir Wakani̱sha tura Murik anajmarmasha “Winitiarum” tuiniawai. Tura ju̱na ántana nusha “Winitiarum” tití. Tura ashí kitiama nuka winití. Wakerakka tuke iwiaaku pujutai entsan peṉké kuítchaja̱i̱ umartí. S+“Wi, Jesus, ashí Yus-shuaran ujakarat tusan winia suntarun akupkajai. Wikia Tawit Weeaitjai. Túrasha Tawitia Úuntri̱ntjai. Wikia ti tsáapin yaa, yáṉkuamia áintsaṉketjai.” Tu tawai. v*eTura antsu Yúsan enentáimtachuka, wawekratniuka, tsanirmatan pujurainia nuka, maṉkartinkia, ántar-yus tikishmatniuka, tura ashí shuar wáitian wararainiak tuke túrin ainia nuka a̱a̱ matsatainiak peṉké waya̱chmin áiniawai. T)!Ni pushiri̱ péṉker nijiamatniua núnisaṉ péṉker túrinia nú shuar shiir warasminiaiti. Nu shuar nu pepru wáitiri̱ncha waya̱mniaiti. Túrar tuke iwiaaku pujutai numinmaya̱ yuamniaiti. ( Wiitjai. Yámankamtaiknumia̱ amúanmasha tuke pujuwitjai. Wisha A rétranmaya̱ Y rétranam ashí retra áintsaitjai.” Tu tawai. '7 Muriksha tawai “Eta, ti wárik winittiajai. Túran ti shíirmachin ashí péṉker túramuja̱i̱ métek súsatniua nuna takukin winittiajai. }&s Nu jeatsa̱i̱ṉkia yajauch shuarka tuke yajauch túruki wetí. Núnisaṉ muí̱jmiainian túraka tuke túruki wetí. Antsu péṉkeran túraka péṉkeran túruki wetí. Núnisaṉ esetar enentáimniusha tuke esetar Yusja̱i̱ wekasati.” % Nuyá ataksha turutmiai “Ju̱ papínium aarma Yusna asamtai ú̱u̱kam ikiusaip. Ashí túrunatin tsawant ishichik ajatesai. $ Túram turutmiai “Peṉke áinkiaip. Wisha Yusa yáintri̱ntjai ámiji̱a̱i̱ métek tura yatsumi̱ji̱a̱i̱ métek. Yúsnan etserin ásar tura ju̱ papinium áarma nuna umirainiak Yusa yáintri̱ áiniawai niisha. Yúsak shiir awajsatniuiti.” (#IWi, Juaṉ, ju̱na mash íisan mash antukmajai. Tura mash íisan antukan nayaimpinmaya̱ suntar iniaktursama nuna shiir awajsataj tusan tikishmatramjai. " “Ti wárik winittiajai” tawai Murikkia. Shuar ju̱ papinium Yusa Chichame̱ áarman umirna nuka shiir warasminiaiti. !Nuyá suntar turutmiai “Ju̱ chicham ti nekas asa nekas enentáimtusminiaiti. Uunt Yus yaunchu níiniun etserniun ni chichame̱n enentáimtikramia núnisaṉ yamaikia ni suntari̱n akuptuk wárik túrunatta nuna ashí ni shuari̱n ujakuiti.” b =Tura káshisha atsuttawai. Nui̱ pujuinia nuka shiripkincha etsancha atsumchartatui. Uunt Yúsak tuke tsáapin awajtiatui. Tura ni shuari̱ tuke iniaṉnatsuk akupkartatui. Jesukrístu tátintri̱ peṉké nuntumsai MAshí yajauchia nuka atsuttawai. Uunt akupin pujutai, Yúsnasha Murikniasha, nui̱ṉ aa asamtai ni shuari̱ ti paant wainiainiak tikishmatrartatui. Tura nijiai̱ncha ni naari̱ anujmamkartatui. ,QPepru jintincha tura entsá mai paen tuke iwiaaku pujutai numi wajamai. Nusha ashí tuse nantutin neremai. Ni nuke̱sha ashí nuṉkanmaya̱ shuar tsuámatainti. % ENuyá suntar tuke iwiaaku pujutai entsan ti sáaran iniaktursamai. Nusha uunt akupin pujutainmaya̱ ti saawi jiinmiai. Nu pujutaisha Yusna tura Muriknauyi. wgTura yajauchikia peṉké waya̱shatatui. Muí̱jmiainian túrincha tura anaṉkartincha peṉké waya̱chartatui. Antsu áyatik shuar tuke iwiaaku pujutai papinium naari̱ aarma ainia nuke waya̱wartatui. Nu papincha Murik takakui.FTura ashí nuṉkanam péṉker ana nuna nui̱ itiaartatui. c?Tura kashi atsá asamtai tuke tsawaiti. Tuma asamtai wáitiri̱ tuke epenchamu ártatui. 9kNu tsáapniji̱a̱i̱sha ashí nuṉkanmaya̱ shuar wekasartatui. Tura ashí nuṉkanam akupin ainia nusha nui̱ yujainiak ni péṉkeri̱ji̱a̱i̱ nuna shiir awajtuiniawai. )Nu péprunmasha tsawaí-nantusha kashí-nantusha atsumchamai. Antsu Yusa winchari̱ tsáapin awajmiai. Núnisaṉ Muriksha tsáapin awajmiai. &EYusa Uunt Je̱e̱ncha wainkiachmajai. Antsu nu peprunam Uunt Yus ashí tujincha nu tura núnisaṉ Muriksha nu péprun pímiutkui takamtsuk Níiniuyi. +OPepru wáitiri̱ tuse ainia nu, ti shiir nayaantsanmaya̱ shaukja̱i̱ chikichik najanamu armai. Pepru jinti̱sha aya kúrikiiyi. Nu kuri ti peṉker sáarauyi. 9kSeṉkua nusha únise káyauyi. Saisa nusha kurnarinia káyauyi. Siatia nusha krisuritiu káyauyi. Uchua nusha periru káyauyi. Nuiwia nusha tupasiu káyauyi. Tiasa nusha krisuprasa káyauyi. Áuntsea nusha jasentu káyauyi. Tusea nusha amatísta káyauyi. Ti kayaim apujsamu asamtai ti shíirmachiiyi. Y+Peṉ apujtukma kayasha ti shiir kaya ainia nuja̱i̱ najanamu asa ti shiir iwiaramuyi. Emka nu jaspi káyauyi. Jímiara nusha sapiru káyauyi. Menaintiua nusha ákata káyauyi. Kuatrua nusha ismirártauyi. ~~}J{{fzhyxx]wwJvuuFttXssrr5qqq%poonim*ll khjj_iuhggff|feddFc_bO==2"]!O b ] N7 >xS l  8 A p T4 aTura ashí yúa nuka namaṉken yúatsna nuna wishikrashtiniaiti. Núnisaṉ ashí yucha nu ashí yuun kakantrashtiniaiti. Warí, núnaka Yus ni shuari̱n awajsachukait. { oIis, chíkichka ashí yuamniaiti tuiniawai. Tura chikichcha, Yúsnan awajirar, namaṉ yúashtiniaiti tuiniawai. N  Shuar Yúsan ishichik enentáimtana nu itiaatarum tura kakantrairap.  Ii Uuntri̱ Jesukrístu túramia núnisrik túratai. Tura ii aya̱shí̱ wakeramu umikiat tusar tsaṉkatkashtiniaitji.X) Túratniua nuja̱i̱ métek wekasatai. Tsawai̱ wekaakur kiritniunam u̱u̱mkar tunáa túrutai túrashtai. Nampetsuk, yajauch warartsuk, tsanirmatsuk, jianaitsuk, tura kajernaitsuk aya péṉker túratai. yk Tuke káshiitiat tsawa̱a̱temprai. Ii Uuntri̱ Kristu jú̱ tunáa nuṉkanam tátin ishichik ajasai. Tuma asamtai ii túrutairi̱ kiritniua núnisaṉ yajauch túrutai ana nuka túrutsuk tsáapninium péṉker wekasatin kakaram ajastai. xi Ii yámankamtaik Yus nekas enentáimtusmiaj nui̱ “Ii ti shiir ajasar tuke uwempratin ukunam átatui” tu enentáimprachmashiajⁱ. Antsu yamaikia nu tsawant yuntumsamtai ashí túrajnia nuja̱i̱ shintiarar enentáimpratniuitji. jM Shuar chíkich shuaran aneakka yajauch awajsashtatui. Tuma asa akupkamun ti shiir umirkattawai. zm Akupkamusha tawai: “Tsanirmawaip, maṉkartuawaip, kasamkaip, chíkich shuar tsanumpruraip, chikichna wakerutkaip” tawai. Tura nusha ashí chikichik chichamja̱i̱ṉ tíminiaiti: “Ame aya̱shim aneam núnismek ashí shuar aneata.” )K Kuitja̱i̱ tumashrintin airap. Antsu mai anenai tuke ajatarum. Chíkich shuar aneakum nin péṉker túrattame. Túram ashí akupkamu páchitsuk umirkattame. !; Ashí túratniua nu túratarum. Akiktiniaitkiumka páchitsuk akikta. Akupniusha uuntcha ashí núnisaṉ írunna nusha shiir enentáimtikratarum. y Tuma asamtai núnisaṉ akupniun kuit súsatniua nu páchitsuk susatarum. Nu takatan pujursarat tusa Yus apujsaruiti. ) Nu asamtai akupin tuke umirkatniuiti. Aya asutiuáwa̱i̱ṉ tusar umirkashtiniaitji. Antsu shiir enentáiji̱a̱i̱ wekasatin umirkatniuiti. -~S Yainmakat tusa Yus apujsamuiti. Antsu yajauch túrakmeka akupin nekas ashamkatniuitme. Warí, Yus ántar apujsachmaiti. Tunáa shuaran asutiátniun Yus apujsaiti. s}_ Kame akupniuka péṉker shuar sapijmiakarat tusar apujsachma áiniawai. Antsu yajauch shuar ashamkarat tusar apujsamu áiniawai. Nii ashamtsuk pujustin wakerakmeka péṉker túratá. Túrakminkia akupin shiir enentáimturmartatui. g|G Tuma asamtai shuar akupniun umirtsuna nu, Yus apujsamun umireachu asa nekas asutniátniuiti. i{ M Akupniunka ashí shuar umirkatniuiti. Akupniuka Yus apujsamuiti. Yus apujsachma akupin atsawai. [z/ Yajauch nupettamka̱i̱ṉ. Antsu péṉker túrakum yajauchia nu nupetkata.y7 Tura nu arantcha tawai: “Ame nemasrum tsukamakuisha ayurata. Kitiamakuisha umartin susata. Nu túrakum péṉker ajachua nu iniatsa̱a̱rtatme.” txa Yuska ni Papiri̱in ju̱na áamtikramiayi: “Wíitjai tunaan asutiátniun. Wisha yapajkiattajai” tawai Uunt Yus. Tuma asamtai yatsuru, kajertamkuisha atumsha yapajkiairap. Antsu yajauch awajtamkana nuna Yus íistí. Yus asutiáti. Iw  Ame jeamna nuja̱i̱ ashí shuarja̱i̱ nawamnaikiam wekasata. v Shuar ámin yajauch awajtamkuisha nincha yapajkiataj tu enentáimsáip. Aents íisam péṉker áminia nu amesha tuke túratá. :um Chikichik enentáiji̱a̱i̱ métekrak shiir enentáimtunaitiarum. Naṉkaamantu enentáimtumasairap. Antsu péejchach ajastarum. “Ti nekajai” tu enentáimtumasairap. Yt+ Warainia nuja̱i̱ warastarum. Kúntuts pujuinia nuja̱i̱sha úuttiarum. s{ Yajauch awajtamainia nu shiir awajsatarum. Yus yajauch yumiṉtsuk nu shuaran péṉker túrawarat tusarum seattiarum. [r/ Yus-shuar atsumainia nuja̱i̱ yáiṉtarum. Írarsha péṉker itiaatarum. %qC Ukunam Yus tsaṉkatramkattajnia nu enentáimtusrum warastarum. Wáitiakrumsha katsuntratarum. Tuke iniaitsuk ashí túrunamuja̱i̱ Yus áujsatarum. bp= Nakittsuk kakaram ajasrum ashí enentáimja̱i̱ ii Uuntri̱ wakera nu túratarum. o Nuamtak yachi asarum núnisrum mai anenai ajatarum. Chíkich wiji̱a̱i̱ naṉkaamas úuntaiti tu enentáimtunaistarum. jnM Nekas enentáiji̱a̱i̱ mai anenai ajatarum. Yajauch nakitrarum péṉkera nu túratarum. Um# Chíkich shuar ikiakártiniaitkiumka nekas péṉker ikiakárta. Súsatniuitkiumka shiir enentáiji̱a̱i̱ ementutsuk súsarta. Shuaran wáinin atí tusa Yus apujtamsaitkiuiṉkia ti enentáimsam túratá. Tura shuar itiurchat pujuinia nu yáiṉtinian Yus suramsaitkiuiṉkia shiir enentáimsam túratá. Yus-shuar túratniua nu l Chíkich shuar yáiṉtinian Yus suramsaitkiuiṉkia nekas enentáimja̱i̱ yáiṉtá. Unuiniartiniaitkiumka yawe̱tsuk unuiniarta. sk_ Ii túratniun Yus nusháa nusháa súramji Nii wakera nuja̱i̱ métek. Wats, Yus ámin suramsamna nu túratniuitme. Yus ni chichame̱n etserkatniun suramsaitkiuiṉkia Yus enentáimtakum unuimiarmam nuja̱i̱ métek etserkata. cj? Núnisrik iisha, Yus-shuarti, aya̱shí̱ muchitmari̱ya̱ áintsarik untsurí̱itiatar chikichik aya̱shtinia áintsar takaaji. Nusha Krístuja̱i̱ tsaniṉkiu asar áitkiamuitji. Túramu asar nuamtak atsumnaiyaji. iiK Ii aya̱shi̱ chikichkiitiat ii muchitmari̱ untsurí̱inti. Tura métekrak muchitiáiniatsui. lhQ Yus winia waitnentrak akatar akuptuku asamtai ju̱na tájarme. Atumek wíkitiajtai tu enentáimtumatsuk jeamna nuja̱i̱ métek enentáimtumasta. Yus enentáimta asakmin takastinian suramsana nuja̱i̱ apatkam nekaamata. (gI Chíkich shuar aya jú̱ nuṉkanmaya̱ ana nuna enentáimtusar wekainiawai. Tura átumka nu túrawairap. Antsu Yus winia enentáimmiarun yapajtiurat tusarum tsaṉkatkatarum. Nu túrakrumka Yus wakera nu nekaattarme. Ni wakeramusha yajauchichuiti antsu imiá nekas péṉkeraiti. 4f c Atumsha Yus-shuar árumna nu, atumek Yusai̱ surumaktarum. Yus ti anenma asakrumin nuna seajrume. Yaunchu Israer-shuar ni waakari̱n maa Yúsan suu ármiayi. Atumsha núnisrumek iwiaaku árumna nui̱ṉ Nii túrutataj taku túrutati tusarum tuke enentáiji̱a̱i̱ Yusai̱ tsaṉkamaktarum. Yusai̱ íisam ti shiir atí tusarum túratarum. Nu túrakrumka pátatkechu antsu ti nekas enentáimja̱i̱ Yus shiir awajin átatrume. 7eg $Ashí najanamu ainia nu Yus najanamu áiniak Niiniu áiniawai. Tura Nin shiir awajsatniun najanawarma áiniawai. Yus tuke iniaitsuk shiir awájnástí. Núnisaṉ atí.Rd #Yaki Nin péṉkeran susa shiira nuja̱i̱ yapajniuit?” Tu áarmaiti. Lc "“Uunt Yus enentáimmian ¿yaki neka? Tura ¿ya Nin unuiniaruit. hbI !Maa, Yus imiá shiirchakait. Tí nekachukait. Ni túramu peṉké nekaachminiaitji. Qa Nuja̱i̱ ashí métek sumamtikiak métek waitnentrar uwemtikrattawai. |`q Núnisaṉ nii yamaikia Yúsan umirainiatsui. Tura atumin waitnentrampramarum núnisaṉ nincha waitnentrattawai. s__ Átumka yaunchu Yus umirchauyarme. Tura yamaikia Israer-shuar umirainiachkui Yus atumin waitnentramarme. X^) Kame Yus amáa nuna ataksha ata̱a̱tsui. Shuáran achiksha atak iniaiyatsui. %]C Uwempratin chicham atumsha nekaatarum tusa Israer-shuaran Yus ni nemasri̱ awajsaruiti. Tura yaunchu ni wea̱tri̱n achikiu asa nincha tuke anenawai. Y\+ Jú̱ Chichamnasha niiji̱a̱i̱ najanattajai: ni tunaari̱n asakturtatjai.” i[K Tura Israer-shuarchasha ti untsurí̱ Yus-shuar ajasarmatai nuyá Israer-shuarsha ashí uwemprartatui. Tuma asamtai Yus-Papí tawai:“Seúṉnumia̱ Uwemtikkiartin tátatui. Israernumia̱ tunaan asakátrattawai. Z  Yatsurú, naṉkaamantu enentáimtumara̱i̱rum tusan yaunchu nekaachman ujaajrume. Jú̱iti: Israer-shuarnumia̱ṉka chíkich chíkich Yúsan nekas enentáimtustinian nakitiainiawai. Tura aya Israer-shuarchasha Yus-shuar ajasarat tusa túrunamiayi. ]Y3 Túram Israer-shuarcha asam niisháa numinmaya̱ tsupikiar peṉké numiniam anujnakuitrume. Nuna tura asa nekas ni kanawe̱ tsupikia ajapamun páchitsuk atak anujkamniaiti. Israer-shuarsha uwempratin áiniawai {Xo Núnisaṉ Israer-shuar ataksha Yúsan enentáimtuiniakui páchitsuk ataksha anujkachminkait. Nekas túrattawai. NW Iista, Yus atumja̱i̱ ti tsáṉkaiti tura Israer-shuar umichua nuna ti wari asutiaiti. Tura péṉker wáinmamkata. Yus tuke nekas enentáimtachkurminkia atumniasha páchitsuk tsupirmaktatrume. hVI Yus nekas kanawe̱ péṉkercha túrawarun tsupikkia páchitsuk amincha tsupirmakchamniakait. GU Nekasaiti, túmaitiat niisha Yúsan enentáimtuiniachu ásar tsupinkiarmiayi. Atumsha aya Yus nekas enentáimta asam anujnakuitme. Tuma asamtai naṉkaamantu enentáimtumatsuk aya anearta. UT# “Túrasha wi anujnaktinian kanawe̱n tsupikchamka” tíchainmeash. "S= Tura kanawe̱ tsupikmaja̱i̱ naṉkaamantu enentáimtumasaip. Warí, ame kakarmarmi̱ji̱a̱i̱ numi wajatsui antsu ni kakarmari̱ji̱a̱i̱ iwiaakme. R  Yuska chíkich chíkich Israer-shuaran, numí kanawe̱n tsupik ajapniua áinis, iniaisamiayi. Tura nuyá atumin niisháa numinmaya̱ árumniṉ nu numiniam anujtamkamarme. Nuja̱i̱ péṉker numiji̱a̱i̱ tsanínkrum nu kakarmaja̱i̱ iwiaakrume. ;Qo Emka apatuk ana nu Yus súakur yumiṉsamuitkiuṉka nuikia ashí apatkunam Yus yumiṉsamuiti. Núnisaṉ numí kaṉkapé̱ péṉkeraitkiuṉka numi takamtsuk péṉkeraiti. :Pm Kame Israer-shuaran iniaisamuja̱i̱ ashí shuar Yusja̱i̱ shiir nawamnaikiarmataiṉkia nuikia atak nin achikmaja̱i̱ jakamunmaya̱ nantaktinia áintsaṉ ti shiir átatui. zOm Nuna túrakun átum uwemprarmena núnisaṉ niisha, wíishuar ainia nu, nuna íisar uwemprarat tusan wakerajai. yNk Israer-shuarchatirmea, atumin uwempratin chichaman etserkatniun Yus akupkamu asan nu takatan ti takaajai. ^M5 Israer-shuar umirkachmaja̱i̱ ashí shuar, Israercha ainia nusha, uwempramnia ajasarmiayi. Nuna naṉkaamas Israer-shuar atak Yúsan enentáimtuiniak uwemprarmatai nuja̱i̱ ashí shuar ti peṉker ajasartatui. tLa Watsek, Israer-shuar kayá tukumkar ¿tuke iniaararuk áinia? Atsá. Antsu Israer-shuar umirkachmaja̱i̱ Israer-shuarcha yamaikia uwempratin jeainiawai. Nuja̱i̱ Israer-shuarsha nuja̱i̱ métek uwempratniun enentáimsartatui. 0KY Ni enentái̱n kusurarti tura wainmakcharti. Itiurchat ana nusha, káarak kijinia áintsaṉ, tuke áentskatá.” Tu áarmiayi. Israer-shuarcha uwempramin áiniawai J} Tawitcha yaunchu aak tímiayi:“Tuke tunáa túrin ásar namperan najanainiaksha achinkiar ti asutniáwarti. 4Ia Yus-Chichamsha núnisaṉ tawai: “Yus enentáimchatai enentáin súsarmiayi. Wáinmashtai ji̱i̱ncha tura ántushtai kuíshniasha súsarmiayi. Yamaisha núniskete.” OH Ayu. Nuikia ashí Israer-shuar péṉkeran e̱a̱karu ai̱ṉ aya Yus achikmia nú shuar wainkiarmiayi. Antsu ni achikchamuka nuna naṉkaamas nekaachmin ajasar kusurua núnin awajnasarmiayi. -GS Yus ni enentái̱ji̱a̱i̱ṉ waitnentak túraiti. Nú shuar péṉker tura asamtai waitnentatsui. Yus aya péṉkernak waitnentakka nuikia waitneṉkratchainti. oFW Núnisaṉ yamaisha Yus ti waitnentainia asa ashí Israer-shuarnumia̱ ni shuari̱n achikiuiti. 6Ee Tura Yus aya̱k tímiayi “Siati mir (7000) áishmaṉkan Israer-shuarnumia̱ apujtumsaruitjai. Nu shuar ántar-yus Páaran tikishmatrachu áiniawai” tímiayi Yus. CD “Uuntrú, namaṉ awa̱sar Yus sútaincha mash sa̱a̱kiarai. Áminiun etserniuncha mash máawarai. Tura wiki juakjai. Tura winiasha “mantuatai” turutainiawai.” Tu áujsamiayi. “Tuke iniaitsuk Winin winiarti tusan nu shuaran untsúajai. Tura nakitrurar umirtuiniatsui.”@} Nuyá Isayas ashamtsuk áarmiayi:“E̱a̱tkacharua nu wáitkiarmiayi. Inintruiniatsa̱i̱ṉ wantintiukmiajai.” k?O Tura “Israer-shuar nu chichama̱n antukariat ¿paant nekaawarmaashi?” inintrusminiaiti. Tura nekas nekaawarmai. Tuma asamtai Muisais tawai:“Israer-shuarchan nékachu ainiana nuna shiir awajeakun akajkattajrume.” 5>c Tura ¿Israer-shuar Yus-Chichaman antukcharu ásaraṉ Yúsan enentáimtuscharma? Atsá. Warí, Yus-Papí tawai:“Ashí nuṉkanam ni chichame̱ antunkaiti.” p=Y Paantchakáit. Kristu túramu ujakam antuktiniaiti. Tura antukar Krístun shiir enentáimtustiniaiti. '<G Tura ashí shuar uwempratin chichaman ántuiniayataṉ umirainiatsui. Isayassha yaunchu aak tímiayi:“Uuntá, ¿yaki ii étserman antukaruit?” R; Tura akupkachmasha ¿itiurak Yus-Chichaman ujakarat? Tura shuar Yus-Chichaman etserkataj tusa wéana nuna Yus-Papinium tawai:“Shuar Yusa Shiir Chichame̱n etserki weana nu ti shíirchakait.” Z:- Tura Krístun enentáimtuiniachusha ¿itiurak Nin áujsarat? Tura Krístun nékainiachusha ¿itiurak Nin enentáimtusarat? Tura Yus-Chicham ujaachmasha ¿itiurak nekaawarat? Shuar Yus-Chichaman ujaktiniaiti. k9O Nu arantcha “Ashí shuar Uuntan áujea nu uwemprattawai” yáunchu Krístunun tu áatramuiti. 38_ Tuma asamtai ashí shuar, Israertisha Israerchasha, mai metek Yúsan shiir enentáimtuinia nuna Yus ti aneak ashí péṉkeran súawai. Tura ashí métek ni Úuntrinti. k7O Ataksha Yus-Papinium tawai: “Nin shiir enentáimtuinia nú shuar natsa̱a̱rchartatui.” 6! Kame Kristu enentáimtakmin Yus “péṉkeraitme” turamtatui nuyá wenumja̱i̱ “Jesukrístun enentáimtajai” tákum uwemprattame. }5s Yus Jesusan jakan iniantkimia nu enentáimtakum tura wenumja̱i̱ “Jesus winia Úuntruiti” takum uwemprattame. _47 Tura ju̱nasha tawai: “Yus-Chicham yúpichuch umirkamniaiti. Aya enentáimja̱i̱ enentáimtakum wenumja̱i̱ ujaktiniaitme.” Nu Chicham “Yus enentáimtustiniaiti” tawai. Nu Chicham tuke étsereaj núiti. K3 Tura ¿Yaki jakamunam we Krístun iniantkit?” tiirap” tawai. ;2o Antsu Krístun enentáimtus péṉker pujustinian pachis shuar ju̱na tíminiaiti: “Ti itiurchata áinis “¿Yaki nayaimpiniam waka Krístun itiaratⁱ?” tiirap,” tawai. 1- Akupkamuja̱i̱ péṉker ajastinian pachis Muisais tímiayi: “Nuna takamtsuk umirniuka nuja̱i̱ péṉker pujustatui.” Tu áarmaiti. |0q Aya Kristu enentáimtamuja̱i̱ péṉker ajastin asamtai akupkamu umirkatniuja̱i̱ péṉker ajastin ántraiti. \/1 Túmaitiat shuáran Yus péṉker awajsatniun nékachu ásar aya ni péṉker túramuja̱i̱ṉ péṉker ajastinian wakeruiniawai. Tuma ásar Yus péṉker enentáimtamuja̱i̱ péṉker ajastinian jeacharai. V.% Maa, uwempratniun nékachiataṉ Yúsan shiir awajsatniun ti wakeruiniawai. O-  Yatsuru, Israer-shuar uwemprarat tusan ti wakerakun Yúsan áujtajai. $,A !Tura kaya tukumkar iniarchamniakait. Nu asamtai Yus-Papinium Krístun pachis tímiayi:““Seuṉ péprunam kayan ikiuajai, tawai Yus. Nu kayanam Israer-shuar tukumkar iniarartatui. Antsu Nin shiir enentáimtuinia nú shuar natsa̱a̱rchartatui” tawai.” Tu áarmaiti.s+_ ¿Urukamtai tujinkiarma? Yúsan enentáimtutsuk aya ni péṉker túramuja̱i̱ péṉker ajastinian enentáimtuiniak tujinkiarmiayi. Krístun enentáimtustinian nakitiainiak shuar kaṉkapen awaṉkemtuktinia núnisaṉ iniararmai. * Antsu Israer-shuarka péṉker akupkamun umiktinian wakeruiniayataṉ tujintiainiakui nuja̱i̱ péṉker ajastinian tujinkiarmiayi. 9)k Wátsek, Israer-shuarcha, Yus iisam ni túramuri̱ji̱a̱i̱ “péṉkeraitji” tu enentáimtumainiachunak, Yuska, Nii enentáimtusam, “péṉkeraitrume” tímiayi. r(] Núnisaṉ Isayas ataksha tawai:“Ashí akupeana nú Yus in waitnentramachkurniṉkia Sutuma péprusha Kumura péprusha takamtsuk jákarmia núnisaṉ jáka̱a̱ji.” Israer-shuar uwempratin chichamja̱i̱ tujinkiarmiania nu Q' Kame Yus yajauchin akupkataj timia nuna takamtsuk wárik umiktatui.” & Antsu Isayas Israer-shuaran páchis tímiayi:“Israer weeá ti naṉkaamas untsurí̱ áiniayat peṉké ishichik uwemprartatui. % Tura Yus “Wíishuarchaitrume” tímia nú shuaran “Nekas iwiaaku Yusa uchirí̱niuitrume” ukunam títiatui.” Tu áarmaiti. $/ Núnisaṉ yaunchu Yúsnan etserin Useas Yus-Papinium tawai:“Wíishuarchan Wíishuar awajsattajai. Aneachmancha aneamu awajsattajai. o#W Tura incha, Israer-shuarnumia̱sha Israer-shuarchanumia̱sha, ni shuari̱ ajasat tusa achirmakmiaji. "} Tura katsunteak ni aneṉkrattairi̱n iniakmasmiayi. Nú arant nuikia in waitnentramak shíir enentaiji̱a̱i̱ péṉker awajtamkur ni anenkrattairi̱ ti paantchakait. Nekas shíir enentaiji̱a̱i̱ péṉker ajasat tusa yaunchu iwiartampramiaji. !9 Yajauch shuar ti asutiátin áiniak emesnartinnium wétin áiniawai. Yus nu shuaran asutiá ni kakarmari̱n iniaktustaj tayat ti katsuntramiayi. q [ Nuwa̱ wakerakka nu nuweja̱i̱ amamkuncha tura yukunnasha nusháa takakmastinian mai najanachminkait.  Warí, aents asam Yusja̱i̱ ¿tunaiminkiaitiam? Nuwa̱ piniṉkian nájankui núweka “¿urukamtai jú̱nis najatam?” tíminkiait. ) Tura “Núnisaitkiuiṉkia ¿urukamtai shuaran Yus súmamtikia? turutchatapash. Nii wakerakuiṉkia ¿itiurkattajik?” turutchatapash. "= Tuma asamtai Yus Nii wakera nuna waitnentawai. Túrasha Ejiptu akupniuri̱n túramia núnisaṉ Nii wakera nú shuaran enentái̱n kátsuram awajtawai. K Ataksha Yus-Papininum tawai “Yus Ejiptu nuṉka akupniuri̱n tímiayi“Ámiji̱a̱i̱ ashí nuṉkanam winia kakarmarun nekaawarat tusan uunt akupniun awajsamjame” tímiayi” tawai. #? Tuma asamtai shuar ti wakerakuisha tura kakaram takaakuisha aya nuja̱i̱ Yus waitnentatsui. Antsu aya ní enentái̱ji̱a̱i̱ṉ wakerak waitnentawai. Z- Yus Muisaisan jú̱nis tímiayi:“Wi wakerajna nunak waitnentrattajai.” M Túriniaitkiui “Yus péṉkerchaiti” ¿titiajiash? Atsá. ' Nu uchisha akiiniainiatsa̱i̱ṉ péṉkernasha tura yajauchincha túruiniatsa̱i̱ṉ Yus Ripikian tímiayi: “Iwiai̱ria nu ni patai̱n umirkattawai.” Ataksha núnisaṉ Yus ni Papiri̱i̱n chichak “Jakupan aneakun Esaun nakitramjai” tímiayi. Nuja̱i̱ṉkia páantaiti. Yus wakerak aya ni enentái̱ji̱a̱i̱ṉ shuaran achikminiaiti. Nu shuar túrunamu enentáimtutsuk túramniaiti. O Nu arantcha, ii wea̱tri̱ Isaka nuwe̱ Ripikia jimiampramiayi.   Kame Yus Apraáman tímia nu jú̱iti: “Tsawant jeamtai jeartiatjame, tura ame nuwe̱m Sara uchin takustatui.” Tu tímiayi. G Nuja̱i̱ páantaiti. Shuar aya Apraam weeá akiinia asa Yus timian wáinkiashtiniaiti. Antsu Yus timiaja̱i̱ métek akiinia nu nekas Apraám weeá shuar áiniak Yus timian wainkiattawai. - Núnisaṉ Apraám weeá shuarsha ashí nekas ni shuar áiniatsui. Iis, Yus Apraáman tímiayi “Aya Isak pampaṉma amee shuarum ártatui.” { Kame Yus ashí Nii timia nuna Israer-shuaran súsachmataisha nuja̱i̱ “Yus timia nu uminkiachuiti” tíchamniaiti. Antsu ju̱nis enentáimpratniuiti: ashí Israer weeá áiniayatan Yusja̱i̱ íismaka ashí nekas Israer-shuar áiniatsui. V% Ni wea̱trí̱in Yúsan ti péṉker enentáimtin irunmiayi. Krístusha aents ajas nú shuarnum akiiniamiayi. Krístuka Uunt Yus asa tura ashí akupin asa Niṉki tuke shiir awájnastí. Núnisaṉ atí. G Israer weeá shuar áiniawai. Tura ni uchirí̱a áinis Yus achikiaruiti. Yusa winchari̱sha niiji̱a̱i̱ pujumiayi. Yaunchu Chicham ni weatri̱ji̱a̱i̱ iwiaramuncha tura Muisais akupkamuncha susamiayi. Tura Yusa Je̱e̱n Nin shiir awajsatniun jintintiamiayi. Tura ukunam shiir tsaṉkatkattana nunasha ujakmiayi. s_ Wíishuar áiniakui Krístunmaya̱ kanakin yumiṉnaraintjai nuja̱i̱ wíishuaran yáiṉminiaitkiunka. >w Israer-shuaran waitnentakun ti kuntuts enentáimjai.  5 Yamái tájana nu Kristu shuari̱ asan imiá nekasan wáitrutsuk tájai. Winia enentáirsha tura Yusa Wakaní̱sha “nekas tawai” turutainiawai. i K'yakí írunna nusha, nuṉká írunna nusha, kame ashí Yus najanmu írunna nusha Yusa aneṉkrattairi̱ya̱ peṉké akantamkichminiaitji. Yusa aneṉkrattai̱sha ii Uuntri̱ Jesukrístu túrunamuja̱i̱ paant wainji.| q&Kristu aneṉkrattairi̱ya̱ akantamkitin peṉké atsawai. Nuna ti paant nékajai. Jákatniusha, iwiaakmasha, nayaimpinmaya̱ suntarsha, ashí nayaimpinmasha tura nuṉkanmasha akupin ainia nusha, yamái írunna nusha, ukunam átatna nusha, P %Tuma ai̱ṉ Kristu in anenma asakrin Niiji̱a̱i̱ ti nupetmakuitji.  1$Yus-Papniumsha jú̱nis áarmaiti:“Amée-shuar asar tuke mantamnatin pujaji. Murik máatniua áintsaṉ enentáimturmaji.” Tu áarmaiti. 4 a#Kristu ti anenma asakrin in akantamkitin atsawai. Wáitiakrisha, itiurchat íṉkiuakrisha, shuar áintramkurnisha, tsukamakrisha, entsatai atsakuisha, tsúumainja̱i̱sha, tura mantamnakrisha, nuja̱i̱ “Kristu anentsui” tíchamniaitji. Nuka Kristu aneṉkrattairi̱ya̱ akantamkitin jeatsui. *M"Tura ¿yaki “jinium apenáti” titi? Warí, Kristu peṉké túrashtatui. Antsu nu shuaran jarukmiayi. Tura nantaki Yusa untsuurini̱ ekemas in áujturmaji. zm!Yus achikmia nú shuaran ¿yaki sumamtikiat? Yus Ápaka “péṉkeraitrume” tiniu asa peṉké túrashtatui. %C Ni Uchirí̱ncha suritramkachmiaji antsu in jarutramkat tusa akupturmakmiaji. Tura asa ni Uchirí̱ji̱a̱i̱ métek ti shiira nuna ashí suramsashtatjik. LWats, nuikia Yus in yáinmakrin ¿yaki in nupettamkattajⁱ? {Tura Yus achikmia nuna Niiniu awajsamiayi. Tura nu shuaran “péṉkeraitrume” tímiayi. Tura ti shiir awajsamiayi. 6eYámankamtaiknumia̱ in nekarmak ni Uchirí̱ Jesukrístuja̱i̱ métek ajasat tusa achirmakmiaji. Nuja̱i̱ Yusa uchirí̱ untsurí̱ ajasji. Tura Kristu ii iwiai̱rinti. =sYus anea asakrin ashí naṉkaatamjinia nuja̱i̱ Yus pujurtamji. Tura nuja̱i̱ péṉker awajtamji. Nu paant nékaji. Tura Ni wakerimia núnisaṉ Ní shuar awajtamsaitji. *MTura Yus ii enentái̱n enentáimtaj nuna nékaiti. Tuma asa ni shuari̱ asakrin ni Wakaní̱ ni wakeramuja̱i̱ métek seatramkurin ántawai. Ti nupetmakuitji ~uNu arantcha ii kakarmachu nekapeakrin Yusa Wakaní̱ yáinmaji. Kame Yus áujsatniusha nékachkurin in yáinmaji. ¿Warí seattajⁱ tura itiur seatjik? Nu nékatsji. Tura itiurchat pujakur ti wáitiakrincha Yusa Wakaní̱ in áujturmaji. 9mTuma asar tuke waincha asar katsuntrar nákaji. ~Nu tuke enentáimtuki wéakur takamtsuk uwemprattaji. Yamái nu wáinchiatar tuke nákaji. Warí, ¿wáinjinia nu nákajik? }/Yus najanamuka ashí wáitiainiawai. Iisha Yusa Wakaní̱ takakiatar ti wáitiaji. Tura Yusa Wakaní̱ takakkur ashí Yus suramsattajnia nu nékaji achiktin. Tuma asar nekas Yusa uchirí̱ paant awajnastin tsawant nákaji. Nui̱sha ii aya̱shí̱sha aṉkant awajnastatui. _|7Yamaisha ashí Yus najanamu ainia nu, nuwa̱ jatema wáitia nunis ti wáitiainiawai. ={sNu tsawantai̱ ashí Yus najanamu emesnartinniumia̱ uwemprartatui. Tura ashí Yus najanamuka shuar Yusa uchirí̱ ajasarua nuja̱i̱ métek shiir awajnasar aṉkant ajasartatui. z7Ashí Yus najanamia nuna yámankamtaik ti péṉker najanamiayi. Túrasha yajauch ajasmiayi. Nusha ní neaskeka túrunachmiayi. Antsu Yus ukunam ataksha iwiarnartin atí tusa tunáa waya̱munam yajauch ajasat tusa tsaṉkatkamiayi. Tuma asamtai iwiarnartin tsawantan nákawai. cy?Tsawant jeamtai Yus ashí ni shuari̱n Niiji̱a̱i̱ métek ti shiir awajsartatui. Nuiṉ nekas Yusa uchirí̱ ainia nu ti paant nekanattawai. Nu tsawantan wáinkiatniun ashí Yus najanamu írunna nu ti nákainiawai. uxcMaa, yamái ti wáitiakrisha ukunmaṉka nayaimpiniam ti shiir pujakur nu wáitsamu kajinmatkittiaji. qw[Tura ni uchirí̱ ajasu asakrin Yus tímia núnisaṉ ashí Níiniun suramsattaji. Krístun ashí susattana núnisaṉ incha suramsattaji. Yamái Krístunu takaakur wáitiakrikia ukunam Krístuja̱i̱ métek ti shiir awajnastatji. Jv Nu Wakan “nekas Yusa uchirí̱nme” ii enentái̱n túramji. yukYusa Wakaní̱ in pujurtamkurin Yusa uchirí̱ ajasar sapijmiatsuk Yusai̱ weamkar “Aparú” tímimniaitji. mtSAshí shuar Yusa Wakaní̱ timiaja̱i̱ métek wekainia nu, nu shuar nekas Yusa uchirí̱nti. (sI Aya̱sh wakeramu umirniuitkiurmeka jakattarme. Antsu Yusa Wakaní̱ pujurtamkurmin aya̱sh wakeramu nupetkarmeka péṉker wekasarum nekas iwiaaku átatrume. Sr Tuma asamtai, yatsuru, aya̱sh wakeramu peṉké umirkashtiniaitji. Iq  Yus Jesukrístun jakan iniantkimiayi. Tuma asamtai ni Wakaní̱ atumí enentái̱n pujurtamkurminkia Jesusan iniantkimia núnisaṉ nu Wakanja̱i̱ yamaram iwiaakmaja̱i̱ iniantamkittiarme. 6pe Tura Kristu atumin pujurtamkurminkia atumí aya̱shi̱ tunaaja̱i̱ jakamnia ai̱ṉ Yus “péṉkeraitme” túramu asamtai atumí wakaní̱ṉkia nekas tuke iwiaakuiti. foE Tura átumka aya̱sh wakeramu umirtsuk tura Yusa Wakaní̱ pujurtamkurmin ni wakeramu enentáimtiniaitrume. Ashí shuar Krísturtin ainia nu ni Wakani̱n takaku áiniawai. Takakchaitkiuṉka nuikia Krístunuchuiti. cn?Tuma asamtai shuar ni aya̱shí̱ wakeramuri̱ warareakka Yúsan shiir awajsachminiaiti. m7Aya aya̱sh wakeramun enentáimtuinia nú shuar Yusa nemasri̱ áiniawai. Yus akupeamun nakitiainia ásar ni taman umirkatniun peṉké jeainiatsui. l7Aya̱shnia nuna enentáimtuinia nú shuar jákatniunam wénawai. Antsu Yúsnan enentáimtuinia nuka Yusja̱i̱ shiir nawamnaikiar tuke pujusartatui. k+Aya̱sh wakeramun umirainia nu, aya̱shnia nunak enentáimtuiniawai. Antsu Yusa Wakaní̱ wakeramun páchinia nuka Yúsnan enentáimtuiniawai. jwTúramtai ii yamaikia aya̱sh wakerana nu umirtsuk tura Yusa Wakaní̱ wakeramu túrar akupkamu tana nu umirniuitji. ;ioAya̱sh wakerutaiṉkia, wi akupkamun enentáimtakui, nuna naṉkaamas tunaan wakerumtikrimiayi. Tuma asamtai akupkamuka yáinkiachminiuyi. Antsu akupkamu tujinkiamia nuna Yus túraiti. Ni Uchirí̱n aya̱shtin awajas tunaan jarukat tusa akupkamiayi. Tura nuja̱i̱ aya̱sh tunáa wakeramun nupetkamiayi. /hWJesukrístuja̱i̱ tsaniṉkiu asakrin Yusa Wakaní̱ nekas iwiaaku awajtamsaitji. Tuma asamtai tunáa túratniunmaya̱ tura jákatniunmaya̱sha aṉkant ajasuitji. Fg Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkiarun Yuska “tunaan túrawar jákatniunam wémin áiniawai” tatsui. Nu shuar ni aya̱shi̱ wakerana nuna umirtsuk Yusa Wakaní̱ wakerana nuna umirainiawai. RfYuska ii Uuntri̱ Jesukrístuja̱i̱ túrutmamniaitji. Tuma asamtai Yúsan ti yumiṉkiajai. Ayu. Winia enentáirja̱i̱ Yus akupkamun umirniuitjai. Antsu winia aya̱shruja̱i̱ tunaan umireajai.feEMaa, ti waitiajai. Jú̱ aya̱sh wakeramuja̱i̱ jákatniunmaya̱ ¿yaki uwemtikrurat? rd]Tumai̱ yaunchu enentáimtai winia enentáirui̱ pujurtak nupettawai tura nekas wakeraj nuna akirturui. @c{Nekas enentáiji̱a̱i̱ Yusa akupkamuri̱n wakerajai. Ub#Jú̱nisaiti. Péṉker túratniun wakerakun aya tunaan íṉkiuajai. zamNu asamtai nakitiaj nuna túrakun wíchaitjai antsu winia enentáirui̱ tunáa wakerutai pujana nu túriniaiti. ]`3Péṉker túratniun wakerayatnak túratsjai. Antsu tunaan nakitiaj nuna túrajai. 0_YYaunchu enentáimtai winia enentáirui̱ pujana nu peṉké yajauchiiti. Nuna ti paant nékajai. Tuma asamtai péṉker túratniun wakerayatnak peṉké tujintiajai. ^Tuma asamtai wíchaitjai tunaan wakerakun túrajna nuka. Antsu winia enentáirui̱ tunáa wakerutai pujá asa nu túrumtikriniaiti. W]'Akupkamu péṉkeran nekaan umirkatniun wakerajai. Túrayatnak umirchaitjai. \Kame túrajna nuna itiurchat enentáimtajai. Péṉker túratniun wakeraj nuna túratsjai. Antsu nakitiaj nuna nekaska túriniaitjai. i[KAkupkamuka Yúsnaiti. Nu paant nékaji. Antsu wikia aya̱shna nuna wakerakun tunaan umireajai. ?Zw Nuikia ¿péṉkera nu jákatniunam júrawak? Atsá. Antsu tunáa wakeruktin jákatniunam jurukmiayi. Nuna tura asa tunáa imiá yajauchia nu nekaamniaiti. Tura tunáa wakerutai péṉker akupkamuja̱i̱ jákatniunam jurukmiatai, nuja̱i̱ Yus “tunáa wakerutai imiá yajauchiiti” tusa paant awajsamiayi. RY Tuma asamtai akupkamuka Yusna asa ti peṉkeraiti. Yajauchichuiti. X' Kame tunáa wakerutaiṉkia nu akupkamuja̱i̱ anaṉkrua péṉker iwiaaku pujustinian surutsuk nu akupkamuja̱i̱ jákatniunam jurukmiayi. uWc Tuma asamtai akupkamuja̱i̱ péṉker wekasatniuitiatan umirkatniun tujintiakui aya jákatniunam jurukni. V Yaunchu akupkamun nékachkun náṉkamsanak enentáimniuyajai. Tura akupkamun nekaan tunaan nekaamjai tura jaka áintsanak ajasjai. )UKTura nu akupkamun enentáimtakui winia enentáirui̱ tunáa ana nu ashí yajauchin ti wakerumtikrimiayi. Kame akupkamu atsakui tunaan ti enentáimtichaintjai. HT Núnisaitkiuiṉkia “Akupkamu yajauchiiti” ¿titiajiash? Atsá. Warí, akupkamuka tunaan ti paant awajeawai. Akupkamu “Chikichna wakerukaip” táchakuiṉkia wakerukcha̱a̱jai. zSmAntsu yamaikia akupkamu emettachmin jaka asar aṉkant ajasuitji. Túrunar akupkamu yaunchu áarma nu iniaisar yamaikia Yusa Wakaní̱ji̱a̱i̱ tsaníakur yamaram iwiaakmaja̱i̱ péṉker wekasamniaitji. Winia enentáirui̱ tunáa ana nu RYaunchu wakerutai umirniuyaj nui̱ akupkamu enentáimtusar nuna naṉkaamas yajauchia nu wakerimji tura jákatniunam juramkimji. QQNúnisrumek atumsha, yatsuru, Kristu aya̱shí̱ muchitmari̱ ajasu asarum akupkamu emettachmin jaka áintsarum ajasuitrume. Túrakrum Krístuja̱i̱ nuatnaikiatin áintsarum aṉkantaitrume. Niisha jakamunmaya̱ nantakniuiti. Yamaikia Krístunu ajasu asar Niiji̱a̱i̱ tsaniṉkiar Yus wakeramu péṉker túratniuitji. KPTuma asamtai aishri̱ iwiaakai̱ṉ chíkich áishmaṉja̱i̱ tsaníakka tsanirmawai. Tura ni aishri̱ jakamtai chíkich áishmaṉja̱i̱ páchitsuk nuatnakminiaiti tura nuikia tsanirmatsui. OWats, nuwa̱ nuátkamu ni aishri̱ iwiaakkui niiji̱a̱i̱ tsaniṉ pujustiniaiti. Tura aishri̱ jakamtai aṉkant ajawai. tN cEnentáimpratarum yatsuru. Jákaka akupkachminiaiti. Aya iwiaakna nu akupkamniaiti. Nu paant nékatsrumek. cM?Tunáa takarkumka tuke jákatniun akirmaktatui. Antsu Yuska iikia takaatsriniṉ peṉké ántar tuke iwiaaku pujustinian suramsattaji. Ii Uuntri̱ Jesukrístuja̱i̱ tsaniṉkia pujá asakrin nuna túrutmattaji. |)~||`{{GzyySxwvv@ukttsrr)qq+poo nSmmlFkvjj]ihh)gufzf$eidcc/bbaa``H__x^]]]$\[[ZYYXXwXWoWVeUUHTTDSwRRdQQ2=R<;;V99.8h8 76544 3U2,100@/.--:,++F*)5cvAshí wiji̱a̱i̱ pujuinia nu amikmaatmainiawai. Tura ii amikri̱ Yus-shuar ainia nu amikmaatruata. Atumniasha Yus shiir yainmakat tusan wakerajrume. Nuke atí.)vIiní Yus-shuar ainia nusha péṉker túratniun tura atsumainia nunasha yáiṉtinian nekaawartí. Ántar pujusara̱i̱ṉ tusan nuna tajai. %v Senas, chichaman ti unuimiaru pujana nu, amikiur Apurusja̱i̱ jeamtai, nii atsumtsuk shiir weartí tusam, ame túratin jeamna nu yaiṉta. \1v Wisha Artemasan akatran akuptukchatjameash. Nin akupeachkunka Tíkikiun akuptuktatjame. Nii jeamtai amesha wari winitritia Nekapuris péprunam. Ju̱i̱ Nekapurisnum yumí nantu asamtai seturan pujuttajai. wgv Nuja̱i̱ ju̱na nekaamniaitme: nuna tura asa awajiruiti. Tura ni tunaari̱niṉ jakattui. Papru wakerana nu #?v Shuar tsanumprur yajauch enentáimtunaimtikiana nu chicharkata. Ántachkuiṉkia ataksha chicharkata. Tura peṉké tujinkiamka ji̱i̱ki akupkata. }v Shuar netse áujmatainiakui ameja pachisaip. Tura “aya winia úuntruk péṉker áiniawai” tu chichasaip. Tura Israer-shuara akupkamuri̱ itiurkit tusa shuar ti áujmatainiakui nusha pachisaip. Ántraiti nuka. Péṉker wekasatniun yaya̱tsui. PvNuka ti nekasaiti. Tuma asamtai Yúsan umirkarmia nu, péṉker túratniun tuke wakerukarat tusam tuke jintinki wetá. Wi tímiajna nu, péṉker asamtai, ashí aents nuna nekaatniun atsumainiawai. {vIn anenma asa nuna túramiayi. Nui̱ṉkia iisha yamaram awajsamu asar tuke iwiaaku átin, ti wakerimiaj nu íiniuiti. U~#vJesukrístu jakamuja̱i̱ Yus in emeenturmatsuk ni Wakani̱n suramsamiaji. }vYus in waitnentrama asa, iikia jú̱kesha péṉker túrachma ai̱ṉ uwemtikrampramiaji. ¿Itiurak uwemtikrampramiajⁱ? Ii tunaari̱n asakátrampramiaji, nijiaktinia áintsaṉ. Tura Yusa Wakani̱ pujurtamkurin, ii iwiaakmari̱n yamarman amasmaji. | vTúrasha Yus in uwemtikkiartin ana nu, aneṉkratin asa, ni aneṉkrattairi̱n ashí áentsun iniaktus in uwemtikrampramiaji. %{CvWarí, iisha núnisrik Yus-shuar ajatsuk náṉkamsar wekaimji, Yuska umirtsuk. Tura íwianch emetamu pempée wekaimji. Tura ii aya̱shi̱ wakeramu tuke túriniuyaji. Tunaasha túriniuyaji. Chíkich atankittsar wakeriniuyaji. Chíkich shuar kajerkar tura nuamtaksha kajernainiuyaji. 2z]v“Tsanumprairap, kajernaikiairap, antsu shiir enentáimtunaistarum” titiá. Naṉkaamantu enentáimtumatsuk ashí shuar péṉker awajsatarum tusam tu jintintrarta. ]y 5vTitiu, shuar enentáimtikrarta. “Ashí akupin ainia nusha tura chikich uunt akupena nusha antukrum umirkatarum” titiá. ““Péṉkeran túratin ana nuna páchitsuk túrattajai” títiniaitrume” titiá. bx=vTitiu, anaikiamu asam arantutsuk nu jintintrata. Yajauch ana nuna túrawara̱i̱ṉ tusam chicharkarta. Péṉkeran túruinia nu ikiakárta. Tura yajauch chichartukara̱i̱ṉ tusam tuke péṉker wekasata.;wovJesukrístuka in jarutramkamiaji, ii tunaari̱nia̱ uwemtikrampratajtsa. Tura, Winia ajasar tuke enentái̱ji̱a̱i̱ péṉker túrawarat tusa, ii tunaari̱n japirtampramiaji. ovWv Túrar ii Yusri̱ Jesukrístu, uwemtikramajnia nu, imiá shiir iwiarnar tatí tusar nákastiniaitji. uv Kame Yus waitnentrama asamtai, tunáa ana nu iniaisatniuitji, nu nékaji. Tura ju̱ nuṉkanmaya̱ yajauch ana nu wakerukchatniuitji. Tura antsu ju̱ nuṉkanam pujayatrik esetsar enentáimsar anaṉma wekatsuk tuke tsawant Yus anear wekasatniuitji. Zt-v Yus in waitnentrama asa ashí áentstin uwemtikramprataj tusa wakerutmaji. Bs}v “Kasamkairap, tura anaṉkawairap. Iis, péṉker túrakrumka, takarniuitiatrum, shiir tura asarum ii Uwemtikramin Yusri̱ chichame̱n shíiraiti, tu enentáimtikrattarme” titiá. r'v Takarin ainia nu, ni takartairi̱n umirkarat tusam jintintrarta. “Shiir enentáimsarum, yajauch áimtsuk shiir umirkatarum” titiá. q vTura amesha, Titiu, ashí tsawant péṉker wekasatá. Nu natsa wi túramun júkiar nunak túrawarmi tusam, nu túrata. Tura anturtamna nu “nekaschapitia” ti̱i̱ṉ tusam, esetsam enentáimsam, Yus-Chicham tana nu ímiatrusmek jintintiata. Nú túrakmiṉkia, Yus-Chichaman nakitiana nu shuar “Titiu náṉkamas chichaawai” títiaj tukamá, natsa̱a̱mak tujintramkattawai. bp=vNuyá, Titiu, natsa áinia nu “náṉkamsar enentáimsarum wekasairap” titiá. -oSvJu̱nasha jintintrartí. Esetas enentáimin, péṉker wekain ártiniaiti. Ni takatri̱n péṉker takastin áiniawai. Ni áishri̱n umirin ártiniaiti. Tura waitnentin ártiniaiti. Yus-shuarcha Yus-Chichaman yajauch chicharkara̱i̱ṉ tusar túrawartiniaiti. “Tu jintintrarta” titiá. cn?vNiisha yama nuatnakua nuna ni áishri̱n ni uchirí̱ncha nekas aneetniun unuiniarartí. \m1vTura núnismek nuwa̱ katsunt Yusna ainia nusha ju̱ jintintrata. Niisha núnisaraṉ Yus-shuarti túramnia nuna péṉker túrawartí. Tsanumin tura nampen áchartí. Antsu péṉker wekasatniun unuinin arti. flEvAntsu áishmaṉ katsunt Yusna ainia nu, ju̱ jintintrata. Nampechu, náṉkamas enentáimcha, esetas enentáimin arti. Yus tana nuna umirin tura anenain arti. Ni itiurchatrí̱i̱n Yúsan enentáimtusar katsuntin arti. ]k 5vTura amesha, Titiu, péṉker chicham etserkata. Yus-Chicham tátsuna nu etserkaip. Nj vTura niisha “Yus-shuaraitjai” tuíniayataṉ, Yúsan umirtsuk niisháa túruiniawai. Tuma ásar mui̱jmiai̱ áiniawai niisha. Umichu ásar péṉkeran túratniun peṉké tujintiainiawai.Ai }vEnentáimprata. Yus-shuarka, ni enentái̱ chamir ajasu ana nuka, ashí ni wainnia nuna péṉkernak enentáimtawai. Tura chíkich shuar, Yúsan umirkachu asa, ni enentái̱ wapik asa, péṉker ana nuna enentáimtustinian tujintiawai. Achapai enentáimiuk, péṉkercha ana nuna “péṉkeraiti” tawai. h v Maa, niisha nékasaṉ tímiayi. Nu tuma asamtai, Titiu, Israer-shuar ántar tuinia nuna, Yus-shuar anturkachartí tusam, tura nekas chichaman nakitiana nuna akupeamuri̱n umirkachartí tusam, antsu Yúsan nekas umirkarat tusam, umichu shuar kakaram chicharkarta. Og v Warí, imia Krétanmaya̱ chichaman etserin ju̱na tíchamka: “Krétanmaya̱ aentska tuke wáitrin áiniawai. Tura nákitiat ti yurumin áiniawai. Yajasma núnisaṉ áiniawai.” Nuna tíchamka. f v Niisha kuítian achiktaj tusar wakeruiniak, yajauch unuiniarchatniua nuna unuiniainiawai. Nuna túruiniak untsurí̱ shuáran, ni írutkamuri̱ji̱a̱i̱ yajauch enentáimtikiainiawai. Tuma asamtai auka, ni wene̱ epetkatniuiti, ántar chichainiakui. e yv Nekaata. Umichu ti irunui. Niisha ántar chichau ásar anaṉmau áiniawai. Israer-shuar weeanam ti irunui nú shuar. Ld v Tura nú arantcha, chíkich shuáran péṉker jintintrataj tusa tura Yus-Chichaman nakitin áinia nuna nupetkataj tusa, Yúsnumia̱ nekas chichaman, nii unuimiátramiania nuyá kanakchatniuiti. yc mvAntsu shuar ni je̱e̱n írar winiana nuna itiaatniuiti. Tura ashí péṉker ana nuna wakerin, esetas enentáimin átiniaiti. Tura ju̱ nuṉkanmaya̱ akupeamuncha, núnisaṉ Yús akupeamuncha umirkatniuiti. Tura niṉki íimiastiniaiti. b 9vEnentáimprata. Yus-shuaran wáinin Yusna ana nuna wáinkiat tusa anaikiamuiti. Tuma asamtai nekas makuuchmin wekasatniuiti. Waantu enentáimtumatsuk, kajetsuk, tura nampechu átiniaiti. Chikichan waitkiau áchatniuiti. Tura anaṉma kuítrintin ajastaj tusa wakerukchatniuiti. sa avYus-shuaran wáinin jú̱nis atí. Niisha makuuchmin ti péṉker wekasatí. Tura chikichík nuwe̱ntin átiniaiti. Tura ni uchiri̱sha Yusna ártiniaiti. Tura shuar yajauch chicharsachmin niisha tutupnisaṉ wekain ártiniaiti. ^` 7vWats, wi iwiarachmajna nu ame iwiarata tusan Kreta nuṉkanam ikiukchamkajam. Tura “ashí péprunam Yus-shuar írunmanum, Yus-shuaran wáinkiarat tusam shuar anaikiarta” tíchamkajam. Yus-shuaran wáinin E_ vTitiu, wi Yusna étserma umikiu asakmin winia uchirua áitkiasnak papin áateajme. Iis, iiji̱a̱i̱ métek Yus nekas enentáimtatsjik. Yus waitnentrama asa shiir awajtamsati tusan wakerajme. Tura ii Apari̱ Yussha, ii Uuntri̱ Jesukrístusha, Uwemtikkiartin ana nu, enentáimin imiatkincha awajtamsati, tajai. ^ vTura yamaikia, tsawant jeamtai, nuna nekaawarat tusa ii Yusri̱ uwemtikkiartinia nu, winia chichamur ujakarta tusa, winia akatturmiayi. ?] yvTura nú arant, nú shuarsha tuke iwiaaku pujusarat tusan étsereajai. Nú shuarnasha, nuṉkan najantsuk, “uwemtikrattajai” Yus tímiayi. Tura Niisha wáitruatniun tujintiawai. N\ vWikia Pápruitjai Yusa takarniuri̱. Tura Jesukrístu akatramuri̱ntjai. Yus achikma ainia nú shuar niisha antukar Yúsan umirkarat tusan akatramuitjai. Shuar nuna nekaawar péṉker wekasartatui. [Yúsak Niṉki ti neka asa tura Jesukrístu ti peṉker tura asamtai Niṉki tuke shiir awájnástí. Nuke atí.eZCYaunchu Yúsnan etserin ni áarmanum nu chichaman etserkarmiayi. Tura yamaikia Yus wakerak ashí nuṉkanmaya̱ shuar Nii enentáimtusar umirkarat tusa nu Chichaman yamaikia paant awajsaiti. Yus amuutsuk tuke pujuwiti. nYUWatsek, Yus shiir awajsatai. Niṉki nekas kakaram awajtamsamniaiti. Wi Uwempratin Chichamnum Jesukrístunun étsereaj nuja̱i̱ ikiantamprattawai. Nu chicham yámankamtaiknumia̱ nekaachmanak Yus yamaikia paant awajsaiti. bX=Ii Uuntri̱ Jesukrístu ti shiir yainmakarti. Núnisaṉ atí. Yus shiir awajsatai EWKáyusha amikmaatmarme. Ni je̱e̱n pujaji tura ju̱i̱sha ashí Yus-shuar irunainiawai. Erastusha ju̱ pepru kuítri̱n wáinniuiti. Niisha ii yachi̱ Kuártuja̱i̱ amikmaatmarme. gVGWi, Tersiu asan, Papru chichame̱n ju̱ papinium áateakun Kristu náari̱i̱n amikmaajrume. U'Timiutéusha, wiji̱a̱i̱ takau, amikmaatmarme. Núnisaṉ Rúsiusha, Jasuṉsha, Susipatresha, mash wíishuar ainia nu amikmaatmarme. T Yus tuke shiir pujustinian amawa nu ti wárik uunt iwianchin nupetturmaktatui. Tura ii Uuntri̱ Jesukrístu shiir yainmakarti. SyÁtum umirma ashí shuar nékainiakur ti waraaji. Yajauch túrutsuk aya péṉker túratin enentáimsarum pujustarum. RNu shuar ii Uuntri̱ Jesukrístunun takainiatsui. Antsu ni wakeramun uminiawai. Tura ti shiir chichasar nékachun anaṉkenawai. IQ Yatsurú, shuar nusháa enentáimtuiniak Yus-shuaran akanainiak itiurchat awajenawai. Nu shuar wáinkiarum kanaktiarum. Ni yajauch túramu átum péṉker takastin unuimiarmena núnischaiti. _P7Nuámtaksha shiir aujnaisatarum. Ashí juyá Kristu shuari̱ amikmaatmainiawai. O5Núnisaṉ Jirurukusha, Júriasha, Néreusha, ni umai̱ji̱a̱i̱sha, Urimpiassha, tura ashí Yus-shuar niiji̱a̱i̱ pujuinia nu amikmaatruatarum. NAsiṉkritiusha, Pirikiuntisha, Érmassha, Patrupassha, Érmessha, tura ashí niiji̱a̱i̱ Yús-shuar ainia nu amikmaatruatarum. M  Rúpusha, nusha ti peṉker Yus-shuar, tura nukurí̱sha amikmaatruatarum. Niisha wiji̱a̱i̱ nekas winia nukurua núnisaiti. L5 Tripiniasha tura Tripiusasha Yúsnan takainia ásarmatai amikmaatruatarum. Núnisaṉ ii umai Pírsitia Yúsnan ti takasu asamtai amikmaatruatarum. eKC Wíishuar Erutiúṉsha tura Narsisu shuarsha Kristu shuari̱ ásarmatai amikmaatruawarta. J Apirissha amikmaatruatarum. Niisha Krístun ti shiir enentáimtamu ti páantaiti. Núnisaṉ Aristúpuru shuarsha amikmaatruatarum. sI_ Urpanuja̱i̱sha Jesukrístu takatrí̱ tsaniṉniuitji. Niisha tura aneamu Estakissha amikmaatruatarum. UH#Ámpriassha Krístunam winia aneamu amikiur asamtai amikmaatruatarum. YG+Tura wíi shuarsha Antrunikiusha Júniassha amikmaatruatarum. Niisha wiji̱a̱i̱ sepunam pujusarmai. Wiji̱a̱i̱ emka Krístun shiir enentáimtusar chíkich akatramuja̱i̱ naṉkaamas takasaru áiniawai. >FwMarisha, atumja̱i̱ ti takasua nu amikmaatruatarum. TE!Núnisaṉ ashí Yus-shuar Pirisiran tura Akira je̱e̱n irunainia nusha amikmaatarum. Tura winia aneamu amikiur Epenetu amikmaatruatarum. Niisha Akaya nuṉkanam emka Krístun nekas enentáimtusmiayi. 9DkNiisha winia uwemtikrurtai tusar jániṉkiarmiayi. Tuma asamtai yumiṉkiniajai. Tura aya wíkichu antsu ashí Israer-shuarchanumia̱ Yus-shuar áinia nusha yumiṉkiniawai. hCIPirisirasha Akirasha wiji̱a̱i̱ métek Jesukrístunun takasaru ásar amikmaatainiajai. LBKristu náari̱i̱n shiir wáinkiatarum. Nuamtak yachí wáinkiatniua núnisrum wáinkiatarum. Niisha chikichnasha tura winiasha ti péṉker wáitin asamtai atumsha ni atsumamusha yaiṉtarum. dA CIi umai Jépeka Seṉkrea péprunmaya̱ Yus-shuaran yáiniaiti. Ti peṉker Yus-shuaraiti. e@C!Yus ti shiir pujustinian súana nu atumja̱i̱ tsaniṉ pujurtamsati. Núnisaṉ atí.^?5 Nuja̱i̱, Yus wakerakuiṉkia, péṉker wampú enentáimsan warasan íittiajrume. I> Jutia nuṉkanmaya̱ Israer-shuarnumia̱ uwemtikrat tusarum Yus áujtursatarum. Tura jú̱ kuitian júajna nunasha Jerusaréṉnumia̱ Yus-shuar shiir achikiartí tusarum Yus áujtursatarum. :=mYatsurú, ii Uuntri̱ Jesukrístunu asarum tura ni Wakaní̱ pujurtamkurmin anenia asarum Yus áujtursatarum. Núnisrum wiji̱a̱i̱ métek Yusna takastin yaintkiattarme. l<QTura nui̱ winiakun Kristu Shiir Chichame̱n nuja̱i̱ shiir yáiṉtajrum tusan ejeetittiajrume. ^;5Tuma asamtai jú̱ kuitian súsaran umiran nuikia Ispanianam wéakun íiktiatjarme. 0:YTi wakeruiniak túrawarmiayi. Nu nekas túrashtinkiait. Israer-shuarnumia̱ Yus-Chichaman antukaru ásar yamaikia ni kuítriji̱a̱i̱ páchitsuk yáiṉchatniukait. 9%Masetúnianmaya̱ shuarsha tura Akayanmaya̱ shuarsha kuítian irurar Jerusaréṉnumia̱ Yus-shuaran atsumainia nuna akuptuktai tuiniawai. ^85Tura yamaikia kuitja̱i̱ Jerusaréṉnumia̱ Yus-shuaran yáiṉtaj tusan wéajai. 7Ispania nukanam wéakun íistatjarme. Tura atumí̱i̱n shiir irasan Ispanianam wéakui atumsha yaiṉtkiarum shiir akuptukchattarpash. \61Tura yamaikia ju̱yá takatrun umikian tura yáunchusha tuke íitjarum tiniu asan @5{Nuna pujuru asan íitjarum táyatan íichmajrume. -4SYus-Papisha núnisaṉ tawai:“Chichaman peṉké antukcharuka nekaawartatui. Nin áujmatman anturkacharusha unuimiarartatui.” Papru Rúmanam wétaj tawai (3INuna túrakun chíkich shuar etserkachmanum Krístunun ántichu áiniamunam Uwempratin Chichaman etserkaitjai. Nuja̱i̱ chíkich takasmanum takarsachuitjai. Y2+Yusa Shiir Wakaní̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ aents tujintiamun túran ashí shuaran Jerusaréṉ péprunam naṉkaman etserkin Iririkiu nuṉkanam ejekamjai. Kristu-chichaman ashí nu nuṉkanam etserkaitjai. 71gTura chíkich shuarja̱i̱ Kristu túramun pachischattajai. Aya wi chichasmaja̱i̱sha tura wi túramuja̱i̱sha Israer-shuarchan Kristu umimtikiamia nunak áujmatsattajai. S0Jesukrístu yaintiu asamtai Yusna takarsamaj nuna wararsamniaitjai. w/gKame Jesukrístu Israer-shuarchanum Yusa shiir chichame̱n etserkat tusa akuptukuiti. Nuna túrakun Israer-shuarchan Yusa Wakaní̱ji̱a̱i̱ shiir awajsamu ásarmatai Yusai̱ juiniajai. Tura Yussha shiir enentáiji̱a̱i̱ itiainiawai. 0.YTuma ai̱ṉ kajinmatki̱i̱rum tusan ataksha ti paant áakun jú̱ enentáimtikeajrume. Yus winia waitnentrak ni Chichame̱n etserkat tusa akuptakui nuna áatjarme. o-WYatsurú, atumsha anenainiaitrume. Tura ashí Yusna nekaarum nuamtak chicharnaikiatin nékarme. |,q Yus ashí shíiran suramsattakrin nu shiir nákaji. Tuma asamtai Nii nekas enentáimtakrumin warasa shiir pujustinian yamái suramsati. Nuyá Yusa Wakaní̱ kakarmari̱ji̱a̱i̱ ti shiir enentáiji̱a̱i̱ katsuntrarum, nu nákastarum. >+u Isayassha áarmiayi: “Tawitia aparí̱ Isai wea̱tri̱ya̱ akupin akiinkiattawai. Niisha ashí nuṉkan akupeakui ashí shuar niiniak shiir enentáimtusartatui.” Tu áarmaiti. * Tura ataksha tawai: “Ashí aents ii Úuntri̱n shiir awajsarti. Tura ashí shuarsha Nin “Ti úuntaiti” tiartí” tawai. ) Tura nu arantcha tawai: “Ashí nuṉkanmaya̱ shuartiram ashí Israer-shuar Yúsna ainia nuja̱i̱ warastarum.” L( Tura nu arantcha Israer-shuarchasha Yus waitnentrartin ásarmatai nin shiir awajsarat tusa támiayi. Tura Yus-Papisha tawai:“Ámin kantamprakun ashí shuarnum shiir awajsattajme.” O'Ju̱na tajai. Kristu Israer-shuaran yáiṉtaj tusa támiayi. Tura Yus ti yaunchu nuna wea̱tri̱n “túrataj” timia nu uminkiat tusa támiayi. Nuja̱i̱ Yus timia nuna umikmia nu nekaamniaiti. &Tuma asamtai chíkich shuarja̱i̱sha shiir awajnaisatarum. Kristu núnisaṉ Yúsan shiir awajsat tusa incha shiir awajtamsamiaji. %7Nuja̱i̱ ashí métekrak Yus shiir awajsattarme. Niisha ii Uuntri̱ Jesukrístuncha Aparí̱nti. Israer-shuarchanmasha Uwempratin Chicham etserkamu 6$eYus atsaṉtamar katsuntratniun jintintramji. Tuma asa Jesukrístu túramia áintsaṉ atumniasha chikichik enentáiji̱a̱i̱ enentáimtunaisar pujustinian yáinmakartí. &#ENúnisaṉ ashí yaunchu Yus-Papinium aarma in jintintramatniun áararmiayi. Nuja̱i̱ atsaṉtamkurin shiir wáiṉkiattajnia nuka katsuntrar nákastatji. `"9Krístusha ni wakeramun túrachmiayi. Antsu Yus-Chicham tana núnisaṉ chikichnan enentáimtusmiayi. Nu asamtai Yúsan umirin asa wáitiak timia nu áarmaiti: “Ámin katsekramainiak Winiaja katsekrukarmiayi.” !Chíkich shuar wakeramu enentáimtustiniaitji. Tura Yusja̱i̱ nu naṉkaamas shiir wekasatniun yáiṉminiaitkiui túratniuitji. f  GYusja̱i̱ katsua̱ru ájinia nu iik enentáimtumatsuk kakarmachu ainia nu yáiṉtiniaitji. Tura araantushim yua nuka Yúsan shiir enentáimtutsuk yua asa sumamattawai. Kame ashí Yus shiir enentáimtutsuk túramu tunaiti.#?Ame Yus nekas enentáimtakum ashí túramniaitkiumka Yúsak wararsata. Shuar Yus íimmianum shiir enentáiji̱a̱i̱ mash túramnia nu nekas shíiraiti. ~uNu túrashtin nuikia namaṉ yúashtincha karía umarchatniusha péṉkeraiti. Warí, túrushtaiji̱a̱i̱ ame yátsum itiurchat enentáimtikram tunaanum aju̱archatapash. Tura nu shuar Yúsan nekas enentáimtuschamnia ajastatui. Nuka atsutí. <qYus iisam ashí yuamniaitji. Antsu ame yuamna nuja̱i̱ chíkich shuar tunaanum aju̱artin tunaiti. Tuma asamtai ame yuam nuja̱i̱ Yus nu shuara enentái̱n takarsamu emesraip. eCNu asamtai tuke shiir pujusminia nu túrakur Yusja̱i̱ kakaram ajastin yáiniaiktai. nUAshí shuar Krístun nú̱nis umireakui Yussha tura chíkich shuarsha péṉker enentáimtuiniawai. QKame Yus umirkatin yurumátniuja̱i̱sha umartinja̱i̱sha enentáimtuschatniuiti. Antsu Yusa Wakaní̱ji̱a̱i̱ shiir wekasar Yusja̱i̱ tura shuarja̱i̱ nawamnaikiar ti péṉker wekasatniuitji. eCTura “yuamniaitjai” táyatam wi yúakui yajauch áujmatrusara̱i̱ṉ tusam iniaisata. =sTuma asamtai shuar chichartamuk “Nu yúakminkia Yusja̱i̱ péṉkerchaiti” tai̱, ame yúakminkia nu shuar itiurchat enentáimsashtatuak. Tura niisha tunaanum iniaar meṉkakamniaiti. Nu shuar aneakum túratsme. Enentáimpratá. Aya ame yuamna nuja̱i̱ṉ ame yatsum Kristu jarukmia nu emeṉkákaip. PJesukrístu jintintiamu asan ju̱na nékajai: Yus najanamuka péṉkerchaka atsawai. Ashí túramniaitjai. Túrasha shuar chichaak “Nu túrushtainti” táyat nuna túrakka niiji̱a̱i̱ tunaiti.  Nu asamtai “yajauch túriniaiti” tu áujmatnaisashtiniaitji. Antsu ii yachi̱ tunaanum aju̱archatin ti enentáimturtiniaitji. xi Tuma asamtai iisha chikichik chikichik ashí ii túramu Yus paant ujakartatji. Ame yatsum tunaanum aju̱araip K Nu asamtai Yus-Papinium tawai:“Wi nekas iwiaaku pujá asan ashí Winí tikishmatrurartatui. Tura ashí “Yus asa tuke péṉker túriniaiti” túrutiartatui” tawai.” Tu áarmaiti. &E Tura ¿urukamtai ame yatsum “yajauchiiti” tame. Urukamtai nakitiam? Warí, ashí iikia ii túramu paant awajnasat tusar Kristui̱ naka wajastatji. \1 Kame jakancha iwiaakuncha ashí ni Uuntri̱ ajastaj tusa Kristu jaka nantakmiayi. 6eKame iwiaaku pujakrisha ii Uuntri̱ Kristu shiir awajsatai tusar pujurji. Tura jáakrisha tuke Níiniuitji. Nu asamtai iwiaaku pujakrisha tura jakarsha tuke Krístunuitji. r]Iikkia ii enentái̱ji̱a̱i̱ṉ iwiaaktsuji. Tura jáakrisha ii enentái̱ji̱a̱i̱ṉ jaatsji. ?wChikichik tsawantan enentáimtakka Yusan shiir awajsatniun túrawai. Tura ashí métekrak enentáimtakka Yúsan shiir awajsataj tusa túrawai. Yurumkaja̱i̱sha ashí yúana nu Yúsan yumiṉkias shiir awajsataj tusa túrawai. Núnisaṉ ashí yúatsna nusha Yúsan yumiṉkias shiir awajsataj tusa túrawai. yChikichcha enentáimpratai. Chíkich shuar tsawantan achikiar “Jú̱ tsawantai̱ Yus naṉkaamas shiir awajsatniuiti” tuiniawai. Chikichcha ashí tsawantan métek enentáimtuiniawai. Ayu, tura ni enentáimtamun nekas paant nekaatniuiti. ` 9¿Ámeka timiataash péṉkeraitiam chíkich shuar kakantinia? Antsu ni úuntri̱ṉ ni péṉker túramuncha tura yajauch túramuncha íischatniukait. Enentáimpratá. Yus kakaram asa nin péṉker awajsamniaiti. 2m}rg\QF;0%~~~~~~~~~~~~w~k~_~S~G~;~/~#~~ }}}}}}}}}}}}|}p}d}X}L}@}4}(}}}||||||||||||u|i|]|Q|E|9|-|!|| {{{{{{{{{{{{z{n{b{V{J{>{2{&{{{zzzzzzzzzzz~zrzfzZzNzBz6z*zzzyyyyyyyyyyyywyky_ySyGy;y/y#yy xxxxxxxxxxxx{xoxcxWxLx@x4x(xxxwwwwwwwwwwwwtwhw\wPwDw8w,w wwvvvvvvvvvvvvyvmvavUvIv=v1v%vv vuuuuuuuuuuu}uqufuZuNuBu6u*uuuttttttttttttvtjt^tRtFt:t.t"tt ssssssssssss{soscsWsKs?s3s'sssrrrrrrrrrrrrsrgr[rOrCr7r+rrrqqqqqqqqqqqqxqlq`qTqHqf2f&fffeeeeeeeeeee~erege[eOeCe7e+eeeddddddddddddwdkd_dSdGd;d/d#dd cccccccccccc|cpcdcXcLc@c4c(cccbbbbbbbbbbbbtbhb]bQbEb9b-b!bb aaaaaaaaaaaayamaaaUaIa=a1a%aa a```````````~`r`f`Z`N`B`6`*```____________v_j_^_R_F_:_._"__ ^^^^^^^^^^^^{^o^c^W^K^?^3^'^^^]]]]]]]]]]]]s]g][]O]C]7]+]]]\\\\\\\\\\\\x\l\`\T\H\<\0\$\\ \[[[[[[[[[[[|[p[d[X[L[@[4[([[[ZZZZZZZZZZZZuZiZ]ZQZEZ9Z-Z!ZZ YYYYYYYYYYYYyYmYaYUYIY=Y1Y%YY YXXXXXXXXXXX}XqXfXZXNXBX6X*XXXWWWWWWWWWWWWvWjW^WRWFW:W.W"WW VVVVVVVVVVVVzVnVbVVVJV?V3V'VVVUUUUUUUUUUUUsUgU[UOUCU7U+UUUTTTTTTTTTTTTwTkT_TSTGT;T/T#TT SSSSSSSSSSSS{SoScSWSKS?S3S'SSSRRRRRRRRRRRRtRhR\RPRDR8R,R RRQQQQQQQQQQQQxQlQ`QTQHQH2H&HHHGGGGGGGGGGGGsGgG[GOGCG7G+GGGFFFFFFFFFFFFwFkF_FSFGF;F/F#FF FEEEEEEEEEEE|EpEdEXELE@E4E(EEEDDDDDDDDDDDDtDhD\DPDDD8D,D DDCCCCCCCCCCCCyCmCaCUCIC=C1C%CC CBBBBBBBBBBB}BqBeBYBMBAB5B)BBBAAAAAAAAAAAAvAjA^ARAFA:A.A"AA @@@@@@@@@@@@z@n@b@V@J@>@2@&@@@????????????s?g?[?O?C?7?+???>>>>>>>>>>>>w>k>_>S>G>;>/>#>> ============|=p=d=X=L=@=4=(===<<<<<<<<<<<828&888777777777777s7g7[7O7C777+777666666666666w6k6_6S6G6;6/6#66 555555555555|5p5d5X5L5@545(555444444444444t4h4\4P4D484,4 44333333333333x3l3`3T3H3<303$33 322222222222}2q2e2Y2M2A252)222111111111111u1i1]1Q1E191-1!11 000000000000z0n0b0V0J0>020&000////////////x/m/b/W/L/A/6/+/ // .............{.p.e.Z.O.D.9...#.. .------------~-s-h-]-R-G-<-1-&---,,,,,,,,,,,,~,r,f,Z,N,B,6,*,,,++++++++++++v+j+^+R+F+:+.+"++ ************z*n*b*V*J*?*3*'***))))))))))))s)g)[)O)C)7)+)))((((((((((((x(l(`(T(H(<(0($(( ('''''''''''|'p'd'X'L'@'4'('''&&&&&&&&&&&&u&i&]&Q&E&9&-&!&& %%%%%%%%%%%%y%m%a%U%I%=%1%%%% %$$$$$$$$$$$~$r$f$Z$N$B$6$*$$$############v#j#^#R#F#:#.#"## """"""""""""z"n"b"W"K"?"3"'"""!!!!!!!!!!!!s!g![!O!C!7!+!!! w k _ S G ; / #  |pdXL@4(th\PD8, xmaUI=1% }qeYMA5)ui]QE9-! znbVJ>2&~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3'sg[OD8, xl`TH<0$ |pdXL@4(ui]QE9-! ym                                                         ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  "  !                                                                 5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                ~  }  |  {  z  y  x   w  *v  )u  (t  's  &r  %q  $p  #o  "n  !m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O   N  >M  =L  <K  ;J  :I  9H  8G  7F  6E  5D  4C  3B  2A  1@  0?  />  .=  -<  ,;  +:  *9  )8  (7  '6  &5  %4  $3  #2  "1  !0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                  8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                       2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                               ~ } | { z y x  w 'v &u %t $s #r "q !p  o n m l k j i h g f e d c b a ` _ ^ ]  \  [  Z  Y  X W V U T S R Q  P ,O +N *M )L (K 'J &I %H $G #F "E !D  C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1  0  /  .  -  , + * ) ( ' &  % &$ %# $" #! " !                                        4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        P  N  M  L  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  0  /  .  -  ,  +  *  )  '  &  %  $  #  "                                                                                          / . - , + * ) ( ' & % $ # " !       ~ } | { z y x w v u t s r  q  p  o  n m l k j i h  g Hf Ge Fd Ec Db Ca B` A_ @^ ?] >\ =[ <Z ;Y :X 9W 8V 7U 6T 5S 4R 3Q 2P 1O 0N /M .L -K ,J +I *H )G (F 'E &D %C $B #A "@ !?  > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - ,  +  *  )  (  ' & % $ # " !     %  $  #  "  !                                                                   ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   !                                                                   4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                      ~  }  |  {  z   y  2x  1w  0v  /u  .t  -s  ,r  +q  *p  )o  (n  'm  &l  %k  $j  #i  "h  !g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H   G &F %E $D #C "B !A  @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / .  -  ,  +  *  ) ( ' & % $ # "  ! % $ # " !                                      8 7 6 5 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                      + * ) ( ' & % $ # " !                                       ) ( ' & % $ # " !                            ~  } | { z y x w v  u #t "s !r  q p o n m l k j i h g f e d c b a ` _  ^  ]  \  [  Z Y X W V U T S  R Q P O N M L K J I H G F E D C  B  A  @  ?  > = < ; : 9 8 7  6  -5  ,4  +3  *2  )1  (0  '/  &.  %-  $,  #+  "*  !)   (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                      K J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !            ~ } | { z y x w v  u  t  s  r  q p o n m l k j  i .h -g ,f +e *d )c (b 'a &` %_ $^ #] "\ ![  Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J I H  G  F  E  D  C B A @ ? > = <  ; 3: 29 08 /7 .6 -5 +4 *3 )2 (1 '0 &/ %. $- #, "+ !*  ) ( ' & % $ # " !                             ' & % $ # " !                                        . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        " !         ~ } | { z y x w v u t s  r  q  p  o  n m l k j i h g  f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U  T  S  R  Q  P O N M L K J I  H #G "F !E  D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2  1  0  /  .  - , + * ) ( ' &  % $ # " !                                                                ' & % $ # " !                                      $ # " !                                        :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  )  (  '  &  %  $  "  !                                ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o   n  2m  1l  0k  /j  .i  -h  ,g  +f  *e  )d  (c  'b  &a  %`  $_  #^  "]  !\  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =   <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !         *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   %  $  #  "  !                                                                  " !                                                                          " !                 ~  }  |  {  z  y x w v u t s r  q 0p /o .n -m ,l +k *j )i (h 'g &f "e !d  c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R Q  P  O  N  M  L K J I H G F E  D C B A @ ? > = < ; : 9 8  7  6  5  4  3 2 1 0 / . - ,  + * ) ( '  &  %  $  #  " !                                                                                           -l}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|s|g|[|O|C|7|+|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ {zzzzzzzzzzz|zpzdzXzLz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyEy9y-y!yy xxxxxxxxxxxxyxmxaxUxIx=x1x%xx xwwwwwwwwwww}wqwewYwNwBw6w*wwwvvvvvvvvvvvvvvjv^vRvFv:v.v"vv uuuuuuuuuuuuzunubuVuJu>u2u&uuuttttttttttttstgt[tOtCt7t+tttsssssssssssswsks_sSsGs;s/s#ss rrrrrrrrrrrr|rprdrXrLr@r4r(rrrqqqqqqqqqqqqtqhq\qPqDq8q-q!qq ppppppppppppypmpapUpIp=p1p%pp pooooooooooo}oqoeoYoMoAo5o)ooonnnnnnnnnnnnunin]nQnEn9n-n!nn mmmmmmmmmmmmzmnmbmVmJm>m2m&mmmlllllllllll~lrlflZlNlBl6l*lllkkkkkkkkkkkkvkjk^kRkGk;k/k#kk jjjjjjjjjjjj{jojcjWjKj?j3j'jjjiiiiiiiiiiiisigi[iOiCi7i+iiihhhhhhhhhhhhhvhkh`hUhJh?h4h)hhhgggggggggggggygngcgXgMgBg7g,g!gg gffffffffffffxflf`fTfHfc2c&cccbbbbbbbbbbb~brbfbZbNbBb6b*bbbaaaaaaaaaaaavaja^aRaGa;a/a#aa ````````````{`o`c`W`K`?`3`'```____________s_g_[_O_C_7_+___^^^^^^^^^^^^x^l^`^T^H^<^0^$^^ ^]]]]]]]]]]]|]p]d]X]L]@]4](]]]\\\\\\\\\\\\t\h\\\P\D\8\,\ \\[[[[[[[[[[[[y[m[a[U[I[=[1[%[[ [ZZZZZZZZZZZ}ZqZeZYZMZAZ5Z)ZZZYYYYYYYYYYYYuYiY]YRYFY:Y.Y"YY XXXXXXXXXXXXzXnXbXVXJX>X2X&XXXWWWWWWWWWWW~WrWfWZWNWBW6W*WWWVVVVVVVVVVVVwVkV_VSVGV;V/V#VV UUUUUUUUUUUU{UoUcUWUKU?U3U'UUUTTTTTTTTTTTTtThT\TPTDT8T,T TTSSSSSSSSSSSSxSlS`STSHSH2H&HHHGGGGGGGGGGGGsGgG[GOGCG7G+GGGFFFFFFFFFFFFxFlF`FTFHF>>>>>>>>>>>z>n>b>V>J>>>2>&>>>===========~=r=f=Z=N=B=6=*===<<<<<<<<<<<)2)&)))((((((((((((s(g([(O(C(7(+(((''''''''''''w'k'_'S'G';'/'#'' &&&&&&&&&&&&|&p&d&X&L&@&4&(&&&%%%%%%%%%%%%t%h%\%P%D%8%,% %%$$$$$$$$$$$$y$m$a$U$I$=$1$%$$ $###########}#q#e#Y#N#B#6#*###""""""""""""v"j"^"R"F":"."""" !!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!3!'!!!  s g [ O C 7 +  xl`TH<0$ |qeYMA5)ui]QE9-! znbVJ>2&~rfZNB6+wk_SG;/# |pdXL@4(th]QE9-! ymaUI=1%~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3'th\PD8, xl                                   , + * ) ( ' & % $ # " !                                                                        ~ }  | { z y x w v u t s r q p o n  m  l  k  j  i h g f e d c b  a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S  R  Q  P  O  N M L K J I H G  F #E "D !C  B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0  /  .  -  ,  + * ) ( ' &  % $ # " !                                 ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                       ) ( ' & % $ # " !                                                               ~ } | { z y x  w "v !u  t s r q p o n m l k j i h g f e d c b  a  `  _  ^  ] \ [ Z Y X W V  U (T 'S &R %Q $P #O "N !M  L K J I H G F E D C B A @ ? > = < ; :  9  8  7  6  5 4 3 2 1 0 / .  - ), (+ '* &) %( $' #& "% !$  # " !                                                                   4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                           0  /  -  ,  +  *  )~  (}  '|  &{  %z  $y  #x  "w  !v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W   V  +U  *T  )S  (R  'Q  &P  %O  $N  #M  "L  !K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,   + (* ') &( %' $& #% "$ !#  " !                                   < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                             * ) ( ' & % $ # " !                                     % $ # " !                ~ } | {  z  y  x  w  v u t s r q p  o n m l k j i h g f e d c  b  a  `  _  ^ ] \ [ Z Y X W  V /U .T -S ,R +Q *P )O (N 'M &L %K $J #I "H !G  F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4  3  2  1  0  / . - , + * ) (  '  &  %  $  #  "  !                                            n m l k j i h g f e d c  b  a  `  _  ^ ] \ [ Z Y X W  V U T S R Q P O N M L K J I H G F E D  C  B  A  @  ? > = < ; : 9 8  7 *6 )5 (4 '3 &2 %1 $0 #/ ". !-  , + * ) ( ' & % $ # " !                           ( ' & % $ # " !                                                                        !                                                                                         ~  }  |  {  z  y x w v u t s r  q  &p  %o  $n  #m  "l  !k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L   K  2J  1I  0H  /G  .F  -E  ,D  +C  *B  )A  (@  '?  &>  %=  $<  #;  ":  !9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                   9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                            *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                          )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                           ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . -  , ~ + } * | ) { ( z ' y & x % w $ v # u " t ! s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T   S 5 R 4 Q 3 P 2 O 1 N 0 M / L . K - J , I + H * G ) F ( E ' D & C % B $ A # @ " ? ! >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !       G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7 6 5 4 3 2  1  0  /  .  -  ,  +  * ) ( ' & % $ # " !                                 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                       ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t   s $ r # q " p ! o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P   O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7   6  3 5  2 4  1 3  0 2  / 1  . 0  - /  , .  + -  * ,  ) +  ( *  ' )  & (  % '  $ &  # %  " $  ! #   "   !                                                                                     5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                       8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                       G F~ E} D| C{ Bz Ay @x ?w >v =u <t ;s :r 9q 8p 7o 6n 5m 4l 3k 2j 1i 0h /g .f -e ,d +c *b )a (` '_ &^ %] $\ #[ "Z !Y  X W V U T S R Q P O N M L K J I H G F  E  D  C  B  A @ ? > = < ; :  9 &8 %7 $6 "5 !4  3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # "  !                  / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        + * ) ( ' & % $ # " !                                       % $ # " !          ~ } | { z y x w v u t  s  r  q  p  o n m l k j i h  g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U  T  S  R  Q  P O N M L K J I  H  G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5  4  3  2  1  0 / . - , + * )  ( #' "& !%  $ # " !                                    #  "  !           K{peZOD9.# ~~~~~~~~~~~~~~r~f~Z~N~B~6~*~~~}}}}}}}}}}}}v}j}^}R}F}:}/}#}} ||||||||||||{|o|c|W|K|?|3|'|||{{{{{{{{{{{{t{h{\{P{D{8{,{ {{zzzzzzzzzzzzyzmzazUzIz=z1z%zz zyyyyyyyyyyy~yryfyZyNyBy6y*yyyxxxxxxxxxxxxwxkx_xSxGx;x/x#xx wwwwwwwwwwww|wpwdwXwLw@w4w(wwwvvvvvvvvvvvvtvhv\vPvDv8v,v vvuuuuuuuuuuuuyumuauUuIu=u1u%uu uttttttttttt}tqtetYtMtAt6t*tttssssssssssssvsjs^sRsFs;s/s#ss rrrrrrrrrrrr{rorcrWrKr?r3r'rrrqqqqqqqqqqqqtqhq\qPqDq8q,q qqppppppppppppypmpapUpIp=p1p%pp pooooooooooo~orofoZoNoBo6o*ooonnnnnnnnnnnnwnkn_nSnGn;n/n#nn mmmmmmmmmmmm{momcmWmLm@m4m(mmmlllllllllllltlhl\lPlDl8l,l ll lkkkkkkkkkkkkkkvklkbkXkNkDk:k0k&kkkjjjjjjjjjjjjj~jsjhj]jRjGjg3g(gggffffffffffff~frfffZfNfBf6f*fffeeeeeeeeeeeeveje^eReFe:e.e#ee dddddddddddd|dpdddXdLd@d4d(dddcccccccccccctchc\cPcEc9c-c!cc bbbbbbbbbbbbybmbabUbIb=b1b%bb baaaaaaaaaaa~arafaZaNaBa6a*aaa````````````v`j`^`R`F`;`/`#`` ____________{_o_c_W_K_?_3_'___^^^^^^^^^^^^t^h^\^P^E^9^-^!^^ ]]]]]]]]]]]]y]m]a]U]I]=]1]%]] ]\\\\\\\\\\\}\q\f\Z\N\B\6\*\\\[[[[[[[[[[[[v[j[^[R[F[:[.["[[ ZZZZZZZZZZZZzZnZbZVZJZ>Z2Z&ZZZYYYYYYYYYYYYsYgY[YOYCY7Y+YYYXXXXXXXXXXXX}XrXgX\XQXFX;X0X%XXXWWWWWWWWWWWW|WpWdWXWLW@W4W(WWWVVVVVVVVVVVVuViV]VQVEV9V-V!VV UUUUUUUUUUUUzUnUbUVUJU>U3U'UUUTTTTTTTTTTTTsTgT[TOTDT8T,T TTSSSSSSSSSSSSySmSaSUSIS=S1S%SS SRRRRRRRRRRR~RrRfRZRNRBR6R*RRRQQQQQQQQQQQQwQkQ_QSQGQ;Q/Q#QQ PPPPPPPPPPPP|PpPdPXPLP@P4P(PPPOOOOOOOOOOOOuOiO]OQOEO9O-O!OO NNNNNNNNNNNNzNnNbNVNJN>N2N&NNNMMMMMMMMMMMMsMgM[MOMCM7M+MMMLLLLLLLLLLLLLxLmLbLWLLLAL6L+L LL KKKKKKKKKKKK}KqKeKYKMKAK5K)KKKJJJJJJJJJJJJvJjJ^JRJFJ:J.J"JJ IIIIIIIIIIII{IoIcIWIKI?I3I'IIIHHHHHHHHHHHHsHgH[HOHCH8H,H HHGGGGGGGGGGGGxGlG`GTGHGD2D'DDDCCCCCCCCCCCCsCgC[COCCC7C,C CCBBBBBBBBBBBBxBlB`BTBHB?2?&???>>>>>>>>>>>>>u>j>_>T>I>>>3>(>>>============~=r=f=Z=N=B=6=*===<<<<<<<<<<<:3:(:::9999999999999x9m9b9W9L9A969*999888888888888v8j8^8R8F8:8/8#88 777777777777{7o7c7W7K7?737'777666666666666t6h6\6P6D686.6#66 6555555555555x5l5`5T5H5<505$55 544444444444}4q4e4Y4N4B464*444333333333333w3k3_3S3G3;3/3#33 222222222222{2o2c2W2K2?252*222 1111111111111u1i1]1Q1E191-1!11 000000000000z0n0b0V0J0>020&000/////////////w/l/a/V/K/@/4/(///............u.i.].Q.E.9.-.!.. ------------z-n-b-V-J->-2-'---,,,,,,,,,,,,s,g,[,O,C,7,+,,,++++++++++++x+l+`+T+H+<+0+$++ +************~*s*h*]*R*G*<*0*$** *)))))))))))|)p)d)X)L)@)4)()))((((((((((((u(i(](R(F(:(.("(( ''''''''''''z'n'b'V'L'A'6'+' '' &&&&&&&&&&&&&w&k&_&S&G&;&/&#&& &%%%%%%%%%%%|%p%d%X%N%C%8%-%"%% %$$$$$$$$$$$$}$r$g$\$Q$G$<$1$&$$$############}#q#e#Y#M#A#5#)###""""""""""""v"j"^"R"F":"."""" !!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!4!(!!! u i ] Q E 9 - !  znbVJ>2&~rg[OC7+xl`TH<0$ }qeYMA5)ui]QE9-! znbVJ>2&~rfZNB6*wk_SG;/# |pdXL@4(tj_TI>3(xmbWK?3'sg[OC7+ xl`TI=1%                                                                                                                                                                    ~   }   |   {   z   y   x   w   v   u   t   s   r   q  p  o  n  m  l   k   j   i   h   g   f   e  ( d  ' c  & b  % a  $ `  # _  " ^  ! ]  \   [   Z   Y   X   W   V   U   T   S   R   Q   P   O   N   M   L   K   J  I  H  G  F  E   D   C   B   A   @   ?   >   =  ' <  & ;  % :  $ 9  # 8  " 7  ! 6  5   4   3   2   1   0   /   .   -   ,   +   *   )   (   '   &   %   $   #  "  !                                                                                                                                                                                                                                   ~   }   |   {   z   y   x   w   v   u   t   s   r   q   p   o                                                      v v v  v  v  v  v  v v v~ v} v| v{ vz  vy vx vw v v v u v t v s v r vq vp vo vn vm vl  vk  vj  vi  v h  v g  v f  v e  v d  vc  vb  va  v`  v_  v^  v]  v\ l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l  l  l  l  l  l  l   l   l   l   l   l  l  l  l  l  l  l  l b9 b8 b7 b6 b5 b4 b3 b2 b 1 b 0 b / b . b - b, b+ b* b) b( b' b&  b% b$ b# b" b! b b b b b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b  b  b  b  b b b b b b b  b  b  b  b  b  b  b  b  b   b   b   b   b   b  b  b  b  b  b  b  b X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X  X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X  X   X   X   X   X  X  X  X  X  X  X  X N N N N N N N N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N  N N  N  N  N  N  N N N N N N  N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N  N ~  N }  N|  N{  Nz  Ny  Nx  Nw  Nv  Nu D @ D ? D > D = D < D ; D : D 9 D 8 D 7 D 6 D 5 D 4 D 3 D 2 D 1 D 0  D / D . D - D , D + D * D ) D ( D ' D & D % D $ D # D " D ! D D  D  D  D  D  D  D  D  D   D  D  D  D  D  D  D  D  D  D D D D D D  D  D  D  D  D  D  D   D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D   D   D   D   D   D  D  D  D  D  D  D  D :" :! : : : : : : : : :  :  :  :  :  : : : : : : :  : : : : : : : : : :  :  :  :  :  : : : : : :  : : : : : : : : : : : : : : : : : : :  :  :  :  : : : : : :  :  :  :  :  :  :  :  :  :  :  :  :  :  :  :  :  :  :  :   :   :   :   :   :  :  :  :  :  :  :  : 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0! 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0  0 ~ 0 } 0 | 0 { 0 z 0 y 0 x 0 w 0 v 0 u 0 t 0 s 0 r 0 q 0 p 0 o  0 n 0 m 0 l 0 k 0 j 0 i 0 h 0 g 0 f 0 e 0 d 0 c 0 b 0 a 0 ` 0 _ 0 ^ 0 ] 0 \ 0 [ 0 Z 0 Y  0 X  0 W  0 V  0 U  0 T  0 S  0 R  0 Q  0 P  0 O  0 N  0 M  0 L  0 K  0 J  0 I  0 H  0 G  0 F  0 E  0 D  0 C  0 B  0 A & n & m & l & k & j & i & h & g & f & e & d & c & b & a & ` & _ & ^  & ] & \ & [ & Z & Y & X & W & V & U & T & S & R & Q & P & O & N & M & L & K & J & I & H & G & F & E & D  & C & B & A & @ & ? & > & = & < & ; & : & 9 & 8 & 7 & 6 & 5 & 4 & 3 & 2 & 1 & 0 & / & . & - & , & + & * & ) & ( & ' & &  & % & $ & # & " & ! & &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  & & & &  & &  &  &  &  &  &  &  &  & & & & & & & & & & & &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  &  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *   )  (  '  &  %  $  #  "  !                             !                                                                                                                                                                                                                                                   ~  }  | { z y x w v u  t s r q p o  n  m  l  k  j i h g f e d c  b a ` _ ^  ]  \  [  Z  Y X W V U T S R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F   E   D   C   B  A  @  ?  >  =  <  ;  :                               : 9 8 7 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ #~ "} !|  { z y x w v u t s r q p o n m l k j  i  h  g  f  e d c b a ` _ ^  ] (\ '[ &Z %Y $X #W "V !U  T S R Q P O N M L K J I H G F E D C B  A  @  ?  >  = < ; : 9 8 7 6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )   (  '  &  %  $  #  "  !                                               "  !                                                           !                                                                                                                        ( ' & % $ # " !                            ~ } | {  z y x w v u t s  r  q  p  o  n m l k j i h g  f  e  d  c  b a ` _ ^ ] \ [  Z Y X W V U T S R  Q  P  O  N  M L K J I H G  F E D C B A @ ? > = <  ;  :  9  8 7 6 5 4 3 2 1  0 / . -  ,  +  *  )  ( ' & % $ # " !                                                                [ Z Y X W V U T S R Q P O N  M  L  K  J  I H G F E D C B  A !@  ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . -  ,  +  *  )  ( ' & % $ # " !                                                                                                         $  #  "  !                                                                                                              !                                                              ' & % $ # " !          ~ } | { z y x w v u t  s  r  q  p  o n m l k j i h  g f e d c b a ` _ ^ ] \ [  Z  Y  X  W  V U T S R Q P O  N M L K J I H G F E D  C  B  A  @  ? > = < ; : 9 8  7 6 5 4 3 2 1 0 /  .  -  ,  +  * ) ( ' & % $ #  " !                                                                                                                                                                          ^l}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~~w~l~a~V~K~@~5~*~~~ }}}}}}}}}}}}{}o}c}W}K}?}3}'}}}||||||||||||t|h|\|P|D|8|,| ||{{{{{{{{{{{{y{m{a{U{I{={1{%{{{zzzzzzzzzzz~zrzhz]zRzGzu2u&uuuttttttttttttstgt[tOtCt7t+tttssssssssssssxsls`sTsHsr3r(rrrqqqqqqqqqqqqqyqnqcqXqMqBq7q,q!qq qpppppppppppp}prpgp\pQpFp;p0p%pppooooooooooootoho\oPoDo8o,o oonnnnnnnnnnnnynmnanUnIn=n1n%nn nmmmmmmmmmmm~mrmfmZmNmBm6m*mmmllllllllllllxlll`lTlHlg3g'gggffffffffffffsfgf\fPfDf8f,f ffeeeeeeeeeeeexemeaeUeIe=e1e%eeeddddddddddd~drdfdZdNdBd6d*dddccccccccccccwckc_cScGc = < ; : 9 8  7 6 5 4 3 2 1 0 /  .  -  ,  +  * ) ( ' & % $ #  " !                                                                                                                                                                                                                                                                                          ~  } | { z y x w v  u  t  s  r q p o n m l k  j i h g f e d c b a  `  _  ^  ]  \ [ Z Y X W V U  T S R Q P O N M L K J I H G F E D  C  B  A  @  ? > = < ; : 9 8  7  6  5  4  3  2  1  0   /   .   -   ,   +  *  )  (  '  &  %  $  #                ~  }  |  {   z   y   x   w   v  u  t  s  r  q  p  o                                      C   B   A   @   ?  >  =  <  ;  :  9  8  7                                                                                                                                          ~ } | {  z  y  x  w  v u t s r q p o  n m l k j i h g f e  d  c  b  a  ` _ ^ ] \ [ Z Y  X  W  V  U  T  S  R  Q   P   O   N   M   L  K  J  I  H  G  F  E  D t  s  r  q  p  o n m l k j i h  g f e d c b a  `  _  ^  ]  \ [ Z Y X W V U  T S R Q P O N M L K  J  I  H G F E D C B  A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5  4  3  2  1  0 / . - , + *  )  (  '  &  %  $  #  "  !