SQLite format 3@ ~,4j~,- }D~~+}i%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse) tablebooks_allbooks_allCREATE TABLE "books_all" ("book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT, "book_color" TEXT, "is_present" NUMERIC)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT){UtablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT)=_tableinfoinfoCREATE TABLE info (name TEXT, value TEXT) AiRAregionMexico'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalse+MlanguageSanto Domingo Albarradas Zapotec)chapter_stringCapítulo##descriptionXtiidx Dios {>g;~~~l~<~ }}}g}8}||||`|.{{{{r{>2O#ff7c80balNi balüü Jesucrist loj San Juan)=#00ff00JudGuiꞌch bacaa San Judas.G#00ff003JnGuiꞌch bayon bacaa San Juan/I#00ff002JnGuiꞌch barojp bacaa San Juan.G#00ff001JnGuiꞌch yaloj bacaa San Juan0I#00ff002PetGuiꞌch barojp bacaa San Pedr/G#00ff001PetGuiꞌch yaloj bacaa San Pedr(;#00ff00GuiGuiꞌch bacaa Santiaaw.G#ffff00HebGuiꞌch par ree bén Hebreos'7#ffff00PhlmGuiꞌch par Filemón"/#ffff00vTitGuiꞌch par Tito-C#ffff00l2TimGuiꞌch barojp par Timoteo,A#ffff00b1TimGuiꞌch yaloj par Timoteo:]#ffff00X2TesGuiꞌch barojp par ree bén Tesalónica9 [#ffff00N1TesGuiꞌch yaloj par ree bén Tesalónica. G#ffff00DColGuiꞌch par ree bén Colosas. G#ffff00:FilGuiꞌch par ree bén Filipos. E#ffff000ÉfeGuiꞌch par ree bén Éfeso. G#ffff00&GalGuiꞌch par ree bén Galacia6U#ffff002CorGuiꞌch barojp par ree bén Corinto5S#ffff001CorGuiꞌch yaloj par ree bén Corinto*?#ffff00RomGuiꞌch par ree bén Rom(9#00ffffbeenNi been ree apóstoles#ff6600JuanSan Juan#ff6600LukSan Lujc#ff6600MarSan Marcw#ff6600MatSan Matew) 0|vpjd^XRLF@:4.(" /o.J-,k+M*/)g(#'P&y%%$X# "G!} $Gz;|#DTrj:z/wAV H ! y D T* Bx{bI4~~~~~v~Y~@~)~}}}}}r}R}7}}||||||n|S|6||{{{{{{W{={zzzzzzjzFz)z yyyyyynyTy:y yx&B7 ApApocalipsis (de Juan)#ff7c80A JudJudas#00ff00@ 3Jn3 Juan#00ff00? 2Jn2 Juan#00ff00> 1Jn1 Juan#00ff00= 2P2 Pedro#00ff00< 1P1 Pedro#00ff00; StgSantiago#00ff00: HeHebreos#ffff009 FlmFilemón#ffff008 vTitTito#ffff007 l2Ti2 Timoteo#ffff006 b1Ti1 Timoteo#ffff00"5- X2Ts2 Tesalonicenses#ffff00"4- N1Ts1 Tesalonicenses#ffff003! DColColosenses#ffff002! :FilFilipenses#ffff001 0EfEfesios#ffff000 &GaGálatas#ffff00/# 2Co2 Corintios#ffff00.# 1Co1 Corintios#ffff00- RoRomanos#ffff00*,= HchHechos de los Apóstoles#00ffff+ JnJuan#ff6600* LcLucas#ff6600) MrMarcos#ff6600( MtMateo#ff6600'!MalMalaquías#ffff99&ZacZacarías#ffff99%HagAgeo#ffff99$SofSofonías#ffff99#HabHabacuc#ffff99"NahNahún#ffff99!MiMiqueas#ffff99 JonJonás#ffff99|AbdAbdías#ffff99rAmAmós#ffff99hJlJoel#ffff99^OsOseas#ffff99TDnDaniel#ff9fb4JEzEzequiel#ff9fb4'6LmLamentaciones#ff9fb4,JerJeremías#ff9fb4"IsIsaías#ff9fb4(9CntCantar de los Cantares#66ff99%EcEclesiastés#66ff99!PrProverbios#66ff99SalSalmos#66ff99JobJob#66ff99EstEster#ffcc99NehNehemías#ffcc99EsdEsdras#ffcc99#2Cr2 Crónicas#ffcc99 #1Cr1 Crónicas#ffcc99 x2R2 Reyes#ffcc99 n1R1 Reyes#ffcc99 d2S2 Samuel#ffcc99 Z1S1 Samuel#ffcc99PRtRut#ffcc99FJueJueces#ffcc99><==Yan por guial raw bejn guialraw ni ma guleꞌc reeman loj ree ni naladx reeman na̱j Dios, dunuj ree rayagbee guial achet guialrniabee rajp ree dios guin loj guidxliuj guie, din tijbzi Dios yuꞌ. 5'ePer bén ni rën Dios, Dios nünbee laaman. |&qBal yuꞌ bén naladx guial ma bayaaloj rigniaꞌman gra, cusquiee laagajcaman din ryaadx daꞌtri chigniaꞌman. % 9Yan, ganin lojdi xcwent ree guialraw ni rbeꞌc ree bejn loj ree ni naladx reeman na̱j Dios. Dunuj ree rayagbee guial dugra ree rayigniaꞌ xhienaag yaguieen ree por ree ni guin, per yuꞌ dxej por guialrigniaꞌ rlies bejn xvalor gajcaman. Per guialrën lasaꞌ bejn lasajc mazri din por guial rën lasaꞌ bejn zileꞌ yaguieen yudar du lasaꞌ ree din yasnuu yayigniaꞌ ree xhienaag rayal yabajn ree. $#(Per naladxan guial mazri zagdxe guibanman bal id zuxhliaaman stijb. Zian rünan xgab guial nabannëꞌn xSprijt Dios ziꞌcgajc lëjt.\#1'Tijb béngunaa chi ma baxhliaaman, ad rayalt sunëman xinguiaaw ren chi nabannë lacheelaman. Per bal guiët lacheelaman ma zajc tiaꞌ xin ren laaman per con tijb ree xcompniaraman xin rliladx Jesucrist. ]"3&Zeel rnin lojdi zagdxen guial chu guxhliaa, per mazri zagdxe bal id zuxhliaa bejn. S!%Ziangajc chutëëz bén ni ad rüjnt xgab guxhliaa, ad rayalt güünman xgab guial rüjn naguiejn guxhliaaman bal ma beenman xgab zagdxe guial ad zuxhliaataman. Din zagdxe gajcan bal id zuxhliaa bejn. z m$Chutëëz xinguiaaw rüjn xgab guxhliaanë biin rnieenëx abiꞌ bal ma yuꞌ biingunaa guin ijz par guxhliaam, güünri reex ni naladx reex na̱j zagdxe par laa reex. Bal guxhliaa reex, guxhliaari reex. Ad doltan guial guxhliaa bejn. lQ#Gra ni canin lojdi, canin laan par günan lëjt yudar ad par gudxontan guxhliaadi, caninan din guibandi ziꞌc rayal xnejz dxel gol been gol gubajn tëë ziꞌc rën dux Dad ree Jesucrist sin guial gudxoon xhienin lëjt. oW"Dxel tioꞌp ma na̱j xixgabix, por Cristo në por xbéngunaax. Ziangajc tijb béngunaa ni ad waxhliaat mazri rüjnman xgab por ree xmandad Dios guidiblagaa rüjnman sirv loj Dios par güünman ziꞌc ruladxaman. Per tijb béngunaa ni ma baxhliaa mazri rüjnman xgab por ree ni yuꞌ loj guidxliuj guie, mazri rüjnman naguiejn yabaanë lacheelaman laaman. -!Per tijb xinguiaaw ni ma baxhliaa mazri rüjnx xgab por ree ni yuꞌ loj guidxliuj guie, par laax mazri rüjn naguiejn yabaanë lacheelix laax. D Ni rënan na̱j guial ad zutidi xgab por ree ni yuꞌ loj guidxliuj guie. Tijb xinguiaaw xtijb mazri rüjnx xgab por xmandad Dios, mazri rüjnx naguiejn güünx ziꞌc ruladx Dios. Bén ni ad ryaadxt ree xhienin loj guidxliuj guie, gol gunaladx guial achet rajpidi, din gra ni yuꞌ loj guidxliuj guie najn ni rdëd. 1Niꞌqui guialrabaa, niꞌqui guialrunaya, niꞌqui guial rajp bejn xhienin loj guidxliuj guie achet zajc gudxoon guial güün bejn xmandad Dios. nUNi rënan gagbeedi na̱j guial ma caydop ree dxej ni zioꞌp ree loj guidxliuj guie par yaguieen ree xmandad Dios. Zeel bén ni ma baxhliaa ree gol been sirv Dios xt lod guneetzan lëjt ziꞌcgajc ree bén ni ad waxhliaat. gGPer bal rüjnl xgab guxhliaal, ad dolt na̱j guxhliaal. Ziangajc ree biinxdüb ni rën guxhliaa, ad dolt na̱j guxhliaa reem. Per rugojnan lëjt guial zienloj na̱j ni rzajc bén ruxhliaa, abiꞌ laan ad rëntan saquidi. Bén ni ma baxhliaa ad najt gusaꞌn lacheelaman. Guiáad bén ni ad waxhliaat ad rayalt güünman naguiejn guxhliaaman. oWZeel naladxan guial ziꞌc na̱j tarbajw ni caydüüd ree yan, zagdxeli na̱j guial ad zuxhliaatidi. Yan lëjt bén ad waxhliaat ree, dux Dad ree Jesucrist achet rëbaman por zian. Per naj zajc gunen lëjt consejw xhienaag güündi, abiꞌ da xgaban na̱j guial zaliladxidi ni ganin lojdi din guial raya Dios naj bacaabeeman naj cayünan mandad ni cayünan. zmZeel rnin lojdi compniar raliduladx ree Jesucrist, gol bayaꞌn ziꞌc najdi chi guzuloj bililadxidi Jesucrist. 9Lëjt ragbee guial ma gudijx Jesucrist zroꞌ por lëjt, yan ma najdi par Dios. Ad rayalt tiëbidi nabee ree bénguidxliuj lëjt con ree ni rusquiee. Bén ni na̱j ziꞌc bén nadoꞌ chi guzuloj bililadxaman Cristo ma najman ziꞌcgajc bén ni ad najt ziꞌc bén nadoꞌ par güünman sirv loj Cristo. Abiꞌ bén ni ad najt ziꞌc bén nadoꞌ chi guzuloj bililadxaman Cristo, dxel Cristo ma rniabee laaman. \1Bal najl ziꞌc bén nadoꞌ chi guzuloj bililadxil laaman, ad najtan ni chuꞌl xgab xhienaag güünl. Per bal zileꞌ ad zajctril ziꞌc bén nadoꞌ, mazri zagdxe barii loj ni najl ziꞌc bén nadoꞌ guin. LZeel gol bayaꞌn ziꞌc najdi chi guzuloj bililadxidi Jesucrist.  Din achet güünan bal yuꞌ bejn sen guin o ad yuꞌtaman sen guin, ni mazri lasajc na̱j guial güünman ziꞌc rniabee Dios. QBal tijb bejn chi guzuloj rliladxaman Jesucrist mal yuꞌman sen ni ru ree bén Israel, yayaꞌnraman zian. O bal id yuꞌman sen guin chi guzuloj bililadxaman Jesucrist, ad najt chuꞌman sen guin. 8 iNaj rni guial tijbgaj ree bén ni ma rliladx Jesucrist rayal guiban reeman loj guidxliuj guie ziꞌc ma bacaabee Dios laa reeman, yayaꞌn reeman ziꞌctzi na̱j reeman chi guzuloj rliladx reeman Jesucrist. Zianan na̱j ni cayën loj ree dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist güün reeman. 8 iDin béngunaa guin ad ragbeetaman bal güünman gan chililadx lacheelaman, o bal xinguiaaw guin ma rliladx dxel niꞌqui laax ad ragbeet bal güünx gan chililadx lacheelix.  !Per bal xinguiaaw o béngunaa ni ad rliladxt Jesucrist rënman yalaꞌ lacheelaman guial rliladx lacheelaman Jesucrist, yalaꞌri reeman. Bén rliladx ad zajct güünman naguiejn guibannë lacheelaman laaman din ad gurejdxt Dios dunuj ree par yabajn ree con wadijl. ; oDin xinguiaaw ni ad rliladxt Jesucrist, züjnleꞌ Dios laax guial rliladx lacheelix. Guiáad béngunaa ni ad rliladxt Jesucrist züjnleꞌ Dios laaman guial rliladx lacheelaman, zian güünleꞌ Dios xiꞌn reex. Din bal id na̱j zian, ad nayabt xiꞌn reex loj Dios ziꞌc tijb bén ni ad wayüjnt dol. $ A Ziangajc bal rliladx béngunaa guin abiꞌ lacheelaman ad rliladxt, abiꞌ bal par xinguiaaw guin achet güünan, dxel ziangajc ad rayalt yalaꞌ reeman. kO Yan, ni ganin ad ni guneet dux Dad ree Jesucristan, per naj rni lojdi: Bal yuꞌ xinguiaaw rliladx Jesucrist abiꞌ lacheelix ad rliladxt, abiꞌ bal par béngunaa guin achet güünan, dxel ad najt yalaꞌ lasaꞌ reex. #? Per bal tioꞌn lacheelaman ad rayalt guxhliaanëman xin ren, zagdxeli na̱j yachajg lasaꞌ reeman stijb. Ziangajc xinguiaaw ad najt yalaꞌ lacheelix. ! Guiáad ree bén ma baxhliaa, ad da diidxtanan ganin lojdi, xtiidx dux Dad ree Jesucristan guial ad zaroꞌnt béngunaa lacheelaman.  Per bal id zadaan reeman guial ad zuxhliaat reeman, dxel zagdxeli guxhliaa reeman luar gudëëd xcuerp reeman casti guial taan reeman. taPar ree bén xtijb në par ree béngunaa bizëjb, naj rni guial zagdxeli yayaꞌn reeman ziꞌc naj. 7gDa xgaban na̱j guial xi nix gra ree bejn gac ziꞌc naj, per tijb gaj bejn ma bazaladx Dios xquiarguiejnman guial xhienaag guibanman, bal guxhliaaman o bal id zuxhliaaman. _7Ad canitan lojdi guial najczi guxhliaa bejn, per ad ni maltan guial guxhliaadi. <qZeel xinguiaaw në béngunaa ad rayalt gudxoon xcuerpidi loj lacheelidi. Per bal ma bedi diidx con lacheelidi guial ad zugaalt lasaꞌdi tioꞌp choon dxej din cwedx guiniabidi Dios, zagdxen. Per chi ma gudëd ree dxej guin, gol bachajg lasaꞌdi stijb chitëë güün xindxab lëjt gan con ree xixgabidi. MDin chi ma baxhliaa tijb béngunaa ad laatraman rniabee xcuerp, xinguiaaw guin na̱j xin rniabee laan. Ziangajc chi ma baxhliaa xinguiaaw, ad rniabeetri xcuerpix, béngunaa guin ma rniabee laan. iKdin gudëë xinguiaaw guin gust lacheelix abiꞌ béngunaa guin gudëëzaman gust lacheelaman. ~Per chitëë güün bejn dol con stijb bejn, zagdxen guial tijb gaj xinguiaaw chuꞌ lacheel o tijb gaj béngunaa chuꞌ lacheel, } Yan, yadxiꞌn diidx xcwent ni gunabdiidxidi naj loj guiꞌch ni guxhaalidi lon. Naj rni zagdxe na̱j guial ad zuxhliaat bejn. 9|kDin par zian gudijx Jesucrist por dunuj ree chi gütaman loj crüjz. Zeel gol beennë xcuerpidi dxiin par güündi Dios bén zojbloj, din laaman na̱j bén rniabee lëjt.{5Din gol gogbee guial lëjt na̱j xyadoo xSprijt Dios bén ma baneeman lojdi, dxel zian ziꞌc ma nabandi con xSprijt Dios ad rniabeetri lëjt gajc. Uz#Gol gojp daꞌt cudad ad güündi ni dxuudx ree con bén ad najt lacheelidi. Xhietëëz dol ren ad ruxhiintan xcuerp bejn ziꞌc rxin xcuerpaman chi rüjnman ni dxuudx con bén ad najt lacheelaman. lyQPer bén ni ma na̱j tijbzi con dux Dad ree Jesucrist, najman tijbzi con laaman por xSprijt Dios. Ix ¿Nid ragbeedi ya guial chi runë bejn tijb bén ni ad najt lacheelaman, dxel ma najman tijbzi con bendxuudx guin? Lëjt ragbee guial loj xtiidx Dios rëb: “Grop reeman ma na̱j tijbzi.” xwiGol gogbee guial ma najdi tijbzi con Cristo, guial dux cuerp ree ma na̱j tibliaꞌ xcuerpaman. ¿Wen yacaꞌ ree xcuerp Cristo ya ni cayguieꞌch ree na̱j dux cuerp ree par yunëꞌ ree tijb béngunaa dxuudx? ¡Ad rayalt gac zian! lvQDxel ziꞌc basban Dios dux Dad ree Jesucrist, ziangajc yasbanman dunuj ree por xguialrniabeeman. =us Yuꞌ ree bejn rëb: “Guialraw na̱j par lën bejn, abiꞌ lën bejn na̱j par guialraw.” Walican, per gunidloj Dios grop ree ni guin. Per ad walitan guial xcuerp bejn na̱j par güünman ni dxuudx ree con bén ad najt lacheelaman. Din dux cuerp ree na̱j par Dios, abiꞌ laaman rniabee dux cuerp ree. -tS Walican zajc yaguieen ree ziꞌctzi rayën ree, per ad gratan na̱j zagdxe par güün bejn. Zajc günan ziꞌctzi rënan, per ad zatiëëbtan xhie nabee naj. sw Yuꞌdi gubajn zian guiaꞌxchej, per yan ma nayadi delant loj Dios, ma najdi par Dios, abiꞌ ma nayabidi ziꞌc tijb bén ni ad wayüjnt dol por xguialrniabee Dad Jesucrist në por xSprijt Dios bén ma nabannëdi. Dux cuerp ree na̱j par Dios ]r3 Në ree béngubaan, në ree bén rzëëbladx ni ruguiaatzi reeman, në ree benguꞌ con ree bén rnieeguijdx bejn, në ree bén raguiil xhienaag chiquied reeman xieen bejn, ad zut reeman loj xguialrniabee Dios. mqS ¿Id ragbeedi ya guial bén na̱j ree benmal ad zut reeman loj xguialrniabee Dios? Gol gogbee guial loj xguialrniabee Dios ad zut ree bén ni naban ree nadxuudx, në ree bén rën ree ni ad najt ree Dios, në ree bén zaꞌnë bén ad najt lacheel reeman, në ree xinguiaaw rüjn ziꞌc béngunaa në ree xin rën lasaꞌ xinguiaaw ziꞌc béngunaa. LpPer luar güündi zian, lëjtli cayüjn ree ni mal guin con ree xcompniaridi bén rliladx ree Jesucrist. Rtiaꞌdi xieen reeman abiꞌ rüjnnëdi laa reeman ni ad rayalt güünnëdi laa reeman. &oEAbiꞌ natun guial gudëëd xcompniaridi loj guxtis guial cadilidi, mejorli gol gudaan ni rüjnnë reeman lëjt. Mejorli tiëbidi cuan reeman xieendi. `n9Per lëjt luar güündi zian aal rudëëd lasaꞌdi loj ree bén ni ad rliladxt Dios. ymkCanin lëjt ni guin ree din yatu lojdi. ¿Wen nid yuꞌczi tijb lëjt zajc yabëëxnejz ni rzajc lasaꞌdi ya? lZeel ziꞌc chi xhie rzajcnë lasaꞌdi, ¿chexc zeel zëdi loj ree bén ad najt xbejn Cristo din yabëëxnejz reeman ni rzajquidi? .kU¿Id ragbeedi ya guial xt loj ree xianjl Dios yuꞌ dxej yayaꞌp ree guialrniabee? ¡Abiꞌ xt mazri zileꞌ yalëëxnejz ree ni cayzaꞌc ree loj guidxliuj guie! #j?¿Id rliladxidi ya guial yuꞌ dxej bén rliladx ree Jesucrist laa reeman na̱j bén güün xguialguxtis loj ree bénguidxliuj? Abiꞌ bal yuꞌ dxej güün xguialguxtis reeman loj bénguidxliuj, ¿chexquiza zeel ni ad nawëëgt ni rzajc ree xcompniaridi ad rajct rabëëxnejzidi? Ii Ziꞌc chi xhie rzajcnë tijb xcompniaridi bén rliladx Jesucrist, ¿chexc zeel rëjdi loj guxtis din yabëëxnejzaman ni rzajquidi luar chedi loj ree xcompniaridi bén rliladx ree Jesucrist? fhE Ad da cwenttan na̱j ganen por ree bén ni ad najt dux compniar ree loj ni raliduladx ree Jesucrist bal rajp reeman dol o ad rajpt reeman dol, Dios na̱j bén güün guialguxtis con laa reeman, per dux cwent ree na̱j guial yazuxnejz ree bén na̱j ree dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist. Zeel gol babëë bén cayüjn dol entr lojdi. g nfU Bén ni canin lëjt na̱j ree bén ni rëb na̱j ree xcompniaridi, bén rliladx ree Jesucrist abiꞌ naban reeman nadxuudx, o rzëëbladx reeman ni ruguiaatzi reeman, o rën reeman ni ren ree luar guiën reeman Dios, o rbëë reeman xtiidx bejn, o na̱j reeman benguꞌ, o béngubaan. Xcompniaridi bén naban ree zian niꞌquid rayalt gawnëdi laa reeman. e Ad canenëꞌtan lëjt zian por ree bén ad rliladxt Dios, bén naban ree nadxuudx o rzëëbladx reeman ni ruguiaaꞌtzi reeman o na̱j reeman gubaan o rën reeman ni ren luar guiën reeman Dios, din bal zianan dxel ryaadx yariidi loj guidxliuj guie. |dq Abiꞌ ziꞌc ma rnin lojdi loj stijb guiꞌch ni ma guxhalan lojdi, ad guchajguidi bén naban ree nadxuudx. QcAbiꞌ guial yabaa ree por zian na̱j guial yabajn ree guidib du luxdoo ree ziꞌc rayal, ziꞌc guiadxtil ni ad noꞌcht levadur, luar yabajn ree con ree ni mal në ree dol ziꞌc babajn ree yaloj. jbMZeel gol been naguiejn din gaquidi naya ziꞌc cob harin ni ad yuꞌt levadur guijc. Din ziꞌc bagüjt ree bejn tijb xiil lanij pascw din yaya xtol reeman, ziangajc dunuj ree por xguialgüjt Jesucrist ma naya ree loj Dios. eaCAd nixtan guial rlies xvalorgajquidi abiꞌ rtiëjbidi rajc lasaꞌ ree dol guin. Gol gogbee guial ziꞌc rüjn levadur cob par guiadxtil ziangajc con tijb bén güün dol ma zë gajcan zian con gra ree lasaꞌdi. (`Igol been bén guin tiblad, gol basaꞌnman loj xindxab din gagnaaman o sagdiajman por ni cayüjnman din gacaman perdon dxej ni guiꞌt dux Dad ree Jesucrist. 3__Ziꞌc guialrniabee ni banee Jesucrist naj, naj rni lëjt: “Gol bachajg lasaꞌdi.” Dxel gol gunaladx guial zaꞌn con lëjt abiꞌ por xguialrniabee Dad Jesucrist, ^9Majsi ad zaꞌtan con lëjt, per rünan xgab por lëjt ziꞌcgajc rulüü zaꞌn con lëjt, abiꞌ ma benchaawan xgab xhie rayal bén rüjn dol guin. o]WAbiꞌ lëjt rüjndi benroꞌ, luar rüjndi benroꞌ gol guyunaya gol babëë tëë bén guin lojdi. ,\ SMa bacagdiagan guial tijb lëjt bén rliladx ree Jesucrist nabannë xnarojpidi ziꞌc lacheelidi, niꞌquiza ree bén ad nünbeet Dios ad rüjnt lasaꞌ dol guin. [Yan, ¿conin rëndi günan chi guitixlon lëjt, gadilëꞌn lëjt ya o guiënan lëjt ganenëꞌn lëjt diidxzaꞌc?~ZuDin guial guiban ziꞌc rniabee Dios ad najtan diidxzi, rayal güün bejn ziꞌc rniabee Dios con xguialrniabeeman. YPer Dios gunee permis din diob guitixlon lëjt dxel gagbeen wali reeman ya naban reeman ziꞌc rniee reeman o rnieez reeman. yXkYuꞌ ree xcompniaridi naladx guial ad zitixlotran lëjt abiꞌ rlies xvalor reeman guial naban reeman zagdxe. W#Din par zian rxhialan Timoteo guitixlojman lëjt, bén rënan ziꞌc da xiꞌnan laaman diidxli rliladxaman Jesucrist. Laaman gusaaladx lëjt xhienaag nabanan guial rliladxan Jesucrist, din ziꞌc nabanan na̱j ni cusidan bén rliladx ree Jesucrist gra lod ran. :VoZeel rniaaban lojdi din guibandi ziꞌc nabanan. :UmDin majsi gapidi ziꞌc chii mil ree bén gusiid lëjt, per najzi na̱j ziꞌc tijb Dad par lëjt. Din por naj guzuloj rliladxidi Jesucrist chi basidan lëjt xtiidxzaꞌcaman. TAd cucatan guiꞌch guie par gusaꞌnxtun lëjt, cucan laan din gunen lëjt consejw ziꞌcgajc da xiꞌn reen guial rënan lëjt. :Sm Abiꞌ chi rnieeguijdx reeman dunujn, raneezaꞌcnëꞌn laa reeman. Xt yan nayajcan ziꞌc tijb guix par bénguidxliuj, nayajcan ziꞌc tijb ni ad rüjnt sirv par laa reeman. Lëjt naladxidi achet ryaadxidi, guial ma bayaaloj rigniaꞌdi abiꞌ ad ryaadxtridi dunujn. Abiꞌ naladxidi najdi ziꞌc ree rey. ¡Per xinix niajquidi rey din nanabeen con lëjt! bM=Din niꞌqui tijb bejn ad lasajct mazri loj stijb bejn. ¿O xhie rajpidi ni ad baneet Dios lojdi? Abiꞌ bal por laaman rajpidi ni rajpidi, ¿chexc zeel rlies xvalorgajquidi ziꞌc rulüü ad por Diost rajpidi laan? zLmCompniar raliduladx ree Jesucrist, gra ree ni canin lëjt wen par lëjtan. Abiꞌ Apolos con naj nayajcan tijb ejempl par lëjt, din por dunujn gusiididi ad tëdlaj guiliesidi xvalor bejn chitëë por zian gusaꞌndi trajs stijb bejn. >KuZeel ad rayalt yadxa lojdi chu cayüjn zagdxe o chu ad cayüjnt zagdxe, gol basaꞌn ree ni guin par dxej ni guiꞌt Dad Jesucrist. Laaman gusguien conin na̱j diidxli, o bal wali ree baguieen ree xmandadaman guidib du luxdoo ree, dxej guin yayagbee ree xhie diidxzaꞌc guiniee Dios por tijb gaj dunuj ree. 2J]Din majsi bal naladxan guial achet ni mal wayünan per ad por ziant ma ganin guial achet da faltan niz loj Dios, tijbzi dux Dad ree Jesucrist ragbee xhienaag cayünan. IZeel ad rutan xgab bal xhienaag ruguiaadi naj o bal xhienaag ruguiaa ree guxtis naj, din niꞌqui naj ad zajct ganin xhienaag najn. vHePer lëjt ragbee guial tijb mojs na̱j par güünman gra ni rayal güünman din gap reeman laaman confianz. G Gol baguiaa dunujn ziꞌctzi xmojs Cristo par yasiidan bejn ree xhienaag na̱j xixgab Dios, xgab ni naguieꞌch par bejn. RFAbiꞌ lëjt ma najdi xbejn Cristo abiꞌ Cristo na̱j Xiꞌn Dios.E1Ma nulendi dunujn, na̱j Pab, Apolos në Bëd. Xieendi na̱j guidxliuj, guialnaban, guialgüjt, ni yuꞌ, në ni qui chuꞌri, xieendi na̱j gra. vDeZeel ad rayalt chu guilies xvalor gajc guial najman xbejn tijb bejn o stijb bejn. Din xieendi ma na̱j gra. nCURëb tëë loj xtiidxaman: “Dios ragbeechaaw guial xixgab ree bén rajc daꞌt achet lasajcan.” jBMDin delant loj Dios achet lasajc guialrajc bénguidxliuj, tib lajt loj xtiidxaman rëb: “Ad rudëët Dios mod grii zagdxe ni na̱j xixgab ree bén naladx guial dád nasin reeman par güün reeman tijb ni ad najt xnejz.” %ACAd gusquiee lëjt gajc. Bal yuꞌ tijbidi naladx guial rajc daꞌtidi guial loj ree bejn, zagdxeli gol been naya din gaquidi diidxli bénrajc daꞌt. /@WAbiꞌ bal chu bén guitieꞌchdojn bén rliladx ree Jesucrist, zunidloj Dios laaman guial ruseꞌnman xyadoo nagleꞌman ni canin na̱j lëjt guial najdi xbejnman. i?KZeel gol gogbee guial lëjt na̱j ziꞌc tijb xyadoo Dios guial nabandi con xSprijt Dios. >'Per bal cheꞌc ni beenman, sacaman ziꞌc tijb bén ni reꞌc lidx abiꞌ penz rliaaman loj bajl, din zajcaman perdon per gusëëbaman gra. =Abiꞌ bal rüjn sirv ni beenman ziꞌc tijb bén ni ruzoob tijb yu ni ad reꞌct, zacaꞌman ni rayalaman por ni beenman. H<  Per chi guidxin dxej ni güün Dios xguialguxtisaman, dxel guiguien xhienaag na̱j xchiin reeman. Din dxej guin gac ziꞌc chi rajc prueb xhienin loj guij din guiguien xchiin tijb gaj bejn. x;i Abiꞌ ree bén ni cayguieꞌch ree na̱j ree bén ni cusnuu cales yu loj cimiant ni cayguieꞌch ree na̱j guialrliladx Jesucrist, bal cayüjn reeman laan con or o con plajt o con ree guiaj zagdxe o con yag o con biqui o con balagyaꞌ. h:I din achut zajc guchaa cimiant ni ma benan, abiꞌ cimiant guin na̱j guial rliladx Jesucrist. J9  Abiꞌ naj guial catiechan xtiidxaman najn ziꞌc tijb albanil bén ni rajp daꞌt cudad din grii xchiinman zagdxe guial bacaabeeman naj günan xcimiant yu guin. Abiꞌ ree bén ni cusnuu culüü xtiidx Dios, laa reeman na̱j ziꞌc bén cusnuu cayüjn yu guin. Per rayal gap reeman cudad xhienaag cales reeman yu guin, 88i Zeel naj con Apolos nayajcan compniar cayguieenan xmandad Dios. Yaguieꞌch ree lëjt na̱j xguiniaa Dios lod cayguieenan dxiin o lëjt na̱j ziꞌc tijb yu ni cayüjn Dios. 37_Yan ziangajc naj con Apolos tijbzi mandad cayguieenan, rayagbeen guial zunee Dios dunujn ni rayalan bal xhienaag yaguieenan mandad ni baneeman yaguieen tijb gaj dunujn. 6Abiꞌ ziꞌc bén rxübin ziꞌc bén caguiil mandadzi cayüjn reeman, Diosan na̱j bén ni rusniꞌs ni rxübin reeman. ,5QYaguieꞌch ree guial naj na̱j ziꞌc bén rxübin abiꞌ Apolos na̱j bén rguiil, per por Dios cayagbeedi mazri xtiidxaman ziꞌc rusniꞌsaman tijb cwaandoo. Y4+Per naj rni lëjt: ¿Chu na̱j Pab o chu na̱j Apolos? Gol gogbee guial nayajczan tioꞌp ree bén cayüjn sirv loj Dios persi bileꞌ bililadxidi tijb gajc dunujn cayguieen dxiin ni banee Dios dunujn. *3MDin chi rëbidi: “Naj na̱j xbejn Pab”, o chi rëbidi ya: “Naj na̱j xbejn Apolos”, zian rguien guial sta cayüjndi ziꞌcgajc chutëëz bénguidxliuj. :2mDin sta nabandi ziꞌc naban gra ree bénguidxliuj. Nadëdloj lasaꞌdi rdil tëëdi, zian rguien guial sta nabandi ziꞌc gra ree bénguidxliuj bén ad zinalt ree xnejz Dios. 1Diidx ad nawëëgt ree gunenëꞌn lëjt ziꞌc rudëë bejn lejch loj tijb xindobëz guial xo gawix ni raw bengol, zian gunenëꞌn lëjt diidx ad nawëëgt ree. Abiꞌ niꞌqui yan ad zileꞌt ganenëꞌn lëjt ziꞌc ree bén ma rigniaꞌ mazri xtiidx Dios. o0 YCompniar raliduladx ree Jesucrist, chi guzun con lëjt ad gunenëꞌtan lëjt ziꞌc ree bén ma nabannë xSprijt Dios, gunenëꞌn lëjt ziꞌc ree bén ad nabannët xSprijt Dios, ziꞌc ree bén qui guzulojri rliladx Jesucrist. (/ILoj xtiidx Dios rëb: “¿Chu ma bigniaꞌ xixgab Dios? ¿Chu zajc gulüü Dios ni güünman?” Per dunuj ree, na̱j dux xgab ree ziꞌc xixgab Cristo.J. Per bén ma nabannë xSprijt Dios por Sprijt guin rigniaꞌman ni na̱j xcwent Dios, abiꞌ niꞌqui tijb ree bén ad nabannët xSprijt Dios ad rigniaꞌt chexc zeel rigniaꞌman ni guin ree. -Per bén ad nabannët xSprijt Dios ad rliladxtaman ni zëëd ree por Dios ni rulüü xSprijt Dios dunuj ree, din par laaman najn tijb ni ad rüjnt sirv. Zeel ad zajct chigniaꞌman xcwent Dios din con xSprijtzi Dios zajc chigniaꞌ bejn ni rën guiëban. :,m Abiꞌ laa reen na̱j ni caylüün bejn ree, per ad por dux quiarguiejntan, xSprijt Dios culüü dunujn xhienaag yanen. Zian ralüün xcwent Dios bén ma nabannë xSprijtaman. ~+u Abiꞌ dunuj ree guial ma zunaal ree xnejz Dios, ad nabajnt ree con tijb sprijt ni zëëd loj guidxliuj guie, ma nabajn ree con Sprijt zëëd loj Dios, din por xSprijt Dios yayagbee ree gra ni ma bazaladx Dios duloj ree guial najman benzaꞌc. **M Achut ragbee xhie xgab cayüjn tijb bejn. Xsprijtsaman ragbee xhie xgab cayüjnman. Ziangajc xSprijt Dios tijbzi laaman ragbee xhienaag na̱j xixgab Dios. +)O Per dunuj ree ma balüü Diosan duloj ree por xSprijtaman bén naban con dunuj ree, din xSprijt Dios gran ragbeeman, xt ni mazri naguieꞌch ni zëëd por Dios. 4(a Per loj xtiidx Dios rëb:Achut waguiaa, achu tëët waguiejn
abiꞌ niꞌquid wayüjnt bénguidxliuj xgab
por ni naguꞌchaaw Dios par ree bén rën laaman. 5'cLaan na̱j tijb ni ad gogbeet ree bén rniabee loj guidxliuj guie, din bal niagbee reeman dxel ad nucaat reeman dux Dad ree Jesucrist loj crüjz, bén caꞌ guialrniabee. $&ARalüün laa reeman por guialrajc ni zëëd por Dios, din yanee ree ziꞌc na̱j xixgab Dios, xgab ni goc ni naguieꞌch par ree bénguidxliuj, abiꞌ xgab guin na̱j guial chililadx reeman Jesucrist, diizd chi gad guidxliuj gacchaaw been Dios xgab guin din gac yayal ree xanyabaa. h%IMajsi chi ralüün bén ni ma rajc ree mazri xtiidx Dios, ralüün laa reeman por guialrajc. Per ad por guialrajct ni yuꞌ loj guidxliuj guie, lasaꞌ guialrajc ni rajp ree bén rniabee, guialrajc ni yuꞌ dxej nit. $1Din guiguien guial ni rliladxidi Jesucrist zëëdan por xguialrniabee Dios ad por xguialrajct bénguidxliuj. Por xSprijt Dios nünbee bejn laaman X#)Në chi gunenëꞌn lëjt, chi gunen xtiidx Dios lojdi, ad gunenëꞌtan lëjt con ree diidx ni günan lëjt gan por da diidxan, benan gan rliladxidi Jesucrist por xyudar xSprijt Dios në xguialrniabeeman. j"MAbiꞌ chi wan ladxidi ziꞌc tijb bén ni ad yuꞌt gojl, rnijczan guial rdxeban bialan lojdi. q![Laꞌtgaj guzun con lëjt ad gunetan diidx ren ree lojdi, tijbzi xcwent Jesucrist bén cwa loj crüjz. <  sCompniar raliduladx ree Jesucrist lëjt ragbee guial chi wan ladxidi, chi gunen xtiidx Dios lojdi, ad gunetan lojdi con ree diidx nabee o con ree diidx nawëëg par chigniaꞌdi. , SZianan din gac ziꞌc rëb loj xtiidx Dios lod rëb: “Bal yuꞌ bén rën guilies xvalor gajc, luar güündi zian gol gules xvalor dux Dad ree Jesucrist.”y mYan por Dios ma najdi tijbzi con Jesucrist, dxel por laaman rtiaꞌdi xguialrajc Dios. Abiꞌ guial raliduladx ree Jesucrist ad zayaltri ree casti, por laaman ma naya ree, nayajc tëë ree par laaman abiꞌ ma rayaꞌp ree perdon loj Dios. @ }Zianan zeel achut zajc güün benroꞌ delant loj Dios. p [Dios gule ree bén ni naladx ree bejn guial achet sirv laa reeman, bén ni naladx ree bejn guial achet lasajc reeman, bén ni achut na̱j loj guidxliuj guie din chiquiedaman xguialdxal ree bén na̱j ree chunin loj guidxliuj guie. H  Abiꞌ Dios gulej ree bén ni naladx ree bejn ad rajczaꞌct din yayaꞌnxtu ree bén rajc daꞌt, gulej tëëman bén ad caꞌt ree guialrniabee din yayaꞌnxtu ree bén caꞌ guialrniabee. 9 mGol gogbee compniar raliduladx ree Jesucrist guial taꞌnzi ree bén rliladx laaman na̱j bén rigniaꞌ ziꞌc naladx ree bénguidxliuj, taꞌnzi ree bén rliladx laaman rajp guialrniabee loj guidxliuj guie, abiꞌ taꞌnzi ree bén rliladx laaman na̱j ree bén za loj ree famil ni na̱j bén zojbloj. U %Din ni rulüü achet lasajc guial ni rüjn Dios, laan na̱j ni mazri lasajc loj xguialrajc bénguidxliuj. Abiꞌ xt ni bigra xguialrniabee Dios laan na̱j ni mazri lasajc loj xguialrniabee bénguidxliuj. " ?Per par ree bén ma bacaabee Dios, ziꞌc ree bén Israel ziꞌc ree bén ad najt bén Israel, por Cristo rguien xguialrniabee Dios në xquiarguiejnman. C Per dunujn ni caylüün bejn ree na̱j par xhie güjt Cristo loj crüjz, abiꞌ ree bén Israel rdxeꞌch reeman, guiáad par ree bén ad najt bén Israel achet sirv rüjn ni caylüün. ? yDin bén Israel ree rën reeman guguiaa reeman milagr din chililadx reeman, abiꞌ ree bén ad najt bén Israel rën reeman guien reeman ni mazri nawëëg din chililadx reeman. M Abiꞌ por xquiarguiejn Dios ragbeechaawaman guial ad zayünbeet bénguidxliuj laaman por xquiarguiejn reeman, zeel beenman xgab yabëëman bejn loj casti por xtiidxaman ni caylüün bejn ree. Abiꞌ ree bén yarii loj casti guin laa reeman na̱j bén rliladx laaman, majsi par ree ben ren achet lasajc ni canin por Cristo. ] 5Yan, ¿con ree bén rëb guial rajc daꞌt reeman? ¿Con ree mextr rajc ley? ¿Con ree bén rëb guial rajc daꞌt reeman xcwent ree ni yuꞌ loj guidxliuj? Par Dios achet lasajc xquiarguiejn bénguidxliuj. = uAbiꞌ loj xtiidx Dios rëb:Gunijtan xquiarguiejn ree bén ni rëb guial rajc daꞌt reeman,
abiꞌ guscajyan xquiarguiejn ree bén ni rëb guial rigniaꞌ daꞌt reeman.  {Gra ni raguieꞌch ree guial por xhie güjt Cristo loj crüjz, achet lasajcan par ree bén zë loj nejz mal. Per par dunuj ree guial ma rayaꞌp ree perdon, dád lasajc xguialgüjtaman din zian rayagbee ree xhienaag na̱j xguialrniabee Dios.  3Din ad guxhaalt Cristo naj par gurobnijsan bejn ree, guxhaalaman naj par gatieꞌchan diidx xhienaag gap bejn perdon loj Dios. Ad cane tëëtan con diidx ni yadxaloj ree bejn naj luar cuꞌguijc reeman par xhie güjt Cristo loj crüjz. Xguialrniabee Dios në xquiarguiejnman Y -Barobnijs tëën xfamil Estéfanas, per ad rusaaladxtran chu mazri barobnijsan. F Chitëë guiëbidi guial gurobnijsidi par gaquidi da bejnan. T #Quixtëë Dios chi wan ladxidi achut mazri barobnijsan, Crispozi në Gayo.   Per naj rni lojdi guial Cristo tijbzi najman, din ad najt güt loj crüjz por lëjt, ad gurobnijs tëëtidi par gaquidi da bejnan. v  g Guial garent garen rëb ree bejn, yuꞌ reeman rëb: “Naj na̱j xbejn Pab”, yuꞌ tëë reeman rëb: “Naj na̱j xbejn Apolos”, yuꞌ reeman rëb: “Naj na̱j xbejn Bëd”, yuꞌ tëë reeman rëb: “Naj na̱j xbejn Cristo.”   Rnin lojdi zian compniar raliduladx ree Jesucrist, din ma gogbeen guial yuꞌ wadijl entr lëjt, zian bagojn ree xfamil Cloé naj. $  C Compniar raliduladx ree Jesucrist, rniaaban lojdi por Jesucrist din guidxag cwedi, ad gaquidi tioꞌp lalaꞌ, tijbzi gol gojc, tijbzi xgab gol been. 2  _ Din Dios diidxli rüjn xtiidxaman cumplid, abiꞌ laaman na̱j bén gule lëjt din gaquidi tijbzi con dux Dad ree Jesucrist. Ad rayalt laꞌ lasaꞌ ree xbejn Jesucrist % EAbiꞌ Dios gagnë lëjt din sudxiꞌchidi guidiblagaa loj ni rliladxidi laaman, chitëë xhie xtolidi chuꞌ dxej ni guiꞌt dux Dad ree Jesucrist zatijb. a =Abiꞌ zianczi rajpidi xyudar Dios laꞌtgaj rbëzidi dxej ni guiꞌt Jesucrist zatijb. k QZian rguien guial diidxli na̱j ni ma biguiejndi por Cristo diizd chi guzuloj bililadxidi laaman.  Në guial najdi tijbzi con Jesucrist dád ma gognë Dios lëjt, baneeman lëjt quiarguiejn din guinieedi chigniaꞌ tëedi xtiidxaman. v gGra dxejczi rudëdan quixtëë loj Dios por lëjt ziꞌc ma gognëman lëjt guial rliladxidi Jesucrist.  Dux Dad ree Dios në Dad Jesucrist güünleꞌ lëjt, yabeꞌcdxe tëë reeman luxdoodi. Rudëëd Pab quixtëë loj Dios 3 aCaxhalan guiꞌch guie par lëjt najdi bén rliladx xtiidx Dios luguiedx Corinto, lëjt guial ma nayadi delant loj Dios por Jesucrist, abiꞌ ma bacaabee Dios lëjt gaquidi xbejnman bacaabee tëëman gra ree bén gra lad bén rliladx ree Jesucrist, bén na̱j Dad par dunuj ree në par laa reeman. { sNaj Pab, Dios bacaabee naj gacan tijb xi apóstol Jesucrist. Zaꞌ Sóstenes guie con naj, bén rliladx Jesucrist. F~Z}|{{1zyyxxtwwEv`uuIttrq[poo!n}mmkjihvgfee#dOcxc1b|b a`` _^^]\\[ZlYYXWW#VUUhTTSRQPPBO}NN#MM LKJJIIPHHGTFFFEDXCCaBB%@?>=<;;>::3988Q7s6695V44b33q220%/m.-g-,d++**T))I(('Q&&N%#u""!n  6{sHv&Yl J  nFT3Zian gagbeeman xhienaag nabanman dxel guzuxibaman cwedx guiniabaman Dios, abiꞌ guiëbaman guial diidxli zaꞌ Dios con lëjt. Gol been gra xnejz AS{Per bal chuꞌ bén qui bililadxri o bén ad waliladxt abiꞌ caneedi xtiidx Dios, dxel chi guiguiejnman ni caneedi, gagbeeman xhie dol cayüjn reeman, laagajcaman gagbee chu najman. #R?Per niꞌqui zian chi radxaag lasaꞌdi par gucaagdiajguidi xtiidx Dios, abiꞌ bal suloj guiniee tijb gajdi gadxagayaa diidx ni achut rigniaꞌ abiꞌ chuꞌ ree bén qui bililadxri xtiidx Dios o bén ad waliladxt ree xtiidxaman, ¿wen id zanaladx reeman ya guial guijquidi rajc? uQcZeel guial rniee zienloj diidx, najn tijb sen par ree bén ad rliladxt xtiidx Dios din chililadx reeman. Per guial rulüü bejn ree ni rën Dios gagbee reeman, laan na̱j ni güün sirv par ree bén ma rliladx ad par bén ad rliladxt. TP!Loj xtiidx Dios rëb: “Gaxhalan bén rniee ree diidx ren, bén ad najt ree bén niz guie din guinieenë reeman bén guie ree. Per niꞌqui zian ad zuzoobt reeman da diidxan, rëb dux Dad ree Dios.” FOCompniar raliduladx ree Jesucrist, ad bal rüjnridi xgab ziꞌc xindobëz. Gol gojc ziꞌc xindobëz per guial ad züjntidi ni mal, per par güündi xgab gol been xgab ziꞌc bengol. ^N5Per majsi zian chi zaꞌn lod radoꞌp ree dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist par ganenëꞌn laa reeman, par na̱j mejorli na̱j ganenëꞌn laa reeman con gaay diidx per diidx ni chigniaꞌ reeman në ni güün laa reeman sirv din gulüü reeman ben ren ree luar ganenëꞌn laa reeman con chiimil diidx ni ad rigniaꞌt reeman. HM Quixtëë Dios naj mazri rajc zien loj diidx guial loj gradi. 7LgMajsi nix daꞌt badëëdil quixtëë loj Dios, per achetczi yudar beenl bén zaꞌ con lüj par gagbeeman xhienaag chinalaman xnejz Dios guial ad bigniaꞌtaman ni rëbil. eKCDin bal rnieel diidx zagdxe ree loj Dios con diidx ni ad rigniaꞌt niꞌqui lüj. Dxel bén zaꞌ con lüj, ad zajct guiëbaman “Amén” chi ma gulox badëëdil quixtëë loj Dios guial ad rigniaꞌtaman ni rnieel. [J/Zeel ni rayal günan na̱j, gabedx ganaaban loj Dios con da sprijtan abiꞌ gagbeen xhie rën guiëb ni canen. Ziangajc chi rolan cant ree par Dios rayal gagbeen chigniaꞌ tëën xhie rën guiëb ni cayolan. (IIDin ziꞌc naj bal gabedx ganaaban Dios con tijb diidx ni ad rigniaꞌtan dxel tijbzi da sprijtan ragbee ni canen, per naj niꞌquid ragbeetan xhienin canen. )HK Zeel bén ni rniee tijb diidx ni ad rigniaꞌt gra ree bejn, rayal guiniabaman loj Dios din gagnëman laaman din gac gusigniaꞌman bejn ree ni rëbaman. eGC Zeel ziꞌc rëndi gapidi quiarguiejn por xyudar xSprijt Dios par güündi xhietëëz ni na̱j xchiin Dios, gol gunab loj Dios din yazaladxaman quiarguiejn lojdi din gac güündi ni rüjn sirv par gra ree xbejn Cristo. F  Per bal chu guinieenë naj con tijb diidx ni ad rigniaꞌtan dxel benzit najman par naj abiꞌ za naj benzit najn par laaman. zEm Lëjt ragbee guial zienloj diidx yuꞌ loj guidxliuj guie, per graczan yuꞌ ni rëban par bén rigniaꞌ laan. 3D_ Yan ziangajc bal guinieenëdi bejn ree con tijb diidx ni ad rigniaꞌt reeman, ¡xhieza naag chigniaꞌ reeman ni rëbidi! Xliaꞌzi caneedi achut rigniaꞌ ni rnieedi. 5CcZiangajc bal id zucwejdx reeman zagdxe trompejt loj wadijl, ¿xhieza naag chigniaꞌ reeman guial ma rayal suchaaw reeman par til reeman con ree bén rayal tilnë reeman? B-Ziꞌc tijb ni rucwejdx reeman, ziꞌc tijb bidxa o tijb arp bal id zucwejdx bejn laan zagdxe ad zigniaꞌt ree bejn xhienin cucwejdxaman. +AODin ziꞌc naj bal guitixlon lëjt compniar raliduladx ree Jesucrist, abiꞌ ganen lojdi tijb diidx ni ad zigniaꞌtidi, ¿xhieza sirv güünan lëjt bal id canin lojdi zagdxe ni balüü Dios naj o ni ragbeen o bal id canen xtiidx Dios lojdi zagdxe o xhietëëz zatijb ni rayal gusiididi? L@Bal zianclaa gradi niajc niniee zienloj ree diidx, per mejorlan bal zajc gulüüdi bejn ree xtiidx Dios. Din mazri lasajc guial guiniee bejn xtiidx Dios guial loj guial guinieeman zienloj ree diidx, o bajtëë bal zileꞌ guiëbaman loj ree bejn xhie rën guiëb ni rnieeman din güün sirv ni rnieeman gra ree bejn. N?Abiꞌ bén rniee tijb diidx ni ad rigniaꞌt gra ree bejn, par tijbzi laaman na̱j ni caneeman, per bén rniee xtiidx Dios cayüjnman yudar gra ree xbejn Dios din gusnuu chinal reeman xnejzaman. *>MPer tijb bén rulüü xtiidx Dios bejn ree cayüjnman yudar xhienaag chinal bejn xtiidx Dios, cudëëdaman consejw loj ree bejn raguꞌ tëëman luxdoo reeman. z=mBén rniee tijb diidx ni ad rigniaꞌt gra bejn, güünman cwent guial achut caneenëman. Tijbzi Dios caneenëman guial achut rigniaꞌ xtiidxaman, tijbzi laaman ragbee ni caneeman per bejn ree ad ragbeet reeman ni rën guiëb ni caneeman. W< )Gol been naguiejn gol guyën ree bejn, gol gurejdx gunab tëë Dios din guneeman xquiarguiejndi din güündi xmandadaman, per mazri rüjn naguiejn gapidi quiarguiejn par gudëëdi xtiidx Dios loj ree bejn. I;  Choon na̱j ree ni ad yuꞌt dxej lox, guialrliladx Dios, guialrbëz ni gunee Dios, në guial rën Dios dunuj ree. Per loj guiyon ree ni guin mazri lasajc guial rën Dios dunuj ree.:1 Ziangajc yan ad rayigniaꞌt ree gra ziꞌcgajc chi ad rguient zagdxe loj tijb guiaawajn, per chi guidxin dxej yadxin ree lod zojb Dios dxel yayigniaꞌ ree gra. Yan yuꞌzi ni rigniaꞌn per chi guidxin dxej guidxinan lod zojb Dios dxel günbeen gra ziꞌc nünbeeman naj. 39_ Chi gocan xindoo gunen ziꞌc xindoo, benan xgab ziꞌc xindoo, goꞌpan xquiarguiejn xindoo. Per chi bidxin dxej gojcan bengol basaꞌnan gra guial xindoo tiblad. ^85 Per chi guidxin dxej yayigniaꞌ ree gran, dxel achetri lasajc ni rayagbee ree yan. #7? Din yan bal rayigniaꞌ ree, tibdaꞌnzi na̱j ni rayigniaꞌ ree abiꞌ bal radëëd ree xtiidx Dios loj ree bejn, tibdaꞌnzi rayagbee ree xcwentaman. 76g Guial rën lasaꞌ ad yuꞌt dxej loxan, per guialrajc yuꞌ dxej loxan, ad zu tëëtri bén ni rudëëd ree xtiidx Dios loj ree bejn niꞌqui ree bén rniee zienloj diidx. W5' Guial rën lasaꞌ na̱j güün bejn perdon lasaꞌman ni güünnëtzi reeman laaman, abiꞌ chililadx lasaꞌman, ad zadxag tëëtaman cwëzaman ni cabëzaman, taan tëëman ni rüjnnëtzi reeman laaman. n4U ad rayalt yabaa bejn por ni mal ni cayüjn bejn o ni cazajcaman, rayal yabaaman chi zë bejn xnejz. 3 Guial rën lasaꞌ na̱j gap respejt lasaꞌ bejn, ad gac bejn naxhien, ad yalenyaꞌman, ad chuꞌxyajn tëë lasaꞌ bejn, >2u Guial rën lasaꞌ na̱j gap pacens lasaꞌ bejn, gac bejn benzaꞌc con lasaꞌman, ad zadëdlojt lasaꞌ bejn, ad züjnt bejn nabë, ad züjnt bejn benroꞌ loj lasaꞌman. -1S Ziangajc majsi gaguiꞌsan gra ni raꞌpan loj ree bén ni ryaadx laan abiꞌ yayü da cuerpan din cheꞌcan, per bal id rënan bejn ree achet lasajc ni cayünan. %0C O bal nayalan nudëdan xtiidx Dios loj ree bejn, o niaꞌpan quiarguiejn par niagbeen gra ni zëëd por Dios ni gad gagbee bejn, o niaꞌpan zienloj guialrigniaꞌ o niaꞌpan tijb guialrliladx Dios ni xt zileꞌ guchan xliajt ree guiaꞌ, per bal id rënan bejn ree achet lasajcan. A/ } Din bal rajc rnien zienloj diidx ni rniee bénguidxliuj në xtiidx ree anjl yuꞌ xanyabaa, per bal id rënan bejn najzan ziꞌc tijb guiib rzijdx o ziꞌc tijb plati ni yuꞌ chaꞌ. . Per gol been naguiejn din gunee Dios lëjt quiarguiejn zagdxe ree, abiꞌ naj ganin lëjt conin na̱j nejz mazri zagdxe chinalidi.&-E ad gra tëët ree bejn zajc yayüjn ree bénragxuu, abiꞌ ad grat bejn zajc guiniee zienloj diidx ad gra tëët bejn zajc yayüjn tijb diidx zatijb diidx. D, Ad grat ree bejn na̱j apóstoles ad gra tëët ree bejn zajc gudëëd xtiidx Dios loj ree bejn, ad grat ree bejn zajc gulüü xtiidx Dios bejn ree. Ad grat ree bejn zajc güün milagr, )+K Abiꞌ entr gra dux compniar ree bén rliladx Jesucrist. Dios yaloj bacaabeeman bén na̱j ree xi apóstoles Jesús, ni barojp bacaabeeman bén gudëëd ree xtiidxaman loj ree bejn, bayon bacaabeeman bén gulüü ree xtiidxaman bejn ree, dxel bacaabeeman bén gap ree guialrniabee par yayüjn reeman bénragxuu ree. Bacaabee tëëman bén güün ree gadxagayaa milagr. Bacaabee tëëman bén ni güün ree yudar bejn ree. Bacaabee tëëman bén ni nabee ree loj ree bén rliladx xtiidxaman abiꞌ bacaabeeman bén ni rniee ree zien ree diidx. (*I Yan ziangajc guial nayajc ree tijbzi con Cristo dugra ree nayajc ree ziꞌc tijbzi cuerp par laaman, tijb gaj dunuj ree nayajc ree tibliaꞌ cuerp guin. )  Chi rdoob tiblajt xcuerp bejn guidib xcuerp bejn rdoob, abiꞌ bal nix yuꞌ tiblajt xcuerp bejn guidib xcuerp bejn yuꞌ nix. s(_ din chitëë yaguieen ree xgab guial yuꞌ lod ad rüjnt sirv, guidib dux cuerp ree rüjn yudar lasaꞌ. E' Ad zroꞌt radxuꞌ ree xgab por ree luar ni rguien, mazri rayaꞌp ree cudad luar naguieꞌch ree zeel radojt ree xhienin din guiguien zagdxe dux cuerp ree. Zianan been Dios xcuerp bejn O& Abiꞌ ree luar lod ad rguient zagdxe, raguieen ree naguiejn din guiguien reen zagdxe. Guiáad ree luar naguieꞌch, mazri rayaꞌp ree cudad luar guin ree rataꞌcw reen din guiguien reen zagdxe. Y%+ Din luar lod rulüü ad rüjnzaꞌct sirv, laa reen na̱j ni mazri rüjn sirv. $5 Ad zajct guiëb guiaaloj bejn loj yaaman: “Ad ryaadxtan lüj.” Ad zajct tëët guiëb guijc bejn loj guiaꞌman: “Ad ryaadxtan lëjt.” f#E Per ziꞌc ma rnin lëjt majsi zien laꞌ na̱j xcuerp tijb bejn per tijbzi na̱j guidiban. E" Din bal niajc xcuerp bejn tiblojzi, dxel ad najtran cuerp. w!g Per Dios ma ragbeeman banguin rayal guzoobaman tibliaꞌgaj ni na̱j xcuerp bejn din gacaman ziꞌc rënman.  1 Din bal guidib xcuerp bejn niajc guiaalojman, ¿xhieza naag niguiejnman?, o bal guidib xcuerp bejn niajc guidiajgaman, ¿xhieza naag niuxiꞌman? *M Ziangajc majsi guiëb guidiajg bejn: “Ad najtan tibliaꞌ xcuerp bejn din ad najtan guiaalojman”, ad por ziant ad najtri guidiajgaman tibliaꞌ xcuerpaman. + Yan bal guiëb guiaꞌ bejn: “Ad najtan tibliaꞌ xcuerp bejn din ad najtan yaa bejn.” Per ad por ziant ad najt guiaꞌ bejn tibliaꞌman. c? Lëjt ragbee guial ad tibliaꞌtzi na̱j xcuerp bejn, zien laꞌ na̱j xcuerp bejn. >u Din dugra ree barobnijs por tijbzi xSprijt Dios par yayajc ree tijbzi con gra ree dux compniar ree majsi nayajc ree bén Israel o ad nayajct ree bén Israel, bal nayajc ree ziꞌc bén nadoꞌ o ad nayajct ree ziꞌc bén nadoꞌ, per tijbzi ma nayajc ree din dugra ree tiblojzi nabajn ree con xSprijt Dios. @y Din ziꞌc dux cuerp ree majsi zien laꞌ najn, per tijbzi nayajc ree. Ziangajc dunuj ree guial raliduladx ree Jesucrist majsi zien nayajc ree per tijbzi nayajc ree con laaman. 4a Per por xyudar gajc xSprijt Dios rüjn bejn ni guin ree, laaman ma ragbee conin rudëëman güün tijb gaj bejn ni naladxaman na̱j zagdxe. Tijbzi cuerp nayajc dugra ree _7 Yuꞌ tëë ree bén ma cwaꞌ guialrniabee par güün reeman gadxagayaa ree milagr. Yuꞌ ree bén ma caꞌ quiarguiejn par gudëëd reeman xtiidx Dios loj ree bejn. Yuꞌ tëë ree bén ma cwaꞌ ree quiarguiejn par gagbee reeman bal wali o ad walit ni canee bén rëb guial caneeman xtiidx Dios. Yuꞌ tëë reeman ma caꞌ quiarguiejn par guiniee reeman gadxagayaa ree diidx, abiꞌ yuꞌ reeman ma caꞌ quiarguiejn par yadëëd reeman tijb diidx par stijb diidx. .U Abiꞌ por xyudar xSprijt Dios yuꞌ ree bén ma cwaꞌ guialrliladx ni guidiblagaa. Yuꞌ tëë ree bén ma cwaꞌ guialrniabee par yayüjn reeman bénragxuu ree. 3_ Din con xyudar xSprijt Dios yuꞌ ree bén ma caꞌ quiarguiejn par guiniee reeman, yuꞌ tëë ree bén ma caꞌ quiarguiejn par chigniaꞌ reeman diidxli xcwent Dios. y Tijbgaj dunuj ree rulüü Dios ni rayal yaguieen ree con xyudar xSprijt Dios din yaguieen ree yudar dux compniar ree. jM Abiꞌ majsi garent garen cayüjn tijbgaj bejn, Dios gajc na̱j bén ni cayüjn yudar tiblojzi. ve Majsi ni rent ni ren na̱j xmandad Dios ni cayguieen ree, per laagajcaman na̱j bén ni cayguieen ree sirv. xi Quiarguiejn rent quiarguiejn ren runee Dios dunuj ree, per Sprijt guin gajc na̱j bén ragnë dugra ree. _7 Zeel gol gogbee, chutëëz bén rnieeguijdx Jesucrist, rën guiëban guial ad nabannëtaman xSprijt Dios. Achu tëët bejn zajc guiëb: “¡Jesucrist na̱j bén rniabee naj!”, bal id nabanman con xSprijt Dios. / Lëjt ragbee guial chi gadidi güünbee Dios dxel gogdxadi, bidxgaꞌdi ni na ree bejn lojdi na̱j ree dios abiꞌza niꞌquid rnieet reen.  ) Yan ganin lëjt, quiarguiejn ni runee Dios loj tijb gaj bejn por xyudar xSprijt Dios, din ad rëntan guibandi sin guial gagbeedi ni guin ree. Z- "Per bal yuꞌdi ad zajct cwëz guial ma rliaandi, zagdxeli gaw lidxidi chitëë yayalidi xcasti Dios guial ad züjntidi ziꞌc rayal. Gra ni rayal ganin lojdi, chi guialan guidganan lëjt dxel yanee ree.   !Zeel compniar raliduladx ree Jesucrist, chi radxaag lasaꞌdi par gawidi, gol gulëjz ree xcompniaridi din gawidi tijbzi. @ y Per ziangajc bal yuꞌ xcasti Dios ni yayal ree, laan na̱j par guzuxnejzaman dunuj ree chitëë yaguieen ree dol, chitëë yayal ree casti ni rayal ree bén ad rliladxt xtiidxaman.  Per bal yalojxgaj yaguieen ree xgab xhienaag nabajn ree loj Dios dxel ma zajc yadaaw ree xche guin, achetri xcasti Dios yayal ree. z m Din guial rüjn ree bejn zian zeel dád ziendi ragxuu, zien tëëdi ad yuꞌt gojl abiꞌ zien reeman ma güjt.   Din bén raw guiadxtil guin con vin guin abiꞌ ad yuꞌguijctaman ni rën guiëb xcuerp Jesucrist. Laagajcaman caguiil xcasti.    Zeel rayal güün bejn xgab xhienaag nabanman delant loj Dios dxel ma zajc gawaman guiadxtil guiëꞌ tëëman vin xche guin. iK Yan bal yuꞌ bén raw guiadxtil rëꞌ tëëman vin xche guin, abiꞌ ad yuꞌ guijctaman ni rën guiëb ni cayüjnman, dolan cayüjnman guial ad yuꞌguijctaman ni rën guiëb xcuerp në xrejn dux Dad ree Jesucrist.  Zeel, beegaj chi radxaag lasaꞌdi par gawidi xche ziꞌc been dux Dad ree Jesucrist, chi rawidi guiadxtil rëꞌ tëëdi vin, zian rulüüdi guial güjtaman por lëjt, gol been zian xt chi guiꞌtaman loj guidxliuj guie zatijb. Xhienaag rayal gac xche 7 Ziangajc beennëman cojp ni yuꞌ vin chi gulox gudaw reeman xche, dxel rëbaman: “Vin guie na̱j da rejnan ni gaxhieꞌn chi guiëtan par gaxhalan tijb nejz cüb guial xhienaag gac ree bejn perdon loj Dios. Abiꞌ chi güündi zian, gol been zian guial rusaaladxidi naj.” nU Abiꞌ chi gulox badëëman quixtëë loj Dios dxel gulaꞌman guiadxtil guin, rëb gajman: “Guiadxtil guie na̱j da cuerpan ni ma bayün par guiëtan por lëjt. Abiꞌ chi güündi zian, gol beenan guial gusaaladxidi naj.” &E Abiꞌ ni balün lëjt, basidan laan por dux Dad ree Jesucrist guial guxhin ni bayü reeman laaman chi bigra gudawaman xche, cwaꞌman tijb guiadxtil. 9 ¿Id yuꞌ lidxidi ya lod gawidi guiëꞌ tëëdi ziꞌctzi rëndi?, ¿o ad rëntidi xcompniaridi bén rliladx ree xtiidx Dios ya, zeel rusaꞌnxtudi bénprob ree bén achet rajp? Yan, ¿rëndi ya chuꞌ luxdon zagdxe con lëjt por zian? ¡Per zian ziꞌc cayüjndi, ad zajct ganin lojdi guial zagdxe na̱j ni cayüjndi! Ni bigra gudaw Jesucrist xche (Mt. 26:26‑29; Mr. 14:22‑25; Lc. 22:14‑20) =s Din tijbgajdi rüjn naguiejn diob gawidi, ad rbëjzt xcompniaridi. Abiꞌ laꞌtgaj yuꞌ ree bejn rliaan, yuꞌdi raw daꞌt abiꞌ xt rzüdxidi guial rëꞌdi ziꞌctzi rëndi. xi Per por zianzi, achetri sirv rüjn guial radxajg lasaꞌdi par gawidi xche ziꞌc been dux Dad ree Jesucrist. b= Din nawëëg najn guial ad zajct zian, abiꞌ zian rguien chu diidxli zinal xnejz Dios.  Yaloj rnin lojdi biguiejnan guial chi radxaag lasaꞌdi par cwedx guiniabidi Dios ad rayaꞌntidi diidx, abiꞌ tiblad rliladxanan. 6~e Yan xcwent ni ma ganin lëjt, ad zileꞌt ganin guial zagdxe na̱j ni cayüjndi din chi radxaag lasaꞌdi par cwedx guiniabidi Dios, al ni ad rayalt güündi rüjndi. q}[ Bal chu ad zaꞌt conform por ni canin lojdi, per naj rugojn lëjt guial achet stijb costumbr rayaꞌp ree, zian na̱j dux costumbr ree con los demazri ree bén rliladx xtiidx Dios. Ruxhiin reeman ziꞌc basaꞌn Dad Jesucrist gac y|k Per par béngunaa mazri zagdxe rguienman bal guyool guidxguijcaman, din rajpaman laan par gusiaawan guijcaman. E{ Bejn gajc ragbee guial natun bal id zugaj guijc xinguiaaw. z Naj rni lëjt, lëjt gajc gol been xgab bal zagdxen cwedx guiniab tijb béngunaa Dios abiꞌ achet naxhoob guijcaman. Ay{ Walican, guial con guxtil lad xinguiaaw gojc béngunaa, per yan por béngunaa riꞌt xinguiaaw loj guidxliuj, zeel ziꞌc xinguiaaw con béngunaa por Dios yuꞌ reeman loj guidxliuj. x) Majsi delant loj Dios tiblojzi na̱j bejn, din bal id béngunaa niu achut xinguiaaw niu, abiꞌ bal id chu xinguiaaw niu achut béngunaa niu. w' Zeel béngunaa rayal guixhioob xhienin guijcaman din guiguien guial xinguiaaw rniabee laaman ziꞌc rulüü ree anjl chu rniabee laa reeman. Ov Ad gojct xinguiaaw par béngunaa, béngunaa guin gojc par xinguiaaw. iuK Din ad gojct xinguiaaw con guxtil lad béngunaa, béngunaa guin gojc con guxtil lad xinguiaaw. etC Per xinguiaaw achet zajc chuꞌ guijquix din Dios beenman laax ziꞌcgajczi laaman, zian rulüüx respejt ni rajpix Dios. Abiꞌ béngunaa guial rxhioob xhienin guijcaman, zian rulüüman respejt ni rajpaman xinguiaaw. >su Zeel bal tijb béngunaa ad rëntaman guixhioob xhienin guijcaman, gugajli guijcaman. Per bal ragbeeman, guial natun guiyaj guijcaman xt garej, mejorli guixhioob xhienin guijcaman. br= Ziangajc chutëëz béngunaa cabejdx canab Dios o culüüman bejn ree xtiidx Dios, abiꞌ achet xoob guijcaman, natu gajc na̱j ni rüjnman. Güünman cwent guial najman ziꞌc tijb béngunaa ni biaj guijc xt garej. ~qu Tijb xinguiaaw chi rguꞌ xhienin guijquix par cwedx guiniabix Dios o gulüüx xtiidx Dios, natu na̱j ni cayüjnx. p{ Rën tëën gusaaladxidi guial Dios rniabee Cristo abiꞌ Cristo rniabee xinguiaaw abiꞌ xinguiaaw rniabee béngunaa. {oo Naj dád rabaanëꞌn lëjt guial rusaaladxidi naj, guial yuꞌguijquidi rüjn tëëdi ziꞌc balün lëjt. n  Zeel gol binal ziꞌc rünan, ziꞌc zinaalan ziꞌc been Cristo. Xhie rayal güün ree bejn chi rbejdx rniab reeman Dios Om !Din zian rünan, rünan naguiejn chitëë xhie naladx bejn con naj. Ad rüntan ni rüjnzi naj yudar, rünan naguiejn din günan ni rüjn yudar zien ree bejn din gac gap reeman perdon loj Dios.Al{ Gol gojp cudad xhienaag nabandi din ziꞌc ree bén Israel ziꞌc ree bén ni ad najt bén Israel con ree xcompniaridi bén rliladx ree Jesucrist ad züjnt reeman xgab mal por lëjt. 7kg Per naj rni lojdi gra ree ni guin rayal gudxeꞌguijquidi din ziꞌc ni rawidi ziꞌc ni rëꞌdi në gra ree ni rüjndi rayal güündi laan par güündi Dios bén zojbloj. j Wed rëb tëëdi: Naj ragbee guial rudën quixtëë loj Dios por gra ni rawan, ¿chexquiza zeel güün reeman xgab mal por naj?” zim Ad canitan lëjt xcwent guial xhie naladxidi, ni canin lëjt na̱j por ree xgab ni zajc güün stijb xcompniaridi por lëjt. Per wed yuꞌdi rüjn xgab: “Per, ¿chexc zeel ad züntan gra ni ragbeen ad najt ni mal por xixgabzi stijb bejn? h5 Per bal yuꞌ xcompniaridi na guial ni cunee bén guin cayawidi ma gurejn loj xdiosaman, ad gawidi laan por bén bagojn lëjt chitëë güünman xgab mal guial ad laat cayüjndi, majsi lëjt ragbee guial xieen dux Dad ree Dios na̱j guidxliuj në ni yuꞌ loj guidxliuj guin. Pg Bal tijb bén ad waliladxt xtiidx Dios na lojdi guial chitawidi lidxaman, abiꞌ bal rëndi chedi gol chej. Gol gudaw gra ni gunee reeman lojdi ad xhie guiniabdiidxidi chitëë xhie naladxidi. Lf Din xieen dux Dad ree Dios na̱j guidxliuj con gra ni yuꞌ lojn. e Ziꞌc chi rziidi bëël luguiaꞌ, ad guiniabdiidxidi bal ma gurejn loj xdios reeman, chitëë xhie guinialadxidi chi gawidi laan. mdS Din ad rayalt yaguieen ree xgab por dunujzi ree, rayal yaguieen ree xgab por ree dux compniar ree. ?cw Graczi zajc güün bejn, per ad gratan na̱j zagdxe guial güünman. Majsi gra zileꞌ güün bejn, per ad gratan rüjn sirv par güün lasaꞌman yudar chinalaman xnejz Dios. b ¿O rëndi ya yacheꞌch ree Dios? ¿Wen mazri rayaꞌp ree guialrniabee guial lojman ya? Xhie zajc güün ree xbejn Dios .aU Ad zacjt güündi zian par guiguien guial ma najdi tijbzi con ree xindxab guin, abiꞌ gaw tëëdi guiadxtil con vin din guiguien guial ma najdi tijbzi con Cristo. 1`[ Din bén rüjn ree zian ad lojt Diosan rbeꞌc reeman guialraw guin ree, loj xindxaban rbeꞌc reeman laa reen. Abiꞌ ad rëntan gaquidi tijbzi con ree xindxab guin. _ Ad canitan lojdi por ree ni naladx ree bejn na̱j dios guial lasajc reen o guial lasajc guialraw ni gurej loj ree dios guin. D^ Lëjt ragbee xhienaag rüjn ree bén Israel chi rinë reeman tijb gon par Dios, abiꞌ ziꞌc raw reeman tibliaꞌ gon guin yuꞌguijc reeman guial ma na̱j reeman tijbzi con Dios. ] Din majsi zien nayajc ree, per ziꞌc rliaꞌ tijbzi guiadxtil par dugra ree, zian rguien guial ma nayajc ree tijbzi con Cristo. 6\e Chi raguieen ree ziꞌc been dux Dad ree Jesucrist chi gudaw reeman guxhin bigra, dxel chi radüꞌ ree vin ni ma gogleꞌ rasaaduladx ree rejn ni ma guxhieꞌman chi gütaman por dux tol ree. Abiꞌ chi radaaw ree guiadxtil ziꞌc beenman, laan na̱j tijb sen guial ma nayajc ree tijbzi con laaman. v[e Naj ragbee guial najdi ganax bén rigniaꞌ, zeel lëjt gajc gol been xgab bal zagdxe na̱j ni canin lojdi. Z Zeel compniar raliduladx ree Jesucrist, ziꞌc rënan lëjt rnin lojdi gapidi cudad ad goc guiëndi ni naladx ree bejn na̱j dios. YY+ Gra ni cazajquidi ad najtan ni ad rzajct bejn, din Dios ad zaroꞌnladxtaman lëjt. Ad zuslaat Dios saquidi tijb ni ad zadaantidi, abiꞌ laaman güün lëjt yudar din gagbeedi xhienaag laadi loj ni cayajc. rX] Zeel bén ni naladx zaꞌdxiꞌch loj xnejz Dios, mejorli gapaman cudad chitëë güün dol laaman gan. QW Gra ni guzac reeman cwan loj xtiidx Dios din yayagbee ree guial ad laat yaguieen ree ziꞌc been reeman, dunuj ree guial nabajn ree yan guial ma caydop dxej ni yadëëd ree bejn cwent loj Dios. -VS Ad rayal tëët yaguieꞌch ree guial ad cayüjnt Dios ziꞌc rayal, din zian been zien ree dux bengol gulal ree abiꞌ guxhaal Dios tijb anjl bagüjt laa reeman. |Uq Ad zaneeguijdx tëët ree Dios ziꞌc been zien ree bén guin, abiꞌ gudaw bëël laa reeman persi güjt reeman. 'TG Ad rayal tëët güün bejn ni dxuudx con bén ad najt lacheelaman, ziꞌc been zien ree dux bengol gulal ree abiꞌ tijb dxej güjt gajlbichoon mil reeman. _S7 Ad rayalt yayën ree ni rëb ree bejn na̱j ree Dios ziꞌc been zien ree dux bengol gulal ree, din rëb loj xtiidx Dios xcwent reeman: “Gurej reeman, gudaw reeman dxel bisu reeman been reeman ni dxuudx ree.” lRQ Gra nine gojc din yayagbee ree guial ad laat yaguieen ree lasaꞌ ree ni mal ni been reeman. pQY Per zien reeman ad beent ziꞌc ruladx Dios, abiꞌ güjt reeman niz loj yujbidx niz lod guza reeman. 1P[ Gra tëë reeman guꞌ nijs ni bazaladx Dios loj reeman, nijs brii lad tijb guiaj. Rën guiëban guial diizd nadxel mal naban Cristo con laa reeman lod zëtzi reeman. DO Gra tëë reeman gudaw guialraw ni biꞌt diizd xanyabaa. SN Zian biguien guial xbejn Moisejs na̱j reeman din gra reeman guzanë laaman xan za̱j guin, abiꞌ gudëd reeman con laaman loj nijsdoo guin. Zian gurobnijs reeman loj za̱j guin në loj nijsdoo guin. PM  Compniar raliduladx ree Jesucrist, gol basaaladx guial dux bengol gulal ree bén binal ree Moisejs, gra reeman guza xan za̱j ni guxhaal Dios abiꞌ gra reeman gudëd loj nijsdoo ni la nijsdoo xnia. 0LY Zeel cusagdiaj naj gajc din gac ganabee naj gajc günan ziꞌc rayal günan, chitëë guial culün bejn ree xtiidxzaꞌc Jesucrist achet yayalan delant loj Dios.?Kw Abiꞌ ragbeechaawan xhienin cayünan, ad cayüntan ziꞌc tijb bén ni ruxüün sin guial gagbeen chexc, ad rüntan ziꞌc tijb bén ni rgaꞌp sin guial gagbeeman ban caꞌpaman. (JI Bén ni ruxüün ree rajp laagajc reeman cudad chitëë xhie gudxoon guxüün reeman. Rüjn reeman zian din güün reeman gan, abiꞌ ni rüjn reeman gan na̱j tijbzi coron balag ni rigool cari. Per dunuj ree ni cayguieen ree naguiejn caycaꞌ ree najn tijb prem ni ad yuꞌt dxej nit. ,IQ Lëjt ragbee guial chi yuꞌ tijb carrer zien bejn ruxüün, per tijbzaman na̱j bén rtiaꞌ prem. Ziangajc lëjt gol been naguiejn tiaꞌdi ni gunee Dios. H5 Gra ree ni guie cayünan guial rënan xtiidxzaꞌc Jesucrist, din tiblojzi güünleꞌ Dios naj con gra ree bén rliladx diidxzaꞌc guin ree. hGI Chi zaꞌn con ree bén yuꞌnawëëg par güün reeman o gaw reeman xhienin, dxel rünan naguiejn din su reeman zagdxe con naj din günan laa reeman yudar gac reeman xbejn Cristo. Bantëëz lod ran rünan naguiejn din guguiaa reeman naj ziꞌcgajc tijb lasaꞌ reeman, din günczan gan majsi taꞌnzi reeman günan gan gap reeman perdon por Cristo. *FM Abiꞌ chi zaꞌn con ree bén ad najt bén Israel, bén ad zinalt ree ley guin dxel majsi ragbeen guial Dios na̱j bén rniabee naj guial nabanan ziꞌc rniabee Cristo, per rünan naguiejn din guguiaa reeman naj ziꞌcgajc tijb lasaꞌ reeman din gac günan gan gac reeman xbejn Cristo. eEC Abiꞌ chi zaꞌn con ree bén Israel, rünan naguiejn persi yuꞌguijc reeman guial nayajcan bén Israel din günan gan gac reeman xbejn Cristo. Chi zaꞌn con ree bén Israel bén rüjn ree naguiejn chinal xley Moisejs dxel rünan ziꞌc bén zinal ley guin, din günan gan gac reeman xbejn Cristo, majsi ragbeen guial ad rniabeet ley guin naj. D Abiꞌ majsi ad yuꞌt bén rniabee naj por mandad guin, per laa naj guie par gra ree bejn din gac günan sirv xbejn Cristo. NC Abiꞌ ni rünan gan na̱j guialrabaa ni yuꞌ luxdon majsi ad naxtan, majsi ad cacaꞌtan ni rayal tiaꞌ bén ni rulüü xtiidxzaꞌc Jesucrist, per cusnuu culün diidxzaꞌc guin ree bejn ree. B9 Zeel bal cayünan mandad guin guial ruladxan günan laan, dxel yuꞌ ni gacaꞌn. Per niꞌqui bal id ruladxan günan mandad guin, laan bayal günan. 5Ac Ad rayalt gales da valor gajcan guial cusidan bejn ree xtiidxzaꞌc Jesucrist, din mandad guin na̱j ni bayalan. ¡Prob naj bal idan gusid bejn ree diidxzaꞌc guin! b@= Per naj achet cacaꞌn, ad caxhal tëëtan guiꞌch guie lojdi din guneedi xhienin. Din par naj zagdxeli na̱j guiëtan luar chuꞌ bén chiquied guialrabaa guin luxdon guial cusidan bejn ree xtiidxzaꞌc Jesucrist. ?' Yan laagajcan rëb dux Dad ree Jesucrist por ree bén ni rulüü xtiidxzaꞌcaman, guial por ree bén ni rulüü reeman rayal guiban reeman. N> Lëjt ragbee guial gra ree bixhioz ni rüjn sirv lën xyadoo Dios, rtiaꞌ reeman tibdaꞌn ni rinë ree bén Israel loj Dios persi rileꞌ rbajn reeman. Ziangajc gra ree bixhioz ni rüjn ree sirv luleꞌ yadoo guin lod rinë ree bejn be ree par Dios, në reeman rtiaꞌ taꞌn ni rinë ree bejn persi rileꞌ rbajn reeman. d=A Bal stijb ree bén ni rusiid lëjt rileꞌ rtiaꞌ reeman ni rayal gudëëdidi loj reeman, dxel ziangajc dunujn rayaꞌpan mazri derejch güündi dunujn yudar. Per majsi zian dunujn achet wanaaban lojdi ziꞌc na̱j derejch ni rayaꞌpan, caydaanzan ni razaꞌcan chitëë xhie cwib guijc guial ad zucaagdiajgtri ree bejn xtiidxzaꞌc Jesucrist. <- Yan ma balün lëjt xhienaag chinalidi xnejz Dios, ¿wen zroꞌ daꞌt yanaaban lojdi ya bal güündi dunujn yudar din gusnuu dux guialnabanan? ; rëbaman zian por dunuj ree. Din ziꞌc bén rliaꞌ yuj ziꞌc bén rusia trigo, grop reeman yuꞌguijc guial yuꞌ ni yacaꞌ reeman. #:? Din loj ley guin rëb: “Ad gudxeꞌdi guijxh roꞌ ree be guiꞌxh laꞌtgaj cayüjn reeb dxiin.” Ad rëbt Dios zian guialzi yuꞌman laa reeb xgab, m9S Abiꞌ ad xixgabtzi bénguidxliujn canin lojdi, në loj ley ni badëë Dios loj Moisejs rëb zian. a8; Per niꞌqui tijb suldad ad rejt loj wadijl xcwentaman, yuꞌczi bén rguijx xgaxtaman. Ziangajc bén rxübin uv, ¿wen id zajc gawaman laan ya? Laadx bén ni rajp vag ree, ¿wen id zajc guiëꞌman xlejch reeb ya? O7 ¿O najzi con Bernabé bayal yaguieenan xmandad Dios dux cwentan ya? Y6+ Abiꞌ zajc tëë guxhlian con tijb béngunaa na̱j dulasaꞌ raliduladx ree Jesucrist din chinëꞌn laaman bantëëz guin gan, ziꞌc rüjn los demazri ree apóstoles con ree bijch Dad Jesucrist në Bëd. B5 Raꞌpan derejch gunee reeman ni gawan në ni guiëꞌn. a4; Abiꞌ par ree bén ad rliladxt guial najn apóstol, ze na̱j ni rën loj reeman: 63e Bal yuꞌ ree bén ni ad nünbeet naj ziꞌc apóstol, per lëjt ragbee guial apóstol najn. Din ziꞌc ma rliladxidi Jesucrist dxel ma rguien guial diidxli najn apóstol. Z2 / Lëjt ragbee guial zajc günan ni rënan por guialrniabee ni raꞌpan guial najn apóstol. Ma baguiaan dux Dad ree Jesucrist abiꞌ lëjt na̱j ree bén ni ma benan gan par laaman guial ma bililadxidi laaman. y1k Bal por tijb ni rawan rüjn ree da compniaran dol, mejorli ad zawtran laan chitëë güünman dol por naj.01 Zeel bal rüjnl tijb ni na̱j ni mal par ree bén qui rliladxri ree Jesucrist abiꞌ rüjn reeman dol por lüj, dolan cayüjnl delant loj Cristo. 6/e Dxel por xguialrajquil cayüjnl guial güünman dol guial ad nixt yuꞌ luxdooman cayawaman ni guin ree, per badxeꞌguijc guial në por laaman güjt Jesucrist loj crüjz. ,.Q Din bal lüj guial achet naladxil rawil xhietëëznin, zojbil cayawil guialraw ni ma gurej loj ree ni ad najt dios. Dxel guguiaa tijb ree bén qui rliladxri Jesucrist lüj abiꞌ nëgajcaman sëëbladx gaw guialraw guin majsi lën luxdooman naladxaman guial ad zagdxet na̱j ni cayüjnman. -/ Per majsi lëjt ragbee guial zajc gawidi xhietëëznin, rayal gapidi cudad ad güündi guial ree bén qui rliladxri Jesucrist güün reeman dol. ',GDunuj ree rayagbee guial ad ni rawt bejn rüjn guiban bejn mazri zagdxe loj Dios, lasaꞌgajcanan bal yadaaw ree o ad zadaawt ree lasaꞌ ree guialraw guin. w+gPer ad grat ree bejn rüjn xgab zian. Din yuꞌ ree bén ni guyën graloj ni naladx reeman na̱j Dios, abiꞌ yan guial qui bililadxri reeman Jesucrist naladx reeman guial dolan gaw tijb bejn guialraw ni ma gurej loj ree dios guin. }}|7{gzyy$xewvvQuPtssrrNqqcqpUp oomm6lldkk5jjwjiti hgg^ff+ee6ddccaaL``__ ^{^]u\\K[sZYYmY XKWVVZU TfSLRR;QPOOANN)MMRLLKKkJII+HGGSFF-E?DDhCCCOB@A\@@?? >O==(<;;f::99z8877S66M43N210/..A-x,z+***\)`((-'0&%{$$O#""!p 'g\ {a%7 L :   +,AF!s?w Bén rliladx Xiꞌn Dios, laaman rliladx ni rëb Dios xcwentaman. Per bén ad rliladxt laaman, rüjnman Dios ziꞌc bén rusquiee, din ad rliladxtaman ni rëbaman xcwent Xiꞌnman.  Bal raliduladx ree ni na ree bejn, mazri rayal yaliduladx ree ni na Dios xcwent xiꞌnman Jesucrist, din xtiidxaman mazri lasajcan. "=Yuꞌ tëë choon testiw loj guidxliuj: XSprijt Dios, në guial gurobnijs Jesucrist con ni guxhieꞌ xrejnman loj crüjz, guiyon reen rü diidx tijbzi. s_Choon testiw yuꞌ xanyabaa: xDadaman Dios, Jesucrist në xSprijt Dios, guiyon reeman na̱j tijbzi Dios. MJesucrist biꞌt loj guidxliuj, gurobnijsaman guxhieꞌ tëë xrejnman loj crüjz. Ad gurobnijstzaman, në guxhieꞌ xrejnman. XSprijt Dios na̱j testiw, laaman rü diidxli xcwent ree nine. $ABén rliladx guial Jesús na̱j Xiꞌn Dios, tijbzi laaman zajc güün gan loj ree ni mal yuꞌ loj guidxliuj. Ni rulüü Dios dunuj ree xcwent Jesucrist ( Idin gra bén na̱j xiꞌnman ma rüjn gan loj ree ni mal yuꞌ loj guidxliuj guie. Abiꞌ guial raliduladx ree, zeel ma raguieen ree gan loj ree ni mal guin.  wGuial guiën bejn Dios na̱j guial güünman ni rniabeeman. Abiꞌ ad nawëëgt na̱j guial güünman ni rniabeeman, v eChi rayën ree Dios raguieen tëë ree ni rniabeeman, dxel rayagbee ree guial rayën ree gra ree xiꞌnman.   7Gra ree bén rliladx guial Jesús na̱j bén guxhaal Dios, laa reeman na̱j xiꞌnman. Bal chu rën dux Dad ree Dios, në gra ree xiꞌnman rënman. F Laagajcaman na: Bén rën Dios rayal guiën lasaꞌman.4aBal yuꞌ bén rëb: “Rënan Dios”, abiꞌ ralen lasaꞌman, rusquieeman. Din bal id rën lasaꞌman bén ruguiaaman, ¿xhienaag guiënman Dios bén ad waguiaataman? DDunuj ree rayën Dios, din yaloj laaman guyën dunuj ree. RBén rën Dios, ad rdxebtaman, din bén rën laaman diidxli, ad rdxebtraman, per bén ad rënt laaman rdxebaman, din rüjnman xgab casti ni yayalaman, zeel bal chu rdxeb, ad walitaman rënman laaman. }Bal wali rayën ree Dios ziꞌc rënman, ad najtan ni yadxeb ree dxej güün xguialguxtisaman, din ma nayajc ree tijbzi con laaman, ziꞌc na̱j Jesucrist tijbzi con laaman. Din guidib dux guialnaban ree nabannëꞌ reeman loj guidxliuj guie. B}Dunuj ree rayagbee raliladx tëë ree guial rën Dios dunuj ree. Por laaman zëëd guial rayën dulasaꞌ ree. Abiꞌ bén rën lasaꞌ nabannëman Dios, guiáad Dios nabannë laaman. jMChutëëz rëb guial Jesucrist na̱j Xiꞌn Dios nabannëman Dios, abiꞌ Dios nabannë laaman.  Abiꞌ dunuj gajcan baguiaa ragojn tëën guial guxhaal Xiꞌn Dios loj guidxliuj guie persi güjtaman por xtol gra ree bejn. } Dunuj ree rayagbee guial nabannëꞌ reeman abiꞌ laaman zaꞌ con dunuj ree, din ma banee xSprijtaman duloj ree. {o Majsi achut waguiaa laaman, per bal rayën dulasaꞌ ree, nabannëꞌqui ree Dios, abiꞌ diidxli rayën reeman. jM Rënan lëjt, zeel rnin lojdi, ziꞌc rën Dios dunuj ree, ziangajc rayal yayën dulasaꞌ ree. A~{ Rën Dios dunuj ree. Ad dunujt ree bayën laaman, yaloj laaman guyën dunuj ree, zeel guxhaal xiꞌnman Jesucrist persi güjtaman por dux tol ree, zeel ma yuꞌ perdon par dunuj ree. +}O Balüü Dios guial rënman dunuj ree, din majsi tijbzi xiꞌnman Jesucrist, guxhaalaman laaman guidxliuj din yayaꞌp ree guialnaban delant loj Dios por laaman. f|EAbiꞌ bén ad rënt lasaꞌ ad wayünbeetaman Dios, din guialrën lasaꞌ zëëd loj Dios. 0{YRënan lëjt, rnin lojdi rayal yayën dulasaꞌ ree, din guialrën lasaꞌ zëëd loj Dios. Gra bén rën lasaꞌ na̱j xiꞌn Dios nünbee tëë reeman laaman. Yz+Per dunuj ree ma nayajc ree xbejn Dios, abiꞌ bén ma nünbee ree Dios rucaagdiajg reeman ni ranee ree, guiáad ree bén ad nünbeet Dios niꞌquid rüjncwentt reeman ni ranee ree, zian rayagbee ree chu nabannë xSprijt Dios bén rulüü dunuj ree diidxli chutëënin nabannë sprijt ni rulüü ganax ni rusquiee. Rën Dios dunuj ree 7ygBén zaꞌ ree contr Jesucrist rüjn reeman xgab tijbzi ni rigaꞌ loj guidxliuj guie rniee reeman, guiáad ree bén ad rliladxt Jesucrist rüjncwent reeman ni rëb reeman. uxcPer lëjt xiꞌn ma najdi xiꞌn Dios, guiáad ree bén ralen Jesucrist ad zajct güün reeman lëjt gan, din mazri naroob guialrniabee caꞌ bén nabannë lëjt guial loj bén nabannë bén zinal ree nejz mal loj guidxliuj guie. "w=Per bén ad rliladxt ree zian ad yuꞌt xSprijtaman luxdoo reeman, laa reeman na̱j bén ralen Jesucrist. Ma biguiejndi guial rayal guiꞌt tijb bén su contr laaman. Abiꞌ diizd yan ma zaꞌ sprijt guin guidxliuj, zeel zien ree bén ralen Jesucrist ma yuꞌ loj guidxliuj guie. s)Ni ne na̱j ni rniabeeman yaguieen ree guial yaliduladx ree Jesucrist na̱j xiꞌnman yayën tëë dulasaꞌ ree ziꞌc gunabeeman dunuj ree. r'Laaman gunee graczi ni yanaab ree lojman guial razoob ree xtiidxaman ni rniabeeman, abiꞌ raguieen ree naguiejn raguieen ree ni ruladxaman. .qUZeel ziꞌc rënan lëjt rnin lojdi, bal ragbee du luxdoo ree guial cayguieen ree ni zagdxe, dxel rayaꞌp ree segur guial cayguieen ree ni zagdxe delant loj Dios. Ip Per bal cayguieen ree zian abiꞌ sta ragbee du luxdoo ree guial ad cayguieent ree ziꞌc rayal, rayal yayagbee ree guial Dios na̱j mazri benroꞌ guial duloj ree, abiꞌ laaman ragbee gra. oZian rayagbee ree cayzoob ree xtiidx Dios, abiꞌ rayaꞌp ree segur guial cayguieen ree ni rayal yaguieen ree delant lojman. MnXiꞌn, ganin lëjt, ad con diidxtizi yaguieꞌch ree guial rayën dulasaꞌ ree, rayal guiguien guial rayën dulasaꞌ ree por ni raguieen ree. Rayaꞌp ree segur guial zaꞌ në Dios dunuj ree GmPer bal chu tijb dunuj ree ad riaadxt xhienin loj guidxliuj guie abiꞌ ruguiaaman tijb bén cayaadx laan abiꞌ ad rüjntaman laaman yudar, dxel, ¿xhienaag guiëbaman guial rënman Dios? 0lYMa rayagbee ree conin na̱j guial rën lasaꞌ, guial güjt Jesucrist por dunuj ree, yan ziangajc dunuj ree rayal yayën dulasaꞌ ree xt yayëjt ree por laa reeman. #k?Graczi bén ralen lasaꞌ najman ziꞌc bén rugüjt bejn, abiꞌ lëjt ragbee, tijb bén rugüjt bejn ad rajptaman guialnaban tiblayaa delant loj Dios. SjDunuj ree rayagbee guial ad nayajct ree ziꞌc bengüt par laaman, ma rayaꞌp ree guialnaban delant lojman, guial rayën du lasaꞌ ree. Per bén ad rënt lasaꞌ, sta najman ziꞌc bengüt par Dios. i  Zeel gradi compniar raliduladx ree Jesucrist, ad gagdxadi bal yalen ree bénguidxliuj lëjt guial ma zinalidi xnejz Dios. Abiꞌ lëjt ma biguiejndi xtiidx Dios diizd guiaꞌxchej guial rayal yayën dulasaꞌ ree. Wf' Laa rguien gajc chu reenin na̱j xiꞌn Dios chutëë reenin na̱j xiꞌn xindxab, din chutëëz ad rüjnt ni rën Dios ad rën tëët lasaꞌman, dxel ad najtaman xiꞌn Dios. Rayal yayën du lasaꞌ ree )eK Zeel niꞌqui tijb ree bén ma zinal xnejz Dios ad rusnuutri rüjn dol, din ma nabannëman Dios, ad rayal tëëtri güünman dol din ma najman xiꞌnman. Ad{Per bén yuꞌ loj dol xbejn xindxaban, din xindxab rüjn dol diizd yaloj, abiꞌ Jesús Xiꞌn Dios biꞌtaman loj guidxliuj par zianczi din güünman gan loj xguialrniabee xindxab. !c;Xiꞌn, ganin lëjt, ad bal tiëbidi chu gusquiee lëjt, din bén cayüjn ni rën Dios, laaman naya delant lojman ziꞌc naya Jesucrist delant lojman. DbZeel bén na̱j ree tijbzi con laaman rüjn reeman naguiejn ad rüjnt reeman dol, per graczi bén rüjn dol zianczi ad wayigniaꞌt reeman chu najman, ad wayünbee tëët reeman laaman. a5Lëjt ragbee guial biꞌt Jesucrist loj guidxliuj din chiquiedaman xtol ree bejn, abiꞌ laaman ad guyutczi dxej ad yuꞌ tëët dxej nüjnman dol. `Per graczi ree bén ad zinalt ni rniabee Dios, cayüjn reeman dol, din dol na̱j guial ad rüjnt reeman ni rniabeeman. _Graczi ree bén rliladx guial gac zian, rüjn reeman naguiejn guiban reeman naya delant loj Dios ziꞌc laaman, guial achet xtolaman. ^3Gradi compniar raliduladx ree Jesucrist, rënan lëjt, rnin lojdi: Ma nayajc ree xiꞌn Dios, majsi ad rayagbeet ree xhienaag yayajc ree chi guiꞌt Jesucrist stijb, per rayaꞌp ree segur guial yayajc ree ziꞌc najman, din xt nadxel yaguiaa ree diidxliczi xhienaag najman. y] mGol been xgab, plact rën dux Dad ree Dios dunuj ree, zeel balëë dulaj ree xiꞌn Dios, abiꞌ waliczan nayajc ree xiꞌnman. Per bén ad zinalt ree xnejz Dios ad nünbeet reeman dunuj ree ziꞌc xiꞌnman, din ad nünbeet reeman laaman. \Lëjt ragbee guial rüjn Dios ziꞌc rayal, ragbee tëëdi guial graczi ree bén rüjn ziꞌc rayal, laa reeman na̱j xiꞌn Dios.[-Yan rnin lojdi xiꞌn, gol binal xnejz Jesucrist, chitëë yadxeb ree chi gulüülojman, ad zayaꞌnxtu tëët ree lojman chi guiꞌtaman. xZiPer nabannëdi xSprijt Dios, bén banee Jesucrist, ad riaadxtidi bén gulüü lëjt, din Sprijt guin gajc rulüü lëjt gra, abiꞌ ganax diidxli ad ni rusquieet, zeel gol gubajn ziꞌc rniabeeman din gusnuu gaquidi tijbzi con Jesucrist. PYCucan diidx guie ree par lëjt por ree bén rën gusquiee lëjt. JX Abiꞌ ni ma rëb Jesucrist guneeman na̱j guialnaban tiblayaa. ?WwZeel gol binal diidx ma biguiejndi diizd guiaꞌxchej chi bililadxidi Jesucrist. Bal chinalidi diidx guin ree, dxel ziz nabannëquidi dux Dad ree Dios con xiꞌnman Jesucrist. 7VgDin chutëëz bén rëb guial ad najt Jesucrist Xiꞌn Dios, laaman ad nünbeet dux Dad ree Dios, per bén rëb Jesucrist na̱j Xiꞌn Dios në dux Dad ree Dios nünbeeman. zUmYan, ¿chu na̱j bén rusquiee? Bén rusquiee na̱j bén rëb guial ad Jesúst na̱j bén guxhaal Dios loj guidxliuj. Bén rëb zian na̱j ziꞌcgajc na̱j bén zaꞌ contr Jesucrist guial ad rliladxtaman Dios niꞌqui xiꞌnman Jesucrist. ETCucan nine par lëjt, ad guial ad ragbeetidi conin na̱j ni diidxli, cucanan guial ma ragbeedan, abiꞌ lëjt ragbee guial niꞌqui tijb ni rusquiee ad zajct guiꞌt loj ni diidxli guin. bS=Jesucrist banee xSprijt Dios lojdi, abiꞌ por laaman gradi ma ragbee ni na̱j diidxli. -RSBén ralen ree Jesucrist, duloj gajc ree brii reeman nayajc ree bén rliladx Jesucrist, per diidxliczi ad najt reeman dux bejn ree, din bal niajc reeman dux bejn ree, nayaꞌn reeman duloj ree guial raliladx ree Jesucrist, per gojc nine din guiguien guial ad grat reeman na̱j dux bejn ree. QXiꞌn, rnin lojdi ma zidyob dxej nit guidxliuj, din ma biguiejndi guial rayal guiꞌt tijb bén su contr Jesucrist guiëb tëëman laaman na̱j Jesucrist. Yan zien ree bén ralen laaman ma balüüloj, zeel rayagbee ree guial ma zidyob dxej nit guidxliuj. 1P[Per guidxliuj guie yuꞌ dxej nitan con guidib ni mal yuꞌ lojn, per bén naban ziꞌc rën Dios rajpaman guialnaban tiblayaa con laaman. Yunaal ree ni na̱j diidxli Odin achetczi ni mal yuꞌ loj guidxliuj guie zëëd loj Dios, ni rajc gajc loj guidxliuj guien, rüjn reeman ziꞌc na̱j xixgab dxuudx reeman, rzëëbladx reeman gap reeman gra ni ruguiaa reeman, rüjn tëë reeman benroꞌ por gra ni rajp reeman. $NAAd sëëbladxidi ni ad najt zagdxe ni rüjn ree bejn loj guidxliuj, bal chu rën mazri ni rigaꞌ loj guidxliuj guie, ad rëntaman dux Dad ree Dios, fMEBacan nine ree par lëjt guial ma rigniaꞌdi mazri chunin na̱j Jesucrist bén ma yuꞌ gocli diizd chi gad guidxliuj gacchaaw, baca tëën nine ree par lëjt guial ma rigniaꞌdi taꞌn chunin na̱j Jesucrist, din zaꞌdxiꞌchidi zinal tëëdi diidxli xnejz Dios con guidib luxdoodi, ma been tëëdi gan ad züjntidi ni zëëd loj xindxab. L Cucan nine ree par lëjt guial najdi bén ma rigniaꞌ mazri chunin na̱j Jesucrist. Bén ma yuꞌ gocli diizd chi gad guidxliuj gacchaaw, cucan ni ne ree par lëjt bén ma rigniaꞌ taꞌn chunin na̱j Jesucrist din ma beendi gan ad züjntidi ni zëëd loj xindxab, cuca tëën nine ree par lëjt bén qui guzulojri ree cayigniaꞌ chunin na̱j Jesucrist din ma nünbeedi dux Dad ree Dios. nKU Xiꞌn, rucan guiꞌch guie par lëjt, din ma gojc xtolidi perdon por xguialrniabee Jesucrist. J Per bén ralen lasaꞌ, nabanman loj nejz mal, ad ragbeetaman ban cheman, din nejz mal guin basaꞌn laaman ziꞌc tijb bénlutiaꞌp. hII Bén rën lasaꞌ zinalaman xnejz Dios, abiꞌ ma na̱j nawëëg guial güün dol laaman gan. ^H5 Bal chu rëb zinal xnejz Dios abiꞌ ralen lasaꞌman, sta zinalaman nejz mal. G3Per canin laa reen ziꞌc rulüü diidx cüb reen, din por Jesucrist në por lëjt ma rguien guial ma cusaꞌndi ni mal abiꞌ zinalidi ni zagdxe. 6FeGradi compniar raliduladx ree Jesucrist, diidx canin lojdi yan ad diidx cübt reen, xtiidx gajc Jesucristan ni ma biguiejndi diizd yaloj, laagajcanan canin lojdi yan. |EqBén rëb nabannëman Dios, rayal guibanman ziꞌc guban Jesucrist. Bén zinal ree xnejz Dios rën lasaꞌ reeman D}Per bénruzoob xtiidxaman, diidxli rënman laaman con guidib luxdooman, zian rayagbee ree guial ma nabajnnëꞌ reeman. zCmPer bal chu rëb: “Nünbeen Dios”, abiꞌ ad ruzoobtaman xtiidxaman, rusquieeman, din ad walit ni rëbaman. gBGBal razoob ree xtiidx Dios, zian rayaꞌp ree segur guial ma naguieenbee reeman zagdxe. rA]Por xguialgüjtaman na̱j dux tol ree perdon, abiꞌ ad dux toltzi ree, në gra xtol ree bénguidxliuj. @@ {Xiꞌn, rucan nine ree par lëjt chitëë güündi dol. Per bal chu lëjt rüjn dol, rayaꞌp ree bén guiniee por dunuj ree loj Dios, laaman na̱j Jesucrist bén ad wayüjntczi dol. ?  Per bal yaguieꞌch ree ad waguieent ree dol, raguieen reeman ziꞌc bénrusquiee, ad raliduladx tëët ree xtiidxaman.(> K Per bal yaxhoobdol ree loj Dios, rayagbee ree zagdxe guial güünman ni naman, güünman perdon dux tol ree, chiquied tëëman gra ni mal yuꞌ du luxdoo ree. x= kBal yaguieꞌch ree achet dux tol ree yuꞌ, rasquiee dunuj gajc ree, ad cayguieꞌch tëët ree diidxli. 8< kPer bal yunaal ree xbiani Dios ziꞌc zaꞌman, guial achet xtolaman, dxel ma nayajc ree tijbzi con du lasaꞌ ree. Abiꞌ xrejn xiꞌnman Jesucrist chiquied gra dux tol ree. x; kBal yaguieꞌch ree nadxuꞌnëꞌ reeman abiꞌ zunaal gajc ree nejz mal rasquiee ree ad zunaalt ree diidxli. |: sNi ne na̱j ni balüü Jesucrist dunujn, yan ragojnan lëjt guial na̱j Dios biani, achetczi dol nabannëman. *9 ORagojnan lëjt nine ree loj guiꞌch guie din chuꞌ luxdoodi zagdxe, ziꞌc yuꞌ du luxdoon zagdxe. Rayal yanaab ree loj Dios din güünman dux tol ree perdon %8 EZeel ragojnan lëjt ni ma baguiaan ni ma baguiejn tëën din gaquidi tijbzi con dunujn ziꞌc nayajcan tijbzi con dux Dad ree Dios con xiꞌnman Jesucrist. `7 ;ma biꞌtaman loj guidxliuj, ma baguiaan laaman, dunujn nayajc testiw ragojn tëën lëjt xcwentaman. Laaman na̱j bén runee guialnaban tiblayaa, najman bén guzunë Dios diizd gocli biꞌt tëëman loj guidxliuj. 6 Guiꞌch guie na̱j par gugojnan lëjt xcwent Jesucrist, bén mal yuꞌ gocli diizd chi gad guidxliuj gacchaaw. Ma bacaagdiajgan, ma baguiaan ni beenman, baguiaan laaman zagdxe, ma baquiꞌ tëën laaman con quijb du yaan. Laaman na̱j bén runee guialnaban, K5Ziꞌc nayajc ree xbejn Cristo tiblojzi rënan gradi. Amén.>4wAbiꞌ dux Dad ree Jesucrist güünleꞌ gradi. 3Bal yuꞌ bén ad rënt dux Dad ree Jesucrist, laaman ma rayal xcasti Dios. ¡Dux Dad ree Jesucrist nayob guiꞌtaman! O2Naj Pab, quijb naj cuca lëjtr guie ree par gugajpdiozan lëjt. 1{Gra ree dux compniar ree bén rliladx ree Cristo rugajpdioz reeman lëjt, gol bagajpdioz tëë lasaꞌdi ziꞌc rayal. j0MGra ree compniar rliladx Jesucrist niz Asia guie rugajpdioz reeman lëjt. Abiꞌ Aquila con lacheelaman Priscila con gra ree xbejn Cristo bén radoꞌp ree lidx reeman, rugajpdioz reeman lëjt, nayajc ree xbejn Cristo. /Laa reeman baguꞌ luxdon niz guie ziꞌc raguꞌ reeman luxdoodi, abiꞌ lasaꞌ ree bén guin gol gojp reeman respejt. ./Dád nix guyu luxdon chi baguiaad Estéfanas guie, në Fortunato në Acaico. Din por laa reeman guzaꞌcan ziꞌcgajc chi zaꞌn con gradi. -Lasaꞌ ree bén guin gol bazoob xtiidx reeman con gra ree bén cayüjn xmandad Dios në ree bén cayüjn yudar cayajc mandad guin. ,Compniar raliduladx ree Jesucrist, lëjt ragbee guial Estéfanas con xfamilaman laa reeman na̱j bén yaloj bililadx Jesucrist niz Acaya, ragbee tëëdi xhienaag cayüjn reeman yudar dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist. Zeel rnin lojdi: ;+qGra ni güündi gol beenan guial rëndi bejn ree. *} Gol guzujsin gol guzujdxiꞌch tëë loj ni rliladxidi Jesucrist. Gol gudaan ni guiꞌtzi gol guzujdxiꞌch tëë. s)_ Abiꞌ Apolos, naj guzaꞌc laaman liaadx din nidnëman laa reeman nitixloj reeman lëjt, per ad guyëntaman niꞌtaman yan, per ziꞌtcaman guitixlojman lëjt chi guneen laaman tiamp. Diidx bigra ni bacaa Pab loj guiꞌch guie ?(w Zeel achu lëjt guiniajgaa lojman, gol beenman yudar din gusnuu xnejzaman sin guial chuꞌman xgab, din guiꞌtaman guie lod cabëëzan laaman con los demazri ree dux compniar ree. ' Chi guiꞌt Timoteo, gol been naguiejn din suman zagdxe con lëjt, din lasaꞌgajc xmandad Dios ni cayünan cayüjnman. *&M din guie merczi yan catiëjb ree bejn cucaagdiajg reeman xtiidx Dios, abiꞌ rulüü zien reeman chililadx laan, majsi zien gajc reeman rdxeꞌch naj por zian. @%{Per yan na̱j yayaꞌnan Éfeso xt lanij pentecostés, h$IAd rëntan gadëëdzi nejzan gaguixlon lëjt, rënan gaglaan con lëjt bal gunee Dios permis. }#sWed xchej gazun con lëjt. Wed guidib tiamp nayaag gazun con lëjt, dxel güündi naj yudar din gan lod na̱j gan. T"!Yaloj gadëëdan niz Macedonia dxel guialan Corinto guidganan lëjt. l!QAbiꞌ bal guguian guial rüjn naguiejn gan dxel chinëꞌn laa reeman. Xhienaag na̱j xixgab Pab % CAbiꞌ chi guialan, bén ni gucaabeedi par gaxhalan laa reeman chigsaꞌn gon guin Jerusalén gaxhalan laa reeman con guiꞌch ni guiëb chu na̱j reeman. )Gazob dumingw tijb gajdi gol guleꞌc cintabl ziꞌctzi beendi gan lën toxman, din chi guialan ad rüjntri naguiejn guidoꞌpidi milia guin. E Yan por milia ni na̱j gutoꞌpidi par güündi yudar stijb ree dux compniar ree bén raliduladx ree Jesucrist, gol been ziꞌc gunabeen güün ree bén rliladx ree Jesucrist niz Galacia. %:Zeel compniar raliduladx ree Jesucrist ziꞌc rënan lëjt rnin lojdi, gol guzudxiꞌch ad chuꞌ tëë luxdoodi tioꞌp. Guixie guixie gol been naguiejn güündi mazri xmandad Dios, din lëjt ragbee guial ad ni xliaꞌtzi gra ni cayüjndi par Dad Jesucrist.xi9Per quixtëe dux Dad ree Dios, bén rüjn dunuj ree yudar par yaguieen ree gan por xguialgüjt Dad Jesucrist. ta8Guialrusagzi guialgüjt na̱j por dol, abiꞌ por ley ragbee bejn guial dol guin na̱j ni rniabee laaman. %7Nadxel tëë ma gojc cumplid ziꞌc rëb loj xtiidx Dios lod rëb: “Guialgüjt, ¿conza guial rüjnl gan? ¿Conza guial rusagzil bejn?” %6Abiꞌ chi ma bidxaa cuerp ni rodx por stijb cuerp ni ad yuꞌt dxej godx guidxaa tëë cuerp ni rëjt por stijb cuerp ni ad yuꞌt dxej guiët, dxejzii na̱j dxej ni ma gojc cumplid ni rëb loj xtiidx Dios lod rëb: “Xt guin ma bayaaloj gojc gan loj guialgüjt.” !;5Din rüjn naguiejn guidxaa cuerp ni rodx por stijb cuerp ni ad yuꞌt dxej godx guidxaa tëë cuerp ni rëjt por stijb cuerp ni ad yuꞌt dxej guiët. K4Laan gac chi yaguiejn ree trompejt ni gugojn dunuj ree guial ma bidxin tiamp ni yarii ree loj guidxliuj guie, dxel tibrajtzi ziꞌctzi chi ruchip guiaaloj bejn zian guidxaa ziꞌc nayajc ree. Chi guibejdx trompejt guin yaban ree bengüt dxel ad yuꞌtri dxej guiët reeman abiꞌ hor zii ma bidxaa ziꞌc nayajc ree yan. 33Per rënan gagbeedi tijb ni achutczi wayagbee xt yan guial ad dugrat ree yayëjt, per dugra ree guidxaa ziꞌc nayajc ree, yayaꞌp ree cuerp ren. O2Abiꞌ rugojnan lëjt compniar raliduladx ree Jesucrist, cuerp ni rayaꞌp ree loj guidxliuj guie ad zajct yayun xanyabaa lod canabee Dios. Din ni rodx ad zajct chuꞌn lod yuꞌ ni ad rodxt. zm1Din ziꞌc nayajc ree ziꞌc goc Adán loj guidxliuj guie, ziangajc yayajc ree ziꞌc na̱j Jesucrist xanyabaa. <q0Gra ree bénguidxliuj na̱j xcuerp reeman ziꞌc goc xcuerp Adán loj guidxliuj guie, per chi guidxin dxej dxel gap ree bejn tijb cuerp lasaꞌ cuerp ni rajp Jesucrist xanyabaa. _7/Adán gojcaman con yuj zeel najman bénguidxliuj, per Jesucrist xanyabaa zëëdaman.  .Ad yalojt rajp bejn guialnaban ni gapaman xanyabaa, yalojxgaj rajpaman guialnaban loj guidxliuj guie dxel guialnaban xanyabaa. )-Loj xtiidx Dios rëb guial yaloj Adán gojp guialnaban loj guidxliuj guie. Dxel biꞌt Jesucrist, bén razaladx guialnaban loj ree bejn. Y+,Rguieꞌch cuerp ni rajp bejn loj guidxliuj guie, per chi yaban bejn stijb ma gapaman tijb cuerp ni güün sirv par xanyabaa. Din ziꞌc yuꞌ cuerp par loj guidxliuj guie ziangajc yuꞌ cuerp par xanyabaa. T!+Cuerp ni rguieꞌch rxinan, per chi yaban bejn stijb ma gapaman tijb cuerp zaꞌcdxoon ni achet gac. Cuerp ni rguieꞌch guin achet gojl yuꞌn, per chi yaban bejn stijb ma gapaman cuerp ni yuꞌ gojl. *Yan ziangajc gac con guial yaban ree bengüt. Cuerp ni rguieꞌch rodxan, per cuerp ni gap bejn stijb ad yuꞌt dxej godxan.  %)Nadxaa xbachaꞌ gubijdx guial loj bëëw nadxaa tëë xbachaꞌ ree bajl xanyabaa, xt ree bajl xanyabaa garent garen na̱j xbachaꞌ reen.  3(Nadxaa tëë ree ni yuꞌ xanyabaa con ree ni yuꞌ guidxliuj, nadxaa na̱j guialzaꞌcdxoon ree ni yuꞌ xanyabaa con ree ni yuꞌ loj guidxliuj. b ='Ziꞌc nadxaa xcuerp bejn con xcuerp ree be, nadxaa tëë bëjl con xcuerp ree biguijn.  &Per chi rliejnan ma najn cwaandoo ziꞌc rniabee Dios gacan, xhietëëz xhaj nin ni rxübin bejn ma yuꞌ cwaando ni guilienan. ~u%Ad cwaan ni rliejn guint rxübin bejn, xhajnan rxübinman, ziꞌc rüjn bejn con trigo o xhietëëz stijb xhaj nin. $Per xgab guin xgab tontzan. Din lëjt ragbee guial chi rxübin bejn tijb xhaj xhienin, chi rliejnan dxel rnijt xhaj ni guxübinman. xi#Per wed yuꞌdi rüjn xgab: “¿Xhieza naag yaban ree bengüt? ¿Xhienaag na̱j cuerp ni gap reeman?” 1["Zeel gol been xgab ziꞌc rayal ad bal rüjn tëëridi dol din yuꞌdi niꞌquid nünbeetidi Dios, zeel canin lojdi zian din yayaꞌnxtudi. Xhienaag yaban ree bengüt 7!Per naj rni lëjt ad tiëbidi gusquiee reeman lëjt. Din guial ridxgaꞌ xtiidx ree bén ni ad zët xnejz, najzan par guxhiinan ziꞌc nabandi. 'G Yan bal naabzi loj guidxliuj guie güün sirv ni cayünan dxel achet sirv ni basajc ree bén Éfeso naj, na̱j reeman bendoxh ziꞌc ree bedoxh. Din bal id zaban ree bengüt mejorli yaguieen ree ziꞌc rëb ree bén rëb: “Yadaaw ree yadüꞌ tëë ree din guixie ma bayëjt ree.” 2]Din rugojnan lëjt, gra dxej zaꞌn loj guialgüjt, laan na̱j ni diidxli ni rnin lëjt ziꞌcgajc walin guial dad nix yuꞌ luxdon con lëjt guial najdi xbejn Cristo. @{Achet sirv guial nadxuꞌn loj ni nadxeb gra hor. !Yan bal id zaban ree bengüt, ¿chexquiza zeel yuꞌ ree bén rirobnijs xcwent ree bén ma güjt, abiꞌza bal id zaban ree bengüt? Abiꞌ dxej ni ma rniabee Jesucrist loj gra dxel yayüman guialrniabee ni badëëd Dios lojman din ma nabee tijbzi Dios gra. 6~eLoj xtiidx Dios rëb guial Dios badëë guialrniabee loj Jesucrist din nabeeman gra, per ad rënt guiëban guial në Dios rniabeeman din Dios badëëd guialrniabee lojman. 8}kAbiꞌ ni chigra gunidlojman na̱j guialgüjt. `|9Din rayal nabee Cristo xt chi ma beeman gan canabeeman gra ree bén rdxeꞌch laaman. L{Abiꞌ chi ma beenman gan gunabeeman gra ree bén rdxeꞌch laaman, ziꞌc ree bén rajp guialguxtis në ree bén rajp graloj guial rniabee, dxel ma yayü xguialrniabeeman loj dux Dad ree Dios. z#Per gra gac ziꞌc rayal: Yaloj Jesucrist na̱j bén baban, dxel chi guiꞌtaman stijb dxel ma yaban ree bengüt bén bililadx ree laaman. y!Ziꞌc bidoonloj guialgüjt par gra ree bejn por Adán, ziangajc yan por Jesucrist ma yuꞌ stijb guialnaban par ree bén rliladx laaman. yxkAbiꞌ ziꞌc bidoonloj guialgüjt loj guidxliuj guie por tijb bejn, ziangajc por tijb bejn yaban ree bengüt. fwEPer diidxliczi Jesucrist na̱j bén baban, abiꞌ laaman na̱j quijb bén yaloj baban. v'Bal lojzi guidxliuj guie güün sirv ni baliladx ree Jesucrist dxel dunujzi ree nayajc ree bén naban mazri naya guial loj chutëëz bénan. euCBal na̱j zian, xt ree bén ma güjt achet xperdon reeman majsi bililadx reeman Jesucrist. ktOAbiꞌ bal id babanman, achet sirv guial rliladxidi laaman ache tëët perdon yuꞌ por xtolidi. MsDin bal id zaban ree bengüt, dxel niꞌqui Jesucrist ad babantri. 8riDxel bal zianan, ganax diidx rusquieen caynan por Dios guial ma ranan ma baban Jesucrist. Abiꞌ bal id walin guial yaban ree bengüt, dxel ad walitan guial baban Jesucrist. pqYAbiꞌ bal id baban Cristo dxel achet sirv ni caylüün lëjt, ache tëët sirv ni rliladxidi laaman. Jp  Bal id zaban ree bengüt, rën guiëban guial ad babant Cristo. o{ Yan ziꞌc ma balüün lëjt xtiidx Dios guial baban Cristo, ¿chexquiza zeel yuꞌdi rëb ad zabant ree bengüt? Cn Zeel achet güünan bal por chunin biguiejndi xtiidx Dios bal por naj o por stijb ree xbejn Jesús, ni mazri lasajc na̱j guial ma biguiejndan abiꞌ ma bililadxidan. Yaban ree bengüt m} Per guial na̱j Dios benzaꞌc zeel najn ni najn, abiꞌ ad bayaxliaꞌtzaman naj din naj mazri ma benan xmandadaman guial loj los demazri ree xbejn Jesús, majsi diidxliczi ad da xtijbt naj cayünan ni cayünan, në con xyudar Dios cayünan laan. l! Din naj taꞌnzi lasajcan loj los demazri ree apóstoles, abiꞌ ad rayalt guirii lan apóstol guial basagzin bén rliladx ree Jesucrist. mkSNi bigra balüülojman lon, naj najn ziꞌc tijb xindo ni rajl chi ma gudëd tiamp ni rayal galix. GjBalüü loj tëëman loj Santiaaw dxelri loj ree apóstoles. +iOZianz balüülojman në loj ree tijb cwaa ree bén rliladx laaman, gojc reeman mazri de gaay gayuu bejn. Yuꞌ reeman ma güjt, per mazri zien reeman sta naban. \h1Chi ma babanman, dxel balüülojman loj Bëd dxel loj los demazri ree apóstoles. bg=Abiꞌ biguieꞌchaman dxel ni goc choon dxej babanman ziꞌcgajc rëb loj xtiidx Dios. f}Yalojxgaj balün lëjt ni basidan yaloj. Rnin lojdi guial Cristo güt por dux tol ree ziꞌc rëb loj xtiidx Dios. #e?Gol basaaladx guial por ree diidxzaꞌc guin ma rajpidi perdon por xtolidi bal walidi zinalidi laan, per bal id zinalidi laan bililadx xliaꞌzidi laan. $d CCompniar raliduladx ree Jesucrist, rën tëën gusaaladxidi xtiidxzaꞌc Jesucrist ni ma rnin lojd, diidxzaꞌc ni ma bililadxidi loj ni zaꞌdxiꞌchidi. Lc(Per gra ni rüjndi gol beenan xnejz, gol beenan ziꞌc rayal.ubc'Yan ziꞌc ma rnin lojdi compniar raliduladx ree Jesucrist, gol been naguiejn din gapidi quiarguiejn din gudëëdi xtiidxaman loj ree bejn, ad bal gudxoondi guiniee tijb ree xcompniaridi bén rniee tijb diidx ni ad rigniaꞌtidi. haI&Per bal id rliladxaman ni canin lojdi loj guiꞌch guie, ziangajc ad chililadxidi xtiidxaman. }`s%Bal chu bén naladx guial ma cwaꞌman quiarguiejn par gudëëman xtiidx Dios loj ree bejn o por xSprijt Dios ma cwaꞌman xhie stijb quiarguiejn, dxel laa gagbee gajcaman guial ni cucan loj guiꞌch guie najn ziꞌc rniabee dux Dad ree Dios. !_;$Gol basaaladx guial ad lëjtit na̱j bén yaloj cwaꞌ xtiidx Dios ad tijb tëëtzi lëjt ragbee xtiidx Dios din güündi ziꞌc na̱j xixgabidi. /^W#Bal xhie rën reeman gagbee reeman, mejorli lidx reeman guiniabdiidx loj lacheel reeman, din natun guiniee tijb béngunaa loj hor ni cucaagdiajg reeman xtiidx Dios. 8]i"loj hor ni ma cucaagdiajg reeman xtiidx Dios ad yuꞌt permis guiniee ree béngunaa rayal guzoob reeman xtiidx xixinguiaaw reeman ziꞌc rëb Dios güün reeman diizd gulal. ;\o!Din Dios ad rëntaman tijb ni ad najt xnejz, rënman tijb ni na̱j xnejz din yabedxe luxdoodi con ree xcompniaridi. Yan, ziꞌc rajc gra ree luar lod radoꞌp ree xbejn Cristo, [/ Gol badxeꞌguijc guial ree bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn laagajc reeman rniabee laa reeman din guiniee reeman chi rayal guiniee reeman. ]Z3Gra ree bén ni bayal gudëëd xtiidx Dios loj ree bejn, gradi zajc gugojn bejn ree xhienin balüü Dios lëjt, per tijb gajdi chi yayalidi din gra ree bén cucaagdiajg gusiid reeman chuꞌ tëë luxdoo reeman. ?YwPer bal tijb bén zojb cucaagdiajg loj hor guin gulüü Dios laaman xhienin, rayal yacwëëz bén canee din gac gugojn bén guin bejn ree xhie nin balüü Dios lojman loj hor guin. LXAbiꞌ ree bén gugojn delant loj gra ree bejn conin balüü Dios laa reeman, tioꞌpzi reeman o choon reeman guiniee. Abiꞌ los demazri reeman gucaagdiajg bal zagdxequi na̱j ni canee reeman. IW Per bal id yuꞌ bén zajc gugojn bejn ree xhienin rëb reeman con diidx ni rajc reeman, mejorli achet guiëb reeman delant loj ree bejn. Zagdxeli laazi reeman cwedx Dios lën luxdoo reeman. iVKBal yuꞌ bén rniee tijb diidx ni ad rnieet gra bejn, tioꞌpzaman o choonzaman guiniee diidx ni rajcaman, abiꞌ tijb gaj tijb gaj reeman guiniee, chuꞌ tëë bén ni guiëb loj ree bejn xhie rën guiëb ni rëb reeman. UGra ni canin lojdi compniar raliduladx ree Jesucrist, caninan din gagbeedi guial chi radoꞌpidi par gucaagdiajguidi xtiidx Dios, gradi zajc güün ni chileꞌ güündi, bén ni gool cant par Dios, bén ni gulüü ree bejn, bén gugojn bejn ree conin balüü Dios lojman, bén guiniee diidx ren ni ad rigniaꞌt gra bejn në bén gudëëd xtiidxaman loj ree bejn. Per gra ni güündi güün sirv par güünan yudar los demazri ree xcompniaridi din gusnuu sudxiꞌch reeman loj ni rliladx reeman xtiidx Dios. ~~/}}%{{zz\y0xwvv%uttrqqRpboncmmJllnkjjihh4gwff=<; :99o877D6d5K43v311{1.0/.g-,, +r*x))('&&s%$$>#""S!K WDqV KdWY 2 / Y v*&q'DDNZeel gol baguꞌ luxdoo lasaꞌdi con ree diidx guin.UC#NGuiáad dux compniar ree bén sta naban ree dxejzii, yadxaag ree con ree bén baban guin, dxel yoꞌ ree ladya loj ree za̱j lod yadxaag ree Dad Jesucrist. Zian yoꞌ ree yuchuꞌnëꞌ reeman tiblayaa. lBQNDin dxejzii guiguien chaꞌ bén rniabee xhienaag gac, guiguien chaꞌ anjl rniabee ree anjl, guiguien guibejdx xtrompejt Dios. Dxel guiat Dad Jesucrist diizd xanyabaa, abiꞌ yaloj ree xbejnman bén ma güjt ree yaban stijb. @AyNZeel ziꞌc ma rayigniaꞌn xtiidxaman, dunujn rana lojdi guial gra ree xbejnman, bén sta naban ree chi guiꞌtaman stijb, ad zanedt reeman loj ree xbejnman bén ma güjt ree. 9@kNDin bal raliduladx ree guial güjtaman abiꞌ babanman stijb, ziangajc raliduladx ree guial ree bén ma güjt, bén bililadx ree laaman, yasban Dios laa reeman por Jesucrist. 1?[N Yan, compniar raliduladx ree Jesucrist, ad rayëntan guibandi sin guial gagbeedi xcwent ree bengüt, chitëë chuꞌnayadi ziꞌc ree bén ad rliladxt Jesucrist. >{N din guibandi zagdxe loj ree bén ad rliladxt Jesucrist në chitëë xhie guiyaadxidi. Ni gac chi guiꞌt Dad Jesucrist |=qN Gol been tëë naguiejn guibannë lasaꞌdi zagdxe, gol guyu xgab xchiindi, ziꞌc ma ranan lojdi güündi dxiin, +<ON abiꞌ laan na̱j ni cayüjndi con gra dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist niz Macedonia. Per razaꞌcan lëjt liaadx din gusnuu guiën lasaꞌdi mazri. ;+N Yan, xcwent guial guiën lasaꞌdi, ad ryaadxt yanan lëjt xhienin xcwentan, din lëjt gajc ma basiid por Dios xhienaag guiën lasaꞌdi, :'NZeel bén ad ridxgaꞌt ni ma banan lojdi, ad bénguidxliujtan ad ridxgaꞌtaman, Diosan ad ridxgaꞌtaman, bén razaladx xSprijt duloj ree. 9NDin Dios ad gurejdxtaman dunuj ree yayajc ree xbejnman par yabajn ree nadxuudx, gurejdxaman dunuj ree par yabajn ree naya. l8QNNiꞌqui tijbidi ad rayalt güünnaladx lasaꞌdi, gusquiee lasaꞌdi güündi xhie nidxuudx con lacheel reeman. Din dux Dad ree Dios zudëëdaman casti gra ree bén rüjn zian, ziꞌc ma banan lojdi ziꞌc ma bagojnan lëjt. `79Nad chuꞌ lacheelidi naabzi par grii xgustidi ziꞌc rüjn ree bén ad nünbeet Dios. i6KNGol gogbee guial tijbgaj lëjt rayal guibannë lacheelidi zagdxe ziꞌc rën Dios con respejt, y5kNNi rën Dios na̱j guial guibandi naya lojman, guial ad güündi nidxuudx ree con ree bén ad najt lacheelidi. W4'NDin lëjt ma ragbee gra ni guxhaal Dad Jesús dunujn yanan ni güündi. 3 yNYan, compniar raliduladx ree Jesucrist, razaꞌcan lëjt liaadx, rana tëën lojdi por laaman, guial ziꞌc nabandi yan ziꞌc ma balüün lëjt guibandi, din güündi ziꞌc rën Dios, gol been naguiejn gol basnuu mazri guibandi ziꞌc rënman. 2'N Laaman gagnë lëjt sudxiꞌchidi loj xnejz Dios din sudi naya sin dol lojman, dxej ni guiꞌt Dad Jesucrist stijb con gra ree xbejnman.1 N Abiꞌ Dad Jesucrist gagnë lëjt din gusnuu guiën lasaꞌdi mazri, guiën tëëdi gra lasaꞌ bejndi ziꞌc rayënan lëjt. Y0+N Dux Dad ree Dios në Dad Jesucrist gagnë dunujn din gac yudganajn lëjt. /5N Dxej guiaal radiꞌn ranaaban lojman din guneeman mod yudganajn lëjt, abiꞌ lox yanan lojdi ni ryaadx gagbeedi xcwent guial rliladxidi Jesucrist. . N Dxel xt niꞌquid radxejltan xhienaag yadëën quixtëë loj Dios por lëjt, guial dád nix yuꞌ du luxdoon lojman por lëjt. }-sNAbiꞌ yan mazri nix ma bayu du luxdoon guial ma bayagbeen zaꞌdxiꞌchquidi loj ni zinalidi xnejz Dad Jesucrist. /,WNZeel, compniar raliduladx ree Jesucrist, majsi graloj tarbajw në guialzi caydüüdan, per dád nix yuꞌ du luxdoon raguiejnan guial zagdxe zinalidi ni rliladxidi. 0+YNPer yan ni ma baguiaad Timoteo ni bidganajman lëjt, ma bagojnman dunujn guial zinalidi zagdxe ni rliladxidi Jesucrist në ziꞌc rën lasaꞌdi. Laaman na guial zianczi yuꞌ luxdoodi zagdxe rasaaladxidi dunujn, abiꞌ dád ma rëndi guguiaadi dunujn, ziꞌcgajc rayënan yaguiaan lëjt. :*mNZeel ad gudaantran, abiꞌ guxhalan Timoteo din gagbeen xhienaag zinalidi ni rliladxidi, din rdxeban gusquiee xindxab lëjt, abiꞌ achetri sirv nüjn ni baguieenan por lëjt. )NChi badxuꞌnëꞌn lëjt, banan guial dád zien loj guialzi yadüüd ree, abiꞌ lëjt ragbee guial laan na̱j ni ma gojc. r(]Ndin niꞌqui tijbidi ad zalenyaꞌt por ree guialzi ni cadëdidi, lëjt ragbee guial zian yazaꞌc ree. 5'cNAbiꞌ baxhaal dux compniaran Timoteo, bén cayguieennëꞌn xchiin Dios caytieꞌchan xtiidxzaꞌc Jesucrist, din yaguꞌman luxdoodi sudxiꞌchidi loj ni ma rliladxidi, & NZeel chi badxuꞌn luguiedx Atenas, ad radaantran, ma rayënan yayagbeen xhienaag zaꞌdi, dxel baguieenan xgab bayaꞌn du xtijban ni. G%NLëjt na̱j bén rabaanëꞌn rlies tëëdi dux valoran.M$NPer yan sta rayënan yudganajn lëjt, din ni ralëjzan na̱j guial lëjt raguꞌ du luxdoon zagdxe. Lëjt na̱j dux chiinan ni rabaanëꞌn yubiignëꞌn loj Dad Jesucrist chi guiꞌtaman stijb. |#qNDád bayënan nudganajn lëjt. Naj Pab, zien volt daꞌt guyënan nidganan lëjt, per badxoon xindxab niajc zian. ;"oNCompniar raliduladx ree Jesucrist, chi basaꞌnan lëjt tioꞌp choondxej, majsi ad raguiaatan lëjt, per rasaaduladxan lëjt, abiꞌ rayën nejzdoon yaguiaan lëjt stijb. ]!3NRudxoon reeman yalüün bén ad najt ree bén Israel xhienaag gac reeman perdon, zian laagajc reeman cutioob guijc xtol reeman, abiꞌ yan ma cadëd reeman xcastiroꞌ Dios. Guyën Pab niejman Tesalónica stijb s _NAbiꞌ tëë ree bén Israel bagüjt reeman Dad Jesús, ziꞌcgajc bagüjt reeman bén badëëd ree xtiidx Dios loj ree bejn, balaagdxa tëë reeman dunujn, ad rüjnt reeman ziꞌc rën Dios, abiꞌ contzi gra bejn rdxeꞌch reeman.  NAbiꞌ lëjt compniar raliduladx ree laaman, ma guzajquidi ziꞌc guzac ree xbejn Dios, bén Israel zojb ree niz Judea, bén rliladx ree Jesucrist. Din ziꞌcgajc basagdiaj ree bén ladxidi lëjt, ziangajc basagdiaj lasaꞌ bén Israel reeman laa reeman. )N Zeel në dunujn ad racwëëzt radëën quixtëë loj Dios, guial chi biguiejndi xtiidxaman ni banan lojdi, bidxgaꞌdi laan ziꞌc xtiidx Dios ad ziꞌctzi xtiidx bénguidxliuj. Abiꞌ diidx guin ree na̱j ni rusni xquiarguiejndi, lëjt guial rliladxidi Jesucrist. N Ma banan lojdi din guibandi ziꞌc rayal guiban bén ma na̱j ree xbejn Dios, bén rbejdx lëjt din yayalidi xanyabaa lod rniabeeman. {N Lëjt ragbee xhienaag baneen lëjt consejw, xhie tëë naag baluꞌn luxdoodi ziꞌc rüjn tijb dad con ree xiꞌnman. 7gN Lëjt në Dios ragbeechaaw guial chi badxuꞌnëꞌn lëjt, babajnan xnejz ziꞌc rayal, abiꞌ achet chileꞌ gudxiibidi du guijcan, lëjt bén rliladx ree Jesucrist. ON Abiꞌ lëjt ragbee compniar, guial dád baguieenan dxiin. Dxej guiaal baguieenan dxiin, chitëë yaluꞌn xchiindi guial güündi dunujn yudar yabajnan laꞌtgaj balüün lëjt xtiidxzaꞌc Dios. 1NAbiꞌ guial tant rayënan lëjt, ad tijbtzi xtiidx Dios baneen lojdi, në dux guialnabanan bayënan naneen por lëjt, guial tant rayënan lëjt. {Nmajsi guial nayajcan xiapóstol Jesucrist, rayaꞌpan derejch yanabeen lëjt güündi xhienin par dunujn, per ad raguieentan zian. Lëjt ragbee guial benzaꞌc bayajcan chi badxuꞌnëꞌn lëjt, ziꞌcgajczi tijb na rusniꞌs rniaj tëë xiꞌn. NAd radiiltan guzaꞌt ree bejn dunujn zagdxe, ad radiil tëëtan guzaꞌtidi dunujn zagdxe, o guzaꞌt ree ben ren dunujn zagdxe, ;oNLëjt ragbee guial ad yuꞌt dxej baneenëꞌn lëjt zagdxe naabzi par guiëndi dunujn, ache tëët guijc badxiiban din yacaꞌn xmiliadi. Dios ragbee guial laan na̱j diidxli. Nper ziꞌc bacaabee Dios dunujn din yaneen xtiidxzaꞌcaman guial baguiaaman zileꞌ yaguieenan ni rayal yaguieenan, laanan na̱j ni radün ad par yayaꞌntan zagdxe loj ree bejn, par yayaꞌnan zagdxe loj Dios, bén ragbee gra ni yuꞌ luxdoo bejn. yNDin ad baneenëꞌtan lëjt diidx rusquiee, o par yaguieennëꞌn lëjt ziꞌctzi rayënan ya, o par yasquieen lëjt, {Nmajsi lëjt ragbee guial luguiedx Filipos guna ree bejn diidxguijdx du lojn në graloj ree guialzi badëëd reeman dunujn. Per Dios banee dunujn valor persi badün xtiidxzaꞌcaman lojdi, majsi xhietëëz razaꞌcan por ree bén rdxeꞌch dunujn. _ 9NLëjt ragbee, compniar raliduladx ree Jesucrist, guial ad budganaj xliaꞌtzan lëjt, 8 kN Rü tëë reeman diidx xhienaag cabëzidi guiꞌt Jesucrist Xiꞌn Dios diizd xanyabaa, bén basbanman loj ree bengüt, Jesús bén rabëë dunuj ree loj casti ni zëëd.R N Din laagajc reeman rü diidx xhienaag bacaꞌdi dunujn chi budganajn lëjt, xhie tëë naag basaꞌndi ni naladxidi na̱j ree dios persi binalidi quijb Dios naban abiꞌ guzuloj cayüjndi laaman sirv.  9NPor lëjt bireꞌch xtiidxaman ad tijbtizi luarzii ree, gra ladczi ruzaꞌt reeman xhienaag rliladxidi Dios, xt niꞌqui chetri ryaadx yaguieꞌchan. ` ;NZian najdi tijb ejempl par gra ree bén rliladx Jesucrist niz Macedonia në niz Acaya. +  QNAbiꞌ lëjt nabandi ziꞌc babajnan lojdi në ziꞌc balüü Jesucrist, abiꞌ por xSprijt Dios babaadi bililadxidi ni banan lojdi, majsi dád guzagdiajdi. '  INDin chi baneen xtiidxzaꞌcaman lojdi, ad diidxtizi balüün lëjt, balüün lëjt con xguialrniabee xSprijt Dios abiꞌ rayagbeen guial diidxli na̱j ni caynan lojdi. Lëjt ragbee xhienaag babajnan chi badxuꞌnëꞌn lëjt, babajnan zian din yaguieenan lëjt yudar xhienaag guibandi. i  MNCompniar raliduladx ree Jesucrist, dunujn rayagbee guial Dios rën lëjt, gulej tëëman lëjt. Q  NNë zianczi chi rarejdx ranaaban laaman, nadxeꞌduguijcan ni ma beendi guial rliladxidi laaman, në guial rën lasaꞌdi, nadxeꞌduguijc tëën guial cadaandi cabëzidi guiꞌt Dad Jesucrist stijb.   NGuixie guixie radëën quixtëë loj dux Dad ree Dios por gradi, rasaaladx tëën lëjt chi rarejdx ranaaban laaman. v iNNaj, Pab con Silvan në Timoteo, cayxhaalan guiꞌch guie par lëjt najdi bén rliladx Jesucrist luguiedx Tesalónica, dux Dad ree Dios në Dad Jesucrist güünleꞌ lëjt yabeꞌcdxe tëë reeman luxdoodi. Rudëë Pab quixtëë loj Dios %Guial rën lasaꞌdi, gol bagajpdioz lasaꞌdi xhietëëz horan radxaaglojdi. Yabeꞌcdxe Dios luxdoodi guial ma nuchajguidi Jesucrist.7g Bén rliladx ree Jesucrist, bén ma gulej Dios ziꞌcgajc lëjt, bén zojb ree Babilonia, rugajpdioz reeman lëjt. Në Marcw xin nünan ziꞌc da xiꞌnan rugajpdioz lëjt. 7 Silvan, tijb dux compniar ree, bén ragbeen naban ziꞌc rën Dios, laaman been guiꞌch guie din ganin lojdi tioꞌp choon diidx, par gunen lëjt consejw nëtëë par gugojnan lëjt guial diidxli rën Dios lëjt, zeel gol basnuu gol guyënman gol guyën tëë lasaꞌdi. zm Laaman rayal respejt, din tijbzi laaman caꞌ guialrniabee zianczi. Amén. Diidx bigra ca ree loj guiꞌch guie uc Per chi ma gudëdidi taꞌn loj guialrzagdiaj, dxel gagnë Dios din gusnuu güündi naguiejn guibandi ziꞌc rënman, su tëëdi rejs, sudxiꞌchidi, gap tëëdi segur guial zinalidi xnejzaman. Laagajcaman na̱j Dios cayüjn dunuj ree yudar loj gra ni cayzaꞌc ree, abiꞌ ma gulejman dunuj ree din yayal ree tiblayaa lod rniabeeman guial nachajg ree Jesucrist. :m Zeel ad tiëbidi güünx lëjt gan, gol guzujdxiꞌch loj ni rliladxidi, din ragbeedi guial ziꞌc cazagdiajdi, ziangajc cazagdiaj ree bén rliladx Jesucrist guidib guidxliuj. Gol guzujsin, gol gojp cudad, din xindxab xin ralen daꞌt lëjt, zaꞌx ziꞌc tijb beedx rliaan, rguiilix chu güünx gan. J Gol basaꞌn gra xgab yuꞌdi loj Dios, din laaman rniaj lëjt. pYZeel gol been naya loj Dios, bén caꞌ gra guialrniabee, din guiliesaman xvaloridi chi guidxin dxej. ~Ziangajc lëjt xinguiag, gol bazoob xtiidx ree bengol. Gradi ziꞌc xinguiag ree ziꞌc ree bengol, gol been naya gol bazoob tëë xtiidx ree xcompniaridi, din:Ralen daꞌt Dios bén rüjn ree benroꞌ,
per dád benzaꞌcan con ree bén rüjn naya. p}Ydin chi guiꞌt bén rniabee dunuj ree stijb, dxel guneeman tijb nizaꞌcdxoon ni ad yuꞌt dxej nit. |5Ad guial caꞌtidi guialrniabee din nabeedi ziꞌc tal rëndi, rayal guibandi zagdxe din guguiaa ree bén rliladx Jesucrist din guiban reeman zian, /{WRnin lojdi, gol gunaj ree xbejn Jesucrist, bén rayal ree gulüüdi din gusnuu chinal reeman xnejz Dios. Ad güündi dxiin guin guialzi ragbeedi rayal güündi laan, gol beenan guial yuꞌdi gan güündi laan, con guidib luxdoodi gol beenan, ad bal güündi laan guialzi rzëëbladxidi milia. z %Yan rënan gudëdan consejw loj ree bén rniabee ree lojdi, naj guial caꞌn guialrniabee ziꞌcgajc laa reeman, na̱j tëën testiw xcwent ni guzagdiaj Jesucrist, ziꞌcgajc laa reeman guguian xbianiman dxej guiꞌtaman stijb, zeel rënan guiën nine ree loj reeman. \y1Zeel bén cazagdiaj ree ziꞌc na̱j xixgab Dios, rayal gusnuu güün reeman ni zagdxe gusaꞌn tëë reeman gran loj Dios, laaman gagnë laa reeman. Laaman bazaladx guialnaban rüjn tëëman ziꞌc rayal.0xYNacli ree bén zinal xnejz Dios nawëëg na̱j guial yaguiaj reeman xanyabaa, piorli ree béndol bén ad nünbeet ree Dios, xhieczi naag na̱j luar lod yayal reeman. Vw%Gol gogbee, guial rtiëjb Dios rzagdiaj ree xbejnman din guzoob reeman diidx, abiꞌ bal dunuj ree nayajc ree xbejnman cayzaꞌc ree zian, xhieczi naag sac ree bén ad rënt guzoob xtiidxzaꞌcaman. v+Per bal chu cazagdiaj guial zinalaman xnejz Jesucrist, ad rayalt yatuman, rayal gudëëman quixtëë loj Dios guial ma najman xbejn Jesucrist. uAchet lasajc bal cazagdiajdi guial bagüjtidi bejn, o por guialgubaan, o por guial rüjndi ni mal o guial rudi lod ad rayaltidi. tXiquilbaadi bal chu na diidxguijdx lojdi guial zinalidi Jesucrist, din gra dxejczi zaꞌnë xSprijt Dios lëjt, bén caꞌ guialrniabee. s Gol babaali chi cazagdiajdi ziꞌc guzagdiaj Jesucrist, din ziangajc yabaadi chi guguiaadi xbianiman dxej guiꞌtaman stijb. jrM Gradi compniar raliduladx ree Jesucrist, rënan lëjt, zeel rnin lojdi, ad ru nawëëguidi guial zroꞌ na̱j loj guialrzagdiaj cadëdidi, din laan na̱j ziꞌc prueb par lëjt. Ad rudi xgab chexc zeel cazajquidi zian. q7 Bal chu lëjt caꞌ quiarguiejn par gulüü xcompniaridi, rayal guinieedi ni na̱j diidxli ziꞌc tal rëb loj xtiidx Dios, ziangajc bén caꞌ quiarguiejn par güünman yudar dux compniar ree, rayal güünman laan con gojl razaladx Dios lojman. Gra ni cayüjndi, gol beenan din guzaꞌt ree bejn Dios zagdxe por Jesucrist, bén rayal respejt në guialrniabee zianczi. Amén. Gol gudaan gra guialrzagdiaj Wp' Loj tijb gajdi ma banee Dios quiarguiejn din güündi ni rayal güündi. Zeel gol been lasaꞌdi yudar con ni rajc rüjndi, din guiguien guial cayüjndi ziꞌc rayal con quiarguiejn ni bazaladxaman lojdi. o Bal yuꞌ tijb xcompniaridi rniab luar lidxidi din yayaꞌnman, gol badëëdsii lidxidi con guidib luxdoodi ad yalenyaꞌdi. nAd yayanladxidi guial guiën lasaꞌdi ziꞌc rayal, din bén rën lasaꞌ rüjnman perdon majsi xhietëëz rüjnnë reeman laaman. mMa zidyob dxej nit guidxliuj, zeel gol bastëdguien gol guzujsin tëë din cwedx guiniabidi Dios con guidib luxdoodi. &lEDin në ree bén ma güjt biguiejn xtiidx Dios chi guban reeman loj guidxliuj guie, din guiban reeman loj Dios majsi par ree bénguidxliuj ma güjt reeman. kPer rayal yadëëd reeman cwent loj Dios bén zaꞌ par güün xguialguxtisaman con ree bén naban në ree bén ma güjt. jwPer yan guial ad zinaltridi ziꞌc naban ree bén naban zian, zeel radxa loj reeman, rnieeguijdx tëë reeman lëjt. i)Xchej daꞌt gubajndi ziꞌc naban ree bén ad nünbeet Dios, gubajndi ziꞌctzi guyëndi, beendi ziꞌctzi gojc xixgab dxuudxidi, guꞌdi, badxajg lasaꞌdi persi beendi nidxuux ree, guzüdx daꞌtidi, guyën tëëdi ni ad najt ree Dios, laan na̱j ni rbijxhladx Dios. ghGdin güünman ziꞌc rën Dios guidib xguialnabanman luar güünman ziꞌc na̱j xixgabaman. g Zeel ziꞌc gudëd Jesucrist loj guialrzagdiaj, në lëjt rayal taan lojn. Din por guialrzagdiaj guin rüjn bejn dol tiblad, ~fubén bayëꞌp xanyabaa abiꞌ zaꞌman xladbee Dios lod canabeeman anjl ree në ree sprijt caꞌ guialrniabee.1e[Nijs guin na̱j ziꞌc guialrirobnijs ni rulüü guial ma nayajc ree perdon. Guialrirobnijs guin ad rënt guiëban guial najn par gusian dux cuerp ree, rulüün guial caynaab ree loj Dios din yaya dux quiarguiejn ree, guial ma rayaꞌp ree guialnaban cüb guial baban Jesucrist loj ree bengüt, ndUSprijt guin ree na̱j xsprijt ree bén ad bazoobt diidx tiamp gulal, chi guban Noé loj guidxliuj guie, chi gop Dios laa reeman pasens laꞌtgaj cayüjn Noé barcw, abiꞌ xhujnzi bejn gulaa loj nijs banijt guidxliuj tiamp zii. ac;Chi gadaman yaban, wej xSprijtaman bigneenëman xsprijt ree bengüt lod nayaaw reeman. bDin xt Jesucrist guzagdiaj, güjtaman tib voltzi por dux tol ree majsi ad beentaman dol, per güjtaman duxcwent ree nayajc ree béndol, zian guxhalaman nejz din gac yadxin ree loj Dios, güjtaman ziꞌc bénguidxliuj per babanman por xSprijtaman. a{Mazri zagdxe na̱j sagdiaj bejn guial güünman ni zagdxe, bal zian rën Dios, luar sagdiajman guial güünman ni mal. *`MGol gubajn zagdxe din guiguien guial achet ni mal yuꞌguijquidi din yayaꞌnxtu ree bén rnieeguijdx lëjt, guial rüjndi ni zagdxe rliladx tëëdi Jesucrist. [_/gol gojp respejt gol badxeꞌguijc tëë dux Dad ree Jesucrist. Gol guzujsin din yadxiꞌdi xtiidx ree bén guiniabdiidx lojdi xcwent ni rliladxidi, per gol badxiꞌ xtiidx reeman zagdxe con diidx zagdxe ree. |^qPer xiquilbaadi bal cusagdiaj bejn lëjt guial cayüjndi ni zagdxe. Ad chuꞌdi xgab ad guidxeb tëëdi por zian, U]# Achut güün lëjt ni mal, bal cayüjndi naguiejn güündi ni zagdxe. \7 Din dux Dad ree Dios rniaj bén rüjn ree ni rënman rüjncwent tëëman xtiidx reeman chi rbejdx reeman laaman, per ralenman bén rüjn ree ni mal. [ Cwëëladxaman ni mal, güünman ni zagdxe güün tëëman naguiejn guibannë ree lasaꞌman zagdxe, zian rayal guibanman zianczi. 5Zc Din rëb loj xtiidxaman:Bén rën guiban zagdxe chuꞌ tëë luxdooman zagdxe, rayal gapaman cudad ad guinieeman diidxguijdx ad guiniee tëëman diidx rusquiee. 8Yi Ad yadxiꞌdi ni mal rüjn ree bejn lëjt, ad yadxiꞌdi diidxguijdx ni na reeman lojdi, gol gurejdx Dios din gagnëman laa reeman, din Dios gulej lëjt par gagnëman lëjt. ;XoZeel rnin loj gradi: Gol gubajnnë lasaꞌdi zagdxe, gol bachajg lasaꞌdi, gol been xgab tijbzi, gol guyën lasaꞌdi ziꞌc rayal, gol gojc benzaꞌc në bén chaawladx. sW_Ziangajc lëjt xinguiaaw, gol gubajnnë lacheelidi zagdxe, gol gojp reeman respejt ad guialzi najt reeman bén nada, rayal güündi zian guial në reeman rayal guialnaban tiblayaa razaladx Dios, guial najman benzaꞌc. Zian gol gubajn, chitëë xhie gudxeꞌ nawëëg lëjt chi cwedx guiniabidi laaman. Xhie rayal güündi chi xhie güün në reeman lëjt !V;Zian been Sara, bazoob xtiidx lacheelaman Abraham, abiꞌ guneeman laaman “Dad”. Gaquidi ziꞌc xiꞌn Sara, bal rüjndi ni zagdxe sin guialrdxeb. U Din zian gubajn ree béngunaa binal ree xnejzaman goc daꞌt, bililadx reeman laaman bazoob tëë reeman xtiidx lacheel reeman. FTMazri zagdxe na̱j guial güündi naguiejn gac luxdoodi naya delant loj Dios, gol gojc benzaꞌc në bén chaawladx, din laan ad yuꞌt dxej nitan, abiꞌ laan mazri lasajc delant lojman. SChi rzujchaawidi, ad bal rdëdlaj rüjnchaaw guidxguijquidi niꞌqui guial güündi ujs ganax ni or o gacwidi ganax lajd lasajc. `R9chililadx reex guial guguiaa reex nabandi ziꞌc rayal rajp tëëdi laa reex respejt. gQ INë lëjt béngunaa ma yuꞌ ree lacheel, gol bazoob xtiidx lacheelidi, din bal chu lacheelidi ad rliladxt xtiidx Dios, per chi guguiaa reex ziꞌc nabandi, dxel guililadx reex. Ad rüjnt naguiejn xhie guiëbidi loj reex, PGocli gubajndi ziꞌc xiil rzëëb, per yan ma najdi xbejn Jesucrist bén rën lëjt rajp tëëman lëjt ziꞌc tijb bén rajp xiil.=OsGuzagdiaj Jesucrist loj crüjz por dux tol ree persi babëëman dunuj ree lojn din yabajn ree ziꞌc rën Dios, abiꞌ por lod bidxeelguijdxaman ma bayüjnman du luxdoo ree naya. }NsChi rëb reeman diidxguijdx lojman, ad badxiꞌtaman laan con diidxguijdx, chi basagzi reeman laaman, ad rëbtaman loj reeman guial yaguijx reeman ni cayüjnnë reeman laaman, graczan basaꞌnman loj Dios bén rüjn xguialguxtis ziꞌc rayal. _M7Ad yuꞌtczi dxej beenman dol abiꞌ niꞌqui tijb diidx rusquiee ad briit roꞌman. Ldin par zian gulejman lëjt. Guzagdiaj Jesucrist por lëjt, zian balüüman lëjt xhienaag guibandi din chinalidi xnejzaman. 2K]Bal chu lëjt rzagdiaj por ni mal rüjndi, achet lasajcan, per bal rzagdiajdi por ni zagdxe rüjndi abiꞌ rdaandi loj guialrzagdiaj guin, laan lasajc delant loj Dios, JDin zagdxe na̱j guial chu rdaan loj guialrzagdiaj, majsi ad rayaltaman laan, rdaanman laan guial rënman güünman ni ruladx Dios. >IuLëjt bén na̱j ree mojs, gol bazoob xtiidx ree xpatrondi, gol gojp tëë reeman respejt, ad bén najtzi ree benzaꞌc raya tëë reeman lëjt, në ree bén na̱j bendxuudx. :HmGol gojp respejt gra bejn ziꞌc rayal, gol guyën ree bén rliladx Jesucrist, gol bidxeb Dios, gol gojp tëë respejt pristent rniabee xnaciondi. Gol gudaan loj guialrzagdiaj GZajc güündi ziꞌc rëndi, per ad por ziantzi güündi ni na̱j ni mal, gol been ziꞌc rayal güün ree xbejn Dios. F{Din rën Dios güündi ni zagdxe ree din gucwëëzidi roꞌ ree bentont ad rigniaꞌt abiꞌ rnieeguijdx reeman lëjt. Enë xtiidx gobernador bén rxhiaalaman din gudëëdaman casti bén rüjn ree ni mal guilies tëëman xvalor ree bén rüjn ni zagdxe. D' Guial rliladxidi Dad Jesucrist, gol bazoob xtiidx gra ree bén rniabee loj guidxliuj guie. Gol bazoob xtiidx pristent rniabee xnaciondi C} Gol gubajn zagdxe loj ree bén ad nünbeet laaman, zian majsi rnieeguijdx reeman lëjt yan, rëb reeman najdi benmal, per chi guguiaa reeman guial zagdxe na̱j ni cayüjndi, dxel guzaꞌt reeman laaman zagdxe, dxej ni yadëëd reeman cwent lojman. }Bs Gradi compniar raliduladx ree Jesucrist, rniaaban favor lojdi, ziꞌc zioꞌp ree loj guidxliuj guie tibrajtzi, ad bal tiëbidi güün ree xgab mal lëjt gan, din xgab mal guin ree rüjn naguiejn zianczi din gusaꞌn ree bejn xnejz Dios. "A= Gocli achutczi najdi, per yan ma najdi xbejn Dios. Gocli ad ragbeetidi guial raya Dios lëjt, per yan ma ragbeedi. Ziꞌc rayal guiban ben rliladx Dios 3@_ Per lëjt na̱j bén guleman, najdi bixhioz rüjn ree sirv lojman, guial najman dux rey ree. Lëjt ma naya luxdoo delant lojman, abiꞌ gulejman lëjt din chigtieꞌchidi diidx xcwent ree ni zagdxe rüjnman. Laaman babëë lëjt loj nejz mal, persi baguꞌman lëjt loj xnejz zaꞌcdxoonman. u?cRajc tëë cumplid ni rëb stib lajt loj xtiidxaman, rëban:Laaman na̱j guiaj rirejl guiaꞌ ree bejn,
abiꞌ rureeyujn laa reeman. Rzajc reeman zian, guial ad ruzoobt reeman xtiidx Dios, zian rajc ni rëbaman xcwent reeman. |>qPar lëjt, guial rliladxidi Jesucrist, laaman na̱j ziꞌc guiaj lasajc daꞌt. Per par ree bén ad rliladxt rajc cumplid ni rëb loj xtiidx Dios, lod rëb:Guiaj ni gulëëgoꞌn ree bén rüjn yu,
yan laan na̱j guiaj zojbloj. Z=-Rëb loj xtiidx Dios:Gol baguiaa, guzoban tijb guiaj zagdxe luguiedx Jerusalén.Laan na̱j guiaj nabee, guiaj zojbloj, nilasajc tëë.Bal chu chililadx laan,
ad yuꞌt dxej yayaꞌnxtuman. v<eZiangajc lëjt, guial ma rliladxidi Jesucrist, najdi ziꞌc ree guiaj naban ni cayajcnë xyadoo Dios. Najdi bixhioz naya luxdoo rüjn sirv lojman, din nabandi ziꞌc ruladx Dios, laan na̱j ni rudëëdi lojman ziꞌc gon por Jesucrist. $;AGol bibig loj Jesucrist, laaman na̱j ziꞌc guiaj naban. Been ree bénguidxliuj laaman tiblad, per par Dios najman bén lasajc, laaman gule laaman. `:9bal walidi ma ragbeedi guial na̱j Dios benzaꞌc. Jesucrist na̱j ziꞌc guiaj naban n9UZiꞌc reꞌc ree xindo quigojlnejzri dud, zian gol been naguiejn chigniaꞌdi xtiidx Dios, din gusnuu gagbeedi mazri xhienaag rayal guibandi din yabandi loj ree bengüt con gra ree bén nuchajg Jesucrist chi guiꞌtaman stijb, 8 Zeel gol basaꞌn gra ni mal, gra ni rusquiee, ad bal rüjnzidi, gol basaꞌn guialnadëdloj në guial rnieeguijdx lasaꞌdi. n7 Wper xtiidx Dios ad yuꞌt dxej nitan. Abiꞌ laan na̱j xtiidxzaꞌc Jesucrist ni ma biguiejndi.F6 din loj xtiidxaman rëb:Gra bénguidxliuj na̱j ziꞌc guiꞌxh dajn,
guiáad ni rajp reeman na̱j ziꞌc xguiaa guiꞌxh guin.Rbidx guiꞌxh guin, abiꞌ riajb xguiaan, 95 mDin ma bidxaa mod nabandi, ziꞌc rulüü gojlidi stijb, abiꞌ guialnaban zinalidi ad zëëdtan por tijb bén nit, zëëdan por xtiidx Dios, diidx naban, diidx ni ad zanijtt, 44 cYan, guial ma ruzoobidi xtiidxaman ni na̱j diidxli, ma naya luxdoodi delant lojman din guiën lasaꞌdi ziꞌc rayal, zeel gol guyën lasaꞌdi con guidib luxdoodi. (3 KZeel por laaman rliladxidi Dios bén basban laaman badëë tëëman guialrniabee lojman, yan con guidib luxdoodi ma rliladxidi Dios rbëz tëëdi ni guneeman. 2 yDiizd chi gad guidxliuj gacchaaw, mal gulej Dios laaman din sacaman zian, yan ma guzajcaman zian guial rënman lëjt. *1 Ogojx con xrejn zaꞌcdxoon Jesucrist ni guxhieꞌman loj crüjz chi gütaman ziꞌc tijb xiil zagdxe be ad naxint, be rugüjt reeman par Dios por xtol ree bejn. p0 [Din lëjt ragbee guial babëëman lëjt loj costumbr ni basaꞌnnë ree xbéngulalidi lëjt, costumbr ni ad rüjnt ree sirv, abiꞌ lëjt ragbee guial gojx din yariidi loj reen, per ad gojxt con ree ni rnijt, ziꞌc or o plajt ya, ./ WYan bal rnieedi Dios “Dad”, bén rüjn xguialguxtis tibloj, bal conin rüjn tijb gaj bejn, rayal gapidi laaman respejt guidib tiamp guibandi loj guidxliuj guie. e. EZiꞌc rëb loj xtiidxaman: “Gol gubajn naya delant lon, din naj na̱j bén naya nali.” q- ]Laaman gule lëjt, zeel gol been naguiejn guibandi naya delant lojman, din laaman na̱j bén naya nali. w, iZiꞌc ree xiꞌn Dios nazobdiidx reeman, ad bal guibanridi ziꞌc gubandi gocli chi gadidi güünbee laaman. + 1 Zeel gol guzusin gol bastëdguien tëë, con guidib luxdoodi gol gulëjz ni gunee Dios guial najman benzaꞌc, dxej guiꞌt Jesucrist stijb. <* s Per balüü Dios laa reeman guial ni gunee reeman ad najtan par laagajc reeman, najn par lëjt, abiꞌ yan lëjt ma rigniaꞌdi ni guin ree por ree bén catieꞌch xtiidxzaꞌc Jesucrist por xguialrniabee Sprijt zëëd xanyabaa. Në ree anjl ma rën nejzdoo gagbee nine ree. Ze rayal guiban ree xiꞌn Dios ;) q Por xSprijt Jesucrist gogbee reeman diizd gocli guial sagdiajman zianz qui gapraman guialrniabee, dxel been reeman naguiejn niagbee reeman chu benan sac zian goc tëë gac zian. l( S Diizd gocli, bén badëë ree xtiidx Dios loj ree bejn basiid reeman been tëë reeman naguiejn niagbee reeman xhienaag güün Dios bejn ree perdon, abiꞌ rëb reeman xhienin güün Dios par lëjt guial najman benzaꞌc. c' A din lëjt ragbee, guial rliladxidi, ma nüjn Dios lëjt cwent ziꞌc ree bén achet xtol. O& Ad waguiaatidi Jesucrist per rëndi laaman, abiꞌ yan rliladxidi laaman majsi ad waguiaatidi laaman, dád nix yuꞌ luxdoodi abiꞌ tant nix yuꞌ luxdoodi, xt ad radxejlt xhienaag guiëbidi, % din por guialrzagdiaj guin guiguien chu diidxli rliladx Dios, ziꞌc rüjnnë reeman or, rudëëd reeman laan loj bajl din gagbee reeman bal najn ganax or. Or guin najn ni rnidloj, zeel mazri lasajc guialrliladx laaman, bal chu taan xhietëëz loj guialrzagdiajn, din ad yuꞌt dxej nit xguialrliladxidi. Abiꞌ dxej guiꞌt Jesucrist stijb, lasaꞌ guialrliladx guin na̱j ni ruladx Dios, guiáad ree bejn në ree anjl guzaꞌt reeman laaman zagdxe gap tëë reeman laaman respejt guial rusnuu rliladxidi laaman. Q$ Zeel rabaa daꞌtidi majsi tëdidi graloj guialrzagdiaj tibladëd, !# =Guial rliladxidi Dios, laaman rniaj lëjt con xguialrniabeeman, din chi guidxin dxej nit guidxliuj, dxel gagbee gra bejn guial ma beenman lëjt perdon. " Abiꞌ yacaꞌ ree ni naguꞌchaawaman xanyabaa par dunuj ree, laan na̱j ni naya gra tiamp, ad rxintan, ad yuꞌ tëët dxej nitan. ;! qQuixtëë Dios xdad Dad Jesucrist, guial rayaman dunuj ree. Laaman bachaa mod nabajn ree guial baban Jesucrist loj ree bengüt, zeel zroꞌ na̱j ni ralëjz ree gunee Dios.   Ma gulej dux Dad ree Dios lëjt diizd gocli, ziꞌc goc xixgabaman. xSprijtaman gulëëca lëjt din guzoobidi diidx gac tëë luxdoodi naya delant lojman por xrejn Jesucrist. Zroꞌ güünleꞌ Dios lëjt yabeꞌcdxe tëëman luxdoodi. Ni ralëjz ree gunee Dios [ 3Naj Bëd, najn tijb xi apóstol Jesucrist, laaman guxhaal naj, cucan guiꞌch guie par lëjt najdi bén bireꞌch gra lad abiꞌ zojbidi guiedx rigaꞌ ree niz Ponto, Galacia, Capadocia, Asia Menor në Bitinia. W'Xiꞌn, gol gojp cudad chitëë chinalidi ni naladx ree bejn na̱j Dios.(IRayagbee tëë ree guial Jesucrist Xiꞌn Dios ma biꞌtaman loj guidxliuj guie, guxhalaman dux quiarguiejn ree, persi baguieenbee ree bén na̱j quijb Dios. Yan nadxuꞌnëꞌ reeman tijbzi por Xiꞌnman Jesucrist. Tijbzi laaman na̱j Dios, por laa tëëman yuꞌ guialnaban tiblayaa. Rayagbee ree guial nayajc ree xbejn Dios, per ree bénguidxliuj, bén ad najt ree xbejn Dios, xindxab rniabee laa reeman. CRayagbee ree guial bén ma na̱j ree xiꞌn Dios ad rusnuutri rüjn reeman dol, din Jesucrist Xiꞌn Dios na̱j bén rniaj laa reeman, abiꞌ xindxab ad zajctri nabeex laa reeman. EGraczi ni mal na̱j dol, per yuꞌ dol ni zajc gac perdon. .UBal chu dunuj ree rayagbee guial tijb dunuj ree cayguieen dol ni zajc gac perdon, rayal cwedxaman Dios por laaman zian gudëë Dios guialnaban tiblayaa lojman, bal zajc gac dol guin perdon. Yuꞌ dol ni ad zajct gac perdon, abiꞌ ad canitan guial cwedxidi Dios por bén rüjn dol guin. Bal rayagbee ree rüjncwentaman dunuj ree chi ranaab ree xhienin, ziangajc rayagbee ree zagdxe guial guneeman ni ranaab ree. |qRayagbee ree zagdxe: chi yanaab ree xhienin lojman, rüjncwentaman dunuj ree, bal yanaab ree ziꞌc rënman. ! Cucan nine ree par lëjt najdi bén rliladx Jesucrist Xiꞌn Dios din gagbeedi guial ma caꞌdi guialnaban tiblayaa delant loj Dios. 8i Bén zaꞌnë Xiꞌn Dios tijbzi, laaman naban tiblayaa delant loj Dios, per bén ad zaꞌnët laaman tijbzi, laaman ad caꞌt guialnaban guin. Ni bigra ca loj guiꞌch guie zm Abiꞌ ni rëbaman na̱j guial ma baneeman guialnaban tiblayaa duloj ree, guialnaban guin zëëd por xiꞌnman. =~~}}|v|ziyy\xwwOv`uuuitttt.tsrnrqq>qpioUnmllkkHih&gMfee>dcba``Q__^^8]\\[rZZAYYXXdWWUTTSSS6RPQ6PPIO`NMMLK:JnIHH^GFFPE?DDCBAAE@@>??>=<<<;;:p9"8J76554J3221i0//m.--K++*N)V((('&4%f$|##"b!l s<NN{cA]E.T7a ^  W_^ %=dyAPar ree bén ad rliladxt laaman, dunujn nayajc ziꞌc tijb goꞌxh ni rugüjt, per par ree bén rliladx laaman dunujn nayajc ziꞌc tijb goꞌxh ni runee guialnaban. Per, ¿chu zajc güün ree ni guin sin xyudar Dios? /xWAbiꞌ por Jesucrist dunujn nayajc ziꞌc tijb goꞌxh ni rliaa nejxh delant loj Dios, goꞌxh ni rdxin loj ree bén rliladx Jesucrist në loj ree bén ad rliladxt. w Per quixtëë Dios guial por Jesucrist guixie guixie cayagnëman dunujn chitëë xhie güün dunujn gan abiꞌ por dunujn cayagbee ree bejn xtiidxzaꞌc Jesucrist, diidxzaꞌc guin ree na̱j ziꞌc tijb ni rliaa nejxh ni rireꞌch chaꞌ guidibczi. #v? Per ad nixt guzaꞌcan guial ad bidxaaglojtan dux compniar ree Tito. Zeel basaꞌnan bén guin ree abiꞌ wan Macedonia. Ragnë Jesucrist dunujn zianczi {uo Chi bidxinan guiedx Troas par ganen xtiidxzaꞌc Jesucrist, dád gognë Dios naj par günan mandad guin ni. t% chitëë güün xindxab dunuj ree gan, din dunuj ree rayagbee xhienaag na̱j xguialrusquiee xindxab. Ad nixt guyu luxdoo Pab guzujman Troas 7sg Yan chutëëz bén güündi perdon, nëgajc naj gün laaman perdon. Abiꞌ bén ma benan perdon, bal yuꞌ ni günan perdon, benan laaman perdon delant loj Cristo por lëjt rw Guiꞌch ni guxhalan lojdi gocli, guxhalanan din gagbeen bal ruzoobidi da diidxan guial güündi gra ni ganin lojdi. |qqZeel rniaaban lojdi, gol been naguiejn din gagbeeman guial rëndi laaman ziꞌcgajc guyëndi laaman guiaꞌxchej. zpmYan gol beenman perdon gol baguꞌ tëë luxdooman chitëë chuꞌnaya luxdooman xt ad zadxejlt xhie güünman. xoiPer naj rni lojdi compniar raliduladx ree Jesucrist, ma gojczi yan con casti ni ma badëëdidi loj bén guin. 2n]Bal yuꞌ tijbidi ma badxeꞌnaya naj, per ad najtzi guyunaya nëgajc lëjt guyunaya. Rnin në lëjt chitëë gadëëdlajn guial ganin graczidi guyunaya por zian. myChi bacan guiꞌch guie dád guyun xgab abiꞌ guyunayan xt ronan bacan diidxnaa ni bacan loj guiꞌch guie, per ad bacatan guiꞌch guin par gaguꞌnayan lëjt, bacanan par gagbeedi guial rën daꞌtan lëjt. Yuꞌ perdon par bén badxeꞌ falt PlZeel bacan ziꞌc bacan loj guiꞌch ni guxhalan lojdi, din chi guialan ad cuꞌdi luxdon naya luar cuꞌdi luxdon nix. Abiꞌ naj ragbee bal yuꞌ luxdon zagdxe gradi yuꞌ luxdoo zagdxe por zian. vkeDin bal gaguꞌnayan luxdoodi, ¿chuza cuꞌ luxdon nix bal ma badxeꞌnayan luxdoodi lëjt raguꞌ luxdon? Pj Zeel benan xgab ad zidganatan lëjt yan, chitëë chuꞌnaya luxdoodi. zi oAd cayguieentan naguiejn yanabeen lëjt xhienaag chililadxidi Jesucrist, din dunujn rayagbee guial diidxli zaꞌdxiꞌchidi loj ni rliladxidi Jesucrist, ni cayguieenan na̱j guial yaguieenan lëjt yudar din chuꞌ luxdoodi nix guibandi..h WYan bal gadan ga Corinto ziꞌc benan xgab, Dios ragbee guial gadan ga guial ad rëntan gadilëꞌn lëjt, abiꞌ Dios gudëëd naj casti bal id wali ni canin. g Laaman gule dunuj ree par laaman, abiꞌ guxhaal xSprijtaman bén nabajnnëꞌ ree ziꞌc tijb sen guial yacaꞌ ree ni yacaꞌ ree. /f YAbiꞌ Dios laaman cayüjn dunuj ree yudar con lëjt din yadxuꞌdxiꞌch ree loj ni nayajc ree tijbzi con Cristo, Dios bacaabee dunuj ree din yayajc ree par laaman. e Din por laaman rajc cumplid gra ree xpromejs Dios. Zeel por laaman raguieꞌch ree “Amén” chi radëëd ree quixtëë loj Dios. Ad }Din Jesucrist Xiꞌn Dios, bén ni ma baguien xtiidx lojdi, naj con Silvano con Timoteo, ad najt Jesucrist bén na güünman ni ragbeeman ad züjntaman, laaman ganax diidxli rnieeman. Uc %Dios ragbee guial ad raguieꞌchtan yaguieenan ni rayagbeen ad zaguieentan. 7b iAd güündi xgab guial chi rnin guidganan lëjt rnizan zian. Ad güündi xgab guial rünan ziꞌc rüjn gra ree bénguidxliuj, ganin guialan abiꞌ ragbeen guial ad zialtan. a -Benan xgab nidganan lëjt chi nialan niz Macedonia, abiꞌ chi nazaan Macedonia nialan nidganan lëjt stijb, dxel naguꞌnejzidi naj par Judea. ` yLaan na̱j ni yuꞌguican, zeel yaloj benan xgab nidganan lëjt din nabaadi guial ma barojp volt bidganan lëjt. _ Ziꞌcgajc taꞌngaj cayagbeedi guial chi guiꞌt Dad Jesucrist zatijb lëjt yabaadi con dunujn guiáad dunujn yabaan con lëjt. ^  Loj dux guiꞌchan ad racaatan ni ad zajct goolidi o ni ad zajct chigniaꞌdi. Balzianclaa chigniaꞌdi gra ni canin lojdi. ] # Abiꞌ ni rabaan rnin lojdi guial achetczi naduladxan guial rayagbeen nabajnan naya delant lojdi në delant loj ree bénguidxliuj, abiꞌ diidxli cayguieenan ni rayal yaguieenan. Per ad cayguieentan zian por dux quiarguiejnzan, cayguieenan zian por xyudar Dios. `\ ; mazri bal güündi yudar cwedx guiniabidi Dios por dunujn. Abiꞌ bal zien ree bejn cabejdx canab Dios por dunujn dxel zien gajc reeman gudëëd quixtëë lojman ziꞌc cayagnëman dunujn. Chexc ad wejt Pab Corinto #[ A Laaman babëë dunujn loj guialgüjt guin abiꞌ gagnëman dunujn loj lasaꞌ ree ni nadxeb guin. Dunuj ree rayagbee guial gusnuu güünman dunujn yudar, "Z ? baguieenan xgab guial ma bayëjtan. Per bazaꞌcan zian din yadxeꞌguijcan guial achet zajc yaguieen dunujzan sin xyudar Dios, bén rasban ree bengüt. QY Compniar raliduladx ree Jesucrist, rayënan gagbeedi guial dád zroꞌ na̱j ni bazaꞌcan niz Asia. Naya bazaꞌcan niz ni, par dunujn ad zadaantran, ad naguieentran nejz guial yabajnran mazri, )X MAd yuꞌ nawëëgt du luxdoon con lëjt, din ziꞌcgajc cazagdiajdi ziangajc cayzaagdiajn dxel ziangajc yaguꞌ Dios luxdoodi ziꞌcgajc raguꞌman du luxdoon. sW aAbiꞌ bal cayzaagdiajn, cayzaagdiajn din yaguieenan lëjt yudar din chuꞌ luxdoodi din laa tëëdi loj dol. Abiꞌ bal cuꞌman du luxdoon, rguꞌman du luxdoon din chuꞌ luxdoodi din gac taandi lasaꞌ ree guialzi ni caydüüdan. qV ]Din majsi cayzaagdiaj daꞌt ree guial nayajc ree xbejn Cristo, ziangajc dád raguꞌman du luxdoo ree. OU Laaman raguꞌ du luxdoo ree loj xhietëëz guialrzagdiaj ni radüüd ree din gac yaluꞌ ree luxdoo ree bén cadëd xhietëëz guialzi, yaluꞌ ree luxdoo reeman ziꞌc raguꞌ Dios du luxdoo ree. T Quixtëë Dios xDad Dad Jesucrist, bén na̱j Dad bén raya dunuj ree naj tëëman Dios bén raguꞌ du luxdoo ree. wS iDux Dad ree Dios con Dad Jesucrist güünleꞌ lëjt yabeꞌcdxe tëë reeman luxdoodi. Tarbajw ni gudëd Pab jR QNaj Pab, Dios bacaabee naj gacan xi apóstol Jesucrist, në dux compniar ree Timoteo zaꞌ con naj. Naj cuca guiꞌch guie par lëjt guial ma rliladxidi xtiidx Dios luguiedx Corinto në los demazri ree bén rigaꞌ niz Acaya. QbDin yuꞌ ree bén rüjn zian yan, abiꞌ ma basaꞌn reeman guialrliladx reeman Dios. Dios güünleꞌ lüj Timoteo. Amén.~PubTimoteo, badxeꞌguijc ni rayal güünl, Ad guidxgaꞌl diidxdxuudx ree xcwent ree ni ad rüjnt ree sirv, niꞌqui ree diidx rusquiee, niꞌqui ree diidx ni rü ree bén ni naladx guial rajc daꞌt reeman abiꞌza ad walit ni rajc reeman. "O=bAbiꞌ zian gutoꞌp reeman guialnazaꞌc ni güün laa reeman yudar loj ree dxej ni zëëd din yayal reeman guialnaban tiblayaa xanyabaa. Xconsejw Pab "N=bGüjdx loj reeman din güün reeman ni zagdxe, güün reeman zien ree ni rüjn sirv, cuꞌ tëë luxdoo reeman zagdxe güün reeman yudar bénprob ree. OMbBén na̱j ree benrijcw loj guidxliuj guie, güjdx loj reeman ad güün reeman benroꞌ ad cuꞌguijc tëë reeman guial ni rajp reeman najn par tiblayaa, din guialnazaꞌc ni rajp bejn yuꞌ dxej yaran. Mejorli cuꞌguijc reeman Dios bén naban din laaman razaladx daꞌt dunuj ree graloj din chuꞌ du luxdoo ree nix. rL]bBén ni ad yuꞌt dxej guiët, Bén ni zaꞌ lod mazri nayni lod achut zajc chibig. Niꞌqui tijb bénguidxliuj ad waguiaat laaman ad zajc tëët guguiaa bejn laaman. ¡Par laaman na̱j respejt në guialrniabee par tiblayaa! Amén. 8KibGuiꞌtaman dxej ni nabee Dios guiꞌtaman, Dios bén rayal respejt bén na̱j tijbzi Dios rajp tëëman gra guialrniabee, bén na̱j xrey ree rey naj tëëman xDad ree dad. 3J_bdin guzoobil diidx güünl ni rnin lojl, sin guial guchaal xhienin chitëë guiëb ree bejn guial ad cayüjntil xnejz. Zian been xt dxej ni guiꞌt Dad Jesucrist stijb. #I?b Yan, por Dios bén razaladx guialnaban loj gra ni yuꞌ loj guidxliuj në por Jesucrist bén ni gunee sin guialrdxeb loj Poncio Pilato, naj rniabee lüj fHEb Been daꞌt naguiejn guzudxiꞌch loj ni rliladxil xtiidx Jesucrist. Ad gusëëbil guialnaban ni na̱j guialnaban tiblayaa, din par zian gulejman lüj abiꞌ rëbil delant loj zien ree bejn xhienaag rliladxil Jesucrist. JG b Per lüj Timoteo, xbejn Dios, briica loj ree ni mal guin. Been naguiejn guibanl zagdxe, guibanl ziꞌc rën Dios, bililadxaman, gojc bén naxanladx, gojp pacens guyën tëë ree ben ren. _F7b Din guial rzëëbladx milia laan na̱j xliuj gra ni mal. Abiꞌ yuꞌ reeman por guialrzëëbladx guin ma basaꞌn reeman ni rliladx reeman Dios abiꞌ laagajc reeman cusagdiaj laa reeman. Ni rayal güün Timoteo Eb Per ree bén rzëëbladx gac reeman rijcw loj guidxliuj guie ad rileꞌt sudxiꞌch reeman, laa rüjn gajc xindxab laa reeman gan. Mazri rüjn reeman xgab ni ad rüjnt sirv abiꞌ rüjn reeman ni ad rayalt güün reeman ni rüjn persi rnijt reeman. eDCbBal rayaꞌp ree ni yadaaw ree në lajd ni yadojt ree con laan rayal yayaꞌn ree conform. _C7bDin achet budnëꞌ ree loj guidxliuj ache tëët zajc yunëꞌ ree chi yayëjt ree. kBObDad ben rijcw na̱j bejn chi ma rliladxaman Jesucrist, per bén zaꞌ conform con ni rajptzaman. tAabad rucwëëzt rdil reeman por ree ni ad rüjnt sirv ni yuꞌ guijc reeman guial ad ragbeet reeman ni na̱j diidxli, dxel naladx reeman guial chililadx reeman Jesucrist ma gac reeman ben rijcw. Bén na̱j ree zian, biquied loj reeman. G@bnajzaman bendxal. Din ruladxaman tildiidxaman abiꞌ niꞌquid xnejzt rnieeman, dxel ni zëëd guialnadëdloj, guial rdxeꞌch, guial rniee diidxguijdx abiꞌ ad rliladxtri lasaꞌ reeman, ?1bBal yuꞌ bén rulüü diidx ni ad najt ziꞌc xtiidxzaꞌc Dad Jesucrist niꞌqui ziꞌc raliduladx ree Jesucrist ad rulüütaman bejn ree, >bAbiꞌ bal rliladx patron guin Jesucrist dxel rayal gap reeman laaman mazri respejt guial nëman rliladx Jesucrist ziꞌcgajc laa reeman. Abiꞌ tëë rayal güün xchiin reeman ziꞌc rayal guial cayüjn reeman sirv tijb xcompniar reeman bén rliladx Jesucrist compniar ni rën reeman. Zian balüü ree bejn güjdx tëë loj reeman din güün reeman zian. Guialnazaꞌc ni na̱j diidxli = bGra ree mojs rayal gap reeman respejt xpatron reeman chitëë chu guiniee diidxguijdx contr Dios o contr xtiidxaman ni caylüün. ><ubZiangajc yuꞌ ree bén ni laa rguien gajc ni zagdxe ni cayüjn reeman, abiꞌ yuꞌ reeman niꞌquid rguient ni zagdxe ni cayüjn reeman, per yuꞌ dxej gagbee ree bejn laan.M;bYuꞌ reeman laa rguien gajc xhie dol cayüjn reeman diizd chi gad reeman gudëëd cwent loj Dios, per yuꞌ reeman ad rguient xhie dol cayüjn reeman xt chi yadëëd reeman cwent loj Dios. :bNë guial guiëꞌt guiëꞌt ragxuu lënl guial ad nadaant lënl, ad rëꞌl nijs lagajzi mejorli guꞌ tibdaꞌn vin. 99kbGojp cudad cwel tijb bén ni nabee din ad ragbeetil bal yuꞌ ni mal cayüjnman, dxel güün ree bejn xgab guial nëgajc lüj ruladx ni cayüjnman. Gojp cudad graloj ree dol. 08YbYan por Dios, por Jesucrist në por ree anjl ni ma gulejman, naj rni badxeꞌguijc been tëë ziꞌc ma rnin ad cwel loj ree bejn, tiblojzi been con gra reeman. 7%bPer bal tijb bén ma caꞌ guialrniabee rusnuu rüjnman dol, rayal guinieenël laaman delant loj gra reeman din guidxeb los demazri reeman. D6bAd guidxgaꞌdi ni rudxiib ree bejn guijc tijb ree bén rniabee ree bén rliladx Jesucrist, bal id yuꞌ tioꞌp choon ree bejn rëb guial diidxli na̱j ni rniee reeman por laaman. 05YbDin loj xtiidx Dios rëb: “Ad gudxeꞌdi guijxh roꞌ ree beguiꞌxh laꞌtgaj cayüjn reeb dxiin”, rëb tëë loj xtiidx Dios: “Rayal gax bén rüjn dxiin”. G4bBén rliladx ree Jesucrist rayal gap reeman respejt bén rniabee laa reeman në ree bén rniee rulüü tëë xtiidx Dios ziꞌc rayal, gudëë tëëdi loj reeman gra ni ryaadx reeman. <3qbAbiꞌ bal tijb bén rliladx Jesucrist na̱j xfamilaman tijb bén bayaꞌn bizëjb, dxel laaman rayal güün yudar béngunaa bizëjb guin chitëë gacan mazri carg par ree dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist. Zian güün reeman yudar béngunaa bizëjb diidxli achutri rajp loj guidxliuj guie. r2]bDin yuꞌ ree béngunaa bizëjb ma guroꞌnladx reeman xnejz Dios abiꞌ ma zinal reeman xnejz xindxab. u1cbZeel rënan guial bén na̱j ree béngunaa bizëjb benguiag, mejorli guxhliaa reeman stijb, chuꞌ xiꞌn reeman nabee tëë lidx reeman ziꞌc rayal, chitëë gudëëd reeman mod guinieeguijdx ree bén ralen ree dunuj ree laa reeman. j0Mb Abiꞌ tëë ree benguiag guin zë reeman yu yu, zianz rajc reeman costumbr achetczi rüjn reeman. Abiꞌ ad laatzan, rzuloj ruzaꞌt reeman bejn, ru reeman loj xhietëëznin abiꞌ rniee reeman ni ad rayalt guiniee reeman. a/;b Dxel rüjn reeman dol guial ad rüjntri reeman ni ma been reeman compromis con Cristo. T.!b Per ad tiaꞌl laj ree béngunaa bizëjb benguiag ree, din despuejs rën reeman guxhliaa reeman abiꞌ ad rüjntri reeman ni rayal güün reeman por Cristo guial rën reeman guxhliaa reeman stijb. J- b Bal nünbee tëë ree bejn laaman guial beenman ganax ree ni rüjn sirv, bal baslaa ree xiꞌnman ziꞌc rayal, bal badëë lidxaman bayaꞌn ree bejn bal gojcaman benzaꞌc con ree bén rliladx Jesucrist bén bidxin ree lidxaman, bal beenman yudar bén rzagdiaj ree, bal been tëëman naguiejn beenman ganax ni zagdxe. G,b Ad tiaꞌl laj chutëëz béngunaa bizëjb par gac reeman yudar, naabzi ree béngunaa bizëjb bén ma nadëd ree gayojn ijz abiꞌ ad guzunëtaman ben ren laꞌtgaj naban lacheelaman. V+%bDin bén ad rüjnt yudar xcompniar, abiꞌ niꞌqui xfamilaman bén zojb ree lidxaman ad rüjntaman yudar, laaman ma basaꞌn ni rliladxaman abiꞌ piorli najman guial loj ree bén ad rliladxt Jesucrist. i*KbBagojn gra ree diidx guie bén ma rliladx ree Jesucrist chitëë chu guinieeguijdx laa reeman. z)mbPer tijb béngunaa bizëjb ni rüjn ni rëntzi, laaman na̱j ziꞌc tijb bengüt guial ad yuꞌguijctaman Dios. M(bBéngunaa na̱j diidxli bén bizëjb, bén ad rajptri chunin loj guidxliuj guie, tijbzi Dios na̱j bén yuꞌguijcaman güün laaman yudar dxel ad rucwëëzt rbejdx rniabaman laaman dxej guiaal. l'QbPer bal tijb béngunaa bizëjb guin yuꞌ ree xiꞌn o xiajg, dxel yaloj laa reex gusiid guidxgaꞌ xfamil, güün reex yudar din yaguijx reex ni baslaa xdad xniaa reex laa reex. Din zian na̱j zagdxe, zian tëë ruladx Dios. F&bBidxgaꞌ ree béngunaa bizëjb ni diidxli achut rajp. %7bZiangajc béngunaa bengol ree badëë reeman consejw ziꞌcgajc xniaal, abiꞌ biinguiag ree, badëë reem consejw ziꞌcgajc bizanl con xgabzaꞌc. $ bAd tilnël tijb bengol, badëëman consejw ziꞌcgajc xdadil, abiꞌ xin na̱j ree xinguiag, badëë reex consejw ziꞌcgajc bijchil. "#=bGojp lüj con ni rusiidil bejn ree. Guzujdxiꞌch loj ni ma ragbeel, zian yabëë lüj gajc loj casti yabëë tëël bén cucaagdiajg ree xtiidxil.^"5bBadxeꞌguijc diidx guie ree din gagbee gra ree bejn guial cusnuu zël delant. 0!YbAd yayanladxil güünl ziꞌc rayal güünl por quiarguiejn ni banee Dios lojl chi badxiib yaa ree bengol guijquil chi gogbee reeman guial lüj na̱j bén gule Dios.  b Laꞌtgaj guialan, basnuu biil xtiidx Dios loj ree bejn, guneenë reeman balüü tëë reeman xhie rën guiëb xtiidx Dios. )Kb Gojp cudad chitëë guiëb ree bejn guial achet sirv lüj guial ad wayajctil bengol. Mejorli been naguiejn din gaquil tijb ejempl par ree bén rliladx Jesucrist, ziꞌc xhienaag rül diidx, ziꞌc nabanl, ziꞌc rënl ben ren ree, ziꞌc rliladxil Dios nëtëë por ree xixgabzaꞌquil. \1b Zian rayal gusiidil bejn ree güjdx tëë loj reeman din güün reeman zian. ?wb Zeel majsi cayzaꞌcan ni cayzaꞌcan, per cayguieenan ni cayguieenan guial raliduladxan Dios naban, bén naban par güünman yudar gra ree bejn, per mazri bén rliladx ree laaman. jMb Dunuj ree rayagbee guial ni diidxli na̱j ree diidx guie, abiꞌ rayal chililadx gra bejn laan. bZagdxe na̱j par güün bejn graloj ejercijs par gacaman gojl, per loj gra xhietëëznin mazri lasajc guiban bejn ziꞌc rën Dios. Din ad lojtzi guidxliuj guie güün sirv guial naban bejn ziꞌc rën Dios, nëgajc xanyabaa lod gap bejn guialnaban tiblayaa. !bPer ad guidxgaꞌl ni rbëëguijc ree bejn, ni ad najt ree diidxli por Dios, mejorli basnuu basiid sudxiꞌchil guibanl ziꞌc rën Dios. mSbZeel bal rulüül bén rliladx ree Jesucrist ziꞌc ma rnin, dxel cayüjnquil sirv Jesucrist ziꞌc rayal, abiꞌ zian gusnuu gusiidil mazri guial loj ni ma rajquil xcwent guialrliladx guin në ree diidxzaꞌc ni zinalil. {bDin chi rarejdx ranaab ree Dios con xtiidxaman rüjnleꞌman guijc ni yadaaw ree. Bén rüjn sirv zagdxe loj Jesucrist bDin gra ni badxeꞌ Dios na̱j zagdxe, achet ni rayal cwexuu bejn tiaꞌman bal gudëëman quixtëë chi cayawaman laan. nUbGuiëb reeman guial ad najt guial guxhliaa ree bejn ad zajw tëët reeman graloj. Per Dios badxeꞌ graloj guialraw par gaw ree bén rliladx laaman, bén ma ragbee ree conin na̱j diidxli abiꞌ gudëëd reeman quixtëe lojman. bMazri guidxgaꞌ reeman bénrusquiee ree, bén wed rüjnz ree, bén achetri ree rzajc guial rüjn reeman dol din ma nayaꞌ reeman zian. H bMa bagojnchaaw xSprijt Dios guial zëëd ree dxej ni yuꞌ ree bejn gusaꞌn guialrliladx reeman Jesucrist, mazri guidxgaꞌ reeman xtiidx ree bénrusquiee në gra ree ni zëëd por xindxab. bDunuj ree rayagbee guial dád bén naroob najman, bén raliduladx ree:Biꞌtaman loj guidxliuj ziꞌc tijb bénguidxliuj,
rëb xSprijt Dios guial laaman na̱j bén naya
abiꞌ baguiaa ree anjl laaman biꞌtaman loj guidxliuj.Breꞌch xtiidxaman loj ree bén ad najt bén Israel,
guidibczi bililadx bejn laaman abiꞌ
bacaꞌ Dios laaman xanyabaa.Cbdin bal gaglaan ma ragbeel xhienaag guiban bejn delant loj los demasri ree xbejn Dios, bén ma na̱j ree xbejn Dios naban, abiꞌ zaꞌdxiꞌch reeman rulüü tëë reeman xtiidxliman. U#bGagnë Dios chileꞌ guialan guidganan lüj. Per cucan guiꞌch guie, >ub Din bén rüjn ree sirv ziꞌc rayal ad respejtzi rajp bejn laa reeman, sin guialrdxeb ma zileꞌ guiëb reeman xhienaag rliladx reeman Jesucrist. Naroob na̱j bén raliduladx ree :mb Abiꞌ ree xinguiaaw cwabee guin par güün reex yudar bén rniabee loj ree xbejn Cristo, tijbzi lacheel reex rayal chuꞌ, nabee tëë lidx reex con xiꞌn reex ziꞌc rayal. eCb Ziangajc ree béngunaa ni ma cwabee par güün reeman yudar, rayal güün reeman ziꞌc rayal din gap bejn laa reeman respejt ad zaneeguijdxt reeman bejn, rayal guiban reeman zagdxe abiꞌ güün cumplid xtiidx reeman. ! ;b Zeel yalojxgaj rayal gac reeman prueb abiꞌ bal id xhie xfalt reeman, dxel ma zileꞌ guzuj bejn laa reeman din güün reeman yudar bén rniabee ree. E b Con xgabzaꞌc chinal reeman ni ma balüü Dios dunuj ree.  %bYan ziangajc ree bén ma cwabee par güün reeman yudar bén rniabee ree, rayal güün reeman ziꞌc rayal din gap ree bejn laa reeman respejt, güün cumplid xtiidx reeman, ad guiëꞌ tëë reeman, ad yaguiil tëë reeman mod par tiaꞌ reeman xmilia ree bejn. b =bBén rajp guialrniabee guin xt ree bén ad rliladxt Jesucrist rayal güünbee laaman guial najcaman benzaꞌc chitëë yayaꞌnxtuman abiꞌ güün xindxab laaman gan. Ni güün ree bén rüjn yudar bén rniabee ree 7 gbZeel tijb bén qui guzulojri rliladx Jesucrist, ad rayalt nabeeman loj ree bén ma rliladx chitëë guilies xvalor gajcaman abiꞌ yayalaman lasaꞌ casti ni bayal xindxab. _7bDin bal id rajc rniabee lidxaman, ¿xhieza naag nabeeman bén rliladx ree Jesucrist? ykbRayal nabee lidxaman ziꞌc rayal din gulüü ree xiꞌnman xhienaag gap reex respejt guzoob tëë reex diidx. fEbAd rayalt gacaman benguꞌ, niꞌqui bén rguiil wadijl ad rayal tëët yaguiilaman mod par tiaꞌman xmilia ree bejn, rayal gacaman benzaꞌc con chutëëz, gac tëëman bén naxanladx ad zazëëbladx tëëtaman milia. CbPer bén rajp guialrniabee guin rayal güünman ziꞌc rayal chitëë chu guinieeguijdx laaman. Rayal chuꞌ tijbzi lacheelaman, guibanman zagdxe chuꞌ tëë xquiarguiejnman din gap ree bejn laaman respejt. Gacaman benzaꞌc con ree bén rdxin lidxaman, gac tëëman tijb bén rigniaꞌ par gulüüman bejn ree. 9 mbGol badxeꞌguijc da diidxan: Bal chu bén rën gap guialrniabee loj gra ree bén rliladx Jesucrist par gulüüman laa reeman xnejz Dios, zagdxequi na̱j ni rënman güünman. #?bPer zajc gac béngunaa perdon, bal güün xchiinman zagdxe guial najman na, bal gusnuu chililadxaman Dios, guiënman bejn ree guiban tëëman xnejz.oWbDin ad Adánt basquiee reeman, yaloj Eva basquiee reeman, abiꞌ por guialrusquiee guin beenman dol. :ob Din Dios, yaloj Adán beenchaawaman, dxelri Eva. @yb Din ad zatiëëbtan guial gulüü tijb béngunaa bejn ree chi radxaag lasaꞌ reeman par gucaagdiajg reeman xtiidx Dios, ad rayalt nabee béngunaa xinguiaaw, rayal gucaagdiajgzaman. gGb Abiꞌ rayal gucaagdiajgzi reeman ache guiniee reeman chi rulüü ree xinguiaaw xtiidx Dios. t~ab Din mazri zagdxe güün reeman ni na̱j zagdxe, ziꞌc rayal güün ree béngunaa ni ma zinal xnejz Dios. 6}eb Rën tëën guial ree béngunaa su reeman ziꞌc rayal, ad tëdlaj suchaaw reeman con or, në ree perl në ree vistid zagdxe o guial tëdlaj güünchaaw guidxguijc reeman. |9bYan rënan guial guidibczi cwedx guiniab ree xinguiaaw Dios, guilies yaa reex con guidib luxdoo reex sin dol, sin guialrdxeꞌch në sin wadijl. Y{+bZeel bacaabeeman naj gacan xi apóstol Jesucrist din gatiechan xtiidxaman, në par gusidan bén ad najt ree bén Israel conin na̱j diidxli, xhie tëë naag chililadx reeman Jesucrist, walin ad rusquieetan. z!bGüjtaman loj crüjz persi gudijxaman por xtol gra ree bénguidxliuj, zian naj ni balüü Dios bejn chi bidxin dxej bacaabeeman gac zian. )yKbDin tijbzi laaman na̱j Dios, abiꞌ por tijbzi Jesucrist zileꞌ yayaꞌp ree nejz par loj Dios guial biꞌtaman loj guidxliuj ziꞌcgajc tijb bénguidxliuj. kxObbén rën guial gra bejn gac perdon guidxin tëë dxej gagbee bejn xhie rën guiëb xtiidxliman. fwEbDin laan na̱j ni zagdxe ni rayuladx tëë dux Dad ree Dios, bén rüjn perdon dux tol ree, !v;bRayal yarejdx yanaab ree Dios por ree rey në por gra ree guxtis loj guidxliuj din chileꞌ yabajn ree zagdxe gusnuu tëe yabajn ree ziꞌc rën Dios. u -bYalojdoo ni rnin lojdi na̱j guial cwedx guiniabidi Dios, cwedx guiniabidi laaman por gra ree bénguidxliuj, gudëëd tëëdi quixtëë lojman. t 7bZian ma guzajc ree Himeneo con Lejandr, zeel ma bayün laa reeman loj satanás din gusiid reeman guial ad rayalt guiniee reeman Dios diidguijdx.Ls bGuzudxiꞌch loj ni rliladxil Jesucrist, been tëë ganaxzi ree xgab zagdxe par güünl ziꞌc rayal. Din yuꞌ ree bejn guial ad rüjnt reeman zian, yan ma banijt reeman ni rliladx reeman Dios. br ?bTimoteo, par naj lüj na̱j ziꞌc da xiꞌnan zeel rnin lüj been ziꞌc gunee reeman xcwentil diizd yaloj, abiꞌ ziꞌc tijb suldad ni rej loj wadijl ad guidxebil niz loj ree bén zaꞌ ree contr xtiidx Dios. pq [bZeel zianczi rayal yayaꞌp reeman respejt yazaꞌt tëë reeman zagdxe guial najman rey bén ad yuꞌt dxej guiët, abiꞌ rajpaman guialrniabee par tiblayaa guial tijbzi laaman na̱j Dios abiꞌ achut rajc ruguiaa laaman. Amén. gp IbPer majsi najn mazri béndol, baya Dios naj abiꞌ gojp Jesucrist naj pacens din gagbee ree bén chililadx xhienaag rajp Jesucrist pacens par chililadx bejn xtiidxaman, abiꞌ zian gap reeman guialnaban tiblayaa con Dios. 2o _bDiidxli ni ganin lëjt, rayal chililadx bejn: guial Jesucrist biꞌt loj guidxliuj par güünman xtol bejn perdon, abiꞌ loj gra ree bejn naj na̱j mazri béndol. n  bAbiꞌ dád benzaꞌc gojcaman con naj, balüüman naj xhienaag chililadxan balüü tëëman xhienaag guiënan Dad Jesucrist. um eb majsi yaloj gunen laaman diidxguijdx abiꞌ guzunaalan bén rliladx ree laaman din günan laa reeman ni mal abiꞌ dád naya bennëꞌn laa reeman. Per Dios bayaman naj guial ad bigniaꞌtan ni cayünan din gad naj chililadx Jesucrist. l  b Quixtëë Dad Jesucrist laaman cayagnë naj, rajp tëëman naj confianz abiꞌ bacaabeeman naj par gatiechan xtiidxaman, Uk %b Diidxli guie ree na̱j ni zëëd ree loj xtiidxzaꞌcdxoon Jesucrist. Dux Dad ree Dios, bén rayal respejt, laaman na̱j bén basaꞌnnë naj diidx guin ree din gatiechan laa reen. Xhienaag baya Dios Pab j  b rüjn tëën sirv par xcasti ree bén zaꞌnë xinguiaaw o béngunaa ren, par ree xin ruladx lasaꞌ xinguiaaw gajc o béngunaa ruladx lasaꞌ béngunaa gajc, në par ree bén rban bejn ree par gutoꞌ reeman laa reeman ziꞌc mojs, nëtëë par ree bén rusquiee në ree bén ruzaꞌt Dios par sudxiꞌchnë xguialrusquiee reeman në par gra ree bén rüjn xcontr ni na̱j diidxli. i b Abiꞌ rayagbee ree guial ad baneet Dios ley guin par ree bén naban xnejz niz lojman, baneeman ley guin par tëd ree bejn casti, bén naban ree ziꞌctzi na̱j xixgab reeman, bén ad ruzoobt ree diidx, bén ad yuꞌguijct ree Dios, bén rüjn ree dol, bén ad rajpt ree Dios respejt, bén ad rüjnt ree naguiejn guiën reeman Dios, bén rugüjt xdad xniaa, në par gra ree bén rugüjt bejn, ch AbDunuj ree rayagbee guial zagdxe na̱j ley guin par bén rigniaꞌ xhie sirv rüjnan. ag =bRën reeman gulüü reeman bejn ree xhienaag na̱j xley Dios, abiꞌ niꞌqui laa reeman ad ragbeet xhie rën guiëb ni rniee reeman niꞌquid rigniaꞌt reeman ni naladx reeman na̱j zagdxe culüü reeman bejn ree. df CbDin yuꞌ reeman ad rüjntri zian guial ganax ree ni ren ni ad rüjnt ree sirv rü reeman. Ae }bCanabeen lüj din güün reeman zian din guiguien guial diidxli rën lasaꞌ reeman, achet naladx reeman din guiguien tëë guial guidib luxdoo reeman rliladx reeman xtiidx Dios. Wd )bAd chililadx reeman ni rbëëguijc ree bejn, ad guidxgaꞌ tëë reeman ban za reeman, o chu rajc reeman xbengol gulal reeman, din ad ni guint ree gagnë laa reeman par gusnuu chililadx reeman xtiidx Dios. 7c ibZiꞌc rnin lojl chi briin zaꞌn niz Macedonia, guial yayaꞌnl guiedx Éfeso din nabeel tioꞌp choon ree bejn ni chitëë rulüü reeman bejn ree ni ad najt diidxli. b bCucan guiꞌch guie par lüj Timoteo, din par naj lüj na̱j ziꞌcgajc da xiꞌnan guial tiblojzi raliduladx Jesucrist. Dux Dad ree Dios në Dad Jesucrist güünleꞌ lüj, yayaman lüj yabeꞌcdxe tëëman luxdool. Rëb Pab loj Timoteo xcwent ree bén rusquiee a -bNaj Pab, najn tijb xiapóstol Jesucrist por xguialrniabee Dios bén rüjn perdon dux tol ree në por Jesucrist bén rayagbee ree guiꞌt stijb. 6`gNDux Dad ree Jesucrist güünleꞌ lëjt.}_sNAbiꞌ por laaman, naj rni lojdi rniabee tëën lëjt: Gol biil guiꞌch guie loj gra ree compniar rliladx laaman. U^#NGol badëë xtiidx Dios da cwentan loj gra ree compniar rliladx Jesucrist. U]#NCompniar raliduladx ree Jesucrist, gol gurejdx gunab Dios por dunujn. &\ENAbiꞌ Dios güün zian, din laaman, bén rbejdx dunuj ree par güünman dunuj ree xbejnman, rüjn xtiidxaman cumplid. Diidx bigra ca ree loj guiꞌch guie d[ANDios, bén rabeꞌcdxe luxdoo bejn, laaman gagnë lëjt din gaquidi lojman naya guidiblagaa. Laaman gagnë xcuerpidi, gagnëman xsprijtidi në guidiblagaadi din gaquidi nayadxuj lojman dxej guiꞌt Dad Jesucrist. +ZQNGol gubiꞌca loj gra ree ni mal. UY#NYaloj xgaj gol gogbee zagdxe xhietëëznin, dxel gol been ni na̱j zagdxe. >XwNGol bidxgaꞌ ni rniee ree bén rudëëd xtiidxaman. 4WcNAd rbexuudi nabee xSprijt Dios lëjt. hVINGol badëë quixtëë lojman por gra, din zian rënman güündi, lëjt najdi xbejn Jesucrist. -UUNAd gucwëëz cwedx guiniabidi Dios. /TYNGol badxeꞌ luxdoodi zagdxe zianczi. SNGol been naguiejn ad güündi ni mal bén rüjn ree lëjt ni mal, zagdxeli gol gojc benzaꞌc con lasaꞌdi në con gra ree bejn. kRONRanaab tëën lojdi compniar, gol guneenë ree bén ad rënt güün dxiin, gol baguꞌ luxdoo ree bén ralenyaꞌnë xnejz Dios, gol been tëë yudar bén ad zaꞌdxiꞌcht ree loj xnejzaman, gol gojp pacens gra reeman. QN Gol gojc benzaꞌc daꞌt con laa reeman, gol guyën daꞌt reeman por dxiin cayüjn reeman. Gol gubajnnë lasaꞌdi zagdxe. PPN Compniar raliduladx ree Jesucrist, razaꞌcan lëjt liaadx, gol gojp respejt bén rusiid ree lëjt xtiidx Dios, bén rulüü ree lëjt rnieenë tëë reeman lëjt xhienaag chinalidi Jesucrist. *OMN Zeel gol baguꞌ luxdoo lasaꞌdi gol been tëë yudar lasaꞌdi din gagbeedi mazri xtiidx Dios ziꞌc ma cayüjndi. Ni rayal güün ree bén rliladx Jesucrist NN bén güt por dunuj ree, din majsi nabajn ree o ma bayëjt ree chi guiꞌtaman stijb, per yoꞌ ree yuchuꞌnëꞌ reeman. MyN Din ad gurejdxt Dios dunuj ree par yayal ree xcastiman, gurejdxaman dunuj ree din yayal ree perdon por Dad Jesucrist, L)NPer dunuj ree, guial ma zunaal ree xnejz Dios, guidib tiamp na̱j guial yabajn ree nadëdguien. Yadxuꞌdxiꞌch ree loj guialrliladx ni ma rayaꞌp ree në loj ni rën Dios dunuj ree, abiꞌ yadxuꞌdxiꞌch tëë ree në loj ni ma raliduladx ree guial ma rayaꞌp ree perdon. Abiꞌ ziꞌc tijb xin suldad yuꞌ xcascwix ni rutëë yayaꞌp tëë reen ziꞌc tijb ni gutëë dunuj ree loj ni mal nKUNBén zinal ree nejzmal ziꞌc tijb bénnaayëjs, ziꞌc tijb benguꞌ, zian zinal reeman nejz guin. $JANZeel ad najt guial yabajn ree ziꞌc tijb bénnaayëjs, ziꞌc rüjn los demazri ree bejn, rayal yatieꞌch dux bacaal ree, yadxuꞌ ree nadëdguiendxuj. kIONDin graczidi ma zinal Dios, zinalidi xnejzaman, nejz nayni. Ad zunaalt ree nejz mal, nejz nacay. H NPer lëjt compniar, ad zëtridi loj nejzmal din guiniaaz dxej ni guiꞌt Dad Jesucrist lëjt ziꞌc chi riꞌt tijb béngubaan. IG NChi guiëb ree bejn: “Zagdxe zioꞌ ree, achet gac”, dxel dxejczi guiꞌt guialzi par laa reeman ni ad zariit reeman loj, ziꞌc chi rdxin hor ragnaa lën béngunaa chi ma gal xiꞌnman. F+NDin lëjt ragbeechaaw guial ziꞌcgajczi riꞌt tijb béngubaan guxhin, chi achut rbëz laaman, zian guidxin dxej guiꞌt Dad Jesucrist stijb. yE mNYan, compniar raliduladx ree Jesucrist, xhie dxej gac zian o goc gac zian ya, ad rüjnt naguiejn ganinan lëjt. }}k||V{zoyYxww'vv7utt8sstrvqppoocnmrll6kkjYiiDh`gaffdccbaa*`r` _e^]\[[ZkYXXBWZVcUTTkSBRQQP OjNVMwLYKKJIIAGG1FEDvCBBDA@@?.=Yan canin lëjt stijb: Ad naladxidi guial ad nadëdguientan, per bal rüjndi xgab zian gol basaꞌn za naj ganen ziꞌc tijb bén ad nadëdguient din nëgajc naj gales da valoran majsi tibdaꞌnzi.  Dxel xt niꞌquid radxat loj bejn guial bén ni cayüjn ree xmandad xindxab rëb reeman guial laa reeman cayüjn xmandad Dios. Per laa reeman zayal reeman casti ni rayal reeman por ni cayüjn reeman. Tarbajw ni gudëd Pab guial najman xi apóstol Jesucrist yk Per xt niꞌquid radxat loj bejn por zian, din xt xindxab zileꞌ gulüüloj loj bejn ziꞌc tijb xianjl Dios. ,Q Din laa reeman rëbzi reeman guial na̱j reeman xi apóstoles Jesús, rusquieezi reeman bejn ree rüjnzi reeman ziꞌc rulüü na̱j reeman xi apóstoles Jesús. yk Abiꞌ gusnuu günan ziꞌc cayünan xt yandxej guial ad zanaabtczan lojdi güündi naj yudar, din chitëë xhie guiniee ree bén ruladx guilies xvalor gajc guial na̱j reeman xbejn Jesús guial ziꞌcgajc cayguieenan cayüjn reeman. zm Abiꞌ ¿chexc zeel benan zian con lëjt? ¿Guial ad rëntan lëjt ya? Per Dios ragbee guial dád rënan lëjt. "= Ziꞌc najn xbejn Cristo rnin lojdi ni na̱j diidxli, guial niz Acaya Achutczi zajc gudxoon guial chuꞌ luxdon zagdxe guial guiën ni benan con lëjt. 'G Abiꞌ chi guzun con lëjt, chi biaadxan xhienin ad gunaabtan lojdi güündi naj yudar, bén Macedonia ree bén rliladx ree Jesucrist laa reeman bidnë ni biaadxan nadxel. Ad goct wanin lojdi guneedi xhienin par naj, ad yuꞌ tëët dxej ganin guial rüjn naguiejn güündi naj yudar. 1 Ben renli ree bén na̱j ree xbejn Cristo cwaꞌn xmilia reeman persi beenan naj yudar laꞌtgaj guzun con lëjt persi basidan lëjt xtiidx Dios. 3_ Per, ¿chuj ni ni malan benan ya guial ad bentan benroꞌ lojdi persi benan gan gojquidi xbejn Cristo, në guial ad baquijxtan lëjt chi basidan lëjt xtiidx Dios? # Din majsi achet sirv naj par ganen, per ad ryaadxtan guialrigniaꞌ abiꞌ lëjt ragbee guial diidxlin por gra ni ma baguiaadi baguieenan. oW Per naj rulüü achet ryaadxan delant loj ree bén rëb laa reeman na̱j quijb xi apóstoles Jesús. c? Din chi riꞌt ben ren rüman diidx lojdi xcwent Cristo, per garen guial ziꞌc ma balüün lëjt, o chi riꞌt bén ren rüman diidx lojdi xcwent Sprijt, per ad lasaꞌt xSprijt Dios bén ma nabannëdi, o chi riꞌt ben ren lojdi naman xhienaag din gapidi perdon, per garen guial loj ni ma ranan lojdi, lëjt laa ridxgaꞌ gajquidi laa reeman.   Per rdxeban chuꞌ bén gusquiee lëjt ziꞌc basquiee bëël Eva, abiꞌ ad züjntridi xgab guidib luxdoodi xcwent Jesucrist. a; Naj rënan lëjt ziꞌcgajc rën Dios lëjt. Ziꞌcgajc tijb dad rajp xiꞌndxaꞌp biin ni ma na̱j guxhliaa din chileꞌ guidxinm naya loj xin tiaꞌ laam, zian rënan guidxinëꞌn lëjt loj Cristo naya sin dol. j O Yan, ¡Xi nix taandi naj con tioꞌp choon ree da xgab tontan! Per naj rni lojdi gol gudaan naj.  Din ad bén rliest xvalor gajc na̱j bén rayaꞌn zagdxe loj Dios, bén rayaꞌn zagdxe na̱j bén rlies xvalor Dios.e C Bal yuꞌ bén rën guilies xvalor gajc, mejorli guiliesaman xvalor dux Dad ree Dios. - S Zian ma zileꞌ yoꞌn mazri delant ladxidi par yatieꞌchan xtiidxzaꞌc Jesucrist, per lod achut wazuloj chitëë yales dux valor gajcan con ni ma been ben ren. [ / Dunujn ad ralest dux valor gajcan por tijb ni been stijb bejn. Per ralëëzan guial niꞌs xguialrliladxidi, din yasnuu yaguieenan lëjt yudar gusnuu güünbeedi ni rayal gagbeedi xhienaag rayal yaguieen ree.  Zeel ad güündi xgab guial cadëdtë caynabeen lëjt, din yaloj dunujn bioꞌp ladxidi par yasiidan lëjt xtiidxzaꞌc Jesucrist. 7 g Per dunujn ad ralest dux valor gajcan mazri guial loj ni rayal, din dunujn ranazan ni na̱j diidxli ziꞌc gulej Dios dunujn yaguieenan, yan ma cwëjbaman badxinan ladxidi.  Din dunujn ad raguieentan ziꞌc rüjn ree bén rlies xvalor gajc, per niꞌczi taꞌn ad raguieentan xgab yaguieenan zian. Din nitontzi rüjn reeman chi rlies xvalor gajc reeman, ruguiaa laagajc reeman xhienaag na̱j reeman par ree stijb xcompniar reeman. G Per naj rnin lojdi guial bén rëb ree zian rayal gagbee reeman guial ziꞌcgajc raneenëꞌn lëjt loj dux guiꞌchan chi nadxuꞌn zijt, ziangajc zajc yaguieenan chi nadxuꞌn con lëjt. _7 Din yuꞌ ree bén ni rëb guial diidx naa abiꞌ sin guialrdxeb rnienëꞌn lëjt loj ree da guiꞌchan, abiꞌ chi zaꞌn con lëjt niꞌquid rulüüt lasajcan par lëjt, niꞌquid radxat loj ree bejn ni rnien. K Ad naladxidi guial rënzan gucheban lëjt con ree da guiꞌchan. L Abiꞌ majsi ganin lojdi mazri xcwent guialrniabee ni banee Dios lon, ad ratutan din laaman banee guialrniabee par günan lëjt yudar chigniaꞌdi mazri xcwent xnejzaman ad par gunijttan lëjt. A{ Lëjt mazri ridxgaꞌdi ziꞌc ruguiaadi bejn. Bal yuꞌ bén rüjn xgab guial diidxli najman xbejn Cristo, rayal cuꞌguijcaman guial nayajc ree xbejn Cristo ziꞌcgajc laaman.  Abiꞌ lëjt chi ma cuzoobidi xtiidx Dios diidxli, dxel dunujn ma nadxuꞌn par yazuxnejzan gra ree bén ad wazoobt diidx zagdxe. {o Por guialrniabee guin baguieenan gan loj ni rudxiib ree bejn duguijcan, abiꞌ baguieen tëën gan loj guial nadxal reeman ni rudxoon güünbee reeman Dios. Zianan raseꞌnan xhietëëz xgab din chileꞌ gucaagdiajg reeman xtiidx Jesucrist. *M Ad raguieentan naguiejn yaguieenan bejn ree gan por dux xgabzan, dunujn raguieenan gan por xguialrniabee Dios, guialrniabee ni zajc guseꞌn xhietëëz ni mal.  Walican nayajcan bénguidxliuj, per ad raguieentan naguiejn yaguieenan gan por dux xgabzan ziꞌc rüjn ree bén ad zinalt xnejz Dios. '~G xi nix chi guialan guidganan lëjt ad rüjnt naguiejn gadilëꞌn bén rëb ree por da xgabzan cayünan ni cayünan, din ad rdxebtan ganenëꞌn laa reeman. d} C Naj Pab, yuꞌ ree bén na guial benzaꞌc naj chi zaꞌn con lëjt, abiꞌ chi zaꞌn zijt sin guial rdxeb rdiilëꞌn lëjt. Per ziꞌcgajc ninieenë Cristo lëjt con respejt në con diidxzaꞌc, rniaaban lojdi guial | ¡Quixtëë Dios por ni ma bazaladxaman duloj ree por xiꞌnman, xt niꞌquid radxejlt xhie yaguieꞌch ree por zian!{y Abiꞌ zën reeman lëjt, cwedx tëë reeman Dios por lëjt por xgab zaꞌc ni banee Dios lojdi guial güündi yudar. vze Por yudar guin gagbee reeman guial cuzoobquidi xtiidxzaꞌc Jesucrist ziꞌc rliladxidi laan abiꞌ guzaꞌt reeman Dios zagdxe por zian, në guial najdi benzaꞌc rguiꞌsidi ni rajpidi par laa reeman në par gra ree bén ryaadx laan. y Abiꞌ yudar guin ad züjntan sirv naabzi par loj ni ryaadx reeman laan, güünan sirv në par gudëëd reeman mazri quixtëë loj Dios. Px Zian mazri na̱j ni gunee Dios lojdi din gusnuu güündi yudar yazaladxidi. Abiꞌ por yudar ni guixhiaalnëdi dunujn par ree compniar rliladx ree Jesucrist, laa reeman gudëëd quixtëë loj Dios. Qw Yan Dios bén razaladx bin rxübin bejn, bén razaladx guialraw par ree bejn, laaman gulüü lëjt xhie güündi din gapidi gra ni rayal gapidi, din gac güündi yudar mazri bén ryaadx ree xhienin. -vS Loj xtiidx Dios rëb:Bén ni rguiꞌs ni rajpaman abiꞌ
rudëëman laan loj ree bénprob,
ad yuꞌt dxej yayanladx reeman
ni zagdxe ni rüjnman. u3 Abiꞌ Dios rajpaman gra guialrniabee par güünman lëjt yudar gapidi gra ni ryaadxidi chitëë xhie guiyaadxidi din güündi yudar ziꞌc rayal. t! Tijbgaj lëjt gol badëë ziꞌc na̱j xixgabidi gudëëdi, ad mal gant ad naguiejn tëët, din Dios rënman bén razaladx guidib luxdoo. sw Naj rni lojdi bén rxübin taꞌn, taꞌn gajc racaꞌman, guiáad bén rxübin zroꞌ, zroꞌ gajc racaꞌman. 1r[ Zeel benan xgab rën loj Tito con za tioꞌp dux compniar ree guial mejorli ned gaj reeman guidganaj reeman lëjt, din güün tëë reeman yudar guloox gutoꞌp reeman yudar ni ma nadi din ma najn purvinid chi guialan. Zian guiguien guial diidxli rëndi yazaladxidi ad guialzi canabeetan lëjt. ?qw Din bal guidnëꞌn tioꞌp choon ree bén Macedonia ad yadxaaglojn lëjt ad zaꞌtidi porvinid, abiꞌ natun par naj chitëë ganin natun par lëjt por confianz ni raꞌpan lëjt. Dp Zeel caxhalan Tito con za tioꞌp ree dux compniar ree din guiguien guial waliqui ni ma gunen por lëjt xcwent yudar guin, din güündi naguiejn güündi yudar ziꞌc ma rën por lëjt. o din naj ragbee guial ruladxidi güündi yudar. Abiꞌ xt nix yuꞌ luxdon rën loj ree bén Macedonia guial lëjt bén Acaya diizd gudibijz cayüjndi naguiejn cayüjndi yudar, abiꞌ gra ree bén Macedonia been naguiejn güün yudar chi biguiejn reeman zian. n  Yan por yudar ni rayal yaleꞌcan par yaguieenan yudar dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist, ad ryaadxt ganin mazri xcwentan, mmSYan gol balüü loj reeman guial diidxli rëndi bejn ree, din por laa reeman gagbee ree los demazri ree compniar rliladx Jesucrist xcwentidi, din guguiaa tëë reeman guial ni diidxli na̱j ni ma rën loj reeman xcwentidi.=lsBal chu guiniabdiidx por Tito, gol güjdx guial da compniaran najman, laaman cayüjn naj yudar par günan lëjt yudar chinalidi xnejz Dios. Guiáad zaꞌ tioꞌp dux compniaran bén zë ree con laaman, dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist guxhaal laa reeman, abiꞌ ruzaꞌt reeman Jesucrist zagdxe. [k/Yan cayxhaalan Tito con bén guin cayxhaalnëꞌn laa reeman stijb dux compniaran bén ma baluꞌbeen zien volt guial diidxli rënman güünman yudar, abiꞌ mazri yan guial dád rajpaman lëjt confians. ljQDin dunujn rayënan yaguieenan gra ziꞌc rayal, ad naabtizi loj Dad Jesucrist, në loj ree bejn. iZeel cwabee bén guie din saman con dunujn chitëë xhie gucaaquia reeman dunujn por gra yudar ni cadoꞌp ni nacaꞌn par yugsaꞌnan. 5hcMa bacaabee tëë ree dux compniar raliduladx ree Jesucrist laaman din saman con dunujn din güünman dunujn yudar yuneꞌn ni cadoꞌp. Abiꞌ yudar guin cadoꞌpan din guiguien guial rayënan yaguieenan yudar stijb ree dux compniar ree, abiꞌ por yudar guin guzaꞌt reeman Dad Jesucrist zagdxe. @gyAbiꞌ con laaman cayxhaalan stijb dux compniaran bén ma nünbee ree dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist guidibczi, guial rulüüman bejn ree xtiidxzaꞌc Dios zagdxe. f1Yan chi raguieꞌchan lojman guidganajman lëjt, laa cwëb gajcaman guial ma rënman guguiaaman lëjt, ad beent naguiejn chu niniabee niꞌtaman. Ue#Quixtëë Dios badëëman loj Tito lasaꞌgajc xgab rünan por lëjt. d'Loj xtiidx Dios rëb: “Bén batoꞌp zroꞌ achet been sobr, abiꞌ bén batoꞌp taꞌnzi achet biaadxaman.” Tito con ree xcompniaraman &cEYan lëjt zajc güündi yudar bén ryaadx ree xhienin, dxel despuejs güün reeman lëjt yudar con ni ryaadxidi. Zian tibloj yaguieen du lasaꞌ ree yudar. [b/ Ad canitan lojdi guial tëdidi tarbajw cweꞌquidi xt ni ad rajptidi par güündi yudar bén ryaadx ree xhienin chitëë xhie guiyaadx reeman, ni rayënan na̱j guial tibloj yaguieen dulasaꞌ ree yudar. a Din chi diidxli rën bejn güünman yudar, xhietëëz naag zajc güünman yudar. Ad rayalt gudëëdaman xt ni ad rajptaman. ~`u Yan ziꞌcgajc yuꞌ luxdoodi nix guzulojdi, ziangajc gol babaa gusnuudi gudëëdi ni rdoꞌp ziꞌctzi galguzujdi. _3 Zeel rnin lojdi guial zagdxen gulooxidi ni guzulojdi gudibijz. Yaloj lëjt been xgabzaꞌc guial güündi yudar, abiꞌ laa guzuloj gajquidi. W^' Din lëjt ragbee ziꞌc nazaꞌc Dad Jesucrist, bén basaꞌn gra guialnazaꞌc xanyabaa, abiꞌ biꞌtaman loj guidxliuj ziꞌc tijb bén ni achet rajp din por laaman yayal në lëjt xguialnazaꞌc Dios. B]}Ad rüntan lëjt naguiejn guial gudëëdi ni rdoꞌp, per rugojnan lëjt ziꞌc rabaa ree ben ren guial rüjn reeman yudar, din bal rëndi gulüüdi guial diidxli rëndi xcompniaridi. ,\QDunujn rayagbee guial par gra zagdxe zëdi: Diidxli rliladxidi Jesucrist, ragbeedi xcwentaman, achet ryaadxidi par guinieedi xtiidxaman, zaꞌsindi par güündi laaman sirv rën tëëdi dunujn, yan gol been naguiejn din guiguien guial najdi benzaꞌc par güündi yudar con ni ranan lojdi. [yZeel yan ziꞌc ma guzuloj Tito cutoꞌpaman yudar guin, raguieꞌchan lojman din gulox gutoꞌpaman laan entr lëjt. Z7abiꞌ been reeman yudar mazri guial loj ni baguieenan xgab, laan na̱j guial diidxli ma basaꞌn laagajc reeman loj Dios, laan na̱j ni been reeman yaloj. Zeel yan ma zaꞌ reeman par güün reeman ni yaguieꞌchan loj reeman guial rën reeman güün reeman ziꞌc rën Dios. yYkDád been reeman naguiejn du lojn din yatiëjban guial në laa reeman güün yudar bén rliladx ree Jesucrist, ?XwNaj ragbee guial diidxli been reeman yudar bejn ree xt lod baneetzan laa reeman. Laa reeman been yudar mazri guial loj ni baguieenan xgab, sin guial chu güün laa reeman naguiejn. ?WwMajsi xhietëëz cazajc reeman, per ad rucwëëzt rguien guial dád rabaa reeman. Majsi dád bénprob reen, per dad rabaa reeman rudëëd reeman cintabl par gagnë reeman bejn ree. V Yan compniar raliduladx ree Jesucrist, rayënan gagbeedi xhienaag cayagnë Dios bén rliladx ree Jesucrist niz Macedonia. KUDád nix yuꞌ luxdon guial raꞌpan lëjt confianz par gra.TYan dad rusaaladxaman lëjt guial rusaaladxaman xhienaag bazoobidi xtiidxaman në gra respejt ni gopidi laaman chi guzuman con lëjt. fSEZeel ad basaꞌnxtutidi naj por gra ziꞌc bazatan lëjt lojman. Din gra ni rën por lëjt na̱j diidxli ziꞌc ragbeedi guial dunujn ganax diidxli raneen, abiꞌ tëë diidxli na̱j ni raguieꞌchan loj Tito por lëjt. 4Ra Laan na̱j ni rabaanëꞌn guial beenquidi zian. Abiꞌ yan mazri rabaan guial raguiaan Tito yuꞌ luxdooman zagdxe baguiaadaman guial dád nazaꞌc gojquidi con laaman. pQY Guiꞌch ni guxhalan lojdi, ad guxhaltanan guialzi rünan xgab por bén cayüjn dol guin o guial rünan xgab por bén cazagdiaj por xtol bén guin. Guxhalan guiꞌch guin lojdi din gulüüdi loj Dios guial yuꞌguijcquidi dunujn. ~Pu Per lëjt gol baguiaa ziꞌc ma been yudar guial guyunayadi abiꞌ gudaandi ziꞌc rën Dios. Por guial guyunayadi nayob beendi naguiejn bazuxnejzidi ni ma rnin cayüjn tijb lëjt, abiꞌ balendi bidxeb tëëdi por ni cayüjnx. Dxel ma rënejzdoodi gazun con lëjt, badëë tëëdi laax casti ziꞌc rayal. Por gra ni beendi zian biguien guial achet dol rajpidi por zian. cO? Din chi runaya luxdoo bejn ziꞌc rën Dios, guialrunaya guin rüjn yudar persi rayüjn bejn xgab por xtolaman, zian rarii bejn loj casti, abiꞌ ad yuꞌt dxej yayüjn bejn xgab guial gulaaman loj casti guin. Per guial runaya luxdoo bejn abiꞌ ad rüjntaman naguiejn chuꞌman loj xnejz Dios, dxel ad zajct gapaman guialnaban delant loj Dios. dNA per yan nix yuꞌ luxdon, ad guial guyu nayatidi, yuꞌ luxdoon nix din por guialguyunaya guin ma bayüjndi xgab zëdi loj xnejz Dios. Guyunayadi abiꞌ gudaandi ziꞌc rën Dios, abiꞌ achet ni mal baguieenan lëjt. )MKMajsi naya guyu luxdoodi por guiꞌch ni guxhalan lojdi, per achet naladxan. Majsi dád naya guyu luxdon chi guxhalanan guial ragbeen zunayadi tibladëd, L Abiꞌ ad guialzi biꞌttaman bayu du luxdoon nix, në guial baguꞌdi luxdooman zeel bayu du luxdoon. Naman du lojn guial dád rëndi guguiaadi naj, yuꞌ tëëdi xgab yuꞌnaya tëëdi por naj. Laan na̱j ni rabaanëꞌn guial yuꞌquidi xgab por naj. rK]Per Dios bén raguꞌ luxdoo ree bén yuꞌnaya luxdoo, laaman baguꞌ du luxdoon chi biꞌt Tito guie. ,JQDin diizd chi badxinan niz Macedonia achetczi guial yaziiduladxan por gra ni cayzaꞌcan, ziꞌc ni rüjnnë ree bejn dunujn në guialnadxeb ni caydüüdan. ?IwDád raꞌpan lëjt confianz abiꞌ dád rabaanëꞌn lëjt. Majsi xhietëëz guialzi caydüüdan, per ziꞌc rguꞌdi du luxdoon nix zeel dád rabaan, majsi xhietëëz cayzaꞌcan ;HoAd naladxidi caneguijdxan lëjt, din ziꞌc ma rnin lojdi diizd guiaꞌxchej guial dunujn rayënan lëjt, abiꞌ majsi yayëjtan o majsi yabajnan per tijbzi nayajcan con lëjt. G ¡Gol gojc benzaꞌc con dunujn! Dunujn achet waguieenan lëjt, achet ni mal waguieenan lëjt ad wasquiee tëëtan lëjt. }F uNi guin ree na̱j ree promejs ni ma been Dios con dunuj ree nayajc ree bén rliladx ree Jesucrist. Zeel rayal yaguieen ree naguiejn yabajn ree naya. Yasaꞌn ree tiblad dol, xgab mal, në gra ree ni dxuudx. Abiꞌ guixie guixie yaguieen ree naguiejn yabajn ree ziꞌc rën Dios por respejt ni rayaꞌp reeman. Rabaa Pab guial bayüjn ree bén Corinto xgab por xtol reeman )EKabiꞌ naj gac tijb Dad par lëjt
guiáad lëjt gaquidi da xiꞌngaanan në daxiꞌndxaꞌpan. Zian rëb dux Dad ree Dios bén caꞌ gra guialrniabee. D Rëb tëë loj xtiidx Dios:Gol barii loj ree ben mal, gol been tiblad.Ad güündi ni dxuudx din yacaꞌn lëjt, CwGaren na̱j ree bén rliladx dux Dad ree Dios guial loj ree bén rliladx ni naladx reeman na̱j dios. Din dunuj ree guial raliduladx ree Dios naban, dunuj ree nayajc xyadooman ziꞌc rëb tiblajt loj xtiidxaman lod rëb:Naj gabajnnëꞌ laa reeman gazu tëën con laa reeman
bantëëz guin che reeman.Naj gac xDios reeman
abiꞌ laa reeman gac da bejnan. BLëjt ragbee guial ad zajct gac Cristo tijbzi con xindxab, ziangajc garen na̱j bén rliladx Cristo guial loj bén ad rliladxt laaman. A+Gol gojp cudad xhie ree compromis güündi con ree bén ad rliladxt Dios, din garen na̱j xixgab ree bén ma zinal ree xnejz Dios guial loj xixgab ree bén contzi naban. Garen na̱j xixgab ree bén ridxgaꞌ xtiidx Dios guial loj xixgab ree bén ad ridxgaꞌt laan. @) Per naj rnienëꞌ lëjt ziꞌc rnieenë tijb dad gra xiꞌnman: Gol guyën dunujn ziꞌc rayënan lëjt. Nayajc ree ziꞌc xyadoo Dios naban I?  Dunujn ad rlioxt rayënan lëjt, lëjt bal id rënridi dunujn. {>o Bén Corinto, dunujn ma ranan gra por dunujn, achet ni naguieꞌch par dunujn guial diidxli rayënan lëjt. =- Majsi yuꞌ naya du luxdoon, per raguieenan naguiejn din guiguien guial yuꞌ du luxdoon nix. Majsi bénprob dunujn per por dunujn zien ree bén ma na̱j rijcw niz loj Dios guial ma ragbee reeman xtiidxaman. Majsi achet rayaꞌpan loj guidxliuj guie, per achet rayaadxan. [</ Yuꞌ dxej rüjn reeman ziꞌc bén ad nünbeet dunujn, majsi nünbee reeman dunujn. Majsi rulüü ma yayëjtan per ad rayëjttan, abiꞌ majsi xhietëëz rüjnnë reeman dunujn per ad rugüjtt reeman dunujn. ;Yuꞌ dxej rajp ree bejn dunujn respejt, yuꞌ tëë dxej rnieeguijdx reeman dunujn. Yuꞌ dxej rniee reeman diidxzaꞌc ree por dunujn, yuꞌ tëë dxej rniee reeman dunujn diidxguijdx. Rüjnnë reeman dunujn ziꞌc bén rusquiee majsi diidxli na̱j ni raneen. :5guial ranen ni na̱j diidxli, guial cayüjn Dios dunujn yudar, në guial radëën consejw loj ree bejn o radxiꞌn xtiidx ree bejn con xtiidx Dios. u9cCaylüü tëën bejn ree chu nayajcan guial nabajnan ziꞌc rayal, guial rayagbeen conin na̱j diidxli, guial rayaꞌpan pacens nayajc tëën benzaꞌc con ree bejn, guial nabajnan con xSprijt Dios, guial diidxli rayënan ben ren ree, `89në guial naa ni rüjn ree bejn dunujn. Në guial rguꞌ reeman dunujn ladxguiib, rguꞌ tëë reeman dunujn loj wadijl, ni radxagan guial tant zien ni raguieenan, ni ralëën bacaal, ne guialrliaan ni radüüdan. 7/Par gra caylüün bejn ree guial dunujn nayajc bén cayüjn sirv Dios caydaan tëën xhietëëz ni razaꞌcan, ziꞌc guialzi, tarbajw, ni naya, 66eDunujn ad cayguieentan tijb ni güün guial ad zaliladxtri ree bejn Jesucrist, ad cayguieentan tijb ni guiëb ree bejn guial ad cayguieentan ziꞌc balüün bejn ree. %5CDin loj xtiidxaman rëb:Chi bidxin dxej guidxgaꞌn lüj,
bidxgaꞌn lüj
abiꞌ chi bidxin dxej gapil perdon
dxel beenan lüj yudar. Abiꞌ dunujn rana lojdi guial ma bidxin dxej guin par lëjt, ma bidxin dxej guidxgaꞌ Dios lëjt në dxej güünman lëjt perdon. r4 _Zeel ziꞌc cayguieenan xmandad Dios, dunujn ranaab lojdi: Ad güünbee xliaꞌdi guial rën Dios lëjt. <3qDin Jesucrist achetczi dol beenman, per por dux tol ree baslaa Dios güjtaman ziꞌc tijb béndol din por laaman, cuguiaa Dios dunuj ree ziꞌc tijb bén ni ad wayüjnt dol.?2wZeel dunujn nayajc bén canee por Cristo, caydëëdan xtiidx Dios din gagbee ree bejn xhie rniab Dios güün reeman. Abiꞌ por Jesucrist ranaaban lojdi: Gol guzuj zagdxe con Dios. s1_Din tijbzi na̱j Dios con Jesucrist abiꞌ por Jesucrist rüjn Dios naguiejn gap ree bejn nejz par guidxin reeman lojman, por Jesucrist ma nayab ree bejn sin dol delant loj Dios, zianan na̱j ni bacaabeeman dunujn yagojnan bejn ree. d0APer gra nine na̱j por xyudar Dios, laaman been persi rayaꞌp ree nejz par yadxin ree lojman por Jesucrist, abiꞌ laaman gule dunujn din yagojnan bejn ree xhienaag din gap reeman nejz par guidxin reeman lojman. / din chutëëz bén ma na̱j tijbzi con Cristo, ma bidxaa mod ni nabanman. Ma nabanman garen guial loj ni gubanman guiaꞌxchej. :.mZeel bal guiaꞌxchej baguieen ree xgab guial na̱j Cristo tijbzi bénguidxliuj, per ad najtri dux xgab ree zian por laaman. Abiꞌ ad rayidxgaꞌtri ree guial chu na̱j bejn, Y-+Abiꞌ Jesucrist güjtaman por gra bejn din bén chililadx ree laaman ad zabajntri reeman ziꞌctzi rën reeman, ma guiban reeman ziꞌc rënman, laaman guial güjtaman por laa reeman abiꞌ babanman stijb. -,SGuial rën Cristo dunujn zeel cayguieenan ni cayguieenan, din dunujn rayagbee guial Cristo güjt par gra bejn abiꞌ gra ree bejn ma na̱j ziꞌc bengüt par dol. K+ Yan bal par bejn rajc duguijcan por ni cayguieenan, per cayguieenan laan por Dios. Abiꞌ bal par lëjt nadëdguienan zeel cayguieenan mandad guie, cayguieenan laan par yaguieenan lëjt yudar. * Ad caylest dux valoran, ni rayënan na̱j guial yabaadi guial gagbeedi ni na̱j diidxli por dunujn, din gac yadxiꞌdi diidx loj ree bén rüjn naguiejn yayaꞌn reeman zagdxe delant loj ree bejn luar güün reeman xgab xhienaag naban reeman delant loj Dios. y)k Zeel por respejt ni rayaꞌp ree Jesucrist, cayguieen ree naguiejn guidxgaꞌ ree bejn xtiidxaman. Abiꞌ Dios ragbee guial dunuj ree cayguieen ree ziꞌc rayal, balzianclaa në lëjt güünbee dunujn guial dunujn cayguieencan xnejz. `(9 Din dugra ree rayal yadxin lojman lod güünman guialguxtis din tijbgaj dunuj ree yacaꞌ ni rayal ree, por ni zagdxe o por ni mal ni baguieen ree loj guidxliuj guie. Xhienaag gap bejn nejz par guidxinman loj Dios ' Zeel achet güünan bal loj guidxliuj guie o bal xanyabaa, per ni rayën ree na̱j guial yaguieen ree ziꞌc rën Cristo. &9Zeel rayaꞌp ree confians guin, abiꞌ ma rayën ree yasaꞌn ree cuerp ni rayaꞌp ree loj guidxliuj guie din yoꞌ ree yuchuꞌ ree con Jesucrist. f%EPer dunuj ree zunaal reeman guial raliduladx ree laaman ad guial raguiaat ree xhienaag gac. 4$aZeel zianczi rayaꞌp ree confians, abiꞌ dunuj ree rayagbee guial laꞌtgaj nabajn ree loj guidxliuj guie, zijt nadxuꞌ ree guial lod zojb dux Dad ree Jesucrist. #wDios been dunuj ree ziꞌc nayajc ree abiꞌ banee xSprijtaman duloj ree ziꞌc tijb sen guial gac ziꞌc naman gac. "Laꞌtgaj rayaꞌp ree cuerp ni rayaꞌp ree loj guidxliuj guie, cayzaagdiajn nadxuꞌn xgab por ni cayzaꞌcan. Ad ranatan guial rayënan yayëjtan, ni rayënan na̱j guial yayaꞌpan cuerp cüb ni yayaꞌpan par tiblayaa din nit dux cuerpan ni rayal nit. S!Din ad ganaxtizi Sprijt yayajc ree xanyabaa, nëgajc cuerp yayaꞌp ree. % CLaꞌtgaj rayaꞌp ree cuerp guie loj guidxliuj raluꞌ ree guialquia, par dunuj ree xi nix diob guidxin dxej yayaꞌp ree cuerp ni yayaꞌp ree xanyabaa. 0 [Dunuj ree rayagbee guial dux cuerp ree na̱j ziꞌc tijb yu cenci par dux sprijt ree loj guidxliuj guie, yu ni yuꞌ dxej nit. Per rayagbee ree guial xanyabaa Dios gunee dunuj ree stijb cuerp, cuerp ni ad gojct por bénguidxliuj ziꞌc rajc tijb yu, abiꞌ cuerp guin yayaꞌp ree par tiblayaa. Din dunuj ree ad cayguieent ree naguiejn yayaꞌp ree ni raguiaa ree loj guidxliuj guie, cayguieen ree naguiejn din yayaꞌp ree ni ad raguiaat ree. Din ni raguiaa ree loj guidxliuj guie yuꞌ dxej nit reen, per ni ad raguiaat ree yan ad yuꞌt dxej nit reen.LAchetczi lasajc ree guialzi ni caydüüdan loj guidxliuj guie din najn ni rdëd, per por guialzi guin ree rayalan xguialnazaꞌc Dios, guialnazaꞌc ni lasajc mazri abiꞌ ad yuꞌt dxej nitan.  Zeel ad ralenyaꞌtan. Din majsi cayoꞌxh dux cuerpan por mandad guin, per dux sprijtan guixie guixie caycüb Dios laan. {oDin gra ni cayguieenan në gra ni cayzaꞌcan, cayzaꞌcan zian din yaguieenan lëjt yudar din gusnuu gacxhiej ni rliladxidi Jesucrist. Zian ma gac ree bejn mazri zien gudëëd reeman quixtëë loj Dios, guzaꞌt tëë reeman laaman zagdxe. `9Din dunujn rayagbee guial Dios, bén basban dux Dad ree Jesucrist loj guialgüjt, ziangajc yasbanman dunuj ree guial ma nayajcan tijbzi con Jesucrist dxel lëjt con dunujn tijbzi chignëman dunuj ree lod zojbaman.  Loj xtiidx Dios rëb: “Guial bililadxan, zeel gunen ni gunen.” Yan ziangajc guial raliduladxan xtiidx Dios zeel cayneen laan. }s Nadxuꞌn loj guialgüjt guial caytieꞌchan xtiidx Jesucrist, per por zian ma rajpidi guialnaban delant loj Dios. @y Dxel laꞌtgaj nabanan, guixie guixie nadxuꞌn loj guialgüjt guial nayajcan xbejn Jesucrist, per zian ralüün guial rayaꞌpan xguialnabanman, majsi guidxin dxej nit dux cuerpan.   Bantëëz guin zioꞌn nadxuꞌn loj guialgüjt ziꞌcgajc guzajc Jesucrist, per zian ralüün guial rayaꞌpan xguialnabanman.  Majsi xhietëëz rüjnnë bejn dunujn, per ad riroꞌnladxt Dios dunujn. Rguin reeman dunujn per ad runidlojt reeman dunujn. Majsi graloj guialzi caydüüdan per ad ralenyaꞌtan. Majsi rulüü achetri zajc yaguieenan, per radxejl gajc xhienaag yaguieenan. &EGulejman dunujn par yaguieenan ni cayguieenan, majsi nayajczan ziꞌc guiajs bajn din guiguien guial gra guialrniabee zëëd por Dios ad por dunujtan. /Abiꞌ laagajc Dios ni gunabee persi bani loj guidxliuj guie chi guleꞌcchaawaman laan, laagajcaman basni dux quiarguiejnan, guxhalaman dux quiarguiejnan din yayigniaꞌn xhienaag na̱j xguialrniabeeman, guialrniabee raguiaa ree por Jesucrist. Yabajn ree por guialrliladx NAd caytieꞌchtan dux tiidx gajcan, ni caytieꞌchan na̱j xtiidxzaꞌc Jesucrist, bén na̱j Dad par dunuj ree. Abiꞌ ni ranazan lojdi guial cayguieenan sirv lëjt por guial rayënan Jesucrist.  Abiꞌ xindxab rniabee loj guidxliuj guie ma bascajyix xquiarguiejn reeman, guial ad rënt reeman chililadx reeman, chitëë gusni xtiidxzaꞌc Jesucrist laa reeman abiꞌ ad zajct guguiaa reeman xguialrniabeeman, laaman guial najman ziꞌc gajczi Dios.  Per bal yuꞌ bén ni ad rigniaꞌt xtiidxzaꞌc Jesucrist ni cayneen, ad rigniaꞌtaman laan guial ad zëtaman loj xnejz Dios. veDunujn achet raquieꞌchan, achet ni ad rünjt sirv cayguieenan, ad caysquieetan bejn ree ad caychaa tëëtan xtiidx Dios. Dunujn cayneen ni na̱j xtiidxli Dios, abiꞌ bejn gajc ree zajc gagbee guial cayguieenan xnejz delant loj Dios. |  sZeel ziꞌc ma baya Dios dunujn abiꞌ gulejman dunujn par yaneen xtiidxaman, ad zadxagtan yaguieenan mandad guin. z mZeel achetri nayaaw duloj ree ziꞌc been Moisejs, din dunuj ree nayajc ree ziꞌc guiaawajn lod rguien xbachaꞌ Jesucrist abiꞌ chaawladx cayajc ree ziꞌc rënman yayajc ree, abiꞌ guixie guixie cusniman dunuj ree por xSprijtaman.y kDin tijbzi na̱j Jesucrist con xSprijt Dios, abiꞌ lod ma naban bejn con xSprijt Dios achetri rniabee laaman. E Per bén rliladx Jesucrist, laaman rxhial xquiarguiejnman. u cPer xt yandxej chi rool reeman ni bacaa Moisejs ad rigniaꞌt reeman guial sta nayaaw xquiarguiejn reeman. W'Per ad lojtzi Moisejs biaaw, ne gajc xquiarguiejn ree bejn biaaw. Din xt yandxej chi rool reeman loj xtiidx Dios ni bacaa Moisejs, achet rigniaꞌ reeman, tijbzi por Jesucrist zajc chigniaꞌ reeman laan. (I Ad raguieentan ziꞌc been Moisejs, basiaaw lajd lojman chitëë gagbee ree bén Israel guial ziquied guialrulaa bachaꞌ lojman, bachaꞌ ni laa gunit gajc. [/ Abiꞌ guial yuꞌguijc ree zian, zeel sin guialrdxeb caylüünan bejn ree.  Abiꞌ bal ni ad rüjnt sirv par gra tiamp, biꞌtan con tijb ni zaꞌcdxoon, yan mazri ni zaꞌcdxoon na̱j ni ad yuꞌt dxej nit. F Abiꞌ bal ni zaꞌcdxoon gojc chi biꞌt xley Dios loj guidxliuj guie, yan achetczi lasajc guialzaꞌcdxoon guin par guialzaꞌcdxoon ni na̱j por nejz cüb ni ma rajp ree bejn con Dios. 3_ Din chi biꞌt ley ni ridnë casti par ree bejn, con bachaꞌ biꞌtan, yan, ¡mazri ni zaꞌcdxoon na̱j guial guien ree bejn xhienaag gac reeman naya delant loj Dios! -SBal chi biꞌt ley guin gojc zian, yan, ¡mazri ni zaꞌcdxoon na̱j guial gucaagdiajg ree bejn xcwent nejz cüb ni rulüü xSprijt Dios ni ma rajp bejn con Dios! Abiꞌ majsi castizi na̱j ni zidnë ley ni badëë Dios loj Moisejs loj tijb guiaj nataꞌ, per dád bidiin bachaꞌ loj Moisejs chi cwaꞌman ley guin, xt ad gojct nuguiaa ree bén Israel lojman por bachaꞌ guin, bachaꞌ ni taꞌngaj taꞌngaj gunidlojn. a;Dios na̱j bén razaladx dunujn quiarguiejn par yagojnan bejn ree xcwent nejz cüb ni ma yuꞌ par yadxin ree loj Dios, nejz cüb ni ad ryaadxt chinal bejn tijb ley ni zëëd loj guiꞌch, per rüjn naguiejn chinalaman ni zëëd por xSprijt Dios. Din ley castizi na̱j ni zidnën, per xSprijt Dios guialnaban na̱j ni rudëëman loj ree bejn. wabiꞌ ad raguieentan xgab guial yuꞌ ni raguieen dunujzan, din gra ni raguieenan, raguieenan laan con xyudar Dios. ;~qDunujn rayaꞌp Dios confianz por Jesucrist, S}Ziꞌc rulüü yaguieꞌch ree lëjt na̱j tijb xtiidx Cristo ni bacaan, per ad bacaatanan con tint, bacaanan con xSprijt Dios bén naban, tijb ni ad cwat loj tijb guiaj nataꞌ, cwan luxdoo ree bejn. |yDin lëjt gajc na̱j tijb guiꞌch par dunujn, guiꞌch ni yuꞌ du luxdoon ni rool ree bejn ni nünbee tëë reeman. { #Chi ranan zian, ad naladxidi guial dunuj gajcan cayles dux valoran. Lëjt ragbee guial ad rüjnt naguiejn yalüün tijb guiꞌch lojdi par gagbeedi chu dunujn o yanaaban guiꞌch lojdi ni güün dunujn yudar par gagbee ree bejn chu nayajcan ziꞌc rüjn ree ben ren. uzcDunujn ad cayguieentan negojs con xtiidx Dios ziꞌc rüjn garol ree bejn, dunujn raguieenan ziꞌc rayal, ziꞌc ma bacaabee Dios dunujn yaguieenan. Abiꞌ Dios ragbee guial por guial nayajcan xbejn Cristo zeel raneen xtiidxaman. ~} {{zIxxIwvv\uuPtts@rrLqpoomnm8kkihgg\gedcraa5`/_F]]\[[ZYXIWWW V+UTT[SRQQPPONN3MLnKvJIIHGGFDEE-DD_CCBVA@8??(==< ;L:y998{766S432110J/.-,,a+**%)J((I'&&$$D##":! 0]E8 #V ~  u  .'.U]Zh1H[XPer ad guguiaadi laaman ziꞌc tijb bén rdxeꞌchidi, gol baguiaaman ziꞌc tijb bijchidi, gol guneenëman din guibanman zagdxe. Diidx bigra ca ree loj guiꞌch guie G-XBal yuꞌ tijbidi ad ruzoobt diidx guial güündi ni ranan loj guiꞌch guie, gol baguiaa chu benan, ad guchajg tëëdi laaman din yatu lojman. QFX Guiáad lëjt compniar, ad yalenyaꞌdi güündi ni na̱j zagdxe. E X Par bén zii ree dunujn rana ranabee tëën laa reeman por Dad Jesucrist yabedxe reeman, güün reeman dxiin din guiban reeman. rD]X Per yan baguiejnan guial yuꞌdi gaz zaꞌ ad rëntidi güündi dxiin, abiꞌ rudi loj ni ad rayaltidi. aC;X Chi badxuꞌnëꞌn lëjt, ranan lojdi: Bén ad rënt güün dxiin, ad zajw gajctaman. BX Majsi zajc nanabeen lëjt nüjndi dunujn yudar, per baguieenan dxiin par yalüün xhienaag rayal guibandi güündi ziꞌc raguieenan. UA#Xachu tëët banee xliaꞌ ni badaawan. Lëjt ragbee guial dád baguieenan naguiejn baguieenan dxiin, dxej guiaal baguieenan dxiin chitëë yaluꞌn xchiindi guial güündi dunujn yudar din gac yabajnan. @ XDin lëjt ragbee xhienaag guibandi din guibandi ziꞌc nabajnan. Dunujn ad badxuꞌnëꞌtan lëjt sin guial naguieenan dxiin, B?}XYan, compniar raliduladx ree Jesucrist, por laaman ranabeen lëjt: Gol bariica loj chutëëz compniar gaz zaꞌ ad rënt güün dxiin, bén ad naban tëët ziꞌc balüün lëjt. ">=XGagnëman lëjt din guiëndi bejn ree ziꞌc rën Dios laa reeman gap tëëdi pacens ziꞌc gojp Dad Jesucrist pacens. Rüjn naguiejn güün bejn dxiin k=OXDunujn rayagbeechaaw guial laaman cayagnë lëjt cayüjndi gusnuu tëë güündi ni banan lojdi. <#XPer laaman zianczi rüjn xtiidxaman cumplid, abiꞌ laaman gagnë lëjt din sudxiꞌchidi, guinia tëëman lëjt chitëë güündi ni mal. ;3XGol gurejdx gunab tëëman din yabëëman dunujn loj ree benmal, loj ree bendxuudx ad nabant xnejz, din ad grat bejn rliladx xtiidx Dad Jesucrist. @: {XYan, compniar raliduladx ree Jesucrist, gol gurejdx gunab Dios por dunujn din diob guireꞌch xtiidx Dad Jesucrist gralad, abiꞌ guzaꞌt reeman xtiidxaman zagdxe ziꞌcgajc beendi. ~9uXlaaman yaguꞌ luxdoodi gagnë tëëman lëjt din sudxiꞌchidi din gra ni guinieedi güün tëëdi gac zagdxe.*8MXAbiꞌ Dad Jesucrist gajc në dux Dad ree Dios bén rën dunuj ree, bén raguꞌ du luxdoo ree zianczi, bén banee tëë ni ralëjz ree guial najman benzaꞌc, /7WXZeel, compniar raliduladx ree Jesucrist, gol guzujdxiꞌch gol binal tëë ni balüün lëjt chi badxuꞌnëꞌn lëjt, në ni ma banan lojdi loj guiꞌch ren. 6 XPar zian gurejdx Dios lëjt gaquidi xbejnman chi badün xtiidxzaꞌc Dad Jesucrist lojdi, din yayalidi xanyabaa lod zaꞌman. u5cX Compniar, rën Dad Jesucrist lëjt. Zianczi rayal yadëën quixtëë loj Dios por lëjt, din diizd guiaꞌxchej ma bacaabeeman lëjt din laadi loj casti, guial ma nayadi por xSprijt Dios në guial ma bililadxidi ni na̱j diidxli. '4GX din yayal gra reeman casti, guial ad bililadxt reeman ni diidxli guin, din mazri bayuladx reeman been reeman ni mal. Sudxiꞌch reeman loj ni rliladx reeman o3WX Zeel ruslaa Dios gusquiee gra ree ni guin laa reeman, abiꞌ guililadx reeman ni ad najt ni diidxli, 42aX Con graloj ree ni mal gusquieeman bén canijt ree loj Dios, guial ad guyënt reeman ad cwëjb tëët reeman nililadx reeman ni diidxli zileꞌ nuslaa laa reeman loj dol. +1OX Benmal guin por xindxab guiꞌtaman, abiꞌ dád gapaman guialrniabee. Güünman zien ree ni yadxaloj ree bejn, güün tëëman zien ree milagr par gusquieeman. 01Xdxel gulüüloj benmal guin, abiꞌ Dad Jesucrist con tijbzi gulüjbaman gugüjtaman laaman, dxel con xbianiman ni guidnëman gunidlojman laaman. p/YXMa cayajc ree xgabmal guin, per yuꞌ bén cutëë gac reen cumplid. Chi ma bisüd bén cutëë guin, u.cXAbiꞌ yan lëjt ma ragbee chu cutëë chitëë gulüülojman, laꞌtgaj guidxin dxej rayal gulüülojman. J- XGol basaaladx guial zian rnin lojdi chi guzunëꞌn lëjt. I, XLaagajc laaman guilies xvalor, abiꞌ yalenman gra ni nünbee bejn ziꞌc Dios në gra ni rniajchiꞌ bejn ziꞌc dios, xt cweman lën xyadoo Dios, abiꞌ guiëbaman guial laaman na̱j Dios. Z+-XAd tiëbidi chu gusquiee lëjt, din chi gad dxej guin guidxin, yalojxgaj guidxin ree dxej ni ad zuzoobtri bejn xtiidx Dios. Abiꞌ gulüüloj tijb bén güün ganax ni rën xindxab, bén ma na̱j par gabijl. * Xad bal tiëbidi tibrajtzi gusquiee ree bejn lëjt, bén rëb ree ma bidxin dxej guiꞌt Dad Jesucrist. Ad guidxebidi gucaagdiajguidi zian, o na ree bejn guial tijb sprijt rëb loj reeman zian, o dunujn baxhaal guiꞌch loj reeman lod raguieꞌchan zian. ) XYan, compniar raliduladx ree Dad Jesucrist, xcwent guial guiꞌtaman stijb në guial yadxaag ree con laaman, razaꞌcan lëjt liaadx, ( #X Abiꞌ zian guiliesidi xvalor Dad Jesucrist, guiáad laaman guilies xvaloridi guial laaman con dux Dad ree Dios rën reeman dunuj ree. '  X Zeel ad racwëëzt rarejdx ranaaban Dios por lëjt din gagnëman lëjt guibandi ziꞌc rayal, ziꞌc guredxaman lëjt guibandi. Ranaab tëën lojman guial con xguialrniabeeman gac cumplid gra xixgabzagdxedi në gra ni rüjndi guial rliladxidi laaman. K& X Zian gac dxej ni guiꞌt Dad Jesucrist, din guzaꞌt ree bejn laaman zagdxe por ree xbejnman, yadxa tëë loj gra reeman laaman, abiꞌ në lëjt, din ma bililadxidi xtiidxaman ni badün lojdi. o% YX Gudëëdaman laa reeman casti tiblayaa, su reeman zijt par Dios në par xguialrniabee zaꞌcdxoonman. t$ cXDxel gudëëdaman casti bén ad bayagbeet ree Dios, bén ad guyënt ree nuzoob xtiidxzaꞌc Dad Jesucrist. d# CXGuiáad lëjt cadëdidi guialzi yan, guneeman lëjt guialraziiladx con dunujn, dxej ni gulüüloj Dad Jesucrist diizd xanyabaa galay xbianiman ni na̱j ziꞌc bajl, con ree xianjlaman bén caꞌ ree mazri guialrniabee. u" eXAbiꞌ guial gra ni rüjn Dios na̱j xnejz, zeel gudëëdaman casti gra ree bén cudëëd lëjt casti. ! XZian rguien xnejz na̱j xguialguxtis Dios, guial gulejman lëjt din yayalidi lod rniabeeman, din por laan cadëdidi guialzi. l  SXZeel dád nix yuꞌ du luxdoon razaꞌtan lëjt loj gra ree xbejn Dios, raguieꞌchan loj reeman pacens ni rajpidi në guialrliladx ni rajpidi, rdaan tëëdi gra ree ni rüjnnë ree bejn lëjt në gra ree guialzi ni cadëdidi. P XGuixie guixie radëën quixtëë loj Dios por lëjt compniar raliduladx ree Jesucrist, din zian rayal yaguieenan guial mazri cusnuu rliladxidi laaman, abiꞌ tijb gajdi mazri ma rën lasaꞌdi.  }XDux Dad ree Dios në Dad Jesucrist güünleꞌ lëjt yabeꞌcdxe tëë reeman luxdoodi. Rudëëd Pab quixtëë loj Dios 3 cXNaj, Pab con Silvan në Timoteo, cayxhaalan guiꞌch guie par lëjt rliladxidi Jesucrist luguiedx Tesalónica, lëjt najdi xbejn dux Dad ree Dios në xbejn Dad Jesucrist. W'Zagdxeli gol been naguiejn güünbeedi mazri dux Dad ree Jesucrist, bén baguijx dux tol ree, gol been tëë naguiejn gagbeedi mazri guial rën daꞌtaman dunuj ree. Laaman rayal respejt gra tiampczi.[/Compniar raliduladx ree Jesucrist, rënan lëjt, zeel yan guial ma ragbeedi nine ree, gol gojp cudad chitëë güün ree bén rën ree gusquiee lëjt gan, chitëë gucwëëz sudxiꞌchidi loj xnejz Dios. hIGra loj ree xtiidxaman naman lojdi ni canin lojdi. Per yuꞌ lajt loj ree guiꞌch guin lod na̱j nawëëg guial chigniaꞌ bejn, dxel bén ad rajctczi ree në ree bén ad zinalt xtiidx Dios con guidib luxdoo, ruchaa reeman ni rën guiëb xtiidx Pab, ziꞌcgajc rüjnnë reeman ni zëëd ree loj xtiidx Dios, zeel laagajc reeman cusëëb laa reeman. )KGol badxeꞌguijc, guial dux Dad ree Dios cayajpaman dunuj ree pasens, din yayaꞌp ree tiamp yasaꞌn dux tol ree din yayeꞌc ree lojman. Abiꞌ dux compniar ree Pab, bén rayën daꞌt ree, ziangajc naman lojdi loj ree xtiidxaman, ziꞌctzi na̱j quiarguiejn ni bazaladx Dios lojman. H Zeel rnin lojdi compniar raliduladx ree Jesucrist, laꞌtgaj cabëzidi gac ree ni guin, gol been daꞌt naguiejn din guidxaagloj Dios lëjt naya sin dol, rigaꞌdxenë tëë lasaꞌdi. ~u Per dunuj ree caylëjz ree xanyabaa cüb në guidxliuj cüb ziꞌc ma been Dios promejs, ni gac ziꞌc tal rënman. 9k Con gan gol gulëjz dxej ni ma gulejman, dxej ni guzeꞌcaman xanyabaa në gra ni yuꞌ xanyabaa, ziꞌcgajc guidxliuj con gra ni yuꞌ lojn, con bajl gajc nit reen dxej zii. uc Yan, guial ma ragbeedi xhienaag nit guidxliuj, rüjn naguiejn guibandi naya sin dol ziꞌc rën Dios. B} Ziꞌc tal riꞌt tijb béngubaan achut ragbee guiꞌtaman, zian guidxin dxej guiꞌt dux Dad ree Jesucrist stijb, nadxeb daꞌt gac naquieꞌ chi nidloj xanyabaa, guiáad gra ree ni yuꞌ xanyabaa guin, gunijt Dios laa reen con bajl, në guidxliuj con gra ree ni yuꞌ lojn, con bajl gunijt Dios laa reen. B} Ad cayaglaataman par güün cumplid xpromejsaman, ziꞌc naladx garol ree bejn, rajpaman pasens, din ad rëntaman guial nit bejn delant lojman, rënman guial gra bejn yayagbee laaman. =sZeel rnin lojdi, compniar raliduladx ree Jesucrist, ad bal yayanladxidi, guial par dux Dad ree Dios tib dxej na̱j ziꞌc timil ijz, guiáad timil ijz na̱j ziꞌc tib dxej. <qPer xanyabaa në guidxliuj raguiaa ree yan, ma na̱j guial gunijt Dios laa reen con bajl por xguialrniabeeman dxej ni güün xguialguxtisaman con ree bén ad ruzoobt xtiidxaman. EGojc xchej, dxel con nijs gajc banijt Dios bén gocli ree. 5cNa reeman zian, guial ad rënt reeman yayagbee reeman guial diizd tiamp gulal mal yuꞌ xanyabaa në guidxliuj abiꞌ por xguialrniabee Dios brii guidxliuj guin loj nijs. W'Abiꞌ na reeman lojdi: “¿Gon promejs been Jesucrist guial guiꞌtaman stijb? Ma güjt gra ree dux béngulal ree, abiꞌ graczi ni yuꞌ loj guidxliuj guie sta naj gajc diizd chi gocchaaw guidxliuj.”  Gol badxeꞌguijc, chi ma zidyob nit guidxliuj, chuꞌ ree bén guzeꞌ lëjt abiꞌ guiban reeman ziꞌctzi rën reeman. V %Gol basaaladx ni rëb ree bén badëëd xtiidx Dios loj ree bejn tiamp gulal, gol basaaladx tëë xtiidx dux Dad ree Jesucrist, bén babëë dunuj ree loj dol, xtiidxaman ni balüü ree apóstoles lëjt. Q  Gradi compniar raliduladx ree Jesucrist, rën daꞌtan lëjt, nine na̱j guiꞌch rarojp rxhialan par lëjt. Loj grop guiꞌch guie cayünan naguiejn ganenëꞌn lëjt din güündi xgab ziꞌc rayal.  #Con laa reeman rajc cumplid diidx ni rëb: “Rayaw bëꞌcw ni bayëbib, guiáad cüch qui gojzri con nijs naya rayub loj nizbajn.” Zagdxeli na̱j ad nüjnbeet reeman xnejzaman, guial beenbee reeman laan abiꞌ basaꞌn reeman xtiidxzaꞌcaman ni ma biguiejn reeman. 1Chi ma beenbee ree bejn dux Dad ree Jesucrist guial laaman na̱j bén babëë dunuj ree loj dol ma basaꞌn tëë reeman nidxuudx yuꞌ ree loj guidxliuj guie, abiꞌ rtiëjb reeman rniabeen laa reeman stijb, dxel piorli guiban reeman guial chi gad reeman güünbee laaman. PRëb reeman guial achut rayal nabee bejn, per ad rigniaꞌt reeman guial nidxuudx rüjn reeman rniabee laa reeman, din graczi ni ad rajct rucwëëz rüjn ree bejn, laan na̱j ni rniabee laa reeman. CGanax ree diidx nabë rü reeman, diidx ad rüjnt ree sirv, rëb reeman guial achet güünan guiban bejn ziꞌctzi rënman, abiꞌ zian rusquiee reeman bén qui cusaꞌnri ree nejzmal. GYan bén rusquiee cuzat reen lojdi na̱j reeman ziꞌc bizë ni ad yuꞌt nijs, ziꞌc za̱j ni ad nët guia, zeel rayal reeman lod nacay daꞌt lod ad yuꞌ tëët dxej yarii reeman. Per chi zëman ziguieenman ni mal guin, bacwëëz Dios laaman, basneeman xburaman ziꞌc tijb bejn, zian bacwëëz Dios xixgabtontaman. _7Ad zinaltri reeman xnejzaman, ma bidxaa ziꞌc naban reeman, ma zinal reeman ni been Balaam bén badëëd xtiidx Dios loj ree bejn, xiꞌn bén brii laj Beor, chi guyënman nüjnman gan milia por ni mal nüjnman. J Ad zajct guguiaa reeman tijb béngunaa sin guial ad züjnt reeman xgabdxuudx, ad rucwëëzt rüjn reeman dol rusquiee tëë reeman bén ad rigniaꞌzaꞌct ree xtiidx Dios din güün reeman dol, abiꞌ dád nasin reeman par güün reeman gan ni rzëëbladx reeman, laa reeman ma na̱j par yayal reeman xcasti Dios.  abiꞌ yaguijx reeman gra ni rüjnnë reeman bejn ree. Rabaa daꞌt reeman guial rüjn reeman ni dxuudx ree, ni natu ree. Na̱j reeman ziꞌc tijb manch, ruxhiin reeman lanij rüjndi chi rawidi tijbzi, abiꞌ rabaa daꞌt reeman guial rusquiee reeman lëjt. c? Lasaꞌ ree bén guin naban reeman ziꞌc ree be, ad yuꞌt xquiarguiejn reeman abiꞌ rnieeguijdx reeman ni ad rigniaꞌt reeman, guidiblagaa rüjn reeman ni rëntzi reeman sin xgab. Ziꞌc ree be zëëdzi reeb loj guidxliuj guie par guiniaaz reeb din guiët reeb, ziangajc laa reeman por nidxuudx rüjn reeman ma cusëëb laagajc reeman, # Abiꞌ niꞌqui ree xianjl Dios, majsi rajp reeman mazri gojl në guialrniabee, per achet diidxguijdx rëb reeman lojman contr laa reeman. ]~3 Laan na̱j ni yayal ree bén naban ziꞌctzi rën reeman, ad rënt reeman nabee Jesucrist laa reeman, dád nad reeman, ad ratut reeman, ad rdxeb tëët reeman rnieeguijdx reeman bén na̱j ree xianjl Dios. *}M Rajc rüjn Dios yudar bén ruzoob ree xtiidxaman xhietëëz loj prueb cadëd reeman, abiꞌ ma na̱j xhie güünnëman benmal ree dxej güün xguialguxtisaman. |Abiꞌ guial gubajnman zagdxe, zeel guixie guixie guyunaya daꞌtaman por ree nidxuudx biguiejnman baguiaa tëëman been ree bén guin. {Per baslaa Dios bén brii laj Lot, bén guban ziꞌc rën Dios guyu tëëman xgab guial baguiaaman ziꞌc guban ree benmal guin. Uz#Ziangajc chi been xguialguxtis Dios con ree guiedx Sodoma në Gomorra, bazeꞌcaman laa reen xt bayajc reen cobdëj, abiꞌ laan na̱j ejempl par ree bén guiban nadxuudx ziꞌc ree bén guiedx zii ree. OyAd been tëëtaman perdon benmal guyu ree tiamp gulal, banijtaman laa reeman con nijs. Tijbzi Noé bén balüü xhienaag chinal ree bejn xnejz Dios, laazaman na̱j bén gulaa con zagajdx ree bejn. 9xkAd beent Dios perdon anjl ad bazoobt ree xtiidxaman, guxhaalaman laa reeman gabijl, abiꞌ nadaꞌcw reeman lod nacay daꞌt, cabëz reeman dxej güün xguialguxtisaman. wAbiꞌ guial rzëëbladx reeman milia, yaguiil reeman xhie ni rusquiee gulüü reeman lëjt din tiaꞌ reeman xmiliadi, per ziangajc ad zalaat reeman loj xcasti Dios ni cabëz laa reeman, din diizd gocli mal yuꞌ casti ni yayal ree bén rüjn zian. v Per zien ree bejn chinal guiban nadxuudx ziꞌc naban reeman, abiꞌ por laa reeman guinieeguijdx ree bejn xtiidxzaꞌc Dios. u Zian ziꞌc guyu ree bén rusquiee loj ree bén Israel tiamp gulal rëb reeman rudëëd reeman xtiidx Dios loj ree bejn, ziangajc chuꞌ ree bén rusquiee gulüü lëjt ni rusquiee ree, yaguiil reeman mod din gulüü reeman lëjt ni ad najt diidxli par gagdxadi. Ad zatiëjbt reeman nabee Jesucrist laa reeman, majsi baguijxaman xtol reeman, zeel ad zaglaat gunijt Dios laa reeman. 't IDin bén badëëd ree xtiidx Dios loj ree bejn, ad guneet reeman xtiidxaman ziꞌc goczi xixgab reeman, gunee reeman ni basajb xSprijt Dios guijc reeman.bs ?Per gol gogbee guial niꞌqui tijb xtiidx Dios ad zajct chigniaꞌ bejn por xixgabzaman. r Zianan zeel mazri raliduladxan ni rëb ree bén badëëd xtiidx Dios loj ree bejn, zeel zagdxe na̱j bal yuꞌguijquidi ni rëb reeman, din xtiidx reeman na̱j ziꞌc tijb guij rusni lod nacay laꞌtgaj rareguiaal. Yan ziangajc lëjt chaawladx cusnuu cayagbeedi xcwent Dios xt chi guiꞌt Jesucrist stijb, bén na̱j bajl rusni par dunuj ree, dxel ma gagbeedi graczan ziꞌc tal najn. q  Abiꞌ dunujn nayajc bén biguien chaꞌ Dios diizd xanyabaa chi nadxuꞌnëꞌn Jesús ruguiaꞌ zii, lod biguien xbianiman. 8p kchi biguien chaꞌ Dios diizd xanyabaa, gulesaman xvaloraman bazaꞌt tëëman laaman zagdxe, rëbaman: “Xin guie na̱j da xiꞌnan, rënan laax rabaanëꞌ tëën laax.” 4o cChi ranan lojdi xhienaag na̱j xguialrniabee Jesucrist xhie tëë naag guiꞌtaman stijb, ad balëëguijctan ni banan lojdi. Din con quijb du lojn baguiaan xbianiman n Zeel cayün daꞌtan naguiejn rnienëꞌn lëjt, din gusaaladxidi da diidxan majsi ma güjtan. Bén baguiaa ree xguialrniabee Jesucrist bm ?Din por dux Dad ree Jesucrist ma gogbeen guial ma zidyob dxej yazaan loj guidxliuj guie. fl G Laꞌtgaj nabanan loj guidxliuj guie, naladxan rayal gunen consejw lojdi con ree diidx guin. k + Zeel zianczi ganin nine ree lojdi din gusaaladxidi laa reen, majsi ma ragbeedan, majsi ma zinal tëëdi ni diidxli ni ma bacaagdiajguidi. xj k Zian gapidi nejz nali din chuꞌdi lod rniabee dux Dad ree Jesucrist tiblayaa, bén babëë dunuj ree loj dol. Ui % Zeel rnin lojdi, compniar raliduladx ree Jesucrist, ziꞌc ma bacaabee Dios lëjt ma gulej tëëman lëjt, gol been naguiejn gol guzudxiꞌch loj xnejzaman, din bal sudxiꞌchidi, ad zayajbtridi loj dol. Dh  Per bén ad rüjnt naguiejn guiban zian, laaman na̱j ziꞌc tijb bénlutiaꞌp o ziꞌc tijb bén ad ruguiaat zijt, ma bayanladxaman guial biquied Dios xtolaman ni beenman guiaꞌxchej. )g MBal yuꞌguijquidi nine ree cusnuu tëë cayüjndi naguiejn guibandi zian, dxel ad naban xliaꞌtzidi, ad beenbee xliaꞌ tëëtidi dux Dad ree Jesucrist. f  dxel guial guibandi naya delant lojman, ma zajc guiën lasaꞌdi, abiꞌ guial guiën lasaꞌdi, ma zajc guiëndi gra ree bejn. Xe +Abiꞌ guial gagbeedi xhienaag guibandi, ma zajc gucwëëz xixgabmalidi, abiꞌ guial gucwëëzidi xgabmal guin ree, ma zajc gapidi pasens, abiꞌ guial gapidi pasens, ma zajc guibandi naya delant loj Dios, d #Zeel gol been naguiejn por guialrliladx ni rajpidi gol gubajn zagdxe, din guial guibandi zagdxe, dxel mazri ma gagbeedi xhienaag guibandi. _c 9Zeel ma beenman promejs du loj ree, promejs naroob ree ni lasajc ree, abiꞌ por laa reen ma yuꞌ xSprijt Dios luxdoodi, ma been tëëdi tiblad gra ree ni ad rüjnt sirv në ree ni mal rigaꞌ loj guidxliuj guie. tb cPor xguialrniabee Dios ma baneeman gra ni rayaadx ree, din yayaꞌp ree guialnaban tiblayaa, yabajn tëë ree naya delant lojman, din ma naguieenbee ree Dios bén gule dunuj ree guial caꞌman guialrniabee naj tëëman benzaꞌc. a 9Güünleꞌ Dios lëjt mazri, yabeꞌcdxe tëëman luxdoodi guial ma nünbeedi laaman në dux Dad ree Jesucrist. Ziꞌc rayal gac ree xbejn Jesucrist ` 9Naj, Simón Bëd, najn tijb xi apóstol Jesucrist rün tëën sirv lojman, cucan guiꞌch guie par lëjt guial rajpidi lasaꞌgajc guialrliladx zaꞌcdxoon ni rayaꞌpan, yan guial ma naya du luxdoo ree por ni been Jesucrist, Dios raliduladx ree, bén rabëë bejn ree loj dol. _   Bén na̱j ree bén ma gulej Dios, dux compniar raliduladx ree Jesucrist bén zojb ree niz guie, rugajpdioz reeman lëjt.E^  Zien ree ni rënan ganin lëjt, per ad rëntan gucanan loj guiꞌch, din wed ad zaglaat guialan guidganan lëjt din ganenëꞌ quijb naj lëjt din chuꞌ du luxdoo ree zagdxe tijbzi. ]  Din bén rüjncwent xtiidxaman, rën guiëban guial ma zaꞌman conform con ni rusquiee bén guin. Diidx bigra ca ree loj guiꞌch guie \ 3 Bal chu guiꞌt lidxidi abiꞌ ad rulüütaman xtiidx Dios ziꞌc balüü Jesucrist, ad cuꞌdi laaman lënü, ad güüncwent tëëdi ni rnieeman. B[  Chutëëz bén racaa guijc ziꞌc balüü Jesucrist bejn ree ad nabannëtaman Dios, per bén zinal xtiidx Jesucrist ziꞌc balüüman bejn ree, laaman nabannë Dios con Xiꞌnman. yZ mGol gojp cudad chitëë gusëëbidi ni rayalidi por ni cayüjndi, din tiaꞌdi gra ni rayalidi delant loj Dios. ZY /Rnin zian, din gra ladczi guidxliuj ziza zien ree bén rusquiee ree bejn, guial ad rliladxt reeman biꞌt Jesucrist loj guidxliuj ziꞌc bejn, bén rüjn zian rusquieeman abiꞌ zaꞌman contr Jesucrist. JX Guial rën Dios na̱j guial guiban bejn ziꞌc rniabee Dios, abiꞌ ni rniabeeman ni bacaagdiajguidi diizd guiaꞌxchej na̱j guial rayal guiban bejn, guiën lasaꞌman. Bén rusquiee ree bejn -W UYan, ziꞌc rënan lëjt najdi dux compniar ree, gol been wen gol guyën lasaꞌdi. Ni canin lojdi ad nicübtan, diidx ni bacaagdiajg gajquidi diizd guiaꞌxchejn. V %Dád nix guyu luxdon chi gogbeen yuꞌ ree xcompniaridi, diidxli zinal xtiidx Dios naban tëë reeman ziꞌc rniabee dux Dad ree Dios. MU Dux Dad ree Dios con Xiꞌnman Jesucrist güünleꞌ lëjt, yaya reeman lëjt, yabeꞌcdxe tëë reeman luxdoodi guial zinalidi xtiidxaman rën tëë lasaꞌdi. Rniabee Dios yayën du lasaꞌ ree cT ARënan lëjt guial ma nabannëꞌ ree xtiidx Dios abiꞌ laan nabannë dunuj ree zianczi. ZS 1Naj, bén rniabee loj ree bén rliladx Jesucrist, rxhialan guiꞌch guie lojdi najdi bén gulej Dios rliladx tëëdi Jesucrist, diidxli rënan lëjt, abiꞌ ad tijbtizi naj, në gra ree bén zinal xtiidx Dios. zRm Dad Jesucrist güünleꞌ gradi, guial rën Dios lëjt abiꞌ xSprijtaman gagnë lëjt zianczi. Amén.`Q9 Gra ree dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist niz guie rugajpdioz reeman lëjt. ]P3 Xhietëëz hor ni radxaag ree xcompniaridi, gol bagajpdioz lasaꞌdi ziꞌc rayal. ]O3 Yan compniar raliduladx ree Jesucrist par guloxan guiꞌch guie, naj rni lëjt: Gol badxeꞌ luxdoodi zagdxe, gol been naguiejn gol gubajn ziꞌc rayal, gol baguꞌ luxdoodi gol gubajn tëë zagdxe, gol babeꞌcdxe luxdoodi con ree xcompniaridi. Abiꞌ Dios bén rën dunuj ree rabeꞌcdxe tëëman du luxdoo ree laaman gagnë lëjt. "N= Abiꞌ caxhalan guiꞌch guie lojdi dxelri guidganan lëjt, din chi guialan guidganan lëjt ad ryaadxt gadilëꞌn lëjt por guialrniabee ni banee Dad Jesucrist lon, guialrniabee ni baneeman lon par günan lëjt yudar chigniaꞌdi mazri zagdxe xnejz Dios, ad par gunijttan lëjt. :Mm Zeel yuꞌ du luxdoon nix achet güünan ni cayzaꞌctzan din chileꞌ sudxiꞌchidi loj ni rliladxidi. Abiꞌ rarejdxan Dios din gagbeedi guidiblagaa xhienaag guibandi xnejz. ]L3 Per ad zajct yaguieenan tiblad ni na̱j diidxli, dunujn caynazan ni na̱j diidxli. SK Abiꞌ rarejdxan Dios por lëjt chitëë güündi ni mal, ad par yayaꞌntan zagdxe delant loj ree bejn, cayguieenan zian par güündi ni na̱j zagdxe, majsi par ree bejn ad cayguieentan ziꞌc rayal. IJ  Balzianclaa gagbeedi guial dunujn diidxli raliduladxan laaman. II  Lëjt gajc gol been xgab bal walidi rliladxidi Jesucrist. Lëjt gajc gol been xgab xhienaag nabandi. Gol gogbee guial ma nabandi con Jesucrist, bal id rnieezidi guial rliladxidi laaman. dHA Walican güjt Jesucrist loj crüjz ziꞌc tijb bén ad rajpt guialrniabee, per yan nabanman por xguialrniabee Dios. Abiꞌ ziꞌc güjtaman ziꞌc tijb bén ad rajpt guialrniabee ziangajc dunuj ree rulüü ad rayaꞌpt ree guialrniabee, per ziꞌc nayajcan xbejn Cristo rayaꞌpan xguialrniabee Dios par yaguieenan ni rayal yaguieenan con lëjt. eGC Zian gagbeedi ni rëndi gagbeedi guial Jesucrist cunee diidx ni rayal ganin lojdi. Abiꞌ Jesucrist achet ryaadxaman par güünman ziꞌc rayal güünman con lëjt abiꞌ con lëjt culüü xguialrniabeeman ni rajpaman. F} Abiꞌ ziꞌc rën loj ree bén ni cayüjn dol chi bialan bidganan lëjt ni barojp volt ziꞌcgajc ma rnin loj gradi, laagajcan canin lojdi yan zaꞌn zijt guial chi guialan guidganan lëjt stijb, achetczi ni tëd zezi par ree bén ni cayüjn dol. 1E ] Yan ni yayon volt guidganan lëjt. Chi guialan, gra ni nadi por stijb ree xcompniaridi, rayal chuꞌ tioꞌp o choon testiw din guiguien guial diidxli na̱j ni canadi. D Rdxeb tëën guial chi guidganan lëjt stijb abiꞌ yayaꞌnxtun por lëjt delant loj Dios. Abiꞌ dád chuꞌ naya luxdon por zien ree lasaꞌdi bén ad rbëzt ree rüjn dol, bén ad rayüjnt ree xgab ziꞌc naban reeman. Ad rucwëëzt rzunë reeman bén ad najt lacheel reeman, ad rucwëëz tëët reeman vijs ni rajp reeman o stijb ree ni ad rüjnt sirv ni rüjn reeman.`C9 Din rdxeban guial chi guialan guidganan lëjt ad zadxaaglojtan lëjt ziꞌc rënan, abiꞌ lëjt ad zuguiaatidi naj ziꞌc rëndi guguiaadi naj. Rdxeban gadxaaglojn lëjt con wadijl, guialnadëdloj, guialrdxeꞌch, guialrlies xvalor gajc, guialrniee guijdx lasaꞌ, guial ruzaꞌt bejn, guial rüjn benroꞌ në guial ad nadxagtri lasaꞌdi. B) Por gra ni ma ranan lojdi, ad naladxidi guial caylaj dunuj gajcan, din achet waguieenan lëjt. Dios ragbee guial ziꞌc nayajcan xbejn Cristo cayneenëꞌn lëjt, abiꞌ gra ni caynan lojdi najn par yaguieenan lëjt yudar chinalidi xnejz Dios guial rayënan lëjt. A- Në chi rën loj Tito guial guiꞌtaman guidganajman lëjt abiꞌ guxhalan laaman con stijb dux compniar ree bén rliladx Jesucrist, ¿wen yuꞌ ni basquiee Tito lojdi ya? ¿Nid ziꞌc laaman ziꞌc naj tiblojzi na̱j xgab raguieenan ya abiꞌ ziꞌcgajc rünan rüjnman? I@  ¿Wen basquieen lëjt ya chi guxhalan bén bidganaj ree lëjt? ?) Walican guial ad gunaabtan lojdi niagnëdi naj nuneedi xhienin, per yuꞌ ree bén rëb guial benan zian din nasinan par gusquien lëjt. 6>e Abiꞌ majsi gra ni raꞌpan günan gaxt, o majsi yadib da cuerpan par günan lëjt yudar, per achet güünan. Majsi rulüü chi mazri rënan lëjt, taꞌnzi rëndi na̱j. :=m Yan ma cayünan xgab guidganan lëjt stijb, laan na̱j ni yayon volt guidganan lëjt. Abiꞌ niꞌqui yan ad zanitan lojdi guial güündi naj yudar, ad ni rajptidi rënan, lëjt na̱j bén rënan. Din ad xiꞌnt bejn rguiil xhienaag guibanman, dad guin ree rguiil xhienaag guiban ree xiꞌn reeman. '<G Gra ziꞌc ma benan con gra ree compniar rliladx Jesucrist lod ma wan, ma benan laan con lëjt. Tijbzi ni ad bentan con lëjt na̱j guial ad rnitan lojdi guial güündi naj yudar con gra ni ryaadxan laꞌtgaj guzun con lëjt, per bal guneguijdxan lëjt por zian ¡Gol been naj perdon! P; Chi guzun con lëjt ad balenyaꞌtan guial günan milagr ree në gra los demazri ree ni badxalojdi ni benan në graloj ree ni benan ni been sirv ziꞌc sen guial diidxli najn xi apóstol Jesucrist. E: Gunenëꞌn lëjt por naj gajc ziꞌc tijb bén ad nadëdguient, per lëjt rajp dol guial benan zian. Din lëjt na̱j bén rayal guilies da valoran delant loj ree bén ni rëb guial laa reeman na̱j quijb xi apóstoles Jesucrist. Din majsi tijbzi bén ad rüjnt sirv naj, per achet ryaadxan delant loj reeman. Q9 Rabaan por xhietëëz guialrzagdiaj ni cadëëdan, o në chi rnieeguijdx bejn naj, o chi ryaadxan xhienin, o chi xhie rüjn bejn naj, në gra ree tarbajw ni cadëëdan, guial cadëëdan laan guial rënan Cristo. Din chi cazaagdiajn dxel mazri raꞌpan xyudar Cristo. Yuꞌ Pab xgab por ree bén rliladx Cristo luguiedx Corinto \81 per laaman na lon: “Ziꞌc rënan lüj achet gac, din mazri rguien da guialrniabeen chi cazagdiaj bejn.” Zeel rabaan por ree guialrzagdiaj ni cadëëdan din guiguien guial nabanan con xguialrniabee Cristo. R7 Choon volt ma canaaban loj Dios din chiquiedaman guialzi ni cadëëdan, y6k Në par chitëë gales da valoran zroꞌ por gra ni ma balüü Dios naj, cadëëdan tijb guialzi ni na̱j ziꞌcgajc ziꞌc chi yuꞌ tijb guiëjch tiblajt bejn. Laan na̱j xchiin xindxab par güünnaax naj chitëë gales da valoran. 5} Abiꞌ majsi gales da valoran, ad cayüntan ziꞌc tijb bén ad nadëdguient din ganax ni diidxli na̱j ni ganin. Per ad rüntan zian chitëë yadxaloj bejn naj mazri guial loj ni rayal por ni ruguiaa reeman rünan, o por ni riguiejn reeman rnien. 4 Bén zii zajc galesan xvalor, per ad rliestan da valor gajcan, ni rnizan por naj por ree guialrzagdiaj ni ma gudëëdan. 3 guial wejx lod zojb Dios, lod biguiejnx diidx ni xt niꞌquid radxejlt xhienaag ninieex laan guial ad rayalt gagbee gra bejn laan. `29 Bal binë xcuerpix o xsprijtzix wej, ad ragbeetan, tijbzi Dios ragbee. Per naj ragbee <1q Naj nünbee tijb xinguiaaw rliladx Jesucrist, ma gojc chidaj ijz wejx xanyabaa lod zojb Dios. Ad ragbeetan bal binë xcuerpix o xsprijtzix wej, ad ragbeetan, tijbzi Dios ragbee. 0 ! Achet rüjn bejn gan guial guilies xvalor gajcaman, per rayal ganin lojdi por ree ni balüüloj lon në ree ni balüü Dad Jesucrist naj. 5/c !Per guyu ree bén ni badxeꞌ naj lën tijb dxüm abiꞌ gulet reeman naj niz roꞌ ventan ni na̱j roꞌ zeꞌ ni nayaw guiedx guin, zian gulaan loj gobernador guin.. Tiamp chi canabee rey Aretas, wan luguiedx Damasco dxel gunabee gobernador luguiedx guin biaaw nejz par guiniaaz reeman naj. ~-u Abiꞌ Dios xDad Dad Jesucrist, laaman bén rayal respejt guidib tiamp, laaman ragbee guial diidxli na̱j ni canen. w,g Bal rüjn naguiejn gales da valor gajcan, tijbzi ni ganin por naj, na̱j por guialrzagdiaj ni ma gudëëdan. J+  Bal xhie cazajc tijb ree bén rliladx Jesucrist, cayünan xgab por laaman. Abiꞌ bal cusquiee reeman tijb ree bén rliladx Jesucrist par güünman dol, dád ralenan yuꞌ tëën laaman xgab. !*; Abiꞌ ad laatzanan ma guzaꞌcan, zien ree ni ma guzaꞌcan. Abiꞌ guixie guixie rünan xgab por ree xbejn Cristo bén zojb ree niz lod ma wan. 0)Y Dád ma guzaagdiajn. Dád zien volt ma gulën bacaal, ma gulaanan, ma weꞌcan nijs, abiꞌ ma guyu dxej ni achetczi gudawan. Ma gognajlan, ma biaadx tëë da xaban. H(  Guidibczi lod ma wan, gudëëdan loj ree ni nadxeb chi gudëëdan loj ree guiiw, loj ree béngubaan, loj ree bén ladxan bén Israel ree në loj ree bén ad najt bén Israel. Ma gudëëd tëën loj ree ni nadxeb luguiedx ree, dajn ree, loj nijsdoo, në loj ree bén rusquiee na reeman guial na̱j reeman xbejn Cristo. 8'i Choon volt gudijn reeman naj con yag, abiꞌ tib volt bacaaguiaj reeman naj. Choon volt ma wej barcw lod zaꞌn xan nijsdoo, abiꞌ tibdxej tibguiaal bayaꞌnan loj nijsdoo. &w Gaay volt ma gudijn ree bén Israel naj, abiꞌ beegaj gudijn reeman naj ziꞌctiubitap volt rugaz reeman duu ladan. %y Abiꞌ bal na reeman guial xmandad Cristo cayüjn reeman, naj mazri cayünan xmandadaman. Majsi ziꞌc rniee bén ad nadëdguient rnien chi rnin zian, per diidxli guial naj mazri ma benan xmandad Cristo guial loj reeman. Abiꞌ por zian mazri ma guyun ladxguiib guial loj reeman, mazri ma gudijn ree bejn naj guial loj reeman abiꞌ mazri zien volt ma guzun loj guialgüjt. $ Per bal na reeman guial na̱j reeman bén Hebreo, nëgajc naj na̱j bén Hebreo. Bal na reeman guial na̱j reeman bén Israel, ziangajc naj bén Israel gajc naj. Bal na reeman guial loj xdiaa Abraham zëëd reeman, nëgajc naj zial loj xdiaa Abraham. #} Majsi natuꞌn par naj, per naj rni lojdi guial ad bayaꞌptan valor guial naguieennëꞌn lëjt zian. Per bal rlies xvalor reeman por xhiedxitzinin, nëgajc naj zajc gales da valoran. Canen lojdi ziꞌc tijb bén ad nadëdguient, din ad xnejztan. b"= Rdaandi bén rniabee ree lëjt rüjn reeman ziꞌctzi rën reeman, rdaandi bén rtiaꞌ ree ni rajpidi, bén rusquiee ree lëjt, o rniee reeman lojdi ganax ree diidx nabë abiꞌ xt rtiëjbidi rëëz reeman roꞌdi. v~~}}$|[{{KzzyTxYwKvuu$tt>sshrrlqqpppoo8nnmll kBjiihgfeedcbbb`_^^k]]6\C[ZYYXWWWVV(U~TSSERRLQPPOO@ONkMMML(K>JJIIIHqGGtFEE DHCB&Ag@t@$??H>>=+OLëjt na̱j xdiaa reeman, lojdi gac cumplid ni cwëb Dios loj ree dux béngulal ree chi rëbaman loj Abraham: “Por xdiaal günleꞌn gra ree bénguidxliuj.” =s’Gra ree bén badëëd xtiidx Dios loj ree bejn, diizd Samuel con los demazri ree bén badëë xtiidx Dios diizd gulal, mal bagojn reeman ni cayajc ree lën ree dxej guie. t adin graczi ree bén ad zuzoobt xtiidxaman nit reeman, ad zajc tëëtri reeman cwent ziꞌc xbejn Dios.” 7 gAbiꞌ rëb Moisejs loj ree dux béngulal ree: “Loj xdiaadi cwëë Dios tijb bén gudëë xtiidxaman loj ree bejn ziꞌc naj, gol bazoob xtiidxaman graczi ni naman lojdi, 4 amajsi yan rayalri suman xanyabaa, xt ma bazuxnejz Dios gra, ziꞌc rëbaman loj ree bén badëë xtiidxaman loj ree bejn diizd gocli, bén gubajn ree naya delant lojman. T !guixhiaal tëëman Jesús stijb, bén na̱j Cristo diizd gocli par lëjt, } sZeel gol bayagbee xtolidi gol badxiꞌ tëë lojdi loj Dios din güünman xtolidi perdon. Dxel yayaalyuj luxdoodi, Per zian been Dios persi gojc cumplid ni rëbaman loj ree bén badëë xtiidxaman loj ree bejn diizd gocli guial sagdiaj Cristo. ’Ganin lëjt compniar, ragbeen guial lëjt con ree bén rniabee lëjt niꞌquid gogbeetidi xhienin beendi chi bagüjtidi Jesús. 7Bén guie, bén ruguiaadi nünbee tëëdi, guyu gojl guiaꞌman por xguialrniabee Jesucrist, bayajcaman guial baliduladxan, ziꞌc ruguiaa graczidi. {oZian bagüjtidi bén runee guialnaban. Per basban Dios laaman stijb, abiꞌ dunujn nayajc testiw guial babanman. zmLuar niniabidi nuslaa Pilato bén naya nali, bén rüjn ziꞌc rayal, gunabidi baslaaman tijb xin bagüjt bejn. 7g XDios dux béngulal ree Abraham, Isaac në Jacob, laaman badëë guialrniabee loj Jesús, bén bayüdi loj guxtis. Abiꞌ chi guyën Pilato nuslaaman laaman, ad cwëjbtidi. S Chi baguiaa Bëd zian, rëbaman loj reeman: ―Bén Israel, ¿chexc zeel radxa lojdi ni goc? Ad naladxidi por dunujn rza bén guie guial nacaꞌn guialrniabee o guial nayajcan naya delant loj Dios ya. .U Ad riroꞌnladxt bén bayajc guin Bëd con Waj. Dád badxa loj ree bejn, abiꞌ baxüün reeman wej reeman lod la xcurdur Salomón lod zaꞌ ree Bëd con Waj. ta dád badxa loj reeman bidxeb tëë reeman guial gojc zian guial nünbee reeman bén guin, ragbee tëë reeman laaman rbej roꞌ xport yadoo guin ni la Port Zaꞌcdxoon, rniabaman carda. Gunee Bëd loj ree bejn lod la xcurdur Salomón P Graczi ree bén cuguiaa laaman cazaman cuzaꞌt tëëman Dios zagdxe, ~+abiꞌ gutiajsaman, guzuliman guzuloj cazaman. Dxel guyunëman laa reeman lën yadoo guin, cazaman, catiajsaman cuzaꞌt tëëman Dios zagdxe. k}ODxel gunaazaman yaaman ladbee, bazuliman laaman. Loj hor zii gajc guyu ree guiaꞌman gojl, )|KPer rëb Bëd: ―Ad raꞌptan plajt niꞌqui or par gunen lojl, per ni zajc günan por lüj günanan: Por xguialrniabee Jesucrist bén Nazaret, guzuli, guza. t{aChi biguiejnman rëb Bëd zian, dxel baguiaaman loj reeman, naladxaman milia nudëëd reeman lojman. LzBaguiaa reeman lojman, dxel rëb Bëd lojman: ―Baguiaa du lojn. dyAChi baguiaaman Bëd con Waj ma chuꞌ reeman lën yadoo guin, gunabaman carda loj reeman. KxRoꞌ xport yadoo guin zojb tijb bén ad rajct rza diizd gojlaman. Zianczi rbeꞌc reeman laaman roꞌ port guin, ni la Port Zaꞌcdxoon, din guiniabaman carda loj ree bén ru lën yadoo guin. w Tijb dxej zë ree Bëd con Waj lën yadooroꞌ Jerusalén raca choon wadxe, hor zii na̱j hor ni rbejdx rniab reeman Dios. 3v_/ruzaꞌt reeman Dios zagdxe, guiáad gra bejn guyën laa reeman. Guixie guixie ragnë Dios din gacxhiej mazri bén rliladx Jesucrist, persi gojc xtol reeman perdon.3u_.Guixie guixie radoꞌp reeman lën yadooroꞌ Jerusalén, dxel raguiaj reeman lidx xcompniar reeman rtaw reeman, dád nix yuꞌ luxdoo reeman rën tëë lasaꞌ reeman, t/-Rutoꞌ xguidxliuj reeman në gra ni rajp reeman, persi rguiꞌs reeman milia guin loj lasaꞌ reeman ziꞌctzi na̱j ni riaadx tijb gaj reeman. ysk,Graczi ree bén bililadx Jesucrist gubajnnë lasaꞌ zagdxe, rguiꞌs tëë ni rajp reeman loj lasaꞌ reeman. hrI+Graczi ree bejn radxa daꞌt loj milagr në los demazri ree ni been ree apóstoles guin. q*Graczi reeman binal ni balüü ree xi apóstoles Jesús laa reeman, gubajnnë lasaꞌ reeman zagdxe, gurejdx gunab reeman Dios abiꞌ radoꞌp reeman persi raw reeman guiadxtil tijbzi ziꞌc gunabee Jesucrist güün reeman. Ze gubajn ree bén bililadx Jesús yaloj p)Zian gojc, graczi bén bazoob diidx ni rëbaman gurobnijs. Dxej zii gajc bachajg cost choon mil bejn bén rliladx ree Jesús. o (Con ree diidx guie në mazri ree diidx ren guneenë Bëd laa reeman, rëbaman: ―¡Gol bariica loj ree bén rüjn ni mal! n 'Din promejs guin na̱j par lëjt në par ree xiꞌndi në par gra ree bén rigaꞌ zijt, par gra ree bén cwe Dios par laaman. Jm &Dxel rëb Bëd loj reeman: ―Gol bayagbee xtolidi, gol badxiꞌ tëë lojdi loj Dios, gol gurobnijs por xguialrniabee Jesucrist din gac xtolidi perdon, zian chuꞌ xSprijtaman luxdoodi. `l9%Chi biguiejn ree bén rigaꞌ yagaj ni rëb Bëd, dád guyu naya luxdoo reeman. Abiꞌ gunabdiidx reeman lojman në loj los demazri ree apóstoles guin, rëb reeman: ―Dad, gol guna, ¿xhie rayal yaguieenan? ?kw$’Gradi bén Israel gol gogbee guial Jesús bén bacaadi loj crüjz, Dios bacaabee laaman din gacaman Dad, bén nabee dunuj ree. Bachajg zien ree bejn bén rliladx ree Jesús 8jk#xt gabecan xin rdxeꞌch ree lüj guiaꞌl.” i"Ad Davitan zia xanyabaa, din laagajcaman rëb:Rëb dux Dad ree Dios loj bén rniabee naj:“Gurej da ladbeen, Ph!Zia tëëman xanyabaa zisobaman xladbee Dios, persi badëë xSprijt Dios lojman ziꞌc ma rëbaman, yan ma guxhaal Jesús Sprijt guin loj guidxliuj, por laaman cayajc ni cuguiaadi caguiejn tëëdi. Rg Yan ma basban Dios Jesús, dugran nayajc testiw guial walican babanman. fRulüü ma cuguiaaman gra ni gac, rëbaman guial yaban Cristo loj ree bengüt, ad zayaꞌntaman lën baa ad zaxin tëët xcuerpaman. ePer gojcaman bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, abiꞌ gogbeeman been Dios promejs guial loj xdiaaman grii Cristo bén nabee. 3d_Basnuu gunee Bëd, rëbaman: ―Ganin loj gradi compniar, diidxliczi dux béngulal ree Davi güjtaman biguieꞌch tëëman, abiꞌ laa xbaaman sta raguiaa ree yan. cc?Balüül naj nejz runee guialnaban,
chuꞌ tëë luxdon zagdxe guial guibannël naj. gbGdin ad zusaꞌntil naj lën baa,
ad zatiëjbtil xhin xcuerp xiꞌnl bén naya nali. `a9Zeel yuꞌ luxdon nix, ruzat tëën Dios zagdxe.
majsi guiëtan ad rdxebtan, %`CChi gunee rey Davi xcwent Jesús, rëbaman:Zianczi baguian dux Dad ree Dios zaꞌnëman naj.Zaꞌman da ladbeen, achetczi zajc guchejb naj. w_gPer basban Dios laaman stijb, babëëman laaman loj guialgüjt, din ad gojct nutëë guialgüjt guin laaman. ^7Diizd gocli mal nüjn Dios xgab guial zian güünnëdi Jesús, gunaazidi laaman bayüdi laaman loj ree benmal, din gugüjt reeman laaman loj crüjz. ] Rëb tëë Bëd loj reeman: ―Yan, gol bacaagdiajg ni ganin lëjt bén Israel: Lëjt ragbee guial Jesús bén Nazaret najman bén guxhaal Dios, been tëëman milagr ree në ree ni radxa loj ree bejn ziꞌc sen din gagbeedi guial Dios guxhaal laaman. W\'Abiꞌ graczi ree bén cwedx guiniab laaman
güünman laa reeman perdon. Q[Guicajy loj gubijdx, guiáad bëëw yayajcan ziꞌc rejn.Chi ma gojc zian, dxel guidxin quijb dxej guin,
dxej zaꞌcdxoon guiꞌt Dios bén rniabee,
dxej guiguien guidib xbianiman. ZGulün sen ree xanyabaa ni yadxa lojdi,
guiáad loj guidxliuj gulün sen ree
ziꞌc rejn në bajl nëtëë goꞌxh. Y3Dxej zii ree gaxhal da Sprijtan luxdoo ree bén rüjn da dxiinan,
xinguiaaw ree në ree béngunaa,
abiꞌ gudëëd reeman da diidxan. XwNa Dios,
guidxin dxej gaxhal da Sprijtan luxdoo gra ree bejn,
abiꞌ xiꞌndi xinguiaaw con biingunaa gudëëd reex da diidxan,
zien ree ni gulüüloj loj ree xinguiag,
guiáad ree bengol zien ree ni guinieꞌxchaal reeman. uWcGuie cayajc cumplid ni gunee bén brii laj Joel, bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, chi rëbaman: SVAd rëꞌt ree bén guin ziꞌc naladxidi, din qui gojlri raca gaa rsil. BU}Dxel guzuli Bëd con zachibtib ree apóstoles guin, guneeman rejs rëbaman: ―Lëjt bén Judea në graczi ree bén zojb Jerusalén, gol bacaagdiajg gol bigniaꞌ tëë ni ganin. mTS Per garol reeman bazeꞌ laa reeman, rëb reeman: ―Rëꞌ reeman. Ni rëb Bëd loj ree bejn 4Sa Graczi reeman badxa daꞌt loj xt niꞌquid badxejlt xgab nüjn reeman, abiꞌ guzuloj canabdiidx loj lasaꞌ reeman rëb reeman: ―¿Xhie rën guiëb gra ni guie? ?Rw Në ree bén zëëd niz Creta nëtëë ree bén zëëd guiedx rigaꞌ ree niz Arabia noꞌch du loj ree. ¡Per dugraczi ree caycaagdiajg con dux tiidx ree nizaꞌcdxoon rüjn Dios! 'QG bén zëëd tëë ree guiedx rigaꞌ ree niz Frigia, Panfilia, Egipto, në ree guiedx nulen Libia ni rigaꞌ ree gajxh Cirene, në ree bén zëëd Rom, yuꞌ reeman gojl Israel per naban reeman Rom, yuꞌ tëë reeman na̱j quijb ben Rom per rliladx reeman ni rliladx ree bén Israel. P Du loj ree noꞌch ree bén zëëd guiedx rigaꞌ ree niz Partia, Media, Elam, Mesopotamia, Judea, Capadocia, Ponto, Asia Menor, ?Oy¿Chexc zeel raguiejn ree rniee reeman dux tiidx ree? -NSDád badxa loj reeman xt niꞌquid badxejlt xhie nüjn reeman, abiꞌ gunabdiidx loj lasaꞌ reeman rëb reeman: ―¿Nid bén Galilea gra ree bén canee guin ya? HM Chi biguiejn reeman cayajc naquieꞌ, badoꞌp reeman persi biquiaa reeman. Dxel chi biguiejn reeman rniee gra ree bén rliladx Jesús xtiidx tijb gaj reeman, ad badxejlt xgab nüjn reeman. ~LuLën ree dxej zii zaꞌ zien ree bén Israel Jerusalén, baza reeman gra ladczi din cwedx guiniab reeman Dios. KZianz guyu xSprijt Dios luxdoo graczi reeman, dxel guzuloj canee reeman diidx ren ree ziꞌc cusnee Sprijt guin laa reeman. WJ'abiꞌ gulentie ziꞌc bajl dobëz ree, biguiajt reen guijc tijb gaj reeman. _I7Dxejlczi gojc naquieꞌ xanyabaa ziꞌc bidoxh xt bayu bi lënü lod rigaꞌ reeman, jH OChi bidxin dxej gojl lanij la Pentecostés, gra ree bén rliladx Jesucrist badoꞌp tijbzi luar. G Dxel baguiaa reeman chu yayal suert guin, abiꞌ bayal Matías laan. Loj hor zii gajc bayuman loj zachibtib ree apóstoles.qF ]din gacaman apóstol luar Judas, din banijtix delant lojl por dol ni beenx abiꞌ ziax luar ni rayalix. E Dxel gurejdx gunab reeman Dios, rëb reeman: ―Dad, lüj nünbee luxdoo gra ree bejn. Balüü chu loj grop reeman gulejl )D MDxel gulej reeman tioꞌp reeman: tijb bén la Xiëb (rniee reeman laaman Barsabás, rniee tëë reeman laaman Justo), gulej tëë reeman bén la Matías. GC  diizd chi baroobnijs Waj laaman xt chi ziaman xanyabaa. Loj gra reeman rayal grii tijbaman din güünman dunuj ree yudar yaguieꞌch ree loj ree bejn guial walican babanman loj ree bengüt. dB C’Zeel loj gra ree bén zaꞌnë dunuj ree guidib tiamp ni guzunë Jesús dunuj ree, A  Din rëb loj libr la Salmos:Yayaꞌn dëjch lidxix,
achutcziri cwe lënan. Rëb tëë lojn:Yayu ben ren guiaꞌx. x@ kChi gogbee gra ree bén Jerusalén ni goc, gunee reeman guidxliuj zii Acéldama, rën guiëban guidxliuj rejn. ? Per con milia ni gudix reeman laax por ni mal beenx, bioꞌ guidxliuj lod gudidyaꞌx, bazuj guijquix, goxyaꞌx abiꞌ brii gra xziix. N> gojquix tijb dux compniaran, në laax been lasaꞌ dxiin raguieenan. == u―Compniar raliduladx ree Jesucrist, ganin lojdi, gojc cumplid ni bacaa rey Davi loj xtiidx Dios por xSprijtaman xcwent Judas, xin balüü Jesús loj ree bén gunaaz laaman, < 3Lën ree dxej zii badoꞌp ree bén rliladx Jesús, na̱j reeman cost tibgayuu gajl bejn, dxel guzuli Bëd galay reeman, rëbaman loj reeman: A; }Gra reeman rüjn tijbzi xgab, radxaag lasaꞌ reeman din cwedx guiniab reeman Dios, con ree bijch Jesús con Li xniaaman, con ree béngunaa ren. Gulej reeman bén bayaꞌn xluar Judas f: G Chi badxin reeman, wëꞌp reeman lënü ladya lod zojb reeman. Brii laj reeman Bëd, Waj, Jacob, Andrejs, Felip, Tumajs, Tol, Matew, Jacob xiꞌn Alfeo, Simón (bén guzunë ree bén cananistas), në Judas xiꞌn Jacob. 9 1 Chi baza ree xi apóstoles Jesús ruguiaꞌ la Olivos, guza reeman ziꞌct rza reeman dxej raziiladx reeman, persi badxin reeman Jerusalén. I8   abiꞌ rëb reeman loj ree apóstoles guin: ―Bén Galilea, ¿chexc zeel sta ruguiaadi xanyabaa? Jesús, bén baguiaadi zia xanyabaa, laagajcaman yaguiaad stijb, ziꞌcgajc baguiaadi ziaman. r7 _ Laꞌtgaj ruguiaa reeman ziaman xanyabaa, gulentie tioꞌp ree bén najcw lajd naquich lod zaꞌ reeman, '6 I Gulox guneeman, ruguiaa reeman laaman dxejlczi wajsaman ziaman xanyabaa, abiꞌ biguiajt tijb bëj bataꞌcwan laaman, dxel ad baguiaatri reeman laaman. f5 GPer chi ma nabannëdi xSprijt Dios, tiaꞌdi guialrniabee. Dxel griidi chiguiedi diidx loj ree bén Jerusalén chu najn, në gra ree guiedx rigaꞌ niz Judea në niz Samaria, xt ree guiedx ren ni rigaꞌ ree zijt daꞌt. "4 ?Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Ad lëjtit rayal gagbee xhie dxejn o xhie horan gac zian. Tijbzi da Dadan ragbee laan din laaman caꞌ guialrniabee. )3 MLën ree dxej zii chi badxaag lasaꞌ reeman con Jesús, gunabdiidx reeman lojman rëb reeman: ―Dad, ¿yanan yayül guialrniabee loj ree bén Israel ya? !2 =Walican baroobnijs Waj con nijs, per ma zidyob dxej guiꞌt xSprijt Dios guibannë lëjt, laan gac ziꞌc guialrirobnijs par lëjt. Zia Jesús xanyabaa *1 OChi ziz zaꞌnëman laa reeman, guneenëman laa reeman ad yaza reeman Jerusalén, rëbaman: ―Gol gulëjz gac cumplid ni na da Dadan ziꞌc ma rnin lojdi. y0 mChi mal guzagdiaj daꞌtaman loj xguialgüjtaman, babanman loj ree bengüt. Loj tiuu dxej balüülojman zien volt loj bén na̱j ree apóstoles, persi gogbee reeman nabancaman. Dxej zii ree guneenëman laa reeman xcwent xguialrniabee Dios. #/ Axt chi ziaman xanyabaa. Chi gadaman yaguiaj, gunabeeman bén na̱j ree apóstoles, bén guleman, ni rayal güün reeman, ziꞌc rëb xSprijt Dios lojman. . Rugajpdiozan lüj dad Teófilo: Loj da guiꞌch yalojn rnin graczi ni been Jesús ni balüü tëëman chi guzuloj xchiinman - }Yabeꞌcdxe Dios luxdool, dux miw ree bén rigaꞌ ree guie rugajpdioz lüj, bagajpdioz tëë gra dux miw ree.T, #din wed ad zaglaat guialan guidganan lüj, dxel ganenëꞌ quijb naj lüj. M+  Zien ni rënan ganin lojl per ad rëntan gucanan loj guiꞌch, o* Y Graczi reeman ruzaꞌt Demetrio zagdxe guial binalaman ziꞌc rayal, laa nen gajc xhienaag nabanman xt dunujn razaꞌt laaman zagdxe abiꞌ lüj ragbee guial diidxli naj ni raguieꞌchan. Diidx bigra ca ree loj guiꞌch guie ;) q Ziꞌc rënan lüj Gayo rnin lojl ad chinalil nejz mal, been ni na̱j ni zagdxe din bén rüjn ni zagdxe laaman na̱j xbejn Dios per bén zinal ni mal ad nünbeetaman Dios. t( c Zeel bal guidganan lëjt dxel ganenëꞌn laaman xcwent guial rnieeguijdxaman rniee tëëman diidx rusquiee contr dunujn abiꞌ ad tijbtzi laan rüjnman në ad rudëët lidxaman yayaꞌn dux bejn ree bén zëëd ree lood ren, ad rtiëjb tëëtaman gudëëd lidx ree ben ren yayaꞌn reeman, abiꞌ ree bén rudëëd lidx ad rtiëjbtaman chuꞌ reeman lën yadoo. &' G Ma guxhalan tijb guiꞌch loj ree dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist, per Diótrefes guial ruladxaman nabeeman ad rüjncwenttaman dux tiidxan. A& }Zeel dunuj ree bén raliduladx ree Jesucrist, rayal yaguieen ree yudar bén catieꞌch ree xtiidxaman, zian yaguieen ree yudar guireꞌch ni na̱j diidxli. Ad ruzoobt Diótrefes diidx % Din brii reeman zigtieꞌch reeman xtiidx Jesucrist abiꞌ ad rtiëjbt reeman tiaꞌ reeman ni rudëë ree bén ad rliladxt laaman. $  Din laa reeman na delant loj gra ree bén rliladx Jesucrist, bén radoꞌpnëꞌ reen guie, guial gunajchiꞌl laa reeman, zeel zagdxe güünl guial güünl laa reeman yudar con ni ryaadx reeman guial cayüjn reeman sirv loj Dios din gusnuu xnejz reeman. F# Ziꞌc rënan lüj Gayo, rnin lojl guial zagdxe daꞌt na̱j ni cayüjnl con dux compniar ree bén rliladx Jesucrist abiꞌ mazczi zagdxe na̱j ni rüjnl con ree bén zëëd lood ren. " Achet mazri ni rguꞌ luxdon zagdxe ziꞌc chi riguiejnan guial diidxli naban ree da compniaran ziꞌc rëb loj xtiidx Dios. p! [Dád nix guyu luxdon chi guna garol dux compniar ree guial diidxli nabanl ziꞌc rëb loj xtiidx Dios.   /Ziꞌc rënan lüj rniaaban loj Dios ziꞌc zël zagdxe loj xnejzaman ziangajc grii zagdxe gra ni cayüjnl gunee tëëman lüj guialnadaan.  Naj, bén rniabee loj ree bén rliladx Jesucrist, rxhialan guiꞌch guie par lüj Gayo najl da miwan diidxli rënan lüj. T!lDad Jesucrist gagnë lüj, abiꞌ Dios güünleꞌ gradi. Amén.3lBeen naguiejn guda chi gad tiamp nayaag guiꞌt. Eubulo, Pudente, Lino, Claudia në los demasri ree bén rliladx Jesucrist rugajpdioz reeman lüj. dAlErasto bayaꞌnman Corinto, guiáad Trófimo ragxuuman basaꞌnan laaman luguiedx Mileto. GlBagajpdioz Prisca në Aquila në ree xfamil Onesíforo. fElAbiꞌ Dad Jesucrist, laaman yabëë naj loj gra ni mal, laaman guinia naj xt chi guidxin dxej guidxinan lod canabeeman xanyabaa. ¡Par laaman na̱j respejt gra tiamp në zianczi! Amén. Diidx bigra ca loj guiꞌch guie X)lPer Dad Jesucrist been naj yudar banee tëëman naj gojl persi baloox gutiechan xtiidxaman, persi biguiejn ree gra ree bén ad najt bén Israel laan. Zian baslaa Dios naj, ziꞌc rliaa tijb bejn loj beedx. #lYaloj chi guzun loj ree guxtis achutczi been naj yudar, graczi reeman guroꞌnladx naj. Gagnë Dios ad zidxgaꞌtaman ni been reeman. PlGojp cudad con laaman, din laaman dád rüjn xcontraman ni ranee ree. xilLejandr bén na̱j herrer, dád zien ree ni mal ma beenman naj, per con Dios yaguijxaman gra ni beenman. )l Chi guiꞌtil tanë da cajpan ni basaꞌnan luguiedx Troas lidx Carpo, në ree da libran tanë ad yayanladx tëël guidnël da guiꞌch reen. 6gl Tíquico ma guxhalan laaman luguiedx Éfeso. tal Tijbzi Lujc zaꞌ con naj. Chi guiꞌtil tanë Marcw din zileꞌ güünx yudar guitieꞌchix xtiidx Dios. El din Demas ma guroꞌnladxaman naj guial mazri ruladxaman ni yuꞌ ree loj guidxliuj, zeel zëman niz Tesalónica. Abiꞌ Crescente ma zëman niz Galacia guiáad Tito zëman niz Dalmacia. 1]l Been naguiejn diob guidganajl naj, wlYan prem ni rayalan ma cabëzan naj, prem ni gunee Dad Jesucrist lon chi guidxin dxej, bén rüjn guialguxtis ziꞌc rayal. Abiꞌ ad lotzan guneeman prem guin, në loj gra ree bén yuꞌ luxdoo nix cabëz reeman laaman. Ni rayal güün Timoteo lMa guzudxiꞌchan loj xtiidx Dios majsi guzaꞌcan ni guzaꞌctzan, ma gulox benan ni rayal günan abiꞌ ad basaꞌntan ni rliladxan. OlDin naj zamer gugüjt reeman naj, ma zidbig guialgüjt par naj. # ?lPer lüj Timoteo, gubajn nadëdguien, gudaan xhietëëz guialrzagdiaj tëdil, gutieꞌch xtiidxzaꞌc Jesucrist, been mandad ni banee Dios lojl güünl. g GlAd zidxgaꞌtri reeman ni na̱j diidxli, mazri ma guidxgaꞌ reeman ni rbëëguijc ree bejn. X )lDin zadxin dxej ad zatiëjbt ree bejn gucaagdiajg reeman ni na̱j diidxli, ma güün reeman ziꞌctzi rën reeman, zaguiil reeman zien ree bén gulüü laa reeman ganax ni ruladx reeman gucaagdiajg reeman. o Wlgutieꞌch xtiidx Dios. Been naguiejn gunee xtiidxaman ad chi yuꞌtzi mod. Been naguiejn chililadx ree bejn ni rnieel, gudilë ree bén ad ruzoobt diidx, badëë tëë consejw loj ree bejn, balüü reeman sin guial yalenyaꞌl. &  GlDelant loj Dios në delant loj Jesucrist, bén guiꞌt ziꞌc tijb rey par güünman guialguxtis loj ree bén naban në loj ree bén ma güjt, naj rni lojl, Y+ldin gagbee xbejn Dios guidiblagaa din güünman graloj ni na̱j ni zagdxe.OlGra ni zëëd loj xtiidx Dios, por Dios zëëdan. Abiꞌ rüjnan sirv par gusiid bejn bejn ree, par gudëë bejn consejw, par guzuxnejz bejn bejn ree, në par gagbee bejn xhienaag rayal guibanman, !;lAbiꞌ lüj diizd xindool nünbeel xtiidx Dios, diidx ni zileꞌ güün lüj yudar gagbeel xhienaag na̱j perdon ni zëëd por guialrliladx Jesucrist. }lPer lüj basnuu guzudxiꞌch loj ni ma basiidil, në loj ni ma rliladxil, din lüj ragbee chu ree nin basiid lüj.  l Per ree ben mal con ree bén rusquiee, ziꞌcri zinal reeman nejz mal, rusquiee reeman bejn ree rusquiee tëë laagajc reeman. .Ul Abiꞌ dunuj ree rayagbee guial gra ree bén ni rën guiban ziꞌc rën Dios guialrliladx reeman Jesucrist, na̱j sagdiaj reeman por ni güün ree bejn laa reeman. }sl xhie ma been ree bejn naj, xhie tëë ree guialzi ma gudëëdan. Lüj ragbee xhienaag guzaꞌcan luguiedx Antioquía, Iconio con Listra. Dád ma guzaagdiajn por gra ni ma been ree bejn naj, per Dios babëë naj loj gra ree guialrzagdiaj guin. Ll Per lüj Timoteo, ragbeel zagdxe xhie rulün bejn ree, xhienaag nabanan, xhienaag na̱j da xgaban, xhienaag rliladxan, xhienaag raꞌpan pacens, xhienaag rënan bejn ree, xhienaag rdaanan, -Sl Per ad xchejt güün reeman zian, din gra ree bejn gagbee guial rusquiee reeman ziꞌc goc con Janes në Jambres. Rniabee Pab sudxiꞌch Timoteo loj ni basiidaman oWlGulal bén ni brii ree laj Janes con Jambres been xcontr reeman Moisejs. Yan ziangajc na̱j ree bén ni zaꞌ ree contr ni na̱j diidxli, laa reeman ma guxin xquiarguiejn reeman, ad zinaltri reeman ziꞌc rayal chililadx reeman. Y~+lbéngunaa guin ree zianczi rusiid reeman, per ad ragbeetczi reeman ni diidxli. U}#lDin loj reeman noꞌch bén ni ru ree lidx ree bejn, abiꞌ rüjn reeman gan béngunaa ni naban ree con gadxagayaa ree dol, con gadxagayaa ree xgab ni ad rüjnt sirv, tibrajtzi rliladx reeman laa reeman |lGulüü guial dád benyadoo na̱j reeman, per niꞌquid zaliladxt reeman xguialrniabee Dios. Ad guchajguil bén ni na̱j ree zian. h{IlYayü reeman laagajc ree bén ni rajp laa reeman confians, sin guialrdxeb guiniee reeman xhietëëz ni guiꞌt guijc reeman, dád guilies xvalor reeman, mazri ma güün reeman ni rëntzi reeman guial loj ziꞌc rën Dios. bz=lad zëntri reeman ad zaya tëëtri reeman bejn ree. Ganax diidx rusquiee guiniee reeman bejn ree, ad zucwëëzt güün reeman ni dxuudx ree, dád bén nayaaladx gac reeman, abiꞌ guidxeꞌch reeman ni na̱j zagdxe. CylDin bejn ree, par laagajc reeman güün reeman xgab, ganaxzi milia güün reeman xgab, abiꞌ güün reeman benroꞌ, ganax ree diidxdxal guiniee reeman, guinieeguijdx reeman Dios con ree bejn. Ad zuzoobtri xtiidx ree xdad reeman o xniaa reeman, achetri yayuladx reeman, ad zidxgaꞌtri reeman ni na̱j por Dios, ~x wlRayal tëë gagbeel Timoteo guial dxej ni bigra ni zëëd ree, dád nawëëg gacan par ree bejn guial guiban reeman. `w9lPar laa reeman loj xtramp xindxab ni rniabee laa reeman güün reeman ni rënman.9vklguzuxnejz tëëman con ree diidxzagdxe bén ni rüjn ree xcontr ni na̱j diidxli. Abiꞌ rupent zian güün Dios guial yayüjn reeman xgab din gagbee reeman ni na̱j diidxli. Iu lAbiꞌ tijb bén ni rüjn sirv Dad Jesucrist ad rayalt gacaman bén ruladx wadijl, rayal gacaman benzaꞌc con chutëëz, rayal gacaman tijb bén ni gac gulüü ree bejn, gacaman bén pacens tlAd tildiidxil por tijb ni ad züjntil gan, o por tijb ni ad lasajct par tildiidxil, din lüj ragbee guial por zian rzuloj wadijl. ]s3lZeel basaꞌn xixgab xinguiag, xgab ni ad rüjnt sirv, gubajn xnejz. Binal guialrliladx, guialrën lasaꞌ në guial yabedxe luxdoo con los demasri ree bén ni con guidib luxdoo rbejdx rniab Dad Jesucrist. br=lYan ziangajc bén ni rüjn naguiejn guiban naya, laaman na̱j ziꞌc ni rüjn sirv chi rajc xhienin, laaman ma na̱j xbejn Dad Jesucrist në ni güün sirv par laaman, din zaꞌman par güünman gra ni na̱j zagdxe. RqlLën tijb yu naroob, ad ganaxt ree ni or yuꞌ o ni plajt, nëgajc ree ni goc con yag në con bajn yuꞌ. Din yuꞌ reen rüjn sirv guixie guixie, yuꞌ tëë reen ma na̱j dxej rüjn reen sirv. p lPer xtiidx Dios ad zajct guidxaan ziꞌc tijb guiaj ni zojbdxiꞌch. Abiꞌ loj xtiidx Dios rëb: “Dios nünbee bén na̱j ree xbejnman”, rëb tëë loj xtiidxaman: “Graczi ree bén rëb guial nünbee reeman Dios rayal gusaꞌn reeman gra ni mal.” ?owldin ad zinaltri reeman ziꞌc na̱j xtiidx Dios. Rëb reeman guial xcwent guial yaban ree bengüt mal gudëd gojc zian, abiꞌ rüjndxa reeman xguialrliladx tioꞌp choon ree bejn. wnglabiꞌ xtiidx reeman na̱j ziꞌc tijb guialguijdx ni rigaa. Lasaꞌ ree bén guin na̱j Himeneo con Fileto, mylAd gül diidx ni ad rüjnt sirv, ni ad rüjnt yudar bejn ree. Din bén rüjn ree zian ziꞌcri zinal reeman nejz mal, ?lwlBeen xt lod chileꞌ güünl din yayaꞌnl zagdxe loj Dios, din chibiguil lojman ziꞌc tijb bén ni rüjn dxiin abiꞌ achet ni gustu laaman, guial cayüjnl xnejz con xtiidx Dios. CklGüjdx loj ree bejn din gusaaladx reeman ni guie ree, abiꞌ por Dios güjdx loj reeman guial ad rdildiidx reeman por ree ni ad rüjnt yudar, ruxhiinzan bén ni riguiejn ree laan. *jMl Bal id raguieen ree cumplid dux tiidx ree,
per laaman rüjn cumplid xtiidxaman
din ad zajct guidxaa ziꞌc najman. Tijb bén rayaꞌn zagdxe con xchiin Nil Bal radaan ree xhietëëz ni razaꞌc ree,
ziangajc yanabee ree con laaman.Bal raguieꞌch ree guial ad naguieenbeet reeman,
ziangajc guiëbaman guial ad nünbeetaman dunuj ree. vhel Waliqui ree diidx ni rëb:Bal ma bayëjt ree con laaman,
ziangajc yabajn ree con laaman. 7ggl Zianan zeel rdaanan gra par günan yudar bén ni ma na̱j ree par Dios, din gap reeman perdon por Jesucrist yayal tëë reeman guialnaban zaꞌcdxoon ni na̱j par tiblayaa. xfil Abiꞌ por zian cadëëdan guialzi, xt naxiin lën ladxguiib ziꞌc tijb benmal, per xtiidx Dios ad naxiitan. elBasaaladx Jesucrist, bén güt abiꞌ babanman, bén zëëd loj xdiaa rey Davi, zian na̱j xtiidxzaꞌcaman ni catiechan. Yd+lBeen xgab ni canin lojl, abiꞌ Dad Jesucrist gagnë lüj din chigniaꞌl gra. lcQlAbiꞌ bén rüjn dxiin dajn, yaloj xgaj rüjn daꞌtaman dxiin din gac yacaꞌman guialnazaꞌc. cb?lZiangajc bén ni rguijt xhie tijb nin, rayal quitaman xnejz din chileꞌ tiaꞌman prem. alNiꞌqui tijb bén na̱j suldad ad rut loj ni ad najt xcwent ree suldad par chileꞌ yayaꞌnman zagdxe loj bén rniabee laaman. _`7lZiꞌc tijb suldadzaꞌc, zian gudaan ree guialzi, ziꞌc najl xbejn Jesucrist. _lAbiꞌ ni biguiejnl rën delant loj zien ree bejn, balüün loj ree bén diidxli rliladx, bén ni zajc gulüü ree ben ren. Y^ -lGuiáad lüj xiꞌngaan, guzujdxiꞌch loj yudar ni rayaꞌp ree por Jesucrist. ] 3lAbiꞌ lüj ragbee guial dád beenman dunuj ree yudar chi badxuꞌ ree Éfeso. Xi nix chi guiꞌt Dad Jesucrist stijb, yaya daꞌtaman laaman.I\  lnaabzi biꞌtaman Rom baguiilaman naj xt lodzi badxejlaman naj. [ lDios gagnë ree xfamil Onesíforo, din laaman dád zien volt baguꞌman luxdon. Abiꞌ ad batunëtaman naj yuꞌn ladxguiib, Z }lLüj ragbee guial gra ree bén zojb niz Asia ma gulëëladx reeman naj, loj reeman noꞌch Figelo con Hermógenes. ^Y 7lAbiꞌ con xyudar xSprijt Dios bén naban con dunuj ree, gojp ni banee Dios güünl. -X Ul Badxeꞌguijc binal tëë ree diidxzaꞌc ni ma balün lüj, tant ziꞌc rliladxil Dios në ziꞌc rën ree lasaꞌl guial ma nayajc ree tijbzi con Jesucrist. fW Gl abiꞌ por zian cadëëdan guialzi ni cadëëdan. Per ad ratutan por zian, din naj ragbee chu rliladxan, abiꞌ ragbeen guial laaman rajp guialrniabee par cuꞌchaawaman ni basaꞌnan lojman xt dxej ni guiꞌtaman stijb. V  l Zeel gulej Dios naj din gacan xi apóstol Jesucrist, din ganen xtiidxaman gulü tëën laan bén ad najt ree bén Israel, U l Yan biꞌt Jesucrist bén güt por dux tol ree, rayagbee ree guial diidxli rën Dios dunuj ree. Abiꞌ Jesucrist na̱j bén biquied guialrniabee loj guialgüjt abiꞌ zian biguien guial yuꞌ guialnaban, guialnaban tiblayaa par ree bén rliladx xtiidxaman. wT il Din Dios ma beenman perdon dux tol ree abiꞌ ma gulejman dunuj ree din yabajn ree ziꞌc rënman, ad por ni baguient ree, diizd chi gad guidxliuj gacchaaw beenman xgab guial por Jesucrist gulüüman dunuj ree xhienaag rënman dunuj ree. DS lZeel ad yatul guinieel xtiidx Dad Jesucrist, ad yatu nëtëël naj yuꞌn ladxguiib por laaman, con xyudar Dios gudaan guialzi ni rayal tëdil guial guitieꞌchil xtiidxzaꞌc Jesucrist. 7R ilDin ad baneet Dios xSprijtaman duloj ree par yadxeb ree, banee xSprijtaman par yadxuꞌdxiꞌch ree, par yayën du lasaꞌ ree, në par yayaꞌp ree tijb quiarguiejn zagdxe. qQ ]lZeel rnin lojl, been naguiejn din guiguien quiarguiejn ni banee Dios lojl chi badxib yan guijquil. 0P [lYuꞌguican guial lüj diidxli rliladxil Jesucrist, yaloj xnaxüjsil Loida con xniaal Eunice bililadx laaman zian, zeel ragbeechaawan guial ziangajc rliladxil laaman. YO -lChi rusaaladxan ni biinl, ma rën nejzdoon guguian lüj din yayu luxdon zagdxe. EN lDxej guiaal chi rbedx rniaaban Dios, rusaaladxan lüj, abiꞌ rudën quixtëë loj Dios, bén rünan sirv con guidib luxdon ziꞌc been ree da bengol gulalan been reeman laaman sirv. RM lNaj caxhal guiꞌch guie par lüj Timoteo bén rënan ziꞌc da xiꞌnan. Dux Dad ree Dios con Dad Jesucrist güünleꞌ lüj, yayaman lüj, yabeꞌcdxe tëëman luxdool. Guialrulüü xcwent Jesucrist 2L alNaj Pab, najn tijb xi apóstol Jesucrist, Dios gule naj din gatiechan diidx por promejs ni beenman guial gudëëdaman guialnaban tiblayaa loj ree bén rliladx Jesucrist. .KWXDad Jesucrist güünleꞌ gradi.JXNaj, Pab, quijb naj cuca ree lejtr guie par gugajpdiozan lëjt. Zian rünan con gra ree da guiꞌchan, zian na̱j ree da lejtran. IXDad Jesucrist bén rabeꞌcdxe luxdoo bejn, laaman yabeꞌcdxe luxdoodi guixie guixie në loj gra. Laaman sunë lëjt. U~~8}||{qzz*ytxww{w vmuuitt~ssFrkqppYoko&nn m lXkk0jii(hhgMffeeKdcc(baa}a`k_^^^]\9[[ ZYXX^W|VVUlTTfSSRCQ^PP&O7NMLKJJI1HGGsFFOEEDCCRBAAm@?>>H=.QU'Chi barii reeman lojnijs guin, loj hor zii gajc gunidloj Felip binë xSprijt Dios laaman, abiꞌ ad baguiaatri bén guin laaman, per dád rabaaman zinal xnejzaman. P&Dxel gunabeeman guzudxe xcarrejtaman. Abiꞌ baguiajt grop reeman, dxel guyu reeman lojnijs guin persi baroobnijs Felip laaman. O7%Zeel rëb Felip lojman: ―Bal rliladxil guidib luxdool, zajcan. Badxiꞌ bén guinan rëbaman: ―Rliladxan guial Jesucrist na̱j Xiꞌn Dios. N$Abiꞌ chi gudëd reeman lod yuꞌ nijs, dxel rëb bén guin loj Felip: ―Guie yuꞌ nijs. ¿Nid zajc garobnijsan guie ya? }Ms#Dxel guzuloj Felip cusigniaꞌman laaman xtiidx Dios ni cayoolaman, zian beman xtiidxzaꞌc Jesucrist lojman. L"Rëb bén guin loj Felip: ―Guna sii, ¿chu xcwent rniee bén bacaa diidx guie ree? ¿Xcwent gajcaman ya o xcwent ben renan? 2K]!Chi beennë reeman laaman ziꞌctzi rën reeman,
achut been guialguxtis por laaman.Yan achut guzaꞌt xdiaaman,
din ma bisüd reeman laaman loj guidxliuj. oJW Loj xtiidx Dios lod cayool bén guin rëban:Ziꞌc rinë reeman tijb xiil,
binë reeman laaman lod gugüjt reeman laaman.Abiꞌ achet rëbaman,
ziꞌc tijb xiil ma zaꞌ loj ree bén gugaj guidxladib. 0IYBadxiꞌ bén guinan rëbaman: ―¿Xoza chigniaꞌnan? Awa achut gusigniaꞌ naj. Dxel rëbaman loj Felip din chëꞌpaman loj carrejt guin, cweman cwëꞌman. !H;Chi bibigaman, biguiejnman cayool bén guin loj guiꞌch bacaa Isaías. Dxel gunabdiidxaman lojman rëbaman: ―Dad, ¿rigniaꞌl ni cayoolil ya? QGDxel rëb xSprijt Dios loj Felip: ―Bibig gajxh cwëꞌ carrejt guin. F3abiꞌ ma bayunejzaman zia ladxaman, zojb lën xcarrejt zagdxeman, roolaman loj guiꞌch ni bacaa Isaías, bén badëëd xtiidx Dios loj ree bejn. REDxel brii Felip zëman. Runejz guin banaazaman tijb bén Etiopía, najman bén zojbloj guial laaman rguꞌchaaw xmilia Candace, bén na̱j reina Etiopía. Wejman Jerusalén bignajchiꞌman Dios, #D?Chi ma gudëd gojc zian, gunee tijb xi anjl Dios Felip rëbaman: ―Wej niz sur nejz ni zë Jerusalén xt lod la Gaza, niz lod na̱j ganax yujbidx. rC]Chi gulox gunee ree apóstoles guin xtiidx Dios loj ree bén guin, dxel badxin reeman Jerusalén, abiꞌ graczi ree guiedx rigaꞌ niz Samaria lod gudëd reeman gutieꞌch reeman xtiidxzaꞌc Jesucrist. Felip con bén Etiopía BDxel badxiꞌ Simón xtiidxaman, rëbaman: ―Gol gurejdx gunab Dios por naj, chitëë gazaꞌcan niꞌqui tijb ni ma nadi. ]A3din ragbeen ganax guialralen yuꞌ luxdool, abiꞌ dol guin na̱j ni rniabee lüj. u@cBayüjn xgab por ni mal beenl, gurejdx gunab tëë Dios, rupent güünman lüj perdon por ree xixgabmalil, a?;Ad rayalt ad zajc tëët güünl ziꞌc raguieenan, din niꞌquid zinaltil xnejz Dios. >Dxel badxiꞌ Bëd xtiidxaman rëbaman: ―Nitil con guidib xmilial, din rüjnl xgab guial zajc siil guialrniabee razaladx Dios. = rëbaman: ―Në lon gol banee guialrniabee guin din chi gaxhob yan chutëëz guijc bénan, në luxdooman chuꞌ xSprijt Dios. )<KChi baguiaa Simón cayu xSprijt Dios luxdoo ree bén guin guial caxhoob yaa ree apóstoles guin guijc reeman, dxel guyënman nudëëman milia loj reeman, b;=Dxel guxhoob yaa ree Bëd con Waj guijc reeman, abiꞌ guyu xSprijt Dios luxdoo reeman. b:=din niꞌqui tijb reeman ad wayut Sprijt guin luxdoo, gurobnijsi reeman por Dad Jesús. 9Chi bidxin reeman, gurejdx gunab reeman Dios por ree bén Samaria bén ma rliladx ree xtiidx Dios din chuꞌ xSprijt Dios luxdoo reeman, 8Chi gogbee ree apóstoles rigaꞌ Jerusalén guial ma bililadx ree bén Samaria xtiidx Dios, dxel guxhaal reeman Bëd con Waj ni. 7! Xt në Simón bililadx gurobnijs tëëman, abiꞌ ad riroꞌnladxtaman Felip radxa tëë lojman graloj ree milagr ruguiaaman rüjn Felip. 61 Per chi bililadx reeman ni rëb Felip xcwent xguialrniabee Dios në xcwent Jesucrist, ziꞌc ree xinguiaaw ziꞌc ree béngunaa gurobnijs reeman. o5W Bidxgaꞌ reeman laaman guial ma gojc xchej cusquieeman laa reeman con guialbidxaa ni rüjnman. /4W Graczi reeman rucaagdiajg chaaw ni rëbaman, diizd mazri ree xinguiag xt mazri ree bengol, abiꞌ rëb reeman: ―Naroob na̱j xguialrniabee Dios ni rajp bén guie. 3/ Per luguiedx zii guyu tijb bén brii laj Simón, diizd gocli rüjnman guialbidxaa persi rusquieeman bén Samaria ree, rüjnman bén lasajc. 92mZianan zeel babaa daꞌt ree bén luguiedx zii. *1MZien ree bén nëjt tib lajt xcuerp bayüjn Felip, në ree bén ad rzat zagdxe, bayüjn tëëman bén yuꞌ ree xindxab luxdoo abiꞌ rbixdiaj reex rarii reex. 0}Dád zien ree bejn rdoꞌp, graczi reeman rucaagdiajg chaaw ni rëb Felip, ruguiaa tëë reeman milagr ree ni rüjnman. d/AZiꞌc been Felip, wejman guiedx Samaria, guzuloj caneeman xtiidx Jesucrist loj ree bejn. ].3Per bén brii ree Jerusalén, lod zëtzi reeman rtieꞌch reeman xtiidx Dios. `-9Guiáad Saulo rzunalaman bén rliladx ree Jesucrist, ruman yu yu din cwëë naguiejnman laa reeman, ziꞌc xinguiaaw ziꞌc béngunaa, persi rguꞌman laa reeman ladxguiib. Bacaagdiajg ree bén Samaria xtiidx Dios d,AGuyu bëlzi ree xinzaꞌc, laa reex biquieꞌch Esteban, abiꞌ dád biin reex guijcaman. u+ eBayaꞌn Saulo conform guial bagüjt reeman Esteban. Abiꞌ dxej zii gajc guzuloj rzunal reeman bén Jerusalén ree bén rliladx ree Jesucrist, dxel bireꞌch reeman guidib niz Judea në niz Samaria, bén najzi ree apóstoles bayaꞌn. 1*[<Dxel bazuxibaman guridxaꞌman rejs, rëbaman: ―Dad Jesús, ad güüncwentil dol cayüjn ree bén guin yan. Naabczi gulox rëbaman zian, laa güt gajcaman.])3;Laꞌtgaj cucaaguiaj reeman Esteban, rëbaman: ―Dad Jesús, bacaꞌ da sprijtan. (3:babëë reeman laaman loj ciuda guin, bicüjt reeman laaman con guiaj, guiáad xab reeman basaꞌnsii reeman loj xinguiag la Saulo persi canajxan. v'e9Per chi biguiejn reeman zian, bataꞌcw guidiajg reeman, dxel gurixdiaj reeman zignaaz reeman Esteban, ~&u8Dxel rëb Esteban: ―¡Gol baguiaa! Ruguian naxal xanyabaa, ruguia tëën Bén guxhaal Dios zaꞌman xladbee Dios. %37Per guial yuꞌ xSprijt Dios luxdoo Esteban, chi gules lojman xanyabaa, dxel baguiaaman xbiani Dios baguiaa tëëman Jesús zaꞌman xladbee Dios. `$96Chi biguiejn reeman ni rëb Esteban, xt raw lay reeman tant balen reeman laaman. z#m5Majsi cwaꞌdi xley Dios loj ree xi anjlaman, per ad rüjntidi ziꞌc rëb loj ley guin. Bagüjt reeman Esteban "4¿Chu bén badëëd xtiidx Dios loj ree bejn ad beennaat ree xbéngulalidi? Xt bagüjt reeman bén badëëd ree xtiidx Dios bén rëb ree guial guiꞌt tijb bén naya nali. Abiꞌ yan ma biꞌtaman, bayüdi laaman loj ree bén rniabee, gunabee tëëdi güjtaman. F!3’Per lëjt ―rëb Esteban ―dád nadidi, ad rëntidi guzoobidi xtiidx Dios, ad rën tëëtidi chigniaꞌdi, zianczi zaꞌdi contr xSprijt Dios, ziꞌcgajc been ree xbéngulalidi. i K1Xanyabaa na̱j lod zooban par ganabeen,
guiáad loj guidxliuj na̱j lod ruzu guiaꞌn.¿Xhienaag gac yu güündi par naj?¿O xhienaag na̱j lod yaziiladxan?¿Id naj ben graczi ree ni guie ya?, rëb Dios. 2'G0majsi Dios bén yuꞌ xanyabaa ad rbejtaman lën yadoo ni rüjn ree bejn, ziꞌc rëb bén badëëd xtiidx Dios loj ree bejn diizd gocli, chi rëbaman: 0[/Per rey Salomón na̱j bén been laan, .Guyën Dios rey Davi, abiꞌ laaman guyënman nüjnman tijb yadoo par Dios, bén na̱j dux Dios ree nayajc ree bén Israel. a;-Chi güt Moisejs, bayaꞌnnë ree dux béngulal ree yadoo guin. Chi bayaꞌn Josué xluar Moisejs, dxel bidnë reeman yadoo guin chi gudil reeman guijc guidxliuj con ree bén ren, abiꞌ gognë Dios laa reeman persi been reeman gan bayaꞌnnë reeman guidxliuj guin ree. Zian guzunë reeman yadoo guin xt bidxin dxej guzuloj gunabee rey Davi. ),’Abiꞌ chi guzu ree dux béngulal ree loj yujbidx, gojp reeman tijb yu been laa reeman sirv ziꞌc yadoo, lod guyuchaaw ree guiaj ni ca xley Dios. Been reeman yadoo guin ziꞌc gunabee Dios Moisejs, chi rëbaman lojman guial güünman laan ziꞌc ma baguiaaman. ;o+Per mazri guyëndi xdxandi Moloc biaa tëëdi lidxan,
në xbajl dxan Refán, dxan been gajquidi din guzuxibidi loj reen.Zeel gaxhalan lëjt mazri zijt guial Babilonia. M*Dxel guroꞌnladx Dios laa reeman, baslaaman guyën reeman gubijdx con bëëw con bajl yuꞌ ree xanyabaa. Din zian ca loj xtiidx Dios ni bacaa ree bén badëëd xtiidxaman loj ree bejn, lod rëb:Bén Israel, loj tiuu ijz ni guzudi loj yujbidx,¿wen bagüjtidi be ree ya din guneedi laa reeb lon ziꞌc gon? W')Dxel been reeman tijb goꞌndobëz din gaquib xdios reeman. Bagüjt reeman be ree persi badëëd reeman laa reeb ziꞌc gon loj ni been reeman, been reeman lanij guial babaanë reeman ni been gajc reeman. -(Dxel rëb reeman loj Aarón: “Been dios ree, din ned reeman du loj ree, din ad rayagbeet ree gonczi Moisejs bén babëë dunuj ree Egipto.” !;'’Per dux béngulal ree ad bazoobt reeman xtiidx Moisejs. Ad guyënt reeman niniabeeman laa reeman, tib guyuguijczi reeman nayejc reeman Egipto. jM&Dxel chi guzunë Moisejs dux béngulal ree niz loj yujbidx, laaman na̱j bén guneenë xi anjl Dios ruguiaꞌ la Sinaí, persi badëëman xtiidx Dios loj reeman, abiꞌ diidx guin ree na̱j ni basaꞌn reeman duloj ree yan. 'G%Laagajc tëëman rëb loj ree bén Israel: “Loj gajquidi cwe Dios tijb bén gudëëd xtiidxaman loj ree bejn ziꞌc guleman naj. Gol bazoob xtiidxaman.” :m$Moisejs guin na̱j bén babëë dux béngulal ree Egipto, been tëëman milagr ree niz Egipto, në niz roꞌ nijsdoo ni la Nijs Xnia, në loj yujbidx lod guzu reeman tiuu ijz. {#’Abiꞌ majsi ad guyënt ree bén Israel nuzoob reeman xtiidx Moisejs yaloj, rëb reeman lojman: “¿Chu bazuj lüj din nabeel dunujn na tëël ni yaguieenan?” Per por anjl balüüloj loj bajl guin, badëëd Dios guialrniabee lojman, abiꞌ guxhaalaman laaman din güünman laa reeman yudar yarii reeman Egipto, ziꞌc rëb anjl balüüloj lojman loj yag cayeꞌc. %C"Naj cuguia xhienaag cazagdiaj ree da bejnan Egipto, riguiejnan roon reeman zeel biguiaꞌtan din yabën laa reeman. Yan, guda din gaxhalan lüj Egipto.” Q!Dxel rëb Dios lojman: “Gulëë xgurëchil, din nagleꞌ lod zaꞌl. 1 “Naj na̱j xDios xbéngulal reel, Abraham, Isaac në Jacob.” Dxel guzuloj canij Moisejs guial bidxebaman, ad bayaxtaman nuguiaaman bajl guin.  3Dád badxa loj Moisejs guial baguiaaman bajl guin. Abiꞌ chi bibigaman din guguiaaman laan mazri zagdxe, biguiejnman chaꞌ Dios rëbaman lojman: ! ;’Chi gudëd tiuu ijz, dxel balüüloj tijb xi anjl Dios loj Moisejs loj xbajl tijb yag ni cayazbajl lod na̱j yujbidx, gajxh guiaꞌ la Sinaí. . UChi biguiejn Moisejs ni rëb bén guin, baxüünman wejman niz Madián. Ni gureman ziꞌc benzit, abiꞌ cwaꞌman béngunaa, zianz guyu tioꞌp ree xiꞌngaanman. Q ¿Wen rënl ya gugüjtil naj ziꞌc bagüjtil bén Egipto ni nieey?”  'Abiꞌ bén caguin bén zatijb guin bacadxaaman Moisejs, rëbaman: “¿Chu bazuj lüj din nabeel dunujn, din na tëël ni rayal yaguieenan? GChi bareguiaal, bidxaagloj Moisejs tioꞌp ree bén Israel cagaꞌp reeman, abiꞌ guyënman nabeꞌcdxeman laa reeman, rëbaman: “¿Chexc zeel rdilidi? Awa bén Israel na̱j gropidi.” Naladx Moisejs niagbee ree bén Israel guial por laaman yabëë Dios laa reeman loj ree bén Egipto, per ad gogbeet reeman. ykAbiꞌ chi baguiaaman caguin tijb bén Egipto tijb bén Israel, balajman laaman, bagüjtaman bén Egipto guin. _7’Chi guyu Moisejs tiuu ijz, bidyajb guijcaman bignaj lasaꞌ bén Israelaman. ^5Basiid Moisejs gra ni rajc ree bén Egipto, abiꞌ lasajc ni guneex ni been tëëx. #Chi bidxin dxej bigsaꞌn reeman laax lod bigsëëb reeman laax, xiꞌn gajc rey guin bacaꞌ laax, persi baslaaman laax ziꞌc xiꞌnman. gGAbiꞌ tiamp zii gojl Moisejs, tijb xindo bayuladx Dios. Gunaj ree xdadix laax choon bëëw. ucRey zii basagzi bén du ladx ree, gunabeeman chigsëëb reeman xindo niguiaaw golnejz ree din guiët reex. I Abiꞌ guzuloj gunabee rey ren Egipto, bén ad beenbeet Xiëb. nU’Chi ma zidyob tiamp gac ni rëb Dios loj Abraham, zien ree bén Israel ma gojcxhiej Egipto. ~)Gojc xchej dxel bignë reeman xdxijt ree dux béngulal ree guiedx Siquem, persi biguieꞌch reen lën baa guzii Abraham loj ree xiꞌn Hamor. e}CZianan zeel bisob Jacob Egipto, ni gütaman ni gajc güt ree xiꞌnman, dux béngulal ree. |'Dxel rëb Xiëb loj ree bijchaman din chigxii reeman xDadaman në gra ree lasaꞌman din chisob reeman Egipto. Gojc reeman gayojnchiin bejn. {w Chi barojp volt wej reeman, rëb Xiëb guial laaman na̱j bijch reeman, dxel gogbee rey Egipto xhie diaa zëëdaman. z Per chi gogbee Jacob guial yuꞌ trigo Egipto, guxhaal ree xiꞌnman bén na̱j dux béngulal ree, dxel wej reeman Egipto. y ’Chi guyu gubijn guidibczi Egipto në niz Canaán, dxel guzagdiaj daꞌt ree dux béngulal ree guial achet ni gaw reeman. nxU gognëman laaman loj ni guzagdiajman badëë tëëman xquiarguiejnman, gognë tëëman laaman persi biajb rey guin laaman zagdxe, abiꞌ beenman laaman gobernador Egipto, bazuj tëëman laaman din nabeeman gra ni rajp rey guin. 9wk ’Bén goc ree dux béngulal ree gudëdloj reeman Xiëb bén na̱j bijch reeman, abiꞌ batoꞌ reeman laaman loj ree bén zë Egipto, per ad guroꞌnladxt Dios laaman, 1v[Chi guneenë Dios Abraham, bayaꞌn reeman diidx guial rayal chuꞌ gra ree xinguiaaw sen. Zeel chi gol Isaac xiꞌn Abraham, gojc xhujn dxej, dxel badxeꞌman laax sen. Ziangajc beennë Isaac xiꞌnman Jacob, ziangajc beennë Jacob guidxiptioꞌp ree xiꞌnman, bén goc ree dux béngulal ree. *uMPer rëb tëë Dios lojman: “Gudëdan gra ree bén gusagzi laa reeman casti, gac xchej yarii reeman yagaj abiꞌ guie güün reeman sirv lon ziꞌc rayal.” 4taRëb tëë Dios lojman guial xdiaaman chisob ziꞌc ree benzit nacion ren, lod gugüjn daꞌt reeman laa reeman dxiin gusagzi tëë reeman laa reeman loj tajp gayuu ijz. s7Per chi biꞌt Abraham guie, achetczi guidxliuj badëëd Dios lojman, niꞌczi tibdaꞌnan ad badëëtaman. Per beenman promejs loj Abraham guial gudëëman guidxliuj guie lojman, dxel chi guiëtaman tiaꞌ ree xdiaaman laan, majsi chi rëb Dios zian, ad wayut xiꞌn Abraham. r)Dxel brii Abraham ladx ree bén Caldea bisobaman Harán. Chi güt xDadaman, dxel bidnë Dios Abraham loj guidxliuj guie lod nadxuꞌ ree yan. kqOAbiꞌ rëb Dios lojman: “Basaꞌn ladxil në gra ree lasaꞌl, wej loj yuj ni gulün lüj.” npUBadxiꞌ Esteban laan, rëbaman: ―Dad guxtis, në lëjt compniar, gol bacaagdiajg ni ganin. Dios bén yuꞌ xanyabaa balüüloj loj dux béngulal ree Abraham, chi gureman niz Mesopotamia chi gadaman chisob guiedx Harán. o }Dxel bixhioz mazri zojbloj rniabee graczi ree bixhioz, gunabdiidxaman loj Esteban, rëbaman: ―¿Walin ya rëbil zian? n!Abiꞌ guxtis guin ree në gra ree bén rigaꞌ yagaj, chi baguiaa reeman loj Esteban, baguiaa reeman najn ziꞌc tijb loj anjl.mDunujn ma bacaagdiajg rëbix guial Jesús xin Nazaret guseꞌnx dux yadooroꞌ ree, guchaa tëëx costumbr basaꞌn Moisejs du loj ree. l/ Gudiil tëë reeman bén basquiee ree persi rëb reeman loj ree guxtis guin: ―Ad rucwëëzt rnieeguijdx xin guie xley Moisejs në xyadoo Dios. *kM Zian been reeman persi bidxeꞌch ree bén luguiedx guin, në ree bengol në ree mextr rulüü ley. Dxel gunaaz reeman Esteban, binë reeman laaman loj guxtis. jw Dxel gudijx reeman bëlzi ree bejn din guiëb reeman, bacaagdiajg reeman rniee Esteban contr Dios në contr Moisejs. Vi% per ad gojct nadxiꞌ reeman xtiidxaman guial cayagnë xSprijt Dios laaman. Gh Abiꞌ bëlzi ree bén yadoo ni la Libertados në ree bén Cirene con ree bén Alejandría con ree bén niz Cilicia nëtëë ree bén zëëd niz Asia, guzuloj cadildiidxnë reeman Esteban, zgmDád gognë Dios Esteban badëë tëëman guialrniabee persi rüjnman zien loj milagr delant loj ree bejn. #f?Canuu careꞌch xtiidx Dios, abiꞌ Jerusalén cayajcxhiej ree bén rliladx Jesucrist, në zien ree bixhioz Israel bililadx laaman. Biniaaz Esteban e%Dxel binë reeman laa reeman loj ree apóstoles guin, persi gurejdx gunab reeman Dios por laa reeman badxiib tëë yaa reeman guijc reeman. edCGraczi reeman cwëjb ni rëb reeman, abiꞌ gulej reeman bén la Esteban, laaman rliladx Jesucrist guidib luxdooman, rniabee tëë xSprijt Dios luxdooman guidiblagaa. Gulej tëë reeman Felip, Prócoro, Nicanor, Timón, Parmenas në Nicolás bén zëëd Antioquía, nëman bililadx ni rliladx ree bén Israel chi gadaman chililadx Jesucrist. RcGuiáad dunujn yasnuu yarejdx yanaaban Dios, yalüü tëën xtiidxaman. nbUZeel yanan lëjt compniar raliduladx ree Jesucrist, gol gudiil entr lojdi gajdx ree bén ragbeedi naban ziꞌc rayal, bén yuꞌ xSprijt Dios luxdoo, bén yuꞌ tëë ree xquiarguiejn, din yazuj reeman güün reeman dxiin guin. Wa'Dxel guidxibtioꞌp ree apóstoles guin batoꞌp reeman graczi ree bén rliladx Jesucrist, abiꞌ rëb reeman: ―Ad zagdxet na̱j guial yacwëëz yalüün xtiidx Dios par yadiꞌsan ni gaw ree bejn. <` sLën ree dxej zii chi canuu cayajcxhiej ree bén rliladx Jesús, guzuloj cabeꞌc ree bén rniee diidx grieg xguialquia ree bén rniee diidx hebreo, rëb reeman guial gra dxejczi chi riëꞌs ni raw ree béngunaa bizëjb, taꞌndoon rtiaꞌ ree bén rniee diidx grieg guial loj ree bén rniee diidx hebreo. '_G*Abiꞌ ad rucwëëzt rulüü reeman rniee tëë reeman xtiidx Jesús, gra dxejczi rulüü reeman lën yadooroꞌ Jerusalén nëtëë lidx lidx ree bejn. ^)Per laa reeman dád nix yuꞌ luxdoo reeman barii reeman lod zaꞌ ree guxtis guin guial baslaa Dios guzagdiaj reeman por Jesús. k]O(Beencwent ree guxtis guin xtiidx Gamaliel, dxel gurejdx reeman apóstoles guin ree, gudijn reeman laa reeman abiꞌ rëb reeman loj reeman ad guitieꞌchri reeman xtiidx Jesús, dxel baslaa reeman laa reeman zia reeman. \/'Per bal por Dios cayüjn reeman ni guin ree, ad zajct gutëëdi loj ni cayüjn reeman. Gol gojp cudad ad niad chi gagbeedi contr Diosan zaꞌdi. [#&Zeel rnin lojdi, ad bal chuꞌridi con ree bén guin, gol baslaa reeman. Din bal bénguidxliuj rniabee ni rüjn reeman, zadxin dxej loxan. aZ;%Abiꞌ tëë lën ree dxej gunabee gobiarn biab ree bejn, guyu tijb xin brii laj Judas, gojquix xin Galilea, ziangajc dád zien ree bejn binal laax. Per chi bagüjt ree bejn laax, gra ree bén binal laax bireꞌch. VY%$Gol basaaladx, guyu tijb xin brii laj Teudas, rëbix yuꞌ chu najx abiꞌ cost tajp gayuu ree bejn binal laax. Per chi bagüjt ree bejn laax, bireꞌch gra ree bén binal laax, yagaj gulox gra ni beenx. nXU#Dxel rëbaman loj ree guxtis guin: ―Bén Israel, gol been xgab xhienin güünnëdi bén guin ree. TW!"Per loj ree guxtis guin noꞌch tijb bénfarisew laman Gamaliel, najman mextr rulüü ley abiꞌ graczi ree bejn rajp laaman respejt. Guzuliman abiꞌ gunabeeman barii ree apóstoles guin xchu tibrajt. ~Vu!Chi biguiejn ree guxtis guin ni rëb reeman, dád balen reeman abiꞌ guyën reeman nugüjt reeman laa reeman. U{ Dunujn në xSprijt Dios bén rudëëman loj ree bén ruzoob xtiidxaman, rayagbeen guial gra ree ni guin na̱j diidxli. %TCAbiꞌ nüjn Dios laaman bén zojbloj, nabeꞌcaman laaman xladbeeman, laaman na̱j bén rniabee rabëë tëëman bejn ree loj xtol reeman, abiꞌ zian guxhalaman nejz par ree bén Israel din cwëëladx xtol reeman yadxiꞌ tëë loj reeman loj Dios din güünman laa reeman perdon. JS XDios dux béngulal ree basban Jesús, bén bacaadi loj crüjz. R%Abiꞌ badxiꞌ Bëdan në gra ree apóstoles guin, rëb reeman: ―Rayal yazooban xtiidx Dios luar yazooban xtiidx ree bénguidxliuj. ^Q5―¿Nid ranan ya guial ad zajctri gulüüdi bejn ree xtiidx Jesús? Abiꞌ yan graczi loj ree bén Jerusalén ma gutieꞌchidi xtiidxix, nëtëë yan rëndi gudxiibidi du guijcan guial dunujn bagüjt laax. vPeChi badxinnë reex laa reeman, bayü reex laa reeman loj guxtis. Dxel rëb bixhioz zojbloj guin loj reeman: /OWDxel wej suldad rniabee guin con ree xsuldadix bicaꞌ reex apóstoles guin ree, per ad beennaat reex laa reeman guial rdxeb reex gucaaguiaj ree bejn laa reex. NLoj hor zii gajc bidxin tijb xin rëb loj reeman: ―Laa ree bén badxeꞌdi ladxguiib yuꞌ lën yadoo culüü reeman bejn ree. gMGDxel bixhioz zojbloj guin con suldad rniabee ree suldad rniaj roꞌ yadoo guin, con ree bixhioz rniabee ree bixhioz, chi biguiejn reeman zian, guzuloj rëb loj lasaꞌ reeman, ¿ban xt guin chigdiblagaa ree ni guie? ,LQrëb reex: ―Chi badxinan, baguiaan nayaaw roꞌ ladxguiib guin zagdxe, laa ree suldad rajp roꞌ ladxguiib guin zaꞌ, per chi baxhalan, achutczi yuꞌ lënan. }KsPer chi bidxin reex roꞌ ladxguiib guin, achutri ree apóstoles guin ree yuꞌ. Dxel bicojn reex guxtis guin ree, [J/Chi biguiejn reeman ni rëb anjl guin, bareguiaal rsildoo wej reeman lën yadoo guin, guzuloj culüü reeman bejn ree xtiidx Dios. Guiáad bixhioz zojbloj guin con ree bén zaꞌnë laaman, batoꞌp reeman guxtis con gra ree bengol Israel. Abiꞌ gunabee reeman suldad ree din chicaꞌ reex apóstoles guin ree lën ladxguiib guin. yIk―Gol chej lën yadooroꞌ, gol biguiedx loj ree bejn xhie naag gap reeman guialnaban tiblayaa con Dios. zHmPer guxhin zii tijb xi anjl Dios guxhal roꞌ ree xport ladxguiib guin, abiꞌ babëëman laa reeman, rëbaman: hGIabiꞌ gunabee reeman biniaaz ree apóstoles guin persi badxeꞌ reeman laa reeman ladxguiib. F Bixhioz mazri zojbloj rniabee graczi ree bixhioz në ree bénsaducew zaꞌnë laaman, guyu guialnadëdloj luxdoo reeman, _E7Në ree bén zojb guiedx rigaꞌ ree gajxh Jerusalén, zien reeman bidxin Jerusalén, bidxinnë reeman bénragxuu ree në ree bén yuꞌ xindxab luxdoo, abiꞌ graczi reeman bayajc. Gunaaz ree guxtis Bëd con Waj D9Xt rbëë reeman bénragxuu ree lunejz, rguijxh reeman laa reeman loj ree loon në loj ree da, din chi tëd Bëd, majsi xbalazaman tëd guijc reeman. kCOAbiꞌ guixie guixie cayajcxhiej ree bén rliladx Dad Jesús, ziꞌc xinguiaaw ziꞌc béngunaa. mBS Zagdxe ruzaꞌt ree bén luguiedx guin laa reeman, per ad rayaxt reeman guchajg reeman laa reeman. /AW Zien ree milagr naroob been ree apóstoles guin loj ree bejn. Graczi ree bén rliladx Jesucrist radxajg lasaꞌ roꞌ curdur lod rniee reeman xcurdur Salomón. @ Graczi ree bén rliladx Jesucrist në gra ree bén gogbee ni goc, dád bidxeb reeman. Zien ree milagr been ree apóstoles D? Loj hor zii gajc biajb Safira lod zaꞌ Bëd, abiꞌ güjtaman. Chi bayu ree xin guin baguiaa reex ma güjtaman, dxel bales reex laaman biquieꞌch reex laaman cwëꞌ lacheelaman. ?>w Dxel rëb Bëd lojman: ―¿Chexc zeel bayaꞌndi diidx persi nuyëndi nusquieedi xSprijt Dios? Laa ree xin biquieꞌch lacheelil ziaad ni, yan nëgajc lüj chiquieꞌch reex. =!Dxel gunabdiidx Bëd lojman rëbaman: ―Guna, ¿batoꞌ xguidxliujdi ziꞌc na lacheelil ya? Abiꞌ rëbaman: ―An, zianqui batoꞌnan. b<=Chi gudëd cost choon hor, dxel bidxin xbéngunaa Ananías, ad ragbeetaman ni goc. c;?Dxel bibig bëlzi ree xinguiag, batüüb reex laaman lajd persi biquieꞌch reex laaman. :Chi biguiejn Ananías ni rëbaman, biajbaman abiꞌ güjtaman. Graczi ree bén gogbee ni guzacaman dád bidxeb reeman. )9K¿Wen nid xguidxliujl gojcan ya? Abiꞌ chi batoꞌlan, ¿nid xmilialan ya? ¿Chexc zeel balabladxil beenl zian? Loj Diosan nuyënl nusquieel, ad lojt bejnan. C8Abiꞌ rëb Bëd lojman: ―Ananías, ¿chexc zeel cwëjbil gunabee xindxab lüj? ¿Chexc zeel guyënl nusquieel loj xSprijt Dios, din nayaꞌnnël taꞌn milia ni batoꞌ xguidxliujl? 75per bayaꞌnnë xbéngunaaman diidx persi bayaꞌnnëman taꞌn milia guin. Staꞌnan badëëman loj ree apóstoles guin, rëbaman laan na̱j gran. o6 YPer guyu stijb bén brii laj Ananías, xbéngunaaman brii laj Safira. Batoꞌ tijb xguidxliuj reeman, 5%Gojpaman tijb guidxliuj, abiꞌ batoꞌman laan persi badëëman milia guin loj ree apóstoles guin din quiꞌs reeman laan.h4I$Loj reeman noꞌch tijb bén brii laj Xiëb, najman xdiaa bén brii laj Leví, zëëdaman yuj la Chipre ni rigaꞌ loj nijsdoo. Gunee ree apóstoles guin laaman Bernabé, rën guiëban Bén raguꞌ luxdoo ree bejn zagdxe. 3 #rayü reeman loj ree apóstoles guin, persi laa reeman rguiꞌs laan loj gra reeman ziꞌctzi na̱j ni riaadx tijb gaj reeman. 2"Niꞌczi tijb reeman ad biaadxt xhienin, din graczi ree bén rajp guidxliuj o bén rajp yu ya rutoꞌ reeman laan, abiꞌ milia guin 1!Gognë Dios apóstoles guin ree persi basnuu be reeman diidxli guial baban Dad Jesús loj ree bengüt. Dád beenleꞌ Dios laa reeman. D0 Graczi ree bén rliladx Jesucrist bidxajg gubajn reeman, rüjn reeman tijbzi xgab, niꞌqui tijb reeman ad rëbt guial xieenzi reeman na̱j ni rajp reeman, din najn par gra reeman. i/KChi gulox gurejdx gunab reeman Dios, guzuloj canij luar lod rigaꞌ reeman, dxel guyu xSprijt Dios luxdoo gra reeman, abiꞌ guzuloj catieꞌch reeman xtiidx Dios sin guialrdxeb. Ragnë lasaꞌ ree bén rliladx Jesús . në con xguialrniabeel yasiajcan bénragxuu ree, yaguieen tëën milagr ree por xguialrniabee xiꞌnl Jesús, bén naya nali. - Abiꞌ yan Dad, baguiaa yan ruchejb reeman dunujn. Gognë dunujn nayajcan xbejnl din gac yatieꞌchan xtiidxil sin guialrdxeb, B,Zian gojc, been reeman ziꞌc ma beenl xgab diizd gocli. j+M’Abiꞌ zian ma gojc, Herodes con Poncio Pilato con ree bén Israel nëtëë ree bén ad najt bén Israel, badxajg lasaꞌ reeman luguiedx guie persi guzuj reeman contr xiꞌnl Jesús, bén naya nali, bén bacaabeel. i*KBadoꞌp ree rey në gra ree guxtis
din su reeman contr dux Dad ree Dios në contr Cristo. ;)oPor xSprijt tëël gunee rey Davi diidx guie ree, chi rëbaman:¿Chexc zeel ridxeꞌchnë ree bénguidxliuj Dios?¿Chexc zeel rüjn reeman xgab ni ad rüjnt wen? c(?Chi gulox bacaagdiajg reeman diidx ni be reeman, graczi reeman guzuloj cabejdx canab Dios, rëb reeman: ―Dad lüj rniabee gra, lüj na̱j bén been xanyabaa në guidxliuj nëtëë nijsdoo con gra ni yuꞌ loj reen. W''Chi baslaa ree guxtis guin Bëd con Waj, baguiaj reeman lod rigaꞌ xcompniar reeman bén rliladx ree Jesucrist, abiꞌ be reeman diidx ni rëb ree bixhioz rniabee ree bixhioz në ree bengol rniabee. V&%Nadëd tiuu ijz yuꞌ bén bayajc guin. Rbejdx ree bén rliladx Jesús Dios [%/Dxel bachejb ree guxtis guin laa reeman stijb, dxelri baslaa reeman laa reeman zia reeman guial ad badxejlt xhienaag nudëëd reeman laa reeman casti, din graczi ree bejn ruzaꞌt Dios zagdxe por ni goc. P$Per ad zajct yacwëëz yaguieꞌchan gra ni baguiaan baguiejn tëën. #!Per badxiꞌ Bëd con Waj laan, rëb reeman: ―Lëjt gajc gol been xgab: ¿Zagdxe na̱j yazooban xtiidxidi luar yazooban xtiidx Dios ya? "Dxel gurejdx reeman laa reeman gunabee reeman chitëë churi loj guzaꞌt reeman Jesús, ad gulüü tëëri reeman xtiidxaman. o!WPer chitëë guireꞌch xtiidx Jesús, yachejb reex din diizd yan achutcziri loj guzaꞌt reex laax.  -Rëb reeman: ―¿Xhienaag yaguieennëꞌ ree xin guin ree? Graczi ree bén Jerusalén ma ragbee milagr been reex. Abiꞌ ad zajct yarexuu ree. mSDxel gunabee ree guxtis guin barii ree Bëd con Waj din yayaꞌn laaz reeman din gü reeman diidx. lQAbiꞌ yagaj gajc zaꞌ bén bayajc guin, zeel ad bileꞌtri xhie niëjb reeman contr laa reeman. ve Chi baguiaa ree guxtis guin ad rdxebt ree Bëd con Waj guial rniee reeman, abiꞌ gogbee reeman ad bén basiidt ree mazran achu tëët na̱j reeman, badxa loj reeman bayünbee tëë reeman laa reeman guial bén binal ree Jesúsan.  Achut ben ren rüjn dux tol ree perdon, tijbzi Jesús, din achut mazri guxhaal Dios loj guidxliuj din güünman dunuj ree perdon. 2] Beennëdi laaman ziꞌc rüjn ree bén rüjn yu chi rbëëgoꞌn reeman tijb guiaj, dxel qui ragbeeri reeman guial guiaj guin na̱j ni mazri lasajc par gacnë yu guin. P Yanan lojdi din gagbeedi gagbee tëë gra bén Israel xhienaag bayajc bén zaꞌ lojdi. Bayajcaman por xguialrniabee Jesucrist bén Nazaret, bén bacaadi loj crüjz abiꞌ basban Dios laaman stijb. pY rniabdiidxidi dunujn xhienaag baguieenan béngogxuu guin yudar, xhie tëë naag gojc zeel bayajcaman. +Per guial yuꞌ xSprijt Dios luxdoo Bëd dád gognëman laaman, zeel rëbaman: ―Gol bacaagdiajg ni ganin lëjt bengol në lëjt guxtis, RGunabee reeman bicaꞌ reeman Bëd con Waj, abiꞌ bazuj reeman laa reeman galay lod rigaꞌ reeman, dxel gunabdiidx reeman loj reeman, rëb reeman: ―¿Chu banee diidxbee o chu por rüjndi ni guin? RNë Anás bidxin yagaj, bén na̱j bixhioz mazri zojbloj rniabee graczi ree bixhioz, bidxin tëë bixhioz la Caifás në Waj në Lejandr, nëtëë gra ree bén na̱j lasaꞌ ree bixhioz rniabee guin. {oChi bareguiaal, guxtis Jerusalén në ree bengol në ree mextr rulüü ley, badoꞌp reeman loj ciuda guin. +Per dád zien ree bén bacaagdiajg ni rëb ree Bëd con Waj bililadx xtiidx Dios, gojc reeman cost gaay mil xinguiaaw xcwentqui ree béngunaa. }sZeel gunaaz reeman laa reeman, per guial ma gudxe, zeel badxeꞌ reeman laa reeman ladxguiib laꞌtgaj rareguiaal. 'GDád ralen reeman guial culüü ree Bëd con Waj bejn ree, rëb reeman guial yaban ree bejn loj ree bengüt, din laan ma baguiaa reeman chi baban Jesucrist. ~F}}A|| {mzz>yy xwwLvv?utssr2qzppDoonmxm lkk3jihgg:ffdee#dZcc-bbaa+``,__q_^^N]]:\\T[ZXYXXdX W}VqUUTSRRjQQaPOO?NNML!KKJJImHH@GG9F`EE}EDD_CC"BXBA@@A>=<<}<;A::U9V88&7666(55(43c2v100E/8.a--k,,5+**$)''&%%O$#"!! Yg!j1pXZ } z X R bD|Trb= 0Chi biguiejn ree bén ad najt bén Israel zian, dxel babaa reeman, guzuloj rëb reeman guial zagdxe na̱j xtiidx Dios, abiꞌ graczi bén ma na̱j yayal guialnaban tiblayaa con Dios, bililadx reeman xtiidxaman. ^5 /Din zian gunabee dux Dad ree Dios dunujn, chi rëbaman tib lajt loj xtiidxaman:Nuzun lüj ziꞌc guij par gra ree nacion,
din chel guidibchicniaa loj guidxliuj chicojnl
xhienaag gac ree bejn perdon. a; .Dxel sin guialrdxeb badxiꞌ Paban con Bernabé loj reeman, rëb reeman: ―Yaloj lëjt rayal yagojnan xtiidxzaꞌc Dios, lëjt najdi bén Israel, per yan ad rëntidi gucaagdiajguidi laan, dxel lëjt gajc culüü guial ad zajct yayalidi guialnaban tiblayaa con Dios. Yan ma yugtieꞌchan diidxzaꞌc guin ree loj ree bén ad najt bén Israel. ?w -Per chi baguiaa ree bén Israel zien daꞌt ree bejn rigaꞌ yagaj, dxel guyu guialnadëdloj luxdoo reeman abiꞌ guzuloj caneeguijdx reeman canee tëë reeman diidxguijdx loj Pab. zm ,Chi bidxin dxej ni raziiladx ree bejn, gra bén luguiedx guin badoꞌp din gucaagdiajg reeman xtiidx Dios. G +Chi barii ree bén guin lën yado guin, zien daꞌt reeman binal Pab con Bernabé, ziꞌc ree bén Israel ziꞌc ree bén ad najt bén Israel, bén rën ree Dios ziꞌcgajc ree bén Israel. Abiꞌ rëb Pab con Bernabé loj reeman din sudxiꞌch reeman loj nejz zagdxe guredx Dios laa reeman guial rënman laa reeman. R *Chi barii Pab con Bernabé lën xyadoo ree bén Israel guin, gunab reeman favor loj Pab, din chi guidxin stijb dxej raziiladx ree bejn chiguieman mazri diidx loj reeman xcwent ni beman dxej zii. K  )Gol bacaagdiajg, lëjt bén ruzeꞌ ree da diidxan,
gol badxalojdi gol gunidloj tëë.Din loj ree dxej nabandi gün reen ni xt niꞌquid zaliladxtidi,
majsi chu na laa reen lojdi. v e (Zeel gol gojp cudad chitëë saquidi ziꞌc bacaa ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, lod rëb:  } 'Graczi bén rliladx Jesucrist ma gojc perdon gra xtol reeman ni ad gojct niajc perdon por ley badëë Dios loj Moisejs. g G &Zeel caygojnan lëjt compniar din gagbeedi guial por laaman ma yuꞌ perdon par dux tol ree. : o %Per xcuerp Jesús bén basban Dios, ad guxintan. E $Yan diidxliczi diidx guin ree ad rnieet reen xcwent Davi, din chi gulox gunabeeman bejn ree xtiampaman ziꞌc rëb Dios nabeeman, dxel güjtaman, biguieꞌchaman abiꞌ guxin xcuerpaman. pY #Abiꞌ rëb tëë stib lajt loj xtiidxaman: “Ad zatiëjbtil xhin xcuerp xiꞌnl, bén naya nali.” +O "Dios rëb guial yasbanman Jesús abiꞌ ad zaxint xcuerpaman ziꞌc gajczi ca loj xtiidx Dios lod rëb: “Naj günleꞌ lëjt ziꞌc benan promejs loj Davi.” w !ma beenman laan cumplid con dunuj ree guial zioꞌp ree loj xdiaa reeman. Beenman cumplid xtiidxaman chi basbanman Jesús ziꞌc ca loj Salmo barojp, lod rëb: “Lüj na̱j da xiꞌnan abiꞌ diizd yan ma rajpil guialrniabee ziꞌcgajc naj.” pY ’Zeel caygojnan lëjt diidxzaꞌc guin ree, guial promejs been Dios loj ree dux béngulal ree, 0Y dxel loj zien dxej balüülojman loj ree bén binë laaman chi briiman niz Galilea zëman Jerusalén, abiꞌ yan laa reeman na̱j bén rniee por laaman loj ree bejn. != Per Dios basban laaman,  Chi gulox been reeman gra ziꞌc ca loj xtiidx Dios xcwent Jesús, balet reeman laaman loj crüjz abiꞌ baquieꞌch reeman laaman. {o Abiꞌ majsi achetczi xtol Jesús guyu, per niꞌczi zian rëb gajc reeman loj Pilato guial nabeeman guiëtaman. B} Per ree bén Jerusalén con ree xguxtis reeman ad bayagbeet reeman Jesús. Ad gogbee tëët reeman xhie rën guiëb xtiidx Dios ni bacaa ree bén badëëd ree xtiidxaman loj ree bejn, ni rool reeman lën yadoo dxej raziiladx ree bejn, dxel laagajc reeman bagüjt Jesús, zian gojc cumplid ni ca loj xtiidx Dios. L~ ’Yan, dugra ree nayajc ree xdiaa Abraham në gra los demazri ree bén rdxeb Dios, par dunuj ree na̱j xtiidxaman ni rugojn reeman dunuj ree, xhienaag rabëë Jesucrist dunuj ree loj dol. =}s Chi ma zidyob yadiblagaa xguialnaban Waj, dxel rëbaman: “Ad najtan bén naladxidi, qui guiꞌtraman, laaman mazri lasajc guial lon, niꞌquid rayalt gaxhiecan xgurëchaman.” %|C Chi gad Jesús guiꞌt, Waj bén baroobnijs bejn ree, bagojnman gra ree bén Israel guial rayal yayüjn reeman xgab por xtol reeman tiobnijs tëë reeman. { Abiꞌ yan ziꞌc gajczi rëb Dios, loj gajc xdiaa rey Davi, brii Jesús bén guxhaalaman din yabëëman bén Israel ree loj dol. Pz Chi bisüd Dios rey Saúl, dxel bazujman rey Davi. Abiꞌ rëbaman: “Ma baguian guial Davi xiꞌn Isaí, nabanx ziꞌc rënan, güün tëëx cumplid da diidxan guial güünx gra ziꞌc rënan.” 0yY Dxel gunab reeman din chuꞌ tijb rey nabee laa reeman, abiꞌ bazuj Dios rey Saúl xiꞌn Cis, bén zëëd loj xdiaa Benjamín persi gunabeeman laa reeman tiuu ijz. =xs Zian gojc loj tajp gayuu garol ijz, dxelri bacaabee Dios juejs ree persi gunabee reeman laa reeman. Abiꞌ Samuel bén badëëd xtiidx Dios loj ree bejn gojc xjuejs bigra reeman. vwe banijt tëëman gajdx ree nacion ni gure Canaán persi badëëman guidxliuj guin ree loj dux béngulal ree. fvE Abiꞌ baslejnguijcaman laa reeman loj tiuu ijz ni guzu reeman niz lod na̱j ganax yujbidx, \u1 Dux Dios ree, nayajc ree bén Israel, gulejman dux béngulal ree abiꞌ laaman been persi gojcxhiej reeman, chi sta zojb reeman ziꞌc benzit niz Egipto. Dxel con xguialrniabeeman babëëman laa reeman Egipto. t9 Dxel guzuli Pab, beenman sen loj reeman din yacwëëz roꞌ reeman, dxel rëbaman: ―Bén Israel, në gra ree bén rdxeb Dios, gol bacaagdiajg: 7sg Dxel chi gulox biil bén biil tib lajt loj libr bacaa Moisejs në loj libr bacaa ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, gunee ree bén rniabee lën yadoo guin, rëb reeman loj Pab con Bernabé: ―Bal xhie guiëbidi loj ree bén rigaꞌ guie din gudëëdi consejw loj reeman, zajc guiëbidan yan. Dr Dxel barii reeman guiedx Perge, zë reeman luguiedx Antioquía ni rigaꞌ niz Pisidia. Abiꞌ dxej raziiladx ree bén Israel, guyu reeman lën xyadoo ree bén Israel zianz gurej reeman. Lq Chi ma gudëd gojc zian, guyu Pab con ree xcompniaraman loj barcw luguiedx Pafos abiꞌ zë reeman luguiedx Perge ni rigaꞌ niz Panfilia. Ni basaꞌn Waj laa reeman bayejcaman Jerusalén. p9 Chi baguiaa gobernador guin zian, dxel bililadxaman abiꞌ dád badxa lojman ni balüü reeman xcwent Dad Jesús. Bidxin Pab con Bernabé niz Pisidia foE Yan gudëëd Dios lüj casti: ad zanit lojl abiꞌ xchej ad zuguiaatil xbachaꞌ gubijdx. Loj hor zii gajc gurexcajy Elimas abiꞌ ad gojctri nuguiaaman, dxel raguiilaman chu guiniaaz yaaman guial ad rajctri ruguiaaman. %nC rëbaman: ―¡Xiꞌn xindxab lüj, ganax rusquieel, ganax niguijdx rüjnl, ad rëntczil ni zagdxe! ¿Xt goc gudëël mod chinal ree bejn xnejz nali Dios? }ms Abiꞌ Saulo, bén la gajc Pab, rniabee xSprijt Dios luxdooman guidiblagaa, baguiaadxijchaman loj bénbidxaa guin, {lo Per bénbidxaa guin (con diidx grieg laman Elimas) guyënman nudxoonman guial nililadx Sergio Paulo xtiidx Dios. Dk Barjesús guin rnieenëman Sergio Paulo zagdxe, bén na̱j gobernador Chipre, rigniaꞌ daꞌtaman. Gurejdx gobernador guin Bernabé con Saulo guial rënman gucaagdiajgaman xtiidx Dios. njU Chi biza reeman guidib niz Chipre, dxel bidxin reeman Pafos. Ni bidxaagloj reeman tijb bén Israel laman Barjesús, rajcaman guialbidxaa, rusquieeman bejn ree, rëbaman guial laaman na̱j bén rudëëd xtiidx Dios loj ree bejn. ;io Chi bidxin reeman niz Chipre, dxel luguiedx Salamina guzuloj gutieꞌch reeman xtiidx Dios lën ree xyadoo ree bén Israel. Në Waj binë reeman din güünman laa reeman yudar. $hA XSprijt Dios na̱j bén guxhaal Bernabé con Saulo, zë reeman Seleucia, ni guyu reeman loj barcw, zë reeman yuj la Chipre, ni rigaꞌ loj nijsdoo. ]g3 Chi gulox gubaꞌn reeman gurejdx tëë reeman Dios, dxel guxhoob yaa reeman guijc Bernabé con Saulo din gagnë Dios laa reeman abiꞌ bazaadiidxnë reeman laa reeman. Bernabé con Saulo wej reeman Chipre Zf- Tijb dxej chi nabaꞌn reeman, laꞌtgaj cabejdx canab reeman cuzaꞌt tëë reeman Dios zagdxe, rëb xSprijt Dios loj reeman: ―Gol bacaabee Bernabé në Saulo din güün reeman dxiin rënan güün reeman. +e Q Loj ree bén rliladx Jesucrist, bén zojb ree Antioquía, noꞌch ree bén rudëëd xtiidx Dios loj ree bejn në ree bén rulüü xtiidxaman. La reeman Bernabé, Simón bén rniee reeman Benyaꞌs, Lucio bén Cirene, Saulo con Manaén bén guniꞌsnë Herodes tijbzi, bén gunabee Galilea. d3 Chi ma badëëd ree Bernabé con Saulo ni guxhaal ree bén Antioquía, dxel baza reeman Jerusalén, binë reeman Waj, bén la gajc Marcw.yck Per xtiidx Dios careꞌchzi careꞌchan gra ladczi abiꞌ gra ladczi cayajcxhiej ree bén rliladx laaman. Qb Loj hor zii gajc badëë tijb xi anjl Dios tijb guialguijdx loj Herodes. Gudaw bizog laaman abiꞌ güjtaman guial bayuladxaman bazaꞌt ree bejn laaman zagdxe luar nuzaꞌt reeman Dios zagdxe. aa; Dxel guzuloj gurixdiaj ree bén guin, rëb reeman: ―¡Ad bejntan canee, tijb diosan! ,`Q Bazuj Herodes xhie dxej guinieenëman laa reeman abiꞌ dxej zii gojt xab zagdxeman, gurej loj xyagxhilaman lod rniabeeman, zianz guzuloj guneenëman laa reeman. Z_- Balen Herodes bén Tiro në ree bén Sidón, per bayaꞌn ree bén guin diidx din chigneenë reeman laaman. Chi been reeman gan guneenë reeman bén brii laj Blasto zagdxe, tijb bén na̱j xbejn rey Herodes, dxel gunee Blasto por laa reeman loj rey guin din lox til reeman, din guidibczi lod rniabee rey guin zëëd ni raw reeman. ^ Dxel gunabee Herodes chigdiil reeman Bëd, per ad badxejlt reeman laaman. Abiꞌ chi gulox gunabdiidx Herodes loj ree suldad guin xhienaag gojc, gunabeeman gugüjt reeman laa reeman. Dxel brii Herodes Judea abiꞌ bisobaman luguiedx Cesarea. Güjt rey Herodes ] Chi bareguiaal, ad radxejlt xhie güün ree suldad guin guial ad ragbeet reeman xhienaag barii Bëd ladxguiib guin. \ Abiꞌ been Bëd sen loj reeman din yacwëëz roꞌ reeman, dxel beman diidx xhienaag babëë Dios laaman ladxguiib. Abiꞌ rëbaman loj reeman: ―Gol be ni guie loj Jacob në loj gra ree bén rliladx Jesucrist. Dxelri briiman yagaj zëman lood ren. ~[u Per Bëd cabajwzi cabajwaman roꞌ port guin. Dxel chi guxhal reeman dád bidxeb reeman baguiaa reeman laaman. Z5 Abiꞌ rëb reeman lojm: ―¡Rajc guijquil! Per zaꞌdxiꞌchczim guial waliqui ni rëbim. Dxel rëb reeman lojm: ―Ad laataman, wed xi anjlaman. Y Per chi bayünbeem chaꞌ Bëd, dád babaam, dxel luar nixhialim roꞌ port guin, baxüünm bicojnm guial zaꞌ Bëd roꞌ port guin. SX Chi gulajw Bëd roꞌ port, dxel brii tijb biin la Rode ziquiaam chunin. W1 Chi bayagbee Bëd ni guzacaman, dxel baguiajman lidx Li, xniaa Waj, bén la gajc Marcw, lod rigaꞌ zien ree bejn cabejdx canab reeman Dios. SV Dxel gogbee Bëd guial ni diidxliqui na̱j ni cazajcaman, abiꞌ rëbaman: ―Yanri ma ragbeen guial guxhaal xi anjl Dios persi babëëman naj loj Herodes, con loj gra ni nüjnnë ree bén Israel naj. U  Abiꞌ gudëd reeman loj tibcwaa ree suldad guin, dxel gudëd reeman loj stibcwaa reeman. Chi bidxin reeman roꞌ portguiib ni rarii runejz guin, dxel xtijbzan bixal abiꞌ barii reeman. Abiꞌ chi bidxin reeman tijb xquin, yagaj basaꞌn anjl guin Bëd. T Laa barii gajc Bëd nalaman anjl guin, per ad ragbeetaman bal diidxli na̱j ni cayüjn anjl guin, gunaladxaman caneꞌxhchaalzaman. #S? abiꞌ rëb anjl guin lojman: ―Guxhiidxiꞌch lënl balëë tëë xgurëchil. Chi ma been Bëd zian dxel rëb anjl guin: ―¡Gojt xcajpil, tanal naj! oRW Dxejczi bidxin tijb xi anjl Dios abiꞌ basni tijb guij lën ladxguiib guin, dxel baquiꞌ anjl guin cwëꞌlën Bëd persi bacwëënman laaman, rëbaman lojman: ―¡Cari bixche! Loj hor zii gajc biajb ree caden naxii yaa Bëd, iQK Guxhin zii gajc chi yareguiaal cwëë Herodes Bëd loj ree bén guiedx guin, nagaꞌyëjs Bëd galay tioꞌp ree suldad, naxiiman con tioꞌp ree caden, guiáad los demazri ree suldad guin cayajp roꞌ ladxguiib guin. 1P[ Zian guyu Bëd ladxguiib, gojp daꞌt reeman laaman. Per gra ree bén rliladx Jesucrist ad rucwëëzt rbejdx rniab reeman Dios por laaman. Babëë Dios Bëd ladxguiib O Chi gunaaz reeman Bëd, badxeꞌ reeman laaman ladxguiib abiꞌ gunabee rey Herodes tajp cwaa ree suldad din guinia reeman roꞌ ladxguiib guin, tib cwaa gaj reeman na̱j tajp suldad. Din beenman xgab nuzujman Bëd loj ree bén guiedx guin chi nidëd pascw. 2N] Chi baguiaaman bayuladx ree bén Israel ni beenman, dxel gunabeeman gunaaz reeman Bëd. Ni ne goc lën ree dxej lanij pascw chi raw reeman guiadxtil ad yuꞌt levadur. GM Abiꞌ gunabeeman bagüjt reeman Jacob bijch Waj, con espad. ]L 5 Lën ree dxej zii guzuloj rey Herodes cusagziman bëlzi ree bén rliladx Jesucrist. *KM Abiꞌ zian been reeman. Dxel guxhaalnë reeman laan Saulo con Bernabé din gudëëd reeman laan loj ree bén rniabee ree bén rliladx Jesucrist niz Judea.lJQ Abiꞌ ree bén rliladx Jesucrist luguiedx Antioquía, bayaꞌn reeman diidx din guidoꞌp reeman ziꞌctzi ni galguzuj gudëëd tijb gaj reeman, din gagnë lasaꞌ reeman, bén rliladx ree Jesucrist, bén zojb ree niz Judea. /IW Tijb reeman la Agabo, laaman guzuli loj ree bejn abiꞌ por xSprijt Dios bagojnman guial chuꞌ gubijn guidibczi guidxliuj. Laan gojc loj tiamp gunabee rey Claudio. zHm Lën ree dxej zii bëlzi ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, guza Jerusalén wej reeman Antioquía. {Go Chi badxejlaman laaman, dxel binëman laaman xt Antioquía. Ni guzunë reeman bén rliladx ree Jesucrist tibijz, dád zien ree bejn balüü reeman. Abiꞌ luguiedx Antioquía na̱j lod gulëëlaj reeman bén rliladx ree Jesucrist, cristian. BF Dxelri wej Bernabé guiedx Tarso bigdiilaman Saulo. #E? Benzaꞌc gojc Bernabé, dád gognë xSprijt Dios laaman abiꞌ bililadxaman Jesucrist con guidib luxdooman. Zeel dád zien ree bejn bililadx Jesucrist. ?Dw Chi bidxinman ni, dád babaaman chi baguiaaman xhienaag cayagnë Dios bén guin ree. Dxel guneenëman gra reeman din con guidib luxdoo reeman gusnuu chinal reeman xtiidx Jesucrist. vCe Chi gogbee ree bén Jerusalén rliladx Jesucrist ni goc, guxhaal reeman Bernabé xt guiedx Antioquía. oBW Gognë Dios laa reeman, dád zien ree bejn bililadx ni rëb reeman abiꞌ bililadx reeman Jesucrist. ?Aw Per loj reeman noꞌch bëlzi ree bén Chipre në ree bén Cirene. Laa reeman we luguiedx Antioquía abiꞌ gutieꞌch reeman xtiidx Dad Jesucrist loj ree bén ad najt bén Israel. @ Chi mal bagüjt ree bejn Esteban, dxel guzuloj rzunal reeman bén rliladx ree Jesucrist persi bireꞌch gra ree bén rliladx guin niz Fenicia, niz Chipre në Antioquía. Abiꞌ gutieꞌch reeman xtiidxzaꞌc Jesucrist, per ganaxzi loj ree bén Israel. |?q Chi biguiejn ree bén guin ni rëb Bëd, dxel achetri rëb reeman lojman abiꞌ bazaꞌt reeman Dios zagdxe, rëb reeman: ―¡Ma rayagbee ree yan guial në ree bén ad najt bén Israel ma balüü Dios guial rayal yayüjn xgab por xtol reeman yadxiꞌ tëë loj reeman lojman din gap reeman guialnaban tiblayaa delant lojman! Bililadx ree bén Antioquía Jesucrist 4>a Abiꞌ yan bal ma guxhaal Dios xSprijtaman par laa reeman ziꞌcgajc guxhaalaman laaman du loj ree chi baliladx ree Dad Jesucrist, ¿chu najn din gudxonan ni rüjn Dios? =  Dxel basaaladxan xtiidx Dad Jesucrist chi naman: “Walican baroobnijs Waj con nijs, per lëjt chuꞌ xSprijt Dios luxdoodi.” v<e Chi guzuloj canenëꞌn laa reeman, guyu xSprijt Dios luxdoo reeman ziꞌcgajc guyuman du luxdoo ree yaloj. U;# laaman na xhienaag gac ree xtolil perdon, con gra ree bén zojb lidxil.” F: Dxel beman diidx du lojn xhienaag balüüloj tijb xi anjl Dios lojman lidxaman, rëb anjl guin lojman: “Guxhaal ree bén che luguiedx Jope din chicaꞌ reeman Simón, bén la gajc Bëd, G9 Abiꞌ na xSprijt Dios lon guial chinëꞌn laa reex, ad chuꞌ luxdon tioꞌp. Në guixoꞌp ree bén guie bén na̱j dux compniar ree binëꞌn. Abiꞌ dugraczan badxuꞌ lidx bén guin. o8W Loj hor zii gajc biꞌt choon ree xinguiaaw lod guren, zëëd reex diizd Cesarea, cayguiil reex naj. E7 Choon volt gojc zian, dxel bayëꞌp gra ni guin xanyabaa. e6C Abiꞌ guneeman diizd xanyabaa stijb, naman: “Ni ma basia Dios, ad rnieelan nidxuudx.” k5O Per badxiꞌnan rën: “Yajqui, Dad, din ad goctczi wayawan nidxuudx, ni ad rayalt gaw bejn.” T4! Dxel biguiejnan chaꞌ bejn, naman: “Bëd, guzuli, bagüjt be gawil.” 3  Chi baguian zagdxe xhie yuꞌ loj lajd guin, baguian bedoxh ree në ree be yuꞌ tajp guiaꞌ në ree bëël con ree be rzuj. U2# ―Chi zaꞌn luguiedx Jope, laꞌtgaj cabedx canaaban Dios, guzaꞌcan ziꞌc rulüü caneꞌxhchalan. Baguian ziꞌc tijb lajd naroob naxii guidap xquinan caguiajtan diizd xanyabaa xt lod zaꞌn. 1  Dxel guzuloj cayü Bëd diidx diizd guiaꞌxchej xhienaag gojc zeel wejman lidx ree bén guin abiꞌ rëbaman loj reeman: w0g Rëb reeman lojman: ―¿Chexc zeel bichuꞌl lidx ree bén ad najt bén Israel abiꞌ gudawnël laa reeman? /y Abiꞌ chi badxin Bëd Jerusalén, bén Israel ma rliladx ree Jesucrist, bén sta zinal ree ley, gudilë reeman Bëd. %. E Bén na̱j ree xi apóstoles Jesús con ree bén Judea, bén rliladx ree laaman, gogbee reeman guial në ree bén ad najt bén Israel bililadx xtiidx Dios. -5 0Abiꞌ gunabeeman tiobnijs reeman por Jesucrist. Dxelri guzajc reeman liaadx loj Bëd din sunëman laa reeman za tioꞌp choon dxej mazri., /Dxel rëb Bëd loj reeman: ―¿Chu zajc gudxoon tiobnijs ree bén guie, bal ma yuꞌ xSprijt Dios luxdoo reeman ziꞌcgajc dunuj ree? m+S .guial riguiejn reeman ma rniee ree bén guin graloj ree diidx, abiꞌ ruzaꞌt reeman Dios zagdxe. "*= -Dxel bén Israel rliladx ree Jesucrist, bén binë ree Bëd, dád badxa loj reeman guial në ree bén ad najt ree bén Israel guyu xSprijt Dios luxdoo, d)A ,Sta canee Bëd, chi guyu xSprijt Dios luxdoo gra ree bén cucaagdiajg ni cayëbaman. p(Y +Nëtëë diizd gocli graczi ree bén badëëd xtiidx Dios loj ree bejn, gunee reeman xcwent Jesús, rëb reeman guial graczi ree bén chililadx laaman, gac xtol reeman perdon. Guyu xSprijt Dios luxdoo ree bén ad najt bén Israel m'S *Dxelri guxhaal Jesús dunujn din yatieꞌchan xtiidxaman loj ree bejn, guial Dios ma gulej laaman din güünman guialguxtis chi guidxin dxej yadëëd gra ree bejn cwent loj Dios, ziꞌc ree bén naban ziꞌc ree bén ma güjt. U&# )Ad balüülojtaman loj gra ree bejn, tijbzi du lojn nayajcan bén gule Dios diizd yaloj din yaguiaan graczi ni beenman. Abiꞌ dunujn badaawnëꞌ laaman badüꞌnëꞌ tëën laaman chi babanman stijb. ]%3 (Per Dios basban laaman ni bayon dxej, abiꞌ cwëjb Dios bidgalüülojman du lojn. $' 'Abiꞌ dunujn baguiaa gra ni been Jesús guidib niz Judea, në niz Jerusalén. Dxelri bagüjt reeman laaman, bacaa reeman laaman loj crüjz. l#Q &Ragbee tëëdi guial ma badëë Dios xSprijtaman con xguialrniabeeman loj Jesús bén Nazaret, abiꞌ bizaman biguieenman ni zagdxe, bayüjnman gra ree bén cazagdiaj por xindxab. Gojc beenman zian guial zaꞌnë Dios laaman. " %Lëjt ragbee xhienaag bazaꞌt reeman Jesús diizd niz Galilea xt guidib niz Judea, chi gulox bagojn Waj bejn ree xcwent guialrirobnijs. !  $Dios ma gunee bén Israel ree, ma bagojnman guial por Jesucrist rabedxe luxdoo bejn, bén na̱j Dad par gra ree bénguidxliuj. y k #Din Dios, chutëëz bénguidxliuj ridxgaꞌ laaman rüjn tëëman ziꞌc rayal, nëgajc Dios ridxgaꞌ laaman. fE "Dxel guzuloj canee Bëd, rëbaman: ―Ma ragbeen yan guial tiblojzi ruguiaa Dios bejn. gG !Zianan zeel laa guxhal gajcan xin bidgadiil ree lüj. Zagdxe beenl biꞌtil. Abiꞌ yan dugraczan nadxuꞌ delant loj Dios yuꞌ xanyabaa, din yacaagdiajgan gra ni gunabee Dios lüj nal du lojn. Ni gunee Bëd lidx Cornel _7 Zeel guxhaal ree xin che luguiedx la Jope din chicaꞌ reex Simón, bén la gajc Bëd. Zojbaman lidx tijb bén la gajc Simón, bén rüjnchaaw guid, bén zojb gajxh roꞌnijsdoo. Bëd guin na ni rayal güünl.” zm Abiꞌ naman lon: “Cornel, ma biguiejn Dios xtiidxil, yuꞌguijc tëëman xhienaag rüjnl yudar bénprob ree. H  Badxiꞌ Cornelan rëbaman: ―Ma gojc tajp dxej cost hor guie gajc, chi zoob lidxan, raca choon wadxe, cabedx canaaban Dios, loj hor zii balüüloj tijb bejn lon najcwaman lajd nayni.  Zeel chi bidcaꞌ reeman naj, laa bial gajcan achet guijc badxiban. Yan rënan gagbeen, ¿chexquiza zeel gurejdxidi naj?   Dxel rëb Bëd loj reeman: ―Ma qui ragbeedi xhienaag na̱j xley ree bén Israel, guial ad zajct goꞌch reeman loj ree bén ad najt bén Israel o chuꞌ reeman lidx reeman. Per ma balüü Dios naj guial achutczi rayal ganen bendxuudx, bén nabixhladx.  Laꞌtgaj cadxin reeman ruyu guin cayü reeman diidx. Abiꞌ chi guyu reeman, baguiaa Bëd zien daꞌt ree bejn rigaꞌ ni. U# Per bazuli Bëd laaman, rëbaman: ―Guzuli, din lasaꞌ bejn gajcan lüj.  Chi bidxin Bëd lidx Cornel, laa brii gajc Cornel bigchaaglojman laaman, dxel bazuxibaman loj Bëd persi gojpaman laaman respejt. "= Chi bareguiaal bidxin reeman Cesarea lod zojb Cornel. Abiꞌ batoꞌp Cornel gra ree lasaꞌman në ree xmiwaman, din cwëz reeman guidxin reeman. :m Dxel badxeꞌ Bëd laa reeman lënü, ni gudëd reeman guiaal. Chi bareguiaal, binëman laa reeman. Në bëlzi ree bén zojb Jope bén rliladx ree Jesucrist binë laaman. T! Dxel badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Guxhaal bén la Cornel dunujn, bén rniabee tibcwaa ree suldad, najman benzaꞌc, rdxebaman Dios, abiꞌ graczi ree bén Israel rën laaman. Tijb xi anjl Dios rëb lojman, guial rayal guixhiaalaman dunujn yudcaꞌn lüj din yoꞌ ree lidxaman, din gucaagdiajgaman ni rayal guiëbil. 9 Dxel baguiajt Bëd lod zaꞌ ree bén guxhaal Cornel, abiꞌ rëbaman loj reeman: ―Naj na̱j bén raguiilidi, ¿chexquiza zeel raguiilidi naj? Y+ Bisu, biguiajt binë reex, ad chuꞌ luxdool tioꞌp, din naj guxhal laa reex.  Guiáad Bëd sta cayüjnman xgab ni baguiaaman, chi rëb xSprijt Dios lojman: ―Laa choon ree xinguiaaw raguiil lüj. U# Chi bidxin reeman, gunabdiidx reeman bal ni zojb Simón bén la gajc Bëd. 8i Laꞌtgaj cayüjn Bëd xgab xhie rën guiëb ni baguiaaman, loj hor zii gajc bidxin ree bén guxhaal Cornel rulidx Simón, guial ma gunabdiidx reeman banguin na̱j lidxaman. N  Choon volt gojc zian, dxel bayëꞌp lajd guin xanyabaa stijb. ^ 5 Abiꞌ rëb chaꞌ bén guin zatijb: ―Ni ma basia Dios ad rnieelan nidxuudx. n U Per badxiꞌ Bëd laan rëbaman: ―Yajqui, Dad. Ad wayawtczan nidxuudx ni ad rayalt gaw bejn. N  Dxel biguiejnman chaꞌ bén rëb: ―Bëd, bisu, bagüjt be gawil. g G Loj lajd guin yuꞌ gra loj ree be yuꞌ tajp guiaꞌ, në ree bëël, nëtëë ree be rzuj. s_ Baguiaaman bixal xanyabaa abiꞌ caguiajt ziꞌc tijb lajd naroob xt lod zaꞌman, naxii guidap xquinan.  Dád gulaanman, guyënman niajwaman, per laꞌtgaj cayüjn reeman ni gawaman guzajcaman ziꞌc rulüü caneꞌxhchaalaman.  Chi bareguiaal, laꞌtgaj cadxin reeman gajxh Jope, cost garol dxej wëꞌp Bëd guijc yu lod zojbaman din cwedx guiniabaman Dios. W' Gulox beman diidx loj reeman ni guzacaman, dxel guxhaalaman laa reeman Jope.  Chi zia anjl gunee Cornel, gurejdxaman tioꞌp ree xmojsaman, zatijb suldad rajpaman confians rliladx tëëman Dios.  Zojbaman lidx tijb bén la gajc Simón, bén rüjnchaaw guid, bén zojb gajxh roꞌ nijsdoo. Bëd guin na ni rayal güünl. \1 Guxhaal ree bén che luguiedx Jope din chicaꞌ reeman Simón, bén la gajc Bëd. J  Baguiaaman loj anjl guin, abiꞌ dád bidxebaman, rëbaman: ―¿Xhienin, Dad? Abiꞌ rëb anjl guin: ―Ma biguiejn Dios xtiidxil ma baguiaa tëëman xhienaag rüjnl yudar bénprob ree. E Tijb dxej cost raca choon wadxe, guzajcaman ziꞌc rulüü caneꞌxhchaalaman. Zagdxeczi baguiaaman guyu tijb xi anjl Dios lënü lod zaꞌman, abiꞌ rëb anjl guin lojman: ―¡Cornel! ?w Gojcaman benzaꞌc, laaman në gra ree bén zojb lidxaman guyën reeman Dios, abiꞌ dád beenman yudar bén Israel ree, bén na̱j ree bénprob, në zianczi rbejdx rniabaman Dios. {~ q Luguiedx Cesarea gurej tijb bén brii laj Cornel. Laaman goc suldad gunabee tibcwaa ree suldad brii laj Italiano. c}? +Guiáad Bëd bayaꞌnman mazri dxej luguiedx guin, lidx Simón bén rüjnchaaw guid.m|S *Guidibczi guiedx Jope gogbee reeman ni goc, abiꞌ zien daꞌt reeman bililadx Jesucrist por zian. ({I )dxel gunaaz Bëd yaaman persi guzuliman. Abiꞌ gurejdxaman bén rliladx ree Jesucrist con ree bén bizëjb guin, persi baguiaa reeman guial ma baban Dorcas. Nz (Dxel gunabee Bëd barii gra reeman, abiꞌ bazuxibaman gurejdx gunabaman Dios. Dxel baguiaaman bengüt guin, rëbaman: ―¡Tabita, bixche! Laa guxhal gajc lojman. Chi baguiaaman Bëd, gureliman, zym 'Laa zinë gajcaman laa reex. Chi bidxinman, binë reeman laaman lënü lod nagaꞌ xcuerp Dorcas. Ni rigaꞌ zien ree béngunaa bizëjb roon reeman, abiꞌ bibig reeman loj Bëd culüü reeman gra lajd ni been Dorcas chi sta nabanman. qx[ &Abiꞌ gajxh guiedx Jope rayaꞌn guiedx Lida lod zaꞌ Bëd. Chi gogbee ree bén rliladx Jesucrist guial zaꞌman ni, guxhaal reeman tioꞌp ree xinguiaaw bisajc reex Bëd liaadx, rëb reex: ―Been wen yoꞌ ree Jope yan gajczi. w %Lën ree dxej zii gogxuu Dorcas abiꞌ güjtaman. Chi gulox bagajz reeman laaman, dxel bitixh reeman laaman lënü ladya. 7vg $Loj tiamp zii guyu tijb béngunaa rliladx Jesucrist luguiedx Jope, laman Tabita, diidx grieg laman Dorcas. Laaman been ni zaꞌc ree, been tëëman yudar bénprob ree. u+ #Chi baguiaa gra ree bén zojb guiedx Lida në ree bén zojb niz Sarón guial ma bayajc Eneas, dxel në reeman bililadx Jesucrist. Baban Dorcas tw "Abiꞌ rëb Bëd lojx: ―Eneas, ma bayüjn Jesucrist lüj. Bixche, bales ni goꞌtil loj. Loj hor zii gajc bixchex. hsI !Ni bidxaaglojman tijb xinguiaaw la Eneas. Ma gojc xhujn ijz nagaꞌx, ragxuux, ad rajct rzax. r Chi biza Bëd bitixlojman bén rliladx ree Jesucrist, dxel wej gajcaman bitixlojman bén rliladx ree Jesucrist guiedx Lida. q! Dxel babedxe luxdoo ree bén rliladx Jesucrist, bén zojb ree niz Judea në niz Galilea nëtëë niz Samaria, chigagaj beenbee reeman mazri xhienaag na̱j xnejz Dios, bazoob tëë reeman xtiidxaman, abiꞌ cayagnë xSprijt Dios cayajcxhiej reeman. Bayajc Eneas p Chi gogbee ree bén rliladx Jesucrist zian, binë reeman laaman guiedx Cesarea. Yagaj baxhaal reeman laaman guiedx Tarso. o+ Ad rdxebtaman ruzaꞌtaman Dad Jesús, abiꞌ xt gudijldiidxnëman bén Israel rniee ree diidx grieg, per guyën reeman nugüjt reeman laaman. Dn Zian bayaꞌn Saulo Jerusalén abiꞌ nayuman laa reeman. kmO Dxel binë Bernabé laaman loj ree apóstoles guin, bagojnman guial baguiaa Saulo dux Dad ree Jesucrist, guneenë tëëman laaman chi zëman Damasco, bagojn tëëman guial Damasco gunee Saulo xtiidx Jesucrist sin guialrdxeb. 4la Chi badxin Saulo Jerusalén, guyënman nuchajgaman bén rliladx ree Jesucrist, per graczi reeman bidxeb laaman guial ad rliladxt reeman nëman ma rliladx Jesucrist. Lk Per ree bén rliladx Jesucrist, guxhin badxeꞌ reeman laaman lën dxüm naroob, abiꞌ gulet reeman laaman niz xijch zeꞌ nusiaaw ciuda guin, zian baxüünman Damasco. Badxin Saulo Jerusalén $jA per laa gogbee gajcaman ni rën reeman güün reeman. Dxej guiaal rbëz reeman laaman roꞌ ree port ni rarii roꞌ ciuda guin din nugüjt reeman laaman. Xi) Ad xchejt gojc, bayaꞌn ree bén Israel diidx din nugüjt reeman Saulo, h Per Saulo guixie guixie mazri cariiman guialrdxeb rnieeman xtiidx Dios, rulüüman guial Jesús na̱j Cristo, din yabëëman bejn ree loj dol. Xt ragdxa ree bén Israel zojb ree Damasco chi rucaagdiajg reeman ni rëbaman. Baxüün Saulo guiedx Damasco 'gG Graczi ree bén biguien ni rëbaman badxa loj reeman abiꞌ rëb reeman: ―¿Nid bén guien rzunal bén rliladx ree Jesucrist Jerusalén ya? ¿Nid laagajcaman zëëd guie ya, din guiniaazaman bén rliladx ree Jesucrist chignë tëëman laa reeman loj ree bixhioz rniabee ree bixhioz? pfY Dxel guzuloj gunee Saulo xtiidx Dios lën ree yadoo, rëbaman guial Jesucrist na̱j Xiꞌn Dios. e% gudaw tëëman persi bayuman gojl. Dxel guzujman Damasco tioꞌp choon dxej con ree bén rliladx Jesucrist. Gunee Saulo xtiidx Dios Damasco d{ Loj hor gajc ziꞌc rulüü yuꞌ xhie biquied guiaalojman abiꞌ baguiaaman stijb. Dxel guzuliman gurobnijsaman, sc_ Dxel zë Ananías lënü lod zaꞌ Saulo. Chi guyuman, guxhoob yaaman guijcaman, rëbaman: ―Bijch Saulo, Dad Jesús bén balüüloj lojl runejz lod zëëdil, laaman guxhaal naj din yaguiaal, chuꞌ tëë xSprijt Dios luxdool. Bb Guiën lojx guial sagdiaj daꞌtix guial najx da bejnan. 1a[ Dxel rëb Jesucrist lojman: ―Wej, din naj gule laax din chiguiex da diidxan loj ree bén ad najt bén Israel, në loj ree rey, con nëgajc loj ree bén Israel. y`k Yan zëëdix guie con xguialrniabee ree bixhioz rniabee ree bixhioz, din guiniaazix gra ree bén rliladx lüj. #_? Chi biguien Ananías zian, dxel rëbaman: ―Dad, zien daꞌt ree bejn ruzaꞌt xin zii, në ree ni mal rüjnnëx bén rliladx ree lüj Jerusalén. ^ abiꞌ ziꞌc rulüü caneꞌxhchaalix, baguiaax guyu tijb bén la Ananías guxhoob yaaman guijquix persi baguiaax stijb. /]W Dxel rëb Jesucrist lojman: ―Bisu, wej call ni la nali. Chi guidxinl lidx Judas, gunabdiidx por tijb xin zëëd Tarso, lax Saulo. Din laax cabejdx canab naj, 9\k Damasco gure tijb bén rliladx Dad Jesucrist, brii lajman Ananías. Balüüloj Jesucrist lojman, rëbaman: ―¡Ananías! Badxiꞌman laan rëbaman: ―Laa naj guie Dad. a[; Ni guzuman choon dxej, ad rajct ruguiaaman, achetczi rawaman ache tëëtczi rëꞌman. Z} Chi bixcheman luyuj guin, baxhal lojman, ad rajctri ruguiaaman. Dxel gunaaz reeman yaaman bignë reeman laaman Damasco. |Yq Abiꞌ ree bén në Saulo dád bidxeb reeman guial biguiejn reeman chaꞌ bejn, per achutczi baguiaa reeman. =Xs Rnij Saulo guial tant bidxebaman, abiꞌ rëbaman: ―Dad, ¿xhie rënl günan? Dxel rëb Dad Jesucrist lojman: ―Bixche, wej guiedx Damasco, ni na reeman ni rayal güünl. uWc Abiꞌ gunabdiidxaman rëbaman: ―¿Chu lüj, Dad? Badxiꞌman laan rëbaman: ―Naj na̱j Jesús bén rzunalil. Per ganin lüj, lüj gajc rguiil xguialnaal ziꞌc rüjn tijb goꞌn rudxeguiaꞌ loj yag ni rulaagnë reeman laab. N~~;}||0zzPyxxx!ww0vuttQsrqq2poJnmlrlkjii_hwg'edcbaa/`~__%^l]]s\\[!ZZYXUVUYT#SMRRQPPONMMLKKvJJI}IHGFF EKDD%CCBAA@?:>g=U<;; ::9d877?655H44)33^22A11//!.-,,m+n*)(t''_&&%3$##:"w!!wY kQ~Y(\,7Y |  i  K9^N AAbiꞌ Apolos, sin guialrdxeb guzuloj caneeman xtiidx Dios loj ree bén Israel lën xyadoo reeman, zianz chi biguiejn Priscila con Aquila ni rëbaman, dxel bignë reeman laaman lidx reeman. Ni balüü reeman laaman persi basnuu basiidaman mazri xtiidx Dios. W@'Basiidaman xtiidx Dios, dxel con gan balüüman bejn ree, zagdxe tëë rüman xtiidx Jesús loj reeman, majsi ad ragbeetaman par xhieri mazri rirobnijs bejn, tijbzi xcwent xguial waroobnijs Waj ragbeeman. .?UTiamp zii bidxin tijb bén Israel luguiedx Éfeso, laman Apolos, gojlaman Alejandría. Dád radxejlaman diidx par guinieeman abiꞌ dád rajcaman xtiidx Dios. \>1Chi ma gojc xchej zaꞌman Antioquía, dxel briiman zatijb. Wejman tijb gaj ree guiedx rigaꞌ niz Galacia në niz Frigia, raguꞌman luxdoo gra ree bén rliladx Jesucrist. Gutieꞌch Apolos xtiidx Dios Éfeso }=sChi bidxinman Cesarea, dxel wejman Jerusalén bicajpdiozaman bén rliladx ree Jesucrist, dxelri zëman Antioquía. <}Rëbaman loj reeman: ―Ma yayaꞌn, bal gagnë Dios naj, guidganan lëjt stijb. Dxel guyuman loj barcw bazaman Éfeso. I; Abiꞌ guyën reeman niaglaa Pab ni mazri, per ad cwëjbtaman. 7:gChi bidxin reeman Éfeso, ni basaꞌn Pab Priscila con Aquila, abiꞌ wejman lën xyadoo ree bén Israel zojb ree ni, bigneenëman bén Israel radoꞌp ree lën yadoo guin. 9#Zienri ree dxej bayaꞌn Pab Corinto. Dxel bazaadiidx nëman los demazri ree bén rliladx Jesucrist, abiꞌ bazanëman Priscila con Aquila, guyu reeman loj barcw zë reeman niz Siria. Per chi gad reeman grii Cencrea bagaj guijc Pab, por tijb promejs ni beenman. H8 Dxel yagaj gajc gunaaz gra reeman Sóstenes, bén rniabee lën xyadoo ree bén Israel abiꞌ gudijn reeman laaman, per niꞌquid beencwentt gobernador guin laa reeman. Badxin Pab Antioquía B7Abiꞌ laa babëë gajcaman laa reeman roylay guin. *6MPer najn por ree diidx në por laj ree bejn nëtëë por xleydi, zeel lëjt gajc gol gunaj xhienaag güündi, ad rëntan günan guialguxtis xcwent ree ni guin. 55cMa niniee Pab, chi gunee Galión rëbaman loj ree bén Israel guin: ―Bal niajcan tijb falt o tijb guialquia naroob beenman zeel zidnëdi laaman, züncwentan lëjt. 4 rëb reeman loj gobernador guin: ―Xin guie ziza cayüjnx gan bejn ree guial guiën reeman Dios ziꞌc tijb mod ni ad najt loj ley. 33 Per chi goc Galión gobernador Acaya, bén Israel ree bachajg lasaꞌ reeman persi gunaaz reeman Pab binë reeman laaman loj gobernador guin, d2A Zianan zeel bayaꞌn Pab Corinto tibijz garol, balüüman bén guin ree xtiidx Dios. u1c naj zaꞌnëꞌ lüj, achutczi zajc güün lüj xhienin, din luguiedx guie zien daꞌt bejn na̱j par naj. x0i Tijb guxhin balüüloj Dios loj Pab, rëbaman lojman: ―Ad rdxebil, basnuu gunee da diidxan, ad gucwëëzil, X/)Abiꞌ Crispo, tijb bén rniabee lën xyadoo ree bén Israel, bililadxaman Dad Jesucrist con gra xfamilaman. Në zien ree bén Corinto bililadx chi biguiejn reeman xtiidx Jesucrist abiꞌ gurobnijs reeman. .}Dxel bariiman lën yadoo guin wejman lidx bén la Justo, rën bén zii Dios, gajxh gajc yadoo guin na̱j lidxaman. J- Per guzuloj bidxeꞌch reeman Pab abiꞌ gunee reeman diidxguijdx contr laaman. Dxel gudxijp xabaman ziꞌc tijb sen guial ad ruzoobt reeman diidx, abiꞌ rëbaman loj reeman: ―Lëjt gajc rajp dol guial guizëëbidi delant loj Dios, ad najt raꞌp dol. Diizd yan chiguien xtiidx Dios loj ree bén ad najt bén Israel. l,QChi baza ree Silas con Timoteo niz Macedonia, bidxin reeman Corinto, dxel achetri ni ren been Pab, ganaxzi xtiidx Dios guneeman loj ree bejn, balüü tëëman bén Israel ree guial Jesús na̱j Cristo bén cabëz reeman. o+WAbiꞌ beegaj dxej raziiladx ree bén Israel, rej Pab rigneeman xtiidx Dios lën xyadoo ree bén Israel, ziꞌc ree bén na̱j ree bén Israel ziꞌc ree bén ad najt bén Israel raguiilaman mod din chililadx reeman ni rëbaman. )*KAbiꞌ guial lasaꞌgajc dxiin ni rüjnman rüjn reeman, rüjnchaaw reeman guid ni rajc ree carp, dxel bayaꞌnnëman laa reeman persi been reeman dxiin guin. q)[Yagaj bidxaaglojman tijb bén Ponto laman Aquila, zëëdaman diaa Israel. Aquila con xbéngunaaman Priscila qui bazari reeman niz Italia guial gunabee rey Claudio yarii gra ree bén Israel Rom. Dxel wej Pab bitixlojman laa reeman. -( WDxel brii Pab Atenas zëman Corinto. H' "Per yuꞌ reeman bachajg laaman, abiꞌ bililadx reeman xtiidx Dios. Loj reeman noꞌch tijb bén zojbloj lën Areópago laman Dionisio, në stijb béngunaa la Dámaris në ree ben ren..&W!Dxel baza Pab lod zaꞌ reeman. 9%k Chi biguiejn reeman rëb Pab guial baban Jesucrist loj ree bengüt, yuꞌ reeman bazeꞌ laaman, yuꞌ tëë reeman rëb: ―¡Zatijb dxej yasnuu yacaagdiajgan ni canal! y$kDin Dios ma gulej tijb dxej ni yadëëd ree bejn cwent lojman, dxej ni güün xguialguxtisaman. Ma gulej tëëman Jesucrist din güünman guialguxtis guin, abiꞌ din guiguien guial gulejman laaman par zian, basbanman laaman chi gütaman. 7#gTiamp gulal cwëjb Dios been ree bejn ziꞌc naladx reeman guial achetczi ragbee reeman, per yan gra ladczi canabeeman gra ree bejn din yayüjn reeman xgab por xtol reeman. ,"QZeel bal nayajc ree xiꞌn Dios, ad rayalt yaguieen ree xgab guial Dios najnë or, o plajt, o guiaj ya ziꞌc na̱j ni rüjn ree bejn ziꞌc na̱j xixgab reeman. O!Din por Dios nabajn ree, por laaman raniib ree radxoo tëë ree, por laaman nadxuꞌ ree loj guidxliuj. Ziꞌc rëb tëë ree xbénrigniaꞌdi, chi rëb reeman: “Dunuj ree nayajc xiꞌn Dios.” + ODin yaguiil reeman Dios majsi ziꞌc chi rgan bejn chi raguiilaman xhienin, zian güün reeman din yadxejlaman. Majsi diidxliczi ad zijtt zaꞌman par gra bejn. 4a’Por tijb bejn been Dios din chuꞌ zienloj bejn loj guidxliuj din cwe reeman guidib loj guidxliuj. Abiꞌ ma na̱j xhie tiamp guiban reeman ban tëë cwe reeman. /WAd riaadx tëëtaman chu güün xhienin par laaman, din laaman na̱j bén razaladx bi nabajnnëꞌ ree, laaman razaladx guialnaban duloj ree në ree ni rayaadx ree. 1’Dios guin been guidxliuj con graczi ni yuꞌ lojn, laaman rniabee xanyabaa në loj guidxliuj. Ad zaꞌtaman lën yadoo ni rüjn ree bejn. lQAbiꞌ chi zizaan ziquian luar lod rbejdxidi xdiosidi, badxejlan tijb luar lod ca ree diidx ni rëb: “Par Dios ad naguieenbeet ree.” Yan, Dios rbejdxidi sin guial ad nünbeetidi laaman, xtiidxaman na̱j ni zidguien lojdi. /Dxel guzuli Pab galay reeman lod la Areópago, rëbaman: ―Bén Atenas, por graczi ni ma baguian, ma gogbeen guial dád zien ree xdiosidi. ;oGraczi ree bén Atenas, con los demazri ree benzit zojb ni, zianczi zaꞌ reeman zian. Ruladx reeman tëd reeman dxej, gucaagdiajg reeman o gü reeman ni na̱j ree nicüb. `9Din rül diidx du lojn ni ad rayagbeetan, zeel rayënan yayagbeen xhie rën guiëban. 7gDxel binë reeman Pab tijb luar la Areópago, lod radoꞌp reeman. Abiꞌ gunabdiidx reeman lojman, rëb reeman: ―¿Zajc nal ya xhie ree nicüb guin zidgalüül niz guie? Guneenë tëëman garol ree bén zinal ni balüü bén brii laj epicureo, në za garol ree bén estoicos. Abiꞌ yuꞌ reeman rëb: ―¿Xhienin rniee xin guin zeel rniee daꞌtix? Yuꞌ tëë reeman rëb: ―Rulüü xtiidx dios ren ree bén ad naguieenbeet ree catieꞌchix. Rëb reeman zian guial caneenë Pab laa reeman xtiidxzaꞌc Jesucrist në xcwent guial babanman stijb. RZeel wejman lën xyadoo ree bén Israel bigneenëman laa reeman në los demazri ree bén rën Dios ziꞌc ree bén Israel, guixie guixie rnieenëman chutëëz bén rdxaaglojman niz galay guiedx guin. 3Laꞌtgaj cabëz Pab guidxin Silas con Timoteo luguiedx Atenas, guyunayaman guial baguiaaman zien daꞌt ni rajp ree bejn niz ni ziꞌc dios. ?wAbiꞌ ree bén bigluꞌnejz Pab, xt Atenas binë reeman laaman. Chi baza reeman ni, bignë reeman xruson Pab din diob che Silas con Timoteo chinal reeman laaman. Bidxin Pab Atenas "=Per ree bén rliladx Jesucrist ad goglaat reeman, laa guxhaal gajc reeman Pab niz roꞌ nijsdoo. Guiáad Silas con Timoteo bayaꞌn reeman mazri Berea. 4a Chi gogbee ree bén Israel zojb Tesalónica guial catieꞌch Pab xtiidx Dios luguiedx Berea, dxel wej reeman ni bigtiaalguiiw reeman bejn ree din guidxeꞌch reeman Pab. ' Zeel dád zien reeman bililadx Jesucrist, nëtëë zien bén grieg bililadx laaman ziꞌc ree xinguiaaw ziꞌc ree béngunaa zojbloj niz ni. c? Mazri benzaꞌc na̱j ree bén Israel guin guial loj ree bén Israel zojb Tesalónica. Con gan bacaagdiajg reeman ni rëb Pab. Abiꞌ guixie guixie rusiid reeman xtiidx Dios, din gagbee reeman waliqui ni rëb Pab ya. 5 Guxhinzii gajc, guxhaal ree bén rliladx Jesucrist Pab con Silas luguiedx Berea. Chi bidxin reeman ni, wej reeman lën xyadoo ree bén Israel. 7 Per Jasón con los demazri ree bén guyu ladxguiib guin gudijx reeman loj ree guxtis guin, dxel baslaa reeman laa reeman. Bidxin Pab con Silas Berea Y +Chi biguiejn ree guxtis guin zian con ree bejn, gra loj xgab been reeman. 5 cabiꞌ lidx Jasón zojb reex. Laa reex con gra ree bén nuchajg laa reex, ad cayüjnt reex ziꞌc rniabee xley rey César, din rëb reex guial yuꞌ zatijb rey la Jesús.  Per guial ad badxejlt reeman laa reeman yagaj, dxel guxoobyuj reeman Jasón në ree ben ren bén rliladx Jesucrist, binë reeman laa reeman loj guxtis, rbixdiaj reeman, rëb reeman: ―Tioꞌp ree xin cabëë wadijl guidib guidxliuj, ma biꞌt reex guie, , QPer ree bén Israel ad bililadxt Jesucrist, gudëdloj reeman abiꞌ batoꞌp reeman benmal ziza ree lunejz persi gulëë reeman wadijl luguiedx guin, abiꞌ guyu reeman lidx Jasón, raguiil reeman Pab con Silas din cwëë reeman laa reeman guzuj reeman laa reeman loj ree bén guiedx guin. 9 kYuꞌ ree bén Israel guin bililadx abiꞌ bachajg reeman Pab con Silas. Në zien ree bén grieg rën Dios bililadx, nëtëë zien ree béngunaa zojbloj bililadx Jesús. {oBagojnman balüü tëëman laa reeman loj xtiidx Dios lod rëb guial na̱j sagdiaj Cristo, abiꞌ chi ma güjtaman yabanman stijb. Rëbaman loj reeman: ―Jesús ruzat gajcan lojdi, laagajcaman na̱j Cristo din yabëëman dunuj ree loj dol. Abiꞌ ziꞌc goc xcostumbr Pab, wejman lën yadoo guin, choon dxej raziiladx ree bejn. Wejman bigneenëman laa reeman xtiidx Dios.  7Chi zë Pab con Silas, gudëd reeman niz Anfípolis në niz Apolonia zianz bidxin reeman luguiedx Tesalónica lod yuꞌ tijb xyadoo ree bén Israel. `9(Chi barii reeman ladxguiib, wej reeman lidx Lidia. Zianz chi gulox guneenë reeman los demazri ree bén rliladx ree Jesucrist din chuꞌ luxdoo reeman sudxiꞌch reeman loj ni rliladx reeman, dxel baza reeman.)'Dxel wej reeman bignab reeman perdon loj Pab con Silas babëë tëë reeman laa reeman, rëb reeman loj reeman din yaza reeman luguiedx guin. &Abiꞌ bicojn ree suldad guin guxtis guin ree zian, dxel dád bidxeb reeman chi biguiejn reeman guial ben Rom na̱j Pab con Silas. U#%Per rëb Pab loj ree suldad guin: ―Nayajcan quijb ben Rom abiꞌ gudijn reeman dunujn delant loj ree bén guiedx, niꞌquid baneet reeman mod nadëëdan cwent loj reeman con badxeꞌ reeman dunujn ladxguiib. Abiꞌ yan, ¿guslaa reeman dunujn ralan ya? ¡Ad zajctan zian! Guiꞌt quijb laa reeman guidgalëë reeman dunujn. $Abiꞌ rëb bén rajp roꞌ ladxguiib guin loj Pab: ―Ma na ree guxtis guial guslaan lëjt. Yan ma zajc yaguiajdi ad chuꞌdi xgab. -#Chi bareguiaal, guxhaal ree guxtis guin suldad ree persi biguiedx reeman loj bén rajp roꞌ ladxguiib guin guial guslaaman Pab con Silas. *M"Abiꞌ bignëman laa reeman lidxaman, dxel badëëman ni gudaw reeman. Guiáad laaman dád nix yuꞌ luxdooman con gra xfamilaman Guial ma rliladx reeman Dios. l~Q!Zianz guxhin zii gajc gudiibaman lod nadxeelguijdx reeman, dxel gurobnijsaman con gra xfamilaman. W}' Abiꞌ be reeman xtiidx Dios lojman con loj gra ree bén zojb lidxaman. n|UBadxiꞌ reeman laan, rëb reeman: ―Bililadx Dad Jesucrist, zian gaquil perdon con xfamilil. {Dxel babëëman laa reeman, gunabdiidxaman loj reeman, rëbaman: ―Dad, gol guna, ¿xhie rayal günan din güün Dios naj perdon? z Laa gunab gajc bén guin tijb guij, dxel ruxüünman guyuman, rnijman guial rdxebaman, bigzuxibaman loj Pab në loj Silas. dyADxel gurixdiaj Pab, rëbaman lojman: ―Ad güünnaa lüj gajc, laa dugran nadxuꞌ guie. MxChi baban bén rajp roꞌ ladxguiib guin abiꞌ baguiaaman zojbyal gra ree xportan, gulëë xi espadaman din nugüjt laagajcaman guial gunaladxaman gra ree bén yuꞌ ladxguiib guin ma baxüün. ;woDxel tijbzi golp guzuloj xudoxh, niz ni niz guie rurlia xcimiant ladxguiib guin. Loj hor zii gajc bixal gra ree xportan abiꞌ baxiec ree caden naxii gra ree bén yuꞌ lënan. .vUPer garol guiaal, laꞌtgaj cabejdx canab Pab con Silas Dios, cayool tëë reeman cant par laaman, dxel cucaagdiajg los demazri ree bén yuꞌ ladxguiib guin. 8uiChi biguiejn bén rajp roꞌ ladxguiib guin zian, dxel biluꞌman laa reeman xt lën cuart bigra yuꞌ lën ladxguiib guin, guxhiiman guiaꞌ reeman loj tabl naal con caden. 3t_Chi gulox gudijn daꞌt reeman laa reeman, dxel biluꞌ reeman laa reeman ladxguiib abiꞌ gunabee reeman bén rajp roꞌ ladxguiib guin din gapdxiꞌchaman laa reeman. s-Dxel wajs gra ree bén guin contr laa reeman, abiꞌ gunabee ree guxtis guin gulëë xab Pab con Silas din quin reeman laa reeman con var. r{abiꞌ rulüü reex costumbr ree ni ad zatiëëbt ree yaguieen ree ad zajc tëët yaguieen ree, din ben Rom dunuj ree. qwChi bayü reeman laa reeman loj ree guxtis guin, rëb reeman: ―Xin Israel guie ree rbëë reex wadijl du ladx ree, 2p]Per chi gogbee ree bén guzii laam guial ad zajctri güünm gan milia par laa reeman, dxel gunaaz reeman Pab con Silas, binë reeman laa reeman roylay loj guxtis. ooWZien dxej daꞌt beenm zian, xt chi balenyaꞌ Pab, dxel bayejcaman rëbaman loj xindxab yuꞌ luxdoom: ―Por xguialrniabee Jesucrist, rniabeen lüj din yariil luxdoo biin guie. Loj hor zii gajc barii xindxab guin luxdoom. n7Dxel bidnalim Pab con dunujn, rbidxaꞌm rëbim: ―Bén guie ree rüjn xchiin Dios yuꞌ xanyabaa, laa reeman gugojn lëjt xhienaag gaquidi perdon. mDxel tib volt, chi zioꞌn lod rej ree bejn par cwedx guiniab reeman Dios, badxaaglojn tijb biingunaa, yuꞌ xindxab luxdoom, abiꞌ por xguialrniabee xindxab guin rnieeyaꞌm guiáad ree bén guzii laam dád zroꞌ milia rüjn reeman gan por dxiin guin. OlAbiꞌ gurobnijsaman con gra xfamilaman. Dxel gunabaman favor du lojn, naman: ―Bal walidi rliladxidi guial ma rliladxan Jesucrist, gol bayaꞌn lidxan. Dxel beenman naguiejn bayaꞌnan lidxaman. _k7Tijb ree béngunaa guin la Lidia, najman bén Tiatira, rutoꞌman lajd zagdxe ni culor murad. Diidxli rdxebaman Dios abiꞌ cucaagdiajgaman. Dios guxhal xquiarguiejnman din gucaagdiajgaman zagdxe gra ni rëb Pab. njU Abiꞌ tijb dxej raziiladx ree bejn, bariin luguiedx guin bioꞌn tijb ruguiiwroꞌ, lod rayagbeen radoꞌp ree bén Israel par cwedx reeman Dios. Abiꞌ badxuꞌn baneen xtiidxzaꞌc Jesucrist loj ree béngunaa badoꞌp yagaj. i Yagaj badxoon bioꞌn Filipos, guiedx mazri zojbloj niz Macedonia, per Rom rniabee guiedx zii, ni badxuꞌn bëlzi ree dxej. hw Badxuꞌn loj barcw luguiedx Troas abiꞌ bioꞌn naliduu Samotracia. Chi bareguiaal badxinan guiedx Neápolis. ag; Guloxzi baguiaa Pab zian, laa baguieen gajcan porvinid din yoꞌn niz Macedonia guial bayagbeen Diosan na̱j bén cabejdx dunujn niz ni par yatieꞌchan xtiidxzaꞌc Jesucrist. Bidxin ree Pab con Silas Filipos Qf Yagaj, guxhinzii guzajc Pab ziꞌc rulüü caneꞌxhchaalaman. Baguiaaman tijb xinguiaaw zëëd niz Macedonia, zaꞌlix rzajquix liaadx loj Pab, rëbix: ―Guda niz Macedonia, taguieen dunujn yudar. LeDxelri gudëdzinejz reeman niz Misia, bidxin reeman guiedx Troas. dabiꞌ bidxin reeman niz Misia. Ni been reeman xgab niej reeman niz Bitinia, per ad cwëjb gajct xSprijt Dios niej reeman niz ni. cChi ma gojc zian ad baslaat xSprijt Jesús nignee reeman xtiidx Dios niz Asia. Dxel gudëdzinejz reeman niz Frigia në niz Galacia ;boZianan zeel guzudxiꞌch ree bén niz ni loj guialrliladx reeman Jesucrist, abiꞌ guixie guixie gojcxhiej mazri ree bén rliladx laaman. Balüüloj tijb bén Macedonia loj Pab KaGraczi ree guiedx ni gudëd reeman bagojn reeman bén rliladx ree Jesucrist ni rayal güün reeman ziꞌc ma rëb ree apóstoles, con ree bengol rniabee loj ree bén rliladx laaman Jerusalén. O`Dxel rëb Pab chinëman Timoteo, per yaloj badxeꞌman laaman sen ni ru ree bén Israel, chitëë xhie guiëb ree bén Israel rigaꞌ niz ni, din gra reeman ragbee guial na̱j xDadaman bén grieg. l_QGraczi ree bén rliladx Jesucrist, bén zojb ree guiedx Listra në Iconio ruzaꞌt laaman zagdxe. e^ EChi bidxin Pab con Silas guiedx Derbe në guiedx Listra abiꞌ Listra bidxaagloj reeman tijb bén rliladx Jesucrist, laman Timoteo, xniaaman na̱j bén Israel, nëman rliladx Jesucrist guiáad xdadaman na̱j bén grieg. v]e)Zianz gudëd reeman niz Siria në niz Cilicia, raguꞌ reeman luxdoo ree bén rliladx Jesucrist niz ni.\'(dxel gulej Pab Silas din chinëman laaman abiꞌ rëb los demazri ree bén rliladx Jesucrist loj reeman guial chinë Dios laa reeman zagdxe. M['Abiꞌ niꞌqui tijbaman niꞌqui zatijbaman ad bayaꞌnt conform, zianz gulaꞌ lasaꞌ reeman. Dxel binë Bernabé Marcw, guyu reeman loj barcw zë reeman yuj la Chipre ni rigaꞌ loj nijsdoo, Z &Per Pab ad cwëjbt ninë reeman laaman, din chi we reeman niz Panfilia guroꞌnladxaman laa reeman, ad binëtraman laa reeman. EY%Bernabé guyën ninë reeman Waj, bén la gajc Marcw. dXA$Chi gudëd tioꞌp choon dxej, dxel rëb Pab loj Bernabé: ―Yoꞌ stijb yugnaj dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist, graczi ree luguiedx lod ma bugtieꞌch xtiidx Dios, din yuquiaa xhienaag zaꞌ reeman. tWa#Abiꞌ Pab con Bernabé bayaꞌn reeman Antioquía mazri, laa reeman con ree ben ren basnuu balüü reeman gutieꞌch tëë reeman xtiidxzaꞌc Jesucrist loj ree bejn ni. Ni barojp volt brii Pab biglüüman xtiidx Dios guiedx ren ree 6Vg"Per Silas beenman xgab bayaꞌnman ni mazri. gUG!Chi ma gudëd zien dxej zaꞌ ree Judas con Silas ni, bazaadiidxnë ree bén rliladx Jesucrist laa reeman din yaguiaj reeman lod zaꞌ ree bén guxhaal laa reeman, rëb reeman loj reeman: “Chignë Dios lëjt zagdxe.” WT' Abiꞌ Judas con Silas guial nëgajc reeman rajp quiarguiejn par gudëëd reeman xtiidx Dios, dxel zien na̱j ni guneenë reeman bén rliladx ree Jesucrist, baguꞌ reeman luxdoo reeman con xtiidx reeman. aS;Chi biil reeman laan, dád nix guyu luxdoo reeman por ree diidx zagdxe ni zëëd lojn. ORZian gojcan, guiꞌch guin na̱j ni guxhaalnë reeman guidap ree bén guin par luguiedx Antioquía. Ni batoꞌp reeman bén rliladx ree Jesucrist abiꞌ bayü reeman guiꞌch guin loj reeman. Q}ad gawidi xbëël ree be ni rbeꞌc ree bejn loj ni na̱j xdios reeman, ad gaw tëëdi bëël rberejn, niꞌqui rejn, ad sunëdi ben ren bén ad najt lacheelidi. Bal gapidi cudad ad züjntidi gra ree nine, zagdxequi güündi. Gagnë Dios lëjt.” !P;Abiꞌ ziꞌc na̱j xgab bazaladx xSprijt Dios du lojn, dxel achetri naguiejn rüjn yanabeen lëjt ni güündi, ni rayalzi cuꞌguijquidi na̱j guial, lOQDxel cayxhaalnëꞌn laa reeman Judas con Silas, laa reeman na lojdi gra con quijb xtiidx reeman. \N1Zien ree ni guijdx cuchaagloj reeman guial cayüjn reeman sirv loj Dad Jesucrist. RMZeel badoꞌpan abiꞌ raguieꞌchan guial zagdxe na̱j yacaabee bëlzi dux compniaran din guidganaj reeman lëjt, guidnë tëë reeman tioꞌp dux compniaran, Bernabé con Pab, bén rayën daꞌtan. 2L]Ma bayagbeen guial yuꞌ ree bén duladxan brii sin dux tiidxbeen, abiꞌ caguꞌnawëëg reeman lëjt con xtiidx reeman persi ad radxejlt xhie güündi guial na reeman lojdi rayal chuꞌdi sen ni ru ree bén Israel güün tëëdi ziꞌc rniabee xley Moisejs, per ad dunujtan baxhaal laa reeman. K Abiꞌ guxhaalnë reeman laa reeman tijb guiꞌch ni rëb: “Dunujn nayajcan xi apóstoles Jesús, con ree bengol rniabee loj ree bén rliladx laaman, në los demazri ree bén rliladx laaman. Ragajpdiozan lëjt bén ad najt ree bén Israel, per nayajc ree compniar raliduladx ree Jesucrist, lëjt zojbidi Antioquía, në los demazri ree bén zojb ree niz Siria nëtëë niz Cilicia. jJMDxel apóstoles guin ree con ree bengol rniabee loj ree bén rliladx Jesucrist, con los demazri ree bén rliladx Jesucrist, rëb reeman gucaabee reeman bén guixhiaalnë reeman Pab con Bernabé din che reeman Antioquía. Abiꞌ bacaabee reeman Judas, bén la gajc Barsabás, në Silas, laa reeman rajp guialrniabee loj ree bén rliladx Jesucrist. DIZian yaguieꞌch ree loj reeman, din diizd tiamp gulal tijb gaj guiedx yuꞌ bén rulüü laa reeman xhie rën guiëb xley Moisejs ni rool reeman lën ree yadoo dxej raziiladx ree bejn. nHUYan con yaxhaal ree tijb guiꞌch loj reeman guial ad rayalt gaw reeman ni ragleꞌ loj ni na̱j xdios reeman, ad rayal tëët sunë reeman ben ren bén ad najt lacheel reeman, ad rayalt gaw reeman bëël rberejn niꞌqui rejn. >Gu’Zeel naladxan ad rayalt chu güün naguiejn bén ad najt ree bén Israel par chinal reeman ley, laa reeman guial ma basaꞌn xcostumbr reeman par chinal reeman xnejz Dios. MFZian na Dios, bén cugojn bejn ree gra ree nine diizd tiamp gulal. iEKDin yaguiil ree los demazri ree bejn guial guiën reeman naj,
gra ree bén nacion ren, yaguiil guial guiën reeman naj,
bén ma gule reen din gac reeman da bejnan,
bén guiguiejn ree guzaꞌt ree bejn naj. gDGChi ma gojc zian,
yayünxhiej ree da bejnan mazri ziꞌc goc chi naban Davi,
gacxhiej reeman por ree bén sta naban,
ziꞌc guban ree bejn xtiamp Davi
abiꞌ por laa reeman yayajcxhiej ree da bejnan. wCgGra ni ma gojc na̱j ziꞌc ni bacaa ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn loj xtiidxaman lod rëb: {BoSimón Bëd be diidx duloj ree xhienaag guzuloj gulej Dios bén ad najt ree bén Israel din gac reeman xbejnman. xAi Chi gulox gunee reeman, dxel nëgajc Jacob rëb: ―Gradi compniar raliduladx ree Jesucrist, gol bacaagdiajg: 5@c Dxel bacwëëz roꞌ gra reeman abiꞌ bacaagdiajg reeman ni cayü ree Bernabé con Pab, xcwent gra ree xmilagr Dios ni been reeman loj ree bén ad najt bén Israel. |?q Dunuj ree rayagbee guial por ni zagdxe ni been Dad Jesucrist, been Dios dux tol ree perdon ziꞌcgajc laa reeman. V>% Yan, ¿chexc zeel ad ridxgaꞌtidi ni ma been Dios abiꞌza rniabeedi chinal ree bén rliladx Jesucrist ley ni niꞌqui dunuj ree niꞌqui dux béngulal ree ad gojct naguieen ree ziꞌc rniabee ley guin? -=S Ziꞌc ruguiaa Dios dunuj ree ziangajc ruguiaaman laa reeman, din ziꞌc basiaman du luxdoo ree ziangajc basiaman luxdoo reeman guial ma rliladx reeman Jesucrist. +<OAbiꞌ Dios bén nünbee luxdoo graczi ree bejn, balüüman guial na̱j reeman xbejnman guial ma badëëd xSprijtaman loj reeman ziꞌcgajc baneeman du loj ree. ;!Guial tant canee reeman por zian, dxel guzuli Bëd, rëbaman loj reeman: ―Gradi compniar raliduladx ree Jesucrist, lëjt ragbee guial diizd gocli gulej Dios naj lojdi din chignen xtiidxzaꞌc Jesucrist loj ree bén ad najt bén Israel din chililadx reeman laaman. :Dxel badoꞌp ree xi apóstoles Jesús con ree bengol rniabee loj ree bén rliladx Jesucrist din guidoon xhienaag güün reeman. 9Per yuꞌ ree bénfarisew ma rliladx Jesucrist, guzuli reeman abiꞌ rëb reeman: ―Bén ad najt ree bén Israel abiꞌ ma rliladx reeman Jesucrist, rüjn naguiejn chuꞌ reeman sen ru ree bén Israel, gagbee tëë reeman guial rayal chinal reeman xley Moisejs. |8qChi bidxin Pab con Bernabé Jerusalén, dxel bacaꞌ ree bén rliladx Jesucrist laa reeman, con ree apóstoles, con ree bengol rniabee loj ree bén rliladx Jesucrist. Abiꞌ be ree Pab diidx con Bernabé gra ni been Dios con laa reeman. 7Abiꞌ badxeꞌnejz ree bén Antioquía rliladx ree Jesucrist laa reeman persi zë reeman. Chi zë reeman gudëd reeman niz Fenicia në niz Samaria abiꞌ bagojn reeman bén rliladx ree Jesucrist, bén zojb ree niz ni guial ma rliladx ree bén ad najt ree bén Israel xtiidx Dios. Abiꞌ graczi bén ma rliladx Jesucrist niz ni, dád babaa reeman chi biguiejn reeman zian. L6Dxel Pab con Bernabé dád zroꞌ gudijldiidx reeman con ree bén guin. Dxel bacaabee ree bén rliladx Jesús Pab në Bernabé, në ree ben ren din che reeman Jerusalén chigneenë reeman apóstoles guin ree, con ree bengol rniabee loj ree bén rliladx Jesucrist din guguiaa reeman xhienaag güün reeman xcwent sen guin. d5 CLën ree dxej zii bidxin bëlzi ree bén Judea luguiedx Antioquía. Abiꞌ guzuloj rëb reeman loj ree bén rliladx Jesucrist, guial bal id zu reeman sen ziꞌc gunabee Moisejs, ad zajct güün Dios xtol reeman perdon. d4ANi guzu Pab con Bernabé xchej, guzunë reeman bén Antioquía rliladx ree Jesucrist.q3[Dxel chi bidxin reeman Antioquía, batoꞌp reeman bén rliladx ree Jesucrist, persi be reeman diidx loj reeman gra ni been Dios con laa reeman, xhie tëë naag guxhalaman nejz din chililadx ree bén ad najt bén Israel Jesucrist. ~2uNi guyu reeman loj barcw zë reeman Antioquía, luguiedx lod basaꞌn ree los demazri ree bén rliladx Jesucrist laa reeman con Dios din gagnëman Pab con Bernabé din guitieꞌch reeman xtiidxaman. Abiꞌ dxiin guin na̱j ni ma baloox reeman. Y1+Abiꞌ gunee reeman xtiidx Dios luguiedx Perge, dxel zë reeman guiedx Atalia. V0%Chi baza ree Pab con Bernabé niz Pisidia, bidxin reeman niz Panfilia. 4/aAbiꞌ tëë loj tijb gaj ree guiedx guin bacaabee reeman bengol nabee ree loj ree bén rliladx Jesucrist. Zianz chi gulox gubaꞌn reeman gurejdx tëë reeman Dios, dxel basaꞌn reeman laa reeman con Dad Jesús bén ma bililadx reeman. Badxin ree Pab con Bernabé Antioquía ni rigaꞌ niz Siria S.Luguiedx zii ree badxeꞌ reeman luxdoo ree bén rliladx Jesucrist. Rëb reeman loj reeman din sudxiꞌch reeman loj ni rliladx reeman laaman, din dád sagdiaj reeman din yayu reeman lod rniabee Dios. E-Chi gulox gutieꞌch reeman xtiidxzaꞌc Jesucrist luguiedx Derbe lod been reeman gan bililadx zien ree bejn laan, dxel bayejc reeman luguiedx Listra në Iconio nëtëë Antioquía. 8,iPer chi bidoꞌp ree bén rliladx Jesucrist gadëd lod nagaꞌman, dxel bixcheman, bayuman luguiedx guin stijb. Chi bareguiaal briinëman Bernabé zë reeman luguiedx Derbe. (+IPer bëlzi ree bén Israel zojb Antioquía në Iconio, chi bidxin reeman luguiedx Listra been reeman gan batiaalguiiw reeman bén luguiedx guin ree. Dxel bacaaguiaj reeman Pab abiꞌ gunaladx reeman ma güjtaman abiꞌ guxoobyuj reeman laaman, babëë reeman laaman luguiedx guin. >*uChi rëb Pab con Bernabé zian, con ree diidx guin penz been reeman gan badxoon reeman guial nugüjt ree bén guin goꞌn guin ree din niën reeman laa reeman ziꞌc xdios reeman. S)Per niꞌczi zian, zianczi balüüman chu najman por ree ni zagdxe ni rüjnman. Din laaman na̱j bén razaladx guia con guialnazaꞌc abiꞌ razaladxaman ni radaaw ree din chuꞌ du luxdoo ree zagdxe. E(Tiamp gulal Dios baslaa been ree bejn ni guyëntzi reeman. :'m―Gol bacaagdiajg, ¿chexquiza zeel rüjndi zian, awa bejn gajc dunujn ziꞌcgajc lëjt? Awa par zianclan zioꞌpan din yanan lojdi din yasaꞌndi ni rüjndi, din achetczi lasajc reen. Mejorli gol binal xnejz Dios naban, bén been xanyabaa në guidxliuj nëtëë nijsdoo con gra ni yuꞌ loj reen. & Per chi gogbee Pab con Bernabé zian, gudixyaꞌ xab reeman, guzëëb reeman la̱d ree bén guin, rbixdiaj reeman rëb reeman: %' Abiꞌ roꞌ guiedx guin niz lod ru bejn na̱j xyadoo Júpiter, dxel bixhioz yuꞌ lën yadoo guin binëman goꞌn ree con ree guiaa, abiꞌ laaman con ree bén guin guyën reeman nugüjt reeman goꞌn guin ree din niën reeman apóstoles guin ree ziꞌc xdios reeman. $ Abiꞌ rëb reeman guial Bernabé na̱j dios Júpiter, guiáad Pab na̱j dios Mercurio guial laaman na̱j bén rniee loj reeman. #7 Chi baguiaa ree bejn ni been Pab, guzuloj canee reeman rejs diidx Licaonia, rëb reeman: ―Dios na̱j ree ziꞌc bejn ma biguiajt lod nadxuꞌ ree. " Abiꞌ guneeman rejs, rëbaman: ―¡Bisu, guzuli zagdxe! Loj hor zii gajc gutiajs xin guin, guzulix abiꞌ guzuloj cazax. e!C cucaagdiajguix ni rëb Pab. Chi baguiaa Pab laax, gogbeeman guial rliladxix par yayajquix.  {Luguiedx Listra guyu tijb xinguiaaw ad rajct rza, ad guzatczix guial naxin guiaꞌx diizd chi golix abiꞌ zojbix Lgunee reeman xtiidxzaꞌc Jesucrist. Bacaaguiaj reeman Pab Listra 3Abiꞌ chi gogbee Pab con Bernabé zian, laa zia gajc reeman Listra con Derbe, guiedx rigaꞌ ree niz Licaonia, në gra ree guiedx rigaꞌ niz ni, 6eDxel ziꞌc ree bén Israel ziꞌc ree bén ad najt bén Israel, bayaꞌn reeman diidx con ree guxtis din tilë reeman Pab con Bernabé gucaaguiaj tëë reeman laa reeman. Per ree bén luguiedx zii gojc reeman tioꞌp lalaꞌ, garol reeman guzunë ree bén Israel zagarol reeman guzunë apóstoles guin ree. FPer niꞌczi zian, xchej daꞌt guzuj ree apóstoles guin ni, abiꞌ sin guialrdxeb gunee reeman xtiidx Dios guial rliladx reeman Jesucrist, laaman badëëd guialrniabee loj reeman persi been reeman zien daꞌt ree milagr në mazri ree ni ren, persi balüü Jesucrist guial diidxli na̱j ni rëb reeman xcwent Dios. 7Per ree bén Israel ad bililadxt batiaalguiiw reeman bén ad najt ree bén Israel persi guzuloj been reeman xgab mal por ree bén rliladx Jesucrist. b ?Luguiedx Iconio, Pab con Bernabé guyu reeman lën xyadoo ree bén Israel. Abiꞌ ziꞌc balüü reeman xtiidxzaꞌc Jesucrist, zien daꞌt reeman bililadx, ziꞌc ree bén Israel ziꞌc ree bén ad najt bén Israel. w 4Per ree bén bililadx Jesús niz ni, ma rniabee xSprijt Dios luxdoo reeman guidiblagaa abiꞌ dád rabaa reeman.  3Dxel Pab con Bernabé gudxijp guxyuj guiaꞌ reeman ziꞌc tijb sen guial ad bazoobt ree bén guin diidx, dxel zë reeman Iconio. nU 2Per ree bén Israel batiaalguiiw reeman béngunaa rej ree laydoo zianczi na̱j tëë reeman bén zojbloj luguiedx zii, në ree xinguiaaw na̱j gajc xin zojbloj, din sunal reeman Pab con Bernabé xt yabëë reeman laa reeman ni. @{ 1Zianan zeel bireꞌch xtiidxzaꞌc Dios guidib niz ni. ~v}i||{fzz.ypy3x>wvQv uEtCssrq[poonn)mm"lOkvj_ihhOgg#feldlcc}bboaaK``_E^^,]2\j\[?ZZ YXXfWVV-UTT^SS%RQQPPmONN&MLLKKJJJIIHHGGF1EDCCzBAAX@??>>a==H<;;::39N76~543c2100T//%.--M,++n*))+'&&w%%b$$/#r""! ^-Tknt'#    D ,B7)1zwmBeen ree suldad guin ziꞌc gunabee suldad rniabee guin abiꞌ guxhin binë reex Pab luguiedx Antípatris. tvaNë guial ma gogbeen guial xixgab ree bén Israel na̱j gugüjt reeman laax, zeel cayxhalan laax lojl. Abiꞌ ma rën loj ree bén rdxeꞌch laax guial con lüj güün reeman reglad ni rajp reeman contr laax. Laanan rugojnan lüj.” uDxel gogbeen guial por xcwent xley reeman zeel rdxeꞌch reeman laax, per ad najtan ni rayal guiëtix niꞌqui guial chuꞌx ladxguiib. utcAbiꞌ guial rënan gagbeen xhie rüjnx zeel rdxeꞌch reeman laax, dxel bazun laax loj ree guxtis Israel. s/Bén Israel ree gunaaz xin guie ma nugüjt reeman laax. Per chi gogbeen guial xin Roman, dxel wan con ree da suldadan buglëën laax loj reeman. irK“Naj Claudio Lisias, rugajpdiozan lüj gobernador Félix, lüj guial najl bén zojbloj. Dxel gunee suldad rniabee guin tioꞌp ree xsuldadix, abiꞌ gunabeex laa reex din güün reex porvinid tioꞌp gayuu suldad che guiaꞌ, në za gayojnchii ree suldad cwib way, zatioꞌp gayuu ree suldad tiaꞌ lans din che reex Cesarea raca gaa guxhin. n Dxel rëb suldad guin loj xin guin: ―Baguiaj. Achu loj guiëbil ni ma nal lon. Guxhaal reeman Pab loj gobernador Félix m Per ad bal chililadxil laa reeman, din nadëd tiuu na̱j ree bén cwëz laaman guquieꞌchloj reeman lunejz, abiꞌ ma rëb reeman guial achet gaw reeman ache tëët guiëꞌ reeman xt gugüjt reeman laaman. Yan zaꞌsin reeman cabëz reeman ni guiëbil. nlUAbiꞌ rëb xin guin lojx: ―Bén Israel ree ma bayaꞌn reeman diidx din guiniab reeman lojl guixie din chinël Pab loj ree guxtis, con gudxiib reeman guijc guial rën reeman gagbeechaaw reeman xhienaag na̱j xcwentaman. k Abiꞌ suldad rniabee guin gunaazix yaa xin guin, binëx laax tiblad, gunabdiidxix lojx rëbix: ―¿Xhie rënl nal lon? Binë xin suldad guin laax loj suldad rniabee guin, rëbix lojx: ―Pab, xin yuꞌ ladxguiib guredx naj abiꞌ gunabix guidnëꞌn xin guie lojl din guneex tijb ruson lojl. iZianz gunee Pab tijb ree suldad rniabee guin, rëbaman lojx: ―Binësii xin guie loj suldad rniabee din gudëëx tijb ruson lojman. xhiPer xiꞌngaan bizan Pab biguiejnx guial cayëb reeman zian, dxel wejx lod yuꞌ ree suldad bicojnx Pab. gwYan lëjt con gra ree guxtis, gol gunab loj suldad rniabee guin din guidnëx laax lojdi guixie, con gol badxiib guijc guial rëndi gagbeechaawidi xhienaag na̱j xcwentix. Abiꞌ dunujn ma yadxuꞌsinan din yagüjtan laax chi gadix guiꞌt guie. Uf#Abiꞌ wej reeman bigneenë reeman bixhioz ree bén rniabee ree bixhioz në ree xbengol ree bén Israel, rëb reeman loj reeman: ―Dunujn ma raguieꞌch guial achetczi yadaawan xt chi ma bagüjtan Pab. /eY Nadëd tiuu na̱j ree bén rëb zian. Cd Chi bareguiaal, garol ree bén Israel bayaꞌn reeman diidx din gugüjt reeman Pab, rëb tëë reeman guial achet gaw reeman achet tëët guiëꞌ reeman xt gugüjt reeman laaman. mcS Chi gure guiaal stijb, balüüloj Jesucrist loj Pab, rëbaman lojman: ―Baguꞌ luxdool Pab, din ziꞌc guneel por naj luguiedx Jerusalén guie, ziangajc guinieel por naj luguiedx Rom. Been reeman xgab gugüjt reeman Pab mbS Chi baguiaa suldad rniabee guin mazri cadildiidx reeman, dxel bidxebix nuroox reeman Pab. Abiꞌ gunabeex biꞌt ree suldad din yabëë reex laaman galay ree bén guin, chinë tëë reex laaman lod yuꞌ ree suldad stijb. vae Abiꞌ been reeman naquieꞌ yagaj. Dxel guzuli bëlzi ree bénfarisew na̱j mextr rulüü ley, rëb reeman: ―Achet ni mal wayüjn bén guie. Wed tijb sprijt o tijb anjl gunee laaman, gol gojp cudad ad niad contr Diosan nadxuꞌ ree. <`qDin bénsaducew ree ad rliladxt reeman guial yaban ree bengüt, ad rliladx tëët reeman guial yuꞌ ree anjl në ree sprijt, per ree bénfarisew rliladx reeman gra ree ni guin. }_sChi rëbaman zian, guzuloj cadildiidx ree bénfarisew con ree bénsaducew abiꞌ gojc reeman tioꞌp lalaꞌ. }^sChi gogbee Pab guial garol reeman na̱j bénsaducew za garol reeman na̱j bénfarisew, dxel guneeman rejs rëbaman: ―Naj na̱j bénfarisew, xiꞌn bénfarisew naj. Abiꞌ guial rliladxan yaban ree bengüt zeel zaꞌ ree bejn contr naj. +]ODxel rëb Pab: ―Gol been perdon, ad gogbeetan guial laaman na̱j bixhioz mazri zojbloj. Din loj xtiidx Dios rëb: “Ad gusaglojl bén rniabee ladxil.” m\SAbiꞌ ree bén zaꞌ yagaj rëb reeman lojman: ―¿Zian rusaglojl xbixhioz zojbloj Dios ya? [yPer badxiꞌ Paban rëbaman loj bixhioz guin: ―¡Ziangajc caꞌp Dios roꞌl, bén rusquiee! ¿Id zojbil yagaj ya par güünl guialguxtis ziꞌc rniabee ley? Abiꞌ ¿chexquiza zeel rüjnl ziꞌc ad rniabeet ley, rniabeel caꞌp reeman roꞌn? Z)Dxel Ananías, bixhioz mazri zojbloj rniabee graczi ree bixhioz, gunabeeman bén zaꞌ ree gajxh cwëꞌ Pab din caꞌp reeman roꞌman. -Y UBaguiaa Pab loj ree guxtis guin, abiꞌ rëbaman: ―Compniar Israel, loj guidib ni nabanan xt yan, achet naladxan delant loj Dios din naj ragbee xhienaag nabanan. X Chi bareguiaal, guyën suldad rniabee guin niagbeechaawix chexc zeel zaꞌ ree bén Israel contr Pab. Abiꞌ baxhiequix Pab, dxel gunabeex badoꞌp ree bixhioz rniabee ree bixhioz në ree guxtis. Abiꞌ babëëx Pab bazujx laaman loj gra reeman.iWKChi biguiejn ree suldad niguin Pab, guial bén Rom najman, laa bisüd gajc reex. Xt në suldad rniabee guin bidxeb chi gogbeex guial ben Rom na̱j Pab guial gunabeex guxhii reex laaman. Bazuj reeman Pab loj ree guxtis -VSAbiꞌ rëb suldad rniabee guin lojman: ―Naj zroꞌ milia gudixan par gacan xin Rom. Abiꞌ badxiꞌ Paban rëbaman: ―Per naj diizd goolan najn bén Rom. U7Dxel wej suldad rniabee guin lod zaꞌ Pab, abiꞌ gunabdiidxix lojman rëbix: ―¿Walin ya xin Rom lüj? Badxiꞌ Paban rëbaman: ―Walican. %TCChi biguiejn suldad rniabee guin zian, dxel bicojnx suldad rniabee ree suldad guin, rëbix lojx: ―Gojp cudad ni güünnël xin guin, din xin Roman. *SMPer chi guxhii reex Pab din quin reex laaman, rëbaman loj tijb ree suldad rniabee zaꞌ ni: ―¿Zajc quindi tijb bén Rom ya, chi gadidi gagbee xhie beenman? Abiꞌ guial cabixdiajz cabixdiaj reeman, ruzaal xab reeman niz ladia ruzaal tëë reeman yuj niz ladia. P9Xt guintzi nagaꞌloj bacaagdiajg reeman ni rëb Pab dxel guzuloj gurixdiaj reeman rëb reeman: ―¡Ad rayalt guiban xin guin! ¡Gol bagüjtix! OPer na Dad Jesús lon: “Wej, naj gaxhal lüj zijt loj ree bén ad najt bén Israel.” Badxeꞌ reeman Pab lod yuꞌ ree suldad !N;Në chi bagüjt reeman Esteban, bén gunee xtiidxil, laagajc naj zaꞌ ni rën zagdxe na̱j guiëtaman abiꞌ xt gunan xab ree bén bagüjt laaman.” 0MYAbiꞌ rën lojman: “Dad, laa reeman ragbee guial naj wa gra lën ree yadoo gunaazan bén rliladx ree lüj, badxeꞌn laa reeman ladxguiib gudin tëën laa reeman. zLmBaguian Dad Jesús naman: “Baquiejn. Cari barii Jerusalén, din ad züjncwentt reeman ni guiëbil por naj.” K’Chi baguialan Jerusalén, wan lën yadooroꞌ persi guredx gunaaban Dios, abiꞌ guzaꞌcan ziꞌc rulüü caneꞌxhchalan. +JOYan, ad rbëzil mazri, guzuli gurobnijs tëë gurejdx gaj Dad Jesucrist din chisüdaman xtolil.” Be Pab diidx xhienaag wejman loj ree bén ad najt bén Israel yIkDin chigneel xtiidxaman loj gra ree bénguidxliuj, gü tëël diidx loj reeman ni baguiaal ni biguiejn tëël. 3H_Dxel naman lon: “XDios dux béngulal ree ma bacaabee lüj din gagbeel xhie rënman güünl, abiꞌ guguiaal Jesucrist guien tëël chaꞌman, bén rüjn ziꞌc rayal. G1 Ananías guin bidganaj naj, chi biꞌtaman naman lon: “Saulo, ma zajc yaguiaal stijb.” Loj hor guin gajc baguian stijb abiꞌ baguian laaman. 9Fk ’Ni zojb tijb bén la Ananías, rüjnman cumplid gra ziꞌc rniabee xley Moisejs. Abiꞌ gra ree bén Israel zojb luguiedx Damasco nünbee laaman guial nabanman xnejz. Ey Abiꞌ guial bascajy bachaꞌ guin lon, dxel bén zinëꞌ reen gunaaz reeman yan, binë reeman naj luguiedx Damasco. +DO Dxel gunabdiidxan rën: “¿Xhie rayal günan Dad?” Abiꞌ na Dad Jesucrist lon: “Bixche, basnuu xnejzil wej Damasco. Ni na reeman gra ni rayal güünl.” C Bén zinëꞌ reen baguiaa reeman bachaꞌ guin abiꞌ bidxeb reeman, per ad bigniaꞌt reeman ni na chaꞌ bén gunee naj. BAbiꞌ gunabdiidxan rën: “¿Chu lüj Dad?” badxiꞌman laan naman: “Naj na̱j Jesús, bén Nazaret, bén rzunalil.” nAUabiꞌ breeyujn. Dxel biguiejnan chaꞌ bén na: “Saulo, Saulo, ¿chexquiza zeel rzunalil naj?” @7’Per chi zaꞌn lunejz par Damasco, chi ma cadxinan ni cost garol dxej, dxejczi brii tijb guij xanyabaa balaan bachaꞌ guidibczi lod cazaan, ?1Bixhioz mazri zojbloj rniabee graczi ree bixhioz në gra ree guxtis Israel ragbee guial najn ni wali. Din laa reeman banee tijb guiꞌch par gulün loj du lasaꞌ bén Israel ree, bén zojb ree luguiedx Damasco din chileꞌ yaguilan bén rliladx ree Jesucrist luguiedx guin, ganaaz tëën laa reeman guidnëꞌn laa reeman Jerusalén din tëd reeman casti. Be Pab diidx xhienaag bililadxaman Jesucrist >3Dxel guzunaalan bén rliladx ree Jesucrist, xt bagüjtan laa reeman abiꞌ ziꞌc ree béngunaa ziꞌc ree xinguiaaw gunaazan badxeꞌn ladxguiib. =!―Bén Israel naj. Goolan luguiedx Tarso tijb guiedx rigaꞌ niz Cilicia, per Jerusalén guie guniꞌsan. Abiꞌ mextr Gamaliel balüü naj gra ziꞌc na̱j xley dux bén gulal ree. Guiáad naj guidib luxdon benan xgab güünan sirv Dios ziꞌcgajc lëjt yan. <Chi biguiejn reeman caneenëman laa reeman diidx hebreo, mazri bacwëëz reeman. Abiꞌ basnuuman rëbaman loj reeman: N; ―Lëjt bengol në los demazridi, gol bacaagdiajg ni ganin por naj. a:;(Dxel cwëjb suldad guin, abiꞌ guzuli Pab loj ree scliar guin beenman sen loj ree bén guin con yaaman din yacwëëz roꞌ reeman. Chi bacwëëz reeman, dxel guneenëman laa reeman diidx hebreo, rëbaman:%9C'Dxel rëb Pab lojx: ―Bén Israel naj. Goolan luguiedx Tarso tijb ree guiedx zojbloj ni rigaꞌ niz Cilicia. Baneesii mod ganenëꞌn bén guie ree. 8-&¿Nid lüj na̱j xin Egipto guzu contr gobiarn ya, abiꞌ laa bigxüün gajquil niz loj yujbidx con tajp mil ree xbejnl, bén bagüjt ree bejn? U7#%Chi ma chuꞌnë reex Pab lod yuꞌ ree suldad guin, gunabdiidxaman loj suldad rniabee guin, rëbaman: ―¿Zajc ganenëꞌn lüj ya? Badxiꞌ suldad guinan rëbix: ―¿Rajc rnieel diidx grieg ya? ^65$abiꞌ gra reeman rbixdiaj, rëb reeman: ―¡Gol bagüjtix! Gunee Pab loj ree bejn 5 #Chi bidxin reex loj ree scliar lod yuꞌ ree suldad guin, gulejn reex Pab guial dád nadoxh rüjn ree bén zien nal laa reex, 47"Per gurixdiaj reeman rëb reeman garent garen, guial rbixdiaj daꞌt reeman achet gojc niagbeex, dxel gunabeex bignë reex Pab lod yuꞌ ree suldad. 3+!Dxel gubig suldad rniabee guin, gunaazix Pab gunabeex guxhii reex laaman con tioꞌp caden. Abiꞌ gunabdiidxix chu laaman xhie tëë beenman. 2w Laa batoꞌp gajc suldad rniabee guin xsuldadix në za tioꞌp choon ree suldad rniabee, baxüün reex wej reex lod rigaꞌ ree bén guin. Chi baguiaa ree bén guin bidxin suldad rniabee guin con ree xsuldadix, dxel bacwëëz gudijn reeman Pab. 1 Za mer nugüjt reeman laaman, chi bidxin ruson guin loj suldad rniabee ree suldad guial gra ree bén Jerusalén cayüjn nadxeb. ]03Dxel been reeman nadxeb guidib luguiedx guin, ruxüün ree bejn bidxin reeman. Abiꞌ gunaaz reeman Pab, guxoobyuj reeman laaman babëë reeman laaman lën yadoo guin laa basiaaw gajc reeman port guin ree. -/SRëb reeman zian guial baguiaa reeman Pab zizaman ni con tijb bén Éfeso bén la Trófimo, zeel gunaladx reeman binë Pab laaman lën yadooroꞌ Jerusalén. }.srëb reeman: ―¡Bén Israel, gol been yudar! Xin guie na̱j xin ziza gra lad caneeguijdxix bén Israel ree në dux yadoo ree, rëb tëëx loj ree bejn guial ad güün reeman ziꞌc rniabee dux ley ree. Abiꞌ ad tijbtzi laan, në ma badxeꞌx bén ad najt ree bén Israel lën dux yadoo ree ni na̱j ni nada par dunuj ree ma beenx laan ziꞌc tijb luar ad rüjnt sirv. e-CChi ma yayaaloj gajdx dxej ni na̱j güün reeman ziꞌc rniabee ley, yuꞌ ree bén Israel zëëd niz Asia, baguiaa reeman Pab lën yadooroꞌ Jerusalén abiꞌ gurixdiaj reeman wajs reeman, gunaaz reeman laaman, ;,oDxel binë Pab guidap ree bén guin, abiꞌ chi bareguiaal been reeman ziꞌc rniabee ley par gac reeman naya. Dxel guyu reeman lën yadooroꞌ Jerusalén din gugojn reeman goc yayaaloj dxej güün reeman ziꞌc rniabee ley, dxej rayal chinë tijb gaj reeman tijb be guiët ziꞌc tijb gon par Dios. +Abiꞌ por ree bén ad najt bén Israel, bén ma bililadx ree Jesucrist, ma baxhaalan tijb guiꞌch loj reeman ziꞌc baguieenan xgab guial ad rayalt chuꞌ reeman xgab por xley Moisejs. Per ad rayalt gaw reeman ni rbej loj ni na̱j ree xdios reeman, ad gaw tëë reeman rejn niꞌqui bëël rberejn, ad sunë tëë reeman ben ren bén ad najt lacheel reeman. Gunaaz ree bén Israel Pab a*;Binë reex, gol been ziꞌc rëb loj ley din gaquidi naya, gudijx tëë por laa reex din gac ya guijc reex. Zian gagbee gra bejn guial rüjnquil ziꞌc rniabee ley, guial ad wali tëët ni biguiejn reeman xcwentil. {)oZeel mejorli güünl ze: Yuꞌ tajp ree xin noꞌch du lojn xin rayal ree güün cumplid ni cwëb reex loj Dios. i(KYan, ¿xhienaag gac? Laa reeman guchajgczi lasaꞌ reeman chi gagbee reeman guial ma biꞌtil. '-Ma biguiejn tëë reeman guial lüj culüü bén Israel ree, bén ad zojbt ree loj nacion Israel guial ad züjncwentt reeman xley Moisejs, rëb tëël loj reeman guial ad rüjnt naguiejn chuꞌ xiꞌn reeman sen ru ree bén Israel ad zinal tëët reeman dux costumbr ree. & Chi biguiejn reeman zian, bazaꞌt reeman Dios zagdxe, zianz rëb reeman loj Pab: ―Lüj ragbee guial entr loj ree bén Israel zien daꞌt reeman ma bililadx Jesucrist, abiꞌ gra reeman rëb guial rüjn naguiejn güün bejn ziꞌc rniabee xley Moisejs. %1Chi gulox bagajpdiozan laa reeman, dxel bagojn Pab laa reeman tijb gaj ni beenman por xguialrniabee Dios delant loj ree bén ad najt bén Israel. v$eChi bareguiaal bunëꞌn Pab bugnajn Jacob, ni rigaꞌ gra ree bén rniabee loj ree bén rliladx Jesucrist. o#WAbiꞌ ree bén Jerusalén rliladx Jesucrist dád nix guyu luxdoo reeman bacaꞌ reeman dunujn. F"Bunëꞌn bëlzi ree bén Cesarea rliladx ree Jesucrist, laa reeman binë dunujn lod bayaꞌnan lidx tijb bén Chipre, ma gojc xchej rliladxaman Jesucrist, laman Mnasón. Bignaj Pab Jacob U!#Chi gudëd ree dxej guin dxel baguieenan purvinid bioꞌn Jerusalén. 2 ]Chi bayagbeen guial ad zaguieentan gan yadxoonan laaman chitëë cheman, achetri baguieꞌchan lojman, tijbzi ni raguieꞌchan lojman: ―Gac ziꞌc rniabee Dios. )K Per badxiꞌman laan, naman: ―¿Chexc zeel roondi abiꞌ rguꞌ nayadi naj? Par naj achet güünan majsi guixiin o majsi guiëtan Jerusalén por Dad Jesús.   Chi baguiejnan zian, dunujn con ree bén rliladx Jesucrist luguiedx guin baguieenan naguiejn loj Pab ad cheman Jerusalén. wg Chi biꞌtaman cwaꞌman xcinch Pab guxhii guiaꞌ gajcaman con yaaman, abiꞌ naman: ―XSprijt Dios na guial Jerusalén ze guixhii ree bén Israel bén na̱j xcinch ni guie, abiꞌ yayü reeman laaman loj ree bén ad najt bén Israel. # Ma gojc zien dxej nadxuꞌn lidx Felip, chi biꞌt tijb bén la Agabo nëgajcaman rudëëd xtiidx Dios loj ree bejn, zëëdaman niz Judea. hI Yuꞌ tajp xiꞌndxaꞌpaman biinxtijb ree abiꞌ laa reem rudëëd xtiidx Dios loj ree bejn. |qChi bareguiaal, dunujn con Pab badxoon Tolemaida bioꞌn Cesarea lod bioꞌn lidx Felip, bén rtieꞌch xtiidx Jesucrist. Felip guin na̱j tijb ree bén gajdx cwabee din quiꞌs reeman ni rayal tiaꞌ ree bénprob abiꞌ bayaꞌnan lidxaman. W'Chi badxoon luguiedx Tiro bioꞌn luguiedx Tolemaida, ni gulox dux viajn loj barcw, bioꞌ tëën bugneenëꞌn bén zojb ree ni, bén rliladx ree Jesucrist abiꞌ bayaꞌnan con laa reeman tib dxej. nUDxel bazaadiidxnëꞌn laa reeman abiꞌ badxëꞌpan loj barcw guiáad laa reeman zia lidx reeman. b=Per chi bazaꞌ gajdx dxej guin, dxel badxoon luguiedx guin, dxel gra reeman con xbéngunaa reeman con xiꞌn reeman, bigluꞌnejz reeman dunujn xt roꞌ nijsdoo. Roꞌ nijs guin badxuꞌxiban barejdx banaaban Dios. 5cNi badxaaglojn bén rliladx ree Jesucrist abiꞌ badxuꞌnëꞌn laa reeman gajdx dxej. Bén guin ree por xSprijt Dios rëb reeman loj Pab guial ad bal cheman Jerusalén. ,QChi zioꞌn dxel dux lad ruvejsan baguiaan lod la Chipre, basnuu bioꞌn niz Siria. Abiꞌ guial na̱j lat barcw guin luguiedx Tiro dxel badxuꞌn luguiedx guin. PNi badxaaglojn tijb barcw ni ma che niz Fenicia zianz badxuꞌn lojn. Y -Ni basaꞌnan laa reeman, abiꞌ badxuꞌn loj barcw bioꞌn tibli niz Cos, yuj rigaꞌ loj nijsdoo. Chi bareguiaal badxinan niz Rodas nëgajcan rigaꞌ loj nijsdoo, abiꞌ ni badxoon bioꞌn guiedx Pátara. #&Dád guyunaya reeman por ni rëbaman loj reeman guial ad zuguiaatri reeman laaman. Dxel bigluꞌnejz reeman laaman xt lod zaꞌ barcw.N%Gra reeman biin, gudiidx reeman Pab abiꞌ gudaw reeman laaman xid. `9$Chi gulox rëb Pab zian, dxel bazuxibaman gurejdx gunabaman Dios con gra reeman. _7#Abiꞌ balün lëjt guial zian rayal güün bejn dxiin din güünman yudar bén ryaadx ree xhienin. Gol basaaladx xtiidx Dad Jesús chi rëbaman: “Mazri nix yuꞌ luxdoo bén razaladx guial loj bén rtiaꞌ.” hI"Lëjt ragbee zagdxe guial con quijb yan benan dxiin persi gudawnëꞌn bén guzu ree con naj. 5 e!Achut xmilia achu tëët xab rzëëbladxan.   ’Yan, compniar raliduladx ree Jesucrist, gusaꞌnan lëjt con Dios con xtiidxzaꞌcaman. Laan rajp guialrniabee par gagnën lëjt, din gusnuu gagbeedi xhienaag rënman guibandi gunee tëëman lojdi ni ma rëbaman gudëëdaman loj ree bén ma na̱j xbejnman.   Zeel gol guzujsin, gol gojp cudad, gol basaaladx, loj choon ijz ad bacwëëzt gunenëꞌn lëjt xt ronan banen lëjt consejw. 0 YLoj gajquidi grii ree bén gulüü ganax ni rusquiee, din güün reeman gan güüncwent ree bén rliladx Jesucrist xtiidx reeman luar güüncwent reeman xtiidx Dios. ) KNaj ragbee guial chi yazaan guiꞌt ree ben ren ziꞌc gajczi rtieꞌch cuyojt xiil ree, zian na̱j xixgab reeman güünnë reeman bén rliladx ree Jesucrist. b=Yan, gol gojp lëjt gajc, gol gojp tëë ree bén rliladx Jesucrist, bén ma banee xSprijt Dios lojdi din guiniadi laa reeman ziꞌc tijb bén rajp xiil ree, din Jesucrist con xrejnman ma gudijxaman por xtol reeman. T!Din ma bagojnan lëjt gra xhienaag na̱j xixgab Dios achetczi baquiechan. SZeel ganin lojdi yan guial ad achetri dol raꞌpan bal id nabandi xnejz. ’Yan naj ragbee guial niꞌqui tijbidi bén ma ben diidx loj xhienaag na̱j xguialrniabee Dios, ad zuguiaatridi naj. kOPer par naj achet güünan por zian, majsi guiëtan per con nix yuꞌ luxdon cayünan ni rayal günan xt lod gactizan, gün tëën mandad ni banee Dad Jesús naj guial gatiechan xtiidxzaꞌcaman xhienaag rën Dios dunuj ree. Tijbzi ni ragbeen na̱j guial guidib lod ran rugojn xSprijt Dios naj guial ladxguiib në zroꞌ daꞌt guialzi na̱j ni cabëz naj. dAYan ma yayaꞌn Jerusalén lod caxhaal xSprijt Dios naj, ad ragbeetan xhie cabëz naj ni. NAbiꞌ ziꞌc ree bén Israel në ree bén ad najt bén Israel, ma rën loj reeman din yayüjn reeman xgab por xtol reeman yadxiꞌ tëë loj reeman loj Dios chililadx tëë reeman Dad Jesucrist. Per majsi zian ad bacwëëzt rnin lojdi ni na̱j ni zagdxe par lëjt, tant delant loj ree bejn në lidxidi balün lëjt. ;oLoj guidib tiamp ni zaꞌnëꞌn lëjt cayünan sirv Jesucrist con pasens, majsi xt ronan abiꞌ gra loj guialzi ma gudëëdan por ni rën ree bén Israel güünnë reeman naj. ~Chi bidxin reeman dxel rëbaman loj reeman: ―Diizd dxej yaloj ni bialan niz Asia xt yan, lëjt ragbee xhienaag cayünan. }wChi nadxuꞌn Mileto, gunabee Pab biꞌt ree bén rniabee loj ree bén rliladx Jesucrist, bén zojb ree Éfeso. ^|5Been Pab xgab ad zejtaman Éfeso, ad guyëntaman niaglaaman niz Asia guial nuyënman diob nadxinman Jerusalén, din xixgabaman na̱j guial bal zajc yadxinman lanij Pentecostés. Bazaadiidxnë Pab bejn ree Mileto Q{Ni badxoon, chi bareguiaal badüüdan niz lod la Quío. Chi bareguiaal stijb badxinan lod la Samos. Dxel chi bareguiaal stijb badxinan Mileto, per chi gad yagaj guidxin badxuꞌdxen lod la Trogilio. |zqChi badxajg du lasaꞌn con laaman luguiedx Asón, dxel badxuꞌnëꞌn laaman loj barcw bioꞌn lod la Mitilene. y1 Dxel dunujn badxuꞌn loj barcw baneedan bioꞌn par luguiedx Asón, lod bayaꞌnan diidx yacaꞌn Pab, din beenman xgab niej guiaꞌman ni. xy Abiꞌ xin gudidyaꞌ roꞌ ventan guin, nabanx zignë reeman laax, dxel dád nix yuꞌ luxdoo reeman. Wej Pab Mileto *wM Dxel bayëꞌp Pab zatijb, gulaꞌman guiadxtil abiꞌ gudaw reeman, dxel basnuu guneenëman laa reeman xt bareguiaal. Chi bareguiaal bayunejzaman ziaman. v Dxel biguiajt Pab lod nagaꞌx, bazuxibaman abiꞌ gudiidxaman laax, dxel rëbaman loj reeman: ―Ad rdxebidi, nabanquix. [u/ Tijb xinguiag zojb roꞌ ventan lax Eutico. Guial xchej daꞌt guneenë Pab laa reeman, dxel xt garej gunaaz bacaal xin guin, abiꞌ gudidyaꞌx diizd yu bayon guin xt luyuj, ma güjtix chi bales reeman laax. It guiáad lënü ladya lod radoꞌpan dád zien ree guij reꞌc. DsChi bidxin chidumingw, badxajg du lasaꞌn din yadaawan guiadxtil tijbzi, abiꞌ guial mal been Pab xgab guial yareguiaal griiman, chi bidxin garol guiaal sta caneenëman bejn ree, vreGuiáad dunujn chi gudëd lanij ni raw ree bén Israel guiadxtil ni ad yuꞌt levadur, dxel badxuꞌn loj barcw badxoon Filipos, abiꞌ ni goc gaay dxej badxinan guiedx Troas lod zaꞌ reeman. Ni badxuꞌn gajdx dxej. Basban Pab Eutico PqGra reeman guned abiꞌ gulëjz reeman Pab con naj Lujc guiedx Troas. Bp}Binëman Sópater, bén Berea, xiꞌngaan Pirro, në Aristarco con Segundo, bén Tesalónica ree, nëtëë Gayo, bén Derbe, con Timoteo, në Tíquico con Trófimo, bén niz Asia ree. Golod guzuman choon bëëw. Ma niuman loj barcw din niejman Siria, chi gogbeeman guial nuyën ree bén Israel nüjn reeman laaman xhienin. Dxel mejorli beenman xgab bayejcaman niz Macedonia. nBitixlojman bén rliladx ree Jesucrist guidib niz ni, dád baguꞌman luxdoo reeman con xtiidxaman, dxelri bidxinman Grecia -m UChi babedxe ree bén Éfeso, gurejdx Pab bén rliladx ree Jesucrist persi baguꞌman luxdoo reeman. Dxelri bazaadiidxnëman laa reeman abiꞌ zëman niz Macedonia. Bl)Chi gulox rëbaman zian, dxel bareꞌch reeman.[k/(Yan, por ni ma gojc, nadxeb na gobiarn guial dunuj ree cayluꞌ ree bejn diidx din güün reeman wadijl guin, ¿abiꞌ xhieza yaguieꞌch ree loj reeman bal guiniabdiidx reeman duloj ree xcwent ree ni cayajc? Vj%'Per bal xhieri mazri rëndi, chi gac xgabilt bén guiedx dxel gacan reglad. 1i[&Bal Demetrio con ree xcompniaraman bén rüjnnëman dxiin rajp reeman wadijl con ree ben ren, laa roylay na̱j, laa ree guxtis yuꞌ, ni che reeman chitawquia reeman. rh]%Din bén bidnëdi achet ni mal been reeman yadoo guin, ad wanee tëët reeman diidxguijdx dux dios ree. wgg$Lëjt ragbee guial laan na̱j ni diidxli, zeel ad rayalt güündi zian, ad gontzi güündi xhienin sin xgab. |fq#Dxel chi been squiarban luguiedx guin gan bacwëëz roꞌ reeman, dxel rëbaman: ―Bén Éfeso, gra bénguidxliuj ragbee guial luguiedx guie zianczi rniaj ree bejn xyadoo dios Diana abiꞌ rën tëë ree bejn dios Diana biajb xanyabaa. +eO"Per chi gogbee reeman guial najman bén Israel, tiblazujzi gurixdiaj reeman cost tioꞌp hor, rëb reeman: ―¡Bén zojbloj na̱j Diana, xdios ree bén Éfeso! d!Dxel galay ben zien guin babëë ree bén Israel tijb xcompniar reeman bén la Lejandr din guinieenëman bén guin ree. Dxel beenman sen loj ree bén guin din yacwëëz roꞌ reeman din guinieeman por ree bén Israel delant loj ree bén guiedx guin. c1 Zianz gurixdiaj ree bén guin rëb reeman ni rent ni ren, been reeman nadxeb abiꞌ zien reeman niꞌquid ragbeet par xhie badoꞌp reeman yagaj. b Nëtëë loj ree guxtis Asia guin noꞌch bëlzi ree xmiw Pab, laa reeman guxhaal ruson lojman guial mejorli ad chuꞌman ni. ~auGuyën Pab niuman yagaj din ninieenëman bejn ree, per ad cwëjbt ree xcompniaraman, bén ma rliladx ree Jesucrist. q`[Abiꞌ gurixdiaj ree bén guiedx guin wajs reeman, gunaaz reeman tioꞌp ree bén Macedonia, Gayo në Aristarco, bén rzanë ree Pab. Dxel guxoobyuj reeman laa reeman, binë reeman laa reeman lod rajc xgabilt ree bén guiedx. _%Chi biguiejn reeman zian, bidxeꞌch reeman abiꞌ gurixdiaj reeman rëb reeman: ―¡Bén zojbloj na̱j Diana, xdios ree bén Éfeso! ^Dxel nadxeb yasëëb dux chiin ree, abiꞌ ad tijbtizi dux chiin ree, në xyadoo dios Diana ad zayagbeetri ree bejn laan ziꞌc nünbee reeman laan yan abiꞌ achutri guidxgaꞌ xguialrniabee dios Diana, bén rën ree bejn guidib niz Asia në guidib loj guidxliuj. U]#Per yan lëjt ruguiaa riguiejn tëëdi, Pab ziza cayëbix guial dios ni rüjn ree bejn ad diost reen. Abiꞌ zian cayujnx gan caliladx zien ree bejn laax, ad tijbtizi luguiedx guie, në guidib niz Asia. O\Dxel batoꞌpaman laa reeman con ree ben ren bén rüjn gajc ree lasaꞌ dxiin guin, abiꞌ rëbaman loj reeman: ―Gol bacaagdiajg, lëjt ragbee guial loj dxiin guie raguieen ree gan milia roꞌ. 0[YDin Demetrio, bén rüjn ree ni plajt, rüjnman figur plajt ni na̱j ree form xyadoo dios la Diana, ragbeeman guial dád rüjnman gan con ree bén rüjnnëman dxiin. PZLën ree dxej zii been ree bén Éfeso nadxeb por xtiidx Jesús. *YMAbiꞌ guxhaalaman tioꞌp bén rüjn laaman yudar, Timoteo con Erasto, persi wej reeman niz Macedonia laꞌtgaj bayaꞌnman mazri niz Asia. Gojc nadxeb Éfeso 6XeChi ma gudëd gojc zian, been Pab xgab cheman niz Macedonia në niz Acaya xt yadxinman Jerusalén. Rëb tëëman guial chi ma wejman Jerusalén dxelri cheman në Rom. QWAbiꞌ zian bireꞌch xtiidx Jesucrist biguien tëë xguialrniabeeman. hVINëtëë zien ree bén been guialbidxaa bidxinnë xlibr reeman abiꞌ bazeꞌc reeman laa reen delant loj gra ree bejn. Chi babëë reeman cwent plac lasajc ree libr guin dxel cost tüꞌpchii mil milia plajt lasajc reen. UNë zien ree bén rliladx Jesucrist bidxin abiꞌ delant loj gra ree bejn baneeroꞌ reeman gra ni mal ma been reeman. >TuGraczi ree bén zojb Éfeso, ziꞌc ree bén Israel ziꞌc ree bén ad najt bén Israel, gogbee reeman gojc zian, dxel dád bidxeb reeman abiꞌ bazaꞌt reeman Dad Jesús zagdxe. vSeAbiꞌ bén yuꞌ xindxab guin luxdoo guzuloj caguinman laa reeman, con gojl ni yuꞌman beenman laa reeman gan. Dád gudijnman laa reeman abiꞌ baxüün reeman barii reeman lënü guin, ziladzi reeman nadxeelguijdx tëë reeman. 'RGPer tib volt tijb ree xindxab guin badxiꞌ xtiidx reeman rëbaman: ―Nünbeen Jesús ragbee tëën chunin na̱j Pab, per lëjt niꞌquid nünbeetan lëjt. ~QuZian na̱j ni been gajdx ree xiꞌngaan tijb bén Israel la Esceva, bén goc tijb bixhioz rniabee ree bixhioz. ~Pu Per guyu bëlzi ree bén Israel ziza rabëë reeman xindxab luxdoo ree bejn, abiꞌ guyën reeman nüjnnë reeman dxiin laj Dad Jesucrist dxel rëb reeman loj ree xindxab guin: ―¡Por Jesús bén ruzaꞌt Pab, rniabeen lëjt, gol barii! AO{ xt ree xbay Pab në ree lajd rtia lojman ziꞌc lantar rignë reeman loj ree bénragxuu, abiꞌ rayajc reeman guialguijdx ni rajc reeman, rarii tëë ree xindxab yuꞌ luxdoo reeman. DN Abiꞌ por xguialrniabee Dios been Pab milagr naroob ree, 3M_ loj tioꞌp ijz beenman zian. Abiꞌ graczi ree bén zojb niz Asia, ziꞌc ree bén Israel ziꞌc ree bén ad najt bén Israel, bacaagdiajg reeman xtiidx Dad Jesucrist. 2L] Per garol reeman gojc nad ad guyënt reeman nililadx reeman, al guzuloj gunee reeman diidxguijdx por xtiidx Jesucrist delant loj ree bejn. Dxel bariica Pab loj reeman con ree bén ma rliladx Jesucrist, binëman laa reeman lën tijb xzcuel bén la Tiranno. Ni balüüman laa reeman guixie guixie, qK[Choon bëëw wej Pab lën xyadoo ree bén Israel zojb ni. Sin guialrdxeb guneenëman laa reeman xtiidx Dios, guneenëman laa reeman abiꞌ beenman naguiejn din güünman gan chililadx reeman xhienaag na̱j xguialrniabee Dios. :JoLoj gra reeman na̱j cost chiptioꞌp xinguiaaw. :ImAbiꞌ chi guxhoob yaa Pab guijc reeman, dxel guyu xSprijt Dios luxdoo reeman, zianz guzuloj canee reeman diidx ren ree. Dxel guzuloj cudëëd reeman xtiidx Dios loj ree bejn. OHChi biguiejn reeman zian, dxel gurobnijs reeman por Dad Jesús. bG=Dxel rëb Pab loj reeman: ―Walican baroobnijs Waj bejn, bén bayüjn ree xgab por xtol reeman. Per rëbaman guial rayal chililadx reeman bén zëëd xijchaman abiꞌ laaman na̱j Jesús, bén naj gajc Cristo. F%Dxel rëb Pab loj reeman: ―¿Xhieza naag gurobnijsidi? Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Barobnijsan ziꞌc balüü Waj bejn ree. >EuAbiꞌ gunabdiidxaman loj reeman rëbaman: ―¿Guyu xSprijt Dios luxdoodi ya chi bililadxidi? Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Niꞌquid waguiejntan guial yuꞌ xSprijt Dios. #D ALaꞌtgaj zaꞌ Apolos Corinto, wej Pab guiedx rigaꞌ ree niz ruguiaꞌ, abiꞌ bidxinman Éfeso, yagaj bidxaaglojman bëlzi ree bén rliladx Jesucrist. C Din delant loj gra ree bejn rëbaman guial ad laat zë ree bén Israel, abiꞌ achutczi gojc nadxiꞌ xtiidxaman guial graczi ni rëbaman na̱j diidxli, balüü tëëman loj xtiidx Dios gra luar lod rëb guial Jesús na̱j Cristo bén gulëjz reeman.BChi been Apolos xgab cheman niz Acaya, gra ree bén rliladx Jesucrist bén zaꞌnë laaman, badxeꞌ reeman luxdooman din cheman, abiꞌ guxhaal reeman tijb guiꞌch loj ree bén rliladx Jesucrist bén zojb ree niz Acaya din yacaꞌ reeman laaman zagdxe chi guidxinman niz ni. Chi bidxinman niz Acaya dád beenman yudar bén ma rliladx ree Jesucrist guial gognë Dios laa reeman. %i~~j}|{{^zz(yy"xgxwGvuutess@rqq(pponVmblMkjjpiiYhh=gff e/dcbb^aa`+__^z]]O\[ZYXXxX WmVV0UxTSSfRR-QPONNN MxLKJYIHGG2FEEmED&CCBAA@j??U>>=h<<;:i99H8_76w554333"2j110}//.H--W,,M++V+*k)('e&&%v%$A#""S! Z['[$  8  <tKk%C/ DDin bayuladx Dios gac Jesucrist ziꞌc gajczi na̱j Dios. \. 3DAbiꞌ laa tëëman rniabee gra ree bén rliladx laaman, bén ma na̱j ree xbejnman. Laaman na̱j bén yaloj abiꞌ yaloj laaman baban loj ree bengüt din guiguien guial tijbzi laaman rajp guialrniabee loj gra. y- mDMal yuꞌ Jesucrist diizd guiaꞌxchej chi gad guidxliuj gacchaaw, laaman dxiibguijc gra abiꞌ rniabeeman gra. ,  DPor Jesucrist gojc gra ni yuꞌ xanyabaa në loj guidxliuj, ziꞌc ni ruguiaa bejn ziꞌc ni ad ruguiaataman. Abiꞌ por laaman yuꞌ graloj guialrniabee në graloj guialguxtis ni rajp ree ni ad rajct ruguiaa ree bejn. Gran gojc por laaman në par laaman. + 3DAchut zajc guguiaa Dios, per Jesucrist na̱j ziꞌc gajczi na̱j Dios. Abiꞌ laaman mal rniabeenëman Dios diizd chi gad guidxliuj gacchaaw. * Dabiꞌ gudijxaman por dux tol ree, yan ma rayaꞌp ree perdon loj Dios. Por xguialgüjt Jesucrist ma nadxuꞌnëꞌ ree Dios zagdxe ) D Laaman babëë dunuj ree loj xguialrniabee xindxab abiꞌ baguꞌman dunuj ree loj xguialrniabee xiꞌnman Jesucrist bén rënman, #( AD Abiꞌ xt nix chuꞌ luxdoodi gudëëdi quixtëë loj dux Dad ree Dios guial basiaman lëjt din yayalidi ni rayal ree xbejnman, bén zinal ree xnejzaman. ,' SD Abiꞌ ranaaban lojman din con xguialrniabee zaꞌcdxoonman gagnëman lëjt din sudxiꞌchidi, taan tëëdi xhietëëz loj guialzi tëdidi sin guial yalenyaꞌdi. A& }D Abiꞌ zian guibandi ziꞌc rayal guiban ree bén rliladx Jesucrist, din güündi ziꞌc tal ruladxaman abiꞌ gusnuu güündi ganax ree ni zagdxe gusnuu tëë güünbeedi Dios mazri. g% ID Zeel diizd chi baguiejnan xhienaag nabandi, ad racwëëzt rarejdxan Dios por lëjt din chigniaꞌdi zagdxe xhienaag rënman güündi gunee tëëman lëjt gra loj guialrajc guixhial tëëman xquiarguiejndi por xSprijtaman. i$ MDAbiꞌ tëë laaman be diidx du lojn xhienaag rën lasaꞌdi guial yuꞌ xSprijt Dios luxdoodi. @# {DLëjt gogbee diidxli guin ree chi balüü Epafras laa reen lëjt. Laaman cayüjn dunujn yudar abiꞌ dád rayënan laaman, din laaman diidxli cayüjn sirv loj Jesucrist delant lojdi. Y" -DAbiꞌ ree diidxzaꞌc guin ni ma bacaagdiajguidi, gra ladczi ma careꞌchan. Abiꞌ gra ladczi ma caliladx ree bejn laan ziꞌcgajc guzaquidi chi biguiejndi guial nazaꞌc Dios abiꞌ diidxli rënman lëjt. ! DGuial cabëzidi yayalidi guialnazaꞌc yuꞌchaaw xanyabaa. Gogbeedi laan chi biguiejndi xtiidxzaꞌc Jesucrist ni na̱j diidxli. q  ]DDin ma baguiejnan xhienaag rliladxidi Jesucrist xhie tëë naag rëndi gra ree bén na̱j ree xbejnman. d CDBeegaj chi rarejdxan Dios, xDad Dad Jesucrist, radëëdan quixtëë lojman por lëjt. j ODcaycaan guiꞌch guie par lëjt guial diidxli zinalidi xtiidx Jesucrist, lëjt guial najdi xbejn Dios luguiedx Colosas. Dux Dad ree Dios güünleꞌ lëjt cweꞌcdxe tëëman luxdoodi. Rbejdx Pab Dios por ree xbejn Jesucrist  }DNaj Pab, najn tijb xi apóstol Jesucrist, din zian rën Dios. Naj con Timoteo nayajcan compniar raliduladxan Jesucrist, /Sin guialrdxeb rëbaman loj reeman xhienaag na̱j xguialrniabee Dios, abiꞌ guneeman xtiidx Dad Jesucrist loj reeman sin guial chu nudxoon.gGTioꞌp ijz gurej Pab ni, yu lod gudixaman. Ni rnieenëman gra ree bén rtixloj laaman. eCChi gulox rëb Pab zian, dxel zia ree bén Israel guin, cadildiidxnë lasaꞌ reeman. 6eZeel gol gogbee guial diizd yan, loj ree bén ad najt bén Israel guireꞌch diidx xhienaag gap reeman xperdon Dios, abiꞌ laa reeman zaliladx reeman diidx guin ree. 9Din been luxdoo reeman gojl,
abiꞌ rüjn reeman ziꞌc rulüü ad ruguiaat reeman,
ad riguiejn tëët reeman, chitëë guguiaa reeman,
abiꞌ guien reeman chigniaꞌ tëë reeman.Din ad rënt reeman guiꞌt reeman con naj,
abiꞌ günan laa reeman perdon. *MWej, güjdx loj ree bén guin:Majsi riguiejn reeman, per achetczi chigniaꞌ reeman,
abiꞌ majsi ruguiaa reeman, per rulüü ad ruguiaat reeman. U#Abiꞌ guial ad rdxaagt gü reeman diidx, guzuloj bareꞌch reeman. Dxel rëb Pab loj reeman: ―Waliqui ni rëb Isaías bén badëëd xtiidx Dios loj ree dux béngulal ree guial rëb xSprijt Dios: LYuꞌ reeman bililadx ni rëb Pab, per yuꞌ reeman ad bililadxt. ykDxel bazuj reeman tijb dxej ni yadxajg lasaꞌ reeman. Chi bidxin dxej guin, dád zien bejn bidoꞌp lod zojb Pab. Abiꞌ diizd rsil xt wadxe guneenëman laa reeman xhienaag na̱j xguialrniabee Dios. Beenman naguiejn chililadx reeman Jesús, bazaꞌt tëëman lod rniee xcwent Jesús loj xlibr ley Moisejs në ni bacaa ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn. Per rayënan yaguiejnan xhienaag na̱j xixgabil, din dunujn rayagbee guial gra ladczi rniee reeman contr religion cüb guin. X)Dxel rëb reeman lojman: ―Dunujn niꞌqui tijb xtiidx ree bén Judea ad wacaꞌtan lod na reeman xcwentil, në niꞌqui tijb bén duladx ree bén raza ree Judea achet wana reeman du lojn contr lüj. I Zeel guredxan lëjt, din guidganajdi naj din ganin lojdi guial por ni rliladxan guial yaban ree bengüt ziꞌcgajc rliladx gra ree du lasaꞌ bén Israel ree, zeel naxiin con ree caden guie. 1Per ree bén Israel guin badxoon reeman abiꞌ zagdxeli gunaaban gadëëdan loj rey César, per ad guial raꞌptan xhienin contr ree bén Israel. 1Abiꞌ ree bén Rom guin chi gulox badëdan cwent loj reeman, dxel nuyën reeman nuslaa reeman naj, guial gogbee reeman achet benan par guiëtan. MChi goc choon dxej badxinan Rom, gurejdx Pab bén Israel zojbloj ree ni. Chi badxajg lasaꞌ reeman, dxel rëbaman loj reeman: ―Compniar Israel, achet wayünan contr ree bén Israel niꞌqui contr xcostumbr ree dux béngulal ree. Guiáad laa reeman gunaaz reeman naj Jerusalén, bayü reeman naj loj ree guxtis Rom. T !Chi badxinan Rom, dxel bayü suldad rniabee guin bén prejs guin ree loj tijb ree suldad rniabee ni. Per cwëjb reeman gurej Pab stijb yu ren lod gojp tijb suldad laaman. Gunee Pab xtiidx Jesucrist Rom ) KGuiáad ree dux compniaran bén rliladx ree Jesucrist, bén zojb ree Rom, ma ragbee reeman guial yadxinan yagaj. Dxel brii reeman bidgachaagloj reeman dunujn xt lod la Foro de Apio në luguiedx la Tres Tabernas. Chi baguiaa Pab laa reeman, babaaman abiꞌ badëëman quixtëë loj Dios. \ 1Yagaj badxaagan tioꞌp choon ree bén na̱j ree bén ni në reeman rliladx Jesucrist, dxel na reeman du lojn yayaꞌnnëꞌn laa reeman abiꞌ bayaꞌnnëꞌn laa reeman toxman. Zian gojc, dxelri zioꞌn Rom. C  Abiꞌ yagaj badxoon bioꞌn gadëd roꞌ nijsdoo xt badxinan guiedx la Regio. Chi bareguiaal, chi badxoon yagaj, brii tijb bi lad sur dxel ni barojp dxej badxinan luguiedx la Puteoli. M  Dxel badxinan tijb guiedx la Siracusa, yagaj badxuꞌn choon dxej. E Choon bëëw badxuꞌn loj yuj zii, dxelri badxuꞌn loj tijb barcw Alejandría, ni bitëd ni tiamp nayaag. Niz lucwaj barcw guin ca tioꞌp ree dxan bén la ree Cástor në Pólux. %C Dxel dád zien ni bazaladx reeman du lojn por zian. Abiꞌ chi badxuꞌn loj barcw par yadxoon yagaj, banee reeman gra ni rayaadxan lunejz. Bidxin Pab Rom mS Chi gogbee ree bénragxuu zojb ni ni goc, biꞌt reeman lod zaꞌ Pab persi bayüjnman laa reeman. Y+Nadxel nagaꞌ xdadaman, ragxuuman, yuꞌman xliaa rajc tëëman yoobrejn. Abiꞌ guyu Pab lod nagaꞌman, zianz chi gulox gurejdx gunabaman Dios por laaman, dxel guxhoob yaaman guijcaman abiꞌ bayajcaman. [/Gajxh lod badxuꞌn nagaꞌ ree xguidxliuj tijb bén zojbloj loj yuj rigaꞌ loj nijs guin, laman Publio. Naman du lojn yoꞌn lidxaman, ni badxuꞌn choon dxej, dád benzaꞌc tëë gojcaman con dunujn. I Gra reeman cabëz saaguij yaaman, o dxejlczi yabaman guiëtaman. Per chi gojc xchej, chi baguiaa reeman achet gocaman, bachaa xixgab reeman abiꞌ guzuloj rëb reeman guial tijb dios najman. iKPer gudxijp yaa Pab abiꞌ biajb bëël guin loj bajl guin, guiáad laaman achet gocaman. =sChi baguiaa ree bén Malta guin nalbëz bëël guin yaa Pab, dxel rëb loj lasaꞌ reeman: ―Xin guie bejn bagüjtix, zeel majsi gulaax loj nijsdoo, per guiëtczix por ni beenx. =sDxel batoꞌp Pab taꞌn yagbidx, zianz chi cudxeꞌman laan loj bajl guin briyaal tijb bëël lën yag guin por xi xliaa bajl guin, abiꞌ gudawyaꞌb yaa Pab nalbëztib yaaman. @yBén na̱j ree bén ni, dád benzaꞌc gojc reeman con dunujn. Been reeman tijb bajl guial nayaag nëtëë guial cayal guia, abiꞌ na reeman du lojn din yubiigan cwëꞌ bajl guin. n~ WChi gulox barii dugran lon nijs guin, dxel bayagbeen yuj lod badxinan lan Malta rigaꞌn galay nijs. } ,Dxelri ma guidnal gra reeman loj ree tabl o loj ree yag ni bazeꞌn barcw guin. Zian balaan, dugran badxin roꞌ nijs guin._|7+Per suldad rniabee guin ad cwëjbtix niajc zian guial ad rëntix niëjt Pab, dxel gunabeex guial bén rajc rxoobnijs ree, yaloj laa reeman chuꞌ loj nijs guin güün reeman naguiejn yarii reeman roꞌ nijs guin. {{o*Dxel nuyën ree suldad guin nugüjt reex bén prejs guin ree, chitëë nixoobnijs reeman abiꞌ nuxüün reeman. 4za)Per wëëztiejn loj üx zien lod bigagan. Niz guijcan wëëz lën üx abiꞌ niꞌquid rniibtan, guiáad niz xan guin guzuloj cayzeꞌnan con gojl rliaj nijs guin ladan. eyC(Dxel batüüg reeman ni naxiinë ree ganch guiib guin ni rüjn yudar par sudxe barcw guin loj nijs, basaꞌn reeman ganch guin ree loj nijs guin, abiꞌ baxhiec reeman yag ni rüjn yudar par sa barcw guin din suloj san. Dxel gules reeman lon ni na̱j niz lucwaj barcw guin din guiniaazan bi, zianz guzuloj cayriica barcw guin niz roꞌ nijs guin. ax;'Chi bareguiaal, bén nulen ree barcw guin, ad bayünbeet reeman yuj badxin reeman. Per baguiaa reeman tibdaꞌn nijsdoo guin rigaꞌ üx gadëëd roꞌn, abiꞌ been reeman xgab badxig reeman barcw guin yagaj. w&Chi gulox gudaw reeman xt bixienladx reeman, dxel bazaal reeman trigo loj nijs guin persi bacha barcw guin. Bizeꞌn barcw loj nijsdoo Sv%Tioꞌpgayuu gayojnchiibixhoꞌp nayajc dugran zioꞌpan loj barcw guin. Iu $Dxel bayu luxdoo gra reeman, guzuloj nëgajc laa reeman cayaw. 'tG#Chi rëb Pab zian, cwaꞌman tijb guiadxtil, abiꞌ badëëman quixtëë loj Dios niz loj gra reeman, dxel gulaꞌman guiadxtil guin guzuloj cayawaman. isK"Naj rni lëjt, gol gudaw din guibandi, din gradi niꞌqui tijb guidxguijquidi ad zusëëbtidi. r-!Chi ma cayni luyuj, rëb Pab loj reeman din gaw reeman, rëbaman loj reeman: ―Ma gojc chiin gubijdx ni ad raayëjstidi achet tëët wayawidi. \q1 Dxel batüüg ree suldad guin ni naxii canu guin persi zinë nijs canu guin. pPer bagojn Pab suldad rniabee con ree xsuldadix, rëbaman loj reex: ―Bal id ree bén guin yayaꞌn loj barcw guie, ad zalaatridi. 8oiBén nulen ree barcw guin, been reeman bén sta cuzaal ree ganch guiib guin loj nijs guin niz loj barcw guin, naabzi par calet reeman canu chuꞌ reeman par guxüün reeman. MnAbiꞌ bidxeb reeman laroꞌ barcw guin guiaj ree, dxel niz xijch barcw guin bazaal reeman tajp ganch guiib loj nijs guin din chileꞌ sudxe barcw guin, abiꞌ ma rën nejzdoo reeman yareguiaal. $mADxel bareꞌxh reeman plact naxhit nijs guin, najn ziꞌctiubitib mejtr naxhit. Mazri delant bareꞌxh reeman laan zatijb ma najn gajlbiadx mejtr naxhit. l'Chi goc chiin gubijdx ni zioꞌn loj nijs guin, guxhinzii badxinan niz loj nijsdoo la Adriatico, niz ni niz guie zë barcw guin loj nijs guin por bi guin. Abiꞌ ree bén nulen barcw guin, guxhinzii ziꞌct garol guiaal gogbee reeman guial zamer yadxinan loj yuj. EkPer gag barcw guie niz roꞌ tijb yuj rigaꞌ loj nijsdoo. jZeel yan dad, gol badxeꞌ luxdoodi zagdxe, din naj rliladxan Dios, ragbee tëën zagdxe guial gac ziꞌc na anjl guin lon. 4iaAbiꞌ na anjl guin lon: “Pab, ad rdxebil, din rayal sul loj rey César, abiꞌ por lüj niꞌqui tijb ree bén zëëd loj barcw guie ad zuslaat Dios guiët reeman.” ghGDin Dios rniabee naj, bén cayünan sirv guxhaal tijb xi anjlaman balüüloj lon yan guiaal. fgEPer achet güünan, ad rdxebidi din niꞌqui tijbidi ad zëjtt, tijbzi barcw guin yazeꞌn. kfOAbiꞌ guial ma gojc zien dxej ni achetczi wadaawan, dxel guzuli Pab galay reeman, rëbaman: ―Dad, zagdxeli nucaagdiajguidi da diidxan ad nariit ree Creta, zian ad nadüüdt ree tarbajw guie achet tëët nasëëb ree. !e;Zien dxej ad biguient gubijdx niꞌqui ree bajl xanyabaa por bidoxh gubiꞌ loj nijs guin, dxel dunujn ad naguieentri du luxdoon yalaan loj nijs guin. idKNi bayon dxej, cwaꞌ reeman gra ree ni rüjnnë barcw guin dxiin bazaal reeman loj nijs guin. cwChi bareguiaal, ziangajc rbiꞌ bidoxh loj nijs guin, zianz guzuloj cuzaal reeman ni nüü barcw guin loj nijs guin. $bADxel chi gulox balëꞌpan canu guin loj barcw guin, batiejl reeman duu lad barcw guin chitëë yazeꞌnan. Abiꞌ guial rdxeb reeman chëëztiej barcw guin lën üx la Sirte, dxel gulet reeman xlon ree barcw guin din cwentzi chinë barcw guin dunujn niz lod rucadxaa bi guin laan. Dxel guzuloj cabiꞌ tijb bi chaawladx ni zëëd lad sur, abiꞌ gunaladx reeman ma bileꞌ ziꞌc na̱j xixgab reeman, zeel bariin bioꞌn loj nijsdoo gadëd roꞌ yuj Creta. !]; Abiꞌ guial ad zagdxe tëët na̱j yagaj par yadüüdan tiamp nayaag, dxel mazri zien reeman been xgab zagdxeli na̱j yariin yagaj, yaguieenan naguiejn yadxinan Fenice, tijb guiedx nulen Creta lod ad rbiꞌ tëët bi, ni yadüüdan tiamp nayaag. Gubiꞌ tijb bidoxh loj nijsdoo \{ Per suldad rniabee guin mazri beencwentix bén rusa barcw guin në bén na̱j xbarcw laan, guial loj ni rëb Pab. J[  rëbaman loj reeman: ―Dad, ad zagdxet yoꞌ ree bal yasnuu yoꞌ ree, din nadxeb guizeꞌn barcw guin abiꞌ guireꞌch gra ni yuꞌ lojn loj nijs guin, xt në dunuj ree nadxeb yayëjt ree. Z Abiꞌ ziꞌct ma bayaglaan, ma na̱j nadxeb yasnuu yoꞌn loj nijsdoo, din ma zidyob tiamp nayaag. Zeel gunee Pab, Y/Gadëd roꞌ yuj guin zioꞌn loj nijsdoo, per con guidib tarbajw, xt badxinan tijb luar la Buenos Puertos, gajxh niz lod na̱j guiedx la Lasea. VX%Loj zien dxej bioꞌn chaawladx, con guidib tarbajw badxinan niz lod la Gnido. Abiꞌ guial sta rliaj bi niz du lojn, dxel zagdxeli badüüdan niz Salmón, badiaawan lod la Creta yuj rigaꞌ loj nijsdoo. qW[Ni bidxaagloj suldad rniabee guin tijb barcw Alejandría ni che Italia, zianz nax yadxuꞌn lojn. kVOBadüüdan loj nijsdoo gajxh Cilicia në Panfilia abiꞌ badxinan Mira, tijb guiedx nulen Licia. #U?Chi badxoon Sidón badiaawan Chipre yuj rigaꞌ loj nijsdoo, basaꞌnanan dux ladruvejsan chitëë yachaaglojn zroꞌ bi, din niz du lojn rliaj bi guin. &TEChi bareguiaal, badxinan Sidón, lod goc Julio xinzaꞌc daꞌt con Pab, cwëjbix bitixloj ree xmiw Pab luguiedx guin abiꞌ badëëd reeman ni ryaadxaman. CSAbiꞌ Cesarea badxuꞌn loj tijb xbarcw ree bén Adramitio, barcw ni ma grii chen guiedx rigaꞌ ree niz Asia. Në Aristarco bunëꞌn, bén Tesalónica, guiedx rigaꞌ niz Macedonia. DR Chi rëb reeman ma yaxhaal reeman dunujn Italia, dxel bayü reeman Pab con staꞌn ree bén yuꞌ ladxguiib loj tijb suldad rniabee la Julio, laax rniabee tib cwaa ree suldad la Augusto. qQ[ Dxel rëb rey Agripa loj Festo: ―Zileꞌ naslaa reex, balidix niniab tëdix loj rey César.P-Chi bariica reeman tiblad guzuloj cayünë lasaꞌ reeman diidx, rëb reeman: ―Achet wayüjn xin guie ni rayal guiëtix, o chuꞌx ladxguiib. nOUDxel bisu rey Agripa con gobernador Festo con Berenice në gra ree bén zojbnë laa reeman ni. YN+Abiꞌ rëb Pab: ―Majsi staꞌnz o majsi ryaadxri, na Dios guial ad tijbtzi lüj, në gra ree bén cucaagdiajg ni canin yan, guidxin dxej chililadxidi Jesús ziꞌc naj, majsi ad nët ree caden guie. gMGDxel badxiꞌ rey Agripa laan rëbaman: ―Staꞌnczi nüjnl naj gan nililadxan Jesús. uLc¿Rliladxil ni rëb ree bén badëëd xtiidx Dios loj ree bejn ya, rey Agripa? Naj ragbee guial rliladxil. PKLaa rey Agripa zaꞌ guie, laaman ragbee ni canin, zeel sin guialrdxeb canen delant lojman. Naj ragbeechaaw guial laaman ragbee gra ni canin, din ad canitan ni goc ralan lod achut zajc gagbee laan. vJePer badxiꞌ Pab laan rëbaman: ―Ad guictan rajc, gobernador Festo. Ni canin najn xnejz në diidxli. I{Chi cayëb Pab zian, dxel gudidxaꞌ Festo rëbaman: ―¡Rajcguijquil Pab! guial tant rusiidil ma rajc guijquil. H guial Cristo na̱j guial tëdaman guialzi, guiëtaman. Per chi ma güjtaman yaloj laaman na̱j bén yaban loj ree bengüt, abiꞌ gugojnman bén Israel ree në ree bén ad najt bén Israel xhienaag gap reeman perdon. Nuyën Pab nililadx Agripa Jesucrist G/Per con xyudar Dios laa naj guie xt yan cusnuu cayün xtiidxaman loj gra ree bejn, ziꞌc ree bén zojbloj ziꞌc ree bén ad zojblojt. Abiꞌ gra ni rën loj reeman na̱j ganax ni bacaa ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn në ni bacaa Moisejs xhienaag na̱j ni gac, tFaAbiꞌ por zian, gunaaz ree bén Israel naj lën yadooroꞌ Jerusalén, guyën reeman nugüjt reeman naj. 4EaYaloj luguiedx Damasco gutiechan xtiidxaman, dxelri Jerusalén në guidib niz Judea në loj ree bén ad najt bén Israel. Rën loj reeman din yayüjn reeman xgab por xtol reeman, yadxiꞌ loj reeman loj Dios güün tëë reeman ni rayal güün reeman din guiguien guial ma bidxaa mod naban reeman. rD]’Zian gojc, rey Agripa, bazoban diidx benan ni na Jesucrist lon chi guneeman naj diizd xanyabaa. nCUGaxhalan lüj loj reeman din guixhialil loj reeman gusaꞌn reeman nejz mal, chinal reeman nejz zagdxe. Ad tiëbri reeman nabee xindxab laa reeman, chinal tëë reeman xnejz Dios. Abiꞌ chililadx reeman naj din gac xtol reeman perdon yayal tëë reeman ni rayal gra ree xbejn Dios, bén ma naya ree delant lojman.” Bazoob Pab diidx ni balüüloj lojman BNaj gaxhal lüj loj ree bén Israel në loj ree bén ad najt bén Israel, abiꞌ naj gagnëꞌ lüj chitëë xhie güün reeman lüj. zAmPer bixche, guzuli, din balülon lojl par güünl naj sirv gü tëël diidx ni baguiaal yan në ni gulün lojl. f@EDxel rën: “¿Chu lüj Dad?” Badxiꞌman laan naman: “Naj na̱j Jesús bén rzunalil. i?KAbiꞌ dugraczan bareeyuj, dxel biguiejnan chaꞌ bén gunee naj con diidx hebreo, naman: “Saulo, Saulo, ¿chexc zeel rzunalil naj? Lüj gajc rguiil xguialnaal ziꞌc goꞌn rudxeguiaꞌ loj yag rulaagnë reeman laab.” D> Per ganin lüj rey Agripa, lunejz baguian tijb xbachaꞌ xanyabaa ziꞌc garol dxej, per mazri naynin guial loj ni rusni gubijdx, abiꞌ basnin guidib lod zaꞌn con ree bén zinëꞌn. d=A ’Abiꞌ par zian zaꞌn Damasco, con quijb xtiidx ree bixhioz rniabee ree bixhioz. </ Zien volt benan laa reeman xhienin din günan naguiejn gusaꞌn reeman guialrliladx reeman Jesucrist. Zian benan lën gra ree yadoo, abiꞌ guial tant rdxeꞌchan laa reeman dxel guzunaalan laa reeman xt luguiedx ren ree. Be Pab diidx stijb xhienaag bililadxaman Jesucrist L; abiꞌ zian benan Jerusalén. Con xtiidx ree bixhioz rniabee ree bixhioz, zien ree bén rliladx Jesucrist badxeꞌn ladxguiib. Abiꞌ chi rugüjt reeman laa reeman, në naj rë guiëtri reeman. f:E ’Guiaꞌxchej benan xgab rayal günan xhienin bén rliladx ree Jesús, bén Nazaret, z9m¿O naladxidi ya nawëëg yasban Dios bengüt ree? Be Pab diidx xhienaag guzunalaman bén rliladx ree Jesucrist n8UGra guidxiptioꞌp cwaꞌ ree bén Israel cabëz dxej güün Dios zian, zeel rën reeman laaman rüjn tëë reeman sirv lojman dxej guiaal. Abiꞌ yan guial rliladxan laan zeel rbeꞌc ree bén Israel da guialquian, rey Agripa. 77Abiꞌ yan zaꞌn guie, badëëd reeman naj loj ree guxtis guial rliladxan yasban Dios bengüt ree ziꞌc beenman promejs loj ree dux béngulal ree. 46aRagbee tëë reeman abiꞌ zajc na reeman laan bal rën reeman, guial diizd xindoon najn bénfarisew, abiꞌ ree bénfarisew na̱j bén mazri zinal xley ree bén Israel. ~5u’Gra ree bén Israel ragbee xhienaag gubajnan con laa reeman ziꞌc ladxan ziꞌc Jerusalén, diizd xindoon. 84iDin lüj ragbee zagdxe gra xcostumbr ree bén Israel, në conin rüjn persi rdildiidx reeman. Zeel rniaaban lojl gapil pasens gucaagdiajguil ni ganin. Ziꞌc guban Pab gocli 3)―Dád nix yuꞌ luxdon guial bileꞌ zaꞌn lojl yan rey Agripa, par ganen lojl yadxiꞌ tëën gra ni rudxiib ree bén Israel guican. l2 SDxel rëb rey Agripa loj Pab: ―Ma zajc guinieel por lüj. Abiꞌ gules yaa Pab guzuloj rëbaman: 1wDin naj rulüü ad xnejzt na̱j yaxhalan tijb bén yuꞌ ladxguiib loj rey César abiꞌ ad zëtan xhie beenman.0{Per ad radxejltan ni gucan por laax loj guiꞌch ni gaxhalan loj rey César, bén rniabee naj. Zeel nuzun laax lojdi ziꞌc na̱j quijb lojl rey Agripa, din chi ma gulox gunabdiidxidi ni rayal guiniabdiidxidi lojx dxel ma yuꞌ ni gucan por laax. %/CNaj, achet xfaltix radxejlan guial rayal guiëtix. Guiáad laax gunab tëd loj César Augusto lod gac reglad xcwentix, abiꞌ ma benan xgab yaxhalan laax. ].3Abiꞌ rëb Festo: ―Rey Agripa në los demazridi dad zaꞌnëdi dunujn guie. Bén ruguiaadi guie, gra bén Israel, ziꞌc Jerusalén ziꞌcgajc guie ma biꞌt reeman bidganaj reeman naj rniab reeman guiëtix. -Chi bareguiaal, dád zagdxe caꞌ xab rey Agripa con Berenice bidxin reeman con ree bén rniabee suldad con los demazri ree bén zojbloj luguiedx guin, bidxin reeman guyu reeman lënü lod gucaagdiajg reeman ni guiëb Pab. Dxel gunabee Festo bicaꞌ reex Pab. +,ODxel rëb rey Agripa loj Festo: ―Bal zian chileꞌn, nëgajc naj rën gucagdiag laax. Abiꞌ badxiꞌ Festo laan rëbaman: ―Guixie gucaagdiajguil laax. +%Per laax gunab tëd loj rey César din gac reglad ni rëb reeman por laax, zeel gunabeen yaawsiix xt chileꞌ yaxhalan laax loj rey César. *Abiꞌ guial ad ragbeetan xhie günan por zian, dxel gunabdiidxan loj Pab bal rënx chex Jerusalén din gac reglad ni guin ree ni. )'Tijbzi xguialquiax ni guleꞌc reeman na̱j por xcostumbr reeman në por tijb bén la Jesús, bén ma güjt, per Pab rëb naban Jesús guin. w(gPer ree bén biꞌt guleꞌc xguialquiax, achet ni nadxeb na reeman ziꞌc gunaladxan ninia reeman por laax. ')Zeel chi biꞌt ree bén Israel guin guie, achet guial niaglaan, bareguiaal gajc gure loj da yagxhilan, abiꞌ gunabeen bidnë reex xin guin. c&?Per naj rën loj reeman guial guxtis Rom ree ad najt xcostumbr reeman nabee reeman guiët tijb bejn chi gadaman su loj ree bén cabeꞌc xguialquiaman din guiëbaman walin ya o ad walitan ni rudxiib reeman guijcaman. %9Chi wan Jerusalén, bixhioz rniabee ree bixhioz con ree bén rniabee loj ree bén Israel guleꞌc reeman xguialquiax, gunab reeman ganabeen guiëtix. $$AAbiꞌ guial zien dxej daꞌt guzuj reeman ni, dxel be Festo diidx loj rey Agripa xcwent Pab, rëbaman: ―Guie yuꞌ tijb xin basaꞌn Félix ladxguiib. # Chi gudëd tioꞌp choon dxej, rey Agripa con xbéngunaaman Berenice bidxin reeman Cesarea bitixloj reeman gobernador Festo. B"} Dxel chi gulox guneenë Festo bén na̱j ree xbejnman, bén rëb ree ni rayal gac, rëbaman loj Pab: ―Lüj na tëdil loj rey César, yan lojman tëdil. Zaꞌ Pab loj rey Agripa G! Bal xhie tijb ni mal benan ni rayal guiëtan, ad zabexuutan guiëtan. Per bal id wali ni na reeman benan, achut rajp derejch yayü naj loj reeman. Zagdxeli na̱j gadëëdan loj rey César. , Q Badxiꞌ Paban rëbaman: ―Loj ree guxtis Roman zaꞌn, lod rayal gac reglad xhienin benan. Lüj ragbee zagdxe guial achet ni mal wayünan bén Israel ree. Z- Per Festo guyënman nayaꞌnman zagdxe loj ree bén Israel, dxel gunabdiidxaman loj Pab, rëbaman: ―¿Rënl ya chel Jerusalén? Ni yanajn bal rajpil dol o ad rajptil dol ya ni rudxiib reeman guijquil. 5Dxel badxiꞌ Pab xtiidx reeman, rëbaman: ―Naj, achet ni mal wayünan xley ree bén Israel, niꞌqui yadooroꞌ Jerusalén, niꞌqui rey César. U#Chi bidxinnë reex laaman, bén Israel guza ree Jerusalén, gubig reeman abiꞌ zien ree niguijdx badxiib reeman guijcaman, majsi niꞌqui tijb ni rëb reeman ad gojct nulüü reeman guial najn ni wali. 1[Cost xhujn o chii dxej guzuj Festo Jerusalén, dxelri ziaman Cesarea. Chi bareguiaal, gurej loj xyagxhilaman lod rniabeeman, abiꞌ gunabeeman chicaꞌ reex Pab. $Aabiꞌ rëbaman loj reeman: ―Bén rajp ree guialrniabee lojdi, laa reeman sa Cesarea, abiꞌ bal xhie ni mal been xin guin, ni na reeman xhienin beenx. q[Per badxiꞌ Festo xtiidx reeman rëbaman guial Cesarea nayaaw Pab guiáad laaman nayob yaguiajman ni, abiꞌ gunab reeman lojman din guixhiaalaman Pab Jerusalén. Zian guyën reeman din xixgab reeman na̱j gugüjt reeman Pab runejz. }Yagaj, bixhioz rniabee ree bixhioz con ree bén Israel mazri zojbloj, wej reeman lojman bileꞌc reeman xguialquia Pab, l SChi goc choon dxej ni bidxin Festo Cesarea par chuꞌman guial gobernador, dxel wejman Jerusalén. QZian gudëd tioꞌp ijz abiꞌ barii Félix guial gobernador, dxel bayu Porcio Festo xluaraman. Abiꞌ guial guyën Félix nayaꞌnman zagdxe loj ree bén Israel, zeel basaꞌnman Pab ladxguiib.#Per Félix në milian rbëzaman gudëëd Pab lojman din guslaaman laaman, zeel gurejdxaman laaman zien volt din guinieenëman laaman. Per chi guzuloj cayëbaman guial rayal guiban ree bejn xnejz, gucwëëz tëë xixgab mal reeman, guial guidxin tëë dxej yadëëd ree bejn cwent loj Dios, dxel dád bidxeb gobernador guin abiꞌ rëbaman loj Pab: ―Baguiaj. Ganetan lüj chi chuꞌn luar stijb. pYChi goc tioꞌp choon dxej, bidxin gobernador Félix stijb con lacheelaman Drusila, laaman na̱j bén Israel. Dxel gunabee gobernador guin bidxin Pab, abiꞌ bacaagdiajg reeman ni rëbaman xcwent guialrliladx bejn Jesucrist. =sDxel gunabee gobernador guin tijb ree suldad rniabee guin din gusnuu guinia reex Pab, per guslaa reex güünman ni rënman ad gudxoon tëë reex chignaj ree xmiwaman laaman. {Chi biguiejn gobernador Félix zian, abiꞌ guial ragbeeman xhienaag na̱j xnejz cüb Jesucrist, dxel basaꞌnman guialquia guin par stijb dxej, rëbaman loj reeman: ―Chi guiꞌt suldad Lisias, dxel gagbeen zagdxe xhienaag na̱j xcwentidi. Tijbzi ni benan chi zaꞌn galay reeman gurixdiajn rën: “Guial rliladxan yaban ree bengüt, zeel zaꞌ ree bejn contr naj yan.” veO balguiza, bén zaꞌ ree guie na reeman xhie da dolan badxejl reeman chi guzun loj gra ree guxtis Israel. Yan, bén gunaaz ree naj, laa reeman na̱j bén rayal su guie din na reeman xhie rünan xhie pornin rdxeꞌch reeman naj. ` 9Laan na̱j ni cayünan lën yadooroꞌ Jerusalén chi biꞌt ree bén Israel za niz Asia baguiaa reeman naj, per mal benan ziꞌc rniabee ley din gacan naya. Abiꞌ ad zient bejn rigaꞌ, ad cabë tëëtan wadijl. ( I’Ma gojc zien ijz nariin, xt yan bayeꞌc ladxan bidganëꞌn ni baxhaal ree bejn par ree bénprob, bidganëꞌ tëën gon ni rayal gudëdan loj Dios. v eZeel rünan naguiejn gabajnan zagdxe chitëë xhie ganaladxan delant loj Dios niꞌqui delant loj ree bejn. ( IAbiꞌ ziꞌcgajc rliladx ree bén guie Dios, ziangajc rliladxan laaman guial yaban ree bengüt stijb, ziꞌc ree bén goc benzaꞌc në ree bén goc benmal. + OPer ni na̱j diidxli na̱j guial rliladxan Jesucrist, nejzcüb guin na̱j ni zinaalan, cayünan sirv loj xDios dux béngulalan, abiꞌ na ree bén guie guial ad xnejzt Diosan, per cayünan zian guial rliladxan gra ni zëëd loj ley në ni bacaa ree bén badëëd xtiidx Dios loj ree bejn. a; Bén guie ree ad zajct na reeman lojl guial ni diidxli na̱j ni rudxiib reeman guican. =s Abiꞌ achut banaaznë reeman naj cadildiidxnëꞌn, niꞌqui guial gabën wadijl lën yadooroꞌ Jerusalén, niꞌqui lën yadoo ren ree ni yuꞌ ree ni, niꞌqui luguiedx guin.   Abiꞌ lüj gajc zajc cweꞌquil ruson din gagbeel guial qui gojcri chiptioꞌp dxej badxinan Jerusalén din ganajchiꞌn Dios. C Dxel been gobernador guin sen loj Pab din guinieeman, abiꞌ rëb Pab: ―Guial ragbeen diizd gocli rniabeel nacion Israel, zeel ad yuꞌnawëëgtan yadxiꞌn ni rudxiib reeman guican. V% Abiꞌ ree bén Israel zaꞌ ni rëb reeman guial waliqui gra ni guin. 7gAbiꞌ rëb suldad rniabee guin guial lojl guiꞌt ree bén rbeꞌc xguialquia Pab, yan lüj gajc zajc guiniabdiidx lojx din gagbeel zagdxe guial walican ni ranan xcwentix. ]3Per laa biꞌt gajc suldad Lisias con ree xsuldadix, babëëxuu reex laax du lojn. "=Abiꞌ guyën tëëx nüjnx dux yadooroꞌn ziꞌc tijb luar ad rüjnt sirv, zeel banaazan laax bayënan naguieenan guialguxtis ziꞌc na̱j dux leyan. FDunujn bayagbeen xin guie na̱j ziꞌc tijb guialguijdx loj ree bén Israel, guidibczi guidxliuj zizax rustijlix laa reeman abiꞌ laax rniabee loj tib cwaa ree bén rniee reeman nazaren. iKPer chitëë günlaan lüj mazri, rniaaban lojl din gucaagdiajguil ni yanan lojl tibrajtooczi. ~Gra ladczi zaꞌ ree bejn conform por gra ni cayüjnl dad gobernador Félix, lüj na̱j bén zojbloj, quixtëëczi lüj. `}9Chi bidxinnë reex Pab, guzuloj Tértulo caneeman contr laaman, rëbaman loj gobernador guin: ―Quixtëë lüj dad gobernador, por lüj nadxuꞌdxen, në por xguialrajquil zien ree ni rüjn sirv cayajc du ladxan. z| oChi goc gaay dxej, Ananías, bixhioz mazri zojbloj rniabee graczi ree bixhioz, bidxinman Cesarea con tioꞌp choon ree guxtis Israel në tijb licenciad laman Tértulo. Abiꞌ wej reeman loj gobernador guin din cweꞌc reeman xguialquia Pab. {7#dxel rëbaman lojman: ―Chi guiꞌt ree bén zaꞌ ree contr lüj, dxel gucagdiagan ni nal. Abiꞌ gunabeeman gap reex Pab lën xpalas Herodes.z"Chi gulox biil gobernador guin guiꞌch guin, gunabdiidxaman loj Pab ban zaman. Dxel chi gogbeeman guial Cilicia zëëdaman, qy[!Chi bidxin reex Cesarea, badëëd reex guiꞌch guin loj gobernador guin, bayü tëë reex Pab lojman. x Chi bareguiaal suldad zë ree guiaꞌ bayejc reex lod yuꞌ ree suldad, guiáad ree suldad dxiib way zinë reex laaman luguiedx Cesarea. 9~~|{{ZzyxxuwvvvLuuJt|ss4rqq-pHonmmylTkcjjtjhhLgg`feWdddcba``__V^]]\\[[:ZCYYZXXWVVwUU4TTSJRRQkPPONMMLL.KJJEII$HHKGGLFEDCCuCBMAX@@T?O>>K==_<Gol bazoob xtiidx lasaꞌdi por respejt ni rajpidi Jesucrist. :qm0Abiꞌ guixie guixie gol badëëd quixtëë loj dux Dad ree Dios por Dad Jesucrist por gra ni rüjnman par dunuj ree. Ziꞌc rayal guibannë lasaꞌ ree bén rliladx Jesucrist @py0Chi rünë lasaꞌdi diidx, gol bazaꞌt ni ca loj ree salmos, loj ree himno, në gra loj ree cant ni na̱j par Dios. Abiꞌ guidib luxdoodi gol biil gol bazaꞌt tëë Dios zagdxe. wog0Ad südxidi, din guialrzüdx guin ruxhiin bejn. Zagdxeli gol cwëjb nabee xSprijt Dios luxdoodi guidiblagaa. wng0Zeel ad gontzi nabandi ziꞌc na̱j xixgabidi, gol beenli naguiejn chigniaꞌdi xhienaag rën Dios guibandi. sm_0Gol been naguiejn guibandi ziꞌc rayal naga yuꞌ tiamp, din lën ree dxej guie ad xnejztri naban bejn. tla0Zeel gol gojp cudad xhienaag nabandi, ad gontzi guibandi, gol gubajn ziꞌc bén yuꞌ xquiarguiejn. k50Din zianan zeel rëb loj xtiidx Dios:Batieꞌch xbacaalil, lüj guial zinalil nejz mal.Bariica loj dol din gusni Jesucrist xquiarguiejnl. Pj0 Per por xtiidx Jesucrist laa gagbee gajc reeman xhienin rüjn reeman. 8ik0 Din xt ratu bejn güman ni rüjn reeman ralan. h0 Ad në lëjt güün ni ad rüjnt ree sirv ni rüjn ree bén nayaaw xquiarguiejn, gol guneenë reeman din gagbee reeman ni rüjn reeman. 8gk0 Gol been naguiejn gol been ziꞌc ruladx Dios. nfU0 din guial chinal bejn biani guin ma zileꞌ güünman ni zagdxe ziꞌc rayal, në ni na̱j diidxli. De0Gocli gubajndi ziꞌc tijb bén nayaaw xquiarguiejn, per yan guial ma najdi tijbzi con Jesucrist, laaman na̱j biani par lëjt. Zeel gol gubajn ziꞌc ree bén ma zinal biani guin, /dY0Zeel ad güündi ziꞌc rüjn reeman. c0Gol gojp cudad achu gusquiee lëjt con ree diidx ad rüjnt wen, din por ree ni guin zëëd xcasti Dios par ree bén ad ruzoobt diidx. b{0Din lëjt ma ragbee guial ree bén naban nadxuudx në ree bén rüjn ni ad rüjnt sirv, në ree bén rzëëbladx gap gra (mazri yuꞌguijc reeman ni guin ree luar guiën reeman Dios), dxel ad zileꞌt chuꞌ reeman lod rniabee Jesucrist con Dios. a'0Ad rnieedi diidxguijdx ree, diidxtont ree, diidx ni ad rayalt guinieedi din ad ni zagdxet reen. Mazri zagdxe gol badëë quixtëë loj Dios. .`U0Yan lëjt guial ma najdi xbejn Dios, ad rayalt guiniee loj lasaꞌdi diidx dxuudx, niꞌqui graloj ree ni ad rüjnt sirv ad rzëëbladx tëëdi gra par lëjt. 8_i0Gol gubajn zagdxe, gol guyën lasaꞌdi ziꞌc guyën Jesucrist dunuj ree abiꞌ bayü laagajcaman güjtaman por dunuj ree, gojcaman ziꞌc tijb gon ni rliaa nejxh par Dios. ]^ 50Ziꞌc ma najdi xiꞌn Dios bén rënman, gol been naguiejn güündi ziꞌc laaman. ]}0 Gol gojc benzaꞌc, gol baya lasaꞌdi gol been tëë lasaꞌdi perdon ziꞌc been Dios lëjt perdon por Jesucrist.)\K0Gol basaꞌn tiblad gra guialralenyaꞌ, guialrdxeꞌch, guialralen lasaꞌ, guialrguidxaꞌnë lasaꞌ, guialrniee diidxguijdx loj lasaꞌ në graloj ni mal. [{0Ad rguꞌnayadi xSprijt Dios, bén ma nabannëdi ziꞌc tijb sen guial ma najdi xbejnman par dxej ni guidxindi lojman. #Z?0Ad rniee tëëdi diidxguijdx, gol gunee ganax diidxzagdxe ni güün yudar chigniaꞌ ree ben ren bén gucaagdiajg ree laan din güünan laa reeman sirv. 'YG0Bén rban, rayal gucwëëz cwanman abiꞌ güünman dxiin, din con dxiin zagdxe güünman dxel ma rajpaman con xhie güünman yudar bén ryaadx ree xhienin. 5Xe0chitëë tiëbidi güün xindxab lëjt gan. _W70Bal rdxeꞌchidi, ad güündi dol. Ad gudxeꞌ guialrdxeꞌch guin luxdoodi dëchej, ~Vu0Zeel ad bal rnieeridi diidx rusquiee. Gol gunee diidxli con xcompniaridi din tijbzi nayajc dugra ree con Jesucrist. U0din gaquidi ziꞌc tijb bencüb been Dios ziꞌc rënman, con tijb guialnaban naya në ziꞌc rayal por xdiidxliman ni ma biguiejndi. 9Tm0Gol been naguiejn guidxaa xixgabidi guidiblagaa S0Gol basaꞌn ziꞌc gubandi yaloj, din ruxhiinzi ziꞌc gubandi yaloj con xgabmal ni basquiee lëjt guial beendi ziꞌctzi guyëndi. gRG0bal walidi ma biguiejndi xcwentaman bal wali tëëdi ma basiididi diidxli zëëd por laaman. ?Qy0Per lëjt ad beenbeetidi Jesucrist din guibandi zian, rP]0Ma been luxdoo reeman gojl, ma gulëëladx laagajc reeman abiꞌ cusnuu cayüjn reeman graloj nidxuudx. O0nacay xquiarguiejn reeman, ad rajpt reeman guialnaban rën Dios gap reeman, guial ad rigniaꞌt reeman ache tëët naladx reeman. N-0Yan por Jesucrist rnin lëjt: Ad bal guibanridi ziꞌc naban ree ben ad nünbeet Dios, din laa reeman naban ziꞌctzi na̱j xixgab reeman, -MS0Din por Jesucrist nayajc ree tibloj gra ree compniar raliduladx ree laaman. Por laaman nadxajg dulasaꞌ ree nayajc ree tijbzi, abiꞌ tijb gaj dunuj ree con ni rayal yaguieen ree par yaguieen du lasaꞌ ree yudar din gusnuu yayën dulasaꞌ ree por Jesucrist. Guialnaban cüb con Jesucrist /LW0rayal yayën du lasaꞌ ree, yadü ree diidx yunaal tëë ree ni diidxli din gusnuu yayigniaꞌ ree yaguieen tëë ree ziꞌc rën Jesucrist bén rniabee dunuj ree. ;Ko0Dxel ad zayajctri ree ziꞌc ree xindoo rliladx xhietëëznin, ad zayajctri ree ziꞌc tijb ni rnë bi niz ni niz guie por graloj ni rü ree bén raguiil mod gusquiee ree bejn, J%0 xt yayaaloj yaliduladx ree yaguieenbee tëë ree Xiꞌn Dios guidiblagaa, din yayaaloj yayigniaꞌ ree xhienaag rayal yunaal ree Jesucrist. &IE0 Zian bacaabee Jesucrist bejn ree din gusiid los demazri ree bén rliladx laaman, gac tëë güün reeman laaman sirv, gusnuu tëë güünbee reeman laaman, )HK0 Abiꞌ ma badëëman loj ree bejn ni rayal güün reeman, yuꞌ reeman bayal gac apóstoles, yuꞌza reeman bayal gac bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn, yuꞌ reeman bayal guitieꞌch xtiidxaman, yuꞌ tëë reeman bayal gudëë consejw gulüü tëë reeman bén rliladx ree laaman. G0 Guiáad Jesucrist bén biꞌt loj guidxliuj, laagajcaman na̱j bén bayëꞌp xanyabaa persi canabeeman guidib guidxliuj në xanyabaa. pFY0 Abiꞌ, ¿xhie rën guiëb lod rëb “bayëꞌpaman”? Rën guiëban biꞌtaman loj guidxliuj. /EW0Zianan zeel rëb loj xtiidx Dios:Chi bayëꞌpaman xanyabaa,
beenman gan loj gra guialrniabee,
abiꞌ badëëdaman loj ree bejn ni rayal güün reeman. kDO0Per tijb gaj dunuj ree ma na̱j ni yaguieen ree, ziꞌctzi ni banee Jesucrist yaguieen ree. C 0Din tijbzi Dios yuꞌ, bén na̱j Dad par dugra ree, rniabeeman dugra ree, nabannëman dugra ree rüjn tëëman ujs dugra ree. RB0Tijbzi Dad, tijbzi guialrliladx në tijbzi guialrirobnijs rayaꞌp ree. &AE0Dunuj ree nayajc ziꞌc tijbzi cuerp, abiꞌ dugra ree nabajnnëꞌ xSprijt Dios, abiꞌ ziꞌc ma nayajc ree xbejn Dios, ziangajc ralëjz ree ni guneeman. @y0Gol been naguiejn gusnuu gaquidi tijbzi con xyudar xSprijt Dios bén rabeꞌcdxe du luxdoo ree par yayajc ree tijbzi. r?]0Gol gojc benzaꞌc në bén naxanladx, gol gojp pacens gol gudaan tëë lasaꞌdi guial rën lasaꞌdi. (> K0Naj, yuꞌn ladxguiib guial cayünan sirv Jesucrist, rniaaban lojdi ziꞌc ma najdi xbejn Dios, gol gubajn ziꞌc rayal guiban ree bén ma na̱j ree xbejnman. = 0abiꞌ rayal yazaꞌt reeman zagdxe gra dxej në gra tiamp por Jesucrist, dunuj ree guial raliduladx ree Jesucrist. Amén.4<a0Laaman, guial rajpaman guialrniabee par güünman mazri guial loj ni raguieen ree xgab o mazri guial loj ni ranaab ree lojman por xSprijtaman bén nabajnnëꞌ ree, %;C0Zeel rniaaban loj Dios gagbeedi plact rënman dunuj ree, guial mazri zroꞌ najn guial loj ni raguieen ree xgab, abiꞌ zian guidiblagaa guibannëdi Dios. :#0dxel ma zajc gagbeedi con los demazri ree compniar raliduladx ree laaman guial gudëdlaj abiꞌ xt banczi naaloj zroꞌ rënman dunuj ree. 9{0guibannë tëëdi Jesucrist guial rliladxidi laaman. Din zian ziꞌc diidxli zinalidi ziꞌc rën Jesucrist dunuj ree, 8 0Abiꞌ rniaaban lojman por xguialrniabee naroobaman yazaladxaman lëjt gojl në guialrniabee por xSprijtaman din yayu luxdoodi, H7 0laaman na̱j Dad loj gra ni yuꞌ loj guidxliuj në xanyabaa. 36a0Zeel ruzuxiban loj dux Dad ree Dios; 50 Zeel rnin lojdi ad runayadi por ree guialzi ni cadëëdan por lëjt, din zagdxen par lëjt. Dád rën Jesucrist dunuj ree 4w0 Në guial raliduladx ree Jesucrist ma rayaꞌp ree nejz par loj Dios, abiꞌ con confians ma zajc yubiig ree lojman. ~3u0 Abiꞌ diizd chi gad guidxliuj gacchaaw mal been Dios xgab guial gac zian. Yan ma gojcan cumplid por Dad Jesucrist. 20 Din yan ziꞌc na̱j ree bén rliladx Jesucrist, gagbee gra ree bén rajp guialrniabee xanyabaa guial gra lojczi guialrajc rajp Dios. 1{0 në par gugojnan zagdxe gra reeman xhienaag na̱j xixgab Dios bén been gra, xgab ni ad balüü gajtaman loj ree bejn. S00Naj na̱j bén bigra bén lasajc taꞌnz loj gra ree xbejn Dios, per guial na̱j Dios benzaꞌc, bacaabeeman naj din gün diidx loj ree bén ad najt bén Israel xcwent xguialnazaꞌc naroob Jesucrist, 9/k0Naj cugojn xtiidxzaꞌc Jesucrist loj ree bejn, ad guial rayalt günan dxiin guin. Guial na̱j Dios benzaꞌc, zeel bazaladxaman guialrniabee lon par günan laaman sirv. .-0Abiꞌ ni goc ziꞌc tijb ni naguieꞌch par ree bejn na̱j guial por xtiidxzaꞌc Jesucrist, në ree bén ad najt bén Israel ma rayal ni gudëë Dios loj ree bén Israel guial ma na̱j reeman tijbzi, dxel ziangajc ma nayab reeman loj promejs ni been Dios por Jesucrist. }-s0Tiamp gulal achut gojc niagbee xhienaag na̱j xixgabaman par Jesucrist, gojcan ziꞌc tijb ni naguieꞌch par ree bejn. Per yan por xSprijtaman ma balüüman laan loj ree xi apóstoles Jesús në loj ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn. `,90Chi goolidi laan, gagbeedi guial ma ragbeen xhienaag na̱j xixgab Dios par Jesucrist. z+m0Abiꞌ laaman balüü naj xhienaag na̱j xixgabaman diizd gulal, ziꞌcgajczi ma rnin lojdi diizd guiaꞌxchej. *w0Lëjt ragbee guial na̱j Dios benzaꞌc zeel baneeman dxiin guin lon din günan lëjt yudar chigniaꞌdi xtiidxaman. ) 0Por zianan yuꞌn ladxguiib, naj Pab guial cayünan sirv loj Jesucrist din günan yudar lëjt bén ad najt ree bén Israel. 9(k0Në yan guial ma najdi tijbzi con Jesucrist ma na̱j tëëdi tijbzi con los demazri compniar raliduladx reeman din yayajc ree tijbzi yadoo lod zaꞌ Dios por xSprijtaman.&'E0Abiꞌ guial yagaj guzuloj cayajs yu guin, dxel cayëꞌpzi cayëꞌp zeꞌ guin ni cayguieꞌch ree najdi din yayajc ree tijbzi xyadoo Dios con Jesucrist. p&Y0Lëjt na̱j ziꞌc xzeꞌ tijb yu ni cayajc, guiáad ree xi apóstoles Jesús con ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, na̱j reeman ziꞌc xcimiant yu guin, guiáad Jesucrist na̱j ziꞌc guiaj zojbloj ni cayajcnë yu guin. %0Zeel ad najtridi ziꞌc bén zëëd lod ren, ziꞌc benzit loj Dios, ma najdi cwent loj ree xbejnman, ma najdi tijbzi con ree xbejnman. |$q0Dxel por Jesucrist grop cwaa ree bejn ma rajp nejz par loj Dios guial tijbzi na̱j xSprijt Dios nabajnnëꞌ ree. #0Abiꞌ laaman bidgagojn dugra ree, ziꞌc ree bén Israel ziꞌc ree bén ad najt bén Israel xhienaag yadxuꞌnëꞌ ree Dios zagdxe. X")0Din por xguialgüjt Jesucrist loj crüjz ma gulox guialrdxeꞌch lasaꞌ ree bén Israel con ree bén ad najt bén Israel, abiꞌ ma nadxuꞌnëꞌ ree Dios zagdxe guial ma nayajc ree tijbzi por Jesucrist. !50Abiꞌ por xguialgüjt Jesucrist gulox gra ree costumbr rniabee xley ree bén Israel güün ree bejn, laaman been persi gojc ree bén Israel con ree bén ad najt bén Israel ziꞌc tijbzi guiedx cüb guial ma nayajc ree tijbzi con laaman. Zian babeꞌcdxeman luxdoo ree bejn.  )0Din Jesucrist babeꞌcdxe du luxdoo ree. Laaman bisüd guialrdxeꞌch ni rudxoon gac ree bén Israel tijbzi con ree bén ad najt bén Israel. }s0 Per yan guial ma rliladxidi Jesucrist, lëjt guial guzujdi zijt loj Dios, por xrejn Jesucrist ma bibiguidi lojman. c?0 Tiamp zii ad beenbeetidi Jesucrist, ad gojctidi cwent loj ree bén Israel ad gojc tëëtidi cwent guial rayalidi ni rëb Dios gudëëman loj ree xbejnman. Contzi gubajndi achet gulëjzidi ad gubajnnë tëëtidi Dios. D0 Zeel lëjt bén ad najt ree bén Israel, gol basaaladx xhienaag guzajquidi yaloj. Bén Israel ree gulëëlaj lëjt bén ad yuꞌt ree sen guial yuꞌ reeman sen ziꞌc rniabee ley. P0 Por Dios nadxuꞌ ree loj guidxliuj guie abiꞌ por Jesucrist bachaaman mod babajn ree yaloj din yaguieen ree ni zagdxe ziꞌc beenman xgab yaguieen ree diizd gocli. Tijbzi nayajc ree por Jesucrist kO0 Niꞌquid por ni zagdxe ni ma baguieent ree zëëd perdon guin chitëë chu guilies xvalor gajc. 0Guial na̱j Dios benzaꞌc, zeel ma nayajc ree perdon, ad guial nayajct ree benzaꞌc lojman. Por guial rliladx zëëd xperdon Dios. 0Dios been zian din dxej zëëd ree guiguien guial dád rënman dunuj ree, abiꞌ benzaꞌc tëë najman con dunuj ree por Jesucrist. ~u0Chi basbanman Jesucrist nëgajc dunuj ree basbanman abiꞌ ziꞌc rulüü ma nadxuꞌnëꞌ ree Jesucrist xanyabaa. 7g0zeel majsi bayajc ree ziꞌc bengüt lojman por dux tol ree, per yan ma rayaꞌp ree guialnaban lojman con Jesucrist. Guial tant benzaꞌc naj Dios, zeel nayajc ree perdon. H 0Per guial raya daꞌt Dios dunuj ree rën tëëman dunuj ree, O0Du gra ree ziangajc babajn ree guiaꞌxchej. Baguieen ree ziꞌctzi bayën ree, ziꞌctzi goc dux xgab ree, abiꞌ ziꞌcgajc rayal ree bén ad ruzoobt xtiidx Dios casti, ziangajc nayal ree casti. %0ni beendi guial binalidi nejz mal been tëëdi ziꞌctzi rën xindxab güündi, sprijtmal ni nabannë gajc ree bén ad ruzoobt xtiidx Dios. O 0Gocli gojquidi ziꞌc bengüt loj Dios por ree ni mal në por ree dol  0Guiáad ree bén rliladx laaman, guidiblagaa nabannëman laa reeman abiꞌ bantëëz guin zaꞌman din laaman guidiblagaa rniabee.m U0Dxel basaꞌn Dios gran loj Jesucrist, bacaabeeman laaman din nabeeman gra ree bén rliladx laaman.  }0lod badëëman guialrniabee lojman ni mazri lasajc guial loj gra ree guialrniabee, në loj gra guialguxtis në loj gra gobiarn. Abiꞌ mazri lasajc guialrniabee guin guial loj gra ree guialrniabee yuꞌ, në ni qui chuꞌri ree loj guidxliuj guie. P 0chi basbanman Jesucrist abiꞌ guleꞌcaman laaman xladbeeman xanyabaa - U0Rniaab tëën lojman guial gagbeedi guial dád naroob na̱j xguialrniabeeman ni cayagnë dunuj ree raliduladx reeman. Laagajc guialrniabee naroob guin balüü Dios q  ]0Rniaaban lojman din guixhialaman xquiarguiejndi din chigniaꞌdi xhie rën guiëb ni rbëzidi diizd chi bacaabeeman lëjt, chigniaꞌ tëëdi guial ni zaꞌcdxoon naroob tëë na̱j ni naguꞌchaaw Dios par ree bén na̱j xbejnman. B  0Laaman na̱j Dios rniabee diizd xanyabaa, xDad Dad Jesucrist. Rniaaban lojman yazaladxaman quiarguiejn lojdi din chigniaꞌdi ni gulüüman lojdi gusnuu tëë güünbeedi laaman mazri. _  90zeel ad rucwëëzt rudën quixtëë loj Dios por lëjt, beegaj rbedx rniaaban laaman. m  U0Abiꞌ guial ragbeen rliladxidi Dad Jesús rën tëëdi los demazri ree bén na̱j xbejn Dios, ]  50Guial ma nabannë xSprijt Dios dunuj ree, yacaꞌ ree ni rëb Dios guneeman chi ma bara xbejnman zaꞌ xanyabaa, din chitëë yacwëëz yazaꞌt reeman zagdxe por xguialrniabeeman. Rniab Pab quiarguiejn loj Dios  +0 Nëgajc lëjt chi biguiejndi diidxli xhienaag par gaquidi perdon dxel bililadxidi Cristo gojquidi tijbzi con laaman. Abiꞌ ziꞌc rëb Dios guial guneeman xSprijtaman, dxel yan guial ma nabannëdi laaman, laaman na̱j ziꞌc tijb sen ni rulüü guial ma najdi par Dios.  /0 Abiꞌ laaman ma been zian, din dunuj ree nayajc ree bén yaloj bililadx Jesucrist, yayajc ree bén guzaꞌt laaman zagdxe por xguialrniabeeman. H  0 Nëtëë guial nayajc ree tijbzi con Jesucrist, Dios ma bacaabee dunuj ree din yayajc ree par laaman ziꞌc na̱j xixgabaman diizd guiaꞌxchej, din laaman rüjn gra ziꞌc rënman gac.   0 Guiáad xgab guin gacan cumplid chi guidxin dxej, Dios gusaꞌn gra loj Jesucrist ziꞌc ni yuꞌ xanyabaa në loj guidxliuj. q ]0 abiꞌ ma balüüman duloj ree xhienaag na̱j xixgabaman diizd gocli, ziꞌcgajczi ma beenman xgab gac. R 0Zeel dád zroꞌ guialrajc në guialrigniaꞌ ma bazaladxaman duloj ree,  {0bén ma gudijx por dunuj ree chi guxhieꞌ xrejnman, abiꞌ ma gojc perdon dux tol ree guial dád rën Dios dunuj ree.  !0Zeel ad racwëëzt razaꞌt ree Dios zagdxe guial dád benzaꞌc najman, ma beenleꞌman dunuj ree por Xiꞌnman Jesucrist, bén rënman,  0Abiꞌ guial rënman dunuj ree, diizd guiaꞌxchej beenman guial yayajc ree xiꞌnman por Jesucrist ziꞌc beenman xgab gac. z o0Laaman bacaabee dunuj ree por Dad Jesucrist diizd chi gad guidxliuj gacchaaw din yabajn ree naya sin dol lojman. X~ +0Quixtëë Dios, xdad Dad Jesucrist, dád benzaꞌc najman, guial yan ma nayajc ree tijbzi con Jesucrist, ma beenleꞌman dunuj ree diizd xanyabaa con graloj guialnazaꞌc din gac yunaal ree xtiidxaman. } 0Dux Dad ree Dios në Dad Jesucrist güünleꞌ lëjt yabeꞌcdxe tëë reeman luxdoodi. Rüjnleꞌ Dios bén rliladx ree Jesucrist A| 0Naj Pab, najn tijb xi apóstol Jesucrist por xguialrniabee Dios. Cucan guiꞌch guie par lëjt guial diidxli zinalidi xtiidx Jesucrist, lëjt guial ma najdi xbejn Dios luguiedx Éfeso. {DNaj Pab, quijb naj cuca lejtr guie ree par gugajpdiozan lëjt. Gol basaaladx guial yuꞌn ladxguiib. Dios güünleꞌ lejt. Amén.fzEDAbiꞌ gol güjdx loj Arquipo din güünman cumplid ni ma bacaabee Dad Jesucrist güünman. xyiDChi ma gulox biilidi guiꞌch guie, dxel gol guxhaalan loj ree bén rliladx Jesucrist, bén zojb ree luguiedx Laodicea, din në reeman gool laan. Në guiꞌch ni guxhalan loj reeman rayal yaxhaal reeman lojdi din nëgajc lëjt gool laan. LxDGol bagajpdioz ree dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist, bén zojb ree luguiedx Laodicea. Gol bagajpdioz tëë Ninfas con los demazri ree xbejn Jesucrist bén radoꞌp ree lidxaman. [w/DLujc, doctor rayën daꞌt ree, në Demas, në reeman rxhiaal xtiidx Dios lojdi. vveD Naj ragbee zagdxe guial dád ruman xgab por lëjt, në por ree bén Laodicea, në por ree bén Hierápolis. SuD Në Epafras, bén ladxidi, rxhiaal xtiidx Dios lojdi. Laaman cayüjn sirv loj Jesucrist. Gra dxejczi rbejdxaman Dios por lëjt din sudxiꞌchidi chinalidi xnejz Dios güün tëëdi gra ziꞌc rënman. ct?D Abiꞌ nëgajc Jesús, bén la gajc Justo, rxhiaal xtiidx Dios lojdi. Loj gra ree bén Israel rliladx Jesucrist, laaz reeman cayüjn na̱j yudar caytieꞌchan xtiidx Dios abiꞌ laaz reeman na̱j bén caguꞌ luxdon. tsaD Aristarco, bén yuꞌnëꞌn ladxguiib, laaman rxhiaal xtiidx Dios lojdi. Nëgajc Marcw, bijchwin Bernabé rugajpdioz lëjt. Abiꞌ ma bagojnan lëjt chunin na̱j Marcw, bal guiꞌtaman guidganajman lëjt, gol bacaꞌman zagdxe. @ryD Abiꞌ con laagajcaman caxhalan Onésimo, tijb du lasaꞌ ree bén rayën gajc ree, bén naban ziꞌc rayal, bén na̱j bén ladxidi. Laa reeman gugojn lëjt gra ni cayajc niz guie. rq]DPar zian caxhalan laaman din gugojnman lëjt xhienaag nadxuꞌn niz guie din yaguꞌ tëëman luxdoodi. -pSDTíquico, tijb du lasaꞌ ree, bén rayën ree, bén diidxli cayüjn naj yudar cayünan sirv loj Jesucrist, laaman gugojn lëjt gra xhienaag zaꞌn niz guie. 2o]DChi rüdi diidx, gol be diidx xnejz din yayuladx bejn ni rnieedi gagbee tëëdi xhienaag yadxiꞌdi ni rniabdiidx reeman lojdi. Rxhiaal ree xbejn Jesucrist xtiidx Dios n DGol gubajn zagdxe delant loj ree bén ad waliladxt Jesucrist gol gunee tëë xtiidxaman loj reeman beegaj chi chuꞌ mod. }msDGol gurejdx Dios din gac gatiechan diidx guin ree loj ree bejn ziꞌc rayal din gac chigniaꞌ reeman laan zagdxe. 5lcDGol gurejdx tëë Dios por dunujn din guixhialaman nejz din gac yatieꞌchan mazri xtiidx Jesucrist ni ad wayünbeet ree bejn. Abiꞌ por ree diidx guin yuꞌn ladxguiib. ak;DGol guzusin, gol gurejdx Dios ad bal gucheeladxidi, gol badëë quixtëë lojman. Dj DNëgajc lëjt bén na̱j ree patron, gol been ziꞌc rayal con ree bén rüjn xchiindi, gol gojc tëë benzaꞌc con laa reeman, din lëjt ragbee guial xanyabaa yuꞌ bén rniabee lëjt. {ioDPer par ree bén rüjn ni mal, laa reeman yayal casti por ni mal been reeman, din Dios ad rbetaman loj bejn.jhMDDin lëjt ma ragbee guial zian yuꞌ ni tiaꞌdi loj Dad Jesucrist guial cayüjndi laaman sirv. ygkDXhietëëz nin güündi, gol beenan con gan. Gol gunaladx loj Jesucrist cayüjndi sirv, ad lojt bénguidxliuj. sf_DLëjt bén rüjn ree xchiin bejn, gol bazoob gra xtiidx xpatrondi loj guidxliuj guie. Ad chi ruguiaatzi reeman lëjt par yayaꞌndi zagdxe loj reeman, guidib luxdoodi gol been xchiin reeman por respejt ni rajpidi Dad Jesucrist. peYDAbiꞌ ziangajc lëjt dad na, ad gusagdiaj xiꞌndi chitëë guidxeꞌch reex abiꞌ yalenyaꞌ reex. hdIDNë lëjt xin na̱j ree xiꞌn, gol bazoob gra xtiidx ree xDadidi, din zian ruladx Dios. rc]DAbiꞌ ziangajc lëjt xinguiaaw yuꞌ ree lacheel, gol guyën lacheelidi ad gusagzi tëëdi laa reeman. ~buDLëjt béngunaa yuꞌ ree lacheel, gol bazoob xtiidx lacheelidi, din zian rayal güün bén rliladx Jesucrist. 7agDXhietëëz ni güündi ni guiniee tëëdi, yaloj xgaj gol basaaladx Dad Jesús abiꞌ por laaman gol badëëd quixtëë loj dux Dad ree Dios. Ziꞌc rayal guiban tijb famil X`)DGol badxeꞌguijc daꞌt xtiidx Jesucrist, gol balüü gol guneenë tëë lasaꞌdi ziꞌc rayal. Gol badëë quixtëë loj Dios con ree cant në ree salmos në los demazri ree cant ni na̱j par Dios. -_SDGol cwëjb nabee Jesucrist lëjt din yabedxe luxdoodi, din par zian gulej Dios lëjt par gaquidi tijbzi por Jesucrist gol badëë tëë quixtëë lojman por zian. ^ DGol badxeꞌguijc guialrën lasaꞌ na̱j ni mazri lasajc. Abiꞌ guialrën lasaꞌ guin rüjn yudar din guidxaag guiban bejn. 0]YD Ad yalenyaꞌnë lasaꞌdi. Gol been tëë perdon lasaꞌdi bal xhie rüjnnë reeman lëjt. Ziꞌc been Dad Jesucrist lëjt perdon ziangajc gol been perdon bejn ree. E\D Abiꞌ Dios rën lëjt, zeel gulejman lëjt din gaquidi xbejnman. Zeel gol baya bejn ree, gol gojc benzaꞌc, gol gojc bén naxanladx, ad gaquidi bendxal, gol gojp pasens lasaꞌdi. [yD Abiꞌ chi ma rliladx bejn Jesucrist, achet güünan chutëëz najman, bal najman bén grieg o bén Israel, bal yuꞌman sen ru ree bén Israel o ad yuꞌtaman laan ya, bal najman benzit o najman bén zojb dajn, bal najman ziꞌc bén nadoꞌ o ad najtaman ziꞌc bén nadoꞌ Per ni mazri lasajc na̱j guialrliladxaman Jesucrist, bén rniabee zaꞌ tëëman con dugra ree. 7ZgD din yan ma bidxaa mod nabandi. Ma najdi ziꞌc bencüb guial chigagaj ma cayajquidi ziꞌc rën Dios gaquidi din güünbeedi Dios mazri zagdxe, bén runee lëjt guialnaban. cY?D Ad rusquiee loj lasaꞌdi, din ad nabantridi ziꞌc gubandi gocli chi beendi ni mal ree, 'XGDPer yan gol basaꞌn gra ree ni mal guin ziꞌc guialrdxeꞌch, guialralen lasaꞌ, guialrüjn ni mal lasaꞌ, guialrnieeguijdx në guial rniee diidxguijdx. IW DLasaꞌ ree ni mal guin beendi chi gadidi güünbee Jesucrist. XV)DAbiꞌ por ree ni guin zëëd xcasti Dios par ree bén ad ruzoobt xtiidxaman. @UyDYan, gol basaꞌn gra ree ni mal rigaꞌ loj guidxliuj guie. Ad sunëdi bén ren bén ad najt lacheelidi. Gol basaꞌn ni ad rüjnt ree sirv, në ree xgabmal në ree ni mal yuꞌdi gan güündi. Ad sëëbladx tëëdi gapidi gra loj ni yuꞌ loj guidxliuj din bén rüjn zian laan rënman mazri luar Dios. AT{DAbiꞌ chi guiꞌt Jesucrist stijb, bén runee dunuj ree guialnaban, në lëjt yayal guibannë laaman loj xguialrniabee zaꞌcdxoonman. Ziꞌc rayal guiban ree bén rliladx Jesucrist ~SuDGol gunaladx ma güjtidi par ree ni yuꞌ loj guidxliuj abiꞌ ma rajpidi guialnaban delant loj Dios por Jesucrist. hRIDAd güündi xgab ganax ree ni yuꞌ loj guidxliuj, gol been xgab mazri ni yuꞌ ree xanyabaa. Q #DZeel bal ma rajpidi guialnaban cüb con Jesucrist, gol been naguiejn gol been xgab ni yuꞌ ree xanyabaa lod zaꞌ Jesucrist xladbee Dios. )PKDDiidxliczi rulüü lasajc daꞌt ree mandamient guin guial tant rüjn ree bejn naguiejn güün reeman laa reen cumplid abiꞌ rüjn reeman bén naxanladx dxel rusagzi laagajc reeman, per achetczi lasajc ree mandamient guin par gucwëëz reen ni mal rzëëbladx reeman güün reeman.`O9DGra ree mandamient guin yuꞌ dxej nit reen, din bénguidxliuj gulëëguijc laa reen. UN#D“Ad rayalt gugaalil ni guin, ad gawil ni guin, ad guiniaazil ni guin”? MDYan bal walidi ma güjtidi con Jesucrist par ree ni rbëëguijc ree bénguidxliuj, ¿chexquiza zeel ruzoobidi xtiidx ree bén rëb: mLSDPer laa reeman ad nabannët reeman Jesucrist, bén rniabee dunuj ree. Abiꞌ por laaman caysnuu cayigniaꞌ ree xhienaag yunaal ree xnejzaman din yadxajg du lasaꞌ ree yayajc ree tijbzi con Jesucrist ziꞌc na̱j xixgab Dios. !K;DAd tiëbidi gutiaalguiiw bén rën ree anjl ziꞌc Dios lëjt, par gusaꞌndi xnejz Dios, din laa reeman rulüü na̱j reeman bén naxanladx, per ad najt reeman laan rëb tëë reeman guial yuꞌ ni rulüüloj loj reeman. Dxel laagajc reeman rlies xvalor por xixgab gajc reeman. hJIDDin gra ree ni guin na̱j ziꞌc tijb xbala Jesucrist abiꞌ yan laaman na̱j bén ma biꞌt. /IWDZeel achut rayal gulaꞌch lëjt por ni rawidi në ni rëꞌdi o por guial ad rüjntidi cwent dxej lanij o dxej ni yuꞌ bëëw cüb o dxej raziiladx ree bejn. fHEDAbiꞌ zian beenman gan gra loj ree guialguxtis në loj gra guialrniabee zëëd loj xindxab. Basaꞌnxtuman laa reeman loj ree bejn, beenman laa reeman gan guial güjtaman loj crüjz. Gol been xgab ni yuꞌ ree xanyabaa CGDMa badxiꞌca Dios dux tol ree ni bayal nadijx ree ziꞌc rniabee xleyaman, badxiꞌcaman dol guin ree chi güt Jesucrist loj crüjz abiꞌ laaman na̱j bén gudijx laan por dunuj ree. aF;D Gocli gojquidi ziꞌc bengüt delant loj Dios por xtolidi në por guial ad guyutidi sen ni ru ree bén Israel. Per yan por Jesucrist, ma been Dios dux tol ree perdon abiꞌ ma rayaꞌp ree guialnaban con Jesucrist. Din ziꞌcgajczi na̱j Dios, ziangajczi na̱j Jesucrist. yAkDGol gojp cudad, ad tiëbidi güün ree bén rën gusquiee lëjt gan con ree ni rulüü reeman o con ree diidx ni ad rüjnt sirv ni zëëd por ree costumbr o por ree guialrniabee yuꞌ loj guidxliuj, din ad zëëdt reen por Jesucrist. J@ DGol been naguiejn gol binalaman guidiblagaa, gol guzudxiꞌch loj guial rliladxidi laaman ziꞌc ma basiididi ad gucwëëz tëë gudëëdi quixtëë loj Dios. Guialnaban ni rudëëd Jesucrist ]?3DZeel ziꞌc ma rliladxidi Dad Jesucrist, ziangajc gol gojc tijbzi con laaman. >5DMajsi ad zaꞌtan con lëjt, per yuꞌguican lëjt abiꞌ rabaan guial cayüjndi ziꞌc rayal, zaꞌdxiꞌch tëëdi loj guialrliladxidi Jesucrist. _=7DCanin diidx guie ree lojdi chitëë chu gusquiee lëjt con ree xtiidx zagdxe reeman. =<uDpor laaman zëëd gra guialrajc në guialrigniaꞌ. k;ODCayünan naguiejn din yayu luxdoo reeman din gusnuu guiban reeman tijbzi, guiën lasaꞌ reeman chuꞌ tëë xquiarguiejn reeman din chileꞌ güünbee reeman ni ad balüüt Dios bejn ree gulal abiꞌ laaman na̱j Jesucrist, : #DRënan gagbeedi guial cayün daꞌtan naguiejn cayünan lëjt yudar, në ree bén zojb guiedx Laodicea në gra ree bén ad wayünbeet naj. e9 EDAbiꞌ naj dád cayünan naguiejn cayünan dxiin guie con guialrniabee ni baneeman naj.^8 7DAbiꞌ dunujn batieꞌch xtiidx Jesucrist, baneenëꞌn bejn ree, balüü tëën laa reeman con gra quiarguiejn ni runee Dios din chi guidxin reeman lojman por Jesucrist ma na̱j reeman ziꞌc rënman gac reeman. 7 DDin gugojn reeman bén ad najt ree bén Israel xhienaag na̱j xguialnazaꞌc zaꞌcdxoonman. Abiꞌ ni ad balüüt Dios loj ree bejn tiamp gulal na̱j guial nabannë Jesucrist lëjt abiꞌ por laaman ragbeedi zagdxe guial yuꞌ dxej yayalidi xanyabaa. 6 DDiizd tiamp gulal ad bigniaꞌt ree bejn zagdxe ni rën guiëb xtiidx Dios. Per yan ma balüüman ni rën guiëban loj ree xbejnman. 5 DDin Dios bacaabee naj par günan sirv loj ree xbejnman. Abiꞌ laaman banee dxiin guin naj din gulün lëjt xtiidxaman ziꞌc tal najn. e4 EDAbiꞌ yan nix yuꞌ luxdon por guialzi ni cadëëdan guial rünan lëjt yudar abiꞌ lasaꞌgajc guialzi ni gudëd Jesucrist cadëëdan din chileꞌ günan yudar bén rliladx ree laaman bén ma na̱j ree xbejnman. ?3 yDPer par zian rayal sudxiꞌchidi loj guialrliladx ni rajpidi, ad gucwëëz chinalidi xtiidxzaꞌc Jesucrist ni ma biguiejndi. Abiꞌ diidxzaꞌc guin gajc ree ma bireꞌch guidib guidxliuj. Abiꞌ naj na̱j tijb ree bén catieꞌch diidxzaꞌc guin ree. Bacaabee Dios Pab din güünman sirv loj ree xbejn Dios )2 MDPer yan ma zaꞌdi zagdxe con Dios por ree guialzi ni gudëd Jesucrist chi gütaman loj crüjz din gac guidxindi lojman naya sin dol chitëë xhie naman lojdi. n1 WDGocli ad gojctidi tijbzi con Dios, gojquidi ziꞌc bén bidxeꞌch laaman guial beendi ganax ni mal. C0 DAbiꞌ por Jesucrist gra bénguidxliuj ma zaꞌ zagdxe con Dios, ziꞌc ni yuꞌ loj guidxliuj ziꞌc ni yuꞌ xanyabaa. Zaꞌ bejn zagdxe con Dios por xguialgüjt Jesucrist loj crüjz. 4~~.}}9||3{Tzz'yqxmwwQvVuuHttgsrr^qppCooGnn mm lkkRjihh=gffKeeEddccrcv>==G: }Zeel rüjn naguiejn yayidxgaꞌ ree xtiidx Dios ni ma bacaagdiajg ree chitëë yasaꞌn ree xnejzaman ni ma zunaal ree. 19 ]Din gra ree anjl na̱j sprijt cayüjn ree sirv loj Dios, abiꞌ rxhiaalaman laa reeman din güün reeman yudar bén ni gap ree guialnaban tiblayaa delant loj Dios.~8 w Ad yuꞌt dxej rëb Dios loj tijb ree xianjlaman:Gurej da ladbeen xt günan gan nabeel bén rdxeꞌch ree lüj. J7  gusieꞌtil laa reen ziꞌc rusieꞌt bejn xabaman,
abiꞌ zuchaal laa reen ziꞌc ruchaa bejn xabaman,
per lüj ad yuꞌt dxej guidxaa ziꞌc najl
abiꞌ zianczi gapil guialnaban. r6 _ Gra reen yuꞌ dxej nit reen,
per lüj ma nabanl tiblayaa.Gra reen yayox ziꞌc tijb lajd, w5 i Rëb tëëman:Dad, diizd yaloj lüj been guidxliuj në xanyabaa
con gra ni yuꞌ loj reen. -4 U Lüj ruladxil ni na̱j zagdxe
abiꞌ rdxeꞌchil ni mal.Zeel Dios bén na̱j xDiosil
baneeman lüj mazri guial rabaa guial loj gra ree bén zaꞌnël. 3 Per por Xiꞌnman rëbaman:Dad Dios, xguialrniabeel na̱j par tiblayaa,
abiꞌ guidib tiamp nabeel ziꞌc rayal. 2 Abiꞌ chi gunee Dios por ree anjl, rëbaman:Naj rün ree da anjlan ziꞌc bi, rün tëën laa reeman ziꞌc bajl. M1 Per chi guxhaal Dios Xiꞌnman loj guidxliuj, Xiꞌnman bén rajp guialrniabee ziꞌcgajc laaman, dxel rëbaman:Gra ree da anjlan,
gol guyën da Xiꞌnan, gol gojp tëëman respejt. [0 1Din ad yuꞌt dxej rëb Dios loj ree anjl:Lüj na̱j da xiꞌnan,
abiꞌ diizd yan gulün guial lüj na̱j da xiꞌnan. Achut tëët loj anjl rëbaman:Naj gac Xdadil, abiꞌ lüj gac da xiꞌnan. / }Zianan zeel laaman na̱j mazri bén zojbloj loj ree xianjl Dios din laaman na̱j quijb Xiꞌn Dios. Chi gulox guzajcaman ni guzacaman par yayajc ree naya por dux tol ree, dxel gurejman xanyabaa xladbee xDadaman Dios bén rajp gra guialrniabee N. Laaman na̱j xbachaꞌ zaꞌcdxoon Dios, laaman na̱j ziꞌcgajczi na̱j Dios. Abiꞌ laaman naaz gra ni yuꞌ por guialrniabee ni rajpaman. Xiꞌn Dios na̱j mazri bén zojbloj guial loj ree anjl - 5per yan ma guneenëman dunuj ree por Xiꞌnman. Dios been gra ni yuꞌ xanyabaa në loj guidxliuj por Xiꞌnman. Abiꞌ gra basaꞌn loj Xiꞌnman. , Tiamp gulal, Dios guneenë ree dux béngulal ree zien volt në gadxagayaa mod por ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, f+E&Compniar raliduladx ree Jesucrist, dux Dad ree Jesucrist güünleꞌ gradi. Amén.*&Diizd yan ad rëntran chu gucheꞌch naj. Din dib ni ca ree ladan laa reen rulüü guial najn xiapóstol Jesucrist. )!&Abiꞌ ree bén ma zinal xnejz Cristo, Dios yaya laa reeman yabeꞌcdxe tëëman luxdoo reeman në gra ree bén diidxli na̱j xbejn Dios. (7&Din chi ma na̱j bejn tijbzi con Cristo, achet lasajc bal yuꞌ bejn sen o ad yuꞌtaman sen. Ni mazri lasajc na̱j guial ma bachaa ziꞌc nabanman. Q'&Per naj achet por ni günan nabë, tijbzi por guialgüjt Dad Jesucrist. Abiꞌ guial güjtaman loj crüjz ma basaꞌnan gra ree ni mal yuꞌ loj guidxliuj guie abiꞌ ma güjtan par ree ni mal guin. =&s& Per niꞌqui ree bén yuꞌ sen guin ad rüjnt reeman gra ziꞌc rëb ley guin. Rënzi reeman chuꞌdi sen guin din güün reeman nabë guial ma been reeman gan yuꞌdi sen guin. %9& Bén cayüjn ree naguiejn chuꞌdi sen, rüjn reeman zian par yayaꞌn reeman zagdxe loj ree bejn luar sagdiaj reeman guial rliladx reeman Jesucrist. Q$& Gol baguiaa xi naroob ree lejtr ni cucan par lëjt con quijb yan. #!& Zeel beegaj gunen dunuj ree rayal yaguieen ree yudar bejn ree, abiꞌ mazri con dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist. Xconsejw Pab ~"u& Ad rayalt yadxag ree guial yaguieen ree ni zagdxe, din bal id zadxag ree chi guidxin dxej yacaꞌ ree ni yayal ree. :!m&Bal nabanman ziꞌctzi na̱j xixgabaman zadxin dxej yayalaman casti. Per bén naban ziꞌc rniabee xSprijt Dios, por Sprijt guin yayalaman guialnaban tiblayaa delant loj Dios. l Q&Ad gusquiee lëjt gajc, din achut zajc guzeꞌ Dios. Ni rxübin bejn laagajcan yatoꞌpaman. oW&Chutëëz bén cusiid xtiidx Dios, rayal güünman yudar bén culüü laaman con ni ryaadxaman. H &Din tijbgaj dunuj ree rayal yayaꞌp ree xhienaag yabajn ree. 0Y&Tijbgaj bejn rayal güün xgab bal nabancaman xnejz. Abiꞌ bal nabanman xnejz, tijbzi laaman rayal yabaa luar güünman xgab guial nabanman zagdxe loj gra ree bejn. wg&Bal yuꞌ bén ni naladx guial rajcaman gra abiꞌ achetczi rajcaman, dxel laagajcaman cusquiee laaman. q[&Gol gognë lasaꞌdi loj xhietëëz guialzi ni rdëdidi, zian ma cayüjndi ni rniabee Cristo güündi. y m&Compniar raliduladx ree Jesucrist, rnin lëjt, bal chu xcompniaridi rüjn dol gan, lëjt guial ma rajquidi mazri xtiidx Dios gol guneenëman con ganax ree diidxzaꞌc, din rayal cuꞌguijquidi guial nëgajc lëjt zajc güün dol lëjt gan. kO&Ad yales dux valor gajc ree, ad yacheꞌch du lasaꞌ ree, ad yadëdloj du lasaꞌ ree.iK&Yan bal ma nabajn ree con xSprijt Dios rayal yabajn ree ziꞌc rniabee Sprijt guin yabajn ree. 3&Abiꞌ ree bén ma na̱j xbejn Cristo ma basaꞌn reeman gra dol, në gra ree ni mal ni rën reeman güün reeman din ma güjt Cristo por gra dol. }&guial rüjn naya, guialrniabee bejn xixgab mal gajcaman. Abiꞌ ad yuꞌt ley ni rudxoon guial güün bejn ni guin ree. E&Per ni zëëd por xSprijt Dios na̱j, guialrën lasaꞌ bejn, guialrabaa, guialrgaꞌdxe luxdoo, guial yuꞌ pacens, guialnaxanladx, guial rajc nazaꞌc, guial rüjn cumplid xtiidx, eC&guialrdëdloj, guialrugüjt bejn, guialrzüdx, guialnala në xhietëëz ni mal lasaꞌ ree ni guin. Rugojnan lëjt ziꞌcgajc ma rnin lojdi yaloj, bén cayüjn ree lasaꞌ ree ni guin ad zayalt reeman lod rniabee Dios.  &guial rën bejn graloj ni naladxaman na̱j Dios, guial rüjn bejn guialbidxaa, guialrdxeꞌch lasaꞌ, guialrdil, guialrzëëbladx ni rajp bejn, guialralenyaꞌ, guialrlies xvalor gajc, guialrliaꞌ lasaꞌ bejn, guial ru loj tibcwaa bejn o stib cwaaman, -S&Yan laa rguien gajc con ree nin zëëd con xixgabzi ree bejn: Guialrzunë xinguiaaw ren o béngunaa ren, guialrüjn bejn nidxuudx, guialrajp bejn gadxagayaa vijs, V%&Per bal xSprijt Dios na̱j bén rniabee lëjt dxel ad rniabeetri ley lëjt. H &Din guial rbajn bejn ziꞌctzi na̱j xixgabaman, ad najtan ziꞌc rniabee xSprijt Dios guiban bejn. Abiꞌ ziꞌc rniabee xSprijt Dios guiban bejn, ad najtan guial guiban bejn ziꞌctzi na̱j xixgabaman. Niꞌqui laan niꞌqui ziꞌc rniabee xSprijt Dios ad najtan tibloj. Zeel ad zajct guiban bejn ziꞌctzi rënman. zm&Zeel rnin lojdi: Gol gubajn ziꞌc rniabee xSprijt Dios guibandi. Ad guibanridi ziꞌctzi na̱j xixgabidi. &Per bal rdxeꞌch lasaꞌdi abiꞌ rdilidi, gol gojp cudad chitëë zianzi laꞌ lasaꞌdi. Guialnaban ni runee xSprijt Dios  &Din con tijbzi mandamient ma been bejn gra ziꞌc rniabee xley Dios. Mandamient guin rëb: “Guyën ben ren ziꞌc rën lüj gajc.”  -& Din lëjt ma gulaadi loj ley, per ad guial ad rniabeetri ley lëjt din güündi ni rëntzidi, rayal guiëndi güün tëë yudar lasaꞌdi. v e& Balzianclaa gra ree bén ruslen lëjt guial rayal chuꞌdi sen, ¡mejorli gutüüg laagajc reeman tiblayaa! U #& Bal rën guial rüjn naguiejn chuꞌ ree bejn sen, ad zazunaltri ree bén Israel naj. Ziangajc bal guiën guial rayal chuꞌ ree bejn sen, rën guiëban guial achet lasajc guial güjt Cristo loj crüjz.  /& Per naj raꞌpan Cristo confians guial ad zusaꞌntidi ni basidan lëjt. Abiꞌ Dios gudëëd casti bén cusquiee ree lëjt, majsi chutëëznin. S& Zeel gol gojp cudad “din con taꞌnnijt zajc gusquiee reeman gradi.” ?y&Din xgab guin ad zëëdtan por Dios, bén gule lëjt. Y+&Lëjt ma zëdi zagdxe. ¿Chu na lojdi guial ad zidxgaꞌtidi ni na̱j diidxli? a;&Din chi ma na̱j bejn tijbzi con Cristo achet lasajc bal yuꞌman sen o ad yuꞌtaman sen. Ni mazri lasajc na̱j guial chililadxaman Cristo. Abiꞌ por guialrliladx guin zajc yabajn ree zagdxe yayën dulasaꞌ ree. &Per dunuj ree por xSprijt Dios në guial raliduladx ree Jesucrist nadxuꞌguijc ree guial yadxin ree naya delant loj Dios. D&Lëjt guial rüjndi xgab guial güündi ziꞌc rniabee ley ma najdi naya delant loj Dios, laan rën guiëb guial ad najtridi xbejn Cristo ad yuꞌguijc tëëtridi guial rën Dios lëjt. gG&Abiꞌ rnin lëjt zatijb: Chutëëz bén ru sen guin rayal güünman ziꞌc tal rniabee ley. mS&Naj Pab rnin lëjt. Bal rudi sen ziꞌc rniabee ley, achet lasajc guial rliladxidi Jesucrist. 1 ]&Cristo na̱j bén babëë dunuj ree loj ni rniabee ley dunuj ree. Zeel gol guzujdxiꞌch, ad bal guibandi zatijb ziꞌc bén nadoꞌ guial güündi ziꞌc rniabee ley. U#&Zeel compniar raliduladx ree Jesucrist, dunuj ree ad nayajct ree ziꞌc xiꞌn bén na̱j ziꞌc bén nadoꞌ guin, nayajc ree ziꞌc xiꞌn quijb xbéngunaa Abraham guial ad rniabeet ley dunuj ree..~U&Per, ¿xhie rëb loj xtiidx Dios? Rëban: “Balaagdxa xmojsil con guidib xiꞌnman, din ad rayalt gac tioꞌp lalaꞌ ni rayal tiaꞌ xiꞌn quijb xbéngunaal.” R}&Abiꞌ lën ree dxejzii, xiꞌn Agar bazeꞌx xiꞌn quijb xbéngunaa Abraham, ziangajc yan bén zinal ree ley ruzeꞌ reeman dunuj ree nabajnnëꞌ ree xSprijt Dios, guial ma nayajc ree xiꞌn Dios, O|&Rnin lojdi compniar raliduladx ree Jesucrist, ziꞌc gol Isaac guial bililadx Abraham xtiidx Dios guial gac zian, ziangajc dunuj ree ma nayajc ree xiꞌn Dios guial raliduladx ree xtiidxaman. {w&Loj xtiidx Dios rëb:Babaa béngunaa ni ad zajct chuꞌ xiꞌn.Babaa daꞌt guial ad nünbeetil guialrzagdiaj
ni rdëd béngunaa ni rajl xiꞌn.Din bén ad rut xiꞌn, mazri zien xiꞌnman chuꞌ
guial loj bén ru xiꞌn. )zK&Per dunuj ree du ladx ree na̱j Jerusalén ni yuꞌ xanyabaa abiꞌ Jerusalén guin ad najtan ziꞌc ni nadoꞌ loj ley guin ziꞌc ad gojct Sara loj Abraham. y&Lëjt ragbee guial niz Arabia na̱j guiaꞌ Sinaí, abiꞌ ree bén niz ni rniee reeman guiaꞌ guin Agar. Per yan Jerusalén na̱j ziꞌc guiaꞌ guin, din gra ree bén zëëd niz Jerusalén, bén zinal ree ley, laa reeman na̱j ziꞌc bén nadoꞌ loj ley. $xA&Yan, Sara në Agar laa reeman na̱j ejempl por tioꞌp nejz ni yuꞌ par chinal bejn. Tijb nejz guin na̱j guial chinal bejn ley ni badëëd Dios loj Moisejs ruguiaꞌ Sinaí, abiꞌ bén zinal ree ley guin na̱j reeman ziꞌc bén nadoꞌ loj ley guin ziꞌc goc Agar loj Abraham. mwS&Xiꞌn Abraham con béngunaa goc xmojsaman, guyux guial bagaal Abraham laaman. Per xiꞌnman xin guyu con quijb xbéngunaaman guyux ad por guial bagaaltzi Abraham xbéngunaaman, në par gac cumplid promejs ni been Dios lojman. Ev&Loj ley rëb guial guyu tioꞌp xiꞌn Abraham: Guyu xiꞌnman con tijb béngunaa brii laj Agar bén goc xmojsaman, guyu tëë stijb xiꞌnman con quijb xbéngunaaman bén brii laj Sara. wug&Per gol guna, lëjt bén rën ree guiban ziꞌc rniabee ley. ¿Wen id wayigniaꞌdi ni rëb loj ley ya? t&¡Bal zianclaa zaꞌn con lëjt din ganenëꞌn quijb lëjt, per yan ad ragbeetan xhienaag günnëꞌn lëjt! Agar con Sara Ws'&Par naj lëjt na̱j ziꞌc da xiꞌnan. Abiꞌ cazaagdiajn por lëjt zatijb, ziꞌc rzagdiaj tijb béngunaa chi rajl xiꞌnman. Abiꞌ gusnuu gazaagdiajn xt chi ma zinalidi Jesucrist diidxli ziꞌc rayal. yrk&Ad ni malt na̱j guial guiën bejn lasaꞌ bejnman, per par ni zagdxe në zianczi, ad chi zaꞌtzan con lëjt. Wq'&Rnin lojdi guial ree bén cayüjn naguiejn guial guidxgaꞌdi xtiidx reeman, ad zagdxet rën reeman lëjt, xixgab reeman na̱j din gusaꞌndi ni basidan lëjt abiꞌ mazri guidxgaꞌdi xtiidx reeman. Hp &¿O al rdxeꞌchidi naj ya guial rnin ni na̱j diidxli lojdi? oy&Naj ragbee guial bal zileꞌn xt guiaalojdi zajc cwëëdi par guneedan lon. Laadx yan, ¿conzan guial rabaanëdi naj? n3&Per majsi zian, gudaandi naj. Ad beentidi naj tiblad ad gulëëladx tëëtidi naj, bidxgaꞌdi naj ziꞌc tijb xianjl Dios o ziꞌcgajc Jesucrist. am;& din lëjt ragbee guial yaloj chi basidan lëjt xtiidxzaꞌc Jesucrist, ragxuun nadxel. Il & Zeel rniaaban lojdi compniar raliduladx ree Jesucrist, gol gubajn ziꞌc nabanan, ziꞌc benan persi gogbeedi guial tiblojzi nayajc ree. Ad canitan lojdi guial xhie ni mal ma beendi naj Ak}& Dád rdxeban por lëjt, doolgui basid xliaꞌzan lëjt. &jE& Abiꞌ yan guial sta zinëdi cwent xhie dxej o xhie bëëw o xhie tiamp o xhie ijz na̱j ni zojbloj par lëjt par güündi xhienin ziꞌc goc xcostumbridi. diA& Per yan guial ma nünbeedi Dios o guial ma nünbeeman lëjt, ¿chexc zeel rëndi yabiꞌdi güündi graloj ni ad rüjnt sirv ni beendi yaloj? ¿Chexc zeel rëndi gaquidi ziꞌc bén nadoꞌ loj ree ni guin ree zatijb? ~hu&Yaloj chi gadidi güünbee quijb Dios, beendi sirv loj ree ni naladxidi na̱j Dios, per diidxli ad Diost reen. g3&Zeel ad nayajctri ree ziꞌc mojs, ma nayajc ree xiꞌn Dios, ma rayal ree ni gunee Dios por Cristo. Yuꞌ Pab xgab por ree bén rliladx Jesucrist /fW&Abiꞌ guial nayajc ree xiꞌn Dios, guxhaalaman xSprijt Jesucrist persi nabajnnëꞌ reeman, abiꞌ por Sprijt guin raguieꞌch ree: “¡Dux Dad ree Dios!” `e9&persi bileꞌ babëëman dunuj ree loj ley guin bileꞌ tëë nayajc ree Xiꞌn Dios. Pd&Abiꞌ chi bidxin dxej gojc ziꞌc rëb Dios gac, guxhaal xiꞌnman Jesucrist loj guidxliuj guie, tijb bénguidxliuj gojc xniaaman. Abiꞌ gubajnman ziꞌc rniabee ley ni basaꞌn Moisejs duloj ree cy&Ziangajc dunuj ree, ziꞌc tijb xindoo bayajc ree yaloj guial bunaaldxiꞌch ree gra ree xcostumbr ree bénguidxliuj. b%&Abiꞌ yuꞌ ree bén rajp laax yuꞌ tëë ree bén rniabee laax në ree ni rajpix, xt chi guidxin dxej ni rëb xdadix tiaꞌx ni rayalix. /a Y&Ni canin na̱j: Ziꞌc tijb xindo rayal ni rajp xdadix, laꞌtgaj najx xindoo achet guialrniabee rajpix, ziꞌcgajc tijb mojs, majsi xieenx na̱j gra ni rajp xdadix. `%&Zeel bal ma nayajc ree xbejn Cristo dxel ma nayajc ree ziꞌcgajc xiꞌn Abraham abiꞌ yayal ree ni rëb Dios loj Abraham diizd gulal.y_k&Abiꞌ ziꞌc bén Israel ziꞌc bén ad najt bén Israel, ziꞌc bén naj ziꞌc bén nadoꞌ ziꞌc bén ad najt ziꞌc bén nadoꞌ, ziꞌc xinguiaaw ziꞌc béngunaa, par Cristo tiblojzi nayajc ree din ma nayajc ree tijbzi con laaman. t^a&Abiꞌ guial barobnijs ree por Jesucrist zeel ma nayajc ree tijbzi con laaman din ma nabajnnëꞌ reeman. M]&Din guial raliduladx ree Jesucrist ma nayajc ree xiꞌn Dios. e\C&Per yan guial ma raliduladx ree Jesucrist ad rüjntri naguiejn gulüü ley guin dunuj ree. s[_&Zeel par dunuj ree ley guin na̱j ni balüü dunuj ree xhienaag yabajn ree abiꞌ gunabeen dunuj ree xt dxej ni baguieenbee ree Jesucrist din güünman dunuj ree cwent ziꞌc tijb bén ni ad wayüjnt dol guial raliduladx ree laaman. Z)&Chi gad guialrliladx Jesucrist guidoonloj, gunabee ley dunuj ree, ziꞌc chi nayaaw bejn balëëz ree guidoonloj guialrliladx Jesucrist. Y&din loj xtiidx Dios rëb guial dol rniabee gra bejn din gra ree bén chililadx Jesucrist tiaꞌ reeman gra ni rëb Dios. _X7&Ad naladxidi canin guial ley guin zaꞌ contr xpromejs Dios. Canin bal por ley guin zajc gap bejn guialnaban delant loj Dios, dxel ma ragbee bejn guial ma nayaman loj Dios guial zinalaman ley. Per ad ziantan W{&Per chi been Dios promejs con Abraham achutczi badëëd xtiidxaman, quijb laaman guneenë Abraham. Xhie sirv rüjn ley nVU&Wed zanabdiidxidi lon, ¿par xhieza rüjn ley guin sirv? Badëë Dios ley guin din gagbee bejn guial najman béndol, abiꞌ been ley guin sirv xt dxej ni biꞌt bén zëëd loj xdiaa Abraham ziꞌc tal been Dios promejs con laaman diizd guiaꞌxchej. Bén na̱j ree xianjl Dios badëë ley guin loj Moisejs, abiꞌ Moisejs badëëd laan loj ree bejn. @Uy&Din bal par yacaꞌ ree ni rëb Dios loj Abraham rayal yaguieen ree ziꞌc rniabee ley, dxel ad promejstran. Per Dios bazaladx loj Abraham ni rëbaman por promejs ni beenman lojman. ?Tw&Abiꞌ ni canin lëjt na̱j guial xley Moisejs biꞌtan tajpgayuu gajlbichii ijz despuejs ni been Dios promejs con Abraham, zeel ad zajct guseꞌn ley guin promejs ni ma been Dios. QS&Ziangajc gol gogbee, chi been Dios promejs guial güünleꞌman Abraham con xdiaaman, ad rëbt loj xtiidx Dios guial güünleꞌman “bén zëëd ree” loj xdiaa Abraham. Ad rëbtan zien bejn, rëban tijbzi bejn, din laaman rëb günleꞌn “Bén zëëd” loj xdiaaman. Abiꞌ bén zëëd loj xdiaaman laaman na̱j Cristo. gRG&Yan compniar raliduladx ree Jesucrist ganin lëjt xhienaag rüjn ree bénguidxliuj: Chi rajs tijb guiꞌch abiꞌ rguꞌ bejn laan firm, dxel achut zajc guseꞌn laan o gucaa guijc ree diidx ni ca loj guiꞌch guin. Q&Zian guzajc Jesucrist par chileꞌ güünleꞌ Dios bén ad najt ree bén Israel, ziꞌc beenleꞌman Abraham. Abiꞌ guial rliladx reeman Jesucrist zeel ma naban reeman con xSprijt Dios ziꞌc tal rëb Dios diizd guiaꞌxchej. Xley Moisejs në xpromejs Dios CP& Jesucrist badxiꞌca dunuj ree loj xmaldicion ley din laaman bayal casti ni rayal ree por ley guin, din loj libr ley guin rëb: “Ma zë maldicion guijc bén rëjt loj crüjz.” O& Per ley guin ad rniabtan chililadx bejn laan, loj libr ley guin rëb: “Bén güün ziꞌc gajczi rniabee ley, zajpaman guialnaban.” bN=& Zeel rayagbee ree ad zileꞌt gac bejn naya loj Dios por guial rüjnman ziꞌc rniabee ley. Din loj xtiidx Dios rëb: “Bén rliladx Dios rajpaman guialnaban delant lojman guial ma nüjnman laaman cwent sin dol.” Gra ree bén zinal xley Moisejs yuꞌ casti par laa reeman din loj gajc libr ley guin rëb: “Bén ad zinalt güün gra ziꞌcgajczi rëb loj ley guin, yayalaman casti.” vLe& Zeel rüjnleꞌ Dios gra ree bén rliladx laaman ziꞌcgajc beenleꞌman Abraham guial bililadxaman laaman. K)&Diizd gocli mal ragbee Dios guial majsi loj ree bén ad najt bén Israel yuꞌ ree bén güünman cwent ziꞌc bén ad wayüjnt dol guial rliladx reeman laaman. Din tiblajt loj xtiidxaman rëb guial rëbaman loj Abraham: “Günleꞌn gra ree bénguidxliuj por lüj.” cJ?&Zeel gol gogbee guial gra ree bén rliladx Dios, laa reeman na̱j ziꞌc xiꞌn Abraham. I{&Gol basaaladx guial Abraham por guial bililadxaman Dios, been Dios laaman cwent ziꞌc tijb bén ad wayüjnt dol. NH&Chi runee Dios xSprijtaman lojdi abiꞌ rüjnman milagr ree delant lojdi, ¿wen rüjnman zian ya por guial zinalidi xley Moisejs o por guial ma bililadxidi xtiidx Jesucrist ni ma bacaagdiajguidi? XG)&¿Wen achet lasajc guialrzagdiaj ni gudëdidi ya, o guzagdiaj xliaꞌzidi ya? F&Xipxi nadidi zeel awa ma nabannëdi xSprijt Dios abiꞌ yan naladxidi guial din yayaaloj gaquidi ziꞌc rën Dios rayal chinalidi ley. %EC&Yan rënzan gagbeen: ¿Nabannëdi xSprijt Dios ya guial rüjndi ziꞌc rniabee xley Moisejs o por guial rliladxidi xtiidx Jesucrist ni ma bacaagdiajguidi? .D W&¡Bén Galacia, chexc zeel ad radëdguientidi! ¿Chu bascajy xquiarguiejndi? Awa chi balün lëjt, delant loj gradi bagojnan lëjt par xhie güjt Cristo loj crüjz. GC&Abiꞌ ad rüntan tiblad guial rën Dios dunuj ree, din bal nileꞌ niajc bejn naya niz loj Dios guial rüjn bejn ziꞌc rniabee xley Moisejs dxel achetri lasajc guial güjt Cristo.”lBQ&Abiꞌ rünan cwent guial në naj güjt chi güt Cristo loj crüjz dxel ad nabantri da xtijban, ma nabannëꞌn Cristo. Abiꞌ yan ziꞌc nabanan, ma nabanan ziꞌc rliladxan Xiꞌn Dios, bén rën naj güjt tëëman por naj. ’Yan bal cayguieen ree naguiejn yayajc ree naya delant loj Dios, laan rulüü dunuj ree guial nayajcqui ree béndol, ¿wen mazri béndol cayüjn Cristo dunuj ree ya? ¡Dunuj ree rayagbee guial ad ziantan! [>/&Per dunuj ree rayagbee guial achut zajc gac naya niz loj Dios por guial zinal bejn ley, gacaman naya guial rliladxaman Jesucrist. Zeel në dunuj ree ma raliduladx Jesucrist din yayajc ree naya delant lojman guial raliduladx reeman, ad guial cayguieent ree ziꞌc rniabee ley. Din achut zajc gac naya delant loj Dios guial zinalaman ley. =1&’Dunuj ree nayajc ree bén Israel diizd chi bayajl ree abiꞌ ad yuꞌt dxej babajn ree sin xley Dios ziꞌc ree bén ad najt bén Israel. Q<&Zeel chi baguian guial ad cayüjnt reeman ziꞌc rëb loj xtiidxzaꞌc Jesucrist, dxel rën loj Bëd delant loj gra reeman: “Lüj najl bén Israel abiꞌ ad nabantil ziꞌc laa reeman, ¿chexc zeel rüjnl naguiejn guiban ree bén ad najt ree bén Israel ziꞌc naban ree bén Israel? Guialrliladx Jesús rabëë bejn loj dol ;+& Në los demazri ree bén Israel bén rliladx ree Jesucrist bén zojb ree ni në reeman been ziꞌc been Bëd abiꞌ xt në Bernabé been zian. ]:3& Guial yaloj gudawnëman bén ad najt ree bén Israel. Per chi bidxin ree bén guxhaal Jacob guiedx Antioquía, dxel ad bachajgtraman bén ad najt ree bén Israel guial bidxebaman xhie niëjb ree bén zinal ley. n9U& Per chi we Bëd guiedx Antioquía, dxel gudilëꞌn laaman guial ad cayüjntaman ziꞌc rayal. ~8u& Ni gunabzi reeman du lojn din yaguieenan yudar bénprob ree, abiꞌ laan na̱j ni ruladxan günan. Gudilë Pab Bëd ~7u& Zeel Jacob, Bëd con Waj bén rniabee ree mazri loj ree bén rliladx Jesucrist, gogbee gajc reeman guial Dios na̱j bén banee naj guialrniabee guin. Abiꞌ banee yaa reeman ziꞌc tijb sen guial ma nayajcan compniar guial ma zaꞌ tëë reeman conform guial naj con Bernabé yuglüün bén ad najt ree bén Israel, guiáad laa reeman gulüü reeman bén Israel ree. &6E&Abiꞌ Dios bén bacaabee gajc Bëd din gacaman apóstol loj ree bén Israel, laagajcaman bacaabee naj din gacan apóstol loj ree bén ad najt bén Israel. y5k&Luar ninia reeman xhie mazri nünan, laa gogbee gajc reeman guial Dios gulej naj din gatiechan xtiidxzaꞌc Jesucrist loj ree bén ad najt bén Israel, ziꞌcgajc gulejman Bëd din guitieꞌchaman diidxzaꞌc guin ree loj ree bén Israel. /4W&Abiꞌ ree bén rniabee loj ree xbejn Jesucrist achetri na reeman lon guial rayal günan, majsi chutëëz na̱j reeman din delant loj Dios tiblojzi na̱j bejn. 3&Per niꞌczi tibdaꞌn ad batiëjbtan nüjn reeman dunujn gan, din ad rayëntan cwëëladxidi xtiidxli Jesucrist ni ma zinalidi. 2&Din guyu tioꞌp choon ree bén Israel been reeman ziꞌc rulüü na̱j reeman dux compniaran persi gojc bachajg reeman dunujn par gulaꞌch reeman conin ad raguieentran guial ma raliduladxan Jesucrist din gac nabee reeman dunujn yaguieenan ziꞌc rniabee ley. 1&Per niꞌqui Tito bén guzu ni con naj, majsi najman bén grieg ad beent reeman laaman naguiejn chuꞌman sen ni ru ree bén Israel. 50c&din Dios na guial gan ni. Abiꞌ Jerusalén guin badxaag dulasaꞌn tijb luar con ganax ree bén rniabee loj ree xbejn Cristo persi benëꞌn laa reeman diidx por xtiidx Jesucrist ni culün bén ad najt ree bén Israel. Benan zian din ad rëntan guial ni ma benan o ni cayünan gacan dxiin xliaꞌ. V/ '&Chi goc chidaj ijz, dxel wan Jerusalén zatijb. Binëꞌn Bernabé con Tito, W. )&Abiꞌ rudëë reeman quixtëë loj Dios guial në naj ma rliladx Cristo.^- 7&Rguiejnzi reeman rëb ree bejn: “Bén guzunal dunuj ree yaloj par güünman dunuj ree ni mal yan ma catieꞌchaman xtiidx Jesucrist, majsi yaloj beenman naguiejn din yasaꞌn ree ni raliduladx ree Jesucrist.” _, 9&Per ree bén rliladx Cristo, bén zojb ree niz Judea ad wayünbeet reeman naj nadxel. 3+ c&Dxelri wan niz Siria në niz Silicia. X* +&Gra ni canin lëjt na̱j diidxli abiꞌ Dios ragbeechaaw guial ad rusquieetan. K) &Per achut apóstol ren baguiaan tijbzi Jacob bijch Dad Jesucrist. n( W&Chi goc choon ijz dxel wan Jerusalén persi benbeen Bëd abiꞌ guzun con laaman chiin gubijdx. 5' e&ad watan Jerusalén nignan bén ma na̱j ree xi apóstoles Jesús gocli diizd chi gadan gac xi apóstol Jesús, laa wa gajcan niz Arabia dxel bayeꞌcan niz Damasco stijb. & &Balüüloj xiꞌnman lon din gatiechan xtiidxzaꞌcaman loj ree bén ad najt bén Israel. Abiꞌ chi goc zian achut loj bignabdiidxan, o% Y&Per guial rën Dios naj, diizd chi gadan guial loj guidxliuj mal gulejman naj. Dxel chi beenman xgab. %$ E&Abiꞌ naj mazri guzudxiꞌchan loj religion guin guial loj ree lasaꞌ zidnëꞌn tijbzi guial benan naguiejn benan gra ree xcostumbr ree dux béngulalan. M# & Lëjt ma biguiejn guial chi guyuꞌn loj xreligion ree bén Israel, guzunaalan bén rliladx ree xtiidx Dios din günan laa reeman ni mal abiꞌ benan naguiejn din gusaꞌn ni rliladx reeman. u" e& Abiꞌ ad cwaꞌtanan ad basid tëëtan laan por bénguidxliuj, Jesucrist gajc na̱j bén balüü laan naj. ! & Compniar raliduladx ree Jesucrist, rënan gagbeedi guial xtiidx Cristo ni ma balün lëjt ad bénguidxliujt gulëëguijc laan.   & Ad raguiltan mod guial yayaꞌnan zagdxe loj ree bénguidxliuj, rünan naguiejn din yayaꞌnan zagdxe loj Dios. Din bal günan naguiejn yayaꞌnan zagdxe loj ree bénguidxliuj dxel ad cuzobtran xtiidx Cristo. Xhienaag gojc zeel gojc Pab apóstol ' I& Ziꞌc ma rnin lëjt abiꞌ yan ma rninan zatijb: Bal chu rulüü lëjt diidx ren ree guial loj xtiidx Cristo ni ma bililadxidi, laaman ma rayal xcasti Dios. M &Per bal yuꞌ bén rulüü lëjt diidx ren ree guial loj ree diidx ni ma balün lëjt par gaquidi perdon, laaman ma rayal xcasti Dios, majsi chutëëznin majsi naj gajc o majsi tijb xi anjl Dios.  &abiꞌ niꞌquid xtiidxt Diosan. Diidxliczi yuꞌ ree bén rën gagdxadi abiꞌ rën reeman guchaa reeman ziꞌc na̱j xtiidx Cristo. , S&Dád radxalon guial dád cari cabëëladxidi xtiidx Dios, abiꞌ laaman guial rën Jesucrist lëjt zeel gurejdxaman lëjt. Per lëjt diidx ren ma ridxgaꞌdi r _&Zeel rayalczi yayaꞌp reeman respejt zianczi. Amén Achetri diidx ren ni zajc yabëë dunuj ree loj dol  )&Jesucrist güjt por dux tol ree persi babëëman dunuj ree loj gra ree ni mal ni yuꞌ loj guidxliuj guie ziꞌc goc xixgab dux Dad ree Dios. a =&Dux Dad ree Dios në Dad Jesucrist güünleꞌ lëjt yabeꞌcdxe tëë reeman luxdoodi. { q&Gra ree dux compniar ree bén zaꞌ ree guie con naj ragajpdiozan lëjt najdi bén rliladx Jesucrist niz Galacia. < u&Naj Pab najn apóstol, per ad bénguidxliujt bacaabee naj ad laa tëët reeman guxhaal naj, najn apóstol por Jesucrist në por dux Dad ree Dios bén basban laaman loj guialgüjt. I 0güünleꞌ tëëman gra ree bén wali rën Dad Jesucrist.,Q0Rniaaban loj Dios guial gra ree bén rliladx Jesucrist, cweꞌcdxeman luxdoo reeman guiën tëë lasaꞌ reeman, chililadx tëë reeman laaman në Dad Jesucrist, uc0din par zianczi caxhalan laaman din gugojnman lëjt xhienaag nadxuꞌn niz guie yaguꞌ tëëman luxdoodi. J 0Tíquico, tijb du lasaꞌ ree bén rayën daꞌt ree, abiꞌ diidxli cayüjnman dunuj ree yudar cayguieen ree sirv Jesucrist, laaman gugojn lëjt gra xhienaag zaꞌn xhie tëë cayünan, Q0Dios bacaabee naj par ganen xtiidxzaꞌcaman, abiꞌ por zian yuꞌn ladxguiib. Per gol gurejdx gunab Dios chitëë gadxeban gün xtiidxaman ziꞌc rayal günan. Diidx bigra ca ree loj guiꞌch guie +0Gol gurejdx gunab tëëman por naj din yazaladxaman naj diidx ni rayal ganen din ganen sin guialrdxeb xtiidxzaꞌc Jesucrist ni zidnë perdon. T!0Ad gucwëëz cwedx guiniabidi Dios. Gol gudiꞌn gunab lojman guixie guixie con xyudar xSprijtaman. Gol guzusin par cwedx guiniabidi laaman, ad gucheeladxidi, gol gurejdx tëëman por gra ree xbejnman. 0Në ni been Dios perdon xtolidi, laan na̱j ni rutëë lëjt, guiáad xtiidxaman na̱j ziꞌc tijb espad ni runee xSprijt Dios lojdi. uc0Gol badxeꞌguijc tëë guial guialrliladx ni rajpidi na̱j ni ragnë lëjt loj gra ni zëëd por xindxab. f E0Gol guzusin par guinieedi xtiidxzaꞌc Jesucrist din por laan yadxuꞌ ree zagdxe con Dios. l Q0Gol guzudxiꞌchcliza por ni diidxli ni ma ragbeedi, gol basnuu tëë ziꞌc rayal guibandi.  /0 Zeel gol gojp lëjt gajc con xguialrniabee Dios din chileꞌ taandi xhietëëz loj guialzi guiꞌt sudxiꞌch tëëdi loj xhietëëz ni saquidi. w g0 Din ad cayguieent ree naguiejn yaguieen ree gan loj tijb ni na̱j bëël në dxijt, caydijl ree con gra loj sprijtmal ziꞌc ree ni rajp guialrniabee, guialguxtis në gra loj xsprijt xindxab ni yuꞌ ni canabee tëë loj guidxliuj guie. ~ u0 Gol gojp lëjt gajc con xguialrniabee Dios din sudxiꞌchidi chitëë güün xindxab lëjt gan con ree ni rusquiee. '0 Rni tëën lojdi compniar raliduladx ree Jesucrist, gol guzudxiꞌch loj guial ma najdi tijbzi con laaman por xguialrniabee naroobaman. y0 Nëgajc lëjt bén na̱j ree patron, gol gojc benzaꞌc con ree xmojsidi, ma gojczi rusagzidi laa reeman, din lëjt ragbee guial bén rniabee laa reeman në lëjt yuꞌman xanyabaa, abiꞌ ad rbetaman loj bejn. Gol guzudxiꞌch loj ni rliladxidi 2]0Din lëjt ma ragbee guial tijbgaj bejn majsi bén rüjn xchiin bejn o bén ad rüjnt xchiin bejn, per gudëë Jesucrist ni rayalaman ziꞌctzi na̱j ni zagdxe beenman. eC0Gol been dxiin con gan, gol gunaladx xchiin Jesucrist cayüjndi, ad xchiint bénguidxliuj. A{0Gol been reeman sirv ad chi ruguiaatzi reeman lëjt par yayaꞌndi zagdxe loj reeman, gol gunaladx guial Jesucristan cayüjndi sirv guial diidxli cayüjndi ziꞌc rën Dios güündi. [/0Në lëjt bén rüjn ree xchiin bejn, gol bazoob xtiidx bén na̱j xpatrondi loj guidxliuj guie. Con guidib luxdoodi gol gojp respejt gol bazoob tëë xtiidx reeman, gol gunaladx xchiin Jesucristan cayüjndi. 7g0Nëgajc lëjt dad na ad gusagdiaj xiꞌndi chitëë guidxeꞌch reex por zian. Mejorli gol basniꞌs reex zagdxe, gol guneenë reex gol balüü tëë reex ziꞌc rën Dios. H 0din guibanl zagdxe guiban tëël xchej loj guidxliuj guie.” |q0Abiꞌ mandamient yaloj ni rëb guial yuꞌ ni yacaꞌ ree bal yaguieen ree ni rëb: “Gojp respejt xdad xniaal, s a0Në lëjt najdi xiꞌn, guial zinalidi Jesucrist, gol bazoob xtiidx ree xdadidi, din zian rayal güündi. ~0!Yan, xinguiaaw ree, gol guyën lacheelidi ziꞌc rën lëjt gajc. Guiáad lëjt béngunaa, gol gojp respejt lacheelidi.y}k0 Dád nawëëg na̱j par chigniaꞌ bejn diidx guie ree, per caninan din zian na̱j Jesucrist con ree xbejnman. |)0Zeel ziꞌc rëb loj xtiidx Dios: “Xinguiaaw gusaꞌn xdad xniaax din gaquix tijbzi con lacheelix abiꞌ grop reex ma na̱j tijbzi bejn.” -{U0guial nayajc ree tijbzi con laaman. 5Z~V}:|{{'zdy`xfwvv=uMtts9rqqp`p ohnJmmXlkkojjiehhgffMe_dcmbbga``o`$__]]I\[ZYY!XX W&VUUSTT%SRRQZP>OtNNeNM LKKgJIIJHHHGGkFF-ED5CBAz@??>f=<;;m::Z9888776A654443210//Z..-X,+*))('O&& %:$\$"! siyfh4v 2* n H %- 5Zj- Yan ziꞌc ma rniabee Jesucrist dunuj ree, bén na̱j bixhioz zojbloj xanyabaa, uic din chi badëëd xcuerpaman persi güjtaman, guxhalaman tijb nejz cüb ni zidnë guialnaban par dunuj ree. {ho Zeel compniar raliduladx ree Jesucrist sin guialrdxeb ma zajc yadxin ree lod zojb Dios por xrejn Jesucrist, |gq Abiꞌ ziꞌc ma yuꞌ perdon par dol, ad rüjntri naguiejn guiët ree be por dol. Rayal yubiig ree loj Dios }fs Abiꞌ rëb tëëman:Ad yuꞌt dxej gusaaladxan xtol reeman
në graloj ree ni mal ni ma been reeman. e Zianan ma bayaꞌn diidx gac
con ree bejn chi guidxin dxej:Guijc reeman gusaꞌn da leyan
abiꞌ lën luxdoo reeman gucanan d Abiꞌ dunuj ree rayagbee ree guial walin din por xSprijt Dios zëëd ree diidx ni ca loj xtiidx Dios guial rëb Dios: c{ Din laaman con tib volt badëë laagajcaman güjtaman por xtol ree bejn dxel tiblayaa ma naya ree bén rliladx laaman. Rb lod cabëzaman guidxin dxej nabeeman loj gra ree bén rdxeꞌch laaman. a! Per Jesucrist con tib volt badëëd laagajcaman güjtaman por xtol ree bejn, ad ryaadxt güünman zian stijb. Dxel gurejman xladbee Dios, ` Gra ree bixhioz Israel guixie guixie zaꞌ reeman cayüjn reeman gra ni rniabee ley güün reeman, abiꞌ guixie guixie rugüjt reeman be ree par Dios. Abiꞌ majsi zien volt rüjn reeman zian per ad rquiedt guialrugüjt be guin ree xtol ree bejn. I_  Yan ma nayajc ree naya delant loj Dios guial ma been Jesucrist ziꞌc rën Dios, badëëd laagajcaman güjtaman por xtol ree bejn, con tib volt par tiblayaa, ad ryaadxt güünman zian stijb. s^_ Chi gulox rëb Jesús zian, dxel rëb tëëman: “Laa naj guie, Dad Dios, zialan par günan ziꞌc rënl.” Zianan baloox Jesucrist guial rinal ree costumbr ni rëb loj ley abiꞌ guxhalaman tijb nejz cüb par yadxin ree loj Dios. U]# Jesucrist yaloj rëbaman guial ad rënt Dios xrejn ree be, niꞌqui los demazri ree ni rinë bejn par laaman, niꞌqui guial ruzeꞌc reeman be ree por xtol reeman ziꞌc rniabee ley güün reeman. \} Zianan zeel rën:“Laa naj guie, Dad Dios,
zialan par günan ziꞌc rënl,
ziꞌc ca loj libr por naj.” }[s Ad rëntril guial ruzeꞌc reeman be ree par lüj
niꞌqui xrejn ree be ni ridnë reeman por xtol reeman. WZ' Zeel chi biꞌt Jesucrist loj guidxliuj, rëbaman loj Dios:Ad rëntil xrejn ree be
niꞌqui los demazri ree ni ridnë bejn par lüj,
zeel baneel naj cuerp ni raꞌpan loj guidxliuj guie. ZY- din xrejn ree goꞌn në xrejn ree dxib ad zajct chiquiedan xtol ree bejn. kXO Per ad gunaladxt reeman zian, gazobijz rusaaladx xtol reeman chi rugüjt reeman be ree par Dios, 8Wi Din bal ninialadx reeman guial ma naya reeman con tib volt ni bagüjt reeman be ree par Dios, dxel ad ryaadxtri nüjn reeman zian guial ma ragbee reeman achetri xtol reeman. V  Ley ni basaꞌnnë Dios Moisejs najzan tijb sen xcwent ree ni gac, per ad por ziant gojc ni rayal gac. Din majsi gazobijz güjt ree be par Dios ziꞌc gunabee ley güün bejn, per ad guyut dxej ni naladx reeman guial ma bayaaloj naya reeman loj Dios. WU' Ziangajc Jesucrist tib voltzi badëë laagajcaman par guiëtaman din quixaman por xtol ree bejn. Abiꞌ chi guiꞌtaman stijb ad ziꞌttaman por dol, guiꞌtaman din chignëman bén cabëz ree laaman.fTE Ziꞌcgajc gra bejn tib voltzi rëjt reeman, dxel zëëd ni yadëëd reeman cwent loj Dios. :Sm Din bal id zian, zien volt niëjtaman diizd chi gocchaaw guidxliuj. Per chi bidxin dxej biꞌtaman, con tib voltzi badëë laagajcaman par guiëtaman din chiquied dux tol ree. @Ry Jesucrist ad biaadxt niëjtaman zien volt por dol ree, ad beentaman ziꞌc been ree bixhioz zojbloj guial gazobijz binë reeman xrejn ree be lën yadoo lod brii laj lod nada daꞌt. :Qm Abiꞌ Jesucrist ad lënt yadoo ni been bénguidxliujn guyuman, yadoo ni najzi tijb sen guial xhienaag na̱j xanyabaa, ma guyuman xanyabaa lod caneeman por dunuj ree loj Dios. ;Po Zeel par guiguien guial ma naya ree ni beennë ree bixhioz dxiin lën yadoo guin, gojc naguiejn bagüjt reeman be ree persi beenleꞌ reeman ni guin ree. Per ni guin ree najzi reen ziꞌc tijb xsen ni yuꞌ ree xanyabaa, din par ree ni yuꞌ xanyabaa ryaadx rejn mazri lasajc guial loj xrejn ree be. 'OG Ley guin gra gunabeen gagleꞌ con rejn din guiguien guial ma naya reen delant loj Dios, din sin rejn achet perdon par dol yuꞌ. Xrejn Jesucrist rquied dol kNO Bacojp tëëman rejn guin lën yadoo në guijc gra ree ni rüjnnë ree bixhioz dxiin lën yadoo. sM_ rëbgajman: “Rejn guie na̱j tijb sen guial ma banee Dios xleyaman lojdi par güündi laan cumplid.” =Ls Din chi gulox bagojn Moisejs gra ree bejn gra ni zëëd loj xley Dios dxel cwaꞌman guidxlad xiil ni nayëꞌ culor xnia bacaaman laan guijc tib xidx yag ni la hisopo, dxel badxeꞌman laan loj nijs ni noꞌch xrejn ree goꞌn dobëz con xrejn ree dxib dxel bacojpaman laan loj libr ley në guijc ree bejn K7 Zeel diizd tiamp gulal par guzuloj been sirv ley ni basaꞌn Dios loj Moisejs, bagüjt reeman tioꞌp choon ree be guiꞌxh persi gulëë reeb rejn. fJE Laꞌtgaj naban bén guin achet sirv rüjn guiꞌch guin, rüjnan sirv xt chi ma güjtaman. I Din ziꞌcgajc tijb bén rlies tijb guiꞌch guial chu yayaꞌnnë ree ni rajpaman, ad züjnt guiꞌch guin dxiin xt chi ma güjtaman. H Zeel por Jesucrist ma rayaꞌp ree tijb nejz cüb par yadxin ree loj Dios. Din por xguialgüjt Jesucrist ma yuꞌ perdon par dux tol ree në xtol ree bén ni binal ley, gra ree bén na̱j xbejn Dios zian yacaꞌ ree ni rëb Dios yayaꞌp ree par tiblayaa. G# diidxgui con xrejn Jesucrist nid zanaduladx ree ya guial ma naya ree niz loj Dios xcwent dux tol ree, din chileꞌ yaguieen ree ni rën Dios bén naban. Din por xguialrniabee xSprijt Dios, Jesucrist bén ad beentczi dol, badëë laagajcaman ziꞌc tijb gon par Dios. SF Tiamp gulal xrejn ree dxib o xrejn ree goꞌn o cobdëj ni weꞌc ree vagdobëz ruroob bixhioz guijc ree bejn persi naladx reeman ma naya reeman. Yan bal zian naladx reeman guial rayaꞌn reeman naya, E Jesucrist ma guyuman lën yadoo lod nada daꞌt, per ad con xrejnt ree goꞌn dobëz o xrejn ree dxib, guyuman con quijb xrejnman. Laaman con tib volt guyuman, ad rüjnt naguiejn güünman zian stijb abiꞌ por laaman rayaꞌp ree perdon par tiblayaa. FD Din yan ma biꞌt Jesucrist, bén na̱j bixhioz zojbloj par dunuj ree, abiꞌ por laaman ma rayaꞌp ree yayaꞌp tëë ree ni ma rëb Dios yayaꞌp ree. Abiꞌ mazri zagdxe na̱j lën yadoo lod ma guyuman mazri lasajc yadoo guin guial ad zojbtan loj guidxliuj guie ad gojc tëëtan por ree bénguidxliuj guie. xCi Gra ree costumbr ni gop reeman ziꞌc ree con ni gudaw reeman, në ree ni guꞌ reeman në gra ree ni rayal güün reeman din naladx reeman guial ma na̱j reeman naya, laan na̱j ni gunabee ley güün ree bejn xt dxej ni bachaa Dios gra. CB Gra ree ni guin najzi reen tijb ejempl par dunuj ree yan, din gon në ree be ni binë ree bejn par Dios, ad beent reen sirv par nayaaloj ninialadx reeman guial ma naya reeman loj Dios. A) Por ree ni guin rulüü xSprijt Dios dunuj ree guial laꞌtgaj rüjn sirv lod brii laj lod nada ad yuꞌt mod chuꞌ bejn lod la mazcsi nada. P@ Per stijb lën guin lod la mazcsi nada, tijbzi bixhioz zojbloj ru ni tib volt lën tib ijz. Abiꞌ ad zajct chuꞌman bal id zinëman xrejn ree be din güün Dios perdon xtolaman në xtol ree bejn. h?I Chi gulox been reeman gra ziꞌc rayal gac lën tijb yadoo loj guidxliuj guie, dxel guixie guixie guyu ree bixhioz lën yadoo guin per naabzi lod brii laj lod nada, lod rguieen reeman ni rayal güün reeman par Dios. |>q Dxel guijc caj guin guzojb tioꞌp xfigur ree anjl bén la ree querubines abiꞌ con xhiil reeman rusiaaw reeman guijc lod ruroob bixhioz zojbloj xrejn ree be por xtol ree bejn. Per por yan ad rüjnt naguiejn guzatan mazri ree ni guin lojdi. 0=Y Lën guin guyu tijb altar ni or lod rguꞌ reeman goxyal në tijb caj ni brii laj xcaj xpromejs ree Dios. Abiꞌ caj guin nadüüban or ziꞌc lënan ziꞌc xijchan. Lën caj guin yuꞌchaaw guiaj ni ca ree guidxii xmandamient Dios në xvar Aarón ni bagaꞌ con stijb re or ni guyuchaaw mana. I<  Dxel stijb lën guin xijch lajd guin brii laj lod mazczi nada. Z;- Lën yadoo guin guzëëb tijb lajd persi gojcan tioꞌp lën. Tijb lënan ni na̱j niz roꞌ port, lod brii laj lod nada abiꞌ lën guin guzojb ni ru gandel në tijb mex ni gudxib ree guiadxtil ma gogleꞌ. M:  Dunuj ree rayagbee guial chi binal bejn ley ni cayguieꞌch ree na̱j nejz gulal, loj ley guin zëëd xhienaag guiën bejn Dios, xhie tëë naag rayal güün reeman tijb yadoo loj guidxliuj guie. G9 Chi rëb Dios guial guixal nejz cüb guin rën guiëban guial achetri sirv rüjn nejz gulal guin ni gop ree bejn par guidxin reeman lojman, abiꞌ ni ad rüjntri sirv nayob nitan.v8e Abiꞌ naj gün perdon gra ree ni mal ni ma been reeman,
abiꞌ ad yuꞌt dxej gusaaladxan xtol reeman. E7 Dxejzii ree ad rüjntri naguiejn gusiid ree bejn lasaꞌ reeman.Niꞌqui bijch reeman par güünbee reeman naj,
din gra reeman güünbee naj,
diizd xindobëz xt bengol. g6G Rëb tëëman:Zian ma bayaꞌn diidx gac con ree bejn chi guidxin dxej
guijc reeman yasaꞌnan da leyan
abiꞌ lën luxdoo reeman gucanan.Dxel naj gac xDios reeman, abiꞌ laa reeman gac da bejnan. S5 Per nejz cüb guin ad najtan ziꞌc ley ni basaꞌnan
loj xbéngulalidi chi babën laa reeman Egipto.Abiꞌ guial ad bazoobt reeman da diidxan
zeel gulëladxan laa reeman, zian rëb Dios. 54cPer baguiaa Dios guial ad cayüjnt ree bejn ziꞌc rayal zeel rëbaman:Naj rni guial guidxin dxej gaxhalan nejz cüb
par ree bén Israel në ree bén Judá. n3UBal por ley nileꞌ nibajn bejn zagdxe delant loj Dios, dxel ad rüjnt naguiejn niu nejz cüb. y2kPer mazri zagdxe na̱j ni rüjn Jesucrist, bén bayal na̱j dux bixhioz zojbloj ree, din mazri zagdxe na̱j nejz cüb ni guxhalaman din chileꞌ yadxin ree loj Dios. Abiꞌ por nejz cüb guin mazri zagdxe na̱j ree xpromejs Dios par bejn. S1Per gra ni rüjn ree bixhioz loj guidxliuj guie, najzi reen ziꞌc tijb bala, ziꞌc tijb sen xhienaag na̱j ree ni yuꞌ xanyabaa. Dunuj ree rayagbee guial najzi reen ziꞌc tijb sen din chi ma cadxin gajxh güün Moisejs yadoo, dxel rëb Dios lojman: “Baguiaa zagdxe din güünl ziꞌcgajczi balün lüj ruguiaꞌ Sinaí.” 80iAbiꞌ bal sta zaꞌ Jesucrist loj guidxliuj guie ad niajctaman bixhioz, guial ma yuꞌ ree bixhioz ni rinë ree gon loj Dios ziꞌc rniabee ley ni basaꞌnnë Dios Moisejs. e/CGra ree bixhioz zojbloj loj guidxliuj guie xchiin reeman na̱j guial rinë reeman gon rugüjt tëë reeman be ree ziꞌc gon par Dios. Ziangajc Jesucrist bén na̱j dux bixhioz zojbloj ree yuꞌ ni badëëman loj Dios. Z.-Ni ma rüjnman sirv guialbixhioz, lën yadoo ni bazoob Dios, ad bénguidxliujt. - 7Loj gra diidx ni caydü ree ni mazri lasajc na̱j guial Jesucrist na̱j dux bixhioz zojbloj ree, bén ni ma zojb xanyabaa xladbee Dios bén rniabee. ^,5Por ley bileꞌ gojc ree bejn bixhioz zojbloj majsi ad nayaalojt naya reeman niz loj Dios. Per despuejs rëb Dios guial diidxliczi xiꞌnman gac bixhioz zojbloj, laaman nayaaloj nayaman niz loj Dios zianczi.+Laaman ad ryadxt güünman ziꞌc rüjn ree bixhioz zojbloj guial guixie guixie rugüjt reeman be guiꞌxh ziꞌc gon par Dios. Yaloj por xtol gajc reeman dxel por xtol ree ben ren. Per Jesús con tib volt güjtaman por dux tol ree, ad ryaadxtri guiëtaman stijb. `*9Zeel laaman na̱j bixhioz zojbloj bén rayaadx ree gagnë dunuj ree. Din laaman na̱j bén naya nali, achet ni mal rüjnman, nayaman loj Dios, garen najman guial loj béndol, abiꞌ zojbaman xanyabaa cwëꞌ Dios. Y)+Zianan zeel rileꞌ rabëëman bejn ree loj xcasti Dios, bén rën ree gap nejz par guidxin reeman loj Dios por laaman, din laaman rajpaman guialnaban par tiblayaa par cwedx guiniabaman Dios por laa reeman. ^(5Per Jesús ad yuꞌt dxej guiëtaman ad yuꞌ tëët dxej lox guial najman bixhioz. w'gGulal zien gojc ree bixhioz per guial rdxin dxej rëjt reeman ad bileꞌt niajc reeman bixhioz par tiblayaa. Z&-Zeel zian zagdxe na̱j nejz cüb ni guxhal Jesús par yadxin ree loj Dios. D%Gulal chi ru bejn rajcaman bixhioz, achet promejs been Dios, per chi bacaabee Dios Jesús gacaman bixhioz, Dios been promejs ziꞌc ca tiblajt loj xtiidxaman lod rëb:Dux Dad ree Dios ma been promejs abiꞌ ad zuchaat xixgabaman:“Lüj na̱j bixhioz par tiblayaa, lasaꞌ bixhioz ni goc Melquisedec.” $Q#Ad bileꞌt nüjn ley guin gan nibajn bejn zagdxe delant loj Dios. Per luar ley guin zagdxe na̱j guialrliladx ni rayaꞌp ree din por guialrliladx guin ma rayaꞌp ree nejz par yadxin ree loj Dios. k"OZianan zeel gojc ley guin tiblad guial ad beentan sirv guial nüjn bejn ziꞌc rniabee ley guin. !wDin ze rëb loj xtiidx Dios por laaman:Lüj na̱j bixhioz par tiblayaa,
lasaꞌ bixhioz ni goc Melquisedec.  )guial ad lojt xdiaa Leví zëëdaman ziꞌc rëb loj ley par gac bejn bixhioz, najman bixhioz guial rajpaman guialrniabee guibanman tiblayaa. Y+Per laa rguien gajc guial Jesucrist na̱j bixhioz ziꞌcgajc Melquisedec, 7Dunuj ree rayagbee guial loj xdiaa Judá zëëd dux Dad ree Jesucrist abiꞌ Moisejs ad bazaꞌttaman diaa guin chi rëbaman chu reenin gac bixhioz. 5c din dux Dad ree Jesucrist laaman na̱j bixhioz guin. Per ad lojt xdiaa ree bixhioz zëëdaman, loj diaa ren zëëdaman abiꞌ niꞌqui tijb ree xdiaaman ad gojct bixhioz. 4c Din chi bidxaa bixhioz nëgajc ley bidxaa, X) Bal por ree bixhioz Levitas nileꞌ niajc bejn naya delant loj Dios por ley ni guyu par ree bén Israel, dxel ad rüjntri naguiejn niꞌt stijb bixhioz bén na̱j ziꞌc Melquisedec ad ziꞌct Aarón. yk Din chi bigchaagloj Melquisedec dux béngulal ree Abraham, ad wayut Leví, per loj xdiaa Abraham zëëd Leví.  Yan ziꞌc rulüü yaguieꞌch ree guial Leví con ree bixhioz ni zëëd loj xdiaaman bén ni rtiaꞌ ree tib part loj chii ni rajp ree bejn në reeman badëë tib part guin loj Melquisedec loj hor ni bigchaagloj Melquisedec dux béngulal ree Abraham. wgPer gra ree bixhioz ni rtiaꞌ tib part loj chii laꞌ ni rajp ree bejn, rëjt gajc reeman ziꞌcgajc dunuj ree. Saꞌn Melquisedec bén cwaꞌ tib liaꞌ ni been Abraham gan, loj xtiidx Dios ruzaꞌt laaman ziꞌc rulüü sta nabanman. ucAbiꞌ dunuj ree rayagbee guial bén rüjnleꞌ stijb bejn, mazri lasajcaman guial loj bén rüjnleꞌman. &EMelquisedec majsi ad zëëdtaman loj xdiaa Leví, per cwaꞌman tib part loj chii ni been Abraham gan. Dxel beenleꞌman Abraham bén cwaꞌ xpromejs Dios. I Loj ley rëb guial ree bixhioz Israel ni zëëd loj xdiaa Leví rajp reeman derejch tiaꞌ reeman tib part loj chii ni rajp ree bén Israel, majsi tijbzi loj xdiaa Abraham zëëd gra reeman. ,QGol been xgab xi bén lasajc gojc Melquisedec nadxel. Zeel xt dux béngulal ree Abraham badëë tib part loj chii ni beenman gan loj ree rey ni gudilnëman. iKMelquisedec guin achut ragbee chu na̱j xDadaman, o xniaaman o chu ree nin na̱j xdiaaman. Achut ragbee goc gojlaman goc tëë güjtaman. Laaman goc bixhioz ziꞌcgajc Jesús Xiꞌn Dios bén ma na̱j bixhioz par tiblayaa. NDxel loj gra ree ni been Abraham gan, beenman laan chii lalaꞌ abiꞌ badëëman tijban loj Melquisedec. Melquisedec rën guiëban “rey ni rüjn xguialguxtis ziꞌc rayal”, Abiꞌ guial gojcaman xrey Salem rën guiëban “rey rabeꞌcdxe luxdoo ree bejn”, din Salem rën guiëb “ni rabeꞌcdxe luxdoo ree bejn”. \ 3Melquisedec gojc rey Salem gojc tëëman xbixhioz Dios bén yuꞌ xanyabaa. Chi baza Abraham loj wadijl lod beenman gan rey gudilnë ree laaman, dxel bigchaagloj Melquisedec laaman, abiꞌ beenleꞌman Abraham. lod ma guyu Jesús par guixhialaman nejz par dunuj ree, bén ma na̱j bixhioz zojbloj tiblayaa ziꞌc goc Melquisedec.Y+Abiꞌ guial rayagbee ree guial gac ziꞌc ma rëb Dios, zeel nadxuꞌdxiꞌch ree loj xtiidxaman ziꞌc nuzujdxiꞌch tijb ganch guiib tijb barcw. Abiꞌ guial nadxuꞌdxiꞌch ree diizd xanyabaa zëëdan, 'Tioꞌp ni ad zazeꞌnt been Dios, beenman promejs been tëëman jurar abiꞌ rayagbee ree guial ad rnieetaman diidx rusquiee. Zianan zeel nadxuꞌ ree valor zubiig ree loj Dios din güünman dunuj ree yudar guial ma rayaꞌp ree confianz guial gac ziꞌc ma rëbaman. ) KZiangajc yan, guial rën Dios gulüüman loj ree bén ni tiaꞌ ni rëbaman guial ad yuꞌt dxej guchaa xixgabaman por promejs ni beenman, zeel beenman jurar. Chi rüjn bejn jurar, rüjnman jurar por stijb bén mazri lasajc guial lojman din guiguien guial diidxliqui güünman ni rëbaman. k OAbiꞌ Abraham guyuman pacens ad balenyaꞌtaman persi cwaꞌman ni rëb Dios gudëëman lojman. l Qabiꞌ rëbaman loj Abraham: “Naj diidxli günleꞌ lüj abiꞌ dád zien ree xdiaal chuꞌ.” q [ Chi been Dios promejs loj Abraham, bazaꞌt laagajcaman din achut bén mazri lasajc guial lojman,   Ad gaquidi bén ploj, gol been ziꞌc been ree bén bililadx Dios sin guialralenyaꞌ tiaꞌ reeman ni rëb Dios tiaꞌ reeman.  Per dunujn rayënan guial gusnuu güündi zian xt dxej chigra, sin guial yalenyaꞌdi din yayalidi ni cabëzidi tiaꞌdi. wg Abiꞌ laaman rüjn xguialguxtisaman ziꞌc rayal, abiꞌ ad zayanladxtaman ni zagdxe ni beendi në guial ma balüüdi guial rëndi laaman, abiꞌ beendi yudar cusnuu tëë cayüjndi yudar dux compniar ree bén raliduladx ree Jesucrist. % Ad caynatan zian por lëjt, din dunujn rayagbee guial zagdxen cayüjndi, guial zinalquidi ni rayal güündi din laadi loj xcasti Dios. `9Per bal ganax guiëjch në ree guiꞌxh mal rliejn lojn, dxel ad rüjntan sirv, abiꞌ mazri zëëd gajxh casti par guidxliuj guin abiꞌ casti guin na̱j guial cheꞌcan. Ni nuzujdxiꞌch dunuj ree loj xnejz Dios >uBénguidxliuj ree na̱j reeman ziꞌc tibliaꞌ guidxliuj ni rëꞌ guibidx guia ni ryajb, abiꞌ bal rajc daꞌt guiniaa guin par bén rüjn dxiin lojn dxel rüjnleꞌ Dios laan. q[dxel rusaꞌn reeman guial chinal reeman xtiidxzaꞌc Jesucrist, par laa reeman dád nawëëg na̱j chuꞌ reeman loj xnejz Dios, din ziꞌc rulüü cucaa reeman Jesucrist Xiꞌn Dios loj crüjz zatijb din guzeꞌ ree bejn laaman. `9abiꞌ bayuladx reeman xtiidxzaꞌc Dios, ma ragbee tëë reeman xhienaag nabee Dios,  Din bén ma ragbee ree xcwent Dios, bén ma nünbee ree xcwent ree ni yuꞌ xanyabaa, bén ma gubajn ree con xSprijt Dios, ~uzagdxeli na̱j guial yasnuu ree yasiid ree xtiidxaman. Abiꞌ Dios gagnë dunuj ree din chileꞌ yaguieen ree zian. F~o xhienaag tiobnijs bejn, o xhienaag yadxiib du yaa ree guijc bejn, o xhienaag yasban Dios bengüt ree, o xhienaag güün Dios xguialguxtisaman chi guidxin dxej yadëëd ree cwent lojman, } +Zeel rayal yaguieen ree naguiejn mazri yayigniaꞌ ree xtiidx Jesucrist, luar yayeꞌc ree yasiid ree xtiidxaman ni ma basiid ree guiaꞌxchej. Zagdxeli na̱j zian luar yasiid ree naabzi xhienaag yasaꞌn ree ni mal ni baguieen ree yaloj, o xhienaag yaliduladx ree Dios, 1|[Per ree bén ni cusnuu cayigniaꞌ xtiidx Dios, laa reeman na̱j ziꞌc bén ma raw graloj guial ma rigniaꞌ reeman conin na̱j zagdxe con tëënin na̱j ni mal.v{e Abiꞌ gra ree bén na̱j ziꞌc xindoo ad wayajct gaw graloj, ad zileꞌt gagbee reeman conin na̱j xnejz. z Ma gojc xchej daꞌt nünbeedi xtiidx Dios, yan bal zajcan, lëjt ma rayal gulüü ben ren ree, per lëjt sta ryaadx chuꞌ bén gulüü lëjt xtiidx Dios stijb ni basiididi guiaꞌxchej. Lëjt na̱j ziꞌc tijb xindoo ni rëꞌ ganax lejch luar gawix graloj. y Dád zien ni yuꞌ ganin lëjt por ree ni guin, per nawëëg najn par ganinan ziꞌc rënan guial dád nen rigniaꞌdi. x Abiꞌ Dios na̱j bén gule laaman par gacaman bixhioz zojbloj ziꞌc goc Melquisedec bixhioz. Rayal yasnuu yaguieenbee ree xtiidx Dios w! Abiꞌ guial guidiblagaa beenman gra ni rën Dios güünman, zeel por laaman tiblayaa ma yuꞌ perdon par gra ree bén guzoob xtiidxaman. Xv)Majsi Xiꞌn Dios najman, per basiidaman bazoobaman diidx majsi guzagdiajman. euCChi guban Jesucrist loj guidxliuj guie dád biinman gurejdx gunabaman Dios bén zajc yabëë laaman loj guialgüjt ni gudëdaman. Dxel bidxgaꞌ Dios Jesús badëëman laaman valor guial bazoobaman gra xtiidxaman. tZiangajc rëb zatib lajt loj xtiidx Dios por Jesucrist:Lüj na̱j bixhioz par tiblayaa ziꞌc goc Melquisedec bixhioz. _s7Ziangajc gojc con Jesucrist, ad laataman rëb guial gacaman bixhioz zojbloj par dunuj ree, Dios bacaabee laaman, chi rëbaman:Lüj na̱j da Xiꞌnan, abiꞌ diizd yan
gulün guial lüj na̱j da Xiꞌnan. yrkAbiꞌ achut zajc guiëb guial gacaman bixhioz zojbloj, Dios na̱j bén rbe laaman ziꞌc guleman Aarón. q)Abiꞌ guial yuꞌ chi rüjn bixhioz guin dol zeel nëman rugüjt tijb be ziꞌc gon par Dios por xtolaman, ziꞌcgajc rüjnman por ree bejn. DpAbiꞌ guial bénguidxliuj gajc na̱j bixhioz guin, zeel ragbeeman xhienaag rzajc bejn. Zeel rileꞌ rajpaman pacens bén ni ad ragbeet xhienin rüjn, në ree bén ad zinalt xnejz Dios. Ko Gra bén rajc bixhioz mazri zojbloj, Dios gulej laaman loj ree bejn persi rbejdx rniabaman Dios por ree bejn. Abiꞌ lojman rudëë bejn gon par Dios në ree be ni guiët por ree xtol ree bejn. hnIZeel con confianz ma zajc yabiig ree loj Dios yarejdx yanaab reeman, bén rën dunuj ree par yayaman dunuj ree. Abiꞌ guial rënman dunuj ree, laaman gagnë dunuj ree loj hor ni yayën ree chu güün dunuj ree yudar.Ym+Din Jesucrist bén na̱j dux bixhioz zojbloj ree laaman zajc gagnë dunuj ree chitëë güün dol dunuj ree gan. Din në laaman guzajc graloj ziꞌcgajc cayzaꞌc ree, per laaman ad yuꞌt dxej beenman dol. DlZeel guial ma rayaꞌp ree bixhioz ni mazri zojbloj, abiꞌ laaman na̱j Jesucrist Xiꞌn Dios, bén ma zojb xanyabaa, rayal yasnuu yadxuꞌdxiꞌch ree loj ni raliladx ree laaman. k9 Achetczi ni been Dios zajc guiguieꞌch lojman, din gradooczan ruguiaaman, abiꞌ lojman na̱j yadëëd ree cwent. Jesús na̱j bixhioz mazri zojbloj j3 Din xtiidx Dios nabanan rajp tëën guialrniabee. Mazri rëëzan guial loj tijb espad ni nadoxh grop lad, rëëzan lën luxdoo bejn në lën xsprijtaman. Xt lën dxijt në lën yob rëëzan, abiꞌ por laan ragbee bejn bal ni mal o ni zagdxe na̱j ni rënman güünman. i Zeel rayal yaguieen ree naguiejn yayaꞌp ree guialraziiladx guin, chitëë chu güün ziꞌc been ree bén ad bazoobt xtiidx Dios. hy Din bén rajp xguialraziiladx Dios, raziiladxaman xieen gra xchiinman ziꞌc baziiladx Dios chi gulox been xchiinman. Hg  Zeel xt yandxej yuꞌ guialraziiladx guin par ree xbejn Dios. gfGDin bal por Josué niajp ree bén Israel guialraziiladx, ad nuzaꞌtt Dios zatijb dxej. Xe)Zeel chi gudëd zien ijz, Dios gulëëca zatijb dxej ni na̱j yandxej. Abiꞌ ziꞌc ma rnin guial rëb rey Davi tib lajt loj xtiidx Dios:Bal riguiejndi xtiidx Dios yandxej,
gol bazoob xtiidxaman. .dUBén biguiejn ree xtiidx Dios yaloj, ad gojpt reeman guialraziiladx guin guial ad bazoobt reeman xtiidxaman, per sta yuꞌ ree bén ryaadx gap guialraziiladx guin. ncUPer par ree bén ad bazoobt xtiidxaman rëbaman:Ad yuꞌt dxej gap reeman da guialraziiladxan. bziꞌc rëb loj xtiidxaman por dxej ni raziiladx bejn:Chi gulox been Dios gra xchiinman
dxel ni goc gajdx dxej baziiladxaman. )aKPer dunuj ree guial ma baliduladx ree xtiidx Dios, ma rayaꞌp ree guialraziiladx guin, saꞌn por ree bén ad bililadxt rëb Dios:Guial bacheꞌch reeman naj zeel ma benan xgab
guial ad zajpt reeman da guialraziiladxan. Diizd chi guleꞌcchaaw Dios guidxliuj baloox xchiinman, A`{Din dunuj ree ma bacaagdiajg ree xtiidxzaꞌc Jesucrist ziꞌcgajc laa reeman, per laa reeman achet sirv been guial bacaagdiajg reeman diidx guin ree, guial ad bililadxt reeman laan. j_ OZeel yan guial sta rayaꞌp ree promejs ni been Dios guial yayaꞌp ree xguialraziiladxaman, rayal yayaꞌp ree cudad chitëë awa rayaꞌp ree promejs guin yayaꞌn tijb dunuj ree guial ad zayaꞌpt ree guialraziiladx guin. }^sZian rayagbee ree guial ad gojpt reeman guialraziiladx guin guial ad bililadxt reeman ni rëb Dios loj reeman.5]cAbiꞌ, ¿nid bén guin gajc reen rëb Dios loj ya guial ma beenchaawaman xgab guial ad zut reeman lod gap reeman xguialraziiladxaman, guial ad bazoobt reeman xtiidxaman? \Abiꞌ, ¿nid laagajc reeman bidxeꞌch Dios loj tiuu ijz ya por dol ni been reeman abiꞌ zien reeman güjt loj yujbidx? [/Abiꞌ, ¿chuza ree nin ad bazoobt xtiidx Dios majsi biguiejn reeman ni guneeman? ¿Nid bén Israel ni babëë gajc ree Moisejs Egipton ya? 4ZaAbiꞌ ziꞌc ma rnin lojdi, loj xtiidx Dios rëb:Bal rucaagdiajguidi xtiidx Dios yan,
ad bal gaquidi nad ziꞌc goc ree bén ad bazoobt xtiidx Dios gocli. Y7Din bal ma nayajc ree xbejn Cristo, zianczi rayal yadxuꞌdxiꞌch ree loj ni raliduladx ree laaman ziꞌc baliduladx ree laaman diizd guiaꞌxchej. (XI Mejorli guixie guixie gol guneenë gol badxeꞌ tëë luxdoo ree lasaꞌdi naga yuꞌ tiamp, chitëë ad zuzoobtridi xtiidx Dios guial ma been dol lëjt gan. 7Wg Zeel gol gojp cudad compniar raliduladx ree Jesucrist, chitëë chuꞌ tijbidi guial por xixgab malidi ni rudxoon chililadxidi, guibiꞌcadi loj xnejz Dios bén naban. pVY Zianan zeel bidxeꞌch Dios abiꞌ rëbaman
guial ad yuꞌt dxej gap reeman xguialraziiladx Dios. ;Uo Zeel bidxeꞌch Dios bén guin ree, abiꞌ rëbaman:“Xgab ren rüjn reeman, niꞌquid rüjnt reeman naguiejn
din gagbee reeman xhienaag rënan güün reeman.” 3T_ Abiꞌ yagaj na̱j lod ad bacaagdiajgt ree xbéngulalidi xtiidx Dios
majsi baguiaa reeman milagr ni beenman delant loj reeman
loj tiuu ijz niz loj yujbidx. S ad cwexuudi ziꞌc been ree bén ad bacaagdiajgt xtiidxaman
chi been reeman laaman prueb chi guzu reeman loj yujbidx. bR=Zeel, ziꞌc rëb xSprijt Dios:Bal rucaagdiajguidi xtiidx Dios yan dxej, Q-Per Jesucrist guial najman Xiꞌn Dios, laaman rniabee loj gra ree xbejn Dios. Abiꞌ dunuj ree nayajc ree xbejn Dios bal yasnuu yadxuꞌdxiꞌch ree loj ni raliduladx ree laaman sin guial yalenyaꞌ ree abiꞌ yalëëz ree xt dxej bigra. Gol guzujdxiꞌch loj xnejz Dios P5Abiꞌ Moisejs bazoobaman xtiidx Dios, beenman sirv lojman chi badëëdaman xtiidxaman loj ree bén Israel persi bagojnman laa reeman ni rëb Dios. SOGra yu yuꞌczi tijb bén rüjn laan, per Dios laaman been gra ni yuꞌ. *NMPer mazri rayal Jesucrist respejt guial loj Moisejs guial mazri zojblojman, ziꞌc tijb bén ni rüjn yu mazri ruzaꞌt reeman laaman zagdxe guial loj yu guin. M}Din Jesucrist bazoobaman xtiidx Dios bén bacaabee laaman ziꞌc bazoob Moisejs xtiidx Dios delant loj ree bén Israel. gL IZeel compniar, lëjt guial ma najdi xbejn Dios, lëjt guial ma bacaabeeman lëjt par gaquidi xiꞌnman, gol badxeꞌguijc Jesucrist guial laaman na̱j bixhioz zojbloj, bén raliduladx ree, bén guxhaal Dios loj guidxliuj. 6KeAbiꞌ guial laagajcaman guzagdiaj been tëë xindxab guial ad zuzoobtaman xtiidx Dios, zeel laaman zajc gagnë ree bén ni cayüjn xindxab naguiejn güün reeman dol.YJ+Zeel gojcaman ziꞌcgajczi bénguidxliuj, persi bidxin dxej gojcaman tijb bixhioz zojbloj delant loj Dios, bixhioz ni raya bejn, bén rüjn tëë cumplid xtiidx Dios persi gojc gudijxaman por xtol ree bejn. I{Din laaman ad biꞌttaman loj guidxliuj par gagnëman anjl ree, biꞌtaman par gagnëman bén na̱j ree xdiaa Abraham. .HUZian beenman persi babëëman bejn ree loj guialnadxeb xieen guialgüjt, bén ni guidib tiamp ni naban reeman rdxeb reeman guialgüjt ziꞌc rdxeb bejn xpatronman. lGQAbiꞌ ziꞌc bénguidxliuj tibloj najman rejn con bëël, ziangajc gojc Jesucrist chi biꞌtaman loj guidxliuj persi gojc güjtaman, abiꞌ por xguialgüjtaman beenman gan loj guialrniabee ni gop xindxab loj guialgüjt. F Rëb tëëman:Tijbzi Dios yuꞌguican gagnë naj; abiꞌ rëbaman:Laa naj guie con ree da xiꞌnan xin bazaladx Dios naj. 4Ea Ziꞌc ca tib lajt loj xtiidx Dios lod rëb:Gün diidx loj ree da bichan xcwentil,
abiꞌ chi yadxaag lasaꞌ reeman golan
cant ree ni guzaꞌt lüj zagdxe. VD% Bén ma naya ree delant loj Dios, por Jesucrist naya reeman. Abiꞌ tant Jesucrist tant ree bén ma naya por laaman, tijbzi Dios na̱j xdad reeman. Zeel ad ratut Jesucrist rëbaman loj reeman: Da bichan. vCe Por Dios yuꞌ gra, abiꞌ laaman rniabee gra ni yuꞌ, abiꞌ rënman chuꞌ zien ree xiꞌnman xanyabaa. Zeel por guialzi ni gudëd Jesucrist bayaaloj bazoobaman xtiidx Dios, abiꞌ tijbzi por laaman ma zajc yayaꞌp ree perdon. By Per dunuj ree rayagbee guial guyu tiamp ni balet Dios xvalor Jesús guial loj ree anjl. Yan ma caꞌman guialrniabee abiꞌ rajp bejn laaman respejt por guialzi ni gudëdaman chi gütaman por gra bejn, abiꞌ zian gojc guial rën Dios dunuj ree. ?Awabiꞌ gra basaꞌnl lojman. Chi badëë Dios guialrniabee lojman par nabeeman gra, achetczi ni bayaꞌn ni ad zanabeetaman majsi dunuj ree sta ad cayguiaat ree guial nabeeman gra. @@yGuyu tijb tiamp ni baletil xi valoraman guial loj ree anjl.Per despuejs ma beenl laaman bén zojbloj,
badëël guialrniabee lojman din nabeeman gra ree ni beenchaawil, ??wdin yuꞌ tiblajt loj xtiidx Dios lod rëb bejn:Dios, ¿chu na̱j bénguidxliuj zeel rusaaladxil laaman?¿Chu na̱j xiꞌn bénguidxliuj zeel rüjnl xgab por laaman? > Dios ad badëëtaman guialrniabee loj ree xianjlaman par nabee reeman lod yayaꞌp ree guialnaban cüb ni cayzaꞌt ree, =)Yan ziꞌc ma cwaꞌ bejn guialrigniaꞌ rent guialrigniaꞌ ren por xSprijt Dios ziꞌc na̱j xixgabaman, abiꞌ por ree sen në ree milagr con los demazri ree ni radxaloj bejn, zian ma balüü Dios guial ni diidxli na̱j ree diidx guin. Jesucrist rabëë bejn loj dol <y¿Xhieza naag laa ree loj casti bal në dunuj ree ad zayidxgaꞌt xtiidx Dios ni rugojn dunuj ree par yayajc ree perdon? Awa laagajc Dad Jesucrist bagojn xcwent perdon guin diizd yaloj, abiꞌ ree bén biguiejn laan, laa reeman bagojn dunuj ree. ";=Din ziꞌc goc cumplid gra xtiidx Dios ni gunee ree anjl diizd gocli, bén ad bazoobt diidx, bén been ree dol, laa reeman bayal casti ni rayal reeman. ~}||3{zyyxxMwvvUuudtss.rr q pomlkkajihbggfeefdd#ccbaa`a_^^]$\[ZZ YWW!UU6TT SQQPOO;NMLKK JII:HmGiFEDCCoBA@? >|==!<<;;):L99 8L7665443t22?00E/.-->,++**u*)r((('''1&%$##k""!!1 1-=1LDsr* :F 2 l s h Z9m9k ad zajc tëët tia aceitunas loj yag higo, ad za zajct tia higo loj yag uv, ad zajc tëët grii nijs zagdxe lod ririi nijs naxij. Ni rüjn bén caꞌ quiarguiejn rudëë Dios H  Lëjt ragbee, lod rajch nijs zagdxe ad zajct grii nijs naxij, ~u Gradi compniar raliduladx ree Jesucrist, du roꞌ ree ririi diidx zagdxe në diidxguijdx, per ad rayalt gacan zian. % Con du lüdx ree ranee ree diidx zagdxe par dux Dad ree Dios, abiꞌ con laagajcan raneeguijdx ree bejn, bén been gajc Dios ziꞌc najman. Per lüdx bejn achut wayüjn gan nabee laan, najn ziꞌc tijb ni ad zajct gagnadoo, ziꞌc tijb ni guidxa venen rugüjt. ,QRayagbee ree guial graloj ree bedoxh zajc gagnadoo, xt në ree be rzuj në ree bëël nëtëë ree be yuꞌ loj nijs, yan ma gognadoo reeb por ree bénguidxliuj. a;Du lüdx ree na̱j ziꞌc tijb guij, zajc yanee nëꞌ reen ganax ni mal yuꞌ loj guidxliuj. Bal id zayaꞌp ree cudad, du lüdx gajc ree guxhiin dunuj ree, dxel zianczi grii diidx zëëd loj xindxab du roꞌ ree. >uZiangajc na̱j du lüdx ree, najn ni dobëz, per naroob guialquia rüjnan. Najn ziꞌc tijb guij dobëz, per majsi najn ni dobëz, rüjnan guialquia naroob ruzeꞌcan dajn naroob. 3_Ziangajc ree barcw, majsi naroob reen, majsi por mazt rucadxaa bidoxh laa reen, per con tijb guiibdobëz ni la timón, con laan ma zajc chinë bejn laan lod rëntzaman. |qLëjt ragbee, chi raluꞌ ree fren roꞌ ree way din che reeb lod rayën ree, zian raguieen ree gan ranabee reeb. RDu graczi ree rüjn xhietëëz dolan gan yuꞌ dxej, per bal chu lëjt ad rüjnt dol niꞌqui tijb diidxguijdx ad ririi tëët roꞌdi, najdi bén naya delant loj Dios, rajc tëë rniabee lëjt gajc. ~ wGradi compniar raliduladx ree Jesucrist, rnin lëjt: Ad bal ziendi guiën gac mextr gulüü xtiidx Dios, din ma ragbeedi, dunujn guial ralüün xtiidxaman, mazri zroꞌ na̱j guialguxtis ni güün Dios con dunujn bal id zaguieenan ziꞌc rayal. 0YDin bén achet xsprijt ad zajct guibanman. Ziangajc rzajc tijb bén rliladx Dios: bal id züjnman ziꞌc rënman, achet lasajc guial rëbaman rliladxaman laaman.QZiangajc gojc con tijb bén brii laj Rahab, bén goc béngunaa dxuudx, bayagbee Dios laaman ziꞌc bén ad beent dol guial beenman ni rën Dios, chi badëëd lidxaman baquieꞌchloj tioꞌp ree bén Israel we ladxaman biquiaa reeman xhienaag chuꞌ ree xsuldad reeman, been tëëman laa reeman yudar persi zia reeman nejz ren. 9¿Ma bigniaꞌdi yan ya? Rayagbee Dios bejn ziꞌc tijb bén ad wayüjnt dol guial rüjnman ni rënman, ad guialzi rëbtaman rliladxaman laaman. B }Zian gojc cumplid ni ca loj xtiidx Dios, lod rëb: “Bililadx Abraham Dios, zeel bayagbeeman laaman ziꞌc bén ad beent dol”, bayagbee tëë ree bejn laaman ziꞌc tijb xmiw Dios.  Ma qui ruguiaal, guial bililadxaman, zeel beenman ni guyën Dios. Guial beenman zian, zeel biguien guial diidxli bililadxaman laaman. V %Basaaladx, dux béngulal ree Abraham, bayagbee Dios laaman ziꞌc bén ad beent dol, guial beenman ni guyën Dios, chi rëbaman lojman din nugüjt xiꞌnman Isaac nudëë tëëman laax ziꞌc gon lojman. m SZeel ad bal natontil, bigniaꞌ achet lasajc guial chililadx bejn Dios bal id rüjnman ni rënman. {Zagdxe rüjnl bal rliladxil yuꞌ tijbzi Dios, per në ree xindxab rliladx zian, abiꞌ xt rnij reex guial rdxeb reex. fEXt zajc chu na lojl: “Lüj na rliladxil Dios, guiáad naj rünan ni rënman.” Yan balüü naj guial rliladxil laaman guial ad rüjntil ni rënman, guiáad naj gulün guial rliladxan guial rünan ziꞌc rënman. {Ziangajc rzajc bén rëb rliladx Dios abiꞌ ad rüjntaman ni rënman, achet lasajc guial rëbaman rliladxaman laaman. .Uabiꞌ guiëb tijb lëjt loj reeman: “Yaguiajdi zagdxe, gawidi zagdxe ad gagnajl tëëdi.” Per bal id rudëëdi ni riaadx reeman, ¿xhieczi gan guiëbidi zian? Yaguieꞌch ree, tijb dux compniar ree, bén rliladx Jesucrist, najman xinguiaaw o béngunaa ya, guiyaadx xabaman con ni gawaman, "=Zeel rnin lëjt, ¿xhie sirv güün bal chu guiëb, rliladxan Dios, abiꞌ ad rüjntaman ni rënman? ¿Wen, guialzi rliladxaman ya gacaman perdon? A{ Din bén ad rayat ree lasaꞌ, ad zayat Dios laa reeman dxej güün xguialguxtisaman. Per bén raya ree lasaꞌ ad najtan ni guidxeb reeman dxej guin. Rayal yaguieen ree ni rën Dios  Zeel gol gunee gol been tëë ziꞌc ree bén yadëëd cwent diidxli loj Dios por xtiidxaman ni rabëë dunuj ree loj dol. O Dios gajc rëb: “Ad sunël xinguiaaw ren o béngunaa ren”, rëb tëëman: “Ad gugüjtil bejn.” Per bal id zaꞌnël xinguiaaw o béngunaa ren ya per rugüjtil, dxel ma cusaglojl xley Dios.  Din bal chutëëz zinal gra ni ca loj ley guin per ad rüjntaman tijb ni rayal güünman, ma cusaglojman guidib ley guin. ~ Per bal mazri rüjncwentidi tijb bejn guial loj stijbaman, dxel ma cayüjndi dol, ma rajpidi dol guial ad rüjntidi cumplid xley Dios. }9Bal walidi rüjndi ni ca loj xley Dios, ziꞌc ca loj xtiidxaman ni rëb: “Guyën bejn ree ziꞌc rën lüj gajc”, dxel zagdxequi cayüjndi. |9¿Id laagajc reeman rnieeguijdx Jesucrist ya, bén na̱j bénlasajc? Ziꞌc najman Xiꞌn Dios, ziangajc najdi xiꞌn Dios, guial nuchajguidi laaman. { Guiáad lëjt rusaꞌn xtudi bénprob ree. Wen, ¿id benrijcw guin ree rusagzi lëjt ya rudxig tëë reeman lëjt loj guxtis? vzeGradi compniar raliduladx ree Jesucrist, rënan lëjt, gol bacaagdiajg nine: Dios gule bén na̱j ree bénprob loj guidxliuj din chililadx daꞌt reeman laaman, din yayal reeman lod rniabeeman ziꞌc cwëbaman loj ree bén rën laaman. xyiChi rüjndi zian, ¿nid cabedi bejn loj gajquidi ya?, ¿nid rulaꞌchidi ya chi rüjndi gra ree xgabmal guin? Mxabiꞌ mazri güüncwentidi bén najcw lajd zagdxe guin, guiëbidi lojman: “Gurej guie, laan na̱j luar zagdxe”, guiáad loj bénprob guin guiëbidi: “Yagaj guzuli o gurej luyuj zii ya.” $wAYaguieꞌch ree, chuꞌ tijb bejn lod radoꞌpidi, najcwaman lajd zagdxe yuꞌ tëë guiibnil or yaaman, chuꞌ tëë tijb bénprob najcwaman lajd senci, ]v 5Gradi compniar raliduladx ree Jesucrist bén rniabee, ad rayalt cwedi loj ree bejn. au =Din par dux Dad ree Dios bén zinal xnejzaman zagdxe na̱j bén rüjn yudar xindo bizëjb ree në ree béngunaa bizëjb chi rzagdiaj reeman, rajp tëëman cudad chitëë yabaman loj ni mal rigaꞌ loj guidxliuj./t YBal chudi naladx zinalidi xnejz Dios zagdxe per ad rajptidi cudad xhienin guinieedi, cusquiee lëjt gajc, dxel achet lasajc guial naladxidi zinalidi xnejz Dios. s Per bén ad rayanladxt ni bacaagdiajgaman rüjnman naguiejn chigniaꞌman xtiidx Dios mazri, din laan nayaaloj rabëë tëën dunuj ree loj dol. Rzudxiꞌchaman loj nejz guin, rüjn tëëman ni rën Dios. Bén güün zian chuꞌ luxdooman zagdxe por ni cayüjnman. @r }per chi ma ziaman, rayanladxaman xhienaag na̱j lojman. q Din bén rucaagdiajgzi laan abiꞌ ad rüjntaman ziꞌc ma bacaagdiajgaman, najman ziꞌc tijb bén ruguiaa loj guiaawajn, ep EPer gol been ziꞌc rëb xtiidxaman, ad aal rucaagdiajgzidan, chitëë gusquiee lëjt gajc. Eo Zeel gol gulëëladx gra ni ad najt zagdxe në gra ni mal rigaꞌ loj guidxliuj guie, gol gojc bénchaawladx, gol bazoob xtiidx Dios ni ma bacaagdiajguidi, din laan yabëë lëjt loj dol. 8n mdin bén ralen ad zajct güünman ni rën Dios. |m sZeel yan ma ragbeedi nine ree. Rayal yasaꞌn ree gra ni mal rigaꞌ loj guidxliuj Rënan lëjt, zeel rnin lojdi gradi compniar raliduladx ree Jesucrist: Gol guzujsin din gucaagdiajguidi, ad yoobladxidi guial guinieedi niꞌqui guial yalendi, 7l iGuial guyënman, zeel baneeman guialnaban tiblayaa duloj ree, guial ma raliduladx ree xtiidxaman, din yayajc ree ziꞌc ree bin yaloj yacaꞌman loj gra ree ni beenman. k 5Graczi xgab zagdxe në gra ni zaꞌc zëëd loj Dios, bén been gra ree bajl yuꞌ xanyabaa. Ad yuꞌt dxej guidxaaman, zianczi rüjnman ni zagdxe. ej EGradi compniar raliduladx ree Jesucrist, diidxli rënan lëjt, ad gusquiee lëjt gajc. si aZeel por xgabmal guin rüjn bejn dol, dxel chi ma rniabee dol guin laaman, stijbzi xcasti Dios rayalaman. Ah Xixgabmal gajc bejn rudëë laaman gan güünman ni mal. `g ; Bal chu rüjn xgab güün ni mal, ad najtan ni naladxaman guial Dios rudxeꞌ xgab guin guijcaman. Din ad yuꞌt dxej guiën Dios güünman ni mal, niꞌquid rguꞌ tëëtaman xgab guijc bejn güünman ni mal. f   Chabaa bén rzudxiꞌch loj xnejz Dios rdaan tëëman xhietëëz rzajcaman guial rliladxaman Jesucrist. Chi ma gudaanman loj guialrzagdiaj, tiaꞌman coron rayalaman, laan na̱j guialnaban tiblayaa ni cwëb Dios yazaladxaman loj ree bén rën laaman. ke Q Lëjt ragbee chi rbëë loj gubijdx gojl, dxel rucwiidxan guiꞌxh, rbaꞌy ree xguiaan, dxel ad nixtri rguienan. Ziangajc benrijcw yuꞌ dxej guiëtaman majsi galay gra ree ni rajpaman. Bén rdaan ree rdëd loj guialrzagdiaj d 7 Guiáad lëjt benrijcw, gol babaa guial ma ragbeedi achet lasajc guialrijcw loj Dios, din guialrijcw guin najn ni tëd ziꞌc rdëd guiaa rial dajn. Uc % Lëjt guial najdi bénprob gol babaa, din loj Dios najdi bén zojbloj. [b 1din bén ru nawëëg, ad rüjntaman tijbzi xgab, ad rinal tëëtaman tijbzi nejz. >a yBén na̱j zian ad cwëzidi gunee Dios ni guiniabidi, #` APer rayal chililadxidi guial guneeman laan, ad rayalt chuꞌ nawëëguidi, din bén ru nawëëg luxdoo na̱j ziꞌc xtüjp nijsdoo ni rinë bi ni guiezi. _ 9Bal chu lëjt riaadx chuꞌ mazri xquiarguiejn, gol gunab xquiarguiejndi loj Dios. Laaman gunee gra ni riaadxidi, ad zabexuutaman guneeman laan. ^ Per gol been naguiejn güün pasens guin lëjt yudar din gaquidi ziꞌc rën Dios, gusnuudi loj xnejzaman, chitëë guiyaadxidi xhienin. j] OLëjt ragbee, chi rdëdidi gralojn guial rliladxidi Dad Jesucrist, zian rusiididi gapidi pasens. x\ kGradi compniar raliduladx ree Jesucrist, rnin lëjt, gol babaa majsi xhietëez loj guialrzagdiaj tëdidi. 4[ eNaj na̱j Santiaaw, cayünan xchiin Dios në xchiin Dad Jesucrist, rugajpdiozan gra ree bén na̱j xdiaa Israel, nareꞌchidi guidib guidxliuj. Quiarguiejn zëëd loj Dios 0Z[ Dios güünleꞌ gradi. Amén=Ys Gol bagajpdioz gra ree bén rniabee lojdi bén ni rulüü ree lëjt, në gra ree dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist. Abiꞌ ree bén Italia rugajpdioz reeman lëjt. X5 Rugojn tëën lëjt guial ma barii dux compniar ree Timoteo ladxguiib abiꞌ bal nayob guiꞌtaman niz guie, dxel du gropan yoꞌp yudganajn lëjt. !W; Compniar raliduladx ree Jesucrist, ad naroobt guiꞌch guie, per rniaaban lojdi ad yalenyaꞌdi por ree diidx ni canin lëjt cunen lëjt consejw. pVY laaman gagnë lëjt par gra ni na̱j zagdxe din chileꞌ güündi ziꞌc rënman. Laaman gagnë dunuj ree din yayajc ree ziꞌc rënman guial ma nayajc ree tijbzi con Jesucrist. ¡Laaman rayal yayaꞌp ree respejt zianczi! Amén. FU Dios bén rabeꞌcdxe luxdoo ree bejn, bén basban Jesucrist, rajpaman dunuj ree ziꞌc rajp tijb bejn xiil, por xguialgüjtaman zianczi ma rayaꞌp ree nejz par yadxin ree loj Dios, T9 Rniaaban lojdi din cwedx guiniabidi Dios por naj, din guneeman permis diob guialan din gazun con lëjt zatijb. Diidx bigra ni bacan loj guiꞌch guie "S= Gol gurejdx gunab Dios por dunujn. Dunujn rayagbee guial achet ni mal cayguieenan, abiꞌ rayënan guial gra ni yaguieenan, yaguieenan laan xnejz. PR Gol bazoob xtiidx ree bén rniabee lojdi, bén rulüü ree lëjt xtiidx Dios. Gol gojp reeman respejt din laa reeman ruguiaa lëjt din chinalidi xtiidx Dios, guial ragbee reeman yadëëd reeman cwent loj Dios. Gol been ni yabaanë reeman ad ni cuꞌnayat laa reeman, din guial ad ruzoobt diidx achet sirv güünan lëjt. ~Qu Ad yayanladxidi güündi ni zagdxe güün tëë lasaꞌdi yudar con ni gactzidi, din laa reen na̱j ni ruladx Dios. 0PY Zeel con xyudar Jesucrist ad yacwëëz ree yadëëd ree quixtëë loj Dios, laan na̱j gon yadëëd ree lojman, abiꞌ zian raxhoobdol ree guial nayajc ree xbejnman. O  Din loj guidxliuj guie ad rayaꞌpt ree tijb guiedx lod ma nabajn ree tiblayaa, dunuj ree caylëjz ree lod yabajn ree tiblayaa. N7 Zeel yunaal ree Jesucrist majsi gulëë reeman laaman luguiedx Jerusalén, në majsi xhietëëz guialxtu o guialrzagdiaj yadüüd ree ziꞌc laaman. uMc Ziangajc gojc con Jesucrist, roꞌ guiedx Jerusalén güjtaman par gusiaman bejn xtol reeman por xrejnman. aL; Bixhioz zojbloj guin, laaman rinë xrejn ree be ni rudëëd ree bejn ziꞌc gon por xtol reeman, rinëman rejn guin lën yadoo lod rayal chinëman laan. Dxel ree begüt guin reꞌc reeb roꞌ guiedx lod achut zojb. 5Kc Dunuj ree rayaꞌp ree tijb bén güt por dunuj ree, laaman na̱j ziꞌc tijb xgon bejn por xtolaman, gon ni ad zajct gaw ree bixhioz rüjn ree sirv lën yadoo guin. :Jm Ad tiëbidi gusquiee graloj ni rulüü ree bejn lëjt, din ad najt reen ziꞌc rayal chinalidi Cristo. Mazri zagdxe gol gojp confianz xyudar Dios din guibandi xnejz luar chinalidi costumbr xcwent guial xhie zajc gawidi o xhie ad zajct gawidi, din costumbr guin ree achet yudar rüjn ree delant loj Dios. PI Abiꞌ Jesucrist laagajcaman nieey, laagajcaman yan në zianczi. :Hm Gol basaaladx ree bén ni gunabee ree lojdi, bén ni balüü ree lëjt xtiidx Dios. Gol been xgab xhienaag gubajn reeman gol binal tëë ziꞌc bililadx reeman Jesucrist. G# Abiꞌ con confianz zajc yaguieꞌch ree:Da Dadan Dios na̱j bén ragnë naj
ad rdxebtan majsi xhietëëz güünnë ree bejn naj. %FC Ad sëëbladxidi milia, gol bayaꞌn conform con ni rajpidi din Dios ma rëb: “Gra dxej zaꞌn con lüj, abiꞌ ad yuꞌt dxej gabëladxan lüj.” YE+ Gol gojp respejt guialruxhliaa, ad gusquiee lacheelidi. Din Dios zudëëdaman casti bén zaꞌnë xinguiaaw o béngunaa ren, në gra ree bén ni rüjn ree ni dxuudx con ree bén ad najt lacheel reeman. KD Gol basaaladx bén yuꞌ ree ladxguiib, gol gunaladx guial në lëjt yuꞌ ladxguiib con laa reeman. Gol been tëë xgab por ree bén ni cazagdiaj, gol gunaladx guial në lëjt cazagdiaj. C! Ad yayanladxidi gudëë lidxidi yayaꞌn ree bén riꞌt, din zian yuꞌ ree bén bacaꞌ ree xianjl Dios sin guial gagbee reeman chunin. DB  Ad cwëz guiëndi xcompniaridi bén rliladx ree Jesucrist. GA Din dux Dios ree na̱j ziꞌc tijb bajl ni ruzeꞌc gra..@U Zeel rayal yadëëd ree quixtëë loj Dios guial ma rayal ree lod canabeeman, lod ad yuꞌt dxej nit, abiꞌ con respejt në guialrdxeb yaguieen ree ni ruladxaman. %?C Chi rëb Dios guial güünman zian zatijb, rën guiëban guial gunijman gra ni beenman, din chiquied ni rayal chiquied din yayaꞌn ni ad rayalt chiquied. >9 Chi gunee Dios béngulal ree ruguiaꞌ Sinaí, binij guidxliuj. Per yan ma rëbaman: “Gunin guidxliuj zatijb, per ad guidxliujtzi, në xanyabaa.” w=g Zeel gol gojp cudad gol bidxgaꞌ Dios, laaman najman bén rnieenë dunuj ree. Din bal bén ni ad bidxgaꞌt ree xtiidx Moisejs bén badëëd xtiidx Dios loj guidxliuj guie ad gulaat reeman loj casti ni rayal reeman, diidxgui dunuj ree nid zayal ree xcasti Dios ya bal id zayidxgaꞌ ree xtiidx Jesucrist, bén guza diizd xanyabaa din guinieenëman dunuj ree. l<Q Ni gajc zojb Jesucrist, bén guxhal nejz cüb ni rayaꞌp ree par yadxin ree loj Dios. Chi güt Abel xrejnman gunab gac guialguxtis, per con Jesucrist ad gojct zian, güjtlaman, guxhieꞌ tëë xrejnman par yayajc ree perdon. ;  dád nix yuꞌ luxdoo reeman rën reeman laaman lod yadxajg lasaꞌ ree xbejn Dios bén ni ma ca ree laj loj libr xanyabaa. Ni zojb Dios, bén yanab cwent loj gra bejn, ni tëë zaꞌ xSprijt ree bén guban ziꞌc rayal laa reeman ma naya reeman por Dios. R: Per lëjt ma bibiguidi loj Dios, ad guzajctidi zian. Ma yuꞌ nejz par guidxindi ruguiaꞌ Sión, xanyabaa lod na̱j Jerusalén ladx Dios bén naban, lod nadxag lasaꞌ ree zien daꞌt ree anjl, Z9- Nadxeb na̱j ni baguiaa reeman xt Moisejs rëb: “Rnijn guial tant rdxeban.” O8 Din ragbee reeman guial nawëëg na̱j ni gunabee Dios güün reeman chi rëbaman: “Chutëëz bejn o be guiꞌxh ni gugaal guijc guiaꞌ guie rayal guiëtaman o guiëtib con guiaj o con lans.” c7? Dxel biguiejn reeman bibejdx tijb trompejt abiꞌ biguiejn reeman chaꞌ Dios guneenëman laa reeman. Per guial tant bidxeb reeman biguiejn reeman chaꞌman dád guzajc reeman laaman liaadx ad rnieenëman laa reeman. 6' Lëjt gadidi chibig lod ad najt par gugaalidi ziꞌc gubig ree bén Israel gulal guijc guiaꞌ Sinaí lod baguiaa reeman cayajc bajl guijc guiaꞌ guin, baguiaa reeman goꞌxh yaꞌs ni basiaaw guijc guiaꞌ guin abiꞌ rbiꞌ gaj tijb bidoxh yagaj ziꞌc bidojn. D5 Abiꞌ lëjt ragbee guial chi guyën Esaú nüjnleꞌ xdadaman laaman ad beenleꞌtaman laaman ziꞌc rayalaman. Majsi dád biinman gunabaman laan, per ad bileꞌt nuchaaman ni beenman. 4y Niꞌqui tijbidi ad rayalt sunëdi bén ad najt lacheelidi, ad cweꞌquidi tiblad ni zagdxe ni zëëd ree por Dios chitëë saquidi ziꞌc guzac Esaú, por tijb guialraw batoꞌman guialrniabee ni rayalaman guial najman bén yaloj loj bijchaman. I3  Gol gojp cudad chitëë chuꞌ tijbidi gusaꞌn tiblad ziꞌc rën Dios gagnëman lëjt chitëë chuꞌ tijbidi gac ziꞌc guiꞌxh nala ni rüjn guialquia abiꞌ guxhiinan gra xcompniaridi. $2A Gol been naguiejn guibandi zagdxe con gra ree bejn, gol gubajn naya delant loj Dios din bén ad nabant naya ad zileꞌt guguiaaman dux Dad ree Dios. %1C Gol been naguiejn gol gubajn xnejz, din ree bén ragdxa xhie güün reeman, ad gusaꞌn reeman xnejz Dios, chuꞌ luxdoo reeman zagdxe chinal reeman laan. 0w Zeel gol baguꞌ luxdoodi, gol badëëd valor lëjt gajc ziꞌc tijb bén racaꞌladx chi ma badxag daꞌtaman. I/  Diidxliczi achet guialnaa na̱j nix loj hor ni cadëdilan, ragnaalil. Per ree bén ni rusiid ruzoob diidx zian, laa reeman naban zagdxe, naalyuj delant loj Dios. Ad cwëëladxidi xtiidx Dios .- Dux dad ree ruzuxnejzaman dunuj ree por tioꞌp choon dxej ni zioꞌp ree loj guidxliuj din yaguieen ree ziꞌc ni naladxaman na̱j zagdxe. Per Dios ruzuxnejzaman dunuj ree par tijb ni mazri zagdxe par dunuj ree, ruzuxnejzaman dunuj ree din yabajn ree naya ziꞌc laaman. - Lëjt ragbee guial chi bayajc ree xindoo, gudijn dux dad ree dunuj ree din yacaagdiajg ree xtiidxaman abiꞌ rayaꞌp reeman respejt. Yan, ¿chexc di ad ree yazoob xtiidx dux Dad ree Dios bén yuꞌ xanyabaa, din yayaꞌp ree guialnaban con laaman? ,! Yan bal id ruzuxnejz Dios lëjt ziꞌc rüjnnë gra ree xiꞌnman, rën guiëban guial ad najtidi xiꞌnman diidxli, ad najtaman xDadidi. +9 Zeel gol gudaan guialzi, din zagdxe najn par lëjt. Rüjnnë Dios lëjt ziꞌc rüjnnë bejn xiꞌnman, ¿wen yuꞌ dad ad ruzuxnejzt xiꞌn ya? n*U Din rüjnnaaman bén ni na̱j ree xiꞌnman,
ruzuxnejzaman laa reeman guial rënman laa reeman. a); ¿Wen ma bayanladxidi ya xhienaag banee Dios lëjt consejw najdi xiꞌnman? Loj xtiidxaman rëb:Xiꞌn, bidxgaꞌ ziꞌc runee dux Dad ree Dios lüj consejw,
ad bal yalenyaꞌl chi guzuxnejzaman lüj. ( Din majsi cusagdiaj ree bejn lëjt guial cayüjndi naguiejn ad cayüjntidi dol, per ad wazujtidi loj guialgüjt por zian. '! Gol been xgab xhienaag guzagdiaj Jesucrist chi basagdiaj ree béndol laaman, chitëë yadxaguidi, ad yalenyaꞌdi por ni cazajquidi. ]&3 Rayal yadxeꞌguijc ree Jesucrist din por laaman zëëd guialrliladx ni rayaꞌp ree abiꞌ por tijbzi laaman rayaaloj guialrliladx ni rayaꞌp ree. Gudaanman guialzi ni gudëdaman loj crüjz, ad batutaman güjtaman zian din ragbeeman guial chi ma gulox guzagdiajman, dxel guiꞌt guialrabaa. Abiꞌ yan ma zojbaman xladbee Dios xanyabaa. u% e Zeel, ziꞌc ma bacaagdiajg ree por zien ree bejn xhienaag bililadx reeman Dios, rayal yasaꞌn ree tiblad gra dol në gra ree ni rudxoon yaguieen ree ziꞌc rayal, ad zalenyaꞌ tëët ree yunaal ree nejz ni ma balüü Dios dunuj ree. ($I (Din laaman beenman xgab tijb ni mazri zagdxe par dunuj ree, abiꞌ ad gojc gajt ni rëbaman loj reeman din tijbzi yacaꞌ ree ni rëbaman con laa reeman.|#q 'Abiꞌ majsi biguien guial gra reeman diidxli bililadx reeman Dios, per ad cwaꞌt reeman ni rëbaman loj reeman. 0"Y &Biza reeman niz loj yujbidx, niz ruguiaꞌ ree, në graloj lën ree guiajbiliaa. Bén guin ree ad rayal nibajn reeman loj guidxliuj guial dád benzaꞌc gojc reeman. 3!_ %Yuꞌ reeman bagüjt ree bejn con guiaj, yuꞌ tëë reeman bagüjt reeman gulëëxhün reeman laa reeman con sierr, güjt tëë reeman con espad. Yuꞌ tëë reeman biza gra lad najcw reeman guid xab xiil në guid xab dxib, probza laa reeman naya biza reeman, graloj beennë ree bejn laa reeman. & E $Yuꞌ tëë reeman guzagdiaj bazeꞌ ree bejn laa reeman, gudijn ree bejn laa reeman, xt guxhii ree bejn laa reeman con caden abiꞌ guyu reeman ladxguiib. K #Në ree béngunaa ni güt ree xfamil, por guial bililadx reeman Dios baban ree xfamil reeman stijb. Per yuꞌ ree bejn majsi güjt reeman, per par laa reeman mazri zagdxe guzagdiaj reeman loj ree bén bagüjt laa reeman, luar nusaꞌn reeman guialrliladx reeman Dios par gap reeman stijb guialnaban cüb ni mazri lasajc. nU "Guzuj reeman loj bajl roꞌ abiꞌ achet goc reeman, gulaa reeman loj guialgüjt con espad, guyu reeman gojl chi rulüüczi ad yuꞌt reeman gojl, guzudxiꞌch reeman loj wadijl abiꞌ balaagdxa reeman benzit ni gudilë reeman. Q !Gra reeman bililadx Dios abiꞌ been reeman gan loj zien ree nacion, been xguialguxtis reeman ziꞌc rayal, baguiaa reeman gojc cumplid ni rëb Dios loj reeman abiꞌ basiaaw reeman roꞌ ree beedx. ;o Yan, ¿xhie mazri ganin lojdi? Ad zadaant tiamp guin ganin lojdi xcwent Gedeón, Barac, Sansón, Jefté, Davi, Samuel në xcwent ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn. kO Abiꞌ Rahab bén goc béngunaa dxuudx luguiedx Jericó, guial bililadxaman ad güjttaman chi güt ree los demazri ree bén ladxaman bén ad bazoobt ree diidx, guial bacaꞌman bén Israel ni we ree biglaꞌch luguiedx guin.  Guial bililadx ree bén Israel Dios, chi bazaꞌ gajdx dxej ni biaw reeman guiedx Jericó, dxel bazaj zeꞌ ni nayaw guiedx guin. oW Guial bililadx ree bén Israel Dios, gudëd reeman ziꞌc loj yujbidx lod bixal loj nijsdoo la nijsdoo xnia. Per chi guyën ree bén Egipto nidëd reeman, loj hor guin bayaaw nijs guin dxel guꞌ reeman nijs abiꞌ güjt reeman. Z- Në guial bililadx Moisejs Dios, beenman lanij pascw, abiꞌ gunabeeman baroob ree bén Israel rejn roꞌ xport lidx reeman, din chi tëd xianjl guialgüjt, ad zugüjttaman xiꞌn yaloj ree bén Israel. .U Guial bililadx Moisejs Dios, briiman Egipto, ad bidxebtaman majsi balen rey Egipto. Guzudxiꞌchaman ziꞌc rulüü ruguiaaman Dios bén ad zajct guguiaa ree bejn. 6e Par laaman mazri lasajc sagdiajman ziꞌc Cristo luar niajpaman gra ree guialnazaꞌc ni yuꞌ Egipto, din mazri yuꞌguijcaman guialnazaꞌc ni yayalaman delant loj Dios. 0Y Par laaman zagdxeli na̱j sagdiajman con ree xbén Israelaman, luar nüjnman dol niroꞌnladxaman laa reeman din niajpaman ni rënman, ni ad rdaant ree par tiblayaa.  Abiꞌ chi goc Moisejs guin bengol, guial bililadxaman Dios, gojc xixgabaman cwexuuman niajcaman xiꞌn xiꞌndxaꞌp rey Egipto. xi Por guial bililadx ree xdad xniaa Moisejs Dios chi gol Moisejs guin, baquieꞌch reeman laax choon bëëw guial baguiaa reeman najx xindozaꞌcdxoon, abiꞌ ad bidxebt reeman guial rëb bén na̱j rey guial guiët gra ree xindobëz. >u Ziangajc Xiëb guial bililadxaman Dios, chi ma guidxin hor guiëtaman, rëbaman guial grii ree bén Israel Egipto, abiꞌ rëbaman loj reeman xhienaag güünnë reeman xdxijtaman. <q Abiꞌ ziangajc Jacob guial bililadxaman Dios ziangajc beenleꞌman grop ree xiꞌn Xiëb chi ma guidxin hor guiëtaman. Dxel cwaꞌ yagrliadxaman abiꞌ gurejdx gunabaman Dios. ! Ziangajc Isaac por guialrliladxaman Dios dxel chi beenleꞌ ree xiꞌnman Jacob con Esaú, rëbaman xhienaag gac con tijbgaj reeman. 'G Per Abraham yuꞌguijcaman guial rajp Dios guialrniabee xt par yasbanman bengüt ree, abiꞌ ziꞌc rulüü baban xiꞌnman stijb chi gudëdaman prueb guin. 9m “Por xiꞌnl Isaac gacxhiej daꞌt xdiaal.” { o Guial bililadx Abraham Dios, dxel chi been Dios laaman prueb din gugüjt xiꞌnman Isaac din gudëëdaman laaman ziꞌc gon par Dios, cwëjb Abraham majsi tijbzi Isaac guin na̱j xiꞌnman, majsi ragbee tëëman guial rëb Dios lojman: a ; Per laa reeman mazri rüjn reeman xgab por tijb luar lod na̱j mazri zagdxe, mazri rüjn reeman xgab por xanyabaa. Zeel Dios ad ratutaman najman xDios reeman abiꞌ ma beenchaawaman luar lod guiban reeman xanyabaa. j M Din bal por guidxliuj lod guza reeman cayüjn reeman xgab, dxel zileꞌ nayejc reeman ni stijb. l Q Abiꞌ ree bén rniee zian, zian rguienchaaw guial sta rguiil reeman lod diidxli gac ladx reeman. \ 1 Gra ree bén ma bazatan xt bidxin dxej güjt reeman bililadx reeman Dios, majsi ad baguiaat reeman gojc cumplid gra ree promejs ni been Dios loj reeman, per guial rliladx reeman ragbee reeman guial zajc ziꞌc rëb Dios abiꞌ rabaa reeman. Laa reeman ragbee guial tioꞌp choon dxejzi zëëd reeman loj guidxliuj guie ad tiblayaat. B} Zian gojc majsi bengol daꞌt ma na̱j Abraham per gojcaman famil. Dád zien ree xdiaaman guyu ziꞌc ree bajl xanyabaa, ziꞌc ree üx ni rigaꞌ roꞌ nijsdoo ni ad zileꞌt guiyab. U# Ziangajc Sara, por xguialrliladxaman, majsi ma najman bengol par chuꞌ xiꞌnman, per guyuman gojl par gacaman na abiꞌ guyu tijb xiꞌnman guial bililadxaman guial rüjn Dios cumplid xtiidxaman. s_ Gubajn Abraham zian guial ragbeeman chisobaman luguiedx ni beenchaaw Dios, guiedx ni ad yuꞌt dxej nit. Q Guial bililadxaman Dios, gubajnman ziꞌc benzit loj guidxliuj ni rëb Dios gudëëdaman lojman. Gurejman lën ree carp ni naj në guid, ziangajc Isaac në Jacob në laa reeman rayal guidxliuj guin. hI Ziangajc Abraham guial bililadxaman Dios, bazoobaman xtiidxaman chi rëbaman lojman din grii ladxaman cheman lod tiaꞌman guidxliuj ni gudëëd Dios lojman. Abiꞌ brii ladxaman niꞌquid ragbeetaman banguin cheman. kO Guial bililadx Noé Dios dxel chi rëb Dios lojman guial gac ree ni gadaman guguiaa gac bazoobaman xtiidxaman, beenchaawaman tijb barcw din laaman con ree xfamilaman loj ni rëb Dios gac. Dxel por guialrliladx guin biguien guial gra bénguidxliuj rayal casti ni rëb Dios, abiꞌ bayaꞌn Noé zagdxe delant loj Dios guial bililadxaman xtiidxaman.  Abiꞌ achut zajc güün ziꞌc rën Dios bal id rliladxaman laaman. Chutëëz bén rën gap nejz par guidxinman loj Dios rayal chililadxaman guial yuꞌ Dios chililadx tëëman guial laaman rudëë ni rëbaman gudëëman loj ree bén raguiil laaman. ve Guial bililadx Enoc Dios zeel ad güjttaman, guidib nabanman ziaman xanyabaa abiꞌ ad badxejlt ree bejn laaman guial ma zignë Dios laaman. Per chi gadaman chignë laaman, loj xtiidx Dios rëb guial bayuladx Dios ziꞌc gubanman. ~u Guial bililadx Abel Dios, zeel zagdxe na̱j gon ni badëëman guial loj Caín, abiꞌ bayaꞌnman zagdxe delant loj Dios abiꞌ cwaꞌ Dios gon ni bazaladx Abel lojman. Zian majsi ma güjt Abel, per sta rguiajt xhienaag bililadxaman Dios. :m Ziꞌc raliduladx ree Dios, dunuj ree rayagbee guial con xtiidxaman beenman xanyabaa në guidxliuj në gra ni raguiaa ree, achetczi ni beenman con ree ni raguiaa ree yan. a~; Dux béngulal ree bayaꞌn reeman zagdxe delant loj Dios guial bililadx reeman laaman. 5} e Yan, ¿xhienin na̱j guialrliladx? Guialrliladx na̱j guial guidiblagaa yaliduladx ree gac ziꞌc caylëjz ree gac, në guial waliqui ni raliduladx ree ni ad raguiaat ree. R| 'Per dunuj ree ad nayajct ree ziꞌc ree bén rusaꞌn ni rliladx reeman Jesucrist abiꞌ rayal reeman casti, dunuj ree nayajc ree bén rliladx Jesucrist diidxli par chitëë yayal ree casti.#{? &Abiꞌ bén naban ziꞌc rënan,
guidib tiamp ni nabanman rliladxaman naj.Per bal gusaꞌnman ni rliladxaman naj,
ad zabaanëꞌtan laaman. ozW %Din loj xtiidx Dios rëb:Nayob, dád nayob guiꞌt bén na̱j guiꞌt,
ad zaglaataman. |yq $Rüjn naguiejn gapidi pacens din chileꞌ güündi ziꞌc rën Dios, zian tiaꞌdi ni ma rëbaman guneeman lojdi. qx[ #Zeel ad gusaꞌndi guialrliladxidi Jesucrist, din por guialrliladx guin dád zagdxe na̱j ni tiaꞌdi. Rw "Ad gulëëladxtidi bén ni guyu ree ladxguiib, abiꞌ chi bacaꞌ ree bejn gra ni rajpidi, babaagajquidi guial ma ragbeedi mazri lasajc ni rajpidi xanyabaa, në ree ni rajpidi ni, taan reen tiblayaa. *vM !Yuꞌdi zien loj daꞌt guialzi badëëd ree bejn lëjt, abiꞌ bazeꞌ reeman lëjt delant loj ree bejn, yuꞌ tëëdi ad gulëëladxtidi bén guzac ree zian. u Per lëjt gol basaaladx xhienaag guzajquidi chi qui beenbeeridi xtiidxli Jesucrist. Gudaandi gra guialzi ni gudëdidi. Din bal ma rayagbee ree xtiidxli Jesucrist abiꞌ baguieen ree xgab yaguieen ree mazri dol, dxel ad yuꞌtri por chu zajc yayajc ree perdon. n# Ad rayalt yaguieen ree ziꞌc rüjn ree bén ad rejtri ree lod radxaag lasaꞌ ree dux compniar ree par chigniaꞌ reeman mazri xtiidx Dios, rayal yaluꞌ ree luxdoo du lasaꞌ ree, abiꞌ mazri yan guial ma rayagbee ree guial ma zidyob dxej guiꞌt Jesucrist stijb. m Rayal yaguieen ree xgab xhienaag yaluꞌ ree luxdoo ree dux compniar ree yayën tëë du lasaꞌ ree yaguieen tëë ree ni na̱j zagdxe. ~lu Zeel rayal yadxuꞌdxiꞌch ree loj ni raliduladx ree Dios, din laaman züjn cumplid xtiidxaman ziꞌc ma rëbaman. xki con guidib du luxdoo ree ma zajc yubiig ree loj Dios con tijb guialrliladx ni wali ree raliduladx ree laaman, con tijb quiarguiejn naya sin xgab mal, con tijb cuerp ni ma baya loj dol, ziꞌc chi qui badiibri dux cuerp ree con nijs naya. QM~}}||S{{UzCyxxpww4vYuumtfsrr@qqqppKoUnn6m~ll+kkiihgg$fpee,dccNcbbhaaaV``___"^b]T\\&[ZZYXKWVVUU_TTNSSRXQQPPLOORNMM]LKKnKJIIHLGG=FmEEE6DDLCCBhA@?>>==<<;;:r:9X88i7766'544833+22h11v10l// .~--',++5**])((('A&%%j% $$V##""c"! 8x#FEOE9%h}m @ E 5@+OQr/Chi baguiaa Jesús laaman nagaꞌman yagaj, abiꞌ gogbeeman guial gocli ragxuuman dxel gunabdiidxaman lojman rëbaman: ―¿Rënl ya yayajquil? \q1Dxel loj ree bén guin noꞌch tijb bejn, ma gojc ziꞌctiubichoon ijz ragxuuman. %pCDin gocli goc rguiajt tijb xianjl Dios runiibaman nijs guin, abiꞌ bén ru lojnijs guin yaloj chi caniiban, rayajcaman xhietëëz guialguijdxan rajcaman. %oCYagaj rigaꞌ zien ree bénragxuu, ziꞌc ree bénlutiaꞌp, në ree bencoj con ree bén ad rajctczi rza, cabëz reeman guiniib nijs yuꞌ lën tanc guin. nJerusalén guin, gajxh roꞌ port la xport ree Xiil, na̱j tijb tanc roꞌ, diidx hebreo lan Betesda, yuꞌ gaay xcurduran. _m 9Chi gudëd gojc zian, guyu tijb xlanij ree bén Israel, abiꞌ wej Jesús Jerusalén. Zl-6Ni ne na̱j milagr barojp ni been Jesús niz Galilea chi bazaman niz Judea.%kC5Dxel basaaladx bén guin guial hor ziin rëb Jesús lojman: “Ma bayajc xiꞌnl.” Abiꞌ laaman në gra bén zojb lidxaman bililadx reeman Jesús. )jK4Dxel gunabdiidxaman loj reeman, rëbaman: ―¿Xhie hor guzuloj banaa da xiꞌnan? Abiꞌ rëb reeman lojman: ―Nieey cost raca tijb wadxe bariix xliaa. hiI3Laꞌtgaj ziaman, bigchaagloj ree xmojsaman laaman, abiꞌ rëb reeman: ―Ma bayajc xiꞌnl. h2Dxel rëb Jesús lojman: ―Baguiaj lidxil, ma bayajc xiꞌnl. Bililadx bén guin ni rëb Jesús, abiꞌ zia lidxaman. Xg)1Per rëb bén guin: ―Dad, yoꞌ yan gajc, naga gad da xiꞌnan guiët. lfQ0Abiꞌ rëb Jesús lojman: ―Lëjt, bal id zuguiaadi xhie ree sen o milagr ree, ad zaliladxtidi. 3e_/Chi gogbee bén guin baza Jesús niz Judea badxinman niz Galilea, wejman lod zaꞌ Jesús bisajcaman laaman liaadx din cheman yayüjnman xiꞌnman guial zamer guiëtix. d.Chi zaꞌman niz ni wejman Caná stijb, lod bayüjnman nijs vin. Abiꞌ luguiedx Capernaum guyu tijb xbejn rey ragxuu xiꞌnman. /cW-Per chi badxinman niz Galilea, bén niz ni ree bacaꞌ reeman laaman zagdxe. Din në laa reeman wej lanij pascw Jerusalén, abiꞌ baguiaa reeman gra ni beenman ni. b ,majsi laagajcaman rëb guial niꞌqui tijb bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn ad rajpt reeman laaman respejt ladx gajcaman. ]a3+Chi goc tioꞌp dxej guin, baza Jesús niz Samaria abiꞌ zëman niz Galilea, `y*dxel rëb reeman loj béngunaa guin: ―Bajy yan ad por ni natzil raliduladxan laaman, nëgajc dunujn ma baguiejn ni rnieeman, abiꞌ rayagbeen walican laaman na̱j Cristo, bén yabëë bénguidxliuj loj dol. Bayüjn Jesús xiꞌn xbejn tijb rey T_!)Abiꞌ mazri zien reeman bililadx laaman chi biguiejn reeman ni rnieeman, ^/(Zeel chi bidxin reeman lod zaꞌ Jesús, guzajc reeman laaman liaadx din yayaꞌnnëman laa reeman. Dxel bayaꞌnnëman laa reeman tioꞌp dxej. ] 'Zien ree bén Samaria bililadx Jesús guial be béngunaa guin diidx loj reeman rëbaman: “Ma gunaman graczi ni benan.” .\U&Naj guxhal lëjt din chigtoꞌpidi guialnazaꞌc lod ad beentidi dxiin. Ben ren ree been dxiin, guiáad lëjt gaz bigtoꞌpidi guialnazaꞌc lod ad beentidi dxiin. [[/%Waliqui ni rëb ree bejn: “Ben ren rxübin, ben ren ratoꞌp guialnazaꞌc.” gZG$Abiꞌ bén ratoꞌp loj guiniaa guin, rtiaꞌman ni rayalaman por dxiin ni rüjnman. Guiáad ni ratoꞌpaman na̱j par lod yuꞌ guialnaban tiblayaa. Dxel ziꞌc bén rxübin ziꞌc bén ratoꞌp, rabaa reeman tiblojzi. 1Y[#Lëjt rëb: “Ryaadx zatajp bëëw din gac ni yuꞌ loj guiniaa.” Per naj rni lëjt: Gol gules lojdi, gol baguiaa loj ree guiniaa, ma na̱j reen din yadoꞌp reen. X"Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Da guialrawan na̱j günan ziꞌc rën Dios, bén guxhaal naj abiꞌ guloox günan ni naman. uWc!Dxel guzuloj canabdiidx loj lasaꞌ reeman rëb reeman: ―¿Ni yuꞌ chu bidnë ni gudawaman yaꞌn? WV' Per rëbaman loj reeman: ―Laa da guialrawan yuꞌ, ni ad nünbeetidi. iUKPer laꞌtgaj zia béngunaa guin luguiedx guin, rëb ree xbejn Jesús lojman: ―Mextr, gudaw. KTDxel brii reeman luguiedx guin zë reeman lod zaꞌ Jesús. `S9―Gol taquiaa tijb bén ma na graczi ni ma benan. ¿Nid laaman na̱j Cristo ya? |RqGuiáad béngunaa guin basaꞌn xreman roꞌ bizë guin, dxel ziaman luguiedx guin, abiꞌ rëbaman loj ree bejn: RQLoj hor guin badxin ree xbejn Jesús, abiꞌ dád badxaloj reeman guial cayünëman tijb béngunaa diidx. Per niꞌqui tijb reeman ad gunabdiidxt lojman xhie rënman o xhie diidxan cayü reeman. QPAbiꞌ rëb Jesús: ―Najn na̱j bén zii, laaman caneenë lüj. +OODxel rëb béngunaa guin lojman: ―Naj ragbee guiꞌt bén na̱j Mesías, bén la gajc, Cristo. Abiꞌ chi guiꞌtaman, laaman gusigniaꞌ dunuj ree gran. NDios na̱j Sprijt, abiꞌ bén rniajchiꞌ ree laaman rayal guiniajchiꞌ reeman laaman con guidib luxdoo reeman por xSprijtaman. GMAbiꞌ ma bidxin dxej ni gra ree bén diidxli rniajchiꞌ Dios, guiniajchiꞌ reeman laaman ziꞌc rayal por xSprijtaman. Din zian rën dux Dad ree Dios güün ree bén rniajchiꞌ laaman. L7Lëjt niꞌquid ragbeetidi chunin rniajchiꞌdi, per dunujn rayagbeen chunin ranajchiꞌn, din loj ree bén Israel grii bén güün bejn ree perdon. /KWBadxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Na, zagdxe rnin guial guidxin dxej guiniajchiꞌdi dux Dad ree Dios, ad ziꞌttridi ruguiaꞌ guie ad zej tëëtridi Jerusalén. J1Dux béngulalan gunajchiꞌ reeman Dios ruguiaꞌ guie, per lëjt najdi bén Israel rëbidi guial Jerusalén na̱j lod guiniajchiꞌ bejn laaman. I Chi biguiejnman ni rëb Jesús, dxel rëbaman: ―Dad, ma ragbeen guial lüj na̱j bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn. qH[din ma gojc gaay xinguiaaw rtiaꞌ lüj, abiꞌ yan xin zojbnël ad lacheeltilan. Zeel waliqui ni nal. G Badxiꞌ béngunaa guinan rëbaman: ―Achut da bénguiaawan yuꞌ. Dxel rëb Jesús: ―Waliquil achut lacheelil yuꞌ, NFRëb Jesús lojman: ―Bignee lacheelil, dxel yaguiaadil guie. EDxel rëb béngunaa guin lojman: ―Dad, banee nijs guin lon, chitëë cheꞌcran nijs ad zial tëëtran guidcaꞌn nijs guie. ?DwPer bén guiëꞌ nijs gudëdan, ad yuꞌtri dxej cheꞌcaman nijs. Din nijs gudëdan gacan luxdooman ziꞌc lod ad rbëzt rajch nijs, abiꞌ nijs guin gudëë guialnaban tiblayaa. lCQ Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Graczi ree bén rëꞌ nijs guie reꞌc reeman nijs stijb. B5 Dux béngulalan Jacob basaꞌnnë dunujn bizë guie, lod guꞌman nijs con ree xiꞌnman con ree xbeguiꞌxhaman. ¿Wen mazri najl guial lojman ya? +AO Dxel rëb béngunaa guin loj Jesús: ―Dad, niꞌquid caꞌtil ni cwëënël nijs, abiꞌ bizë guin dád naxhitan. ¿Ban chicaꞌl nijs runee guialnaban? 3@_ Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Bal zian ragbeel ni rën Dios guneeman lüj, chutëë bénan canab nijs lojl, zanabil nijs lon abiꞌ naj zunen nijs runee guialnaban. ? Per guial ad rnieenët lasaꞌ ree bén Israel zagdxe con ree bén Samaria, badxiꞌ béngunaa guinan rëbaman: ―¿Chexquiza zeel rniabil nijs lon najl bén Israel awa bén Samaria naj? (Din bén Israel ree ad rnieenët reeman bén Samaria ree zagdxe.) X>)Guiáad ree xbejnman zë reeman luguiedx guin zisii ni gaw reeman. Hor guin bidxin tijb béngunaa Samaria roꞌ bizë guin din tiaꞌman nijs, dxel rëb Jesús lojman: ―Bazaladx taꞌn xnijsil guiëꞌn. =!<;Yagaj na̱j tijb bizëduu rniee reeman laan xbizë Jacob. Abiꞌ guial ma badxag Jesús cazaman, dxel gurejman roꞌ bizë guin. Ma zidyob garol dxej. ;wAbiꞌ bidxinman tijb guiedx la Sicar, ni nulen Samaria, gajxh lod nagaꞌ yuj ni badëë Jacob loj xiꞌnman Xiëb. P:Per chi zëman niz Galilea been naguiejn gudëdaman niz Samaria. N9Chi gogbeeman zian dxel briiman niz Judea zëman niz Galilea stijb. a8;majsi diidxliczi ad Jesústan ruroobnijs bejn ree, bén na̱j ree xbejnman ruroobnijs. ~7 wGogbee ree bénfarisew guial mazri zien bejn ma zinal Dad Jesús mazri zien tëë bejn ruroobnijsaman guial loj Waj, 96k$Abiꞌ chutëëz bén rliladx Xiꞌnman, laaman rajp guialnaban tiblayaa loj Dios. Per bén ad rtiëjbt chililadx, ad rajptaman guialnaban guin, laaman rayal xcasti Dios.<5s#Dios rën Xiꞌnman abiꞌ basaꞌnman gra lojman. r4]"Abiꞌ bén zëëd por Dios, laaman rü xtiidx Dios guial guidiblagaa badëëd Dios xSprijtaman lojman. ]33!Bal yuꞌ bén rliladx xtiidxaman, zian rguien guial ni diidxli na̱j xtiidx Dios. a2; abiꞌ rüman ni ma baguiaaman ni ma biguiejn tëëman, per achut rliladx ni rnieeman. d1A’Din bén zëëd diizd xanyabaa, laaman na̱j bén rniabee loj gra. Per bénguidxliuj, bénguidxliujzi najman abiꞌ ganax ni yuꞌ loj guidxliuj ruzaꞌtaman. Per Bén zëëd diizd xanyabaa laaman rniabee gra, 0Abiꞌ laaman gusnuu gacaman mazri bén zojbloj, guiáad naj gusnuu gacan bén ad lasajct guial lojman. Bén zëëd xanyabaa Z/-Dunuj ree rayagbee guial loj guialruxhliaa, xin zaꞌnë biingunaa guin, laaxan cuxhliaa, guiáad xmiwix xin zaꞌ con laax rabaanë daꞌtix laax chi riguiejnx rnieex. Ziangajc naj dád rabaanëꞌn laaman. u.cLëjt ragbee guial biguiejndi rën guial ad najtan na̱j Cristo, naj guneed lojman zidgagojnan por laaman. d-ABadxiꞌ Waj laan rëbaman: ―Achut zajc gap guialrniabee bal id Dios gudëë laan. 5,cDxel biguiedx reeman loj Waj: ―Mextr, bén guzunël stiblad roꞌ guiiw Jordán, bén bel xtiidx du lojn, në laaman curoobnijs bejn ree abiꞌ gra reeman zinal laaman. "+=Per bëlzi ree xbejn Waj, con za tioꞌp choon gajc ree bén Israel guzuloj cadildiidx reeman por xcostumbr reeman guial xhienaag gac reeman naya. 0*[Laan goc chi gad Waj chuꞌ ladxguiib. !);Nëgajc Waj curoobnijs bejn ree luguiedx la Enón, ni rigaꞌ gajxh guiedx Salim, guial yuꞌ zil nijs ni. Abiꞌ rej ree bejn persi rirobnijs reeman. (9Chi gudëd gojc zian, Jesús con ree xbejnman wej reeman niz Judea, lod guzunëman laa reeman tioꞌp choon dxej, ni baroobnijs reeman bejn ree. @'yPer ree bén naban ziꞌc rayal loj Dios, laa reeman rbig loj xbajlaman din guiguien guial graczi ni cayüjn reeman na̱j ni rën Dios. Waj bén baroobnijs ruzaꞌtaman Jesús stijb &Graczi ree bén rüjn ni mal ad ruladxtczi reeman bajl guin, ad rbigt reeman lojn, chitëë guiguien ni mal cayüjn reeman. %3Bén ad rliladxt ree rayal reeman casti, din yan ni biꞌt bén na̱j xbajl Dios, mazri bayuladx reeman nejz mal, guial rüjn reeman ganax ni mal. 2$]’Bén rliladx Xiꞌn Dios ad rayaltaman xcasti Dios. Per bén ad rliladxt, laaman ma rayal casti guial ad rliladxtaman Xiꞌn Dios, bén na̱j tijbzi xiꞌnman. # Din Dios ad guxhaalt xiꞌnman loj guidxliuj din gudëëdaman bejn casti, guxhaalaman laaman din gap ree bejn perdon loj Dios. \"1’Guial tant rën Dios bénguidxliuj, majsi tijbzi xiꞌnman, per guxhaalaman laaman loj guidxliuj, din graczi bén chililadx laaman ad zanijtt reeman loj Dios, gap reeman guialnaban tiblayaa con laaman. ~!udin gra bén chililadx laaman ad zanijtt reeman loj Dios, gap reeman guialnaban tiblayaa con laaman. Rën Dios bejn  %Abiꞌ ziꞌc bacaa Moisejs bëël guiib loj yag niz loj yujbidx, ziangajc Bén guxhaal Dios loj guidxliuj, gucaa reeman laaman loj crüjz, mS ’Achut wayej xanyabaa, tijbzi bén biguiat diizd xanyabaa, Bén guxhaal Dios loj guidxliuj. { Bal id rliladxidi chi rnin xcwent ree ni loj guidxliuj guie, ¿xhienaag chililadxidi bal ganin xcwent ree ni xanyabaa? jM Diidxliczi rnin lojl, raneen ni rayagbeen ni baguiaa tëën, per lëjt ad rliladxtidi ni ranan. {o Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―¿Lüj, na̱j mextr loj ree bén Israel, ad rigniaꞌtil gra ree ni guin ya? B Dxel rëb Nicodemo lojman: ―¿Xhienaag rajc zian? 9kDin ziꞌc rbiꞌ bi gralad abiꞌ majsi riguiejnl chi rbiꞌn, per niꞌquid ragbeetil ban zëëdan o ban zën. Ziangajc na̱j xSprijt Dios con gra ree bén nabannë laaman. MAd bal radxa lojl guial rnin: “Rüjn naguiejn gal bejn stijb.” #?Bén naban ziꞌc na̱j xixgabaman, lojzi guidxliuj guie rajpaman guialnaban, per bén nabannë xSprijt Dios, por Sprijt guin rajpaman stijb guialnaban. %CBadxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Diidxliczi rnin, bén ad rirobnijst ad nabannë tëëtaman xSprijt Dios ad zileꞌt yayuman loj xguialrniabee Dios. /Abiꞌ rëb Nicodemo lojman: ―Per, ¿xhienaag gal bejn stijb chi ma najman bengol? ¿Wen zajc yayu lën xniaaman ya abiꞌ galaman stijb? wgDxel rëb Jesús: ―Diidxliczi rnin lüj, bén ad zajlt stijb, ad zajct guguiaaman xguialrniabee Dios. `9Abiꞌ wejman bignajman Jesús tijb guxhin, dxel rëbaman lojman: ―Mextr, rayagbeen guial Dios guxhaal lüj din gulüül dunujn, din achutczi zajc güün lasaꞌ ree milagr ni rüjnl bal id zaꞌnë Dios laaman. _ 9Guyu tijb bénfarisew brii lajman Nicodemo, gojcaman tijb guxtis loj ree bén Israel. wAd biaadxtaman chu niëjb lojman xhienaag na̱j bejn, din laaman ragbeechaaw xhienaag na̱j xixgab tijbgaj bejn.oWPer laaman ad rëbtaman loj reeman chu najman, din laaman nünbeechaaw xhienaag na̱j xixgab reeman. zmChi guzu Jesús Jerusalén pascw, zien ree bejn bililadx laaman, chi baguiaa reeman milagr ree ni beenman. ?wZeel chi babanman loj ree bengüt, basaaladx ree xbejnman ni rëbaman, abiꞌ bililadx reeman xtiidxaman bililadx tëë reeman ni ca loj xtiidx Dios. Jesús nünbee xixgab gra bejn T!Per Jesús xcuerp gajcaman ruzaꞌtaman chi ruzaꞌtaman yadoo guin.  1Dxel rëb ree bén Israel guin lojman: ―Tiuubixhoꞌp ijz goglaa reeman been reeman yadoo guie, ¿guiáad lüj ya yayüjnlan choon dxejzi? l QBadxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Gol baseꞌn yadoo guie, naj yayün laan loj choon dxejzi.  Zianz rëb ree bén Israel lojman: ―¿Xhie milagr gulüül du lojn din yayagbeen guial rajpil guialrniabee güünl zian? ~ uDxel basaaladx ree xbejnman ni ca loj xtiidx Dios lod rëb: “Dád ralenan ruguian ni rüjn reeman lidxil.” yDxel rëbaman loj ree bén cutoꞌ palom: ―¡Gol babëë reeb guie! ¡Ad rüjnnëdi lidx da Dadan ziꞌc luguiaꞌ! W'Chi baguiaa Jesús zian, dxel beenchaawaman tijb duu persi babëëman gra reeman, con gra ree xgoꞌn reeman në ree xiil. Gutieꞌchaman xmilia ree bén ruchaa milia guin barexguiat tëëman xmex reeman. -SAbiꞌ roꞌ yadooroꞌ bidxaaglojman bén cutoꞌ ree goꞌn, con ree xiil con ree palom, në ree bén zojb xan mex ruchaa reeman xmilia ree bén ziaad lood ren. R Chi ma zidyob pascw xlanij ree bén Israel, wej Jesús Jerusalén.  Chi gulox gojc zian dxel zë reeman guiedx Capernaum, con xniaaman, con ree bijchaman con në ree xbejnman. Ni guzu reeman tioꞌp choon dxej. Babëë Jesús bén rutoꞌ ree roꞌ yadooroꞌ (Mt. 21:12‑13; Mr. 11:15‑18; Lc. 19:45‑46) 9k Ni guin na̱j milagr yaloj been Jesús, beenman milagr guin Caná, guiedx rigaꞌ niz Galilea. Zian balüü guialrniabee ni rajpaman abiꞌ bililadx ree xbejnman laaman. G rëbaman lojx: ―Graczi bejn rguiꞌs yaloj vin zagdxe, abiꞌ chi ma guꞌ reeman zilan, dxel rguiꞌsaman vin corrient. Per lüj badxeꞌchaawil vin zagdxe guin persi caguiꞌsilan yan. ]3 abiꞌ bén canabee loj lanij guin beenman prueb nijs bayajc vin guin, sin guial niagbeeman ban guzan, bén cayüjnz ree mandad guin ragbee, din laa reeman bicaꞌ nijs guin. Dxel gurejdxaman xin cuxhliaa guin, !abiꞌ rëbaman loj reeman: ―Yan gol gulëë taꞌnan, gol bigdëën loj bén canabee loj lanij guie. Dxel bigdëë reeman laan lojman, ~uAbiꞌ rëb Jesús loj ree bén rüjn mandad guin: ―Gol bacha ree guiajs guie nijs. Dxel bachadi reeman laa reen, GYagaj zaꞌ xhoꞌp ree guiajs guiaj, ni ru nijs ni rüjnnë ree bén Israel dxiin chi rusia laa reeman ziꞌc na̱j xcostumbr reeman. Abiꞌ lën tijbgaj reen ru cost tibgayuu lijtr. g~GPer xniaaman rëb gajcaman loj ree bén cayüjn mandad yagaj: ―Gol been gra ni naman. }}sBadxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Na, ¿chexquiza zeel nal lon zian? Ad wadxint da horan günan ni rayal günan. U|#Chi babidx vin, dxel rëb xniaa Jesús lojman: ―Achetri vin rajp reeman. [{/abiꞌ në Jesús con ree xbejnman gunee reeman persi wej reeman loj lanij guin. ~z wNi goc choon dxej guyu tijb guialruxhliaa luguiedx Caná, ni rigaꞌ niz Galilea. Dxel në xniaa Jesús zaꞌ yagaj, Ly 3Rëb tëëman: ―Naj ragbeechaaw, zuguiaadi zojbyal xanyabaa, abiꞌ zuguiaadi xianjl ree Dios yayëꞌp reeman xanyabaa yaguiajt tëë reeman xt guijc Bén guxhaal Dios loj guidxliuj.%x E2Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―¿Rliladxil naj ya guialzi rnin baguian lüj xan yag higo? Per mazri na̱j ree ni guguiaal guial loj ni ma baguiaal. cw A1Zianz rëb Natanael lojman: ―Mextr, lüj na̱j Xiꞌn Dios, lüj na̱j rey Israel. 6v g0Dxel gunabdiidx Natanael lojman, rëbaman: ―¿Xoza nünbeel naj? Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Chi gad Felip cwedx lüj, chi zaꞌl xan yag higo, dxel baguian lüj. u  /Chi baguiaa Jesús zëëd Natanael, rëbaman: ―Guie zëëd tijb bén na̱j quijb bén Israel, abiꞌ ad rusquieetaman. t {.Dxel rëb Natanael lojman: ―¿Wen yuꞌ benzaꞌc Nazaret ya? Badxiꞌ Felipan rëbaman: ―Yoꞌ din guguiaal. xs k-Dxel bigdiil Felip Natanael, abiꞌ rëbaman lojman: ―Ma badxaaglojn bén ruzaꞌt Moisejs loj xlibr xleyaman, bén ruzaꞌt ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn loj ni bacaa reeman. Laaman na̱j Jesús, xiꞌn Xiëb, bén Nazaret. Zr /,Ladx Felip guin na̱j guiedx Betsaida, ni gajc na̱j ladx Andrejs con Bëd. zq o+Chi bareguiaal been Jesús xgab cheman niz Galilea, abiꞌ badxaagaman Felip, zianz rëbaman: ―Tanal naj. Up %*Dxel binë Andrejs Simón lod zaꞌ Jesús, chi baguiaa Jesús laaman, rëbaman: ―Lüj na̱j Simón, xiꞌn Jonás, per yan grii lajl Cefas ―rën guiëban Bëd. Gurejdx Jesús Felip në Natanael o %)Andrejs guin, yalojxgaj bijchaman Simón bigdiilaman, abiꞌ rëbaman lojman: ―Ma badxaaglojn bén na̱j Mesías ―rën guiëban Cristo. ~n w(Tijb ree xbejn Waj bén binal Jesús, bén bacaagdiajg ni rëb Waj, laaman brii laj Andrejs, bijch Simón Bëd. Cm 'Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Gol guda din guguiaadi. Dxel wej reeman biquiaa reeman lod zojbaman, abiꞌ bayaꞌnnë reeman laaman dxej guin, guial ma gojl cost raca tajp wadxe. )l M&Chi badxiꞌ lojman, baguiaaman zinal reeman laaman, abiꞌ rëbaman loj reeman: ―¿Xhie rguiilidi? Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Mextr, ¿ban zojbil? Kk %Chi biguiejn reeman rëb Waj zian, dxel binal reeman Jesús. (j K$Abiꞌ chi baguiaaman cadëd Jesús, dxel rëbaman loj reeman: ―Gol baguiaa, bén guinan na̱j ziꞌc xi xiildoo Dios din guiëtaman por xtol bénguidxliuj. Ti ##Chi bareguiaal, zaꞌ Waj yagaj stijb, zaꞌnë tioꞌp ree xbejnman. ph ["Naj ma baguia laaman, abiꞌ ragbeechaawan guial laaman na̱j Xiꞌn Dios. Bén binal ree Jesús yaloj ?g y!Majsi ad nünbeetan laaman, per bén guxhaal naj barobnijsan con nijs, laaman na lon: “Chi guguiaal guiat xSprijt Dios xt guijc tijb bejn, laaman na̱j bén runee xSprijt Dios.” |f s Rëb tëë Waj loj reeman: ―Naj baguia biguiajt xSprijt Dios diizd xanyabaa ziꞌc tijb palom xt guijcaman. $e CNiꞌqui naj ad gogbeetan guial laaman na̱j bén guiꞌt, per naj zialan din gurobnijsan bejn ree con nijs din chileꞌ güünbee ree bén Israel laaman. d Laaman bazatan lojdi chi rnin: “Xichan zidnal bén mazri lasajc guial lon, din laaman mal yuꞌ diizd gocli guial lon.” Ac }Chi bareguiaal, baguiaa Waj zibig Jesús lod zaꞌman, dxel rëbaman: ―Gol baguiaa, bén guin na̱j bén bacaabee Dios din guiëtaman ziꞌc xiildoo por xtol ree bénguidxliuj. b Gra niguie gojc lod la Betábara, ni na̱j stiblad roꞌ guiiw Jordán, lod baroobnijs Waj bejn ree. Jesús na̱j Xiꞌn Dios ~a wLaaman na̱j bén zëëd xichan, niꞌqui xgurëchaman ad rayalt gaxhiecan guial najman bén mazri lasajc guial lon. s` aBadxiꞌ Waj laan rëbaman: ―Naj rurobnijs con nijs, per lojdi noꞌch tijb bén ad wayünbeetidi. M_ gunabdiidx reeman lojman, rëb reeman: ―Bal id lüjn na̱j Cristo, niꞌqui Elías, niꞌqui bén na̱j diidx guiꞌt, bén gudëë xtiidx Dios loj ree bejn, ¿chexquiza zeel ruroobnijsil bejn? Q^ Abiꞌ ree bén guxhaal ree bénfarisew din guinieenë reeman Waj, P] Dxel rëb Waj loj reeman: ―Naj na̱j tijb bén rbidxaꞌ loj yujbidx: “Gol guxhal tijb nejz nali par bén caꞌ guialrniabee” ―ziꞌc rëb Isaías bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn. z\ oAbiꞌ rëb reeman: ―¿Chuza najl? Din rayal yugnëꞌn ruson loj ree bén guxhaal dunujn. Guna chu najl. c[ AAbiꞌ gunabdiidx reeman lojman stijb rëb reeman: ―¿Chuza najl? ¿Lüjn na̱j Elías ya, bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn? Badxiꞌ Wajn rëbaman: ―Ad najtan. Dxel gunabdiidx reeman stijb rëb reeman: ―O, ¿lüjn na̱j bén na̱j diidx guiꞌt ya, bén gudëë xtiidx Dios loj ree bejn? Badxiꞌman laan rëbaman: ―Ad najtan. SZ !Dxel be Waj diidxli loj reeman, rëbaman: ―Ad najtan na̱j Cristo. Y 1Diizd Jerusalén guxhaal ree xguxtis ree bén Israel bixhioz ree con ree bén na̱j ree levitas persi bignabdiidx reeman loj Waj chu najman. dX CAd yuꞌt dxej waguiaa bejn Dios. Bén na̱j tijbzi xiꞌnman. Bén nabannë laaman balüü duloj ree xhienaag na̱j Dios. Waj bén baroobnijs rëbaman chu na̱j Jesús (Mt. 3:11‑12; Mr. 1:7‑8; Lc. 3:15‑17) W !Por Moisejs banee Dios xleyaman duloj ree, per por Jesucrist bayagbee ree xhienaag rën Dios dunuj ree xhie tëë naag na̱j xtiidxliman. XV +Dád rënman dunuj ree, gra dxejczi racaꞌ dugra ree xguialnazaꞌcaman. OU Chi be Waj xtiidxaman loj ree bejn, guneeman rejs, rëbaman: ―Jesús guie na̱j bén ruzatan, chi rnin guial bén zëëd xichan mazri lasajcaman guial lon, din diizd gocli mal yuꞌman guial lon. T Jesús, bén na̱j xtiidx Dios, laaman goc bejn abiꞌ gubajnman loj guidxliuj con dunuj ree, abiꞌ dád guyënman bejn ree gunee tëëman ganax diidxli. Dunujn baguiaa xguialrniabeeman, guialrniabee ni caꞌman guial tijbzi laaman na̱j Xiꞌn Dios. Laaman guzu loj guidxliuj, abiꞌ majsi laaman been guidxliuj, per ree bénguidxliuj ad bayagbeet reeman laaman. zO o Din bén na̱j quijb bajl guin, laaman rusni xquiarguiejn gra bénguidxliuj, abiꞌ ma biꞌtaman loj guidxliuj. UN %Per ad Wajt goc bajl guin, biꞌtzaman bidgaguieman diidx xcwent bajl guin. aM =bidgaguieman diidx xcwent bén na̱j xbajl Dios, din gac chililadx gra ree bejn laaman. ?L {Guyu tijb bén brii laj Waj, Dios guxhaal laaman, iK MBajl guin rusni bén nacay xquiarguiejn, abiꞌ ad rajct rutëë guialnacay guin loj bajl guin. [J 1Laaman rajp guialnaban, guiáad guialnaban guin na̱j bajl par gra bénguidxliuj. MI Laaman been graczi ni yuꞌ. Achetczi ni yuꞌ niajc bal id laaman. 5H gLaaman mal zaꞌnë Dios diizd guiaꞌxchej. G Diizd guiaꞌxchej chi gad guidxliuj gacchaaw, mal yuꞌ bén na̱j xtiidx Dios. Laaman zaꞌnë Dios abiꞌ laagajcaman na̱j Dios. IF gol gogbee guial chutëëz bén rasiejc tijb béndol loj nejz zagdxe chitëë chinalaman ni mal, laaman rabëë béndol guin loj casti, abiꞌ majsi ma beenman zien dol, gran gac perdon.}EsGradi compniar raliduladx ree Jesucrist, bal chu lëjt rarii loj xnejz Dios abiꞌ por stijb bejn yayejquidi, eDCChi guredxaman Dios zatijb, zianz bazuloj gol guia, dxel bayu guialnazaꞌc loj guidxliuj. XC)Ziꞌc bén brii laj Elías bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, gojcaman bénguidxliuj ziꞌcgajc dunuj ree, abiꞌ chi gudiꞌn gunabaman loj Dios guial ad zalt guia, dxel ad golt guia choon ijz garol. 0BYZeel gol baxhoobdol loj lasaꞌdi gol gurejdx tëë Dios por lasaꞌdi din yayajquidi, din tijb bén zinal xnejz Dios, chi rbejdxaman laaman, rüjn cwentaman laaman. A5Bal cwedx reeman Dios con guidib luxdoo reeman, zayajc bénragxuu guin, yales Dios laaman, abiꞌ bal xhie dolan ma beenman, güünman laan perdon. J@ Guiáad bal ragxuu tijb lëjt, rayal guinieedi bén rniabee ree lëjt guial najdi bén rliladx Jesucrist, din cwedx reeman Dios por laaman quiëëb tëë reeman laaman sejt por laj Jesucrist. l?Q Bal chu lëjt cazagdiaj, gol gurejdx Dios, o bal yuꞌ luxdoodi zagdxe, gol biil par laaman. R> Gol gojp cudad chi rüjndi xhie compromisan loj bejn, ad guzaꞌtidi Dios o xhie stijbnin ya, chitëë gudëëd Dios lëjt casti, zagdxeli na̱j guinieedi diidxli güün tëë xtiidxidi cumplid. '=G Rayagbee ree guial xiquilbaa ree bén rdaan loj guialrzagdiaj. Ma biguiejndi xcwent bén brii laj Job, xhienaag gudaanman chi guzagdiajman, ragbee tëëdi xhienaag beennë Dios laaman, chi gulox gudëdaman loj gra guialrzagdiaj guin, din Dios dád nazaꞌcaman raya tëëman bejn ree. <% Gol binal ziꞌc been ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, gojp reeman pasens gudaan tëë reeman graloj guialrzagdiaj gudëd reeman. ;  Rni tëën lëjt, ad yalenyaꞌ në lasaꞌdi, chitëë xhie casti yayalidi, din ma zidyob dxej güün xguialguxtis Dios. m:SZiangajc lëjt gol gojp pasens, ad yalenyaꞌdi, din ma zidyob dxej guiꞌt dux Dad ree Jesucrist. _97Gradi compniar raliduladx ree Jesucrist, gol gojp pasens xt dxej guiꞌt dux Dad ree Jesucrist stijb, ziꞌc rdaan tijb bén rüjn dxiin dajn, rbëzaman guia yaloj xt guia bigra din yalesaman ni guxübinman. 48aDin xt baguiilidi mod persi bagüjtidi bén ad beent ree xhienin, abiꞌ achet gojc nüjn reeman chitëë niëjt reeman. Rayal yarejdx ree Dios yayaꞌp tëë ree pasens w7gNabandi ziꞌct rëndi, per cusniꞌszidi ni ad züjnt lëjt sirv chi guidxin dxej güün xguialguxtis Dios. !6;Gol baguiaa, laa ree bén been xchiindi canab din quixidi laa reeman, xt Dios bén caꞌ gra guialrniabee ma biguiejn guial cayguꞌ reeman guialquia. r5]Gra or në plajt ni rajpidi xt rzobëj reen, laagajc reen rulüü ni mal rüjndi, laagajc reen gac ziꞌc tijb bajl gustib lëjt. Ma zidyob güün Dios xguialguxtisaman, guiáad lëjt guleꞌcchaaw ni lasajc ree loj guidxliuj guie. P4tant zien ni rajpidi xt rxin reen, guiáad xabidi xt raw be laa reen. s3 a¡Lëjt, najdi benrijcw! Gol bacaagdiajg nine, gol biin gol gurixdiaj tëë, din ma zëëd lod sagdiajdi, j2MZeel bén ragbee xhienaag güünman ni zagdxe abiꞌ ad rüjntaman laan, ma cayüjnman dol.Q1Per lëjt mazri zinalidi xtiidx dxalidi, abiꞌ laa reen na̱j ni mal. h0IZagdxeli na̱j guiëbidi: “Bal gunee Dios dunujn guialnaban, yaguieenan nine o ni ni ya.” /Niꞌquid ragbeetidi xhie gac guixie, din dux guialnaban ree na̱j ziꞌc tijb bëj rguien tibrajt, stibrajt ma gunidlojn. :.m Yan gol bacaagdiajg nine lëjt bén rëb ree: “Yan o guixie ya yoꞌn loj tijb ciuda, ni yadxuꞌn tib ijz, yaguieenan negojs lod yaguieenan gan zroꞌ daꞌt milia.” [-/ Per tijbzi Dios basaꞌn ley guin rüjn tëëman guialguxtis, laaman caꞌ guialrniabee guial yabëëman në guial gunijtaman. Per lüj, ¿chu najl zeel rulaꞌchil bejn? Dux guialnaban ree na̱j ni tibrajtzi , Gradi compniar raliduladx ree Jesucrist, ad bal rnieeguijdx lasaꞌdi, din bén rnieeguijdx o bén rulaꞌch lasaꞌ, ma caneeguijdxaman culaꞌch tëëman xley Dios. Bal rulaꞌchidan, ad cayüjntridi ziꞌc rniabeen, lëjtli ma canabee laan. `+9 gol been naya loj Dios, din guiliesaman xvaloridi. Ad rayalt yalaꞌch du lasaꞌ ree * Gol guyu xgab, gol guyu naya gol biin tëë por xtolidi, luar guxijdxidi gol biin, luar chuꞌ luxdoodi nix gol guyu naya, W)'Gol gubig loj dux Dad ree Dios din güün cwentaman lëjt, guiáad lëjt béndol, gol bariica loj dol, guiáad ree bén yuꞌ nawëëg luxdoo guial chinalidi xnejz Dios, con guidib luxdoodi gol binalaman. p(YZeel gol bazoob xtiidx Dios, ad gudëëdi mod güün xindxab lëjt gan, zian chiquiedix loj xnejzidi. E'Dád zroꞌ na̱j yudar rüjn Dios dunuj ree, ziꞌc ca loj xtiidxaman lod rëb: “Dád nazaꞌc Dios con ree bén rüjn naya lojman, per ad rüjn cwenttaman bén rüjn ree benroꞌ.” & Ad ca xliaꞌtzi loj xtiidxaman lod rëb: “Badxeꞌ xSprijt Dios du luxdoo ree, rënman Sprijt guin, xt neelojman laaman.” 7%g¡Bén rusquiee! ¿Id ragbeedi ya guial chu rinal ni mal yuꞌ loj guidxliuj ad zajct gaquidi xmiw Dios? Zeel bal chu rën chinal ni mal guin, laagajcaman zaꞌ contr Dios. $Abiꞌ bal rniabidan, ad runeetaman laan, din ad rniabtidan par güündi ni zagdxe, rënzidan din guibandi ziꞌctzi rëndi. #Rzëëbladxidi gapidi ni ad rajptidi, zeel xt rugüjt lasaꞌdi din tiaꞌdi ni rëndi, rdëdloj tëëdi bejn ree, abiꞌ bal id zajc gapidi ni rajp reeman, dxel ralen lasaꞌdi abiꞌ rdilidi. Per diidxliczi ad rajptidi ni rëndi, din ad rniabtidan loj Dios. h" K¿Ban zëëd guial ralen lasaꞌdi në guial rdilidi? ¿Id zëëdan por xgabmal ni rüjndi ya? !Bén rüjn ree naguiejn ribajn sin wadijl, raguiil reeman mod guinieenë reeman bejn zagdxe, zian rbajn reeman ziꞌc rën Dios.% CPer bén rajp quiarguiejn runee Dios, yaloj rüjnman naguiejn guibanman zagdxe lojman, gac tëëman bén ad rüjnt nabë, në benzaꞌc, gap tëëman bejn ree pasens, yayaman bejn ree, gacaman benzaꞌc con ree bejn, ad zabejtaman loj ree bejn güün tëëman cumplid ni guinieeman. zmDin lod yuꞌ guialnadëdloj lod yuꞌ tëë bén rën gra par laagajcaman, ni yuꞌ wadijl në gra loj ni mal.  Lasaꞌ quiarguiejn guin ad Diost rudëë laan, xquiarguiejn gajc bén rigaꞌ loj guidxliuj guien, zëëd tëën loj xindxab. CPer bal guidxa guialnadëdloj luxdoodi rën tëëdi gra par lëjt gajc din gaquidi mazri bén zojbloj, ad güündi benroꞌ guial rajquidi xtiidx Dios, cusquieezidi guial rüjndi zian. /W Bal chu lëjt naladx rajc rigniaꞌ tëë gra xtiidx Dios, rayal gacaman bénchaawladx guiban tëëman ziꞌc rayal, zian guiguien guial yuꞌ xquiarguiejnman. Y~g}}_||s{{MzzMyQxww]wvEuQtutss.r+qFqpp\ooJnnmmll|l?kk.jj(ii[hhhbggTffNee ccqbb9a;``W`_p_3^]]P\[[RZZYYXbWWXVV8UUtTTLSSR[RQsPP OOO=NMM]LL"KKHJII&HfGGFF#EE-DDFCC]BBAA,@@@??D>>}> =<<{;;t;c:9988=7V665c44^3P22f100]0..g--Q,f++**N)))((^( ''A&%%w%H$$##"T!!O G>#LlT5LjOQM U V <bX.TU Dxel gunabdiidx ree xbejnman lojman, rëb reeman: ―Mextr, ¿chexc zeel ad ranit loj bén guin diizd chi golaman? ¿Por xtol ree xDadaman ya, o por xtol gajcaman? VS ' Chi cadëd Jesús tiblajt, baguiaaman tijb xin ad ranit loj diizd chi golix. >Ru;Dxel gules reeman guiaj din nucaa reeman laan Jesús. Per laa guzëëb gajcaman galay ree bejn, abiꞌ gudëdaman galay reeman bariiman lën yadoo guin, laa zia gajcaman.hQI:Abiꞌ gunee Jesús rëbaman: ―Diidxli rnin lojdi, mal nabanan chi gad Abraham chuꞌ. P 9Dxel rëb ree bén Israel guin lojman: ―Niꞌqui gadil chuꞌ tüꞌpchii ijz, ¿guiáad lüj ya nal baguiaal Abraham? }Os8Xbéngulalidi Abraham, babaaman guial guguiaaman dxej ni guialan. Abiꞌ chi baguiaaman dxej guin, mazri babaaman. NN7Lëjt ad nünbeetidi laaman, saꞌn naj nünbeen laaman. Abiꞌ bal ganin ad nünbeetan laaman, nëgajc naj ma na̱j bén rusquiee ziꞌcgajc lëjt. Per nünbeen laaman abiꞌ ruzoban xtiidxaman. 9Mk6Abiꞌ rëb Jesús loj reeman: ―Bal naj gajc gales da valoran, achet lasajc ni ganen por naj. Per bén rlies da valoran na̱j da Dadan, bén nagajquidi na̱j xDiosidi. *LM5¿Wen mazri lasajquil ya guial loj dux béngulal ree Abraham? Güjtaman, güjt tëë ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn. ¿Laadx lüj chu naladxil najl? K4Dxel rëb ree bén Israel guin lojman: ―Yanri ma rayagbeechaawan guial xindxabqui yuꞌ luxdool. Abraham në gra ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, güjt reeman, guiáad lüj nal: “Bén guzoob da diidxan, ad yuꞌt dxej guiëtaman.” QJ3Diidxli rnin lëjt, bén guzoob da diidxan, ad yuꞌt dxej guiëtaman. I}2Naj ad raguiltan guilies ree bejn da valoran, majsi yuꞌ bén rën güün bejn zian, abiꞌ laaman rüjn xguialguxtis. H1Badxiꞌman laan rëbaman: ―Achut xindxab yuꞌ luxdon, naj cuzob xtiidx da Dadan, per lëjt ganax diidxguijdx rnieedi naj. G0Dxel rëb ree bén Israel guin loj Jesús: ―Waliqui ni ranan guial xindxab yuꞌ luxdool na̱j tëël bén Samaria. $FA/Bén na̱j xbejn Dios rucaagdiajgaman xtiidxaman, per lëjt ad xbejntaman najdi, zeel ad rucaagdiajgtidi xtiidxaman. Mal yuꞌ Jesús chi gad Abraham gal E.¿Chu lëjt zajc na guial yuꞌ xhie dol ma benan? Abiꞌ bal diidxli na̱j ni canen, ¿chexquiza zeel ad rliladxtidi naj? ED-Per guial naj rni lëjt ganax diidxli, ad rliladxtidi naj. &CE,XDadidi na̱j xindxab, abiꞌ rüjndi ziꞌc rënx güündi, din diizd yaloj ruladx xindxab guin gugüjtix bejn. Ad yuꞌt dxej chinalix ni na̱j diidxli, din ad rnieetix diidxli. Chi rnieex diidx rusquiee, achet naladxix, din laax na̱j xin rusquiee na̱j tëëx xdad guialrusquiee. YB++Abiꞌ ad rigniaꞌtidi ni rnin, guial ad rëntidi gucaagdiajguidi da diidxan. Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Bal walidi Dios na̱j xDadidi, guiëndi naj, din por laaman zialan loj guidxliuj. Ad zialtan por naj gajc, zialan por Dios bén guxhaal naj. @1)Saꞌn lëjt rüjndi ziꞌcgajc rüjn xDadidi. Abiꞌ rëb reeman loj Jesús: ―Dunujn achut mazri xiꞌn nayajcan. Tijbzi Dios na̱j dux Dadan. ?!(Per yan, majsi ma rnin lëjt diidxli ziꞌc balüü Dios naj, lëjt rëndi gugüjtidi naj. ¡Abiꞌ Abraham ad yuꞌt dxej nüjnman zian! >5'Badxiꞌ reeman rëb reeman: ―Dux Dadan na̱j Abraham. Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Bal niajquidi xiꞌn Abraham, züjndi ziꞌc beenman. _=7&Naj rni ni ma balüü da Dadan naj, saꞌn lëjt rüjndi ziꞌc na xDadidi güündi. y<k%Ma qui ragbeen guial loj xdiaa Abraham zëëdidi, per lëjt rën gugüjt naj guial ad rayuladxtidi da diidxan. L;$Zeel bal Xiꞌnman guslaa lëjt, ad najtridi ziꞌc bén nadoꞌ. :)#Abiꞌ tijb bén nadoꞌ loj bejn, ad zileꞌt guiëbaman xfamilaman na̱j xpatronman, saꞌn xiꞌn patron guin zileꞌ guiëbix xfamilixan. 9"Dxel rëbaman loj reeman: ―Diidxli rnin lojdi, guial graczi bén rüjn ganaxzi dol, laa reeman na̱j ziꞌc bén nadoꞌ loj dol. B8}!Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Dunujn zioꞌp loj xdiaa Abraham, abiꞌ ad yuꞌt dxej wayajcan ziꞌc bén nadoꞌ. ¿Chexquiza zeel nal du lojn, guial por diidxli zalaan? R7 abiꞌ züjnbeedi conin na̱j diidxli, abiꞌ por diidxli guin zalaadi. }6sRëb Jesús loj ree bén Israel bililadx laaman: ―Bal gusnuu guzoobidi da diidxan, waliqui najdi da bejnan, _57Chi rëb Jesús zian, zien ree bejn bililadx laaman. Bén wali na̱j xbejn Dios 4 Din laaman guxhaal naj, laaman zaꞌ con naj, abiꞌ ad yuꞌt dxej cwëëladxaman naj, guial zianczi rünan ni rayuladxaman. N3Zeel rëbaman loj reeman: ―Chi ma beendi ziꞌctizi rëndi con Bén guxhaal Dios, dxel gagbeedi najcan, gagbee tëëdi guial achetczi rünan por da xgabzan, naj rnie ni ma balüü da Dadan naj. D2Per laa reeman ad gogbeet guial Diosan ruzaꞌtaman. 71gZien ni raꞌpan gulün lëjt ni ganenëꞌ tëën lëjt. Per naj, ni canen loj bénguidxliuj na̱j ni rucagdiagan rniee bén guxhaal naj, abiꞌ ni rnieeman na̱j diidxli. 0Dxel gunabdiidx reeman lojman, rëb reeman: ―¿Chuza lüj? Badxiꞌman laan rëbaman: ―Ma rnin lojdi diizd yaloj. k/OZeel rnin, zëjtnë xtolidi. Din bal id zaliladxidi guial naj na̱j bén najn, zëjtnë xtolidi. -.SAbiꞌ rëb Jesús loj reeman: ―Lëjt na̱j bén ladguiajt guie, saꞌn naj ladya ni zialan. Lëjt na̱j bénguidxliuj, saꞌn naj ad bénguidxliujt na̱j. - Dxel rëb ree bén Israel guin: ―¿Wen ni laagajcaman gugüjt laaman ya, zeel naman guial ad zajct yoꞌ ree lod cheman? ,Gunee Jesús stijb, rëbaman: ―Chi ma gan, zaguiilidi naj, per zëjtnë xtolidi, din lod gan ad zileꞌt guiꞌtidi. \+1Zian gunee Jesús laꞌtgaj rulüüman bejn ree lën yadooroꞌ Jerusalén, niz lod zaꞌ ree ni rguꞌ reeman gon. Per achut gunaaz laaman, din ad wadxint hor guiniaazaman. Lod gan ad zileꞌt guiꞌtidi S*Gunabdiidx reeman lojman rëb reeman: ―¿Con xdadil? Badxiꞌman laan rëbaman: ―Lëjt ad nünbeetidi naj, ad nünbee tëëtidi da Dadan, din bal nüjnbeedi naj, ziangajc nüjnbeedi da Dadan. y)kYan, naj gajc na̱j tijb bén rniee por naj, abiꞌ da Dadan bén guxhaal naj, na̱j stijb bén rniee por naj. n(UAbiꞌ loj xleydi ca guial chi yuꞌ tioꞌp bén rniee tiblojzi, diidxliqui na̱j ni rniee reeman. '1Abiꞌ bal guzatan bejn, ganen diidxli, din ad zanetan ziꞌc na̱j da xgaban, në da Dadan bén guxhaal naj ragbee guial diidxli na̱j ni ganen. S&Lëjt rnieedi bejn ziꞌctizi na̱j xixgabidi, saꞌn naj achut ruzatan. =%sDxel rëb Jesús loj reeman: ―Lasajc da diidxan, majsi naj gajc cane por naj, din naj ragbee ban zialan ban tëë gan, saꞌn lëjt ad ragbeetidi ban zialan ban tëë gan. t$a Abiꞌ ree bénfarisew rëb reeman lojman: ―Lüj gajc ruzaꞌt lüj, abiꞌ achet lasajc xtiidxil. # Dxel gunee Jesús stijb, rëbaman loj ree bén rigaꞌ yagaj: ―Naj na̱j bajl rusni bénguidxliuj. Abiꞌ bén guzoob da diidxan, zani xquiarguiejnman xhienaag gapaman guialnaban tiblayaa con Dios, ad yuꞌ tëët dxej guicajy xquiarguiejnman. >"u Dxel rëb béngunaa guin: ―Dad, niꞌqui tijbaman. Abiꞌ rëb Jesús: ―Niꞌqui naj achet günan lüj. Baguiaj yan, ad güünril dol. Jesús na̱j bajl par bénguidxliuj ! Dxel babejliman, rëbaman loj béngunaa guin: ―¿Con ree bén bidnë lüj? ¿Niꞌqui tijb reeman achut xhie been lüj ya? 7 g Chi biguiejn reeman ni guneeman, guzuloj cayza tijbgaj reeman, diizd mazri bengol xt bara reeman baza. Tijbzi béngunaa guin bayaꞌn con Jesús loj ree bén rigaꞌ yagaj. EDxel basajb lojman stijb, basnuu bacaaman luyuj guin. 9kPer guial laa reeman canabdiidxzi canabdiidx reeman lojman, abiꞌ babejliman, rëbaman loj reeman: ―Chutëëz bén ad wayüjnt dol, yaloj laaman gucaaguiaj béngunaa guie. ,QGunabdiidx reeman zian din guidoon xhie guiëbaman din gac gutediaꞌ reeman laaman. Per con basajb lojman abiꞌ guzulojman cucaaman luyuj con xbacwënman.  Abiꞌ loj ley basaꞌnnë Moisejs dunuj ree ca guial lasaꞌ béngunaa guie rayal guiëtaman con guiaj. ¿Laadx lüj xhie nal? r]zianz rëb reeman loj Jesús: ―Mextr, banaaz béngunaa guie loj mer hor ni yuꞌnëman xinguiaaw ren. 1Abiꞌ mextr rulüü ree ley con ree bénfarisew bidxinnë tijb béngunaa banaaznë tijb xinguiaaw, dxel bazuj reeman laaman galay ree bén guin, 3Chi bareguiaal, rsil badxinman lën yadooroꞌ Jerusalén stijb. Zien ree bejn bidoꞌp lod zaꞌman, dxel gurejman guzuloj culüüman laa reeman. , UPer Jesús zëman ruguiaꞌ Olivos. >w5Dxel bareꞌch reeman zia lidx lidx reeman.L4Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―¿Wen në lüj zaꞌnë ree bén Galilea ya? Basiid zagdxe loj xtiidx Dios din gagbeel ad goct warii bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn niz Galilea. 5c3―Loj dux ley ree ca guial ad zileꞌt yaguieꞌch ree xhie casti rayal tijb bejn, chi gad dunuj ree yacaagdiajg xtiidxaman, din chileꞌ yayagbee ree xhie beenman. `92Per bénfarisew la Nicodemo bén bignaj Jesús tijb guxhin, rëbaman loj reeman: c?1¿Nid ragbeedi ya guial zien ree bén guin banijt loj Dios guial ad nünbeet reeman ley? Q0¿Wen yuꞌ ree dux guxtis ree, o bénfarisew ree ma bililadx laax ya? ^5/Abiꞌ rëb ree bénfarisew guin: ―¿Në lëjt ma cwëjb basquieex lëjt ya? gG.Dxel rëb ree bén rajp roꞌ yadoo guin: ―¡Ad goct wayu bén guiniee ziꞌc rnieex! 2]-Chi bayejc ree bén rajp roꞌ yadoo guin lod zaꞌ ree bénfarisew guin con ree bixhioz rniabee guin. Rëb reeman loj reeman: ―¿Chexc zeel ad bidnëtidi laax? lQ,Zien reeman guyën niniaaz laaman, per achut bayax niniaaz laaman. Ad bililadxt ree guxtis Jesús @ {+Zian gojc dxel gulaꞌ lasaꞌ reeman por Jesús. m S*Loj xtiidx Dios ca guial loj xdiaa rey Davi grii Cristo, abiꞌ Belén galaman ladx gajc rey Davi. " =)Yuꞌza reeman rëb: ―Bén guin na̱j bén bacaabee Dios. Per yuꞌ reeman rëb: ―Ad laataman na̱j Cristo, din ad niz Galileat na̱j griiman. ; o(Yuꞌ ree bén noꞌch loj ree benzien guin, chi bacaagdiajg reeman ni gunee Jesús, rëb reeman: ―Walican, bén guin na̱j guiꞌt guidgadëë xtiidx Dios loj ree bejn. g G'Chi gunee Jesús zian, rën guiëb xtiidxaman guial gra ree bén chililadx laaman zabajnnë reeman xSprijt Dios. Din nadxel ad wayiꞌtt xSprijt Dios guial ad waguiajt Jesús lod canabeeman. Gulaꞌ lasaꞌ ree bejn eC&Din bén rliladx naj ziꞌc ca loj xtiidx Dios, lën luxdooman gach nijs runee guialnaban. *M%Dxej rliox lanij guin na̱j mazri dxej zojbloj, dxejzii guzuli Jesús guneeman rejs, rëbaman: ―Bal chu lëjt reꞌc nijs, gol guda lon din guiëꞌdan. $¿Xhie rën guiëb guial naman: “Yaguiilidi naj per ad zadxejltan, din ad zileꞌt guiꞌtidi lod gazun”? Nijs runee guialnaban #Abiꞌ ree bén Israel guin guzuloj rniabdiidx loj lasaꞌ reeman, rëb reeman: ―¿Banczi zajc che bén guin din ad zadxejltaman? ¿Ni zejman lod zojb ree bén Israel loj ree benzit ya, chiglüüman laa reeman në ree bén ad najt bén Israel? X)"Yaguiilidi naj, per ad zadxejltidi naj, din ad zileꞌt guiꞌtidi lod gazun. hI!Dxel rëb Jesús: ―Ad xchejtri gazunëꞌn lëjt, dxel yayaꞌn lod zaꞌ bén guxhaal naj. B} Biguiejn ree bénfarisew ni rniee ree bejn Jesús. Abiꞌ laa reeman con ree bixhioz rniabee, guxhaal reeman bén rajp ree roꞌ yadooroꞌ Jerusalén din guiniaaz reeman Jesús. T!Loj ree bénguixiuj zaꞌ yagaj zien reeman bililadx laaman, abiꞌ rëb reeman: ―Chi guiꞌt Cristo, ¿wen mazri zien ree milagr güünman guial loj bén guin ya? Guyën reeman niniaaz reeman Jesús Chi biguiejn reeman zian, guyën reeman niniaaz reeman laaman, per achut gunaaz laaman, guial gad hor gal guiniaazaman. \1Per naj nünbee laaman guial zialan diizd lod zaꞌman, laa tëëman guxhaal naj. ~ Chi biguiejn Jesús zian, laꞌtgaj culüüman bejn ree lën yadooroꞌ Jerusalén, dxel guneeman rejs rëbaman: ―¡Lëjt rëb nünbeedi naj abiꞌ ragbeedi ban guzaan! Per ad zialtan por naj gajc, zialan por quijb bén rniabee bén ad nünbeetidi. e}CPer dunuj ree rayagbeechaaw ban zaman, guiáad chi guiꞌt Cristo, achut gagbee ban saman. |+Abiꞌ yan laaman canee niz loj ree bejn, abiꞌ niꞌqui chut xhie rëb lojman. ¿Ni ma bililadx ree guxtis yaꞌn guial laaman na̱j Cristo? {9Yuꞌ ree bén Jerusalén guzuloj rniabdiidx loj lasaꞌ reeman, rëb reeman: ―¿Nid bén guinan cayguiil reeman ya din gugüjt reeman laaman? zyAd rüjndi xgabmal por ni ruguiaazidi rüjn bejn, yaloj xgaj gol gogbee zagdxe xhie cayüjnman. Rëb Jesús ban zaman GyYan, bal chitëë gusaglojdi ley ni basaꞌnnë Moisejs lëjt, rguꞌdi sen bejn ree majsi dxej raziiladx bejn. ¿Chexquiza zeel ralendi guial bayünan tijb bénragxuu dxej raziiladx bejn? cx?Abiꞌ lëjt gunabee Moisejs lëjt guial gra ree xinguiaaw chuꞌ sen, (majsi ad por Moisejst ru bejn sen guin, mal rüjn ree dux bengol gulal ree zian), abiꞌ lëjt rguꞌdi bejn ree sen, majsi dxej raziiladx bejn. Xw)Abiꞌ rëb Jesús loj reeman: ―Por tijbzi milagr ni benan radxalojdi. lvQBadxiꞌ ree bén guinan, rëb reeman: ―Xindxab yuꞌ luxdool. ¿Chuczi rën gugüjt lüj? u+’Yan, majsi basaꞌnnë Moisejs lëjt ley, per niꞌqui tijbidi ad rüjnt ziꞌc rëb ley guin. ¿Chexquiza zeel rëndi gugüjtidi naj? Zt-Bén rulüü ganaxzi ni rbëëguijcaman, rüjnman laan din guilies ree bejn xvaloraman. Per bén rüjn mazri din guilies bejn xvalor Dios, bén guxhaal laaman, laaman rniee ni diidxli, ad rusquieetaman bejn. ]s3Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Ad guictan carii ni culün lëjt, zëëdan por Dios, bén guxhaal naj. Bal chu rën güün ziꞌc rënman, zigniaꞌman bal ni carii guicanan culün lëjt o zëëdan por Dios ya. rqwGuiáad ree bén Israel badxaloj reeman, rëb reeman: ―¿Chexc yaꞌn contzi gra ragbeex, awa niꞌquid basiidtix? p{Chi gurol xuman ni cayajc lanij guin, guyu Jesús lën yadooroꞌ Jerusalén, abiꞌ guzuloj culüüman bejn ree. `o9 Per achutczi ruzaꞌt laaman loj gra bejn, guial rdxeb reeman guxtis Israel ree. :nm Loj gra ree benzien we lanij guin, zienloj ni rniee reeman Jesús. Yuꞌ reeman rëb: “Benzaꞌcan”, yuꞌza reeman rëb: “Ad benzaꞌctan, rusquieeman bejn ree.” kmO Per yuꞌ ree bén Israel raguiil laaman loj lanij guin, rëb reeman: ―¿Con bén guin yaꞌn? plY Chi ma zë ree bijch Jesús, dxel nëman zë lanij guin, per ralanzi zëman chitëë chu gagbee. jkM Chi gulox rëbaman loj reeman zian, bayaꞌnman Galilea. Wej Jesús xlanij ree bén Israel Wj'Gol wej lanij guin, saꞌn naj ad zazaagajtan, din ad wadxint hor ni gazaan. i Ad zajct guidxeꞌch bénguidxliuj lëjt, saꞌn naj rdxeꞌch reeman naj guial rën loj reeman ad laat na̱j ni rüjn reeman. lhQDxel rëb Jesús loj reeman: ―Ad wadxint da horan, per par lëjt xhietëëz horan na̱j zagdxe. Zg-Gunee ree bijch Jesús zian, guial niꞌqui laa reeman ad rliladxt laaman. fDin chi chu rën gagbee bejn ni rüjnman, ad rayalt güünman laan ralan. Yan ziꞌc rüjnl milagr ree, beenan loj gra ree bejn. e}rëb ree bijch Jesús lojman: ―Brii, wej niz Judea, din në ree xbejnl bén rigaꞌ ree niz ni guguiaa milagr rüjnl. Zd-Per guial ma zidyob lanij ni rüjn ree bén Israel, chi rbej reeman lën ranch, 5c eChi gudëd gojc zian, wej Jesús loj ree guiedx rigaꞌ niz Galilea. Ad guyëntaman niejman niz Judea, guial cayguiil ree bén Judea guin laaman din gugüjt reeman laaman. bGRëb Jesús zian por Judas Iscariote, xiꞌn Simón, din Judas guin na̱j bén bayü laaman, majsi tijb gajc xbejnman najman.aFDxel rëb Jesús loj reeman: ―¿Nid naj gule guidxiptioꞌpidi ya? Abiꞌ yan tijb gajqui lëjt na̱j ziꞌc xindxab. [`/EDunujn ma baliduladx rayagbee tëën guial lüj na̱j Cristo, Xiꞌn Dios naban. _DPer badxiꞌ Simón Bëd laan, rëbaman: ―Dad, ¿chu loj yoꞌn? Awa xtiidxil zidnë guialnaban tiblayaa con Dios. \^1CDxel rëb Jesús loj guidxiptioꞌp ree xbejnman: ―¿Në lëjt rën yaguiaj ya? q][BDiizd nadxel, zien ree bén zinal Jesús guroꞌnladx laaman, abiꞌ ad guzanëtri reeman laaman. \wARëb tëëman loj reeman: ―Zeel ma rnin lojdi guial achut zileꞌ guiꞌt lon bal id zëëdaman por da Dadan Dios. [@Per lëjt yuꞌdi ad waliladxt. Rëb Jesús zian guial ragbeechaawaman diizd yaloj chu ree ad rliladxt laaman chu tëë yayü laaman. QZ?Tijbzi por xSprijt Dios rajp bejn guialnaban tiblayaa, bejn ad zileꞌt güün laazaman xhienin. Abiꞌ naj por xSprijt Dios zëëd ree diidx ni gunen lojdi, por ree diidx guin rajp bejn guialnaban. ]Y3>¿Xhieza güündi bal guguiaadi Bén guxhaal Dios yayëꞌpaman lod guzuman gocli? wXg=Chi gogbee Jesús ni canee reeman, gunabdiidxaman loj reeman, rëbaman: ―¿Rüjnnaa ni rnin lëjt ya? Chi gulox bacaagdiajg reeman ni balüü Jesús laa reeman, zien ree bén zinal laaman rëb: ―Nawëëg daꞌt na̱j yayigniaꞌ ree ni naman. ¿Chu zajc guidxgaꞌ laaman? bV=;Zian balüü Jesús bejn ree lën yadoo Capernaum. Diidx runee guialnaban tiblayaa U:Naj cani xcwent guiadxtil ni biguiajt xanyabaa. Abiꞌ guiadxtil guie ad najtan ziꞌc na̱j mana ni gudaw xbéngulalidi, din laa reeman majsi gudaw reeman mana guin, per güjt gajc reeman. Guiáad bén gaw guiadxtil guie zajpaman guialnaban tiblayaa con Dios. &TE9Da Dadan bén guxhaal naj, rajpaman guialnaban, abiꞌ naj nabanan por laaman. Ziangajc bén gaw da cuerpan, zajpaman guialnaban tiblayaa con Dios por naj. uSc8Abiꞌ bén raw da cuerpan rëꞌ tëëman da rejnan, laaman nabannë naj, guiáad naj nabannëꞌ laaman. _R77Din da cuerpan na̱j quijb guialraw, guiáad da rejnan na̱j quijb ni guiëꞌ bejn. Q6Per bén gaw da cuerpan guiëꞌ tëëman da rejnan, zajpaman guialnaban tiblayaa con Dios, abiꞌ naj yasban laaman chi nit guidxliuj. !P;5Abiꞌ rëb Jesús loj reeman: ―Naj rni lëjt, bal id zajwidi xcuerp Bén guxhaal Dios, bal id zëꞌ tëëdi xrejnman, ad zajptidi guialnaban. O4Dxel guzuloj ree bén Israel guin cadildiidx reeman, rëb reeman: ―¿Xhienaag gunee xin guin xcuerpix yadaaw ree? bN=3Naj na̱j guiadxtil naban ni biyajb diizd xanyabaa. Bén gaw guiadxtil guie zajpaman guialnaban tiblayaa con Dios. Guiadxtil ni rudëdan, laan na̱j quijb da cuerpan, gudëdanan din gap ree bénguidxliuj guialnaban. pMY2Per naj canin lojdi xcwent guiadxtil za xanyabaa, bén gaw laan gapaman guialnaban tiblayaa con Dios. UL#1Xbéngulalidi gudaw mana loj yujbidx, per niꞌczi zian güjt gajc reeman. 2K_0Naj na̱j guiadxtil ni runee guialnaban. SJ/Diidxliczi rnin, bén rliladx naj rajpaman guialnaban tiblayaa con Dios. kIO.’Achutczi waguiaa da Dadan Dios, tijbzi bén guxhaalaman loj guidxliuj ma baguiaa laaman. aH;-Loj ree libr ni bacaa ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, rëb: “Dios gulüü gra ree bejn.” Zeel gra ree bén rucaagdiajg xtiidxaman, rusiid tëë reeman ni rulüüman laa reeman, laa reeman zëëd lon. G,Dios na̱j bén guxhaal naj. Achut zileꞌ guiꞌt lon bal id zëëdaman por da Dadan, abiꞌ naj yasban laaman chi nit guidxliuj. TF!+Dxel rëb Jesús: ―Gol bacwëëz rnieeguijdxidi naj loj lasaꞌdi. !E;*Abiꞌ rëb reeman: ―¿Nid laaxan na̱j Jesús ya, xiꞌn Xiëb? Dunuj ree naguieenbee xdadix con xniaax. Yan, ¿chexc zeel nax xanyabaa biguiajtix? D)Dxel guzuloj ree bén Israel caneeguijdx reeman Jesús, guial rëbaman: “Naj na̱j guiadxtil ni biguiajt diizd xanyabaa.” 7Cg(Din rënman guial gra ree bén yayagbee Xiꞌnman chililadx tëë reeman laaman, gap reeman guialnaban tiblayaa con laaman, guiáad naj yasban laa reeman chi nit guidxliuj. (BI'Da Dadan bén guxhaal naj, ni rënman na̱j guial gra ree bén baneeman lon niꞌqui tijb reeman ad zunijttan, rënman yasbanan laa reeman chi nit guidxliuj. yAk&Din naj zial diizd xanyabaa, zidgaguienan ziꞌc rën da Dadan bén guxhaal naj, ad par güntan ziꞌc rënan. q@[%Gra ree bén ma banee da Dadan lon, guiꞌt reeman lon, abiꞌ bén guiꞌt lon, ad zasiejctan laaman. M?$Per ziꞌc rnin lojdi, majsi ma baguiaadi naj, ad rliladxtidi naj. A>{#Rëb Jesús loj reeman: ―Naj na̱j guiadxtil runee guialnaban guin. Bén guiꞌt lon, ad yuꞌt dxej guiliaanman, ziangajc bén chililadx naj, ad yuꞌt dxej cheꞌcaman nijs. X=)"Abiꞌ rëb reeman lojman: ―Dad, banee guiadxtil guin du lojn zianczi. g<G!Guiadxtil runee Dios, laan biꞌt diizd xanyabaa abiꞌ runeen guialnaban loj bénguidxliuj. ;1 Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Naj rni lojdi: Ad Moisejst badëëd guiadxtil guin, da Dadan na̱j bén runee quijb guiadxtil za xanyabaa. /:WDux béngulal ree gudaw reeman mana chi guzu reeman niz loj yujbidx, ziꞌc rëb loj xtiidx Dios: “Badëëman guiadxtil biajb xanyabaa loj reeman gudaw reeman.” x9iDxel rëb reeman lojman: ―¿Xhie gulüül dunujn din yaliduladxan lüj? ¿Xhietëë ree milagr rüjnl? 8yBadxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Ni rën Dios güündi na̱j guial chililadxidi bén guxhaalaman loj guidxliuj. {7oDxel gunabdiidx reeman lojman rëb reeman: ―¿Xhie rayal yaguieenan din chileꞌ yaguieenan ni rën Dios? <6qAd chuꞌdi xgab guialraw rara, gol guyu xgab guialraw runee guialnaban tiblayaa con Dios. Din laan na̱j ni runee Bén guxhaal Dios loj guidxliuj guial ma bacaabee Dios laaman. 5+Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Ragbeechaawan, raguiilidi naj guial gudawidi xt bigdxinladxidi, ad guial baguiaatidi milagr ree ni rünan. 4Chi bidxin reeman Capernaum, badxejl reeman Jesús, abiꞌ gunabdiidx reeman lojman, rëb reeman: ―Mextr, ¿goc biꞌtil guie? I3 Chi baguiaa reeman achutri Jesús zaꞌ yagaj niꞌqui ree xbejnman, dxel wëꞌp reeman loj ree barcw guin, zë reeman Capernaum zigdiil reeman laaman. Jesús na̱j bén rudëëd guialnaban 2Loj hor zii bidxin ree barcw ren za guiedx Tiberias, gajxh lod gudaw reeman guiadxtil chi gulox badëëd Jesús quixtëë loj Dios. :1mChi bareguiaal, bén rigaꞌ ree stiblad roꞌ nijs guin, ragbee reeman guial tijbzi barcw guzu yagaj, abiꞌ gogbee reeman, lojn zë ree xbejn Jesús per ad nët laaman. 0Dxel guyën reeman niuman loj barcw guin, per hor guin gajc bidxin reeman lod zë reeman. Bigdiil ree bén bayaan Jesús laaman :/oPer rëbaman loj reeman: ―¡Najn, ad rdxebidi! .1Chi ma gojc ziꞌc gaay o xhoꞌp kilometro zë reeman, baguiaa reeman caza Jesús lojnijs guin cabigaman lod zë barcw guin, dád bidxeb reeman. D-Dxel guzuloj cabiꞌ bidoxh abiꞌ wajs xtüjp nijs guin. ,guyu reeman loj tijb barcw, abiꞌ cadëd reeman loj nijs guin din guidxin reeman Capernaum. Ma bicajy, guiáad Jesús gadaman yadxin. L+Chi ma cabej guiaal, biguiajt ree xbejn Jesús roꞌnijsdoo, z*mPer gogbee Jesús guial rën reeman chinë naguiejn reeman laaman din güün reeman laaman rey, dxel bazaman yagaj, wëꞌpaman mazri ladya guijc guiaꞌ guin, lod su xtijbaman. Rza Jesús lonijsdoo (Mt. 14:22‑27; Mr. 6:45‑52) .)UChi baguiaa ree bejn milagr naroob ni been Jesús, rëb reeman: ―Walican bén guin na̱j bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn, bén na̱j guiꞌt loj guidxliuj. (} Zianz batoꞌp reeman laa reen, abiꞌ bacha reeman chiptioꞌp dxüm nilaay bayaꞌn ree loj gaay guiadxtil guin. ' Chi ma bixienladx reeman, dxel rëbaman loj ree xbejnman: ―Gol batoꞌp gra ree ni laay bayaꞌn, chitëë xhie guizëëb. & Dxel cwaꞌ Jesús guiadxtil guin ree. Chi gulox badëëman quixtëë loj Dios, badëëman laa reen loj ree xbejnman persi gudiꞌs reeman laa reen loj gra ree bén zojb yagaj. Ziangajc beenman con ree bëjl guin, badëëman laa reen ziꞌctzi guyën reeman. 2%] Dxel rëb Jesús: ―Gol güjdx loj gra reeman din cwe reeman. Abiꞌ guial yuꞌ daꞌt guixyaꞌ yagaj, dxel gurej reeman. Na̱j reeman cost gaay mil xinguiaaw. $ ―Laa tijb xindo caꞌ gaay guiadxtil con zatioꞌp bëjl zaꞌ guie. Per, ¿tëꞌczi taan ni guin par gra bén guin? [#/Dxel gunee stijb xbejn Jesús, bén la Andrejs bijch Simón Bëd, rëbaman: $"ADxel badxiꞌ Felipan rëbaman: ―Niꞌqui ni rüjn bejn gan loj xhujn bëëw ad zadaant yoꞌ guiadxtil din gaw tijbgaj reeman majsi tibliaꞌdogajzan. j!MPer rëbzaman zian din guidoon xhie guiëb Felip, din Jesús mal ragbeeman xhie güünman.  3Chi gules loj Jesús, abiꞌ baguiaaman zëëd ree bénguixiuj lod zaꞌman, dxel rëbaman loj Felip: ―¿Ban yusii ree ni gaw gra ree bén guin? >wDxejzii ree ma zidyob pascw, xlanij ree bén Israel. GDxel wëꞌpaman tijb ruguiaꞌ abiꞌ gurenë ree xbejnman. kOBénguixiuj binal laaman, guial ruguiaa reeman milagr ree ni rüjnman rayüjnman bénragxuu ree. s aChi gudëd gojc zian, dxel zë Jesús stiblad roꞌnijsdoo rigaꞌ niz Galilea, nijsdoo la gajc Tiberias. T!/Per bal id rliladxidi ni bacaaman, ¿xoza chililadxidi ni rnin lëjt?ta.Bal bililadxidi ni rëb Moisejs, në naj zaliladxidi, din Moisejs bacaa loj xtiidx Dios lod ruzaꞌt naj. -Ad bal naladxidi naj gabec xguialquiadi loj Dios, din bén cweꞌc xguialquiadi na̱j Moisejs, bén rbëzidi güün lëjt yudar. ,¿Xoza chililadxidi naj? Awa mazri naguiejn rüjndi guilies ree bejn xvaloridi luar yayaꞌndi zagdxe loj bén na̱j tijbzi Dios. ~u+Naj zial por da Dadan abiꞌ ad ridxgaꞌtidi naj. Per bal stijb bejn guiꞌt por laagajcaman, laaman guidxgaꞌdi. :o*Abiꞌ ragbeechaawan guial ad walit rëndi Dios. ?y)’Naj ad raguiltan guilies ree bejn da valoran. G(per ad rëntidi chililadxidi naj din gapidi guialnaban guin. &E'Lëjt con cudad daꞌt roolidi loj xtiidx Dios, guial ragbeedi con laan gapidi guialnaban tiblayaa con Dios. Abiꞌ majsi loj xtiidx gajcaman ruzaꞌt naj, S&Ad yuꞌguijc tëëtidi xtiidxaman zeel ad rliladxtidi bén guxhaalaman. {%Në da Dadan bén guxhaal naj, laagajcaman be da diidxan, majsi ad waguiejntidi chaꞌman ad waguiaa tëëtidi laaman. 9k$Per naj mazri na̱j ni gulün lëjt guial loj ni balüü Waj lëjt por naj. Din ni na da Dadan Dios günan, laanan cayünan yan din guiguien guial diidxli laaman guxhaal naj.  #Waj goc ziꞌcgajczi tijb bajl ni reꞌc abiꞌ rusnin, guiáad lëjt dád babaadi bidxgaꞌdi tijb tiamp ni balüüman lëjt. {"Majsi ad ryaadxt yadxiꞌn ni gunee ree bejn por naj, per canin lojdi ni guna Waj din chililadxidi gap tëëdi perdon. ^ 5!Lëjt guxhaal bén bignabdiidx ree loj Waj, abiꞌ laaman ganax ni diidxli gunaman. Q  Per yuꞌ ben ren rü da diidxan, abiꞌ ragbeechaawan guial diidxlin. 2 _Bal gü da diidx gajcan, achet lasajcan. a ;’Achet zajc günan por da xgabzan, rünan guialguxtis ziꞌc rniabee da Dadan. Abiꞌ rünan guialguxtis ziꞌc rayal, din ad rüntanan ziꞌc na̱j da xgaban, rünanan ziꞌc rën da Dadan bén guxhaal naj.  wabiꞌ yarii reeman lën baa. Dxel bén been ree ni ruladx Dios, yaban reeman, din gap reeman guialnaban tiblayaa con laaman. Guiáad ree bén been ni mal, yaban reeman din yayal reeman casti ni rayal reeman. Ni rulüü guialrniabee rajp Jesús `9Ad bal radxa lojdi ni rnin, din zadxin dxej guien gra ree bengüt chaꞌ Xiꞌn Dios, }sabiꞌ badëëman guialrniabee lojman din güünman guialguxtis, din laaman na̱j Bén guxhaal Dios loj guidxliuj. a;Din ziꞌc rajp Dios guialnaban, lasaꞌgajc guialnaban guin ma badëë loj xiꞌnman, X)Diidxliczi rnin ma bidxin hor, abiꞌ yandxej gajcan, bén na̱j ree ziꞌc bengüt loj Dios gucaagdiajg reeman chaꞌ xiꞌnman. Abiꞌ ree bén guzoob xtiidxaman zajp reeman guialnaban tiblayaa con Dios. pY’Diidxliczi rnin: Bén ruzoob da diidxan rliladx tëëman Dios, bén guxhaal naj, laaman ma rajp guialnaban tiblayaa lojman. Abiꞌ ad rayaltraman casti din ad najtraman ziꞌc bengüt par Dios, rajpaman guialnaban lojman. 9kdin gap gra ree bejn xiꞌnman respejt ziꞌcgajc rajp reeman laaman respejt. Bén ad rajpt Xiꞌn Dios respejt, ad rajp gajctaman respejt xDadaman Dios, bén guxhaal laaman. X)Abiꞌ ad Diost rüjn guialguxtis, bazuj xiꞌnman din güünman guialguxtis, 'Din ziꞌc rasban Dios bengüt ree rudëë tëëman guialnaban loj reeman, ziangajc rudëë xiꞌnman guialnaban loj ree bén nüjnman xgab. Din Dios rën xiꞌnman abiꞌ rulüüman laaman gra ree ni rüjnman. Abiꞌ mazri na̱j ni gulüü loj xiꞌnman ni yadxa daꞌt lojdi. >uRëb Jesús loj reeman: ―Diidxliczi rnin, achet zajc güün Xiꞌn Dios por xixgabzaman, rüjnman ni ruguiaaman rüjn xDadaman. Din graczi ni rüjnman rüjn gajc xiꞌnman. x~iZianan zeel mazri rejs guzuj reeman din gugüjt reeman laaman, ad guialzi rüjntaman ni ad najt gac dxej raziiladx bejn, në guial rüjn laagajcaman ziꞌc Dios chi rnieeman guial quijb xDadaman na̱j Dios. Xguialrniabee Xiꞌn Dios }Per rëb Jesús loj reeman: ―Da Dadan Dios ad rbëzt rüjnman ni rayal güünman, zeel nëgajc naj rün ziꞌc rüjnman. t|aZeel guzunal reeman Jesús din gugüjt reeman laaman, guial rüjnman milagr guin ree dxej raziiladx bejn. r{]Dxel zia bén guin abiꞌ biguiedxaman loj ree bén Israel guial Jesús na̱j bén bayüjn laaman. -zSChi badxaag Jesús laaman lën yadooroꞌ Jerusalén, abiꞌ rëbaman lojman: ―Baguiaa ma bayajquil, ad güünril dol chitëë gaquil mazri guial loj ni goquil. vye Per bén guin ad ragbeetaman chunin bayüjn laaman guial biꞌch Jesús loj ree benzien rigaꞌ yagaj. pxY Dxel gunabdiidx reeman lojman rëb reeman: ―¿Chu na lojl: “Bacaꞌ ni naal loj, baguiaj”? mwS Badxiꞌ bén guinan rëbaman: ―Bén bayüjn naj naman: “Bacaꞌ ni naal loj, baguiaj.” v! zianz bén Israel zinal ree ley rëb reeman loj bén bayajc guin: ―Yandxej na̱j dxej raziiladx bejn, ad zajct yacaꞌ ni goꞌtil loj. u- Loj hor guin gajc bayajc bén guin, bacaꞌ ni naaman loj abiꞌ guzuloj cazaman. Per guial dxej zii na̱j dxej raziiladx ree bén Israel, QtDxel rëb Jesús lojman: ―Bixche, bacaꞌ ni naal loj, baguiaj. #s?Badxiꞌ bénragxuu guinan rëbaman: ―Dad, achut raꞌpan gudxeꞌ naj loj nijs guin chi riniiban. Beegaj chi rënan gayuꞌn, yalojl ben ren ru. A~~[}}+||{zzXyyxwwvwuu5tzssZrrqppfponnn0mlllOkkFjj ii>k>'=a<’Bal rëndi naj, gucaagdiajguidi ni balün. HC Günan xhietëëz ni guiniabidi. Guixhiaal Jesús xSprijtaman UB# Graczi ni guiniabidi lojman por naj, günanan din gulün xguialrniabeeman. A Diidxliczi ganin: Bén rliladx naj, nëgajcaman güün ni rünan, güünman ni mazri naroob, din naj yayaꞌ lod zaꞌ da Dadan. t@a Gol bililadx naj zaꞌnëꞌ da Dadan, guiáad laaman zaꞌnë naj. Balgui majsi ni rünzan gol bililadx. ,?Q ¿Nid rliladxil ya, naj zaꞌnëꞌ da Dadan, guiáad laaman zaꞌnë naj? Ni rnin lojdi, ad rbëguictanan. Da Dadan, bén nabannëꞌn, laaman rüjn dxiin guin. J>  Badxiꞌman laan rëbaman: ―Felip, ma gojc xchej zaꞌnëꞌn lëjt. ¿Nid wayünbeel naj ya? Din bén ruguiaa naj, da Dadanan ruguiaaman. ¿Chexc zeel nal gunen mod guguiaal da Dadan? V=%Dxel rëb Felip: ―Dad, banee mod majsi yaguiaazan bén na̱j xDadil. s<_Bal nünbeedi naj, në da Dadan güünbeedi. Per ma nünbeedi laaman diizd yan, din ma baguiaadi laaman. ;Badxiꞌman laan rëbaman: ―Naj na̱j nejz, najn diidxli, naj tëën guialnaban. Tijbzi naj zajc chinëꞌ bejn ree loj da Dadan. l:QZeel rëb Tumajs lojman: ―Dad, ad rayagbeetan ban chel, ¿xhienaag yaguieenbeen nejz guin? (9KMa nünbeedi nejz zë lod gan. Z8-Chi ma benchaawan luar guin, dxel yaguialan guidgaxin lëjt din sudi lod gazun. ~7uLidx da Dadan dád zien luar lod guiban bejn yuꞌ. Bal iche yuꞌ, ad ziant ganin lojdi, chiguienchaawan xluaridi. X6 +Rëb tëë Jesús: ―Ad rudi xgab. Gol bililadx Dios, gol bililadx tëë naj. +5O &Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―¿Walil ya rënl guiëtil por naj? Diidxliczi ganin, chi gad gui̱d cwidxaꞌ, mal rëbil choon volt, ad nünbeetil naj.m4S %Zeel rëb Bëd: ―Dad, ¿chexc zeel ad zajct guidnaalan lüj yan? Xt zajc guiëtan por lüj. 39 $Gunabdiidx Bëd loj Jesús rëbaman: ―Dad, ¿ban chel? Zeel rëb Jesús: ―Ad zajct guidnalil naj lod gan yan, per zadxin dxej guidnalil naj. &2E #Bal guiën lasaꞌdi, zian gagbee gra bejn guial najdi da bejnan. Guiëb Bëd ad nünbeetaman Jesús (Mt. 26:31‑35; Mr. 14:27‑31; Lc. 22:31‑34) P1 "Ganin tijb nicüb ganabeen: Gol guyën lasaꞌdi ziꞌc rënan lëjt. 0+ !Xiꞌn, ad zien dxejtri gazunëꞌn lëjt, yaguiilidi naj, per ziꞌcgajc rën loj ree bejn, ziangajc ganin lojdi yan: Ad zajct chedi lod gan. / Din bal gulüü Bén guxhaal Dios xguialrniabee Dios, ziangajc gulüü Dios xguialrniabeeman, zeel ma gudëëdaman laan. 2.] Chi ma brii Judas, rëb Jesús loj ree xbejnman: ―Yan guien xguialrniabee Bén guxhaal Dios din gagbee ree bejn xhienaag na̱j guialrniabee gudëë Dios lojman. [-/ Chi ma gudawix guiadxtil guin, dxel briix, ma guxhin. Gunabee Jesús tijb nicüb 0,Y Guial caꞌ Judas bols ni yuꞌ milia, zeel naladx garol reeman rëb Jesús lojx din chisiix ni gaw reeman lanij guin o gudëëdix taꞌnan loj ree bén rzagdiaj ya. [+/ Per achutczi ree bén zojb xan mex guin bigniaꞌ chexc zeel rëbaman zian. k*O Chi gudawixan, laa guyu gajc xindxab luxdoox. Zeel rëb Jesús lojx: ―Ni güünl, cari beenan. J)  Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Gugajdxan taꞌn guiadxtil, din loj xin gudëdanan, laaxan yayü naj. Dxel bagajdxaman taꞌn guiadxtil badëëman laan loj Judas, xiꞌn Simón Iscariote. Z(- Zeel mazri gubigaman cwëꞌ Jesús gunabdiidxaman, rëbaman: ―Dad, ¿chunin? Q' dxel been Bëd sen lojman din guiniabdiidxaman chunin ruzaꞌt Jesús. V&% Tijb bén guyën daꞌtaman zojb cwëꞌman, hor zii chi cayaw reeman xche, s%_ Dxel guzuloj ree xbejnman ruguiaa loj lasaꞌ reeman, niꞌquid ragbeet reeman chunin ruzaꞌtaman. #$? Chi gulox gunee Jesús zian, dád guyunayaman, dxel rëbaman loj reeman zagdxe: ―Diidxliczi ganin, tijb lëjt yayü naj loj ree bén gugüjt naj. #w Diidxliczi ganin, bén rucaagdiajg ni rëb bén rxhialan, najn rucaagdiajgaman, guiáad bén rucaagdiajg da diidxan, xtiidx bén guxhaal najn rucaagdiajgaman. Bagojn Jesús chu yayü laaman (Mt. 26:20‑25; Mr. 14:17‑21; Lc. 22:21‑23) R" Ma rugojnan lëjt din gagbeedi chi gac zian, din chililadxidi chu najn. (!I ’Ad gratidi ruzatan ragbeen chu reenin gulen. Per rayal gac cumplid ni ca loj xtiidx Dios, rëban: “Bén rawnëꞌn tijbzi, bayejcaman contr naj.” E  Bal rigniaꞌdi nine güün tëëdan, yabaanë Dios lëjt.  Diidxliczi ganin, achut mojs na̱j mazri guial loj bén rniabee laaman, achut bén riꞌt na̱j mazri guial loj bén rxhiaal laaman. 5e Ma balün lëjt, din güündi ziꞌc benan. X) Bal najn Mextr në Dad, gudiiban guiaꞌdi, ziangajc quiib guiaꞌ lasaꞌdi. 4c Rnieedi naj Mextr në Dad, waliquidi najn.  Chi gulox gudiibaman guiaꞌ reeman, bayajcw xabaman, gurejman xan mex guin zatijb, dxel rëbaman: ―¿Bigniaꞌdi ni benan ya? T! Ma ragbeeman chu yayü laaman, zeel rëbaman: “Ad gratidi naya.”  Badxiꞌman laan rëbaman: Bén goznejz guiaꞌzaman riaadx chëd, din guidibaman naya. Abiꞌ lëjt ma nayadi, majsi ad gratidi. dA Zeel rëb Bëd lojman: ―Dad, ad bal guiaꞌzan quiibil, gudiib në yan con guican. 3 Zeel rëb Bëd lojman: ―Ad zatiëëbtan quiibil guiaꞌn. Abiꞌ rëb Jesús: ―Bal id zaguiiban guiaꞌl, ad zileꞌtri gaquil da bejnan. gG Badxiꞌman laan rëbaman: ―Ad rigniaꞌtil ni cayünan yan, per qui chigniaꞌrilan. }s Chi bayal quiibaman guiaꞌ Simón, bén rniee reeman Bëd, rëbaman loj Jesús: ―Dad, ¿lüj quiib guiaꞌn ya?  Abiꞌ badxeꞌman nijs loj tijb xijg, guzulojman caguiibaman guiaꞌ ree xbejnman, cucwiidx tëëman laan con tuay naxii xizaman.  Chi gad reeman gaw xche, mal badxeꞌ xindxab ni mal luxdoo Judas, xiꞌn Simón Iscariote, ma rüjnx xgab yayüx Jesús loj ree bén gugüjt laaman. Ragbee Jesús guial badëëd xDadaman gra guialrniabee lojman, laa tëëman guxhaal laaman, zeel yaguiajman lod zaꞌman. Laꞌtgaj cayaw reeman, bisuman xan mex, gulëëman tijb lajd najcwaman luya, dxel cwaꞌman tijb tuay guxhii xizaman.  X + Guixiezi gal lanij pascw. Ma ragbee Jesús guial ma bidxin hor gusaꞌnman guidxliuj guie din yaguiaj loj xDadaman. Zianczi guyën ree xbejnman, bén rigaꞌ ree loj guidxliuj, rënman laa reeman goctëëz. {o 2zeel ragbeen, ni rniabee da Dadan runee guialnaban tiblayaa. Zianan zeel ni rnin rulünan ziꞌc rniabeeman.dA 1Din ad ni rbëguictan rnien. Da Dadan, Bén guxhaal naj rniabee ni ganen ni gulü tëën, "= 0Bén ad rënt naj ad rucaagdiajg tëëtaman da diidxan, mal yuꞌ ni gudëëd laaman casti: diidx ni rën, laan gudëëd laaman casti chi guidxin dxej. % C /Bal chu guien da diidxan abiꞌ ad zuzoobtaman laan, ad najt gudëd laaman casti, din ad bialtan din gudëdan casti, bialan din yabën laa reeman loj dol. f E .Naj na̱j bajl, bialan loj guidxliuj guie, chitëë yayaꞌn ree bén rliladx naj loj xcay. < s -Bén ruguiaa naj, në bén guxhaal naj ruguiaaman. w g ,Gunee Jesús rejs rëbaman: ―Bén rliladx naj, ad najtzan rliladxaman, në da Dadan bén guxhaal naj.  w +din mazri rën reeman guiën ree bejn laa reeman, guial guiën Dios laa reeman. Rniee Jesús ziꞌc rniabee xDadaman O *Per niꞌczi zian, dád zien ree bén zojbloj bililadx Jesús. Per ad rëbt reeman loj ree bejn zian, guial rdxeb reeman yabëë ree bénfarisew laa reeman lod ricaagdiajg reeman xtiidx Dios, V% )Rëb Isaías zian guial baguiaaman xbiani Jesús, zeel bazaꞌtaman laaman. M (Dios basiaaw guiaaloj reeman,
bascajy tëëman xquiarguiejn reeman,
chitëë guguiaa reeman chigniaꞌ tëë reeman,
chitëë yadxiꞌ loj reeman lon, abiꞌ ad zayüntan laa reeman. O 'Zianan zeel ad gojct nililadx reeman, din në ze bacaa Isaías: 9k &Zian gojc cumplid ni bacaa Isaías bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, rëban:Dad, ¿chu ma bililadx ruson radëëdan?¿Chu loj ma balüü Dios xguialrniabeeman? Y+ %Majsi been Jesús zien daꞌt milagr baguiaa reeman, ad bililadxt reeman. +O $Gol bililadx bajl guie, laꞌtgaj zaꞌnëdan, din gaquidi xbejnan. Chi gulox gunee Jesús zian, dxel baquieꞌchlojman loj reeman. Ad bililadxt ree bejn Jesús L #Rëb Jesús loj reeman: ―Ad zien dxejtri sunë bajl guie lëjt. Gol guza laꞌtgaj zaꞌnëdi bajl guie, chitëë guiniaaz guiaal lëjt. Din bén rza loj xcay, ad ragbeetaman ban cheman. K "Badxiꞌ ree bén guinan rëb reeman: ―Dunujn rayagbee rëb loj ley, Cristo guiban tiblayaa. ¿Chexc zeel nal, rayal guilies reeman Bén zëëd xanyabaa? ¿Chunin na̱j Bén zëëd xanyabaa? 7i !Zian basigniaꞌman xhienaag guiëtaman. Z~- Per chi guilies reeman naj ya loj guidxliuj guie, dxel guiꞌt graloj bejn lon. U}# Ma bidxin dxej gac guialguxtis loj guidxliuj, yan yarii bén rniabee lojn. T|! Dxel rëb Jesús: ―Ad por najtan biguien chaꞌ bejn, por lëjtan. { Riguiejn ree bén rigaꞌ yagaj, zeel rëb reeman: ―Guziaawan guridxaꞌ. Per yuꞌ reeman rëb: ―Tijb anjlan gunee laaman. z Dad, balüü xguialrniabeel. Dxel biguien chaꞌ bejn xanyabaa rëbaman: ―¡Ma balü da guialrniabeen, per gulünan stijb! %yC Rëb tëë Jesús: ―Dád yuꞌn xgab. ¿Xhie guiën? ¿Zën ya: “Dad, babëë naj loj ni gazaagdiajn”? Per ad zëtan zian, din par zian zialan. "x= Bal chu rën güün ni rënan guidnalaman naj, lod gazun, nëgajcaman su. Bén güün ni rënan, guiën da Dadan laaman. Rugojn Jesús guial guiëtaman Yw+ Bén ru mazri xgab naabzi por guialnaban yuꞌ loj guidxliuj guie, yuꞌ dxej gunijtaman laan, per bén ru mazri xgab güünman ziꞌc rën Dios, xhietëëz sacaman, zajpaman guialnaban tiblayaa con laaman. uvc Diidxliczi rnin, ziꞌc tijb xob bal idan chuꞌ luyuj najz najn tijbzi, per bal chuꞌn luyuj zajcxhiejn. juM Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Ma bidxin hor par Bén guxhaal Dios, guiëtaman abiꞌ yabanman. etC Abiꞌ wej Felip biguiedxaman loj Andrejs, dxel wej grop reeman bicojn reeman Jesús. s/ gubig reeman loj Felip, bén za guiedx Betsaida, ni rigaꞌ niz Galilea, guzajc reeman liaadx rëb reeman: ―Dad, rayënan yaneenëꞌn Jesús. mrS Loj gra ree bén we lanij bignajchiꞌ reeman Dios Jerusalén, noꞌch bëlzi ree bén grieg, q1 Dxel rëb loj lasaꞌ ree bénfarisew: ―Gol baguiaa nial graczi bejn zinal laax, achetri zajc yaguieen ree. Yuꞌ ree bén grieg raguiil Jesús Zp- Zeel zien ree bejn brii bigchaagloj laaman, guial gogbee reeman milagr beenman. /oW Bén guzu ree con Jesús chi guredxaman Lazr din yariix lën baa, basban tëëman laax loj ree bengüt, rusnuu rü reeman diidx loj ree bejn ni baguiaa reeman. 2n] Yaloj ad bigniaꞌt ree xbejn Jesús ni cayajc. Per chi ma bayëꞌpaman xanyabaa, dxel bigniaꞌ reeman guial zian ca loj xtiidx Dios xcwentaman, zeel gojc zian. bm= Bén Sión, ad rdxebidi.Gol baguiaa, laa xreydi zëëd,
dxiibaman tijb burdoo. zlm Bidxaagloj Jesús tijb burdoo, abiꞌ gudxibaman laab, persi gojc ziꞌc ca loj xtiidx Dios lod rëb: Uk# dxel cwaꞌ reeman zijn, brii reeman bigchaagloj reeman laaman, rbidxaꞌ reeman rëb reeman: ―¡Benzaꞌc bendxoon na̱j Dios! ¡Nüjnleꞌman Bén guxhaalaman! ¡Nüjnleꞌman bén na̱j rey Israel! ljQ Chi bareguiaal, zien daꞌt ree bén zë lanij pascw Jerusalén gogbee guidxin Jesús yagaj, 7ig Din por laax dád zien ree bejn cayrii loj reeman, abiꞌ caliladx reeman Jesús. Bagajpdioz ree bejn Jesús ziꞌc rey (Mt. 21:1‑11; Mr. 11:1‑11; Lc. 19:28‑40) Qh Zeel bayaꞌn ree bixhioz rniabee diidx guial në Lazr gugüjt reeman. +gO Bén guixiuj bén Israel gogbee zaꞌ Jesús Betania, abiꞌ wej reeman yagaj, ad par guguiaatzi reeman Jesús, në par guguiaa reeman Lazr, xin basbanman. f Din bénprob guin ree zianczi zaꞌnë reeman lëjt, per naj ad ziantczi gazunëꞌn lëjt. Bayaꞌn reeman diidx gugüjt reeman Lazr yek Dxel rëb Jesús lojx: ―Guzujr biinan. Ma badxeꞌxgajm naj perfum guin par chi guidxin dxej guiguieꞌchan. =ds Ad guial yuꞌtix xgab bénprob guin ree zeel rëbix zian, rëbix zian guial najx xin gubaan. Abiꞌ guial laax naaz bols yuꞌ milia, rbanx ni rudëë reeman rguꞌchaawix. c  ―¿Chexc ad gudoꞌt perfum guin? Zagdxeli nidoꞌn ziꞌct rüjn tijb bejn gan tib ijz, din nüjnan yudar bénprob ree. [b/ Dxel Judas Iscariote, xin na̱j tijb ree xbejn Jesús, xin bayü laaman, rëbix: @ay Dxel cwaꞌ Li cost garol lijtr perfum ni lasajc wayëjx, najcchaawnën ganax nardo, baroobimin guiaꞌ Jesús abiꞌ bacwiidxnë guidxguijquimin. Guidibczi lënü guin baree nejxh. !`; Ni been reeman tijb guialraw par xche ni gudawnë reeman Jesús. Mart guleꞌc guialraw guin, guiáad Lazr na̱j tijb bén gurenë laa reeman xan mex. `_ ; Za xhoꞌp dxej riaadx gal pascw, chi we Jesús Betania, lod zojb Lazr, xin basbanman. &^E 9Bénfarisew ree con ree bixhioz rniabee, gunabee reeman bal chutëëz bén ragbee ban zaꞌ Jesús, gugojnman din chileꞌ guiniaaz reeman laaman.,]Q 8Dxel raguiil reeman Jesús, abiꞌ rniabdiidx loj lasaꞌ reeman lën yadooroꞌ Jerusalén, rëb reeman: ―¿Xhie nadi? ¿Ziꞌtaman lanij ya o ad ziꞌttaman? V\% 7Dxejzii ree ma zidyob pascw, lanij rüjn ree bén Israel, dád zien ree bén guiedx ree zë Jerusalén din güün reeman ziꞌc na̱j xcostumbr reeman par gac reeman naya loj Dios chi gad pascw gal. #[? 6Zianan zeel ad contzi rulüülojtraman loj ree bén Israel, bazaman yagaj ziaman guiedx la Efraín, najn gajxh yujbidx, yagaj guzunë ree xbejnman. JZ  5Zeel diizd dxejzii bayaꞌn reeman diidx gugüjt reeman Jesús. xYi 4Abiꞌ ad por laatzi reeman, par gac reeman tijbzi con gra ree xbejn Dios, bén rigaꞌ ree guidib guidxliuj. ;Xo 3Per Caifás guin ad ni naladxtzaman rëbaman. Guial najman bixhioz zojbloj rniabee loj ijzsii, zeel badëëd Dios ni guneeman, guial guiët Jesús por gra ree bén Israel. rW] 2nid rigniaꞌ tëëdi ya, zagdxe na̱j guiët tijbzi bejn por gra bén Israel, luar nit dux nacion ree? V 1Per loj reeman yuꞌ bén la Caifás, bixhioz zojbloj rniabee loj ijzsii, rëbaman loj reeman: ―¿Nid ragbeedi ya, U 0Bal yadëëd ree mod, graczi bejn guililadx laax, dxel guxtis Rom ree guidganijt reeman dux yadoo ree në dux nacion ree. BT} /Dxel bénfarisew ree në ree bixhioz rniabee, bachajg lasaꞌ reeman con los demazri ree guxtis, rëb reeman: ―¿Xhienaag yaguieen ree yaꞌn, din dád zien milagr cayüjn xin guin? AS} .Per yuꞌ reeman bicojn bénfarisew ree ni been Jesús. aR; -Dád zien ree bén binal Li bililadx Jesús, guial baguiaa reeman milagr beenman. Q ,Dxel barii Lazr lën baa guin nalüüb vend yaax con guiaꞌx, guiáad lojx nayaaw lajd. Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Gol baxhiequix, gol baslaax yaguiajx. Bayaꞌn reeman diidx xhienaag guiniaaz Jesús (Mt. 26:1‑5; Mr. 14:1‑2; Lc. 22:1‑2) ]P3 +Chi gulox rëbaman zian, dxel guridxaꞌman rëbaman: ―¡Lazr, barii yagaj! O% *Naj ragbeechaaw guial zianczi rucaagdiajguil ni rnin. Per rnin zian por ree bén rigaꞌ guie, din chililadx reeman guial lüj guxhaal naj. N )Dxel bisüd reeman guiaj guin. Zianz gules loj Jesús xanyabaa rëbaman: ―Dad, quixtëë lüj guial ma bacaagdiajguil ni rnin. iMK (Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―¿Nid rnin ya, bal rliladxil, guguiaal xguialrniabee Dios? L' 'Dxel rëbaman: ―Gol biquied guiaj guin. Per Mart, bizan xingüt guin, rëbim: ―Dad, ma rliaam nadxuudx, din ma gojc tajp dxej ni gütim. K &Dád guyu naya luxdoo Jesús stijb, chi gubigaman roꞌ xbaa Lazr. Najn tijb guiajbiliaa, nadaꞌcw tijb guiaj roꞌn. )JK %Per yuꞌ reeman rëb: ―Bén guinan baxhal guiaaloj tijb bén ad ranit loj. Yan, ¿niche niajc nüjnman yaꞌn chitëë niëjt Lazr? Basban Jesús Lazr UI# $Abiꞌ rëb ree bén Israel guin: ―Gol baguiaa nial dád guyënman laax. H3 #Dxel biinman. zGm "Dxel gunabdiidxaman rëbaman: ―¿Ban biquieꞌchidi laax? Abiꞌ rëb reeman: ―Dad, guda nial din guguiaal. nFU !Chi baguiaaman roon Li con ree bén Israel nal laam, dád gognaa luxdooman guyu naya tëëman. yEk Chi bidxinm lod zaꞌ Jesús, bazuxibim lojman rëbim: ―Dad, bal nizujl guie, ad ziant niëjt da zanan. .DU Guiáad ree bén Israel zojbnë Li raguꞌ reeman luxdoom, chi baguiaa reeman cari daꞌt bisum zëm, binal reeman laam. Gunaladx reeman roꞌ xbaa Lazr ziguiaanm. aC; Abiꞌ Jesús gadzaman chuꞌ luguiedx guin, sta zaꞌman lod bigchaagloj Mart laaman. HB  Biguiejnzi Li zian, laa bisugajquim bigchaaglojm Jesús. zAm Chi gulox rëb Mart zian, dxel bignee xbëlim Li, rëbim ralan: ―Ma biꞌt Jesús, abiꞌ caneeman lüj. @7 Dxel rëbim lojman: ―Rliladxanan Dad. Rliladxan lüj na̱j Cristo, Xiꞌn Dios, bén na̱j guiꞌt loj guidxliuj. Biin Jesús roꞌ xbaa Lazr p?Y Guiáad gra bén naban rliladx tëë naj, zajpaman guialnaban loj Dios. ¿Rliladxil ni canin lüj ya? 6>e Abiꞌ rëb Jesús: ―Naj na̱j bén rusban ree bengüt rudë tëën guialnaban loj ree bejn. Bén chililadx naj, majsi guiëtaman, per zajpaman guialnaban loj Dios. = Badxiꞌmin rëbim: ―Ma qui ragbeen, yabanm dxej yaban gra ree bengüt. Chi guidxin dxej güün xguialguxtis Dios. 9<m Dxel rëb Jesús: ―Naj rni yaban bizanl. L; Per naj ragbee guial niꞌqui yan zunee Dios ni guiniabil lojman. X:) Dxel rëb Mart loj Jesús: ―Dad, bal nizujl guie, ad ziant niëjt da zanan. j9M Chi gogbee Mart ma zëëd Jesús gajxh, briim bigchaaglojm laaman, guiáad Li bayaꞌnm lënü. p8Y Abiꞌ zien ree bén Israel bignaj Mart con Li din yaguꞌ reeman luxdoo reem guial güjt bizan reem. M7 Betania guin rayaꞌnan gajxh Jerusalén, ziꞌct choon kilometro. N6 Chi bidxin Jesús Betania, ma gojc tajp dxej biguieꞌch Lazr. ]53 Dxel Tumajs, bén rniee reeman cwajch, rëbaman loj los demazri xbejn Jesús: ―Yoꞌ ree yunëꞌ reeman, din lod guiëtaman, yayëjtnëꞌ reeman. Jesús na̱j bén rusban bejn runee tëëman guialnaban a4; Rabaan por lëjt guial ad guzutan ni din chililadxidi naj. Yan, yoꞌ ree yugnaj reex. E3 Dxel bagojn Jesús laa reeman, rëbaman: ―Ma güjt Lazr. 2 Per ni rëb Jesús rën guiëban guial ma güjt Lazr, guiáad ree xbejnman gunaladx reeman rëbaman nagaꞌyëjsizix. X1) Dxel rëb ree xbejnman: ―Dad, bal naayëjsix, rën guiëban yayajquix. i0K Rëb tëë Jesús loj reeman: ―Ma nagaꞌyëjs dux miw ree Lazr, per chicwëënan laax. Y/+ Per bén rza guxhin, yuꞌ ni rirejl guiaꞌman, din achet bajl guin rajpaman. /.W Dxel rëb Jesús: ―Lëjt ragbee guial chiptioꞌp hor yuꞌ tibdxej. Abiꞌ bén rza radxe, achet rirejl guiaꞌman, din yuꞌ bajl rusni loj guidxliuj guie. -# Abiꞌ rëb reeman lojman: ―Mextr, ad wayajct xchej guyën ree bén zojb niz ni nucaaguiaj reeman lüj. ¿Abiꞌ chel ni zatijb ya? I,  Dxel rëbaman loj ree xbejnman: ―Yoꞌ ree niz Judea zatijb. Z+- per chi cwaꞌman ruson ragxuu Lazr, sta goglaaman zatioꞌp dxej lod zaꞌman. =*u Majsi rën daꞌt Jesús Mart con Li në Lazr, F) Chi biguiejn Jesús zian, rëbaman: ―Guialguijdx guin ad zëëdtan par gugüjtan, zëëdan din gac guguiaa bejn xguialrniabee Dios në par guguiaa reeman xguialrniabee Xiꞌn Dios. _(7 Dxel grop bël reem guxhaal ruson loj Jesús, rëb reem: ―Dad, ragxuu xmiwil Lazr. i'K Abiꞌ Li bizan Lazr, laam baroob perfum guiaꞌ Jesús abiꞌ bacwiidximin con guidxguijquim. p& [ Guyu tijb bénragxuu, brii lajman Lazr. Laaman con re bizanman Li con Mart, na̱j ladx reeman Betania. :%o *Dád zien reeman bililadx Jesús yagaj. $ )Abiꞌ zien ree bén bidxin yagaj rëb: ―Walin, majsi achet milagr been Waj, per gra ni guneeman xcwent bén guie na̱j diidxli. q#[ (Abiꞌ zëman zatiblad roꞌ guiiw Jordán, lod baroobnijs Waj bejn ree yaloj, yagaj bayaꞌnman. R" 'Dxel guyën reeman niniaaz reeman Jesús, per gulaaman loj reeman. B!} &Per bal cayünan ziꞌc naman, majsi ad zaliladxtidi naj, per gol bililadx guial por laaman zëëd ni rünan din gagbeedi guial da Dadan zaꞌnë naj, guiáad naj zaꞌnëꞌn laaman. B  %Bal id cayünan ziꞌc na da Dadan, ad chililadxidi naj. !; $Yan, bal da Dadan Dios gulëëca naj persi guxhaalaman naj loj guidxliuj, ¿chexquiza zeel nadi ad raꞌptan laaman respejt guial rnin, xiꞌnman naj? ?w #Dunuj ree rayagbee guial ad ni rusquieet na̱j ni ca loj xtiidx Dios. Abiꞌ laaman gulëëlaj dios bén basaꞌnnë ree xtiidxaman, bén gojp ree guialrniabee loj ree bén Israel. [/ "Dxel rëb Jesús: ―Loj xleydi rëb: “Naj rni guial lëjt na̱j dios.” V% !Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Ad por ree ni zagdxe ni beentilan yacaaguiajn lüj, yacaaguiajn lüj guial ad rajptil Dios respejt, din bénguidxliujzi lüj, abiꞌ rüjn lüj gajc ziꞌc Dios.  Per rëbaman loj reeman: ―Por xguialrniabee da Dadan, zien ni zagdxe ma benan niz lojdi. ¿Con pornin gucaaguiajdi naj? T! Dxel cwaꞌ ree bén Israel guin guiaj din gucaaguiaj reeman Jesús. ,S Da Dadan con naj, nayajcan tijbzi.  Din da Dadan, bén banee laa reeman lon, rajpaman mazri guialrniabee guial loj gra. Achut zajc chiquied laa reeman lojman. zm Naj rudë guialnaban tiblayaa loj reeman, ad yuꞌt dxej nit reeman. Abiꞌ achut zajc chiquied laa reeman lon. {o Bén na̱j ree da bejnan, nünbee reeman chaꞌn, guiáad naj nünbeen laa reeman, abiꞌ laa reeman rzanal naj. 9m Per ad rliladxtidi, guial ad najtidi da bejnan. ,Q Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Ma rnin lojdi, per lëjt ad rliladxtidi naj. Abiꞌ ree ni rünan con xguialrniabee da Dadan Dios, laa reen rulüü chu najn. # Dxel biyaw ree bén Israel laaman, rëb reeman lojman: ―¿Xt goc nagaꞌloj cuꞌnawëëguil dunujn? Guna du lojn bal lüj na̱j Cristo. eC Wej Jesús lën yadoo guin. Chi cazaman niz roꞌ curdur ni rniee reeman xcurdur Salomón. s_ Tiamp nayaag, chi cayüjn ree bén Israel lanij ni rüjn reeman gazobijz par yadooroꞌ Jerusalén. K Per yuꞌ reeman rëb: ―Niꞌqui tijb bén yuꞌ xindxab luxdoo ad rnieet zian. ¿Wen zajc yaxhal xindxab guiaaloj ree bén ad ranit loj ya? Jesús con xDadaman Dios na̱j reeman tijbzi r] Zien reeman rëb: ―¿Chexc zeel ridxgaꞌdi laaman? Awa xindxab yuꞌ luxdooman rajc tëë guijcaman. a; Chi biguiejn ree bén Israel guin ni rëbaman, gojc reeman tioꞌp lalaꞌ stijb. 2 ] Achut zajc gugüjt naj bal id naj gatiëëb. Naj raꞌp guialrniabee par gatiëëban guiëtan në par yabanan stijb, din laan na̱j guialrniabee ni banee da Dadan lon. a ; ’Da Dadan Dios rënman naj guial naj gajc rudë naj guiëtan par yabanan stijb. H   Raꞌp tëën stibcwaa ree xiil ad yuꞌt lën gurajl guie. Në laa reeb ryaadx chigxin, laa reeb guzoob da diidxan, yadxaag grop cwaa reeb gac reeb tijbzi, abiꞌ tijbzi bejn gap laa reeb. c ? ’Naj na̱j ziꞌc bén rniaj xiil ree zagdxe. Abiꞌ ziꞌc nünbee da Dadan naj, zian nünbeen laaman, ziangajc nünbee ree da xiilan, guiáad laa reeb nünbee naj. Abiꞌ xt da guialnabanan gudëdan por laa reeb.   nU Laaman rbëëladx laa reeb, din por miliazi rniajman laa reeb abiꞌ achet naladxaman por laa reeb.  Per bén rniaj laa reeb por milia, chi ruguiaaman zëëd cuyojt, laa ruxüün gajcaman, rbëëladxaman xiil guin ree guial ad najt reeb xi xiilaman në guial ad najtaman bén rniaj ree xiil, dxel rniaaz cuyojt guin laa reeb abiꞌ rtieꞌchib laa reeb.   Naj na̱j ziꞌc tijb bén rniaj xiil ree zagdxe. Abiꞌ bén rniaj xiil ree zagdxe xt xguialnabanman rudëëman por laa reeb. + ’Béngubaan riꞌtzaman din cwanman, gugüjtaman gunijt tëëman, saꞌn naj zialan din gapidi guialnaban, gap tëëdi zroꞌ daꞌtan. -S Naj na̱j roꞌ port, abiꞌ bén ru roꞌ port guie zajpaman perdon, dxel ma zileꞌ chuꞌman yarii tëëman ziꞌcgajczi tijb xiil abiꞌ zian rdxejl ni rawib. 0Y Gra ree bén biꞌt chi gad naj guial na̱j reeman ziꞌc béngubaan, rban reeman rusagzi tëë reeman. Per ree bén na̱j da bejnan ad bidxgaꞌt reeman laa reeman. xi Rëb Jesús loj reeman zatijb: ―Diidxliczi rnin, naj na̱j ziꞌc roꞌ xgurajl ree xiil, lod ru reeb. 5 Chi gulox gunee Jesús zian, ad bigniaꞌt ree bén rigaꞌ yagaj xhie rën guiëb ni guneeman. Jesús na̱j ziꞌc bén rniaj xiil ree zagdxe q[ Per ad rnalt reeb tijb bén ad nünbeet reeb, ruxüünl reeb lojman, guial ad nünbeet reeb chaꞌman. |q Abiꞌ chi ma brii gra reeb, dxel rniedaman loj reeb, guiáad laa reeb rnal laaman, guial nünbee reeb chaꞌman. <~q Abiꞌ rxhial bén rajp roꞌ xgurajl reeb persi ru bén rniaj laa reeb, abiꞌ chi rbejdxaman tijbgaj reeb, rayünbee reeb chaꞌman. Zianz rbëëman laa reeb lën gurajl guin. P} Per bén ru niz roꞌ xgurajl reeb, laaman na̱j bén rniaj laa reeb. |  Rëb tëë Jesús: ―Diidxliczi rnin lojdi, bén ad rut niz roꞌ xgurajl ree xiil, bén ru niz lood ren, laaman na̱j béngubaan. { )Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Bal id rani lojdi, achet dol rajpidi. Per guial nadi rani lojdi, rajpidi dol por ree xtolidi. z (Yuꞌ ree bénfarisew zaꞌnë laaman. Chi biguiejn reeman rëbaman zian, rëb reeman: ―¿Wen në dunujn ad ranit duloj ya? 3y_ 'Zianz rëb Jesús: ―Bialan loj guidxliuj guie din günan guialguxtis, din por naj yani loj ree bén ad ranit loj, guiáad ree bén rani loj, ad zanit loj reeman. Ox &Abiꞌ bazuxib xin guin lojman, rëbix: ―Rliladxan lüj, Dad. Ww' %Dxel rëbaman lojx: ―Ma baguiaal laaman, laaman na̱j bén caneenël. Pv $Badxiꞌxan rëbix: ―Dad, guna chunin, din chililadxan laaman. u #Gogbee Jesús ni guzac xin bayüjnman, dxel chi badxaagaman laax, rëbaman lojx: ―¿Rliladxil bén guxhaal Dios loj guidxliuj ya? t+ "Dxel rëb reeman lojx: ―Lüj gojl con dol, ¿wed lüj gulüü dunujn? Abiꞌ babëë reeman laax yagaj. Bililadx xin bayajc guin Jesús Ls !Yan, bal id por Dios zëëd bén guin, achetczi nileꞌ nüjnman. br= Ad goct wacaagdiajg ree guial chuꞌ bén yayüjn loj bén ad ranit loj diizd gojlaman. !q; Dunuj ree rayagbeechaaw guial ad ridxgaꞌt Dios xtiidx ree béndol, ridxgaꞌman xtiidx ree bén ruzoob xtiidxaman rüjn tëë reeman ziꞌc rënman. vpe Badxiꞌxan rëbix: ―¡Xhiechalnin zeel ad ragbeetidi ban zaman! Guiáad naj por laaman ma rani lon. ao; Din dunujn rayagbee Dios gunee Moisejs, per bén guin niꞌquid rayagbeetan ban zaman. vne Dxel gudilë reeman laax rëb reeman: ―Lüj bal najl xbejnman, saꞌn dunujn xbejn Moisejs nayajcan. /mW Badxiꞌxan rëbix: ―Ma rnin lojdi, abiꞌ lëjt ad rliladxtidi naj. ¿Chexc zeel rëndi ganin zatijb xhienaag beenman? ¿Wen në lëjt rën gac xbejnman ya? l} Dxel gunabdiidx reeman lojx stijb, rëb reeman: ―¿Xhienaag beennëman lüj? ¿Xhienaag beenman persi rani lojl? k) Badxiꞌxan rëbix: ―Ad ragbeetan bal béndolan o ad béndoltan ya. Tijbzi ni ragbeen na̱j guial ad banit lon, abiꞌ yan ma ruguian. "j= Dxel gurejdx reeman laax zatijb, abiꞌ rëb reeman: ―Laa Dios ruguiaa, guna diidxli, din dunujn rayagbee guial béndol na̱j bén bayüjn lüj. Ni Zianan zeel rëb reeman: “Gol gunabdiidx lojx, ma najx xingol.” Kh Rëb ree xdadix zian guial rdxeb reeman xguxtis ree bén Israel, din ma bayaꞌn reeman diidx, chutëëz bén guiëb guial Jesús na̱j Cristo, ad zatiëjbtri reeman chuꞌman lën yadoo. 7gg Per ad rayagbeetan xhienaag gojc zeel rani lojx, ad rayagbee tëëtan chu bayüjn guiaalojx. Gol gunabdiidx lojx, ma najx xingol, ma zajc na laagajquix lojdi xhienaag gojc. f Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Dunujn rayagbee guial du xiꞌnanan, rayagbee tëën guial diizd chi golix ad ranit lojx. ,eQ abiꞌ gunabdiidx reeman loj reeman, rëb reeman: ―¿Xin guien na̱j xiꞌndi ya, xin rëbidi ad ranit loj diizd gojlix? Yan, ¿xhienaag gojc zeel ma ruguiaax? d  Per bén Israel guin ree ad rliladxt reeman, din ad banit lojx abiꞌ yan ma ranin, dxel gurejdx reeman xdadix con xniaax, `c9 Abiꞌ gunabdiidx reeman loj xin bayajc guin zatijb, rëb reeman: ―¿Laadx lüj xhie nal chu na̱j bén bayüjn guiaalojl? Badxiꞌxan rëbix: ―Naj rni guial laaman na̱j bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn. zbm Yuꞌ ree bénfarisew guin rëb: ―Bén bayüjn guiaalojl ad xbejnt Diosan, din ad rajptaman respejt dxej raziiladx bejn. Per yuꞌza reeman rëb: ―¿Xhienaag güünman milagr guie ree, bal najman béndol? Garent garen rëb reeman. +aO Dxel gunabdiidx ree bénfarisew guin lojx xhienaag guzuloj rani lojx. Abiꞌ rëbix loj reeman: ―Jesús gudëëb bajn guiaalon, dxel bitiib lon, yan ma ranin. f`E din dxej been Jesús bajn persi bayüjnman guiaaloj xin guin, dxej guin raziiladx ree bejn. V_% Loj hor zii binë reeman xin bayajc guiaaloj guin loj ree bénfarisew, ^1 Abiꞌ rëb reeman lojx: ―¿Conzaman yan? Zeel rëbix: ―Ad ragbeetan. Gunabdiidx ree bénfarisew loj xin guin xhienaag guzuloj rani lojx <]q Badxiꞌxan, rëbix: ―Bén la Jesús been bajn, gudëëbaman guiaalon abiꞌ naman: “Wej bitiib lojl roꞌ tanc Siloé.” Dxel wan, chi gulox gudiib lon, max bani lon. Z\- Dxel gunabdiidx reeman lojx, rëb reeman: ―¿Xhieza naag gojc bani lojl? [w Yuꞌ reeman rëb: ―Laaquixan. Yuꞌza reeman rëb: ―Ad laatixan, rguienzix zian. Per laax rëb: ―Najcan. Z Dxel bén zojb ree gajxh lod zojbix con ree bén ragbee guial laax rniab carda, rëb reeman: ―¿Nid xin guinan rbej rniab carda ya? Y3 Abiꞌ rëbaman lojx: ―Bitiib lojl roꞌ tanc Siloé ―Siloé rën guiëb ni guxhaalaman. Dxel bitiib lojx, abiꞌ chi bayejquix, ma rani lojx. X Chi gulox guneeman zian, guxhieꞌ xhiejnman luyuj, abiꞌ beennëman laan bajn, persi gudëëbaman laan guiaaloj xin guin. ZW- Abiꞌ laꞌtgaj zaꞌn loj guidxliuj guie, naj na̱j bajl rusni bénguidxliuj. V Yan, laꞌtgaj yuꞌ tiamp, rüjn naguiejn yaguieen ree ni na bén guxhaal naj, din ma yayaaloj tiamp ni achetri zajc gac. ;Uo Badxiꞌ Jesúsan, rëbaman: ―Najman zian ad por xtoltaman ad por xtol tëët ree xDadaman. Gojlaman zian din chi yayajcaman, guguiaa ree bejn xguialrniabee naroob Dios. ~~j}}||={{zz,yxxx*ww*vvNutt?ssdsrrqqqNpooo1nmmLllkkjjjoiihhhRggAfffMfeoe%dd!c1bbai``__^^]]=\\u\)[ZZVYY_Y XWWVV`UTTSvRRbR(QQQ-POO_NNMkLL>KKJJ IIEHHqGGHFF;E}DDCBB'Ar@@Y??>(=i<;p::998877544R33s22x11V00//f..S-,,+*))S((}''<&%$$U##"y!!6N?;BQz)I&$IWi P a  f "zu'TdG#Guiáad zaxhoꞌp xbejn Jesús loj barcw guin badxin reeman roꞌ nijs guin, coobyuj reeman guijxh guin, guidxan bëjl, guial ziꞌctzi tibgayuu mejtr ryaadx yadxin reeman roꞌ nijs guin. ;"oDxel xbejn Jesús, bén rën daꞌtaman, rëbaman loj Bëd: ―¡Dad Jesúsan! Biguiejnzi Simón Bëd zian, laa got gajc xabaman ni gulëëman, abiꞌ gutiajsaman lojnijs guin. S!Abiꞌ rëb Jesús loj reeman: ―Gol bazaal xguijxhidi xladbee barcw guin din guiniaazidi bëjl. Zian been reeman, abiꞌ ad rajctri rabëë reeman guijxh guin, guial dád zien bëjl yuꞌ lojn. Dxel gunabdiidxaman loj reeman rëbaman: ―Xiꞌn, ¿nid chu bëjl wanaazidi ya? Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Achutczi. ^5Chi ma cayreguiaal, bidxin Jesús roꞌ nijs guin, per ad bayünbeet reeman laaman. Odxel rëb Bëd loj reeman: ―Gan chignaazan bëjl. Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Në dunujn yadxoo. Abiꞌ wëꞌp reeman loj barcw zë reeman, per guxhin zii achutczi bëjl gunaaz reeman. B}Chi nadxag lasaꞌ ree Simón Bëd con Tumajs bén rniee reeman Cwajch, në Natanael bén za Caná guiedx rigaꞌ niz Galilea, con ree xiꞌn Zebedeo, nëtëë zatioꞌp xbejn Jesús,  Chi gudëd gojc zian, balüüloj Jesús loj ree xbejnman zatijb, roꞌ nijs na̱j gajxh guiedx Tiberias. Ze balüülojman: 3Saꞌn nine ree cwa reen din chililadxidi guial Jesús na̱j Cristo, Xiꞌn Dios, abiꞌ guial chililadxidi laaman guibandi tiblayaa con Dios.a;Zienri ree milagr been Jesús loj ree xbejnman, ni ad cwat ree loj guiꞌch guie. $AAbiꞌ rëb Jesús lojman: ―Rliladxil guial ma baguiaal naj. Xiquilbaa ree bén rliladx, majs ad waguiaat reeman naj. Chexc zeel cwa guiꞌch guie A}Dxel rëb Tumajs lojman: ―¡Da Dadan, da Diosan! 1Dxel rëbaman loj Tumajs: ―Badxeꞌ xbacwënl guie, baguiaa ree yan, banee yaal guie badxeꞌn cwëꞌ lënan. Ad runawëëgril, bililadx. fEChi goc xhujn dxej, badxajg lasaꞌ ree xbejn Jesús zatijb, per dxel në Tumajs zaꞌnë laa reeman, nayaaw ruyu yuꞌ reeman. Per balüüloj Jesús galay reeman, rëbaman loj reeman: ―Yabeꞌcdxe Dios luxdoodi. ~uChi rëb reeman loj Tumajs: ―Ma baguiaan Dad Jesús. Dxel rëbaman: ―Bal id zuguian yaaman lod wëëz clav, abiꞌ bal id zaguꞌ da bacwënan lod wëëz clav guin, bal id zaguꞌ tëë yan cwëꞌlënman lod bidxeelguijdx, ad zaliladxtan. lQTumajs, bén rniee reeman Cwajch, achut laaman zaꞌ chi balüüloj Jesús loj ree xbejnman. Bén güündi perdon xtol, chiquied xtol reeman, guiáad bén ad züjntidi perdon xtol, yayaꞌnnë xtol reeman. Baguiaa Tumajs Jesús W'Dxel balüjbaman guijc reeman, rëbaman: ―Gol gubajnnë xSprijt Dios. zmDxel rëbaman loj reeman zatijb: ―Yabeꞌcdxe Dios luxdoodi. Ziꞌc guxhaalaman naj, ziangajc rxhialan lëjt. )Chi ma gulox rëbaman zian, balüü yaaman loj reeman në cwëꞌlënman, abiꞌ laa reeman dád babaa reeman baguiaa reeman Dad Jesús. jMChidumingw zii gajc chi ma caxhin, badoꞌp ree xbejn Jesús, nayaaw roꞌ port yuꞌ reeman guial rdxeb reeman guxtis Israel ree. Dxel balüüloj Jesús galay reeman, rëbaman loj reeman: ―Yabeꞌcdxe Dios luxdoodi. nUDxel wej María Magdalena bicojnman xbejn ree Dad Jesús guial baguiaaman laaman, bagojn tëëman laa reeman gra ni rëbaman lojman. Balüüloj Jesús loj ree xbejnman (Mt. 28:16‑20; Mr. 16:14‑18; Lc. 24:36‑49) W 'Rëb Jesús lojman: ―Ad guquiꞌl naj, din gadan yayaꞌ loj da Dadan. Per baguiaj biguiedx loj ree da bejnan guial yayaꞌ loj da Dadan bén naj gajc xDadidi, loj da Diosan bén naj gajc xDiosidi. Zianz rëb Jesús lojman: ―¡Li! Dxel badxiꞌ loj Li, rëbaman lojman con diidx hebreo: ¡Rabuni! ―rën guiëban Mextr. x iDxel gunabdiidx Jesús lojman, rëbaman: ―Na, ¿chexc zeel roonl? ¿Chu raguiilil? Gunaladx Li, bén rajp lod yuꞌ ree yagnejxh guinan, abiꞌ rëbaman: ―Dad, bal lüj binë xcuerpaman, guna ban bigsaꞌnl laaman din chigxin laaman. s _Guloxzi rëbaman zian, badxiꞌ lojman baguiaaman zaꞌ Jesús yagaj, per ad bayünbeetaman laaman. H   Dxel gunabdiidx ree anjl guin lojman, rëb reeman: ―Na, ¿chexc zeel roonl? Badxiꞌman laan rëbaman: ―Guial zinë reeman xcuerp Dad Jesús, abiꞌ banczi guin bigsaꞌn reeman laaman. 0Y abiꞌ baguiaaman tioꞌp ree anjl, najcw reeman lajd naquich, zojb reeman lod goꞌt xcuerp Jesús, tijbaman lod goꞌt guijcaman, zatijbaman lod goꞌt guiaꞌman. kO Per Li bayaꞌnman roꞌ baa guin cayoonman. Laꞌtgaj cayoonman gudixlojman lën baa guin, jM Dxel zia ree xbejn Jesús lidx reeman. Balüüloj Jesús loj María Magdalena (Mr. 16:9‑11) eC guial gocli ad bigniaꞌt reeman ni ca loj xtiidx Dios guial yaban Jesús loj ree bengüt. ]3Dxel guyu bén bidxin roꞌ baa guin yaloj, baguiaaman ni goc, zianz bililadxaman, ykBaguiaa tëëman lajd bidüüb guijc Jesús, nadüüban nagaꞌn lood ren, ad nagaꞌtan tijbzi con vend guin. a;Dxelri bidxin Simón Bëd, abiꞌ guyuman lën baa guin. Nëgajcaman baguiaa vend guin NDxel gudixlojman baguiaaman vend bidüüb Jesús, per ad guyutaman. Grop reeman ruxüün zë reeman. Per bén guin mazri ruxüünman guial loj Bëd, abiꞌ yaloj laaman bidxin roꞌ baa guin. J Abiꞌ brii Bëd con bén guin, zë reeman roꞌ baa guin. m~SDxel ruxüünman wejman lod zaꞌ Simón Bëd con zatijb xbejn Jesús, bén rën daꞌtaman, abiꞌ rëbaman loj reeman: ―Ma zinë reeman xcuerp Dad Jesús, banczi bigsaꞌn reeman laaman, achutri laaman yuꞌ lën baa guin. } Chidumingw chi sta nacayri, wej María Magdalena roꞌ xbaa Jesús, abiꞌ baguiaaman ma bisüd guiaj nayaaw roꞌ baa guin. l|Q*Yagaj gudixh reeman xcuerpaman, guial najn gajxh, guial ma suloj tëë dxej raziiladx reeman.{})Lod cwa Jesús loj crüjz nagaꞌ tijb guidxliuj lod yuꞌ ree yag. Yagaj na̱j tijb baa cüb lod achutczi waguieꞌch. {zo(Bagajdxnë reeman laan lajd batüüb reeman laaman, ziꞌc rüjn ree bén Israel chi ruquieꞌch reeman bengüt. y'Në Nicodemo wej, bén bigneenë Jesús tijb guxhin, bidxinnëman cost gajlbichii quil ni la mirra, noꞌchan aloe, rureen nejxh. 4xa&Chi gulox gojc zian, wej Xiëb, bén zëëd guiedx la Arimatea, bignabaman diidxbee loj Pilato din yaletaman xcuerp Jesús din chiquieꞌchaman laaman. Në bén la Xiëb bililadx Jesús, per ralanzi, guial bidxebaman bejn ree. Badëëd Pilato diidxbee, zeel wej Xiëb bigxiiman xcuerp Jesús. w+%Stiblajt rëb: “Guguiaa reeman bén guxhalnë reeman guiib lad.” Biguieꞌch Jesús (Mt. 27:57‑61; Mr. 15:42‑47; Lc. 23:50‑56) lvQ$Gra nine gojc din gac cumplid ni ca loj xtiidx Dios, rëban: “Ad rayalt gach xdxijt xiildoo.” luQ#Bén rü diidx guie baguiaaman, zeel ragbeeman najn diidxli, rüman laan din në lëjt chililadx. _t7"Per tijb suldad guin guxhal ladaman con guiib caꞌx, dxel briin rejn con nijs. gsG!Chi gubig reex lod ca Jesús, baguiaa reex ma güjtaman, zeel ad gudiꞌcht reex xdxijtaman. r Zeel wej reex. Yaloj gudiꞌch reex xdxijt bén ca cwëꞌ Jesús, dxel gudiꞌch reex xdxijt bén ca stiblad cwëꞌman. \q1Ma cayüjn ree bén Israel porvinid din guixiez gal lanij pascw. Zeel ad guyënt reeman nayaꞌn ree cuerp guin loj crüjz dxej raziiladx reeman, din dád rajp reeman dxej guin respejt. Zeel biguiedx reeman loj Pilato din nabeeman quiꞌch ree suldad guin xdxijt ree bén ca loj crüjz din guiët reeman yalet tëë reex laa reeman. p+Chi ma guꞌman laan, dxel rëbaman: ―Ma gojc gran cumplid. Dxel basajb lojman luyuj, güjtaman. Guliiz tijb suldad guiib cwëꞌlën Jesús "o=Yagaj zaꞌ tijb re yuꞌn vin noꞌchan vinagr, zeel bagajdx reex tijb xiil loj vin guin, bacaa reexan loj tijb yag, dxel badxig reexan roꞌman. nChi gulox rëb Jesús zian, gogbeeman ma gojc gran cumplid. Per din gac cumplid ni ca loj xtiidx Dios, rëbaman: ―Reꞌcan nijs. 0mYDxel rëb loj xbejnman: ―Laa xniaal yagaj. Diizd dxej zii bignëman xniaa Jesús lidxaman. Güjt Jesús (Mt. 27:45‑56; Mr. 15:33‑41; Lc. 23:44‑49) lChi baguiaa Jesús xniaaman, zaꞌ tijb ree xbejnman cwëꞌman, bén rën daꞌtaman, rëb loj xniaaman: ―Na, laa xiꞌnl yagaj. kGajxh cwëꞌ crüjz ca Jesús zaꞌ xniaaman con xbël xniaaman con Li xbéngunaa Cleofas con Li bén gunee reeman Magdalena. j{Zeel rëb loj lasaꞌ reex: ―Ad zarooxt reen, yadxiꞌt ree suert din guidoon chu yayal laan. Zian gojc cumplid ni ca loj xtiidx Dios, rëban: “Balaꞌ reeman da xaban, gudxijt tëë reeman suert guijcan.” Zeel been ree xinsuldad guin zian. {ioChi gulox bacaa ree suldad guin Jesús loj crüjz, bacaꞌ reex xabaman, gudixyaꞌ reexan tajp laꞌ, dxel cwaꞌ reex tib laꞌ gajn. Në stijb xabaman cwaꞌ reex, ad nadiibtan, najcchaaw diizd yëjnan xt guiaꞌn, najn tijbzi lajd. NhBadxiꞌ Pilato laan rëbaman: ―Ni ma bacan yayaꞌnan zian. g)Rëb ree bixhioz rniabee ree bixhioz loj Pilato: ―Ad rucaal: “Xrey ree bén Israel”, bacaa: “Bén rëb na̱j xrey ree bén Israel.” !f;Dád zien ree bén Israel biil lejtr guin, guial na̱j luar zii gajxh loj ciuda, guiáad lejtr guin can con diidx hebreo, diidx latin në diidx grieg. oeWGunabee Pilato cwa lejtr guijc crüjz guin, rëban: “Jesús bén Nazaret, xrey ree bén Israel.” ad;Ni bacaa reex laaman loj crüjz con zatioꞌp ree bejn, tijb gaj reeman ca cwëꞌman. rc]Briinë reex Jesús, nüüman crüjz, binë reex laaman lod la Calaver, diidx hebreo lan Gólgota. >buDxel bayü Pilato Jesús loj ree suldad din gucaa reex laaman loj crüjz, dxel zinë reex laaman. Cwa Jesús loj crüjz (Mt. 27:32‑44; Mr. 15:21‑32; Lc. 23:26‑43) aPer rbidxaꞌ reeman rëb reeman: ―¡Guiëtix! ¡Guiëtix! ¡Bacaax loj crüjz! Gunabdiidx Pilato loj reeman, rëbaman: ―¿Wen gucan xreydi loj crüjz ya? Badxiꞌ ree bixhioz rniabee laan, rëb reeman: ―Achut dux reyan yuꞌ, tijbzi César. n`UChi guixiez gal lanij pascw, cost garol dxej rëb Pilato loj ree bén Israel: ―¡Laa xreydi guie! 4_a Chi biguien Pilato rëb reeman zian, gunabeeman babëë reeman Jesús, dxel gurej lod rniabeeman, lod la Gabata con diidx hebreo, rën guiëban Lod yuꞌ ree guiaj. n^U Diizd hor zii gajc raguiil Pilato mod, xhienaag guslaaman Jesús, per rbidxaꞌ ree bén rigaꞌ yagaj, rëb reeman: ―¡Bal guslaal laax, ad najtil xmiw bén na̱j César! ¡Din chutëëz bén rajc rey rzuj contr César! ]7 Dxel rëb Jesús: ―Achetczi guialrniabee nitiaꞌl bal id Dios nunee laan. Zianan zeel mazri zien xtol bén bidnë naj guie yuꞌ guial lojl. \ Zeel rëb Pilato: ―¿Nid zadxiꞌl ni rnin ya? ¿Nid ragbeel ya caꞌn guialrniabee din gucan lüj loj crüjz o guslaan lüj ya? [w Bayuman lën palas guin zatijb, gunabdiidxaman loj Jesús rëbaman: ―¿Ban xin lüj? Per ad badxiꞌt Jesús laan. ?ZyChi biguienman ni rëb reeman, mazri bidxebaman. YBadxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Laa tijb dux leyan yuꞌ, rëb lojn rayal guiëtix, guial nax najx Xiꞌn Dios. "X=Dxel bixhioz rniabee ree në ree bén rajp roꞌ yadooroꞌ Jerusalén, chi baguiaa reeman laaman, guzuloj rbixdiaj reeman, rëb reeman: ―¡Bacaax loj crüjz! ¡Bacaax loj crüjz! Rëb Pilato loj reeman: ―Gol chinëx, lëjt gol bacaax loj crüjz, achet xtolix radxejlan. WDxel brii Jesús, yuꞌ coron guiëjch guin guijcaman, najcw tëëman lajd xnia guin. Abiꞌ rëb Pilato: ―Laax guie. VBrii Pilato stijb, abiꞌ rëbaman loj ree bén Israel guin: ―Gol baguiaa, gabën laax din gagbeedi, achet xguialquiax radxejlan. vUeDxel gubig reeman lojman, rëbgaj reeman: ―¡Guibanri xrey ree bén Israel! Dxel rëëzgaj reeman lojman. TwAbiꞌ beenchaaw reeman coron guiëjch, badxeꞌ reeman laan guijcaman, bascajcw reeman laaman tijb lajd xniayaꞌs. 6S iDxel gunabee Pilato gudijn ree suldad Jesús. "R=(Dxel gurixdiaj ree bén Israel guin, rëb reeman: ―¡Ad laataman guslaal! ¡Zagdxeli baslaa Barrabás! Abiꞌza Barrabás guin béngubaanan.~Qu'Per lëjt, xcostumbridi na̱j guial loj lanij pascw laa tijb bén yuꞌ ladxguiib. Yan, ¿rëndi ya guslaan xreydi? P&Dxel rëb Pilato: ―¿Xhiezanin na̱j diidxli? Gunabee reeman guiët Jesús (Mt. 27:15‑31; Mr. 15:6‑20; Lc. 23:13‑25) Chi gulox rëb Pilato zian, dxel briiman bigneenëman bén Israel ree stijb, rëbaman: ―Achet xguialquia xin guin radxejlan. O)%Dxel rëb Pilato lojman: ―¿Zë loj diidxan ya rey najl? Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Reyqui naj, ziꞌc nal. Par zian goolan par zian tëë zialan loj guidxliuj guie zidgaguien ni na̱j diidxli, graczi ree bén zinal ni diidxli rucaagdiajg reeman ni rnien. lNQ$Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Guialrniabee ni raꞌpan ad lojt guidxliuj zan, din bal loj guidxliuj zan, niaꞌpan bén nidijl ree chitëë niniaaz ree ben Israel naj. Per yan ad lojt guidxliuj guie za da guialrniabeen. M'#Badxiꞌ Pilato laan, rëbaman: ―¿Wen bén Israel naj ya? Bén ladx gajc reel con ree bixhioz rniabee bidnë lüj lon. ¿Xhie beenl? lLQ"Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―¿Lüjczi rniabdiidx lon ya o yuꞌ ree ben ren na lojl zian? K !Bayu Pilato lën palas guin, dxel gurejdxaman Jesús, gunabdiidxaman lojman rëbaman: ―¿Lüj na̱j xrey ree bén Israel ya? RJ Zian gojc cumplid xtiidx Jesús chi bagojnman xhienaag guiëtaman. 'IGDxel rëb Pilato: ―Gol bignëx, gol been guialguxtis ziꞌc na̱j xleydi. Abiꞌ rëb reeman: ―Per ad nacaꞌtan guialrniabee yanabeen guiët bejn. kHOBadxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Bal najman benzaꞌc, ad ziant nudnëꞌn laaman lojl. tGaZeel brii Pilato persi guneenëman laa reeman, rëbaman: ―¿Xhie been xin guie zeel zidnëdi laax guie? 2F]Chi bani luyuj, bazanë reeman Jesús lidx Caifás, zinë reeman laaman lën xpalas gobernador Pilato. Per ree bén Israel guin ad guyut reeman lën palas guin, din par laa reeman bal niu reeman, ad nayatri reeman loj Dios, abiꞌ ad nileꞌt niajw reeman xche guialraw ni raw reeman pascw. ?EwRëb Bëd stijb guial ad nünbeetaman Jesús, loj hor zii gajc guridxaꞌ tijb gui̱d. Binë reeman Jesús loj Pilato (Mt. 27:1‑2, 11‑14; Mr. 15:1‑5; Lc. 23:1‑5) ;DoDxel tijb xmojs bixhioz zojbloj guin, bén na̱j lasaꞌ bén gutüꞌ Bëd guidiajg, rëbaman loj Bëd: ―¿Nid lüjn baguian ya zaꞌnël laaman guiaꞌ ree yag olivos? [C/Per Bëd sta zaꞌman cuchaꞌman rudëj guin. Abiꞌ gunabdiidx reeman lojman, rëb reeman: ―¿Nid në lüj na̱j tijb ree xbejn bén guin ya? Badxiꞌ Bëd laan rëbaman: ―Aꞌn, ad xbejntaman naj. FBDxel guidib naxiiman guxhaal Anás laaman loj Caifás, bén na̱j quijb bixhioz zojbloj. Rëb Bëd stijb ad nünbeetaman Jesús (Mt. 26:71‑75; Mr. 14:69‑72; Lc. 22:58‑62) ABadxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Bal xhie ni mal rën, guna xhienin. Per bal gunen zagdxe, ¿chexc zeel rguinl naj? @Chi rëbaman zian, tijb bén rajp roꞌ yadoo guin wëëz roꞌman, rëbaman: ―¿Zian yadxiꞌl xtiidx bén rniabee guin ya? ?¿Chexc zeel rniabdiidxil lon? Gunabdiidx loj ree bén bacaagdiajg ni rën, laa reeman na xhie gunen, laa reeman ragbee. 1>[Zeel rëb Jesús: ―Gunen loj gra ree bejn. Zianczi balün lod rucaagdiajg ree xtiidx Dios në lën dux yadooroꞌ ree, lod radoꞌp dugra ree. Achet ni gunen ralan. m=SGuzuloj bén la Anás canabdiidxaman loj Jesús xcwent ree xbejnman në xcwent ni rulüüman. <Per guial dád nayaag, zeel bén na̱j ree mojs con ree bén rajp roꞌ yadoo nabeꞌc reeman guij ruchaꞌ reeman. Nëgajc Bëd cuchaꞌnë reeman rudëj guin. Gunabdiidx Anás loj Jesús (Mt. 26:59‑66; Mr. 14:55‑64; Lc. 22:66‑71) };sGunabdiidxim lojman rëbim: ―¿Nid lüjn na̱j tijb xbejn bén guin ya? Badxiꞌman laan rëbaman: ―Ad najtan. :3guiáad Bëd bayaꞌnman luleꞌ. Zeel barii bén nünbee bén rniabee ree bixhioz, guneenëman biin rajp roꞌ port guin, persi guyu Bëd lënü. :9mTioꞌp ree xbejn Jesús binal laaman. Tijbaman la Simón, bén rniee reeman Bëd, stijbaman na̱j bén nünbee quijb bixhioz zojbloj, zeel guyunëman Jesús lënü guin, :8mLaagajcaman rëb loj gabilt, mazri zagdxe guiët tijbzi bejn por gra ree bén Israel. Rëb Bëd ad najtaman xbejn Jesús (Mt. 26:69‑70; Mr. 14:66‑68; Lc. 22:55‑57) 7 Dxel binë reeman laaman yaloj lidx bén la Anás, din laaman na̱j xdadsuegr Caifás quijb bixhioz zojbloj loj ijz zii. 6} Suldad guin ree con xin rniabee laa reex con ree bén rajp roꞌ yadoo gunaaz reeman Jesús, guxhii reeman laaman. 35_ Dxel rëb Jesús loj Bëd: ―Baguꞌchaaw espad zii. Bal rën da Dadan gazaagdiajn zian, gazaꞌcanan. Biniaaz Jesús (Mt. 26:57‑58; Mr. 14:53‑54; Lc. 22:54) o4W Dxel gulëë Bëd espad, gutüꞌman guidiajg ladbee xin la Malco, najx xmojs quijb bixhioz zojbloj. a3; Zian gojc cumplid ni rëb loj xDadaman: “Achut ree bén baneel lon bizëëb.” m2SZeel rëbaman: ―Ma rnin, najn. Bal naj raguiilidi, gol baslaa ree bén guie yaguiaj reeman. d1AGunabdiidxaman zatijb rëbaman: ―¿Chu raguiilidi? Rëb reeman: ―Jesús bén Nazaret. \01Chi rëbaman loj reeman: “Najn”, dxel baguiadruxan reeman biajb reeman luyuj. //Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Jesús bén Nazaret. Abiꞌ rëbaman loj reeman: ―Najn. Judas xin bayü laaman bidxinnë laa reeman. m.SPer ma ragbee Jesús gra ni gac, briiman gunabdiidxaman loj reeman, rëbaman: ―¿Chu raguiilidi? ?-wZeel bidxinnëx tibcwaa ree suldad në ree bén rajp roꞌ yadoo, guxhaal quijb ree bixhioz laa reeman në ree bénfarisew, caꞌ reeman bajl rusni ree, në ree espad con ree lans. ^,5Në Judas, xin yayü laaman, nünbee yagaj, guial zien volt binëman laa reeman ni. + Chi gulox gunee Jesús zian, dxel briinë ree xbejnman, zë reeman stiblad roꞌ guiiw la Cedrón, bidxin reeman lod yuꞌ ree yag. *)Balün laa reeman chu najl, gulüran laa reeman mazri, din gagbee reeman rënl laa reeman ziꞌc rënl naj, gazunëꞌ tëën laa reeman.)'Dad, lüj rüjn guialguxtis zagdxe. Ad nünbeet ree bénguidxliuj lüj, saꞌn naj nünbeen lüj, në ree da bejnan ragbee lüj guxhaal naj. )(K’Dad, lüj banee laa reeman lon, zeel rënan su reeman lod gazun din guguiaa reeman biani baneel lon, din guyënl naj diizd chi gad guidxliuj gacchaaw. ('Inaj zaꞌnëꞌ laa reeman, guiáad lüj zaꞌnël naj. Zeel gac reeman tijbzi din gagbee ree bejn, lüj guxhaal naj rën tëël laa reeman ziꞌc rënl naj. X&)Badëdan guialrniabee baneel loj reeman, din gac reeman tijbzi ziꞌc nayajc, Q%Rniaaban lojl din guchajg lasaꞌ reeman din yayajcnëꞌ reeman tijbzi, Dad, ziꞌc zaꞌnël naj ziangajc zaꞌnëꞌn lüj, ziangajc sunë lasaꞌ reeman. Din chililadx ree bejn lüj guxhaal naj. $-Basnuu Jesús, rëbaman: ―Ad por laatzi reeman rbedx rniaaban lüj, në por ree bén chililadx chi gucaagdiajg reeman ni guiniee reeman. R#Por laa reeman rudëd da guialnabanan din gac reeman xbejnl diidxliczi. a";Ziꞌc guxhaalil naj loj ree bénguidxliuj, ziangajc rixhial ree da bejnan loj reeman. ?!yBasia reeman con xtiidxil, din laan na̱j ni diidxli. 7 iAd najt reeman bénguidxliuj, ziꞌcgajc naj. taAd rniaabtan yabëël laa reeman loj guidxliuj, rënan guinial laa reeman, chitëë güün reeman ni mal. +Ma balün laa reeman xtiidxil, zeel ralen ree bénguidxliuj laa reeman guial ad najt reeman bénguidxliuj, ziꞌcgajc ad najtan bénguidxliuj. 3 ’Yan yaguialan lod zaꞌl, per canen zian laꞌtgaj zaꞌn loj guidxliuj guie, din chuꞌ luxdoo reeman zagdxe, ziꞌc yuꞌ luxdon zagdxe. B} Chi guzunëꞌn laa reeman loj guidxliuj, gunan laa reeman con xguialrniabeel ni baneel. Achut reeman bizëëb, tijbzi xin ma na̱j diidx bizëëb, din gac cumplid ni ca loj xtiidxil. ~u ’Ad zazutran loj guidxliuj, per laa reeman suri reeman guie, guiáad naj yazaan din yaguialan lod zaꞌl. Dad, lüj na̱j bén naya nali, gunaj reeman con gra guialrniabee caꞌl ni banee tëël lon, din gac reeman tijbzi ziꞌc nayajc. ~u Gra ni caꞌn na̱j xieenl, guiáad gra ni caꞌl na̱j da xieenan, ma rguien da guialrniabeen por ree bén baneel. ' ’Rbedx rniaaban lüj por laa reeman, guial na̱j reeman xbejnl banee tëël laa reeman lon, ad rbedx rniaabtan por ree bénguidxliuj. Gunen xtiidxil ni baneel, zeel bacaagdiajg reeman laan, gogbee reeman, walican lojl guzaan, bililadx tëë reeman lüj guxhaal naj. T!Yan ma gogbee reeman guial gra ni benan gra tëë ni balün na̱j xieenl. 3_Rëb tëë Jesús: ―Bén gulel loj guidxliuj baneel lon, ma balün laa reeman chu lüj. Gojc reeman xbejnl, per baneel laa reeman lon, ma bazoob reeman xtiidxil. lQYan, Dad, yaguialan lojl, din yaneel guialrniabee caꞌn gocli, diizd chi gad guidxliuj gacchaaw. R’Naj bazat lüj zagdxe loj guidxliuj; yan ma gulox benan ni nal. {Guiban reeman tiblayaa bal güünbee reeman lüj, tijbzi lüj na̱j quijb Dios, güünbee tëë reeman najn guxhaalil. oWBaneel guialrniabee lon din ganabeen gra bejn gudëd tëën guialnaban tiblayaa loj gra bén baneel. $ CChi gulox rëb Jesús zian loj ree xbejnman, dxel baguiaaman xanyabaa rëbaman: ―Dad, ma bidxin hor, balüü da guialrniabeen din gulün xguialrniabeel. !Rnin gra nine din cwedi zagdxe guial nuchajguidi naj. Loj guidxliuj sagdiajdi, per ad guidxebidi, din ma benan gan loj guidxliuj. Gol gogbee, ma bidxin hor yareꞌchidi, tijb gajdi yaguiaj lidx, gusaꞌndi da xtijban. Per ad zaꞌt da xtijban, da Dadan zaꞌnë naj. I Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―¿Ma rliladxidi yan ya? z mRayagbeen rajquil graczi, ad rüjnt naguiejn chu guiniabdiidx lojl. Zianan zeel raliduladxan guxhaal Dios lüj. H  Dxel rëb ree xbejnman: ―Yanri ma cusigniaꞌl zagdxe. m SBriin lod zaꞌ da Dadan persi bialan loj guidxliuj guie, yan gusaꞌnan laan din yayaꞌn lojman. f Edin rënman lëjt, rënman lëjt guial rëndi naj rliladx tëëdi guial laaman guxhaal naj. f EDxej zii ree guiniabidi loj da Dadan por naj, ad rüjnt naguiejn ganaaban por lëjt lojman, Rëb tëë Jesús: ―Rnin nine ree ziꞌc cwent, per zadxin dxej ad zulütran zian, gusigniaꞌn lëjt zagdxe xcwent da Dadan.  Guiáad yan achet wanabidi por naj, gol gunaban din tiaꞌdan, din chuꞌ luxdoodi zagdxe tiblayaa. Yaguiaj Jesús lod guzaman {o’Dxel achetri guiniabdiidxidi lon. Diidxliczi ganin, graczi ni guiniabidi loj da Dadan por naj, guneeman. Ziangajc lëjt cadëdidi tarbajw yan, per chi guguian lëjt zatijb, chuꞌ luxdoodi zagdxe, achutczi zajc yabëë laan luxdoodi. 9kChi gal xiꞌn béngunaa, rdëdaman tarbajw, din ma bidxin hor guin. Per chi ma gojl xiꞌnman, dxel rayanladxaman tarbajw guin, ru luxdooman zagdxe, guial ma gojl xiꞌnman. -Diidxli ganin, goondi chuꞌ tëë luxdoodi naya, guiáad ree bénguidxliuj yabaa reeman. Per majsi chuꞌ luxdoodi naya, guidxin dxej yabaadi. NGogbee Jesús guial rën reeman guiniabdiidx reeman, zeel rëbaman: ―Ma rnin lojdi, ma guidxin dxej ad zuguiaatridi naj, per ad zajct xchej, guguiaadi naj stijb. ¿Ni nen canabdiidxidi ya? U#¿Chexc zeel naman: “Ad zajct xchej”? Ad rayigniaꞌt ree ni caneeman. lQChi rëb Jesús zian, dxel guzuloj ree xbejnman canabdiidx loj lasaꞌ reeman, rëb reeman: ―¿Chexc zeel naman, ma guidxin dxej ad zaguiaatri reeman, per ad zajct xchej, yaguiaa reeman stijb, din yaguiaj loj xDadaman? `9’Ma guidxin dxej ad zuguiaatridi naj, per ad zajct xchej, guguiaadi naj stijb. ~3Graczi ni rajp da Dadan na̱j par naj, zeel rnin, Sprijt guin tiaꞌ ni gudëdan din gulüüman laan lëjt. Guguiaa ree xbejn Jesús laaman zatijb G}Guzaꞌtaman naj zagdxe, din naj gudëd ni gulüüman lëjt. | Chi guiꞌt Sprijt gulüü lëjt diidxli, din ad züt xtiidx gajcaman, guinieeman graczi ni guienman, laaman gulüü lëjt ni gac. J{  ’Yuꞌri ni rënan ganin, per dád zien gacan par lëjt. Oz Guiáad Dios ma been xguialguxtisaman con xindxab rniabee guidxliuj. Sy Ni zagdxe guin na̱j guial yayaꞌ loj da Dadan din ad zuguiaatridi naj. Ix  Gagbee reeman yuꞌ xtol reeman, guial ad rliladxt reeman naj. uwcChi guiꞌtaman, laaman gulüü ree bénguidxliuj ni na̱j dol, ni na̱j ni zagdxe, në xguialguxtis Dios. v#Per diidxliczi rnin: zagdxe najn yayaꞌn. Din bal idan yayaꞌ, ad ziꞌtt xSprijt Dios sunë lëjt, per bal yayaꞌn, naj gaxhal laaman. +uQaal yuꞌnayadi guial canin zian. PtPer yan yayaꞌn loj bén guxhaal naj. Achutczidi rniabdiidx ban gan, 2s]Per ma rnin lëjt, din chi guidxin dxej guin gusaaladxidi guial ma bagojnan lëjt. Ni rüjn xSprijt Dios ’Ad rnitan lojdi zian diizd yaloj, din naj guzunëꞌ lëjt. KrGüün reeman zian din ad nünbeet reeman naj niꞌqui da Dadan. q!Yabëë reeman lëjt lod ricaagdiajg reeman xtiidx Dios, zadxin dxej, chutëëz bén gugüjt lëjt naladx reeman Dios cayüjn reeman wen. 8p m’Rnin zian, din ad zabëjzt chililadxidi naj. FoNëgajc lëjt gü laan, din diizd yaloj zaꞌnëdi naj.n’Per chi guiꞌt Sprijt gaxhalan din sunëman lëjt gulüü tëëman diidxli, Sprijt zëëd loj da Dadan, laaman gü da diidxan. lmQPer rajc zian din gac cumplid ni ca loj xley reeman, rëban: “Achet rünan ralen reeman naj.” +lOAchet xtol reeman niu, bal idan nün ree ni benan loj reeman ni achutczi wayüjn, per ma baguiaa reeman laa reen, majsi zian ralen gajc reeman naj në da Dadan. 4kcBén ralen naj, nëgajc da Dadan ralenman. kjO’Achet xtol reeman niu, bal idan nial ninienëꞌn laa reeman, per yan yuꞌ xtol reeman. _i7Graczi nine güünnë reeman lëjt por naj, din ad nünbeet reeman bén guxhaal naj. Th!Gol basaaladx ni rnin: “Achut mojs na̱j mazri guial loj bén rniabee laaman.” Bal basagzi reeman naj, ziangajc gusagzi reeman lëjt, bal bazoob reeman da diidxan, ziangajc guzoob reeman xtiidxidi. 'gGBal niajquidi bénguidxliuj, niën reeman lëjt ziꞌc rën lasaꞌ reeman. Per naj gule lëjt loj reeman, zeel ralen reeman guial ad najtidi bénguidxliuj. ofWRëb tëë Jesús: ―Bal ralen ree bénguidxliuj lëjt, gol basaaladx, yaloj naj balen reeman. MeRniabeen: Guiën lasaꞌdi. Ralen ree bejn Jesús con ree xbejnman ’Rnin lojdi zian din chuꞌ luxdoodi zagdxe ziꞌc yuꞌ luxdon zagdxe, zagdxe daꞌt chuꞌ luxdoodi. x^i Bal guzoobidi da diidxan, gusaaladxidi rënan lëjt, ziꞌcgajc ruzoban xtiidx da Dadan, ragbeen rënman naj. M] Rënan lëjt ziꞌc rën da Dadan naj, gol basaaladx rënan lëjt. g\GBal güündi ni rën da Dadan, gaquidi quijb da bejnan, din guzaꞌt ree bejn laaman zagdxe. n[U―Bal zaꞌnëdi naj tijbzi ruzoob tëëdi da diidxan, gol gunab ni rëntzidi, din tiaꞌdan. pZYBén ad zazujnët naj guizëëbaman ziꞌc yagbidx rutoꞌp reeman, din cheꞌcan. Rëb tëë Jesús: aY;’Naj na̱j ziꞌc yag rtia ni nejxh, guiáad lëjt na̱j ziꞌc xidxan. Bén sunë naj zianczi nuchajgaman naj, guiáad naj nuchagan laaman, zeel rüjnman ni rën Dios. Din bal ichu naj, achet zajc güündi. 3X_Gol gubajnnë naj ziꞌc nabannëꞌn lëjt. Ad zajct tia xidx yag, bal id najnën yag guin tijbzi. Ziangajc lëjt ad zajct güündi ni rën Dios bal id zaꞌnëdi naj. 8WkLëjt ma nayadi, guial basia diidx rnin lëjt. V3Da bejn reen na̱j ziꞌc ree xidx yag guin. Bal id rtia reen gutüüg da Dadan laa reen. Per bal rtia reen, gusiaman laa reen din tia reen mazri. |U sBasnuu rëb Jesús: ―Naj na̱j ziꞌc yag rtia ni nejxh zagdxe, guiáad da Dadan na̱j ziꞌc bén rxübin laan. ~TuPer zian gac din gagbee ree bénguidxliuj, rënan da Dadan, zeel rünan ni rniabeeman. Gol bisu, yoꞌ ree yan.sS_’Ad zroꞌtri ganenëꞌn lëjt, din ma zëëd xin rniabee guidxliuj, majsi ad nët naj rniabeex. ’Chi yayaꞌn, yabecdxen luxdoodi, gunen guialnazaꞌc lojdi, ad ziꞌc runeet ree bénguidxliujn, ad bal ru nayadi ad rdxeb tëëdi. O Per xSprijt Dios, bén sunë lëjt zianczi, bén guixhiaal da Dadan por naj, graczi gulüüman lëjt din gusaaladxidi ni canin. FN’Canin lojdi gra nine, laꞌtgaj zaꞌnëꞌn lëjt. MBén ad zënt naj ad zuzoobtaman da diidxan, din diidx cucaagdiajguidi yan ad da diidxtanan, xtiidx da Dadanan bén guxhaal naj. 'LGBadxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Bén guiën naj guzoobaman da diidxan, guiën da Dadan laaman, guiáad naj guidnëꞌ da Dadan din yabajnnëꞌn laaman. K9Gunabdiidx Judas (ad bén bayüt Jesús) rëbaman: ―Dad, ¿chexc zeel dunujzan yayagbee chu lüj, guiáad ree bénguidxliuj ad zagbeet reeman? J5Bén rucaagdiajg ni rniabeen rüjn tëëman laan, walicaman rënman naj. Guiën da Dadan bén rën naj, në naj guiën laaman din güünbeeman naj. sI_Dxej zii ree, gagbeedi zaꞌnëꞌ da Dadan, lëjt zaꞌnë naj, guiáad naj zaꞌnëꞌn lëjt zianczi. nHUStaꞌnz riaadx ad zuguiaatri ree bénguidxliuj naj, per lëjt guguiaadi naj, guibandi din nabanan. DGAd zusaꞌntan xtijbidi, yaguialan stijb guidganan lëjt. FSprijt gulüü diidxli, din zianczi sunëman lëjt. Bén ad rliladxt ree Dios ad zajct tiaꞌ reeman Sprijt guin, din ad ruguiaat reeman ad nünbee tëët reeman laaman. Per lëjt nünbee laaman, din sunëman lëjt yayaꞌn tëëman luxdoodi tiblayaa. BEDin guië loj da Dadan guixhiaalaman Sprijt sunë lëjt, +~Y}}F|{zyyxZww vuuhtt.sr=ppoonImlEk*j\ihgHf|eNddckbba``(_?^^Z]]\\[[BZZYYZXXsWWVpUUKTTNSSQRRYQQrPPEOONNN'M0LLVKKdK JIIIHHHHGGG:FF>EEYEDD]CC,BBxBAAE@??K>==S<<{<,;;L::"98877f76u6!544v33t222100://e/.-C,,.++*)))((('&o%$$m#~#"w"/!!= (yTn*6,zCbwZ n M + p:!|lj|Dxel binë xindxab guin laaman tijb guijc guiaꞌ ya daꞌt, lod balüüx laaman gra ree nacion rigaꞌ loj guidxliuj. {Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Loj xtiidx Dios rëb: “Ad ganaxtizi guiadxtil guiban bejn, nëgajc gra diidx rniee Dios.” lzQDxel rëb xindxab guin lojman: ―Bal wali najl Xiꞌn Dios, gunabee yayajc guiaj guie guiadxtil. yyNi guzuman tiuu dxej tiuu guiaal, abiꞌ been xindxab laaman prueb. Achetczi gudawaman dxej zii ree, zianz gulaanman. x Yuꞌ xSprijt Dios luxdoo Jesús guidiblagaa. Chi bazaman guiiwroꞌ Jordán dxel binë xSprijt Dios laaman lod na̱j yujbidx. wwg&Cainán gojc xiꞌn Enós, Enós gojc xiꞌn Set, Set gojc xiꞌn Adán, guiáad Adán gojc xiꞌn Dios.v/%Lamec gojc xiꞌn Matusalén, Matusalén gojc xiꞌn Enoc, Enoc gojc xiꞌn Jared, Jared gojc xiꞌn Mahalaleel, Mahalaleel gojc xiꞌn Cainán, u $Sala gojc xiꞌn Cainán, Cainán gojc xiꞌn Arfaxad, Arfaxad gojc xiꞌn Sem, Sem gojc xiꞌn Noé, Noé gojc xiꞌn Lamec, t#Nacor gojc xiꞌn Serug, Serug gojc xiꞌn Ragau, Ragau gojc xiꞌn Peleg, Peleg gojc xiꞌn Heber, Heber gojc xiꞌn Sala, s"Judá gojc xiꞌn Jacob, Jacob gojc xiꞌn Isaac, Isaac gojc xiꞌn Abraham, Abraham gojc xiꞌn Taré, Taré gojc xiꞌn Nacor, r!Naasón gojc xiꞌn Aminadab, Aminadab gojc xiꞌn Aram, Aram gojc xiꞌn Esrom, Esrom gojc xiꞌn Fares, Fares gojc xiꞌn Judá, !q; Natán gojc xiꞌn Davi, Davi gojc xiꞌn Isaí, Isaí gojc xiꞌn Obed, Obed gojc xiꞌn Booz, Booz gojc xiꞌn Salmón, Salmón gojc xiꞌn Naasón, xpiEliaquim gojc xiꞌn Melea, Melea gojc xiꞌn Mainán, Mainán gojc xiꞌn Matata, Matata gojc xiꞌn Natán, )oKMatat gojc xiꞌn Leví, Leví gojc xiꞌn Simeón, Simeón gojc xiꞌn Judá, Judá gojc xiꞌn Xiëb, Xiëb gojc xiꞌn Jonán, Jonán gojc xiꞌn Eliaquim, qn[Er gojc xiꞌn Josué, Josué gojc xiꞌn Eliezer, Eliezer gojc xiꞌn Jorim, Jorim gojc xiꞌn Matat, mNeri gojc xiꞌn Melqui, Melqui gojc xiꞌn Adi, Adi gojc xiꞌn Cosam, Cosam gojc xiꞌn Elmodam, Elmodam gojc xiꞌn Er, lJudá gojc xiꞌn Joana, Joana gojc xiꞌn Resa, Resa gojc xiꞌn Zorobabel, Zorobabel gojc xiꞌn Salatiel, Salatiel gojc xiꞌn Neri, kNagai gojc xiꞌn Maat, Maat gojc xiꞌn Matatías, Matatías gojc xiꞌn Semei, Semei gojc xiꞌn Xiëb, Xiëb gojc xiꞌn Judá, jXiëb gojc xiꞌn Matatías, Matatías gojc xiꞌn Amós, Amós gojc xiꞌn Nahum, Nahum gojc xiꞌn Esli, Esli gojc xiꞌn Nagai, iElí gojc xiꞌn Matat, Matat gojc xiꞌn Leví, Leví gojc xiꞌn Melqui, Melqui gojc xiꞌn Jana, Jana gojc xiꞌn Xiëb, hCost gajlbichii ijz yuꞌ Jesús chi guzuloj beenman xchiin Dios. Naladx ree bejn xiꞌn Xiëb najman, Xiëb guin gojc xiꞌn Elí. hgIzianz biguiajt xSprijt Dios ziꞌc tijb palom xt guijcaman. Dxel biguien chaꞌ tijb bejn xanyabaa, rëbaman: ―Lüj na̱j da xiꞌnan, rënan lüj rabaanëꞌ tëën lüj. Bén goc ree xdiaagulal Jesús (Mt. 1:1‑17) }fsChi curoobnijs Waj bejn ree nëgajc Jesús gurobnijs. Abiꞌ laꞌtgaj cabejdx canabaman Dios, bixal xanyabaa e+Per luar nidxgaꞌ Herodes xtiidx Waj aal beenman zatijb ni mal: badxeꞌman Waj ladxguiib. Rirobnijs Jesús (Mt. 3:13‑17; Mr. 1:9‑11) d}Gudilë tëëman rey Herodes guial cwaꞌman Herodías xbéngunaa bijchaman Felip, në por graczi ni mal ni ma beenman. cZian guneenë Waj laa reeman, në ree con diidx ren guneenëman laa reeman rulüüman laa reeman xtiidxzaꞌc Dios. Zb-Abiꞌ ziꞌc raya trigo zian güünnëman bejn. Din bén zinal ree xnejz Dios yayal reeman lod rniabeeman, guiáad ree bén ad zinalt xnejz Dios guixhiaalaman laa reeman loj bajl ni ad yuꞌt dxej yayüꞌ. ]a3per rëbaman loj gra reeman: ―Naj curobnijs lëjt con nijs. Per zëëd tijb bén guroobnijs lëjt con xSprijt Dios në bajl. Laaman rajp mazri guialrniabee guial lon, niꞌqui xgurëchaman ad zajct gaxhiecan. L`Guiáad ree bejn gagbeenejzdoo reeman bal Wajn na̱j Cristo, _)Yuꞌ tëë ree suldad gunabdiidx lojman rëb reex: ―Laadxza dunujn, ¿xhie rayal yaguieenan? Badxiꞌman laan rëbaman: ―Ad cwëëxuudi xhie xieen bejn, guial guchejbidi laa reeman o gudxiibidi guijc reeman ni ad beent reeman, gol guziibnejz tëë ni rajxidi. ^^5 Badxiꞌ Wajn, rëbaman: ―Ad guquijxidi mazri guial loj ni rayal guquijxidi. 6]e Në tioꞌp choon ree bén ruquijx impuest bidxin din tiobnijs reeman. Abiꞌ gunabdiidx reeman loj Waj, rëb reeman: ―Mextr, laadx dunujn, ¿xhie rayal yaguieenan? 7\g Badxiꞌ Wajn rëbaman: ―Bén yuꞌ tioꞌp xab, rayal gudëëman tijban loj bén achet rajp. Guiáad bén yuꞌ ni raw, rayal gudëëman taꞌnan loj bén ryaadxan. P[ Dxel gunabdiidx reeman, rëb reeman: ―¿Xhie rayal yaguieenan? 9Zk Abiꞌ ree bén ad zinalt xnejz Dios ziꞌc rayal, ma zidyob dxej ni güünnë Dios laa reeman ziꞌc rüjnnë bejn tijb yag chi ad rtiatan, rütüügaman laan din cheꞌcan. bY=Gol gubajn zagdxe din guiguien guial waliqui ma bayüjndi xgab por xtolidi, ad guiëb tëë loj lasaꞌdi: “Dunujn zioꞌp loj xdiaa Abraham”, din naj rni lëjt xt guiaj guie ree zajc yayüjn Dios xdiaa Abraham. .XUChi brii zien ree bejn din guroobnijs Waj laa reeman, rëbaman loj reeman: ―¡Xiꞌn xindxab lëjt! ¿Chu bagojn lëjt guial laadi loj castiroꞌ ni zëëd? UW#Gra ree bénguidxliuj guguiaa bén
guixhiaal Dios gagnë dunuj ree.” .VUGra ree laꞌch yadxa reen guiáad ree guiaꞌ con
ree lom yayajc reen tibloj,
në ree nejz volt yayaali
yadxa tëë ree lunejz ni ad najt tibloj. pUYZian gojc cumplid ni bacaa Isaías bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, lod rëbaman:Rguien chaꞌ tijb bén rbidxaꞌ loj yujbidx, rëbaman:“Gol beenchaaw xnejz dux Dad ree Dios,
gol guxhal tijb nejz nali. BT}Dxel gudëd Waj graczi ree guiedx rigaꞌ roꞌ guiiw Jordán, rëbaman loj ree bejn din yayüjn reeman xgab por xtol reeman tiobnijs tëë reeman, din güün Dios xtol reeman perdon. SAnás në Caifás na̱j reeman bixhioz rniabee gra ree bixhioz. Lën ree dxej zii gunee Dios Waj, xiꞌn Zacarías lod na̱j yujbidx. fR GChi goc chiin ijz rniabee rey Tiberio, abiꞌ Poncio Pilato najman gobernador Judea, Herodes najman gobernador Galilea, bijchaman Felip najman gobernador Iturea në Traconite, guiáad Lisanias najman gobernador Abilinia. ~Qu4Ziꞌcri caniꞌs Jesús cayu tëë mazri xquiarguiejnman. Rabaanë Dios laaman rabaanë tëë ree bejn laaman.P'3Dxel bayejcnëman laa reeman zia reeman Nazaret, graczi xtiidx ree xdadaman ruzoobaman, guiáad xniaaman graczan rguꞌchaaw luxdooman. FO2Per ad bigniaꞌt reeman xhie rën guiëb ni rëbaman. ~Nu1Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―¿Chexc zeel raguiilidi naj? ¿Nid ragbeedi ya rayal günan xchiin da Dadan? 7Mg0Chi baguiaa ree xdadaman laaman, dád badxaloj reeman, dxel rëb xniaaman: ―Xiꞌn, ¿chexc zeel basajquil dunujn zian? Xdadil con naj dád nadxuꞌn xgab caydiilan lüj. gLG/Gra ree bén caguiejn ni rnieeman caydxaloj reeman guial rajcaman në ree diidx radxiꞌman. +KO.Xt ni gocri choon dxej badxejl reeman laaman lën yadooroꞌ Jerusalén, zojbaman galay ree mextr rajc ley, cucaagdiajgaman canabdiidx tëëman laa reeman. gJG-achut laaman naguiee. Dxel bayejc reeman zia reeman Jerusalén zatijb zigdiil reeman laaman. 'IG,Gunaladx reeman ma noꞌchaman loj ree bén zia. Zian guza reeman tibdxej. Per chi baguiil reeman laaman loj lasaꞌ reeman në loj ree bén nünbee reeman, {Ho+Chi ma gudëd lanij guin, baza ree xdad Jesús ma zia ladx reeman. Ad gogbeet reeman bayaꞌn Jesús Jerusalén. qG[*Chi bazaꞌ Jesús chiptioꞌp ijz, binë ree xdadaman laaman lanij zii ziꞌc na̱j xcostumbr reeman. EF)Gazob ijz rej ree xdad Jesús Jerusalén lanij pascw. E(Caniꞌs bejndobëz guin, cayuman gojl, cayajcaman nasin, cayüjnleꞌ tëë Dios laaman. Yuꞌ Jesús lën yadooroꞌ Jerusalén tDa'Chi ma been reeman graczi ni rniabee xley Dios, dxel zia ladx reeman Nazaret ni rigaꞌ niz Galilea. kCO&Loj hor ziigajc bibigaman lod zaꞌnë Xiëb Li con Jesús, guzuloj cudëëdaman quixtëë loj Dios cuzaꞌt tëëman bejndobëz guin loj gra ree bén cabëz guixhiaal Dios bén gagnë bén Jerusalén ree. Zia reeman Nazaret B}%Ma gojc tajpgajlbitap ijz bayaꞌnman bizëjb. Zianczi yuꞌman lën yadooroꞌ, rbaꞌnman rbejdx rniab tëëman Dios. lAQ$Yagaj gajc zaꞌ tijb béngunaa yoꞌxh laman Ana, rudëëman xtiidx Dios loj ree bejn, xdadaman brii laj Fanuel, xdiaagulalaman gojc Aser. Benguiagan chi cwaꞌ xinguiaaw laaman, abiꞌ gajdx ijsi gubajnnë lacheelaman. @ #Abiꞌ zian gagbeeman xhienaag na̱j xixgab tijbgaj bejn, guiáad lüj ziꞌc tijb espad chëëz luxdool chi gac ree ni guin. ?9"Dxel beenleꞌman laa reeman, zianz rëbaman loj Li xniaa Jesús: ―Li, Dios bacaabee bejndobëz guie din por laaman zien daꞌt ree bén Israel laa loj dol, per zien reeman yayaꞌn loj xtol. Zidgalüüman bejn ree conin na̱j ni ruladx Dios, per zien reeman ad zënt laaman. |>q!Guiáad Xiëb con xniaa Jesús dád badxa loj reeman ni biguiejn reeman rëb Simeón xcwent bejndobëz guin. s=_ Laaman na̱j biani par ree bén ad najt bén Israel,
na̱j tëëman bachaꞌ par ree xbén Israelil. @<{Guial ma bazujl laaman loj gra ree bénguidxliuj. E;Din con quijb guiaalon ma baguian bén gagnë dunujn. t:aDad, yanri ma babedxe luxdon.Ma zajc guslaal naj guiëtan
najn xmojsil, ma gojc ziꞌc nal. Y9+zianz gudiidx Simeón bejndobëz guin bazaꞌtaman Dios zagdxe, rëbaman: 28]Dxel por xSprijt Dios wejman lën yadooroꞌ Jerusalén. Laꞌtgaj yuꞌman lën yadoo guin, Xiëb con Li bidxinnë reeman Jesús din güün reeman ziꞌc rniabee ley, i7KAbiꞌ por Sprijt guin gogbeeman guial ad zëjttaman xt guguiaaman Cristo, bén guixhiaalaman. )6KTiamp zii zojb bén la Simeón Jerusalén. Najman benzaꞌc rën tëëman Dios, rbëzaman bén gagnë bén Israel ree zaꞌnë tëë xSprijt Dios laaman. v5eAbiꞌ binë reeman gon par Dios ziꞌc rniabee ley: rayal chinë reeman tioꞌp gugdoo o tioꞌp palomdoo. o4WBeen reeman zian din loj ley guin ca: “Gra ree xindoniguiaaw rajl yaloj ma na̱j reex par Dios.” 37Chi bayaaloj ree dxej ni been Li ziꞌc rüjn ree béngunaa rajl xiꞌn, dxel binë reeman bejndobëz guin loj Dios lën yadooroꞌ Jerusalén. K2Chi ma gojc toxman gojl bejndobëz guin, badxeꞌ reeman laaman sen ni ru ree bén Israel, baguꞌ tëë reeman lajman Jesús ziꞌc rëb anjl guin loj Li chi gad Jesús gacxhiej lënman. r1]Dxel zia ree bén rajp ree xiil guin, rabaa reeman rudëë tëë reeman quixtëë loj Dios por gra ni baguiaa reeman biguiejn tëë reeman, guial gojc ziꞌc rëb anjl guin loj reeman. Binë reeman Jesús lën yadooroꞌ Jerusalén Z0-Per Li, rguꞌchaaw luxdooman gra ni rucaagdiajgaman, rüjn tëëman laan xgab. e/Cabiꞌ graczi ree bén biguiejn dád badxa loj reeman ni rëb ree bén rajp ree xiil guin. j.MChi baguiaa reeman laaman, be reeman diidx ni rëb anjl guin loj reeman xcwent bejndobëz guin, -Dxel cari daꞌt zë reeman, abiꞌ bidxaagloj reeman Li në Xiëb, nëtëë bejndobëz guin nagaꞌman lod ru ni raw ree be. =,sChi ma zia ree anjl guin xanyabaa, dxel rëb loj lasaꞌ ree bén rajp ree xiil guin: ―Yoꞌ ree Belén yuquiaa ree ni goc ni, ziꞌc ma bagojn dux Dad ree Dios dunuj ree. +¡Benzaꞌc bendxoon na̱j Dios bén yuꞌ xanyabaa,
abiꞌ loj guidxliuj yabeꞌcdxeman luxdoo bén rüjn ree ziꞌc rënman! *w Dxejczi balüüloj zien daꞌt ree anjl cwëꞌ anjl yaloj guin, ruzaꞌt reeman Dios zagdxe, rëb reeman: ])3 Abiꞌ din yayünbeedi laaman; nadüübaman lajd, nagaꞌman lod ru ni raw ree be. r(] Yan, ladx rey Davi ma gojl bén yabëë lëjt loj ni cazajquidi, laaman na̱j Cristo, laaman na̱j Dad. w'g Per rëb anjl guin loj reeman: ―Ad rdxebidi din zidnëꞌn diidxzaꞌc lojdi, por laan yabaa gra ree bejn. & Dxejczi balüüloj tijb xianjl Dios loj reeman, naynidxuj basni xbiani Dios lod rigaꞌ reeman abiꞌ dád bidxeb reeman. {%oGajxh Belén guin zaꞌ ree bén rajp xiil, abiꞌ dajn guin gajc rdëd reeman guiaal rajp reeman laa reeb. T$!Yagaj gol xiꞌn yaloj Li, dxel batüübaman bejndobëz guin lajd, gudijxhaman laaman lod ru ni raw ree be, guial ad bidxejlt lënü nayaꞌn reeman. Bidxin ree xianjl Dios lod zaꞌ ree bén rajp xiil R#Abiꞌ laꞌtgaj zaꞌ reeman Belén, bidxin dxej gojl bejndobëz guin. Q"Wejman binëman Li, lacheelaman din guiyab reeman. Ma yuꞌ xiꞌn Li. %!CZianan zeel brii Xiëb luguiedx Nazaret ni rigaꞌ niz Galilea, wejman Belén, ni rigaꞌ niz Judea, lod gol rey Davi din loj xdiaa rey Davi zëëd Xiëb. E Graczi ree bejn na̱j yaguiaj ladx ladx din guiyab reeman. OLaan na̱j ni yaloj biyab ree bejn chi goc Cirenio gobernador Siria. ` ;Lën ree dxejzii gunabee rey César Augusto guiyab gra ree bejn guidib lod rniabeeman. $ CPGuiáad xindo guin guniꞌsix guyu tëë xquiarguiejnx mazri por Dios. Guzujx loj yujbidx, xt bidxin dxej guneex xtiidx Dios loj ree bén Israel.G  Oguixhial tëëman xquiarguiejn ree bén zë loj nejzmal, bén ad nabant ree xnejz ziꞌc rën Dios,
gulüü tëëman dunuj ree yadxoo ree loj xnejzaman din yabajn ree zagdxe sin wadijl.  NGuial raya daꞌt dux Dad ree dunuj ree,
zeel guxhaal xiꞌnman, bén na̱j ziꞌc xbachaꞌ gubijdx din gusniman du loj ree, y mMgulüü tëël xbejnman din gagbee reeman xhienaag gac xtol reeman perdon,
laa tëë reeman loj casti. * OLGuiáad lüj xiꞌn, guiniee ree bejn lüj bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn, Dios yuꞌ xanyabaa.Din nedil chiguieenchaawil xnejz bén na̱j Dad, X +Kyabajn ree yaguieen tëë ree ziꞌc rënman, guidib tiamp ni yabajn ree.  }Jguial yabëëman dunuj ree loj ree bén ralen dunuj ree,
din chileꞌ yaguieen ree sirv lojman sin guialrdxeb, L INi ne na̱j promejs ni beenman loj dux béngulal ree Abraham: ` ;Hyaya tëëman dux béngulal ree,
abiꞌ ad zayanladxtaman promejs ni beenman. r _Gguial yabëëman dunuj ree loj ree bén ralen dunuj ree, në loj gra ree bén yuꞌxyajn dunuj ree,   FZiꞌc been Dios promejs diizd gocli, zian gunee ree bén badëë xtiidxaman loj ree bejn, bén guban ree ziꞌc rënman:  9EGuxhaalaman tijb bén rajp guialrniabee din yabëëman dunuj ree loj ni cayzaꞌc ree,
zëëdaman loj xdiaa rey Davi, bén na̱j xbejn Dios. E DBenzaꞌc bendxoon na̱j Dios, dux Dad ree nayajc ree bén Israel,
guial biꞌtaman bidganajman dunuj ree nayajc ree xbejnman, bidgalëë tëëman dunuj ree loj ni cayzaꞌc ree.  CZacarías, bén na̱j xdad xindo guin guyu xSprijt Dios luxdooman guidiblagaa, zianz guzuloj caneeman, rëbaman: Y -BGuiáad graczi ree bén gogbee zian, rniabdiidx loj lasaꞌ reeman, rëb reeman: ―¿Chu gac xindo guin yaꞌn chi niꞌsix? Rëb reeman zian guial laa rguien gajc ma beenleꞌ Dios laax. Ni gunee Zacarías  AGra ree bén zojbnëman gajxh dád badxa loj reeman, xt gra ree guiedx rigaꞌ la̱d ree guiaꞌ niz Judea gogbee reeman graczi ni goc. X  +@Loj hor ziigajc gojc banee Zacarías, abiꞌ guzuloj cuzaꞌtaman Dios zagdxe. t  c?Zianz gunabaman tibliaꞌ tabl abiꞌ bacaaman lojn: “Waj grii lajx.” Dád badxaloj gra ree bén guin. ^  7>Abiꞌ con sen gunabdiidx reeman loj xdad xindobëz guin chu rënman grii lajx. c  A=Dxel rëb reeman lojman: ―¿Chexquiza zeel gaquix Waj? Achut ree lasaꞌl la zian. K  Chi bidxin dxej gojl xiꞌn Elisabet najx xinguiaaw. ^ 78Abiꞌ bayaꞌnnë Li Elisabet cost choon bëëw, dxel baguiaj lidxim. Rajl Waj R 7ziꞌc rëbaman loj dux béngulal ree,Abraham në loj ree xdiaaman. d C6Gognëman bén Israel ree, xbejnman,
abiꞌ ad bayanladxtaman nayaman laa reeman, { q5Badëëman guialnazaꞌc loj ree bén biaadx guialraw,
guiáad ree benrijcw basaꞌnman laa reeman zezi.  4biquiedaman guialrniabee loj ree bén rniabee,
guiáad loj ree bén ad zojblojt badëëman guialrniabee loj reeman. o Y3Zroꞌ na̱j ni ma beenman con xguialrniabeeman.Baseꞌnman xixgab ree bén rüjn benroꞌ, C 2Ad rbëzt rayaman graczi ree bén ruzoob xtiidxaman. `~ ;1Din Dios, bén rniabee, dád zroꞌ na̱j ni ma beennëman naj.Naya naliman. } 10Guial baguiaaman naj, majsi biin rüjnzi sirv lojman naj.Abiꞌ diizd yan xt goctëëz guzaꞌt ree bejn naj, guiëb reeman xiquilbaam. =| w/rabaanëꞌ tëën laaman, guial ragnëman naj. 9{ o.Dxel rëb Li:Ruzatan Dios zagdxe, Gz  -Xiquilbaal guial bililadxil, din gac ziꞌc bagojn Dios lüj. cy A,Din biguiejnzan chaꞌl bagajpdiozil naj, laa baniib gajc da bindoon lënan guial babaam. Gx  +¿Chuza najn zeel zidganaj xniaa da Diosan naj, bén rniabee? w *Abiꞌ gunee Elisabet rejs, rëbaman: ―¡Dios ma beenleꞌ lüj loj gra ree béngunaa, beenleꞌ tëëman bejndobëz yuꞌ lënl! v !)Chi biguiejn Elisabet chaꞌm cugajpdiozim laaman, laa baniib gajc xindobëz yuꞌ lënman, dxel guyu xSprijt Dios luxdooman guidiblagaa. Au (dxel guyum lënü lidx Zacarías, bagajpdiozim Elisabet. ht K'Lën ree dxej guin wej Li cari daꞌt tijb guiedx ni rigaꞌ la̱d ree guiaꞌ niz Judea, s &Dxel rëb Li loj anjl guin: ―Dios na̱j bén rniabee naj, gacza ziꞌc rënman. Ziat anjl guin. Rignaj Li Elisabet (r M%Din Dios graczi zajc güünman. +q Q$Ziangajc lasaꞌl Elisabet ma yuꞌ xiꞌnman, majsi ma najman bengol, bén rëb ree bejn ad zajct chuꞌ xiꞌn, per yan ma gojc xhoꞌp bëëw yuꞌ xiꞌnman. sp a#Badxiꞌ anjl guinan rëbaman: ―Por xSprijt Dios chuꞌ xiꞌnl, abiꞌ xguialrniabee Dios bén yuꞌ xanyabaa gusiaawan guijquil con xbalan. Zeel xiꞌnl bén gal, gacaman naya nali abiꞌ guiniee ree bejn laaman Xiꞌn Dios. no W"Dxel rëb Li loj anjl guin: ―¿Xhienaag chuꞌ da xiꞌnan awa achut bénguiaaw nabannëꞌn? bn ?!din nabeeman bén Israel ree xt goctëëz, abiꞌ xguialrniabeeman ad yuꞌt dxej loxan. m 7 Laaman gac bén zojbloj, guiniee ree bejn laaman Xiꞌn Dios bén yuꞌ xanyabaa. Güün dux Dad ree Dios laaman rey ziꞌc goc xdiaagulalaman Davi, Dl Chuꞌ xiꞌnl, abiꞌ chi galaman yaguꞌl lajman JESÚS. \k 3Dxel rëb anjl guin: ―Li, ad rdxebil din lüj gule Dios beenleꞌ tëëman lüj. j }Chi baguiaa Li anjl guin dád badxa lojm guial rëbaman zian, abiꞌ gunabdiidxim xhie rën guiëb ree diidx guin. $i CGuyu anjl guin lod yuꞌ Li abiꞌ rëbaman: ―¡Xchan Li, Dios ma gulej lüj! Dios zaꞌnë lüj, ma beenleꞌ tëëman lüj loj gra ree béngunaa. vh gdin chignajman tijb biinxdüb lam Li. Ma na̱j tiaꞌ tijb xin la Xiëb laam, xin zëëd loj xdiaa rey Davi. kg QNi goc xhoꞌp bëëw, guxhaal Dios anjl la Gabriel luguiedx Nazaret ni rigaꞌ niz Galilea, f y“Ze na̱j ni beennë Dios naj lën ree dxej guie chitëë guzeꞌri ree bejn naj.” Rugojn tijb anjl Li gal Jesús se aChi gudëd ree dxej guin, guyu xiꞌn xbéngunaaman Elisabet. Gaay bëëw tib guyuzaman lënü, rëbaman: `d ;Zianz bazaꞌ ree dxej ni been Zacarías sirv lën yadoo guin, dxel zia lidxaman. c 'Chi bariiman ad rajctri rnieeman, gaz sen rüjnman guial ma bayaꞌnman gop. Dxel gogbee reeman guial yuꞌ xhie baguiaaman lën yadoo guin. b Guiáad ree ben rigaꞌ luleꞌ guin cabëz reeman Zacarías yuꞌ nawëëg reeman guial cayaglaaman lën yadoo guin. ra _Per yan guial ad bililadxtil da diidxan, yayaꞌnl gop ad zajct guinieel xt guidxin dxej gal xindo guin. ` Badxiꞌ anjl guinan rëbaman: ―Naj na̱j Gabriel, rünan sirv loj Dios, laaman guxhaal naj zidnëꞌn diidxzaꞌc guie lojl. _ Dxel rëb Zacarías loj anjl guin: ―¿Xhienaag gagbeen guial gac cumplid ni nal? Din naj con da béngunaan ma nayajcan bengol. #^ ALaax ned lojman, chuꞌ xSprijt Dios luxdoox gap tëëx guialrniabee ziꞌc Elías, bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, yabeꞌcdxex bén na̱j ree dad con xiꞌn reeman, gulüü tëëx bén ad ruzoobt ree diidx din guzuxnejzix bejn ree guidxgaꞌ reeman laaman chi guiꞌtaman. D] Por laax zien ree bén Israel yayejc loj xDad reeman Dios. \ guial gaquix xin lasajc loj Dios. Ad zëꞌtix vin niꞌqui ni gusüdx laax. Abiꞌ diizd chi gadix gal mal zaꞌnë xSprijt Dios laax. ;[ sYabaa daꞌtil, në zien ree bejn yabaa chi galix, %Z E Per rëb anjl guin: ―Zacarías, ad rdxebil ma bacaagdiajg Dios ni gunabil. Chuꞌ xiꞌn xbéngunaal Elisabet, gaquix xinguiaaw abiꞌ yaguꞌl lajx Waj. VY ' Chi baguiaa Zacarías anjl guin, ad badxejlt xhie nüjnman, dád bidxebaman. iX M Dxel balüüloj tijb xianjl Dios loj Zacarías, zaꞌliman xladbee altar lod cayu goxyaal guin. dW C Laꞌtgaj caguꞌman goxyaal guin, gra ree bejn rigaꞌ luleꞌ cabejdx canab reeman Dios. 8V k ziꞌc na̱j xcostumbr ree bixhioz guin, gudxijt reeman suert din guidoon chu yayal gudxeꞌ goxyaal lën yadooroꞌ Jerusalén, abiꞌ bayal Zacarías cuꞌman goxyaal guin. _U 9Tijb dxej ni bayal ree bixhioz noꞌch Zacarías loj, been reeman sirv loj Dios, gT IPer achut xiꞌn reeman guyu guial ad gojct niu xiꞌn Elisabet, grop reeman ma na̱j bengol. S Grop reeman gubajn xnejz loj Dios bazoob tëë reeman diidx graczi ni rniabee Dios, abiꞌ achut rileꞌ guiëb guial rajp reeman dol. iR MTiamp gunabee rey Herodes guidib niz Judea, guyu tijb bixhioz brii laj Zacarías, bachajgaman tib cwaa ree bixhioz brii laj xbejn Abías. Xbéngunaa Zacarías brii laj Elisabet, zaman loj xdiaa bixhioz brii laj Aarón. VQ 'din chigniaꞌl zagdxe diidxli balüü reeman lüj. Rugojn tijb anjl gal Waj oP YNaj baguilxnejzchaaw diizd guiaꞌxchejn, dad Teófilo, zeel naladxan zagdxen gucanan xnejz par lüj, O 1ziꞌcgajczi balüü ree bejn dunuj ree, bén baguiaa ree diizd guiaꞌxchej ni been Jesús në ni guzacaman, gutieꞌch tëë reeman xtiidxaman. CN Zien ree bén ma been naguiejn gucaa ni goc con dunuj ree, eM ELaaman na̱j tijbzi Dios bén babëë dunuj ree loj dol por dux Dad ree Jesucrist, rayalaman respejt din gra na̱j xieenman, tijbzi laaman caꞌ guialrniabee con guialguxtis diizd gocli, yan con gra tiampczi. Amén.)L MYuꞌ tijbzi Dios caꞌ guialrniabee par guiniaman lëjt, chitëë yabidi loj dol, din chuꞌ luxdoodi zagdxe sin dol chi guidxindi xanyabaa lod zaꞌman. |K sGol been yudar bén zë ree loj nejzmal, ziꞌc rüjn tijb bén rüjn yudar bén cayajb loj bajl, gol guyën reeman per ad chuꞌladxidi ziꞌc rüjn reeman, gol gojp cudad chitëë yabidi loj xtol reeman. Diidx bigra ca ree loj guiꞌch guie @J }Gol been yudar bén sta yuꞌ nawëëg ree luxdoo. I 'Gol basnuu gol binal guial rën Dios laꞌtgaj cabëzidi guidxin dxej gunee Jesucrist guialnaban tiblayaa duloj ree guial rayaman dunuj ree. 5H ePer lëjt compniar raliduladx ree Jesucrist, gol guzudxiꞌch loj ni rliladxidi, din guialrliladx guin zëëd loj Dios. Gol gurejdx gunab Dios con xyudar xSprijtaman. )G MLasaꞌ ree bén guin na̱j bén rliaꞌ lasaꞌ ree bén ma zinal xnejz Dios, abiꞌ naban reeman ziꞌctzi rën reeman, ad yuꞌt xSprijt Dios luxdoo reeman. !F =rëb reeman: “Chi ma zidyob nit guidxliuj, chuꞌ ree bén guzeꞌ gra ni zëëd loj Dios güün tëë reeman ziꞌctzi na̱j xixgabdxuudx reeman.” E Per lëjt compniar raliduladx ree Jesucrist, rën daꞌtan lëjt, gol basaaladx guial bén goc ree xi apóstoles Dad Jesucrist *D OLasaꞌ ree bén guin achetczi ruladx reeman, abiꞌ graczi rnieeguijdx reeman. Zianczi rüjn reeman ziꞌctzi rën reeman, abiꞌ zianczi ruzaꞌt laagajc reeman zagdxe ruzaꞌt tëë reeman bejn ree zagdxe din cwentzi güün ree bén guin ni rën reeman. Mod rayal guiban ree xbejn Dios HC  zidgaguieen xguialguxtisaman con gra ree bejn, din guiëbaman xhie casti rayal ree benmal por gra ni mal been reeman në por diidxguijdx ni gunee reeman laaman guial na̱j reeman béndol.” :B oAbiꞌ bén brii laj Enoc, laaman gojc gajdx loj ree xdiaa Adán, guneeman xcwent ree bén guin chi rëbaman: “Naj baguiaa dux Dad Dios zidnë zien daꞌt ree xianjlaman A  Na̱j reeman ziꞌc xtüjp nijsdoo chi rajsan zroꞌ daꞌt, din ziꞌc ririi bichijn loj nijs guin, ziangajc sin guialxtu rüjn reeman nidxuudx ree, na̱j tëë reeman ziꞌc ree bajl xanyabaa ni basëëb xnejz, dxel tiblayaa ma rayal reeman lod nacay daꞌt. @@ { Laagajc reeman ruxhiin lanij rüjndi chi radoꞌpidi din gawidi tijbzi, guidiblagaa ad ratut reeman raw reeman ad rüjn tëët reeman xgab por ree bejn, rüjnz reeman xgab par cha lën reeman. Na̱j reeman ziꞌc za̱j ni ad nët guia ni rinë bi, ziꞌc ree yag rbidx abiꞌ riaꞌxh reen guial ad rtiat reen. J?  ¡Prob laa reeman!, guial zinal reeman ni mal ziꞌc been Caín, mazri zinal reeman milia ziꞌc been Balaam, guiët tëë reeman ziꞌc güt Coré chi guyënman niniabeeman luar Moisejs. > ) Abiꞌ yan bén raguiil gajc ree mod goꞌch reeman lojdi, rnieeguijdx reeman ni ad rigniaꞌt reeman, per nidxuudx rüjn reeman, ad rüjnt reeman laan xgab, contzi rüjn reeman laan ziꞌc ree be guial ad rüjnt reeb xgab. Zian cusëëb laagajc reeman delant loj Dios. S= ! Per chi gudildiidx ree arcangel Miguel con xindxab guijc xcuerp Moisejs, niꞌquid bayaxt anjl guin niëjbaman diidxguijdx loj xindxab guin, tijbzi ni rëbaman na̱j: “Ladxaa Dios gusaꞌnan lüj.” )< MPer niꞌczi zian, yan ziangajc rüjn ree bén raguiil mod par goꞌchzi reeman lojdi, rüjn reeman xgab guial zajc güün reeman ziꞌctzi rën reeman, ruxhiin laagajc reeman, ad rtiëjb tëët reeman nabee Jesucrist laa reeman, rnieeguijdx tëë reeman bén na̱j ree xianjl Dios. "; ?Nëtëë ree bén Sodoma con ree bén Gomorra con ree guiedx gure gajxh, ad laat gubajn reeman, been reeman gra loj nidxuudx ziꞌctzi guyën reeman, zeel basagzi Dios laa reeman, banijtaman bazeꞌc tëëman laa reeman, laan na̱j ni rayal yaguiaa ree chitëë yaguieen ree zian. !: =Në ree anjl ad bazoobt xtiidx Dios niniabee reeman lod badëëman loj reeman, basiaawaman laa reeman lod nacay daꞌt xt dxej güün xguialguxtisaman. 49 cMajsi ma ragbeedi ni ganin lëjt, per ganinan din gusaaladxidi guial majsi babëë Dios bén Israel ree Egipto, per despuejs banijtaman bén ad bililadxt ree laaman. m8 UDin yuꞌ ree bén rüjn bén rliladx naabzi par goꞌch reeman lojdi. Bén guin ree diizd gocli ma ragbee Dios guial rayal reeman casti, din ad rdxebt reeman laaman, rudxiib reeman guijc na̱j Dios benzaꞌc, abiꞌ naban reeman ziꞌctzi rën reeman. Ad rtiëjbt reeman nabee Jesucrist laa reeman, laaman na̱j tijbzi dux Dad ree bén rniabee dunuj ree. o7 YGradi compniar raliduladx ree Jesucrist, rënan lëjt, diizd gocli guyënan nixhialan guiꞌch lojdi, din gagbeedi xcwent xhienaag na̱j perdon ni rayaꞌp ree delant loj Dios, per yan ma bidxin dxej rüjn naguiejn gaxhalan guiꞌch guie lojdi din ganin lojdi din guiniadi guialrliladx ni ma rayaꞌp ree, ni nayaaloj, guial nayajc ree xbejn Jesucrist. {6 qGusnuu yaya Dios lëjt, yabeꞌcdxeman luxdoodi guiën tëëdi laaman. Bén ad rnieet ree diidxli (2Pe. 2:1‑17) >5 yNaj, Judas bijch Santiaaw, cayünan sirv Jesucrist, cucan guiꞌch guie par lëjt najdi bén ma gulej dux Dad ree Dios guial rënman lëjt, abiꞌ dux Dad ree Jesucrist canaj lëjt. u4cDád zien ree ni been Jesús, bal nitia tijb gajn, wed ad zadaant loj guidxliuj niu ree libr ni niajc.w3gBén guin gajcan rü diidx xcwent ree nine, laa tëëman bacaa laan, rayagbee tëë ree rüman diidxli. 42aZianan zeel bireꞌch diidx loj ree xbejnman guial ad zëjtt bén guin. Per ad ziantan rëb Jesús, rëbaman: “Bal rënan guibanx xt yaguialan, ¿xhie güünl?” o1WBadxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Bal rënan guibanx xt yaguialan, ¿xhie güünl? Lüj tanal naj. p0YChi baguiaa Bëd laaman, gunabdiidxaman loj Jesús rëbaman: ―Dad, laadxza xin guin, ¿xhie saquix? W/'Chi badxiꞌ loj Bëd, baguiaaman laa bén rën daꞌt Jesús zinal laa reeman. Laaman gure cwëꞌ Jesús chi gudaw reeman xche, gunabdiidx tëëman loj Jesús rëbaman: “Dad, ¿chu yayü lüj?” 8.iRëb Jesús zian guial basigniaꞌman xhienaag guiët Bëd, din güünbee ree bejn Dios. Dxel rëb Jesús: ―Tanal naj. Ni ne bacaa xbejn Jesús bén guyën daꞌtaman B-}Diidxliczi ganin, chi goquil xinguiag, rajcw xabil persi rejl lod rënl. Per chi ma najl bengol, gusli xuꞌquil din guscajcw ben ren xabil din chinë reeman lüj lod ad rëntil chel. ,1Bayon volt gunabdiidx Jesús rëbaman: ―Simón, xiꞌn Waj, ¿rënl naj ya? Dád guyunaya Bëd, guial ma gojc choon volt gunabdiidx Jesús bal rënman laaman. Zianz rëb Bëd: ―Dad, lüj ragbee graczi, ragbeel rënan lüj. Zeel rëb Jesús: ―Gunaj ree da xiilan. ;+oAbiꞌ rëb Jesús zatijb: ―Simón, xiꞌn Waj, ¿walil ya rënl naj? Badxiꞌ Bëdan rëbaman: ―Dad, ragbeequil rënan lüj. Zeel rëb Jesús: ―Gunaj ree da xiilan. *Chi gulox gudaw Jesús con ree xbejnman, gunabdiidxaman loj Simón Bëd, rëbaman: ―Simón, xiꞌn Waj, ¿walil ya rënl naj mazri guial loj ree bén guie? Badxiꞌ Bëdan rëbaman: ―Dad, ragbeequil rënan lüj. Zeel rëb Jesús: ―Gunaj ree da xiildoon. q)[Ni ne bayon volt balüüloj Jesús loj ree xbejnman chi babanman loj ree bengüt. Guneenë Jesús Bëd e(C Dxel gubigaman cwaꞌman guiadxtil badëëman loj reeman, ziangajc beenman con bëjl guin. ''G Zianz rëb Jesús loj reeman: ―Gol guda din gawidi rsiil. Abiꞌ niꞌqui tijb reeman ad rayaxt guiniabdiidx chu bénan, guial ragbee reeman Dad Jesúsan. N& Dxel wëꞌp Bëd loj barcw guin, guxoobyujman guijxh guin guidxan bëjl naroob ree, xt roꞌ nijs guin. Tibgayuu tüꞌpchiibichoon bëjl yuꞌ lojn. Abiꞌ majsi zienb, per ad goxyaꞌtan. X%) Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Gol tanë tioꞌp choon bëjl gunaaz nejzidi. w$g Chi baguiajt reeman, baguiaa reeman laa guij ma rigaꞌ, dxiib tijb bëjl lojn, në guiadxtil rigaꞌ yagaj. :~~B}r} ||@{zzTyxwwsvv;uvttsErqqcpp:ooZnnImqll=kjihgg:ffJedd[cc-b=aaT`p_^^3]_\[ZZXXvWW;VUUPTeSSyRQQoPOONMM:LLUKKJ~IIHGG/FpEED~CCC&BA@@Z??->s==P<;;::99`88F7p6055A433\21110//v/.-#,,L+++**)('&&%%]$$a#_""H! p2]wQk@%PiNXa j & O n 9P<q M%;CGuiáadza bin biajb loj ree yaquiëjch, na̱j ziꞌc ree bén riguiejn xtiidx Dios; per ru reeman xgab por gra ree guialnazaꞌc rigaꞌ loj guidxliuj guie rüjn tëë reeman ni rëntzi reeman, abiꞌ zianz rucwëëz rucaagdiajg reeman xtiidx Dios ad rüjn tëët reeman ni rënman. *:M Guiáad bin biajb loj ree guiaj, na̱j ziꞌc ree bén riguiejn xtiidx Dios, abiꞌ dád nix ru luxdoo reeman riguiejn reeman laan, per guial na̱j reeman ziꞌc cwaan ni ad yuꞌt liuj, rliladx reeman laan tibladëd abiꞌ chi rzagdiaj reeman laa rusaꞌn gajc reeman ni rliladx reeman. ;9o guiáad bin biajb runejz na̱j ziꞌc ree bén riguiejn xtiidx Dios; per rdxin gajc xindxab rquiedix laan luxdoo reeman chitëë chililadx reeman laan abiꞌ gac reeman perdon. b8= ’Ni ne rën guiëb xcwent bén rtieꞌch bin: Bin guin na̱j ziꞌc xtiidx Dios, ]73 Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Lëjt, Dios ma basaꞌn lëjt din chigniaꞌdi xhienaag na̱j xguialrniabeeman. Per loj gra reeman rünan ziꞌc cwent din majsi rani loj reeman, per ad zuguiaat reeman, majsi riguiejn reeman, per ad zigniaꞌt reeman. Rusigniaꞌ Jesús xcwent bén rtieꞌch bin (Mt. 13:18‑23; Mr. 4:13‑20) g6G Dxel gunabdiidx ree xbejn Jesús lojman, rëb reeman: ―¿Xhie rën guiëb cwent guin? 5Zataꞌnan biajb loj yujzaꞌc abiꞌ dád gojcan, cwa xt tibgayuu bin loj tijbgajn. Chi gulox gunee Jesús zian, dxel guneeman rejs rëbaman: ―Bén rën gucaagdiajg, gol bacaagdiajg. Chexc zeel rulüü Jesús con cwent ree (Mt. 13:10‑17; Mr. 4:10‑12) s4_Zataꞌnan biajb loj ree yaquiëjch. Abiꞌ chi guniꞌs reen tijbzi, banidloj yaquiëjch guin laa reen. p3YZataꞌnan biajb loj ree guiaj, chi gulejn reen gubidx reen guial ad yuꞌ xcojpt loj ree guiaj guin. %2C―Tijb bejn zëman zigtieꞌchaman bin. Chi catieꞌchaman laan, taꞌnan biajb lunejz abiꞌ balëë ree bejn guijcan gudaw tëë ree biguijn laan. 1 Zien ree bejn brii loj ree guiedx ziquiaa reeman Jesús. Chi bidoꞌp ree benzien, beman tijb cwent loj reeman rëbaman: ]03Në Xuan, lacheel Cuza, Cuza guin goc bén nulen xchiin Herodes. Në Susan nëtëë zien ree béngunaa ren, been reeman yudar Jesús con ni rajp reeman. Xcwent bén rtieꞌch bin (Mt. 13:1‑9; Mr. 4:1‑9) S/nëtëë tioꞌp choon ree béngunaa, bén babëëman xindxab luxdoo, në ree bén bayüjnman guialguijdx ni rajc reeman. Loj reeman noꞌch María Magdalena, bén babëë Jesús gajdx xindxab luxdoo. A. }Chi gudëd gojc zian, wej Jesús gra ree guiedx naroob në ree guiedx dobëz bicojnman biglüü tëëman xhienaag na̱j xguialrniabee Dios. Në guidxiptioꞌp ree apóstoles binëman, |-q2Per rëb Jesús loj béngunaa guin: ―Ma najl perdon guial rliladxil naj, baguiaj zagdxe ad ruril xgab.,31Guiáad ree bén zojbnëman yagaj guzuloj canabdiidx loj lasaꞌ reeman, rëb reeman: ―¿Chu bén guin zeel xt në ree dol rüjnman perdon? S+0Dxel rëb Jesús loj béngunaa guin: ―Ma na̱j gra xtolil perdon. *5/Zeel rnin lüj, gra ree xtolaman ma gojc perdon guial rën daꞌtaman naj. Per bén yuꞌ taꞌnz xtol abiꞌ rajcaman perdon, taꞌnz rënman naj. R).Achet sejt badxeꞌl guican, per laaman ma badxeꞌman perfum guiaꞌn. a(;-Ad gudawtil naj xid, guiáad laaman diizd chi guyuꞌn ad rbëzt rawaman xid guiaꞌn. ',Zianz baguiaa Jesús loj béngunaa guin, abiꞌ rëbaman loj Simón: ―¿Ruguiaal béngunaa guie ya? Chi guyuꞌn lidxil ad baneetil nijs niëd guiaꞌn. Guiáad laaman gudiibaman guiaꞌn con nijs brii lojman, abiꞌ bacwiidxaman laan con guidxguijcaman. {&o+Badxiꞌ Simón laan, rëbaman: ―Par naj, bén bazëëb mazri zroꞌ guin. Dxel rëb Jesús: ―Waliquil. E%*Grop reeman ad beent gan naguijx lojman, per bén badëëd milia guin rëbaman loj reeman guial ad zaguijxt reeman ni nuzëëb reeman. Yan guna, ¿chu loj grop reeman mazt guiën laaman? =$s)Abiꞌ rëb Jesús lojman: ―Tijb bén rudëëd milia rguiꞌn ree bejn, ral tioꞌp ree bejn lojman. Tijbaman nuzëëb gaaygayuu denario, zatijbaman nuzëëb tüꞌpchiin. #(Dxel rëb Jesús loj bénfarisew guin: ―Simón, yuꞌ tijb ni ganin lüj. Badxiꞌ bénfarisew guinan rëbaman: ―Gunan, mextr. c"?'Chi baguiaa bénfarisew guin zian, beenman xgab: “Balgui zian wali bén guin najman bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn, zagbeeman chunin cuquiꞌ laaman xhie tëë naag naban béngunaa guin, najman bendxuudx.” Q!&Dxel roonman gurejman lod nuzuj guiaꞌ Jesús, guzuloj caxhieꞌ nijs carii lojman guiaꞌ Jesús. Abiꞌ cucwiidxnë guidxguijcaman laan, cayawaman xid guiaꞌman curoob tëëman laan perfum guin.  '%Dxel tijb béngunaa dxuudx zojb gajc luguiedx guin. Chi gogbeeman cayaw Jesús lidx bénfarisew guin, bidxinnëman tijb lumejt yuꞌ perfum. }s$Tijb bénfarisew rëb loj Jesús din chitaw Jesús guin lidxaman. Abiꞌ bidxinman lidxaman gurejman xan mex. jM#Per xguialrigniaꞌ Dios, rguienan por ree xbejnman. Rej Jesús lidx tijb bénfarisew la Simón :m"Yan biꞌt Bén guxhaal Dios, rawaman rëꞌ tëëman vin, abiꞌ rëbidi guial dád nalaman ruladxaman guiëꞌman, ruchajg tëëman béndol ree con ree bén ruquijx impuest. {!Din biꞌt Waj bén baroobnijs bejn ree, ad rawtaman ad rëꞌ tëëtaman vin, abiꞌ rëbidi xindxab yuꞌ luxdooman. O Laa reeman na̱j ziꞌc ree xindoo rguijt niz galay luguiedx, abiꞌ rbixdiaj reex rëb loj lasaꞌ reex: “Bacwejdxan par nuyaꞌdi, per ad bayaꞌtidi, badoolan ni naya ree, per ad biintidi.”  Rëb tëë Jesús: ―¿Xhienaag ganin lëjt na̱j ree bén rigaꞌ loj guidxliuj guie yan? ¿Chu na̱j ziꞌc laa reeman? %Per ree bénfarisew con ree mextr rajc ley ad cwëjbt reeman nuroobnijs Waj laa reeman, zian ad guyënt reeman ni rën Dios par laa reeman. "=Gra ree bejn, në ree bén ruquijx impuest bén baroobnijs Waj, chi biguiejn reeman ni rëb Jesús bigniaꞌ reeman guial rüjn Dios ziꞌc rayal. b=Rnin lëjt, loj graczi ree bénguidxliuj ad wayut bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn, bén mazri zojbloj guial loj Waj. Per majsi zian, bén ad zojblojt loj xguialrniabee Dios, laaman mazri zojbloj guial loj Waj. {oWajn na̱j bén ruzaꞌt xtiidx Dios, lod rëb:Naj rxhial tijb bén ned lojl,
bén güünchaaw xnejzil. ?w¿Chu biquiaadi? ¿Tijb bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn ya? Per diidxliczi rnin lojdi, biquiaadi tijb bén mazri zojbloj guial loj tijb bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn. !;¿O chu biquiaadi? ¿Tijb bén najcw lajd zagdxe ya? Lëjt ragbee guial bén rajcw ree lajd zagdxe, në ree bén naban zagdxe, lën palas zojb reeman. QChi baza ree bén guxhaal Waj, guzuloj Jesús caneeman xcwent Waj loj ree bejn, rëbaman: ―¿Chu naladxidi na̱j bén biquiaadi loj yujbidx? ¿Naladxidi ya najman ziꞌc tijb biqui runiib bi? ;q¡Xiquilbaa ree bén ad zucwëëzt chililadx naj!  Dxel badxiꞌ Jesús xtiidx ree bén guxhaal Waj, rëbaman: ―Gol chej, gol chiguiedx loj Waj ni cuguiaadi në ni caguiejndi. Gol güjdx lojman guial ma ruguiaa ree bénlutiaꞌp, ma rajc rza ree bencoj, ma rayajc tëë ree bén goc guialguijdx la lepra, ma riguiejn ree bén nacwaꞌt, guiáad ree bengüt ma baban reeman, abiꞌ ree bénprob ma caguiejn reeman xtiidxzaꞌc Dios. )KHor ziigajc bayüjn Jesús zien daꞌt ree bénragxuu, në ree bén rdoob, nëtëë ree bén yuꞌ xindxab luxdoo, baxhal tëëman loj ree bénlutiaꞌp. jMAbiꞌ bibig reeman, guneenë reeman laaman, rëb reeman lojman: ―Waj bén ruroobnijs bejn ree guxhaal dunujn lojl zudganabdiidxan bal lüjcan na̱j Cristo bén na̱j diidx guiꞌt, bén caylëjzan o yalëjzan ben ren ya. ,Qdxel guxhaalaman laa reeman loj Jesús din chignabdiidx reeman bal laacaman na̱j Cristo bén na̱j diidx guiꞌt, bén cabëz reeman, o cwëz reeman ben ren ya. w gGogbee Waj gra ree ni cayüjn Jesús, guial bagojn ree xbejnman laaman. Abiꞌ guneeman tioꞌp reeman,  +Abiꞌ guidib niz Judea në ree guiedx rigaꞌ niz yagaj gogbee ree bejn ni been Jesús. Bigneenë ree xbejn Waj Jesús (Mt. 11:2‑19) ~ uChi baguiaa reeman zian, graczi reeman bidxeb guzuloj cuzaꞌt reeman Dios zagdxe, rëb reeman: ―Du loj ree ma gules Dios tijb bén zojbloj, bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn. Rëb tëë reeman: ―Ma biꞌt Dios din gagnë ree xbejnman. Y +Dxel gureli xin guin, guzuloj caneex, zianz bayü Jesús laax loj xniaax.  1Abiꞌ bibig Jesús baquiꞌman xcaj xingüt guin, dxel guzudxe ree bén zinë laax. Zianz rëbaman lojx: ―Xiꞌn, naj rni lojl: ¡Bixche! \1 Chi baguiaa Dad Jesús laaman, bayaman laaman, dxel rëbaman lojman: ―Ad roonl. C Chi bidxinman gajxh roꞌ guiedx guin, baguiaaman ziquieꞌch reeman tijb xingüt, tijbzi laax na̱j xiꞌn xniaax, najman bén bizëjb. Zien daꞌt ree bénluguiedx guin zinal laaman. q[ Chi gudëd gojc zian, wej Jesús tijb luguiedx la Naín binë ree xbejnman, në zien ree ben ren. ! Chi badxin ree xin guxhaal suldad rniabee guin lidxix, baguiaa reex ma bayajc mojs guin. Rasban Jesús xiꞌn tijb béngunaa bizëjb { Chi biguiejn Jesús zian, dád badxa lojman ni rëb suldad guin, abiꞌ badxiꞌ lojman loj gra ree bén zinal laaman, rëbaman: ―Diidxliczi rnin, niꞌqui Israel ad wadxaaglojtan tijb bén rliladx daꞌt Dios ziꞌc rliladx xin guin Dios. ykDin ziꞌc naj yuꞌ ree bén rniabee naj, ziangajc naj yuꞌ ree da suldadan xin rniabeen. Chi rën loj tijb reex: “Wej”, rejx. Chi rën loj zatijbix: “Guda”, riꞌtix. Abiꞌ chi rën loj da mojsan: Been ni guin, rüjngajquixan. pYzeel ad bayaxtan nial quijb naj nidgadilan lüj. Per con gunee diizd lod zaꞌl din yayajc da mojsan. V%Dxel binë Jesús laa reeman. Per chi ma cadxin reeman gajxh lidxix, guxhaal tioꞌp choon ree xmiwix loj Jesús biguiedx reex lojman: ―Dad, ad chuꞌl xgab, din ad rayaltan chuꞌl lënü lidxan, J din rënx bén duladx ree, në yan por laax gojc dux yadoo ree. pYAbiꞌ bidxin reeman loj Jesús guzajc reeman liaadx, rëb reeman: ―Gagnësiil suldad rniabee guin, *~MChi biguiejn suldad rniabee guin ruzaꞌt ree bejn Jesús, guxhaalix tioꞌp choon ree bén rniabee Israel lojman din chisajc reeman liaadx yayüjnman xmojsix. }Yagaj zojb tijb suldad Rom xin rniabee ree suldad. Yuꞌ tijb xmojsix xin rën daꞌtix, ragxuu mojs guin ma rulüüczi guiëtix. D| Chi gulox guneenë Jesús bejn ree, dxel zëman Capernaum. Z{-1Per bén riguiejn da diidxan abiꞌ ad rüjntaman laan, najman ziꞌc tijb bén been yu ni ad yuꞌt xcimiant. Abiꞌ chi biꞌt nijsroꞌ gulajn lad yu guin, balenxanan laan, tiblayaazi baseꞌnan laan. z0laaman na̱j ziꞌc tijb bén been yu, yaloj xgaj gudëënman naxhit xt chi bila loj guiaj, dxel gulesaman xcimiantan guijc guiaj guin. Abiꞌ chi biꞌt nijsroꞌ majsi gulajn lad yu guin, per niꞌquid baniibtan laan guial na̱j cimiant guin guijc guiaj. cy?/Ganin lojdi chu na̱j ziꞌc bén riꞌt lon, riguiejnman ni rën, abiꞌ rüjnman laan: [x/.’¿Chexc zeel rnieedi naj, “Dad, Dad”, abiꞌ adza rüjntidi ni rnin? Kw-Benzaꞌc rnieeman diidxzaꞌc din laan yuꞌ luxdooman, guiáad benmal rnieeman diidxmal din laan yuꞌ luxdooman. Din ni yuꞌ luxdoo bejn laan rnieeman. Tioꞌploj cimiant (Mt. 7:24‑27) v ,Din tijbgaj yag rayünbee bejn xhie yagan por ni rtia lojn. Ad raruꞌt higo loj yaquiëjch, ad raruꞌ tëët uv loj guiꞌxh. juM+’Ad yuꞌt yag zagdxe rtia ni guijdx loj, ad yuꞌ tëët yag guijdx rtia ni zagdxe loj. Dt*Abiꞌ bal mazri falt naroob rajpil, ¿xoza guiëbil loj zatijb bejn: “Ad laat na̱j ni rüjnl”? ¡Bén rusquiee! yalojxgaj been ziꞌc rayal, chi ma beenl zian dxel ma zileꞌ guiëbil loj zatijb bejn: “Ad laat na̱j ni rüjnl”. Por ni rtia loj yag rayünbee bejn xhie yagan (Mt. 7:17‑20; 12:33‑35) ss_)’Ad gulaꞌchil ben ren por faltdobëz ni rajpaman, zagdxeli guyu xgab por falt naroob ni rajpil. r (Tijb bén cusiid, ad mazt rajcaman guial loj xmextraman. Guiáad chi ma gulox basiidaman rajcaman ziꞌctgajc rajc xmextraman. q/'Rëb Jesús loj reeman zatijb diidx: ―¿Wen zajc chinë bénlutiaꞌp zatijb bénlutiaꞌp ya? ¿Nid zayajb grop reeman roꞌ balaꞌ ya? 5pc&Gol badëëd ni riaadx ree bejn, Dios mazri zroꞌ na̱j ni guneeman ziꞌc tijb bols guidxadi. Din ziꞌc rudëëdidi loj ree bejn, ziant gajc na̱j ni gunee Dios lojdi. o%’Ad gulaꞌchidi, ad gudxiib tëëdi ni mal guijc ree bejn chitëë saquidi zian, gol been perdon din gaquidi perdon. an;$Gol baya bejn ziꞌc raya dux Dad ree Dios bejn. Xcwent guialrulaꞌch (Mt. 7:1‑5) ’Bal rëndi ganaxzi bén rën lëjt, ¿xhieza ni zagdxen cayüjndi? Din xt béndol ree rüjn zian, rën reeman bén rën laa reeman. EiGol beennë ree bejn ziꞌc rëndi güünnë reeman lëjt. ghGChutëëz bén rniab xhienin lojl, badëëdan. Bal chu rquied xhie xieenl, ad bal yanabilan. g{Bal chu chëëz tiblad xhajguil, badëëd zatibladan, bal chu cwëëxuu xchamarril, ad cwexuul chinëman në xmanguil. f}gol bazaal diidxzaꞌc guijc ree bén ruzaal diidxmal guijquidi, gol gurejdx gunab Dios por ree bén rnieeguijdx lëjt. e’Per ganin lëjt bén rucaagdiajg ree da diidxan: Gol guyën bén ralen lëjt, gol gojc benzaꞌc con ree bén yuꞌxyajn lëjt, pdY’Probza lëjt, bén ruladx ree guilies bejn xvalor, din zian beennë ree xbéngulal reeman bén goc ree bén rusquiee, rëb reeman rudëë reeman xtiidx Dios loj ree bejn. Guyën bén rdxeꞌch lüj (Mt. 5:38‑48; 7:12) %cC’Probza lëjt bén raw xt rigdxinladx yan, din zadxin dxej guiliaandi. ’Probza lëjt bén ruxijdx yan, din zadxin dxej goondi guial chuꞌnayadi. Kb’Per probza lëjt benrijcw, din ma guyuxgaj luxdoodi nix. QaGol babaa gol badxeꞌ tëë luxdoodi zagdxe chi güünnë reeman lëjt zian, din zroꞌ ni tiaꞌdi yuꞌ xanyabaa, din ziangajc beennë xbéngulal reeman bén badëë ree xtiidx Dios loj ree bejn. 6`e’Xiquilbaadi chi rdxeꞌch bejn lëjt, chi rabëëca reeman lëjt, rnieeguijdx tëë reeman lëjt, naladx reeman najdi bendxuudx guial rliladxidi Bén guxhaal Dios. _5’Xiquilbaadi bén rliaan ree yan, din Dios gunee ni gawidi xt chigdxinladxidi. ’Xiquilbaadi bén roon ree yan, din zadxin dxej guxijdxidi. ^Dxel baguiaa Jesús loj ree xbejnman, abiꞌ rëbaman: ―Xiquilbaadi bénprob, din lëjt rayal loj xguialrniabee Dios. ]Zeel graczi ree bejn rën guquiꞌ laaman, guial rayüjnman laa reeman con xguialrniabeeman. Xiquilbaa ree bejn (Mt. 5:1‑12) 3\aNë ree bén yuꞌ xindxab luxdoo bayajc. [Baguiajt Jesús ruguiaꞌ guin con guidxiptioꞌp ree xbejnman, badxin reeman lod na̱j tijb laꞌch. Yagaj badoꞌp zien ree xbejnman në ree ben ren, bén zëëd ree niz Judea në Jerusalén në ree bén zëëd Tiro con Sidón, guiedx rigaꞌ ree gajxh roꞌ nijsdoo. Bidxin reeman din gucaagdiajg reeman xtiidx Jesús din yayüjn tëëman laa reeman guialguijdx ni rajc reeman. tZaJudas xiꞌn Jacob, në Judas Iscariote bén bayü Jesús. Rulüü Jesús zien ree bejn (Mt. 4:23‑25) [Y/Matew, Tumajs, Jacob xiꞌn Alfeo, Simón, bén biꞌch loj ree bén cananistas, dXALa reeman: Simón, bén gulëëlajman Bëd, Andrejs bijch Simón, Jacob, Waj, Felip, Tol, W Chi bareguiaal, gurejdxaman bén nal ree laaman, dxel gulejman chiptioꞌp reeman loj reeman, abiꞌ guneeman laa reeman apóstoles. V Lën ree dxej zii wej Jesús tijb ruguiaꞌ persi gurejdx gunabaman Dios, abiꞌ gudëd guiaalczi gurejdx gunabaman Dios yagaj. ;Uo Per laa reeman dád bidxeꞌch reeman, guzuloj rëb loj lasaꞌ reeman xhienaag güünnë reeman Jesús. Rbe Jesús chiptioꞌp ree apóstoles (Mt. 10:1‑4; Mr. 3:13‑19) T1 Dxel baguiaa Jesús gra ree bén rigaꞌ yagaj, abiꞌ rëbaman loj xin guin: ―Basli yaal. Dxel beenx ziꞌc rëbaman, abiꞌ bayajc yaax. ;So Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Ganabdiidxan lëjt: ¿Xhie rayal güün bejn dxej raziiladx reeman, ni zagdxe ya o ni mal? ¿Guslaaman xguialnaban bejn ya o gugüjtaman laaman? &REPer laaman ragbee gajcaman xhie xgab cayüjn reeman, zeel rëbaman loj xin naxüꞌn yaa guin: ―Bisu, guzuli galay guin. Dxel guzulix, guzujx galay guin. "Q=Abiꞌ ree mextr rajc ley në ree bénfarisew rzunal reeman din guidoon zayüjn Jesús laax dxej raziiladx reeman ya, din gac gutediaꞌ reeman Jesús. P)Zatijb dxej raziiladx reeman, guyu Jesús lën tijb yadoo abiꞌ guzuloj culüüman bejn ree. Yagaj zaꞌ tijb xin naxüꞌn yaa ladbee. 7OgRëb tëë Jesús loj reeman: ―Bén guxhaal Dios rajpaman guialrniabee dxej raziiladx ree bejn. Rayajc tijb xin naxüꞌn tiblad yaa (Mt. 12:9‑14; Mr. 3:1‑6) $NAGuyuman lën xyadoo Dios, cwaꞌman guiadxtil ma nagleꞌ ree gudawaman con ree xcompniaraman, ni ad rayalt niajw reeman bixhiosi ree rayal gaw laa reen. MBadxiꞌ Jesús laan, rëbaman: ―¿Gadidi gool loj xtiidx Dios ya ni been Davi chi gulaanman con ree xcompniaraman? LwAbiꞌ yuꞌ ree bénfarisew rëb loj reeman: ―¿Chexc zeel rüjndi ni ad rayalt güündi dxej raziiladx ree bejn? HK Tijb dxej raziiladx ree bén Israel, laꞌtgaj cadëd Jesús con ree xbejnman loj tijb guiniaa lod yuꞌ trigo. Guzuloj caguiꞌch reeman trigo guin, dxel cuxhoꞌp reeman laan cayaw reeman. J'Abiꞌ tijb bén ma guꞌ vin yuꞌ gocli ad rëꞌtaman vin cüb, din rëbaman: “Vin yuꞌ gocli mazri ni zagdxen.”WI'&Zeel vin cüb rayal chuꞌn lën anfr cüb din niꞌqui tijb reen ad zaxint. *HM%Ad rguꞌ tëët bejn vin cüb lën anfr yojx, din bal güünman zian, zaguixyaꞌ vin cüb guin anfr guin, abiꞌ ziꞌc anfr guin ziꞌc vin guin zaxin reen. gGG$Rëb tëëman loj reeman: ―Achut bén rutüüg taꞌn lajd cüb din yataꞌman laan loj lajd yojx. Bal güünman zian, zaguixyaꞌ lajd cüb guin lajdyojx guin, nëtëë yan ad zuguiaatan zagdxe loj lajdyojx guin. =Fu#Per guidxin dxej chiquiedix, dxel guibaꞌn reeman. /EW"Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―¿Wen zajc güündi naguiejn ya guibaꞌn ree biooz zaꞌ loj guialruxhliaa, laꞌtgaj zaꞌnë xin cuxhliaa guin laa reeman? eDC!Bénfarisew ree në ree mextr rajc ley, rëb reeman loj Jesús: ―Xbejn Waj, në ree xbejn ree bénfarisew dád zien volt rbaꞌn reeman rbejdx rniab tëë reeman Dios, guiáad ree xbejnl ganax rëꞌ raw reeman. Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Bénnadaan ree ad riaadxt reeman doctor, bénragxuu ree laa reeman riaadx Doctor. fAEPer ree bénfarisew ree në ree mextr rajc ley, bén nuchajg gajc ree bénfarisew guin, guzuloj caneeguijdx reeman xbejn ree Jesús, rëb reeman: ―¿Chexc zeel rëꞌ rawnëdi bén ruquijx ree impuest në ree béndol? @#Abiꞌ been Leví lanijroꞌ lidxaman par Jesús, në zien ree bén ruquijx impuest zojb nëtëë ree ben ren zojbnë reeman xan mex. I? Dxel bisu Leví, guroꞌnladxaman gran zinaltaman Jesús. >1Chi gudëd gojc zian, baguiaa Jesús tijb bén ruquijx impuest, laman Leví, zojbaman lod ruquijxaman. Abiꞌ rëbaman lojman: ―Tanal naj. g=GGraczi reeman badxaloj ruzaꞌt tëë reeman Dios zagdxe abiꞌ dád bidxeb reeman, rëb reeman: ―¡Niꞌqui tijb ad waguiaat ree ziꞌct na̱j ni cayguiaa ree yan! Rbejdx Jesús Leví (Mt. 9:9‑13; Mr. 2:13‑17) <Loj hor guin gajc bixchex guidibloj gra ree bén rigaꞌ yagaj balesix ni goꞌtix loj, zianz zia lidxix ruzaꞌtix Dios zagdxe. Z;-Per yan, gulün lëjt guial Bén guxhaal Dios rajpaman guialrniabee loj guidxliuj guie din güünman perdon dol ree. Dxel rëb Jesús loj xinragxuu guin: ―¡Bixche, bacaꞌ ni goꞌtil loj! Baguiaj lidxil. v:e¿Conin ad nawëëgt gac, guial guiën ya: “Ma na̱j xtolil perdon”, o guiën: “Bixche guza tëë”? m9SPer gogbee gajc Jesús xgab cayüjn reeman, dxel rëbaman: ―¿Chexc zeel rüjndi xgab zian? G8Per ree mextr rajc ley con ree bénfarisew guzuloj cayüjn reeman xgab: “¿Chu xin guin zeel rüjnx mazri xin zojbloj guial loj Dios? Achutczi rajc rüjn perdon dol, tijbzi Dios.” z7mChi baguiaa Jesús guial rliladx reeman laaman; rëbaman loj xinragxuu guin: ―Xiꞌn, ma benan xtolil perdon. 61Per ad badxejlt ban niz niunë reeman laax guial bén guixiuj rigaꞌ yagaj. Dxel wëꞌp reeman guijc yu guin, abiꞌ biquied reeman tex dxiib guijcan, zianz gulet reeman xinragxuu guin guidib nagaꞌx loj da guin, gudijxh reeman laax galay ree bén guin lod zaꞌ Jesús. F5Dxel bidxin tioꞌp choon ree bejn, bidxinnë reeman tijb xin nëjt xcuerp, nagaꞌx loj da. Abiꞌ guyën reeman niunë reeman laax lënü guin din niguijxh reeman laax lod zaꞌ Jesús. 4 Tijb dxej culüü Jesús bejn ree, abiꞌ zojb tioꞌp choon ree bénfarisew në ree mextr rajc ley, zëëd reeman guiedxdo ni rigaꞌ ree niz Galilea në niz Judea, në Jerusalén. Zaꞌnë xguialrniabee Dios laaman persi rayüjnman bénragxuu ree. 3'Guiáad laaman rejman niz lod achut bejn zojb, persi rbejdx rniabaman Dios. Rayüjn Jesús bén nëjt xcuerp (Mt. 9:1‑8; Mr. 2:1‑12) V2%Per guixie guixie mazri bireꞌch xtiidx Jesús por gra ree ni zagdxe rüjnman. Abiꞌ dád benzien rdoꞌp din gucaagdiajg reeman ni rnieeman yayüjn tëëman laa reeman guialguijdx ni rajc reeman. P1Dxel rëb Jesús lojman: ―Achuczi loj guiëbil guial ma bayajquil. Lojzi bixhioz wej din guguiaaman lüj. Binë gon ni rayal chinël ziꞌc gunabee Moisejs din gagbee gra bejn guial ma bayajquil. y0k Zianz basli yaa Jesús baquiꞌman laaman, rëbaman: ―Rënan. Bayajc. Loj hor ziigajc bayajc bén guin. t/a Chi zaꞌ Jesús tijb luguiedx, bidxin tijb bén rajc guialguijdx la lepra, guidibczaman ma yuꞌ guialguijdx guin. Chi baguiaaman Jesús laa bazuxib gajcaman, basajb lojman luyuj, rëbaman: ―Dad, bal rënl, zajc yayüjnl naj. E. Dxel babëë reeman barcw guin ree loj nijs guin, basaꞌn reeman laa reen, zinalt reeman Jesús. Rayüjn Jesús tijb bén rajc guialguijdx la lepra (Mt. 8:1‑4; Mr. 1:40‑45) `-9 Ziangajc badxaloj ree Jacob con Waj, bén na̱j ree xiꞌn Zebedeo, na̱j tëë reeman xcompniar Simón. Per rëb Jesús loj Simón: ―Ad rdxebil, din diizd yan gutoꞌpil bejn ree par Dios luar guiniaazil bëjl. k,O Guial Simón con ree bén zaꞌnëman badxa loj reeman guial dád zien bëjl gunaaz reeman. x+iChi baguiaa Simón Bëd ni goc, bazuxibaman loj Jesús rëbaman: ―Biquied lod zaꞌn, Dad, din béndol naj. l*QAbiꞌ been reeman sen loj ree xcompniar reeman bén yuꞌ ree loj stijb barcw guin, din chiguieen reeman laa reeman yudar. Dxel wej reeman, abiꞌ bacha reeman bëjl guin ree loj grop barcw guin xt ma nizëëb reen xan nijs. )Chi bazaal reeman guijxh guin ree loj nijs guin, bëjl zien daꞌt gunaaz reeman xt guzuloj cayaxyaꞌ ree guijxh guin. (7Badxiꞌ Simón laan rëbaman: ―Mextr, gudëd guiaalczi baguieenan dxiin, achutczi bëjl wanaazan. Per bal lüj na, yazaalan guijxh guin ree. '+Chi gulox guneenëman laa reeman, dxel rëbaman loj Simón: ―Binë barcw guin lod mazri naxhit, gol bazaal xguijxhidi din guiniaazidi bëjl. /&WZianz wëꞌpaman loj tijb barcw ni na̱j xbarcw Simón, abiꞌ rëbaman lojman din gudxigaman laan niz galay nijs guin. Dxel gurejman, guzuloj culüüman bejn ree. %/Dxel baguiaa Jesús tioꞌp barcw roꞌ nijs guin; ni basaꞌn ree bén rniaaz bëjl laꞌtgaj caguiib xguijxh reeman ni rniaaznë reeman bëjl. $ -Tijb dxej chi zaꞌ Jesús roꞌ nijs Genesaret, bidxin ree benzien. Xt rxaꞌt reeman laaman guial rën reeman gucaagdiajg reeman xtiidx Dios. P#,Zian basnuu guneeman xtiidx Dios lën ree yadoo niz Galilea.#"?+Per rëbaman loj reeman: ―Në ree luguiedx ren rayal chinëꞌn xtiidxzaꞌc Dios guial xhienaag na̱j xguialrniabeeman, din par zian guxhaalaman naj. R!*Chi bareguiaal, barii Jesús luguiedx guin zëman lod achut bejn zojb. Per raguiil ree bénguiedx guin laaman, bidxin reeman lod zaꞌman abiꞌ rëb reeman lojman din yayaꞌnnëman laa reeman.  )Në zien ree bénragxuu guin rarii xindxab luxdoo, rbidxaꞌ reex rëb reex: ―¡Lüj na̱j Xiꞌn Dios! Per gudilëman xindxab guin ree, ad cwëjbtaman niniee reex, guial ragbee reex laaman na̱j Cristo. Rulüü Jesús xtiidx Dios niz Galilea (Mr. 1:35‑39) R(Chi ma wëëz gubijdx, graczi ree bén rajp bénragxuu bén rajc ree gadxagayaa guialguijdx binë reeman laa reeman loj Jesús, persi badxiib yaaman guijc tijb gaj reeman, bayüjnman laa reeman. _7'Zianz basajb loj Jesús lod nagaꞌman gunabeeman yarii xliaa guin, abiꞌ bariin. Loj hor ziigajc bixcheman guzuloj cudëëman ni gaw reeman. Rayüjn Jesús zien ree bénragxuu (Mt. 8:16‑17; Mr. 1:32‑34) 4a&Dxel barii Jesús lën yadoo guin, abiꞌ wejman lidx Simón. Ragxuu xnasuegr Simón guin yuꞌman xliaadoxh zeel guzajc reeman Jesús liaadx din yayüjnman laaman. y%Abiꞌ guidibczi niz yagaj bireꞌch xtiidxaman. Rayüjn Jesús xnasuegr Bëd (Mt. 8:14‑15; Mr. 1:29‑31) ,Q$Graczi reeman badxaloj, rëb loj lasaꞌ reeman: ―¿Xhie ree diidx guin rnieeman? ¡Con guialrniabee ni rajpaman, rniabeeman rarii ree xindxab luxdoo ree bejn! T!#Dxel gudilë Jesús xindxab guin, rëbaman lojx: ―¡Bacwëëz roꞌl, barii luxdoo xin guin! Zianz badxeꞌbi xindxab guin xin guin luyuj guidib niz loj reeman, bariitix luxdoox achetczi goquix. 7"―Basaꞌn dunujn, ¿xhie rënl con dunujn, Jesús bén Nazaret? ¿Zëëdil ya zidganijtil dunujn? Nünbeen lüj, naya nalil najl xiꞌn Dios. kO!Lën yadoo guin yuꞌ tijb xin yuꞌ xindxab luxdoo, abiꞌ guridxaꞌ xindxab guin rëbix: c? Abiꞌ dád badxaloj reeman ni rulüüman guial rnieenëman laa reeman con guialrniabee. wgWej Jesús guiedx Capernaum ni rigaꞌ niz Galilea, yagaj rulüüman bejn ree dxej ni raziiladx reeman. nUPer gudëd Jesús galay reeman, ziataman. Rabëë Jesús xindxab luxdoo tijb bejn (Mr. 1:21‑28) 4aBisu reeman babëë reeman Jesús luguiedx guin, dxel binë reeman laaman roꞌ tijb balaꞌ ya guial na̱j guiedx guin guijc tijb guiaꞌ, din gutediaꞌ reeman laaman. b=Chi biguiejn gra ree bén yuꞌ lën yadoo guin ni rëb Jesús, dád balen reeman. T!Në lën ree dxej guban Eliseo bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, dád zien ree bejn rajc guialguijdx la lepra, per niꞌczi tijb reeman ad bayüjntaman, tijbzi bén Siria bayüjnman laman Naamán. !;Per ad guxhaalt Dios Elías guin loj tijb ree bén bizëjb zojb Israel, guxhaalaman laaman loj tijb bén bizëjb zojb guiedx la Sarepta, gajxh Sidón. FGol basaaladx dád zien ree béngunaa bizëjb zojb Israel lën ree dxej guban Elías bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, chi ad golt guia choon ijz garol, abiꞌ guyu gubijn guidibczi. Rëb tëë Jesús: ―Diidxliczi rnin, niꞌczi tijb bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn, ad rënt reeman laaman ladx gajcaman. NDxel rëb Jesús loj reeman: ―Ma ragbeen guial nadi tijb diidx ni rëb: “Doctor, bayüjn lüj gajc”, na tëëdi: “Ni ma baguiejnan beenl Capernaum nëgajc guie beenan najn ladxil.” A {Graczi reeman cuzaꞌt laaman zagdxe caydxa tëë loj reeman diidxzaꞌcdxoon ni caneeman. Dxel canabdiidx loj lasaꞌ reeman rëb reeman: ―¿Nid laaman na̱j xiꞌn Xiëb ya?  Dxel guzuloj caneenëman laa reeman, rëbaman: ―Yan dxej gajc ma gojc cumplid ziꞌc ca loj xtiidx Dios ni ma biguiejndi. * MDxel batüüb Jesús guiꞌch guin bayüman laan loj bén rüjn yudar lën yadoo guin, zianz gurejman. Graczi ree bén rigaꞌ yagaj ruguiaadxijch laaman. V %din gugojnan guial ma bidxin dxej zaꞌcdxoon ni güünleꞌ Dios bejn ree. * MXSprijt dux Dad ree Dios zaꞌnë naj,
din laaman ma beenleꞌ naj din ganen xtiidxzaꞌcaman loj ree bénprob.Guxhaalaman naj din gugojnan bejn ree xhienaag laa reeman loj ni rzajc reeman,
yaxhal tëën loj ree bénlutiaꞌp.Gün tëën yudar bén rusagzi reeman, +Badëëd reeman guiꞌch ni bacaa Isaías bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn. Chi bachijlaman loj guiꞌch guin, badxejlaman lod rëb: 9kBadxin Jesús Nazaret luguiedx lod guniꞌsaman. Abiꞌ dxej raziiladx ree bejn guyuman lën yadoo ziꞌc na̱j xcostumbraman. Dxel guzuliman persi biilaman xtiidx Dios. $ARulüüman bejn ree lën ree yadoo guidib niz yagaj, abiꞌ graczi reeman ruzaꞌt laaman zagdxe. Radxin Jesús Nazaret (Mt. 13:53‑58; Mr. 6:1‑6) Badxin Jesús niz Galilea, yuꞌ xSprijt Dios luxdooman guidiblagaa, abiꞌ guidibczi niz yagaj bireꞌch xtiidxaman. 7g Chi ad badxejltri xhienaag güün xindxab guin Jesús prueb, dxel biquiedix tibladëd. Rzuloj Jesús rulüüman bejn ree niz Galilea (Mt. 4:12‑17; Mr. 1:14‑15) q[ Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Rëb tëë loj xtiidx Dios: “Ad güünl prueb xDadil Dios.” U# Yales reeman lüj con yaa reeman,
chitëë quiilguijdx guiaj guiaꞌl. c? din loj xtiidx Dios rëb:Dios guixhiaal ree xianjlaman din guinia reeman lüj. L Dxel binë xindxab guin laaman Jerusalén, abiꞌ gulëꞌpix laaman guijc yadooroꞌ zojb luguiedx guin. Zianz rëbix lojman: ―Bal wali najl Xiꞌn Dios, gudidyaꞌ diizd guie xt luyuj, %CBadxiꞌ Jesús laan, rëbaman: ―Loj xtiidx Dios rëb: “Tijbzi loj xDadil Dios guzuxibil guiën tëël laaman, abiꞌ tijbzi laaman been sirv.” L~Bal guzuxibil lon abiꞌ guiën daꞌtil naj, graczan gac xieenl. B}}Abiꞌ rëb xindxab guin lojman: ―Gunen graczi guialrniabee në guialnazaꞌc ni yuꞌ loj ree nacion guie. Din naj caꞌ laa reen, zajc gudëdan laa reen loj chutëëz bén rënan. ~~J}||F{zz1yyxwNvvurtMssXrqqwppGoo7n@mmlkk=j!ihhOggfeeeIddccIbbRa``D_^M]][[,ZZ=YXXXVUUTT S]RR4Q|PP]OONMMyLKKcJJ2II\==<};|:99988,77366#5f43H22U1N00&/v.-,,_+Z**))(o'e&&m&%-$@##""G!x!  Y>gc?8C&H + f %O rR vzzm -Dxel gunee tijb mextr rajc ley, rëbaman loj Jesús: ―Mextr, në dunujn caneeguijdxil guial rëbil zian. /yW ,’¡Probza lëjt, mextr rajc ley në lëjt bénfarisew, bén rusquiee!, din najdi ziꞌc baa ni ad rguient, abiꞌ ad ragbeet ree bejn rëꞌp reeman guijcan. +xO +’¡Probza lëjt, bénfarisew! guial ruladxidi cwedi lod rbej ree bén zojbloj lën ree yadoo, ruladx tëëdi gugajpdioz ree bejn lëjt zagdxe niz lunejz. 8wi *’¡Probza lëjt bénfarisew! Rbëëcadi ni na̱j par Dios, rüjndi chii lalaꞌ ni rajpidi ziꞌc bidxtil në rud në graloj ni rxübindi abiꞌ rudëëdi tijban loj Dios. Per ad rüjntidi ziꞌc rayal ad rën tëëtidi Dios. Gol bidxgaꞌ Dios ad gucwëëz tëë gudëëdi ni rudëëdi lojman. Uv# )Zeel gol been yudar bén achet rajp din guiguien guial najquidi benzaꞌc. Eu (¡Bennad! ¿Nid bén been gajc xcuerpidi been luxdoodi ya? t3 'Per rëbaman loj reeman: ―Najdi ziꞌc tijb vajs con pliajt ni naya xijch, rguiendi benzaꞌc, per luxdoodi yuꞌ daꞌt guialgubaan në ni mal. |sq &Abiꞌ bénfarisew guin badxalojman chi baguiaaman ad banaat Jesús chi ma gawaman ziꞌc na̱j xcostumbr reeman. r' %Chi gulox guneenë Jesús laa reeman, tijb bénfarisew rëb loj Jesús din chitaw Jesús lidxaman. Chi guyuman, zianz gurejman xan mex. dqA $Abiꞌ bal niꞌqui tibdaꞌn xcuerpil ad rüjnt ni mal, guidibczan gac nayni ziꞌc chi rusni guij con xbachaꞌn. Ni rüjn ree mextr rajc ley në ree bénfarisew (Mt. 23:1‑36; Mr. 12:38‑40; Lc. 20:45‑47) Wp' #Gojp cudad chitëë chinë guiaalojl lüj loj nejz mal luar loj nejz zagdxe. Ro "Guiaaloj bejn na̱j ziꞌc tijb biani par xcuerpaman. Bal por ni ruguiaal rüjnl ni zagdxe, guidib xcuerpil na̱j biani. Per bal por ni ruguiaal rüjnl ni mal, guidib xcuerpil na̱j ziꞌc lod nacay. .nU !’Achut rucaaguij tijb guij par sun lod naguieꞌch, achu tëët rutaꞌcw laan lën tijb yagalm. Rayal sun lod guiguienan din gusnin loj bén chuꞌ lënü. m Ziangajc ree bén guban guiedx Nínive, zaban reeman chi yadëëd ree bejn cwent loj Dios abiꞌ guiëb reeman guial ree bén rigaꞌ yan, yayal reeman xcasti Dios. Din bén Nínive ree bayejc reeman loj Dios chi bacaagdiajg reeman xtiidxaman ni gunee Jonás. Abiꞌ yan, naj zaꞌnëꞌn lëjt mazri lasajcan guial loj Jonás. Guiaaloj bejn na̱j ziꞌc biani (Mt. 5:15; 6:22‑23) 3l_ Abiꞌ bén goc reina guiedx Sabá, zabanman chi yadëëd ree bejn cwent loj Dios dxel guiëbaman guial ree bén rigaꞌ yan, yayal reeman xcasti Dios. Din laaman dád zijt guzaman bicaagdiajgaman xguialrajc rey Salomón. Abiꞌ yan, naj zaꞌnëꞌn lëjt, mazri lasajcan guial loj rey Salomón. k  Ziꞌc goc Jonás tijb sen par ree bén gure guiedx Nínive, ziangajc Bén guxhaal Dios najman tijb sen par ree bén naban yan. j+ Ziꞌcri cadoꞌp ree bejn lod zaꞌ Jesús, abiꞌ guzuloj rëbaman loj reeman: ―Bén rigaꞌ ree loj guidxliuj yan, na̱j reeman benmal. Abiꞌ rniab reeman tijb milagr, per achet guguiaa reeman, tijbzi ziꞌc guzac Jonás bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn. Pi Per badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―¡Mazri xiquilbaa ree bén rucaagdiajg xtiidx Dios ruzoob tëë reeman xtiidxaman! Rniab ree bejn güün Jesús tijb milagr (Mt. 12:38‑42; Mr. 8:12) Bh} Laꞌtgaj canee Jesús diidx guin ree, gurixdiaj tijb béngunaa noꞌch loj ree benzien guin, rëbaman: ―¡Xiquilbaa béngunaa bazuj lüj loj guidxliuj, bén baslaa tëë lüj! Jg  Dxel ricaꞌx zagajdx ree xindxab na̱j mazri xinmal guial lojx. Abiꞌ ru gra reex luxdoo bén guin. Dxel piorli rayaꞌnman guial ziꞌc gocaman yaloj. Xiquilbaa ree bén ruzoob xtiidx Dios sf_ Abiꞌ chi rayejquix ruguiaax luxdoo bén guin, najn ziꞌc tijb lënü lod bilioob lod najcchaaw tëë. ^e5 ’Chi rarii tijb xindxab luxdoo tijb bejn, abiꞌ rza xindxab guin niz loj yujbidx rguiilix lod yaziiladxix. Chi ad rdxejlt lod yaziiladxix, dxel rüjnx xgab naladxix: “Zagdxeli yayeꞌcan lod bariin.” !d; ’Bén ad zaꞌt con naj, zaꞌman contr naj, guiáad bén ad rutoꞌpt bejn par naj rtieꞌchaman laa reeman. Xindxab rayejc (Mt. 12:43‑45) c Per bal guidxin bén mazri gojl guial lojman güünman laaman gan abiꞌ chisüdaman guiib ni caꞌman tiaꞌ tëëman gra ni rajpaman. lbQ ’Bal tijb béngojl daꞌt caꞌ xguiibaman, rajp lidxaman. Ad zajct cwan bejn ni rajpaman. a} Per por xguialrniabee Dios rabën xindxab luxdoo ree bejn, laan rën guiëb guial ma zaꞌnë xguialrniabee Dios lëjt. K` Per bal rabën xindxab luxdoo ree bejn por xguialrniabee Beelzebú, ¿chuza rudëëd guialrniabee loj ree xbejndi din yabëë reeman xindxab? Zeel laagajc reeman rulüü guial ad laat rnieedi. I_  Ziangajc bal Satanás xin rniabee ree xindxab su contr lasaꞌ xindxab gajquix, nayob nit xguialrniabeex. Canin zian guial rëbidi por xguialrniabee Beelzebú rabën xindxab luxdoo ree bejn. m^S Per Jesús ragbee gajcaman xgab cayüjn reeman, abiꞌ rëbaman: ―Gra nacion bal id nadxag rigaꞌ bejn por wadijl, rliaꞌ lasaꞌ reeman, ziangajc tijb famil bal id nadxag rigaꞌ reeman por wadijl, rliaꞌ lasaꞌ reeman. w]g Yuꞌza reeman par güün reeman laaman prueb, rëb reeman lojman din güünman milagr zëëd xanyabaa. \ Per yuꞌ reeman rëb: ―Bén guin rabëë xindxab luxdoo ree bejn por xguialrniabee Beelzebú, xin rniabee ree xindxab. [) Caybëë Jesús tijb xindxab basaꞌn tijb bejn gop. Abiꞌ chi barii xindxab guin guzuloj canee bén guin. Dxel dád badxaloj ree bejn. Zy Nacli lëjt najdi béndol rajc rudëëdi ni zagdxe loj xiꞌndi. ¡Diidxgui xDadidi bén yuꞌ xanyabaa, nid zudëë xSprijtaman loj ree bén rniab laaman ya! Rëb ree bejn caꞌ Jesús xguialrniabee Beelzebú (Mt. 12:22‑30; Mr. 3:19‑27) 6Yg ¿O zudëëdi nixüb ya chi guiniabix dxijt? X- ’¿Lëjt najdi dad, wen zudëëdi tijb guiaj loj xiꞌndi ya chi guiniabix guiadxtil?, ¿o zudëëdi tijb bëël ya chi guiniabix bëjl? |Wq Din bén rniab, zacaꞌman. Abiꞌ bén rguiil, zadxejlaman guiáad bén rbejdx rniab laaman zidxgaꞌman laaman. V) Zeel rnin lëjt: Gol gunab loj Dios, laaman gunee ni rniabidi. Gol baguiilaman, zadxejlidi laaman. Gol gurejdx gunabaman, zidxgaꞌman lëjt. /UW Per rnin lëjt, majsi bal id zixchex din guneex ni ryaadxidi guial rajc xmiwidi laax. Per züjnx naguiejn chixchex din guneex ni ryaadxidi chitëë guslenridi laax. &TE Dxel nax diizd lënü guin: “Ad ruslenl naj. Ma nayaaw roꞌ da portan. Ma nagaꞌyëꞌsnëꞌ ree da xiꞌnan. Ad zileꞌt chixchejn gunen laa reen.” KS din biꞌt tijb da miwan abiꞌ achet raꞌpan gudëdan lojx.” 3R_ Abiꞌ rëb Jesús loj reeman: ―Yaguieꞌch ree, tijb lëjt yuꞌ xmiw abiꞌ garol guiaal chedi lidxix, guiëbidi: “Miw, baneesii choon guiadxtil gaguiꞌnan, JQ  Been dunujn perdon gra ree ni mal ma baguieenan, ziꞌc raguieenan perdon bén rüjn ree dunujn ni mal.Ad tiëbil güün xindxab dunujn gan yaguieenan dol, babëë dunujn loj gra ni mal. 2P_ Bazaladx ni yadaawan guixie guixie. |Oq Abiꞌ rëb Jesús loj reeman:―Chi cwedx guiniabidi Dios, gol güjdx:Dad, lüj yuꞌ xanyabaa,
rayal yayaꞌp daꞌtan lajl respejt.Gac ziꞌc rniabeel.Gac ziꞌc rënl loj guidxliuj, ziꞌc rajc xanyabaa. WN ) Tijb dxej cabejdx canab Jesús Dios. Abiꞌ chi gulox gurejdx gunabaman Dios, rëb tijb xbejnman lojman: ―Dad, balüü dunujn yarejdx yanaaban Dios, ziꞌc balüü ree xbejn Waj bén baroobnijs bejn ree. pMY *Per tijbzi ni mazri zojbloj yuꞌ. Li gulejm ni mazri zojbloj, abiꞌ achut zajc chiquiedan lojm.iLK )Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Mart, Mart, dád rul xgab guial yuꞌ daꞌt xmandadil. KK (Per Mart guin mazri ruquiejnnë gra xmandadim, abiꞌ bibiguim loj Jesús rëbim: ―Dad, ¿nid rul xgab ya guial rusaꞌn da bëlan naj con gra mandad guin? Güjdx lojm din güünm naj yudar. ^J5 'Yuꞌ tijb xbëlim lam Li. Gurej Li guin guiaꞌ Jesús cucaagdiajguim ni caneeman. jIM &Basnuu Jesús zëman abiꞌ bidxinman tijb guiedxdoo, yagaj wejman lidx tijb biin la Mart. H5 %Badxiꞌ mextr guinan rëbaman: ―Bén baya laaman. Dxel rëb Jesús lojman: ―Baguiaj, been ziangajc con ben ren. Rignaj Jesús Mart në Li G $Dxel rëb Jesús loj mextr guin: ―Yan, loj guiyon ree bén guin, ¿chu bénan guyën bén gudin ree xingubaan guin? iFK #Chi bareguiaal, chi ma yaguiaj bén Samaria guin, gulëëman milia xieen tioꞌp dxej dxiin badëëman laan loj bén na̱j lidxan, rëbaman lojman: “Gunaj bén guie, bal gunijtil mazri, naj yaguix laan chi yayeꞌcan.” ]E3 "dxel gubigaman lod nagaꞌman, badxeꞌman sejt con vin lod nadxeelguijdxaman dxel guxhiiman laan con lajd. Zianz badxiibaman laaman xburaman binëman laaman lënü lod rayaꞌn ree bejn. Yagaj gunajman laaman. \D1 !Per tijb bén Samaria gudëd niz yagaj, chi baguiaaman bén guin, bayaman laaman, C Në tijb bén Levita bén rüjn yudar bixhioz ree, gudëd niz yagaj, chi baguiaaman bén guin, zijt bicaaman volt, zëtaman. jBM Dxel gudëd tijb bixhioz niz yagaj, per chi baguiaaman bén guin, zijt bicaaman volt, zëtaman. A Dxel be Jesús tijb cwent lojman, rëbaman: ―Tijb bén Israel briiman Jerusalén zëman guiedx Jericó. Abiꞌ gunaaz ree xingubaan laaman, gudijn reex laaman gulan tëë reex gra ni caꞌman xt në xabaman, basaꞌn reex laaman ma güjtczaman. @ Per guyën mextr guin nayaꞌnman zagdxe, gunabdiidxaman loj Jesús, rëbaman: ―¿Chu bénan guiënan ziꞌc rën naj gajc? ?w Badxiꞌ Jesús laan, rëbaman: ―Zagdxequi badxiꞌlan. Bal güünl zian zajpil guialnaban tiblayaa con Dios. >  Abiꞌ rëb mextr guin: ―“Guyën xDadil Dios guidib guijc guidib ladxil guyën tëë ben ren ziꞌc rën lüj gajc.” v=e Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―¿Xhie ca loj ley badëë Dios loj Moisejs? ¿Xhienaag rigniaꞌlan? M< Tijb mextr rajc ley guzuliman guneenëman Jesús. Abiꞌ din güünman laaman prueb, gunabdiidxaman lojman rëbaman: ―Mextr, ¿xhie rayal günan din gaꞌpan guialnaban tiblayaa con Dios? ;{ Din naj rni lojdi, zien ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn në ree rey guyën nuguiaa ni cuguiaadi, per ad baguiaat reeman laan. Guyën reeman nucaagdiajg reeman ni cucaagdiajguidi, per ad bacaagdiajgt reeman laan. Xcwent tijb bén Samaria {:o Dxel baguiaaman loj ree xbejnman, abiꞌ rëbaman lojzi reeman: ―Xiquilbaa ree bén guguiaa ni cuguiaadi. =9s ’Da Dadan banee gra lon. Abiꞌ achut nünbee Jesucrist Xiꞌn Dios, tijbzi Dios, achu tëët nünbee Dios, tijbzi Jesucrist xiꞌnman con ree bén rënman güünbee Dios. 08Y Loj hor ziigajc babaa daꞌt Jesús por xSprijt Dios, abiꞌ rëbaman: ―Ruzatan lüj zagdxe, Dad, lüj rniabee xanyabaa në loj guidxliuj, din ni baquieꞌchil loj ree bén rajc në loj ree bén rigniaꞌ, laan ma balüül loj ree bén ad rajczaꞌct. Zian gojcan Dad, din zian guyënl. 79 Per ad rabaadi guial ruzoob ree xindxab guin xtiidxidi, gol babaa guial ca lajdi loj libr yuꞌ xanyabaa. Rabaa Jesús (Mt. 11:25‑27; 13:16‑17) ,6Q Naj banee lëjt guialrniabee din gulëëdi guijc ree bëël në guijc ree nixüb, në par güündi gan loj xguialrniabee xindxab sin guial güünx lëjt xhienin. ~5u Abiꞌ rëb Jesús loj reeman: ―Waliquidi, naj baguia, ziꞌczi rëꞌp nijs basëëb xguialrniabee xindxab. #4? Chi badxin ree bén gayojnchii guxhaal Jesús, dád rabaa reeman rëb reeman lojman: ―Dad, xt ree xindxab ruzoob dux tiidxan chi razaꞌtan lajl. 3 Dxel rëb Jesús loj ree xbejnman: ―Bén ridxgaꞌ lëjt, najn ridxgaꞌman, per bén ad ridxgaꞌt lëjt, najn ad ridxgaꞌtaman. Guiáad bén ad ridxgaꞌt naj, bén guxhaal najn ad ridxgaꞌtaman. Badxin ree bén gayojnchii guxhaal Jesús ]23 Guiáad lëjt, bén Capernaum, ad naladxidi yayalidi xanyabaa, lëjt yayal gabijl. 1 Per rnin lojdi guial dxej yadëëd ree bejn cwent loj Dios, mazri casti naroob yayalidi guial loj ree bén Tiro në ree bén Sidón. W0' Rëb tëë Jesús: ―¡Probza lëjt bén Corazín! ¡Probza lëjt bén Betsaida! Din bal guiedx Tiro në guiedx Sidón niajc gra ree milagr ni goc ladxidi, diizd gocli nayüjn reeman xgab por xtol reeman, niajcw reeman lajd yaꞌs nuroob tëë cobdëj guijc reeman ziꞌc tijb sen guial ma bayüjn reeman xgab por xtol reeman. ?/w Naj rni lëjt guial dxej yadëëd ree bejn cwent loj Dios, mazri casti naroob yayal reeman guial loj ree bén gure guiedx Sodoma. Bén ad bazoobt ree xtiidx Dios (Mt. 11:20‑24) 9.k “Xt xgoxyuj ladxidi ni cwa du guiaꞌn, radxijpan ziꞌc tijb sen guial ad bidxgaꞌtidi dux tiidxan. Per gol gogbee, guial ma zëëd xguialrniabee Dios gajxh par lëjt.” z-m Per bal guidxindi tijb guiedx lod ad rënt reeman yacaꞌ reeman lëjt, gol brii lunejz, gol güjdx loj reeman: , Gol bayüjn ree bénragxuu yuꞌ ree luguiedx guin, gol güjdx tëë loj reeman: “Ma zëëd xguialrniabee Dios gajxh par lëjt.” Y++ Chi guidxindi tijb guiedx lod yacaꞌ reeman lëjt, gol gudaw ni gunee reeman. *+ Yagaj gol bayaꞌn, gol gudaw, gol guꞌ ni gunee reeman. Din bén rüjn dxiin rayal gaxaman. Yagajzi gol bayaꞌn ad bal yayaꞌndi lood ren. ) Abiꞌ bal lënüzii yuꞌ ree bén rayal guialnazaꞌc guin, zayaꞌnan yagaj. Guiáad bal id rayal reeman laan zayejcan con lëjt. \(1 Bantëëz lënü chuꞌdi, yalojxgaj gol güjdx: “Dios yabeꞌcdxe luxdoodi.” x'i Ad chinëdi guijxh, niꞌqui milia, niꞌqui zatib nejz xgurëchidi, ad sudxedi guinieenëdi bejn ree runejz. K& Gol chej, naj rxhial lëjt ziꞌc rej ree xiil galay ree cuyojt. T%! Rëbaman loj reeman: ―Diidxliczi, zien bejn rën gucaagdiajg xtiidx Dios, per ad zient bén gulüü laa reeman yuꞌ. Zeel gol gurejdx gunab Dios din guixhiaalaman mazri zien bén gulüü laa reeman. 9$ m Chi gudëd gojc ree ni guin, gulej Dad Jesús gayojnchii bejn, abiꞌ guxhaalaman tioꞌp gaj reeman luguiedx ree në ree ranch din ned reeman che gaj reeman lod na̱j cheman. }#s >Per rëb Jesús: ―Bén guiniaaz guiaꞌ garad abiꞌ gudxiꞌ lojman niz xijchaman, ad zileꞌt guiliaꞌman yuj zagdxe. Ziangajc bén rën guidnal naj, bal id zusaꞌnman graczi tiblad ad zileꞌt chuꞌman loj xguialrniabee Dios." =Dxel rëb zatijb bén guin: ―Dad, rënan guidnaalan lüj, per yalojxgaj banee mod chigzadiidxnëꞌ ree da familan. @!y <Abiꞌ rëb Jesús lojman: ―Basaꞌn xdadil con ree bén ad rënt guidnal naj, laa reeman guquieꞌch laaman. Saꞌn lüj bigtieꞌch diidx xhienaag na̱j xguialrniabee Dios.   ;Rëb Jesús loj ben ren: ―Tanal naj. Per badxiꞌman laan rëbaman: ―Dad, banee mod gabenëꞌ da Dadan xt chi guiëtaman. A{ :Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Cuyojt ree yuꞌ xguiajbiliaa reeb guiáad ree biguijn yuꞌ xguixbitiaꞌs reeb. Per Bén guxhaal Dios niꞌqui lod quixh guijcaman ad yuꞌt. uc 9Chi zë reeman lunejz, tijb bejn rëb loj Jesús: ―Dad, rënan guidnaalan lüj bantëëz guin chel. D 8Naj, Bén guxhaal Dios, ad zialtan din gunijtan xguialnaban bejn loj Dios, zialan din yabën laa reeman loj dol. Dxel zë reeman zatijb guiedx. Bén rën chinal Jesús (Mt. 8:19‑22) # 7Dxel badxiꞌ loj Jesús loj reeman, abiꞌ gudilëman laa reeman rëbaman: ―¿Nid ragbeedi ya guial loj xindxab zëëd ni rnieedi? C 6Chi baguiaa Waj con Jacob zian, rëb reeman lojman: ―Dad, ¿rënl ya yanabeen guiat bajl xanyabaa din gunijtan bén guin ree ziꞌc been Elías bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn? ve 5Per ad cwëjbt ree bén Samaria guin nudëëd reeman lod nayaꞌnman guial gogbee reeman cheman Jerusalén. pY 4Guxhaalaman bén guned ree, wej reeman tijb guiedxdo nulen Samaria bitiil reeman lod yayaꞌn reeman. wg 3Chi ma cadxin dxej yayëꞌp Jesús xanyabaa, dxel beenman xgab guial rüjn naguiejn cheman Jerusalén.  2Per rëb Jesús lojman: ―Ad rudxoondi, din bén ad zaꞌt contr dunuj ree, zaꞌman con dunuj ree. Gudilë Jesús Jacob con Waj &E 1Rëb Waj loj Jesús: ―Mextr, baguiaan tijb bejn rabëëman xindxab luxdoo ree bejn por xguialrniabeel. Per badxoonan guial ad najtaman dux bejn ree. + 0dxel rëbaman loj reeman: ―Bén ridxgaꞌ tijb xindoo por naj, najn ridxgaꞌman, guiáad bén ridxgaꞌ naj, bén guxhaal najn ridxgaꞌman. Din bén rüjn sirv lojdi, laaman mazri zojbloj lojdi. Bén ad zaꞌt contr dunuj ree zaꞌman con dunuj ree (Mr. 9:38‑40) kO /Per gogbee Jesús xgab ni cayüjn reeman abiꞌ cwaꞌman tijb xindoo, bazujman laax cwëꞌman, c? .Dxel guzuloj ree xbejnman rëb loj lasaꞌ reeman chu loj gra reeman mazri zojbloj. oW -Per laa reeman ad bigniaꞌt reeman ni rnieeman guial ad badëëtaman mod nigniaꞌ reeman, abiꞌ bidxeb reeman niniabdiidx reeman lojman xhie rën guiëb ni rëbaman. ¿Chu mazri zojbloj? (Mt. 18:1‑5; Mr. 9:33‑37) dA ,―Gol bacaagdiajgchaaw ni ganin lëjt: yayü reeman Bén guxhaal Dios loj ree bejn. P +Graczi reeman badxaloj guialrniabee ni rajp Dios. Rugojn Jesús zatijb guial guiëtaman (Mt. 17:22‑23; Mr. 9:30‑32) Laꞌtgaj caydxa loj reeman ni cayüjn Jesús, rëbaman loj ree xbejnman: 3_ *Chi cabig xin guin basajb xindxab guin laax luyuj, bagüjtyaꞌx laax zatijb. Per gunabee Jesús barii xindxab guin, bayüjnman laax dxel bayüman laax loj xdadix. ! )Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―¡Benguijdx, bén ad rliladxt! ¿Xt goc gazunëꞌn lëjt gadaan tëën lëjt? Tanë xiꞌnl guie. [ / (Ma gunaaban loj ree xbejnl din nabëë reeman xindxab guin, per ad gojct reeman.  - 'Tijb xindxab ru luxdoox abiꞌ rucwixdiajx laax, rugüjtyaꞌx laax rbëë tëëx bichijn roꞌx. Dád rusagdiajx laax ad rëntix guslaax laax.   &Abiꞌ tijb bén noꞌch loj reeman guridxaꞌ, rëbaman lojman: ―¡Mextr!, been wen baguiaa da xiꞌnan din tijbzi laax raꞌpan. i K %Bareguiaal, chi baguiajt reeman guijc guiaꞌ guin, dád benzien brii bigchaagloj Jesús.  % $Chi gulox biguien chaꞌman loj za̱j guin, baguiaa reeman xtijbzi Jesús zaꞌman. Abiꞌ ad gutieꞌcht reeman diidx. Lën ree dxej zii achutczi loj rëb reeman ni baguiaa reeman. Rayüjn Jesús tijb xin yuꞌ xindxab luxdoo (Mt. 17:14‑21; Mr. 9:14‑29)  #Dxel loj za̱j guin biguien chaꞌ bejn, rëbaman: ―Bén guie na̱j da Xiꞌnan bén rën daꞌtan. Gol bacaagdiajg xtiidxaman. y "Laꞌtgaj caneeman zian, biguiajt tijb za̱j xt guijc reeman, chi ma yuꞌ reeman lën za̱j guin dád bidxeb reeman. eC !Chi ma baza ree bén caneenë Jesús, rëb Bëd lojman: ―Mextr, ¡zagdxen nadxuꞌ ree guie! Zajc yaguieenan choon ranch, tijban par lüj, tijban par Moisejs zatijban par Elías. Per ad ragbeet Bëd xhienin caneeman. "= Majsi yuꞌ bacaal loj Bëd në loj ree xcompniaraman, batieꞌch xbacaal reeman persi baguiaa reeman xbiani Jesús con zatioꞌp ree bén zaꞌnëman. V% Yuꞌ reeman galay biani cayü reeman diidx guial guiët Jesús Jerusalén. uc Dxejczi gulentie tioꞌp ree bejn, caneenë reeman laaman. Tijbaman na̱j Moisejs zatijbaman na̱j Elías. uc Laꞌtgaj cabejdx canabaman Dios, bidxaa lojman guiáad xabaman gojcan naquichbëj bidiin tëën bachaꞌ. #? Chi gudëd cost xhujn dxej ni gunee Jesús diidx guin ree, wejman persi gurejdx gunabaman Dios tijb guijc guiaꞌ, binëman Bëd con Waj con Jacob. 4a Per diidxliczi rnin lojdi, yuꞌ ree bén zaꞌ guie ad zëjtt xt guguiaa reeman xguialrniabee Dios. Bidxaa Jesús loj choon ree xbejnman (Mt. 17:1‑8; Mr. 9:2‑8) E Bal chu ratu guzaꞌt naj në da diidxan, ziangajc naj najn Bén guxhaal Dios, yatunëꞌn laaman chi guialan con da guialrniabeen loj xbiani da Dadan nëtëë loj xbiani ree xianjlaman. ]~3 ¿Xhie gan güün bejn gapaman gra ni yuꞌ loj guidxliuj abiꞌ nitaman loj Dios? (}I Din bén mazri rën guialnaban ni rajpaman loj guidxliuj guie, zadxin dxej gusëëbaman laan, per bén guiët por naj, zajpaman guialnaban tiblayaa con Dios. @|y Dxel rëbaman loj gra reeman: ―Bal chu rën gac da bejnan ad rayalt güünman ziꞌc na̱j xixgabaman, siibnejzaman guialzi ni tëdzaman guixie guixie abiꞌ guidnalaman naj. Z{- rëb tëëman: ―Rayal sagdiaj Bén guxhaal Dios: ad zënt ree guxtis Israel laaman, niꞌqui ree bixhioz rniabee ree bixhioz, niꞌqui ree mextr rajc ley. Gugüjt reeman laaman, per ni yayon dxej yabanman. Fz Rëb Jesús loj reeman achuczi loj guiëb reeman zian, dyA Dxel gunabdiidx Jesús zatijb, rëbaman: ―Laadx lëjt, ¿xhie nadi chu najn? Badxiꞌ Bëdan rëbaman: ―Lüj na̱j Cristo. Lüj na̱j Xiꞌn Dios. Rugojn Jesús guiëtaman (Mt. 16:20‑28; Mr. 8:30–9:1) $xA Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Yuꞌ reeman rëb lüj na̱j Waj bén baroobnijs bejn ree, yuꞌza reeman rëb lüj na̱j Elías bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, yuꞌ tëë reeman rëb lüj na̱j tijb ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn gocli, bén ma baban. w# Tijb dxej cabejdx canab Jesús Dios, zaꞌnë ganaxzi ree xbejnman. Gunabdiidxaman loj reeman, rëbaman: ―¿Chu rëb ree bejn najn? 7vg Graczi reeman gudaw xt bigdxinladx reeman. Abiꞌ batoꞌp reeman chiptioꞌp dxüm nilaay bayaꞌn. Rëb Bëd guial Jesús na̱j Cristo (Mt. 16:13‑19; Mr. 8:27‑29) au; Dxel cwaꞌman guigaay guiadxtil guin con zatioꞌp bëjl guin. Gules lojman xanyabaa, badëëman quixtëë loj Dios, zianz gulaꞌman laa reen badëëman loj ree xbejnman din quiꞌs reeman laan loj ree bén guin. Lt Abiꞌ bagojn reeman laa reeman persi gurej gra reeman zian. s1 Abiꞌ cost gaay mil ree xinguiaaw rigaꞌ yagaj. Per rëb Jesús loj ree xbejnman: ―Gol güjdx loj reeman din cwe tüꞌpchii gaj reeman. Kr Dxel rëbaman loj reeman: ―Lëjt gajc gol badëëd ni gaw reeman. Abiꞌ rëb reeman: ―Per gaayzi guiadxtil nacaꞌn con zatioꞌp bëjl, bajtëë bal yoꞌn yusiin ni gaw gra reeman. q Chi ma cadxe, bibig guidxiptioꞌp ree apóstoles lojman rëb reeman: ―Güjdx loj gra ree bén guin din yaguiaj reeman chitiil lod yayaꞌn reeman luguiedx doo ree në ree ranch, chitiil tëë ni gaw reeman din lod nadxuꞌ ree achetczi yuꞌ. p9 Per chi gogbee ree bejn, dxel zinal reeman laaman lod zëman. Abiꞌ balüüman laa reeman xcwent xguialrniabee Dios bayüjn tëëman bénragxuu ree. !o; Chi badxin ree xi apóstoles Jesús, be reeman graczi ni biguieen reeman. Dxel binëman laa reeman lod achutczi bejn zojb, gajxh guiedx Betsaida. ;no Per rëb Herodes: ―Naj gajc gunabee biruꞌ yëjn Waj. ¿Chuza bénan riguiejnan ruzaꞌt ree bejn xcwent ni cayüjnman? Zianan zeel rüjn Herodes naguiejn guguiaaman Jesús. Ruyaan Jesús gaay mil bejn (Mt. 14:13‑21; Mr. 6:30‑44; Jn.6 :1‑14) 4ma yuꞌ tëë reeman rëb Elíasan bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn ma balüüloj, yuꞌza reeman rëb, tijb ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn gocli ma baban. l Chi gogbee rey Herodes graczi ni cayüjn Jesús. Guyunawëëgaman guial yuꞌ ree bejn rëb, Waj bén baroobnijs bejn ree ma baban, Kk Dxel brii reeman zë reeman tijbgaj guiedx zigtieꞌch reeman xtiidxzaꞌc Dios, rayüjn tëë reeman bénragxuu ree. Riguiejn Herodes ni cayüjn Jesús (Mt. 14:1‑12; Mr. 6:14‑29) $jA Bal yuꞌ guiedx lod ad rënt reeman lëjt, gol baza yagaj, gol gudxijp guxyuj guiaꞌdi ziꞌc tijb sen guial ad rënt reeman guzoob reeman xtiidx Dios. Ti! Chutëëz lidx guidxindi, tib gol bayaꞌnzi xt chi yazadi luguiedx guin. h1 Rëbaman: ―Ad chinëdi xhienin par runejz: niꞌqui yagrliadxidi, niꞌqui guijxh, niꞌqui guialraw, niꞌqui milia, niꞌqui stibnejz xabidi. zgm Guxhaalaman laa reeman chiglüü reeman xhienaag na̱j xguialrniabee Dios, yayüjn tëë reeman bénragxuu ree. 6f g Gurejdx Jesús guidxiptioꞌp ree xbejnman, abiꞌ badëëman guialrniabee loj reeman din yabëë reeman graloj xindxab luxdoo ree bejn yayüjn tëë reeman bénragxuu ree. ce?8Dád badxa loj ree xdadim, per rëb Jesús loj reeman achu loj guiëb reeman ni goc.`d97Loj hor ziigajc babanm, bixchem. Dxel gunabee Jesús badëëd reeman ni gudawim. Oc6Dxel gunaaz Jesús yaam, guneeman rejs, rëbaman: ―Bindoo, bixche. Lb5Graczi reeman bazeꞌ laaman guial ma ragbee reeman güjtim. a+4Graczi ree bén rigaꞌ yagaj cayoon, yuꞌnaya tëë reeman por laam. Per rëb Jesús loj reeman: ―Ad roondi, ad güjttim, nagaꞌyëjszim. ` 3Chi bidxin reeman lidxaman, ad cwëjbt Jesús niu ree ben ren, Bëdzi con Waj, con Jacob, con ree xdad xniaa bindo guin. o_W2Per chi biguiejn Jesús zian, rëbaman loj Jairo: ―Ad rdxebil, bililadxzi, zayajcqui xiꞌnl. F^1Sta caneenë Jesús béngunaa guin, chi bidxin tijb bén guza lidx Jairo, bén rniabee lën xyadoo ree bén Israel, rëbaman loj Jairo: ―Mal güjt xiꞌnl, ad ruslenril Mextr guin. a];0Dxel rëb Jesús lojman: ―Xiꞌn, ma bayajquil guial bililadxil naj, baguiaj zagdxe. j\M/Chi gogbee béngunaa guin guial ma gogbee gajc Jesús ni beenman, guidib rnijman bigzuxibaman loj Jesús. Dxel rëbaman lojman guidibloj ree bén guin chexc zeel baquiꞌman xabaman abiꞌ loj hor guin gajc bayajcaman. }[s.Per rëb Jesús zatijb: ―Yuꞌ chu baquiꞌ naj din gogbeen yuꞌ tijb bén ma bayajc con da guialrniabeen. Z)-Dxel gunabdiidx Jesús rëbaman: ―¿Chu baquiꞌ naj? Abiꞌ graczi reeman rëb guial ad laat reeman baquiꞌ laaman. Zianz rëb Bëd loj Jesús: ―Mextr, graczi ree bejn xt rixaꞌt reeman lüj cucadxaa tëë reeman lüj, abiꞌ rniabdiidxil chu baquiꞌ lüj. dYA,Bibigaman niz xijch Jesús abiꞌ bagaalaman guiaꞌ xabaman. Loj hor ziigajc bayajcaman. XX)+Abiꞌ tijb béngunaa noꞌch loj reeman, ma gojc chiptioꞌp ijz ragxuuman ryajbaman rejn. Ma banijtaman graczi ni rajpaman guial wejman loj ree doctor, per niꞌqui tijbaman ad gojct nayüjn laaman. W!*guial yuꞌ tijb xiꞌnman biin chiptioꞌp ijz, ma guiëtczim. Chi zë Jesús dád zien ree bejn zinal laaman xt rixaꞌt reeman laaman. V)Dxel bidxin bén la Jairo, laaman rniabee lën tijb xyadoo ree bén Israel. Bazuxibaman loj Jesús, rëbaman lojman din cheman lidxaman, U(Chi badxin Jesús zatiblad roꞌ nijs guin, dád rabaa gra ree bén zaꞌ yagaj guial badxinman din mal cabëz reeman laaman. sT_'―Baguiaj lidxil, biguiedx graczi ni been Dios por lüj. Dxel ziax luguiedx guin abiꞌ bex diidx loj gra ree bejn ni been Jesús por laax. Rayajc xiꞌn Jairo në béngunaa bagaal xab Jesús (Mt. 9:18‑26; Mr. 5:21‑43) zSm&Guiáad xin barii xindxab guin ree luxdoo rëbix lojman din chinalix laaman, per ad cwëjbtaman, rëbaman lojx: R%Graczi ree bén zojb Gadara gunab loj Jesús din yazaman yagaj guial dád rdxeb reeman. Dxel bayëꞌpaman loj tijb barcw, ziataman. ZQ-$Guiáad ree bén baguiaa ni goc, be reeman diidx loj reeman xhienaag bayajquix. OP#Dxel wej reeman biquiaa reeman ni goc. Chi bidxin reeman lod zaꞌ Jesús, baguiaa reeman xin barii xindxab guin ree luxdoo, zojbix guiaꞌman ma najcw xabix, ma badëdguienx abiꞌ bidxeb reeman. Oy"Chi baguiaa ree bén cayajp ree cüch guin ni goc, baxüün reeman bicojn reeman bejn ree luguiedx në ree dajn. 7Ng!Zianz barii reex luxdoox bayu reex lën ree cüch guin, abiꞌ guzuloj cuxüün reeb zianz bitidiaꞌ reeb roꞌ balaꞌ xt loj nijs, lod guꞌ reeb nijs abiꞌ güjt reeb. M5 Dajn guin rigaꞌ zien ree cüch cayaw reeb. Zeel rëb ree xindxab guin lojman din gudëëman mod chuꞌ reex lën ree cüch guin, dxel cwëjbaman. SLRëb ree xindxab guin loj Jesús chitëë guixhiaalaman laa reex gabijl. K/Gunabdiidx Jesús lojx rëbaman: ―¿Chu lal? Badxiꞌxan rëbix: ―Legión lan. Rëbix zian guial zien daꞌt ree xindxab yuꞌ luxdoox. !J;Rëbix zian guial ma canabee Jesús din yarii xindxab guin luxdoox. Ma gojc xchej naaz xindxab guin laax. Abiꞌ ma guxhii ree bejn yaax në guiaꞌx con caden chitëë ban chex, per rutüguiaꞌgajquix caden guin abiꞌ rulaagdxa xindxab guin laax niz lod achut bejn zojb. I9Chi baguiaax Jesús bazuxibix lojman, guneex rejs rëbix: ―¿Xhie rënl con naj, Jesús, Xiꞌn Dios yuꞌ xanyabaa? Rniaaban lojl ad gusagzil naj. ?HwChi barii Jesús loj barcw guin, bibig tijb xin luguiedx guin lojman. Ma gojc xchej daꞌt yuꞌ xindxab luxdoox. Ad rajcwt xabix, ad nabantix lënü, ganaxzi roꞌ ree baa nabanx. rG]Dxel badxin Jesús con ree xbejnman xdajn ree bén Gadara, ni rigaꞌ zatiblad roꞌ nijs Galilea. MFAbiꞌ rëbaman loj reeman: ―¿Conza xguialrliladxidi? Per laa reeman dád bidxeb reeman badxa tëë loj reeman, abiꞌ canabdiidx loj lasaꞌ reeman rëb reeman: ―¿Chu bén guin zeel rniabeeman bi në nijs, abiꞌ ruzoob reen xtiidxaman? Rayüjn Jesús tijb xin yuꞌ xindxab luxdoo (Mt. 8:28‑34; Mr. 5:1‑20) VE%Dxel bacwëën reeman Jesús, rëb reeman: ―¡Mextr! ¡Mextr! ¡Ma cayzëëb ree xan nijs! Abiꞌ bixche Jesús gunabeeman bacwëëz bidoxh guin në xtüjp nijs guin, zianz gulëjz reen dxel bayajcdxe. 4DaLaꞌtgaj cadëd reeman loj nijs guin, goodyëjs Jesús. Dxel guzuloj cabiꞌ bidoxh loj nijs guin, abiꞌ cadxa nijs loj barcw guin, ma cazëëbczi barcw guin xan nijs. C%Tijb dxej guyu Jesús loj barcw con ree xbejnman, abiꞌ rëbaman loj reeman: ―Yoꞌ ree zatiblad roꞌ nijs guin. Zianz zë reeman. jBMBadxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Bén rucaagdiajg ree xtiidx Dios rüjn tëë reeman ziꞌc rënman, laa reeman na̱j da nan laa tëë reeman na̱j da bichan. Racwëëz Jesús bidoxh (Mt. 8:23‑27; Mr. 4:35‑41) A Abiꞌ yuꞌ bén bagojn Jesús rëbaman: ―Laa xniaal con ree bijchil zaꞌ luleꞌ guin rën reeman guinieenë reeman lüj. @ Xniaa Jesús con ree bijchaman bidxin reeman lod zaꞌman, per ad gojct nibig reeman lojman guial dád zien bejn rigaꞌ. q?[’Zeel gol bacaagdiajg zagdxe, bén ma rigniaꞌ gusnuu chigniaꞌman mazri, per bén ad rigniaꞌt, xt taꞌn ni naladxaman rigniaꞌman ad zigniaꞌtraman. Xniaa Jesús con ree bijchaman (Mt. 12:46‑50; Mr. 3:31‑35) >wAchet ni naguieꞌch yuꞌ ni ad zaguient ad yuꞌ tëët ni ralan ni ad zagbeet bejn, zadxin dxej gagbee bejn laan. &=E’Achut bén ruzeꞌc tijb guij dxel rutaꞌcwaman laan, ad rudxeꞌ tëëtaman laan xan lon, ruzujman laan ya din gusnin loj ree bén chuꞌ lënü. < Guiáad bin biajb loj yujzaꞌc, laan na̱j ziꞌc ree bén rucaagdiajg xtiidx Dios, rucaagdiajg reeman laan con guidib luxdoo reeman zaꞌdxiꞌch tëë reeman loj xnejzaman, zianczi rüjn reeman ni rënman. Achet ni naguieꞌch yuꞌ (Mr. 4:21‑25) ~~Q}|{{Dzlyy|x`wvvWuu't:srrjqqippooo nCmmPll%kjjjiDhh@gg feefe drcc6bb*a```E_u^^\\![[AZYY,XWWVVmUpTTmSS?RQQ@PP{OOoNMM@LKKJ>IIMHHIGFF\EEDDDCmBB@@?t?;>==T=<;;J:g:88g77 665D44A3=22)11-0 //&..T-,,0++7**)),(('f&%%U$$t##2""^!!d! C/FYNwxl3?>V~B j   o HlP/xUVG%Majsi gajdx volt loj tibdxej güünman xhienin contr lüj, abiꞌ bal guiꞌtaman lojl gajdx volt naman: “Been naj perdon ad züntran zian”, rayal güünl laaman perdon. Guialrniabee në guialrliladx F¡Gol gojp cudad! ’Bal xhie tijb ni mal güün tijb lasaꞌl, guneenëman. Abiꞌ bal bayüjnman xgab por ni beenman, beenman perdon. 7EgPar laaman zagdxeli na̱j guixhii reeman tijb guiaj mulin yëjnman din guzaal reeman laaman loj nijsdoo, luar guzaalguiiwaman tijb bén qui rliladxri naj din güünman dol. (D KRëb Jesús loj ree xbejnman: ―Zianczi yuꞌ ree ni ruzaalguiiw bejn din güünman dol, per ¡probza na̱j bén ruzaalguiiw zatijb bejn guial güünman dol! 8CiPer rëb Abraham lojx: “Bal id ridxgaꞌ reex xtiidx Moisejs në xtiidx ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, ad zaliladxt reex majsi yaban tijb bén ma güjt.”3B_Abiꞌ rëb xinrijcw guin: “Walil, dad Abraham, per ad zaliladxt reex, saꞌn bal yaban tijb bén ma güjt chigneenëman laa reex, zayüjn reex xgab por xtol reex.” A+Per rëb Abraham lojx: “Ma rajp reex guiꞌch ni bacaa Moisejs con ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, laan rayal guidxgaꞌ reex.” @ylod zojb gaay ree da bichan din chicojnx laa reex chitëë në laa reex guiꞌt luar guie, lod yuꞌ zroꞌ casti.” m?S’Dxel rëb xinrijcw guin lojman: “Rniaaban lojl dad, been wen guxhaal Lazr lidx da dadan, (>INëtëë yan bén zaꞌ ree guie ad zajct tëd reeman yagaj, niꞌqui ree bén zaꞌ yagaj ad zajct tëd reeman guie, din zaꞌ balaꞌroꞌ du galay ree.” X=)Per badxiꞌ Abraham xtiidxix rëbaman: “Xiꞌn, basaaladx guial dád nix guyu luxdool chi gubanl loj guidxliuj, guiáad Lazr dád naya gubajnx. Yan, rayalix lod yabaax guiáad lüj rayalil lod sagdiajl. 0<YDxel gurixdiajx rëbix: “Dad Abraham, baya naj, guxhaal Lazr din gugajdx lupunt xbacwënx din guiꞌtix yasiaalyujx lüdxan, din dád cazaagdiajn loj bajl guie.” p;YChi ma cazagdiaj xin rijcw guin gabijl, gules lojx abiꞌ zijtri baguiaax zaꞌ Lazr cwëꞌ Abraham. ':G’Chi bidxin dxej güjt Lazr dxel bignë ree xianjl Dios laax lod na̱j nix daꞌt, lod zaꞌ Abraham. Në xin rijcw guin güjt, abiꞌ biguieꞌchix. 9 Rën nejzdoo Lazr guin gawix ni riajb xan xmex xinrijcw guin. Abiꞌ xt ree bëꞌcw rbig rlieꞌ reeb loj ree guiadx ni cax. q8[Guyu tëë tijb xinprob brii lajx Lazr, rbejx roꞌ xport xinrijcw guin abiꞌ guidiblagaax ca guiadx. 7Basnuu Jesús, rëbaman: ―Guyu tijb xinrijcw, guzujchaawix con ganaxczi lajd zagdxe, abiꞌ guixie guixieczi rüjnx lanijroꞌ. 76g’Bal tijb xinguiaaw ralaꞌ lacheelix abiꞌ rtiaꞌx ben ren, dolan cayüjnx. Ziangajc xin rtiaꞌ tijb béngunaa balaꞌ lacheel, dolan cayüjnx. Xinrijcw con Lazr T5!’Adli nawëëgt nit xanyabaa në guidxliuj, guial yayaꞌn tijb diidx zëëd loj ley guin guial ad zajctan cumplid. Rulüü Jesús xcwent guial ralaꞌ lasaꞌ (Mt. 19:1‑12; Mr. 10:1‑12) 84i’Xley Moisejs në ni bacaa ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, nagaꞌloj been reen dxiin xt chi biꞌt Waj bén baroobnijs bejn ree. Abiꞌ diizd nadxel guzuloj rireꞌch xtiidxzaꞌc Dios xhienaag na̱j xguialrniabeeman, abiꞌ zien ree bejn rüjn naguiejn chuꞌ loj xguialrniabeeman. T3!Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Rüjndi benzaꞌc niz loj ree bejn, per Dios nünbee luxdoodi; abiꞌ majsi loj bejn lasajc daꞌtidi, per loj Dios achet lasajquidi. Xley Moisejs con xguialrniabee Dios 2Abiꞌ ree bénfarisew guial mazri rën reeman milia, chi biguiejn reeman ni rëb Jesús guzuloj cuzeꞌ reeman laaman. y1k ’Niꞌqui tijb mojs ad zajct güünx sirv loj tioꞌp patron; din zadxeꞌchix tijbaman abiꞌ zënx zatijbaman; o zajquix xinzaꞌc con tijbaman abiꞌ züjnx tiblad zatijbaman. Zeel ad zajct güündi sirv loj Dios, në loj milia. ]03 Bal id züjndi ziꞌc rayal con ni ad najt xieendi, ¿chu gunee lëjt ni rayalidi? /' Yan, ziangajc bal id züjndi ziꞌc rayal con ni zaꞌc yuꞌ loj guidxliuj guie, ¿chu gap lëjt confianz con guialnazaꞌc yuꞌ xanyabaa? j.M ’Bal chu rüjn ziꞌc rayal con taꞌn ni rudëëd bejn lojman, züjnman ziꞌc rayal con zroꞌn. Ziangajc bén ad rüjnt ziꞌc rayal con taꞌn ni rudëëd bejn lojman, ad züjn gajctaman ziꞌc rayal con zroꞌn. >-u ’Rnin lojdi, gol beennë dxiin ni rajpidi loj guidxliuj guie par gagnëdi bejn din chuꞌ xmiwidi, din chi yaran ma yuꞌ bén yacaꞌ lëjt lod gapidi guialnaban tiblayaa. 2,]Dád badxaloj patron guin guial nasin mojs mal guin por ni beenx. Din mazri nasin ree bén ad zinalt xnejz Dios con lasaꞌ reeman guial loj ree bén zinal xnejz Dios. p+YDxel gunabdiidxix loj zatijbaman rëbix: “Laadx lüj, ¿plac ralil?” Abiꞌ rëbaman: “Tib gayuu ingujch trigo.” Zianz rëbix: “Cwaꞌ guiꞌch guie lod ca ni ralil lojman, been zatijban bacaa lojn ralil tajpgajlzan.” 3*_Abiꞌ rëbaman: “Ralan tibgayuu barril sejt lojman.” Dxel rëbix: “Cwaꞌ guiꞌch guie lod ca ni ralil lojman, been zatijban bacaa lojn ralil tüꞌpchiizan.” )wDxel gurejdxix tijb gaj ree bén ral loj xpatronx, rëbix loj bén bidxin yaloj: “¿Plac ralil loj da patronan?” W('Ma ragbeen xhienaag günan din guiën ree bejn naj chi ad züntran dxiin.” .'UDxel guzuloj beenx xgab gunaladxix: “¿Xhienaag günan yan ma gusaꞌn da patronan naj sin dxiin? Ad yuꞌtan gojl günan dxiin dajn, ratu tëën ganaaban carda. &5Dxel gurejdxaman laax rëbaman lojx: “¿Xhie rën guiëb ni riguiejnan cayüjnl? Banee cwent lon xcwent xchiinl, din achetri dxiin gunen lojl.” G% Rëb tëë Jesús loj ree xbejnman: ―Guyu tijb benrijcw, nuzujman tijb mojs guinia graczi ni rajpaman. Abiꞌ biguiedx ree ben ren lojman guial cunijt xliaꞌ mojs guin ni na̱j xieenman. $ Per yan rayal yaguieen ree lanij yabaa tëë ree, din bijchil xin ma güjt par naj, ma babanx, gunijtix abiꞌ ma badxejlix.”z#m’Dxel badxiꞌ xdadix laan rëbaman: “Xiꞌn, zianczi zaꞌl con naj, graczi ni raꞌpan na̱j xieenl. ")Guiáad yan baguiaad xiꞌnl, xin ma bignijt xliaꞌ xmilial con ree béngunaa dxuudx, abiꞌ gunabeel güjt goꞌn mazri nadaan par laax.” :!mDxel rëb loj xdadix: “Lüj ragbee ma gojc xchej cayünan xchiinl, zianczi ruzoban xtiidxil; per niꞌczi tijb ad waneetil tijb dxibdobëz din günnëꞌ ree da miwan lanij. s _Per dád bidxeꞌch xingol guin, abiꞌ ad guyëntix nayux. Zeel wej xdadix biguiedxaman lojx din yayux. Badxiꞌ mojs guinan rëbix: “Guial baguiaad bijchil zeel gunabee xdadil güjt tijb goꞌn mazri nadaan guial nadaanx baguiaadix.” PDxel gurejdxix tijb xmojs xdadix, gunabdiidxix xhienin cayajc lidxix. %’Laꞌtgaj xiꞌnman xingol guin cayüjnx dxiin dajn. Chi badxinx gajxh lidx xdadix, biguiejnx cucwejdx reeman cuyaꞌ tëë reeman. Din par naj ma güjt da xiꞌnan abiꞌ yan ma babanx, gunijtix abiꞌ ma badxejlix.” Dxel guzuloj cayüjn reeman lanij. ]3gol chicaꞌ goꞌn mazri nadaan, gol bagüjtib din yadaaw ree yaguieen ree lanij. #?Per rëb xdadix loj ree xmojsaman: “Gol baquiejn gol tanë lajd zagdxe, gol bascajcwixan, gol badxeꞌ tijb guiibnil yaax gol baslëë tëëx gurëch, jMDxel rëbix lojman: “Dad, ma benan dol loj Dios në lojl, ad rayaltri guinieel naj xiꞌn.” DDxel bayunejzix zia lidx xdadix. ’Per zijtri ziaadix chi baguiaa xdadix laax dxel bayaman laax, zianz ruxüünman bigchaaglojman laax, abiꞌ gudiidxaman laax gudaw tëëman laax xid. V%Ad rayaltri guinieel naj xiꞌn; been naj cwent ziꞌc tijb ree xmojsil.” dAYan, yazaan yayaꞌ lidx da dadan din guiën lojman: Dad, ma benan dol loj Dios në lojl. Dxel beenx xgab naladxix: “¡Zien ree xin rüjn dxiin lidx da Dadan xt sobr rüjn ni raw reex, guiáad naj guie ma guiëtan bëjz! _7Guial tant rliaanx xt guyënx niajwix ni raw ree cüch guin, per achut rudëë laan. oWDxel wejx bignabix dxiin loj tijb bén zojb yagaj, abiꞌ guxhaalaman laax chigajpix cüch ree dajn. dAPer chi ma banijtix gran, dxel guyu gubijn niz lod zaꞌx abiꞌ guzuloj biaadx ni gawix. W' Ad gojct xchej ni cwaꞌ reex ni rayal reex, xin na̱j xinguiag guin batoꞌgajquix graczi ni badëëd xdadix lojx, abiꞌ con milia guin wejx zijt bignijt xliaꞌx graczi xmiliax guial beenx ni rëntzix.  Abiꞌ xin na̱j mazri xinguiag, rëb loj xdadix: “Dad, banee ni rayal gacaꞌn.” Dxel badëëman ni rayal tijbgaj reex. S Rëb tëë Jesús loj reeman: ―Tijb bejn yuꞌ tioꞌp xiꞌnman.  Yan, naj rni lojdi, ziangajc rabaa ree xianjl Dios por tijb béndol rayüjn xgab por xtol. Xcwent bén rüjn perdon xiꞌn 7 g Abiꞌ chi radxejlaman laan, rutoꞌp ree xmiwaman në ree bén zojbnëman gajxh, abiꞌ rëbaman loj reeman: “Gol babaa ziꞌc rabaan din ma badxejlan milia basëban.” I  ’O bal tijb béngunaa rajpaman chii milia plajt abiꞌ rusëëbaman tijban, ¿nid ruzeꞌcaman guij ya ruloob tëëman lënü abiꞌ raguiilaman laan zagdxe daꞌt xt lodzi radxejlan? 4 aYan, rnin lëjt, ziangajc rabaanë Dios tijb bén rayüjn xgab por xtol guial loj tajpgajlchiinbitap benzaꞌc ad ryaadxt yayüjn xgab por xtol. Xcwent milia ni bizëëb 8 iDxel chi radxin lidxaman, rutoꞌp ree xmiwaman në ree bén zojbnëman gajxh abiꞌ rëbaman loj reeman: “Gol babaa ziꞌc rabaan, din ma badxejlan da xiilan be gunit.” O Abiꞌ chi radxejlaman laab rabaaman, rudxiibaman laab dxidyëjnman. 7g―Bal tijb bejn rajp tibgayuu xiil abiꞌ rnijt tijbib, ¿nid rusaꞌnman zatajpgajlchiinbitapib dajn ya abiꞌ rigdiilaman xiil gunit guin xt lodzi radxejlaman laab? +QDxel rëb Jesús loj reeman: 5Guiáad ree bénfarisew con ree mextr rajc ley rnieeguijdx reeman laaman, rëb reeman: ―Ruchajg bén guin béndol ree rawnë tëëman laa reeman. } uGra ree bén ruquijx impuest në gra ree béndol, bibig reeman lod zaꞌ Jesús din gucaagdiajg reeman ni rnieeman. zm#Ad rüjntan sirv par luyuj niꞌqui par loj abon, rzëëbzan. ¡Bén rën ree gucaagdiajg, gol bacaagdiajg!yk"Dxel rëb Jesús: ―Ni zagdxe na̱j zëd. Per bal id zajcran naxij, ¿xhieza naag yayajcan naxij zatijb? 5c!Yan, ziangajc rnin lojdi, chutëëz lëjt bal id zusaꞌn gra ni rajpidi din guidnalidi naj, ad zajct gaquidi da bejnan. Bal id zajcri zëd naxij (Mt. 5:13; Mr. 9:50) 1[ Per bal naladxaman ad züjntaman gan loj rey guin, laꞌtgaj sta zaꞌ rey guin zijt, guixhiaalaman bén chinë ree xrusonman din yayaꞌn reeman diidx ad zut wadijl. 2]’O bal tijb rey güün wadijl contr zatijb rey, ¿nid yalojxgaj cweman ya güünman xgab züjn chii mil xsuldadaman gan loj stijb rey zidnë gajl mil suldad ya? ]3guiëb reeman: “Guzuloj cayüjn bén guin yu abiꞌ ad gojct nulooxaman laan.” o~WDin bal sulojman xcimiantan abiꞌ ad zulooxtaman laan, graczi ree bén guguiaa laan guzeꞌ laaman, }’Bal chu rën güün tijb yu naroob, ¿nid yalojxgaj cweman ya din cwëëman cwent zadaan xmiliaman ya din gulooxaman laan? R|Bén ad rënt sagdiaj guidnal tëëman naj, ad zajct gacaman da bejnan. {3―Bal chudi rën guidnal naj, rayal guiëndi naj mazri guial loj xdadidi, guial loj xniaadi, guial loj lacheelidi, në guial loj xiꞌndi, o bijchidi o bizandi, rayal tëë guiëndi naj mazri guial loj xguialnabandi, din bal id züjndi zian ad zajct gaquidi da bejnan. \z1Dád zien ree bejn zinal Jesús; abiꞌ badxiꞌ lojman loj reeman rëbaman: y+Din naj rni lojdi, niꞌczi tijb ree bén gunen yaloj ad zajwt guialraw benchaawan par xche.” Ni rayal güün ree bén rën gac xbejn Jesús x'Dxel rëbaman lojx: “Wej niz loj carreter në niz loj ree nejz laꞌs, been naguiejn ben ren ree din guiꞌt reeman din cha lënü lidxan. vweChi ma been mojs guin zian, dxel rëbix lojman: “Dad, ma benan ni nal, per sta yuꞌ gajc luar lidxil.” vyChi badxin mojs guin bagojn xpatronx gra ni rëb ree bén guin, dád balenman, dxel rëbaman lojx: “Baquiejn wej niz galay ni, në niz la̱d ree nejz, tanë gra ree bénprob në ree bén ad nadaant yaa, në ree bencoj con ree bénlutiaꞌp.” OuZatijbaman rëb: “Yan gajczi baxhlian zeel ad zileꞌt guialan.” -tSZatijbaman rëb: “Guzin gaay nejz goꞌn, yan chiguienan laa reeb prueb guidoondon rajc rüjn reeb dxiin ya; been wen güjdx lojman din güünman naj perdon.” 8siPer graczi reeman guzuloj caynab perdon. Bén yaloj guin, rëbaman: “Yan gajczi guzin tijb guidxliuj, rayal chiquianan; been wen güjdx lojman din güünman naj perdon.” rChi ma gojl hor gaw reeman xche, guxhaal xmojsaman din chex chiguiedxix loj ree biooz guin: “Gol guda din graczi ma najcchaaw.” wqgDxel rëb Jesús lojman: ―Tijb bejn badxeꞌ guialraw par xche, abiꞌ guneeman zien daꞌt ree bejn. pChi biguiejn tijb bén zojbnë Jesús xan mex ni rëbaman, rëbaman loj Jesús: ―¡Xiquilbaa ree bén yayal gaw lod rniabee Dios! @oyXiquilbaal bal güünl zian, din laa reeman ad zajct yanee ni badëëdil. Per chi guidxin dxej yaban ree bén bazoob xtiidx Dios, Dios yaguijx laan lojl. Xcwent bén been tijb lanij n  Zagdxeli na̱j, chi güünl tijb lanij, gunee bénprob ree, në ree bén ad nadaant yaa, në ree bencoj con ree bénlutiaꞌp. m Dxel rëb Jesús loj bén gunee laaman: ―Bal goc cuꞌl guialraw, ad guiniee xmiwil, niꞌqui lasaꞌl, niꞌqui bijchil, niꞌqui benrijcw zojbnël gajxh. Din laa reeman yuꞌ dxej guiniee reeman lüj, abiꞌ zian yanee reeman ni gudaw reeman lidxil. _l7 Din bén rlies xvalor gajc, yayaꞌnxtuman. Guiáad bén rüjn naya zajs xvaloraman. _k7 Zeel chi guiniee reeman lüj, zagdxeli bisob loj yagxhil bigra, din chi guiꞌt bén gunee lüj naman lojl: “Miw, badëd loj tijb luar mazri zojbloj.” Zian, gra ree bén zojbnël xan mex guzaꞌt lüj zagdxe. j- abiꞌ guiꞌt bén gunee gropidi naman lojl: “Badëëd lod zojbil cwe bén guie.” Dxel rayal chel guidib ratul chisobil loj yagxhil bigra. &iE―Bal chu guiniee lüj chel loj tijb guialruxhliaa, ad cwel luar rbej ree bén mazri zojbloj. Din zajc guidxin zatijb biooz mazri zojbloj guial lojl, khOChi baguiaa Jesús rbe ree biooz luar lod rbej ree bén mazri zojbloj, rëbaman loj reeman: QgAbiꞌ achet gojc nadxiꞌ reeman. Bén rej ree loj guialruxhliaa &fEDxel rëbaman loj ree bénfarisew guin: ―¿Bal tijb xburidi o tijb xgoꞌndi yab lën tijb bizë, nid zabëëdi laab ya, majsi na̱j dxej raziiladx bejn? e Per laa reeman achetczi rëb reeman. Dxel gunaaz Jesús xinragxuu guin bayüjnman laax, abiꞌ rëbaman lojx din yaguiajx. +dODxel gunabdiidx Jesús loj ree mextr rajc ley në loj ree bénfarisew guin, rëbaman: ―¿Zajc yayüjn bejn bénragxuu dxej raziiladx ree bejn ya o ad zajctan? 6cgguial zaꞌ tijb xinragxuu lojman rzaaguijx. b 'Tijb dxej raziiladx ree bejn wej Jesús bitawaman lidx tijb bénfarisew rniabee. Yuꞌ ree bénfarisew guin culaꞌch laaman xhie güünman, Na #Zianan zeel yayaꞌn ladxidi ziꞌc tijb guiedx lod achut zojb. Abiꞌ rnin lëjt, diizd yan ad zuguiaatridi naj xt chi guidxin dxej guiëbidi: “¡Nüjnleꞌ Dios bén zëëd por laaman!”`5 "’¡Bén Jerusalén, bén Jerusalén, rugüjtidi bén rudëë ree xtiidx Dios loj ree bejn rucaaguiaj tëëdi gra ree bén rxhiaal Dios lojdi! ¡Bëlczi volt guyënan nuchagan lasaꞌdi ziꞌc rüjn tijb guid ruchajg lasaꞌ ree xiꞌnb lën xhiilib, per ad cwëjbtidi! +_O !Per naj rayal gusnuu da nejzan yan në guixie në widx, din ad najt guial guiët tijb bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn luguiedx ren bal id najn Jerusalén. 8^i Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Gol chej gol chiguiedx loj bén rusquiee zii: “Yan, në guixie yabën xindxab yayün tëën bénragxuu ree, abiꞌ widx gulooxan.” $]A Hor guin gajc bidxin tioꞌp choon ree bénfarisew, abiꞌ rëb reeman loj Jesús: ―Baguiaj, baza niz guie, din rën rey Herodes gugüjtaman lüj. <\q Abiꞌ zien ree bén bigra yan, laa reeman gac bén yaloj nadxel. Guiáad ree bén na̱j bén yaloj yan, laa reeman gac bén bigra. Roon Jesús por Jerusalén (Mt. 23:37‑39) l[Q Din guiꞌt ree bén sa gra lad guidiblagaa guidxliuj din cwe reeman gaw reeman lod rniabee Dios. 5Zc Ni goondi gaw tëë layidi chi guguiaadi Abraham, Isaac, Jacob, në gra ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, zaꞌ reeman lod rniabee Dios, guiáad lëjt yariicadi. \Y1 Per naman lojdi: “Ma rnin, ad ragbeetan ban guzadi. Gol biquied lon béndol.” tXa Dxel suloj guiëbidi: “Tijbzi badaaw ree, tijbzi badüꞌ ree, niz la̱d dux nejzan balüül dunujn.” XW) Din chi chisu bén na̱j lidxan gusiaawaman roꞌ port guin, lëjt guial yayaꞌndi xchu, gucaadi roꞌ port guin guiëbidi: “Dad, guxhal.” Per yadxiꞌman xtiidxidi naman: “Ad ragbeetan ban zadi.” V% ―Gol been naguiejn din chuꞌdi niz roꞌ port nadëë, din naj rni lëjt, zien ree bén rën chuꞌ, per ad zileꞌt chuꞌ reeman. Uy Abiꞌ tijb bejn gunabdiidx lojman rëbaman: ―Dad, ¿taꞌnz ree bén gac perdon ya? Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: }Ts Chi zë Jesús Jerusalén, rulüüman bejn ree luguiedx naroob ree në ree luguiedx dobëz niz lod rdëdaman. S+ Laan na̱j ziꞌc levadur ni rugoꞌch tijb béngunaa choon midid harin persi rusaaguijn gra cob guin. Port nadëë (Mt. 7:13‑14, 21‑23) QR Rëb Jesús zatijb: ―¿Xhienaag ganin na̱j xguialrniabee Dios? UQ# Laan na̱j ziꞌc xhaj moxtajs ni rxübin bejn loj xguiniaaman, rniꞌsan xt rajcan yag naroob. Abiꞌ guial naroob daꞌt rajcan xt rüjn xguixbitiaꞌs ree biguijn xidxan. Xcwent levadur (Mt. 13:33) P# Rëb tëë Jesús: ―¿Xhienaag ganin na̱j xguialrniabee Dios o xhie gulün lojdi din chigniaꞌdi xhienaag na̱j xguialrniabeeman? WO' Chi rëb Jesús zian, gra ree bén rdxeꞌch laaman bayaꞌn xtu; per graczi ree bejn rabaa guial ruguiaa reeman gra ree ni zagdxe ni rüjnman. Xcwent xhaj moxtajs (Mt. 13:31‑32; Mr. 4:30‑32) 1N[ Béngunaa guie zëëdaman loj xdiaa Abraham, ma gojc chiinbichoon ijz naxhii xindxab laaman con guialguijdx guie. ¿Wen id zajc yayajcaman dxej raziiladx ree bejn ya? !M; Badxiꞌ Dad Jesús laan rëbaman: ―Bén rusquiee, ¿nid rxhiec xgoꞌndi o xburidi dxej raziiladx ree bejn ya par chiquiëꞌdi laa reeb nijs? L Per bén rniabee lën yadoo guin dád bidxeꞌchaman guial bayüjn Jesús bén guin dxej raziiladx ree bejn, dxel rëbaman loj ree bejn: ―Xhoꞌp dxej yuꞌ guial güün bejn dxiin, loj ree dxej guin gol guida din yayajquidi, per ad dxej raziiladxt bejn. xKi Dxel badxiib yaaman guijcaman; abiꞌ loj hor guin gajc baliman, zianz guzuloj cuzaꞌtaman Dios zagdxe. nJU Chi baguiaa Jesús laaman, gurejdxaman laaman, rëbaman: ―Na, ma bayajquil guialguijdx ni goquil. I' yagaj zaꞌ tijb béngunaa ma gojc chiinbichoon ijz ragxuuman, tijb xindxab basaꞌn laaman con tijb bëw xijchaman, ad rileꞌtczi yaliman. VH% Tijb dxej raziiladx ree bejn, culüü Jesús bejn ree lën tijb yadoo, iGK Rupent zian tian, per bal id zacan dxel tügan.” Bayüjn Jesús tijb béngunaa ca bëw xijch xFi Per rëb bén rajp guidxliuj guin: “Dad, basaꞌnsiin zatib ijz, yabeclaan yuj xanan gaguꞌ tëënan abon. KE Dxel rëbaman loj bén rajp guidxliuj guin: “Baguiaa, ma gojc choon ijz rialan rguilan higo loj yag guin, abiꞌ achetczi rdxaaglojn. Batüügan din nawëëgzi rüjnan loj guidxliuj guie.” 1D[ Dxel be Jesús tijb cwent loj reeman, rëbaman: ―Tijb bejn gojpaman yag higo lod naguꞌman uv, abiꞌ biquiaaman bal ca higo lojn, per achetczi bidxaaglojman. C{ Naj rni lëjt guial ad ziantan. Abiꞌ bal id zayüjndi xgab por xtolidi ziangajc saquidi. Xcwent yag higo ni ad rtiat %BC Ad bal naladxidi bén chiinbichoon güt ree chi guxaꞌt torre ni la Siloé laa reeman, na̱j reeman mazri béndol guial loj gra ree bén zojb Jerusalén. iAK Din naj rni lëjt guial ad ziantan. Abiꞌ bal id zayüjndi xgab por xtolidi ziangajc saquidi. @ Dxel rëb Jesús: ―Ad bal naladxidi guzajc ree bén Galilea guin zian guial na̱j reeman mazri béndol guial loj gra ree bén Galilea. y? m Lën gajc ree dxejzii wej tioꞌp choon ree bejn biguie reeman diidx loj Jesús guial bagüjt Pilato tioꞌp choon ree bén Galilea, abiꞌ bagoꞌchaman xrejn reeman con xrejn ree be bagüjt reeman par gudëëd reeman loj Dios ziꞌc gon. [>/ ;Naj rni lüj, ad zariitil ladxguiib guin xtczi quixil gra ni na guxtis guin.V=% :Bal chu bén rudëëd lüj loj guxtis, been naguiejn bayaꞌnnëman diidx zagdxe laꞌtgaj yuꞌ tiamp, chitëë yayüman lüj loj guxtis, abiꞌ guxtis guin yayü lüj loj ree bén cuꞌ lüj ladxguiib. K< 9’¿Chexc ad rüjnt lëjt gajc xgab conin na̱j ni zagdxe? `;9 8¡Bén rusquiee! Ragbeedi xhie rën guiëb sen rguien xanyabaa në loj guidxliuj, ¿chexquiza zeel ad ragbeetidi xhie rën guiëb ni cayajc loj guidxliuj yan? Babej zagdxe con bén rdxeꞌch lüj (Mt. 5:25‑26) R: 7Abiꞌ chi ririi bi niz sur, rëbidi: gac nalaa, abiꞌ rajc gajc zian. 9% 6Rëb tëë Jesús loj ree benzien guin: ―Chi ruguiaadi ririi za̱j niz lod rëëz gubijdx, rëbidi: zal guia, abiꞌ rajc gajc zian. x8i 5Dad su contr xiꞌnman guiáad xiꞌnman su contr laaman; na su contr xiꞌndxaꞌpaman guiáad laam su contr laaman; abiꞌ nasuegr su contr xwalidxaman guiáad laam su contr laaman. Sen rguien xanyabaa (Mt. 16:1‑4; Mr. 8:11‑13) |7q 4Din diizd yan, lod na̱j reeman gaay loj tijb famil, til choonman contr tioꞌpaman, tioꞌpaman contr choonaman. |6q 3Ad naladxidi zialan loj guidxliuj par yabecdxen luxdoo bejn, zialan din guial guililadx reeman naj chuꞌ wadijl. ^55 2Gazaagdiajn guiët tëën, abiꞌ ¡dád yuꞌnayan diizd yan xt chi gacan cumplid! r4] 1’Zialan loj guidxliuj ziꞌc tijb bén zidgacaaguij xhienin, abiꞌ ¡ma rën nejzdoon tiaguijn! 3y 0Per mojs ad ragbeet ni rën xpatronx güünx abiꞌ güünx ni rayal casti, taꞌnz tëdix casti. Din bén badëëd Dios quiarguiejn, mazri zien ni rayal güünman por quiarguiejn ni badëëd Dios lojman. Ziangajc bén badëëd Dios guialrniabee, mazri zien ni rayal güünman por guialrniabee ni badëëd Dios lojman. Por Jesús rliaꞌ lasaꞌ ree bejn (Mt. 10:34‑36) 2 /’Din tijb mojs ragbee ni rën xpatronx güünx, abiꞌ ad zaꞌtix porvinid ad ruzoob tëëtix diidx, dád casti naroob tëdix. B1} .abiꞌ yadxin xpatronx tijb dxej ni ad rbëztix në tijb hor ni ad ragbeetix. Dxel dád casti naroob gudëëd patron guin laax, guixhiaalaman laax lod rayal ree bén ad ruzoobt diidx. L0 -Per bal naladx mojs guin: “Zaglaari yaguiaad da patronan”, zianz sulojx gusagzix gra ree bén rüjn dxiin yagaj, ziꞌc béngunaa ziꞌc xinguiaaw, dxel suloj gawix, guiëꞌx südx tëëx, S/ ,Din diidxliczi rnin lëjt, zusaꞌn gra xieen patron guin loj mojs guin. B. +Xiquilbaa mojs cayüjn dxiin zagdxe chi yadxin xpatronx. L- *Badxiꞌ Jesús laan, rëbaman: ―¿Chu lëjt na̱j ziꞌc tijb mojs zaꞌc, nazobdiidx, rusaꞌn xpatronx laax lidxaman persi rulenx gra ree mojs rudëë tëëx ni raw reex chi rajl hor? w,g )Dxel gunabdiidx Bëd loj Jesús, rëbaman: ―Dad, ¿par dunujzan bel cwent guin ya o par gra ree bejn? + (Zianan zeel gol guzujsin din ad ragbeetidi dxejczi guiꞌt Bén guxhaal Dios. Mojs zaꞌc në mojs guijdx (Mt. 24:45‑51) ~*u 'Gol been xgab, bal tijb bejn ragbeeman xhie hor chuꞌ xingubaan lidxaman cwanx, ad zatiëjbtaman chuꞌx lidxaman. ) &Xiquilbaa reex bal guidxaagloj xpatron reex laa reex nagaꞌnaa reex, majsi yadxinman garol guiaal o chi ma cayreguiaal ya. .(U %¡Xiquilbaa ree mojs nagaꞌnaa cabëz xpatron reex! Naj rni lëjt, laagajc patron guin cweꞌc laa reex xan mex, dxel chicchaa xabaman din gudëëman ni gaw reex. ' $Gol been ziꞌc ree mojs cabëz yadxin xpatron reex, bén zë loj guialruxhliaa, din diob guixhial reex roꞌ port yayuman chi gucaaman. Z&- #’Gol guzujsin ziꞌc bén ma najcw xab caꞌ tëë xguijman par griiman. W%' "Din lod rajpidi guialnazaꞌc guin, yagaj zaꞌ xquiarguiejndi. Gol guzujsin L$ !Gol batoꞌ ni rajpidi din gudëëdan loj ree bénprob. Gol been naguiejn güündi gan guialnazaꞌc ni ad rarat ni yuꞌ xanyabaa, lod ad zut xingubaan cwan laa reen lod ad zacabe tëët reen. z#m ’Lëjt najdi da bejnan, ad rdxebidi. Taꞌnzi najdi, per xDadidi Dios ma beenman xgab nabeenëdi laaman. " Per yalojxgaj gol baguiil güündi ziꞌc rniabee Dios, laaman gunee gra ni ryaadxidi. Guialnazaꞌc yuꞌ xanyabaa (Mt. 6:19‑21) !/ Din bén ad nünbeet ree Dios rüjn zian. Laa reeman ru xgab por gra ree ni guin. Per lëjt yuꞌ xDadidi, laaman ragbeechaaw xhienin riaadxidi. [ / Zeel ad rudi xgab xhie gawidi o xhie guiëꞌdi, ad bal tib yuꞌzidi laan xgab. "= Abiꞌ bal guiꞌxh dajn ruzujchaaw Dios yan, majsi guixiezi cheꞌcan. ¡Diidxgui lëjt, bén ad rliladxzaꞌct ree laaman nid zuneeman ni gacwidi ya! S ’¡Gol baguiaa xhienaag riniꞌs ree guiaa dajn! Ad rüjnt reen dxiin ad rguib tëët reen. Per niꞌqui rey Salomón ad guzujchaawt ziꞌc zaꞌchaaw ree guiaa guin, majsi mast guzujchaawaman. a; Abiꞌ bal niꞌqui zian ad zileꞌt güündi, ¿xhieczi gan rudi xgab por ni ren ree? M ¿Wen guial ru daꞌtidi xgab ma güün lëjt gajc mazri ziool ya? a; ¡Gol baguiaa balo ree! Ad rxübint reeb ad ratoꞌp tëët reeb guialnazaꞌc, ad rajp tëët reeb lod yaguꞌchaaw reeb guialnazaꞌc guin, per Dios rudëëd ni raw reeb. ¡Abiꞌ mazri lasajquidi guial loj reeb! nU Guialnaban mazri lasajcan guial loj guialraw, guiáad xcuerp bejn mazri lasajcan guial loj xabaman.  Dxel rëb Jesús loj ree xbejnman: ―Naj rni lëjt: Ad chuꞌdi xgab por ni gawidi par guibandi niꞌqui por lajd ni gacwidi. # Zian rzajc bén rguꞌchaaw ni zaꞌc par laagajcaman, per loj Dios achet rajpaman. Achetczi rayal chuꞌ bejn xgab (Mt. 6:25‑34) xi Per rëb Dios lojx: “Xin tont, yanguxhin gajc guiëtil, laadx ni naguꞌchaawil, ¿chu yayaꞌnnë laan?” uc Dxel guiën, dád zien guialnazaꞌc raꞌpan par zien ijz, yaziiladxan, gawan, guiëꞌn yabaa tëën.” C Abiꞌ gunaladxix: “Ma ragbeen xhienaag günan. Guseꞌnan yu lod rguꞌchaawan da guialnazaꞌcan din günan mazri yu naroob ree lod gaguꞌchaawan laa reen, në graczi ni raꞌpan. uc Dxel beenx xgab naladxix: “¿Xhienaag günan? Ad raꞌptan lod gaguꞌchaawan guialnazaꞌc guin ree.” gG Dxel beman tijb cwent loj reeman, rëbaman: ―Guyu tijb xinrijcw, dád gojc xguiniaax.  Rëb tëëman loj reeman: ―Gol gojp cudad; ad sëëbladxidi gapidi ni rajp ree ben ren, din ad ni rajpt bejn runee guialnaban. fE Per rëb Jesús lojx: ―¿Chu bazuj naj günan guialguxtis o gaguiꞌsan ni tiaꞌdi? }s Tijb bén noꞌch loj ree benzien guin rëb loj Jesús: ―Mextr, güjdx loj da bichan din guneex ni rayalan. eC Din chi guidxin hor ni guinieedi, xSprijt Dios gunee diidx guinieedi. Xcwent tijb xinrijcw # ’Chi chinë reeman lëjt lën ree yadoo o loj ree juejs në loj ree guxtis, ad aal chuꞌdi xgab xhienaag yadxiꞌdi xtiidx reeman.   ’Chutëëz bén guinieeguijdx Bén guxhaal Dios zajcaman perdon, saꞌn bén guinieeguijdx xSprijt Dios, ad zajctaman perdon.   Per bén guiëb loj ree bejn guial ad najtaman da bejnan, ziangajc guiën loj ree xianjl Dios guial ad najtaman da bejnan. 0 Y ’Rnin lëjt, chutëëz bén guiëb loj ree bejn guial najman da bejnan, ziangajc naj najn Bén guxhaal Dios guiën loj ree xianjl Dios guial da bejnan najman. i K Guiáad lëjt xt guidxguijquidi, graczan nayab loj Dios. Zeel ad rdxebidi din mazri lasajquidi guial loj zien daꞌt ree biguijndoo. Bén rëb loj ree bejn guial najman xbejn Jesucrist (Mt. 10:32‑33; 12:32; 10:19‑20) | q ’Lëjt ragbee guial biguijndoo ree ad lasajct reeb wayëjx, per Dios ad rayanladxtaman niꞌqui tijb reeb. -S Ganin lëjt chu rayal guidxebidi: gol bidxeb Dios bén rajp guialrniabee guial chi ma biquiedaman xguialnabandi zajc guzaalaman lëjt gabijl. Zeel gol bidxebaman. 7 ’Rnin lëjt, ad ridxebidi bén rën ree gugüjt lëjt din zileꞌ gugüjt reeman xcuerpidi, saꞌn xsprijtidi ad zileꞌt gugaal reeman laan. yk Zeel gra diidx ni ma guneedi lod nacay, zaguiejn ree bejn laan lod nayni. Guiáad ree diidx ni ma guneedi ralan lënü, yuꞌ chi cwidxaꞌ reeman guiniee reeman diidx guin ree diizd guijc ree yu. Chu rayal guidxeb bejn (Mt. 10:28‑31) fE Din achet ni naguieꞌch yuꞌ ni ad zaguient, ad yuꞌ tëët ni ralan ni ad zagbeet bejn.  + Laꞌtgaj canee Jesús zian, guzuloj cadoꞌp por mil bejn, abiꞌ guial zien daꞌt reeman xt rxaꞌt lasaꞌ reeman. Dxel guzuloj Jesús rëbaman yaloj loj ree xbejnman: ―Gol gojp cudad con xlevadur ree bénfarisew, rën guiëban gapidi cudad con ni rusquiee reeman. Q 6din guidoon xhie guiëbaman din chileꞌ gutediaꞌ reeman laaman.) 5Chi gunee Jesús zian, dád bidxeꞌch ree bénfarisew guin në ree mextr rajc ley. Abiꞌ guzuloj zien ree ni rniabdiidx reeman lojman, T! 4’¡Probza lëjt, mextr rajc ley!, guial ad rtiëjbtidi chuꞌ ree bejn loj xnejz Dios, niꞌquiza lëjt ad rüjnt naguiejn chuꞌdi loj xnejz Dios abiꞌ rudxoondi chuꞌ ree bejn loj xnejzaman. )K 3diizd xrejn Abel xt xrejn Zacarías bén bagüjt reeman roꞌ yadooroꞌ Jerusalén. Zeel rnin lëjt guial ree bén naban yan, laa reeman quix por gra reeman. 8i 2Abiꞌ bén naban ree yan, laa reeman yadëëd cwent loj Dios por rejn ni guxhieꞌ ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, bén güt ree diizd chi goꞌtchaaw guidxliuj, e~C 1’Zeel Dios guial ragbeeman gra ni gac, rëbaman: “Gaxhalan bén rudëë ree xtiidx Dios loj ree bejn, në ree apóstoles, yuꞌ reeman gugüjtidi yuꞌ tëë reeman sunalidi din güündi laa reeman xhienin.” 7}g 0Zian ragbee ree bejn guial ruladxidi ni been ree xbéngulalidi. Laa reeman bagüjt ree bén badëë ree xtiidx Dios loj ree bejn, guiáad lëjt rayüjnchaawidi xbaa reeman. | /’¡Probza lëjt!, guial rüjnchaawidi xbaa ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, bén bagüjt gajc ree xbéngulalidi. {/ .Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―¡Ziangajc lëjt mextr rajc ley, probza lëjt!, guial rniabeedi bejn ree güün reeman ni nawëëgdaꞌt abiꞌ rniabeezidi güün bejn zian guiáad lëjt niꞌqui taꞌn ad rüjntidi laa reeman yudar din güün reeman ziꞌc rëndi. ~}}a}|+{{3zzyy-xxwwGvv6uu9ttssrrpqqppzp"onn^mm;lkkk jPii)h1ggee%dmccbb a```__'^^E]\\ [v[ZYYZYXX2WW>VV*UU{TTdSS~SRQPP:ONNMILL6KKuJJuII:HHiGFF{EETDD~CCCBAAE@@2??>=V<<@;d::,99K88Z77!6o544?33/210//.[-h,,A++;*)) (''(&&S%%Z$$B#_"""!! &A)Ad+sdFQ[+w9_ O k  @  B[9'SFy$k Dxel gulüüman lëjt tijb lënü ni rarojp pijs, ma najcchaaw lënü guin. Yagaj gol been ni yadaaw ree xche. k#O gol güjdx loj bén na̱j lidxan: “Na mextr: ¿Con lënü gawnë ree xbejnman guxhin pascw?” "/ Zianz rëb Jesús loj reeman: ―Chi chuꞌdi luguiedx guin, guguiaadi tijb xinguiaaw caꞌx tijb re yuꞌ nijs. Gol chinalix xt lod yayux, a!; Abiꞌ gunabdiidx reeman lojman rëb reeman: ―¿Ban guin rënl yuguieenan laan? m Sdxel guxhaal Jesús Bëd con Waj, rëbaman loj reeman: ―Gol biguieen ni yadaaw ree guxhin pascw. ~uChi bidxin lanij pascw, tijbgaj yu raw ree bejn guiadxtil ni ad yuꞌt levadur rugüjt tëë reeman tijb xiil, 7gZianz cwëjbaman, dxel guzuloj raguiilaman mod xhienaag yayüman Jesús, guial ad zagbeet ree bejn. Gudawnë ree xbejn Jesús xche (Mt. 26:17‑29; Mr. 14:12‑25; Jn.13 :21‑30; 1Co.11 :23‑26) SDád babaa reeman abiꞌ rëb reeman guial gudëëd reeman milia lojman. ;oJudas guin bigneenë bixhioz rniabee ree bixhioz con ree bén rniabee bén rajp ree yadooroꞌ Jerusalén, abiꞌ benëman laa reeman diidx xhienaag yayüman Jesús loj reeman. `9Dxel guyu xindxab luxdoo tijb ree xi apóstoles Jesús, bén la Judas Iscariote. Bixhioz rniabee ree bixhioz con ree mextr rajc ley, raguiil reeman mod xhienaag gugüjt reeman Jesús guial rdxeb reeman bejn ree. S !Chi ma zidyob lanij pascw, chi raw reeman guiadxtil ni ad yuꞌt levadur. ^5&Abiꞌ rsildoo rej gra ree bejn lën yadoo guin ricaagdiajg reeman ni rnieeman.xi%Radxe rulüü Jesús bejn ree lën yadooroꞌ Jerusalén guiáad guxhin rayaꞌnman ruguiaꞌ la Olivos. /$Gol guzujsin, guixie guixie gol gurejdx gunab Dios din gac laadi loj gra ree ni gac loj guidxliuj din chileꞌ tëë sudi loj Bén guxhaal Dios. O#ziꞌc tijb tramp. Din zian gac dxej guin par gra ree bénguidxliuj. S"’Gol gojp cudad ad güün graloj ni rigaꞌ loj guidxliuj guie lëjt gan, ziꞌc guial rzüdx, në guial ru xgab por ni ryaadxidi par guibandi din chi guialan zatijb, ad gac dxej guin par lëjt W'!Guidxliuj në xanyabaa zanijt reen, per da diidxan ad zadëdt gacan cumplid. fE ’Diidxli rnin lojdi guial gra ree ni guin gac chi gad gra ree bén naban yan guiët. kOZiangajc chi guguiaadi ma cayajc ree ni guin, zagbeedi guial ma zëëd xguialrniabee Dios gajxh. QChi ma caydxib ree xbalagan, lëjt ragbee guial ma zëëd tiamp nalaa. `9Rëb tëë Jesús loj reeman: ―Gol baguiaa yag higo o xhietëëz zatijb yagan. ~uChi suloj gac ree ni guin, gol baguꞌ luxdoodi zagdxe gol gules tëë lojdi din ma zidyob dxej ni laadi loj casti. p YAbiꞌ guguiaa reeman Bén guxhaal Dios, rdiinman bachaꞌ zëëdaman loj za̱j con xguialrniabeeman.  +Abiꞌ ree bejn xt yadaj reeman guial guidxeb reeman chi güün reeman xgab ni gac loj guidxliuj, guiáad ree ni rguien xanyabaa guiniib reen. V %’Dxel gac sen loj gubijdx, con loj bëëw, con loj ree bajl xanyabaa. Abiꞌ loj guidxliuj gagdxa ree bejn guidxeb tëë reeman guial gac naquieꞌ loj nijsdoo gac tëë naquieꞌ por xtüjp nijs. : mYuꞌ ree bén guiët loj wadijl yuꞌ tëë reeman guiniaaz reeman chinë naguiejn reeman laa reeman nacion rent nacion ren ree. Abiꞌ ree benzit zanabee reeman Jerusalén xt yayaaloj dxej ni tiëb Dios nabee reeman yagaj. Guiꞌt Bén guxhaal Dios zatijb (Mt. 24:29‑35, 42‑44; Mr. 13:24‑37) 0 Y¡Probza ree béngunaa nüü xiꞌn o béngunaa caꞌ ree xindobëz lën ree dxejzii! Din dád sagdiaj ree bejn abiꞌ dád casti naroob yayal ree bénluguiedx guin. c?Din dxej guin ree gudëëd Dios bejn ree casti din gac cumplid ziꞌc ca loj xtiidxaman. FDxejzii ree, bén zaꞌ ree niz Judea, gol bigxüün niz dajn ree, abiꞌ ree bén zaꞌ guiedx Jerusalén gol brii luguiedx guin, guiáad ree bén zaꞌ dajn ad bal yayudi luguiedx guin. U#’Chi guguiaadi nayaw ree suldad Jerusalén, ma qui nit guiedx guin. Y+Abiꞌ bal sudxiꞌchidi loj xnejz Dios, zajpidi guialnaban tiblayaa con Dios. ?yPer niꞌqui tijb guidxguijquidi ad zanijtt por zian. EGra bénguidxliuj guidxeꞌch lëjt guial najdi da bejnan. ~uPer lëjt xt xdadidi o xniaadi, o bijchidi o xfamilidi o xmiwidi yayü reeman lëjt, abiꞌ yuꞌdi gugüjt reeman. -SDin naj gune diidx ni guinieedi gune tëën quiarguiejn. Abiꞌ niꞌqui tijb bén rdxeꞌch lëjt ad züjnt gan loj xtiidxidi ad zanee tëët reeman contr lëjt. 9mAd aal chuꞌdi xgab xhie guiëbidi loj reeman. <s Zian gac din chileꞌ güdi da diidxan loj reeman. ~- ’Per chi gad gra ree ni guin gac, guiniaaz ree bejn lëjt din gusagzi reeman lëjt, chinë reeman lëjt lën ree yadoo din gudëëd reeman lëjt casti, cuꞌ reeman lëjt ladxguiib chinë tëë reeman lëjt loj ree rey në loj ree gobernador guial najdi da bejnan. x}i guiꞌt tëë xudoxh, në gubijn, në guialguijdxdoxh niz ni niz guie abiꞌ xanyabaa guiguien ree ni nadxeb. | Rëb tëë Jesús loj reeman: ―Til nacion con stijb nacion, til tëë bén rajp guialrniabee con stijb bén rajp guialrniabee, '{G Abiꞌ chi guiguiejndi cayajc wadijl o chas ree bejn contr xguxtis reeman, ad guidxebidi din yaloj gac zian. Per ad por laatan ma bidxin dxej nit guidxliuj. z Zianz rëb Jesús loj reeman: ―Gol gojp cudad achu gusquiee lëjt. Din zien ree bén guiꞌt guiëb reeman guial por naj zëëd reeman guiëb tëë reeman: “Naj na̱j Cristo”; o “Ma zidyob dxej guiꞌtaman.” Per ad chililadxidi laa reeman. ywDxel gunabdiidx reeman lojman rëb reeman: ―Mextr, ¿goc gac zian? ¿Xhie ree sen gac chi ma zidyob gac zian? 3x_―Gra ni cuguiaadi yan, zadxin dxej niꞌqui tijb guiaj ad zayaꞌnt guijc stijban, gran yazeꞌn. Ni gac chi gad guidxliuj nit (Mt. 24:3‑28; Mr. 13:3‑23) Yw+Tioꞌp choon ree xbejn Jesús cayü reeman diidx xcwent ree guiaj zagdxe najcchaawnë yadooroꞌ Jerusalén, në ree ni lasajc ni rudëëd ree bejn par suchaaw yadoo guin. Dxel rëb Jesús loj reeman: dvADin graczi reeman rudxeꞌ ni rüjn laa reeman sobr, per laaman majsi najman bénprob, badxeꞌman graczi ni rajpaman par guibannëman. Rëb Jesús guial yazeꞌn yadooroꞌ Jerusalén (Mt. 24:1‑2; Mr. 13:1‑2) 'uGDxel rëb Jesús loj ree xbejnman: ―Diidxli rnin lojdi guial bén bizëjb prob guin mazri lasajc gon badxeꞌman guial loj gon badxeꞌ gra ree bén guin. jtMBaguiaa tëëman tijb béngunaa bizëjb prob, caguꞌman tioꞌp cintabldoo lën alcancia guin. s Chi culüü Jesús bejn ree lën yadooroꞌ Jerusalén, dxel gules lojman baguiaaman caguꞌ ree benrijcw gon lën alcancia. Mr/Racaꞌ tëë reeman lidx ree béngunaa bizëjb, abiꞌ din guiëb ree bejn guial benzaꞌc na̱j reeman, dád xchej rbejdx rniab reeman Dios. Per laa reeman mazri casti naroob yayal reeman.*qM.―Gol gojp cudad con ree mextr rajc ley. Din ruladx reeman sa reeman gacw reeman lajd zagdxe ruladx tëë reeman gugajpdioz ree bejn laa reeman con respejt niz lunejz, abiꞌ lën ree yadoo ruladx reeman cwe reeman lod rbej ree bén zojbloj, ziangajc rüjn reeman lod ritaw reeman. Yp+-Laꞌtgaj cucaagdiajg gra ree bejn ni rëb Jesús, rëb loj ree xbejnman: 0oY,Yan, bal xiꞌn Davi na̱j Cristo. ¿Chexquiza zeel rëb Davi guin lojman Dad? Ni rüjn ree mextr rajc ley (Mt. 23:1‑36; Mr. 12:38‑40; Lc. 11:37‑54) 8nk+xt gabecan xin rdxeꞌch ree lüj guiaꞌl.” {mo*Awa Davi guin gajc gunee loj libr Salmos, rëbaman:Dios rëb loj dux Dad ree:“Gurej da ladbeen, olW)Rëb Jesús loj ree bejn: ―¿Chexc zeel rëb ree bejn guial zëëd Cristo loj xdiaa rey Davi? k(Abiꞌ achetri bayax reeman niniabdiidx reeman lojman. Chu loj xdiaa zëëd Cristo (Mt. 22:41‑46; Mr. 12:35‑37) Wj''Dxel yuꞌ ree mextr rajc ley, rëb lojman: ―Mextr, zagdxequi guneel. ri]&Din Dios ad najtaman xDios ree bengüt, najman xDios ree bén naban, din par laaman gra ree bejn naban. _h7%Abiꞌ xcwent ni yaban ree bengüt, xt Moisejs rëb zian tiblajt loj xtiidx Dios lod rëbaman guial baguiaaman yag ni cayeꞌc. Yagaj rëb Dios lojman guial Dios na̱j xDios Abraham, xDios Isaac, në xDios Jacob. ygk$din ad zëjttri reeman, gac reeman ziꞌc ree xianjl Dios. Gac tëë reeman xiꞌn Dios guial ma baban reeman. f)#Per ree bén yaban zatijb, bén rayal ree gap guialnaban tiblayaa con Dios, ad zuxhliaatri reeman ad zudëë tëëtri xiꞌn reeman guxhliaa, |eq"Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Loj guidxliuj guie ruxhliaa ree bejn abiꞌ rudëëd xiꞌn reeman ruxhliaa. wdg!Yan, chi yaban ree bengüt, ¿chu loj guigajdx reex gac xbéngunaa laaman guial gra reex baxhliaanë laaman? /cY Ni bigratë në béngunaa guin güjt. b7Zianz baxhliaanë xin bayon guin béngunaa bizëjb guin, zianz baxhliaanëman guigajdx reex abiꞌ gra reex güjt achut xiꞌn reex guyu con laaman. faEDxel bijch barojpix baxhliaanë béngunaa guin, per güjtgajquix ad guyu gajct xiꞌn reex. `Guyu tijb famil lod goc reex gajdx bijch. Baxhliaa xin yaloj guin, per güjtix abiꞌ ad guyut xiꞌn reex con lacheelix. l_Q―Mextr, loj xley Moisejs rëb guial bal guiët tijb xinguiaaw abiꞌ achut xiꞌnx guyu con lacheelix, bijch xingüt guin guxhliaanë béngunaa bizëjb guin din chuꞌ xiꞌn reex ziꞌc gulüü xiꞌn xin güt guinan. ^-Tioꞌp choon ree bénsaducew bignaj Jesús, bénsadusew guin ree ad rliladxt reeman guial yaban ree bengüt, zeel rëb reeman loj Jesús: w]gAbiꞌ gra ni guneeman niz loj ree bejn, achetri badxejl nudxiib reeman guijc din niniaaz reeman laaman. Badxali loj reeman ni guneeman abiꞌ achetri rëb reeman. Xcwent guial yaban ree bengüt (Mt. 22:23‑33; Mr. 12:18‑27) \#Dxel rëbaman loj reeman: ―Gol badëëcliza loj rey César ni na̱j xieen César, guiáad loj Dios gol badëë ni na̱j xieen Dios. "[=―Gol balüü tijb cintabl lon. ¿Chu loj ca lojn chu tëë laj ca lojn? Badxiꞌ reeman laan, rëb reeman: ―Loj rey César ca lojn në lajman. ]Z3Per gogbee gajc Jesús xgab mal ni cayüjn reeman abiꞌ rëbaman loj reeman: HY ¿Zagdxen ya radijxan impuest loj rey César, o ad zagdxetan? XX)Dxel gunabdiidx reeman lojman, rëb reeman: ―Mextr, dunujn rayagbee guial rnieel rulüü tëël ziꞌc rayal, din par lüj tiblojzi na̱j bejn, abiꞌ walil rulüül guial xhienaag rën Dios guiban bejn. oWWAbiꞌ guxhaal reeman bén ziglaꞌch ree laaman din güünzi reeman guial gulüü na̱j reeman benzaꞌc, din yaguiil reeman mod guiniee Jesús diidx ni gudxiib reeman guijc, din chileꞌ yayü reeman laaman loj gobernador Rom. >VuBixhioz rniabee ree bixhioz con ree mextr rajc ley, hor guin gajc guyën reeman niniaaz reeman Jesús guial gogbee reeman cuzaꞌtaman laa reeman, per bidxeb reeman bejn ree. WU'Chutëëz bén yab guijc guiaj guin, gacaman ziꞌc tijb ni riroox, guiáad bal yab guiaj guin guijcaman, gacaman ziꞌc tijb ni ryüüdëj. Xcwent impuest (Mt. 21:45‑46; 22:15‑22; Mr. 12:12‑17) mTSPer Jesús baguiaaman loj reeman, abiꞌ rëbaman: ―Bal id zajc zian ¿xhieza rën guiëb ni ca loj xtiidx Dios? Lod rëb:Guiaj ni gulëëgoꞌn ree bén rüjn yu,
laan na̱j ni mazri been sirv gojcnë yu guin. BS}Naj rni lojdi guial ziꞌtaman din gugüjtaman bén guin ree dxel gudëëman guidxliuj guin loj ree ben ren. Chi biguiejn reeman zian dxel rëb reeman: ―¡Gagnë Dios ad zajct zian! UR#Dxel babëë reeman laax loj guidxliuj guin, bagüjt reeman laax. Zianz gunabdiidx Jesús loj ree bén caneenëman, rëbaman: ―Yan, ¿xhie naladxidi güünnë bén na̱j xguidxliuj laan bén guin ree? #Q?Per chi baguiaa ree bén guin laax, rëb loj lasaꞌ reeman: “Xin guinan na̱j xin yayaꞌnnë guidxliuj guin. Yagüjt reex din gacan du xieen ree.” P+ ’Dxel rëb bén na̱j xguidxliuj laan: “¿Xhienaag günan yan? Gaxhal da xiꞌnan xin rën daꞌtan, wed zajp reeman laax respejt.” pOY Zianz guxhaalaman zatijbix, per gudiilguijdx reeman laax abiꞌ babëë reeman laax loj guiniaa guin. N Dxel guxhaalaman mojs ren, per nëgajc mojs guin gunee reeman ni rëntzi reeman, gudijn reeman laax abiꞌ badxiꞌ reeman laax zezi. HM  Chi bidxin dxej yalaꞌ reeman uv guin, guxhaalaman tijb xmojsaman chigxiix ni rayalaman, per ree bén rüjn dxiin loj guiniaa guin gudijn reeman mojs guin abiꞌ badxiꞌ reeman laax zezi. LL Dxel guzuloj cayü Jesús tijb cwent loj ree bejn, rëbaman: ―Guyu tijb bejn guxübinman uv ree loj xguiniaaman, dxel badëëman laan garol loj ree bén güün dxiin lojn, zëtaman zijt. .KUDxel rëb Jesús loj reeman: ―Niꞌqui naj ad zanitan lojdi chu banee guialrniabee günan ni guin ree. Xcwent ree mojs guijdx (Mt. 21:33‑44; Mr. 12:1‑11) {JoAbiꞌ badxiꞌ reeman laan rëb reeman guial ad ragbeet reeman chu guxhaal Waj bidgaroobnijsaman bejn ree. 7IgAbiꞌza bal yaguieꞌch ree bénguidxliuj guxhaal laaman, zugüjt ree bejn dunuj ree con guiaj din gra reeman rliladx guial Waj gojc bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn. H+Dxel guzuloj rëb loj lasaꞌ reeman: ―Bal yaguieꞌch ree Dios guxhaal laaman, zanaman. “¿Chexquiza zeel ad bililadxtidi laaman?” QG¿chu guxhaal Waj bidgaroobnijsaman bejn ree, Dios ya o bénguidxliuj? pFYBadxiꞌ Jesús laan, rëbaman: ―Ziangajc naj yuꞌ tijb ni ganabdiidxan lojdi. Gol badxiꞌn: kEOabiꞌ rëb reeman lojman: ―Guna, ¿chu na güünl ni guin ree? ¿Chu banee guialrniabee lojl? ;D qLën ree dxej ni zaꞌ Jesús lën yadooroꞌ Jerusalén, culüüman bejn ree xtiidx Dios, bidxin ree bixhioz rniabee ree bixhioz, con ree mextr rajc ley, në ree guxtis Israel, vCe0Per ad radxejlt xhienaag güün reeman, din graczi ree bejn rucaagdiajg chaaw ni rulüüman laa reeman.XB)/Guixie guixie rulüü Jesús bejn ree lën yadooroꞌ Jerusalén, per ree bixhioz rniabee ree bixhioz con ree mextr rajc ley, në ree guxtis luguiedx guin raguiil reeman mod din gugüjt reeman laaman. A).rëbaman loj reeman: ―Loj xtiidx Dios rëb: “Lidxan na̱j yu lod rbejdx rniab bejn Dios.” Per lëjt nüjndan ziꞌc lidx ree xingubaan. w@g-Chi bidxin Jesús roꞌ yadooroꞌ Jerusalén, guzuloj caybëëman bén cutoꞌ ree në ree bén cazii, C?,gugüjt reeman lëjt. Dxel gunijt reeman ladxidi, niꞌqui tijb guiaj ad zayaꞌnt guijc stijb guiaj, din ad bidxgaꞌtidi hor ni bidganaj Dios lëjt. Rabëë Jesús bén rutoꞌ ree roꞌ yadooroꞌ Jerusalén (Mt. 21:12‑17; Mr. 11:15‑19; Jn.2 :13‑22) ~>u+Din guidxin dxej ni güün ree bén rdxeꞌch lëjt tijb zeꞌ gadëd ladxidi, abiꞌ gra lad gusiaaw reeman lëjt, )=K*Rëbaman: ―¡Bén Jerusalén, xi nix majsi yandxejzi yayagbeedi chu yabeꞌcdxe luxdoodi! Per yan naguieꞌch najn par lëjt, ad zileꞌt chigniaꞌdi laan. d<A)Chi bidxinman gajxh Jerusalén, dxel baguiaaman guiedx guin, zianz biinman por laan. u;c(Per badxiꞌman laan rëbaman: ―Naj rni lëjt, bal yacwëëz roꞌ reeman, guiaj ree cwixdiaj zian. :''Dxel ree bénfarisew noꞌch loj ree bén zinal laaman, rëb reeman lojman: ―Mextr, gudilë ree bén guin chitëë rniee reeman zian. 9%&Rëb reeman: ―¡Nüjnleꞌ Dios bén zëëd por laaman! ¡Yuꞌ guialrabaa xanyabaa! ¡Benzaꞌc bendxoon na̱j Dios bén yuꞌ xanyabaa! ]83%Chi ma zë reeman gajxh laguiajt ni na̱j guiaꞌ la Olivos, gra ree bén zinal Jesús guzuloj rbixdiaj reeman guial dád rabaa reeman abiꞌ ruzaꞌt reeman Dios zagdxe por gra ree milagr ni ma baguiaa reeman. D7$Abiꞌ ree bejn rguijxh xab reeman lunejz lod zë Jesús. 6!#Dxel binë reeman bur guin lod zaꞌ Jesús, zianz badxiib xab reeman xijchib abiꞌ been reeman laaman yudar persi gudxibaman laab. R5"Badxiꞌ reeman laan, rëb reeman: ―Din Dad Jesús cayaadx laab. 4!Abiꞌ chi caxhiec reeman bur guin, gunabdiidx ree bén na̱j xbur laab, rëb reeman: ―¿Chexc zeel caxhiequidi bur guin? d3A Wej ree bén guxhaalaman bidxaagloj gajc reeman ziꞌcgajczi rëb Jesús loj reeman. l2QAbiꞌ bal chu guiniabdiidx lojdi chexc zeel rxhiequidi laab, gol güjdx Dad Jesús cayaadx laab. %1Crëbaman loj reeman: ―Gol chej guiedxdo rigaꞌ guin, chi guidxindi guidxaaglojdi tijb burquieꞌn, caduub, achut wabib laab. Gol guxhiequib gol tanëb. {0oChi bidxinman gajxh guiedx Betfagé con Betania, në gajxh guiaꞌ la Olivos, dxel guxhaal tioꞌp ree xbejnman, J/ Chi gulox rëb Jesús zian, dxel basnuu zëman Jerusalén. .Abiꞌ ree bén rdxeꞌch naj bén ad guyënt ree niajcan rey, gol tanë reeman guie, gol bagüjt reeman lon.” Ru Jesús Jerusalén (Mt. 21:1‑11; Mr. 11:1‑11; Jn.12 :1219) -Badxiꞌman laan rëbaman: “Bén rajp zroꞌ, zacaꞌman mazri, per bén rajp taꞌnzi, xt taꞌn ni rajpaman chiquied lojman. M,Abiꞌ rëb reeman loj rey guin: “Dad, per ma caꞌx zroꞌn.” ~+uDxel rëb rey guin loj ree bén zaꞌ yagaj: “Gol bacaꞌ milia zii lojx, gol badëëdan loj xin caꞌ mazran.” n*U¿Chexc ad badëëtil da milian niguiꞌn bejn din chi naguialan nacaꞌnan con guidib xiꞌnan?” F)Dxel rëb rey guin: “Mojs guijdx por xtiidxgajquil rayalil casti. Bal ragbeel guial ad rayatan bejn, abiꞌ racaꞌn ni ad najt da xieenan ratop tëën guialnazaꞌc lod ad guxübintan. (din bidxeban lüj guial ad rayatil bejn. Racaꞌl ni ad najt xieenl abiꞌ ratoꞌpil guialnazaꞌc lod ad guxübintil.” t'aDxel bidxin zatijb mojs guin abiꞌ rëbix: “Dad, laa xmilial guie, badxeꞌchaawanan lën tijb baydoo, N&Ziangajc rëb rey guin loj mojs guin: “Lüj nabee gaay guiedx.” m%SChi bidxin mojs barojp guin, rëbix: “Dad, milia ni baneel lon ma beenan gan gaay volt mazri.” .$UDxel rëb rey guin lojx: “Zagdxen mojszaꞌc, ma beenl ziꞌc rayal. Abiꞌ guial beenl ziꞌc rayal con taꞌnzi ni banen, yan guzun lüj nabeel chii guiedx.” ^#5Mojs bidxin yaloj rëbix: “Dad, milia ni baneel ma beenan gan chii volt mazri.” ;"oPer laaman bazuj reeman gacaman rey, abiꞌ bayejc ladxaman. Chi badxinman dxel gunabeeman bignee reeman mojs badëëman milia guin din gagbeeman plac ma been tijbgaj reex gan. 3!_Per ree bén ladxaman guial rdxeꞌch reeman laaman, guxhaal reeman tibcwaa ree bén zinal laaman persi biguiedx reeman guial ad rënt reeman gac bén guin xrey reeman. B } Chi gadaman grii gurejdxaman chii xmojsaman abiꞌ loj tijbgaj reex badëëman zroꞌ milia, zianz rëbaman loj reex: “Gol beennë milia guin dxiin xt chi guidxin dxej yaguialan.” 1[ Dxel rëbaman loj reeman: ―Guyu tijb bejn, zëëdaman loj tijb famil zojbloj. Zëman zijt lod tiaꞌman guialrniabee din gacaman rey dxel yayejcaman nabee ladxaman. A{ Bén cucaagdiajg ree ni canee Jesús, beman tijb cwent loj reeman guial ma zë reeman gajxh Jerusalén abiꞌ laa reeman naladx reeman guial hor guin guidxin xguialrniabee Dios.  Din Bén guxhaal Dios zëëdaman zidgadiilaman bén ad zët ree loj xnejz Dios din laa reeman loj xcasti Dios. Xcwent milia  Dxel rëb Jesús lojman: ―Yandxej ma been Dios perdon gra ree bén zojb lidx Zaqueo guial rliladxaman Dios ziꞌcgajc Abraham. c?Dxel guzuli Zaqueo, abiꞌ rëbaman loj Jesús: ―Dad, gaguiꞌs garol ni raꞌpan loj ree bénprob. Abiꞌ bal yuꞌ bén baquijxan mazri guial loj ni na̱j quixaman, yayünan tajp volt mazri guial loj ni gulaanan. wgChi baguiaa ree bejn zian, gra reeman guzuloj caneeguijdx Jesús rëb reeman zigyaꞌnman lidx tijb béndol. X)Dxel cari daꞌt baguiajt Zaqueo, abiꞌ dád rabaaman zignëman Jesús. Chi gudëd Jesús yagaj, gules lojman abiꞌ rëbaman lojman: ―Zaqueo, cari baguiajt, din yandxej na̱j yayaꞌnan lidxil. Zeel ruxüünman gunedaman, abiꞌ din chileꞌ guguiaaman Jesús, wëꞌpaman loj tijb yagroꞌ zojb gajxh lod tëd Jesús.  Rën Zaqueo guin güünbeeman Jesús, per ad rileꞌt guguiaaman laaman guial dád zien ree bejn abiꞌ laaman najman bendop. Z-Yagaj zojb tijb benrijcw laman Zaqueo. Laaman rniabee ree bén ruquijx impuest. O Guyu Jesús luguiedx Jericó abiꞌ guzuloj cadëdaman luguiedx guin. (I+Hor guin gajc bani loj bén guin, abiꞌ binalaman Jesús rudëëman quixtëë loj Dios. Në gra ree bén baguiaa ni goc rudëë quixtëë loj Dios.eC*Dxel rëb Jesús lojman: ―¡Ma zileꞌ guguiaal! Ma bayajquil guial bililadxil naj. dA)―¿Xhie rënl günan por lüj? Badxiꞌman laan rëbaman: ―Dad, rënan yani lon.  (Dxel guzudxe Jesús abiꞌ gunabeeman bicaꞌ reeman laaman. Chi bidxinman gajxh lojman, gunabdiidxaman lojman, rëbaman: 'Bén ned ree rdilë reeman laaman din gucwëëz roꞌman, per mazri rbixdiajman, rëbaman: ―¡Xdiaa Davi, baya naj! I &Dxel gurixdiajman rëbaman: ―¡Jesús, xdiaa Davi, baya naj! P %Abiꞌ rëb reeman lojman guial Jesús bén Nazaret cadëd niz yagaj. J  $Chi gogbeeman cadëd zien ree bejn, gunabdiidxaman xhie cayajc. u c#Chi ma cadxin Jesús gajxh guiedx Jericó, tijb bénlutiaꞌp, zojbaman cwëꞌ nejz rniabaman carda. { o"Per laa reeman ad bigniaꞌtczi reeman ni rëbaman, ad ragbee tëët reeman chexc zeel rëbaman zian din ad bileꞌt nigniaꞌ reeman xhie rën guiëb ni guneeman. Rayajc guiaaloj tijb bénlutiaꞌp (Mt. 20:29‑34; Mr. 10:46‑52) U #!Quin reeman laaman dxel gugüjt reeman laaman, per ni yayon dxej yabanman.  Yayü reeman laaman loj ree benzit, guzeꞌ reeman laaman, guiniee reeman laaman ni rëntzi reeman, abiꞌ gucojp xhiejn reeman lojman. V%Gurejdx Jesús guidxiptioꞌp ree xbejnman tiblad, abiꞌ rëbaman loj reeman: ―Yan, ziyoꞌ ree Jerusalén lod gac ziꞌc bacaa ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn xcwent Bén guxhaal Dios. /Wmazri zien ni tiaꞌman loj guidxliuj guie. Abiꞌ zajpaman guialnaban tiblayaa con Dios. Rugojn Jesús zatijb guial guiëtaman (Mt. 20:17‑19; Mr. 10:32‑34) (IZianz rëb Jesús: ―Diidxliczi rnin lojdi, chutëëz bén rusaꞌn lidx, lacheel, bijch, o xdad, o xniaa, o xiꞌn guial rüjnman ziꞌc rniabee Dios, gGDxel rëb Bëd lojman: ―Dad, ma basaꞌnan graczi ni rayaꞌpan persi zudnaalan lüj. ucDxel rëbaman loj reeman: ―Yuꞌ ni ad zajct güün bénguidxliuj, per Dios graczan zajc güünman. kOAbiꞌ ree bén biguiejn ni rëb Jesús, rëb reeman: ―¿Chu za zajc laa loj xcasti Dios? jMAdli nawëëgt tëd tijb camell xan gagux, guial chuꞌ tijb bén rijcw loj xguialrniabee Dios. wChi baguiaa Jesús guial dád yuꞌnayax, rëbaman: ―¡Dád nawëëg na̱j chuꞌ benrijcw loj xguialrniabee Dios! QChi biguiejn xin guin zian, dád guyunayax guial dád xinrijcwan. Y~+Chi biguiejn Jesús zian, rëbaman: ―Yuꞌ zatijb ni ryaadx güünl: bigtoꞌ gra ni rajpil dxel gudëël milia guin loj ree bénprob. Zian gapil guialnazaꞌc xanyabaa, dxel guiꞌtil guidnalil naj. R}Dxel rëbix loj Jesús: ―Gra ree ni guin cayünan diizd xindoon. |Lüj rajc ree mandamient: “Ad sunël béngunaa ren, ad gugüjtil bejn, ad cwanl, ad cwëël xtiidx bejn, gojp respejt xdad xniaal.” v{eBadxiꞌ Jesús laan, rëbaman: ―¿Chexc zeel nal lon benzaꞌc? Achut na̱j benzaꞌc, tijbzi Dios. zTijb xin rniabee, gunabdiidx loj Jesús rëbix: ―Mextrzaꞌc, ¿xhie rayal günan din gaꞌpan guialnaban tiblayaa con Dios? >yuDin naj rni lëjt, bén ad rliladxt xguialrniabee Dios ziꞌc tijb xindoo, ad zileꞌt chuꞌman loj xguialrniabee Dios. Xcwent tijb xin rijcw (Mt. 19:16‑30; Mr. 10:17‑31) 4xaPer gurejdx Jesús laa reeman, rëbaman loj reeman: ―Gol badëë mod guiꞌt reex lon, ad bal rudxoondi, din lod rniabee Dios na̱j par ree bén na̱j ziꞌc laa reex. &wEBinë ree bejn xindoo ree lod zaꞌ Jesús din gudxiib yaaman guijc reex, per chi baguiaa ree xbejnman guzuloj cadilë reeman bén zinë ree laa reex. @vyNaj rni lëjt guial xin ruquijx impuest guin ma been Dios laax perdon chi bayejc lidxix, per xin farisew guin ad beentaman laax perdon. Din bén rlies xvalor gajc achet lasajcaman loj Dios, guiáad bén rüjn naya laaman mazri lasajc loj Dios. Rüjnleꞌ Jesús xindoo ree (Mt. 19:13‑15; Mr. 10:13‑16) u7 Per xin ruquijx impuest guin, zijt zaꞌx abiꞌ niꞌquid rayaxtix guilies lojx, rgaꞌp luxdoox rëbgajx: “¡Dios, baya naj najn tijb xindol!” xti Rbaꞌnan tioꞌp volt lën xuman, abiꞌ gra ni rünan gan rünanan chii lalaꞌ persi runen tijban lojl.” tsa Xin farisew guin, zaꞌlix cabejdx canabix Dios, rëbix: “Quixtëë runen lojl, Dad, guial ad najtan ziꞌc ree ben ren, na̱j reeman béngubaan, benmal, bén zaꞌnë béngunaa ren, niꞌqui ziꞌc na̱j bén ruquijx impuest guin. #r? ―Tioꞌp ree xinguiaaw wej lën yadooroꞌ Jerusalén persi gurejdx gunab reex Dios, tijbix na̱j xinfarisew, zatijbix na̱j xin ruquijx impuest. }qs Be Jesús zatijb cwent par ree bén naladx tijbzi laa reeman na̱j benzaꞌc guial loj ree ben ren, rëbaman: LpNaj rni lëjt guial ad zaglaat gagnëman laa reeman. Per chi guiꞌt Bén guxhaal Dios, ¿chuj ni zadxaaglojraman bén rliladx Dios loj guidxliuj ya? Xcwent bénfarisew con bén ruquijx impuest o Diidxgui Dios, ¿nid zagnëman bén guleman ya bén rbejdx rniab ree laaman dxej guiaal? ¿Wen zaglaa gagnëman laa reeman ya? Jn Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Zian gunee juejs mal guin. mper béngunaa guie ad rucwëëzt ruslenman naj. Zagdxeli na̱j günan laaman yudar chitëë riꞌtraman naga gad da pacensan chigra.” 'lGXchej ad bidxgaꞌt juejs guin béngunaa bizëjb guin, per zianz laagajcaman been xgab naladxaman: “Majsi ad rdxebtan Dios ad ridxgaꞌ tëëtan bejn ree, k'Luguiedx ziigajc zojb tijb béngunaa bizëjb, rniabaman loj juejs guin din güünman guialguxtis gagnëman laaman loj bén rdxeꞌch laaman. jAbiꞌ rëbaman loj reeman: ―Guyu tijb guiedx lod guyu tijb juejs, ad rdxebtaman Dios ad ridxgaꞌ tëëtaman bejn ree. i Be Jesús tijb cwent loj ree xbejnman, persi balüüman laa reeman guial zianczi rayal cwedx guiniab reeman Dios ad zadxagtczi reeman. Uh#%Chi biguiejn ree xbejnman zian, rëb reeman: ―¿Ban guin, Dad? Badxiꞌman laan rëbaman: ―Laa guiguien gajc ban guinan, ziꞌc chi radoꞌp ree golbich laa rguien gajc nagaꞌ tijb begüt.Tg!$Abiꞌ lod zaꞌ tioꞌp ree xinguiaaw dajn, tijbix sa zatijbix yayaꞌn. Uf##Guiáad lod cayojt tioꞌp ree béngunaa, tijbaman sa zatijbaman yayaꞌn. vee"’Naj rni lëjt, guxhinzii lod nagaꞌ tioꞌp bejn tijbzi loj loon, tijbaman sa zatijbaman yayaꞌn. d7!Bén mazri rën guialnaban rajpaman loj guidxliuj guie, zadxin dxej gunijtaman laan, per bén guiët por naj, zajpaman guialnaban tiblayaa con Dios. ;cq Gol basaaladx ni guzac lacheel bén brii laj Lot. b)’Dxej ni gac zian, bén yëꞌp guijc yu ad zaguiajttaman chiglëë ni naguꞌman lënü. Abiꞌ bén zaꞌ dajn, ad zayejct lidxaman. 9amZiangajc gac dxej ni guiꞌt Bén guxhaal Dios. n`UPer chi brii Lot luguiedx Sodoma, guzuloj biyajb guij xanyabaa në azufre, abiꞌ güjt gra reeman. _/Ziangajc gojc chi guban bén brii laj Lot, gudaw ree bejn, guꞌ reeman, batoꞌ reeman, guzii reeman, guxübin reeman been tëë reeman yu ree. P^Din nadxel gudaw ree bejn, guꞌ reeman, baxhliaa reeman badëë tëë xiꞌn reeman baxhliaa xt chi bidxin dxej guyu Noé lën barcwroꞌ ni beenman, abiꞌ guzuloj guiadoxh ni bagüjt gra reeman. S]Ziꞌc goc gulal chi guban Noé, zian gac chi guiꞌt Bén guxhaal Dios. P\Per yalojxgaj sagdiajman abiꞌ ad zënt ree bén rigaꞌ yan laaman. }[sDin ziꞌc chi rëꞌp nijs rulaan bachaꞌ guidib xanyabaa, zian gac chi guiꞌt Bén guxhaal Dios loj guidxliuj. zZmAbiꞌ yuꞌ reeman na lëjt: “Laaman zaꞌ guie”, o “Laaman zaꞌ ni” ya, ad bal chinalidi laa reeman. YDxel rëbaman loj ree xbejnman: ―Zadxin dxej guiëndi guguiaadi Bén guxhaal Dios majsi tibdxejzi, per ad zuguiaatidi laaman. {XoAbiꞌ achut guiëb: “Laan zaꞌ guie”, o “Laan zaꞌ ni” ya, din xguialrniabee Dios mal zaꞌn galaydi. W'Gunabdiidx ree bénfarisew loj Jesús goc guiꞌt xguialrniabee Dios, abiꞌ rëbaman: ―Xguialrniabee Dios ad najtan ni guguiaa bejn. !V;Dxel rëbaman loj bén guin: ―Bisu. Baguiaj, ma bayajquil guial bililadxil naj. Xhienaag guiꞌt xguialrniabee Dios (Mt. 24:23‑28, 36‑41) HU ¿Tijbzi benzit guie bayejc ya rudëëman quixtëë loj Dios? XT)Dxel rëb Jesús: ―¿Nid chii na̱j ree bén bayajc ya? ¿Con zagaa reeman? SwAbiꞌ bazuxibaman loj Jesús, basajb lojman xt luyuj persi badëëman quixtëë lojman. Abiꞌ najman bén Samaria. lRQDxel tijbaman chi gogbeeman ma bayajcaman, bayejcaman, rbixdiajman rudëëman quixtëë loj Dios. EQChi baguiaa Jesús laa reeman, rëbaman loj reeman: ―Gol chej loj ree bixhioz din guguiaa reeman lëjt. Abiꞌ laꞌtgaj zë reeman, baya xcuerp reeman guialguijdx ni rajc reeman. IP  rbixdiaj reeman, rëb reeman: ―¡Jesús, Mextr, baya dunujn! O Abiꞌ chi cayuman tijb luguiedx dobëz, bigchaagloj chii ree bén rajc guialguijdx la lepra laaman. Per zijt guzuj reeman, kNO Chi ma cadxin Jesús Jerusalén, gudëdaman guiedx rigaꞌ ree niz Samaria në niz Galilea. RM Ziangajc lëjt chi loox güündi gra ni gunabee Dios dxel guiëbidi: “Nayajcan mojs ni ad rüjnt sirv, din baguieenzan ni rayal yaguieenan.” Rayüjn Jesús chii ree bén rajc guialguijdx la lepra ]L3 Abiꞌ wed niꞌqui quixtëë ad zudëëtidi lojx din cayüjnzix ni rayal güünx. K)Ad zëjbtidi zian, guiëblidi: “Bachaa xabil, been ni gawan, gudaꞌn. Chi lox gawan guiëꞌ tëën dxel ma zajc gawil guiëꞌ tëël.” 0JY’Bal tijb lëjt rajp tijb mojs, abiꞌ chi yaguiaad mojs guin biglaꞌx yuj o bigajpix beguiꞌxh ree ya, ¿wen zëjbidi lojx ya: “Guyu, gurej din gawil”? jIMAbiꞌ rëb Jesús loj reeman: ―Bal na̱j xguialrliladxidi majsi ziꞌczi na̱j xhaj moxtajs, zileꞌ guiëbidi loj yagroꞌ guin: “Biaꞌxh guie, bisob loj nijsdoo”, zuzooban xtiidxidi. Ni rayal güün tijb mojs ^H5Dxel rëb ree xi apóstoles Jesús lojman: ―Banee dunujn mazri guialrliladx. _~s~}`|{{zzHyy{xwvvvluItssorqqZpooVnnkmmmlbkWj{jii$hgf6ee5dd7cc baa=``i_^^D^]]!\\O[`ZZ7YOXX'WaWVUTT5SSRR_QQSQPOONMLL5KJJeIIIH3G|GFF EDDD;CiCBB-AA+@>?|?>>=<<;;;Z; :S99@88e773655C44413211G00H/..;--,++*))M('':&&j%%x$$$X#d#"y!! Awj]k> a`p%%MmIk  L  ! c VP>Nr} _Lën ree dxej ni bidxin Waj, bén baroobnijs bejn ree, loj yujbidx niz Judea catieꞌchaman xtiidx Dios. 6|eChi bidxin reeman ni, gurej reeman guiedx Nazaret. Zian gojc persi guzojb diidx ni gunee ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, guial grii laj Jesús bén Nazaret.O{Per chi gogbee Xiëb guial Arquelao, xiꞌn Herodes, na̱j bén canabee niz Judea, bidxebaman naguiaj reeman niz ni. Dxel bagojn Dios laaman loj bacaal din che reeman niz Galilea, dxel zë reeman. `z9Dxel bixche Xiëb cwaꞌman xindobëz guin con xniaax, bayejc reeman niz Israel. yw―Bixche, cwaꞌ xindobëz guin con xniaax. Gol baguiaj niz Israel, din ma güjt ree bén guyën nugüjt laax. xPer chi güt Herodes, dxel balüüloj tijb xianjl Dios loj Xiëb loj bacaal lod zojb reeman, Egipto, abiꞌ rëbaman lojman: FwBiguien chaꞌ tijb bejn guiedx Ramá,
yuꞌ guialroon në guialrbixdiaj,Raquelan cayoon por ree xiꞌnman,
abiꞌ ad rileꞌt chu gusquiejn laaman guial güjt ree xiꞌnman. jvMZian gojc cumplid ni bacaa Jeremías, bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, chi rëbaman: }usChi gogbee Herodes guial basquiee ree bén rajc guin laaman, dád bidxeꞌchaman. Dxel gunabeeman guiët gra ree xindoniguiaaw diizd ree xindo qui gojlri ree xt ree xindo ma yuꞌ ree guiaꞌ tioꞌp ijz, xindo yuꞌ ree Belén në gra ree guiedx rigaꞌ niz ni, guial yuꞌguijcaman ni rëb ree bén rajc guin guial ma gojc tioꞌp ijz ni baguiaa reeman bajl guin. Jt Ni guzu reeman xt güjt rey Herodes. Zian guzojb xtiidx Dios ni gunee bén badëë xtiidxaman loj ree bejn, chi rëbaman: “Babedx da xiꞌnan Egipto.” Gunabee Herodes guiët ree xindobëz }ssDxel bixche Xiëb, cwaꞌman xindobëz guin con xniaax, abiꞌ guxhin guin brii reeman zë reeman niz Egipto. r  Chi ma zia ree bén rajc guin ladx reeman, dxel balüüloj tijb xianjl Dios loj Xiëb loj bacaal, rëbaman: ―Bixche, cwaꞌ xindo guin con xniaax, gol chej niz Egipto. Ni gol guzuj xt chi ganin lëjt, din zaguiil Herodes laax din gugüjtaman laax. :qm Chi ma guidxin dxej yaza reeman, dxel bagojn Dios laa reeman loj bacaal chitëë yayejc reeman niz lod zaꞌ Herodes, zianan zeel bayejc reeman niz lood ren. Zë reeman Egipto jpM Abiꞌ chi guyu reeman lënü guin, baguiaa reeman xindo guin con xniaax Li. Abiꞌ bazuxib reeman gojp reeman laax respejt. Dxel guxhal roꞌ xcaj reeman, abiꞌ bazaladx reeman or, në yaal, nëtëë mirra par xindo guin. :oo Chi baguiaa reeman bajl guin, dád babaa reeman. 7ng Chi gulox rëb Herodes loj reeman zian, dxel zë reeman. Abiꞌ bajl xanyabaa baguiaa reeman diizd ladx reeman, nedan loj reeman, xt lod yuꞌ xindobëz guin guzudxen. Um#Abiꞌ guxhaalaman laa reeman Belén, rëbaman loj reeman: ―Gol wej, gol bignabdiidxchaaw graczi xcwent xindobëz guin. Abiꞌ chi yadxejlidi laax, laa gol bagojn gajc naj, din në naj chigzuxib lojx. lDxel ralanzi gurejdx rey Herodes bén rajc guin ree, persi gunabdiidxaman goc balüüloj bajl xanyabaa guin loj reeman. Zk-Lüj Belén, tijb guiedx naaz Judea,
majsi guiedx dobëz najl loj gra ree guiedxroꞌ naaz Judea.Per lasajquil din luguiedx Belén guin grii tijb bén nabee
guiniaj tëëman da bén Israel reen. jDxel rëb reeman: ―Belén na̱j galaman, tijb guiedx naaz Judea, din ze bacaa bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn: i%Zeel gurejdx Herodes gra ree bixhioz rniabee ree bixhioz, në ree mextr rajc ley, persi gunabdiidxaman loj reeman banguin na̱j gal Cristo. rh]Chi biguien rey Herodes zian, dád guyunawëëgaman, nëgajc gra ree bén Jerusalén guyunawëëg. :gmAbiꞌ gunabdiidx reeman, rëb reeman: ―¿Con xrey ree bén Israel, bén ma gojl? Din dunujn diizd duladxan baguiaan xbajlaman xanyabaa, zeel zioꞌpan din yazuxiban lojman. )f MJesús gojlaman Belén tijb guiedx naaz Judea, tiamp gunabee rey Herodes. Dxel bidxin ree bén rajc, Jerusalén, laa reeman na̱j magos, za reeman niz oriente. ze oper ad bagaalt Xiëb laaman xt chi bidxin dxej gojl xiꞌnman. Dxel baguꞌ Xiëb laj xindobëz guin JESÚS.Xd +Chi baban Xiëb, dxel beenman ziꞌc gunabee xianjl Dios laaman, cwaꞌman Li, wc iTijb biinxdüb chuꞌ xiꞌn,
abiꞌ chi galix grii lajx Emanuel, rën guiëban: Dios zaꞌnë dunuj ree. b Gra ree ni guie gojc persi guzojb xtiidx Dios ziꞌc gunee bén badëë xtiidxaman loj ree bejn, chi rëbaman: ta cTijb xindoniguiaaw gac xiꞌn Li, yaguꞌl lajx “Jesús”, din por laax gra ree xbejnx gac perdon xtol. P` Per laꞌtgaj cayüjnman xgab zian, balüüloj tijb xianjl Dios lojman loj bacaal, rëb anjl guin lojman: ―Xiëb, xdiaa Davi, ad bal rdxebil tiaꞌl Li, din xindo nüüm por xSprijt Dios zëëdix. ~_ wAbiꞌ Xiëb guial najman benzaꞌc, ad guyëntaman nusaꞌnxtuman Li. Beenman xgab niroꞌnladxaman laaman ralanzi. ^ 'Ze gojc gojl Jesucrist: Li, xniaaman, ma na̱j tiaꞌ Xiëb laaman. Per chi gad reeman tiaꞌ lasaꞌ, guyu xiꞌn Li por xSprijt Dios. s] aZian gojc, diizd xtiamp Abraham xt xtiamp rey Davi, guyu chidaj generacion, dxel chidaj generacion guyu diizd xtiamp rey Davi xt tiamp ni guzu ree bén Israel Babilonia ziꞌc bén yuꞌ ladxguiib, abiꞌ zachidaj generacion guyu diizd tiamp ni barii ree bén Israel Babilonia xt chi bidxin dxej gojl Jesucrist loj guidxliuj. Gojl Jesucrist (Lc. 2:1‑7) [\ 1Jacob gojc xdad Xiëb lacheel Li. Dxel Li gojc xniaa Jesús, bén la gajc Cristo. T[ #Eliud gojc xdad Eleazar. Eleazar gojc xdad Matán, Matán gojc xdad Jacob. MZ Azor gojc xdad Sadoc, Sadoc gojc xdad Aquim. Aquim gojc xdad Eliud, WY ) Zorobabel gojc xdad Abiud, Abiud gojc xdad Eliaquim. Eliaquim gojc xdad Azor, $X C Chi ma barii reeman Babilonia lod guzu reeman ziꞌc bén yuꞌ ladxguiib, gojl Salatiel, xdadaman gojc Jeconías. Dxel Salatiel gojc xdad Zorobabel. W  Dxel Josías gojc xdad Jeconías con ree bijchaman, tiamp ni guzu ree bén Israel Babilonia ziꞌc bén yuꞌ ladxguiib. XV + Ezequías gojc xdad Mainán, Mainán gojc xdad Amón, Amón gojc xdad Josías. QU  Uzías gojc xdad Jotam, Jotam gojc xdad Acaz, Acaz gojc xdad Ezequías. QT Asa gojc xdad Josafat, Josafat gojc xdad Joram, Joram gojc xdad Uzías. ]S 5Dxel Salomón gojc xdad Roboam, Roboam gojc xdad Abías, Abías gojc xdad Asa. vR gIsaí gojc xdad rey Davi. Dxel rey Davi con bén goc lacheel Urías guyu xiꞌn reeman brii lajman Salomón. Q Salmón gojc xdad Booz, guiáad xniaa Booz brii laj Rahab. Booz cwaꞌman Rut, abiꞌ xiꞌn reeman brii laj Obed. Obed gojc xdad Isaí, YP -Aram gojc xdad Aminadab, Aminadab gojc xdad Naasón, Naasón gojc xdad Salmón. O Dxel Judá cwaꞌman Tamar, abiꞌ guyu xiꞌn reeman brii laj reeman Fares con Zara. Fares gojc xdad Esrom, Esrom gojc xdad Aram. zN oAbraham brii laj xdad Isaac, abiꞌ Isaac gojc xdad Jacob, guiáad Jacob gojc xdad Judá con ree bijchaman. wM kGuie zëëd laj ree bén na̱j xdiaagulal Jesucrist, bén zëëd ree loj xdiaa rey Davi në loj xdiaa Abraham. L5Abiꞌ guixie guixie yuꞌ reeman lën yadooroꞌ Jerusalén ruzaꞌt reeman Dios zagdxe rudëëd tëë reeman quixtëë lojman.sK_4Chi gulox bazuxib reeman badëë reeman quixtëë lojman, dxel zia reeman Jerusalén, dád rabaa reeman. QJ3Abiꞌ laꞌtgaj cayüjnleꞌman laa reeman, wajsaman ziaman xanyabaa. I2Dxel briinë Jesús laa reeman luguiedx Jerusalén binëman laa reeman gajxh Betania, zianz gules yaaman beenleꞌman laa reeman. 8Hi1Naj gaxhal par lëjt ni ma na da Dadan. Per gol guzujsii luguiedx Jerusalén xt tiaꞌdi guialrniabee ni guiꞌt diizd xanyabaa. Bayëꞌp Jesús xanyabaa (Mr. 16:19‑20) 4Gc0Lëjt na̱j testiw xcwent gra ree ni guin. ,FQ/Abiꞌ diizd Jerusalén suloj guireꞌch xtiidxaman xt guidib loj guidxliuj guial yuꞌ perdon par gra ree bén yayüjn xgab por xtol guililadx tëë reeman naj. E.abiꞌ rëbaman loj reeman: ―Loj xtiidx Dios rëb guial Cristo, na̱j guial guiëtaman, abiꞌ ni yayon dxej yabanman. aD;-Dxel guxhalaman xquiarguiejn reeman persi bigniaꞌ reeman ni ca loj xtiidx Dios, pCY,Zianz rëbaman loj reeman: ―Ni ma guzaꞌcan na̱j ni rnin lojdi chi sta zaꞌn con lëjt: Guial na̱j gac gra ree ni ca loj xlibr Moisejs ni gazaꞌcan, në xlibr ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, në loj libr salmos. 9Bm+abiꞌ cwaꞌman laab gudawaman niz loj reeman. =Au*Dxel badëë reeman tibliaꞌ bëjl biguieꞌ, @9)Per laa reeman staczi ad rliladxt reeman guial tant rabaa reeman radxa tëë loj reeman, abiꞌ rëbaman loj reeman: ―¿Rajpidi taꞌn guialraw ya? @?{(Chi rëbaman zian, balüü yaaman në guiaꞌman. +>O'Gol baguiaa yan në guiaꞌn. Naj gajcan, gol baquiꞌ naj gol baguiaa tëë naj, din tijb anm ad yuꞌtaman dxijt ad ca tëëtaman bëël ziꞌc ruguiaadi naj. e=C&Per rëb Jesús loj reeman: ―¿Chexc zeel rdxebidi? ¿Chexc zeel yuꞌnawëëg luxdoodi? e<C%Dád badxaloj reeman abiꞌ bidxeb reeman guial gunaladx reeman anman cuguiaa reeman. ;$Sta cayü reeman diidx xcwent ree ni guin, chi balüüloj Jesús galay reeman, rëbaman: ―Yabeꞌcdxe Dios luxdoodi. :'#Zianz be reeman diidx ni guzac reeman chi zë reeman lunejz xhie tëë naag bayünbee reeman Jesús chi gulaꞌman guiadxtil. Balüüloj Jesús loj ree xbejnman (Mt. 28:16‑20; Mr. 16:14‑18; Jn.20 :19‑23) k9O"Rëb reeman loj grop ree bén guin: ―Walican ma baban Dad Jesús, ma balüülojman loj Simón. *8M!Abiꞌ niꞌquid gulëjzt reeman, laa bayunejz gajc reeman zia reeman Jerusalén lod rigaꞌ guidxiptib ree xi apóstoles Jesús con ree xcompniar reeman. 73 zianz rëb loj lasaꞌ reeman: ―¡Zeꞌcliza dád nix yuꞌ du luxdoo chi zudnëꞌman lunejz, chi cusigniaꞌman dunuj ni rëb loj xtiidx Dios! }6sHor guin gajc guzajc reeman ziꞌc bén baxal guiaaloj, abiꞌ bayünbee reeman laaman. Per laa gunidloj gajcaman, *5MAbiꞌ chi zojbnëman laa reeman xan mex, cwaꞌman guiadxtil abiꞌ chi gulox badëëman quixtëë loj Dios, gulaꞌman laan persi badëëman laan loj reeman. T4!Per laa reeman been reeman naguiejn din yayaꞌnnëman laa reeman, rëb reeman lojman: ―Bayaꞌn con dunujn, din ma gudxe yan abiꞌ ma cabej guiaal. Dxel guyu Jesús persi bayaꞌnnëman laa reeman. `39Chi bidxin reeman guiedx lod zë reeman, been Jesús ziꞌc bén che mazri zijt. ^25Dxel guzuloj cusigniaꞌman laa reeman ni rën guiëb ni ca loj xtiidx Dios xcwentaman. Guzulojman con ree xlibr Moisejs abiꞌ basnuuman con gra ree libr ni bacaa ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn. Q1¿Wen id na̱j ya guial sagdiaj Cristo, dxelri yayëꞌpaman xanyabaa? *0MDxel rëb Jesús loj reeman: ―¡Xi nawëëg na̱j chigniaꞌdi abiꞌ xi raglaa par chililadxidi gra ni gunee ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn! */MLaa biquiaa gajc ree tioꞌp choon ree dux compniaran roꞌ baa guin abiꞌ baguiaa reeman ziꞌcgajczi rëb ree béngunaa guin, per ad baguiaat reeman Jesús. -.Sabiꞌ guial ad baguiaat reeman xcuerpaman, bayejc reeman rü reeman diidx guial balüüloj ree anjl loj reeman, rëb ree anjl guin loj reeman guial naban Jesús. |-qMajsi tioꞌp choon ree béngunaa noꞌch du lojn bachejb reeman dunujn, guial rsildoo wej reeman roꞌ baa guin, },sPar dunujn laaman na̱j bén yabëë ree bén Israel loj ree bén rom, per yan gojc choon dxej ni goc ree ni guin. +Në guial bayü ree bixhioz rniabee ree bixhioz laaman në ree dux guxtis ree din guiëtaman, abiꞌ bacaa reeman laaman loj crüjz. *Dxel rëbaman loj reeman: ―¿Xhie goc? Abiꞌ rëb reeman: ―Ni beennë reeman Jesús bén Nazaret, laaman goc tijb bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, bén gop guialrniabee ziꞌc ni beenman në ree diidx ni guneeman niz loj Dios në niz loj ree bejn. ?)wBadxiꞌ tijb bén la Cleofas laan, rëbaman: ―Gra ree bejn ragbee ni goc Jerusalén lën ree dxej guie. ¿Wen tijbzi lüj na̱j bén guzu Jerusalén ad gogbeetil ni goc ya? {(oDxel gunabdiidx Jesús loj reeman, rëbaman: ―¿Xhie diidxan rüdi laꞌtgaj cazadi? ¿Chexc zeel yuꞌnayadi? U'#Per majsi cuguiaa reeman laaman, yuꞌ ni badxoon nayünbee reeman laaman. j&MLaꞌtgaj cayü reeman diidx, gubig Jesús cwëꞌ reeman abiꞌ guzuloj cazanëman laa reeman. J% Chi zë reeman lunejz cayü reeman diidx xcwent gra ree ni goc. $  Dxej guin gajc, tioꞌp ree xbejn Jesús zë tijb guiedx la Emaús, rayaꞌnan ziꞌct chiptib kilometro par Jerusalén. q#[ Per Bëd baxüünman biquiaaman lën baa guin, abiꞌ chi baguiaaman lën baa guin, lajd ni bidüübzi Jesús baguiaaman, zianz ziaman dád radxalojman por ni goc. Balüüloj Jesús loj tioꞌp ree xbejnman (Mr. 16:12‑13) l"Q Per laa reeman ad bililadxt reeman ni rëb ree béngunaa guin, gunaladx reeman wed rëbzi reeman. ! María Magdalena, con Xuan, con Li xniaa Jacob con ree béngunaa ren, laa reeman bignë ruson guin loj ree xi apóstoles Jesús.  7 abiꞌ chi baza reeman roꞌ baa guin, bicojn reeman guidxiptib ree xi apóstoles Jesús në los demazri ree xcompniar reeman gra ni baguiaa reeman. FDxel basaaladx reeman diidx ni rëb Jesús loj reeman, Naman lojdi guial yayü reeman Bén guxhaal Dios loj ree béndol din gucaa reeman laaman loj crüjz, abiꞌ ni yayon dxej yabanman. eCAchutri laaman guie din ma babanman. Gol basaaladx ni naman lojdi chi guzuman niz Galilea. 'GAbiꞌ guial tant bidxeb reeman, basajb loj reeman xt luyuj, dxel rëb ree bén guin loj reeman; ―¿Chexc zeel raguiilidi tijb bén naban loj ree bengüt? 3_Laꞌtzi cadxeb reeman niꞌquid radxejlt xhie güün reeman, dxejczi baguiaa reeman tioꞌp ree bejn zaꞌli reeman gajxh lod zaꞌ reeman, najcw reeman lajd bachaꞌ. MAbiꞌ guyu reeman, per ad bidxaaglojtri reeman xcuerp Dad Jesús. kOChi bidxin reeman yagaj, baguiaa reeman guiaj ni bidaꞌcw roꞌ baa guin ad nagaꞌtri xluaran. p [Chi dumingw rsildoo, wej ree béngunaa guin roꞌ xbaa Jesús binë reeman perfum ni beenchaaw reeman. *M8Chi bayejc reeman, zianz beenchaaw reeman perfum në zaj ni rliaa nejxh ni guidëëbaman. Dxel baziiladx reeman dxej raziiladx ree bejn ziꞌc rniabee ley.-S7Abiꞌ ree béngunaa zidnë Jesús diizd Galilea, në reeman binal abiꞌ baguiaa reeman xbaa Jesús baguiaa tëë reeman xhienaag gudijxh reeman xcuerpaman. y6Dxej guin rüjn reeman porvinid gra par dxej raziiladx ree bejn. Zamer suloj dxej guin chi biquieꞌch reeman Jesús. A{5Chi gulox baletaman xcuerp Jesús loj crüjz guin, cwaꞌman laaman batüübaman tijb lajd, dxel biquieꞌchaman laaman lën tijb baa ni bidëën lën guiaj lod achutczi waguieꞌch. 5e4Wejman loj Pilato bignabaman xcuerp Jesús. ^53Nëman rbëz nabee Dios, abiꞌ ad nëtaman bachajg xixgab ree bén bagüjt Jesús. >u2Guyu tijb bejn, brii lajman Xiëb, gojcaman benzaꞌc, beenman ziꞌc rayal. Gojc ladxaman guiedx Arimatea tijb guiedx naaz Judea. Gojc tëëman tijb xguxtis ree bén Israel. iK1Per gra ree bén nünbee Jesús, con ree béngunaa nal laaman diizd Galilea, zijt guzuj reeman baguiaa reeman gra ree ni goc. Biguieꞌch Jesús (Mt. 27:57‑61; Mr. 15:42‑47; Jn.19 :38‑42) wg0Chi baguiaa gra ree bén zaꞌ yagaj ni goc, dád guyunaya reeman zia reeman rigaꞌpgaj luxdoo reeman. /Chi baguiaa suldad rniabee ree suldad ni goc, bazaꞌtix Dios zagdxe, rëbix: ―Walican achet xtol bén guin yuꞌ. w g.Dxel gurixdiaj Jesús, rëbaman: ―Dad, lojl rusaꞌn da sprijtan. Chi gulox guneeman zian, dxel güjtaman. i K-Bicajy logbijdx guiáad lajd nal lën yadooroꞌ Jerusalén goxyaꞌn, gojcan tioꞌp lalaꞌ. S ,Chi gol garol dxej, bicajy guidibczi guidxliuj xt raca choon wadxe. N +Abiꞌ rëb Jesús lojx: ―Diidxli rnin lojl guial yandxej gajc sunël naj lod na̱j nix, lod gan. Güjt Jesús (Mt. 27:45‑56; Mr. 15:33‑41; Jn.19 :28‑30) I  *Dxel rëbix loj Jesús: ―Basaaladx naj chi ma canabeel. mS)Dunuj rayalczi cayzaagdiaj din zian caydijx ni baguieen. Per bén guie achetczi ni mal wayüjnman. (Per zatijbix gudilë xcompniarix, rëbix lojx: ―¿Staczi ad rdxebtil Dios ya majsi lasaꞌgajc casti guin cadëdil? 1'Tijb xingubaan ni ca loj crüjz guin guneex diidxguijdx loj Jesús, rëbix: ―Bal lüj na̱j Cristo, baslaa lüj gajc, baslaa tëë dunujn. 5&Abiꞌ guijc crüjz guin bacaa reex lëjtr con diidx grieg, diidx latin, në diidx hebreo, rëban: “Bén guie na̱j xrey ree bén Israel.” V%%rëb reex lojman: ―Bal lüj na̱j xrey ree bén Israel, baslaa lüj gajc. ^5$Në ree xin suldad ruzeꞌ laaman, rbig reex rudëëd reex vinagr guiëꞌman, 3_#Zien ree bejn rigaꞌ yagaj cuguiaa reeman, abiꞌ xt ree guxtis ruzeꞌ laaman, rëb reeman: ―Baslaax ben ren ree, yan guslaa laagajquix bal walix laax na̱j Cristo. J "Abiꞌ chi cucaa reeman Jesús loj crüjz, rëbaman: ―Dad, been reeman perdon, din ad ragbeet reeman xhienin rüjn reeman. Dxel gudxijt ree suldad suert guijc xabaman din yalaꞌ reex laan. !Chi bidxin reeman lod la Calaver, bacaa reeman Jesús loj crüjz, con grop ree xingubaan guin: tijbix cwa ladbee zatijbix cwa ladruvejs. a; Abiꞌ në tioꞌp ree xingubaan zinë reeman din tia reex loj crüjz con Jesús. f~EYan, nacli naj rüjnnë reeman zian, diidxgui lëjt, wed xhieczinin güünnë reeman lëjt. }%Dxel suloj guiëb ree bejn loj ree guiaꞌ: “Gol guxaꞌt du guijcan”, guiáad loj ree lom guiëb reeman: “Gol baquieꞌch dunujn.” |9Din zadxin dxej guiëbidi: “Xiquilbaa ree béngunaa ad rajct ru xiꞌn, në ree béngunaa ad gojlt xiꞌn con ree béngunaa ad caꞌt bindobëz.” {Per baguiaa Jesús loj reeman abiꞌ rëbaman: ―Béngunaa Jerusalén ad roondi por naj, gol biin por lëjt gajc në por xiꞌndi. pzYZien daꞌt bejn zinal laaman, abiꞌ zien ree béngunaa roon rbixdiaj guial raya reeman laaman. Yy+Chi zinë reeman Jesús din gucaa reeman laaman loj crüjz, gunaaz reeman tijb bén za Cirene laaman Simón. Ziaadaman bazaman dajn, gunabee reeman laaman güüman xcrüjz Jesús din chinalaman laaman. CxAbiꞌ baslaaman Barrabás bén guyu ladxguiib por wadijl në guial bagüjtaman bejn, guiáad Jesús bayüman laaman loj reeman persi beennë reeman laaman ziꞌctzi rën reeman. Bacaa reeman Jesús loj crüjz (Mt. 27:32‑44; Mr. 15:21‑32; Jn.19 :17‑27) 8wkDxel cwëjb Pilato beenman ziꞌc rën reeman. \v1Per laa reeman mazri rbixdiaj reeman, rëb reeman loj Pilato din gucaaman laaman loj crüjz. Abiꞌ guial tant rbixdiaj reeman con ree bixhioz rniabee ree bixhioz, been reeman gan gojc ziꞌc rën reeman. $uANi bayon volt rëb Pilato loj reeman: ―¿Xhieza ni mal been xin guin? Achet xfaltix radxejlan din guiëtix. Gudëdan laax casti dxel guslaan laax. ptYper laa reeman gurixdiaj reeman mazri rejs, rëb reeman: ―¡Bacaax loj crüjz! ¡Bacaax loj crüjz! NsGuneenë Pilato laa reeman zatijb guial guyënman nuslaaman Jesús, r7Badxeꞌ reeman Barrabás guin ladxguiib guial beenman tijb wadijl Jerusalén, guial guzujman contr ree suldad rom, në guial bagüjtaman bejn. fqEPer graczi reeman guzuloj rbixdiaj, rëb reeman: ―¡Bagüjt xin guin! ¡Baslaa Barrabás! mpSLën ree dxej lanij guin ruslaa Pilato tijb bén yuꞌ ladxguiib ziꞌc goc xcostumbr reeman. 5oeYan, gudëdan laax casti dxel guslaan laax. nNiꞌqui Herodes ad badxejlt xfaltix, zeel baxhaalaman laax lon zatijb. Ma baguiaalojdi achet ni mal beenx din guiëtix. #m?abiꞌ rëbaman loj reeman: ―Bidnëdi xin guie nadi cusquieex bejn ree. Per niz lojdi ma gunabdiidxan lojx abiꞌ achet xfaltix radxejlan ziꞌc nadi. wlg Dxel bachajg Pilato lasaꞌ ree bixhioz rniabee ree bixhioz con ree guxtis, con ree bén luguiedx guin, k Abiꞌ dxejzii bazuloj baneenë Herodes Pilato zagdxe, din gocli rdxeꞌch lasaꞌ reeman. Gunabee reeman guiët Jesús (Mt. 27:15‑26; Mr. 15:6‑15; Jn.18 :39–19 :16) Wj' Dxel Herodes con ree xsuldadaman xhiernarajc beennë reeman laaman, bazeꞌ reeman laaman, bascajcw reeman laaman lajd zagdxe lasaꞌ ni rajcw ree rey. Zianz baxhaal Herodes guin laaman loj Pilato zatijb. zim Në ree bixhioz rniabee ree bixhioz zaꞌ yagaj con ree mextr rajc ley, ad rucwëëzt rutediaꞌ reeman laaman. Nh Zien ree ni gunabdiidxaman lojman, per Jesús achetczi badxiꞌman. Bg}Chi baguiaa Herodes Jesús dád babaaman guial diizd gocli rënman guguiaaman laaman guial bacaagdiajgaman ruzaꞌt ree bejn laaman, abiꞌ rbëzaman guguiaaman güünman tijb milagr. (fIAbiꞌ chi rëb reeman guial najman bén Galilea, guxhaalaman laaman loj Herodes bén rniabee Galilea, guial lën ree dxej guin në Herodes zaꞌ Jerusalén. yekChi biguiejn Pilato bazaꞌt reeman Galilea, gunabdiidxaman loj reeman bal niz Galilea na̱j ladx Jesús. ddAPer laa reeman naguiejnczi rüjn reeman, rëb reeman: ―Cusquieex bejn ree guidib niz Judea con ree ni rulüüx laa reeman. Guzulojx niz Galilea abiꞌ yan cayüjnx zian niz guie. Binë reeman Jesús loj Herodes cDxel rëb Pilato loj ree bixhioz rniabee ree bixhioz në loj gra ree bén rigaꞌ yagaj: ―Achet xfalt xin guie radxejlan. b%Dxel gunabdiidx Pilato lojman rëbaman: ―¿Lüjn na̱j xrey ree bén Israel ya? Badxiꞌ Jesús laan, rëbaman: ―Waliquil, najcan. kaOYagaj guzuloj cutediaꞌ reeman Jesús lojman, rëb reeman: ―Badxaaglojn xin guie cusquieex bén du ladx ree, rëbix guial ad rayalt yadijx ree impuest loj rey César, rëb tëëx guial laax na̱j Cristo, na̱j tëëx rey. =` wDxel wajs gra reeman binë reeman Jesús loj Pilato. _GZianz rëb reeman: ―¿Xhie mazri rüjn naguiejn yadiil ree testiw? Dunuj gajc ree ma baguiejn ni nax con quijb xtiidxix.~^uFDxel rëb gra reeman lojman: ―¿Lüjn na̱j Xiꞌn Dios ya? Badxiꞌman laan, rëbaman: ―Waliquidi najcan. ]]3EPer diizd yan, Bén guxhaal Dios cweman xladbee Dios, bén caꞌ gra guialrniabee. ?\yDAbiꞌ bal xhie ganabdiidxan lojdi, ad zadxiꞌtidan. s[_C―Guna du lojn, ¿lüj na̱j Cristo ya? Badxiꞌman laan rëbaman: ―Bal ganinan ad zaliladxtidi. ^Z5BChi bareguiaal, badxajg lasaꞌ ree guxtis Israel, në ree bixhioz rniabee ree bixhioz con ree mextr rajc ley, abiꞌ binë reeman Jesús lod radxaag lasaꞌ gra ree xguxtis reeman, dxel rëb reeman lojman: IY AAbiꞌ zien ree diidxguijdx rëb reeman lojman. Zaꞌ Jesús loj ree guxtis Israel (Mt. 26:59‑66; Mr. 14:55‑64; Jn.18 :19‑24) uXc@Guxhii reeman lojman abiꞌ gudijn reeman laaman, dxel rëb reeman lojman: ―¡Guneeyaꞌ chu gudin lüj! YW+?Bén cayajp ree Jesús, bazeꞌ reeman laaman gudijn tëë reeman laaman. V>Dxel barii Bëd yagaj, abiꞌ dád naya biinman. Bazeꞌ reeman Jesús gudijn tëë reeman laaman (Mt. 26:67‑68; Mr. 14:65) AU{=Dxel badxiꞌ loj Jesús baguiaaman loj Bëd, abiꞌ basaaladx Bëd guial rëb Jesús lojman: “Yan guxhin gajc chi gad gui̱d cwidxaꞌ, choon volt mal rëbil ad nünbeetil naj.” tTa<Zianz rëb Bëd: ―Ad ragbeetan xhienin rnieel. Hor ni canee gajc Bëd zian guridxaꞌ tijb gui̱d. ~Su;Gudëd cost tib hor, dxel rëb zatijb bejn: ―Nëczi bén guie zaꞌnë laaman din nëman na̱j bén Galilea. )RK:Ad gojct xchej chi baguiaa zatijb bejn laaman, rëbaman lojman: ―Në lüj na̱j xbejn Jesús. Badxiꞌ Bëdan rëbaman: ―Yajqui dad, ad xbejntix naj. WQ'9Per gurexuu Bëd, abiꞌ rëbaman loj bén guin: ―Ad nünbeetan laax. P98Per tijb béngunaa rüjn dxiin yagaj, chi baguiaaman Bëd zojbaman rudëj guin, baguiaaman lojman, abiꞌ rëbaman: ―Në bén guin zaꞌnë Jesús. zOm7Yagaj guleꞌc ree bén guin guij galay luleꞌ, abiꞌ gurej reeman rudëj guin. Në Bëd gurejnë laa reeman. Ny6Dxel gunaaz reeman Jesús zinë reeman laaman lidx bixhioz rniabee gra ree bixhioz, binal Bëd laaman zijt zijt. MM5Guixie guixie guzunëꞌn lëjt lën yadooroꞌ Jerusalén abiꞌ ad gunaaztidi naj. Per yan ma bidxin xihoridi, hor ni nabee xindxab. Rëb Bëd ad nünbeetaman Jesús (Mt. 26:57‑58, 69‑75; Mr. 14:53‑54, 66‑72; Jn.18 :1218, 25‑27) L4Zianz rëb Jesús loj ree bixhioz rniabee ree bixhioz, con ree bén rniabee ree bén rajp yadooroꞌ Jerusalén con xguxtis ree bén Israel, bén bidxin ree par chinë laaman: ―¿Chexc zeel zëëdidi con espad con yag din chinëdi naj ziꞌc tijb xingubaan? K3Per rëb Jesús loj reeman: ―Guzujr ree bénan. Ma gojczi. Dxel baquiꞌ Jesús guidiajg mojs guin abiꞌ bayüjnman laan. |Jq2Abiꞌ tijb xbejnman gudiilguijdxaman xmojs bixhioz rniabee gra ree bixhioz, gutüꞌman guidiajg ladbeeman. uIc1Chi baguiaa ree bén zaꞌnë Jesús ni cayajc, rëb reeman lojman: ―Dad, ¿zalëë dux espadan ya? ]H30Dxel rëb Jesús lojman: ―Judas, ¿wen con tijb xid rayül Bén guxhaal Dios ya? XG)/Sta caneenë Jesús bén na̱j ree xbejnman chi bidxin ree benzien. Në bén brii laj Judas, bén goc tijb ree xbejn Jesús, nedaman loj ree bén guin abiꞌ bibigaman loj Jesús gudawaman laaman xid. F.Zianz rëbaman loj reeman: ―¿Chexc zeel nagaꞌyëjsidi? Gol bixche, gol gurejdx gunab Dios chitëë güün xindxab lëjt gan. Gunaaz reeman Jesús (Mt. 26:47‑56; Mr. 14:43‑50; Jn.18 :2‑11) E9-Chi bisuman lod cabejdx canabaman Dios, bignaj ree xbejnman abiꞌ chi badxinman cwëꞌ reeman laa reeman nagaꞌyëjs, guial yuꞌnaya reeman. D,Abiꞌ chi cazagdiaj daꞌtaman, mazri con gan cabejdx canabaman Dios ryajb tëë ree xnijs ragneeyaman luyuj ziꞌc rejn. \C1+Dxel balüüloj tijb anjl guza xanyabaa lojman persi badëëman laaman gojl. zBm*rëbaman: ―Dad, bal tiëbil, babëë naj loj ni gazaagdiajn per ad gac ziꞌc rënan, rayal gac ziꞌc rënl. oAW)Abiꞌ wejman zijt ziꞌct lod rucaa bejn tijb guiaj, zianz bazuxibaman gurejdx gunabaman Dios, v@e(Chi bidxin reeman yagaj, rëbaman loj reeman: ―Gol gurejdx gunab Dios, chitëë güün xindxab lëjt gan. v?e'Dxel brii Jesús ziꞌc na̱j xcostumbraman zëman ruguiaꞌ Olivos, abiꞌ binal ree xbejnman laaman. F>&Dxel rëb reeman lojman: ―Dad, guie nacaꞌn tioꞌp espad. Badxiꞌman laan rëbaman: ―Zajquican. Rbejdx rniab Jesús Dios lod la Getsemaní (Mt. 26:36‑46; Mr. 14:32‑42) ==s%Din naj rni guial rüjn naguiejn gac ziꞌc rëb loj xtiidx Dios por naj, lod rëb: “Abiꞌ nayabaman loj ree benmal.” Gra ni ca loj xtiidx Dios por naj, na̱j gacan cumplid. <9$Dxel rëbaman loj reeman: ―Saꞌn yan bén rajp milia në bols, gol cwaꞌn. Guiáad bén ad rajpt espad, gol batoꞌ xabidi din siidi tijban. B;}#Dxel gunabdiidx Jesús loj ree xbejnman rëbaman: ―Chi guxhalan lëjt sin bols, sin milia, në sin gurëch, ¿yuꞌ ni biaadxidi ya? Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Achet. ':G"Abiꞌ rëb Jesús: ―Naj rni lüj Bëd, yan guxhin gajc chi gad gui̱d cwidxaꞌ, choon volt mal rëbil ad nünbeetil naj. Zidyob dxej sagdiaj Jesús ~9u!Dxel rëb Bëd lojman: ―Dad, ad zaroꞌnladxtan lüj majsi gayuꞌnëꞌn lüj ladxguiib o xt guiëtnëꞌn lüj. U8# Per naj ma guredx gunaaban Dios por lüj chitëë cwëz chililadxil naj. Guiáad lüj chi yazudxiꞌchil loj ni rliladxil naj zatijb, gognë ree lasaꞌl din sudxiꞌch reeman loj ni rliladx reeman naj. }7sRëb tëë Jesús: ―Simón, Simón, ma gunab xindxab lëjt din güünx lëjt prueb ziꞌc rbijb bejn trigo. 67abiꞌ gawidi loj da mexan lod ganabeen cwe tëëdi loj ree yagxhil lod güündi guialguxtis loj gra ree bén za loj guidxiptioꞌp xdiaa Israel. Rëb Jesús guial guiëb Bëd ad nünbeetaman laaman (Mt. 26:31‑35; Mr. 14:27‑31; Jn.13 :36‑38) E5Zeel gunen guialrniabee lojdi ziꞌc banee da Dadanan lon, A4}’Lëjtczi zaꞌnë naj loj ree dxej cazaagdiajn. k3O¿Chu na̱j mazri bén zojbloj loj guidxliuj guie? ¿Bén rbej xan mex par gaw ya o bén rbeꞌc guialraw? ¿Nid bén rbej xan mex guin na̱j mazri bén zojbloj ya? Guiáad naj zaꞌn lojdi ziꞌc tijb bén rbeꞌc guialraw. C2Per lëjt ad rayalt güündi zian, bén mazri zojbloj lojdi rayal güün laagajcaman ziꞌc tijb bén ad zojblojt. Guiáad bén rniabee lojdi rayal güün laagajcaman ziꞌc tijb mojs. I1 Per rëb Jesús loj reeman: ―Bén na̱j ree rey loj guidxliuj guie rniabee reeman bén ladx reeman ziꞌctzi rën reeman, abiꞌ ree bén rniabee, rëb reeman guial rüjn reeman ni zagdxe. b0=Dxel guzuloj reeman cadildiidx reeman chu loj gra reeman na̱j mazri bén zojbloj. e/CDxel guzuloj rniabdiidx loj lasaꞌ reeman chu reeman yayü laaman. Chu mazri zojbloj e.CPer Bén guxhaal Dios, na̱j sagdiajman abiꞌ guiëtaman. Per ¡probza bén yayü laaman! U-#’Per yan bén yayü naj, laa yaaman xoob loj mex lod xoob gajc yan. _,7Abiꞌ ziangajc beenman con cojp ni yuꞌ vin guin, chi gulox gudawaman xche, rëbaman: ―Vin guie na̱j da rejnan ni gaxhieꞌn chi guiëtan din guixal tijb nejz cüb xhienaag gap ree bejn perdon loj Dios. + Dxel cwaꞌman guiadxtil badëëman quixtëë loj Dios, zianz gulaꞌman laan, gudiꞌsaman laan loj reeman, rëbgajman: ―Guiadxtil guie na̱j da cuerpan ni ma bayün din guiëtan por lëjt. Chi güündi zian, gol been zian guial rusaaladxidi naj. e*CDin diidxli rnin lëjt, ad yuꞌtri dxej guiëꞌn vin xt chi ma canabee Dios guidiblagaa. #)?Dxel cwaꞌman tijb cojp yuꞌ vin, chi gulox badëëman quixtëë loj Dios, rëbaman loj reeman: ―Gol cwaꞌ vin guie, gol gudiꞌsan loj gradi. i(KDin naj rni lëjt guial ad yuꞌtri dxej gawnëꞌn lëjt, xt chi ma canabee Dios guidiblagaa. 'Dxel rëbaman loj reeman: ―¡Diizd gocli rënan gawnëꞌn lëjt pascw guie, chi gad dxej guidxin gazaagdiajn abiꞌ guiëtan! Z&-Chi bidxin hor, Jesús con ree bén na̱j apóstoles gurej reeman xan mex. %3 Zianz wej reeman abiꞌ bidxaagloj reeman gra ziꞌcgajczi rëb Jesús loj reeman. Dxel been reeman guialraw guin ni gaw reeman guxhin pascw. ~~(}~} |S{{Mzyxx_wwSvvuu$ttLss>r9qqpp o6nn5mll=kXj~iihhfeedd:ccbbbaa[``;_^Y]\\Y[ZZRXXWVV9UTToTSRQQ2P=OO*NN MjLLFKKiJJ?IHHJGGjFEE7DzCwBAAC@@\@*??[>>@==D’Achut rataꞌ lajd cüb loj lajd yojx din zaxüꞌn lajd cüb guin, abiꞌ mazri quixyaꞌn lajd yojx guin. @Fy Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Lod yuꞌ guialruxhliaa, ¿wen runaya ree biooz ya chi zaꞌnë xin cuxhliaa guin laa reeman? Per guidxin dxej chiquiedix, dxel guibaꞌn reeman. oEW Dxel ree xbejn Waj, bén baroobnijs bejn ree, bibig reeman loj Jesús, zianz gunabdiidx reeman lojman, rëb reeman: ―¿Chexc zeel dunujn con ree bénfarisew dád zienvolt rabaꞌnan, guiáad ree xbejnl ad rbaꞌnt reeman? OD Gol chej, gol basiid xhie rën guiëb loj xtiidx Dios lod rëb: “Ni mazri rënan na̱j guial yaya lasaꞌdi luar guidnëdi gon lon.” Yan, naj ad zialtan par ree benzaꞌc, zialan par ree béndol, din yayüjn reeman xgab por xtol reeman. Rniabdiidx reeman loj Jesús xcwent guialrbaꞌn (Mr. 2:18‑22; Lc. 5:33‑39) C' Chi biguiejn Jesús ni rëb reeman, dxel rëbaman: ―Bénnadaan ree ad ryaadxt reeman doctor, bénragxuu ree laa reeman ryaadx doctor. -BS Chi baguiaa ree bénfarisew zian, gunabdiidx reeman loj ree xbejn Jesús rëb reeman: ―¿Chexc zeel cayawnë xmextridi bén ruquijx ree impuest në ree béndol? 7Ag Tijb dxej chi cayaw Jesús lidx Matew con zien ree bén ruquijx impuest në ree bén zëëb xtiidx ad nabant xnejz, gra reeman zojbnë Jesús xan mex con ree xbejnman. -@S Chi baza Jesús yagaj ziaman, baguiaaman tijb xin la Matew. Zojbix lod ruquijxix impuest, abiꞌ rëbaman lojx: ―Tanal naj. Dxel bisu Matew zinalix laaman. @?y Chi baguiaa ree bén guin zian, bidxeb reeman, abiꞌ bazaꞌt reeman Dios zagdxe por guialrniabee ni badëëman loj ree bejn. Rbejdx Jesús Matew (Mr. 2:13‑17; Lc. 5:27‑32) ,>S Laa bixchegajquix zia lidxix. [=/ Per yan, gulün lëjt guial naj, Bén guxhaal Dios raꞌpan guialrniabee loj guidxliuj guie par günan perdon dol ree. Dxel rëb Jesús loj xin ragxuu guin: ―Bixche. Bacaꞌ ni goꞌtil loj. Baguiaj lidxil. t<a ¿Conin mazri nawëëg gac? ¿Guial guiën ya: “Ma benan perdon xtolil” o guiën: “Bixche, guza”? ~;u Per guial gogbee gajc Jesús xhie xgaban cayüjn reeman, dxel rëbaman loj reeman: ―¿Chexc zeel rüjndi xgabmal? u:c Dxel tioꞌp choon ree mextr rajc ley been reeman xgab: “Diosan rüjnx tiblad guial rnieex zian.” P9 Yagaj binë ree bejn tijb xin nëjt xcuerp, nagaꞌx loj da. Chi baguiaa Jesús guial rliladx reeman laaman, rëbaman loj xin ragxuu guin: ―Baguꞌ luxdool zagdxe, xiꞌn. Ma benan perdon xtolil. e8 E Dxel bayu Jesús loj tijb barcw, badëdaman stiblad roꞌ nijs guin abiꞌ badxin ladxaman. 77"Dxel gra ree bén guiedx guin brii wej lod zaꞌ Jesús, abiꞌ chi baguiaa reeman laaman, guzajc reeman laaman liaadx, din yazaman ladx reeman.A6{!Abiꞌ ree bén cayajp cüch guin ree, baxüün reeman. Dxel chi badxin reeman luguiedx guin, be reeman diidx gra ni goc në gra ni guzac ree bén yuꞌ ree xindxab guin luxdoo. {5o Dxel rëb Jesús: ―Gol wej. Dxel barii ree xindxab guin luxdoo ree bén guin bayu reex lën ree cüch guin. Abiꞌ gra reeb guzuloj cuxüün zianz bitidiaꞌ reeb roꞌ tijb balaꞌ xt loj nijs, lod guꞌ reeb nijs abiꞌ güjt reeb. 4 abiꞌ guzajc ree xindxab guin liaadx loj Jesús, rëb reex: ―Bal yabëël dunujn, banee mod yadxuꞌn lën ree cüch guin. @3{Per gajxh yagaj zaꞌ zien ree cüch, cayaw reeb, -2SChi baguiaa reex Jesús, gurixdiaj reex rëb reex: ―¿Xhie rënl con dunujn, Jesús, Xiꞌn Dios? ¿Zëëdil guie ya din gusagzil dunujn chi gadli dxej guidxin? w1gChi bidxin Jesús stiblad roꞌ nijs guin, loj xguidxliuj ree bén Gadara, dxel tioꞌp ree xinguiaaw yuꞌ xindxab luxdoo brii reex la̱d ree baa abiꞌ wej reex loj Jesús. Dád nadoxh reex, zeel ad rileꞌt chu tëd lunejz guin. l0QAbiꞌ ree xbejnman badxa daꞌt loj reeman, zianz gunabdiidx loj lasaꞌ reeman, rëb reeman: ―¿Chu bén guin, zeel xt bi në nijs ruzoob xtiidxaman? Tioꞌp ree bén yuꞌ xindxab luxdoo (Mr. 5:1‑20; Lc. 8:26‑39) P/Badxiꞌman laan rëbaman: ―¿Chexc zeel dád rdxebidi? ¿Chexc zeel ad rliladxzaꞌctidi naj? Dxel bixcheman abiꞌ gunabeeman bacwëëz bi guin në nijs guin. Loj hor ziigajc babedxe reen. n.UDxel bicwëën ree xbejnman laaman, rëb reeman: ―¡Dad, gunaj dunujn! ¡Ma cayzëëban xan nijs! -abiꞌ laꞌtgaj zë reeman loj nijs guin dxejlczi gubiꞌ tijb bidoxh, ma cazëëbczi barcw guin xan nijs. Per Jesús nagaꞌyëjsaman. 6,gGuyu Jesús loj barcw con ree xbejnman, M+Per rëb Jesús lojman: ―Tanal naj, basaꞌnman con ree bén ad rënt guidnal naj, laa reeman guquieꞌch laaman chi guiëtaman. Racwëëz Jesús bidoxh (Mr. 4:35‑41; Lc. 8:22‑25) p*YDxel rëb stijb ree bén zinal laaman: ―Dad, baslaa naj gabenëꞌ da dadan xt chi guiëtaman. 6)eAbiꞌ rëb Jesús lojman: ―Bëz ree yuꞌ xbiliaa reeb, abiꞌ ree biguijn yuꞌ xguixbitiaꞌs reeb. Per Bén guxhaal Dios niꞌqui lod quixh guijcaman ad yuꞌt. u(cDxel gubig tijb mextr rajc ley loj Jesús, rëbaman: ―Mextr, rënan guidnaalan lüj bantëëz guin chel. p'YChi baguiaa Jesús bénguixiuj nayaw laaman, gunabeeman tëdaman stiblad roꞌ nijs na̱j yagaj. e&CZian gojc persi gojc cumplid ni rëb Isaías, bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, chi rëbaman: “Laaman zignë dux guialguijdx ree, laa tëëman zignë dux guialzi ree.” Bén rën chinal Jesús (Lc. 9:57‑62) J% Chi ma caxhin, binë ree bejn zien ree bén yuꞌ xindxab luxdoo loj Jesús. Abiꞌ con tijb diidx ni guneeman babëëman xindxab guin luxdoo reeman, bayüjn tëëman gra ree bénragxuu. 1$[Dxel gunaazaman yaaman, abiꞌ bariiman xliaa guin, dxel bixcheman guzuloj cuyaanman laa reeman. Rayüjn Jesús zien ree bénragxuu (Mr. 1:32‑34; Lc. 4:40‑41) \#1Chi we Jesús lidx Bëd, baguiaaman xnasuegr Bëd nagaꞌman yuꞌman xliaa. ]"3 Dxel rëb Jesús loj suldad rniabee guin: ―Baguiaj lidxil, gac tëë ziꞌc ma bililadxil. Abiꞌ loj hor guin gajc bayajc xmojs bén guin. Rayüjn Jesús xnasuegr Bëd (Mr. 1:29‑31; Lc. 4:38‑39) ! Guiáad ree bén rayal niu lod rniabee Dios, laa reeman yayal lod nacay daꞌt lod goon reeman lod gaw tëë lay reeman. p Y Naj rni lëjt, dád zien ree bén gralad yayal gawnë Abraham, në Isaac, në Jacob lod rniabee Dios. N Chi biguiejn Jesús zian, dád badxalojman abiꞌ rëbaman loj ree bén zinal laaman: ―Naj rni lojdi, niꞌqui Israel ad wadxaaglojtan tijb bén rliladx Dios ziꞌc rliladx bén guin Dios. wg Din ziꞌc naj yuꞌ ree bén rniabee naj, ziangajc naj yuꞌ ree da suldadan xin rniabeen. Chi rën loj tijb reex: “Wej”, rejx, chi rën loj stijbix: “Guda,” riꞌtix. Abiꞌ chi rë loj da mojsan: “Been ni guin”, rüjnxan. Badxiꞌ bén rniabee ree suldad guinan, rëbaman: ―Dad, ad rayaltan chuꞌl lidxan, per gunee diizd guie din yayajc da mojsan. A}Dxel rëb Jesús lojman: ―Gan din yayünan laax. |qrëbaman: ―Dad, laa da mojsan nagaꞌ lidxan ragxuux. Ad rileꞌt chixchex, dád cusagzi guialguijdx guin laax. ~uChi guyu Jesús luguiedx Capernaum, tijb suldad Rom rniabee ree suldad bibig lojman, guzajcaman laaman liaadx, /WDxel rëb Jesús lojman: ―Bacaagdiajg ni ganin lüj. Achu loj guiëbil guial ma bayajquil. Lojzi bixhioz wej din guguiaaman lüj, binë gon ni rayal chinël ziꞌc gunabee Moisejs, din gagbee gra ree bejn guial ma bayajquil. Bayajc xmojs tijb bén suldad rniabee ree suldad (Lc. 7:1‑10) %CDxel basli yaa Jesús baquiꞌman laaman, rëbaman: ―Rënan. Bayajc. Chi rëb Jesús zian, loj hor ziigajc biquied guialguijdx guin abiꞌ bayaman. #Dxel gubig tijb bejn lojman rajcaman guialguijdx la lepra, abiꞌ bazuxibaman lojman, rëbaman: ―Dad, bal tiëbil, zileꞌ yayüjnl naj. D Chi baza Jesús ruguiaꞌ guin, dád zien bejn nal laaman. pYguial rulüüman laa reeman ziꞌc bén rajp guialrniabee, ad ziꞌc rulüüt ree mextr rajc ley.ucChi gulox guneenë Jesús bén guin ree, graczi reeman badxa daꞌt loj ziꞌc balüüman laa reeman, 3Abiꞌ chi gol guia biguiajt nijs naroob, gubiꞌ tëë bidoxh. Abiꞌ gulaj reen lad yu guin zianz gulenxanan, niꞌqui tibdaꞌnan ad bayaꞌnt. }Per bén riguiejn da diidxan abiꞌ ad rüjntaman ni rën, laaman na̱j ziꞌc tijb bén ad nasint bazoob lidx loj üx. 'Abiꞌ gol guia, dxel biguiajt nijs roꞌ gubiꞌ tëë bidoxh, gulaj reen lad yu guin, per ad gulenxantan guial na̱j xcimiantan loj guiaj. !’Chutëëz bén rucaagdiajg da diidxan abiꞌ rüjnman ni rën, laaman na̱j ziꞌc tijb bén nasin gules xcimiant lidx loj guiaj. Dxel guiën loj reeman: “Ad benbeetczan lëjt, gol gubiꞌca lon béndol.” Tioꞌp loj cimiant (Lc. 6:47‑49; Mr. 1:22) SDxejzii, zien ree bén na lon: “Dad, Dad, por lüj batieꞌchan xtiidxil, abiꞌ guial bazaꞌtan lajl balëën xindxab ree luxdoo ree bejn, baguieen tëën zien ree milagr guial bazaꞌtan lajl.”  %’Ad grat ree bén na lon: “Dad, Dad,” chuꞌ lod rniabee Dios, ganaxzi ree bén rüjn ziꞌc rën da Dadan, bén yuꞌ xanyabaa. } sZiangajc lëjt zayünbeedi laa reeman por ni rüjn reeman. Ad grat bejn chuꞌ lod rniabee Dios (Lc. 13:25‑27) < sGra yag ad rtiat ni zagdxe, rirugan dxel reꞌcan. V %Ad rtiat ni guijdx loj yag zagdxe, ad rtia tëët ni zagdxe loj yag guijdx. _ 7Zeel gra yag zagdxe rtia ni zagdxe lojn. Guiáad gra yag guijdx rtia ni guijdx lojn. Per zayünbeedi laa reeman por ni rüjn reeman, din ad rtiat uv loj yaquiëjch ad rtia tëët higo loj guiꞌxh guiëjch. ,Q’Gol gojp cudad con ree bén rusquiee rëb rudëëd reeman xtiidx Dios. Din rulüü dád bén chaawladx reen, per rüjnzi reeman par gusquiee reeman bejn. W'Per port nadëë guin në nejz nadëë guin laa reen na̱j ni rnë bejn lod yuꞌ guialnaban tiblayaa, abiꞌ taꞌnzi ree bejn zë loj nejz guin. Por ni rüjndi zayünbee ree bejn lëjt (Lc. 6:43‑44) 9k ’Gol been naguiejn din chuꞌdi niz roꞌ port nadëë. Din port gulajg në nejz gulajg, laa reen na̱j ni zinë bejn loj nejz mal, abiꞌ zien bejn zë loj nejz guin. :m ’Gol beennë ree bejn ziꞌc rëndi güünnë reeman lëjt. Din zian rniabee xley Dios në ni bacaa ree bén badëë xtiidxaman loj ree bejn. Port nadëë (Lc. 13:24) $A Nacli lëjt najdi béndol rajc rudëëdi ni rën xiꞌndi. ¡Diidxgui xDadidi bén yuꞌ xanyabaa, nid zudëëdaman ni zagdxe loj ree bén rniab laan ya! ;q ¿o zudëëdi tijb bëël ya chi guiniabix bëjl? hI ’Lëjt najdi dad, ¿wen zudëëdi tijb guiaj loj xiꞌndi ya chi guiniabix guiadxtil?, yDin bén rniab, zacaꞌman. Abiꞌ bén rguiil, zadxejlaman, guiáad bén rbejdx rniab laaman, züjncwentaman laaman. 'G’Naj rni lëjt: Gol gunab loj Dios, abiꞌ laaman gunee ni rniabidi. Gol baguiilaman, zadxejlidi laaman. Gol gurejdx gunabaman, züjncwentaman lëjt. T~!’Ad güündi naguiejn güüncwent ree bén ad rënt güüncwent xtiidx Dios, chitëë xhie güünnë reeman lëjt. Din bal güündi zian, laan na̱j ziꞌc chi ruzaal bejn tijb ni nagleꞌ loj bëꞌcw, o chi ruzaal bejn tijb ni lasajc loj cüch abiꞌ chëꞌpzib guijcan. Ni guiniabidi zacaꞌdan (Lc. 11:9‑13; 6:31) }+¡Bén rusquiee! Yalojxgaj gol been ziꞌc rayal, chi ma rüjndi zian dxel ma zileꞌ guiëbidi loj stijb bejn: “Ad laat na̱j ni rüjnl.” p|YAbiꞌ bal mazri falt naroob rajpidi, ¿xoza guiëbidi loj stijb bejn: “Ad laat na̱j ni rüjnl”? s{_Ad gulaꞌchidi bén ren por falt dobëz ni rajpaman, zagdxeli gol guyu xgab por falt naroob ni rajpidi. nzUDin bal rulaꞌchidi bejn ziangajc saquidi, ziꞌc rüjnnëdi bejn ziangajc güünnë reeman lëjt. 7y k’Ad gulaꞌchidi bejn chitëë saquidi zian. qx["Ad chuꞌdi xgab por ni gac guixie, gol basaꞌnan par guixie, zagdxeli gol guyu xgab tib dxejgaj. w !Per yalojxgaj gol baguiil güündi ziꞌc rniabee Dios, gol been tëë ziꞌc rënman, dxel laaman gunee gra ree ni ryaadxidi. +vO Din bén ad nünbeet ree Dios rüjn zian, laa reeman ru xgab por gra ree ni guin. Per lëjt yuꞌ xDadidi xanyabaa, abiꞌ laaman ragbeechaaw xhienin ryaadxidi. LuZeel ad rudi xgab xhie gawidi, o xhie guiëꞌdi, o xhie gacwidi. t9Abiꞌ bal guiꞌxh dajn ruzujchaaw Dios yan, majsi guixiezi cheꞌcan. Diidxgui lëjt bén ad rliladxzaꞌct ree laaman, nid zuneeman ni gacwidi ya. jsMper niꞌqui rey Salomón ad guzujchaawt ziꞌc zaꞌchaaw ree guiaa majsi mast guzujchaawaman. r)’¿Chexquiza zeel dád rudi xgab por xabidi? Gol baguiaa xhienaag rniꞌs ree guiaa dajn. Achet dxiin rüjn reen ad rguib tëët reen, Vq%Abiꞌ tëë, ¿wen guial ru daꞌtidi xgab ma güün lëjt mazri ziool ya? pyGol baguiaa ree be rzuj xanyabaa, ad rxübint reeb, ad ratoꞌp tëët reeb guialnazaꞌc, ad na̱j tëët lod cuꞌchaaw reeb guialnazaꞌc guin. Per xDadidi Dios bén yuꞌ xanyabaa rudëëd ni raw reeb. Abiꞌ mazri lasajquidi guial loj reeb. ao;’Naj rni lëjt: Ad chuꞌdi xgab por ni gawidi në por ni guiëꞌdi din guibandi, niꞌqui por lajd ni gacwidi. Guialnaban mazri lasajc guial loj guialraw, abiꞌ xcuerp bejn mazri lasajc guial loj xabaman. $nA’Ad zileꞌt chu güün sirv loj tioꞌp patron, din zadxeꞌchaman tijbaman abiꞌ guiënman stijbaman, o gacaman benzaꞌc con tijbaman abiꞌ ad zëntaman stijbaman. Zeel ad zileꞌt güündi sirv loj Dios në loj milia. Achetczi rayal chuꞌ bejn xgab (Lc. 12:22‑31) mPer bal cayüjnl ni mal, guidib xcuerpil na̱j ziꞌc lod nacay, ziꞌc na̱j lod nacaybuu. Dios ya o milia (Lc. 16:13) l{’Guiaaloj bejn na̱j ziꞌc tijb biani par xcuerpaman. Zeel bal cayüjnl ni zagdxe, guidib xcuerpil rajp biani. mkSLod gapil guialnazaꞌc guin yagaj su luxdool. Guiaaloj bejn na̱j ziꞌc biani (Lc. 11:34‑36) "j=Zagdxeli gol been naguiejn gol been gan guialnazaꞌc yuꞌ xanyabaa lod ad zacabet reen, lod ad zaxint reen, lod ad zu tëët xingubaan cwan laa reen. i’Ad gutoꞌpidi guialnazaꞌc loj guidxliuj guie lod zajc tiabe reen o xhin reen o chuꞌ xingubaan cwan laa reen. Mhchitëë gagbee ree bejn guial nabaꞌnl. Tijbzi xDadil Dios bén zaꞌnë lüj na̱j bén gagbee laan, abiꞌ laaman gunee lüj ni rayal tiaꞌl. Guialnazaꞌc yuꞌ xanyabaa (Lc. 12:33‑34) EgPer lüj, chi rbaꞌnl, gudiib lojl gudüjn tëë guijquil 0fY’Chi rbaꞌndi ad güün lojdi naya, ziꞌc rüjn ree bén rusquiee din guguiaa bejn guial nabaꞌn reeman. Naj rni lojdi, guial laazan na̱j ni rayal reeman. ePer bal id züjndi perdon bén rüjn ree lëjt ni mal, ziangajc xDadidi Dios ad züjntaman lëjt perdon. Xcwent guialrbaꞌn d’Din bal güündi perdon bén rüjn lëjt ni mal, ziangajc xDadidi Dios bén yuꞌ xanyabaa züjn gajcaman perdon xtolidi. Oc Ad guslaal dunujn yaguieenan dol,
babëë dunujn loj gra ni mal. zbm Been dunujn perdon gra ree ni mal ma baguieenan
ziꞌc raguieenan perdon bén rüjn ree dunujn ni mal. /aY Banee ni yadaawan guixie guixie. ]`3 Gac ziꞌc rniabeel.Gac ziꞌc rënl loj guidxliuj ziꞌc rajc xanyabaa. _ Zeel chi cwedx guiniabidi Dios, gol güjdx:Dad, lüj yuꞌ xanyabaa,
rayal yayaꞌp daꞌtan lajl respejt. q^[Ad güündi ziꞌc rüjn reeman, din xDadidi Dios ma ragbeeman xhie ryaadxidi chi gadidi guiniab laan. u]c’Chi rbejdx rniabidi Dios, ad radxiꞌdi diidx guin guiëꞌtzi guiëꞌt naabzi par gacxhiej xtiidxidi, ziꞌc rüjn ree bén ad nünbeet Dios. Din laa reeman naladx guial zien ni rniee reeman mazri guidxgaꞌ Dios laa reeman. C\Per lüj chi cwedx guiniabil Dios, bayu lënü lidxil, basiaaw roꞌ port, dxel gurejdx gunab Dios bén zaꞌnë lüj. Abiꞌ laaman cuguiaa ni cayüjn lüjzi, laaman gunee ni rayalil. [w’Chi cwedx guiniabidi Dios, ad güündi ziꞌc rüjn ree bén rusquiee, bén ruladx ree rzuli par cwedx guiniab reeman Dios lën ree yadoo në ree xquin nejz, din yadxaloj bejn laa reeman. Din naj rni lojdi, laazan na̱j ni rayal reeman. 9ZkMazri zagdxe lüjzi gagbee ni cayüjnl, abiꞌ xDadil Dios laaman cuguiaa ni cayüjn lüjzi, laaman gunee ni rayalil. Xcwent xhienaag cwedx guiniab bejn Dios (Lc. 11:2‑4) kYOZeel chi güünl yudar bén ryaadx xhienin, niꞌczi loj xmiwdaꞌtil ad gül diidx ni cayüjnl. X-Zeel chi güünl yudar bén ryaadx xhienin, ad guitieꞌchil diidx par gagbee bejn xhie cayüjnl ziꞌc rüjn ree bén rusquiee, lën ree yadoo në ree lunejz, din guilies bejn xvalor reeman na̱j reeman benzaꞌc. Per diidxliczi rnin lojdi, laazan na̱j ni rayal reeman. #W A’Ad güündi ni zagdxe niz loj ree bejn naabzi par yadxaloj reeman lëjt. Din bal güündi zian, xDadidi Dios bén yuꞌ xanyabaa achet guneeman lojdi. VV%0Zeel gol gojc benzaꞌc, ziꞌc na̱j xDadidi Dios bén yuꞌ xanyabaa.U/Abiꞌ bal ganaxzi bén rëndi rugajpdiozidi, ¿xhieza ni zagdxe cayüjndi? Din xt bén ad nünbeet ree Dios rüjn zian. rT].Din bal rëndi ganaxzi bén rën lëjt, ¿xhieza tiaꞌdi loj Dios zian? Din xt béndol ree rüjn zian. hSI-Din zian gaquidi xiꞌn xDadidi Dios bén yuꞌ xanyabaa, din laaman ruslejn xgubijdxaman par ree benzaꞌc në par ree benmal, ruscal tëëman guia par ree bén naban ziꞌc rayal në par ree bén ad nabant ziꞌc rayal. R,Per naj rni lojdi: Gol guyën bén rdxeꞌch lëjt, gol gurejdx tëë Dios por ree bén rzunal lëjt, din güün reeman lëjt ni mal. sQ_+’Ragbee tëëdi rëb ree bejn: “Guyën bén rën lüj, bidxeꞌch tëë bén rdxeꞌch lüj.” 0PY*Chutëëz bén rniab xhienin lojl, badëëdan, bal chu tëë rguiꞌn xhienin lojl ad bal cwexuul gudëëdilan. Guyën bén rdxeꞌch lüj (Lc. 6:27‑28, 32‑36) xOi)Abiꞌ bal rüjn reeman lüj naguiejn güül tijb yuu din sanëlan tib kilometro, guzanën tioꞌp kilometro. _N7(Bal chu bén tilë lüj din cwëëxuuman xmanguil, badëë në xchamarril tiaꞌman. M{'Per naj rni lëjt: Ad yadxiꞌdi ni mal por ni mal, bal chu chëëz xhajg ladbeedi, gol badëë stibladan chëëzaman. L/&’Lëjt ragbee guial loj ley rëb: “Bén cwëë guiaalojl, gulëë gajc guiaalojman. Guiáad bén cwëë layil, gulëë gajc layaman.” K5%Zagdxeli con gol güjdx “an” o “aꞌn”, din los demazri ree ni guinieedi loj xindxab zan. Ad yadxiꞌdi ni mal por ni mal (Lc. 6:29‑30) J$Ad guzaꞌt tëë guijquidi par chililadx reeman lëjt, din niꞌqui tijb guidxguijquidi ad zajct güündi ni yaꞌs o ni naquich ya. I#niꞌqui guidxliuj din loj guidxliuj na̱j lod ruzuj guiaꞌman, niꞌqui Jerusalén din laan na̱j ladx rey mazri rniabee. {Ho"Per naj rni lojdi: Ad rayaltczi guzaꞌtidi Dios, niꞌqui xanyabaa par chililadx reeman lëjt din ni zojb Dios, G!’Rëb tëë Dios loj ree xbéngulalidi: “Ad guzaꞌt xliaꞌdi Dios, rayal güündi cumplid ni rëbidi gudëëdidi lojman.” qF[ Per naj rni lëjt: Xinguiaaw ralaꞌ xbéngunaa, abiꞌ ad zaꞌnët béngunaa guin xin ren, laagajc laax cayüjn din sunë xbéngunaax xin ren. Abiꞌ xin tiaꞌ béngunaa guin dolan cayüjnx. Ad rayalt guzaꞌt xliaꞌ bejn Dios E!’Ma bacaagdiajg tëëdi: “Chutëëz bén ralaꞌ lacheel, rayal gudëëdaman guiꞌch lojman guial ma balaꞌ lasaꞌ reeman.” wDgAbiꞌ bal laagajc yaa ladbeel rüjn din güünl dol, gutüꞌn bazaalan zijt. Din mazri zagdxe na̱j nit tiblad yaal luar che guidibil gabijl. Rulüü Jesús xcwent guial ralaꞌ lasaꞌ bejn (Mt. 19:9; Mr. 10:11‑12; Lc. 16:18) 7Cg’Bal laagajc guiaaloj ladbeel rüjn din güünl dol, mazri zagdxe na̱j gulëën bazaalan zijt. Din mazri zagdxe na̱j nit tiblad guiaalojl luar che guidibil gabijl. B!Per naj rni lëjt, chutëëz bén rüjn xgabmal chi ruguiaaman tijb béngunaa, con laan ma beenman dol lën luxdooman por béngunaa guin. TA!’Lëjt ragbee guial loj ley rëb: “Ad sunël lacheel ben ren.” @ Naj rni lüj, ad zariitil ladxguiib guin xtczi quixil gra ni na guxtis guin. Rulüü Jesús xcwent guialrzunë lacheel ben ren :?m’Bal chu bén rudëed lüj loj guxtis, bayaꞌnnëman diidx zagdxe laꞌtgaj yuꞌ tiamp, chitëë yayüman lüj loj guxtis, abiꞌ guxtis guin nabee chuꞌl ladxguiib. |>qbasaꞌnsii xgonl yagaj, yalojxgaj babenë bén rdxeꞌchil zagdxe, dxel ma zileꞌ yayejquil din gusaꞌn xgonl. h=I’Zeel bal zinël gon lën yadoo abiꞌ yagaj rusaaladxil guial yuꞌ bén rdxeꞌchil, d<APer naj rni lojdi, chutëëz bén rdxeꞌchnë lasaꞌ, yayalaman casti, në bén rniee diidxguijdx lasaꞌ xt loj guxtis zajc cheman, guiáad bén rëb loj lasaꞌ achet sirv lüj, laaman yayal loj bajl yuꞌ gabijl. ;’Lëjt ragbee guial rëb Dios loj ree xbéngulalidi: “Ad gugüjtil bejn, din bén gugüjt bejn yayalaman casti.” L:Zeel naj rni lojdi, bal id zabajndi mazri zagdxe guial loj ree mextr rajc ley në ree bénfarisew, ad zayaltidi lod rniabee Dios. Rulüü Jesús xcwent guialrdxeꞌch lasaꞌ (Lc. 12:57‑59) h9IZianan zeel bén ad ruzoobt tijb mandamient ni zëëd loj ley guin majsi nidobëz na̱j mandamient guin, bal rulüü tëëman bejn ree güün reeman zian, laaman lasajc taꞌnzi lod rniabee Dios. Per bén ruzoob gra ree mandamient ni zëëd loj ley guin, rulüü tëëman bejn ree guzoob reeman laan, laaman na̱j mazri bén lasajc lod rniabee Dios. 8Din naj rni lojdi, laꞌtgaj yuꞌ xanyabaa në guidxliuj, ad ziquiedt tijb punt o tijb lejtr loj ley xt chi gac gra ni na̱j gac. 27]’Ad naladxidi zialan par günan ley tiblad, ley ni badëë Dios loj Moisejs o ni balüü ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, zialan par günanan cumplid. <6qZiangajc lëjt, gol gojc ziꞌc biani loj ree bejn, din chi guguiaa reeman ni zagdxe cayüjndi guzaꞌt reeman xDadidi Dios zagdxe bén yuꞌ xanyabaa. Rulüü Jesús xcwent ley 5Ad ritiaguij tëët tijb guij par guidaꞌcwan lën tijb yagalm, rtiaguijn persi rzojban ya din gusnin loj gra ree bén yuꞌ lënü. !4;’Lëjt na̱j ziꞌc tijb biani loj guidxliuj guie, naj tëëdi ziꞌc tijb guiedx ni rigaꞌ tijb guijc guiaꞌ abiꞌ ad zajct guiguieꞌchan. C3 ’Lëjt na̱j ziꞌc zëd loj guidxliuj guie. Per bal id naxijran, ¿xhieza naag yayajcan naxij zatijb? Achetri dxiin güünan, gaz guireꞌchan abiꞌ chëꞌp ree bejn guijcan. /2W Gol badxeꞌ luxdoodi nix, gol babaa tëë din naroob na̱j ni gunee Dios lojdi xanyabaa. Abiꞌ lëjt ragbee guial ziangajc basagzi reeman bén badëë ree xtiidx Dios loj ree bejn gocli chi gadidi guiꞌt loj guidxliuj. Lëjt na̱j ziꞌc zëd në ziꞌc bajl (Mr. 9:50; Lc. 14:34‑35) +1O ’Xiquilbaadi, chi rüjnnë reeman lëjt xhiernarajc në chi rnieeguijdx reeman lëjt nëtëë chi rudxiib reeman guijquidi graczi, guial najdi da bejnan. -0S ’Xiquilbaa ree bén cadëd loj guialzi por graloj ni rujnnë bejn laa reeman guial cayüjn reeman ziꞌc rniabee Dios, din laa reeman yayal lod rniabeeman. l/Q ’Xiquilbaa ree bén rüjn naguiejn cwedxenë lasaꞌ, din laa reeman grii laj xiꞌn Dios. S.’Xiquilbaa ree bén naya loj Dios, din laa reeman guguiaa laaman. R-’Xiquilbaa ree bén raya lasaꞌ, din zian yaya Dios laa reeman. S,’Xiquilbaa ree bén rzajc ziꞌc chi rliaan bejn o chi reꞌcaman nijs zian rën daꞌt reeman güün reeman ziꞌc rniabee Dios, din Dios gagnë laa reeman din güün reeman ziꞌc ruladxaman. +{’Xiquilbaa ree bén na̱j bén chaawladx, din laa reeman tiaꞌ guidxliuj ni rëb Dios gudëëdaman loj reeman. W*'’Xiquilbaa ree bén yuꞌnaya, din Dios yaguꞌ luxdoo reeman zagdxe. {)o―Xiquilbaa ree bén ragbee guial ryaadx gagnë Dios laa reeman, din por zian yayal reeman lod rniabeeman. _(7Abiꞌ guzuloj culüüman laa reeman, rëbaman: Xiquilbaa ree bejn (Lc. 6:20‑23) ~' wChi baguiaa Jesús bén guixiuj ree, wëꞌpaman tijb guijc guiaꞌ abiꞌ gurejman, dxel gubig ree xbejnman lojman. =&sDád zien ree bejn binal laaman, bén Galilea ree, bén zëëd ree Decápolis, bén Jerusalén ree, bén zëëd ree niz Judea në ree bén zëëd stiblad roꞌ guiiw Jordán. %Guidibczi niz Siria bireꞌch xtiidx Jesús, abiꞌ bidnë reeman bén cusagdiaj ree gadxagayaa ni mal në graloj ree guialguijdx, bén yuꞌ ree xindxab luxdoo, në ree bén rëjtyaꞌ, nëtëë ree bén ad rileꞌt suli, abiꞌ bayüjn Jesús laa reeman. '$GWej Jesús guidibczi niz Galilea, abiꞌ tijbgaj ree guiedx wejman lën ree yadoo persi balüüman bejn ree. Balüüman laa reeman xtiidx Dios, rëbaman loj reeman xhienaag na̱j xguialrniabee Dios, abiꞌ bayüjnman bén rdoob ree në gra ree bén rajc xhietëëz guialguijdxan. #abiꞌ basaꞌn reeman barcw guin con xdad reeman, dxel laa zinal gajc reeman laaman. Rulüü Jesús zien ree bejn (Lc. 6:17‑19) a";Guzaman zatibdaꞌn dxel baguiaaman zatioꞌp ree bejn, Jacob con bijchaman Waj, xiꞌngaan ree Zebedeo. Yuꞌ reeman loj tijb barcw con xdad reeman cayüjnchaaw xguijxh reeman. Dxel gurejdx Jesús laa reeman, U!#Loj hor guin gajc basaꞌn xguijxh reeman abiꞌ zinal reeman laaman.  Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Gol tanal naj, din gulün lëjt xhienaag güündi din gutoꞌpidi bejn par Dios luar guiniaazidi bëjl. V%Laꞌtgaj caza Jesús gajxh roꞌ nijsdoo Galilea, baguiaaman Simón bén la gajc Bëd con bijchaman Andrejs. Cuzaal reeman guijxh loj nijs din guiniaaz reeman bëjl. Guial laan na̱j xchiin reeman. a;Diizd dxejzii guzuloj gutieꞌch Jesús xtiidx Dios, rëbaman: ―Gol bayüjn xgab por xtolidi din ma zëëd gajxh xguialrniabee Dios. Rbejdx Jesús tajp ree bén gac xbejnman (Mr. 1:16‑20; Lc. 5:1‑11) 5gra reeman gubajn loj xcay.Yan ma brii tijb biani par laa reeman,
abiꞌ biani guin guxhal xquiarguiejn ree bén ad nabant xnejz loj Dios. \1Bén Zabulón con ree bén Neftalí,
në ree bén zojb gajxh roꞌ nijsdoo, nëtëë ree bén zojb xijch guiiw Jordán
con gra ree bén zojb niz Galilea,
lod zojb ree bén ad najt bén Israel, s_Zian gojc persi gojc cumplid ni bacaa Isaías, bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, chi rëbaman: *M Per ad gurejtraman guiedx Nazaret, wejman bisobaman guiedx Capernaum, tijb guiedx rigaꞌ gajxh roꞌ nijs Galilea niz lod goc ree xdajn Zabulón në Neftalí. P Chi gogbee Jesús guial yuꞌ Waj ladxguiib, bayejcaman Galilea. S Dxel biquied xindxab guin lojman, abiꞌ biꞌt tioꞌp choon ree xianjl Dios persi been reeman laaman sirv. Rzuloj Jesús rtieꞌchaman xtiidx Dios niz Galilea (Mr. 1:14‑15; Lc. 4:14‑15) ) Badxiꞌ Jesúsan, rëbaman: ―Biquied, xindxab, din loj gajc xtiidx Dios rëb: “Gunajchiꞌ xDadil Dios, tijbzi lojman been sirv.” mS Abiꞌ rebix lojman: ―Naj gune gra ree ni guie lojl, bal guzuxibil lon guiniajchiꞌ tëël naj. +ODxel binë xindxab guin laaman tijb guijc guiaꞌ ya daꞌt, lod balüüx laaman gra ree guiedx rigaꞌ loj guidxliuj në ree guialnazaꞌc yuꞌ loj reen. nUBadxiꞌ Jesúsan, rëbaman: ―Rëb gajc loj xtiidx Dios: “Ad güünl prueb xDadil Dios.” {abiꞌ rëbix lojman: ―Bal wali najl xiꞌn Dios, gudidyaꞌ diizd guie, din loj xtiidx Dios rëb:Dios guixhiaal ree xianjlaman din guinia reeman lüj.Guiniaaz reeman lüj con yaa reeman
chitëë ladx niꞌczi tijb guiaj guiaꞌl. wgDxel binë xindxab guin laaman Jerusalén, abiꞌ gulëꞌpix laaman guijc yadooroꞌ zojb luguiedxzii, Per badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Loj xtiidx Dios rëb: “Ad ganaxtizi guiadxtil guiban bejn, nëgajc gra diidx rniee Dios.” Abiꞌ bidxin xindxab beenx laaman prueb, rëbix: ―Bal wali najl xiꞌn Dios, gunabee yayajc guiaj guie ree guiadxtil. NNi guzuman tiuu dxej tiuu guiaal sin guialraw, dxel gulaanman. Z /Dxel binë xSprijt Dios Jesús niz loj yujbidx, din güün xindxab laaman prueb. Dxel biguien chaꞌ tijb bejn xanyabaa, rëbaman: ―Bén guie na̱j da Xiꞌnan, bén rën daꞌtan bén rabaanëꞌ tëën.# ?Chi gulox gurobnijsaman, naabzi bariiman loj nijs guin, dxejczi bixal xanyabaa, abiꞌ baguiaaman zidguiajt xSprijt Dios ziꞌc tijb palom xt guijcaman.  'Dxel rëb Jesús lojman: ―Yo guna gac zian, din mazri zagdxe yaguieen gra ziꞌc rniabee Dios. Dxel cwëjb Waj baroobnijsaman laaman.  {Per ad nuyëntaman nuroobnijsaman Jesús, rëbaman lojman: ―Lüj rayal guroobnijs naj, ad najt rayal gurobnijs lüj.   Lën ree dxej zii guza Jesús niz Galilea wejman roꞌ guiiw Jordán lod zaꞌ Waj, din guroobnijs Waj guin laaman. # Abiꞌ ziꞌc raya trigo zian güünnëman bejn. Din bén zinal ree xnejz Dios chinëman laa reeman lod rniabeeman, guiáad ree bén ad zinalt xnejz Dios guixhiaalaman laa reeman loj bajl ni ad yuꞌt dxej yayüꞌ. Gurobnijs Jesús (Mr. 1:9‑11; Lc. 3:21‑22) # Naj rni lojdi, curobnijsan lëjt con nijs ziꞌc tijb sen guial ma bayüjndi xgab por xtolidi. Per bén zidnal naj, laaman guroobnijs lëjt con xSprijt Dios con në bajl, din laaman mazri rajp guialrniabee guial lon, abiꞌ niꞌqui xgurëchaman ad rayalt gaxhiecan. 8i Abiꞌ ree bén ad zinalt xnejz Dios ziꞌc rayal, ma zidyob dxej ni güünnë Dios laa reeman ziꞌc rüjnnë bejn tijb yag chi ad rtiatan, rutüügaman laan din cheꞌcan. 'G abiꞌ ad bal rlies xvalorgajquidi, rëbidi: “Dunujn zioꞌp loj xdiaa Abraham”, din naj rni lëjt xt guiaj guie ree zileꞌ yayüjn Dios xdiaa Abraham. X)Gol gubajn zagdxe din guiguien guial waliquidi ma bayüjndi xgab por xtolidi, I Per chi baguiaa Waj zien ree bénfarisew në ree bénsaducew bidxin din tiobnijs reeman, rëbaman loj reeman: ―¡Xiꞌn xindxab! ¿Chu bagojn lëjt din laadi loj castiroꞌ ni zëëd? [/Dxel guxhoobdol reeman, abiꞌ baroobnijs Waj laa reeman loj guiiw Jordán guin. &EDxel bén Jerusalén ree në los demazri ree bén Judea nëtëë gra ree bén zojb gadëd roꞌ guiiw Jordán, brii reeman bicaagdiajg reeman ni rniee Waj. }Con guidxlad camell gojcnë xab Waj, abiꞌ lënman bixii tijb guid. Gudaw tëëman biꞌtsu con dxijn yuꞌ dajn. ucXcwent Waj guinan bacaa Isaías, bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, chi rëbaman:Rguien chaꞌ tijb bén rbidxaꞌ niz loj yujbidx, rëbaman:“Gol beenchaaw xnejz dux Dad ree Dios,
gol guxhal tijb nejz nali.” V~%Rëbaman: ―Gol bayüjn xgab por xtolidi din ma zidyob xguialrniabee Dios. ~}}}|{{*zzGyySxjxwvvuusscrrxqppkonnnPmdm!lrkkTjiiLhhgkffberddcbaap`___^]]+\\I[['ZcYXX3W|VVpUTTSSAA3@W??V>V==#<;;c::99'8~77654433O221f0//G..1--,0+*K((<'&p%%W$$h##"":!!]! u$N`CRrQ;|  #  9 @be)~ u 2Abiꞌ guzaal reeman benmal guin ree loj bajl lod goon reeman abiꞌ xt gaw lay reeman. Bén rbe nicüb në ni yojx eC 1Zian gac dxej nit guidxliuj, guiꞌt ree xianjl Dios yabe reeman benmal loj ree benzaꞌc. P 0Dxel chi ma gudxa guijxh guin rabëë reeman laan roꞌ nijs guin, abiꞌ rbej reeman rabe reeman loj bëjl guin, dxel raguꞌ reeman be zagdxe lën dxüm guiáad be ad najt zagdxe rusëëb reeman.  /’Abiꞌ tëë xguialrniabee Dios na̱j ziꞌc tijb guijxh ni ruzaal reeman loj nijs abiꞌ rniaazan graloj bëjl. s_ .Chi rdxejlaman tijb perl lasajc, rutoꞌ gra ni rajpaman abiꞌ rsiiman laan. Xcwent guijxh rniaaz bëjl r] -’Rni tëën lëjt: Xguialrniabee Dios na̱j ziꞌc tijb bén rguiil perl zagdxe din siiman laan. ' ,’Xguialrniabee Dios na̱j ziꞌc tijb ni lasajc daꞌt, ni naguieꞌch loj tijb guidxliuj. Abiꞌ rdxejl tijb bejn laan zianz ruquieꞌchaman laan stijb, lod gulëëman laan. Abiꞌ dád rabaaman rutoꞌ gra ni rajpaman persi rsiiman guidxliuj guin. Xcwent perl D +Dxel bén naban ree ziꞌc rën Dios, guidiin reeman bachaꞌ loj xguialrniabee xDad reeman Dios, ziꞌc rdiin gubijdx bachaꞌ. Bén rën gucaagdiajg, gol bacaagdiajg. Xcwent ni lasajc V% *Abiꞌ guzaal reeman laa reeman loj bajl lod goon reeman xt gaw lay reeman. A{ )Bén guxhaal Dios guixhiaal ree xianjlaman din yabëë reeman bén rayal ree yarii loj xguialrniabeeman, bén ruzaalguiiw bejn ree din güün reeman dol në gra ree bén cayüjn dol. eC (Zian ziꞌc radoꞌp ree guiꞌxhguijdx guin par cheꞌc reen, zian gac chi nit guidxliuj. V~% 'Guiáad bén rdxeꞌch, bén guxübin trigo guin na̱j xindxab. Abiꞌ guial radoꞌp guialnazaꞌc guin rën guiëb chi nit guidxliuj, guiáad ree bén yatoꞌp guialnazaꞌc guin na̱j ree xianjl Dios. 3}_ &abiꞌ guiniaa guin na̱j guidxliuj. Guiáad bin zagdxe guin na̱j ree bén na̱j par loj xguialrniabee Dios. Abiꞌ ree guiꞌxh guin na̱j bén na̱j ree par xindxab. e|C %Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Bén rudxeꞌ bin zagdxe guin na̱j Bén guxhaal Dios, X{) $Chi ma bazaadiidxnë Jesús benzien guin ree, dxel bayuman lënü con ree xbejnman, abiꞌ gunabdiidx reeman lojman, rëb reeman: ―Basigniaꞌ dunujn xcwent guiꞌxhguijdx ni gulen loj guiniaa guin. z  #Zian gojc persi guzojb xtiidx bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, chi rëbaman:Con ganaxzi ni na̱j ree ziꞌc cwent gulün bejn ree,
guiën loj reeman ni gad reeman gagbee diizd chi gocchaaw guidxliuj. Rusigniaꞌ Jesús xcwent guiꞌxhguijdx +yO "Gra ree ni balüü Jesús bejn ree, balüüman laa reeman con ganax ree ni na̱j ziꞌc cwent, achet balüüman laa reeman con ni ad najt ree ziꞌc cwent. x+ !Be tëë Jesús stijb ni na̱j ziꞌc cwent loj reeman, rëbaman: ―Xguialrniabee Dios na̱j ziꞌc levadur ni rugoꞌch tijb béngunaa choon midid harin, abiꞌ laan rusaaguij gra cob guin. Chexc zeel rulüü Jesús con ni na̱j ree ziꞌc cwent (Mr. 4:33‑34) nwU Abiꞌ bin guin na̱j mazri ni wit loj gra ree bin, per chi rniꞌsan laan rajc mazri ni naroob loj gra ree cwaan. Abiꞌ guial naroob daꞌt rajcan, xt rüjn xguixbitiaꞌs ree biguijn xidxan. Xcwent levadur (Lc. 13:20‑21) #v? Be Jesús stijb ni na̱j ziꞌc cwent loj reeman, rëbaman: ―Xguialrniabee Dios na̱j ziꞌc xhaj moxtajs, ni rudxeꞌ tijb bejn loj xguiniaaman. u{ Zagdxeli gol basaꞌnan din niꞌsnën trigo guin xt chi ma gojcan. Abiꞌ chi guidxin dxej yadoꞌp trigo guin guiën loj ree bén gutoꞌp laan din yalojxgaj guiꞌxh guin yatoꞌp reeman din guixhii reeman lënan zianz cheꞌcan. Dxelri yatoꞌp reeman trigo guin din cuꞌchaaw reeman laa reen lod ruchaaw reen.” Xcwent xhaj moxtajs (Mr. 4:30‑32; Lc. 13:18‑19) ltQ Dxel rëbaman loj reeman: “Yajqui, chitëë guial gaxhidi guiꞌxh guin gaxhidi në trigo guin. ;so Badxiꞌman laan rëbaman: “Wed tijb bén rdxeꞌch naj bidgadxeꞌ laan.” Dxel gunabdiix ree mojs guin lojman rëb reeman: “¿Xhie nal zudojxhan guiꞌxh guin ree ya?” /rW Dxel bicojn ree xmojs bén naj xguiniaa laan laaman, rëb reeman: “Dad ¿nid ganax bin zagdxe badxeꞌ loj xguiniaal ya? yan, ¿banza guza guiꞌxh yuꞌ lojn?” `q9 Abiꞌ chi gulen trigo guin brii tëë dojn lojn në ree guiꞌxh guin ma yuꞌ lojn. p  Per laꞌtgaj nagaꞌyëjs gra reeman, bidxin bén rdxeꞌch laaman guxübinman guiꞌxhguijdx ree loj trigo guin dxel ziaman. o9 Be Jesús stijb ni na̱j ziꞌc cwent loj reeman, rëbaman: ―Xguialrniabee Dios na̱j ziꞌc tijb bén badxeꞌ ganax bin zagdxe loj xguiniaa. lnQ Per bin biajb loj yuj zaꞌc na̱j ziꞌc bén riguiejn xtiidx Dios abiꞌ rigniaꞌman laan rüjn tëëman ziꞌc rën Dios, ziꞌc ni cwa tibgayuu bin loj o ziꞌc ni cwa gayojn o ni cwa gajlbichii. Trigo con guiꞌxhguijdx $mA Abiꞌ bin biajb loj ree yaquiëjch na̱j ziꞌc bén riguiejn xtiidx Dios, per guial mazri ruman xgab por ni yuꞌ loj guidxliuj guie, rusquiee guialnazaꞌc rigaꞌ loj guidxliuj guie laaman, abiꞌ zianzi rucwëëz rucaagdiajgaman xtiidx Dios achet sirv been ni bacaagdiajgaman. 4la per guial najman ziꞌc cwaan ni ad yuꞌt xliuj, ad rzudxiꞌchtaman. Chi rzagdiajman o rdxeꞌch ree bejn laaman por xtiidx Dios, laa rusaꞌn gajcaman ni rliladxaman. k{ Guiáad bin biajb loj ree guiaj na̱j ziꞌc bén riguiejn xtiidx Dios, abiꞌ dád nix ru luxdooman riguiejnman laan, &jE Bén riguiejn xtiidx Dios abiꞌ ad rigniaꞌtaman laan, laaman na̱j ziꞌc bin biajb loj nejz, guial laa riꞌt gajc xindxab rquiedix ni bacaagdiajgaman. bi= ’Yan gol bacaagdiajg xhie rën guiëb ni rnin lojdi xcwent bén bigtieꞌch bin. Yh+ Din naj rni lojdi guial dád zien ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, në ree bén guban ziꞌc rayal, guyën reeman nuguiaa reeman ni cuguiaadi per ad baguiaat reeman laan. Guyën reeman niguiejn reeman ni caguiejndi per ad biguiejnt reeman laan. Rusigniaꞌ Jesús xcwent bén rtieꞌch bin (Mr. 4:13‑20; Lc. 8:11‑15) =gu ’Per xiquilbaadi cuguiaadi caguiejn tëëdi. f{ Din ma been luxdoo reeman gojl,
nayaaw guidiajg reeman,
nayaaw tëë guiaaloj reeman.Chitëë guguiaa reeman,
guiguiejn reeman,
chigniaꞌ tëë reeman.Din ad rënt reeman guiꞌt reeman lon din günan laa reeman perdon. Te! Zian rzojb xtiidx Isaías, bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, chi rëbaman:Majsi riguiejn reeman, per achetczi chigniaꞌ reeman.Abiꞌ majsi rani loj reeman, per ad ruguiaat reeman. jdM Zeel rnienëꞌn laa reeman con ganaxzi ziꞌc cwent ree. Din majsi rani loj reeman per rüjn reeman ziꞌc bén ad ruguiaat, abiꞌ majsi riguiejn reeman per rüjn reeman ziꞌc bén ad riguiejnt, bén ad rigniaꞌ tëët. Rc Din Bén ma rigniaꞌ, gusnuu chigniaꞌman mazri, abiꞌ zigniaꞌ daꞌtaman. Per bén ad rigniaꞌzaꞌct ad rüjn tëëtaman naguiejn chigniaꞌman mazri, xt taꞌn ni rigniaꞌman zayanladxaman. Hb  Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Lëjt, Dios ma basaꞌn lëjt din chigniaꞌdi xhienaag na̱j xguialrniabeeman, per bén guin ree ad basaꞌnt Dios laa reeman chigniaꞌ reeman laan. a{ Dxel gubig ree xbejn Jesús lojman rëb reeman: ―¿Chexquiza zeel rulüül bejn ree con ganax ziꞌc cwent ree? ` Bén rën gucaagdiajg, gol bacaagdiajg. Chexc zeel rulüü Jesús con ni na̱j ree ziꞌc cwent (Mr. 4:10‑12; Lc. 8:9‑10) _ Per staꞌnan biajb loj yuj zaꞌc, abiꞌ dád gojcan. Yuꞌn cwa tibgayuu bin loj, yuꞌn cwa gayojn yuꞌ tëën cwa gajlbichii. h^I Dxel staꞌnan biajb loj ree yaquiëjch, chi guniꞌs ree yaquiëjch guin banidloj reen laan. X]) Per chi brii gubijdx, bazeꞌcan laan, abiꞌ guial ad yuꞌt liujn gubidxan. l\Q Staꞌnan biajb loj ree guiaj lod ad rigaꞌt zien yuj, cari gulejnan guial ad zient yuj rigaꞌ. k[O Chi catieꞌchaman bin guin, taꞌnan biajb loj nejz, abiꞌ biꞌt ree biguijn gudaw reeb laan. %ZC Zien ree ni guzuloj culüüman laa reeman, per con ganax ziꞌc cwent ree, rëbaman loj reeman: ―Tijb bejn, briiman bigtieꞌchaman bin loj xguiniaaman. 0YY Abiꞌ guial dád zien ree bejn bidoꞌp yagaj, beenan naguiejn wëꞌp Jesús loj tijb barcw dxel gurejman lojn, guiáad ree bén guin zaꞌ reeman roꞌ nijs guin. LX  Dxejzii brii Jesús yu lod zojbaman, bisobaman roꞌ nijs Galilea. Ww 2Din chutëëz bén rüjn ziꞌc rën da Dadan bén yuꞌ xanyabaa, laaman na̱j da bichan, da zanan, në da nan.oVW 1Dxel con yaaman balüü ree xbejnman rëbaman: ―Bén guie ree na̱j da nan në ree da bichan. zUm 0Per Jesús badxiꞌman xtiidx bén guin rëbaman: ―¿Chu na̱j da nan chu tëë ree nin na̱j da bichan? T /Abiꞌ yuꞌ tijb bén rëb lojman: ―Laa xniaal con ree bijchil zaꞌ luleꞌ guin, rën reeman guinieenë reeman lüj. S .Sta canee Jesús loj ree bejn, bidxin xniaaman con ree bijchaman, zaꞌ reeman luleꞌ, rën reeman guinieenë reeman laaman. R1 -Dxel ricaꞌx za gajdx xindxab na̱j ree mazri xinmal guial lojx. Abiꞌ ru gra reex luxdoo bén guin. Dxel mazri benmal gacaman guial loj ni gocaman yaloj. Ziangajc sac ree benmal rigaꞌ loj guidxliuj yan. Xniaa Jesús con ree bijchaman (Mr. 3:31‑35; Lc. 8:19‑21) (QI ,“Zagdxeli yayeꞌcan lod guzaan.” Abiꞌ chi rayejquix ruguiaax luxdoo bén guin najn ziꞌc tijb lënü lod achut zojb, lod bilioob lod najcchaaw tëë. 3P_ +’Chi rarii tijb xindxab luxdoo tijb bejn, abiꞌ rzax niz loj yujbidx rguiilix lod yaziiladxix. Abiꞌ chi ad rdxejlt lod yaziiladxix, dxel rüjnx xgab naladxix: TO! *Ziangajc bén goc reina niz sur, zabanman chi yadëëd ree bejn cwent loj Dios, dxel guiëbaman guial ree bén rigaꞌ yan, yayal reeman xcasti Dios. Din laaman dád zijt guzaman persi bicaagdiajgaman xguialrajc rey Salomón. Abiꞌ yan, bén zaꞌnë lëjt mazri lasajcan guial loj Salomón. Xindxab ni rayejc (Lc. 11:24‑26) IN  )Abiꞌ chi yadëëd ree bejn cwent loj Dios, bén guban ree Nínive zaban reeman abiꞌ guiëb reeman guial ree bén rigaꞌ yan, yayal reeman xcasti Dios. Din bén Nínive ree bayejc reeman loj Dios chi bacaagdiajg reeman xtiidx Dios ni gunee Jonás. Abiꞌ yan, bén zaꞌnë lëjt mazri lasajcaman guial loj Jonás. M! (Din ziꞌc guyu Jonás lën bëjl naroob choon dxej choon guiaal, ziangajc Bén guxhaal Dios, choon dxej choon guiaal chuꞌman lën baa. SL 'Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Lëjt benmal, bén ad rüjnt ni rën Dios abiꞌ rëndi günan tijb milagr. Per achetri guguiaadi, tijbzi ziꞌc guzac Jonás bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn. K} &Yuꞌ ree bénfarisew con ree mextr ni rajc ley, rëb loj Jesús: ―Mextr, rayënan yaguiaan güünl tijb milagr. J9 %Din por xtiidx gajc bejn guiguien bal rayalaman xcasti Dios o ad rayaltaman laan ya. Rniab ree bénfarisew tijb milagr (Mr. 8:12; Lc. 11:29‑32) I $Per naj rni lëjt guial dxej ni güün xguialguxtis Dios, gra ree bejn yadëëd cwent lojman por gra ree diidxguijdx ni rniee reeman. Hw #Benzaꞌc rnieeman diidxzaꞌc, din laan yuꞌ luxdooman. Guiáad benmal rnieeman diidxmal din laan yuꞌ luxdooman. xGi "¡Xiꞌn xindxab! ¿Xoza guinieedi diidx zagdxe ree awa benmal lëjt? Din ni yuꞌ luxdoo bejn laan rnieeman. CF !’Lëjt ragbee, bal tijb bejn ruzuj tijb yag zagdxe, rtia ni zagdxe lojn, per bal guzujman tijb yag guijdx, rtia ni guijdx lojn. Din tijb gaj yag nünbee bejnan por ni rtia lojn. YE+ Chutëëz bén guinieeguijdx Bén guxhaal Dios, zajcaman perdon, per bén guinieeguijdx xSprijt Dios ad zajctaman perdon yan, niꞌqui chi yaguialan. Nünbee bejn tijb yag por ni rtia lojn (Lc. 6:43‑45) -DS ’Zeel rnin lëjt: Züjn Dios perdon xhietëëz dolan, në ree diidxguijdx ni rnieetzi ree bejn, per ad züjntaman perdon bén rnieeguijdx ree xSprijt Dios. Cy ’Bén ad zaꞌt con naj, zaꞌman contr naj. Guiáad bén ad rutoꞌpt bejn par naj, rtieꞌchaman laa reeman. 0BY ’Din ¿xhieza naag chuꞌ tijb bejn lidx tijb bén gojl par cwanman ni rajpaman, bal id zaxhiixgajman laaman? Zian güünman din chileꞌ cwanman ni rajpaman. A} Per naj, bal por xSprijt Dios rabën xindxab luxdoo ree bejn, rën guiëban guial ma zaꞌnë xguialrniabee Dios lëjt. `@9 Lëjt na guial naj rabë xindxab luxdoo ree bejn por xguialrniabee Beelzebú, per bal zianan, ¿chuza rudëë guialrniabee loj xbejndi din yabëë reeman xindxab? Zeel laagajc reeman rulüü guial ad laat rnieedi. @?{ Ziangajc bal xindxab su contr laagajquix, nayob nitix. d>A Per Jesús gogbee gajcaman xgab cayüjn reeman, abiꞌ rëbaman: ―Gra nacion o ciuda bal id nadxag rigaꞌ bejn, rliaꞌ lasaꞌ reeman, ziangajc tijb famil bal id nadxag rigaꞌ reeman, rliaꞌ lasaꞌ reeman. &=E Chi biguiejn ree bénfarisew zian, dxel rëb reeman: ―Bén guin rabëë xindxab luxdoo ree bejn por xguialrniabee Beelzebú xin rniabee ree xindxab. r<] Graczi ree bejn dád badxaloj reeman, abiꞌ rëb reeman: ―¿Id bén guinan zëëd loj xdiaa Davi ya? 4;a Binë ree bejn tijb xinguiaaw lod zaꞌ Jesús, yuꞌ xindxab luxdoox, natiaꞌp lojx naj tëëx gop. Dxel bayüjn Jesús laax abiꞌ guzuloj rnieex ruguiaa tëëx. ?:w Abiꞌ xt ree bén ad najt bén Israel
cwëz reeman yabëëman laa reeman loj dol. Rëb ree bejn caꞌ Jesús xguialrniabee Beelzebú (Mr. 3:19‑30; Lc. 11:14‑23; 12:10) %9C Ad zudëëdtaman casti bén ad zaꞌdxiꞌcht
ree loj da nejzan, në ree bén ad ridxgaꞌzaꞌct naj,
xt chi ma beenman gan gac guialguxtis. i8K Achut tilnëman,
ad zabixdiaj tëëtaman
achut tëët guien chaꞌman niz lunejz. 7 Gol baguiaa, bén guie na̱j bén gulen
din güünman naj sirv,
laaman na̱j bén rën daꞌtan,
rabaanëꞌ tëën laaman.Gudë da Sprijtan lojman
abiꞌ guiëbaman loj ree bénguidxliuj
xhienaag na̱j da guialrniabeen. `69 Zian guzojb xtiidx Isaías, bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, chi rëbaman: a5; abiꞌ gunabeeman laa reeman chitëë guitieꞌch reeman diidx chu bayüjn laa reeman. 4y Chi gogbee Jesús zian, laa zia gajcaman, abiꞌ zien ree bejn binal laaman. Dxel bayüjnman gra ree bénragxuu, 3- Per chi barii ree bénfarisew guin lën yadoo guin, guzuloj cayü reeman diidx xhienaag güün reeman din gugüjt reeman Jesús. Bén gule Dios 2- Dxel rëb Jesús loj bénragxuu yaa guin: ―Basli yaal. Abiꞌ basli yaa bén guin, loj hor ziigajc bayajc yaaman ziꞌc na̱j stibladan. 1 ¿Wen id mazri lasajc tijb bejn guial loj tijb xiil ya? Zeel achet güünan zajc güün bejn ni na̱j zagdxe dxej raziiladx bejn. 07 Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Bal tijb lëjt rajp tijb xiil, abiꞌ yabib lën balaꞌ dxej raziiladx bejn. ¿Nid zabëëdi laab dxej guin ya? |/q Lën yadoo guin zaꞌ tijb bén nëjt tiblad yaa. Abiꞌ guial ree bénfarisew raguiil reeman mod xhie gudxiib reeman guijc Jesús, dxel gunabdiidx reeman lojman, rëb reeman: ―¿Zileꞌ yayüjn bejn tijb bénragxuu dxej raziiladx bejn ya? f.E Chi gudëd gojc zian, dxel baza Jesús abiꞌ guyuman lën tijb yadoo na̱j niz yagaj. -! Abiꞌ Bén guxhaal Dios rajpaman guialrniabee dxej raziiladx ree bejn. Rayajc tijb bén nëjt tiblad yaa (Mr. 3:1‑6; Lc. 6:6‑11) X,) Bal rigniaꞌdi xhie rën guiëb loj xtiidx Dios lod rëb: “Ni rënan na̱j guial yaya lasaꞌdi, ad guial guneetidi gon lon.” Bal rigniaꞌdi diidx guin ree ad zudxiibtidi guijc ree bén ad rajpt dol. ^+5 Abiꞌ naj rni lëjt guial naj, bén zaꞌnë lëjt mazri lasajcan guial loj yadoo. &*E ¿O gadidi gool loj xley Moisejs ya guial achet dol rüjn ree bixhioz chi rüjn reeman dxiin lën yadoo majsi ad raziiladxt reeman dxej raziiladx ree bejn? -)S Guyu Davi lën xyadoo Dios abiꞌ cwaꞌman guiadxtil ma nagleꞌ ree gudawaman con ree xcompniaraman, ni ad rayalt niajw reeman, bixhiosi ree rayal gaw laa reen. (} Dxel rëb Jesús loj reeman: ―¿Gadidi gool loj xtiidx Dios ya ni been Davi chi gulaanman con ree xcompniaraman? 6'e Abiꞌ chi baguiaa ree bénfarisew ni cayüjn reeman, rëb reeman loj Jesús: ―Baguiaa ree xbejnl nial cayüjn reeman ni ad rayalt güün reeman dxej raziiladx ree bejn. E&  Tijb dxej raziiladx ree bejn, chi cadëd Jesús con ree xbejnman loj tijb guiniaa lod yuꞌ trigo, dxel calaan ree xbejnman abiꞌ guzuloj caguiꞌch reeman trigo persi cayaw reeman laan. l%Q Din ad nawëëgt guial guzoobidi da diidxan, ad nawëëg tëët guial güündi ziꞌc rënan.$} Gol bazoob da diidxan, gol basiid tëë gaquidi benzaꞌc në bén chaawladx ziꞌc naj, din yabedxe luxdoodi loj Dios. #1 Gradi, bén ma badxag rüjn xhienin din yayaꞌndi zagdxe loj Dios, ma badxag tëëdi nüü xtolidi. Gol guda lon, naj gune guialraziiladx lojdi. >"u ’Da Dadan banee gra lon. Abiꞌ achut nünbee Jesucrist xiꞌn Dios, tijbzi Dios, achu tëët nünbee Dios, tijbzi Jesucrist xiꞌnman, con ree bén rënman güünbee Dios. *!O Zian gojc Dad, din zian guyënl. 5 c Lën ree dxejzii rëb Jesús: ―Dad, ruzatan lüj zagdxe, din ni baquieꞌchil loj ree bén rajc në loj ree bén rigniaꞌ, laan ma balüül loj ree bén ad rajct. .U Per rnin lojdi guial dxej yadëëd ree bejn cwent loj Dios, mazri casti naroob yayalidi guial loj ree bén Sodoma. Gol guda lon din yaziiladxidi (Lc. 10:21‑22) 0Y Guiáad lëjt bén Capernaum, ad naladxidi yayalidi xanyabaa, lëjt yayal gabijl. Din bal luguiedx Sodoma niajc ree milagr goc ladxidi, xt yan sta yuꞌ guiedx guin.  Per rnin lëjt guial dxej yadëëd ree bejn cwent loj Dios, mazri casti naroob yayalidi guial loj ree bén Tiro në ree bén Sidón. D ―¡Probza lëjt bén Corazín! ¡Probza lëjt bén Betsaida! Din bal luguiedx Tiro në luguiedx Sidón niajc ree milagr ni goc ladxidi, diizd gocli nayüjn reeman xgab por xtol reeman, niajcw reeman lajd yaꞌs nuroob tëë cobdëj guijc reeman ziꞌc tijb sen guial ma bayüjn reeman xgab por xtol reeman. =s Dxel guzuloj Jesús cadilëman bén zojb ree guiedx lod beenman mazri zien ree milagr. Din bén guin ree ad bayüjnt reeman xgab por xtol reeman, abiꞌ rëbaman loj reeman: M Yan, biꞌt Bén guxhaal Dios, rawaman rëꞌ tëëman vin abiꞌ rëbidi nalaman ruladx tëëman guiëꞌman, ruchajg tëëman béndol ree con ree bén ruquijx impuest. Per ree bén ma caꞌ xguialrniabee Dios, por laa reeman rguien guial gra ni rüjn Dios na̱j zagdxe. Bén ad bazoobt ree xtiidx Dios (Lc. 10:13‑15) { Din biꞌt Waj bén baroobnijs bejn ree, ad rawtaman ad rëꞌ tëëtaman vin, abiꞌ rëbidi xindxab yuꞌ luxdooman. \1 “Bacwejdxan bidxa, per ad bayaꞌtidi, badoolan ni naya ree per ad biintidi.” B} ’¿Xhienaag ganin lëjt na̱j ree bén rigaꞌ loj guidxliuj guie yan? Laa reeman na̱j ziꞌc ree xindoo rguijt niz galay luguiedx, abiꞌ rbixdiaj reex rëb loj lasaꞌ reex: 5e Bén rën ree gucaagdiajg, gol bacaagdiajg. yk Abiꞌ bal chililadxidi ni ganin lëjt, naj rni guial Wajn na̱j Elías bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn. ! Diizd ley badëë Dios loj Moisejs con loj ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, xt Waj, laa reeman gunee xcwent xguialrniabee Dios. 0Y ’Diizd chi biꞌt Waj xt yan, zien bejn rüjn daꞌt naguiejn chuꞌ lod rniabee Dios. Abiꞌ ree bén rüjn daꞌt naguiejn laa reeman chuꞌ lod rniabeeman. ?w Naj rni lëjt, loj graczi ree bénguidxliuj, ad wayut bén mazri zojbloj guial loj Waj. Per majsi zian, bén ad zojblojt loj xguialrniabee Dios, laaman mazri zojbloj guial loj Waj.  Wajn din laaman naj ben ruzaꞌt loj xtiidx Dios lod rëb:Naj rxhial tijb bén ned lojl,
ben güünchaaw xnejzil. :m ¿Chuza biquiaadi? ¿Tijb bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn ya? Per naj rni lojdi guial biquiaadi tijb bén mazri zojbloj guial loj bén rudëëd xtiidx Dios loj ree bejn. 1 ¿O xhienaag na̱j bén biquiaadi? ¿Najman tijb bén najcw lajd zagdxe ya? Lëjt ragbee guial bén rajcw ree lajd zagdxe lën palas zojb reeman. Y+ Chi baza ree bén guxhaal Waj, dxel guzuloj Jesús caneeman loj ree bejn xcwent Waj, rëbaman: ―¿Chu naladxidi na̱j bén biquiaadi loj yujbidx? ¿Naladxidi ya najman ziꞌc tijb biqui ni runiib bi? 9 m Xiquilbaa ree bén ad zucwëëzt chililadx naj.   Gol güjdx lojman guial ma ruguiaa ree bénlutiaꞌp, ma rajc rza ree bencoj, ma bayajc tëë ree bén rajc guialguijdx la lepra, ma riguiejn ree bén nacwaꞌt guiáad ree bengüt ma baban reeman, abiꞌ ree bénprob ma caguiejn reeman xtiidx Dios. p Y Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Gol chej gol güjdx loj Waj ni cuguiaadi në ni cucaagdiajguidi. x i bignabdiidx reeman lojman, rëb reeman: ―¿Lüj na̱j Cristo ya bén na̱j guiꞌt, o yalëjzan ben ren ya?  Abiꞌ Waj, laꞌtgaj yuꞌman ladxguiib, cwaꞌman ruson gra ree ni cayüjn Jesús. Dxel guxhaal tioꞌp choon ree xbejnman, 3 a Chi gulox rëb Jesús loj guidxiptioꞌp ree xbejnman con ree nin chiguieen reeman, dxel bazaman yagaj ziglüüman bejn ree xtiidx Dios loj ree guiedx rigaꞌ niz yagaj. &E *Abiꞌ chutëëz bén gudëëd majsi tib xijgzi nijs naalyuj loj bejn guial najman da bejnan, naj rni lojdi guial yuꞌ ni gudëëd Dios tiaꞌ reeman.  )Bén ridxgaꞌ tijb bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn, guial zëëdaman por Dios, zacaꞌman lasaꞌ ni rayal tiaꞌ bén guin loj Dios. Ziangajc bén ridxgaꞌ tijb bén naban ziꞌc rën Dios, zacaꞌman lasaꞌ ni rayal tiaꞌ bén guin loj Dios. wg (’Bén ridxgaꞌ lëjt, najn ridxgaꞌman, guiáad bén ridxgaꞌ naj, bén guxhaal najn ridxgaꞌman. @y 'Bén rniajchiꞌ guialnaban rajpaman loj guidxliuj guie, zadxin dxej gunijtaman laan, per bén guiët por naj, zajpaman guialnaban tiblayaa con Dios. Ni tiaꞌ ree bejn (Mr. 9:41) hI &Bén rën guidnal naj, abiꞌ ad rëntaman sagdiajman por naj, ad zileꞌt gacaman da bejnan. 3_ %’Bén rën xdad o xniaa mazczi guial lon, ad zajct gacaman da bejnan. Ziangajc bén rën xiꞌngaan o xiꞌndxaꞌp mazczi guial lon, ad zajct gacaman da bejnan. H  $Abiꞌ laagajc bén zojb ree lënülidxidi guidxeꞌch lëjt.  #Din guial chililadx bejn naj, zadxeꞌch xinguiaaw xdadix, guiáad biingunaa zadxeꞌch xniaam, abiꞌ biinwalidx zadxeꞌch xnasuegrim. y "Rëb tëë Jesús: ―Ad zialtan par yabecdxen luxdoo bejn, zialan din guial chililadx reeman naj chuꞌ wadijl. Q~ !Per bén guiëb niz loj ree bejn guial ad da bejntanan, ziangajc guië loj da Dadan Dios bén yuꞌ xanyabaa guial ad da bejntanan. Por Jesús rliaꞌ lasaꞌ ree bejn (Lc. 12:51‑53; 14:26‑27) } ’Bén guiëb niz loj ree bejn guial da bejnanan, ziangajc naj guië loj da Dadan Dios bén yuꞌ xanyabaa guial da bejnanan. |/ Zeel ad rdxebidi din mazri lasajquidi guial loj zien daꞌt ree biguijndoo. Bén rëb loj ree bejn guial najman xbejn Jesucrist (Lc. 12:8‑9) A{} Guiáad lëjt xt guidxguijquidi graczan nayab loj Dios. z  ’Lëjt ragbee guial biguijndoo ree ad lasajct reeb wayëjx, per niꞌqui tijb reeb ad zëjtt sin xpermis xDadidi Dios. gyG Ad rdxebidi bén rën ree gugüjt lëjt. Din zileꞌ gugüjt reeman xcuerpidi, per xsprijtidi ad zileꞌt gugüjt reeman laan. Gol bidxebli Dios din laaman zileꞌ gunijt xcuerpidi abiꞌ guixhiaalaman xsprijtidi gabijl. ~xu Ni canin lëjt naguieꞌch, gol güjdxan loj ree bejn, guiáad ni canin lëjt ralan, gol güjdxan loj gra ree bejn. w ’Ad guidxebidi bejn ree, din achet ni ralan yuꞌ ni ad zaguient, niꞌqui tijb ni naguieꞌch ad yuꞌt ni ad zagbeet bejn. v' Bén cusiid rayal xhienladxaman chi ma rajcaman ziꞌc rajc xmextraman guiáad tijb mojs rayal xhienladxix chi ma najx ziꞌc xpatronx. Nacli naj rniabeen lojdi, gulëëlaj ree bejn naj Beelzebú, diidxgui lëjt najdi da bejnan. Chu rayal guidxeb bejn (Lc. 12:2‑9) nuU ’Tijb bejn ad mast lasajc loj xmextraman, niꞌqui tijb mojs ad mast lasajquix loj xpatronx. 7tg Chi sunal reeman lëjt tijb luguiedx par güün reeman lëjt xhienin, gol chej stijb guiedx, din naj rni lojdi, ad warat xguiedx Israel chedi chi guiꞌt Bén guxhaal Dios. $sA Gra bénguidxliuj guidxeꞌch lëjt guial najdi da bejnan, per bén sudxiꞌch loj guial rliladxaman naj xt dxej chigra guibanman, laaman yayal xanyabaa. lrQ ’Zadxin dxej yayü ree bejn laagajc bijch reeman par guiët reeman. Guiáad ree dad yayü laagajc xiꞌn reeman, abiꞌ ree bejn zadxeꞌch xdad reeman në xniaa reeman abiꞌ yayü reeman laa reeman par guiët reeman. Mq Din ad lëjttan guiniee, xSprijt xDadidi Diosan guiniee por lëjt. 5pc Per chi chinë reeman lëjt loj guxtis, ad chuꞌdi xgab xhie guinieedi xhie tëë naag guinieedan, din chi guidxin hor guinieedi, Dios yazaladx lëjt diidx ni guinieedi. )oK Abiꞌ xt chinë reeman lëjt loj ree gobernador në loj ree rey guial rliladxidi naj, zian güdi da diidxan loj reeman në loj ree bén ad zinalt xnejz Dios. gnG Gol gojp cudad din zayü ree bejn lëjt loj ree guxtis, zaguijn reeman lëjt lën ree yadoo. Fm Rëb tëë Jesús loj ree xbejnman: ―Gol bacaagdiajg ni rnin, naj rxhial lëjt ziꞌc ree xiil loj ree cuyojt. Zeel gol gojc nasin ziꞌc bëël, gol gojc tëë nadoo ziꞌc palom. !l; Naj rni lëjt guial dxej ni yadëëd ree bejn cwent loj Dios, mazri casti naroob yayal reeman guial loj ree bén Sodoma në Gomorra. Guialzi ni zëëd ^k5 Guiáad bal yuꞌ guiedx o yu ya lod ad racaꞌt reeman lëjt o bal id rën reeman gucaagdiajg reeman ni guiëbidi, gol baza yagaj, gol gudxijp guxyuj guiaꞌdi ziꞌc tijb sen guial ad bazoobt reeman xtiidxidi. ~ju Bal rayal reeman guialnazaꞌc guin, zayaꞌnan con laa reeman guiáad bal id rayal reeman laan zayejcan con lëjt. piY Abiꞌ chi chuꞌdi lënü guin, gol güjdx loj ree bén zojb yagaj: “Yabeꞌcdxe Dios luxdoodi.” 'hG ’Chi guidxindi tijb guiedx o tijb ciuda, gol guleꞌc ruson chu bén na̱j benzaꞌc yayaꞌndi lidx, yagaj gol bayaꞌn xt chi yazadi luguiedx guin. +gO niꞌqui guijxh. Ad bal chinë stib nejz xabidi, niꞌqui stib nejz xgurëchidi, niꞌqui yagrliadxidi, din bén rüjn dxiin rayal gudëëd ree bejn ni gawaman. @f{ ’Ad chinëdi or, niꞌqui plajt, niꞌqui cobr, heI Gol bayüjn bénragxuu ree, gol basban bén ma güjt ree, gol bayüjn bén rajc ree guialguijdx la lepra, gol babëë tëë xindxab luxdoo ree bejn. Ziꞌcgajc cwaꞌ lagajdi guialrniabee, ziangajc yayüjndi bejn lagajzi. Jd  Gol güjdx loj reeman guial ma zëëd gajxh xguialrniabee Dios. Qc gol chejli niz lod zojb ree bén Israel bén ad zinalt ree xnejz Dios. 4ba Chi guxhaal Jesús guidxiptioꞌp ree xbejnman, rëbaman loj reeman: ―Ad chedi niz lod zojb ree bén ad najt bén Israel, niꞌqui ree guiedx rigaꞌ niz Samaria, >au në Simón bén biꞌch loj ree bén Cananistas con Judas Iscariote bén yayü Jesús. Rxhiaal Jesús gra ree xbejnman chiglüü reeman xtiidx Dios (Mr. 6:7‑13; Lc. 9:1‑6) z`m Në Felip, Tol, Tumajs con Matew bén baquijx impuest, nëtëë Jacob xiꞌn Alfeo con Lebeo bén la gajc Tadeo 5_c Bén guie ree na̱j guidxiptioꞌp ree xi apóstoles Jesús: Simón bén gulëëlajman Bëd, con bijchaman Andrejs, në Jacob con Waj, bén na̱j ree xiꞌn Zebedeo. S^ ! Gurejdx Jesús chiptioꞌp ree xbejnman, abiꞌ badëëman guialrniabee loj reeman din yabëë reeman xindxab luxdoo ree bejn din yayüjn tëë reeman bejn ree graloj guialrdoob në graloj guialguijdx. []/ &Zeel gol gunab loj Dios din guixhiaalaman mazri ree bén gulüü laa reeman. \  %Dxel rëbaman loj ree xbejnman: ―Walican zien bejn rën gucaagdiajg xtiidx Dios, per ad zient bén gulüü laa reeman yuꞌ. [ $Chi baguiaa Jesús benzien guin ree, bayaman laa reeman, guial dád naya rigaꞌ reeman, rigaꞌ reeman ziꞌc xiil ad ryaꞌpt. Z+ #Wej Jesús gra ree ciuda në ree guiedx ni rigaꞌ niz yagaj, abiꞌ beegaj lod rejman ruman lën ree yadoo persi rulüüman bejn ree xtiidx Dios, rëbaman loj reeman xhienaag rniabee Dios, rayüjn tëëman graloj guialrdoob në graloj guialguijdx ni rajc ree bejn. &YE "Per ree bénfarisew rëb reeman: ―Bén guin rabëë xindxab luxdoo ree bejn por xguialrniabee gajc xindxab rniabee ree xindxab. Raya Jesús bejn ree GX !Abiꞌ guloxzi babëë Jesús xindxab guin luxdoo bengop guin, laa guzuloj gajc caneeman. Abiꞌ dád badxaloj ree bejn, rëb reeman: ―Ad goct waguiaa ree lasaꞌ milagr guie niz Israel. xWi Chi baza ree bén bayüjn Jesús guiaaloj, dxel bidxinnë ree bejn tijb bengop, yuꞌ xindxab luxdooman. V  Per naabzi baza reeman yagaj, guzuloj catieꞌch reeman diidx guidib niz yagaj ni been Jesús. Rayüjn Jesús tijb bengop Uy Abiꞌ bayajc guiaaloj reeman, dxel rëb Jesús loj reeman: ―Ad bal chu loj guiëbidi guial bayajc guiaalojdi. WT' Dxel bagaal Jesús guiaaloj reeman, rëbaman: ―Gac ziꞌc rliladxidi. eSC Chi badxin Jesús lod zojbaman, dxel bibig ree bén guin lojman, abiꞌ gunabdiidxaman loj reeman, rëbaman: ―¿Rliladxidi ya guial zileꞌ yayünan lëjt? Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Raliduladxan, Dad. R Chi baza Jesús yagaj, binal tioꞌp bénlutiaꞌp laaman, rbixdiaj reeman, rëb reeman: ―¡Jesús, xdiaa Davi, baya dunujn! _Q7 Abiꞌ guidib niz yagaj bireꞌch diidx ni goc. Rayüjn Jesús tioꞌp bénlutiaꞌp VP% Chi ma barii reeman, zianz guyuman. Gunaazaman yaa bindo guin dxel bixchem. O Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Gol barii guie, din ad güjtt bindo guin, nagaꞌyëjszim. Abiꞌ baxijdxnë reeman laaman. /NW Chi bidxin Jesús lidx bén rniabee guin, baguiaaman ma rigaꞌ ree xinrucwejdx din chiquieꞌch reex xiꞌnman, abiꞌ ree bejn roon rbixdiaj reeman guijquim. QM Per badxiꞌ loj Jesús, abiꞌ baguiaadxijchaman béngunaa guin, dxel rëbaman lojman: ―Zagdxe baguꞌ luxdool, xiꞌn. Ma bayajquil guial bililadxil naj. Abiꞌ loj hor ziigajc bayajc bén guin. OL guial gunaladxaman: “Bal gugaalaman majsi xabzaman, zayajcaman.” K' Abiꞌ tijb béngunaa ragxuu ma gojc chiptioꞌp ijz ad rbëzt ryajbaman rejn, gubigaman niz xijch Jesús abiꞌ bagaalaman guiaꞌ xabaman, =Ju Dxel zinë Jesús laaman con ree xbejn Jesús. dIA Laꞌtgaj canee Jesús zian, bidxin tijb bén rniabee lën xyadoo ree bén Israel, abiꞌ bazuxibaman loj Jesús, rëbaman: ―Yangajczi güjt da xiꞌndxaꞌpan, per bal guiꞌtil guixhioob yaal guijquim zabanm. 5Hc Ad rguꞌ tëët reeman vin cüb lën anfr yojx din zaxyaꞌ anfr yojx guin, abiꞌ ziꞌc anfr guin ziꞌc vin guin zaxin reen. Zeel na̱j guial chuꞌ vin cüb lën anfr cüb, din niꞌqui tijb reen ad zaxint. Bayajc xiꞌn Jairo në béngunaa bagaal xab Jesús (Mr. 5:21‑43; Lc. 8:40‑56) X~M~}#||2{Tzzz y=xx/ww_vv*uuntkssrAqq^qoopnmm%llQkkXjjnii0hhgg f~ee7dd!cbb[aab``k__^^z^]]l]\V[d[ZSYYXX*WVVHULTSRQQPPGOO~NNM4LbKKxKJiIIOHGGEEwE DTCBB @@w?>>U==(ZS-Abiꞌ gra ree bén basaꞌn lidx, bijch, bizan, xdad, xniaa, xiꞌn, o guidxliuj ree por naj, zacaꞌ reeman tibgayuu volt mazri guial loj ni basaꞌn reeman, zajp tëë reeman guialnaban tiblayaa con Dios. *RMBadxiꞌ Jesúsan, rëbaman: ―Diidxliczi rnin lojdi chi guidxin dxej yacüb gra, guidxin tëë dxej cwe Bén guxhaal Dios luar lod nabeeman, në lëjt, guial zidnalidi naj, cwedi loj chiptioꞌp ree luar lod nabeedi, din güün xguialguxtisidi loj guidxiptioꞌp ree xdiaa Israel. ~QuAbiꞌ rëb Bëd lojman: ―Ma basaꞌnan graczi ni rayaꞌpan, persi zudnaalan lüj. Abiꞌ ¿xhieza yayalan? PDxel baguiaa Jesús loj reeman, rëbaman: ―Nawëëg gac zian par bénguidxliuj, per par Dios achet ni nawëëg yuꞌ. O}Chi biguiejn ree xbejn Jesús zian, dád badxaloj reeman, abiꞌ rëb reeman: ―¿Chuza zajc gac perdon loj Dios? qN[Naj rni lëjt. Adli nawëëgt tëd tijb camell xan gagux, guial chuꞌ tijb benrijcw lod rniabee Dios. |MqDxel rëb Jesús loj ree xbejnman: ―Diidxliczi rnin lojdi: Dád nawëëg chuꞌ benrijcw lod rniabee Dios. XL)Chi biguiejn xin guin zian, dád guyu nayax ziax, guial dád xinrijcwan. NKBadxiꞌ Jesúsan, rëbaman: ―Bal rënl gaquil benzaꞌc loj Dios, bigtoꞌ gra ni rajpil dxel gudëël milia guin loj ree bénprob. Zian gapil guialnazaꞌc xanyabaa. Zianz guidnalil naj. gJGDxel rëbix: ―Gra ree ni guin cayünan diizd najn xindoo, ¿xhieri ryaadx günan yan? UI#gojp respejt xdad xniaal, guyën tëë ree lasaꞌl ziꞌc rën lüj gajc. ?HwDxel gunabdiidxix loj Jesús rëbix: ―¿Con ree mandamientan? Badxiꞌ Jesúsan, rëbaman: ―Ad gugüjtil bejn, ad sunël lacheel ben ren, ad cwanl, ad cwëël xtiidx bejn, UG#Dxel rëb Jesús lojx: ―¿Chexc zeel rniabdiidxil lon conin na̱j ni zagdxe? Achut na̱j benzaꞌc, tijbzi Dios. Per bal rënl gapil guialnaban tiblayaa con Dios, been ziꞌc rëb ree mandamient. !F;Bidxin tijb xin guin loj Jesús, abiꞌ gunabdiidxix lojman, rëbix: ―Mextr, ¿xhie ni zagdxe günan din gaꞌpan guialnaban tiblayaa con Dios? EwAbiꞌ guxhoob yaa Jesús guijc ree xindo guin, dxel ziaman. Tijb xinrijcw (Mr. 10:17‑31; Lc. 18:18‑30) D%Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Gol baslaa guiꞌt reex lon, ad bal rudxoondi, din lod rniabee Dios na̱j par ree bén naj ziꞌc laa reex. FC Binë ree bejn xindoo ree lod zaꞌ Jesús, din guixhioob yaaman guijc reex cwedx guiniab tëëman Dios por laa reex, per ree xbejnman guzuloj cadilë reeman bén zinë ree laa reex. HB  Yuꞌ bejn diizd rajlaman ad zëëdtaman loj guidxliuj par guxhliaaman, yuꞌza reeman, bejn rüjn laa reeman zian. Abiꞌ yuꞌ reeman rüjn xgab guial zagdxeli guitieꞌch reeman xtiidx Dios luar guxhliaa reeman. Bén rën chigniaꞌ, gol bigniaꞌ. Rüjnleꞌ Jesús xindoo ree (Mr. 10:13‑16; Lc. 18:15‑17) A Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Ad grat bejn zileꞌ chigniaꞌ ni canin, bén caꞌzi ree quiarguiejn par chigniaꞌ reeman laan. z@m Dxel rëb ree xbejn Jesús lojman: ―Bal zian na̱j xcwent guial ru lacheel, zagdxeli ad zut lacheel bejn Badxiꞌ Jesúsan, rëbaman: ―Cwëjb Moisejs gojc zian guial ad rëntidi guzoobidi diidx, per ad ziant gojc diizd guiaꞌxchej. :=mDxel rëb ree bénfarisew guin loj Jesús: ―¿Chexquiza zeel rëb Moisejs guial zileꞌ yalaꞌ lacheel bejn, con gudëëdaman guiꞌch guial ma balaꞌ lasaꞌ reeman? < Zianan zeel ad najtri reex tioꞌp, ma na̱j reex tijbzi. Zeel bénguidxliuj ad rayalt yalaꞌman lasaꞌ ni ma bachajg Dios. ;Rëb tëëman: “Zeel xinguiaaw gusaꞌn xdad xniaax din guibannë lacheelix, dxel grop reex ma gac ziꞌc tijbzi bejn.” :!Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―¿Nid wayoolidi loj xtiidx Dios ya, guial diizd guiaꞌxchej Dios “been xinguiaaw në béngunaa”? M9Abiꞌ tioꞌp choon ree bénfarisew bibig loj Jesús, dxel par güün reeman laaman prueb, gunabdiidx reeman lojman rëb reeman: ―¿Zileꞌ yalaꞌ bejn lacheelaman por xhiedxitzinin ya? G8Zien ree bejn binal laaman, yagaj bayüjnman bénragxuu ree. n7 WChi gulox gunee Jesús zian, bazaman niz Galilea, zëman niz Judea, niz stiblad roꞌ guiiw Jordán. 26]#Basnuu Jesús rëbaman: ―Ziangajc güünnë da Dadan lëjt, bén yuꞌ xanyabaa, bal id züjn perdon lasaꞌdi con guidib luxdoodi ni rüjnnë reeman lëjt.y5k"Abiꞌ guial tant balen rey guin, gunabeeman badxeꞌ reeman laaman ladxguiib xt lodzi baguijx gra ni ralaman. R4!¿Nid nëgajc lüj rayal naya xcompniaril ya, ziꞌcgajc bayan lüj?” 3 Dxel gurejdx rey guin mojs guin, zianz rëbaman lojman: “¡Mojs guijdx! Benan perdon gra ni ralil lon guial beenl naya. 2 Chi baguiaa ree los demazri ree xmojs rey guin, dád gognaa luxdoo reeman, abiꞌ wej reeman biguiedx reeman lojman gra ni goc. c1?Per ad guyënt bén guin, badxeꞌman laaman ladxguiib xt lodzi yaguijxaman diꞌn guin. u0cDxel bazuxib bén guin lojman beenman naya rëbaman: “Gojp naj pacens zaguixcan graczi ni ralan lojl.” M/Per chi barii mojs guin yagaj, badxajgaman tijb bén rüjnnëman dxiin, ralaman taꞌnzi milia lojman. Dxel gunaazaman laaman guzuloj caguiajman yëjnman, rëbaman: “¡Baguijx ni ralil lon!” l.QZianz baya rey guin laaman, beenman laaman perdon gra ni ralaman, abiꞌ baslaaman laaman ziaman. {-oDxel bazuxibaman loj rey guin, beenman naya rëbaman: “Dad, gojp naj pacens zaguixcan graczi ni ralan lojl.” P,Abiꞌ guial achet rajp bén guin din yaguijxaman ni ralaman, gunabee rey guin toꞌman loj ree bejn në lacheelaman con ree xiꞌnman nëtëë gra ni rajpaman din chileꞌ yaguijxaman diꞌn guin. f+EChi guzulojman caybëëman cwent guin, bidxin tijb xmojsaman lojman bén ral zroꞌ daꞌt. t*a’Xguialrniabee Dios na̱j ziꞌc tijb rey ni been xgab guial ma gojl yaguijx ree xmojsaman lojman. .)UBadxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Ad gajdx voltizi rayal güün lasaꞌl perdon, rayal güünl perdon gajdx volt gayojnchii. Xcwent bén ad rüjnt perdon lasaꞌ %(CDxel gubig Bëd gunabdiidxaman loj Jesús, rëbaman: ―Dad, ¿bël volt rayal günan perdon lasaꞌn, bal güünman naj xhienin? ¿Xt gajdx volt ya? U'#Din lod radoꞌp tioꞌp o choon bejn por naj, laa naj zaꞌ galay reeman. "&=’Rni tëën lëjt: Bal yayaꞌn tioꞌpidi diidx loj guidxliuj guie, par guiniabidi xhienin loj da Dadan bén yuꞌ xanyabaa, laaman gunee laan. &%E’Diidxliczi rnin, gra ni ad zatiëjbtidi gac loj guidxliuj guie ad rajctan xanyabaa, guiáad ni tiëbidi gac loj guidxliuj guie mal rajcan xanyabaa. {$oDxel bal niꞌqui xtiidx reeman ad ridxgaꞌtaman, bagojn ree bén zinal xnejz Dios, abiꞌ bal niꞌqui xtiidx reeman ad ridxgaꞌtaman, dxel ma guguiaadi laaman ziꞌc tijb bén ad rliladxt Dios o ziꞌc tijb bén ruquijx impuest par Rom. $#ABal id ridxgaꞌman lüj, binë zatijb o zatioꞌp bejn, din chigneenëdi laaman din con xtiidx tioꞌp o choon bejn guiguien guial ma bigneenël laaman. 7"g’Bal xhie tijb ni mal güün lasaꞌl lüj, guneenëman lüjzi din gagbeeman xhie falt badxeꞌman. Bal guidxgaꞌman xtiidxil, ma beenl gan yaneenël laaman zagdxe. +!OZiangajc dux Dad ree Dios bén yuꞌ xanyabaa ad rëntaman nit niꞌczi tijb ree bén qui rliladxri laaman. Xhienaag yaguieen perdon du lasaꞌ ree (Lc. 17:3)  { Abiꞌ bal yadxejlaman laab, diidxliczi rnin mazri yabaanëman laab guial loj tajpgajlchiinbitap be ad bizëëb guint. 2] ’¿Xhie naladxidi? Bal tijb bejn rajp tibgayuu xiil, abiꞌ rizëëb tijbib, ¿nid zusaꞌnman zatajpgajlchiinbitapib dajn ya din chigdiilaman be bizëëb guin? iK Guiáad Bén guxhaal Dios zëëdaman par ree bén ad zinalt xnejz Dios din laa reeman loj dol. G ’Ad guiniajgaadi loj ree bén qui rliladxri naj. Din diidxliczi rnin lëjt guial xanyabaa yuꞌ ree anjl rniaj laa reeman zianczi zaꞌ reeman loj da Dadan Dios bén yuꞌ xanyabaa. [/ Abiꞌ bal laagajc guiaalojl rusajb lüj loj dol, gulëën bazaalan zijt, zagdxeli chuꞌl con tibladzi guiaalojl xanyabaa, luar chuꞌl con gropladan loj bajl yuꞌ gabijl. Xcwent xiil gunit (Lc. 15:3‑7)  ’Zeel, bal laagajc yaal o guiaꞌl rusajb lüj loj dol, zagdxeli gutüꞌn bazaalan zijt, din zagdxeli chuꞌl xanyabaa con tibladzi yaal o con tibladzi guiaꞌl, luar chuꞌl con groplad yaal o groplad guiaꞌl loj bajl ni ad yuꞌt dxej yayüꞌ. "=¡Probza bénguidxliuj guial yuꞌ daꞌt ni rusajb laaman loj dol! Zianczi yuꞌ ni mal guin loj guidxliuj, per ¡probza bén gusajb bejn ree loj dol! +’Bal chu gusajb tijb bén qui rliladxri naj loj dol, zagdxeli guixhii reeman tijb guiajroꞌ yëjnman guzaal reeman laaman xt xan nijs. Abiꞌ bén yacaꞌ tijb xindoo, por naj, najn racaꞌman. Bén rüjn persi ryajb ree bejn loj dol (Mr. 9:42‑48; Lc. 17:1‑2) ucBén güün naya loj Dios, gac tëëman ziꞌc xindo guie, laaman gac bén mazri zojbloj lod rniabee Dios. /abiꞌ rëbaman: ―Diidxliczi rnin lojdi bal id zayüjndi xgab por xtolidi, bal id zajc tëëdi ziꞌc tijb xindoo, ad zutidi lod rniabee Dios. LDxel gurejdx Jesús tijb xindoo, bazujman laax galay reeman,  )Lën ree dxejzii bidxin ree xbejn Jesús lod zaꞌman, abiꞌ gunabdiidx reeman lojman, rëb reeman: ―¿Chu mazri zojbloj lod rniabee Dios? A{Per chitëë guidxeꞌch reeman, wej roꞌ nijs, bazaal xiansuelil, dxel bëjl yaloj ni guiniaazil babëëb. Roꞌ bëjl guin guidxelil tijb cintabl, con laan bitijx dux impuest.Badxiꞌ Bëd laan rëbaman: ―Benzit ree. Dxel rëb Jesús: ―Abiꞌ ree bén ladx reeman ad rguijxt reeman laan. Badxiꞌ Bëdan, rëbaman: ―Riguijxcaman laan. Dxel chi bayu Bëd lënü lod zaꞌ Jesús, yalojli Jesús gunabdiidx lojman, rëbaman: ―¿Xhie naladxil, Simón? ¿Chu rguijx impuest loj ree rey yuꞌ loj guidxliuj guie? ¿Xiꞌn reeman ya o benzit ree? GChi badxin Jesús con ree xbejnman guiedx Capernaum, bén ruquijx ree impuest par yadoo wej reeman loj Bëd bignabdiidx reeman, rëb reeman: ―¿Rguijx xmextril impuest par yadoo ya? abiꞌ gugüjt reeman laaman, per ni yayon dxej yabanman. Chi biguiejn ree xbejnman zian, dád guyu naya reeman. Ni rajx par yadoo Laꞌtgaj zaꞌ Jesús niz Galilea con ree xbejnman, rëbaman loj reeman guial yayü reeman Bén guxhaal Dios loj ree bejn, ) KPer par yarii lasaꞌ ree xindxab guie ryaadx chu cwedx guiniab Dios guibaꞌn tëë. Rugojn Jesús zatijb guial guiëtaman (Mr. 9:30‑32; Lc. 9:43‑45)  +Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Guial taꞌnzi rliladxidi. Naj rni lojdi bal na̱j xguialrliladxidi majsi ziꞌctzi na̱j xhaj moxhtajs, zileꞌ guiëbidi loj guiaꞌ guin: “Bisüd guie, bisob lood ren”, zucaagdiajgan xtiidxidi. Achetczi gac nawëëg par lëjt.  Abiꞌ gunabdiidx ree xbejn Jesús lojman lood ren, rëb reeman: ―¿Chexc zeel ad gojct nalëën xindxab guin luxdoo xin guin? o WDxel gudilë Jesús xindxab guin, babëëman laax luxdoo xin guin. Loj hor guin gajc bayajquix.  -Badxiꞌ Jesúsan, rëbaman: ―¡Benguijdx, bén ad rliladxt! ¿Xt goc gazunëꞌn lëjt? ¿Xt goc gadaanan lëjt? Gol tanë xinzii guie. LBidnëꞌn laax loj ree xbejnl, per ad rajct rayüjn reeman laax. uc―Dad, baya da xiꞌnan, din dád rzagdiajx rëjtyaꞌx. Bëlczi volt riyajbix lojguij o lojnijs ya. Chi badxin Jesús con guiyon ree xbejnman, lod cabëz ree ben zien laaman bibig tijb xinguiaaw lojman, bazuxibix lojman rëbix: 9 Dxel gogbee ree xbejnman guial Wajn bén baroobnijs bejn ree cuzaꞌtaman. Rayüjn Jesús tijb xin rëjtyaꞌ (Mr. 9:14‑29; Lc. 9:37‑43) 7g Per naj rni lëjt guial mal biꞌt Elías, abiꞌ ad bayagbeet ree bejn laaman, beennë reeman laaman ni guyëntzi reeman. Abiꞌ ziangajc gusagzi reeman Bén guxhaal Dios. iK Badxiꞌ Jesúsan, rëbaman: ―Walican guial yaloj Elías guiꞌt, laaman guzuxnejz gra.   Dxel gunabdiidx ree xbejnman lojman, rëb reeman: ―¿Chexquiza zeel rëb ree mextr rajc ley guial yaloj Elías guiꞌt? + Laꞌtgaj cayguiajt reeman ruguiaꞌ guin, rëb Jesús loj reeman: ―Achuczi loj guiëbidi ni baguiaadi, xt chi yaban Bén guxhaal Dios. ^5Abiꞌ chi gules loj reeman achutri baguiaa reeman, tijbzi Jesús zaꞌ yagaj. mSDxel gubig Jesús lod zaꞌ reeman, baquiꞌman laa reeman, rëbaman: ―Gol guzuli, ad ridxebidi. |~qChi biguiejn ree xbejn Jesús diidx guin ree, bazuxib reeman basajb loj reeman xt luyuj, dád bidxeb reeman. t}aLaꞌtgaj canee Bëd zian, biguiajt tijb za̱j xt guijc reeman ridiinan bachaꞌ, loj za̱j guin brii chaꞌ bejn rëbaman: ―Bén guie na̱j da Xiꞌnan, bén rën daꞌtan, bén rabaanëꞌ tëën, gol bacaagdiajg xtiidxaman. '|GDxel rëb Bëd loj Jesús: ―Dad, ¡zagdxe na̱j nadxuꞌ ree guie! Bal rënl, günan choon ranch, tijban par lüj, tijban par Moisejs, stijban par Elías. ^{5Abiꞌ loj hor guin baguiaa reeman Moisejs con Elías cayünë reeman Jesús diidx. *zMNi bidxaa Jesús niz loj reeman. Dád balaa bachaꞌ lojman ziꞌc rulaa gubijdx bachaꞌ, guiáad xabaman bayajcan naquich, balaa tëën bachaꞌ ziꞌc guij. y yChi gudëd xhoꞌp dxej, binë Jesús Bëd, në Jacob con Waj bijch Jacob, binëman laa reeman guijc tijb guiaꞌ ya. 0xYDiidxliczi rnin lojdi guial yuꞌ ree bén rigaꞌ guie ad zëjtt reeman chi gad reeman guguiaa Bén guxhaal Dios, guiꞌtaman con xguialrniabeeman din nabeeman.w7Abiꞌ Bén guxhaal Dios, guiꞌtaman con xguialrniabee xDadaman Dios në ree xianjl Dios din gudëëman ni rayal tijbgaj bejn, bal gonin been bejn. vXhieczi gan gap bejn gra ni yuꞌ loj guidxliuj, abiꞌ nitaman loj Dios. Din ad zileꞌt sii bejn xguialnabanman xanyabaa. &uEDin bén mazri rën xguialnaban ni rajpaman loj guidxliuj guie zadxin dxej gunijtaman laan. Per bén guiët por naj, zajpaman guialnaban tiblayaa con Dios. =tsDxel rëb Jesús loj ree xbejnman: ―Bal yuꞌ bén rën gac da bejnan ad zajct güünman ziꞌc na̱j xixgabaman, siibnejzaman guialzi ni tëdzaman abiꞌ guidnalaman naj. 3s_Per badxiꞌ loj Jesús, rëbaman: ―¡Basaꞌn naj, xindxab!, ad rüjn nawëëguil lon. Din ad por Diost zëëd ree xgab ni rüjnl, xixgab bénguidxliujn rüjnl. r{Dxel gulëëcaan Bëd laaman, rëbaman lojman: ―¡Dios ad zabëëladxt lüj, Dad! ¡Laaman ad zatiëjbt saquil zian! qDiizd nadxel guzuloj Jesús bagojn ree xbejnman guial na̱j cheman Jerusalén, abiꞌ ree guxtis Israel con ree bixhioz rniabee ree bixhioz në ree mextr rajc ley, laa reeman na̱j bén gusagzi laaman, gugüjt reeman laaman, per ni yayon dxej yabanman. -pSDxel gunabee Jesús loj gra ree xbejnman guial achu loj guiëb reeman guial laaman na̱j Cristo. Rugojn Jesús guiëtaman (Mr. 8:31–9:1; Lc. 9:22‑27) DoNaj gune lüj guialrniabee ni za xanyabaa, abiꞌ gra ni tiëbil gac loj guidxliuj guie ma na̱j gacan xanyabaa, guiáad ni ad zatiëjbtil gac loj guidxliuj guie ad najt gacan xanyabaa. KnAbiꞌ naj rni lojl, Bëd, (rën guiëban “guiaj”) lüj na̱j ziꞌc tijb guiaj ni gacnë lidxan, din por lüj grii ree bén gac da bejnan abiꞌ niꞌqui guialgüjt ad zunijtt laa reeman. 5mcDxel rëb Jesús lojman: ―Xiquilbaal, Simón, xiꞌn Jonás, din ad bénguidxliujt guna lojl ni guinieel, da Dadan bén yuꞌ xanyabaa laaman na̱j bén guna lojl. glGBadxiꞌ Simón Bëdan, rëbaman: ―Lüjn na̱j Cristo. Lüjn na̱j Xiꞌn Dios naban. OkDxel rëbaman loj reeman: ―Laadx lëjt, ¿xhie nadi, chu naj? FjBadxiꞌ reeman laan, rëb reeman: ―Yuꞌ reeman rëb guial Wajn, bén baroobnijs bejn ree. Yuꞌza reeman rëb guial Elíasan, bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, yuꞌ tëë reeman rëb guial Jeremíasan, bén badëëd xtiidx Dios loj ree bejn o stijb ben ren ya, bén badëëd xtiidx Dios loj ree bejn. i! Chi bidxin Jesús niz Cesarea de Filipo, gunabdiidxaman loj ree xbejnman, rëbaman: ―¿Chu rëb ree bejn, na̱j Bén guxhaal Dios? h{ Dxel bigniaꞌ ree xbejnman guial ad xlevadurt guiadxtilan cuzaꞌtaman loj reeman, rëbaman zian din gap reeman cudad con ni rulüü ree bénfarisew në ree bénsaducew. Rëb Bëd guial Jesús na̱j Cristo (Mr. 8:27‑30; Lc. 9:18‑21) g/ ¿Chexc zeel ad rigniaꞌtidi guial ad guiadxtiltan cuzatan lojdi, chi rnin lojdi gapidi cudad con xlevadur ree bénfarisew në ree bénsadusew? wfg ¿Nid zaladx tëëdi ya chi gudiꞌsan gajdx guiadxtil loj tajp mil bejn, abiꞌ zabël dxüman batoꞌpidi? e1 ¿Staczi ad rigniaꞌtidi ya? ¿Nid rusaaladxidi ya chi gudiꞌsan gaay guiadxtil loj gaay mil bejn, abiꞌ zabël dxüm ni bayaꞌn batoꞌpidi? d-Gogbee Jesús ni canee reeman abiꞌ rëbaman loj reeman: ―¿Chexc zeel rëbidi guial ad caꞌtidi guiadxtil? Taꞌnnijt rliladxidi naj. ncUDxel guzuloj rëb loj lasaꞌ reeman: ―Naman duloj ree zian guial ad nacaꞌt ree guiadxtil. mbSAbiꞌ rëb Jesús loj reeman: ―Gol gojp cudad con xlevadur ree bénfarisew në ree bénsaducew. wagDxel gudëdnë ree xbejnman stiblad roꞌ nijs guin, per bayanladx ree xbejnman ninë reeman guiadxtil. N`Bén mal, ad rliladxtidi abiꞌ rniabidi günan tijb milagr, per achet guguiaadi, tijbzi ziꞌc guzac Jonás. Dxel basaꞌn Jesús laa reeman, ziataman. Xlevadur ree bénfarisew (Mr. 8:14‑21) f_EGuiáad rsil chi naxnia xanyabaa yuꞌ tëë za̱j, rëbidi: “Ad laat gac yandxej.” ¡Bén rusquiee!, bal ragbeedi xhie rën guiëb sen yuꞌ xanyabaa, ¿chexc ad rigniaꞌtidi xhie rën guiëb gra ni cuguiaadi yan? ^Per badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Wadxe ree chi ruguiaadi naxnia xanyabaa, rëbidi: “Zagdxe gac guixie din naxnia xanyabaa.” I] Bénfarisew ree con ree bénsaducew bidxin reeman lod zaꞌ Jesús, abiꞌ par güün reeman laaman prueb gunab reeman lojman din güünman tijb milagr din guiguien guial Dios guxhaal laaman. b\='Dxel bazaadiidxnë Jesús laa reeman, abiꞌ guyuman loj barcw ziaman niz Magadán.a[;&Bén gudaw ree na̱j reeman tajp mil xinguiaaw, garenqui ree béngunaa con ree xindoo. fZE%Gra reeman gudaw xt bigdxinladx reeman. Abiꞌ staczi bacha reeman gajdx dxüm ni bayaꞌn. _Y7$Abiꞌ cwaꞌman guigajdx ree guiadxtil guin con ree bëjl guin, badëëman quixtëë loj Dios. Dxel gulaꞌman laa reen, badëëman laa reen loj ree xbejnman persi gudiꞌs reeman laa reen loj gra ree bén guin. AX}#Dxel gunabee Jesús gurej gra ree bén guin luyuj. $WA"Gunabdiidx Jesús loj reeman, rëbaman: ―¿Bël guiadxtil caꞌdi? Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Gajdx guiadxtil con zatioꞌp choon bëjl. V!Dxel rëb ree xbejnman lojman: ―Per ¿ban guin yucaꞌn ni gaw ree benzien guin, ziꞌc na̱j guie lod achutczi bejn zojb? U Abiꞌ gurejdx Jesús bén na̱j ree xbejnman, rëbaman loj reeman: ―Rayan bén guin ree, din ma gojc choon dxej zaꞌ reeman con naj, abiꞌ achet ni gaw reeman. Ad rëntan yaguꞌnejzan laa reeman sin guialraw ad nial yadaj reeman niz lunejz. /TWDád badxa loj ree bejn chi baguiaa reeman ma rniee ree bengop, ma bayajc xuꞌc ree bén ad rüjnt dxiin xuꞌc, guiáad ree bencoj ma rza reeman abiꞌ ree bénlutiaꞌp ruguiaa reeman. Zianz guzuloj cuzaꞌt reeman zagdxe xDios ree bén Israel. Ruyaan Jesús tajp mil bejn (Mr. 8:1‑10) xSiDád zien bejn bidoꞌp lod zaꞌman. Binë reeman bencoj ree, në ree bénlutiaꞌp, në ree bén ad rüjnt xuꞌc dxiin, con ree bengop në zien ree bénragxuu ren ree, badxig reeman laa reeman loj Jesús, abiꞌ bayüjnman laa reeman. {RoBaza Jesús yagaj, bidxinman roꞌ nijs Galilea, dxel wëꞌpaman guijc tijb guiaꞌ abiꞌ gurejman yagaj. 8QiDxel rëb Jesús lojman: ―¡Na, waliquil rliladxil con guidib luxdool! Gac ziꞌc rënl. Loj hor guin gajc bayajc xiꞌn bén guin. Rayüjn Jesüs zien ree bénragxuu $PABadxiꞌ béngunaa guinan, rëbaman: ―Waliquil, Dad, per në ree bëꞌcw rutoꞌp guiadxtil laay ni ryajb xan xmex bén na̱j xbëꞌcw laa reeb. OBadxiꞌ Jesúsan, rëbaman: ―Ad zagdxet na̱j chiquied bejn guiadxtil loj xiꞌnman din gudëëdaman laan loj ree bëꞌcw. [N/Per béngunaa guin bigzuxibaman loj Jesús, rëbaman: ―¡Dad, gognë naj! pMYDxel rëb Jesús: ―Dios guxhaal naj din günan yudar ganaxzi ree bén Israel zë loj nejz mal. BL}Abiꞌ Jesús ad badxiꞌtaman xtiidx béngunaa guin. Dxel gubig ree xbejnman lojman, rëb reeman: ―Bidxgaꞌ béngunaa guin, din yaguiajman, din rbixdiajman nalaman dunuj ree. EKAbiꞌ yagaj zojb tijb béngunaa za niz Canaán, briiman, rbixdiajman rëbaman loj Jesús: ―¡Dad, xdiaa Davi, baya naj! Da xiꞌndxaꞌpan yuꞌ bendxab luxdoom, dád rusagziman laam. EJChi baza Jesús yagaj zëman niz Tiro në niz Sidón. nIUGra ree ni guie na̱j ni rüjn bejn béndol. Per guial ad zunaat bejn ziꞌc na̱j costumbr ni rayal güün bejn chi gadaman gaw, ad laatan na̱j ni rüjn laaman béndol. Tijb béngunaa Canaán bililadx Jesús (Mr. 7:24‑30) 8HiDin luxdoo bejn za graloj ree xgabmal, guialrugüjt bejn, guial rüjn nidxuudx, guialrzunë lacheel ben ren, guialrban, guialrusquiee në guialrniee diidxguijdx loj lasaꞌ. WG'Per diidx ririi roꞌ bejn, luxdooman zan, abiꞌ laan rüjn laaman béndol. OF¿Id rigniaꞌdi ya guial gra ni raw bejn rej lënman abiꞌ rariin? XE)Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―¿Wen, niꞌqui lëjt ad rigniaꞌtan ya? ^D5Dxel rëb Bëd loj Jesús: ―¿Basigniaꞌ dunujn xhie rën guiëb ni guneel? `C9Zeel gol basaꞌn reeman din laa reeman na̱j ziꞌc tijb bénlutiaꞌp rulüü stijb bénlutiaꞌp ban niz cheman. Abiꞌ bal tijb bénlutiaꞌp gulüü stijb bénlutiaꞌp guin, zayajb grop reeman roꞌ balaꞌ. |Bq Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Gra ni ad zëëdt por da Dadan Dios bén yuꞌ xanyabaa, yuꞌ dxej nitan. A  Dxel gubig ree xbejn Jesús lojman, rëb reeman: ―¿Gogbeel ya bidxeꞌch ree bénfarisew chi biguiejn reeman ni guneel? ]@3 Ad ni rawt bejn rüjn laaman béndol, ni ririi roꞌman laan rüjn laaman béndol. ? Dxel gurejdx Jesús ben zien rigaꞌ ree yagaj, abiꞌ rëbaman loj reeman: ―Gol bacaagdiajg, gol bigniaꞌ tëë ni ganin lojdi. z>m Xliaꞌczi rniajchiꞌ reeman naj,
abiꞌ rulüü reeman bejn ree ganaxzi ni rbëëguijc ree bénguidxliuj. y=kBén guie ree rëbzi reeman rniajchiꞌ reeman naj,
per ad rënt reeman naj con guidib luxdoo reeman. <¡Bén rusquiee! ¡Rüjnzidi guial nabandi xnejz! Waliqui ni gunee Isaías, bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, chi rëbaman: ;/Rëbidi guial bén guiniee zian, ad zileꞌt güün yudar xdadaman con xniaaman, abiꞌ zian rbëëladxidi xtiidx Dios persi zinal xcostumbridi. :Per lëjt rëb zileꞌ guiëb bejn loj xdadaman o xniaaman: “Ad zileꞌt günan lüj yudar, din gra ni raꞌpan na̱j par Dios.” 9Din Dios rëb: “Gojp respejt xDadil con xniaal”, abiꞌ “Bén rniee diidxguijdx loj xdadaman o xniaaman ya, rayal guiëtaman.” ~8uDxel rëb Jesús loj reeman: ―Laadx lëjt, ¿chexc zeel rüjndi xtiidx Dios tiblad persi zinal xcostumbridi? 17[―¿Chexc zeel ad zinalt ree xbejnl costumbr ni basaꞌn dux béngulal ree? ¿Chexc zeel ad zinalt reeman costumbr ziꞌc rayal gunaa reeman chi gad reeman gaw? 6 Bénfarisew ree con ree mextr rajc ley, bén za ree Jerusalén, gubig reeman loj Jesús abiꞌ gunabdiidx reeman lojman, rëb reeman 5 $guzajc reeman liaadx lojman din tiëbaman gugaal reeman majsi guiaꞌzi xabaman. Abiꞌ gra ree bén bagaal xabaman bayajc.+4O#Abiꞌ ree bén niz ni bayünbee reeman Jesús, abiꞌ guidibczi niz yagaj gutieꞌch reeman diidx guial zaꞌman ni. Dxel binë ree bejn bénragxuu ree lojman, [3/"Chi gudëd reeman loj nijs guin dxel bidxin reeman xyuj ree bén Genesaret. 92k!Guiáad ree bén yuꞌ loj barcw guin bazuxib reeman loj Jesús, rëb reeman: ―Diidxliczi lüjn na̱j xiꞌn Dios. Rayüjn Jesús bénragxuu ree Genesaret (Mr. 6:53‑56) W1' Abiꞌ chi bayëꞌp reeman loj barcw guin, laa bacwëëz gajc bi guin. 0+Loj hor ziigajc basli yaa Jesús gunaazaman yaa Bëd, rëbaman lojman: ―¿Chexc zeel ad rliladxzaꞌctil, chexc zeel yuꞌ nawëëguil? /3Per chi baguiaaman bidoxhan cabiꞌ dxel bidxebaman, abiꞌ guial guzuloj cazëëbaman xan nijs guin guridxaꞌman rëbaman: ―¡Gognë naj, Dad! ~.uAbiꞌ rëb Jesús lojman: ―Guda. Dxel baguiajt Bëd loj barcw guin, rzaman loj nijs guin zëman loj Jesús. f-EBadxiꞌ Bëdan rëbaman: ―Dad, bal lüjn, gunabee gazan loj nijs guin guialan lojl. h,IPer guneenë Jesús laa reeman rëbaman: ―¡Gol baguꞌ luxdoodi! ¡Najn, ad rdxebidi! + Dxel baguiaa ree xbejnman laaman rzaman loj nijs guin, dád bidxeb reeman abiꞌ gurixdiaj reeman rëb reeman: ―¡Tijb anman! R*Chi ma cayreguiaal, zibig Jesús loj ree xbejnman rzaman loj nijs guin. |)qGuiáad barcw guin zijt ma zën loj nijs, dád rliaroꞌ xtüjp nijs guin laan guial rliaj bi niz loj barcw guin. ,(QChi ma gulox bazaadiidx nëman laa reeman, dxel zë xtijbaman guijc tijb guiaꞌ din cwedx guiniabaman Dios. Chi gure guiaal xtijbzaman zaꞌ guijc guiaꞌ guin. ('IDxel gunabee Jesús xbejnman guyu reeman loj barcw din ned reeman tëd gaj reeman stiblad roꞌ nijs guin, laꞌtgaj cuzaadiidx nëman benzien guin ree. k&OBén gudaw guin ree na̱j reeman cost gaay mil xinguiaaw garenqui ree béngunaa con ree xindoo. Riza Jesús loj nijs (Mr. 6:45‑52; Jn.6 :1621) o%WGra reeman gudaw xt bigdxinladx reeman, abiꞌ staczi bacha reeman za chiptioꞌp dxüm ni bayaꞌn. 1$[Dxel gunabeeman gurej gra ree bén guin loj guixyaꞌ. Abiꞌ cwaꞌman guigaay guiadxtil guin con grop bëjl guin. Dxel gules lojman xanyabaa badëëman quixtëë loj Dios, abiꞌ gulaꞌman guiadxtil guin badëëman laan loj ree xbejnman persi gudiꞌs reeman laan loj gra ree bén guin. D#Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Gol tanë reen guie. g"GBadxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Per gaayzi guiadxtil nacaꞌn con zatioꞌp bëjl. v!ePer badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Ad rüjnt naguiejn yaguiaj reeman, lëjt gol badëë ni gaw reeman. O Chi ma gudxe, gubig ree xbejnman lojman rëb reeman: ―Ma gudxe yan, abiꞌ achut bejn zojb niz guie. Güjdx loj ree bén guin ma gojl yaguiaj reeman, din che reeman guiedx lod sii ni gaw reeman. Chi barii Jesús loj barcw guin baguiaaman bén guixiuj ree rigaꞌ yagaj, bayaman laa reeman abiꞌ bayüjnman bénragxuu zinë reeman. <q Chi gogbee Jesús zian, guyuman loj tijb barcw zëman niz lod achutczi zojb din su laazaman. Chi gogbee ree bejn, dxel brii ladx reeman zë guiaꞌzi reeman lod guidxinman. w Zianz bidxin ree xbejn Waj bacaꞌ reeman xcuerpaman persi biquieꞌch reeman laaman. Dxel bicojn reeman Jesús. Ruyaan Jesús gaay mil bejn (Mr. 6:30‑44; Lc. 9:10‑17; Jn.6 :1‑14) lQ abiꞌ bidxinnë reeman laan loj tijb pliajt badëëd reeman laan lojm, dxel bayümin loj xniaam. J  Dxel gunabeeman guitüꞌ reeman guijc Waj lën ladxguiib guin, 3 Dád guyunaya rey Herodes, per guial mal bayaꞌn reeman diidx niz loj gra ree xbioozaman, gunabeeman xsuldadaman gudëëd reeman ni gunabim. Abiꞌ xniaam rëb lojm xhie guiniabim, dxel rëbim loj Herodes: ―Banee guijc Waj bén ruroobnijs bejn ree, baneen loj tijb pliajt. A}dxel rëb Herodes gudëëdaman xhietëëz ni guiniabim.  Per chi bazaꞌ Herodes ijz, brii xiꞌn Herodías bayaꞌm loj ree xbioozaman. Abiꞌ dád bayuladx Herodes ziꞌc bayaꞌm, )KGuyën Herodes nugüjtaman Waj, per bidxebaman xhie nüjn ree bejn laaman guial graczi reeman rëb Waj na̱j tijb bén rudëëd xtiidx Dios loj ree bejn. ^5guial rëb Waj guin loj Herodes: ―Ad laat guial zojbnël laagajc lacheel bijchil. J Rëb Herodes zian guial laaman gunabee biniaaz Waj, abiꞌ bixiiman con caden dxel badxeꞌ reeman laaman ladxguiib. Been Herodes guin zian por Herodías lacheel bijchaman bén la Felip, Abiꞌ rëbaman loj ree xbejnman: ―Waj bén baroobnijs bejn ree, laaman baban zatijb, zeel rajpaman guialrniabee rüjnman milagr ree. S !Tiampzii Herodes bén canabee niz Galilea, biguiejnman ni cayüjn Jesús. Z- :Abiꞌ ad zient milagr beenman yagaj guial ad bililadxt reeman laaman.Z- 9Abiꞌ ad bidxgaꞌt reeman Jesús. Per rëbaman loj reeman: ―Bantëëz guin rajp ree bejn respejt tijb bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn, per ladxaman achut rajp laaman respejt niꞌqui lidxaman. a; 8¿Nid luguiedx guie zojb ree bizanman ya? ¿Banza guin basiidaman gra ree ni rajcaman?   7¿Nid laaman na̱j xiꞌn carpinter ya, abiꞌ xniaaman na̱j Li, guiáad ree bijchaman na̱j Jacob, Xiëb, Simón, në Judas? ] 3 6Dxel badxin ladxaman, ni guzuloj culüüman bejn ree lën xyadoo reeman. Abiꞌ dád badxaloj ree bén guin, rëb reeman: ―¿Ban guin basiidaman gra ree ni rajcaman? ¿Chexquiza zeel rajc rüjnman milagr ree? F  5Chi gulox gunee Jesús loj reeman zian, zianz bazaman.   4Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Gra ree mextr ni rajc ley, abiꞌ cusiid reeman xhienaag na̱j xguialrniabee Dios, laa reeman na̱j ziꞌc tijb bén rbe nicüb në ni yojx loj gra ni rajpaman. Badxin Jesús Nazaret (Mr. 6:1‑6; Lc. 4:16‑30) $ A 3Dxel gunabdiidx Jesús loj ree xbejnman, rëbaman: ―¿Rigniaꞌdi gra ni canin lëjt ya? Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Rayigniaꞌnan, Dad. i~}||{{zzJyyxxMwvv:utssrr(qppeoonn;mmllkjjji{hgfeeIdcbb0a``J_L^]]\ZYY>XWV(TTSyRR{QQmPONNlMMLLLhKKJ|IIHHQGGFhEEDCBBlAA\@@0?h>==$<’Zeel gol guzujsin din ad ragbeetidi xhie dxej yaguiaad xDadidi. W"')Guiáad lod cayojt tioꞌp ree béngunaa, tijbaman yaza, stijbaman yayaꞌn. Z!-(Dxej guin, lod zaꞌ tioꞌp ree xinguiaaw dajn, tijbix yaza, stijbix yayaꞌn.   'Abiꞌ ad bidxgatczi reeman, dxejlczi gol guiadoxh abiꞌ zinë nijs laa reeman, ziangajc gac chi yaguiaad Bén guxhaal Dios. R&Din chi gad Dios guixhiaal guiadoxh loj guidxliuj, bejn ree, raw reeman, rëꞌ reeman, ruxhliaa reeman, rudëë tëë xiꞌn reeman ruxhliaa, xt chi bidxin dxej guyu Noé lën barcwroꞌ ni beenman. \1%’Ziꞌc goc gulal chi guban Noé, zian gac chi yaguiaad Bén guxhaal Dios. 'G$’Per achut ragbee xhie dxejn në xhie horan gac zian, niꞌqui ree anjl yuꞌ xanyabaa, niꞌqui Xiꞌn Dios ad ragbeet. Tijbzi da Dadan Dios ragbee. K#Guidxliuj në xanyabaa zanijt reen, per da diidxan ad zanijttan. ]3"Diidxliczi rnin lëjt guial gra ree ni guin gac chi gad ree bén naban yan guiët. hI!Ziangajc chi guguiaadi ma cayajc ree ni guin, gagbeedi guial ma zidyob gac ziꞌc rnin lëjt. %C ’Yan, gol baguiaa xhienaag rajc con tijb yag higo. Chi ma naquieꞌn xidxan, chi ma caydxib ree xbalagan, lëjt ragbee guial ma zëëd tiamp nalaa. )KDxel guixhiaal ree xianjlaman, abiꞌ rejs daꞌt gucwejdx reeman trompejt, din yadxajg lasaꞌ ree bén guleman, bén zaꞌ ree gralad guidiblagaa guidxliuj. Z-Dxel guiguien tijb sen xanyabaa guial ma guiꞌt Bén guxhaal Dios. Abiꞌ gra ree bénguidxliuj goon daꞌt chi guguiaa reeman Bén guxhaal Dios, rdiinman bachaꞌ zëëdaman loj za̱j con xguialrniabeeman. -S’Chi ma gudëd ree dxej ni gac ree guialzi guin, guicajy loj gubijdx, ad zusnit bëëw, guiyajb ree bajl xanyabaa abiꞌ gra ree ni yuꞌ xanyabaa guiniib. FBén rliladx ree naj guiꞌt reeman lon, ziꞌc chi radoꞌp ree golbich lod nagaꞌ tijb begüt. Guiꞌt Bén guxhaal Dios stijb (Mr. 13:24‑37; Lc. 21:25‑33; 17:26‑30, 34‑36) +Din ziꞌc chi rëꞌp nijs, abiꞌ rulaan bachaꞌ niz lod rliejn gubijdx xt lod rëëzan, ziangajc gac dxej guiꞌt Bén guxhaal Dios stijb. ,QZeel bal chu na lojdi: “Gol baguiaa laa Cristo zaꞌ niz loj yujbidx”, ad bal chedi o na reeman lojdi: “Laa Cristo yuꞌ lënü ni”, ad bal chililadxidi. $CMa rni xgajn lojdi ni gac. 1[Din ziꞌt zien ree bén gusquiee na guial laa reeman na̱j bén guxhaal Dios o na reeman guial laa reeman na̱j bén rudëëd xtiidx Dios. Abiꞌ züjn reeman milagr ree në graloj ni yadxaloj bejn din gusquiee reeman laa reeman, abiꞌ bal zileꞌn xt në ree bén gulej Dios gusquiee reeman. +’Lën ree dxejzii bal chu na lojdi: “Gol baguiaa, laa Cristo zaꞌ guie”, o “Gol baguiaa laaman zaꞌ ni”, ad bal chililadxidi. +Abiꞌ bal id Dios gucwëëz guialzi chuꞌ lën ree dxej guin, niꞌqui tijb bejn ad zalaat, per gucwëëzaman laa reen por ree bén guleman. Din nadxel dád guialziroꞌ chuꞌ, ziꞌc ad wayajctczi diizd guiaꞌxchej chi gad guidxliuj gacchaaw ad yuꞌ tëët dxej gac zian. ^ 5Gol gurejdx gunab Dios chitëë gac zian tiamp nayaag o dxej raziiladx ree bejn ya. [ /¡Probza ree béngunaa nüü xiꞌn o bén caꞌ ree xindobëz lën ree dxejzii! K Abiꞌ ree bén zaꞌ dajn, ad yayejc reeman chigxii xab reeman. q [Guiáad ree bén yëꞌp guijc yulidx dxejzii, ad yayu lënülidx reeman par tiaꞌ xhie xieen reeman. K guial bén zojb ree Judea rayal guxüün reeman che reeman dajn. W'’Zianan zeel chi guguiaadi zojb tijb ni dxuudx, ni ad rüjnt sirv lën yadooroꞌ Jerusalén, ziꞌc gunee Daniel bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn (bén gool guiꞌch guie ree, gol bigniaꞌ), ~uAbiꞌ xtiidx Dios ni canin lëjt yan guireꞌchan guidibczi guidxliuj din gagbee gra bejnan, dxelri nit guidxliuj. iK Per bén sudxiꞌch loj guialrliladxaman naj, xt dxej chigra guibanman, laaman yayal xanyabaa. V% Abiꞌ guial dád zien ni mal gac, zien daꞌt bén ad zëntri ree lasaꞌ.  Guiꞌt tëë zien ree bén gusquiee, guiëb reeman guial rudëëd reeman xtiidx Dios, abiꞌ zien bejn gusquiee reeman. 3 Chi gac zian zien ree bejn gusaꞌn guialrliladx reeman naj, guidxeꞌch lasaꞌ reeman abiꞌ yayü lasaꞌ reeman loj ree bén ralen laa reeman. $A ’Dxel yayü ree bejn lëjt loj ree bén gusagzi lëjt, gugüjt reeman lëjt, abiꞌ gra ree bénguidxliuj guidxeꞌch lëjt guial najdi da bejnan. 9mGra ree nine ree gac chi ma suloj guialzi guin. -Din til nacion con stijb nacion, në bén rajp guialrniabee con stijb bén rajp guialrniabee. Abiꞌ guiꞌt xudoxh në gubijn niz ni niz guie. )Per lëjt chi guiguiejndi cayajc wadijl o zëëb diidx guial gac wadijl, ad guidxebidi din zian na̱j gac. Per ad wadxint dxej nit guidxliuj. ~5Din zien ree bejn guiꞌt guiëb reeman guial por naj zëëd reeman, guiëb tëë reeman: “Naj na̱j Cristo”, abiꞌ zien bejn gusquiee reeman. S}Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Gol gojp cudad achu gusquiee lëjt. W|'Laꞌtgaj zojb Jesús guijc guiaꞌ la Olivos, gubig ree xbejnman lojman, rëb reeman: ―Rayënan nal goc gac zian. ¿Xhie ree sen gac chi ma zidyob guiꞌtil stijb, në chi ma zidyob nit guidxliuj? i{KAbiꞌ rëb Jesús loj reeman: ―Diidxliczi rnin, gra ni cuguiaadi yuꞌ dxej niꞌqui tijb guiaj guin ad zayaꞌnt guijc stijban, gran yazeꞌn. Ni gac chi gad guidxliuj nit (Mr. 13:3‑23; Lc. 21:7‑24; 17:22‑24) z Chi barii Jesús lën yadooroꞌ Jerusalén, ziaman, bibig ree xbejnman lojman balüü reeman gra ree xyu yadoo guin lojman. y 'Abiꞌ rnin lëjt diizd yan ad zuguiaatridi naj, xt chi guidxin dxej guiëbidi: “¡Nüjnleꞌ Dios bén guxhaalaman!”Jx &Zianan zeel yayaꞌn ladxidi ziꞌc tijb guiedx lod achut zojb. /wW%Rëb tëë Jesús: ―¡Bén Jerusalén, bén Jerusalén, rugüjtidi bén rudëë ree xtiidx Dios loj ree bejn abiꞌ rucaaguiajdi bén rxhiaal Dios lojdi! ¡Bëlczi volt guyënan nuchagan lasaꞌdi, ziꞌc rüjn tijb gui̱d ruchajg lasaꞌ ree xiꞌnb lën xhiilib, per ad gutiëjbtidi! v!$Diidxliczi rnin lëjt, xcasti gra ree ni guin yab guijc ree bén rigaꞌ loj guidxliuj yan. Roon Jesús por Jerusalén (Lc. 13:34‑35) Mu#Zianan zeel guijquidi yab xtol gra ree bén bagüjt bén goc ree benzaꞌc diizd Abel bén guban xnejz loj Dios xt Zacarías xiꞌn Berequías, bén bagüjt reeman luleꞌ yadooroꞌ Jerusalén. t"Zeel gaxhalan lojdi bén gudëë ree xtiidx Dios, bén rajc ree në ree mextr. Per yuꞌ reeman gugüjtidi, yuꞌ reeman gucaadi loj crüjz, yuꞌ tëë reeman quindi lën ree xyadoodi abiꞌ sunalidi laa reeman guiedx por guiedx din güündi laa reeman xhienin. ^s5!’¡Béndol, xiꞌn xindxab! ¿Xhienaag laadi loj castiroꞌ ni yuꞌ gabijl? 7ri ¡Gol balooxza ni guzuloj been xbéngulalidi! qAbiꞌ con ni guin ree, rayünbeegajquidi guial loj xdiaa bén bagüjt ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn zëëdidi. p dxel rëbidi: “Bal nabajnan xtiamp ree dux béngulalan, ad nët dunujn nagüjt bén badëë ree xtiidx Dios loj ree bejn.” Ao{’¡Probza lëjt mextr rajc ley në lëjt bénfarisew, bén rusquiee!, rüjndi xbaa ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, abiꞌ rüjnchaawidi xbaa ree bén goc benzaꞌc, pnYZian najdi, niz loj ree bejn, rulüüdi benzaꞌc, per luxdoodi guidxa guialrusquiee në guialnaladx. Zm-’¡Probza lëjt mextr rajc ley në lëjt bénfarisew, bén rusquiee!, najdi ziꞌc baa nayëꞌ culor naquich, guijcan rguien nix daꞌt, per lënan guidxa ree xdxijt bengüt në graloj ree ni dxuudx. al;¡Bénfarisew lutiaꞌp: Yalojxgaj gol basia, zian guiguien waliquidi nayadi loj Dios! gkG’¡Probza lëjt mextr rajc ley në lëjt bénfarisew, bén rusquiee!, rusiadi xijch ree vajs në xijch ree pliajt na̱j nadxuudx, guiáad luxdoodi guidxa ni dxuudx, në guialgubaan nëtëë guialrdxeꞌch lasaꞌ. mjS¡Bénlutiaꞌp, rajpidi cudad chitëë guiëbidi tijb bizëdlajs, abiꞌ rguiëjbidi tijb camell! vie’¡Probza lëjt mextr rajc ley në lëjt bénfarisew, bén rusquiee!, rbëëcadi bidxtil, anís nëtëë comin ni rayal gudëëdi loj Dios, abiꞌ ad ruzoobtidi xley Moisejs ni mazri zojbloj, ad rüjntidi ziꞌc rayal, ad rayat lasaꞌdi, ad zaꞌdxiꞌch tëëtidi loj xnejz Dios. Laa reen rayal güündi, per ad cwëëladxidi gudëëdi ni rayal loj Dios. OhAbiꞌ bén ruzaꞌt xanyabaa, Diosan ruzaꞌtaman në lod zojbaman. gwGuiáad bén ruzaꞌt yadoo guin, ad yadoo guintzan ruzaꞌtaman, Diosan ruzaꞌtaman din lidxaman na̱j yadoo guin. kfOBén ruzaꞌt altar guin ad altar guintzan ruzaꞌtaman, nëgajc gra ni dxiib lojn ruzaꞌtaman. ce?¡Bénlutiaꞌp! ¿Conin mazri lasajc par lëjt: Gon guin ya o altar beenleꞌ gon guin? Jd Rëb tëëdi: “Achet güünan bal id züjn bejn ni guneeman majsi ma bazaꞌtaman xialtar yadoo guin, per bal guzaꞌtaman gon dxiib loj altar guin, rüjn naguiejn güünman ni guneeman.” hcI¡Natontidi, wed natiaꞌp lojdi! ¿Conin mazri lasajc: Or guin ya o yadoo beenleꞌ or guin? by’¡Probza lëjt, bénlutiaꞌp!, rëbidi: “Achet güünan bal id züjn bejn ni guneeman, majsi ma bazaꞌtaman yadooroꞌ Jerusalén, per bal guzaꞌtaman ni or yuꞌ ree lën yadoo guin, dxel ma rüjn naguiejn güünman ni guneeman.” ^a5’¡Probza lëjt mextr rajc ley në lëjt bénfarisew, bén rusquiee!, zizadi guidibdoo rguiilidi bén gac ree xbejndi, abiꞌ chi ma beendi gan tijbaman al mazri xiꞌn xindxab rüjndi laaman guial lojdi. o`W’¡Probza lëjt mextr rajc ley në lëjt bénfarisew, bén rusquiee!, din racaꞌdi lidx ree béngunaa bizëjb, abiꞌ din guiëb bejn guial benzaꞌc lëjt dád xchej rbejdx rniabidi Dios. Zeel mazri castiroꞌ yayalidi. _ ’¡Probza lëjt mextr rajc ley në lëjt bénfarisew, bén rusquiee!, ad rtiëjbtidi gagbee ree bejn xhienaag din gac reeman xbejn Dios, niꞌquiza lëjt ad rüjntidi naguiejn gaquidi xbejn Dios, abiꞌ rudxoondi gac xbejn Dios bén rën ree gac xbejnman. a^; Din bén rlies xvalor gajc achet lasajcaman. Guiáad bén rüjn naya, zajs xvaloraman. D] Bén mazri zojbloj lojdi, laaman rayal güün sirv lojdi. \ Ad güün tëëdi naguiejn yayagbee ree bejn lëjt ziꞌc bén rniabee, din tijbzi bén rniabee yuꞌ, laaman na̱j Cristo. [ Niꞌqui tijb loj bénguidxliuj, bén ad najt xdadidi, ad guiëbidi dad, din tijbzi xdadidi yuꞌ, laaman yuꞌ xanyabaa. Z’Per lëjt ad sëëbladxidi guiniee bejn lëjt mextr, din tijbzi na̱j gradi, tijbzi mextr rajpidi abiꞌ laaman na̱j Cristo. qY[Ruladx tëë reeman gugajpdioz bejn laa reeman zagdxe niz lunejz guiëb tëë reeman loj reeman mextr. XRuladx reeman cwe reeman lod rayal rbej ree bén zojbloj, loj tijb guialraw, abiꞌ ziangajc rüjn reeman lën ree yadoo. SWGra ni rüjn reeman, rüjn reeman laan din yadxaloj bejn laa reeman. Ruladx reeman guixhii lucwaj reeman në xuꞌc reeman tijb cint ni ca xtiidx Dios loj, ruladx tëë reeman gacw reeman lajd zagdxe. EVRniabee reeman güün bejn ni nawëëg daꞌt, per rniabeezi reeman güün bejn zian, guiáad laa reeman niꞌqui taꞌn ad rüjnt reeman bejn yudar din güün reeman ziꞌc rën reeman. 1U[Zeel gol bazoob xtiidx reeman, gol been tëë gra ni na reeman lojdi, per ad güündi ziꞌc rüjn reeman, din laa reeman ni ren na reeman abiꞌ ni ren rüjn reeman. qT[―Mextr rajc ree ley con ree bénfarisew rulüü reeman xhie rën guiëb ni ca loj xley Moisejs. 7S kRëb Jesús loj ree bejn në loj ree xbejnman: R.Achutczi gojc nadxiꞌ xtiidx Jesús, niꞌczi tijb diidx. Abiꞌ diizd dxejzii achutczi bayax niniabdiidx xhienin lojman.YQ+-Yan, bal xiꞌn Davi na̱j Cristo, ¿chexquiza zeel rëb Davi lojman Dad? vPe,Dios rëb loj bén rniabee naj:“Gurej da ladbeen, xt gabecan
xin rdxeꞌch ree lüj guiaꞌl.” O{+Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Per, ¿chexquiza zeel por xSprijt Dios rëb Davi lojman, Dad? Din Davi rëb: ~Nu*―¿Xhie xgab rüjndi por Cristo? ¿Chu loj xdiaa zaman? Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Loj xdiaa Davi. fME)Laꞌtgaj nadxag lasaꞌ ree bénfarisew guin, gunabdiidx Jesús loj reeman, rëbaman: OL(Con grop ree mandamient guie, ma cayüjn bejn cumplid gra ley bacaa Moisejs në ree ni bacaa ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn. Chu loj xdiaa za Cristo (Mr. 12:35‑37; Lc. 20:41‑44) aK;'Ziangajc na̱j mandamient rarojp ni rëb: “Guyën ree bejn ziꞌc rën lüj gajc.” .JW&Laan na̱j mandamient mazri zojbloj. oIW%Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―“Guyën xDadil Dios guidiblagaa guidib guijc guidib ladxil.” dHA$―Mextr, ¿con mandamientan mazri zojbloj loj gra ree mandamient ni zëëd loj ley? G #Abiꞌ tijb ree bénfarisew guin, bén na̱j mextr rajc ley, gunabdiidxaman loj Jesús din guidoon xhie guiëbaman, rëbaman: F!"Chi gogbee ree bénfarisew guial achet badxejl niëjb ree bénsadusew loj Jesús, dxel bayaꞌn reeman diidx badxaag lasaꞌ reeman. E !Chi biguiejn ree bejn zian, dád badxaloj reeman ziꞌc rulüüman laa reeman. Mandamient mazri zojbloj (Mr. 12:28‑34) D “Naj na̱j xDios Abraham, xDios Isaac në xDios Jacob”? Abiꞌ Dios ad najtaman xDios ree bengüt, najman xDios ree bén naban. \C1Abiꞌ xcwent ni yaban ree bengüt, ¿gadidi gool ya lod ca guial Dios gajc rëb: B%Din chi yaban ree bengüt, ad zuxhliaatri reeman ad zudëëd tëëtri xiꞌn reeman guxhliaa, ma gac reeman ziꞌc ree anjl yuꞌ xanyabaa. ABadxiꞌ Jesúsan, rëbaman: ―¡Ragdxadi guial ad nünbeetidi xtiidx Dios ad nünbee tëëtidi xhienaag na̱j xguialrniabeeman! x@iYan, chi yaban ree bengüt, loj guigajdx reex, ¿chu gac xbéngunaa laaman guial gra reex baxhliaanë laaman? 8?kChi bara reex güjt dxel güjt béngunaa guin. r>]Per ziangajc guzajc xin barojp guin abiꞌ ziangajc guzajc xin bayon guin, xt bagajdx reex guzajc zian. 1=[Du lojn guyu tijb famil lod gojc reex gajdx bijch. Baxhliaa xin yaloj guin, per güjtix abiꞌ guial ad guyut xiꞌnx, dxel bijch barojpix baxhliaanë béngunaa guin. N<―Mextr, Moisejs rëb guial bal guiët tijb xinguiaaw abiꞌ achut xiꞌn reex guyu con lacheelix, bijch xingüt guin guxhliaanë béngunaa bizëjb guin din chuꞌ xiꞌn reex luar bijchix. 9;kDxejzii gajc tioꞌp choon ree bénsadusew wej reeman bignaj reeman Jesús, bénsadusew guin ree ad rliladxt reeman guial yaban ree bengüt, zeel rëb reeman loj Jesús: D:Chi biguiejn reeman zian, dád badxaloj reeman, dxel basaꞌn reeman laaman, zianz zia reeman. Gunabdiidx reeman xcwent guial yaban ree bengüt (Mr. 12:18‑27; Lc. 20:27‑40) @9yBadxiꞌ reeman laan, rëb reeman: ―Laj César në lojman. Dxel rëbaman: ―Gol badëëd loj César ni na̱j xieen César, guiáad loj Dios gol badëëd ni na̱j xieen Dios. e8Cabiꞌ gunabdiidx Jesús loj reeman, rëbaman: ―¿Chu loj ca lojn chu tëë laj ca lojn? c7?Gol balüü tijb cintabl lon ni rguijxnëdi impuest. Dxel badëëd reeman tijban lojman, &6EPer gogbee gajc Jesús xgabmal ni cayüjn reeman, abiꞌ rëbaman loj reeman: ―Bén rusquiee, ¿chexc zeel raguiilidi mod xhienaag gutidiaꞌdi naj? T5!Guna du lojn: ¿Zagdxen ya yadijxan impuest loj César o ad zagdxetan ya? 4 Abiꞌ guxhaal ree xbejn reeman con ree xbejn Herodes, rëb reeman lojman: ―Mextr, dunujn rayagbee guial lüj rniee diidxli, abiꞌ walil rulüül guial xhienaag rën Dios guiban bejn, ad ridxgaꞌ tëëtil chu na̱j bejn. Din lojl tiblojzi na̱j bejn. 63eDxel baza ree bénfarisew yagaj, abiꞌ bayaꞌn reeman diidx xhie guiniabdiidx reeman loj Jesús din guidoon xhie guiëbaman, zian chileꞌ gutediaꞌ reeman laaman. y2kDin zien ree bejn rdxejl, per ad grataman chuꞌ. ¿Rayal gax impuest ya? (Mr. 12:13‑17; Lc. 20:19‑26) &1E Zianz rëb rey guin loj ree bén caguiꞌs guialraw: “Gol guxhii guiaꞌx në yaax, gol bazaal tëëx xchu lod nacay daꞌt lod goonx gaw tëë layix.” 40a Abiꞌ rëb rey guin lojman: “Laadx lüj, ¿xhienaag beenl guyul guie abiꞌ ad najcwt xabil ni rayal gacwil loj guialruxhliaa?” Dxel achet badxejl niëjb bén guin. /! ’Per chi guyu rey guin din guguiaaman biooz guin ree, baguiaaman tijb bén ad najcwt xab ni rayal gacwaman loj guialruxhliaa guin. >.u Abiꞌ brii ree mojs guin wej reeman lunejz guin ree, batoꞌp reeman gra ree bén bidxaalojtzi reeman, ziꞌc ree benmal ziꞌc ree benzaꞌc, zian gudxa ree biooz lidx rey guin. - Yan, gol wej lod radxaag lasaꞌ ree nejz, gol güjdx loj ree bén guidxaalojtzidi din guiꞌt reeman loj guialruxhliaa guin.” ,Dxel rëbaman loj ree xmojsaman: “Graczi ma najcchaaw par loj guialruxhliaa guin, per ree bén gunen ad najt guial niꞌt reeman. &+EChi gogbee rey guin zian, dád bidxeꞌchaman. Guxhaalaman bén na̱j ree xsuldadaman persi bagüjt reeman bén guin ree bazeꞌc tëë reeman lidx reeman. m*Syuꞌ tëë reeman gunaaz mojs guin ree gudijn reeman laa reeman abiꞌ bagüjt reeman laa reeman. |)qPer biooz guin ree ad bidxgaꞌt reeman xtiidx rey guin, yuꞌ reeman zë loj xguiniaa, yuꞌ reeman zë xmandad, ( Dxel guxhaalaman mojs ren ree, rëbaman loj reeman: “Gol güjdx loj ree biooz guin ma na̱j guialraw, ma gunabeen güjt ree da goꞌnan në ree beren, beroꞌ ree. Ma najcchaaw graczi, gol güjdx loj reeman din guiꞌt reeman loj guialruxhliaa guin.” q'[Abiꞌ guxhaalaman mojs ree bignee reeman biooz ree, per biooz guin ree ad guyënt reeman niej reeman. h&I―Xguialrniabee Dios na̱j ziꞌc tijb rey bén been lanijroꞌ chi baxhliaa xiꞌnman. >% yBasnuu Jesús beman ziꞌc cwent loj reeman rëbaman: $7.Abiꞌ guyën reeman niniaaz reeman laaman, per bidxeb reeman bejn ree guial rliladx reeman laaman na̱j bén rudëëd xtiidx Dios loj ree bejn.%#C-Chi biguiejn ree bixhioz rniabee ree bixhioz con ree bénfarisew guin ni cayü Jesús ziꞌc cwent, dxel gogbee reeman guial laa reeman cuzaꞌtaman. t"a,Abiꞌ chutëëz bén yab guijc guiaj guin, zarooxaman, guiáad bal yab guiaj guin guijcaman zanidlojman. ! +Zeel rnin lojdi, zariicadi loj xguialrniabee Dios abiꞌ ben ren ree yayu xluaridi, bén wali ree güün ziꞌc rënman. { o*Dxel rëb Jesús loj reeman: ―¿Id wayolczidi loj xtiidx Dios ya? Lod rëb:Guiaj ni gulëëgoꞌn ree bén rüjn yu.Laan goc ni mazri been sirv gojcnë yu guin.Laan na̱j ni been Dios,
abiꞌ dád radxa du loj ree. M)Abiꞌ rëb reeman loj Jesús: ―Ad zayataman gugüjtaman bén guin ree, dxel gudëëman guidxliuj guin garol loj ree ben ren, bén yayü ni rayalaman chi guidxin dxej yaruꞌ ree uv guin. !;(Dxel gunabdiidx Jesús loj ree bén caneenëman, rëbaman: ―Chi yadxin bén na̱j xguidxliuj laan, ¿xhie naladxidi güünnëman bén guin ree? dA'Abiꞌ gunaaz reeman laax, babëë reeman laax loj guiniaa guin dxel bagüjt reeman laax. #?&Per chi baguiaa ree bén guin xiꞌnman, rëb loj lasaꞌ reeman: “Xin guinan na̱j xin tiaꞌ guidxliuj guin, yagüjt reex din gacan du xieen ree.” lQ%’Ni bigra, guxhaal xiꞌnman guial gunaladxaman: “Zajpqui reeman da xiꞌnan respejt.” $Dxel bén na̱j xguiniaan guxhaalaman mazri ree mojs guial loj ree bén we yaloj, per ziangajc beennë ree bén guin laa reeman. 9#Per ree bén rüjn dxiin loj guiniaa guin gunaaz reeman mojs guin ree. Tijbaman gudijn reeman, stijbaman bagüjt reeman, stijbaman bacaaguiaj reeman. ta"Chi bidxin dxej yaruꞌ ree uv guin, guxhaalaman tioꞌp choon ree xmojsaman chigxii reeman ni rayalaman. !Rëb tëë Jesús loj reeman: ―Yan, gol bacaagdiajg ganin lëjt stijb ni na̱j ziꞌc cwent. Guyu tijb bejn guxübinman uv ree loj xguiniaaman, dxel beenman gurajl gadëd roꞌn, beenchaaw tëëman tijb luar lod grii xnijs uv guin, abiꞌ bazoobaman tijb yu ya daꞌt din guiyaꞌp guidib guiniaa guin. ’Zianz badëëdaman laan garol loj ree bén güün dxiin lojn, zëtaman zijt. wg Din biꞌt Waj, bén baroobnijs bejn ree par gulüüman lëjt xhienaag guibandi, per ad bililadxtidi xtiidxaman. Guiáad ree bén ruquijx impuest con ree béngunaa naban nadxuudx, bililadx reeman xtiidxaman. Per lëjt majsi baguiaadi gra ree ni guin, ad bayüjntidi xgab por xtolidi din nililadxidi laaman. Xcwent ree mojs guijdx (Mr. 12:1‑12; Lc. 20:9‑19) !;Yan, ¿chu loj grop reex been ni rën xdad reex? Badxiꞌ reeman laan, rëb reeman: ―Xin rëbaman loj yaloj guin. Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Diidxliczi rnin, bén ruquijx ree impuest con ree béngunaa naban nadxuudx, yalojl laa reeman chuꞌ lod rniabee Dios guial lojdi. s_Abiꞌ rëbaman loj stijb xiꞌnman din chex, badxiꞌxan, rëbix: “Yo dad, gazacan.” Per ad wejtix. T!Badxiꞌxan, rëbix: “Ad zatan.” Per dxelri bayüjnx xgab zianz wejx. wBasnuu Jesús rëbaman loj ree bixhioz rniabee ree bixhioz në loj ree guxtis Israel. ―¿Xhie nadi ni ganin lëjt? Tijb bejn guyu tioꞌp xiꞌnman, dxel rëbaman loj tijbix: “Xiꞌn, wej yandxej biguieen dxiin loj guiniaa yuꞌ uv.” FDxel rëb reeman loj Jesús: ―Ad rayagbeetan. Badxiꞌ Jesúsan, rëbaman: ―Niꞌqui naj ad zanitan lojdi chu banee guialrniabee günan ni guin ree. Tijb bén guyu tioꞌp xiꞌn 5cAbiꞌza bal yaguieꞌch ree: “bénguidxliuj guxhaal laaman”, radxeb ree yalen ree bejn din gra reeman rliladx guial Waj na̱j bén badëëd xtiidx Dios loj ree bejn. fE¿Chu guxhaal Waj chigroobnijsaman bejn ree, Dios ya o bénguidxliuj? Dxel guzuloj cayü reeman diidx, rëb reeman: ―Bal yaguieꞌch ree, “Dios guxhaal laaman”, zanaman: “¿Chexza zeel ad bililadxtidi laaman?” *MBadxiꞌ Jesúsan, rëbaman: ―Ziangajc naj yuꞌ tijb ni ganabdiidxan lojdi, bal yadxiꞌdan dxel ganin lëjt chu banee guialrniabee günan ni guin ree. Chi guyu Jesús lën yadooroꞌ Jerusalén, laꞌtgaj culüüman bejn ree. Bixhioz rniabee ree bixhioz con ree guxtis Israel, gubig reeman loj Jesús, abiꞌ gunabdiidx reeman, rëb reeman: ―¿Chu na güünl ni guin ree? ¿Chu banee guialrniabee lojl?  Gra ni guiniabidi loj Dios, bal rliladxidi laaman, zuneeman laan. Xguialrniabee Jesús (Mr. 11:27‑33; Lc. 20:1‑8) z mBadxiꞌ Jesúsan, rëbaman: ―Naj rni lojdi, bal rliladxidi Dios abiꞌ ad zunawëëgtidi, ad ni bentzan con yag higo guin zajc güündi, zajc guiëbidi loj guiaꞌ guie: “Biquied guie, bisob loj nijsdoo”, abiꞌ zajc gajc zian. ' GChi baguiaa ree xbejnman zian, dád badxaloj reeman abiꞌ gunabdiidx reeman loj Jesús, rëb reeman: ―¿Xhienaag gojc zeel laa gubidx gajc yag higo guin? W 'Abiꞌ baguiaaman zojb tijb yag higo cwëꞌ nejz, dxel gubigaman cwëꞌn, per ganaxzi balag ca lojn. Zianz rëbaman loj yag higo guin: ―¡Ad yuꞌtri dxej tial higo! Loj hor guin gajc gubidx yag guin. ]3Chi bareguiaal rsil laꞌtgaj zë Jesús Jerusalén stijb, guzuloj gulaanman. Dxel basaꞌn Jesús laa reeman, zëman Betania ni bayaꞌnman guxhin guin. Tijb yag higo ni gubidx (Mr. 11:12‑14, 20‑26) #Abiꞌ rëb reeman loj Jesús: ―¿Rguiejnl ni canee ree xindo guin ya? Badxiꞌ Jesúsan, rëbaman: ―Rguiejncan. Per ¿gadidi gool loj xtiidx Dios ya? Lod rëb:Lüj badëëd ni gool ree xindoo në ree xindobëz sta rëꞌ dud,
din guilies reex xvaloril. kOPer chi baguiaa ree bixhioz rniabee ree bixhioz con ree mextr rajc ley milagr cayüjn Jesús, biguiejn tëë reeman rëb ree xindoo lën yadoo guin: “Benzaꞌc bendxoon na̱j xdiaa rey Davi”, dxel dád bidxeꞌch reeman. {oDxel bénlutiaꞌp ree con ree bencoj bibig reeman loj Jesús lën yadoo guin abiꞌ bayüjnman laa reeman. #? Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Loj xtiidx Dios rëb: “Lidxan grii laj yu lod rbejdx rniab bejn Dios.” Per lëjt nüjndan ziꞌc lidx ree xingubaan. B} Chi bidxin Jesús roꞌ yadooroꞌ Jerusalén, guzuloj caybëëman bén cutoꞌ ree në ree bén cazii. Barexguiataman xmex ree bén cuchaa milia në xmex ree bén cutoꞌ palom. /W Dxel rëb ree benzien guin: ―Laaman na̱j Jesús, bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn, bén Nazaret guiedx rigaꞌ niz Galilea. Rabëë Jesús bén rutoꞌ ree lën yadoo Jerusalén (Mr. 11:15‑19; Lc. 19:45‑48; Jn.2 :13‑22) !; Chi guyu Jesús luguiedx Jerusalén, gra ree bén luguiedx guin badxaloj, abiꞌ riniabdiidx loj lasaꞌ reeman, rëb reeman: ―¿Chu bén guin? iK Abiꞌ ziꞌc ree bén ned ziꞌc ree bén zidnal laaman, rbixdiaj reeman, rëb reeman: ―¡Benzaꞌc bendxoon na̱j xdiaa rey Davi! ¡Nüjnleꞌ Dios bén guxhaalaman! ¡Benzaꞌc bendxoon na̱j Dios bén yuꞌ xanyabaa! ~3Abiꞌ guial zien ree bejn, yuꞌ reeman rguijxh xab lunejz, zien tëë reeman ritüꞌ xidx ree yag persi rguijxh reeman laa reen lod cadëdaman. r}]binë reeman bur guin con xiꞌnb, abiꞌ badxiib xab reeman xijch reeb zianz gudxib Jesús burdo guin. X|)Dxel wej ree xbejn Jesús abiꞌ been reeman ziꞌc rëbaman loj reeman, ,{QGol güjdx loj ree bén Sión:“Gol baguiaa laa xreydi zëëd lojdi,
ad zëëdtaman nabë, dxiibaman tijb bur,
tijb burdoo xiꞌn tijb be rüü.” ozWZian gojc persi gojc cumplid ni gunee bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, chi rëbaman: sy_Abiꞌ bal chu xhie na lojdi, gol güjdx guial Dad Jesús cayaadx laa reeb, gandoo yaxhaalaman laa reeb. x!rëbaman loj reeman: ―Golchej guiedx rigaꞌ lad ni, ni guidxaaglojdi tijb bur, caduunë xiꞌnb. Gol guxhiec reeb gol tanë reeb guie. w Chi ma cadxin Jesús con ree xbejnman Jerusalén, niz guiedx la Betfagé, gajxh ruguiaꞌ Olivos, guxhaal Jesús tioꞌp ree xbejnman, v"Dxel baya Jesús laa reeman, abiꞌ baquiꞌman loj reeman. Loj hor zii baxal loj reeman, dxel binal reeman Jesús.Ru!Badxiꞌ reeman laan, rëb reeman: ―Dad, rayënan yaxal du lojn. t Dxel guzudxe Jesús, gurejdxaman laa reeman, gunabdiidxaman loj reeman, rëbaman: ―¿Xhie rëndi günan por lëjt? s1Abiꞌ rdilë ree ben guin laa reeman din yacwëëz roꞌ reeman, per mazri ribixdiaj reeman rëb reeman: ―¡Dad, xdiaa Davi, baya dunujn! )rKDxel tioꞌp ree bénlutiaꞌp zojb cwëꞌ nejz chi biguiejn reeman cadëd Jesús niz yagaj, gurixdiaj reeman rëb reeman: ―¡Dad, xdiaa Davi, baya dunujn! _q7Chi bazaman luguiedx Jericó con ree xbejnman, dád zien ree bejn binal laaman. upcZiꞌc Bén guxhaal Dios ad biꞌttaman par güün reeman sirv lojman, biꞌtaman par güünman sirv gudëë tëë xguialnabanman din laa zien bejn loj dol. Rayüjn Jesús tioꞌp ree bénlutiaꞌp (Mr. 10:46‑52; Lc. 18:35‑43) eoCZiangajc bén rën gac bén zojbloj lojdi, rayal güünman sirv lojdi ziꞌc bén nadoꞌ. mnSPer con lëjt ad rayalt gac zian. Bal chu rën gac bén rniabee lojdi, rayal güünman sirv lojdi. |mqPer gurejdx Jesús laa reeman, rëbaman: ―Lëjt ragbee, bén rniabee ree loj guidxliuj, rniabee reeman bejn ree ziꞌctzi rën reeman, guiáad ree bén zojbloj rüjnnë reeman bejn ree ziꞌctzi rën reeman por guialrniabee ni rajp reeman. ^l5Chi biguiejn zachii ree xbejn Jesús zian dád balen reeman grop bijch reeman. Vk%Abiꞌ rëbaman: ―Diidxliczi rnin zajc tëdidi guialzi ziꞌc na̱j ni gadëëdan, per guial cwedi da ladbeen o da ladruvejsan ya ad najt rayal ganabee, din ma najn par ree bén bacaabee da Dadan. )jKDxel rëb Jesús: ―Ad ragbeetidi ni rniabidi. ¿Wen zajc tëdidi guialzi ziꞌc na̱j ni gadëëdan ya? Badxiꞌ reeman laan, rëb reeman: ―Zayajcan. 6ieGunabdiidx Jesús lojman, rëbaman: ―¿Xhie rënl? Badxiꞌ bén guinan, rëbaman: ―Rënan nabeel cwe tijb da xiꞌnan xladbeel, stijbim xladruvejsil, chi ma canabeel. whgGubig lacheel Zebedeo loj Jesús con grop ree xiꞌnman, bazuxibaman lojman din guiniabaman ni rënman. Rgyayü reeman laaman loj ree benzit, din guzeꞌ reeman laaman quin tëë reeman laaman, abiꞌ gucaa reeman laaman loj crüjz, per yayon dxej yabanman. Ni gunab xniaa Jacob con Waj (Mr. 10:35‑45) ?fw―Ganin lëjt, ziyoꞌ ree Jerusalén, lod yayü reeman Bén guxhaal Dios, loj ree bixhioz rniabee ree bixhioz në loj ree mextr rajc ley, abiꞌ laa reeman nabee guiëtaman, keOChi zë Jesús Jerusalén, gurejdx guidxiptioꞌp ree xbejnman tiblad, rëbaman loj reeman: DdZianan zeel bén na̱j ree bén bigra gac reeman bén yaloj, guiáad ree bén yaloj gac reeman bén bigra. Bayon volt bagojn Jesús guial guiëtaman (Mr. 10:32‑34; Lc. 18:31‑34) \c1zajc günnëꞌ da milian ni rëntzan. ¿O nadëdlojl ya guial najn benzaꞌc?” ebCCwaꞌ ni bayalil baguiaj. Din naj rënan gaguixan bén bigratë guyu ziꞌc gudixan lüj, a{ Per rëb bén guin loj tijb reeman: “Achet ni mal cayünan lüj. ¿Nid bayaꞌn diidx ya plac gunen tiaꞌl tibdxej? M` rëb reeman lojman: “Bén bigra guyu ree, been reeman dxiin tib horzi abiꞌ ziꞌcgajc caguijxil dunujn gudijxil laa reeman, abiꞌ dunujn badaanan baguieenan dxiin dëchej loj guialnalaa.” X_) Abiꞌ chi cayajx reeman, guzuloj cadxeꞌch reeman bén na̱j xguiniaa laan, ^  Dxel chi bidxin ree bén guyu loj dxiin diizd rsil, gunaladx reeman niajx reeman mazri, per nëgajc reeman gojx xieen tibdxej. f]E Chi bidxin ree bén guyu loj dxiin guin raca gaay wadxe, gojx tijbgaj reeman xieen tibdxej. P\Chi ma gurej guiaal, rëb bén naj xguiniaan loj bén naaz dxiin guin: “Gurejdx ree mojs guin din quixil laa reeman, per yalojxgaj gudijx ree bén bigra guyu, zianz quixil bén guyu ree yaloj.” <[qBadxiꞌ reeman laan rëb reeman: “Achut wanee dxiin yaguieenan.” Dxel rëbaman loj reeman: “Në lëjt gol biguieen dxiin loj da guiniaan naj gaguix lëjt ziꞌc rayal.” `Z9Cost raca gaay wadxe wejman galay luguiedx guin stijb, abiꞌ bidxaaglojman ben ren ree, bén achet ree xchiin, gunabdiidxaman loj reeman, rëbaman: “¿Chexc zeel zaꞌdi guin gudëdchej ad cayüjntidi dxiin?” YCost garol dxej briiman stijb, abiꞌ brii gajman cost raca choon wadxe ziangajc rëbaman loj ree bén rigaꞌ yagaj, bén achet xchiin. Wi~~l~}}|a|{{)zz@yy8xww`wv~uttitss-rxqqpco{o!nqnmwllokkHjjihh;ggWfeedccDbbkaa3`__o^^4]]Q\\j[[ZYwXWWxW VV,UUTSRR0Q POOO&NMLLfKKJ:IHH`GG&FVEXDDQCC4BB+A@?(>{==<<;z::9188k7i66k55T43322261k00W// ..-C,,+**))(''&%%4$F##8""b!s!?X9^AK\9FkK' e V V 9YPDW}ysDxel bibig Jesús loj reeman, rëbaman: ―Dios ma banee gra guialrniabee din ganabeen xanyabaa në loj guidxliuj. jxMAbiꞌ chi baguiaa reeman Jesús, bazuxib reeman lojman, majsi yuꞌ reeman ad bililadxzaꞌct. wwgGuidxiptib ree xi apóstoles Jesús, wej reeman Galilea, guijc tijb guiaꞌ lod rëb Jesús che reeman. 'vGDxel cwaꞌ ree suldad guin milia guin abiꞌ been reeman ziꞌc rëb reeman. Laan na̱j diidx ni nareꞌch loj ree bén Israel xt yan. Rxhiaal Jesús bén na̱j ree apóstoles (Mr. 16:14‑18; Lc. 24:36‑49; Jn.20 :19‑23) duAAbiꞌ bal gagbee gobernador, dunujn yaneenëꞌ laaman chitëë xhie güünnëman lëjt. t# rëb reeman: ―Con gol güjdx loj ree bejn: “Guxhin laꞌtgaj nadoodyëjsan, biꞌt ree xbejn Jesús abiꞌ gulan reeman xcuerpaman.” Laꞌtgaj zia ree béngunaa guin, në tioꞌp choon ree suldad cayajp roꞌ baa guin zë luguiedx guin zicojn reeman bixhioz rniabee ree bixhioz gra ni goc. !q; abiꞌ rëbaman loj reeman: ―Ad rdxebidi. Gol chej, gol biguiedx loj ree da bejnan din che reeman Galilea, ni guguiaa reeman naj. Ni rëb ree suldad p9 Laꞌtgaj zia reeman, balüüloj Jesús loj reeman, bagajpdiozaman laa reeman. Abiꞌ bibig reeman lojman, bazuxib reeman, gudiidx reeman guiaꞌman, oDxel cari daꞌt baza reeman roꞌ baa guin rdxeb reeman rabaa tëë reeman, ruxüün reeman zia reeman zicojn reeman xbejn Jesús. "n=Yan, gol baxüün gol bicojn ree xbejnman guial ma babanman, ma nedaman lojdi zëgajman Galilea, ni guguiaadi laaman. Ni nezan na̱j ni rugojnan lëjt. tmaPer achutri laaman guie, ma babanman ziꞌc naman. Gol guida nial din guguiaadi lod gudixh reeman laaman. vleDxel rëb anjl guin loj ree béngunaa guin: ―Ad rdxebidi, ragbeen cayguiilidi Jesús bén cwa loj crüjz. kChi baguiaa ree suldad guin anjl guin, binij reeman guial dád bidxeb reeman xt badaj reeman abiꞌ biyajb reeman luyuj. Xj)Dád rliajman bachaꞌ ziꞌc chi rëꞌp nijs, guiáad xabaman naquichbëjn. 0iYDxel biꞌt tijb xudoxh, guial biguiajt tijb xianjl Dios diizd xanyabaa, dxel bibig anjl guin roꞌ baa guin biquiedaman guiaj nayaaw roꞌn, zianz gurejman guijcan. h Chi gudëd dxej raziiladx ree bejn, bareguiaal chidumingw, María Magdalena con stijb bén la gajc Li biquiaa reeman roꞌ baa guin. gBAbiꞌ zë reeman, dxel basiaawdxiꞌch reeman roꞌ baa guin. Zianz basaꞌn reeman suldad guin ree cayajp reeman laan.fADxel rëb Pilato loj reeman: ―Laa ree suldad zaꞌ yagaj. Gol chinë reeman, gol basiaawdxiꞌch roꞌ baa guin ziꞌc rëndi. uec@Zeel gunabee guiyaawdxiꞌch roꞌ baa guin xt chi gac choon dxej, chitëë guiꞌt ree xbejnman guxhin cwan reeman xcuerpaman. Abiꞌ guiëb reeman loj ree bejn guial ma babanman. Abiꞌ mazri gusquiee reeman bejn guial loj ni yaloj. d{?rëb reeman lojman: ―Dad, rasaaduladxan, chi ziz naban bén rusquiee ni, rëbaman guial chi gac choon dxej yabanman. c >Chi bareguiaal, dxej raziiladx ree bejn, wej ree bixhioz rniabee ree bixhioz në ree bénfarisew, bigneenë reeman Pilato, tba=Abiꞌ zojb María Magdalena con stijb bén la gajc Li, roꞌ baa guin. Rajp ree suldad roꞌ xbaa Jesús )aKChi gure guiaal, bidxin tijb benrijcw laman Xiëb, bén Arimatea, në laaman binal Jesús. W]'8Loj reeman noꞌch María Magdalena, në Li xniaa Santiaaw con Xiëb nëtëë xniaa ree xiꞌngaan Zebedeo. Biguieꞌch Jesús (Mr. 15:42‑47; Lc. 23:50‑56; Jn.19 :38‑42) \7Zien ree béngunaa guzanal Jesús diizd Galilea, bén been tëë ree laaman yudar, zaꞌ reeman zijt ruguiaa reeman ni cayajc. \[16Dxel suldad rniabee ree suldad në gra ree suldad zaꞌnëman yagaj canaj reeman Jesús, chi baguiaa reeman caxu në gra ni cayajc, dád bidxeb reeman abiꞌ rëb reeman: ―Walican Xiꞌn Dios bén guin. ~Zu5Dxel chi baban Jesús, barii lën xbaa reeman, abiꞌ guyu reeman Jerusalén, lod baguiaa zien ree bejn laa reeman. kYO4Guiáad ree baa bixal reen, abiꞌ zien ree bejn bén na̱j xbejn Dios, bén ma güjt ree baban. 1X[3Loj hor zii goxyaꞌ lajd nal lën yadooroꞌ Jerusalén gojcan tioꞌp lalaꞌ, diizd guijc guin xt guiaꞌ guin goxyaꞌ. Abiꞌ guxu, gulaꞌ tëë ree guiajroꞌ. IW 2Zianz gurixdiaj Jesús rejs daꞌt stijb, dxel güjtaman. cV?1Per rëb los demazri reeman: ―Basaꞌnx, din yaguiaa ree don zidgaslaa Elías laax ya. 'UG0Laa baxüün gajc tijbaman bicajdxaman tijb xiil loj vinagr, abiꞌ bacaaman laan loj tijb yag zianz badxigaman laan roꞌ Jesús din guiëꞌman laan. T/Yuꞌ ree bén zaꞌ yagaj, chi biguiejn reeman, rëb reeman: ―Laaman cabejdx Elías, bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn. S).Loj horzii gurixdiajman rejs daꞌt, rëbaman: ―Elí, Elí, ¿lama sabactani? ―rën guiëban: Dios, Dios, ¿chexc zeel gulëëladxil naj? WR'-Dxel diizd garol dxej bicajy loj guidib guidxliuj, xt raca choon wadxe. %QC,Abiꞌ nëgajc ree xingubaan ca cwëꞌman ruzeꞌ laaman. Güjt Jesús (Mr. 15:33‑41; Lc. 23:44‑49; Jn.19 :28‑30) qP[+Rililadxix Dios. ¡Yan, guslaaza Dios laax, bal wali rënman laax, din rëbix: “Xiꞌn Dios najx”! O3*―Baslaax ben ren ree, abiꞌ ad rajct ruslaa laagajquix. Bal wali najx xrey ree bén Israel, yaguiajtix loj crüjz guin, din yaliladx reex. N )Ziangajc ree bixhioz rniabee ree bixhioz në ree mextr rajc ley con ree guxtis Israel, ruzeꞌ reeman Jesús, rëb reeman: (MI(rëbgaj reeman: ―Lüj rëb, nuseꞌnl yadooroꞌ abiꞌ loj choon dxejzi nayüjnlan, baslaa lüj gajc. Bal walil najl Xiꞌn Dios baguiajt loj crüjz guin. PL'Abiꞌ ree bén rdëd, rnieeguijdx reeman Jesús, runij guijc reeman, mKS&Në tioꞌp xin gubaan bacaa reeman loj crüjz, tijbix xladbee Jesús stijbix xladruvejsaman. J9%Abiꞌ guijc crüjz guin bacaa reeman lejtr ni rëb, chexc zeel cwaman loj crüjz. Rëb lëjtr guin: “BEN GUIE NA̱J JESÚS XREY REE BEN ISRAEL.” 8Ik$Dxel gurej reeman yagaj din gap reeman laaman. zHm#Chi gulox bacaa reeman laaman loj crüjz, dxel gudxijt reeman suert guijc xabaman din yalaꞌ reeman laan. G "ni badëëd reeman vin, noꞌchan nijs nala daꞌt guiëꞌ Jesús. Per chi beenman laan prueb, ad cwëjbtaman niëꞌman laan. VF%!Chi bidxin reeman tijb luar la Gólgota (rën guiëban Xluar Calaver), E# Chi zinë reeman Jesús, badxaagloj reeman tijb bén Cirene, laman Simón, abiꞌ been reeman laaman naguiejn byaaman xcrüjz Jesús. +DOChi gulox bazeꞌ reeman laaman, dxel babëë reeman lajd xnia guin ladaman, bascajcw reeman xabaman, zianz zinë reeman laaman din gucaa reeman laaman loj crüjz. Cwa Jesús loj crüjz (Mr. 15:21‑32; Lc. 23:26‑43; Jn.19 :17‑27) iCKAbiꞌ rucojp xhiejn reeman lojman, laagajc tëë yag ni caꞌman rugaz reeman guijcaman. kBOAbiꞌ beenchaaw reeman tijb coron guiëjch badxeꞌ reeman laan guijcaman, zianz bagaꞌs reeman tijb yag ladxaaman ladbee. Dxel bazuxib reeman lojman, ruzeꞌ reeman laaman, rëb reeman: ―¡Guibanri xrey ree bén Israel! MADxel gulëë reeman xabaman bascajcw reeman laaman tijb lajd xnia. @}Zianz xsuldad ree gobernador guin binë reeman Jesús lën palas lod badoꞌp gra ree suldad, gadëd lod zaꞌman. ?Dxel baslaa Pilato Barrabás, zianz gunabeeman gudijn reeman Jesús abiꞌ bayüman laaman din gucaa reeman laaman loj crüjz. y>kBadxiꞌ gra ree bén guinan rëb reeman: ―¡Du guijcan, në guijc du xiꞌnan cwiban guial guiëtaman! j=MChi baguiaa Pilato guial achet rileꞌ güünman, al mazri naquieꞌ cayüjn ree bén guin, dxel cwaꞌman nijs abiꞌ banaaman delant loj gra reeman, rëbaman: ―Achet dol raꞌpan guial guiët bén guie, xcwentidan. <1Abiꞌ rëb Pilato loj reeman: ―¿Xhieza ni mal beenman? Per laa reeman mazri rejs rbixdiaj reeman, rëb reeman: ―¡Bacaaman loj crüjz! /;WAbiꞌ rëb Pilato loj reeman: ―¿Xhieza günnëꞌn Jesús, bén rëb ree bejn na̱j Cristo? Badxiꞌ gra reeman laan rëb reeman: ―¡Bacaaman loj crüjz! :Gunabdiidx Pilato loj reeman stijb, rëbaman: ―¿Chu loj grop reeman rëndi guslaan? Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Barrabás. ,9QPer bixhioz rniabee ree bixhioz con ree guxtis Israel, badxeꞌ reeman diidx gra ree bejn persi gunab reeman guslaaman Barrabás, guiáad Jesús guiëtaman. P8Laꞌtgaj zojb Pilato lod rüjnman guialguxtis, bidxin xruson lacheelaman, rëbaman lojman: “Adxhie güünnël bén guin achet dol rajpaman, din dád nadxuudx guneꞌxchalan laaman nuche.” _77Rëbaman zian guial gogbeeman ganaxzi guialnadëdlojn zeel bayü reeman Jesús. /6WAbiꞌ chi badxaag lasaꞌ gra ree bejn, gunabdiidx Pilato loj reeman, rëbaman: ―¿Chu rëndi guslaan? ¿Barrabás ya, o Jesús, bén rëb ree bejn na̱j Cristo? b5=Lën ree dxejzii yuꞌ Barrabás ladxguiib, tijb bén nünbee ree bejn niz ni niz guie. 4/Lën ree dxej lanij, ruslaa gobernador Pilato tijb bén yuꞌ ladxguiib bén guiëb ree bénguiedx guin laa, ziꞌc na̱j xcostumbr reeman. l3QPer Jesús niꞌqui tijb diidx ad badxiꞌtaman, zeel dád badxa loj gobernador guin. Gunabee reeman guiët Jesús (Mr. 15:6‑20; Lc. 23:13‑25; Jn.18 :38–19:16) Y2+ Dxel rëb Pilato lojman: ―¿Nid riguiejnl gra ni canee reeman contr lüj ya? y1k Abiꞌ chi cutediaꞌ ree bixhioz rniabee ree bixhioz con ree guxtis Israel laaman, achetczi radxiꞌman. >0u Dxel badxig reeman Jesús loj gobernador Pilato, abiꞌ gunabdiidxaman loj Jesús, rëbaman: ―¿Lüjn na̱j xrey ree bén Israel ya? Badxiꞌ Jesúsan, rëbaman: ―Najcan. V/% abiꞌ con milia guin guzii reeman xguidxliuj bén rüjn trast bajn ree, ziꞌc gunabee Dios naj.” Rniabdiidx Pilato loj Jesús (Mr. 15:2‑5; Lc. 23:3‑5; Jn.18 :33‑38) 8.i Zian gojc cumplid ni gunee Jeremías, bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, chi rëbaman: “Cwaꞌ reeman gajlbichii milia plajt, prejs ni rëb ree bén Israel lasajcaman, 1-]Zeel xt yan la guidxliuj guin Yuj Rejn. ,#Dxel be reeman diidx, abiꞌ con milia guin guzii reeman xguidxliuj bén rüjn trast bajn ree, din gacan lod guiguieꞌch ree benzit. -+SDxel batoꞌp ree bixhioz rniabee guin milia guin, abiꞌ rëb reeman: ―Ad rayalt yadxeꞌ ree milia guin lën lod ru gon, din con laan bioꞌ bén guiët. q*[Abiꞌ bazaal Judas milia guin lën yadooroꞌ Jerusalén zianz bariiman wejman bigxhii yëjnman. )1rëbaman loj reeman: ―Ma benan dol guial banen tijb bén achet dol rajp. Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Xhieczi yaguieenan, ¡lüj gunaj! G(Dxel Judas, bén bayü Jesús, chi baguiaaman guial ma na̱j guiët Jesús, guyunayaman, abiꞌ bayüman gajlbichii milia plajt guin loj ree bixhioz rniabee con loj ree guxtis Israel, b'=Dxel guxhii reeman laaman abiꞌ binë reeman laaman loj gobernador Pilato. Güjt Judas & !Chi bani luyuj, gra ree bixhioz rniabee ree bixhioz con ree guxtis Israel bayaꞌn reeman diidx xhienaag güün reeman din guiët Jesús. 6%eKAbiꞌ basaaladxaman guial rëb Jesús lojman: “Chi gad gui̱d cwidxaꞌ, mal rëbil choon volt ad nünbeetil naj.” Dxel barii Bëd yagaj abiꞌ dád naya biinman.-$SJPer Bëd bazaꞌtaman Dios, rëbaman loj reeman: ―Dios gudëëd naj casti bal rusquieen, per ad nünbeetan bén guin. Hor guin gajc guridxaꞌ tijb gui̱d. 3#_IDxel ad gojct xchej, gubig ree bén rigaꞌ yagaj loj Bëd, rëb reeman lojman: ―Laa rguien gajc në lüj na̱j xbejn reeman, din ziꞌcgajc rniee reeman rnieel. f"EHPer Bëd gurexuuman stijb, xt bazaꞌtaman Dios, rëbaman: ―Ad nünbeetan bén guin. *!MGChi zëman niz roꞌ port baguiaa stijb biin rüjn dxiin yagaj laaman, abiꞌ rëbim loj ree bén rigaꞌ yagaj: ―Në bén guin nal Jesús bén Nazaret. a ;FPer Bëd gurexuuman, rëbaman niz loj gra reeman: ―Ad ragbeetan xhienin rnieel. %ELaꞌtgaj zojb Bëd luleꞌ lidx bixhioz guin, gubig tijb biin rüjn dxiin yagaj, rëbim lojman: ―Në lüj nal Jesús, bén Galilea. ~uDrëb reeman lojman: ―Bal lüjn na̱j Cristo, guneeyaꞌ chu gudin lüj. Rëb Bëd ad nünbeetaman Jesús (Mr. 14:66‑72; Lc. 22:56‑62; Jn.18 :1518, 25‑27) kOCDxel bacojp xhiejn reeman lojman, gudijn reeman laaman, yuꞌ tëë reeman wëëz roꞌman, U#BYan, ¿xhie nadi? Badxiꞌ ree bén guinan rëb reeman: ―Rayal guiëtix. PAChi biguiejn bixhioz guin zian, gudixyaꞌ xabaman, rëbaman: ―Diosan caneeguijdx bén guin. ¿Xhie mazri rüjn naguiejn yadiil ree testiw? Lëjt gajc ma biguiejn guial rnieeguijdxaman Dios. J @Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Waliquil. Rni tëën lëjt, zuguiaadi Bén guxhaal Dios zojbaman xladbee Dios bén rajp guialrniabee abiꞌ zuguiaa tëëdi guiꞌtaman loj za̱j xanyabaa. #??Per achet rëb Jesús. Dxel rëb bixhioz guin lojman: ―Por Dios bén naban, rniabeen lüj guna diidxli. Guna bal lüjn na̱j Cristo, Xiꞌn Dios. #>Dxel guzuli quijb bixhioz zojbloj guin, rëbaman loj Jesús: ―¿Nid zadxiꞌlan ya? ¿Waliqui ni canee ree bén guin contr lüj ya? s_=rëb reeman: ―Bén guie rëb: “Zileꞌ yaseꞌnan xyadoo Dios abiꞌ loj choon dxejzi yayünanan.” wgGuiáad ree bixhioz rniabee ree bixhioz con gra ree guxtis guin raguiil reeman xhie gusquiee reeman din gutediaꞌ reeman Jesús din nabee reeman guiëtaman. C:Abiꞌ Bëd zijt zijt nalaman Jesús, xt luleꞌ lidx bixhioz guin. Dxel guyuman abiꞌ gurejnëman bén rajp ree lidx bixhioz guin, din guguiaaman xhie güünnë ree bén guin Jesús. )K9Bén gunaaz ree Jesús binë reeman laaman lidx Caifás, quijb bixhioz zojbloj, yagaj badxaag lasaꞌ ree mextr rajc ley con ree xguxtis ree bén Israel. y8Per gra ree ni guie cayajc din gac cumplid ni bacaa ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn. Loj hor guin gajc baxüün ree xbejn Jesús, guroꞌnladx reeman laaman. Zaꞌ Jesús loj ree guxtis Israel (Mr. 14:53‑65; Lc. 22:54‑55, 63‑71; Jn.18 :1214, 19‑24) 7Loj hor guin gajc rëb Jesús loj ree benzien guin: ―¿Chexc zeel zëëdidi con espad në con yag din guiniaazidi naj ziꞌc tijb xingubaan? Guixie guixie guzunëꞌn lëjt lën yadooroꞌ Jerusalén balün lëjt xtiidx Dios, abiꞌ ad gunaaztidi naj. kO6Per ¿xoza gac cumplid ziꞌc ca loj xtiidx Dios ni rëb guial rüjn naguiejn gac ree ni cayajc? 5¿Wen, id ragbeel ya guial zajc gabedx ganaab da Dadan, abiꞌ laa guixhiaal gajcaman por mil ree xianjlaman din gagnë reeman naj? ta4Dxel rëb Jesús lojman: ―Baguꞌchaaw xiespadil xluaran. Din bén rdil con espad, con espad rëjtaman.  3Per tijb ree bén zaꞌnë Jesús yagaj, gulëë xiespadaman dxel gutüꞌman guidiajg xmojs quijb bixhioz zojbloj.  2Abiꞌ rëb Jesús lojman: ―Judas, been ni zidguieenl. Dxel gubig ree bén guin, gunaaz reeman Jesús persi zinë reeman laaman. u c1Chi bidxin Judas bibigaman loj Jesús, dxel rëbaman: ―¡Xchan, Mextr! Laa gudaw gajcaman xid xhajgaman. 0Abiꞌ Judas bén bayü laaman mal rëbxgajman loj ree bén guin: “Bén gawan xid xhajg, laaman raguiilidi, gol gunaazaman.” z m/Sta caneenë Jesús bén na̱j ree xbejnman, chi bidxin Judas bén naj gajc tijb xbejn Jesús. Bidxinnëman zien ree bejn, caꞌ reeman espad në yag. Guxhaal ree bixhioz rniabee ree bixhioz con ree xguxtis ree bén Israel laa reeman. L.Gol bixche, yoꞌ ree, gol baguiaa laa bén yayü naj ma zëëd gajxh. Gunaaz reeman Jesús (Mr. 14:43‑50; Lc. 22:47‑53; Jn.18 :2‑11) C-Chi badxinman lod zaꞌ ree xbejnman, rëbaman loj reeman: ―¿Sta nagaꞌyëjsidi ya, cayziiladx tëëdi? Guiáad Bén guxhaal Dios ma bidxin hor yayü reeman laaman loj ree béndol. pY,Dxel basaꞌnman laa reeman stijb, zëman, bayon volt cabejdx canabaman Dios con diidx guin gajc ree. ta+Chi badxinman lod zaꞌ ree xbejnman stijb, laa reeman naayëjs guial dád guidxa bacaal loj reeman. 4a*Ni barojp volt wejman gurejdx gunabaman Dios, rëbaman: ―Dad, bal id zileꞌ tëd guialzi ni na̱j gadëëdan, bal rüjn naguiejn gadëëdanan gacri ziꞌc rënl. 'G)Gol batieꞌch xbacaalidi gol gurejdx gunab tëë Dios, chitëë güün xindxab lëjt gan, din rënquidi güündi ziꞌc rayal, per xcuerpidi ad rtiëjbtan. H (Dxel baguiajman lod zaꞌ ree xbejnman, abiꞌ baguiaaman nagaꞌyëjs reeman, zianz rëbaman loj Bëd: ―¿Wen niꞌqui tib hor ad bileꞌt natieꞌch xbacaalidi ya, din sunëdi naj? J 'Dxel zë Jesús mazri delant abiꞌ gurerulojman gurejdx gunabaman Dios, rëbaman: ―Dad, bal zileꞌ yabëël naj loj guialzi ni gadëëdan, per ad gac ziꞌc rënan, gac ziꞌc rënl. &Zianz rëbaman loj reeman: ―Dád yuꞌnaya luxdoon, rulüü ma gugüjt guialyuꞌnaya guin naj. Gol bayaꞌn guie ad gaayëjsidi. {o%Dxel zinëman Bëd con grop ree xiꞌn Zebedeo, zianz guzuloj cayunayaman abiꞌ ad nixtri yuꞌ luxdooman. !~;$Chi bidxin Jesús con ree xbejnman tijb luar la Getsemaní, rëbaman loj reeman: ―Gol gurejsii guie, laꞌtgaj gan ni din gabedx ganaaban Dios. |}q#Abiꞌ rëb Bëd lojman: ―Majsi guiëtnëꞌn lüj, per ad yuꞌt dxej guiën guial ad nünbeetan lüj. Abiꞌ gra ree xbejn Jesús ziangajc rëb reeman. Gurejdx gunab Jesús Dios lod la Getsemaní (Mr. 14:32‑42; Lc. 22:39‑46) |+"Per rëb Jesús lojman: ―Diidxliczi rnin lojl, yan guxhin gajc chi gad gui̱d cwidxaꞌ, mal rëbil choon volt guial ad nünbeetil naj. s{_!Dxel rëb Bëd lojman: ―Majsi gra reeman cwëëladx lüj per naj ad yuꞌt dxej gabëladxan lüj. Oz Per chi yabanan, yaloj naj ganeed ga gajn Galilea dxelri guiꞌtidi. 5ycAbiꞌ rëb Jesús loj reeman: ―Gradi zabëëladx naj yan guxhin, ziꞌc ca loj xtiidx Dios lod rëb: “Gugüjtan bén rajp ree xiil, dxel guireꞌch ree xiil guin.” _x7Chi gulox biil reeman tijb cant par Dios, dxel zë reeman guijc guiaꞌ Olivos. #w?Abiꞌ diidxliczi rnin lëjt ad yuꞌtri dxej guiëꞌn vin rajcchaawnë uv, xt chi guidxin dxej guiëꞌnëꞌn lëjt vin cüb lod rniabee da Dadan. Rëb Jesús guial guiëb Bëd ad nünbeetaman laaman (Mr. 14:26‑31; Lc. 22:31‑34; Jn.13 :36‑38) ?vwDin laan na̱j da rejnan ni gaxhieꞌn chi guiëtan por zien ree bénguidxliuj. Din por da guialgüjtan guixal tijb nejz cüb xhienaag gap ree bejn perdon loj Dios por xtol reeman. (uIDxel cwaꞌman tib cojp vin, chi gulox badëëdaman quixtëë loj Dios, badëëdaman cojp guin loj reeman, rëbgajman: ―Gol guꞌ gradi loj cojp guie. dtALaꞌtgaj cayaw reeman, cwaꞌ Jesús guiadxtil, badëëdaman quixtëë loj Dios. Dxel gulaꞌman guiadxtil guin gudiꞌsaman laan loj ree xbejnman, rëbgajman: ―Gol gudaw guiadxtil guie, laan na̱j da cuerpan. sDxel Judas bén yayü Jesús, gunabdiidxaman rëbaman: ―Mextr, ¿wen najn ya? Badxiꞌ Jesúsan, rëbaman: ―Lüjn. ,rQWalican, Bén guxhaal Dios na̱j guial sacaman ziꞌc rëb loj xtiidx Dios. Per ¡probza bén yayü laaman!, zagdxeli na̱j par laaman ad niutaman loj guidxliuj. hqIBadxiꞌ Jesúsan, rëbaman: ―Bén cayaw loj pliajt ni cayaw gajcan, laaman yayü naj. pyAbiꞌ dád guyunaya reeman, zianz guzuloj rniabdiidx tijbgaj reeman loj Jesús, rëb reeman: ―¿Najn ya, Dad? moSAbiꞌ laꞌtgaj cayaw reeman, rëbaman loj reeman: ―Diidxliczi rnin, tijb gajc lëjt yayü naj. Un#Chi gure guiaal, zojb Jesús xan mex con guidxiptioꞌp ree xbejnman. kmODxel been ree xbejnman ziꞌc rëbaman, been tëë reeman ni gaw reeman guxhin lanij pascw. Bl}Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Gol chej Jerusalén lidx bén guin, gol biguiedx lojman: “Na Mextr: Ma bidxin xihoraman abiꞌ rënman tëdaman pascw lidxil con ree xbejnman.” GkDxej ni guzuloj lanij ni raw ree bejn guiadxtil ni ad yuꞌt levadur, gubig ree xbejn Jesús lojman, rëb reeman: ―¿Ban guin rënl yaguieenchaawan ni yadaaw ree guxhin lanij pascw? j#Diizd dxejzii guzulojman raguiilaman mod xhienaag yayüman Jesús. Gudawnë ree xbejn Jesús xche (Mr. 14:12‑25; Lc. 22:7‑23; Jn.13 :21‑30; 1Co.11 :23‑26) iwrëbaman loj reeman: ―¿Plac guneedi din yanen Jesús lojdi? Abiꞌ badëëd reeman gajlbichii milia plajt lojman. whgLoj guidxiptioꞌp ree xbejn Jesús, bén la Judas Iscariote, bigneenëman bixhioz rniabee ree bixhioz, Zg- Diidxliczi rnin, bantëëz guin guireꞌch xtiidxzaꞌc Dios loj guidxliuj, zü ree bejn gra ni been béngunaa guin por naj, din gusaaladx reeman laaman. Rayü Judas Jesús (Mr. 14:10‑11; Lc. 22:3‑6) xfi Abiꞌ ni baroobaman perfum guin guican, rën guiëban guial ma beenchaaw xgajman naj par chi guiguieꞌchan. ieK Din bénprob guin ree zianczi zaꞌnë reeman lëjt, saꞌn naj ad ziantczi gazunëꞌn lëjt. d Chi biguiejn Jesús ni canee reeman, rëbaman loj reeman: ―¿Chexc zeel rdxeꞌchidi béngunaa guin? Zagdxe na̱j ni beenman naj. Ic  Zileꞌ nidoꞌn zroꞌ daꞌt din nüjnan yudar bénprob ree. bChi baguiaa ree xbejn Jesús ni been béngunaa guin, dád bidxeꞌch reeman, abiꞌ rëb reeman: ―¿Chexc zeel bixieꞌ perfum guin? "a=bidxin tijb béngunaa caꞌman tijb lumejt guidxan perfum ni lasajc wayëjx. Abiꞌ laꞌtgaj zojb Jesús xan mex, baroobaman perfum guin guijc Jesús. Y`+Chi zaꞌ Jesús luguiedx Betania lidx Simón, bén rniee reeman Leproso, d_APer rëb reeman: ―Ad zaguieent ree zian loj lanij guin chitëë gac naquieꞌ luguiedx guin. Ruroob tijb béngunaa perfum guijc Jesús (Mr. 14:3‑9; Jn.12 :1‑8) }^sNi bayaꞌn reeman diidx xhienaag gusquiee reeman Jesús din guiniaaz reeman laaman, abiꞌ gugüjt reeman laaman. ]Lën ree dxejzii badxaag lasaꞌ ree bixhioz rniabee ree bixhioz, con xguxtis ree bén Israel, lidx Caifás quijb bixhioz zojbloj. \5―Lëjt ragbee guial ryaadx zatioꞌp dxejzi guial guidxin lanij pascw, abiꞌ Bén guxhaal Dios yayü ree bejn laaman din tiaman loj crüjz. L[ Chi gulox gunee Jesús diidx guin ree, dxel rëb loj ree xbejnman: Z.Laa reeman yayal loj casti tiblayaa, guiáad ree bén been ziꞌc rayal, laa reeman rayal guialnaban tiblayaa con Dios.7Yg-Abiꞌ yadxiꞌman laan guiëbaman: “Diidxliczi rnin lëjt, gra ni ad beentidi din nüjndi yudar da bejn reen majsi ad najt reeman bén lasajc, najn ad beentidi yudar.” ZX-,Dxel guiëb reeman lojman: “Dad, ¿goc baguiaan lüj rliaanl o reꞌquil nijs, o zizal ziꞌc tijb benzit, o goc baguiaan lüj ryaadx xabil, o ragxuul, o yuꞌl ladxguiib, abiꞌ ad bayidxgaꞌtan lüj?” :Wm+Chi bizaan ziꞌc benzit, ad baneetidi lod nayaꞌnan, chi biyaadx da xaban, ad baneetidi ni niaꞌcwan. Abiꞌ chi gogxuun në chi guyuꞌn ladxguiib, ad bidganajtidi naj.” aV;*Din chi gulaanan, ad baneetidi ni niawan, chi weꞌcan nijs, ad baneetidi ni niëꞌn. 5Uc)’Dxel guiëbaman loj ree bén zaꞌ xladruvejsaman: “Gol biquied lon, benmal gol chej loj bajl ni ad yuꞌt dxej yayüꞌ ni ma na̱j par xindxab në ree xbejnx. T/(Dxel guiëb rey guin loj reeman: “Diidxliczi rnin lojdi, gra yudar beendi da bejn reen majsi ad najt reeman bén lasajc, najn beendi yudar.” [S/'¿Abiꞌ goc baguiaan lüj ragxuul, o guyul ladxguiib, abiꞌ budganajn lüj?” R}&¿Goc baguiaan lüj zizal ziꞌc tijb benzit, abiꞌ baneen lod bayaꞌnl, o goc biyaadx xabil, abiꞌ baneen ni gotil? 3Q_%Dxel guiëb ree bén zaꞌ ladbee guin: “Dad, ¿goc baguiaan lüj rliaanl, abiꞌ baneen ni gudawil?, ¿o goc baguiaan lüj weꞌquil nijs, abiꞌ baneen nijs guꞌl? P $Chi byaadx da xaban, lëjt banee ni goꞌtan, chi gogxuun, bidgatixlojdi naj, abiꞌ chi guyuꞌn ladxguiib, bidganajdi naj.” O#Din chi gulaanan, baneedi ni gudawan, chi weꞌcan nijs, baneedi ni guꞌn, chi bizaan ziꞌc tijb benzit, baneedi lod bayaꞌnan. 7Ng"Dxel guiëb rey guin loj ree bén zaꞌ xladbeeman: “Gol guda bén ma nüjnleꞌ da Dadan. Gol guyu loj guialrniabee najcchaaw par lëjt, diizd chi goꞌtchaaw guidxliuj. yMk!Abiꞌ guzujman bén na̱j ree xbejnman xladbeeman, guiáad ree bén ad najt xbejnman guzujman xladruvejsaman. L) Dxel gra ree bénguidxliuj yadoꞌp lojman, abiꞌ cweman laa reeman ziꞌc rüjn tijb bén rajp xiil chi rabëëcaman xiil ree loj ree dxib. K’Chi guiꞌt Bén guxhaal Dios, guiꞌtaman con xguialrniabeeman, në con gra ree xianjlaman din cweman lod nabeeman. JyAbiꞌ mojs ad rünjt sirv guin gol bazaalix xchuni lod nacay, lod goonx, lod gaw tëë layix.” Xguialguxtis Jesús IyDin bén rajp zacaꞌman mazri, abiꞌ gapaman zroꞌ daꞌt, per bén rajp taꞌnzi, xt ni rajpaman chiquied lojman. H Dxel rëb patron guin loj ree bén zaꞌ yagaj: “Gol biquied timil cintabl guin lojx, gol badëëdan loj xin rajp chii milan. iGKAdil niluꞌ da milian lën bancw, din chi naguialan nacaꞌnan con xiꞌnan ni beenan gan.” ,FQBadxiꞌ patron guinan, rëbaman: “Mojs mal, mojs ploj, bal ragbeel rabën guialnazaꞌc lod ad rguꞌtan bin, ratop tëën guialnazaꞌc lod ad rtiechtan bin. WE'Zeel bidxeban abiꞌ biquiechan xmilial lën liuj, yan, laa xmilial guie.” dDA’Per chi bidxin mojs cwaꞌ timil cintabl guin, rëb loj xpatronman: “Dad, naj ragbee guial ad rayatil bejn, rabëël guialnazaꞌc lod ad rguꞌtil bin, ratoꞌp tëël guialnazaꞌc lod ad rtieꞌchtil bin. 6CeDxel rëb patron guin lojman: “Zagdxen, mojszaꞌc, zagdxe beenl, guial zagdxe beenl con tibdaꞌn ni banen, yan, gunen mazri guial loj ni banen. Guyu, babaa con naj.” B3Zianz bidxin mojs cwaꞌ zatioꞌp mil cintabl guin rëbaman: “Dad, lüj banee tioꞌp milan lon, yan, laa zatioꞌp milan guie ni benan gan.” 6AeDxel rëb patron guin lojman: “Zagdxen, mojszaꞌc, zagdxe beenl, guial zagdxe beenl con tibdaꞌn ni banen, yan, gunen mazri guial loj ni banen. Guyu, babaa con naj.” 1@[Yaloj bidxin mojs cwaꞌ gaay mil cintabl guin abiꞌ bayüman zagaay milan, rëbaman: “Dad, lüj banee gaay milan lon, yan, laa za gaay milan guie ni benan gan.” c??’Gojc xchej daꞌt dxel badxin patron guin abiꞌ babëëman cwent con la reeman. z>mPer mojs cwaꞌ timil cintabl guin bitëënman luyuj persi baquieꞌchaman cintabl guin ni badëëd xpatronman. V=%Ziangajc been mojs cwaꞌ tioꞌp milan, beenman gan za tioꞌp mil gajcan. m<SAbiꞌ mojs cwaꞌ gaay mil cintabl guin beennëman laan dxiin abiꞌ beenman gan za ziant gajcan. w;g’Loj tijbaman badëëman gaay mil cintabl, loj zatijbaman badëëman zatioꞌp milan, guiáad loj zatijbaman badëëman za timilan. Loj tijbgaj reeman badëëdaman ni naladxaman zajc güünnë reeman dxiin, dxel briitaman zëman zijt. &:EDxel rëb tëë Jesús: ―Xguialrniabee Dios na̱j ziꞌc tijb bén ma grii cheman zijt, abiꞌ gurejdx ree xmojsaman, basaꞌn xmiliaman loj reeman. 9 Dxel basnuu Jesús rëbaman: ―Zeel gol guzusin din ad ragbeetidi goc yaguiaad Bén guxhaal Dios. Xcwent bén badëëd milia N8 Per badxiꞌxan rëbix: “Diidxliczi rnin, ad nünbeetan lëjt.” o7W Dxel chi badxin za gaay biin bisii ree sejt guin, rëb reem: “¡Dad, dad, guxhal din yadxuꞌn!” 96k Abiꞌ laꞌtgaj zë reem zisii reem sejt, bidxin xinruxhliaa guin, abiꞌ za gaay ree biin been xgab guin guyunë reem laax loj guialruxhliaa guin dxel bidaꞌcw roꞌ port. %5C Per badxiꞌ reemin rëb reem: “Yajqui, din dool ad zadaantan par lëjt niꞌqui par dunujn. Zagdxeli gol wëj lod rdoꞌn din siidan par lëjt gajc.” 64eAbiꞌ gaay ree biin ad beent xgab guin xhie güün reem, rëb reem loj za gaay biin been xgab guin: “Gol baneesii tibdaꞌn xsejtidi, din dux guijn ma cayüꞌ reen.” K3Dxel bixche gra ree biinxdüb guin, abiꞌ beenchaaw xguij reem. y2kCost garol guiaal, biguien chaꞌ tijb bejn rëbaman: “¡Laa xinruxhliaa guin ma ziaad, gol tagchaaglojx!” j1MAbiꞌ guial goglaa badxin xinruxhliaa guin, biꞌt bacaal loj gra reem, abiꞌ goodyëjs reem. m0SGuiáad ree biin been xgab guin xhie güün reem, binë reem za tib lumejtgaj sejt con xguij reem. r/]Biin ad beent ree xgab guin binë xguij reem per ad binët reem mazri sejt ni cheꞌcnë ree guij guin. P.Gaay reem been xgab xhie güün reem, per za gaay reem ad beent xgab. 2- _Basnuu Jesús rëbaman: ―Loj xguialrniabee Dios gac ziꞌc guzac ree chii biinxdüb we loj tijb guialruxhliaa cwaꞌ tijbgaj xguij reem bilëz reem xin cuxhliaa guin. ,3Dxel dád castiroꞌ gudëëd patron guin laax, guixhiaal tëëman laax lod rayal ree bén rusquiee, lod goonx gaw tëë layix.U+#2Abiꞌ yadxin xpatronx tijb dxej ni ad ragbeetix ad rbëz tëëtix laaman. h*I1Zianz suloj gusagzix los demazri ree mojs guin, suloj gawix, guiëꞌnë tëëx xinguꞌ ree. U)#0Per bal na̱j mojs guin mojs dxuudx, naladxix: “Zaglaari da patronan.” V(%/Din diidxliczi rnin lëjt, patron guin zusaꞌn gra xieenman loj mojs guin. I' .Xiquilbaa mojs cayüjn dxiin ziꞌc rayal chi yadxin xpatronx. &-’¿Chu lëjt na̱j ziꞌc tijb mojs rusaꞌn xpatronx lidxaman din gulenx gra ree mojs, gudëë tëëx ni gaw reeman chi gal hor? W~~}}7|[{{$ztyy_xx%wvvutt\ss_rwqq;pp?ooZnnmm1lNkkjiiiRhggTfffae|d{cc]c b:aaZ``W__ ^]m\\.[YZYWcVVsUMTTSRRPQQ~PPONN-MLL7KK&JJIIHH GFFGEEDD.CCLBBAA@~??}>>==<r  - o $[yJcP?Per bidxin dxej been Herodías ni rënman. Chi bazaꞌ Herodes ijz, abiꞌ beenman lanij, badxeꞌman tijb guialraw par bén rniabee ree në par ree bén rniabee ree suldad nëtëë ree bén zojbloj niz Galilea. ~Oudin rdxeb Herodes guial ragbeeman rüjn Waj ni rën Dios, rüjn tëëman ziꞌc rayal, zeel ad cwëjbtaman xhie nüjnnë Herodías Waj. Majsi ad ragbeet Herodes xhie güünman por ni rëb Waj lojman, per ruladxaman gucaagdiajgaman ni rnieeman. _N7Zeel bidxeꞌch Herodías Waj, guyënman nugüjtaman laaman. Per ad rileꞌtan, SMAbiꞌ guial rëb Waj loj Herodes: ―Ad laat tiaꞌ xbéngunaa bijchil. UL#Rëb Herodes guin zian din laagajcaman gunabee gunaaz reeman Waj, abiꞌ badxeꞌman laaman ladxguiib por Herodías. Herodías na̱j xbéngunaa Felip bijch Herodes. Per Herodes cwaꞌman Herodías. zKmChi biguiejn Herodes rëb reeman zian, rëbaman: ―Wajn, xin gunabeen biruꞌ yëjn, laaxan ma baban yan. 7JgPer yuꞌ reeman rëb: ―Elíasan, bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn. Yuꞌza reeman rëb: ―Tijb bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejnan lasaꞌ ree bén gocli. JI Chi biguiejn rey Herodes ni rüjn Jesús guial ruzaꞌt ree bejn laaman guidibczi, rëb reeman: ―Waj, bén baroobnijs bejn ree ma baban, zeel rajpaman guialrniabee rüjnman milagr ree. XH) Abiꞌ rabëë reeman zien ree xindxab luxdoo ree bejn, zien tëë ree bénragxuu gudëëb reeman sejt, abiꞌ bayüjn reeman laa reeman. Güjt Waj bén baroobnijs bejn ree (Mt. 14:1‑12; Lc. 9:7‑9) oGW Zianz brii reeman ziguiedx reeman loj ree bejn guial rayal yayüjn reeman xgab por xtol reeman. SF Bal yuꞌ guiedx lod ad rënt reeman lëjt o ad rënt reeman gucaagdiajg reeman ni rnieedi, gol barii yagaj, gol gudxijp guxyuj guiaꞌdi ziꞌc sen guial ad rënt reeman guzoob reeman diidx. Din naj rni lojdi, guial dxej ni yadëëd ree bejn cwent loj Dios mazri casti naroob yayal reeman guial loj ree bén Sodoma në Gomorra. wEg Dxel rëbaman loj reeman: ―Yu lod guidxindi, tijbzi yagaj yayaꞌndi xt guidxin dxej yazadi luguiedx guin. Dxel gurejdx Jesús guidxiptioꞌp ree xbejnman, abiꞌ guxhaalaman tioꞌp gaj reeman. Badëëman guialrniabee loj reeman din yabëë reeman xindxab ree luxdoo ree bejn. `A9Dád badxalojman guial ad bililadxt reeman laaman. Dxel zëman guiedx na̱j ree gajxh, ziglüüman bejn ree. Rxhiaal Jesús guidxiptioꞌp ree xbejnman chiglüü reeman xtiidx Dios (Mt. 10:5‑15; Lc. 9:1‑6) ~@uAd bileꞌt nüjn Jesús zien ree milagr yagaj. Bëlzi ree bénragxuu bayüjnman, badxiib yaaman guijc reeman. \?1Per rëbaman loj reeman: ―Guidibczi rajp reeman respejt tijb bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn. Per ladxaman achut rajp laaman respejt, niꞌqui lidxaman, niꞌqui ree xfamilaman ad rajpt laaman respejt. H> ¿Nid laaman na̱j bén carpinter ya, xiꞌn Li abiꞌ ree bijchaman na̱j Jacob, Xiëb, Judas, në Simón? Guiáad ree bizanman zojb luguiedx guie. Abiꞌ ad bidxgaꞌt reeman Jesús. <=qChi bidxin dxej raziiladx ree bejn, guzuloj culüüman bejn ree lën yadoo. Abiꞌ gra ree bén cucaagdiajg dád badxa loj reeman ni rnieeman, abiꞌ rëb reeman: ―¿Ban basiid bén guin gra ni rnieeman? ¿Ban gulëëman guialrigniaꞌ guin abiꞌ chu badëë guialrniabee zeel rüjnman milagr guin ree? =< wBaza Jesús yagaj, badxin ladxaman con ree xbejnman. ~;u+Per gunabee Jesús laa reeman chitëë chu loj guiëb reeman ni goc, gunabee tëëman gudëëd reeman ni gawim.v:e*Loj hor ziigajc bixchem guzuloj cazam. Yuꞌm chiptioꞌp ijz. Abiꞌ dád badxa loj ree bén rigaꞌ. f9E)Dxel gunaazaman yaam rëbaman: ―Talita, cumi ―Rën guiëban: Lüj rnin, bindoo, bixche. 81(Per bazeꞌ reeman laaman. Dxel gunabeeman barii gra reeman, zianz binëman xdadim con xniaam con ree bén zinëman, lod nagaꞌ bindo guin. x7i'Dxel guyuman lënü abiꞌ rëbaman loj reeman: ―¿Chexc zeel roon rbixdiajdi? Ad güjttim, nagaꞌyëjsim. b6=&Chi bidxin reeman lidxaman, baguiaa Jesús cayajc naquieꞌ guial roon rbixdiaj reeman. l5Q%Ad cwëjbt Jesús ninal gra ree bén rigaꞌ laaman, Bëdzi, con Jacob, con Waj bijch Jacob. j4M$Per chi biguiejn Jesús ni rëb reeman, rëbaman loj Jairo: ―Ad rdxebil, bililadxzi naj. 3%#Sta canee Jesús zian, chi bidxin ree bén guza lidx Jairo, rëb reeman loj Jairo: ―Ma güjt xiꞌnl. Ad ruslenril mextr guin mazri. 2 "Dxel rëb Jesús lojman: ―Xiꞌn, guial bililadxil naj zeel ma bayajquil. Baguiaj zagdxe. Ma bayajquil guialguijdx ni goquil. 1!!Abiꞌ guidib rnij béngunaa guin guial rdxebaman, guial gogbeeman ma bayajcaman, bigzuxibaman loj Jesús, beman diidxli ni beenman. L0 Per Jesús ruguiaaman gra lad din guguiaaman chu baquiꞌ laaman. /Abiꞌ rëb ree xbejnman lojman: ―Awa ruguiaal xt rixaꞌt reeman lüj guiáad lüj rniabdiidxil chu baquiꞌ xabil. 5.cLaa gogbee gajc Jesús guial yuꞌ chu ma bayajc por xguialrniabeeman, abiꞌ badxiꞌ lojman loj ree bén guin dxel gunabdiidxaman, rëbaman: ―¿Chu baquiꞌ da xaban? S-Loj hor zii gajc gulëjz biajbaman rejn, abiꞌ gogbeeman ma bayajcaman. H, Guial gunaladxaman: “Gugalzan xabaman, ma bayajc gajcan.” +yChi biguiejnman gra ni rüjn Jesús, gudëdaman la̱d ree bén guin, gubigaman niz xijchaman dxel bagaalaman xabaman. * Dád ma guzagdiajman, ma banijt graczi ni rajpaman guial wejman loj ree doctor, per ad bayajctaman, aal mazri zroꞌ rajcaman. f)ELoj graczi reeman noꞌch tijb béngunaa, ma gojc chiptioꞌp ijz ragxuuman ryajbaman rejn. _(7Zinët Jesús bén guin, dád zien bejn zinal laaman xt rixaꞌt reeman laaman. 'abiꞌ guzajcaman laaman liaadx, rëbaman: ―Ma cayëjt da xiꞌnan. Yoꞌsii din gudxiib yaal guijquim din yayajquim din guibanm. &}Dxel bidxin tijb bén rniabee lën tijb xyadoo ree bén Israel, laman Jairo. Chi baguiaaman Jesús, bazuxibaman lojman, %Chi badxin Jesús loj barcw stiblad roꞌ nijs guin, dád zien ree bejn bidoꞌp, persi roꞌzi nijs guin bayaꞌnman. [$/Dxel ziax, guzuloj rëbix loj ree bén zojb niz Decápolis gra ni been Dios por laax, abiꞌ graczi reeman badxaloj. Rayajc xiꞌn Jairo në béngunaa bagaal xab Jesús (Mt. 9:18‑26; Lc. 8:40‑56) ##?Per ad cwëjbt Jesús, rëbaman: ―Baguiaj lidxil, bignaj xfamilil, biguie diidx loj reeman gra ni ma been Dios por lüj, xhie tëë naag bayaman lüj. u"cChi bayu Jesús loj barcw guin, naguiejn rüjn xin barii xindxab guin ree luxdoo din chinalix laaman. K!Dxel guzuloj rëb reeman loj Jesús din yazaman niz ladx reeman. y kGuiáad ree bén baguiaa gra ni goc con xin guin, në con ree cüch guin, be reeman diidx loj ree bén bidxin. /Chi bidxin reeman lod zaꞌ Jesús, baguiaa reeman xin barii xindxab guin ree luxdoo, zojbix najcw xabix, ma badëdguienx. Abiꞌ bidxeb reeman.  Guiáad ree bén cayajp laa reeb, baxüün reeman bicojn reeman luguiedx në ree dajn abiꞌ zien ree bejn wej biquiaa ni goc. }s Dxel cwëjb Jesús barii ree xindxab guin luxdoo xin guin persi bayu reex lën ree cüch guin. Cost tioꞌp mil na̱j reeb. Dxel guzuloj cuxüün reeb, zianz bitidyaꞌ reeb roꞌ balaꞌ xt lojnijs, lod guꞌ reeb nijs zianz güjt reeb. ve Zianz rëb ree xindxab guin loj Jesús: ―Guxhaal dunujn lod zaꞌ ree cüch guin din yadxuꞌn lën reeb. E Abiꞌ gajxh yagaj rigaꞌ zien ree cüch cayaw reeb. V% Abiꞌ rëbix lojman chitëë guixhiaalaman xindxab guin ree lood ren. yk Dxel gunabdiidx Jesús lojx rëbaman: ―¿Chu lal? Badxiꞌxan rëbix: ―Legión lan din zien nayajcan. [/Rëbix zian, guial cayëb Jesús lojx: ―¡Xindxab, barii luxdoo xin guin! wZianz guneex rejs rëbix: ―¿Xhie rënl con naj Jesús, Xiꞌn Dios yuꞌ xanyabaa? Rniaaban lojl ad gusagzil naj. Y+Zijtri baguiaax Jesús, baxüünx bigchaaglojx laaman abiꞌ bazuxibix lojman. fEDxejz guiaal rizax niz dajn con la̱d ree baa, rbixdiajx rguiilguijdx laagajquix con guiaj. |qZien volt ma guxhii reeman yaax në guiaꞌx con caden, per rüjngajquix gan rurooxix laan. Achut rüjn laax gan. I guial nabanx ni. Achutczi rajc rixhii laax niꞌqui con caden. ucbaguiajtzi Jesús loj barcw guin, tijb xin yuꞌ xindxab luxdoo bigchaaglojx Jesús. Bariix roꞌ ree baa, ` ;Chi badxin Jesús con ree xbejnman zatiblad roꞌ nijsdoo guin, xdajn ree bén Gadara, #)Per laa reeman dád bidxeb reeman abiꞌ rniabdiidx loj lasaꞌ reeman: ―¿Chu bén guin zeel xt bi con nijs ruzoob xtiidxaman?^5(Zianz rëb Jesús loj reeman: ―¿Chexc zeel rdxebidi? ¿Gadzidi chililadx naj ya? 3'Abiꞌ bixche Jesús, bacwëëzaman bidoxh guin rëb tëëman loj nijs guin: ―¡Bacwëëz, bayajcdxe! Dxel bayajcdxe bi guin con nijs guin. O &Per Jesús nagaꞌyëjsaman loj barcw guin tijb luar na̱j xijchan, nucuugaman tijb almoad. Dxel bacwëën reeman laaman rëb reeman: ―¡Mextr! ¿Nid yuꞌl xgab ya? ¡Ma cayzëëb ree xan nijs! P %Dxel brii bidoxh loj nijs guin, xt guzuloj cadxa nijs loj barcw guin. $Dxel basaꞌn reeman bén rigaꞌ ree yagaj, wëꞌp reeman loj barcw ni yuꞌ Jesús zinë reeman laaman con ree barcw ren. o W#Dxej zii, chi gure guiaal, rëb Jesús loj ree xbejnman: ―Yoꞌ ree zatiblad roꞌ nijs guin. p Y"Ad rulüütaman laa reeman zezi, bal id zulüüman con cwent. Per chi ma zaꞌman con ree xbejnman dxel rusigniaꞌman laa reeman zagdxe xhie rën guiëb ree ni rëbaman. Racwëëz Jesús bidoxh (Mt. 8:23‑27; Lc. 8:22‑25) {!Balüü Jesús laa reeman xtiidx Dios con ganaxczi cwent ziꞌc na̱j ree ni ma beman, xt lodzi bigniaꞌ reeman. ?w Per chi ma guxübin reeman laan, rniꞌsan rajcan mazri naroob loj gra ree cwaan, xt rajc rüjn xguixbitiaꞌs ree biguijn xidxan. Balüü Jesús con ganax cwent (Mt. 13:34‑35) +ORnin lojdi guial xguialrniabee Dios na̱j ziꞌc na̱j xhaj moxtajs. Chi rxübin reeman laan. Laan na̱j ni mazri ni dobëz loj gra ree bin yuꞌ loj guidxliuj. 5Rëb tëë Jesús: ―¿Xhienaag ganin na̱j xguialrniabee Dios, o xhienaag gün diidx lojdi din chigniaꞌdi xhienaag na̱j xguialrniabeeman? Chi ma gojc reen dxel raruꞌ reen guial ma bidxin tiamp yadoꞌp reen. Xcwent xhaj moxtajs (Mt. 13:31‑32; Lc. 13:18‑19) veDin yuj guin gajc rusniꞌs laan, yaloj rliejnan najn tijb guiꞌxhdoo, dxel ririin dojn, zianz rtia ladan. )Din majsi nagaꞌyëjsaman o nagaꞌnaaman, majsi radxe o guiaal ya, rliejn bin guin abiꞌ rniꞌsan, niꞌquid ragbeetaman xhienaag rajcan. taRëb tëë Jesús loj reeman: ―Xguialrniabee Dios na̱j ziꞌc rzajc bén rxübin loj xguiniaaman. !;Din bén ma rigniaꞌ xtiidx Dios, chigniaꞌman mazri. Per bén ad rigniaꞌt, xt taꞌn ni rigniaꞌman ad zigniaꞌtraman. Xcwent guial rniꞌs bin  Rëb tëë Jesús: ―Gol been xgab por ree diidx ni caguiejndi. Bal ridxgaꞌdi xtiidx Dios, mazri gustëdguienman lëjt. 1~]Bén rën gucaagdiajg, gol bacaagdiajg. e}CDin achet ni naguieꞌch yuꞌ ni ad zaguient ad yuꞌ tëët ni ralan ni ad zagbeet bejn. 5|cAbiꞌ rëb Jesús loj reeman: ―Achut bén ruzeꞌc tijb guij par gutaꞌcwaman laan con tijb caj, o gudxeꞌman laan xan loon, ruzujman laan ya din gusnin guidib. {Per yuꞌ ree bén na̱j ziꞌc bin biajb loj yuj zagdxe, ridxgaꞌ reeman laan con guidib luxdoo reeman. Rüjn reeman ziꞌc rën Dios, laa reeman na̱j ziꞌc ni cwa gajlbichii o ni cwa gayojn o ni cwa tibgayuu. Achet ni naguieꞌch yuꞌ (Lc. 8:16‑18) zper ru reeman xgab por ree ni rigaꞌ loj guidxliuj guie. Rusquiee guialnazaꞌc laa reeman rën reeman gap reeman graloj. Abiꞌ guial yuꞌ xgab guin guijc reeman, zianz rucwëëz rucaagdiajg reeman xtiidx Dios, abiꞌ achet sirv rüjn ni rucaagdiajg reeman. fyEYuꞌ tëë ree bén na̱j ziꞌc bin ni biajb loj yaquiëjch. Riguiejn reeman xtiidx Dios, cx?Per guial na̱j reeman ziꞌc tijb cwaan ni ad yuꞌt zroꞌ liuj, chi rzagdiaj reeman o chi rzunal ree bejn laa reeman din güün reeman laa reeman ni mal por xtiidx Dios, laa rusaꞌn gajc reeman ni rliladx reeman. wYuꞌ ree bén na̱j ziꞌc bin biajb loj ree guiaj. Riguiejn reeman xtiidx Dios abiꞌ dád nix ru luxdoo reeman riguiejn reeman laan. |vqBin biajb lunejz, na̱j ziꞌc ree bén riguiejn xtiidx Dios, per rdxin gajc xindxab rquiedix laan luxdoo reeman. Tu!Bén gutieꞌch bin guin, laaman na̱j ziꞌc bén rtieꞌch xtiidx Dios. t Abiꞌ rëb Jesús loj reeman: ―¿Nid rigniaꞌdi ya xhie rën guiëb cwent guin? ¿Xhieza naag chigniaꞌdi gra ni ganin lojdi? s Din majsi rani loj reeman, per ad zuguiaat reeman, majsi riguiejn reeman, per ad zigniaꞌt reeman chitëë yayejc reeman loj Dios abiꞌ güünman perdon xtol reeman. Rusigniaꞌ Jesús xcwent bén rtieꞌch bin (Mt. 13:18‑23; Lc. 8:11‑15) qr[ Badxiꞌman laan rëbaman: ―Dios ma basaꞌn lëjt din chigniaꞌdi xhienaag na̱j xguialrniabeeman ni goc naguieꞌch par lëjt, saꞌn ree bén ad rliladxt xguialrniabeeman, con ganaxzi ree cwent na̱j guial gulün laa reeman. q Chi ma bayaꞌnnë Jesús zataꞌnz ree bejn con guidxiptioꞌp ree xbejnman, dxel gunabdiidx reeman xhie rën guiëb cwent guin. #p? Rëb tëë Jesús loj reeman: ―Bén rën gucaagdiajg, gol bacaagdiajg. Chexc zeel rulüü Jesús con cwent ree (Mt. 13:10‑17; Lc. 8:9‑10) oPer zataꞌnan biajb loj yuj zaꞌc, abiꞌ dád gojcan, yuꞌ ni cwa gajlbichii, yuꞌ ni cwa gayojn yuꞌ tëë ni cwa tibgayuu. {noZataꞌnan biajb loj ree yaquiëjch. Abiꞌ chi guniꞌsan, banidloj yaquiëjch guin laan, abiꞌ ad cwat ladan. Ym+Per chi gunan gubijdx, bigoolan abiꞌ guial ad zroꞌt liujn yuꞌ, gubidxan. tlaZataꞌnan biajb loj ree guiaj lod ad rigaꞌt zien yuj, abiꞌ cari gulejnan guial ad zient yuj rigaꞌ. dkAChi catieꞌchaman laan, taꞌnan biajb lunejz abiꞌ bidxin ree biguijn gudaw reeb laan. ijK―Gol bacaagdiajg ni ganin lojdi: Tijb bejn briiman bigtieꞌchaman bin loj xguiniaaman. }isZien ree ni balüüman laa reeman, rüman laan loj reeman ziꞌc cwent, loj ree ni culüüman laa reeman rëbaman: uh eZatijb dxej culüü Jesús xtiidx Dios roꞌnijsdoo Galilea. Abiꞌ guial dád benzien bidoꞌp lod zaꞌman zeel wëꞌpaman loj tijb barcw yuꞌ lojnijs guin, abiꞌ gurejman lojn guiáad ree bén guin rigaꞌ reeman roꞌ nijs guin. ggG#din graczi ree bén rüjn ni rën Dios, laa reeman na̱j da bichan, da zanan në da nan.}fs"Dxel baguiaaman bén zojb ree gadëd lod zojbaman, rëbaman: ―Bén guie ree na̱j da nan con ree da bichan, ce?!Badxiꞌ Jesús xtiidx reeman rëbaman: ―¿Chunin na̱j da nan con ree da bichan? d' Dxel ree bén zojbnë laaman yagaj bagojn reeman laaman, rëb reeman: ―Laa xniaal con ree bijchil zaꞌ luleꞌ guin cayguiil reeman lüj. cHor guin bidxin xniaa Jesús con ree bijchaman yu lod zaꞌman, per ad bileꞌt niu reeman zeel guxhaal reeman bén chignee laaman. b%Rëb Jesús zian guial rëb reeman yuꞌ xsprijt xindxab luxdooman. Xniaa Jesús con ree bijchaman (Mt. 12:46‑50; Lc. 8:19‑21) faEPer bén guinieeguijdx xSprijt Dios, ad yuꞌt dxej gacaman perdon, ma banijtaman loj Dios. `’Naj rni lojdi guial yuꞌ perdon par gra dol ni rüjn bejn, yuꞌ tëë perdon par gra diidxguijdx ni rniee bejn chutëëz. _5’Abiꞌ achut zajc chuꞌ lidx tijb béngojl daꞌt din cwanman gra xieenman bal id zaxhii xgajman laaman. Zian zileꞌ cwanman ni rajpaman. ^Yan, ziangajc bal satanás su contr lasaꞌ xindxabgajquix, zalaꞌ lasaꞌ reex abiꞌ wed yagaj lox xguialrniabee reex. W]'ziangajc tijb famil, bal rdilnë lasaꞌ reeman, nayob laꞌ lasaꞌ reeman. p\YBal tijb nacion, ad nadxagt rigaꞌ ree gobiarn, zadijl reeman abiꞌ ad zanuut xguialrniabee reeman, q[[Dxel gurejdx Jesús laa reeman, rëbaman: ―¿Xhienaag yabëë satanás lasaꞌ xindxab gajquix? 4ZaAbiꞌ ree mextr rajc ley bén zëëd ree Jerusalén rëb reeman: ―Bén guin rabëë xindxab luxdoo ree bejn por xguialrniabee Beelzebú, xin rniabee ree xindxab. wYgChi gogbee ree xfamil Jesús, dxel bidxin reeman din yacaꞌ reeman laaman guial rëb reeman guijcaman rajc. hXIDád zien ree bejn bidoꞌp yagaj stijb, xt niꞌquid bileꞌt niajw Jesús con ree xbejnman. \W1con Judas Iscariote bén bayü Jesús. Rëb ree bejn caꞌ Jesús xguialrniabee Beelzebú (Mt. 12:22‑32; Lc. 11:14‑23; 12:10) Chi gulox bacaabeeman laa reeman dxel badxinnëman laa reeman lod zojbaman. V në Andrejs, Felip, Tol, Matew, Tumajs con Jacob xiꞌn Alfeo, në Tadeo, nëtëë Simón bén biꞌch loj ree bén Cananistas, {UoJacob con Waj, bén na̱j ree xiꞌn Zebedeo, gunee Jesús laa reeman Boanerges (rën guiëban, xiꞌn guziaaw); cT?Bén guie ree na̱j guidxiptioꞌp ree bén gule Jesús: Simón bén gulëëlajman Bëd, ySkAbiꞌ badëëman guialrniabee din yayüjn reeman bénragxuu ree yabëë tëë reeman xindxab luxdoo ree bejn. R#loj gra reeman gulejman chiptioꞌp reeman din su reeman con laaman zianczi guixhiaal tëëman laa reeman chigtieꞌch reeman xtiidx Dios. nQU Dxel wëꞌp Jesús tijb ruguiaꞌ, abiꞌ gurejdxaman gra ree bén guleman. Zianz wej reeman, P) Per gunabeeman xindxab guin ree chitëë guiëb reex chu laaman. Rbe Jesús chiptioꞌp ree apóstoles (Mt. 10:1‑4; Lc. 6:12‑16) O3 Guiáad ree bén yuꞌ xindxab luxdoo chi ruguiaa reeman Jesús, ruzuxib reeman lojman, rbidxaꞌ reeman rëb reeman: ―¡Lüj na̱j Xiꞌn Dios! mNS Guial ma bayüjnman zien ree bejn, zeel rbig gra ree bénragxuu lojman din guquiꞌ reeman laaman. zMm Zeel rëbaman loj ree xbejnman din guzujsin reeman tijb barcw par laaman chitëë gutëë ree bén guin laaman. eLCnë ree bén Jerusalén con ree bén Idumea, në ree bén zojb zatiblad roꞌ guiiwroꞌ Jordán, në ree bén Tiro con ree bén zojb niz Sidón. Dád zien ree bejn wej lod zaꞌ Jesús guial gogbee reeman ni rüjnman. KPer Jesús zë gajcaman roꞌnijsdoo Galilea con ree xbejnman. Zien daꞌt ree bén Galilea con ree bén Judea binal laaman, J+Chi baza ree bénfarisew guin, zianz bayaꞌn reeman diidx con ree xbejn Herodes din gugüjt reeman Jesús. Zien ree bejn rigaꞌ roꞌnijsdoo [I/Dxel rdxeꞌch Jesús ruguiaaman loj gra reeman, dád guyunaya luxdooman guial ad guyënt reeman naya lasaꞌ reeman. Zianz rëbaman loj xin guin: ―Basli yaal. Abiꞌ basli yaax, loj hor guin gajc bayajcan. XH)Abiꞌ rëbaman loj ree bén guin: ―¿Xhie rayal güün bejn dxej raziiladx reeman? ¿Ni zagdxe ya o ni mal? ¿Guslaaman xguialnaban bejn ya o gugüjtaman laaman? Per ad badxiꞌt reeman xtiidxaman. RGDxel rëb Jesús loj xin naxüꞌn yaa guin: ―Bisu, guzuj galay guin. F9Abiꞌ ree bén yuꞌ lën yadoo guin rulaꞌch reeman Jesús din guidoon zayüjnman laax dxej raziiladx reeman ya, din gac gutediaꞌ reeman Jesús. eE ETijb dxej guyu Jesús lën tijb yadoo. Lën yadoo guin zaꞌ tijb xin naxüꞌn tiblad yaa. gDGAbiꞌ naj, guial najn Bén guxhaal Dios, raꞌpan guialrniabee dxej raziiladx ree bejn.yCkRëb tëë Jesús: ―Dios badxeꞌ dxej raziiladx bejn, per ad badxeꞌtaman dxej guin par sagdiaj bejn. :BmTiamp ni goc Abiatar bixhioz rniabee gra ree bixhioz, guyu Davi lën xyadooroꞌ Dios, gudawnë ree xcompniaraman guiadxtil ma nagleꞌ abiꞌ bixhiosi ree rayal gaw laa reen. A{Per rëb Jesús loj reeman: ―¿Gadidi gool loj xtiidx Dios ya ni been Davi chi gulaanman con ree xcompniaraman? {@oDxel rëb ree bénfarisew loj Jesús: ―¿Chexc zeel rüjn ree xbejnl ni ad rayalt gac dxej raziiladx ree bejn? Tijb dxej raziiladx ree bén Israel, cadëd Jesús con ree xbejnman loj guiniaa lod yuꞌ trigo, abiꞌ ree xbejnman guzuloj caguiꞌch reeman trigo guin chi cadëd reeman. ">=Ad rguꞌ tëët bejn vin cüb lën anfr yojx, din zaguixyaꞌ vin cüb guin anfr guin, abiꞌ ziꞌc anfr guin ziꞌc vin guin zaxin reen. Zeel vin cüb rayal chuꞌn lën anfr cüb. Rguiꞌch ree xbejn Jesús trigo dxej raziiladx ree bén Israel (Mt. 12:1‑8; Lc. 6:1‑5) =’Achut bén rataꞌ lajd cüb loj lajd yojx, din zaxüꞌn lajd cüb guin abiꞌ mazri quixyaꞌn lajd yojx guin. f<EPer guidxin dxej chiquiedix loj reeman, abiꞌ chi guidxin dxej guin dxel guibaꞌn reeman. W;'Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Wen, ¿zajc guibaꞌn ree biooz zaꞌ loj guialruxhliaa ya laꞌtgaj zaꞌnë xin cuxhliaa guin laa reeman? Laꞌtgaj zaꞌnëx laa reeman ad zajct guibaꞌn reeman. z:mLën ree dxej zii gubaꞌn ree xbejn Waj bén ruroobnijs bejn ree, në ree bénfarisew. Abiꞌ yuꞌ ree bén gunabdiidx loj Jesús, rëb reeman: ―¿Chexc zeel ad rbaꞌnt ree xbejnl ziꞌc rbaꞌn ree xbejn Waj con ree bénfarisew? J9 Chi biguiejn Jesús ni rëb reeman, zeel rëbaman: ―Bénnadaan ree ad riaadxt reeman doctor, bénragxuu ree, laa reeman riaadx doctor. Ad zialtan par ree benzaꞌc, zialan par ree béndol din yayüjn reeman xgab por xtol reeman. Rniabdiidx reeman loj Jesús xcwent guialrbaꞌn (Mt. 9:14‑17; Lc. 5:33‑39) K8Chi baguiaa ree bénfarisew con ree mextr rajc ley guial cayawnë Jesús bén guin ree, rëb reeman loj ree xbejnman: ―¿Chexc zeel rawnë xmextridi bén ruquijx ree impuest në ree béndol? Q7Dxel chi cayaw Jesús lidx Leví con zien ree bén ruquijx impuest në ree bén ad nabant ziꞌc rën Dios, gra reeman zojbnë Jesús xan mex con ree xbejnman, guial zinal zien ree bejn laaman. ,6QChi cadëdaman, baguiaaman Leví xiꞌngaan Alfeo, zojbaman lod ruquijxaman impuest. Dxel rëb Jesús lojman: ―Tanal naj. Laa bisu gajc Leví binalaman laaman. 5 Dxel wej Jesús roꞌnijsdoo Galilea zatijb. Dád zien ree bejn rdxin lod zaꞌman persi rulüüman laa reeman xtiidx Dios. L4 Loj hor guin gajc bayajc xin guin, bixchex bacaꞌ ni goꞌtix loj, bariix lënü guin guidib loj gra ree bén rigaꞌ yagaj. Abiꞌ gra reeman badxaloj, ruzaꞌt reeman Dios zagdxe, rëb reeman: ―Niꞌqui tijb ad waguiaat ree ziꞌc na̱j ni cayguiaa ree yan. Rbejdx Jesús Leví (Mt. 9:9‑13; Lc. 5:27‑32) M3 ―Lüj rnin, bixche, bacaꞌ ni goꞌtil loj baguiaj lidxil. 29 Per yan gulün lëjt guial Bén guxhaal Dios rajpaman guialrniabee loj guidxliuj guie din güünman dol ree perdon. Dxel rëbaman loj xinragxuu guin: "1= ¿Conin ad nawëëgt gac, guial guiën loj bénragxuu guin ya: “Ma benan xtolil perdon”, o guiën ya: “Bixche, gules ni goꞌtil loj, baguiaj”? h0IPer gogbee gajc Jesús xgab cayüjn reeman, dxel rëbaman: ―¿Chexc zeel rüjndi xgab zian? /!“¿Chexc zeel rniee xin guin zian? ¿Chexc zeel rüjnx mazri xin zojbloj guial loj Dios? Achutczi rajc rüjn perdon dol tijbzi Dios.” `.9Per yagaj zojb tioꞌp choon ree mextr rajc ley, been reeman xgab naladx reeman: z-mChi baguiaa Jesús guial rliladx reeman laaman, rëbaman loj xinragxuu guin: ―Xiꞌn, ma benan xtolil perdon. O,Per ad gojct niunë reeman laax lod zaꞌ Jesús guial bén guixiuj guidxa. Abiꞌ guxhal reeman guijc yu lod zaꞌman persi gulet reeman xinragxuu guin guidib ni nagaꞌx loj xt lod zaꞌ Jesús. M+Dxel bidxin tajp ree bejn yagaj lejn reeman tijb xin nëjt xcuerp. *5tibrajtzi bidoꞌp zien daꞌt reeman lod zaꞌman, xt niꞌquid rdaant roꞌ port chuꞌ reeman, guiáad laaman culüüman laa reeman xtiidx Dios. y) mChi goc tioꞌp choon dxej, badxin Jesús luguiedx Capernaum, abiꞌ chi gogbee ree bejn, guial zaꞌman yagaj, }( u-Per bén guin chi ziaman guzuloj catieꞌchaman diidx loj gra bejn xhienaag bayajcaman. Zeel ad bileꞌt contzi niu Jesús luguiedx ree, ganax dajn ree rayaꞌnman lod achut bejn zojb. Per gra lad rza ree bejn rej reeman lod zaꞌman.a' =,―Bacaagdiajg ni ganin lüj. Achu loj guiëbil guial ma bayajquil. Lojzi bixhioz wej din guguiaaman lüj, binë gon ni rayal chinël loj Dios ziꞌc gunabee Moisejs, din gagbee gra ree bejn guial ma bayajquil. 9& o+Dxel baguꞌnejz Jesús laaman, rëbaman lojman: \% 3*Chi gunee Jesús zian, hor guin gajc bayajc bén guin abiꞌ baya xcuerpaman. U$ %)Baya Jesús laaman, baquiꞌman laaman, rëbgajman: ―Rënan, bayajc. # (Tijb bén rajc guialguijdx la lepra, gubigaman lod zaꞌ Jesús, bazuxibaman lojman rëbaman ―Bal guiënl, zajc yayüjnl naj. a" ='Abiꞌ balüü Jesús xtiidx Dios lën ree xyadoo ree bén Israel guidib niz Galilea babëë tëëman xindxab luxdoo ree bejn. Rayüjn Jesús tijb bén rajc guialguijdx la lepra (Mt. 8:1‑4; Lc. 5:12‑16) ! &Per rëbaman loj reeman: ―Yoꞌ ree guiedx ni rigaꞌ ree gajxh din gulün xtiidxzaꞌc Dios, din par zian zialan. W  )%Chi badxejl reeman laaman, rëb reeman lojman: ―Gra ree bejn cayguiil lüj. D $Abiꞌ Simón con ree xcompniaraman bigdiil reeman laaman.  #Bixche Jesús rsildoo, chi ziiz nacay, briiman luguiedx guin wejman tijb luar lod achutczi bejn zojb, persi gurejdx gunabaman Dios.  {"Bayüjn Jesús zien ree bén rajc ree gadxagayaa guialguijdx, babëë tëëman zien ree xindxab luxdoo ree bejn. Per ad rudëëtaman mod guiniee ree xindxab guin guial nünbee reex laaman. Rulüü Jesús xtiidx Dios niz Galilea (Lc. 4: 42‑44) G  !Graczi ree bén luguiedx guin bidoꞌp ruyu lod zaꞌ Jesús. t c Chi ma gurej guiaal, binë reeman bénragxuu ree lod zaꞌ Jesús, në ree bén yuꞌ xindxab luxdoo. _ 9Abiꞌ gubigaman cwëꞌman gunaazaman yaaman, gulesaman laaman. Loj hor guin gajc bariiman xliaa guin dxel guzuloj cudëëdaman ni gaw reeman. Rayüjn Jesús zien ree bénragxuu (Mt. 8:16‑17; Lc. 4:40‑41) h KAbiꞌ nagaꞌ xnasuegr Simón, yuꞌman xliaadoxh. Dxel bagojn reeman Jesús guial ragxuuman. a =Bariiz reeman lën yadoo guin, binë Jesús Jacob con Waj lidx Simón con Andrejs.  Tibrajtzi bireꞌch xtiidx Jesús guidib niz Galilea. Rayüjn Jesús xnasuegr Bëd (Mt. 8:14‑15; Lc. 4:38‑39) N Graczi ree bén rigaꞌ dád badxaloj reeman, riniabdiidx loj lasaꞌ reeman rëb reeman: ―¿Xhie ree nicüban rulüü bén guin? ¡Con guialrniabee ni rajpaman xt ree xindxab ruzoob xtiidxaman! w iAbiꞌ been xindxab guin xin guin ziꞌc bén rëjtyaꞌ, zianz gurixdiajx rejs, bariix luxdoo xin guin. h KDxel gudilë Jesús xindxab guin, rëbaman: ―¡Bacwëëz roꞌl, barii luxdoo xin guin!  1―¿Xhie rënl con dunujn, Jesús bén Nazaret? ¿Zëëdil ya zidganijtil dunujn? Nünbeen lüj, ragbeen guial naya nalil najl xiꞌn Dios. Z /Lën yadoo guin yuꞌ tijb xin yuꞌ xindxab luxdoo, dxejczi guridxaꞌx rëbix: & GDád radxa loj reeman ziꞌc rnieenëman laa reeman guial rulüüman laa reeman ziꞌc tijb bén rniabee, ad rulüütaman ziꞌc rulüü ree mextr rajc ley.  Chi bidxin Jesús luguiedx Capernaum. Abiꞌ dxej raziiladx ree bejn guyuman lën xyadoo ree bén Israel culüüman laa reeman. d CDxel gurejdx Jesús laa reeman, abiꞌ basaꞌn reeman Zebedeo loj barcw guin, bén na̱j xdad reeman con ree xmojsaman, guiáad laa reeman zinal reeman Jesús. Rabëë Jesús xindxab luxdoo tijb bejn (Lc. 4:31‑37)  #Guzaman zatibdaꞌn, dxel baguiaaman Jacob con Waj bén na̱j ree xiꞌn Zebedeo, yuꞌ reeman loj barcw rayüjnchaaw xguijxh reeman. b  ?Loj hor guin gajc basaꞌn guijxh rniaaznë reeman bëjl persi zinal reeman Jesús.   Abiꞌ rëb Jesús loj reeman: ―Gol tanal naj din gulün lëjt xhienaag gutoꞌpidi bejn par Dios, luar rniaazidi bëjl.   3Laꞌtgaj caza Jesús roꞌnijsdoo Galilea, baguiaaman Simón në bijchaman Andrejs, cuzaal xguijxh reeman lojnijs din guiniaaz reeman bëjl.    rëbaman: ―Ma bidxin dxej zëëd xguialrniabee Dios gajxh, zeel gol bayüjn xgab por xtolidi, gol bililadx tëë xtiidxzaꞌcaman. Rbejdx Jesús tajp ree bén gac xbejnman (Mt. 4:18‑22; Lc.5:111) ^  7Chi mal guyu Waj ladxguiib, wej Jesús niz Galilea bigneeman xtiidxzaꞌc Dios, t c Ni guzuman tiuu dxej tiuu guiaal, loj ree bedoxh. Abiꞌ been xindxab laaman prueb chitëë nuzoobaman xtiidx Dios, guiáad ree xianjl Dios gunaj laaman. Rzuloj Jesús rulüüman bejn ree niz Galilea (Mt. 4:12‑17; Lc. 4:14‑15) 9 o Dxel binë xSprijt Dios Jesús loj yujbidx. 1 ] Dxel biguien chaꞌ bejn xanyabaa, rëbaman: ―Lüj na̱j da Xiꞌnan, rënan lüj rabaanëꞌ tëën lüj. Been xindxab Jesús prueb (Mt. 4:1‑11; Lc. 4:1‑13)  } Chi bariiman loj nijs guin, laa baguiaa gajcaman bixal xanyabaa, zidguiajt xSprijt Dios ziꞌc tijb palom xt guijcaman.   Lën ree dxejzii guza Jesús luguiedx Nazaret ni rigaꞌ niz Galilea, abiꞌ baroobnijs Waj laaman loj guiiw Jordán.   Naj curobnijs lëjt con nijs, per laaman guroobnijs lëjt con xSprijt Dios. Rirobnijs Jesús (Mt. 3:13‑17; Lc. 3:21‑22) , SChi guneenëman bejn ree, rëbaman: ―Xichan zëëd tijb bén mazri zojbloj guial lon, niꞌqui xgurëchaman ad zajct gaxhiecan guial mazri zojblojman guial lon. x kGuidxlad camell gojcnë xabaman, abiꞌ lënman bixii tijb cinch guid. Gudawaman biꞌtsu con dxijn dajn. 8 kGra ree bén zojb niz Judea, në ree bén Jerusalén brii reeman zicaagdiajg reeman ni rniee Waj, abiꞌ rxhioobdol reeman. Zianz ruroobnijs Waj laa reeman loj guiiw Jordán. X +Zian biꞌt Waj bén baroobnijs bejn ree, guzujman niz loj yujbidx, abiꞌ rëbaman loj ree bejn guial rayal yayüjn xgab por xtol reeman, yayejc reeman con Dios din gac reeman perdon tiobnijs tëë reeman. ~  Rguien chaꞌ tijb bén rbidxaꞌ loj yujbidx, rëbaman:“Gol beenchaaw xnejz dux Dad ree, gol guxhal tijb nejz nali.” 9} mGuyu tijb bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn brii lajman Isaías, bacaaman xtiidx Dios, rëbaman:Naj rxhial tijb bén ned lojl,
bén güünchaaw xnejzil. 7| mZe guzuloj xtiidxzaꞌc Jesucrist, Xiꞌn Dios. {+gol balüü tëë reeman din guzoob reeman diidx gra ni ma rnin lëjt. Abiꞌ naj gazunëꞌ lëjt gradxejczi xt chi nit guidxliuj. Amén.%zCZeel, gol chej guidib guidxliuj, gol biglüü ree bejn din gac reeman da bejnan. Gol baroobnijs reeman por dux Dad ree, por Xiꞌnman në por xSprijtaman, +~~9}}||-{2zyy]xww vuuttcs@s rqq3ppNosonsnmTlltkjjYiihgHf0eeWddXccDbb:aaa`q___^.]\\p[[4ZZBYYXpWWW VUUgTTmSS|RQQaPPJONNRMMnLL@KK*JJIvHH2GFEEDyCBBuA@???`>m== <Dxel laa badxeꞌbi gajc xin guin lajd najcwix luya, xt gutiajsix guzulix bibiguix loj Jesús. ! 1Dxel guzudxe Jesús rëbaman: ―Gol gurejdxix. Dxel gurejdx reeman laax, rëb reeman: ―Baguꞌ luxdool, bisu, lüj caneeman.  } 0Dád zien ree bejn ridilë laax din yacwëëz roꞌx. Per mazri rejs rbidxaꞌx rëbix: ―¡Xdiaa Davi, baya naj! }s /Chi biguiejnx cadëd Jesús bén Nazaret niz yagaj, guzuloj cabidxaꞌx rëbix: ―¡Jesús, xdiaa Davi, baya naj! W' .Bidxin reeman guiedx Jericó, abiꞌ chi ma cayrii Jesús luguiedx guin, con ree xbejnman në ree benzien. Tijb xin ad ranit loj lax Bartimeo, xiꞌn bén la Timeo, zojbix cwëꞌ nejz rniabix carda. )K -Din niꞌqui naj najn Bén guxhaal Dios, ad zialtan loj guidxliuj par güün ree bejn sirv lon, zialan din günan laa reeman sirv, abiꞌ con da guialnabanan gaguixan por xtol zien ree bénguidxliuj. Rayajc guiaaloj tijb xin ad ranit loj la Bartimeo (Mt. 20:29‑34; Lc. 18:35‑43) b= ,guiáad bén rën gac bén zojbloj, rayal güünman sirv loj gradi ziꞌc bén nadoꞌ. q[ +Per con lëjt ad rayalt gac zian. Din bal chu rën gac bén rniabee lojdi, rayal güünman sirv lojdi,  *per gurejdx Jesús laa reeman rëbaman: ―Lëjt ragbee guial ree bén rniabee loj guidxliuj guie, rniabee reeman bejn ree ziꞌctzi rën reeman, guiáad ree bén zojbloj rüjnnë reeman bejn ree ziꞌctzi rën reeman por guialrniabee ni rajp reeman. `9 )Chi biguien zachii xbejn Jesús ni rëb reeman, dád balen reeman Jacob con Waj, uc (per guial cwedi da ladbeen o da ladruvejsan, ad najt rayal gune laan, din ma najn par ree bén rayal laan.  'Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Zayajcan. Dxel rëb Jesús: ―Waliquidi sagdiajdi ziꞌc naj guiët tëëdi ziꞌc naj, *M &Badxiꞌman laan rëbaman: ―Niꞌquid ragbeetidi xhie ni guin rniabidi. ¿Wen zajc sagdiajdi ziꞌc gazaagdiajn ya? ¿Zajc guiëtidi ziꞌc guiëtan ya? ,Q %Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Rayënan guial chi ma canabeel, yadxuꞌn cwëꞌl, tijb dunujn yadxuꞌ xladbeel, zatijb dunujn yadxuꞌ xladruvejsil. H  $Abiꞌ gunabdiidxaman rëbaman: ―¿Xhie rëndi günan?  #Dxel Jacob con Waj xiꞌn Zebedeo, gubig reeman loj Jesús rëb reeman: ―Mextr, rayënan güünl tijb favor ni yanaaban lojl. $A "Guzeꞌ reeman naj, gucojp xhiejn reeman lon, quin reeman gugüjt tëë reeman naj, per yayon dxej yabanan. Ni gunab ree Jacob con Waj (Mt. 20:20‑28) 5 !―Rëbaman loj reeman: Lëjt ragbee guial ziyoꞌ ree Jerusalén, abiꞌ naj najn Bén guxhaal Dios, yayü reeman naj loj ree bixhioz rniabee ree bixhioz, në loj ree mextr rajc ley. Abiꞌ nabee reeman guiëtan, yayü tëë reeman naj loj ree bén ad najt bén Israel. |q Chi zë reeman Jerusalén, ned Jesús loj ree xbejnman, abiꞌ dád radxaloj reeman guial zëman Jerusalén, guiáad ree bén nal laaman rdxeb reeman. Dxel gurejdx guidxiptioꞌp ree xbejnman lood ren, zianz guzuloj rëbaman ni sacaman: W' Per dád zien ree bén na̱j bén yaloj yan, gac reeman bén bigra, guiáad ree bén na̱j bén bigra yan, gac reeman bén yaloj. Rugojn Jesús zatijb guial guiëtaman (Mt. 20:17‑19; Lc. 18:31‑34) wg loj guidxliuj guie tiaꞌman tibgayuu volt mazri guial loj ni basaꞌnman, bal najn lidxaman, bijchaman, bizanman, xniaaman, xiꞌnman, në xguidxliujman, majsi guidib wazagdiaj, abiꞌ guidxin dxej gapaman guialnaban tiblayaa con Dios. K  Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Diidxliczi ganin lëjt, chutëëz bén rusaꞌn lidx, o bijch, o bizan, o xdad xniaa, o lacheel o xiꞌn, o guidxliuj ree por naj në por xtiidxzaꞌc Dios, r ] Dxel guzuloj rëb Bëd loj Jesús: ―Dunujn basaꞌnan graczi ni rayaꞌpan persi zudnaalan lüj.   Baguiaa Jesús loj reeman, abiꞌ rëbaman: ―Par bejn nawëëgan, per par Dios ad nawëëgtan din par Dios graczan zileꞌ gac.  7 Chi biguien reeman diidx guin ree, mazri badxa loj reeman, dxel rniabddiidx loj lasaꞌ reeman, rëb reeman: ―¿Chu zajc laa loj xcasti Dios? g G Adli nawëëgt tëd tijb camell xan gagux guial chuꞌ tijb benrijcw loj xguialrniabee Dios. >u Dád badxa loj ree xbejnman ni rëbaman. Per rëbaman loj reeman zatijb: ―Xiꞌn, ¡bén yuꞌguijc mazri ni rajpaman, dád nawëëg na̱j chuꞌman loj xguialrniabee Dios! % Dxel baguiaa Jesús loj gra reeman, abiꞌ rëbaman loj ree xbejnman: ―¡Dád nawëëg na̱j chuꞌ benrijcw loj xguialrniabee Dios! s_ Chi biguiejn xin guin zian, ad nixt guyu luxdoox abiꞌ dád yuꞌnayax ziax guial dád xinrijcwan. oW Baguiaa Jesús lojx, bayaman laax, rëbaman: ―Per yuꞌ zatijb ni riaadx güünl: bigtoꞌ gra ni rajpil, badëëd milia guin loj ree bénprob, zian gapil guialnazaꞌc xanyabaa dxel guidnalil naj majsi xhietëëz saquil. Y+ Dxel rëbix loj Jesús: ―Mextr, gra ree ni guin cayünan diizd xindoon. %C Lüj rajc ree mandamient, “Ad gugüjtil bejn, ad sunël béngunaa ren, ad cwanl, ad cwëël xtiidx bejn ad gusquiee tëël, gojp respejt xdad xniaal.” uc Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―¿Chexc zeel nal lon benzaꞌc? Achut na̱j benzaꞌc, tijbzi Dios. N Chi ma gusnuu xnejz Jesús, ruxüün tijb xinguiaaw bidxinx abiꞌ bazuxibix lojman, dxel gunabdiidxix rëbix: ―Mextr zaꞌc, ¿xhie rayal günan din gaꞌpan guialnaban tiblayaa con Dios? + Dxel gudiidx Jesús laa reex, badxiib yaaman guijc reex, beenleꞌman laa reex. Xcwent tijb xinrijcw (Mt. 19:16‑30; Lc. 18:18‑30) {o Diidxliczi rnin, bén ad rliladxt xguialrniabee Dios ziꞌc tijb xindoo, ad zileꞌt chuꞌman lod rniabee Dios. 2~] Chi baguiaa Jesús zian, balenman zeel rëbaman: ―Gol badëëd mod guiꞌt reex lon, ad bal rudxoondi. Din lod rniabee Dios na̱j par ree bén na̱j ziꞌc laa reex. }- Binë ree bejn xindoo ree lod zaꞌ Jesús din gudxiib yaaman guijc reex. Per ree xbejnman guzuloj cadilë reeman bén binë ree laa reex. ,|Q ziangajc bal tijb béngunaa yalaꞌ lacheelaman abiꞌ tiaꞌ xin ren laaman, dolan cayüjnman. Rüjnleꞌ Jesús xindoo ree (Mt. 19:13‑15; Lc. 18:15‑17) f{E Abiꞌ rëbaman loj reeman: ―Xin ralaꞌ lacheel, abiꞌ rtiaꞌx ben ren dolan cayüjnx, bz= Chi bayu reeman lënü, gunabdiidx ree xbejnman lojman zatijb, xcwent ni guneeman. Oy Zeel, bénguidxliuj ad rayalt yalaꞌman lasaꞌ ni ma bachajg Dios. qx[ dxel grop reex ma gac ziꞌc tijbzi bejn.” Zianan zeel ad najtri reex tioꞌp, ma na̱j reex tijbzi. Jw  “Zeel xinguiaaw gusaꞌn xdad xniaax din guibannë lacheelix, dvA Per guiaꞌxchej chi guleꞌcchaaw Dios guidxliuj, “beenman xinguiaaw con béngunaa”. Hu  Dxel rëb Jesús: ―Rëb Moisejs gac zian guial nadidi. t Abiꞌ rëb reeman: ―Cwëjb Moisejs yalaꞌ xinguiaaw lacheelix, per gudëëdix guiꞌch tiaꞌman guial ma balaꞌ reex. Ns Badxiꞌman laan rëbaman: ―¿Xhie gunabee Moisejs güündi? +rO Yuꞌ ree bénfarisew gubig lod zaꞌman. Abiꞌ par güün reeman laaman prueb, gunabdiidx reeman lojman rëb reeman: ―¿Zajc yalaꞌ xinguiaaw lacheelix ya? Fq  Chi baza Jesús Capernaum, dxel wejman niz Judea në stiblad roꞌ guiiw Jordán. Abiꞌ lod zaꞌman bidoꞌp ree bejn zatijb, dxel guzuloj culüüman laa reeman ziꞌc goc xcostumbraman. Wp' 2’Ni zagdxe na̱j zëd, per bal id zajcran naxij, ¿xhieza naag yayajcan naxij zatijb? Gol been ziꞌc rayal chitëë saquidi ziꞌc zëd ni ad rüjnt sirv, gol gubajnnë tëë lasaꞌdi zagdxe.so_ 1’Ziꞌc ru zëd guijc guialraw, ziangajc ree bén rliladx naj sagdiaj reeman din gac reeman naya. >nw 0lod ad rëjtt ree bizog lod ad rayüꞌ tëët bajl. Nm /Bal laagajc guiaalojl rusajb lüj loj dol, zagdxeli gulëën. Mazri zagdxe chuꞌ con tibladzi guiaalojl xanyabaa guial che con groplad guiaalojl gabijl lod yuꞌ bajl ni ad yuꞌt dxej yayüꞌ, >lw .lod ad rëjtt ree bizog lod ad rayüꞌ tëët bajl. Sk -Abiꞌ bal laagajc guiaꞌl rusajb lüj loj dol, zagdxeli gutüꞌn. Mazri zagdxe chuꞌ con tibladzi guiaꞌl xanyabaa guial che con groplad guiaꞌl gabijl lod yuꞌ bajl ni ad yuꞌt dxej yayüꞌ, >jw ,lod ad rëjtt ree bizog lod ad rayüꞌ tëët bajl. 8ii +Bal laagajc yaal rusajb lüj loj dol, zagdxeli gutüꞌn. Mazri zagdxe chuꞌ con tibladzi yaal xanyabaa, guial che con grop yaal gabijl loj bajl ni ad yuꞌt dxej yayüꞌ, Ah{ *’Chutëëz bén guzaalguiiw tijb bén qui rliladxri naj din güünman dol, par laaman zagdxeli na̱j guixhii reeman tijb guiaj mulin yëjnman guzaal reeman laaman loj nijsdoo. Xg) )Chutëëz bén gunee majsi tibxijgzi nijs lojdi guial najdi xbejn Cristo, diidxli rnin guial ziangajc yuꞌ ni gudëëd Dios lojman. Bén ruzaalguiiw bejn din güünman dol (Mt. 18:6‑9; Lc. 17:1‑2) Af} (Bén ad zaꞌt contr dunuj ree, zaꞌman con dunuj ree. e 'Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Ad rudxoondi, din bén rüjn milagr por da guialrniabeen, ad zileꞌt guinieeguijdxaman naj. &dE &Rëb Waj loj Jesús: ―Mextr, baguiaan tijb bejn rabëëman xindxab luxdoo ree bejn por xguialrniabeel. Per badxoonan guial ad najtaman dux bejn ree. qc[ %―Bén ridxgaꞌ tijb xindoo por naj, najn ridxgaꞌman, guiáad bén ridxgaꞌ naj, bén guxhaal najn ridxgaꞌman. Bén ad zaꞌt contr dunuj ree zaꞌman con dunuj ree (Lc. 9:49‑50; Mt.10 :42) ibK $Dxel cwaꞌman tijb xindoo, bazujman laax galay reeman, zianz gudiidxaman laax, rëbaman: Sa #Dxel gurej Jesús, gurejdxaman guidxiptioꞌp reeman, rëbaman: ―Bal chu bén rën gac mazri bén zojbloj lojdi, rayal güün laagajcaman ziꞌc tijb bén ad zojblojt güün tëëman sirv loj gradi. ^`5 "Per achet rëb reeman guial cadildiidx reeman lunejz chu reeman mazri zojbloj. @_y !Dxel badxin Jesús Capernaum con ree xbejnman, abiꞌ badxin reeman yu lod zojb reeman. Dxel gunabdiidxaman loj reeman rëbaman: ―¿Xhie diidxan rüdi lunejz chi zioꞌp ree? '^G Per laa reeman ad bigniaꞌt reeman ni rëbaman, abiꞌ bidxeb reeman niniabdiidx reeman lojman. ¿Chu mazri zojbloj? (Mt. 18:1‑5; Lc. 9:46‑48) ] guial culüü ree xbejnman, rëbaman: ―Yayü reeman Bén guxhaal Dios loj ree bén gugüjt laaman, per ni gac choon dxej yabanman. \w Chi baza reeman yagaj, gudëd reeman niz Galilea, per ad guyënt Jesús chu niagbee guial cadëdaman niz yagaj, K[ Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Par yarii lasaꞌ ree xindxab guin, rayal cwedx guiniabidi Dios guibaꞌn tëëdi. Rugojn Jesús zatijb guial guiëtaman (Mt. 17:22‑23; Lc. 9:43‑45) 'ZG Dxel bayu Jesús lënü con ree xbejnman, abiꞌ gunabdiidx reeman lojman, rëb reeman: ―¿Chexc zeel ad gojct nalëën xindxab guin luxdoo xin guin? >Yw Per gunaaz Jesús yaax gulesaman laax, dxel guzulix. 'XG Dxel gurixdiaj xindxab guin, abiꞌ bagüjtyaꞌx laax zatijb abiꞌ bariix luxdoox, basaꞌnx laax ziꞌc xingüt zeel rëb ree bejn guial ma güjtix. YW+ Chi baguiaa Jesús cadoꞌp zien bejn dxel gudilëman xindxab yuꞌ luxdoo xin guin, rëbaman: ―Xindxab gop nacwaꞌt tëë, rniabeen lüj din yariil luxdoo xin guin. Ad bal yayejcril luxdoox zatijb. fVE Dxel gurixdiaj xdadix rëbaman: ―¡Rliladxan lüj, gognë naj din chililadxan mazri! qU[ Dxel rëb Jesús lojman: ―¿Chexc zeel nal, “bal zajcan”? Graczan zajc bal chu rliladx naj. T Dád zien volt ruzaalix laax loj guij në loj nijs din guiëtix. Zeel bal zajc güünl xhienin por dunujn, gognë dunujn, baya dunujn. S Dxel gunabdiidx Jesús loj xdadix rëbaman: ―¿Goc guzuloj rajquix zian? Badxiꞌman laan rëbaman: ―Diizd xindobëzix. 3R_ Dxel binë reeman laax lojman. Per chi baguiaa xindxab guin laaman, laa bagüjtyaꞌgajquix xin guin, bareeyujx laax abiꞌ rbixtüjpix ririi tëë bichijn roꞌx. Qw Zeel rëb Jesús: ―¡Bén ad rliladxt! ¿Xt goc gazunëꞌn lëjt gadaan tëën lëjt? Gol tanë xinzii guie. bP= Bantëëz guin zaꞌx, chi ru xindxab guin luxdoox rureeyujx laax, abiꞌ rbëëx bichijn roꞌx, raw tëë ree layix, dxel ratiaguix. Ma gunaaban loj ree xbejnl din nabëë reeman xindxab guin, per ad gojct reeman. O Abiꞌ rëb tijb bén zaꞌ yagaj: ―Mextr, zidnëꞌ da xiꞌnan lojl guial yuꞌ xindxab luxdoox abiꞌ nusaꞌnx laax gop. RN Dxel gunabdiidxaman loj reeman rëbaman: ―¿Chexc zeel cadildiidxidi? sM_ Chi baguiaa reeman zëëd Jesús, dád badxa loj reeman abiꞌ baxüün reeman bicajpdioz reeman laaman. +LO Chi badxin Jesús lod zaꞌ staꞌn ree xbejnman, baguiaaman dád zien bejn rigaꞌ, në ree mextr rajc ley zaꞌ yagaj cadildiidx reeman con ree xbejnman. _K7 Naj rni lojdi guial mal biꞌt Elías, abiꞌ beennë reeman laaman ni guyëntzi reeman ziꞌc ca loj xtiidx Dios ni rayal sacaman. Rayüjn Jesús tijb xin yuꞌ xindxab luxdoo (Mt. 17:14‑21; Lc. 9:37‑43) OJ Badxiꞌman laan rëbaman: ―Walican yaloj Elías guiꞌt, laaman guzuxnejz gra. Per, ¿chexc zeel ca loj xtiidx Dios guial Bén guxhaal Dios sagdiaj daꞌtaman ad zën tëët reeman laaman? ~Iu Dxel gunabdiidx reeman loj Jesús, rëb reeman: ―¿Chexc zeel rëb ree mextr rajc ley guial yaloj Elías guiꞌt? H Abiꞌ laaz reeman ragbee ni baguiaa reeman, rniabdiidx tëë loj lasaꞌ reeman xhie rën guiëb guial yabanman loj ree bengüt. G- Laꞌtgaj cayguiajt reeman ruguiaꞌ guin, rëb Jesús loj reeman chitëë chu loj guiëb reeman ni baguiaa reeman, xt yaban Bén guxhaal Dios. uFc Abiꞌ chi baguiaa reeman gadëd lod zaꞌ reeman achutri zaꞌnë Jesús, tijbzi laaman zaꞌ yagaj. DE Loj hor guin biguiajt tijb za̱j beenan bala guijc reeman, abiꞌ loj za̱j guin biguien chaꞌ bejn rëbaman: ―Bén guie na̱j da Xiꞌnan, bén rën daꞌtan, gol bazoob xtiidxaman. ND Per ad ragbeet Bëd xhienin caneeman guial dád bidxeb reeman. C+ Abiꞌ rëb Bëd lojman: ―Mextr, ¡zagdxen nadxuꞌn guie! Yaguieenan choon ranch, tijban par lüj, tijban par Moisejs, zatijban par Elías. OB Dxel baguiaa reeman Elías në Moisejs cayünë reeman Jesús diidx. dAA Balaa xabaman bachaꞌ, gojcan naquichbëj, achutczi rguiib lajd zian loj guidxliuj guie. @ Chi goc xhoꞌp dxej, wej Jesús tijb ruguiaꞌya, binëman Bëd, Jacob con Waj. Yagaj bidxaa Jesús niz loj reeman. W? ) Rëb tëë Jesús loj reeman: ―Diidxliczi ganin, yuꞌ ree bén zaꞌ guie, ad zëjtt xt guguiaa reeman guiꞌt xguialrniabee Dios. Bidxaa Jesús loj choon ree xbejnman (Mt. 17:1‑13; Lc. 9:28‑36) o>W&Din bén yatunë naj në da diidxan niz loj ree béndol bén ad zinalt ree xnejz Dios, bén rigaꞌ ree yan, ziangajc naj, najn Bén guxhaal Dios, yatunëꞌn laaman chi guialan con xguialrniabee da Dadan con ree xianjlaman.;=q%Din ad zileꞌt sii bejn xguialnabanman xanyabaa. ]<3$¿Xhie gan güün bejn gapaman gra ni yuꞌ loj guidxliuj bal canijtaman loj Dios? ;;o#Din bén mazri rën guialnaban ni rajpaman loj guidxliuj guie, zadxin dxej gusëëbaman laan, per bén guiët por naj në por da diidxan, zajpaman guialnaban tiblayaa con Dios. k:O"Dxel gurejdx ree xbejn Jesús con ree bén rigaꞌ yagaj, abiꞌ rëbaman loj reeman: ―Bal chu rën gac da bejnan, ad rayalt güünman ziꞌc na̱j xixgabaman. Siibnejzaman guialzi ni tëdzaman abiꞌ guidnalaman naj. E9!Per badxiꞌ lojman baguiaa ree xbejnman, dxel gudilëman Bëd rëbaman: ―¡Bisüd lon, Satanás!, din ad por Diost zëëd ree xgab ni rüjnl, rüjnl ziꞌc na̱j xixgab bénguidxliuj. x8i Zagdxe basigniaꞌman laa reeman. Dxel gulëëcaan Bëd laaman, rëbaman lojman chitëë rëbraman zian. }7sGuzuloj Jesús rëb loj ree xbejnman: ―Rayal sagdiaj daꞌt Bén guxhaal Dios. Ad zënt ree guxtis Israel laaman, niꞌqui ree bixhioz rniabee ree bixhioz, niꞌqui ree mextr rajc ley. Gugüjt reeman laaman, per ni yayon dxej yabanman. 6Per rëb Jesús loj reeman achu loj guiëb reeman zian. Rugojn Jesús guiëtaman (Mt. 16:21‑28; Lc. 9:22‑27) 5Dxel gunabdiidxaman rëbaman: ―Laadx lëjt, ¿xhie nadi chu najn? Badxiꞌ Bëdan rëbaman: ―Lüj na̱j Cristo. p4YBadxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Yuꞌ reeman rëb lüj na̱j Waj bén baroobnijs bejn ree, yuꞌza reeman rëb lüj na̱j Elías, yuꞌ tëë reeman rëb lüj na̱j tijb ree bén badëëd xtiidx Dios loj ree bejn gocli. G3Bazanë ree xbejn Jesús niz Galilea, wej reeman guiedx rigaꞌ ree Cesarea de Filipo. Chi zë reeman lunejz gunabdiidx Jesús loj ree xbejnman, rëbaman: ―¿Chu rëb ree bejn najn? K2Abiꞌ baxhaal Jesús laaman lidxaman, rëbaman: ―Ad yayul luguiedx guin achu tëë loj guiëbil xhienaag bayajc lojl. Rëb Bëd guial Jesús na̱j Cristo (Mt. 16:13‑20; Lc. 9:18‑21) 19Dxel bagaal Jesús guiaalojman stijb, abiꞌ rëbaman lojman din guguiaadxijchaman, dxel guzuloj cuguiaaman zagdxe, naynidxuj ma ruguiaaman gra. {0oDxel guzuloj cuguiaaman, abiꞌ rëbaman: ―Ruguian bejn ree, per rulüü na̱j reeman ziꞌc yag ni caza. B/}Dxel gunaaz Jesús yaaman gulëëman laaman luguiedx guin, abiꞌ gudëëb xhiejnman guiaalojman, baquiꞌman guiaalojman. Zianz gunabdiidxaman rëbaman: ―¿Rajc ruguiaal taꞌn ya? .3Chi bidxin Jesús guiedx Betsaida con ree xbejnman. Binë ree bejn tijb bén ad ranit loj, rëb reeman loj Jesús din gugaalaman guiaalojman. f-EDxel rëbaman: ―¿Staczi ad waygniaꞌtidi ya? Rayüjn Jesús tijb bén ad ranit loj &,EDxel rëbaman: ―Laadx chi gudiꞌsan gajdx guiadxtil loj tajp mil bejn, ¿bël dxüm guidxa bacaꞌdi? Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Gajdxan. +Chi gudiꞌsan gaay guiadxtil loj gaay mil bejn, ¿bël dxüm ni laay batoꞌpidi? Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Chiptioꞌpan. ~*uYuꞌ guiaalojdi per rulüü ad ruguiaatidi, yuꞌ guidiajguidi per rulüü ad riguiejntidi. ¿Nid rusaaladxidi ya? 9)kAbiꞌ gogbee Jesús ni canee reeman, zianz rëbaman: ―¿Chexc zeel rëbidi guial ad caꞌtidi guiadxtil? ¿Staczi ad rigniaꞌtidi ya? ¿Sta nayaaw xquiarguiejndi ya? n(UDxel guzuloj rëb loj lasaꞌ reeman: ―Naman duloj ree zian guial ad nacaꞌt ree guiadxtil. o'WAbiꞌ chi rëbaman loj reeman: ―Gol gojp cudad con xlevadur ree bénfarisew në xlevadur Herodes. o&WBayanladx ree xbejn Jesús ninë reeman guialraw, tijbzi guiadxtil caꞌ reeman loj barcw guin. %7 Dxel basaꞌnman laa reeman, bayuman loj barcw zatijb, zignë ree xbejnman stiblad roꞌ nijs guin. Xlevadur ree bénfarisew (Mt. 16: 5‑12) $ Dxel banajladx Jesús, rëbaman: ―¿Chexc zeel rëndi günan tijb milagr? Diidxli ganin, achetczi milagr günan guguiaadi. F# Dxel bidxin ree bénfarisew, guzuloj cadildiidxnë reeman Jesús, abiꞌ par güün reeman laaman prueb, gunab reeman güünman tijb milagr ziꞌc tijb sen guial por Dios zëëdaman. "3 Zianz guyuman loj barcw con ree xbejnman zë reeman niz Dalmanuta. Rniab ree bénfarisew tijb milagr loj Jesús (Mt. 16:1‑4; Lc. 12:54‑56) s!_ Bén gudaw ree na̱j reeman cost tajp mil. Chi gulox gudaw reeman, dxel bazaadiidxnë Jesús laa reeman.  }Graczi reeman gudaw xt bigdxinladx reeman, abiꞌ staczi bacha reeman gajdx dxüm guiadxtil laay në bëjl ni bayaꞌn. 9Nëgajc tioꞌp choon ree bëjldoo caꞌ reeman, abiꞌ badëëman quixtëë loj Dios dxel gunabeeman gudiꞌs reeman në laa reeb loj ree bén guin. mSDxel gunabeeman gurej ree bén guin luyuj. Zianz cwaꞌman guigajdx guiadxtil guin, badëëman quixtëë loj Dios, abiꞌ gulaꞌman laa reen badëëd loj ree xbejnman persi gudiꞌs reeman laa reen loj gra ree bén guin. ucDxel gunabdiidxaman loj reeman rëbaman: ―¿Bël guiadxtil caꞌdi? Abiꞌ rëb reeman: ―Gajdxan. veDxel rëb ree xbejnman: ―Per, ¿ban guin yucaꞌn ni gaw ree bén guin, achutczi bejn zojb niz guie? {oAbiꞌ bal yaxhalan laa reeman lidx reeman sin guialraw, dool yadaj reeman lunejz, din yuꞌ reeman zëëd zijt. yk―Rayan bén guin ree din ma gojc choon dxej nadxuꞌnëꞌ reeman guie, abiꞌ ad caꞌt ni gaw reeman. y mTijb dxej bidoꞌp zien ree bejn abiꞌ achet ni gaw reeman. Dxel gurejdx ree xbejn Jesús rëbaman loj reeman: (I%Dád badxa loj reeman rëb reeman: ―Xi zagdxe na̱j gra ree ni rüjnman, xt rüjnman persi riguiejn ree bén nacwaꞌt, abiꞌ ree bengop rniee reeman. $Dxel gunabee Jesús laa reeman chitëë chu loj guiëb reeman ni goc. Per guial rëbaman zian, mazri rü reeman laan loj ree bejn. gG#Loj hor zii gajc baxal ree guidiajg xin guin, baban lüdxix dxel guzuloj caneex zagdxe. fE"Dxel gules lojman xanyabaa, banajladxaman, rëbaman: ―¡Efata! ―rën guiëban: ¡Baxal! zm!Zianz binë Jesús laax tiblad, badxeꞌ xbacwënman lën guidiajguix, abiꞌ con xhiejnman bagaalaman lüdxix.  Ni bidxinnë reeman tijb xinguiaaw nacwaꞌtix ad rajc tëët rnieex zagdxe. Abiꞌ rëb reeman loj Jesús din gudxiib yaaman guijquix.  Baza Jesús niz Tiro, gudëdaman niz Sidón, në loj ree guiedx rigaꞌ Decápolis abiꞌ bidxinman roꞌnijsdoo Galilea. +OChi badxin lidx bén guin, baguiaaman laa bindo guin nagaꞌ loj loon, ma barii xindxab guin luxdoom. Bayajc tijb bén nacwaꞌt ad rniee tëëtaman zagdxe kODxel rëb Jesús: ―Laaqui guneel. Ma zajc yaguiajl, ma barii xindxab guin luxdoo xiꞌnl. yBadxiꞌ bén guinan rëbaman: ―Waliquil, Dad, per në ree bëꞌcw raw xguiadxtil laay reem ni ryajb xan mex. &EPer rëb Jesús lojman: ―Badëëdxgaj mod gaw yaloj ree xindoo, din ad rayalt chiquied bejn guiadxtil loj xiꞌnman din gudëëman laan gaw ree bëꞌcw.  Ad najtaman bén Israel, najman bén Sirofenicia. Dxel guzajcaman liaadx loj Jesús din yabëëman xindxab guin luxdoo bindoo guin.  wDin gogbee gajc xniaa tijb bindoo yuꞌ xindxab luxdoo. Abiꞌ wej xniaam lod zaꞌ Jesús zianz bazuxibaman lojman. ' GChi baza Jesús niz yagaj, zëman niz Tiro në Sidón. Dxel guyuman tijb lënü guial ad guyëntaman niagbee ree bejn, per ad gojct nuquieꞌch lojman. Graczi ree ni guin zëëd guijc bejn, abiꞌ laan rüjn persi rüjnman dol. Rayajc xiꞌn tijb bén Sirofenicia (Mt. 15:21‑28) e Cguial rzunë béngunaa ren o xinguiaaw ren, guialrzëëbladx xieen ben ren, guial rüjn ni mal, guialrusquiee, guialrajp vijs, guialnadëdloj, guialrbëë xtiidx bejn, guialrüjn benroꞌ, në guial rüjn ni ad rayalt. kODin guijc bejn zëëd graloj xgab mal, guial rüjn ni dxuudx, guialgubaan, guialrugüjt lasaꞌ, [/Rëbaman: ―Ni ririi roꞌ bejn në ni rüjnman, laan rüjn persi rüjnman dol.  din ni raw bejn ad rejtan luxdooman, rejn lënman, abiꞌ rariin? Zian basigniaꞌman guial ad rüjnt bejn dol por ni rawzaman. Dxel rëbaman loj reeman: ―¿Në lëjt ad rigniaꞌt ni canin ya? ¿Nid ragbeedi ya guial ad ni rawt bejn rüjn persi rüjnman dol, }Chi baza Jesús lod zaꞌ ree bén guin bayuman lënü, dxel gunabdiidx ree xbejnman xhie rën guiëb ni rëbaman. 3a¡Bén rën gucaagdiajg, gol bacaagdiajg! veAd ni rawt bejn rüjn persi rüjnman dol. Ni ririi roꞌman në ni rüjnman, laan rüjn persi rüjnman dol. xiDxel gurejdx Jesús bén zien guin ree, rëbaman: ―Gol bacaagdiajg gradi gol bigniaꞌ tëë ni ganin:  Abiꞌ rbëëladxidi xtiidx Dios persi zinal xcostumbridi ni rulüü lasaꞌdi, në zien ree ni ren rüjndi lasaꞌ ree ni guin. O Rëbidi, bén guiëb zian, ad zileꞌtri güün xdad xniaaman yudar. >~u Per lëjt rëbidi guial zileꞌ guiëb bejn loj xDadaman o xniaaman: “Ad zajct günan lüj yudar, din gra ni raꞌpan na̱j Corbán” (Corbán rën guiëb gran na̱j par Dios). } Rëb Moisejs: “Gojp respejt xdadil con xniaal”, abiꞌ “Bén guzaal diidxmal guijc xdad o xniaa, rayal guiëtaman.” r|] Rëb tëë Jesús loj reeman: ―Par chitëë nit xcostumbridi zeel rusaꞌndi xtiidx Dios tiblad. Y{+Yan, rusaꞌndi xtiidx Dios tiblad persi zinalidi xcostumbr ree bénguidxliuj. zzmXliaꞌczi rën daꞌt reeman naj,
abiꞌ rulüü reeman bejn ree ganaxzi ni rbëëguijc ree bénguidxliuj. y!Dxel rëb Jesús loj reeman: ―¡Bén rusquiee!, waliqui ni gunee Isaías por lëjt, bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, chi bacaaman:Bén guie ree, rëbzi reeman guial rën daꞌt reeman naj,
per ad rënt reeman naj con guidib luxdoo reeman. MxZeel bénfarisew ree con ree mextr guin, gunabdiidx reeman loj Jesús, rëb reeman: ―¿Chexc zeel ad runaat ree xbejnl ziꞌc na̱j xcostumbr dux béngulal ree? ¿Chexc zeel raw reeman zianzi? rw]Në chi raza reeman luguiaꞌ, ad rawt reeman bal id zunaa reeman ziꞌc na̱j costumbr guin. Dád zien ni zinal reeman güün reeman ziꞌc xhienaag quiib reeman re, con vajs, con ree trast guiib, në xloon reeman riguiib reeman.) .vU(Din bénfarisew në gra ree bén Israel zinaldxiꞌch reeman xcostumbr xbéngulal reeman guial ad zajct gaw reeman bal id reeman gunaa ziꞌc na̱j costumbr guin. u!Abiꞌ chi baguiaa reeman guial yuꞌ ree xbejn Jesús cayaw, ad banaat reeman ziꞌc na̱j costumbr. Dxel caneeguijdx reeman laa reeman. }t uTijb dxej, tioꞌp choon ree bénfarisew con ree mextr rajc ley, bén guza ree Jerusalén, bibig reeman loj Jesús. s 8Bantëëz zëman, majsi guiedx naroob o guiedx dobëz o ranch ree, rguijxh reeman bénragxuu guin ree niz lod tëdaman. Dxel rzajc reeman laaman liaadx din tiëbaman gugaal reeman majsi guiaꞌz xabaman. Abiꞌ graczi ree bén bagaal xabaman bayajc. r7Abiꞌ gutieꞌch reeman diidx guidib niz yagaj. Dxel guzuloj zinë ree bejn bénragxuu ree lod riguiejntzi reeman zaꞌ Jesús. Uq#6Naabzi baguiajt reeman loj barcw guin, laa bayünbee gajc ree bejn Jesús. p5Chi ma gudëd reeman lojnijs guin bidxin reeman xdajn ree bén Genesaret, yagaj guxhii reeman barcw guin roꞌ nijs. +oO4din nayaaw xquiarguiejn reeman, abiꞌ ad bigniaꞌt reeman milagr ni beenman con guiadxtil guin ree. Rayüjn Jesús bénragxuu ree Genesaret (Mt. 14:34‑36) mnS3Dxel guyuman loj barcw guin, zianz gulëjz bi guin. Guiáad laa reeman dád badxa loj reeman, m2Dád cadxeb reeman por ni cuguiaa reeman. Per guneenë Jesús laa reeman rëbaman: ―¡Gol baguꞌ luxdoodi, ad bal rdxebidi, najn! jlM1Chi baguiaa reeman cazaman loj nijs guin gunaladx reeman sprijt malan, abiꞌ gurixdiaj reeman. Wk'0Dxel baguiaaman dád cazagdiaj ree xbejnman cusa reeman barcw guin guial rliaj bi niz loj barcw guin. Abiꞌ chi ma cayreguiaal zibig Jesús loj reeman cazaman loj nijs guin, beenman ziꞌc bén tëdnejz. ujc/Chi ma cabej guiaal, ma yuꞌ barcw guin galay nijs guiáad Jesús bayaꞌn xtijbzaman guijc guiaꞌ guin. jiM.Chi gulox bazaadiidxnëman laa reeman, wejman guijc tijb guiaꞌ, persi gurejdx gunabaman Dios. /hW-Dxel gunabee Jesús guyu ree xbejnman loj barcw din tëdgaj reeman stiblad roꞌ nijs par guidxin reeman Betsaida, laꞌtgaj cuzaadiidxnëman benzien guin ree. ?gw,Loj ree bén gudaw noꞌch cost gaay mil xinguiaaw. Rza Jesús loj nijs (Mt. 14:22‑27; Jn.6 :1621) ]f3+abiꞌ staczi bacha reeman chiptioꞌp dxüm guiadxtil laay con bëjl ni bayaꞌn. 4ec*Graczi reeman gudaw xt bigdxinladx reeman, d7)Abiꞌ cwaꞌ Jesús guigaay guiadxtil guin con grop bëjl guin. Dxel gules lojman xanyabaa, badëëman quixtëë loj Dios, gulaꞌman guiadxtil guin badëëman loj ree xbejnman persi gudiꞌs reeman laan loj ree bén rigaꞌ, gudiꞌs tëëman grop bëjl guin loj gra reeman. fcE(Zianz gurej reeman zian, yuꞌ lod gure tibgayuu reeman, yuꞌ lod gure tüꞌpchii reeman. Ib 'Dxel gunabeeman din cwe tibcwaa gaj reeman loj guixyaꞌ. )aK&Abiꞌ rëb Jesús loj reeman: ―¿Bël guiadxtil caꞌdi? Gol baguiaa don. Chi baguiaa reeman, dxel rëb reeman: ―Gaay guiadxtil con zatioꞌp bëjl. ]`3%Per rëb Jesús loj reeman: ―Lëjt gol badëëd ni gaw reeman. Dxel rëb reeman lojman: ―Per zroꞌ daꞌt milia ryaadx din yoꞌ ni gaw ree bén guin, ziꞌct ni rüjn bejn gan loj tioꞌp gayuu dxej. w_g$Güjdx loj ree bén guin din che reeman ranch ree në ree guiedx ni rigaꞌ gajxh chisii xhienin gaw reeman. r^]#Chi ma gudxe, gubig ree xbejnman, rëb reeman lojman: ―Ma gudxe yan, abiꞌ achut bejn zojb niz guie. f]E"Chi baguiajt Jesús loj barcw guin, baguiaaman bén guixiuj rigaꞌ yagaj, abiꞌ bayaman laa reeman guial zaꞌ reeman ziꞌc xiil achut rajp. Dxel guzuloj balüüman laa reeman, zien ree ni balüüman laa reeman. Z\-!Per dád zien ree bejn baguiaa guial zë reeman, abiꞌ bayünbee reeman laa reeman zeel zien ree bejn brii luguiedx guin ree ruxüün reeman, abiꞌ yalojl laa reeman bidxin lod zë Jesús con ree xbejnman. l[Q Dxel Jesús con ree bén na̱j ree apóstoles zë reeman loj barcw tijb luar lod achut zojb. jZMDxel rëb Jesús loj reeman: ―Gol guda, yoꞌ dunujz ree niz lod achut bejn zojb din yaziiladx ree taꞌn. Rëbaman zian guial dád zien ree bén zia zien tëë ree bén zëëd, xt niꞌqui guial gaw reeman ad rileꞌtan. uYcChi bayejc ree xi apóstoles Jesús, be reeman diidx lojman gra ni been reeman në ni balüü reeman. wXgChi gogbee ree xbejn Waj guial ma güjtaman, bacaꞌ reeman xcuerpaman persi biquieꞌch reeman laaman. Ruyaan Jesús gaay mil bejn (Mt. 14:13‑21; Lc. 9:10‑17; Jn.6 :1‑14) W Zianz wej suldad guin lën ladxguiib guin, gutüꞌx guijc Waj badxeꞌxan loj pliajt binëxan lojm. Dxel bayü loj xniaamin. DVDxel gunabee Herodes tijb suldad din chicaꞌx guijc Waj. UDád guyu naya Herodes, per mal badëëd xtiidxaman guidib loj ree bén rigaꞌ, zeel ad bileꞌt nibexuuman nudëëman ni gunabim. T5Laa bayugajquim lod zaꞌ rey Herodes, rëbim lojman: ―Yan gajc rënan guneel guijc Waj, bén ruroobnijs bejn ree, guneelan loj tijb pliajt. SDxel bariim bignabdiidx loj xniaam, rëbim: ―¿Xhie ganaaban? Badxiꞌman laan rëbaman: ―Gunab guijc Waj bén ruroobnijs bejn ree. YR+Xt badëë xtiidxaman gudëëman ni guiniabtzim, majsi garol ni rajpaman. QQDxel guyu xiꞌn Herodías lod cayajc lanij guin zianz bayaꞌm. Abiꞌ Herodes con ree xbioozaman dád bayuladx reeman ziꞌc bayaꞌm. Zeel rëb rey guin lojm: ―Gunab ni rëntzil, naj gune laan. e~~ }}|y|{{'zz yxxw"v+uu*tEssXrrqq`ppoSnnmml&kojiihhgg fvf e)ddCc1bQa`o_^^]!\\[kZZ?YXXW%VVUzTT)S;RQPOOZNXMM"LaKK J-I=b<Loj ree dxej lanij pascw, ruslaa Pilato tijb bén yuꞌ ladxguiib, bén rëb ree bén guiedx guin guslaaman. PcPer achetczi badxiꞌ Jesús, zeel dád badxa loj Pilato Gunabee reeman guiët Jesús (Mt. 27:15‑31; Lc. 23:13‑25; Jn.18 :38–19:16) b zeel gunabdiidx Pilato lojman zatijb, rëbaman: ―¿Nid xhie diidx yadxiꞌl ya? Baguiaa dád zien ni rudxiib reeman guijquil. Xa)Abiꞌ ree bixhioz rniabee ree bixhioz zien ni rudxiib reeman guijcaman, `Abiꞌ gunabdiidx Pilato loj Jesús rëbaman: ―¿Lüjn na̱j xrey ree bén Israel ya? Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Najcan. _ }Chi bareguiaal rsildoo, badxajg lasaꞌ ree bixhioz rniabee ree bixhioz con ree guxtis Israel në ree mextr rajc ley con gra ree guxtis, abiꞌ bayaꞌn reeman diidx xhienaag güün reeman. Dxel guxhii reeman Jesús binë reeman laaman loj Pilato. |^qHLoj hor zii gajc barojp volt guridxaꞌ gui̱d. Dxel basaaladx Bëd guial rëb Jesús lojman: “Chi gad gui̱d cwidxaꞌ tioꞌp volt, mal gojc choon volt rëbil ad nünbeetil naj.” Chi basaaladxaman zian, dxel guzuloj cayoonman. ] GPer guzudxiꞌch Bëd con ni rëbaman, zianz rëbaman: ―Gudëëd Dios naj casti bal rusquieen, ad nünbeetan bén nadi. :\mFPer gurexuu Bëd zatijb. Gojc xchejdoo rëb ree bén rigaꞌ yagaj loj Bëd: ―Walican në lüj na̱j xbejnx din xin Galilea lüj, abiꞌ ziꞌcgajc rniee reeman rnieel. [EDxel baguiaa béngunaa guin Bëd zatijb, zianz guzuloj rëbaman loj ree bén rigaꞌ yagaj: ―Në bén guin na̱j xbejn Jesús. Z%DPer gurexuu Bëd rëbaman: ―Ad nünbeetan laaman, ad ragbeetan xhienin rnieel. Chi bariiman roꞌ port guin, dxel guridxaꞌ gui̱d. Y CChi baguiaaman zojb Bëd rudëj guin cuchaꞌman, baguiaaman lojman, dxel rëbaman: ―Në lüj zaꞌnë Jesús bén Nazaret. nXUBChi zaꞌ Bëd ruleꞌ guin, dxel bidxin tijb béngunaa rüjn dxiin lidx bixhioz rniabee guin. uWcAYuꞌ reeman rucojp xhiejn lojman, rutaꞌcw tëë reeman lojman, dxel riguin reeman laaman, rëb reeman: ―¡Guneeyaꞌ chu gudin lüj! Guiáad ree bén rajp yagaj wëëz reeman lojman. Rëb Bëd ad nünbeetaman Jesús (Mt. 26:69‑75; Lc. 22:56‑62; Jn.18 :1518, 25‑29) iVK@Lëjt ma biguiejn caneeguijdxix Dios. Yan, ¿xhie nadi? Abiꞌ graczi reeman rëb, guiëtaman. }Us?Chi biguiejn bixhioz guin zian, gudixyaꞌ xabaman, dxel rëbaman: ―Ad rüjntri naguiejn yadiil ree testiw. QT>Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Walican, najcan. Abiꞌ lëjt zuguiaadi naj najn Bén guxhaal Dios zooban xladbee Dios Bén caꞌ gra guialrniabee guguiaa tëëdi naj guialan loj za̱j xanyabaa. 5Sc=Per achetczi rëb Jesús, ad badxiꞌtaman diidx, dxel gunabdiidx bixhioz rniabee guin lojman zatijb, rëbaman: ―¿Lüj na̱j Cristo ya, Xiꞌn Dios Bén nagleꞌ? PR<Dxel bixhioz rniabee gra ree bixhioz guzuliman galay ree bén rigaꞌ yagaj, abiꞌ gunabdiidxaman loj Jesús, rëbaman: ―¿Nid xhie diidx yadxiꞌl ya? ¿Wali ni canee reeman contr lüj ya? UQ#;Per niꞌqui zian ad guneet reeman tibloj, garent garen gunee reeman. P+:―Dunujn baguiejn rëbix: “Naj guseꞌn yadooroꞌ Jerusalén ni been ree bejn, abiꞌ choon dxejzi yayünanan sin xyudar ree bejn.” fOE9Dxel guzuli tioꞌp choon reeman gunee reeman diidx rusquiee ree contr laaman, rëb reeman: eNC8majsi zien reeman rudxiib diidx rusquiee guijcaman, per garent garen rëb tijb gaj reeman. VM%7Abiꞌ ree bixhioz rniabee ree bixhioz con gra ree guxtis, baguiil reeman mod xhienaag gutediaꞌ reeman Jesús din chileꞌ gugüjt reeman laaman, per ad badxejlt xhienaag nutediaꞌ reeman laaman, L6Abiꞌ zijt zijt binal Bëd Jesús xt ruleꞌ lidx bixhioz guin, dxel gurejman rudëj con ree bén rajp rulidx bixhioz guin, 2K]5Dxel binë reeman Jesús loj bixhioz rniabee gra ree bixhioz, abiꞌ badxaag lasaꞌ ree bixhioz rniabee ree bixhioz con ree guxtis Israel con ree mextr rajc ley. ~Ju4baslaagajquix lajd guin, zigxüünt ziladix. Zaꞌ Jesús loj ree guxtis (Mt. 26:57‑68; Lc. 22:54‑55, 63‑71; Jn.18 :1214, 19‑24) tIa3Per guyu tijb xinguiag binalix Jesús, nadüübix tijbzi lajd. Abiꞌ chi gunaaz ree bén guin laax, hHI2Dxel graczi ree xbejn Jesús baxüün, guroꞌnladx reeman laaman. Tijb xin binal Jesús 5Gc1Zianczi guzunëꞌn lëjt lën yadooroꞌ Jerusalén rulün lëjt xtiidx Dios, abiꞌ ad gunaaztidi naj. Per gra ree ni guie cayajc din gac cumplid ni ca loj xtiidx Dios. F}0Dxel rëb Jesús loj ree bén guin: ―¿Chexc zeel zëëdidi con espad con yag din chinëdi naj ziꞌc tijb xingubaan? uEc/Per tijb bén zaꞌ yagaj gulëë xiespadaman, gutüꞌman guidiajg xmojs bixhioz rniabee gra ree bixhioz. FD.Zianz gunaaz ree bén guin laaman din chinë reeman laaman. qC[-Chi bidxin Judas dxel gubigaman loj Jesús, rëbaman: ―Mextr, Mextr. Dxel gudawaman laaman xid. BB},Abiꞌ Judas bén bayü laaman ma bagojnxgajman bén guin ree rëbaman: ―Bén gawan xid, laaman na̱j bén raguiilidi, gol gunaazaman gol chinëman, gol gojpaman ad guslaadi laaman. tAa+Sta caneenë Jesús laa reeman chi bidxin Judas, bén goc tijb ree xbejnman. Bidxinnëman zien ree bejn caꞌ reeman espad con yag, guxhaal ree bixhioz rniabee ree bixhioz laa reeman con ree mextr rajc ley con ree guxtis Israel. @@y*Gol bixche, yoꞌ ree, laa bén yayü naj ma zëëd gajxh. Gunaaz reeman Jesús (Mt. 26:47‑56; Lc. 22:47‑53; Jn.18 :2‑11) L?)Ni bayon volt badxinman, rëbaman: ―¿Sta nagaꞌyëjsidi ya? ¿Sta cayziiladxidi ya? Gol batieꞌch xbacaalidi din naj, najn Bén guxhaal Dios ma bidxin hor yayü reeman naj loj ree béndol. +>O(Chi badxinman lod rigaꞌ reeman, laagajc reeman nagaꞌyëjs zatijb, guial yuꞌ daꞌt bacaal loj reeman, abiꞌ niꞌquid radxejlt xhie guiëb reeman lojman. X=)'Dxel zëman zatijb persi gurejdx gunabaman Dios con diidx guin gajc ree. <&Gol gurenaa, gol gurejdx gunab Dios chitëë güün xindxab lëjt gan. Din rëndi güündi ziꞌc rayal, per xcuerpidi ad rtiëjbtan. O;%Dxel ziaman lod bayaꞌn ree xbejnman, chi badxinman cwëꞌ reeman laa reeman nagaꞌyëjs, zianz rëbaman loj Bëd: ―Simón, ¿nagaꞌyëjsil ya? ¿Niꞌqui tib hor ad gojct nibejnaal ya? :7$Chi cabejdx canabaman Dios, rëbaman: ―Dad, graczi zajc güünl. Babëë naj loj ni gazaagdiajn. Per ad gac ziꞌc rënan, rayal gac ziꞌc rënl. v9e#Abiꞌ guzaman zataꞌn, zianz gurerulojman, gunabaman loj Dios, bal zileꞌ tëd ni na̱j sagdiajman. ~8u"Zianz rëbaman loj reeman: ―Yuꞌ naya daꞌt luxdon, rulüü ma gugüjtan naj. Gol bayaꞌn guie ad gaayëjsidi. o7W!Abiꞌ binëman Bëd, Jacob con Waj, dxel guzuloj guyunayaman abiꞌ ad nixtri yuꞌ luxdooman. 6 Chi bidxin reeman tijb luar la Getsemaní, dxel rëb Jesús loj ree xbejnman: ―Gol gurejsii guie, laꞌtgaj gabedx ganaaban Dios. f5EPer naguiejn rüjn Bëd rëbaman: ―Majsi guiëtnëꞌn lüj, per ad zëtan guial ad nünbeetan lüj. Abiꞌ graczi reeman rëb zian. Rbejdx rniab Jesús Dios lod la Getsemaní (Mt. 26:36‑46; Lc. 22:39‑46) '4GBadxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Naj rni lüj Bëd, yan guxhin gajc chi gad gui̱d cwidxaꞌ tioꞌp volt, choon volt mal rëbil guial ad nünbeetil naj. m3SDxel rëb Bëd lojman: ―Majsi gra reeman tioꞌnladx lüj, per naj ad zaroꞌnladxtan lüj. >2wPer chi yabanan, yaloj naj ganeed lojdi gan Galilea. /1WDxel rëb Jesús loj reeman: ―Graczidi tioꞌnladx naj yan guxhin, ziꞌc ca loj xtiidx Dios lod rëb: “Gugüjtan bén rajp ree xiil, abiꞌ guireꞌch reeb.” [0/Chi gulox biil reeman tijb cant par Dios. Dxel zë reeman ruguiaꞌ Olivos. |/qNaj rni lëjt, ad yuꞌtri dxej guiëꞌn vin rajcchaawnë uv, xt dxej ni guiëꞌn vin cüb lod rniabee Dios. Rëb Jesús guial guiëb Bëd ad nünbeetaman laaman (Mt. 26:30‑35; Lc. 22:31‑34; Jn.13 :36‑38) 9.kZianz rëbaman loj reeman: ―Vin guie na̱j da rejnan ni gaxhieꞌn chi guiëtan por zien ree bénguidxliuj, din guixal tijb nejz cüb xhienaag gap ree bejn perdon loj Dios. %-CDxel cwaꞌman tijb cojp yuꞌ vin, chi gulox badëëman quixtëë loj Dios, badëëman cojp guin loj reeman, abiꞌ gra reeman guꞌ vin yuꞌ lojn. O,Laꞌtgaj cayaw reeman, cwaꞌ Jesús guiadxtil abiꞌ badëëman quixtëë loj Dios, dxel gulaꞌman laan badëëman loj reeman, rëbaman: ―Gol gudaw guiadxtil guie, laan na̱j da cuerpan. &+EWalican guial Bén guxhaal Dios na̱j sacaman ziꞌc ca loj xtiidx Dios. Per, ¡prob bén yayü laaman! Zagdxeli na̱j par laaman ad niutaman loj guidxliuj *5Badxiꞌman laan rëbaman: ―Loj guidxiptioꞌpidi, tijb lëjtan, bén cugajdx xguiadxtil loj gajc pliajt lod cugajdx da guiadxtilan, laaman. )-Dád guyunaya reeman, abiꞌ guzuloj canabdiidx tijb gaj reeman, rëb reeman lojman: ―¿Najn ya? Abiꞌ rëb stijbaman: ―¿Wa najn ya? (3Dxel chi zojb reeman xan mex cayaw reeman, rëb Jesús loj reeman: ―Diidxliczi rnin lojdi guial tijb lëjt, bén cayawnë naj, laaman yayü naj. O'Chi gure guiaal, bidxin Jesús con guidxiptioꞌp ree xbejnman. #&?Dxel brii ree xbejnman wej reeman luguiedx guin, abiꞌ bidxaagloj gajc reeman ziꞌcgajczi rëbaman, zianz been reeman ni gaw reeman guxhin pascw. %yDxel gulüüman lëjt tijb lënü naroob ni rarojp cwaa, ma najcchaaw lënü guin. Yagaj gol been ni yadaaw ree xche. ${Abiꞌ lod yayux, gol güjdx loj bén na̱j lidxan: “Na mextr: ¿Ban lënü gawnë ree xbejnman yan guxhin pascw?” #- Dxel guxhaal Jesús tioꞌp ree xbejnman, rëbaman: ―Gol chej Jerusalén. Ni guguiaadi tijb xinguiaaw caꞌ re yuꞌ nijs. Gol chinalix. v"e Dxej ni guzuloj lanij raw ree bén Israel guiadxtil ni ad yuꞌt levadur, chi rugüjt reeman tijb xiildoo par lanij pascw, gunabdiidx ree xbejn Jesús lojman, rëb reeman: ―¿Ban guin rënl yuguieenan ni yadaaw ree guxhin pascw? q![ Chi biguiejn ree bixhioz guin zian, dád babaa reeman. Abiꞌ rëb reeman gudëëd reeman milia lojman. Dxel guzuloj raguiilaman mod xhienaag yayüman Jesús. Gudawnë ree xbejn Jesús xche (Mt. 26:17‑29; Lc. 22:7‑23; Jn.13 :21‑30; 1Co.11 :23‑26)   Judas Iscariote, tijb ree xbejn Jesús, wejman bigneenëman bixhioz rniabee ree bixhioz din yayüman Jesús loj reeman.   Diidxliczi rnin lëjt, guial guidib loj guidxliuj bantëëz guin guiniee reeman xtiidxzaꞌc Dios, zü ree bejn diidx ni been béngunaa guin con naj din gusaaladx reeman laaman. Baguiil Judas mod xhienaag yayüman Jesús (Mt. 26:14‑16; Lc. 22:3‑6) ucBéngunaa guie beenman ni golguzujman, ma beenchaawxgajman da cuerpan par chi guidxin dxej guiguieꞌchan. yZianczi sunëdi bénprob ree, abiꞌ zajc güündi laa reeman yudar chi guiëndi, saꞌn naj ad ziantczi sunëdi naj. ~uPer rëb Jesús loj reeman: ―Gol basaꞌnman. ¿Chexc zeel ruslendi laaman? Zagdxe na̱j ni beenman con naj. zmAwa zajc nidoꞌn choon gayuu denario din nüjnan yudar bénprob ree. Abiꞌ caneeguijdx reeman béngunaa guin. {oAbiꞌ yuꞌ ree bén zaꞌ yagaj bidxeꞌch, rëb loj lasaꞌ reeman: ―¿Chexc zeel guxhieꞌman perfum guin? :mDxel chi zaꞌ Jesús luguiedx Betania lidx Simón, bén gunee reeman leproso, abiꞌ chi zojbaman xan mex cayawaman, bidxin tijb béngunaa caꞌman lumejt yuꞌn perfum ni lasajc wayëjx guial gojcchaawnën ganax nardo, zianz guxhalaman roꞌ lumejt guin persi baroobaman perfum guin guijc Jesús. a;Per rëb reeman: ―Ad zaguieent ree zian loj ree dxej lanij guin, chitëë gac naquieꞌ. Baroob tijb béngunaa perfum guijc Jesús (Mt. 26:6‑13; Jn.12 :1‑8)  Zatioꞌp dxej riaadx gal lanij pascw, lanij raw ree bejn guiadxtil ni ad yuꞌt levadur. Abiꞌ ree bixhioz rniabee ree bixhioz con ree mext rajc ley, raguiil reeman mod xhienaag gusquiee reeman Jesús, din guiniaaz reeman laaman gugüjt reeman laaman. F %Abiꞌ ni canin lojdi, loj gradi caninan: Gol guzujsin.fE $Zeel gol guzusin din bal dxejczi guialan ad guidxaaglojn lëjt ad cayüjntidi ziꞌc rayal. (I #Yan ziangajc lëjt gol guzujsin, din ad ragbeetidi goc o xhie horan guialan bal chi ma ribej guiaal ya, o garol guiaal, o chi ma rbidxaꞌ gui̱d, o rsildoo. 5c "Ni guin ree na̱j ziꞌc chi ririi tijb bejn rejman zijt. Abiꞌ chi gadaman grii rudëëman dxiin loj tijbgaj ree xmojsaman, rniabee tëëman susin bén rajp roꞌ port. r] !’Zeel gol gojp cudad, gol guzujsin tëë, gol gurejdx gunab Dios din ad ragbeetidi goc gac zian. 3_ ’Per achut ragbee xhie dxejn xhie tëë horan gac ree ni guin, niꞌqui ree anjl yuꞌ xanyabaa, niꞌqui Xiꞌn Dios ad ragbeet, tijbzi dux Dad ree Dios ragbee. W' Guidxliuj në xanyabaa zanijt reen, per da diidxan ad zadëdt gacan cumplid. iK Diidxli rnin lëjt guial gra ree ni guin gac chi gad ree bén naban lën ree dxej guie guiët. lQ Ziangajc chi guguiaadi ma cayajc ree ni guin, gol gogbee guial ma zidyob dxej gac ziꞌc ma rnin.  5 ’Gol badxeꞌguijc ni ganin lëjt: Chi ma naquieꞌn xidx yag higo abiꞌ ma caydxib ree xbalagan, lëjt ragbee guial ma zidyob tiamp nalaa. w g Abiꞌ guixhiaal ree xianjlaman guidiblagaa guidxliuj din guchajg reeman lasaꞌ ree bén ma na̱j par Dios. w g Dxel guguiaa ree bejn Bén guxhaal Dios rdiinman bachaꞌ zëëdaman loj za̱j con xguialrniabee naroobaman. Y + zayajb ree bajl yuꞌ xanyabaa guiáad gra ree ni yuꞌ xanyabaa guiniib reen. u c ’Per lën ree dxej ni ma gudëd gra ree guialzi guin, zacajy loj gubijdx abiꞌ ad zusnitri bëëw,  Zeel gol gojp cudad, ma bagojnxgajn lëjt gra ni gac. Guiꞌt Bén guxhaal Dios zatijb (Mt. 24:29‑35, 42‑44; Lc. 21:25‑36) ;o Din guiꞌt zien ree bejn, na reeman guial laa reeman na̱j Cristo o na reeman laa reeman na̱j bén rudëë xtiidx Dios loj ree bejn, abiꞌ güün reeman milagr ree në ree graloj ni yadxaloj ree bejn, din gusquiee reeman laa reeman, abiꞌ bal zileꞌn xt zajc në ree bén gulej Dios gusquiee reeman. |q ’Bal chu na lojdi: “Gol baguiaa, laa Cristo zaꞌ guie”, o “laaman zaꞌ ni”, ad bal chililadxidi.  Bal id zasdop Dios dxej zii ree, niꞌczi tijb bejn ad zalaat, per gusdopaman laa reen, por ree bén rënman, bén gulejman par laaman.  din dád guialziroꞌ chuꞌ dxejzii ree, ziꞌc ad wayajctczi diizd chi beenchaaw Dios guidxliuj, ad yuꞌ tëëtri dxej gac zian. G Gol gurejdx gunab Dios chitëë yayal gac zian tiamp nayaag, \1 ¡Probza ree béngunaa nüü xiꞌn o bén caꞌ ree xindobëz lën ree dxej zii! G Guiáad bén zaꞌ dajn, ad yayejc lidxaman chigxii xabaman. dA Guiáad bén yëꞌp guijc yu lidx dxejzii, ad yayu lënü lidxaman tiaꞌ xhie xieenman. y ’Chi guguiaadi zojb tijb ni dxuudx lën yadooroꞌ Jerusalén, ziꞌc bacaa Daniel, bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn diizd gulal (bén gool ree guiꞌch guie, gol bigniaꞌn), guial bén zojb ree niz Judea chigxüün reeman niz dajn. !~; Gra bénguidxliuj guidxeꞌch lëjt guial najdi da bejnan, per bén sudxiꞌch loj ni rliladxaman naj xt dxej chigra guibanman, laaman yayal xanyabaa. =}s Abiꞌ guidxin dxej yayü bejn laagajc bijchaman din guiëtix, ziangajc ree bén na̱j dad yayü laagajc xiꞌn reeman, abiꞌ ree bejn yayü xdad xniaa reeman par guiët reeman. ^|5 Chi chinë reeman lëjt loj ree guxtis, ad bal chuꞌdi xgab, ad bal güün tëëdi xgab xhie guiëbidi loj reeman. Gol gunee diidx gunee Dios lëjt loj hor guin. Din ad lëjttan guiniee, xSprijt Diosan guiniee. n{U Per yalojxgaj rüjn naguiejn guireꞌch xtiidxzaꞌc Dios loj gra ree nacion, dxelri nit guidxliuj. z{ ’Gol gojp cudad, din zadxin dxej yayü ree bejn lëjt loj ree guxtis, abiꞌ quin reeman lëjt lën ree yadoo. Chinë reeman lëjt loj ree gobernador në loj ree rey guial najdi da bejnan, zian gac din chileꞌ güdi da diidxan loj reeman. Sy Din til nacion con stijb nacion, til tëë bén rajp guialrniabee con stijb bén rajp guialrniabee, guiꞌt tëë ree xudoxh në gubijn niz ni niz guie. Zian gac chi ma suloj ree guialzi ni na̱j gac. )xK ’Per lëjt chi guiguiejndi cayajc wadijl o zëëb diidx gac wadijl, ad guidxebidi; din najczi gac zian, per ad por laatan ma bidxin dxej nit guidxliuj. w5 Din zien ree bén guiꞌt guiëb reeman guial por naj zëëd reeman, guiëb tëë reeman: “Naj na̱j Cristo”, abiꞌ gusquiee reeman zien bejn. ]v3 Badxiꞌ Jesús laan rëbaman: ―Gol gojp cudad chitëë chu gusquiee lëjt. Ou ―Guna, ¿goc gac zian? ¿Xhie sen gac chi ma zidyob gac zian? mtS Chi zojb Jesús ruguiaꞌ la Olivos, ni na̱j niz lod nudxiꞌ loj yadooroꞌ Jerusalén. Dxel gubig Bëd lojman con Jacob, Waj con Andrejs, laaz reeman zaꞌnë laaman yagaj, abiꞌ gunabdiidx reeman lojman, rëb reeman: osW Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Ziꞌc ruguiaal yu naroob guin ree, zadxin dxej, niꞌczi tijb guiaj guin ad zayaꞌnt guijc stijban, gran yazeꞌn. Ni gac chi gad guidxliuj nit (Mt. 24:3‑28; Lc. 21:7‑24; 17:22‑24) "r ? Chi barii Jesús lën yadooroꞌ Jerusalén, rëb tijb ree xbejnman lojman: ―Mextr, ¡baguiaa xi nix na̱j ree guiaj guin nix tëë na̱j ree yu guin! q' ,Din graczi reeman rudxeꞌ ni rüjn laa reeman sobr, per laaman majsi najman bénprob, badxeꞌman graczi ni rajpaman par guibannëman. =ps +Abiꞌ gurejdx Jesús bén na̱j ree xbejnman, rëbaman: ―Diidxli rnin lojdi guial bén bizëjb prob guin mazri lasajc gon badxeꞌman guial loj gon badxeꞌ gra ree bén guin. foE *Dxel bidxin tijb béngunaa bizëjb prob, badxeꞌman tioꞌp zintabldoo ni lasajc taꞌnzi. In  )Tijb dxej zojb Jesús lën yadooroꞌ Jerusalén niz lod zaꞌ alcancia ni ru gon, abiꞌ ruguiaaman rguꞌ ree bejn milia lën alcancia guin, në zien ree benrijcw rguꞌ zroꞌ milia. ~mu (Racaꞌ tëë reeman lidx ree béngunaa bizëjb, abiꞌ din guiëb ree bejn guial benzaꞌc na̱j reeman, dád xchej rbejdx rniab reeman Dios. Per laa reeman mazri casti naroob yayal reeman. Gon badëëd tijb béngunaa bizëjb (Lc. 21:1‑4) |lq 'Abiꞌ lën ree yadoo ruladx reeman cwe reeman lod rbej ree bén zojbloj, ziangajc rüjn reeman lod ritaw reeman. kkO &Chi culüü Jesús bejn ree, rëbaman loj reeman: ―Gol gojp cudad con ree mextr rajc ley, din ruladx reeman sa reeman gacw reeman lajd zagdxe, ruladx tëë reeman gugajpdioz ree bejn laa reeman con respejt niz lunejz. j  %Yan bal xiꞌn Davi na̱j Cristo, ¿chexquiza zeel rëb Davi guin lojman Dad? Graczi ree bén rigaꞌ lën yadoo guin dád nix yuꞌ luxdoo reeman rucaagdiajg reeman xtiidxaman. Ni rüjn ree mextr rajc ley (Mt. 23:1‑36; Lc. 11:37‑54; 20: 45‑47) 'iG $Awa Davi guin gajc gunee por xSprijt Dios, rëbaman:Dios rëb loj da Dadan:“Gurej da ladbeen,
xt gabecan xin rdxeꞌch ree lüj guiaꞌl.” 7hg #Chi culüü Jesús bejn ree lën yadooroꞌ Jerusalén, gunabdiidxaman loj reeman rëbaman: ―¿Chexc zeel rëb ree mextr rajc ley guial za Cristo loj xdiaa rey Davi? jgM "Chi biguien Jesús badxiꞌ mextr guinan zagdxe, rëbaman: ―Ad zijtt zaꞌl par chuꞌl loj xguialrniabee Dios. Dxel achutri bayax xhie niniabdiidx lojman. Chu loj xdiaa za Cristo (Mt. 22:41‑46; Lc. 20:41‑44) Kf !Abiꞌ guidib guijc guidib ladx bejn guiënman laaman guidiblagaa, guiën tëëman ben ren ree ziꞌc rën laagajcaman. Laan na̱j ni mazri zojbloj guial loj gra gon ni rudëëd bejn loj Dios. ew Dxel rëb mextr guin loj Jesús: ―Zagdxequi guneel, Mextr. Waliquil tijbzi Dios yuꞌ, achutri ben ren yuꞌ. d) Mandamient rarojp, rëban: “Guyën ree ben ren ziꞌc rën lüj gajc.” Achet mandamient mazri zojbloj guial loj grop ree mandamient guie. mcS Guyën xDadil Dios guidiblagaa guidib guijc guidib ladxil.” Laan na̱j mandamient mazri zojbloj. b/ Badxiꞌman laan rëbaman: ―Mandamient mazri zojbloj rëban: “Gol bacaagdiajg, bén Israel, dux Dad ree Dios, tijbzi laaman na̱j Dios. paY Chi biguiejn tijb mextr rajc ley badxiꞌ Jesús xtiidx reeman zagdxe guial bacaagdiajgaman diidx ni cayü reeman, gubigaman lojman, abiꞌ gunabdiidxaman rëbaman: ―¿Con mandamientan mazri zojbloj loj gra ree mandamient? `1 Din Dios ad najtaman xDios ree bengüt, najman xDios ree bén naban. Zeel ad laat na̱j xgab rüjndi. Mandamient mazri zojbloj (Mt. 22:34‑40) h_I Abiꞌ xcwent ni yaban ree bengüt, ¿nid wayoolidi loj xlibr Moisejs ya, lod rëb guial baguiaaman yag ni cayëꞌc? Yagaj biguien chaꞌ Dios, rëbaman lojman: “Naj na̱j xDios Abraham, xDios Isaac në xDios Jacob.” ^% Din chi yaban ree bengüt, ad zuxhliaatri reeman, ad zudëë tëëtri xiꞌn reeman guxhliaa, ma gac reeman ziꞌc ree anjl yuꞌ xanyabaa. ]7 Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Ad laat na̱j xgab rüjndi guial ad nünbeetidi xtiidx Dios ad ragbee tëëtidi xhienaag na̱j xguialrniabeeman. \ Yan, chi yaban ree bengüt, loj guigajdx reex, ¿chu loj gra reex gac xbéngunaa laaman guial gra reex baxhliaanë laaman? [' abiꞌ zianz baxhliaanëman guigajdx reex, zianz bara reex güjt achut xiꞌn reex guyu con laaman. Ni bigra tëë në béngunaa guin güjt. Z Dxel bijch barojpix baxhliaanë béngunaa guin, per güjt gajquix, ad guyu gajct xiꞌn reex. Abiꞌ ziangajc guzajc xin bayon guin, Y Guyu tijb famil lod goc reex gajdx bijch. Baxhliaa xin yaloj guin, per güjtix abiꞌ ad guyut xiꞌn reex con lacheelix. lXQ ―Mextr, loj xley Moisejs rëb guial bal guiët tijb xinguiaaw abiꞌ achut xiꞌnx guyu con lacheelix, bijch xin güt guin guxhliaanë béngunaa bizëjb guin din chuꞌ xiꞌn reex ziꞌc gulüü xiꞌn xingüt guinan. W/ Tioꞌp choon ree bénsaducew bignaj Jesús, laa reeman ad rliladxt guial yaban ree bengüt. Zeel gunabdiidx reeman loj Jesús rëb reeman: |Vq Dxel rëb Jesús loj reeman: ―Gol badëëcliza loj César ni na̱j xieen César, guiáad loj Dios gol badëëd ni na̱j xieen Dios. Dád badxa loj reeman ni rëbaman. Xcwent guial yaban ree bengüt (Mt. 22:23‑33; Lc. 20:27‑40) ;Uo Dxel badëëd reeman cintabl guin lojman, abiꞌ rëbaman: ―¿Chu loj ca lojn, chu tëë laj ca lojn? Badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Loj César ca lojn në lajman. T Per gogbee gajc Jesús guial wed rüjnz reeman, zeel rëbaman: ―¿Chexc zeel rüjndi naj prueb? Gol tanë cintabl din guguianan. HS  Abiꞌ rëb reeman: ―Mextr, dunujn rayagbee guial lüj rniee diidxli ad ridxgaꞌ tëëtil chu na̱j bejn. Din par lüj tiblojzi na̱j bejn, abiꞌ walil rulüül guial xhienaag rën Dios guiban bejn. Zeel ranabdiidxan lojl: ¿Zagdxen ya radijxan impuest loj César o ad zagdxetan? ¿Zadijxanan ya o ad zadijxtanan? \R1 Guxhaal reeman tioꞌp choon ree bénfarisew në tioꞌp choon ree xbejn Herodes lod zaꞌ Jesús, din yaguiil reeman mod guiniee Jesús diidx ni gudxiib reeman guijc din gac cweꞌc reeman xguialquiaman. Q Chi biguiejn ree bén rniabee guin ni gunee Jesús, guyën reeman niniaaz reeman laaman guial gogbee reeman laa reeman cuzaꞌtaman, per guial rdxeb reeman bejn ree, basaꞌn reeman laaman, ziat reeman. Xcwent Impuest (Mt. 22:15‑22; Lc. 20:20‑26) :Po Zian been dux Dad ree Dios, zeel radxaduloj ree. %OC ’¿Nid wayoolidi loj xtiidx Dios ya?, lod rëb:Guiaj ni gulëëgoꞌn ree bén rüjn yu,
laan goc ni mazri been sirv gojcnë yu guin. `N9 Dxel gunabdiidx Jesús loj ree bén caneenëman, rëbaman: ―Yan, ¿xhie naladxidi güün bén na̱j xguidxliuj laan? Ziꞌtaman din gugüjtaman bén guin ree, dxel gudëëman guidxliuj guin loj ree ben ren. fME Dxel gunaaz reeman laax, bagüjt reeman laax abiꞌ babëë reeman laax loj guidxliuj guin. L Per ree bén guin, rëb loj lasaꞌ reeman: “Xin guin na̱j xin yayaꞌnnë guidxliuj guin, yagüjt reex din gacan du xieen ree.” DK ’Dxel bén na̱j xguidxliuj laan stijbzi xiꞌngaanman ryaadx guixhiaalaman, xin rën daꞌtaman. Dxel guxhaalaman laax guial gunaladxaman: “Zajp reeman da xiꞌnan respejt.” J Guxhaalaman ben ren, per bagüjt reeman laaman. Zien ree ben guxhaalaman, yuꞌ reeman gudijn reeman yuꞌ tëë reeman bagüjt reeman. 'IG Dxel guxhaal bén na̱j xguidxliuj laan zatijb xmojsaman, per ziangajc, bacaaguiaj reeman laaman, gulaꞌ reeman guijcaman abiꞌ guneeguijdx reeman laaman. H Per ree bén rüjn dxiin loj guiniaa guin gunaaz reeman laaman, gudijn reeman laaman abiꞌ badxiꞌ reeman laaman zezi. fGE Chi bidxin dxej yalaꞌ reeman uv guin, guxhaal tijb xmojsaman din chigxiiman ni rayalaman. hF K Dxel guzuloj caneenë Jesús laa reeman con ganax ree cwent, rëbaman: ―Tijb bejn guxübinman uv loj xguiniaaman, dxel beenman gurajl gadëd roꞌn, beenchaaw tëëman tijb luar lod grii xnijs uv guin, abiꞌ beenman tijb yu ya daꞌt lod guiyaꞌp guiniaa guin. ’Zianz badëëman laan garol loj ree bén güün laan dxiin, briitaman zëman zijt. 3E_ !Abiꞌ badxiꞌ reeman laan rëb reeman: ―Ad rayagbeetan. Zeel rëb Jesús loj reeman: ―Niꞌqui naj ad zanitan lojdi chu banee guialrniabee günan ni guin ree.hDI Ad zajc tëët yaguieꞌch ree, bénguidxliuj guxhaal laaman. Rëb reeman zian guial rdxeb reeman bejn ree, din graczi reeman rliladx guial gojc Waj tijb bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, bén wali gunee xtiidx Dios. C- Dxel guzuloj rëb loj lasaꞌ reeman: ―Bal yaguieꞌch ree, Dios guxhaal laaman, zanaman: “¿Chexquiza zeel ad bililadxtidi laaman?” bB= ¿Chu guxhaal Waj bidgaroobnijsaman bejn ree? ¿Dios ya o bénguidxliuj? Gol badxiꞌn. A5 Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Ziangajc naj yuꞌ ni ganabdiidxan lojdi, bal yadxiꞌdan dxel ganin chu banee guialrniabee günan ni guin ree. @) gunabdiidx reeman loj Jesús, rëb reeman: ―¿Xhie guialrniabee rajpil zeel rüjnl ni guin ree? ¿Chu banee guialrniabee lojl güünl zian? A?{ Chi badxin reeman Jerusalén. Chi caza Jesús niz lën yadooroꞌ Jerusalén guin, dxel gubig bixhioz rniabee ree bixhioz con ree mextr rajc ley con ree xguxtis ree bén Israel, >9 Din bal id züjndi perdon, ziangajc xDadidi Bén yuꞌ xanyabaa ad züjntaman perdon xtolidi. Xguialrniabee Jesús (Mt. 21:23‑27; Lc. 20:1‑8) =9 Guiáad chi ribejdx rniabidi Dios, bal yuꞌ bén rdxeꞌchidi, gol beenman perdon din ziangajc xDadidi bén yuꞌ xanyabaa güünman perdon xtolidi. m<S Zeel rnin lojdi, gra ni rniabidi loj Dios, gol bililadx guial ma cwaꞌdi laan, abiꞌ zacaꞌdan. 5;c Din diidxliczi ganin, bal chu guiëb loj guiaꞌ guin: “Bisüd guie biajb loj nijsdoo”, bal id yuꞌ nawëëg luxdooman, bal rliladxaman, gac ni guneeman. Zian gacan. @:{ Badxiꞌ Jesúsan rëbaman: ―Gol bililadx Dios. 9  Dxel basaaladx Bëd ni rëb Jesús, abiꞌ rëbaman lojman: ―Mextr, ¡baguiaa yag higo ni bazaalil diidx guijc ma gubidxan! ~8u Chi bareguiaal rsildoo, badëd reeman niz lod zojb yag higo guin, abiꞌ baguiaa reeman ma gubidx diizd liujn. i7K Chi ma caxhin, bazanë ree xbejn Jesús Jerusalén. Tijb yag higo ni gubidx (Mt. 21:20‑22) a6; Bixhioz rniabee ree bixhioz con ree mextr rajc ley, chi biguiejn reeman ni rëb Jesús, guzuloj raguiil reeman mod xhienaag gugüjt reeman Jesús, guial rdxeb reeman laaman din gra bejn radxaloj ni rulüüman. 65e Abiꞌ guzuloj culüüman laa reeman, rëbaman: ―Loj xtiidx Dios rëb: “Lidxan grii laj yu lod rbejdx rniab bejn Dios.” Per lëjt nüjndan ziꞌc lidx ree xingubaan. D4 ad rtiëjbtaman xhie chuꞌnë ree bejn roꞌ yadoo guin. s3_ Chi bidxin reeman Jerusalén. Dxel guyu Jesús roꞌ yadooroꞌ Jerusalén guin, abiꞌ guzuloj caybëëman bén cutoꞌ ree në ree bén cazii. Barexguiataman xmex ree bén ruchaa milia con xyagxhil ree bén rutoꞌ ree palom, x2i Dxel rëbaman loj yag higo guin: ―¡Ad yuꞌtri dxej gaw bejn ninejxh tia lojl! Abiꞌ biguiejn ree xbejnman ni rëbaman. Rabëë Jesús bén rutoꞌ ree roꞌ yadooroꞌ Jerusalén (Mt. 21:12‑17; Lc. 19:45‑48; Jn. 2:13‑22) )1K Zijtri baguiaaman tijb yag higo ca ree balag lojn. Abiꞌ wejman biquiaaman bal ca higo lojn. Per achet bidxaaglojman, balagzi ree ca lojn din ad xtiamptanan. Q0 Chi bareguiaal, barii reeman Betania. Dxel guzuloj calaan Jesús. h/I Zian guyu Jesús Jerusalén abiꞌ guyuman lën yadooroꞌ Jerusalén. Chi gulox baguiaaman graczi, dxel zinë guidxiptioꞌp ree xbejnman Betania guial ma gudxe. Bazaal Jesús diidx guijc yag higo (Mt. 21:18‑19) |.q ¡Nagleꞌ bén zëëd nabee ziꞌc dux béngulal ree rey Davi! ¡Quixtëë dux Dad ree Dios Bén yuꞌ xanyabaa! -+ Abiꞌ ziꞌc ree bén ned, në ree bén nal rbixdiaj reeman, rëb reeman: ―¡Gagnëman dunuj ree yan! ¡Nagleꞌ bén zëëd por Dios! , Zien ree bejn riguijxh xab niz lod rdëdaman, yuꞌ tëë reeman rutüüg zijn persi rguijxh reeman laan niz lod rdëdaman. [+/ Bidxinnë reeman laab lojman, badxiib xab reeman xijchib, persi gudxibaman laab. g*G Badxiꞌ reeman laan ziꞌc rëb Jesús, abiꞌ cwëjb ree bén guin zinë reeman laab. )  Bén baguiaa ree zian gunabdiidx reeman loj reeman, rëb reeman: ―¿Xhie rüjndi? ¿Chexc zeel caxhiequidi burdo guin? ~(u Dxel wej reeman, bidxaagloj gajc reeman burdo guin, caduub runejz roꞌ tijb port, abiꞌ guxhiec reeman laab. '% Abiꞌ bal chu guiniabdiidx lojdi: “Chexc zeel caxhiequidi laab”, gol güjdx: “Dad Jesús cayaadx laab, doo yaxhaal gajcaman laab.” &9 rëbaman: ―Gol chej guiedxdo rigaꞌ delant guin. Chi guidxindi guidxaaglojdi tijb burquieꞌn, caduub achut wabib laab. Gol guxhiequib gol tanëb. % 5 Chi ma zë reeman gajxh Jerusalén, niz lod rigaꞌ guiedx Betfagé con Betania, gajxh guiaꞌ la Olivos, dxel guxhaal Jesús tioꞌp ree xbejnman, $' 4Dxel rëb Jesús: ―Ma zajc yaguiajl, ma bayajquil guial bililadxil naj. Loj hor zii gajc bani lojx dxel zinalix Jesús niz yagaj. ~~V}}||'{{hz=yuy!xx7wwtvv|uuftssYrrqppNonmmmlkkjj2ii$hhBggfRezddccYbcaa`__"^]\\/[[LZZYWXXDWW>VVgUUrTTSSRRQ]PP[P+O'NN;MMMLKK}JJ;IHHMGwFEDDMCCBBApA=@@"?>a==2Dxel chi badxiꞌ lon par guguian chunin rnieenë naj dxel baguian gajdx ree candeler or. O-  bén ni rëb: ―Naj na̱j ziꞌc lejtr A con Z, lejtr ni rzuloj në ni rlioxnë alfabeto, din tijbzi naj na̱j bén rniabee. Bacaa loj guiꞌch gra ni cuguiaal dxel guixhiaalil guiꞌch guin loj guigajdx cwaa ree da bejnan bén zojb ree niz Asia, luguiedx Éfeso, Esmirna, Pérgamo, Tiatira, Sardis, Filadelfia në Laodicea. s, a Chi yuꞌn ladxguiib loj yuj rigaꞌ loj nijsdoo guin, guyu tijb dumingw chi guzaꞌcan ziꞌc bén rnieꞌxhchaal por xguialrniabee xSprijt Dios, abiꞌ xichan biguiejnan ziꞌc chaꞌ trompejt abiꞌ biguien rejs daꞌt chaꞌ tijb &+ G Naj Waj tijb ree lasaꞌdi bén rliladx Jesucrist. Tijbzi nadxuꞌ ree loj xguialrniabeeman, tijbzi cayzaagdiaj ree abiꞌ caydaan ree por laaman. Naj guyuꞌn ladxguiib loj yuj rigaꞌ loj nijsdoo lod la Patmos guial rtiechan xtiidx Dios në gra ree ni ragbeen xcwent Jesucrist. )* MDux Dad ree Dios bén rajp gra guialrniabee. Laaman guiꞌt, laaman na̱j Dios diizd guiaꞌxchej, në yan, laaman rëb por laagajcaman: “Naj na̱j ziꞌc lejtr A con Z, lejtr ni rzuloj në ni rlioxnë alfabeto, naj caꞌ gra guialrniabee.” Baguiaa San Juan xguialrniabee Cristo a) =¡Gol gogbee guial guiꞌtaman loj za̱j! Gra ree bejn guguiaa laaman xt ree bén ni guliiz lans cwëꞌlënman, abiꞌ gra ree bénguidxliuj goon daꞌt chi guguiaa reeman laaman. Laan na̱j diidxli. Zian gac. 3( aabiꞌ beenman dunuj ree ziꞌc bén rniabee, been tëëman dunuj ree bixhioz rüjn sirv xDadaman Dios. Zeel Jesucrist rayalaman respejt në guialrniabee zianczi. Amén. [' 1Jesucrist been gra ni na̱j güünman, laa tëëman goc bén yaloj baban loj ree bengüt abiꞌ laaman rniabee gra ree bén rniabee loj guidxliuj. Laaman rën dunuj ree abiꞌ con xrejnman basiaman dux tol ree =& uNaj Waj cucan guiꞌch guie par lëjt najdi xbejn Cristo, lëjt bén naban ree loj guigajdx ree xguiedx Asia. Dux Dad ree Dios, bén guiꞌt bén na̱j Dios diizd gocli në yan, në guigajdx ree sprijt zaꞌ lod canabeeman, në Jesucrist, laa reeman güünleꞌ lëjt yabeꞌcdxe tëë reeman luxdoodi. X% +Xiquilbaa ree bén ni rool, në ree bén rucaagdiajg në ree bén ridxgaꞌ ni ca loj guiꞌch guie ni rugojn xcwent ree ni gac, din ma zidyob gac reen. Rxhiaal San Juan guiꞌch loj guigajdx ree yadoo e$ EAbiꞌ canin ni diidxli xcwent xtiidx Dios, xcwent Jesucrist në xcwent gra ree ni baguian. # Ni ne ree na̱j ni ma balüü Dios loj Jesucrist din në laaman gulüü laan loj ree xbejnman, din gagbee reeman conin ma zidyob gac. Abiꞌ Jesucrist guxhaal xianjlaman din gulüüman ni guin ree lon, naj Waj xbejn Jesucrist, bén cayüjn laaman sirv. B":Dux Dad ree Jesucrist güünleꞌ gradi. Amén. !:Gra ree bén zojb ree guie, bén ma na̱j ree xbejn Jesucrist, në gra ree bén rüjn sirv loj rey, në reeman rugajpdioz lëjt. ! ;:Gol bagajpdioz gra ree bén ma na̱j xbejn Jesucrist, guiáad gra ree bén rliladx Jesucrist bén zaꞌnëꞌ reen guie, rugajpdioz reeman lëjt. ,Q:¡Abiꞌ por guialrniabee ni rajp dux Dad ree Dios, rayalczi yayaꞌp reeman respejt goctëëz! Amén. Rugajpdioz ree bén rliladx Jesucrist bén Tesalónica ree kO:Zeel Dios gunee lëjt gra ni ryaadxidi por ree ni zaꞌc ni rajpaman xanyabaa con Dad Jesucrist. /W:Ma bacaꞌn gra ni guxhaalidi con Epafrodito, yan xt sobr rüjnan naj, par naj ni guxhaalidi na̱j ziꞌc tijb ni nadxoon o tijb gon ni ruree nejxh, ni ruladx Dios. r]:Ad cayguiltan mod din güündi naj yudar mazri, ni rënan na̱j guial mazri yayaꞌndi zagdxe loj Dios. gG:Ziangajc chi guzun luguiedx Tesalónica chi biaadxan xhienin, bëlczi volt beendi naj yudar. }s:Ragbee tëëdi guial chi briin niz Macedonia din suloj gatieꞌchan xtiidxzaꞌc Jesucrist, lëjtzi bazaladx xhienin lon guial loj gra ree guiedx lod ma rliladx reeman xtiidx Jesucrist, ziꞌc benan lëjt yudar ziangajc beendi naj yudar. P:Per zagdxe na̱j ni beendi guial beendi naj yudar loj ni cazaagdiajn. 9m: Rajc rdaanan ni zëëdtzi con xyudar Jesucrist. N: Ragbeen xhienaagan chi naban bejn loj guialprob ragbee tëën xhienaagan chi achet ryaadx bejn, din ma basidan rdaanan ni zëëdtzi, bal rawan o bal id rawan, bal rüjnan naj sobr o bal ryaadxan. _7: Ad canitan zian guial cayaadxan xhienin din ma basidan gadëëdan con ni raꞌptzan. !: Dád rabaan por Dad Jesucrist guial ma basaaladxidi naj. Ad canitan bayanladxidi naj, canin zian guial ad gojctri nüjndi naj yudar. Z-: Gol been ziꞌc basidan lëjt, ziꞌc ma balün lëjt, gol been ziꞌc rnin lëjt ziꞌc ma baguiaadi benan, zian gagnë Dios lëjt bén rabeꞌcdxe luxdoo ree bejn. Ni badëëd ree bén filipos loj Pab F:Naga gad lox günan guiꞌch guie, compniar raliduladx ree Jesucrist, rnin lëjt gol badxeꞌguijc ganax ni diidxli, ni rayal respejt në ni na̱j xnejz. Gol badxeꞌguijc ganax ni rüjn sirv, ni na̱j zagdxe në ni rayal güün bén zë xnejz. Gol badxeꞌguijc gra ni na̱j zagdxe në ni guilies bejn xvalor. :Dios yabeꞌcdxe luxdoodi, zroꞌ rabeꞌcdxeman luxdoo bejn mazri guial loj ni naladx bejn, abiꞌ laan na̱j ni gagnë lëjt din yayaalyuj luxdoodi yayaalyuj tëë xquiarguiejndi guial ma najdi tijbzi con Jesucrist. Gol badxeꞌguijc ganax ni zagdxe #:Ad rayalt chuꞌdi xgab por xhienin, gol gurejdx gunab Dios por gra ni rzajquidi, gol gurejdxaman gol badëë tëë quixtëë lojman.  :Gol been naguiejn güünbee gra bejn lëjt guial najdi benzaꞌc. Gol badxeꞌguijc guial zamer guiꞌt Dad Jesucrist zatijb. uc:Zianczi gol badxeꞌ luxdoodi zagdxe por Dad Jesucrist. Naj rni lëjt ¡Gol badxeꞌ luxdoodi zagdxe! 5:Abiꞌ ziangajc lüj compniar ni cayguieen dxiin tijbzi, rniaaban lojl din güünl yudar béngunaa guin ree din laa reeman been naj yudar bireꞌch xtiidx Jesucrist në Clemente con ree ben ren, gra reeman ma yuꞌ laj loj libr ni yuꞌ laj ree bén guiban tiblayaa con Dios.  :Yan, rniaaban loj Evodia në loj Síntique din guidxag cwe reeman guial na̱j reeman compniar loj ni rliladx reeman Dad Jesucrist. Q  :Zeel compniar raliduladx ree Jesucrist, rënan lëjt rën tëën guidganan lëjt, lëjt rguꞌ luxdon zagdxe, abiꞌ najdi ziꞌc tijb prem par naj, gol guzujdxiꞌch loj ni rliladxidi Dad Jesucrist. I  :Laaman na̱j bén guchaa dux cuerp ree ni rayaꞌp ree loj guidxliuj guie din gacan ziꞌc na̱j xcuerpaman xanyabaa. Abiꞌ güünman zian con guialrniabee ni rajpaman par nabeeman gra.  :Per dunuj ree ma nayab ree xanyabaa abiꞌ caylëjz ree guial diizd xanyabaa guiꞌt Dad Jesucrist bén gudix por dux tol ree.  w:Abiꞌ ree bén guin castizi na̱j ni rbëz laa reeman din mazri ruladx reeman güün reeman ni dxuudx. Abiꞌ luar yatu reeman por ni rüjn reeman aal mazri rlies xvalor reeman guial mazri rüjn reeman xgab por ree ni yuꞌ loj guidxliuj guie. A{:Din zien volt ma rnin lojdi abiꞌ yan caydxiꞌnan zatijb, xt ronan canin lëjt guial zien ree bejn naban ziꞌc ree bén ad rliladxt guial güjt Cristo loj crüjz por dux xtol ree. :Compniar raliduladx ree Jesucrist, gol gubajn ziꞌc nabanan, gol baguiaa tëë xhienaag naban ree bén naban ziꞌc nabanan. B:Per rüjn naguiejn yabajn ree ziꞌc ma rayigniaꞌ ree. W':Abiꞌ dunuj ree guial ma rayagbee ree zagdxe ni rën guiëb xtiidx Dios, rayal yaguieen ree xgab zian. Per bal garen na̱j xixgabidi guial loj ni canin lojdi, Dios gulüü lëjt conin na̱j diidxli. :din yayaaloj günan ziꞌc rayal din chileꞌ gacaꞌn ni gunee Dios xanyabaa ziꞌc gurejdxaman dunuj ree por Jesucrist. 8i: Compniar raliduladx ree Jesucrist, naj rni lëjt guial ad wayaalojt günan ziꞌc rayal, per cayünan naguiejn din yayanladxan gra ni benan gocli din gac gusnuun par delant, /W: Ad canitan lojdi guial ma bayaaloj benan gra o guial najn benzaꞌc, per cayünan naguiejn din gacan ziꞌc rën Cristo gacan diizd chi guzuloj rniabeeman naj. W': Din yuꞌguican guial yabanan ziꞌc baban Jesucrist. Ni gunee Dios xanyabaa kO: Zeel rënan günbeechaawan Cristo, günbee tëën guialrniabee ni basban laaman, rën tëën gadaanan xhietëëz loj guialrzagdiaj ni gadëëdan ziꞌc gudaanman, ma guidxin dxej gacan ziꞌc rayal gacan por xguialgüjtaman. U#: abiꞌ gacan tijbzi con laaman. Ad naladxtan por guial rünan ziꞌc rniabee ley achet dol raꞌpan niz loj Dios, naladxan por guial rliladxan Jesucrist, din por guialrliladx guin ma naya bejn loj Dios. G~:Abiꞌ achet ni mazri lasajc guial loj ni nünbeen Dad Jesucrist, por laaman gra ni benan nadxel ma basaꞌnan tiblad, na̱j reen ziꞌc tijb guix par naj din nabee Cristo naj guidiblagaa, z}m:Gra ni benan nadxel, par naj dád lasajcan nadxel, per yan achet lasajcan par naj, din yan Cristo mazri lasajc. [|/:Benan ziꞌcgajczi rüjn ree bénfarisew, zeel xt guzunaalan bén rliladx ree Jesucrist din günan laa reeman ni mal, benan gra ziꞌc tal rniabee ley abiꞌ achut zajc niëjb guial ad cayüntan ziꞌc rayal. x{i:Din chi goc toxman goolan, badxeꞌ reeman naj sen ni ru ree bén Israel. Abiꞌ bén Israel naj, loj xdiaa Benjamín zialan, rnien diidx Hebreo din xiꞌn ree bén rniee diidx Hebreo naj. Benan gra ni rniabee ley din bénfarisew gojcan. z :Majsi zajc gales da valoran guial zinaalan gra ree costumbr, per bal yuꞌ bén rlies xvalor gajc, nëgajc naj zajc gün zian. uyc:Din mazri lasajc sen ni rayaꞌp ree, abiꞌ sen guin na̱j guial diidxli zunaal ree Dios por xSprijtaman bén nabajnnëꞌ ree, abiꞌ rabaa ree guial ma rayagbee ree nayajc ree xbejn Jesucrist, per ad por guial zunaalt ree costumbr. x:Gol gojp cudad con ree bentont, bén ad nadëdguient, benmal, bén rüjn ree naguiejn din chuꞌ ree bejn xsen bén Israel. gw I:Yan, compniar raliduladx ree Jesucrist, gol badxeꞌ luxdoodi zagdxe por Dad Jesucrist. Par naj achetan guial ganin lëjt diidx ni ma rni gajcan tijb, din par lëjt lasajc ree diidx guin chitëë chuꞌ ni gusquiee lëjt. &vE:Din zamer niëjtaman guial rüjnman sirv loj Jesucrist, guzujman loj guialgüjt guial beenman naj yudar loj ni ad bileꞌt nüjn quijb lëjt naj yudar.u:Gol babaa, gol bacaꞌman guial najman tijb du lasaꞌ ree bén rliladx Jesucrist. Zian gol guyën gra ree bén na̱j ziꞌc laaman. rt]:Zeel diob gaxhal gajcan laaman din yabaadi chi guguiaadi laaman stijb chitëë chuꞌnaya tëën mazri. ,sQ:Abiꞌ walican gogxuuman zamer niëjtaman. Per baya Dios laaman, abiꞌ ad laatzaman, nëgajc naj bayaman, chitëë chuꞌnaya luxdon mazri ziꞌc ma guyu nayan. ^r5:Dád rënman guidganajman lëjt abiꞌ dád yuꞌman xgab guial gogbeedi gogxuuman. Nq:Abiꞌ rulüü rüjn naguiejn gaxhalan da miwan Epafrodito ladxidi. Lëjt guxhaal laaman din güünman naj yudar loj ree ni ryaadxan. Abiꞌ zian cayüjnman naj yudar, tiblojzi cayzaagdiajn. Fp:Dad Jesucrist gagnë naj din diob guidgana quijb naj lëjt. ioK:Zeel rënan gaxhalan laaman din guitixlojman lëjt, gagbeezan xhienaag gariican loj cwent guie 5nc:Per ma ragbeedi xhienaag na̱j Timoteo, ma ragbeedi xhienaag cayüjnman naj yudar persi catiechan xtiidx Jesucrist. Cayüjnman naj yudar ziꞌc rüjn bejn xDadaman yudar. pmY:Graczi reeman ru xgab per por laagajc reeman, ad rut reeman xgab por ni rën Jesucrist güün reeman. plY:Din tijbzi Timoteo yuꞌ lëjt xgab ziꞌc yuꞌn lëjt xgab. Achut bén ru lëjt xgab ziꞌc laaman. ~ku:Dad Jesucrist gagnë naj din diob gaxhalan Timoteo lod zojbidi din xhienladxan chi gagbeen xhienaag rigaꞌdi. Rj:Yan ziangajc gol babaa, gol babaa ziꞌc rabaan. Timoteo në Epafrodito "i=:Din guial rliladxidi Dios laan na̱j ziꞌc tijb gon par laaman, abiꞌ nix yuꞌ luxdon majsi guiëtan din yayaaloj gon guin guial rabaanëꞌn gradi. Ch:guial zaꞌdxiꞌchnëdi xtiidx Dios ni zidnë guialnaban. Abiꞌ zian yabaan por lëjt dxej ni guiꞌt Jesucrist stijb guial gagbeen ad bentan dxiin xliaꞌ ad bizaa tëëtan xliaꞌ. g!:chitëë xhie guiniee bejn lëjt o chitëë xhie xfaltidi yadxejl reeman. Lëjt najdi xiꞌn Dios gol gubajn naya niz loj ree bén ad zinalt xnejz Dios, bén rüjn ree ni guijdx. Din gaquidi ziꞌc tijb guij loj reeman, ziꞌc tijb guij ni rulaa bachaꞌ lod nacay, kfO:Gol been gra ni rayal güündi, achet guial ad zayuladxtidi achet tëët guial tildiidxidi, meS: Din por Dios zëëd xgabzaꞌc ni rüjndi, abiꞌ laaman ragnë lëjt din güündi ziꞌc rënman. &dE: Zeel compniar raliduladx ree Jesucrist, ziꞌc rënan lëjt abiꞌ rnin lëjt guial ziꞌc bazoobidi da diidxan chi guzun con lëjt, ziangajc gol bazoob da diidxan mazri yan guial zaꞌn zijt. Con guialrdxeb në con respejt gol been ziꞌc rayal güün ree bén ma na̱j perdon. &cE: Abiꞌ gra bejn guiëb guial Jesucrist na̱j Dad, zian guilies reeman xvalor dux Dad ree Dios. Xbejn ree Jesucrist na̱j ziꞌc tijb guij ni rulaa bachaꞌ 2b]: Din chi guiguiejn ree bejn laj Jesucrist, guzuxib gra reeman lojman, ziꞌc ree ni yuꞌ xanyabaa, në gra ree ni yuꞌ loj guidxliuj, nëtëë ree ni yuꞌ lën liuj. ay: Zeel dád guialrniabee naroob badëë Dios lojman, badëë tëëman lojman laj bejn ni mazri lasajc loj gra laj bejn. (`I:Abiꞌ chi gocaman ziꞌc tijb bénguidxliuj beenman naya abiꞌ bazoob xtiidx xDadaman, xt güjtaman loj crüjz, majsi ni natu na̱j guial rëjt loj crüjz. _:Basaꞌn xguialrniabeeman persi biꞌtaman loj guidxliuj guie ziꞌc tijb mojs abiꞌ gojlaman ziꞌc tijb bénguidxliuj. d^A:Din majsi laaman na̱j Dios, per ad guzudxiꞌchtaman guial niëjbaman laaman na̱j Dios. 8]k:Gol been xgab ziꞌc been Jesucrist xgab. O\:Ad bal chuꞌdi xgab por lëjtzi, gol guyu xgab por stijb lasaꞌdi. 7[g:Ad sëëbladxidi güündi gan loj ree lasaꞌdi o guilies xvalor lëjt gajc, mazri zagdxe gol been naya, gol been tëë xgab guial stijb lasaꞌdi mazri lasajc guial lojdi. Z1:Gol basnuu gol gubajn zian din yaguꞌdi luxdoon nix. Gol gubajn, gol guyën tëë lasaꞌdi tibloj, gol gojc tijbzi, gol been tëë tijbzi xgab. bY ?:Yan, ziꞌc ma yuꞌ luxdoodi zagdxe por Cristo, ziꞌc ma yuꞌ luxdoodi nix guial rusnuu rën lasaꞌdi, në ziꞌc ma nabannëdi xSprijt Dios në ziꞌc yuꞌ luxdoodi nix con lasaꞌdi, në ziꞌc raya lasaꞌdi. IX  :Lëjt con naj tiblojz caydüüd ree tarbajw par yatieꞌch ree xtiidx Jesucrist, ma baguiaadi xhienaag rdëëdan tarbajw por xtiidxaman abiꞌ yan caguiejndi guial cusnuu cayünan mazran._W 9:Din ad cwabeetidi par chililadxzidi Jesucrist, cwabeedi në par sagdiajdi por laaman. V 5:Ad guidxebidi bén rdxeꞌch lëjt. Zian guiguien guial ma canijt reeman loj Dios, per lëjt zian guiguien guial ma rajpidi perdon zëëd loj Dios. U 3:Per ganin lëjt, gol been naguiejn gol gubajn ziꞌc rayal, ziꞌc rëb loj xtiidx Jesucrist. Din bal guidganan lëjt o bal id zialan, per rënan guiguiejnan guial zaꞌdxiꞌchidi nadxag tëë lasaꞌdi abiꞌ tiblojz cayüjndi naguiejn catieꞌchidi xtiidx Jesucrist. T {:Abiꞌ chi guidganan lëjt stijb, chuꞌ ni yabaanëdi gudëë tëëdi quixtëë loj Jesucrist por ni beenman por naj. S !:Abiꞌ naj ragbeen guial gabajnran din günan lëjt yudar gusnuu chinalidi xnejz Dios, din chuꞌ luxdoodi gusnuu chililadxidi Jesucrist. 0R ]:per por lëjt rüjn naguiejn gabajnran. Q 7:Din loj grop ree ni guin dád nawëëgan par gaben conin günan, tijb rënan yacaꞌ Dios naj din gazun con Cristo, laan na̱j mazri zagdxe par naj, P  :Per bal gabajnran loj guidxliuj guie, gusnuu günan sirv loj Cristo ziꞌc rayal, per ad ragbeetan conin na̱j zagdxe par naj. xO k:Din par naj laꞌtgaj nabanan cayünan laaman sirv, abiꞌ bal guiëtan mazri zagdxen din ma gazun con laaman. *N O:Naj ragbee guial ad yuꞌt dxej guslaa Dios naj yayaꞌnxtun, sin guialrdxeb gulün bejn ree xhienaag raꞌpan respejt Jesucrist majsi nabanan o majsi guiëtan. M :Din ragbeen guial yariin loj ni cadëëdan guial cabejdx canabidi Dios por naj në guial cayagnë xSprijt Jesucrist naj. ,L S:Per achet güünan majsi zagdxe na̱j xixgab reeman o ad zagdxet ya, contzi ma catieꞌch reeman xtiidx Jesucrist, laan na̱j ni rabaanëꞌn abiꞌ mazri yabaan. [K 1:Per yuꞌ reeman ad walit reeman na̱j xixgab reeman zagdxe catieꞌch reeman xtiidx Dios, naabzi par guilies bejn xvalor reeman abiꞌ xixgab reeman na̱j guial gusagdiaj reeman naj mazri lën ladxguiib guie. :J o:Yuꞌza reeman guial rën reeman Jesucrist, catieꞌch reeman xtiidxaman abiꞌ ragbee reeman guial yuꞌn ladxguiib guial zaꞌdxiꞌchnëꞌn xtiidxaman guial najcan diidxli. YI -:Per diidxliczi yuꞌ reeman rtieꞌch xtiidx Jesucrist guial rdëdloj reeman naj abiꞌ rën reeman gac reeman mazri bén zojbloj. Per yuꞌ reeman rtieꞌch xtiidxaman guial na̱j xixgab reeman zagdxe. RH :Abiꞌ chi baguiaa ree compniar raliladxnëꞌ ree Jesucrist guial yuꞌn ladxguiib, mazri guzudxiꞌch reeman abiꞌ zien daꞌt reeman guyu luxdoo guitieꞌch reeman xtiidx Jesucrist sin guialrdxeb. G ): Abiꞌ yan, gra ree bén yuꞌ lën palas në gra ree bén zojb niz guie ragbee reeman guial yuꞌn ladxguiib por guial najn xbejn Jesucrist. F ): Compniar raliduladx ree Jesucrist, rënan gagbeedi guial graczi ni guzaꞌcan cayüjn reen yudar persi careꞌch xtiidxzaꞌc Jesucrist. 4E c: Abiꞌ por laaman zajc guibandi ziꞌc rën Dios ziꞌc balüü Jesucrist lëjt din gap ree bejn Dios mazri respejt guilies tëë reeman xvaloraman. Yabajn ree par Cristo (D K: din chileꞌ cwedi ni na̱j mazri zagdxe. Abiꞌ zian guibandi naya sin dol niz loj Dios, chitëë xhie naman contr lëjt dxej ni guiꞌt Dad Jesucrist stijb. C : Rniaab tëën lojman din mazri guiën lasaꞌdi, abiꞌ guixie guixie gusnuu guixhialaman xquiarguiejndi din gagbeedi ni rayal güündi, hB K:Dios ragbee guial dád rusaaladxan lëjt guial rënan lëjt ziꞌcgajczi rën Jesucrist lëjt. ?A y:Najczi guial günan xgab zian por gradi, din rusaaladxan lëjt, ziꞌc chi yuꞌn ladxguiib ziangajc chi culün conin na̱j diidxli xcwent Dios din tibloj cayüjnleꞌman dunuj ree. @ 7:Ragbeechaawan guial diizd chi guzuloj rliladxidi xtiidx Dios, laaman cusnuu cayagnë lëjt din gaquidi ziꞌc rayal xt dxej guiꞌt Jesucrist stijb. ? {:Din diizd dxej ni guzuloj rliladxidi Jesucrist dxel guzuloj raguieen ree tijbzi xgab par guireꞌch xtiidxaman xt yan. g> I:Abiꞌ zianczi chi rbedx rniaaban laaman dád nix ru luxdon, rbedx rniaaban laaman por gradi. Q= :Zianczi chi rasaaladxan lëjt, rudën quixtëë loj da Dadan Dios. < #:Dux Dad ree Dios në Dad Jesucrist güünleꞌ lëjt, yabeꞌcdxe tëë reeman lëjt. Rbejdx rniab Pab Dios por ree bén rliladx Jesucrist ; }:Naj Pab con Timoteo, raguieenan sirv loj Jesucrist. Caycaan guiꞌch guie par lëjt najdi bén rliladx Jesucrist luguiedx Filipos, në par ree bén rniabee lojdi rulüü tëë reeman xtiidx Dios në ree bén rüjn yudar bén rliladx ree Jesucrist. -: WDad Jesucrist güünleꞌ lëjt.9 Nëgajc Marcw, Aristarco, Demas në Lujc, bén cayüjn gajc ree naj yudar caytieꞌchan xtiidx Jesucrist në reeman rugajpdioz lüj. m8 UEpafras, bén yuꞌnëꞌn ladxguiib guial ratieꞌchan xtiidx Jesucrist, rugajpdiozaman lüj. %7 EBeen tëë porvinid lënü lidxil lod yayaꞌnan, din ziꞌc cabejdx canabidi Dios, ragbeen tiëbaman guidganan lëjt. Diidx bigra ca ree loj guiꞌch guie 6 ;Naj caxhal guiꞌch guie lojl abiꞌ ragbeechaawan guial guzoobil da diidxan, ragbee tëën guial mazri na̱j ni güünl guial loj ni canin lojl. j5 OYan been naj favor guin guial rënl Jesucrist, zian baguꞌ luxdon guial nayajc xbejn Jesucrist. #4 AAbiꞌ naj Pab, quijb naj cuca diidx guie ree: Naj yaguixan, majsi rulüü ad rüjnt naguiejn ganin lojl din gusaaladxil guial xt xguialnabanl ralil lon. V3 'Bal yuꞌ xhie beenman lüj, o bal yuꞌ xhie ralaman lojl, naj yaguix laan. e2 EYan bal walil nayajc ree compniar por Jesucrist, bacaꞌ Onésimo gunaladx naj gajcan. o1 Yper ad ziꞌctri tijb mojs, mazri zagdxe guial loj tijb mojs, ziꞌc tijb bijchil bén rënl. Dád rënan laaman, per lüj rayal guiënl laaman mazri ad ziꞌctzi tijb bejn, rayal guiënl laaman ziꞌc tijb bijchil por Jesucrist. `0 ;Bal brii Onésimo lidxil tibladëd, per gojc zian din chileꞌ sunëman lüj tiblayaa, / Per ad guyëntan nünan xhienin sin xtiidxbeel din xhietëëz favor güünl por naj ad züjntilan naguiejn, güünlan guial guiënl. . } Guyënan nizujman con naj din nüjnman naj yudar luar lüj, laꞌtgaj yuꞌn ladxguiib guial rtiechan xtiidx Jesucrist. O-  Yan caydxiꞌn laaman lidxil, gunajchiꞌman ziꞌc rniajchiꞌl naj. r, _ Gocli achet sirv been Onésimo lüj, per yan ziꞌc rüjnman naj sirv ziangajc güünman lüj sirv. +  rniaaban lojl por Onésimo, bén na̱j ziꞌc da xiꞌnan guial ma bililadxaman xtiidx Jesucrist ni ben lojman lën ladxguiib guie. * + per guial rayën du lasaꞌ, zagdxeli rniaaban lojl, naj Pab, ma najn tijb bengol abiꞌ yan yuꞌn ladxguiib guial rtiechan xtiidx Jesucrist, t) cZeel majsi raꞌpan guialrniabee par ganin conin rayal güünl guial najn tijb xi apóstol Jesucrist, -( UDád nix yuꞌ luxdon rabaa tëën guial rënl dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist, din por lüj bijch ma bayu luxdoo reeman zagdxe. Rniee Pab por Onésimo A' }Rniaab tëën lojman guial lüj cayüjnl dunujn yudar par yatieꞌch ree mazri xtiidx Jesucrist, gusnuu gagbeel gra ni zagdxe ni rayaꞌp ree guial ma nayajc ree tijbzi con Jesucrist. |& sdin ma cwaꞌn ruson guial dád rënl rliladx tëël Dad Jesús dád rën tëël gra ree bén ma na̱j xbejn Dios. O% Beegaj chi rbedx rniaaban Dios rudën quixtëë lojman por lüj, $ Dux Dad ree Dios në Dad Jesucrist güünleꞌ lëjt yabeꞌcdxe tëë reeman luxdoodi. Rudëë Pab quixtëë loj Dios por Filemón D# Raxhaal tëën guiꞌch guie par gra ree bén rliladx Jesucrist bén radoꞌp ree lidxil, në par Apia nëtëë par Arquipo, bén na̱j dux compniar ree caytieꞌch ree xtiidx Jesucrist. P" Naj Pab, yuꞌn ladxguiib guial rtiechan xtiidx Jesucrist. Naj, në Timoteo raxhaalan guiꞌch guie par lüj Filemón, nayajc ree compniar ratieꞌch ree xtiidxaman, lüj ragbee rayën daꞌtan lüj. c!?Guiáad laa reeman brii reeman zigtieꞌch reeman xtiidxzaꞌc Dios guidibczi. Abiꞌ Dad Jesús gognë laa reeman, been reeman milagr ree, persi gogbee ree bejn guial xtiidxqui Dios na̱j ni rniee reeman. Amén.m SChi gulox guneenë Dad Jesús laa reeman, dxel bayëꞌpaman xanyabaa, gurejman xladbee Dios. Qzanaaz reeman bëël ree, abiꞌ majsi guiëꞌ reeman ni yuꞌ venen guijc achet gac reeman, chi gudxiib yaa reeman guijc ree bénragxuu, zayajc reeman. Bayëꞌp Jesús xanyabaa (Lc. 24:50‑53) Sen guie ree gap ree bén chililadx naj: Por da guialrniabeen zabëë reeman xindxab luxdoo ree bejn, zanee tëë reeman diidx ren ree, wBén chililadx tiobnijs tëë zajcaman perdon loj Dios. Per bén ad zaliladxt xtiidxzaꞌc Dios, laaman yayal casti. wgDxel rëbaman loj reeman: ―Gol chej guidib guidxliuj, gol chigtieꞌch xtiidxzaꞌc Dios loj gra ree bejn. V%Ni bigratë balüüloj Jesús loj za chiptib ree xbejnman, chi zojb reeman xan mex cayaw reeman, gudilëman laa reeman guial nad reeman, ad rliladxt reeman bén baguiaa ree laaman guial ma babanman. r] Dxel bén guin ree bicojn lasaꞌ reeman, per niꞌqui laa reeman ad bililadxt reeman. Rucaabee Jesús bén na̱j ree apóstoles (Mt. 28:16‑20; Lc. 24:36‑49; Jn.20 :19‑23) ve Chi gudëd gojc zian, garen balüüloj Jesús loj tioꞌp ree xbejnman lunejz chi zë reeman niz dajn. +O Chi biguiejn reeman guial naban Jesús baguiaa tëë María Magdalena laaman, ad bililadxt reeman. Balüüloj Jesús loj tioꞌp ree xbejnman (Lc. 24:13‑35) jM María Magdalena guin bicojn ree xbejn Jesús, bén yuꞌnaya ree roon tëë reeman por laaman.   Chi ma baban Jesús, chidumingw rsildoo, yaloj loj María Magdalena balüülojman, bén babëëman gajdx xindxab luxdoo. T!Dxel cari daꞌt barii ree béngunaa guin lën baa guin, dád canij reeman cadxeb reeman, abiꞌ achut loj rëb reeman guial rdxeb reeman. Balüüloj Jesús loj María Magdalena (Jn. 20:11‑18) -SYan, gol chej gol chiguiedx loj Bëd në loj los demazri ree xbejnman guial yaloj Jesús ned cheman Galilea dxel chedi, ni guguiaadi laaman ziꞌc ma naman lojdi. 1[Per rëbix loj reeman: ―Ad rdxebidi, raguiilidi Jesús bén Nazaret bén cwa loj crüjz. Per ma babanman, achutri laaman guie, gol baguiaa lod gudixh reeman laaman. Chi guyu reeman lën baa guin, baguiaa reeman tijb xinguiag zojbix ladbee, najcwix lajd naquich yool, abiꞌ bidxeb reeman. r]Per chi bidxin reeman baguiaa reeman ma biniib guiaj zaꞌ roꞌ baa guin ad zaꞌtri loj xluaran. jMChi zë reeman lunejz, rëb loj lasaꞌ reeman: ―¿Chuza chisüd guiaj nayaaw roꞌ baa guin? jMBareguiaal chidumingw, rsildoo brii reeman wej reeman roꞌ xbaa Jesús, naabzi rliejn gubijdx.  5Chi gudëd dxej raziiladx ree bejn, María Magdalena, në Salomé, në Li xniaa Jacob, bisii reeman perfum din chitëëb reeman laan xcuerp Jesús. a ;/María Magdalena con Li xniaa Xiëb, baguiaa reeman lod baquieꞌch reeman Jesús.o W.Guzii Xiëb tijb lajd, abiꞌ chi baletaman xcuerp Jesús loj crüjz guin dxel batüübaman laaman lajd guin, biquieꞌchaman laaman lën tijb baa ni bidëën lën tijb guiaj, dxel basiaawaman roꞌ baa guin con tijb guiajroꞌ. k O-Abiꞌ rëb suldad guin guial walican ma güjtaman, dxel cwëjb Pilato bacaꞌ Xiëb cuerp guin.  ,Dád badxa loj Pilato guial ma güjt Jesús, dxel gurejdxaman xin suldad rniabee ree suldad persi gunabdiidxaman bal walin. h I+bidxin Xiëb bén za guiedx Arimatea. Gojcaman tijb xguxtis ree bén Israel, abiꞌ gojp ree bejn laaman respejt, në laaman rbëz xguialrniabee Dios, abiꞌ guyuman valor wejman loj Pilato, persi banabaman xcuerp Jesús. uc*Chi bidxin dxej rüjn ree bén Israel gra, chi guixiezi na̱j dxej raziiladx reeman, ma cabej guiaal, )Béngunaa guin ree binal Jesús, been tëë reeman laaman yudar chi guzuman Galilea, në zien ree béngunaa ren binal laaman diizd Galilea xt Jerusalén. Biguieꞌch Jesús (Mt. 27:57‑61; Lc. 23:50‑56; Jn.19 :38‑42) F(Në tioꞌp choon ree béngunaa zaꞌ zijt ruguiaa ni cayajc. Loj ree béngunaa guin noꞌch María Magdalena, në Salomé në Li xniaa Xiëb con Jacob bén na̱j benguiag loj Xiëb. 'Dxel suldad rniabee ree suldad guial zaꞌx niz loj Jesús. Chi baguiaax xhienaag güjtaman, rëbix: ―Walican, Xiꞌn Dios bén guin. &Loj hor zii goxyaꞌ lajd nal lën yadooroꞌ Jerusalén, gojcan tioꞌp lalaꞌ, diizd guijc guin xt guiaꞌ guin goxyaꞌ. A}%Per Jesús dád rejs gurixdiajman, dxel güjtaman. ve$Dxel ruxüün tijbaman, bicajdxaman tijb xiil loj vinagr, bacaaman laan loj tijb yag, abiꞌ bacaaman laan roꞌ Jesús din guiëꞌman laan, rëbaman: ―Gol basaꞌnx, yaguiaa ree don ziꞌt Elías yalet laax loj crüjz guin ya. '#Yuꞌ ree bén zaꞌ yagaj biguiejn, abiꞌ rëb reeman: ―Gol bacaagdiajg niad. Laax cabejdx Elías bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn. #?"Dxel raca choon guin gurixdiaj Jesús rejs, rëbaman: ―Eloi, Eloi, ¿lama sabactani? ―rën guiëban: Diosan, Diosan, ¿chexc zeel gulëëladxil naj? P!Chi gol garol dxej, bicajy guidib guidxliuj xt raca choon wadxe. ~ Yaguiajtix loj crüjz guin, bal laax na̱j Cristo, xrey ree bén Israel, din yaguiaa ree, dxel yaliduladx ree. Xt në ree xingubaan canëman loj crüjz guneeguijdx laaman. Güjt Jesús (Mt. 27:45‑56; Lc. 23:44‑49; Jn.19 :28‑30) !};Ziangajc ruzeꞌ ree bixhioz rniabee laaman con ree mextr rajc ley, rëb reeman: ―Gognëx ben ren ree, guiáad laax ad rajct ruslaa laagajquix. =|uyan baslaa lüj gajc baguiajt tëë loj crüjz zii. R{Abiꞌ ree bén ridëd yagaj ruzeꞌ reeman laaman runij guijc reeman, rëb reeman: ―Conza ni rnieel guial rëbil, yaseꞌnl yadooroꞌ Jerusalén abiꞌ loj choon dxejzi ma bayüjnlan zatijb, ]z3Zian gojc cumplid ni ca loj xtiidx Dios, lod rëb: “Nayabaman loj ree benmal.” y!Chi bacaa reex laaman loj crüjz, në zatioꞌp ree xin gubaan bacaa reex loj crüjz, tijbix cwa xladbeeman, zatijbix cwa xladruvejsaman. x}Guijc crüjz guin bacaa reex lejtr ni rëb chexc zeel bacaa reex laaman loj crüjz, rëban: “Xrey ree bén Israel.” :woRaca gaa rsil bacaa reex laaman loj crüjz. yvkChi ma bacaa reex laaman loj crüjz, dxel gudxijt reex suert guijc xabaman din guidoon xhie yayal tijbgaj reex kuOYagaj badëëd reex vin noꞌch ni la mirra lojman din guiëꞌman laan, per ad guꞌtaman laan. QtAbiꞌ binë reex Jesús luar la Gólgota, rën guiëban Calaver. DsChi zinë reex Jesús, badxaagloj reeman tijb bén Cirene, laman Simón, xdad Lejandr con Rufo, ziaadaman bazaman dajn. Abiꞌ been ree suldad guin naguiejn biaaman xcrüjz Jesús. 'rGChi gulox bazeꞌ reex laaman, babëë reex lajd murad guin ladaman, bascajcw reex xabczaman, dxel zinë reex laaman din gucaa reex laaman loj crüjz. Bacaa reeman Jesús loj crüjz (Mt. 27:32‑44; Lc. 23:26‑43; Jn.19 :17‑27) eqCZianz rugaz reex var guijcaman, rulaa xhiejn reex lojman, abiꞌ ruzuxib reex lojman. Tp!Dxel guzuloj rbixdiaj reex rëb reex: ―¡Guibanri xrey ree bén Israel! so_Abiꞌ bascajcw reex laaman tijb lajd murad, dxel been reex tijb coron guiëjch badxeꞌ reex guijcaman. gnGAbiꞌ binë ree xin suldad guin Jesús xluleꞌ palas, yagaj badxaag lasaꞌ gra reex. -mSAbiꞌ guial rën Pilato yayaꞌnman zagdxe loj reeman, zeel baslaaman Barrabás, gunabeeman a Jesús, dxel bayüman laaman loj reeman din tiaman loj crüjz. l-Zianz rëb Pilato loj reeman: ―Per ¿xhieza ni mal beenx? Guiáad laa reeman mazri rbixdiaj reeman, rëb reeman: ―¡Bacaax loj crüjz! Jk  Dxel gurixdiaj reeman rëb reeman: ―¡Bacaax loj crüjz! mjS Abiꞌ gunabdiidx Pilato loj reeman rëbaman: ―¿Xhie rëndi günnëꞌn bén nadi na̱j xreydi? xii Per ree bixhioz rniabee guin badxeꞌ reeman bejn ree diidx din guiëb reeman loj Pilato guslaaman Barrabás. ohW Rëbaman zian guial ragbeeman bayü ree bixhioz guin laaman por guial rdëdlojzi reeman laaman. _~}}-||t{HzwyBxxzwivuusrqqOp&nnDml]kwjiiih>gIfMeeLdcd"cba``T_|^]\[ZZ]YAXWWVZUySSGR?QQ5P#OmNMLKJIHH"GSFNEDDjC8AA/?>x==%<:988+76665l432100//--,+**)(()'}&%&$u#~""'!6 mF|{f]f*a 8 M V?lRM Din chi gucwejdx anjl ni goc gajdx trompejt ni caꞌman dxel ma bidxin dxej gac ziꞌc na̱j xixgab Dios, ziꞌc bagojnman loj ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn bén ni rüjn ree sirv lojman. FL abiꞌ badëë xtiidxaman por bén naban tiblayaa, bén been xanyabaa, guidxliuj në nijsdoo, në gra ni yuꞌ xanyabaa, loj guidxliuj në loj nijsdoo guial ad zaglaatri gac ni rayal gac. jKM Abiꞌ anjl ni baguian zaꞌli loj nijsdoo në loj guidxliuj gules yaa ladbeeman xanyabaa, nJU Chi gulox guridxaꞌ gajdx ree guziaaw guin, ma nucan ni rëb guigajdx ree guziaaw guin chi biguiejnan chaꞌ tijb bén na lon diizd xanyabaa: ―Ad gucaal ni gunee guigajdx ree guziaaw guin, din ad rayalt gagbee ree bejn laan. qI[ Dxel guridxaꞌman rejs daꞌt ziꞌc rbidxaꞌ beedx, chi guridxaꞌman guridxaꞌ gajdx ree guziaaw. H' Dxel caꞌman tijb librdoo naxal lojn. Abiꞌ bazuj guiaꞌ ladbeeman loj nijsdoo, abiꞌ guiaꞌman lad ruvejs bazujman laan loj guidxliuj. OG  Dxel baguian stijb anjl bén gojl daꞌt, zidguiajtaman xanyabaa lën tijb za̱j abiꞌ guijcaman dxiib tijb guidguj. Lojman na̱j ziꞌc gubijdx, abiꞌ guiaꞌman na̱j ziꞌc tioꞌp bajl ziool. ^F5 Ad bacwëëz tëët rugüjt reeman bejn ree, ad basaꞌn tëët reeman guialbidxaa, ad basaꞌn tëët reeman ni dxuudx ni rüjn reeman con bén ad najt lacheel reeman, ad basaꞌn tëët reeman guialgubaan..EU Per los demasri ree bén ni ad güjtt por ree guialzi guin, ad basaꞌnt reeman ni mal rüjn reeman. Ad bacwëëzt rën reeman xindxab ree con ree Dios ni na̱j or, plajt, bronce në ree dios guiaj con ree dios yag, dios ni ad rajct ruguiaa, ad rajct riguiejn ad rajc tëët rza reeman. D Con roꞌ ree way guin rugüjt reeb bejn ree, abiꞌ con xbaan reeb rucheelguijdx reeb din lupunt xbaan reeb najn ziꞌc guijc bëël. pCY Abiꞌ garol ree bénguidxliuj güjt por bajl guin, goꞌxh guin në azufre guin ni ririi roꞌ reeb. B Ze baguian way guin ree con ree bén dxiib laa reeb: Bén dxiib ree way guin, guidib luxdoo reeman nadaꞌcw guiib culor xnia, ni sul në ni naguiëch. Abiꞌ guijc ree way guin na̱j reen ziꞌc guijc ree beedx, abiꞌ roꞌ reeb ririi bajl, goꞌxh në azufre. lAQ Abiꞌ biguiejnan bël na̱j xsuldad reeman bén dxiib ree way. Na̱j reeman tioꞌpgayuu millon. @! Zian bidxin or, bidxin dxej, bidxin bëëw në ijz ni na̱j par laa guidap ree anjl guin din gugüjt reeman garol ree bénguidxliuj. ?/ Chaꞌ bén biguiejnan rëbaman loj anjl baxoꞌp bén caꞌ trompejt guin: ―Baslaa guidap ree anjl ni naxii roꞌ guiiw roꞌ ni la Eufrates. 0>Y Chi bacwejdx anjl baxoꞌp trompejt ni caꞌman, dxel biguiejnan tijb chaꞌ bejn briin galay ree cajch ni zaꞌ guidap xquin altar or ni zaꞌ delant loj Dios. I=  Zian rliox guialzi yaloj, dxel guiꞌt zatioꞌp guialzi. Y<+ Anjl ni rniabee bizë ni ad yuꞌt lod rliox laaman rniabee ree biꞌtsu guin. Anjl guin con diidx Hebreo laaman Abadón, abiꞌ con diidx grieg laaman Apolión, diidx guin ree rën guiëb reen bén ruloox. ,;Q Abiꞌ xbaan reeb na̱j ziꞌc xbaan ree nixüb, abiꞌ con lupuntan rudidxaꞌ reeb. Con xbaan reeb yuꞌ reeb gojl par gusagdiaj reeb bejn ree loj gaay bëëw. :3 Guidib luxdoo reeb nadaꞌcwan ziꞌc guiib, abiꞌ xhiil reeb rüjnan naquieꞌ ziꞌc rajc naquieꞌ chi ruxüünnë ree way carrejt loj wadijl. u9c Abiꞌ guidxguijc reeb na̱j ziꞌc guidxguijc béngunaa, guiáad dxidlay reeb na̱j ziꞌc dxidlay beedx. /8W Biꞌtsu guin ree na̱j reeb ziꞌc na̱j ree way ni ma zaꞌ par che reeb loj wadijl, guijc reeb yuꞌ ziꞌc coron or, abiꞌ loj reeb na̱j ziꞌc loj bejn. 7 Lën ree dxejzii quiil ree bejn guialgüjt, per ad zadxejlt reeman laan. Guiën reeman guiët reeman per ad zëjtt reeman. 6) Per ad par gugüjtt reeb bejn, naabzi par sagdiaj reeman gaay bëëw. Abiꞌ lod rudidxaꞌ reeb riyajnan ziꞌc ryajn lod rudidxaꞌ nixüb. 25] Per gunabee reeman laa reeb chitëë xhie güün reeb guixyaꞌ ree, niꞌqui ree yag, niꞌqui ree guiꞌxh nagaꞌ. Naabzi ree bén ni ad yuꞌt ree xse Dios lucwaj. !4; Abiꞌ lën goꞌxh guin brii ree biꞌtsu abiꞌ bireꞌch reeb loj guidxliuj, abiꞌ cwaꞌ reeb guialrniabee par gac reeb bedoxh ziꞌcgajc nixüb. 03Y Chi guxhalan roꞌ bizë guin tijb goꞌxh yoꞌxhchab brii lën bizëë guin ziꞌc chi ririi goꞌxh lën tijb horn naroob, xt bascajy goꞌxh guin gubijdx në bi. [2 1 Chi bacwejdx anjl bagaay guin trompejt ni caꞌman, dxel baguian ziꞌc tijb bajl xanyabaa ni biajb loj guidxliuj, abiꞌ bajl xanyabaa guin cwaꞌn guiibliaw par guixhialan roꞌ bizë ni ad yuꞌt lod rliox. 1! Laꞌtgaj cuguian ni guin ree, biguiejnan ziꞌc chi rzuj tijb bisia xanyabaa. Dxel biguiejnan chaꞌ tijb anjl rbixdiajman rëbaman: ―¡Prob, per prob, per probza ree bén ni yuꞌ loj guidxliuj por zachoon trompejt ni ryaadx gucwejdx za choon ree anjl!e0C Chi bacwejdx anjl badajp guin trompejt ni caꞌman, abiꞌ cost garol gubijdx bicajy, cost garol bëëw në cost garol ree bajl xanyabaa bicajy. Abiꞌ guial bicajy reen, dxel cost garol dxej në guiaal ad basnit. /) Bajl xanyabaa ni biajb lan Ajenjo, abiꞌ cost garol nijs guin ree gojc nala abiꞌ dád zien ree bejn güjt guial bayajc ree nijs guin nala. U.# Chi bacwejdx anjl bayon guin trompejt ni caꞌman, dxel biajb bajl xanyabaa ni naroob ni cacaguij ziꞌc chi rtiaguij guied, loj cost garol guiiw ni yuꞌ në cost garol ree lod rajch nijs biajban. ~-u Abiꞌ cost garol ree be ni naban loj nijsdoo güjt reeb abiꞌ cost garol ree barcw ni yuꞌ loj nijsdoo gunidloj. @,yChi bacwejdx anjl barojp guin trompejt ni caꞌman, dxel ziꞌc na̱j guiaꞌroꞌ ni cacaguij na̱j ni biajb loj nijsdoo, abiꞌ cost garol nijsdoo bayajcan rejn loj hor guin. L+Chi bacwejdx anjl yaloj guin trompejt ni caꞌman, biajb guiajyabaa loj guidxliuj noꞌchan bajl në rejn. Dxel cost gurol guidxliuj weꞌc con ree yag në ree guiꞌxh nagaꞌ yuꞌ lojn. n*UDxel guigajdx ree anjl ni caꞌ ree trompejt guin, guzujchaaw reeman par gucwejdx reeman laan. X))Dxel bacha anjl guin chaabacwi guin guij ni yuꞌ loj altar guin abiꞌ bazurlojman laan loj guidxliuj. Abiꞌ dád rejs guridxaꞌ guziaaw, gojc naquieꞌ, wëꞌp nijs, abiꞌ biꞌt xudoxh. Trompejt ree 0(YDxel diizd ladxaa anjl guin brii goxyaal guin con ree xtiidx ree xbejn Dios, diidx ni rniee reeman chi cabejdx canab reeman laaman, abiꞌ wëꞌp reen niz loj Dios. a';Dxel biꞌt stijb anjl con tijb chaabacwi ni or, guzuliman delant lo altar guin abiꞌ yuꞌ bén badëëd zien yaal din cuꞌman goxyaal guin loj altar or ni zaꞌ delant loj yagxhil zagdxe ni na̱j ziꞌc xyagxhil tijb rey, din tijbzi chëꞌpnë goxyaal guin xtiidx gra ree xbejn Dios, diidx ni rniee reeman chi rbejdx rniab reeman laaman. b&=Dxel baguian gajdx ree anjl zaꞌ reeman delant loj Dios, cwaꞌ reeman gajdx trompejt. m% UChi biquied bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios se ni goc gajdx guin, bayajcdxe xanyabaa cost garol hor. #$?Din bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios bén zaꞌ galay lod zaꞌ xi yagxhil Dios, laaman gap laa reeman ziꞌc tijb bén rajp ree xiil abiꞌ chinëman laa reeman lod rajch nijs ni runee guialnaban. Dxel Dios laaman gutiaa loj reeman gra ree nijs brii loj reeman chi biin reeman. #Ad yuꞌtri dxej guiliaan reeman, ad zeꞌc tëët reeman nijs, ad zudxüü tëët gubijdx laa reeman, ad zagnalaa tëët reeman. E"Zeel zaꞌ reeman delant xi yagxhil Dios, abiꞌ dxej guiaal cayüjn reeman sirv lod zojbaman. Abiꞌ bén zojb loj yagxhil guin ma zaꞌman con laa reeman, abiꞌ laaman gap laa reeman. m!SBadxiꞌnan rën: ―Ad ragbeetan Dad, lüj ragbee. Dxel naman lon: ―Laa reeman na̱j bén guzagdiaj daꞌt abiꞌ naquich xab reeman guial ma naya reeman ma biquied xtol reeman con xrejn bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios.   Loj hor zii tijb ree bengol guin gunabdiidx lon: ―¿Chu ree bén ni najcw lajd naquich guin, ban tëë ree bénan? K rëb reeman:¡Amén! guialrniabee, gojl,
guialrajc, respejt, diidxzaꞌc,
guialrlies xvaloraman në quixtëë,
na̱j reen par dux Dad ree Dios zianczi në par tiblayaa. Amén. s_ Abiꞌ gadëd roꞌ yagxhil guin con guidap ree be ni zaꞌ yagaj con guigajlbitap ree bengol, gadëd yagaj zaꞌ gra ree anjl abiꞌ bazuxib reeman delant loj xyagxhil Dios xt basajb guijc reeman liuj par gap reeman laaman respejt, -S Abiꞌ rëb reeman rejs daꞌt:Dunujn rayaꞌpan perdon por dux Dadan Dios
bén zojb loj xyagxhil guialrniabee
në por bén na̱j ziꞌc xi xiilaman. r] Dxel baguian bénguixiuj ree, per bénguixiuj ree niꞌqui chut zajc gulab laa reeman, bén ni za ree gadxagayaa guiedx, gadxagayaa diaa, bén rniee ree gadxagayaa diidx bén za ree gra lad në gadxagayaa nacion. Zaꞌ reeman delant loj xyagxhil bénrniabee në delant loj bén na̱j ziꞌc xi xiilaman. Najcw reeman lajd naquich caꞌ tëë reeman zijn. ]3chiptioꞌp mil ree bén zëëd loj xdiaa Zabulón, chiptioꞌp mil ree bén zëëd loj xdiaa José, chiptioꞌp mil ree bén zëëd loj xdiaa Benjamín cwa se guin lucwaj reeman. bénguixiuj najcw lajd naquich (Icon chiptioꞌp mil ree bén zëëd loj xdiaa Simeón, chiptioꞌp mil ree bén zëëd loj xdiaa Leví, në chiptioꞌp mil ree bén zëëd loj xdiaa Isacar, .UNë chiptioꞌp mil ree bén zëëd loj xdiaa Aser, në chiptioꞌp mil ree bén zëëd loj xdiaa Neftalí, në chiptioꞌp mil ree bén zëëd loj xdiaa Manasés, 3_Din chiptioꞌp mil ree bén zëëd loj xdiaa Judá cwa se guin, në chiptioꞌp mil ree bén zëëd loj xdiaa Rubén në chiptioꞌp mil ree bén zëëd loj xdiaa Gad.  Dxel biguiejnan bël reeman cwa se guin lucwaj. Por gra ree bén Israel, tibgayuutiuubitap mil reeman cwa se guin lucwaj. "=rëbaman loj reeman: ―Ad xhie güündi guidxliuj, niꞌqui nijsdoo, niꞌqui ree yag, xt chi ma gulox bacaa ree xse dux Dios ree lucwaj ree xbejnman. r]Dxel baguian stijb anjl zëëdaman niz lod rliejn gubijdx, caꞌman xse Dios naban. Abiꞌ dád rejs guneenëman guidap ree anjl guin, bén ni caꞌ ree guialrniabee par güün reeman ni güün reeman con guidxliuj në con nijsdoo, b ?Chi gulox baguian ni guin ree, baguian tajp ree anjl zaꞌ reeman guidap xquin guidxliuj par gucwëëz reeman bi ni zëëd guidap xquin, chitëë guibiꞌ bi loj guidxliuj, niꞌqui loj nijsdoo, niꞌqui ree loj yag. dAdin ma bidxin dxej doxh ni gudëëd reeman casti, abiꞌ, ¿chu zajc taan casti guin?MAbiꞌ rëb reeman loj ree guiaꞌ në loj ree yalaj: ―Gol biajb du guijcan, gol baquieꞌch tëë dunujn loj bén zojb loj xyagxhil guialrniabee në loj xcasti bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios, 'GAbiꞌ ree rey në gra ree bén rniabee loj guidxliuj, në ree bén rniabee ree suldad në ree bén rijcw, në ree bén yuꞌ gojl par gra, në ree bén na̱j ziꞌc bén nadoꞌ, në ree bén ad najt ziꞌc bén nadoꞌ, gra reeman baquieꞌchloj lën guiajbiliaa në lën ree yalaj. Dxel gunidloj xanyabaa ziꞌc tijb guiꞌch ni rdüüb, abiꞌ gra ree guiaꞌ në ree yuj rigaꞌ ree loj nijs bachaa xliajt reen. {o abiꞌ ree bajl xanyabaa biajb reen loj guidxliuj ziꞌc ryajb ree higo ni yaꞌ loj yag higo chi rbiꞌ bidoxh. I  Chi baguian biquied bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios se baxoꞌp guin, dxel guxu rejs daꞌt abiꞌ gubijdx gojcan nagas ziꞌc tijb lajd yaꞌs. Guiáad bëëw gojcan naxnia ziꞌc rejn, s _ Dxel tijb gaj reeman cwaꞌ tijb lajd naquich, abiꞌ bagojn reeman laa reeman din cwëz reeman stibdaꞌn yazaꞌ lasaꞌ reeman, din ryaadxri guiët ree xcompniar reeman ziꞌc güt reeman, bén ni cayüjn gajc ree sirv Dios.  } Abiꞌ rbidxaꞌ reeman rejs rëb reeman: ―Dios, Dad bén rniabee, lüj na̱j bén naya nali abiꞌ rüjnl ziꞌc rayal, ¿za plact gaglaal par güün xguialguxtisil con ree bén ni bagüjt dunujn loj guidxliuj din yaguijx reeman ni been reeman? H   Chi biquied bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios se bagaay guin, baguian xan altar zaꞌ ree xsprijt ree bén bagüjt reeman guial bililadx reeman guzujdxiꞌch tëë reeman loj xtiidx Dios. F Dxel baguian gulentie tijb way naguiëch, abiꞌ bén dxiib laab laman guialgüjt, abiꞌ zinal gabijl laaman. Cwaꞌ reeman guialrniabee par gugüjt reeman tib part loj tajp lalaꞌ ree bénguidxliuj. Yuꞌ reeman guiët por wadijl, o por guialrliaan, o por guialguijdx, o por ree be doxh yuꞌ loj guidxliuj. u cChi biquied bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios se badajp guin, biguiejnan rëb be badajp guin: ―¡Guda! FAbiꞌ galay guidap ree be guin biguiejnan chaꞌ tijb bén rëb: ―Tib quil trigo lasajcan tib dxej dxiin abiꞌ choon quil cebada lasajcan tibdxej dxiin, per ache güünl sejt në vin. DChi biquied bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios se bayon, biguiejnan rëb be bayon guin: ―¡Guda! Dxel baguian gulentie tijb way yaꞌs, abiꞌ bén dxiib laab caꞌman tijb xijglibr. 2]Dxel gulentie tijb way xnia, abiꞌ bén dxiib laab caꞌman tijb espad naroob në guialrniabee par gustijlaman bejn ree loj guidxliuj din gugüjt lasaꞌ reeman. taChi biquied bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios se barojp guin biguiejnan rëb be barojp guin: ―¡Guda! H Dxel baguian gulentie tijb way naquich, abiꞌ bén dxiib laab caꞌman tijb xi arcw flejch. Abiꞌ cwaꞌman tijb coron guial ma beenman gan, dxel briiman persi ziguieenman gan mazri. + QDxel baguian biquied bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios se yaloj guin, abiꞌ ziꞌc chi rbidxaꞌ guziaaw zian biguiejnan gunee tijb ree be guin, rëbib: ―¡Guda! [/Chi gulox rëb reen zian, dxel guidap ree be zaꞌ yagaj rëb reeb: ―Amén. Abiꞌ guigajlbitap ree bengol zaꞌ yagaj bazuxib par gap reeman laaman respejt, bén ni naban zianczi në par tiblayaa.~u Dxel biguiejnan chaꞌ gra ree ni been Dios, ziꞌc ni yuꞌ ree xanyabaa, loj guidxliuj në ni yuꞌ ree lën liuj në ree ni yuꞌ loj nijsdoo, rëb reen:Bén zojb loj xyagxhil guialrniabee në bén na̱j ziꞌc xi xiilaman,
par laa reeman na̱j
respejt, diidxzaꞌc, guialrniabee,
abiꞌ guilies reeman xvalor reeman
zianczi në par tiblayaa. - Abiꞌ dád rejs rniee reeman rëb reeman:Bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios, bén güt,
laaman rayal tiaꞌ guialrniabee,
laaman rayal gap guialnazaꞌc,
quiarguiejn, në gojl,
respejt, guzaꞌt reeman laaman zagdxe,
guilies tëë reeman xvaloraman. H  Baguia tëën biguiejn tëën chaꞌ zien ree anjl gadëd roꞌ yagxhil zagdxe guin con guidap ree be guin në ree bengol guin. Abiꞌ bénguixiujczi na̱j reeman por mil na̱j reeman. ~ Beenl laa reeman rey
been tëël laa reeman bixhioz par dux Dad ree Dios,
abiꞌ laa reeman nabee loj guidxliuj. s}_ Bengol guin ree rool reeman tijb cant cüb ni rëb:Lüj rayal tiaꞌ guiꞌch guin
abiꞌ guixhialil se ni naguiidnën.Din lüj güjtil
abiꞌ con xrejnl ni guxhieꞌl gudijxil
por graloj bejn din gac reeman xbejn Dios,
achet güünan xhietëëz diidx rniee reeman,
o xhie loj diaa, o xhie guiedx o xhie nacion zëëd reeman. <|qChi cwaꞌman guiꞌch guin, guidap ree be zaꞌ gajxh cwëꞌ yagxhil guin në gra guigajlbitap ree bengol guin bazuxib reeman lojman. Tijb gaj ree bengol guin caꞌ reeman tijb gaj arp caꞌ tëë reeman cojp or ni guidxa goxyaal, goꞌxh guin na̱j xtiidx ree xbejn Cristo chi rbejdx rniab reeman Dios. g{GBibig bén na̱j ziꞌc xiil guin cwaꞌman guiꞌch guin ladxaa bén zojb loj yagxhil guin. z/Abiꞌ chi baguian, dxel baguian guial galay lod zaꞌ yagxhil zagdxe ni na̱j ziꞌc xyagxhil tijb rey, lod zaꞌ guidap ree be guin galay ree bengol ni rigaꞌ yagaj, zaꞌ tijb bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios rguien xsen lod bidxeelguijdxaman chi gütaman. Abiꞌ yuꞌ gajdx xcajchaman con gajdx guiaalojman, guigajdx guiaalojman na̱j guigajdx xSprijt Dios bén rxhiaalaman guidib guidxliuj. .yUDxel na tijb ree bengol guin lon: ―Ad roonl, baguiaa nial ma yuꞌ tijb bén ni rayal guixhial loj guiꞌch guin abiꞌ chiquiedaman guigajdx se guin din ma beenman gan loj gra, laaman bén na̱j ziꞌc tijb beedx loj xdiaa Judá por guialrniabee ni rajpaman, laaman za loj xdiaa rey Davi. xAbiꞌ naj dád binan chi baguian guial achut rdxejl guixhial loj guiꞌch guin në par guguiaaman ni ca loj guiꞌch guin. 4waPer niꞌqui xanyabaa, niꞌqui loj guidxliuj, niꞌqui lën liuj ad bidxejlt bén ni rayal guixhial guiꞌch guin, niꞌqui par guguiaaman ni ca loj guiꞌch guin. v5Loj hor guin baguian tijb anjl bén gojl daꞌt, rbidxaꞌman rejs rëbaman: ―¿Chu rayal chiquied ree se guie abiꞌ guixhial loj guiꞌch guie? u }Dxel baguian guial bén zojb loj yagxhil zagdxe ni na̱j ziꞌc xyagxhil tijb rey, caꞌman tijb guiꞌch yaaman ladbee. Guiꞌch guin ziꞌc lojn ziꞌc xijchan ca lejtr abiꞌ nadüüban, abiꞌ naguiidan con gajdx se chitëë chu guixhial laan. Kt Dux Dad ree Dios, lüj rayal guiyaꞌp respejt,
diidxzaꞌc në guialrniabee.Din lüj beenchaaw gra ni yuꞌ
abiꞌ lüj rëb guial chuꞌ gra ni yuꞌ,
abiꞌ yuꞌ reen.Ls guigajlbitap ree bengol zojb yagaj, bazuxib reeman lojman, bén ni zojb loj yagxhil abiꞌ nabanman tiblayaa, abiꞌ ruzuxib reeman lojman rudxiib xcoron reeman niz lojman, rëbgaj reeman: *rM Beegaj chi rlies ree be guin xvalor bén ni zojb loj yagxhil guin, bén naban tiblayaa, beegaj ruzaꞌt reeb laaman zagdxe rudëëd reeb quixtëë lojman, [q/Tijb gaj ree be guin yuꞌ xhoꞌp xhiil reeb, abiꞌ xijch xhiil reeb në lën xhiil reeb yuꞌ zien daꞌt guiaaloj reeb. Abiꞌ dxej guiaal ad rucwëëzt rëb reeb:Naya nalil, naya nalil naya nalil najl dux Dadan Dios,
lüj guial caꞌl gra guialrniabee,
lüj guial najl Dios diizd guiaꞌxchej në yan abiꞌ guiꞌtil. "p=Tijb reeb na̱j ziꞌc beedx, be barojp guin na̱j ziꞌc goꞌn, be bayon guin na̱j lojb ziꞌc loj bejn, be badajp guin na̱j ziꞌc bisia ni cazuj. oBaguia tëën delant loj yagxhil guin ziꞌc nijsdoo, per nayadxujn ziꞌc tijb guiaawajn. Abiꞌ cwëꞌ yagxhil guin zaꞌ tajp ree be, tijb gaj reeb zaꞌ tib xquin gaj yagxhil guin abiꞌ guidib niz xijch reeb në niz loj reeb yuꞌ guiaaloj reeb. n Abiꞌ lod zaꞌ yagxhil ni zaꞌ galay los demasri ree yagxhil guin, yagaj ririi ree bachaꞌ ziꞌc chi rëꞌp nijs në ree naquieꞌ ziꞌc chi rbidxaꞌ guziaaw. Abiꞌ delant loj yagxhil guin reꞌc gajdx ree guij ni na̱j ree guigajdx xSprijt Dios. CmAbiꞌ gadëd roꞌ yagxhil guin baguian zagajlbitap ree yagxhil zagdxe abiꞌ loj ree yagxhil guin zojb ree gajlbitap ree bengol najcw reeman lajd naquich yuꞌ coron or guijc reeman. elCAbiꞌ bén zojb loj yagxhil guin rulaaman bachaꞌ ziꞌc ree guiaj zagdxe ni lasajc wayëjx, ni la jaspe në cornalina. Abiꞌ guijc yagxhil guin ca tijb guidguj ni rulaa bachaꞌ ziꞌc guiaj zagdxe ni la esmeralda. 2k]Loj hor zii gajc por xguialrniabee xSprijt Dios, chi gogbeen ma zaꞌn xanyabaa yagaj baguian tijb yagxhil zagdxe ziꞌc xi yagxhil tijb rey, lojn zojb tijb bejn. j Chi gulox bacan diidx guie ree, baguian niz ladia dxel baguian tijb port naxal xanyabaa. Abiꞌ bén guneenë gajc naj diizd guiaꞌxchej bén na̱j chaꞌ ziꞌc trompejt, laaman na lon: ―Wëꞌp guie din gulün lüj ni gac ree chi ma gojc ree ni rnin lojl. bi=Bén rën ree gucaagdiajg, gol bacaagdiajg ni na xSprijt Dios par ree da bejnan.”!h;Bén güün gan loj dol naj gudë cwëꞌn cweman lod canabeen, ziꞌcgajc naj chi gulox benan gan loj dol, gure cwëꞌ da Dadan Dios lod canabeeman. gGol gogbee guial naj cabedx lëjt, ziꞌc chi rniee tijb bejn rulidx stijb bejn. Cabëësan chu guidxgaꞌ naj, ziꞌc chi rguꞌ bejn stijb bejn din gaw reeman tijbzi. Abiꞌ bén guidxgaꞌ naj ma nabannëꞌn laaman abiꞌ laaman nabannëman naj. f{Rdilnëꞌn abiꞌ ruzuxnejzan gra ree bén rënan. Zeel gol baguꞌ luxdoodi gol bayüjn tëë xgab xhienaag nabandi. )eKZeel rnin lojdi, ziꞌc rzii bejn ganax or, zian gol been naguiejn gapidi gra da yudaran, din gaquidi rijcw delant lon. Abiꞌ ziꞌc chi rzii bejn lajd naquich din guiguienman naya, zian gol bayüjn xgab din guiguieꞌch xguialxtudi abiꞌ guiguiendi naya delant lon. Në chi rzii bejn tijb rumed par guiaaloj bejn din guguiaaman zagdxe, zian gol been naguiejn din gapidi da guial rigniaꞌn din guguiaadi zagdxe. ]d3Lëjt rëb guial najdi benrijcw, rajpidi gra abiꞌ achet ryaadxidi. Per ad ragbeetidi guial achet rajpidi, najdi bénprob, bén zibëël, achet sirv lëjt, najdi bénlutiaꞌp niz lon guial ad nabantidi xnejz. 1c[Per lëjt najdi ziꞌc nijs nayool, niꞌqui nadxaꞌ niꞌquidza nayaagt, dxel ziꞌc laa rabëë gajc roꞌ bejn nijs nayool guin, zian ma rënan gabëladxan lëjt. b7Naj ragbee gra ni cayüjndi. Ad najtidi ziꞌc nijs nayaag o ziꞌc nijs laa. ¡Balzianclaa tiblayaa niajquidi ziꞌc nijs nayaag o ziꞌc nijs laa! a’Yan bacaa ni guixhiaalil loj bén rniabee ree da bejnan luguiedx Laodicea. Bacaa: “Bén ni rüjn cumplid xtiidx, bén ni been gra ni rayal güünman, bén na̱j diidxli, bén rniabeenë Dios diizd gocli chi gad guidxliuj gacchaaw, laaman na lojdi: |`q Bén rën ree gucaagdiajg, gol bacaagdiajg ni rëb xSprijt Dios par ree da bejnan.” Diidx par ree bén Laodicea _) Bén güün gan loj dol, naj gudë lojman tijb luar zojbloj lën yadoo zojb xanyabaa lod naban da Dadan Dios, ni guibanman tiblayaa. Dxel tiblajtaman guca laj da Dadan Dios con lan nicüb, con laj ladx da Dadan Dios ni la Jerusalén cüb ni na̱j xanyabaa lod zojbaman. w^g Nayob guialan loj guidxliuj stijb. Gol guzujdxiꞌch loj ni ma ragbeedi chitëë tiaꞌ ben ren ni rayalidi. N] Abiꞌ ziꞌc ma bazoobidi diidx gapidi pacens guial chinalidi da diidxan, ziangajc ganan lëjt chi guidxin dxej guiꞌt guialzi loj guidib guidxliuj, ziꞌc tijb prueb par gra ree bénguidxliuj. j\M Lëjt guguiaa ni günan con ree xbejn xindxab bén rëb ree na̱j reeman bén Israel xbejn Dios, abiꞌ rusquieezi reeman. Guguiaadi ni günan laa reeman, guidgazuxib reeman lojdi, gagbee tëë reeman xhienaag rënan lëjt. |[qNaj ragbee gra ni cayüjndi. Gol gogbee guial majsi ad rajptidi guialrniabee, per naj ma guxhal tijb nejz din guitieꞌchidi da diidxan sin guial chu gutëë lojdi, din zinalquidi da diidxan abiꞌ ad goct rëbidi guial ad najtidi da bejnan. aZ;’Yan bacaa ni guixhiaalil loj bén rniabee ree da bejnan luguiedx Filadelfia. Bacaa: “Bén naya nali, bén na̱j diidxli, bén rajp guialrniabee loj gra ziꞌc gojp rey Davi guialrniabee, tijbzi laaman rajp guialrniabee par guixhialaman tijb nejz ni achut zajc gusiaaw o gusiaawaman tijb nejz ni achut zajc guixhial, laaman na lojdi: }YsBén rën ree gucaagdiajg, gol bacaadiajg ni rëb xSprijt Dios par ree da bejnan.” Diidx par ree bén Filadelfia TX!Bén güün gan loj dol, chi guidxin hor, zian gacwaman lajd naquich abiꞌ ad zuseꞌn tëëtan lajman loj xlibr guialnaban. Abiꞌ delant loj Dios në loj ree anjl guien guial laaman na̱j da bejnan. W7Per luguiedx Sardis, yuꞌ tioꞌp choon ree bejn sta naya, laa reeman na̱j bén gacw lajd naquich abiꞌ sa reeman con naj, din rayal reeman laan. V{Gol basaaladx ni ma biguiejndi në ni ma basiididi, abiꞌ gol been zian, gol bayüjn xgab ziꞌc ni cayüjndi. Din bal id zatieꞌch xbacaalidi ziꞌc cayüjndi, dxel ziꞌc riꞌt tijb béngubaan ziangajc chi gagbeedi ma biꞌt casti par lëjt. U9Zeel gol batieꞌch xbacaalidi, gol been naguiejn chitëë nit ni sta cayüjndi, din naj ruguian guial ad cayüjntidi xnejz delant loj da Dadan Dios. T )’Yan bacaa ni guixhiaalil loj bén rniabee ree da bejnan luguiedx Sardis. Bacaa: “Bén naban con guigajdx ree xSprijt Dios abiꞌ caꞌman gajdx bajl xanyabaa, laaman na lojdi: Naj ragbee gra ni cayüjndi ragbee tëën guial ma güjtidi, majsi par ree bejn nabandi. dSABén rën ree gucaagdiajg, gol bacaagdiajg ni rëb xSprijt Dios par ree da bejnan.”>Rwgudë tëën lojman bajl xanyabaa ni rliejn rsildoo. eQCNabeeman loj ree nacion guin ziꞌc tijb bén ni caꞌ tijb var guiib, ziꞌczi rliaꞌ bejn tijb guiajs zian güünnëman bén ni ad rënt ree guzoob diidx. Gudën guialrniabee guin lojman ziꞌc banee da Dadanan lon, P7Bén güün gan loj dol, abiꞌ gusnuu güünman ziꞌc rënan guidib tiamp ni guibanman, naj gudë guialrniabee lojman din nabeeman loj ree nacion. [O/tijbzi ni rnin lojdi: Gol guzujdxiꞌch loj ni ma ragbeedi xt chi guialan stijb. xNiPar gra ree da bejnan bén zojb ree luguiedx Tiatira, lëjt bén ad zinalt ree ziꞌc rusiid Jezabel guin bejn ree, lëjt guial na reeman ad ragbeetidi xt ni bigra xcwent xindxab guial ad ridxgaꞌtidi laa reeman, achetri ni ganin lojdi, qM[gugüjtan gra ree bén ma been xgab guiban ziꞌc naban béngunaa guin. Zian gagbee ree da bejnan guial naj ragbee xhie yuꞌ guijc bejn xhie tëë yuꞌ luxdooman, xhie xgab rüjnman. Naj gune lëjt ni rayalidi bal gonin rüjndi. DLZeel yan gaxhalan guialguijdx par laaman, gaaman gagxuuman. Abiꞌ bén rüjn ree ziꞌc rüjnman, bal id reeman guchaa mod ni naban reeman ziangajc zroꞌ na̱j guialzi ni tëd reeman, `K9Ma badën tiamp din yayüjnman xgab, din gusaꞌn xguialdxuudxaman, per ad rëntaman. 8JiPer yuꞌ ni ad ruladxtan cayüjndi: Rdaandi Jezabel, béngunaa ni na rudëëd xtiidx Dios. Abiꞌ rtiëjbidi rulüüman da bejn reen dxel ruzaalguiiwaman laa reeman rüjn reeman ni dxuudx ree con ree bén ad najt lacheel reeman, abiꞌ raw reeman guialraw ni ma gurej loj ree xdios ree bénguidxliuj. NINaj ragbee ni cayüjndi, ragbeen xhienaag rëndi naj, xhienaag rliladxidi naj, xhie cayüjndi por naj abiꞌ ad ralenyaꞌtidi. Naj ragbee guial mazri zagdxe cayüjndi yan guial loj guiaꞌxchej, bH=’Yan bacaa ni guixhiaalil loj bén rniabee ree da bejnan luguiedx Tiatira. Bacaa: “Xiꞌn Dios, bén reꞌcriani guiaaloj ziꞌc bajl, bén rdiin bachaꞌ guiaꞌ ziꞌc guiib ni la bronce, laaman na lojdi: EGBén rën ree gucaagdiajg, gol bacaagdiajg ni na xSprijt Dios par ree da bejnan: Bén rüjn gan loj dol, naj gudë mana gawaman, guialraw xanyabaa ni ad nünbeet ree bejn. Gudë tëën tijb guiaj naquichdoo lod ca laj cübaman ni achutczi ragbee, tijbzi bén tiaꞌ guiaj guin gagbee.” Diidx par ree bén Tiatira F-Zeel gol bayüjn xgab por ni rüjndi, bal id züjndi zian nayob gaxhalan casti din günan guialguxtis con laa reeman con espad ni ririi roꞌn. zEmStijb ni ad ruladxtan na̱j guial lojdi noꞌch ree bén ad rucwëëzt rüjn ziꞌc rüjn ree bén nicolaítas. aD;Per yuꞌ ree ni ad ruladxtan rüjndi. Tijb ni ad ruladxtan rüjndi na̱j guial lojdi noꞌch ree bén ad rusaꞌnt ni basiid Balaam bejn ree, bén rëb loj Balac xhienaag guzaalguiiwaman bén Israel ree din gaw reeman guialraw ni ma gurej loj ree xdios Balac guin, në par been reeman graloj ree nidxuudx con ree bén ad najt lacheel reeman. %CC Naj ragbee guial luguiedx zojbidi xindxab rniabee ni. Per majsi zian lëjt zaꞌdxiꞌchidi con naj ad rucwëëzt rliladxidi naj niꞌqui lën ree dxej ni bagüjt reeman Antipas, tijb ree xcompniaridi bén ad bacwëëzt bililadx naj, bén bagüjt reeman ladxidi lod rniabee xindxab. #B? ’Yan bacaa ni guixhiaalil loj bén rniabee ree da bejnan luguiedx Pérgamo. Bacaa: “Bén caꞌ espad ni nadoxh grop lad roꞌ, laaman na lojdi: >Au Bén rën ree gucaagdiajg gol bacaagdiajg ni na xSprijt Dios par ree da bejnan: Bén güün gan loj dol, achetri güün guialgüjt ni rarojp laaman.” Diidx par ree bén Pérgamo @/ Ad rdxebtidi guialzi ni tëdidi din xindxab güünx gan din cuꞌ ree bejn tioꞌp choondi ladxguiib par guiguien guial diidxli zinalidi xnejz Dios. Chii dxej tëdidi guialzi guin ree, per gol guzujdxiꞌch xt dxej guiëtidi, abiꞌ naj yazaladx lëjt guialnaban tiblayaa. 5?c Naj ragbee xhienaag cadëdidi tarbajw por ni rüjn bejn lëjt, ragbee tëën loj guialprob ni nabandi majsi diidxli najdi benrijcw guial ma zinalidi xtiidx Dios, abiꞌ ragbeen xhienaag rnieeguijdx bejn lëjt, bén ni na ree na̱j reeman bén Israel xbejn Dios majsi laa reeman na̱j xbejn xindxab. P>’Yan bacaa ni guixhiaalil loj bén ni rniabee ree da bejnan luguiedx Esmirna. Bacaa: “Bén rniabee diizd guiaꞌxchej në par tiblayaa, bén ni güt abiꞌ babanman stijb, laaman na lojdi: q=[Bén rën ree gucaagdiajg, gol bacaagdiajg ni rniee xSprijt Dios par ree da bejnan: Bén ni güün gan loj dol, naj gudë ni gawaman ni rtia loj yag ni runee guialnaban ni zojb xanyabaa lod zojb Dios.” Diidx par ree bén Esmirna <Per yuꞌ ni cayüjndi ziꞌc rayal, guial rdxeꞌchidi ni rüjn ree ben nicolaítas, ziꞌcgajc rdxeꞌchan por ni rüjn reeman. ;Gol basaaladx xhienaag guyëndi naj guiaꞌxchej guial ziꞌc cayüjndi yan. Gol bayüjn xgab, gol been ziꞌc beendi guiaꞌxchej, bal id züjndi zian, nayob gaxhalan casti par lëjt abiꞌ ad zajctridi biani par los demazri ree bejn, bal id zayüjndi xgab. Y:+Per yuꞌ ni ad ruladxtan rüjndi: guial ad rëntridi naj ziꞌc guiaꞌxchej. i9KNaj ragbee guial rajpidi pacens abiꞌ ma guzagdiajdi guial rëndi naj sin guial yalenyaꞌdi. 18[Naj ragbee xhie cayüjndi. Naj ragbee xhie tarbajw cadëdidi, ragbee tëën guial ad ralenyaꞌtidi. Naj ragbee guial ad rdaantidi bén mal ree, abiꞌ ma beendi prueb bén na ree na̱j xi apóstoles Jesucrist majsi achut na̱j reeman abiꞌ ma gogbeedi guial ganax diidx rusquiee rniee reeman. M7 ’Yan bacaa ni guixhiaalil loj bén rniabee ree da bejnan luguiedx Éfeso. Bacaa: “Bén ni ziza galay ree candeler or, bén ni caꞌ gajdx ree bajl xanyabaa con yaa ladbeeman, laaman na lojdi: (6 KNi në rën guiëb guigajdx ree bajl xanyabaa ni baguiaal yan ladbee, në guigajdx ree candeler or. Guigajdx ree bajl xanyabaa guin rën guiëban gajdx ree bén rniabee guigajdx cwaa ree da bejnan niz Asia, abiꞌ guigajdx candeler or guin rën guiëban guigajdx cwaa ree da bejnan.D5 Yan bacaa ni ma baguiaal në ni cuguiaal në ni qui gacri. o4 YMa güjtan, per yan ma babanan, abiꞌ ma nabanan tiblayaa, abiꞌ naj rniabee guialgüjt në gabijl. G3  Dxel chi baguian laaman biajban guiaꞌman ziꞌc bengüt. Per laaman guxhoob yaa ladbeeman guican, naman: ―Ad rdxebil, naj na̱j bén rniabee diizd guiaꞌxchej abiꞌ par tiblayaa. =2 uGuiáad yaaman ladbee caꞌman gajdx bajl xanyabaa. Abiꞌ roꞌman ririi tijb Espad ni nadoxh daꞌt grop lad, guiáad lojman rulaa bachaꞌ ziꞌc chi rusni gubijdx gojl daꞌt. "1 ?Abiꞌ guiaꞌman rdiinan bachaꞌ ziꞌc guiib ni la bronce chi yuꞌn loj guij, abiꞌ chaꞌman na̱j rejs ziꞌc rüjn nijs naquieꞌ chi rguiajtan. 0 5Naquichbëj guijcaman ziꞌc na̱j guidxlad xiil, ziꞌc na̱j guiajnayaag naquich na̱j guidxguijcaman abiꞌ ziꞌc bajl reꞌcriani guiaalojman. R~}}Q|{{:zyxww0vLu]tsrrqwpon4mAlvlk_jjimhhPgfhedd(cicba`_^]]Z\[[4ZZ==.CArSTU !  ' D |-#)\Dk Abiꞌ na anjl guin lon: ―Bacaa: “Xiquilbaa ree bén na̱j guiꞌt loj xguialruxhliaa bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios.” Na tëë anjl guin: ―Ni guie ree na̱j xtiidxli Dios. jNajcwaman lajd zagdxe, ni naquich, naya rulaa tëën bachaꞌ. Din lajd naquich guin rën guiëban ni zagdxe ni been ree xbejn Dios. Ii Yan yadxeꞌ du luxdoo ree zagdxe, yabaa ree yales tëë ree xvaloraman.Din ma bidxin dxej guxhliaa bén na̱j ziꞌc xi xiilaman
abiꞌ bén gac lacheelaman ma zaꞌchaawaman. vheBiguiejn tëën ziꞌc chi rguien chaꞌ zien daꞌt bejn, o ziꞌc xnaquieꞌ nijsroꞌ, o ziꞌc chi rbidxaꞌ daꞌt guziaaw, rebaman:¡Quixtëë Dios! Din ma canabee dux Dad ree Dios,
bén caꞌ gra guialrniabee. gAbiꞌ niz lod zaꞌ yagxhil guin biguiejnan chaꞌ bén rëb:Gradi ziꞌc bengol ziꞌc xindoo
gol gules xvalor dux Dad ree Dios,
lëjt rüjndi laaman sirv abiꞌ rajpidi laaman respejt. Xguialruxhliaa bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios dfAAbiꞌ guigajlbitap ree bengol con guidap ree be naban guin bazuxib reeman delant loj xyagxhil Dios par gap daꞌt reeman laaman respejt, rëb reeman: ―¡Quixtëë Dios! ¡Diidxzaꞌc guin ree na̱j par laaman! e{Abiꞌ biguiejnan rëb reeman stijb: ―¡Quixtëë Dios! Ad yuꞌt dxej yayüꞌ goꞌxh ni cayeꞌc ciuda guin. zdmdin laaman waliman abiꞌ xnejz rüjn xguialguxtisaman,
ma badëëdaman casti béngunaa dxuudx ni bazaalguiiw
bénguidxliuj ree con ree xni malaman,
ma been Dios guialguxtis con laaman persi baguijxaman ni bagüjtaman xbejnman. `c ;Chi gulox baguian biguiejn tëën zian, dxel dád rejs biguiejnan chaꞌ zien daꞌt ree bén canee xanyabaa rëb reeman:¡Quixtëë Dios! Por dux Dad ree Dios
zëëd perdon, respejt në guialrniabee, DbAbiꞌ loj ciuda guin bagüjt reeman bén badëëd ree xtiidx Dios, në ree bén rliladx Dios, abiꞌ por ciuda guin bagüjt reeman los demasri ree bén ma güjt loj guidxliuj._a7Achetri guij cheꞌc loj ciuda guin, achutri guxhliaa. Gra ree bén been negojs loj ciuda guin ganax bén zojbloj gojc reeman loj guidxliuj, abiꞌ ciuda guin basquieen gra ree nacion con ree ni dxuudx ni beenan. [`/Ad zaguientri ree chaꞌ arp, niꞌqui ree xinrucwejdx, niꞌqui ree bidxa, niꞌqui ree chaꞌ trompejt ad zaguientri loj ciuda guin. Achutri bejn güün dxiin ni, niꞌqui xnaquieꞌ mulin ad zaguientri ni. _'Abiꞌ tijb anjl gojl daꞌt, gulesaman tijb guiaj naroob, ziꞌc tijb guiaj mulin abiꞌ bazaalaman laan loj nijsdoo rëbaman: ―Ziꞌc bazalbin guiaj guie con guidib da gojlan zian nidoxh sac ciuda naroob Babilonia, abiꞌ achutri guguiaa Babilonia guin stijb. 0^YDxel biguien chaꞌ bén na: ―Per lëjt bén zojb ree xanyabaa, lëjt najdi xi apóstoles Jesucrist, lëjt bén rudëëd ree xtiidx Dios në los demazri ree bén na̱j xbejn Dios, gol babaa por ni cazajc ciuda guin din zian cayüjn Dios xguialguxtisaman por ni beennë ciuda guin lëjt. {]oAbiꞌ baroob yuj guijc reeman, roon reeman abiꞌ guyunaya luxdoo reeman rëb reeman: ―¡Probza!, probza ciuda naroob guin por xguialnazaꞌcan gra ree bén been negojs bén rajp ree barcw gojc reeman rijcw, din tibrajtzi gunidlojn. \%chi baguiaa reeman goꞌxh ni cayëꞌc ciuda guin, abiꞌ gurixdiaj reeman rëb reeman: ―¿Goc guyu tijb ciuda lasaꞌ ciuda roꞌ guie? Q[din, ¡tibrajtzi gunidloj gra ree guialnazaꞌc guin! Gra ree bén zë lën barcw, ziꞌcgajc xcapitan ree barcw, gra ree mariner në los demazri ree bén rüjn dxiin lën barcw, guzudxe reeman zijt PZAbiꞌ guiëb reeman: ―¡Probza, probza ciuda naroob guin! Laan guial guzujchaawan con ree lajd zagdxe, lajd culor murad con ni xnia, laan guial guzujchaawan con or, con perl në con guiaj zagdxe 8YiGra ree bén been negojs, bén gojc ree rijcw por ciuda guin, zijt su reeman guialrdxeb reeman casti ni cadëd ciuda guin. Zoon reeman, zazagdiaj reeman, zunaya reeman. 'XGAbiꞌ guiëb reeman loj ciuda guin: ―¡Ad rajptril guialnazaꞌc ni bayuladx daꞌtil, tiblayaa ma banijtil ziꞌc gubanl con gra ree ni zaꞌc ni gopil! pWY Ad zajc tëëtri gutoꞌ reeman canel në graloj ree ni ruree nejxh, ad zajctri gutoꞌ reeman goxyaal, mirra, perfum, vin, sejt oliv, harin zagdxe, trigo, goꞌn, xiil, way, carrejt, ad zajc tëëtri ree gutoꞌ reeman bejn ree. cV? ziꞌc or, plajt, guiaj zagdxe ree, perl, lajd zagdxe ree, lajd sed ree culor murad con ni xnia, në graloj ree tabl ruree nejxh në graloj ree ni been reeman con ree tabl zagdxe, bronce, guiib con marmol në marfil. U# Abiꞌ ree bén rüjn negojs loj guidxliuj zoon reeman zu tëë luxdoo reeman naya por ciuda guin, din achutri sii ni rutoꞌ reeman, KT Abiꞌ zijt su reeman chi guguiaa reeman casti ni cadëdan, dxel guiëb reeman: ―¡Probza lüj, probza lüj Babilonia, ciuda naroob ni guyu gojl par gra! Din tibrajtzi biꞌt casti par lüj. Abiꞌ ree rey ni yuꞌ loj guidxliuj, bén babaa ree guial been reeman ni dxuudx con ciuda guin, zoon reeman, naya sagdiaj reeman chi guguiaa reeman goꞌxh ni cayeꞌcan. XR)Zeel tijbzi dxej guidxajg lasaꞌ ree guialzi par ciuda guin, ziꞌc guialgüjt, guialrunaya, guialrliaan, dxel cheꞌcan con bajl. Din naroob xguialrniabee dux Dad ree Dios bén gudëëd casti ciuda guin. WQ'Gol basagdiaj ciuda guin naya ziꞌc babaan chi beenan ni dxuudx ree, abiꞌ ziꞌc beenan xgab rëban: “Zooban guie ziꞌc tijb bén rniabee, ad najtan bén bizëjb ad yuꞌ tëët dxej chuꞌnayan.” aP;Gol beennë ciuda guin ziꞌcgajc beennën ben ren ree, gol been din yaguijxan xcastin tioꞌp volt mazri guial loj ni beennën bejn ree abiꞌ gol basagdiajn tioꞌp volt mazri guial loj ni basagdiajn ben ren ree. qO[Din dád zien xtol reeman zeel ma bidxinan xt xanyabaa, abiꞌ Dios ad zayanladxtaman ni mal guin ree. YN+Dxel biguiejnan chaꞌ stijb bén gunee diizd xanyabaa rëbaman: ―Gol brii loj ciuda guin, da bejn reen, chitëë goꞌchidi loj ree dol ni rajc ni chitëë tëdidi guialzi ni gac ree loj ciuda guin. QMDin ziꞌc chi rusüdx bejn stijb bejn, zian ma batiaalguiiw ciudaroꞌ guin gra ree bénguidxliuj par güün reeman graloj ree ni dxuudx. Abiꞌ ree rey yuꞌ ree loj guidxliuj ma been reeman ni dxuudx guin ree con ciuda guin, abiꞌ ree bén rüjn negojs loj guidxliuj ma na̱j reeman rijcw por graczi ree ni dxuudx rajc ni. wLgabiꞌ rnieeman rejs daꞌt rëbaman: ―Ma biajb, ma biajb Babilonia ma na̱j ciuda naroob guin ziꞌc lidx ree xindxab, ziꞌc lidx ree graloj ree sprijt mal, ziꞌc lidx ree graloj ree be ni rzuj, bedxuudx ree be rbijxhladx ree bejn. "K ?Chi gulox baguian ni guin ree, dxel baguian stijb anjl zidguiajtaman xanyabaa. Rajpaman zroꞌ guialrniabee, abiꞌ xbachaꞌman basni guidib guidxliuj, nJUAbiꞌ béngunaa ni baguiaal, laaman na̱j ciuda naroob ni rniabee ree rey yuꞌ loj guidxliuj.HI Dios yazaladx loj guidxii ree rey guin quiarguiejn din güün reeman ziꞌc rënman. Yayaꞌn reeman diidx din yayü xguialrniabee reeman loj monstruo guin, xt gac cumplid ni rëb Dios gac. ZH-Abiꞌ monstruo guin con guidxii xcajchib ni baguiaal, guidxeꞌch reeman béngunaa dxuudx guin, tioꞌnladx reeman laaman, gusaꞌn reeman zibëëlaman, gaw reeman xbëëlaman abiꞌ guzeꞌc reeman laaman. IG Na tëë anjl guin lon: ―Nijs ni baguiaal lod zojb béngunaa dxuudx guin laan rën guiëb graloj ree bén rniee graloj ree diidx, bén gra lad ree, bén zëëd ree gra loj ree nacion. iFKabiꞌ til reeman con bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios. Per güün bén na̱j ziꞌc xiil guin laa reeman gan din laaman na̱j Dad loj gra ree dad, na̱j tëëman rey loj gra ree rey. Abiꞌ bén zaꞌ ree con bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios, laa reeman na̱j bén bazoob xtiidx Dios, bén ma na̱j ree par laaman abiꞌ diidxli zinal reeman xnejz Dios. E  Abiꞌ guidxii ree rey guin yayaꞌn reeman diidx abiꞌ yayü xguialguxtis reeman con xguialrniabee reeman loj monstruo guin, )DK ’Guidxii cajch ni baguiaal rën guiëb chii ree rey ni ad wazulojt nabee. Per chi tiaꞌ reeman guialrniabee, ad xchejt nabee reeman con monstruo guin. 8Ci Abiꞌ monstruo ni guban gocli, abiꞌ yan ad nabantrib, laab gac rey baxujn, per loj gajc gajdx ree rey guin grii rey gac xhujn dxel yayalib lod rayalib casti par tiblayaa. DB rën tëë guiëban gajdx ree rey. Gaay ree rey guin ma gudëëd xguialrniabee, abiꞌ bén baxoꞌp guin na̱j bén canabee yan. Dxelri nabee bén bagajdx guin, per ad xchejt nabeeman. |Aq ’Guie ryaadx quiarguiejn. Guigajdx guijc monstruo guin rën guiëban gajdx guiaꞌ lod zojb béngunaa guin u@cMonstruo ni baguiaal, laab na̱j be guban gocli, per yan ad nabantrib. Per gulüülojb lën bizë ni ad yuꞌt lod rliox dxelri nidlojb tiblayaa. Abiꞌ ree bén naban loj guidxliuj, bén ni ad cat ree laj loj xlibr guialnaban diizd gocli chi gad guidxliuj gacchaaw, laa reeman yadxaloj chi guguiaa reeman monstruo ni guban gocli, be ad nabant yan per guiꞌtib. ??wDxel na anjl guin lon: ―¿Chexc zeel dád radxalojl? Naj gusigniaꞌ lüj ni rën guiëb béngunaa ni baguiaal në monstruo ni dxiibaman, be ni yuꞌ gajdx guijc con chii xcajch. 1>[Dxel gogbeen guial rzüdx béngunaa guin con xrejn ree xbejn Dios, con xrejn ree bén ni güt guial gunee reeman xtiidx Jesús. Abiꞌ dád badxalon chi baguian zian. Y=+Abiꞌ lucwajman ca tijb letrer ni achutczi rigniaꞌ ni rën guiëban, rëb loj letrer guin: “Babilonia, ciuda naroob ni na̱j xniaa ree béngunaa dxuudx në xniaa ree ni dxuudx ni rajc loj guidxliuj,” V<%Abiꞌ béngunaa guin najcwaman lajd murad në ni xnia, najcchaawnën ganax or në ree guiaj zagdxe në ree perl. Abiꞌ caꞌman tijb cojp or guidxa ree ni nabixhladx lojn në ree ni dxuudx ni rüjnman. a;;Abiꞌ por xSprijt Dios binë anjl guin naj lod na̱j ganax yujbidx. Ni baguian tijb béngunaa dxiibaman tijb monstruo xnia, abiꞌ guidib ladib ca diidxguijdx par Dios, yuꞌ gajdx guijquib con chii xcajchib. 9:klaaman goc xtuu ree rey ni yuꞌ loj guidxliuj, abiꞌ ziꞌc rusüdx tijb bejn stijb bejn, zian bazaalguiiwaman bejn ree loj guidxliuj con ree ni ad rüjnt sirv ni rüjnman. 9 Abiꞌ tijb guigajdx ree anjl guin biꞌtaman naman lon: ―Guda din gulün lüj casti ni rayal béngunaa dxuudx ni zojb loj nijsroꞌ, y8kBiajb tëë guiajyabaa guijc ree gra ree bénguidxliuj, dxel tijbgaj ree guiaj yabaa guin naꞌ reen cost tiuu quil. Abiꞌ ree bejn guneeguijdx reeman Dios, por ree guialzi guin, guial dád ni doxh gojc chi biajb ree guiajyabaa guin.I7 Abiꞌ gunijt ree gra yuj rigaꞌ loj nijsdoo në ree guiaꞌ. U6#Abiꞌ gulaꞌ ciuda naroob guin gojcan choon lalaꞌ, dxel guidib guidxliuj bizeꞌn ree ciuda në ree guiedx. Abiꞌ Dios ad bayanladxtaman Babilonia par gudëë xcasti roꞌman loj ciuda naroob guin. J5 Abiꞌ guzuloj rëꞌp nijs, rajc naquieꞌ, rbidxaꞌ guziaaw dxel biꞌt xudoxh, tijb xudoxh ni ad goct wayiꞌt diizd guzuloj yuꞌ bejn loj guidxliuj, din xu guin na̱j ni mazczi ni doxh. g4GAbiꞌ anjl bagajdx guin balaꞌt ni yuꞌ loj xcojpaman loj bi, abiꞌ diizd lën yadoo ni yuꞌ xanyabaa niz lod zaꞌ xyagxhil bén rniabee, biguien rejs daꞌt chaꞌ bén rëb: ―Ma bayaaloj gojc ni rayal gac. }3sSprijt mal guin ree batoꞌp gra ree rey ni yuꞌ loj guidxliuj tijb luar lod la Armagedón con diidx hebreo. {2oRëb Jesucrist: ―Gol badxeꞌguijc guial dxejczi guialan ziꞌc chi riꞌt tijb xingubaan tijbzi golp. Xiquilbaa ree bén rbëz naj, bén zaꞌsin ree chi guialan din chitëë yayaꞌnxtu reeman ziꞌc chi rniaaz bén zaꞌ zibëël. 1Guiyon ree sprijt guin na̱j xsprijt xindxab, abiꞌ rüjn reen milagr abiꞌ rej reen lod zaꞌ gra ree rey loj guidxliuj persi radoꞌp reeman din til reeman con Dios bén rajp gra guialrniabee, dxej ni guiꞌtaman guidguieenman gan loj gra reeman. 00Y Dxel baguian roꞌ dragon guin, con roꞌ monstruo guin në roꞌ bén rusquiee rëb rudëë xtiidx Dios loj ree bejn brii choon ree sprijt mal ni na̱j ziꞌc bidx. I/  Anjl baxoꞌp guin balaꞌt ni yuꞌ loj xcojpaman loj guiiwroꞌ la Eufrates abiꞌ gubidx nijs loj guiiw guin. Zian bixal nejz din tëd ree rey bén zëëd ree lad lod rliejn gubijdx. K. Per niꞌczi zian ad basaꞌnt reeman ni mal ni rüjn reeman, al mazri been reeman por guialzi ni gudëd reeman në por guiadx ni gudxib lad reeman, guneeguijdx reeman Dios bén zojb xanyabaa. D- Anjl bagaay guin balaꞌtaman ni yuꞌ loj xcojpaman lod rbej monstruo ni rniabee guin, abiꞌ bicajy loj guidxliuj, abiꞌ xt rawyaꞌ lüdx ree bejn por guialzi ni cadëd reeman. l,Q Gra reeman weꞌc por xguialnalaa daꞌt gubijdx guin. Per niꞌqui zian ad bayüjnt reeman xgab por xtol reeman, ad bazaꞌtt reeman Dios zagdxe guneeguijdxli reeman laaman, laaman guial najman bén rniabee ree guialzi guin. x+iAbiꞌ anjl badajp guin balaꞌt ni yuꞌ loj xcojpaman loj gubijdx din guzeꞌcan bejn ree ziꞌc bajl. '*GAbiꞌ niz loj altar biguiejnan chaꞌ stijb bén rëb: ―Walican, Dad Dios bén rajp gra guialrniabee. Xnejz në ziꞌc rayal cayüjn xguialguxtisil. 7)gDin bénguidxliuj ree guxhieꞌ reeman rejn bagüjt reeman xbejn reel në ree bén badëëd ree xtiidxil. Zeel ma badëëdil rejn guiëꞌ reeman, abiꞌ zian rayal reeman. B(}Abiꞌ biguiejnan rëb anjl ni rniabee ree nijs guin: ―Xnejz na̱j ni cayüjnl në ziꞌc cayüjn xguialguxtisil, Dad Dios, lüj na̱j bén naya nali, najl Dios yan në diizd gocli. 'Anjl bayon guin balaꞌtaman ni yuꞌ loj xcojpaman loj ree guiiw në lod rajch ree nijs abiꞌ nijs guin ree bayajc reen rejn. >&uAbiꞌ anjl barojp guin balaꞌtaman ni yuꞌ loj xcojpaman loj nijsdoo. Abiꞌ nijs guin bayajcan rejn ziꞌc xrejn tijb bengüt abiꞌ gra ree be naban loj nijs guin güjt. _%7Dxel wej anjl yaloj guin, balaꞌtaman ni yuꞌ loj xcojpaman loj guidxliuj. Abiꞌ gra ree bén ni yuꞌ xsen montruo guin bén gop daꞌt ree respejt xfigurib, brii guiadxyoodx lad reeman, ni rdoob daꞌt. P$ Dxel biguiejnan chaꞌ bejn rejs daꞌt guneeman diizd lën yadoo guin, rëbaman loj guigajdx ree anjl guin: ―Gol chej, gol biglaꞌt xcasti Dios ni yuꞌ loj guigajdx ree cojp guin loj guidxliuj. 7#gAbiꞌ lën yadoo guin gudxan xgoꞌxh xbachaꞌ Dios në xguialrniabeeman. Achut gojc niu lën yadoo guin xt chi ma gulox guigajdx ree guialzi ni zidnë ree anjl guin.-"SAbiꞌ tijb guidap ree be ni zaꞌ lod zaꞌ Dios, badëëb loj tijbgaj ree anjl guin tijb cojp or ni guidxa xcasti Dios bén naban guidib tiamp në par tiblayaa. .!UAbiꞌ lën yadoo guin brii gajdx ree anjl bén caꞌ ree gajdx ree guialzi, najcw reeman lajd naquich ni rdiin bachaꞌ, abiꞌ naxii tijb cinch or luxdoo reeman. o WChi gulox baguian ni guin ree, dxel baguian bixal luar lod mazri nagleꞌ lën xyadoo Dios xanyabaa. mS¿Chu ad zadxebt lüj?¿Chu ad zuzaꞌtt lüj zagdxe, dux Dadan Dios?Tijbzi lüj na̱j bén naya nali
abiꞌ bénguidxliuj guiꞌt gap daꞌt reeman lüj respejt
guial ma balüül bejn ree guial xnejz rüjnl. ?wAbiꞌ cayool reeman xcant Moisejs xbejn Dios në xcant bén ni na̱j ziꞌc xi xiil Dios, rëb cant guin:Naroob në ni diidxli radxaloj bejn
na̱j ree ni rüjnl, dux Dadan Dios Bén rajp gra guialrniabee.Xnejz daꞌt në ziꞌc rayal rüjnl,
lüj guial rniabeel gra ree bénguidxliuj. RBaguia tëën ziꞌc nijsdoo, per najn ziꞌc tijb vidr xculor bajl. Dxel lojn zaꞌ ree bén been ree gan loj monstruo, loj figur con loj xnumbrib, caꞌ reeman arp ni badëëd Dios loj reeman. Z /Dxel baguian stijb senroꞌ xanyabaa, tijb sen ni diidxli badxaloj bejn: Baguian gajdx ree anjl con gajdx guialzi. Guialzi guin ree na̱j gajdx ni chigra gac din con guialzi guin ree gusiaaloj Dios xcastiman. SDxel xijch ciuda guin bixii ree uv guin abiꞌ lën lod bixii ree uv guin birii rejn. Rejn guin bixieꞌn loj guidxliuj ziꞌct choon gayuu kilometro abiꞌ wëꞌpan ziꞌct xt niz roꞌ ree way.MDxel badëëd anjl guin xi hosaman loj guidxliuj guin, abiꞌ batoꞌpaman uv guin ree loj guidxliuj. Abiꞌ badxeꞌman uv guin ree lod guixii reen, laan rën guiëb lod yuꞌ xcasti Dios. 7Dxel niz loj altar brii stijb anjl bén rajp guialrniabee par bajl, abiꞌ dád rejs guneenëman bén caꞌ hoz ni nadoxh roꞌ guin, rëbaman lojman: ―Badxeꞌ xi hosil ni nadoxh roꞌ, batüꞌ ree uv ni yuꞌ loj guidxliuj din ma gojl reen ma gojl tiamp ni yadoꞌp reen. kODxel brii stijb anjl lën yadoo ni na̱j xanyabaa, caꞌ gajcaman tijb hoz ni nadoxh roꞌ. }Abiꞌ bén zojb loj za̱j guin badëëd xi hosaman loj guidxliuj abiꞌ batoꞌpaman guialnazaꞌc loj guidxliuj. ^5Dxel brii stijb anjl lën yadoo abiꞌ rejs daꞌt guneeman bén ni zojb loj za̱j guin rëbaman: ―Badxeꞌ xi hosil, batüüg ree guialnazaꞌc loj guidxliuj din ma gojl reen ma bidxin tiamp ni yadoꞌp reen. +ODxel baguian tijb za̱j naquich abiꞌ loj za̱j guin zojb ziꞌc tijb bejn. Yuꞌ tijb coron or guijcaman abiꞌ yaaman caꞌman tijb hoz ni nadoxh roꞌ. Q Biguiejn tëën chaꞌ bén ni na lon diizd xanyabaa: ―Bacaa ni ganin lojl: “Diizd yan xiquilbaa ree bén rëjt con guialrliladx Jesucrist.” Dxel rëb xSprijt Dios: “Walican din ma yaziiladx reeman xcwent ree guialzi ni gudëd reeman abiꞌ chinë reeman guialbenzaꞌc reeman.” Guialnazaꞌc ni runee guidxliuj } Zeel bén na̱j ree xbejn Dios bén ruzoob ree xtiidxaman abiꞌ rliladx reeman Jesucrist, ad rayalt yalenyaꞌ reeman. 9k Ad yuꞌ tëët dxej yayüꞌ bajl guin. Niꞌqui radxe niꞌqui guiaal achet guialraziiladx par ree bén rajp daꞌt respejt monstruo guin con xfigurib, o bén ca ree xsenb. N bén zii yayal xcasti naroob Dios, zroꞌ daꞌt gudëëdaman laaman casti. Abiꞌ sagdiajman loj bajl ni cayeꞌc azufre delant loj ree xianjl Dios në delant loj bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios. (I Dxel rejs daꞌt gunee anjl bayon guin rëbaman: ―Bal chu gap daꞌt monstruo guin respejt con xfigurib abiꞌ tiëbaman tia xsenb lucwajman o yaaman, jMDxel rëb stijb anjl: ―Ma biajb, ma biajb Babilonia din ziꞌc chi rusüdx tijb bejn stijb bejn, zian ma basquiee ciuda naroob guin gra ree bénguidxliuj guial güün reeman graloj ree nidxuudx, graloj ree dol roꞌ. eCDxel dád rejs gunee anjl guin rëbaman: ―Gol bidxeb Dios, gol gules xvaloraman, din ma bidxin hor yadëëd ree bejn cwent lojman. Gol gojp daꞌt respejt bén been xanyabaa, guidxliuj në nijsdoo në lod rajch nijs. { oDxel baguian tijb anjl rzujman xanyabaa con tijb ruson ni na̱j par tiblayaa par gugojnman gra ree bén naban loj guidxliuj, xhietëëz diidx rniee reeman, o xhietëëz loj diaa zëëd reeman, o xhietëëz ciuda o nacion zëëd reeman. e CAd goct basquiee reeman, nayadxuj reeman delant loj Dios. Ruson ni badëë guiyon ree anjl d AAbiꞌ laa reeman na̱j ree xinguiaaw ni ad bagaalt béngunaa, gojc reeman naya abiꞌ zinal reeman bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios bantëëz guin rejman. Laa reeman na̱j ree bén gulaa loj ree bénguidxliuj abiꞌ ziꞌc guialnazaꞌc yaloj ni rinë bejn loj Dios zian na̱j reeman delant loj Dios në delant loj bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios.  Dxel rool reeman tijb cant cüb delant loj yagxhil lod zojb bén rniabee në loj guidap ree be zaꞌ yagaj në loj ree bengol guin. Ad zileꞌt chu gusiid cant guin, naabzi ree bén tibgayuu tiuubitap mil guin, laa reeman na̱j bén gulaa loj ree bénguidxliuj. 3 _Abiꞌ biguiejnan tijb naquieꞌ xanyabaa ziꞌc naquieꞌ rüjn zil daꞌt nijs, o ziꞌc rguien rbidxaꞌ guziaaw rejs daꞌt, o ziꞌc chi rusijdx zien ree bejn arp. { qBaguia tëën guial zaꞌ bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios guijc dajn ni la Sión. Bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios zaꞌman con tibgayuu tiuubitap mil ree bejn, graczi reeman ca lucwaj reeman laj bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios në laj xDadaman. W' Guie ryaadx guialrigniaꞌ. Bén rajp guialrigniaꞌ cwëë xcwentaman con xnumbr monstruo guin, abiꞌ numbr guin na̱j xhoꞌpgayuu gayojnbixhoꞌp. Con numbr guin ririi laj tijb bénguidxliuj.}s Abiꞌ achut zajc sii o gutoꞌ ya bal id ca reeman sen guin, abiꞌ sen guin na̱j laj monstruo guin o xinumbrib.   Gunabee tëë monstruo ni brii loj guidxliuj gra ree bejn, ziꞌc ree bengol ziꞌc ree xindoo, benrijcw ree në ree bénprob, bén na̱j ree ziꞌc bén nadoꞌ në ree bén ad najt ziꞌc bén nadoꞌ, din chuꞌ sen yaa reeman ladbee o lucwaj reeman. `9 Abiꞌ monstruo ni brii loj guidxliuj xt gojpib guialrniabee par gudëëdib guialnaban loj xfigur monstruo ni brii loj nijsdoo, par guiniee figur guin në par gugüjtib gra ree bén ni ad rajpt respejt figur guin. s_ Zian rusquieeb bénguidxliuj ree por ree milagr ni rüjnb delant loj monstruo ni brii loj nijsdoo, abiꞌ rniabeeb rüjn ree bénguidxliuj tijb xfigur monstruo ni brii loj nijsdoo, monstruo ni bidxeelguijdx con espad abiꞌ gubajnb. (I Abiꞌ monstruo ni brii loj guidxliuj në gajquib rüjn milagr naroob ree, xt rajc rniabeeb rguiajt bajl diizd xanyabaa xt loj guidxliuj delant loj ree bejn. nU Abiꞌ lasaꞌgajc guialrniabee caꞌ monstruo ni brii loj nijsdoo lasaꞌgajcan caꞌb abiꞌ por laab gojp daꞌt ree bejn respejt monstruo ni brii loj nijsdoo, monstruo ni bayajc lod nadxeelguijdx ni rulüüczi gugüjt laab. ' Dxel baguian stijb monstruo ren briib loj guidxliuj, yuꞌ tioꞌp xcajchib ziꞌc xcajch xiil, per chaꞌb na̱j ziꞌc chaꞌ dragon. <q Bén na̱j che ladxguiib, cheman ladxguiib. Bén na̱j guiët con espad, con espad guiëtaman. Zeel bén na̱j ree xbejn Dios ad yadxaguidi ad gucwëëz tëë chililadxidi Dios. 5~e Bén rën ree gucaagdiajg, gol bacaagdiajg. G} Gra ree bén ad cat laj loj xlibr guialnaban diizd chi gad guidxliuj gacchaaw, loj xlibr bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios bén güt por ree bejn, gra reeman gap daꞌt respejt monstruo guin. ]|3 Gojp monstruo guin permis par sub contr ree xbejn Dios abiꞌ güünb laa reeman gan. Abiꞌ gojpib guialrniabee par nabeeb graloj ree bejn, bén ni rniee ree gadxagayaa diidx, bén gra lad ree, gra ree nacion. w{g Abiꞌ guneeguijdxib Dios, guneeb diidxmal ree por laaman, por xyadooman në por gra ree bén zojb xanyabaa. !z; Monstruo guin gojcchaaw roꞌb par guilies xvalor gajquib, abiꞌ guinieeguijdxib Dios, gojpib guialrniabee par güünb zian loj choon ijz garol. eyC Dxel gojp daꞌt reeman respejt dragon guin guial badëëdib guialrniabee loj monstruo guin gojp daꞌt tëë reeman respejt monstruo guin, rëb reeman: ―¿Chu na̱j ziꞌc monstruo guin abiꞌ chu zajc til con laab? Jx  Tijb guijc monstruo guin baguian tijb lod nadxeelguijdx ni rulüü ad zusbajnt laab, per bayajc lod nadxeelguijdx guin abiꞌ gra ree bénguidxliuj badxaloj abiꞌ binal reeman monstruo guin. w Bedoxh ni baguian na̱j ziꞌc tijb tigr, per guiaꞌb najn ziꞌc na̱j guiaꞌ ojs, abiꞌ roꞌb najn ziꞌc roꞌ beedx. Dxel dragon ni guzu roꞌ nijsdoo badëëdib loj monstruo guin xluarib lod rniabeeb abiꞌ guialrniabeeroꞌ caꞌb par nabeeb. v  Wej dragon guin bisub roꞌ nijsdoo. Abiꞌ naj baguia guial brii tijb monstruo loj nijsdoo, tijb bedoxh be yuꞌ gajdx guijc, chii xcajchib abiꞌ loj tijb gaj cajch guin yuꞌ tijb gaj coron, abiꞌ loj guigajdx guijquib ca tijb diidx ni rnieeguijdx Dios. 6ue Dxel dád bidxeꞌch dragon guin béngunaa guin, abiꞌ zitilnëb staꞌn ree bén ni za loj xdiaaman, bén ruzoob ree xtiidx Dios zinal tëë reeman xtiidx Jesucrist.t{ Per bixal loj guidxliuj persi guꞌn guibidx nijs gulëë roꞌ dragon guin. Zian been guidxliuj béngunaa guin yudar. Ws' Abiꞌ gulëë roꞌ dragon guin tijb guiiw nijs din chinën béngunaa guin. ;ro Dxel badëë reeman tioꞌp xiil béngunaa guin ziꞌc xiil bisiaroꞌ din gac suman loj bëël guin xt lod na̱j ganax yujbidx, lod gudëëd reeman ni gawaman choon ijz garol. tqa Chi baguiaa dragon guin guial ma biajbib guidxliuj, dxel briinalib béngunaa na̱j xniaa xindo guin. wpg Zeel gol badxeꞌ luxdoodi nix gra ree bén zojb xanyabaa per, ¡probza lëjt bén zojb ree loj guidxliuj në ree be yuꞌ loj nijsdoo! Din ma biguiajt xindxab lod zojbidi, dád rdxeꞌchix guial ragbeex staꞌnz dxej rayaꞌn par laax. Jo  Abiꞌ dux compniar ree been reeman gan por rejn ni guxhieꞌ bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios në por ni rëb reeman xhienaag rliladx reeman xtiidx Dios, ad bidxebt reeman majsi niëjt reeman. 1n[ Dxel biguien chaꞌ tijb bejn rejs daꞌt diizd xanyabaa rëbaman: ―Ma bidxin dxej baslaa Dios dunuj ree, ma bidxin xguialrniabeeman chi nabeenëman Jesucrist, din ma biquied bén rbeꞌc xguialquia ree dux compniar ree, bén rdxinnë ree guialquia guin loj dux Dad ree Dios dxej guiaal. /mW Zianan zeel bazaal reeman dragon guin loj guidxliuj con ree xi anjlib. Dragon guin na̱j bëël gulal ni la xindxab në satanás xin rusquiee gra ree bénguidxliuj. l# Per ad beent be guin gan con ree xi anjlib loj anjl Miguel con ree xi anjlaman, dxel ad gojctri nibajn be guin xanyabaa con ree xi anjlib. ky Dxel guyu wadijl xanyabaa, anjl ni la Miguel con ree xi anjlaman gudijlnë reeman dragon guin con ree xi anjlib. j7 Abiꞌ béngunaa guin baxüünman par niz lod na̱j ganax yujbidx, lod ma beenchaaw Dios par laaman, lod gudëëd reeman ni gawaman choon ijz garol. 9ik Gojl xiꞌn béngunaa guin tijb xindo niguiaaw, abiꞌ laax nabee loj guidxliuj con tijb var guiib. Dxel biquied reeman laax loj xniaax, bidxinx lod zojb Dios lod canabeeman. h Abiꞌ con xbaanb bazaalib cost garol bajl xanyabaa loj guidxliuj. Dxel guzujb loj béngunaa guin din gawib xiꞌnman naabzi galix. 0gY Per gojc stijb sen xanyabaa. Balüüloj tijb dragon roꞌ, tijb bedoxh najb culor xnia. Yuꞌ gajdx guijquib, chii xcajchib yuꞌ tëë tijb coron tijb gaj guijquib. `f9 Yuꞌ xiꞌn béngunaa guin abiꞌ rbixdiajman ragnaa lënman guial ma gal xiꞌnman. Ge  Dxel gojc tijb sen roꞌ xanyabaa. Balüüloj tijb béngunaa nadüübaman gubijdx, abiꞌ nuzuj guiaꞌman loj bëëw abiꞌ guijcaman yuꞌ coron ni gocchaaw con chiptioꞌp bajl xanyabaa. odW Chi gulox rëb reeman zian, bixal xyadoo Dios xanyabaa dxel biguien xcaj promejs ni been Dios diizd gocli. Dxel guzuloj rëꞌp nijs, rajc naquieꞌ, rëëz guziaaw, biꞌt xudoꞌxh abiꞌ dád zroꞌ biajb guiajyabaa.:cm Bénguidxliuj ree bidxeꞌch reeman,
per ma bidxin dxej gulüü xguialrdxeꞌchil.Ma bidxin dxej güün xguialguxtisil con ree bengüt
par gudëël ni rayal tiaꞌ ree xbejnl
bén badëëd ree xtiidxil, në ree bén bililadx lüj.Në ree bén rajp lüj respejt.Ma bidxin dxej ziꞌc ree benzojbloj në ree bén ad zojblojt tiaꞌ reeman ni rayal reeman,
dxel gunidlojl bén ruxhiin ree loj guidxliuj. lbQ rëb reeman:Dux Dadan Dios, lüj rajp gra guialrniabee
abiꞌ najl Dios yan në diizd gocli abiꞌ guiꞌtil.Quixtëë lüj guial ma culüü xguialrniabee naroobil ni rajpil
abiꞌ ma guzulojl canabeel. a Guigajlbitap ree bengol zojb loj xyagxhil reeman delant loj Dios, bazuxib reeman xt basajb loj reeman liuj gojp reeman laaman respejt, `+ Chi bacwejdx anjl ni goc gajdx guin trompejt ni caꞌman, dxel rejs daꞌt biguien chaꞌ ree bejn xanyabaa rëb reeman:Ma bidxin dxej yayaꞌn gra xguialrniabee
guidxliuj loj dux Dad ree Dios
në loj Jesucrist abiꞌ nabee reeman zianczi në tiblayaa. b_= Zian rliox guialzi rarojp, dxel laa zëëd gajc guialzi ni rayon. Trompejt ni goc gajdx l^Q Hor ni bayëꞌp reeman xanyabaa biꞌt tijb xudoxh abiꞌ zien ree ni bizeꞌn luguiedx guin abiꞌ gajdx mil bejn güjt. Guiáad gra ree bén ad güjtt dád bidxeb reeman abiꞌ gules reeman xvalor Dios bén yuꞌ xanyabaa. X]) Dxel dád rejs biguien chaꞌ tijb bén ni gunee xanyabaa, rëbaman loj grop ree bén guin: ―Gol wëꞌp guie. Abiꞌ wëꞌp reeman xanyabaa lën tijb za̱j delant loj gra ree bén rdxeꞌch laa reeman. \! Per chi ma bayaaloj choon dxej garol guin, yasban Dios bén guin ree dxel chixche reeman abiꞌ gra ree bén guguiaa dád guidxeb reeman. k[O Abiꞌ ree bén naban loj guidxliuj dád yabaa reeman guial ma güjt ree bén guin, abiꞌ guial tant yabaa reeman xt yazaladx reeman xhie renin loj lasaꞌ reeman, din par laa reeman dád basagdiaj ree bén guin laa reeman. `Z9 Dxel graloj ree bejn bén rniee ree gadxagayaa diidx, bén gralad ree, bén za graloj ree nacion zuguiaa reeman gaa xcuerp ree bén guin lunejz choon dxej garol, per ad zatiëjbt reeman guiguieꞌch ree bén guin. Y/ Dxel gaa xcuerp reeman lunejz luguiedx Jerusalén lod güt xdad reeman Jesucrist loj crüjz, luguiedx ni na̱j yan ziꞌcgajc Sodoma në Egipto. YX+ Per chi ma bayaaloj tiamp ni guiniee reeman da diidxan, dxel tijb monstruo, tijb be doxh grii lën bizë ni ad rlioxt, be guin caꞌpnë laa reeman abiꞌ güünb laa reeman gan abiꞌ gugüjtib laa reeman. ?Ww Grop ree bén guin rajp reeman guialrniabee par gusiaaw reeman xanyabaa chitëë gal guia loj choon ijz garol guin chi guiniee reeman da diidxan. Rajp tëë reeman guialrniabee par guchaa reeman nijs gacan rejn, abiꞌ zajc guiniab reeman din guiꞌt graloj guialzi loj guidxliuj bëltëëz volt rën reeman. 8Vi Bal chu bén rën güünnë laa reeman xhienin, roꞌ reeman grii bajl din gugüjt reeman bén rdxeꞌch ree laa reeman. Zian guiët ree bén rën güün laa reeman xhienin. U Grop ree bén guin na̱j grop ree yag olivo në grop ree candeler ni zaꞌ loj dux Dad ree Dios bén rniabee loj guidxliuj. !T; Abiꞌ naj gaxhalan tioꞌp ree da bejnan din guzaꞌt reeman naj. Grop reeman gacw lajd yaꞌs, abiꞌ laa reeman guiniee da diidxan choon ijz garol. AS{ Per ad tiaꞌbeel luleꞌ yadoo guin din luleꞌ guin ma badëë Diosan loj ree bén ad najt ree bén Israel, laa reeman na̱j bén gusagdiaj ree bén Jerusalén loj choon ijz garol. )R M Abiꞌ baneeman tijb var ni rtiaꞌbeenë bejn, naman lon: ―Bisu bicaꞌbee xyadoo Dios në altar, dxel gulabil bén cayajp ree Dios respejt lën yadoo guin. Q7 Dxel bagojn reeman naj guial gusnuu gugojnan bejn ree ni na Dios gac con zien ree nacion, rey ree në ree guiedx, xhietëëz diidx rniee reeman."P= Dxel cwaꞌn librdo guin ladxaa anjl guin, abiꞌ gudawanan. Roꞌn biguiajtan nejxh ziꞌc dxijn, per chi gulox gudawanan nala biguiajtan lënan. 4Oa Dxel wan lod zaꞌ anjl guin, rën lojman din guneeman librdo guin lon, dxel naman lon: ―Cwaꞌn gudawan. Roꞌl guiatan nejxh ziꞌc dxijn, per lënl nala yaban. *NM Dxel zatijb gaj gunee bén ni guneenë naj diizd xanyabaa, naman: ―Wej bicaꞌ librdo ni zojbyal loj ladxaa anjl ni zaꞌ loj nijsdoo në loj guidxliuj. ~}}(||L{8zyxwv8uZttQsrqq$pHoonEm1llk-j-iuihdgffe_dtcbLa]``^^&]|\\[zZYX WVYUTTT#S,RoQEPPPONN(MeLxKJJ>IHGrFEpDCCBBeAA@@@?>>5=r<<;::@987665`4{4-3S211;0~/.z--%,;++ *y)(('&&n%%[$n#"! J`%6N{P0*rU'^0\<C m $UcbPr]Per guial gac bejn perdon loj Dios, ad zajct guiëb bejn guial rayalaman perdon guin por ni beenman, din achut naya loj Dios. Perdon guin zëëdan guial rliladx bejn Jesucrist, zeel rüjn Dios bejn cwent ziꞌc bén ad yuꞌt xtol. q[Chi rüjn bejn dxiin, milia ni rajxaman ad ni razaladxt reeman, rtiaꞌman laan por dxiin ni rüjnman. }Din rëb loj xtiidx Dios: “Guial bililadx Abraham Dios, zeel been Dios laaman cwent ziꞌc tijb bén ad beent dol.”  Bal niyab Abraham ziꞌc tijb bén gad güün dol por ree ni beenman, guyu mod nüjnman nabë loj ree bejn, per ad lojt Dios. L Yan, ¿xhie zajc yaguieꞌch ree xcwent dux béngulal ree Abraham? .UAd naladxidi cayguieen ree ley guin tiblad guial raliduladx ree Jesucrist, din ad ziantan, guial raliduladx ree laaman rguien guial nadxuꞌguijc ree ley guin.-din tijbzi Dios yuꞌ, laaman rüjn perdon xtol ree bén rliladx Jesucrist, yuꞌman o ad yuꞌtaman sen ni rniabee ley chuꞌ ree bén Israel. $A¿Wen xDiosi ree bén Israel na̱j Dios ya, ad nët ree bén ad najt bén Israel na̱j xDios laaman ya? Naj rni lojdi guial Dios na̱j par gra bejn, (IZeel rayagbeechaaw ree guial Dios rüjn perdon xtol ree bejn guial rliladx reeman Jesucrist, ad guial rüjnt bejn naguiejn güünman gra ni rniabee ley guin. KYan, ¿xhienaag yaguieen ree nabë? Achet yaguieennëꞌ ree nabë, din ad guial yaguieent ree ley guin cumplid ma nayajc ree perdon, yayajc ree perdon por guial yaliduladx ree Jesucrist. $ Aguial ma ragbeeman goc güün xguialguxtisaman. Zian rusnuu rulüüman guial graczi rüjnman xnejz, zeel rüjnman perdon xtol ree bén rliladx Jesucrist. 0 YDios guxhaal Jesucrist, din por xrejnman chuꞌ perdon par bénguidxliuj. Abiꞌ perdon guin na̱j par ree bén rliladx Jesucrist. Zian rguien guial graczi rüjn Dios xnejz, abiꞌ bal guiaꞌxchej ad beent xguialguxtisaman por dol ni been ree bejn, laan na̱j por pacens ni rajpaman con bejn, 2 ]Per guial najman benzaꞌc, ma beenman perdon dux tol ree sin guial yadijx ree, ma nayajc ree perdon por Jesucrist, bén gudix por dux tol ree chi gütaman loj crüjz. ? yDin gra bejn ma been dol, achutczi naya niz loj Dios.  Rayagbee ree guial rüjn Dios bejn cwent ziꞌc bén ad yuꞌt xtol por guialrliladxaman Jesucrist, din par Dios tiblojzi na̱j bejn. ]3Per yan Dios ma balüü dunuj ree tijb nejz guial xhienaag yayajc ree naya lojman. Ad guial yaguieentzi ree ziꞌc rniabee ley guin, por ley guin në por ni bacaa ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn. /WDin ad guial güünt bejn gra ni rniabee ley guin ma nayaman loj Dios, ley guin rulüü din gagbee bejn guial najman béndol. Por guialrliladx ma naya bejn loj Dios \1Dunuj ree rayagbee guial gra ni zëëd loj xley Dios, na̱j par ree bén zinal ley guin, chitëë chu guiëb guial achut ragbee xhienin na̱j dol, laan na̱j par gagbee bejn guial najman béndol loj Dios. @{Ad yuꞌguijct reeman guial rayal guidxeb reeman Dios. OAd nünbee tëët reeman xhienaag na̱j guialrbajn bejn zagdxe. jMBantëëz guin zë reeman, rüjn reeman ni dxuudx ree.Abiꞌ rusagzi reeman bejn ree. 7iZaꞌsin reeman din gugüjt reeman bejn. _7Ganax diidx mal ririi roꞌ reeman,
diidxguijdx ni rüjnnaa lasaꞌ reeman. :m Ziꞌcgajczi tijb baa ni zojbyal,
zian ganax ni dxuudx ririi roꞌ reeman.Ganax diidx rusquiee rniee reeman.Abiꞌ xtiidx reeman na̱j ziꞌc xvenen bëël.  Gra reeman ma basaꞌn xnejz Dios.Gra reeman ma zinal nejz mal.Achutczi cayüjn ni zagdxe,
per niꞌczi tijb bejn. =~u Achutczi rigniaꞌ.Achutczi raguiil Dios. u}c Ziꞌc ca tiblajt loj xtiidx Dios lod rëb:Achutczi na̱j benzaꞌc,
per niꞌqui tijb bejn. |w Zeel ziꞌc ma rnin por ree bén Israel, në por ree bén ad najt bén Israel, abiꞌ ma ragbeedi guial ad zajct guiëbidi guial mazri benzaꞌc na̱j ree bén Israel guial loj ree bén ad najt bén Israel, din tiblojzi nayajc ree béndol. /{WAbiꞌ mazri ma yaguieen ree ni mal din guiꞌt ni zagdxe, ziꞌc rëb ree bejn culün bejn ree, per Dios gudëëd casti bén rëb ree zian. Graczi bejn ma been dol EzDin bal yaguieꞌch ree guial ad rucaagdiajgt xtiidx Dios, laan na̱j ni rüjn yudar xtiidxli Dios din gap bejn laaman mazri respejt, dxel ad zajctri guiëb Dios na̱j bejn béndol. }ysPer naj rni lojdi guial ad najt Dios benmal, din bal najman benmal xoza güün xguialguxtisaman con bénguidxliuj. *xM(Per yuꞌ bejn rüjn xgab) guial bal por dol ni cayguieen ree rulüü guial benzaꞌc na̱j Dios, ¿chexquiza zeel najman benmal rudëëdaman bejn casti? w+Din laaman ad yuꞌt dxej guchaa xtiidxaman, majsi gra bénguidxliuj na̱j bén rusquiee, per Dios ad nëtaman rusquiee, ziꞌc rëb tiblajt loj xtiidxaman lod rëb:Gra bejn güünbee lüj guial rüjn cumplid xtiidxil,
abiꞌ achet zajc gudxiib reeman guijquil. 4vaYan ad naladxidi por guial yuꞌ ree bén ad zinalt xnejz Dios, ad züjntraman cumplid ni rëbaman din xo güün Dios ni rëbaman güünman con ree bén zinal xnejzaman. uPer naj gani lojdi guial gadxagayaa mod lasajc guial na̱j bejn bén Israel, din yalojxgaj loj ree bén Israel badëëd Dios xtiidxaman. lt SZeel zanadi lon xhieczi gan na̱j bejn bén Israel o xhieczi gan chuꞌman sen ru ree bén Israel. s1bén wali na̱j bén Israel loj Dios, guidib luxdooman zinalaman xnejz Dios, ad por guial yuꞌtaman sen ru ree bén Israel, ad por xcostumbr tëët reeman, por guial naban reeman con xSprijt Dios. Abiꞌ bén naban zian, Dios rlies xvaloraman saꞌn ad bénguidxliujt. r Din ad guial rajlt bejn loj nacion Israel, ad guial yuꞌ tëëtaman sen ni ru ree bén Israel ma najman bén Israel loj Dios, RqBén rüjn ziꞌc na̱j xley Dios, majsi ad nünbeetaman ley ad yuꞌ tëëtaman sen, gusaꞌnxtuꞌman lüj guial nünbeel ley guin yuꞌ tëël sen guin, abiꞌ ad rüjntil ziꞌc rniabee ley guin. DpPer bal tijb bén ad yuꞌt sen guin nabanman ziꞌcgajc tijb bén rajc xley Dios majsi ad nünbeetaman laan, dxel ma nayabaman ziꞌc tijb bén yuꞌ sen, majsi ad yuꞌtaman sen guin. OoDiidxli rüjnqui sirv guial ru xcuerp bejn sen ni ru ree bén Israel, bal rüjnman ziꞌc rniabee xley Dios. Per bal id rüjnman ziꞌc rniabee ley guin, achet sirvan guial yuꞌman sen guin. uncZeꞌcli rëb loj xtiidx Dios: “Bén ad najt ree bén Israel rniee reeman Dios diidxguijdx por lëjt.” mmSDád nabë rüjnl guial nünbeel ley, per rusaꞌnxtul Dios guial ad rüjntil ni rniabee ley guin. klORëbil guial ad laat sunë bejn bén ad najt lacheelaman, abiꞌ lüj, ¿chexquiza zeel rüjnl zian? Rëb tëël guial rdxeꞌchil ni naladx bejn na̱j dios, abiꞌ, ¿chexquiza zeel rbanl lën yadoo lod yuꞌ ree Dios guin? k5Per ziꞌc nabanl, ¿chexc zeel ad rulüüt lüj gajc luar gulüül ben ren? Din lüj rëb guial ad laat cwan bejn, abiꞌ, ¿chexquiza zeel rbanl? j#naladxil zileꞌ gulüül bén ad rajct ree në ree bén rajc taꞌnzi, guial por ley guin ragbeel gra, ragbee tëël conin na̱j diidxli. qi[Abiꞌ naladxil zileꞌ guzuxnejzil bén ad nünbeet ree ley guin në ree bén ad nünbeet xnejz Dios, sh_rëbil guial ragbeel xhienaag rën Dios guibanl, abiꞌ por xleyaman ragbeel conin na̱j zagdxe güünl. g#Yan, lüj guial najl bén Israel yuꞌguijquil guial rajquil ley badëë Dios loj Moisejs, abiꞌ rüjnl nabë guial najl xbejn Dios, Uf#Zian gac chi güün Dios guialguxtis por gra ree ni naguieꞌch ni rüjn bénguidxliuj. Abiꞌ ziꞌc culün bejn ree guidibczi, laaman güün guialguxtis por Jesucrist. Bén Israel ree në xley Moisejs uecDin ziꞌc naban reeman, rguien guial guijc reeman zëëd conin rayal güün reeman con tëë nin ad rayalt güün reeman luar gap reeman ley guin. Abiꞌ laagajc reeman ragbee chi ma been reeman ni zagdxe o chi ma been reeman ni mal. "d=Per chi ad najt bejn bén Israel, abiꞌ cayüjnman ni zagdxe sin guial güünbeeman ley guin, dxel ma cayüjnman ziꞌc rniabee ley guin majsi ad nünbeetaman laan, guialzi nünbeeman conin na̱j ni zagdxe con tëë nin na̱j ni mal, abiꞌ guijc gajc reeman zëëd xley reeman. c Din ad guial guientzi bejn ley guin ma nayaman loj Dios, bén rüjn ree ziꞌc rniabee ley guin laa reeman na̱j bén naya loj Dios. ibK Gra ree bén cayüjn dol sin guial ad nünbeet reeman ley badëëd Dios loj Moisejs, tëd reeman casti sin ley guin. Guiáad ree bén cayüjn dol majsi ragbee reeman ley guin, laa reeman tëd casti ziꞌc rniabee ley guin. Da Din Dios tiblojzi rüjnman guialguxtis con gra bejn. H`  Guiáad ree bén zë loj nejz zagdxe, guilies Dios xvalor reeman, yabaanëman laa reeman, yabeꞌcdxe tëëman luxdoo reeman, yaloj xgaj ree bén Israel dxelri bén ad najt ree bén Israel. _y Gra ree bén zinal nejz mal, naya sac reeman sagdiaj reeman, yaloj ree bén Israel dxel bén ad najt ree bén Israel. $^APer ree bén ad ruzoobt diidx, rdxeꞌch Dios laa reeman abiꞌ gudëëdaman laa reeman casti, din luar chinal reeman xtiidxliman, zinal reeman nejz mal. ]Gudëëdaman guialnaban tiblayaa loj ree bén ad radxagt rüjn naguiejn guiban zagdxe guial rüjn reeman naguiejn yayal reeman guialnazaꞌc yuꞌ xanyabaa, rüjn tëë reeman naguiejn yayaꞌn reeman zagdxe loj Dios din gap reeman cuerp ni ad yuꞌt dxej nit. A\}Par gudëëman ni rayal tijbgaj bejn bal gonin beenman. /[WPer guial dád nadil, ad rëntil yayejquil loj Dios, zeel lüj gajc cayüjnxhiej xtolil par dxej ni gudëëd Dios casti, dxej ni güünman guialguxtis ziꞌc rayal. QZAd rëntil guialnazaꞌc Dios con lüj, ad rëntil guial rdaanman lüj rajp tëëman lüj pacens, niꞌquid ragbeetil guial pacens guin rüjn lüj yudar din gapil tiamp par yayüjnl xgab por xtolil. YAbiꞌ lüj guial rëbil xhie casti rayal bejn abiꞌ nëgajquiza lüj rüjn ziꞌc rüjn reeman, ad naladxil laal loj xcasti Dios. XwPer dunuj ree rayagbee guial Dios rüjn guialguxtis ziꞌc rayal, chi rudëëdaman casti bén rüjn ree ni mal guin. *W OZeel chutëëz lüj guial rëbil xhie casti rayal bejn, ad rajptil derejch guiëbil zian, din lüj gajc rayal casti guin guial cayüjnl ziꞌcgajc rüjn reeman. fV G Ragbeechaaw reeman rëb Dios guial chi guiët ree bejn, dxel gra ree bén rüjn gra ree ni guin yayal casti. Per majsi zian, rusnuu gajc rüjn reeman ni mal guin ree abiꞌ xt rabaa reeman chi rüjn ree ben ren zian.sU aDád nad reeman, ad rüjnt cumplid xtiidx reeman, ad rënt lasaꞌ reeman, ad raya tëët lasaꞌ reeman. [T 1Rnieeguijdx tëë reeman bejn, ralen reeman Dios, ad rajpt reeman bejn respejt, rlies xvalor gajc reeman, rüjn reeman benroꞌ. Abiꞌ rbëëguijc reeman ni mal ree, ad ruzoob tëët xtiidx xdad xniaa reeman. ZS /Ganax ni ad rayalt güün reeman rüjn reeman, zaꞌnë reeman xinguiaaw ren o béngunaa ren, zien ree ni mal rüjn reeman, rzëëbladx reeman gap reeman ni rajp ree ben ren. Dád nadëdloj reeman, rugüjt reeman bejn, rguiil reeman wadijl, rusquiee reeman bejn, ganaxczi ni mal yuꞌguijc reeman abiꞌ rbëë reeman xtiidxguijdx bejn. "R ?Abiꞌ guial ad ridxgaꞌt reeman Dios, zeel gulëëladx Dios laa reeman loj xixgab mal reeman, din güün reeman ganax ni ad rayalt güün reeman. 9Q mZiangajc zien ree xinguiaaw ad nabantri xnejz, rën gajc lasaꞌ xinguiaaw reex, xinguiaaw con xinguiaaw rüjn reex ni dxuudx, ni natu. Abiꞌ laagajc reex rguiil xcasti reex. $P CZeel gulëëladx Dios laa reeman loj ree ni dxuudx rüjn reeman. Abiꞌ zien ree béngunaa ad nabantri ree xnejz, rën lasaꞌ béngunaa gajc reeman. oO YLuar chinal reeman xdiidxli Dios, zinal reeman ni rusquiee ree. Abiꞌ rën reeman rajp tëë reeman respejt ni been Dios, luar guiën reeman laaman guial beenman laa reen, abiꞌ laaman rayal gap ree bejn respejt zianczi. Amén. zN oZeel ma gulëëladx Dios laa reeman loj xixgab mal reeman, abiꞌ rüjn reeman ni natu ree con ree ben ren. VM 'Din luar guiën reeman Dios ni ad yuꞌt dxej guiët, rën reeman ni nit ree yuꞌ dxej, rën reeman ni na̱j ree ziꞌc bejn, ni na̱j ree ziꞌc biguijn, ziꞌc ree be yuꞌ tajp guiaꞌ në ree bëël. KL Rëb reeman guial rajc daꞌt reeman abiꞌ mazri na tont reeman. aK =Din majsi yuꞌ ree bejn ragbee guial yuꞌ Dios, per ad rajpt reeman laaman respejt ziꞌc rayal, ad rudëë tëët reeman quixtëë lojman, aal xgab ren ree rüjn reeman ni ad rüjnt sirv abiꞌ gaz ragdxa reeman. J 1Majsi ad ruguiaat bejn Dios, per diizd chi goꞌtchaaw guidxliuj raguiaa ree ni beenman, abiꞌ por ni ma beenman rayagbee ree guial ad yuꞌt dxej lox xguialrniabeeman abiꞌ laa tëëman na̱j Dios. Zeel ad zajct xhie gudxiib bejn guijc guial achet ragbeeman xcwent Dios. hI KDin ragbeechaaw reeman guial yuꞌ Dios, abiꞌ laagajcaman balüü bejn ree guial yuꞌcaman. OH Dunuj ree rayagbee guial diizd xanyabaa zëëd xcastiroꞌ Dios par ree bén ad ridxgaꞌt laaman, bén ad rüjnt ree ziꞌc rayal, abiꞌ ziꞌc naban reeman ruquieꞌch reeman xtiidxli Dios. /G YDin por xtiidxzaꞌc Jesucrist ragbee ree bejn guial por guialrliladx reeman laaman ma na̱j reeman cwent sin dol: achet por stijb ni ren tijbzi por guialrliladx. Zian ca loj xtiidx Dios lod rëb: “Bén naban ziꞌc rën Dios, guidib tiamp ni nabanman rliladxaman laaman.” Dol ni rajp bejn _F 9Ad ratunëꞌtan xtiidxzaꞌc Jesucrist. Din por diidxzaꞌc guin ree zëëd xguialrniabee Dios, din gra ree bén chililadx laan laa reeman loj dol, ziꞌc ree bén Israel ziꞌc ree bén ad najt bén Israel. jE OZeel rënnejzdoon guidganan lëjt din gatiechan xtiidx Dios Rom. Xguialrniabee xtiidxzaꞌc Dios -D UPar naj naladxan da cwentan na̱j guial gulün chutëëz benan xtiidx Dios, bal najman bén ciuda o najman bén guiedxdoo ya, bal rigniaꞌman o ad rigniaꞌtaman. xC k Compniar raliduladx ree Jesucrist, rënan gagbeedi guial zien volti daꞌt ma benan xgab guidganan lëjt, din gacxhiej ree bén chililadx xtiidx Dios, ziꞌc ma gojc zien ree luar ni ma wan, per xt yan ad wayajct gan guidganan lëjt. B / Din güün tëëdi naj yudar zian yaguieen du lasaꞌ ree yudar loj guialrliladx ni rayaꞌp ree, din chileꞌ yaluꞌ du luxdoo du lasaꞌ ree. jA O Din yuꞌczan gan guidganan lëjt din günan lëjt yudar con xtiidx Dios din sudxiꞌchidi lojn. w@ i Ad rucwëëz tëët rbedx rniaaban Dios din guneeman mod guidganan lëjt, ziꞌc na̱j da xgaban diizd gocli. ?? y Abiꞌ ziꞌc cayünan sirv loj Dios, guidib guic guidib ladxan catiechan xtiidxzaꞌc Xiꞌnman Jesucrist, abiꞌ laaman ragbee guial ad rucwëëzt rbedx rniaaban laaman por lëjt. > Yalojxgaj por Jesucrist rudën quixtëë loj Dios por gradi, guial guidibczi ruzaꞌt reeman lëjt xhienaag rliladxidi Jesucrist. m= UZeel caxhalan guiꞌch guie lojdi bén rën ree Dios, bén zojb ree Rom, lëjt ma gulej Dios din gaquidi xbejnman. Dux Dad ree Dios në Dad Jesucrist güünleꞌ lëjt yabeꞌcdxe tëë reeman luxdoodi. Rën Pab cheman Rom W< )Abiꞌ në lëjt ma nayab loj ree bén gule Dios din gaquidi xbejn Jesucrist. #; AAbiꞌ par yazaꞌt reeman, zeel bacaabeeman naj din gacan apóstol din guidiblagaa guidxliuj chuꞌ bén chililadx laaman, bén guzoob tëë xtiidxaman. : }Per por xSprijt Dios laaman na̱j Xiꞌn Dios guial babanman loj ree bengüt, abiꞌ guidiblagaa rajpaman guialrniabee. 9 diidx guin ree ruzaꞌt, dux Dad ree Jesucrist guial ziꞌc biꞌtaman loj guidxliuj ziꞌc bénguidxliuj, loj xdiaa rey Davi zaman. 8 Diizd gocli mal rëb Dios diidxzaꞌc guin ree, ni zëëd loj xtiidxaman ziꞌc bacaa ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, }7 wNaj Pab, cayünan sirv loj Jesucrist, Dios gule naj din gacan xi apóstol Jesucrist, din gatiechan xtiidxzaꞌcaman. 76iDad Jesús güünleꞌ gradi. Amén.5}Bén ragbee guial diidxli na̱j gra ree ni guie, rëbaman: ―Walin, nayob guialan. Zian gacan Dad Jesús, ¡Guda! q4[Ziangajc bal chu chiquied xhie diidx guijc ree diidx ni zëëd loj libr guie ni gac ziangajc chiquied Dios guijc ni rayalaman loj yag runee guialnaban ni ruzaꞌt libr guie ad zayu tëëtaman loj xciuda Dios ni ruzaꞌt libr guie. R3Gra ree bén riguiejn ree diidx ni zëëd loj libr guie ni gac, naj rni lojdi bal chu bén gucaa guijc ni zëëd loj libr guie, ziangajc zusroꞌ Dios guialzi ni zëëd loj libr guie par laaman. 2#XSprijt Dios con biinxdüb ni gac lacheel bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios rëb reeman: ―Guda. Abiꞌ bén riguiejn rniee reeman zian, rëb gajcaman: ―Guda. Chutëëz bén reꞌc nijs, gol guda, abiꞌ bén rën zajc guiëꞌman nijs runee guialnaban lagajzi. e1C―Naj Jesús ma guxhal da anjlan din gugojnman lëjt gra ree ni guie din guiëbidi laan loj gra ree bén rliladx naj. Naj na̱j quijb xdiaa rey Davi, loj xdiaaman zialan. Naj na̱j ziꞌc bajl nayni ni rliejn rsildoo. 40aAbiꞌ xijch ciuda guin yayaꞌn ree benguijdx, bén rüjn ree guialbidxaa, bén rüjn ree ni dxuudx con ree bén ad najt lacheel reeman, bén rugüjt ree bejn, bén ni rajp ree respejt ni naladx reeman na̱j dios, në ree bén ruladx cwëëguijc ni rusquiee rniee tëë reeman diidx rusquiee ree. q/[Xiquilbaa ree bén ni na̱j ziꞌc ree bén ma gudiib xab guial ridxgaꞌ reeman xtiidx Dios, din gac chuꞌ reeman niz roꞌ xport ciuda guin din gap tëë reeman derejch gaw reeman ni nejxh ni rtia loj yag runee guialnaban. ./ Naj na̱j ziꞌc lejtr A con lejtr Z, lejtr ni rzulojnë ni rlioxnë tëë alfabeto, din tijbzi naj rniabee diizd guiaꞌxchej në par tiblayaa. - Rëb Jesucrist: ―Gol badxeꞌguijc guial nayob guialan, abiꞌ guidneꞌn ni rayal tijbgaj bejn bal gonin been tijbgajman. ,' Gol basaꞌn ree ben mal con xni mal reeman, abiꞌ ree bén naban nadxuudx zu naban reeman nadxuudx bal zian ruladx reeman. Per bén rüjn ree ziꞌc rayal gusnuu güün reeman ziꞌc rayal abiꞌ ree bén naban ziꞌc rën Dios gusnuu guiban reeman ziꞌc rën Dios. + Na tëëman lon: ―Ad guquieꞌchil diidx ni zëëd ree loj libr guie, diidx ni rugojn ree ni gac, din ma zidyob gac reen. i*K Per naman lon: ―Ad güünl zian. Din naj ziꞌcgajc lüj, xmandadzi Dios cayguieen, ziꞌcgajc ree xcompniaril bén rudëëd ree xtiidx Dios, në ree bén ridxgaꞌ ree ni ca loj libr guie. Zeel Dios gojp daꞌt respejt. ?)wNaj Waj, baguian biguiejn tëën ni guin ree. Abiꞌ chi gulox baguian biguiejn tëën ni guin ree, dxel bazuxiban par gaꞌp daꞌtan respejt anjl ni balüü ree ni guin lon. {(oDad Jesucrist rëb guial nayob guiꞌtaman. ¡Xiquilbaa ree bén ridxgaꞌ ni ca loj libr guie ni rugojn ni gac! v'eDxel na anjl guin lon: ―Diidx guie ree na̱j ni diidxli ni rayal chililadx ree bejn. Abiꞌ Dios bén razaladx diidx loj ree bén rudëëd xtiidxaman loj ree bejn, laaman guxhaal xi anjl din gulüüman bejn ree ni ma zidyob gac. ,&QAchetri guiaal chuꞌ ni, ad ryaadxt bajl niꞌqui gubijdx din dux Dad ree Dios gusni ni, abiꞌ ma nabee reeman tiblayaa con laaman. Ma zidyob guiꞌt Jesucrist J% Abiꞌ ni guguiaaloj reeman Dios, bén ni ca ree lajman lucwaj. $$AAchetri ni mal chuꞌ ni, abiꞌ Dios con bén na̱j ziꞌc xi xiilaman cwe loj xi yagxhil reeman guiáad ree xbejn reeman gap daꞌt laa reeman respejt. &#Eabiꞌ zën galay loj nejz naroob ni naa galay ciuda guin. Galay nejz guin naa guiiw guin, abiꞌ grop lad guiiw guin zojb yag ni runee guialnaban ni rtia chiptioꞌp loj ninejxh, gazobëëw ridxaa ninejxh ni rtia lojn. Abiꞌ ree xbalag yag guin rüjn reen sirv par gac bejn nadaan. 9" mBalüü tëë anjl guin lon tijb guiiw naya ni razaladx guialnaban, naynidxuj ziꞌc tijb guiaawajn. Ririi nijs guin lod zaꞌ xyagxhil Dios con bén na̱j ziꞌc xi xiilaman, s!_Per ad yuꞌt dxej chuꞌ ni dxuudx loj ciuda guin, niꞌqui ree bén rüjn ni dxuudx niꞌqui ree bén rusquiee, bén cazi ree laj loj xlibr guialnaban ni caꞌ bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios, laaz reeman chuꞌ loj ciuda guin.v eGra xguialzaꞌcdxoon con gra xguialzagdxe ree bén zëëd lood rent lood ren, guidxin reen loj ciuda guin. T!Xport ciuda guin ad yuꞌt dxej yaaw reen radxe, abiꞌ ni ad zut guiaal. 5cBén zëëd ree lod rent lod ren sa reeman loj bachaꞌ guin, bén ma na̱j ree perdon. Abiꞌ ree rey loj guidxliuj guie guidnë xguialzaꞌcdxoon reeman loj ciuda guin. )KAbiꞌ loj ciuda guin ad rüjnt naguiejn gusni gubijdx niꞌqui bëëw, din xbachaꞌ Dios rusni ni abiꞌ bén na̱j ziꞌc xi xiilaman laaman na̱j bajl ni. 7gNiꞌqui tijb yadoo ad baguiatan loj ciuda guin din dux Dad ree Dios bén caꞌ gra guialrniabee con bén na̱j ziꞌc xi xiilaman, laa reeman na̱j xyadoo ciuda guin. q[Gra guidxiptioꞌp ree xport ciuda guin gojcnë reen con chiptioꞌp ree perl, tijb gaj perl guin najnë tijbgaj port. Abiꞌ nejz naroob ni naa galay ciuda guin najn ganax or, ziꞌc tal na̱j tijb vidr ni rdëd biani grop xijch. J guiaj ni bagaay guin najcchaawnën guiaj ni la ónice, guiaj ni baxoꞌp guin najcchaawnën guiaj ni la cornalina, guiaj bagajdx guin najcchaawnën guiaj ni la crisólito, guiaj goc xhujn najcchaawnën con guiaj ni la berilo, guiaj goc gaa najcchaawnën guiaj ni la topacio, guiaj ni goc chii najcchaawnën guiaj ni la crisoprasa, guiaj ni goc chiptib najcchaawnën guiaj ni la jacinto, guiaj ni goc chiptioꞌp najcchaawnën guiaj ni la amatista. #?Xguiaj cimiant zeꞌ guin najcchaawnën gadxagayaa ree guiaj zagdxe. Guiaj yaloj guin najcchaawnën con guiaj ni la Jaspe, guiaj barojp guin najcchaawnën guiaj ni la zafiro, guiaj bayon guin najcchaawnën guiaj ni la ágata, guiaj badajp guin najcchaawnën guiaj ni la esmeralda, ykZeꞌ guin gojcnën guiaj ni la Jaspe, abiꞌ ciuda guin najnën ganax or, ziꞌcgajczi na̱j vidr nayni. !Dxel cwaꞌman midid zeꞌ guin, abiꞌ zeꞌ guin najn gayojnbitap mejtr ziꞌc na̱j xmidid bénguidxliuj ziꞌc bareꞌxh anjl guinan. iKCiuda guin najn ni cuadrad, ziꞌcgajc zioolan ziangajc gulajgan. Cwaꞌbee anjl guin laan con var or ni caꞌman, xi mididan na̱j tioꞌp mil tioꞌp gayuu kilometro, ziꞌc guyoolan ziangajc yan, ziangajc gulajgan. zmAnjl ni guneenë naj caꞌman tijb var or din tiaꞌbeenëman ciuda guin con ree port guin con zeꞌ guin. &EAbiꞌ con chiptioꞌp guiaj na̱j xcimiant zeꞌ guin, dxel loj ree guiaj guin ca laj ree guidxiptioꞌp ree xi apóstoles bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios. 6e Choon ree port guin na̱j niz lod rliejn gubijdx, abiꞌ choon reen na̱j niz lod rëëz gubijdx, za choon ree port guin na̱j niz lad norte, za choonan na̱j niz lad sur. 1 Gadëd roꞌ ciuda guin na̱j tijb zeꞌ naroob, tijb zeꞌ ya con chiptioꞌp ree port, abiꞌ tijb gaj roꞌ ree port guin zaꞌ tijb gaj ree anjl. Lad ree port guin ca ziꞌc la guidxiptioꞌp cwaa ree bén Israel, tijb gaj lad port guin ca ziꞌc la tibcwaa gaj reeman. 7 Rulaan bachaꞌ por xbachaꞌ Dios. Abiꞌ bachaꞌ guin na̱j ziꞌc xbachaꞌ tijb guiaj lasajc, guiaj zagdxe ni la Jaspe, nayni ziꞌc tijb vidr. 6e Abiꞌ por Sprijt binë anjl guin naj guijc tijb guiaꞌ naroob, guijc tijb guiaꞌ ya. Ni balüüman naj Jerusalén, xciuda naroob Dios zidguiajtan xi xanyabaa Dios. kO Dxel tijb guigajdx ree anjl bén caꞌ ree guigajdx ree cojp ni guidxa guigajdx ree guialzi bigra guin, biꞌtaman lod zaꞌn, naman lon: ―Guda, din gulün lüj biinxdüb ni gac lacheel bén na̱j ziꞌc xi xiil Dios. 5Per ree bén rdxeb sudxiꞌch loj ni rliladx reeman naj, bén ad rliladxt ree naj, bén ruladx ree güün ganax ni mal, bén rugüjt ree bejn, bén rüjn ree nidxuudx con ree bén ad najt lacheel reeman, bén rüjn ree guialbidxaa, bén rën ree ni naladx reeman na̱j ree Dios, në gra ree bén rusquiee, laa reeman rayal loj bajl lod cayeꞌc azufre, bajl guin na̱j guialgüjt rarojp. Jerusalén cüb  }Bén ni güün gan loj dol, laaman yayal gra ree ni guin. Abiꞌ naj gac xDiosaman guiáad laaman gac da xiꞌnan. g GDxel naman: ―Ma gojc ni rayal gac. Naj na̱j ziꞌc A con Z, din tijbzi naj rniabee diizd guiaꞌxchej në par tiblayaa. Bén reꞌc nijs, naj yazaladx nijs lojman nijs ni ririi lod rajch nijs ni runee guialnaban. + OAbiꞌ bén zojb loj yagxhil guin, naman: ―Gra cayünan nicüb. Na tëëman: ―Bacaa ree diidx guie, din laa reen na̱j diidxli ni rayal chililadx bejn. # ?Laaman gutiaa loj reeman nijs biin reeman, dxel achetri guialgüjt chuꞌ, guialroon, guialrunaya në guialzi, din gra ree ni guyu gocli ma gudëd reen. s _Abiꞌ dád rejs biguiejnan chaꞌ bén gunee lod zaꞌ xyagxhil Dios, rëbaman: ―Ma zaꞌ Dios con ree bejn, guibannëman laa reeman abiꞌ laa reeman gac xbejnman, guiáad laaman suman con laa reeman abiꞌ gacaman xDios reeman. 4aDxel baguian Jerusalén cüb, xguiedx naroob Dios zidguiajtan xi xanyabaa Dios. Dád zaꞌchaawan ziꞌc rzujchaaw tijb biingunaa chi ma guxhliaam con xin gac lacheelim. 2 _Chi gulox baguian ni guin ree, dxel baguian tijb xanyabaa cüb con tijb guidxliuj cüb, din xanyabaa con guidxliuj ni guyu diizd yaloj ma gunijt reen, ziangajc nijsdoo. X)Abiꞌ loj gajc bajl guin bayal ree bén ad cat laj loj xlibr guialnaban.4aDxel guialgüjt con lod guzu ree bengüt gulëjz reeman guidxin dxej yadëëd reeman cwent loj Dios, grop reen bazaal reeman loj bajl, bajl guin na̱j guialgüjt barojp. |q Nijsdoo bayü xbengütan, abiꞌ guialgüjt bayü xbengütan, abiꞌ ree bengüt ni zaꞌ lod cabëz reeman guidxin dxej ni yadëëd reeman cwent loj Dios, bibig reeman yagaj din güün xguialguxtis Dios con laa reeman bal conin been reeman. ;o Dxel baguian guial delant loj yagxhil guin lod zojb Dios, ni zaꞌ ree bengüt, ziꞌc ree bengol ziꞌc ree xindobëz. Abiꞌ bixal loj ree libr, dxel bixal loj stijb libr ni la xlibr guialnaban. Dxel been Dios xguialguxtisaman con ree bengüt guin ziꞌc ca loj ree libr guin xcwent ree ni been reeman. A{ Dxel baguian tijb yagxhil ziꞌc xi yagxhil rey, tijb yagxhil naroob ni naquich. Lojn zojb tijb bejn abiꞌ delant lojman biquied guidxliuj në xanyabaa, gunidloj reen tiblayaa.  Abiꞌ xindxab ni basquiee laa reeman laax chuꞌ loj bajl lod cayeꞌc azufre, lod ma zaꞌ monstruo con bén rusquiee rëb rudëë xtiidx Dios loj ree bejn, lod ad yuꞌt dxej yarii reeman lod sagdiaj tëë reeman dxej guiaal. Yadëëd ree bejn cwent loj Dios Q Gra lad guiꞌt reeman, guidoꞌp reeman gadëd lod zaꞌ ree xbejn Dios në gadëd roꞌ guiedx lod rënman. Per laaman diizd xanyabaa guixhiaalaman bajl ni guzeꞌc bén guin ree xt yadëj reeman. SPar gusquieex bejn ree guidib guidxliuj. Gusquieex Gog në Magog din guchajg lasaꞌ ree xbejn reeman din güün reeman wadijl. Abiꞌ guidoꞌp zien daꞌt reeman ziꞌc üx ni rigaꞌ roꞌ nijsdoo. T~!Chi ma bayaaloj timil ijz guin, dxel yarii xindxab guin lod nayaawix X})¡Xiquilbaa ree bén yaban yaloj! Laa reeman ma naya niz loj Dios abiꞌ ad zayaltri reeman guialgüjt rarojp, laa reeman gac xbixhioz Dios con xbixhioz Cristo abiꞌ nabeenë reeman laaman timil ijz guin. q|[Laan na̱j ni yaloj ni yaban ree bengüt, per stijb ree bengüt ad zabant reeman xt yazaꞌ timil ijz. V{%Dxel baguian yagxhil zagdxe ree lasaꞌ xyagxhil ree rey, lojn zojb ree bén ni ma cwaꞌ guialrniabee par güün reeman guialguxtis. Baguia tëën xsprijt ree bén ni biruꞌ yëjn guial gutieꞌch reeman xtiidx Dios në gra ni ragbee reeman por Jesús. Laa reeman ad gojpt respejt monstruo guin niꞌqui xfigurib abiꞌ ad cwëjbt reeman niu xsenb lucwaj reeman o yaa reeman. Abiꞌ baguian baban reeman stijb, dxel gunabee reeman con Cristo timil ijz. [z/Dxel bazaalaman laab lën bizë ni ad yuꞌt lod rliox abiꞌ basiaawdxiꞌchaman bizë guin chitëë gusquieeri reeb bejn ree loj guidxliuj xt chi ma bayaaloj timil ijz dxel yariib lën bizë guin tibladëd. zymAbiꞌ gunaazaman dragon, bëël gulal ni la xindxab në satanás, guxhiiman laab con caden guin por timil ijz. x Dxel baguian zidguiajt tijb anjl xanyabaa, caꞌman xguiibliaw bizë ni ad yuꞌt lod rliox, caꞌ tëëman tijb caden naroob. Zw-Abiꞌ los demazri ree xbejn monstruo guin güjt reeman con espad ni ririi roꞌ bén dxiib way naquich guin, abiꞌ gudaw ree be ni rzuj xanyabaa laa reeman, xt gudxa lën reeb gudaw ree xbëël reeman.+vOPer laa reeman gunaaz reeman monstruo guin con bén rusquiee rëb rudëë xtiidx Dios loj ree bejn, bén rüjn milagr niz loj monstruo guin. Abiꞌ por ree milagr guin basquieeman bén guyu ree xsen monstruo guin gojp tëë reeman respejt xfigurib. Abiꞌ monstruo guin con bén rusquiee ni rëb rudëë xtiidx Dios loj ree bejn, grop reeman guidib naban reeman bazaal reeman laa reeman loj bajl lod cayeꞌc azufre. 7ugDxel baguian monstruo con ree rey yuꞌ loj guidxliuj në ree xsuldad reeman, nadxag lasaꞌ reeman par til reeman con bén dxiib way naquich guin con ree xsuldadaman. 7tgziꞌc xbëël ree rey, xbëël ree capitan, xbëël ree bén achut rüjn gan, ziꞌc xbëël ree way, xbëël ree bén rbib laa reeb, xbëël gra ree bejn, ziꞌc xbëël ree bén na̱j ziꞌc bén nadoꞌ në xbëël ree bén ad najt ziꞌc bén nadoꞌ, ziꞌc xi bëël ree bengol në ree xindoo. SsDxel baguian tijb anjl zaꞌliman loj gubijdx, dád rejs rbidxaꞌman, rbejdxaman gra ree be ni rzuj xanyabaa, rëbaman: ―Gol guda, gol bachajg lasaꞌdi lod gunee Dios ni gawidi zroꞌ daꞌt, ryLoj xcajpaman con cüdaman ca ree diidx ni rëb: “Rey bén rniabee loj ree rey në Dad bén rniabee loj ree dad.” qRoꞌman ririi tijb espad ni nadoxh roꞌ, con espad guin gudëëdaman casti bénguidxliuj, në con var guiib nabeeman laa reeman. Ziꞌc rëꞌp bejn guijc uv par guixiin, zian gudëëdaman loj reeman casti naroob ni zëëd por Dios bén rajp gra guialrniabee. p/Abiꞌ ree xsuldadaman bén yuꞌ xanyabaa zinal reeman laaman dxiib reeman way naquich, najcw reeman lajd zagdxe ni naquich ni naya tëë. :oo guidib rejnzi xabaman, abiꞌ laman Xtiidx Dios. 4na guiaalojman rulaan bachaꞌ ziꞌc bajl abiꞌ zien ree coron yuꞌ guijcaman, tib lajtaman ca laj tijb bejn ni achut rigniaꞌ, tijbzi laaman ragbee xhie rën guiëban, Dxel baguian zojbyal xanyabaa baguia tëën tijb way naquich. Bén dxiib laab laman: Bén ruzoob xtiidxaman në bén wali, din xnejz rüjn xguialguxtisaman në xwadijlaman, \l1 Dxel bazuxiban loj anjl guin par gaꞌp daꞌtan laaman respejt, per naman lon: ―Ad güünl zian. Din ziꞌcgajc lüj xmandadzi Dios cayguieen, ziꞌcgajc gra ree lasaꞌl bén wali ree rüjncwent xtiidx Jesucrist. Gojp daꞌt respejt Dios. Din por Jesús zëëd ni rniee ree bén rudëëd xtiidx Dios. Bén dxiib tijb way naquich cm~}}{zyxxQvutZssrr`qqppo)nxmmYlkkmjiiChgg#eedcOba``J__b^{]\\\[[EZZ.Y\XWW0VV9TTzSS,RQQ3PpONMLLOKKDJJ IFHH]GGFFFJEE>EDrCCBTA@k?>=="<;;Y::#9f98+7766544;22!10/.--,r++6*v)P((9'&&*%%+#""X! [ }j Z(;9'! ? #SMcEJ Yan rünan xgab: ¿Wen id rigniaꞌ ree bén Israel xtiidx Dios ya? Per diizd guiaꞌxchej bacaa Moisejs ni rëb Dios por laa reeman chi rëbaman:Naj gün din tëdlojdi por ni günan
con ree bén ad najt bén Israel.Në por ni günan con laa reeman,
majsi ad ragbeet reeman, abiꞌ zadxeꞌchidi. tIa ¿Wen nid waguiejn ree bejn laan ya? ¡Per naj rni guial ma bacaagdiajg reeman laan! Din loj xtiidx Dios rëb:Guidib guidxliuj ma bireꞌch xtiidx Dios
abiꞌ xt luar bigra lod naguieꞌch ma biguiejn reeman xtiidxaman. oHW Zeel guialrliladx zëëd por ni riguiejn bejn, abiꞌ ni riguiejn bejn na̱j xtiidxzaꞌc Jesucrist. G{ Per ad grat bejn ridxgaꞌ xtiidxzaꞌc Dios. Ziꞌc rëb Isaías: “Dad, ¿chu ma rliladx ni ranen por lüj?” .FU ¿Xhienaag chuꞌ bén guitieꞌch xtiidxaman awa achut guixhiaal laa reeman? Loj xtiidx Dios rëb: “¡Ni zaꞌcdxoon na̱j chi rdxin bén zinë ruson zagdxe!” E} Per, ¿xhieza naag cwedx guiniab reeman laaman awa ad waliladxt reeman laaman? ¿Abiꞌ xhieza naag chililadx reeman laaman awa ad wacaagdiajgt reeman xcwentaman? ¿Xhienaag guiguiejn reeman xcwentaman awa achut bén guiniee xtiidxaman loj reeman? ZD- Din loj xtiidx Dios rëb: “Gra bén yanab perdon loj Dios, gacaman perdon.” yCk Laan rën guiëb guial loj Dios tiblojzi na̱j bejn, achet güünan chutëëz najman, bal najman bén Israel o ad najtaman bén Israel. Din tijbzi Dios na̱j Dad par dugra ree, abiꞌ dád benzaꞌcan con gra ree bén rbejdx rniab laaman. sB_ Abiꞌ loj xtiidx Dios rëb: “Gra ree bén chililadx laaman ad yuꞌt dxej yayaꞌnxtu reeman.” BA} Din chi chililadx bejn Jesucrist con guidib luxdooman, diizd loj hor zii ma najman cwent sin dol. Abiꞌ chi yaneeroꞌman guial Jesucrist na̱j Dad par laaman, dxel ma najman perdon. @/ Bal yaneeroꞌl guial Jesús na̱j Dad par lüj abiꞌ guidib luxdool chililadxil guial basban Dios laaman loj ree bengüt, dxel ma najl perdon. 3?_ Per loj xtiidx Dios rëb: “Gajxh zaꞌ xtiidx Dios con lüj, ryaadxzi güünl xgab guiëb tëël bal chililadxil laan.” Din guialrliladx ni ratieꞌch ree na̱j ze. ->S Ad guiëb tëëman: “¿Chu zajc che lod zaꞌ ree bengüt?” (Din rën guiëban guial ad rliladxtaman, abiꞌ rënman guguiaaman yaban Cristo loj ree bengüt.) u=c Per guial rajc bejn naya loj Dios por guial rliladxaman Jesucrist, na̱j guial ad züjntaman xgab: “¿Chuczi zajc chëꞌp xanyabaa?” (Din rën guiëban guial ad rliladxtaman, abiꞌ rënman guguiaaman guiat Cristo loj guidxliuj.) 6<e Bén rën gac naya loj Dios guial zinalaman ley, rëb Moisejs guial bén güün ziꞌc tal rëb ley, zajpaman guialnaban laꞌtgaj cayüjnman ziꞌc rniabee ley guin. {;o Din por Jesucrist bayaaloj ziꞌc rniabee ley güün bejn, yan bén rliladx ree laaman, ma naya reeman loj Dios. b:= Din ad rtiëjbt reeman chililadx reeman xhienaag rayal güün reeman din gac reeman perdon loj Dios, al zinal reeman ziꞌc naladx reeman gac reeman perdon, luar güün reeman ziꞌc rën Dios din gac reeman perdon. $9A Din naj ragbee guial dád cayüjn reeman naguiejn cayüjn reeman sirv loj Dios, per diidxli ad rigniaꞌt reeman zagdxe xhienaag rën Dios güün reeman. u8 e Compniar raliduladx ree Jesucrist, ni rënan rniaab tëën loj Dios na̱j guial gac ree bén Israel perdon. m7S !ziꞌc ca loj xtiidx Dios lod rëb:Ma gulen tijb bejn luguiedx Sión, bén gac ziꞌc tijb guiaj
ni ladx guiaꞌ ree bejn abiꞌ gusajban laa reeman.Abiꞌ bén chililadx laaman ad yuꞌt dxej yayaꞌnxtuman.63 ¿Chexc zeel ad bileꞌt niajc reeman perdon zian? Guial mazri been reeman naguiejn nibajn reeman ziꞌc rniabee ley luar nililadx reeman Dios ziꞌc rayal chililadx reeman din gac reeman perdon. Zian gojc Cristo par laa reeman ziꞌc tijb “guiaj ni rliadx guiaꞌ bejn” 5 Abiꞌ ree bén Israel majsi dád been reeman naguiejn guiban reeman ziꞌc rniabee ley din gac reeman perdon loj Dios, per ad gojctan. I4  Yan, ¿xhie yaguieꞌch ree? Bén ad najt ree bén Israel niꞌquid guyut reeman xgab xhienaag gac reeman perdon loj Dios, per yan ma na̱j reeman perdon guial rliladx reeman Jesucrist. ;3o Abiꞌ diizd gocli rëb Isaías loj ree bejn:Bal nitiëjb dux Dad ree Dios
bén rajp gra guialrniabee
ninijt gra ree dux béngulal ree,
diizd gocli mal gunijt dux diaa ree
ziꞌc gunit ree bén Sodoma në ree bén Gomorra. Bén ad najt ree bén Israel ma na̱j reeman perdon loj Dios ]23 din Dios nayob güün cumplid xtiidxaman loj guidxliuj guie ziꞌc ma rëbaman.” V1% Guiáad Isaías bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, rëbaman por ree bén Israel: “Majsi zien daꞌt na̱j ree bén Israel ziꞌc üx rigaꞌ roꞌ nijsdoo, per taꞌnz na̱j ree bén laa loj casti, 0 Abiꞌ lod rëb Dios loj ree bejn: “Ad da bejntan lëjt”.Yagaj gac reeman xbejnman, laaman guial najman bén naban. / Ziꞌc ca loj libr ni bacaa Oseas bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, lod rëb:Bén ad najt ree da bejnan,
guiën loj reeman guial na̱j reeman da bejnan,
abiꞌ ree bén ad yuꞌt bén rën laa reeman,
naj guiën laa reeman. |.q Abiꞌ laa reeman na̱j dunuj ree bén ma gurejdx Dios, loj ree bén Israel në loj ree bén ad najt bén Israel. M- Gudaanman laa reeman din guiguien guial laaman guinia xhienaag güünman, guial laaman na̱j bén caꞌ guialrniabee abiꞌ bayaman bén ragbeeman diizd guiaꞌxchej guial yayal reeman xanyabaa. \,1 Yan, ziangajc Dios ma ragbeeman chu rayal casti, abiꞌ xt zajc laa nudëëd gajcaman casti din guiguien xguialrniabeeman. Per gudaanman gojp tëëman pacens bén ad ruzoobt ree diidx, bén rayal ree nit. `+9 ¿Nid bén rüjn guiajs guin rüjnnë bajn guin ziꞌctzi rënman ya? Laaman ruguiaa xhie güünnëman bajn guin, bal güünman guiajs güün dxiin guixie guixie o güünman guiajs güün dxiin dxej zojblojzi ree. *+ Per, ¿chu na̱j bénguidxliuj din guinieeman Dios zian? Wen zajc guiëb tijb guiajs loj bén been laan ya: “¿Chexc zeel beenl naj zian?” -)S Per wed por zian nadi: “Bal zianan, ¿chexquiza zeel rdxeꞌch Dios guial nayajc ree ziꞌc nayajc ree awa ad zajct yadxoon ree ziꞌc na̱j xixgabaman?” \(1 Zeel rnin lojdi guial ma ragbee Dios chu yayaman chu tëë güünman luxdoo gojl. ') Loj xtiidx Dios rëb guial rëbaman loj rey Egipto: “Naj ben lüj rey din guiguien da guialrniabeen din güünbee gra bénguidxliuj naj.” t&a Zeel ad zileꞌt yaya Dios bejn por xixgabzaman o por ni rüjnman, laaman mal ragbee chu rënman yayaman. % Din Dios rëb loj Moisejs: “Yayan bén rënan yayan abiꞌ bén rayal ree casti, bal rënan ad zudëëdtan laa reeman casti.” o$W Yan, ¿por zian yaguieꞌch ree ya, ad rüjnt xguialguxtis Dios ziꞌc rayal? ¡Per ad ziantan! ^#5 per chi gad reex gal, chi ad wayüjn tëët reex ni zagdxe niꞌqui ni mal, rëb Dios loj Rebeca: “Xin yaloj guin laax güün sirv loj xinguiag guin.” Ziꞌc rëb loj xtiidx Dios lod rëb: “Guyënan Jacob, per bidxeꞌchan Esaú.” Zian rguien guial ma ragbee Dios chu rbeman ad por ni rüjnt bejn, laaman ma ragbee chu rucaabeeman. " k!O Abiꞌ ad laatzan. Grop ree xiꞌn Rebeca gojc xdad reex Isaac, bén goc dux béngulal ree,  ' Din Abraham bililadxaman Dios chi rëb Dios lojman: “Zatib ijz tiamp guie gajc guialan abiꞌ dxej zii ree ma caꞌ Sar tijb xindobëz.” J  Laan rulüü dunuj ree guial ad por guial najt bejn bén Israel, ma najman xbejn Dios, xbejn Dios na̱j ree bén na̱j cwent loj xdiaa Abraham guial rliladx reeman xtiidx Dios ziꞌc Abraham.  Ad guial zëëdt reeman loj xdiaa Abraham din gac reeman xdiaaman, din rëb Dios loj Abraham: “Diizd xiꞌnl Isaac suloj xdiaal.”  Ad canitan guial ad züjntri Dios xpromejsaman cumplid, ni canin na̱j guial ad grat ree bén Israel na̱j xbejn Dios. ^5 Zëëd reeman loj xdiaa ree bén been ree sirv loj Dios gulal, loj gajc ree bén zëëd Cristo chi biꞌtaman loj guidxliuj, laaman na̱j bén nagleꞌ zianczi rajp tëëman guialrniabee loj gra ni yuꞌ. Amén. c? Laa reeman na̱j bén Israel, abiꞌ laa reeman na̱j bén gule Dios din gac reeman xbejnman. Abiꞌ guzujman con laa reeman ziꞌc form tijb za̱j, bayaꞌnnëman laa reeman diidx conin güünman con tëënin güün reeman, badëë tëë xleyaman loj reeman. Rëbaman loj reeman xhienaag guiën reeman laaman, been tëëman promejs loj reeman. 7 Balzianclaa majsi ad zayaltan perdon, majsi güün Cristo naj tiblad, per bal zian chileꞌ günan yudar bén ladx reen chitëë yayal reeman casti. Y+ guial guixie guixie dád yuꞌnaya luxdoon, xt niꞌquid radxejlt xhie günan. 6 g Lëjt ragbee guial naj na̱j xbejn Cristo, canin lëjt diidxli ad canitan lëjt ni rusquiee. Abiꞌ naj ragbee guial xSprijt Dios ragbee guial diidxli na̱j ni canin lëjt, %C'o ni zëëd xanyabaa, o lën liuj, niꞌqui tijb ni been Dios, achetczi achut tëët zajc chiquied guialrën Dios dunuj ree por dux Dad ree Jesucrist.(I&Ragbeechaawan guial niꞌqui guialgüjt, niꞌqui guialnaban, niꞌqui ree anjl, o xindxab ree, o gra ree ni rajp guialrniabee, o ni cayajc, o ni zëëd gac, pY%Per niꞌqui tijb ni guin ad züjnt dunuj ree gan guial ragnë Cristo dunuj ree, bén rën dunuj ree. 9$Ziꞌc rëb loj xtiidx Dios:Guial nayajcan xbejnl, zianczi nadxuꞌn loj guialgüjt.Rüjnnë reeman dunujn ziꞌc ree xiil ma na̱j guiët. "=#Ziꞌc rën Cristo dunuj ree, achut zajc yalaꞌ dunuj ree con laaman. Niꞌqui por guialyuꞌnaya, o por guialzi, o por ni rüjn bejn dunuj ree, o por guialrliaan, o por guial ryaadx du xab ree, o por tijb ni nadxeb, o guial yayëjt ree, achet zajc yalaꞌ dunuj ree con laaman. <q"Achut zajc na guial rayal ree casti, din Jesucrist güjt persi gudijxaman por dunuj ree. Abiꞌ ad ziantzi, babanman abiꞌ yan zaꞌman xladbee Dios lod rnieeman por dunuj ree. yk!¿Chu zajc cweꞌc dux guialquia ree nayajc ree bén ma gulej Dios? Din Dios ma nüjn dunuj ree cwent sin dol. <q Ad gurexuut Dios nudëë Xiꞌnman din guiëtaman por dunuj ree. Yan nacli Xiꞌnman baneeman persi güjtaman por dunuj ree, ¿diidxgui ree ni ren ree nid zuneeman duloj ree ya? 3Yan, guial ma rayagbee ree gra ree ni guie, achet güünan chutëëz güün xcontr dunuj ree, dunuj ree rayagbee guial Dios gagnë dunuj ree. GGra ree bén ragbee Dios guial chililadx reeman laaman, rbejdxaman laa reeman din gac reeman xbejnman, rüjnman laa reeman cwent sin dol abiꞌ rudëëman xanyabaa loj reeman lod zojbaman. \ 1Abiꞌ diizd guiaꞌxchej ma ragbee Dios chu ree nin chililadx laaman abiꞌ gulejman laa reeman din guiban reeman ziꞌc Xiꞌnman Jesucrist, din Jesucrist na̱j bén nabee loj gra ree bén na̱j Xiꞌn Dios. Q Dunuj ree rayagbee guial gra ni cayzaꞌc ree loj guidxliuj guie na̱j ni güün sirv par dunuj ree guial rayën ree Dios, dunuj ree guial bazoob ree xtiidxaman par yaguieen ree ziꞌc rënman. l QAbiꞌ Dios, bén nünbee luxdoo gra ree bejn ragbeeman xhienin canab Sprijt guin lojman por dunuj ree. Din chi rniab Sprijt guin por ree xbejn Dios, laaman rniab por ree bejn ziꞌc rën Dios. Achet zajc güün dunuj ree gan C Abiꞌ xSprijt Dios ragnë dunuj ree chi ad rayagbeet ree xhie yaguieen ree, din yuꞌ dxej loj hor guin ad rileꞌt yarejdx yanaab ree Dios ziꞌc rayal. Abiꞌ chi ad rayagbeet ree xhienaag yaguieꞌch ree loj Dios, xSprijt Dios mal ragbee dux quiarguiejn ree, dxel laaman rbejdx rniab Dios por dunuj ree. T !Per bal gad ni caylëjz ree gac, ad rayalt yadxag ree yalëëz ree gacan. V%Dunuj ree rayagbee guial gac zian, laan na̱j ni ralëjz ree guialraliduladx ree ma nayajc ree perdon. Lëjt ragbee bal ni ralëjz ree ma gojcan, ad zalëëztri reen din ad zajctri cwëz bejn ni ma gojc. <qAbiꞌ ad tijbtizi guidxliuj guin cazajc zian, nëgajc dunuj ree guial nabajnnëꞌ ree xSprijt Dios ziꞌc tijb sen por ni gunee Dios duloj ree. Abiꞌ cayzaagdiaj ree laꞌtgaj caylëjz ree guidxin dxej ni guiguien guial nayajc ree xiꞌn Dios, dxej ni guidxaa dux cuerp ree chi yayaꞌp ree cuerp cüb. $APer laꞌtgaj cabëz guidxliuj guin guidxin dxej guin, dunuj ree rayagbee guial dád naya cazagdiajn ziꞌc rzagdiaj tijb béngunaa chi ma gal xiꞌnman. )Kyariin loj ree ni dxuudx ni yuꞌ, din yayajc nix daꞌt ziꞌc goc chi gurechaawan, ziꞌcgajc laa ree xiꞌn Dios loj ree nidxuudx yuꞌ loj guidxliuj guie. oWDin guidxliuj ma guxinan, per ad laatan rajp dol, Dios basaꞌn gac zian. Yan cabësi guidxliuj guin Abiꞌ xt gra ree ni badxeꞌ Dios loj guidxliuj, ma rën nejzdoo reen guidxin dxej guiguien chu ree nin na̱j xiꞌn Dios. Ma benan xgab guial achet lasajc guialrzagdiaj ni caydüüd ree yan guial loj guialnazaꞌc ni yacaꞌ ree xanyabaa. 1[Abiꞌ guial nayajc ree xiꞌn Dios dxel ma rayal ree ni guneeman ziꞌcgajc Jesucrist, bal wali yadaan ree guialzi ziꞌc laaman din yayal ree xanyabaa lod zojbaman. _7Din xSprijt Dios rusni dunuj ree persi rayagbee ree guial ma nayajc ree xiꞌn Dios. QDin ad nabannët reeman xSprijt Dios par guidxeb reeman, ziꞌc rdxeb tijb bejn xpatronman, por Sprijt guin ma na̱j reeman xiꞌn Dios. Abiꞌ por Sprijt guin raguieꞌch ree loj Dios: “¡Dad!” c~?Gra ree bén rtiëjb rniabee xSprijt Dios laa reeman, laa reeman na̱j xiꞌn Dios. 9}k Din bal nabandi ziꞌctzi na̱j xixgabidi, dxel yayalidi casti, per bal por xSprijt Dios bén nabannëdi ma basaꞌndi dol tiblad dxel ma gapidi guialnaban tiblayaa con Dios. p|Y Zeel yan compniar raliduladx ree Jesucrist, ad rayaltri yabajn ree ziꞌctzi na̱j dux xgab ree. ?{w Abiꞌ bal ma nabannëdi xSprijt Dios, bén basban Jesucrist loj ree bengüt. Majsi guiëtidi per zasban Dios lëjt din tiaꞌdi zatijb guialnaban por xSprijt Dios bén nabannëdi. z Per bal ma nabannëdi Cristo, rën guiëban guial ma güjtidi par dol, ma nabannëdi xSprijt Dios din ma nüjn Dios lëjt cwent sin dol. My Per lëjt ad nabantridi ziꞌctzi na̱j xixgabidi, ma nabandi ziꞌc rniabee xSprijt Dios, bal wali ma nabannëdi xSprijt Dios. Din bén ad nabannët xSprijt Dios, ad najtaman xbejn Cristo. ^x5Zeel bén naban ree ziꞌctzi na̱j xixgab reeman, ad ruladxt Dios ni rüjn reeman. ;woBén yuꞌguijc ree guiban ziꞌctzi na̱j xixgab reeman, rdxeꞌch Dios laa reeman din ad rënt reeman guzoob reeman xtiidxaman ad rileꞌ tëët güün reeman ziꞌc rënman. OvGuial yuꞌguijc bejn güünman ziꞌctzi na̱j xixgabaman zeel zëëd casti. Per bén yuꞌguijc güün ziꞌc rniabee xSprijt Dios, zajpaman guialnaban con Dios yabeꞌcdxe tëë Dios luxdooman. luQBén naban ree ziꞌctzi na̱j xixgab reeman, mazri yuꞌguijc reeman güün reeman ziꞌctzi rën reeman. Per ree bén naban ziꞌc rniabee xSprijt Dios, mazri yuꞌguijc reeman güün reeman ziꞌc rniabee Sprijt guin. CtLaaman been zian, din yaguieen ree ziꞌc rënman ziꞌcgajc tijb bén cayüjn ziꞌc rniabee ley guial ad nabantri ree ziꞌctzi rayën ree, ma nabajn ree ziꞌc rniabee xSprijt Dios. *sMGuial nayajc ree bénguidxliuj ad bileꞌt nüjn ley dunuj ree yudar, ley ni badëëd Dios loj Moisejs. Per yan ma been Dios ni ad bileꞌt nüjn ley guin. Laaman guxhaal Xiꞌn loj guidxliuj ziꞌcgajczi tijb bénguidxliuj persi güjtaman por dux tol ree chitëë nabeeri dol dunuj ree. 7rgDin por xguialrniabee xSprijt Dios, bén runee guialnaban duloj ree guial ma nayajc ree tijbzi con Jesucrist, ad rniabeetri dol dunuj ree ad zayal tëëtri ree xcasti Dios. Bq Gra ree bén rliladx Jesucrist ad rayaltri reeman xcasti Dios, bén ad nabantri ree ziꞌctzi rën reeman, laa reeman ma rüjn reeman naguiejn naban reeman ziꞌc rniabee xSprijt Dios. \p1Per quixtëë Dios guial por dux Dad ree Jesucrist ma gulaan loj casti guin. Diidxliczi da xgaban na̱j guial günan ganax ni rniabee Dios, per guial najn bénguidxliuj zeel zianczi rüjn dol guin naj gan.uoc¡Prob naj! ¿Chu zajc yabëë naj loj casti rayalan por dol ni rünan guial na̱j naj bénguidxliuj? nper yuꞌ ni rudxoon günan laan, abiꞌ ni rudxoon guin na̱j dol, guial sta naban dol guin luxdon abiꞌ zianczi rüjnan naj gan. 7miDád ruladxan gra ziꞌc rniabee Dios günan, tlaRagbeen guial majsi rënan günan ganax ni zagdxe, per laa zaꞌ gajc dol guin par güünan naj gan. kYan bal rünan ni ad rëntan günan, ad najtczi rün par günan laan, rünan laan guial najn béndol abiꞌ zianczi rüjn dol naj gan. ejCAd rüntan ganax ni zagdxe ni rënan günan, aal ganax ni mal rünan ni ad rëntan günan. iDin guial najn bénguidxliuj, ragbeen guial niꞌczi taꞌn ad najtan benzaꞌc, majsi rënan günan ganax ni zagdxe, per ad rajctan. h}Zeel ad najtczi rün guial rünan ni ad rëntan, rünan laan guial najn béndol, abiꞌ zianczi rüjn dol guin naj gan. gAbiꞌ chi rünan ni ad rëntan günan, zian ragbeen guial ni zagdxequi na̱j ley guin, din por ley guin ragbeen xhienin cayünan. ^f5Ad rigniaꞌtan xhienin rajcan, din ad rüntan ni rënan, aal ni ad rëntan rünan. eDunuj ree rayagbee guial por Dios zëëd ley guin, per guial najn bénguidxliuj zeel zianczi rüjn dol guin naj gan. Ad{ Ad ley guint rajp dol guial rayalan casti, dol guinan na̱j ni basquiee naj din günan ni rayal casti. Abiꞌ por ley guin gogbeen guial ni dxuudx daꞌt na̱j guial güün bejn dol. /cW Zeel ad ni malt na̱j ley guin din loj Dios zëëdan abiꞌ gra ni zëëd loj ley guin loj Dios zëëdan, abiꞌ zagdxe xnejz tëë na̱j ni rëb loj ley guin. b} Din basquiee dol guin naj guial zileꞌ günan gra ni rniabee ley, per por ley guin gajc gogbeen guial castizi rayalan. naU Biꞌt ley guin din gagbee bejn xhienaag guibanman, per par naj biꞌtzan par gudëëdan naj casti. `% Chi gadan günbee ley guin, par naj zagdxe nabanan. Per chi benbeen ley guin, gogbeen guial cayünan dol abiꞌ por dol guin rayalan casti. (_IPer chi gogbeen guial ni mal na̱j guialrzëëbladx, mazri gojcxhiej da dolan por gra ni guzëëbladxan. Bal id yuꞌ ley, ad zagbeet bejn xhienin na̱j dol. e^CAd canitan lojdi guial ni mal na̱j ley guin, din ad ziantan. Din bal id ley guin ad zagbeetan conin na̱j dol, ad zagbee tëëtan guial dol na̱j guialrzëëbladx, bal id rëb loj ley guin: “Ad sëëbladxil.” ] Per yan guial ma bayëjt ree par ley guin, yan guial ad rniabeetri ley guin dunuj ree guial ma bidxaa tëë mod ni nabajn ree, ma zajc yaguieen ree ziꞌc rën Dios por xSprijtaman bén nabajnnëꞌ ree, ad guial nadxuꞌguijct ree ley guin. Ley con dol \Din chi babajn ree ziꞌctzi bayën ree, mazri baguieen ree ni rudxoon ley guin yaguieen ree abiꞌ bunaal ree ni mal ni rayal casti. h[IZiangajcan lëjt compniar raliduladx ree Jesucrist, por xguialgüjt Jesucrist ma güjtidi par xley Moisejs. Yan ma najdi xbejn Cristo bén baban zatijb, abiꞌ zian ma zajc yaguieen ree ziꞌc rën Dios yaguieen ree. ?ZwZeel bal naban lacheelaman abiꞌ guchajgaman ben ren, dolan cayüjnman. Per bal ma güjt lacheelaman dxel achet ley gudxoon guial guxhliaanëman ben ren ad cayüjn tëëtaman dol. CYLaan na̱j ziꞌc chi ruxhliaa bejn, ad zajct guxhliaanëman ben ren laꞌtgaj naban lacheelaman. Per bal guiët lacheelaman dxel ad yuꞌt ley ni gudxoon guial guxhliaanëman ben ren. X Compniar raliduladx ree Jesucrist, lëjt ragbee xhienaag na̱j tijb ley. Ley guin na̱j ni rniabee bejn laꞌtgaj nabanman. %WCDin ni rüjn bejn gan por dol laan na̱j casti, per ni razaladx Dios na̱j guialnaban tiblayaa par ree bén ma na̱j tijbzi con dux Dad ree Jesucrist.?VwPer yan guial ad rniabeetri dol lëjt ma zinalidi xnejz Dios, abiꞌ laan na̱j ni zagdxe din por zian ma zajc guibandi ziꞌc rën Dios gap tëëdi guialnaban tiblayaa con laaman. UPer, ¿xhieza gan beendi por ni mal ni beendi nadxel, ni mal ni ratunëdi yan guial ma ragbeedi por laan zëëd xcasti Dios? XT)Chi gunabee dol lëjt niꞌquid guyutidi xgab nibajndi ziꞌc rën Dios. `S9(Canenëꞌn lëjt con ganax diidx ni zajc chigniaꞌdi xhie rën guiëb ni canin, din ragbeen guial nawëëg na̱j chigniaꞌdi ni guin ree.) Ziꞌc gunabee dol lëjt guiaꞌxchej persi beendi ni dxuudx ree në graloj ree ni mal, ziangajc yan guidiblagaa gol cwëjb nabee Dios lëjt din gac güündi ni zagdxe guiban tëëdi ziꞌc rënman. ^R5Abiꞌ yan guial ad rniabeetri dol lëjt, ma nabandi din güündi ziꞌc rën Dios. QPer quixtëë Dios guial majsi guiaꞌxchej gunabee dol lëjt, per yan con guidib luxdoodi ma zinalidi xtiidx Dios ziꞌc ma basiididi. HP Lëjt ragbee bal yuꞌ chu rniabee dunuj ree, yazoob ree xtiidx bén rniabee dunuj ree. Yan bal dol guin rniabee lëjt yayalidi casti, per bal ruzoobidi xtiidx Dios dxel ma rayalidi perdon. O/Ad canitan por guial ma zunaal ree guial rën Dios dunuj ree yan, zeel ma zajc yaguieen ree dol guial ad zunaaltri ree ley, din ad ziantan. =NsZian ad zanabeetri dol lëjt, per ad por guial yuꞌguijctidi ni rëb ley ad güündi, ad zanabeetri dol guin lëjt por guial zinalidi guial rën Dios lëjt. Ma gulaa ree loj dol NM Ad cwëëladx lëjt gajc loj dol par güündi ni mal, zagdxeli gol cwëjb nabee Dios lëjt, ziꞌc tijb bén ma güjt, abiꞌ yabandi par laaman. Gol cwëjb nabeeman lëjt par güündi ni zagdxe. L  Zeel laꞌtgaj nabandi loj guidxliuj guie ad tiëbidi nabee dol lëjt, ad tiëb tëëdi güün ree xgabdxuudx lëjt gan. K Ziangajc lëjt gol been cwent guial ma güjtidi par dol, abiꞌ ma nabandi par Dios guial ma najdi tijbzi con Dad Jesucrist. UJ# Con tivoltizi güjt Jesucrist por xtol ree bejn, yan ma nabanman par Dios. zIm Din dunuj ree rayagbee guial chi baban Jesucrist ad yuꞌtri dxej guiëtaman din ad rniabeet guialgüjt laaman. wHgAbiꞌ guial güjt Jesucrist por dux tol ree, zeel ma bayëjt ree par dol guin, yabajn tëë ree con laaman. DGDin bén ma güjt por dol, ad rniabeetri dol guin laaman. FDin dunuj ree rayagbee guial chi güt Jesucrist loj crüjz, güjtaman por gra ni baguieen ree yaloj chi gad ree yaguieenbee laaman, abiꞌ yagaj gunijt ziꞌc babajn ree yaloj, din ma na̱j nawëëg güün dol dunuj ree gan din ad rniabeetri dol guin dunuj ree. E Abiꞌ bal chi barobnijs ree ma nayajc ree tijbzi con Jesucrist loj xguialgüjtaman, ziꞌc babanman ziangajc yaban ree. cD?Chi barobnijs ree rën guiëban guial ma baxaꞌtyuj ree con Cristo, ma bayëjt ree con laaman din ziangajc ziꞌc babanman por xguialrniabee Dios ziangajc zajc guidxaa mod ni nabajn ree, yabajn ree ziꞌc rën Dios. C Din gol bigniaꞌ guial chi barobnijs ree por Jesucrist, laan na̱j ziꞌc rulüü guial në dunuj ree ma bayëjt con laaman. YB+Din ad ziantan, ma bayëjt ree par dol ad rayaltri yaguieenz yaguieen ree dol. `A ;Ad naladxidi canin lojdi guial yaguieen ree dol mazri din guiën Dios dunuj ree mazri. @1Guiaꞌxchej gunabee dol bejn ree, abiꞌ por dol guin guzuloj guyu guialgüjt. Per yan mazri nadxuꞌguijc ree guial rën Dios dunuj ree, din guial rënman dunuj ree nüjnman dunuj ree cwent sin dol, abiꞌ yayaꞌp ree guialnaban con laaman por dux Dad ree Jesucrist.k?OAbiꞌ Dios badëë ley loj Moisejs, din por ley guin gagbee ree bejn guial cayüjn reeman dol. Abiꞌ chi ragbee bejn guial cayüjnman zien dol loj Dios, ziangajc mazri benzaꞌc na̱j Dios par güünman laaman perdon. >Din por tijb bén ad bazoobt diidx gra bejn na̱j béndol. Per ziangajc por tijb bén bazoob diidx ma zajc gap bejn perdon loj Dios. F=Abiꞌ guial biꞌt guialgüjt ziꞌc tijb casti par gra ree bejn por dol ni been Adán, ziangajc por ni zagdxe ni been Jesucrist ma zajc gap ree bejn perdon në guialnaban loj Dios. q<[Por dol ni been Adán biꞌt guialgüjt par gra ree bejn. Per por ni been Jesucrist biꞌt perdon par gra ree bén rliladx guial por Cristo ma na̱j bejn naya guidiblagaa loj Dios, abiꞌ gap reeman guialnaban tiblayaa con laaman. 6;eDin garen na̱j dol ni been Adán guial loj perdon ni runee Dios. Por tijb dol biꞌt xcasti Dios, per por Jesucrist ma zileꞌ gac bejn perdon, majsi ma beenman zien dol. W:'Din garen na̱j dol ni been Adán guial loj perdon ni zëëd por Dios. Por xtol tijb bejn guzuloj guyu guialgüjt par gra bejn, per por tijb bejn zëëd xperdon Dios, abiꞌ laaman na̱j Jesucrist. Por Jesucrist rüjn Dios dunuj ree perdon, abiꞌ ni been Jesucrist na̱j ni mazri lasajc, në ni mazri zagdxe par zien ree bejn. Q9Per majsi zian, bidxinczi dxej ni güt reeman, diizd xtiamp Adán xt xtiamp Moisejs, majsi ad beent reeman lasaꞌ dol ni been Adán. Abiꞌ tiampzii Adán gojc tijb sen par tijb bén na̱j guiꞌt. 8- Diizd chi gad ley ni badëëd Dios loj Moisejs chuꞌ mal yuꞌ dol, per guial achet ley guyu nadxel, achut zajc guiëb guial cayüjn bejn dol. )7K Por tijb xinguiaaw guzuloj guyu dol loj guidxliuj, abiꞌ por dol guin guzuloj guyu guialgüjt, gra ree bejn bayal guialgüjt guin guial been reeman dol. 36_ Abiꞌ ad laatzan, në guial yuꞌ du luxdoo ree nix radëëd ree quixtëë loj Dios por Dad Jesucrist, din por laaman ma nadxuꞌ ree zagdxe con Dios. Adán në Cristo d5A Din chi ad bileꞌt nadxin ree loj Dios, laaman guxhal nejz guin por xguialgüjt Xiꞌnman Jesucrist, diidxgui yan ad züjntaman dunuj ree perdon ya, guial ma nabajnnëꞌ ree Jesucrist, bén guxhal nejz par loj Dios. 4 Per yan ma naya ree loj Dios por xguialgüjt Jesucrist, abiꞌ ad ziantzi, në ad zayaltri ree xcasti Dios chi guidxin dxej. w3gPer Dios ma balüüman guial rënman dunuj ree, zeel güjt Jesucrist por dunuj ree majsi nayajc ree béndol. 92kDunuj ree rayagbee guial nawëëg na̱j chuꞌ bén tiëb guiët por zatijb bejn. Niꞌczi por tijb bén naban xnejz, o wed yuꞌ bén tiëb guiët por tijb benzaꞌc daꞌt. 11[Gocli babajn ree ad bileꞌt naguieen ree xhienin din güün Dios dunuj ree perdon. Per chi bidxin dxej biꞌt Cristo güjtaman por dunuj ree nayajc ree béndol. 05Ni ralëëz ree por Dios, ad zasaꞌnxtutan dunuj ree, din rayagbee ree guial rën daꞌtaman dunuj ree por xSprijtaman bén ma baneeman duloj ree. z/mAbiꞌ por pacens guin yasiid ree yadaan ree ni guiꞌtzi, abiꞌ guial yadaan ree ma zajc yadxin ree loj Dios. -.SAbiꞌ ad ziantzi, në guial yuꞌ du luxdoo ree zagdxe por guialrzagdiaj ni radüüd ree, din rayagbee ree por guialrzagdiaj guin yasiid ree yayaꞌp ree pasens. S-Din guial raliduladx ree Jesucrist ma zajc yadxin ree loj Dios abiꞌ nadxuꞌguijc ree ni ma beenman por dunuj ree, zeel dád nix yuꞌ du luxdoo ree din ralëëz ree yayal ree xanyabaa lod zaꞌman. %, EMa nüjn Dios dunuj ree cwent ziꞌc bén ad yuꞌt xtol guial raliduladx ree laaman, zeel ma nadxuꞌ ree zagdxe con laaman por xguialgüjt Dad Jesucrist. m+SDad Jesucrist bén güt por dux tol ree, dxel babanman abiꞌ por laaman ma naya ree loj Dios.**Mnëgajc dunuj ree din ma raliduladx ree Dios. Abiꞌ në dunuj ree ma nüjnman cwent ziꞌc bén ad yuꞌt xtol, Dios bén basban Dad Jesucrist loj guialgüjt, )#Abiꞌ lod rëb guial been Dios laaman cwent ziꞌc bén ad yuꞌt xtol guial bililadxaman laaman, ad tijbtzi Abraham ruzaꞌt yagaj, H( Zeel been Dios cwent Abraham ziꞌc tijb bén ad yuꞌt xtol. b'=din guidiblagaa bililadxaman guial rajp Dios guialrniabee güünman ziꞌc ma rëbaman. x&iAd yuꞌt dxej ad bililadxtaman ni rëb Dios. Diidxli bililadxaman laaman abiꞌ rudëëman quixtëë lojman, K%Cost tibgayuu ijz ma yuꞌ Abraham nadxel, ragbeeman guial ma na̱j reeman bengol në xbéngunaaman Sara guial chuꞌ xiꞌn reeman, per ad guyunawëëgtaman, bililadxaman ni rëb Dios lojman. N$Majsi ragbeechaaw Abraham guial ad zajctaman famil, per chi rëb Dios lojman zian, bililadxaman ni rëb Dios, bililadxaman guial gac gra ni rëbaman lojman. Zianan zeel najman dad par gra ree bén rliladx Dios ziꞌcgajc laaman. Ziꞌc rëb Dios lojman, chi rëbaman: “Zian gaquil famil, dád famil naroob gaquil.” #Ziꞌc ca loj xtiidx Dios lod rëbaman loj Abraham: “Lüj gac dad par zien ree bénguidxliuj.” Zian na̱j promejs ni been Dios loj Abraham, Dios bén rusban ree bengüt abiꞌ rnieeman xcwent ree ni gad chuꞌ loj guidxliuj guie ziꞌc rulüü ma yuꞌ reen. "Zeel chi been Dios promejs loj Abraham guial gudëëdaman ni rëbaman par gra ree xdiaaman, beenman promejs guin lojman guial bililadx Abraham guin laaman, din guiguien guial najman benzaꞌc abiꞌ ad parzi ree bén zinalt ley guin na̱j promejs guin, nëgajc par ree bén rliladx Dios ziꞌc bililadx Abraham majsi ad rajpt reeman ley guin. Zeel na̱j Abraham dad par dugra ree. !}Din ley guin najn par castizi, per lod ad yuꞌt ley, ad yuꞌt mod chu guiëb guial ad cayüjnt bejn ley guin cumplid. 4 aYan bal ganaxzi ree bén zinal ley guin tiaꞌ ni gudëë Dios, achet cwent na̱j guialrliladx ree bejn laaman, ache tëët cwent na̱j promejs ni been Dios loj Abraham. G Chi been Dios promejs loj Abraham në loj ree xdiaaman, guial gudëëdaman guidib guidxliuj loj reeman ziꞌc tijb ni bayal reeman, ad beent Dios promejs guin loj Abraham guial beenman ziꞌc rniabee ley, beenman promejs guin guial bililadxaman laaman, zeel beenman laaman cwent ziꞌc tijb bén ad yuꞌt xtol. 6e Naj tëë Abraham dad par ree bén majsi yuꞌ sen guin per rliladx reeman ziꞌc bililadx Abraham Dios diizd chi gadaman chuꞌ sen guin. Promejs ni been Dios loj Abraham iK Chi biabaman ziꞌc bén ad yuꞌt xtol, dxel guyuman sen guin din sen guin na̱j guial ma nüjn Dios laaman cwent ziꞌc bén ad yuꞌt xtol guial bililadxaman laaman. Zeel na̱j Abraham dad par ree bén rliladx Dios, majsi ad yuꞌt reeman sen ni ru ree bén Israel, per por guialrliladx guin nüjn Dios laa reeman cwent ziꞌc bén ad yuꞌt xtol. F Abiꞌ chi biyabaman ziꞌc bén ad yuꞌt xtol, niꞌqui gadaman chuꞌ sen ni ru ree bén Israel, chi gad Abraham chuꞌ sen guin mal nüjn Dios laaman cwent ziꞌc bén ad yuꞌt xtol. yk Ad guneet Davi diidx guie ree naabzi par bén yuꞌ ree sen ni ru ree bén Israel, guneeman diidx guin ree par gra ree bejn. Din ziꞌc ma raguieꞌch ree, Dios been Abraham cwent ziꞌc bén ad yuꞌt xtol guial bililadxaman laaman. 8kXiquilbaa ree bén ma been Dios cwent sin dol. gGRëbaman:Xiquilbaa ree bén been Dios perdon xtol,
bén ma badxiꞌcaman xtol. Ziꞌc gunee rey Davi guial xiquilbaa ree bén been Dios cwent sin dol sin guial güün reeman xhienin par yayal reeman perdon guin. ~~9}z|Z{{zyxwwvfu>t!scrrq,oonmmPl9k(ihggfe|dd\ccblba`_^b^](\ [CYpXXXWVVAUTTT=S RjRQRPOzNfMML5K{JXIHGFFrEE=D BA@?>>X=<!w 7A UK+-l L  i fM(o Kv Rayal chinalaman diidxli ni ma basiidaman, din chileꞌ gusiidaman bejn ree diidxzaꞌc guin ree din guzuxnejz tëëman bén ni rnieeguijdx ree xtiidxli Dios. n %vRayal gacaman bén ni gudëë lidx yayaꞌn ree bejn chi rüjnan naguiejn, bén ruladx güün ganax ni zagdxe, gac tëë nabee laagajcaman. Rayal gacaman benzaꞌc, guibanman ziꞌc rayal delant loj Dios në delant loj ree bejn, ad rayalt guibanman ziꞌctzi rënman. em EvDin bén rajp guialrniabee loj ree xbejn Cristo, lojman rigaꞌ gra ni na̱j por Dios, zeel rüjn naguiejn guibanman ziꞌc rayal. Ad rayalt güünman xgab guial tijbzi ni guiëbaman güün sirv, ad rayalt gacaman bénralenyaꞌ, ad rayalt gacaman benguꞌ, niꞌqui ben ruladx wadijl, ad zaguiil tëëtaman mod xhienaag tiaꞌman xmilia ree bejn. &l GvChi gucaabeel laa reeman rayal gucaabeel bén ni naban ree ziꞌc rayal chitëë chu guinieeguijdx laaman, bén ni yuꞌ tijbzi lacheel, rliladx tëë ree xiꞌnman Jesucrist, bén ni nünbee ree bejn guial ad nabant ree xiꞌnman ziꞌctzi rën reex ad najt tëët reex xin rusagloj. $k CvNaj basaꞌn lüj niz Creta din güünl ni ryaadx günan ni. Abiꞌ tijbgaj luguiedx gucaabeel bén ni nabee ree loj ree xbejn Cristo ziꞌc ma rnin. j 'vCucan guiꞌch guie par lüj, Tito, guial najl ziꞌc da xiꞌnan guial tiblojzi raliduladx Jesucrist. Dux Dad ree Dios con Jesucrist bén güt por dux tol ree, yaya reeman lüj, güünleꞌ reeman lüj yabeꞌcdxe tëë reeman luxdool. Dxiin ni been Tito guiedx Creta Yi -vAbiꞌ chi bidxin dxej ni gule Dios guial gogbee ree bejn xtiidxaman laaman balüü xtiidx, abiꞌ naj bayal catiechan xtiidxzaꞌcaman laan na̱j ni guxhaalaman naj günan, bén ni rüjn dux tol ree perdon. rh _vdin yuꞌguijc ree guial zian yayaꞌp ree guialnaban tiblayaa delant loj Dios. Diizd chi gad guidxliuj gacchaaw, rëbaman guial yazaladxaman guialnaban guin, abiꞌ dunuj ree rayagbee ree zagdxe guial ad rnieet Dios diidx rusquiee. Wg +vNaj Pab cayünan Dios sirv, naj najn xiapóstol Jesucrist par günan yudar bén ma na̱j ree par Dios xhienaag chililadx reeman laaman din gagbee tëë reeman diidxli xhienaag guiban reeman delant loj Dios, wfg¡Tijbzi Dios, bén rajc gradooczi, rayal yayaꞌp reeman respejt zianczi por Dad Jesucrist! Amén.0eYPer yan ma rayagbee ree xhienaag na̱j xixgab Dios, ma rayagbee ree por ree guiꞌch ni bacaa ree bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn ziꞌc gunabee Dios laa reeman, bén naban goctëëz. Abiꞌ guidibczi careꞌch xtiidx Dios din chililadx ree bejn Jesucrist guzoob tëë reeman xtiidxaman. 1d[Radëën quixtëë loj Dios din laaman zileꞌ gagnë lëjt din gusnuu gagbeedi sudxiꞌch tëëdi loj xtiidxzaꞌc Jesucrist, ziꞌc ma balüün lëjt xhienaag din gaquidi perdon. Din zian na̱j xixgab Dios diizd chi gad guidxliuj gacchaaw, xgab ni ad gogbeet ree bejn diizd guiaꞌxchej. gcGDux Dad ree Jesucrist güünleꞌ gradi. Amén. Diidx bigra bacaa Pab loj guiꞌch guie bwNëtëë Gayo rugajpdioz lëjt, lidxaman zaꞌn, runee tëë lidxaman radoꞌp ree dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist. Në Erasto, bén na̱j tesorer luguiedx guie në bén la Cuarto ben rliladx Jesucrist, rugajpdioz reeman lëjt. ba=Në Tercio, bén cayüjn guiꞌch guie rugajpdioz lëjt por dux Dad ree Jesucrist. 5`cRugajpdioz Timoteo lëjt, bén cayüjn naj yudar con xchiin Dios ni cayünan, në ree bén ladxan bén la ree Lucio, Jasón, në Sosípater, rugajpdioz reeman lëjt. _Dios, bén rabeꞌcdxe luxdoo bejn, laaman gagnë lëjt nayob chitëë güünri xindxab lëjt gan. Dux Dad ree Jesucrist gagnë lëjt. =^sPer lëjt, guidibczi ma ragbee ree bejn guial ruzoobquidi diidx zinalidi xtiidx Dios, dád nix yuꞌ luxdon abiꞌ rënan susindi par güündi ni zagdxe ad par güüntidi ni mal. S]din ad lojt Jesucrist cayüjn reeman sirv, rüjn reeman ni rëntzi reeman, abiꞌ con diidxnagüüdx ne con diidxzaꞌc rüjn reeman gan bén ad ragbeetczi ree o bén ad ragbeezaꞌct ree xtiidx Dios. g\GCompniar raliduladx ree Jesucrist, rniaaban lojdi din gapidi cudad con ree bén rliaꞌ lasaꞌ ree bejn, bén rusquiee ree bejn guial rulüü reeman ni ren ree guial loj ni ma basiididi. Ad guidxgaꞌdi laa reeman, [Gol bagajpdioz lasaꞌdi ziꞌc rayal. Dux compniar ree bén raliduladx ree Jesucrist bén zaꞌ ree guie, rugajpdioz reeman lëjt. ZGol bagajpdioz Filólogo, Julia, në Nereo con bizanman, në Olimpas con gra ree bén rliladx Jesucrist bén zaꞌ ree con laa reeman. YGol bagajpdioz Asíncrito, Flegonte, Hermas, Patrobas, Hermes në gra ree bén zaꞌ con laa reeman, bén ma rliladx ree Jesucrist. {Xo Gol bagajpdioz Rufo, bén diidxliczi zinal xnejz Dios, gol bagajpdioz tëë xniaaman, bén rënan ziꞌc da nan. 1W[ Gol bagajpdioz Trifena në Trifosa, bén cayüjn ree sirv loj Jesucrist. Gol bagajpdioz tëë Pérsida, bén naguieenbee ree guial dád cayüjnman sirv loj Jesucrist. hVI Gol bagajpdioz tëë Herodión ben ladxan, në ree xfamil Narciso, bén ma rliladx Jesucrist. U} Gol bagajpdioz Apeles, bén ma balüü guial diidxliczi rliladxaman Jesucrist, gol bagajpdioz tëë xfamil Aristóbulo. Ty Gol bagajpdioz Urbano, bén cayüjn naj yudar cayguieenan sirv loj Jesucrist. Gol bagajpdioz tëë da miwan Estaquis. cS?Gol bagajpdioz Amplias, da miwan bén rën daꞌtan guial nayajcan xbejn Jesucrist. UR#Gol bagajpdioz ree bén ladxan Adrónico con Junias, bén guyuꞌnëꞌ reen ladxguiib. Abiꞌ ree xi apóstoles Jesús dád rën reeman laa reeman, abiꞌ yaloj laa reeman bililadx Jesucrist guial lon. =QuGol bagajpdioz Li, bén ma been daꞌt lëjt yudar. ;PoGol bagajpdioz ree bén rliladx Jesucrist, bén radoꞌp ree lidx Priscila con Aquila. Gol bagajpdioz da miwan Epeneto, bén goc bén yaloj bililadx xtiidx Jesucrist niz Acaya. O{Abiꞌ laa reeman xt guzuj reeman loj guialgüjt por naj, zeel rudën quixtëë loj reeman. Abiꞌ ad najtzi rudë quixtëë loj reeman në ree dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist bén ad najt ree bén Israel rudëë quixtëë loj reeman. |NqGol bagajpdioz Aquila con xbéngunaaman Priscila, bén cayüjn ree naj yudar cayguieenan sirv loj Jesucrist. pMYGol bacaꞌman zagdxe por Dad Jesucrist, ziꞌc rayal yaguieennëꞌ ree dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist. Gol beenman yudar bal xhienin ryaadxaman, din dád zien ree bejn ma beenman yudar nëgajc naj ma beenman yudar. %L EYan ni guiꞌt Febe ladxidi, béngunaa ni na̱j dux compniar ree guial raliduladx ree Jesucrist, bén cayüjn tëë sirv lën yadoo ni zojb guiedx Cencrea. [K/!Dux Dad ree Dios bén rabeꞌcdxe du luxdoo ree, laaman gagnë gradi. Amén.|Jq Dxel bal gagnë Dios ma chuꞌ luxdon zagdxe guidganan lëjt dxel ma zajc yaziiladxan laꞌtgaj zaꞌn con lëjt. IGol gurejdx gunab Dios din gagnëman naj loj ree bén Judea, bén ad rliladxt ree Jesucrist, gol gurejdx tëë Dios por dux compniar ree bén rliladx ree Jesucrist, bén zojb ree Jerusalén din tiëb reeman tiaꞌ reeman yudar ni chigsaꞌnan par laa reeman. H/Yan por dux Dad ree Jesucrist në guial rën xSprijt Dios dunuj ree, rniaaban lojdi din güündi naj yudar yarejdx yanaab ree Dios por naj. dGANaj ragbee guial chi guidganan lëjt, zien daꞌt ni gunee Dad Jesucrist par ganin lëjt. FZeel chi ma balooxan dxiin guie, chi ma bayün yudar guin, dxel gan España, abiꞌ chi gadëëdan ladxidi dxel guidganan lëjt. Abiꞌ guial wan guidibczi lod ma rnin lojdi, zeel ad wayajct gan guidganan lëjt, majsi zianczi guyënan nidganan lëjt. R?ziꞌc ca loj xtiidx Dios lod rëb:Bén ad waguiejnt ree xcwentaman,
güünbee reeman laaman.Guiáad ree bén ad wayagbeet xcwentaman,
gagbee reeman laan. Rüjn Pab xgab cheman Roma 5>cDin zian na̱j da xgaban günan, gatieꞌchan xtiidxzaꞌc Jesucrist. Per ad lod ma guzulojt ben ren con dxiin guie, gatiechanan lod ad waguiejntczi reeman xcwent Cristo, E=në guial ma baguiaa reeman sen ree con ree milagr ni ma gojc por xguialrniabee xSprijt Dios. Zian ma gutiechan xtiidxzaꞌc Jesucrist guidibczi, diizd Jerusalén xt guidib niz Ilírico. 6<ePer achetczi zajc guiën bal id zën guial por Cristo cayünan laan, din laaman cayagnë naj persi cayünan yudar bén ad najt ree bén Israel din gac chililadx reeman guzoob tëë reeman xtiidx Dios. Yan ma rliladx reeman laaman por ni rën loj reeman në por guial ruguiaa reeman xhienaag nabanan, g;GRaꞌpan xhie günnëꞌn nabë, guial ragnë Jesucrist naj por ree dxiin cayünan por Dios. H: din günan sirv loj Jesucrist. Din da dxiinan na̱j gulün bén ad najt ree bén Israel xtiidxzaꞌc Dios din guiban reeman ziꞌc rën Dios, din gac reeman naya niz lojman por xSprijtaman. '9GPer majsi zian, tioꞌp choon lajt loj guiꞌch guie bacan diidx naa, din yasaaladxidi xhienaag guibandi. Rünan zian por guialrniabee ni ma banee Dios naj, ]83Compniar raliduladx ree Jesucrist, naj ragbeechaaw guial zagdxe nabandi con ree xcompniaridi, ma ragbee tëëdi zagdxe xhienaag chinalidi xnejz Dios, xt rajc rudëëdidi consejw rulüü tëë xcompniaridi. O7 Dios bén ragnë dunuj ree ralëjz ree ni caylëjz ree, laaman yaguꞌ luxdoodi zagdxe yabeꞌcdxe tëëman luxdoodi guial rliladxidi laaman, din cwëz daꞌtidi ni guneeman por xSprijt Dios. 6 Rëb tëë Isaías:Loj xdiaa Isaí, grii tijb bén nabee bénguidxliuj ree,
xt ree bén ad najt bén Israel, chililadx laaman. 5 Zatiblajt loj xtiidx Dios rëb:Gra ree bén ad najt bén Israel.Në los demazri ree bejn, gol gules xvalor Dios. 4 Ziangajc rëb zatiblajt loj xtiidx Dios:Lëjt bén ad najt ree bén Israel,
gol babaa ziꞌc rabaa ree bén Israel. "3= Biꞌt tëë Cristo loj guidxliuj din por laaman, bén ad najt ree bén Israel guilies reeman xvalor Dios guial rayaman laa reeman, ziꞌc ca loj xtiidxaman lod rëb:Xt loj ree bén ad najt bén Israel guzatan lüj
guial najl benzaꞌc.Gol tëën cant ree par lüj. 2 Gol basaaladx guial biꞌt Cristo loj guidxliuj par gulüüman bén Israel ree xtiidx Dios, zian bidgaguieenman sirv loj reeman, persi gojc cumplid promejs ni been Dios loj ree xbéngulal reeman, abiꞌ zian biguien guial rüjnqui Dios cumplid xtiidxaman. -1SZeel, ziꞌc bacaꞌ Jesucrist lëjt par gaquidi xbejnman, ziangajc gol guneenë ree xcompniaridi zagdxe, bén rliladx ree laaman par guiliesidi xvalor Dios. 0Din tiblojzi guilies reeman xvalor Dios, xdad dux Dad ree Jesucrist. Bireꞌch xtiidx Dios loj ree bén ad najt bén Israel. ./UDios, bén razaladx pacens në guialragnë chitëë yalenyaꞌ ree, laaman gagnë lëjt din guibandi nadxag con gra ree xcompniaridi ziꞌc na̱j xixgab Jesucrist. D.Gra ni ca loj xtiidx Dios, can din yayagbee ree xhienaag yabajn ree, abiꞌ por xtiidx Dios zëëd pacens në guialragnë chitëë yalenyaꞌ ree yalëjz ree ni ralëjz ree yacaꞌ ree. $-ADin niꞌqui Jesucrist ad beent ziꞌc na̱j xixgabaman, gojc ziꞌc ca loj xtiidx Dios lod rëb: “Naj bayal gra ree diidx mal ni ninia reeman lojl.” S,dugra ree rayal yaguieen ree naguiejn din chuꞌ luxdoo dux compniar ree zagdxe con dunuj ree. Abiꞌ rayal yaguieen ree ni naladx reeman na̱j zagdxe, din chileꞌ gusnuu güünbee reeman xnejz Dios. D+ Yan, dunuj ree guial ma nadxuꞌdxiꞌch ree loj ni raliduladx ree Jesucrist, rayal yaguieen ree yudar bén ad wazudxiꞌcht loj guialrliladx Jesucrist luar yaguieen ree ni rayentzi ree, a*;Per bén yuꞌnawëëg luxdoo par gawaman xhienin, abiꞌ gawaman laan laagajcaman ma cayüjn dol guial ad cayawtraman guidib ladxaman. Bal naladx bejn ad laat na̱j ni cayüjnman, dxel laagajcaman cayüjn dol.7)gMajsi lüj ragbee guial achet güünan gaw bejn xhietëëznin, per zagdxeli lüjzi con Dios. Naj rni guial, ¡xiquilbaa bén ad yuꞌnawëëgt luxdoo rawaman xhietëëznin! (Zeel zagdxeli na̱j guial ad zajwtil bëël ad zëꞌ tëëtil vin o xhie stijb nin bal por laan güün xcompniaril dol. $'AGol gojp cudad chitëë por ni rawzidi gunijtidi tijb xbejn Dios. Walican graczi zajc gaw bejn. Per ni mal guin na̱j bal par xcompniaril dolan cayüjnl. (&IZeel rayal yaguieen ree naguiejn yabajnnëꞌ du lasaꞌ ree zagdxe yabedxe tëë du luxdoo ree, din yasnuu yayagbee ree xhienaag yunaal ree xnejz Dios. s%_Abiꞌ bén naban zian guial zinalaman Jesucrist, cayüjnman ziꞌc rën Dios, ziꞌc ruladx tëë bejn. B$}Niz loj Dios ad ni rawt bejn o ad ni rëꞌtaman na̱j ni lasajc, ni lasajc par laaman na̱j guial guiban bejn xnejz, yabedxe luxdoo bejn, chuꞌ tëë luxdooman nix por xSprijt Dios. w#gAd güünl tijb ni guinieeguijdx ree xcompniaril lüj, majsi lüj ragbee guial ad ni malt na̱j ni cayüjnl. ")Yan bal por ni rawil naladx tijb xcompniaril bén rliladx Jesucrist guial dolan cayüjnl, abiꞌ bal id ridxgaꞌl laaman rën guiëban guial ad rëntil laaman. Gojp cudad chitëë por ni rawzil güün xcompniaril dol, din nëgajc por laaman güjt Jesucrist loj crüjz. F!Naj najn xbejn Jesús, ragbeen guial ad dolt na̱j gaw bejn xhietëëznin. Per par bén naladx guial ad zajct gawaman xhietëëznin, par laaman dolan cayüjnman bal gawaman xhietëëznin. 1 [ Zeel ad rayalt yaneeguijdx du lasaꞌ ree bén rliladx ree Jesucrist, zagdxeli yaguieen ree naguiejn yayaꞌp ree cudad chitëë por dunuj ree güün reeman dol. xi Abiꞌ tijbgaj dunuj ree rayal yadëëd ree cwent loj Dios, per por dunuj gajc ree. Ad gusajbidi bejn loj dol :m Ziꞌc ca loj xtiidxaman lod rëb:Naj na̱j Dios naban,
abiꞌ diidxli rnin lojdi guial gra ree bejn guzuxib lon.Abiꞌ gra ree bejn guiëb guial naj na̱j Dios. )K ¿Chexquiza din guzeꞌ lasaꞌl bén rliladx Jesucrist o güün lasaꞌl tiblad ya? Awa dugra ree rayal yadxuꞌ loj Dios din yadëëd ree cwent lojman. pY Din par zian güjtaman abiꞌ babanman, din gacaman Dad loj ree bén naban në loj ree bén ma güjt. \1Bal nabajn ree por dux Dad ree Jesucrist par laa tëëman nabajn ree. Abiꞌ bal yayëjt ree por laaman par laa tëëman yayëjt ree. Zeel bal nabajn ree o yayëjt ree, par dux Dad ree Jesucrist ma nayajc ree. lQNiꞌqui du tijb ree ad nabant ree por dux xgabzi ree, o ad zayëjtt ree por dux xgabzi ree. 6eDin bén rüjn xgab guial yuꞌ dxej zojbloj, rüjnman zian persi rënman Dios. Guiáad bén naladx guial tiblojzi na̱j gra dxej, rüjnman zian persi rënman Dios. Abiꞌ bén raw graloj, rawaman guial yuꞌguijcaman guial por Dios zëëdan abiꞌ rudëëman quixtëë lojman. Guiáad bén naladx guial yuꞌ ni ad zajct gaw bejn, rüjnman zian guial naladxaman zian cayajpaman Dios respejt abiꞌ rudëëman quixtëë lojman. }Ziangajc yuꞌ ree dux compniar ree bén raliduladxnëꞌ ree Jesucrist naladx reeman guial yuꞌ dxej zojbloj, yuꞌza ree bén naladx guial tiblojzi na̱j gra dxej, per achet güünan, tijbgaj bejn con ni naladxaman na̱j zagdxe par laaman. .UZeel, ¿chu na̱j bejn din guzeꞌ xcompniaraman bén rliladx Jesucrist por niguinzi ree? Diosqui ragbee bal cayüjnman ni zagdxe o cayüjnman ni mal. Abiꞌ bal ad wayigniaꞌtaman xhienaag güünman, dxel dux Dad ree Jesucrist rajp guialrniabee par gagnëman laaman güünman ziꞌc rayal. -SBén rüjn xgab guial zajc gawaman xhietëëz nin, ad rayalt güünman tiblad bén naladx yuꞌ ni ad zajct gaw bejn. Guiáad bén rüjn xgab guial yuꞌ ni ad zajct gaw bejn, ad rayalt guzeꞌman bén naladx zajc gaw bejn xhietëëz nin. Din niz loj Dios tiblojzi ma na̱j reeman xbejnman. 9kDin yuꞌ ree bén rliladx Jesucrist naladx reeman zajc gaw reeman xhietëëz nin, per yuꞌ ree bén qui rliladxri naladx reeman guial zagdxeli na̱j ad zajwt reeman bëël. u eZagdxe gol guneenë bén qui rliladxri Jesucrist ad gusaꞌnxtudi laaman guial mazri rajquidi guial lojman. fE Gol basaꞌn lëjt gajc loj dux Dad ree Jesucrist, ad rayalt guibandi ziꞌctzi rëndi.' Rayal yabajn ree zagdxe ziꞌc rayal, ad yaguieen ree ni natu. Ad yazüdx ree, o ad rayalt yaguieen ree lanij naabzi par chuꞌ mod yaguieen ree ni dxuudx. Ad rayalt sunë bejn ben ren bén ad najt lacheelaman, o guial gapaman graloj vijs, o guialrdil o guialrdëdloj. W' Mazri caydop tiamp guin, abiꞌ mazri cabig dxej guiꞌtaman, zeel rayal yasaꞌn ree ni rinë dunuj ree loj nejz mal, abiꞌ yaguieen ree naguiejn yaguieen ree ganax ni zagdxe din yunaal ree nejz zagdxe. Q Gol gogbee xhie tiamp nadxuꞌ ree yan, gol gogbee guial ma gojl yatieꞌch dux bacaal ree. Din yan ma zidyob dxej guiꞌt Jesucrist guial loj chi guzuloj qui baliduladxri ree xtiidxzaꞌcaman. .U Din bén rën bejn ree ad zajct güünman laa reeman ni mal guial rënman laa reeman. Zeel con guial rën lasaꞌ bejn rayaaloj rüjnman gra ni rëb loj xley Dios. 7 Xmandamient Dios rëban: “Ad sunël bén ren bén ad najt lacheelil, ad gugüjtil bejn, ad cwanl, ad sëëbladxil ni rajp ben ren”, per mandamient guie ree, con ree xmandamient ren Dios rajc cumplid con tijb mandamient rëb: “Guyën ben ren ree ziꞌc rën lüj gajc.” 6 e Gol been naguiejn gol baguijx ni ralidi loj ree bejn, abiꞌ ad rayalt gucwëëz guiëndi bejn ree. Din bén rën bejn ree, ma cayüjnman cumplid gra ni rniabee xley Dios. b = Zeel gol badëëd ni rayal gudëëdidi, bal rayal cweꞌquidi milia, gol guleꞌcan o bal rayal quixidi impuest, gol gudijxan. Gol bazoob xtiidx bén rayal guzoobidi xtiidx, gol gojp respejt bén rayal respejt.  - Gol gudijx tëë impuest, din gusnuu nabee ree bén caꞌ ree guialrniabee, din laan na̱j mandad bayal reeman par güün reeman sirv loj Dios. ) K Zeel rayal guzoobidi xtiidx ree bén caꞌ ree guialrniabee, ad güündi zian naabzi par ad zayaltidi casti, gol been zian guial ragbeedi zian rayal güündi.   Din laa reeman cayüjn reeman sirv loj Dios din yalaj reeman lüj. Per bal cayüjnl ni mal, zadxebil bén caꞌ ree guialrniabee, din ad caꞌ xliaꞌtzi reeman guialrniabee guin, laa reeman cayüjn sirv loj Dios din gudëëd reeman casti bén rüjn ree ni mal.  din bén rajp ree guialrniabee ad zaꞌt reeman par guchejb reeman bén rüjn ree ni zagdxe, zaꞌ reeman par guchejb reeman bén rüjn ree ni mal. Yan bal rënl guibanl guial ad zadxebtil bén caꞌ ree guialrniabee, gubajn zagdxe din yayaꞌnl zagdxe loj reeman. =s Zeel bén ad ruzoobt xtiidx ree bén rniabee guin, rën guiëban guial ad rënt reeman güün reeman ziꞌc rniabee Dios. Abiꞌ ree bén rüjn zian laagajc reeman rguiil xcasti, 0 [ Gra bejn rayal gucaagdiajg xtiidx gobiarn në xtiidx gra ree guxtis. Din por Dios yuꞌ ree gobiarn në gra ree guxtis, por laaman zëëd guialrniabee ni rajp reeman. a; Ad bal tiëbil güün ni mal lüj gan, been ni zagdxe din güünl ni mal guin gan./ Rëb tëëman: “Bal rliaan bén rdxeꞌch lüj, badëëd ni gawaman, o bal reꞌcaman nijs, badëëd ni guiëꞌman, zian guguiaal yatuman.” 0Y Compniar raliduladx ree Jesucrist, ad rguꞌ guialxyajn luxdoodi con ree bén rüjn lëjt xhienin, gol basaꞌnan loj Dios, laaman güün xguialguxtis, ziꞌc rëb loj xtiidxaman, lod rëb: “Naj na̱j bén rayal güün xguialguxtis, gudë tëën ni rayal bejn. Zian rëb dux Dad ree Dios.” @{ Gol been naguiejn daꞌt din cwenëdi bejn ree zagdxe. r] Ad güündi ni mal bén rüjn lëjt ni mal, gol been naguiejn güündi ni zagdxe loj gra ree bejn.  Gol gubajn zagdxe con ree lasaꞌdi, ad güündi nabë, gol gojc bén naxanladx. Ad naladxidi mazri rajquidi guial loj ree ben ren. 1[ Gol badxeꞌ luxdoodi nix con ree bén yuꞌ luxdoo nix, per con ree bén yuꞌ luxdoo naya, gol been naguiejn din gagbee reeman guial zaꞌquidi con laa reeman. +~O Gol gurejdx Dios por ree bén rzunal lëjt par güün reeman lëjt ni mal, ad guzaalidi diidxmal guijc reeman, gol gurejdx Dios guial gagnëman laa reeman. } Chi xhie ryaadx xcompniaridi, bén rliladx ree Jesucrist, gol been reeman yudar. Gol gojc benzaꞌc con ree bén riꞌt lidxidi. | Gol badxeꞌ luxdoodi zagdxe por ni cabëzidi tiaꞌdi, gol gudaan tëë loj ni rzagdiajdi, ad gucwëëz cwedx guiniabidi Dios. p{Y Ad gaquidi bén ploj par güündi ni rayal güündi, con guidib luxdoodi gol been sirv loj Dios. rz] Gol guyën gra ree bejn ziꞌc tijb bijchidi, ad rüjn lëjt gajc benroꞌ, gol gojp respejt lasaꞌdi. nyU Gol guyën lasaꞌdi con guidib luxdoodi, gol basaꞌn ree ni mal tiblad, gol binal ni zagdxe. Ox O bén cwaꞌ quiarguiejn par gudëëman consejw loj ree bejn, rayal gudëëman consejw. Guiáad bén cwaꞌ quiarguiejn par yazaladxaman xhienin loj ree bejn, rayal yazaladxaman con guidib luxdooman. Abiꞌ bén cwaꞌ quiarguiejn par nabeeman, rayal gapaman cudad nabeeman ziꞌc rayal, o bén cwaꞌ quiarguiejn par güünman yudar bén cazagdiaj ree, rayal chuꞌ luxdooman zagdxe güünman laa reeman yudar. Ni rayal güün ree bén rliladx Jesús Bw} O bal baneeman quiarguiejn par yaguieen ree sirv ben ren ree, rayal yaguieen reen ziꞌc rayal. Bén cwaꞌ quiarguiejn par gulüüman bejn ree xtiidx Dios, rayal gulüüman bejn ree. v/ Din tijbgaj dunuj ree garent garen na̱j quiarguiejn ni bacaꞌ ree, ziꞌc na̱j ni guyën Dios baneeman dunuj ree. Zeel bal ma baneeman quiarguiejn du loj ree par yanee ree xtiidxaman, rayal yanee ree laan loj ree bejn, rayal yanee ree laan por guialraliduladx ree. fuE Ziangajc dunuj ree guial raliduladx ree Jesucrist, majsi zien nayajc ree, per por guialraliduladx ree zeel nayajc ree tijbzi con Cristo, per tijbgaj dunuj ree con ni rayal yaguieen ree din yaguieen yudar du lasaꞌ ree. Mt Din ziꞌc xcuerp bejn zien laꞌ najn, per ad tijbtzi ni rüjnan. 'sG Guial na̱j Dios benzaꞌc baneeman dxiin guie lon din guialan ganen xtiidxaman lojdi. Zeel rnin lojdi niꞌqui tijbidi ad rayalt güün nabë guial mazri lasajquidi loj ree bejn. Zagdxeli gol been xgab por lëjt ziꞌc rayal, segun na̱j quiarguiejn ni banee Dios loj tijbgajdi. r Ad guibanridi ziꞌc naban los demazri ree bén yuꞌ ree yan, zagdxeli gol bachaa xixgabidi din gac guidxaa ziꞌc nabandi abiꞌ zian gagbeedi xhienaag rën Dios guibandi. Zian gagbeedi conin na̱j zagdxe, conin ruladxaman, con tëënin na̱j xnejz. kq Q Zeel compniar raliduladx ree Jesucrist, rniaaban lojdi, ziꞌc ma baya Dios dunuj ree, gol basaꞌn lëjt loj Dios ziꞌc tijb gon ni ma nagleꞌ ni yayuladx tëëman, din guibandi ziꞌc rënman, abiꞌ zian guiëndi laaman. p $Xieenman na̱j gra ni yuꞌ, laaman been laa reen abiꞌ par laaman na̱j gran. Zeel rayal gap bejn laaman respejt zianczi. Amén.No #¿O chu ma badëë xhienin lojman din cwëzaman quixaman laaman?” &nE "Ziꞌc ca loj xtiidxaman lod rëb: “¿Chu zajc gagbeechaaw xhienaag na̱j xixgab dux Dad ree Dios? ¿Chu mazri rajc din guiëb lojman xhienaag güünman? 'mG !¡Dád zroꞌ na̱j xguialrigniaꞌ Dios, në xguialrajcaman con xguialnazaꞌcaman! Achut zajc gagbeechaaw xhienaag na̱j xixgab Dios o ni cayüjnman. l' Cwëjb Dios guial ziꞌc ree bén Israel në ree bén ad najt bén Israel ad zuzoobt reeman xtiidxaman, din gac yayaman gra reeman tiblojzi. k Abiꞌ bal yan ad ruzoobt ree bén Israel xtiidx Dios, cayajc zian din yayaman lëjt, per chi guidxin dxej ziangajc yayaman laa reeman. j Gocli ad binaltidi xnejz Dios, per yan por ree bén Israel ad ruzoobt xtiidx Dios, ma balüüman lëjt guial rayaman lëjt. i Din Dios ad ruchaat xixgabaman, ni ma bazaladxaman loj bejn, ad rquiedtaman laan, ad rbëëladx tëëtaman bén ma gulejman par laaman. hy Per yan guial dád nad ree bén Israel par chililadx reeman xtiidxzaꞌc Jesucrist, zian yuꞌ mod persi rliladxidi guial ad najtidi bén Israel. Abiꞌ majsi zian, rën gajc Dios laa reeman ziꞌc beenman promejs loj ree xbéngulal reeman. fgE Dxel gac cumplid da diidxan,Ziꞌc ma rën loj reeman guial günan perdon xtol reeman. f Chi ma gojc zian, dxel graczi ree bén Israel ma güüncwent xtiidx Dios. Zian gac reeman perdon, ziꞌc rëb loj xtiidx Dios lod rëb:Luguiedx Sión za bén gagnë ree bén zëëd loj xdiaa Jacob.Din yariica reeman loj nejz mal zinal reeman. +eO Compniar raliduladx ree Jesucrist, yuꞌ ni ad ragbeetidi abiꞌ rënan gagbeedan, chitëë güündi nabë. Bén Israel rüjn ree nad par guzoob reeman xtiidx Dios, cayajc zian xt chi ma bayaaloj bililadx ree bén ad najt ree bén Israel, bén ma na̱j ree par chililadx xtiidx Dios. fdE Din lüj guial ad najtil bén Israel, lüj guial canin najl ziꞌc tijb yag olivo ni yuꞌ dajn, zileꞌ niajquil tijbzi con yag olivo zagdxe ni rnin na̱j ree bén Israel, ¡diixgui ree bén Israel ni ad ruzoobt ree xtiidx Dios, nid zayajc reeman tijbzi ya con los demazri ree bén Israel bal guzoob reeman xtiidx Dios! Gac ree bén Israel perdon c Abiꞌ bal yayejc ree bén Israel con Dios, abiꞌ chililadx reeman perdon ni zëëd por laaman, züjnman laa reeman cwent con los demazri ree bén Israel rliladx. Din laaman rajp guialrniabee par yayüjnman laa reeman tijbzi con los demazri ree bén Israel. b Gogbee guial benzaꞌc na̱j Dios, per ziangajc diidxli rüjn xguialguxtisaman. Ma been xguialguxtisaman con ree bén ad bazoobt xtiidxaman, abiꞌ ma beenman ni zagdxe con lüj. Per rayal guibanl ziꞌc rënman, bal id züjnl zian züjn xguialguxtisaman con lüj. paY Din bal bén Israel ni canin na̱j ree xidx yag guin, ad bayat Dios laa reeman, ziangajc zajc saquil. C` Waliquil, per xidx yag olivo ni canin na̱j ree bén Israel, gurug reen guial ad bililadxt reen abiꞌ lüj guyul xluar reen guial rliladxil. Zeel ad rüjnl nabë, zagdxeli gojp cudad. _ Wed zanal: “Walican, per gurug xidx yag olivo guin persi guyuꞌn xluaran din gacan tijbzi con yag olivo guin.” e^C Zeel ad naladxil guial mazri zagdxe najl guial loj yag oliv ni rnin na̱j ree bén Israel. Per bal rüjnl xgab zian, basaaladx guial ad lüjt cudëë guialnaban loj xliuj yag guin, xliuj yag guin cunee guialnaban lojl. .]U Bén Israel ree na̱j reeman ziꞌc tijb yag olivo, per yuꞌ reeman na̱j ziꞌc xidx yag olivo guin ni ma gurug. Abiꞌ lüj guial ad najtil bén Israel najl ziꞌc tijb xidx yag olivo ni yuꞌ dajn ni rguiid lod biruꞌ xidx yag olivo guin, zeel rajpil guialnaban por xliuj yag guin. Q\ Abiꞌ ziꞌc chi beenleꞌ Dios bén Israel ree gulal laan na̱j tijb sen guial güünleꞌman los demazri ree bén Israel, ziangajc bal güünleꞌ Dios xliuj tijb yag guidib yag guin ma nagleꞌ. O[ Walican guial chi ad bazoobt ree bén Israel xtiidx Dios, guyu mod gojc los demazri ree bejn perdon. ¡Per xi nix chi chililadx reeman xtiidx Dios! Laan na̱j ziꞌc chi yaban tijb bengüt zatijb. Z Rënan guial ree bén ladx reen bén Israel ree sëëbladx ziꞌc rünjdi din güün reeman zian din chileꞌ gac reeman perdon. :Ym Yuꞌ ni rënan ganin lëjt bén ad najt ree bén Israel, lëjt ragbee guial Dios guxhaal naj din gün xtiidxaman lojdi abiꞌ dád cayünan naguiejn günan ziꞌc rayal. X+ Yan bal guial ad bazoobt ree bén Israel diidx, beenan sirv par din yayal los demazri ree bénguidxliuj xguialnazaꞌc Dios, bén ad najt ree bén Israel. Yan, ¿rüjndi xgab ya xhienaag güünleꞌ Dios bejn ree chi tiëb ree bén Israel güün reeman ziꞌc rën Dios? $WA Ad canitan lojdi por guial ad rtiëjbt ree bén Israel güün reeman ziꞌc rën Dios zeel ma gunijt reeman loj Dios, din ad ziantan. Guzajc reeman zian din chuꞌ mod gac ree bén ad najt ree bén Israel perdon, din chileꞌ sëëbladx ree bén Israel gap reeman perdon guin. V% Yayaꞌn reeman ziꞌc tijb bén ad ruguiaat,
abiꞌ sac reeman ziꞌc tijb bén ca bëw xijch. Gac ree bén ad najt bén Israel perdon WU' Rëb tëë Davi:Xguialraw zagdxe reeman con gra xguialnazaꞌc reeman
laan gusquiee laa reeman guial zëqui reeman zagdxe.Laan gusquiee laa reeman din tëd reeman casti ni rayal reeman. pTY ziꞌc rëb loj xtiidx Dios lod rëb: “Basiaaw Dios xquiarguiejn reeman, abiꞌ na̱j reeman zian xt yandxej, majsi ruguiaa reeman per rulüü ad ruguiaat reeman, abiꞌ majsi riguiejn reeman per rulüü ad riguiejnt reeman.” S% Zian gojc, bén Israel bén gule Dios, badxejl reeman laaman guial rliladx reeman laaman. Per ree bén Israel ren gad reeman yadxejl laaman, din raguiil reeman laaman ziꞌc naladx reeman, ad raguiilt reeman laaman ziꞌc rënman zeel beenman luxdoo reeman gojl, 9Rk Abiꞌ bal guial rayaman laa reeman gulejman laa reeman, ad por ni cayüjnt reeman, din bal nibejman laa reeman por ni cayüjn reeman dxel ad por guial rayatraman laa reeman. nQU Yan ziangajc yuꞌ taꞌn bén Israel, por guial rayaman laa reeman gulejman laa reeman par laaman. P Per badxiꞌ Dios xtiidxaman rëbaman: “Ma gulëcan gajdx mil bejn par naj, bén ad wazuxibtczi ree loj dios la Baal.” 6Oe “Dad, ma bagüjt reeman gra ree bén badëë xtiidxil loj ree bejn ma bachijl tëë reeman xialtar reel, najzi bayaꞌn abiꞌ nëgajc naj rën reeman gugüjt reeman.” N1 Diizd guiaꞌxchej, gulej Dios bén Israel ree din gac reeman xbejnman, zeel ad rbëëladxtaman laa reeman. ¿Nid rusaaladxidi tiblajt loj xtiidx Dios ya lod zëëd chi guleꞌc Elías bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn xguialquia ree bén Israel loj Dios? Chi rëbaman: ;M q Ad canitan lojdi guial ma gulëëladx Dios bén Israel ree, din ad ziantan. Lëjt ragbee guial bén Israel naj abiꞌ loj xdiaa Abraham zialan, guial zialan loj xdiaa Benjamín. ;Lo Bacaa tëë Isaías ni rëb Dios por ree bén Israel, chi rëbaman: “Dëchej zaꞌn rbedxan bejn ree abiꞌ ad rënt reeman guzoob reeman diidx al rusagloj reeman naj.”K Abiꞌ sin guialrdxeb bacaa Isaías ni rëb Dios por ree bén Israel, chi rëbaman:Bén na̱j ree bén Israel, majsi ad baguiilt reeman naj,
per badxejl reeman naj.Abiꞌ ma balülon loj reeman,
majsi ad gunabdiidxt reeman por naj. %e#~F}<||0{Azjzy;xcxwfee9kvGra ree bén zaꞌ con naj rugajpdioz reeman lüj. Bagajpdioz sii gra ree bén rën dunujn por guialrliladx ni rayaꞌpan. Dux Dad ree Dios güünleꞌ gradi. Amén.MvNë ree dux compniar ree rayal gusiid güün ni na̱j ni zagdxe, güün reeman yudar chi rüjn naguiejn güün reeman yudar chitëë guiban xliaꞌzi reeman. Diidx bigra ca ree loj guiꞌch guie /v Been tëë yudar Apolos në licenciad Zena ziꞌctzi gaquil. Badëë gra ni ryaadx reeman din chinal xnejz reeman chitëë xhie guiyaadx reeman. 5v Chi gaxhalan Artemas o Tíquico lod zojbil, been daꞌt naguiejn tagnaj naj luguiedx Nicópolis, din ni ma benan xgab gadëëdan tiamp nayaag. ,Qv Din lüj ragbee guial lasaꞌ ree bén guie ma guroꞌnladx reeman ni na̱j diidxli abiꞌ laagajc reeman cunijt laa reeman por xtol reeman. Ni rayal güün Tito ,Qv Bal por tijb lëjt rzuloj rliaꞌ lasaꞌ ree xbejn Cristo, guneenëman tib volt o tioꞌp volt, abiꞌ bal id ruzoobaman xtiidxil mejorli babëëman lojdi. Gv Per ad guidxgaꞌl diidx ni ad rüjnt ree sirv ni rniee ree bejn, ad guidxgaꞌl xtiidx ree bén ni ru ree xgab mazri chunin na̱j diidxli xdiaa gulal ree bejn. Ad guidxgaꞌ tëël bén ni rdildiidx ree por xley Moisejs, din ad najtan ni zojbloj achet tëët lasajc ni rniee reeman, achetczi sirv rüjn ree ni guin. f EvLaan na̱j diidxli. Zeel rënan gusnuu gugojnl diidx guie ree bén ni rliladx ree Dios din güün reeman naguiejn güün reeman ni na̱j zagdxe. Abiꞌ nine ree na̱j ni zojbloj në ni güün sirv par gra ree bejn.  vDxel ziꞌcgajc laaman ma nulabaman dunuj ree sin dol guial najman benzaꞌc, yayal ree guialnaban tiblayaa ni ralëjz ree. m SvPor Dad Jesucrist bén baguijx por dux tol ree, Dios bazaladx dunuj ree zroꞌ daꞌt xSprijtaman. g GvLaaman been dux tol ree perdon, per ad guial baguieent ree xhie ni rüjn sirv, guial bayaman dunuj ree. Laaman basia dunuj ree yan ma nayajc ree naya delant lojman, abiꞌ por xSprijtaman ma rayaꞌp ree guialnaban cüb.  vPer chi bidxin dxej dux Dad ree Dios bén baguijx por dux tol ree, balüüman loj ree bejn guial najman benzaꞌc rën tëëman bejn. %CvGocli nëgajc dunujn baguieenan ziꞌctzi bayënan, ad bazoobtan diidx, badxuꞌn loj nejz mal, baguieenan ni bayëntzan në ziꞌctzi na̱j dux xgaban. Baguieenan ganax ni ad najt zagdxe, bayajcan bén nadëdloj, bidxeꞌch ree bejn dunujn abiꞌ badxeꞌch gajcan laa reeman. {vAd guinieeguijdx reeman bejn ree, ad quiil reeman wadijl, gac reeman benzaꞌc në bénchaawladx con chutëëz bénan. : ovBasaaladx reeman din güün reeman ni rëb ree bén rniabee laa reeman në ni rëb ree guxtis, gac reeman bén nacaagdiajg susin tëë reeman par güün reeman ni na̱j zagdxe. 1[vGra ni ma rnin lojl balüün laa reeman sin guialrdxeb badëëd reeman consejw, bazuxnejz reeman con guialrniabee ni caꞌl. Ad tiëbil gusagloj reeman lüj.8ivLaaman güt por dunuj ree din yabëëman dunuj ree loj gra dol abiꞌ basiaman dunuj ree din yayajc ree xbejnzaman abiꞌ yaguieen ree naguiejn yaguieen ree ganax ni zagdxe. I v laꞌtgaj caylëjz ree dxej zaꞌcdxoon ni gac cumplid xtiidxzaꞌcaman ziꞌc ma naman duloj ree guial guiꞌt dux Dios ree Dad Jesucrist con xguialrniabeeman, bén been perdon dux tol ree. q[v Guial rënman dunuj ree rayagbee ree guial rayal yasaꞌn ree ni mal con ree ni ad rünjt sirv ni rayën ree yaguieen ree loj guidxliuj guie, din yabajn ree nadëdguien, ziꞌc rayal, ziꞌc rën Dios yabajn ree loj guidxliuj guie }v Abiꞌ Dios ma balüüman plact rënman dunuj ree, abiꞌ guial rënman dunuj ree zileꞌ gac gra ree bejn perdon. Mv Ad cwan reeman xhie xieen xpatron reeman, gac reeman bén confians din guguiaa gra ree bejn xhienaag naban reeman guial nizaꞌcdxoon na̱j xtiidx dux Dad ree Dios bén rüjn dux tol ree perdon. #v Badëë tëë consejw loj ree bén na̱j ree mojs din guzoob gra xtiidx xpatron reeman, gac reeman benzaꞌc ad yadxiꞌroꞌ reeman. .~Uvcon ganax ree diidx zagdxe chitëë xhie gudxiib ree bejn guijquil, din yayaꞌnxtu ree bén ni rdxeꞌch dunuj ree guial achet yadxejl gudxiib reeman duguijc ree. }5vBeen naguiejn din güünl gra xnejz din guguiaa reex xhienaag güün reex ni na̱j zagdxe. Chi rulüül laa reex, balüü reex zagdxe ziꞌc rayal, h|IvZiangajc lüj Tito, badëë consejw loj ree xinguiaaw guiag din guiban reex nadëdguien. @{yvdin guiban tëë reeman naya delant loj Dios, nadëdguien, guinia lidx reeman, gac reeman benzaꞌc guzoob tëë reeman xtiidx lacheel reeman chitëë chu guinieeguijdx xtiidx Dios. `z9vrayal gulüü reeman béngunaa guiag ree din guiën lacheel reeman con xiꞌn reeman, Ty!vZiangajc ree béngunaa bengol rayal guiban reeman ziꞌc rayal guiban ree xbejn Cristo. Ad rayalt gü reeman xtiidx bejn, ad gac reeman benguꞌ. Rayal gulüü reeman bejn ree xhienaag na̱j ni zagdxe, Wx'vBalüü ree bengol din guiban reeman zagdxe, gustëdguien reeman din gap bejn laa reeman respejt, guidib luxdoo reeman chililadx reeman, guiën reeman bejn ree, taan tëë reeman xhietëëz ni sac reeman. Qw vPer lüj Tito, balüü ree bejn gra ziꞌc tal na̱j xtiidxzaꞌc Dios. Sv !vLaa reeman rëb guial nünbee reeman Dios, per rëbzi reeman din ad rüjnt reeman ni rën Dios. Dád bendxuudx na̱j reeman rusagloj tëë reeman, niꞌqui tijb ni rüjn sirv ad rajct rüjn reeman.ku QvBén naya ree xquiarguiejn, achet xgab mal rüjn reeman. Per ree bén rüjn ganax xgabdxuudx, bén ad rliladxt, achetczi xgab zagdxe rüjn reeman guial ad nayat xquiarguiejn reeman, ganax ree xgab mal yuꞌ guijc reeman. t !vad guidxgaꞌri reeman ni rbëëguijc ree bén Israel, ad güün teë reeman ni rniabee ree bén ni ma guroꞌnladx ree ni na̱j diidxli. rs _v Abiꞌ waliman, zeel gudilë reeman con diidxdoxh din chileꞌ chinal reeman xtiidx Cristo ziꞌc rayal, r v Tijb gajc bén ladx reeman bén rëb reeman na̱j bén badëë xtiidx Dios loj ree bejn, laaman rëb guial ree bén Creta ganax diidx rusquiee rniee reeman, dád nadoxh reeman, dád bén nala na̱j reeman abiꞌ achetczi rën reeman güün reeman. Yq -v Lasaꞌ ree bén guin ad rayaltri yatiëëb ree gulüü reeman bejn ree, din dád zien ree yu ma beendxa reeman gra tijb famil guial rulüü reeman laa reeman ni ad rayalt naabzi par güün reeman gan milia. Yp -v Din dád zien ree bén ad ruzoobt diidx yuꞌ. Ganax diidx rusquiee rniee reeman abiꞌ rusquiee reeman bejn ree, abiꞌ loj ree bén Israel ni rulüü ley loj reeman noꞌch mazri lasaꞌ ree ben guin. 2v}rg\QF;0%~~~~~~~~~~~~w~k~_~S~G~;~/~#~~ }}}}}}}}}}}}|}p}d}X}L}@}4}(}}}||||||||||||u|i|]|Q|E|9|-|!|| {{{{{{{{{{{{z{n{b{V{J{>{2{&{{{zzzzzzzzzzz~zrzfzZzNzBz6z*zzzyyyyyyyyyyyywyky_ySyGy;y/y#yy xxxxxxxxxxxx{xoxcxWxKx?x3x'xxxwwwwwwwwwwwwtwhw\wPwDw8w,w wwvvvvvvvvvvvvyvmvavUvIv=v1v%vv vuuuuuuuuuuu}uqueuYuMuAu5u)uuuttttttttttttvtjt^tRtFt:t.t"tt sssssssssssszsnsbsVsKs?s3s'sssrrrrrrrrrrrrsrgr[rOrCr7r+rrrqqqqqqqqqqqqwqkq_qTqHqk2k&kkkjjjjjjjjjjjjsjgj[jOjCj7j+jjjiiiiiiiiiiiiwiki_iSiGi;i0i$ii ihhhhhhhhhhh|hphdhXhLh@h4h(hhhggggggggggggtghg]gQgEg9g-g!gg ffffffffffffyfmfafUfIf=f1f%fffeeeeeeeeeee~erefeZeNeBe6e*eeeddddddddddddwdkd_dSdGd;d/d#dd cccccccccccc{cocccWcKc?c3c(cccbbbbbbbbbbbbtbhb\bPbDb8b,b bbaaaaaaaaaaaayamaaaUaIa=a1a%aa a```````````}`q`e`Y`M`A`5`*```____________v_j_^_R_F_:_._"__ ^^^^^^^^^^^^z^n^b^V^J^>^2^&^^^]]]]]]]]]]]]s]g][]O]C]7]+]]]\\\\\\\\\\\\w\k\_\S\G\;\/\#\\ [[[[[[[[[[[[|[p[d[X[L[@[4[([[[ZZZZZZZZZZZZtZhZ\ZPZDZ8Z,Z ZZ YYYYYYYYYYYYyYmYaYUYIY=Y1Y%YY YXXXXXXXXXXX}XqXeXYXMXAX5X)XXXWWWWWWWWWWWWvWjW^WRWFW:W.W"WW VVVVVVVVVVVVzVnVbVVVJV>V2V&VVVUUUUUUUUUUUUsUgU[UOUCU7U+UUUTTTTTTTTTTTTwTkT_TSTGT;T/T#TT SSSSSSSSSSSS{SoScSWSKS?S3S'SSSRRRRRRRRRRRRsRgR[RORCR7R+RRRQQQQQQQQQQQQxQlQ`QTQHQH2H&HHHGGGGGGGGGGG~GrGfGZGNGBG6G+GGGFFFFFFFFFFFFwFkF_FSFGF;F/F#FF EEEEEEEEEEEE{EoEcEWEKE?E3E(EEEDDDDDDDDDDDDtDhD\DPDDD8D,D DDCCCCCCCCCCCCxClC`CTCHC@2@&@@@???????????~?r?f?Z?N?B?6?*???>>>>>>>>>>>>w>k>_>S>G>;>/>#>> ============{=o=c=W=K=?=3='===<<<<<<<<<<<828&88877777777777~7r7f7Z7N7B767*777666666666666w6k6_6S6G6;6/6#66 555555555555{5o5c5W5K5?535'555444444444444t4h4\4P4D484,4 44333333333333x3l3`3T3H3<303$33 322222222222|2p2d2X2L2@242(222111111111111u1i1]1Q1E191-1!11 000000000000y0m0a0U0I0=010%00 0///////////}/q/e/Z/N/B/6/*///............v.l.a.V.K.@.5.*... -------------z-o-d-Y-N-C-8---"-- -,,,,,,,,,,,,},r,g,\,Q,F,;,0,%,,,+++++++++++++u+j+_+T+I+>+3+(+++************x*l*`*T*H*<*0*$** *)))))))))))|)p)d)X)L)@)4)()))((((((((((((u(i(](Q(E(9(-(!(( ''''''''''''y'm'a'U'I'='1'%'' '&&&&&&&&&&&~&r&f&Z&N&B&6&*&&&%%%%%%%%%%%%v%j%^%R%F%:%.%"%% $$$$$$$$$$$${$o$c$W$K$?$3$'$$$############s#g#[#O#C#7#+###""""""""""""x"l"`"T"H"<"0"$"" "!!!!!!!!!!!|!p!d!X!L!@!4!(!!! u i ] Q E 9 - !  ymaUI=1% }qeYMB6*vj^RF:." znbVJ>2&sg[OC7+wk_SG;/# {ocWK?3'th\PD8, xl`TH<0$ }qeYMA5)ui]QE9-! ymaUI>2&~rfZNB6*v  '*  &)  %(  $'  #&  "%  !$  #  "  !                                                             6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g   f 8e 7d 6c 5b 4a 3` 2_ 1^ 0] /\ .[ -Z ,Y +X *W )V (U 'T &S %R $Q #P "O !N  M L K J I H G F E D C B A @ ? > = < ;  :  9  8  7  6 5 4 3 2 1 0 /  . 2- 1, 0+ /* .) -( ,' +& *% )$ (# '" &! % $ # " !                                        1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        ' & % $ # " !                                        , + * ) ( ' & % $ # " !                                ~ } | { z y  x &w %v $u #t "s !r  q p o n m l k j i h g f e d c b a ` _  ^  ]  \  [  Z Y X W V U T S  R 4Q 3P 2O 1N 0M /L .K -J ,I +H *G )F (E 'D &C %B $A #@ "? !>  = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , +  *  )  (  '  & % $ # " !      P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                       !                          / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                         %  $  #  "  !                                        ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s   r  ,q  +p  *o  )n  (m  'l  &k  %j  $i  #h  "g  !f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G   F  !E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &   %  4$  3#  2"  1!  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                  & % $ # " !                                        % $ # " !                          ~  }  | { z y x w v u  t 8s 7r 6q 5p 4o 3n 2m 1l 0k /j .i -h ,g +f *e )d (c 'b &a %` $_ #^ "] !\  [ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J I  H  G  F  E  D C B A @ ? > =  < +; *: )9 (8 '7 &6 %5 $4 #3 "2 !1  0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                       ) ( ' & % $ # " !                                        # " !                                                                           -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                  ~  }  | { z y x w v u  t  s  r  q  p o n m l k j i  h Bg Af @e ?d >c =b <a ;` :_ 9^ 8] 7\ 6[ 5Z 4Y 3X 2W 1V 0U /T .S -R ,Q +P *O )N (M 'L &K %J $I #H "G !F  E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3  2  1  0  /  . - , + * ) ( '  & K% J$ I# H" G! F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  ~ } | {  z 'y &x %w $v #u "t !s  r q p o n m l k j i h g f e d c b a `  _  ^  ]  \  [ Z Y X W V U T  S .R -Q ,P +O *N )M (L 'K &J %I $H #G "F !E  D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2  1  0  /  .  - , + * ) ( ' &  % .$ -# ," +! * ) ( ' & % $ # " !                                        " !                                                                            # " !                                                                  ~ } | { z  y x w v u t s r q p o n m l k j  i  h  g  f  e d c b a ` _ ^  ] '\ &[ %Z $Y #X "W !V  U T S R Q P O N M L K J I H G F E D C  B  A  @  ?  > = < ; : 9 8 7  6 $5 #4 "3 !2  1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                       :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                *  )  (  '  &  %  $  #  "  !~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _   ^  &]  %\  $[  #Z  "Y  !X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9   8 "7 !6  5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ #  "  !                                                   " !                                        0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                                                           ~  } | { z y x w v u t s  r  q  p  o  n m l k j i h g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z   Y   X   W   V   U  T  S  R  Q  P  O  N  M -l|pdXL@4(~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}y}m}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|*|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz{zozczWzKz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyDy8y,y yyxxxxxxxxxxxxyxmxaxUxIx=x1x%xx xwwwwwwwwwww}wqwewYwMwAw5w)wwwvvvvvvvvvvvvvvjv^vRvFv:v.v"vv uuuuuuuuuuuuzunubuVuJu>u2u&uuuttttttttttttstgt[tOtCt7t+tttsssssssssssswsks_sSsGs;s/s#ss rrrrrrrrrrrr|rprdrXrLr@r4r(rrrqqqqqqqqqqqqtqhq\qPqDq8q,q qqppppppppppppypmpapUpIp=p1p%pp pooooooooooo}oqoeoYoMoAo5o)ooonnnnnnnnnnnnvnjn^nRnFn:n.n"nn mmmmmmmmmmmmzmnmbmVmJm>m2m&mmmlllllllllll~lrlflZlNlBl6l*lllkkkkkkkkkkkkwkkk_kSkGk;k/k#kk jjjjjjjjjjjj{jojcjWjKj?j3j'jjjiiiiiiiiiiiisigi[iOiCi7i+iiihhhhhhhhhhhhxhlh`hThHhf3f(fffeeeeeeeeeeeeexemebeWeLeAe6e+e ee ddddddddddddd{dpdedZdOdDd9d-d!dd ccccccccccccycmcacUcIc=c1c%cccbbbbbbbbbbb~brbfbZbNbBb6b*bbbaaaaaaaaaaaavaja_aSaGa;a/a#aa ````````````{`o`c`W`K`?`3`'```____________s_g_[_O_C_7_+___^^^^^^^^^^^^x^l^`^T^H^<^0^$^^ ^]]]]]]]]]]]|]p]d]X]L]@]4](]]]\\\\\\\\\\\\u\i\]\Q\E\9\-\!\\ [[[[[[[[[[[[y[m[a[U[I[=[1[%[[ [ZZZZZZZZZZZ}ZqZeZYZMZAZ5Z)ZZZYYYYYYYYYYYYuYiY]YRYFY:Y.Y"YY XXXXXXXXXXXXzXnXbXVXJX>X2X&XXXWWWWWWWWWWW~WrWfWZWNWBW6W*WWWVVVVVVVVVVVVwVkV_VSVGV;V/V#VV UUUUUUUUUUUU{UoUcUWUKU?U3U'UUUTTTTTTTTTTTTsTgT[TOTCT7T+TTTSSSSSSSSSSSSxSlS`STSHS@2@'@@@????????????s?g?[?O?C?7?+???>>>>>>>>>>>>x>l>`>T>H><>0>$>> >============t=i=^=S=H===2='===<<<<<<<<<<<<121&11100000000000~0r0f0Z0N0B060*000////////////w/k/_/S/G/;///#// ............{.o.c.W.K.?.3.'...------------t-h-\-P-D-8-,- --,,,,,,,,,,,,x,l,`,T,H,<,0,$,, ,+++++++++++}+q+e+Y+M+A+5+)+++************u*i*]*Q*F*:*.*"** ))))))))))))z)n)b)V)J)>)2)&)))((((((((((((s(g([(O(C(7(+(((''''''''''''w'k'_'S'G';'/'#'' &&&&&&&&&&&&|&p&d&X&L&@&4&(&&&%%%%%%%%%%%%t%h%]%Q%E%9%-%!%% $$$$$$$$$$$$y$m$a$U$I$=$1$%$$ $###########}#r#f#Z#N#B#6#*###""""""""""""v"j"^"R"F":"."""" !!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!3!'!!!  s g [ O C 7 +   xl`TH<0$ }qeYMA5)ui]QE9-! znbVJ>2&~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3'th\PD8, ymaUI=1% }qeYMA5)vj^RF:." {ocWK?3'th\PD8, xl                                                                                              ~ }  | #{ "z !y  x w v u t s r q p o n m l k j i h g f  e  d  c  b  a ` _ ^ ] \ [ Z  Y X W V U T S R Q P O N M L K J I H  G  F  E  D  C B A @ ? > = <  ; (: '9 &8 %7 $6 #5 "4 !3  2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                     & % $ # " !                                        ) ( ' & % $ # " !                                                                          " !                                        ( ' & % $ # " !~  } | { z y x w v u t s r q p o n m l k  j  i  h  g  f e d c b a ` _  ^ )] (\ '[ &Z %Y $X #W "V !U  T S R Q P O N M L K J I H G F E D C B  A  @  ?  >  = < ; : 9 8 7 6  5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' &  %  $  #  "  !           4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                   0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                 ~  +}  *|  ){  (z  'y  &x  %w  $v  #u  "t  !s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T   S (R 'Q &P %O $N #M "L !K  J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8  7  6  5  4  3 2 1 0 / . - ,  + <* ;) :( 9' 8& 7% 6$ 5# 4" 3! 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                             * ) ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                                               ~ } | { z y x  w /v .u -t ,s +r *q )p (o 'n &m %l $k #j "i !h  g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U  T  S  R  Q  P O N M L K J I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;   :   9   8   7   6  5  4  3  2  1  0  /  .                                                                  ~  } *| ){ (z 'y &x %w $v #u "t !s  r q p o n m l k j i h g f e d c b a `  _  ^  ]  \  [ Z Y X W V U T  S (R 'Q &P %O $N #M "L !K  J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8  7  6  5  4  3 2 1 0 / . - ,  + * ) ( ' & % $ # " !                       !                                                                                                               &  %  $  #  "  !                                                                 2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !  ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `   _  9^  8]  7\  6[  5Z  4Y  3X  2W  1V  0U  /T  .S  -R  ,Q  +P  *O  )N  (M  'L  &K  %J  $I  #H  "G  !F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '   &  *%  )$  (#  '"  &!  %  $  #  "  !                                                                  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                           ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !       ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  r  s  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d   c G b F a E ` D _ C ^ B ] A \ @ [ ? Z > Y = X < W ; V : U 9 T 8 S 7 R 6 Q 5 P 4 O 3 N 2 M 1 L 0 K / J . I - H , G + F * E ) D ( C ' B & A % @ $ ? # > " = ! <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !           /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                          6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  $ # " !                                                        ~  }  |  {   z  3 y  2 x  1 w  0 v  / u  . t  - s  , r  + q  * p  ) o  ( n  ' m  & l  % k  $ j  # i  " h  ! g   f   e   d   c   b   a   `   _   ^   ]   \   [   Z   Y   X   W   V   U   T   S   R   Q   P   O   N   M   L   K   J   I   H   G 5L 4K 3J 2I 1H 0G /F .E -D ,C +B *A )@ (? '> &= %< $; #: "9 !8  7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & %  $  #  "  !            8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        & % $ # " !                        ~  }  |  { z y x w v u t  s /r .q -p ,o +n *m )l (k 'j &i %h $g #f "e !d  c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U T S R Q  P  O  N  M  L K J I H G F E  D 0C /B .A -@ ,? +> *= )< (; ': &9 %8 $7 #6 "5 !4  3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                    + * ) ( ' & % $ # " !                                        % $ # " !                                                                                                                    # " !     ~ } | { z y x w v u t s r q p o  n  m  l  k  j i h g f e d c  b  #a  "`  !_  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @   ?  ;>  :=  9<  8;  7:  69  58  47  36  25  14  03  /2  .1  -0  ,/  +.  *-  ),   I}qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|,|!|| |{{{{{{{{{{{{|{q{f{[{P{E{:{/{${{{zzzzzzzzzzzzxzlz`zTzHzw2w&wwwvvvvvvvvvvvvsvgv[vOvCv7v+vvvuuuuuuuuuuuuxulu`uTuHur2r&rrrqqqqqqqqqqqqsqgq[qOqCq7q+qqqppppppppppppwpkp_pSpHpm2m&mmmllllllllllllslgl[lOlCl7l+lllkkkkkkkkkkkkxklk`kTkHkh2h&hhh hggggggggggggg~gtgjg`gVgLgBg8g.g$gggfffffffffffffzfofdfYfNfCf9f.f#ff feeeeeeeeeeee~esehe]eReGe=e2e'eeedddddddddddddwdldadWdLdAd6d+d dd ccccccccccccc|cqcfc[cPcEc:c/c$cccbbbbbbbbbbbbxblb`bTbHb_3_'___^^^^^^^^^^^^s^g^[^O^C^7^+^^^]]]]]]]]]]]]x]l]`]T]H]<]0]$]] ]\\\\\\\\\\\|\p\d\X\L\@\4\(\\\[[[[[[[[[[[[u[i[][Q[E[9[-[![[ ZZZZZZZZZZZZzZnZbZVZJZ>Z2Z&ZZZYYYYYYYYYYYYsYgY[YOYCY7Y+YYYXXXXXXXXXXXXwXkX_XSXGX;X/X$XX XWWWWWWWWWWW|WpWdWXWLW@W4W(WWWVVVVVVVVVVVVtVhV\VPVDV8V,V VVUUUUUUUUUUUUxUmUaUUUIU=U1U%UU UTTTTTTTTTTT}TqTeTYTOTDT9T.T#TT TSSSSSSSSSSSS~SsShS]SRSGS;S/S#SS RRRRRRRRRRRR|RpRdRXRLR@R4R(RRRQQQQQQQQQQQQuQiQ]QQQEQ9Q-Q!QQ PPPPPPPPPPPPzPnPbPVPJP>P2P&PPPOOOOOOOOOOOOsOgO[OOOCO7O+OOONNNNNNNNNNNNxNlN`NTNHN=N1N%NN NMMMMMMMMMMM}MqMeMYMMMAM5M)MMMLLLLLLLLLLLLvLkL_LSLGL;L/L#LL KKKKKKKKKKKK|KpKdKXKLK@K4K(KKKJJJJJJJJJJJJtJhJ\JPJDJ8J,J JJ IIIIIIIIIIIIyImIaIUIII=I1I%IIIHHHHHHHHHHH~HrHhH]HRHGHD2D&DDDCCCCCCCCCCCCsCgC[COCCC7C+CCCBBBBBBBBBBBBwBkB`BTBHB?2?&???>>>>>>>>>>>>s>g>[>O>C>7>+>>>============w=k=_=S=G=;=/=#== =<<<<<<<<<<<|+2+&+++*************v*k*`*U*J*?*4*(***))))))))))))u)i)])Q)E)9)-)!)) ((((((((((((z(n(b(V(J(>(2(&(((''''''''''''s'g'['O'C'7'+'''&&&&&&&&&&&&x&l&`&T&H&<&0&$&& &%%%%%%%%%%%%{%p%e%Z%O%D%9%.%#%% %$$$$$$$$$$$|$p$d$X$L$@$4$($$$############u#i#]#Q#E#9#-#!## """"""""""""z"n"b"V"J">"2"&"""!!!!!!!!!!!!!v!k!`!T!H!2&~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?4(th\PD8, xl`UI=1%                              (  '  &  %  $  #  "  !                                                          ~   }  ' |  & {  % z  $ y  # x  " w  ! v  u   t   s   r   q   p   o   n   m   l   k   j   i   h   g   f   e   d   c  b  a  `  _  ^   ]   \   [   Z   Y   X   W   V   U   T   S   R   Q   P   O   N   M   L   K   J   I   H   G  F  E  D  C  B   A   @   ?   >   =   <   ;   :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .   -  ,  +  *  )  (  '  &  $  %  #  "  !                                                                                                                                                                     :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /   .   -   ,   +   *  )  (  '  &  %  $  #  " v v v  v  v  v  v  v v v v v v v  v v v v  v  v  v  v  v v v v v v v  v  v  v  v  v   v   v   v   v   v  v  v  v  v  v  v  v l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l l l l l l l l l l l l l l l  l  l  l  l  l l l l l l l  l  l  l  l  l  l  l   l   l   l   l   l  l  l  l  l  l  l  l bQ bP bO bN bM bL bK bJ b I b H b G b F b E bD bC bB bA b@ b? b>  b= b< b; b: b9 b8 b7 b6 b5 b4 b3 b2 b1 b 0 b / b . b - b , b+ b* b) b( b' b& b%  b$ b# b" b! b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b  b  b  b  b  b  b  b  b   b   b   b   b   b  b  b  b  b  b  b  b X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X  X   X   X   X   X  X  X  X  X  X  X  X N N N N N N N N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N N N N N N N N N  N  N  N  N  N N N N N N N  N  N   N   N  N  N  N  N  N  N  N D { D z D y D x D w D v D u D t D s D r D q D p D o D n D m D l D k  D j D i D h D g D f D e D d D c D b D a D ` D _ D ^ D ] D \ D [ D Z D Y D X D W D V D U D T D S D R  D Q D P D O D N D M D L D K D J D I D H D G D F D E D D D C D B D A D @ D ? D > D = D < D ;  D :  D 9  D 8  D 7  D 6  D 5  D 4  D 3  D 2  D 1  D 0  D /  D .  D -  D ,  D +  D *  D )  D (  D '  D &  D %  D $  D #  D "  D !  D  D   D   D  : : : : : : : : : : :  :  :  :  :  : : : : : : :  : : : : : : : : : :  :  :  :  :  :~ :} :| :{ :z :y :x  :w :v :u :t :s :r :q :p :o :n :m :l :k :j :i :h :g :f : e : d : c : b : a :` :_ :^ :] :\ :[ :Z  :Y  :X  :W  :V  :U  :T  :S  :R  :Q  :P  :O  :N  :M  :L  :K  :J  :I  :H  : G  : F  : E  : D  : C  :B  :A  :@  :?  :>  :=  :<  :; 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0 0! 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0 ~  0 }  0 | & & & & & & & & & & & & & & & & &  & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &  & &  & ~ & } & | & { & z & y & x & w & v & u & t & s & r & q & p & o & n & m & l & k & j & i & h & g & f & e & d & c & b  & a & ` & _ & ^ & ] & \ & [ & Z & Y & X & W & V & U & T & S & R & Q & P & O & N & M & L & K & J & I & H & G & F & E  & D & C & B & A & @ & ? & > & = & < & ; & : & 9 & 8 & 7 & 6 & 5 & 4 & 3 & 2 & 1 & 0  & /  & .  & -  & ,  & +  & *  & )  & (  & '  & &  & %  & $  & #  & "  & !  &  &   &   &   &   &   &   &   &   &   R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F   E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1   0  !/  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                                            ~ } |  { z y x w  v  u  t  s  r q p o n m l k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _   ^   ]   \   [   Z  Y  X  W  V  U  T  S  R                               : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !       ~ } | { z y x w v u t s r q  p  o  n  m  l k j i h g f e  d (c 'b &a %` $_ #^ "] !\  [ Z Y X W V U T S R Q P O N M L K J I  H  G  F  E  D C B A @ ? > =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0   /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                     "  !                                                             !                                                                                                                          ( ' & % $ # " !                               ~  } | { z y x w v  u  t  s  r  q p o n m l k j  i  g  h  f  e  d c b a ` _ ^ ]  \ [ Z Y X W V U T  S  R  Q  P  O N M L K J I H  G F E D C B A @ ? > =  <  ;  :  9  8 7 6 5 4 3 2 1  0 / . -  ,  +  *  )  ( ' & % $ # " !                                                                                                 !                                                                                                                 ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r   q  $p  #o  "n  !m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N   M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9   8  !7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  "  #  !                    ' & % $ # " !                                                                                                                                                                                     ~  }  | { z y x w v u  t s r q p o n m l k j i h g f e d  c  b  a  `  _ ^ ] \ [ Z Y X  W   V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D   C   B   A   @   ?  >  =  <  ;  :  9  8  7                                                        , + * ) ( ' & % $ # " !                                              iW|peYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~;~0~%~~~}}}}}}}}}}}}}u}j}_}T}I}>}3}(}}}||||||||||||v|j|^|R|F|:|.|"|| {{{{{{{{{{{{{{o{c{W{K{?{3{'{{{zzzzzzzzzzzztzhz\zPzDz9z-z!zz yyyyyyyyyyyyyymyayUyKy@y5y*yyy xxxxxxxxxxxxxzxoxdxYxNxCx8x,x xxwwwwwwwwwwwwxwlw`wTwHwa2a&aaa````````````s`g`[`O`C`7`+```____________x_l_`_T_H_<_0_$__ _^^^^^^^^^^^~^r^f^Z^N^B^6^*^^^]]]]]]]]]]]]w]k]_]S]G];]/]#]] \\\\\\\\\\\\|\p\d\X\L\@\4\(\\\[[[[[[[[[[[[u[i[][Q[E[9[-[![[ ZZZZZZZZZZZZzZnZbZVZJZ>Z2Z&ZZZYYYYYYYYYYYYsYgY[YOYCY7Y+YYYXXXXXXXXXXXXxXlX`XTXHX  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3   2  1  0  /  .  - , + * ) ( ' &  % $ # " !                                                                                                                                                                                                                                                  -  ,   +   *   )   (   '  &  %  $  #  "  !       _   ^   ]   \   [  Z  Y  X  W  V  U  T  S                                                                                                                                                                                      ~  } | { z y x w v  u  t  s  r  q  p  o  n  m   l   k   j   i   h  g  f  e  d  c  b  a  `               ~ } | {  z y x w v u t  s  r  q  p  o n m l k j i h  g f e d c b a ` _ ^  ]  \  [  Z  Y X W V U T S R  Q P O N M L K J I H G F E  D  C  B  A  @ ? > = < ; : 9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,   +   *   )   (   '  &  %  $  #  "  !      F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4   3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #   "  !