SQLite format 3@ {-{- }H~~+}i%!indexverses_indexversesCREATE UNIQUE INDEX verses_index on "verses" (book_number, chapter, verse) tablebooks_allbooks_allCREATE TABLE "books_all" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT, "is_present" NUMERIC){UtablebooksbooksCREATE TABLE "books" ("book_color" TEXT, "book_number" NUMERIC, "short_name" TEXT, "long_name" TEXT)wItableversesversesCREATE TABLE "verses" ("book_number" NUMERIC, "chapter" NUMERIC, "verse" NUMERIC, "text" TEXT)=_tableinfoinfoCREATE TABLE info (name TEXT, value TEXT) g~g'right_to_leftfalse)strong_numbersfalse/russian_numberingfalse languagebr)chapter_stringchapitre##7descriptionTestamant nevez, 1827"4)|vpjd^XRLF@:4('X& %?$^#{" !" (Fi9Z 0Kh ./.Ff   . 9 B]n {b5~~~~i~<~}}}m}@}|||||[|3|{{{##ff7c80DiskDiskuliadur!#00ff00JudLizher Jud$/#00ff003YannTrede lizher Yann"+#00ff002YannEil lizher Yann&3#00ff001YannLizher kentañ Yann"+#00ff002PêrEil lizher Pêr&3#00ff001PêrLizher kentañ Pêr%#00ff00JakezLizher Jakez'7#ffff00HebrLizher d’an Hebreed(9#ffff00FlmnLizher Paol da Filemon#1#ffff00vDitLizher Paol da Dit+?#ffff00l2DimEil lizher Paol da Dimote/G#ffff00b1DimLizher kentañ Paol da Dimote4Q#ffff00X2DesEil lizher Paol d’an Desalonikiz8 Y#ffff00N1DesLizher kentañ Paol d’an Desalonikiz, C#ffff00DGolLizher Paol d’ar Goloseiz+ A#ffff00:FilLizher Paol d’ar Filipiz+ ?#ffff000EfezLizher Paol d’an Efeziz3 I#ffff00&C’halLizher Paol d’ar C’halated1K#ffff002GorEil lizher Paol d’ar Gorintiz5S#ffff001GorLizher kentañ Paol d’ar Gorintiz+A#ffff00RomLizher Paol d’ar Romaned$1#00ffffEbesOberoù an Ebestel!#ff6600Yanaviel Yann##ff6600Lukaviel Lukaz!#ff6600Markaviel Mark%#ff6600Mazaviel Mazhev Bvt[?)~~~~_~3~}}}}}l}H}}|||||x|_|H|/|{{{{{{w{X{8{zzzzzOzyyyyZyxxxxbx7x wwwwtwOw(w vB# #ff7c80DiskDiskuliadurA! #00ff00JudLizher Jud%@/ #00ff003YannTrede lizher Yann#?+ #00ff002YannEil lizher Yann'>3 #00ff001YannLizher kentañ Yann#=+ #00ff002PêrEil lizher Pêr'<3 #00ff001PêrLizher kentañ Pêr ;% #00ff00JakezLizher Jakez(:7 #ffff00HebrLizher d’an Hebreed)99 #ffff00FlmnLizher Paol da Filemon$81 #ffff00vDitLizher Paol da Dit,7? #ffff00l2DimEil lizher Paol da Dimote06G #ffff00b1DimLizher kentañ Paol da Dimote55Q #ffff00X2DesEil lizher Paol d’an Desalonikiz94Y #ffff00N1DesLizher kentañ Paol d’an Desalonikiz-3C #ffff00DGolLizher Paol d’ar Goloseiz,2A #ffff00:FilLizher Paol d’ar Filipiz,1? #ffff000EfezLizher Paol d’an Efeziz40I #ffff00&C’halLizher Paol d’ar C’halated2/K #ffff002GorEil lizher Paol d’ar Gorintiz6.S #ffff001GorLizher kentañ Paol d’ar Gorintiz,-A #ffff00RomLizher Paol d’ar Romaned%,1 #00ffffEbesOberoù an Ebestel+! #ff6600Yanaviel Yann*# #ff6600Lukaviel Lukaz)! #ff6600Markaviel Mark(% #ff6600Mazaviel Mazhev'##ffff99MalMalac’hia&#ffff99ZakZakaria%#ffff99HagHagai$#ffff99SefSefania##ffff99HbkHabakouk"#ffff99NahNahoum!#ffff99MiMic’ha #ffff99YonYona#ffff99|AbdAbdia#ffff99rAmAmos#ffff99hJoelJoel#ffff99^OzOzea#ff9fb4TDanDaniel#ff9fb4JEzEzekiel##ff9fb46KvKlemmvanoù%#ff9fb4,JrLevr Jeremia!#ff9fb4"IzLevr Izaia);#66ff99KanKanenn ar C’hanennoù"-#66ff99PrzLevr ar Prezeger,A#66ff99KrlLevr ar C’hrennlavarioù+#66ff99SLevr ar Salmoù#66ff99JobLevr Job!#ffcc99EstLevr Ester%#ffcc99NehLevr Nehemia!#ffcc99EzdLevr Ezdra*;#ffcc992DanEil levr an Danevelloù. C#ffcc991DanLevr kentañ an Danevelloù# 3#ffcc99x2REil levr ar Rouaned' ;#ffcc99n1RLevr kentañ ar Rouaned" -#ffcc99d2SamEil levr Samouel& 5#ffcc99Z1SamLevr kentañ Samouel#ffcc99PRtRout#ffcc99FBarBarnerion#ffcc99VV(UUTT[SSNRQQPP]P OOO NNNWMMBLKKJJKII GG`FEE1DCC4BB4Ag@@-?Z>>F==w=<<;;7::W9y88G77|6555:4h33E22g211x00~0/W/.m-,,,,+*))(''u&&P%%U$$v$#""t!!I x =oo(; ?2[(<a`Q  j u  : -S^PNn Neuze ur re eus ar skribed a soñjas enno o-unan: Hemañ a wallgomz.?mw Ha setu, e tegasjont dezhañ un den seizet gourvezet war ur gwele. Jezuz, o welout o feiz, a lavaras d'an den seizet: Mab, kemer fiziañs, da bec'hedoù a zo pardonet dit.Hl  O vezañ aet en ur vag, e treuzas ar mor hag e teuas en e gêr.sk_"Ha setu, holl dud kêr a yeas a-raok Jezuz. O vezañ e welet, e pedjont anezhañ da bellaat diouzh o bro.7jg!Ar re o mesae a dec'has kuit hag, o vezañ deuet e kêr, e lavarjont an holl draoù-se hag ar pezh a oa c'hoarvezet gant ar re a oa dalc'het gant an diaouled.@iy Eñ a lavaras dezho: Kit. Int, o vezañ aet er-maez, a yeas er moc'h. Ha setu, an holl vandenn en em daolas war red eus al lec'h uhel-se er mor, hag e varvjont en doureier.~huAn diaouled en pedas o lavarout: Mar kasez ac'hanomp kuit, lez ac'hanomp da vont er vandenn voc'h-se.Vg%Bez' e oa ur vandenn vras a voc'h o peuriñ, ur pennad diouzh eno. fHa setu, e krijont en ur lavarout: Petra a zo etre ni ha te, Jezuz Mab Doue? Ha deuet out amañ evit hor poaniañ a-raok an amzer?Ye+Pa voe tremenet en tu all, e bro ar C'hergezeniz, daou zen dalc'het gant diaouled, o tont eus ar bezioù, a zeuas d'e gavout. Ken dañjerus e oant ma ne c'helle den tremen dre an hent-se.mdSAn dud-se a voe souezhet hag a lavaras: Piv eo hemañ, ma sent zoken an avelioù hag ar mor outañ?kUr wezenn vat ne c'hell ket dougen frouezh fall, hag ur wezenn fall ne c'hell ket dougen frouezh mat._=7Evel-se pep gwezenn vat a zoug frouezh mat, met pep gwezenn fall a zoug frouezh fall.f<EO anavezout a reot diouzh o frouezh. Ha dastum a reer rezin diwar spern pe fiez diwar askol?;Diwallit diouzh ar fals-profeded a zeu d'ho kavout e gwiskamant deñved, met a zo en diabarzh nemet bleizi skraperien.t:aMet strizh eo an nor hag enk eo an hent a gas d'ar vuhez, hag ez eus nebeut a dud hag a dremen drezo. 9 It e-barzh dre an nor strizh. Rak ledan eo an nor ha frank eo an hent a gas d'ar gollidigezh, ha kalz a dud a dremen dre eno.8y Kement tra a fell deoc'h e rafe an dud deoc'h, grit eta anezhañ dezho, rak-se eo al lezenn hag ar brofeded.67e Mar gouzoc'h eta, ha c'hwi fall, reiñ traoù mat d'ho pugale, pegement muioc'h ho Tad a zo en neñv a roio traoù mat d'ar re o goulenn digantañ.86k Pe mar goulenn ur pesk, a roio dezhañ un naer?`59 Piv ac'hanoc'h a roio ur maen d'e vab pa c'houlenn digantañ bara?k4ORak an neb a c'houlenn, a resev; an neb a glask, a gav; an neb a sko, e vez digoret dezhañ.g3GGoulennit hag e vo roet deoc'h, klaskit hag e kavot, skoit hag e vo digoret deoc'h.=2sNa roit ket an traoù santel d'ar chas ha na daolit ket ho perlez dirak ar moc'h, gant aon n'o mac'hfent hag, o tistreiñ, na ziskolpfent ac'hanoc'h.w1gPilpous, lam da gentañ an treust eus da lagad, ha neuze e weli penaos e lami ar blouzenn eus lagad da vreur.0-Pe, penaos e c'hellez lavarout da'z preur: Va lez da zilemel ar blouzenn a zo e-barzh da lagad, pa ec'h eus un treust en da hini?t/aPerak e sellez ouzh ar blouzenn a zo e lagad da vreur, ha ne welez ket an treust a zo en da lagad da-unan?p.YRak diouzh ar varn ma varnit e viot barnet, ha diouzh ar muzul ma vuzuilhit e vo muzuliet deoc'h./- [Na varnit ket, evit na viot ket barnet.),K"Na vezit ket eta nec'het gant an deiz war-lerc'h, rak an deiz war-lerc'h a gemero preder anezhañ e-unan. Da bep devezh eo a-walc'h e boan.w+g!Met klaskit da gentañ rouantelezh Doue hag e reizhder, hag an holl draoù-se a vo roet deoc'h ouzhpenn.~*u Rak ar baganed eo ar re a glask an holl draoù-se. Ho Tad neñvel a oar hoc'h eus ezhomm eus an holl draoù-se.k)ONa vezit ket nec'het, o lavarout: Petra a zebrimp? Petra a evimp? Gant petra e vimp gwisket?3(_Mar gwisk eta Doue evel-se geot ar parkeier, a zo hiziv hag a vo warc'hoazh taolet er forn, pegement muioc'h e wisko ac'hanoc'h, tud a nebeut a feiz?'koulskoude e lavaran deoc'h penaos Salomon e-unan, en e holl c'hloar, n'eo ket bet gwisket evel unan anezho. &Perak ivez oc'h nec'het diwar-benn ho tilhad? Sellit penaos e kresk lili ar parkeier, ne labouront ket ha ne nezont ket,t%aPiv ac'hanoc'h, gant e holl nec'h, a c'hellfe kreskiñ e vent eus un ilinad (~ 50 cm)?2$]Sellit ouzh laboused an neñv: ne hadont ha ne vedont ket, ne zastumont netra er solieroù, hag ho Tad neñvel a vag anezho. Ha ne dalvezit ket kalz muioc'h egeto? #Abalamour da-se e lavaran deoc'h: Na vezit ket nec'het evit ho puhez eus ar pezh a zebrot pe a evot, nag evit ho korf gant petra e viot gwisket. Ar vuhez, ha n'eo ket muioc'h eget ar boued, hag ar c'horf muioc'h eget an dilhad?="sDen ebet ne c'hell servijañ daou vestr, rak, pe e kasaio unan hag e karo egile, pe en em stago ouzh unan hag e tisprizo egile. Ne c'hellit ket servijañ Doue ha Mammon.!3met mar d-eo fall da lagad, da holl gorf a vo en deñvalijenn. Mar d-eo eta teñval ar sklêrijenn a zo ennout, pegen bras e vo an deñvalijenn-se!m SAl lagad eo lamp ar c'horf. Mar d-eo eta da lagad yac'h, da holl gorf a vo sklêrijennet,ORak el lec'h ma'z emañ ho teñzor, eno ivez e vo ho kalon.<qmet dastumit deoc'h teñzorioù en neñv, e-lec'h n'int distrujet na gant ar mergl na gant ar preñved, hag e-lec'h na doull ket al laeron ha na skrapont ket.;oNa zastumit ket deoc'h teñzorioù war an douar, e-lec'h ma'z int distrujet gant ar preñved ha gant ar mergl, hag e-lec'h ma toull al laeron ha ma skrapont,evit na vo ket gwelet gant an dud e yunez, met hepken gant da Dad a zo e-kuzh, ha da Dad hag a wel e-kuzh, en rento dit dirak an holl.SMet pa yunez, laka c'hwezh-vat war da benn ha gwalc'h da zremm,4aPa yunit, na gemerit ket ur min trist evel ar bilpouzed, rak e tispennont o dremm evit diskouez d'an dud e yunont. Me a lavar deoc'h e gwirionez, o deus o gopr.lQMet ma ne bardonit ket d'an dud o mankoù, ho Tad ne bardono ket kennebeut deoc'h ho re.^5Rak mar pardonit d'an dud o mankoù, ho Tad neñvel a bardono ivez deoc'h.# ha n'hon lez ket da gouezhañ en temptadur, met hon diwall diouzh an droug, rak dit eo ar ren, ar galloud hag ar gloar da viken. Amen.eC pardon deomp hor pec'hedoù evel ma pardonomp ivez d'ar re o deus manket ouzhimp,+Q ro deomp hiziv hor bara pemdeziek,V% ra zeuio da rouantelezh, ra vo graet da volontez war an douar evel en neñv,]3 C'hwi eta, pedit evel-henn: Hon Tad hag a zo en neñv, ra vo santelaet da anv,{oNa vezit ket eta heñvel outo, rak ho Tad a oar petra hoc'h eus ezhomm a-raok ma c'houlennit digantañ.  Pa bedit, n'en em servijit ket a adlavarioù aner evel ar baganed, rak e kredont ez eo dre galz a gomzoù e vint selaouet.Met pa bedez, kae ez kambr, hag, o vezañ serret an nor, ped da Dad a zo e-kuzh, ha da Dad hag a wel e-kuzh, en rento dit dirak an holl.NPa bedez, na ra ket evel ar bilpouzed, rak e karont pediñ en o sav er sinagogennoù hag e kornioù ar straedoù, evit bezañ gwelet gant an dud. Me a lavar deoc'h e gwirionez, o deus o gopr.dAevit ma vo da aluzen graet e-kuzh, ha da Dad hag a wel e-kuzh, en rento dit dirak an holl.W 'Met pa rez aluzen, gra na ouezo ket da zorn kleiz ar pezh a ra da zorn dehou,W 'Pa ri eta aluzen, na son ket an drompilh a-raok ac'hanout, evel ma ra ar bilpouzed er sinagogennoù hag er straedoù, evit resev gloar digant an dud. Me a lavar deoc'h e gwirionez, o deus o gopr."  ?Lakait evezh na rafec'h hoc'h aluzen dirak an dud evit bezañ gwelet ganto, anez n'ho po ket a c'hopr digant ho Tad a zo en neñvoù.N 0Bezit eta peurvat evel ma'z eo peurvat ho Tad a zo en neñvoù.w g/Ha ma ne saludit nemet ho preudeur, petra a rit dreist ar re all? Ha ne ra ket zoken ar bublikaned kement-se?mS.Rak ma ne garit nemet ar re ho kar, peseurt gopr ho po? Ha ne ra ket zoken ar bublikaned kement-se?>u-evit ma viot bugale ho Tad a zo en neñvoù. Rak eñ a ra d'e heol sevel war ar re fall ha war ar re vat, hag a laka ar glav da gouezhañ war ar re reizh ha war ar re zireizh.Z-,Met me a lavar deoc'h: Karit hoc'h enebourien, bennigit ar re a villig ac'hanoc'h, grit vad d'ar re a gasa ac'hanoc'h, ha pedit evit ar re ho kwallgas hag hoc'h heskin,dA+Klevet hoc'h eus penaos eo bet lavaret: Karout a ri da nesañ hag e kasai da enebour.ve*Ro d'an neb a c'houlenn ouzhit, ha na zistro ket diouzh an hini a fell dezhañ amprestañ diganit.ta)Mar fell da unan bennak rediñ ac'hanout da vont gantañ e-pad ur mil (~ 1480 m), kae e-pad daou vil.dA(Mar fell da unan bennak prosezañ ouzhit ha kemer da doneg, laosk ivez gantañ da vantell.'Met me a lavar deoc'h: Na enebit ket ouzh an hini drouk. D'an hini a sko ac'hanout war ar jod dehou, tro eben outañ.lQ&Klevet hoc'h eus penaos eo bet lavaret d'ar re gozh: Lagad evit lagad ha dant evit dant._7%Met ra vo ho komz, ya, ya, nann, nann. Ar pezh a lavarer ouzhpenn a zeu eus an droug.m~S$Na dou ket kennebeut dre da benn, rak ne c'hellez ket lakaat ur vlevenn da vezañ gwenn pe du.^}5#na dre an douar, rak skabell e dreid eo, na dre Jeruzalem, rak kêr ar Roue bras eo.^|5"Met me a lavar deoc'h: Na douit ket a-grenn, na dre an neñv, rak tron Doue eo,1{[!Klevet hoc'h eus c'hoazh penaos eo bet lavaret d'ar re gozh: Ne doui ket e gaou, met derc'hel a ri e-keñver an Aotrou d'al leoù az po graet.Pz Met me a lavar deoc'h penaos piv bennak a gas kuit e wreg, nemet evit difealded, a laka anezhi da vezañ avoultrerez, ha piv bennak a zimez d'ur wreg a zo bet kaset kuit, a ra avoultriezh.eyCLavaret eo bet ivez: Piv bennak a gaso kuit e wreg, ra roio dezhi ur skrid a dorr-dimeziñ.PxHa ma laka ac'hanout da zorn dehou da gouezhañ, troc'h anezhañ ha taol anezhañ pell diouzhit, rak gwelloc'h eo dit koll unan eus da izili, eget na vo taolet da holl gorf er gehenn.Jw Ma laka ac'hanout da lagad dehou da gouezhañ, diframm anezhañ ha taol anezhañ pell diouzhit, rak gwelloc'h eo dit koll unan eus da izili, eget na vo taolet da holl gorf er gehenn.v1Met me a lavar deoc'h penaos piv bennak a sell ouzh ur vaouez gant c'hoantegezh anezhi, en deus dija graet avoultriezh ganti en e galon._u7Klevet hoc'h eus penaos eo bet lavaret d'ar re gozh: Ne ri ket avoultriezh.rt]Me a lavar dit e gwirionez, ne zeui ket er-maez ac'hano ken na vo paeet ganit an diwezhañ gwenneg.swEn em laka a-unvan hep dale gant da enebour, e-pad ma'z emaout en hent gantañ, gant aon na lakafe-eñ ac'hanout etre daouarn ar barner, ha na lakafe ac'hanout ar barner etre daouarn ofiser ar justis, ha na vefes lakaet er prizon.rlez eno da brof dirak an aoter ha kae da gentañ d'en em unvaniñ gant da vreur. Ha goude-se, deus ha kinnig da brof.uqcMar degasez eta da brof d'an aoter, hag e teu soñj dit eno en deus da vreur un dra bennak en da enep,.pUMet me a lavar deoc'h penaos piv bennak a fuloro ouzh e vreur hep abeg a zellezo bezañ barnet, an hini a lavaro d'e vreur: Raka! (= den a netra) a zellezo bezañ kastizet gant ar sanedrin, hag an hini a lavaro d'e vreur: Diskiant! a zellezo bezañ kastizet gant tan ar gehenn.oKlevet hoc'h eus penaos eo bet lavaret d'ar re gozh: Ne vuntri ket, piv bennak a vuntro a zellezo bezañ barnet.n)Rak, me a lavar deoc'h, ma ne d-a ket ho reizhder dreist hini ar skribed hag ar farizianed, n'antreot ket e rouantelezh an neñvoù. mPiv bennak eta a dorro an disterañ eus ar gourc'hemennoù-mañ hag a zesko evel-se d'an dud, a vo galvet ar bihanañ e rouantelezh an neñvoù. Met piv bennak o miro hag o desko d'ar re all, hennezh a vo galvet bras e rouantelezh an neñvoù.;loRak, me a lavar deoc'h e gwirionez, betek ma tremeno an neñv hag an douar, ne dremeno ket eus al lezenn un iota pe ur poentig a lizherenn, ken na vo peurc'hraet holl.kyNa soñjit ket e vefen deuet evit diskar al lezenn pe ar brofeded. N'on ket deuet evit diskar, met evit peurober.jRa lugerno evel-se ho sklêrijenn dirak an dud, evit ma welint ho madoberoù ha ma teuint da reiñ gloar d'ho Tad a zo en neñvoù."i=ha ne vez ket enaouet ul lamp evit e lakaat dindan ur boezell, met evit he lakaat war ur c'hantolor, hag e ro sklêrijenn d'an holl dud an ti.jhMC'hwi a zo sklêrijenn ar bed. Ur gêr savet war ur menez ne c'hell ket bezañ kuzhet,4ga C'hwi a zo holen an douar, met mar koll an holen e vlaz, gant petra e vo sallet? N'eo mui mat, nemet da vezañ taolet er-maez ha mac'het gant treid an dud.f' en em laouenait ha tridit gant levenez, rak ho kopr a vo bras en neñvoù; rak evel-se eo bet gwallgaset ar brofeded a zo bet araozoc'h.$eA Eürus e viot pa zeuio an dud d'ho tismegañsiñ, d'ho kwallgas ha da lavarout dre c'haou pep seurt droug a-enep deoc'h abalamour din,ldQ Eürus ar re a zo gwallgaset abalamour d'ar reizhder, rak rouantelezh an neñvoù a zo dezho!Mc Eürus ar re a zegas ar peoc'h, rak bugale Doue e vint galvet!>bwEürus ar re o deus ur galon glan, rak Doue a welint!8akEürus ar re drugarezus, rak trugarez a gavint!^`5Eürus ar re o deus naon ha sec'hed eus ar reizhder, rak o devo o gwalc'h!H_ Eürus ar re a zo hegarat, rak an douar a resevint da hêrezh!A^}Eürus ar re a zo er glac'har, rak frealzet e vint!N]Eürus ar re baour e spered, rak rouantelezh an neñvoù a zo dezho!G\O tigeriñ e c'henoù, e kelenne anezho, en ur lavarout:g[ IO welout ar bobl-se, e pignas war ur menez hag, o vezañ azezet, e ziskibien a dostaas outañ.ZUl lod bras a dud a heulie anezhañ eus Galilea, eus Dekapoliz, eus Jeruzalem, eus Judea hag eus an tu all d'ar Jordan.pYYAr vrud anezhañ en em skuilhe dre holl Siria, hag e tegasent dezhañ an holl re glañv, re zalc'het gant meur a boan ha gant meur a zroug, re zalc'het gant diaouled, re loariek, re seizet, hag eñ a yac'hae anezho.@XyJezuz a valeas dre holl C'halilea, o kelenn en o sinagogennoù, o prezeg keloù mat ar rouantelezh, o yac'haat kement kleñved ha kement mac'hagn a oa e-touez ar bobl.BWInt, raktal, o lezel o bag hag o zad, a heulias anezhañ.FVHag ac'hano, o vont un tamm a-raokoc'h, e welas daou vreur all, Jakez mab Zebedea, ha Yann e vreur, a oa en ur vag gant Zebedea o zad, o fichañ o rouedoù. Gervel a reas anezho.Met Yann ne felle ket dezhañ henn ober, o lavarout: Me am eus ezhomm da vezañ badezet ganit, hag e teuez da'm c'havout?g=G Neuze Jezuz a zeuas eus Galilea d'ar Jordan da gavout Yann, evit bezañ badezet gantañ.< E grouer a zo gantañ en e zorn, naetaat a raio mat e leur, hag e tastumo ar gwinizh er solier, met ar pell a zevo en tan na varv ket.P; Me ho padez en dour evit ar geuzidigezh, met dont a ra unan war va lerc'h, galloudusoc'h eo egedon, ha n'on ket dellezek da zougen e votoù. Eñ ho padezo er Spered-Santel hag en tan.:3 Ar vouc'hal a zo a-vremañ lakaet ouzh gwrizioù ar gwez. Pep gwezenn eta na ro ket frouezh mat a ya da vezañ troc'het ha taolet en tan.*9M ha na lavarit ket ennoc'h hoc'h-unan: Ni hon eus Abraham da dad! Rak me a lavar deoc'h e c'hell Doue sevel eus ar vein-se bugale da Abraham.98mDougit eta frouezh dereat d'ar geuzidigezh,D7Met, o welout kalz a farizianed hag a sadukeiz o tont d'e vadeziant, e lavaras dezho: Lignez a naered-gwiber, piv en deus desket deoc'h tec'hout diouzh ar gounnar da zont?R6hag e oant badezet gantañ er Jordan, oc'h anzav o fec'hedoù.c5?Neuze Jeruzalem, holl vro Judea hag an holl vro war-dro ar Jordan, a yae d'e gavout,4Yann a zouge ur sae a vlev kañval hag ur gouriz lêr en-dro d'e groazell. E voued a oa kilheien-raden ha mel gouez.37Anezhañ eo en deus komzet ar profed Izaia, o lavarout: Mouezh an hini a gri el lec'h distro: Kempennit hent an Aotrou, grit eeun e wenodennoù.I2 o lavarout: Ho pet keuz, rak rouantelezh an neñvoù a zo tost.R1 En deizioù-se e teuas Yann-Vadezour da brezeg e lec'h distro Judea,0'Dont a reas da chom en ur gêr anvet Nazared, evit ma vije peurc'hraet ar pezh a oa bet lavaret gant ar brofeded: Galvet e vo Nazaredad.3/_Met, pa glevas e rene Arkelauz e Judea e-lec'h e dad Herodez, en doe aon da vont di. O vezañ bet aliet gant Doue dre un huñvre, en em dennas e kostezioù Galilea.`.9Hemañ, o vezañ savet, a gemeras ar bugel bihan hag e vamm, hag a zeuas e bro Israel. -o lavarout: Sav, kemer ar bugel bihan hag e vamm, ha kae da vro Israel, rak ar re a glaske ar bugel bihan evit e lazhañ a zo marv.d,AGoude marv Herodez, setu, ael an Aotrou en em ziskouezas da Jozef en Ejipt dre un huñvre,D+Garmoù a zo bet klevet e Rama, hirvoudoù, gouelvan ha klemmvanoù bras, Rachel o ouelañ he bugale, ha ne fellas ket dezhi bezañ dic'hlac'haret, abalamour n'emaint mui.W*'Neuze e voe peurc'hraet ar pezh a oa bet lavaret gant ar profed Jeremia:)Neuze Herodez, o welout o doa ar majed graet goap anezhañ, a voe en ur gounnar vras hag a gasas da lazhañ e Betlehem hag en e vro a-bezh an holl vugale a zaou vloaz ha yaouankoc'h, hervez an amzer en doa goulennet gant preder digant ar majed.+(OHag e chomas eno betek ma varvas Herodez, evit ma vije peurc'hraet ar pezh a oa bet lavaret gant an Aotrou dre ar profed: Galvet em eus va mab eus an Ejipt.k'OEñ, o vezañ savet, a gemeras ar bugel bihan hag e vamm e-pad an noz, hag en em dennas en Ejipt. & Goude ma oant aet kuit, setu, ael an Aotrou en em ziskouezas da Jozef dre un huñvre, en ur lavarout: Sav, kemer ar bugel bihan hag e vamm, tec'h en Ejipt, ha chom eno betek e lavarin dit, rak Herodez a glasko ar bugel bihan evit e lakaat d'ar marv.% O vezañ bet aliet gant Doue dre un huñvre, ne zistrojont ket da gavout Herodez. Mont a rejont d'o bro dre un hent all.m$S O vezañ aet en ti, e kavjont ar bugel bihan gant Mari e vamm hag, oc'h en em stouiñ d'an douar, ec'h azeuljont anezhañ. Ha goude bezañ digoret o zeñzorioù, e kinnigjont dezhañ profoù: aour, ezañs ha mir.O# Pa weljont ar steredenn, e voe karget o c'halonoù gant levenez.K" Ar re-mañ, goude bezañ klevet ar roue, a yeas kuit. Ha setu, ar steredenn o doa gwelet er sav-heol a yae en o raok, betek ma teuas ha ma chomas a-us d'ul lec'h ma oa ar bugel bihan.G!Hag, o kas anezho da Vetlehem, e lavaras: It ha goulennit gant preder pelec'h emañ ar bugel bihan. Pa ho po e gavet, roit din da anavezout evit ma'z in me ivez d'e azeuliñ. Neuze Herodez, o vezañ galvet ar majed e-kuzh, a c'houlennas gant preder diganto e pe amzer e oa en em ziskouezet ar steredenn.5Ha te, Betlehem, douar Juda, n'out ket an disterañ e-touez kêrioù pennañ Juda, rak ac'hanout eo e teuio ur penn a reno va fobl Israel._7Int a lavaras dezhañ: E Betlehem Judea, rak evel-henn eo bet skrivet gant ar profed:O vezañ dastumet an holl veleien vras ha skribed ar bobl, e c'houlennas diganto pelec'h e tlee bezañ ganet ar C'hrist.\1Pa glevas ar roue Herodez kement-se, e voe trubuilhet, hag holl Jeruzalem gantañ.&Een ur lavarout: Pelec'h emañ an hini a zo ganet da roue d'ar Yuzevien? Rak gwelet hon eus e steredenn er sav-heol ha deuet omp d'e azeuliñ. yJezuz o vezañ bet ganet e Betlehem Judea, en amzer ar roue Herodez, setu, e teuas majed eus ar sav-heol da Jeruzalem,| sHogen n'anavezas ket anezhi betek ma voe gwilioudet eus he mab kentañ-ganet, hag e roas dezhañ Jezuz da anv.  Jozef, o vezañ dihunet eus e gousk, a reas ar pezh en doa ael an Aotrou gourc'hemennet dezhañ, hag e kemeras e wreg gantañ.w iSetu, ar werc'hez a vo brazez hag a c'hano ur mab a vo galvet Emanuel, da lavarout eo: Doue ganeomp. {Kement-se holl a c'hoarvezas, evit ma vije peurc'hraet ar pezh a oa bet lavaret gant an Aotrou dre ar profed:r _hag e c'hano ur mab, hag e roi dezhañ Jezuz da anv, rak eñ a saveteo e bobl eus e bec'hedoù.i MEvel ma soñje e kement-se, setu, ael an Aotrou en em ziskouezas dezhañ dre e gousk, o lavarout: Jozef mab David, na'z pez ket aon da gemer ganit Mari da wreg, rak ar pezh a zo koñsevet enni a zo eus ar Spered-Santel, Jozef, he fried, o vezañ un den reizh, pa ne felle ket dezhañ he mezhekaat, a c'hoantaas he c'has kuit e-kuzh.8 kSetu, ganedigezh Jezuz-Krist a c'hoarvezas evel-henn. Goude ma oa dimezet Mari, e vamm, da Jozef, a-raok ma oant aet asambles, hi en em gavas brazez dre ar Spered-Santel.T #Bez' ez eus eta en holl, eus Abraham betek David, pevarzek rummad, eus David betek an ermaeziadeg e Babilon, pevarzek rummad, hag eus an ermaeziadeg e Babilon betek ar C'hrist, pevarzek rummad.W )Jakob a voe tad da Jozef, pried Mari, eo bet ganet anezhi Jezuz, galvet Krist.Z /Eliud a voe tad da Eleazar. Eleazar a voe tad da Vatan. Matan a voe tad da Jakob.U %Azor a voe tad da Sadok. Sadok a voe tad da Achim. Achim a voe tad da Eliud.]  5 Zorobabel a voe tad da Abiud. Abiud a voe tad da Eliakim. Eliakim a voe tad da Azor.p  [ Ha goude ma voent bet kaset da Vabilon, Jekonia a voe tad da Salatiel. Salatiel a voe tad da Zorobabel.[  1 Jozia a voe tad da Jekonia ha d'e vreudeur, da vare an ermaeziadeg e Babilon.W  ) Ezekia a voe tad da Vanase. Manase a voe tad da Amon. Amon a voe tad da Jozia.X  + Ozia a voe tad da Joatam. Joatam a voe tad da Achaz. Achaz a voe tad da Ezekia.W )Asa a voe tad da Jozafad. Jozafad a voe tad da Joram. Joram a voe tad da Ozia.V 'Salomon a voe tad da Roboam. Roboam a voe tad da Abia. Abia a voe tad da Asa.t cJese a voe tad d'ar roue David. Ar roue David a voe tad da Salomon, eus an hini a oa bet gwreg da Uri.h KSalmon, eus Rahab, a voe tad da Voaz. Boaz, eus Rud, a voe tad da Obed. Obed a voe tad da Jese.^ 7Aram a voe tad da Aminadab. Aminadab a voe tad da Naason. Naason a voe tad da Salmon.h KJuda, eus Tamar, a voe tad da Farez ha Zara. Farez a voe tad da Ezrom. Ezrom a voe tad da Aram.l SAbraham a voe tad da Izaak. Izaak a voe tad da Jakob. Jakob a voe tad da Juda ha d'e vreudeur.7 mLevr lignez Jezuz-Krist, Mab David, Mab Abraham. %~[~,}||P{{1z[yxx^wqvvauugtt@ssPsrqqqppRoofnnmmnll>kkjjjFiiVhhBhguffn>#==a<S 3Jezuz a lavaras dezho: Ha komprenet mat hoc'h eus an holl draoù-se? Ya Aotrou, a respontjont.g=G 2hag e taolint anezho en ur forn-dan, e-lec'h ma vo goueladegoù ha grigoñsadegoù-dent.v<e 1Evel-se e c'hoarvezo e fin ar bed. An aeled a zeuio hag a zispartio ar re zrouk eus a-douez ar re reizh ;  0Pa'z eo leun, e tennont anezhi war an aod. Goude bezañ azezet, e lakaont ar re vat e listri hag e taolont kuit ar re fall.x:i /Rouantelezh an neñvoù a zo c'hoazh heñvel ouzh ur roued taolet er mor hag a zastum pesked a bep seurt.m9S .Kavet en deus ur berlezenn brizius meurbet, aet eo da werzhañ kement en doa hag en deus he frenet.i8K -Rouantelezh an neñvoù a zo c'hoazh heñvel ouzh ur marc'hadour a glask perlez kaer.I7  ,Rouantelezh an neñvoù a zo c'hoazh heñvel ouzh un teñzor kuzhet en ur park. Pa gav un den anezhañ, en kuzh ha, leun a levenez, ez a da werzhañ kement en deus hag e pren ar park-se.z6m +Neuze an dud reizh a lugerno evel an heol e rouantelezh o Zad. Ra selaouo, an neb en deus divskouarn da glevout.g5G *hag e taolint anezho en ur forn-dan, e-lec'h ma vo goueladegoù ha grigoñsadegoù-dent.{4o )Mab an den a gaso e aeled da dennañ eus e rouantelezh an holl abegoù a wallskouer hag ar re a ra an direizhder,`39 (Evel ma tenner an dreog ha ma e daoler en tan, evel-se e c'hoarvezo e fin ar bed.b2= 'an enebour en deus e hadet eo an diaoul; an eost eo fin ar bed; ar vederien eo an aeled.^15 &ar park eo ar bed; an had mat eo bugale ar rouantelezh; an dreog eo bugale an droug;H0  %Eñ a respontas dezho: An hini a had an had mat eo Mab an den;/! $Neuze Jezuz, o vezañ kaset kuit ar bobl, a zeuas en ti. E ziskibien a dostaas outañ, o lavarout: Displeg deomp parabolenn dreog ar park.8.i #evit ma vije peurc'hraet ar pezh a oa bet lavaret gant ar profed: Digeriñ a rin va genoù gant parabolennoù, disklêriañ a rin traoù kuzhet abaoe krouidigezh ar bed.p-Y "Jezuz a lavaras an holl draoù-se d'ar bobl e parabolennoù, ha ne gomze ket outo hep parabolenn,?,w !Lavarout a reas dezho ar barabolenn all-mañ: Rouantelezh a neñvoù a zo heñvel ouzh ur goell a gemer ur wreg hag a laka e tri saton (~ 30 l) bleud, betek ma vo an toaz goet holl.K+ Ar bihanañ eus an holl hadoù eo, met pa'z eo kresket, ez eo brasoc'h eget al louzoù hag e teu da vezañ ur wezenn, en hevelep doare ma teu laboused an neñv da chom en he brankoù.$*A Kinnig a reas dezho ur barabolenn all hag e lavaras: Rouantelezh an neñvoù a zo heñvel ouzh ur c'hreunenn sezo a gemer un den hag a had en e bark.>)u Lezit o-daou da greskiñ betek an eost; ha da amzer an eost, e lavarin d'ar vederien: Tennit da gentañ an dreog hag endrammit eñ evit e zeviñ, met dastumit an ed em solier.Y(+ Nann, emezañ, gant aon o tennañ an dreog, na ziwriziennfec'h ivez an ed.'- Eñ a respontas dezho: Un enebour din en deus graet kement-se. Ar vevelien a lavaras dezhañ: Fellout a ra dit ec'h afemp d'e dennañ?&% Mevelien mestr an ti a zeuas da lavarout dezhañ: Aotrou, ha ne'c'h eus ket hadet had mat ez park? Penaos eta ez eus dreog ennañ?Z%- Pa voe kresket ar geot ha deuet e frouezh, neuze en em ziskouezas ivez an dreog.i$K Met e-pad ma oa kousket an dud, e enebour a zeuas, a hadas dreog e-touez an ed hag a yeas kuit.# Kinnig a reas dezho ur barabolenn all hag e lavaras: Rouantelezh an neñvoù a zo heñvel ouzh un den en deus hadet had mat en e bark.5"c An hini en deus degemeret an had en douar mat, eo an hini a glev ar ger, en kompren hag a zoug frouezh, ur c'hreunenn a ro kant, unan all tri-ugent, unan all tregont.7!g An hini en deus degemeret an had e-touez an drein, eo an hini a glev ar ger, met prederioù ar bed-mañ ha tromplerezh ar pinvidigezhioù a voug ar ger hag e laka difrouezh.< q met n'en deus ket a wrizienn ennañ e-unan, ne bad nemet ur pennad ha, pa zeu ar glac'har pe an heskinerezh abalamour d'ar ger, e kav kerkent un abeg da gouezhañ.{ An hini en deus degemeret an had el lec'hioù meinek, eo an hini a glev ar ger hag e zegemer kerkent gant levenez,I  Pa selaou un den ger ar rouantelezh ha pa ne gompren ket anezhañ, an hini fall a zeu hag a skrap ar pezh a zo bet hadet en e galon: hennezh eo an hini en deus degemeret an had a-hed an hent.3a Selaouit eta petra eo parabolenn an hader.Y+ Rak me a lavar deoc'h e gwirionez, kalz a brofeded hag a dud reizh o deus c'hoantaet gwelout ar pezh a welit ha n'o deus ket e welet, ha klevout ar pezh a glevit ha n'o deus ket e glevet.]3 Eürus eo ho taoulagad abalamour ma welont, hag ho tivskouarn abalamour ma klevont.w Rak kalon ar bobl-mañ a zo deuet digizidik. Pounnerglevet o deus o divskouarn ha serret o deus o daoulagad, gant aon na zeufe o daoulagad da welout, o divskouarn da glevout, o c'halon da gompren, na zistrofent, ha na yac'hafen anezho.5c Enno eo peurc'hraet ar brofediezh-mañ Izaia a lavar: C'hwi a glevo gant ho tivskouarn ha ne gomprenot ket. C'hwi a sello gant ho taoulagad ha ne welot ket.} Rak-se e komzan dezho dre barabolennoù, abalamour o welout ne welont ket hag o klevout ne glevont ha ne gomprenont ket.  Rak roet e vo d'an neb en deus hag en devo a-fonn, met an hini n'en deus ket, e vo lamet digantañ zoken ar pezh en deus.7 Jezuz a respontas dezho: Dre ma'z eo roet deoc'h da anavezout misterioù rouantelezh an neñvoù, ha ma n'eo ket roet kement-se dezho.]3 E ziskibien a dostaas hag a lavaras dezhañ: Perak e komzez outo dre barabolennoù?:o Ra selaouo, an neb en deus divskouarn da glevout. Ul lodenn all a gouezhas en douar mat, hag e roas frouezh, ur c'hreunenn kant, unan all tri-ugent, unan all tregont.Z- Ul lodenn all a gouezhas e-touez ar spern, hag ar spern a greskas hag he mougas.\1 met pa zeuas an heol, e voe devet, ha dre ma ne oa ket a wrizienn, e sec'has. Ul lodenn all a gouezhas war ul lec'h meinek e-lec'h ma oa nebeut a zouar, kerkent e savas rak ne oa ket aet don en douar,r] Evel ma hade, ul lodenn eus an had a gouezhas a-hed an hent, hag al laboused a zeuas hag he debras holl.wg Komz a reas dezho dre barabolennoù war galz a draoù hag e lavaras: Setu, un hader a yeas er-maez da hadañ.  Ur bobl vras o vezañ en em zastumet en e gichen, e pignas en ur vag, ec'h azezas, hag an holl bobl a chomas war an aod.T  # An devezh-se, Jezuz, o vezañ aet er-maez eus an ti, a azezas e-tal ar mor.q [ 2Rak piv bennak a ra bolontez va Zad a zo en neñvoù, hennezh eo va breur ha va c'hoar ha va mamm.b = 1Hag, oc'h astenn e zorn war-zu e ziskibien, e lavaras: Setu va mamm ha va breudeur.i K 0Met e respontas d'an hini en doa lavaret-se dezhañ: Piv eo va mamm ha piv eo va breudeur?iK /Unan bennak a lavaras dezhañ: Da vamm ha da vreudeur a zo aze er-maez hag a glask komz ouzhit.xi .Evel ma komze c'hoazh ouzh ar bobl, setu, e vamm hag e vreudeur a chome er-maez hag a glaske komz outañ.gG -Neuze ez a, e kemer gantañ seizh spered all gwashoc'h egetañ, ez eont hag e chomont ennañ, ha stad diwezhañ an den-se a zeu gwashoc'h eget an hini gentañ. Evel-se e c'hoarvezo gant ar rummad fall-mañ.} ,Neuze e lavar: Distreiñ a rin da'm zi a-belec'h on deuet; pa zeu, e kav anezhañ goullo, skubet ha kempennet.zm +Pa vez aet kuit ur spered hudur eus un den, ez a dre lec'hioù sec'h da glask diskuizh, ha ne gav ket.dA *Rouanez ar C'hreisteiz a savo e deiz ar varn gant ar rummad-mañ hag a gondaono anezhañ, abalamour ma teuas eus penn pellañ an douar evit klevout furnez Salomon, ha setu, ez eus amañ brasoc'h eget Salomon.=s )Tud Ninive a savo e deiz ar varn gant ar rummad-mañ hag a gondaono anezhañ, abalamour m'o deus bet keuz goude prezegenn Jona, ha setu, ez eus amañ brasoc'h eget Jona. (Rak evel ma voe Jona tri devezh ha teir nozvezh e kof ur pesk bras, evel-se e vo Mab an den tri devezh ha teir nozvezh e kalon an douar.! 'Eñ a respontas dezho: Ur rummad fall hag avoultr a c'houlenn ur mirakl, ne vo roet mirakl ebet dezhañ, nemet mirakl ar profed Jona.#? &Neuze ur re bennak eus ar skribed hag eus ar farizianed a gemeras ar gomz hag a lavaras: Mestr, ni hor befe c'hoant da welout ur mirakl graet ganit.P~ %Rak diwar da gomzoù e vi reishaet ha diwar da gomzoù e vi kondaonet.j}M $Me a lavar deoc'h, e deiz ar varn, an dud a rento kont eus pep ger didalvez o devo lavaret.x|i #An den mat a denn traoù mat eus teñzor mat ar galon, hag an den fall a denn traoù fall eus an teñzor fall.{7 "Lignez a naered-gwiber, penaos e c'hellfec'h lavarout traoù mat, fall evel ma'z oc'h? Rak eus leunder ar galon e komz ar genoù.#z? !Pe lavarit eo mat ar wezenn hag eo mat he frouezh, pe lavarit eo fall ar wezenn hag eo fall he frouezh, rak anavezout a reer ur wezenn diouzh he frouezh.Ky Piv bennak a gomzo a-enep Mab an den, e vo pardonet dezhañ, met piv bennak a gomzo a-enep ar Spered-Santel, ne vo ket pardonet dezhañ nag er c'hantved-mañ nag er c'hantved da zont.(xI Rak-se e lavaran deoc'h, pep pec'hed ha pep gwallgomz a vo pardonet d'an dud, met ar wallgomz a-enep ar Spered-Santel ne vo ket pardonet dezho.dwA An hini n'emañ ket ganin a zo a-enep din, hag an hini na zastum ket ganin a stlabez.+vO Pe, penaos e c'hell unan bennak mont e ti un den kreñv ha preizhañ e vadoù, nemet en defe da gentañ ereet an den kreñv-se? Neuze hepken e preizho e di.zum Met mar kasan kuit an diaouled dre Spered Doue, eo eta gwir penaos eo rouantelezh Doue deuet betek ennoc'h.tta Mar kasan kuit an diaouled dre Veelzebul, dre biv o c'has kuit ho mibien? Dre-se e vint ho parnerien.ksO Mar deu Satan da gas Satan kuit, emañ eta dizunanet gantañ e-unan. Penaos e pado e rouantelezh?Wr' Jezuz, oc'h anavezout o soñjezonoù, a lavaras dezho: Pep rouantelezh dizunanet ganti hec'h-unan a zeuio da netra, ha pep kêr pe pep tiegezh dizunanet gantañ e-unan ne c'hello ket padout.q Met ar farizianed, pa glevjont kement-se, a lavaras: Hennezh ne gas kuit an diaouled nemet dre Veelzebul, priñs an diaouled.[p/ An holl bobl a voe souezhet bras hag a lavare: Ha n'eo ket hemañ Mab David?6oe Neuze e voe degaset dezhañ un den dalc'het gant un diaoul dall ha mut hag e yac'haas anezhañ, en hevelep doare ma komze ha ma wele an hini a oa bet dall ha mut.+nQ hag ar broadoù a espero en e anv.m ne frigaso ket ar raosklenn dorret, ne vougo ket al lutigenn a zivoged c'hoazh, ken en devo lakaet ar reizhder da drec'hiñ,Hl  ne rioto ket, ne grio ket, den ne glevo e vouezh er straedoù, Bez' out an hini a dle dont pe e tleomp gortoz unan all?=w Yann, o vezañ klevet en e brizon komz diwar-benn oberennoù Krist, a gasas daou eus e ziskibien da lavarout dezhañ:< ! P'en doe Jezuz echuet da reiñ e gemennoù d'e zaouzek diskibl, ez eas ac'hane da gelenn ha da brezeg en o c'hêrioù.:;m *Ha piv bennak a roio ur werennad dour fresk hepken da unan eus ar re vihan-se abalamour ma'z eo va diskibl, en lavaran deoc'h e gwirionez, ne gollo ket e c'hopr. :9 )An neb a zegemer ur profed en anv a brofed en devo ur gopr a brofed, hag an neb a zegemer un den reizh en anv a zen reizh en devo ur gopr a zen reizh.h9I (An neb ho tegemer am degemer, hag an neb am degemer a zegemer an hini en deus va c'haset.l8Q 'An hini a viro e vuhez he c'hollo, hag an hini a gollo he buhez abalamour din he c'havo.c7? &An neb na gemer ket e groaz ha na'm heuilh ket n'eo ket dellezek ac'hanon.B6} %An neb a gar e dad pe e vamm muioc'h egedon n'eo ket dellezek ac'hanon, hag an neb a gar e vab pe e verc'h muioc'h egedon n'eo ket dellezek ac'hanon.:5o $hag an den en devo evit enebourien tud e diegezh.4 #Rak deuet on da lakaat an dizunvaniezh etre ar mab hag e dad, etre ar verc'h hag he mamm, etre ar verc'h-kaer hag he mamm-gaer,3 "Na soñjit ket e vefen deuet da zegas ar peoc'h war an douar. N'on ket deuet da zegas ar peoc'h, met ar c'hleze.2} !met piv bennak a zinac'ho ac'hanon dirak an dud, e tinac'hin ivez anezhañ dirak va Zad a zo en neñvoù.y1k An hini eta a anzavo ac'hanon dirak an dud, ec'h anzavin ivez anezhañ dirak va Zad a zo en neñvoù,b0= N'ho pet ket aon eta, c'hwi a dalvez muioc'h eget kalz a c'holvaned.0/[ Ha zoken holl vlev ho penn a zo kontet.. Ha ne werzher ket daou c'holvan evit ur gwenneg? Koulskoude, ne gouezh ket unan anezho war an douar hep bolontez ho Tad.A-{ N'ho pet ket aon dirak ar re a lazh ar c'horf ha ne c'hellont ket lazhañ an ene. Doujit kentoc'h an hini a c'hell lakaat an ene hag ar c'horf er gehenn.',G Ar pezh a lavaran deoc'h en deñvalijenn, lavarit eñ er sklêrijenn, hag ar pezh a lavaran deoc'h e pleg ho skouarn, prezegit eñ war an toennoù.+  N'ho pet ket aon eta rak int, rak n'eus netra goloet na dle bezañ dizoloet, ha netra kuzhet na dle bezañ anavezet.R* A-walc'h eo d'an diskibl bezañ evel e vestr ha d'ar mevel bezañ evel e aotrou. Mar o deus galvet mestr an tiegezh Beelzebul, pegement muioc'h ne c'halvint ket tud e diegezh.g)G An diskibl n'eo ket uheloc'h eget e vestr nag ar mevel uheloc'h eget e aotrou.?(w Pa viot gwallgaset en ur gêr, tec'hit d'unan all. Lavarout a ran deoc'h e gwirionez, n'ho po ket echuet da vont dre holl gêrioù Israel ma vo deuet Mab an den.u'c Kasaet e viot gant an holl abalamour da'm anv, met an hini a gendalc'ho betek ar fin a vo salvet.& Ar breur a roio e vreur d'ar marv, hag an tad e vugel, ar vugale en em savo a-enep o zud hag o lakaint d'ar marv.W%' Rak ne vo ket c'hwi a gomzo, met Spered ho Tad eo, a gomzo ennoc'h.<$q Met pa viot lakaet etre o daouarn, n'en em lakait ket e poan eus an doare ma komzot nag eus ar pezh a lavarot, rak roet e vo deoc'h en eur-se ar pezh ho po da lavarout.|#q Kaset e viot dirak gouarnourien ha dirak rouaned abalamour din, evit reiñ testeni din dirazo ha dirak ar baganed." Diwallit diouzh an dud, rak ho kas a raint dirak al lezioù-barn hag e skourjezint ac'hanoc'h en o sinagogennoù.!{ Setu, e kasan ac'hanoc'h evel deñved e-touez ar bleizi, bezit eta evezhiek evel naered ha eeun evel koulmed.  Me a lavar deoc'h e gwirionez, penaos e vo dousoc'h da vro Sodom ha Gomora e deiz ar varn eget d'ar gêr-se.,Q Ha p'en em gavo tud n'ho tegemerint ket ha ne selaouint ket ho komzoù, pa'z eot kuit eus an ti-se pe eus ar gêr-se, hejit ar poultr eus ho treid.' Mar d-eo dellezek an ti a gement-se, ra zeuio ho peoc'h warnañ, met, ma n'eo ket dellezek, ra zistroio ho peoc'h deoc'h./Y En ur vont e-barzh un ti, saludit eñ.# E peseurt kêr bennak pe bourc'h bennak ma'c'h antreot, goulennit piv a zo dellezek, ha chomit eno betek ma'z eot kuit.xi na sac'h evit ar veaj, na daou wiskamant, na botoù, na bazh, rak al labourer a zo dleet dezhañ e voued.I  Na gemerit nag aour, nag arc'hant, na moneiz en ho kouriz, 9 Yac'hait ar re glañv, glanait ar re lovr, adsavit ar re varv da vev, kasit kuit an diaouled. Resevet hoc'h eus evit netra, roit evit netra.M En ur vont, prezegit ha lavarit: Rouantelezh an neñvoù a zo tost.?y met it kentoc'h etrezek deñved kollet ti Israel..U Jezuz a gasas an daouzek-se hag a roas e c'hourc'hemennoù dezho, o lavarout: N'it ket etrezek ar baganed ha n'it ket e kêrioù ar Samaritaned,I  Simon ar C'hananead; Judaz Iskariod, an hini en droukroas.eC Filip, ha Bartolome; Tomaz, ha Mazhev ar publikan; Jakez mab Alfe, ha Lebbe lesanvet Tadde; Setu anvioù an daouzek abostol: An hini kentañ, Simon anvet Pêr, hag Andrev e vreur; Jakez mab Zebedea, ha Yann e vreur;# A Neuze e c'halvas e zaouzek diskibl, hag e roas dezho ar galloud da gas kuit ar speredoù hudur ha da yac'haat pep kleñved ha pep mac'hagn.E &Pedit eta Mestr an eost evit ma kaso labourerien en e eost.`9 %Neuze e lavaras d'e ziskibien: An eost a zo bras, met nebeut a zo al labourerien.r] $O welout an holl dud-se, en doe truez outo abalamour ma oant skuizh ha dianket, evel deñved hep mesaer.T! #Jezuz a yae tro-war-dro er c'hêrioù hag er bourc'hioù, o kelenn en o sinagogennoù, o prezeg keloù mat ar rouantelezh hag o yac'haat pep kleñved ha pep mac'hagn e-touez ar bobl.W ' "Met ar farizianed a lavare: Kas a ra kuit an diaouled dre briñs an diaouled.  !Pa voe kaset an diaoul kuit, an den mut a gomzas. Hag ar bobl souezhet a lavare: Biskoazh n'eo bet gwelet kemend-all en Israel.h I Evel ma'z aent kuit, setu, e voe degaset dezhañ un den mut dalc'het gant un diaoul.R  Met int, o vezañ aet er-maez, a gasas ar vrud anezhañ dre an holl vro.r ] Hag o daoulagad a voe digoret. Jezuz a reas dezho an difenn start-mañ: Diwallit na ouefe den an dra-se.b= Neuze e stokas ouzh o daoulagad, en ur lavarout: Ra vo graet deoc'h hervez ho feiz."= Pa voe deuet en ti, an dud dall a zeuas d'e gavout. Jezuz a lavaras dezho: Ha c'hwi a gred e c'hellfen ober kement-se? Ya, Aotrou! emezo. Evel ma'z ae Jezuz pelloc'h, daou zen dall en heulias, o krial hag o lavarout: Az pez truez ouzhimp, Mab David!4c Ar vrud a gement-se a yeas dre an holl vro.iK Goude ma voe bet kaset an dud-se er-maez, e kemeras dorn ar plac'h yaouank hag hi a savas.y e lavaras dezho: It kuit, rak ar plac'h yaouank n'eo ket marv, met kousket a ra. Hag int a reas goap outañ.nU Pa voe erruet Jezuz e ti ar penn ha pa welas ar fleüterien hag un toullad dud oc'h ober trouz,2] Jezuz, o vezañ distroet hag o sellout outi, a lavaras: Merc'h, kemer fiziañs, da feiz he deus da yac'haet. Hag ar wreg a voe yac'haet adalek an eur-se.mS rak hi a lavare enni hec'h-unan: Mar gellan hepken stekiñ ouzh e zilhad, e vin yac'haet. Ha setu, ur wreg klañv gant an diwadañ daouzek vloaz a oa, a dostaas outañ a-ziadreñv hag a stokas ouzh bevenn e zilhad,F~ Jezuz a savas hag a yeas war e lerc'h gant e ziskibien.C} Evel ma lavare dezho an traoù-se, setu, ur penn a zeuas hag en em stouas dirazañ, en ur lavarout: Va merc'h a zo o paouez mervel, met deus da lakaat da zaouarn warni, hag e vevo.i|K Ne lakaer ket kennebeut gwin nevez e seier-lêr kozh, rak ar seier a ziframmfe, ar gwin en em skuilhfe hag ar seier-lêr a vefe kollet. Met ar gwin nevez a dle bezañ lakaet e seier-lêr nevez, hag an daou en em vir a-unan.{y Den ne laka un tamm mezher nevez ouzh un dilhad kozh, rak diframmañ a rafe an dilhad hag ar rog a vefe brasoc'h.Pz Jezuz a lavaras dezho: Mignoned ar pried, ha gallout a reont en em c'hlac'hariñ e-pad ma'z emañ ar pried ganto? Met deizioù a zeuio ma vo lamet ar pried diganto, ha neuze e yunint.!y; Neuze diskibien Yann a zeuas d'e gavout, o lavarout: A-belec'h e teu ma yunomp alies, ni hag ar farizianed, ha da ziskibien-te ne yunont ket?Rx It eta ha deskit ar pezh a zo lavaret gant ar c'homzoù-mañ: Trugarez a fell din ha nann aberzhoù, rak n'on ket deuet evit gervel ar re reizh d'ar geuzidigezh, met ar bec'herien.w Jezuz o vezañ klevet-se a lavaras dezho: N'eo ket ar re a zo yac'h o deus ezhomm a vedisin, met ar re a zo klañv.v Ar farizianed, o welout kement-se, a lavaras d'e ziskibien: Perak e tebr ho mestr gant ar bublikaned ha gant an dud a vuhez fall?u Evel ma oa Jezuz ouzh taol en ti, setu, kalz a bublikaned hag a dud a vuhez fall en em lakaas ivez ouzh taol gantañ ha gant e ziskibien./tW Pa'z eas Jezuz ac'hane, e welas un den anvet Mazhev, azezet e ti ar gwirioù, hag e lavaras dezhañ: Heuilh ac'hanon. Eñ, o vezañ savet, en heulias.s Ar bobl, o vezañ gwelet kement-se, a voe souezhet hag a roas gloar da Zoue dre m'en doa roet un hevelep galloud d'an dud.,rS Hag e savas hag ez eas d'e di.6qe Met evit ma ouiot penaos Mab an den en deus war an douar ar galloud da bardoniñ ar pec'hedoù, e lavaras d'an den seizet: Sav, kemer da wele ha kae da'z ti.sp_ Rak, petra eo an aesoc'h, lavarout: Da bec'hedoù a zo pardonet dit, pe lavarout: Sav ha kerzh?ro] Jezuz, oc'h anavezout o soñjezonoù, a lavaras: Perak hoc'h eus soñjoù fall en ho kalonoù? N~~%}}"||Z{{{zz*yyFxx>wwVvvYv uttlsss=rr`qqEppGoo=nnwnmnll0kkjviirihhgg_ff]eeddEccbcba^``7__}_1^h]]\[[ Z8YXXXW`VV\VU_TTSSjRR?QQPP@OObNN7MLLWKKPJII=H'GGZFF?EED_CkBAA@??>>b==5 e 3 *;VY*N3B_Jezuz a respontas dezho: Me a c'houlenno ivez un dra ouzhoc'h ha, mar respontit, en hevelep doare e lavarin deoc'h dre beseurt galloud e ran an traoù-se.IA Jezuz a yeas en templ hag, e-pad ma kelenne, ar veleien vras hag henaourien ar bobl a zeuas da lavarout dezhañ: Dre beseurt galloud e rez an traoù-se, ha piv en deus roet dit ar galloud-se?U@#Kement a c'houlennot dre ar bedenn, mar kredit, a vo roet deoc'h.+?OJezuz a respontas dezho: Me a lavar deoc'h e gwirionez, mar ho pije feiz ha ma ne ziskredjec'h ket, n'eo ket hepken ar pezh a zo bet graet d'ar wezenn-fiez e rajec'h, met pa lavarjec'h d'ar menez-se: Sav alese hag en em daol er mor, kement-se en em raje.>An diskibien a welas kement-se hag a voe souezhet, o lavarout: Penaos eo deuet ar wezenn-fiez-se da vezañ sec'h raktal?D=O welout ur wezenn-fiez war an hent, e tostaas outi, met ne gavas enni nemet delioù, hag e lavaras dezhi: Ra ne zeuio biken frouezh ac'hanout! Raktal ar wezenn-fiez a sec'has.8<kDa vintin, evel ma tistroe e kêr, en doe naon.l;QHag, o vezañ o lezet, ez eas kuit eus kêr evit mont da Vetania, e-lec'h ma tremenas an noz.a:;Int a lavaras dezhañ: Ha klevout a rez ar pezh a lavaront? Ya, a respontas Jezuz dezho. Ha n'hoc'h eus biskoazh lennet: Tennet ec'h eus meuleudi eus genoù ar vugale hag eus ar re a zo ouzh ar vronn?9-Met pa welas ar veleien vras hag ar skribed ar burzhudoù a rae ha bugale a grie en templ, o lavarout: Hozanna da Vab David! e savas droug enno.N8Tud dall ha tud kamm a dostaas outañ en templ, hag o yac'haas.7! Lavarout a reas dezho: Skrivet eo: Va zi a vo galvet un ti a bedenn, met c'hwi hoc'h eus graet anezhañ ur c'havarn laeron.B6} Jezuz, o vezañ aet e templ Doue, a gasas kuit an holl re a werzhe hag a brene en templ. Hag e tiskaras taolioù an drokerien-arc'hant ha kadorioù ar varc'hadourien goulmed.H5  Ar bobl a responte: Jezuz eo, ar profed eus Nazared e Galilea.]43 Pa voe antreet e Jeruzalem, holl gêr a voe mantret, hag e lavarent: Piv eo hemañ?'3G Ar re a gerzhe a-raok hag ar re a heulie a grie: Hozanna da Vab David! Benniget ra vo an hini a zeu en anv an Aotrou! Hozanna el lec'hioù uhel meurbet!2Tud e niver bras a astennas o dilhad war an hent, re all a droc'has brankoù gwez hag a c'holoas ganto an hent.{1oDegas a rejont an azenez hag an azenig, hag o vezañ lakaet o dilhad warno, e lakajont anezhañ da azezañ warno.X0)An diskibien a yeas hag a reas ar pezh en doa Jezuz gourc'hemennet dezho./Lavarit da verc'h Sion: Setu, da roue a zeu da'z kavout, leun a zouster ha pignet war un azen, war un azenig, ebeul un azenez.m.SKement-se a c'hoarvezas evit ma vije peurc'hraet ar pezh a oa bet lavaret gant ar profed:-yMar lavar unan bennak un dra bennak deoc'h, respontit: An Aotrou en deus ezhomm anezho. Ha raktal o lezo da vont.-,So lavarout dezho: It d'ar vourc'h a zo dirazoc'h, kavout a reot kerkent un azenez stag hag un azen yaouank ganti. Distagit anezho hag o degasit din.x+ kPa dostajont ouzh Jeruzalem ha ma voent e Betfage, tost da Venez an Olived, Jezuz a gasas daou eus e ziskibien, *"O kaout truez outo, Jezuz a stokas ouzh o daoulagad. Ha raktal o daoulagad a resevjont ar gweled hag ec'h heuilhjont anezhañ.B)!Hag e lavarjont dezhañ: Aotrou, ma tigoro hon daoulagad.f(E Jezuz, o chom a sav, o galvas hag a lavaras: Petra a fell deoc'h e rafen evidoc'h? 'Ar bobl a c'hourdrouze anezho evit o lakaat da devel. Met int a grie kreñvoc'h: Az pez truez ouzhimp, Aotrou, Mab David!&5Ha setu, daou zen dall, azezet war gostez an hent, a glevas e oa Jezuz o tremen, hag e krijont, o lavarout: Az pez truez ouzhimp, Aotrou, Mab David!O%Pa'z ejont kuit eus Jeriko, ez eas kalz a dud war e lerc'h.$Evel-se n'eo ket deuet Mab an den evit bezañ servijet, met evit servijañ hag evit reiñ e vuhez e daspren evit kalz._#7ha piv bennak a fello dezhañ bezañ ar c'hentañ en ho touez, a vo ho sklavour.r"]Ne vo ket evel-se en ho touez. Met piv bennak a fello dezhañ bezañ bras en ho touez, a vo ho servijer,!Jezuz o galvas hag a lavaras: Gouzout a rit penaos pennoù ar broadoù a vestroni anezho ha penaos ar re vras a ziskouez o galloud warno.W 'An dek all o vezañ klevet kement-se, a yeas droug enno a-enep an daou vreur./Lavarout a reas dezho: Gwir eo ec'h evot va hanaf hag e viot badezet eus ar vadeziant am eus da vezañ badezet ganti. Met bezañ azezet a-zehou pe a-gleiz din, n'eo ket me a dle reiñ an dra-se, roet e vo d'ar re ma'z eo bet kempennet evito gant va Zad.s_Jezuz a respontas: N'ouzoc'h ket ar pezh a c'houlennit. Ha gallout e c'hellit evañ an hanaf a dlean evañ ha bezañ badezet eus ar vadeziant ma tlean bezañ badezet ganti? Int a lavaras dezhañ: Ni a c'hell.0YEñ a lavaras dezhi: Petra a fell dit? Hi a lavaras dezhañ: Gourc'hemenn ma vo va daou vab a zo amañ, azezet ez rouantelezh unan a-zehou hag egile a-gleiz dit.taNeuze mamm mibien Zebedea a dostaas outañ gant he mibien hag en em stouas evit ober ur goulenn digantañ.*Mhag e lakaint anezhañ etre daouarn ar baganed evit ober goap anezhañ, evit e skourjezañ hag e groazstagañ, hag ec'h adsavo a varv d'an trede deiz. Setu, e pignomp da Jeruzalem ha Mab an den a vo lakaet etre daouarn ar veleien vras ha re ar skribed. E gondaonint d'ar marvkOE-pad ma pigne Jezuz da Jeruzalem, e kemeras a-du an daouzek diskibl hag e lavaras dezho en hent: Evel-se ar re ziwezhañ a vo ar re gentañ, hag ar re gentañ a vo ar re ziwezhañ. Rak kalz a zo galvet, met nebeut a zo dibabet.Ha ne c'hellan ket ober ar pezh a fell din eus va madoù? Pe daoust ha da lagad a zo fall abalamour ma'z on mat?r]Kemer eta ar pezh a zo dit ha kae kuit. Me a fell din reiñ d'an hini diwezhañ-mañ kement ha dit. Eñ a respontas da unan anezho: Va mignon, ne ran gaou ebet ouzhit. Ne'c'h eus ket graet marc'had ganin evit un diner?$A o lavarout: Ar re ziwezhañ-se n'o deus labouret nemet un eurvezh, hag ec'h eus o lakaet keit ha ni hon eus douget pouez an deiz hag an tommder.D Ouzh e gemer, e c'hrozmoljont a-enep ar penn-tiegezh,lQ Pa zeuas ar re gentañ, e soñje dezho o dije ouzhpenn, met ar re-mañ a resevas ivez pep a ziner.?y Re an unnekvet eur, o vezañ deuet, o doe pep a ziner.+OPa voe deuet an abardaez, mestr ar winieg a lavaras d'e verour: Galv al labourerien ha ro dezho o gopr, en ur vont eus ar re ziwezhañ d'ar re gentañ.1Respont a rejont dezhañ: Dre n'en deus den ebet gopret ac'hanomp. It ivez da'm gwinieg, emezañ, hag e resevot ar pezh a vo reizh.'GO vezañ aet er-maez war-dro an unnekvet eur, e kavas re all a oa dilabour hag e lavaras dezho: Perak en em zalc'hit amañ a-hed an deiz hep ober netra?y kMont a reas adarre er-maez war-dro ar c'hwec'hvet ha war-dro an navet eur, hag e reas an hevelep tra.s _Lavarout a reas dezho: It ivez da'm gwinieg hag e roin deoc'h ar pezh a vo reizh. Hag ez ejont.k OMont a reas er-maez war-dro an deirvet eur hag e welas re all a oa war ar blasenn hep ober netra.$ AOber a reas marc'had gant al labourerien eus un diner (1 diner = pezh arc'hant roman war-dro 4 g) dre zevezh hag o c'hasas d'e winieg.  %Rak rouantelezh an neñvoù a zo heñvel ouzh un den, ur penn-tiegezh, a yeas er-maez beure mat da c'hoprañ labourerien evit e winieg.jMMet kalz eus ar re gentañ a vo ar re ziwezhañ, ha kalz eus ar re ziwezhañ a vo ar re gentañ.^5Ha piv bennak en devo kuitaet tiez, pe breudeur, pe c'hoarezed, pe tad, pe mamm, pe gwreg, pe bugale, pe douaroù, abalamour da'm anv, a resevo kant kemend all hag en devo ar vuhez peurbadus da hêrezh. Jezuz a respontas dezho: Me a lavar deoc'h e gwirionez penaos, c'hwi hag hoc'h eus va heuliet, en eil c'hinivelezh, pa vo Mab an den azezet war dron e c'hloar, e viot ivez azezet war daouzek tron, hag e varnot daouzek meuriad Israel.xiPêr, o kemer ar gomz, a lavaras: Setu, ni hon eus dilezet pep tra hag hon eus da heuliet, petra a vo evidomp?gGJezuz, o sellout outo, a lavaras: Dibosupl eo d'an dud, met pep tra a zo posupl da Zoue.veAn diskibien, o vezañ klevet-se, a voe souezhet bras hag a lavaras: Ha piv eta a c'hell bezañ salvet?.UMe a lavar deoc'h c'hoazh, aesoc'h eo d'ur c'hañval tremen dre graoenn un nadoz eget d'un den pinvidik mont e-barzh rouantelezh Doue.'Jezuz a lavaras d'e ziskibien: Me a lavar deoc'h e gwirionez, diaes eo d'un den pinvidik mont e-barzh rouantelezh an neñvoù.nUGoude bezañ klevet ar c'homzoù-se, an den yaouank a yeas gwall drist, rak madoù bras en doa.A{Jezuz a lavaras dezhañ: Mar fell dit bezañ peurvat, kae, gwerzh kement ac'h eus, ro-se d'ar beorien, hag ez po un teñzor en neñv. Goude-se deus hag heuilh ac'hanon.~~uAn den yaouank a lavaras dezhañ: Miret em eus an holl draoù-se adalek va yaouankiz. Petra a vank din c'hoazh?M}enor da dad ha da vamm; ha, karout a ri da nesañ eveldout da-unan.|yPere? emezañ. Jezuz a respontas: Ne vi ket muntrer; ne ri ket avoultriezh; ne laeri ket; ne lavari ket a falstesteni;{-Eñ a lavaras dezhañ: Perak em galvez mat? Den n'eo mat, nemet unan, Doue hepken. Mar fell dit mont er vuhez, mir ar gourc'hemennoù.zySetu, un den a dostaas outañ hag a lavaras: Mestr mat, peseurt mad a dlean d'ober evit kaout ar vuhez peurbadus?EyLakaat a reas e zaouarn warno hag ez eas kuit ac'hano.x-Ha Jezuz a lavaras: Lezit ar vugale vihan ha na zifennit ket outo dont davedon, rak rouantelezh an neñvoù a zo d'ar re a zo heñvel outo.zwm Neuze e voe degaset dezhañ bugale vihan, evit ma lakaje e zaouarn warno ha ma pedje. Met an diskibien o fellae.v! Rak bez' ez eus eunuked a zo bet ganet evel-se a gof o mamm, reoù all a zo bet graet eunuked gant an dud, hag ez eus reoù all a zo en em rentet oc'h-unan eunuked abalamour da rouantelezh an neñvoù. Ra gompreno kement-mañ, an neb a c'hell kompren.luQ Eñ a respontas dezho: An holl ne gomprenont ket ar gomz-se, met hepken ar re a zo bet roet dezho.utc E ziskibien a lavaras dezhañ: Mar d-eo evel-se doare an den gant e wreg, n'eo ket talvoudus dimeziñ.Ts! Met me a lavar deoc'h penaos piv bennak a gas kuit e wreg, nemet evit difealded, hag a zimez da unan all, a ra avoultriezh, hag an hini a zimez d'ur wreg a zo bet kaset kuit, a ra avoultriezh.*rMJezuz a respontas dezho: Abalamour da galeter ho kalon eo en deus Moizez roet galloud deoc'h da gas kuit ho kwragez, met er penn-kentañ ne oa ket evel-se.qInt a lavaras dezhañ: Perak eta en deus Moizez gourc'hemennet reiñ d'ar wreg ur skrid a dorr-dimeziñ hag he c'has kuit?pEvel-se ne d-int mui daou, met ur c'hig hepken. Arabat eo d'an den disrannañ ar pezh a zo bet unanet gant Doue.o+ha penaos en deus lavaret: Setu perak ar gwaz a guitaio e dad hag e vamm hag en em stago ouzh e wreg, hag an daou a zeuio ur c'hig hepken? n Eñ a respontas: Ha n'hoc'h eus ket lennet penaos ar C'houer, er penn-kentañ, a reas anezho gwaz ha plac'h,m#Ar farizianed a zeuas hag a lavarjont dezhañ evit e demptañ: Hag e c'hell un den kas e wreg kuit evit n'eus forzh peseurt abeg?Jl Ur bobl vras a heulias anezhañ, hag eno e yac'haas anezho.k P'en doe Jezuz peurlavaret ar c'homzoù-se, ez eas kuit eus Galilea hag e teuas e kostezioù Judea en tu all d'ar Jordan.j%#Evel-se e raio deoc'h va Zad a zo en neñvoù, ma ne bardon ket pep hini ac'hanoc'h a-greiz e galon e vankoù d'e vreur.ri]"Hag e vestr, o kaout droug ennañ, en roas d'ar vourevien, betek m'en doa paeet kement a dlee.\h1!Ha ne dlees ket kaout truez ivez ouzh da genvreur evel ma em boa bet truez ouzhit?g Neuze ar mestr a reas gervel anezhañ hag a lavaras dezhañ: Servijer drouk, pardonet em boa dit da holl zle dre ma ez poa va fedet.f3E genvreudeur, o vezañ gwelet ar pezh en doa graet, a voe glac'haret bras hag a yeas da gontañ d'e aotrou kement a oa c'hoarvezet.zemMet hemañ ne fellas ket dezhañ hag a yeas d'e deurel er prizon, betek m'en doa paeet ar pezh a dlee.dyE genvreur, oc'h en em deurel d'e dreid, a bedas anezhañ en ur lavarout: Ro amzer din hag e paein dit holl.qc[Goude ma voe aet kuit, ar servijer-mañ a gavas unan eus e genvreudeur a dlee dezhañ kant diner (1 diner = pezh arc'hant roman war-dro 4 g). O kregiñ ennañ, e waskas e c'houzoug en ur lavarout: Pae ar pezh a dleez din.cb?O kaout truez outañ, mestr ar servijer-se en lezas da vont hag a bardonas dezhañ e zle.aAr servijer, oc'h en em strinkañ d'e dreid, a bedas anezhañ o lavarout: Aotrou, ro amzer din hag e paein dit va holl zle.`%Dre ma n'en doa ket peadra da baeañ, e vestr a roas urzh d'e werzhañ, eñ, e wreg, e vugale ha kement en doa, evit paeañ e zle._+P'en em lakaas da gontañ, e voe degaset dezhañ unan a dlee dek mil talant (1 talant = 6000 drakm, d.l.e. war-dro 30 kg a arc'hant).{^oDre-se rouantelezh an neñvoù a zo heñvel ouzh ur roue a fellas dezhañ ober rentañ kont d'e servijerien.v]eJezuz a lavaras dezhañ: Ne lavaran ket dit betek seizh gwech, met betek dek ha tri-ugent gwech seizh gwech.\5Neuze Pêr a dostaas outañ hag a lavaras: Aotrou, pet gwech e pardonin da'm breur pa bec'ho a-enep din? Bez' e vo betek seizh gwech?^[5Rak e-lec'h ma ez eus daou pe dri dastumet em anv, emaon eno en o c'hreiz.DuPa erruont e Kafarnaoum, ar re a save an didrakm (= pezh arc'hant a 2 drakm, d.l.e. war-dro 8 g) a dostaas ouzh Pêr hag a lavaras dezhañ: Ho mestr, ha ne bae ket an didrakm? Ce lakaat a raint d'ar marv, ha d'an trede deiz ec'h adsavo a varv. Bez' e voent gwall c'hlac'haret.uBcE-pad ma'z edont e Galilea, Jezuz a lavaras dezho: Mab an den a dle bezañ lakaet etre daouarn an dud,MAMet ar seurt-se ne d-a ket kuit, nemet dre ar bedenn ha dre ar yun.@ Abalamour d'ho tiskredoni eo, a lavaras Jezuz dezho. Me a lavar deoc'h e gwirionez, mar ho pije feiz kement hag ur c'hreunenn sezo, e lavarfec'h d'ar menez-se: Kae ac'hann aze, hag ez afe. Netra ne vefe dibosupl deoc'h.?yNeuze an diskibien a dostaas ouzh Jezuz hag a lavaras dezhañ a-du: Perak n'hon eus ket gallet kas kuit anezhañ?|>qJezuz a c'hourdrouzas an diaoul, hag ez eas er-maez anezhañ, hag ar bugel a voe yac'haet war an eur-se.(=IJezuz a respontas: O rummad diskredik ha fall, betek pegeit e vin ganeoc'h? Betek pegeit e c'houzañvin ac'hanoc'h? Degasit eñ amañ din.b<=Degaset em eus anezhañ da'z tiskibien ha n'o deus ket gallet e yac'haat.v;eAotrou, az pez truez ouzh va mab hag a zo loariek ha gwall boaniet. Alies e kouezh en tan hag alies en dour.z:mO vezañ deuet etrezek ar bobl, un den a dostaas outañ hag en em daolas d'an daoulin dirazañ, o lavarout:O9 Neuze an diskibien a gomprenas e komze outo diwar-benn Yann-Vadezour.N8 Met me a lavar deoc'h penaos Elia a zo dija deuet, ha n'o deus ket e anavezet, met o deus graet dezhañ kement o deus c'hoantaet. Evel-se ivez e tle Mab an den gouzañv eus o ferzh.[7/ Jezuz a respontas dezho: Gwir eo Elia a dle dont da gentañ hag adlakaat pep tra.r6] An diskibien a reas ar goulenn-mañ outañ: Perak eta e lavar ar skribed eo ret da Elia dont da gentañ?25] Evel ma tiskennent eus ar menez, Jezuz a roas dezho ar gourc'hemenn-mañ: Na gomzit da zen eus ar weledigezh-mañ, ken na vo adsavet Mab an den a-douez ar re varv.N4Sevel a rejont o daoulagad ha ne weljont den ken nemet Jezuz e-unan.`39Met Jezuz, o tostaat, a stokas outo hag a lavaras dezho: Savit, n'ho pet ket aon!a2;Pa glevjont ar vouezh-se, an diskibien a gouezhas war o genoù hag o doe ur spont bras.Y1+Komz a rae c'hoazh, pa zeuas ur goabrenn lugernus d'o goleiñ. Ha setu, ur vouezh a zeuas eus ar goabrenn o lavarout: Hemañ eo va Mab karet-mat, ennañ em eus lakaet va holl levenez. Selaouit eñ!/0WPêr, o kemer ar gomz, a lavaras da Jezuz: Aotrou, mat eo deomp chom amañ. Mar fell dit, e raimp amañ teir deltenn, unan evidout, unan evit Moizez, unan evit Elia.G/Setu, Moizez hag Elia en em ziskouezas dezho, o komz gantañ.t.aHag e voe treuzneuziet dirazo. E zremm a lugernas evel an heol hag e zilhad a zeuas gwenn evel ar gouloù. - C'hwec'h devezh goude, Jezuz a gemeras gantañ Pêr, Jakez ha Yann e vreur, hag o c'hasas a-du war ur menez uhel.+,OMe a lavar deoc'h e gwirionez, ez eus hiniennoù eus a-douez ar re a zo amañ ha ne varvint ket ken n'o devo gwelet Mab an den o tont en e rouantelezh.m+SRak Mab an den a dle dont e gloar e Dad gant e aeled, ha neuze e roio da bep hini hervez e oberoù.u*cRak petra a dalvfe da un den gounit ar bed holl, ma kollfe e ene? Pe petra a rofe an den e trok ouzh e ene?) Rak piv bennak a fello dezhañ saveteiñ e vuhez he c'hollo, met piv bennak a gollo e vuhez abalamour din he c'havo.1([Neuze Jezuz a lavaras d'e ziskibien: Mar fell da unan bennak dont war va lerc'h, ra raio dilez anezhañ e-unan, ra gemero e groaz ha ra heulio ac'hanon.P'Met eñ, o tistreiñ, a lavaras da Bêr: A-dreñv din, Satan! Ur wallskouer out din, rak da soñjezonoù n'emaint ket hervez an traoù a sell ouzh Doue, met hervez an traoù a sell ouzh an dud.&'Pêr, o vezañ e gemeret a-du, en em lakaas d'e repren, o lavarout: Aotrou, az pez truez ouzhit! Kement-se ne c'hoarvezo ket ganit.%Adalek neuze, Jezuz en em lakaas da zisklêriañ d'e ziskibien e oa ret dezhañ mont da Jeruzalem, gouzañv kalz a draoù a-berzh an henaourien, ar veleien vras hag ar skribed, bezañ lakaet d'ar marv, hag adsevel a varv d'an trede deiz.\$1Neuze e tifennas gwall start outo lavarout da zen e oa eñ, Jezuz ar C'hrist.5#cReiñ a rin dit alc'houezioù rouantelezh an neñvoù, ar pezh a erei war an douar a vo ereet en neñvoù, hag ar pezh a zierei war an douar a vo diereet en neñvoù."/Ha me a lavar dit ivez penaos ez out Pêr, ha war ar roc'h-mañ e savin va Iliz, ha dorioù lec'h ar marv ne drec'hint ket anezhi.E!Jezuz, oc'h adkemer ar gomz, a lavaras dezhañ: Eürus out, Simon mab Jona, rak n'eo ket ar c'hig nag ar gwad o deus diskuliet kement-mañ dit, met va Zad a zo en neñvoù.I  Simon-Pêr a respontas: Te eo ar C'hrist, Mab an Doue bev.A}Eñ a lavaras dezho: Ha c'hwi, piv a lavarit ez on?s_Respont a rejont: Darn a lavar out Yann-Vadezour; darn all, Elia; darn all, Jeremia, pe unan ar brofeded.  Jezuz, o vezañ deuet e douar Kezarea-Filip, a c'houlennatas e ziskibien hag a lavaras: Piv a lavar an dud on-me, Mab an den? Neuze e komprenjont penaos n'en doa ket lavaret en em virout eus goell ar bara, met eus kelennadurezh ar farizianed hag ar sadukeiz.5 Penaos eta ne gomprenit ket n'eo ket eus bara em eus komzet pa em eus lavaret deoc'h en em virout eus goell ar farizianed hag ar sadukeiz?`9 nag eus ar seizh bara hag ar pevar mil den, ha pet panerad ho poa kaset ganeoc'h?)K Bez' oc'h c'hoazh hep skiant ha n'hoc'h eus ket soñj eus ar pemp bara hag ar pemp mil den, ha pet panerad ho poa kaset ganeoc'h,KJezuz, o vezañ anavezet kement-se, a lavaras dezho: Perak e soñjit evel-se ennoc'h hoc'h-unan, tud a nebeut a feiz, ez eo dre n'hoc'h eus ket kemeret a vara ganeoc'h?c?An diskibien a soñjas enno o-unan hag a lavaras: Abalamour n'hon eus ket a vara eo.`9Jezuz a lavaras dezho: En em virit gant evezh eus goell ar farizianed hag ar sadukeiz.V%An diskibien, o tremen en tu all, o doa ankounac'haet kemer bara ganto.!;Ur rummad fall hag avoultr a c'houlenn ur mirakl, ne vo roet mirakl ebet dezhañ, nemet mirakl ar profed Jona. Hag, o vezañ o lezet, ez eas kuit.3_ha diouzh ar mintin: Arnev a vo rak an oabl a zo teñval-ruz. Pilpouzed, c'hwi a oar anavezout doare an oabl, ha ne c'hellit ket anavezout sinoù an amzerioù!jMJezuz a respontas dezho: Diouzh an abardaez, e lavarit: Brav e vo an amzer rak an oabl a zo ruz, Ar farizianed hag ar sadukeiz a dostaas outañ hag, evit e demptañ, a c'houlennas digantañ diskouez dezho ur mirakl eus an neñv.[/'Goude bezañ kaset ar bobl en o hent, e pignas er vag hag e teuas da vro Vagdala.V%&Ar re o doa debret a oa war-dro pevar mil den, hep ar gwragez hag ar vugale.ve%Debriñ a rejont holl hag o doe a-walc'h, hag e tegasjont seizh panerad leun eus an tammoù a oa manet. $e kemeras ar seizh bara hag ar pesked hag e trugarekaas, o zorras hag o roas d'e ziskibien, hag an diskibien d'ar bobl.Q #Neuze e c'hourc'hemennas d'ar bobl azezañ war an douar,v e"Jezuz a c'houlennas outo: Pet bara hoc'h eus? Hag int a lavaras: Seizh, hag un nebeud peskedigoù. !An diskibien a lavaras: Penaos e c'hellfemp kavout el lec'h distro-mañ bara a-walc'h da bredañ kement a dud?q [ Jezuz, o vezañ galvet e ziskibien, a lavaras: Truez am eus ouzh ar bobl-mañ, rak tri devezh a zo emaint em c'hichen ha n'o deus netra da zebriñ. Ne fell ket din o c'has war yun, gant aon na vankfe o nerzh en hent.A{en hevelep doare ma voe souezhet an dud pa weljont ar re vut o komz, ar re vac'hagnet yac'haet, ar re gamm o kerzhout, ar re dall o welout. Hag e roent gloar da Zoue Israel.;oNeuze ul lod bras a dud a dostaas outañ, ha ganto re gamm, re dall, re vut, re vac'hagnet ha kalz a re glañv, hag e lakajont anezho ouzh treid Jezuz. Eñ o yac'haas,|qJezuz, o vezañ aet ac'hano, a zeuas tost da vor Galilea. O vezañ pignet war ur menez, ec'h azezas eno.!;Neuze Jezuz a respontas dezhi: Gwreg, da feiz a zo bras. Ra vo graet dit evel ma c'hoantaez. Ha war an eur-se, he merc'h a voe yac'haet.a;Gwir eo Aotrou, emezi, met ar chas bihan a zebr ar bruzun a gouezh eus taol o mestroù.c?Respont a reas: N'eo ket mat kemer bara ar vugale hag e deurel d'ar chas bihan.]3Met hi a zeuas hag en em stouas dirazañ, o lavarout: Aotrou, sikour ac'hanon!\1Respont a reas: N'on bet kaset nemet etrezek an deñved kollet eus ti Israel.'GEñ ne respontas ket ur ger dezhi, hag e ziskibien a dostaas outañ hag a bedas anezhañ en ur lavarout: Kas anezhi kuit, rak krial a ra war hol lerc'h.#?Setu, ur wreg kananeat deuet eus ar vro-se, a grias o lavarout: Az pez truez ouzhin, Aotrou, Mab David! Va merc'h a zo gwall boaniet gant un diaoul.T~!Jezuz, o vezañ aet ac'hano, en em dennas da gostezioù Tir ha Sidon.}wSetu aze an traoù a hudura an den, met debriñ hep bezañ gwalc'het an daouarn, an dra-se ne hudura ket an den.|#Rak eus ar galon e teu ar soñjoù fall, ar muntroù, an avoultriezh, ar gastaouerezh, al laeroñsioù, ar falstestenioù, an droukkomzoù.n{UMet ar pezh a zeu er-maez eus ar genoù a zeu eus ar galon, ha kement-se eo ar pezh a hudura an den.izKNe gomprenit ket penaos kement a ya er genoù, a ziskenn er c'hof hag a vez taolet er foz?]y3Ha Jezuz a lavaras: Ha bez' oc'h c'hwi ivez c'hoazh hep skiant?SxPêr, o kemer ar gomz, a lavaras dezhañ: Displeg deomp ar barabolenn-se.vweLezit anezho, tud dall int o ren tud dall. Mar ren un den dall un den dall all, e kouezhint o-daou er poull.ovW Eñ a respontas: Pep plantenn n'eo ket bet plantet gant va Zad a zo en neñv, a vo diwriziennet.,uQ Neuze e ziskibien a dostaas outañ hag a lavaras dezhañ: Gouzout a rez penaos ar farizianed, o klevout ar pezh ac'h eus lavaret, o deus kavet tamall ennañ?{to N'eo ket ar pezh a ya er genoù a hudura an den, met ar pezh a zeu er-maez eus ar genoù eo a hudura an den.Js  O vezañ galvet ar bobl, e lavaras dezho: Selaouit ha komprenit.tra Met en aner eo ec'h enoront ac'hanon, o teskiñ kelennadurezhioù a zo gourc'hemennoù tud.q}Ar bobl-mañ a dosta ouzhin gant o genoù, a enor ac'hanon gant o muzelloù, met o c'halon a zo pell diouzhin.Vp%Pilpouzed, Izaia en deus profedet mat diwar ho penn, p'en deus lavaret: on'eo ket dalc'het da enoriñ e dad pe e vamm. C'hwi a gas da netra gourc'hemenn Doue gant hoc'h hengoun.nyMet c'hwi a lavar: An hini a lavaro d'e dad pe d'e vamm: Ar pezh am bije gallet reiñ dit a zo ur prof,myRak Doue en deus lavaret: Enor da dad ha da vamm, ha: Piv bennak a villigo e dad pe e vamm a vo lakaet d'ar marv.nlUEñ a respontas dezho: Ha c'hwi, perak e torrit gourc'hemenn Doue gant hoc'h hengoun?pkYPerak e torr da ziskibien hengoun a re gozh? Rak ne walc'hont ket o daouarn pa zebront o fredoù.Yj -Neuze skribed ha farizianed a zeuas eus Jeruzalem da gavout Jezuz hag a lavaras:i$Pediñ a rejont anezhañ d'o lezel da stekiñ hepken ouzh bevenn e zilhad. Ha kement hini a stokas, a voe yac'haet.h##Tud al lec'h-mañ, o vezañ anavezet anezhañ, a gasas kannaded en holl vro tro-war-dro, hag e voe degaset dezhañ an holl dud klañv.Ig "P'o doe treuzet ar mor, e teujont da vro C'henezared.af;!Ar re a oa er vag a zeuas hag a azeulas anezhañ, o lavarout: Te eo evit gwir Mab Doue.6eg Hag e pignjont er vag hag an avel a baouezas. dRaktal Jezuz, oc'h astenn e zorn, a grogas ennañ hag a lavaras dezhañ: Den a nebeut a feiz, perak ac'h eus diskredet?cMet, pa welas e oa kreñv an avel, en doa aon hag, evel ma kroge da sankañ en dour, e krias o lavarout: Aotrou, va savete!wbgHag eñ a lavaras: Deus! Pêr a ziskennas eus ar vag hag a gerzhas war an doureier evit mont da gavout Jezuz.a}Pêr a respontas dezhañ: Aotrou, mar d-eo te, gourc'hemenn ac'hanon da vont da'z kavout war an doureier.W`'Kerkent Jezuz a lavaras dezho: Ho pet fiziañs, me eo, n'ho pet ket aon!_Pa welas an diskibien anezhañ o kerzhout war ar mor, o doa spont hag e lavarjont: Un teuz eo! Hag e krijont gant ar spont.o^WD'ar bedervet beilhadenn eus an noz, Jezuz a zeuas d'o c'havout o kerzhout war ar mor. /~~}~})|{zyyCxxVxw~wvvuttss:rrrqDppoomonmmlllk jjJiinhhggZff^f%eeIdd,ccsc bb^aaa@```__#^^c^]]C\\&[[BZZZZYY|X|WVUUTTT>SSR:QQ3POO/NNMMlML,KcKJIIOHH"GJFFEE DD.CCCJCB{AAA6@@@>==@<%an hini a vo war an doenn, ra ne ziskenno ket da gemer ar pezh a zo en e di,F=neuze ar re a vo e Judea, ra dec'hint war ar menezioù,<7Pa welot eta an euzhusted eus ar glac'har, m'en deus komzet ar profed Daniel anezhi, deuet el lec'h santel, ra gompreno an neb a lenn,; An Aviel-mañ eus ar rouantelezh a vo prezeget er bed a-bezh evit reiñ testeni d'an holl vroadoù. Neuze e teuio ar fin.@:{ Met an hini a gendalc'ho betek ar fin a vo salvet.I9  Dre ma vo kresket an direizhder, karantez meur a hini a yenaio.>8w Kalz a fals-profeded a savo hag a dromplo kalz a dud.T7! Neuze meur a hini a gouezho, en em drubardo hag en em gasaio an eil egile.%6C Neuze e roint ac'hanoc'h evit bezañ poaniet hag e lazhint ac'hanoc'h, hag e viot kasaet gant an holl vroadoù abalamour da'm anv.F5An traoù-mañ ne vo nemet ar penn-kentañ eus ar gloazioù.'4GRak ur vroad a savo a-enep ur vroad all hag ur rouantelezh a-enep ur rouantelezh all, hag e vo e meur a lec'h naonegezhioù, bosennoù ha krenoù-douar.<3qKlevout a reot komz eus brezelioù ha brud eus brezelioù, lakait evezh na vefec'h spontet rak ret eo e teufe an holl draoù-se. Met kement-se ne vo ket c'hoazh ar fin.h2IRak meur a hini a zeuio em anv, o lavarout: Me eo ar C'hrist. Hag e tromplint kalz a dud.Q1Jezuz a respontas dezho: Diwallit na dromplfe den ac'hanoc'h.T0!Hag evel ma oa azezet war Venez an Olived, an diskibien a dostaas outañ a-du, o lavarout: Lavar deomp pegoulz e c'hoarvezo an traoù-se, ha pehini e vo ar sin eus da zonedigezh hag eus fin ar bed?$/AMet Jezuz a lavaras dezho: Ha ne welit ket an holl draoù-se? Me en lavar deoc'h e gwirionez, ne chomo ket anezho amañ maen war vaen na vo diskaret.. }Evel ma'z ae Jezuz kuit eus an templ, e ziskibien a dostaas outañ evit diskouez dezhañ savadurioù bras an templ. - 'rak me a lavar deoc'h, ne'm gwelot mui pelloc'h, betek ma lavarot: Benniget ra vo an hini a zeu en anv an Aotrou!2,_&Setu, ho ti a vo lezet deoc'h didud,p+Y%Jeruzalem, Jeruzalem, te hag a lazh ar brofeded hag a veinata ar re a zo kaset dit, pet gwech em eus c'hoantaet dastum da vugale evel ma tastum ur yar he foñsined dindan he divaskell, ha n'eo ket bet fellet deoc'h!Z*-$Me a lavar deoc'h e gwirionez, kement-se holl a gouezho war ar rummad-mañ.E)#evit ma kouezho warnoc'h an holl wad reizh a zo bet skuilhet war an douar, adalek gwad Abel ar reizh betek gwad Zakaria mab Barakia, hoc'h eus lazhet etre an templ hag an aoter.a(;"Dre-se, setu, e kasan deoc'h profeded, tud fur ha skribed. Lazhañ a reot darn hag o stago ouzh ar groaz, skourjezañ a reot darn all en ho sinagogennoù hag heskinañ a reot anezho eus an eil kêr d'eben,X')!Naered, lignez a naered-gwiber! Penaos e tec'hot diouzh kastiz ar gehenn?/&Y Deuit da leuniañ eta muzul ho tadoù.{%oTestiñ a rit evel-se a-enep deoc'h hoc'h-unan penaos oc'h mibien ar re o deus lazhet ar brofeded.z$men ur lavarout: Mar vijemp bet en amzer hon tadoù, ne vijemp ket en em unanet ganto da skuilh gwad ar brofeded.#Gwalleur deoc'h, skribed ha farizianed pilpouzed! Abalamour ma savit bezioù d'ar brofeded ha ma vravait bezioù an dud reizh,"Evel-se c'hwi ivez, en diavaez en em ziskouezit reizh d'an dud, met en diabarzh oc'h leun a bilpouzerezh hag a zireizhder.d!AGwalleur deoc'h, skribed ha farizianed pilpouzed! Abalamour ma'z oc'h heñvel ouzh bezioù gwennet, en em ziskouez kaer en diavaez, hag a zo leun a eskern tud varv hag a bep dic'hlanded en diabarzh. {Farizian dall! Naeta da gentañ an diabarzh eus an hanaf hag eus ar plad, evit ma teuio ivez an diavaez da vezañ naet.0YGwalleur deoc'h, skribed ha farizianed pilpouzed! Abalamour ma naetait diavaez an hanaf hag ar plad, met en diabarzh oc'h leun a laeroñsi hag a zireizhder.PRenerien dall! Silañ a rit ar fubuenn hag e lonkit ar c'hañval.J Gwalleur deoc'h, skribed ha farizianed pilpouzed! Abalamour ma paeit an deog war ar vent, war an aned ha war ar c'houmin, hag e lezit a-gostez ar pezh a zo ar muiañ talvoudek el lezenn, ar reizhder, an drugarez hag ar feiz. Ar re-se a oa an traoù a dleec'h d'ober, hep koulskoude dilezel ar re all.`9Hag an neb a dou dre an neñv, a dou dre dron Doue ha dre an Hini a zo azezet warnañ.PAn neb a dou dre an templ, a dou drezañ ha dre an Hini a chom ennañ.LAn neb a dou dre an aoter, a dou drezañ ha dre gement a zo warni.\1Tud diskiant ha dall! Pehini eo ar brasañ, ar prof pe an aoter a santela ar prof?!;Mar tou unan bennak dre an aoter, kement-se n'eo netra, met mar tou unan bennak dre ar prof a zo war an aoter, hennezh a dle derc'hel e gomz._7Tud diskiant ha dall! Pehini eo ar brasañ, an aour pe an templ a santela an aour-se?J Gwalleur deoc'h, renerien dall! Lavarout a rit: Mar tou unan bennak dre an templ, kement-se n'eo netra, met mar tou unan bennak dre aour an templ, hennezh a dle derc'hel e gomz.r]Gwalleur deoc'h, skribed ha farizianed pilpouzed! Rak redek a rit dre ar mor hag an douar evit ober ur prozelit, ha pa hoc'h eus e c'hounezet, e rit anezhañ ur mab eus ar gehenn div wech gwashoc'h egedoc'h.A{Gwalleur deoc'h, skribed ha farizianed pilpouzed! Abalamour ma dismantrit tiez an intañvezed hag e rit evit ar gweled pedennoù hir. Abalamour da-se e viot barnet garvoc'h.|q Gwalleur deoc'h, skribed ha farizianed pilpouzed! Abalamour ma serrit rouantelezh an neñvoù ouzh an dud, n'oc'h ket hoc'h-unan aet e-barzh, hag hoc'h eus c'hoazh harzet da vont e-barzh ar re a garje bezañ aet.V% Piv bennak en em uhela a vo izelaet, ha piv bennak en em izela a vo uhelaet.6g An hini brasañ en ho touez a vo ho servijer.I  Na vezit ket galvet mistri, rak unan hepken eo ho Mestr, Krist.hI Na c'halvit den war an douar ho tad, rak unan hepken eo ho Tad, an hini a zo en neñvoù.zmMet c'hwi, na vezit ket galvet Rabbi, rak unan hepken eo ho Mestr, Krist, ha c'hwi holl a zo breudeur.v ekarout a reont bezañ saludet war ar marc'hallac'hioù ha bezañ galvet gant an dud: Mestr, mestr.h Ikarout a reont ar plasoù kentañ er festoù hag ar c'hadorioù kentañ er sinagogennoù, O holl oberoù a reont evit bezañ gwelet gant an dud. Evel-se o deus fulakterioù ledan ha pempilhoù hir ouzh o dilhad, Eren a reont bec'hioù pounner ha diaes da zougen, ha o lakaont war divskoaz an dud, met ne fell ket dezho stekiñ outo gant o biz. Grit eta ha mirit kement a lavaront deoc'h da virout, met na rit ket hervez o oberoù. Rak e lavaront met ne reont ket.Oa lavaras: Ar skribed hag ar farizianed a zo azezet war gador Moizez.A Neuze Jezuz, o komz d'ar bobl ha d'e ziskibien,yk.Ha den ne c'hellas respont ur ger dezhañ. Adalek an deiz-se, hini ne gredas mui ober goulenn ebet outañ.A}-Mar galv eta David anezhañ Aotrou, penaos eo-eñ e vab?  ,An Aotrou en deus lavaret da'm Aotrou: Azez a-zehou din, betek ma em bo graet eus da enebourien ur skabell dindan da dreid.jM+Jezuz a lavaras dezho: Penaos eta e c'halv David anezhañ, dre ar Spered, Aotrou, pa lavar:jM*o lavarout: Petra a soñjit eus ar C'hrist? Da biv eo mab? Int a lavaras dezhañ: Da Zavid.O)Evel ma oa ar farizianed en em zastumet, Jezuz a reas ur goulenn outo`9(An holl lezenn hag ar brofeded a zo dalc'het en daou c'hourc'hemenn-se.U#'Ha setu an eil a zo heñvel outañ: Karout a ri da nesañ eveldout da-unan.H~ &Hennezh eo ar c'hentañ hag ar gourc'hemenn brasañ.x}i%Jezuz a lavaras dezhañ: Karout a ri an Aotrou da Zoue, eus da holl galon, eus da holl ene, eus da holl soñj.F|$Mestr, pehini eo ar brasañ gourc'hemenn eus al lezenn?c{?#hag unan anezho, un doktor eus al lezenn, a reas ar goulenn-mañ outañ evit e amprouiñ:cz?"Ar farizianed, o vezañ klevet penaos en doa lakaet da devel ar sadukeiz, en em zastumas,Dy!Ar bobl a selaoue hag a voe souezhet gant e gelennadurezh.oxW Me eo Doue Abraham, Doue Izaak ha Doue Jakob? Doue n'eo ket Doue ar re varv, met Doue ar re vev.~wuMet diwar-benn an adsavidigezh a varv, ha n'hoc'h eus ket lennet ar pezh en deus Doue lavaret deoc'h:v)Rak en adsavidigezh a varv, ar wazed n'o devo ket a wragez, nag ar gwragez a ezhec'h, met bez' e vint evel aeled Doue en neñv.uucJezuz a respontas dezho: En dallentez emaoc'h, dre n'anavezit ket ar Skriturioù na galloud Doue.at;Neuze en adsavidigezh a varv, da behini ar seizh-se e vo gwreg ? Rak eo bet dezho holl.6sgGoude ar re-mañ holl, ar wreg a varvas ivez.Wr'En hevelep doare e c'hoarvezas gant an eil, an trede, betek ar seizhvet.q5Bez' e oa en hon touez seizh breur. An hini kentañ a zimezas hag a varvas, hag evel n'en doa ket a vugale, e lezas e wreg d'e vreur.pMestr, Moizez en deus lavaret: Mar marv unan bennak hep bugale, e vreur a zimezo d'e intañvez evit sevel ul lignez d'e vreur.o)An hevelep devezh, ar sadukeiz, ar re a lavar n'eus ket a adsavidigezh a varv, a zeuas d'e gavout hag a reas outañ ar goulenn-mañ:PnSouezhet eus ar pezh a glevjont, e lezjont anezhañ hag ez ejont kuit. mInt a lavaras dezhañ: Eus Kezar. Neuze e lavaras dezho: Roit eta da Gezar ar pezh a zo da Gezar ha da Zoue ar pezh a zo da Zoue.ElGoulenn a reas outo: Eus piv eo ar skeud hag ar skrid-mañ?kDiskouezit din ar moneiz ma vez paeet ar gwir gantañ. Hag e rojont dezhañ un diner (1 diner = pezh arc'hant roman war-dro 4 g).pjYMet Jezuz, oc'h anavezout o fallentez, a lavaras dezho: Perak e temptit ac'hanon, pilpouzed?`i9Lavar deomp eta petra a soñjez: Ha dleet eo paeañ ar gwir da Gezar pe n'eo ket?zhmKas a rejont d'e gavout o diskibien gant an herodianed, da lavarout dezhañ: Mestr, gouzout a reomp penaos out gwirion ha penaos e kelennez hent Doue hervez ar wirionez, hep ober van eus den ebet, rak ne sellez ket ouzh diavaez an dud.fgENeuze ar farizianed a yeas d'en em guzuliañ war an doare d'e dapout en e gomzoù.7fiRak kalz a zo galvet, met nebeut a zo dibabet.Ge Neuze ar roue a lavaras d'ar vevelien: Ereit e zaouarn hag e dreid, kemerit anezhañ d'e deurel en deñvalijenn a-ziavaez, e-lec'h ma vo goueladegoù ha grigoñsadegoù-dent.ndU Lavarout a reas dezhañ: Mignon, penaos out deuet amañ hep kaout un dilhad eured? Eñ a chomas mut.c} Ar roue, o vezañ deuet evit gwelout ar re a oa ouzh taol, a welas eno un den n'en doa ket gwisket un dilhad eured.b E vevelien, o vezañ aet dre an hentoù, a zastumas kement a gavjont, mat ha fall, ha sal an eured a voe leuniet gant tud ouzh taol.Ua# It eta er c'hroazhentoù ha galvit d'an eured ar re holl a gavot.}`sNeuze e lavaras d'e vevelien: An eured a zo prest, met ar re a oa bet pedet dezhi ne oant ket dellezek anezhi._-Pa glevas ar roue kement-se, e savas droug ennañ hag, o vezañ kaset e soudarded, e lakaas da vervel al lazherien-se hag e tevas o c'hêr.F^ha re all a grogas en e vevelien, o gwallgasas hag o lazhas.m]SMet ne rejont van ebet ouzh kement-se hag ez ejont, unan d'e bark, unan all d'e genwerzh,Q\Kas a reas adarre mevelien all, en ur lavarout: Lavarit d'ar re a zo bet pedet: Setu, va lein am eus fichet, lazhet em eus va ejened ha va loened lard, pep tra a zo prest, deuit d'an eured.s[_Kas a reas e vevelien da c'hervel ar re a oa bet pedet d'an eured, met ne felle ket dezho dont.`Z9Rouantelezh an neñvoù a zo heñvel ouzh ur roue hag a reas ur goan-eured evit e vab.EY Jezuz a gomzas a-nevez outo dre barabolennoù hag a lavaras:cX?.hag a glaskas kregiñ ennañ, met aon o doe rak ar bobl a gemere anezhañ evit ur profed.nWU-Goude bezañ klevet e barabolennoù, ar veleien vras hag ar farizianed a anavezas mat e komze anezhonVU,An hini a gouezho war ar maen-se a vo brevet, hag an hini a gouezho warnañ a vo friket evel poultr.U+Setu perak e lavaran deoc'h, penaos rouantelezh Doue a vo lamet diganeoc'h ha roet d'ur vroad a roio ar frouezh anezhi.T{*Jezuz a lavaras dezho: Ha n'hoc'h eus biskoazh lennet er Skriturioù: Ar maen taolet kuit gant ar re a vañsone a zo deuet da vezañ penn ar c'horn; kement-se a zo bet graet gant an Aotrou hag un dra marzhus eo d'hon daoulagad?(SI)Respont a rejont dezhañ: Distrujañ a raio en un doare reuzeudik an dud drouk-se hag e feurmo e winieg da winierien all a roio dezhañ he frouezh en o amzer.QR(Bremañ, pa zeuio mestr ar winieg, petra a raio d'ar winierien-se?`Q9'Hag o vezañ kroget ennañ, e taoljont anezhañ er-maez eus ar winieg hag en lazhjont.P{&Met ar winierien, pa weljont ar mab, a lavaras etrezo: Setu an heritour, deuit, lazhomp anezhañ ha kemeromp e hêrezh.PO%Da ziwezhañ, e kasas dezho e vab, o lavarout: Doujañ a raint va mab.uNc$Kas a reas adarre servijerien all, kalz muioc'h eget ar re gentañ, hag e rejont dezho an hevelep tra.rM]#Met ar winierien, o vezañ kroget er servijerien, a gannas unan, a lazhas egile hag a veinatas unan all.eLC"Da amzer ar frouezh e kasas e servijerien etrezek ar winierien evit resev frouezh e winieg.wKg!Selaouit ur barabolenn all. Bez' e oa un den, ur penn-tiegezh, a blantas ur winieg, a reas ur c'harzh en-dro dezhi, a gleuzias enni ur wask hag a savas enni un tour. Neuze e feurmas anezhi da winierien hag ez eas en ur vro all.J Rak Yann a zo deuet d'ho kavout dre hent ar reizhder, ha n'hoc'h eus ket kredet anezhañ. Met ar bublikaned hag ar gisti o deus kredet anezhañ. Ha c'hwi, goude bezañ gwelet kement-se, n'hoc'h eus ket bet keuz goude-se evit e grediñ.`I9Pehini anezho o-daou en deus graet bolontez e dad? Int a lavaras dezhañ: An hini kentañ. Jezuz a lavaras dezho: Me a lavar deoc'h e gwirionez, penaos ar bublikaned hag ar gisti ho tiaraog e rouantelezh Doue.HDont a reas ivez etrezek egile hag e lavaras an hevelep tra. Hag hemañ a respontas: Mont a ran, aotrou. Met ne d-eas ket.RGEñ a respontas: Ne d-in ket. Goude-se, e teuas keuz dezhañ hag ez eas.FPetra a soñjit? Un den en doa daou vab. O vont etrezek an hini kentañ, e lavaras dezhañ: Va mab, kae hiziv da labourat em gwinieg./EWNeuze e respontjont da Jezuz: N'ouzomp ket. Eñ a lavaras dezho d'e dro: Ha me kennebeut ne lavarin ket deoc'h dre beseurt galloud e ran an traoù-se.hDIHa mar lavaromp: Eus an dud, e tleomp doujañ ar bobl, rak an holl a gred e oa Yann ur profed.MCBadeziant Yann, a-belec'h e teue, eus an neñv pe eus an dud? Int a soñjas enno o-unan o lavarout: Mar lavaromp: Eus an neñv, e lavaro: Perak eta n'hoc'h eus ket kredet anezhañ? W~~}}e} |{{IzzayLxwwGvv,uuVtssRsrrKqq\pplooYnnmllOkkdkjiihhvhgg#ff7ee(ddccbaa1``s__L^^,]]I\Z\[[PZZkYYZXXXWcWVdVUU@TT_SSRRBQQaPPtOOBN:MM]LLKKvJJ?IHH#GGFoEEDDgDCC5BBoAAz@@e??0>>o==w=5<''i&&-%$## "K!!& 1=9PO s~&\G$%Bs=P A ) X 4 CC}[Z W0.Ymet prederioù ar bed-mañ, tromplerezh ar pinvidigezhioù ha c'hoantoù a bep seurt evit an traoù all o tont warno a voug ar ger hag e teu da vezañ difrouezh.L-Ar re a zegemer an had e-touez an drein, eo ar re a selaou ar ger,8,imet n'o deus ket a wrizienn enno o-unan, ne badont ket pell ha, pa zeu ur glac'har pe un heskinerezh abalamour d'ar ger, e kavont kerkent un abeg da gouezhañ.+En hevelep doare, ar re a zegemer an had el lec'hioù meinek, eo ar re a glev ar ger hag e zegemer kerkent gant levenez,6*eAr re a zo a-hed an hent, eo ar re ma'z eo hadet ar ger ennañ, met kerkent m'o deus e glevet, e teu Satan hag a zilam ar ger a oa bet hadet en o c'halonoù.)9An hader a had ar ger.y(k Lavarout a reas dezho: Ha ne gomprenit ket ar barabolenn-se? Ha penaos neuze e komprenot an holl barabolennoù?)'K evit o welout e welont ha n'anavezont ket, hag o klevout e klevont ha ne gomprenont ket, en aon na zistrofent ha na vefe pardonet dezho o fec'hedoù.&+ Eñ a lavaras dezho: Roet eo deoc'h da anavezout mister rouantelezh Doue, met evit ar re a-ziavaez pep tra a zo lavaret dre barabolennoù,|%q Pa voe e-unan, ar re a oa en-dro dezhañ gant an daouzek a c'houlennas digantañ diwar-benn ar barabolenn-se.P$ Hag e lavaras dezho: Ra selaouo, an neb en deus divskouarn da glevout.3#_Ul lodenn all a gouezhas en douar mat, hag e roas frouezh o sevel hag o kreskiñ, en hevelep doare ma roas ur c'hreunenn tregont, unan all tri-ugent, unan all kant.t"aUl lodenn all a gouezhas e-touez ar spern, hag ar spern a greskas hag he mougas, ha ne roas ket a frouezh.\!1met pa zeuas an heol, e voe devet, ha dre ma ne oa ket a wrizienn, e sec'has. Ul lodenn all a gouezhas war ul lec'h meinek e-lec'h ma oa nebeut a zouar, kerkent e savas rak ne oa ket aet don en douar,{oEvel ma hade, ul lodenn eus an had a gouezhas a-hed an hent, hag al laboused an neñv a zeuas hag he debras holl.:oSelaouit. Setu, un hader a yeas er-maez da hadañfEDeskiñ a reas dezho kalz a draoù dre barabolennoù hag e lavaras dezho en e gelennadurezh:M Jezuz en em lakaas c'hoazh da gelenn e-tal ar mor. Ur bobl vras o vezañ en em zastumet en e gichen, e pignas en ur vag hag ec'h azezas enni. An holl bobl a oa war an douar e-tal ar mor.^5#Rak piv bennak a ra bolontez Doue, hennezh eo va breur ha va c'hoar ha va mamm.pY"Hag o teurel e zaoulagad war ar re a oa azezet en-dro dezhañ, e lavaras: Setu va mamm ha va breudeur.A}!Met eñ a respontas: Piv eo va mamm, piv eo va breudeur? Ar bobl a oa azezet en-dro dezhañ hag e voe lavaret dezhañ: Setu, da vamm ha da vreudeur a zo er-maez o c'houlenn ac'hanout.veE vreudeur hag e vamm a erruas hag, oc'h en em zerc'hel er-maez, e kasjont d'e c'hervel.RKement-se, abalamour ma lavarent: Dalc'het eo gant ur spered hudur.!met piv bennak en devo gwallgomzet a-enep ar Spered-Santel n'en devo biken a bardon, met dalc'het e vo dindan ur varn peurbadus.1Me a lavar deoc'h e gwirionez, penaos pep pec'hed a vo pardonet da vugale an dud kenkoulz hag ar gwallgomzoù m'o devo touet drezo,Den ne c'hell mont e ti un den kreñv ha preizhañ e vadoù, nemet en defe da gentañ ereet an den kreñv-se. Neuze e preizho e di.s_Mar sav eta Satan a-enep dezhañ e-unan ha mar d-eo dizunvan, ne c'hell ket padout, met e ziwezh eo.V%ha mar d-eo un ti a-enep dezhañ e-unan, ne c'hell ket an ti-se padout.lQMar d-eo ur rouantelezh a-enep dezhi hec'h-unan, ne c'hell ket ar rouantelezh-se padout,q[Jezuz, o vezañ o galvet, a lavaras dezho dre barabolennoù: Penaos e c'hell Satan kas Satan kuit?Hag ar skribed diskennet eus Jeruzalem, a lavaras: Dalc'het eo gant Beelzebul. Kas a ra kuit an diaouled dre briñs an diaouled.i KE vignoned o vezañ klevet kement-se, a yeas evit e gemer, rak lavarout a raent: Diskiantet eo.g GAr bobl en em zastumas a-nevez, en hevelep doare ma ne c'hellent ket zoken kemer o fred.P Judaz Iskariod, an hini en droukroas. Neuze e tistrojont d'an ti.c ?Andrev; Filip; Bartolome; Mazhev; Tomaz; Jakez mab Alfe; Tadde; Simon ar C'hananead;z mJakez mab Zebedea, ha Yann breur Jakez, ma roas an anv a Voanergez dezho, da lavarout eo mibien ar c'hurun;?yBez' e oant: Simon ma roas an anv a Bêr dezhañ;Sgant ar galloud da yac'haat ar re glañv ha da gas kuit an diaouled.V%Lakaat a reas daouzek anezho da vezañ gantañ, evit o c'has da brezeg,nU Pignat a reas war ur menez hag e c'halvas ar re a felle dezhañ. Dont a rejont d'e gavout.U# Met eñ a c'hourc'hemenne start dezho n'en zisklêrjent ket.]3 Pa en gwele an speredoù hudur, e taoulinent dirazañ hag e krient: Te eo Mab Doue! Rak en doa yac'haet kalz anezho, en hevelep doare m'en em daole warnañ kement en doa ur c'hleñved evit stekiñ outañ. Eñ a lavaras d'e ziskibien derc'hel prest ur vag dezhañ, abalamour d'ar bobl vras-se, gant aon na vije re wasket ganto.B}eus Jeruzalem, eus Idumea hag eus an tu all d'ar Jordan. Hag ar re a oa diwar-dro Tir ha Sidon, o vezañ klevet komz eus an traoù bras a reas, a zeuas e niver bras war-zu ennañ.}sJezuz en em dennas gant e ziskibien war-zu ar mor, hag ul lod bras a dud a heulias anezhañ eus Galilea, eus Judea,~Ar farizianed, o vezañ aet er-maez, a zalc'has raktal kuzul gant an herodianed a-enep dezhañ evit e lakaat da vervel.a};Neuze, o sellout gant fae ouzh ar re a oa en-dro dezhañ hag o vezañ glac'haret eus kaleter o c'halon, e lavaras d'an den-se: Astenn da zorn. Astenn a reas anezhañ hag e teuas yac'h evel egile.|Lavarout a reas dezho: Hag aotreet eo ober vad pe droug, d'an deiz sabad, saveteiñ un den pe e lezel da goll? Hag int a davas.k{OHag e lavaras d'an den en doa an dorn disec'het: En em zalc'h aze er c'hreiz.xziHag ec'h eveshaent outañ da welout hag eñ a yac'hafe anezhañ d'an deiz sabad, evit e damall.by ?Mont a reas ur wech all er sinagogenn, hag e oa eno un den en doa un dorn disec'het.9xmDre-se Mab an den a zo mestr zoken war ar sabad.`w9Hag e lavaras dezho: Ar sabad a zo bet graet evit an den ha nann an den evit ar sabad.Pvpenaos ez eas e ti Doue, en amzer Abiazar ar beleg-meur, hag e tebras baraoù a ginnig, petra bennak na c'helle o debriñ nemet ar veleien hepken, hag e roas lod ivez d'ar re a oa gantañ?(uIEñ a lavaras dezho: Ha n'hoc'h eus ket biskoazh lennet ar pezh a reas David p'en doa ezhomm ha p'en doa naon, eñ hag ar re a oa gantañ,qt[Ar farizianed a lavaras dezhañ: Setu, perak e reont ar pezh n'eo ket aotreet ober e-pad ar sabad?sC'hoarvezout a reas ma tremenas dre barkeier ed un deiz sabad. E ziskibien, en ur vale, en em lakaas da ziframmañ tañvouezennoù.NrDen kennebeut ne lak gwin nevez e seier-lêr kozh, rak ar gwin nevez a dorrfe ar seier, ar gwin en em skuilhfe hag ar seier-lêr a vefe kollet. Met ar gwin nevez a dle bezañ lakaet e seier nevez. q Den ne wri un tamm mezher nevez ouzh un dilhad kozh, pe an tamm nevez a ziframmfe an hini kozh hag ar rog a vefe brasoc'h.Yp+Met deizioù a zeuio ma vo lamet ar pried diganto, hag en deizioù-se e yunint.EoJezuz a lavaras dezho: Mignoned ar pried, ha gallout a reont yunañ e-pad ma'z emañ ar pried ganto? E-pad an holl amzer ma'z emañ ar pried ganto, ne c'hellont ket yunañ.=nsDiskibien Yann ha re ar farizianed a yune, hag e teujont hag e lavarjont dezhañ: A-belec'h e teu ma yun diskibien Yann ha re ar farizianed, ha da ziskibien-te ne yunont ket?cm?Jezuz, o vezañ klevet-se a lavaras dezho: N'eo ket ar re a zo yac'h o deus ezhomm a vedisin, met ar re a zo klañv. N'on ket deuet evit gervel ar re reizh d'ar geuzidigezh, met ar bec'herien.[l/Ar skribed hag ar farizianed, o welout penaos e tebre gant ar bublikaned ha gant an dud a vuhez fall, a lavaras d'e ziskibien: Perak e tebr hag ec'h ev gant ar bublikaned ha gant an dud a vuhez fall?Bk}Jezuz o vezañ ouzh taol e ti an den-mañ, kalz a bublikaned hag a dud a vuhez fall en em lakaas ivez ouzh taol gantañ ha gant e ziskibien, rak kalz e oant hag heuliet o doa anezhañ.jEn ur dremen, e welas Levi mab Alfe, azezet e ti ar gwirioù, hag e lavaras dezhañ: Heuilh ac'hanon. Sevel a reas hag en heulias.giG Eñ a zistroas war-zu ar mor. An holl bobl a zeuas d'e gavout hag eñ o c'helennas.Nh Kerkent e savas hag, o vezañ kemeret e wele, ez eas er-maez dirak an holl, en hevelep doare ma oant holl souezhet ha ma roent gloar da Zoue, o lavarout: Biskoazh n'hon eus gwelet kemend-all.@g{ Me a lavar dit, sav, kemer da wele ha kae da'z ti.f Met evit ma ouiot penaos Mab an den en deus war an douar ar galloud da bardoniñ ar pec'hedoù, e lavaras d'an den seizet:e' Petra eo an aesoc'h, lavarout d'an den seizet-mañ: Da bec'hedoù a zo pardonet dit, pe lavarout: Sav, kemer da wele ha kerzh?d-Jezuz, o vezañ anavezet raktal en e spered e lavarent evel-se enno o-unan, a lavaras dezho: Perak hoc'h eus ar soñjoù-se en ho kalonoù?wcgPerak e lavar hemañ gwallgomzoù evel-se? Piv a c'hell pardoniñ ar pec'hedoù, nemet Doue hepken?Hb Ur re eus ar skribed azezet eno a soñje en o c'halonoù:laQJezuz, o welout o feiz, a lavaras d'an den seizet: Mab, da bec'hedoù a zo pardonet dit.T`!Evel na c'hellent ket tostaat ouzh an nor abalamour d'an dud niverus, e tistojont an ti ma oa ennañ hag, o vezañ graet un toull, e tiskennjont ar gwele ma oa gourvezet an den seizet warnañ.W_'Dont a reas d'e gavout tud o tegas un den seizet, douget gant pevar den.^7Kerkent en em zastumas kement a dud eno, en doare na oa ket a lec'h a-walc'h dirak an nor evit o derc'hel. Eñ a brezege dezho ar ger.`] ;Un nebeud devezhioù goude, Jezuz a zistroas da Gafarnaoum hag e voe klevet e oa en ti.\ 9-Met an den-mañ, o vezañ aet kuit, en em lakaas da zisklêriañ uhel an dra ha da skuilhañ ar vrud a gement-se, en hevelep doare ma ne c'helle mui Jezuz mont e kêr dirak an holl. Met en em zalc'he er-maez e lec'hioù a-du, hag a bep tu e teued d'e gavout.a[ =,o lavarout dezhañ: Diwall da lavarout netra da zen, met kae d'en em ziskouez d'ar beleg ha kinnig evit da c'hlanidigezh ar pezh en deus Moizez gourc'hemennet, evit ma servijo-se da desteni dezho.MZ +Jezuz a gasas anezhañ kuit raktal, gant gourc'hemennoù start,]Y 5*Adalek m'en doe lavaret-se, al lorgnez a guitaas an den-mañ hag e voe glanaet.xX k)Jezuz, o kaout truez outañ, a astennas e zorn, en stokas hag a lavaras dezhañ: Fellout a ra din, bez glanaet.W !(Un den lovr a zeuas d'e gavout, en em daolas war e zaoulin, en pedas hag a lavaras dezhañ: Mar fell dit, e c'hellez va glanaat.aV ='Hag e prezege en o sinagogennoù dre an holl C'halilea hag e kase kuit an diaouled.U &Eñ a lavaras dezho: Deomp d'ar bourc'hioù tro-war-dro, evit ma prezegin ivez eno, rak evit-se eo ez on deuet.OT %O vezañ e gavet, e lavarjont dezhañ: An holl a glask ac'hanout.;S s$Simon hag ar re a oa gantañ a yeas d'e glask. R #Da veure, evel ma oa c'hoazh gwall deñval, o vezañ savet, ez eas er-maez hag e teuas en ul lec'h a-du. Hag e pedas eno.Q )"Hag e yac'haas kalz a dud klañv eus meur a gleñved hag e kasas kuit meur a ziaoul. Ne aotree ket dezho komz, dre ma anavezent anezhañ.1P _!Holl dud kêr a oa dastumet dirak an nor.O  Diouzh an abardaez, pa voe kuzhet an heol, e tegasjont dezhañ an holl dud klañv hag ar re a oa dalc'het gant diaouled.N Neuze e tostaas hag, en ur gemer he dorn, e lakaas anezhi da sevel. An derzhienn a yeas kuit diouzhtu diouti, hag hi a servijas anezho.oM YMamm-gaer Simon a oa war he gwele klañv gant an derzhienn, ha raktal e komzjont outañ diwar he fenn.sL aKerkent goude, o vezañ aet er-maez eus ar sinagogenn, e teujont gant Jakez ha Yann e ti Simon hag Andrev.VK 'Ar vrud anezhañ en em skuilhas kerkent en holl vro en-dro da C'halilea.wJ iSouezhet bras e voent holl, en hevelep doare ma en em c'houlennent etrezo: Petra eo kement-mañ? Petra eo ar gelennadurezh nevez-mañ? Rak gant galloud e c'hourc'hemenn d'ar speredoù hudur zoken, hag e sentont outañ.dI CNeuze ar spered hudur en hejas start hag, o leuskel ur griadenn vras, a yeas kuit dioutañ.ZH /Jezuz a c'hourdrouzas anezhañ o lavarout: Tav ha kae er-maez eus an den-se.G  o lavarout: Ah! Petra a zo etre te ha ni, Jezuz a Nazared? Ha deuet out evit hor c'holl? Gouzout a ran piv out: Sant Doue.YF -En em gavas er sinagogenn un den dalc'het gant ur spered hudur, hag a griaszE oSouezhet e oant gant e gelennadurezh, rak o deskiñ a rae evel unan a oa galloud gantañ ha nann evel ar skribed.qD ]Mont a rejont e Kafarnaoum. O vezañ da gentañ aet er sinagogenn d'an deiz sabad, e kelennas enni.wC iRaktal e c'halvas anezho. Hag int, o lezel Zebedea o zad er vag gant an devezhourien, a heulias anezhañ.B %Hag ac'hano, o vezañ aet un tamm a-raokoc'h, e welas Jakez mab Zebedea ha Yann e vreur, a oa en ur vag ivez o fichañ o rouedoù.;A sKerkent, o lezel o rouedoù, e heuilhjont anezhañ.e@ EJezuz a lavaras dezho: Deuit da'm heul hag e rin ac'hanoc'h pesketaerien dud.}? uEvel ma valee a-hed mor Galilea, e welas Simon hag Andrev e vreur, o teurel o roued er mor, rak pesketaerien e oant.v> ghag o lavarout: An amzer a zo peurc'hraet ha rouantelezh Doue a zo tost. Ho pet keuz ha kredit en Aviel.i= MGoude ma voe bet lakaet Yann er prizon, Jezuz a zeuas e Galilea, o prezeg Aviel rouantelezh Doue< ' Hag e voe el lec'h distro daou-ugent devezh, o vezañ temptet gant Satan. Eno e oa gant al loened gouez hag an aeled a servije anezhañ.?; { Ha raktal ar Spered a gasas Jezuz el lec'h distro.u: e Ur vouezh a zeuas eus an neñvoù, o lavarout: Te eo va Mab karet-mat, ennout em eus lakaet va holl levenez.}9 u Kerkent, evel ma save eus an dour, e welas an neñvoù digor hag ar Spered-Santel, evel ur goulm, o tiskenn warnañ.q8 ] Erruout a reas, en amzer-se, ma teuas Jezuz eus Nazared e Galilea hag e voe badezet gant Yann er Jordan.J7 Me am eus ho padezet en dour, met eñ ho padezo er Spered-Santel.+6 QHag e prezege, o lavarout: Dont a ra unan war va lerc'h, galloudusoc'h eo egedon, ha n'on ket dellezek, en ur blegañ, da zieren korreenn e votoù.5 Yann a zouge ur sae a vlev kañval hag ur gouriz lêr en-dro d'e groazell. E voued a oa kilheien-raden ha mel gouez.4 !Holl vro Judea hag holl dud Jeruzalem a yae d'e gavout hag e oant badezet gantañ er stêr Jordan, oc'h anzav o fec'hedoù.{3 qYann a zeuas o vadeziñ el lec'h distro hag o prezeg badeziant ar geuzidigezh evit pardon ar pec'hedoù.n2 Wmouezh an hini a gri el lec'h distro a lavar: Kempennit hent an Aotrou, grit eeun e wenodennoù,1 {Hervez ar pezh a oa bet skrivet er brofeded: Setu, e kasan va c'hannad dirak da zremm da gempenn an hent dirazout,00 _Penn-kentañ Aviel Jezuz-Krist, Mab Doue./hag o teskiñ dezho mirout kement am eus gourc'hemennet deoc'h. Ha setu, emaon ganeoc'h bemdez betek fin ar bed. Amen.j.MIt eta, kelennit an holl vroadoù, o vadeziñ anezho en anv an Tad, ar Mab hag ar Spered-Santel,t-aJezuz a dostaas outo, a gomzas outo hag a lavaras: Pep galloud a zo bet roet din en neñv ha war an douar.K,Pa en gweljont, ec'h azeuljont anezhañ. Met darn a zouetas.t+aNeuze an unnek diskibl a yeas e Galilea, war ar menez en doa Jezuz gourc'hemennet dezho en em gavout.*5Int, o vezañ kemeret an arc'hant, a reas evel ma oa bet lavaret dezho. Hag ar vrud-se a zo bet en em skuilhet e-touez ar Yuzevien betek hiziv.z)mMar deu ar gouarnour da glevout kement-se, ni a c'hounezo anezhañ hag a denno ac'hanoc'h a boan.o(W o lavarout: Lavarit: Deuet eo e ziskibien e-pad an noz hag e laeret o deus e-keit ha ma oamp kousket.' Ar re mañ, o vezañ en em zastumet gant an henaourien ha goude bezañ en em guzuliet, a roas kalz a arc'hant d'ar soudarded, &  Pa voent aet kuit, setu, lod eus ar warded a zeuas e kêr hag a zisklêrias d'ar veleien vras kement a oa c'hoarvezet. % Neuze Jezuz a lavaras dezho: N'ho pet ket aon, it ha lavarit da'm breudeur mont e Galilea, eno eo e welint ac'hanon.U$# Hag evel ma'z aent da gemenn kement-se d'e ziskibien, setu, Jezuz a zeuas a-ziarbenn dezho hag a lavaras: Salud deoc'h. Hag int, o tostaat, a bokas d'e dreid hag a azeuljont anezhañ. # Mont a rejont raktal er-maez eus ar bez, gant spont ha levenez vras, hag e redjont da zisklêriañ kement-se d'e ziskibien.1"[hag it raktal ha lavarit d'e ziskibien penaos eo adsavet a-douez ar re varv. Ha setu, ho tiaraogo e Galilea, eno en gwelot. Setu, em eus henn lavaret deoc'h.!N'emañ ket amañ, rak adsavet eo a varv hervez m'en doa lavaret. Deuit ha gwelit al lec'h ma oa gourvezet an Aotrou,! ;Met an ael a lavaras d'ar gwragez: Evidoc'h, n'ho pet ket aon, rak gouzout a ran e klaskit Jezuz, an hini a zo bet staget ouzh ar groaz.NAr warded a grenas gant ar spont dirazañ hag a zeuas evel tud varv.T!E neuz a oa evel ul luc'hedenn hag e zilhad gwenn evel an erc'h.4aHa setu, e c'hoarvezas ur c'hren-douar bras, rak un ael eus an Aotrou a ziskennas eus an neñv, a zeuas da ruilhañ ar maen a-zirak an nor hag a azezas warnañ. Pa voe tremenet ar sabad, da darzh an deiz kentañ eus ar sizhun, e teuas Mari a Vagdala hag ar Vari all da welout ar bez.xiBMont a rejont eta kuit hag e lakajont e surentez ar bez en ur siellañ ar maen hag o lakaat gwarded war e dro._7APilat a lavaras dezho: Gwarded hoc'h eus, it ha diwallit anezhañ evel ma karot.@Gourc'hemenn eta ma vo diwallet ar bez betek an trede deiz, gant aon na zeufe e ziskibien en noz d'e laerezh ha da lavarout d'ar bobl: Savet eo a-douez ar re varv. An tromplerezh diwezhañ-se a vefe gwashoc'h eget an hini kentañ.+?hag a lavarjont dezhañ: Aotrou, deuet eo da soñj deomp penaos an trompler-se a lavaras pa oa bev: A-benn tri devezh ec'h adsavin a varv.>An deiz war-lerc'h a oa deiz goude ar c'hempennadur, ar veleien vras hag ar farizianed en em zastumas, a yeas da gavout PilatG=Mari a Vagdala hag ar Vari all a oa azezet eno, e-tal ar bez.7Ar beleg-meur a savas hag a lavaras dezhañ: Ha ne respontez netra? Petra a dest an dud-se en da enep?`K9=Hemañ en deus lavaret: Me a c'hell diskar templ Doue hag e adsevel e tri devezh.J}M0An hini en droukroe en doa roet ar sin-mañ: An hini a bokin dezhañ, hennezh eo, krogit ennañ.>=u/Evel ma komze c'hoazh, setu Judaz, unan eus an daouzek, a zeuas ha gantañ ur vandenn vras a dud gant klezeier ha gant bizhier, a-berzh ar veleien vras hag henaourien ar bobl.:<o.Savit ha deomp. Setu, an hini am droukro a dosta.6;e-Neuze e teuas da gavout e ziskibien hag e lavaras dezho: Kouskit bremañ ha diskuizhit! Setu, an eur a zo tost ha Mab an den a zo droukroet etre daouarn ar bec'herien.r:],O vezañ o c'huitaet, ez eas adarre hag e pedas evit an trede gwech, o lavarout an hevelep komzoù.  L~~.}}||({{IzztyyLxxqxwwvruultttssryr*qqAppvponnmGll\kk#jiihh~h/g~gffKeedd2ccbb7aa`e___^^v]j\\-[[FZZ)YY\X,WWmVVEUUTTTSRRQQ/POOUNN^MM9LL;KKJhIyHHH7G:GFFXEEpE D(CC.BBQAAA??>>\=i<;;[::89988L77@66|55644d3322=11 00-//A..F--~- ,++n**i* )+((E''' &W%%%'$##b""K"! jPL J]+O@Xw st8_   F GW -M @{ (Rak an hini n'emañ ket a-enep deomp a zo evidomp. 'Met Jezuz a lavaras: Na zifennit ket-se, rak n'eus den a rafe mirakloù em anv hag a c'hellfe kerkent droukkomz ac'hanon.O &Yann, o kemer ar gomz, a lavaras dezhañ: Mestr, gwelet hon eus un den o kas kuit diaouled en da anv ha ne heuilh ket ac'hanomp. Difennet hon eus outañ abalamour na heuilh ket ac'hanomp.G %Piv bennak a zegemer unan eus ar vugale vihan-mañ em anv a zegemer ac'hanon, ha piv bennak a zegemer ac'hanon, n'eo ket me eo a zegemer, met an hini en deus va c'haset. $O vezañ kemeret ur bugel bihan, e lakaas anezhañ en o c'hreiz hag, o terc'hel anezhañ etre e zivrec'h, e lavaras dezho:6e #O vezañ azezet, e c'halvas an daouzek hag e lavaras dezho: Mar c'hoanta unan bennak bezañ ar c'hentañ, e vo an diwezhañ eus an holl, ha servijer an holl.X) "Met int a dave, rak en em dabutet o doa en hent war an hini a vije ar brasañ.w !Dont a reas da Gafarnaoum. O vezañ en ti, e c'houlennas diganto: Diwar-benn petra en em dabutec'h en hent?Y+ Met ne gomprenent ket ar c'homzoù-se ha ne gredent ket goulenn digantañ.S Rak e kelenne e ziskibien hag e lavaras dezho: Mab an den a vo droukroet etre daouarn an dud hag e lakaint anezhañ d'ar marv. Goude ma vo bet lazhet, ec'h adsavo a varv d'an trede deiz.r] O vezañ aet ac'hano, e treuzjont vro C'halilea. Ne felle ket dezhañ e vije gouezet gant den.mS Eñ a respontas dezho: Ar seurt-se ne c'hell ket mont kuit, nemet dre ar bedenn ha dre ar yun.}s Pa voe aet en ti, e ziskibien a c'houlennas digantañ a-du: Perak n'hon eus ket gallet kas kuit anezhañ?Q  Met Jezuz, o kemer e zorn, a reas dezhañ sevel. Hag e chomas en e sav.' G Mont a reas kuit o leuskel ur griadenn vras hag o tifretañ anezhañ gant nerzh. Ar bugel a zeuas evel marv, en hevelep doare ma lavare meur a hini: Marv eo.O  Jezuz o welout ar bobl o redek a vandenn, a c'hourdrouzas ar spered hudur hag a lavaras dezhañ: Spered mut ha bouzar, me a c'hourc'hemenn dit, kae kuit anezhañ ha na da ken ennañ.k O Kerkent tad ar bugel a grias gant daeroù: Me a gred, Aotrou! Sikour ac'hanon em diskredoni!a ; Jezuz a lavaras dezhañ: Mar gellez krediñ, pep tra a zo posupl d'an hini a gred.' Alies en deus e daolet en tan hag en dour evit e lakaat da vervel. Met mar gellez un dra bennak, sikour ac'hanomp, az pez truez ouzhimp.   Eñ a c'houlennas ouzh e dad: Pegeit amzer a zo abaoe ma c'hoarvez kement-mañ gantañ? Abaoe e vugaleaj, a respontas.%C E zegas a rejont dezhañ. Raktal m'en gwelas, ar spered a zifretas anezhañ gant nerzh, hag e kouezhas d'an douar o ruilhal hag oc'h eoniñ.5 Eñ a respontas dezho: O rummad diskredik, betek pegeit e vin ganeoc'h? Betek pegeit e c'houzañvin ac'hanoc'h? Degasit eñ din.U# E pelec'h bennak ma krog ennañ, e taol anezhañ d'an douar, hag eñ a eon, a c'hrigoñs e zent hag a zisec'h. Pedet em eus da ziskibien d'e gas kuit ha n'o deus ket gallet. Un den eus ar bobl, o kemer ar gomz, a lavaras: Mestr, degaset em eus dit va mab hag a zo dalc'het gant ur spered mut.U# Eñ a c'houlennas digant ar skribed: diwar-benn petra e tabutit ganto?s_ Raktal evel ma welas an holl bobl-se anezhañ, e voent souezhet bras, hag o teredek e saludjont anezhañ.nU O vezañ deuet etrezek an diskibien all, e welas kalz a bobl en-dro dezho ha skribed a dabute ganto./ Met me a lavar deoc'h penaos Elia a zo deuet, hag o deus graet dezhañ kement o deus c'hoantaet evel ma'z eo skrivet diwar e benn.Q~ Respont a reas dezho: Gwir eo penaos Elia a dle dont da gentañ hag adlakaat pep tra, ha penaos Mab an den, hervez ma'z eo skrivet diwar e benn, a dle gouzañv kalz a draoù ha bezañ disprizet?n}U Hag e c'houlennjont outañ o lavarout: Perak e lavar ar skribed eo ret da Elia dont da gentañ? |  Hag e talc'hjont ar gomz-se, o c'houlenn an eil digant egile petra a c'hellje bezañ: Adsevel a-douez ar re varv.{ Evel ma tiskennent eus ar menez, e tifennas outo lavarout da zen ar pezh o doa gwelet, ken na vije Mab an den adsavet a-douez ar re varv.jzM Kerkent an diskibien, o vezañ sellet en-dro dezho, ne weljont den ken nemet Jezuz e-unan ganto. y Hag e teuas ur goabrenn d'o goleiñ, ur vouezh a zeuas eus ar goabrenn o lavarout: Hemañ eo va Mab karet-mat. Selaouit eñ!Ox Rak ne ouie ket petra lavarout, abalamour m'o doe ur spont bras.w7 Pêr, o kemer ar gomz, a lavaras da Jezuz: Mestr, mat eo deomp chom amañ. Greomp amañ teir deltenn, unan evidout, unan evit Moizez, unan evit Elia.Bv Elia ha Moizez en em ziskouezas dezho, o komz gant Jezuz.u E zilhad a zeuas da vezañ lugernus, gwenn evel an erc'h, ken n'eus gwenner ebet war an douar a c'hellfe gwennañ evel-se.(tI C'hwec'h devezh goude, Jezuz a gemeras gantañ Pêr, Jakez ha Yann, hag o c'hasas o-unan a-du war ur menez uhel. Hag e voe treuzneuziet dirazo.Hs  Lavarout a reas dezho ivez: Me a lavar deoc'h e gwirionez, ez eus hiniennoù eus a-douez ar re a zo amañ ha ne varvint ket ken n'o devo gwelet rouantelezh Doue o tont gant galloud.Xr)&Rak piv bennak en devo bet mezh ac'hanon hag eus va c'homzoù, e-touez ar rummad-mañ, avoultrer ha pec'her, Mab an den ivez en devo mezh anezhañ pa zeuio e gloar e Dad gant an aelez santel./qY%Petra a rofe an den e trok ouzh e ene?Op$Rak petra a dalvfe d'un den gounit ar bed holl, ma kollfe e ene?o'#Rak piv bennak a fello dezhañ saveteiñ e vuhez he c'hollo, met piv bennak a gollo e vuhez abalamour din ha d'an Aviel he saveteo.Bn}"O c'hervel ar bobl gant e ziskibien, e lavaras dezho: Mar fell da unan bennak dont war va lerc'h, ra raio dilez anezhañ e-unan, ra gemero e groaz ha ra heulio ac'hanon.vme!Met eñ, o tistreiñ hag o sellout ouzh e ziskibien, a c'hourdrouzas Pêr hag a lavaras dezhañ: A-dreñv din, Satan! Rak da soñjezonoù n'emaint ket hervez an traoù a sell ouzh Doue, met hervez an traoù a sell ouzh an dud.ly Hag e lavare ar c'homzoù-se dezho sklaer-mat. Neuze Pêr, o vezañ e gemeret a-du, en em lakaas d'e repren.tkaNeuze en em lakaas da zisklêriañ dezho e oa ret da Vab an den gouzañv kalz a draoù, bezañ taolet kuit gant an henaourien, gant ar veleien vras ha gant ar skribed, bezañ lakaet d'ar marv, hag adsevel a varv tri devezh goude.MjHag e tifennas gwall start outo lavarout kement-se anezhañ da zen.si_Eñ a lavaras dezho: Ha c'hwi, piv a lavarit ez on? Pêr a respontas dezhañ: Te eo ar C'hrist.]h3Respont a rejont: Yann-Vadezour; darn all, Elia; ha darn all, unan eus ar brofeded. g9Jezuz a yeas gant e ziskibien e bourc'hioù Kezarea-Filip. War an hent, e c'houlennatas e ziskibien hag e lavaras: Piv a lavar an dud ez on? fHag e kasas anezhañ d'e di, o lavarout: N'a ket er bourc'h ha na lavar ket an dra-mañ da zen eus ar bourc'h.eEñ a lakaas adarre e zaouarn war e zaoulagad hag a lavaras dezhañ sellout. Yac'haet e voe hag e wele holl fraezh mat.RdEñ, o vezañ sellet, a lavaras: Gwelout a ran tud evel gwez o kerzhout.QcKemer a reas dorn an dall hag en kasas er-maez eus ar bourc'h. Krañch a lakaas war e zaoulagad hag, o vezañ lakaet e zaouarn warnañ, e c'houlennas digantañ hag eñ a wele un dra bennak.ibKO vezañ deuet da Vetsaida, e voe degaset dezhañ un den dall hag en pedjont da stekiñ outañ.Ha Hag e lavaras dezho: Penaos eta ne gomprenit ket c'hoazh?}`sHa pa dorris ar seizh bara evit ar pevar mil den, pet panerad leun a dammoù ho poa dastumet? Int a lavaras: Seizh._Pa dorris pemp bara evit pemp mil den, pet panerad leun a dammoù chomet a zilerc'h ho poa dastumet? Int a lavaras dezhañ: Daouzek.s^_O kaout daoulagad, ne welit ket? O kaout divskouarn, ne glevit ket? Ha n'hoc'h eus ket a soñj?s]_Jezuz, o vezañ anavezet kement-se, a lavaras dezho: Perak e soñjit ez eo abalamour n'hoc'h eus ket kemeret a vara? Bez' oc'h c'hoazh hep skiant c'hoazh ha ne gomprenit ket? Bepred eo kaletaet ho kalon?U\#Int a soñjas etrezo hag a lavaras: Abalamour n'hon eus ket a vara eo.o[WEñ a reas outo an difenn-mañ: En em virit gant evezh eus goell ar farizianed hag eus goell Herodez.`Z9Ankounac'haet o doa kemer bara ganto, ha n'o doa nemet ur bara er vag ganto.XY) Hag, o vezañ o c'huitaet, ez eas adarre er vag hag e tremenas en tu all.0XY O huanadiñ en e spered, e lavaras: Perak e c'houlenn ar rummad-mañ ur mirakl? Me a lavar deoc'h e gwirionez, ne vo roet mirakl ebet d'ar rummad-mañ. W  Ar farizianed a zeuas hag en em lakaas da riotal anezhañ, o c'houlenn digantañ, evit e demptañ, ur mirakl eus an neñv.PV O vont kerkent er vag gant e ziskibien, ez eas e kostezioù Dalmanuta.WU' Ar re o doa debret a oa war-dro pevar mil. Goude-se o c'hasas en o hent.lTQDebriñ a rejont hag o doe a-walc'h, hag e tegasjont seizh panerad eus an tammoù a oa manet.tSaBez' e oa ivez peskedigoù hag, o vezañ o benniget, e c'hourc'hemennas o reiñ ivez dezho.^R5Neuze e c'hourc'hemennas d'ar bobl azezañ war an douar, e kemeras ar seizh bara hag e trugarekaas, o zorras hag o roas d'e ziskibien evit m'o lodennjent. Hag o lodennjont d'ar bobl.YQ+Eñ a c'houlennas outo: Pet bara hoc'h eus? Hag int a lavaras: Seizh.P E ziskibien a respontas dezhañ: Penaos e c'hellfemp kavout bara a-walc'h da bredañ anezho en ul lec'h distro?vOeHa mar kasan anezho war yun d'o ziez, o nerzh a vanko dezho en hent, rak darn anezho a zo deuet a-bell.xNiTruez am eus ouzh ar bobl-mañ, rak tri devezh a zo emaint em c'hichen ha n'o deus netra da zebriñ.M %En deizioù-se e oa gant Jezuz un niver bras a dud hag, evel n'o doa netra da zebriñ, e c'halvas e ziskibien hag e lavaras dezho:L%Souezhet meurbet, e lavarjont: Kement a ra a zo burzhudus, lakaat a ra zoken ar re vouzar da glevout hag ar re vut da gomz.pKY$Difenn a reas outo na lavarjent kement-se da zen, met mui e tifenne outo, seul vui e vrudent anezhañ.ZJ-#Kerkent e zivskouarn a voe digoret, e deod a voe dizereet hag e komzas hep poan.hII"O sevel e zaoulagad etrezek an neñv, e huanadas hag e lavaras: Effata! da lavarout eo: Digor!|Hq!O vezañ e dennet eus ar bobl a-du, e lakaas e vizied en e zivskouarn hag, o kemer eus e grañch, e stokas e deod.yGk Degaset e voe dezhañ un den bouzar, a oa dalc'het en e gomz, hag e voe pedet da lakaat e zaouarn warnañ.qF[Jezuz, o vezañ kuitaet kostezioù Tir ha Sidon, a zeuas tost da vor Galilea, o treuziñ bro Zekapoliz.uEcO vezañ distroet d'he zi, e kavas e oa aet kuit an diaoul, hag he merc'h gourvezet war ar gwele.uDcNeuze eñ a lavaras dezhi: Abalamour d'ar gomz-se, kae, an diaoul a zo aet er-maez eus da verc'h.xCiMet hi a respontas dezhañ: Gwir eo Aotrou, koulskoude ar chas bihan a zebr, dindan an daol, bruzun ar vugale. B9Jezuz a lavaras dezhi: Lez da gentañ ar vugale da gaout o gwalc'h, rak n'eo ket mat kemer bara ar vugale hag e deurel d'ar chas bihan.vAeAr wreg-mañ a oa gresian, ha sirofenikian a bobl. E bediñ a reas da gas an diaoul kuit eus he merc'h.@%Rak ur wreg, a oa trec'het he merc'h gant un spered hudur, o vezañ klevet komz dioutañ, a zeuas hag en em daolas d'e dreid.&?EO vont ac'hano, ez eas da gostezioù Tir ha Sidon. O vezañ aet en un ti, e felle dezhañ na ouije den kement-se, met ne c'hellas ket chom kuzhet.K>An holl draoù fall-se a zeu eus an diabarzh hag a hudura an den.=al laeroñsioù, ar c'hoantegezh, ar fallentez, ar faosoni, al loustoni, al lagad avius, an droukkomz, an ourgouilh, ar follentez.t<aRak a-ziabarzh, eus kalon an dud eo, e teu ar soñjoù fall, an avoultriezh, ar gastaouerezh, ar muntroù,X;)Lavarout a reas: Ar pezh a zeu er-maez eus an den, eo ar pezh a hudura an den.: Rak an dra-se ne ya ket er galon met er c'hof, a-belec'h e kouezh er foz, e-lec'h ma vez glanaet ar boued holl.69eEñ a lavaras dezho: Ha bez' oc'h eta c'hwi ivez hep skiant? Ne gomprenit ket penaos kement tra a zo er-maez hag a antre en den ne c'hell ket e lousaat?z8mPa voe aet en ti, goude bezañ kuitaet ar bobl, e ziskibien a c'houlennas outañ petra oa ar barabolenn-se.D7Mar en deus unan bennak divskouarn da glevout, ra selaouo.#6?Netra eus ar pezh a zo er-maez eus an den hag a antre ennañ ne c'hell e huduraat, met ar pezh a zeu er-maez anezhañ, kement-se eo a hudura an den.b5=O vezañ galvet an holl bobl, e lavaras dezho: Selaouit holl ac'hanon ha komprenit:z4m o kas da netra ger Doue gant ho hengoun graet ganeoc'h hoc'h-unan. Ha kalz a draoù all a rit evel-se.K3 ne lezit ket anezhañ d'ober netra ken evit e dad pe e vamm,2' Met c'hwi a lavar: An hini a lavaro d'e dad pe d'e vamm: Ar pezh am bije gallet reiñ dit a zo Korban, da lavarout eo ur prof,1} Rak Moizez en deus lavaret: Enor da dad ha da vamm, ha: Piv bennak a villigo e dad pe e vamm a vo lakaet d'ar marv.w0g Lavarout a reas dezho c'hoazh: Gwall vat e torrit gourc'hemenn Doue evit mirout hoc'h hengoun.%/CRak, o lezel gourc'hemenn Doue, e virit hengoun an dud, o walc'hiñ ar podoù hag an hanafoù, hag oc'h ober kalz a draoù all heñvel outo.t.aMet en aner eo ec'h enoront ac'hanon, o teskiñ kelennadurezhioù a zo gourc'hemennoù tud.M-Eñ a respontas dezho: Pilpouzed, Izaia en deus profedet mat diwar ho penn, hervez ar pezh a zo skrivet: Ar bobl-mañ a enor ac'hanon gant o muzelloù, met o c'halon a zo pell diouzhin.B,}Neuze ar farizianed hag ar skribed a c'houlennas outañ: A-belec'h e teu ma ne heuilh ket da ziskibien hengoun ar re gozh ha ma kemeront o fred hep gwalc'hiñ o daouarn?o+Wha pa zeuont eus ar marc'had, ne zebront ket kennebeut hep bezañ en em walc'het. Ha kalz a draoù all a zo ivez o deus resevet evit o mirout, evel gwalc'hiñ an hanafoù, ar podoù, al listri-arem hag ar gweleoù.*%Rak ar farizianed hag an holl Yuzevien ne zebront ket hep bezañ gwalc'het o daouarn betek an ilin, o terc'hel hengoun ar re gozh,)5Gwelout a rejont ur re bennak eus e ziskibien o kemer o fred gant daouarn lous, da lavarout eo hep bezañ o gwalc'het, hag e kavjont da damall._( 9Ar farizianed, gant lod eus ar skribed deuet eus Jeruzalem, a yeas da gavout anezhañ.'8E pelec'h bennak ma'z ae, er bourc'hioù pe er c'hêrioù pe war ar maez, e lakaent an dud klañv war al leurgêrioù hag e pedent anezhañ d'o lezel da vihanañ da stekiñ ouzh bord e sae. Hag ar re holl a stoke outañ a oa yac'haet.&#7Hag e redjont dre an holl vro tro-war-dro hag en em lakajont da zougen war gweleoù ar re a oa klañv, e kement lec'h ma klevent e oa.E%6Pa voent aet er-maez eus ar vag, an dud en anavezas raktal.]$35P'o doe treuzet ar mor, e teujont da vro C'henezared hag e touarjont eno.`#94rak n'o doa ket komprenet mirakl ar baraoù, dre ma oa o c'halonoù kaledet.w"g3Pignat a reas ganto er vag hag an avel a baouezas. Souezhet meurbet e voent enno o-unan ha leuniet a estlamm,!)2rak holl e weljont anezhañ hag e voent spontet. Met kerkent e komzas outo hag e lavaras dezho: Ho pet fiziañs, me eo, n'ho pet ket aon.[ /1Pa weljont anezhañ o kerzhout war ar mor, e kredjont e oa un teuz hag e krijont,^50Gwelout a reas o doa kalz a boan o roeñvat rak an avel a oa en o enep. War-dro ar bedervet beilhadenn eus an noz, e teuas d'o c'havout o kerzhout war ar mor, ha c'hoant en doa d'o diaraogiñ.c?/An abardaez o vezañ deuet, ar vag a oa e-kreiz ar mor, hag eñ a oa e-unan war an douar.O.P'en doe o c'haset kuit, e pignas war ar menez evit pediñ.-Kerkent goude, e lakaas e ziskibien da vont er vag ha d'e ziaraogiñ en tu all, etrezek Betsaida, e-pad ma kasje ar bobl en o hent.I ,Ar re o doa debret eus ar baraoù-se a oa war-dro pemp mil den.Y++Hag e kasjont ganto daouzek panerad leun eus an tammoù bara hag eus ar pesked.7i*Debriñ a rejont holl hag o doa a-walc'h.yk)Jezuz a gemeras ar pemp bara hag an daou besk hag, o sevel e zaoulagad etrezek an neñv, e vennigas, e torras ar baraoù hag o roas d'e ziskibien, evit m'o rojent d'ar bobl. Lodennañ a reas ivez an daou besk kenetrezo holl.Q(Hag ec'h azezjont a renkoù dre gantadoù ha dre hanter-kantadoù.mS'Neuze e c'hourc'hemennas dezho lakaat an holl da azezañ, a vandennoù, war ar geot glas.{o&Eñ a lavaras dezho: Pet bara hoc'h eus? It ha sellit. P'o doe gwelet, e lavarjont: Pemp, ha daou besk.kO%Eñ a lavaras dezho: Roit hoc'h-unan da zebriñ dezho. Hag e respontjont dezhañ: Mont a rafemp da brenañ evit daou c'hant diner (1 diner = pezh arc'hant roman war-dro 4 g) a vara, evit reiñ dezho da zebriñ?"=$kas anezho kuit, evit ma'z aint er c'hêrioùigoù hag er bourc'hioù tro-war-dro ha ma prenint bara, rak n'o deus netra da zebriñ.~u#Evel ma oa dija diwezhat, e ziskibien a dostaas outañ hag a lavaras: Al lec'h-mañ a zo distro ha diwezhat eo,(I"Jezuz, o vezañ aet, a welas ul lod bras a dud hag en doe truez outo, abalamour ma oant evel deñved hep mesaer, hag en em lakaas da zeskiñ dezho meur a dra.1[!Met ar bobl a welas anezho o vont kuit ha kalz en anavezas. O redek war droad eus an holl gêrioù, ec'h errujont a-raok dezho hag e teujont asambles en e arbenn.F Mont a rejont eta en ur vag, a-du en ul lec'h diamezeg.-SEñ a lavaras dezho: Deuit a-du en ul lec'h diamezeg ha diskuizhit un nebeudig. Rak kement a dud a yae hag a zeue ken n'o doe ket amzer zoken da zebriñ.q [An ebestel a zeuas da gavout Jezuz hag a lavarjont dezhañ kement o doa graet ha kement o doa kelennet.j ME zskibien o vezañ klevet kement-se, a zeuas, a gemeras e gorf hag a lakaas anezhañ en ur bez. hag en degasas war ur plad. E reiñ a reas d'ar plac'h yaouank, hag ar plac'h yaouank en roas d'he mamm. -Raktal e kasas unan eus e warded hag e c'hourc'hemennas dezhañ degas penn Yann. Ar gward a yeas hag a droc'has e benn er prizon, 'Ar roue a voe glac'haret bras, met, abalamour d'e le ha d'ar re a oa azezet gantañ, ne fellas ket dezhañ nac'hañ outi.3O vezañ deuet buan da gavout ar roue, e reas he goulenn hag e lavaras: C'hoantaat a ran e rofes bremañ din, war ur plad, penn Yann-Vadezour.ykO vezañ aet er-maez, hi a lavaras d'he mamm: Petra a c'houlennin? Hag e lavaras: Penn Yann-Vadezour.hIHa gant le e lavaras: Kement a c'houlenni a roin dit, betek an hanter eus va rouantelezh.X)Merc'h Herodiaz, o vezañ deuet, a zañsas, hag a blijas da Herodez ha d'ar re a oa azezet gantañ. Ar roue a lavaras d'ar plac'h yaouank: Goulenn diganin ar pezh a gari hag en roin dit.)Met un devezh a-vat a zeuas. Herodez, evit deiz e c'hanedigezh, a roas ur fest da re vras e lez, da vistri e arme, ha da re vras Galilea.B}rak Herodez a zouje Yann, oc'h anavezout penaos e oa un den reizh ha santel. Prederius e oa en e geñver, ober a rae zoken kalz a draoù eus e alioù hag en selaoue gant plijadur.mSHerodiaz he doa droug outañ hag a c'hoantae e lakaat d'ar marv. Met ne c'helle ket,V%ha Yann a lavare da Herodez: N'eo ket aotreet dit kaout gwreg da vreur.#?Rak Herodez e-unan en doa kaset da gemer Yann hag en doa graet e eren er prizon abalamour da Herodiaz, gwreg Filip e vreur, dre m'en doa he dimezet,~uMet Herodez, o klevout kement-se, a lavaras: Yann eo, an hini am eus graet dibennañ, adsavet eo a-douez ar re varv.c~?Re all a lavare: Elia eo; ha re all a lavare: Ur profed eo, pe evel unan eus ar brofeded.>}uAr roue Herodez a glevas komz anezhañ, rak e anv a oa brudet bras. Lavarout a reas: Yann-Vadezour a zo adsavet a-douez ar re varv, ha setu perak en em ra kalz a virakloù drezañ.||q Kas a rejont kuit kalz a ziaouled hag ec'h olevjont gant eoul kalz a dud glañv hag e yac'hajont anezho.={u O vezañ aet, e prezegjont d'an dud kaout keuz.,zQ P'en em gavo tud n'ho tegemerint ket ha n'ho selaouint ket, pa'z eot kuit ac'hano, hejit ar poultr eus ho treid e testeni a-enep dezho. Me a lavar deoc'h e gwirionez, penaos e vo dousoc'h da Sodom ha da C'homora e deiz ar varn eget d'ar gêr-se.yw Hag e lavaras dezho: En ti bennak ma'c'h antreot, chomit eno betek ma'z eot kuit eus al lec'h-se.Hx  met sandalennoù en o zreid ha na zougjent ket daou wiskamant. wGourc'hemenn a reas dezho na gemerjent netra evit an hent nemet ur vazh, na sac'h, na bara, na moneiz er c'houriz, v Gervel a reas an daouzek hag en em lakaas d'o c'has daou ha daou, en ur reiñ dezho ar galloud war ar speredoù hudur.huISouezhet e voe eus o diskredoni. Hag ez eas dre ar bourc'hioù tro-war-dro, en ur gelenn.ytkNe c'hellas ober eno mirakl ebet, nemet e yac'haas un nebeud tud klañv en ur lakaat e zaouarn warno.s{Jezuz a lavaras dezho: Ur profed a zo enoret, nemet en e vro e-unan, e-touez e gerent e-unan hag ar re eus e di e-unan.4raHa n'eo ket eñ ar c'halvez, mab Mari, breur Jakez, Jozez, Jud ha Simon? E c'hoarezed, ha n'emaint ket amañ en hon touez? Hag e kavent tamall ennañ.q Pa zeuas ar sabad, en em lakaas da gelenn er sinagogenn. Kalz eus ar re en kleve a voe souezhet hag a lavaras: A-belec'h e teu an traoù-se d'an den-mañ? Petra eo ar furnez-se a zo bet roet dezhañ hag ar mirakloù bras en em ra dre e zaouarn?_p 9Jezuz, o vezañ aet ac'hano, a zeuas en e vro hag e ziskibien a heulias anezhañ.o+Hag ec'h urzhias start dezho na lavarjent kement-se da zen, hag e c'hourc'hemennas reiñ dezhi da zebriñ. n*Kerkent ar plac'h yaouank a savas hag en em lakaas da gerzhout, rak oadet e oa a zaouzek vloaz. Hag e voent souezhet meurbet.sm_)O kemer he dorn, e lavaras dezhi: Talita koumi, da lavarout eo: Plac'h yaouank, me a lavar dit, sav.6le(Int a reas goap anezhañ. Met eñ, o vezañ graet dezho holl mont er-maez, a gemeras tad ha mamm ar bugel, hag ar re a oa gantañ, hag ez eas el lec'h ma oa gourvezet. k 'O vezañ aet e-barzh, e lavaras dezho: Perak e rit an drouz-se ha perak e ouelit? Ar bugel n'eo ket marv, met kousket a ra.j&O vezañ erruet e ti penn ar sinagogenn, e welas e raed ennañ un drouz vras ha tud a ouele hag a laoske kriadennoù kreñv.Vi%%Ha ne lezas den da heuliañ anezhañ, nemet Pêr, Jakez ha Yann breur Jakez.hw$Kerkent ha m'en doe Jezuz klevet kement-se, e lavaras da benn ar sinagogenn: Na'z pez ket aon, kred hepken.g%#Evel ma komze c'hoazh, tud eus ti penn ar sinagogenn a zeuas da lavarout dezhañ: Da verc'h a zo marv, na dregas ket ken ar Mestr.f}"Lavarout a reas dezhi: Merc'h, da feiz he deus da yac'haet, kae e peoc'h ha bez dizereet eus da gleñved.(eI!Ar wreg, spontet hag en ur grenañ, o c'houzout ar pezh a oa bet graet enni, a zeuas, en em daolas d'e dreid hag a lavaras dezhañ an holl wirionez.=du Hag e selle en-dro evit gwelout piv en doa graet-se.zcmE ziskibien a lavaras dezhañ: Te a wel e wask ar bobl ac'hanout, hag e lavarez: Piv en deus stoket ouzhin?,bQKerkent Jezuz, oc'h anavezout ennañ e-unan ar galloud a oa aet er-maez anezhañ, en em droas e-kreiz ar bobl, o lavarout: Piv en deus stoket ouzh va dilhad?gaGRaktal he diwadañ a baouezas, hag e santas en he c'horf e oa yac'haet eus he foan.X`)Rak hi a lavare: Mar gellan hepken stekiñ ouzh e zilhad, e vin yac'haet.k_OO vezañ klevet komz eus Jezuz, e teuas e-touez ar bobl dre ziadreñv hag e stokas ouzh e zilhad.-^SGouzañvet he doa kalz a boan etre daouarn ar vedisined ha dispignet he doa he holl vadoù hep bezañ resevet diboan ebet, met aet e oa kentoc'h war gwashaat.L]Bez' e oa ur wreg klañv gant an diwadañ daouzek vloaz a oa.[\/Mont a reas gantañ. Ur bobl vras a yeas war e lerc'h hag a waskas anezhañ."[=hag a bedas start anezhañ, o lavarout: Va merc'h vihan a zo prest da vervel, deus da lakaat da zaouarn warni evit ma vo yac'haet, hag e vevo.xZiSetu, unan eus pennoù ar sinagogenn, anvet Jairuz, a zeuas, hag o vezañ e welet, en em daolas d'e dreidY!Jezuz o vezañ adarre treuzet ar mor er vag hag aet d'an tu all, ur bobl vras en em zastumas en-dro dezhañ. Tost d'ar mor e oa. X Eñ a yeas kuit hag en em lakaas da embann e Dekapoliz an traoù bras en doa Jezuz graet dezhañ, hag e oant holl souezhet bras.>WuMet Jezuz n'en lezas ket hag a lavaras dezhañ: Kae da'z ti, etrezek da dud, ha lavar dezho an traoù bras en deus an Aotrou graet dit ha penaos en deus bet truez ouzhit.tVaPa oa aet er vag, an hini a oa bet dalc'het gant an diaouled en pedas d'e lezel da vont gantañ.GUNeuze en em lakajont d'e bediñ da bellaat diouzh o bro.T3Ar re o doa gwelet kement-se a lavaras dezho ar pezh a oa c'hoarvezet gant an hini a oa dalc'het gant an diaouled, ha gant ar moc'h.IS Dont a rejont da gavout Jezuz hag e weljont an hini a oa bet dalc'het gant an diaouled, an hini a oa bet dalc'het gant al lejion, azezet, gwisket hag en e skiant vat. Hag o doe aon.R!Ar re a vesae ar moc'h a dec'has kuit da lavarout kement-se e kêr ha war ar maez. An dud a zeuas da welout ar pezh a oa erruet.wQg Raktal Jezuz o lezas da vont. Hag ar speredoù hudur-mañ, o vezañ aet er-maez, a yeas er moc'h hag ar vandenn en em daolas war red eus al lec'h uhel-se er mor, hag e oant beuzet er mor. Bez' e oa anezho war-dro daou vil.rP] Hag an holl ziaouled en pedas o lavarout: Kas ac'hanomp er moc'h-se, evit ma'z aimp enno.WO' Bez' e oa eno, war ar menezioù, ur vandenn vras a voc'h o peuriñ.ON Hag e pedas start anezhañ na gasje ket anezho er-maez eus ar vro-se.vMe Jezuz a c'houlennas digantañ: Pe anv ac'h eus? Eñ a respontas: Va anv a zo Lejion, rak kalz omp.?LyRak e lavare dezhañ: Spered hudur, kae eus an den-se!#K?hag e lavaras o krial a vouezh uhel: Petra a zo etre te ha me, Jezuz, Mab an Doue Uhel-Meurbet? Da bediñ a ran dre anv Doue, na boagn ket ac'hanon.LJP'en doe gwelet Jezuz a-bell, e teredas, e taoulinas dirazañIChom a rae dalc'hmat, noz ha deiz, war ar menezioù hag er bezioù, o krial hag oc'h en em vloñsañ gant mein.+HORak alies, o kaout an hern ouzh e dreid hag o vezañ bet ereet gant chadennoù, en doa torret ar chadennoù ha friket an hern, ha den ne c'helle e zoñvaat.dGAChom a rae er bezioù ha den ne c'helle e zerc'hel ereet, gant chadennoù zoken.FwKerkent ha ma tiskennas eus ar vag, un den dalc'het gant ur spered hudur a zeuas eus ar bezioù d'e gavout.ME Erruout a rejont en tu all d'ar mor, e bro ar C'hadareniz.Dy)Hag o doe un aon bras hag e lavarjont an eil d'egile: Piv eta eo hemañ, ma sent zoken an avel hag ar mor outañ?cC?(Neuze e lavaras dezho: Perak hoc'h eus aon? Penaos n'hoc'h eus ket a feiz?B1'O vezañ dihunet, e c'hourdrouzas d'an avelioù hag e lavaras d'ar mor: Tav! Bez sioul! An avel a davas hag e voe ur sioulder bras.&AE&Hag eñ a oa e diadreñv ar vag, kousket war ur blueg. Duhuniñ a rejont anezhañ o lavarout: Mestr, ha ne rez ket van ebet ouzh hor gwelout o vont da goll?o@W%Neuze e savas un taol-avel bras hag ar c'hoummoù-mor a yeas er vag, en hevelep doare ma leunie. ?$Ha goude bezañ kaset kuit ar bobl, e tegasjont Jezuz er vag m'edo enni. Bez' e oa ivez bagoù bihan all ouzh e ambroug.P>#En deiz-se, pa voe deuet an noz, e lavaras dezho: Tremenomp en tu all.]=3"Ne gomze ket outo hep parabolenn; met, a-du, e tisplege pep tra d'e ziskibien.x<i!Disklêriañ a reas dezho ger Doue dre galz a barabolennoù en doare-mañ, hervez ma c'hellent e glevout.-;S Met goude ma vez hadet, e sav, e teu brasoc'h eget al louzoù all hag e taol brankoù, en hevelep doare ma c'hell laboused an neñv chom dindan he skeud.t:aHeñvel eo ouzh ur c'hreunenn sezo; pa he hader en douar, ez eo ar bihanañ eus holl hadoù an douar.k9OHag e lavaras: Ouzh petra e hañvalin rouantelezh Doue? Pe dre beseurt parabolenn he diskouezimp?d8AHa pa vez darev ar frouezh, e lakaer raktal ar falz ennañ dre ma'z eo prest an eost.7wRak an douar a ro anezhañ e-unan, da gentañ ar geot, goude an dañvouezenn, hag ar c'hreunenn en dañvouezenn.Z6-pe e kousk, pe e sav, noz pe deiz, an had a ziwan hag a gresk hep ma oar penaos.f5EHag e lavaras: Bez' emañ diwar-benn rouantelezh Doue evel pa daol un den had en douar,z4mRak roet e vo d'an neb en deus, met an hini n'en deus ket, e vo lamet digantañ zoken ar pezh en deus.U3#Hag e lavaras dezho: Lakait evezh ouzh ar pezh a glevit. Muzuliet e vo deoc'h gant an hevelep muzul ma vuzuilhit d'ar re all, ha c'hoazh e vo roet ouzhpenn deoc'h-c'hwi a selaou.D2Mar en deus unan bennak divskouarn da glevout, ra selaouo.y1kRak n'eus netra kuzhet na dle bezañ disklêriet, ha n'eus netra goloet na dle bezañ lakaet war-wel.05Hag e lavaras dezho: Ha degas a reer ul lamp evit e lakaat dindan ur boezell pe dindan ur gwele? N'eo ket evit e lakaat war ur c'hantolor?0/YAr re o deus degemeret an had en un douar mat, eo ar re a selaou ar ger, en degemer hag a zoug frouezh, ur c'hreunenn tregont, unan all tri-ugent, unan all kant. YH~}}l||Q{{=zz>ysxxx@wwvwvvbuu{u tss>rrqppoo.nmm+llkjiihggfofedd c|c&bubaa`W__F^^h]]>\[[PZZxZ YY)XX;WWeVVU;UTASnS'RR QPPVOO6NNMlMLLKpJJ IHHuGGG#FF EDDCpBAAc@@ ??1>>G==.<`;;):99:877&655l44d33O22*1100/x/ ..--,7+**I)((p(''&&4%%9$$t$##""|"!!> MHlR(<&`7db  , I  SwIIY 5Kas a rejont neuze Jezuz da di ar beleg-meur, e-lec'h ma oa en em zastumet an holl veleien vras, an henaourien hag ar skribed.\~14met eñ a lezas ganto e wiskamant hag a dec'has en noazh deus etre o daouarn.h}I3Un den yaouank en heulie, goloet hepken gant ul linenn skañv. An dud yaouank a grogas ennañ,B|2Neuze an holl a zilezas anezhañ hag a dec'has kuit.#{?1Bemdez e oan en ho touez, o kelenn en templ, ha n'hoc'h eus ket va c'hemeret, met bez' eo evit ma vo ar Skriturioù peurc'hraet.%zC0Neuze Jezuz a gemeras ar gomz hag a lavaras dezho: Deuet oc'h er-maez evel war-lerc'h ul laer, gant klezeier ha gant bizhier, evit kregiñ ennon.yy/Unan eus ar re a oa eno a dennas e gleze, a skoas ur servijer eus ar beleg-meur hag a droc'has e skouarn dezhañ.Bx.Neuze e lakajont o daouarn warnañ hag e krogjont ennañ.bw=-Raktal ma voe erruet, e tostaas outañ hag e lavaras: Mestr! Mestr! Hag e pokas dezhañ.{vo,An hini en droukroe en doa roet ar sin-mañ: An hini a bokin dezhañ, hennezh eo, krogit ennañ ha kasit eñ sur.Lu+Ha kerkent, evel ma komze c'hoazh, Judaz, unan eus an daouzek, a zeuas ha gantañ ur vandenn vras a dud gant klezeier ha gant bizhier, a-berzh ar veleien vras, ar skribed hag an henaourien.:to*Savit ha deomp. Setu, an hini am droukro a dosta.Cs)Dont a reas evit an trede gwech hag a lavaras dezho: Kouskit bremañ ha diskuizhit! A-walc'h eo! An eur a zo deuet. Setu, Mab an den a zo droukroet etre daouarn ar bec'herien.r(Distreiñ a reas hag o c'havas adarre kousket, rak o daoulagad a oa pounneraet, ha ne ouient petra da lavarout dezhañ.Hq 'Mont a reas adarre hag e pedas, o lavarout an hevelep komzoù.qp[&Beilhit ha pedit evit na gouezhot ket en temptadur, ar spered a zo buan met ar c'hig a zo dinerzh.o%Dont a reas hag o c'havas kousket, hag e lavaras da Bêr: Simon, kousket a rez! Ne'c'h eus ket gallet beilhañ un eur? n9$Hag e lavare: Abba, Tad, an holl draoù a c'hellez, pella an hanaf-se diouzhin! Koulskoude, n'eo ket evel ma fell din, met evel ma fell dit.m#O vont un tamm a-raokoc'h, en em stouas d'an douar en ur bediñ, mar befe posupl, ma pellaje an eur-se dioutañ.Xl)"Lavarout a reas dezho: Trist eo va ene betek ar marv, chomit amañ ha beilhit.Xk)!Kemer a reas gantañ Pêr, Jakez ha Yann, hag e voe leuniet a aon hag a anken.zjm Neuze ez ejont en ul lec'h galvet Getsemane, hag e lavaras d'e ziskibien: Azezit amañ e-pad ma pedin.,iQMet eñ a lavare kreñvoc'h c'hoazh: Ha pa vefe ret din mervel ganit, ne zinac'hin ket ac'hanout. Hag ar re all holl a lavaras an hevelep tra.*hMJezuz a lavaras dezhañ: Me a lavar dit e gwirionez, penaos hiziv, en noz-mañ, a-raok ma kano ar c'hilhog div wech, te az po va dinac'het teir gwech.NgHa Pêr a lavaras dezhañ: Pa gavfe an holl tamall, me ne gavin ket.;fqMet pa vin adsavet a varv, ho tiaraogin e Galilea.!e;Jezuz a lavaras dezho: Me a vo deoc'h holl en noz-mañ un abeg da gouezhañ, rak skrivet eo: Skeiñ a rin ar mesaer hag an deñved a vo stlabezet.QdGoude m'o doe kanet ur c'hantik, ez ejont da Venez an Olived.c/Me a lavar deoc'h e gwirionez, n'evin mui eus frouezh ar winienn betek an deiz ma'c'h evin anezhañ nevez e rouantelezh Doue.ab;Hag e lavaras dezho: Hemañ eo va gwad, ar gwad eus an emglev nevez skuilhet evit kalz.taaKemer a reas ivez an hanaf ha, goude bezañ trugarekaet, en roas dezho hag ec'h evjont holl dioutañ.(`IEvel ma tebrent, Jezuz a gemeras bara ha, goude bezañ trugarekaet, e torras anezhañ hag en roas dezho o lavarout: Kemerit, debrit, hemañ eo va c'horf.D_Mab an den evit gwir a ya hervez ar pezh a zo skrivet anezhañ, met gwalleur d'an den ma'z eo droukroet gantañ. Gwelloc'h e vije d'an den-se na vije biken bet ganet.\^1Eñ a respontas dezho: Unan eus an daouzek eo ha lakaat a ra e zorn er plad ganin.]{En em lakajont da vezañ glac'haret, hag e lavarjont dezhañ an eil goude egile: Ha me eo? Hag unan all: Ha me eo? \9Evel ma oant ouzh taol ha ma tebrent, Jezuz a lavaras: Me a lavar deoc'h e gwirionez, unan ac'hanoc'h, unan a zebr ganin, am droukroio.;[qPa voe deuet an abardaez, e teuas gant an daouzek.ZE ziskibien a yeas kuit, a zeuas e kêr hag a gavas an traoù evel m'en doa lavaret dezho. Hag e kempennjont ar Pask.iYKHag e tiskouezo deoc'h ur gambr uhel, urzhiet ha fichet mat, kempennit anezhañ eno deomp.&XEE pe lec'h bennak ma'z aio, lavarit da vestr an ti: Ar Mestr a lavar: Pelec'h emañ al lec'h e tebrin ar Pask ennañ, gant va diskibien? W Neuze e kasas daou eus e ziskibien hag e lavaras dezho: It e kêr hag e kavot un den o tougen ur podad dour, it war e lerc'h.IV  Ar c'hentañ deiz eus ar bara hep goell, pa aberzhed ar Pask, e ziskibien a lavaras dezhañ: Pelec'h e c'hoantaez ez afemp da gempenn dit ar pezh a zo ret evit debriñ ar Pask? U O vezañ e selaouet, e voent laouen hag e prometjont reiñ arc'hant dezhañ. Hag e klaskas an tu dereat d'e zroukreiñ.hTI Judaz Iskariod, unan eus an daouzek, a yeas da gavout ar veleien vras evit e zroukreiñ dezho.;So Me a lavar deoc'h e gwirionez, penaos el lec'hioù ma vo an Aviel-mañ prezeget dre ar bed holl, ar pezh he deus graet ar wreg-mañ a vo ivez lavaret en eñvor anezhi.qR[Graet he deus ar pezh a oa en he galloud, porfumet he deus dre ziaraok va c'horf evit ar beziadur."Q=Rak c'hwi ho po atav peorien ganeoc'h ha bep gwech ma c'hoantaot e c'hellot ober vat dezho, met n'ho po ket atav ac'hanon.pPYMet Jezuz a lavaras: Lezit anezhi, perak e rit poan dezhi? Un dra vat he deus graet em c'heñver.DORak gallet e vije bet gwerzhañ anezhi ouzhpenn tri c'hant diner (1 diner = pezh arc'hant roman war-dro 4 g) hag o reiñ d'ar beorien. Hag e krozmolent en hec'h enep.mNSEn o zouez, hiniennoù a savas droug enno hag a lavaras: Perak koll evel-se ar c'hwezh-vat-se?yMkE-pad ma oa e Betania, ouzh taol, e ti Simon al lovr, ur wreg a zeuas d'e gavout gant ul lestr alabastr leun a c'hwezh-vat a nard pur hag eus ur priz bras, hag, o vezañ torret al lestr, e skuilhas ar c'hwezh-vat war e benn.mLSMet e lavarent: Arabat e vefe e-pad ar gouel, gant aon na savfe un drubuilh bennak e-touez ar bobl.@K {Gouel ar Pask hag ar bara hep goell a dlee bezañ daou zevezh goude. Ar veleien vras hag ar skribed a glaske an doare da gregiñ ennañ dre droidell ha d'e lakaat d'ar marv.OJ %Hag ar pezh a lavaran deoc'h, a lavaran d'an holl: Beilhit.AI} $gant aon na zeufe en un taol ha n'ho kavfe kousket.H3 #Beilhit eta, rak n'ouzoc'h ket pegoulz e teuio mestr an ti, d'an abardaez, da hanternoz, da gan ar c'hilhog pe diouzh ar beure,JG  "Heñvel eo ouzh un den a ya en ur vro all, a lez e di, a ro ar renerezh anezhañ d'e vevelien o reiñ da bep hini e labour, hag a c'hourc'hemenn d'ar porzhier bezañ dihun.eFC !Bezit war evezh, beilhit ha pedit, rak n'ouzoc'h ket pegoulz e teuio an amzer-se.E Evit ar pezh a sell ouzh an deiz pe an eur, den n'o anavez, nag an aeled a zo en neñv, nag ar Mab, met an Tad hepken.KD An neñv hag an douar a dremeno, met va gerioù ne dremenint ket.Cy Me a lavar deoc'h e gwirionez, penaos ar rummad-mañ ne dremeno ket ken na vo c'hoarvezet an holl draoù-se.iBK Evel-se ivez pa welot kement-se oc'h erruout, gouezit emañ tost Mab an den, e-tal an nor."A= Deskit dre ur barabolenn tennet eus ar wezenn-fiez. Pa zeu he brankoù da vezañ tener hag he delioù da vountañ, c'hwi a oar ez eo tost an hañv.@  Neuze e kaso e aeled da zastum e re zibabet eus ar pevar avel, adalek pennoù pellañ an douar betek pennoù pellañ an neñv.d?A Neuze e vo gwelet Mab an den o tont war ar c'hoabr gant ur galloud hag ur gloar bras.\>1 ar stered a gouezho eus an oabl, hag ar galloudoù a zo en neñv a vo brañsellet.s=_ En deizioù-se, goude ar glac'har-mañ, an heol a vo teñvalaet, al loar ne roio ket he sklêrijenn,L< Bezit war evezh eta, setu, lavaret em eus holl deoc'h a-raok.; Rak fals-kristed ha fals-profeded a savo, hag e raint sinoù ha burzhudoù da dromplañ, ma vije gallet, zoken ar re zibabet.m:S Neuze, mar lavar unan bennak deoc'h: Setu, ar C'hrist a zo amañ, pe: Aze, na gredit ket.%9C Ha ma n'en dije ket an Aotrou berraet an deizioù-se, den ebet ne vije salvet. Met abalamour d'ar re zibabet dilennet gantañ, en deus o berraet.)8K rak bez' e vo en deizioù-se an hevelep glac'har ken adalek penn-kentañ ar bed en deus Doue krouet betek vremañ n'eus ket bet, ha ne vo biken.97m Pedit evit na erruo ket ho tec'h er goañv,R6 Gwalleur d'ar gwragez brazez ha d'ar magerezed en deizioù-se!R5 an hini a vo er parkeier, ra ne zistroio ket a-dreñv da gemer e zilhad.w4g an hini a vo war an doenn, ra ne ziskenno ket en ti ha n'aio ket ennañ da gemer un dra bennak eus e di,c3? Pa welot an euzhusted eus ar glac'har, m'en deus komzet ar profed Daniel anezhi, deuet el lec'h ne dle ket bezañ, ra gompreno an neb a lenn, neuze ar re a vo e Judea, ra dec'hint war ar menezioù,u2c Kasaet e viot gant an holl abalamour da'm anv, met an hini a gendalc'ho betek ar fin a vo salvet.1 Ar breur a roio e vreur d'ar marv, hag an tad e vugel. Ar vugale en em savo a-enep o zud hag o lakaint d'ar marv.0 Pa gasint ac'hanoc'h evit ho lakaat etre o daouarn, na vezit ket en poan a-raok eus ar pezh ho po da lavarout ha na rakprederit ket anezhañ, met lavarit ar pezh a vo roet deoc'h war an eur-se, rak ne vo ket c'hwi a gomzo met ar Spered-Santel.M/ Ret eo e vefe da gentañ prezeget an Aviel d'an holl vroadoù.r.] Met diwallit ouzhoc'h hoc'h-unan, rak ho kas a raint dirak al lezioù-barn hag ho skourjezañ a raint er sinagogennoù, mont a reot dirak ar c'houarnourien ha dirak ar rouaned abalamour din, evit reiñ testeni dirazo._-7 Rak ur vroad a savo a-enep ur vroad all hag ur rouantelezh a-enep ur rouantelezh all, hag e vo krenoù-douar e meur a lec'h, naonegezhioù ha trubuilhoù. An traoù-mañ a vo ar penn-kentañ eus ar gloazioù.,1 Pa glevot komz eus brezelioù ha brud eus brezelioù, na spontit ket rak ret eo e teufe an traoù-se. Met kement-se ne vo ket c'hoazh ar fin.X+) Rak meur a hini a zeuio em anv, o lavarout: Me eo. Hag e tromplint kalz a dud.j*M Jezuz, o respont, en em lakaas da lavarout dezho: Diwallit na dromplfe den ac'hanoc'h.) Lavar deomp pegoulz e c'hoarvezo an holl draoù-se, ha dre beseurt sin e vo anavezet e vint prest d'en em gavout?(w Evel ma oa azezet war Venez an Olived dirak an templ, Pêr, Jakez, Yann hag Andrev a c'houlennas a-du digantañ:}'s Jezuz a respontas dezhañ: Ha gwelout a rez an holl diez bras-se? Ne chomo ket anezho maen war vaen na vo diskaret.&  Evel ma'z ae Jezuz kuit eus an templ, unan eus e ziskibien a lavaras dezhañ: Mestr, sell pebezh mein ha pebezh tiez!%1 ,rak holl o deus lakaet eus ar pezh o doa a re, met houmañ he deus lakaet eus he dienez, kement he doa, kement holl a oa chomet ganti evit bevañ.9$k +O vezañ galvet e ziskibien, e lavaras dezho: Me a lavar deoc'h e gwirionez, an intañvez paour-se he deus roet muioc'h eget ar re all holl o deus lakaet en teñzor,e#C *Dont a reas un intañvez paour hag a daolas e-barzh daou bezhig, oc'h ober ur gwenneg." )Jezuz, o vezañ azezet dirak ar c'hef, a selle penaos e lakae an dud arc'hant en teñzor. Kalz a dud pinvidik a daole kalz.!w (a zismantr tiez an intañvezed hag a ra evit ar gweled pedennoù hir. Bez' o devo ur varnedigezh gwashoc'h._ 7 'a gar ar c'hadorioù kentañ er sinagogennoù hag ar plasoù kentañ er festoù,"= &En ur gelenn anezho, e lavare ivez dezho: Diwallit diouzh ar skribed a gar pourmen gant saeoù hir ha bezañ saludet war ar marc'hallac'hioù,{ %David e-unan eta a c'halv anezhañ Aotrou, ha penaos eo-eñ e vab? Ha kalz a dud a selaoue anezhañ gant plijadur.;o $Rak David a lavaras e-unan dre ar Spered-Santel: An Aotrou en deus lavaret da'm Aotrou: Azez a-zehou din, betek ma em bo graet eus da enebourien ur skabell dindan da dreid.s_ #Evel ma oa Jezuz o kelenn en templ, e lavaras: Penaos e lavar ar skribed ez eo ar C'hrist Mab David?,Q "Jezuz, o welout en doa respontet gant furnez, a lavaras dezhañ: N'out ket pell diouzh rouantelezh Doue. Ha neuze den ne gredas mui ober goulenn ebet outañ.D !ha penaos karout anezhañ eus e holl galon, eus e holl soñj, eus e holl ene, eus e holl nerzh, ha karout e nesañ eveltañ e-unan a zo mui eget an holl loskaberzhoù hag ar sakrifisoù.) Ar skrib a lavaras dezhañ: Mat eo, Mestr, lavaret ec'h eus gant gwirionez n'eus nemet un Doue ha n'eus hini all ebet nemetañ,%C Ha setu an eil a zo heñvel outañ: Karout a ri da nesañ eveldout da-unan. N'eus ket a c'hourc'hemennoù all brasoc'h eget ar re-mañ.%C ha karout a ri an Aotrou da Zoue, eus da holl galon, eus da holl ene, eus da holl soñj, eus da holl nerzh. Hennezh eo ar c'hentañ gourc'hemenn.+ Jezuz a respontas dezhañ: Ar c'hentañ eus an holl c'hourc'hemennoù eo: Selaou Israel, an Aotrou hon Doue eo an Aotrou hepken,M Unan eus ar skribed o c'hlevas o riotal. O welout en doa respontet mat dezho, e tostaas hag e c'houlennas digantañ: Pehini eo ar c'hentañ eus an holl c'hourc'hemennoù?c? N'eo ket Doue ar re varv, met Doue ar re vev. En un dallentez bras emaoc'h eta.J  Met diwar-benn an adsavidigezh a varv, ha n'hoc'h eus ket lennet e levr Moizez, dirak ar vodenn, penaos Doue a gomzas outañ o lavarout: Me eo Doue Abraham, Doue Izaak ha Doue Jakob? Rak pa adsavor a varv, ar wazed n'o devo ket a wragez, nag ar gwragez a ezhec'h, met bez' e vint evel aeled en neñv. Jezuz a respontas dezho: Ha n'emaoc'h ket en dallentez, dre n'anavezit ket ar Skriturioù na galloud Doue?q[ Neuze pa advevint, en adsavidigezh a varv, da behini anezho e vo gwreg? Rak bet eo gwreg dezho o seizh.s_ Ar seizh a gemeras anezhi ha ne lezjont ket a vugale. Ha d'an diwezhañ-holl, ar wreg a varvas ivez.kO An eil a gemeras anezhi hag a varvas hep lezel kennebeut a vugale. Hag an trede en hevelep doare.j M Bez' e oa seizh breur. An hini kentañ o vezañ kemeret ur wreg, a varvas hep lezel bugale.F  Mestr, Moizez en deus gourc'hemennet deomp ma teuje breur unan bennak da vervel ha da lezel e wreg hep bugale, e vreur a zimezo d'e intañvez evit sevel ul lignez d'e vreur.   Neuze ar sadukeiz, hag a lavar n'eus ket a adsavidigezh a varv, a zeuas d'e gavout hag a reas outañ ar goulenn-mañ:  Ha Jezuz a respontas dezho: Roit eta da Gezar ar pezh a zo da Gezar ha da Zoue ar pezh a zo da Zoue. Hag e voent souezhet bras gantañ.  Hag e tegasjont dezhañ unan. Neuze e lavaras dezho: Eus piv eo ar skeud hag ar skrid-mañ? Int a lavaras dezhañ: Eus Kezar.iK E baeañ a raimp-ni pe ne raimp ket? Met eñ, oc'h anavezout o filpouzerezh, a lavaras dezho: Perak e temptit ac'hanon? Degasit din un diner (1 diner = pezh arc'hant roman war-dro 4 g) evit ma welin anezhañ. O vezañ eta deuet d'e gavout, e lavarjont dezhañ: Mestr, gouzout a reomp penaos out gwirion ha ne rez van a zen ebet, rak ne sellez ket ouzh diavaez an dud, met kelenn a rez hent Doue hervez ar wirionez: Ha dleet eo paeañ ar gwir da Gezar pe n'eo ket?nU Kas a rejont dezhañ hiniennoù eus ar farizianed hag eus an herodianed, evit e dapout en e gomzoù.2] Klask a rejont kregiñ ennañ, met aon o doe rak ar bobl. Anavezout a rejont mat en doa lavaret ar barabolenn-se a-enep dezho. Hag e lezjont anezhañ hag ez ejont kuit.]3 kement-se a zo bet graet gant an Aotrou hag un dra marzhus eo d'hon daoulagad?- Ha n'hoc'h eus ket lennet ar gomz-mañ er Skritur: Ar maen taolet kuit gant ar re a vañsone a zo deuet da vezañ penn ar c'horn;uc Petra eta a raio mestr ar winieg? Dont a raio da zistrujañ ar winierien-se hag e roio ar winieg da re all.`9 Hag o vezañ kroget ennañ, en lazhjont hag e taoljont anezhañ er-maez eus ar winieg.ve Met ar winierien-mañ a lavaras etrezo: Setu an heritour, deuit, lazhomp anezhañ hag an hêrezh a vo deomp.s_ Da ziwezhañ, o kaout ur mab a gare kalz, e kasas anezhañ dezho, en ur lavarout: Doujañ a raint va mab.w~g Kas a reas c'hoazh unan all hag a voe lazhet ganto, ha kalz a re all, kannet e oa lod ha lazhet lod all.7}g Kas a reas dezho c'hoazh ur servijer all, met e veinata a rejont, e c'hloazjont en e benn hag e kasjont anezhañ kuit goude bezañ graet dezhañ meur a zismegañs._|7 Met o vezañ kroget ennañ e kannjont anezhañ hag e kasjont anezhañ kuit hep netra.w{g Da amzer ar frouezh e kasas unan eus e servijerien etrezek ar winierien evit kemer diganto frouezh ar winieg.fz G En em lakaas da gomz outo dre barabolennoù. Un den a blantas ur winieg, a reas ur c'harzh en-dro dezhi, a gleuzias enni ur wask hag a savas enni un tour. Neuze e feurmas anezhi da winierien hag ez eas en ur vro all.'yG !Neuze e respontjont da Jezuz: N'ouzomp ket. Ha Jezuz a lavaras dezho: Ha me kennebeut ne lavarin ket deoc'h dre beseurt galloud e ran an traoù-se.mxS Ha mar lavaromp: Eus an dud... Aon o doa rak ar bobl, rak an holl a grede e oa Yann ur gwir brofed.w  Int a soñje enno o-unan, o lavarout: Mar lavaromp: Eus an neñv, e lavaro: Perak eta n'hoc'h eus ket kredet ennañ?Rv Badeziant Yann, ha dont a rae eus an neñv pe eus an dud? Respontit din."u= Jezuz a respontas dezho: Me a c'houlenno ivez un dra ouzhoc'h. Respontit din hag e lavarin deoc'h dre beseurt galloud e ran an traoù-se.t} hag a lavaras dezhañ: Dre beseurt galloud e rez an traoù-se, pe piv en deus roet dit galloud d'ober an traoù-se?s- Distreiñ a rejont c'hoazh da Jeruzalem hag, evel ma'z ae dre an templ, ar veleien vras, ar skribed hag an henaourien a dostaas outañdrA Met ma ne bardonit ket, ho Tad a zo en neñvoù ne bardono ket kennebeut ho tisentidigezh.5qc Ha pa deuot da bediñ, mar hoc'h eus un dra bennak a-enep unan bennak, pardonit, evit ma teuio ivez ho Tad a zo en neñvoù da bardoniñ deoc'h ho tisentidigezh.p Setu perak e lavaran deoc'h: Kement a c'houlennot en ur bediñ, kredit e resevot anezhañ ha kement-se a vo roet deoc'h.poY Rak me a lavar deoc'h e gwirionez, penaos piv bennak a lavaro d'ar menez-se: Sav alese hag en em daol er mor, ha kement-se hep argrediñ en e galon, met en ur grediñ e c'hoarvezo, ar pezh a lavar a vo roet dezhañ.>nw Jezuz, o respont, a lavaras: Ho pet ar feiz eus Doue.m+ Pêr, o kaout soñj eus ar pezh a oa c'hoarvezet, a lavaras dezhañ: Mestr, setu, ar wezenn-fiez ac'h eus milliget a zo sec'het.glG Diouzh ar beure, evel ma tremenent, e weljont ar wezenn-fiez sec'het betek ar gwrizioù.Dk An abardaez o vezañ deuet, Jezuz a yeas er-maez eus kêr.Oj Ar skribed hag ar veleien vras, o vezañ klevet kement-se, a glaskas an doare d'e lakaat d'ar marv. Rak aon o doa dirazañ, abalamour an holl bobl a oa souezhet bras gant e gelennadurezh. Hag e voent c'hoazh muioc'h souezhet hag e lavarjont an eil d'egile: Ha piv eta a c'hell bezañ salvet? =  Aesoc'h eo d'ur c'hañval tremen dre graoenn un nadoz eget d'un den pinvidik mont e-barzh rouantelezh Doue.U<# An diskibien a voe souezhet eus ar c'homzoù-se. Met Jezuz, oc'h adkemer ar gomz, a lavaras dezho: Bugale, pegen diaes eo d'ar re a laka o fiziañs er madoù mont e-barzh rouantelezh Doue!;+ Neuze Jezuz, o sellout en-dro dezhañ, a lavaras d'e ziskibien: Pegen diaes e vo d'ar re o deus madoù mont e-barzh rouantelezh Doue!g:G Met, glac'haret gant ar c’homzoù-se, ez eas kuit gwall drist, rak madoù bras en doa.z9m Ha Jezuz, o sellout outañ, a garas anezhañ hag a lavaras dezhañ: Mankout a ra dit un dra, kae, gwerzh kement ac'h eus, ro-se d'ar beorien, hag ez po un teñzor en neñv. Goude-se deus hag heuilh ac'hanon, o kemer ar groaz.U8# Eñ a respontas: Mestr, miret em eus an holl draoù-se adalek va yaouankiz.47a Anavezout a rez ar gourc'hemennoù: Na ra ket avoultriezh; na vez ket muntrer; na laer ket; na lavar ket a fals-testeni; na ra ket a faosoni; enor da dad ha da vamm.]63 Jezuz a lavaras dezhañ: Perak em galvez mat? Den n'eo mat, nemet Doue hepken.K5 Evel ma'z ae evit en em lakaat en hent, un den a zeredas hag, o vezañ daoulinet dirazañ, e c'houlennas digantañ: Mestr mat, petra a dlean d'ober evit kaout ar vuhez peurbadus?f4E Hag o vezañ o c'hemeret etre e zivrec'h, e lakaas e zaouarn warno hag o bennigas. 3  Me a lavar deoc'h e gwirionez, penaos piv bennak ne zegemero ket rouantelezh Doue evel ur bugel bihan ne yelo ket e-barzh.?2w Jezuz, o welout-se, a yeas droug ennañ hag a lavaras dezho: Lezit ar vugale vihan da zont davedon ha na zifennit ket outo, rak rouantelezh Doue a zo d'ar re a zo heñvel outo.|1q Degaset e voe dezhañ bugale vihan, evit ma stokje outo, met an diskibien a c'hrozmole d'ar re o degase.k0O ha mar deu ur wreg da guitaat hec'h ozhac'h hag ma timez da unan all, e ra avoultriezh.{/o Eñ a lavaras dezho: Piv bennak a gas kuit e wreg hag a zimez da unan all, a ra avoultriezh en he c'heñver,f.E Pa voent e-barzh an ti, e ziskibien a c'houlennas c'hoazh digantañ diwar-benn-se.O- Arabat eo d'an den disrannañ ar pezh a zo bet unanet gant Doue.h,I hag an daou a zeuio ur c'hig hepken. Evel-se ne d-int mui daou, met ur c'hig hepken.T+! Setu perak ar gwaz a guitaio e dad hag e vamm hag en em stago ouzh e wreg,T*! Met e penn-kentañ ar grouadelezh, Doue a reas anezho gwaz ha plac'h.p)Y Neuze Jezuz a respontas dezho: Skrivet en deus deoc'h al lezenn-se abalamour da galeter ho kalon.\(1 Int a lavaras: Moizez a lez reiñ ur skrid a dorr-dimeziñ hag he c'has kuit.V'% Eñ a respontas dezho: Petra en deus Moizez gourc'hemennet deoc'h?x&i Ar farizianed a zeuas hag a c'houlennas outañ evit e demptañ: Hag e c'hell un den kas e wreg kuit?G%  O vont ac'hano, e teuas e kostezioù Judea en tu all d'ar Jordan. Ar bobl en em zastumas adarre war e dro hag, evel ma oa e c'hiz, en em lakaas d'o c'helenn a-nevez.($I 2Un dra vat eo an holen, met mar koll an holen e vlaz, gant petra e vo temzet? Ho pet holen ennoc'h hoc'h-unan ha bezit e peoc'h etrezoc'h.P# 1Rak pep hini a vo sallet gant tan, ha pep prof a vo sallet gant holen.E" 0e pelec'h o freñv ne varv ket hag an tan ne voug ket.H!  /Ha ma laka ac'hanout da lagad da gouezhañ, diframm anezhañ. Gwelloc'h eo dit mont e rouantelezh Doue gant ul lagad hepken, eget kaout daou lagad ha bezañ taolet e tan ar gehenn,E  .e pelec'h o freñv ne varv ket hag an tan ne voug ket.O -Ha ma laka ac'hanout da droad da gouezhañ, troc'h anezhañ. Gwelloc'h eo dit mont er vuhez, o kaout un troad, eget kaout daou droad ha bezañ taolet er gehenn, en tan ne voug biken,[/ ,en tan ne voug biken, e pelec'h o freñv ne varv ket hag an tan ne voug ket.9k +Ma laka ac'hanout da zorn da gouezhañ, troc'h anezhañ. Gwelloc'h eo dit mont er vuhez, o kaout nemet un dorn, eget kaout daou zorn ha bezañ taolet er gehenn,=s *Met piv bennak a lakaio da gouezhañ unan eus ar re vihan-se a gred ennon, gwelloc'h e vefe dezhañ e vefe staget ur maen-milin ouzh e c'houzoug ha e vefe taolet er mor.4a )Ha piv bennak a roio deoc'h ur werennad dour da evañ em anv, abalamour ma'z oc'h da Grist, me a lavar deoc'h e gwirionez, ne gollo ket e c'hopr. Sy~~~8}}H||{{{zyyyxfww#vuutt5ssVrr{qqq4pp0ponnImmmlukkhkjjNiii=hhggffeeddvd,ccbb?a``__^^^K]]y\\[ZZXZYY*XSWWWVtVUvUTSSSRtRQQ:PPP3OONN:MtLLNKK>JJ\IIIHHAGGFF=EEmDD&CCTBB|BBAA6@@^???>>>N==~=<88[77r7 66L555g444)33N22)11b100F0/^..Y--L,,l++ **5))u((5''.&&%$$$A$##~#1"x"!] "8O0cW/e(B.6P  D  H Q  ] nZr L7S {Jezuz a zistroas da C'halilea, dindan galloud ar Spered, hag ar vrud anezhañ a redas dre an holl vro tro-war-dro.\ 1 An diaoul, o vezañ echuet an holl demptadur, en em dennas dioutañ evit un amzer.Q  Jezuz a respontas dezhañ: Lavaret eo: Ne dempti ket an Aotrou da Zoue.g G hag e tougint ac'hanout etre o daouarn, gant aon na stokfe da droad ouzh ur maen bennak.T ! Gourc'hemenn a raio d'e aeled kaout evezh ouzhit evit da ziwall,=s Kas a reas anezhañ ivez da Jeruzalem, hag e lakaas anezhañ war lein an templ, hag e lavaras dezhañ: Mar dout Mab Doue, en em daol ac'hann d'an traoñ, rak skrivet eo:wJezuz a respontas dezhañ: A-dreñv din, Satan! Rak skrivet eo: An Aotrou da Zoue a azeuli, hag eñ hepken a serviji.7iMar daoulinez eta dirazon, dit e vo en e bezh.%Chag a lavaras dezhañ: Reiñ a rin dit an holl c'halloud-se ha gloar ar rouantelezhioù-se, rak roet eo bet din hag e roan anezhañ da neb a fell din.lQAn diaoul en kasas war ur menez uhel, a ziskouezas dezhañ en un taol holl rouantelezhioù ar bed,veJezuz a respontas dezhañ: Skrivet eo: An den ne vevo ket gant bara hepken, met gant pep ger a zeu eus Doue.{oNeuze an diaoul a lavaras dezhañ: Mar d-out Mab Doue, gourc'hemenn d'ar maen-mañ dont da vezañ bara.eno e voe temptet gant an diaoul e-pad daou-ugent devezh. Ne zebras netra e-pad an deizioù-se ha, goude ma voent tremenet, en doa naon.{ qJezuz, leuniet eus ar Spered-Santel, a zistroas eus ar Jordan hag a voe kaset gant ar Spered el lec'h distro;+Q&da Enoz, da Sed, da Adam, da Zoue.@~{%da Vatuzala, da Enok, da Jared, da Valeleel, da Gainan,:}o$da Gainam, da Arfaksad, da Sem, da Noe, da Lamek,8|k#da Seruk, da Ragav, da Faleg, da Eber, da Sala,;{q"da Jakob, da Izaak, da Abraham, da Dara, da Nakor,;zq!da Aminadab, da Aram, da Ezrom, da Farez, da Juda,9ym da Jese, da Obed, da Vooz, da Salmon, da Naason,Z wAr bemzekvet bloavezh eus ren Tiberiuz-Kezar, Poñs-Pilat o vezañ gouarnour Judea, Herodez tetrark Galilea, Filip e vreur tetrark Iturea ha bro Drakonitiz, Lisaniaz tetrark Abilen,QY4Jezuz a greske e furnez, e ment hag e gras, dirak Doue ha dirak an dud.Xw3Mont a reas neuze ganto hag e teuas da Nazared hag e touje dezho. E vamm a vire an holl draoù-se en he c'halon.3Wa2Ne gomprenjont ket ar pezh a lavare dezho.V1Eñ a lavaras dezho: Perak em c'hlaskec'h? Ha n'ouiec'h ket eo ret din en em reiñ d'ar pezh a sell ouzh va Zad?@Uy0Pa weljont anezhañ, e voent souezhet, hag e vamm a lavaras dezhañ: Va bugel, perak ec'h eus graet evel-se deomp? Setu, da dad ha me a glaske ac'hanout gant glac'har.XT)/Kement hini a gleve anezhañ a oa souezhet eus e glevidigezh hag e respontoù.S .A-benn tri devezh e kavjont anezhañ en templ, azezet e-touez an doktored, o selaou anezho hag oc'h ober goulennoù outo.ZR--Hag o vezañ n'en kavjont ket, e tistrojont da Jeruzalem da glask anezhañ..QU,O soñjal e oa asambles gant o c'henveajourien, e kerzhjont e-pad un devezh, ha goude e klaskjont anezhañ e-touez o c'herent hag ar re eus o anaoudegezh.P%+Pa voe an deizioù tremenet hag evel ma tistroent ac'hane, ar bugel Jezuz a chomas e Jeruzalem. Jozef hag e vamm n'anaveze ket-se.SO*P'en doe daouzek vloaz, e pignjont da Jeruzalem hervez giz ar gouel.EN)E dud a yae bep bloaz da Jeruzalem da c'houel ar Pask.lMQ(Ar bugel a greske hag en em nerzhe e spered, o vezañ leuniet a furnez, ha gras Doue a oa warnañ.yLk'Goude m'o doe graet pep tra hervez lezenn an Aotrou, e tistrojont e Galilea, d'o c'hêr Nazared.K%&O vezañ deuet d'an eur-mañ, e veule ivez an Aotrou hag e komze diwar e benn ouzh an holl dud a c'hortoze an daspren e Jeruzalem.2J]%Chomet e oa intañvez, hag e oa oadet a bevar bloaz ha pevar ugent pe war-dro. N'ae ket er-maez eus an templ, o servijañ Doue noz-deiz er yunoù hag er pedennoù..IU$Bez' e oa ivez eno Anna ar brofedez, merc'h Fanuel, eus meuriad Aser. Oadet bras e oa hag he doa bevet gant he fried seizh vloaz abaoe he gwerc'hded.fHE#Ya, hag evidout-te ur c'hleze a dreuzo da ene. Soñjezonoù meur a galon a vo dizoloet.5Gc"Simeon o bennigas hag a lavaras da Vari e vamm: Setu, ar bugel-se a zo lakaet da vezañ kouezhadenn hag adsavidigezh evit kalz en Israel, ha da vezañ ur sin eus enebiezh.JF !Jozef hag e vamm a oa souezhet eus an traoù a lavared anezhañ.NE ar sklêrijenn a dle sklaeriañ ar vroadoù ha gloar da bobl Israel.6Dgac'h eus prientet dirak an holl bobloù,6Cgrak va daoulagad o deus gwelet da silvidigezhWB'Aotrou, laosk bremañ da servijer da vont e peoc'h hervez da c'her,PAe kemeras anezhañ etre e zivrec'h hag e veulas Doue, o lavarout:@1Dont a reas en templ kaset gant ar Spered. Evel ma oa an tad hag ar vamm o tegas ar bugel bihan Jezuz evit ober en e geñver hervez giz al lezenn,?Disklêriet e oa bet dezhañ a-berzh Doue dre ar Spered-Santel na varvje ket a-raok m'en dije gwelet Krist an Aotrou.>-Setu, e oa e Jeruzalem un den anvet Simeon. An den-se a oa reizh hag a zouje Doue; gortoz a rae frealz Israel hag ar Spered-Santel a oa warnañ.w=ghag evit kinnig en aberzh, hervez ar pezh a zo skrivet e lezenn an Aotrou, ur re durzhunelled pe ziv goulmig.i<Khervez ma'z eo skrivet e lezenn an Aotrou: Pep paotr kentañ-ganet a vo gouestlet da Zoue,;'Ha pa voe deuet, hervez lezenn Moizez, an deizioù dezhi da vezañ glanaet, e tegasjont anezhañ da Jeruzalem evit e ginnig d'an Aotrou,(:IPa voe deuet an eizhvet devezh evit amdroc'hañ ar bugel, e voe galvet Jezuz, anv a oa bet roet dezhañ gant an ael a-raok ma oa koñsevet er c'hof.9Hag ar vesaerien a zistroas, en ur reiñ gloar ha meuleudi da Zoue evit kement o doa klevet ha gwelet, hervez ma oa bet lavaret dezho.P8Mari a vire an holl draoù-se, o prederiañ anezho en he c'halon.j7MAr re holl o c'hlevas a voe souezhet bras eus ar pezh a oa lavaret dezho gant ar vesaerien.r6]O vezañ e welet, e kontjont d'an holl ar pezh a oa bet lavaret dezho diwar-benn ar bugel bihan-se.s5_Mont a rejont eta buan di hag e kavjont Mari ha Jozef, hag ar bugel bihan a oa gourvezet er c'hraou.U4#Pa voe en em dennet an aeled diganto en neñv, ar vesaerien a lavaras an eil d'egile: Deomp eta betek Betlehem ha gwelomp ar pezh a zo c'hoarvezet hag en deus an Aotrou roet da anavezout deomp.p3YGloar da Zoue el lec'hioù uhel meurbet! Peoc'h war an douar, bolontez vat e-keñver an dud!d2A Ha kerkent e voe gant an ael ul lod bras eus arme an neñv, o veuliñ Doue hag o lavarout:v1e Kement-mañ a vo ar sin deoc'h: kavout a reot ar bugel bihan mailhuret ha gourvezet en ur c'hraou.f0E Rak ganet eo bet hiziv deoc'h e kêr David ur Salver, ar C'hrist hag an Aotrou eo. /9 An ael a lavaras dezho: N'ho pet ket aon, rak setu, e tegasan deoc'h ur c'heloù mat hag a vo un abeg a levenez vras evit an holl bobl..y Setu, un ael eus an Aotrou en em ziskouezas dezho ha gloar an Aotrou a lugernas en-dro dezho; hag o doe ur spont bras.~-uBez' e oa en hevelep korn-bro mesaerien a gouske er parkeier hag a ziwalle o loened e-pad beilhadennoù an noz.,7hag e c'hanas he mab kentañ-ganet. Hag, o vezañ e vailhuret, e lakaas anezhañ en ur c'hraou, rak ne oa ket lec'h evito en ostaleri.B+E-pad ma oant eno, an amzer ma tlee gwilioudiñ a erruas,;*qevit lakaat e anv gant Mari e wreg, a oa dougerez.)Jozef ivez a bignas eus Galilea da Judea, eus kêr Nazared da gêr David anvet Betlehem, dre ma oa eus tiegezh hag eus familh David,I( An holl eta a yae evit lakaat o anv, pep hini en e gêr e-unan.N'Ar gont kentañ-se a voe graet e-pad ma oa Kiriniuz gouarnour Siria.s& aEn amzer-se e voe embannet ul lezenn a-berzh Kezar-Aogust, evit ma vije graet ar gont eus tud ar bed holl.% PAr bugel a greske hag en em greñvae er spered. Hag e chomas el lec'hioù distro betek an deiz ma tlee bezañ diskouezet da Israel. $ Oevit sklêrijennañ ar re a zo azezet en deñvalijenn hag e skeud ar marv hag evit ren hor c'hammedoù en hent ar peoc'h.x# kNdre garantez ar galon drugarezus eus hon Doue, an heol o sevel en deus hor gweladennet eus an nec'h drezi,]" 5Mevit reiñ d'e bobl anaoudegezh ar silvidigezh er pardon eus o fec'hedoù,~! wLHa te, bugel bihan, ta a vo galvet profed an Uhel-Meurbet, rak e kerzhi dirak dremm an Aotrou evit kempenn e hentoù,O  Ker santelezh hag er reizhder, dirazañ, e-pad holl zeizioù hor buhez.h KJpenaos, o vezañ hon tennet eus dorn hon enebourien, e roje deomp da servijañ anezhañ hep aon2 aIeus al le en doa graet da Abraham hon tad,T #Hevit ober trugarez e-keñver hon tadoù ha kaout soñj eus e emglev santel,V 'GSilvidigezh eus hon enebourien hag eus dorn ar re holl a gasa ac'hanomp,Y -Fevel m'en doa lavaret dre c'henoù e brofeded santel abaoe kozh amzer,a =Edre m'en deus savet deomp ur c'horn a Silividigezh e tiegezh David e servijer,c ADBenniget ra vo an Aotrou, Doue Israel, dre m'en deus gweladennet ha dasprenet e bobl,T #CZakaria e dad a voe leuniet eus ar Spered-Santel hag a brofedas o lavarout: BAn holl re o c'hlevas o miras en o c'halon hag a lavaras: Petra eta a vo ar bugel bihan-se? Ha dorn an Aotrou a oa warnañ.u eAAn holl amezeien a voe leuniet a spont, hag an holl draoù-mañ en em vrudas dre vro Menezioù Judea a-bezh.h K@Kerkent e c'henoù a zigoras hag e deod en em zistagellas, hag e komze hag e vennige Doue.r _?O vezañ goulennet taolennoùigoù, e skrivas ar gerioù-mañ: Yann eo e anv. Hag an holl a voe souezhet.W )>Goulenn a rejont dre sinoù digant e dad penaos e felle dezhañ e vije galvet.a ==Lavarout a rejont dezhi: N'eus den e-touez da gerent hag a zo galvet eus an anv-se.L ,Pilat a voe souezhet e oa marv dija, hag o vezañ galvet ar c'hantener, e c'houlennas digantañ hag-eñ e oa marv pell a oa.;=o+e teuas Jozef a Arimatea, ur c'huzulier enoret a c'hortoze ivez rouantelezh Doue. Mont a reas gant hardizhegezh da gavout Pilat da c'houlenn digantañ korf Jezuz.g<G*Diouzh an abardaez, evel ma oa deiz ar c'hempennadur, da lavarout eo deiz kent ar sabad,n;U)ar re en heulie hag en servije pa oa e Galilea, ha meur a hini all a oa pignet gantañ da Jeruzalem.: (Bez' e oa ivez gwragez a selle a-bell. En o-zouez e oa Mari a Vagdala, Mari mamm Jakez ar yaouankañ ha Jozez, ha Salome,9}'Ar c'hantener a oa dirazañ, o welout e oa marvet en ur grial evel-se, a lavaras: Hemañ, evit gwir, a oa Mab Doue.G8&Gouel an templ a rogas e div adalek krec'h betek traoñ.I7 %Ha Jezuz, o vezañ taolet ur griadenn vras, a rentas ar spered.>6u$Unan anezho a redas, a leunias ur spoueenn a winegr, he lakaas e penn ur gorzenn hag he roas dezhañ da evañ, en ur lavarout: Lezit, gwelomp hag-eñ e teuio Elia d'e ziskenn.`59#Hiniennoù eus ar re a oa eno, o vezañ e glevet, a lavaras: Setu, e c'halv Elia.!4;"D'an navet eur, Jezuz a grias gant ur vouezh kreñv: Eloi, Eloi, lama sabaktani? Da lavarout eo: Va Doue, va Doue, perak ec'h eus va dilezet?j3M!Pa zeuas ar c'hwec'hvet eur, e voe teñvalijenn war an douar holl, betek an navet eur.@2y Ra ziskenno ar C'hrist, roue Israel, bremañ eus ar groaz, abalamour deomp d'e welout ha ma kredimp. Hag ar re a oa kroazstaget gantañ a lavare ivez dismegañsoù dezhañ.&1EEvel-se ivez, ar veleien vras gant ar skribed a lavare etrezo en ur c'hoapaat: Saveteet en deus ar re all ha ne c'hell ket en em saveteiñ e-unan.60gen em savete da-unan ha diskenn eus ar groaz!/+Ar re a dremene dre eno a lavare dismegañsoù dezhañ, o hejañ o fenn hag o lavarout: He! Te hag a ziskar an templ hag en adsav e tri devezh,b.=Evel-se e voe peurc'hraet ar Skritur a lavar: Lakaet eo bet e renk an dorfedourien.V-%Kroazstaget e voe gantañ daou laer, unan a-zehou hag egile a-gleiz dezhañ.P,Abeg e gondaonidigezh a oa lakaet dre ar skrid-mañ: ROUE AR YUZEVIEN.>+wAn trede eur e oa pa stagjont anezhañ ouzh ar groaz.*wGoude m'o doe e staget ouzh ar groaz, e lodennjont e zilhad o teurel d'ar sord evit anavezout lod pep hini.T)!Ggwin mesket gant mir a rojont dezhañ da evañ, met ne evas ket anezhañ.q([Kas a rejont anezhañ d'ul lec'h anvet Golgota, da lavarout eo: Lec'h ar C'hlopenn.'#Un den eus Siren, anvet Simon, tad Aleksandr ha Rufuz, a dremene dre eno o tont eus ar parkeier, hag e redijont anezhañ da zougen e groaz.$&AGoude bezañ graet goap anezhañ, e lamjont al limestra diwarnañ, e wiskjont dezhañ e zilhad en-dro hag e kasjont anezhañ evit e stagañ ouzh ar groaz.t%aHag e skojont war e benn gant ur gorzenn, e krañchjont outañ hag, o plegañ o glin, e stoujont dirazañ.D$En em lakajont d'e saludiñ: Salud, Roue ar Yuzevien!k#OGwiskañ a rejont anezhañ gant limestra hag e lakajont war e benn ur gurunenn spern o doa gweet.}"sAr soudarded a zegasas anezhañ e diabarzh ar palez, da lavarout eo er pretordi, hag e tastumjont an holl strollad.5!cPilat eta, o c'hoantaat plijout d'ar bobl, a laoskas dezho Barrabaz ha, goude bezañ lakaet Jezuz da vezañ skourjezet, en roas evit bezañ staget ouzh ar groaz.| qPilat a lavaras dezho: Met peseurt droug en deus graet? Hag e krijont c'hoazh kreñvoc'h: Ouzh ar groaz!,S Int a grias a-nevez: Ouzh ar groaz! Pilat, oc'h adkemer ar gomz, a lavaras dezho: Petra a fell deoc'h e rafen eta eus an hini e c'halvit roue ar Yuzevien?nU Met ar veleien vras a vroude ar bobl da c'houlenn ma vije laosket kentoc'h dezho Barabbaz.Y+ Rak anavezout a rae e oa dre avi o doa ar veleien vras e lakaet etre e zaouarn.lQ Pilat a respontas dezho: Ha c'hwi a fell deoc'h e laoskfen deoc'h roue ar Yuzevien?ykAr bobl en em lakaas da c'houlenn gant kriadennoù bras ma vije graet dezho evel m'en doa atav graet.ucHag e oa er prizon unan galvet Barabbaz gant e genseurted, rak graet o doa ur muntr e-pad un dispac'h.`9D'ar gouel-se, e laoske dezho an hini eus ar brizonidi a c'houlenne ar bobl.RMet Jezuz ne respontas netra ken, en hevelep doare ma oa Pilat souezhet.Pilat a reas c'hoazh ar goulenn-mañ outañ, o lavarout: Ha ne respontez netra? Gwel pegement a draoù a damallont dit.T!Ar veleien vras a damalle anezhañ eus meur a dra. Met ne respontas netra.ucPilat a c'houlennas outañ: Ha bez' out roue ar Yuzevien? Jezuz a respontas dezhañ: Te en lavar.F Kerkent ha ma voe deuet ar mintin, ar veleien vras, gant an henaourien, ar skribed hag ar sanedrin a-bezh, en em guzulias asambles, a zegasas Jezuz ereet hag en lakajont etre daouarn Pilat.dAHAr c'hilhog a ganas un eil gwech. Pêr en doe soñj eus ar gomz en doa Jezuz lavaret dezhañ: A-raok ma kano ar c'hilhog div wech, te az po va dinac'het teir gwech. Hag oc'h en em sonjañ, e ouelas.jMGNeuze en em lakaas da zroukpediñ ha da douiñ: N'anavezan ket an den-se a gomzit anezhañ.;oFMet eñ en nac'has adarre.Ur pennad goude, ar re a oa eno a lavaras ivez da Bêr: Evit gwir te a zo eus an dud-se, rak te a zo Galileat ha da yezh a zo heñvel ouzh o hini.yEAr vatezh-se, o vezañ e welet adarre, en em lakaas da lavarout d'ar re a oa eno: An den-mañ a zo eus an dud-se.2]DMet eñ a nac'has kement-se hag a lavaras: N'ouzon ket, ne gomprenan ket petra a lavarez. Mont a reas er-maez dindan ar porched, hag ar c'hilhog a ganas.d ACO welout Pêr o tommañ, e sellas outañ hag e lavaras: Te a oa ivez gant Jezuz a Nazared.W 'BPêr a oa e traoñ ar porzh hag e teuas eno unan eus mitizhien ar beleg-meur.: mAHiniennoù en em lakaas da grañchat outañ, da c'holeiñ e zremm ha da reiñ dezhañ taolioù-dorn o lavarout dezhañ: Diougan! Hag ar vevelien a roe karvanadoù dezhañ.v e@Klevet hoc'h eus al ledoued. Petra a soñjit a-se? Int holl neuze a varnas anezhañ evel din da vervel.d A?Neuze ar beleg-meur a rogas e zilhad hag a lavaras: Da betra hon eus mui ezhomm a destoù?  >Ha Jezuz a lavaras dezhañ: Emaon. Ha gwelout a reot Mab an den azezet a-zehou d'ar galloud hag o tont war goabr an neñv.#?=Met e tavas ha ne respontas netra. Ar beleg-meur a reas c'hoazh outañ ar goulenn-mañ: Bez' out-te ar C'hrist, Mab an Hini a zo benniget?#wvvFuuJtssrrZqppoqo?nn`mm+llKkjjsiilhggfifeNdd$ccb{b a@``)__e^^E]]I\\[ZZXYYjXX)WVVsUU3TiSSRRKQQgQ#POOONMLLeLKLJJ-II2HHXGGAF{EERDCCbBBAo@@l??Y>=<%%$$""_!!D x {t9N>s4*a/Ga' < n w ` o f-1Evel ma komze c'hoazh, unan bennak eus ti penn ar sinagogenn a zeuas da lavarout dezhañ: Da verc'h a zo marv, na skuizh ket ar Mestr.re]0Lavarout a reas dezhi: Merc'h, kemer fiziañs, da feiz he deus da yac'haet, kae e peoc'h.pdY/Neuze ar wreg, o welout ne oa ket bet kement-se kuzhet outañ, a zeuas en ur grenañ hag, oc'h en em deurel d'e dreid, e tisklêrias dirak ar bobl evit petra he doa stoket outañ ha penaos e oa bet yac'haet kerkent.}cs.Met Jezuz a lavaras: Unan bennak en deus stoket ouzhin rak anavezet em eus e oa aet un nerzh er-maez ac'hanon.jbM-Jezuz a lavaras: Piv en deus stoket ouzhin? Evel ma nac'he an holl kement-se, Pêr hag ar re a oa gantañ a lavaras dezhañ: Mestr, an dud a zo en-dro dit a wask ac'hanout, hag e lavarez: Piv en deus stoket ouzhin?haI,a dostaas outañ a-ziadreñv hag a stokas ouzh bevenn e zilhad. Raktal he diwadañ a baouezas.!`;+Ur wreg klañv gant an diwadañ daouzek vloaz a oa, hag he doa dispignet he holl vadoù gant medisined hep gallout bezañ yac'haet gant hini ebet,_+*rak en doa ur verc'h nemeti, oadet a zaouzek vloaz pe war-dro hag a oa o vont da vervel. Evel ma'z ae di, e voe gwasket gant ar bobl.^!)Setu, un den anvet Jairuz hag a oa penn eus ar sinagogenn, a zeuas hag, oc'h en em deurel ouzh treid Jezuz, en pedas da zont en e di,i]K(Pa voe distroet, Jezuz a voe degemeret gant ur bobl vras rak an holl a c'hortoze anezhañ.%\C'Distro da'z ti ha lavar an traoù bras en deus Doue graet dit. Mont a reas kuit oc'h embann dre holl gêr kement en doa Jezuz graet en e geñver.[&An den a oa aet kuit an diaouled anezhañ en pedas d'e lezel da vont gantañ. Met Jezuz a lakaas anezhañ da vont en-dro o lavarout:Z%Holl dud bro ar C'hadareniz en pedas da bellaat diouto, rak kroget e oa ur spont bras enno. Mont a reas eta er vag evit distreiñ.Yw$Ar re o doa gwelet an traoù-se a lavaras dezho penaos e oa bet yac'haet an hini dalc'het gant an diaouled.sX_#Neuze an dud a zeuas evit gwelout ar pezh a oa c'hoarvezet. O vezañ deuet da gavout Jezuz, e kavjont an den ma oa aet kuit an diaouled anezhañ, azezet ouzh treid Jezuz, gwisket hag en e skiant vat, hag e voent leuniet a spont.wWg"Ar re o mesae, o welout ar pezh a oa erruet, a dec'has kuit da lavarout kement-se e kêr ha war ar maez.&VE!An diaouled eta, o vezañ aet kuit eus an den, a yeas er moc'h hag ar vandenn en em daolas war red eus al lec'h uhel-se er lenn, hag a voe beuzet.&UE Bez' e oa eno ur vandenn vras a voc'h o peuriñ war ar menez. Hag e pedjont anezhañ d'o lezel da vont er moc'h-se. Eñ o lezas da vont.VT%Int a bedas anezhañ na c'hourc'hemennje ket dezho mont en donder.SwJezuz a c'houlennas outañ: Pe anv ac'h eus? Hag e respontas: Lejion. Rak kalz a ziaoulien a oa aet ennañ. RRak e kourc'hemenne d'ar spered hudur mont kuit eus an den-se. Dalc'het e oa gantañ abaoe pell a oa. E eren a raed gant chadennoù hag e ziwall a raed gant hualoù, met e torre an ereoù hag e oa kaset gant an diaoul el lec'hioù distro.CQPa welas Jezuz, e krias hag, ouzh en em deurel d'e dreid, e lavaras a vouezh uhel: Petra a zo etre me ha te, Jezuz, Mab an Doue Uhel-Meurbet? Me az ped, na boagn ket ac'hanon.DPPa voe Jezuz diskennet d'an douar, e teuas a-raok dezhañ un den eus kêr, a oa dalc'het gant diaouled pell a oa. Ne zouge ket a zilhad ha ne chome ket en un ti met er bezioù.MODont a rejont neuze da vro ar C'hadareniz, a zo dirak Galilea.jNMHag e lavaras dezho: Pelec'h emañ ho feiz? Int, leuniet a zoujañs hag a spont, a lavaras an eil d'egile: Piv eo eta hemañ, a c'hourc'hemenn zoken d'an avel ha d'an dour, hag e sentont outañ?ZM-Tostaat a rejont outañ hag en dihunjont, o lavarout: Mestr, Mestr, ez eomp da goll! O vezañ dihunet, e c'hourdrouzas d'an avel ha da donnoù an dour. Ar re-mañ a davas hag e voe ur sioulder bras. LE-pad ma oant er vag, e kouskas. Un taol-avel bras a savas war al lenn, ar vag en em leunie gant an dour hag e oant e riskl bras.KyUn devezh ma'z eas en ur vag gant e ziskibien, e lavaras dezho: Tremenomp en tu all d'al lenn. Hag ez ejont._J7Met e respontas: Va mamm ha va breudeur eo ar re a selaou ger Doue hag a sent outañ.gIGHag e voe lavaret dezhañ: Da vamm ha da vreudeur a zo er-maez hag a c'hoanta da welout.{HoE vamm hag e vreudeur a zeuas d'e gavout, met ne c'hellent ket tostaat outañ abalamour d'ar bobl.%GCLakait evezh eta penaos e selaouit, rak roet e vo d'an neb en deus, met an hini n'en deus ket, e vo lamet digantañ zoken ar pezh a gred en deus.FRak n'eus netra kuzhet na dle bezañ disklêriet, ha n'eus netra goloet na dle bezañ anavezet ha lakaet war-wel.EEDen, goude bezañ enaouet ul lamp, ne c'holo anezhañ gant ul lestr pe ne laka anezhañ dindan ur gwele, met e lakaat a ra war ur c'hantolor, evit ma sklaerio ar re a zeu en ti.#D?Met ar pezh a zo kouezhet en un douar mat, eo ar re a glev ar ger gant ur galon onest ha mat, en dalc'h hag a zoug frouezh gant kendalc'husted.xCiAr pezh a zo e-touez an drein, eo ar re o deus klevet ar ger, met, en ur vont kuit, en lezont da vezañ mouget gant prederioù, pinvidigezhioù ha plijadurioù ar vuhez-mañ, en hevelep doare ma ne zougont ket a frouezh a zeu da zareviñ.DB Ar re a zo war al lec'hioù meinek, eo ar re a glev ar ger, e zegemer gant levenez, met n'o deus ket a wrizienn, ne gredont nemet ur pennad ha pa zeu an temptadur, e kouezhont.A/ Ar re a zo a-hed an hent eo ar re en selaou, met an diaoul a zeu hag a zilam ar ger diouzh o c'halon, en aon en ur grediñ na vefent salvet.<@s Setu petra eo ar barabolenn-se: An had eo ger Doue.G? Respont a reas: Roet eo deoc'h da anavezout misterioù rouantelezh Doue, met d'ar re all eo komzet dre barabolennoù, evit o welout na welont ket, hag o klevout na gomprenont ket.O> E ziskibien a c'houlennas digantañ petra e oa ar barabolenn-se.:=mUl lodenn all a gouezhas en douar mat hag, o vezañ savet, e roas frouezh, kant evit unan. O lavarout an traoù-mañ, e krias: Ra selaouo, an neb en deus divskouarn da glevout.a<;Ul lodenn all a gouezhas e-touez ar spern, ar spern a savas gant ar greun hag o mougas.;Ul lodenn all a gouezhas war ul lec'h meinek, ha pa voe savet, e sec'has rak n'he doa ket a c'hlebor.+:OUn hader a yeas er-maez da hadañ e had. Evel ma hade, ul lodenn eus an had a gouezhas a-hed an hent, hag e voe mac'het ha laboused an neñv he debras holl.9 Evel ma en em zastume kalz a bobl ha ma teue d'e gavout meur a hini eus an holl gêrioù, e lavaras dezho dre barabolenn:c8?Janed gwreg Chuza, merour Herodez, Suzanna, ha kalz a reoù all en sikoure gant o madoù.73kenkoulz hag un nebeud gwragez a oa bet yac'haet a zrouk-speredoù hag a gleñvedoù: Mari anvet a Vagdala, a oa aet kuit seizh diaoul diouti,6 9Goude-se, Jezuz a yeas eus eil kêr hag eus eil bourc'h d'egile, o prezeg hag o kemenn keloù mat rouantelezh Doue. An daouzek a oa gantañ,W5'2Met e lavaras d'ar wreg: Da feiz he deus da saveteet, kae e peoc'h.4{1Ar re a oa ouzh taol gantañ en em lakaas da lavarout enno o-unan: Piv eo hemañ hag a bardon zoken ar pec'hedoù?D30Hag e lavaras dezhi: Da bec'hedoù a zo pardonet dit.27/Dre-se e lavaran dit, he fec'hedoù niverus a zo bet pardonet dezhi, rak karet he deus kalz. Met an neb a bardoner nebeut dezhañ, a gar nebeut.u1c.Te ne'c'h eus ket olevet va fenn gant eoul, met hi he deus olevet va zreid gant c'hwezh-vat.0!-Te ne'c'h eus ket roet ur pok din, met hi, abaoe ma'z on deuet en ti, n'he deus ket paouezet da bokat da'm zreid. /,Neuze, o tistreiñ ouzh ar wreg, e lavaras da Simon: Gwelout a rez ar wreg-mañ? Deuet on en da di ha ne'c'h eus ket roet dour din evit gwalc'hiñ va zreid, met hi he deus douret va zreid gant he daeroù hag he deus o sec'het gant he blev.. +Simon a respontas: Me a gav din ez eo an hini en deus bet ar brasañ diskarg. Eñ a lavaras dezhañ: Barnet mat ec'h eus.-*Evel n'o doa ket peadra da baeañ, e tiskargas anezho o-daou eus o dle. Lavar din eta pehini anezho en karo ar muiañ?,)Ur c'hredour en doa daou zleour: unan a dlee pemp kant diner (1 diner = pezh arc'hant roman war-dro 4 g) hag egile hanter-kant.+(Jezuz, o kemer ar gomz, a lavaras dezhañ: Simon, un dra bennak am eus da lavarout dit. Eñ a lavaras dezhañ: Mestr, lavar.1*['Ar farizian en doa e bedet, o welout kement-se, a lavaras ennañ e-unan: Ma vije an den-mañ ur profed, e ouije piv eo a wreg a stok ennañ, ha penaos eo a vuhez fall.e)C&Oc'h en em zerc'hel a-dreñv ouzh treid Jezuz, o ouelañ, en em lakaas da zourañ e dreid gant he daeroù. Hag o zorchas gant blev he fenn, e pokas e dreid hag ec'h olevas anezho gant ar c'hwezh-vat.(1%Ha setu, ur wreg eus kêr a oa vuhez fall, o vezañ gouezet e oa ouzh taol e ti ar farizian, a zegasas ul lestr alabastr, leun a c'hwezh-vat,j'M$Ur farizian a bedas anezhañ da zebriñ. Eñ a yeas e ti ar farizian hag en em lakaas ouzh taol.=&u#Met ar furnez a zo bet reishaet gant he holl vugale.&%E"Mab an den a zo deuet o tebriñ hag oc'h evañ, hag e lavarit: Setu un debrer hag un ever, ur mignon d'ar bublikaned ha d'ar bec'herien.q$[!Rak Yann-Vadezour a zo deuet hep debriñ bara hag hep evañ gwin, hag e lavarit: Un diaoul a zo ennañ.~#u Heñvel int ouzh bugale azezet war al leurgêr hag a gri an eil d'egile, o lavarout: Ni hon eus sonet deoc'h ar fleüt ha n'hoc'h eus ket dañset, ni hon eus kanet deoc'h hirvoudoù ha n'hoc'h eus ket gouelet.c"?Neuze an Aotrou a lavaras: Ouzh piv e keñverin tud ar rummad-mañ? Ouzh piv int heñvel?*!MMet ar farizianed ha doktored al lezenn, o vezañ n'int ket bet badezet gantañ, o deus taolet diouto evit o c'holl bolontez Doue en o c'heñver. Hag an holl dud o deus e glevet hag ar bublikaned o deus disklêriet reizhder Doue o vezañ bet badezet gant badeziant Yann.U#Rak me a lavar deoc'h, e-touez ar re a zo bet ganet gant gwragez, n'eus profed ebet brasoc'h eget Yann-Vadezour. Koulskoude, an hini bihanañ e rouantelezh Doue a zo brasoc'h egetañ.yEñ eo an hini a zo skrivet diwar e benn: Setu, e kasan va c'hannad dirak da zremm da gempenn da hent a-raok dit.q[Met petra oc'h aet da welout? Ur profed? Ya a lavaran deoc'h, ha muioc'h eget ur profed.*MMet petra oc'h aet da welout? Un den gwisket gant dilhad kaer? Setu, ar re a zo gwisket gant dilhad kaer hag a vev er plijadurioù, a zo e tiez ar rouaned.J Ar re en doa Yann degaset o vezañ aet kuit, Jezuz en em lakaas da lavarout d'ar bobl diwar-benn Yann: Petra oc'h aet da welout el lec'h distro? Ur bennduenn hejet gant an avel?2_Eürus eo an neb na gav ket tamall ennon.zmJezuz a respontas dezho: It ha lavarit da Yann ar pezh hoc'h eus gwelet ha klevet: ar re dall a wel, ar re gamm a gerzh, ar re lovr a zo glanaet, ar re vouzar a glev, ar re varv a adsav da vev, an Aviel a zo prezeget d'ar beorien.-SEn eur-se zoken, eñ a yac'haas kalz a dud eus o c'hleñvedoù, eus o mac'hagnoù hag eus drouk-speredoù, hag e roas ar gweled da veur a hini dall.?wO vezañ deuet d'e gavout, ar re-mañ a lavaras: Yann-Vadezour en deus hon degaset da'z kavout evit lavarout: Bez' out an hini a dle dont pe e tleomp gortoz unan all?+OYann a c'halvas daou eus e ziskibien hag o c'hasas da gavout Jezuz evit lavarout dezhañ: Bez' out an hini a dle dont pe e tleomp gortoz unan all?;qDiskibien Yann a gontas an holl draoù-se dezhañ.RAr vrud-se en em skuilhas dre Judea holl ha dre an holl vro tro-war-dro.1Ar spont a grogas enno holl hag e rojont gloar da Zoue, en ur lavarout: Ur profed bras a zo savet en hon touez ha Doue en deus gweladennet e bobl.V%An hini marv a azezas hag en em lakaas da gomz. Jezuz en roas d'e vamm.}sO vezañ tostaet, e stokas an arched. Ar re en douge a arsavas. Lavarout a reas: Den yaouank, me en lavar dit, sav![/ An Aotrou o vezañ he gwelet, en doe truez outi hag a lavaras dezhi: Na ouel ket!!; Evel ma tostaas ouzh dor kêr, setu, e touged d'an douar un den marv, mab nemetañ e vamm a oa intañvez. Un niver bras a dud eus kêr a oa ganti.yk An deiz war-lerc'h, ez eas d'ur gêr anvet Nain. Kalz eus e ziskibien hag ur bobl vras a yae gantañ.m S Pa zistroas d'ar gêr ar re a oa bet kaset, e kavjont yac'h mat ar mevel a oa bet klañv.B } Pa glevas Jezuz kement-se, e voe souezhet hag, o tistreiñ, e lavaras d'ar bobl en heulie: Me a lavar deoc'h penaos ne'm eus ket kavet ur feiz ken bras, zoken en Israel.V %Rak me va-unan a zo un den lakaet dindan galloud re all, ha dindanon em eus soudarded. Hag e lavaran da unan: Kae! hag ez a; d'egile: Deus! Hag e teu; ha da'm mevel: Gra kement-mañ! Hag en gra. Abalamour da-se ne'm eus ket kavet e oan dellezek va-unan da vont betek ennout, met lavar ur ger ha va mevel a vo yac'haet._ 7Jezuz eta a yeas ganto. Pa ne oa ken pell eus an ti, ar c'hantener a gasas etrezek ennañ mignoned da lavarout dezhañ: Aotrou, na gemer ket kement a boan, rak n'on ket dellezek e teufes dindan va zoenn.Orak karout a ra hor broad, eñ eo en deus savet deomp hor sinagogenn.Ar re-mañ eta, o vezañ deuet da gavout Jezuz, a bedas anezhañ start en ur lavarout: Din eo ma rafes kement-se evitañ,/O vezañ klevet komz diwar-benn Jezuz, e kasas d'e gavout henaourien eus ar Yuzevien da bediñ anezhañ da zont da yac'haat e servijer.W'Mevel ur c'hantener, karet mat gantañ, a oa klañv hag a yae da vervel.w iGoude m'en doa peurlavaret ar c'homzoù-mañ dirak ar bobl a oa ouzh e selaou, ez eas da Gafarnaoum.X)1Met an hini a selaou ha ne sent ket, a zo heñvel ouzh un den a sav e di war an douar, hep diazez. An doureier o vezañ skoet gant nerzh a-enep dezhañ, kouezhet eo kerkent ha diskar an ti-se a zo bet bras.0Heñvel eo ouzh un den a sav un ti, hag o vezañ kleuzet ha toullet don, en deus lakaet an diazez war ar roc'h. An doureier o vezañ deuet ha skoet gant nerzh a-enep an ti-se, n'o deus ket gellet e ziskar dre ma oa diazezet war ar roc'h. /Me a ziskouezo deoc'h ouzh piv eo heñvel pep den hag a zeu da'm c'havout, a selaou va gerioù hag a sent outo.b=.Perak eta e c'halvit ac'hanon Aotrou, Aotrou, ha ne rit ket ar pezh a lavaran?*M-An den mat a denn traoù mat eus teñzor mat e galon, hag an den fall a denn traoù fall eus teñzor fall e galon. Rak eus leunder ar galon eo e komz ar genoù. ~,Rak pep gwezenn a anavezer diouzh he frouezh hec'h-unan. Ne zastumer ket fiez diwar spern ha ne vendemer ket rezin diwar drez.o}W+N'eus gwezenn vat ebet hag a zougfe frouezh fall, na gwezenn fall ebet hag a zougfe frouezh mat.|*Pe penaos e c'hellez lavarout da'z preur: Breur, va lez da zilemel ar blouzenn a zo e-barzh da lagad, te na welez ket an treust en da hini? Pilpous, lam da gentañ an treust eus da lagad, ha neuze e weli penaos e lami ar blouzenn a zo e lagad da vreur.t{a)Perak e sellez ouzh ar blouzenn a zo e lagad da vreur, ha ne welez ket an treust a zo en da lagad da-unan?ezC(An diskibl n'eo ket uheloc'h eget e vestr, met pep diskibl mat a vo evel e vestr.y'Lavarout a reas ivez dezho ur barabolenn: Daoust hag un den dall a c'hell ren un den dall? Ha ne gouezhint ket o daou er poull?`x9&Roit hag e vo roet deoc'h, roet e vo deoc'h en ho kerc'henn ur muzul mat, stardet hag hejet, a zeuio dreist ar barr. Rak muzuliet e vo deoc'h gant an hevelep muzul ma vuzuilhit d'ar re all.wwg%Na varnit ket ha ne viot ket barnet. Na gondaonit ket ha ne viot ket kondaonet. Pardonit hag e viot pardonet.Iv $Bezit eta trugarezus, evel ma'z eo ivez ho Tad trugarezus.Yu+#Met karit hoc'h enebourien, grit vad ha prestit hep gortoz netra, hag ho kopr a vo bras, ha c'hwi a vo mibien an Uhel-Meurbet, abalamour ma'z eo mat e-keñver ar re zizanaoudek hag ar re fall.Bt}"Ma ne brestit nemet d'ar re e c'hortozit resev diganto, peseurt trugarez a dleer deoc'h? Ar bec'herien a brest ivez d'ar bec'herien evit kaout kement all.s!Ma ne rit vad nemet d'ar re a ra vad deoc'h, peseurt trugarez a dleer deoc'h? Ar bec'herien a ra an hevelep tra.r{ Ma ne garit nemet ar re ho kar, peseurt trugarez a dleer deoc'h? Ar bec'herien a gar ivez ar re o c'har.Zq-Ar pezh a fell deoc'h e rafe an dud deoc'h, grit ivez kement-se dezho.zpmRo d'an neb a c'houlenn diganit, ha n'adc'houlenn ket digant an hini en deus kemeret da dra.oD'an hini a sko ac'hanout war ur jod, tro eben outañ. D'an hini a zilam da vantell diganit, laosk ivez gantañ da doneg.bn=bennigit ar re a villig ac'hanoc'h, pedit evit ar re a wallgomz ouzhoc'h. m Met me a lavar deoc'h c'hwi am selaou: Karit hoc'h enebourien, grit vad d'ar re a gasa ac'hanoc'h, lGwalleur deoc'h, pa lavaro an holl dud vad ac'hanoc'h! Rak o zadoù o deus graet evel-se e-keñver ar fals-profeded!4kaGwalleur deoc'h, tud leuniet! rak c'hwi ho po naon. Gwalleur deoc'h, ar re a c'hoarzh bremañ! Rak c'hwi en em c'hlac'haro hag a ouelo.^j5Met gwalleur deoc'h, tud pinvidik! Rak c'hwi hoc'h eus bet ho frealz.ien em laouenait en amzer-se ha tridit gant levenez, rak ho kopr a vo bras en neñv; rak evel-se o deus graet o zadoù d'ar brofeded.RhEürus e viot pa gasaio an dud ac'hanoc'h, pa gasint kuit ac'hanoc'h eus o zouez, pa lavarint dismegañs deoc'h ha pa daolint hoc'h anv evel fall abalamour de Vab an den,,gQEürus oc'h, c'hwi hag hoc'h eus naon bremañ, rak leuniet e viot! Eürus oc'h, c'hwi hag a ouel bremañ, rak karget e viot gant levenez!fO sevel e zaoulagad war-zu e ziskibien, e lavaras: Eürus oc'h, c'hwi hag a zo paour, rak rouantelezh Doue a zo deoc'h!heIAn holl bobl a glaske stekiñ outañ, abalamour ma teue anezhañ un nerzh a yac'hae holl.PdAr re a oa dalc'het gant speredoù hudur a oa ivez yac'haet.cO vezañ neuze diskennet ganto, e chomas en ur blaenenn, gant e vandenn diskibien hag ul lod bras a dud eus Judea, eus Jeruzalem hag eus ar vro arvorek Tir ha Sidon. Deuet e oant evit e glevout hag evit bezañ yac'haet eus o c'hleñvedoù.EbJud kar da Jakez; Judaz Iskariod a oa an hini en droukroas.Aa}Mazhev, ha Tomaz; Jakez mab Alfe, ha Simon anvet Gredus;g`GSimon a roas ivez an anv a Bêr dezhañ; Andrev e vreur; Jakez, ha Yann; Filip, ha Bartolome;w_g Pa voe deuet ar beure, e c'halvas e ziskibien hag e tibabas daouzek anezho a c'halvas ivez ebestel:^^5 En amzer-se, ez eas war ar menez da bediñ hag e tremenas an noz holl o pediñ Doue.f]E Int a voe leuniet a fulor hag en em guzuilhjont war ar pezh a c'helljent ober da Jezuz.\5 Neuze, o sellout ouzh ar re holl a oa en-dro dezhañ, e lavaras d'an den: Astenn da zorn. Ober a reas hag e zorn a zeuas yac'h evel egile..[U Ha Jezuz a lavaras dezho eta: Un dra a c'houlennin ouzhoc'h: Hag aotreet eo, d'an deiz sabad, ober vad pe droug, saveteiñ un den pe e lezel da goll?FZMet ec'h anaveze o soñjezonoù hag e lavaras d'an den en doa an dorn disec'het: Sav hag en em zalc'h aze er c'hreiz. Eñ a savas hag en em zalc'has en e sav.Y!Ar skribed hag ar farizianed a selle outañ evit gwelout hag eñ a yac'hafe d'an deiz sabad, evit kaout un abeg d'e damall.$XAC'hoarvezout a reas ivez, un deiz sabad all, ma'z eas er sinagogenn ha ma kelennas. Bez' e oa eno un den ma oa disec'het e zorn dehou.HW Hag e lavaras dezho: Mab an den a zo mestr zoken war ar sabad.HV Penaos ez eas e ti Doue, e kemeras hag e tebras ar baraoù a ginnig, hag o roas ivez d'ar re a oa gantañ, petra bennak na oa ket aotreet debriñ anezho, nemet d'ar veleien hepken?U/Jezuz, o kemer ar gomz, a lavaras dezho: Ha n'hoc'h eus ket lennet ar pezh a reas David p'en doe naon, eñ hag ar re a oa gantañ?TyHiniennoù eus ar farizianed a lavaras dezho: Perak e rit ar pezh n'eo ket aotreet ober d'an deizioù sabad?9S mC'hoarvezout a reas, e-pad an eil-kentañ sabad, ma tremene dre barkeier ed. E ziskibien a ziframme tañvouezennoù hag, o vezañ o gwasket en o daouarn, e tebrent anezho. R'Ha n'eus den hag a ev gwin kozh hag a c'houlenn diouzhdu gwin nevez, rak lavarout a ra: Gwelloc'h eo an hini kozh.\Q1&Met ar gwin nevez a dle bezañ lakaet e seier nevez, hag an daou en em vir a-unan.P %Den ne laka gwin nevez e seier-lêr kozh, rak ar gwin nevez a dorrfe ar seier kozh, en em skuilhfe hag ar seier a vefe kollet.YO+$Lavarout a reas ivez dezho ur barabolenn: Den ne laka un tamm eus ur gwiskamant nevez war ur gwiskamant kozh, rak an tamm nevez a rogfe an hini kozh hag an tamm nevez n'en em rafe ket gant an hini kozh.YN+#Met deizioù a zeuio ma vo lamet ar pried diganto, hag en deizioù-se e yunint.M"Eñ a lavaras dezho: Ha c'hwi a c'hell lakaat da yunañ mignoned ar pried, e-pad ma'z emañ ar pried ganto? L9!Lavarout a rejont dezhañ: Perak e yun alies diskibien Yann hag e reont pedennoù, kenkoulz evel re ar farizianed, e-lec'h da re a zebr hag a ev?fKE N'on ket deuet evit gerervel ar re reizh d'ar geuzidigezh, met ar bec'herien.JJezuz, o kemer ar gomz, a lavaras dezho: N'eo ket ar re a zo yac'h eo ar re o deus ezhomm a vedisin, met ar re a zo klañv.+IOO skribed hag o farizianed a c'hrozmolas hag a lavaras d'e ziskibien: Perak e tebrit hag ec'h evit gant ar bublikaned ha gant an dud a vuhez fall?nHULevi a reas ur fest vras en e di, hag un niver bras a bublikaned hag a dud all a oa ouzh taol ganto.8GkEñ, o kuitaat pep tra, a savas hag en heulias.FGoude-se, e teuas hag e welas ur publikan anvet Levi, azezet e ti ar gwirioù, hag e lavaras dezhañ: Heuilh ac'hanon.E'Hag e voent holl souezhet bras hag e rojont gloar da Zoue. Leuniet e voent a zoujañs hag e lavarjont: Traoù burzhudus hon eus gwelet hiziv.yDkRaktal e savas dirazo, e tougas ar gwele ma oa gourvezet warnañ, hag ez eas d'e di o reiñ gloar da Zoue.FCMet evit ma ouiot penaos Mab an den en deus war an douar ar galloud da bardoniñ ar pec'hedoù, e lavaras d'an den seizet: Me a lavar dit, sav, kemer da wele ha kae da'z ti.nBUPetra eo an aesoc'h, lavarout: Da bec'hedoù a zo pardonet dit, pe lavarout: Sav ha kerzh?A Met Jezuz, oc'h anavezout o soñjezonoù, a gemeras ar gomz hag a lavaras dezho: Petra a c'hrozmolit en ho kalonoù?>@uNeuze ar skribed hag ar farizianed en em lakaas da c'hrozmolat ha da lavarout: Piv eo hemañ hag a wallgomz? Piv a c'hell pardoniñ ar pec'hedoù, nemet Doue hepken?X?)O welout o feiz, e lavaras dezhañ: Den, da bec'hedoù a zo pardonet dit./>WPa ne ouient dre belec'h e gas e-barzh abalamour d'ar bobl, e pignjont war an ti, hag en diskennjont dre an teol gant e wele, e-kreiz an holl, dirak Jezuz.t=aHa setu, e teuas tud a zouge war ur gwele un den seizet, hag e klaskjont mont en ti hag e lakaat dirazañ.I< Un devezh ma kelenne, e oa azezet eno farizianed ha doktored al lezenn deuet eus holl vourc'hioù eus Galilea, eus Judea hag eus Jeruzalem. Galloud an Aotrou a oberie evit yac'haat.K;Met eñ en em zalc'he a-du el lec'h distro evit pediñ.':GAr vrud anezhañ en em skuilhe muioc'h-muiañ ha kalz a dud en em zastume evit e glevout hag evit bezañ yac'haet gantañ eus o c'hleñvedoù.g9GHag e tifennas outañ n'en lavarje da zen. Met kae, emezañ, en em ziskouez d'ar beleg ha kinnig evit da c'hlanidigezh ar pezh en deus Moizez gourc'hemennet, evit ma servijo kement-se da desteni dezho. 8  Jezuz, oc'h astenn e zorn, en stokas hag a lavaras: Fellout a ra din, bez glanaet. Kerkent al lovrentez a guitaas anezhañ.[7/ Evel ma oa en ur gêr, setu, e oa un den goloet a lovrentez. O vezañ gwelet Jezuz, en em strinkas war e c'henoù d'an douar hag en pedas o lavarout: Aotrou, mar fell dit, e c'hellez va glanaat.a6; O vezañ degaset ar bagoù d'an douar, e kuitajont holl hag e heuilhjont anezhañ.57 kenkoulz evel e Jakez ha Yann mibien Zebedea, kenseurted da Simon. Jezuz a lavaras da Simon: Na'z pez ket aon, a-vremañ e vi pesketaer tud bev.t4a Rak ar spont a oa kroget ennañ hag er re holl a oa gantañ, abalamour d'ar pesketaerezh o doa graet,!3;Simon-Pêr, o vezañ gwelet kement-se, en em strinkas d'an daoulin ouzh treid Jezuz hag a lavaras: Aotrou, pella diouzhin, rak ur pec'her on.82iHag e rejont sin d'o c'henseurted a oa er vag all da zont d'o sikour. Dont a rejont hag e leugnjont an div vag en hevelep doare ma'z aent d'ar foñs.U1#O vezañ henn graet, e tapjont un niver ken bras a besked ma torre o roued.0Simon a respontas dezhañ: Mestr, labouret hon eus hed an noz hep tapout netra, hogen war da c'her e taolin ar roued./}P'en doe paouezet da gomz, e lavaras da Simon: Kae a-raokoc'h en dour don, ha taolit ho rouedoù evit pesketa.+.OPignat a reas en unan eus ar bagoù-se, a oa da Simon, hag e pedas anezhañ da bellaat un tamm diouzh an douar. O vezañ azezet, e kelennas ar bobl diwar ar vag.y-kGwelout a reas div vag war vord al lenn, a oa diskennet ar besketaerien anezho evit gwalc'hiñ o rouedoù.`, ;Evel ma oa e-kichen lenn Genezared, ar bobl en em daolas warnañ evit klevout ger Doue./+Y,Hag e prezege e sinagogennoù Galilea.*+Met eñ a lavaras dezho: Ret eo din ivez prezeg Aviel rouantelezh Doue d'ar c'hêrioù all, rak evit-se eo ez on bet kaset.K)*Adalek ma teuas an deiz, ez eas er-maez d'ul lec'h distro. Ur bobl vras en klaskas hag a zeuas betek ennañ; hag e c'hoantajont en derc'hel evit n'o c'huitaje ket.K()An diaouled ivez a yae er-maez eus kalz a dud, o krial hag o lavarout: Te eo ar C'hrist, Mab Doue. Met eñ o gourdrouzas ha ne lezas ket anezho da gomz, dre ma ouient e oa ar C'hrist.4'a(Pa voe kuzhet an heol, ar re holl o doa re glañv dalc'het gant meur a gleñvedoù o degasas dezhañ. Eñ a lakaas e zaouarn war bep hini anezho hag o yac'haas.&-'O vezañ en e sav a-us dezhi, e c'hourc'hemennas d'an derzhienn, hag ez eas kuit diouti. Hi a savas raktal hag a servijas anezho.%&O vezañ aet er-maez eus ar sinagogenn, eñ a yeas e ti Simon. Mamm-gaer Simon he doa ur gwall derzhienn hag e pedjont anezhañ eviti.J$ %Hag ar vrud anezhañ a yeas e pep lec'h er vro tro-war-dro.2#]$Spontet e voent holl hag e lavarjont an eil d'egile: Petra eo ar ger-mañ? Gourc'hemenn a ra gant galloud ha nerzh d'ar speredoù hudur hag ez eont kuit!7"g#Jezuz a c'hourdrouzas anezhañ o lavarout: Tav ha kae er-maez anezhañ. An diaoul, o vezañ e stlapet er c'hreiz, a yeas kuit anezhañ hep ober droug ebet dezhañ.|!q"A! Petra a zo etre ni ha te, Jezuz a Nazared? Ha deuet out evit hor c'holl? Gouzout a ran piv out: Sant Doue.z m!Bez' e oa er sinagogenn un den dalc'het gant ur spered a ziaoul hudur hag a grias gant ur vouezh uhel:K Souezhet e oant eus e gelennadurezh, rak komz a rae gant galloud.iKHag e tiskennas da Gafarnaoum, kêr eus Galilea, hag e kelenne anezho d'an deizioù sabad.;qMet eñ, o tremen dre o c'hreiz, a yeas kuit.*MO vezañ savet, e kasjont anezhañ kuit eus ar gêr hag e lakajont anezhañ war lein ar menez ma oa savet o c'hêr warnañ, evit e deurel d'an traoñ.PAr re holl a oa er sinagogenn, o klevout kement-se, a yeas droug enno.Bez' e oa ivez kalz a dud lovr en Israel en amzer ar profed Elizea. Koulskoude hini anezho ne oa glanaet, nemet Naaman ar Siriad.oWKoulskoude Elia ne voe ket kaset da di hini anezho, nemet da di un intañvez eus Sarepta e bro Sidon.c?Me a lavar deoc'h e gwirionez, bez' e oa kalz a intañvezed en Israel en amzer Elia, pa voe serret an neñv e-pad tri bloaz ha c'hwec'h miz ha pa c'hoarvezas un naonegezh vras dre an holl vro.jMMet e lavaras: Me a lavar deoc'h e gwirionez, profed ebet n'eo degemeret mat en e vro.FEñ a lavaras dezho: Hep mar e lavarot din ar c'hrennlavar-mañ: Medisin, en em yac'ha da-unan. Gra ivez amañ, en da vro, kement hon eus klevet ac'h eus graet e Kafarnaoum./WAn holl a roas testeni dezhañ hag a voe souezhet eus ar c'homzoù a c'hras a zeue eus e c'henoù, hag e lavarjont: Ha n'eo ket hemañ mab Jozef?{oNeuze en em lakaas da lavarout dezho: Hiziv eo peurc'hraet ar gomz-mañ eus ar Skritur hoc'h eus klevet Goude bezañ pleget al levr hag e roet d'ar servijer, ec'h azezas. Daoulagad an holl er sinagogenn a selle pizh outañ.1]da embann bloavezh trugarezus an Aotrou.>uSpered an Aotrou a zo warnon, dre-se en deus va olevet da brezeg ar c'heloù mat d'ar beorien. Kaset en deus ac'hanon da yac'haat ar re o deus ar c'halon flastret, da embann an dieubidigezh d'ar re zalc'het ha distro ar gweled d'ar re dall, da gas diere ar re gwasket,zmRoet e voe dezhañ levr ar profed Izaia. O vezañ displeget al levr, e kavas al lec'h ma oa skrivet ennañ:1Jezuz a zeuas da Nazared e-lec'h ma oa bet savet hag a yeas, hervez e c'hiz, er sinagogenn d'an deiz sabad. Sevel a reas evit lenn.GKelenn a rae en o sinagogennoù hag e oa enoret gant an holl. 0~~G}}u||T{{^zzgyyFxx/wovutt?tsRrrIqqUqp.o~nnmm3llOl kjj#ii5hh(gffee*ddcscbaa`__a_^Z]]Q\\0[[$ZYY:XX[XWWVWUUpUT]SS%RRXQQPOO>=P<<`;;v::799w88077?66T55*44<3u3 25100/Z..g--0,,.++U*h))(q''&b%%\$##,"!!u A9P(: wMDMT#; @ w 1 q &5^`0ZF- ;Me a lavar dit, ne zeui ket er-maez ken na'z po paeet an diwezhañ gwenneg.wEg :Pa'z ez gant da enebour dirak ar gouarner, evezhi en hent da ziskargañ digantañ, gant aon na lakafe ac'hanout dirak ar barner, hag ar barner da'z lakaat etre daouarn ar serjant, hag ar serjant da'z lakaat er prizon.`D9 9Ha penaos n'anavezit ket ac'hanoc'h hoc'h-unan ar pezh a zo reizh?rC] 8Pilpouzed, anavezout a rit doareoù an neñv hag an douar, penaos eta n'anavezit ket an amzer-mañ?WB' 7Ha pa c'hwezh avel ar c'hreisteiz, e lavarit: Tomm e vo. Hag e teu. A9 6Lavarout a reas c'hoazh d'ar bobl: Pa welit ur goumoulenn o sevel diouzh ar c'huzh-heol, e lavarit raktal: Dont a raio glav. Hag e teu.S@ 5an tad a vo a-enep ar mab hag ar mab a-enep an tad, ar vamm a-enep ar verc'h hag ar verc'h a-enep ar vamm, ar vamm-gaer a-enep ar verc'h-kaer hag ar verc'h-kaer a-enep ar vamm-gaer.b?= 4Rak en amzer da zont, e vo pemp dizunvanet en un ti, tri a-enep daou ha daou a-enep tri,>  3Ha krediñ a rit on deuet da zegas ar peoc'h war an douar? Nann a lavaran deoc'h, met kentoc'h an dizunvaniezh.k=O 2Met dleout a ran bezañ badezet eus ur vadeziant, ha pegement em eus mall ma vo peurc'hraet!k<O 1Deuet on da lakaat an tan war an douar, ha petra am eus da c'hoantaat mar d-eo enaouet dija?;) 0Met an hini n'en deus ket hec'h anavezet hag en deus graet traoù dellezek a gastiz, a vo skoet warnañ nebeutoc'h a daolioù. Goulennet e vo kalz digant an hini en deus bet kalz, hag e vo goulennet muioc'h digant an hini a zo bet fiziet kalz ennañ.3:_ /Ar serrvijer hag a anavez bolontez e vestr, ha n'eo ket en em zalc'het prest ha n'en deus ket graet hervez e volontez, a vo skoet warnañ kalz a daolioù.9) .mestr ar servijer-se a zeuio en deiz na c'hortoz ket hag en eur na oar ket, e tilamo anezhañ hag e roio dezhañ e lod gant ar re zifeiz.<8q -Met mar lavar ar servijer-se en e galon: Va mestr a zale da zont, ha mar en em laka da skeiñ gant ar vevelien ha gant ar mitizhien, da zebriñ, da evañ ha d'en em vezviñ,S7 ,Me a lavar deoc'h e gwirionez, e lakaio anezhañ war gement en deus.W6' +Eürus ar servijer a vo kavet gant e vestr oc'h ober kement-se pa erruo!5 *An Aotrou a lavaras: Piv eo ar merour feal ha fur en deus ar mestr lakaet war e vevelien evit reiñ dezho en amzer dereat o muzuliad ed?c4? )Pêr a lavaras dezhañ: Aotrou, pe deomp-ni pe d'an holl e lavarez ar barabolenn-se?`39 (C'hwi eta ivez, bezit prest, rak Mab an den a zeuio d'an eur na soñjit ket.}2s 'Gouezit mat, ma anavezfe mestr an ti da bet eur e tlefe dont al laer, e chomfe dihun ha ne lezfe ket toullañ e di.x1i &Mar deu d'an eil pe d'an drede veilhadenn, ha mar o c'hav er stad-se, eürus ar servijerien-se!@0y %Eürus ar servijerien-se a vo kavet gant o mestr o veilhañ pa erruo! Me a lavar deoc'h e gwirionez, penaos en em c'hourizo, e lakaio anezho ouzh taol hag e servijo anezho. / $Bezit evel tud a c'hortoz ma tistroio o mestr eus an eured, evit pa zeuio ha pa skoio war an nor ma tigorint dezhañ raktal.@.{ #Ra vo ho tivgroazell gourizet hag ho lampoù war enaou.O- "Rak el lec'h ma'z emañ ho teñzor, eno ivez e vo ho kalon.r,] !Gwerzhit ar pezh hoc'h eus hag roit eñ en aluzen. En em rit yilc'hier deoc'h ha ne goshaint ket, un teñzor en neñv ha ne vanko biken, a-belec'h al laer ne dosta ket hag e-pelec'h ar preñv ne zistruj ket.o+W Na'z pez ket aon, tropell bihan, rak plijet eo bet gant ho Tad reiñ deoc'h ar rouantelezh.g*G Klaskit kentoc'h rouantelezh Doue, hag an holl draoù-se a vo roet deoc'h ouzhpenn.\)1 Rak tud ar bed eo a glask an draoù-se. Ho Tad a oar hoc'h eus ezhomm anezho.r(] N'en em lakait ket e poan eus ar pezh a zebrot pe eus ar pezh a evot, ha na vezit ket nec'het.5'c Mar gwisk eta Doue evel-se ar geot a zo hiziv er parkeier hag a vo warc'hoazh taolet er forn, pegement muioc'h e wisko ac'hanoc'h, tud a nebeut a feiz?G& Sellit penaos e kresk al lili, ne labouront ket ha ne nezont ket, koulskoude e lavaran deoc'h penaos Salomon e-unan, en e holl c'hloar, n'eo ket bet gwisket evel unan anezho.}%s Ma ne c'hellit ket eta ober an traoù bihanañ hoc'h-unan, perak oc'h nec'het gant ar peurrest?t$a Piv ac'hanoc'h, gant e holl nec'h, a c'hellfe kreskiñ e vent eus un ilinad (~ 50 cm)?#7 Sellit ouzh ar brini: ne hadont ha ne vedont ket, n'o deus na kav na solier, ha Doue o mag. Pegement ne dalvezit ket muioc'h eget laboused?c"? Ar vuhez a zo muioc'h eget ar boued, hag ar c'horf muioc'h eget an dilhad.>!u Neuze e lavaras d'e ziskibien: Abalamour da-se e lavaran deoc'h: Na vezit ket nec'het evit ho puhez eus ar pezh a zebrot, nag evit ho korf gant petra e viot gwisket.e C Evel-se emañ gant an hini a zastum madoù evitañ e-unan ha n'eo ket pinvidik e Doue. Met Doue a lavaras dezhañ: Den diskiant! En noz-mañ memes, da ene a vo goulennet diganit. Ar pezh ac'h eus dastumet, da biv e vo?  Hag e lavarin da'm ene: Va ene, kalz a vadoù ac'h eus a-du evit meur a vloavezh, en em ziskuizh, debr, ev ha bez laouen.) Lavarout a reas: Setu ar pezh a rin, diskar a rin va solieroù hag e savin reoù vrasoc'h, hag e tastumin enno va holl eost ha va madoù.} hag e soñjas ennañ e-unan o lavarout: Petra a rin? Rak ne'm eus ket lec'h a-walc'h evit dastum va eost.eC Hag e lavaras dezho ar barabolenn-mañ: Douaroù un den pinvidik o doa roet kalz a frouezh,  Hag e lavaras dezho: Diwallit gant evezh diouzh ar bizhoni, rak un den n'en deus ket ar vuhez diouzh puilhentez e vadoù.dA Met eñ a lavaras dezhañ: O den, piv en deus va lakaet da varner pe da ober ho lodennoù?pY Unan eus a-bgreiz ar bobl a lavaras dezhañ: Mestr, lavar d'am breur lodennañ ganin hon hêrezh.^5 rak ar Spered-Santel a zesko deoc'h d'an eur-se ar pezh ho po da lavarout.G Pa viot kaset er sinagogennoù, dirak mestroù ar vro hag ar re c'halloudek, n'en em lakait ket en poan eus an doare ma respontot evit ho tifenn nag eus ar pezh ho po da lavarout, Piv bennak a gomzo a-enep Mab an den, e vo pardonet dezhañ, met d'an hini a wallgomzo a-enep ar Spered-Santel, ne vo ket pardonet.gG met an hini a zinac'ho ac'hanon dirak an dud, a vo dinac'het dirak aeled Doue.|q Lavarout a ran deoc'h: Piv bennak a anzavo ac'hanon dirak an dud, Mab an den en anzavo dirak aeled Doue, Zoken holl vlev ho penn a zo kontet. N'ho pet ket aon eta, c'hwi a dalvez muioc'h eget kalz a c'holvaned.zm Ha ne werzher ket pemp golvan evit daou wenneg? Koulskoude, Doue n'ankounac'ha ket unan hepken anezho.T! Met me a ziskouezo deoc'h piv a dleit doujañ. Doujit an hini en deus ar galloud da gas d'ar gehenn, goude m'en deus lazhet. Ya, a lavaran deoc'h, hennezh eo an hini a dleit doujañ.(I Hag e lavaran deoc'h-c'hwi va mignoned: N'ho pet ket aon dirak ar re a lazh ar c'horf ha, goude-se, ne c'hellont ober netra ouzhpenn.,Q Dre-se an traoù ho po lavaret en deñvalijenn a vo klevet er sklêrijenn, hag ar pezh ho po lavaret er skouarn er c'hambroù a vo prezeget war lein an tiez.e C Met n'eus netra goloet na dle bezañ dizoloet, ha netra kuzhet na dle bezañ anavezet._  9 War gement-se, o vezañ en em zastumet tud a vilieroù ken ma kerzhent an eil war egile, en em lakaas da lavarout d'e ziskibien: En em virit dreist-holl eus goell ar farizianed, da lavarout eo ar pilpouzerezh.i K 6o stignañ pechoù dezhañ hag o klask pakañ un dra bennak eus e c'henoù, evit e damall.  5Evel ma lavare kement-se dezho, ar skribed hag ar farizianed en em lakaas d'e waskañ start evit e lakaat da gomz war galz a draoù,y k 4Gwalleur deoc'h, doktored al lezenn! Abalamour ma hoc'h eus kemeret alc'houez an anaoudegezh, n'oc'h ket hoc'h-unan aet e-barzh, hag hoc'h eus c'hoazh harzet da vont e-barzh ar re a garje bezañ aet.) 3adalek gwad Abel betek gwad Zakaria, a voe lazhet etre an aoter hag an templ. Ya, a lavaran deoc'h, goulennet e vo digant ar rummad-mañ.ve 2evit ma vo goulennet digant ar rummad-mañ gwad an holl brofeded a zo bet skuilhet abaoe krouidigezh ar bed,   1Setu perak furnez Doue he deus lavaret: Kas a rin dezho profeded hag ebestel, hag e lazhint lod anezho ha lod all a wallgasint,0Y 0C'hwi a zo eta an testoù hag ar c'henoberourien eus ar pezh o deus graet ho tadoù, rak lakaet o deus anezho d'ar marv, ha c'hwi a sav o bezioù.ve /Gwalleur deoc'h! Abalamour ma savit bezioù d'ar brofeded en deus ho tadoù lakaet d'ar marv.^5 .Hag e lavaras: Gwalleur deoc'h ivez, doktored al lezenn! Abalamour ma sammit an dud gant bec'hioù na c'hellont ket dougen, ha c'hwi hoc'h-unan ne stokit ket outo gant unan eus ho pizied.+ -Unan eus doktored al lezenn a gemeras ar gomz hag a lavaras dezhañ: Mestr, en ur lavarout an traoù-se, e tismegañsez ac'hanomp-ni ivez.1[ ,Gwalleur deoc'h, skribed ha farizianed pilpouzed! Abalamour ma'z oc'h heñvel ouzh bezioù na weler ket ha ma kerzh an dud warno hep gouzout emaint eno.!; +Gwalleur deoc'h, farizianed! Abalamour ma karit ar c'hadorioù kentañ er sinagogennoù ha bezañ saludet war ar marc'hallac'hioù.iK *Met gwalleur deoc'h, farizianed! Abalamour ma paeit an deog war ar vent, war ar ru ha war an holl louzoù, e-pad ma lezit a-gostez ar reizhder ha karantez Doue. Ar re-se a oa ret ober, hep koulskoude dilezel ar re all.l~Q )Roit kentoc'h aluzenoù eus ar pezh hoc'h eus, ha setu, pep tra a vo glan evidoc'h.g}G (Tud diskiant! An hini en deus graet an diavaez, ha n'en deus ket graet ivez an diabarzh?$|A 'Met an Aotrou a lavaras dezhañ: C'hwi, farizianed, a naeta diavaez an hanaf hag ar plad, met en diabarzh oc'h leun a laeroñsi hag a fallentez.W{' &Ar farizian a oa souezhet o welout na oa ket en em walc'het a-raok lein.qz[ %Evel ma komze, ur farizian a bedas anezhañ da leinañ en e di. Mont a reas hag en em lakaas ouzh taol.?yw $Mar d-eo eta da holl gorf sklêrijennet, ha mar n'eus lod ebet anezhañ en deñvalijenn, e vo sklêrijennet en e bezh, evel pa sklaer ul lamp ac'hanout gant e sklêrijenn.Ix  #Diwall eta na vefe ket teñvalijenn ar sklêrijenn a zo ennout.#w? "Al lagad eo lamp ar c'horf. Mar d-eo eta da lagad yac'h, da holl gorf a zo sklêrijennet, met mar d-eo fall, da gorf ivez a zo en deñvalijenn.9vk !Den n'enaou ul lamp evit e lakaat en ul lec'h kuzhet pe dindan ur boezell, met e lakaat a raer war ur c'hantolor, evit ma welo ar sklêrijenn ar re a zeu en ti.;uo Tud Ninive a savo e deiz ar varn gant ar rummad-mañ hag a gondaono anezhañ, abalamour m'o deus bet keuz dre brezegenn Jona, ha setu, ez eus amañ brasoc'h eget Jona.ptY Rouanez ar C'hreisteiz a savo e deiz ar varn gant tud ar rummad-mañ hag a gondaono anezho, abalamour ma'z eo deuet eus penn pellañ an douar evit klevout furnez Salomon, ha setu, ez eus amañ brasoc'h eget Salomon.hsI Rak evel ma voe Jona ur mirakl evit tud Ninive, Mab an den a vo ivez unan evit ar rummad-mañ.Tr! Evel m'en em zastume ar bobl en ur vandenn vras war e dro, en em lakaas da lavarout: Ar rummad-mañ a zo fall, goulenn a ra ur mirakl ha ne vo roet mirakl ebet dezhañ, nemet mirakl ar profed Jona.eqC Met eñ a lavaras: Nann, eürus eo kentoc'h ar re a selaou ger Doue hag a sent outañ!Cp Evel ma lavare an traoù-se, ur wreg eus a-greiz ar bobl a savas he mouezh hag a lavaras dezhañ: Eürus eo ar c'hof en deus da zouget hag eürus eo an divronn ac'h eus sunet!3o_ Neuze ez a, e kemer gantañ seizh spered all gwashoc'h egetañ, ez eont hag e chomont ennañ, ha stad diwezhañ an den-se a zeu gwashoc'h eget an hini gentañ.4nc Pa zeu, e kav anezhañ skubet ha kempennet.?mw Pa vez aet kuit ur spered hudur eus un den, ez a dre lec'hioù sec'h da glask diskuizh, ha ne gav ket. Neuze e lavar: Distreiñ a rin da'm zi a-belec'h on deuet.dlA An hini n'emañ ket ganin a zo a-enep din, hag an hini na zastum ket ganin a stlabez.k Met pa zeu unan all kreñvoc'h egetañ, e tiskar anezhañ, e tilamm digantañ e holl armoù ma fizie enno hag e lodenn e ziwisk.Uj# Pa ziwall un den kreñv hag armet mat e di, kement en deus a zo e surentez.wig Met mar kasan kuit an diaouled dre viz Doue, eo eta gwir penaos eo deuet rouantelezh Doue betek ennoc'h.tha Mar kasan kuit an diaouled dre Veelzebul, dre biv o c'has kuit ho mibien? Dre-se e vint ho parnerien.g Mar d'eo eta Satan dizunanet gantañ e-unan, penaos e pado e rouantelezh, pa lavarit ez eo dre Veelzebul e kasan kuit an diaouled?.fU Evel ma anaveze o soñjezonoù, e lavaras dezho: Pep rouantelezh dizunanet ganti hec'h-unan a zeuio da netra, hag un ti dizunanet gantañ e-unan a vo diskaret.[e/ Reoù all, evit e amprouiñ, a c'houlennas digantañ ur mirakl eus an neñv._d7 Met lod anezho a lavaras: Dre Veelzebul priñs an diaouled eo e kas an diaouled kuit.{co Jezuz a gasas kuit un diaoul a oa mut. Pa voe aet an diaoul kuit, an den mut a gomzas, hag ar bobl a oa souezhet.=bs Mar gouzoc'h eta, ha c'hwi fall, reiñ traoù mat d'ho pugale, pegement muioc'h an Tad a zo en neñv a roio ar Spered-Santel d'ar re en goulenn digantañ!@a{ Pe mar goulenn digantañ ur vi, a roio dezhañ ur grug?#`? Piv eo an tad en ho touez a roio ur maen d'e vab pa c'houlenn digantañ bara? Pe mar goulenn ur pesk, a roio dezhañ un naer e-lec'h pesk?k_O Rak an neb a c'houlenn, a resev; an neb a glask, a gav; an neb a sko, e vez digoret dezhañ.^w Me a lavar deoc'h: Goulennit hag e vo roet deoc'h, klaskit hag e kavot, skoit hag e vo digoret deoc'h.C] me a lavar deoc'h, pa ne savfe ket da reiñ dezhañ abalamour ma'z eo e vignon, e savfe koulskoude abalamour d'e dregaserezh hag e rofe dezhañ kement hag en defe ezhomm./\W ha mar respontfe an den a zo en e di: Na dregas ket ac'hanon, va dor a zo prennet ha va bugale a zo ganin er gwele, ne c'hellan ket sevel evit o reiñ dit,i[K rak ur mignon din a zo deuet da'm zi eus ur veaj ha ne'm eus netra da ginnig dezhañ,-ZS Lavarout a reas dezho: Mar en defe unan ac'hanoc'h ur mignon hag a zeufe d'e gavout da hanternoz da lavarout dezhañ: Va mignon, prest din tri bara,:Ym pardon deomp hor pec'hedoù, rak ni a bardon ivez d'ar re holl o deus manket ouzhimp, ha n'hon lez ket da gouezhañ en temptadur, met hon diwall diouzh an droug.,XS ro deomp bemdez hor bara pemdeziek,1W[ Hag e lavaras dezho: Pa bedit, lavarit: Hon Tad hag a zo en neñv, ra vo santelaet da anv, ra zeuio da rouantelezh, ra vo graet da volontez war an douar evel en neñv,OV  Un deiz ma oa o pediñ en ul lec'h bennak, goude m'en doe echuet, unan eus e ziskibien a lavaras dezhañ: Aotrou, desk deomp pediñ evel m'en deus Yann desket ivez d'e ziskibien.iUK *Met un dra hepken a zo ret. Mari he deus dibabet al lodenn wellañ, ha ne vo ket lamet diganti.nTU )Jezuz a respontas dezhi: Marta, Marta, te en em laka e poan hag en em nec'h gant kalz a draoù.HS  (Marta a oa prederiet gant al labour en ti; dont a reas hag e lavaras: Aotrou, ha n'evezhiez ket penaos va c'hoar am lez da servijañ va-unan? Lavar eta dezhi dont da'm sikour.yRk 'Houmañ he doa ur c'hoar anvet Mari, en em zalc'has azezet ouzh treid Jezuz hag a selaouas e gomzoù.eQC &Evel ma oant en hent, ez eas en ur vourc'h. Ur wreg anvet Marta en degemeras en he zi.P{ %Eñ a lavaras: An hini en deus graet trugarez en e geñver eo. Neuze Jezuz a lavaras dezhañ: Kae, ha gra ivez evel-se.hOI $Pehini eta eus an tri-se a gav dit eo bet nesañ an hini a oa kouezhet etre daouarn al laeron?gNG #Antronoz, o vont kuit, e tennas daou ziner (1 diner = pezh arc'hant roman war-dro 4 g), o roas d'an ostiz hag e lavaras dezhañ: Az pez preder anezhañ, ha kement a zispigni ouzhpenn, me en roio dit pa zistroin.1M[ "O tostaat, e lienas e c'houlioù hag e lakaas warno eoul ha gwin. E lakaat a reas war e varc'h e-unan, en kasas da un ostaleri hag e kemeras preder anezhañ.wLg !Met ur Samaritan, o tremen e hent, a zeuas da gavout an den-mañ hag, o welout anezhañ, en doe truez outañ.aK; Ul Leviad, o vezañ ivez deuet en hevelep lec'h, o welout anezhañ, a yeas e-biou.mJS Erruout a reas ma tiskennas ur beleg dre an hent-se hag, o vezañ gwelet an den, a dremenas e-biou.gIG Jezuz a adkemeras ar gomz hag a lavaras: Un den a ziskennas eus Jeruzalem da Jeriko hag a gouezhas etre daouarn laeron a ziwiskas anezhañ ha, goude bezañ e vrevet a daolioù, ez ejont kuit, o lezel anezhañ hanter-varv.]H3 Met hemañ, o fellout diskouez e oa reizh, a lavaras da Jezuz: Ha piv eo va nesañ?WG' Eñ a lavaras dezhañ: Respontet mat ec'h eus, gra kement-se hag e vevi."F= Eñ a respontas: Karout a ri an Aotrou da Zoue, eus da holl galon, eus da holl ene, eus da holl nerzh, eus da holl soñj, ha da nesañ eveldout da-unan.UE# Eñ a lavaras dezhañ: Petra a zo skrivet el lezenn ha petra a lennez enni?D Setu, un doktor eus al lezenn a savas hag a lavaras evit e amprouiñ: Mestr, petra a dlean d'ober evit kaout ar vuhez peurbadus?KC Rak me a lavar deoc'h, kalz a brofeded hag a rouaned o deus c'hoantaet gwelout ar pezh a welit ha n'o deus ket e welet, ha klevout ar pezh a glevit ha n'o deus ket e glevet.lBQ O tistreiñ ouzh an diskibien, e lavaras dezho a-du: Eürus eo an daoulagad a wel ar pezh a welit!1A[ Pep tra a zo bet roet din gant va Zad, ha den ne oar piv eo ar Mab nemet an Tad, na piv eo an Tad nemet ar Mab hag an hini a fell d'ar Mab e zisklêriañ dezhañ.H@  En eur-se, Jezuz a dridas gant levenez er Spered-Santel hag a lavaras: Da veuliñ a ran, Tad, Aotrou an neñv hag an douar, ma ec'h eus kuzhet an traoù-se ouzh ar re fur hag ouzh ar re skiantek, ha ma ec'h eus o disklêriet d'ar vugale. Ya, Tad, kement-se a zo evel-se dre ma ec'h eus e gavet mat.4?a Koulskoude, n'en em laouenait ket eus ma pleg deoc'h ar speredoù, met en em laouenait kentoc'h eus ma'z emañ hoc'h anvioù skrivet en neñvoù.3>_ Setu, em eus roet deoc'h ar galloud da gerzhout war an naered, war ar c'hruged ha war holl nerzhoù an enebour, ha netra ne c'hello noazout ouzhoc'h.`=9 Eñ a lavaras dezho: Me a wele Satan o kouezhañ eus an neñv evel ul luc'hedenn.q<[ An dek ha tri-ugent a zistroas gant levenez, o lavarout: Aotrou, zoken an diaouled a bleg deomp ez anv.R; An neb a selaou ac'hanoc'h, a selaou ac'hanon; an neb a zispriz ac'hanoc'h, a zispriz ac'hanon; an neb a zispriz ac'hanon, a zispriz an hini en deus va c'haset.e:C Ha te, Kafarnaoum, te a zo bet savet betek an neñv, izelaet e vi betek lec'h ar marv.b9= Abalamour da-se, e deiz ar varn, e vo dousoc'h da Dir ha da Sidon eget deoc'h.J8  Gwalleur dit, Korazin! Gwalleur dit, Betsaida! Rak ma vije bet graet e Tir hag e Sidon ar mirakloù a zo bet graet ennoc'h, pell zo e vijent kaout keuz, o kemer ar sac'h hag al ludu.g7G Me a lavar deoc'h penaos en deiz-se, e vo dousoc'h da Sodom eget d'ar gêr-se."6= Hejañ a reomp a-enep deoc'h ar poultr zoken a zo staget ouzhimp en ho kêr. Gouezit koulskoude penaos rouantelezh Doue a zo tostaet ouzhoc'h.j5M Met e peseurt kêr bennak ma'z eot ha ma ne viot ket degemeret, it er straedoù ha lavarit:o4W yac'hait ar re glañv a vo eno ha lavarit dezho: Rouantelezh Doue a zo deuet tost ouzhoc'h.r3] E peseurt kêr bennak ma'z eot ha ma viot degemeret enni, debrit ar pezh a vo kinniget deoc'h,52c Chomit en ti-se, o tebriñ hag oc'h evañ ar pezh a vo roet deoc'h, rak al labourer a zo dleet dezhañ e c'hopr. Na dremenit ket eus un eil ti d'egile.z1m Mar d-eus eno ur bugel a beoc'h, ho peoc'h a chomo warnañ, mar n'eus ket e tistroio deoc'h.p0Y E peseurt ti bennak ma'c'h antreot, lavarit da gentañ: Ra vo ar peoc'h war an ti-mañ!X/) Na zougit na yalc'h, na sac'h, na botoù, ha na saludit den en hent.K. It, setu, e kasan ac'hanoc'h evel oaned e-touez bleizi. - Hag e lavaras dezho: An eost a zo bras, met nebeut a zo al labourerien. Pedit eta Mestr an eost evit ma kaso labourerien en e eost.9, m Goude-se, an Aotrou a zilennas c'hoazh dek ha tri-ugent all hag o c'hasas daou ha daou a-raok dezhañ en holl gêrioù hag en holl lec'hioù ma tlee mont e-unan.+ >Jezuz a respontas dezhañ: An hini a laka e zorn war an arar hag a sell war e lerc'h, n'eo ket dereat evit rouantelezh Doue.*# =Unan all a lavaras ivez: Me a heulio ac'hanout, Aotrou, met lez ac'hanon da gentañ da vont da gimiadiñ diouzh ar re a zo em zi.q)[ xu Ar bobl, o vezañ klevet-se, en heulias. Eñ a zegemeras anezho hag a gomzas outo diwar-benn rouantelezh Doue. Yac'haat a reas ivez ar re o doa ezhomm da vezañ yac'haet.l>=C<<;\::y99K887]6z6%55=44*322X11w0//;.---',,@++e***6))*((!''!&&%%$###j"""]!!W ] ko "MxeMT+\is! m    EPwSk4M.Eñ a lavaras ivez dezhañ: Ha te, az pez ar galloud war bemp kêr.W-'An eil a zeuas hag a lavaras: Aotrou, da vinenn he deus gounezet pemp minenn. , Eñ a lavaras dezhañ: Mat eo, servijer mat, abalamour ma'z out bet feal e nebeut a draoù, ez po ar galloud war dek kêr._+7An hini kentañ a zeuas hag a lavaras: Aotrou, da vinenn he deus gounezet dek minenn.n*UErruout a reas eta, pa voe distroet goude bezañ kemeret e rouantelezh, ma c'hourc'hemennas gervel d'e gavout ar servijerien en doa roet arc'hant dezho, evit gouzout pegement en doa gounezet pep hini gantañ.)Met tud e vro a gasae anezhañ hag a kasas ur c'hannadur war e lerc'h da lavarout: Ne fell ket deomp e renfe hemañ warnomp.H(  O vezañ galvet dek eus e servijerien, e roas dezho dek minenn (1 minenn = 100 drakm, d.l.e. war-dro 500 g a arc'hant) hag e lavaras dezho: Lakait anezho da dalvezout betek ma tistroin.' Lavarout a reas neuze: Un den a lignez uhel a yeas d'ur vro bell evit kemer ur rouantelezh evitañ, ha distreiñ goude.J&  Selaou a rejont ar c'homzoù-se. Eñ a gendalc'has hag a lavaras ur barabolenn, abalamour ma oa tost ouzh Jeruzalem, ha ma kredent ez ae rouantelezh Doue d'en em ziskouez prest.Q% Rak Mab an den a zo deuet da glask ha da saveteiñ ar pezh a oa kollet.${ Jezuz a lavaras dezhañ: Ar silvidigezh a zo deuet hiziv en ti-mañ, abalamour ma'z eo hemañ ivez mab da Abraham.q#[Met Zake en em zalc'has dirak an Aotrou hag a lavaras dezhañ: Setu, Aotrou, reiñ a ran an hanter eus va madoù d'ar beorien ha, mar em eus noazet ouzh unan bennak en un dra bennak, e roan dezhañ peder gwech kemend all.l"QO welout kement-se, an holl a c’hrozmolas o lavarout: E ti un den a vuhez fall eo aet da lojañ.mPiv bennak a gas kuit e wreg hag a zimez da unan all, a ra avoultriezh, ha piv bennak a zimez d'ur wreg a zo bet kaset kuit gant hec'h ozhac'h, a ra avoultriezh.=Met aesoc'h eo d'an neñv ha d'an douar tremen, eget eo d'ur varrennig eus ul lizherenn hepken eus al lezenn mankout.<Al lezenn hag ar brofeded a badas betek Yann. Adalek an amzer-se rouantelezh Doue a zo prezeget, ha pep hini a ya e-barzh dre nerzh.H; Hag e lavaras dezho: Evidoc'h-c'hwi, a fell deoc'h tremen evit reizh dirak an dud, met Doue a anavez ho kalonoù. Rak ar pezh a zo uhel dirak an dud a zo fall bras dirak Doue.Z:-Ar farizianed, hag a oa tud pizh, a selaouas kement-se hag a reas goap anezhañ.?9w Mevel ebet ne c'hell servijañ daou vestr, rak, pe e kasaio unan hag e karo egile, pe en em stago ouzh unan hag e tisprizo egile. Ne c'hellit ket servijañ Doue ha Mammon.8 Ha mar n'hoc'h ket bet feal gant ar pezh a zo d'ar re all, piv a roio deoc'h ar pezh a zo deoc'h?o7W Mar n'hoc'h ket bet eta feal er madoù direizh, piv a fizio ennoc'h ar madoù gwirion?6# An hini a zo feal en traoù bihan a zo ivez feal en traoù bras, hag an hini a zo direizh en traoù bihan a zo ivez direizh en traoù bras.5/ Ha me a lavar deoc'h: Grit mignoned deoc'h gant pinvidigezhioù direizh, abalamour pa vankot, e viot degemeret en teltennoù peurbadus.H4 Ar mestr a veulas ar merour disleal-se abalamour m'en doe graet-se gant furnez. Rak bugale ar c'hantved-mañ a zo furoc'h eget bugale ar sklêrijenn e-keñver o rummad o-unan.+3ONeuze e lavaras d'un all: Ha te, pegement a dleez? Eñ a respontas: Kant kor (~ 35000 l) gwinizh. Hag e lavaras dezhañ: Kemer da verk ha skriv pevar-ugent.z2mEñ a respontas: Kant bat (~ 3500 l) eoul. Hag e lavaras dezhañ: Kemer da verk, azez ha skriv buan hanter-kant.1Hag e c'halvas hini da hini dleourien e vestr, hag e lavaras d'ar c'hentañ: Pegement a dleez da'm mestr?y0kGouzout a ran petra a rin, evit ma vo tud o tegemer ac'hanon en o ziez pa vo lamet va gouarnerezh diganin.wO vezañ e gavet, en laka war e zivskoaz gant levenezZ-Pehini ac'hanoc'h, mar en deus kant dañvad ha mar deu da goll unan anezho, ne lez ket an naontek ha pevar-ugent all el lec'h distro evit mont da glask an hini a zo kollet, ken en defe e gavet?4cMet eñ a lavaras dezho ar barabolenn-mañ:xiAr farizianed hag ar skribed a c'hrozmole, o lavarout: Hemañ a zegemer pec'herien hag a zebr ganto.R  An holl bublikaned hag ar bec'herien a dostae outañ evit e glevout. #N'eo mat nag evit an douar nag evit an teil. E deurel a reer er-maez. Ra selaouo, an neb en deus divskouarn da glevout.W '"Un dra vat eo an holen, met mar koll an holen e vlaz, gant petra e vo temzet?u c!Evel-se, piv bennak ac'hanoc'h na zilez ket kement en deus, ne c'hell ket bezañ va diskibl.z m Anez, pa'z emañ c'hoazh pell hemañ, e kas dezhañ ur c'hannad da c'houlenn ar peoc'h.kOPe piv eo ar roue, mar d-a en hent evit ober brezel d'ur roue all, ne azez ket da gentañ d'en em c'houlenn hag eñ e c'hell gant dek mil den mont da ziaraogiñ an hini a zeu a-enep dezhañ gant ugent mil?`9o lavarout: An den-se a zo en em lakaet da sevel ha n'en deus ket gallet echuiñ?wgant aon, mar laka an diazez ha na c'hell ket e echuiñ, na zeufe ar re holl en gwelo d'ober goap anezhañ,B}Rak piv ac'hanoc'h, mar en deus c'hoant da sevel un tour, ne azez ket da gentañ d'ober ar gont eus an dispign evit gwelout hag eñ en deus peadra d'e echuiñ,nUPiv bennak ne zoug ket e groaz ha ne heuilh ket ac'hanon, ne c'hell ket bezañ va diskibl.`9Mar deu unan bennak da'm c'havout ha ne gasa ket e dad, e vamm, e wreg, e vugale, e vreudeur, e c'hoarezed, ha muioc'h c'hoazh e vuhez hec'h-unan, ne c'hell ket bezañ va diskibl.PEvel ma yae ul lod bras a dud gantañ, e tistroas hag e lavaras dezho:hIRak me a lavar deoc'h, hini ebet eus ar re a zo bet pedet ne dañvaio eus va c'hoan.1Ar mestr a lavaras d'ar mevel: Kae dre an hentoù hag a-hed ar girzhier, ha gra d'ar re a zo eno mont e-barzh, evit ma vo leuniet va zi.Ar mevel a lavaras dezhañ: Aotrou, graet eo bet evel ma ec'h eus gourc'hemennet, ha lec'h a zo c'hoazh.~{Ar mevel, o vezañ distroet, a zisklêrias kement-mañ d'e vestr. Neuze mestr an ti, droug ennañ, a lavaras d'e vevel: Kae buan dre leurioù ha straedoù kêr, ha degas amañ ar beorien, ar re vac'hagnet, ar re gamm hag ar re dall.V}%Unan all a lavaras: Me a zo nevez-dimezet, dre-se ne c'hellan ket dont. |Unan all a lavaras: Prenet em eus pemp koublad ejened hag ez an da welout hag int a zo mat, da bediñ a ran da'm digareziñ.;{oHag en em lakajont holl a-unan da zigareziñ. An hini kentañ a lavaras dezhañ: Prenet em eus douar ha ret eo din mont da welout anezhañ, da bediñ a ran da'm digareziñ.xziDa goulz goan, e kasas e vevel da lavarout d'ar re a oa bet pedet: Deuit, rak pep tra a zo prest bremañ.Yy+Met e lavaras dezhañ: Un den a reas ur goan vras hag a bedas dezhi kalz a dud.xUnan eus ar re a oa ouzh taol, o vezañ klevet kement-se, a lavaras dezhañ: Eürus an hini a zebro bara e rouantelezh Doue!vwehag e vi eürus dre ma ne c'hellont ket e rentañ dit. Rak rentet e vo dit en adsavidigezh ar re reizh.[v/ Met pa ri ur fest, ped ar beorien, ar re vac'hagnet, ar re gamm, ar re dall,uuc Lavarout a reas ivez d'an hini en doa e bedet: Pa ri ul lein pe ur goan, na bed ket da vignoned, na da vreudeur, na da gerent, nag amezeien binvidik, gant aon na bedfent ac'hanout d'o zro ha na rafent dit an hevelep tra.Zt- Rak piv bennak en em uhela a vo izelaet, ha piv bennak en em izela a vo uhelaet.Ps Met pa vi pedet, kae d'en em lakaat er plas diwezhañ, abalamour pa zeuio an hini en devo da bedet, e lavaro dit: Mignon, pign uheloc'h. Neuze e vi enoret dirak ar re a vo ouzh taol ganit.r+ hag e teufe an hini en deus ho pedet, te hag eñ, ha ne lavarfe dit: Ro al lec'h da hemañ. Hag ez afes neuze gant mezh er plas diwezhañ..qUPa vi pedet gant unan bennak d'un eured, n'en em laka ket er c'hentañ plas, gant aon en em gavfe e-touez ar re bedet un den enorusoc'h egedout,p}Kinnig a reas d'ar re a oa pedet ur barabolenn, o welout penaos e klaskent ar plasoù kentañ, hag e lavaras dezho:>owNe c'helljont ket respont dezhañ war gement-se.n5Hag e lavaras dezho: Piv ac'hanoc'h, mar kouezh e azen pe e ejen en ur puñs, ne dennfe ket anezhañ er-maez kerkent d'an deiz sabad?RmInt a davas. O kemer an hini klañv, en yac'haas hag en kasas kuit. lJezuz, o kemer ar gomz, a lavaras da zoktored al lezenn ha d'ar farizianed: Hag aotreet eo yac'haat d'an deiz sabad?4kcHa setu, un den dourgoeñvet a oa dirazañ.sj aAet e oa d'un deiz sabad e ti unan eus pennoù ar farizianed evit debriñ bara, hag e sellent outañ.1i[ #Setu, ho ti a vo lezet deoc'h didud, met e gwirionez e lavaran deoc'h, ne'm gwelot mui, betek ma lavarot: Benniget ra vo an hini a zeu en anv an Aotrou!tha "Jeruzalem, Jeruzalem, te hag a lazh ar brofeded hag a veinata ar re a zo kaset dit, pet gwech em eus c'hoantaet dastum da vugale evel ma tastum ur yar he c'hlodad dindan he divaskell, ha n'eo ket bet fellet deoc'h!!g; !Koulskoude ret eo din kerzhout hiziv, warc'hoazh hag an deiz war-lerc'h, rak ne c'hoarvez gant profed ebet mervel er-maez eus Jeruzalem.Wf' Eñ a lavaras dezho: It ha lavarit d'al louarn-se: Setu, e kasan kuit an diaouled hag e kendalc'han da yac'haat hiziv ha warc'hoazh, ha d'an trede deiz e vo peurc'hraet ganin.+eO En deiz-se, e teuas d'e gavout hiniennoù eus ar farizianed, o lavarout dezhañ: En em denn ac'hann ha kae kuit, rak Herodez a fell dezhañ da lazhañ.ndU Ha setu, ez eus re ziwezhañ hag a vo ar re gentañ, hag ez eus re gentañ hag a vo ar re ziwezhañ.c' Tud a zeuio eus ar sav-heol hag eus ar c'huzh-heol, eus an hanternoz hag eus ar c'hreisteiz, hag a vo ouzh taol e rouantelezh Doue.%bC Eno eo e vo goueladegoù ha grigoñsadegoù-dent, pa welot Abraham, Izaak ha Jakob, hag an holl brofeded, e rouantelezh Doue, ha c'hwi taolet er-maez.!a; Eñ a responto: Me a lavar deoc'h, n'ouzon ket a-belec'h ez oc'h, en em dennit diouzhin, c'hwi holl micherourien a zireizhder.z`m Neuze en em lakaot da lavarout: Ni hon eus debret hag evet ganit, ha te ac'h eus kelennet en hor straedoù.n_U Pa vo savet mestr an ti ha p'en devo prennet an nor, ha p'en em lakaot, o vezañ er-maez, da skeiñ ha da lavarout: Aotrou, Aotrou, digor deomp, eñ a responto deoc'h: N'ouzon ket a-belec'h ez oc'h.^ Poagnit da vont e-barzh dre an nor strizh. Rak, me a lavar deoc'h, kalz a glasko mont e-barzh ha ne c'hellint ket.i]K Unan bennak a lavaras dezhañ: Aotrou, ha ne vo salvet nemet nebeut a dud? Eñ a lavaras dezho:\w Mont a rae dre ar c'hêrioù ha dre ar bourc'hioù, o kelenn hag o terc'hel da vont etrezek Jeruzalem.x[i Heñvel eo ouzh ur goell a gemer ur wreg hag a laka e tri saton (~ 30 l) bleud, betek ma vo an toaz goet holl.PZ Lavarout a reas c'hoazh: Ouzh petra e hañvalin rouantelezh Doue?8Yi Heñvel eo ouzh ur c'hreunenn sezo a gemer un den hag a laka en e liorzh. Hag e kresk, e teu da vezañ ur wezenn vras hag e teu laboused an neñv da chom en he brankoù.aX; Lavarout a reas: Ouzh petra eo heñvel rouantelezh Doue? Ouzh petra e hañvalin anezhi?W{ Evel ma komze evel-se, e holl enebourien a voe mezhek hag an holl bobl en em laouenae eus an holl draoù glorius a rae.1V[ Daoust ha ne oa ket dereat d'an deiz sabad distagañ eus he chadenn ar verc'h-mañ da Abraham, a oa dalc'het ereet gant Satan abaoe triwec'h bloaz?GU Neuze an Aotrou a respontas dezhañ: Pilpouz, pep hini ac'hanoc'h ha ne zistag ket e ejen pe e azen eus ar c'hraou d'an deiz sabad ha ne gas ket anezhañ d'an dour?T- Met penn ar sinagogenn, droug ennañ eus m'en doa Jezuz yac'haet d'un deiz sabad, a gemeras ar gomz hag a lavaras d'ar bobl: C'hwec'h devezh a zo evit labourat, deuit eta en deizioù-se evit bezañ yac'haet, ha nann d'an deiz sabad.VS% Eñ a lakaas e zaouarn warni. Kerkent en em eeunas hag e roas gloar da Zoue.iRK Pa welas anezhi, Jezuz he galvas hag a lavaras dezhi: Gwreg, yac'haet out eus da gleñved.AQ{ Ha setu, en em gavas eno ur wreg dalc'het gant ur spered he c'hlañvae triwec'h vloaz a oa. Daoubleget e oa en hevelep doare ma ne c'helle tamm ebet en em eeunañ.JP  Edo o kelenne en unan eus ar sinagogennoù d'an deiz sabad.OO Marteze e tougo frouezh, ha ma ne ra ket e troc'hi anezhi goude.N Respont a reas dezhañ: Aotrou, lez anezhi c'hoazh ar bloaz-mañ, betek ma em bo toullet en-dro dezhi ha ma em bo lakaet teil ganti.CM Hag e lavaras d'ar gwinier: Setu, tri bloaz a zo ma teuan da glask frouezh er wezenn-fiez-mañ ha ne gavan ket. Troc'h anezhi. Perak e talc'h lec'h en aner en douar?L Lavarout a reas ar barabolenn-mañ: Un den en doa ur wezenn-fiez plantet en e winieg. Dont a reas da glask frouezh enni ha ne gavas ket.bK= Nann a lavaran deoc'h, met ma n'hoc'h eus ket keuz, e varvot holl evelto.J- Pe krediñ a rit an triwec'h den a gouezhas tour Siloa warno, o lazhañ anezho, a oa brasoc'h pec'herien eget holl dud Jeruzalem?bI= Nann a lavaran deoc'h, met ma n'hoc'h eus ket keuz, e varvot holl evelto.FH Jezuz, o respont, a lavaras dezho: Ha krediñ a rit e oa ar C'halileiz-se brasoc'h pec'herien eget an holl C'halileiz all, abalamour m'o deus gouzañvet kement-se?/G Y En amzer-se, hiniennoù eus an dud en em gave eno a lavaras dezhañ ar pezh a oa c'hoarvezet da C'halileiz en doa Pilat mesket o gwad gant hini o aberzhoù. ~~}z|||.{{Uzz yy2xxxwwvv)uuztt5svsrrqq-pp>oononnBmll1kkCjj3ihhigff)eedd}dczbbHbaa_``__U^^H]]]X\\\J\[0ZZTZYXXXWyVV#UUT&SSSRfR'QQQ3P}POuNMM?LLJKK}KJJDIiIH]GGGOFFF EEUE DDFCCBB>S==_<iuHag en em lakajont d'e damall, o lavarout: Ni hon eus kavet an den-mañ o tromplañ ar vroad, o tifenn paeañ ar gwir da Gezar hag oc’h en em lavarout e-unan Krist, ar roue.Eh An holl dud-se, o vezañ savet, a zegasas anezhañ da Bilat.wggGHag e lavarjont: Da betra hon eus c'hoazh ezhomm a desteni? Klevet hon eus hon-unan eus e c'henoù?xfiFLavarout a rejont holl: Te eo eta Mab Doue? Hag e respontas dezho: C'hwi henn lavar, rak bez' ez on.Je EHiviziken Mab an den a vo azezet a-zehou da c'halloud Doue.bd=Dha ma ran goulenn deoc'h ivez, ne respontot ket din ha ne'm lezot ket da vont. cCLavarout a rejont: Mar d-out ar C'hrist, lavar deomp. Eñ a respontas dezho: Mar en lavaran deoc'h, n'en kredot ket,!b;BAdalek ma voe deuet an deiz, kuzul henaourien ar bobl, ar veleien vras hag ar skribed en em zastumas. Hag e lakajont anezhañ da zont dirak o sanedrin.MaAHag e lavarjont kalz a draoù a-enep dezhañ o troukkomz en e enep.`@O vezañ e vouchet, e rojont taolioù-dorn d'e zremm o lavarout dezhañ: Diougan! Piv eo an hini en deus skoet ganit?O_?An dud a zalc'he Jezuz a reas goap anezhañ hag a skoas warnañ.?^y>Pêr a yeas er-maez hag a ouelas gant c'hwervder.M]=An Aotrou, o vezañ distroet, a sellas ouzh Pêr. Ha Pêr en doe soñj eus komz an Aotrou ha penaos en doa lavaret dezhañ: A-raok ma kano ar c'hilhog, te az po va dinac'het teir gwech.\evit ma tebrot ha ma'c'h evot ouzh va zaol em rouantelezh. Bez' e viot azezet war dronioù o varn daouzek meuriad Israel.^=5ha me a c'hrata deoc'h ar rouantelezh, evel ma en deus an Tad grataet din,K<C'hwi eo ar re o deus kendalc’het ganin em amprouadurioù,$;ARak pehini eo ar brasañ, an hini a zo ouzh taol pe an hini a servij? N'eo ket an hini a zo ouzh taol? Met me a zo en ho touez evel an hini a servij.:#Met ne vo ket evel-se etrezoc'h. Mat ra vo an hini brasañ en ho touez evel an hini bihanañ, hag an hini a ren evel an hini a servij.9wEñ a lavaras dezho: Rouaned ar vroadoù a vestroni anezho, hag ar re o deus galloud warno a zo galvet madoberourien.h8ISevel a reas ivez un tabut etrezo, evit gouzout pehini anezho a dlee bezañ galvet ar brasañ.`79Hag en em lakajont da c'houlenn an eil ouzh egile pehini anezho a raje kement-se. 6Evit ar pezh a zo eus Mab an den, mont a ra evel ma'z eo merket, met gwalleur d'an den-se ma'z eo droukroet drezañ!P5Koulskoude setu, dorn an hini am droukro a zo ouzh an daol-mañ ganin."4=En hevelep doare, goude bezañ koaniet e kemeras an hanaf hag en roas dezho o lavarout: An hanaf-mañ eo an emglev nevez em gwad skuilhet evidoc'h.I3 Neuze e kemeras bara hag, o vezañ trugarekaet, e torras anezhañ hag en roas dezho o lavarout: Hemañ eo va c'horf hag a zo roet evidoc'h, grit kement-mañ en eñvor ac'hanon.o2Wrak, me a lavar deoc'h, n'evin mui eus frouezh ar winienn ken na vo deuet rouantelezh Doue.x1iHag o vezañ kemeret un hanaf ha trugarekaet, e lavaras: Kemerit anezhañ ha lodennit anezhañ etrezoc'h,b0=rak me a lavar deoc'h, ne zebrin ken anezhañ betek ma vo graet e rouantelezh Doue.z/mEñ a lavaras dezho: C'hoantaet kalz em eus debriñ ar Pask-mañ ganeoc'h a-raok ma c'houzañvin,Q.Pa voe deuet an eur, en em lakaas ouzh taol an daouzek abostol gantañ.l-Q Int a yeas kuit hag a gavas an traoù evel m'en doa lavaret dezho. Hag e kempennjont ar Pask.`,9 Hag e tiskouezo deoc'h ur gambr uhel, bras ha fichet mat. Kempennit anezhañ eno. +  hag e lavarot da vestr an ti: Ar Mestr a lavar dit: Pelec'h emañ al lec'h e tebrin ar Pask ennañ gant va diskibien?'*G Lavarout a reas dezho: Setu, pa'z eot e kêr, ec'h erruo ganeoc'h un den o tougen ur podad dour. Heuilhit anezhañ en ti ma'z aio ennañ,[)/ Lavarout a rejont dezhañ: Pelec'h e c'hoantaez e kempennfemp anezhañ?e(Chag e kasas Pêr ha Yann, o lavarout: It da gempenn deomp ar Pask evit ma tebrimp anezhañ.F'Deiz ar bara hep goell a zeuas, ma oa ret aberzhañ ar Pask,k&OEñ a roas e c'her, hag e klaskas an tu dereat evit e zroukreiñ dezho hep ma ouije ar bobl.E%Laouen e voent hag e tivizjont reiñ arc'hant dezhañ.{$oMont a reas hag a gomzas gant ar veleien vras ha gant pennoù ar warded diwar an doare d'e zroukreiñ dezho.I# Satan a antreas e Judaz lesanvet Iskariod, unan eus an daouzek.w"gAr veleien vras hag ar skribed a glaske an doare da lakaat Jezuz d'ar marv, rak doujañ a raent ar bobl.9! oGouel ar bara hep goell, anvet ar Pask, a dostae.T !&Da c'houloù-deiz, an holl bobl a zeue d'e gavout evit e selaou.xi%E-pad an deiz e kelenne en templ, hag en noz ez ae hag en em zalc'he war ar menez galvet Menez an Olived.$A$Beilhit eta ha pedit e pep amzer, evit ma viot kavet din da dec'hout diouzh an holl draoù-se a dle c'hoarvezout, ha da badout dirak Mab an den.a;#Rak dont a raio evel ur roued da soupren ar re holl a chom war holl c’horre an douar.W'"Lakait eta evezh ouzhoc'h, gant aon na zeufe ho kalonoù da vezañ pounneraet gant an dirollerezh, gant ar vezventi ha gant prederioù ar vuhez-mañ, ha na zeufe an deiz-se warnoc'h a-daol-trumm.K!An neñv hag an douar a dremeno, met va gerioù ne dremenint ket.y Me a lavar deoc'h e gwirionez, penaos ar rummad-mañ ne dremeno ket ken na vo c'hoarvezet an holl draoù-se.dAEvel-se ivez, pa welot kement-se o c'hoarvezout, gouezit emañ tost rouantelezh Doue.tapa vountont, ec'h anavezit ac'hanoc'h hoc'h-unan o welout anezho, emañ tost an hañv.SHag e lavaras dezho ur barabolenn: Gwelit ar wezenn-fiez hag an holl wez, P'en em lakaio an traoù-se da c'hoarvezout, sellit d'an nec'h ha savit ho pennoù, rak ho tasprenadur a dosta.a;Neuze e vo gwelet Mab an den o tont war ur goabrenn gant galloud ha gant ur gloar bras.  An dud a fallao gant ar spont, o c'hortoz an traoù a dle c'hoarvezout er bed, rak galloudoù an neñvoù a vo hejet.RBez' e vo sinoù en heol, el loar hag er stered. Ha war an douar, ar vroadoù a vo en nec'hamant, ha ne ouezint petra d'ober e-keñver ar mor hag e donnoù oc'h ober un trouz bras.OKouezhañ a raint dindan troc'h ar c'hleze ha kaset e vint da sklaved e-touez an holl vroadoù. Jeruzalem a vo mac'het gant ar vroadoù betek ma vo peurleuniet amzerioù ar vroadoù.-Gwalleur d'ar gwragez brazez ha d'ar magerezed en deizioù-se! Rak e vo ur glac'har bras war ar vro ha droug a-enep ar bobl-mañ.gGRak ar re-se a vo deizioù a gastiz, evit ma'c'h erruo an holl draoù a zo skrivet.2]Neuze ar re a vo e Judea, ra dec'hint war ar menezioù, ar re a vo e-kreiz Jeruzalem, ra zeuint er-maez anezhi, ar re a vo er parkeier, ra chomint hep mont en-dro.dAPa welot Jeruzalem kelc'hiet gant armeoù, gouezit neuze ez eo tost he glac'har.L Derc'hel a reot hoc'h eneoù dre ho kouzañvusted sioul.; qMet n'en em gollo ket ur vlevenn eus ho penn.< sKasaet e viot gant an holl abalamour da'm anv. )Droukroet e viot gant ho kerent, gant ho preudeur, gant ho nesañ ha gant ho mignoned, hag e lakaint kalz ac'hanoc'h d'ar marv.  rak me a roio deoc'h ur genoù hag ur furnez na c'hello hoc'h holl enebourien respont netra dezho na stourm outo.J Lakait eta en ho kalon na dleit ket soñjal a-raok en ho tifenn,F Kement-se a vo evidoc'h ul lec'h da reiñ testeni.lQ Met a-raok an holl draoù-se, e lakaint o daouarn warnoc'h hag e wallgasint ac'hanoc'h, ho kasint er sinagogennoù hag ho lakaint er prizon, ho kasint dirak rouaned ha dirak gouarnourien abalamour da'm anv.! Hag e vo krenoù-douar bras e meur a lec'h, naonegezhioù ha bosennoù. Traoù spouronus en em ziskouezo ha sinoù bras eus an neñv.r] Neuze e lavaras dezho: Ur vroad a savo a-enep ur vroad all hag ur rouantelezh a-enep ur rouantelezh all.) Pa glevot komz eus brezelioù hag eus dispac'hioù, na spontit ket, rak ret eo e teufe an traoù-se a-raok. Met ne vo ket kerkent ar fin.6eEñ a lavaras: Diwallit na dromplfe den ac'hanoc'h. Rak meur a hini a zeuio em anv, o lavarout: Me eo, hag: An amzer a dosta. N'it ket eta war o lerc'h.)Goulenn a rejont digantañ: Mestr, pegoulz e c'hoarvezo an traoù-se, ha dre beseurt sin e vo anavezet e vint prest da c'hoarvezout?kOGwelout a rit an traoù-se, deizioù a zeuio ma ne chomo ket anezho maen war vaen na vo diskaret.kOEvel ma komze hiniennoù diwar-benn an templ, gant e vein kaer hag e profoù pinvidik, e lavaras:~rak holl o deus lakaet e profoù Doue eus ar pezh o doa a re, met houmañ he deus lakaet eus he dienez, kement holl he doa evit bevañ.z}mHag e lavaras: Me a lavar deoc'h e gwirionez, an intañvez paour-se he deus lakaet muioc'h egeto holl,N|Gwelout a reas ivez un intañvez paour a lakaas e-barzh daou bezhig.W{ )O vezañ savet e zaoulagad, e welas tud pinvidik a lakae o frofoù en teñzor.zw/a zismantr tiez an intañvezed hag a ra evit ar gweled pedennoù hir. Bez' o devo ur varnedigezh gwashoc'h.Ny.Diwallit diouzh ar skribed a gar pourmen gant saeoù hir ha bezañ saludet war ar marc'hallac'hioù, a gar ar c'hadorioù kentañ er sinagogennoù hag ar plasoù kentañ er festoù,Ex-Evel ma selaoue an holl bobl, e lavaras d'e ziskibien:Jw ,David eta a c'halv anezhañ Aotrou, ha penaos eo-eñ e vab?Lv+betek ma em bo graet eus da enebourien ur skabell dindan da dreid.ouW*David e-unan a lavar e levr ar Salmoù: An Aotrou en deus lavaret da'm Aotrou: Azez a-zehou din,Rt)Lavarout a reas dezho: Penaos e lavarer ez eo ar C'hrist Mab David?0s[(Ha ne gredent ken goulenn netra outañ.erC'Hag hiniennoù eus ar skribed, o kemer ar gomz, a lavaras: Mestr, komzet mat ec'h eus.`q9&Rak Doue n'eo ket Doue ar re varv, met Doue ar re vev, rak an holl a vev evitañ.&pE%Met penaos ar re varv a adsav da vev, kement-se eo a ziskouezas Moizez pa c'halvas, dirak ar vodenn, an Aotrou, Doue Abraham, Doue Izaak ha Doue Jakob.o3$Rak ne c'hellint ket kennebeut mervel, abalamour ma vint heñvel ouzh an aeled ha ma vint mibien Doue, o vezañ mibien an adsavidigezh a varv.n5#Met ar re a vo kavet dellezek da gaout lod er c'hantved da zont en adsavidigezh a-douez ar re varv ne zimezint ket ha ne roint ket da zimeziñ.^m5"Jezuz a respontas dezho: Bugale ar c'hantved-mañ a zimez hag a ro da zimeziñ.cl?!Neuze en adsavidigezh a varv, a behini anezho e vo gwreg? Rak bet eo gwreg dezho o seizh.9km Ha goude ar re-mañ holl, ar wreg a varvas ivez.ijKAn trede he c'hemeras ivez, hag o seizh en hevelep doare, hag e varvjont hep lezel bugale.>iwAn eil a zimezas gant e wreg hag a varvas hep bugale.ohWBez' e oa eta seizh breur. An hini kentañ, o vezañ kemeret ur wreg, a varvas hep lezel bugale.awHa dleet eo paeañ ar gwir da Gezar pe n'eo ket?5`cAr re-mañ a c'houlennas digantañ: Mestr, gouzout a reomp e komzez hag e kelennez gant eeunder ha ne rez van a zen ebet, met e kelennez hent Doue hervez ar wirionez.=_sOc'h evezhiañ anezhañ, e kasjont dezhañ spierien hag a rae an neuz da vezañ reizh, evit e dapout en e gomzoù, e sell d'e lakaat dindan beli ha galloud ar gouarnour.B^}Ar veleien vras hag ar skribed a glaskas lakaat o daouarn warnañ war an eur-se, met aon o doe rak ar bobl, rak ec'h anavezent penaos en doa lavaret ar barabolenn-se a-enep dezho.n]UAn hini a gouezho war ar maen-se a vo brevet, ha friket e vo an hini a gouezho warnañ, evel poultr.8\iNeuze Jezuz, o sellout outo, a lavaras dezho: Petra eta eo ar pezh a zo skrivet evel-henn: Ar maen taolet kuit gant ar re a vañsone a zo deuet da vezañ penn ar c'horn?[+Dont a raio da zistrujañ ar winierien-se hag e roio ar winieg da re all. O vezañ klevet kement-se, e lavarjont: Ra ne c'hoarvezo ket-se!sZ_Hag o vezañ e daolet er-maez eus ar winieg, e lazhjont anezhañ. Petra eta a raio mestr ar winieg dezho?Y%Met ar winierien, o vezañ e welet, a soñjas enno o-unan o lavarout: Setu an heritour, deuit, lazhomp anezhañ evit ma vo an hêrezh deomp.X} Mestr ar winieg a lavaras neuze: Petra a rin? Kas a rin va mab karet-mat. Marteze p'en gwelint, e toujint anezhañ.eWC Kas a reas c'hoazh un trede, met int a c'hloazas anezhañ ivez hag en kasas kuit.V/ Kas a reas dezho c'hoazh ur servijer all, met e kannjont anezhañ, e rejont dezhañ meur a zismegañs hag e kasjont anezhañ kuit hep netra.AU{ Da amzer ar frouezh e kasas unan eus e servijerien etrezek ar winierien evit kemer diganto frouezh ar winieg. Met ar winierien a gannas anezhañ hag e kasjont anezhañ kuit hep netra.)TK Neuze en em lakaas da lavarout d'ar bobl ar barabolenn-mañ: Un den a blantas ur winieg, he feurmas da winierien hag ez eas evit pell amzer en ur vro all.vSeHa Jezuz a lavaras dezho: Ha me kennebeut ne lavarin ket deoc'h dre beseurt galloud e ran an traoù-se.BRDre-se e respontjont ne ouient ket a-belec'h e teue.kQOHa mar lavaromp: Eus an dud, an holl bobl hor meinataio, rak krediñ a reont e oa Yann ur profed.PInt a soñje enno o-unan o lavarout: Mar lavaromp: Eus an neñv, e lavaro: Perak eta n'hoc'h eus ket kredet ennañ?BObadeziant Yann, ha dont a rae eus an neñv pe eus an dud?]N3Eñ a respontas dezho: Me a c'houlenno ivez un dra ouzhoc'h. Lavarit din, Ma gomzas outañ hag a lavaras dezhañ: Lavar deomp dre beseurt galloud e rez an traoù-se, pe piv en deus roet dit ar galloud-se?L Un devezh ma kelenne ar bobl en templ ha ma prezege an Aviel, ar veleien vras, ar skribed hag an henaourien, o vezañ deuet,UK#0met ne ouient ket penaos ober, rak an holl bobl en em stage ouzh e gomzoù.yJk/Hag e kelenne bemdez en templ. Ar veleien vras, ar skribed ha pennoù ar bobl a glaske e lakaat d'ar marv,I .o lavarout dezho: Skrivet eo: Va zi a zo un ti a bedenn, met c'hwi hoc'h eus graet anezhañ ur c'havarn laeron.]H3-O vezañ aet en templ, en em lakaas da gas kuit ar re a werzhe hag a brene e-barzh,;Go,hag e tiskarint ac'hanout, te ha da vugale a zo en da greiz. Ne lezint ket maen war vaen abalamour na'c'h eus ket anavezet an amzer ma'z out bet gweladennet.F1+Rak deizioù a zeuio warnout ma raio da enebourien fozioù en-dro dit, hag e kelc'hint ac'hanout, hag e waskint ac'hanout a bep tu,!E;*Ma ez pije anavezet, te ivez, da vihanañ en deiz-mañ a zo roet dit, an traoù a sell ouzh da beoc'h! Met bremañ kuzhet int da'z taoulagad.MD)Pa voe tost da gêr, o welout anezhi, e ouelas warni hag e lavaras:\C1(Eñ a respontas dezho: Me a lavar deoc'h, mar tav ar re-mañ, ar vein a grio.[B/'Hiniennoù eus farizianed ar vandenn a lavaras dezhañ: Mestr, kroz da ziskibien.A&Hag e lavarent: Benniget ra vo ar Roue a zeu en anv an Aotrou! Peoc'h en neñv ha gloar el lec'hioù uhel meurbet!E@%Ha pa oa dija o tostaat d'an diskenn eus Menez an Olived, an holl vandenn diskibien, karget a levenez, en em lakaas da veuliñ Doue a vouezh uhel evit an holl virakloù o doa gwelet.A?}$Evel ma tremene, an dud a astennas o dilhad war an hent.q>[#Hag e tegasjont anezhañ da Jezuz. O vezañ lakaet o dilhad warnañ, e lakajont Jezuz da azezañ warno.>=w"Hag e respontjont: An Aotrou en deus ezhomm anezhañ.\<1!Evel ma tistagent an azenig, e vistri a lavaras dezho: Perak e tistagit an azenig?R; Ar re gaset a yeas hag a gavas pep tra evel m'en doa lavaret dezho.:wMar goulenn unan bennak ouzhoc'h: Perak e tistagit anezhañ? Lavarit dezhañ: An Aotrou en deus ezhomm anezhañ.A9{o lavarout: It d'ar vourc'h a zo dirazoc'h ha, pa viot aet enni, e kavot un azenig stag ha n'eus bet c'hoazh den war e gein. Distagit anezhañ hag en degasit.8O vezañ tostaet ouzh Betfage hag ouzh Betania, tost d'ar menez anvet Menez an Olived, e kasas daou eus e ziskibien,W7'Goude bezañ lavaret kement-se, e pignas da Jeruzalem, o vont a-raok ar bobl.|6qE-keñver va enebourien, ar re n'eo ket fellet dezho e renjen warno, degasit int amañ ha lazhit int dirazon.5Me a lavar deoc'h, roet e vo d'an neb en deus, met an hini n'en deus ket, e vo lamet digantañ zoken ar pezh en deus.;4qInt a lavaras dezhañ: Aotrou, dek minenn en deus.y3kHag e lavaras d'ar re a oa eno: Lamit digantañ ar vinenn-se ha roit hi d'an hini en deus dek minenn.2Perak eta ne'c'h eus ket lakaet va arc'hant en ti-bank, hag em distro em bije e zilamet gant ar c'hampi?X1)Eñ a lavaras dezhañ: Servijer fall, da varn a rin dre da gomzoù da-unan. Gouzout a ouies ez on un den garv, a gemer e-lec'h na'm eus lakaet netra hag a ved e-lec'h na'm eus ket hadet.70grak aon am eus bet dirazout, dre ma'z out un den garv, e kemerez e-lec'h na'c'h eus lakaet netra hag e vedez e-lec'h na'c'h eus ket hadet.b/=Unan all a zeuas hag a lavaras: Aotrou, setu da vinenn am eus miret paket en ul lienenn, <u~~ }v||N{{zz8yyQxxFww>vvZuuLutsss rrqq`pp0oo=nnmnmmkmAlllkkik jjajiphh1gg5ffEeeadd.cckbb~aa``v`_^^\^]]y\\ [[ ZlYYXXjWW VVUbU TTdSSRRR3QxPP@OOpNN.MMNLLjKKJJJCIIQHGG,FFEDDD7CCBB9AA)@@?e>>T==v=5<;;::,99988877566u6<6 5544k322T11S00//8..[--6,,+**)))&(((8''T&%%% $i##""o"!U (B co9':#7L]<Qi= T  I m bpr@8<B.}Jezuz eta, o vezañ savet e zaoulagad, hag o welout ul lod bras a dud o tont d'e gavout, a lavaras da Filip: Pelec'h e prenimp bara evit m'o devo an dud-mañ da zebriñ?3-aHag ar Pask, gouel ar Yuzevien, a oa tost.P,Jezuz a bignas war ar menez hag ec'h azezas eno gant e ziskibien.b+=Ur bobl vras a heulie anezhañ, abalamour ma welent ar mirakloù a rae war ar re glañv.M* Goude-se, Jezuz a dremenas en tu all da Vor Galilea pe Mor Tiberiaz.F)/Met ma ne gredit ket e skridoù, penaos e kredot va gerioù?p(Y.Rak mar kredjec'h Moizez, e kredjec'h ivez ac'hanon, rak skrivet en deus diwar va fenn.s'_-Na soñjit ket ez eo me ho tamallo dirak an Tad. Moizez, an hini a esperit ennañ, eo an hini ho tamallo. &,Penaos e c'hellit krediñ, c'hwi hag a resev ho kloar an eil digant egile ha na glask ket ar gloar a zeu eus Doue hepken?{%o+Deuet on en anv va Zad ha ne zegemerit ket ac'hanon. Mar deu unan all en e anv e-unan, e tegemerot anezhañ._$7*Met hoc'h anavezan, n'emañ ket karantez Doue ennoc'h hoc'h-unan.)#M)Ne resevan ket gloar eus an dud.^"5(C'hwi ne fell ket deoc'h dont da'm c'havout evit kaout ar vuhez.!y'Furchal a rit ar Skriturioù, rak enno e kredit kaout ar vuhez peurbadus, hag int eo ar re a ro testeni ac'hanon.k O&hag e c'her ne chom ket ennoc'h, pa'z eo gwir ne gredit ket en hini en deus kaset.%C%Hag an Tad en deus va c'haset en deus e-unan roet testeni ac'hanon. C'hwi n'hoc'h eus biskoazh klevet e vouezh, na gwelet e zremm,]3$Met me am eus un testeni brasoc'h eget hini Yann, rak an oberoù en deus va Zad roet din da beurober, an oberoù-mañ o-unan a ran, a ro ac'hanon an testeni-mañ, penaos en deus an Tad va c'haset.~u#Yann a oa al lamp a zev hag a sklaera, ha fellet eo bet deoc'h en em laouenaat ouzh e sklêrijenn e-pad un eur.wg"Met an testeni a resevan n'eo ket hini eus un den, koulskoude e lavaran kement-mañ evit ma viot salvet._7!Kaset hoc'h eus tud da gavout Yann, hag en deus roet testeni d'ar wirionez.~u Bez' ez eus unan all hag a ro testeni ac'hanon, ha gouzout a ran ez eo gwir an testeni a ro ac'hanon.PMar roan testeni ac'hanon va-unan, va zesteni n'eo ket gwir.<qNe c'hellan ober netra ac'hanon va-unan, barn a ran diouzh ma klevan, ha va barn a zo reizh, rak ne glaskan ket va bolontez met bolontez an Tad en deus va c'haset.taar re o devo graet ar mad en adsavidigezh a vuhez, hag ar re o devo graet an droug en adsavidigezh a varn.  Na vezit ket souezhet a gement-se, rak dont a ra an eur ma klevo e vouezh ar re holl a zo er bezioù ha ma'z aint er-maez,Y+hag roet en deus dezhañ ar galloud da varn, abalamour ma'z eo Mab an den.}Rak, evel m'en deus an Tad ar vuhez ennañ e-unan, roet en deus ivez d'ar Mab da gaout ar vuhez ennañ e-unan,"=E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, an eur a zeu, ha deuet eo dija, ma klevo ar re varv mouezh Mab Doue, hag ar re he c'hlevo a vevo.dAE gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, an hini a selaou va ger hag a gred en hini en deus va c'haset, en deus ar vuhez peurbadus ha ne zeu ket e barnedigezh, met tremenet eo eus ar marv d'ar vuhez.5evit ma'c'h enoro an holl ar Mab, evel ma'c'h enoront an Tad. An hini na enor ket ar Mab n'enor ket an Tad en deus e gaset.FAn Tad ne varn den, met roet en deus pep barn d'ar Mab,|qRak, evel ma adsav a varv an Tad hag e ro ar vuhez, evel-se ivez ar Mab a ro ar vuhez d'ar re a fell dezhañ.5Rak an Tad a gar ar Mab hag a ziskouez dezhañ kement a ra, ha diskouez a raio dezhañ oberoù brasoc'h eget ar re-mañ, evit ma viot sabatuet.k ONeuze Jezuz a respontas dezho: E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, ar Mab ne c'hell ober netra anezhañ e-unan, nemet en defe gwelet an Tad ouzh henn ober, rak kement a ra an Tad, ar Mab a ra ivez eveltañ.g GDre-se ar Yuzevien a glaskas c'hoazh muioc'h e lakaat d'ar marv, nann hepken dre ma torre ar sabad, met c'hoazh abalamour ma c'halve Doue e Dad e-unan, oc'h en em ober e-unan kevatal da Zoue.Y +Met Jezuz a respontas dezho: Va Zad a labour betek vremañ ha me a labour ivez. Dre-se ar Yuzevien a heskinas Jezuz hag a glaskas e lakaat d'ar marv, dre m'en doa graet kement-se d'an deiz sabad.^ 5An den-se a yeas hag a lavaras d'ar Yuzevien e oa Jezuz en doa e yac'haet.2]Goude-se, Jezuz a gavas anezhañ en templ hag a lavaras dezhañ: Setu, yac'haet out bet, na bec'h ken gant aon en em gavfe ganit un dra bennak gwashoc'h.~u Met an hini a oa bet yac'haet ne ouie ket piv e oa. Rak Jezuz a oa en em dennet abalamour ma oa kalz a dud eno.iK Neuze e c'houlennjont digantañ: Piv eo an den en deus lavaret dit: Doug da wele ha kerzh?mS Eñ a respontas dezho: An hini en deus va yac'haet en deus lavaret din: Doug da wele ha kerzh. Neuze ar Yuzevien a lavaras d'an hini a oa bet yac'haet: Ar sabad eo, n'eo ket aotreet dit dougen da wele.pY Kerkent an den a voe yac'haet, a gemeras e wele hag a gerzhas. Hag an deiz-se a oa un deiz sabad.=uJezuz a lavaras dezhañ: Sav, doug da wele ha kerzh.<qAr c'hlañvour a respontas dezhañ: Aotrou, ne'm eus den evit va zeurel er stank pa vez kemmesket an dour hag, e-pad m'emaon o vont, unan all a ziskenn a-raok din.$AJezuz, o welout anezhañ gourvezet hag oc'h anavezout e oa dija klañv abaoe pell amzer, a lavaras dezhañ: Ha fellout a ra dit bezañ yac'haet?PBez' e oa eno un den hag a oa klañv abaoe eizh vloaz ha tregont._~7rak un ael a ziskenne er stank a amzer-da-amzer hag a gemmeske an dour. Hag an hini kentañ a yae e-barzh goude ma vije bet kemmesket an dour a veze yac'haet, n'eus forzh peseurt kleñved a vije gantañ.p}YEno e oa gourvezet un niver bras a dud klañv, dall, kamm ha seizet, a c'hortoze keflusk an dour,~|uBez' ez eus e Jeruzalem, tost ouzh dor an Deñved, ur stank galvet en hebraeg Betesda hag en deus pemp porched.Q{ Goude-se, e voe ur gouel eus ar Yuzevien ha Jezuz a bignas da Jeruzalem.Pz6Jezuz a reas an eil mirakl-se en e zistro eus Judea da C'halilea.y}5An tad a anavezas e oa d'an eur-se en doa Jezuz lavaret dezhañ: Da vab a vev. Hag e kredas, eñ hag holl dud e di..xU4Eñ a c'houlennas outo da bet eur e oa en em gavet gwelloc'h, hag e lavarjont dezhañ: Dec'h d'ar seizhvet eur, an derzhienn a guitaas anezhañ.fwE3Evel ma tiskenne, e vevelien a zeuas d'e ziarbenn hag a gemennas dezhañ: Da vab a vev.zvm2Jezuz a lavaras dezhañ: Kae, da vab a vev. An den a gredas ar ger en doa Jezuz lavaret dezhañ hag a yeas kuit.]u31An Aotrou a di ar roue a lavaras dezhañ: Aotrou, diskenn a-raok ma varvo va bugel.\t10Jezuz a lavaras dezhañ: Ma ne welit ket a sinoù hag a vurzhudoù, ne gredit ket.;so/O vezañ anavezet penaos Jezuz a oa deuet eus Judea da C'halilea, ez eas d'e gavout hag e pedas anezhañ da ziskenn evit yac'haat e vab, rak mont a rae da vervel.+rO.Jezuz a zeuas eta a-nevez da Gana Galilea, e-lec'h m'en doa troet an dour e gwin. Bez' e oa e Kafarnaoum un Aotrou a di ar roue a oa klañv e vab./qW-Pa voe erru e Galilea, e voe degemeret mat gant ar C'halileiz o doa gwelet kement en doa graet e Jeruzalem deiz ar gouel; rak int ivez a oa aet d'ar gouel.dpA,rak Jezuz e-unan en doa disklêriet penaos ur profed n'eo ket enoret en e vro e-unan.Mo+Goude an daou zevezh, ez eas kuit ac'hano evit mont e Galilea,[n/*Lavarout a rejont d'ar wreg: N'eo ket abalamour da'z lavar eo e kredomp, rak klevet hon eus anezhañ hon-unan hag ec'h anavezomp penaos hemañ eo e gwirionez Salver ar bed, ar C'hrist.Km)Hag un niver kalz brasoc'h a gredas abalamour d'e gomz.zlm(Ar Samaritaned eta, o vezañ deuet d'e gavout, a bedas anezhañ da chom ganto. Chom a reas daou zevezh eno.k5'Kalz eus Samaritaned ar gêr-se a gredas ennañ abalamour da gomz ar wreg, rak roet he doa an testeni-mañ: Lavaret en deus din kement am eus graet. j&Me am eus ho kaset e-lec'h n'hoc'h eus ket labouret. Reoù all o deus labouret ha c'hwi a zo aet en o labour.]i3%Rak e kement-mañ eo gwir ar gomz-mañ: Unan all eo an hader, unan all eo ar meder.h%$An hini a ved resev ur gopr hag a zastum frouezh evit ar vuhez peurbadus, evit m'en em laouenaio an hini a had ivez gant an hini a ved.]Ret eo dezhañ kreskiñ ha din bihanaat.H= An hini en deus ar wreg eo an ozhac'h. Met mignon an ozhac'h, a zo eno hag en selaou, a zo laouen bras pa glev mouezh an ozhac'h, hag al levenez-se a zo va hini ha peurvat eo. <C'hwi hoc'h-unan a zo testoù din em eus lavaret: N'eo ket me eo ar C'hrist, met kaset on bet a-raok dezhañ.j;MYann a respontas: Den ne c'hell resev tra ebet, nemet roet e vefe bet dezhañ eus an neñv.S:Dont a rejont da gavout Yann hag e lavarjont dezhañ: Mestr, an hini a oa ganit d'an tu all d'ar Jordan hag ac'h eus roet testeni dezhañ, setu, e vadez hag an holl a ya d'e gavout.g9GHogen un tamall a savas etre diskibien Yann hag ar Yuzevien diwar-benn ar c'hlanidigezh.>8wrak Yann ne oa ket bet c'hoazh lakaet er prizon.w7gYann a vadeze ivez en Enon tost da Salim, abalamour ma oa eno kalz a zour. Hag ez aed di evit bezañ badezet,a6;Goude-se, Jezuz a yeas gant e ziskibien e douar Judea. Eno e chomas ganto hag e vadeze.5Met an hini a ra hervez ar wirionez a zeu d'ar sklêrijenn, evit ma vo diskuliet e oberoù, rak e Doue ez int graet.4Rak piv bennak a ra an droug a gasa ar sklêrijenn ha ne zeu ket d'ar sklêrijenn, gant aon na vefe rebechet e oberoù.,3QHa setu ar varnedigezh: ar sklêrijenn a zo deuet er bed hag an dud o deus karet muioc'h an deñvalijenn eget ar sklêrijenn, abalamour ma oa fall o oberoù.23An hini a gred ennañ n'eo ket barnet, met an hini na gred ket a zo dija barnet, abalamour n'en deus ket kredet en anv Mab nemetañ Doue.p1YRak Doue n'en deus ket kaset e Vab er bed evit barn ar bed, met evit ma vo salvet ar bed drezañ.)0KRak kement en deus Doue karet ar bed m'en deus roet e Vab nemetañ, evit na vo ket kollet piv bennak a gred ennañ, met m'en devo ar vuhez peurbadus.`/9evit na vo ket kollet piv bennak a gred ennañ, met m'en devo ar vuhez peurbadus.f.EHag evel ma savas Moizez an naer el lec'h distro, evel-se eo ret e vo savet Mab an den,m-S Den n'eo pignet en neñv, nemet an hini a zo diskennet eus an neñv, Mab an den a zo en neñv.~,u Ma ne gredit ket pa gomzan deoc'h eus traoù douarel, penaos e kredot pa gomzin deoc'h eus traoù neñvel? +9 E gwirionez, e gwirionez, me a lavar dit, e lavaromp ar pezh a ouzomp hag e roomp testeni eus ar pezh hon eus gwelet, ha ne zegemerit ket hon testeni.^*5 Jezuz a respontas dezhañ: Te a zo doktor Israel, ha n'ouzout ket an traoù-se?V)% Nikodem a lavaras dezhañ: Penaos e c'hell c'hoarvezout kement-se?P(An avel a c'hwezh e-lec'h ma kar hag e klevez an trouz, met n'ouzout ket nag a-belec'h e teu na pelec'h ez a. Evel-se e c'hoarvez gant pep den a zo ganet eus ar Spered.U'#Na vez ket souezhet ma lavaran dit: Ret eo ma viot ganet eus an nec'h.f&EAr pezh a zo ganet eus ar c'hig a zo kig, ar pezh a zo ganet eus ar Spered a zo spered."%=Jezuz a respontas: E gwirionez, e gwirionez, me a lavar dit, ma ne vez ket un den ganet a zour hag a Spered, ne c'hell ket mont e rouantelezh Doue.'$GNikodem a lavaras dezhañ: Penaos e c'hell un den bezañ ganet pa'z eo kozh? Hag e c'hell distreiñ un eil gwech e kof e vamm ha bezañ ganet?)#KJezuz a respontas dezhañ: E gwirionez, e gwirionez, me a lavar dit, ma ne vez ket ganet un den eus an nec'h, ne c'hell ket gwelout rouantelezh Doue.I" Hemañ a zeuas en noz da gavout Jezuz hag a lavaras dezhañ: Mestr, ni a oar ez out un doktor deuet a-berzh Doue, rak den ne c'hell ober ar mirakloù-se a rez, nemet e vefe Doue gantañ.^! 7Hogen e oa un den e-touez ar farizianed, anvet Nikodem, unan eus re vras ar Yuzevien. ha dre ma n'en doa ket ezhomm e vije roet testeni gant unan bennak diwar-benn un den, rak anavezout a rae ar pezh a oa en den.?yMet Jezuz ne fizie ket enno dre m'o anaveze holl,mSE-pad ma oa e Jeruzalem, da ouel ar Pask, kalz a dud a gredas en e anv o welout ar mirakloù a rae.+OGoude eta ma oa adsavet a-douez ar re varv, e ziskibien o doe soñj en doa lavaret kement-se dezho, hag e kredjont er Skritur hag er ger-se en doa Jezuz lavaret.*OMet eñ a gomze eus templ e gorf.#Ar Yuzevien a lavaras dezhañ: C'hwec'h vloaz ha daou-ugent a zo bet ret evit sevel an templ-mañ, ha te en adsavfe e tri devezh?gGJezuz a lavaras dezho: Diskarit an templ-mañ hag e savin anezhañ a-nevez a-benn tri devezh.wgNeuze ar Yuzevien, o kemer ar gomz, a lavaras dezhañ: Peseurt mirakl e tiskouezez deomp evit ober kement-se?U#E ziskibien o doe soñj ez eo skrivet: Ar gred evit da di en deus va devet.hag e lavaras d'ar re a werzhe koulmed: Tennit an dra-se ac'han, na rit ket eus ti va Zad un ti a varc'had.EO vezañ graet ur skourjez-kerdin, e kasas anezho holl kuit eus an templ, hag an deñved hag an ejened. Teurel a reas d'an douar arc'hant an drokerien hag e tiskaras o zaolioù,veEn templ e kavas ar re a werzhe ejened, deñved ha koulmed, gant an drokerien-arc'hant a oa azezet eno.D Pask ar Yuzevien a oa tost ha Jezuz a bignas da Jeruzalem. Goude-se, e tiskennas da Gafarnaoum gant e vamm, e vreudeur hag e ziskibien, ha ne chomjont eno nemet un nebeud devezhioù.} Setu e Kana Galilea ar c'hentañ mirakl a reas Jezuz, hag e tiskouezas e c'hloar. E ziskibien a gredas ennañ..U hag e lavaras dezhañ: Pep den a ro da gentañ ar gwin mat, hag an hini falloc'h goude ma vefe bet evet kalz. Te ac'h eus miret ar gwin mat betek vremañ!7g P'en doe mestr ar fest tañvaet an dour troet e gwin, ne ouie ket a-belec'h e teue ar gwin-se met ar vevelien o doa tennet an dour a ouie, e c'halvas ar priedb=Lavarout a reas dezho: Tennit bremañ anezhañ ha kasit da vestr ar fest. Hag e kasjont.]3Jezuz a lavaras dezho: Kargit a zour al listri-se. Hag e kargjont anezho leun-barr.$ ABez' e oa eno c'hwec'h lestr-maen, lakaet evit glanidigezh ar Yuzevien, o terc'hel pep hini anezho daou pe dri metret (~ 70 da 100 l).T !E vamm a lavaras d'ar re a servije: Grit kement a lavaro deoc'h.j MJezuz a lavaras dezhi: Gwreg, petra a zo etre te ha me? N'eo ket c'hoazh deuet va eur.Y +Ar gwin o vezañ manket, mamm Jezuz a lavaras dezhañ: N'o deus ken a win.J  Jezuz ivez a voe pedet da vont d'an eured gant e ziskibien.R Tri devezh goude, e voe un eured e Kana e Galilea ha mamm Jezuz a oa eno., S3Hag e lavaras dezhañ: E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, a-vremañ e welot an neñv digor hag aeled Doue o pignat hag o tiskenn a-us da Vab an den.! =2Jezuz a respontas dezhañ: Abalamour ma em eus lavaret dit em eus da welet dindan ar wezenn-fiez, e kredez? Traoù brasoc'h eget ar re-mañ a weli.P 1Natanael a respontas dezhañ: Mestr, te eo Mab Doue, te eo roue Israel.M 0Natanael a lavaras dezhañ: A-belec'h ec'h anavezez ac'hanon? Jezuz a respontas dezhañ: A-raok ma c'halvas Filip ac'hanout, pa oas dindan ar wezenn-fiez, da welet em eus.  /Jezuz, o welout Natanael o tont d'e gavout, a lavaras diwar e benn: Setu ur gwir Israelad ha n'eus troidell ebet ennañ. }.Natanael a lavaras dezhañ: Hag eus Nazared e c'hell dont un dra vat bennak? Filip a lavaras dezhañ: Deus ha gwel.3 a-Filip a gavas Natanael hag a lavaras dezhañ: Kavet hon eus an hini a zo bet skrivet diwar e benn gant Moizez el lezenn ha gant ar brofeded: Jezuz mab Jozef, eus Nazared.5 g,Filip a oa eus Betsaida, kêr Andrev ha Pêr.  +An deiz war-lerc'h, Jezuz a c'hoantaas mont e Galilea. Kavout a reas Filip hag e lavaras dezhañ: Heuilh ac'hanon.~ -*Hag e tegasas anezhañ da Jezuz. Jezuz, o vezañ sellet outañ, a lavaras dezhañ: Te eo Simon mab Jona; galvet e vi Kefaz, da lavarout eo Pêr.} #)Eñ a gavas da gentañ e vreur e-unan, Simon, hag a lavaras dezhañ: Kavet hon eus ar Mesiaz, da lavarout eo ar C'hrist (= an Olevet).|| s(Andrev breur Simon-Pêr, a oa unan eus an daou o doa klevet ar pezh en doa lavaret Yann hag o doa heuliet anezhañ.{ 9'Eñ a lavaras dezho: Deuit ha gwelit. Mont a rejont hag e weljont pelec'h e chome, hag e chomjont gantañ an deiz-se. War-dro an dekvet eur e oa.2z _&Jezuz o vezañ distroet hag o welout e heulient anezhañ, a lavaras dezho: Petra a glaskit? Respont a rejont dezhañ: Rabbi, da lavarout eo Mestr, pelec'h e chomez?Fy %An daou ziskibl en klevas o komz evel-se hag a heulias Jezuz.=x w$hag o welout Jezuz a valee, e lavaras: Setu Oan Doue.Ww )#An deiz war-lerc'h, Yann a oa c'hoazh eno gant daou eus e ziskibien,Dv "Hag em eus gwelet, hag em eus roet testeni eo eñ Mab Doue.Zu /!Me n'anavezen ket anezhañ, met an hini en deus va c'haset da vadeziñ en dour en deus lavaret din: An hini a weli ar Spered o tiskenn hag o chom warnañ, hennezh eo an hini a vadez er Spered-Santel.t  Yann a roas an testeni-mañ, o lavarout: Gwelet em eus ar Spered o tiskenn eus an neñv evel ur goulm hag o chom warnañ.ls SMe n'anavezen ket anezhañ, met deuet on da vadeziñ en dour evit ma vo disklêriet da Israel.r {Eñ eo an hini am eus lavaret diwar e benn: Dont a ra war va lerc'h un den hag a zo dreiston, rak a-raok din e oa.q An deiz war-lerc'h, Yann a welas Jezuz o tont d'e gavout hag a lavaras: Setu Oan Doue, an hini a lam kuit pec'hed ar bed.kp QKement-mañ a c'hoarvezas e Betabara en tu all d'ar Jordan, e-lec'h ma vadeze Yann.~o wHennezh eo an hini a zeu war va lerc'h hag a zo dreiston, ha n'on ket dellezek da zieren korreenn e votoù.vn gYann a respontas dezho: Me a vadez en dour, met unan bennak a zo en ho touez ha n'anavezit ket anezhañ.qm ]Goulenn a rejont digantañ: Perak e vadezez, ma n'out nag ar C'hrist, nag Elia, nag ar profed?-l WAr re a oa bet kaset a oa farizianed.k Eñ a lavaras: Me eo mouezh an hini a gri el lec'h distro: Grit eeun hent an Aotrou, evel m'en deus lavaret ar profed Izaia.j Int a lavaras eta dezhañ: Piv out? Evit ma roimp respont d'ar re o deus hor c'haset. Petra a lavarez ac'hanout da-unan?i 1Hag e c'houlennjont digantañ: Piv out eta? Bez' out Elia? Eñ a lavaras: N'on ket. Bez' out ar profed? Eñ a respontas: Nann.]h 5Anzav a reas ha ne nac'has ket, ya anzav a reas: N'on ket ar C'hrist.g {Setu amañ testeni Yann, pa gasas ar Yuzevien eus Jeruzalem beleien ha Levited da c'houlenn digantañ: Piv out-te?f yDen n'en deus biskoazh gwelet Doue. Ar Mab nemetañ a zo en askre an Tad, eo an hini en deus e roet da anavezout.ke QRak al lezenn a zo bet roet dre Voizez, ar c'hras hag ar wirionez a zo deuet dre Jezuz-Krist.Hd  Ni holl hon eus resevet eus e leunder, ha gras war c'hras.-c UYann a roas testeni dezhañ pa grias o lavarout: Hemañ eo an hini am eus lavaret diwar e benn: An hini a zeu war va lerc'h a zo dreiston, rak a-raok din e oa.=b uAr Ger a zo bet graet kig hag en deus chomet en hon touez, leun a c'hras hag a wirionez, ha gwelet hon eus e c'hloar, ur gloar evel hini ar Mab nemetañ deuet eus an Tad.{a q ar re n'int ket bet ganet eus ar gwad, nag eus bolontez ar c'hig, nag eus bolontez an den, met eus Doue."` ? Met d'ar re holl o deus e zegemeret, en deus roet ar galloud da vezañ graet bugale da Zoue, da c'houzout eo d'ar re holl a gred en e anv,H_   Deuet eo da gavout e re, hag e re n'o eus ket e zegemeret.a^ = Er bed e oa hag ar bed a zo bet graet gantañ, met ar bed n'en deus ket e anavezet.E]  ar sklêrijenn wirion hag a sklaera kement den a zeu er bed.Y\ -Ne oa ket ar sklêrijenn, met kaset e oa da reiñ testeni d'ar sklêrijenn,l[ SDont a reas da vezañ test, da reiñ testeni d'ar sklêrijenn, evit ma kredje an holl drezañ.DZ Bez' e voe un den kaset a-berzh Doue, Yann a oa e anv.eY EAr sklêrijenn a lugern en deñvalijenn hag an deñvalijenn n'he deus ket he degemeret.DX Ennañ e oa ar vuhez, hag ar vuhez a oa sklêrijenn an dud.pW [An holl draoù a zo bet graet drezañ, ha netra eus ar pezh a zo bet graet n'eo bet graet heptañ.'V KEr penn-kentañ e oa gant Doue.UU 'Er penn-kentañ e oa ar Ger, hag ar Ger a oa gant Doue, hag ar Ger a oa Doue.ST5hag e oant dalc'hmat en templ, o veuliñ hag o vennigañ Doue. Amen.QS4Int, goude bezañ e azeulet, a zistroas da Jeruzalem gant levenez vras,eRC3Hag e c'hoarvezas, pa oa ouzh o bennigañ, ma pellaas diouto ha ma voe savet en neñv.eQC2Degas a reas anezho er-maez betek Betania hag, o vezañ savet e zaouarn, e vennigas anezho.9Pk1Ha setu, ez an da gas deoc'h ar pezh en deus va Zad prometet. Met evidoc'h-c'hwi, chomit e kêr Jeruzalem ken ma viot gwisket gant ar galloud eus an nec'h.3Oa0C'hwi eo an testoù eus an traoù-se.N/Ha ret eo ma vo prezeget en e anv ar geuzidigezh ha pardon ar pec'hedoù e-touez an holl vroadoù, o vont da gentañ dre Jeruzalem.M%.hag e lavaras dezho: Evel-se eo skrivet, hag evel-se e oa ret d’ar C'hrist gouzañv ha sevel a-douez ar re varv d'an trede deiz.LL-Neuze e tigoras dezho o spered evit ma komprenfent ar Skriturioù,XK),Hag e lavaras dezho: Setu ar pezh am eus lavaret deoc'h pa oan c'hoazh ganeoc'h: ret eo ma vefe peurc'hraet kement a zo skrivet diwar va fenn e lezenn Moizez, er brofeded hag er Salmoù.4Jc+O vezañ o c'hemeret, e tebras dirazo.HI *Kinnig a rejont dezhañ un tamm pesk rostet hag un derenn vel.H7)Met en o levenez, ne gredent ket c'hoazh hag e oant souezhet; lavarout a reas dezho: Ha bez' hoc'h eus amañ un dra bennak da zebriñ?IG (O lavarout kement-se, e tiskouezas dezho e zaouarn hag e dreid.F-'Sellit ouzh va daouarn hag ouzh va zreid, me va-unan eo. Stokit ennon ha sellit: ur spered n'en deus na kig na eskern evel ma welit em eus.kEO&Hag e lavaras dezho: Perak oc'h trubuilhet, ha perak e sav kement a soñjoù en ho kalonoù?AD}%Met, spontet ha spouronet, e kredjont gwelout ur spered.C/$Evel ma komzent diwar-benn an traoù-se, Jezuz e-unan en em ziskouezas en o c'hreiz hag a lavaras dezho: Ar peoc'h ra vo ganeoc'h!lBQ#Int a gontas ar pezh a oa erruet ganto en hent ha penaos o doa e anavezet pa oa o terriñ ar bara.bA="o lavarout: An Aotrou e gwirionez a zo adsavet a varv, hag eo en em ziskouezet da Simon.|@q!O sevel en eur-se memes, e tistrojont da Jeruzalem. Hag e kavjont an unnek hag ar re a oa ganto dastumet asambles,?' Hag e lavarjont an eil d'egile: Hor c'halon ha ne domme ket ennomp, pa gomze ouzhimp en hent ha pa zisklêrie deomp ar Skriturioù?j>MO daoulagad a zigoras hag ec'h anavezjont anezhañ, hag e tec'has a-zirak o daoulagad.t=aEvel ma oa ouzh taol ganto, e kemeras ar bara hag e trugarekaas. O vezañ e dorret, e roas anezhañ dezho.<Int a viras outañ na d-aje, o lavarout: Chom ganeomp rak an noz a zeu hag an deiz a zo war e ziskenn. Antreal a reas evit chom ganto.s;_Evel ma tostajont ouzh ar vourc'h e-lec'h ma'z aent, eñ a reas van da vont pelloc'h.n:UHag e tisplegas dezho an holl Skriturioù a gomze diwar e benn adalek Moizez betek an holl brofeded.b9=Ha ne oa ket ret d'ar C'hrist gouzañv an traoù-se ha mont en e c'hloar?t8aHag e lavaras dezho: O tud hep skiant ha tud a galon gorrek da grediñ kement en deus lavaret ar brofeded!&7EHiniennoù ac'hanomp a zo aet d'ar bez hag o deus kavet an traoù evel m'o deus ar gwragez lavaret dezho, met eñ, n'o deus ket e welet. 6n'o deus ket kavet e gorf, hag ez int deuet o lavarout penaos aeled a zo en em ziskouezet dezho hag o deus lavaret ez eo bev.5Gwir eo koulskoude penaos gwragez bennak eus hon touez o deus hor gwall souezhet, rak o vezañ aet d'ar bez mintin mat,4-Ni a espere e oa hennezh an hini a saveteje Israel. Ha koulskoude kement-se holl, setu an trede deiz ma'z eo c'hoarvezet an traoù-se.3ha penaos ar veleien vras ha mistri hor bro o deus e zroukroet da vezañ kondaonet d'ar marv, hag o deus e staget ouzh ar groaz.A2{Eñ a lavaras dezho: Petra? Int a respontas dezhañ: Ar pezh a zo c'hoarvezet gant Jezuz a Nazared, ur profed galloudek en oberoù hag e komzoù dirak Doue ha dirak an holl bobl,#1?Unan anezho, anvet Kleopaz, a respontas dezhañ: Te eo an diavaeziad hepken, e Jeruzalem, ha ne oar ket an traoù c'hoarvezet enni en deizioù-mañ?0Eñ a lavaras dezho: Petra eo ar c'homzoù-se a lavarit etrezoc'h en ur vont en hent, ha perak oc'h ken trist? &~~~}~||){{zzFyy\xxtxwvfuultessDrr`qq ppZoo9nn>A=<<~;t;/::a99 877@6654433122h2%1000P//8.--X,,%**))~(((&'&&f%$$o##p""t!!f G1X"3|X5Vmck V i 8 M [N7u9 Lg&> w Evel ma kerzhe Jezuz en templ dindan porched Salomon,B Bez' e oa e Jeruzalem gouel an Dedi. Ar goañv a oa.1 Re all a lavaras: Ar gerioù-se n'int ket eus un den dalc'het gant un diaoul. Hag un diaoul a c'hell digeriñ daoulagad ar re dall?]3 Kalz anezho a lavaras: Un diaoul en deus, diskiantet eo. Perak e selaouit anezhañ?[/ Neuze e voe dizunvaniezh adarre etre ar Yuzevien, abalamour d'ar gerioù-se.<q Den ne lam anezhi diganin, me a lez anezhi ac'hanon va-unan. Ar galloud am eus d'he lezel hag ar galloud d'hec'h adkemer, an urzh-se am eus bet digant va Zad.lQ Dre gement-mañ eo e kar va Zad ac'hanon, o vezañ ma lezan va buhez evit hec'h adkemer./W Deñved all am eus ha n'int ket eus ar c'hraou-mañ. Ret eo din degas anezho ivez hag e klevint va mouezh. Hag e vo un tropell hepken hag ur mesaer hepken. Evel ma'c'h anavez an Tad ac'hanon, ec'h anavezan ivez an Tad. Ha reiñ a ran va buhez evit an deñved.P Me eo ar mesaer mat, me a anavez va hini hag anavezet on gant va hini.lQ An devezhour a dec'h, abalamour ma'z eo devezhour ha na gemer ket preder eus an deñved.G Met an devezhour n'eo ket ar mesaer hag an deñved n'int ket dezhañ. Pa wel ar bleiz o tont, e tilez an deñved hag e tec'h. Ar bleiz a grog en deñved hag a stlabez anezho.I  Me eo ar mesaer mat. Ar mesaer mat a ro e vuhez evit e zeñved.% Al laer ne zeu nemet evit laerezh, lazhañ ha distrujañ. Me a zo deuet evit m'o devo ar vuhez, ha m'o devo anezhi gant fonnuster.pY Me eo an nor. Mar deu e-barzh unan bennak drezon, e vo salvet. Dont ha mont a raio hag e kavo peurvan.q[ Ar re holl a zo deuet a-raok din a zo laeron ha briganted, met an deñved n'o deus ket o selaouet.{o Neuze Jezuz a lavaras dezho c'hoazh: E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, me eo dor an deñved.`9 Jezuz a lavaras dezho ar barabolenn-se, met ne gomprenjont ket ar pezh a lavare dezho. Met ne heuilhint ket un diavaeziad, tec'hout a raint kentoc'h, dre ma n'anavezont ket mouezh an diavaezidi. 1 Pa en deus degaset er-maez e zeñved e-unan, e kerzh a-raok dezho, hag an deñved a heuilh anezhañ abalamour ma'c'h anavezont e vouezh.  Ar porzhier a zigor dezhañ an nor hag an deñved a glev e vouezh. Gervel a ra e zeñved e-unan dre o anv hag e kas anezho er-maez.< s Met an hini a ya dre an nor a zo mesaer an deñved.*  O E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, an hini na ya ket e kraou an deñved dre an nor, met a bign dre ul lec'h all, a zo ul laer hag ur brigant.0 Y )Jezuz a lavaras dezho: Ma vefec'h dall, n'ho pefe ket a bec'hed. Met bremañ e lavarit: Gwelout a reomp. Abalamour da gement-se ho pec'hed a chom.uc (Hiniennoù eus ar farizianed a oa gantañ, o klevout kement-se, a lavaras dezhañ: Ha ni, ha dall omp ivez? 'Jezuz a lavaras: Me a zo deuet er bed-mañ evit ur varnedigezh, evit ma welo ar re na welont ket, ha ma teuio ar re a wel da vezañ dall.O &Hag e lavaras: Krediñ a ran, Aotrou, hag ec'h azeulas anezhañ.^5 %Jezuz a lavaras dezhañ: E welet ec'h eus, eñ e-unan eo an hini a gomz ouzhit.@{ $Hag e respontas: Piv eo, Aotrou, evit ma kredin ennañ?~u #Jezuz a glevas o doa e gaset kuit hag, o vezañ en em gavet gantañ, e lavaras dezhañ: Ha krediñ a rez e Mab Doue? "Respont a rejont dezhañ: Te a zo bet ganet holl er pec'hed hag e kelennez ac'hanomp! Hag e kasjont anezhañ kuit.F !Ma ne vije ket hemañ eus Doue, ne c'hellfe ober netra.q[ N'eo ket bet klevet betek vremañ penaos en defe den digoret e zaoulagad d'un den ganet dall. Ni a oar penaos Doue ne selaou ket ar pec'herien, met mar deu unan bennak da zoujañ Doue ha da ober e volontez, e selaou anezhañ.~w An den a respontas: Un dra souezhus eo na ouezfec'h ket a-belec'h eo, hag en deus digoret va daoulagad din.d}A Ni a oar en deus Doue komzet ouzh Moizez, met hemañ, n'ouzomp ket a-belec'h eo.s|_ Neuze e tismegañsjont anezhañ hag e lavarjont: Te eo a zo e ziskibl, evidomp, ni a zo diskibien Moizez.Q{ Respont a reas dezho: Henn lavaret em eus dija deoc'h ha n'hoc'h eus ket selaouet. Perak e fell deoc'h henn klevout a-nevez? C'hoantaat a rit ivez dont da vezañ e ziskibien?sz_ Lavarout a rejont c'hoazh dezhañ: Petra en deus graet dit? Penaos en deus digoret da zaoulagad dit?yw Neuze e respontas: N'ouzon ket hag-eñ eo ur pec'her. Un dra a ouzon, penaos e oan dall ha bremañ e welan.x) Gervel a rejont eta evit an eil wech an den a oa bet dall hag e lavarjont dezhañ: Ro gloar da Zoue, ni a oar ez eo an den-se ur pec'her.Ow Abalamour da-se eo e lavaras e dud: Oad en deus, goulennit digantañ.Mv E dud a lavaras kement-se o vezañ m'o doa aon rak ar Yuzevien. Ar Yuzevien o doa dija lakaet penaos piv bennak a anavezje anezhañ evit ar C'hrist, a vije kaset kuit eus ar sinagogenn.Cu met n'ouzomp ket penaos e wel bremañ, ha n'ouzomp ket piv en deus digoret dezhañ e zaoulagad. Oad en deus, goulennit digantañ, komz a raio e-unan eus ar pezh a sell outañ.Zt- E dud a respontas dezho: Gouzout a reomp ez eo hor mab hag ez eo bet ganet dall,s Hag e c'houlennjont diganto, o lavarout: Hag hennezh eo ho mab a lavarit eo bet ganet dall? Penaos eta e wel bremañ?r Koulskoude ar Yuzevien ne gredjont ket e oa bet an den-se dall hag e oa bet digoret e zaoulagad dezhañ, ken ma lakajont gervel e dud.q' Lavarout a rejont c'hoazh d'an dall: Te, petra a lavarez eus an hini en deus digoret dit da zaoulagad? Eñ a lavaras: Ur profed eo.kpO Neuze hiniennoù eus ar farizianed a lavaras: An den-se n'eo ket a-berzh Doue pa ne vir ket ar sabad. Reoù all a lavaras: Penaos e c'hell un den a zo pec'her ober hevelep mirakloù? Hag e oant dizunvan etrezo.Io  Ar farizianed a c'houlennas eta digantañ ivez penaos en doa adkavet ar gweled. Eñ a lavaras dezho: Lakaet en deus fank din war va daoulagad, hag ez on en em walc'het, hag e welan.fnE Un deiz sabad e oa p'en doa Jezuz graet ar fank hag en doa digoret e zaoulagad dezhañ.Am} Kas a rejont d'ar farizianed an hini a oa bet dall.cl? Neuze e lavarjont dezhañ: Pelec'h emañ an den-se? Eñ a lavaras: N'ouzon ket.\k1 Respont a reas: Un den a c'halver Jezuz en deus graet fank, en deus olevet gantañ va daoulagad ha lavaret din: Kae da stank Siloa hag en em walc'h. Aet on, hag ez on en em walc'het, hag e welan.Lj Int a lavaras eta dezhañ: Penaos eo bet digoret da zaoulagad dit?miS Darn a lavaras: Eñ eo. Darn all a lavaras: Heñvel eo outañ. Eñ e-unan a lavaras: Me va-unan eo."h= An amezeien hag ar re o doa e welet a-raok pa oa dall a lavaras: N'eo ket hemañ an hini en em zalc'he azezet hag a c'houlenne an aluzen?&gE hag e lavaras dezhañ: Kae hag en em walc'h e stank Siloa, da lavarout eo: Kaset. Mont a reas di eta, en em walc'has, hag e teuas o welout sklaer.f) O vezañ lavaret kement-se, e krañchas d'an douar hag e reas fank gant e halv. Neuze ec'h olevas daoulagad an dall gant ar fank-se,=eu E-pad ma'z on er bed, ez on sklêrijenn ar bed.d# E-pad ma'z eo deiz, eo ret din kas da benn oberoù an hini en deus va c'haset. An noz a zeu, ha den ne c'hell labourat enni.c Jezuz a respontas: N'en deus ket pec'het nag e dud kennebeut, met evit ma vo disklêriet oberoù Doue ennañ eo.b} E ziskibien a c'houlennas digantañ: Mestr, piv en deus pec'het, hemañ pe e dud, ma'z eo bet ganet dall?Qa  Evel ma oa o tremen, e welas un den a oa dall abaoe e c'hanedigezh.$`A;Neuze e kemerjont mein evit o zeurel gantañ, met Jezuz en em guzhas hag a yeas er-maez eus an templ o tremen dre o c'hreiz, hag evel-se ez eas kuit.p_Y:Jezuz a lavaras dezho: E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, a-raok ma voe Abraham, emaon.^ 9Neuze ar Yuzevien a lavaras dezhañ: Ne'c'h eus ket c'hoazh hanter kant vloaz hag ec'h eus gwelet Abraham?~]u8Abraham ho tad en deus tridet gant levenez o soñjal e tlee gwelout va deiz. E welet en deus hag eo en em laouenaet.P\7N'hoc'h eus ket e anavezet. Met me a anavez anezhañ, ha ma lavarfen n'anavezan ket anezhañ, e vefen ur gaouiad eveldoc'h. Met anavezout a ran anezhañ hag e viran e c'her.[56Jezuz a respontas: Mar tennan gloar ac'hanon va-unan, va gloar n'eo netra. Va Zad eo an hini a ro gloar din, an hini a lavarit eo ho Toue.~Zu5Ha brasoc'h out eget Abraham hon tad hag a zo marv? Ar brofeded ivez a zo marv. Da biv e fell dit en em dremen?JY 4Neuze ar Yuzevien a lavaras dezhañ: Bremañ ec'h anavezomp ez eus un diaoul ennout. Abraham a zo marv, ar brofeded ivez, ha te a lavar: Mar mir unan bennak va ger, ne welo biken ar marv.nXU3E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, mar mir unan bennak va ger, ne welo biken ar marv.VW%2Met ne glaskan ket va gloar, bez' ez eus unan hag e glask ha barn a ra.qV[1Jezuz a respontas: Ne'm eus ket un diaoul met enoriñ a ran va Zad, hag e tizenorit ac'hanon.U0Neuze ar Yuzevien a respontas dezhañ: Ha n'hon eus ket lavaret mat penaos out ur Samaritan hag ez eus un diaoul ennout?zTm/An hini a zo eus Doue a selaou gerioù Doue. Dre-se eo ne selaouit ket, abalamour n'oc'h ket eus Doue.S.Piv ac'hanoc'h a gendrec'ho ac'hanon a bec'hed? Mar lavaran ar wirionez, perak ne gredit ket ac'hanon?LR-Hag abalamour ma lavaran ar wirionez, ne gredit ket ac'hanon.EQ,Ho tad a ziskennit anezhañ eo an diaoul hag e fell deoc'h ober c'hoantoù ho tad. Muntrer eo bet adalek ar penn-kentañ, ha n'en deus ket kendalc'het er wirionez dre ma n'eus ket a wirionez ennañ. Pa lavar gaou, e komz eus ar pezh a zo ennañ e-unan, rak gaouiat eo ha tad d'ar gaou.XP)+Perak ne gomprenit ket va lavar? Abalamour na c'hellit ket selaou va ger.TO!*Neuze Jezuz a lavaras dezho: Ma vije Doue ho Tad, e karjec'h ac'hanon, rak eus Doue eo ez on hag e teuan. N'on ket deuet ac'hanon va-unan, met eñ eo an hini en deus va c'haset.N)C'hwi a ra oberoù ho tad. Lavarout a rejont dezhañ: N'omp ket bet ganet eus un avoultriezh, un Tad hepken hon eus, Doue eo.3M_(Met bremañ e glaskit va lakaat d'ar marv, me, un den en deus lavaret deoc'h ar wirionez am eus desket digant Doue. Abraham n'en deus ket graet kement-se.L'Int a respontas dezhañ: Hon tad eo Abraham. Jezuz a lavaras dezho: Ma vijec'h bugale Abraham, c'hwi a raje oberoù Abraham.zKm&Me a lavar ar pezh am eus gwelet e ti va Zad, ha c'hwi ivez a ra ar pezh hoc'h eus gwelet e ti ho tad.J'%Gouzout a ran ez oc'h lignez Abraham, met e klaskit va lakaat d'ar marv abalamour n'en deus ket va ger a zegemer ennoc'h.NI$Mar dieub eta ar Mab ac'hanoc'h, e voit dieubet evit gwir.LH#Met ar sklavour ne chom ket atav en ti, ar mab a chom ennañ atav."G="Jezuz a respontas dezho: E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, an hini en em ro d'ar pec'hed a zo sklavour d'ar pec'hed. F!Respont a rejont dezhañ: Ni a zo lignez Abraham ha biskoazh n'omp bet sklavourien da zen, penaos e lavarez: Dieubet e viot?@E{ Anavezout a reot ar wirionez hag ar wirionez ho tieubo. DNeuze Jezuz a lavaras d'ar Yuzevien o doa kredet ennañ: Mar kendalc'hit em ger, emaoc'h e gwirionez va diskibien.7CiPa lavaras an traoù-se, kalz a gredas ennañ.BAn hini en deus va c'haset a zo ganin. An Tad n'en deus ket va lezet va-unan, abalamour ma ran atav ar pezh a blij dezhañ.IA Jezuz a lavaras dezho: Pa ho po savet Mab an den, neuze ec'h anavezot emaon ha penaos ne ran netra ac'hanon va-unan, met e lavaran an traoù evel m'en deus va Zad o desket din.5@eNe gomprenjont ket e komze dezho eus an Tad.F?Kalz a draoù am eus da lavarout ac'hanoc'h ha da varn ennoc'h. Met an hini en deus va c'haset a zo gwirion hag e lavaran d'ar bed ar pezh am eus klevet digantañ.|>qNeuze e lavarjont dezhañ: Piv out-te? Jezuz a lavaras dezho: Ar pezh a lavaran deoc'h abaoe ar penn-kentañ. =Setu perak em eus lavaret deoc'h e varvot en ho pec'hedoù, rak ma ne gredit ket emaon, e varvot en ho pec'hedoù.</Hag e lavaras dezho: C'hwi a zo eus an traoñ, me a zo eus an nec'h. C'hwi a zo eus ar bed-mañ, me n'on ket eus ar bed-mañ.;}Ar Yuzevien a lavaras eta: Hag en em lazho e-unan, peogwir e lavar: Ne c'hellot ket dont e-lec'h ma'z an.5:cNeuze Jezuz a lavaras dezho c'hoazh: Mont a ran kuit hag e klaskot ac'hanon hag e varvot en ho pec'hed. Ne c'hellot ket dont e-lec'h ma'z an.93Jezuz a lavaras ar gerioù-mañ el lec'h ma oa an teñzor, o kelenn en templ. Ha den ne grogas ennañ, rak e eur ne oa ket deuet c'hoazh.C8Lavarout a rejont eta dezhañ: Pelec'h emañ da Dad? Jezuz a respontas: N'anavezit na me na va Zad. Mar anavezfec'h ac'hanon, ec'h anavezfec'h ivez va Zad.w7gMe eo a ro testeni ac'hanon va-unan, hag an Tad en deus va c'haset a ro ivez testeni ac'hanon.G6Skrivet eo en ho lezenn penaos testeni daou zen a zo gwirion.5yHa mar barnan, va barnedigezh a zo gwirion, rak n'on ket va-unan, met ganin emañ an Tad en deus va c'haset.B4C'hwi a varn hervez ar c'hig, me ne varnan den.3Jezuz a respontas dezho: Petra bennak ma roan testeni ac'hanon va-unan, va zesteni a zo gwirion rak, gouzout a ran a-belec'h on deuet ha pelec'h ez an. Met c'hwi, n'ouzoc'h ket a-belec'h e teuan na pelec'h ez an.x2i Hag ar farizianed a lavaras dezhañ: Te a ro testeni ac'hanout da-unan, da desteni n'eo ket gwirion.D1 Neuze Jezuz a gomzas c'hoazh dezho hag a lavaras: Me eo sklêrijenn ar bed, an hini a heuilh ac'hanon ne gerzho ket en deñvalijenn, met bez' en devo sklêrijenn ar vuhez.}0s Hi a lavaras: Den, Aotrou. Jezuz a lavaras dezhi: Ne varnan ket ac'hanout kennebeut, kae ha na bec'h ken.+/O Jezuz, o vezañ savet hag o gwelout den nemet ar wreg, a lavaras dezhi: Gwreg, pelec'h emañ da damallerien? Ha n'en deus den kondaonet ac'hanout?U.# Pa glevjont kement-se, o kaout rebech digant o c'houstiañs, ez ejont kuit an eil goude egile, ar re goshañ da gentañ betek ar re ziwezhañ. Ha Jezuz a chomas e-unan gant ar wreg a oa eno e-kreiz.;-qHag o taoublegañ a-nevez, e skrivas war an douar.2,]Met evel ma talc'hent d'ober goulennoù outañ, e savas hag e lavaras dezho: An hini ac'hanoc'h a zo hep pec'hed ra daolo ar maen kentañ outi.#+?Lavarout a raent kement-se evit e amprouiñ hag evit gallout e damall. Met Jezuz, o daoublegañ, a skrivas gant e viz war an douar, evel ma ne gleve ket.n*UMoizez el lezenn en deus gourc'hemennet deomp meinata ar seurt tud-se. Te eta, petra a lavarez?b)=e lavarjont dezhañ: Mestr, ar wreg-mañ a zo bet kavet o pec'hiñ dre avoultriezh.(yAr skribed hag ar farizianed a zegasas dezhañ ur wreg tapet en avoultriezh hag, o vezañ he lakaet en o c'hreiz,'Da c'houloù-deiz e tistroas adarre d'an templ hag an holl bobl a zeuas d'e gavout. O vezañ azezet e kelennas anezho.(& MJezuz a yeas da Venez an Olived.*%O5Ha pep hini en em dennas en e di.$4Int a respontas dezhañ: Bez' out ivez Galileat? Evesha, ha gwel ha profed ebet a zo bet biskoazh savet eus Galilea.e#C3Ha barn a ra hol lezenn un den hep bezañ e glevet hag hep anavezout ar pezh en deus graet?c"?2Nikodem, an hini a oa deuet en noz da gavout Jezuz hag a oa unan anezho, a lavaras dezho:E!1Met ar bobl-mañ n'anavez ket al lezenn, milliget int.i K0Ha bez' ez eus unan bennak eus ar mestroù pe eus ar farizianed hag en defe kredet ennañ?X)/Neuze ar farizianed a respontas dezho: Bet oc'h c'hwi ivez touellet?V%.Ar serjanted a respontas: Biskoazh den n'en deus komzet evel an den-se.'-Ar serjanted a zistroas eta etrezek ar veleien vras hag ar farizianed. Ar re-mañ a lavaras dezho: Perak n'hoc'h eus ket e zegaset?hI,Hag ur re bennak anezho a c'hoantaas kregiñ ennañ, met den ne lakaas e zaouarn warnañ.0[+Ar bobl eta a oa lodennet diwar e benn.*Ha ne lavar ket ar Skritur e teuio ar C'hrist eus lignez David hag eus bourc'h Betlehem, a-belec'h e oa David?uc)Reoù all a lavaras: Ar C'hrist eo. Ha reoù all a lavaras: Ar C'hrist, ha dont a ra eus Galilea?fE(Kalz eus ar bobl, o vezañ klevet ar gerioù-se, a lavaras: Hemañ eo e gwirionez ar profed.P'Met e lavaras kement-se eus ar Spered a dlee resev ar re a gredje ennañ, rak ar Spered-Santel ne oa ket bet c'hoazh roet, abalamour ma ne oa ket bet c'hoazh savet Jezuz en e c'hloar.dA&An hini a gred ennon, stêrioù dour a vuhez a redo eus e askre, evel ma lavar ar Skritur./%An deiz diwezhañ eus ar gouel bras, Jezuz a savas hag a grias: Mar en deus unan bennak sec'hed, ra zeuio da'm c'havout ha ra evo.(I$Petra eo ar pezh en deus lavaret: Klask a reot ac'hanon ha ne'm c'havot ket, ha c'hwi ne c'hellit ket dont e-lec'h ma'z on?T!#Neuze ar Yuzevien a lavaras etrezo: Pelec'h ez aio na c'hellimp ket kavout anezhañ? Ha mont a raio etrezek ar re a zo strewet e-touez ar C'hresianed ha kelenn a raio ar C'hresianed?"Klask a reot ac'hanon ha ne'm c'havot ket, ha c'hwi ne c'hellit ket dont e-lec'h ma'z on.!Neuze Jezuz a lavaras dezho: Emaon ganeoc'h c'hoazh evit un nebeud amzer, hag ez in da gavout an hini en deus va c'haset.% Ar farizianed a glevas ar bobl o lavarout kement-se diwar e benn. Ar veleien vras hag ar farizianed a gasjont serjanted evit kregiñ ennañ.Met kalz eus ar bobl a gredas ennañ hag a lavaras: Pa zeuio ar C'hrist, hag ober a raio brasoc'h mirakloù eget ma ra hemañ?xiKlask a raent kregiñ ennañ, koulskoude den ne lakaas e zorn warnañ, rak ne oa ket c'hoazh deuet e eur.W 'Me a anavez anezhañ, rak emaon anezhañ, hag eñ eo en deus va c'haset.q [Neuze Jezuz, o kelenn en templ, a grias: C'hwi a anavez ac'hanon hag a oar a-belec'h ez on. N'on ket deuet ac'hanon va-unan, met an hini en deus va c'haset a zo gwirion ha n'anavezit ket anezhañ.} sKoulskoude ni a oar a-belec'h eo hemañ, hogen pa zeuio ar C'hrist, den n'anavezo a-belec'h eo. wHa setu e komz frank ha ne lavaront netra dezhañ. Hag anavezet o defe ar mestroù ez eo e gwirionez ar C'hrist?l QNeuze hiniennoù eus Jeruzalem a lavaras: Ha n'eo ket an hini a glaskont da lakaat da vervel?I Na varnit ket hervez an diavaez, met barnit hervez ar reizhder.X)Mar bez amdroc'het un den d'an deiz sabad, evit na vo ket torret lezenn Voizez, perak en em fulorit a-enep ac'hanon abalamour ma em eus yac'haet un den penn-da-benn d'an deiz sabad?*MMoizez en deus roet deoc'h an amdroc'h, n'eo ket e teufe eus Moizez met eus an Tadoù, ha c'hwi a amdroc'h un den d'an deiz sabad.c?Jezuz a respontas dezho: Un oberenn am eus graet hag oc'h holl souezhet a gement-se.iKAr bobl a respontas: Un diaoul ac'h eus. Piv a glask lakaat ac'hanout d'ar marv?1Ha n'en deus ket Moizez roet al lezenn deoc'h? Hag hini ac'hanoc'h ne vir al lezenn. Perak e klaskit va lakaat d'ar marv?/WAn hini a gomz anezhañ e-unan a glask e c'hloar e-unan, met an hini a glask gloar an hini en deus e gaset, a zo gwirion, ha n'eus ket a zireizhder ennañ.Mar fell da unan bennak ober e volontez, ec'h anavezo hag eo va c'helennadurezh eus Doue pe ha me a gomz ac'hanon va-unan.yJezuz a respontas dezho: Va c'helennadurezh n'eo ket ac'hanon, met eus an hini en deus va c'haset.Ar Yuzevien a voe souezhet hag a lavaras: Penaos ec'h anavez an den-mañ ar Skriturioù, pa n'en deus ket o desket?Q~War-dro hanter ar gouel, Jezuz a bignas d'an templ hag a gelennas.J}  Koulskoude den ne gomze frank anezhañ gant aon rak ar Yuzevien.|- Bez' e voe ur vrud bras diwar e benn e-touez ar bobl. Darn a lavare: Un den mat eo. Ha darn all a lavare: Nann, met touellañ a ra ar bobl.X{) Ar Yuzevien a glaske anezhañ e-pad ar gouel hag a lavare: Pelec'h emañ?lzQ Ha pa voe aet e vreudeur d'ar gouel, ez eas ivez, nann a-wel d'an holl, met evel e-kuzh.>yw O vezañ lavaret kement-se dezho, e chomas e Galilea.x1Evidoc'h-c'hwi, it d'ar gouel-mañ. Me, ne d-an ket c'hoazh dezhañ, rak va amzer n'eo ket c'hoazh peurc'hraet. w Ar bed ne c'hell ket ho kasaat, met kasaat a ra ac'hanon, abalamour ma roan testeni anezhañ penaos eo fall e oberoù.vveJezuz a lavaras eta dezho: Va amzer n'eo ket deuet c'hoazh, met hoc'h amzer a zo atav dereat.5ueRak e vreudeur o-unan ne gredent ket ennañ.ztmrak den ne ra netra e-kuzh pa glask bezañ anavezet. Mar rez an traoù-se, en em ziskouez da-unan d'ar bed.sNeuze e vreudeur a lavaras dezhañ: Kae kuit ac'han ha kae e Judea, evit ma welo ivez da ziskibien an oberoù a rez,Petra eta e vefe mar gwelfec'h Mab an den o pignat el lec'h ma oa kent?%fC=Met Jezuz, oc'h anavezout ennañ e-unan e c'hrozmole e ziskibien diwar-benn kement-se, a lavaras dezho: Un abeg da gouezhañ a gavit e kement-se?oeWQu(Setu amañ bolontez an hini en deus va c'haset, ma teuio piv bennak a wel ar Mab hag a gred ennañ da gaout ar vuhez peurbadus, hag en adsavin a varv d'an deiz diwezhañ.0PY'Ha setu amañ bolontez an Tad en deus va c'haset, na gollin hini eus ar re en deus roet din, met ma'c'h adsavin anezho a varv d'an deiz diwezhañ.qO[&rak diskennet on eus an neñv nann evit ober va bolontez, met bolontez an hini en deus va c'haset.N%Kement a roio an Tad din a zeuio da'm c'havout, ha ne lakain ket er-maez an hini a zeuio da'm c'havout,dMA$Met henn lavaret em eus deoc'h, gwelet hoc'h eus ac'hanon ha ne gredit ket.6Le#Jezuz a lavaras dezho: Me eo ar bara a vuhez. An hini a zeuio da'm c'havout n'en devo biken naon, hag an hini a gred ennon n'en devo biken sec'hed.JK "Neuze e lavarjont dezhañ: Aotrou, ro deomp atav eus ar bara-se.bJ=!Rak bara Doue eo an hini en deus diskennet eus an neñv hag a ro ar vuhez d'ar bed.BI} Neuze Jezuz a lavaras dezho: E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, Moizez n'en deus ket roet deoc'h bara an neñv, met va Zad a ro deoc'h gwir bara an neñv. H Hon tadoù o deus debret ar mann el lec'h distro, hervez ma'z eo skrivet: Roet en deus dezho da zebriñ bara an neñv.G{Neuze e lavarjont dezhañ: Peseurt mirakl a rez eta evit m'en gwelimp ha ma kredimp ennout? Peseurt oberenn a rez?\F1Jezuz a respontas dezho: Houmañ eo oberenn Doue, ma kredot en hini en deus kaset.ZE-Neuze e lavarjont dezhañ: Petra hon eus d’ober evit labourat da oberoù Doue?@DyNa labourit ket evit ar boued a ya da goll, met evit an hini a chom betek ar vuhez peurbadus hag a vo roet deoc'h gant Mab an den. Rak Doue an Tad en deus e verket gant e siell.CJezuz a respontas dezho: E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, va c'hlaskit n'eo ket abalamour m'hoc'h eus gwelet mirakloù met abalamour m'hoc'h eus debret bara ha m'hoc'h eus bet ho kwalc'h.nBUO vezañ e gavet en tu all d'ar mor, e lavarjont dezhañ: Mestr, pegoulz out en em gavet amañ?APa welas ar bobl ne oa na Jezuz nag e ziskibien eno, e pignjont o-unan er bagoù hag ez ejont da Gafarnaoum da glask Jezuz.@)Met bagoù all, o tont eus Tiberiaz, a erruas tost d'al lec'h m'o doa debret ar bara goude m'en doe an Aotrou trugarekaet.|?qAn deiz war-lerc'h, ar bobl hag a oa chomet en tu all d'ar mor a welas panaos ne oa bet eno bag ebet nemet an hini ma oa aet e ziskibien enni, ha penaos Jezuz ne oa ket aet e-barzh ganto, met penaos e ziskibien a oa aet kuit o-unan.o>WFellout a rae dezho eta e zegemer er vag, ha kerkent ar vag en em gavas el lec'h ma'z aent.?=yMet eñ a lavaras dezho: Me eo, n'ho pet ket aon!"<=P'o doa roeñvet war-dro pemp war-n-ugent pe tregont stadenn (~ 5 km), e weljont Jezuz a gerzhe war ar mor hag a dostae ouzh ar vag. Hag o doe aon.:;oDre ma oa kreñv an avel, koummoù ar mor a save.):KO vezañ aet er vag, e fellas dezho mont en tu all d'ar mor da Gafarnaoum. Dija e oa teñval ha Jezuz ne oa ket c'hoazh deuet d'o c'havout.I9 Pa voe deuet an abardaez, e ziskibien a ziskennas betek ar mor.8Jezuz, oc'h anavezout ez aent da zont d'e gemer evit e lakaat da roue, en em dennas adarre e-unan war ar menez.z7mAn dud-se, o welout ar mirakl en doa Jezuz graet, a lavaras: Hemañ eo e gwirionez ar profed a dlee dont er bed.6 Dastum a rejont eta anezho hag e leugnjont daouzek paner gant an tammoù a oa manet eus ar pemp bara heiz, goude m'o doa debret.5 Goude m'o doe bet o gwalc'h, e lavaras d'e ziskibien: Dastumit an tammoù a zo manet, evit na vo kollet netra.F4 Jezuz a gemeras ar baraoù hag, o vezañ trugarekaet, o roas d'an diskibien, hag an diskibien d'ar re a oa azezet, hag en hevelep doare gant ar pesked, kement ha ma fellas dezho.3- Jezuz a lavaras: Lakait an dud da azezañ. Bez' e oa kalz a c'heot el lec'h-se. An dud eta a azezas, en niver a war-dro pemp mil.z2m Bez' ez eus amañ ur paotrig en deus pemp bara heiz ha daou besk, met petra eo kement-se evit kement a dud?K1Unan eus e ziskibien, Andrev breur Simon-Pêr, a lavaras dezhañ:/0WFilip a respontas dezhañ: Daou c'hant diner (1 diner = pezh arc'hant roman war-dro 4 g) a vara ne vefe ket a-walc'h evit reiñ un tammig da bep hini.c/?Eñ a lavare kement-se evit e amprouiñ rak gouzout a rae ar pezh edo o vont d'ober. :Q~~M}}}|||#{qzzyyxxx!wrw=vvLuu;tttIss"rr>qqqLppepoobnnn&mmymll>kk?jj iRhhehJhgrff:ee d_dcMbbaaaN``O__M^^]\\o[[VZ{ZYeXXAWW6VVVUU6TSSnRRtR QQ(PPONN4MM!LLIKKJIIHGGFFEEsDDD=CCBWA@@s??}>>g==><;;::W99U88=7t66"5[444Q33h22111 0/..v--3,~,%+*** )) (''&l%%4$$$C#d#""$!R x#u94V)WkKzh Fa  z   >{E%JO:zmLavarout a raent eta: Petra eo ar pezh a lavar: C'hoazh un nebeud amzer? N'ouzomp ket ar pezh a lavar.s_Neuze e ziskibien a lavaras an eil d'egile: Petra eo ar pezh a lavar deomp: C'hoazh un nebeud amzer ha ne'm gwelot mui, ha c'hoazh un nebeud amzer goude hag em gwelot? hag: Abalamour ma'z an da gavout an Tad?3C'hoazh un nebeud amzer ha ne'm gwelot mui, ha c'hoazh un nebeud amzer goude hag em gwelot, abalamour ma'z an da gavout an Tad. yKement en deus an Tad a zo din. Setu perak em eus lavaret e kemero eus ar pezh a zo din hag en disklêrio deoc'h.t aEñ eo an hini a roio gloar din, abalamour ma kemero eus ar pezh a zo din ha ma en disklêrio deoc'h.W ' Pa vo deuet hennezh, ar Spered a wirionez, e reno ac'hanoc'h en holl wirionez, rak ne gomzo ket anezhañ e-unan, met e lavaro kement en devo klevet hag e tisklêrio deoc'h an traoù da zont.} s Kalz a draoù all am eus c'hoazh da lavarout deoc'h, met n'oc'h ket c'hoazh evit o dougen.I   ar varnedigezh, dre ma'z eo bet barnet priñs ar bed-mañ.Q ar reizhder, dre ma'z an da gavout va Zad ha na'm gwelot mui,3a ar pec'hed, dre na gredont ket ennon,wgHa pa vo deuet, e kendrec'ho ar bed er pezh a sell ouzh ar pec'hed, ar reizhder hag ar varnedigezh,SKoulskoude e lavaran deoc'h ar wirionez, talvoudek eo deoc'h ez afen kuit, rak ma ne d-an ket kuit, ar Frealzer ne zeuio ket d'ho kavout. Met mar d-an kuit, e kasin anezhañ deoc'h.oWHag abalamour ma em eus lavaret deoc'h an traoù-mañ, an dristidigezh he deus leuniet ho kalon.Met bremañ ez an da gavout an hini en deus va c'haset, hag hini ac'hanoc'h ne c'houlenn diganin: Pelec'h ez ez?dAMe am eus lavaret deoc'h an traoù-se, evit, pa vo deuet an eur, m'ho po soñj em eus o lavaret deoc'h. Ne'm eus ket lavaret anezho deoc'h abaoe ar penn-kentañ, abalamour ma oan ganeoc'h.X)Ober a raint kement-se deoc'h rak n'o deus anavezet na va Zad na me.)Kas a raint ac'hanoc'h kuit eus o sinagogennoù, hag an eur a zeu ma kredo piv bennak ho lakaio d'ar marv reiñ ul lid da Zoue.e ELavaret em eus deoc'h an traoù-mañ evit na vint ket deoc'h un abeg da gouezhañ.[~/Ha c'hwi ivez a roio testeni, rak ganin emaoc'h adalek ar penn-kentañ.}!Met pa vo deuet ar Frealzer a zegasin deoc'h a-berzh an Tad, ar Spered a wirionez a zeu eus an Tad, eñ a roio testeni ac'hanon.{|oMet kement-se a zo evit ma vo peurc'hraet ar ger a zo skrivet en o lezenn: Va c'hasaet o deus hep abeg.M{Ma ne'm bije ket graet en o zouez an oberoù n'en deus graet hini all ebet, n'o dije ket a bec'hed. Met bremañ o deus o gwelet hag o deus kasaet ac'hanon ha va Zad ivez.:zoAn hini a gasa ac'hanon, a gasa ivez va Zad.$yAMa ne vijen ket deuet ha ma ne'm bije ket komzet outo, n'o dije ket a bec'hed. Met bremañ n'o deus ket a zigarez evit o fec'hed.x{Met kement-se holl a raint deoc'h en abeg da'm anv, rak n'anavezont ket an hini en deus va c'haset.nwUHo pet soñj eus ar ger am eus lavaret deoc'h: Ar servijer n'eo ket brasoc'h eget e vestr. Ma o deus va gwallgaset, e wallgasint ivez ac'hanoc'h, ha ma o deus miret va ger, e virint ivez hoc'h hini.\v1Ma vijec'h eus ar bed, ar bed a garje ar pezh a vije dezhañ. Met abalamour ma n'oc'h ket eus ar bed ha ma em eus ho tibabet a-douez ar bed, abalamour da-se eo e kasa ar bed ac'hanoc'h.kuOMar kasa ar bed ac'hanoc'h, gouezit penaos en deus va c'hasaet a-raok deoc'h.Zt-Ar pezh a c'hourc'hemennan deoc'h eo ma en em garot an eil egile.sN'eo ket c'hwi hoc'h eus va dibabet, met me eo am eus ho tibabet hag am eus ho lakaet, evit ma'z eot ha ma tougot frouezh, ha ma vo ho frouezh kendalc'hus, hag evit ma roio va Zad deoc'h kement a c'houlennot em anv digantañ.MrN'ho kalvan ken servijerien, rak ar servijer ne oar ket petra a ra e vestr, met ho kalvet em eus mignoned, abalamour ma em eus roet deoc'h da anavezout kement am eus klevet gant va Zad.`q9C'hwi a zo va mignoned, mar grit kement a c'hourc'hemennan deoc'h.^p5 Den n'en deus brasoc'h karantez eget an hini a ro e vuhez evit e vignoned.Yo+ Setu va gourc'hemenn, ma en em garot an eil egile evel ma em eus ho karet.znm Lavaret em eus deoc'h an traoù-mañ evit ma chomo va levenez ennoc'h ha ma vo ho levenez peurleuniet.m% Mar mirit va gourc'hemennoù, e chomot em c'harantez, evel ma em eus miret gourc'hemennoù va Zad hag e choman en e garantez.flE Evel m'en deus an Tad va c'haret, em eus ivez ho karet. Chomit em c'harantez.ikKE kement-mañ eo e vo roet gloar da'm Zad, dougit kalz a frouezh. Hag e viot va diskibien.jMar chomit ennon ha mar chom va gerioù ennoc'h, e c'houlennot ar pezh a fello deoc'h ha kement-se a vo roet deoc'h.i!Ma ne chom ket unan bennak ennon, taolet eo er-maez evel ar brank hag e sec'h. Neuze e tastumer anezho, o zaoler en tan hag e tevont. h9Me eo ar winienn, c'hwi eo ar brankoù. An hini a chom ennon ha me ennañ, hennezh a zoug kalz a frouezh, rak hepdon ne c'hellit ober netra.QgChomit ennon ha me ennoc'h. Evel na c'hell ket ar brank dougen frouezh anezhañ e-unan ma ne chom ket stag ouzh ar winienn, c'hwi ne c'hellit ket kennebeut ma ne chomit ket ennon.Uf#Dija ez oc'h glan abalamour d'ar gomz am eus lavaret deoc'h.e7Lemel a ra kuit kement brank ennon na zoug ket a frouezh hag e tivarr kement brank a zoug frouezh, evit ma tougo c'hoazh muioc'h a frouezh.8d mMe eo ar winienn wirion ha va Zad eo ar gwinier.c%Met evit ma'c'h anavezo ar bed e karan an Tad hag e ran ar pezh en deus an Tad gourc'hemennet din, savit, deomp ac'hann.hbINe gomzin ken kalz ganeoc'h, rak priñs ar bed-mañ a zeu. Ha n'en deus netra ennon.zamHenn lavaret em eus deoc'h bremañ a-raok ma c'hoarvezo an dra, evit pa vo c'hoarvezet, e kredot.z`mKlevet hoc'h eus em eus lavaret deoc'h: Mont a ran kuit hag e tistroan davedoc'h. Mar karfec'h ac'hanon, ho pefe levenez eus ar pezh am eus lavaret: Mont a ran da gavout an Tad, rak va Zad a zo brasoc'h egedon.=_sLezel a ran ganeoc'h ar peoc'h, reiñ a ran deoc'h va feoc'h. Ne roan ket deoc'h evel ma ro ar bed. Na lezit ket ho kalon da vezañ trubuilhet pe spontet.*^MMet ar Frealzer, ar Spered-Santel a gaso an Tad em anv, a gelenno deoc'h an holl draoù hag a zegaso soñj deoc'h e kement am eus lavaret deoc'h.R]Lavaret em eus deoc'h an traoù-mañ e-pad ma choman ganeoc'h.\3An hini na gar ket ac'hanon ne vir ket va gerioù. Hag ar ger a glevit n'eo ket ac'hanon-me, met eus an Tad en deus va c'haset./[WJezuz a respontas dezhañ: Mar kar unan bennak ac'hanon, e viro va ger. Va Zad a garo anezhañ, e teuimp d'e gavout hag e raimp hor chomlec'h gantañ.Z}Judaz, nann an Iskariod, a lavaras dezhañ: Aotrou, a-belec'h e teu ma en em ziskouezi deomp ha nann d'ar bed?NYAn hini en deus va gourc'hemennoù hag a vir anezho, hennezh eo a gar ac'hanon. Hag an hini a gar ac'hanon a vo karet gant va Zad, hag e karin anezhañ hag en em ziskouezin dezhañ._X7En deiz-se, ec'h anavezot emaon em Zad, ha c'hwi ennon, ha me ennoc'h.WC'hoazh un nebeud amzer hag ar bed ne'm gwelo ken, met c'hwi am gwelo, abalamour ma vevan ha ma vevot ivez.SVNe lezin ket ac'hanoc'h emzivaded, dont a rin d'ho kavout.[U/ar Spered a wirionez na c'hell ket bezañ degemeret gant ar bed, dre ma ne wel ket anezhañ ha n'anavez ket anezhañ. Met c'hwi a anavez anezhañ, rak e chom ganeoc'h hag e vo ennoc'h.hTIMe a bedo an Tad hag e roio deoc'h ur Frealzer all, evit ma chomo ganeoc'h da viken,@S{Mar karit ac'hanon, mirit va gourc'hemennoù.@R{Mar goulennit un dra bennak em anv, me a raio anezhañ.jQM Kement a c'houlennot em anv, me a raio anezhañ evit ma vo roet gloar d'an Tad er Mab.GP E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, an hini a gred ennon a raio ivez an oberoù a ran, hag e raio reoù vrasoc'h eget ar re-mañ, abalamour ma'z an da gavout va Zad.O% Kredit ac'hanon pa lavaran ez on en Tad hag emañ an Tad ennon. Kredit ac'hanon da vihanañ abalamour d'an oberoù-se o-unan.AN{ Ha ne gredez ket ez on-me en Tad hag emañ an Tad ennon? Ar gerioù a lavaran deoc'h, n'o lavaran ket ac'hanon va-unan. Met an Tad a chom ennon, a ra e-unan an oberoù.\M1 Jezuz a lavaras dezhañ: Keid-all a zo abaoe ma'z on ganeoc'h, ha ne'c'h eus ket va anavezet, Filip? An hini en deus va gwelet en deus gwelet an Tad. Penaos e lavarez: Diskouez deomp an Tad?\L1Filip a lavaras dezhañ: Aotrou, diskouez deomp an Tad hag eo a-walc'h deomp.KMar ho pefe va anavezet, ho pefe anavezet ivez va Zad. Hag a-vremañ ec'h anavezit anezhañ hag hoc'h eus e welet.rJ]Jezuz a lavaras dezhañ: Me eo an hent, ar wirionez hag ar vuhez. Den ne zeu d'an Tad nemet drezon.}IsTomaz a lavaras dezhañ: Aotrou, n'ouzomp ket pelec'h ez ez, ha penaos e c'hellfemp gouzout an hent?NHGouzout a rit pelec'h ez an hag ec'h ouzoc'h an hent.#G?Pa vin aet kuit ha pa em bo kempennet ul lec'h deoc'h, e tistroin hag ho kemerin ganin, evit el lec'h m'emaon e viot c'hwi ivez. F9Bez' ez eus meur a chomlec'h e ti va Zad. Ma ne vefe ket, em bije henn lavaret deoc'h. Mont a ran da gempenn ul lec'h deoc'h.VE 'Na lezit ket ho kalon da vezañ trubuilhet. Kredit e Doue, kredit ivez ennon.1D[ &Jezuz a respontas dezhañ: Te a rofe da vuhez evidon? E gwirionez, e gwirionez, me a lavar dit, ne gano ket ar c'hilhog na'z po va dinac'het teir gwech.uCc %Pêr a lavaras dezhañ: Aotrou, perak ne c'hellan ket da heuliañ bremañ? Me a rofe va buhez evidout.GB $Simon-Pêr a lavaras dezhañ: Aotrou, pelec'h ez-te? Jezuz a respontas dezhañ: E-lec'h ma'z an, ne c'hellez ket va heuliañ bremañ, met te am heulio diwezhatoc'h.|Aq #Dre gement-mañ ec'h anavezo an holl ez oc'h va diskibien, ma hoc'h eus karantez an eil evit egile.@! "Reiñ a ran deoc'h ur gourc'hemenn nevez: Ma en em garot an eil egile evel ma em eus ho karet, ma en em garot ivez an eil egile.y?k !Va bugale vihan, me a zo c'hoazh ganeoc'h evit un nebeud amzer. C'hwi am c'hlasko hag, evel ma em eus lavaret d'ar Yuzevien: Ne c'hellit ket dont e-lec'h ma'z an, deoc'h ivez en lavaran bremañ.~>u Mar d-eo bet roet gloar da Zoue ennañ, Doue a roio gloar dezhañ ivez ennañ e-unan hag e roio gloar dezhañ prest.x=i Pa voe aet kuit, Jezuz a lavaras: Bremañ roet eo bet gloar da Vab an den ha roet eo bet gloar da Zoue ennañ.I<  O vezañ eta resevet an tamm, eñ a yeas kuit raktal. Noz e oa.<;q Hiniennoù a soñjas penaos, evel ma oa ar yalc'h gant Judaz, e lavare Jezuz dezhañ: Pren ar pezh hon eus ezhomm evit ar gouel, pe da reiñ un dra bennak d'ar beorien.`:9 Met hini ebet eus ar re a oa ouzh taol ne gomprenas perak e lavaras kement-se dezhañ.p9Y War-lerc'h an tamm, Satan a yeas ennañ. Neuze Jezuz a lavaras dezhañ: Gra raktal ar pezh a rez.8 Jezuz a respontas: An hini a roin dezhañ an tamm soubet. Hag, o vezañ soubet un tamm, e roas anezhañ da Judaz Iskariod mab Simon.T7! Eñ, o vezañ pleget war vruched Jezuz, a lavaras dezhañ: Aotrou, piv eo?J6  Simon-Pêr a reas sin dezhañ da c'houlenn eus piv e komze.]53 Unan eus e ziskibien, a oa karet gant Jezuz, a oa astennet harp ouzh bruched Jezuz.Z4- An diskibien a sellas an eil ouzh egile o vezañ ne ouient ket a biv eo e komze.C3 P'en doe Jezuz lavaret kement-se, e voe trubuilhet en e spered hag e roas an testeni-mañ: E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, unan ac'hanoc'h am droukroio.I2  E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, an hini a zegemer an hini am bo kaset a zegemer ac'hanon, hag an hini a zegemer ac'hanon a zegemer an hini en deus va c'haset.1{ Me en lavar deoc'h adalek bremañ, a-raok ma'c'h erruo an dra, evit pa c'hoarvezo, ma kredot emaon.E0 Ne gomzan ket ac'hanoc'h holl. Gouzout a ran ar re am eus dibabet. Met ret eo d'ar Skritur bezañ peurc'hraet: An hini a zebr bara ganin en deus savet e droad em enep.S/ Mar gouzoc'h an traoù-se, ez oc'h eürus, gant ma sentot outo.>.u E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, ar servijer n'eo ket brasoc'h eget e vestr, nag an abostol (= an hini kaset) brasoc'h eget an hini en deus e gaset._-7 Rak roet em eus deoc'h ur skouer, evit ma reot evel ma em eus graet deoc'h.,1 Mar em eus eta gwalc'het ho treid deoc'h, me an Aotrou hag ar Mestr, c'hwi a dle ivez gwalc'hiñ ho treid an eil d'egile.Y++ Va c'hervel a rit Mestr hag Aotrou, ha gwir a lavarit rak bez' ez on.J*  Goude eta m'en doe gwalc'het o zreid dezho ha m'en doe adkemeret e zilhad, en em lakaas adarre ouzh taol hag e lavaras dezho: Ha gouzout a rit ar pezh am eus graet deoc'h?.z)m Rak gouzout a rae piv oa an hini a dlee e zroukreiñ, abalamour da-se e lavaras: N'oc'h ket glan holl.T(! Jezuz a lavaras dezhañ: An hini a zo bet gwalc'het en deus ezhomm e vefe gwalc'het dezhañ e zreid hepken, hag emañ glan penn-da-benn. Ha c'hwi a zo glan, met n'oc'h ket holl.e'C Simon-Pêr a lavaras dezhañ: Aotrou, nann hepken va zreid, met ivez va daouarn ha va fenn.,&Q Pêr a lavaras dezhañ: Biken ne walc'hi va zreid din. Jezuz a respontas dezhañ: Ma ne walc'han ket ac'hanout, ne'c'h eus ket lod ganin.v%e Jezuz a respontas dezhañ: N'ouzout ket bremañ ar pezh a ran, met henn gouzout a ri diwezhatoc'h.r$] Dont a reas eta da Simon-Pêr, hag hemañ a lavaras dezhañ: Aotrou, ha te a walc'hfe va zreid din!#3 Goude-se e lakaas dour en ur billig hag en em lakaas da walc'hiñ treid an diskibien ha d'o zorchañ gant al lienenn a oa en-dro dezhañ.o"W a savas diouzh koan, a lamas e zilhad, hag, o vezañ kemeret ul lienenn, en em c'hourizas ganti.!y Jezuz, oc'h anavezout en doa an Tad lakaet pep tra etre e zaouarn, hag e oa deuet eus Doue hag e tistroe da Zoue,z m Da ziwezh ar goan, an diaoul o vezañ lakaet dija e kalon Judaz Iskariod mab Simon ar soñj d'e zroukreiñ,: o A-raok gouel ar Pask, Jezuz, oc'h anavezout e oa deuet e eur evit tremen eus ar bed-mañ d'an Tad, goude bezañ karet e re a oa er bed, o c'haras betek an diwezh.%C 2Hag anavezout a ran penaos e c'hourc'hemenn a zo ar vuhez peurbadus. An traoù a lavaran eta, a lavaran evel m'en deus an Tad o lavaret din.(I 1Rak n'eo ket ac'hanon va-unan em eus komzet, met an Tad en deus va c'haset, en deus gourc'hemennet din ar pezh a dleen lavarout ha prezeg.1 0An hini na'm degemer ket ha na zegemer ket va gerioù en deus e varner, ar ger am eus prezeget eo, a varno anezhañ d'an deiz diwezhañ.% /Mar klev unan bennak va gerioù ha ne gred ket, ne varnan ket anezhañ, rak n'on ket deuet evit barn ar bed, met evit saveteiñ ar bed.jM .Me a zo deuet er bed evel ur sklêrijenn, evit na chomo ket en deñvalijenn an neb a gred ennon.P -hag an hini a wel ac'hanon a wel an hini an deus va c'haset.s_ ,Jezuz a grias hag a lavaras: An hini a gred ennon, ne gred ket ennon met en hini en deus va c'haset,T! +rak karout a raent muioc'h ar gloar a zeu eus an dud eget gloar Doue.8i *Koulskoude, kalz e-touez ar re vras zoken a gredas ennañ, met n'anzavjont ket kement-se abalamour d'ar farizianed, gant aon da vezañ kaset kuit eus ar sinagogenn,\1 )Izaia a lavaras an traoù-mañ, pa welas e c'hloar ha pa gomzas diwar e benn.0Y (Dallet en deus o daoulagad ha kaletaet o c'halon, gant aon na zeufe o daoulagad da welout, o c'halon da gompren, na zistrofent, ha na yac'hafen anezho.X) 'Evel-se ne c'hellent ket krediñ, rak Izaia en deus lavaret c'hoazh:1[ &evit ma vije peurc'hraet ar ger en doa ar profed Izaia lavaret: Aotrou, piv en deus kredet d'hor prezegenn? Ha da biv eo bet diskuliet brec'h an Aotrou?X) %Met evitañ da vezañ graet kement a virakloù dirazo, ne gredjont ket ennañ,<q $E-pad m'hoc'h eus ar sklêrijenn, kredit er sklêrijenn, evit ma viot bugale ar sklêrijenn. Jezuz a lavaras an traoù-se, ha goude ez eas kuit hag en em guzhas diouto. #Neuze Jezuz a lavaras dezho: Ar sklêrijenn a zo c'hoazh ganeoc'h evit un nebeud amzer. Kerzhit e-pad m'hoc'h eus ar sklêrijenn, gant aon na zeufe an deñvalijenn d'ho soupren. An hini a gerzh en deñvalijenn ne oar ket pelec'h ez a.<q "Ar bobl a respontas dezhañ: Desket hon eus dre al lezenn e tle ar C'hrist chom da viken. Penaos eta e lavarez ez eo ret da Vab an den bezañ savet? Piv eo ar Mab an den-se?P  !Hogen e lavaras kement-se evit merkañ dre beseurt marv e tlee mervel.Y + Ha me, pa vin bet savet eus an douar, e tennin an holl da'm c'havout.c ? Bremañ en em ra barnedigezh ar bed-mañ, bremañ priñs ar bed-mañ a vo taolet er-maez.o W Jezuz a gemeras ar gomz hag a lavaras: N'eo ket evidon eo deuet ar vouezh-se, met evidoc'h.{ o Ar bobl a oa eno hag o doa klevet a lavaras e oa ar c'hurun. Re all a lavaras: Un ael en deus komzet outañ. Tad, ro gloar da'z anv! Neuze e teuas ur vouezh eus an neñv: Ha roet em eus gloar dezhañ, hag e roin gloar dezhañ c'hoazh.' Bremañ va ene a zo trubuilhet. Ha petra a lavarin? Tad, savete ac'hanon eus an eur-mañ? Met evit kement-se eo ez on deuet en eur-mañ.E Mar servij unan bennak ac'hanon, ra zeuio war va lerc'h, hag e-lec'h ma'z on, eno e vo ivez va servijer. Mar servij unan bennak ac'hanon, an Tad a enoro anezhañ.xi An hini a gar e vuhez he c'hollo, hag an hini a gasa e vuhez er bed-mañ he miro evit ar vuhez peurbadus.;o E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, ma ne varv ket ar c'hreunenn winizh a gouezh d'an douar, e chom hec'h-unan. Met mar marv, e toug kalz a frouezh.S Jezuz a respontas dezho: An eur a zo deuet ma tle Mab an den resev gloar.Z- Filip a zeuas hag en lavaras da Andrev, hag Andrev ha Filip en lavaras da Jezuz. Dont a rejont da gavout Filip eus Betsaida e Galilea hag e c'houlennjont dioutañ: Aotrou, ni a garfe gwelout Jezuz.eC Bez' e oa un toullad Gresianed e-touez ar re a oa pignet evit azeuliñ e-pad ar gouel.y Ar farizianed a lavaras eta etrezo: Gwelout a rit na c'hounezit netra, setu, an dud o deus aet war e lerc'h.s~_ Abalamour ivez m'en doa anavezet ar bobl penaos en doa graet ar mirakl-se e oant aet a-raok dezhañ. } Ar vandenn a oa gantañ p'en doa galvet Lazar eus ar bez ha p'en doa e adsavet a-douez ar re varv, a roe testeni dezhañ.M| E ziskibien ne gomprenjont ket da gentañ kement-se, met pa voe roet gloar da Jezuz, neuze e teuas da soñj dezho penaos e oa bet skrivet an traoù-se diwar e benn hag e oant en em gavet gantañ.c{? Na'z pez ket aon, merc'h Sion, setu, da roue a zeu, pignet war ebeul un azenez.Yz+ Jezuz, o vezañ kavet un azenig, a bignas warnañ, hervez ma'z eo skrivet:y a gemeras brankoù palmez hag a yeas a-raok dezhañ, o krial: Hozanna! Benniget ra vo roue Israel a zeu en anv an Aotrou!nxU An deiz war-lerc'h, ul lod bras a dud deuet evit ar gouel, o klevout e teue Jezuz da Jeruzalem,Yw+ rak kalz eus ar Yuzevien a bellaas diouto en abeg dezhañ hag a gredas e Jezuz.Mv Ar veleien vras en em guzulias da lakaat ivez Lazar d'ar marv,'uG Ur vandenn vras a Yuzevien o vezañ gouezet e oa eno, a zeuas, nann hepken abalamour da Jezuz, met ivez evit gwelout Lazar en doa adsavet a-douez ar re varv.]t3 Rak ho po bepred ar beorien ganeoc'h, met n'ho po ket atav ac'hanon.hsI Neuze Jezuz a lavaras: Lez anezhi, miret he deus ar c'hwezh-vat-se evit deiz va beziadur.5rc Lavarout a rae kement-se, n'eo ket m'en doa preder ouzh ar beorien, met abalamour ma oa laer hag, o terc'hel ar yalc'h, e kemere ar pezh a lakaed enni.(qI Perak n'eo ket bet gwerzhet ar c'hwezh-vat-se tri c'hant diner (1 diner = pezh arc'hant roman war-dro 4 g) evit o reiñ d'ar beorien?gpG Neuze Judaz Iskariod mab Simon, unan eus e ziskibien, an hini a dlee e zroukreiñ, a lavaras:Wo' Neuze Mari, o vezañ kemeret ul lur (~ 330 g) c'hwezh-vat a nard pur eus ur priz bras, a olevas ganti treid Jezuz hag a dorchas e dreid gant he blev. An ti a voe leuniet gant c'hwezh an traet-se.onW Aozet e voe dezhañ eno ur goan. Marta a servije ha Lazar a oa unan eus ar re a oa ouzh taol gantañ.#m A C'hwec'h devezh a-raok ar Pask, Jezuz a zeuas da Vetania, e-lec'h ma oa Lazar, an hini a oa bet marv hag en doa adsavet a-douez ar re varv.l  9Ar veleien vras hag ar farizianed o doa roet urzh, ma ouije unan bennak pelec'h e oa, en lavarje, evit ma krogjed ennañ.k5 8Klask a rejont Jezuz hag, oc'h en em zerc'hel en templ, e lavarjont an eil d'egile: Petra a soñjit? Ha ne zeuio ket d'ar gouel?}js 7Pask ar Yuzevien a oa tost ha kalz a dud eus ar vro a bignas da Jeruzalem a-raok ar Pask evit en em c'hlanaat.^i5 6Neuze Jezuz n'en em ziskouezas mui dirak an holl e-touez ar Yuzevien, met mont a reas ac'hane en ur vro tost d'al lec'h distro, d'ur gêr galvet Efraim. Hag e chomas eno gant e ziskibien.Kh 5Adalek an deiz-se en em guzuilhjont evit e lakaat d'ar marv.ggG 4ha ne oa ket evit ar vroad hepken, met ivez evit dastum en unan hepken mibien Doue a-stlabez.f! 3Hogen ne lavaras ket kement-se anezhañ e-unan, met o vezañ beleg-meur er bloaz-se, e tiouganas penaos e tlee Jezuz mervel evit ar vroad,|eq 2ha ne soñjit ket penaos eo gwelloc'h da un den hepken mervel evit ar bobl eget na vefe kollet ar vroad holl?}ds 1Met unan anezho, Kaifaz, hag a oa beleg-meur er bloavezh-se, a lavaras dezho: C'hwi n'ouzoc'h netra,cy 0Mar en lezomp d'ober, an holl a gredo ennañ, hag ar Romaned a zeuio hag a zistrujo hol lec'h hag hor broad. b /Neuze ar veleien vras hag ar farizianed a zastumas ar sanedrin hag a lavaras: Petra a raimp? Rak an den-se a ra kalz a virakloù.naU .Met hiniennoù anezho a yeas da gavout ar farizianed hag a lavaras dezho ar pezh en doa graet Jezuz.x`i -Neuze, kalz eus ar Yuzevien a oa deuet da gavout Mari, pa weljont ar pezh en doa graet Jezuz, a gredas ennañ.6_e ,Hag an hini marv a zeuas er-maez, e dreid hag e zaouarn ereet gant bandennoù, e zremm goloet gant ul lienenn. Jezuz a lavaras dezho: Diereit anezhañ ha lezit eñ da vont.U^# +Goude bezañ lavaret kement-se, e krias a vouezh uhel: Lazar, deus er-maez!']G *Gouzout a ran e selaouez ac'hanon atav, met henn lavaret em eus abalamour d'ar bobl-mañ a zo en-dro din, evit ma kredint ec'h eus va degaset.B\} )Lemel a rejont eta ar maen eus al lec'h ma oa gourvezet an hini marv. Jezuz, o sevel e zaoulagad war-zu an neñv, a lavaras: Tad, da drugarekaan peogwir ec'h eus va selaouet.g[G (Jezuz a lavaras dezhi: Ha ne'm eus ket lavaret dit penaos mar kredez, e weli gloar Doue?(ZI 'Jezuz a lavaras: Lamit ar maen. Marta, c'hoar an hini marv, a lavaras dezhañ: Aotrou, c'hwez a zo dija gantañ rak aze emañ abaoe pevar devezh zo.Y  &Neuze Jezuz, o huanadiñ a-nevez ennañ e-unan, a zeuas d'ar bez. Ur c'hev e oa hag ur maen a oa bet lakaet warnañ. X %Hiniennoù anezho a lavaras: Eñ hag en deus digoret daoulagad an den dall, ha ne c'helle ket ober ivez na varvje ket hemañ?EW $Neuze ar Yuzevien a lavaras: Gwelit penaos e kare anezhañ.V+ #Jezuz a ouelas.kUO "Hag e lavaras: Pelec'h hoc'h eus e lakaet? Int a lavaras dezhañ: Aotrou, deus ha gwel.|Tq !Pa welas Jezuz anezhi o ouelañ, hi hag ar Yuzevien a oa deuet ganti, e huanadas en e spered hag e voe trubuilhet.7Sg Pa voe deuet Mari el lec'h ma oa Jezuz ha pa welas anezhañ, en em daolas d'e dreid hag e lavaras dezhañ: Aotrou, ma vijes bet amañ, va breur ne vije ket marvet.7Rg Ar Yuzevien a oa gant Mari en ti ouzh he frealziñ, pa weljont e oa savet ken buan hag e oa aet er-maez, a heuilhjont anezhi, o lavarout: Mont a ra da ouelañ d'ar bez.tQa Jezuz ne oa ket c'hoazh aet er bourc'h, met e oa el lec'h ma oa deuet Marta a-raok dezhañ.SP Houmañ, o vezañ klevet anezhi, a savas buan hag a yeas d'e gavout.%OC P'he doe lavaret kement-se, ez eas hag e c'halvas Mari he c'hoar e-kuzh hag e lavaras: Ar Mestr a zo amañ hag a c'halv ac'hanout.iNK Hi a lavaras dezhañ: Ya Aotrou, me a gred ez out ar C'hrist, Mab Doue a dlee dont er bed.VM% Ha piv bennak a vev hag a gred ennon ne varvo biken. Hag e kredez kement-se?sL_ Jezuz a lavaras dezhi: Me eo an adsavidigezh hag ar vuhez, an hini a gred ennon, ha pa vefe marv, a vevo.nKU Marta a respontas dezhañ: Gouzout a ran ec'h adsavo da vev da adsavidigezh, en deiz diwezhañ.9Jm Jezuz a lavaras dezhi: Da vreur a adsavo a varv.wIg Met anavezout a ran penaos bremañ c'hoazh, kement holl a c'houlenni digant Doue, Doue en roio dit.\H1 Marta a lavaras da Jezuz: Aotrou, ma vijes bet amañ, va breur ne vije ket marvet.`G9 Pa ouezas Marta e teue Jezuz, ez eas a-raok dezhañ, met Mari a chomas azezet er gêr.dFA ha kalz a Yuzevien a oa deuet da gavout Marta ha Mari evit o frealziñ diwar-benn o breur.GE Betania a oa war-dro pemzek stadenn (~ 2.8 km) eus Jeruzalem,OD Jezuz, o vezañ erruet, a gavas Lazar er bez abaoe dija pevar devezh.jCM Neuze Tomaz galvet Didim a lavaras d'an diskibien all: Deomp, ni ivez, evit mervel gantañ.wBg Hag ez eus levenez ganin abalamour deoc'h dre ne oan ket eno, evit ma kredot. Met deomp d'e gavout.=Au Neuze Jezuz a lavaras dezho sklaer: Lazar a zo marv.a@; Jezuz en doa komzet eus e marv, met int a grede e komze eus diskuizh ar c'housked.K? E ziskibien a lavaras eta: Aotrou, mar kousk, e vo yac'haet.s>_ Komz a reas evel-se ha goude e lavaras dezho: Lazar hor mignon a gousk, met mont a ran d'e zihuniñ.k=O Met mar kerzh unan bennak e-pad an noz, e strebot, abalamour n'eus ket a sklêrijenn ennañ.(<I Jezuz a respontas dezho: Ha n'eus ket daouzek eur en deiz? Mar kerzh unan bennak e-pad an deiz, ne strebot ket, abalamour ma wel sklêrijenn ar bed-mañ.x;i An diskibien a lavaras dezhañ: Mestr, ar Yuzevien a glaske n'eus ket pell da veinata, hag e tistroez di!D: ha neuze e lavaras d'an diskibien: Distroomp e Judea.j9M Koulskoude, pa glevas e oa klañv hemañ, e chomas daou zevezh c'hoazh el lec'h ma oa,;8q Ha Jezuz a gare Marta hag he c'hoar ha Lazar."7= Pa glevas Jezuz kement-se e lavaras: Ar c'hleñved-se ne gas ket d'ar marv, met evit gloar Doue eo, evit ma resevo Mab Doue gloar a gement-se.h6I Ar c'hoarezed eta a gasas da lavarout dezhañ: Aotrou, setu, an hini a garez a zo klañv.5 Mari a oa an hini a olevas an Aotrou gant c'hwezh-vat hag a dorchas e dreid gant he blev. Lazar he breur a oa klañv.f4 G Bez' e oa ur c'hlañvour, Lazar a Vetania, kêriadenn Mari ha Marta he c'hoar.23_ *Ha kalz a gredas ennañ el lec'h-se.+2O )Kalz a dud a zeuas d'e gavout hag a lavaras: Yann, evit gwir, n'en deus graet mirakl ebet, met kement en deus Yann lavaret diwar-benn hemañ a zo gwir.z1m (Mont a reas a-nevez en tu all d'ar Jordan, e-lec'h ma oa Yann o vadeziñ da gentañ, hag e chomas eno.X0) 'Neuze e klaskjont c'hoazh kregiñ ennañ, met en em dennas eus o daouarn.//W &Met mar o gran, ha pa ne gredfec'h ket ac'hanon, kredit da'm oberoù, evit ma'c'h anavezot ha ma kredot ez eo an Tad ennon hag ez on ennañ.D. %Ma ne ran ket oberoù va Zad, na gredit ket ac'hanon. -  $perak e lavarit e wallgomzan, me an hini en deus an Tad santelaet ha kaset er bed, abalamour ma em eus lavaret: Me eo Mab Doue?z,m #Mar he deus galvet doueed ar re ma oa bet kaset dezho ger Doue, hag ar Skritur ne c'hell ket bezañ torret,q+[ "Jezuz a respontas dezho: Ha n'eo ket skrivet en ho lezenn: Lavaret em eus: C'hwi a zo doueed?.*U !Ar Yuzevien a respontas dezhañ: N'eo ket evit un ober mat e veinataomp ac'hanout, met evit ur gwallgomz: rak n'out nemet un den, hag en em rez Doue.) Jezuz a lavaras dezho: Diskouezet em eus kalz a oberoù mat a-berzh va Zad, evit pehini anezho e veinatait ac'hanon?A(} Neuze ar Yuzevien a gemeras a-nevez mein evit e veinata.!'= Me hag an Tad a zo unan.r&] Va Zad en deus o roet din, ha brasoc'h eo eget an holl. Den ne c'hell o lemel eus dorn va Zad.b%= Me a ro dezho ar vuhez peurbadus. Biken ne vint kollet ha den n'o lamo eus va dorn.^$5 Va deñved a glev va mouezh, anavezout a ran anezho hag e teuont war va lerc'h.n#U Met ne gredit ket abalamour n'oc'h ket eus va deñved, evel ma em eus lavaret deoc'h." Jezuz a respontas dezho: Henn lavaret em eus deoc'h ha ne gredit ket. An oberoù a ran en anv va Zad a ro testeni ac'hanon.+!O ar Yuzevien en em zastumas en-dro dezhañ hag a lavaras dezhañ: Betek pegeit e talc'hi hon ene en douetañs? Mar d-out ar C'hrist, lavar deomp splann.  ~~6}Y||{zzXyybxxDxwFvuu\ttWssDrrqq;poo)nn&mmm2llkk]jiihgg>ff eedd5cbbdaaz``Y__^^-]\\\ [n[-ZYYXXTWW2VVUUTSRbQQ6PP^OO`NNMM/LLK,JmIIUHHGGFEEaED)CBBAA@R?>>O==s<<<;7:99R88E7s7 66B55K44u4?33<22$110//P.4-,,++*))*((L''C&&<%% $##"o" !! q E!}1n'b&Z P } 0 P 3Pf jkgat fhE Kretiz hag Arabed, penaos e klevomp anezho o komz en hor yezhoù diwar-benn burzhudoù Doue?g} e Frigia, e Pamfilia, en Ejipt, e douaroù Libia tost ouzh Siren, hag ar re a zo deuet eus Roma, Yuzevien ha prozelited,dfA Parted, Meded, Elamiz, ar re o chom e Mezopotamia, e Judea, e Kapadokia, er Pont, en Azia,feEPenaos e klevomp anezho o komz e yezh ar vro ma'z eo bet ganet pep hini ac'hanomp?d+Bez' e oant holl souezhet hag en estlamm, o lavarout an eil d'egile: Setu, an dud-se a zo o komz, ha n'int ket holl eus Galilea?cPa voe klevet an trouz-se, ul lod bras a dud en em zastumas, hag e voent saouzanet dre ma kleve pep hini anezho o komz en e yezh e-unan.kbOBez' e oa e Jeruzalem Yuzevien, tud a zouje Doue, eus an holl vroadoù a zo dindan an neñv.aLeuniet e voent holl gant ar Spered-Santel hag en em lakajont da gomz e yezhoù all, hervez ma roe ar Spered dezho da gomz.s`_Teodoù evel teodoù tan en em ziskouezas dezho hag en em rannas, hag en em lakajont war bep hini anezho._7A-greiz-holl e teuas eus an neñv un trouz bras evel hini un avel o c'hwezhañ gant nerzh, hag e leunias an ti holl e-lec'h ma oant azezet.V^ 'Deiz ar Pantekost o vezañ erruet, e oant holl a-unvan en hevelep lec'h.u] eTennañ a rejont d'ar sord hag ar sord a gouezhas war Matiaz, hag a voe lakaet e renk an unnek abostol.o\ Yda gaout lod er ministrerezh hag en abostolerezh-mañ en deus dilezet Judaz evit mont en e lec'h.[ O pediñ e lavarjont: Te Aotrou, hag a anavez kalonoù an holl, diskouez deomp pehini eus an daou-mañ ac'h eus dibabetWZ )Neuze e kinnigjont daou: Jozef galvet Barsabbaz ha lesanvet Justuz, ha Matiaz.Y #adalek badeziant Yann betek an deiz ma'z eo bet savet diganeomp, e vefe unan a zeufe da vezañ test ganeomp eus e adsavidigezh a varv.X }Ret eo eta, penaos e-mesk an dud a zo bet ganeomp e-pad an holl amzer m'en deus an Aotrou Jezuz bevet en hon touez, W Hogen skrivet eo e levr ar Salmoù: Ra zeuio e chomlec'h didud ha ra ne vo den da chom ennañ, ha: Ra gemero unan all e garg.!V =Ar pezh a zo bet anavezet gant holl dud Jeruzalem, en hevelep doare ma'z eo bet galvet ar park-se en o yezh Akeldama, da lavarout eo: Park ar Gwad.(U KHemañ o vezañ prenet ur park gant gopr an torfed, a zo kouezhet d'an traoñ, freuzet eo bet dre greiz e gorf hag e holl vouzelloù a zo en em stlabezet.JT Rak e oa en hon touez hag en deus bet e lod er ministrerezh-mañ.OS Tud breudeur, ret e oa ma vije peurc'hraet ar pezh en doa lavaret ar Spered-Santel er Skritur en a-raok dre c'henoù David, diwar-benn Judaz, hag a zo bet rener ar re o deus kemeret Jezuz.R yEn deizioù-se, Pêr, a savas e-kreiz an diskibien, dastumet asambles e niver a war-dro kant ugent den, hag a lavaras:Q Ar re-se holl a gendalc'he a-unvan er bedenn hag en aspedenn, gant ar gwragez, ha Mari mamm Jezuz, ha gant e vreudeur.3P a Pa voent erruet, e pignjont er gambr uhel e-lec'h ma chome Pêr, Jakez,Yann, Andrev, Filip, Tomaz, Bertele, Mazhev, Jakez mab Alfe, Simon ar Gredus, Jud breur Jakez.O - Neuze e tistrojont da Jeruzalem, eus ar Menez a c'halver an Olived, a zo pell diouzh Jeruzalem war-dro hed ur pennad-hent sabad (~ 1100 m).fN G hag a lavaras: Tud a C'halilea, perak en em zalc'hit aze da sellout ouzh an neñv? Ar Jezuz-mañ, savet diganeoc'h en neñv, a zeuio en-dro en hevelep doare evel ma hoc'h eus e welet o pignat en neñv. M  Evel ma sellent gant evezh war-zu an neñv e-pad ma'z ae kuit, setu, daou zen gwisket e gwenn en em gavas en o c'hichen L  Goude m'en doe lavaret an traoù-se, e voe savet e-pad ma sellent outañ, hag ur goabrenn a guzhas anezhañ eus o daoulagad.*K OMet resev a reot un nerzh pa zeuio ar Spered-Santel warnoc'h, hag e viot va zestoù e Jeruzalem, en holl Judea, e Samaria ha betek pennoù pellañ an douar.J 3Eñ a lavaras dezho: N'eo ket roet deoc'h anavezout an amzerioù pe ar c'houlzioù en deus merket an Tad en e c'halloud e-unan.I O vezañ eta en em zastumet, e c'houlennjont digantañ: Aotrou, hag en amzer-se eo ec'h adsavi rouantelezh Israel?sH arak Yann en deus badezet en dour, met c'hwi a vo badezet er Spered-Santel a-benn nebeut a zevezhioù.EPêr, o vezañ distroet, a welas o tont war o lerc'h an diskibl a oa karet gant Jezuz, an hini en doa en em bleget war vruched Jezuz e-pad ar goan hag en doa lavaret: Aotrou, piv eo an hini a zroukro ac'hanout? =9Lavarout a reas kement-se evit merkañ dre beseurt marv e roje gloar da Zoue. Ha goude bezañ komzet evel-se, e lavaras dezhañ: Heuilh ac'hanon. <9E gwirionez, e gwirionez, me a lavar dit, pa oas yaouank, en em c'hourizes da-unan hag ez aes e-lec'h ma felle dit, met pa vi kozh, ec'h astenni da zaouarn, hag unan all a c'hourizo ac'hanout hag a gaso ac'hanout e-lec'h na fello ket dit mont.i;KLavarout a reas dezhañ an deirvet gwech: Simon mab Jona, hag ec'h eus karantegezh evidon? Pêr a voe glac'haret eus m'en doa lavaret an deirvet gwech: Hag ec'h eus karantegezh evidon? Eñ a lavaras dezhañ: Aotrou, anavezout a rez an holl draoù, gouzout a rez em eus karantegezh evidout. Jezuz a lavaras dezhañ: Mesa va deñved.Q:Lavarout a reas dezhañ un eil gwech: Simon mab Jona, va c'harout a rez? Eñ a lavaras dezhañ: Ya Aotrou, gouzout a rez em eus karantegezh evidout. Eñ a lavaras dezhañ: Bez mesaer va deñved.9{Goude m'o doa leinet, Jezuz a lavaras da Simon-Pêr: Simon mab Jona, ha karout a rez ac'hanon muioc'h eget ar re-mañ? Eñ a lavaras dezhañ: Ya Aotrou, gouzout a rez em eus karantegezh evidout. Eñ a lavaras dezhañ: Mesa va oaned.}8sAn deirvet gwech e oa dija m'en em ziskoueze Jezuz d'e ziskibien goude bezañ adsavet a-douez ar re varv.b7= Jezuz eta a zeuas, a gemeras bara hag a roas anezhañ dezho, kenkoulz hag eus ar pesked.6 Jezuz a lavaras dezho: Deuit da leinañ. Hag hini ebet eus an diskibien ne grede goulenn outañ: Piv out? Gouzout a raent e oa an Aotrou.%5C Simon-Pêr a adpignas hag a dennas ar roued d'an douar leun a gant tri hag hanter-kant pesk bras. Ha petra bennak ma oa kement, ne dorre ket ar roued.W4' Jezuz a lavaras dezho: Degasit eus ar pesked-se hoc'h eus tapet bremañ.a3; Pa voent diskennet d'an douar, e weljont glaou-bev a oa eno, pesked warno ha bara."2=An diskibien all a zeuas er vag, o ruzañ ar roued leun a besked, rak ne oant ket pell diouzh an douar, nemet war-dro daou-c'hant ilinad (~ 100 m).21]Neuze an diskibl a oa karet gant Jezuz a lavaras da Bêr: An Aotrou eo! Pa glevas Simon-Pêr e oa an Aotrou, e lakaas e sae, rak en noazh e oa, hag en em daolas er mor.F0Eñ a lavaras dezho: Taolit ar roued en tu dehou d'ar vag hag e kavot. Teurel a rejont eta anezhi ha ne c'helljont ken he zennañ er-maez abalamour d'an niver bras a besked.r/]Jezuz a lavaras dezho: Bugale, ha n'hoc'h eus netra da zebriñ? Int a respontas dezhañ: Nann.s._Ar mintin o vezañ deuet, Jezuz en em gavas war an aod. Koulskoude an diskibien ne ouient ket e oa Jezuz.8-iSimon-Pêr a lavaras dezho: Mont a ran da besketa. Int a lavaras dezhañ: Dont a reomp ivez ganit. Mont a rejont hag e pignjont raktal er vag, met ne dapjont netra en noz-se.,wSimon-Pêr, Tomaz anvet Didim, Natanael eus Kana e Galilea, mibien Zebedea ha daou all eus e ziskibien a oa asambles.+ }Goude-se, Jezuz en em ziskouezas adarre d'an diskibien tost ouzh Mor Tiberiaz. En em ziskouez a reas en doare-mañ.*met an traoù-mañ a zo skrivet evit ma kredot penaos Jezuz a zo ar C'hrist, Mab Doue, hag o krediñ ma ho po ar vuhez en e anv.s)_Jezuz a reas c'hoazh dirak e ziskibien kalz a virakloù all, ha n'int ket skrivet el levr-mañ,(5Jezuz a lavaras dezhañ: Abalamour ma ec'h eus va gwelet, Tomaz, ec'h eus kredet. Eürus ar re n'o deus ket gwelet hag o deus kredet!9'mTomaz a respontas dezhañ: Va Aotrou ha va Doue!'&GNeuze e lavaras da Domaz: Astenn amañ da viz ha sell ouzh va daouarn. Astenn ivez da zorn ha laka anezhañ em c'hostez. Na vez ket diskredik, met kred.M%Eizh deiz goude, e ziskibien a oa a-nevez en ti ha Tomaz ganto. Jezuz a zeuas, an dorioù o vezañ serret, en em zalc'has en o c'hreiz hag a lavaras: Ar peoc'h ra vo ganeoc'h!t$aAn diskibien all a lavaras dezhañ eta: Gwelet hon eus an Aotrou. Met eñ a lavaras dezho: Ma ne welan ket merk an tachoù en e zaouarn, ma ne lakaan ket va biz e merk an tachoù ha ma ne lakaan ket va dorn en e gostez, ne gredin ket.W#'Met Tomaz, unan eus an daouzek, galvet Didim, ne oa ket ganto pa zeuas Jezuz." D'ar re e pardonot o fec'hedoù, e vint pardonet dezho, ha d'ar re o dalc'hot, e vint dalc'het dezho.w!gGoude bezañ lavaret kement-se dezho, e c'hwezhas warno hag e lavaras dezho: Degemerit ar Spered-Santel. /Jezuz a lavaras dezho a-nevez: Ar peoc'h ra vo ganeoc'h! Evel m'en deus an Tad va c'haset, e kasan ivez ac'hanoc'h.Goude bezañ lavaret kement-se, e tiskouezas dezho e zaouarn hag e gostez. Neuze an diskibien, o welout an Aotrou, o doe ul levenez bras.)An abardaez eus an deiz-se, a oa ar c'hentañ eus ar sizhun, dorioù al lec'h ma oa an diskibien en em zastumet o vezañ serret gant aon rak ar Yuzevien, Jezuz a zeuas, en em ziskouezas en o c'hreiz hag a lavaras dezho: Ar peoc'h ra vo ganeoc'h!Mari a Vagdala a zeuas da gemenn d'an diskibien penaos he doa gwelet an Aotrou ha penaos en doa lavaret kement-se dezhi.^5Jezuz a lavaras dezhi: Na stok ket ennon, rak n'on ket c'hoazh pignet etrezek va Zad. Met kae da gavout va breudeur ha lavar dezho penaos e pignan etrezek va Zad hag ho Tad, etrezek va Doue hag ho Toue.q[Jezuz a lavaras dezhi: Mari! Hi, o vezañ distroet, a lavaras dezhañ: Rabbouni! Da lavarout eo: Mestr!oWJezuz a lavaras dezhi: Gwreg, perak e ouelez? Piv a glaskez? Hi, o krediñ e oa al liorzher, a lavaras dezhañ: Aotrou, mar d-eo te ec'h eus e gaset kuit, lavar din pelec'h ec'h eus e lakaet hag e kemerin anezhañ.hIO vezañ lavaret kement-se, e tistroas hag e welas Jezuz en e sav, met ne ouie ket e oa Jezuz.)K Lavarout a rejont dezhi: Gwreg, perak e ouelez? Hi a lavaras dezho: Abalamour ma o deus douget kuit va Aotrou ha n'ouzon ket pelec'h o deus e lakaet. hag e welas daou ael gwisket e gwenn, azezet unan ouzh ar penn hag egile ouzh an treid, el lec'h ma oa bet gourvezet korf Jezuz.mS Met Mari en em zalc'he er-maez tost ouzh ar bez, o ouelañ. Evel ma ouele, en em blegas er bez3a Hag an diskibien a zistroas d'o ziez.`9 Rak n'o doa ket c'hoazh komprenet ar Skritur a lavare e tlee adsevel a varv.pYNeuze an diskibl all, an hini erruet da gentañ er bez, a yeas ivez ennañ, hag a welas, hag a gredas.|qhag al lienenn a oa bet lakaet dezhañ war e benn; ne oa ket gant ar bandennoù, met pleget en ul lec'h a-du.ucSimon-Pêr, o tont war e lerc'h, a erruas hag a yeas er bez. Gwelout a reas ar bandennoù war an douar^5O vezañ en em bleget, e welas ar bandennoù war an douar, met ne d-eas ket e-barzh.zmHag e redjont o-daou a-unvan, met an diskibl all a redas buanoc'h eget Pêr hag a erruas da gentañ er bez.PNeuze Pêr hag an diskibl all a yeas er-maez hag a yeas d'ar bez.N Neuze e redas hag e teuas da gavout Simon-Pêr hag an diskibl all a oa karet gant Jezuz, hag e lavaras dezho: Tennet o deus an Aotrou eus ar bez, ha n'ouzomp ket pelec'h o deus e lakaet.  3An deiz kentañ eus ar sizhun, Mari a Vagdala a zeuas mintin mat d'ar bez, pa oa c'hoazh teñval, hag e welas ar maen lamet diwar ar bez.j M*Lakaat a rejont eta Jezuz ennañ, abalamour da gempennadur ar Yuzevien ha dre ma oa tost ar bez. )Bez' e oa ul liorzh el lec'h ma oa bet kroazstaget hag el liorzh ur bez nevez, e-lec'h ne oa bet c'hoazh lakaet den.) K(Kemer a rejont eta korf Jezuz hag e c'holojont anezhañ gant bandennoù ha gant al louzoù-frondus, evel ma o deus ar Yuzevien ar c'hiz da sebeliañ.5'Nikodem, an hini a oa aet er penn-kentañ, en noz, da gavout Jezuz, a zeuas ivez, o tegas war-dro kant lur (~ 33 kg) eus ur veskadenn mir hag aloez.`9&Goude-se, Jozef a Arimatea hag a oa diskibl da Jezuz, met e-kuzh gant aon rak ar Yuzevien, a c'houlennas digant Pilat lemel korf Jezuz, ha Pilat en lezas d'e gemer. Dont a reas eta hag e lamas korf Jezuz.gG%Hag e lec'h all ar Skritur a lavar c'hoazh: Gwelout a raint an hini o deus toullet.c?$Kement-se a erruas evit ma vije ar Skritur peurc'hraet: E eskern ne vint ket torret.#An hini en deus gwelet en deus roet testeni a gement-se, hag e desteni a zo gwirion hag e oar e lavar gwir evit ma kredot.yk"Hogen unan eus ar soudarded a doullas e gostez dezhañ gant ul lañs, ha kerkent e teuas anezhañ gwad ha dour.]3!Met pa zeujont da Jezuz, o welout e oa dija marv, ne dorrjont ket dezhañ e zivhar.~u Ar soudarded a zeuas eta hag a dorras e zivhar d'an hini kentañ, goude d'an eil a oa kroazstaget gantañ.ykGant aon na chomfe ar c'horfoù war ar groaz e-pad ar sabad, rak kempennadur ar Pask e oa hag ar sabad-se a oa un deiz bras, ar Yuzevien a c'houlennjont digant Pilat ma vije torret o divhar dezho ha ma vijent tennet ac'hane.{P'en doe Jezuz kemeret ar gwinegr, e lavaras: Peurc'hraet eo! Hag, o vezañ pleget e benn, e rentas e Spered.>~uBez' e oa eno ul lestr leun a winegr. Leuniañ a rejont eta ur spoueenn a winegr hag, o vezañ he lakaet e penn ur gorzenn sikadez, e kinnigjont anezhi d'e c'henoù. }Goude-se, Jezuz, o welout penaos e oa kaset holl da benn, a lavaras, evit ma vije peurc'hraet ar Skritur: Sec'hed am eus.u|cNeuze e lavaras d'an diskibl: Setu da vamm. Hag adalek an eur-se, an diskibl a gemeras anezhi en e di.|{qJezuz eta, o welout e vamm hag en he c'hichen an diskibl a gare, a lavaras d'e vamm: Gwreg, setu da vab.yzkMamm Jezuz, c'hoar e vamm, Mari gwreg Klopaz, ha Mari a Vagdala, en em zalc'he tost ouzh kroaz Jezuz. yLavarout a rejont eta etrezo: Na lodennomp ket anezhi met taolomp ar sord da biv e vo. Evel-se e voe evit ma vije peurc'hraet ar gomz-mañ eus ar Skritur: Lodennet o deus va dilhad ha taolet o deus va sae d'ar sord. Setu ar pezh a reas ar soudarded.mxSGoude m'o doe ar soudarded kroazstaget Jezuz, e kemerjont e zilhad hag e rejont peder lodenn, ul lodenn evit pep soudard. Kemer a rejont ivez e sae, met ar sae a oa hep gwri, eus ur wiadenn adalek krec'h betek traoñ.DwPilat a respontas: Ar pezh am eus skrivet, am eus skrivet. v Beleien vras ar Yuzevien a lavaras da Bilat: Na skriv ket: Roue ar Yuzevien, met penaos en deus lavaret: Me eo roue ar Yuzevien.-uSKalz eus ar Yuzevien a lennas ar skrid-se, abalamour al lec'h ma oa Jezuz kroazstaget a oa tost da gêr; hag e oa skrivet en hebraeg, e gresianeg hag e latin.xtiPilat a reas ivez ur skrid hag en lakaas war ar groaz. Ennañ e oa skrivet: JEZUZ A NAZARED, ROUE AR YUZEVIEN.xsiEno e kroazstagjont anezhañ ha daou all gantañ, unan en un tu hag egile en tu all, ha Jezuz er c'hreiz.orWO tougen e groaz, e teuas el lec'h anvet: Ar C'hlopenn, hag a zo galvet en hebraeg Golgota.qNeuze eta e roas anezhañ dezho evit bezañ staget ouzh ar groaz. Evel-se e kemerjont Jezuz hag e kasjont anezhañ ganto.Bp}Met int a grias: Lam anezhañ! Lam anezhañ! Ouzh ar groaz! Pilat a lavaras dezho: Ha kroazstagañ a rin ho roue? Ar veleien vras a respontas: N'hon eus roue all ebet nemet Kezar.~ouKempennadur ar Pask e oa, ha war-dro ar c'hwec'hvet eur. Lavarout a reas d'ar Yuzevien: Setu ho roue.n Neuze Pilat, o klevout ar gomz-se, a gasas Jezuz er-maez hag a azezas war e gador-varn el lec'h galvet ar Pavez, en hebraeg Gabbata.;mo Adalek neuze Pilat a glaskas e leuskel. Met ar Yuzevien a grie: Mar laoskez an den-se, n'out ket mignon da Gezar. Piv bennak en em c'hra roue, en em laka a-enep Kezar.Pl Jezuz a respontas dezhañ: Ne'z pefe galloud ebet warnon, ma ne vefe ket bet roet dit eus an nec'h. Setu perak an hini en deus va droukroet dit en deus graet ur pec'hed brasoc'h..kU Neuze Pilat a lavaras dezhañ: Ne lavarez netra din? Ha n'ouzout ket em eus ar galloud da groazstagañ ac'hanout hag ar galloud da'z leuskel da vont?zjm Distreiñ a reas er pretordi hag e lavaras da Jezuz: A-belec'h out? Met Jezuz ne roas respont ebet dezhañ.MiPilat, o klevout ar ger-se, en doe c'hoazh muioc'h a aon.hAr Yuzevien a respontas dezhañ: Ul lezenn hon eus, hag hervez hol lezenn e tle mervel, rak eo en em c'hraet Mab Doue.Xg)Pa welas ar veleien vras hag ar serjanted anezhañ, e krijont: Ouzh ar groaz! Ouzh ar groaz! Pilat a lavaras dezho: Kemerit anezhañ hoc'h-unan ha kroazstagit anezhañ, rak ne gavan torfed ebet ennañ.yfkJezuz a yeas eta er-maez, o tougen ar gurunenn spern hag ar vantell limestra. Hag e lavaras dezho: Setu an den.e-Pilat a yeas a-nevez er-maez hag a lavaras dezho: Setu, e tegasan anezhañ deoc'h er-maez evit ma ouiot penaos ne gavan torfed ebet ennañ.]d3hag e lavarent dezhañ: Salud, Roue ar Yuzevien! Hag e roent taolioù-dorn dezhañ.c{Ar soudarded, o vezañ gweet ur gurunenn spern, a lakaas anezhi war e benn. E wiskañ a rejont gant ur vantell limestraPb Neuze Pilat a gemeras Jezuz hag a lakaas anezhañ da vezañ skourjezet.haI(Neuze an holl a grias a-nevez: Na laosk ket hemañ, met Barabbaz. Hogen Barabbaz a oa ul laer.=`s'Met, bez' hoc'h eus ur c'hiz en ho touez, ma laoskfen deoc'h unan bennak gant ar Pask. Ha fellout a ra deoc'h eta e laoskfen deoc'h roue ar Yuzevien?9_k&Pilat a lavaras dezhañ: Petra eo ar wirionez? Ha goude m'en doa lavaret kement-se, ez eas a-nevez da gavout ar Yuzevien hag e lavaras dezho: Ne gavan torfed ebet ennañ.x^i%Neuze Pilat a lavaras dezhañ: Roue out eta? Jezuz a respontas: Te en lavar, roue on. Evit-se eo ez on bet ganet hag evit-se eo ez on deuet er bed, evit reiñ testeni d'ar wirionez. Piv bennak a zo eus ar wirionez a selaou va mouezh.s]_$Jezuz a respontas: Va rouantelezh n'eo ket eus ar bed-mañ. Mar bije va rouantelezh eus ar bed-mañ, va servijerien a stourmje evit na vijen ket lakaet e daouarn ar Yuzevien, met bremañ va rouantelezh n'eo ket ac'han.\#Pilat a respontas: Ha Yuzev on-me? Da vroad hag ar veleien vras o deus da lakaet etre va daouarn. Petra ac'h eus graet?y[k"Jezuz a respontas dezhañ: Ac'hanout da-unan eo e lavarez kement-se, pe reoù all o deus henn lavaret dit?Z!Neuze Pilat a zistroas d'ar pretordi, a c'halvas Jezuz hag a lavaras dezhañ: Ha bez' out roue ar Yuzevien?Y Kement-mañ a c'hoarvezas evit ma vije peurc'hraet ar pezh en doa Jezuz lavaret, o verkañ dre beseurt marv e tlee mervel.-XSNeuze Pilat a lavaras dezho: Kemerit eñ hoc'h-unan ha barnit eñ hervez ho lezenn. Ar Yuzevien a lavaras dezhañ: N'eo ket aotreet deomp lazhañ un den.nWURespont a rejont dezhañ: Ma ne vije ket un torfedour, n'hor bije ket e lakaet etre da zaouarn.mVSPilat eta, o vezañ aet d'o c'havout, a lavaras dezho: Petra a damallit d'an den-se?AU{Neuze e tegasjont Jezuz eus ti Kaifaz d'ar pretordi. Ar mintin e oa, n'ejont ket e-barzh ar pretordi gant aon d'en em saotrañ, evit ma c'helljent debriñ ar Pask.KTPêr en nac'has adarre, ha kerkent ar c'hilhog a ganas..SUUnan eus servijerien ar beleg-meur, a oa kar d'an hini en doa Pêr troc'het e skouarn, a lavaras dezhañ: Ha ne'm eus ket da welet el liorzh gantañ? R9Simon-Pêr a oa eno o tommañ. Lavarout a rejont dezhañ: Ha n'out ket te ivez eus e ziskibien? Eñ en nac'has hag a lavaras: N'on ket.>QwAnnaz a gasas anezhañ ereet da Gaifaz ar beleg-meur.P-Jezuz a respontas dezhañ: Mar em eus komzet fall, diskouez ar pezh fall am eus lavaret, met mar em eus komzet mat, perak e skoez ac'hanon?)OKP'en doa lavaret kement-se, unan eus ar serjanted a oa eno a roas ur c'harvanad da Jezuz en ur lavarout: Evel-se eo e respontez d'ar beleg-meur?N7Perak e rez goulennoù ouzhin? Gra da c'houlennoù ouzh a re o deus klevet ar pezh am eus lavaret dezho. An dud-se a oar ar pezh am eus lavaret.MMJezuz a respontas dezhañ: Komzet em eus sklaer d'an dud. Atav em eus kelennet er sinagogenn hag en templ e-lec'h m'en em zastum ar Yuzevien, ha ne'm eus lavaret netra e-kuzh.jLMAr beleg-meur a reas goulennoù ouzh Jezuz diwar-benn e ziskibien ha diwar-benn e gelennadurezh.K{Ar servijerien hag ar serjanted a oa eno, o vezañ graet tan abalamour ma oa yen, a domme. Pêr a oa ganto hag a domme. J Neuze ar vatezh, ar borzhierez, a lavaras da Bêr: Ha n'out ket ivez eus diskibien an den-se? Eñ a lavaras: N'on ket.(IImet Pêr a chomas er-maez e-tal an nor. An diskibl all, a oa anavezet gant ar beleg-meur, a yeas da gomz ouzh ar borzhierez hag a lakaas Pêr da vont e-barzh.H'Simon-Pêr, gant un diskibl all, a heulias Jezuz. An diskibl-se a oa anavezet gant ar beleg-meur hag a yeas gant Jezuz e porzh ar beleg-meur,G}Kaifaz a oa an hini en doa roet ar c'huzul-se d'ar Yuzevien: Talvoudek eo e varvfe un den hepken evit ar bobl.rF] hag a gasas anezhañ da gentañ da di Annaz, abalamour ma oa tad-kaer da Gaifaz, beleg-meur ar bloaz-se.rE] Neuze ar vandenn soudarded, ar c'habiten ha serjanted ar Yuzevien a gemeras Jezuz, a ereas anezhañ~Du Neuze Jezuz a lavaras da Bêr: Laka da gleze en e c'houin. Ha n'evin ket an hanaf en deus an Tad roet din?{Int a respontas dezhañ: Jezuz a Nazared. Jezuz a lavaras dezho: Emaon. Ha Judaz, an hini en droukroe, a oa ivez ganto.=wJezuz, o c'houzout kement a dlee c'hoarvezout gantañ, a yeas en o raok hag a lavaras dezho: Piv a glaskit?,<QJudaz eta, o vezañ kemeret ur vandenn soudarded ha serjanted a-berzh ar veleien vras hag ar farizianed, a zeuas eno gant leternioù, gant gouloù ha gant armoù.{;oJudaz, an hini en droukroe, a anaveze ivez al lec'h-se, abalamour Jezuz a oa aet alies eno gant e ziskibien.?: yGoude m'en doe lavaret an traoù-mañ, Jezuz a yeas kuit gant e ziskibien en tu all d'ar froud Kedron, e-lec'h ma oa ul liorzh hag a antreas enni, eñ hag e ziskibien.91Roet em eus da anavezout dezho da anv hag e roin anezhañ da anavezout dezho, evit ma vo enno ar garantez ac'h eus bet evidon ha ma vin enno.8#Tad gwirion, ar bed n'en deus ket da anavezet, met me am eus da anavezet hag ar re-mañ o deus anavezet ec'h eus va c'haset.R7Tad, me a c'hoanta e vo ganin ar re ac'h eus roet din, e-lec'h ma'z on, evit ma welint ar gloar ac'h eus roet din, rak va c'haret ec'h eus a-raok krouidigezh ar bed.K6me enno ha te ennon, evit ma vint unan en un doare klok, ha ma'c'h anavezo ar bed ec'h eus va c'haset hag ec'h eus o c'haret evel ma ec'h eus va c'haret.j5MRoet em eus dezho ar gloar ac'h eus roet din, evit ma vint unan evel ma'z omp ni unan,14[evit ma vint holl unan, evel ma'z out ennon, Tad, hag evel ma'z on ennout, evit ma vint ivez unan ennomp, evit ma kredo ar bed ec'h eus va c'haset.X3)Ne bedan ket evito hepken, met c'hoazh evit a re a gredo ennon dre o ger,U2#hag en em santelaan va-unan evito, evit ma vint ivez santelaet er wirionez.Z1-Evel ma ec'h eus va c'haset er bed, em eus ivez o c'haset er bed,F0Santela anezho en da wirionez, da c'her eo ar wirionez.K/N'int ket eus ar bed, evel n'on ket va-unan eus ar bed.e.CNe bedan ket ac'hanout d'o lemel eus ar bed, met d'o diwall diouzh an droug.-'Roet em eus dezho da c'her hag ar bed en deus kasaet anezho, abalamour n'int ket eus ar bed, evel n'on ket va-unan eus ar bed.y,k Met bremañ e teuan etrezek ennout hag e lavaran an traoù-mañ er bed, evit ma vo va levenez peurleuniet enno.]+3 E-pad ma oan ganto er bed, e tiwallen anezho en da anv. Miret em eus ar re ac'h eus roet din, hag hini ebet anezho n'eo en em gollet, nemet mab ar gollidigezh, evit ma vije peurc'hraet ar Skritur.1*[ Me n'on ken er bed, met ar re-mañ a zo er bed, hag e teuan etrezek ennout. Tad santel, mir en da anv ar re ac'h eus roet din, evit ma vint unan eveldomp-ni._)7 Kement a zo din a zo dit, ha kement a zo dit a zo din, hag enno e vez roet gloar din.{(o Pediñ a ran evito. Ne bedan ket evit ar bed, met evit ar re ac'h eus roet din, abalamour ma'z int dit.F'rak roet em eus dezho ar gerioù ac'h eus roet din, hag o degemeret o deus, hag anavezet o deus e gwirionez ez on deuet ac'hanout, ha kredet o deus ec'h eus va c'haset.\&1Anavezet o deus bremañ penaos kement ac'h eus roet din a zeu ac'hanout,%5Disklêriet em eus da anv d'an dud ac'h eus roet din eus ar bed. Dit e oant, hag ec'h eus o roet din, hag o deus miret da c'her.n$UBremañ, Tad, ro gloar din ennout da-unan, eus ar gloar-se am boa ennout a-raok ma voe graet ar bed.i#KRoet em eus gloar dit war an douar, echuet em eus al labour ac'h eus roet din d'ober."#Hag ar vuhez peurbadus eo ma'c'h anavezint ac'hanout, te ar gwir Doue nemetañ, ha Jezuz-Krist, an hini ac'h eus kaset.!ha, hervez ar galloud ac'h eus roet dezhañ war bep kig, ma roio ar vuhez peurbadus d'an holl re ac'h eus roet dezhañ.*  OJezuz a gomzas evel-se, ha neuze, o sevel e zaoulagad etrezek an neñv, e lavaras: Tad, an eur a zo deuet. Ro gloar da'z Mab, evit ma roio gloar da Vab dit,$A!Lavaret em eus deoc'h an traoù-mañ evit ma ho po ar peoc'h ennon. Trubuilhoù ho po er bed, met bezit kalonek, me am eus trec'het ar bed.<q Setu, an eur a zeu, ha deuet eo dija, penaos e viot stlabezet pep hini ouzh e gostez ha penaos e lezot ac'hanon va-unan. Met me n'on ket va-unan, rak an Tad a zo ganin.;qJezuz a respontas dezho: Ha krediñ a rit bremañ?1[Bremañ ec'h ouzomp ec'h anavezez pep tra ha ne'c'h eus ket ezhomm e vefe graet goulenn ouzhit. Abalamour da-se eo e kredomp ez out deuet eus Doue.fEAn diskibien a lavaras dezhañ: Setu, bremañ e komzez sklaer ha ne lavarez parabolenn ebet.nUMe a zo deuet eus an Tad hag on deuet er bed. Lezel a ran a-nevez ar bed hag ez an da gavout an Tad.{rak an Tad e-unan ho kar, abalamour ma hoc'h eus va c'haret ha ma hoc'h eus kredet ez on deuet eus Doue.kOEn deiz-se, e c'houlennot em anv ha ne lavaran ket deoc'h e pedin an Tad evidoc'h,5cLavaret em eus deoc'h an traoù-se e parabolennoù. Met an amzer a zeu ma ne gomzin ken deoc'h e parabolennoù hag e komzin deoc'h sklaer diwar-benn an Tad.{Betek vremañ n'hoc'h eus goulennet netra em anv. Goulennit hag e resevot, evit ma vo ho levenez peurleuniet.2]En deiz-se ne c'houlennot ken netra diganin. E gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, kement a c'houlennot digant an Tad em anv, en roio deoc'h./Evel-se c'hwi a zo bremañ en dristidigezh, met me ho kwelo a-nevez hag ho kalon en em laouenaio, ha den ne lamo diganeoc'h ho levenez.Y+Pa wilioud ur wreg, he devez poan abalamour ma'z eo deuet hec'h eur, met goude ma he deus ganet ur bugel, n'he deus ken soñj eus he foan gant al levenez he deus da vezañ ganet un den er bed.DE gwirionez, e gwirionez, me a lavar deoc'h, c'hwi a welo hag a hirvoudo, hag ar bed en em laouenaio. C'hwi a vo en dristidigezh, met ho tristidigezh a vo troet e levenez.~uJezuz a ouezas e felle dezho ober goulennoù outañ hag a lavaras dezho: C'hwi a c'houlenn etrezoc'h perak em eus lavaret: C'hoazh un nebeud amzer ha ne'm gwelot mui, ha c'hoazh un nebeud amzer goude hag em gwelot. B~{~}||p{{l{zy0xx"ww#vuu5tzt#ssrr%qpp7oo)nnBmmlllVkk5jjpjivihh?gwfeddYccbaada`e__S^^-]|]\\ [[+ZZ(YY;XGWWVgVUTTFSSnS R1QQCP|OOkNNVMM;LKKQJJ^II~I%HGFFZFEEDECC7BBCA@@Q???>==#<{;;@::B9a8877`6625443P22110U//.--,,+++ *i))"((A''&T%$$C#n#"C!!h! HGHbvf'F_jBHy r & 4 HHP1EolKQ Douget e oant dezhañ dre m'en doa abaoe pell amzer souezhet anezho gant e oberoù sorserezh.uJc An holl, adalek ar re vihan betek ar re vras, a oa douget dezhañ, o lavarout: Hemañ eo galloud bras Doue.I) Bez' e oa diagent er gêr-se un den anvet Simon a rae sorserezh hag a souezhe pobl Samaria, oc'h en em ober tremen evit un den bras.4HcBez' e voe ul levenez vras er gêr-se. G9Rak speredoù hudur a yeas kuit eus kalz a dud a oa dalc'het ganto, o leuskel kriadennoù bras, ha kalz a dud seizet ha kamm a voe yac'haet.F}Ar bobl, holl a-unan, a selaouas gant evezh ar pezh a lavare Filip, oc'h anavezout hag o welout ar mirakloù a rae.MEFilip a ziskennas en ur gêr eus Samaria hag a brezegas Krist enni.kDOEvel-se, ar re a oa bet stlabezet a yae a lec'h da lec'h en ur embann an Aviel, ar Ger.{CoSaol a zismantre an Iliz, o vont en tiez, o skrapat diouto ar wazed hag ar gwragez had o teurel anezho er prizon.XB)Tud a zoujañs Doue a sebelias Stefan hag a reas ur c'hañv bras dezhañ.@A {Saol a roas e asant d'ar marv-se. Bez' e voe en deiz-se un heskinadeg vras a-enep Iliz Jeruzalem. Hag e voent holl stlabezet, nemet an ebestel, dre vroioù Judea ha Samaria.@-:O stlejañ anezhañ er-maez eus kêr, e veinatajont anezhañ. An testoù a lakaas o gwiskamantoù ouzh treid un den yaouank anvet Saol.h=I9O leuskel kriadennoù bras, e stouvjont o divskouarn hag en em daoljont holl asambles warnañ.`<98hag e lavaras: Setu, e welan an neñvoù digor ha Mab an den en e sav a-zehou da Zoue.;7Met, leun eus ar Spered-Santel hag e zaoulagad savet war-zu an neñv, e welas gloar Doue ha Jezuz en e sav a-zehou da Zoue,:6O klevout ar c'homzoù-se, e oant leuniet a fulor en o c'halonoù hag e c'hrigoñsjont o dent a-enep dezhañ.e9C5Resevet hoc'h eus al lezenn dre servij an aeled ha n'hoc'h eus ket he miret!E84Pehini eo ar profed n'o deus ket ho tadoù heskinet? Lazhet o deus ar re o doa diouganet donedigezh ar Reizh, an hini hoc'h eus droukroet bremañ hag hoc'h eus drouklazhet.!7;3Tud a c'houzoug reut, diamdroc'h a galon hag a zivskouarn, stourm a rit bepred ouzh ar Spered-Santel. C'hwi a zo heñvel ouzh ho tadoù.B62Ha n'eo ket va dorn en deus graet an holl draoù-se?5#1An neñv eo va zron hag an douar ur skabell dindan va zreid. Peseurt ti a savot din, eme an Aotrou, ha pehini a vo lec'h va diskuizh.?i4K0Met an Uhel-Meurbet ne chom ket en temploù graet gant daouarn an dud, evel ma lavar ar profed:.3W/met Salomon eo a savas un ti dezhañ.g2G.Eñ a gavas trugarez dirak Doue hag a c'houlennas sevel ur chomlec'h da Zoue Jakob,K1-Hon tadoù, o vezañ e gemeret, a zegasas anezhañ ganto dindan renerezh Jozue, er vro a oa perc'hennet gant ar broadoù a voe argaset a-ziaraok hon tadoù gant Doue, betek deizioù David.60e,Tabernakl an Testeni a zo bet gant hon tadoù el lec'h distro, evel m'en doa urzhiet an hini en doa lavaret da Voizez e ober hervez an doare m'en doa gwelet.9/k+Douget hoc'h eus teltenn Molok ha steredenn ho toue Refan, skeudennoù hoc'h eus graet evit o azeuliñ. Setu perak e kasin ac'hanoc'h en tu all da Vabilon.w.g*Met Doue a zistroas diouto hag o lakaas da servijañ armead an neñv, evel ma'z eo skrivet e levr ar brofeded: Ti Israel, ha din-me eo hoc'h eus kinniget profoù-loened hag aberzhoù e-pad daou-ugent vloaz el lec'h distro?-)Ober a rejont ul leue en deizioù-se, kinnig a rejont un aberzh d'an idol hag en em laouenajont eus labour o daouarn.2,](o lavarout da Aaron: Gra deomp doueoù a gerzho a-raok deomp, rak evit ar Moizez-se en deus hon tennet eus Ejipt, n'ouzomp ket petra a zo c'hoarvezet gantañ.o+W'Hon tadoù ne fellas ket dezho sentiñ outañ, met e daoljont kuit hag e tistrojont o galon en Ejipt,1*[&Eñ eo an hini a oa er vodadenn el lec'h distro, gant an ael a gomze outañ war Venez Sinai, ha gant hon tadoù, hag a resevas gerioù a vuhez evit o reiñ deomp.)+%Ar Moizez-se eo a lavaras da vibien Israel: An Aotrou ho Toue a savo deoc'h ur profed eveldon a-douez ho preudeur. Selaou a reot anezhañ.(7$Hennezh eo an hini o zennas er-maez, oc'h ober burzhudoù ha mirakloù e bro-Ejipt, er Mor Ruz hag el lec'h distro, e-pad daou-ugent vloaz.c'?#Ar Moizez-se, o doa taolet kuit o lavarout: Piv en deus da lakaet da vestr ha da varner warnomp? hennezh eo an hini a voe kaset gant Doue da vestr ha da zieuber dre zorn an ael a oa en em ziskouezet dezhañ er vodenn.8&i"Gwelet pizh em eus glac'har va fobl a zo en Ejipt, klevet em eus o c'hlemmoù hag on diskennet d'o dieubiñ. Deus bremañ, hag e kasin ac'hanout en Ejipt. % !An Aotrou a lavaras dezhañ: Lam da sandalennoù diouzh da dreid, rak al lec'h m'emaout warnañ a zo un douar santel.u$c Me eo Doue da dadoù, Doue Abraham, Doue Izaak ha Doue Jakob. Moizez, o krenañ holl, ne grede ket sellout.#!Pa welas Moizez anezhañ, e voe souezhet eus an emziskouezidigezh hag, evel ma tostae evit sellout outi, mouezh an Aotrou a zeuas dezhañ:"Daou-ugent vloaz goude, ael an Aotrou en em ziskouezas dezhañ e lec'h distro Menez Sinai, e flamm ur vodenn entanet. ! Pa glevas Moizez ar gomz-se, e tec'has kuit hag e chomas evel diavaeziad e bro Vadian, e-lec'h ma voe tad da zaou vab.^ 5Ha fellout a ra dit va lazhañ, evel ma ec'h eus lazhet dec'h an Ejipsian?}sMet an hini a wallgase e nesañ a vountas anezhañ o lavarout: Piv en deus da lakaet da vestr ha da varner warnomp?LAn deiz war-lerc'h, en em ziskouezas dezho e-pad ma en em gannent hag ec'h alias anezho da vezañ e peoc'h o lavarout: Tud, breudeur oc'h, perak en em wallgasit an eil egile?}sKrediñ a rae e teuje e vreudeur da gompren e tegase Doue dezho an dieubidigezh dre e zorn, met ne gomprenjont ket. O welout e wallgased unan anezho, e kemeras e zifenn hag e veñjas an hini a oa graet droug dezhañ en ur skeiñ gant an Ejipsian.wgPa voe oadet a zaou-ugent vloaz, e teuas c'hoant en e galon da vont da welout e vreudeur, mibien Israel.oWMoizez a voe kelennet en holl furnez an Ejiptiz. Galloudek e oa en e c'herioù hag en e oberoù.|qhag, o vezañ bet dilezet, merc'h Faraon a gemeras anezhañ hag a vagas anezhañ evel he mab hec'h-unan.dAEn amzer-se e voe ganet Moizez, a oa brav dirak Doue. Maget e voe e-pad tri miz e ti e dad2]Hemañ, oc'h implijout troidellerezh a-enep hor gouenn, a waskas kalet hon tadoù betek lakaat anezho da zilezel o bugale evit na vijent ket dalc'het e buhez.Fbetek ma teuas ur roue all n'en doa ket anavezet Jozef.}sMet evel ma tostae amzer ar bromesa en doa graet Doue gant le da Abraham, ar bobl a vrasaas hag a greskas en Ejipt,~uDezouget e voent da Sichem ha lakaet er bez en doa Abraham prenet gant arc'hant digant mibien Hemor eus Sichem.J Jakob a ziskennas en Ejipt hag a varvas eno, eñ hag hon tadoù.lQJozef a gasas da gerc'hat Jakob e dad hag e holl gerentiezh, a oa anezho pemzek ha tri ugent.a; Hag an eil gwech e voe Jozef anavezet gant e vreudeur, ha Faraon a ouias tiegezh Jozef.T! Jakob a glevas e oa ed en Ejipt hag a gasas di hon tadoù ur wech kentañ.y Met ec'h erruas un naonegezh vras en Ejipt holl hag e Kanaan, hag un dienez vras. Ne gave ket hon tadoù a voued.I  Dieubiñ a reas anezhañ eus e holl c'hlac'haroù hag e roas dezhañ furnez ha gras dirak Faraon roue Ejipt. Hemañ a lakaas anezhañ da c'houarnour war Ejipt ha war e holl di.[ / An uheldadoù, dre warizi, a werzhas Jozef evit an Ejipt, met Doue a voe gantañ.Q Emglev an amdroc'h a roas dezhañ. Evel-se e voe tad da Izaak hag ec'h amdroc'has anezhañ d'an eizhvet deiz, hag Izaak a voe tad da Jakob, ha Jakob tad d'an daouzek uheldad. 9Met me a varno ar vroad ma vint bet sklavourien dindani, a lavaras Doue, ha goude-se ez aint er-maez hag e servijint ac'hanon el lec'h-mañ. /Doue a lavaras dezhañ penaos e lignez a chomje en un douar estren e-pad pevar c'hant vloaz, a vije lakaet da sklaved hag a vije gwallgaset.J  Ne roas dezhañ hêrezh ebet enni, na zoken peadra da lakaat e droad warnañ, met prometiñ a reas he reiñ dezhañ ha d'e lignez war e lerc'h, petra bennak n'en doa bugel ebet.GNeuze ez eas er-maez eus bro ar C'haldeiz hag e teuas da chom e Charan. Ac'hane, goude ma voe marv e dad, eñ a zegasas anezhañ d'ar vro-mañ e-lec'h ma chomit bremañ.vehag e lavaras dezhañ: Kae er-maez eus da vro hag eus da gerentiezh, ha deus d'ar vro a ziskouezin dit.%CEñ a lavaras: Tud breudeur ha tadoù, selaouit. An Doue a c'hloar en em ziskouezas da Abraham hon tad pa oa e Mezopotamia, a-raok ma chomas e Charan,@ }Ar beleg-meur a lavaras: Hag evel-se eo emañ an traoù?-Evel m'o doa ar re holl a oa azezet er sanedrin o daoulagad dalc'het warnañ, e zremm en em ziskouezas dezho heñvel ouzh hini un ael.+rak e glevet hon eus o lavarout penaos Jezuz, an Nazaredad-se, a zistrujo al lec'h-mañ hag a gemmo ar boazioù en deus Moizez roet deomp.&E Hag e lakajont da zont falstestoù a lavaras: An den-mañ ne baouez ket da lavarout komzoù a vallozh a-enep al lec'h santel-mañ hag a-enep al lezenn, 9 Atizañ a rejont ar bobl, an henaourien hag ar skribed. Oc'h en em deurel warnañ, e krogjont ennañ hag e tegasjont anezhañ d'ar sanedrin.{o Neuze e ouestlaoujont tud evit lavarout: E glevet hon eus o tistagañ gwallgomzoù a-enep Moizez hag a-enep Doue.X) Ne c'helljont ket herzel ouzh ar furnez hag ar Spered a rae dezhañ komz.$~A Met hiniennoù eus ar sinagogenn anvet ar Frankizidi, eus re ar Sireniz hag an Aleksandriz, ha tud eus Kilisia hag Azia, a savas evit tabutal gant Stefan.g}GStefan, leun a feiz hag a c'halloud, a rae burzhudoù ha mirakloù bras e-touez ar bobl.|Ger Doue en em skuilhe, niver an diskibien a greske kalz e Jeruzalem hag un niver bras eus ar veleien a sente ouzh ar feiz.f{EDegas a rejont anezho dirak an ebestel, hag ar re-mañ a bedas hag a lakaas o daouarn warno.DzAn ali-se a blijas d'an holl vodadenn. Hag e tibabjont Stefan, den leun a feiz hag eus ar Spered-Santel, Filip, Prokor, Nikanor, Timon, Parmenaz ha Nikolaz, ur proselit eus Antioch.fyEMet evidomp-ni, e kendalc'himp d'en em reiñ d'ar bedenn ha da servij ar Ger. x9Dibabit eta, breudeur, seizh den en ho touez a zo roet testeni mat anezho, tud leun eus ar Spered-Santel hag a furnez, evit ma roimp dezho ar garg-se.wAn daouzek a c'halvas asambles ar vandenn diskibien hag a lavaras: N'eo ket dereat e lezfemp ger Doue evit servij an taolioù.@v {En deizioù-se, evel ma kreske niver an diskibien, e savas ur grozmol eus ar C'hresianegerien a-enep an Hebreed, abalamour ma oa o intañvezed lezet a-gostez er servij pemdeziek.ru]*Ha ne baouezent bemdez da gelenn ha da brezeg Aviel Jezuz-Krist en templ hag eus an eil ti d'egile. t)Int eta en em dennas a-zirak ar sanedrin, leuniet a levenez da vezañ bet kavet dellezek da c'houzañv dismegañs evit e anv.4sa(Bez' e voent a-du gant e ali. O vezañ galvet an ebestel ha goude bezañ lakaet o skourjezañ, e tifennjont outo komz en anv Jezuz hag e lezjont anezho da vont kuit.wrg'met mar deu eus Doue, ne c'hellot ket e zistrujañ. Diwallit na vefe kavet ho pefe graet brezel da Zoue.1q[&Me a lavar deoc'h eta bremañ, na redit ket war-lerc'h an dud-se ha lezit anezho da vont. Mar d-eo an embregerezh pe al labour-se eus an dud, e vo distrujet,:pm%Goude hennezh, en amzer an niveradeg, e savas Judaz ar Galilean, a dennas ur bobl vras war e lerc'h, met mervel a reas ivez, hag ar re holl a grede ennañ a voe stlabezet.ooW$Rak bez' ez eus ur pennad amzer ma savas Teudaz, o lavarout e oa un den a bouez. Un niver a war-dro pevar c'hant den en em unanas dezhañ, met lazhet e voe, hag ar re holl a oa gantañ a voe stlabezet ha deuet da netra.ynk#Hag e lavaras dezho: Tud Israel, lakait evezh ouzh ar pezh emaoc'h o vont d'ober e-keñver an dud-se.9mk"Met ur farizian anvet Gamaliel, doktor eus al lezenn enoret gant an holl bobl, a savas er sanedrin hag a c'hourc'hemennas lakaat an ebestel er-maez evit ur pennadig.nlU!O klevout kement-se, e voe droug en o c'halonoù hag en em guzuilhjont evit o lakaat da vervel.k Ha ni a zo testoù dezhañ eus an traoù-mañ, kenkoulz hag ar Spered-Santel en deus Doue roet d'ar re a sent outañ.jDoue en deus e uhelsavet a-zehou dezhañ evel Priñs ha Salver, evit reiñ da Israel ar geuzidigezh hag ar pardon eus ar pec'hedoù.yikDoue hon tadoù en deus adsavet a varv Jezuz, hoc'h eus lazhet en ur stagañ anezhañ ouzh ar c'hoad.ch?Pêr hag an ebestel a respontas: Ret eo sentiñ ouzh Doue kentoc'h eget ouzh an dud.]g3o lavarout: Ha n'hon eus ket difennet start ouzhoc'h kelenn en anv-se? Ha setu, leuniet hoc'h eus Jeruzalem gant ho kelennadurezh hag e fell deoc'h lakaat gwad an den-se da gouezhañ warnomp!kfOO vezañ o degaset, e lakajont anezho dirak ar sanedrin. Ar beleg-meur a reas ur goulenn diganto, eNeuze ar c'habiten a yeas gant ar serjanted hag a zegasas anezho hep taerder, rak aon o doa da vezañ meinataet gant ar bobl.dUnan bennak a zeuas hag a lavaras dezho: Setu, an dud hoc'h eus lakaet er prizon a zo en templ hag a gelenn ar bobl.0cYAr beleg-meur, kabiten an templ hag ar veleien vras, o klevout ar gerioù-se, ne ouient petra da soñjal diwar o fenn na petra a dlee c'hoarvezout war gement-se.$bAo lavarout: Kavet hon eus ar prizon serret mat hag ar warded er-maez en o sav e-tal an dorojoù, met, o vezañ o zigoret, n'hon eus kavet den ennañ.zamMet pa zeuas ar serjanted, n'o c'havjont ket er prizon. Distreiñ a rejont hag e kemennjont kement-se,~`uO vezañ klevet kement-se, ez ejont mintin mat en templ hag e kelennjont ennañ. Ar beleg-meur hag ar re holl a oa gantañ a zeuas, a zastumas ar sanedrin hag holl guzul henaourien mibien Israel hag a gasas da glask an ebestel d'ar prizon.s__It, en em zalc'hit e-barzh an templ ha disklêriit d'ar bobl holl c'herioù ar vuhez-mañ.m^SMet un ael eus an Aotrou a zigoras e-pad an noz dorojoù ar prizon, o lakaas er-maez hag a lavaras:B]O kregiñ en ebestel, e lakajont anezho er prizon publik.\yAr beleg-meur hag ar re holl a oa gantañ, da lavarout eo sektenn ar sadukeiz, en em savas hag a voe leuniet a warizi.'[GTud ar c'hêrioù nesañ a zerede ivez a vandenn da Jeruzalem, o tegas klañvourien ha tud heskinet gant speredoù hudur, hag e oant holl yac'haet.MZen hevelep doare ma tegased ar glañvourien war ar straedoù hag e lakaed anezho war gweleoù ha fledoù, evit, pa dremenfe Pêr, ma teufe da vihanañ e skeud da c'holeiñ hiniennoù anezho.sY_Muioc'h-muiañ a grederien a oa lakaet a-gresk d'an Aotrou, un niver bras a wazed hag a wragez,ZX- Den eus ar re all ne grede en em unaniñ dezho, met ar bobl a enore kalz anezho.W Kalz a virakloù hag a vurzhudoù en em rae e-touez ar bobl dre zaouarn an ebestel. Bez' e oant holl a-unvan dindan porched Salomon._V7 Ur spont bras a zeuas war an Iliz a-bezh ha war ar re holl a glevas komz a gement-se.(UI Raktal e kouezhas d'e dreid hag e varvas. An dud yaouank a zeuas e-barzh, he c'havas marv, he dougjont er-maez hag he sebeilhjont e-kichen he fried.UT# Neuze Pêr a lavaras dezhi: Penaos hoc'h eus en em glevet etrezoc'h evit temptañ Spered an Aotrou? Setu, ar re o deus sebeliet da bried a zo e-tal an nor; hag e tougint ac'hanout er-maez.SPêr a c'houlennas diganti: Lavar din, ha kement-se eo hoc'h eus gwerzhet an douar? Hi a lavaras: Ya, kement-se._R7War-dro teir eurvezh goude, e wreg a zeuas, hep gouzout ar pezh a oa c'hoarvezetOQAn dud yaouank en em savas, e bakas, e zougas er-maez hag e sebelias. PAnaniaz, pa glevas ar c'homzoù-se, a gouezhas hag a varvas. Ur spont bras a zeuas war ar re holl a glevas komz a gement-se.OMa'z pije miret anezhañ, daoust ha ne oa ket dit? Hag o vezañ e werzhet, ha ne oa ket e briz en da c'halloud? Penaos eta ec'h eus lakaet ar soñj-se en da galon? N'eo ket d'an dud ec'h eus lavaret gaou, met da Zoue eo.$NAPêr a lavaras: Ananiaz, perak en deus Satan leuniet da galon ken ec'h eus lavaret gaou d'ar Spered-Santel ha miret ul lodenn eus priz an douar?M hag a zalc'has ul lodenn eus ar priz, a-unan gant e wreg. Degas a reas al lodenn all hag he lakaas ouzh treid an ebestel.VL 'Met un den anvet Ananiaz, gant Safira e wreg, a werzhas ur berc'henniezhiKK%a werzhas ur park en doa, a zegasas arc'hant ar werzh hag en lakaas ouzh treid an ebestel.qJ[$Jozez lesanvet Barnabaz gant an ebestel, da lavarout eo mab an ali mat, ul Leviad genidik eus Kiprenez,bI=#hag en lakae ouzh treid an ebestel. e Lodennet e oa da bep hini hervez ma en doa ezhomm. H "Rak ne oa den ezhommek ebet en o zouez, ar re holl o doa douaroù pe tiez o gwerzhe, a zegase ar priz eus ar pezh o doa gwerzhetG}!An ebestel a roe testeni gant kalz a nerzh eus adsavidigezh an Aotrou Jezuz a varv. Ur c'hras vras a oa warno holl.5Fc Al lod bras eus ar re o doa kredet ne oant holl nemet ur galon hag un ene. Den ne lavare e oa dezhañ tamm ebet eus ar madoù en doa, met an holl draoù a oa kumun etrezo.'EGP'o doe pedet, al lec'h ma oant dastumet ennañ a grenas. Leuniet e voent holl gant ar Spered-Santel hag e tisklêrjont ger Doue gant hardizhegezh.Dwoc'h astenn da zorn da yac'haat, evit ma vo graet mirakloù ha burzhudoù dre anv da servijer santel Jezuz.C#Ha bremañ, Aotrou, sell ouzh o gourdrouzoù ha ro da'z servijerien ar galloud da zisklêriañ da c'her gant ur wir hardizhegezh,dBAevit ober an holl draoù en deus da zorn ha da guzul merket a-raok da zleout bezañ graet.*AMRak Herodez ha Poñs-Pilat, gant ar broadoù ha pobl Israel, a zo en em unanet er gêr-mañ a-enep da'z servijer santel Jezuz, an hini ac'h eus olevets@_Rouaned an douar a zo en em savet hag ar briñsed a zo en em unanet a-enep an Aotrou hag a-enep e Olevet.?'te eo en deus lavaret dre c'henoù da servijer David: Perak ar grozmol-se e-touez ar broadoù hag ar soñjoù ven-se e-touez ar pobloù?C>O vezañ klevet kement-se, e savjont a-unvan o mouezh etrezek Doue hag e lavarjont: Aotrou, te a zo Doue, te ac'h eus graet an neñv, an douar, ar mor hag an holl draoù a zo enno, =Goude ma voent laosket, e teujont etrezek o re hag e tezrevelljont ar pezh o doa ar veleien vras hag an henaourien lavaret dezho.\<1Rak an den a oa bet yac'haet dre ar mirakl-se a oa ouzhpenn daou-ugent vloaz.T;!Kas a rejont eta anezho kuit gant gourdrouzoù bras, o vezañ na gavent ket an tu d'o c'hastizañ, abalamour d'ar bobl, rak an holl a roe gloar da Zoue evit ar pezh a oa c'hoarvezet.b:=rak ne c'hellomp ket tremen hep komz diwar-benn an traoù hon eus gwelet ha klevet.9yMet Pêr ha Yann a respontas dezho: Barnit hag eo reizh dirak Doue sentiñ ouzhoc'h kentoc'h eget ouzh Doue,Q8O vezañ o galvet, e tifennjont start outo komz ha kelenn en anv Jezuz.7+Met evit ma ne d-aio ket ar vrud a gement-mañ muioc'h e-touez ar bobl, difennomp outo gant gourdrouzoù komz mui da biv bennak en anv-se.+6Oo lavarout: Petra raimp d'an dud-se? Rak ur mirakl o deus graet hag a zo anavezet gant holl dud Jeruzalem, anat eo ha ne c'hellomp ket e nac'hañ.m5Smet e c'hourc'hemennjont dezho mont er-maez eus ar sanedrin hag en em guzuilhjont etrezo,b4=O welout an den a oa bet yac'haet eno ganto, n'o doa netra da lavarout a-enep,,3Q O welout hardizhegezh Pêr ha Yann, hag o c'houzout e oant tud dizesk hag eus ar bobl izel, e voent souezhet. Anavezout a raent e oa bet ar re-se gant Jezuz.27 N'eus silvidigezh en hini all ebet, rak n'eus dindan an neñv anv all ebet a vefe bet roet e-touez an dud, a dlefemp bezañ salvet drezañ. 1  Eñ eo ar maen a zo bet taolet kuit ganeoc'h-c'hwi ar saverien, hag a zo deuet da vezañ maen kentañ ar c'horn.p0Y gouezit, c'hwi holl hag holl bobl Israel, penaos eo en anv Jezuz-Krist a Nazared, hoc'h eus staget ouzh ar groaz hag en deus Doue adsavet a-douez ar re varv, drezañ eo en em ziskouez an den-se yac'h dirazoc'h./w pa'z eo goulennet diganeomp hiziv abeg ur madober roet da un den kamm, evit gouzout penaos eo bet yac'haet,h.INeuze Pêr, leun eus ar Spered-Santel, a lavaras dezho: Pennoù ar bobl hag henaourien Israel,-O vezañ o degaset en o c'hreiz, e c'houlennjont diganto: Dre beseurt galloud pe en anv piv hoc'h eus graet kement-mañ?k,Ogant Annaz ar beleg-meur, Kaifaz, Yann, Aleksandr hag ar re holl a oa eus gouenn ar veleien vras.v+eHag e c'hoarvezas antronoz ma en em zastumas e Jeruzalem pennoù ar bobl, an henaourien hag ar skribed,d*AMet kalz eus ar re o doa klevet ar ger a gredas, ha niver ar wersed a oa war-dro pemp mil.t)aHag e krogjont enno hag o lakajont er prizon betek an deiz war-lerc'h, abalamour ma oa dija diwezhat.(yo vezañ gwall nec'het abalamour ma kelennent ar bobl ha ma kemennent an adsavidigezh a-douez ar re varv e Jezuz.s' aEvel ma komzent ouzh ar bobl, ar veleien, kabiten an templ hag ar sadukeiz a zeuas d'o c'havout,-&SEvidoc'h eo da gentañ en deus Doue savet e vugel Jezuz hag en deus e gaset d'ho pennigañ, evit tennañ pep hini ac'hanoc'h eus e fallagriezh.+%OC'hwi a zo mibien ar brofeded hag eus an emglev en deus Doue graet gant hon tadoù, o lavarout da Abraham: Holl bobloù an douar a vo benniget en da lignez.t$aAn holl brofeded o deus komzet abaoe Samuel hag ar re a zo deuet goude, o deus diouganet an deizioù-mañ.W#'ha piv bennak ne selaouo ket ar profed-se a vo distrujet eus a-douez ar bobl.4"aRak Moizez en deus lavaret d'hon tadoù: An Aotrou ho Toue a savo deoc'h a-douez ho preudeur ur profed eveldon, selaouit anezhañ e kement a lavaro deoc'h,&!Ea dle an neñv degemer betek amzer adsavidigezh an holl draoù, en deus Doue komzet diwar he fenn dre c'henoù e holl brofeded santel abaoe pell amzer.R ha ma kaso an hini a zo bet disklêriet deoc'h a-raok, Jezuz-Krist,Ho pet keuz eta ha distroit ouzh Doue, evit ma vo ho pec'hedoù lamet, evit ma teuio amzerioù a freskadurezh a-berzh an Aotrou,Met evel-se en deus Doue graet ar pezh en doa diouganet dre c'henoù e holl brofeded, penaos e tlee ar C'hrist gouzañv poan.taBremañ, breudeur, gouzout a ran hoc'h eus graet kement-se dre ziouiziegezh, kenkoulz hag ho pennoù.DDre ar feiz en e anv eo, en deus e anv startaet an den-mañ a welit hag a anavezit, hag ar feiz ennañ eo, he deus roet d'an den-mañ ar yec'hed peurvat-se dirazoc'h holl.  Lakaet hoc'h eus d'ar marv Priñs ar vuhez, ha Doue en deus e adsavet a-douez ar re varv, ni a zo testoù a gement-se.yDinac'het hoc'h eus ar Sant hag ar Reizh, ha goulennet hoc'h eus e vefe laosket deoc'h ur muntrer.fE Doue Abraham, Izaak ha Jakob, Doue hon tadoù, en deus roet gloar d'e vugel Jezuz, an hini hoc'h eus droukroet ha dinac'het dirak Pilat, petra bennak m'en doa hemañ barnet e tlee bezañ laosket kuit. Pêr, o welout kement-se, a lavaras d'ar bobl: Tud Israel, perak oc'h souezhet a gement-mañ? Perak e virit ho taoulagad paret warnomp, evel pa vefe dre hor galloud hon-unan pe dre hon doujañs-Doue hor befe lakaet an den-mañ da gerzhout?%C Evel na guitae ket Pêr ha Yann an den kamm a oa bet yac'haet, an holl bobl souezhet a zeredas d'o c'havout d'ar porched anvet Salomon.D Hag ec'h anavezjont e oa hennezh an hini a oa azezet ouzh Dor Gaer an templ evit goulenn an aluzen. Leuniet e voent a estlamm hag a souezh eus ar pezh a oa c'hoarvezet gantañ.F An holl bobl a welas anezhañ o kerzhout hag o veuliñ Doue.wgO lammat e savas en e sav hag e kerzhas. Mont a reas ganto en templ, o kerzhout, o lammat hag o veuliñ Doue.q[O vezañ e gemeret gant e zorn dehou, e savas anezhañ. Kerkent e zaoudroad hag e zaouufern a startaas.3Neuze Pêr a lavaras dezhañ: Ne'm eus nag arc'hant nag aour, met ar pezh am eus, a roan dit: en anv Jezuz-Krist a Nazared, sav ha kerzh!V%Sellout a reas gant evezh outo, o c'hortoz kaout un dra bennak diganto.^5Pêr, o virout e zaoulagad paret warnañ, kenkoulz ha Yann, a lavaras: Sell ouzhimp!a;O welout Pêr ha Yann o vont da antreal en templ, e c'houlennas diganto an aluzen.7gBez' eo oa un den kamm adalek e c'hanedigezh, a zouged hag a lakaed bemdez e-kichen dor an templ anvet ar Gaer, evit goulenn an aluzen digant ar re a yae en templ.c  APêr ha Yann a bigne a-unan d'an templ da eur ar bedenn, da lavarout eo an navet eur.| q/o veuliñ Doue hag o vezañ dudius d'an holl bobl. An Aotrou a greske bemdez an Iliz gant an dud a oa salvet. .Bemdez e oant aketus a-unvan en templ. O terriñ ar bara eus an eil ti d'egile, e kemerent o boued gant levenez hag eeunded a galon,{ o-Gwerzhañ a raent o zraoù hag o madoù, hag e lodennent anezho d'an holl, hervez an ezhomm en doa pep hini.U #,Ar re holl a grede a oa en hevelep lec'h ha pep tra a oa kumun etrezo.oW+Ar spont a grogas e pep hini, hag kalz a vurzhudoù hag a virakloù en em c'hrae dre an ebestel.r]*Kenderc'hel a raent e kelennerezh an ebestel, er genunvaniezh, e torradur ar bara hag er pedennoù.  )Ar re eta a zegemeras e c'her gant levenez a voe badezet. War-dro tri mil ene a voe unanet en deiz-se d'an diskibien.~u(E kalz a c'herioù all e roas testeni dezho hag o atizas en ur lavarout: En em salvit diouzh ar rumm fall-mañ.'Rak ar bromesa a zo evidoc'h, evit ho pugale hag evit ar re holl a zo pell, e-keit ha ma c'halvo an Aotrou hon Doue anezho.=s&Pêr a lavaras dezho: Ho pet keuz, ha ra vo pep hini ac'hanoc'h badezet en anv Jezuz-Krist evit ar pardon eus ho pec'hedoù. Hag e resevot donezon ar Spered-Santel.%%O vezañ klevet an traoù-mañ, e voe mantret o c'halon, hag e lavarjont da Bêr ha d'an ebestel all: Tud breudeur, petra a raimp?  $Ra ouezo holl di Israel eta a-dra-sur penaos en deus Doue graet Aotrou ha Krist ar Jezuz-se hoc'h eus staget ouzh ar groaz.L#betek ma em bo graet eus da enebourien ur skabell dindan da dreid."Rak David n'eo ket pignet en neñv, met e lavar e-unan: An Aotrou en deus lavaret da'm Aotrou: Azez a-zehou din,~#!Savet eta a-zehou da Zoue, resevet en deus digant an Tad promesa ar Spered-Santel ha skuilhet en deus ar pezh a welit hag a glevit bremañ.T}! Doue en deus adsavet a varv ar Jezuz-se, ni a zo holl testoù a gement-se.7|go welout kement-se a-raok, e lavaras diwar-benn adsavidigezh Krist da vev, penaos e ene ne vije ket lezet e lec'h ar marv hag e c'hig ne welje ket ar vreinadurezh.>{uMet, o vezañ profed hag o c'houzout en doa Doue prometet dezhañ gant le e lakaje Krist da c'henel eus e lignez hervez ar c'hig evit e lakaat da azezañ war e dron,;zoTud breudeur, aotreet eo din lavarout deoc'h gant hardizhegezh diwar-benn an uheldad David, penaos eo marv hag eo bet sebeliet. Emañ e vez c'hoazh hiziv en hon touez.jyMRoet ec'h eus din da anavezout hentoù ar vuhez, va leuniañ a ri a levenez dirak da zremm.kxOrak ne lezi ket va ene e lec'h ar marv ha n'aotrei ket e welfe da Sant ar vreinadurezh. wdre-se va c'halon a zo en em laouenaet ha va zeod en deus tridet gant levenez; ha va c'hig ivez a ziskuizho en esperañs, v Rak David a lavar diwar e benn: Gwelout a raen bepred an Aotrou dirazon, rak en tu dehou din emañ evit na vin ket brañsellet,~uuDoue en deus e adsavet a varv, o vezañ torret ereoù ar marv, dre ma ne oa ket posupl e vije dalc'het gantañ.Qtan den-se, droukroet hervez ar mennad divizet ha ragouiziegezh Doue, kroget hoc'h eus ennañ, hag o vezañ e staget ouzh ar groaz dre zaouarn an dud fall, e lakaet hoc'h eus d'ar marv.sTud eus Israel, klevit ar gerioù-mañ! Jezuz a Nazared, an den-se aprouet gant Doue en ho touez dre an oberoù a c'halloud, ar burzhudoù hag ar sinoù en deus graet Doue drezañ e-kreiz ac'hanoc'h, evel ma ouzoc'h hoc'h-unan,Zr-Hag ec'h erruo penaos piv bennak a c'halvo anv an Aotrou, a vo salvet.oqWAn heol a vo troet e teñvalijenn hag al loar e gwad, a-raok ma teuio deiz bras ha glorius an Aotrou.pBurzhudoù a ziskouezin d'an nec'h en neñv, ha mirakloù d'an traoñ war an douar, gwad, tan hag un aezhenn a voged.xoiA dra-sur, en deizioù-se e skuilhin eus va Spered war va servijerien ha war va servijerezed, hag e profedint.RnErruout a raio en deizioù diwezhañ, eme Doue, e skuilhin eus va Spered war bep kig, ho mibien hag ho merc'hed a brofedo, ho tud yaouank o devo gweledigezhioù hag ho tud kozh o devo huñvreoù.Jm Met kement-mañ eo ar pezh a zo bet lavaret gant ar profed Joel:jlMRak ar re-mañ n'int ket mezv, evel ma kredit, pa n'eo nemet an trede eur eus an deiz.CkMet Pêr en em ziskouezas gant an unnek, a savas e vouezh hag a lavaras dezho: Tud Yuzevien ha c'hwi holl a chom e Jeruzalem, gouezit kement-mañ ha selaouit gant evezh va gerioù.Fj Met re all a rae goap hag a lavare: Leun int gant gwin dous.ri] An holl a oa souezhet ha ne ouient petra da soñjal, o lavarout an eil d'egile: Petra eo kement-se? \X~~5}}g}|| {z{zz8yxx8ww>vvpuu tsszrrLqqpp!obnn\mmllkk6jjixihfhg ff[fe&dd2ccNbaaL``q__-^^A]]G\\[*ZJYYzY%XX7WVVVUmU)TTSbRRR@QQdP~POOANMLLTKKK0JaIIHHG=FFZEEBDPCC>BAA@@@'??;>>J===A  +An holl brofeded a ro testeni diwar e benn, penaos, dre e anv, piv bennak a gred ennañ a resev ar pardon eus e bec'hedoù.0=Y *Gourc'hemennet en deus deomp prezeg d'ar bobl ha testeniañ penaos eñ eo an hini a zo bet lakaet gant Doue da varner d'ar re vev ha d'ar re varv.8<i )nann d'an holl bobl, met d'an testoù en doa Doue dibabet en a-raok, deomp-ni hag hon eus debret hag evet gantañ goude ma'z eo bet adsavet a-douez ar re varv.l;Q (Doue en deus e adsavet a varv d'an trede deiz hag en deus roet dezhañ d'en em ziskouez,:7 'Ni a zo testoù eus an holl draoù en deus graet e bro ar Yuzevien hag e Jeruzalem. E lakaet o deus da vervel o stagañ anezhañ ouzh ar c'hoad.n9U &penaos Doue en deus olevet gant ar Spered-Santel ha gant galloud Jezuz a Nazared, a yae a lec'h da lec'h oc'h ober vat hag o yac'haat ar re holl a oa mac'het gant an diaoul, abalamour ma oa Doue gantañ.8  %Gouzout a rit ar pezh a zo c'hoarvezet en holl Judea, kroget da gentañ e Galilea, goude ar vadeziant prezeget gant Yann,7  $Setu aze ar ger en deus kaset da vibien Israel, en ur zisklêriañ dezho Aviel ar peoc'h dre Jezuz-Krist, Aotrou an holl.l6Q #met penaos e pep broad an hini a zouj anezhañ hag a ra ar pezh a zo reizh a zo kavet mat gantañ.q5[ "Pêr, o kemer ar gomz, a lavaras: Anavezout a ran e gwirionez penaos Doue ne ra van eus diavaez an den,C4 !Dre-se em eus kerkent kaset da'z kavout, ha mat ec'h eus graet o tont. Bremañ eta emaomp holl amañ dirak Doue, evit klevout kement holl en deus Doue gourc'hemennet dit.35 Kas eta da Jope da gerc'hat Simon lesanvet Pêr. Lojed eo e ti Simon, ur c'hourrezer, tost d'ar mor. Pa vo deuet, eñ a gomzo ouzhit.i2K hag a lavaras: Korneli, da bedenn a zo bet selaouet ha Doue en deus bet soñj eus da aluzenoù.@1y Korneli a lavaras: Pevar devezh 'zo, em eus yunet betek an eur-mañ, ha d'an navet eur, e peden em zi. Ha setu, un den gwisket gant dilhad lugernus en em ziskouezas dirazon0 Dre-se, o vezañ bet galvet, on deuet hep arvar. Goulenn a ran eta ouzhoc'h evit petra hoc'h eus va lakaet da zont.K/ Lavarout a reas dezho: Anavezout a rit ez eo difennet d'ur Yuzev daremprediñ un diavaeziad pe mont en e di. Met Doue en deus desket din ne dlean sellout den evel saotret pe dic'hlan.S. Hag o komz gantañ, ez eas e-barzh an ti hag e kavas kalz a dud dastumet.I-  Met Pêr en savas o lavarout: Sav, me va-unan a zo ivez un den.,w Pa zeuas Pêr en ti, Kormeli a yeas a-raok dezhañ hag, ouzh en em deurel d'e dreid, ec'h azeulas anezhañ.+# An deiz war-lerc'h ec'h errujont e Kezarea. Korneli a c'hortoze anezho gant e gerent hag e vignoned vrasañ en doa dastumet.*5 Neuze Pêr a lakaas anezho da zont en ti hag a lojas anezho. An deiz war-lerc'h ez eas ganto. Hiniennoù eus breudeur Jope a yeas ivez gantañ.) Lavarout a rejont dezhañ: Korneli, kantener, den reizh hag a zoujañs Doue, a vez roet testeni mat dezhañ gant holl vroad ar Yuzevien, a zo bet kemennet a-berzh Doue gant un ael santel da'z kerc'hat d'e di ha da glevout ar pezh a lavari dezhañ.(- Pêr a ziskennas da gavout an dud degaset dezhañ a-berzh Korneli hag a lavaras: Setu, me eo an hini a glaskit, evit petra hoc'h eus deuet?O' Sav, diskenn ha kae ganto hep arvar ebet, rak me eo am eus o degaset.& Evel ma oa Pêr o prederiañ war ar weledigezh, ar Spered a lavaras dezhañ: Setu, tri den a c'houlenn ac'hanout._%7 a c'halvas hag a c'houlennas daoust hag e oa lojet eno Simon lesanvet Pêr.b$= Evel ma oa Pêr nec'het gant ar weledigezh ha ma soñje ennañ e-unan petra a c'hellfe hounnezh bezañ, an dud kaset a-berzh Korneli, o vezañ goulennet pelec'h e oa ti Simon, en em gavas e-tal an nor,Z#- Kement-se a c'hoarvezas teir gwech, goude-se an dra a voe dilamet en neñv.|"q Ar vouezh a lavaras dezhañ c'hoazh evit an eil gwech: Na sell ket evel saotret ar pezh en deus Doue glanaet.r!] Met Pêr a lavaras: Nann, Aotrou, rak ne'm eus biskoazh debret netra a saotret nag a zic'hlan.B  Hag ur vouezh a lavaras dezhañ: Pêr, sav, lazh ha debr!eC enni edo holl bevarzroadeged an douar, al loened gouez, ar stlejviled ha laboused an neñv.-S Gwelout a reas an neñv digor hag un dra o tont war-zu ennañ, heñvel ouzh un doubier vras, dalc'het dre he fevar c'horn hag a ziskenne war-zu an douar,jM O kaout naon, e c'hoantaas debriñ. Evel ma fiched boued dezhañ, e kouezhas en ur goursav.%C An deiz war-lerc'h, evel ma oant en hent ha ma tostaent ouzh kêr, Pêr a bignas war leurdoenn an ti, war-dro ar c'hwec'hvet eur, da bediñ.A} O vezañ disklêriet holl dezho, e kasas anezho da Jope.$A Pa voe aet kuit an ael a gomze ouzh Korneli, e c'halvas daou eus e vevelien hag ur soudard a zouje Doue e-touez ar re en em zalc'he en e gichen. Lojet eo e ti ur Simon, ur c'hourrezer a zo o chom tost d'ar mor. Eñ eo a lavaro dit ar pezh a vo ret dit ober.G Kas bremañ tud da Jope da gerc'hat Simon lesanvet Pêr.5c O sellout pizh outañ ha gwall spouronet, e lavaras: Petra' zo, Aotrou? Hag e lavaras dezhañ: Da bedennoù ha da aluzenoù a zo pignet evel un eñvoradur dirak Doue. Gwelout a reas sklaer en ur weledigezh, war-dro an navet eur eus an deiz, un ael eus Doue o tont en e di hag o lavarout dezhañ: Korneli!  Deol e oa hag a zoujañs Doue, eñ hag e holl diegezh. Ober a rae kalz a aluzenoù d'ar bobl hag e pede Doue dalc'hmat.\ 3 Bez' e oa e Kezarea un den anvet Korneli, kantener er rejimant galvet Italiat.R +Pêr a chomas meur a zevezh e Jope e ti ur c'hourrezer anvet Simon.Q *Kement-se a voe anavezet dre holl gêr Jope ha kalz a gredas en Aotrou.yk )Eñ, o reiñ dezhi e zorn, he savas. O vezañ galvet ar sent hag an intañvezed, e tiskouezas anezhi bev dezho.\1 (Pêr, o vezañ kaset an holl er-maez, en em lakaas war e zaoulin hag a bedas. Hag, o treiñ etrezek ar c'horf, e lavaras: Tabita, sav! Hi a zigoras he daoulagad hag, o vezañ gwelet Pêr, ec'h azezas.b= 'Pêr a savas hag a yeas ganto. Pa voe erruet, e tegasjont anezhañ d'ar gambr uhel. An holl intañvezed a dostaas outañ en ur ouelañ hag a ziskouezas dezhañ ar saeoù hag ar mantilli a rae Dorkas pa oa ganto.5c &Evel ma'z emañ Lidda tost ouzh Jope, an diskibien, o vezañ gouezet e voe Pêr eno, a gasas daou zen d'e gavout ha d'e bediñ da zont hep dale d'o zi.{ o %Kouezhañ a reas klañv en amzer-se hag e varvas. Goude ma voe bet gwalc'het, e voe lakaet en ur gambr uhel.  $Bez' e oa e Jope un diskiblez anvet Tabita, da lavarout eo Dorkaz (= Heizezig). Ober a rae kalz a oberoù mat hag a aluzenoù.f E #Ar re holl a chome e Lidda hag e Saron a welas anezhañ hag en em zistrojont ouzh an Aotrou. } "Pêr a lavaras dezhañ: Ene, Jezuz ar C'hrist a yac'ha ac'hanout, sav ha fich da wele. Ha raktal e savas.c ? !Kavout a reas eno un den anvet Ene, gourvezet war ur gwele eizh vloaz zo hag a oa seizet.} C'hoarvezout a reas, evel ma'z ae Pêr da weladenniñ holl, ma tiskennas ivez etrezek ar sent a chome e Lidda.:m Koulskoude an Ilizoù a oa e peoc'h en holl Judea, Galilea ha Samaria, o vezañ kreñvaet ha o kerzhout e doujañs an Aotrou. Kreskiñ a raent dre sikour ar Spered-Santel.kO Ar vreudeur o vezañ anavezet kement-se, a zegasas anezhañ da Gezarea hag en kasas etrezek Tars.jM Komz ha tabutal a rae gant ar C'hresianegerien, met ar re-mañ a glaske e lakaat da vervel.ta Bez' e oa ganto, o tont hag o vont e Jeruzalem hag o prezeg gant hardizhegezh en anv an Aotrou Jezuz.kO Neuze Barnabaz en kemeras, en kasas d'an ebestel hag a lavaras dezho penaos an Aotrou a oa en em ziskouezet dezhañ war an hent hag en doa komzet outañ, ha penaos en doa prezeget gant hardizhegezh e Damask en anv Jezuz.) Pa voe deuet Saol da Jeruzalem, e klaskas en em unaniñ gant an diskibien, met an holl o doa aon araozañ, dre na gredent ket e oa un diskibl.eC Hag an diskibien, o kemer anezhañ en noz, a ziskennas anezhañ en ur baner a-hed ar voger.yk Met o irienn a zeuas da vezañ anavezet gant Saol. Diwall a raent an dorojoù noz-deiz evit e lakaat da vervel.\1 Un nebeud amzer goude, ar Yuzevien en em guzulias a-unvan evit e lakaat da vervel.~ Koulskoude Saol en em greñvae muioc'h-muiañ hag e vezhekae ar Yuzevien a chome e Damask, o prouiñ dezho piv eo ar C'hrist.h}I Ar re holl a gleve anezhañ a oa souezhet hag a lavare: Ha n'eo ket hemañ an hini a heskine e Jeruzalem ar re a c'halv an anv-se, ha ne oa ket deuet amañ a-ratozh evit o c'has ereet d'ar veleien vras?F| Ha kerkent e prezegas er sinagogennoù ez eo Krist Mab Doue.0{[ O vezañ debret, e teuas nerzh dezhañ.yzk Kerkent e kouezhas evel skant eus e zaoulagad hag ec'h adkavas ar gweled. Neuze e savas hag e voe badezet.y  Ananiaz a yeas hag, o vezañ aet en ti, e lakaas e zaouarn war Saol hag e lavaras: Breur Saol, an Aotrou Jezuz, an hini a zo en em ziskouezet dit en hent a zeues drezañ, en deus va degaset evit ma adkavi ar gweled ha ma vi leuniet gant ar Spered-Santel.Mx hag e tiskouezin dezhañ pegement e tleo gouzañv poan evit va anv.$wA Met an Aotrou a lavaras dezhañ: Kae, rak hennezh a zo ul lestr am eus dibabet evit kas va anv dirak ar broadoù, dirak ar rouaned ha dirak mibien Israel,gvG hag amañ en deus ar galloud a-berzh ar veleien vras da eren ar re holl a c'halv da anv. u Ananiaz a respontas: Aotrou, klevet em eus digant meur a hini pegement a zroug en deus graet an den-se da'z sent e Jeruzalem,t ha gwelet en deus en ur weledigezh un den anvet Ananiaz, o tont e-barzh hag en deus lakaet e zaouarn warnañ evit ma adkavo ar gweled.s% An Aotrou a lavaras dezhañ: Sav, kae d'ar straed a anver Eeun ha goulenn e ti Judaz un den anvet Saol a Dars. Rak setu, emañ o pediñr Bez' e oa e Damask un diskibl anvet Ananiaz. An Aotrou a lavaras dezhañ en ur weledigezh: Ananiaz! Respont a reas: Setu me, Aotrou!Eq Tri devezh e chomas hep gwelout, hag hep debriñ nag evañ. p Saol a savas a-ziwar an douar hag, o vezañ digoret e zaoulagad, ne wele netra. En blegnjont gant an dorn hag en kasjont da Zamask.koO An dud a oa o vont gantañ a chomas dilavar en o sav, o klevout mat ar vouezh, met ne welent den.>nu En ur grenañ ha spouronet, e lavaras: Aotrou, petra a fell dit a rafen? Hag an Aotrou a lavaras dezhañ: Sav ha kae e kêr, hag e vo lavaret dit ar pezh ac'h eus d'ober.m} Eñ a respontas: Piv out, Aotrou? An Aotrou a lavaras: Me eo Jezuz a heskinez. Kalet e vo dit herzel a-enep ar broudoù.~lu O vezañ kouezhet d'an douar, e klevas ur vouezh a lavaras dezhañ: Saol, Saol, perak e heskinez ac'hanon?k{ Evel ma oa en hent ha ma tostae ouzh Damask, a-daol-trumm ur sklêrijenn o tont eus an neñv a lugernas en-dro dezhañ.;jo hag a c'houlennas digantañ lizhiri evit sinagogennoù Damask, evit gallout, mar kavje hiniennoù eus ar gredenn-se, gwazed kenkoulz ha gwragez, o degas ereet da Jeruzalem.i { Koulskoude Saol, o tianalañ c'hoazh gourdrouz ha muntr a-enep diskibien an Aotrou, a yeas da gavout ar beleg-meursh_(Filip en em gavas en Azod. Prezeg a reas an Aviel dre holl gêrioù ma tremene betek ma teuas da Gezarea.g7'Pa voent deuet er-maez eus an dour, Spered an Aotrou a lamas Filip, hag an eunuk n'en gwelas ken. Kenderc'hel a reas e hent leun a levenez. f &Hag e c'hourc'hemennas herzel ar c'harr, e tiskennjont o-daou en dour, Filip hag an eunuk, ha e vadezas anezhañ.e%Filip a lavaras: Mar kredez eus da holl galon, e c'hell bezañ graet. Eñ a respontas: Krediñ a ran ez eo Jezuz-Krist Mab Doue.d'$Evel ma'z aent dre an hent, ec'h errujont e-lec'h ma oa dour, hag an eunuk a lavaras: Setu dour, petra a vir na vefen badezet?ac;#Filip, o kemer ar gomz hag o kregiñ gant an arroud-se, a brezegas dezhañ Aviel Jezuz.b5"O kemer ar gomz, an eunuk a lavaras da Filip: Da bediñ a ran, diwar-benn piv e lavar ar profed kement-se? Diwar-benn e-unan pe diwar-benn unan all?a!E varnedigezh a zo bet dilamet en e izelded. Piv a c'hello kontañ e rumm? Rak e vuhez a zo bet lamet a-ziwar an douar.@`y An arroud eus ar Skritur a lenne a oa hemañ: Kaset eo bet d'al lazherezh evel un dañvad hag, evel un oan mut dirak an hini en touz, n'en deus ket digoret e c'henoù._5Eñ a respontas: Penaos e c'hellfen ma n'eus hini ebet da gelenn ac'hanon? Hag e pedas Filip da bignat ha d'azezañ en e gichen.{^oFilip a zeredas hag a glevas e lenne ar profed Izaia. Lavarout a reas dezhañ: Ha kompren a rez ar pezh a lennez?M]Ar Spered a lavaras da Filip: Tosta ha kae betek ar c'harr-se.D\a zistroe, azezet war e garr, hag a lenne ar profed Izaia./[WO vezañ savet, ez eas. Ha setu, un Etiopad, un eunuk ministr bras Kandake rouanez Etiopia, merour war hec'h holl deñzorioù, deuet da Jeruzalem evit azeuliñ,8ZiUn ael eus an Aotrou a gomzas da Filip hag a lavaras dezhañ: Sav ha kae etrezek ar c'hreisteiz, war an hent a ziskenn eus Jeruzalem da C'haza. An hini a zo distro.7YgO vezañ eta roet testeni da c'her an Aotrou hag o vezañ e gemennet, e tistrojont da Jeruzalem hag e prezegjont an Aviel e kalz a gêriadennoù eus bro ar Samaritaned.XSimon a respontas: Pedit c'hwi an Aotrou evidon, evit na c'hoarvezo netra din eus ar pezh hoc'h eus lavaret.]W3rak gwelout a ran ez out en ur vestl a c'hwervder hag en ereoù an direizhder.uVcAz pez eta keuz eus da fallentez ha goulenn digant Doue ma vo pardonet dit soñj da galon, mar d-eo posupl,gUGN'eus evidout na perzh na lod e kement-mañ, rak da galon n'eo ket eeun dirak Doue."T=Met Pêr a lavaras dezhañ: Ra yelo da arc'hant da get ganit, peogwir ec'h eus kredet e c'heller prenañ donezon Doue gant arc'hant.xSio lavarout: Roit din ivez ar galloud-se, evit ma resevo ar Spered-Santel ar re holl e lakain va daouarn warno.yRkPa welas Simon penaos e oa roet ar Spered-Santel dre lakadur-daouarn an ebestel, a ginnigas dezho arc'hantMQNeuze e lakajont o daouarn warno, hag e resevjont ar Spered-Santel.qP[rak ne oa ket c'hoazh diskennet war hini anezho, badezet e oant bet hepken en anv an Aotrou Jezuz.WO'Ar re-mañ a ziskennas hag a bedas evito, evit ma resevjent ar Spered-Santel,zNmAn ebestel a oa e Jeruzalem, o vezañ klevet penaos en doa Samaria resevet ger Doue, a gasas dezho Pêr ha Yann."M= Simon e-unan a gredas ivez. O vezañ bet badezet, ne bellaas ken diouzh Filip. O welout ar mirakloù hag ar burzhudoù bras a veze graet, e oa sabatuet.$LA Met p'o doe kredet e Filip a gemenne an Aviel, ar pezh a sell ouzh rouantelezh Doue hag anv Jezuz-Krist, e voent badezet, gwazed kenkoulz ha gwragez. ;~~<}}}||#{~{zfyxxAwMvv2uutPsss==A<d}OJ4g~7Wu a p  u 7 w|f!>` 9 Un den yaouank anvet Eutikuz, azezet war ar prenestr, a oa bec'hiet gant ar c'housked e-pad prezegenn hir Paol. Eñ a voredas hag a gouezhas eus an trede solieradur d'an traoñ, hag e voe savet marv.Z -Bez' e oa kalz a lampoù er gambr uhel e-lec'h ma oant en em zastumet._ 7Ar c'hentañ deiz eus ar sizhun, an diskibien a oa en em zastumet evit terriñ ar bara. Paol a gomze ganto, o tleout mont kuit an deiz war-lerc'h, hag e kendalc'has gant e brezegenn betek hanternoz.-Goude deizioù ar bara hep goell, e lestrjomp e Filipi hag, a-benn pemp devezh, o c'havjont e Troaz, e-lec'h ma chomjomp seizh devezh.SAr re-mañ o vezañ aet a-raok, a c'hortozas ac'hanomp e Troaz.)Ambrouget e voe betek Azia gant Sopater eus Beroia, Aristark ha Sekunduz eus Tesalonike, Gaiuz eus Derb, Timote, ha Tichik ha Trofim eus Azia.1[e-lec'h ma chomas tri mizvezh. O vezañ m'o doa ar Yuzevien stegnet pechoù dezhañ pa dlee lestrañ war-zu Siria, e reas e soñj da zistreiñ dre Vakedonia.wgTreuziñ a reas ar c'horn-bro-se o kalonekaat anezho dre galz a brezegennoù, hag e teuas da C'hres +Goude ma oa an drubuilh sioulaet, Paol a gasas da gerc'hat an diskibien hag, o vezañ kimiadet diouto, ez eas kuit evit mont da Vakedonia.=u)O vezañ lavaret kement-se, e kasas kuit ar vodadeg.7g(Rak en dañjer emaomp da vezañ tamallet a zispac'h evit ar pezh a zo c'hoarvezet hiziv, dre n'hon eus abeg ebet evit reiñ digarez d'an dastumadeg-mañ.w'Met mar hoc'h eus un dra bennak all da c'houlenn, e c'hello bezañ graet en un emvod hervez al lezenn.Q&Mar en deus Demetriuz hag an artizaned a zo gantañ ur c'hlemm bennak d'ober a-enep unan bennak, ez eus deizioù a vreujoù ha prokoñsuled. Ra c'halvo an eil egile d'al lez-varn.f~E%Rak an dud-se hoc'h eus degaset, n'int na tud disakr na touerien a-enep ho toueez.b}=$Kement-se o vezañ anat, e tleit en em sioulaat ha chom hep ober netra gant hastidigezh.U|##Sekretour kêr, o vezañ peoc'haet ar bobl, a lavaras: Tud a Efez, piv eo an den ha ne oar ket penaos kêr an Efeziz eo mirerez eus an doueez vras Artemiz hag eus ar pezh a zo kouezhet eus an neñv? {"Met adalek ma'c'h anavezjont e oa Yuzev, e krijont holl a-unvouezh e-pad div eurvezh pe dost: Bras eo Artemiz an Efeziz!7zg!Tennet e voe er-maez eus an engroez Aleksandr, a veze lakaet a-raok gant ar Yuzevien. Aleksandr, oc'h ober sin gant e zorn, a fellas dezhañ en em zifenn dirak ar bobl.,yQ Lod eta a grie en un doare, lod all en un doare all, rak ar vodadeg a oa gwall gemmesket hag an darn vuiañ anezho ne ouient ket evit petra e oant en em zastumet.yxkHiniennoù zoken e-touez an Aziarked, hag a oa e vignoned, a gasas d'e bediñ na yaje ket d'an teatr.rw]Paol a fellas dezhañ en em ziskouez d'ar bobl, met an diskibien n'en lezjont ket d'ober.'vGKêr holl a voe leuniet a veskadeg, hag e redjont holl a-unvan d'an teatr, o stlejañ ganto Gaiuz hag Aristark, tud eus Makedonia ha kenveajourien Paol.fuEO vezañ klevet kement-se, e voent leuniet a fulor hag e krijont: Bras eo Artemiz an Efeziz!^t5N'eus ket hepken da gaout aon na vefe hor micher gwallvrudet, met ivez na gouezhfe templ an doueez vras Artemiz e dismegañs, ha na zeufe ivez da netra he braster a zo azeulet en Azia a-bezh hag er bed holl.\s1hag e welit hag e klevit penaos, n'eo ket en Efez hepken met kazi en Azia a-bezh, en deus ar Paol-se gounezet ha distroet kalz a dud, o lavarout n'int ket doueoù ar re a zo graet gant daouarn an dud.&rEBodañ a reas anezho gant ar re all a rae ar seurt labourioù-se hag e lavaras: O tud, anavezout a rit penaos e teu hon holl c'hounid eus al labour-se,q+Rak un den anvet Demetriuz, un orfebour, a rae temploù bihan eus Artemiz en arc'hant hag a roe kalz da c'hounit d'an artizaned.Zp-C'hoarvezout a reas en amzer-se un drubuilh vras diwar-benn hent an Aotrou.o O vezañ kaset e Makedonia daou eus ar re a sikoure anezhañ, Timote hag Erast, e chomas c'hoazh un nebeud amzer en Azia.In Goude ma voe c'hoarvezet an traoù-se, Paol a lakaas en e spered da dreuziñ Makedonia hag Akaia ha da vont da Jeruzalem, o lavarout: Goude ma vin bet eno, e vo ret ivez din gwelout Rom.NmEvel-se ger an Aotrou a greskas hag a greñvaas muioc'h-muiañ.Al{Un niver bras eus ar re o doa embreget hud a zegasas o levrioù hag o devas dirak an holl. Pa voe kontet ar priz a gement-se, e voe kavet e save da hanter-kant mil pezh arc'hant.]k3Kalz eus ar re o doa kredet a zeue da anzav ha da zisklêriañ ar pezh o doa graet.!j;Kement-se a voe anavezet gant an holl Yuzevien hag an holl C'hresianed a chome en Efez. Spontet e voent holl hag anv an Aotrou Jezuz a voe meulet.0iYAn den dalc'het gant an drouk-spered en em daolas warno hag, o vezañ o mestroniet, a wallgasas anezho kement ma tec'hjont diouzh an ti en noazh ha gouliet.yhkAn drouk-spered a respontas: Anavezout a ran Jezuz ha gouzout a ran piv eo Paol, met c'hwi, piv oc'h?\g1Ar re a rae kement-se a oa seizh mab Skeva, ur Yuzev hag unan eus ar veleien vras.Uf# Hiniennoù eus ar stolierien Yuzev a rede ar vro en em lakaas da c'hervel anv an Aotrou Jezuz war ar re a oa dalc'het gant an drouk-speredoù, o lavarout: Ni ho kourfed dre Jezuz a brezeg Paol.Be} en hevelep doare ma lakaed war ar re glañv mouchoueroù pe lienennoù o doa stoket ouzh e gorf, hag e oant yac'haet eus o c'hleñvedoù hag an drouk-speredoù a yae er-maez. Goude-se, Paol a yeas kuit eus Aten hag a zeuas da Gorint. ="Koulskoude hiniennoù en em unanas dezhañ hag a gredas, en o zouez, Denez an Areopajiad, ur wreg anvet Damariz ha reoù all ganto..<W!Evel-se Paol a yeas kuit eus o zouez.;+ Pa glevjont komz diwar adsavidigezh a-douez ar re varv, darn a reas goap hag ar re all a lavaras: Da glevout a raimp ur wech all war gement-se.^:5abalamour m'en deus divizet un devezh ma tle barn ennañ ar bed gant reizhder, dre an den en deus diazezet. Roet en deus d'an holl ur brouenn sklaer a gement-se, en ur sevel anezhañ a-douez ar re varv.!9;Doue, o vezañ eta lezet an amzer a ziouiziegezh-se da dremen, a c'hourc'hemenn bremañ d'an holl dud en holl lec'hioù kaout keuz,)8KO vezañ eta eus lignez Doue, ne dleomp ket krediñ ez eo an doueelezh heñvel ouzh aour pe ouzh arc'hant pe ouzh maen, kizellet gant arz hag ijin an den.7/Rak ennañ eo hon eus ar vuhez, ar fiñv hag ar boud, evel m'o deus lavaret ivez hiniennoù eus ho parzhed: Rak anezhañ omp ivez al lignez.+6Oevit ma klaskint an Aotrou, da welout hag int a c'hellfe e gavout en ur e glask a-dastorn, petra bennak ma n'emañ ket pell diouzh hini ac'hanomp..5UGraet en deus eus ur gwad hepken holl ouenn an dud, evit chom war holl c'horre an douar, o vezañ didermenet an amzervezhioù hag harzoù o chomlec'hioù,(4IN'eo ket servijet gant daouarn an dud evel m'en defe ezhomm eus un dra bennak, eñ an hini a ro d'an holl ar vuhez, an anal hag an holl draoù.!3;An Doue hag en deus graet ar bed hag an holl draoù a zo ennañ, o vezañ Aotrou an neñv hag an douar, ne chom ket en temploù savet gant dorn an dud.]23Rak, o tremen hag o sellout ouzh an traoù a azeulit, em eus kavet zoken un aoter ma'z eo skrivet warni: D'un doue dizanav. An hini a azeulit hep e anavezout, hennezh eo an hini a gemennan deoc'h.17Paol, oc'h en em zerc'hel e-kreiz an Areopaj, a lavaras: Tud Atenat, gwelout a ran penaos en holl draoù oc'h relijius dreist pep tra.0An holl Ateniz hag an estrañjourien a chome en eno ne dremenent o amzer nemet o lavarout pe o selaou un nevezinti bennak.i/KRak da glevout a reomp o lavarout traoù iskis. Ni a fell deomp eta gouzout petra eo kement-se..1O vezañ e gemeret, e kasjont anezhañ d'an Areopaj, o lavarout: Hag e c'hellfemp gouzout petra eo ar gelennadurezh nevez-se a brezegez?t-aUn nebeud filozoferien epikuriat ha stoikat a gomzas gantañ. Darn a lavaras: Petra a fell d'an teodeg-se lavarout? Ha darn all: Seblantout a ra kemenn doueoù estrañjour. Rak prezeg a rae dezho Jezuz hag an adsavidigezh a varv. , Komz a reas eta er sinagogenn gant ar Yuzevien ha gant ar re a zouje Doue, ha bemdez war al leurgêr gant ar re en em gave eno.+E-pad ma oa Paol ouzh o gortoz en Aten, e oa kounnaret e spered ennañ e-unan o welout ar gêr-se leuniet holl gant idoloù.*5Ar re a yae gant Paol a gasas anezhañ betek Aten. Goude bezañ bet an urzh da lavarout da Silaz ha Timote dont buan d'e gavout, ez ejont kuit.s)_Kerkent ar vreudeur a gasas kuit Paol, evit ober van da vont war-zu ar mor. Silaz ha Timote a chomas eno.~(u Met pa ouezas Yuzevien Tesalonike penaos ger Doue a oa prezeget e Beroia gant Paol, e teujont hag e savjont ar bobl.}'s Kalz anezho eta a gredas, kenkoulz hag un niver bras a-walc'h a wragez C'hresian a renk uhel hag a wazed.^&5 Ar re-mañ o doa soñjoù uheloc'h eget re eus Tesalonike, hag e resevjont ar ger gant kalz muioc'h a vuander, o studiañ bemdez ar Skriturioù evit gwelout daoust hag e oa gwir ar pezh a lavared dezho. % Raktal ar vreudeur a lakaas en noz Paol ha Silaz da vont kuit da v-Beroia. O vezañ erruet eno, ez ejont e sinagogenn ar Yuzevien.n$U Goude bezañ resevet ur c'hred digant Jason ha digant ar re all, e lezjont anezho da vont kuit.P#Fromañ a rejont ar bobl hag ar pennoù-kêr pa glevjont an traoù-se."ha Jason en deus o degemeret. Int holl, enebourien da c'hourc'hemennoù Kezar, a lavar ez eus ur roue all, Jezuz..!UNe gavjont ket anezho hag e stlejjont Jason hag hiniennoù eus ar vreudeur dirak ar pennoù-kêr, o krial: An dud-mañ o deus trubuilhet ar bed hag a zo ivez amañ,w gMet ar Yuzevien diskredik, leun a warizi, a gemeras ganto un toullad paotred fall diwar al leurgêr, hag, o vezañ dastumet un engroez, e lakajont trubuilh dre gêr. O vont da di Jason, e klaskjont anezho evit o c'has dirak ar bobl.Darn anezho a gredas hag en em unanas da Baol ha da Silaz, gant ul lod bras a C'hresianed a zouje Doue ha kalz a wragez a renk uhel.8io tisplegañ hag o tiskenn penaos e oa ret d'ar C'hrist gouzañv hag adsevel a-douez ar re varv, hag o lavarout: Ar C'hrist-se eo Jezuz a brezegan deoc'h.{Paol, hervez e c'hiz, a yeas d'o c'havout hag, e-pad tri sabad, e komzas outo diwar-benn ar Skriturioù,~ wGoude bezañ tremenet dre Amfipoliz hag Apollonia, e teujont da Desalonike e-lec'h ma oa sinagogenn ar Yuzevien.!(Int, goude bezañ aet er-maez eus ar prizon, a yeas da di Lidia hag, o vezañ gwelet ar vreudeur, e kalonekajont anezho hag ez ejont kuit.wg'Dont a rejont eta d'o sioulaat. Hag o c'hasjont er-maez hag e pedjont anezho da vont kuit eus kêr.r]&Ar serjanted a lavaras ar gerioù-se d'ar pennoù, hag ar re-mañ o doe aon o klevout e oant Roman. %Met Paol a lavaras dezho: Goude bezañ hor skourjezet dirak an holl hep barn, ha ni Romaned, o deus hol lakaet er prizon, ha bremañ e laoskont ac'hanomp kuit e kuzh! Ne c'hoarvezo ket kement-se. Ra deuint hoc'h-unan d'hol lakaat er-maez.3$Ar bac'her a lavaras da Baol ar c'homzoù-se: Ar pennoù o deus kaset keloù evit ho leuskel, deuit bremañ er-maez hag it e peoc'h.Z-#Pa voe deuet an deiz, ar pennoù a gasas serjanted da lavarout: Laosk an dud-se."O vezañ degaset anezho en e di, e roas dezho da zebriñ hag en em laouenaas da vezañ kredet e Doue gant e holl diegezh.!Eñ a gemeras anezho gantañ d'an eur-se eus an noz hag a walc'has o goulioù. Ha raktal a voe badezet, eñ hag e holl dud.S Kemenn a rejont dezhañ ger an Aotrou, ha d'ar re holl a oa en e di.[/Lavarout a rejont: Kred en Aotrou Jezuz-Krist, hag e vi salvet, te ha da diegezh.mSHag, o tegas anezho er-maez, e lavaras: Aotrounez, petra eo ret din d'ober evit bezañ salvet?wgO vezañ goulennet gouloù, ec'h antreas buan hag, en ur grenañ, en em daolas ouzh treid Paol ha Silaz.^5Met Paol a grias gant ur vouezh kreñv: Na ra droug ebet dit, rak emaomp holl amañ./WAr bac'her, o vezañ dihunet hag o welout dorojoù ar prizon digor, a dennas e gleze hag a oa o vont d'en em lazhañ, o krediñ e oa aet ar brizonidi kuit.M A-daol trumm e c'hoarvezas ur c'hren-douar bras, en hevelep doare ma voe brañsellet diazez ar prizon. Kerkent, an holl zorojoù a voe digoret hag ereoù an holl brizonidi a voe torret.{ oWar-dro hanternoz, Paol ha Silaz a oa o pediñ hag o kanañ meuleudioù da Zoue, hag ar brizonidi o c'hleve.i KO vezañ bet an urzh-se, hemañ o zaolas er prizon a-ziabarzh hag a ereas o zreid gant hualoù. 3Goude bezañ roet dezho kalz a daolioù, e taoljont anezho er prizon hag e c'hourc'hemennjont d'ar bac'her o diwall gant evezh.+ OAn engroez a savas a-enep dezho, hag ar pennoù, o vezañ lakaet o dilhad da vezañ difreuzet diwarno, a c'hourc'hemennas o skourjezañ gant gwalinier.}shag e kelennont boazioù ha n'eo ket aotreet deomp o degemer nag o heuliañ, pa'z eo gwir ez omp Romaned.|qO vezañ o c'haset dirak ar pennoù, e lavarjont dezho: An dud-mañ a drubuilh hor c'hêr. Yuzevien int,'Met he mistri, o welout o doa kollet an esper eus o gounid, a grogas e Paol hag e Silaz, hag o stlejas war al leurgêr dirak ar pennoù-kêr.PKement-se a reas e-pad meur a zevezh. Paol, hegaset, a zistroas hag a lavaras d'ar spered: Me a c'hourc'hemenn dit, en anv Jezuz-Krist, da vont er-maez anezhi. Hag ez eas kuit raktal.  O heuliañ Paol ha ni, e krie: An dud-mañ a zo servijerien an Doue Uhel-Meurbet hag a gemenn deoc'h hent ar silividigezh.MEvel ma'z aemp d'ar bedenn, ur vatezh dalc'het gant ur spered a Biton hag a zegase ur gounid bras d'he mistri oc'h ober micher a zivinouriezh, a ziaraogas ac'hanomp.@yPa voe bet badezet gant he zud, e reas ar goulenn-mañ: Ma hoc'h eus kavet ac'hanon feal d'an Aotrou, deuit em zi ha chomit ennañ. Hag hol lakaas d'ober evel-se.LUr wreg anvet Lidia, ur varc'hadourez limestra eus kêr Diatira, ur wreg a zouje Doue, a selaouas. An Aotrou a zigoras he c'halon dezhi evit ma raje evezh ouzh an traoù a lavare Paol.L D'an deiz sabad ez ejomp er-maez eus kêr, tost d'ur stêr e-lec'h ma oant kustumet d'ober ar bedenn. O vezañ azezet, hon eus komzet ouzh ar gwragez a oa en em zastumet eno.!; Ac'hano ez ejomp da Filipi, hag a zo ur gêr gentañ eus un distrig eus Makedonia hag un drevadenn. Chom a rejomp er gêr-se un nebeud devezhioù.~y O vezañ eta aet kuit eus Troaz, ez ejomp eeun dre vor etrezek Samotraz, hag an deiz war-lerc'h etrezek Neapoliz.}- Kerkent ha m'en doa bet ar weledigezh-se, e klaskjomp mont e Makedonia, o krediñ ervat en doa an Aotrou hor galvet da brezeg an Aviel eno.#|? Paol en doa ur weledigezh e-pad an noz: un den Makedoniat en em zalc'he en e sav hag en pede o lavarout: Tremen e Makedonia, deus d'hor sikour.;{qNeuze e treuzjont Misia hag e tiskennjont e Troaz.uzcO vezañ deuet tost da v-Misia, en em lakajont da vont e Bitinia, met ar Spered n'o lezas ket da vont.tyaP'o doe treuzet Frigia ha bro C'halatia, ar Spered-Santel a zifennas outo prezeg ar ger en Azia.\x1Evel-se an Ilizoù a greñvae er feiz hag an niver anezho a greske a zeiz da zeiz.wEvel ma'z aent eus kêr e kêr, ec'h alient mirout an urzhioù a oa bet lakaet gant an ebestel ha gant henaourien Jeruzalem.Av{Paol a fellas dezhañ e teuje gantañ. E gemer a reas hag ec'h amdroc'has anezhañ abalamour d'ar Yuzevien a oa el lec'h-se, rak an holl a ouie e oa Gresian e dad.BuBreudeur Listr hag Ikoniom a roe anezhañ un testeni mat.t Dont a reas e Derb hag e Listra. Ha setu, bez' e oa eno un diskibl anvet Timote, mab da ur Yuzevez hag a grede ha da un tad Gresian.@s{)hag e treuzas Siria ha Kilisia, o kreñvaat an Ilizoù.jrM(Paol a zibabas Silaz hag a yeas kuit, goude bezañ bet lakaet dindan gras Doue gant ar vreudeur,q7'Bez' e oa eta etrezo un diemglev ken kreñv ma'z ejont an eil digant egile. Barnabaz a gemeras Mark gantañ hag a yeas dre vor da Giprenez.p#&Met Paol ne gavas ket dereat kemer ganto an hini en doa o c'huitaet pa oant e Pamfilia ha n'en doa ket o heuliet en o oberennoù.Ho %Barnabaz a fellas dezhañ kemer ivez ganto Yann lesanvet Mark.6ne$Un devezhioù bennak goude, Paol a lavaras da Varnabaz: Distroomp da weladenniñ hor breudeur en holl gêrioù hon eus prezeget enno ger an Aotrou, da welout penaos emaint.tma#Paol ha Barnabaz a chomas en Antioch, o kelenn hag o prezeg an Aviel, ger an Aotrou, gant meur a hini all.+lQ"Koulskoude Silaz a gavas mat chom.xki!Goude bezañ chomet eno ur pennad amzer, e voent kaset kuit e peoc'h gant ar vreudeur etrezek an ebestel.rj] Judaz ha Silaz, o vezañ profeded o-unan, a galonekaas hag a greñvaas ar vreudeur dre veur a brezegenn.@i{O vezañ e lennet, en em laouenajont eus an ali mat-se.mhSO vezañ eta bet kaset, e teujont da Antioch ha, p'o doe dastumet ar bobl, e rojont al lizher.ogWda lavarout eo, m'en em virot diouzh ar pezh a zo bet aberzhet d'an idoloù, diouzh ar gwad, diouzh ar pezh a zo bet mouget ha diouzh ar c'hadaliezh. Mat a reot diwall diouzh an traoù-se. Yec'hed deoc'h! fRak kavet eo bet mat gant ar Spered-Santel ha ganeomp-ni, na vije ket lakaet warnoc'h bec'hioù all nemet ar re a zo ret,jeMKaset hon eus eta Judaz ha Silaz, da zisklêriañ deoc'h a c'henoù an hevelep traoù.Edtud o deus risklet o buhez evit anv hon Aotrou Jezuz-Krist.}csni hon eus kavet mat, holl asambles, dibab tud hag o c'has deoc'h gant hor re garet-mat Barnabaz ha Paol,b1Evel ma hon eus anavezet penaos hiniennoù deuet eus hon touez o deus trubuilhet ac'hanoc'h gant o frezegennoù, o vrañsellat hoc'h eneoù en ur lavarout eo ret bezañ amdroc'het ha mirout al lezenn, ar pezh n'hon eus ket gourc'hemennet dezho,(aIKement-mañ a skrivjont drezo: An ebestel, an henaourien hag ar vreudeur, d'ar vreudeur a-douez ar baganed a zo en Antioch, e Siria hag e Kilisia: Salud!m`SNeuze e voe kavet mat gant an ebestel hag an henaourien, gant an holl Iliz, dibab tud eus o zouez evit o c'has da Antioch gant Paol ha Barnabaz: Judaz lesanvet Barsabbaz ha Silaz, tud eus ar re gentañ e-touez ar vreudeur.}_sRak e pep kêr, abaoe kalz a rummadoù, ez eus tud a brezeg Moizez, pa'z eo lennet pep sabad er sinagogennoù. ^met skrivañ dezho en em virout diouzh pep saotr an idoloù, diouzh ar c'hadaliezh, diouzh al loened mouget ha diouzh ar gwad.\]1Dre-se e soñj din ne dleer ket tregasiñ ar re eus ar baganed a zistro ouzh Doue,<\sE holl oberoù a zo anavezet gant Doue a bep amzer..[Uevit ma vo klasket an Aotrou gant an nemorant eus an dud ha gant an holl vroadoù ma'z eo galvet va anv warno, eme an Aotrou en deus graet an holl draoù-mañ.ZGoude-se e tistroin hag ec'h adsavin teltenn David a oa kouezhet, sevel a rin a-nevez he dismantroù hag e lakain anezhi en he sav,]Y3Ha gant kement-se emañ o klotañ gerioù ar brofeded, hervez ma'z eo skrivet:{XoSimon en deus disklêriet penaos en deus Doue sellet ouzh ar baganed, evit dibab en o zouez ur bobl d'e anv.{Wo Goude m'o doe paouezet da gomz, Jakez a gemeras ar gomz hag a lavaras: Tud breudeur, selaouit ac'hanon.V7 An holl vodadenn a davas hag e selaouent Barnabaz ha Paol o kontañ pebezh mirakloù ha pebezh burzhudoù en doa Doue graet drezo e-touez ar baganed.dUA Met krediñ a reomp ez omp salvet dre c'hras an Aotrou Jezuz-Krist, kenkoulz hag int.T- Bremañ eta, perak e temptit Doue en ur lakaat war an diskibien ur yev n'hon eus ket bet an nerzh da zougen, nag hon tadoù na ni hon-unan?rS] n'en deus graet diforc'h ebet etre ni hag int, o vezañ glanaet o c'halonoù dre ar feiz.RDoue, hag a anavez ar c'halonoù, en deus roet testeni dezho en ur reiñ dezho ar Spered-Santel kenkoulz ha deomp-ni,iQKEvel ma oa ur breud bras, Pêr a savas hag a lavaras dezho: Tud breudeur, anavezout a rit penaos pell amzer' zo en deus Doue va dibabet en hon touez, evit ma klevje ar baganed dre va genoù ger an Aviel ha ma kredjent.ZP-An ebestel hag an henaourien en em zastumas evit sellout pizh ouzh ar gudenn-se.&OEMet hiniennoù eus kostezenn ar farizianed o doa kredet a savas o lavarout e oa ret amdroc'hañ anezho ha gourc'hemenn dezho mirout lezenn Moizez./NWO vezañ erruet e Jeruzalem, e voent degemeret gant an Iliz, gant an ebestel ha gant an henaourien, hag e rojont da anavezout an holl draoù en doa Doue graet ganto.'MGO vezañ eta kaset gant an Iliz, e treuzjont Fenikia ha Samaria, e kontjont distro ar baganed ouzh Doue hag e rojont ul levenez vras d'an holl vreudeur.jLMUn tabut bras hag ur breud o vezañ eta savet etre Paol ha Barnabaz hag ar re-mañ, e voe divizet e pignje Paol ha Barnabaz hag hiniennoù eus o zouez da Jeruzalem da gavout an ebestel hag an henaourien diwar-benn kement-se.%K EHiniennoù deuet eus Judea a gelennas ar vreudeur o lavarout: Ma n'oc'h ket amdroc'het hervez giz Moizez, ne c'hellit ket bezañ salvet.5JeEno e chomjont pell amzer gant an diskibien.I5Pa voent erruet, e tastumjont an Iliz hag e kontjont an holl draoù en doa Doue graet ganto ha penaos en doa digoret d'ar broadoù dor ar feiz.HwAc'hane ez ejont dre vor da Antioch, a-belec'h e oant bet kaset gant gras Doue evit an oberenn o doa graet.@G{e prezegjont ar ger e Perj hag e tiskennjont en Atalia.8FkO vezañ treuzet Pisidia, e teujont e Pamfilia,EGoude bezañ lakaet henaourien dezho e pep Iliz ha goude bezañ pedet ha yunet, ec'h erbedjont evito an Aotrou o doa kredet ennañ.=Dso kreñvaat eneoù an diskibien, oc'h aliañ anezho da genderc'hel er feiz hag o reiñ da anavezout dezho ez eo dre galz a boanioù eo ret deomp mont e rouantelezh Doue.CGoude bezañ prezeget an Aviel er gêr-se ha bezañ graet enni meur a ziskibl, e tistrojont da Listra, Ikoniom hag Antioch,B!Met an diskibien o vezañ en em zastumet en-dro dezhañ, e savas hag e teuas e kêr. An deiz war-lerc'h ez eas gant Barnabaz da Zerb.0AYNeuze Yuzevien a zeuas eus Antioch hag eus Ikoniom hag a c'hounezas ar bobl. O vezañ meinataet Paol, e stlejjont anezhañ er-maez eus kêr, o krediñ e oa marv.d@AA-boan ma c'helljont, o lavarout kement-se, mirout ar bobl da ginnig un aberzh dezho.p?Ypetra bennak ma n'en deus ket paouezet da reiñ testenioù anezhañ e-unan, oc'h ober vad, en ur zegas deomp eus an neñv ar glaveier hag an amzerioù frouezhus, hag o leuniañ hor c'halonoù a vadoù hag a levenez.\>1En amzer dremenet, lezet en deus an holl vroadoù da gerzhout en o hentoù o-unan,==sO tud, perak e rit kement-se? N'omp nemet tud dalc'het d'an hevelep poanioù eveldoc'h. Prezeg a reomp deoc'h an Aviel evit ma tistroot eus an traoù didalvez-se ha m'en em droot war-zu an Doue bev, an hini en deus graet an neñv, an douar, ar mor hag an holl draoù a zo enno.<{Met an ebestel Barnabaz ha Paol, o vezañ anavezet kement-se, a rogas o dilhad hag a redas e-kreiz an engroez, o krial:%;C Beleg Yaou, a oa tost d'o c'hêr, a zegasas tirvi gant garlantezioù dirak an dorojoù hag a felle dezhañ kinnig un aberzh a-unvan gant ar bobl.l:Q Hag e c'halvjont Barnabaz Yaou ha Paol Merc'her, abalamour ma oa hemañ a zouge ar gomz.!9; Pa welas ar bobl ar pezh en doa graet Paol, e savjont o mouezh hag e lavarjont e yezh likaoniek: Doueed heñvel ouzh tud a zo diskennet etrezek ennomp.b8= hag a lavaras gant ur vouezh kreñv: Sav eeun war da dreid. Hag e lammas, hag e kerzhas.y7k Selaou a rae Paol o komz. Hemañ, o sellout gant evezh outañ, a welas en doa ar feiz evit bezañ yac'haet6E Listra e oa un den azezet, mac'hagn eus e zaoudroad, a oa kamm adalek kof e vamm ha n'en doa biskoazh kerzhet.'5Ihag e prezegjont eno an Aviel.4}ar re-mañ, o vezañ gouezet kement-se, a dec'has e kêrioù Likaonia, da Listra, da Zerb ha d'ar vro war-dro, 3Hag evel ma c'hoarvezas un emsavadenn eus ar Yuzevien hag ar baganed, a-unvan gant o fennoù, da wallgas ha da veinata anezho,k2OMet poblañs kêr a voe rannet: darn a oa a-du gant ar Yuzevien ha darn all a-du gant an ebestel.A1{Chom a rejont koulskoude pell a-walc'h, o komz gant hardizhegezh, harpet war an Aotrou a roe testeni da c'her e c'hras en ur ober mirakloù ha burzhudoù dre o daouarn. ^~~}}T|{{zz]yvxxxwwvv uu tt srrrkqpppBoonnmull3kjjjOihggQffffee.dacc4ba`_^]]c\\7[ZZ YYVXWWBVrVUTT5STRR,QQDPPONNRMMcLLOKK JJ1IIH[GGJFEDD*CBBB@@w?? >=9<544M43322 1=00D//O..-,,+++ *))((*''Z&%%%$$$4#""'!\ 5F V93 qP t 0  Q joTZ!Dre-se, roue Agrippa, ne'm eus ket enebet ouzh ar weledigezh neñvel,wYgda zigeriñ o daoulagad ha d'o lakaat da dremen eus an deñvalijenn d'ar sklêrijenn hag eus galloud Satan da Zoue, evit ma resevint ar pardon eus o fec'hedoù hag un hêrezh e-touez ar re a zo santelaet dre ar feiz ennon.qX[Da zibabet em eus a-douez ar bobl-mañ hag ar baganed, hag e kasan ac'hanout bremañ etrezek enno,IW Met sav hag en em zalc'h war da dreid, rak en em ziskouezet on dit evit da lakaat da servijer ha da dest ken eus an traoù ac'h eus gwelet evel eus ar re en em ziskouezin evito dit.QVHag e lavaris: Piv out, Aotrou? Hag e lavaras: Me eo Jezuz, a heskinez.DUO vezañ kouezhet holl d'an douar, e klevis ur vouezh a gomze ouzhin hag a lavare e yezh hebraek: Saol, Saol, perak e heskinez ac'hanon? Kalet eo dit herzel a-enep ar broudoù.GT ha, war-dro kreisteiz, o roue, em eus gwelet en hent ur sklêrijenn eus an neñv, lugernusoc'h eget an heol, hag a splanne en-dro din hag en-dro d'ar re a rae hent asambles ganin.\S1 Aet on evit-se da Zamask gant ur galloud hag ur c'hemenn eus ar veleien vras,ER Ouzh o c'hastizañ alies en holl sinagogennoù, em eus lakaet anezho da vallozhiñ. Leuniet gant ur gounnar vras a-enep dezho, em eus heskinet anezho betek er c'hêrioù estren._Q7 Kement-se eo ivez ar pezh am eus graet e Jeruzalem. Lakaet em eus er prizon kalz eus ar sent, o vezañ bet ar galloud-mañ digant ar veleien vras, ha pa lakaed anezho d'ar marv, e roen va mouezh da gement-se.aP; Gwir eo penaos evidon-me, em boa kredet e tleen enebiñ start ouzh anv Jezuz a Nazared.MOPerak e kav deoc'h digredus ec'h adsavfe Doue ar re varv?9Nkhag a c'hortoz he sevenidigezh hon daouzek meuriad, oc'h azeuliñ dalc'hmat noz-deiz. Diwar-benn an esperañs-se, roue Agrippa, ez on tamallet gant ar Yuzevien.sM_Bremañ on lakaet e barnedigezh evit an esperañs am eus er bromesa en deus Doue graet d'hon tadoù,(LIGouzout a reont adalek ar penn-kentañ, mar fell dezho reiñ testeni a gement-se, em eus bevet evel ur farizian, hervez ar sektenn strishañ eus hor relijion.%KCE-keñver ar vuhez am eus renet, anavezet eo gant an holl Yuzevien adalek va yaouankiz, tremenet eo bet abaoe ar penn-kentañ e-kreiz va broad e Jeruzalem.J'dreist-holl abalamour ma'c'h anavezez ervat o holl c'hizioù ha tabutoù. Da bediñ a ran eta da'm selaou gant pasianted.IRoue Agrippa, en em gavout a ran eürus da c'hallout en em zifenn hiziv dirazout eus an holl draoù o deus tamallet din ar Yuzevien,H Agrippa a lavaras da Baol: Aotreet eo dit komz evidout da-unan. Neuze Paol, o vezañ astennet e zorn, a gomzas evel-henn evit e zifenn:^G5Rak ne gavan ket dereat kas ur prizoniad hep lavarout eus petra e tamaller anezhañ.FyNe'm eus netra sklaer da skrivañ diwar e benn d'an impalaer, dre-se em eus lakaet anezhañ da zont dirazoc'h, ha dreist-holl dirazout-te, roue Agrippa, evit m'em bo un dra bennak da skrivañ pa vo bet graet goulennoù outañ.E)Met ne'm eus kavet ennañ netra hag a vefe din a varv, hag eñ e-unan o vezañ galvet d'an impalaer, em eus divizet da gas anezhañ.kDOFestuz a lavaras: Roue Agrippa, ha c'hwi holl a zo amañ ganeomp, gwelout a rit an den-se, eo deuet holl bobl ar Yuzevien, kenkoulz amañ evel e Jeruzalem, a-enep dezhañ da c'houlenn ouzhin e lakaat d'ar marv.=CsAn deiz war-lerc'h eta, Agrippa ha Bereniz a zeuas gant kalz pompad hag a yeas e lec'h ar breujoù gant ar gabitened ha pennoù kêr. Paol a voe degaset dre urzh Festuz.uBcAgrippa a lavaras da Festuz: Me a garfe ivez klevout an den-se. Warc'hoazh, emezañ, e klevi anezhañ.%ACMet Paol o vezañ galvet evit ma vefe miret e afer da anaoudegezh an impalaer, em eus gourc'hemennet e zerc'hel betek ma kasin anezhañ da Gezar. @9Evel ma oan en douetañs war gement-se, e c'houlennis digantañ ha fellout a rae dezhañ mont da Jeruzalem ha bezañ barnet eno war an traoù-se.?}met bet o deus gantañ un tabut bennak diwar-benn o relijion o-unan ha diwar-benn ur Jezuz marv, a lavare Paol e oa bev.m>SAn damallerien o vezañ deuet, n'o deus douget en e enep hini ebet eus an tamalloù a soñjen,=+Deuet int eta en em zastum amañ hag on azezet hep dale, an deiz war-lerc'h, war ar gador-varn o c'hourc'hemenn degas an den-se.w<gRespontet em eus dezho n'eo ket giz ar Romaned lakaat un den d'ar marv a-raok m'en defe an hini tamallet bet dirak e damallerien ha m'en defe bet al librentez d'en em zifenn eus ar pezh ma'z eo bet tamallet. ;ha pa oan e Jeruzalem, ar veleien vras hag henaourien ar Yuzevien o deus savet klemm en e enep, o c'houlenn e gondaonidigezh.:)Evel ma chomjont meur a zevezh, Festuz a roas da anavezout kudenn Paol d'ar roue, o lavarout: Un den a zo bet lezet prizoniad gant Feliksg9G Un nebeud devezhioù goude, ar roue Agrippa ha Bereniz a zeuas da Gezarea da saludiñ Festuz.8} Neuze Festuz, goude bezañ komzet gant ar c'huzul, a respontas: Galvet ec'h eus da Gezar, da Gezar e vi kaset.j7M Mar em eus graet un dra fall pe un torfed bennak dellezek a varv, ne nac'han ket mervel, met ma n'eus netra gwirion en traoù a damallont din, den ne c'hell va lakaat etre o daouarn. Me a c'halv da Gezar.%6C Paol a lavaras: Dirak lezvarn Kezar emaon, amañ eo ret din bezañ barnet. Ne'm eus graet droug ebet d'ar Yuzevien, evel ma c'houzout ervat.05Y Met, o c'hoantaat ober plijadur d'ar Yuzevien, Festuz a respontas da Baol: Hag e fell dit pignat da Jeruzalem ha bezañ barnet eno dirazon war an traoù-se?4Paol evit e zifenn a lavaras: Ne'm eus pec'het e netra, nag a-enep lezenn ar Yuzevien, nag a-enep an templ, nag a-enep Kezar.#3?Pa voe degaset, ar Yuzevien deuet eus Jeruzalem en em lakaas en-dro dezhañ, o tougen a-enep Paol kalz a damalloù pouezus na c'hellent ket prouiñ.32_Ne chomas en o zouez nemet dek devezh hag e tiskennas da Gezarea. An deiz war-lerc'h, ec'h azezas war e gador-varn hag e c'hourc'hemennas degas Paol.1Hag e lavaras: Ra zeuio eta ganin di ar re vrasañ ac'hanoc'h ha ra damallint an den-se, ma ez eus un dra bennak a zroug enañ.d0ANeuze Festuz a respontas e oa Paol diwallet mat e Kezarea hag e tlee e-unan mont hep dale.!/;e c'houlennjont digantañ en e enep evel un drugarez ma lakje anezhañ da zont da Jeruzalem. Stignet o doa pechoù dezhañ evit e lazhañ en hent.x.iAr beleg-meur hag ar re gentañ a-douez ar Yuzevien a savas klemm dirazañ a-enep Paol hag, o pediñ anezhañ,c- AFestuz eta o vezañ erruet er rannvro, a bignas tri devezh goude eus Kezarea da Jeruzalem.0,YDaou vloavezh a dremenas evel-se hag e teuas Porkiuz Festuz war-lerc'h Feliks. O c'hoantaat ober plijadur d'ar Yuzevien, Feliks a lezas Paol er prizon.+3Esperout a rae ivez e roje Paol arc'hant dezhañ, evit ma laoskje anezhañ frank. Dre-se e kasas alies d'e gerc'hat da gomz gantañ.J* Evel ma komze diwar-benn ar reizhder, an emvestroni hag ar varn da zont, Feliks, spouronet, a lavaras: Evit bremañ, kae kuit, ha pa gavin al lec'h, e c'halvin ac'hanout en-dro.4)aUn nebeud devezhioù goude, Feliks a zeuas gant e wreg Drusilha, ur Yuzevez anezhi, hag a gasas da gerc'hat Paol. Klevout a reas anezhañ diwar-benn ar feiz e Krist.G(Hag e c'hourc'hemennas d'ar c'hantener diwall Paol, o lezel gantañ ul librentez bennak hep difenn ouzh hini ebet eus e re d'e servijañ pe da zont d'e welout.S'Feliks a glevas kement-se hag a gasas anezho kuit abalamour ma ouie mat ar pezh a sell ouzh an hent. Lavarout a reas: Pa vo deuet ar c'habiten Lisiaz, e sellin resisoc'h ouzh hoc'h afer.7&gnemet e vefe hepken eus ar gomz-mañ am eus lavaret a vouezh uhel en o c'hreiz: Abalamour d'an adsavidigezh a-douez ar re varv eo ez on barnet hiziv ganeoc'h.x%iPe ra zisklêrio ar re-mañ eus petra o deus va c'havet kablus pa'z on bet lakaet dirak ar sanedrin,m$SInt oc'h-unan a dlefe bezañ deuet dirazout ha va zamall, mar o defe un dra bennak a-enep din.}#sPa oan oc'h ober-se Yuzevien bennak eus Azia a gavas ac'hanon glanaet en templ, hep tolpad na trouz ebet.Y"+Goude meur a vloavezh, on deuet evit ober da'm broad aluzenoù ha profoù.o!WAbalamour da gement-se eo e labouran evit kaout atav ur goustiañs divlam dirak Doue ha dirak an dud.$ Ahag o kaout e Doue an esperañs-se o deus o-unan, penaos e c'hoarvezo un adsavidigezh a-douez ar re varv, ken eus ar re reizh evel eus ar re zireizh.<qMet ec'h anzavan kement-mañ ouzhit, penaos hervez an hent a c'halvont sektenn, e servijan Doue va zadoù, o krediñ kement holl a zo skrivet el lezenn hag er brofeded,M ha ne c'hellont ket prouiñ an traoù a damallont din bremañ.}s N'o deus ket kavet ac'hanon en templ o tabutal gant den, nag er sinagogennoù pe e kêr o tastum ar bobl, Rak e c'hellez anavezout penaos n'eus ket ouzhpenn daouzek devezh ma'z on pignet da Jeruzalem da azeuliñ.P Goude m'en doe ar gouarnour graet sin dezhañ da gomz, Paol a respontas: Oc'h anavezout penaos out barner d'ar vroad-mañ abaoe meur a vloavezh, e komzan evit va difenn gant fiziañs.\1 Ar Yuzevien ivez en em unanas d'an tamall, o lavarout e oa an traoù evel-se.H o c'hourc'hemenn d'e damallerien dont da'z kavout. Bez' e c'helli anavezout da-unan digantañ, en ur ober goulennoù outañ, an holl draoù a damallomp dezhañ.W'met ar c'habiten Lisiaz a zeuas hag e dennas eus hon daouarn gant nerzh,}shag en deus klasket zoken disakrañ an templ. Ni hor boa kroget ennañ, hag e felle deomp e varn hervez hol lezenn,3Kavet hon eus an den-mañ, ur vosenn anezhañ, hag a laka an dizunaniezh e-touez ar Yuzevien stlabezet er bed, hag a zo penn eus skol an Nazareidi, Met, evit na zalc'hin ket ac'hanout pelloc'h, e pedan ac'hanout da selaou gant madelezh hor berr gomzoù-mañ.iKFeliks mat meurbet, anzav a reomp en holl draoù ha dre holl lec'hioù, gant pep seurt trugarez, penaos hon eus bet ur peoc'h bras, drezout ha dre an oberoù kaer a zo bet graet d'ar vroad-mañ dre da breder.Y+Hemañ o vezañ bet galvet, Tertulluz en em lakaas d'e damall, o lavarout:& GPemp devezh goude, ar beleg-meur Ananiaz a ziskennas gant an henaourien hag ur prezeger anvet Tertulluz. Sevel klemm a rejont a-enep Paol dirak ar gouarnour.3#e lavaras dezhañ: Me a glevo ac'hanout pa vo deuet da damallerien. Hag e c'hourc'hemennas ma vije dalc'het e pretordi Herodez.y"Ar gouarnour a lennas al lizher hag a c'houlennas a beseurt rannvro e oa Paol. O vezañ gouezet e oa eus Kilisia,nU!O vezañ erruet e Kezarea, e rojont al lizher d'ar gouarnour hag e lakajont ivez Paol dirazañ.  An deiz war-lerc'h, o vezañ lezet ar varc'hegerien da vont gantañ, e tistrojont d'ar c'hreñvlec'h.j MAr soudarded a gemeras eta Paol, hervez an urzh o doa resevet, hag e gasas en noz da Antipatriz._ 7Evel ma'z eo bet disklêriet din ar pechoù o deus ar Yuzevien stignet dezhañ, em eus kerkent e gaset dit. Lavaret em eus d'e damallerien dont da lavarout dirazout ar pezh o deus a-enep dezhañ. Kenavo. wKavet em eus e oa tamallet war gudennoù eus o lezenn, met ne oa karget eus tra ebet a zellezfe ar marv pe ar prizon.v eO c'hoantaat anavezout an abeg eus an tamall a raent dezhañ, em eus e lakaet da ziskenn en o sanedrin.' GAr Yuzevien o deve kroget en den-mañ hag a yae d'e lazhañ, pa'z on deuet gant soudarded hag em eus e dennet diganto, o vezañ gouezet e oa Roman.GGlaoda Lisiaz, d'ar gouarnour mat meurbet Feliks: Salud!:oSkrivañ a reas ul lizher er c'homzoù-mañ:fEPrientit ivez loened evit lakaat Paol warno hag e gas e surentez d'ar gouarnour Feliks.eCGervel a reas daou eus ar gantenerien hag e lavaras: Dalc'hit prest daou c'hant soudard, dek marc'heger ha tri-ugent ha daou c'hant gwareger, evit mont betek Kezarea d'an deirvet eur eus an noz./Neuze ar c'habiten a c'hasas kuit an den yaouank, o c'hourc'hemenn dezhañ: Na lavar da zen en doa disklêriet kement-se din.dANa fiz ket enno, rak ouzhpenn daou-ugent anezho a stign pechoù dezhañ hag o deus en em ereet dre leoù penaos na zebrjent ha na evjent ket ken n'o dije lazhet Paol. Ha bremañ int prest o c'hortoz da asant.CRespont a reas: Ar Yuzevien o deus en em glevet da c'houlenn diganit da zegas Paol warc'hoazh dirak ar sanedrin, evel ma fellfe dezho anavezout gant brasoc'h evezh e dra.Ar c'habiten, o kregiñ e zorn hag o vezañ aet gantañ a-du, a c'houlennas digantañ: Petra ac'h eus da zisklêriañ din?OO vezañ e gemeret, e gasas d'ar c'habiten hag e lavaras: Ar prizoniad Paol, o vezañ va galvet, en deus goulennet da zegas dit an den yaouank-mañ, en deus un dra bennak da lavarout dit.'GPaol a c'halvas unan eus ar gantenerien hag a lavaras: Kas an den yaouank-se da gavout ar c'habiten, rak un dra bennak en deus da lavarout dezhañ. ~Mab c'hoar Paol, o vezañ klevet an irienn, a zeuas hag a yeas er c'hreñvlec'h da reiñ da c'houzout da Baol.{}oC'hwi eta bremañ gant ar sanedrin, lavarit d'ar c'habiten e lakaat da ziskenn warc'hoazh en ho kreiz, evel ma klaskfec'h anavezout gant brasoc'h evezh e dra. Ha ni a zo prest d'e lazhañ a-raok ma tostaio.*|MMont a rejont da gavout ar veleien vras hag an henaourien, hag e lavarjont: En em ereet hon eus dre leoù penaos na lonkimp netra ken n'hor bo lazhet Paol.F{ Ar re o doa touet kement-se a oa anezho ouzhpenn daou-ugent.-zS Pa voe deuet an deiz, hiniennoù eus ar Yuzevien a reas un irienn hag en em ereas dre leoù, o lavarout na zebrjent ha na evjent ket ken n'o dije lazhet Paol.Ty! En noz war-lerc'h, an Aotrou a zeuas d'e gavout hag a lavaras: Paol, az pez kalon vat, rak, evel ma ec'h eus roet testeni e Jeruzalem diwar va fenn, e vo ret dit ivez reiñ testeni e Rom.uxc Evel ma savas un tabut bras etrezo, ar c'habiten, o kaout aon na vefe diskolpet Paol ganto, a c'hourc'hemennas d'ar soudarded diskenn evit e lemel kuit eus o c'hreiz hag e gas d'ar c'hreñvlec'h._w7 Bez' e voe un drouz vras war-se. Skribed kostez ar farizianed o sevel a dabutas hag a lavaras: Ne gavomp droug ebet en den-se. Mar en deus ur spered pe un ael komzet outañ, na reomp ket a vrezel a-enep Zoue.vRak ar sadukeidi a lavar n'eus nag adsavidigezh a varv, nag ael, na spered, met ar farizianed a anzav an eil hag egile.uP'en doe lavaret kement-se, e savas un dizunaniezh etre ar farizianed hag ar sadukeidi, hag ar vodadenn en em rannas.t#Met, o c'houzout penaos ul lodenn a oa sadukeidi hag ul lodenn all farizianed, Paol a grias er sanedrin: Tud breudeur, me a zo farizian, mab da ur farizian, hag abalamour d'an esperañs ha d'an adsavidigezh a-douez ar re varv eo e varner ac'hanon.zsmPaol a respontas: Breudeur, ne ouien ket e oa ar beleg-meur, rak skrivet eo: Ne zroukkomzi ket eus penn da bobl.QrAr re a oa tost dezhañ a lavaras: Dismegañsiñ a rez beleg-meur Doue?9qkNeuze Paol a lavaras dezhañ: Doue a skoio ac'hanout moger wennaet! Azezet out evit va barn hervez al lezenn, hag e terrez al lezenn o c'hourc'hemenn va skeiñ.pyAr beleg-meur Ananiaz a c'hourc'hemennas d'ar re a oa tost dezhañ skeiñ anezhañ war e c'henoù.o Paol, o sellout start ouzh ar sanedrin, a lavaras: Tud breudeur, bevet em eus betek vremañ dirak Doue e pep koustiañs vat.=nsAn deiz war-lerc'h, o c'hoantaat anavezout e gwirionez petra a oa tamallet dezhañ gant ar Yuzevien, e lakaas dieren anezhañ hag e c'hourc'hemennas d'ar veleien vras ha d'ar sanedrin a-bezh en em zastum. Hag, o tegas Paol d'an traoñ, e lakaas anezhañ en o c'hreiz.1m[Neuze, ar re a dlee reiñ dezhañ ar goulenn a bellaas kerkent dioutañ, hag ar c'habiten ivez en doe aon o welout e oa Roman hag en doa e lakaet da vezañ ereet.l3Ar c'habiten a respontas: Me am eus prenet gant kalz arc'hant ar geodedouriezh-se. Ha Paol a lavaras: Me am eus anezhi dre va ganedigezh.ikKAr c'habiten a zeuas da lavarout dezhañ: Lavar din, ha te a zo Roman? Respont a reas: Ya.!j;Ar c'hantener, o vezañ klevet kement-se, a yeas da gemenn ar c'habiten, o lavarout: Laka evezh d'ar pezh a ri rak an den-se a zo Roman.=isP'o doe e ereet gant korreoù, Paol a lavaras d'ar c'hantener a oa eno: Hag aotreet eo deoc'h skourjezañ ur c'heodedour Roman, hep ma vefe bet kondaonet?Ehar c'habiten a c'hourc'hemennas e lakaat er c'hreñvlec'h ha reiñ dezhañ ar goulenn dre ar skourjez, evit gouzout abalamour da betra e krient evel-se en e enep.Ig Evel ma krient, ma hejent o dilhad ha ma taolent poultr en aer,f'Selaou a rejont anezhañ betek ar gomz-se, hag e savjont o mouezh, o lavarout: Lam ar seurt den-se a-ziwar an douar, rak ne zlefe ket bevañ.QeHag e lavaras din: Kae, rak da gas a rin pell bras etrezek ar broadoù.d+ha penaos, pa voe skuilhet gwad Stefan da dest, e oan va-unan eno, oc'h asantiñ d'e varv hag o tiwall dilhad ar re a lazhe anezhañ.cLavarout a ris: Aotrou, anavezout a reont o-unan penaos em eus lakaet er prizon ha skourjezet er sinagogennoù ar re a grede ennout, bhag e welis anezhañ o lavarout din: Hast buan ha kae buan er-maez eus Jeruzalem, rak ne zegemerint ket da desteni diwar va fenn.a{Hag e c'hoarvezas penaos, o vezañ deuet en-dro da Jeruzalem hag o pediñ en templ, e voen estlammet en ur goursav`Ha bremañ, perak e taleez? Sav, bez badezet ha bez gwalc'het eus da bec'hedoù en ur c'hervel anv an Aotrou.b_=rak te a vo test dezhañ dirak an holl dud eus an traoù ac'h eus gwelet ha klevet.^+Lavarout a reas: Doue hon tadoù en deus da zibabet da anavezout e volontez, da welout an Hini reizh ha da glevout komzoù eus e c'henoù,] a zeuas da'm c'havout hag, o vezañ tostaet, e lavaras din: Saol, breur, kav ar gweled en-dro. Ha kerkent e welis anezhañ. \ Un den anvet Ananiaz, un den a zoujañs Doue hervez al lezenn, a voe roet dezhañ un testeni mat gant an holl Yuzevien a chome eno,[ Evel ma ne welen ket abalamour d'al lugern eus ar sklêrijenn-se, ar re a oa ganin am blenias dre an dorn hag ez on deuet da Zamask.Z% Lavaret em eus: Aotrou, petra a rin? An Aotrou a respontas din: Sav, kae da Zamask, hag eno e vo lavaret dit kement holl a dlei d'ober.Yw Ar re a oa ganin a welas mat ar sklêrijenn hag a voent spouronet, met ne glevjont ket mouezh an hini a gomze ouzhin.cX?Me a respontas: Piv out-te, Aotrou? Hag e lavaras din: Me eo Jezuz a Nazared, a heskinez.yWkO vezañ kouezhet d'an douar, e klevis ur vouezh a lavare din: Saol, Saol, perak e heskinez ac'hanon?(VIEvel ma oan en hent ha ma tostaen ouzh Damask, war-dro kreisteiz, e c'hoarvezas a-daol-drumm ur sklêrijenn vras eus an neñv, hag e lugernas en-dro din.]U3evel ma'z eo test din ar beleg-meur hag holl guzul an henaourien. O vezañ bet zoken lizheroù diganto evit ar vreudeur, aet on da Zamask, da zegas ereet da Jeruzalem ar re a oa eno evit ma vijent kastizet.THeskinet em eus betek ar marv an hent-se, oc'h eren hag o lakaat er prizonioù ar wazed kenkoulz hag ar merc'hed,WS'Me a zo Yuzev, ganet e Tars e Kilisia, met savet on bet er gêr-mañ ouzh treid Gamaliel ha desket gant rusted e lezenn hon tadoù, o vezañ gredus evit Doue evel m'emaoc'h-c'hwi holl hiziv.kROPa glevjont e komze outo e yezh hebraek, e chomjont c'hoazh siouloc'h. Lavarout a reas:hQ KTud breudeur ha tadoù, selaouit bremañ ar pezh am eus da lavarout deoc'h evit va difenn.LP(P'en doe e aotreet d'ober, Paol en em zalc'has war ar skalieroù hag a reas sin gant e zorn d'ar bobl. Ur sioulded vras o vezañ en em c'hraet, e lavaras e yezh hebraek:O'Paol a lavaras: Me a zo Yuzev, eus Tars, keodedour ar gêr vrudet-se eus Kilisia. Da bediñ a ran da'm lezel da gomz d'ar bobl.7Ng&N'out ket an Ejipsian-se en deus bountet an dud d'an dispac'h en deizioù diwezhañ-mañ hag en deus kaset gantañ d'al lec'h distro pevar mil laer?>Mu%Pa voe Paol o vont da antren er c'hreñvlec'h, e lavaras d'ar c'habiten: Hag aotreet eo din lavarout un dra bennak? Eñ a respontas: Gouzout a rez ar gresianeg?EL$rak ur mor a dud a heulie anezhañ, o krial: Lazh anezhañ!kKO#Pa voe erru war ar skalieroù, e voe ret d'ar soudarded e zougen abalamour da fulor ar bobl,PJ"Met e-touez ar bobl darn a grie en un doare, darn en un doare all. Dre na c'hellas ket anavezout ar wirionez gant an trouz, e c'hourc'hemennas e gas d'ar c'hreñvlec'h.%IC!Neuze ar c'habiten a dostaas, a grogas ennañ hag a c'hourc'hemennas e eren gant div chadenn. Goulenn a reas piv e oa ha petra en doa graet.*HM Kerkent e kemeras soudarded ha kantenerien gantañ, hag e redas d'o c'havout. O welout ar c'habiten hag ar soudarded, e paouezjont da bilat Paol.G{Evel ma klaskent e lazhañ, ar vrud a zeuas betek kabiten ar gohortenn penaos e oa holl gêr Jeruzalem dispac'het.#F?Ar gêr holl en em savas hag a bobl en em zastumas. O vezañ kroget e Paol, e stlejont anezhañ er-maez eus an templ ha kerkent e voe serret an dorojoù.xEiRak gwelet o doa diagent Trofim eus Efez e kêr gantañ, hag e kredent en doa Paol e zegaset e-barzh an templ.D)o krial: Tud a Israel, sikourit ac'hanomp! Setu an den a brezeg e pep lec'h ha dirak an holl a-enep ar bobl, a-enep al lezenn hag a-enep al lec'h-mañ. Degaset en deus gantañ zoken Gresianed e-barzh an templ ha disakret en deus al lec'h santel-mañ.'CGEvel ma'z ae ar seizh devezh da vezañ leuniet, ar Yuzevien eus Azia a welas anezhañ en templ, a lakaas ar bobl d'en em sevel hag a grogas ennañ,B}Neuze Paol, o vezañ kemeret an dud-se an deiz war-lerc'h, en em c'hlanaas ganto, a yeas en templ en ur reiñ da anavezout an deizioù ma vije peurc'hraet ar c'hlanidigezh ha pegoulz e vije kinniget ar prof evit pep hini anezho."A=Evit ar pezh a sell ouzh ar baganed o deus kredet, hon eus kavet mat hag hon eus skrivet dezho na dleent mirout netra eus ar seurt-se, met en em virout hepken diouzh ar pezh a zo aberzhet d'an idoloù, diouzh ar gwad, diouzh ar pezh a zo mouget ha diouzh ar c'hadaliezh.s@_Kemer anezho ganit, en em c'hlana ganto ha pae o dispign evit ma lakaint da douzañ o fenn. Hag an holl a ouezo penaos n'eo ket gwir ar pezh o deus klevet lavarout ac'hanout, met e kendalc'hez da virout al lezenn.i?KGra eta ar pezh emaomp o vont da lavarout dit: Amañ hon eus pevar den o deus graet ur gouestl.g>GPetra eta a zo d'ober? A-dra-sur ar bobl en em zastumo, rak klevet a raint ez out deuet.?=wKlevet o deus penaos e kelennez d'an holl Yuzevien a zo e-touez ar baganed kuitaat Moizez, o lavarout dezho na dleont ket amdroc'hañ o bugale na derc'hel ar gizioù.I< Pa glevjont anezhañ, e rojont gloar d'an Aotrou, hag e lavarjont dezhañ: Breur, gwelout a rez pet miliad a zo e-touez ar Yuzevien hag o deus kredet, hag int holl gredus evit al lezenn.};sGoude bezañ o saludet, e kontas dezho dre ar munud kement en doa graet Doue e-touez ar baganed dre e vinistrerezh.f:EAn deiz war-lerc'h, Paol a yeas ganeomp da di Jakez; an holl henaourien a zastumas eno.L9Pa voemp erru e Jeruzalem, ar vreudeur hon degemeras gant levenez.8Diskibien eus Kezarea a zeuas ivez ganeomp, o tegas un den anvet Mnason eus Kiprenez, un diskibl a-bell zo, ma tleemp lojañ en e di.U7#Goude an deizioù-se, o vezañ graet hor pakadoù, e pignjomp da Jeruzalem.{6oO vezañ ne c'hellemp ket e gendrec'hiñ, e paouezjomp hag e lavarjomp: Ra vo graet bolontez an Aotrou!L5 Met Paol a respontas: Petra a rit o ouelañ hag o c'hlac'hariñ va c'halon? Rak me a zo prest nann hepken da vezañ ereet, met ivez da vervel e Jeruzalem evit anv an Aotrou Jezuz.r4] P'hon doe klevet kement-se, ni ha tud al lec'h-se a bedas anezhañ na bignje ket da Jeruzalem.73g Dont a reas d'hor c'havout, kemer a reas gouriz Paol hag, oc'h eren e zaouarn hag e zreid, e lavaras: Ar Spered-Santel a lavar kement-mañ: Ar Yuzevien a ereo en hevelep doare e Jeruzalem an den a zo ar c'houriz-mañ dezhañ, ha droukreiñ a raint anezhañ etre daouarn ar baganed.W2' Evel ma chomjomp eno meur a zevezh, ur profed anvet Agabuz a zeuas eus Judea.E1 Hemañ en doa peder merc'h gwerc'hezed a brofede.-0SAn deiz war-lerc'h, Paol ha ni a oa gantañ a yeas kuit hag e teujomp da Gezarea. Mont a rejomp e ti Filip an avielour, unan eus ar seizh, hag e chomjomp eno. /Oc'h echuiñ hor beaj dre vor, eus Tir e teujomp da b-Ptolemaiz. Goude bezañ saludet ar vreudeur, e chomjomp un devezh ganto.m.SGoude bezañ kimiadet an eil diouzh egile, e pignjomp er vatimant hag int a zistroas d'o ziez.N-Met an devezhioù-se o vezañ tremenet ez ejomp kuit hag ec'h ambrougjont ac'hanomp holl gant o gwragez hag o bugale betek er-maez eus kêr. O vezañ daoulinet war an aod, hon eus pedet. , O vezañ kavet an diskibien, e chomjomp seizh devezh eno. Lavarout a rejont da Baol dre ar Spered chom hep pignat da Jeruzalem.9+kO vezañ gwelet a-ziabell Kiprenez hag o bezañ lezet anezhi war an tu kleiz, ez ejomp etrezek Siria hag en em gavjont e Tir, abalamour ma leze ar vatimant he c'harg eno.Z*-O vezañ kavet ur vatimant a yae da Fenikia, e pignjont warni hag ez ejomp kuit.) +Goude bezañ dispartiet diouto, e pignjomp war al lestr, e teujomp eeun da g-Koz, an deiz war-lerc'h da Rod, hag ac'hane da b-Patara.(&glac'haret dreist-holl eus ma en doa lavaret na weljent ken e zremm. Hag ec'h ambrougjont anezhañ betek al lestr.a';%An holl a ouelas druz hag, oc'h en em deurel ouzh gouzoug Paol, e pokjont dezhañ,N&$P'en doe lavaret kement-se, e taoulinas hag e pedas ganto holl.g%G#Diskouezet em eus deoc'h en holl draoù penaos en ur labourat evel-se ez eo ret sikour ar re wan ha kaout soñj eus gerioù an Aotrou Jezuz, en deus lavaret e-unan: Muioc'h a eürusted a zo o reiñ eget o resev.$"C'hwi a anavez hoc'h-unan penaos an daouarn-mañ o deus pourvezet da'm ezhommoù ha da re an dud a oa ganin.W#'!Ne'm eus c'hoantaet nag arc'hant, nag aour, na dilhad eus den.)"K Bremañ, breudeur, ho fiziout a ran e Doue hag e ger e c'hras, eñ hag a c'hell sevel ha reiñ deoc'h an hêrezh gant ar re holl a zo santelaet.!%Beilhit eta, o kaout soñj penaos e-pad tri bloaz ne'm eus ket paouezet noz-deiz da gelenn pep hini ac'hanoc'h, gant daeroù. {ha penaos e savo en ho touez tud a brezego deoc'h kelennadurezhioù fall evit sachañ diskibien war o lerc'h.ykGouzout a ran penaos, goude ma vin aet kuit, ez aio en ho touez bleizi kriz ha n'espernint ket an tropell,=sLakait eta evezh ouzhoc'h hoc'h-unan hag ouzh an holl dropell en deus ar Spered-Santel ho lakaet eskibien warnañ, da beuriñ Iliz Doue en deus prenet gant e wad e-unan.Orak disklêriet em eus deoc'h holl guzul Doue, hep kuzhat netra.c?Setu perak ho kemeran hiziv da destoù ez on naet eus gwad pep hini ac'hanoc'h,}sHa bremañ setu, me a oar na welot ken va dremm, c'hwi holl on tremenet en ho touez o prezeg rouantelezh Doue.c?Met n'en em lakaan e poan eus netra ha va buhez n'eo ket prizius din, gant ma peurechuin gant levenez va redadenn hag ar ministrerezh am eus resevet digant an Aotrou Jezuz evit prezeg an Aviel eus gras Doue.nemet e kemenn ar Spered-Santel ac'hanon e pep kêr eus an ereoù hag ar glac'haroù a c'hortoz ac'hanon.pYHa bremañ setu, ereet gant ar Spered, ez an da Jeruzalem hep gouzout ar pezh a c'hoarvezo ganin,o prezeg d'ar Yuzevien ha d'ar C'hresianed ar geuzidigezh e-keñver Doue hag ar feiz e Jezuz-Krist hon Aotrou.c?Gouzout a rit penaos ne'm eus kuzhet netra eus an traoù a oa talvoudus deoc'h, ha ne'm eus ket manket d'o disklêriañ deoc'h ha d'ho kelenn dirak an holl hag eus an eil ti d'egile, o servijañ an Aotrou e pep izelegezh, gant kalz a zaeroù hag e-kreiz an amprouennoù a zo deuet warnon dre bechoù ar Yuzevien.3Pa voent deuet d'e gavout, e lavaras dezho: Gouzout a rit penaos em eus atav en em renet ganeoc'h abaoe an deiz kentañ ma teuis en Azia,GEus Milet e kasa da Efez da c'hervel henaourien an Iliz.B}Paol en doa lakaet en e benn tremen eeun en tu all da Efez, evit na gollfe ket a amzer en Azia, rak hastañ a rae buan evit en em gavout e Jeruzalem, mar boa posupl, deiz ar Pantekost.3_Ac'hane, o vont dre vor, e teujomp an deiz war-lerc'h dirak Kioz. Antronoz e tizhjomp Samoz ha, goude bezañ chomet e Trojil, e teujomp an deiz goude da Vilet.fEPa en em gavas ganeomp en Asoz, e kemerjomp anezhañ war al lestr hag ez ejomp da v-Mitilen.?w O vezañ aet a-raok war al lestr, ez ejomp dre vor etrezek Asoz, e-lec'h ma tleemp adkemer Paol. Evel-se en doa gourc'hemennet dre ma felle dezhañ ober an hent war droad.G Degas a rejont an den yaouank bev hag e voent gwall frealzet.  Goude bezañ pignet en-dro ha bezañ torret ar bara ha debret, e komzas c'hoazh pell betek gouloù-deiz. Ha goude-se ez eas kuit. 5 Met Paol a ziskennas, a stouas a-us dezhañ hag, o kemer anezhañ etre e zivrec'h, e lavaras: Na vezit ket nec'het, rak e ene a zo ennañ. l&~}};|z{{5zzyyMxxZwwviuuu t0ss3rgqqpkpoo'nqnmllkfjjNiihhIgg.ff9ecdd3ccc3bya``v_^^]];\V\[/ZYYVXX9WWVVV UDT%SS0RQQ9P-OO+NvMsMLLKK?JJJII/HkGGgFFOEDD/CCBAAw@??W>>+=<;;E::99 8h77T6655b44f33321100m0//?..G--,,B+**?)))(H''l&& %m%$$<##u#B#""!!G G8@4Ol|\E81|X  n   # zO:2lB9}Evel-se eta, mar en deus ur pec'hed hepken talvezet ar gondaonidigezh d'an holl dud, evel-se ivez dre un ober a reizhder hepken an holl dud o deus ar reizhadur a ro ar vuhez.]83Rak mar dre bec'hed unan hepken en deus ar marv renet dre unan hepken, kalz muioc'h ar re a resev ar fonnder eus ar c'hras hag eus donezon ar reizhder a reno er vuhez dre unan hepken, Jezuz-Krist.#7?Ha n'emañ ket eus an donezon evel eus ar pezh a zo c'hoarvezet dre unan hepken en deus pec'het. Rak ar varnedigezh a zo deuet da vezañ kondaonidigezh goude ur pec'hed hepken, met donezon ar c'hras a zo deuet da vezañ reizhadur goude meur a bec'hed.6Met n'emañ ket eus donezon ar c'hras evel eus ar pec'hed. Rak mar d-eo marvet tud e-leizh dre bec'hed unan hepken, kalz muioc'h gras Doue ha donezon ar c'hras deuet eus un den hepken, Jezuz-Krist, a zo en em skuilhet war galz a dud.F5Koulskoude ar marv en deus renet adalek Adam betek Moizez, zoken war ar re n'o doa ket pec'het dre un disentidigezh heñvel ouzh hini Adam, eñ a oa skeudenn an hini a dlee dont.4w Rak ar pec'hed a oa er bed a-raok al lezenn, met ar pec'hed n'eo ket kontet pa n'eus lezenn ebet.[3/ Dre-se, evel ma'z eo dre un den hepken ez eo deuet ar pec'hed er bed ha dre ar pec'hed ar marv, evel-se ivez ar marv a zo deuet d'en em astenn war an holl dud, rak holl o deus pec'het.27 N'eo ket kement-se hepken, met c'hoazh e kavomp gloar e Doue dre hon Aotrou Jezuz-Krist, hon eus resevet bremañ an adunvanidigezh drezañ.1# Rak mar d-omp bet, pa oamp enebourien, adunvanet gant Doue dre varv e Vab, muioc'h a-se o vezañ adunvanet, e vimp salvet dre e vuhez.j0M O vezañ eta bremañ reishaet dre e wad, muioc'h a-se e vimp salvet gantañ eus ar gounnar./Met Doue a ziskouez e garantez en hor c'heñver, o vezañ ma oamp c'hoazh pec'herien pa'z eo marvet Krist evidomp.c.?A-boan ma varvfed evit un den reizh. Marteze e kredfe unan bennak mervel evit un den mat.b-=Rak pa oamp c'hoazh hep nerzh, Krist a zo marvet, en amzer dereat, evit tud zizoue.,Hag an esperañs ne drompl ket, rak karantez Doue a zo bet skuilhet en hor c'halonoù gant ar Spered-Santel a zo bet roet deomp.V+%an dalc'husted ar vertuz amprouet, hag ar vertuz amprouet an esperañs.*5N'eo ket e kement-se hepken, met e kavomp gloar ivez er glac'haroù, o c'houzout penaos ar glac'har a zegas an dalc'husted,)'eñ hag en deus roet deomp dre ar feiz digor d'ar c'hras-se a chomomp start enni, hag e kavomp gloar en esperañs eus meurded Doue.h( KO vezañ eta reishaet dre ar feiz, hon eus ar peoc'h gant Doue dre hon Aotrou Jezuz-Krist,i'Kan hini a zo bet droukroet evit hor pec'hedoù hag a zo adsavet a varv evit hor reizhadur.&ymet deomp-ni eo ivez e vo kontet kement-se, ni hag a gred en hini en deus adsavet a-douez ar re varv Jezuz hon Aotrou,O%Hogen n'eo ket hepken evitañ eo skrivet e oa kontet-se dezhañ,?$ySetu perak kement-se a voe kontet dezhañ da reizhder.S#o krediñ start penaos ar pezh en deus prometet, a c'hell ivez ober." N'en doe ket douetañs dre zifiziañs e-keñver promesa Doue, met kreñvaet e voe dre ar feiz, en ur reiñ gloar da Zoue,1![Evel na oa ket dinerzh er feiz, ne chomas ket da soñjal e oa e gorf dija gwanaet, pa'z eo gwir e oa erru tost da gant vloaz, hag e oa mammoù Sara e stad a varv.$ AOc'h esperout a-enep da bep esperañs, en deus kredet e teuje da vezañ tad da veur a vroad, hervez ar pezh a oa bet lavaret: Evel-se e vo da lignez.fEhervez ma'z eo skrivet: Da lakaet em eus da vezañ tad da veur a vroad. Hon tad eo dirak Doue en deus kredet ennañ, eñ hag a ro buhez d'ar re varv hag a c'halv an traoù n'emaint ket evel ma vijent.veSetu perak eus ar feiz eo hon eus resevet ar c'hras, evit ma vo ar bromesa asuret d'an holl lignez, nann hepken d'an hini a zo eus al lezenn, met ivez d'an hini a zo eus feiz Abraham, eñ hag a zo hon tad deomp holl,xiAl lezenn a zegas ar gounnar, peogwir e-lec'h n'eus lezenn ebet n'eus ket a dorridigezh-lezenn.pYRak mar d-eo ar re eus ar lezenn an heritourien, ar feiz a zo aet da netra hag ar bromesa a zo torret.% Evel-se ar bromesa da gaout ar bed da hêrezh n'eo ket bet graet da Abraham pe d'e lignez dre al lezenn, met dre reizhder ar feiz.7g hag evit bezañ tad an amdroc'hidi, ar re n'int ket amdroc'het hepken met c'hoazh a heuilh roudoù ar feiz en doa hon tad Abraham pa voe diamdroc'h.q[ Hag e resevas sin an amdroc'h evel siell ar reizhder eus ar feiz en doa bet o vezañ diamdroc'h, evit bezañ tad d'ar re holl a gred petra bennak ma'z int diamdroc'h, ha ma vo ar reizhder ivez kontet dezho,&E Pegoulz eta eo bet kontet dezhañ? Pa oa amdroc'het pe diamdroc'h? Ne oa ket goude an amdroc'h, met e-pad ma oa c'hoazh diamdroc'h.9k An eürusted-se eta, daoust hag eo evit an amdroc'hidi hepken pe evit ar re ziamdroc'h ivez? Rak lavarout a reomp penaos ar feiz a voe kontet da Abraham da reizhder.FEürus an den na gonto ket dezhañ an Aotrou e bec'hed!^5Eürus ar re a zo pardonet dezho o direizhderioù hag a zo goloet o fec'hedoù!s_Evel-se ivez e tisklêri David eürusted an den a zo kontet dezhañ gant Doue ar reizhder hep an oberoù:|qha d'an hini na labour ket met a gred en hini a reisha an den dizoue, e feiz a zo kontet dezhañ da reizhder.nUHogen, gopr an hini a labour n'eo ket kontet dezhañ evel ur c'hras met evel un dra dleet,lQRak petra a lavar ar Skritur? Abraham a gredas Doue ha kement-se a voe kontet dezhañ da reizhder.q[Mar d-eo bet Abraham reishaet dre an oberoù, en deus lec'h da dennañ gloar, met nann dirak Doue.d CPetra a lavarimp eta diwar-benn ar pezh en deus Abraham hon tad kavet hervez ar c'hig?{oHa kas a reomp eta da netra al lezenn dre ar feiz? N'eo ket! Er c'hontrol, diazezañ a reomp al lezenn. wrak bez' ez eus un Doue hepken a reishaio an amdroc'hidi dre ar feiz hag ar re ziamdroc'h dre ar feiz. Doue, ha bez' eo hepken Doue ar Yuzevien? Ha n'eo ket ivez hini ar baganed? Ya, bez' eo ivez hini ar baganed,Y +Dre-se eta e lavaromp ez eo reishaet an den dre ar feiz, hep oberoù al lezenn. )Pelec'h eta emañ an abeg d'en em reiñ gloar? Kaset eo kuit. Dre beseurt lezenn? Dre hini an oberoù? Nann, met dre lezenn ar feiz. evit diskouez e reizhder en amzer a-vremañ, en doare da vezañ e-unan reizh ha da reishaat an neb en deus ar feiz eus Jezuz.Keñ hag a zo bet lakaet gant Doue da vezañ un aberzh a drugarez dre ar feiz en e wad, evit diskouez e reizhder dre ar pardon eus ar pec'hedoù graet diagent e-pad deizioù pasianted Doue,hIha ma'z int reishaet evit netra dre e c'hras, dre an dasprenadur a zo e Jezuz-Krist,Gpeogwir o deus holl pec'het, ha ma tioueront gloar Doue,{reizhder Doue dre ar feiz eus Jezuz-Krist, evit ar re holl ha war ar re holl a gred. Rak n'eus diforc'h ebet,xiMet bremañ reizhder Doue a zo bet diskuliet hep al lezenn, al lezenn hag ar brofeded o reiñ testeni dezhañ,}sRak kig ebet ne vo reishaet dirazañ dre oberoù al lezenn, rak dre al lezenn eo e teu anaoudegezh ar pec'hed.?wHogen gouzout a reomp penaos kement a lavar al lezenn, en lavar d'ar re a zo dindan al lezenn, evit ma vo serret pep genoù ha ma vo ar bed holl lakaet dindan barnedigezh Doue.:on'emañ ket doujañs Doue dirak o daoulagad.8kn'o deus ket anavezet hent ar peoc'h,=uar glac'har hag ar gwalleur a zo war o hentoù,0~[skañv eo o zreid da skuilhañ ar gwad,9}mo genoù a zo leun a vallozh ha c'hwervoni,| O gouzoug a zo ur bez digor, lakaet o deus o zeod da servijañ da douellerezh, ur binim a naer-aspig a zo dindan o muzelloù,{  an holl a zo en em zianket, an holl a zo en em lousaet asambles, n'eus hini anezho hag a ra ar mad, n'eus hini ebet.Mz n'eus den hag en deus skiant, n'eus den hag a glask Doue,Ry hervez ma'z eo skrivet: N'eus den reizh ebet, nann, hini ebet,x) Petra eta? Ha gwelloc'h ez omp-ni? Tamm ebet. Rak diskouezet hon eus penaos emañ an holl, Yuzevien ha Gresianed, dindan ar pec'hed,GwPerak ne reomp ket an droug evit m'en em gavfe ar mad a gement-se, evel ma'z eus hiniennoù a dest e lavaromp, en ur zroukkomz ac'hanomp? Kondaonidigezh an dud-se a zo reizh.v!Ha mar deu gwirionez Doue da lugerniñ muioc'h evit e c'hloar dre va gaou, perak ez on c'hoazh barnet evel ur pec'her?:uoN'eo ket! Anez, penaos e varnfe Doue ar bed?t/Met mar deu hon direizhder da ziskouez reizhder Doue, petra a lavarimp? Daoust hag eo Doue direizh pa ziskouez e gounnar? Komz a ran evel an dud.9skN'eo ket! Met ra vo Doue anavezet gwirion ha pep den gaouiat, hervez ma'z eo skrivet: Evit ma vi kavet reizh en da gomzoù ha ma c'hounezi da abeg pa vi barnet.{roPetra eta mar d-eus hiniennoù ha n'o deus ket kredet, daoust hag o diskredoni a gaso da netra fealded Doue?\q1Bras eo e pep doare, dreist-holl dre ma'z eo bet fiziet enno diouganoù Doue.Zp /Petra eta eo dreistelezh ar Yuzevien? Pe, petra eo talvoudegezh an amdroc'h?6oemet eus an diabarzh eo e vezer Yuzev, hag an amdroc'h a zo hini ar galon, hervez ar spered ha nann hervez al lizherenn. E veuleudi ne zeu ket eus an dud, met eus Doue.nRak n'eo ket Yuzev an neb n'eo nemet en diavaez, ha n'eo ket an amdroc'h an hini a zo graet en diavaez er c'hig,.mUHa mar mir al lezenn an hini n'eo ket amdroc'het dre natur, ha ne varno ket ac'hanout, te hag a dorr al lezenn gant da lizherenn ha da amdroc'h?l#Mar mir eta an hini n'eo ket amdroc'het gourc'hemennoù al lezenn, e ziamdroc'h ha ne vo ket kontet evel amdroc'h? k9Gwir eo ez eo an amdroc'h talvoudek mar virez al lezenn, met mar d-out un torrer eus al lezenn, da amdroc'h a zeu da vezañ diamdroc'h.rj]Rak anv Doue a zo mezhekaet e-touez ar baganed en abeg deoc'h, evel ma'z eo kement-se skrivet.PiTe a denn gloar eus al lezenn, hag e tizenor Doue o terriñ al lezenn?whgTe a lavar na dleer ket ober avoultriezh, hag e rez avoultriezh? Te a gasa an idoloù, hag e laerez temploù?{goTe eta, a gelenn ar re all, ha n'en em gelennez ket da-unan? Te a brezeg na dleer ket laerezh, hag e laerez?xfidoktor ar re ziouiziek, mestr ar re hegredik, o kaout el lezenn reolenn ar c'houiziegezh hag ar wirionez.Qea gred bezañ rener ar re dall, sklêrijenn ar re a zo en deñvalijenn,\d1a anavez e volontez, a gav mat ar pezh a zo dispar, o vezañ desket dre al lezenn,Uc#Setu, te a zo anvet Yuzev, en em harp war al lezenn, a denn gloar eus Doue,Wb'en deiz ma varno Doue oberoù kuzhet an dud dre Jezuz-Krist, hervez va Aviel.2a]diskouez a reont penaos oberenn al lezenn a zo skrivet en o c'halonoù, o c'houstiañs a ro testeni dezho hag o soñjoù en em damall pe en em zigarez etrezo,/`WPa zeu ar baganed, int ha n'o deus ket al lezenn, da ober dre natur ar pezh a zo el lezenn, ez int ul lezenn dezho o-unan, o vezañ n'o deus ket al lezenn,}_s Rak n'eo ket ar re a selaou al lezenn a zo reizh dirak Doue, met ar re a vir al lezenn eo ar re a vo reishaet.$^A Ar re holl o devo pec'het hep al lezenn, a varvo ivez hep al lezenn, hag ar re holl o devo pec'het o kaout al lezenn, a vo barnet dre al lezenn.8]k Rak Doue ne ra van ebet eus diavaezioù an dud.x\i met gloar, enor ha peoc'h da bep den a ra ar mad, d'ar Yuzev da gentañ, ha goude d'ar Gresian.r[] glac'har hag anken war bep ene den a ra an droug, war ar Yuzev da gentañ, ha goude war ar Gresian,Zmet droukc'hras ha fulor d'an dabuterien, d'ar re a stourm ouzh ar wirionez hag a sent ouzh an direizhder,{Yoar vuhez peurbadus d'ar re a gendalc'h en oberoù mat, a glask ar gloar, an enor hag an divreinadurezh,5Xepa roio en-dro da bep hini hervez e oberoù,WMet dre da galeted ha da galon dibened, e tastumez un teñzor a fulor evit deiz fulor ha diskuliadur barnedigezh reizh Doue,.VUPe disprizañ a rez pinvidigezhioù e vadelezh, e basianted hag e hir gortozidigezh, hep anavezout e c'halv madelezh Doue ac'hanout d'ar geuzidigezh?U)Ha te a soñj dit eta, o den hag a varn ar re a ra ar seurt traoù-se hag o gra da-unan, e c'helli tec'hout diouzh barnedigezh Doue?uTcHogen gouzout a reomp penaos barnedigezh Doue a-enep ar re a ra ar seurt traoù-se a zo hervez ar wirionez.S 5Te eta, o den, piv bennak ez out pa varnez, te a zo dibardon, rak, o varn ar re all, e varnez da-unan, peogwir te a varn hag a ra an hevelep traoù.ER  ha, daoust ma'c'h anavezont urzh Doue a varn dellezek a varv ar re a ra ar seurt traoù-se, n'int ket hepken ouzh o ober, met ouzhpenn ec'h asantont d'ar re o gra.EQ diskiant, disleal, hep hegarated naturel, dibardon, didruez,P flatrerien, droukkomzerien, enebourien Doue, tud dismegañsus, ourgouilhus, aner, ijinus a fallentez, disentus ouzh o zud, O ;Bez' ez int leuniet a bep direizhder, a loustoni, a fallentez, a bizhoni, a dromplerezh, a warizi, a vuntroù, a dabutoù, a widre, a fallagriezh, N Evel na fellas ket dezho anavezout Doue, Doue en deus o laosket da soñjoù a fallentez en hevelep doare ma reont traoù dizellezek.M En hevelep doare ivez, ar wazed, o tilezel an darempred naturel gant ar wreg, a zo bet entanet en o c'hoantidigezh an eil evit egile, oc'h ober gwaz gant gwaz loustonioù mezhus hag o resev enno o-unan ar gopr a oa dleet d'o gwallgundu.L 7Setu perak Doue en deus o laosket da c'hoantegezhioù mezhus. Rak o gwragez o deus troet ar c'hiz naturel en unan all a zo a-enep an natur.'K Iint hag o deus troet gwirionez Doue e gaou, ha servijet hag azeulet ar c'hrouadur e-lec'h ar C'hrouer, an hini a zo benniget da virviken. Amen.!J =Dre-se ivez Doue en deus o lakaet, hervez droukc'hoantoù o c'halonoù, en un hudurniezh ken bras ma o deus dizenoret o c'horfoù o-unan,I ha troet o deus gloar an Doue divreinus e skeudennoù a ziskouez an den breinus, laboused, pevarzroadeged ha loened-stlej.=H wOc'h en em lavarout fur, deuet int da vezañ sotnG Wrak, goude bezañ anavezet Doue, n'o deus ket roet gloar dezhañ evel da Zoue ha n'o deus ket e drugarekaet, met deuet int d'en em goll en o arguzennoù hag o c'halon dibourvez a zo bet leuniet a deñvalijenn.jF OE gwirionez, traoù diwelus Doue, e c'halloud peurbadus hag e zoueelezh, a weler ken sklaer ha gant an daoulagad abaoe krouidigezh ar bed, pa seller outo a-dreuz e oberoù, en hevelep doare ma n'o deus digarez ebet,vE grak ar pezh a c'heller anavezout eus Doue a zo diskuliet sklaer dirazo, Doue en deus e ziskouezet dezho.D #Rak fulor Doue en em ziskuilh eus an neñv a-enep pep dizoujañs Doue ha pep direizhder eus an dud a zalc'h ar wirionez en direizhder, C Rak ennañ eo diskuliet reizhder Doue eus ar feiz hag evit ar feiz, hervez ma'z eo skrivet: An hini reizh a vevo dre ar feiz.B 'Rak ne'm eus ket mezh eus Aviel Krist, rak galloud Doue eo evit silvidigezh ar re holl a gred, ar Yuzev da gentañ, ha goude ar Gresian.{A qEvel-se, e kement hag a sell ouzhin, ez on prest da brezeg an Aviel deoc'h-c'hwi ivez, ar re a zo e Rom.@ En em dleout a ran d'ar C'hresianed kenkoulz ha d'ar Varbared, d'ar re ouiziek kenkoulz ha d'ar re ziouiziek.v? g Hogen, breudeur, ne fell ket din e tremenfec'h hep gouzout em eus alies lakaet em soñj da vont d'ho kavout, da zastum ur frouezh bennak en ho touez evel e-touez ar broadoù all, met miret eo bet kement-se ouzhin betek vremañ.>  da lavarout eo, o vezañ en ho touez, ma vimp kalonekaet asambles dre ar feiz a zo kumun etrezomp holl deoc'h kenkoulz ha din-me.=  Rak c'hoantaat a ran kalz ho kwelout, evit lodennañ ganeoc'h un donezon speredel bennak, evit ma viot kreñvaet, <  o c'houlenn dalc'hmat em fedennoù gallout, mar d-eo e volontez, dont a-benn da gaout un tu mat da vont d'ho kavout.u; e Rak Doue, a servijan em spered en Aviel e Vab, a zo test din penaos e venegan ac'hanoc'h hep ehan,:  Da gentañ e trugarekaan va Doue dre Jezuz-Krist evidoc'h holl, abalamour ma'z eo ho feiz brudet mat dre ar bed holl.@9 {d'an holl dud karet-mat gant Doue a zo e Rom, galvet da vezañ santelaet: Ar c'hras hag ar peoc'h ra vo roet deoc'h a-berzh Doue hon Tad hag an Aotrou Jezuz-Krist!X8 +a-douez a re-se ez oc'h ivez, c'hwi a zo bet galvet gant Jezuz-Krist, 7 hon eus resevet drezañ ar c'hras hag an abostolerezh evit degas d'ar sentidigezh ouzh ar feiz en e anv an holl baganed,6 disklêriet Mab Doue gant galloud hervez ar Spered a santelezh dre e adsavidigezh a-douez ar re varv, Jezuz-Krist hon Aotrou,R5 hag a gomz diwar-benn e Vab, ganet eus lignez David hervez ar c'hig,D4 prometet dija gantañ dre e brofeded er Skriturioù santel,Y3 /Paol, servijer Jezuz-Krist, galvet da vezañ abostol, lakaet a-du evit Aviel Doue~2uo prezeg rouantelezh Doue hag o kelenn ar pezh a sell ouzh an Aotrou Jezuz-Krist gant pep frankiz hag hep harz ebet.1Paol a chomas daou vloavezh leun en un ti en doa feurmet evitañ e-unan. Hag e tegemere ar re holl a zeue d'e gavout,g0GGoude m'en doe lavaret kement-se, ar Yuzevien a yeas kuit, gant un tabut bras kenetrezo.b/=Gouezit eta penaos ar silvidigezh a Zoue a zo kaset d'ar baganed hag int a selaouo..wRak kalon ar bobl-mañ a zo deuet digizidik. Pounnerglevet o deus o divskouarn ha serret o deus o daoulagad, gant aon na zeufe o daoulagad da welout, o divskouarn da glevout, o c'halon da gompren, na zistrofent, ha na yac'hafen anezho.1-[pa en deus lavaret: Kae etrezek ar bobl-mañ ha lavar: C'hwi a glevo gant ho tivskouarn ha ne gomprenot ket. C'hwi a sello gant ho taoulagad ha ne welot ket.6,eEvel na oant ket a-unvan kenetrezo, en em dennjont goude m'en doe Paol lavaret ar gomz-mañ: Ar Spered-Santel en deus komzet mat d'hon tadoù dre ar profed Izaia,E+Darn a gredas ar pezh a lavare ha darn all ne gredjont ket.* O vezañ merket un deiz dezhañ, e teujont en niver brasoc'h d'e lojeiz. Hag adalek ar beure betek an noz, e prezegas dezho rouantelezh Doue, o reiñ testeni hag o lakaat anezho da grediñ diwar-benn Jezuz, dre lezenn Moizez ha dre ar brofeded.)7met hon eus c'hoant da glevout ganit petra eo da soñjoù, rak diwar-benn ar sektenn-se ec'h ouzomp e komzer a-enep dezhi e pep lec'h.7(gRespont a rejont dezhañ: N'hon eus resevet lizher ebet eus Judea diwar da benn ha n'eus deuet breur ebet hag en defe da damallet pe lavarout droug ac'hanout,'#Evit kement-se eo em eus goulennet ho kwelout ha komz ganeoc'h, rak abalamour da esperañs Israel eo ez on ereet gant ar chadenn-mañ.l&QMet ar Yuzevien a enebas hag e voe ret din ober galv da Gezar, hep kaout soñj da damall va broad.%}Goude bezañ graet goulennoù start ouzhin, e felle dezho va leuskel dre ma ne'm eus graet netra a vefe din a varv.$/Tri devezh goude, Paol a zastumas ar re gentañ eus ar Yuzevien ha, pa voent bodet, e lavaras dezho: Tud breudeur, petra bennak ma ne'm eus graet netra a-enep ar bobl nag a-enep gizioù hon tadoù, on bet taolet er prizon e Jeruzalem ha lakaet etre daouarn ar Romaned.B#}Pa'z omp erruet e Rom, ar c'hantener a lakaas ar brizonidi etre daouarn prefed ar pretordi. Met da Baol e voe aotreet chom en e di e-unan, gant ur soudard a ziwalle anezhañ.J" Ac'hane, ar vreudeur o vezañ klevet komz diwar hor penn a zeuas a-raok deomp betek Marc'had-Apiuz hag an Teir-Zavarn. Paol, o welout anezho, a drugarekaas Doue hag a voe kalonekaet.{!oKavout a rejomp eno breudeur a bedas ac'hanomp da chom ganto seizh devezh. Hag evel-se ez ejomp etrezek Rom. 9 Ac'hane e hedjomp an aod hag e teujomp da Rejio. An deiz war-lerc'h, avel ar c'hreisteiz a savas hag e teujomp e daou zevezh da Bouzol.<s O vezañ douaret e Sirakuze, e chomjont tri devezh.1[ Tri mizvezh goude, e lestrjomp war ur vatimant eus Aleksandria he doa tremenet ar goañv en enezenn hag he doa evit asagn: An Dioskouroi (= ar vreudeur c'hevell).eC Enorioù bras a rejont ivez deomp ha, pa'z ejomp kuit, e rojont kement hon doa ezhomm.q[ Kement-se o vezañ c'hoarvezet, an holl re a oa klañv en enezenn a zeuas hag a voe yac'haet.:mSetu ma oa tad Publiuz en e wele, klañv gant an derzhienn ha gant ar red-kof. Paol a antreas d'e gavout, a bedas, a lakaas e zaouarn warnañ hag a yac'haas anezhañ.#?Bez' e oa el lec'h-se douaroù an den kentañ eus an enezenn, anvet Publiuz. Hemañ hon degemeras hag hol lojas gant madelezh e-pad tri devezh.NInt a soñje dezho e teuje da goeñviñ pe da gouezhañ raktal marv, met o vezañ gortozet pell hag o welout ne c'hoarveze droug ebet gantañ, e kemmjont o soñj hag e lavarjont e oa un doue.RMet o vezañ hejet al loen en tan, n'en doe droug ebet a gement-se.a;Pa welas an annezerien al loen-se a-ispilh ouzh e zorn, e lavarjont an eil d'egile: E gwirionez an den-se a zo ur muntrer, peogwir, goude bezañ bet saveteet eus ar mor, ar Reizhder ne fell ket dezhañ e vevfe./Paol a zastumas un toullad briñsoù hag o lakaas en tan. Un naer-wiber a zeuas er-maez abalamour d'an tommder hag en em stagas ouzh e zorn.GAn annezerien a ziskouezas en hor c'heñver ur vadelezh dreist-ordinal. Rak enaouiñ a rejont un tan hag hon degemerjont holl, abalamour d'ar glav a gouezhe ha d'ar yenijenn.U %Goude bezañ en em saveteet, ec'h anavezjont e oa Malta anv an enezenn.!,ha d'ar re all d'en em lakaat war blenk pe war dammoù bennak eus ar vatimant. Evel-se eo en em savetejont holl d'an douar.]3+Met ar c'hantener, o c'hoantaat saveteiñ Paol, a zistroas anezho diouzh ar soñj-se hag a roas urzh d'ar re holl a ouie neuñvial d'en em zeurel en dour da gentañ ha da vont betek an douar,s_*Ar soudarded a voe a ali da lazhañ ar brizonidi, gant aon na dec'hfe unan bennak anezho war neuñv.=s)O vezañ kavet ul lec'h ma oa ar mor a bep tu, ar vatimant a stokas eno. Ar staon a sankas start hag a chomas hep fiñval, met an aros en em freuzas gant an nerzh eus ar mor.H (O vezañ eta distaget an eorioù, e lezjont anezho er mor hag e laoskjont war un dro ereoù ar sturioù, ha, goude bezañ savet gouel ar wern-volosk d'an avel, e tennjont war-zu an aod.6e'Pa voe deuet an deiz, n'anavezjont ket an douar, met o vezañ gwelet ur pleg-mor gant un aod, e lakajont en o fennoù, mar gelljent, lakaat ar vatimant da stekiñ eno.Z -&P'o doe debret a-walc'h, e skañvajont al lestr o teurel an ed er mor._ 7%Bez' e oamp en holl er vatimant daou c'hant c'hwezek ene ha tri ugent.> w$Hag an holl, oc'h adkavout kalon, a zebras ivez.  #Goude bezañ lavaret kement-se, e kemeras bara hag, o vezañ trugarekaet Doue dirazo holl, e dorras hag en em lakaas da zebriñ. 5"Pediñ a ran ac'hanoc'h eta da gemer boued evit gallout en em saveteiñ, rak ne gouezho ket ur vlevenn eus penn hini ac'hanoc'h.R!O c'hortoz m'en em ziskouezfe an deiz, Paol a alias anezho holl da gemer boued, o lavarout: Hiziv eo ar pevarzekvet devezh abaoe ma'z oc'h o c'hortoz war yun, hep kemer netra.W' Neuze ar soudarded a droc'has kerdin ar vagig hag he lezas da gouezhañ.'Paol a lavaras d'ar c'hantener ha d'ar soudarded: Ma ne chom ket ar re-mañ er vatimant, ne c'hellot ket bezañ saveteet.'Evel ma klaske ar vartoloded tec'hout diouzh ar vatimant ha ma tiskennent ar vagig er mor war zigarez teurel an eorioù diouzh ar staon,}sO kaout aon da gouezhañ war ur garreg bennak, e taoljont pevar eor diouzh an aros hag e c'hortozjont an deiz.-O vezañ taolet ar sont, e kavjont ugent gourhedad (~ 35 m), un nebeud pelloc'h e daoljont a-nevez hag e kavjont pemzek gourhedad (~ 27 m).'GAr pevarzekvet nozvezh, evel ma oamp kaset amañ hag ahont war vor Adriatik, ar vartoloded war-dro hanternoz a soñjas dezho e tostaent ouzh un douar bennak.>wMet ret eo deomp bezañ taolet war un enezenn bennak.xiDre-se, tud, ho pet kalon, rak fiziañs am eus e Doue hag e c'hoarvezo evel ma'z eo bet lavaret din.#?hag en deus lavaret din: Paol, na'z pez ket aon, ret eo dit mont dirak Kezar, ha setu, Doue en deus roet dit ar re holl a zo war vor asambles ganit.n~URak un ael a-berzh an Doue ez on dezhañ hag emaon o servijañ a zo en em ziskouezet din en noz-mañ}%Bremañ ec'h alian ac'hanoc'h da gaout kalon, rak den ebet ac'hanoc'h ne vo kollet, ar vatimant hepken a vo kollet.s|_Pell amzer e oamp bet hep debriñ. Neuze Paol a savas en o c'hreiz hag a lavaras: Tud, gwelloc'h e vije bet deoc'h va selaou e-lec'h mont kuit eus Kreta, ha n'hor bije ket bet ar boan hag ar c'holl-mañ.0{YN'en em ziskouezas nag an heol nag ar stered e-pad meur a zevezh, hag e skoe ur barrad-amzer ken bras warnomp ma hor boa kollet pep esperañs da vezañ saveteet.Zz-ha d'an trede deiz e taoljont eus o daouarn o-unan paramantoù ar vatimant.fyEEvel ma oamp gwall bilet gant ar barrad-amzer, an deiz war-lerc'h e taoljont ar gargad,2x]O vezañ he zennet, e kavjont tu da eren ar vatimant gant kerdin hag, o kaout aon na vefent taolet war ar Sirtenn, e tiskennjont ar wernienn hag e voent douget evel-se.rw]Pa voemp tremenet izeloc'h eget un enezenn vihan anvet Klaoda, hor boe poan o vestroniañ ar vagig.ivKAr vatimant a oa stlejet hag, evel na c'helle ket herzel ouzh an avel, en lezjomp da vont.`u9Met un nebeudig goude, un avel vras a c'halver Euroklidon, a zirollas war an aod.,tQ Avel ar c'hreisteiz o vezañ deuet da c'hwezhañ goustadik, e kredjont e oant mistri eus o menoz hag, o tizeoriañ, e hedjont Kreta tost d'ar ribl.Us# Hag evel ma ne oa ket mat ar porzh da dremen ar goañv, an darn vuiañ a alias distreiñ war ar mor evit mont da Feniks, porzh eus Kreta a sell etrezek ar mervent hag ar gwalarn, da c'hoañviñ eno.prY Met ar c'hantener a gredas kentoc'h ar sturier ha mestr al lestr eget ar pezh a lavare Paol.Hq  hag a lavaras: Tud, gwelout a ran emañ o tont ar verdeadenn da vezañ risklus ha gant kolloù bras, nann hepken evit ar vatimant hag he c'hargad, met ivez evit pep hini ac'hanomp.p  Evel ma oa tremenet kalz a amzer ha ma teue risklus ar mor, pa'z eo gwir e oa koulz ar yun dija echu, Paol a alias anezhonoUEn ur hedañ anezhi gant poan, e teujomp en ul lec'h anvet Porzhioù-Kaer, e-kichen kêr Lasea.Yn+E-pad meur a zevezh e verdejomp goustad, ha ne voemp erruet nemet dre galz a boan dirak Knide, rak an avelioù n'hol lezent ket da vont a-raok. Neuze e verdejomp izeloc'h eget Kreta war-zu Salmone.m Ar c'hantener o vezañ kavet eno ur vatimant eus Aleksandria a yae war-zu Italia, a lakaas ac'hanomp da bignat enni.]l3Goude bezañ treuzet ar mor a-hed Kilisia ha Pamfilia, e teujomp da v-Mira e Lisia.mkSBezañ aet ac'hane, e verdejomp izeloc'h eget Kiprenez rak an avelioù a oa a-enep deomp.,jQAn deiz war-lerc'h e touarjomp e Sidon. Juliuz, hag a oa hegarat e-keñver Paol, a aotreas dezhañ mont da welout e vignoned ha bezañ divec'hiet ganto.i+O vezañ pignet war ul lestr eus Adramitiom, ez ejomp kuit o tleout riblañ douaroù Azia. Aristark, ur Makedoniad eus Tesalonike a oa ganeomp. h ;Pa voe divizet ez ajemp dre vor etrezek Italia, e voe fiziet Paol ha prizonidi all bennak en ur c'hantener anvet Juliuz, eus ar gohortenn Aogusta.zgm Agrippa a lavaras da Festuz: An den-se a c'helle bezañ laosket kuit ma n'en dije ket galvet da Gezar.sf_hag, o vont kuit, e lavarjont etrezo: An den-se n'en deus graet netra a vefe din a varv pe a brizon.se_Goude m'en doe lavaret kement-se, ar roue, ar gouarnour, Bereniz hag ar re a oa azezet ganto a savasOdPaol a lavaras dezhañ: Pediñ a ran Doue ma viot koulz pe goulz, nann te hepken, met c'hoazh ar re holl a selaou ac'hanon hiziv, heñvel ouzhin, nemet er pezh a sell ouzh an ereoù-mañ.QcAgrippa a lavaras da Baol: Emaon kazi gounezet ganit da vezañ kristen.Hb Roue Agrippa, ha ne gredez ket er brofeded? Me a oar e kredez.\x[ZZ{YYXXWW]VVqUU~TT7SRRTQQ2PPOOAA@8??C>>==<_;;]::099H88p77q76655644M3y22M11M0k//S.--t,,++ *e))((b'''&%%$$3#""g!~ YmE6rjO2XeH!to5l 1 7 ? tkKj{ Rak evit-se eo Krist marvet, eo adsavet a-varv hag en deus adkemeret ar vuhez, evit ma reno war ar re vev ha war ar re varv.Mar bevomp, e vevomp evit an Aotrou, ha mar marvomp, e varvomp evit an Aotrou. Pe eta e vevomp, pe e varvomp, ez omp d'an Aotrou.X)Rak hini ac'hanomp ne vev evitañ e-unan hag hini ne varv evitañ e-unan.J An hini a laka kemm etre an deizioù, a laka kemm abalamour d'an Aotrou, hag an hini na laka kemm etrezo, na laka kemm abalamour d'an Aotrou. An hini a zebr, a zebr abalamour d'an Aotrou, rak trugarekaat a ra Doue, hag an hini na zebr ket, na zebr ket abalamour d'an Aotrou, ha trugarekaat a ra Doue.Unan a gav un deiz dreist un deiz all, unan all a gav an holl zeizioù heñvel. Ra vo pep hini kendrec'het en e soñjoù e-unan.J Piv out-te evit barn servijer unan all? Mar dalc'h en e sav pe mar kouezh, d'e vestr eo da varn anezhañ. Met e chomo e en sav rak Doue a zo galloudus evit e lakaat da chom en e sav.)An hini a zebr, ra ne zisprizo ket an hini na zebr ket, hag an hini na zebr ket, ra ne varno ket an hini a zebr, rak Doue en deus e degemeret.`9Unan a gred gallout debriñ a bep tra, met an hini a zo dinerzh ne zebr nemet legumaj.P Degemerit an hini a zo dinerzh er feiz hep tabut diwar-benn e soñjoù.dA Ha gwiskit an Aotrou Jezuz-Krist, na selaouit ket ar c'hig en e zroukc'hoantoù.5 Kerzhomp gant onestiz evel ma reer en deiz, ha nann en diroll hag er vezventi, en hudurniezh hag er c'hadaliezh, en tabutoù hag er gwarizioù.y An noz a zo aet war-raok hag an deiz a dosta. Diwiskomp eta oberoù an deñvalijenn ha gwiskomp armoù ar sklêrijenn.c ? Ha kement-se a dleit d'ober en abeg d'an amzer ma'z omp ennañ, rak houmañ eo an amzer deomp da zihuniñ eus hor c'housk, pa'z emañ ar silvidigezh tostoc'h deomp eget pa hon eus kredet.] 3 Ar garantez ne ra ket droug d'an nesañ, ar garantez eo eta leunder al lezenn.t a Rak: Ne ri ket avoultriezh, ne vi ket muntrer, ne laeri ket, ne zougi ket a fals-testeni, ne zroukc'hoantai ket, ha pep gourc'hemenn all, kement-se holl a zo dalc'het er ger-mañ: Karout a ri da nesañ eveldout da-unan.| q Na dleit netra da zen, nemet ar garantez an eil evit egile, rak an hini a gar ar re all en deus leuniet al lezenn.g G Rentit eta d'an holl ar pezh a zo dleet dezho: an tailh d'an neb eo dleet an tailh, ar gwir d'an neb eo dleet ar gwir, an doujañs d'an neb eo dleet an doujañs, an enor d'an neb eo dleet an enor.  Dre-se ivez eo e paeit tailhoù, abalamour ma'z int servijerien Doue, oc'h en em reiñ dalc'hmat d'ar garg-se.uc Ret eo eta plegañ, nann hepken abalamour d'ar c'hastiz, met ivez abalamour d'ar goustiañs.?w Servijer Doue eo evit da vad. Met mar rez an droug, az pez aon, rak ne zoug ket ar c'hleze evit netra, met servijer Doue eo evit veñjiñ en ur gastizañ an hini a ra an droug.E Rak ar pennoù n'emaint ket da vezañ doujet pa reer oberoù mat, met hepken pa reer reoù fall. Ha te a fell dit bezañ hep aon dirak ar galloud? Gra ar mad hag e vi meulet gantañ.) Dre-se an hini a stourm a-enep ar galloud a stourm a-enep an urzh en deus Doue lakaet, hag ar re a stourm a denno warno o-unan ur varnedigezh. / Ra blego pep den d'ar galloudoù uhel, rak n'eus galloud ebet nemet eus Doue, hag ar galloudoù a vez kavet, a zo bet lakaet gant Doue.W' Na vez ket trec'het gant an droug, met trec'h an droug gant ar mad.'G Ha mar en deus naon da enebour, ro dezhañ da zebriñ, mar en deus sec'hed, ro dezhañ da evañ, rak en ur ober evel-se, e tastumi glaou tan war e benn.)K N'en em veñjit ket hoc'h-unan, re garet-mat, met lezit ar gounnar d'ober, rak skrivet eo: Din-me eo ar veñjañs, me eo a rento, eme an Aotrou.fE Mar d-eo posupl hag e kement ha ma sell ouzhoc'h, bezit e peoc'h gant an holl dud.d~A Na rentit da zen droug evit droug. En em stagit ouzh ar pezh a zo onest dirak an holl dud.+}O Ho pet an hevelep soñjoù etrezoc'h. Na glaskit ket an traoù uhel, met tremenit gant an traoù izel. Na vezit ket fur d'ho taoulagad hoc'h-unan.N| En em laouenait gant ar re en em laouena, gouelit gant ar re a ouel.T{! Bennigit ar re a heskin ac'hanoc'h, bennigit ha na villigit ket.Qz Kemerit lod en ezhommoù ar sent. Bezit buan da reiñ degemer en ho ti.by= En em laouenait en esperañs. Bezit habask er glac'har. Kendalc'hit er bedenn.ax; E-keñver ar gred, na vezit ket didalvez. Bezit birvidik er spered. Servijit an Aotrou. w E-keñver ar garantez a vreur, bezit leun a deneridigezh an eil evit egile. En em ziaraogit oc'h en em enoriñ an eil egile.av; Ra vo ar garantez hep pilpouzerezh. Kasait an droug hag en em stagit start ouzh ar mad.Vu% pe an hini a ali, ra en em stago ouzh an ali; pe an hini a ro aluzenoù, ra raio anezho gant eeunder; pe an hini a ren, ra raio gant evezh; pe an hini a ra oberoù a drugarez, ra raio anezho gant levenez.xti pe an hini a servij, ra en em stago ouzh ar servij; pe an hini a gelenn, ra en em stago ouzh ar c'helenn;s5 o kaout koulskoude donezonoù disheñvel, hervez ar c'hras a zo bet roet deomp. Mar d-eo ar brofediezh, ra embrego anezhi hervez muzul ar feiz;r evel-se ivez, ni a zo meur a hini hag emaomp ur c'horf hepken e Krist, o vezañ pep hini ac'hanomp ezel an eil ouzh egile,q Rak, evel ma hon eus meur a ezel en ur c'horf hepken ha n'o deus ket an holl izili an hevelep labour d'ober,p Gant ar c'hras a zo bet roet din, e lavaran da bep hini ac'hanoc'h n'en devo ket anezhañ e-unan ur meno brasoc'h eget ma'z eo ret, met m'en devo santadoù izel, hervez ar muzul a feiz en deus Doue roet da bep hini.@oy N'en em blegit ket d'ar c'hantved-mañ, met bezit cheñchet dre nevezidigezh ho klevidigezh, evit ma'c'h anavezot ez eo bolontez Doue mat, plijus ha peurvat.n 9 Ho pediñ a ran eta, breudeur, dre drugarez Doue, da ginnig ho korfoù en aberzh bev, santel, plijus da Zoue, ar pezh a zo ul lid dereat eus ho perzh.imK $Rak an holl draoù a zo anezhañ ha drezañ hag evitañ. Dezhañ ra vo ar gloar da viken! Amen.Ql #Pe piv en deus roet dezhañ ar c'hentañ hag a vo paeet en distro?Ok "Rak piv en deus anavezet soñj an Aotrou, pe piv a zo bet e guzulier?jw !O donder pinvidigezh, furnez, ha gouiziegezh Doue! Pegen disont eo e varnedigezhioù ha pegen digompren eo e hentoù!ci? Rak Doue en deus dastumet an holl dud en disentidigezh evit ober trugarez d'an holl.h} en hevelep doare ez int bet bremañ disent, evit m'o devo ivez trugarez, dre an drugarez a zo bet roet deoc'h.gy Evel ma'z oc'h bet gwechall disent ouzh Doue, ha ma hoc'h eus bet bremañ trugarez dre o disentidigezh,:fo rak donezonoù ha galvidigezh Doue a zo didorrus.e Gwir eo ez int enebourien e-keñver an Aviel abalamour deoc'h, met e-keñver an dibaberezh, ez int karet abalamour d'o zadoù,Kd ha kement-se eo an emglev a rin ganto pa lamin o fec'hedoù. c hag evel-se holl Israel a vo salvet, evel ma'z eo skrivet: An dieuber a zeuio eus Sion hag e pellaio eus Jakob pep dizoujañs;kbO Rak ne fell ket din, breudeur, na oufec'h ket ar mister-mañ, evit na viot ket fur d'ho taoulagad hoc'h-unan, penaos ul lodenn eus Israel a zo kouezhet er galeted betek ma vo holl bobl ar baganed deuet e-barzh;eaC Rak mar d-out bet troc'het eus an olivezenn gouez dre e natur hag imboudet, a-enep lezenn an natur, war an olivezenn vat, pegement mui, ar re a zo ar brankoù naturel ha ne vint ket imboudet war o olivezenn o-unan?`  Hag evito, ma ne gendalc'hont ket en diskredoni, e vint imboudet, rak Doue en deus ar galloud d'o imboudañ a-nevez.K_ Laka evezh eta ouzh madelezh hag ouzh garvder Doue: e c'harvder e-keñver ar re a zo kouezhet, met e vadelezh en da geñver, mar kendalc'hez er vadelezh-se, anez e vi lamet kuit ivez.n^U rak ma n'en deus ket Doue espernet ar brankoù naturel, diwall na vefes ket espernet kennebeut. ]  Gwir eo, lamet int bet kuit abalamour d'o diskredoni, ha te a chom dre ar feiz. Arabat dit lorc'hiñ, met az pez aon,X\) Te a lavari eta: Ar brankoù a zo bet troc'het evit ma vijen-me imboudet..[U na zenn ket gloar diwar goust ar brankoù-se. Mar tennez gloar, anavez penaos n'eo ket te a zoug ar wrizienn, met ar wrizienn eo an hini a zoug ac'hanout.7Zg Met mar d-eo lamet kuit hiniennoù eus ar brankoù, ha mar d-out-te, olivezenn gouez, bet imboudet en o lec'h ha deuet da gaout lod e gwrizienn hag e chug an olivezenn,wYg Mar d-eo ar frouezh kentañ santel, ar bern a zo ivez, ha mar d-eo ar wrizienn santel, ar brankoù a zo ivez.{Xo Rak, mar d-eo bet o distaol adunvanidigezh ar bed, petra a vo o adgalvidigezh, nemet ur vuhez a-douez ar re varv?eWC o klask hegasiñ, mar gellan, gwarizi ar re eus va c'hig ha salviñ hiniennoù anezho.wVg Me a lavar deoc'h-c'hwi, paganed: O vezañ abostol ar baganed, e roan gloar da'm ministrerezh,|Uq Met mar d-eo bet o lamm pinvidigezh ar bed hag o bihander pinvidigezh ar baganed, pegement mui e vo o distro holl.-TS Me a lavar eta: Ha strebotet o deus evit kouezhañ? N'eo ket! Met ar silvidigezh a zo deuet d'ar baganed dre o lamm, evit lakaat ar warizi da sevel enno.fSE ra vo o daoulagad teñvalaet evit na welint ket, ha ra vo o c'hein daoubleget da viken.gRG Ha David a lavar: Ra vo o zaol dezho ur roued, ur pech, un abeg da gouezhañ, hag o faeamant,#Q? hervez ma'z eo skrivet: Doue en deus roet dezho betek an devezh-mañ ur spered a vorgousk, daoulagad ha ne welont ket, divskouarn ha ne glevont ket.P Petra eta? Ar pezh a glaske Israel n'eo ket bet kavet gantañ, met ar re zibabet o deus henn kavet, hag ar re all a zo bet kaledet,YO+ Hogen mar d-eo dre c'hras, n'eo mui dre an oberoù, anez ar c'hras ne vije mui ur c'hras. Met mar d-eo dre an oberoù, n'eo mui ur c'hras, anez an oberoù ne vijent mui oberoù.rN] Bez' ez eus ivez eta en amzerioù-mañ un nemorant a zo bet miret hervez dibaberezh ar c'hras.}Ms Met peseurt respont a reas Doue dezhañ? Miret em eus din seizh mil den n'o deus ket pleget o glin dirak Baal.}Ls Aotrou, lazhet o deus da brofeded, diskaret o deus da aoterioù, me a zo chomet va-unan, hag e klaskont va lazhañ.CK Doue n'en deus ket taolet kuit e bobl anavezet a-ziagent gantañ. Ha n'ouzoc'h ket ar pezh a lavar ar Skritur diwar-benn Elia, penaos en em glemmas da Zoue a-enep Israel?J # Me a lavar eta: Hag en deus Doue taolet kuit e bobl? N'eo ket! Rak me a zo va-unan Israelat, eus lignez Abraham, eus meuriad Benjamin.sI_ Met e-keñver Israel, e lavar: A-hed an deiz em eus astennet va daouarn etrezek ur bobl disent ha chifus.H5 Hag Izaia a gred lavarout: Kavet on bet gant ar re na'm c'hlaskent ket, anavezet on bet gant ar re na c'houlennent ket diwar va fenn.^G5 Met e lavaran: Ha n'en deus ket Israel anavezet? Da gentañ Moizez a lavar: Me ho lakaio da vezañ gwarizius dre ar pezh n'eo ket ur bobl, lakaat a rin droug da sevel ennoc'h dre ur vroad diskiant.F7 Met e lavaran: Ha n'o deus ket klevet? Er c'hontrol, o mouezh a zo aet dre an douar holl hag o c'homzoù betek pennoù pellañ ar bed.ZE- Ar feiz a zeu eta eus ar pezh a glever, hag ar pezh a glever a zeu eus ger Doue. D  Met n'o deus ket sentet holl ouzh an Aviel, rak Izaia a lavar: Aotrou, piv en deus kredet d'ar pezh hon eus prezeget?C/ Ha penaos e vo prezeget ma ne vez kaset den? Skrivet eo eta: Pegen kaer eo treid ar re a brezeg Aviel ar peoc'h, ar re a gemenn keleier mat!PB Penaos eta e c'halvint an hini n'o deus ket kredet ennañ? Ha penaos e kredint en hini n'o deus ket klevet diwar e benn? Ha penaos e klevint komz diwar e benn ma ne vez den da brezeg?AA} Rak piv bennak a c'halvo anv an Aotrou a vo salvet.!@; N'eus diforc'h ebet etre ar Yuzev hag ar Gresian, dre ma o deus holl un hevelep Aotrou, a zo pinvidik evit ar re holl a c'halv anezhañ.O? Rak ar Skritur a lavar: Piv bennak a gred ennañ ne vo ket mezhekaet.}>s Rak krediñ a reer gant ar galon evit kaout ar reizhder, hag anzav a reer gant ar genoù evit kaout ar silvidigezh. = Mar anzavez gant da c'henoù an Aotrou Jezuz ha mar kredez en da galon en deus Doue e adsavet a-douez ar re varv, e vi salvet.{<o Petra a lavar eta? Ar ger a zo tost dit, en da c'henoù hag en da galon. Setu aze ar ger a feiz a brezegomp:W;' pe: Piv a ziskenno en donder? Lakaat Krist da adpignat a-douez ar re varv eo. :  Met ar reizhder a zeu eus ar feiz a gomz evel-henn: Na lavar ket en da galon: Piv a bigno en neñv? Lakaat Krist da ziskenn eo;o9W Moizez a skriv diwar-benn ar reizhder a zeu eus al lezenn: An den a raio an traoù-mañ a vevo drezo.I8  Rak Krist eo diwezh al lezenn evit reizhadur ar re holl a gred.7  Rak evel na anavezont ket reizhder Doue ha ma klaskont diazezañ o reizhder o-unan, n'o deus ket pleget da reizhder Doue.~6u Rak reiñ a ran an testeni-mañ dezho penaos o deus gred evit Doue, met ur gred n'eo ket hervez an anaoudegezh.d5 C Breudeur, c'hoant va c'halon ha va fedenn da Zoue evit Israel, eo ma vint salvet.43 !hervez ma'z eo skrivet: Setu, e lakaan e Sion ur maen-kouezh hag ur roc'h a wallskouer, ha piv bennak a gredo ennañ ne vo ket mezhekaet.3  Perak? Dre ma n'o deus ket he c'hlasket dre ar feiz met dre oberoù al lezenn. En em stoket int ouzh ar maen-kouezh,u2c met Israel hag a glaske ul lezenn a reizhder, n'eo ket deuet a-benn da gavout al lezenn-se a reizhder.1 Petra a lavarimp eta? Penaos ar baganed na glaskent ket ar reizhder, o deus kavet ur reizhder, ar reizhder a zo dre ar feiz,20] Izaia en doa lavaret diagent en hevelep doare: Ma n'en dije ket Aotrou an armeoù lezet ganeomp un hadenn, e vijemp deuet evel Sodom, hor bije heñvelekaet Gomora.y/k Rak e peurc'hraio an afer hag en berraio gant reizhder, rak an Aotrou a raio un oberenn berr war an douar.. Izaia ivez a sav e vouezh diwar-benn Israel: Pa vefe niver mibien Israel evel traezh ar mor, un nemorant hepken a vo salvet.-/ Hag e c'hoarvezo penaos el lec'h-se ma oa bet lavaret dezho: C'hwi n'oc'h ket va fobl, e vint anvet: Mibien an Doue bev., Henn lavarout a ra en Ozea: Envel a rin va fobl an hini na oa ket va fobl, hag ar garet-mat an hini na oa ket ar garet-mat.p+Y en hor c'heñver hag en deus galvet, nann hepken a-douez ar Yuzevien met ivez a-douez ar baganed?*w evit reiñ da anavezout pinvidigezh e c'hloar e-keñver podoù a drugarez en deus graet a-ziaraok evit ar gloar,E) Petra lavarout mar en deus Doue, o fellout dezhañ diskouez e gounnar ha reiñ da anavezout e c'halloud, gouzañvet gant ur basianted vras podoù a gounnar graet evit ar gollidigezh,( Ha n'en deus ket ar poder ar galloud d'ober eus un hevelep toaz-douar ur pod evit an enor hag unan all evit un implij dister?$'A Met kentoc'h, o den, piv out evit tabutal gant Doue? Hag ar pod a lavaro d'an hini en deus graet anezhañ: Perak ec'h eus va graet evel-se?k&O Neuze e lavari din: Perak e kav abeg c'hoazh? Rak piv a c'hell enebiñ ouzh e volontez?e%C Evel-se eta, e ra trugarez d'an neb a fell dezhañ hag e kaleta an neb a fell dezhañ.$7 Rak ar Skritur a lavar da Faraon: Da savet em eus evit kement-mañ, evit diskouez ennout va galloud hag evit ma vo embannet va anv dre an douar holl.# Evel-se eta, kement-se ne zeu ket eus an hini a fell dezhañ, nag eus an hini a red, met eus an hini a ra trugarez, eus Doue." Rak lavaret en deus da Voizez: Me a raio trugarez d'an hini a rin trugarez dezhañ hag em bo truez ouzh an hini am bo truez outañ.U!# Petra a lavarimp eta? Ha bez' ez eus direizhder e Doue? N'eo ket!? y Skrivet eo: Karet em eus Jakob ha kasaet em eus Ezaü.B e voe lavaret dezhi: An henañ a vo dindan ar yaouankañ,]3 rak ar vugale ne oant ket ganet c'hoazh ha n'o doa graet na mad na droug, met evit ma chomfe start an diviz a zibab eus Doue nann abalamour d'an oberoù met abalamour d'an hini a c'halv,{o N'eo ket-se hepken, met e c'hoarvezas kement-all gant Rebeka pa goñsevas en ur wech eus Izaak hon tad,uc Rak setu amañ gerioù ar bromesa: Dont a rin en-dro d'ar poent-mañ ar bloaz, ha Sara he devo ur mab. da lavarout eo, n'eo ket bugale ar c'hig a zo bugale da Zoue, met bugale ar bromesa eo ar re a zo kontet da vezañ al lignez. hag evito da vezañ eus lignez Abraham, n'int ket holl e vugale. Met skrivet eo: En Izaak e vo ul lignez a zougo da anv,  N'eo ket koulskoude m'en defe ger Doue deuet da netra. Rak ar re holl a zo deuet eus lignez Israel n'int ket Israel,5 a zo deuet eus lignez an tadoù, ha diouto eo deuet Krist hervez ar c'hig, an hini a zo Doue dreist an holl draoù, benniget da virviken. Amen.~u a zo Israeliz, a zo bet roet dezho an advugelañ, ar gloar, an emglevioù, donezon al lezenn, al lid, ar promesaoù,  Rak karout a rafen bezañ va-unan milliget ha dispartiet diouzh Krist evit va breudeur, va c'herent hervez ar c'hig,^5 un dristidigezh vras am eus hag ur glac'har dalc'hus a zo em c'halon.z o Me a lavar ar wirionez e Krist, ne lavaran gaou ebet, va c'houstiañs a ro testeni din dre er Spered-Santel,'nag an uhelder, nag an donder, na krouadur all ebet, ne c'hello hon dispartiañ diouzh karantez Doue a zo e Jezuz-Krist hon Aotrou.7&Rak sur on penaos nag ar marv, nag ar vuhez, nag an aelez, nag ar priñselezhioù, nag ar galloudoù, nag an traoù a-vremañ, nag an traoù da zont,fE%Met en holl draoù-se ez omp ouzhpenn trec'herien dre an hini en deus hor c'haret.$Evel-se eo skrivet: Lakaet omp d'ar marv bemdez abalamour dit, hag omp sellet evel deñved kempennet d'ar gigerezh..U#Piv a zispartio ac'hanomp diouzh karantez Krist? Ha bez' e vo an anken, ar glac'har, an heskinerezh, an naon, an noazhder, ar riskl, ar c'hleze? "Piv a gondaono anezho? Krist a zo marv, hag ivez adsavet a varv, emañ zoken a-zehou da Zoue, hag ouzhpenn ec'h erbed evidomp.S !Piv a savo evit tamall ar re zibabet gant Doue? Doue eo an hini a reisha.  Eñ ha n'en deus ket espernet e Vab e-unan, met en deus e roet evidomp holl, penaos ne roio ket pep tra deomp gantañ?e CPetra a lavarimp eta diwar-benn an traoù-se? Mar d-eo Doue evidomp, piv a vo a-enep deomp?+ OHag ar re en deus raktonket, en deus ivez o galvet. Hag ar re en deus galvet, en deus ivez o reishaet. Hag ar re en deus reishaet, en deus ivez roet gloar dezho.- SRak ar re en deus anavezet a-ziaraok, en deus ivez raktonket da vezañ heñvel ouzh skeudenn e Vab, evit ma vo hemañ ar c'hentañ-ganet e-touez meur a vreur.nUGouzout a reomp penaos pep tra a dro da vad evit ar re a gar Doue, ar re a zo galvet hervez e ziviz.zmAn hini a furch ar c'halonoù a oar petra eo soñj ar Spered, rak ec'h erbed evit ar sent hervez Doue.ykEvel-se ivez ar Spered a sikour ac'hanomp en hon dinerzhded. Rak n'ouzomp ket petra a dleomp goulenn evit pediñ evel ma'z eo dereat. Met ar Spered e-unan a erbed evidomp dre huanadoù na c'hellont ket bezañ displeget.fEMet ma'c'h esperomp ar pezh na welomp ket, ez omp ouzh henn gortoz gant pasianted.  Rak salvet omp en esperañs, met an esperañs a weler n'eo ken esperañs. Penaos e c'heller esperout ar pezh a weler?6eha n'eo ket hi hepken, met ni ivez, en ur gaout frouezh kentañ ar Spered, e huanadomp ivez ennomp hon-unan o c'hortoz an advugelañ, dasprenadur hor c'horf.xiGouzout a reomp penaos betek vremañ an holl grouadelezh a huanad hag a c'houzañv gwentloù ar gwilioud,ucgant an esperañs e vo ivez dieubet eus sklavelezh ar vreinadurezh evit bezañ e frankiz gloar bugale Doue.}srak n'eo ket dre gaer emañ ar grouadelezh dindan ar fouge, met abalamour d'an hini en deus he lakaet eo,iKRak ar grouadelezh a zo o c'hortoz gant ur c'hoant start ma vo diskuliet mibien Doue,~}Me a gav din n'eus heñveledigezh ebet etre poanioù an amzer a-vremañ hag ar gloar da zont a vo diskuliet ennomp.1}[Ha mar d-omp bugale, ez omp ivez heritourien, heritourien da Zoue ha kenheritourien gant Krist, mar gouzañvomp koulskoude gantañ evit ma resevimp ivez gloar gantañ.P|Ar Spered e-unan a ro testeni d'hor spered ez omp bugale da Zoue.A{{Ha n'hoc'h eus ket resevet ur spered a sklavelezh evit bezañ c'hoazh en aon, met resevet hoc'h eus ur Spered advugelañ a laka ac'hanomp da grial: Abba! Tad!FzRak ar re holl a zo renet gant Spered Doue a zo mibien Doue.yw Rak mar bevit hervez ar c'hig, e varvot, met mar lakait dre ar Spered oberoù ar c'horf da vervel, e vevot.pxY Evel-se eta, breudeur, n'omp ket dleourien d'ar c'hig evit bevañ hervez ar c'hig.Yw+ Mar chom ennoc'h Spered an hini en deus adsavet Jezuz a-douez ar re varv, an hini en deus adsavet Krist a-douez ar re varv a roio ivez ar vuhez d'ho korfoù marvel dre e Spered a chom ennoc'h.)vK Met mar d-emañ Krist ennoc'h, ar c'horf evit gwir a zo marv abalamour d'ar pec'hed, met ar spered a zo buhez abalamour d'ar reizhder.Bu} Met n'emaoc'h ket er c'hig met er spered, gant ma chom Spered Doue ennoc'h. Ma ez eus unan bennak ha n'en deus ket Spered Krist, hennezh n'eo ket dezhañ.It Ar re a zo er c'hig ne c'hellont ket plijout da Zoue. s rak karantez ar c'hig a zo enebiezh ouzh Doue, dre na sent ket ouzh lezenn Doue hag evit gwir ne c'hell ket henn ober.cr?Karantez ar c'hig eo ar marv, met karantez ar spered eo ar vuhez hag ar peoc'h,-qSRak ar re a vev hervez ar c'hig a laka o c'harantez e traoù ar c'hig, met ar re a vev hervez ar spered a laka o c'harantez e traoù ar spered.pwevit ma vefe peurc'hraet reizhder al lezenn ennomp-ni na gerzhomp ket hervez ar c'hig met hervez ar spered.oyRak ar pezh a oa dibosupl d'al lezenn, abalamour ma oa dinerzh dre ar c'hig, Doue, en ur gas e Vab e-unan en ur c'hig heñvel ouzh hini ar pec'hed, hag en abeg d'ar pec'hed, a gondaonas ar pec'hed er c'hig,tnaRak lezenn ar Spered a vuhez a zo e Jezuz-Krist en deus va dieubet eus lezenn ar pec'hed hag ar marv.m #N'eus ken eta bremañ kondaonidigezh ebet evit ar re a zo e Jezuz-Krist, ar re a gerzh nann hervez ar c'hig met hervez ar spered.,lQTrugarekaat a ran Doue, dre Jezuz-Krist hon Aotrou! Evel-se eta, me va-unan a servij lezenn Doue dre ar glevidigezh, met lezenn ar pec'hed dre ar c'hig.[k/Paour-kaezh paotr ma'z on! Piv a zieubo ac'hanon eus korf ar marv-mañ?1j[met gwelout a ran ul lezenn all em izili, ul lezenn a ra brezel a-enep lezenn va c'hlevidigezh hag am dalc'h ereet ouzh lezenn ar pec'hed a zo em izili.KiRak kavout a ran plijadur e lezenn Doue hervez an den a-ziabarzh,^h5Kavout a ran eta al lezenn-mañ: pa fell din ober ar mad, an droug a zo stag ouzhin.ngUMar gran ar pezh na fell ket din, n'eo mui me a ra kement-se, met ar pec'hed a chom ennon.`f9Rak ne ran ket ar mad a fell din, met ober a ran an droug na fell ket din d'ober.0eYRak gouzout a ran penaos ar mad ne chom ket ennon, da lavarout eo em c'hig; c'hoant am eus d'ober ar mad, met ne gavan ket ar galloud d'henn ober.Xd)Met bremañ n'eo mui me a ra kement-se, met ar pec'hed a chom ennon.Zc-Hogen, mar gran ar pezh na fell ket din, ec'h anavezan ez eo mat al lezenn.nbURak n'ouzon ket ar pezh a ran, ober a ran ar pezh na fell ket din, ober a ran ar pezh a gasaan.kaORak gouzout a reomp ez eo al lezenn speredel, met me a zo kigel, gwerzhet d'ar pec'hed.`y Ha roet en deus din neuze ar marv ar pezh a zo mat? N'eo ket! Met ar pec'hed eo, evit m'en em ziskouez evel pec'hed en ur reiñ din ar marv dre un dra vat, hag evit ma teu da vezañ gwall bec'her dre ar gourc'hemenn.X_) Al lezenn eta a zo santel, hag ar gourc'hemenn a zo santel, reizh ha mat.^ Rak ar pec'hed, o kemer an tu eus ar gourc'hemenn, en deus tromplet ac'hanon, ha drezañ en deus va lazhet.r]] Hag eo en em gavet penaos ar gourc'hemenn, hag a dlee reiñ din ar vuhez, en deus roet din ar marv.\7 Bez' e oan bev gwechall hep lezenn, met ar gourc'hemenn o vezañ deuet, ar pec'hed en deus adkemeret buhez, hag ez on deuet da vervel.)[KMet ar pec'hed, o kemer an tu eus ar gourc'hemenn, en deus lakaet ennon pep seurt droukc'hoantoù. Rak hep al lezenn, ar pec'hed a zo marv.ZPetra a lavarimp eta? Hag eo pec'hed al lezenn? N'eo ket! Met ne'm eus anavezet ar pec'hed nemet dre al lezenn. Rak ne'm bije ket anavezet an droukc'hoant ma n'en dije ket al lezenn lavaret: Ne zroukc'hoantai ket._Y7Met bremañ dizereet omp bet diouzh al lezenn, o vezañ marv d'ar pezh a oamp dalc'het dindanañ, en hevelep doare ma servijomp e nevezded ar spered ha nann hervez al lizherenn a zo deuet da vezañ kozh.X-Rak pa oamp er c'hig, c'hoantegezhioù ar pec'hedoù a laboure en hon izili war-bouez al lezenn, o tougen frouezh d'ar marv.YW+Evel-se, va breudeur, c'hwi ivez a zo deuet marv d'al lezenn dre gorf Krist, evit bezañ da unan all, da lavarout eo d'an hini a zo adsavet a-douez ar re varv, evit ma tougimp frouezh da Zoue.V!Evel-se eta, mar deu da zimeziñ da ur gwaz all e-pad buhez hec'h ozhac'h, e vo galvet avoultrerez. Met mar deu hec'h ozhac'h da vervel, dieubet eo diouzh al lezenn en hevelep doare ma n'eo ket avoultrerez mar deu da zimeziñ da ur gwaz all.IU Rak ur wreg dimezet a zo ereet dre al lezenn ouzh hec'h ozhac'h e-keit ha ma'z eo bev, met mar deu hec'h ozhac'h da vervel, dizereet eo diouzh lezenn an ozhac'h.+T QBreudeur, ha n'ouzoc'h ket, rak komz a ran ouzh tud a anavez al lezenn, penaos al lezenn n'he deus galloud war an den nemet e-pad ma'z eo bev?oSWRak gopr ar pec'hed eo ar marv, met donezon Doue eo ar vuhez peurbadus e Jezuz-Krist hon Aotrou."R=Met bremañ, o vezañ dieubet eus ar pec'hed ha deuet sklavourien da Zoue, e tennit evit frouezh ar santeladur, hag evit diwezh ar vuhez peurbadus.QPeseurt frouezh a dennec'h eta neuze eus an traoù-se a ra mezh deoc'h bremañ? Rak diwezh an traoù-se eo ar marv.iPKRak pa oac'h sklavourien d'ar pec'hed, e oac'h frank e-keñver ar reizhder.!O;Komz a ran hervez giz an dud abalamour da zinerzhded ho kig. Evel eta ma hoc'h eus roet hoc'h izili da sklavourien d'an hudurniezh ha d'ar fallentez evit ar fallentez, evel-se roit hoc'h izili bremañ da sklavourien d'ar reizhder evit ar santeladur.cN?O vezañ bet dieubet eus ar pec'hed, oc'h deuet sklavourien d'ar reizhder.3M_Met grasoù ra vo roet da Zoue, goude bezañ bet sklavourien d'ar pec'hed, hoc'h eus sentet a galon ouzh reolenn a gelennadurezh oc'h bet roet dezhi.wLgHa n'ouzoc'h ket penaos mar en em rentit sklavourien da unan bennak da sentiñ outañ, ez oc'h sklavourien d'an hini ma sentit outañ, pe d'ar pec'hed evit ar marv, pe d'ar sentidigezh evit ar reizhder?K{Petra eta? Ha pec'hiñ a raimp dre ma n'emaomp ket dindan al lezenn met dindan ar c'hras? N'eo ket!JRak ar pec'hed n'en devo ken galloud warnoc'h, dre ma n'emaoc'h ket dindan al lezenn met dindan ar c'hras.pIY Na roit ket hoc'h izili d'ar pec'hed evit bezañ binvioù a zireizhder, met en em roit hoc'h-unan da Zoue evel tud deuet eus ar marv d'ar vuhez, ha roit hoc'h izili evel binvioù a reizhder evit Doue.kHO Ra ne reno eta ket ar pec'hed en ho korf marvel, evit ma sentot ouzh e zroukc'hoantoù.G} C'hwi ivez eta, en em sellit evel marv d'ar pec'hed evit mat, met bev evit Doue e Jezuz-Krist hon Aotrou.eFC Rak o vervel, eo marvet ur wech hepken evit ar pec'hed, met o vevañ, e vev evit Doue.|Eq o c'houzout penaos Krist adsavet a-douez ar re varv ne varvo ken. Ar marv n'en deus ken galloud warnañ.LDHogen, mar d-omp marv gant Krist, e kredomp e vevimp ivez gantañ,AC}Rak an hini a zo marv, a zo dieubet eus ar pec'hed.#B?o c'houzout penaos hon den kozh a zo bet kroazstaget gantañ, evit ma vo korf ar pec'hed distrujet, ha na vimp mui sklavourien ar pec'hed.pAYRak mar d-omp bet unanet asambles en heñveledigezh ouzh e varv, e vimp ivez en e adsavidigezh a varv,M@Sebeliet omp bet eta gantañ dre ar vadeziant en e varv, evit, evel ma'z eo Krist adsavet a-douez ar re varv dre c'hloar an Tad, ma kerzhimp-ni ivez en hevelep doare e nevezded a vuhez.s?_Ha n'ouzoc'h ket penaos ni holl hag a zo bet badezet e Jezuz-Krist, a zo bet badezet en e varv?n>UN'eo ket! Marv omp d'ar pec'hed, penaos e c'hellfemp bevañ c'hoazh ennañ?\= 3Petra a lavarimp eta? Ha chom a raimp er pec'hed evit ma fonno ar c'hras?&<Ehag, evel m'en deus ar pec'hed renet er marv, e reno ar c'hras ivez dre ar reizhder evit reiñ ar vuhez peurbadus dre Jezuz-Krist hon Aotrou.);KHogen al lezenn a zo deuet evit lakaat ar pec'hed da fonnañ; met e-lec'h m'en deus ar pec'hed fonnet, ar c'hras he deus dreistfonnet,-:SRak evel dre disentidigezh un den hepken kalz a zo bet lakaet da vezañ pec'herien, evel-se ivez dre sentidigezh unan hepken kalz a vo lakaet da vezañ reizh. z~~ }A||P{{p{zgyy%xxwvvCuu;tt.s\srr+q~ppBouonkmmlolkqjxj;ihhbggVffgf&eedd!ccXbbb%aay```K__^^%]m\\u\ [o['ZkYY_XXWWVVUUUnUTSSRR&QQePP'ONNOMMwLLKK-JJiIIHH\HG^G FeEE!D>V==a=<<;;::499:88[77566s655844s33L2l1F0n/..@--6,,Q++o**,)),(''&& %z$$L##G"!!; "z }N`WutpSMUY u + w 4 vc'# Ha me a garfe e vefec'h hep nec'hamant. An hini n'eo ket dimezet en em ro da draoù an Aotrou evit plijout d'an Aotrou,i~Kar re a zo oc'h ober gant ar bed evel pa ne rafent ket, rak skeudenn ar bed-mañ a dremen.}ar re a ouel evel pa ne ouelfent ket, ar re a zo el levenez evel pa ne vefent ket, ar re a bren evel pa n'o defe netra,|{Setu ar pezh a lavaran, breudeur, an amzer a zo berr a-vremañ. Ar re o deus ur wreg ra vint evel pa n'o defe ket,9{kMar dimezez ne bec'hez ket, mar dimez ar werc'hez, ne be'ch ket. Met an dud-se o devo glac'haroù er c'hig ha fellout a rafe din o espern deoc'h.|zqHag ereet out gant ur wreg? Na glask ket en em zizeren. Ha n'out ket ereet gant ur wreg? Na glask gwreg ebet.yKrediñ a ran eta, abalamour d'ar glac'haroù a-vremañ, ez eo un dra vat d'ar gwaz chom evel ma'z emañ.GxDiwar-benn ar gwerc'hezed, n'em eus gourc'hemenn ebet a-berzh an Aotrou, met reiñ a ran un ali evel un den hag en deus bet lod e trugarez an Aotrou evit bezañ feal dezhañ.Ww'Breudeur, ra chomo pep hini dirak Doue er stad ma oa pa'z eo bet galvet.`v9Ur priz a zo bet paeet evit ho tasprenadur, na zeuit ket da vezañ sklavourien an dud. u9Rak an hini a oa bet galvet en Aotrou pa oa sklav a zo frankiziad an Aotrou. En hevelep doare an hini a oa bet galvet pa oa frank a zo sklavour Krist.tHa galvet out bet pa oas sklav? N'en em nec'h ket a gement-se, met mar gellez dont da vezañ frank, tenn kentoc'h da vad.As}Ra chomo pep hini er stad ma oa pa'z eo bet galvet.rAn amdroc'h n'eo netra hag an diamdroc'h n'eo netra, met miridigezh gourc'hemennoù Doue eo an holl draoù.*qMUnan bennak ha galvet eo bet amdroc'het? Ra chomo amdroc'het. Unan bennak ha galvet eo bet diamdroc'h? Ra ne zeuio ket da vezañ amdroc'het.Ap{A-hend-all, ra gerzho pep hini hervez ar pezh en deus an Aotrou roet dezhañ hag hervez ar galv en deus resevet digant Doue. Setu ar pezh a c'hourc'hemennan en holl Ilizoù.{ooRak ha gouzout a rez, gwreg, hag e salvi da ozhac'h? Pe ha gouzout a rez, ozhac'h, hag e salvi da wreg?0nYMar en em zisparti an hini difeiz, ra vo dispartiet, ar breur pe ar c'hoar n'int ket dalc'het neuze. Met Doue en deus hor galvet d'ar peoc'h.GmRak an ozhac'h difeiz a zo santelaet gant ar wreg hag ar wreg difeiz a zo santelaet gant an ozhac'h, anez da-se ho pugale a vije dic'hlan, e-lec'h bremañ ez int santel.|lq ha mar he deus ur wreg bennak un ozhac'h difeiz hag a c'hoantafe chom ganti, ra ne guitaio ket anezhañ.$kA D'ar re all e lavaran, me ha nann an Aotrou, mar en deus ur breur bennak ur wreg difeiz hag a c'hoantafe chom gantañ, ra ne guitaio ket anezhi,j ha mar d-eo dispartiet, ra chomo hep addimeziñ pe ra zistroio gant hec'h ozhac'h, hag an ozhac'h ra ne zilezo ket e wreg.!i; D'ar re a zo dimezet e c'hourc'hemennan, n'eo ket me met an Aotrou, ra ne vo ket dispartiet ar wreg diouzh hec'h ozhac'h,zhm Koulskoude, ma n'o deus ket mestroni warno o-unan, ra zimezint, rak gwelloc'h eo dimeziñ eget deviñ.|gqMet e lavaran d'ar re n'int ket dimezet ha d'an intañvezed ez eo mat dezho chom evel ma'z on.f1Rak me a garfe e vefe an holl eveldon me-unan, met pep hini en deus resevet eus Doue e zonezon e-unan, unan en un doare hag egile en un doare all.Ue#Lavarout a ran kement-se evel un ali ha n'eo ket ur gourc'hemenn.d}N'en em dremenit ket an eil eus egile, nemet dre un asant graet etrezoc'h evit ur pennad, evit en em reiñ d'ar yun ha d'ar bedenn. Ha goude distroit asambles, gant aon na zeufe Satan d'ho temptañ dre ho tiouer a vestroni.>cuAr wreg n'eo ket mestr war he c'horf hec'h-unan, met an ozhac'h eo. En hevelep doare ivez an ozhac'h n'eo ket mestr war e gorf e-unan, met ar wreg eo.bRa roio an ozhac'h d'e wreg ar pezh a dle dezhi ha ra roio an hevelep tra ar wreg d'hec'h ozhac'h.maSMet abalamour d'an hudurniezh, ra en devo pep den e wreg ha pep gwreg hec'h ozhac'h.p` [Diwar-benn an traoù hoc'h eus skrivet din, mat eo d'an den chom hep stekiñ ouzh gwreg ebet._yrak dasprenet oc'h bet gant ur priz bras. Roit eta gloar da Zoue en ho korf hag en ho spered, ar re a zo da Zoue.7^gHa n'ouzoc'h ket ez eo ho korf templ ar Spered-Santel a zo ennoc'h, hag a zo bet roet deoc'h gant Doue? N'oc'h ket deoc'h hoc'h-unan,,]QTec'hit diouzh an hudurniezh. Kement pec'hed a ra un den a zo er-maez eus ar c'horf, met an hini a ra hudurniezh a bec'h a-enep e gorf e-unan.O\Met an hini en em unan gant an Aotrou a zo un hevelep spered gantañ..[UHa n'ouzoc'h ket penaos an hini en em unan gant ur c'hast a zo un hevelep korf ganti? Rak lavaret eo: An daou a zeuio da vezañ ur c'hig hepken.Z'Ha n'ouzoc'h ket ez eo ho korfoù izili Krist? Ha kemer a rin eta izili Krist evit ober anezho izili ur c'hast? N'eo ket!cY?Ha Doue en deus adsavet an Aotrou a varv hag hon adsavo ivez a varv dre e c'halloud.^X5 Ar boued a zo evit ar c'hof hag ar c'hof evit ar boued, met Doue a zistrujo an eil hag egile. Hogen ar c'horf n'eo ket evit an hudurniezh met evit an Aotrou, hag an Aotrou evit ar c'horf.W1 An holl draoù a zo aotreet din, met n'int ket holl talvoudus. An holl draoù a zo aotreet din, met n'en em lakain sklavour dindan hini.CV Hag evel-se e oa hiniennoù ac'hanoc'h. Met gwalc'het oc'h bet, met santelaet oc'h bet, met reishaet oc'h bet en anv an Aotrou Jezuz hag e Spered hon Doue.U5 nag al laeron, nag ar re wallc'hoantek, nag ar vezvierien, nag an droukkomzerien, nag ar skraperien, n'o devo rouantelezh Doue da hêrezh.jTM Ha n'ouzoc'h ket penaos an dud direizh n'o devo ket rouantelezh Doue da hêrezh? Arabat deoc'h en em dromplañ, nag ar re hudur, nag an idolourien, nag an avoultrerien, nag ar sodomiz, nag ar skilbaotred,dSAMet c'hwi eo ar re a ra dislealded hag a ra koll, ha c'hoazh d'ho preudeur!QRKaout prosezioù an eil a-enep egile a zo dija ur gwall si en ho touez. Perak ne c'houzañvit ket kentoc'h un dislealded bennak? Perak ne c'houzañvit ket kentoc'h ur c'holl?\Q1Met ur breur en deus ur prosez gant ur breur all, ha kement-se dirak ar re zifeiz!PEvit ho mezh en lavaran deoc'h. Ha n'eus ket eta un den fur en ho touez, hini ebet hag a c'hellfe barn etre e vreudeur?O Pa hoc'h eus prosezioù evit traoù ar vuhez-mañ, e kemerit evit barnerien ar re n'eo ket graet van anezho en Iliz?nNUHa n'ouzoc'h ket penaos e varnimp an aeled? Ha pegement muioc'h traoù ar vuhez-mañ?$MAHa n'ouzoc'h ket penaos ar sent a varno ar bed? Ha mar d-eo barnet ar bed ganeoc'h, ha dizellezek oc'h da varn traoù disteroc'h?BL P'en deus unan bennak ac'hanoc'h ur c'hroz bennak a-enep unan all, ha krediñ a ra e c'hervel e barnedigezh dirak ar re zifeiz kentoc'h eget dirak ar sent?PK Diwar-benn re an diavaez, Doue o barn. Lamit an den fall eus ho touez.fJE Petra am eus eta da varn re an diavaez? Ha n'hoc'h eus ket da varn re an diabarzh?uIc Met ar pezh am eus skrivet deoc'h, eo chom hep darempredoù gant unan bennak en em c'halv breur hag a zo hudur, pe gwallc'hoantek, pe idolour, pe droukkomzer, pe mezvier, pe laer, na zebrit ket zoken gant un hevelep den.&HE ne oa ket a-grenn gant tud hudur ar bed-mañ, an dud wallc'hoantek, al laeron, an idolourien, rak neuze e vije ret deoc'h mont er-maez eus ar bed.WG' Skrivet em eus deoc'h em lizher chom hep darempredoù gant an dud hudur,'FGDre-se eta, lidomp ar gouel, nann gant ar goell kozh na gant ur goell a zroug hag a fallentez, met gant ar bara hep goell eus an eeunder hag eus ar wirionez.ENaetait eta ar goell kozh, evit ma viot un toaz nevez, peogwir ez oc'h hep goell. Rak Krist hor Pask a zo bet aberzhet evidomp.D)N'eo ket mat tennañ gloar ac'hanoc'h. Ha n'ouzoc'h ket penaos un nebeudig goell a laka an holl doaz da c'hoiñ?Cra vo lakaet un hevelep den etre daouarn Satan, evit ma vo distrujet ar c'hig ha ma vo salvet ar spered e deiz an Aotrou Jezuz.uBcEn anv hon Aotrou Jezuz-Krist, c'hwi ha va spered o vezañ a-unan gant galloud hon Aotrou Jezuz-Krist,AEvidon-me, ezvezant a gorf met bezant a spered, em eus barnet dija evel ma vefen bezant an hini en deus graet un hevelep tra.@@yHag oc'h en em c'hwezhet gant an ourgouilh! Ha n'oc'h ket, er c'hontrol, bet er glac'har, evit ma vo lamet eus ho touez an hini en deus graet kement-se?X? +Klevout a reer lavarout a bep tu ez eus en ho touez gadaliezh, hag ur c'hadaliezh ken bras ma n'eo ket anvet zoken e-touez ar baganed. Evel-se unan ac'hanoc'h en deus kemeret gwreg e dad.z>mPetra a fell deoc'h? Mont a rin d'ho kavout gant ur wialenn, pe gant karantez hag ur spered a zouster?Q=Rak rouantelezh Doue n'emañ ket er c'homzoù met er galloud.(<IMet mont a rin prest en ho touez, mar fell d'an Aotrou, hag ec'h anavezin nann ar c'homzoù met ar galloud eus ar re a zo en em c'hwezhet.o;WHogen hiniennoù a zo en em c'hwezhet gant an ourgouilh, evel ma ne dlejen ket dont en ho touez.M:Abalamour da gement-se eo em eus kaset deoc'h Timote, va mab karet-mat ha feal en Aotrou. Degas a raio soñj deoc'h eus va hentoù e Krist ha penaos e prezegan dre holl en holl Ilizoù.:9oHo pediñ start a ran eta, bezit va heñvelerien.!8;Pa ho pefe zoken dek mil mestr e Krist, n'ho pefe ket meur a dad, rak me eo an hini en deus ganet ac'hanoc'h e Jezuz-Krist dre an Aviel.q7[Ne skrivan ket an traoù-mañ evit ober mezh deoc'h, met ho kelenn a ran evel va bugale karet-mat.n6U falstamallet, ec'h aspedomp. Deuet omp betek vremañ evel skubadur ar bed, distaoladur an holl.5} En em skuizhañ a reomp o labourat gant hon daouarn hon-unan. Dismegañset, e vennigomp; heskinet, e c'houzañvomp;4y Betek vremañ hon eus naon ha sec'hed, omp en noazh, skeiñ a reer war hon dremm, emaomp o redek amañ hag ahont.(3I Ni a zo foll abalamour da Grist, met c'hwi a zo fur e Krist. Ni a zo dinerzh, met c'hwi a zo kreñv. C'hwi a zo en enor, met ni a zo disprizet.P2 Rak me a soñj din en deus Doue hon diskouezet, ni an ebestel, evel ar re ziwezhañ eus an dud, evel kondaonet d'ar marv, ouzh hol lakaat da wel d'ar bed, d'an aeled ha d'an dud.*1MDija hoc'h eus resevet ho kwalc'h, dija ez oc'h pinvidik, emaoc'h o ren hepdomp. Ha ra renot e gwirionez, evit ma renimp ivez ganeoc'h.T0!Rak piv a laka ac'hanout evel disheñvel? Petra ac'h eus ha ne'c'h eus ket resevet? Ha ma ec'h eus e resevet, perak e tennez gloar anezhañ evel ma ne'z pije ket e resevet?"/=Breudeur, an traoù-se am eus treukaset warnon ha war Apolloz abalamour deoc'h, evit ma teskot ennomp tremen hep soñjal en tu-hont d'ar pezh a zo skrivet, hag evit na zeuio hini ac'hanoc'h d'en em c'hwezhañ gant an ourgouilh evit unan a-enep egile.\.1Dre-se na varnit netra a-raok an amzer, betek ma teuio an Aotrou, a lakaio da vezañ sklaer an traoù kuzhet en deñvalijenn hag a ziskulio soñjoù ar c'halonoù. Neuze Doue a roio da bep hini e veuleudi.-rak n'en em gavan kablus a netra. Koulskoude n'on ket reishaet abalamour da-se, met an hini a varn ac'hanon eo an Aotrou. ,Evidon-me, e ra nebeut a dra din bezañ barnet ganeoc'h pe gant ul lez-varn den. Ha n'en em varnan ket kennebeut va-unan,e+CA-hend-all, ar pezh a c'houlenner digant ar verourien, eo ma vefe kavet pep hini feal.Z* /Ra vimp sellet gant pep hini evel servijerien Krist ha merourien misterioù Doue.^)5an holl draoù a zo deoc'h, ha c'hwi a zo da Grist, ha Krist a zo da Zoue.z(mpe Paol, pe Apolloz, pe Kefaz, pe ar bed, pe ar vuhez, pe ar marv, pe an traoù a-vremañ, pe an traoù da zont,Z'-Ra ne lakaio den eta e c'hloar en dud, rak an holl draoù a zo deoc'h,R&Ha c'hoazh: An Aotrou a anavez penaos soñjoù ar re fur a zo aner.j%MFurnez ar bed-mañ a zo follentez dirak Doue, rak skrivet eo: Tapout a ra ar re fur en o gwidre.)$KN'en em dromplo den e-unan. Mar soñj unan bennak ac'hanoc'h bezañ fur er c'hantved-mañ, ra zeuio da vezañ foll evit dont da vezañ fur.v#eMar distruj unan bennak templ Doue, Doue en distrujo, rak templ Doue a zo santel ha c'hwi eo kement-se.g"GHa n'ouzoc'h ket ez oc'h templ Doue hag emañ Spered Doue o chom ennoc'h?r!]Mar dev labour unan bennak, e c'houzañvo ar c'holl. Eñ a vo salvet, met evel a-dreuz an tan.R Mar chom en e sav al labour en devo unan bennak savet, e resevo ur gopr.!; labour pep hini a vo en em ziskouezet, rak an deiz en roio da anavezout, dre ma vo diskuliet dre an tan; hag an tan a amprouo petra eo labour pep hini.mS Mar mañson unan bennak war an diazez-se gant aour, arc'hant, mein prizius, koad, foenn, soul,oW Rak den ne c'hell lakaat un diazez all eget an hini a zo bet lakaet, da lavarout eo Jezuz-Krist.+O Hervez gras Doue a zo bet roet din, em eus lakaet an diazez evel ur saver fur, hag unan all a vañson warnañ. Met ra eveshaio pep hini penaos e vañson warnañ.V% Rak ni a zo oberourien gant Doue. C'hwi eo park Doue, an ti a sav Doue.}sAn hini a blant hag an hini a zoura a zo heñvel, ha pep hini a resevo e c'hopr e-unan hervez e labour e-unan.dAevel-se an hini a blant n'eo netra, nag an hini a zoura, met Doue a laka da greskiñ.Y+Me am eus plantet, Apolloz en deus douret, met Doue en deus lakaet da greskiñ, Piv eta eo Apolloz ha piv eo Paol, nemet servijerien hoc'h eus kredet drezo hervez m'en deus an Aotrou roet da bep hini?b=Pa lavar unan: Me a zo da Baol! Hag egile: Me da Apolloz! Ha n'oc'h ket kigel?!Rak pa'z eo gwir ez eus en ho touez gwarizi, tabutoù ha diemglevioù, ha n'oc'h ket kigel ha ne gerzhit ket hervez an dud?T!Roet em eus deoc'h laezh da evañ ha nann boued fetis, rak ne oac'h ket c'hoazh gouest d'e zegemer. Ha bremañ zoken ne c'hellit ket, dre ma'z oc'h c'hoazh kigel. Breudeur, ne'm eus ket gallet komz deoc'h evel da dud speredel met evel da dud kigel, evel da vugale vihan e Krist.gGRak piv en deus anavezet soñj an Aotrou evit gallout e gelenn? Hogen ni hon eus soñj Krist.X)Met an den speredel a varn an holl draoù ha n'eo e-unan barnet gant den..UKoulskoude an den naturel ne gompren ket traoù Spered Doue, rak evel follentez int evitañ, ha ne c'hell ket o anavezout rak dre ar spered eo e varner anezho.5c Ha komz a reomp diwar o fenn, nann gant al lavarioù a zesk furnez an dud, met gant ar re a zesk ar Spered-Santel, o tisplegañ traoù speredel d'ar re a zo speredel.&E Hogen ni, n'hon eus ket resevet spered ar bed, met ar Spered a zeu eus Doue, evit ma anavezimp an traoù a zo bet roet deomp gant Doue dre c'hras. ) Rak piv e-touez an dud a anavez traoù an den, nemet spered an den a zo ennañ? Evel-se ivez den n'anavez traoù Doue, nemet Spered Doue.s _ Doue en deus o diskuliet deomp dre e Spered. Rak ar Spered a furch an holl draoù, zoken donderioù Doue.a ; Met evel ma'z eo skrivet: Bez' int traoù n'en deus ket lagad an den gwelet, na skouarn an den klevet, ha n'int ket pignet e kalon an den, traoù en deus Doue kempennet evit ar re a gar anezhañ. 9ha n'eo bet anavezet gant hini ebet eus renerien ar bed-mañ, rak mar o defe he anavezet, n'o defe ket kroazstaget an Aotrou a c'hloar. 1prezeg a reomp furnez Doue en ur mister, ur furnez hag a oa bet kuzhet hag a oa bet ragaozet gant Doue a-raok ar c'hantvedoù evit hor gloar,#?Hag e prezegomp ur furnez e-touez ar re zivlam, ur furnez ha n'eo ket eus ar bed-mañ, nag eus renerien ar bed-mañ hag a zeu da vezañ hep galloud,Oevit na vo ket savet ho feiz war furnez an dud, met war galloud Doue.!;Va c'homz ha va frezegenn n'int ket bet dalc'het e lavarioù fromus furnez an den, met en un diskouezadur a Spered hag a c'halloud,V%Me a zo bet en ho touez en dinerzhded, en doujañs hag en ur grenadenn vras.Rak ne'm eus ket soñjet e tleen anavezout tra all en ho touez nemet Jezuz-Krist, ha Jezuz-Krist staget ouzh ar groaz. )Pa'z on deuet d'ho kavout, breudeur, n'on ket deuet gant komzou pe gant furnez vras evit disklêriañ deoc'h testeni Doue.X +evit, evel ma'z eo skrivet: Ma tenno gloar en Aotrou an hini a denn gloar.  Ha drezañ eo ez oc'h e Jezuz-Krist, an hini a zo bet graet deomp a-berzh Doue, furnez, reizhder, santeladur ha dasprenadur,0 ]evit na denno gloar kig ebet dirak Doue.  ha Doue en deus dibabet an traoù displed eus ar bed, ar muiañ disprizet hag ar re n'emaint ket, evit kas da netra ar re a zo,$~ CMet Doue en deus dibabet an traoù foll eus ar bed evit mezhekaat ar re fur, Doue en deus dibabet an traoù dister eus ar bed evit mezhekaat ar re nerzhus,0} [Eveshait, breudeur, penaos en ho touez c'hwi hag a zo bet galvet, n'eus ket kalz a dud fur hervez ar c'hig, na kalz a dud galloudek, na kalz a dud nobl.o| YRak follentez Doue a zo furoc'h eget an dud, ha dinerzhded Doue a zo kreñvoc'h eget an dud.y{ mmet evit ar re a zo galvet, kement ar Yuzevien evel ar C'hresianed, Krist a zo galloud Doue ha furnez Doue.qz ]ni a brezeg Krist kroazstaget, abeg da gouezhañ evit ar Yuzevien ha follentez evit ar C'hresianed,ay =E-pad ma c'houlenn ar Yuzevien mirakloù ha ma klask ar C'hresianed ar furnez,(x KRak evel ma n'en deus ket ar bed, dre ar furnez-se, anavezet Doue e furnez Doue, ez eo bet plijet gant Doue salviñ ar gredourien dre follentez ar prezeg.9w mPelec'h emañ an den fur? Pelec'h emañ ar skrib? Pelec'h emañ tabuter ar c'hantved-mañ? Doue, ha n'en deus ket troet e follentez furnez ar bed-mañ?lv SEvel-se eo skrivet: Distrujañ a rin furnez ar re fur, ha kas a rin da netra skiant ar re skiantek. u Rak prezeg ar groaz a zo ur follentez evit ar re a ya da goll, met evit ar re a zo salvet, da lavarout eo evidomp, eo galloud Doue.*t ORak n'eo ket evit badeziñ en deus Krist va c'haset, met evit prezeg an Aviel, nann gant furnez ar gomz, evit na vefe ket rentet didalvoud kroaz Krist. s  Badezet em eus c'hoazh tiegezh Stefanaz. Met a-hend-all, n'ouzon ket hag em befe badezet c'hoazh unan all bennak.1r _evit na lavaro den em eus badezet em anv.uq eTrugarekaat a ran Doue abalamour ma ne'm eus badezet hini ac'hanoc'h, nemet Krispuz ha Gaiuz,pp [ Krist, ha lodennet eo? Paol, ha kroazstaget eo bet evidoc'h? Pe badezet oc'h bet en anv Paol? o  Fellout a ra din lavarout penaos, en ho touez, pep hini a lavar: Me a zo da Baol! Ha me da Apolloz! Ha me da Gefaz! Ha me da Grist!yn m Rak diwar ho penn, va breudeur, roet eo bet din da anavezout gant ar re eus ti Kloe ez eus tabutoù en ho touez.gm I Ho pediñ a ran, breudeur, en anv hon Aotrou Jezuz-Krist, da zerc'hel holl an hevelep komzoù ha da ziwall na vefe ket a zizunvaniezh etrezoc'h, met da vezañ unanet en un hevelep soñj hag en un hevelep mennozh.cl A Doue a zo feal, drezañ oc'h bet galvet da genunvaniezh e Vab Jezuz-Krist hon Aotrou.bk ?Ho kreñvaat a raio ivez betek ar fin, evit ma viot divlam e deiz hon Aotrou Jezuz-Krist.j yen hevelep doare ma ne vank donezon ebet deoc'h-c'hwi hag a c'hortoz emziskouez hon Aotrou Jezuz-Krist.Ei hervez ma'z eo bet testeni Krist startaet ennoc'h,zh odre ma'z oc'h bet pinvidikaet ennañ e pep doare, e kement a sell ouzh ar gomz hag ouzh an anaoudegezh, g Trugarekaat a ran va Doue dalc'hmat evidoc'h, abalamour d'ar c'hras en deus Doue roet deoc'h e Jezuz-Krist,qf ]Ar c'hras hag ar peoc'h ra vo roet deoc'h a-berzh Doue hon Tad hag an Aotrou Jezuz-Krist![e 1da Iliz Doue a zo e Korint, d'ar re a zo bet santelaet e Jezuz-Krist, galvet da vezañ santel, gant ar re holl a c'halv e pelec'h bennak e vefent anv an Aotrou Jezuz-Krist, o Aotrou hag hon hini:^d 9Paol, galvet da vezañ abostol eus Jezuz-Krist dre volontez Doue, hag ar breur Sosten,ac;da Zoue, an hini fur nemetañ, ra vo ar gloar en holl gantvedoù dre Jezuz-Krist! Amen.$bAmet a zo bremañ diskouezet dre skridoù ar brofeded hervez urzh an Doue peurbadus hag a zo prezeget d'an holl vroadoù evit ma sentint ouzh ar feiz,8aiD'an hini a c'hell ho nerzhañ hervez va Aviel hag hervez ar pezh a zo bet prezeget gant Jezuz-Krist, a glot gant diskuliadur ar mister kuzhet e-pad meur a gantved,E`Gras hon Aotrou Jezuz-Krist ra vo ganeoc'h holl! Amen._)Gaiuz, va ostiz hag hini an holl Iliz, a salud ac'hanoc'h. Erast teñzorier kêr hag ar breur Kouartuz a salud ac'hanoc'h.g^GMe a salud ac'hanoc'h en Aotrou, me, Tersiuz, me hag am eus skrivet al lizher-mañ.t]aTimote, va c'henlabourer, Lusiuz, Jason ha Sozipater, va c'herent, a salud ac'hanoc'h.~\uHep dale an Doue a beoc'h a friko Satan dindan ho treid. Gras hon Aotrou Jezuz-Krist ra vo ganeoc'h! Amen.4[aHo sentidigezh a zo anavezet gant an holl. Levenez am eus eta abalamour deoc'h. Met e c'hoantaan e vefec'h fur e-keñver ar mad ha glan e-keñver an droug.Z1Rak ar seurt tud-se ne servijont ket an Aotrou Jezuz-Krist, met o c'hof o-unan; dre gomzoù dous ha melus, e tromplont kalonoù a re zizrouk.=YsAlian a ran ac'hanoc'h, breudeur, da ziwall diouzh a re a laka dizunvaniezh hag abegoù da gouezhañ a-enep ar gelennadurezh hoc'h eus desket, ha da bellaat diouto.]X3Saludit an eil egile dre ur pok santel. Ilizoù Krist a salud ac'hanoc'h.bW=Saludit Filolog ha Julia, Nere hag e c'hoar, hag Olimp hag an holl sent a zo ganto.YV+Saludit Asinkrit, Flegon, Hermaz, Patrobaz, Hermez, hag ar vreudeur a zo ganto.NU Saludit Rufuz, dibabet gant an Aotrou, hag e vamm a zo ivez va hini.~Tu Saludit Trifen ha Trifoz a labour evit an Aotrou. Saludit Persiz ar garet-mat, labouret he deus kalz evit an Aotrou.TS! Saludit Herodion a zo kar din. Saludit ar re eus ti Narkiz a zo en Aotrou.RR Saludit Apellez, aprouet eo bet e Krist. Saludit ar re eus ti Aristobul.WQ' Saludit Urban, hor c'henlabourer e Krist, ha Stakiz va c'haret-mat.8PkSaludit Ampliaz, va c'haret-mat en Aotrou.O-Saludit Andronikuz ha Juniaz, va c'herent ha va c'henbrizonidi. Enoret int e-touez an ebestel, ha zoken o deus kredet e Krist araozon.;NqSaludit Mari, kemeret he deus kalz a boan evidomp.MSaludit ivez an Iliz a zo en o zi. Saludit Epainet va c'haret-mat, hag a zo bet ar frouezh kentañ eus Akaia evit Krist.Llakaet o deus en arvar o vuhez evit va hini. Ha n'eo ket me hepken a drugareka anezho, met c'hoazh holl Ilizoù ar baganed.NKSaludit Prisilha hag Akilaz, va c'henlabourerien e Jezuz-Krist,FJevit ma tegemerot anezhi en Aotrou evel ma tere ouzh ar sent ha ma sikourot anezhi en holl draoù he defe ezhomm ac'hanoc'h, rak sikouret he deus meur a hini hag ivez me va-unan.TI #Erbediñ a ran deoc'h Foebe hor c'hoar, diagonez eus Iliz Kenkre,>Hw!Ra vo an Doue a beoc'h ganeoc'h holl! Amen.wGg en hevelep doare ma'z in d'ho kavout gant levenez, dre volontez Doue, ha ma tiskuizhin en ho touez.rF]evit ma vin dieubet diouzh diskrederien Judea ha ma vo va servij e Jeruzalem degemeret mat gant ar sent,E-Ho pediñ a ran start eta, breudeur, dre hon Aotrou Jezuz-Krist ha dre garantez ar Spered, ma vrezelot ganin er pedennoù a reot da Zoue evidon,kDOGouzout a ran penaos pa'z in d'ho kavout, e teuin gant leunder bennozhioù Aviel Krist.CGoude eta ma em bo echuet kement-se ha ma em bo roet dezho gant fealded ar sikour-se, ez in da Vro-Spagn, o tremen e-biou deoc'h.6BePlijet eo bet ganto hag, evit gwir, dleourien e oant ivez dezho, rak mar o deus bet ar baganed lod en o madoù speredel, e tleont ivez reiñ dezho lod eus o madoù douarel.ARak falvezet eo bet d'ar re eus Makedonia hag eus Akaia reiñ lod eus o madoù evit peorien a zo e-touez sent Jeruzalem.:@oMet bremañ ez an da Jeruzalem da sikour ar sent.u?cez in d'ho kavout pa'z in da Vro-Spagn. Evel-se em eus spi da welout ac'hanoc'h en ur dremen ha da vezañ ambrouget ganeoc'h en hent war-zu eno, goude ma em bo bet ar plijadur da vezañ un tammig ganeoc'h.%>CMet bremañ, evel n'eus netra ken o terc'hel ac'hanon er vro-mañ ha ma em eus ur c'hoant bras d'ho kwelout abaoe meur a vloavezh,R=Kement-se eo en deus miret ouzhin alies na'z ajen d'ho kavout. <hervez ma'z eo skrivet: Ar re na oa ket bet prezeget dezho a welo, hag ar re n'o doa ket klevet komz anezhañ a gompreno.;)Kemeret em eus ar garg da brezeg an Aviel e-lec'h na oa ket bet Krist anvet, evit tremen hep sevel war an diazez en dije unan all lakaet,K:dre c'halloud ar mirakloù hag ar burzhudoù, dre c'halloud Spered Doue, en hevelep doare ma em eus skuilhet dre holl Aviel Krist adalek Jeruzalem hag ar broioù nesañ betek Illiria.9+Rak ne gredfen komz eus netra ha na vefe bet graet drezon gant Krist evit degas ar baganed d'ar sentidigezh, dre ar ger ha dre an oberoù,j8MUl lec'h a c'hloar am eus eta e Jezuz-Krist e-keñver ar pezh a sell ouzh traoù Doue.I7 da vezañ servijer Jezuz-Krist e-keñver ar baganed ha da leuniañ ar garg santel eus Aviel Doue, evit ma vo kavet mat gantañ ar prof eus ar baganed, ur prof santelaet gant ar Spered-Santel.(6IKoulskoude, breudeur, em eus skrivet deoc'h gant mui a hardizhegezh marteze, evit dihuniñ ho soñjoù, hervez ar c'hras a zo bet roet din gant Doue 5Va breudeur, me am eus an diarvar ez oc'h leun a vadelezh, karget a bep anaoudegezh, barrek d'en em aliañ an eil egile.)4K Ra zeuio Doue an esperañs d'ho leuniañ eta a bep seurt levenez ha peoc'h er feiz, evit ma kreskot en esperañs dre c'halloud ar Spered-Santel.3y Izaia a lavar ivez: Dont a raio eus Jese ur wrizienn hag a savo da ren war ar broadoù, hag ar broadoù a espero enni.^25 Ha c'hoazh: Broadoù, meulit holl an Aotrou, hag holl bobloù, meulit anezhañ.I1  Lavaret eo c'hoazh: Broadoù, en em laouenait gant e bobl.N0 hag evit ma teuio ar baganed da reiñ gloar da Zoue abalamour d'e drugarez, evel ma'z eo skrivet: En abeg da-se ec'h anzavin ac'hanout e-touez ar broadoù, hag e veulin da anv.!/;Lavarout a ran eta ez eo bet Jezuz-Krist servijer an amdroc'hidi evit diskouez gwirionez Doue, evit leuniañ ar promesaoù graet d'hon tadoùe.CEn em zegemerit eta an eil egile, evel m'en deus Krist hon degemeret, evit gloar Doue.{-oevit ma c'hellot, gant un hevelep ene hag un hevelep genoù, reiñ gloar da Zoue Tad hon Aotrou Jezuz-Krist.,Ra roio deoc'h an Doue a basianted hag a frealz da gaout an hevelep santadoù etrezoc'h hervez skouer Jezuz-Krist,2+]Rak kement a zo bet skrivet gwechall, a zo bet skrivet evit hor c'helennadurezh, evit m'hor bo an esperañs dre ar basianted hag ar frealz eus ar Skriturioù.)*KRak Krist ivez n'eo ket en em blijet ennañ e-unan, met hervez ma'z eo skrivet: Dismegañsoù ar re a zismegañs ac'hanout a zo kouezhet warnon.i)KRa zeuio pep hini ac'hanomp da blijout d'e nesañ er pezh a zo mat evit e greñvadur.p( [Ni ar re greñv a dle gouzañv dinerzhded ar re zinerzh ha ne dleomp ket en em blijout ennomp hon-unan.'1Met an hini en deus douetañs a zo koñdaonet mar debr, rak n'en gra ket gant feiz. Ha kement tra na reer ket gant feiz a zo ur pec'hed.&Ha te ac'h eus ar feiz? Mir anezhi ennout da-unan dirak Doue. Eürus eo an hini n'en em goñdaon ket e-unan er pezh a gav mat.(%IMat eo tremen hep debriñ kig, nag evañ gwin ha kemer netra eus ar pezh a c'hell lakaat da vreur da strebotiñ pe e lakaat da gouezhañ pe e zinerzhañ.$/Na zistruj ket oberenn Doue evit ur boued. Gwir eo ez eo glan an holl draoù, met fall eo d'an den debriñ anezho en ur zont ur maen-kouezh.g#GKlaskomp eta an traoù a gas d'ar peoc'h hag a c'hell kenteliañ an eil egile.\"1An hini a servij Krist en doare-se a blij da Zoue hag a vez kavet mat gant an dud.~!urak rouantelezh Doue n'emañ ket an debriñ pe an evañ, met reizhder, peoc'h ha levenez er Spered-Santel.5 eRa ne vo ket droukkomzet eus ho treistelezh,5cMet mar d-eo da vreur glac'haret diwar-benn ur boued, ne gerzh ken hervez ar garantez. Na laka ket da vont da goll dre da voued an hini hag a zo Krist marvet evitañ.GGouzout a ran, ha sur mat on dre an Aotrou Jezuz n'eus netra dic'hlan anezhañ e-unan, koulskoude, an hini a gred ez eo un dra dic'hlan, an dra-se a zo dic'hlan evitañ.&E N'en em varnomp mui eta an eil egile, met kentoc'h barnit penaos na dleit ket lakaat un maen-kouezh pe reiñ un abeg a wallskouer d'ho preur.N Evel-se pep hini ac'hanomp a rento kont da Zoue evitañ e-unan.pY Rak skrivet eo: Me a zo bev, eme an Aotrou, pep glin a blego dirazon ha pep teod a roio gloar da Zoue.} Met te, perak e varnez da vreur? Pe te, perak e tisprizez da vreur? Pa'z eo gwir ez aimp holl dirak lez-varn Krist. ~}||{zzAyyeddccDbbAaaia,``_^^3]]W\\X[K[ZYYiXXpWWVV;UUU>TSvRRsR QQPOOtO(NMMMLL?KK]KJJ2II1HH1GGUFYEED7CCBBAAa@@??z>>1===9<u Speredoù ar brofeded a zo sujet d'ar brofeded,j=MRak holl e c'hellit profediñ an eil goude egile, da zeskiñ an holl ha da atizañ an holl.]<3Ha mar en deus unan all eus ar re a zo eno un diskuliadur, ra davo an hini kentañ.J; Ra ne vo nemet daou pe dri brofed o komz, ha ra varno ar re all.}:sMa n'eus den evit reiñ ar jubennadur, ra en em davo ar re-mañ en Iliz ha ra gomzo outo o-unan hag ouzh Doue.9}Mar komz lod e yezh, ra ne vo nemet daou pe dri d'ar muiañ ha pep hini d'e dro, ha ra vo unan evit jubenniñ.c8?Petra eta a zo d'ober, breudeur? Pa en em vodit, pep hini ac'hanoc'h ha bez' en deus ur c'hantik, ur gelennadurezh, ur yezh, un diskuliadur, ur jubennadur? Ra vo graet pep tra evit kenteliañ..7Uhag evel-se traoù kuzhet e galon a vo disklêriet hag, o kouezhañ d'an douar, ec'h azeulo Doue hag ec'h embanno emañ e gwirionez Doue en ho touez.6Met ma profed an holl ha mar deu un den diskredik pe ur selaouer eeun, e vo kendrec'het gant an holl, e vo barnet gant an holl,.5UMar d-eo eta emvodet an Iliz a-bezh ha ma komz an holl e yezhoù, mar deu eno selaouerien eeun pe tud diskredik, ha ne lavarint ket hoc'h eus kollet ho skiant?.4UDre-se ar yezhoù a zo ur sin, nann evit ar gredourien, met evit ar re ziskredik. Ar brofediezh avat a zo ur sin, nann evit ar re ziskredik, met evit ar gredourien.,3QSkrivet eo el lezenn: Komz a rin d'ar bobl-mañ dre dud eus ur yezh all ha dre vuzelloù estren, ha koulskoude ne selaouint ket ac'hanon, eme an Aotrou.*2MBreudeur, na vezit ket bugale er pezh a sell ouzh ho prederioù, met bezit bugale vihan e-keñver an droug hag, e-keñver ho prederioù, bezit tud c'hraet.1met gwelloc'h eo ganin lavarout en Iliz pemp ger dre va skiant evit kelenn ar re all, eget lavarout dek mil ger e yezh.c0?Trugarekaat a ran va Doue, abalamour ma komzan muioc'h e yezhoù egedoc'h holl,c/?Gwir eo ez eo mat-kenañ da bedennoù a drugarez, met ar re all n'int ket kenteliet.0.YAnez, mar bennigez er spered, penaos e c'hello an hini a zo e renk ar selaouerien eeun respont: Amen, da'z pedenn a drugarez, pa ne oar ket petra a lavarez?'-GPetra eta a zo d'ober? Pediñ a rin dre ar spered, met pediñ a rin ivez dre ar skiant. Kanañ a rin dre ar spered, met kanañ a rin ivez dre ar skiant.M,Rak mar pedan e yezh, va spered a bed met va skiant a zo difrouezh.F+ Dre-se an hini a gomz e yezh ra bedo evit gallout jubenniñ. * Evel-se c'hwi ivez, pa c'hoantait gant gred an donezonoù speredel, klaskit kenteliañ an Iliz evit kaout a-fonn anezho.){ Ma n'ouzon ket eta ster ar gerioù, e vin ur barbar evit an hini a gomz, hag an hini a gomz a vo ur barbar evidon.t(a Pegement a c'herioù a zo er bed evit gwir, ha n' eus hini anezho ha n'en defe ket ur ster.M' Evel-se c'hwi ivez, mar distagit gant ho teod gerioù ha ne c'hell den o c'hompren, penaos e c'hello an dud gouzout ar pezh hoc'h eus da lavarout? Rak komz a reot en aer.R&Ha ma ro an drompilh ur son mesket, piv en em gempenno d'ar brezel?H% Ma ne zeu ket an traoù divuhez a ra ur son, evel ar fleüt pe an delenn, da reiñ sonioù disheñvel, penaos ec'h anavezot ar pezh a zo c'hoariet gant ar fleüt pe gant an delenn?h$IEvel-se, breudeur, mar deufen en ho touez o komz e yezhoù, eus peseurt talvoudegezh e vefen deoc'h, ma ne gomzfen ket ouzhoc'h dre ziskuliadur, pe dre c'houiziegezh, pe dre brofediezh, pe dre gelennadurezh?]#3Me a garfe eta e komzfec'h holl e yezhoù, met dreist-holl e profedfec'h. An hini a brofed a zo brasoc'h eget an hini a gomz e yezhoù, nemet e jubennfe evit ma vefe an Iliz kenteliet a gement-se.["/An hini a gomz e yezh a genteilh e-unan, met an hini a brofed a genteilh an Iliz._!7An hini a brofed a gomz ouzh an dud evit o c'henteliañ, o atizañ, o frealziñ. Rak an hini a gomz e yezh ne gomz ket ouzh an dud met ouzh Doue, ha ne intent den anezhañ met e lavar misterioù e spered.n WKlaskit ar garantez. C'hoantait gant gred an donezonoù speredel, met dreist-holl ar brofediezh.xi Bremañ eta, e chom an tri dra-mañ: ar feiz, an esperañs, ar garantez. Met ar brasañ anezho eo ar garantez.V% Bremañ e welomp dre ur melezour, en un doare teñval, neuze e welimp dremm ouzh dremm. Bremañ ec'h anavezan en un doare diglok, met neuze ec'h anavezin-tre, evel ma'z on bet anavezet-tre.:m Pa oan bugel, e komzen evel ur bugel, e komprenen evel ur bugel, e soñjen evel ur bugel, met pa'z on deuet da vezañ un den, em eus echuet gant ar pezh a oa eus ar bugel.O met pa zeuio ar pezh a zo peurvat, neuze ar pezh a zo diglok a echuo.Y+ Rak ec'h anavezomp en un doare diglok, hag e profedomp en un doare diglok,uc Ar garantez ne baouezo biken. Ar profediezhioù a echuo, ar yezhoù a ehano, ar c'houiziegezh a echuo.fE digareziñ a ra pep tra, krediñ a ra pep tra, esperout a ra pep tra, gouzañv a ra pep tra.X) n'en em laouena ket eus an direizhder, met en em laouena eus ar wirionez,jM n'eo ket dizonest, ne glask ket he mad hec'h-unan, ne drenk ket, ne soñj ket e droug,$A Ar garantez a zo habask ha leun a vadelezh, ar garantez n'eo ket avius, ar garantez n'eo ket fougasus, n'en em c'hwez ket a ourgouilh,# Pa ginnigfen va holl vadoù, pa rofen va c'horf evit bezañ devet, ma ne'm eus ket ar garantez, kement-se ne servij din da netra.]3 Pa em befe an donezon a brofediezh, pa anavezfen an holl visterioù hag an holl c'houiziegezh, pa em befe an holl feiz betek dilec'hiañ ar menezioù, ma ne'm eus ket ar garantez, n'on netra.   Pa gomzfen yezhoù an dud hag an aeled, ma ne'm eus ket ar garantez, ez on evel un arem a son pe evel ur simbalenn a dregern. Met c'hoantait gant gred an donezonoù gwellañ. Hag emaon o vont da ziskouez deoc'h un hent eus ar c'hentañ.{o Hag o deus an holl an donezonoù da yac'haat? Hag e komz an holl e yezhoù? Hag e jubenn an holl ar yezhoù?lQ Hag ebestel eo an holl? Ha profeded eo an holl? Ha doktored eo an holl? Ha mirakloù a ra an holl?{o Doue en deus lakaet en Iliz da gentañ an ebestel, d'an eil ar brofeded, d'an trede an doktored, goude ar re a ra mirakloù, ha goude-se ar re o deus an donezonoù da yac'haat, da sikour, da c'houarn, da gomz meur a yezh.U # C'hwi a zo korf Krist ha c'hwi a zo e izili, pep hini evit e lod.  P'en devez un ezel poan, an holl izili o devez poan gantañ. Pa vez enoret un ezel, an holl izili en em laouena asambles gantañ.t a evit na vo ket dizunaniezh er c'horf, met m'o devo an izili ur preder heñvel an eil ouzh egile.? w e-lec'h ar re a zo a-zoare n'o deus ket ezhomm a gement-se. Doue en deus graet ar c'horf en un doare ma en deus roet muioc'h a enor d'an hini en doa ezhomm, ! hag ar re a gavomp an nebeutañ enorus er c'horf, a wiskomp gant ar brasañ enor. Evel-se eo ar re zivalavañ eo ar re muiañ enoret,T! Met er c'hontrol, an izili hag en em ziskouez an dinerzhañ a zo ret,E Al lagad ne c'hell ket lavarout d'an dorn: Ne'm eus ket ezhomm ac'hanout, na kennebeut ar penn lavarout d'an treid: Ne'm eus ket ezhomm ac'hanoc'h.B Evel-se eta ez eus meur a ezel met ur c'horf hepken.L Ma vefent holl un ezel hepken, pelec'h e vefe ar c'horf?gG Met bremañ Doue en deus lakaet pep ezel er c'horf evel ma'z eo bet plijet gantañ. Ma vefe an holl gorf lagad, pelec'h e vefe ar c'hleved? Ma vefe an holl gorf kleved, pelec'h e vefe ar c'hwesha? Ha ma lavarfe ar skouarn: Dre ma n'on ket al lagad n'on ket eus ar c'horf, ha ne vefe ket evit-se eus ar c'horf?  Ma lavarfe an troad: Dre ma n'on ket un dorn n'on ket eus ar c'horf, ha ne vefe ket evit-se eus ar c'horf?R Hag ar c'horf n'eo ket graet eus un ezel hepken, met eus kalz.@y Badezet omp bet holl en ur Spered hepken evit bezañ ur c'horf hepken, pe Yuzevien, pe Gresianed, pe sklavourien, pe tud frank, hag holl hon eus bet douraet en ur Spered hepken.N~ Rak evel ma'z eo unan ar c'horf ha ma en deus meur a ezel, hag evel ma ra holl izili ar c'horf, petra bennak ma'z int kalz, ur c'horf hepken, evel-se ivez emañ eus Krist.z}m Met un hevelep Spered hepken a oberi an holl draoù-se, en ur lodennañ anezho da bep hini evel ma fell dezhañ./|W da unan all oberiañs ar mirakloù, da unan all ar brofediezh, da unan all merzadenn ar speredoù, da unan all liested ar yezhoù, da unan all jubennadur ar yezhoù.v{e da unan all ar feiz dre an hevelep Spered, da unan all an donezonoù da yac'haat dre an hevelep Spered,sz_ Rak da unan eo roet dre ar Spered ar ger a furnez, da unan all ar ger a ouiziegezh dre an hevelep Spered,Py Roet eo an emziskouez eus ar Spered da bep hini evit hon talvoudegezh.]x3 bez' ez eus oberoù disheñvel, met nemet un Doue a ra an holl draoù en holl.Lw bez' ez eus ministrerezhioù disheñvel, met nemet un Aotrou,Fv Bez' ez eus donezonoù disheñvel, met nemet ur Spered,Fu Dre-se e tisklêrian deoc'h penaos den ebet hag a gomz dre Spered Doue ne lavar: Jezuz a zo milliget! Ha den ne c'hell lavarout: Jezuz a zo an Aotrou! nemet dre ar Spered-Santel.|tq Gouzout a rit penaos pa oac'h paganed, e oac'h douget d'an idoloù mut, hervez ma oac'h renet._s 9 E-keñver an donezonoù speredel, ne fell ket din, breudeur, e vefec'h diouiziek.*rM "Mar en deus unan bennak naon, ra zebro en e di, evit ma n'en em zastumot ket evit ho parnedigezh. Diwar-benn an traoù all, e reizhin anezho pa vin erruet.`q9 !Dre-se, va breudeur, pa en em zastumit da zebriñ, en em c'hortozit an eil egile.qp[ Met pa'z omp barnet, omp kastizet gant an Aotrou, evit na vimp ket kondaonet asambles gant ar bed.?oy Rak mar en em varnfemp hon-unan, ne vefemp ket barnet.rn] Abalamour da-se eo ez eus en ho touez kalz a dud mac'hagn ha klañv, hag ez eus marvet meur a hini.m{ Rak an hini a zebr pe a ev en un doare dizereat a zebr hag a ev e varnedigezh e-unan, rak ne zigemm ket korf an Aotrou.rl] Ra en em amprouo pep hini eta e-unan, hag evel-se ra zebro eus ar bara-mañ ha ra evo eus an hanaf-mañ.k# Evel-se piv bennak a zebro eus ar bara-mañ pe a evo eus hanaf an Aotrou en un doare dizereat a vo kablus e-keñver korf ha gwad an Aotrou.j  Rak bep gwech ma tebrit eus ar bara-mañ ha ma'c'h evit eus an hanaf-mañ, e kemennit marv an Aotrou betek ma teuio.Hi  Evel-se ivez, goude bezañ koaniet e kemeras an hanaf o lavarout: An hanaf-mañ eo an emglev nevez em gwad, grit kement-mañ en eñvor ac'hanon bep gwech ma'c'h evot dioutañ.8hi hag, o vezañ trugarekaet, a dorras anezhañ hag a lavaras: Kemerit, debrit, hemañ eo va c'horf hag a zo torret evidoc'h, grit kement-mañ en eñvor ac'hanon.g% Rak resevet em eus digant an Aotrou ar pezh am eus ivez kelennet deoc'h, penaos an Aotrou Jezuz, en noz ma oa droukroet, a gemeras baraxfi Ha n'hoc'h eus ket ho tiez evit debriñ hag evit evañ? Pe e tisprizit Iliz Doue, hag e rit mezh d'ar re n'o deus netra? Petra a lavarin deoc'h? Ho meuliñ a rin? Ne veulan ket ac'hanoc'h evit kement-se.neU rak, ouzh taol, pep hini hast da gemer e goan e-unan, hag unan en deus naon, hag unan all a zo mezv.hdI P'en em zastumit eta en un hevelep lec'h, n'eo ket evit debriñ koan an Aotrou,qc[ rak ret eo e vefe disrannoù en ho touez, evit ma vo diskuliet ar re ac'hanoc'h a zo aprouet.b  Da gentañ e klevan penaos pa en em zastumit en Iliz ez eus dizunaniezhoù etrezoc'h, hag ul lodenn a gement-se a gredan,a Hogen er pezh ez an da lavarout deoc'h, n'ho meulan ket. En em zastum a rit, n'eo ket evit gwellaat, met evit fallaat.k`O Mar fell da unan bennak daelañ, n'hon eus ket ar c'hiz-se, nag Ilizoù Doue kennebeut.c_? met eo un enor d'ar wreg kaout blev hir, rak ar blev a zo bet roet dezhi evit gouel?h^I Ha ne zesk ket deoc'h an natur hec'h-unan ez eo mezhus d'an den kaout blev hir,W]' Barnit eta hoc'h-unan. Ha dereat eo e pedfe ur wreg Doue diouel he fenn?\w Rak, evel ma'z eo bet tennet ar wreg eus an den, an den ivez a vez ganet dre ar wreg, ha pep tra a zeu eus Doue.][3 Koulskoude, en Aotrou, ar wreg n'emañ ket hep an den, nag an den hep ar wreg.tZa Dre-se ar wreg, abalamour d'an aeled, a dle kaout war he fenn ur merk eus ar galloud a zo a-us dezhi.dYA hag an den n'eo ket bet krouet evit ar wreg, met ar wreg a zo bet krouet evit an den.bX= Rak an den n'eo ket bet tennet eus ar wreg, met ar wreg a zo bet tennet eus an den,nWU An den ne dle ket goleiñ e benn pa'z eo skeudenn ha gloar Doue, met ar wreg a zo gloar an den.@Vy Rak ma ne c'holo ket ur wreg he fenn, ra droc'ho ivez he blev. Ha ma n'eo ket dereat d'ur wreg kaout he blev troc'het pe bezañ touzet, ra vo goloet he fenn.nUU Pep wreg hag a bed pe a brofed diouel he fenn, a zizenor he mestr, bez' eo evel ma vefe touzet.IT  Pep den hag a bed pe a brofed goloet e benn, a zizenor e vestr.S Met fellout a ra din e oufec'h penaos Krist eo ar penn eus pep den, hag an den penn eus ar wreg, ha Doue penn eus Krist.8Ri Breudeur, meuliñ a ran ac'hanoc'h abalamour ma hoc'h eus soñj ac'hanon e pep tra ha ma virit va c'helennadurezh evel ma em eus he roet deoc'h.JQ  Bezit heñvelerien ouzhin evel ma'z on heñveler ouzh Krist.P !eveldon me ivez a fell din plijout d'an holl en holl draoù hep klask va mad va-unan, met o klask hini kalz evit ma vint salvet.nOU Na roit ket da gavout tamall, na d'ar Yuzevien, na d'ar C'hresianed, na da Iliz Doue,dNA Pe eta e tebrit, pe ec'h evit, pe e rit un dra bennak all, grit holl evit gloar Doue.aM; Mar debran en ur drugarekaat, perak e vefen tamallet evit un dra a drugarekaan evitañ?L/ Met ar goustiañs a lavaran n'eo ket da hini met koustiañs egile. Rak abalamour da betra e vefe barnet va frankiz gant koustiañs unan all?K Met mar lavar unan bennak deoc'h: An dra-mañ a zo bet aberzhet d'an idoloù, na zebrit ket abalamour d'an hini en deus roet deoc'h an ali-se hag en abeg d'ar goustiañs, rak: D'an Aotrou eo an douar ha kement a zo ennañ.:Jm Mar ped un den difeiz ac'hanoc'h, ha mar fell deoc'h mont gantañ, debrit eus ar pezh a vo lakaet dirazoc'h, hep goulenn netra en abeg d'ar goustiañs.AI} rak: D'an Aotrou eo an douar ha kement a zo ennañ.eHC Debrit eus kement a werzher er gigerezh hep ober goulenn ebet en abeg d'ar goustiañs,NG Ra ne glasko den e vad e-unan, met ra glasko pep hini mad ar re all.Fw Pep tra a zo aotreet din, met pep tra n'eo ket talvoudus. Pep tra a zo aotreet din, met pep tra ne genteilh ket.^E5 Ha fellout a ra deomp hegasiñ gwarizi an Aotrou? Ha kreñvoc'h ez omp egetañ?D+ Ne c'hellit ket evañ hanaf an Aotrou hag hanaf an diaouled. Ne c'hellit ket kemer lod ouzh taol an Aotrou hag ouzh taol an diaouled.1C[ Met e lavaran penaos ar pezh a vez aberzhet gant ar baganed, en aberzhont d'an diaouled ha nann da Zoue. Ha ne fell ket din ho pefe kenunvaniezh gant an diaouled.xBi Petra a lavaran eta? Ez eo an idol un dra bennak? Pe ez eo ar pezh a zo aberzhet d'an idol un dra bennak.{Ao Sellit ouzh Israel hervez ar c'hig. Ar re a zebr aberzhoù, ha n'o deus ket kenunvaniezh gant an aoter?@ Evel ma ez eus ur bara hepken, ni evidomp da vezañ kalz n'omp nemet ur c'horf hepken, rak holl hon eus lod en hevelep bara. ?9 An hanaf a vennozh a vennigomp, ha n'eo ket ar genunvaniezh ouzh gwad Krist? Ar bara a dorromp, ha n'eo ket ar genunvaniezh ouzh korf Krist?`>9 Komz a ran deoc'h evel da dud a skiant. Barnit hoc'h-unan ar pezh a lavaran.D= Dre-se, va re garet-mat, tec'hit diouzh an idolerezh. <  Temptadur ebet n'eo deuet deoc'h ha na vefe ket kumun d'an dud. Met Doue a zo feal ha ne lezo ket ho temptañ en tu all d'ho nerzh ha, gant an temptadur, e tiskouezo ivez an hent da zont er-maez evit ma c'hellot e c'houzañv.I;  Evel-se an hini a gred bezañ en e sav, ra ziwallo da gouezhañ/:W An holl draoù-se a c'hoarvezas ganto evit servijañ da skouer, hag int bet skrivet evit hon deskadurezh, deomp-ni hag a zo deuet d'an amzerioù diwezhañ.p9Y Na c'hrozmolit ket evel ma c'hrozmolas hiniennoù anezho hag a voe lazhet gant an distrujer.f8E Na demptomp ket Krist evel ma reas hiniennoù anezho hag a voe kaset da goll gant an naered. 7 Na reomp ket a hudurniezh evel ma reas traoù hudur hiniennoù anezho, hag e kouezhas tri mil warn-ugent anezho en hevelep devezh.;6o Na zeuit ket da vezañ idolourien evel ma voe hiniennoù anezho, hervez ma'z eo skrivet: Ar bobl a azezas da zebriñ ha da evañ, ha goude e savjont d'en em laouenaat.5) Hag an traoù-se a zo c'hoarvezet evit servijañ da skouer deomp, evit na c'hoantaimp ket traoù fall evel ma c'hoantajont-int.l4Q Met Doue ne gavas ket e blijadur e darn vuiañ anezho rak kouezhañ a rejont el lec'h distro.3/ hag o deus evet holl eus an hevelep evaj speredel, rak evañ a raent eus ar roc'h speredel a heulie anezho, hag ar roc'h-se a oa Krist.:2o o deus debret holl eus an hevelep boued speredel,D1 int bet holl badezet dindan Moizez er goabrenn hag er mor, 0  Breudeur, ne fell ket din e vefec'h hep gouzout eo bet hon tadoù holl dindan ar goabrenn, o deus tremenet holl a-dreuz ar mor, /9 Met bloñsañ a ran va c'horf hag e lakaan anezhañ da blegañ din, gant aon na vefen taolet kuit va-unan goude bezañ prezeget d'ar re all.\.1 Redek a ran eta, n'eo ket en avantur, skeiñ a ran, n'eo ket war an aer.-' Pep den hag a glask gounid war ar re all a ziouer pep tra, ha kement-se a ra evit kaout ur gurunenn vreinus, met ni a ra evit unan divreinus.%,C Ha n'ouzoc'h ket penaos pa gemerer perzh en ur redadeg an holl a red, met unan hepken a resevo ar priz? Redit en un doare d'e c'hounit.K+ Kement-se a ran abalamour d'an Aviel, evit kaout lod ennañ.-*S Bet on evel dinerzh gant ar re zinerzh evit gounit ar re zinerzh. En em c'hraet on e pep tra d'an holl evit salviñ en un doare bennak hiniennoù anezho.3)_ gant ar re a zo hep lezenn, on bet evel hep lezenn, petra bennak ma n'on ket hep lezenn Doue pa'z emaon dindan lezenn Krist, evit gounit ar re a zo hep lezenn..(U Gant ar Yuzevien, on bet evel Yuzev evit gounit ar Yuzevien; gant ar re a zo dindan al lezenn, on bet evel dindan al lezenn evit gounit ar re a zo dindan al lezenn;' Rak petra bennak ma'z on frank e-keñver an holl, ez on en em lakaet da servijer d'an holl evit gounit muioc'h a dud.&% Peseurt gopr am eus eta? O prezeg an Aviel eo, e savin Aviel Krist hep ma kousto netra da zen hag hep ma rin implij eus va galloud en Aviel.}%s Mar gran kement-se a galon vat, em bo ar gopr, met mar gran en desped din, em eus resevet ar garg d'henn ober..$U Mar prezegan an Aviel, ne'm eus ket lec'h da dennañ gloar a gement-se, rak dalc'het on d'henn ober ha gwalleur din ma ne brezegan ket an Aviel!`#9 Met ne'm eus graet implij ebet eus ar galloud-se ha ne skrivan ket kement-mañ evit ma vo graet e-giz-se em c'heñver, rak gwelloc'h e vefe ganin mervel eget na lamfe unan bennak ar gloar-se diganin.s"_ Evel-se ivez an Aotrou en deus gourc'hemennet d'ar re a brezeg an Aviel bevañ diouzh an Aviel.!- Ha n'ouzoc'h ket penaos ar re a ra ar servij santel a zebr eus traoù an templ, ha penaos ar re a servij an aoter o deus lod en aoter? } Mar d-eus re all hag a ra implij eus ar galloud-se warnoc'h, perak ne reomp ket kentoc'h? Met n'hon eus ket graet implij eus ar galloud-se, er c'hontrol e c'houzañvomp pep tra evit chom hep lakaat harz ebet da Aviel Krist. Mar hon eus hadet evidoc'h ar madoù speredel, hag ur gwall dra e vefe deomp mediñ diganeoc'h ar madoù kigel?y pe n'eo ket e gwirionez evidomp-ni en deus lavaret kement-se? Evidomp-ni eo bet skrivet penaos an hini a ar a dle arat gant esperañs, hag an hini a vac'h ar greun a dle mac'hañ gant esperañs da gaout lod er pezh a c'hortoz. Rak skrivet eo e lezenn Moizez: Ne erei ket e c'henoù d'an ejen a vac'h ar greun. Hag eus ejened eo e kemer Doue preder,`9 Hag hervez giz an dud eo e lavaran kement-mañ? Ha n'en lavar ket ivez al lezenn?M Piv a ya morse d'ar brezel diwar e goust e-unan? Piv eo an hini a blant ur winienn ha na zebr ket eus e frouezh? Pe piv eo an hini a ro da beuriñ d'an tropell ha na ev ket eus e laezh?hI Pe daoust ha n'eus nemedon ha Barnabaz ha n'o defe ket ar gwir da chom hep labourat? Ha n'hon eus ket ar gwir da gas ganeomp ur c'hoar a vefe hor pried, evel ma ra an ebestel all ha breudeur an Aotrou ha Kefaz?>w Ha n'hon eus ket ar gwir da zebriñ ha da evañ??y Eno emañ va difenn a-enep ar re a varn ac'hanon. Ma n'on ket abostol evit ar re all, ez on da nebeutañ evidoc'h, rak c'hwi eo siell va abostoliezh en Aotrou. 1 Ha n'on ket abostol? Ha n'on ket frank? Ha ne'm eus ket gwelet Jezuz-Krist hon Aotrou? Ha n'oc'h ket va labour en Aotrou?  Dre-se, mar lakaan va breur da strebotiñ dre ar pezh a zebran, ne zebrin biken a gig, evit chom hep lakaat va breur da strebotiñ. Evel-se, o pec'hiñ a-enep ar vreudeur hag o c'hloazañ o c'houstiañs dinerzh, e pec'hit a-enep Krist.Y+ Hag e vo kollet dre da anaoudegezh ar breur dinerzh ez eo marvet Krist evitañ.nU Rak mar gwel unan bennak ac'hanout, te hag ac'h eus anaoudegezh, azezet ouzh taol e templ an idoloù, ha ne vo ket ivez douget an hini a zo dinerzh e goustiañs da zebriñ eus an traoù a zo aberzhet d'an idoloù?q[ Lakait evezh koulskoude na zeufe ar frankiz hoc'h eus da vezañ ur maen-kouezh evit ar re zinerzh.3_N'eo ket ur boued hol laka da vezañ plijus da Zoue. Rak ma tebromp, ne zeu talvoudegezh ebet deomp a-se, ha ma ne zebromp ket, n'hor bo koll ebet a gement-se.yMet an holl n'o deus ket an anaoudegezh-se. Rak hiniennoù, hervez ar gredenn o deus bremañ c'hoazh eus an idol, a zebr an traoù evel bet aberzhet d'an idoloù, hag o c'houstiañs, o vezañ dinerzh, a zo saotret a gement-se.O koulskoude ni n'hon eus nemet un Doue hepken, an Tad, e teu an holl draoù dioutañ hag ez omp-ni evitañ, hag un Aotrou hepken, Jezuz-Krist, a zo an holl draoù drezañ hag emaomp-ni drezañ.  Rak petra bennak ma ez eus, en neñv pe war an douar, reoù hag a zo anvet doueed, evel ma ez eus meur a zoue ha meur a aotrou,6 eDre-se eta, evit ar pezh a sell debriñ traoù aberzhet d'an idoloù, ec'h ouzomp penaos un idol n'eo netra er bed ha penaos n'eus nemet un Doue hepken.; qMet mar kar unan bennak Doue, anavezet eo gantañ.g GMar soñj unan bennak gouzout un dra bennak, ne oar c'hoazh netra evel ma tleer gouzout. )E-keñver an traoù aberzhet d'an idoloù, gouzout a reomp hon eus holl anaoudegezh. An anaoudegezh a c'hwez, met ar garantez a sav.(Eürusoc'h eo koulskoude, hervez ar pezh a gav din, mar chom evel ma'z emañ. Ha krediñ a ran emañ ivez Spered Doue ennon.M'Ur wreg a zo ereet dre al lezenn e-pad ma'z emañ hec'h ozhac'h o vevañ. Met ma varv hec'h ozhac'h, frank eo da zimeziñ gant an neb a fell dezhi, nemet ra vo en Aotrou.hI&Evel-se, an hini a zimez anezhi a ra mat, hag an hini n'he dimez ket a ra gwelloc'h.L%Met an hini a chom start en e galon, an hini n'eo ket rediet met a zo er c'hontrol mestr eus e volontez, an hini en deus soñjet en e galon mirout e verc'h gwerc'h, a ra mat.dA$Met mar kred unan bennak e vefe un dismegañs evit e verc'h tremen fleur hec'h oad hep bezañ dimezet hag e vefe ret he dimeziñ, ra raio evel ma fello dezhañ, ne bec'ho ket. Ra zimezo ar merc'hed.G#Lavarout a ran kement-mañ evit ho mad, n'eo ket evit stegnañ ur pech deoc'h, met evit ho tougen d'ar pezh a zo dereat ha ma c'hellot servijañ an Aotrou hep harz ebet. "Un diforc'h a zo etre ar wreg dimezet hag ar werc'hez, an hini n'eo ket dimezet en em ro da draoù an Aotrou evit bezañ santel a gorf hag a spered, met an hini a zo dimezet en em ro da draoù ar bed evit plijout d'hec'h ozhac'h.X)!met an hini a zo dimezet en em ro da draoù ar bed evit plijout d'e wreg. ~~}||`{{Ozz7yy:xx wwvvuuttfss?rMqqqp{ooo>N==&%%T$##e"s! &UccD 9M.Kt 4 q CC=8N\F1 Rak petra bennak ma kerzhomp er c'hig, ne stourmomp ket hervez ar c'hig.fEE pediñ a ran ac'hanoc'h na vo ket ret din, pa vin ganeoc'h, implijout gant fiziañs an hardizhegezh-se am eus soñj d'ober ganti a-enep hiniennoù a sell ouzhimp evel pa gerzfemp hervez ar c'hig.5D e Me Paol, a bed ac'hanoc'h, dre zouster ha madelezh Krist, me hag a zo uvel dirazoc'h met leun a hardizhegezh en ho keñver pa'z on pell diouzhoc'h,IC  Ra vo rentet trugarekadennoù da Zoue evit e zonezon dilavarus!B% Pediñ a reont evidoc'h, o karout ac'hanoc'h kalz abalamour d'ar c'hras c'hwek en deus graet Doue deoc'h.JA  Reiñ a raint eta gloar da Zoue evit ar sentidigezh a ziskouezoc'h e-keñver Aviel Krist dre brouenn ar sikour-se hag evit gwirionded ho tonezon en o c'heñver hag e-keñver an holl.@- Rak servij ar prof-se a bourvez da ezhommoù ar sent, hag ouzhpenn c'hoazh eo leun a drugarekadennoù a vo rentet da Zoue gant meur a hini.?+ evit ma viot pinvidikaet e pep doare ha ma c'hellot ober pep seurt largentez, a lakaio ac'hanomp da rentañ trugarekadennoù da Zoue.0>Y Hogen an hini a ro an had d'an hader ha bara dezhañ da zebriñ, a roio deoc'h hag a gresko deoc'h an had, hag e lakaio da greskiñ frouezh ho reizhderw=g hervez ma'z eo skrivet: Skuilhet en deus, roet en deus d'ar beorien, e reizhder a chom da virviken. <9 Ha Doue a zo galloudek evit ho leuniañ a bep seurt grasoù, evit, pa ho po e pep amzer hag e pep tra kement a zo ret, ma kreskot en holl oberoù mat, ; Ra roio pep hini hervez ar pezh ma en deus soñjet en e galon, nann gant keuz na dre ret, rak Doue a gar an hini a ro gant levenez.~:u A-hend-all: An hini a had gant pizhoni a vedo gant pizhoni, hag an hini a had gant fonnder a vedo gant fonnder ivez.T9! Rett em eus kavet eta pediñ ar vreudeur da vont a-raok d'ho kavout ha da echuiñ da gempenn al largentez ho poa dija prometet, evit ma vo prest, nann evel frouezh ar bizhoni met evel ul largentez.Q8 gant aon, mar deufe Makedoniz ganin, na vefec'h ket kavet prest ha na drofe kement-se d'hor mezh, evit tremen hep lavarout d'hoc'h hini, war an dra-se hon eus tennet gloar anezhi.7! Kaset em eus ar vreudeur evit na vo ket hor gloar ac'hanoc'h en aner e-keñver-se hag evit ma viot prest evel ma em eus lavaret,I6  rak anavezout a ran ho kred hag e tennan gloar ac'hanoc'h diwar e benn dirak ar Vakedoniz, o vezañ ma'z eo prest Akaia abaoe warlene. Ho kred en deus bountet an niver brasañ.[5 1 N'eo ket ret din skrivañ deoc'h diwar-benn ar servij e-keñver ar sent, 4Roit eta dezho, dirak an Ilizoù, prouennoù eus ho karantez hag eus al lec'h hon eus da dennañ gloar ac'hanoc'h.-3SEvel-se diwar-benn Tit, ez eo va c'henseurt ha va c'henlabourer en ho kounid; diwar-benn hor breudeur, ez int ar re gaset gant an Ilizoù ha gloar Krist.S2Kaset hon eus ganto hor breur hon eus alies amprouet e c'hred e meur a wech, hag a ziskouezo anezhañ muioc'h c'hoazh ar wech-mañ abalamour d'ar fiziañs vras en deus ennoc'h.\11o klask ober ar pezh a zo mat, nann hepken dirak an Aotrou, met ivez dirak an dud.0yKemeret hon eus ar preder-se evit na c'hello den rebech ac'hanomp e-keñver mererezh an aluzenoù fonnus-se,)/Khag ouzhpenn-se eo bet dibabet gant an Ilizoù evit dont ganeomp en hor beaj hag evit kas an aluzenoù a veromp evit gloar an Aotrou e-unan hag hervez ho kred.o.WKaset hon eus gantañ ar breur a zo skuilhet e veuleudi en holl Ilizoù er pezh a sell ouzh an Aviel,-{degemeret mat eo bet hon ali gantañ, hag ez eo aet en hent d'ho kwelout gant muioc'h a hast hag a galon-vat.d,AGrasoù ra vo rentet da Zoue rak lakaet en deus an hevelep gred evidoc'h e kalon Tit,)+Khervez ma'z eo skrivet: An hini a zastumas kalz n'en deus ket bet muioc'h, hag an hini a zastumas nebeut n'en deus ket bet nebeutoc'h.@*ymet ra vo ingalded etrezoc'h: ra zeuio ho fonnder da sikour en amzer a-vremañ o faourentez evit ma teuio o fonnder ivez da sikour ho paourentez, en hevelep doare ma vo ingalded`)9 Evit gwir arabat eo deoc'h bezañ re vec'hiet evit ma vo sikouret ar re all,x(i Rak mar d-emañ ar gred ganeoc'h, ez eo plijus hervez ar pezh a zo ha nann hervez ar pezh n'eus ket.' Peurechuit eta bremañ an oberenn-se, hag evel ma hoc'h eus diskouezet gred a vennad, kasit anezhi da benn ivez hervez ho kalloud.d&A E kement-se e roan deoc'h un ali, hag e tere ouzhoc'h, c'hwi hag hoc'h eus nann hepken kroget gant an oberenn-se, met ivez hoc'h eus bet ar youl d'hec'h ober adalek ar bloaz tremenet./%W Rak anavezout a rit gras an Aotrou Jezuz-Krist, hag eñ pinvidik, a zo en em c'hraet paour evidoc'h, evit ma vefec'h rentet pinvidik dre e baourentez.$ Ne lavaran ket kement-se evit reiñ ur gourc'hemenn, met evit amprouiñ dre c'hred ar re all gwirionded ho karantez.##Evel ma fonnit e pep tra, e feiz, e ger, en anaoudegezh, e gred a bep doare, e karantez evidomp, fonnit ivez en oberenn-mañ a c'hras."}en hevelep doare ma hon eus pedet Tit da echuiñ an oberenn-mañ a c'hras en ho touez, evel ma en doa kroget ganti.!N'o deus ket zoken graet evel ma esperemp, met en em roet int da gentañ d'an Aotrou, ha neuze deomp-ni dre volontez Doue,k Oo pediñ ac'hanomp start da resev an aluzen-se ha da gemer o lodenn en ur servijañ ar sent.nURak testeniañ a ran, roet o deus anezho o-unan, hervez o galloud, zoken en tu all d'o galloud,3_penaos, o vezañ bet amprouet dre galz a c'hlac'haroù, e-kreiz puilhentez o levenez hag o brasañ paourentez, o deus skuilhet gant fonnder madoù o largentez.k QNi a ro da anavezout deoc'h, breudeur, ar c'hras en deus roet Doue da Ilizoù Makedonia,Y+En em laouenaat a ran abalamour ma em eus fiziañs ennoc'h en holl draoù.ME garantez evidoc'h a zeu da vezañ c'hoazh brasoc'h pa en deus soñj eus sentidigezh pep hini ac'hanoc'h ha penaos hoc'h eus e zegemeret gant doujañs ha krenadenn.taMar em eus tennet gloar ac'hanoc'h dirazañ en un dra bennak, n'em eus ket bet mezh a-se, met evel ma hon eus lavaret an holl draoù gant gwirionez, ar pezh hon eus tennet gloar anezhañ dirak Tit a zo en em gavet gwir.9k Dre-se ez omp bet frealzet dre ho frealz, met muioc'h c'hoazh ez omp bet laouenaet abalamour da levenez Tit, rak e spered a zo bet dinec'het ganeoc'h holl.r] Evel-se pa em eus skrivet deoc'h, ne oa ket abalamour d'an hini en doa graet an droug nag abalamour d'an hini a oa bet graet dezhañ, met evit reiñ da anavezout deoc'h ar preder hon eus evidoc'h dirak Doue.+ Ha setu, an hevelep tristidigezh-se hervez Doue, nag a resevender n'he deus ket degaset ennoc'h, nag a zidamalloù, nag a vrouez, nag a zoujañs, nag a c'hoant, nag a gred, nag a gastiz! Diskouezet hoc'h eus e pep keñver ez oc'h glan en afer-se.7 Rak an dristidigezh hervez Doue a ro ur c'heuz a gas d'ar silvidigezh ha ne vo biken kerse anezhi, met tristidigezh ar bed a zegas ar marv.   Bremañ en em laouenaan, nann abalamour ma em eus tristaet ac'hanoc'h, met abalamour ma he deus ho tristidigezh ho kaset da gaout keuz, rak tristaet oc'h bet hervez Doue, en hevelep doare ma n'hoc'h eus bet koll ebet eus hor perzh.PPetra bennak ma em eus ho tristaet gant va lizher, ne'm eus ket keuz a gement-se, zoken mar em eus bet keuz a-se, rak gwelout a ran penaos al lizher-se en deus ho tristaet evit ur pennad amzer.nUha n'eo ket hepken dre e zonedigezh, met ivez dre ar frealz en deus bet diganeoc'h, en ur reiñ da anavezout deomp ho c'hoant bras, ho taeroù, ho kred evidon, en hevelep doare ma'z eo bet kresket va levenez.Z-Met Doue a frealz ar re a zo dinerzhet, hor frealzet en deus dre zonedigezh Tit,;oRak abaoe ma'z on deuet e Makedonia, hor c'hig n'en deus bet diskuizh ebet, met glac'haret omp bet e pep doare, dre stourmoù en diavaez hag aon en diabarzh.OKomz a ran ouzhoc'h gant kalz a hardizhegezh, ul lec'h mat am eus da dennañ gloar ac'hanoc'h, leuniet on a frealz, karget on a levenez e-kreiz hon holl c'hlac'haroù.#?Ne lavaran ket kement-mañ evit ho kondaoniñ, rak dija em eus lavaret ez oc'h en hor c'halonoù evit mervel asambles hag evit bevañ asambles.  Degemerit ac'hanomp, n'hon eus graet droug da zen, n'hon eus noazet da zen, n'hon eus graet hor mad eus den.1  ]O kaout eta hevelep promesaoù, re garet-mat, en em c'hlanaomp eus pep hudurniezh eus ar c'hig hag eus ar spered o kas da benn hor santeladur e doujañs Doue.n UMe a vo tad deoc'h hag e viot mibien ha merc'hed din, eme an Aotrou holl-c'halloudek.* MDre-se: Deuit er-maez eus o zouez ha dispartiit diganto, a lavar an Aotrou, na stokit ket ouzh ar pezh a zo dic'hlan, hag e tegemerin ac'hanoc'h.W 'Peseurt unvaniezh a zo etre templ Doue hag an idoloù? Rak c'hwi eo templ an Doue bev, evel m'en deus Doue lavaret: Chom a rin enno, hag e kerzhin en o zouez, me a vo o Doue hag int a vo va fobl.m SPeseurt unvaniezh a zo etre Krist ha Belial? Peseurt lod en deus un den a feiz gant an hini difeiz?GN'en em lakait ket dindan un hevelep yev gant ar re zifeiz. Rak peseurt heñvelded a zo etre ar reizhder hag an direizhder, ha petra a zo kumun etre ar sklêrijenn hag an deñvalijenn?oW Bremañ en distro, komz a ran deoc'h evel da'm bugale, en em frankait hoc'h-unan ivez.fE N'oc'h ket war enk ennomp, met emaoc'h war enk en ho kreizon hoc'h-unan.c? Hor genoù hon eus digoret evidoc'h, Korintiz, hor c'halon a zo en em ledanaet.=s evel glac'haret ha ni bepred laouen koulskoude, evel peorien hag o pinvidikaat meur a hini koulskoude, evel o kaout netra ha ni o perc'hennañ an holl draoù koulskoude.{ evel tud dianav ha ni anavezet mat koulskoude, evel marv ha setu e vevomp, evel kastizet ha nann lakaet d'ar marv,e-kreiz ar gloar hag an dismegañs, e-kreiz ar vrud fall hag ar vrud vat, o vezañ kemeret evel tromplerien ha ni gwirion koulskoude,gGer ger a wirionez, e galloud Doue, en armoù ar reizhder a zalc'her a-gleiz hag a-zehou,jMer burentez, en anaoudegezh, er basianted, en douster, er Spered-Santel, en ur garantez gwirion,b=er goulioù, er prizonioù, en dispac'hioù, el labourioù, er beilhoù, er yunoù,~'met en em ziskouez a reomp en holl draoù evel servijerien Doue, en un dalc'husted vras, er glac'haroù, er poanioù, en ankenioù,\}1Ne roomp abeg ebet da gouezhañ, e netra, evit na vo ket tamallet ar ministrerezh,(|Irak eñ a lavar: Da selaouet em eus en amzer dereat, da sikouret em eus e deiz ar silvidigezh. Setu bremañ an amzer dereat, setu bremañ deiz ar silvidigezh.|{ sPa'z eo gwir eta e labouromp asambles, e pedomp start ac'hanoc'h na zegemerot ket gras Doue en aner,.zURak lakaet eo bet gantañ da vezañ pec'hed abalamour deomp an hini n'en deus ket anavezet ar pec'hed, evit ma teuimp da vezañ reizhder Doue ennañ.y)Kannaded evit Krist emaomp eta, evel ma vefe Doue oc'h aspediñ drezomp. Ho pediñ a reomp start en anv Krist, bezit adunvanet gant Doue!x#rak Doue a oa e Krist, oc'h adunvaniñ ar bed gantañ, hep kontañ dezho o disentidigezh, hag o lakaat ennomp ar ger a adunvanidigezh.wAn holl draoù-se a zeu eus Doue, en deus hon adunvanet gantañ dre Jezuz-Krist hag en deus roet deomp ministrerezh an adunvanidigezh, v9Ha ma'z emañ unan bennak e Krist, hemañ a zo ur grouadenn nevez. An traoù kozh a zo tremenet, setu, an holl draoù a zo deuet da vezañ nevez.4uaDre-se n'anavezomp ken den hervez ar c'hig bremañ. Ha zoken mar hon eus anavezet Krist hervez ar c'hig, bremañ n'anavezomp ken anezhañ en doare-se. t Eñ a zo marvet evit an holl, evit na vevo ken evito o-unan ar re a vev, met evit an hini a zo marvet hag adsavet a varv evito. sKarantez Krist a wask ac'hanomp, o vezañ ma kredomp penaos mar d-eo unan hepken marvet evit an holl, an holl eta a zo marv.]r3 Rak mar d-omp diskiant ez eo evit Doue, mar d-omp a skiant vat ez eo evidoc'h.\q1 N'en em erbedomp ket a-nevez dirazoc'h, met reiñ a reomp deoc'h lec'h da gavout gloar abalamour deomp, evit ma c'hellot respont d'ar re en em ro gloar en diavaez ha nann er galon.Rp Oc'h anavezout eta an doujañs a dleer d'an Aotrou, e kendrec'homp an dud. Doue a anavez ac'hanomp hag ec'h esperan ec'h anavezit ivez ac'hanomp en ho koustiañsoù.o Rak ret eo deomp holl mont dirak lez-varn Krist, evit ma resevo pep hini hervez ar mad pe an droug en devo graet o vezañ en e gorf.pnY Dre-se ivez e klaskomp bezañ kavet plijus gantañ, pe e chomfemp ennañ pe ez afemp er-maez anezhañ.|mqBez' omp leun a fiziañs, hag e karomp gwelloc'h kuitaat ar c'horf-mañ ha chom e-kichen an Aotrou.@l{rak kerzhout a reomp dre ar feiz ha nann dre ar gweled.k!Bez' omp eta bepred leun a fiziañs hag gouzout a reomp penaos e-keit ha ma chomomp er c'horf-mañ emaomp pell diouzh an Aotrou,tjaHag an hini en deus hor c'hrouet evit kement-se eo Doue, hag en deus roet deomp ivez arrez ar Spered.MiE-pad ma'z emaomp en tabernakl-mañ, e huanadomp dindan ar bec'h, abalamour ma fell deomp, nann bezañ diwisket, met bezañ gwisket, evit ma vo ar pezh a zo marvel lonket gant ar vuhez.>hwmar d-omp da vihanañ kavet gwisket ha nann en noazh.dgAHuanadiñ a reomp eno, o c'hoantaat gant bervder gwiskañ hor chomlec'h neñvel,Kf Gouzout a reomp a dra sur penaos mar d-eo distrujet hon tabernakl, hor chomlec'h douarel-mañ, hon eus en neñvoù un ti a zo eus Doue, un ti peurbadus n'eo ket graet gant dorn an den.3e_pa'z eo gwir na sellomp ket ouzh an traoù gwelus met ouzh an traoù diwelus. Rak an traoù gwelus n'int nemet evit un amzer, met ar re ziwelus a zo peurbadus.dwRak hor glac'har skañv eus an amzer a-vremañ a ro ur pouez a c'hloar peurbadus ha meurbet gwelloc'h,cDre-se ne gollomp ket kalon. Ha petra bennak en em zistruj hon den a-ziavaez, hon den a-ziabarzh en em nevesa a zeiz da zeiz.!b;Rak an holl draoù-se a zo evidoc'h, evit ma teuio ar c'hras-se, en ur greskiñ, da fonnañ ar pedennoù a drugarez eus kalz evit gloar Doue.?awoc'h anavezout penaos an hini en deus savet an Aotrou Jezuz a varv a savo ac'hanomp ivez a varv dre Jezuz, hag a lakaio ac'hanomp d'en em ziskouez ganeoc'h.`3 Met hon eus an hevelep spered a feiz, hervez ma'z eo skrivet: Kredet em eus, setu perak em eus komzet. Ni ivez a gred ha setu perak e komzomp,N_ en hevelep doare ma labour ar marv ennomp hag ar vuhez ennoc'h.^ Rak ni, ar re vev, a zo bepred roet d'ar marv abalamour da Jezuz, evit ma vo ivez buhez Jezuz diskuliet en hor c'hig marvel,]y dougen a reomp atav en hor c'horf marv an Aotrou Jezuz, evit ma vo ivez buhez Jezuz diskuliet en hor c'horf.]\3 heskinet omp met n'omp ket dilezet, diskaret omp met n'omp ket distrujet,v[eGwasket omp eus pep kostez met n'omp ket kaset da netra, ankeniet omp met n'omp ket hep esperañs,qZ[Met an teñzor-se hon eus e listri douar evit ma vefe meurded ar galloud roet da Zoue ha nann deomp-ni.AY{Rak Doue, hag en deus lavaret: Ra sklêrijenno ar gouloù eus an deñvalijenn, a sklêrijenn hor c'halonoù evit lakaat anaoudegezh gloar Doue da lugerniñ war dremm Jezuz-Krist.X{Ne brezegomp ket ac'hanomp hon-unan, met Krist Jezuz evel an Aotrou, hag ez omp ho servijerien abalamour da Jezuz.KWevit ar re ziskredik a zo bet dallet o c'hlevidigezh gant doue ar c'hantved-mañ, evit na vefent ket sklêrijennet gant ar gouloù eus Aviel glorius Krist, eñ hag a zo skeudenn Doue.JV Mar d-eo hon Aviel kuzhet, ez eo kuzhet evit ar re a ya da goll,XU)Taolet hon eus kuit an traoù mezhus a guzher, o tremen hep bevañ dre droidell hag hep falsañ ger Doue, hag en em erbedomp hon-unan da bep koustiañs den dirak daoulagad Doue en ur ziskuliañ ar wirionez.lT SDre-se, o kaout ar ministrerezh-mañ hervez an drugarez a zo bet graet deomp, ne gollomp ket kalon.AS{Ni holl, dioueliet hon dremm, a zougen evel en ur melezour gloar an Aotrou, hag e teuomp da vezañ heñvel ouzh an hevelep skeudenn eus an eil gloar d'eben gant an Aotrou Spered.pRYRak an Aotrou eo ar Spered, hag e-lec'h ma'z emañ Spered an Aotrou, eno emañ al librentez.DQmet pa en em zistroont ouzh an Aotrou, ar ouel a zo lamet.WP'Hiziv c'hoazh, pa lenner Moizez, ur ouel a zo taolet war o c'halon,MOMet o c'hlevidigezhioù a zo bet kaledet betek vremañ. Rak hiziv c'hoazh an hevelep gouel-se a chom pa vez lennet an Testamant Kozh, hep bezañ savet rak n'eo lamet nemet e Krist.N- ha ne reomp ket evel Moizez, a lakae ur ouel war e zremm evit na sellje ket start mibien Israel ouzh an diwezh eus ar pezh a dlee mont da netra.PM O kaout eta un hevelep esperañs, en em renomp gant ul librentez vras,iLK Rak mar d-eo bet glorius ar pezh a dlee echuiñ, ar pezh a dle chom a zo kalz gloriusoc'h.rK] Ha mar d-eo bet glorius ar pezh kentañ, ne oa ket evit gwir abalamour da c'hloar dispar an eilvet.yJk Mar d-eo bet ministrerezh ar gondaonidigezh glorius, ministrerezh ar reizhder a fonn kalz muioc'h e gloar.EIpegement ministrerezh ar Spered ne vo ket gloriusoc'h?jHMHogen ar ministrerezh a varv, hini al lizherennoù engravet war vein, a zo bet ken glorius ma ne c'helle ket mibien Israel sellout start ouzh dremm Moizez, abalamour da c'hloar e zremm, petra bennak ma tlee tremen,,GQHol lakaet en deus barrek da vezañ servijerien eus un emglev nevez, nann eus al lizherenn met eus ar Spered, rak al lizherenn a lazh met ar Spered a ro ar vuhez.F%N'eo ket e vefemp barrek ac'hanomp hon-unan da soñjal un dra bennak evel pa deufe ac'hanomp, met hor galloud a zeu eus Doue.=EuDre Grist eo hon eus un hevelep fiziañs dirak Doue.FDAnat mat eo penaos ez oc'h ul lizher eus Krist, ministret ganeomp, skrivet nann gant liv met gant Spered an Doue bev, nann war daolennoù maen met war daolennoù kig, war re ar galon.hCIC'hwi eo hol lizher, skrivet en hor c'halonoù, anavezet ha lennet gant an holl dud.B 9Hag en em lakaat a reomp a-nevez d'en em veuliñ hon-unan pe ezhomm hon eus, evel hiniennoù, eus lizhiri-erbediñ evidoc'h pe eus ho perzh?A Rak ne falsomp ket ger Doue evel ma henn gra kalz, met e komzomp evel gant gwirionded, evel a-berzh Doue, e Krist, dirak Doue.*@Md'ar re-mañ ur c'hwezh a varv o reiñ ar marv, ha d'ar re-se all ur c'hwezh a vuhez o reiñ ar vuhez. Ha piv a zo barrek evit an traoù-se?k?ORak ni a zo c'hwezh-vat Krist dirak Doue, evit ar re a zo salvet hag evit ar re a zo kollet,%>CGrasoù ra vo roet da Zoue, dre ma laka ac'hanomp atav da drec'hiñ e Krist hag e skuilh drezomp c'hwezh-vat e anaoudegezh e pep lec'h.=! ne'm eus ket bet va spered en diskuizh, abalamour ne'm boa ket kavet va breur Tit. O vezañ kimiadet diouto, on aet e Makedonia.p<Y Pa'z on deuet da Droaz evit Aviel Krist, petra bennak m'en doa an Aotrou digoret un nor din,j;M evit ma n'en devo ket Satan ar gounid warnomp, rak n'omp ket hep anavezout e soñjoù..:U D'an hini eta a bardonit, e pardonan ivez dezhañ, hag evidon ar pezh am eus pardonet, mar em eus pardonet un dra bennak, eo abalamour deoc'h dirak Krist,#9? Rak abalamour da gement-se eo ivez em eus skrivet deoc'h, evit anavezout, en ur amprouiñ ac'hanoc'h, hag oc'h sentus en holl draoù.98mDre-se ho pedan da ziskouez dezhañ ho karantez.7en hevelep doare ma tleit pardoniñ dezhañ hag e frealziñ, gant aon na vefe bec'hiet gant un dristidigezh re vras.[6/A-walc'h eo d'un hevelep den bezañ bet kastizet gant an niver brasañ,>5uMar en deus graet unan bennak lec'h d'an dristidigezh, n'eo ket me hepken en deus glac'haret met c'hwi holl, da vihanañ evit lod, evit na lavarfen ket re.m4SRak skrivet em eus deoc'h en ur glac'har bras, va c'halon leun a enkrez ha gant kalz a zaeroù, ha ne oa ket evit ho klac'hariñ met evit reiñ da anavezout deoc'h ar garantez vras am eus evidoc'h.a3;Kement-se am eus skrivet deoc'h evit na'm bo ket a dristidigezh pa vin erruet digant ar re a dlefe reiñ levenez din, rak ar fiziañs-mañ am eus ennoc'h holl penaos e rit holl ho levenez eus va hini.2Rak mar glac'haran ac'hanoc'h, piv a laouenaio ac'hanon, nemet an hini a vo bet glac'haret ganin?\1 3Divizet em boa eta ennon va-unan na zistrojen ket d'ho kavout en dristidigezh.r0 _n'eo ket e renomp war ho feiz, met e kenlabouromp d'ho levenez. Rak e chomit start dre ar feiz.{/ qHa kemer a ran Doue da dest war va ene, penaos evit hoc'h espern eo n'on ket aet c'hoazh da Gorint,[. 1en deus hor siellet hag en deus roet deomp en hor c'halonoù arrez ar Spered.Z- /An hini en deus hon nerzhet ganeoc'h e Krist hag en deus hon olevet eo Doue,Z, /Holl bromesaoù Doue a zo "ya" ennañ hag "Amen" ennañ, evit gloar Doue drezomp.0+ [Rak Jezuz-Krist, Mab Doue, an hini a zo bet prezeget deoc'h ganeomp, ganin-me, gant Silvan, gant Timote, n'eo ket bet "ya" ha "nann", met bet eo "ya" ennañ.j* OMet Doue a zo feal, hag ar ger hoc'h eus resevet diganeomp n'eo ket bet "ya" ha "nann".C) Met hag em eus graet dre skañvadurezh pa em eus soñjet kement-se, pe ar pezh a soñjan, bez' eo hervez ar c'hig en hevelep doare ma vez ennon ar "ya, ya" hag an "nann, nann"? ( neuze tremen eus ho pro e Makedonia, ha goude eus Makedonia distreiñ d'ho kavout, ha bezañ ambrouget ganeoc'h e Judea.n' WEr fiziañs-se eo e c'hoantaen da gentañ mont d'ho kavout evit m'ho pije un eil gras,|& sevel ma hoc'h eus ivez anzavet un tamm ez omp ho kloar, hag evel ma viot ivez hon hini e deiz an Aotrou Jezuz.%  Rak ne skrivomp deoc'h netra all nemet ar pezh a lennit hag ivez a anzavit. Esperout a ran en anzavot betek an diwezh,c$ A Rak ar pezh a ra hor gloar eo en testeni-mañ eus hor c'houstiañs penaos omp en em renet er bed, ha dreist-holl en ho keñver, gant eeunder ha gwirionded dirak Doue, nann gant ur furnez kigel, met gant gras Doue.E#  Sikouret omp ivez ganeoc'h dre ho pedennoù evidomp, evit ma teuio ar c'hras hon eus resevet dre meur a hini da vezañ anavezet dre an trugarez a raio meur a hini diwar hor penn."  Eñ eo en deus hon dieubet hag hon dieub eus ur seurt marv, hag hon eus an esper-mañ e tieubo ac'hanomp c'hoazh.! # Hag en em sellemp hon-unan evel tud kondaonet d'ar marv, evit na lakajemp ket hor fiziañs ennomp hon-unan, met e Doue a adsav a varv.  yRak, breudeur, ne fell ket deomp n'oufec'h ket diwar-benn ar glac'har a zo deuet deomp en Azia, penaos omp bet gwall vec'hiet, dreist hon nerzh, en hevelep doare m'hon doa zoken kollet an esper da zerc'hel hor buhez. !Hag an esperañs hon eus en ho keñver a zo start, oc'h anavezout penaos pa hoc'h eus lod er poanioù, ho po ivez lod er frealz. Pa'z omp glac'haret, ez eo evit ho frealz hag ho silvidigezh, a zo kaset da benn dre ar basianted da c'houzañv an hevelep poanioù hag ar re a c'houzañvomp ni ivez. Pa'z omp frealzet, ez eo evit ho frealz hag ho silvidigezh.U %Rak evel ma fonn poanioù Krist ennomp, evel-se hor frealz a fonn dre Grist.; qhor frealziñ a ra en hon holl c'hlac'haroù, evit ma c'hellimp frealziñ ar re holl a zo en ur glac'har bennak dre ar frealz a resevomp hon-unan digant Doue.f GBenniget ra vo Doue Tad hon Aotrou Jezuz-Krist, Tad an trugarezioù hag an Doue a bep frealz,q ]Ar c'hras hag ar peoc'h ra vo roet deoc'h a-berzh Doue hon Tad hag an Aotrou Jezuz-Krist! Paol, abostol Jezuz-Krist dre volontez Doue, hag ar breur Timote, da Iliz Doue a zo e Korint ha d'an holl sent a zo en Akaia a-bezh:I Va c'harantez a zo ganeoc'h holl e Jezuz-Krist! Amen.9mGras hon Aotrou Jezuz-Krist ra vo ganeoc'h!taMa ez eus unan bennak na gar ket an Aotrou Jezuz-Krist, ra vo milliget! Maranata! (= dont a ra an Aotrou!)DMe Paol, a salud ac'hanoc'h eus va dorn va-unan.fEAn holl vreudeur a salud ac'hanoc'h. En em saludit an eil egile dre ur pok santel.Ilizoù Azia a salud ac'hanoc'h. Akilaz ha Prisilha, gant an Iliz a zo en o zi, a salud kalz ac'hanoc'h en Aotrou.iKkreñvaet o deus va spered hag hoc'h hini. Bezit eta leun a zoujañs evit ar seurt tud-se.En em laouenaat a ran ma'z eo deuet Stefanaz, Fortunatuz hag Akaikuz, rak lec'hiet o deus en hoc'h ezvezañs,Z-bezit sentus ouzh ar seurt tud-se hag ouzh ar re holl a labour hag a gemer poan.(IHo pediñ a ran, breudeur, anavezout a rit tiegezh Stefanaz, gouzout a rit ez int ar c'hentañ frouezh eus Akaia hag ez int en em roet da servij ar sent,0[Ra vo graet kement a rit gant karantez.O  Beilhit, chomit start er feiz, en em renit evel tud, en em greñvait.? w E-keñver ar breur Apolloz, e bedet em eus start da vont d'ho kavout gant ar vreudeur, met n'eo ket bet fellet dezhañ a-greñv mont bremañ. Koulskoude ez aio pa gavo tu." = Ra ne zisprizo den eta anezhañ, met ambrougit anezhañ e peoc'h evit ma teuio da'm c'havout, rak gortoz a ran anezhañ gant ar vreudeur.y k Mar deu Timote, lakait evezh ma vo hep aon en ho touez, rak labourat a ra da oberenn an Aotrou eveldon va-unan.h I rak un nor vras a zo digor din gant esperañs a c'hounid, met kalz a enebourien a zo eno.8kKoulskoude e chomin en Efez betek ar Pantekost,#Rak ne fell ket din ho kwelout ar wech-mañ en ur dremen, met ec'h esperan e chomin ganeoc'h un nebeud amzer, mar plij gant Doue.5Marteze e chomin un nebeud amzer ganeoc'h pe zoken e tremenin ar goañv, evit bezañ ambrouget ganeoc'h el lec'h bennak ma'z in.lQMont a rin d'ho kavout goude ma em bo tremenet dre Vakedonia, rak tremen a rin dre Vakedonia.KMar d-eo dereat ez afen-me ivez va-unan, e teuint asambles ganin.pYHa pa vin erruet, e kasin gant lizheroù ar re ho po dibabet evit mont gant ho aluzenoù da Jeruzalem.nUPep deiz kentañ eus ar sizhun, ra lakaio a-du pep hini ac'hanoc'h en e di un dra bennak, o tastum ar pezh a c'hello hervez e c'hounid, evit na c'hortozor ket ken ma vin erru evit ober ar c'hestoù.d CE keñver ar gest evit ar sent, grit evel ma em eus gourc'hemennet da Ilizoù Galatia.<q:Evel-se, va breudeur karet-mat, bezit start, divrall, o labourat muioc'h-muiañ en oberenn an Aotrou, oc'h anavezout penaos n'eo ket didalvoud ho labour en Aotrou.Z-9Met ra vo trugarekaet Doue a ro deomp an trec'h dre hon Aotrou Jezuz-Krist!T~!8Flemm ar marv eo ar pec'hed, ha galloud ar pec'hed eo al lezenn.e}C7O marv, pelec'h emañ da flemm? Lec'h ar marv, pelec'h emañ da drec'h?p|Y6Pa'z en devo ar c'horf breinus-mañ gwisket an divreinusted ha pa'z en devo ar c'horf marvel-mañ gwisket an divarvelezh, neuze e vo peurc'hraet ar ger a zo skrivet: Ar marv a zo bet lonket en trec'h.{5Rak ret eo d'ar c'horf breinus-mañ gwiskañ an divreinusted ha d'ar c'horf marvel-mañ gwiskañ an divarvelezh.z54en ur predig-amzer, en ur serr-lagad, d'an drompilh diwezhañ, rak an drompilh a sono, hag ar re varv a adsavo divreinus, ha ni a vo cheñchet._y73Setu, e lavaran deoc'h ur mister: Ne varvimp ket holl, met holl e vimp cheñchetDx2Hag an dra-mañ a lavaran, breudeur, ar c'hig hag ar gwad ne c'hellont ket kaout rouantelezh Doue da hêrezh, hag ar vreinadurezh n'he deus ket an divreinusted da hêrezh.cw?1Evel ma hon eus douget skeudenn an hini douarel, e tougimp ivez skeudenn an hini neñvel. v0Evel ma'z eo an hini douarel, evel-se ivez eo ar re zouarel. Evel ma'z eo an hini neñvel, evel-se eo ivez ar re neñvel.iuK/An den kentañ, o vezañ eus an douar, a zo douarel, an eil den, an Aotrou, a zeu eus an neñv.t.Met n'eo ket ar pezh a zo speredel a zo ar c'hentañ, met ar pezh a zo naturel, ar pezh a zo speredel a zeu goude. s -hervez ma'z eo skrivet: An den kentañ, Adam, a zo deuet da vezañ un ene bev, met an Adam diwezhañ, ur Spered a ro buhez.r,hadet eo korf naturel, adsevel a raio korf speredel. Bez' ez eus ur c'horf naturel ha bez' ez eus ur c'horf speredel,wqg+hadet eo en dizenor, adsevel a raio leun a c'hloar, hadet eo en dinerzhded, adsevel a raio leun a nerzh,pw*Evel-se eo ivez gant an adsavidigezh a-douez ar re varv. Ar c'horf a zo hadet breinus, adsevel a raio divreinus,o+)unan all eo sked an heol, unan all sked al loar, unan all sked ar stered, rak ur steredenn a zo disheñvel diouzh ur steredenn all dre he sked.n(Bez' ez eus ivez korfoù neñvel ha korfoù douarel, met unan eo sked reoù an neñv, unan all eo hini reoù an douar,m'Pep kig n'eo ket an hevelep kig, met unan eo kig an dud, unan all kig al loened, unan all hini ar pesked, unan all hini al laboused.zlm&neuze Doue a ro dezhi ur c'horf evel ma fell dezhañ, ha da bep hadenn e ro he c'horf hec'h-unan.k%E-keñver ar pezh a hadez, ne hadez ket ar c'horf a dle genel, met ur c'hreunenn noazh, evel un ed pe un haderezh all bennak,Lj$Diskiant! Ar pezh a hadez ne zeu ket da vezañ bev ma ne varv ket.  ~~}} ||4{pznyxxww7vvGuvtss[rrqpp2ooDnnqmm"llGkk.jji%hh(g'ff?eeedd:cbbNaaj`__Z^]\\6[ZyYY-XWWSVEU0TSS$RCQ^Q PMOObNMMMMLLIL KKJJAIIHcGGJFFAEE!DDCCOBBBwAAA\@r??2>==1<;;L:: 988Z7B6x6 544O3z22A11M00//..N--6,++*>)((''A&&M%%%P$$@##C""e"!! 5b6(39WHlx4$B^Q Y  G 4 ?^OE D(& Ar re holl a fell dezho plijout hervez ar c'hig a vount ac'hanoc'h start da vezañ amdroc'het, ha kement-se hepken evit na vint ket heskinet abalamour da groaz Krist.Z'-& Gwelit pebezh lizherennoù bras am eus skrivet deoc'h gant va dorn va-unan. & & Dre-se, e-pad ma hon eus al lec'h, greomp ar mad e-keñver an holl ha dreist-holl e-keñver ar re a zo eus tiegezh ar feiz.y%k& N'en em skuizhomp ket oc'h ober ar mad, rak e vedimp en amzer dereat, ma n'en em zistardomp ket.$5&An hini a had evit ar c'hig a vedo eus ar c'hig ar vreinadurezh. Met an hini a had evit ar Spered a vedo eus ar Spered ar vuhez peurbadus.j#M&N'en em dromplit ket, ne reer ket goap eus Doue. Ar pezh en devo un den hadet, a vedo ivez.i"K&An hini a zo kelennet e ger Doue ra roio eta lod eus e vadoù d'an hini a gelenn anezhañ.2!_&rak pep hini a zougo e vec'h e-unan. w&Ra eveshaio pep hini ouzh e oberoù e-unan, neuze en devo un abeg da gavout gloar ennañ e-unan ha nann en ar re all,`9&Mar soñj d'un den bezañ un dra bennak, pa n'eo netra, en em drompl e-unan.X)&Dougit bec'hioù an eil egile hag e peurc'hrot evel-se lezenn Krist.H &Breudeur, mar degouezh d'un den bezañ kavet en ur faot bennak, c'hwi hag a zo speredel, eeunit anezhañ gant ur spered a zouster. Laka evezh da-unan gant aon na vefes ivez temptet.q[&Na glaskomp ket ur gloar aner, oc'h en em vroudañ an eil egile hag o kaout avi an eil ouzh egile.?y&Mar bevomp dre ar Spered, kerzhomp ivez dre ar Spered.pY&Ar re a zo da Grist o deus kroazstaget ar c'hig gant e youloù drouk hag e c'hoantegezhioù.Q&douster, mestroni an-unan. Al lezenn n'eo ket a-enep an traoù-se.jM&Met frouezh ar Spered a zo karantez, levenez, peoc'h, pasianted, madelezh, hegarated, feiz,c?&avioù, muntroù, mezventi, dirolladegoù, hag traoù heñvel outo. Lavarout a ran deoc'h en a-raok evel ma em eus dija lavaret, penaos ar re a ra ar seurt traoù-se n'o devo ket rouantelezh Doue da hêrezh.hI&idolerezh, sorserezh, kasoni, enebiezh, gwarizi, fulor, tabutoù, disranniezh, falskredennoù,lQ&Hogen oberoù ar c'hig a zo anat: bez' int avoultriezh, loustoni, hudurniezh, gadaliezh,U#&Mar d-oc'h renet gant ar Spered, n'oc'h ket didan al lezenn.\1&Rak ar c'hig en deus c'hoantoù a-enep ar Spered, hag ar Spered en deus re a-enep ar c'hig, an daou a zo kontrol an eil d'egile en hevelep doare ma ne rit ket an traoù a fellfe deoc'h.hI&Lavarout a ran eta: Kerzhit dre ar Spered, ne gasot ket da benn c'hoantoù ar c'hig.yk&Met mar en em dagit ha mar en em zebrit an eil egile, lakait evezh na vefec'h distrujet an eil gant egile.yk&Rak al lezenn a-bezh a zo peurc'hraet en ur ger hepken, en hemañ: Karout a ri da nesañ eveldout da-unan.F& Breudeur, galvet oc'h bet d'ar frankiz, koulskoude na gemerit ket digarez eus ar frankiz-se evit bevañ hervez ar c'hig, met bezit dre garantez servijer an eil d'egile.@{& Ra vo lamet kuit ar re a drubuilh ac'hanoc'h! '& Evidon-me, breudeur, mar prezegan an amdroc'h, perak ez on c'hoazh heskinet? Neuze ar maen-kouezh eus ar groaz a vefe aet da netra.H  & Ar fiziañs-mañ am eus ennoc'h en Aotrou penaos ne soñjot ket en un doare all. Met an hini a drubuilh ac'hanoc'h a zougo ar poan a gement-se, n'eus forzh piv bennak eo.; q& Un tamm goell a laka an toaz holl da c'hoiñ.< s&Al ali-se ne zeu ket eus an hini en deus ho kalvet.[ /&Redek mat a raec'h, piv en deus ho harzet ma ne sentit ken ouzh ar wirionez?y&Rak e Jezuz-Krist an amdroc'h ne servij da netra, nag an diamdroc'h, met ar feiz o labourat dre ar garantez.[/&Rak evidomp, dre ar Spered, e c'hortozomp eus ar feiz esperañs ar reizhder.&Er-maez eus Krist emaoc'h, c'hwi holl hag en em reisha dre al lezenn, c'hwi a zo kouezhet er-maez eus ar c'hras.|q&Hag e testenian adarre da bep den en em laka da vezañ amdroc'het, ez eo ret dezhañ mirout al lezenn a-bezh.&Setu, me Paol, a lavar deoc'h penaos mar en em lakait da vezañ amdroc'het, Krist ne servijo da netra deoc'h. &Chomit eta start er frankiz en deus Krist ho lakaet dieub enni, ha n'en em lakait ken a-nevez dindan yev ar sklavelezh.R&Breudeur, n'omp ket bugale ar sklavourez, met bugale ar wreg frank.!&Ha petra a lavar ar Skritur? Kas kuit ar sklavourez hag he mab, rak mab ar sklavourez n'en devo ket e hêrezh gant mab ar wreg frank.3&hag evel ma oa neuze heskinet an hini a oa bet ganet hervez ar Spered gant an hini a oa bet ganet hervez ar c'hig, evel-se emañ ivez bremañ.A}&Evidomp, breudeur, ni a zo bugale ar bromesa evel Izaak,p~Y&rak skrivet eo: En em laouena, sec'henn, te na c'hanez ket, strak ha laosk kriadennoù, te na c'houzañvez ket gwentloù ar gwilioud, rak bugale an hini dilezet a zo niverusoc'h eget re ar wreg he doa ur pried.W}'&Met ar Jeruzalem d'an nec'h a zo frank, hi eo a zo mamm deomp holl,|w&rak Agar eo Menez Sinai en Arabia, hag e ra unan gant ar Jeruzalem a zo bremañ hag a zo e sklavelezh gant he bugale.{'&An traoù-mañ a zo evel ur skeudenn, rak an div wreg-se a zo an daou emglev. Unan eus Menez Sinai, a c'han evit ar sklavelezh, Agar eo,qz[&Met hini ar sklavourez a voe ganet hervez ar c'hig, hini ar wreg frank a voe ganet dre ar bromesa.iyK&Rak skrivet eo en deus bet Abraham daou vab, unan eus ar sklavourez hag unan eus ar wreg frank.sx_&Lavarit din, c'hwi hag a fell deoc'h bezañ dindan al lezenn, ha n'intentit ket al lezenn?w&hag e karfen bezañ bremañ asambles ganeoc'h ha cheñch va c'homzoù, rak e poan vras on abalamour deoc'h.ovW&Va bugale vihan, gouzañv a ran a-nevez gwentloù ar gwilioud betek ma vo Krist stummet ennoc'h,muS&Mat eo bezañ gredus evit ar mad e pep amzer ha nann hepken pa'z on ganeoc'h en ho touez.t{&Gredus int evidoc'h met nann gant eeunder, ha fellout a ra dezho ho tistagañ diouzhimp evit ma viot gredus evito.Zs-&Ha deuet on eta da vezañ hoc'h enebour o lavarout deoc'h ar wirionez?-rS&Petra eta a rae neuze hoc'h eürusted? Rak reiñ a ran ouzhoc'h an testeni-mañ, penaos ma vije bet posupl, ho pije tennet ho taoulagad evit o reiñ din.@qy&ha n'hoc'h eus ket va disprizet na va zaolet kuit abalamour d'ar poanioù-se em c'hig, met va degemeret hoc'h eus evel un ael eus Doue, hag evel Jezuz-Krist.epC& Gouzout a rit penaos em eus prezeget deoc'h diaraok an Aviel e poanioù ar c'hig,|oq& Breudeur, me ho ped, bezit eveldon, rak me ivez a zo eveldoc'h. N'hoc'h eus graet gaou ebet ouzhin.Qn& Aon am eus evidoc'h ne'm befe labouret en aner en ho keñver.[m/& Mirout a rit gant aked an deizioù, ar mizioù, an amzerioù hag ar bloavezhioù.{lo& met bremañ pa hoc'h eus anavezet Doue, pe kentoc'h pa'z oc'h bet anavezet gant Doue, penaos e tistroit c'hoazh d'ar c'hentañ kentelioù dinerzh ha paour-se a fell deoc'h en em lakaat dindano a-nevez?k&Gwechall, evit gwir, dre ma n'anavezec'h ket Doue, e servijec'h doueed ha n'int ket doueed dre o natur,tja&Dre-se n'out ken ur sklavour met ur mab, ha mar d-out ur mab, ez out ivez heritour da Zoue dre Grist.oiW&Ha dre ma'z oc'h mibien, Doue en deus kaset en ho kalonoù Spered e Vab o krial: Abba! Tad!^h5&evit dasprenañ ar re a oa dindan al lezenn hag evit ober ac'hanomp e advibien.zgm&Met pa'z eo deuet an amzerioù merket, Doue en deus kaset e Vab, ganet eus ur wreg, ganet dindan al lezenn,^f5&Evel-se ni ivez, pa oamp bugale, e oamp dindan sklavelezh kentañ kentelioù ar bed.Se&met emañ dindan renerien ha kulatored betek an amzer merket gant an tad.#d A&Hogen e lavaran penaos keit ha ma'z eo an heritour bugel, n'eo disheñvel e netra diouzh ur sklavour, petra bennak ma'z eo mestr a bep tra,hcI&Ha mar d-oc'h da Grist, ez oc'h lignez Abraham hag an heritourien hervez ar bromesa.!b;&N'eus ken na Yuzev na Gresian, n'eus ken na sklavour na den frank, n'eus ken na gwaz na gwreg, rak holl emaoc'h unan e Jezuz-Krist.ca?&c'hwi-holl hag a zo bet badezet e Krist, hoc'h eus gwisket Krist warnoc'h.F`&Rak holl oc'h mibien da Zoue dre ar feiz e Jezuz-Krist,K_&Met ar feiz o vezañ deuet, n'emaomp ken dindan ar rener-se.q^[&Evel-se al lezenn a zo bet hor rener en deus hon degaset da Grist, evit ma vijemp reishaet dre ar feiz.}]s&A-raok ma teuas ar feiz, e oamp serret dindan dalc'h al lezenn, e sell d'ar feiz a dlee bezañ diskuliet.\#&Met ar Skritur he deus serret pep tra dindan ar pec'hed, evit ma vije roet ar bromesa dre ar feiz eus Jezuz-Krist d'ar re a gred.?[w&Ha bez' emañ eta al lezenn a-enep promesaoù Doue? N'eo ket! Ma vije bet roet ul lezenn hag a c'hellje reiñ ar vuhez, ar reizhder a zeuje e gwirionez eus al lezenn.WZ'&Hogen an hanterour n'eo ket etre unan hepken, met Doue a zo unan hepken.?Yw&Perak eta al lezenn? Lakaet eo bet abalamour d'an disentidigezh, betek donedigezh al lignez a oa bet graet ar bromesa dezhi. Embannet eo bet dre aeled ha dre zorn un hanterour.Xy&Rak mar deufe an hêrezh dre al lezenn, ne vefe ken dre ar bromesa. Met Doue en deus e roet da Abraham dre ar bromesa.YW+&Setu ar pezh a lavaran: diwar-benn un emglev a oa bet a-ziaraok startaet gant Doue e Krist, al lezenn, deuet pevar c'hant tregont vloaz goude, n'he deus ket gallet e freuzañ ha terriñ ar bromesa.]V3&Hogen ar promesaoù a zo bet graet da Abraham ha d'e lignez. N'eo ket lavaret: D'e lignezoù, evel pa vije bet meur a hini, met evel pa vije unan hepken: Ha da'z lignez, da lavarout eo Krist.*UM&Breudeur, komz a ran e doare an dud, pa vez startaet un emglev zoken gant tud, ne zeu den all ebet d'e derriñ pe da lakaat un dra bennak ouzhpenn warnañ.T &evit ma en em skuilhje bennozh Abraham war ar baganed dre Jezuz-Krist ha ma resevjemp dre ar feiz ar Spered a oa bet prometet.*SM& Krist en deus hon dasprenet eus mallozh al lezenn, o vezañ bet graet mallozh evidomp, rak skrivet eo: Milliget eo kement hini a zo krouget ouzh ar c'hoad,gRG& Hogen al lezenn ne zeu ket eus ar feiz, met e lavar: An den a raio an traoù-se a vevo drezo.Q}& Ha penaos den na vo reishaet dirak Doue dre al lezenn, kement-se a zo sklaer abalamour: An den reizh a vevo dre ar feiz.QP& Met ar re holl en em stag ouzh oberoù al lezenn a zo dindan ar vallozh, rak skrivet eo: Milliget eo kement den ha na gendalc'h ket en holl draoù a zo skrivet e levr al lezenn evit ober anezho.PO& Dre-se ar re a gred a zo benniget asambles gant Abraham an den-a-feiz.*NM&Ar Skritur, o rakwelout e reishaje Doue ar baganed dre ar feiz, he deus kemennet diagent an Aviel da Abraham, o lavarout: An holl vroadoù a vo benniget ennout!FM&gouezit eta penaos ar re o deus ar feiz a zo mibien Abraham.WL'&Evel ma kredas Abraham e Doue ha ma voe kement-se kontet dezhañ da reizhder,K-&An hini eta a ro deoc'h ar Spered hag a ra mirakloù en ho touez, hag ober a ra kement-se dre oberoù al lezenn pe dre brezegerezh ar feiz?SJ&Ha gouzañvet hoc'h eus kement en aner, mar d-eo koulskoude en aner?I!&Ha ken diskiant oc'h deuet? Goude bezañ kroget gant ar Spered, daoust hag e fell deoc'h peurechuiñ bremañ gant ar c'hig?H3&Fellout a ra din gouzout an dra-mañ hepken diganeoc'h: Ha resevet hoc'h eus ar Spered dre oberoù al lezenn, pe dre brezegerezh ar feiz?QG &O Galated diskiant! Piv en deus ho strobinellet evit na sentfec'h ken ouzh ar wirionez, c'hwi hag a zo bet diskouezet Jezuz-Krist ken sklaer dirak ho taoulagad evel kroazstaget ennoc'h?pFY&Ne gasan ket da netra gras Doue, rak mar deu ar reizhder eus al lezenn, Krist eta a zo marvet en aner.tEa&Kroazstaget on bet asambles gant Krist ha, mar bevan, n'eo ket me ken a vev met Krist eo a vev ennon. Mar bevan c'hoazh er c'hig, e vevan dre ar feiz e Mab Doue en deus va c'haret hag a zo en em roet e-unan evidon.PD&rak dre al lezenn eo ez on marv d'al lezenn, evit bevañ da Zoue.hCI&Rak mar adsavan an traoù am eus distrujet, en em zisklêrian va-unan un torrer eus al lezenn,FB&Met e-pad ma'z omp o klask bezañ reishaet dre Grist, mar degouezhfe deomp-ni hon-unan bezañ kavet pec'herien, daoust ha Krist a vefe eta ministr ar pec'hed? N'eo ket!A!&oc'h anavezout n'eo ket reishaet an den dre oberoù al lezenn met dre ar feiz eus Jezuz-Krist, hon eus hon-unan kredet e Jezuz-Krist, evit bezañ reishaet dre ar feiz e Krist ha nann dre oberoù al lezenn, rak kig ebet ne vo reishaet dre oberoù al lezenn.V@%&Ni, Yuzevien a c'hanedigezh ha nann pec'herien a-douez ar baganed,\?1&Pa welis ne gerzhent ket eeun hervez wirionez an Aviel, e lavaris da Bêr dirazo holl: Te a zo ur Yuzev, mar bevez evel ar baganed ha nann evel ar Yuzevien, perak e rediez ar baganed da vevañ evel ar Yuzevien? > & Hag asambles gantañ ar Yuzevien all a heulias e bilpouzerezh, en hevelep doare ma voe sachet Barnabaz zoken en o filpouzerezh.D=& Rak a-raok ma oa deuet hiniennoù a-berzh Jakez, e tebre gant ar baganed. Met adalek ma oant erruet, en em dennas ha en em zalc'has pell diganto o kaout aon rak an amdroc'hidi.a<;& Met pa zeuas Pêr da Antioch, me a enebas outañ a-dal, dre ma telleze bezañ tamallet.\;1& Dleout a raemp hepken kaout soñj eus ar beorien, hag em eus henn graet gant aked.w:g& ha pa anavezjont ar c'hras a oa bet roet din, Jakez, Kefaz ha Yann, int hag a zo sellet evel kolonennoù, a roas din ha da Varnabaz an dorn a gevredigezh, evit ma'z ajemp, ni etrezek ar baganed, int etrezek an amdroc'hidi.9&rak an hini en deus labouret e Pêr evit e lakaat da abostol an amdroc'hidi en deus ivez labouret ennon evit ar baganed,8&Er c'hontrol, pa weljont e oa bet fiziet ennon an Aviel evit ar re ziamdroc'h evel ma oa bet e Pêr evit an amdroc'hidi,a7;&E-keñver ar re a zo kontet evit bezañ tud a-bouez, ne sell ket ouzhin petra int bet gwechall rak Doue ne ra diforc'h ebet e-touez an dud, ar re a zo kontet evit bezañ a-bouez n'o deus lavaret netra din.6&Ne fellas ket deomp plegañ ur pennadig hepken dezho, evit ma vije kendalc'het ar wirionez eus an Aviel en ho touez.H5 &Ha kement-se a c'hoarvezas abalamour d'ar fals-vreudeur antreet e kuzh en hon touez, deuet e-barzh evit spiañ al librentez hon eus e Jezuz-Krist, hag evit hol lakaat e sklaverezh.q4[&Ha Tit e-unan, hag a oa ganin, ne voe ket rediet da vezañ amdroc'het, petra bennak ma oa Gresian.f3E&Mont a ris di hervez un diskuliadur, hag e tisklêris dirazo an Aviel a brezegen e-touez ar baganed, hag e tisklêris anezhañ dreist-holl d'ar re a zo evel kolonennoù, gant aon da redek pe da vezañ redek en aner.h2 K&Pevarzek vloaz goude, e pignis a-nevez da Jeruzalem gant Barnabaz hag e kemeris ivez Tit ganin./1 [&Ha e roent gloar da Zoue abalamour din.{0 q&An dra-mañ hepken o doa klevet: An hini en doa gwechall hon heskinet, a brezeg bremañ ar feiz a ziskare diagent.N/ &met ne oan ket anavezet dre va dremm gant Ilizoù Judea a zo e Krist.3. c&Goude-se ez is da vroioù Siria ha Kilisia,N- &Er pezh a skrivan deoc'h, setu, dirak Doue n'eus gaou ebet.K, &met ne welis hini eus an ebestel all, nemet Jakez breur an Aotrou.e+ E&Tri bloavezh goude, e pignis da Jeruzalem da welout Pêr hag e chomis gantañ pemzek devezh,* !&ha ne bignis ket da Jeruzalem da gavout ar re a oa bet ebestel a-raok din, met mont a ris da Arabia, ha goude e tistrois adarre da Zamask.) }&diskuliañ e Vab ennon evit ma prezegfen anezhañ e-touez ar baganed, kerkent, ne selaouis nag ar c'hig nag ar gwad}( u&Met pa'z eo bet plijet gant Doue, en doa va dibabet adalek kof va mamm hag en deus va galvet dre e c'hras,' 3&ha penaos ez aen pelloc'h er yuzeverezh eget meur a hini eus va oad hag eus va bro, o vezañ douget dreist an holl evit hengounioù va zadoù.& & Klevet hoc'h eus penaos e oa gwechall va c'hundu er yuzeverezh, gant pegement a nerzh e heskinen Iliz Doue hag e wasten anezhi,p% [& rak ne'm eus ket e resevet nag e zesket digant un den, met dre un diskuliadur a-berzh Jezuz-Krist.e$ E& Disklêriañ a ran deoc'h, breudeur, an Aviel am eus prezeget n'eo ket eus an dud,-# U& Rak daoust ha klask a ran kendrec'hiñ an dud pe Doue ? Ha klask a ran plijout d'an dud? Mar deufen da blijout d'an dud, ne vefen ket servijer Krist.8" k& Evel ma hon eus dija lavaret, henn lavarout a ran adarre bremañ: mar prezeg deoc'h unan bennak un aviel disheñvel diouzh an hini hoc'h eus resevet, ra vo milliget!! -&Ha pa brezegfemp deoc'h ni hon-unan pe un ael eus an neñv un aviel disheñvel diouzh an hini hon eus prezeget deoc'h, ra vo milliget!  }&n'eo ket ma'z eus unan all, met bez' ez eus tud ouzh ho trubuilhañ hag a fell dezho fallaat Aviel Krist.x k&Souezhet on ho pefe dilezet ken buan an hini en deus ho kalvet da c'hras Krist evit heuliañ un aviel all,H  &dezhañ ra vo ar gloar e kantvedoù ar c'hantvedoù! Amen.  &a zo en em roet e-unan evit hor pec'hedoù evit hon tennañ eus ar c'hantved breinus-mañ, hervez bolontez Doue hon Tad,q ]&Ar c'hras hag ar peoc'h ra vo roet deoc'h a-berzh Doue an Tad hag hon Aotrou Jezuz-Krist,< u&hag an holl vreudeur a zo ganin, da Ilizoù Galatia:  &Paol, abostol, nann a-berzh an dud na dre un den bennak, met dre Jezuz-Krist ha Doue an Tad en deus e adsavet a-douez ar re varv,ta Gras an Aotrou Jezuz-Krist, karantez Doue ha kenunvaniezh ar Spered-Santel ra vo ganeoc'h holl! Amen.3a An holl sent a salud ac'hanoc'h.6g En em saludit an eil egile dre ur pok santel.E A-hend-all, breudeur, en em laouenait, klaskit bezañ peurvat, en em frealzit, bezit en un hevelep soñj, bevit e peoc'h, hag an Doue a garantez hag a beoc'h a vo ganeoc'h.Y+ Setu perak e skrivan an traoù-mañ o vezañ ezvezant, evit pa vin bezant, na'm bo ket da vezañ garv ganeoc'h, hervez ar galloud en deus an Aotrou roet din evit kenteliañ ha nann evit distrujañ. Levenez hon eus pa vezomp dinerzh gant ma viot kreñv. Hag ar pezh a c'houlennomp en hor pedennoù, eo ma teuot da vezañ peurvat.S Rak n'hon eus galloud ebet a-enep ar wirionez, met evit ar wirionez.8i Met e pedan Doue na reot droug ebet, nann evit ma seblantfemp bezañ kavet mat, met evit ma reot ar pezh a zo dereat d'ober, ha pa dlefemp bezañ evel diveulet hon-unan.R Met esperout a ran ec'h anavezot penaos n'omp ket ni diveulet.a; En em eveshait hoc'h-unan da welout hag emaoc'h er feiz, en em amprouit hoc'h-unan. Ha n'anavezit ket hoc'h-unan penaos emañ Jezuz-Krist ennoc'h? Nemet e vefec'h marteze diveulet.]3 Rak, petra bennak ma'z eo bet staget ouzh ar groaz en dinerzhded, koulskoude ez eo bev dre c'halloud Doue. Ni ivez a zo dinerzh ennañ, met bevañ a raimp gantañ dre c'halloud Doue en ho keñver.  peogwir e klaskit ur brouenn emañ Krist o komz drezon, eñ ha n'eo ket dinerzh en ho keñver met a zo galloudek ennoc'h.  Lavaret em eus dija ha lavarout a ran a-ziagent, evel pa vefen en ho touez evit an eil gwech, bremañ o vezañ ezvezant, e skrivan d'ar re o deus pec'het a-ziaraok ha d'an holl re all, penaos mar deuan adarre n'espernin hini anezho,n  W Setu an trede gwech ma'z an d'ho kavout. War gomz daou pe dri dest pep tra a vo peurglozet.  hag o tistreiñ d'ho kavout, na rofe Doue din mezh en ho touez, na'm befe da ouelañ war meur a hini eus ar re o deus pec'het diagent ha n'o deus ket bet keuz eus an dic'hlanded, eus an hudurniezh hag eus ar c'hadaliezh o deus graet.   Rak aon am eus, pa'z in d'ho kavout, na gavin ket ac'hanoc'h evel ma fell din, ha na gavot ket ac'hanon evel ma fell deoc'h, na vo tabutoù, gwarizi, kasonioù, dirollerezh, droukkomzoù, falstamalloù, ourgouilh, trubuilhoù,# ? Ha krediñ a rit e fell deomp adarre en em zidamall dirazoc'h? Komz a reomp dirak Doue e Krist, ha kement-se holl, re garet mat, evit ho kenteliañ.@y Dibabet em eus Tit ha kaset em eus ur breur gantañ. Hag en deus tennet Tit ur gounid bennak diganeoc'h? Ha n'hon eus ket kerzhet en hevelep spered, war an hevelep roudoù?lQ Ha tennet em eus un dra bennak diganeoc'h dre unan bennak eus ar re am eus kaset deoc'h?y Mat! Ne'm eus ket bec'hiet ac'hanoc'h, met o vezañ un den troidellus, em eus ho kemeret dre ijin.D Me a zispigno a galon-vat hag en em zispigno c'hoazh va-unan evit hoc'h eneoù, petra bennak ma vin karet nebeutoc'h, o karout ac'hanoc'h gant kement a garantez.  Setu, evit an trede gwech on prest da vont d'ho kavout ha ne viot ket bec'hiet ganin, rak n'eo ket ho madoù a glaskan, c'hwi hoc'h-unan eo. Evit gwir, n'eo ket ar vugale a dle dastum evit an tadoù, met an tadoù evit ar vugale.(I Rak e petra oc'h bet disteroc'h eget an Ilizoù all, nemet en dra ma ne'm eus ket bec'hiet ac'hanoc'h? Pardonit din ar gwall-se.% Ar prouennoù eus va abostolerezh o deus lugernet en ho touez dre ur basianted leun, dre virakloù, burzhudoù hag oberoù a c'halloud. Foll on bet oc'h en em reiñ gloar, c'hwi eo hoc'h eus va rediet da vezañ. Rak ganeoc'h eo e tleen bezañ meulet, dre ma n'on ket bet izeloc'h e netra eget ar re wellañ eus an ebestel, petra bennak ma n'on netra..U Dre-se, en em blijout a ran en dinerzhded, er dismegañsoù, en ezhommoù, en heskinoù, en ankenioù, evit anv Krist. Rak pa'z on dinerzh, neuze ez on kreñv.M ha lavaret en deus din: Va gras a zo a-walc'h evidout, rak va galloud en em ziskouez en dinerzded. Tennañ a rin gloar eta kentoc'h eus va dinerzhded, evit ma chomo galloud Krist ennon.F~ Teir gwech em eus pedet an Aotrou d'e bellaat diouzhin,^}5 Ha gant aon n'en em c'hwezhfen re abalamour da vrasted dispar an diskuliadurioù-se, eo bet lakaet din em c'hig ur broud, un ael eus Satan, evit va c'hrabanata, evit n'en em uhelafen ket.a|; Ma fellfe din en em reiñ gloar, ne vefen ket diskiant rak ne lavarfen nemet ar wirionez, met en em virout a ran evit na veulo den ac'hanon en tu all d'ar pezh a wel ennon pe d'ar pezh a glev diganin.t{a Tennañ a rin gloar eus an den-se, met ne dennin ket gloar ac'hanon va-unan, nemet eus va dinerzhded.jzM a voe savet er baradoz, hag e klevas komzoù dilavarus ha ne c'hell ket an den o distagañ. y  Gouzout a ran penaos an den-se, pe e voe en e gorf, n'ouzon ket, pe e voe er-maez eus e gorf, n'ouzon ket, Doue a oar,Px Anavezout a ran un den e Krist a voe estlammet betek an trede neñv ouzhpenn pevarzek vloaz 'zo; pe e voe en e gorf, n'ouzon ket, pe e voe er-maez eus e gorf, n'ouzon ket, Doue a oar.w  A dra-sur ne zere ket ouzhin en em reiñ gloar, rak e teuin da gomz eus gweledigezhioù ha diskuliadurioù a-berzh an Aotrou.tva !met diskennet e oan en ur baner dre ur prenestr, a-hed ar voger, hag em eus tech'et diouzh o daouarn.juM E Damask, gouarnour ar roue Aretaz en doa graet diwall kêr an Damaskenianed evit kregiñ ennon,vte An Doue ha Tad eus hon Aotrou Jezuz-Krist, benniget ra vo da virviken, a oar ne lavaran ket a c'hevier.Hs  Mar d-eo ret en em reiñ gloar, e tennin gloar eus va gwander.Zr- Piv a zo gwan, ha ne vefen ket gwan? Piv a zeu da gouezhañ, ha ne vefen losket?_q7 Hag hep komz eus an traoù all, bemdez ez on gronnet gant prederioù an holl Ilizoù.p} er poanioù, el labourioù, er beilhadennoù alies, en naon, er sec'hed, alies er yunoù, er yenijenn, en noazhder.}os Alies on bet e beaj, e riskl war ar stêrioù, e riskl a-berzh al laeron, e riskl e-touez tud va fobl, e riskl e-touez ar baganed, e riskl er c'hêrioù, e riskl el lec'hioù distro, e riskl war vor, e riskl e-touez ar fals-breudeur,n7 teir gwech on bet pilet gant gwalinier, ur wech on bet meinataet, teir gwech em eus graet peñse, tremenet em eus un nozvezh hag un devezh en donder.Wm' pemp gwech em eus bet digant ar Yuzevien daou-ugent taol skourjez nemet unan,Wl' Ha ministred Krist int? Komz a ran gant follentez, bez' on muioc'h c'hoazh, kalz muioc'h el labourioù, kalz muioc'h er goulioù, muioc'h er prizonioù, alies e riskl ar marv,kw Hag Hebreed int? Bez' on ivez. Hag Israeliz int? Bez' on ivez. Hag a lignez Abraham int? Bez' on ivez.(jI Mezh am eus o lavarout-se, ni a zo bet dinerzh. Koulskoude, e komzan gant follentez, kement tra a c'hell unan all krediñ ober, me a gred ivez henn ober.=is Mar deu unan bennak d'ho mestroniañ, d'ho lonkañ, da gregiñ ennoc'h, mar en em uhela, pe mar sko ac'hanoc'h war ho tremm, e c'houzañvit anezhañ.Uh# Rak e c'houzañvit a volontez vat ar re foll, c'hwi o vezañ fur.Wg' Pa en em ro gloar meur a hini hervez ar c'hig, me en em roio gloar ivez.~fu Ar pezh a lavaran, n'eo ket hervez an Aotrou, met evel dre follentez, gant ar fiziañs-se a gavan gloar ennañ.>eu Henn lavarout a ran c'hoazh, ra ne gemero den ac'hanon evel un den diskiant. Pe neuze, degemerit ac'hanon evel un den diskiant evit ma en em roin gloar un tamm ivez. d  N'eo ket eta fromus en em zic'hizfe ivez e servijerien e servijerien ar reizhder, met o diwezh a vo hervez o oberoù.kcO Ha kement-se n'eo ket souezhus, rak Satan e-unan en em zic'hiz en un ael a sklêrijenn.bb= Rak hevelep tud a zo fals-ebestel, labourerien tromplus dic'hizet en ebestel Krist.0aY Met e ran kement-se hag henn ober a rin c'hoazh evit lemel pep digarez digant ar re a glask an digarez da vezañ kavet eveldomp en traoù a dennont gloar diouto.7`i Perak? Dre ma n'ho karan ket? Doue a oar.u_c Dre wirionez Krist a zo ennon, ne vo ket lamet diganin al lec'h a c'hloar-se e broioù eus Akaia.^ Pa'z on bet en em gavet en ezhomm en ho touez, n'on bet ur bec'h da zen ebet, rak ar vreudeur deuet eus Makedonia o deus pourvezet d'ar pezh a vanke din. En holl draoù ez on en em ziwallet da vezañ ur bec'h deoc'h hag en em virin.Q] Diwisket em eus Ilizoù all, o resev diganto ur gopr evit ho servijañ.\' Ha graet em eus ur pec'hed oc'h en em izelaat va-unan evit ma vijec'h uhelaet, en ur brezeg deoc'h evit netra Aviel Doue?*[M Mar d-on evel un den izel e-keñver ar gomz, n'on ket e-keñver an anaoudegezh. En em roet hon eus da anavezout en ho touez e pep doare hag en holl draoù.XZ) Met krediñ a ran n'on bet e netra izeloc'h eget ar wellañ ebestel.(YI Rak mar deufe unan bennak da brezeg deoc'h ur Jezuz all disheñvel diouzh an hini hon eus prezeget, pe mar resevfec'h ur Spered all disheñvel diouzh an hini hoc'h eus resevet, pe un Aviel all disheñvel diouzh an hini hoc'h eus degemeret, en gouzañvfec'h mat.X Met evel ma tromplas an naer Eva dre widre, aon am eus na zeufe ivez ho soñjoù d'en em vreinañ diouzh an eeunder a zo e Krist.MW Rak me a zo gwarizius ac'hanoc'h, gant ur warizi eus Doue, abalamour ma em eus unanet ac'hanoc'h da ur pried hepken, evit ho kinnig da Grist evel ur werc'hez c'hlan.~V w Plijus e vefe din hag e c'hellfec'h gouzañv un tamm va follentez; ya, me ho ped, gouzañvit ac'hanon.lUQ Rak n'eo ket an hini en em veul e-unan a vez aprouet, met an hini a zo meulet gant an Aotrou.ST Met an hini en em ro gloar dezhañ e-unan, ra en em roio gloar en Aotrou.S{ hag e prezegimp an Aviel en tu all d'ho pro, hep tennañ gloar eus ar pezh a zo dija bet graet e lodenn ar re all.XR) Ne dennomp ket gloar en tu all d'ar pezh a zo dleet, evel e labourioù ar re all, met esperout a reomp, pa vo kresket ho feiz, en em astennimp kalz pelloc'h en ur chom el lodenn a zo merket deomp,@Qy N'en em astennomp ket pelloc'h eget n'eo dleet, ar pezh a vefe ma ne vijemp ket deuet betek ennoc'h. Met gwir eo ez omp deuet betek ennoc'h gant Aviel Krist.8Pi Met ne dennomp ket gloar en tu all d'ar pezh a zo dleet. Er c'hontrol e chomomp e-barzh ar muzul eus al lodenn en deus Doue roet deomp evit dont betek ennoc'h.~Ou Ne gredomp ket en em heñvelaat pe en em geñveriañ ouzh hiniennoù e-touez ar re en em veul o-unan. Met oc'h en em vuzuliañ o-unan drezo o-unan hag oc'h en em geñveriañ o-unan outo o-unan, e tiskouezont n'o deus skiant ebet.@Ny Ra anavezo an hini a gomz evel-se penaos evel ma'z omp en hor gerioù en hol lizheroù o vezañ pell diouzhoc'h, evel-se ivez ez omp en hon oberoù o vezañ dirazoc'h.|Mq Rak, eme an dud, e lizheroù a zo garv ha nerzhus, met pa vez amañ, e zoare a zo dinerzh hag e gomz a zo dispriz.SL evit na vo ket kredet e fellfe din ober aon deoc'h dre va lizheroù.0KY Pa dennfen gloar muioc'h c'hoazh eus ar galloud en deus an Aotrou roet deomp evit kenteliañ ha nann evit ho tistrujañ, ne'm bo mezh ebet a gement-se,FJ Sellout a rit ouzh an diavaez. Mar d-eus unan bennak hag a gred ennañ e-unan ez eo da Grist, ra gredo eta ivez ennañ e-unan penaos, evel ma'z eo-eñ da Grist, ni ivez a zo da Grist.UI# ha prest omp da gastizañ pep disentidigezh, pa vo peurglok ho sentidigezh.H1 evit distrujañ an arguzennoù ha pep uhelder en em sav a-enep anaoudegezh Doue, hag evit degas pep soñj dalc'het da sentidigezh ouzh Krist,~Gu Rak hon armoù a vrezel n'int ket kigel, met galloudek int dre Zoue evit diskar ar c'hreñvlec'hioù, p~~1}}K|||{rzzzyyExx3ww%vfuusu toss$rqq~q2ppMo}onvmmalllk=jj*ihhbggg ffBeeyedd cmbbhaaD`z`__^^n]]s]\\ [ZZfZYdY$XXRWW2VV,UU+TxT SKRRQQaPP^POONNMM(LL0KKUJJIHHSH%GG:FFFMEEbDDDPCCVBBB^AAY@@??{>>>==:<<U0 Dre-se kemerit ganeoc'h harnez Doue en e bezh, evit ma c'hellot chom start en deizioù fall hag, o vezañ kendrec'het pep tra, e talc'hot start.j=M0 Rak n'eo ket a-enep ar c'hig nag ar gwad hon eus da stourm, met a-enep ar priñselezhioù, a-enep ar nerzhioù, a-enep mestroù an deñvalijenn eus ar bed-mañ, a-enep speredoù ar fallentez el lec'hioù uhel.p<Y0 Gwiskit harnez Doue en e bezh, evit ma c'hellot derc'hel start a-enep troidelloù an diaoul.b;=0 A-hend-all, va breudeur, en em greñvait en Aotrou ha dre e nerzh holl c'halloudek.\:10 Ha c'hwi mistri, grit en hevelep doare en o c'heñver ha dilezit ar gourdrouzoù, o c'houzout hoc'h eus ivez evelto ur Mestr en neñv, ha dirazañ n'eus van ebet eus diavaezioù an dud.v9e0o c'houzout penaos pep hini, pe sklav, pe frank, a resevo digant an Aotrou hervez ar mad en devo graet.<8s0o servijañ gant karantez an Aotrou ha nann an dud,07Y0o servijañ anezho nann zoken dindan o daoulagad, evel ma klaskfec'h plijout d'an dud, met oc'h ober a galon vat bolontez Doue, evel servijerien Krist,6w0Mevelien, sentit gant doujañs ha krenadenn ouzh ho mistri hervez ar c'hig, en eeunder a galon, evel ouzh Krist,m5S0Ha c'hwi tadoù, na hegit ket ho pugale met savit anezho e kenurzh hag e kelennadur an Aotrou.84k0Evit ma vi eürus ha ma vevi pell war an douar.g3G0Enor da dad ha da vamm, ar c'hentañ gourc'hemenn eo hag ez eus ur bromesa gantañ:D2 0Bugale, sentit ouzh ho tud, en Aotrou, rak un dra reizh eo.|1q0!Evel-se, ra garo pep hini ac'hanoc'h e wreg eveltañ e-unan ha ra zoujo ar wreg hec'h ozhac'h.S00 Ar mister-se a zo bras, henn lavarout a ran diwar-benn Krist hag an Iliz.x/i0Dre-se an den a guitaio e dad hag e vamm hag en em unano gant e wreg, hag an daou ne vint nemet ur c'hig.S.0dre ma'z omp an izili eus e gorf, eus e c'hig hag eus e eskern.-'0rak den ebet n'en deus kasaet biskoazh e gorf e-unan, met e vagañ hag e zerc'hel a ra evel ma ra ivez an Aotrou e-keñver an Iliz,},s0Evel-se e tle an ezhec'h karout o gwragez evel o c'horfoù o-unan. An hini a gar e wreg en em gar e-unan,+ 0evit he lakaat dirazañ evel an Iliz leun a c'hloar, hep saotr na roufenn na netra eus ar seurt-se, met santel ha divlam.W*'0evit he santelaat hag he glanaat dre ur walc'hadenn en dour gant ar ger,u)c0Ezhec'h, karit ho kwragez evel m'en deus ivez Krist karet an Iliz hag eo en em roet e-unan eviti,r(]0Hag evel ma pleg an Iliz da Grist, ra blego ivez ar gwragez d'o ezhec'h o-unan en holl draoù. '0abalamour an ozhac'h eo penn ar wreg, evel ma'z eo Krist ivez penn an Iliz, hag a zo e gorf hag a zo bet salvet drezañ._&70Gwragez, plegit d'hoc'h ezhec'h hoc'h-unan evel d'an Aotrou,4%c0Plegit an eil d'egile e doujañs Doue.\$10Trugarekait bepred evit an holl draoù Doue an Tad, en anv hon Aotrou Jezuz-Krist. #0komzit etrezoc'h dre salmoù, meulganoù, kanaouennoù speredel, o kanañ hag o salmiñ a galon meuleudioù d'an Aotrou.g"G0N'en em vezvit ket gant gwin a gundu d'an diroll, met bezit leuniet gant ar Spered,S!0Dre-se na vezit ket hep poell, met komprenit petra eo bolontez an Aotrou.5 e0adprenit an amzer rak an deizioù a zo fall.y0Lakait evezh eta ouzhoc'h hoc'h-unan d'en em ren gant eeunder, nann evel tud diskiant met evel tud fur,hI0Dre-se eo lavaret: Dihun, te a zo kousket, sav a-douez ar re varv, ha Krist a lugerno warnout.}s0 met kement a zo lakaet d'ar sklêrijenn a zo diskuliet sklaer, rak kement a zo bet diskuliet a zo sklêrijenn.=u0 Rak mezhus eo zoken lavarout ar pezh a reont e kuzh,jM0 n'ho pez lod ebet en oberoù difrouezh an deñvalijenn, met kentoc'h kondaonit anezho.=u0 Eveshait ouzh ar pezh a zo kavet mat gant an Aotrou,^50 rak frouezh ar Spered en em zalc'h e pep seurt madelezh, reizhder ha gwirionez.0Rak gwechall e oac'h teñvalijenn, met bremañ oc'h sklêrijenn en Aotrou. Kerzhit eta evel bugale ar sklêrijenn,+Q0N'ho pez ket eta a lod ganto. 0Ra ne dromplo den ac'hanoc'h dre gomzoù aner, rak abalamour d'an traoù-se e teu fulor Doue war ar vugale disent.0Y0Rak anavezout a rit kement-mañ, penaos den gadal ebet, pe hudur, pe gwallc'hoantek hag a zo un idolour, n'en deus lod en hêrezh rouantelezh Krist ha Doue.~u0na komz dizonest, na reoù foll, na farserezh, a zo traoù divalav, met ra vo klevet kentoc'h trugarekadennoù.0Ra ne vo ket klevet anv en ho touez, nag eus gadaliezh, nag eus hudurniezh ebet, nag eus droukc'hoant, evel ma tere d'ar sent,$A0kerzhit er garantez, evel m'en deus Krist ivez hor c'haret hag eo en em ginniget e-unan da Zoue evidomp e prof hag en aberzh a c'hwezh vat.@ }0Bezit eta heñvelerien ouzh Doue, evel bugale karet-mat,!0 Bezit mat an eil e-keñver egile, madelezhus, o pardoniñ an eil d'egile, evel m'en deus Doue pardonet deoc'h ivez e Krist. 0Ra vo pep c'hwervoni, pep kasoni, pep fulor, pep garmadenn, pep droukkomz kaset kuit eus ho touez, kenkoulz ha pep follentez.eC0Na dristait ket Spered-Santel Doue, siellet oc'h bet gantañ evit deiz an dasprenadur. 10Ra ne zeuio ger dizonest ebet eus ho kenoù, met ra vo ho komzoù mat da skoliañ gant talvoudegezh evit ma raint vat d'ar re o c'hlevo.3 _0An hini a laere ra ne laero ket ken, met ra labouro kentoc'h gant e zaouarn da un dra vat bennak, evit m'en devo peadra da reiñ d'an hini a zo en ezhomm./ Y0ha na roit ket digor d'an diaoul.] 30Mar en em lakait e fulor, na bec'hit ket, ra ne guzho ket an heol war ho fulor 10Dre-se, o vezañ kaset kuit ar gaou, ra gomzo pep hini ac'hanoc'h hervez ar wirionez d'e nesañ, rak izili omp an eil d'egile.hI0ha da wiskañ an den nevez, krouet heñvel ouzh Doue, er reizhder hag e santelezh ar wirionez.?y0d'en em nevesaat dre ar Spered en ho klevidigezh,{o0da ziwiskañ, evit ar pezh a sell ouzh ho puhez tremenet, an den kozh a vrein gant droukc'hoantoù tromplus,{0da vihanañ mar hoc'h eus selaouet anezhañ ha mar d-oc'h bet, hervez ar wirionez a zo e Jezuz, desket ennañ?y0Met n'eo ket evel-se hoc'h eus desket Krist,wg0o vezañ kollet pep santad, ez int en em roet d'al loustoni evit ober pep seurt hudurniezh gant taerded.0Teñvalaet o deus o skiant, o vezañ pellaet diouzh buhez Doue abalamour d'an diouiziegezh a zo enno ha dre galeter o c'halon,!0Setu eta ar pezh a lavaran hag a zisklêrian en Aotrou: N'en em gunduit ket evel en em ren ar baganed all, a heuilh fouge o soñjoù.<q0Dioutañ ar c'horf a-bezh, urzhiet mat hag unanet start dre sikour an holl juntoù, a denn e greskañs hervez an nerzh roet da bep ezel, evit ma vo savet e-unan er garantez.jM0met, o lavarout ar wirionez er garantez, ma kreskimp en holl draoù en hini a zo ar penn, Krist./~W0evit na vimp ken bugale vihan, o chom war var ha kaset amañ hag ahont gant pep avel a gredenn dre dromplerezh an dud ha dre o gwidre da dromplañ dre droidellerezh,}70 betek ma vimp holl deuet d'an unvaniezh er feiz hag en anaoudegezh Mab Doue, da stad an den peurc'hraet da vuzul ar vent peurvat eus Krist,[|/0 evit parfetidigezh ar sent, evit labour ar servij hag evit savidigezh korf Krist,{}0 Eñ eo ivez en deus lakaet lod da ebestel, lod all da brofeded, lod all da avielourien, lod all da bastored ha doktored,}zs0 An hini a zo diskennet, eo an hevelep hini hag a zo pignet dreist an holl neñvoù, evit ma leugnje an holl draoù.wyg0 Hogen petra a dalvez: Pignet eo, ma ne vije ket bet diagent diskennet el lec'hioù izelañ eus an douar?"x=0Dre-se eo e lavar: O vezañ pignet d'an nec'h, en deus kaset dalc'het an dalc'herezh, hag en deus lodennet donezonoù d'an dud.^w50Met ar c'hras a zo roet da bep hini ac'hanomp, hervez muzul donezon Krist.nvU0un Doue hepken ha Tad d'an holl, a zo dreist an holl hag e-touez an holl hag ennoc'h holl.=uu0un Doue hepken, ur feiz hepken, ur vadeziant hepken,t-0Bez' ez eus ur c'horf hepken hag ur Spered hepken, evel ivez ma'z oc'h bet galvet da un esperañs hepken dre ho kalvidigezh,as;0oc'h en em stagañ da genderc'hel unvaniezh ar spered dre ere ar peoc'h.prY0e pep izelegezh ha douster gant habaskted, oc'h en em c'houzañv an eil egile gant karantez,(q K0Pediñ a ran eta ac'hanoc'h, me prizoniad en Aotrou, d'en em ren en un doare dellezek eus ar c'halvidigezh ez oc'h bet galvet drezañ,py0dezhañ ra vo ar gloar e-barzh an Iliz ha dre Jezuz-Krist, en holl oadoù, evit kantvedoù ar c'hantvedoù! Amen.o{0D'an hini a c'hell ober dre ar galloud a labour ennomp muioc'h eget na c'houlennomp ha na soñjomp,qn[0hag anavezout karantez Krist, a zo dreist pep gouiziegezh, evit ma viot leuniet gant holl leunder Doue.nmU0e c'hellot kompren gant an holl sent petra eo al ledander, an hirder, an donder hag an uhelder,klO0evit ma chomo Krist en ho kalonoù dre ar feiz, hag evel-se, gwriziennet ha diazezet er garantez, k 0evit ma roio deoc'h, hervez pinvidigezhioù e c'hloar, da vezañ nerzhet gant galloud dre e Spered en den a-ziabarzh,Pj0a denn pep familh en neñvoù ha war an douar hec'h anv dioutañ,Qi0Evit kement-se eo e plegan an daoulin dirak Tad hon Aotrou Jezuz-Krist,!h;0 Dre-se eo e c'houlennan diganeoc'h na gollot ket kalon abalamour d'ar poanioù a c'houzañvan evidoc'h, ar pezh a ra ho kloar.\g10 ennañ hon eus al librentez da dostaat ouzh Doue gant fiziañs dre ar feiz ennañ.^f50 hervez ar soñj graet gantañ a bep amzer, en deus oberiet e Krist Jezuz hon Aotrou,Fe0 evit ma teuio bremañ furnez Doue, oc'h en em ziskouez e pep seurt doare, da vezañ disklêriet dre an Iliz d'ar priñselezhioù ha d'an nerzhioù el lec'hioù neñvel, d0 hag evit lakaat gwelus dirak an holl roidigezh ar mister kuzhet a bep amzer e Doue en deus krouet an holl draoù dre Jezuz-Krist,c0Ar c'hras-se a zo bet roet din-me, an disterañ eus an holl sent, evit prezeg e-touez ar baganed pinvidigezhioù digomprenus KristkbO0graet on bet ministr anezhañ dre zonezon gras Doue a zo bet roet din dre nerzh e c'halloud.a0da c'houzout eo penaos ar baganed a zo kenheritourien, a reont un hevelep korf hag a gemeront lod en e bromesa e Krist dre an Aviel,/`W0ha n'eo ket bet disklêriet da vugale an dud en amzer tremenet evel ma'z eo disklêriet bremañ dre ar Spered d'e ebestel santel ha d'e brofeded,p_Y0ha dre eno e c'hellit kompren en ur lenn pehini eo an anaoudegezh am eus diwar-benn mister Krist,^w0penaos dre ziskuliadur eo bet roet din da anavezout ar mister-se evel ma teuan da skrivañ e nebeut a c'herioù,a];0mar hoc'h eus klevet petra eo roidigezh gras Doue a zo bet roet din evidoc'h,a\ =0Abalamour da-se, me Paol a zo prizoniad Jezuz-Krist evidoc'h-c'hwi ar baganed,b[=0ennañ ivez ez oc'h savet asambles evit bezañ ur chomlec'h da Zoue er Spered.YZ+0ennañ an holl vatis, urzhiet mat, a sav evit bezañ un templ santel en Aotrou,jYM0o vezañ bet savet war diazez an ebestel hag ar brofeded, ez eo Jezuz-Krist e-unan ar maen-korn; X 0Evel-se eta, n'oc'h ken nag estrañjourien na tud a-ziavaez, met kenvourc'hizien d'ar sent hag eus ti Doue,]W30rak drezañ hon eus an eil hag egile un degemer digant an Tad en un hevelep Spered.gVG0Deuet eo da brezeg ar peoc'h deoc'h-c'hwi a oa pell ha d'ar re a oa tost,Uy0hag evit unvaniñ gant Doue dre ar groaz an eil hag egile en ur c'horf hepken, en ur zistrujañ e-unan ar gasoni.HT 0o vezañ distrujet en e gig ar gasoni, lezenn ar gourc'hemennoù dalc'het en urzhioù, evit krouiñ ennañ e-unan eus an daou un den nevez hepken goude bezañ graet ar peoc'h,uSc0Rak eñ eo hor peoc'h, eñ hag en deus graet unan hepken eus an daou en ur ziskar ar voger a zisparti,iRK0 Met bremañ, e Jezuz-Krist, c'hwi a oa gwechall pell, a zo bet degaset tost dre wad Krist.#Q?0 c'hwi a oa en amzer-se hep Krist, diavaezidi da gumuniezh Israel, estrañjourien e-keñver emglevioù ar bromesa, hep esperañs hag hep Doue er bed.@Py0 Dre-se ho pet soñj penaos, o vezañ ma oac'h gwechall paganed er c'hig ha galvet diamdroc'h gant ar re a c'halver amdroc'hidi er c'hig dre zorn an den, O0 Rak ni a zo e labour, o vezañ bet krouet e Jezuz-Krist evit an oberoù mat en deus Doue kempennet diaraok, evit ma kerzhimp enno.EN0 N'eo ket dre an oberoù, evit na denno gloar den ebet.M0Rak salvet oc'h dre ar c'hras, war-bouez ar feiz. Ha kement-se ne zeu ket ac'hanoc'h, donezon Doue eo.L!0evit diskouez er c'hantvedoù da zont ar pinvidigezhioù divent eus e c'hras dre e vadelezh en hor c'heñver e Jezuz-Krist.zKm0en deus hon adsavet a varv asambles, hag hol lakaet da azezañ asambles el lec'hioù neñvel e Jezuz-Krist, J0pa oamp marv en hor pec'hedoù, en deus hon degaset asambles d'ar vuhez e Krist, dre c'hras eo oc'h bet salvet,sI_0Met Doue, hag a zo pinvidik e trugarez, abalamour d'ar garantez vras en deus hor c'haret ganti,LH0En o zouez e vevemp holl gwechall, hervez droukc'hoantoù hor c'hig, oc'h oberiañ hervez youloù ar c'hig hag an ene, hag e oamp dre hon natur bugale a fulor evel ar re all.G)0hoc'h eus kerzhet gwechall enno hervez giz ar bed-mañ, hervez priñs nerzh an aer, ar spered a labour bremañ e mibien an disentidigezh.FF 0C'hwi a oa marv en ho faotoù hag en ho pec'hedoù,IE  0hag a zo e gorf, al leunder eus an hini a leugn an holl en holl.aD =0Lakaet en deus pep tra dindan e dreid, hag en deus e roet evit penn-bras d'an Iliz,(C K0dreist pep priñselezh, pep nerzh, pep galloud, pep mestroni, pep anv a c'hellfe bezañ anvet, nann zoken er c'hantved-mañ met ivez en hini da zont.B 0displeget gantañ e Krist, p'en deus e adsavet a-douez ar re varv hag e lakaet da azezañ a-zehou dezhañ el lec'hioù neñvel, A 0ha pehini eo brasted divuzul e c'halloud a ziskouez en hor c'heñver-ni, ar re a gred, hervez oberiusted galloud e nerzh,7@ i0ha ma sklaerio daoulagad ho klevidigezh, evit ma'c'h anavezot pehini eo an esperañs oc'h galvet dezhi, pere eo ar pinvidigezhioù eus gloar e hêrezh er sent,? '0evit ma teuio Doue hon Aotrou Jezuz-Krist, an Tad a c'hloar, da reiñ deoc'h ur spered a furnez hag a ziskuliadur en e anaoudegezh,g> I0ne baouezan ket da drugarekaat evidoc'h, o kaout soñj ac'hanoc'h em pedennoù,r= _0Dre-se, o vezañ ivez klevet komz eus ho feiz en Aotrou Jezuz hag eus ho karantez e-keñver an holl sent,{< q0hag a zo un arrez eus hon hêrezh, evit dasprenadur ar re en deus perc'hennet da veuleudigezh e c'hloar.;; q0 Ennañ emaoc'h ivez, o vezañ klevet ger ar wirionez, an Aviel eus ho silvidigezh, hag o vezañ kredet ennañ, oc'h bet siellet gant ar Spered-Santel a oa bet prometet,e: E0 evit ma servijimp da veuleudigezh e c'hloar, ni hag hon eus da gentañ esperet e Krist."9 ?0 Ennañ ivez eo ez omp deuet da vezañ heritourien, o vezañ bet raktonket hervez an diviz eus an hini a ra an holl draoù hervez ma tere ouzh e volontez,8 )0 penaos, e roidigezh oberiañs an amzerioù, e tastumje an holl draoù e Krist, kement ar pezh a zo en neñvoù evel ar pezh a zo war an douar.t7 c0 o vezañ roet deomp da anavezout mister e volontez, hervez ar soñj mat oberius en doa graet ennañ e-unan,N6 0en deus skuilhet warnomp gant fonnder dre bep seurt furnez ha skiant,x5 k0Ennañ hon eus an dasprenadur dre e wad, ar pardon eus ar pec'hedoù, hervez pinvidigezhioù e c'hraso4 Y0da veuleudigezh gloar e c'hras, en deus roet deomp drezi da vezañ degemeret er C'haret-mat.l3 S0o vezañ hor raktonket da vezañ e advugale dre Jezuz-Krist, hervez ar plijadur mat eus e volontez,}2 u0Evel-se en deus hon dibabet ennañ, a-raok krouidigezh ar bed, evit ma vimp santel ha didamall dirazañ er garantez,1 30Ra vo benniget Doue ha Tad hon Aotrou Jezuz-Krist, eñ hag en deus hor benniget a bep seurt bennozhioù speredel el lec'hioù neñvel e Krist.q0 ]0Ar c'hras hag ar peoc'h ra vo roet deoc'h a-berzh Doue hon Tad hag an Aotrou Jezuz-Krist.t/ e0Paol, abostol Jezuz-Krist dre volontez Doue, d'ar sent a zo en Efez ha d'ar feizidi e Krist Jezuz:K.&Breudeur, ra vo gras hon Aotrou Jezuz-Krist gant ho spered! Amen.p-Y&A-hend-all na zeuio den d'ober poan din, rak dougen a ran em c'horf merkoù an Aotrou Jezuz.p,Y&Evit ar re holl a heulio ar reolenn-se, ra vo ar peoc'h hag an drugarez warno ha war Israel Doue!{+o&Rak e Jezuz-Krist an amdroc'h hag an diamdroc'h n'int netra, met ret eo bezañ ur grouadenn nevez.=*s&Met pell diouzhin ar soñj da gavout gloar e netra all nemet e kroaz hon Aotrou Jezuz-Krist. Drezañ ar bed a zo bet kroazstaget evidon, evel ma'z on bet va-unan evit ar bed. )& Rak an amdroc'hidi o-unan ne viront ket al lezenn, met fellout a ra dezho e viot amdroc'het evit kavout gloar en ho kig. Q~~}^}|{{lzz-yygyxxcxwavvuu3ttQsfrr)qqAppooknnmmSlkkjjiWhh\gfffe{edccc-bmaa`[__&^]]A\|\H[ZZ]ZYYnXXIWW)VVFUU TASSaR|QQQIPPOOoNNMMMLLmKK=JJ3IgHGG4FFEEmDDCBBAA@?>>c==<;;c::;988577 54443u221t1<00/..,,{,1++*))\((''F&&%%+$q#""j!!1 _KQ "3sVe4~9m+Ov x- M K b  /"0?38O XAn Aotrou a zo feal, eñ ho kreñvaio hag ho tiwallo diouzh an droug.iKXhag evit ma vimp dieubet eus an dud diroll ha fall, rak ar feiz n'emañ ket gant pep hini.  XA-hend-all, breudeur, pedit evidomp evit ma en em skuilho ger an Aotrou ha ma vo roet gloar dezhañ evel ma'z eo en ho touez,jMXra frealzo ho kalonoù ha ra greñvaio ac'hanoc'h e pep ger mat hag e pep oberenn vat./XHon Aotrou Jezuz-Krist e-unan, ha Doue hon Tad en deus hor c'haret ha roet deomp dre e c'hras ur frealz peurbadus hag un esperañs vat,}sXDre-se, breudeur, chomit start ha dalc'hit ar gelennadurezh hoc'h eus resevet dre gomz pe dre hol lizher.nUXHo kalvet en deus da gement-se dre hon Aviel, evit ma vo ganeoc'h gloar hon Aotrou Jezuz-Krist.nUX Met e tleomp trugarekaat Doue dalc'hmat abalamour deoc'h, breudeur karet-mat gant an Aotrou, dre ma en deus Doue ho tibabet abaoe ar penn-kentañ evit ar silvidigezh dre santeladur ar Spered ha dre ar feiz er wirionez.ykX evit ma vo kondaonet ar re holl n'o deus ket kredet er wirionez met o deus kemeret plijadur en direizhder.MX Dre-se Doue a gaso dezho un nerzh a errol, evit ma kredint er gaou,1X ha gant holl dromplerezh an direizhder e-touez ar re en em goll, abalamour ma n'o deus ket degemeret karantez ar wirionez evit bezañ salvet.~X Emziskouez an hini fallakr-se a c'hoarvezo dre oberenn Satan, gant pep seurt galloud, gant sinoù ha burzhudoù faos,$}AXHa neuze en em ziskouezo an hini fallakr, an hini a vo distrujet gant an Aotrou dre c'hwezh e c'henoù ha kaset da netra gant sked e zonedigezh.n|UXRak mister an direizhder a labour dija, o c'hortoz hepken ma vo aet kuit an hini a harz outañ.e{CXBremañ gouzout a rit petra a harz outañ, evit ma n'en em ziskouezo nemet en e amzer.wzgXHa n'hoc'h eus ket soñj em eus lavaret an traoù-se deoc'h pa oan c'hoazh ganeoc'h?y+Xan enebour a sav dreist kement a c'halver Doue pe a azeuler, betek azezañ evel Doue e templ Doue, oc'h en em reiñ e-unan evel Doue.0xYXRa ne dromplo den ac'hanoc'h e doare ebet. Rak ret eo e c'hoarvez an dirollerezh da gentañ hag en em ziskouez den ar pec'hed, mab ar gollidigezh,ewCXn'en em lezot ket da vezañ brañsellet gant nebeut a dra en ho soñjoù, ha da vezañ nec'het gant ur spered, gant ur ger pe gant ul lizher a vefe lavaret dont eus hor perzh, evel ma vefe aze dija deiz Krist.mv UXDiwar-benn donedigezh Jezuz-Krist hag hon unaniezh gantañ, e pedomp ac'hanoc'h, breudeur,u X ha ma vo roet gloar da anv hon Aotrou Jezuz-Krist ennoc'h ha deoc'h ennañ, hervez gras hon Doue hag an Aotrou Jezuz-Krist.\t 3X Dre-se ivez e pedomp dalc'hmat evidoc'h, evit ma kavo hon Doue ac'hanoc'h dellezek eus ho kalvidigezh ha ma peurc'hraio gant galloud holl soñjoù hegarat e vadelezh hag oberenn ar feiz,Bs X pa zeuio en deiz-se evit resev gloar en e sent hag evit bezañ gwelet gant boem e-touez ar re holl o devo kredet, rak kredet hoc'h eus d'an testeni hon eus douget deoc'h.r }X Gouzañv a raint o c'hastiz, ur gollidigezh peurbadus pell diouzh dremm an Aotrou ha diouzh gloar e c'halloud,xq kXevit tennañ veñjañs eus ar re n'anavezont ket Doue ha na sentont ket ouzh Aviel hon Aotrou Jezuz-Krist.8p kXha ma rofe deoc'h-c'hwi a zo glac'haret, an diskuizh ganeomp, pa en em ziskouezo an Aotrou Jezuz eus an neñv gant aeled e c'halloud, e-kreiz flammoù-tan,Zo /XRak reizh eo dirak Doue ma rentfe ar glac'har d'ar re ho klac'har,n Xar pezh a zo ur brouenn eus ar varnedigezh reizh Doue, evit ma viot kontet dellezek eus rouantelezh Doue a c'houzañvit poan eviti.Qm Xen hevelep doare ma tennomp gloar ac'hanoc'h en Ilizoù Doue, abalamour d'ho pasianted ha d'ho feiz en hoc'h holl heskinoù hag er c'hlac'haroù a c'houzañvit,Ul %XBreudeur, ret eo deomp trugarekaat Doue dalc'hmat evidoc'h, evel ma'z eo dereat, abalamour ma kresk ho feiz muioc'h-muiañ ha ma fonn ar garantez hoc'h eus an eil e-keñver egile,qk ]XAr c'hras hag ar peoc'h ra vo roet deoc'h a-berzh Doue hon Tad hag an Aotrou Jezuz-Krist!ej GXPaol, Silvan ha Timote, da Iliz an Desalonikiz a zo e Doue hon Tad hag en Aotrou Jezuz-Krist:?iyNGras hon Aotrou Jezuz-Krist ra vo ganeoc'h! Amen.nhUNHoc'h aspediñ a ran dre an Aotrou, ra vo lennet al lizher-mañ d'an holl vreudeur santel.4gcNSaludit an holl vreudeur dre ur pok santel.!f=NBreudeur, pedit evidomp.BeNAn hini en deus ho kalvet a zo feal hag a raio kement-se.2d]NRa santelaio an Doue a beoc'h e-unan kement a zo ennoc'h, ha ra vo miret divlam hoc'h holl spered, ene ha korf, a-benn donedigezh hon Aotrou Jezuz-Krist..cWNEn em virit diouzh pep doare a zroug.:boNAmprouit pep tra, dalc'hit ar pezh a zo mat.+aQNNa zisprizit ket ar profediezhoù.!`=NNa vougit ket ar Spered.__7NTrugarekait en holl draoù, rak evel-se eo bolontez Doue e Jezuz-Krist en ho keñver.^/NPedit hep paouez.]5NBezit laouen bepred.\{NDiwallit na rentfe hini ebet droug evit droug, met grit bepred hervez ar mad, hag etrezoc'h hag e-keñver an holl. [9NHo pediñ a reomp ivez, breudeur, gourdrouzit ar re zizurzh, frealzit ar re a zo digalonekaet, sikourit ar re zinerzh, bezit habask e-keñver an holl.tZaN ha da gaout evito ur garantez vrasoc'h abalamour d'o labour. Bezit e peoc'h etrezoc'h.YN Ho pediñ a reomp, breudeur, da anavezout ar re a labour en ho touez, a evesha warnoc'h hervez an Aotrou hag ho kelenn,bX=N Dre-se en em greñvait an eil egile hag en em genteilhit an eil egile, evel ma rit dija.iWKN eñ hag a zo bet marvet evidomp, evit, pe e veilhimp pe e kouskimp, ma vevimp asambles gantañ.|VqN Rak Doue n'en deus ket hol lakaet evit ar gounnar, met evit gounit ar silvidigezh dre hon Aotrou Jezuz-Krist,U+NMet ni pa'z omp eus an deiz, bezomp dilontek, o vezañ gwisket sae-houarn ar feiz hag ar garantez, ha tog-houarn esperañs ar silvidigezh.STNRak ar re a gousk a gousk en noz, hag ar re en em vezv en em vezv en noz.NSNNa gouskomp ket eta evel ar re all, met beilhomp ha bezomp dilontek.zRmNc'hwi a zo holl bugale ar sklêrijenn ha bugale an deiz. N'omp ket eus an noz nag eus an deñvalijenn.zQmNMet c'hwi, breudeur, n'emaint ket en deñvalijenn evit ma teufe an deiz-se warnoc'h evel ul laer,/PWNRak pa lavarint: Peoc'h ha surentez! neuze un distruj buan a zeuio warno, evel ma c'hoarvez ar gwentloù gant ur wreg a zo brazez, ha ne dec'hint ket.^O5Ngouzout mat a rit hoc'h-unan penaos deiz an Aotrou a zeuio evel ul laer en noz.nN WNDiwar-benn an amzerioù hag ar pennadoù, n'eus ket ezhomm e vefe skrivet deoc'h, breudeur,=MuNEn em frealzit eta an eil egile dre ar gerioù-mañ.4LaNneuze, ni ar re a vo bev hag a vo chomet, e vimp dilamet asambles ganto er goabrennoù, d'en em gavout gant an Aotrou en aer, hag evel-se e vimp atav gant an Aotrou.:KmNRak an Aotrou e-unan a ziskenno eus an neñv, d'un arouez roet, da vouezh an arc'hael ha da son trompilh Doue, hag ar re a vo marv e Krist a adsavo da vev da gentañ;'JGNNi a zisklêri deoc'h kement-mañ hervez ger an Aotrou: Ni ar re vev, ar re a vo chomet evit donedigezh an Aotrou, ne ziaraogimp ket ar re a zo kousket.IwNRak mar kredomp ez eo Jezuz marvet hag adsavet a varv, kredomp ivez e tegaso Doue gantañ ar re a vo kousket e Jezuz.3H_N Ha ne fell ket din, breudeur, e viot hep gouzout ar pezh a sell ouzh ar re a zo kousket, evit na viot ket glac'haret evel an dud all ha n'o deus ket esperañs.lGQN evit ma en em renot gant onestiz e-keñver ar re a-ziavaez ha ma n'ho po ezhomm eus tra ebet.OFN da vezañ aketus da vevañ e peoc'h, d'en em reiñ d'hoc'h aferioù hoc'h-unan, da labourat gant ho taouarn hoc'h-unan evel ma hon eus gourc'hemennet deoc'h,AE{N ha kement-se eo ivez ar pezh a rit e-keñver an holl vreudeur a zo e Makedonia a-bezh. Met ec'h aliomp ac'hanoc'h, breudeur, da fonnañ e kement-se muioc'h-muiañ,6DeN E keñver ar garantez etre breudeur, n'hoc'h eus ket ezhomm e vefe skrivet deoc'h, rak hoc'h-unan hoc'h eus desket digant Doue karout an eil egile,zCmNAn hini eta a zispriz kement-se ne zispriz ket un den met Doue, eñ hag en deus roet ivez deomp e Spered-Santel.dBANRak Doue n'en deus ket hor galvet d'an dic'hlanded met d'ar santelezh.EANra chomo pep hini hep touellañ pe droukc'hoantaat e vreur en aferioù, rak an Aotrou eo ar veñjer eus an holl draoù-se evel ma hon eus henn lavaret hag henn testeniet deoc'h.k@ONhep en em reiñ d'un droukc'hoant fall evel ma ra ar baganed n'anavezont ket Doue,a?;Nra ouezo pep hini ac'hanoc'h derc'hel e gorf er santelezh hag en onestizh>INSetu amañ a-dra-sur bolontez Doue: Ra viot santelaet, ra en em diwallot diouzh an hudurniezh,j=MNRak gouzout a rit peseurt gourc'hemennoù hon eus roet deoc'h a-berzh an Aotrou Jezuz.V< 'NA-hend-all, breudeur, goude bezañ desket ganeomp e peseurt doare eo ret en em ren evit plijout da Zoue, ni ho ped hag hoc'h ali start en Aotrou Jezuz ma fonnot e kement-se bepred muioc'h-muiañ. ;N ha ra nerzho ho kalonoù evit ma vint didamall er santelezh dirak Doue hon Tad, pa zeuio hon Aotrou Jezuz-Krist gant e holl sent.+:ON ha ra lakaio ac'hanoc'h an Aotrou da greskiñ ha da fonnañ er garantez an eil e-keñver egile hag e-keñver an holl, evel ma hon eus-ni en ho keñver,k9ON Ra reno Doue e-unan hon Tad, ha Jezuz-Krist hon Aotrou, hor c'hammedoù war-zu ennoc'h,8N Pediñ a reomp anezhañ gant birvidigezh noz-deiz evit ma c'hellimp gwelout ho tremm ha peurleuniañ ar pezh a vank d'ho feiz.7N Pebezh trugarez na c'hellomp ket reiñ da Zoue diwar ho penn, evit an holl levenez hon eus dirak hon Doue abalamour deoc'h!G6NRak bevañ a reomp bremañ, peogwir e chomit start en Aotrou.p5YNEvel-se breudeur, frealzet omp bet dre ho feiz e-kreiz hon holl c'hlac'haroù hag ankenioù. 49NMet bremañ Timote, o vezañ distroet eus ho kichen d'hor c'havout, en deus degaset deomp keloù mat eus ho feiz hag eus ho karantez; lavaret en deus deomp e virit ur soñj mat ac'hanomp, o c'hoantaat hor gwelout evel ma c'hoantaomp hon-unan ho kwelout.U3#NO vezañ ne c'hellen ket gortoz pelloc'h, em eus da glevout diwar-benn ho feiz, gant aon n'en dije an tempter touellet ac'hanoc'h ha na vije deuet hol labour da vezañ difrouezh.)2KNPa oamp ganeoc'h, hon eus lavaret deoc'h en a-raok hor bije da c'houzañv poanioù, evel ma'z eo c'hoarvezet hag evel ma ouzoc'h.1yNevit na vo den brañsellet er glac'haroù-mañ, rak anavezout a rit hoc'h-unan ez omp tonket evit kement-se.07Nhag hon eus kaset Timote hor breur, ministr Doue, hor c'henlabourer en Aviel Krist, evit ho kalonekaat hag hoc'h aliañ diwar-benn ho feiz,z/ oNDre-se, o vezañ ma ne c'hellemp ket gortoz pelloc'h, karet hon eus muioc'h chom hon-unan en Aten,5.eNYa, c'hwi eo hor gloar hag hol levenez.!-;NRak petra eo hon esperañs, hol levenez, hor c'hurunenn a c'hloar? Ha n'eo ket c'hwi, dirak hon Aotrou Jezuz-Krist en e zonedigezh?,NFellet eo bet deomp ur wech ha zoken div mont d'ho kavout, da vihanañ me Paol, met Satan en deus miret ouzhimp d'henn ober.D+NEvidomp, breudeur, o vezañ bet pellaet diouzhoc'h abaoe ur pennad amzer a gorf ha nann a galon, hon eus bet kement muioc'h a c'hoant hag a hast d'ho kwelout a-nevez.;*oNo virout ouzhimp da gomz d'ar baganed evit ma vint salvet, hag o leuniañ dre-se bepred muioc'h muzul o fec'hedoù. Met fulor Doue a zo deuet warno a-benn ar fin.*)MNint hag o deus lakaet d'ar marv an Aotrou Jezuz hag o frofeded o-unan, o deus hon heskinet, na blijont ket da Zoue, hag a zo enebourien d'an holl dud,q([NRak c'hwi, breudeur, a zo deuet da vezañ an heñvelerien eus Ilizoù Doue a zo e Judea e Jezuz-Krist, rak hoc'h eus ivez gouzañvet a-berzh ar re eus ho pobl hoc'h-unan an hevelep traoù hag int a-berzh ar Yuzevien,1'[N Setu perak ne baouezomp ket da drugarekaat Doue evidoc'h rak, pa hoc'h eus resevet ger Doue disklêriet deoc'h ganeomp, hoc'h eus e zegemeret nann evel ger an dud, met evel ma'z eo e gwirionez, evel ger Doue. Hag e labour gant nerzh ennoc'h-c'hwi ar re a gred.&N evit m'en em renit en un doare dellezek eus Doue a c'halv ac'hanoc'h d'e rouantelezh ha d'e c'hloar.%N Anavezout a rit ivez penaos hon eus aliet, kalonekaet hag aspedet start pep hini ac'hanoc'h, evel un tad e-keñver e vugale,$N Testoù oc'h ha Doue ivez, pegen santel, pegen reizh ha pegen didamall ez omp en em renet en ho keñver-c'hwi ar re a gred.;#oN Soñj hoc'h eus, breudeur, eus hol labour hag eus hor poan. En ur labourat noz-deiz evit na vijemp ket ur bec'h deoc'h eo hon eus prezeget deoc'h Aviel Doue.0"YNevel-se, leun a evezh evidoc'h, hor bije karet reiñ deoc'h nann hepken Aviel Doue, met ivez hor buhez hon-unan, rak hor boa evidoc'h ur garantez vras._!7Nmet omp bet dous en ho touez. Evel ma kemer ur vagerez ur preder tener eus he bugale,B }NN'hon eus ket klasket ar gloar a zeu eus an dud, nag en ho touez nag e-touez reoù all ebet, petra bennak ma c'hellemp pouezañ warnoc'h gant galloud evel ebestel Krist,!NRak n'hon eus biskoazh implijet komzoù lubanus, evel ma ouzoc'h, na labouret dre zroukc'hoant, Doue a zo test a gement-se.'GNMet evel m'en deus Doue kavet mat fiziout ennomp an Aviel, evel-se e komzomp, nann evit plijout d'an dud, met da Zoue a amprou hor c'halonoù.\1NRak n'eus bet en hor prezegerezh nag errol, na tra lous ebet, na tromplerezh.Z-NPetra bennak ma hor boa gouzañvet poanioù diagent ha resevet dismegañsoù e Filipi, evel ma ouzoc'h, hon eus kemeret hardizhegezh en hon Doue evit prezeg deoc'h Aviel Doue e-kreiz stourmoù bras.} uNC'hwi hoc'h-unan a oar a-dra-sur, breudeur, penaos hon donedigezh en ho touez n'eo ket bet difrouezh. }N hag evit gortoz eus an neñv e Vab en deus adsavet a varv, Jezuz, an hini a zieub ac'hanomp eus ar gounnar da zont.4 cN Rak int a lavar o-unan pebezh degemer hon eus bet diganeoc'h ha penaos hoc'h eus en em zistroet diouzh an idoloù da Zoue, evit servijañ an Doue bev ha gwirion,p [NRak n'eo ket a-walc'h ma'z eo bet klevet ger an Aotrou eus ho pro e Makedonia hag en Akaia, met ar feiz hoc'h eus e Doue a zo bet anavezet e pep lec'h, en hevelep doare ma n'hon eus ezhomm ken da gomz.w iNen hevelep doare ma'z oc'h bet skouerioù evit ar re holl o deus kredet e-barzh Makedonia hag Akaia. +NBet oc'h hon heñvelerien ha re hon Aotrou, o vezañ resevet ar ger e-touez kalz a c'hlac'haroù, gant levenez ar Spered-Santel,r _Nrak hon Aviel n'eo ket bet kemennet deoc'h gant komzoù hepken, met ivez gant galloud, gant ar Spered-Santel, ha gant ur surentez leun; c'hwi a oar penaos omp en em renet en ho touez hag e-keñver ac'hanoc'h.U %NGouzout a reomp, breudeur karet-mat gant Doue, penaos oc'h bet dibabet, 7No kaout soñj bepred, dirak Doue hon Tad, eus oberenn ho feiz, eus labour ho karantez hag eus started hoc'h esperañs en hon Aotrou Jezuz-Krist.q ]NTrugarekaat a reomp Doue dalc'hmat evidoc'h, o venegiñ ac'hanoc'h en hor pedennoù,M NPaol, Silvan ha Timote, da Iliz an Desalonikiz a zo e Doue an Tad hag en Aotrou Jezuz-Krist: Ar c'hras hag ar peoc'h ra vo roet deoc'h a-berzh Doue hon Tad hag an Aotrou Jezuz-Krist!  DMe Paol, a salud ac'hanoc'h eus va dorn va-unan. Ho pet soñj eus va ereoù. Ar c'hras ra vo ganeoc'h! Amen.veDLavarit da Arkipuz: Taol evezh mat ouzh ar ministrerezh ac'h eus resevet en Aotrou evit e seveniñ mat./DGoude ma vo al lizher-mañ bet lennet en ho touez, grit ma vo lennet ivez en Iliz al Laodikeiz ha ma lennot c'hwi ivez an hini eus Laodikea.R DSaludit ar vreudeur a zo e Laodikea, ha Nimfaz hag an Iliz a zo en e di.W 'DLukaz, ar medisin karet-mat, a salud ac'hanoc'h, kenkoulz ha Demaz. D Rak reiñ a ran outañ an testeni-mañ, penaos en deus ur gred bras evidoc'h, evit re Laodikea hag evit re Hierapoliz.U #D Epafraz hag a zo eus ho touez a salud ac'hanoc'h. Ur servijer eus Krist eo, ne baouez ket da stourm evidoc'h en e bedennoù, evit ma viot peurvat ha peurc'hraet en holl volontez Doue.M D Jezuz lesanvet Justuz a salud ivez ac'hanoc'h. Bez' int eus an amdroc'h hag int eo ar re nemetañ o vezañ kenlabourerien din e rouantelezh Doue hag a zo bet ur frealz evidon.H D Aristark, va c'henbrizoniad, a salud ac'hanoc'h, kenkoulz ha Mark kenderv Barnabaz, hoc'h eus resevet urzhioù diwar e benn: Mar d-a d'ho kavout, degemerit anezhañ.yD gant Onezim, ar breur feal ha karet-mat hag a zo eus ho touez. Disklêriañ a raint deoc'h kement a dremen amañ.}DE gas a ran deoc'h a-ratozh evit ma'c'h anavezo an traoù a sell ouzhoc'h ha ma frealzo ho kalonoù,)DTichik, ar breur karet-mat ha ministr feal, va c'henlabourer e servij an Aotrou, a roio da anavezout deoc'h an traoù a sell ouzhin.DRa vo atav ho komz leun a c'hras ha temzet gant holen, en un doare da c'houzout respont da bep hini evel ma'z eo dleet.SDEn em renit gant furnez e-keñver ar re a-ziavaez, o tasprenañ an amzer.NDhag evit ma roin d'e anavezout evel ma tlean komz diwar e benn. DPedit evidomp ivez, evit ma tigoro Doue deomp un nor evit ar ger, da brezeg mister Krist eo abalamour dezhañ ez on er chadennoù,PDKendalc'hit er bedenn, beilhit e kement-se gant trugarekadennoù. DMistri, roit d'ho mevelien ar pezh a zo reizh ha leal, o c'houzout penaos hoc'h eus ivez ur Mestr en neñvoù.{~oDMet an hini a labour gant dislealded a resevo hervez e zislealded, ha n'eus van ebet eus diavaezioù an dud.m}SDo c'houzout penaos e resevot digant an Aotrou gopr an hêrezh, rak e servijit Krist an Aotrou.`|9DPetra bennak ma reot, grit eñ a galon vat, evel o servijañ an Aotrou ha nann an dud,I{ DMevelien, sentit en holl draoù ouzh ho mistri hervez ar c'hig, nann zoken dindan o daoulagad evel ma klaskfec'h plijout d'an dud, met gant eeunder a galon hag e doujañs Doue.DzDTadoù, na hegit ket ho pugale gant aon na gollfent kalon.`y9DBugale, sentit ouzh ho tud en holl draoù rak kement-se a zo kavet mat gant an Aotrou.RxDEzhec'h, karit ho kwragez ha n'en em drenkit ket a-enep dezho.^w5DGwragez, sentit ouzh hoc'h ezhec'h hoc'h-unan evel ma tere en Aotrou.zvmDPetra bennak ma reot, dre gomz pe dre ober, grit holl en anv an Aotrou Jezuz, o trugarekaat drezañ Doue an Tad.au;DRa chomo ger Krist gant fonnder ennoc'h e pep furnez; en em gelennit hag en em aliit an eil egile dre salmoù, meulganoù ha kanaouennoù speredel, o kanañ en ho kalonoù d'an Aotrou gant anaoudegezh vat.t DHa ra reno peoc'h Doue en ho kalonoù, galvet oc'h bet dezhañ evit bezañ ur c'horf hepken, ha bezit anaoudek.QsDMet dreist an holl draoù-se gwiskit ar garantez, liamm ar barfeted eo.ErD o c'houzañv an eil egile hag o pardoniñ an eil d'egile mar en deus unan bennak da glemm a-enep egile. Evel ma en deus Krist pardonet deoc'h, c'hwi ivez grit evel-se. q D Gwiskit eta, evel tud dibabet gant Doue sent ha karet-mat, ur galon a drugarez, a vadelezh, a izelegezh, a zouster, a basianted,*pMD Amañ n'eus na Gresian na Yuzev, na den amdroc'het na diamdroc'h, na barbar na Skutad, na sklavour na den frank, met Krist a zo holl hag en holl.co?D hag o vezañ gwisket an den nevez a zo nevesaet en anaoudegezh, hervez skeudenn e Grouer.znmD Na lavarit ket a c'hevier an eil d'egile, o vezañ diwisket diwarnoc'h an den kozh hag e oberoù, qD Hon dieubet en deus eus galloud an deñvalijenn hag hol lakaet en deus da dremen e rouantelezh e Vab muiañ-karet,g= ID o trugarekaat an Tad en deus hol lakaet barrek da gaout lod en hêrezh ar sent er sklêrijenn.x< kD kreñvaet e pep doare hervez e c'halloud glorius, evit kaout pep pasianted ha dalc'husted el levenez,>; wD en hevelep doare ma en em renit en un doare dellezek eus an Aotrou, evit plijout dezhañ en holl draoù, o tougen frouezh e pep seurt oberoù mat hag o kreskiñ en anaoudegezh Doue,g: ID Setu perak ivez, abaoe an deiz ma hon eus klevet kement-se, n'hon eus ket paouezet da bediñ evidoc'h ha da c'houlenn ma vefec'h leuniet eus anaoudegezh e volontez, e pep furnez ha klevidigezh speredel,C9 Dhag en deus roet deomp da anavezout ho karantez er Spered.8 +DKelennet oc'h bet diwar he fenn gant Epafraz, hor c'henlabourer karet-mat er servij, hag a zo evidoc'h ur ministr feal eus Krist=7 uDa zo deuet en ho touez evel er bed holl, e-lec'h ma ro frouezh, evel ivez en ho touez abaoe an deiz ma hoc'h eus klevet hag hoc'h eus anavezet gras Doue er wirionez.6 7Dabalamour d'an esperañs a zo miret evidoc'h en neñvoù, hoc'h eus bet anaoudegezh anezhi diagent dre ar ger a wirionez eus an Aviel,\5 3Do vezañ klevet diwar-benn ho feiz e Jezuz-Krist hag ho karantez evit an holl sent,i4 MDTrugarekaat a reomp Doue, Tad hon Aotrou Jezuz-Krist, hag e pedomp dalc'hmat evidoc'h,23 _Dd'ar sent ha d'ar vreudeur feal e Krist a zo e Kolose: Ar c'hras hag ar peoc'h ra vo roet deoc'h a-berzh Doue hon Tad hag an Aotrou Jezuz-Krist!I2 DPaol, abostol Jezuz-Krist dre volontez Doue, ha Timote hor breur,E1:Gras hon Aotrou Jezuz-Krist ra vo ganeoc'h holl! Amen.T0!:An holl sent a salud ac'hanoc'h, dreist-holl ar re eus ti Kezar.b/=:Saludit an holl sent e Jezuz-Krist. Ar vreudeur a zo ganin a salud ac'hanoc'h.Q.:Da Zoue hon Tad ra vo ar gloar e kantvedoù ar c'hantvedoù! Amen.o-W:Va Doue a bourvezo d'hoc'h holl ezhommoù hervez e binvidigezh ha gant gloar e Jezuz-Krist.N,:Resevet em eus pep tra hag emaon er fonnder. Karget on bet a vadoù o resev dre Epafrodit ar pezh a zeu diganeoc'h evel ur prof a c'hwezh-vat, un aberzh degemeret ha kavet mat gant Doue.j+M:N'eo ket e klaskfen an donezonoù, met klask a ran ar frouezh a gresk evit ho talvoudegezh.y*k:rak pa oan e Tesalonike hoc'h eus kaset din ur wech ha div zoken peadra da bourvezañ da'm ezhommoù._)7:Anavezout mat a rit ivez, c'hwi Filipiz, penaos e penn-kentañ an Aviel pa'z on aet kuit eus Makedonia, Iliz ebet n'he deus roet din ha ne'm eus resevet digant hini ebet, nemet diganeoc'h,K(:Koulskoude mat hoc'h eus graet o kemer lod em glac'har.B': Gallout a ran pep tra dre Grist a nerzheka ac'hanon.6&e: Gouzout a ran bezañ en izelegezh ha gouzout a ran bezañ er fonnder. En holl ha dre holl em eus desket bezañ leuniet ha kaout naon, bezañ er fonnder ha bezañ en dienez.%: Ne lavaran ket kement-se abalamour da'm paourentez, desket em eus bezañ laouen gant ar stad m'en em gavan enni.-$S: Laouenaet kalz on bet en Aotrou dre ma hoc'h eus bremañ lakaet da advleuniañ ho santadoù evidon. Evit gwir e soñjec'h, met an tu a vanke deoc'h.+#O: Ar pezh hoc'h eus desket, resevet, klevet diganin, hag ar pezh hoc'h eus gwelet ennon, grit an traoù-se, hag an Doue a beoc'h a vo ganeoc'h. `v~V}} |{{\zzyyxxux-wwvwuubutptsrirqpp{oonxmmGllRkk_kjj'i}ihTggg2fffeezddjdcc bbaa_``` __/^b]]Q\\[[ZZYYXX7WWQVV3UUnU8T>SSVSRrQPPhPO?NNKM|LL\LKJJIIMHH9G%FkEDDD4CC,BiAA,@@9??>==;<< ;;:e99K88_76665544%332211500S///=..Z--^,,++\**{))<(''2&&C%%@$$R### "n"!t c;I4AlkY1-TWz^-&   ( I *shn`n{UvLavar an traoù-mañ, ali, gourdrouz gant ur gwir c'halloud. Ra ne zisprizo den ac'hanout.z+va zo en em roet e-unan evit hon dasprenañ a bep direizhder hag evit hor glanaat, evel ur bobl a zo dezhañ e-unan, gredus evit an oberoù mat.iyKv o c'hortoz an esperañs benniget hag emziskouez gloar hon Doue bras ha Salver Jezuz-Krist,-xSv hag e kelenn ac'hanomp da zinac'h dizoujañs-Doue ha droukc'hoantoù ar bed, da vevañ er c'hantved-mañ gant poell, reizhder ha doujañs-Doue,Uw#v Rak gras Doue a ro ar silvidigezh a zo en em ziskouezet d'an holl dud,v{v da laerezh netra, met da ziskouez ur fealded leun, evit lakaat da enoriñ en holl draoù kelennadurezh Doue hor Salver.vuev Ali ar vevelien da vezañ sentus ouzh o mestroù, da blijout dezho en holl draoù, hep bezañ dislavarerien,tven ur ger yac'h, divlam, evit ma vo an enebourien mezhekaet o vezañ n'o devo droug ebet da lavarout ac'hanoc'h.ss_vro da-unan en holl draoù skouer an oberoù mat, er gelennadurezh, er burentez, er siriusted, en onestiz,>rwvAli en hevelep doare an dud yaouank da vezañ diazez,~quvbezañ diazez, diorged, aketus en o zi, mat, sentus ouzh o ezhec'h, evit na vo ket droukkomzet a-enep ger Doue.Rpvevit ma teskint d'ar re yaouank karout o ezhec'h hag o bugale,o7vra o devo ivez ar gwragez oadet an diavaez a zere ouzh ar santelezh, ra ne vint na droukkomzerezed, na re dechet d'ar gwin, ra gelennint ar mad,cn?vra vo ar re oadet poellek, dereat, diazez, yac'h er feiz, er garantez, er basianted,=m wvTe, lavar an traoù a zo hervez ar gelennadurezh vat,l vDisklêriañ a reont anavezout Doue, met e zinac'h a reont dre o oberoù, o vezañ euzhus, disent, didalvez e-keñver pep ober mat.?k yvPep tra a zo glan evit an hini a zo glan, met n'eus netra glan evit ar re zic'hlan hag evit ar re zifeiz, er c'hontrol, o skiant hag o c'houstiañs a zo huduraet.j vha ma n'en em stagint ket ouzh mojennoù ar Yuzevien nag ouzh gourc'hemennoù tud a zro kein d'ar wirionez.ki Qv An testeni-mañ a zo gwir. Abalamour da gement-se, kroz dezho garv, evit ma teuint santel er feiz,{h qv Unan bennak anezho, o frofed o-unan, en deus lavaret: Ar Gretiz a zo bepred gaouiat, loened fall, kofoù didalvez.g v Ret eo serriñ o genoù dezho. Diskar a reont tiegezhioù a-bezh, en ur gelenn evit ur gounid mezhus ar pezh na zere ket.f }v Bez' ez eus a dra sur, dreist-holl e-touez an amdroc'hidi, kalz a dud direizh, lavarerien aner ha touellerien."e ?v stag ouzh ar wir gredenn a dle bezañ kelennet, evit ma vefe gouest da aliañ hervez ar gelennadurezh santel ha da gendrec'hiñ ar re a stourm outi.^d 7vmet er c'hontrol, degemerus, o karout an dud vat, diazez, reizh, santel, habask,1c ]vRak ret eo e vefe an eskob didamall evel merour aferioù Doue, ha ne vefe nag ourgouilhus, na taer, na techet d'ar gwin, na feuls, na douget da ur gounid dizonest,!b =vmar en em gav unan bennak eno hag a vefe divlam, dimezet d'ur wreg hepken, o kaout bugale feal na vefent ket tamallet a ziroll nag a zisentidigezh.)a MvDa lezet em eus e Kreta evit ma'c'h urzhiati ar pezh a chom da reizhañ ha ma tiazezi henaourien e pep kêr, hervez ma em eus gourc'hemennet dit,'` Ivda Dit, va gwir vab en hor feiz kumun: Ar c'hras, an drugarez hag ar peoc'h ra vo roet dit a-berzh Doue an Tad hag an Aotrou Jezuz-Krist hor Salver!_ vhag en deus diskuliet en amzer merket gantañ dre e c'her, am eus bet ar garg da brezeg hervez urzh Doue hor Salver,^ ven esperañs ar vuhez peurbadus he deus Doue prometet a-raok an amzerioù peurbadus, eñ ha ne c'hell ket gaouiadiñ,] vPaol, servijer Doue hag abostol Jezuz-Krist evit feiz ar re zibabet gant Doue hag evit anaoudegezh ar wirionez a zo hervez doujañs-Doue,_\7lRa vo an Aotrou Jezuz-Krist gant da spered! Ar c'hras ra vo ganeoc'h! Amen.x[ilHast buan, dont a-raok ar goañv. Eubuluz, Pudens, Linuz, Klaodia hag an holl vreudeur a salud ac'hanout.LZlErast a zo chomet e Korint hag em eus lezet Trofim klañv e Milet.6YglSalud Priska hag Akilaz, ha tiegezh Onezifor.(XIlAn Aotrou am dieubo eus pep ober drouk hag a saveteo ac'hanon evit e rouantelezh neñvel. Dezhañ ra vo ar gloar e kantvedoù ar c'hantvedoù! Amen.EWlMet an Aotrou a zo en em zalc'het tost din hag en deus va c'hreñvaet, ken ma em eus prezeget gant nerzh hag an holl baganed o deus klevet. Ha dieubet on bet eus genoù al leon.VlEm c'hentañ difenn, den n'en deus va sikouret met holl o deus va dilezet. Ra ne vo ket kement-se kontet dezho.OUlEn em ziwall ivez outañ rak gwall stourmet en deus ouzh hor gerioù.TlAleksandr, an hini a labour ar c'houevr, en deus graet kalz a zroug din. An Aotrou a rento dezhañ hervez e oberoù.zSml Pa zeui, degas ar vantell am eus lezet e Troaz e ti Karpuz, hag al levrioù ivez, dreist-holl ar skridoù-parch.%REl Kaset em eus Tichik da Efez.kQOl Lukaz hepken a zo ganin. Kemer Mark hag e zegas ganit, rak talvoudus eo din evit ar ministrerezh. P9l rak Demaz en deus dilezet ac'hanon o vezañ karet ar c'hantved-mañ hag a zo aet da Desalonike, Kreseñs a zo aet e Galatia, Tit e Dalmatia.-OUl Dont dizale da'm c'havout,MNlDiwar vremañ ar gurunenn a reizhder a zo lakaet evidon a-du; an Aotrou, ar barner reizh, a roio anezhi din en deiz-se, ha nann hepken din-me met ivez d'ar re holl o devo karet e zonedigezh.YM+lStourmet em eus ar stourm mat, echuet em eus ar redadenn, miret em eus ar feiz.GLlRak me a ya da vezañ aberzhet hag amzer va disparti a dosta. KlMet te, bez aketus en holl draoù, o c'houzañv ar glac'haroù, gra labour un avielour, seven da vinistrerezh en e bezh.`J9lhag e serrint o divskouarn ouzh ar wirionez, oc'h en em dreiñ etrezek mojennoù.8IilRak dont a raio un amzer ma ne c'houzañvo ket an dud ar gelennadurezh yac'h, met, o c'hoantaat klevout traoù plijus, e tastumint doktored hervez o menozioù,}Hslprezeg ar ger, dalc'h en amzer hag e-maez an amzer, kroz, gourdrouz, ali, gant pep pasianted hag en ur gelenn.G 5lDa bediñ start a ran eta dirak Doue ha dirak hon Aotrou Jezuz-Krist, a dle barn ar re vev hag ar re varv pa en em gavo e ziskouezidigezh hag e ren,OFlevit ma vo an den a Zoue peurc'hraet ha prest da bep oberenn vat}EslAn holl Skritur a zo awenet gant Doue ha mat da zeskiñ, da gendrec'hiñ, da zifaziañ, da gelenn er reizhder,DlAbaoe da vugaleaj ec'h anavezez ar Skriturioù Santel a c'hell da zeskiñ evit ar silvidigezh dre ar feiz a zo e Jezuz-Krist.ClEvidout, chom start en traoù ac'h eus desket hag anavezet evel asur, o c'houzout gant piv ec'h eus o desket.eBCl Met an dud fall hag an douellerien a yelo en ur washaat, o touellañ hag o vezañ touellet.dAAl Ya, kement hini a fell dezhañ bevañ hervez an doujañs-Doue e Jezuz-Krist a vo heskinet.=@sl va heskinoù, va glac'haroù, evel ar re a zo erruet ganin en Antioch, en Ikoniom, e Listra. Pebezh heskinoù am eus gouzañvet! Hag an Aotrou en deus va dieubet anezho holl.?l Evidout, heuliet ec'h eus va deskadurezh, va c'hundu, va menoz, va feiz, va fasianted, va c'harantez, va dalc'husted,w>gl Met ne d-aint ket pelloc'h, rak o follentez a vo anavezet gant an holl evel ma voe ivez hini an daou-se.#=?lEvel m'o deus Jannez ha Jambrez enebet ouzh Moizez, evel-se ivez ar re-mañ a eneb ouzh ar wirionez, tud a skiant hudur ha kollet e-keñver ar feiz.P<latav o teskiñ hep gallout biken dont a-benn da anavezout ar wirionez.;)lEn o zouez emañ ar re a ya en tiez hag a c'hounit paour-kaezh merc'hed karget a bec'hedoù, hejet gant pep seurt youloù fall,z:mlo devo an diavaez a zoujañs-Doue met o devo dinac'het ar pezh a ra he nerzh. En em bella diouzh an dud-se.a9;ltreitour, taer, c'hwezhet a ourgouilh, a garo ar blijadur kentoc'h eget Doue,d8Alhep karantez naturel, didruez, droukkomzerien, diroll, garv, enebourien d'an dud vat,75lRak an dud en em garo o-unan, a garo an arc'hant, a vo fougeüs, otus, mallozherien, disent ouzh o zadoù hag o mammoù, dizanaoudek, disantel,I6 lRet eo dit gouzout e vo amzerioù diaes en devezhioù diwezhañ.p5Ylha ma'z aint kuit eus mezvadur pechoù an diaoul a zalc'h anezho ereet ha dindan e volontez. 4lo reizhañ gant douster an enebourien, o c'hortoz ma roio Doue dezho ar geuzidigezh a zegaso anezho da anavezout ar wirionez,3lArabat eo da servijer an Aotrou karout tabutoù, met ret eo dezhañ bezañ dous e-keñver an holl, mat da gelenn, habask,e2ClKas kuit ar c'haozioù foll ha difrouezh, o c'houzout penaos e tegasont tabutoù.81ilTec'h diouzh gwallc'hoantoù ar yaouankiz; klask ar reizhder, ar feiz, ar garantez, ar peoc'h gant ar re a c'halv anv an Aotrou gant ur galon c'hlan.0+lMar en em vir eta unan bennak glan eus an traoù-se, e vo ul lestr a enor, santelaet, talvoudus d'e vestr, ha kempennet evit pep ober mat.-/SlEn un ti bras n'eus ket hepken listri aour hag arc'hant, met ivez re goad ha re bri. Darn a zo evit un implij enorus, ha re all evit un implij dizenorus.-.SlKoulskoude diazez start Doue a chom, o kaout ar siell-mañ: An Aotrou a anavez ar re a zo dezhañ, ha: Piv bennak a c'halvo anv Krist ra zilezo an direizhder. - la zo en em bellaet diouzh ar wirionez en ur lavarout e vefe dija erruet an adsavidigezh a varv, hag e tiskaront feiz hiniennoù.V,%lhag o gerioù a zebro evel ar brein-krign. En o zouez emañ Himene ha Filet,+lMet pella diouzh ar c'homzoù disantel ha difrouezh, rak ar re o lavar a gouezh atav muioc'h en dizoujañs-Doue,*lBez aketus d'en em ziskouez dirak Doue evel amprouet, evel ul labourer divlam o lodennañ gant eeunder ger ar wirionez.")=lDegas dezho soñj eus an traoù-mañ, o testeniañ dirak Doue ma pellaer diouzh tabutoù ar gerioù, na servijont da netra nemet da goll ar re o selaou.T(!l mar d-omp difeal, e chom feal, ne c'hell ket en em nac'h e-unan.x'il mar gouzañvomp gantañ, e renimp ivez gantañ; mar nac'homp anezhañ, e nac'ho ivez ac'hanomp;O&l Ar ger-mañ a zo gwir: Mar d-omp marv gantañ, e vevimp ivez gantañ;&%El Dre-se e c'houzañvan an holl draoù abalamour d'ar re zibabet, evit m'o devo ivez ar silvidigezh a zo e Jezuz-Krist gant ar gloar peurbadus.r$]l e c'houzañvan poan evitañ betek bezañ ereet evel un torfedour. Met ger Doue n'eo ket ereet.k#OlAz pez soñj eus Jezuz-Krist, adsavet a-douez ar re varv, deuet eus lignez David hervez va Aviel,T"!lTaol evezh ouzh ar pezh a lavaran, ra roio an Aotrou skiant dit e pep tra.L!lRet eo d'al labourer-douar poaniañ a-raok dastum ar frouezh.m Slha mar gouren unan bennak en atleterezh, ne vo kurunet nemet gourenet en defe hervez ar reolennoù.lDen ebet oc'h ober ar brezel n'en em laka e poan eus traoù ar vuhez, evit plijout d'an hini en deus enrollet anezhañ,KlTe eta, gouzañv ar poanioù evel ur gwir soudard da Jezuz-Krist.ylAn traoù ac'h eus klevet diganin dirak meur a dest, fizi anezho e tud feal a vo barrek da gelenn ivez ar re all.H lTe eta va mab, en em greñva er c'hras a zo e Jezuz-Krist. /lRa roio an Aotrou dezhañ kaout trugarez dirak an Aotrou en deiz-se. Gouzout a rez gwelloc'h eget den pegement eo bet talvoudus din en Efez.w iler c'hontrol, pa'z eo deuet da Rom, en deus va c'hlasket gant gred hag en deus va c'havet.  lRa raio an Aotrou trugarez da diegezh Onezifor, rak alies en deus va frealzet ha n'en deus ket bet mezh eus va chadennoù,z olGouzout a rez penaos ar re holl a zo en Azia o deus dilezet ac'hanon, en o zouez emañ Figel hag Hermogenez.W )lMir ar pezh a zo bet fiziet ennout gant sikour ar Spered-Santel a chom ennomp. }l Dalc'h er feiz hag er garantez a zo e Jezuz-Krist ar skouer eus ar gerioù yac'h ac'h eus klevet diganin.Y -l Dre-se ivez eo e c'houzañvan an traoù-mañ, met ne'm eus ket mezh rak gouzout a ran e piv em eus kredet, hag on asur penaos eo galloudek evit mirout ar pezh a zo bet fiziet ennon betek an deiz-se.R l ez on bet lakaet evitañ da brezeger, da abostol ha da zoktor ar baganed.+ Ql hag a zo bet bremañ diskuliet dre zonedigezh hor Salver Jezuz-Krist, en deus distrujet ar marv ha lakaet er sklêrijenn ar vuhez hag an divarvelezh dre an Aviel,Y -l en deus hor salvet hag hor galvet dre ur c'halvedigezh santel, nann hervez hon oberoù, met hervez e ziviz e-unan hag hervez e c'hras a zo bet roet deomp e Jezuz-Krist a-raok an amzerioù peurbadus, -lNa'z pez ket mezh eta eus testeni hon Aotrou, nag ac'hanon e brizoniad, met gouzañv poan ganin evit an Aviel dre c'halloud Doue,x klRak Doue n'en deus ket roet deomp ur spered a abafder, met ur spered a nerzh, a garantez hag a emvestroni.n WlDre-se e tegasan soñj dit da enaouiñ a-nevez donezon Doue a zo bet roet dit dre lakadur va daouarn.! =lo virout ar soñj eus ar feiz gwirion a zo ennout, a zo bet da gentañ en da vamm-gozh Loiz hag en da vamm Euniz, hag a zo ennout ivez, me a zo sur-mat.r  _lo kaout eñvor eus da zaeroù hag o c'hoantaat gwelout ac'hanout evit bezañ leuniet a levenez,%  ElTrugarekaat a ran Doue, a servijan gant ur goustiañs c'hlan evel va hendadoù, rak noz ha deiz ne baouezan da gaout soñj ac'hanout em fedennoù,  !lda Dimote, va mab karet-mat: Ar c'hras, an drugarez hag ar peoc'h ra vo roet dit a-berzh Doue hon Tad ha Jezuz-Krist hon Aotrou!d  ElPaol, abostol Jezuz-Krist dre volontez Doue evit prezeg promesa ar vuhez a zo e Jezuz-Krist,v ebhiniennoù o vezañ hec'h anzavet a zo en em zistroet diouzh ar feiz. Ar c'hras ra vo ganit! Amen.2]bO Timote, mir ar pezh a zo bet fiziet ennout, oc'h en em virout diouzh ar c'homzoù aner ha disakr ha diouzh ar c'houiziegezh a zo galvet e gaou evel-se,bha ma tastumint evel-se evit an amzer da zont un teñzor lec'hiet war un diazez start evit kaout ar vuhez peurbadus.Y+bma raint ar mad, ma vint pinvidik en oberoù mat, prest da reiñ, da lodennañ,eCbKemenn da re binvidik ar c'hantved-mañ ma chomint hep bezañ ourgouilhus hag hep lakaat o esperañs en argred ar pinvidigezhioù, met en Doue bev a ro deomp an holl draoù gant fonnusted evit ma laouenafemp ganto,Cban hini a zo dezhañ hepken an divarvelezh, a chom en ur sklêrijenn dreistdiraez, ne wel ket den ha ne c'hell ket den gwelout, a zo dezhañ an enor hag ar galloud peurbadus! Amen.hIba dle diskouez en e amzer ar Mestr benniget nemetañ, Roue ar rouaned hag Aotrou an aotrounez,dAbda virout ar gourc'hemenn disaotr ha divlam, betek donedigezh hon Aotrou Jezuz-Krist, b Aliañ a ran dit dirak Doue a ro buhez d'an holl draoù ha dirak Jezuz-Krist a reas un anzavadenn gaer dirak Poñs-Pilat,#?b Stourm ar stourm mat eus ar feiz, krog er vuhez peurbadus ez out bet galvet dezhi, hag ec'h eus graet eviti un anzavadenn gaer dirak kalz a destoù.b Met te, den Doue, tec'h diouzh an traoù-se ha klask ar reizhder, an doujañs-Doue, ar feiz, ar garantez, ar basianted, an douster.?~wb Rak karantez an arc'hant eo gwrizienn an holl drougoù. Hiniennoù o vezañ dalc'het ganti, a zo en em zistroet diouzh ar feiz hag en em daolet o-unan er brasañ poanioù.)}Kb Met ar re a fell dezho bezañ pinvidik a gouezh en temptadur, er pech hag e kalz a c'hoantoù diskiant ha fall a stlap an dud er revin hag er gollidigezh.X|)bGant ma c'hellimp kaout ar boued hag an dilhad, e vo a-walc'h deomp.e{Cbrak n'hon eus degaset netra er bed hag eo sklaer na c'hellimp kas netra anezhañ.@z{bUr gounid mat eo an doujañs-Doue gant ar gwalc'h,*yMban tabutoù aner etre tud o deus o skiant breinet, dibourvez eus ar wirionez hag a gred ez eo an doujañs-Doue un andon a c'hounid. Pella diouzh an dud-se.Zx-bc'hwezet eo gant an ourgouilh, ne oar netra, met bez' en deus ar c'hleñved eus kudennoù ha tabutoù ar gerioù, ac'hane e teu ar c'hoant, an diroll, an diskred drouk, an diskredoù,6webMar kelenn unan bennak en un doare all ha ma n'en em stag ket ouzh gerioù a silvidigezh hon Aotrou Jezuz-Krist hag ouzh ar gelennadurezh a zo hervez an doujañs-Doue,vbAr re o deus kredourien da vistri ra ne zisprizint ket anezho war digarez ez int breudeur, met ra servijint anezho gwelloc'h abalamour ma'z int kredourien ha re garet-mat, ha m'en em lakaont d'ober vat dezho. Desk an traoù-se hag ali anezho.u bRa sello ar re holl a zo dindan yev ar sklaverezh o mistri evel dellezek a bep enor, evit na vo ket anv ha kelennadurezh Doue mallozhet.|tqbEn hevelep doare an oberoù mat a zo dizolo, ha ma n'emaint ket da gentañ ne c'hellont ket chom kuzhet. s9bPec'hedoù darn eus an dud a zo dizolo zoken a-raok ma'z int barnet, met bez' ez eus reoù all ha n'en em ziskouezont nemet goude.rbNa gendalc'h ket da evañ dour hepken, met gra gant un nebeud gwin abalamour da'z stomok ha da'z tiaezamantoù stank.uqcbNa laka da zaouarn war den re vuan ha na gemer ket lod e pec'hedoù ar re all. En em vir glan da-unan.'pGbDa bediñ a ran start dirak Doue, an Aotrou Jezuz-Krist hag an aeled dibabet, da virout an traoù-mañ hep van a zen ha d'ober netra en un doare untuek.Wo'bKroz dirak an holl ar re a bec'h, evit m'o devo ar re all aon ivez.Yn+bNa zegemer tamall ebet a-enep un henaour, nemet e vefe digant daou pe dri dest.tmabRak ar Skritur a lavar: Na vinwali ket an ejen a zorn an ed, hag: Ar micherour a zo din eus e c'hopr.%lCbRa vo an henaourien hag a c'houarn mat barnet dellezek eus un enor doubl, dreist-holl ar re a labour d'ar prezegerezh ha d'ar gelennadurezh.KkbMar en deus ur c'hredour bennak, gwaz pe wreg, intañvezed, ra sikouro anezho ha ra ne vo ket bec'hiet an Iliz ganto, evit m'he devo peadra da sikour ar re a zo gwir intañvezed.Bjbdija hiniennoù anezho a zo distroet evit heuliañ Satan.+iObMe a fell din eta ma timezfe ar re yaouank, m'o defe bugale, ma c'houarnfent o ziegezh, ha ma ne rofent d'an enebour lec'h ebet da zroukkomz,Nhb Ha gant kement-se, o vezañ didalvez, en em gustumont da vont eus an eil ti d'egile, ha n'int ket hepken didalvez, met ivez komzerezed ha kurius, o lavarout traoù n'int ket dereat.Tg!b ar pezh a reont evit o barnedigezh dre ma o deus torret o gouestl kentañ.fb Met na zegemer ket an intañvezed yaouank, rak pa zeu o skañvder d'en em sevel a-enep Krist, e fell dezho dimeziñ,se_b he defe an testeni eus hec'h oberoù mat, an hini da vezañ savet he bugale, da vezañ degemeret an estrenien, gwalc'het o zreid d'ar sent, sikouret ar re c'hlac'haret, en em roet da beb seurt oberennoù mat.d b Ra ne vo ket un intañvez douget war ar roll, nemet he defe tri-ugent vloaz, e vefe bet dimezet d'un ozhac'h hepken,&cEbMa n'en deus ket unan bennak preder ouzh e re, ha dreist-holl ouzh re e diegezh, nac'het en deus ar feiz hag eo gwashoc'h eget un den difeiz.7bibKemenn dezho an traoù-se evit ma vint divlam.OabMet an hini a vev er plijadurioù a zo marv, daoust ma'z eo bev.`bAn hini a zo gwir intañvez hag a zo chomet hec'h-unan, a esper e Doue hag a gendalc'h noz-deiz e pedennoù hag e erbedennoù.v_ebMet mar he deus un intañvez bugale pe bugale vihan, ra zeskint da gentañ en em reiñ da zoujañ Doue e-keñver o zud o-unan ha da rentañ d'o c'herent ar pezh o deus resevet diganto, rak kement-se a zo mat ha plijus da Zoue.3^abEnor an intañvezed a zo gwir intañvezed.\]1bar gwragez oadet evel mammoù, ar re yaouank evel c'hoarezed, e pep purentez.c\ AbNa groz ket rust an den oadet, met ali anezhañ evel un tad, an dud yaouank evel breudeur,+[ObLaka evezh ouzhit da-unan hag ouzh da gelennadurezh, kendalc'h e kement-mañ, rak ouzh o ober en em salvi da-unan hag e salvi ar re a selaou ac'hanout.lZQbKemer preder en traoù-mañ, en em ro atav dezho evit ma vo da greskadurezh anavezet gant an holl.|YqbNa zilez ket an donezon a zo ennout hag a zo bet roet dit dre brofediezh gant lakadur-daouarn kuzul an henaourien.dXAb Betek ma teuin, en em ro d'al lennadur, d'an ali ha d'ar c'helennadur.0WYb Ra ne zisprizo den da yaouankiz, met bez ur skouer d'ar gredourien, dre ar ger, dre ar gundu, dre ar garantez, dre ar spered, dre ar feiz, dre ar c'hlanded.%VEb Kemenn ha desk an traoù-se.Dwb o virout mister ar feiz en ur goustiañs c'hlan.wCgbRa vo an diagoned ivez poellek, hep daou c'her, pell eus dirollerezh ar gwin hag eus ur gounid dizonest,{BobRet eo en defe ivez un testeni mat digant re an diavaez, gant aon na gouezhfe en dismegañs hag e pech an diaoul.AbRa ne vo ket nevez distroet ouzh Doue, gant aon, o vezañ c'hwezet gant an ourgouilh, na gouezhfe dindan kondaonidigezh an diaoul.a@;brak ma ne oar ket unan bennak gouarn e di e-unan, penaos e kemero preder eus Iliz Doue?e?Cbo c'houarn mat e di e-unan, o terc'hel e vugale er sentidigezh hag e pep onestiz,>}bnann techet d'ar gwin, na taer, na douget d'ar gounid dizonest, met habask, pell eus an tabutoù, hep pizhoni,=bRet eo eta d'an eskob bezañ didamall, pried d'ur wreg hepken, poellek, fur, kempenn, degemerus, gouest da gelenn,j< ObAr ger-mañ a zo asur: mar fell da unan bennak bezañ eskob, e c'hoanta ur garg vat meurbet.|;qbKoulskoude e vo salvet o tont da vezañ mamm, mar kendalc'h gant poell er feiz, er garantez hag er santelezh.:wbN'eo ket Adam an hini a zo bet touellet, met ar wreg, goude bezañ bet touellet, a zo kouezhet en disentidigezh.G9b Rak Adam a zo bet krouet da gentañ, hag Eva da c'houde.n8Ub N'aotrean ket d'ar wreg kelenn, na kemer galloud war ur gwaz, met ret eo dezhi chom sioul.P7b Ra selaouo ar wreg ar gelennadurezh er sioulded hag e pep sentidigezh.[6/b met gant oberoù mat, evel ma tere ouzh gwragez hag a emouestl da servijañ Doue.65eb En hevelep doare, ra en em wisko ar gwragez gant dilhad dereat gant furnez ha poell, nann gant frizeür ar blev, na gant aour, na gant perlez, na gant dilhad gwall goustus,l4QbMe a fell din eta e pedfe an dud e pep lec'h, o sevel daouarn glan hep kounnar hag hep tabut.&3Ebez on bet lakaet evitañ, ar wirionez a lavaran e Krist ha ne lavaran ket ur gaou, da brezegour, da abostol ha da zoktor ar baganed er feiz hag er wirionez.c2?ba zo en em roet e-unan evel daspren evit an holl. Setu an testeni roet en e amzer e-unan,p1YbRak n'eus nemet un Doue hepken, hag un hanterour hepken etre Doue hag an dud, an den Jezuz-Krist,\01ba fell dezhañ e vefe salvet an holl dud hag e teufent da anaoudegezh ar wirionez.G/bKement-se a zo mat ha plijus dirak daoulagad Doue hor Salver,%.Cbevit ar rouaned hag evit ar re holl a zo e kargoù uhel, evit ma c'hellimp ren ur vuhez peoc'hius ha sioul e pep doujañs-Doue hag e pep onestiz.- bPediñ a ran eta start, a-raok pep tra, ma vo graet goulennoù, pedennoù, erbedennoù, trugarekadennoù evit an holl dud,k, QbEn o zouez emañ Himene hag Aleksandr, am eus roet da Satan evit ma teskint tremen hep mallozhiñ.z+ obo virout ar feiz hag ur goustiañs vat; hiniennoù o vezañ kollet anezhi, o deus graet peñse e-keñver ar feiz.0* [bAr gourc'hemenn-mañ a roan dit, va mab Timote, hervez ar profediezhoù a zo bet graet diaraok diwar da benn, ma stourmi hervez ar profediezhoù-se ar stourm mat, ) bDa Roue ar c'hantvedoù, divarvel, diwelus, da Zoue fur hepken, ra vo enor ha gloar e kantvedoù ar c'hantvedoù! Amen.Q( bHag abalamour da gement-mañ eo em eus kavet trugarez: evit ma tiskouezfe Jezuz-Krist da gentañ ennon e hirbasianted, hag evit servijout da skouer d'ar re a gredo ennañ evit ar vuhez peurbadus.' 3bAr ger-mañ a zo asur ha dellezek a bep fiziañs: Jezuz-Krist a zo deuet er bed evit salviñ ar bec'herien, ez on-me ar c'hentañ anezho.b& ?bha gras hon Aotrou he deus dreistfonnet, gant ar feiz hag ar garantez a zo e Jezuz-Krist.% 7b me hag a oa diagent ur mallozher, un heskiner, un den taer. Met kavet em eus trugarez dre ma raen kement-se dre ziouiziegezh, o vezañ en diskredoni,$ #b Trugarekaat a ran an hini en deus va nerzhet, Jezuz-Krist hon Aotrou, dre ma en deus va c'havet feal o lakaat ac'hanon er servij,L# b hervez Aviel glorius an Doue benniget, Aviel a zo bet fiziet ennon.2" _b ar c'hadaled, ar skilbaotred, ar varc'hadourien-sklaved, ar c'haouiaded, ar falstouerien, hag evit kement a zo kontrol d'ar gelennadurezh yac'h,n! Wb evit an hini a oar n'eo ket bet graet al lezenn evit an den reizh, met evit ar re fall hag ar re zisent, ar re zifeiz hag ar bec'herien, an dud digredenn hag ar re zisantel, al lazherien o zad hag o mamm, ar vuntrerien,\  3bGouzout a reomp penaos al lezenn a zo mat evit an neb a ra un implij dereat anezhi, bfellout a ra dezho bezañ doktored eus al lezenn, petra bennak ma n'intentont ket ar pezh a lavaront nag ar pezh a roont evel gwir.Z /bHiniennoù o vezañ distroet a gement-se, a zo en em gollet e prezegoù didalvez;~ wbPal ar gourc'hemenn eo ar garantez a zeu eus ur galon c'hlan, eus ur goustiañs vat hag eus ur feiz wirion. bha n'en em stagjent ket ouzh mojennoù hag ouzh lignezoù diziwezh, a c'han tabutoù kentoc'h eget oberenn Doue er feiz. 5bPedet em eus ac'hanout, en ur vont da Vakedonia, da chom en Efez evit gourc'hemenn da hiniennoù na brezegjent ket ur gelennadurezh estren 'bda Dimote, va gwir vab er feiz: Ar c'hras, an drugarez hag ar peoc'h ra vo roet dit a-berzh Doue hon Tad ha Jezuz-Krist hon Aotrou!x mbPaol, abostol Jezuz-Krist dre c'hourc'hemenn Doue hor Salver hag hon Aotrou Jezuz-Krist hon esperañs,EXGras hon Aotrou Jezuz-Krist ra vo ganeoc'h holl! Amen.{XMe Paol, a salud ac'hanoc'h eus va dorn va-unan. Hennezh eo va sinadur em holl lizhiri, evel-se eo e skrivan. XRa roio an Aotrou a beoc'h e-unan ar peoc'h deoc'h e pep amzer hag e pep doare! Ra vo an Aotrou ganeoc'h holl!dAXKoulskoude na sellit ket outañ evel ouzh un enebour, met kelennit anezhañ evel ur breur.XMa ne sent ket unan bennak ouzh ar pezh a lavaromp dre al lizher-mañ, notit eñ ha na zarempredit ket anezhañ evit m'en devo mezh.J X Met c'hwi, breudeur, na skuizhit ket oc'h ober ar mad.X Ar re-se a bedomp hag a aliomp start dre hon Aotrou Jezuz-Krist, da labourat gant peoc'h evit debriñ o bara o-unan.X Koulskoude e klevomp penaos en ho touez e vev hiniennoù en dizurzh, hep labourat, met o koll o amzer e traoù didalvoud.+X Evel-se pa edomp ganeoc'h, lavaret hon eus deoc'h sklaer penaos piv bennak na fell ket dezhañ labourat na dle ket debriñ kennebeut.X N'eo ket n'hor boa ket ar galloud d'henn ober, met e oa evit reiñ deoc'h ennomp ur skouer da heuliañ.2]XN'hon eus debret bara den ebet evit netra, met omp bet er boan hag er skuizhder, o labourat noz-deiz evit na vijemp ket ur bec'h da hini ac'hanoc'h. XRak anavezout a rit hoc'h-unan penaos eo reizh evidoc'h heñvelout ouzhimp, ha n'hon eus ket bevet en ho touez en dizurzh.B }XBreudeur, gourc'hemenn a reomp deoc'h en anv hon Aotrou Jezuz-Krist da bellaat diouzh pep breur a vev en dizurzh ha nann hervez ar gelennadurezh hoc'h eus bet diganeomp.W 'XRa zeuio an Aotrou da ren ho kalonoù da garantez Doue ha da basianted Krist. XAr fiziañs-se hon eus en ho keñver en Aotrou, penaos e rit hag e reot an traoù a c'hourc'hemennomp deoc'h. w~~.}}||?{azzWyyGxxhww[vvtvuu!tts|srruqq]ppooLnnnmmmGlll8kjdii6hh\gg/ffaeeGdd=cbbYaaB`_^]]e\\s[[IZZ)YYXXWW:VV:UU8TTQSSRRQPPP*OuNMM LL(K_JJJJIHHTGGFEEVDDnCCABMAAdA@??%>==C=<0}///...o--%,,++**F))b(l(''V&&B%a$$,##)"!  ;vmHw7cj*L % B  0 v %,8D J-S^ Ha ne'm bo ken soñj eus o fec'hedoù nag eus o direizhderioù./]W Setu an emglev a rin ganto: Goude an deizioù-se, eme an Aotrou, e lakain va lezennoù en o c'halonoù hag e skrivin anezho en o soñjoù, e lavar c'hoazh:g\G Ar Spered-Santel a ro deomp ivez an testeni a gement-se, rak goude bezañ lavaret da gentañ:W[' Rak dre ur prof hepken, en deus rentet peurvat da viken ar re a zo santelaet.bZ= o c'hortoz diwar vremañ ma teuio e enebourien da vezañ ar skabell dindan e dreid.Yw met eñ, o vezañ kinniget un aberzh hepken evit ar pec'hedoù, a zo en em azezet evit atav en tu dehou da Zoue,5Xc Ouzhpenn, pep beleg en em zalc'h bemdez oc'h ober ar servij hag o kinnig meur a wech an hevelep aberzhoù, na c'hellont morse lemel ar pec'hedoù kuit,jWM Dre ar volontez-mañ eo ez omp santelaet, dre ar prof eus korf Jezuz-Krist graet ur wech hepken.V e lavar c'hoazh: Setu, e teuan, o Doue, evit ober da volontez. Lemel a ra kuit an aberzh kentañ evit lakaat an eil.pUY Goude bezañ lavaret da gentañ: N'eo ket fellet dit aberzhoù na profoù na loskaberzhoù nag aberzhoù evit ar pec'hed, ha ne'c'h eus ket kemeret plijadur enno, daoust ma'z int kinniget hervez al lezenn,T Neuze em eus lavaret: Setu, e teuan, o Doue, evit ober da volontez, evel ma'z eo skrivet diwar va fenn e roll al levr.mSS ne'c'h eus ket kemeret a blijadur el loskaberzhoù nag en aberzhoù evit ar pec'hed.R' Dre-se, o tont er bed, eñ a lavar: Ne'c'h eus c'hoantaet nag aberzhoù na profoù, met roet ec'h eus din ur c'horf,]Q3 rak gwad an tirvi hag ar bouc'hed ne c'hell ket lemel ar pec'hedoù.SP Met soñj ar pec'hedoù a zo degaset bep bloaz gant an aberzhoù-se,6Oe Anez e vije bet paouezet d'o c'hinnig, abalamour d'ar re a rae al lid, o vezañ ur wech glanaet, n'o dije bet ken koustiañs ebet eus o fec'hedoù.^N 7 Gant al lezenn eta emañ skeud ar madoù da zont met n'emañ ket eiladur gwirion an traoù; neuze ne c'hell morse, dre an hevelep aberzhoù a ginniger dalc'hmat bep bloaz, peurwellaat ar re a dosta.FM en hevelep doare ivez Krist, o vezañ bet kinniget ur wech evit dougen pec'hedoù kalz a dud, en em ziskouezo un eil gwech hep pec'hed d'ar re en gortoz evit ar silvidigezh.cL? Hag evel ma'z eo ret d'an dud mervel ur wech, ha goude-se e teu ar varnedigezh,_K7 rak neuze en dije ranket gouzañv meur a wech abaoe krouidigezh ar bed, met bremañ, e diwezh ar c'hantvedoù, eo en em ziskouezet ur wech hepken evit dilemel ar pec'hed oc'h en em aberzhiñ e-unan.J nann evit en em ginnig e-unan meur a wech, evel ma'z a bep bloaz ar beleg-meur e sant ar sent gant ur gwad all n'eo ket e hini,BI} Rak Krist n'eo ket aet e-barzh ur santual graet gant dorn an den evel skeudenn an hini gwirion, met aet eo e-barzh an neñv e-unan, evit en em ziskouez bremañ evidomp dirak Doue,FH Ret e oa eta da skeudenn an traoù a zo en neñvoù bezañ glanaet en doare-se, met ret e oa d'an traoù neñvel o-unan bezañ glanaet gant aberzhoù kalz gwelloc'h c'hoazh.G} An darn vuiañ eus an traoù a zo glanaet gant ar gwad hervez al lezenn, hag hep skuilhañ gwad n'eus ket a bardon.UF# Ober a reas ivez sparfadur gwad war an tabernakl ha war holl listri al lid.VE% en ur lavarout: Hemañ eo gwad an emglev en deus Doue urzhiet evidoc'h.|Dq Goude m'en doe Moizez disklêriet d'an holl bobl ar gourc'hemennoù eus al lezenn en o fezh, e kemeras gwad al leueoù hag ar bouc'hed, gant dour, gloan ruz ha sikadez, hag e sparfas war al levr e-unan ha war an holl bobl,QC Setu perak an emglev kentañ ivez ne voe ket lakaet hep skuilhañ gwad.B Rak goude ar marv eo e teu an testamant da vezañ talvoudek, peogwir n'en deus nerzh ebet e-pad ma'z eo bev an testamanter.\A1 Rak e-lec'h ma ez eus un testamant, eo ret e vefe prouet marv an testamanter.N@ Ha dre-se eo an hanterour eus un emglev nevez, evit, ur wech paeet dre ar marv an torridigezhioù graet dindan an emglev kentañ, ma resevo ar re c'halvet ar bromesa eus un hêrezh peurbadus.D? pegement muioc'h gwad Krist, hag a zo dre ar Spered peurbadus en em ginniget e-unan dinamm da Zoue, a c'hlanaio ho koustiañs eus an oberoù marv, evit ma servijot an Doue bev.>+ Rak mar deu gwad an tirvi hag ar bouc'hed ha ludu un annoar, skuilhet war ar re saotret, a santela anezho e-keñver glanded ar c'hig,'=G aet eo ur wech hepken e sant ar sent, nann gant gwad ar bouc'hed hag hini al leueoù met gant e hini e-unan, o vezañ gounezet un dasprenadur peurbadus.i<K Met Krist a zo deuet evel beleg-meur eus ar madoù da zont, o vezañ tremenet dre un tabernakl brasoc'h ha parfetoc'h n'eo ket bet graet gant dorn an den, da lavarout eo n'eo ket eus ar grouidigezh-mañ,;/ hag a oa hepken gourc'hemennoù kigel, gant bouedoù, evajoù ha meur a walc'hidigezh, lakaet betek an amzer ma vije renevezet pep tra.,:Q Ur skeudenn e oa evit an amzer a-vremañ: kinniget e veze profoù hag aberzhoù na c'hellent ket lakaat peurvat e-keñver ar goustiañs an hini a rae al lid, 9 Ar Spered-Santel a ziskouez dre eno penaos hent sant ar sent ne oa ket c'hoazh digor e-keit ha ma chome an tabernakl kentañ.8- met ar beleg-meur e-unan a ya e-barzh an eilvet ur wech ar bloaz, nann hep dougen gwad kinniget evitañ e-unan hag evit pec'hedoù ar bobl.z7m Hag an traoù-se o vezañ evel-se lakaet, ar veleien a ya bepred e-barzh an tabernakl kentañ en ur ober al lid,26] Dreist an arc'h e oa cherubined ar gloar, o c'holeiñ gant o skeud al lec'h-a-drugarez, ar pezh n'eo ket ret komz diwar e benn bremañ dre ar munud.P5 eno e oa an aoter aour evit an ezañs hag arc'h an emglev holl c'holoet a aour, e-lec'h ma oa ul lestr aour hag ennañ ar mann, gwialenn Aaron he doa bleuniet ha taolennoù an emglev.N4 En tu all d'an eil gouel e oa an tabernakl galvet sant ar sent,3 Un tabernakl kentañ a zo bet savet, ma oa ennañ ar c'hantolor, an daol hag ar baraoù a ginnig; galvet e oa al lec'h santel.p2 [ An emglev kentañ en doa ivez eta gourc'hemennoù diwar-benn al lid doueel hag ar santual douarel.!1; O komz diwar-benn un emglev nevez, e tisklêrias e oa kozh an hini kentañ. Hag ar pezh a zo deuet da vezañ hen ha koshaet, a zo prest da vont da get.0w dre ma vin trugarezus e-keñver o direizhder ha ne'm bo ken soñj eus o fec'hedoù nag eus o fallentezioù./- Den ne gelenno mui nag e nesañ nag e vreur o lavarout: Anavez an Aotrou. Rak an holl am anavezo, adalek an hini bihanañ betek an hini brasañ,L. Met setu an emglev a rin gant ti Israel: Goude an deizioù-se, eme an Aotrou, e lakain va lezennoù en o soñjoù hag e skrivin anezho war o c'halonoù, me a vo o Doue hag int a vo va fobl.k-O nann un emglev evel an hini am eus graet gant o zadoù en deiz ma em eus kemeret anezho dre an dorn hag em eus tennet anezho eus bro Ejipt; rak n'o deus ket kendalc'het em emglev hag em eus o dilezet, eme an Aotrou.,Lavaret eo bet dezho evel un tamall: Setu, an deizioù a zeuio, eme an Aotrou, ma rin un emglev nevez gant ti Israel ha gant ti Juda,^+5Rak ma vije bet an emglev kentañ hep si, ne vije ket bet lec'h evit un eilvet.8*iMet bremañ en deus resevet ur ministrerezh kement uheloc'h ma'z eo an hanterour eus un emglev kalz gwelloc'h hag a zo bet savet war gwelloc'h promesaoù.{)ohag a ra ur servij, eiladur ha skeud eus an traoù neñvel, hervez an urzh roet gant Doue da Voizez pa dlee sevel an tabernakl, rak lavaret eo bet dezhañ: Laka evezh d'ober pep tra hervez ar skouer a zo bet diskouezet dit war ar menez.}(sMar bije-eñ war an douar, ne vije ket beleg zoken, o vezañ ma ez eus beleien a ginnig ar profoù hervez al lezenn 'Pep beleg-meur a zo lakaet en e garg evit kinnig profoù hag aberzhoù, dre-se eo ret en defe ivez hemañ un dra bennak da ginnig.p&Yhag a zo ministr eus ar santual hag eus an tabernakl gwirion savet gant an Aotrou ha nann gant un den.% !An dra pennañ eus ar pezh hon eus lavaret, eo ma hon eus un hevelep beleg-meur, a zo en em azezet a-zehou da dron ar Veurdez en neñvoù,$-Rak al lezenn a laka beleien-veur tud hag a zo dinerzh, met ger al le, deuet war-lerc'h al lezenn, a laka ar Mab hag a zo peurvat da viken.]#3n'en deus ket ezhomm, evel ar veleien-veur, da ginnig bemdez aberzhoù, da gentañ evit e bec'hedoù e-unan, ha goude evit re ar bobl, rak graet en deus kement-se ur wech oc'h en em ginnig e-unan."Hag e oa ret deomp kaout un hevelep beleg-meur, santel, digablus, dinamm, dispartiet diouzh ar bec'herien, savet dreist an neñvoù,z!mDre-se e c'hell salviñ ervat ar re a dosta ouzh Doue drezañ, pa'z eo bev bepred evit erbediñ evito.M Met eñ, dre ma chom da viken, en deus ur velegiezh na dremeno ket.veOuzhpenn e-keñver ar veleien, ez eus bet un niver bras anezho, rak ar marv en deus miret outo da chom atav.J Jezuz a zo evel-se deuet kret eus un emglev kalz gwelloc'h.r]rak ar re all a zo bet lakaet beleien hep le, met hemañ a zo bet lakaet en e garg gant al le eus an hini en deus lavaret dezhañ: An Aotrou en deus touet ha n'en em dislavaro ket, te a zo beleg da viken hervez urzh Melkizedek.6gHa n'eo ket bet lakaet en e garg hep le,'Grak al lezenn n'he deus degaset netra d'ar barfeted. Lakaet eo bet en e lec'h un esperañs gwelloc'h, hag en em dostaomp ouzh Doue drezi.Evel-se ar gourc'hemenn kentañ a zo bet torret abalamour d'e zic'halloudegezh ha d'e zidalvoudegezh,J rak testeniet eo: Te a zo beleg da viken hervez urzh Melkizedek.wa zo bet lakaet en e garg nann hervez ul lezenn eus ur gourc'hemenn kigel met hervez galloud ur vuhez peurbadus,gGKement-se a zeu meurbet anatoc'h pa en em sav ur beleg hervez heñveledigezh Melkizedek, Sklaer eo penaos hon Aotrou a zo deuet eus Juda, meuriad n'en deus lavaret Moizez netra diwar e benn e-keñver ar velegiezh.  Rak an hini a vez lavaret kement-se diwar e benn a zo eus ur meuriad all, dioutañ den ebet n'en deus servijet ouzh an aoter.^5 Hag ar velegiezh o vezañ cheñchet, e oa ret ivez ma vije ur cheñchamant a lezenn.eC Mar bije eta ar barfeted en em gavet e belegiezh Levi, rak dindan houmañ eo a zo bet roet al lezenn d'ar bobl, petra e oa ezhomm c'hoazh ma savje ur beleg all hervez urzh Melkizedek ha nann hervez urzh Aaron?X) rak e oa c'hoazh e lounezhi e dad, pa yeas Melkizedek war arbenn dezhañ.a; Ouzhpenn, Levi, a sav an deog, en deus ivez paeet anezhañ dre Abraham, koulz lavarout,gGAmañ eo tud varvel hag a sav an deog, met aze eo testeniet penaos an hini en resev a zo bev.V%Hogen, hep dislavar, an hini bihanañ eo a zo benniget gant an hini brasañ. met eñ, ha ne oa ket eus an hevelep tiegezh evelto, a savas an deog war Abraham, hag a vennigas an hini en doa ar promesaoù.= sAr re eus mibien Levi a ra ar garg a velegiezh o deus an urzh, hervez al lezenn, da sevel an deog war ar bobl, da lavarout eo war o breudeur deuet koulskoude eus lounezhi Abraham,v eBremañ eveshait pegen bras eo an hini a voe roet dezhañ gant an uheldad Abraham an deog eus ar preizhadur. !a zo hep tad, hep mamm, hep lignez, hep deroù a zeizioù na ziwezh a vuhez, met a zo rentet heñvel ouzh Mab Doue, a chom beleg da viken.G hag a resevas ivez digant Abraham an deog eus kement en doa kemeret, a dalv da lavarout da gentañ roue ar reizhder hervez e anv, ouzhpenn a oa roue Salem da lavarout eo roue a beoc'h,&  GAr Melkizedek-se, roue Salem, beleg an Doue Uhel-Meurbet, a yeas war arbenn da Abraham pa zistroe goude bezañ trec'het ar rouaned, a vennigas anezhañ, e-lec'h ma'z eo Jezuz antreet evidomp evel un diaraoger, o vezañ bet graet beleg-meur peurbadus hervez urzh Melkizedek.lQMirout a reomp an esperañs-se evel un eor eus hon ene, sur ha start, hag a ya e diabarzh ar ouel,Fevit ma hor bo ur frealz galloudek, dre an daou dra digemmus-se na c'hell ket Doue gaouiadiñ enno, ni hag a glask ur repu e perc'hennidigezh nerzhus an esperañs kinniget deomp. Dre-se Doue, o c'hoantaat diskouez gwelloc'h c'hoazh da heritourien ar bromesa digemm e vennad, a reas gant ul le,~uAn dud avat a dou dre un hini a zo brasoc'h egeto, hag ul le evit asurañ an traoù a echu an holl dislavaroù.SEvel-se eo e resevas ar bromesa, o vezañ gortozet gant dalc'husted.gGhag e lavaras: Me a vennigo ac'hanout a-dra-sur, hag e kreskin ac'hanout a-dra-sur.|q Pa reas Doue ar bromesa da Abraham, evel na c'helle ket touiñ dre unan brasoc'h, e touas drezañ e-unan evit na zeuot ket didalvez, met ma teuot heñvel ouzh ar re o deus ar promesaoù da hêrezh dre ar feiz ha dre ar basianted. Fellout a ra deomp e tiskouezfe pep hini ac'hanoc'h un hevelep aked, da virout betek an diwezh ur fiziañs leun en esperañs,D~ Rak Doue n'eo ket direizh evit ankounac'haat hoc'h oberoù ha labour ho karantez hoc'h eus diskouezet evit e anv, o vezañ sikouret hag o sikour c'hoazh ar sent.}3 Koulskoude, re garet-mat, e c'hortozomp diganeoc'h traoù gwelloc'h hag a sell ouzh ar silvidigezh, petra bennak ma komzomp evel-se.q|[met an hini a ro drein hag askol, a zo dianzavet ha prest da vezañ milliget; e ziwezh eo bezañ devet.{Rak un douar douret gant ar glav a gouezh warnañ alies hag a ro geot mat d'ar re a labour anezhañ, a resev ur vennozh digant Doue,Ozhag a zo kouezhet, ne c'heller ken o adneveziñ hag o degas d'ar geuzidigezh, peogwir e stagont ouzh ar groaz a-nevez evito o-unan Mab Doue, o lakaat anezhañ e gwel d'an dismegañs.Dyo deus tañvaet ger mat Doue ha galloudoù ar bed da zont,zxmRak ar re a zo bet ur wech sklêrijennet, o deus tañvaet an donezon neñvel, o deus bet o lod er Spered-Santel,:woKement-se eo ar pezh a raimp, mar plij gant Doue.veus kelennadurezh ar badeziantoù, eus al lakadur-daouarn, eus an adsavidigezh a-douez ar re varv hag eus ar varn peurbadus.k ha c'hoazh: Me en em fizio ennañ, ha c'hoazh: Setu me amañ, me hag ar vugale en deus Doue roet din.s=_ en ur lavarout: Kemenn a rin da anv da'm breudeur, meuliñ a rin ac'hanout e-kreiz ar vodadenn,<# Rak hag an hini a santela hag ar re a zo santelaet a zeu eus unan hepken. Abalamour da-se n'en deus ket mezh ouzh o gervel e vreudeur,M; A-dra-sur, e oa dereat penaos an hini emañ an holl draoù evitañ ha drezañ, o fellout dezhañ degas d'ar gloar meur a vibien, a lakaje da vezañ peurvat dre boanioù Priñs o silvidigezh.O: Met gwelout a reomp Jezuz kurunet gant gloar hag enor; graet eo bet un nebeud izeloc'h eget an aeled dre ar marv en deus gouzañvet, evit dre c'hras Doue ma anavezje ar marv evit an holl.f9Eha lakaet ec'h eus an holl draoù dindan e dreid. Rak Doue, o vezañ lakaet an holl draoù dindanañ, n'en deus lezet netra na vefe ket dindanañ. Met ne welomp ket c'hoazh bremañ ez eo pep tra dindanañ.28]Graet ec'h eus anezhañ un nebeud izeloc'h eget an aeled, e gurunet ec'h eus gant gloar hag enor, e lakaet ec'h eus da vestr war oberoù da zaouarn,)7KMet unan bennak en ul lech bennak en deus testeniet evel-se: Petra eo an den evit ma ec'h eus soñj anezhañ, pe mab an den evit ma parez da sell warnañ?g6GRak n'en deus ket lakaet dindan galloud an aeled ar bed da zont, a gomzomp diwar e benn.5{Doue o nerzhañ o zesteni dre sinoù ha burzhudoù, dre veur a virakl ha donezonoù ar Spered-Santel hervez e volontez?D4penaos e c'hellimp tec'hout kuit mar dilezomp ur silvidigezh ken bras, a zo bet prezeget da gentañ gant an Aotrou, a zo bet roet deomp evel gwirion gant ar re o deus e glevet,3Rak mar d-eo bet galloudus ar gomz prezeget gant an aeled, ha mar he deus pep torridigezh ha pep disentidigezh resevet ur paeamant reizh,z2 oRak-se e tleomp en em stagañ startoc'h ouzh an traoù hon eus klevet, gant aon na vefemp kollet en diabell. 1  Ha n'int ket holl speredoù o vinistrañ, kaset da seveniñ ur servij e-keñver a re a dle kaout ar silvidigezh da hêrezh?0  Ha da behini eus an aeled en deus biskoazh lavaret: Azez a-zehou din, betek ma em bo graet eus da enebourien ur skabell dindan da dreid?/ } te a rollo anezho evel ur vantell hag e vint cheñchet, met te eo an hevelep hini ha da vloavezhioù n'echuint ket.P.  da netra e teuint met e chomi, koshaat a raint holl evel ur gwiskamant,x- k Hag ivez: Te Aotrou, ac'h eus diazezet an douar abaoe ar penn-kentañ, an neñvoù a zo labour da zaouarn,, + karet ec'h eus ar reizhder ha kasaet an direizhder, dre-se, o Doue, da Zoue en deus da olevet gant un eoul a levenez dreist da genseurted. + Met diwar-benn ar Mab, e lavar: O Doue! Da dron a chomo e kantvedoù ar c'hantvedoù, gwalenn da ren a zo ur walenn a reizhder,j* ODiwar-benn an aeled, e lavar: Ober a ra eus e aeled speredoù hag eus e servijerien flammoù tan.j) OHag adarre, pa zegas er bed ar c'hentañ-ganet, e lavar: Ra azeulo holl aeled Doue anezhañ.0( [rak da behini eus an aeled en deus Doue biskoazh lavaret: Te eo va Mab, da c'hanet em eus hiziv? Pe c'hoazh: Me a vo un Tad dezhañ, hag eñ a vo ur Mab din?w' iGraet eo bet seul-vui uheloc'h eget an aeled ma en deus bet da hêrezh un anv gwelloc'h eget o hini,.& WHemañ a zo splannder skedus e c'hloar hag heñvelder e bersonelezh, derc'hel a ra an holl draoù dre e c'her galloudek. Eñ en deus graet e-unan ar c'hlanidigezh eus hor pec'hedoù hag a zo en em azezet a-zehou d'ar Veurdez doueel el lec'hioù uhel meurbet.% 7en deus komzet ouzhimp en amzer diwezhañ-mañ dre e Vab, a zo bet lakaet gantañ da heritour war an holl draoù, drezañ ivez en deus krouet ar bed.l$ UDoue, goude bezañ gwechall komzet d'hon tadoù meur a wech hag e meur a zoare dre ar brofeded,?# {Ra vo gras hon Aotrou Jezuz-Krist gant ho spered! Amen.[" 1Mark, Aristark, Demaz, ha Lukaz, va c'henlabourerien, a salud ac'hanout.6! iEpafraz, va c'henbrizoniad e Jezuz-Krist,i  MWar un dro, kempenn din ul lojeiz, rak esperout a ran e vin rentet deoc'h dre ho pedennoù. ySkrivañ a ran dit leun a fiziañs e senti ouzhin, oc'h anavezout penaos e ri zoken muioc'h eget na lavaran.c AYa, breur, ra resevin ar blijadur-se diganit en Aotrou, laouena va c'halon en Aotrou.u eMe Paol a skriv kement-mañ eus va dorn va-unan, me en paeo hep lavarout dit penaos en em dleez da-unan din.q ]Mar en deus graet ur gaou bennak ouzhit pe mar dle dit un dra bennak, laka kement-se war va c'hont.X +Mar sellez eta ac'hanon evel unanet dit, degemer anezhañ eveldon va-unan.D n'eo ket mui evel ur sklavour, met dreist ur sklavour, evel ur breur karet-mat, dreist-holl ganin-me ha muioc'h c'hoazh ganit-te, hervez ar c'hig hag hervez an Aotrou.w iRak marteze n'eo bet pellaet diouzhit nemet evit un nebeud amzer, evit ma kavi anezhañ a-nevez da viken, }Met n'eo ket bet fellet din ober netra hep da ali, evit na vefe ket da vadober evel un dra ret, met a volontez vat.  C'hoant em boa d'e zerc'hel ganin, evit ma servije ac'hanon en da lec'h en ereoù ma'z on evit an Aviel.6 i Degemer anezhañ evel va c'halon va-unan.n W a zo bet gwechall didalvoud dit, met a zo bremañ talvoudek dit koulz ha din, hag a gasan en-dro dit.Z / e pedan ac'hanout evit va bugel Onezim, am eus ganet o vezañ er chadennoù, / koulskoude e pedan kentoc'h ac'hanout en anv ar garantez, o vezañ ar pezh ez on, Paol koshaet, ha bremañ zoken prizoniad Jezuz-Krist,v gDre-se, petra bennak ma em eus e Krist ul librentez vras da c'hourc'hemenn dit ar pezh a zo dereat,  Rak, va breur, da garantez he deus roet deomp ul levenez vras hag ur frealz mat, dre ma ec'h eus laouenaet kalonoù ar sent. }evit ma vo efedus oberenn da feiz nerzhus en ur lakaat da c'houzout an holl vat en em ra en ho touez e Jezuz-Krist.k Qo vezañ klevet diwar-benn ar feiz ac'h eus en Aotrou Jezuz ha da garantez evit an holl sent,] 5Trugarekaat a ran va Doue dalc'hmat, o kaout soñj ac'hanout em pedennoù,q  ]Ar c'hras hag ar peoc'h ra vo roet deoc'h a-berzh Doue hon Tad hag an Aotrou Jezuz-Krist!p  [d'hor c'haret-mat Apfia, da Arkipuz hor c'henvrezelour, ha d'an Iliz a zo en da di:v  iPaol, prizoniad Jezuz-Krist, ha Timote hor breur, da Filemon, hor c'haret-mat hag hor c'henlabourer, vAr re holl a zo ganin a salud ac'hanout. Salud ar re a gar ac'hanomp er feiz. Ar c'hras ra vo ganeoc'h holl! Amen.f EvRa zesko hor re ivez d'ober traoù mat en ezhommoù ret, evit na chomint ket difrouezh.s_v Pourchas gant aked beaj Zenaz, doktor al lezenn, hag hini Apolloz, en hevelep doare na vanko netra dezho.v Pa gasin dit Artemaz pe Tichik, hast buan dont da'm c'havout e Nikopoliz, rak eno em eus graet va soñj da dremen ar goañv.ykv o c'houzout penaos un hevelep den a zo direizhet ha penaos e pec'h oc'h en em gondaoniñ e-unan.r]v Pella diouzhit an den a zegas an dizunvaniezh, goude bezañ e gemennet ur wech kentañ hag un eil gwech,v Met diwall diouzh ar c'hudennoù diskiant, al lignezoù, an tabutoù, an enebiezh diwar-benn al lezenn, rak aner int ha didalvoud.Z-vAr ger-mañ a zo gwir hag e fell din e asurez gant nerzh an traoù-mañ, evit ma lakaio ar re o deus kredet e Doue d'en em reiñ d'an oberoù mat. Setu an traoù a zo mat ha talvoudus d'an dud.oWvevit, o vezañ reishaet dre e c'hras, ma vijemp heritourien hervez esperañs ar vuhez peurbadus.Oven deus skuilhet gant pinvidigezh warnomp dre Jezuz-Krist hor Salver,Dven deus hor salvet, nann abalamour d'an oberoù a reizhder hor bije graet, met hervez e drugarez, dre walc'hadenn an eil c'hinivelezh ha dre nevezidigezh ar Spered-Santel,`9vMet pa'z eo en em ziskouezet madelezh Doue hor Salver hag e garantez evit an dud,C~vRak ni ivez a oa gwechall diskiant, disentus, diheñchet, dindan hon techoù hag hor plijadurioù direizh, o vevañ er fallentez hag en avi, dellezek a gasoni hag o kasaat an eil egile.}wvra ne zroukkomzint a-enep den, ra vint tud a beoc'h, sioul, o tiskouez un douster peurvat e-keñver an holl dud.| vDegas soñj dezho da vezañ sentus ouzh ar pennoù-kêr hag ouzh ar galloudoù, da blegañ, da vezañ prest da bep ober mat, (~~y}}R||#{{;zyy/xx]wvvvuu.tt;ssYryqpoo0n}nmTlkkkjFiivhh}h gfffeddnccbbaa``7_^^f]]w\[ZZYYkXXFWVVUU8TT&SRR8QQPP&OoNMM+LKKKKJaII!HHGFFmEEnEDD6CBBMAA8@M??I>>>9==o<Era ouezo penaos an hini en devo degaset ur pec'her diouzh hent an errol a salvo un ene eus ar marv hag a c'holoio un niver bras a bec'hedoù.z=mBreudeur, mar pella unan bennak ac'hanoc'h diouzh ar wirionez ha mar deu unan all d'e zegas enni,Z<-Neuze e pedas a-nevez hag an neñv a roas glav, hag an douar a daolas e frouezh.T;!Elia a oa un den techet d'an hevelep gwanderioù eveldomp. Pediñ a reas start na gouezhje ket a c'hlav ha ne gouezhas ket a c'hlav war an douar e-pad tri bloaz ha c'hwec'h miz.#:?Anzavit ho faotoù an eil d'egile ha pedit an eil evit egile, evit ma viot yac'haet. Pedenn c'hredus an den reizh he deus ur galloud bras.9Pedenn ar feiz a saveteo ar c'hlañvour hag an Aotrou en adsavo, ha mar en deus graet pec'hedoù, e vint pardonet dezhañ.58cHa bez' ez eus unan bennak klañv en ho touez? Ra c'halvo henaourien an Iliz ha ra bedo ar re-mañ evitañ oc'h oleviñ anezhañ gant eoul en anv an Aotrou.7 Ha bez' ez eus unan bennak poaniet en ho touez? Ra bedo. Ha bez' ez eus unan bennak el levenez? Ra gano kantikoù.:6m Dreist-holl, va breudeur, na douit na dre an neñv, na dre an douar, na dre le all ebet. Met ra vo ho ya, ya, hag ho nann, nann, gant aon na gouezhfec'h er gondaonidigezh.}5s Setu, e tisklêriomp benniget ar re o deus gouzañvet gant dalc'hidigezh. Klevet hoc'h eus komz diwar-benn pasianted Job, ha ec'h anavezit an diwezh en deus roet an Aotrou dezhañ, rak an Aotrou a zo leun a drugarez hag a druez.m4S Va breudeur, kemerit evit skouer a boan hag a basianted ar brofeded o deus komzet en anv an Aotrou.~3u Breudeur, na glemmit ket an eil a-enep egile, gant aon na vefec'h kondaonet. Setu, ar barner a zo e-tal an nor.n2UC'hwi ivez, gortozit gant pasianted, kreñvait ho kalonoù, rak donedigezh an Aotrou a zo tost.^15Breudeur, gortozit gant pasianted donedigezh an Aotrou. Setu, al labourer-douar a c'hortoz gant pasianted frouezh prizius an douar, betek ma en devo resevet ar glav eus ar gentañ hag eus an diwezhañ amzer.0Kondaonet hoc'h eus, lakaet hoc'h eus d'ar marv an hini reizh, ha n'en deus ket harzet ouzhoc'h./{Bevet hoc'h eus er blijadurezh hag en dudi war an douar, en em leuniet oc'h bet evel en un devezh a lazhadeg.1.[Setu, gopr al labourerien o deus medet en ho parkeier hag hoc'h eus dalc'het a gri, ha kriadennoù ar vederien a zo deuet betek divskouarn Aotrou an armeoù.X-)Hoc'h aour hag hoc'h arc'hant a zo merglet, hag ar mergl anezho a sav e testeni a-enep deoc'h hag a lonko ho kigoù evel un tan. Dastumet hoc'h eus un teñzor en deizioù diwezhañ.U,#Ho pinvidigezhioù a zo breinet hag ho tilhad a zo debret gant ar preñved. + Bremañ c'hwi, tud pinvidik, gouelit ha laoskit kriadennoù abalamour d'ar gwalleurioù a ya da gouezhañ warnoc'h._*7Hennezh eta a anavez ar mad a dlefe d'ober ha n'henn gra ket, a bec'h.S)Met bremañ e kavit gloar en ho fougeoù. Pep fouge a seurt-se a zo fall.{(oKentoc'h e tlefec'h lavarout: Mar fell d'an Aotrou, e vevimp hag e raimp an dra-mañ pe an dra-se.,'QN'ouzoc'h ket petra a vo warc'hoazh. Rak petra eo ho puhez? N'eo nemet ur vogedenn en em ziskouez evit un nebeud amzer hag a dec'h goude.1&[ Bremañ, ouzhoc'h ar re a lavar: Mont a raimp hiziv pe warc'hoazh d'ar gêr-mañ-gêr, hag e tremenimp eno ur bloavezh, da werzhañ ha da c'hounit.s%_ Ul lezenner hepken a zo, an hini a c'hell salviñ ha koll, te avat piv out, te hag a varn ar re all?${ Breudeur, na zroukkomzit ket en eil diwar-benn egile. An hini a zroukkomz diwar-benn ur breur pe a varn e vreur, a zroukkomz diwar-benn al lezenn hag a varn al lezenn. Ha mar barnez al lezenn, n'out ket un oberour eus al lezenn met ur barner.S# En em izelait dirak an Aotrou hag ec'h uhelaio ac'hanoc'h."} Merzit ho reuzeudigezh, bezit en kañv ha gouelit, ra vo troet ho c'hoarzh e daeroù hag ho levenez e tristidigezh.! Tostait ouzh Doue hag e tostaio ouzhoc'h. Pec'herien, naetait ho taouarn, tud a galon lodennet, glanait ho kalonoù.U #Sujit eta da Zoue, harpit ouzh an diaoul hag e tec'ho diouzhoc'h.%CEr c'hontrol e ro ur c'hras vrasoc'h. Dre-se, ar Skritur a lavar: Doue a harp ouzh ar re ourgouilhus, met reiñ a ra gras d'ar re uvel.Ha soñjal a rit e lavar ar Skritur en aner penaos: ar Spered a chom ennomp en deus c'hoantoù a zoug d'ar warizi?<qTud ha gwragez avoultr, ha n'ouzoc'h ket penaos karantez ar bed a zo enebiezh ouzh Doue? An neb eta a fell dezhañ bezañ mignon d'ar bed en em ra enebour da Zoue.ucGoulenn a rit ha ne resevit ket abalamour ma c'houlennit fall, evit dic'hoantañ ho kwallyouloù.q[C'hoantaat a rit ha ne berc'hennit ket. Muntrerien oc'h ha gwarizius, ha ne c'hellit ket resev ho kwalc'h. Stourm a rit ha brezeliñ, ha koulskoude ne berc'hennit netra peogwir ne c'houlennit ket.  A-belec'h e teu en ho touez an emgannoù hag an tabutoù? Ha n'eo ket eus ho kwallyouloù a stourm en hoc'h izili?b=Frouezh ar reizhder a zo hadet er peoc'h evit ar re en em ro d'ar peoc'h.8iAr furnez eus an nec'h a zo da gentañ glan, goude peoc'hiek, habask, poellek, leun a drugarez hag a frouezh mat, hep ober van eus diaveazioù hag hep pilpouzerezh. Rak e-lec'h ma'z emañ ur gred c'hwerv hag ur c'hoant a dabut, ez eus trubuilh hag oberoù drouk a bep seurt.dAHounnezh n'eo ket ar furnez a zeu eus an nec'h, met douarel eo, kigel, diaoulek.#Met mar d-eus ur gred c'hwerv hag ur c'hoant a dabut en ho kalon, na dennit ket gloar ha na lavarit gaou ebet a-enep ar wirionez.  Ha bez' ez eus en ho touez un den fur bennak ha skiantek? Ra ziskouezo e oberoù dre ur gundu vat gant douster ha furnez.1 Va breudeur, hag e c'hell ur wezenn-fiez reiñ olivez, pe ur winienn fiez? Evel-se feunteun ebet ne c'hell reiñ dour sall ha dour dous.U# Hag e taol ur feunteun eus an hevelep digor dour dous ha dour c'hwerv?q[ Eus an hevelep genoù e teu ar vennozh hag ar vallozh. Arabat eo, va breudeur, e vez an traoù evel-se.mS Gantañ e vennigomp Doue an Tad ha gantañ e villigomp an dud deuet da vezañ hervez skeudenn Doue.ymet den ebet ne c'hell doñvaat an teod, un droug eo na c'heller ket trec'hiñ, leun eo a vinim marvel.vePep seurt loened gouez, laboused, stlejviled ha loened-mor a vez doñvaet hag a zo bet doñvaet gant an den,M An teod ivez a zo un tan, ur bed a zireizhder. An teod a zo lakaet e-touez hon izili, o saotrañ ar c'horf a-bezh hag oc'h entanañ red ar vuhez, o vezañ entanet e-unan gant ar gehenn. -Evel-se an teod a zo ivez un ezel bihan, hag en em c'hwezh a draoù bras. Sellit penaos un tan bihan a c'hell enaouiñ ur goadeg bras.< qSetu c'hoazh, al listri hag a zo ken bras ha bountet gant avelioù nerzhus, a zo troet du-mañ ha du-hont gant ur stur bihan meurbet el lec'h ma fell d'ar sturier. %Setu, e lakaomp gweskennoù e genoù ar c'hezeg evit o lakaat da sentiñ ouzhimp, hag e troomp du-mañ ha du-hont o c'horf a-bezh.( IStrebotiñ a reomp holl e meur a dra. Ma ez eus unan bennak ha ne strebot ket pa gomz, un den peurvat eo, un den a c'hell mestroniañ ivez e gorf a-bezh.x kVa breudeur, ra ne vo ket en ho touez kalz a gelennerien, rak dont a raio warnomp ur varnedigezh garvoc'h.fEEvel ma'z eo marv ar c'horf hep ar spered, evel-se eo marv ar feiz hep an oberoù.!;En hevelep doare Rahab ar c'hast, ha ne voe ket reishaet dre an oberoù pa zegemeras ar gannaded ha pa lakaas anezho da vont kuit dre un hent all?\1Gwelout a rit eta ez eo an den reishaet dre an oberoù ha nann dre ar feiz hepken.&EEvel-se ar pezh a lavar ar Skritur a voe peurc'hraet: Abraham a gredas Doue ha kement-se a voe kontet dezhañ da reizhder. Hag e voe anvet mignon Doue.|qGwelout a rez penaos e laboure ar feiz gant e oberoù, ha penaos dre an oberoù ar feiz a zeuas da vezañ peurvat.fEAbraham hon tad, ha ne voe ket reishaet dre an oberoù pa ginnigas Izaak e vab war an aoter?W'Ha fellout a ra dit anavezout, o den aner, ez eo marv ar feiz hep an oberoù?jMKrediñ a rez ez eus un Doue hepken, mat a rez. An diaouled a gred ivez kement-se hag e krenont.)KMet unan bennak a lavaro: Te ac'h eus ar feiz, ha me am eus an oberoù. Diskouez din da feiz hep da oberoù, ha me a ziskouezo dit va feiz dre va oberoù.e~CEvel-se emañ ivez gant ar feiz, ma n'eus ket an oberoù marv eo enni hec'h-unan.a};ha mar lavar unan bennak ac'hanoc'h dezho: It e peoc'h, en em dommit ha debrit ho kwalc'h, ha ma ne rofec'h ket dezho ar pezh o deus ezhomm evit ar c'horf, da betra e servije kement-se?c|?Ma'z emañ ur breur pe ur c'hoar en noazh, ha ma vank dezho ar boued pemdeziek,{!Va breudeur, petra a dalvezo da un den lavarout en deus ar feiz ma n'en deus ket an oberoù? Hag ar feiz-se a c'hello e salviñ?}zs rak ar varn a zo hep trugarez evit an hini n'en deus ket bet trugarezus. Met an drugarez a sav dreist ar varn.Yy+ Evel-se, komzit ha grit evel tud hag a dle bezañ barnet dre lezenn ar frankiz,4xa Rak an hini en deus lavaret: Ne ri ket avoultriezh, en deus ivez lavaret: Ne vi ket muntrer. Neuze ma ne rez ket avoultriezh met mar drouklazhez, ez out torrer al lezenn.wwg Rak piv bennak en devo miret an holl lezenn met a gouezho war ur poent hepken, a vo kablus e-keñver an holl.vw met mar grit van eus diavaezioù an dud, e rit ur pec'hed, o vezañ tamallet gant al lezenn da vezañ torrerien.tuaMar peurc'hrit al lezenn roueel hervez ar Skritur: Karout a ri da nesañ eveldout da-unan, e rit mat,It Ha ne vallozhont ket an anv kaer a zo bet galvet warnoc'h?8siC'hwi er c'hontrol, a zispriz ar paour! Ha n'eo ket ar re binvidik eo ar re a wask ac'hanoc'h hag a stlej ac'hanoc'h dirak al lezioù-barn?Tr!Selaouit, va breudeur karet-mat, ha Doue n'en deus ket dibabet ar re baour eus ar bed-mañ evit ma vint pinvidik er feiz hag heritourien ar rouantelezh en deus prometet d'ar re a gar anezhañ?q-daoust ha ne rit ket van eus diavaezioù an dud e-touez ac'hanoc'h ha n'och ket deuet da vezañ barnerien gant soñjezonoù fall?Yp+hag o sellout ouzh an hini a zoug an dilhad kaer, e lavarit dezhañ: Azez amañ en ul lec'h mat, hag e lavarit d'ar paour: En em zalc'h aze en da sav, pe: Azez amañ e traoñ skabell va zreid,oRak mar deu en ho podadeg un den gant ur walenn aour ha dilhad kaer, ha mar deu ivez e-barzh ur paour gant dilhad dister,|n sVa breudeur, ra vo ar feiz hoc'h eus eus hon Aotrou glorius Jezuz-Krist diuntuek e-keñver diavaezioù an dud.$m CAr relijion glan ha dinamm dirak Doue hon Tad, eo gweladenniñ an emzivaded hag an intañvezed en o glac'har, hag en em virout diouzh saotroù ar bed.l %Mar soñj unan bennak ac'hanoc'h bezañ relijius ha ne vestroni ket e deod met e trompl e galon, relijion an den-se a zo didalvez.ik MMet an hini en devo sellet ouzh al lezenn beurvat, lezenn ar frankiz, hag en devo kendalc'het hep bezañ ur selaouer ankounac'haus met o vezañ un oberour eus al labour, hennezh a vo benniget er pezh en devo graet.^j 7ha, goude bezañ sellet outañ, a ya kuit hag a ankounac'ha kerkent penaos e oa.i Rak mar d-eo unan bennak ur selaouer eus ar ger ha nann un oberour, ez eo heñvel ouzh un den a sell ouzh e zremm naturel en ur melezourh  Bezit oberourien eus ar ger, ha na vezit ket selaouerien hepken oc'h en em dromplañ hoc'h-unan dre arguzennoù fals.Eg Setu perak, oc'h en em ziwiskañ eus pep loustoni hag eus an holl zrougiezh, degemerit gant douster ar ger a zo bet plantet ennoc'h hag a c'hell saveteiñ hoc'h eneoù.?f {rak kounnar an den ne beurc'hra ket reizhder Doue.ke QEvel-se va breudeur karet-mat, ra vo pep den buan da selaou, gorrek da gomz, gorrek da gounnariñ, d Hor c'hrouet en deus hervez e volontez gant ger ar wirionez, evit ma vijemp evel ar c'hentañ frouezh eus e grouadurien. c ;pep gras dispar ha pep donezon peurvat a zeu eus an nec'h hag a ziskenn eus Tad ar sklêrijenn, na vez ennañ na kemmadur na skeud a cheñchamant.5b gVa breudeur karet-mat, na vezit ket tromplet,$a CHag an droukc'hoant, pa'z en deus koñsevet, a c'han ar pec'hed. Hag ar pec'hed, pa'z eo kaset da benn, a c'han ar marv.b` ?Met pep hini a zo temptet pa'z eo sachet hag hualet gant e zroukc'hoant e-unan._ / Ra ne lavaro den pa vez temptet: Doue eo a dempt ac'hanon. Rak Doue ne c'hell ket bezañ temptet gant an droug hag e-unan ne dempt den.*^ O Eürus an den a c'houzañv an temptadur, rak goude bezañ bet amprouet, e resevo ar gurunenn a vuhez en deus an Aotrou prometet d'ar re a gar anezhañ.6] g Savet eo an heol gant e dommder, sec'het en deus ar c'heotenn, kouezhet eo he bleuñvenn ha kaerder he neuz a zo kollet. Evel-se e weñvo ar pinvidig en e hentoù.U\ % hag an hini pinvidik pa vez izelaet, rak tremen a raio evel bleuñv ar geot.:[ q Ra gavo gloar ar breur a stad izel pa vez uhelaet,;Z slodennet eo e galon ha kildro eo en e holl hentoù.OY Un hevelep den ne dle ket gortoz resev un dra bennak digant an Aotrou, X ;Met ra c'houlenno gant feiz, hep douetiñ, rak an hini a zouet a zo heñvel ouzh houl ar mor a zo keflusket gant an avel ha taolet amañ ha ahont.!W =Ma vank furnez da unan bennak ac'hanoc'h, ra c'houlenno digant Doue a ro d'an holl gant largentez hep rebech, hag e vo roet dezhañ.V Ha ra zeuio ar basianted da gas hec'h oberenn da benn, evit ma viot peurvat ha peurc'hraet hep mankout e netra.]U 5o c'houzout penaos amprouenn ho feiz a laka ar basianted da sevel ennoc'h.gT IVa breudeur, sellit evel ul levenez vras an temptadurioù a bep seurt en em gav ganeoc'h,hS MJakez, servijer Doue hag an Aotrou Jezuz-Krist, d'an daouzek meuriad a zo stlabezet: Salud!7Ri Ar c'hras ra vo ganeoc'h holl! Amen.hQI Saludit hoc'h holl renerien hag an holl sent. Re eus Italia a salud ac'hanoc'h.zPm Gouzout a rit eo bet dibrizoniet hor breur Timote. Mar deu prest, e welin ac'hanoc'h asambles gantañ.O Breudeur, ho pediñ a ran da c'houzañv ar ger-mañ a ali, rak skrivet em eus deoc'h e nebeut a c'herioù.gNG a rento ac'hanoc'h peurc'hraet e pep ober mat, evit ma reot e volontez, oc'h ober e-unan ennoc'h ar pezh a gav mat, dre Jezuz-Krist, ra vo ar gloar dezhañ e kantvedoù ar c'hantvedoù! Amen.M! An Doue a beoc'h, hag en deus degaset en-dro a-douez ar re varv mesaer bras an deñved dre wad an emglev peurbadus, hon Aotrou Jezuz,zLm Pediñ a ran ac'hanoc'h startoc'h d'henn ober, evit ma vin rentet kentoc'h deoc'h.tKa Pedit evidomp, rak e kredomp kaout ur goustiañs vat, o c'hoantaat en em gunduiñ mat en holl draoù.pJY Sentit ouzh ho renerien ha plegit dezho, rak eveshaat a reont war hoc'h eneoù evel o tleout rentañ kont anezho, evit ma c'hellint ober kement-se gant levenez ha nann en ur glemm, rak e vefe dic'hounid deoc'h.{Io Ha n'ankounac'hait ober vad ha reiñ lod eus ho madoù, rak Doue a gemer plijadur en un hevelep aberzh.~Hu Neuze drezañ, kinnigomp hep paouez da Zoue un aberzh a veuleudi, da lavarout eo frouezh ar muzelloù a anzav e anv.[G/ Rak n'hon eus amañ kêr badus ebet, met klask a reomp an hini a zo da zont.VF% Deomp eta d'e gavout er-maez eus ar c'hamp, o tougen e zismegañs.oEW Dre-se ivez Jezuz, evit santelaat ar bobl dre e wad e-unan, en deus gouzañvet en diavaez eus an nor. D  Korfoù al loened a zo douget o gwad er santual gant ar beleg-meur evit ar pec'hed, a zo devet er-maez eus ar c'hamp.kCO Un aoter hon eus, hag ar re a servij en tabernakl n'o deus ket ar galloud da zebriñ diouti.gBG N'en em lezit ket da vezañ stlejet dre gelennadurezhioù a bep seurt hag estren, rak mat eo e vefe ar galon nerzhet gant ar c'hras ha nann gant bouedoù n'o deus servijet da netra d'ar re staget outo.OA Jezuz-Krist a zo an hevelep hini, dec'h, hag hiziv, ha da viken.@ Ho pet soñj eus ho renerien o deus prezeget deoc'h ger Doue, eveshait ouzh disoc'h o buhez hag heuilhit o feiz.~?u Evel-se e lavaromp gant fiziañs: An Aotrou eo va sikour, ne'm bo ket aon. Petra a c'hell an den ober din?6>e Ra vo ho kundu hep pizhoni, bezit laouen gant ar pezh hoc'h eus rak eñ e-unan en deus lavaret: A-dra-sur ne lezin ket ac'hanout ha ne guitain ket ac'hanout.=} Ra vo an dimeziñ enoret gant an holl hag ar gwele hep hudurnez, rak Doue a varno ar c'hadaled hag an avoultrerien.#<? Ho pet soñj eus ar brizonidi evel ma vijec'h chadennet ganto, hag eus ar re a zo gwallgaset peogwir emaoc'h hoc'h-unan en ur c'horf.;y N'ankounac'hait ket an herberc'h, rak drezañ o deus hiniennoù roet degemer da aeled hep henn gouzout.': K Ra bado ar garantez a vreudeur..9W rak hon Doue a zo ivez un tan loskus.(8I Dre-se, o resev ur rouantelezh divrañsellus, miromp ar c'hras evit ma servijimp Doue drezi en un doare a blijo dezhañ, gant keheladur ha gant doujañs,7! Ar gerioù-mañ: Ur wech c'hoazh, a verk diskar an traoù brañsellet, evel o vezañ bet graet, evit ma pado an traoù divrañsellus..6U a vrañsellas e vouezh neuze an douar, hag en deus graet bremañ ur bromesa o lavarout: Ur wech c'hoazh, e vrañsellin nann hepken an douar, met ivez an neñv.5 Lakait evezh na zisprizfec'h an hini a gomz ouzhoc'h, rak ma ne dec'has ket ar re a zisprizas an hini a alie anezho war an douar, pegen diaesoc'h c'hoazh e vo deomp tec'hout mar troomp kein d'an hini a gomz deomp eus an neñvoù,y4k ouzh Jezuz, hanterour un emglev nevez, hag ouzh gwad ar sparfadur a lavar traoù gwelloc'h eget hini Abel.33_ ouzh bodadeg hag ouzh iliz ar re gentañ-ganet a zo skrivet o anvioù en neñvoù, ouzh ar barner a zo Doue an holl, ouzh speredoù ar re reizh deuet d'ar barfeted,2 C'hwi avat hoc'h eus tostaet ouzh Menez Sion, ouzh kêr an Doue bev, ouzh ar Jeruzalem neñvel, ouzh dekviliadoù a aeled,\11 Hag ar pezh a weled a oa ken spontus ma lavaras Moizez: Spouronet on hag e krenan.0% rak ne c'hellent ket gouzañv ar gourc'hemenn-mañ: Mar stok ul loen zoken ouzh ar menez, e vo meinataet pe doullet gant un dared./ nag ouzh son an drompilh, nag ouzh trouz ar gerioù a oa en un doare ken ma pedas ar re en kleve na vije mui komzet outo,4.a N'hoc'h eus ket tostaet ouzh ur menez a c'helled stekiñ hag a oa devet dre an tan, nag ouzh ar goabrenn, nag ouzh an deñvalijenn, nag ouzh ar gorventenn,C- Anavezout a rit penaos goude-se, pa fellas dezhañ kaout ar vennozh da hêrezh, e voe taolet kuit rak ne gavas ket ur cheñchamant a volontez, petra bennak ma en goulennas gant daeroù.l,Q ha ra ne vo gastaouer ebet na zisakr ebet evel Ezaü, a werzhas e zroed a vab henañ evit ur meuz.0+Y o lakaat evezh na ziouerfe den eus gras Doue. Ra ne vounto gwrizienn c'hwerv ebet en diavaez d'ho trubuilhañ, gant aon na vefe kalz lousaet gant kement-se,[*/ Klaskit ar peoc'h gant an holl hag ar santelezh na welo den hepti an Aotrou, ) ha grit un hent eeun d'ho treid, evit ma n'en em ziheñcho ket ar pezh a zo kamm met ma vo kentoc'h yac'haet.E( Kreñvait eta ho taouarn dinerzhet hag ho taoulin semplaet,['/ Gwir eo penaos pep kastiz n'en em ziskouez ket raktal evel un abeg a levenez met evel un abeg a dristidigezh, met goude e tegas ur frouezh peoc'hius a reizhder d'ar re a zo bet evel-se kelennet.!&; Rak hon tadoù hor c'hastize evit nebeud devezhioù, evel ma kavent mat, met Doue hor c'hastiz evit hor mad, evit ma hor bo lod er santelezh./%W A-hend-all hon tadoù hervez ar c'hig o deus hor c'hastizet hag hon eus o enoret, ha ne sentimp ket muioc'h ouzh Tad ar speredoù evit kaout ar vuhez?$ Met mar d-oc'h hep bezañ kastizet eus ar c'hastiz o deus an holl lod ennañ, oc'h eta bugale vastard ha nann mibien.# Mar gouzañvit ar c'hastiz, Doue en em ziskouez deoc'h evel da vibien, rak piv eo ar mab ha ne vez ket kastizet gant e dad?f"E rak an Aotrou a gastiz an hini a gar hag a sko gant e walenn pep mab a vez anavezet gantañ..!U hag ankounac'haet hoc'h eus an ali roet deoc'h evel da vibien: Va mab, na zispriz ket kastiz an Aotrou ha na goll ket kalon pa rebech ac'hanout,o W N'hoc'h eus ket c'hoazh stourmet betek ar gwad oc'h enebiñ ouzh ar pec'hed,0Y Eveshait eta ouzh an hini en deus gouzañvet a-berzh ar bec'herien un enebiezh ken bras outañ, evit na gouezhot ket en ur lezel hoc'h eneoù da zinerzhañ._7 o sellout ouzh Jezuz, ar rener hag ar peuroberer eus hor feiz, eñ hag en deus gouzañvet ar groaz ha disprizet ar vezhusted abalamour d'al levenez a oa kinniget dezhañ, hag a zo azezet a-zehou da dron Doue.d C Evel-se eta ni ivez, o kaout en-dro deomp ur goabrenn ken bras a destoù, taolomp kuit diouzhimp pep bec'h hag ar pec'hed a bak ac'hanomp ken aezet, ha redomp gant dalc'h el lañs a zo digoret deomp,wg (Doue o vezañ pourvezet un dra bennak gwelloc'h evidomp, evit na zeujent ket hepdomp d'ar barfeted.r] 'Ar re-se holl, o vezañ kavet un testeni mat dre o feiz, n'o deus ket degemeret ar madoù prometet, &int ha ne oa ket ar bed dellezek anezho, o kildreiñ el lec'hioù distro ha war ar menezioù, e mougevioù ha toulloù an douar.P %meinataet e voent, heskennet, amprouet, lazhet int bet gant ar c'hleze, redek a rejont amañ hag ahont, gwisket gant krec'hin deñved ha girvi, en dienez a bep tra, heskinet ha gwallgaset,gG $reoù all a dremenas dre amprouenn ar goaperezhioù hag ar skourjez, an ereoù hag ar prizon, 9 #Gwragez a adkavas o re varv dre an adsavidigezh, reoù all a voe merzheriet, o nac'hañ an dieubidigezh evit kaout un adsavidigezh welloc'h,c? "o deus mouget nerzh an tan, o deus en em ziwallet diouzh troc'h ar c'hleze, o deus yac'haet eus o c'hleñvedoù, int bet didrec'hus er brezel, o deus lakaet war dec'h armeoù estrañjour./ !dre ar feiz o deus trec'het rouantelezhioù, o deus embreget ar reizhder, o deus resevet ar madoù prometet, o deus serret genoù al leoned,  Ha petra a lavarin c'hoazh? Rak an amzer a vankfe din evit komz eus Gedeon, Barak, Samzun, Jefte, David, Samuel, ar brofeded,  Dre ar feiz Rahab ar c'hast ne voe ket kollet asambles gant ar re zisent, dre ma he doa degemeret ar spierien e peoc'h.iK Dre ar feiz mogerioù Jeriko a gouezhas, goude ma oa bet graet an dro dezho e-pad seizh devezh.w Dre ar feiz e treuzjont ar mor Ruz evel pa vije bet douar sec'h, an Ejiptiz o vezañ esaeet tremen a voe beuzet.y Dre ar feiz e reas ar Pask hag ar sparfadur gwad, evit na stokje ket an distrujer ouzh ar re gentañ-ganet eus Israel. Dre ar feiz e kuitaas an Ejipt hep kaout aon rak kounnar ar roue, rak derc'hel a reas start, evel o welout an hini a zo diwelus.}s o priziañ mezhegezh Krist evel ur binvidigezh brasoc'h eget teñzorioù Bro Ejipt, rak gwelout a rae ar gopr.{ o o tibab bezañ gwallgaset gant pobl Doue kentoc'h eget kaout e-pad ur pennad amzer plijadur ar pec'hed,k O Dre ar feiz Moizez, deuet da vezañ bras, a nac'has bezañ galvet mab da verc'h Faraon, / Dre ar feiz Moizez, o vezañ bet ganet, a voe kuzhet e-pad tri miz gant e dud, dre ma weljont e oa kaer ar bugel ha na zoujjont ket urzh ar roue.w g Dre ar feiz Jozef o vervel a reas anv eus ermaeziadeg bugale Israel, hag a roas urzhioù diwar-benn e eskern.p Y Dre ar feiz Jakob o vervel a vennigas pep hini eus mibien Jozef, hag a azeulas harpet war benn e vazh.U# Dre ar feiz Izaak a vennigas Jakob hag Ezaü, e-sell eus an traoù da zont.3 Anavezout a rae e c'helle Doue zoken adsevel a-douez ar re varv, hag evel-se ec'h adkavas anezhañ evel dre ur seurt adsavidigezh a varv.K a oa bet lavaret diwar e benn: En Izaak eo e vo galvet da lignez.w Dre ar feiz Abraham a ginnigas Izaak pa voe amprouet; an hini en doa resevet ar promesaoù a ginnigas e vab nemetañ,;o met bremañ e c'hoantaont unan gwelloc'h, da lavarout eo unan neñvel. Dre-se Doue n'en deus ket mezh o vezañ galvet o Doue, rak kempennet en deus ur gêr dezho.zm Mar o dije bet soñj eus an hini a-belec'h e oant deuet, o dije bet amzer a-walc'h da zistreiñ dezhi,B Ar re a gomz evel-se a ziskouez sklaer e klaskont ur vro.N Holl int marv er feiz hep bezañ resevet an traoù prometet, met o vezañ o gwelet a-bell hag o vezañ kredet enno, asañtet o deus hag anzavet o deus e oant diavaezidi ha beajourien war an douar.7g Dre-se eus un den hepken hag a oa dija dinerzhet, eo bet ganet ur vandenn a dud ken niverus evel stered an neñv, evel traezh aod ar mor ha na c'hell ket bezañ kontet.<q Dre ar feiz ivez Sara a resevas ar galloud da goñsev hag, en desped d'he oad, e c'hanas ur bugel, abalamour ma he doa kredet e oa feal an hini en doa graet ar bromesa.f~E Rak gortoz a rae ar gêr he deus diazezoù, an hini a zo Doue an oberer hag ar saver anezhi./}W Dre ar feiz e chomas en douar a oa bet prometet dezhañ evel en un douar estren, o chom dindan teltennoù gant Izaak ha Jakob, kenheritourien eus an hevelep promesa.|+ Dre ar feiz Abraham, pa voe galvet, a sentas evit mont d'ar vro a dlee kaout da hêrezh hag a yeas kuit, hep anavezout pelec'h ez ae.{} Dre ar feiz Noe, aliet a-berzh Doue eus an traoù na weled ket c'hoazh, a voe leuniet a zoujañs, hag a reas un arc'h evit silvidigezh e diegezh. Drezi e kondaonas ar bed hag e teuas da vezañ heritour eus ar reizhder a zo hervez ar feiz.Ez Hogen ne c'heller ket bezañ kavet plijus gantañ hep ar feiz, rak ret eo d'an hini a dosta ouzh Doue krediñ ez emañ hag e teu da vezañ ar gopraer eus ar re a glask anezhañ.Yy+ Dre ar feiz e voe savet Enok en neñv evit na welje ket ar marv, ha ne voe ket kavet ken abalamour m'en doa Doue e savet. Rak a-raok ma voe savet, en doa resevet an testeni da vezañ bet plijus da Zoue.\x1 Dre ar feiz e kinnigas Abel da Zoue un aberzh gwelloc'h eget hini Kaïn, drezi e voe disklêriet reizh, Doue o rentañ testeni d'e brofoù, ha drezi e komz c'hoazh petra bennak ma'z eo marv."w= Dre ar feiz ec'h ouzomp ez eo bet graet ar bed dre c'her Doue, en hevelep doare ma n'eo ket bet graet ar pezh a weler gant traoù gwelus.9vm Drezi o deus an henaourien kavet un testeni mat.hu K Hogen ar feiz a zo ur gortoz kalet eus an traoù a esperer, un anatadur eus ar re na weler ket.t 'Evidomp-ni, n'omp ket eus ar re en em denn kuit evit en em goll, met eus ar re o deus ar feiz evit silvidigezh o ene.msS &Hogen an den reizh a vevo dre ar feiz, met ma en em denn kuit, va ene ne gemer ket plijadur ennañ.frE %Rak c'hoazh un nebeudig, gwall nebeud amzer, hag an hini a zeu a erruo ha ne zaleo ket.yqk $Ezhomm hoc'h eus a basianted, evit goude bezañ graet bolontez Doue, ma resevot ar pezh a zo bet prometet.Ap} #Na zilezit ket eta ho fiziañs, ur gopr bras a vo ganti.doA "Rak bet hoc'h eus truez ouzh va ereoù hag asantet hoc'h eus gant levenez e vije dilamet diganeoc'h ho madoù, o c'houzout penaos ez eus evidoc'h en neñvoù madoù gwelloc'h ha peurbadus.*nM !pa oac'h, diouzh un tu lakaet dirak an holl en dismegañsoù hag en trubuilhoù, ha diouzh un tu all deuet da eil d'ar re o deus gouzañvet kement-se.m Met ho pet soñj eus an deizioù kentañ ma hoc'h eus, goude bezañ bet sklêrijennet, gouzañvet stourmoù bras gant poanioù,=lu Un dra euzhus eo kouezhañ etre daouarn an Doue bev.#k? Rak anavezout a reomp an hini en deus lavaret: Din-me eo ar veñjañs, me a rento tra evit tra, eme an Aotrou; ha c'hoazh: An Aotrou a varno e bobl.kjO A bebezh kastiz brasoc'h a gav deoc'h ne vo ket kavet dellezek an hini a vac'ho gant e dreid Mab Doue, a gemero evit disantel gwad an emglev ez eo bet santelaet drezañ, hag a zismegañso Spered ar c'hras?si_ An neb en deus torret lezenn Moizez a zo lakaet d'ar marv hep trugarez war desteni daou pe dri zest.`h9 met ur gortoz spontus eus ar varn hag eus an tan leskidik a dle lonkañ an enebourien.g{ Rak mar pec'homp a-youl goude bezañ resevet anaoudegezh ar wirionez, ne chom aberzh ebet evit ar pec'hedoù,?fw Na zilezomp ket hor bodadeg, evel m'o deus hiniennoù ar c'hiz d'ober, met en em aliomp an eil egile, ha kement-se muioc'h-muiañ dre ma welit an deiz o tostaat.ieK Lakaomp evezh an eil ouzh egile evit en em atizañ d'ar garantez ha d'an oberoù mat.hdI Dalc'homp start anzavadenn hon esperañs, rak an hini en deus graet ar bromesa a zo feal.8ci tostaomp gant ur galon wirion hag ur fiziañs leun a feiz, o kaout ar c'halonoù glanaet eus loustoni ur goustiañs fall hag ar c'horf gwalc'het gant dour pur.Bb hag o vezañ ma hon eus ur beleg-meur lakaet war di Doue,gaG dre an hent nevez ha bev en deus digoret deomp a-dreuz ar ouel, da lavarout eo a-dreuz e gig,b`= Evel-se eta, breudeur, pa hon eus ar frankiz da vont e-barzh sant ar sent dre wad Jezuz,p_Y Hag e-lec'h ma'z eo pardonet ar pec'hedoù, n'eus mui a brof evit ar pec'hed. )~o~}|{{X{ zdyxfwwEvvuu'tthsrriqqqqppQoo+nmmYlkk8jOii,hh-ggIfeeddc*baaa4``2_M^B]\\L[[>ZZ0YWXX0WaWV+U?TSShRRQPPP#OOnNFMLLKKJ}JI{HHMGGvFF2EE$DCCoBB%AA@??>w==<_Kalz a heulio anezho en o hentoù fall, hag e vo droukkomzet diwar-benn hent ar wirionez abalamour dezho.h= KBez' ez eus bet fals-profeded e-touez ar bobl, bez' e vo ivez en ho touez fals-doktored a zegaso e kuzh sektennoù fall hag, o nac'hañ ar Mestr en deus o frenet, e tennint a-daol ar gollidigezh warno o-unan.< rak ar brofediezh n'eo ket bet degaset gwechall dre volontez an den, met tud santel Doue o deus komzet renet gant ar Spered-Santel.h; KGouezit da gentañ kement-mañ: profediezh ebet eus ar Skritur ne zeu eus santad an den e-unan,^: 7Bez' hon eus ivez ger start-meurbet ar brofeded. Mat e rit en em stagañ outañ, evel ouzh ul lamp o lugerniñ en ul lec'h teñval betek ma sklaerio an deiz ha ma savo steredenn ar mintin en ho kalonoù.h9 KHa klevet hon eus ar vouezh-se deuet eus an neñv pa oamp asambles gantañ war ar menez santel.;8 qRak resevet en deus digant Doue an Tad enor ha gloar, pa voe kaset dezhañ ar vouezh-mañ gant ar gloar uhelañ: Hemañ eo va mab karet-mat, ennañ em eus lakaet va holl levenez.`7 ;Rak n'eo ket oc'h heuliañ mojennoù savet gant ampartiz hon eus roet deoc'h da anavezout galloud ha donedigezh hon Aotrou Jezuz-Krist, met goude bezañ gwelet e splannder gant hon daoulagad hon-unan.6 Met preder am bo d'ober ar pezh a zo ret evit ma c'hellot atav kaout soñj eus an traoù-se goude ma vin aet kuit.{5 qo c'houzout penaos e kuitain prest va zabernakl, evel ma en deus an Aotrou Jezuz-Krist roet din da anavezout.~4 w Krediñ a ran ez eo reizh din, keit ha ma vin en tabernakl-mañ, derc'hel ac'hanoc'h dihun dre alioù,(3 K Setu perak ne vankin ket da zegas deoc'h dalc'hmat an traoù-se da soñj, petra bennak ma o anavezit ha ma'z oc'h kreñvaet er wirionez-se.2  hag evel-se e vo roet deoc'h gant largentez un donedigezh vat e rouantelezh peurbadus hon Aotrou ha Salver Jezuz-Krist.1 1 Rak-se, breudeur, bezit muioc'h-muiañ aketus da greñvaat ho kalvedigezh hag ho tibaberezh, rak oc'h ober kement-se ne strebotot biken,0 7 Met an hini n'emañ ket an traoù-se ennañ a zo dall, e weled a zo berr, hag ankounac'haet en deus glanidigezh e bec'hedoù tremenet."/ ?Rak ma en em gav an traoù-se ennoc'h ha mar fonnont, ne lezint ac'hanoc'h na didalvez na difrouezh en anaoudegezh hon Aotrou Jezuz-Krist.Y. -gant an doujañs-Doue ar vadelezh a vreur, gant ar vadelezh a vreur ar garantez.w- igant ar c'houiziegezh an emvestroni, gant an emvestroni ar basianted, gant ar basianted an doujañs-Doue, , E kement-se eta, degasit hoc'h holl aked evit unaniñ asambles gant ho feiz ar vertuz, gant ar vertuz ar c'houiziegezh,M+ Dre ar re-mañ, en deus roet deomp promesaoù bras-meurbet ha prizius, evit ma teuot drezo da gemer perzh en natur doueel, o tec'hout diouzh ar breinadur a zo er bed dre an droukc'hoant.3* aE c'halloud doueel en deus roet deomp kement a sell ouzh ar vuhez hag ouzh doujañs-Doue, dre anaoudegezh an hini en deus hor galvet dre e c'hloar hag e vertuz.p) [Ra vo kresket ar c'hras hag ar peoc'h ennoc'h dre anaoudegezh Doue hag hon Aotrou Jezuz!'( KSimon-Pêr, servijer hag abostol Jezuz-Krist, d'ar re o deus resevet da lod ur feiz ken prizius hag hon hini, dre reizhder hon Doue ha Salver Jezuz-Krist:w'gSaludit an eil egile dre ur pok a garantez. Ra vo ar peoc'h ganeoc'h holl a zo e Jezuz-Krist! Amen.^&5 Iliz ar re zibabet a zo e Babilon a salud ac'hanoc'h, ha Mark va mab ivez.e%C Berr a-walc'h em eus skrivet deoc'h dre Silvan, ur breur feal a gav din, evit aliañ ac'hanoc'h hag asurañ ac'hanoc'h penaos eo hounnezh gwir c'hras Doue, an hini e chomit start enni.X$) Dezhañ ra vo ar gloar hag ar galloud e kantvedoù ar c'hantvedoù! Amen.L# Hag an Doue a bep gras, en deus hor galvet d'e c'hloar peurbadus e Jezuz-Krist, goude ma ho po gouzañvet un nebeudig, ho klokaio, ho kreñvaio, ho nerzho, ho lakaio da vezañ divrall." Harpit outañ o vezañ start er feiz, o c'houzout penaos ho preudeur a zo er bed a c'houzañv an hevelep poanioù. !Bezit poellek, beilhit, rak hoc'h enebour an diaoul a dro war ho tro evel ul leon o yudal, o klask piv a c'hello lonkañ.z moc'h en em divec'hiañ warnañ eus hoc'h holl nec'hamantoù, rak e teu d'ho prederiañ.lQEn em izelait eta dindan dorn galloudus Doue, evit ma uhelaio ac'hanoc'h pa vo an amzer,QEn hevelep doare, tud yaouank, sentit ouzh an henaourien. En em wiskit a izelegezh, o plegañ holl an eil d'egile, rak: Doue a harp ouzh ar re ourgouilhus, met reiñ a ra gras d'ar re uvel.a;Ha pa zeuio ar Mesaer meur, e vo roet deoc'h ar gurunenn divreinus a c'hloar.pYnann evel pa vijec'h mestr war ar re a zo fiziet ennoc'h met o vezañ skouer vat an tropell.Mesait deñved Doue a zo en ho touez o veilhañ warno, nann dre heg met a volontez vat, nann evit ur gounid mezhus met a c'hrad vat, !Pediñ a ran an henaourien a zo en ho touez, me hag a zo henaour ganto, test eus poanioù Krist, kenlodeg er gloar a dle bezañ diskuliet:Evel-se eta, ra zeuio ar re a c'houzañv hervez bolontez Doue, da erbediñ o eneoù evel da ur C'hrouer feal en ur ober ar mad.hIMar bez a-boan salvet an den reizh, petra e teuio da vezañ an den dizoue hag ar pec'her?Rak an amzer a zeu ma tle ar varn kregiñ gant ti Doue. Ha mar krog ganeomp-ni, petra a vo diwezh ar re na sentont ket ouzh Aviel Doue?ucMet mar gouzañv unan bennak evel kristen, ra n'en devo ket mezh ha ra roio gloar da Zoue e kement-se.Ra ne c'houzañvo hini ac'hanoc'h evel ur muntrer, pe ul laer, pe un torfedour, pe un den a emell e traoù ar re all.V%Mar bez lavaret dismegañsoù deoc'h abalamour da anv Krist, eürus oc'h, rak ar Spered a c'hloar, Spered Doue, a zo warnoc'h. Mallozhet eo ganto, met resev a ra gloar diganeoc'h.$A Met en em laouenait o vezañ ma hoc'h eus lod e poanioù Krist, evit ma viot ivez leuniet eus ul levenez vras-meurbet pa vo diskuliet e c'hloar.$A Re garet-mat, ne vezit ket souezhet ma ez eus ur fornez en ho touez evit hoc'h amprouiñ, evel ma c'hoarvezfe ganeoc'h un dra iskis bennak.$A Mar komz unan bennak, ra gomzo hervez gerioù Doue. Mar gra unan bennak ur servij, ra raio anezhañ hervez an nerzh en deus Doue roet dezhañ, evit ma vo en holl draoù roet gloar da Zoue dre Jezuz-Krist, a zo dezhañ ar gloar hag ar galloud e kantvedoù ar c'hantvedoù! Amen.pY Ra implijo pep hini an donezon en deus resevet e servij ar re all, evel merourien vat a bep gras Doue.?y En em zegemerit an eil egile en ho tiez hep grozmolat.Dreist-holl, ho pet an eil evit egile ur garantez birvidik, rak ar garantez a c’holoio un niver bras a bec'hedoù.O Diwezh an holl draoù a dosta. Bezit eta fur hag aketus er pedennoù.' GRak an Aviel a zo bet ivez prezeget d'ar re varv, evit ma teujent, goude bezañ bet barnet er c'hig hervez an den, da vevañ er spered hervez Doue.Z -Rentañ a raint kont d'an hini a zo prest da varn ar re vev hag ar re varv. Hag e kavont souezhus na redfec'h ket ganto en un hevelep diroll a vuhez fall, hag e troukkomzont ac'hanoc'h.V %Rak a-walc'h eo deomp bezañ graet en amzer hor buhez tremenet bolontez ar baganed, en ur gerzhout en hudurniezh, en droukc'hoantoù, er vezventi, er c'horfadoù hag en idolerezh argarzhus.evit na vevo mui hervez droukc'hoantoù an dud, met hervez bolontez Doue, e-pad an amzer a chom gantañ da vevañ er c'hig.E Evel-se, Krist o vezañ gouzañvet evidomp er c'hig, c'hwi ivez en em armit gant an hevelep soñj; rak an hini en deus gouzañvet er c'hig en deus paouezet da bec'hiñ,xiEñ, o vezañ aet en neñv, a zo a-zehou da Zoue, ha dindanañ emañ an aeled, an nerzhioù hag ar galloudoù.hIHag ar skeudenn a gement-se, ar vadeziant, nann an hini a lam kuit saotroù ar c'horf met ar c'hoant start eus ur goustiañs vat dirak Doue, a zeu d'hor saveteiñ bremañ dre adsavidigezh Jezuz-Krist a varv.X)ar re a oa bet gwechall diskredik, pa c'hortoze pasianted Doue en amzer Noe, e-pad ma en em c'hrae an arc'h; enni un niver bihan a eneoù, da lavarout eo eizh, a voe saveteet a-dreuz an dour.W'hag ennañ ivez eo aet da brezeg d'ar speredoù dalc'het er prizon,KRak Krist ivez en deus gouzañvet ur wech evit ar pec'hedoù, eñ reizh evit ar re zireizh, evit hon degas da Zoue. Lakaet eo bet d'ar marv er c'hig, met bevaet hervez ar Spered,ucRak gwelloc'h eo gouzañv, mar d-eo bolontez Doue, oc'h ober ar mad eget oc'h ober an droug.+Oo kaout ur goustiañs vat, evit ma vo mezhekaet er pezh a lavar a-enep deoc'h ar re a zeu da damall ho kundu vat e Krist, evel pa vijec'h torfedourien.U#met santelait en ho kalonoù an Aotrou Doue. Bezit atav prest d'en em zifenn gant douster ha doujañs e-keñver ar re a c'houlenn kont diouzhoc'h diwar-benn an esperañs a zo ennoc'h,C~Ha zoken pa c'houzañvfec'h evit ar reizhder, e vefec'h eürus. N'ho pet ket a aon rak ar spont o deus c'hoant da ober deoc'h ha na vezit ket nec'het,D} Ha piv a wallgaso ac'hanoc'h ma heuilhit ar mad?|5 rak daoulagad an Aotrou a zo war ar re reizh hag e zivskouarn a zo evezhius d'o fedennoù, met dremm an Aotrou a zo a-enep ar re a ra an droug.i{K ra droio e gein d'an droug evit ober ar mad, ra glasko ar peoc'h ha ra heulio anezhi,$zA Rak an hini a fell dezhañ karout ar vuhez ha gwelout devezhioù eürus, ra viro e deod diouzh an droug hag e vuzelloù diouzh ar c'homzoù tromplus,?yw hep rentañ droug evit droug na dismegañs evit dismegañs, o vennigañ er c'hontrol, o c'houzout ez oc'h galvet da gement-se evit m'ho po ar vennozh da hêrezh.xA-hend-all, bezit holl eus un hevelep santad, truezus, oc'h en em garout evel breudeur, leun a drugarez, a volontez vat,wEn hevelep doare, ezhec'h, en em renit gant furnez e-keñver ho kwragez evel e-keñver krouadurioù gwanoc'h, roit enor dezho peogwir en devo ivez ganeoc'h gras ar vuhez da hêrezh, hag evit na vo ennoc'h harz ebet ouzh ho pedennoù.av;evel ma sente Sara ouzh Abraham o c'hervel anezhañ hec'h aotrou. Anezhi eo oc'h deuet da vezañ merc'hed, oc'h ober ar mad hep lezel ac'hanoc'h da vezañ trubuilhet gant aon ebet.qu[Rak evel-se en em gempennas gwechall ar gwragez santel a espere e Doue hag a sente ouzh o ezhec'h, t met an hini a zo kuzhet e diabarzh ar galon, purentez divreinus ur spered dous ha peoc'hus, a zo prizius kenañ dirak Doue.ss_Ra ne vo ket ho kempennadurezh hini an diavaez, blev rodellaouet, bragerizoù aour pe dilhad peurgempenn,/rYpa welint ho kundu glan ha doujañsus.Aq }En hevelep doare, gwragez, sentit ouzh hoc'h ezhec'h hoc'h-unan, evel-se mar d-eus hiniennoù na sentont ket ouzh ar ger, e vint gounezet hep ar ger dre gundu o gwragez,pRak bez' e oac'h evel deñved dianket, met bremañ ez oc'h distroet da vesaer ha diwaller hoc'h eneoù.hoIeñ hag en deus douget hor pec'hedoù e-unan en e gorf war ar c'hoad, evit ma teujemp, o vezañ marv d'ar pec'hed, da vevañ d'ar reizhder, eñ ez oc'h bet yac'haet dre e c'houlioù. neñ, dismegañset, na rente dismegañs ebet, gwallgaset, na rae gourdrouz ebet met en em lakae dindan an hini a varn gant reizhder,lmQeñ ha n'en deus graet pec'hed ebet ha n'eus ket bet kavet tromplerezh en e genoù,1l[Da gement-se eo ez oc'h bet galvet, peogwir Krist ivez en deus gouzañvet poanioù evidoc'h, o lezel deoc'h ur skouer evit ma kerzhot war e lerc'h,fkERak peseurt gloar a zeu deoc'h mar gouzañvit gant pasianted bezañ skoet pa hoc'h eus graet an droug? Met mar gouzañvit gant pasianted ar poan evit bezañ graet ar mad, kement-se a zo ur c'hras eus Doue.jRak ur c'hras eo pa zeu unan bennak da c'houzañv enkrezioù en abeg d'e goustiañs e-keñver Doue, o poaniañ en gaou. iServijerien, bezit sentus ouzh ho mistri e pep doujañs, nann hepken ouzh ar re a zo mat ha dous, met ivez ouzh ar re a zo diaes.RhEnorit an holl dud, karit an holl vreudeur, doujit Doue, enorit ar roue.gevel o vezañ frank, nann evel tud a ra eus al librentez ur ouel da c'holeiñ o fallentez, met evel servijerien Doue.tfaRak bolontez Doue eo, ma serrot ar genoù da ziouiziegezh an dud dibourvez a skiant-vat en ur ober ar mad, epe d'ar c'houarnourien evel da dud kaset eus e berzh da gastizañ ar re a ra an droug ha da aprouiñ ar re a ra ar mad.d Plegit eta, abalamour d'an Aotrou, da gement tra ensvet gant an dud, pe d'ar roue evel d'an hini a zo dreist ar re all,ecC oc'h en em ren en un doare onest e-touez ar baganed, evit ma teuint da reiñ gloar da Zoue e deiz ar weladenn, o welout hoc'h oberoù mat e-lec'h droukkomz diwar ho penn evel pa vefec'h torfedourien.b' Re garet-mat, ho pediñ a ran evel diavaezidi ha beajourien d'en em virout diouzh an droukc'hoantoù kigel a ra brezel ouzh an ene,0aY c'hwi ha ne oac'h ket gwechall ur bobl met a zo bremañ pobl Doue, c'hwi ha n'ho poa ket kavet trugarez met hoc'h eus kavet bremañ trugarez.N` Met c'hwi a zo ur ouenn dibabet, ur velegiezh roueel, ur vroad santel, ur bobl bet prenet, evit embann vertuzioù an hini en deus ho kalvet eus an deñvalijenn d'e sklêrijenn vurzhudus,_)ur maen-kouezh hag ur roc'h a wallskouer. Int en em stok a-enep dezhañ o tisentiñ ouzh ar ger, hag evit kement-se eo ez int bet tonket. ^9Resev a reot eta an enor, c'hwi ar re a gred. Met evit ar re zifeiz, ar maen taolet kuit gant ar re a vañsone a zo deuet da vezañ ar maen-korn,]Dre-se eo lavaret er Skritur: Setu, e lakaan e Sion ur maen-korn dibabet ha prizius, hag an hini a gredo ennañ ne vo ket mezhekaet.,\QC'hwi ivez, evel mein bev, a zo savet evit bezañ un ti speredel, ur velegiezh santel, evit kinnig aberzhoù speredel kavet plijus gant Doue dre Jezuz-Krist.s[_en ur dostaat outañ, eñ hag a zo ar maen bev taolet kuit gant an dud, met dibabet gant Doue ha prizius.=Zupeogwir hoc'h eus tañvaet ez eo mat an Aotrou,sY_c'hoantait evel bugale nevez-c'hanet laezh glan ar ger, evit ma c'hellot kreskiñ drezañ,gX IO tilezel eta pep fallentez, pep touellerezh, pep troidellerezh, pep gwarizi ha pep droukkomz,hW Kmet ger an Aotrou a chom da virviken. Hag ar ger-se eo, a zo bet prezeget deoc'h en Aviel. V  Rak pep kig a zo evel ar geot, hag holl c'hloar an den evel bleuñv ar geot. Ar geot a zisec'h hag e vleuñv a gouezh,U  o vezañ bet eil-c'hanet nann dre un had breinus met dre un had divreinus, dre c'her Doue a vev hag a chom da viken.QT O vezañ sentet ouzh ar wirionez dre ar Spered, hoc'h eus glanaet hoc'h eneoù evit kaout ur garantez a vreur didroidell. En em garit gant dalc'h an eil egile gant ur galon c'hlan,S 1drezañ e kredit e Doue, eñ hag en deus e adsavet a-douez ar re varv ha roet dezhañ gloar, evit ma vije ho feiz hag hoc'h esperañs e Doue.nR Wraktonket dija a-raok krouidigezh ar bed, met diskuliet en amzerioù diwezhañ abalamour deoc'h,KQ met dre wad prizius Krist, evel hini eus un oan dinamm ha didarch,:P oo c'houzout penaos n'eo ket dre draoù breinus, evel arc'hant pe aour, oc'h bet dasprenet eus an doare aner da vevañ ho poa bet da hêrezh digant ho tadoù,&O GHa mar galvit Tad an hini a varn pep unan hervez e oberoù hep ober van eus den, en em renit eta gant doujañs e-pad an amzer hoc'h eus da dremen amañ,9N orak skrivet eo: Bezit santel, rak me a zo santel.wM iMet evel ma'z eo santel an hini en deus ho kalvet, bezit hoc'h-unan santel en hoc'h holl gundu,nL Whag evel bugale sentus, n'en em renit ket diouzh droukc'hoantoù ho tiouiziegezh a wechall.,K S Dre-se gourizit divgroazell ho klevidigezh, bezit poellek, gortozit gant un esperañs peurvat ar c'hras a vo degaset deoc'h da emziskuliadur Jezuz-Krist,(J K Diskuliet e voe dezho penaos ne oa ket evito o-unan met evidomp-ni e oant ministred eus an traoù-se, a zo bet disklêriet deoc'h bremañ gant ar re o deus prezeget an Aviel deoc'h dre ar Spered-Santel degaset eus an neñv, traoù hag a garfe an aeled o gwelout betek ar foñs.NI  o klask anavezout e peseurt amzer hag e peseurt degouezhioù e c'hoarvezfe ar pezh a ziskoueze Spered Krist a oa enno, eñ hag a destenie diagent poanioù Krist hag ar gloar a heuilhfe anezho.!H = Diwar-benn ar silvidigezh-se eo o deus enklasket hag imbourc'het pizh ar brofeded o deus profedet diwar-benn ar c'hras dlee dont ennoc'h,LG  o c'hounit ar priz eus ho feiz, silvidigezh hoc'h eneoù."F ?Karout a rit anezhañ hep bezañ e welet, krediñ a rit ennañ hep bezañ e welet c'hoazh, hag en em laouenait gant ul levenez dilavarus ha glorius,NE evit ma teuio amprouenn ho feiz, priziusoc'h eget an aour a ya da goll hag a zo koulskoude amprouet dre an tan, da dreiñ evidoc'h e meuleudi, enor ha gloar, da emziskuliadur Jezuz-Krist..D WE kement-se en em laouenait, petra bennak ma'z oc'h tristaet bremañ evit un nebeud amzer dre veur amprouenn pa'z eo ret e c'hoarvezfe kement-se,C  c'hwi hag a zo miret gant galloud Doue, dre ar feiz, evit ar silvidigezh prest da vezañ diskuliet en amzerioù diwezhañ.^B 7evit un hêrezh divreinus, didarch, diweñvus, ha lakaet a-du en neñv evidoc'h,6A gRa vo benniget Doue ha Tad hon Aotrou Jezuz-Krist, en deus hon eil-c'hanet hervez e drugarez vras evit un esperañs bev dre adsavidigezh Jezuz-Krist a-douez ar re varv,S@ !dibabet hervez ragouiziegezh Doue an Tad, evit bezañ santelaet gant ar Spered, evit sentiñ ouzh Jezuz-Krist ha kaout lod e sparfadur e wad: Ra vo ar c'hras hag ar peoc'h kresket deoc'h! ~1}}O||={zzAyzyxPwwlvvTuuUttTssNrqqLpooInnmm.lkkhjj^iihhOggNff1eedpccbb>aa2`j__^^:]\u\[j[ZCZYpYXcWW V=UUTrSSRReRQPPpOOO8NNMM=LKKJJ@IIHGWFEEDGCCAA]@??>>==<<\;;O:9998>7^66 5s44321100G/..|-- ,++(*V))0('&&%$q#c""!_ ":'P]p+PM<D + p $u#K AX{Unan eus an henaourien a lavaras din: Na ouel ket. Setu, al leon a zo eus meuriad Juda, gwrizienn David, en deus trec'het evit digeriñ al levr ha dieren ar seizh siell anezhañ.W}Hag e ouelis kalz, abalamour na voe kavet den ebet dellezek da zigeriñ al levr, na d'e lenn, na da sellout outañ.xViHa den, nag en neñv, na war an douar, na dindan an douar, ne c'helle digeriñ al levr pe sellout outañ.UGwelout a ris un ael galloudek a grie gant ur vouezh kreñv: Piv a zo dellezek da zigeriñ al levr ha da zieren ar sielloù?T Hag e welis e dorn dehou an hini a oa azezet war an tron ul levr skrivet en diabarzh hag en diavaez, siellet gant seizh siell.*SM Aotrou, dellezek out da resev ar gloar hag an enor hag ar galloud, rak krouet ec'h eus an holl draoù, hag evit da levenez eo emaint hag ez int bet krouet!TR! ar pevar henaour warn-ugent a zaouline dirak an hini a oa azezet war an tron, hag a azeule an hini a vev e kantvedoù ar c'hantvedoù, hag a daole o c'hurunennoù dirak an tron en ur lavarout:Q Pa roe ar bevien gloar hag enor ha gras d'an hini a oa azezet war an tron, d'an hini a vev e kantvedoù ar c'hantvedoù,vPeAr pevar bev o doa pep hini c'hwec'h askell hag en-dro hag en diabarzh e oant leun a lagadoù. Ne baouezent noz deiz da lavarout: Santel, santel, santel eo an Aotrou Doue holl-c'halloudek, an hini a zo hag a oa hag a zeu!?OwAn c'hentañ bev a oa heñvel ouzh ul leon, an eil bev a oa heñvel ouzh ul leue, an trede bev en doa e zremm evel hini un den, ar pevare bev a oa heñvel ouzh un erer o nijal.+NOBez' e oa ivez dirak an tron ur mor gwer heñvel ouzh strink. E-kreiz an tron hag en-dro d'an tron, e oa pevar bev leun a lagadoù a-dreñv hag a-raok. M Eus an tron e teue luc'hed, kurunoù ha mouezhioù. Dirak an tron e teve seizh lamp gwrezus a zo ar seizh spered eus Doue.;LoEn-dro d'an tron e oa pevar dron warn-ugent, hag e welis war an tronioù-se pevar henaour warn-ugent azezet, gwisket gant dilhad gwenn, gant kurunennoù aour war o fennoù.7KgAn hini a oa azezet a oa heñvel a zoare ouzh ur maen-yalp hag un agatenn-ruz. An tron a oa kelc'hiet gant ur wareg-c'hlav a oa heñvel a zoare ouzh un emrodezenn.yJkHa kerkent e voen estlammet er spered. Ha setu, un tron a oa savet en neñv hag unan bennak azezet war an tron.pI [Goude-se e sellis ha setu, un nor a oa digor en neñv. Ar c'hentañ mouezh em boa klevet, evel hini un drompilh, a gomzas ganin hag a lavaras: Pign amañ hag e tiskouezin dit an traoù a dle c'hoarvezout goude ar re-mañ.ZH-An neb en deus divskouarn, ra glevo ar pezh a lavar ar Spered d'an Ilizoù. G9An hini a drec'ho, me a lakaio anezhañ da azezañ ganin war va zron, evel ma em eus trec'het ha ma'z on azezet gant va Zad war e dron.$FASetu, en em zalc'han ouzh an nor hag e skoan. Mar klev unan bennak va mouezh ha mar digor an nor, ez in en e di, hag e koagnin gantañ hag eñ ganin.PETamall ha kastizañ a ran ar re holl a garan. Az pez gred eta ha keuz.rD]aliañ a ran ac'hanout da brenañ diganin aour amprouet dre an tan evit dont da vezañ pinvidik, ha dilhad gwenn evit bezañ gwisket ha chom hep diskouez ar vezh eus da noazhder, ha louzoù da oleviñ da zaoulagad evit ma weli.+CORak e lavarez: Me a zo pinvidik, en em binvidikaet on ha ne'm eus ezhomm a netra, ha n'anavezez ket out gwalleürus, truezus, paour, dall hag en noazh,iBKEvel-se, dre ma'z out klouar na yen na tomm, e c'hwedin ac'hanout eus va genoù.kAOAnavezout a ran da oberoù. Gouzout a ran n'out na yen na tomm. O, Ma vijes bet yen pe tomm!@}Skriv da ael Iliz Laodikea: Setu ar pezh a lavar an Amen, an test feal ha gwirion, ar penn-kentañ eus krouidigezh Doue:Z?- An neb en deus divskouarn, ra glevo ar pezh a lavar ar Spered d'an Ilizoù.d>A Gant an hini a drec'ho e rin ur peul e templ va Doue ha ne yelo ken er-maez. Skrivañ a rin warnañ anv va Doue, hag anv kêr va Doue, ar Jeruzalem nevez a ziskenn eus an neñv eus kichen va Doue, ha va anv nevez.i=K Setu, dont a ran prest. Dalc'h start ar pezh ac'h eus evit na gemero den da gurunenn.=<s Abalamour ma ec'h eus miret ger va dalc'husted, me va-unan a viro ac'hanout en eur an temptadur a dle dont war ar bed holl evit amprouiñ ar re a chom war an douar.[;/ Setu, e roin dit reoù eus sinagogenn Satan, en em lavar Yuzevien ha n'int ket met a lavar gevier. Setu, me a lakaio anezho da zont evit ma taoulinint da'z treid ha ma ouezint penaos em eus da garet.g:GAnavezout a ran da oberoù. Setu, digoret em eus un nor dirazout ha den ne c'hell he serriñ, dre ma ec'h eus bet nebeut a nerzh, ma ec'h eus miret va ger ha ma ne'c'h eus ket nac'het va anv.;9oSkriv da ael Iliz Filadelfia: Setu ar pezh a lavar ar Sant, ar Gwirion, an hini en deus alc'houez David, an hini a zigor ha den ne serr, hag an hini a serr ha den ne zigor:Z8-An neb en deus divskouarn, ra glevo ar pezh a lavar ar Spered d'an Ilizoù.#7?An hini a drec'ho a vo gwisket gant dilhad gwenn, ne lamin ket e anv eus al levr a vuhez, hag ec'h anzavin e anv dirak va Zad ha dirak e aeled.16[Bez' ec'h eus koulskoude e Sardiz un nebeud tud n'o deus ket saotret o dilhad. Int a gerzho ganin e gwiskamantoù gwenn o vezañ ma'z int dellezek.W5'Az pez soñj eta eus ar pezh ac'h eus resevet ha klevet, mir anezhañ hag az pez keuz. Ma ne veilhez ket, dont a rin da'z kavout evel ul laer, ha ne ouezi ket da bet eur e teuin da'z kavout.4wBez evezhiek ha kreñva ar pezh a chom hag a ya da vervel, rak ne'm eus ket kavet da oberoù peurvat dirak Doue.?3 ySkriv da ael Iliz Sardiz: Setu ar pezh a lavar an hini en deus seizh spered Doue hag ar seizh steredenn: Anavezout a ran da oberoù, ar vrud ac'h eus da vezañ bev met marv out.Z2-An neb en deus divskouarn, ra glevo ar pezh a lavar ar Spered d'an Ilizoù.01[hag e roin dezhañ steredenn ar mintin.0 Gouarn a raio anezho gant ur wialenn houarn evel ma torrer podoù pri, evel ma em eus va-unan resevet kement-se digant va Zad,v/eD'an hini a drec'ho hag a viro va oberoù betek an dibenn, e roin dezhañ galloud war ar broadoù.U.#met da vihanañ, dalc'hit start ar pezh hoc'h eus betek ma teuin.o-WMet e lavaran deoc'h-c'hwi, d'ar re all a zo e Tiatira, da gement hini na resev ket ar gelennadurezh-se ha n'en deus ket anavezet donderioù Satan evel ma lavaront: Ne lakain bec'h all ebet warnoc'h,S,Lakaat a rin he bugale da vervel eus ar marv, hag an holl Ilizoù a ouezo penaos ez on an hini a furch al lounezhi hag ar c'halonoù. Reiñ a rin da bep hini ac'hanoc'h hervez e oberoù.+#Setu, mont a ran d'he zeurel war ur gwele, hag ar re a ra avoultriezh ganti a vo en un trubuilh bras, nemet o defe keuz eus o oberoù.w*gRoet em eus amzer dezhi evit m'he defe keuz eus he gadaliezh, met n'eo ket fellet dezhi kaout keuz.d)AMet traoù bennak am eus a-enep dit: lezel ar wreg Jezabel, en em lavar profedez, da gelenn ha da douellañ va servijerien evit o lakaat da gouezhañ er c'hadaliezh ha da zebriñ traoù aberzhet d'an idoloù.('Anavezout a ran da oberoù, da garantez, da servij, da feiz, da zalc'husted ha da oberoù diwezhañ a zo en tu all d'ar re gentañ.'5Skriv da ael Iliz Tiatira: Setu ar pezh a lavar Mab Doue, an hini en deus e zaoulagad evel ur flamm-tan hag e dreid heñvel ouzh kouevr fin meurbet:-&SAn neb en deus divskouarn, ra glevo ar pezh a lavar ar Spered d'an Ilizoù. D'an hini a drec'ho e roin da zebriñ eus ar mann kuzhet hag e roin dezhañ ur maen gwenn, ha war ar maen-se e vo skrivet un anv nevez n'eo anavezet gant den, nemet gant an hini a resev anezhañ.h%IAz pez eta keuz, anez e teuin prest da'z kavout hag e stourmin outo gant kleze va genoù.e$CEvel-se, ec'h eus ivez tud a zalc'h kelennadurezh an Nikolaidi, ar pezh a gasaan. # Met traoù bennak am eus a-enep dit: bez' ec'h eus aze tud hag a zalc'h kelennadurezh Balaam, a zeske da Valag lakaat ur maen-kouezh dirak mibien Israel evit ma tebrjent traoù aberzhet d'an idoloù ha ma kouezhjent er c'hadaliezh.)"K Anavezout a ran da oberoù, e pelec'h e chomez, e-lec'h ma emañ tron Satan. Hag e talc'hez va anv ha ne'c'h eus ket nac'het va feiz, zoken en deizioù ma'z eo bet lakaet d'ar marv Antipaz, va merzher feal, en ho touez, e-lec'h ma chom Satan.q![ Skriv da ael Iliz Pergam: Setu ar pezh a lavar an hini en deus ar c'hleze lemm a zaou droc'h: # An neb en deus divskouarn, ra glevo ar pezh a lavar ar Spered d'an Ilizoù. An hini a drec'ho ne vo ket gloazet gant an eil marv.# Na'z pez ket aon rak netra eus an traoù az po da c'houzañv. Setu, an diaoul a ya da deurel hiniennoù ac'hanoc'h er prizon evit ma viot amprouet, hag ho po un trubuilh e-pad dek devezh. Bez feal betek ar marv, hag e roin dit ar gurunenn a vuhez.K Anavezout a ran da oberoù, da drubuilhoù ha da baourentez, petra bennak ma'z out pinvidik, ha gwallgomzoù ar re en em lavar Yuzevien ha n'int ket, met a zo ur sinagogenn eus Satan.+Skriv da ael Iliz Smirna: Setu ar pezh a lavar ar c'hentañ hag an diwezhañ, an hini a zo bet marv hag a zo deuet adarre d'ar vuhez:>uAn neb en deus divskouarn, ra glevo ar pezh a lavar ar Spered d'an Ilizoù. D'an hini a drec'ho me a roio da zebriñ eus ar wezenn a vuhez a zo e-kreiz baradoz Doue.a;Koulskoude ec'h eus kement-mañ: kasaat a rez oberoù an Nikolaidi, a gasaan ivez.NAz pez soñj eta a-belec'h out kouezhet, az pez keuz ha gra da oberoù kentañ, anez e teuin prest da'z kavout hag e lamin da gantolor eus e lec'h, ma ne'c'h eus ket keuz.Y+Met un dra bennak am eus a-enep dit: dilezet ec'h eus da garantez gentañ. Gouzañvet ec'h eus, bet ec'h eus pasianted, labouret ec'h eus evit va anv ha ne'c'h eus ket kollet kalon.s_Anavezout a ran da oberoù, da labour ha da basianted. Gouzout a ran penaos ne c'hellez ket gouzañv ar re zrouk, penaos ec'h eus amprouet ar re en em lavar ebestel ha n'int ket, hag ec'h eus kavet anezho gaouiat. 9Skriv da ael Iliz Efez: Setu ar pezh a lavar an hini a zalc'h ar seizh steredenn en e zorn dehou, an hini a gerzh e-kreiz ar seizh kantolor aour:I  mister ar seizh steredenn ac'h eus gwelet em dorn dehou hag ar seizh kantolor aour. Ar seizh steredenn a zo aeled ar seizh Iliz, ar seizh kantolor ac'h eus gwelet a zo ar seizh Iliz.m USkriv an traoù ac'h eus gwelet, hag ar re a zo, hag ar re a dle en em gavout goude ar re-mañ,  ;an hini a zo bev. Bet on marv, ha setu, ez on bev e kantvedoù ar c'hantvedoù. Amen. Me am eus alc'houezioù lec'h ar marv hag ar marv.3 aPa welis anezhañ, e kouezhis d'e dreid evel marv. Lakaat a reas e zorn dehou warnon o lavarout din: Na'z pez ket aon! Me eo ar c'hentañ hag an diwezhañ," ?En e zorn dehou en doa seizh steredenn. Eus e c'henoù e teue ur c'hleze lemm a zaou droc'h hag e zremm a lugerne evel an heol en e nerzh. e dreid a oa heñvel ouzh kouevr fin-meurbet, evel ma oa tanet sklaer gant ur forn, e vouezh a oa evel ar vouezh eus kalz a zoureier.o YE benn hag e vlev a oa gwenn evel gloan gwenn, evel an erc'h, e zaoulagad a oa evel ur flamm-tan, ) hag e-kreiz ar seizh kantolor, unan bennak heñvel ouzh mab an den, gwisket gant ur sae hir ha gourizet war boull e galon gant ur gouriz aour.  y Me a zistroas evit gwelout a-belec'h e teue ar vouezh a gomze ouzhin. Pa voen troet, e welis seizh kantolor aour,  y a lavare: Me eo an Alfa hag an Omega, ar c'hentañ hag an diwezhañ, ar pezh a welez, skriv eñ en ul levr ha kas anezhañ d'ar seizh Iliz a zo en Azia, da Efez, da Smirna, da Bergam, da Diatira, da Sardiz, da Filadelfia ha da Laodikea.   Bez' e voen estlammet er spered da zeiz an Aotrou, hag e klevis a-dreñv din ur vouezh kreñv evel hini un drompilh,X  + Me, ho preur Yann, unanet deoc'h en anken, er rouantelezh hag er c'hendalc'husted e Jezuz-Krist, edon en enezenn anvet Patmoz abalamour da c'her Doue hag abalamour da desteni Jezuz-Krist.  Me eo an Alfa hag an Omega, ar penn-kentañ hag an diwezh, eme an Aotrou Doue, an hini a zo hag a oa hag a zeu, an Holl-C'halloudeg.- USetu, emañ o tont war ar c'hoabr, ha pep lagad a welo anezhañ, zoken ar re o deus e doullet. Holl veuriadoù an douar a hirvoudo abalamour dezhañ. Ya. Amen.  ;hag en deus graet ac'hanomp rouaned hag aberzhourien da Zoue e Dad, ra vo dezhañ ar gloar hag ar galloud e kantvedoù ar c'hantvedoù! Amen.\ 3hag a-berzh Jezuz-Krist, an test feal, ar c'hentañ-ganet a-douez ar re varv ha Priñs rouaned an douar. D'an hini en deus hor c'haret, en deus hor gwalc'het eus hor pec'hedoù dre e wadB Yann, d'ar seizh Iliz a zo en Azia: Ar c'hras hag ar peoc'h ra vo roet deoc'h a-berzh an hini a zo hag a oa hag a zeu, hag a-berzh ar seizh spered a zo dirak e dron, Eürus an hini a lenn hag ar re a selaou gerioù an diougan-mañ, hag a vir an traoù a zo bet skrivet ennañ, rak an amzer a zo tost.W )en deus disklêriet ger Doue ha testeni Jezuz-Krist, ha kement en deus gwelet.L Diskuliadur Jezuz-Krist, roet dezhañ gant Doue evit diskouez d'e servijerien an traoù a dle c'hoarvezout prest, hag en deus kaset ha roet da anavezout dre e ael d'e servijer Yann,  da Zoue hor Salver emañ ennañ hepken ar furnez, ra vo gloar, meurdez, nerzh ha galloud, bremañ hag evit ar beurbadelezh! Amen.  D'an hini a c'hell ho tiwall a bep lamm hag ho lakaat d'en em ziskouez dinamm ha leun a levenez dirak e c'hloar,y msalvit reoù all gant doujañs o tennañ anezho eus an tan, o kasaat betek an dilhad saotret gant ar c'hig./~ [Kemerit truez ouzh darn met gant poell,v} gen em zalc'hit e karantez Doue, o c'hortoz trugarez hon Aotrou Jezuz-Krist evit ar vuhez peurbadus.|| sMet c'hwi, re garet-mat, en em savit hoc'h-unan war ho feiz santel-meurbet ha pedit dre ar Spered-Santel,z{ oAr re-se a zo tud hag en em zisparti o-unan, tud douget d'o c'horf ha n'emañ ket ar Spered ganto.z 'Lavarout a raent deoc'h penaos en amzerioù diwezhañ e vije goapaeriena gerzhje hervez o droukc'hoantoù o-unan hep doujañs-Doue.{y qMet c'hwi, re garet-mat, ho pet soñj eus an traoù a zo bet rak-lavaret gant ebestel hon Aotrou Jezuz-Krist.0x [Tud int ha ne reont nemet grozmolat, en em glemm bepred, a gerzh hervez o droukc'hoantoù, o genoù a lavar komzoù ourgouilhus, doujañ a reont tud dre interest.yw mevit dougen e varn war an holl dud, hag evit kendrec'hiñ an holl dud na zouj ket Doue eus an holl oberoù a zizoujañs-Doue o deus graet hag eus an holl draoù kunujus o deus ar bec'herien na zouj ket Doue lavaret a-enep dezhañ. v Diwar o fenn eo en deus Enok, ar seizhvet den abaoe Adam, profedet o lavarout: Setu, an Aotrou a zo deuet gant e zekviliadoù santelu  gwagennoù fuloret eus ar mor o teurel eon o loustoni, sterennoù o kantren a zo miret dezho da viken dic'houloù an deñvalijenn.t - Sklosennoù int en ho predoù a garantez pa zebront ganeoc'h oc'h en em vagañ o-unan hep dalc'hidigezh ebet. Int a zo koabrennoù hep dour kaset amañ hag ahont gant an avelioù, gwez difrouezh e dilerc'h an diskar-amzer marv div wech ha diwriziennet,s  Gwalleur dezho! Rak heuliet o deus hent Kain, en em daolet int e diheñchadur Balaam, karantez ar gounid, kollet int en enebiezh Kore."r ? Met ar re-mañ a wallgomz diwar-benn ar pezh n'anavezont ket. En em vreinañ a reont e kement hag a ouzont dre natur evel loened dibourvez a skiant.Iq   Hogen Mikael an arc'hael, pa stourme a-enep an diaoul diwar-benn korf Moizez, ne gredas ket dougen un tamall a vallozh, met lavarout a reas: Ra c'hourdrouzo an Aotrou ac'hanout!p !En hevelep doare, ar re-se ivez, sebeliet en o huñvreoù, a saotr o c'hig, a zispriz ar mestroni, a wallgomz diwar-benn ar gloaroù.So !ha peanaos Sodom, Gomora hag ar c'herioù nesañ a oa en em roet d'an hevelep loustoni ha da bec'hedoù a-enep an natur, a servij da skouer o c'houzañv ar boan eus un tan peurbadus.Qn penaos e talc'h, ereet gant chadennoù peurbadus e-kreiz an deñvalijenn evit barnedigezh an deiz bras, an aeled n'o deus ket miret o stad kentañ hag o deus kuitaet o chomlec'h o-unan,'Eñ eo an hini a zo deuet dre an dour ha dre ar gwad: Jezuz-Krist, nann dre an dour hepken, met dre an dour ha dre ar gwad. Hag ar Spered eo a ro testeni a gement-se, dre ma'z eo ar Spered a wirionez.Y=+Piv eo an hini a drec'h ar bed, nemet an hini a gred ez eo Jezuz Mab Doue?~<uabalamour kement a zo ganet a Zoue a drec'h ar bed, ha kement-mañ eo ar gounid a drec'h ar bed: hor feiz. ;Rak kement-mañ eo karantez Doue: ma virimp e c'hourc'hemennoù. Hag e c'hourc'hemennoù n'int ket diaes,:Dre gement-mañ ec'h ouzomp e karomp bugale Doue: o vezañ ma karomp Doue ha ma viromp e c'hourc'hemennoù.%9 EPiv bennak a gred ez eo Jezuz ar C'hrist a zo ganet a Zoue, ha piv bennak a gar an hini en deus e c'hanet, a gar ivez an hini a zo ganet anezhañ.o8WHag ar c'hourc'hemenn-mañ hon eus bet digantañ: an hini a gar Doue, ra garo ivez e vreur.'7GMar lavar unan bennak: Me a gar Doue, hag e kasa e vreur, ur gaouiad eo. Rak an hini na gar ket e vreur a wel, penaos e c'hellfe karout Doue na wel ket?G6Ni a gar anezhañ dre ma en deus hor c'haret da gentañ.35_Ne vez aon ebet er garantez, met ar garantez peurvat a gas an aon kuit, rak an aon a zalc'h ur c'hastiz; an hini en deus aon n'eo ket peurvat er garantez.(4IE kement-se eo bet peurc'hraet ar garantez ennomp, evit ma hor bo fiziañs da zeiz ar varnedigezh, o vezañ ma'z omp er bed-se evel ma emañ e-unan.3-Ni hon eus anavezet ha kredet er garantez en deus Doue evidomp. Doue a zo karantez, hag an hini a chom er garantez a chom e Doue ha Doue ennañ.V2%Piv bennak a anzav ez eo Jezuz Mab Doue, Doue a chom ennañ, hag eñ e Doue.i1KHa ni hon eus gwelet hag e roomp testeni penaos an Tad en deus kaset ar Mab evel Salver ar bed.v0e E kement-mañ ec'h ouzomp e chomomp ennañ hag eñ ennomp: o vezañ ma en deus roet deomp eus e Spered. / Den n'eus biskoazh gwelet Doue. Mar en em garomp an eil egile, Doue a chom ennomp hag e garantez a zo peurc'hraet ennomp.k.O Re garet-mat, mar en deus Doue hor c'haret evel-se, ni a dle ivez en em garout an eil egile.?-w E kement-mañ emañ ar garantez: n'eo ket ni hon eus karet Doue, met eñ eo an hini en deus hor c'haret ha kaset e Vab en aberzh-dic'haouiñ evit hor pec'hedoù., E kement-mañ eo en em ziskouezet karantez Doue en hor c'heñver: kaset en deus Doue e Vab nemetañ er bed evit ma vevimp drezañ.V+%An hini na gar ket n'en deus ket anavezet Doue, rak Doue a zo karantez. *Re garet-mat, en em garomp an eil egile, rak ar garantez a zeu eus Doue, ha piv bennak a gar a zo ganet a Zoue hag a anavez Doue.S)Ni a zo eus Doue, an hini a anavez Doue a selaou ac'hanomp, an hini n'eo ket eus Doue ne selaou ket ac'hanomp. A gement-se ec'h anavezomp ar spered a wirionez hag ar spered a errol.Y(+Int a zo eus ar bed, dre-se e komzont hervez ar bed hag ar bed a selaou anezho.*'MBugale vihan, c'hwi a zo eus Doue hag hoc'h eus trec'het anezho, abalamour an hini a zo ennoc'h a zo brasoc'h eget an hini a zo er bed.I& ha pep spered n'anzav ket ez eo deuet Jezuz-Krist er c'hig n'eo ket eus Doue, hini an enepkrist eo, hoc'h eus klevet lavarout emañ o tont, hag a zo dija a-vremañ er bed.%Dre gement-mañ eo ec'h anavezit Spered Doue: pep spered a anzav ez eo deuet Jezuz-Krist er c'hig a zo eus Doue,$ 9Re garet-mat, na gredit ket da bep spered, met amprouit ar speredoù evit gouzout hag int a zo a-berzh Doue, rak meur a fals-profed a zo deuet er bed.,#QAn den a vir e c'hourc'hemennoù a chom ennañ ha eñ en den-se. Ha dre gement-mañ eo ec'h ouzomp e chom ennomp: dre ar Spered en deus roet deomp.+"OHa kement-mañ eo e c'hourc'hemenn: ma kredimp en anv e Vab Jezuz-Krist ha ma en em garimp an eil egile, evel m'en deus gourc'hemennet deomp.!)Petra bennak a c'houlennomp, en resevomp digantañ, abalamour ma viromp e c'hourc'hemennoù ha ma reomp ar pezh a blij dezhañ.g GRe garet-mat, ma ne gondaon ket hor c'halon ac'hanomp, hon eus fiziañs dirak Doue.rak mar kondaon hor c'halon ac'hanomp, Doue a zo brasoc'h eget hor c'halon hag a anavez an holl draoù.ucE kement-se eo ec'h ouzomp penaos omp er wirionez, ha penaos e sederaimp hor c'halonoù dirazañ,fEVa bugale vihan, na garomp ket gant komzoù ha gant an teod, met en oberoù hag e gwirionez.Mar en deus unan bennak madoù ar bed-mañ hag, o welout e vreur en ezhomm, e serr outañ e galon, penaos e chomfe karantez Doue ennañ?E kement-mañ eo hon eus anavezet ar garantez: roet en deus e vuhez evidomp. Ni ivez a dle reiñ hor buhez evit ar vreudeur.  Piv bennak a gasa e vreur a zo ur muntrer, ha gouzout a rit penaos muntrer ebet n'en deus ar vuhez peurbadus o chom ennañ.Ni a oar penaos omp tremenet eus ar marv d'ar vuhez, o vezañ ma karomp ar vreudeur. An hini na gar ket e vreur a chom er marv.O Breudeur, na vezit ket souezhet e kasafe ar bed ac'hanoc'h.-S ha ma ne vefemp ket heñvel ouzh Kain a oa eus an droug hag a lazhas e vreur. Ha perak e lazhas anezhañ? Abalamour ma oa fall e oberoù ha ma oa reizh re e vreur.ve Kement-mañ eo an disklêriadur hoc'h eus klevet adalek ar penn-kentañ: ma en em garfemp an eil egile,C E kement-mañ eo e teu bugale Doue ha bugale an diaoul d'en em reiñ da anavezout: piv bennak ne ra ket ar reizhder n'eo ket eus Doue, na kennebeut an hini na gar ket e vreur..U Piv bennak a zo ganet a Zoue ne ra ket ar pec'hed abalamour hadenn Doue a chom ennañ, ha ne c'hell ket pec'hiñ abalamour ma'z eo ganet a Zoue.?wAn hini a ra ar pec'hed a zo eus an diaoul, rak an diaoul a bec'h adalek ar penn-kentañ. Evit kement-mañ eo en em ziskouezet Mab Doue: evit distrujañ oberoù an diaoul.Bugale vihan, ra ne douello den ac'hanoc'h. An hini a ra ar reizhder a zo reizh evel ma'z eo e-unan reizh.  Piv bennak a chom ennañ ne bec'h ket, piv bennak a bec'h n'en deus ket e welet ha n'en deus ket e anavezet.yGouzout a rit penaos eo en em ziskouezet evit lemel hor pec'hedoù ha penaos n'eus pec'hed ebet ennañ.oWPiv bennak a bec'h a dorr ivez al lezenn, rak ar pec'hed a zo un dorridigezh eus al lezenn.mSPiv bennak en deus an esperañs-se ennañ en em c'hlana e-unan, evel ma'z eo glan e-unan.i KRe garet-mat, ni a zo bremañ bugale Doue hag ar pezh a vimp n'eo ket bet c'hoazh diskouezet. Met anavezout a reomp penaos pa vo diskouezet, e vimp heñvel outañ abalamour ma welimp anezhañ evel ma'z emañ.^  7Gwelit pebezh karantez en deus diskouezet an Tad en hor c'heñver, evit ma vefemp galvet bugale Doue! Dre gement-mañ eo n'anavez ket ar bed ac'hanomp: o vezañ n'en deus ket anavezet anezhañ. ("~}||n{zyyNxwwvutts.rwqpp&oo!nmmmalkkjwii,hgffTeddOccbaaa(`J__'^^]\\1[NZ7YKXXW~VVUTTSSsSRRQ|PPZOrNNNM9LKKiJJIHGGAF`EE%D{CC6BBA8@??^>==R An eil gwalleur a zo tremenet. Setu, an trede gwalleur a zeuio prest.g=G D'an eur-se e c'hoarvezas ur c'hren-douar bras hag an dekvet lodenn eus ar gêr a gouezhas. Seizh mil den a voe lazhet gant ar c'hren-douar, ar re all a voe spouronet hag a roas gloar da Zoue an neñv.<+ Ur vouezh kreñv a glevjont eus an neñv, a lavare dezho: Pignit amañ. Hag e pignjont en neñv en ur goabrenn hag o enebourien a welas anezho.&;E Goude an tri devezh hanter-se, ar Spered a vuhez kaset gant Doue a yeas enno hag ec'h adsavjont war o zreid; un aon bras a grogas er re a welas anezho.A:{ Tud an douar en em laouenaio diwar o fenn hag en em roio d'al levenez, hag e kasint profoù an eil d'egile abalamour m'o devo an daou brofed-se trubuilhet tud an douar.9% Tud a-douez pep pobl, pep meuriad, pep yezh ha pep broad, a welo o c'horfoù e-pad tri devezh hanter, ha ne lezint ket o lakaat er bez..8U O c'horfoù marv a vo war blasenn ar gêr vras, a vez anvet en ur ster speredel Sodom hag Ejipt, e-lec'h ma'z eo bet hon Aotrou staget ouzh ar groaz. 7  Ha p'o devo peurc'hraet o zesteni, al loen hag a sav eus an donder a raio ar brezel dezho, o zrec'ho hag o lazho.[6/ Ar galloud o deus da serriñ an neñv evit na raio ket a c'hlav e-pad ma tiouganint, hag ar galloud o deus da dreiñ an doureier e gwad ha da skeiñ an douar a bep seurt goulioù bep gwech ma fello dezho.65e Mar fell da unan bennak ober droug dezho, e teuio eus o genoù un tan a lonko o enebourien, rak mar fell da unan bennak ober droug dezho, e ranko bezañ lazhet en doare-se.b4= Ar re-se eo an div olivezenn hag an daou gantolor en em zalc'h dirak Doue an douar.3 Me a roio galloud da'm daou dest hag e tiouganint, gwisket gant seier, e-pad mil daou c'hant ha tri-ugent devezh.82i Lez ar porzh a zo a-ziavaez an templ ha na vuzul ket anezhañ, rak roet eo bet d'ar broadoù. Int a vac'ho gant o zreid ar gêr santel e-pad daou viz ha daou-ugent.&1 G Roet e voe din ur walenn (~ 3 m) heñvel ouzh ur wialenn, hag an ael en em ziskouezas hag a lavaras: Sav ha muzul templ Doue, an aoter hag ar re a azeul eno.0 Neuze e lavaras din: Ret eo dit diouganañ c'hoazh war un niver bras a bobloù, a vroadoù, a yezhoù hag a rouaned.0/Y Kemer a ris al levr bihan eus dorn an ael hag e lonkis anezhañ. Dous e voe em genoù evel mel, met pa em boe e lonket, va bouzelloù a voe leuniet a c'hwervder.].3 Mont a ris etrezek an ael hag e lavaris dezhañ: Ro din al levr bihan. Hag e lavaras din: Kemer ha lonk anezhañ, leuniañ a raio da vouzelloù a c'hwervder, met e-barzh da c'henoù e vo dous evel mel.2-] Ar vouezh am boa klevet eus an neñv a gomzas din a-nevez hag a lavaras: Kae, kemer al levr bihan a zo digor e dorn an ael en em zalc'h war ar mor ha war an douar.8,i met en deizioù ma vo klevet mouezh ar seizhvet ael, pa grogo gant seniñ, mister Doue a vo peurc'hraet, evel m'en doa disklêriet d'e servijerien ar brofeded.b+= hag a douas dre an hini a vev e kantvedoù ar c'hantvedoù, hag en deus krouet an neñv hag an traoù a zo ennañ, an douar hag an traoù a zo warnañ, ar mor hag an traoù a zo ennañ, penaos ne vo ken a amzer,w*g An ael am boa gwelet oc'h en em zerc'hel war ar mor ha war an douar a savas e zorn etrezek an neñvZ)- P'o doe ar seizh kurun lakaet o mouezh da vezañ klevet, ez aen da skrivañ, met e klevis ur vouezh o tont eus an neñv a lavare din: Siell an traoù o deus ar seizh kurun lavaret ha na skriv ket anezho.u(c hag e krias gant ur vouezh kreñv evel ul leon pa yud. Pa grias, ar seizh kurun a roas da glevout o mouezh.'} Derc'hel a rae en e zorn ul levr bihan digor. Lakaat a reas e droad dehou war ar mor hag e hini kleiz war an douar,O&  Gwelout a ris un ael all galloudek a ziskenne eus an neñv, gwisket gant ur goabrenn. Bez' e oa ur wareg-c'hlav a-us d'e benn, e zremm a oa evel an heol hag e dreid evel peulioù tan.t%a N'o doe ket keuz eus o muntroù, nag eus o sorserezhioù, nag eus o hudurnez, nag eus o laeroñsioù.$ Ar peurrest eus an dud, ar re ne voent ket lazhet gant ar goulioù-mañ, n'o doe ket keuz eus oberoù o daouarn evit paouez da azeuliñ an diaouled hag an idoloù aour, arc'hant, arem, maen ha koad, na c'hellont na gwelout, na klevout, na kerzhout.#! Rak o galloud a oa en o genoù hag en o lostoù; o lostoù a oa heñvel ouzh naered hag o doa pennoù, ha dre ar re-mañ eo e raent droug."  An deirvet lodenn eus an dud a voe lazhet gant an tri dra-se, gant an tan, gant ar moged ha gant ar soufr a zeue eus o genoù.d!A Evel-se e welis ar c'hezeg er weledigezh, hag ar re a oa azezet warno o doa hobregonoù a liv tan, pour-bran ha soufr. Pennoù ar c'hezeg a oa evel pennoù leoned, hag eus o genoù e teue tan, moged ha soufr.  Niver marc'hegerien an arme en em save da zaou zekviliad a zekviliadoù (= daout c'hant milion), klevout a ris an niver anezho. Hag e voe diereet ar pevar ael a oa prest evit an eur, an deiz, ar miz hag ar bloaz, da lazhañ an deirvet lodenn eus an dud. o lavarout d'ar c'hwec'hvet ael en doa an drompilh: Diere ar pevar ael a zo ereet war ar stêr vras Eufratez.} Ar c'hwec'hvet ael a sonas, hag e klevis ur vouezh a zeue eus pevar c'horn an aoter aour a zo dirak Doue,r] Ar c'hentañ gwalleur a zo tremenet. Setu, dont a ra c'hoazh daou walleur all goude kement-se.oW Ur roue o doa warno, ael an donder, galvet en hebraeg Abaddon hag e gresianeg Apollion (= distrujer).  Lostoù o doa evel re ar c'hruged hag en o lostoù e oa broudoù. O galloud a oa da noazout d'an dud e-pad pemp miz.  Hobregonoù o doa evel hobregonoù houarn ha trouz o divaskell a oa evel trouz kirri gant kalz a gezeg a red d'an emgann.H  Blev o doa evel blev gwragez hag o dent a oa evel dent leoned.2] Ar c'hilheien-se a oa heñvel ouzh kezeg fichet a-benn an emgann. Bez' e oa war o fennoù kurunennoù heñvel ouzh aour hag o dremmoù a oa evel dremmoù tud.   En deizioù-se an dud a glasko ar marv ha ne gavint ket anezhañ, fellout a raio dezho mervel hag ar marv a dec'ho diouto.5 Roet e voe dezho ar galloud, nann d'o lazhañ, met d'o heskinañ e-pad pemp miz, hag o foan a oa evel poan ar c'hrug pa flemm un den.?w Lavaret e voe dezho tremen hep ober droug da c'heot an douar, na da c'hlazenn ebet, na da wezenn ebet, met hepken d'an dud n'o deus ket siell Doue war o zalioù. Kilheien-raden en em stlabezas war an douar eus ar vogedenn; roet e voe dezho ur galloud heñvel ouzh hini kruged an douar.'G hag e tigoras puñs an donder, hag e savas eus ar puñs ur vogedenn evel mogedenn ur fornez vras. An heol hag an aer a voe teñvalaet gant mogedenn ar puñs. % Ar pempvet ael a sonas, hag e welis ur steredenn a oa kouezhet eus an neñv war an douar. Alc'houez puñs an donder a voe roet dezhañ,hI Me a welas hag a glevas un ael a nije dre greiz an neñv, o lavarout gant ur vouezh kreñv: Gwalleur, gwalleur, gwalleur d'an dud a chom war an douar, abalamour da son trompilhoù an tri ael a dle c'hoazh seniñ! Ar pevare ael a sonas, hag an deirvet lodenn eus an heol a voe skoet, an deirvet lodenn eus al loar hag an deirvet lodenn eus ar stered, en hevelep doare ma voe an deirvet lodenn teñvalaet, ma kollas an deiz an deirvet lodenn eus e sklêrijenn kenkoulz hag an noz._7 Anv ar steredenn-se a zo Huelenn-c'hwerv. An deirvet lodenn eus an doureier a voe troet en huelenn-c'hwerv hag un niver bras a dud a varvas dre an doureier abalamour ma oant deuet da vezañ c'hwerv.F  An trede ael a sonas, hag e kouezhas eus an neñv ur steredenn vras leskidik evel ur c'houlaouenn-dan, hag e kouezhas war an deirvet lodenn eus ar stêrioù ha war ar mammennoù-dour.  an deirvet lodenn eus ar grouadurien a oa er mor hag o doa buhez a varvas, hag an deirvet lodenn eus al listri a voe kollet.  An eilvet ael a sonas, hag e voe stlapet er mor evel ur menez bras tanet holl. An deirvet lodenn eus ar mor a voe troet e gwad,A {An hini kentañ a sonas, hag e voe ur grizilh hag un tan mesket gant gwad o kouezhañ war an douar. An deirvet lodenn eus ar gwez a voe devet hag an holl c'heot glas a voe devet.M Ar seizh ael a oa ar seizh trompilh ganto en em brientas da seniñ.=sAn ael a gemeras an ezañsouer, a leunias anezhañ gant tan eus an aoter hag a daolas anezhañ war an douar. Hag e voe mouezhioù, kurunoù, luc'hed hag ur c'hren-douar._7Moged ar c'hwezh-vat gant pedennoù ar sent a bignas eus dorn an ael dirak Doue.Z-Un ael all a zeuas hag en em zalc'has tost d'an aoter, gant un ezañsouer aour. Roet e voe dezhañ kalz a c'hwezh-vat da ginnig gant pedennoù an holl sent war an aoter aour a zo dirak an tron.eCHag e welis ar seizh ael en em zalc'h dirak Doue, hag e voe roet dezho seizh trompilh.i MPa zigoras ar seizhvet siell, e voe graet ur sioulded vras en neñv e-pad war-dro un hanter-eur.rak an Oan a zo e-kreiz an tron o mesaio hag o degaso da vammennoù dour ar vuhez, ha Doue a sec'ho pep daeraouenn eus o daoulagad.mSn'o devo ken naon, n'o devo ken sec'hed, an heol ne skoio ken warno na tommder ebet, Dre-se emaint dirak tron Doue hag e servijont anezhañ deiz ha noz en e dempl. An hini a zo azezet war an tron a chomo en o-zouez,9kMe a lavaras dezhañ: Aotrou, te a oar. Hag e lavaras din: Bez' int ar re a zo deuet eus an trubuilh bras, gwalc'het o deus o saeoù ha gwennet anezho e gwad an Oan.! Unan eus an henaourien a gemeras ar gomz hag a lavaras din: Ar re a zo gwisket gant saeoù gwenn, piv int hag a-belec'h ez int deuet?-~S o lavarout: Amen! Ar veuleudi, ar gloar, ar furnez, ar c'hras, an enor, ar galloud, an nerzh, ra vint d'hon Doue e kantvedoù ar c'hantvedoù! Amen.8}i An holl aeled en em zalc'he en-dro d'an tron, d'an henaourien ha d'ar pevar bev, hag en em stoujont war o dremm dirak an tron hag ec'h azeuljont Doue|} Gant ur vouezh kreñv e krient o lavarout: Ar silvidigezh a zo d'hon Doue a zo azezet war an tron ha d'an Oan.|{q Goude -se e sellis ha setu, un engroez ken bras ken na c'helle den kontañ, a bep broad, a bep meuriad, a bep pobl, a bep yezh, en em zalc'he dirak an tron ha dirak an Oan; gwisket e oant gant saeoù gwenn, gant palmez en o daouarn.'zGa veuriad Zabulon, daouzek mil merket gant ar siell; a veuriad Jozef, daouzek mil merket gant ar siell; a veuriad Benjamin, daouzek mil merket gant ar siell.#y?a veuriad Simeon, daouzek mil merket gant ar siell; a veuriad Levi, daouzek mil merket gant ar siell; a veuriad Isakar, daouzek mil merket gant ar siell;$xAa veuriad Aser, daouzek mil merket gant ar siell; a veuriad Neftali, daouzek mil merket gant ar siell; a veuriad Manase, daouzek mil merket gant ar siell;w7A veuriad Juda, daouzek mil merket gant ar siell; a veuriad Ruben, daouzek mil merket gant ar siell; a veuriad Gad, daouzek mil merket gant ar siell;v1Hag e klevis an niver eus ar re a oa bet merket, kant pevar mil ha daou-ugent a zo bet merket gant ar siell a-douez holl veuriadoù mibien Israel:u1o lavarout: Na noazit ket d'an douar, na d'ar mor, na d'ar gwez, betek m'hor bo merket gant ur siell tal servijerien hon Doue.Zt-Hag e welis un ael all a bigne eus kostez ar sav-heol, o terc'hel siell an Doue bev. Gant ur vouezh kreñv e krias d'ar pevar ael o doa resevet ar galloud da noazout d'an douar ha d'ar morHs Goude-se, e welis pevar ael en em zalc'he e pevar c'horn an douar, o terc'hel ar pevar avel evit na c'hwezhfe avel ebet na war an douar, na war ar mor, na war wezenn ebet.Prrak deuet eo deiz bras e gounnar; ha piv a c'hello chom en e sav?5qchag e lavarjont d'ar menezioù ha d'ar reier: Kouezhit warnomp ha kuzhit ac'hanomp a-zirak dremm an hini a zo azezet war an tron hag a-zirak kounnar an Oan,0pYRouaned an douar, ar re vras, ar re binvidik, ar gabitened, ar re c'halloudek, pep sklavour ha pep den frank en em guzhas er mougevioù hag e reier ar menezioù,oAn neñv en em dennas evel ul levr a roller, hag an holl venezioù hag an enezennoù a voe lamet diouzh o lec'hioù.{no stered an neñv a gouezhas war an douar evel ma taol ur wezenn-fiez he fiez glas pa'z eo hejet gant an avel.7mg Me a sellas pa zigoras ar c'hwec'hvet siell ha setu, ur c'hren-douar bras en em reas, an heol a zeuas du evel ur sac'had reun, al loar a zeuas evel gwad,olW Da bep hini anezho e voe roet saeoù gwenn. Lavaret e voe dezho gortoz c'hoazh un nebeud amzer, betek ma vo peurc'hraet an niver eus o c'henseurted a servij hag o breudeur a dle bezañ lakaet d'ar marv evelto.k7 Gant ur vouezh kreñv e krient o lavarout: Aotrou santel ha gwirion, pegeit e chomi hep barn hag hep veñjiñ hor gwad war ar re a chom war an douar?3j_ Pa zigoras ar pempvet siell, e welis dindan an aoter eneoù ar re a oa bet lakaet d'ar marv abalamour da c'her Doue hag abalamour d'an testeni o doa roet.Ti!Me a sellas ha setu, ur marc'h drouklivet en em gavas. An hini a oa pignet warnañ a oa anvet ar marv, ha lec'h ar marv a gerzhe d'e heul. Ar galloud a oa roet dezho war ar bedervet lodenn eus an douar evit lakaat an dud da vervel dre ar c'hleze, dre an naonegezh, dre ar varvelezh ha dre loened gwez an douar.[h/Pa zigoras ar pevare siell, e klevis mouezh ar pevare bev a lavare: Deus ha gwel.xgiHag e klevis ur vouezh e-kreiz ar pevar bev a lavare: Ur c'hoiniks (~ 1 l) gwinizh evit un diner (1 diner = pezh arc'hant roman war-dro 4 g) ha tri c'hoiniks (~ 3 l) heiz evit un diner, met na washa ket an eoul nag ar gwin.?fwPa zigoras an trede siell, e klevis an trede bev a lavare: Deus ha gwel. Me a sellas ha setu, ur marc'h du en em gavas. An hini a oa pignet warnañ en doa ur valañs en e zorn.peYDont a reas er-maez ur marc'h all liv tan. An hini a oa pignet warnañ en doa ar galloud da gas ar peoc'h kuit a-ziwar an douar ha d'ober ma en em lazhfe an dud an eil egile. Ur c'hleze bras a voe roet dezhañ.Td!Pa zigoras an eilvet siell, e klevis an eilvet bev a lavare: Deus ha gwel.Hc Me a sellas ha setu, ur marc'h gwenn en em gavas. An hini a oa pignet warnañ en doa ur wareg, roet e voe dezhañ ur gurunenn, hag ez eas kuit evel un trec'her evit trec'hiñ.b Me a sellas pa zigoras an Oan unan eus ar seizh siell hag e klevis unan eus ar pevar bev o lavarout gant ur vouezh kurun: Deus ha gwel.aAr pevar bev a lavare: Amen! Hag ar pevar henaour warn-ugent a zaoulinas hag a azeulas an hini a vev e kantvedoù ar c'hantvedoù.`) Klevout a ris an holl grouadurien a zo en neñv, war an douar, dindan an douar, er mor, hag an holl draoù a zo enno, a lavare: D'an hini a zo azezet war an tron ha d'an Oan, ra vo ar veuleudi, an enor, ar gloar hag an nerzh, e kantvedoù ar c'hantvedoù!*_M Lavarout a raent gant ur vouezh kreñv: Dellezek eo an Oan a zo bet lakaet d'ar marv da resev galloud, pinvidigezh, furnez, nerzh, enor, gloar ha meuleudi.=^s Me a sellas hag a glevas mouezh kalz a aeled en-dro d'an tron, ar bevien hag an henaourien, hag an niver anezho a oa eus dekviliadoù a zekviliadoù ha miliadoù a viliadoù.q][ graet ec'h eus ac'hanomp rouaned hag aberzhourien d'hon Doue, hag e renimp war an douar.\} Ur c'hantik nevez a ganent o lavarout: Dellezek out da gemer al levr ha da zigeriñ ar sielloù anezhañ, rak lakaet out bet d'ar marv hag ec'h eus hon dasprenet da Zoue dre da wad, a bep meuriad, a bep yezh, a bep pobl, a bep broad,X[)P'en doe kemeret al levr, ar pevar bev hag ar pevar henaour warn-ugent a zaoulinas dirak an Oan, o kaout pep hini anezho telennoù hag hanafoù aour leun a c'hwezhioù-mat, a zo pedennoù ar sent.[Z/Dont a reas hag e kemeras al levr eus dorn dehou an hini a oa azezet war an tron.ZY-Me a sellas ha setu, e-kreiz an tron hag ar pevar bev hag e-kreiz an henaourien, un Oan a oa eno evel aberzhet. Bez' en doa seizh korn ha seizh lagad, a zo ar seizh spered Doue kaset dre an douar a-bezh. .T%~i}},|Y{{\zyjxxSww/vv uktsss rqOppoin@mlkkjjsii8hgg)feedNcRb^aa`U__U^]]k\\f[vZZYY\XX)WSVUUTVSSaRQ&POONNMGLKJJJBIIH7GFF8EDDCTBB AA<@???>i=<<;;g;::59888M76655433o32d1150// ..TEGras hon Aotrou Jezuz-Krist ra vo ganeoc'h holl! Amen.mSAn hini a ro testeni eus an traoù-mañ a lavar: Ya, dont a ran prest. Amen. Ya Aotrou Jezuz, deus!,QMar lamm unan bennak gerioù eus levr an diougan-mañ, Doue a lammo e lod eus al levr a vuhez hag eus ar gêr santel, hag eus an traoù a zo skrivet el levr-mañ.A{Testeniañ a ran da biv bennak a glev gerioù diougan al levr-mañ, mar laka unan bennak un dra bennak ouzhpenn ennañ, Doue a lakaio ouzpenn warnañ ar goulioù skrivet el levr-mañ.0YAr Spered hag ar bried a lavar: Deus. Ra lavaro an hini a glev: Deus. Ra zeuio an hini en deus sec'hed. Ra gemero dour a vuhez evit netra an hini a fell dezhañ.%CMe Jezuz, am eus kaset va ael evit rentañ deoc'h testeni eus an traoù-mañ en Ilizoù. Me eo gwrizienn ha lignez David, steredenn lugernus ar beure.}Met er-maez e vo ar chas, ar sorserien, ar re hudur, ar vuntrerien, an idolourien, ha piv bennak a gar hag a ra ar gaou.1Eürus ar re a vir e c'hourc'hemennoù, evit m'o devo lod er wezenn a vuhez hag e c'hellint mont e-barzh kêr dre an dorojoù.h I Me eo an Alfa hag an Omega, ar c'hentañ hag an diwezhañ, ar penn-kentañ hag an diwezh.l Q Setu, e teuan prest, ha va gopr a zo ganin evit reiñ da bep hini hervez an oberoù en devo graet.O  An hini a zo direizh ra vo direizh c'hoazh, an hini a zo hudur ra en em huduraio c'hoazh, an hini a zo reizh ra vo reizh c'hoazh, an hini a zo santel ra en em santelaio c'hoazh._ 7 Hag e lavaras din: Na siell ket gerioù diougan al levr-mañ, rak an amzer a zo tost.2 ] met eñ a lavaras din: Diwall d'ober kement-se. Me eo da genseurt er servij hag hini da vreudeur ar brofeded, hag hini a re a vir gerioù al levr-mañ. Azeul Doue.4aHa me, Yann, me eo an hini en deus gwelet ha klevet an traoù-mañ. Ha goude bezañ o c'hlevet ha gwelet, e kouezhis da dreid an ael o diskoueze din evit e azeuliñ,QSetu, e teuan prest. Eürus an hini a vir gerioù diougan al levr-mañ.FLavarout a reas din: Ar gerioù-mañ a zo feal ha gwirion. An Aotrou Doue ar brofeded santel en deus kaset e ael evit diskouez d'e servijerien an traoù a dle c'hoarvezout prest.*MNe vo ken a noz, n'o devo ken ezhomm eus lamp nag eus sklêrijenn an heol, rak an Aotrou Doue o sklêrijenno. Int a reno e kantvedoù ar c'hantvedoù.9mInt a welo e zremm hag e anv a vo war o zalioù.gGNe vo mallozh ebet ken. Tron Doue hag an Oan a vo enni, hag e servijerien a servijo anezhañ.?wE-kreiz al leurgêr ha war daou gostez ar stêr edo ar wezenn a vuhez a zouge daouzek frouezhenn hag a roe he frouezh bep miz. Delioù ar wezenn a oa evit yac'haat ar broadoù.| sEñ a ziskouezas din ur stêr c'hlan eus an dour a vuhez, sklaer evel strink, a zeue eus tron Doue hag an Oan.)KNe d-aio e-barzh netra hudur, nag hini eus ar re en em ro d'an euzhusted ha d'ar gaou, met hepken ar re a zo skrivet o anvioù e levr a vuhez an Oan.6gDegaset e vo enni gloar hag enor ar broadoù.I~ He dorojoù ne vint ket serret bemdez, rak ne vo ket a noz eno.}}sAr broadoù eus ar re a zo salvet a gerzho diouzh he sklêrijenn. Rouaned an douar a zegas enni o gloar hag o enor. |9Ar gêr n'he deus ezhomm nag eus an heol nag eus al loar evit he sklêrijennañ, rak gloar Doue a sklêrijenn anezhi hag an Oan eo he goulaouenn.k{ONe welis templ ebet enni, rak an Aotrou Doue holl-c'halloudek hag an Oan eo an templ anezhi.z'An daouzek dor a oa daouzek perlezenn. Pep dor a oa eus ur berlezenn hepken, hag al leurgêr a oa en aour glan, heñvel ouzh gwer treuzwelus.Qyar pempvet a sardoniks, ar c'hwec'hvet a agatenn-ruz, ar seizhvet a grizolit, an eizhvet a veril, an navet a dopaz, an dekvet a grizopraz, an unnekvet a zirkon-ruz, an daouzekvet a ametist.-xSDiazezoù moger ar gêr a oa kinklet gant pep seurt mein prizius. Ar c'hentañ diazez a oa a yalp, an eil a safir, an trede a galkedonia, ar pevare a emrodez,gwGAr voger a oa mañsonet gant maen-yalp, hag ar gêr gant aour glan, heñvel ouzh strink glan.ivKEñ a vuzulias ar voger, kant pevar ilinad ha daou-ugent (~ 70 m), muzul den, a zo hini an ael.Uu#Ar gêr a zo pevar c'hornek, hag he hirder a zo kevatal d'he ledander. Eñ a vuzulias ar gêr gant ar walenn, daouzek mil stadenn (~ 2.2 km). He hirder, he ledander hag he uhelder a zo kevatal.ptYAn hini a gomze ouzhin en doa ur walenn (~ 3 m) aour evit muzuliañ ar gêr, he dorojoù hag he moger.Ws'Moger ar gêr he doa daouzek diazez, ha warno anvioù daouzek abostol an Oan.rr] Er sav-heol teir dor, en hanternoz teir dor, er c'hreisteiz teir dor, er c'huzh-heol teir dor.Aq{ Bez' e oa ur voger vras hag uhel. Bez' e oa daouzek dor, e-tal an daouzek dor daouzek ael, hag anvioù skrivet warno, bez' e oant anvioù daouzek meuriad mibien Israel.py ha gloar Doue ganti. He sked a oa heñvel ouzh hini ur maen prizius-meurbet, ouzh ur maen-yalp treuzwelus evel strink.*oM Eñ a gasas ac'hanon er spered war ur menez bras hag uhel, hag e tiskouezas din ar gêr vras, ar Jeruzalem santel, a ziskenne eus an neñv eus kichen Doue,Qn Unan eus ar seizh ael o doa ar seizh hanaf leun gant ar seizh gouli diwezhañ a zeuas da'm c'havout hag a gomzas ouzhin, o lavarout: Deus, me a ziskouezo dit ar bried yaouank, gwreg an Oan.umcMet evit ar re zidalvez, ar re ziskredik, ar re euzhus, ar vuntrerien, ar c'hastaouerien, ar strobinellerien, an idolourien hag an holl c'haouiaded, o lod a zo er stank o teviñ gant tan ha soufr, ar pezh a zo an eilvet marv.elCAn hini a drec'ho en devo an holl draoù da hêrezh. E Zoue e vin hag eñ a vo va mab.7kgLavarout a reas din: Graet eo. Me eo an Alfa hag an Omega, ar penn-kentañ hag an diwezh. D'an hini en deus sec'hed, e roin evit netra eus mammenn an dour a vuhez.j-An hini a oa azezet war an tron a lavaras: Setu, e ran an holl draoù nevez. Hag e lavaras din: Skriv, rak ar gerioù-mañ a zo feal ha gwirion."i=Doue a sec'ho pep daeraouenn diwar o daoulagad. Ar marv ne vo ken, nag ar c'hañv, na garm, na poan ebet, rak an traoù kentañ a zo tremenet.LhKlevout a ris ur vouezh kreñv o tont eus an neñv a lavare: Setu, emañ tabernakl Doue e-touez an dud. Eñ a chomo ganto, int a vo e bobl, ha Doue e-unan a vo en o zouez, bez' e vo o Doue.,gQHa me Yann, a welas ar gêr santel, ar Jeruzalem nevez, o tiskenn eus an neñv, eus kichen Doue, fichet evel ma'z eo kempennet ur wreg yaouank evit he fried.f Gwelout a ris un neñv nevez hag un douar nevez, rak an neñv kentañ hag an douar kentañ a oa tremenet hag ar mor ne oa ken.Ze-Piv bennak ne voe ket kavet skrivet el levr a vuhez a voe taolet er stank a dan.\d1Ar marv ha lec'h ar marv a voe taolet er stank a dan. Hennezh eo an eil varv.c- Ar mor a roas ar re varv a oa ennañ, ar marv ha lec'h ar marv a roas ivez ar re varv a oa enno, ha pep hini a voe barnet hervez e oberoù.wbg Gwelout a ris ar re varv, bras ha bihan, oc'h en em zerc'hel dirak Doue. Levrioù a voe digoret. Hag e voe digoret ul levr all, al levr a vuhez. Ar re varv a voe barnet hervez o oberoù, hervez ar pezh a oa skrivet el levrioù.,aQ Gwelout a ris un tron gwenn hag an hini a oa azezet warnañ. An douar hag an neñv a dec'has kuit a-zirak e zremm, ha lec'h ebet ne voe kavet ken evito.F` An diaoul a douelle anezho a voe taolet er stank a dan hag a soufr, e-lec'h ma edo al loen hag ar fals-profed. Deiz ha noz ec'h estrenvanint evit kantvedoù ar c'hantvedoù.<_q Pignat a rejont war c'horre an douar, en em lakajont en-dro da gamp ar sent ha d'ar gêr garet-mat. Met un tan a ziskennas digant Doue eus an neñv hag a lonkas anezho.-^SDont a raio er-maez da douellañ ar broadoù a zo e pevar c'horn an douar, Gog ha Magog, hag e tastumo anezho evit ar brezel. O niver a zo evel traezh ar mor.J] Pa vo ar mil bloavezh tremenet, Satan a vo diereet eus e brizon.L\Eürus ha santel an hini en deus lod er gentañ adsavidigezh. An eil marv n'en deus galloud ebet warno, met aberzhourien e vint da Zoue ha da Grist, hag e renint gantañ e-pad mil bloavezh.[Ar peurrest eus ar re varv n'advevjont ket ken na voe ar mil bloavezh tremenet. Hounnezh eo ar gentañ adsavidigezh.cZ?Gwelout a ris tronioù; d'ar re a azezas warno e voe roet galloud da varn. Gwelout a ris eneoù ar re a voe bet dibennet evit testeni Jezuz hag evit ger Doue, ar re n'o doa ket azeulet al loen nag e skeudenn ha n'o doa ket degemeret e verk war o zalioù ha war o daouarn. Hag e vevjont hag e renjont gant Krist e-pad mil bloavezh.PYTeurel a reas anezhañ en donder hag e serras o lakaat ur siell warnañ, evit na douellje ken ar broadoù betek ma vije tremenet ar mil bloavezh. Goude-se, e tle bezañ diereet evit un nebeud amzer.zXmEñ a grogas an aerouant, an naer kozh, a zo an diaoul ha Satan, hag ec'h ereas anezhañ evit mil bloavezh.uW eGwelout a ris un ael o tiskenn eus an neñv, gantañ alc'houez an donder hag ur chadenn vras en e zorn.'VGAr peurrest a voe lazhet gant ar c'hleze a zeue eus genoù an hini a oa pignet war ar marc'h, hag an holl laboused a voe leuniet gant o c'hig.zUmAl loen a voe paket ha gantañ ar fals-profed, eñ hag en doa graet burzhudoù dirazañ hag en doa touellet drezo ar re o doa degemeret merk al loen hag azeulet e skeudenn. O daou e voent taolet bev er stank a dan o teviñ e-barzh ar soufr.T1Gwelout a ris al loen, rouaned an douar hag o armeoù dastumet evit ober ar brezel d'an hini a oa pignet war ar marc'h ha d'e arme.0SYevit debriñ kig ar rouaned, kig ar gabitened, kig ar re c'halloudek, kig ar c'hezeg hag ar re a bign warno, kig an holl dud, frank ha sklav, bihan ha bras.RRGwelout a ris un ael all en em zalc'he e-barzh an heol. Gant ur vouezh kreñv e krias, o lavarout d'an holl laboused a nije e-kreiz an neñv: Deuit hag en em zastumit evit fest an Doue bras,iQKWar e vantell ha war e vorzhed e toug un anv skrivet: ROUE AR ROUANED, HAG AOTROU AN AOTROUNEZ.CPEus e c'henoù e teu ur c'hleze lemm evit skeiñ ar broadoù, rak gouarn a raio anezho gant ur wialenn houarn hag e wasko beol gwin kounnar daer an Doue holl-c'halloudek.oOWAn armeoù a zo en neñv a heulie anezhañ war gezeg gwenn; gwisket e oant gant lin fin, gwenn, glan.JN  Gwisket eo gant ur vantell livet gant gwad. E anv a zo Ger Doue.&ME E zaoulagad a zo evel ur flamm-tan, war e benn ez eus meur a gurunenn. Bez' en deus un anv a zo bet skrivet ha den n'anavez anezhañ nemet e-unan.-LS Gwelout a ris an neñv digor ha setu, ur marc'h gwenn en em gavas. An hini a oa pignet warnañ a zo galvet Feal ha Gwirion. Gant reizhder e varn hag e stourm.lKQ Me a gouezhas d'e dreid evit e azeuliñ, met eñ a lavaras din: Diwall d'ober kement-se. Me eo da genseurt er servij hag hini da vreudeur o deus testeni Jezuz. Azeul Doue, rak testeni Jezuz eo ar spered a brofediezh.J Eñ a lavaras din: Skriv: Eürus ar re a zo galvet da bred-eured an Oan. Hag e lavaras din: Ar re-se eo gerioù gwirion Doue.wIgRoet eo bet dezhi d'en em wiskañ gant lin fin, glan, lugernus. Rak al lin fin eo oberoù reizh ar sent. HEn em laouenaomp, diskouezomp hol levenez ha roomp gloar dezhañ, rak eured an Oan a zo deuet hag e wreg yaouank a zo en em fichet.BG}Klevout a ris evel mouezh ur vandenn vras, evel ar vouezh eus kalz a zoureier hag evel ar vouezh eus kurunoù bras, a lavare: Allelouia! Rak an Aotrou Doue holl-c'halloudek a ren.FUr vouezh a zeuas eus an tron, o lavarout: Meulit hon Doue, c'hwi holl e servijerien, c'hwi a zouj anezhañ, bihan ha bras.EAr pevar henaour warn-ugent hag ar pevar bev en em stouas hag a azeulas Doue azezet war an tron, o lavarout: Amen! Allelouia!rD]Lavarout a rejont un eilvet gwech: Allelouia! Hag he mogedenn a savas e kantvedoù ar c'hantvedoù.AC{rak e varnedigezhioù a zo gwirion ha reizh, rak barnet en deus ar c'hast vras a vreine an douar dre he loustoni, veñjet en deus gwad e servijerien he doa skuilhet gant he dorn.LB Goude-se, e klevis en neñv evel ur vouezh kreñv o tont eus ur vandenn vras, a lavare: Allelouia! (= meulit an AOTROU) Ar silvidigezh, ar gloar, an enor hag ar galloud d'an Aotrou hon Doue,qA[Enni eo bet kavet gwad ar brofeded, ar sent hag ar re holl a zo bet lakaet d'ar marv war an douar.p@YSklêrijenn al lamp ne lugerno ken ennout, ne vo klevet ken ennout na mouezh an ozhac'h na mouezh ar wreg yaouank, rak da varc'hadourien a oa re vras an douar hag an holl vroadoù a zo bet touellet gant da strobinelloù.x?iSonioù an delennerien, ar vuzikerien, ar fleüterien hag an drompilherien ne vint ken klevet e-barzh da greiz. Micherour ebet a bep seurt micher bennak a c'hell bezañ ne vo kavet ennout. Trouz ar maen-milin ne vo ken klevet ennout.F>Un ael galloudek a gemeras ur maen evel ur maen-milin hag a daolas anezhañ er mor, o lavarout: Evel-se e vo taolet d'an traoñ gant buander Babilon, ar gêr vras, ha ne vo kavet ken.=1Neñv, en em laouena abalamour dezhi, kenkoulz ha c'hwi ebestel ha profeded santel. Rak Doue en deus graet warni barnedigezh hoc'h abeg.w<gTeurel a raent poultr war o fenn hag, o ouelañ hag o c'harmiñ, e krient o lavarout: Gwalleur! Gwalleur! Ar gêr vras, enni ar re holl o doa listri war ar mor a oa en em binvidikaet dre he fuilhentez! Rak en un eur eo aet da netra.s;_o welout mogedenn hec'h entanadur, e krient o lavarout: Peseurt kêr a oa heñvel ouzh ar gêr vras?L:Rak en un eur kement all a binvidigezhioù a zo bet distrujet. Hag an holl sturierien, ar re holl a zo war al listri, ar vartoloded hag ar re holl a genwerzh war ar mor, en em zalc'he pell;9'hag o lavarout: Gwalleur! Gwalleur! A gêr vras, gwisket gant lin fin, gant limestra ha gant tane, kinklet gant aour, mein prizius ha perlez! 89Marc'hadourien an traoù-se, a oa en em binvidikaet ganti, en em zalc'ho pell gant aon rak hec'h estrenvan, o ouelañ, o c'harmiñ75Ar frouezh a c'hoantae da galon a zo pellaet diouzhit hag an holl draoù flour ha kaer a zo kollet evidout, a-vremañ n'o c'havi ken.6# kinamom, louzoù-frondus, c'hwezhioù-mat, ezañs, gwin, eoul, flour bleud, ed, chatal, deñved, kezeg, kirri, korfoù hag eneoù tud.s5_ marc'hadourezhioù aour, arc'hant, mein prizius, perlez, lin fin, limestra, seiz, tane, pep seurt koad a c'hwezh-vat, pep seurt traoù en olifant, pep seurt traoù e koad gwall brizius, en arem, en houarn hag e marmor,4 Marc'hadourien an douar a ouelo hag a c'harmo diwar he fenn, rak den na bren ken eus o marc'hadourezhioù,L3 En em zerc'hel a raint pell gant aon rak hec'h estrenvan, hag e lavarint: Gwalleur! Gwalleur! Kêr vras Babilon, ar gêr c'halloudek-mañ! Rak da varnedigezh a zo deuet en un eur.G2 Rouaned an douar, goude bezañ graet gadaliezh ha bevet er plijadurioù ganti, a ouelo warni hag a skoio war boull o c'halonoù abalamour dezhi pa welint mogedenn hec'h entanadur.01Ydre-se, en un hevelep deiz, e teuio he goulioù: ar marv, ar c'hañv hag an naonegezh, hag e vo devet gant an tan. Rak galloudek eo an Aotrou Doue a varn anezhi.%0CKement ha ma'z eo en em roet el lorc'h ha ma'z eo en em veuzet er plijadurioù, roit dezhi kement all da c'houzañv a estrenvan hag a c'hlac'har. Pa lavar en he c'halon: Azezet on da rouanez, n'on ket intañvez ha ne welin ket ar c'hañv,)/KGrit dezhi evel ma he deus graet deoc'h ha roit dezhi an daougement eus ar pezh he deus graet. En hanaf m'he deus mesket, meskit dezhi an daougement.l.Qrak he fec'hedoù a zo pignet betek an neñv ha Doue en deus bet soñj eus he direizhderioù.F-Klevout a ris ur vouezh all o tont eus an neñv a lavare: It kuit eus he c'hreiz, va fobl, gant aon n'ho pefe lod en he fec'hedoù ha n'ho pefe ivez lod en he goulioù,K,Rak an holl vroadoù o deus evet gwin eus fulor he gastaouerezh, rouaned an douar a zo en em c'hastaouet ganti ha marc'hadourien an douar a zo en em binvidikaet eus fonnder he diroll.i+KGant ur vouezh kreñv hag uhel e krias o lavarout: Kouezhet eo, kouezhet eo Babilon vras, deuet eo da vezañ ur chomlec'h d'an diaouled, un toull-kuzh da bep spered hudur ha da bep labous dic'hlan hag euzhus.* Goude-se, e welis o tiskenn eus an neñv un ael all en doa ur galloud bras. An douar a voe sklêrijennet gant e c'hloar.R)Ar wreg ac'h eus gwelet eo ar gêr vras a ren war rouaned an douar.I( Rak Doue en deus lakaet en o c'halonoù da gas da benn e venoz ha da gaout an hevelep menoz, da reiñ o rouantelezh d'al loen betek ma teuio gerioù Doue da vezañ peurc'hraet.0'YAn dek korn ac'h eus gwelet d'al loen a gasaio ar c'hast, he glac'haro, he diwisko, a zebro he c'hig hag he c'haso da netra gant an tan.&-Lavarout a reas din: An doureier ac'h eus gwelet, ma'z eo azezet ar c'hast warno, a zo pobloù, engroezioù, broadoù ha yezhoù.L%Stourm a raint a-enep an Oan hag an Oan o zrec'ho, abalamour ma'z eo Aotrou an aotrounez ha Roue ar rouaned, hag ar re a zo gantañ eo ar re c'halvet ar re zibabet hag ar re feal.S$ An hevelep menoz o deus hag e roint o nerzh hag o galloud d'al loen.,#Q An dek korn ac'h eus gwelet a zo dek roue n'o deus ket resevet c'hoazh ar rouantelezh, met o devo ar galloud evel rouaned evit un eur gant al loen.q"[ Al loen a oa ha n'emañ ken, a zo e-unan un eizhvet roue, emañ eus ar seizh ha mont a ra da goll.!7 Bez' int ivez seizh roue. Pemp a zo kouezhet, unan a zo bev, hag egile n'eo ket c'hoazh deuet ha, pa vo deuet, ne dle ket padout pell.q [ Amañ emañ ar skiant he deus furnez. Ar seizh penn a zo seizh menez ma'z eo azezet ar wreg warno.T!Al loen ac'h eus gwelet a zo bet ha n'emañ ken. Dleout a ra sevel eus an donder ha mont er gollidigezh. Ar re a chom war an douar ha n'eo ket bet skrivet o anvioù el levr a vuhez adalek krouidigezh ar bed a vo souezhet o welout al loen, rak bet e oa ha n'emañ ken, petra bennak ma'z emañ c'hoazh.%Neuze an ael a lavaras din: Perak ez out souezhet? Me a lavaro dit mister ar wreg hag al loen a zoug anezhi, en deus seizh penn ha dek korn.  Gwelout a ris ar wreg mezvet gant gwad ar sent ha gant gwad merzherien Jezuz, hag e krogas ur souezh vras ennon o welout anezhi.lQWar he zal e oa skrivet un anv: Mister, Babilon vras, mamm ar gadalezed ha traoù euzhus an douar.OAr wreg a oa gwisket gant limestra ha tane, kinklet gant aour, gant mein prizius ha gant perlez. Derc'hel a rae en he dorn un hanaf aour, leun a draoù euzhus hag a hudurniezh he gastaouerezh.3_Eñ a gasas ac'hanon er spered en ul lec'h distro. Hag e welis ur wreg azezet war ul loen a liv tane, leun a anvioù a vallozh, o kaout seizh penn ha dek korn.}Rouaned an douar o deus graet gastaouerezh ganti, ha mezvet he deus ar re a chom war an douar gant gwin he gastaouerezh.8 kUnan eus ar seizh ael o doa ar seizh hanaf a zeuas hag a gomzas ouzhin, o lavarout: Deus, hag e tiskouezin dit barnedigezh ar c'hast vras a zo azezet war galz a zoureier.W'Hag e kouezhas eus an neñv war an dud ur grizilh bras, ken pounner hag un talant (~ 30 kg) pep grizilhenn. An dud a vallozhas Doue abalamour da c'houli ar grizilh, rak ar gouli-se a voe bras-meurbet. ;vlbXND:0&~~~~~~~~~~~~~z~o~d~Y~N~C~8~-~"~~ ~}}}}}}}}}}}}~}s}h}]}R}H}=}2}'}}}|||||||||||||w|l|a|V|K|@|6|+| || {{{{{{{{{{{{{{{p{e{Z{O{D{9{.{#{{ {zzzzzzzzzzzzzznzbzVzJz>z2z&zzzyyyyyyyyyyyysygy[yOyCy7y+yyyxxxxxxxxxxxxxxlx`xTxHxu2u&uuuttttttttttt~trtftZtNtBt6t*tttsssssssssssswsks_sSsGs;s/s#ss rrrrrrrrrrrr{rorcrWrKr?r3r'rrrqqqqqqqqqqqqtqhq\qPqDq8q,q qqppppppppppppxpmpapUpIp=p1p%pp pooooooooooo}oqoeoYoMoAo5o)ooonnnnnnnnnnnnunin]nQnEn9n-n!nn mmmmmmmmmmmmzmnmbmVmJm>m2m&mmmlllllllllll~lrlflZlNlBl6l*lllkkkkkkkkkkkkvkjk_kSkGk;k/k#kk jjjjjjjjjjjj{jojcjWjKj?j3j'jjjiiiiiiiiiiiitihi\iPiDi8i,i iihhhhhhhhhhhhxhlh`hThHh`2`&```___________~_r_f_Z_N_B_6_*___^^^^^^^^^^^^w^k^_^S^G^;^/^#^^ ]]]]]]]]]]]]{]o]c]W]K]?]3]']]]\\\\\\\\\\\\s\g\\\P\D\8\,\ \\[[[[[[[[[[[[x[l[`[T[H[<[0[$[[ [ZZZZZZZZZZZ}ZqZeZYZMZAZ5Z)ZZZYYYYYYYYYYYYuYiY]YQYEY9Y-Y!YY XXXXXXXXXXXXyXmXaXUXIX=X1X&XXXWWWWWWWWWWW~WrWfWZWNWBW6W*WWWVVVVVVVVVVVVvVjV^VRVFV:V.V"VV UUUUUUUUUUUU{UoUcUWUKU?U3U'UUUTTTTTTTTTTTTsTgT[TOTCT7T+TTTSSSSSSSSSSSSwSkS_SSSGS;S/S#SS RRRRRRRRRRRR|RpRdRXRLR@R4R(RRRQQQQQQQQQQQQtQhQ\QPQDQ8Q,Q QQPPPPPPPPPPPPxPlP`PTPHP>>>>>>>>>>>s>g>[>O>C>7>+>>>============w=k=_=S=G=;=0=$== =<<<<<<<<<<<|727'777666666666666s6g6[6O6C676+666555555555555w5l5`5T5H5<505$55 544444444444|4p4d4X4L4@444(444333333333333t3h3\3P3D383,3 33222222222222x2l2`2T2H2<202$22 211111111111}1q1e1Y1M1A151)111000000000000u0i0]0Q0E090-0!00 ////////////z/n/b/V/J/>/2/&///............~.s.h.].R.G.<.1.&...-------------v-k-`-U-J-?-4-)---,,,,,,,,,,,,,y,n,c,X,M,B,7,,,!,, ,++++++++++++|+p+d+X+L+@+4+(+++************t*h*\*P*D*8*,* **))))))))))))x)l)`)T)H)<)0)$)) )(((((((((((}(q(e(Y(M(A(5()(((''''''''''''u'i']'Q'F':'.'"'' &&&&&&&&&&&&z&n&b&V&J&>&2&&&&&%%%%%%%%%%%~%r%f%Z%N%B%7%+%%%$$$$$$$$$$$$w$k$_$S$G$;$/$#$$ ############{#o#d#X#L#@#4#(###""""""""""""t"h"\"P"D"8"," ""!!!!!!!!!!!!x!l!`!T!H!2&~rfZNB6*vj^RF:.# {ocWK?3'sg[OC7+wk_SG<0$ |pdXL@4(th\PE9-! ymaUI=1% }qeYMA5)vj^RF:." znbVJ>2&  0 ;  / :  . 9  - 8  , 7  + 6  * 5  ) 4  ( 3  ' 2  & 1  % 0  $ /  # .  " -  ! ,  +   *   )   (   '   &   %   $   #   "   !                                                         6  5  4  3   2   1   0   /   .   -   ,   +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o   n 8m 7l 6k 5j 4i 3h 2g 1f 0e /d .c -b ,a +` *_ )^ (] '\ &[ %Z $Y #X "W !V  U T S R Q P O N M L K J I H G F E D C  B  A  @  ?  > = < ; : 9 8 7  6 25 14 03 /2 .1 -0 ,/ +. *- ), (+ '* &) %( $' #& "% !$  # " !                                    1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        ' & % $ # " !                                        , + * ) ( ' & % $ # " !                                        & %~ $} #| "{ !z  y x w v u t s r q p o n m l k j i h g  f  e  d  c  b a ` _ ^ ] \ [  Z 4Y 3X 2W 1V 0U /T .S -R ,Q +P *O )N (M 'L &K %J $I #H "G !F  E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3  2  1  0  /  . - , + * ) ( '  &  P%  O$  N#  M"  L!  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                                                 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4~ 3} 2| 1{ 0z /y .x -w ,v +u *t )s (r 'q &p %o $n #m "l !k  j i h g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X  W  V  U  T  S R Q P O N M L  K  %J  $I  #H  "G  !F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '   &  ,%  +$  *#  )"  (!  '  &  %  $  #  "  !                                                                   !                                                                   4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                          ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t   s &r %q $p #o "n !m  l k j i h g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z  Y  X  W  V  U T S R Q P O N  M %L $K #J "I !H  G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5  4  3  2  1  0 / . - , + * )  ( 8' 7& 6% 5$ 4# 3" 2! 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        + * ) ( ' & % $ # " !                                        ) ( ' & % $ # " !                                        # " !                                 ~ } | { z  y x w v u t s r q p o n m l k j  i  h  g  f  e d c b a ` _ ^  ]  -\  ,[  +Z  *Y  )X  (W  'V  &U  %T  $S  #R  "Q  !P   O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =   <   ;   :   9   8  7  6  5  4  3  2  1  0 / . - , + * )  (  '  &  %  $ # " !       B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        K J I H G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        . - , + * ) ( ' & % $ # " !    ~ } | { z y x w v u t s r q p o n  m  l  k  j  i h g f e d c b  a 3` 2_ 1^ 0] /\ .[ -Z ,Y +X *W )V (U 'T &S %R $Q #P "O !N  M L K J I H G F E D C B A @ ? > = < ;  :  9  8  7  6 5 4 3 2 1 0 /  . '- &, %+ $* #) "( !'  & % $ # " !                                 . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        " !                                                  ~ } | { z y x  w  v  u  t  s r q p o n m l  k #j "i !h  g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U  T  S  R  Q  P O N M L K J I  H G F E D C B A @ ? > = < ; :  9  8  7  6  5 4 3 2 1 0 / .  - , + * ) ( ' & % $ # " !                       ' & % $ # " !                                        $ # " !                                         :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                   2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %~  $}  #|  "{  !z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [   Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =   <  *;  ):  (9  '8  &7  %6  $5  #4  "3  !2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                 &  %  $  #  "  !                                                            " !                                                                " !                                  0 / . - , + * ) ( ' & % $~ #} "| !{  z y x w v u t s r q p o n m l k j i h  g  f  e  d  c b a ` _ ^ ] \  [ Z Y X W V U T S R Q P O  N  M  L  K  J I H G F E D C  B A @ ? >  =  <  ;  :  9 8 7 6 5 4 3 2  1 0 / . - , + * ) ( '  &  %  $  #  " !                                                          -m|qeYMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~!~~ }}}}}}}}}}}}z}n}b}V}J}>}2}&}}}|||||||||||~|r|f|Z|N|B|6|+|||{{{{{{{{{{{{w{k{_{S{G{;{/{#{{ zzzzzzzzzzzz|zpzdzXzLz@z4z(zzzyyyyyyyyyyyytyhy\yPyDy9y-y!yy xxxxxxxxxxxxyxmxaxUxIx=x1x%xx xwwwwwwwwwww~wrwfwZwNwBw6w*wwwvvvvvvvvvvvvvvjv^vRvFv:v.v"vv uuuuuuuuuuuu{uoucuWuKu?u3u'uuuttttttttttttstgt[tOtCt7t+tttsssssssssssswsks_sSsGsm2m&mmmlllllllllll~lrlflZlNlBl6l*lllkkkkkkkkkkkkwkkk_kSkGk;k/k#kk jjjjjjjjjjjj{jojcjWjKj?j3j'jjjiiiiiiiiiiiisigi[iPiDi8i,i iihhhhhhhhhhhhxhlh`hThHhc2c&cccbbbbbbbbbbb~brbfbZbNbBb6b*bbbaaaaaaaaaaaawaka_aSaGa;a/a#aa ````````````{`o`c`W`K`?`3`'```____________s_g_[_O_D_8_,_ __^^^^^^^^^^^^x^l^`^T^H^<^0^$^^ ^]]]]]]]]]]]|]p]d]X]L]@]4](]]]\\\\\\\\\\\\u\i\]\Q\E\9\-\!\\ [[[[[[[[[[[[y[m[a[U[I[=[1[%[[ [ZZZZZZZZZZZ}ZqZeZYZMZAZ5Z)ZZZYYYYYYYYYYYYvYjY^YRYFY:Y.Y"YY XXXXXXXXXXXXzXnXbXVXJX>X2X&XXXWWWWWWWWWWW~WrWfWZWNWCW7W+WWWVVVVVVVVVVVVwVkV_VSVGV;V/V#VV UUUUUUUUUUUU{UoUcUWUKU?U3U'UUUTTTTTTTTTTTTtThT\TPTDT8T,T TTSSSSSSSSSSSSxSlS`STSHSP2P&PPPOOOOOOOOOOO~OrOfOZONOBO6O*OOONNNNNNNNNNNNvNjN^NRNFN:N.N"NN MMMMMMMMMMMM{MoMcMWMKM?M3M'MMMLLLLLLLLLLLLsLgL[LOLCL7L+LLLKKKKKKKKKKKKxKlK`KTKHKH2H&HHHGGGGGGGGGGG~GrGfGZGNGBG6G*GGGFFFFFFFFFFFFwFkF_FSFGF;F/F#FF EEEEEEEEEEEE|EpEdEXELE@E4E(EEEDDDDDDDDDDDDtDhD]DQDED9D-D!DD CCCCCCCCCCCCyCmCaCUCIC=C1C%CC CBBBBBBBBBBB~BrBfBZBNBBB6B*BBBAAAAAAAAAAAAvAjA^ARAFA:A.A"AA @@@@@@@@@@@@{@o@c@W@K@?@3@'@@@????????????s?g?[?O?C?7?+???>>>>>>>>>>>>x>l>`>T>H><>0>$>> >============|=q=f=[=P=E=:=/=$===<<<<<<<<<<<929&99988888888888~8r8f8Z8N8B868*888777777777777w7k7_7S7G7;7/7#77 666666666666{6o6c6W6K6?636'666555555555555t5h5\5P5D585,5 55444444444444y4m4a4U4I4=414%44 433333333333}3q3e3Y3M3A353)333222222222222u2i2]2Q2E292.2"22 111111111111z1n1b1V1J1>121&11100000000000~0r0f0Z0O0C070+000////////////w/k/_/S/G/;///#// ............{.o.c.W.L.@.4.(...------------t-h-\-P-D-8-,- --,,,,,,,,,,,,x,l,`,T,H,<,0,$,, ,+++++++++++}+q+e+Y+M+A+5+)+++************v*j*^*R*F*:*.*"** )))))))))))){)o)c)W)K)?)3)')))((((((((((((s(g([(O(C(7(+(((''''''''''''w'k'_'S'G';'/'#'' '&&&&&&&&&&&|&p&d&X&L&@&4&(&&&%%%%%%%%%%%%u%i%]%Q%E%9%-%!%% $$$$$$$$$$$$y$m$a$U$I$=$1$%$$ $###########~#r#f#Z#N#B#6#*###""""""""""""v"j"^"R"F":"."""" !!!!!!!!!!!!{!o!c!W!K!?!3!'!!!  s g \ P D 8 ,  xl`TH<0$ }qeYMA5)ui]QE9-" znbVJ>2&~rf[OC7+wk_SG;/# |pdXL@4(th\PD8,  ymaUI=1% }rfZNB6*vj^RF:/# {ocWK?3'th\PD8, xm  h  g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V U  T  S  R  Q  P O N M L K J I  H G F E D C B A @ ? > = < ; :  9  8  7  6  5 4 3 2 1 0 / .  - , + * ) ( ' & % $ # " !                      # " !                                                                            ( ' & % $ # " !                                        & % $ # " !                                        ) ( ' & %~ $} #| "{ !z  y x w v u t s r q p o n m l k j i h g  f  e  d  c  b a ` _ ^ ] \ [  Z Y X W V U T S R Q P O N M L K  J  I  H  G  F E D C B A @ ?  > "= !<  ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * )  (  '  &  %  $ # " !       ( ' & % $ # " !                                        ) ( ' & % $ # " !                                                                           4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                          ~  }  |   {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c   b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E   D  0C  /B  .A  -@  ,?  +>  *=  )<  (;  ':  &9  %8  $7  #6  "5  !4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                             +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                                                  ( ' & % $ # " !                                        < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                   ~ } | { z y x w  v *u )t (s 'r &q %p $o #n "m !l  k j i h g f e d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y  X  W  V  U  T S R Q P O N M  L %K $J #I "H !G  F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4  3  2  1  0  / . - , + * ) (  ' & % $ # " !                           / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                                                                                                                                                     * ) ( ' & % $ # " !     ~ } | { z y x w v u t s r q p o  n  m  l  k  j i h g f e d c  b (a '` &_ %^ $] #\ "[ !Z  Y X W V U T S R Q P O N M L K J I H G  F  E  D  C  B A @ ? > = < ;  : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . -  ,  +  *  )  ( ' & % $ # " !   !                                                                                                     &  %  $  #  "  !                                                            2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                               ~   }   |   {   z  y  x  w  v  u   t   s   r   q   p   o   n   m  9 l  8 k  7 j  6 i  5 h  4 g  3 f  2 e  1 d  0 c  / b  . a  - `  , _  + ^  * ]  ) \  ( [  ' Z  & Y  % X  $ W  # V  " U  ! T  S   R   Q   P   O   N   M   L   K   J   I   H   G   F   E   D   C   B   A  @  ?  >  =  <   ;   :   9   8   7   6   5   4  * 3  ) 2  ( 1  ' 0  & /  % .  $ -  # ,  " +  ! *  )   (   '   &   %   $   #   "   !                                                             )  (   '   &   %   $   #   "   !                                                            ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                     ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r   q G p F o E n D m C l B k A j @ i ? h > g = f < e ; d : c 9 b 8 a 7 ` 6 _ 5 ^ 4 ] 3 \ 2 [ 1 Z 0 Y / X . W - V , U + T * S ) R ( Q ' P & O % N $ M # L " K ! J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +   * / ) . ( - ' , & + % * $ ) # ( " ' ! & %  $  #  "  !                                                        6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  $ # " !                                                             3  2  1  0  /  .  -  ,  +   * ~  ) }  ( |  ' {  & z  % y  $ x  # w  " v  ! u   t   s   r   q   p   o   n   m   l   k   j   i   h   g   f   e   d   c   b   a   `   _   ^   ]   \   [   Z   Y   X   W   V   U 5 T 4 S 3 R 2 Q 1 P 0 O / N . M - L , K + J * I ) H ( G ' F & E % D $ C # B " A ! @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !   8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  & % $ # " !                                          G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                  & % $ # " !                               ~  }  |   { / z . y - x , w + v * u ) t ( s ' r & q % p $ o # n " m ! l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M   L 0 K / J . I - H , G + F * E ) D ( C ' B & A % @ $ ? # > " = ! <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !           +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                              % $ # " !                                                                                                   # " !              ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q  p  o  n  m  l  k   j  # i  " h  ! g  f   e   d   c   b   a   `   _   ^   ]   \   [   Z   Y   X   W   V   U   T  S  R  Q  P  O   N   M   L   K   J   I   H   G  ; F  : E  9 D  8 C  7 B  6 A  5 @  4 ?  3 >  2 = i  @|pdXL@4(~~~~~~~~~~~~t~h~\~P~D~8~,~ ~~}}}}}}}}}}}}y}m}a}U}I}=}1}%}} }||||||||||||u|j|_|T|I|>|3|(|||{{{{{{{{{{{{{x{m{b{W{L{A{6{+{{{zzzzzzzzzzzzwzkz_zSzGz;z/z#zz yyyyyyyyyyyy|ypydyXyLy@y4y(yyyxxxxxxxxxxxxtxhx]xQxEx9x-x!xx wwwwwwwwwwwwywmwawUwIw=w2w&wwwvvvvvvvvvvv~vrvfvZvNvBv7v+vvvuuuuuuuuuuuuwuku_uSuGu;u/u$uu uttttttttttt|tptdtXtLt@t4t(tttssssssssssssusis]sQsEs9s-s!ss rrrrrrrrrrrryrmrarUrIr=r1r&rrrqqqqqqqqqqq~qrqfqZqNqBq6q*qqqppppppppppppwpkp_pSpGp;p/p#pp oooooooooooo|opodoXoLo@o4o(ooonnnnnnnnnnnntnhn\nPnDn8n,n nnmmmmmmmmmmmmymmmamUmIm=m1m%mm mlllllllllll~lrlflZlOlCl7l+lllkkkkkkkkkkkkwkkk_kSkGkX2X&XXXWWWWWWWWWWWWsWgW[WOWCW7W+WWWVVVVVVVVVVVVwVkV_VSVGV;V/V#VV UUUUUUUUUUUU{UoUcUWUKU@U4U(UUUTTTTTTTTTTTTtThT\TPTDT8T,T"TT TSSSSSSSSSSSS}SrSgS\SQSFS;S0S%SSSRRRRRRRRRRR~RrRfRZRORCR7R+RRRQQQQQQQQQQQQxQlQ`QTQHQL2L&LLLKKKKKKKKKKK~KrKgK[KOKCK7K+KKKJJJJJJJJJJJJwJkJ_JSJGJ;J/J#JJ IIIIIIIIIIII|IpIdIXILI@I4I(IIIHHHHHHHHHHHHuHiH]HQHEH;H0H%HHHGGGGGGGGGGGGGuGjG_GTGIG>G3G'GGGFFFFFFFFFFFFsFgF[FOFCF8F,F FFEEEEEEEEEEEExElE`ETEHEB3B'BBBAAAAAAAAAAAAsAgA]ARAGA>>>>>>>>>>>u>i>^>R>F>:>.>">> ============z=n=b=V=J=>=2=&===<<<<<<<<<<<.2.&...-----------~-r-f-Z-N-B-6-*---,,,,,,,,,,,,,x,l,`,T,H,<,0,$,, ,+++++++++++}+q+e+Y+M+A+5+)+++*************u*j*_*T*I*>*3*(***))))))))))))w)k)_)T)H)<)0)$)) )(((((((((((}(q(e(Y(M(A(5()(((''''''''''''v'j'^'R'F':'.'"'' &&&&&&&&&&&&{&o&c&W&K&?&3&'&&&%%%%%%%%%%%%z%o%d%Y%N%C%8%-%"%% %$$$$$$$$$$$$s$g$[$O$C$7$+$$$############x#l#`#T#H#<#0#$## #"""""""""""}"q"e"Y"M"A"5")"""!!!!!!!!!!!!!u!j!_!T!I!>!3!'!!! t h \ P D 8 ,  vk`UJ?4)zodYNC8-" znbVK?3'sh\PD8, ymaUI=1% ~rfZNB6*wk_SG;/# |pdXL@4)ui]QE9-! znbVJ>2&~rfZNB6*wk_SG;/# {ocWK?3(                               (  '  &  %  $  #  "  !                                              ~  }  |  {  z  y  x  w  v   u  't  &s  %r  $q  #p  "o  !n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O   N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3   2  1  0  /  .  - , + * ) ( ' &  % $ # " !                                                                                                                                                                                                                                            v v v  v  v  v  v  v v v v v v~ v}  v| v{ vz v y v x v w v v v u vt vs vr vq vp vo vn  vm  vl  vk  vj  v i  v h  v g  v f  v e  vd  vc  vb  va  v`  v_  v^  v] l\ l[ lZ lY lX lW lV lU lT l S l R l Q l P l O lN lM lL lK lJ lI lH  lG lF lE lD lC l B l A l @ l ? l > l= l< l; l: l9 l8 l7  l6 l5 l4 l3 l2 l1 l0 l/ l. l- l, l+ l* l) l ( l ' l & l % l $ l# l" l! l l l l  l  l  l  l  l  l  l   l   l   l   l   l  l  l  l  l  l  l  l b b b b b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b b b b b b b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b b b b  b  b  b  b  b b b b b b b  b  b  b  b  b  b  b  b  b   b   b   b   b   b  b  b  b  b  b  b  b X X X X X X  X  X  X  X  X X X X X X X  X X X X X X  X  X  X  X ~ X} X| X{ Xz Xy Xx Xw  Xv  X u  X t  X s  X r  Xq  Xp  Xo  Xn  Xm  Xl  Xk  Xj Ni Nh Ng Nf Ne Nd Nc Nb Na N` N_ N^ N] N\ N[ N Z N Y N X N W N V NU NT NS NR NQ NP NO  NN NM NL NK NJ NI N H N G N F N E N D NC NB NA N@ N? N> N=  N< N ; N : N 9 N 8 N 7 N6 N5 N4 N3 N2 N1 N0  N/ N. N- N, N+ N* N) N( N ' N & N % N $ N # N" N! N N N N N  N  N   N   N  N  N  N  N  N  N  N D D D D D D  D  D  D  D  D D D D D D D  D D D D D D D D D D D D D D  D  D  D  D  D D D D D D D  D D D D D D D D D D D D  D  D  D  D  D D D D D D D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D  D   D   D   D   D   D  D  D  D  D  D  D  D : : : : : : : : : : :  :  :  :  :  : : : : : : :  : : : : : : : : : :  :  :  :  :  : : : : : : :  : : : : : : : : :~ :} :| :{ :z :y :x :w :v :u : t : s : r : q : p :o :n :m :l :k :j :i  :h  :g  :f  :e  :d  :c  :b  :a  :`  :_  :^  :]  :\  :[  :Z  :Y  :X  :W  : V  : U  : T  : S  : R  :Q  :P  :O  :N  :M  :L  :K  :J 0I 0H 0G 0F 0E 0D 0C 0B 0A 0@ 0? 0 > 0 = 0 < 0 ; 0 : 09 08 07 06 05 04 03  02 0!1 0 0 0/ 0. 0- 0, 0+ 0* 0) 0( 0' 0& 0% 0$ 0# 0" 0! 0 0 0 0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0 0  0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0 0  0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0 0 0 0 0 0 0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0  0   0   0   0   0   0  0  0  0  0  0  0  0 & & & & & &  &  &  &  &  & & & & & & &  & & & & & & & & & & & & & & &  &  &  &  &  & & & & & & &  & & & & & &~ &} &| &{ &z &y &x &w &v &u &t &s &r &q & p & o & n & m & l &k &j &i &h &g &f &e  &d &c &b &a &` &_ &^ &] &\ &[ &Z &Y &X &W &V &U &T & S & R & Q & P & O &N &M &L &K &J &I &H  &G &F &E &D &C &B &A &@ &? & > & = & < & ; & : &9 &8 &7 &6 &5 &4 &3  &2  &1  &0  &/  &.  &-  &,  &+  &*  &)  &(  &'  & &  & %  & $  & #  & "  &!  &  &  &  &  &  &  &                                                                          !                                                                                                                                                                                                             ~ } |  { z y x w v u t s  r  q  p  o  n m l k j i h g  f e d c b a  `  _  ^  ]  \ [ Z Y X W V U  T S R Q P O  N  M  L  K  J I H G F E D C  B A @ ? >  =  <  ;  :  9 8 7 6 5 4 3 2  1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &   %   $   #   "   !                                               : 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 / . - , + * ) ( ' & % $ # " !                                        ( ' & % $ # " !                                                                                                          ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t   s  "r  !q  p  o  n  m  l  k  j  i  h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V  U  T  S  R   Q  !P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E  D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2  1   0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '  &  %  $  #  "  !                                             ( ' & % $ # " !                                                                                                                                                                            ~  }  |  {  z  y  x  w  v  u  t  s  r  q   p   o   n   m   l  k  j  i  h  g  f  e  d c b a ` _ ^ ] \ [ Z Y X W V  U  T  S  R  Q P O N M L K J  I !H  G F E D C B A @ ? > = < ; : 9 8 7 6 5  4  3  2  1  0 / . - , + * )  ( ' & % $ # " !                                                                                                $  #  "  !                                                                                                              !                                                                  ' & % $ # " !                ~ } | { z  y  x  w  v  u t s r q p o n  m l k j i h g f e d c b a  `  _  ^  ]  \ [ Z Y X W V U  T S R Q P O N M L K J  I  H  G  F  E D C B A @ ? >  = < ; : 9 8 7 6 5  4  3  2  1  0 / . - , + * )  ( ' & % $ # " !                                                                                                                                                                                                            , + * ) ( ' & % $ # " !           ~ } | { z y x w v u  t  s  r  q  p o n m l k jW|pdXMA5)~~~~~~~~~~~~u~i~]~Q~E~9~-~#~~ ~}}}}}}}}}}}}~}s}h}]}R}G}<}1}&}}}||||||||||||v|j|^|R|F|:|.|"|| {{{{{{{{{{{{{{o{c{W{K{?{3{'{{{zzzzzzzzzzzztzhz\zPzDz8z,z!zz yyyyyyyyyyyyyymyayUyIy=y3y(yyyxxxxxxxxxxxxxxxmxbxWxLxAx6x+x xxwwwwwwwwwwwwxwlw`wTwHwq3q'qqqppppppppppppspgp[pOpCp7p+pppooooooooooooxolo`oToHoj3j(jjjiiiiiiiiiiiiisigi[iOiCi7i+iiihhhhhhhhhhhhwhkh_hThHhc2c&cccbbbbbbbbbbbbtbhb\bPbDb8b,b bbaaaaaaaaaaaayamaaaUaIa=a1a%aa a```````````~`r`f`Z`N`B`6`*```____________w_k___S_G_;_/_#__ _^^^^^^^^^^^}^q^e^Y^M^A^5^)^^^]]]]]]]]]]]]v]j]^]R]F]:].]"]] \\\\\\\\\\\\{\o\c\W\K\?\3\'\\\[[[[[[[[[[[[t[h[\[P[D[8[,[ [[ZZZZZZZZZZZZyZmZaZUZIZ=Z1Z%ZZ ZYYYYYYYYYYY~YrYfYZYNYBY6Y*YYYXXXXXXXXXXXXwXkX_XSXGX;X/X#XX WWWWW                                                                                                                                                                                                  ~ } |  { z y x w v u t  s  r  q  p  o n m l k j i h  g  f  e  d  c  b  a  `  _  ^  ]  \  [  Z  Y  X  W  V   U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L  K  J  I  H  G  F  E   D  C  B  A  @  ?  >  =  <  ;  :  9  8  7  6  5  4  3  2   1  0  /  .  -  ,  +  *  )  (  '   &  %  $  #  "  !                                                                                                                                                                                                                                                         ~  }  |  {  z  y  x  w  v   u   t   s   r   q  p  o  n  m  l  k  j  i  h   g   f   e   d   c  b  a  `  _  ^  ]  \  [   Z   Y   X   W   V  U  T  S  R  Q  P  O  N M L K J I H G F  E  D  C  B  A @ ? > = < ; :  9 8 7 6 5 4 3 2 1  0  /  .  -  , + * ) ( ' & %  $ # " !                                                                                                                                                                                                                                             ~  }  |  {  z  y x w v u t s r  q p o n m l k j i h g f e  d  c  b  a  ` _ ^ ] \ [ Z Y  X  W  V  U  T  S  R  Q  P  O  N  M  L   K   J   I   H   G  F  E  D  C  B  A  @  ? > = < ; : 9 8  7  6  5  4  3 2 1 0 / . - ,  + * ) ( '  &  %  $  #  " !